Papæ SIXTI V. aduerfus Hcn-' ricum ScrenifT. Regem Nauarre, amp;: illuftriflîmum Henneum Borbonium,Principem Condæum.

Reuelabo pudenda tua in faciem tuam;amp; oftcn-dam in gentibus nuditatem tuara,amp; regnis ignominiamtuam^

Exercemus arma militiæ noftræ contra duos iræ filios Henricû Bor-bonium, qvondam Nauarræ regem, amp;nbsp;Henricum ité Borbonium OLiM Principem Condenfem. 111e hærefes ab ineunte adolefcentia fe-cutus pertinax earum patrocinium exercuit.

Idem reuolutus in cœno , caput, dux, amp;nbsp;propugnator hæreticorum amp;nbsp;perducllium, arma contra regem fuum ChriftianilTimum aduerfus i-

ciues regni ad fuam capefcendani impietatem verberibus coëgit: con-ciliabula hæreticorum habendacu-rauit.

P^g- 3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Princeps Condçus vtroque paren- ! te hæretico genitus, patris, amp;nbsp;matris^ fecutus hærelês,viam patrisfuiim- ; pijflimi catholicæ ecclefiæ perfecu-torisingrefltis,bellorum ciuiliuniamp; feditionum audorem fe præbuit, 0' mneferitatis amp;nbsp;fæuitiæ genus exer-cuit : proies deteftabilis ac degener familiæ Borboniorum.

Pronuntiamus illos effe hçreticos, in hærefes relapfosjimpoenitêtesjhç-reticorum duces amp;nbsp;fautores, amp;nbsp;læfæ maieftatis diuinæ reos, amp;nbsp;fidei Chri- [ ftianæ hoftes, priuatos illû Nauarr^ j regno,hune amp;nbsp;vtrumque eorûm'qü^ nbsp;i

pofteros omnibus principatibuSjdu-catibus, dominijs, amp;nbsp;feudis, bono-ribus amp;nbsp;officijs regijs : fuifle amp;nbsp;effe inhabiles amp;nbsp;incapaces ad illa reti-nenda.

Ac pariter priuatos, incapaces, amp;nbsp;inhabiles ad fuccedendum in ducati-bus,principatibus, ac regnis, amp;nbsp;fpe-cialiter in regno Franciæ: amp;nbsp;ex abun-datinos illos illorumque pofteros pnuamusin perpetuum amp;inhabilb tamus ad fucceftionem in ducatibus, principatibusjdominijsjê: regnis, amp;; hgnantcr in Franciæ regno.

Proceres,fcudatarios, vaftallos, 6c ceteros omnes qui illis quomodo-cunque iurauerint,ab eiufmodi iura-mento amp;nbsp;fi délit atis amp;nbsp;obfequij de-, bito abfoluimus 6c libevamus: 6c in-terdicimusne illis audcantobedire.

Monemus amp;nbsp;hoitamur Francorn RegemChriftianiflimu vt ad execii-tionem noftræ lententiç incumbat. Datum Romæ 5.Id.Sept.anno 1585.

Domine^maledicent illi amp;nbsp;tu benedicts: ^tit tnßtrgent in me confundentur ,ßws autem tuus lietabitur.

BV op nuper à Papa Sixto quinto Francifcano pronuntiata Dechratio cftjpaulóque póft édita ^promulga-ta,vt Henricus Sereniff..Rex Nauar^ ræjite'mquc Henricus Borbonius Ïlluffriftimiis Princeps Condxus primùm tanquam bæretici notorij ex communione Chriftianorii arcercn-tur,tum vt imperiis,honoribus, dignitatibus o-tnnibus,ac potifftmùm fpelegitimç fucccffionis regni Gallije abdicarentur : deinde vt eoïiirri clientes ac vaffalli fidelitatis iuramento, quo il-lisobftriâi funt,foluerentur:póftremó vt àpb-Centiffimo Rege Gallix vijferrOjarmiSjSt caltris °PP“gfi3rcntur:DE ea. re Supradiöi Serenif-fimi amp;nbsp;Illuftriffimi Principes ita proteftati funt: lgt;ona Cathoïicorum omnium pacc,faluaque re-ügionis vtriufque concordia,quarn iidem Principes magnopere in Gallia eonferuari cupiunt» profcriptionem,fiue Decl arationem illam Paps mohacki Francifcani,contra iura omnia

B R V T V M diuina amp;nbsp;Humana pronunti^camgt;editam,acprO-r mulgatam fuiffe.'ob camque cauffam ipfo iure nullam, acpro nulla habendam cfl'e:totamque illam furibundam exccrationcm nihil effe, niü brutum Papatus R.fulmen,cuius inanes,vaniac ventofi funt impetus : idque quatuor præcipue de cauffismempe , propter temerarij iudicis in-competentiam, allegacionis falfitatem , ordinis iudicialis defedum, amp;nbsp;concepta: formula: ftub titiam:dc quibus eo,quo propofitæ funbordine, deinceps differemus.

PRima igiturNvLLiTATis cauffaeft temerarij iudicis incompetencia, qua: exeoper-fpicitur,quod Papatus Romanus,qui fibi hoe in tantös Principes iudicium fumpfit, iam pridSa maxima Chrillianitatis parte, nempe Anglia, ^otia,pania,Suecia,maximaGermanij,ite'mq; maxima Heluetia: parte feptem grauiflimorura criminum nomine damnatus eltnimiru impie-tatis,tyränidis in eedefia occupata:, corrupta:re Iigionis,facrilegij,maieftaiis,perduelli9nis,amp;fal fi.Certum eft autem, etiam fi nondum tâtorum criminum dänatus fuiflet, fed reus duntaxatfa-du$,tamen,nondico iudicem ei effe non licere, fedneinfimum quidem ac tenuifltmum hominem,vllius culpg aut dclii^i accufare,priufquam ülis fc omnibus criminibusidoncèpurgaffet:ta-tuin

F V L M E N. 9 turn »beft,Vt in hocrerumftatu tantosamp;tamil-luftresac potétes Principes tanti fceleris,prefer lim inauditos,amp; caufa indida,condcnarc poffit. l.negandaJp.C.dehisqui aceuf.non pofTunt.l.fi qui reus,8. D.de public.iudi.quod idem ab ipfis Canoniftis traditur.4.quæft.i.c.i.25.q.i.c.omnes 24.qu5ft.i.c.ait,amp;duobuscapp.feqq.Quinetiara illudaccedit, quod cum in hac fupTadiélorum principuin caufa dercamp;ftatu ipdusPapatus po-tiffimùmagatur.nuUa nee ciuilis, necnaturalis ratio patitur, cum rei fuæ iudicem federe, fibfq; jiere propria ius dicere.l.qui iurifdiöioni,D.de iurifd.l.i.C.ncquis in fua cauf.iud.l.Julianus,17. deiudic. Quod fi Papa iudcx in hac caufa nó eft idoneuJifed incompetens 8£incongruus,quem-admodum ex iis quæ pofteriùs dicétur dilucidè conftabit : fequitur, vt fententia ab eo pronun-tiata ipfo iure nulla fit, amp;nbsp;per fe,ac fine appella-tione vlla concidat.l.i.amp; pafs.C.fi à non coper. iud.l.6.§.quod fi quis,D.dciniuft.rupr.teft.Plu-runumauté momêti habiturum effe apud ma-giftratus,atque ordines, ac prarfertim apud Par-lamcnta regniGallici fupradiâç maximç Chri-ftianitatis partis iudieiü arque au(3:oritate,dubi-tarenon pofrumus:cùm omnium gentium hoc lus effeconftct,vt in dcliberationibus,prçfertiin arduis amp;nbsp;grauibus, femper ex maioris partis fen tçntii iudicetur.l.ité fi vnus,i7.§.vlt. amp;nbsp;l.feq.D. de recep.arbit.præfertim vbi raaior pars nô tan turn ex perfonarum numéro, veru etiam ex vni-nerfi ordinis modo amp;nbsp;quantitatecéfetur; veluti

cùm è tribus iudicu partibus duæ difceffionem faciunttputà ofto è duodecim.l. 3« de decret.ab. ord.fac.l.3.amp; 1.4.D.quod cuiufq; vniucr.I,non,i nationü,46.C.dedccurio.l. quod maior. 19. D« ad municipal. Anglia auté, Scotia, Daniâ.Sue-tiarn,maximam Heluetiæ amp;Germaniæ fuperio-ris amp;inferioris partem facile duas Chriftiani* taris partes è tribus obtincre,ac proinde tnagnô apud ordines amp;nbsp;Parlamenta Galliæ pondus atq; auftoritaté habituras, pro fingulari noftro de prudentiaillorumiudicioambigere ncc poffu-* mu$,ncc debcmus.Qi^in ne illud quidemprseter mittendum videtur,Papam non tantùm à maxima Europæ parte pro incongruo amp;nbsp;ineópeten-te iudicc reicélum effe,verùm ctiâ ab iis Eedf' Elis amp;nbsp;nationibus,qusB in Africa,Ægypto, Syrw» Oricnte,Afia,amp; Græcia nomen fuû inter Cbn-ftianas Ecclcfiasprofitcncur.

PRimu igiturerîmen, cuius à maxima EurO'« pæ parte Papatus conuiSus amp;condemnatu5 eft,dicimus elfe Impietaté,caque tripHeetn: pr*quot; mùm quia Papa fibi Diuinitatem afeifeitedeind^ religionem Cbriftianâ illudit ac deridct:p0‘quot; mo falfas amp;nbsp;cômentitias religiones in Ecckfi*’’^ inducir.PrimæimpietatistelHmonia hax fu”*' Papa Dévm fe appellari,amp; gaader,amp; glo^a'^Jquot;

dift.96.c. fatis-.vbi fcriptum ita eft : Satü ofienditur ifecularipotefiatenec U^ari prorfw, nee folui pojji Pontificem, ^uem confiât à pio Principe Confiantino D E V M appellatüxkm nee Deunt paffe ab hominibui wiiicart mantfefiumfit. Quem locum Auguftinus Steuchus patronus Papæ vehemctiffirous,ciufdcq; Bibliothecarius in hb. de donat. Confiât, pag.141 laudans,amp; cómemoranSjita fubiungic.yj«^^ fum-mZ Pontifice à Confiantino D evm appeUatii,^ ha-bttumpro D E o ? Hoe videlicet faPlum efl, cum eum puelaroillo edtHo decorauit, Adoravit vti D E v M jT/ti Chrifii ^ Petri fuccefforem: diuinos honores ei^lt;juoad dus potuit,contultt,velut viuam Chrifii imaginent veneratus efi. Hæc Steuchus in fupta-diftolibro ,editoLngdunianno 1547.Ex eodem impietaiis genere illud eft gloflæ in præfat. Cle-ment.PrtpL nee Deus efi,nee homoffed neuter efiinter vtrumijueMmc^ac illud alteiu in c.fundaméta,dc eleft.in 6.vbi,cufnintextu feriptum effet,Papara nulli homini fubeffe, ita fubiungit. Et in hacparte Papanen efi homo, fed Dei vtcanus.SetYiitüï altera blafphemia, ex libro Ceremon,Pontifical.i-tit.7. Papa ,inc[UU,mtioPle natiuitatis Domini benedicit ' nbsp;nbsp;nbsp;enftm,louent poflea donat alicui principi, in fignum

infinit Impotent ia Pontifici ceUataùuxta illud,Data efi mihi potefias in cœlo (^ in terra. Item,Dorninabitur à Imari vß}. ad mare efi dflumine vf^. ad terminas orbis

terraru-Sti nulla capitalior vfqua.ac deteftabilior blafphemia ïepetitur,quam illacft in c. quoniam, t deimmunit.inó. vbiPapa Ecclefiam catholicam fponfam fuam appellat.TV os lufiitiam nofiram^ in-

quit, ^ Ecckfia S P o N s Æ NosTRÆ noltntit ”f^^^^yf ^c- Nam inter omnes conftat, folius CÏirifti elle hoc proprium , vt vir Ecclefiæap-peUctur , Ecclefia iplîus fpôfa : vclut apud Paulum i. Corinth.lo. ^tbunxi votvni virOyadexhi-teneiam virgmem caßam Chnfio.Sed alia audiamus. quale illud eft i.dift.95.Papa is cft, cui tota parère débet Ecclefia.Item,c.inter corporalia,de tranfla. prælat. quando Papa dilPoluit matrimonium ,vi-dctur qubd folus Deus dilToluit: quia Papa cano nice eledus eft Deus in tcrris.Feli.in c- ego N-De iureiur.Papa gerit vicem in terris,non puti honii-nis,fed veri Dei.Item c.fi papa,dift. 40.fi Papa ca-tcruas animarum in inferos dcttuderct, non tarnen cuiquam liccret ex illo quærcre , Cut id feels ? Ecquiseft deChriftiana religione bene fen- ' tiens,qui in his verborum portentis non cettiffi-mum Antichriftum agnofcat J de quo Paulusita loquitur i.Theflal.a.Z’x/e^ef homo tUe nefariiu.filttH in^uam,i//e perdntonts ,fifi opponenj, (^ eßerens »d-uerßu td ^Mo/i dtctlur Div s^Mt JVumen-adeo, vt in ttmplo Dei fedeat efientans fe ^uafi ßt Detn. Quid? q, etia profiten ac pala prædicare aufus eft, tantam efle vim tatamque fanélitatem fedis fus, vtquicunquc ganco, amp;nbsp;quantumuis impius, pcriurus,fceleratus in eacQnfederit,confcftinicx illafcffione fanótimoniam hauriat? cuius nefa-tiæ blafphemiæ teftimonium hoc extat in c.non nos,diftin. 41. quot;Beatw Petrue peremnem mentorut» dotemeum hereditate tnnocentite tran/miße adptfi^' ros.^uod ti/t coeeßum eßpera^uu lueem, ad tllotpi^' tintt

tinei,^fUi pareonuérfitionis^/endor idieminat. ^uü tnim S A N c T v M duhttet ej/e, ^uem apex tanta diinitatif attoUit? in ^uofi define hona ae^uifita per neritutn, fnfiiciunt ^ua à kei pradecefière prafian-lt;«rQjiid?Annon illam audite fabulam videmur, quam poetæ de tripode Pythia confinxetunt, amp;nbsp;alta quadâ fpecu, vnde anhelitus fic afflabatur,vt firaulatque Pythia vates in illa tripode cófediiTer, haufto à tergo diuinationisfpiritu confeftim ora-cula funderetïStrab.9.amp; tarnen execrata illa Papae Symmachi blafphcmiapaulo poft in c.multi,apcr’ tiffimè Chryfoftomi verbis coarguitur.-cx quo amp;nbsp;aliis fexcétis Gratianici Dccreti locis de illius libri ftulticia exiftimari poteft. Scd age:nunc alia tefti-uionia profcramus.Papa cft Deus in terris,fecun-du Bal.in Lvlti.C.fentent.refcind.Deciusin c. i.dc conftitut. Fclin. in c. ego N.dc iureiurand. Papa amp;nbsp;Chriftus faciunt vnum confiftotium : ita quod excepta peccato poteft Papa quafiomnia faccre, quæ poteft Deus,amp;a nemine poteft iudicari: fc-cundum Abb.in c.licct,de clelt;ft.amp; quæ facit, facit vt Deus,non vt homotc.intcrincorp. detranilar. prælat.Cardin.Parif.in conf1l.65.num.16x. vohi.4. Papa cft quodda numen amp;nbsp;quafi vifibilem quen dam Deum præ fe fcrcs;vt ait Ludouicus Gomef. in reg.cancel.Papa poteft de iniuftitia faccre iufti-tiam.c.debitus,de appellat. Papa poteft contra A-poftolum difpenfare,amp; cótra canoncs Apoftolo-rum.58.diftin.c,lc£tor.87.diftin.prcsbyter.Papa eft fupraius.c.propofuit,de coneci.præben.Faôtum à Papa reputati debet fadum à Deo.cap.quanto.de

tranfla.prçlat.quarum blafphemiarum pattern e-numcrat Philip.Deci.in confil.137. diligenter pro tenui,num.j.voluin.i. lafon autcm prætcr übfo* periora ex corundem Canoniftarumfentétia hæc rcccnfct.'qnæ tarnen (ut facile apparet) no probat. Papa efi omnia, t^ fuper omnia, fecundu m Baldutn in l.batbarius,De officio Pixto.Papa/îipra tui,^~ tra i»t,(^ extra im omnia poteß.-fecaadum ^al.in C. cû fuper,de cauf.prop.amp; poK Papa efiâon^niu ^»' mtnafitium,(^ it» Pe^is re^Mt^nhahet inßojßfii^ltj: fccundum Bald,in c.£cclcfia,vc lit.pend. Papapu-tefimutare ^uaäratarotunäif : fc^ndungt;14oltienf. in c.cùm venifl’cnr,de iudic. De potentia Papedu-hitare famle^iur» #ƒ?.!.facriIegij,C. de crimi. facri-Ic^.Papa emm eß cau/a cau/arxm.vneie non efide t-itu potefiâte tn^utrendum,^uum prima caufa nuHa fit canfia;iccundam Bald.in d.c.Ecclefia,vtlit.pendé. amp;nbsp;nemopotefi dieere Papa,Cifrita faeti-f fecundum Specul.in tit.de leg.§.nunc 0ftendendu1n.vcrf1.85. amp;nbsp;Bald.in prælud. feud.Hæc ad verbum lafon in confil.145.circa priinam,num.3.vol.i.qua: eadera rurfus,paucispropè mutatis verbis inculcat,incó fil.95.rcquifitus,col.pcn.vol.4: Satis milita vide-mur primæ impietatis Papalis argumenta ptopo-fuifte. vriam ab illuftribus Régis Galliæ confi-liariis,amp; Parlamctorum fenatoribus intelligi pof-fit, non fine iudiffimis amp;nbsp;grauiffimiscaufisPa-pacum à multo maxima Chriftianitatis parte te-probatum acrepudiatûfirilîe.fed tarnen aliaquz-dam infuperaddemus, arque illud inprimis '.P^-pam tantam haiert turn in Pur^atorio, turn intrftni

foteflatemyHt i^uantü ^itantü veUfanimarü Hutnerui ^U£ in Hits lacis cructantHr,per ßtas induigentias libe-We,(^ conßfitm tn cœlis i^ beatorußdtbw collacare faffityz eft in Bulla Cleméüs vj-Sc apud Ant.Flo rent.part.j.tit.zz.cap.ó. Papam habere tâtam in cœlo poteftatem, vt qué velit hominem defun-ftutn canonifare,amp;in Diuorü numerüm referte poffit, etiam inuitis Epifcopis amp;nbsp;Cardinalib. omnib.HxcTroilus Maluit.intrac. decanonif. fanft.j.dub.Ex quibus amp;nbsp;aliiscófimilib’ licebit agno(cere,qua vcra iUa fuerit Bberaidi Salisbur genfis quondam Archiepifcopi oratio annis ab bine ducentis habita in publico 1 mperij Germa nicic0uentu,quäex Annaliûloh. Auêtini lib. vii.profcremus,edito Ingolftadij anno 1554.F/rf wines lUt 'S ahyloniit, inquit, ftli regn are cupinnlßr feparem non po/funt.non defilleni,donec omnia pedi bits fids pracitlcarint, atque in tempi« Detfideantj., extollantHn^ßper omneid qnodcolitur. fames opti, fitishanorum tnexplebths efi.Quoplttra atttdo con-cefierd^eo plwa appetit.porrigedtgttum,^ manu co-cuptfeet.^uiferuusfirttorum efi^domintts dominorUf \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prainde^acfi'Detts firet^efie capit.Ingentia loquitur,

^uafi THetss fit. Leges commtaat.,fitas fitneit.contami nat,dtriptt,figt;oltat,fi:atfdat,occtdtt,perdttHS homo tile, ‘jus A.NT)CHRisTVM vocare filent'in emus fron tebla/phtmia nomen fertpm em, D ® v s s v m '.errare non pofiitm.In temple Det fedet,longe latétjue domi-natur, Hæc Eberardus.quinctiam apudcundem ' Auentinum eodem libro,hæc Imperatoris Fri-derici II. querimonia exm in ç^ift.ad Ottoné

Bauariæ Ducc fcripta ; Pentifices Romaniaffi^tat dominationem att^ue divinitatem, nempt)'‘'^ ab omnibus baud abler, imo magis ^uàm Dem^' meanlur.Nam mulios jinitcbnPlos tnejfe Pomane»' fibus iUiscon'acnec'vUosabos exitio ChrtfttanereH' gwnieJfe.Etpmïo poi\:Homo tlïe.^ut dtctiur ?f^' P A,diuitiis nimiru aublus,maximo ^brifitane piet^ de triment o omniafibi ücere more tyrannorumpuf^^’ rationemabluumnemim , qvasi siT DEVS»Mf^ dere vult.Id ^uod/i/i Deo couenitiz/urpatife errarti vUdue mendacy re/tgione a^ïringi nonpoj/i cretitfibf impHdetiJJime,ßmii/yue impeno/e poßulat.Hxc Ülf’ Quinctia Erafmus in Annot.Noui teftaro.i. ïJ Timot.c.i.tcftatur, fuo tépore in Thcologoru fcholis difputari hæc cofucuiRe. ^n Papapoffi^ abrogate id,yuod ßcrtplts ^pofiolicis decretü e^,/»^ poßit aléyuid fiatuere, yuod pugnet cum dobhina S' uangelica, anpo/ßtnouum artteuium condereinfi' det ßmbolo. nbsp;f^trim maiorem babeat poteflate^ yuan Petrus,an parem.ZJtrum po/ßtpraapett ^^' geits:j4n po/pt vniuerßtm purgatonutoUere'.'VtrK^ ßmp/ex bomoßt- (0 deteßandam b/a/pberniam) ^ff yuaß Deuspartiapet vtrayue natura cü Cbnßn : au ciementiorßt,yuamßuerit Chrißus, cum is ne» ^^‘f' turyuenyuam à purgatory points reuocaße : j4» filas omnium no poßiterrare.Sexcenta idgenus dtßputa»' turmagnis edit is voiumintbus.Idyue à magnts Thee’ /ogisypneßertimprofe/ßone re/igionis tnßgntbus- Uxe totidcin verbisErafmus,Annotat.pae.603.

S £d hæc J dieet fortalTe quifpiâ,vctborû tîtùm impietas amp;nbsp;blafpheinia eft.FaCla igitur eiufdé Papatus impia amp;nbsp;nefaria è multis pauca,qnaG exempli cau(a, pioferam’:vc qiiiuis intelligac.Papas ttiukis ab hme feculis,Chriftianam religionem ir-bfui ac jludibrio habnille. Arque illud imprimis Gregorij feptimi,quod Benonis Cardinalis,verbis exponemus.Zw^^ewor Hehew 11 Linc^aity/óUtfis t^itt frei/uenter ire ad orationem^ad ecc/e/tam fanHa ■Maria^t^u^ efi tn monte ^uertno,Hildelgt;randn) aute. ^ftipoßea Papa faSltti Gre^enKs feptitn/ft appeUatm ffi^cum per exploratores fnot omma eita opera fo/hcite ^»‘jutreret Jocum in ^uo fie^aeritti Imperator orahat, notarifeaf. (p- ^uendam promijfa pecunia ad hoc in-dnxtt^vtfupra trahes eccleßa occulte lapides ma^nos follocaret,^ it a aptaret^vt de alto fupra caput orant is demuteret^Cp ipßtm contereret. ^uodmimfier tanti federis cumfefiinaret imp/ere, (p^ lapidem magni pon-deris/uper trahes aptare vellet Japis pondéré fuo eum ttaxif.(p frada fuh trahihus tabula, ^ lapis, ^ tfle ^tfer homo Dei tudtcio in pauimentum ecdeßa cect^ du,(p eodem lapide penitus contritm eß. Cutus reige-flaordinem poß^uam Komani cognouerunt,pedem tl-litu miferifune ligauerunt,(p- triduo perplateas vrhis ^d exemplum trahi fecerunt. Imperator autem foltta dementia iußiteufepeliri.l^iücnnamp;'Bcno.Vnie in-teUigitur quam deteftabilis Paps impietas fucrit, quineque loei,in quo Imperator orabat,amp; quem.

Papaûcnim fibi dre profiterur, neque temporis quo idem orabat,rationenj babes, led cæco furo-ri arqueamentiæ fuæ fcruieiis,Impcrarori aeprin-cipi fuo perniciem mobtus cil.Agcporrô,amp;abud impieratistciHmoniuin exeodem Benoneprofe-ranius./ô^««»f.i- Vórther/Jts Ep//copiti,inciuit, quanti-, f^/if faefat à/èereiis E/i!i^eèra»dt,a/cendit i»ami/ine èean Pétri,(y infer mu/fa,attdtëfe c/ero ç^ popu/o aif, T^a/e ^»idfecif /Ji/eif^randif^t-vnde deéerernw zitui mcendi.ßffmßciins defacramefo corpons domini, ^uèd Jdddeârandus,repponfâ diuma côtra /mperatore ^lu-ref,inieeit i^ni, co/mdicenfiiiM Cardina/i^M^niißi-ße^anf ei. Præclara bæc fyntpictatisPapabsrefti-monia inGregorio V II.Nuncabudde Sylueftro I Lproferamus ex lib.Ioannis SteUç Veneti,ad Pa-triarcham Aquiléiensc Romanæ cede/îæ ritub S. Marei pre/byteru CardinaIé.P^rez»ô,inquir,Æi!’«»/« »M Pon/tfex Dinégt;o/o aditeuaeefuit eoßi/ift/if.htil tame /e^e, t/tpe^euffeéntu (^ in anima c^in eerpote tetut iE /fta^efet^ciiiiiefraudiéf/fs tan/a adeptne efèt dignitate. Pof hoe ^aafuit Sfaeferà Diaho/o, t^uandiii in pon-tifeatu viPhirue ejfet^ Pefondit, ^uandia, mi^iiit, in /Jiern/a/em ce/ehrah^,viaet. Po^emo lt;^uareo Ponti-feat œfil anno, cum i^uadragefma/f tempore in Paf- nbsp;nbsp;nbsp;i

/tea fmPfa cruett in H/erufa/em Pomafacrfcaret,ft-to/ê moneurum fatim cognoutt. h^nde peenitentia du-'i^ut, erroremfium corampopu/o eefefiu efP-ro^anit-^ue omnej-,z't corpus f/um diaho/icit artihm/eduHum memhratim detruncarent,d/fe0ium!^He ae iaceratum ! fiper eurrum imponerent,^ eo /oeifpe/irent, t^uo fonte a^ e^ufsfret 'vecium.Perunt ita^ue Dei nutu, ('t/t nbsp;nbsp;nbsp;'

federati difcat apud Deurn venia locumßhi re!t£luni ^Jfe,modo in vitapœmtuermt) ei^uot ipfos/pote ad La ’ttanen/èm eeelefiam peruentj/e, tbidém^ue fepu/tum l^t/fi.Hxc Stella Venetus.Extat etiam loanis Ger-lonis Parilienfis academiæ redtoris fermo quidam PafchaliSjin quo feriptum reliquit ,Papam loan-öcniX XI I-contcndide, artimas impiorum non Puniri ante diem iudieij.quam illius hærefim for-lt;’tetSorbonica ciufdc Pàiifienfis academiæ feho-ladamnauiGamp; Papam ilium adretraélationêcom pulit. Ex eodem impietatis genere illud eft, quod ^aphadis Volaterrani verbis proponemus ex i-pftus libro Geogr.V. vbi de Papa Syxto IV. cuius ^ic nofter Qmnólus amp;nbsp;nómen fumpiic,amp; pietatc •’ï'itacur,commemoras,ita fctibittCow/rw adiu-Mwte Pcntifice'conturattFlorentiam veniunt-,^^ in a-^mfanHa Reparata mane omnes ad mijfam ^ facri-[“inm conueniunt. Sa/utatuc interim cumfuü cläar-^otù temp/o di/cedenSfin curiam,vt vexiUiferum allo pi‘lt;tur,alioßmulato nepotioproficifcttur. eo tarne coa ßlto.vtorta cade in templo tp/éprafio eßet, i^ui curiam final eu maßllratu inuaderet.Jgitur dato figno, cum ^Hcharißia tollereeurÇnotcmtinG^ne pietatispapa-lis teftimoniu:Conllituto, inquir,figno cum Eu-chariftia toileteiatfiBadimu lultanü Hdedtce Lau-^e»tyfratrem confodit.^ntonii^, ^ui primasßhi partes depopofcerat,Laurentium ex altera parte aggredi-turpofi tergumspaululums^ue infiaiugulumferit. Cu êllefiatim ad clamorem conuerfm iPlum vitaret,iterate vulnus volentem propere /uperfugit in adis ßacra riumproximum^Tum legatus Papa (qui fignum il-ß

lud cædis facicndæ côtulerat, dû Euchariftia tol-Icretiir) «i duihus comprehenf«/, àquot; è temp/o tn curi4 iiu£lni,ac cufiodiæ tradftus,pro viri dt^niiate tradia” tusefl.Interea Sa/utatus Ptfanus Epifiopns,luteum “Vext/lifere de tndußriafirmonem protrahe^At, utfint txpeiiaret,ßattm coffjpreheu/Hs,eodem die ad curiA fetießras/u/fienfus fuit. ^ûo nuntto Pontifex accepte, JL aurenttum Jidedteem f ^uetn fugafa/utemßH ‘^ud-ft^jfe docuimusJ facris interdtett, lt;^uod Det facerdotes iegatum^ue attigiffet, iel/dm^ue F/orentinis aperte decreuit.PlxcVolateranus:Ex quibus perfpicuum cuiuis elTe poteft,quanti fuam Euchariftiam Pap? facerc folcanrjn qua tarnen adoranda,circumge-ftahda, veneranda, amp;nbsp;omni honoris gencre afh-cienda,religioneni omnetn Chriftianam pofitam efle volunc.Scd aliud argumentum proferendum cft.Nam quid certiusad demonftradam Paparum impietatem afterri poteft , qu^m quod omnium feemone celebratur,moris elle Rom?,quociesPa-pæ peregrè proficifcütur,vt illaEuchariftia equo alicui ftrigofo amp;nbsp;exili impofita,cuius ex collo tin-tinabulum propendc3t,agafoni cuidam commit-tatur,amp; inter lixas amp;nbsp;calonescætcrâqucimpcdi-menta,quafiaduentus Paps prsnuntia, prsmitta tur. Nam in libro Ceremon.Pontifical.i.fcótion. ca.^.fcriptum ita cft.P^ cos ducitur per familiärem faertfia rulgt;ro indutum,(^ iaculum infintfra haben-tem cijuus a/igt;M,manJüetM,portans/acranientum eer ports Chrifii,habet ad collum tinttnnabulum bene tin-niens. Fofftcramentum e^uttat immediatefaeriHdi ^ut,zjt Cdteri prd/ati, habet e^uum totum coopertum bocafine.

F V L 'M E N. • 11 (gt;oea/tne,^c.ltem feäion.ix.cap.j.Duciturpe/i hot e^uw a/i^iifyphaîeratM,maßtetfti (ff pufcher,cuM tm-tinnalxtlo aa col/um ^enefinante, ^ui cajßt/am vehit tamßteratißmo Chrißi corf^re.item C2.^.^n(e Po-ttficemfemperprafertar crux per ßtittitaeonam, t^poß (rucem portaear eorpas Chrißi ßpere^uum a/ha, cum tanpaae/Za (ßc. arque hæc quidem pompæ Papa-Hsinftiturafunt:fedinftitiicadiintaxac. Nam qui Romæ fréquentes funt,fummo cofenfu amp;nbsp;de præ-cutfore iumcnto,amp; de codera inter impedimenta præmitti folito atteftantur. Extat liber à lohannc MonlucioEpifeopo Valentino feriprus, qui Ro-iiiæpluriraas Régis Galliæ nomine Icgationcs o-^iit,amp; de religione ad Reginam marré inferiptusî cuius pag.ioi. verba hæc (unt,ex Gallico in Latinum conuerfa:.^«o/ieï Papapereore proßeißieur^ne fgt;fgt;nium honorem Eucharßia ßea praèere videatur, gt;’onil/am manthtaßeesgeßatßtiearn triduo veli^ua-triduo ante fuu ex vr^e egreßum pramittit, e^^ut tergo ’»ilt;toßeä,cui comités adiungit cantores,muliones,aga-ß»es,ceterä^aula fita impedimetaßoeeß ca/onesji-^ftis^curtifanasßverba illius hæc funt.)7'urn Papa ^ui fe ipßusvicariü eßepradtcatße^uiturßtpatus Car ‘hnairi^ußpißcoptSydt alite eiußlemgeneris primati-lgt;fu. Khi ad oppidum aduentat,tu id ^uod appellat cor pus Chrißi,ijuodalilt;^uandiuilgt;i^uieuit,extra oppidum ei öhuiaafferturßatim^ue nutu inter fi fine vlla voce,confilut ant.ßmul tllud iterum ante fe promit tit.fed quanto enm honore?Papa fih vmhone honorifico in vr lern inuehitur:corpus Chrißifib dio defertur ^uid o-pusfaerat illud Poma efferre ,(ß in alterum oppidum

déport are,cüm parrœcia nul/afit, ^ux hoegenere no a-Itüdet.^^md necejfe ejf tZ/udprxmittere^^uarto^fexto, deetmo ante Papa aduentum dieZSieo confilto Papa i-ßudtn/fitutt,Z'tßhi ohuiam adeomitandum (^ coho-neßandamßtatn in •vrient tngreßum referatur, huUk fam tenue e^opptda/uf^ht non etufmodt corpora repe-riantur.ß Rorna efferri oportet,i^Htdnt Papa ipfe exportât,aut certèfecum deportart luherpottus, i^uam m ter iumentaßirctnarta ^ calones i//udprxmitttt? j^t-^uiß adp/uuM cæ/itiu impetrandam C-vt Lutetia (^ aiits Zoets fieri conßeutt J fignum aZteuius fanait fan-PZxue extmo tempZo tnaZterum deperteturfmorisefi, vt magna pompa er ceZeigt;ritate hominum tdfiat:vt cru ceSjZiexiZZa, tada ardenteSj^fx aZia ornamenta prafera-tur..Qutneetam pZerum^uey t^uifimuZaoa tlZa déportant corpora nttdi,ac Zintets tantum amióZgt;, aut certe nudispedièus ingrediuntur.Et Papa nonpudeiitpra-mittere ide^uod credt uuZt eße corpus Cljrfii,C}tp^~ UuZa ZatemuZa, ^ in eapßZa ineZu/üm, ei^ut tergo tm- ! pofitum.fiipatum auZx fica feciZ’ttiZCui uerfimiZefiet, eum ^ut fe caput eccZefix profitetur, tantum in fi fttei- j nusadmißuruMßiße,ßvere credidißet leß Chrtsfi corpusfiuZgt; tZZoßcramento corporaZiterfiißeZÜxC Mó nbsp;nbsp;I

lucius-quibus addi etiam illud potent, ejuod ex miiltornm Paparum audloritatc compiçbatuni, amp;nbsp;palam in Romana ipfius cedefia receptura ex libro eóformitatnm beati Francifcj.-fob72 f»'lt;*lt;^ Eraneißus dtcendo mißam in caZice araneam inuemt: ^uam noZens proticerefii^it cum fianguine .pofieafii-cans crus,(^ ficaZpes,t/igt;i pruntum fintieèat, ipfa ara-Mea à crureexiuit fine Zsfione fratrü.ltem fólio6f.

^i Jam nomine Bone/M no/ttit credere auod hefiia tonfeerata eJJet corpus Domms.-^p- dixit ijuod fia afi-nacomederet ho/fias'. quod audtensB. xintontus mif~ fam celebrauit, (^ hofitam con/icratam afina detultt, amp;nbsp;oßendit.ßattm aßnagennflexit,i^ captte inchnaro reuerentiam exhibait.i^uod vidons Bone/iis,-catholf-caseßfaclus.fin non ex huins afmæ fchola didicif-fe Papa videtur,quod fupcrius diximus,cum ad ilium Èuchariftia rcfertur,moris elle vt eam nutu amp;nbsp;demiflo capite lalutet?

Nam cùm amp;nbsp;religionis Chtiftianae amp;nbsp;Dei eolendi formamaChnllo amp;nbsp;ipfius Apoftolis præ fenpta, atque in noui teftamenti libris tradita iia-beamus,ólt;: Deus totiès eos exccrctur,qui cómen-titiasrcligiones in ecclefia inuehüt:taméPapatus noua nobis religionum figmeta inuexir, adeó ab-furda amp;nbsp;ridicula,'vt in tanta calamicate gratis tamp Deo immortali agendæ fint,quód tatam im-probitatem non nifiin ftolida ingenia paffus cft incidere.Figmenta religionum hsc fere funt.’ pri-miiin innumerabiles monachorumeopis, Augu-ftinianoró, Battutorum,Bcnediftinorum,Bernar-dinorum,Carmclitarum, Capuchinorum, Cartu-fianorum,Cælcftinorum,Dominicanoiû,Fratrum ignorantium,Francifcanorü,Hievonymitanotumj Matunnornm: quorum ordincs finguli proprias

habeat,amp; ab aliis feparatas, cucullatarum togarû formas, variis coloribus diftindas : finguli proplias ac diuerfas Deorum iuorum colendorum, arque (vt apettè loqùûtur) religionis luæprælcn-ptas formulas,ritiis arque inftituta,longè aliorum diffimilia.Eorum autem tanta multitudo cft,vt in Europa noftra facile excurrere numerus putetur ad milliaquingcnta.cuius rei non difficilis côic-étura eft.nam Sabellicus Enncad.p.Iib.ô.fcriptum reliquit,Francifcanorum fcôtam vfque adeo per vniuerlum orbem pullulafl’e,vt quadiaginta pro-mneias obtinuerit, amp;nbsp;fub qualibet plûtes eufto-dias conuentus ( Guardianos vocant ) amp;nbsp;fexagin-ta millia hominum exiire .adeo vt maaifter vni-uerfi ordinis,qucm Generalem vocant,fæpius au-ditus fit Papçexpeditionem inTurcas parâti pol-Iiccri5ex Seraphici Francifei familia triginta bella-torû millia, qui bellica munera grauiter obire pof fent:nihil facroru cultu intcrpellato. Deinde com-meta funt miraculorû amp;nbsp;dodlrinarû adeo fabulo-fa,vt iam plerofque illorum tantæ ftulticiænon modo pigear, verùm etiatn pudeat.Neque vetifi-mile cuiquam hoc tempore viderctur, tantam hu mani quondam generis vanitarem fuifie, tantâm-quc religionis caliginem,nifi documenta fole ipfo clariora extarent.Nam apud Romanos quidem amp;: alias profanas genres figmenta rcligionum fuiffe abiurdiffiinamcrno inficiatur. fed miferi mortales per ca tempora interns ac tcnebticofis nubibus, amp;quafinoóle illuni, hoe eft fine vllis Scripturæ factaç monimentis verfabantur. Verum vbi eiufdé fed:

fcripturæ libri extiterût, vbi Chriftus tanquam fo lisiubar genen hominum illuxit ,cui vetifimilc vidcretur,Sathanaamp; Papas tantóm per eraillarios fuospotuiire,vt in tanta luce tarnen hominum 0-culosquali falciisprædtingeretîAgeigitur, amp;nbsp;aliquot ilhus generis figmentorû exempla ex Fran-cilcanorum amp;nbsp;Dominicanorum monimentis de-promamus. Nam cùm hic Papa Sixtus ex illa Fra-ciCcanorum colluuioneprodicrir,vidédum eftjeu-iufniodi rcligionis formam ex illa fchola nobis afferat. Primo igitur loco prodeat pcruulgatura illud oraculum, quod exlibro Cóformitatü Fran-cifcanarum paflim in ecclcfiaR.receptum atque approbaturaelTe docebimus. FrancifcUïPetriBer-nardonis filiura,in eeftafi cumChrifto cómilTura, atque compofirum totidem plagis ac ftigmatibus, iifdémque in locis à Chrifto compunótum fuiflc, quot Chriftus in crucc pendens aftedus fuerat: obeâmque caufam cum appellari I b s v m t y-Pi c v M:hoc eft.quafilefu crucifix! antitypum.vt quemadmodum charader incera fignum impri-wit.ita Chriftus fua in Francifci corpore vulnera impreflerit: quemadmodu lefus Chriftus eft imago PatrisJtaFrancifcus fit imago Chrifti/denique vt Chriftus in Francifci corpore tanquam imago in fpeculo appareat. Vnde illud in eiufdem libri fronte nefanum arque abominandum carmen: Franafie^ IE S K TT P JC £^dux norma^ue Minerum,

fatio ilia füerit,qiiam cedefia Romana credi ab 0-mnibus fidelibus ftacuit,operæpLetium eft,verba ipfafcriptorisattendere:fiue potins monachi no-ftriPapæ Sixti.qui publicam illi feriptori fidem arque audoritatem adiungi (latuit. Nam fol.aiS. TV on fi/âm,inc[ait,f»anw en pedes fiterunt perforait, fed coneiaisari^ttaçuodc/aui in eis apparuernt.deinde elauorum capita erant nigra:cùm tarnencarniz/elner-uis Jt miles ejfe delrerent, ex tombas fallt erant : tertio capita elaaoram erant oè/on^a ^ repercujfa, càm tarnen martel/tes nec toliu affaerit. quarto in loco ^Jfofi C^ f’O’f rnol/ffiigmatajunt tmprejfa. quinto licet elaui ejfent carnti, vel ‘neruet ; ad tnfiar tarnen ferri erant dari,fortes (^ fèlidi.SeXt'o tpf clauinon erant Irenes ,folum acurntna hahentes ,/èu capita-fed e-rant lengt ad partem aliam refultantes.Septimo, cla~ ui non Jlalrane ex paree alia lengi, fd recaruati, fic vt digitus intra recuruationem arcualem ipfi-rum inmitei valeret. OHauo cism claui efintfaHi ex carne, vel neruis, ^ ex vtra^ue parte pedant ^ manuum refultarent,(f excederene,profeSlè non erant neepedes, neemanus defirmata,vtil contraHn. Nona claui erat drcun^uai^uc à carne altafèparaii, vtpecia circumcirca ponerentur ^ propter fanguinis refirillto-nem.Decimo claui mouehantur, dr tarnen à mani^us necapedtius remoueripoterant d/m H. darauf a/^ hoefacere attenta/fent. Kidecinto cicatrices clauoram (platens per tantum ternpus non funt putrefalla,fci-licetper duos annos (^ vitra. Duodecimo vnlnuslate-rale erat ad infar vulneris lateris Chrtfi. Infaper miraculum erae,^uomodo B.Francifcus,cum maximS hal/aet

haberet dolorem ex apertione corporis in tjuifn^ue loctf, Ttdeltcet mambns,pedibns,amp; latere,(^Janguts inciter a locispradiblis emanaret,potueritper fatum templet viuere,fctltcetpofi biennium t^uod fupcruixit à /fi^ma tumfufiept tone. Audilne hæc Monache Bardocu-cullc noiletjqui cuni per tot annos Francifcanici ordinis Antiftes generalis, amp;nbsp;magifter fummus fabulas iftas in tuis Icholis tradidcris, nunc ciufdé ordinis columcn. amp;nbsp;vniuerfæ (vt ais) Ecclefiæ Pa-ftor faftus, eadem hæc portenta nobis pro diui-nisoraculistraderccouaris? Quid?an fiquid in re autFrancifcanis ruis pudoris aut verecundiæ refi-deret,nianerétne Blælîs,nobilr Galliæ ciuitate,ne-farium illud deFrancifco Bernardone palam pro templi foribus inferiptû elogium : Qværitvr PECCATVM ILLIVS : ET NON INVENIETVRÏ Scdiiiuatuos , vnde iftisoraculis auóForitatem afcifcat,paulifper exponere.Nam paucis poft ver-hbus iz^\ocp.mav.Dtaboltts dixit,i^uod Chrifitts tii-dens Francifium fibi datum pro fignifi-o tantt ordinis, ipfifiorum vulnerum fiigmata impre/fit,lt;^ clauos in manibus ^ pedtbiis,di‘ if latere dextro , vulnM. Hiec Dtaboltts. ^ •juare fiffaHum , Diabolus adiuratus à ^uodamfacerdote de veritate dicenda,pf)fiplura , per os mulieris apud '^,auennam morantis, nomine Zantefi fidnt^uif.Jn ccelofimt tantum duo fignati,fitlicet Chrifius ^ fiomachofus Francififts. Sciës igitur Chri-flusfi daturum i/h fiomachofi bullam fiorumfiigma-tun},nonpermifit till acetperea Papa bullam, manu homin/s fabricatam. FJac diabolus: Verba hæc funt totidé litetis exfcripta ex eodem Confomjicatuin

lib.fol.23o.col.4.amp; fol.251.col. i. Ex quitus intcl-Ijgflicetjquantû audoricans iftis oraculis amp;nbsp;huic piæclaro illorum tcftiroonio àSathana prolato debeatur : cùm ncque Chriftus, ncque Apoftoli ferrepotuerinc,vc vllumfibi teftimoniumpræ-beret-Nuncgcnerofi amp;nbsp;illuftres Régis Galliarum confiliarij pro fua prudentia délibèrent, cùm Sixtus quartus,amp; Sixtus quintusambo Francifeani, amp;nbsp;Francifeanorum antiftites,amp; alij Papæ complûtes commentitias iftas, amp;nbsp;blafphemas fabulas in Ecclefiam inuexerint, ac tandiu fua auftoritate confirmarint,hodiéque tâtopere confirment,vtrù iure an iniuria fint à maxima Chriftiani orbis parte fceleris atque impictatis damnati. Dequovt commodiùs deliberate poffinc, alterum item locum ex cod.libr. foli. 25i.fubiungemus, vbi fcrip-tum ita eft : Francifcus in monte facro ^/uemiie corporaliter eleuatM efi, vr frater Leo freim eum vidit. ^It^uando enirn inuenit eum in aëre, per tantum ßnt-ttum eleuatum, lt;^uod vix poterat tägere pedes eius,lt;^ tune ipfis amplexahatur eum lachtymü.altefuando tn-uenit eum t/frue ad medios fap^os eleuatum à terra. .yiUi^uando inuenit eum tn tanta altitudtne eleuatum, ^uod vix eum videre poterat. Et frpe inuenit eum frater Leo eum Chrifro lot^/uentem.O bone Icfu/quis cft,cum iftj portenta verboru audit, qui non toto corpore perhorrefcat?Nam quid aliud eft populo ifta pro concione tradere, quam Francifcum Deu corporatum facere, cumque Chriftiano populo adorandum proponere J Et tarnen tetriora etiam ac turpiora fcquücur.Nam fol. 232 Francifcusipfe \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his

his loqucns verbis inducitur.Pofi hac DJe/Mcru-cifixM munm fkoi carport meoapp/icattu ,^prim» nanism ^fecundo pedthus, tertio fitgma laterts cum igt;ehementtjfimo dolore finß : (^ c»mma^»a voce cia-morts met ^ualtbet wee imprest, ^ veria ^uadam fecreta mthi dtxit, ^ua nullt adhuc homini reuclaui. Ecquem hocfeculo tam excordem futurum Cu-cullifer Sixtus nofter putat, vt iftis blafphemis ac nefarijs fabulis fidem habeat?.vfque eó nc confilia-tios Regis Galliæ amp;nbsp;parlamétorû fenatores Hupi-dos ac bardos fore arbitratur, vt nó irapiaifta có-Wentaiimul cum illorum auótore Petri Berna-donis filio execrétur î Nih dicat fortafle quifpia, lt;l«ibus in clauftrls amp;nbsp;carceribus monachorum hæï nata funt, in ijs eadem hæc arcanö conclu-, di,amp; quafi myfteria Cereriscoerceri:neque quem-Huam elfe hodie tam expertem ingenij, qui non has norit elfe fabulas aniles, amp;nbsp;delirantium fom-hia.Verùm ex aduerfo ccce nobis in manibus décréta Paparum horrifica,quibus feueriffimè intet-dicunt,ne quis de hiftoriarum iftarum fide dubi-ïate audcat : fanciuntque vt in Ecclefia catholica Romana recipiantur : fi quis fecu^ fenfcrit,tum is prohæretico amp;nbsp;fchifmatico habeatur.Nam einf-dern libti fol.2$4.col.j. fetiptum ita e^tPapa Gregorius l X defanilitate B. Francifd, ^ de eius fii^-roattiui plures iullatfecit, in ^uUtu affèritB. Fran-cifcum ßigmata D. Je/u veraciter in fito corpore im-preffa à Chrißo haiuifi .'Et hoc tenendvm Mandat f i d e l i b v s , ^ credendum , (ÿ* fui nota hareßj puntendum , oppoßtum ßtptentem'

l)of»tntts Alexander 1 f^ ^'è^fft ßigma/a wdit propres ocnifi B.Franafd, ipfi £, Francifeo adhuc t/i^ ufnte ^ i^itiin huila fie Zo/^uitur: Sfigmataja etufidem fitn^ii corpore, dum adhuc •vita/i fiarifu foueretur, vi-derunt ocuiifideiiter fniuente/iCp- certijfimi conirechn-ttu difitfpaipauerue.Tertlo D.Fapa Ntcoiam IIL dedtt firndem huiiam. quarto D. Papa Fenediüus ■X^ d F Et cum S. Eoma^i£ Eccieiia determinatie fit verifima, «^ certifiima Ctp/l, emm Jiematta Ecciefia tanguant ma^ifirafe^uenda efi tn omnihut. difi. ii. ift-fi-dgt;fi.ii.c.i.eirfielt;^.^ difi.zi.c.reputaturdifi.zi.c.ont-ttetjin fine.^ ^ui contra earn io^u(eur,hierettcus repu-tatur.difi. ii. c. omnet.^uodip/â nuni^uam à tramite ^pofioitca tradtttenif erramt.i^.ij.i.ad ^uami» du-h^tc^arduû efirecurrendum. difi.u.c.paiam.difi.ii. praceptif.z^.^A.c. ^uottee.ipfiii^ue vaict omnes ludi-care,de ip/à iudicare nullt permitettur.ii.^.^.cpfiopo. §. Soia.ij.i^.^.nemtni.d^ ipfii Ecciefia Eomana de-ciarauit B. Franct/cum fiigmattfiatum à Chrifio, vf patet ex huHd prafaed.^are hocefifirmifiimè, fa-^uam zgt;erum , tenendum, ^ oppofitum tenentem vt Hæreticvm ah omnihin defiteiendum : (y prafierttm cum dtcii, duo fitmmt Eontificet Gregorius de Alexander non foiùm ocuits proprid vidertnt, fid fide dignis tefithut hoc efie attefiatum dicant exprefi /è.Et mox col. j.Sexto B.Franci/cifilmmatfiatio au-thenticatur enam tefitmonio maUgnorum fimtttu, de ^uthut fupra dihium efi.Hiâenus ex libro Confor-mitatum,fol. vt dixi. Z34, vt iam perfpicuû omnibus efle poflïr,non de lyhilo elfe,quod tantopere hæc

bæc vrgctpus. Ncque enim pro Icuihus niigis amp;: ludicris narrationibus bæc haberi Monachus no-fterRegumöc Principum excommunicator pa-tictui : præfertim cùm m Francifcanorum cœno tandiu volutatus,nunc illius fe ordinis patronum ac defenforem profitecur:amp; cos pro hærcticis haberi iubet, qui eed. Kom. non vfquequaque fidï atque audoritatem adiungent. Q^ de re nc eui dubium efle poffir,non vno hæc illius libri loco traduntur.hoc eft, folio 134. verum etiam in ipfo libri exordio fol.3.his verbis:7« ^«0 fan^o ,pro(li-■ ^tofa fii^matt'^riofalla efi^Certe in nuUo a/ia, nißin hatopâtre noßro Franafcavt aJferit'E c c i E s i a R o M a N A,^ fideiiigt;iij inherit ad credendum. De-Kde etiam Papa BenedtSm fefiam deßigmafihue co Indamconceßtt ordini-Qumciiam Antoninus Epi Icopus Florentinus,lib.Hiftotial.3.tit.24. §. 10. ita loquitur:P4^lt;» t/^/exanderiv. anno c i o.ccLiiii. nontem ^laemia propter impreßionem facrommßi-^matum ibifa^iamin corpore S. Francifii inßecialö proteBionem acumens immediate , Fomana ecdeßa ‘ ‘pfitm ßh^ctens,B.Francifcum mu/tie laudil^us extol-' ltndo,montem iUamfacrum afratrthus nun^aamre-hn^fttprécepte eßtact mandaait. Fodemanno ^na-^nie exißens mißt zmumfirttam Chrißi fide/tigt;as /i-leras deferentem,tt{Xta feriem hterarum Gregor^ ix. deßcrisßi^mattl/uiB. Francifii, in ^uihas innuit fe 1 ida proprß occults Tidiße. /tem altos literas mißt \ '-drehieptfeopo Genuenß^procipiendo Z’t illes i^ui de ; imagine S. Francißci in Eccleßa S- A/ario ^ mini-I fier 10 S.Xißi malt ties è deleuerant ßtgmata, citaree

perfinaUter coram ipfi, pro meritif recepfarof vftio-gt;iem^ inhibemio fid inferminattene anarhematis ne guts de ceteraßmilta attenraret.JVtco/aai tertius Papa circa anna cio cctxxx. mißt /itérai vni-uerße Chrißi fide/ièuc de ßter is Franeißct fligmatdni certam teßimontHm continentes. Hæc Anconinus.vt iam dubium nemini clFc debcat, quin Chriftia-ni omnes, præfertim hocMonacho Francifcano in ecclefia dominante, comparaci elle debeant, vel ad fubeunda fupplicia fchifmaticis amp;nbsp;hæreti-cis confticuta:vel ad ifta Francifcanorum cóincn-ta pro diuinis oraculis, ab ecclefia Romana tradi-tis, amplcétenda. Atque vt maior amp;nbsp;comroodior optionis facultas fit,nó alienii videtur,aliaquædâ exeodem Confoemitatu volumine infigniapro--ferre,quale illud eft fol.66: Quidam duts, inquit, dormmit, amp;nbsp;raptus tn cœ/um vidit Chrtßum, B. Martam^i^ aliasßtnlios, ^ui proceffionabter ilgt;ant omnes, Chrtsio^^ matri reuerentiamexhièentes.Setl ebm B.Franeißb na videret,^nj^elo tp/um dueeti di- , xit, Fin eß B.FraneifinSfCumßis tn ißo /aco/ain^e-lus re/ßandit, Expeda (^ vtdebts B.Franctfium, (^ ^uem fiatum habet,c^ vidit: ^ ecce : Chrißus eleua-uit brachtum dextrum ,^ de tpßus vulnere laterali exiuit B. Frandfius cumvextUo crucis explicita in mantbus,(ßpaßipßm maxima mubttuda fratrum, et aborum. Func dais ille bona fra dedttfratribus ,(^ faUus eßfrater miner. Item fol.i.5. Frandßus re-^rafintattanemfadens Natiuitatts.Chri/lumin vï-nis habuit:(^ dum oraret Firginem,vtßbi confa/atio-nem de Jefrparuulo faceret,Fir^o ipfa pulcherrtma aßttit,

^fl‘üt,ç^ in brachüs 'S. Franafii àprtncifio noEli^ '1/ ^ue ad diem,tenendum (^ ojculandupr^bait (^ con-f^y/ïf.Ridicula hæc funt,dieet aliquis:amp; plane nu gatoriaifcd ha? n»gac(vt quondam diöum cil)fe naducunr,fimul exiis intclligitunquä impie Pa pæ illi fuperiores ecclefiæChriftianæin confin-gcndisreligionibusillofcrinr,cui-nBirthôIomçi nefcio cuius Pifani opera in his confarcinandis f«bulis,amp; S.fcripturæloco imperitæ multitudi-ni obtrudendis fint vfi. Qjid?vtrom ha?c ludi-cra dicenda funt, an veró deteftanda amp;nbsp;exécrai bilia,quæ fol.i8.his verbis feripta funr : Franci-fiitif)lftifiiit,lt;jfuarn Iohannes Saptifia,^uia Iohannes '^‘iptifla tanthmfmtpoenitenria pradicafor, Fran-^fdisfuitpradwator-, (^ ordtfàs pœmtentit inHitu-tor.iHefuttpracurfor Chriflt:htcpr^edteator lt;:f ß^f-ferChrißt , t^uain re loannemtp/üm excedit. Item, IfMnem FrancifcHS pracedtt,ijuta plures ad Domti-num conuerrit, (^ p/urtbus in locts, videbeet in toto mundo.Ioannesduos annos ^parump/us pradica-Mt:Francifcus xviy.annos. loannéfverbum de pas-mtentia accepts à Domino: Franrißeus à-Domino ç^ Il Papa: ^uodplus efi. loannes Baptifla tenaits eflt futurus, per ^ngelum patrt, per Spiritum fanSum, amp;Prophetasfujtdec/aratus. S. Francifcust/ero 'à Prophetis, à D.Ie/u fhrtllodtem per ^nge/um ma-^i^famubsinfpe/Cte peregrtni dedaratus. S.loan-fits invtero (^ extra prophetauit : B. Francifcus th vtero,id efi,in carcere apud ‘Feru/ium captas , cum studio fe magnum futurum pradixit. S. loannes a-micus fpÓfi;B,Francifcusfimtlis Domino lefu Chri-

fio. loatmes mundo ßn^u/arijjhnus fuit/àn^Htntte: Francifus exctlientißfUHs fuitad Chnfium prita-iiisfi^matifitionii confirmitate. S. Ioannas in ordi-ne SeraficoJubitraatut ; B. Francifcus tn tpß ordtne tfifide Luàfiri eo/Zecatus. Quidcft Chriftianam religionem,^ facrain de loanne Baptifta hifto-nam irriderc,fi hoc non cO? O Dcus, vltionum domine,quandiu monftra ifta Paparum facro-fanâæ Maieftati tuæ,tam contumcliosè illude-re paticrc?quandiu eos impunc in téplo tuo fan «âiffii-qo clcbacchari fines ? At enim locus eftgt; in eode^m illo blafphciniarumproptuarioalius propc dcteftabilior.nam pa^.^^.Francifiut) ïn-Cjuiryeßtnelior apashlts, ^uta iUi nauem tantum amp;nbsp;alia reh^uerunt,non tarnen veFlirnentum,^ttodtn der ß haMant.'B. veto Francifcm non ß/um omnium ferrenoritm frcultati abrenuntiauit :fedetiampan-pot ^fœmoralia retecit^ati^ue mundu corpore ilr me teß obtulit hrachiis Cructfixt:^uod de nulle alto ßn-blo le^imm.z/nde bene poter at ßhnsbo dteere, felt-quiomniaii^ßcutm ßm te. Vbi funt Pharaoues, amp;Phar,aonum détériorésfatrapæ , quiMagorü præfiigias Mofis miraculis potiorcsdiicunt:amp; jus fc monachilibus pottentis obledari fimu-Iant,vt plcbcm imperitam à Scripture facræ le-.dione ac ftudio remoiicant.-amp; fiiis ciuibus qua-ƒ1 pro pecudibus ac brutis abutantur? Crédita ta ,men hæc funt fuperioribus Oculist neemirum, cum Paulus tam aperte pratdixcrit, Antichriftü venturum cum efficacia Satanx, cum omni po-Ccntia,amp; fignis,amp;ptodigiis mcndacibus:amp;cum omni

F V L M E N. 35 omni fraude iniaftitiæjin üs qui pcrcunt,pro eo quad amorem vcritatis non rcccperunt,vt falui fierent.Propterea igicur mittet illis Deus effica-ciâdeccptionis,vt credant meridacio : vt omnes qui non crediderut veritaii danctitur.i.ThefT.z.

VErùm hæc quidem de confiâis in Franci ici Bernardonis perfona rcligionibuj ha-Ócnuï dida fint .deinct ps de altcrius monachii nomine Dominici, commentis videamus. in quibus primus ei nefariæ comparationi debetur Iocus,qua Dominicus(ignofcat nobis Deus mi-fericordiæ pater, qui has blafphcmias comme-morare cogimur)cum Deo Chr^ifto côtendituri Ï'Iam apud Antonium Epifcopum Florcnti-pum in Hiftori31.part.3.tit.23.amp; tit.24.fcriptum ita eft, Dominus ChrtSlus, inc^mt, es} dominus ab~ filutè c^ auEloriattuè. Domimcus pojfefituè. ^pje hahuu multas vtfiones dtuinas : fimei vidit Chri. Hum voientem mundum iudtcare, ^ fintre : /êd l^trgo maria ro^autt ^uod expeèlaret, ^ muteret prteltcatores Dorntnicum df Franei/cum . (^ ite-turn cum vtdit caslum apertum , ^ de omni ^ene~ te reUgionum fratres in gloria : ^ ßtos Dominicanes non vtdtt, fed à filiale» frit dt^um ^uod erant fib chlamyde Virginis Avaria, lt;juos ibi vtdtt: ^ dt-dtlt;futdam magißer ordinis minorum , e^ut compofiit tibrum magnum de‘F.Tgt;ominico vulde magtHrale, ^uoiiin dtblavißone paßet diet, ^uod tunc viderit

’'J)omifitcni Deum per ej/intiam , ficut P^ulm in raptu. Apparebit autem magnaßmt/itudo eins ad Chrin-nm,ex di/curfi vita (^ opera eins.league ^uia domino Chrtflo fimt/fs.apti/pmè denominatns eH Do miniens.Domtnns att, Ego /um/ux muudi.Ecclefia de Dominica canit, Eos efiis /ax mundi. Domino prophete omnes tefiimonium perhihent. ^^, lo. Dff Dominica df ordtne fia Zacharias cap. n. dixit inperßna Dei, a4Jfumpß mihi daas virgas, vnam appeUaui Decorem,aitam Fnnicn/ism.Decor eE or-do EradicatortinijFuntcu/ns ordo minortsm.'^uia fi-nicislo manifißa cingnnttir, ^nta^uam Domintetss naßceretur in mundo, imagines duorum depiEa cfr-nehantur Eenetiis,in ecc/efia S.March^aarum vna erat ad modum re/igioß, in hahitu ordinis pradtea-torum, cum hha tn manu. Gitera ßmHitudinem hahehac ^pofio/i Pauli, prout pinai conßeuitßper ijuamfcriptum erat agios v avlvs, ßh figura vero ad pedes, ßc, P fr istvm itvr ad CHRiSTVM ßn figura altéraficriptum erahxcios DOMiNicvs ,ßb tp/à vero , facilivs itvr PFR ISTVM. Elecmireris deßriptura huiufimo-di,^uiado£lrina Fault,fient ^ ceterorum yipo/lolo-rum,eratdo£lrinainduensadfidem. DoUrina Dominici ad ohßruationem conßhorum, df ideoßeiliM per ipßm iter ad Ghri/fum. 2. Dominus naficitur ßper terrain nudain,ßd ne nimis ladatur aßigore, amatre ZUrginein prafipto collocatur. Dominicus natus inßntulus,ßb nutricis eußadiapoßtus, egrefi-ßss è leUulot^uaß iam carnis delitias abhorreret,Ju~ pemudam terramiacereßapiusest repertus, j. Üo-

T V L M E N. 37 mina »ato/ydus corufeam emicuity^uod ma^os ad ip^ Jwnperdaxit, pereum mundam vfiiuerfim il/umi. Madam tfjßnuans- DomimettJ oritur ,ç^ fitper ha-ptizandum mater/piritualis siedam ajpexit t» ßon-tt,nouum iuharpramonfirans ßeuU. 4. Dommw duodennit à parenttlgt;M in temp/um addu^tue in topermanßt puer ß/M. ‘Dominicut à propinyuif ftipuerMm annis ad ecdeßamfirtur diulno imbue-^mof^cioin ea reltldut. 5. n/ibindev/^ueadiu-Centiem atatem de Domino authentice nihil rept'-’^nui.nißi^uiaproficiebatattitefVt verm homo ,ß~ pitntia ^^ratta apud Deum 1^ homines : ßd hoc apparenter.Domtnteut autem nonßlutn corpore cre-ßebat,ßd (^ mente virtualiter, 6. Dominut cum lt;« hanne baptizaretur in lordane, deßendtt Spiritus ßnblusin columbaßpereum, ad deß^nandam ple~ Wndinem gratta , deßrtumque petyt. Dominicus ßme inualeßcente im/niüerßs Hißpania partibus t^m videret egentes plurimos, neminem^ue conßla-torem, inßruoreßintu», venditis Itbris (ß ßppel-lebldtprettumpaupertbus dt/perßt, ^ß dedtt,ç^ Spirit» finelo lyuafinouiterf^ apparenter repletus, ^à-tm regular» ßb ^idaco Epifiopo apprehendit,z/t alterum baptißmum (ßßpirttuale deßrtum à delttiis amp;munda/tbusße^uelbratum. y. 'Dominus pen dtßcipulos congregatpaucos, ^ in breui multtphcat, mutenseos binos adpradicandum regnum Dei. 'Dominicus ex modteis ad vitam rcligtoßm ßeum aß-ßmptis,ad multitudinem prouehuutcoptoßm, ^HOs ad euangeUfindum de^ttnauit , (^ ßnandum tnfir-mos, 8. Dominus elegitpaupertatern tn ß (ß ^po-

ßolii.'ßd h ab eb at loeft la s aßdeltbM oblata conßr^ uans,eófque lad at deßrebat^ : fid Domntettt verm^ grat paupertatii amatorßeatres faas ad ipßam exhor tans. 9. ‘Z^ominus i^uando ducebat dt/cipulos, iM fameltcos ,vt per fata tranfeuntes, ßieas quot;veUentes ntantbus confricarent ad edendum • ßr cùf» eßet tarn meridies faiigattts ex ittnere mißt eosin Stchar,ade~ mendum cibos, ç^ inde forte pra ßme non lotis ma-nibfts manducabant altt^uando. Zie ^ualitate cibori ptts creditur non comedife carnes, niß a^num Za-fchalem,propter obßruanttam legis. I)ominicM Pa-triarcha.i^fti aU^uando totam i^uadrageßmam, non ^uidem ßne cibo,ßd pane ßr tt^ffa peregit,hac aße-rttatemßis moderauit, 'vinarn ç^ laSictniaconce-■ dens. 10. Forte a/t/^uts dieet à ßmilitndine dißre~ pare,lt;^it0d Zominits difcipttlis ßis dixerit, 7fei^ut caleiamenta habebitis tn pedibus; càm tarnen 'Domi-mctis earn ßis calciatt procédant in publicum. Sed feiendum, ^md mandatum illud temporale extitit, ßtpertjuo dißenßuttinvltima coena. rtam (^ Do^ minum calceatu videre poßumtts in eo ^uod ait Ba-ptifia, Cuius no ßm dignttsßluere corrigiam calcea-mentorum eiw.Zetro ^uolt;^ue in ^bUs dtcium fit ab j4ngelo,Recipe caltgas tuas, niß tjuisdicatgt; caliga-turn ftßeßd non calceatum-^uod non e il confie turn. Et zZ^arctts Optimus dus imitator calceamentum eiusfiaSum cerdoni obtulit ad refirciendum. ßc igi-tttr Dominus (f dißtpult alt^uando calciatt,alt^uan do difialciati tncefierunt. Etßc Dominicus in vrbi-bus caleiatus,extra, in itinere fe^uenter difialeiatus habebat.ii. Dominumnatumnoaliaperfina ^uàm mater

mater fia vir^o Manapannis tnuo/ttit-'c^ tarn adulte tunicam fiam inconfittlem, ^ altae veßes mater ipfi confi/io manuum fiarum texuit:cuitu autem co -loris fiiertt non inuenttur, ne wdelicet eo nota fttlß Prop beta induti minus agnofeerentur eße lupi rapaces.Domtnico (^ordtnifio 'Beatißiimavirgo vJlfa rta habitum geßandum ofiendit, ac ettam colorem. Nam beato‘Regwaldograuiterinfirmant!apparutt, amp;nbsp;ftnauit, habitum ofiendens i^uo Domintcus cum ßhu fits eßet tnduendus:Capa •videlicet magna,(^tunica cum ficapulart, albis. nbsp;nbsp;iz. Y)omtnus (j- Do-

mimeus ziirgo -vteri^ue mente ^ corpore, (fi humilis 'Valde,'vt Scrip tura conclamant : fie D omtnicus •vir-P^opunfimus^ humilis multum. ij. Dominicus cum Chrifio proprtum non poßidebat leblulum, poß lachrymarum fluutum vix burnt dans corpufiulum. ï^.\)ominioratio fimperßitexaudita, cum zeluit. •vnde (^ Patri dtxtt : Ego fiiebam-gt;, t^uia ßmper me audts.nam etfi tn horto cum orauit cahcem àß tranfi-firri,non fiertt exaudttus:hoc ideo,lt;^uta ficundum fin-fiaUtsttent^poßulans ,ficundum rattonem exaudtri nolebat, Domtniciaautem cuidamreligiofi znofibi fiimiliart in dominica loeuttone infinuauit ,nun^uam fe a Üeo alt^uid poßulaße,^uod ad •votum non obti-nuerit, 15. Dominus y^poßolosfit exemple ad vitam mixtum, id eß,contemplattuam-, cß aSltuam- pradt-cando dedicautt .• matrem eius Eirginem (ß Adagda-lenam adcontetnplatiud.Adaria entmfiabat ficudum pedes TDomintfifi^audtebat z/erbu eius. Luc.io.Mar-thä ■vero,(ß altos multeres ad aSHua. SteTatriarcho Dominicus,vt alter 7^e,arcdfiua rehgionis ex Itgnis 4- nbsp;nbsp;\

hrumine charitatis con^lutinatis tricameratam ff cit. Fratreï -v^à fecur» ad contemp/andacæ/eiltay (^ pradicandaßt/ufispmficua tn z’nacollecaKS'.mo-stales réclamai ad contemplationem affame»/ ,infi' cunda vtriußae fexM homines ad aSliuam applicas, ^ui dicerentar depxnitenfiafraires çfr forores , feu miltita lefu Chrifit tn terra manzone, i 6. “1)1/01' puli Chnn-t/altcet Lxxu./eme/fcandalizatiexdo-£lrina Chrifit,^nam non intelligehant^trecefièrunt ab eo:i^ttibiss recedentibus Chnnus remanentibas/eeut» ait,7\fu»^Mid ^ vos vultts abire? At “Petras pro o -mntbas re/pondtt,Domine,ad ^uem tbimas^Et 'S. Do mintcas, earn ficum haberetaUijuos difiipulos, faa die eentati recefferunt ab eo : tantum remanentibas trtbaSyt^aibas Domintcas ait: ])Punijutd i^vos vul-tis reeederei'Caivnasrefiondit, ixibfitpatervt re-ItSfo captte/ifaamurpedes. Demam ficat efi dt/ci-pult Chrt^bi, ^at recefierant, redterant ad earn gt;nbsp;ita (fr d/eipaU Domtntci oratione eius reuerfi/Mt. 17. Dominas multas derifiones,detra£Hones, (fr per* /ecuttones vßue ad mortemfortiter tolerauit, ^aa-rentium eum tn verbo capere^aUi^uando lapidare, a-lu^uando pracipitare. Dominicus cotumeltas,/ub/an-nariones,f^ oblocationes non curauit : ira vt t^ ut dam paleas à tergo ei pro dertfu alltgarent:al^ lutum, 1^ a'ia in eum vilia iacerent. 18. Dominas dtlexit nogt; jdr ^auit nos à peccatis nosiris in/anguine/uo. T)omtnicas vero charitatis perfeDione non vacuus, noblem tmpendebat Deo,medttationi df orationi va-cans. Trtnam di/cipitnam t^uafi i^uotidie de manu proprta, non cordulaßd catenaferrea v/jue adfan-^umis

^mms effußonem capiebat^profuis culpu-vnam, ^Uis rnrnma erant-pro inpur^atorio exi^tentibfu, aliam: temamproys t^utverfantur inmundo. 19. Dominus aim tterfacerei verfM Hierufa(em,vtdens dui • tuiemfleuitfuper earn, multdyiue pr^dixit occulia cordtuM,(^ ettentus faturorum, propter i^uod in landein aus dicelgt;atur,Propheta magnusßirrexit in no-lgt;is.Dominicus cum ciuitatibus propm^uaret, cer. nens mente,amar'eflelgt;at,propterpeccata eorHm,mnl-turtle vt vents Propheta occulta (^ fat nr a reuela-uif.ficut mortem Regis Arragonum in hello : conuer-fwnem haretici -Adtufaturam, yuempropterea lihe-tmiufsitahincendto. Haftenus Antoninus: ex (juibus potentiffuni Regis GaUiarum Confilia-rij exiRimare potcrunt: vtrfi iure an iniuria maxima Chriftianitatis pars figmenta ifta re'ligio-num à Papis indufta repudiarit : cum adeo ne-farièae federate aufi funt monachum Domi-nicum tanquam idolum in Ecdefia Deiado-randum pruponere gt;nbsp;eumque cum Chrifto Deo amp;nbsp;Conferuature noftro contendere. Neque enim audiendus erit , fi quisdicat, monacha-ies iftas effe quifquilias , quas eruditi viri amp;nbsp;graues afpemantur. Quod enim fuperius de Francifcanicis ciufdem generis nugamentis di-ftum eft , idem hoc loco de Dominicanis dici-raus:cum in Ecdefia Romana pro diuinis ora-culis receptæ fint, aut cas Chriftianis omnibus venerandas efle,aut conftituta hareticis fuppli-ciaab ifto furcifero, cucullifero, cordigerulo monachoexpeftanda. Sed iamalia audiamus.

Nihil videtur ad hancimpietatem addi poffe, Vcrumtamen experiamur. Nam idem Antoninus capite fequenti vbi Chiifti Si Dominici mi-racula inter fe comparât, pag.187.ita loquimr:!. Dominicus tres tn vrhe 'R^ma reßt/citamt , filium i/idnie , i^uod Pontifici notum publican noluit .• fid prit humiliate emmno Dominiem reeußutt. ^rebi-teblum à firatnbui condublum, (^ à muro fitper earn dinito con^uafidtum: c^ p^eapoleonem Cardin alen do fiofid noua nepotem,ex e^uo lapfiim,lt;^ totum dila-ceratum. Satts credo amp;nbsp;altos i )omtnum fi/citafie, propter t^uod dicitin plura/i, zJ^atth. i ï.Adortui re-furgent^ficiheet per me ; dim tarnen adhuc nonnifi fi-ham ^rchißnagogi redtuiuam ficifie habeatur,fe-- cundum Euan^elta. Stc (^ BA)ominicu} alias mor-tuos,etfinoji ia notorios, ziiuificaffe muenitur. ^utd emm tUos X L. peregrines, qui in fiumine magno, iuxta Dholoßm nauigiofierebantur , dim naai ßb^ merfia/ub aquu dtufietißincfacra orattone à S. Dominica ex aqud exierunt fißntes: nifi vita reddttos exifitmemus, vel in aqud vt ^tfees confieruatos ? 1. Deus bis fiameheospane multipUcato fiatiauit, aqua-que conuertttin vtnum. Dominicus bis panes diui-tutus firatribus procurauit, Roma dr Bononta : de-ferentibus angelis a pane ceelefit: vnde (^ßamß-mos.^degetem vacuarn vinoredundarefiecit, ^ vice altera lympham in vtnumfuaue conuertit. j. Chriftus fiebridtantem Simonis ficrum fibri perfidie fianamt, (^ langutdos multas. \)ominicus multerem quarta-nanam ex toto Itberam reddidit. 4. Exibant damo-nia a multis, clamant ia (p’ dtcentia , ^ma tu es fi-Iius

^im ’Dei.'Dominiciii à dlt;emofJtbt{i vexatos in anima amp;nbsp;corporeplurimoiliheratoteffecit. ^.^hrtfim im-nortalu effe^ita bis tanuis claufis ad difitpulos in -trahit: ‘liominicM vero adhucmortalis (jaodmi-^abtltus eß J in Eccleßam claufim noblu in^reßus eihnefratres excitaref. 6. dominas poß^uam t^nnfiàii ex hoc mundo, innumerabiles homines ad viimveritatisattraxit .■ ‘Dominicus^uanuis milita litreticorum ab erroribus reuocaßet, tamenpoßtran-ßium eins mu/to plures, 0 ßem miram tjuam dedi-fii(canie eccleßade ß.üommico jmortts horateflen-*tbys, Dum poß mortem promtßßi, Te profuturum ß^tribus, y. Etvt perueniamusadcalcemyOo-foinus ait, Data eßmihipoteHas in caelo iß in terra, Hm poteßas nonparum eit communicata Domini • lt;^o,coeleaium,terrenrtum,ß inferorum. H^am an^e-hsßnUos inßti minißerium habebat.fed ß ipß an-geb accedentes in humana ßpecie ad fratres, panes odefcam mimßrabant eis. Si de dementis lot^ui-fnuryvim virtutis fua oblitus eit i^ntstjuddo ter libellus dus doHrina in flammas traditus , ter exiuit iUsfus penitus, libris aduerfantium hareticorumft-bitb combußis. Signo crucis obedit pluuia ex acre copiafe defiendens, dum nee gutta i/na eum itine-tantem tangit ^tota regione illo imbre inundata. ^-^ua fluminis m lt;^uod Itbri dus per ipfum tranßuntis ceciderant, nee humeHare valait .•ßd poß dies à pi-fcatortbus loco pifcis de a^uis extraSti iUafl ß fied, aeßin capfafuißent, eifurtt reßduti. Terra i^uo^ue ^ua metalla continet, in pecunia ßbi neeeßaria non deficit, nam cum flumine ^uodam tranßto per naui

cn/am nauc/erw »au/um pofiu/aret à 'S. Dommeogt; HJe^uevtpauper/èpecuntuf» non haigt;ere ajftuera-reiifnporruntii/^nenaHc/erw iUe per cappa/n tenent naninrn peteret^ B. DonitnicM orationefaéla in ter-r/zm afpteient vidit pecuninm ßit neeeßanam tit ineentem, i^un iUt oilatn, fè hierattit : Jèd (^ p ^uod maint eß J cnmi^fuidam c/erictti conrinere non poffet, o/cn/ata manu B. Dominici a mißa redeuntis cum odore Juatti-) tantm tonßitutm vir^o in mentent dus dtff'aßmeß,Z'tpofieafactie contineret. ^uiddein-fernaitins dicam ? Certè ad nutum eins demones contremifceiant, nee imperium eitts recufare vale-liant ,,^^od patet.' i^uando apparenternipfem in forma fratritfecum duxit per conuentw ofieina.fcili-cetdormiterfchori.refeéloryjocutory, (Irpofoea ca-pituli,^ interrogauit defon^ulis loeit, ^md cumfra-trtius til lucrareturl^ua omnia coaélm eflexplicare. Hæc Antoninus. Ex quibiis diiudicandum Re-giis confiliariis relinquimus, vtrûmne hæc vela Chrifti religio fir, Ecdefiæ ab Apoftolis tradita,an verocommentitia Sathanx fabula, confultoaPapisin Ecclefiam inducla, vt vel fa-crx Scripenrx legendæ ftudium extinguerctur, vel certe par vtriqiie audoritas tribueretur? Sanè dubium nemini fore fperamus, quin iam Papatus Cinentitarum amp;nbsp;confiftarù religionum apertiffimè fit conuielus : ac proinde fi Regem Nauarruin ac Principem Condxnm exeiusEc-defix communione, quæ Portenfa illa tuetur, eiiciat, non dlos ex Chrifti Ecclefia,fedex Do-minitanorum cloaca, vdpotiùsex Satanæfy-nagog«

'”g®g® ^’’cere.Quod vtpIamiH ac certiiis ctiam confirmetur,confiinile Papalis ecclefiæ figmen-tum cx codetuAntonino profcTcmus.Nam cap. ffquenri pag. 150. ita fcribit .• Dominien^y inquir, Somt 'fidele t^uadam orationi incumbens, vidttad fatrü dexter am exurgerefilium in ira fia , Ttinterfi-(tret omnes peccatores terra ; ç^ dtiferderet omnes opérantes int^uitatem. Stabat autem tn athere, a-Ü'tclaterrtbtlts■, Cf contra mundum tn ma/tp^nopofi. tum lanceas tres vibrabat, lt;^uarnm prima (aperbo ’■ ^n ceruices ere^^as transfip^eret : altera ctipidornm infcera efinnderetitertia conciiptfcentiis carnts dedi-fosperporaret. Cumstra dum nemopofiet reßifere, occurritpropitia Idtrgo mater, ç^ pedes ampleélens titiSyrogauitii/tparceret eis ^uos redemerat, cp- iaili-ftem mfericordia temperaret.^^^d tjtiam filins,N on-^tuides, inquit, tj/uanta mihi irrogentur ininriai' Tune mater, Tufcis, att,c/ui cmnianoilt^^utahsc efimapen^uam eos ad te reduces. Habeo firuumfidelem , ^uem mittes in mundum, quot;vt -verba tua an^ funtieteis,(^ conuertentur ad te omniumJaluatcrem, ■dlium t^uoque habeo firuum ,lt;^uem dabo eiadiuto-’^(«li'vtfimtltter operetur. Fthtef dixtt, Ecceplacatus fifcepifreiem tuam, -veruf tarnen oFlende mthii^uos tielis ad tantum officium deHinare. F une domina tnater obtulit F. Dominicum fifiu Chnilo: ffr att Tiominta matri. Bene (fr fiudiosè fiiciet ^uod dtxtfli. Obtulit ^uo^ue dr S. Franeificum, ^uem /imiliter Dominus laudauit. SanSus ergo Dominicus tn -vifio -veconfideransfiocium diligenterji^uempritu nonno-Herat, in crailtnum eum tn Ecclejia , ex eis ^ua in

fioSte 'viderat,reco^fjÿuit, (^ tn o/cu/a fin£la ruens, C^ßncerosarnplexfH, dtxit. Tues fociusmeus:tu currespartter mecum. Item paulô pâli:Tgt;cimtmcus erahatnoéluin Eafeßa, ^ ecce repente faamp;a manu J)omtnf ßuper eum raptusefi in ßmtuante Deum, lt;T vidit T)eumfedentem, ^ matrem etus ^uafede-èat ad dextram eins, amtllam cappa,co/orù fiphi~ rtni-eyi/ptetens autem in etreuitu i/tdtt ex omnt na-twne/pirttua/iumpatrum, ^ui ex ficris re/i^iontbus Chrtßo (^fi/ios c^fi/iasßtrttualesgenuerunt, mul-tttudines mnumeras m con^fe^u a/tißtmt planantes. £t eum nuUum thi conßteeret fiorumfiltorum, eruhefeens , compunilta ex tntimts amarißim'eflere cœpit. exterrttus erpo à plorta mateiîatu domtni, fient à lonaè,nec audehat vu/tui plana , ^l^irpmu exceUentta propm^uare. Innutt autem ei manu do-mtna,zgt;tad/e ventret. .AttUe tremens (^pauens,non praßmpßt accedere, ^uoufilt;^ue eum fimtlttert/ocauit Dommus mate^latis. accefit tta^ue horna campun-nm,^ humtlis/ptntu , ^ contrttafuis lachrymùfil^ (^ mains propittispedièus demtfifiimè ^ humiHimè fie profirauit. j4e conjolator flebilium ‘Demtnusplana dixit et fiurpe. lt;^ut eumflaret coram Dommo^tn-terrapauit dicens ,Cur fie amanßtme plorosl^ut ait: fifina in confieB^u tuaploria omnis reliptonis homines intueor: de met vero ordinisfiltis hic ,prch dolor! nullitm afptcio. Cut Dominus, K is wdere ordinem tuum^ a^tfile, Hoc defidero Domtne.Tuncfiltus ma-numfiuamfiubficapulan Virpinis matris fiuaponens dixit ad iSum, Ordinem tuum matri commifi. Etcum hoepio haberetaße^u, ordinem Juum vtdere defide-

r V r. M E N. 47 fnns/Dominm iterHm dixit et : Omnine‘vis eurmii-iire? Kefpoficht, Hoc affecio mi Domme. Etecce »litter Doratni complacitit filto: cappamt^tie deaura-iitm,ijtia operiri t/tdebatur, eutdenrer pateß^etens a-feruit:^ expandent coram lachrymoß Dorntmeo^r-HoßOfCratijiie hoc tanta capaettaeis, (^ immenfitatis quot;Oeiltmentitm, ^nod totam cae/eriem patnamamp/e-xandodulcitercontinebar . Sub hoc ßeuneatts teg-mentOy in hocptetatispremia ,vtdtt file contemp/ator ftblirntum, (^ perßeSior dorntnißeretorum, J 'umt-»icmfratrumßi ordtnis tnnumeram mu/titudinem. Conuer^s efi er^o luSlta tn gaudturn, elf latnentum i»iubtlum. HaCiHntontntu. Ridicu'è,infuift, amp;nbsp;abfardè-diect loi talft ejuifpiarn, quis ik git? Sed quemadnioduni fuperiü» de nugis Bernar-donicis diximus, cuicuimodi bæc funt,tarnt n amp;nbsp;Papatus auCteritate comprobata funt, amp;nbsp;ab cc-defta Roin. reccpta:ac proinde, ctun indiuidua ■■t'ligio fit, f nam, vc ait M. Tullius, aut vndique fdigionem tolle,aut vfquequaque conferua) ab *'$oranibus qui ccckliç Rom. nomen dabunt, oraculorum loco ac numero habéda ; graui fan-dione adicóla,vt qui fccus fentiat, in hxretico-fuin amp;nbsp;febifmaticorum numero cenfeatut-quan doquidem bis cómentis ;i Papa tópiobatis.Do-ntinicus æquç,ac Francifcus in Diuoruin cccle-^isRom. numerum relatus eft , eodem auólorë Antonino,tit.ij.g. 17.fol. 197. Ex quibusintelh-gitur,primùm quotamp; quam iuflis cauffisaddu-fti pleriquc Chriftiani Reges,Principes ac Ma-giftratusPapatu impïetacis,amp;cóbda religionis

nomine damnarunt. deinde, quantum auflort-tatis habere apud Parlaméta Gallica debcat bçc execrata Sixü quinti nuper cxcucullati monathi Dcclaratio qua fupradicli fcreniffimi Principes non aliam ob caufam hasretici pronuntiaci funt, quam quód iftius generis commenra nó eodem quo Scripturam facram loco fibi habenda cHc iudicarunt. Nam vc fæpenumerô antthaepro-feffifunt, amp;nbsp;hodie quammaximè poflunt, apud emoes omnium generum arque Ofdinum homi nes profïtentur,palamque denuntiant, ciim ec-cIcfiaRom. mixtam habcar amp;c '-nfufamcumi-ftius generis coinmentis aefabulis rcligionem, qua: ex puris Scripruræ facræ fontibus haufta funt,ca fludiofi/fimcan pleéluntur ;qua: ex iftis monachalibus lacunis amp;nbsp;colluuionib us in reli-gionem induóta funt, ca répudiant,ac deteftanr tur. Qtiæ tarnen fola cauna cft,cur Papa Sixtus quintus vtrumque illorum nuperita (uperbèae ferociter eft execratus. De quo Papa Sixto di-cendum aliquid hoe loco videtur;vt amp;nbsp;qu31is.amp; quibus ortus radicibus in tantam conhdcniiam venerir,tantófque fibi fpiritus fumpferit, ab o-mnibus intelIigatur.Nomen igitur illiab initio fuitpELix PERETvs.N^tus eü inpagocenui, proximo ciuitati Forrn3na’,cui nomen eft Mon talto:anno ci3 13 xxi.dic Decembris xiii. Puer inter monachos,id eft,(ne quidaliud dica tur,Jinter hircos cducatus,tandem adolefcentu-lus in Francifcanorum ordinem afcirus eft: quorum façris initiatus,ac iamgrandiorfaâus, ad

P V L M E U 4^ f’ttremum ab Inquifitoribus fidei Romanæ in ’plorum collegium cooptatus eft. quo magifte-fio cùm aliquot ab hinc annis ita fungcretur, vt P3uci truculétum ipfius ingeoium ferre pofTent, forte turn accidit,vt nojailem quondam Venet5 adfuum tribunal euocaret. Cnm hominem Con ïumeliisaudicndïslnfuetumferociijsaccepifleti ®ö ita multis interieftis diebuJ eidé Nóbili fori tèobuiam faduseft. quem vt primùm Nobilis 3nimadiiértit,Vniexfuïsa{reclis impérauit , vt fuftcquémgcftabat feroeiâ Infeücis Pereticori tüderet.Infelix illicö Romam profedus, cafum ‘Hum fuurn Papæ Pio quarto,quitûRomæ im-perabat.renötiat.Iridignatus Papa, ftirfus illum oum audoritate acpoteftate maiore Venetias remittit. Simul acfuamSenatuibullamexhi-^uit/apiétes viri,qui turbulentum hominis in-jenium non ignorabât,eûmquevltionis fludio inflammatum effe animdduertebant, confeftim cercuin acceridi iulTcrurftæl'que feuere impera-runtjvt prius quam cercus igne confumptus effet,mature,fi faper et,è fuis finibus cxcedcrct.ln-felix iterum Romam profedus fuam Papæ que-rimoniam detulit. Papa cùm hominem ad fuas rationes accómodatiffimum fore iudicaret,primùm hoe illum honore affeCit, vt fui eum pala-tij magiftrum crearet. deinde cùm in Hifpania Toledanus archiepifcopus ab inquiGtioncHi-fpanica,gentibus omnibus formidabili,in fufpi-cionein hærefis vocatus effet, Papa eum, vt illi qujftioni aciudicio intereffet,in Hifpania mißt.

Forte per id tempus accidit,vt qui turn Generalis, hoc eft, antiftes Francifcanorumciat(qus fumma apudilludhominum genus præfeâura ac dignitas habetur ) mortem obiret. quam hereditäre Papa Pereto Felici dctulit:qui hoc modo Francifcanoriim Archicucullus,Protocuciil-ius,Bardocucullusfad:us eft:paucrfque poftan-nis e^iam in Cardinalium ordinem ab codé Papa cooptatus.Tadem,Papa Gregorio xin.mor-tuo,nofter Archicucullus ftudiofiffima eiusco-mendatione amp;nbsp;gratia, quiRomæinhisprocu-randis negotiis dominatur, amp;nbsp;cui non obfeure ftiam in reliquaNauarreni regni parte occupa-da operam nauat,in demortui locG Felix in con* turbanda Gallia fuffeclus eft. His gradibus at-queincrementis qui aliquot ab hinc annis cu-cullus cordigerulus defpicatiffimus monachus fcneftratis calceis rcptabat,nuncfulguritor,ful-niinator,rcgu ac principu profcriptor faftus eft’

EnJipotentgemitio^cuitu vefitgia adorant CiefaftC^ aurato -ve/iiti murice ’E.e^es, vt Mantuanusde lulio Il.cccinit.

PRoximum eft, vt adfecundumPapatus crimen accedamus,quod in occupato in eccle-fiam Chriftianam dominatu confiftit.NamScri ptura facra docct nos , fold Chriftum effe caput ecclefi£E,i.Pctr.a.amp; 5.Hebr.5.amp; 7.amp; 9.4.Ephcf. 15.amp; lö.itc in c.5.itcin alio loco,Chriftû effeca-

F V L 'M É gt;f. iï put corporis ecclefiæ. i.Col. iB.Eade fcriptûrâ for liChrifto hoc nomen tribuit, vt fit «(^«roz/zw,' amp;nbsp;«p;i;z5pe’gt;.i.Petr.2.amp; 5.Hebr.6.amp; 7. At Papa Rom«’ C5lt;ffe,inquit,prr mundii nouit ecdefia, ^und/acro~ finib Romana ecckfiafàt de omnibw haheat iudi^' emdi -. ni^ue cuiifttam liéedt de eim iudieare indigo Scc-fetjuentiiCtinda RermHndHmneuitEce/efiai ^Homam !}uornmlifgt; et indicia ! ligata ‘Pontificam files'S. Petri tM habeat refiluendt, ‘utRótet^aade emmecclefiaiuthaheatiudicandi. Item dement. paftoralis,de fènt.amp; re iud. Pafloralis curafilici~ ludmu nobte diawituf fiper cundas Cf^riPHanipe-pulinationa iniunffa.hcm c.i.Extrauag.de empt. amp;vend. 'R^imini'vniuerfiilb ecclelîa y di ff onen te donano pra/identetAtem.c.a.d Regimen^ extrauag. de probend, ^d regimen eedefia general^^perna di^ofitione vccatiAtem.t.i. de treug. amp;nbsp;pac. ty^d ttmuerfilff eccleßa regimen diuina diffonente deme tiavocati,'ucm-ca..i.dc confuet. Super gemes^ tegna Romanm Poneißx a Domino consJttutiu e/f. item.c.j.de elect. SandaPomana ecc/eßa, ijua dt-[ponente Domino/uper alias omnet obtinet prindpa-tumaDeo , vt potematervniuerfifum fidetium (^ tn^gtdra, ite, Ideo ecdefias omnes Romana ßdtfttlgt;~ iedasejfey lt;fuiafedes Petriab ty4ntiochia Romam tranflara efl. 24. q. i.c.rogamus,amp;c. facrofanâa. Item, RomanamJedem eJJe caput (fl cardinem om -nium ecdeflarum •. (fljicutcardine hodtum regiturt itailliusfldis audoricate omna ecdefias regt. d. c. facroßnäa. Sed quid ilia vetera conquirimus? cum Francifeanus nofter Sixtus quintus Bui-

lam hanc fuam ita fit exorfus : ^u^eritatem ßhi à ChriH^o ^ T, Petra traditam/ùpef'eminere emna omnium Return Q^ PrincipumpotePiata, ^ incum-herefibi ecc/eßarum omnium,populorum,aegentium ßlicitudtnem.lixc igitur Papa Romanus. Nunc quo iure, quaque auâoritate tantam fibi pote-ftatem ac dommatum arroget, paulifperconfi-derandum eft. Duplicem cnim videmus ab ipfo titulum, cauflamque iftius dominij ac principa-tus affcrri:priorem,ex Chrifti dccicto-Pafie eues meat:amp;: Tu es Petrus,(^ ßtper hacpetra- Nam di-cente domino,T^afee oues WM/finquit Papa, ^ge-nerahter,^J^eM,nonßngulartter Has ziel tUas, per hoc commißjße ßhi inteUigieur vniuerßaj. c- vnam fandam^xtrauag.de maiorit. amp;nbsp;obed. Alteram cauffam Papa profert ex donatione Imp. Con-ftâtini,dift.lt;^6.c. Cóftantinus,vbi Confiantinus dicitur ei principatü tribuiflefuper ornnes vni-uerfi terraru orbis cccIefias.Scd vidcamus,ne Papa in illû errore incurrérit,qui toleiariin iureac iudiciis nó folet, neque verb ferri vllo modo po teft : vc adtor intentionis fuæ cauflas allegetin-terfe contrarias.l.fiquis,7.D. de petit, hered.l.i. C.dc furt.l.Titius,99.D.de cond.amp;r demonfirat. Repugnant autem inter fc, Chriftum dediffe Papæ principatum in ornnes ecclefias, ( quod a-pertiuime fupra fcriptis locis affirmât ) amp;nbsp;Eundem principatum eidem à Confiantino do-natum. quia quodfuum cuiufque efi , pluribus ac præfértim contrariis ex cauffis fuum efle non potefl.l.amp; an eadem, i4J.pcnult.D. de ex-■çept.rei iud.l.non vt ex pluribus, 159.de reg.iur.

F V L M E N. $j Néquc enim ferri commentum eoriim poteft, qui difputant,principatum illû primùm à Chri-ftoPapæRomano tributum fuifTe: Conftanti-num autem illam Chrifti donationern confir-maiïe:amp; cum primus imp- Chriftianus effet, Sylueftro Papæ vacuam illius poffefffonem tra-didiffe. Primiim quia Pfeudoconftantinus di-ffrtè feribit, fc duarum maximarum return do-nationes conferre : Ecclefiaftici principatus in omnes, qui in orbe Chriftianó funt, facerdotes: quem Papæ Spiritualem principatum appellant: Statius Occidentalisimperij dominatum, que Üdem Temporalem vocant.De priore, Pfeudoconftantinus ita loquitur : Conflantinm priui/e~ gium Remanie ecde/ia Pont^ci contulie, vt in toto lt;iflgt;e Romane/acerdota itahunc caput haheantyß“ eutiudtces ‘2{jgem,lE.t mox,SancimM, vt principa-tümteneaty tarn ßper/quatuorßda,iiy4lexandriami ^ntiochenam, Htereßfymitanam ^ ConHantino -politanam, ^uàm etiam (aper omnes in vniuerß or~ he terrarum ecde/ias Dei. Qqid dilucidius fcribe-rcpotuit,vt oftenderet,fe nouö quoddaiusPape tribuerc?quis ignorât Priuilcgiu opponîluri co niuni?et,fi Conftâtinus priuilegiû Papæ tribuit. Papain antea paris eiufdéque iuris fuiflc,quore-liqui epifcopi omnes vtebantur?Quod ff donare principatum vniuerfalem Ecclêfafticum Con-ftantinuspotuit, certèplehoiure dominum illius principatus cum fiiiffe oportet, quod effe abfurdiffimum , etiam Canoniftæ omnes faten-tur, vt fecularis Princeps fpiritualcm principa-

fumjd eft vniuerfalem Epifcopatum in omnes Ecclefias poflïdeat,cum nevniqs ^uidemEcclc-ƒ1 æ quantumuis cxiguæ facerdotiü,aut epifçopa-lumhabeat. Quod fi nullum omnino Con-ftantinuï Epifcopatum habuit, quomodo vniuerfalem otbis terrarum epifcopatum donare Sylueftro potuit, cùm r)emo plus iuris transfer-re in alterum poffi^quàm quantum ipfe habeat? Et hoc argumentum videmus ante annos du-centosPapæobieôlumàMarfilio Patauino, in Defenf.pacis cap.ii,vbi fic fcribir fn decretii re-peritur priutie^ium ^uóddam bnp, ConHanuni 4 ‘Pottttficilrui approlgt;atum,^uo B. Sylneiïrç Romane Pontifiti concejßtturifdtcitonem coa^iiuarn fit per om-na mundi Pcelefiat, reU^upJ^ue preshyterot fin eptfeopos omna.Cumyue conceffionem tllamfitijfe va-hdamfitteatur 7apa Romans , ^ cum eo Prefbyie-rorum Jiu Epifeoporum re/iyuuf fœtM, confi^uentef ip fis concedendum efl,eundem Confiantinumhanc iunfdi^iionem fiupotf intern in eos penitus habuifie. 5ed redeamus ad dilemma propofitum. Nam Eue Papa fe prmcipatumillumaDeo adeptum efle contçndit,vt in locis proxime prolatis pro-fitcrupfiue ex Conftantini donatione.-falfum ef-fe vtrumque probabimus. Primùm ex ilia re-pugnantia, quam modo expofuimus. deinde ex (to quod ipfemet fuofc gladioiugulat. namin Pecreto loçum hunc ex Chryfollomoprodu-df.Quicunyue defideraueritprimatu in terra, muent et confiißonemincxio,necinter firuot ChriÜieom-^uttiéuur , ^M de primatu traînent, diß. 4. c. ■ multi,

multi ^.quicunque. Item,Primafitlii Eptfeoput non appeUeturprincepificerdotarn^ vel fummus/à-cerdostautalitfuideiufinodi, fed tantum Pttmafedèt Eptfiopw.f/'ntuei'/ahs autem nee eiiam Rom.Ponti~ fexappeUeiur.c.ptimxfdiis.iiiR.^^. quodideirf duobus cc.fcqq. totidem propè verbis inculca-tur. Quod fi ex iure ciuiii difputandum efl,fatis conftat tria fuccefforum effe genera. Nam alij funt fucceffores iiiris, quàlcs funt heredes , qui fucceffores vniuerfales dicuntiir ; alij fucceflo-resrei,veluti legatarij,emptorcs,donatarij ; qui fuccefforesfingularesappellantur.l.vltiD.decx-! cept.rei.vend.l.i.^.in locum, D. quod legat.l.y.k 8.de iureiura.Poftremo alij funt fuceeßorcs mu-neris perfonalis,qui Fûâionis fuccedanei appel lantur in l.priuilegio,i7.C.de dccur.li.io.Prio-ris generis fucceflores ius amp;nbsp;cauflam habent ab^ üsjquibus fuccedunt, fine vniuerfales fint, fiuc-fingularcs l.qui in ius,i77;D. de'rcg.iu.cü fimi-' Üb.Tertij verö non ab antecefibribu^ fuuius Sc cauffam habent,'fed ab iis à q'uibus eligunturJSc' in illorum locû fufficiuntur;qUales funt fuccef-fores magiftratiiüjtutorUjCoratorü.raünus enim perfonalceft, quodfolicitudine animi ac vigi-lantia fuftinctur.l.ï, $ .1.1.6 .$ .vlt.l.vluD.dè mu- ’ nerib.amp; hon.Itaque magiftratu veltuto’re rHóÊ- ' tiio,alter eft hereditatis,alter muneris fucceffor. ' lu.^ fciendum,1.4.1.6.D.de magift.conue.l.ó.J. ' vlt.D.de his qui not.infam. Hw tta couftitutis, cùm Papa contenait fe Chrifti fuCtdflbrem effe, quirere ex illo po^umus, cuius fe gepcris fut-

ccflorcm eflTc pro6teatur.Nam hercs quidem amp;nbsp;juris vniuerfi fucceffor dici non poteft, cum he-rcditas viucntis necogitari quidejïi poffit.'l.i.' D.dc hered.vend.Çhriltus auté morte extinâys non eft , fed yitam viuit amp;nbsp;beatara amp;nbsp;fempiter-nam. Niliilo magis rci fingularis fucceflor dici poteftxum regnum Chrifti neque communio-nem rccipiat,neque diuifiojicm, ne inter Angc los quidein.Hcb't-vcrf.5. .quia Deus eonftituit ilium,vt Paulus loquitur.longefupra omne imperium,ac poteftatcm,amp; potentiam , amp;nbsp;dominium,amp; omni^fubiecitfub pedibuseius, eûm-' que eonftituit caput fuper omnia ipfi Ecclefiæ-Ephef.i,Ji.amp; 12. Muneris autem fui vniuerft quo modo fuefefforem aut vicarium haberet, qui neque mortd extfhetus eft, fed vitam viuit bcatam amp;nbsp;fempiternam •. amp;nbsp;cùm perpetub in Ecdefia fya præfens fit, femperfummi paftoris: acfacerdotis mtmerefungitur ? i.Petr.2. Marc. vlt.2o,Pfal4iQlt;H^b.2.amp;t q..amp; 7.amp; 9.Quinptiam. addere illud fine dubitatione poflumus, nullum Epifcopum,ne Retri quidem, aut alteriusApo-ftoli,fuccenbremidici pofte,quo modo Papafo-IcbÄ Canoniftis Petri fucceffor appellari,apud Deci,i4t),ii)J.qujperfucceffioiQem,Deregul.iur. vbjeqin Inrifconfialti dicere foieant, Heredem heredis teftatoris,efte heredem teftatoris, quan-; uis per fucccffion,cm Jongiffimam heres fit:Ca-' nomftsÊ rtatiofimantur ,■ quemlibet Papamefte fupceftfjrem .Retri, licet quimplurimi intercef-' fdjnt.Nsq; cnim cauf^m habet vllus Epifcopus quot;^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aPetro,

F V L M E N. 5 7 î Petro, vél alio quoins Apoftolo : fed ab ele-» 0ione,ChnlliauiSoritate fa chain eq; fucceffione bcit locus,aut fedes fine cathedra,fed Chriftia-« •’ædodrinæ continuatioxùm accepta à Chrifto religio continéter per fingulos fucceffores, qua-fi permanus, populo Chriftiano traditur.Qua-re nihil nobis aduerfantur nouæ quorundam äffentatorum Papalium argutiæ, quilpefaccr-dotij alicuius addufti fic difputant: Papa Rom. rron fpirituale effe caput ecclefiæ Catholicæ, fiedminifterialeiquia quernadmodum Chriftus pïrticularcs Ecclefias, ( hoe eft diœcefcs fingu-bs)per epifcopos particulares vicarios fuos re-, git, eodem modo idemChriftusvniuerfalem ecclefiam per vnum aliquem vniuerfalem vica-hunifuum,PapamR.adminiftrat: qui inferiores illos amp;nbsp;particulares epifcopos fuæ iurifdi-öioni fiibiectos in officio contincat. Nam huic obiectioni triplex parata refponfio eft. Primo tiuod hic Principatus ndn modó à Chrifto in-«itutusnon eft,veriim etiam cotra perfpicuum Chrifti inftitutum ambitióne amp;nbsp;libidine domi-nindi a Papa R.introduchus. Etenim Chriftus X 1 L apoftolos ad prædicandum euangclium fiiumcircummittens, non^vni alicai fingulare aliquod.amp;praecipuum mandatum dedit,fcd par vnumque vniuerfis;hoc modo, Itote in omnes terrarum oras,amp; prædicatotcapud gentes ac na tiones omnes eoangelium.Itnq 'ein Apocalypfi cœleftisHicruialem non vnica amp;nbsp;fingulari, vel Vna ex omnibus potiffimum » fed fimpliciteK

duodecîm columnis fundata effe dicitur:amp; cùm die Pentecoftes fpiritus fandus in duodecim Apoftolos eflfufus cft,n5 invnûaliquem ex ijs potiflimùm aepræcipuè efFufus dicitur»fed fim-pliciter effufus in cunâtos.Denique cumPaulus paûorumEcclefiç procurationes ac munerade-fcribit,nernini vni principatum fuper alios tri-biiitjfcd his illud difertis exponit veiïus-.Chrtfliu afiendit inaltum,captihamduxit captiuitatem ^ amp;nbsp;dédit do»a homintlgt;ni.nam altos dédit apofiolos,altos pfopheSas,allas Suarjgeltfiasialios p after es,t^ doctores ad infiattratiofiemfan^lorumft» optes admtntftra-iionis ad adtficationem corporis Chrifti.

Altéra rcfponfio eft,quôdfi Chriftus,aut Pe trus principatum aliquem amp;nbsp;vnum miniftcriale eaputin Ecclefia inftituiffet, non dubium eftgt; quin Ecclefia primitiua,tam recéti memoria in-ftitutum illud tenuiflet. At ex contrario vide-mus antiquilTimas omnium fynodos vniuerfa-leSjNièænamncmpe, Côftâtinopolitanam,E-gt; phefinam amp;nbsp;Ghalcedonenfeminftituifle,vtfin-gùlis ciuitàtibuS finguli præficerenturEpifeopi.' nun fingulis proluinciis, finguli Arebiepifeopi» fiue Patriarchat,pari oannes cademquedignita-toi auiâoritate, iuriCdjdione,potfftate, gradu: extra qium»quod Archicpifcopo Rom. propter vrbis antiquitaté,amp; amplitudinem,ius dabatur in fynodis amp;nbsp;comitiis,vt primo,ante omncs,nó tarnen fipcriorc loco,federet : tumproximei-j{fum Arthiepifcopus Conflatinopolitanus af-fideret,prop ter c^dem cauffam,quia noux Roms:

Piælmperatoriæ vrbis antiftes erafcum, fi anti-quioris Ecclefiæ habita ratio fuiffet, aut primus, aiitcertèfecundusille locus Antiochienfi Epi-kopo deberctur:tum deinde Alexandrinus,Hie-rofolymitanus, poGea tres Archiepilcopi lufti-nianici, propterleuifsimas cauffas ab Imp.Iulli-niano creati, locum in paribus fellis caperent: Ïuascauflas pofterius fub crimine falfi, demon-rabimus-.vbi falfitates,impolturas,amp; corruptc-hs à PapaR.ad hanc explendam ambitionéfuam 'nftitutas commemorabimus. Tertia refponfio tft,qiiod çùm Chriftus inftituerit Apoftolos, vt tffcntnuntijamp; præconcs mandatorum fuorum per varias orbis terrarum oras concunantes,nul-lumaliquemab eo legimus inftitutu Archinun-tiiim:præfertim mutum amp;nbsp;c^uiefcentem, qui Ro wædefes amp;nbsp;ignauus, quæ acæteris vbicunquc terrarum geita effent, auditionc acciperet, fuæ-queinterca ambition! feruiret. Epifcopi enim nihil aliud funt,nifi Chrifti nuntij amp;nbsp;præcones mandatorum iphus,in lingulis ciuitatibusinfti-tuti.'ficut olim mandata Proconfnlibus amp;nbsp;Præ-hdibus ab Imperatoribus Rom.dari folebant, vt inter omnes Juris amp;nbsp;antiquitatum Rom.ftudio-fos confiât. Itaque qui vel natura, vel volunta-U inutus ed, hoc eft, qui tacet,neque nuntij amp;nbsp;præconis officio fungitur» amp;nbsp;Euangclium præ-meat, is non modo iure,fed ne ftômine quidem Epifcopi, aut Archiepifeopi dignus eft. Sed quoniam Papæ in fuis Decrctalibus tertio quo-que verfu cantilenam illam mculcant, .^w ^e *

tro dilJum efl, Pa/ce oua meas, amp;nbsp;Supey hatte petram ; operaprettumefl, veram ac^emanam iUoruin Zocerum tnterpretationemfltbycere, N^am ^ugu' fitrtw facJ.n^.tn loan. Ruanda, inquit, dtÛum eßbare,Tthidaho clauet re^ni cœlorum,(^ Quod-cun^ue hç^auert^ füper terrarn : vniuerfâm figutfica-hat Eccle/îam,tfua ßtndata efl fùperpetram, f^»de (^ PetrM nome accepit.Non entm à T^etro petras fld à pet'a Tetnu'.ficittnon Chnilm à Chri^tanut fld a Chriflo Chnnianm vocatar.ldeo tf nippe,ait Do-ntintu,Super bancpetrâaâificabo E cck/ia med,^ui^ dixerat PetrM,Tu et ChrihM filtm ’Det vitti.Super bancer^o,induit ^petram, t^uaconflflM es^adiflealto Ecc/rflam meaSPetra entm erat Chriiltts,fi(per i}uod fitndamëtu etiam tpfl adißeattu efl PetrM. pundame tü i^uippe altud »emopotefl ponere,prater id i^uodpo fiium efl,i^uod efl leflu .Eedefla ergo quaflndatttr iit ChriDo,c/auet ab eo regm cœlortt accepitin Petro ; id eflpoteflatem H^andtflluendhuepeccata.Quod emrn efl fer proprietärem Chridm in ecciefla,hocperflgiti-ficaiionem efl PetrM in petra:i^uaflgntficatione tntel-hgitur ChriPiM petro: PetrM Ece/efla. Hæc Au-gulKquod idem inculeat in libr.contra lud.pagà. Itcmque inloann. tradat.dccimo. amp;nbsp;deverbo Domini,fermon.20. quant in fententiam Ciryl-lus indialogis de trinitatc libr.4./'#M'4OT,inqiiit, per agnominationern a/tud nihU t^uàm tnconcu/pim etc fi'miflimam diflipu/t fidem •voeauitdn i^ua, Eccle-fla ßhrfltfitndara efl. Et hoc idem confirmant Ambrofius in Epiftol.adEphef.cap.z. Chryfo-fto»us inhomilia in Matth.55.quinctiain Cano niftæ

niftæinc.quodcunque. 24. q.i. hancAuguflini fenteiitiam proferunt. ^omaminperßna Petri Eccleßa ipß dattes accepte, quod idem inculcatur fxHieronymo in c.omnib.ead.q.Bemardus ante acriter in illam Paparû arrogantiam inuehés, tandem Epift.230.in hæcverbaprorüpit:f/oZgt;w ^mdem-,eraiie contra .Aponolum Pe(rum,eiominantes tnClefam'.imo or contrit coapodolaM eiw Pauium domtnabamtnt fielet totitu orbts. At nunc nouum alt-^uidaddteitiïis, zt/urpantes ampltus (ß in ipfiam relt-fionem.ijHid re fiat, nifi vi aelyciaiü (ß tpfis Annelie finHis dominan^dre^onus autem cognométo tnagnus Epift.50.ad Mauricium Imp.lib.i6. Ega pienter dteo^t^uod t^uififuu fi vniuerfilemficerdotent ^oeatyvel vocari defiderat^n dattone fita Antichri-ßtm pracurrit, ^uiafitperbiendoß cieteris praponit. 4uoriim fimilia multis loc^s videre licet apud fundem amp;nbsp;ad eundem Mauricium Iib.6.Epifto. t88.amp; epiftol.194.itcm libr.7.epiftol.5,amp; 74. Sc 79.amp; 8o.Atquæ hæc quidem hactenus de priore 'ülernmatis fuperioris parte.Nunc de altera, hoc ^ftïde Conftantini denatione vidtamus. quan-^uam cùm idoneior de illa diflerendi locus foré Videatur,vbi de falfi crimine exponemus, com-inodiùs eft in præfentia vno hoc verbo to tarn il brn difputationem tranigere : Totum videlicet illuddonationis inftrumentum, quod à Papa profcrtur,falfum,fi(ftum amp;nbsp;adultérin um effe, îtque ex eadem officina profeetüm, vnde fupe-' nils oftendimus Conformitatum Francifcana-nimvolumenprodiiffe:cuiusrei quia pófterius

ftio loco xxv.arguinetita certiffima proterentur^ nuncfecundo huic crimini finern imponemus. Tantum coronidis loco quasftionem huic mona cho noftro Francifeano proponemus, haud fané (vtvidetur) explicatu facilcm. Sixtus nofter eft Papa,amp; fimu! Francifeanus. quatenus eft Papa, dignitatem habet(vt fupcriusdemonftrauinius) non modo fummam in terris, verùm etiam ma-gnam in cœlo, purgatorio, amp;nbsp;inferis. quatenus eft Francifeanus,nondubium eft, quin profua ergapatronum fuum picratefateatur B. Franci-fcumSupercheriibinicam dignitatem obtinere. Nó dicimus inter cherubinos(ait AntoninusFlo rcntinus)fedfuper Chérubin, amp;nbsp;certum eftfe-cmdum dodtorcs, quodfuper Chérubin, funt Seraphin.hæc Anto.lib.hift^.Tit.a^.cap.i.Quæ-ritur ergo, cùm hic Papa è vita excedens à Beato Francifeo excipietiir,vtrum fuper Chérubin, an fuper Séraphin federn fit habiturus ? nam fub ftola B. Virginis folis fratribus Dominicanis locum efte demonftrauimus. Ambigui cauflaper-magna eft-.quoniam Papaf vt Auguftinus Steu-thus oftendit ) Deus eft:vt Canoniftæ dilputant, femideus.At Francifeusf vt fuperius exDiaboIi tertimonio diétum eft)nihil niü monachus fto-machofus. Ex altéra parte Francifcus appellatuf ab hoc noftro monacho,Icfus typicus; quafi quis dixerit, Alter lefus, vel cum priore lefu confor-matus. fiFrancilcum fuper Papam collocare-mus,fuper Deum fuum aut femideum ilium col 1 jcaremus,quod eftet abfurdiffimû. Si infra Pa-

pam ei locum attribueremus» nihilominus ab-lirrdè altcrum lefum Papæ fubüccremusmeqi c id fortafTe lefuitç propter eximiam nominis fui dignitaté ferre polTét.Quid igitur djccmus? Bar tolus in arduis quçftionibusmonereauditores folebat,vt ccgitarent.Nos fine præiudicio veri-tatisinterealocum huic Papæ rclinquemus eum ipfum,quem ei Gregorius Magnus attribuit: qui qualis fit,aliquanto pofterius vbi de Luciferi a-pud inferos aduentu mentio fietjdefcribemus.

HAvenus de fecundo Papatuscriminefum-matim pro inftituti noftri rationedidum ''idetur fatis.Proxirnum eft,vt de crimine corru ptæreligionis difieramus.Nam cum Papafum-tnum illum dominatum fibi in Chriftianam re-iigionemfumpfilfct,tum quafiprofiio iureno-uare,interpolate, ac trasformareillam arbitratu fuo indituit.Cuius rei primum hoe documenta 'd.Scriptura facra docet nos, vnica effe religio-nisà colendi DeiformaiTi,eamquçPropheta-fum amp;nbsp;Apoftolpru literis eófignata eft;fic, vt ei nihil vel addere,vel detrahere, ne per Angelum tpiidem cccleftem,liceat. Ioani4.2.Tim.5.Mat. 15' Itaque Chriftus,Fruftra,inquit, me colunt docentes doâ:rinas,quæ funt mandata hominü. amp;Ierem.7. Quasnunquam præceperam,ncque in cor meû afcenderant.Itaque Ircnæus Lugdu-

nêlis Epifeopus auctor antiquiffimus ; feripfit e» nim circiter annû Chrifti 198. Posî^ua, inquit, /urrexit dorninui nofier à mortuû,(^ imbuti funt yl-pofio/i/ptrttufanUoyftiperuenienie ziirtute exa/to,de OMnibw adimpletijunt, (^ habueruntperfe^dn^»* tionern falutis.Item ap.^.Non oportet apud adios ^U£rere Kerttatem-.citrn ^pofiaüp/enijftmè in eede-fia contulerint omnia, lt;^U£/iintveritatis : utomnis ÿuicun^ue •veUtfitmat ex eapotum vttti. Ité Atha-nafiusin princ.lib.2.aduerfus genres. Sanila,in-quitjö* dtuinitits infitrata fenpsura fola ad omntin verieatii infirudtonem abitndè /uffiat, Hæc ille.at Papatus ex contrario ftatuit, difetp/tnam eccleße, prater Sandam feripturam, ( fic loquitur in con-cil. Tridentino)^?«»?« in fraditiontbm maiorum, ^H£ ijuafiper mantis tradita ad nos •vß^ue perue-nerunty tan^uam 'ne/ ore tenw à Chrißo, velafii-rit» fando dtdatis.Tridentin.concil. fcfiio.q.cap-i.Vidcamiisiam cuiufmodi traditioncspermanus à raaioribus traditænobis obferuandæ fint. Arque inprimis ilia proferatur. Papa folet cer-tö amp;nbsp;ftato die imagunculas quafdam effingere in formain agni,cx alba cera olco delibuta. Has aflirmat de collo fufpenfas, pcccata hominum æquè purgare,vt Chrifti fanguis purgat:eafdem affirmât tulgura depcllcrc,parturientibus opcin ferre, amp;nbsp;homines ex incendio ac naufragio fer-uare. Quidfcelcratius dici aut cogitari potefl? Atqui maiorum hçtraditionesappellantur,huic Papæ à fuperioribus per manus traditæ. Nam in lib.Ccrernon.Pontific.i.fcól.y.fcriptum itaeft.

FVLMËi^;* _ êj' Salfamw Q} cf^a mundatCitm Chrifiaatii vnd4 ' Confidunt agnttm : ^uod muntu do tti^i mag^udt» • Fonte velutnaiumper mjfiica /ändtficatumi

* Fu/gura defurfitm depel/tt,omne maltgnum ’ ^eccatumfrangd, i« Christi sangviSj’ (^ an^it.

Tragn^nïfiruMtur,fimul (^ partm filter 4tHr. Donarefert di^nd,minutes defiru^f ignd. * Portâtw munde defluRibui enpit t/nda.

Eftoigitur hæc prima Paparum traditio,qræ nöbis pari eademq. qua Scriptura facra,auâori-tîte traditur. Sequitur altera: Scriptura facra fiocet nos,facramenturn Baptifini elTe afperfio-nem fanguinis Icfu Chrifti, in remifhonem pee Utorum,amp; iuftitiæ ipfiusimputationem.Aélo. ïïlt;Rom.6.i.Corinth.6.amp; 15. At Papa: traditio-nes tribuimt Baptifmum Campanis • tantóqué facramento faccrdotes Papatuspaffim itafcele-wtc,ac nefariè abutuntur,vt Imp.Maximilianus primus querelam ea de re confcripferit,quæ inter iplîus grauamina bis extat vcrbis:/rew/ùffrd ^‘i«eiexcogitauerunt,'ut/ilf(mipß, (pquot; huUm aitui f»cer/ior,Camptmtts bapttzaret. Credunt deinde /im~ fliciorej,tta affitmantibw fiffraganeu.y ta/escam-fonoibapitzittasy damonef (^ tempefiatapeUeret ^uopropcer mnurnen interdum adhibentur campa-fesprectpuè ziero i^MifortunapoUentyexordfur, ^uö beptizaïtonie tempore funem, ^uo camp an a bpata dl tangunt^acfuffra^aneo pracinente^epuemadmodti « infantium bapuzartone fieri filet ^ omnei parit et tei^ondtntiac enmpanee nomen in^erntnant, vefié^pui

M0H4 C t^Mtmadmodunn^Cbri/fianttfitrifilet^itt' ÂMunt. Et mox-H^igitur tarn nefanda f^ilhdta mtriti aholen dehet.PixchrèMâximiïiinvsyic lu culenter.Sed vt fucs cœno,ita Papæ corrupteJit jftis ac fórdibus delcAantur. Et de ifta turpif-fimafacramcnti polluendi confuetudine videa-tur Martin.de Arles in trada.de fuperftit.num. 3.num.9.nu.i4. Ageporró:amp; aliquot infuper rcligionis corruptclas perfequamur. Scriptura docet nos vnicuiu eflcMediatorem Dei amp;nbsp;ho-minum, lefum Chriftuin.i.Timoth.a.amp;rurfut i.Ioann.i.amp; Rom.8.Heb. 7. Itaque Ambro-fius in eandem epiftolam ; SpZr«r,inquit, mifira vti excufitione,dtctnle!per hfiospojf ; in aä UtHmt ficutper Comitet perueniiur ad Regem, j^ge-nu»-^uid tam dement e/i alitais , ^ /àlutù faa im-memor , vt henortficentiarn Regie vindteet Ce-miti, cum hac de re fi^M ettam tranare faerint inuenti , iure vtrei damnentur maieüatie, £t iili non putahuutreos ^ut honorem nominit Dei de-, ferunt creatura, ^ reUilo dominocon/êruotadorani’. ^uaßßt alitfuidplMf ^uodßruitur Deo. NamÖquot; ideo ad Regem per trilrunot (^(omitet itur, ^uia homo ui^ue Rex : ^ nefitt t^uibue dei^eat Remp. eommiteere. ./id Deum autem, tjuern vtii^ut mhd iatei ( omnium enim mérita nouttjpromerendum, ß*ffgt;'^g^^o^f ”lt;gt;^ tfiepuißd mente dénota. Zièteun-^ue emm talu locutuéfuerit,mhti reßondeitit. Hac . AmbroCQuid ? Papatus quàm religiöse hoc Scriptor» facræ amp;nbsp;Ecclefiæ veteris inftituturo ferua: ? NtgatvUumvnquani «hacvitafaa-duaj

ftum exceflifle, amp;nbsp;in beatorum fedes receptun» cffc,quinon Mediatoris , ac dcprecatoris officio fungatuf.Tantumnc?imó veró quofcunque P»-pæ vitadefunftos gancones , quofciinqucFran-tifcosjDorainicos amp;nbsp;eiafdem generis planos at-«JUS impoftores in dinorum numcrum referre Tolucrunt, cofdem mediatores ac futfragatores nobis induxerunt-Scripeura dotée riot, duo tantum effeloca mortuonim animis poft balie vi-tam conftitutajbeatis quidem ccclos, malediftis ’utem inferos.Ioan.5.Mattb.25. Itaque Angiift. librohypognoft. Alw«»», inquit,ƒlt;/«gt; Catho/ico-t«w diutnn au^ioneate regnum eJJ'e credit ceelerumc 1‘tHndHm, gehennat» gt;nbsp;vhi emntt ^pesl^ta i/el i ^knUißtlt aüenM ßtppltda experitur. Tertmm ptnitm t^nerar^fu : nee eßrta Scripturü finH^ü re* pf’mw.HïEc illc. At Papatus locum tingit elle tfttium, vbi quorundam animae leuiufeulis amp;nbsp;(vtloquuntur ) venialibus peccatis obnoxix,pn-yf^uarnin cceluin afcendant, purgantur ; quem ‘Ccirco Purgatorium ignem appellätiqi a/i praï-WChriftifanguiné, qui noftri purgandi caufta 'ftufuseft, aut illis agnorum imaguncubs, aut , *; tinaginario ignc lit opus ; cum tarnen dilu-^de nos Scripturadoceat, animos noftrosfolo ^niifti fanguine purgari, ccruimquc labts hoc ‘ulo meditamento dilui. i.Ioann.l. Sanguü eitu furgat nat ab omni feccato. Sc Mattb.i 6. Sanguit ^“^promulta effundetur in remißionem peccate-Denique verba Tridentini conc1l.fefr.15.

ßÄeUum /ù]fragfjs,potf/fimum vegt;'o acteptal/ili a/tarii ficrificiaytKuart.ltcmfeff.ô.cü.^O’Sciüonc.zz.cn^-^Si c.j. Vidcmus,quantas in Chriftianam reli-gionem Papatus corniptelas inuexcrit. Sedaliæ præterearecenferi folent inniimeratules. Scrip-tura docct nos, duo tantùm ede facramenta: nempc baptifmum,amp; cœnain; quorum illud in-ftitntum cftMatth.28.Marc.16. hoc verô Matth. 26.Marc.i4.Luc.22.amp; i.Corint.ii.zj.Itaque Au-guft.epift.2i8.adlanuarium ; C/^ri^Mt inquitj/2- . crament^ numéro pauctjjimii, objeruattonefaaHtmiit figntficadone pra^antiffimû, fècietalem nouipopuâ , coUigauti, fient (gt; apt if mite trinitaed confierattu, ^ ' communicatio ciirporic (p-fingutnu tpfiM. Item hb.j.de dQClrin.Chrihia.cap.ÿ. PaueafignaDo minus (fi ^posiobea tradidit dtfiipbna ■■ fient efiba- ' pttjmi ficramentum,(fieelcbratio corporis fi fingui- 1 rtis Domini. Ac pari numero Ambrof in li. de fa- ' cram.duo tantùm agnofcit,baptifmum amp;nbsp;cucha : riftiam. AtPapatus quinqueinfuper adiuiigit: Ordinern,Confirmationern,Vnétioncra,Pa;ni- ' tentiam,amp; Matrimonium. Trident contil.felÏ. i 6.c.i4.feir.i4.c.i. amp;nbsp;fequ. Scriptura facra docet nos,coniugium'non modo effe hominibus omnibus decoœumarque honorabile, vertun etiam ; ad fcortationes vitandas penè neceflarium.Heb. ' 15.amp; i. Corinth.7. Itaque Petrum Apoftolmn vxoremhahuiflekghnus,M3rc.iiamp; Matth.8.vbi de Petri focru mentio fit. Quinetiam ChryfoRo '

. mus ad Tit.homil.i.y^poffo/w, inquit, obturât ot -^aretutSj^ut calurnntanturnupitas ; ofiepdens ijuii non ■

j w»ptra ^etefiamiaf/èil tam hoHoyaiilüy vt cum ea foffinietiaminSetnUum thronumt S'ptfivpalem fö’ ^tet,afeendere.Quii raulta ? Papa ipfe in Decret. dift.18. Si^uff docuerityinqmty/acerdotempih oh-lentK reli^tonif propnam vxorem contemnere, ana^ ^fmafit.item dift-Ji. Quontam cautum e^,nefiHe~ ^ftnrcœli(gt;atui, dr vt a communtone fidelium arce-titur^ifuipropter ecc/eßan^icot ordinaal/ vxoreföa fi[tparat-hem dift^.c.fi quisnuptias. At idem Papain concilio Tridentino vigne adeo clericis ^ tnonialibüs fuis Coniugio mterdicit, vt etiam , fatris futs‘’ihitïatos ad iufiurandüm adigat fc in pstpetuo cœlibatu viâuros : quam ede certam Antichrifti notamjPaulus dernonfirati.Tim.4.

; Titj. Scriptura docet foli mifericordiæ Dei 3(:cepto ferendam elfe falutem amp;nbsp;iuftificatio-j ntm nodram per lefum Chriftum.Ifaiæ.45,F^(z, ‘^ofum,inquit dominus, t^ui deleo iniijuitata ve^ I^nt. Item Matth.p. Kt ßiatü filinm heminit fml/ere poteilatem in terra remittendipeccataydico T’^ra/jtico » Sar^e , tolle leUufnm tuum (^ aii do-' w»w. At Papa fic loquitur apud Bernardin. Rofetum fermon îo. iVos epen^m poßumus vi-'m tternam promeren.Er^o de^'emMpraßmere, dr ffocerto tenere,ifuodpoß hatte vitam fine dnlio ha-Mimus vitam aternam ,pro remuneratione bonorum eptrum. Item in compendio de- grat, fanélific. Opera bona fimt meritsrtatriumßcihcet vita aternat M^menti gratia ■, remifitonie p'cena. Qiiafi verb vd tanta clfe carniS nodræ caftitds amp;nbsp;fanefimo-niapofsit,vt nonfemperfemiinutiles indicé-

mur vel cas operas Domino ac patrono noAro præter débitas præftare, vt mereri aliquid pofii-mus.Sed cptcra videamus. Scriptura docet nos» in Cœna dominica æque vinum vt panemaccc-dentibus prækendum tfle.Matth. x6. MarcJ4.i. Cor.ii. At Papa non pili panera præbcri populo permittit ; fumptione calicis amp;nbsp;vrai interdi-cit. C5cil.ConftantiçnC£eff.i3.quod interdidum eô mugis rairari licet, quod Papa in Decret, de confccrat.dift.i.'C;Çomperimii$, itaferiptum re* liquit : Comperimus quod quidam fumptatan-(turamodo corporis facri portionc » à calice facri Cruoris abßinent : qui proculdubio aut integra facranicntapcrcipiant,aut ab integrisarceantur: quiadiuifiôvniusciufdtquc myfterij fine gradi facrilegio non poteft peruenire.Eadem feriptu-fa iubecomnes accipere, comedere, amp;nbsp;biberc. At in Papatu foli facerdotes aecipiunt, comc-dunt,Sc bibunt.quod tarnen difertè prohibitum eftin eod. décret- de confecrat. dift-i.c. perafta: bis verbis .^eraSa conjicratione omnet ctmmtim-fientf^m noluerine ecc/eftafiieù rarereC arceri)li-minibiet./ie enim (^apoiïehßatuerunt, lt;i) fanHa ^e-muna tenet eedefia- Eadem Scriptura facra 01-tuit,vt m eedena amp;nbsp;piorum conuentu pronun-tientur omnia vulgari lingua, vt quid a quoque dicatur, facil e à multitudinc intcUigatur : amp;nbsp;rar tionem fubiuhgit, quia fi quid alicno amp;nbsp;ignoto fermone pronuntiafetur , afTenfum pratbere multitudo nonpoflet, amp;nbsp;refpondere, Amen. At in Papatu non tantum à facerdotibns,verum etiara

F V L M E N. 71 ttiam à mukitudinc amp;nbsp;mulierculis eert« preca-tionum formulasadmurmurantibus omnia Latina lingua pronuntiantur.Scriptura docet nos, Chriftum ede folum Pontificé amp;nbsp;facerdoté,qui fuum corpus femel pro gen ere humano facrifi-cauit.i.Timoth.a.Ephel.5.amp; Hebr.9. Chrtfftu ftmeleblatm -ut mnltorumpeccata toUeret. Et c.io. Son^tfieati furnm pir oblaiionem corporü Christ femelfa^iam. Item^Vna oblatione confecranit in perpetuum tot ^ui/an^ificantur. At Papa innu-inerabilcscreauitfaccrdotes, quibus mandauit, *t quotics miffificarent, toties Chrifti corpus amp;proviuis,amp; pro mortuis facrificarent. vnde illa Canonis formula in Miffa, Petimw vt accepta habeas (ÿr benetiicM hac dona, bac munera, bac fanblafacrifida, ^uaitbi offenmui pre eceleßa tira. Item die Pafch.infecret.mi{ræ:S«/c«pf/gt;ref«po~ puli tuitcum eblatianibw boßtarum. Item ex miffa prodefunctis ; fJ eßt at ^uas itbt pro animabus fa-mulorumfamularimjM» tuarum offerimm. Item* Hofliat tibi,eiomine,pre anima famub tui offerimM. Item in lib.Conformitatumfol.65.Frater loha-nes miflam celebrans,amp; corpus Demini leuan-do cum ipfumpro animabus defunétorumDeo Patri offerret, viditinfinitas animas de purga-torio cgredi,quafi muititudinem fcintillarö de ignita fornace,amp; ad ceeïeftia volantes ob mérita Chrifti, qui quotidie in facratifiîma boftia of. ferturpro viuis amp;nbsp;mortuis.Verö hçc quidem d« eorrupta,inquinat3,contaminata,cófpurcatarc-ligionc haftenus,exempli tantum caufa * didU

Hut. Nam CUm hoc Papatus crime multis ma-gnifquc voluminihus perannos amplius quin-qua^inta continuos,a Theologis Gcrmanisgt; ’Heluetijs,GalIis,Anglis,amp; alijs copiofifsimè fit expofitum ac traâatum, commodius videtur, , ad quartum cinfdem Papatus^rimen accedcre.

HAdenus de fecundo Papatus crimine di-lïlum eft. Deinceps or Jo poftuUt, vt de fa-crilcgio differaraus, amp;nbsp;co federe quod vulgus Sunoniam,à Simone mago,appdlat'Nâ Rom® duasà Papa^moniacasnundinationes exerceri -çonllat, Carum rçfum»,,qua? Spirituales vocant. Vna eft,in. qua facerdotia palam, fine vUa diffi-mulationejveneunt,caque lóge qugftuofifsima. Altera non ita qu«ftuofa, fed nihilominus tur-r pis,ac detçftandatqux Taxa pœnitentiari® apo* ftolicæ appellatur : cum peccatorum amp;nbsp;feelerû omnium impuni tas eerto curque impofito pret tio ita palam atque aperte diuenditur, vt etiam nonnulji Canoniftæ mfatiabilê illam auaritiam ,amp; rapacitatem detamp;ftentur.Velut apud glo.in c. iuqdamenta.de ulcd. in vj. vbi loanncs Mona-phus ait,Romam,apr£donibusfundatam,adhHC defuis priiqordjis retinerc. Et ptofeâô itaeft, yt Roma quotanis inercdibile podus auri ex o-pulêtiffimi cuiufq; rcgni gazis exportetur,quod Papg,Cardinalcsacxteriq; ordinis ciufdëEpicuT f^? i*?Pfo^9^j^H'tHli|?iJißWf“?’^ü gurgitem furama

F V L M E N.’ 75 fumma cG Chriftiani nominis infamia, profun-dût.prioris nomi-na,amp; titulifunt innumerabiles: fed cx tanta copia hi tere præcipui nominantur: 1 ributû cx Annatis,fine Vacatiis:quo verbo pn niianni reditus appcllâtur,quos ærario fuo P ó-tificesafcifcüüfed ij plerüque diipliçâtur,ac tri-plicantur.Itétributum ex præuentionibus, rcfi-gnationibus in fauoremjcommendationibusjdi Q’enfationibus xtatis,ordinis,in-cgulariratis,vi-hjcorporalis.Item ex gratiis expettatiuis,ex de-uolutionibusjcxbenehciisvacaturis, ex priuile-giis,exemptionibusnonvifitandi, vel perpro-lt;igt;ratorem villtandi,homologatienibus -cocor-datorum,tranfaélionibus fub bcneplacito papa: faâis, permutationibus beneficiorum cum di-fpenfatione,mandatis Epifcopalibus,expcditio-nibus informaratione congrui,creandis proto-■'’otariis,amp; notariis Apoftolicis ; cum coadiuto-hbusjiterii m aio ris aut minoris iuftitiaé, digni-tatibus fecularib. ecclcfiaHicis, nouis fundatio-nibus,vel immutiatione antiquarum, vel redu-•äioneregular! im monafteriorum in fecularcin ftatum,vel reftitutione in integrum,pro fruéli-buspercipiendis in abfentia,pro legitimationi-bus,altaribus portatilibus, pro non obftantiis» pro indulcisclericorum fecularium,pro reuöca-tionibu4,amp; rcdudionibus,proTolcramus, hue tolèrantiisconcubinarum, amp;pro refcriptis ad lites.Dicsnosdcficcrct, fj lingulasærufcationû, aepotius latrociniorum iftorum fpccics enume me conaremur.Neque veró iicceifc cft. Nam

extat his de rebus ac nundinationihns libcfPo-tificios,boctttuIo,Taxx cancellari» Apoftolice Cümnötabilibus, iuxta flylum hodiernum curias Ronaanaesquo in libro mcmorabilis estât quodanalocofintcntia hisexpreflaverbiï: et gt;JOTA diligenter» quèdeiufmodi gratis amp;di-(peniationes non conceduntur pauperibw-quianonfunnideo non pofTunt confolari.Quit tam fccurus numinis diuini contemptorquis tS nullaconfeientia inter Regios confiliariosrepe riri poterit, quem hçc latrocinioru, facrüegio-rumiftmoniaru portêta nó moueant? Qinttam fêrreus,acpatriç inimicus,qui Galficaru opu di* |Cptione,amp; miferæplebis depopuiatione,cui«t ex meduHis ac vifceribus ills pecuniae diripinn-tar»quasprof«ndçPaparû,cftamp;Cardinaliain!i-bidines oeuorarunt,non magnopcre cÓmonei-tur ? Incredibile videbitur quod iam diduri fu-ma$gt;fèd tamé certum amp;nbsp;exploratö. Stante quo-dam Romano Imperio tanta ex omnibus orbit terrarum partibus opurn àc diuitjarom copia, tantaauri, argentique ris exgentium populo-nimque pene omnium tribut is ac re digi li but imperatis Romam quotannis importabatur, vt lt;iuï tas illa dici vocabulo Grçco folcretEpitome orbis lerrarum : Athençus lib.i. ^Tuti^ 4 tiw-lt;uSS)«f.Qd.id fi ram doceamus Papa Romanu/uit tecbnis,prçnîgiis,ac nefariis artibus exfoliEu-ropa(quf pars orbis tertia numcratur ) n5 min* auri argentiq. Romam quotannit elicerc,quant quatfi Imperatores Romani tot legionibus^r^

F VL MEN* 7^ fidio vbique impofi tis ex omnibus termum' o-ris lt;xigebant?Audiamus Flauij Blondi, hominis Itali,amp; fummi Paparü affentatoris teftimonium, ex ipfius libro Romæ inftaurat« 111. TV wie, in-(juitjpniifipöf »rhit terrarum Diéiatoren perpétuât neu Clt;e/arü,/ed ptfeatoru ^etri^eeejj’orem, (^ Imperator!/ pradtiltziicarium, Ponttßcem/ummum A-0 o R A N T ,(^ colurtf. Nune orhu terrarum Cardi-nahumßnatum in vrbe Roma, poß Ponttfietm vene-ramr.^id ? ^uod maiora, vel eerti paria prifcerum temporum vt^tgalibut Europa pene ernnie tributa Pomam mittitydum fingula etuttatee à Romano Pon-tifice beneficia ficerdoraha accipiunt'^hxc Blondiis, Sed hunts immanis fa-filegij ratio pauló diligen tills conficienda cft. Nam Suetonius in vita Inlij Cæfaris itaferibit, Omnem GaUtamfinprouinda farmam redegit,eijueinfingulo/ anno/ ^uadringen-tia fiiîerttùm/îtpendy nomme impo^it. Hoc idem Eutropiiis libro Breuiarijfexto totidem prope verbis fcriptum reliquit. Hu«cfeftertiüm nnme rum,fi Guilliclmi Budçi rationem fequamur,rc-feriemus refpondcre noftrati pecunia: ad decics centena aureorum coronatorum millia : hue ( vt vulgus loquitur) vnum millioncm: vtGermani vfiirpant,decc tonnas auri. IngcnshocfuitCal-hæ tributum^quodfvt dixi)q.uotannisitaCxfa-ribuspenfitabat,vt tarnen ex eo ftipendium prç-fidiariis aliquot Icgionibus pcrfolucretur. Quid fi iam doceamus Papara Romanum non minorera quotannis fummam,hnc vllp impcndio,Ro mamfuis prxftigüs atque artibqs cliccrePIncro*-

dibile fortanîsalicui videbitur,ac plané monftrt fimilevt ante dixi-fed tarnen efle vcriffimuiTi,cer tiflîmo teftimonio conuincemus. Ecquis igitur iftins tarn immanis latrocinij,vel potiùs færile-cij teftis eft?Scnatus ipfe Parifieniis,qui inGallia obiTitnatur,qui circiter centum ab laine annis Re gi Ludouico XI. poftulata quædam pro Galileis Ecclefiis detulit bis verbis,quæ Francifeus Dua-rcniisIurifcon.Latinèconuertit, amp;nbsp;cdidit,cuin ^riuilcgio Régis,bis Lutetiæ, amp;nbsp;iterum bis Lu* gdunrfub finem libri de Beneficiis. Nam fub il-lorumpoftulatorumarticulo Lxxii.ita feripturt 4C ft^i/ïatim ÂemoniJremM,‘juan-tapere hoc trienaiopecunia regnum exhauHum fit, a~ titmaduertendum e/f, Py ‘Ponetficis tempore vacaffe in hoe regno plit/^namviginti Archiept/copatw Öquot; EpifeopatM.nee dubium efi, t^/uin tam pro annuo Ulo •Ve^iiga/t^^^uodi^dnnatam voeamtu) ^uamprorelh ^uo fumptu aceej^orio (fr extraofdmario in fingulai quot;BaUat /ena aureorum miUia depenß, numerate jue ßnt-.^ua /ut/tmae/tcentum e}vigintimillf{im aureo-^ /»«»^Sequitur articulus Lxvm. ^bbatia ab^xa-gintii eo amp/tus vacauerunt in hoc re^no : tjuarum fingula d»obus mi/tibui aureorum minimum con^i^ terunt./ùmma ergo e/i centum (^ vigtnit mtUtumau^ rear urn. l xxi i n. Eodem tempore Prioratus, Deca-natut ,prapoßtura, praceptorta, c^ aha dignitata, ^ua htuo infignita non pint, plus t^uàm ducenta va“ cauerunt ac tnßngula huiußnodt beneficia aurei nu-merait fitnt yutngenti. Summa igiturefi centum mil-lium aureorum, ixxv. Confiât in hoe regno vf minimum

F V L M E N. 77 fttmum centum mil/iaparœciarur» ejfe, ^1ht inhabité» tur (^ incolaniur.Nec vUa efi,in '^ua eo temp ore gr4 tiam expeélatwam altruis non tmpetrauerif.in ^ua~ turnfingulas viginii^uin^ue aurei mpenßfunt, tam prottineris [umptu , tjuàm buUarum confe^ione : pro tuin tlgt;ffantjjs,prarogatwis gt;nbsp;annuUaiiombuj, (^ alyt I}gt;ecialtbus c/aufiiió,lt;fU£gratifJ expeffatiuie aeißrtbi conßeuerÜc. Jiempro^xfecutorio preeeßußaper eiß-dem gratisßi^lo.Summa hac eß vicia ijuinifuia centra milhaaureorum-üxc Senatus Parifienfis.Col ligatur nunc illarum fummarum fumma. Repe-ricturad nouies cçntena fex amp;nbsp;quadraginta mil-liafcxcentos fex amp;nbsp;fexaginta coronatos, amp;nbsp;infu-pcrvnius coronatibeffemrquæ tertia pars efte-iusfüminscjquam Senatus Parifienfis demoftrat illo tricnnio Romam effe ddatani; nçmpe duo-detricies çeiitenûm amp;quadragenûm millium co ronatorumiliucfvt vernaculo fermone vtamur) triiim auri millionum, minus centum fexaginta millibus; fïuc ( vt Germani loquuntur ) ad oólo ferè amp;nbsp;viginti auritonnas. Quinctiam compcr-tum eftjtaxam vacantiarum defcriptarn inlibris Gamerx de Ecclefiis cathedralibus amp;nbsp;Abbatiis Gallicarum,taxatis tantum : fexto quoque anno conHccre fummam fexeptorum nonaginta fe-ptem millium feptingentarum quinquagintali-brarum Gallicarum extra prælaturas non taxa-tas:amp; alia beneficia, quorum exactiones fere il-lam fummam cxæquant. Et crit quifquam in re-giisParlamentis Galileis , qui banc fiuc voragi-ncinjfiue potius Sç);llam,Chaiybdim, gurgitera

jpquo fe animo ferre fatebiturPac non potins vU tantarum fummarum iaéluram audierit, non il-lam immancm ac tetram bcluâ precibusomnibus deteftabitur? Neque tarnen vnum hoc tefti-monium proferemus' Ecce nobis aliud ex libcl-lo,ciii titulus eft, Sylua locorum communium, fub exitum Concilii Bafilicnfiseditoj vbi ratio confecta eins pecuniæ,quæ fub PapæMartini quinti Pontificatu ex foIaCallia Romara expor-tata eft, excurrifle dicitur ad nonagics centena aureorum coronatorum millia. Et miramur

eundem illum Parilicnfem Scnatum,in iifdêpo-ftiilatis,artic.Lxxi. grauiter amp;nbsp;acerbè queftum effc,tantainauri argentique Gallici copia quot-annis Romain exportari, vtinterdum ad vfum plebisGallicæpccuniainærcampro argenteaeu di oportucrit?Scd audiamus articulum eorundé poftulatorum Lxii. v^«re/?4f (inquit Senatus Pa-rifienfis) popuiara regnt hutm certaam eoncnrre~ tant Komant,/quorum a/y Cardinaütw (^auheüinquot;-/eruietant:a/^ nnÜtM hominit fiimtlia manctpaii, ft 4 alitjua fit vana tUeeJi, fitam patenium^ae Quorum fitïiantiam aéfimetant : aly, ç^ hi i^utäem plurimi, eoconßlto Ramam mi^at ont, vt eater it hic nantn-fibtu mole^iiam exhibèrent ^ (fr Eccleßas, beneßciä’ ^He ab eit, ^Ho iure ^uä^^ue iniuria extorquèrent. jNquot;am expérimenta compertum efi, maximal» eorum partem,qui hint Kamarn proßcißebanturßue ob iti^ »erit periculum (fr mo/eHiam,ßue obpeüem,que quot;Hg na erebrograßatur, mortem ßatim oppetere ßhiot f^'ßf•'^utvertexhitpertculit neolumtf euadtbant, negotium

F V L M E N. 7ÿ »t^otiumfacejfebunt ftntbM,valetuÂt»anù, (^ alt» •tufmodif/jui in Eccleßü (^ beneficw fuü trant ajß~ int. Ac fapenumtro contingehat,vt mifiri heminitijt turiam Eomanam citati, cum aduerfitt ^oJ caiHm-»i»tQreJ fe dtfendert nti^Mirent,pra tadio ^ marort Sitarnfinirt cogerenrar.l.xi i.Pleritfuebtntfciorum (»ft/uoruparenfam (fr amicornm ioculos txhauricr^ btm omnino,randem^ue ad/ämmam inopiam, at^ue lt;xito mendtcitatem redt^ebanfur. ‘P^evtro vUa/pt ^liaiantoi perferebanC,rnißriM,niß vt plumbum for “ fro auro domum alti^uando refirrtntquot;.accidebatlt;jMe *«ttrdum,vt corum inhiantdeludtreturtVt^ue plum ^nm aura emptum nthtlplane altud ^uam plumbum ffet.Cum entm balllsfitif plumbeü confideretdnttr» ^‘mebat aÜM, ^Uf annuUationem alijuam ex in^fe-’^‘»o afferret : ac interdum decern aut duodedm ad 'dem beneficium anhelanr» f^ acceptant» exiEe-Inint. OrtaverbUte inter eot Pomam denuore-^i»ndum erat litigandi caufid. fic omnibM pafirn itmam confiuenttbttijre^nHmpoputanbeu ac/ubdt-^dmifierabïliter deHituebatur. Atque hæc quidem Senatus Parifienfis querela fuit de infatiabili Pîparuin auaritia, amp;nbsp;inexplebili rapacitate aanis ab Eine ampliùs centû, Régi Ludouico de-Eta , neque tarnen ex nouis amp;nbsp;recentibus Pa-pîrû latrociniis nata. Extat enim cius Ludouici «gij,qui Beatus didus eft,çx anno cia eexx-lix.conftitutio,quæ quanta um turn in GaUir ftgno Paparum auaritia graffaretunnon obamp;u-reoftenditdub titul.de T aliisifx’xSuKWiinqujt, H ontra^rauia pecuniarMm per enriam Komanam ^i^*ß^ ^^i’'* ?_^ßß impoßtaj ÿuibue rt^num mifi~

rAhiUler depauperatum extitit, feu etiam tmponef)^ daleuari ^ caUi^gt; nHUateuM volumm, mßämta-xatpro rattmaMhpia, (p- vr^entifima, vel heuita-afi nece/fitate, ac de exprefo ^/pontaneo cofjfenfit nofiro,^ tpfiw Eccie/ia re^nt no/in. luuat etiâ hûc in locum illudpræclarum Abbatis Vrfpergenfis cpiphonematrâfcribercjcxviia Philip.Imp.pa. Jîi.vndeintelligatur , quàm vêtus querela hæc fuerit dePapatus R.facriLegiis,quæSixtus v.pro fua tyranidc fortiter tueri inftituit. Ktx remafi, inquitj«/«^»» Epifeopattu, fine dt^nttas ecdefin/ii ca,veletiÂparochtalu ecclefayjua nonfieiethti^io-ß,ffr Romamdeducereturipßeaußafednon mann vaena.Gaude mater noflra Roma, ^Homa aperiutnr cataraEla theßnrorn tn terra^vt confinant rimamp;a^-geret nummorum in ma^na copia- Littarefuper im-juitatet fi/torum hamtnnm ; ^uomam in recompen^ fruone tamorum malomm datur ttht pfetint». io-cundarefuper adtutrice di/cordia-ijnia erupit depn-teo inferna/ie algt;yffï,vt accnmulentur rihi malta pe~ cuniarnmpramta. habet ^uodfimperfttfi, decan-^ ta canticitm, ^ma per mahttam hommam, non per tuam religionem orbem vieifii. ^d te trahit ho-mtnet non ipßrnm denotioiantpura confeientta, fid fcelernm mnletpUcium perpetratio, (^ htinm deefio prelio comparata. Audiamus prætereaTheodori Nihemij non diflimilem in hoc genere queri-inoniam cxTraét.6.c.57. vt Regis Gallis con-filiarij cognofcanbquam liberè complûtes boni viriiampridem hæc Papatus R. faerilegia dete-ftatifint : amp;nbsp;per ca tempora deteftati, quibuS ccclefu-

F V L M E k „ . 8i fedefia Chriftiana crudettffimo eiufdem Papa-Jus dominatu premebatur. Camera s^fpoßobcaf ■nquit, affimilatur mari in ijiudti intrant omniaflu~ ^»attiJ non exumiat. Sicenimin ißäm^ortantur txdiuerßs mundipartibw auripondo riullta ; attain non impletur:in ^ua êïï geniraeioiijMx pro den~ ^'Igt;uigladtoscommuiat:'vtcomedat inopee de terrai amp;nbsp;pauper a ix homini^w.in t^ua fönt mu/tafangui-fxgadiceteijAffEK AFF ER. tuiüi ^utdem earner ^^ officiales Gentes caméra nuncupantur. quot;Bene ijui-^^rn. Gentes emmföntltaritara nationes, haltentet ^^tus extraneet à morthus hominum. 0 lu^ltföma ^tntet, re^è cum infernalihus fi(rtis,fiu Harptts^^ Tantalofirtem ßnhundipoßeuri, ^ui nunptamfö-tiantur. Quinétiam Canoniftarum quorundam Extantverficulij perditam Paparum auaritiam' Execrantiumtin bis loahnis Monachiyeius quem paulö ante mernorauimus ,• cuius ex præclaris' uionimentis hæc edebranturj

quot;Koma manusrodtt,^uas rodere Mn italetjoditi Dantes exandtc,non dant hm oßia claudit, Curta curarum^entrrix,nutrtx^ue ma/orumt Ignoras notisitnhóne^les a^nat honeßis.

Curia vult marcasföurfas exhaurie (^ arcass Sthurfa parcas,frge Papas ^ ‘Patriarchast

' Si dederts mar cos, amp;nbsp;eis impleaeris anast Culpafaluerisj^uajue hiatus erts.

IntusijuisDu^uti^e^oföm.-^utd t^uaris? vi intréi Pers ahc/uiePnenßa firis’.fero t^aod faits,mtra. Adliuc de prodigiofisPaparum latrociniis,amp; F

priore facrilegiorum ac fimoniacontm criminu gencre diâû eft;Deinceps ordo pottulat, vt de âltero dicamus, quod Pœnitentiaria taxa vulgo nominatur, fipriùs vnum illud addidenm*sgt; quod Francifeus Petrarch^,horno Italus, de Pa-palpane xxii.fcriptumr'cliquit,repcrtaindus mortiuærario,ab ipfius heredibus HiifTe no minus videsquinquies millenaaureorû mülia.qua fumniam Galli fic exprimunt, viginti quinque millioncs auriGermani vero,ducctas quinqua-ginta au ri tonnas.Ex quo de aliis côfimiliû pre-donum faciilegiis,ac latrociniis cuiuis exiftimâ-di copia eft.Extat igitur liber editus Lutetiç anno i5zo.cum priuilcgio Parlaments Parifienfis, ex die lunij 6.eod.anno,cui titulus e{l,Taxæ Ca ccllanæ apoftolicæ, amp;nbsp;Taxæfacræpœnitétiari? itide apoftolicæ: vbi folio 3 lt;5 .videre hæc abfolu-tionu pretia,amp; nûdinationcs apoftolicaslicebit. j^b/ôlutio promonacho portante/otularet reßtatth. Cf tunicM no(iatM,grn(ß feptem.jiliifolHtio pro pref-hytero 1 ^ui coniun^oJ ingrada prohilfito vjatrimo^^ nialiter copulaMit,(^ coram di eekhranit, ^roßtß~ ptem.Pro eo tjut in Eccleßa cognouit fnnlierem,tt^^-^ lia mala commißt,^roßißx.Pro preslgt;ytero,^flt;gt; non-tjulloiperfönai clandeßtne matrimoniauit,i^ clandt ßinü matrimonii^ interfait^großlfiptem. Pro laico /putrafacrat de loco facto cepit.g.p. a^bfolutiofff eo ^ui matrem, ßrorem,aut aliam cenßnguinea,Vf^ affinem /ùam aut commatrem carnaUter co^nomt, groß t/uini^ue. Tro eo ^uivirginem deflorauihg^’ properiuro^.ô. Pro laico,'yut^bbatem,autalwttt presbytef»^

f^tsb'j/terum minorem Epifcopo, monachumvel cle~ ^lt;cnminterf»citfgrójfi/êptem,'8.velÿ.^b/blutio fù~‘ ferhomteiäto laicalhpro latco,^.^,Propreilgt;ytero,de~ i ^*nigt;jiintc!erteo,ifuddofignaturßpplicatioptr Ftafi Ilt;i^,veli6. Ab/olatio pro èo ^uttmerfiat patremi ”gt;»trtm/ratrem,ßrorem,vxorem, aut abum eonfin-l»mmm laicum : ^uiafi effet alijuit eorum elericMt “neretur interfeilor vifitare ff dem aponoltcam.gr.lt;ÿi '»tly.Pro martto,lt;}ui vxoremfftamperenffit, de i^ua ftptritabortimin (^anti tempitf.gr.6.Pro muliertt T'te bibit aUi^uepotUtaut atiu m a^umffcit,per ^uera ^^ruxitfaeit in vtero viuifieatum.gr.'y-Annon mi-ftradc deploranda gentium Chriftianaruni con itio eftjquarum ex fanguine amp;nbsp;vifceribus,tanti pecuniarum acerui, Romam exportantur, qux ^nox in luftris,gancis,amp; helluationibus Papara* CardinaJium, amp;nbsp;eiufdem generis Epicureorum tonfumantur? Annon funeftum ac luduofum plebis Gallia: fpeiäaeulum videtmscum bis tem-poribus tories inrtauratis'ae rcnouatisEcclefiarû J feformatafum perfecutionibus, inmimerabiles bmilias intuemur,famc amp;nbsp;inopia ciedas, vica-t’mmiferia perditas ac deploratas, mendicare? Ro^manos autem Epicureos opimos, amp;nbsp;pihgues fiiuuin noftrorum fanguine faginari .• Gallos in-igenas antiquiflimis ortos fainiliis,patriis fedi-tus expulfos,per exteras regiones vagari egetes, cumconiugibus amp;nbsp;liberis?Romanos Garieoncs aSixto V.in illorû locum fumnaiflos bénigne amp;nbsp;amp;nbsp;liberaliter ab iis qui rerum potiuntur, excipi? OnationemGallorumjCaÈtcris gentibus omni^

bus ridiculam, quæ tandiii tyrannicum iftû Pa-parus dominatum ferre potefi! O lefu Chrifte, crucifixeproncbiSjamp; rcfiifcitate , amp;nbsp;adDei Pa-tris dextram collocate , ccquein oftendis exitum nobis , aut quem das finem Rex magne laborû?

Arque vt clariffimi Parlamcntorum Senato-res lurifperiti intelligant/uiffe iampridem eiuf-dem ordinis eruditos viros , qui crudelemiftam hebarbaram tyrannidem aperte dete ’ati funt, deinceps aliquot ex ipforum libris reftimonia proferemus, quorumilludprimü eftexdoétore Albérico in l.bene à Zenone.nu.i8.C. de quadr. prxienb.Pr^/identes Ecclefite 'P^mand, inquit, et' rum affuta (^ß^ad prudentiaficimdum temporum vartetatem fitavariauerunt ßatuta.modo imperium ßtlt/imaKdo,modopaulatim deprimendt, de tempore in tempte. Sed ad tjuid^rtifi vt/en^m omnia (^ cue-Ze^üa (^ terrena,e^ßiiritualia temporatia ( vt vo-~cant Jpedibm fuis, vt Palamg/oriaufur, fritÿcerent. Secundus audor prodeat loan. Petrus Ferrarié-fis,cuiusin Practica forenfi,quam ante anno« am pliùs centum quinquaginta fcripfit, verba hæc funt,in Formul.aót.confelT./« tantum excreuithic appetitui, e^uod nedum latei ^ßd eti/tm ßmmißcer-dotes lt;^ clerici,funt ta/t modo ^vitio penitui mfidu ytda enim ijuod ipß ijui deherct, tam^uam vertu vr cariu^,vefitgiaß^ui fefu Chntlhpoßdere, (^ manu armata nititur definere turifdidtonem tn terris dui-tatihtts, (p' villis, et) locü, ^us funt naturahter ((l’a mundi creatione, (^ fbriilt ordmatione tmpeß Romani. iuxta illud, i^odeßVet f reddatur Deo-

lt;lutd eß Cit/iris, C^firiJmo ip/ê 7apa in ip/ùnf ‘^pfi'atorem nnitur/itperioriratem habere, ^uod/iT ”culum efidteere,ati}ue abeminabile auehre.itcm iq 'ünna refponf. rei conuen.numao.Tyof^jywa w® J quot;’^ ‘fuotmodte tÜfclertcttUa^ueent latcoJ, cp^ fifa '''^‘/dichonem amplteni. Sedhen mi/êri Imperato-^is^ Prtficipa fieularesy^ui hoc^aita fitPîtNetis'.iÿ ‘’'quot;^leruos Pontificum fitettis, ßr mundnmpereos tn~ I''’‘itt modis vfttrpari videtts,nec de remedio eegita-‘'^:^uia prudendt QJ fcientu non intenduis, ^deo '^tfidite,ó' memori£ commendate, quid dicat Hie-^^»ynw: foeter es ferutans hisiornudnuenire non po/^ S'»» fadijfe e c/efiam , (p- de domo TPomini populos ßdHxilfe ■, prater eos qui ficerdotes Deo poßti fre-''»»i- Hæc ille Pragmaticus,ante annos, vt dixi-*®us,centuin amp;nbsp;quirtquaginta,libéré,fortiter, amp;nbsp;’niniofè.xùm tarnen per id tépus Ecclefia Chri-ftianatyranpico Paparum dominatu, vel maxi-'tièprcmerctur. Quid eil igkur,quod quifquaqi jiocte^ipore miretur,fi Sixti quinti impietatem •n eoiiuï'tis Francifci lui rcligionibus tucudis, crudclitatem in GaUiæ reguo totics lacerando, Impotentiam in Regum maieftate conculcanda, tapatitatem amp;nbsp;facrilcgia in bonis ecclefiafticis diripiendis tantopere deteftemur? Audiamus al Uram eiufdem Pragmatici fentétiam m formula reiconiié,ÿ.Præfcriptionis,vbi ficloquitunAZ«-^näi^uiefcet Italta, donee ip/a Ecck/ia nonpojfideat. omnes duitata veicailra-dr donatio etdernfrebtper Clt;insiantinum,ßteritper aliquem probum ^ poten-ttm Imperatorem penttm reuocata : cum non bent

eanueniat pjâlteritl eu cithara-necdatu ßt à ChnSlft nec B. Petro,^uod pfHidere debeant taha .• fid ^mxi tß Cafirü^reddatur ^dtfirt,^ ^uod eßT)ef, DeoAté in form.Sent.indefinit.ƒ.Scd ad quemcüque.^^'^ j ^apam, in quit, ^HOCHntjue omifii medio appeUen licet.^^od tdeo preutderMnty'vt Uta ad curiam fiam fraherent, ^ fiam auartetam fitiarent : tfuod tarnen nun^uamfictent-.^uia clericorum animw ^ appetf tm ^ enixw pra caterü^in pecunift cumulandis,ctn tra honePlatem communem, ^ fidem [Deopromij/anc non attendentetinee ^udentee bonte moribmi nee fin-pturü diuinie. Item in forma libel.quoagitur ex fubftitnt. $.ex f«o corpore. Scire debee tu,ignare laice,^uod imperium aU^uando habuftvtrum^ne^li diumz temporalem fiftieet ^ ßtrttualem- adeó^m ^uod turn Imperatores confirebantomnia beneficia £( clefiaslica per vniuerfkm orbem, ^ ampltut eH^e” bant Papam,vt habetur tnc.^drianutiïi’ dilÏin. Óquot; notât fnnocent.in c.i.demaiorit. (p-obedien. Irnfc- j ratoree concefieruntpriuile^ium, vtbonain^redten-tium monafieria appUcarenturipfit monaRer^tpro- , pter ^uod priuilegium multipficaiafitnt, drfindata monaRerta infiniea,per vniuerfum orbem- ohm catifi deuotionie, beet hodie caufia rapina ^ au an tie : tn tantum, tjubd deRruxerunt hodie mundum (^annt-ht/auerunt ßatumimper^, ^omniumlaicorum.Pofi fitnt ergo dtei merito ida loca fiiRa vel fienda, Retia j contexta ad capienda laicorum bona. Surgater^o bontu Imperator, ^ dieant omnee, Fiatpax in virtute tua, (fi- abundantta in tumbw fuie.

CRIMEN MAIESTATIS. ^ ‘pRoximum eft, vt ad crimcn conculcatx ma-■* ieftatis accedamus. quid enim Læfæ dice-mils, aut imminutæ ? cum Papatus hls propc lt;{iiadringentisannis,itafupcrbè, amp;nbsp;Imperators amp;nbsp;Reges,ac Potentatus Europæ omnes con tempferit , vteos non taptùm pro vaffalis aç feudatariis fuis, fed etiam pro vilißimis manci-piis habuerit. Cuius furiofæ fupcrbiæ tcftimo-niihæc fuut cettiflîma-priraùm in c. vnam fan-ftarn,Extrauag.de maior.amp; obed. Dtneceffitate filutii mdendum efi, 7apa Romane creaturam 0-nnemfubejfe. Item MMd, Saper G tnt a ^ régna ^nianui Ponof ex con/litutta efi.c-igt; Extfauag.de confuetud. Papa/uperioratum habet in Impenumf amp;nbsp;vacante Imperia Imperatori/uccedie.Cïemcnt, Paftoralis,de re iudic. Papa poteH trantferre impe fiam de Gente ingentem-c. venerabilem, de elccf. Papapotefilmperatorem deponere. c.a.de reiud. Papa Romantu habet vtriuf^ue poteflatie temporale, ^ ^ritnalü monarchiam : Habet facerdety prinopatum, ^ eH Chri/Iiana rehgionù caput- c. fundamenta,dc clecl.in vj.^uanto fol/aperat ln-nam.tanio Papa fapeYat Imperatorem. c, folit.ext. dcmaionamp; obed. Omneshotnines, cninfiMn^ue fntdtgnitate,^ praeminentia , viprimum in con-fpeblum ‘Papa veniunt, d^antibusIpatiû, ter debent ante.tUnmgenuafeilere,^ eiw pedes ofcnlari, lib.i.Cerem.pontihc.feâ;.3.c.j.^«lt;j»d(» Papaper fcilam afiendft e^unm, maiorprinceps t^uiprafen»

aeiefii etiamfi Rex ejfet aut Imperator , fiApIeam e^ui Papalis teneredeibet,f^ deinde daceree^uum per fr£nHm alii^uantnrn. St Imperator aut P^tx^ /ölt effent , id efl j non effffet altm Rex , filt e-^uum ducerent cum dextra maftn. Sm vero effet alius quot;R^ ex, ffignior à dextra, a/fus àfiniflra flanttrn teneredtfft veto Poneifix,non e^uoffed fella vebere-tur^etiam fl Imperator au t Rex adeffet,flllam ipfam cum Pontflee humerts fuis portare ali^uantulum decent :ltem[cQ:ion.iz.ca.p.'). Trinceps ctuitatit ^uam Papa intrabit,etiamfl effet Rex, ducet e^uu SPonttficts fl ano : velff Ponttfix Z'ehttur fella,fuht feUam cum fuis proexribus dignieribus peraUtjHOt paffen : deinde iubente Pontifice , 7{^x afcendit e^ guum,(^ ei^uitatfto ordine.d.ltb.i.m.z- ^odfl ita plaeeat T^apa , vt non e^uo, fed fella t/ebatur^ tunc Imperator vel Rex, fl^uisadft, debet ipfam feUamfuis humerisflefitnere. tit.i. fmperator irt conuiuto a^uam Papa manibus ad loiimem prabe-re debet.tit-z. In Papali conuiuto imperatafvel Rex Romanorum debet portare primum fereulum. cod.tit.2. Imperator leneturpraflare Papa iura-mentumfldelttatis, t^ obedtentia , cuius formula extat in c.i.de iureiur.amp; c.tibi domino, dift. 65. SatHne perfpicue Paparum intolerandaaudacia his teftimoniis conuida eft ? Sane fie videtur, apud eos quidam indices ac parlamentorum fe-natores, quibus aliquis confeientiæ amp;nbsp;diuini puminis metus fupererit. præfertim cum ct^m Dodores Canoniftæ hoc ipfum fateantur. Na Çaidinal. ZabareUa, qui tractatum fcripfit de fchifmate

F V L M E gt;r. 89 thifmate circa annum Chrifti cia ccccvl. in iUq tradath ita fçribit : Confiderandura in' de ho~ fiortficetiafacieda Papanne tn ea excedatur modwy 'atvfd»arur^nonmA^if honor art Papa,^uam Deus. Ita enimhonerandM efi, vt non adoretur t^uodde ft fieri pajfim non fitit quot;B. Petrw ;de ijuo le^itur ^£l. iQ.^uod Corne/tta provides ante peda eins adorant» t»m-.Tgt;etrus veto eleuautt eum dieens,Surge : Ego tpfthdmofum,/icut (fi tu. Hrc Zarabell.quibus confentancum eft illud lob. Fabri in præÉatân-ftitut. /’4/;4,inqiiit»(« verhisji dicieferuumfiruo-turrf.de/aâo tarnen fie adorari permittit.^uod Ange hu in Apocalypfirefitgte.Yixc Faber.

Papæ autem huius tantx fuperbiæ titulum at-«ïiie audoritatem proferunt ex Impcratoris Conftantini Magni bencficio,cuius inftrumen-tum extat primùm Latine in dift.qó.c. C6ftan-tinus.-deinde Græcè apud Auguft. Stcuchurn Pa pæ Bibliothecariurn in lib.de donat. Conftant. iropreffo Lugdunianno CIO lo XLViiinhac ïententiam.Vt totius Occideiitis,hoc eft,Italiæ, Sicilië,Sardiniæ,Galliæ,Hifpaniæ,AngIiæ, Ger maniæ, imperium fit penes Papam Rornanum: coque nomine pari ornatii,parique,atqueadeo majore dignitate, maieftate, imperio amp;nbsp;pote-fiatepræditus fit, arque ipfe Conftantinus fue rat: comitatum etiam cquitum confimilem ha-beat:vfque eo vt ei in cquo fedenti Imperator aliquantifper pediflequi eperam præflct,amp;i-pfiusequifrçnum tenens aliquandiu eum affe-detur. Qiia de re idem Steuebus libro fecundo ppitulo fexagefimofexto, pagina 134. itafcribit.

JUa^ueijue ediUi pars,^ua ma^nw Imperatorprt^ dicat fefranum e^ui S.SylueUri Papa Romani te-nuijfe,e^niim!jue duxij^e^in tjuo nofeiturpedum deo-fculatiojprobaturvera effe, tjuodJîtccejfora imperators , non multo poß tempore ßmUta ficerunt-PI am ingrediente ‘Pontifice Romano Cenfiantino-polim, Itßinianui cum regno in captte feßproßr* uit,(p'peda oßulatM eil Pontifies. Itemcnm Sie^ phanks Pontifexproficifeerstur ad Francorum Rege Pipinum,audteni idem Pex etuf dem aduentumtM-msfè/finanter in eim aduenit oceurfim , vna cum contuge, (pquot;fitis , (pquot;primaetbM,(^fiere ad centum mi/ltariafiliumjuiem Carolum eimifit, cumah^ui-bue optimatibusjpfi ^Mi^ue tnPalatto,^uod dicitur Fonticoneftrè ad trium milUarium fpatium de/cen-dene de e^uofuo^eum magna humilitate, terra pro-firaiia, vnà cum eoniuge (p-fiHis, ^optmanbuf eundem fuficeptt Pontifice,cui vice firatorü vßue in alijuantulum locum iuxta eimfiellam properauit, fp- cumgloria adpalatium duxit, Hac ad verbum pgt;rotult exluone Carnotenfi:tSe(vereorJexj4nafta-fio bibliothecario.\AïQ:enus Steuchus:quorum fi-milia, Platina in vita Stephani ri.dePipjnoamp; Carolo commémorât. Conferamus iamcum iftis Thrafonicis ac phaieratis Papç Romani ver bis Chrifti modeftiamgt;amp; præcepta, cuius fe Papa vicariu amp;nbsp;fuccefTorem effe contcndit. ScitUf inquit^principejgentium tn eat dominari , rptjui magnifunt,potefiatem inillai exercere.Verum non ita erit inter vos : fid ijuieun^ue voluertt inter vos magnus fieri-fit vefier mm^er.^ ^uicunffte volue-tit

rit inter vos primtu ejje,/it verier miniver:/icutfilim hominis non vend vtfibi miniHraretur ,Jeti vt mini--flrttret.M^tth.zt}. E^o/urn in medio veflrum , vt i)ni mtn til rat.Luc.11. Itaque quotics Apoftolis Rjandatum aut negotium aliquod deJit, nufqua vnum aliquem ceteris antepofuit : fed omnes pari eodémque loco habuit ; vt pote negotii e-lufdem collegas ac focios. veluti cùm cos obire iuffit terrarum orbem, amp;nbsp;euangelium prædica-re, ac miraculis eam prædicationem confirmare. Matth.io,7.amp;8.Luc.io.9.aut cùm üfdemprædi-citforc,vt XII.tribus Ifraeliudicent , nullum ex iis aliquem in tribunali, reliquos in fubfeUiis feffuros dicir.Matth.19.30. fieuti Pfeudoconftâ-tinus fcribit, Concedo Ècclefiæ Romanæ Ponti fici, vt facerdotes ita eum caput habeant, ficut indicés Regem.c.Conftantinus, 96.dift.cùm in Apoftolos cógregatos Spiritus fanäus immiffus elbcum iis ligandi amp;nbsp;foluendi ius datum eft,cùm adprçdicandum euangelium miffifunt, cui tandem illorum aliqua lurispracrogatiua, aut pri-uilegium conceditur?Ioh.2o.Mat.i8.Aâ:.i. Ac magna quidem ilia lunt Papalis infolëtiæ, fuper-biæ,amp;: contumaciæ exempla : fed illud aliquan-to mains ac mirabilius, quoddelmperat. Fri-derico Ahenobarbo hiftorici complures mcmo-riæ prodiderunt:in his Helmodus Chronic. Scl. capitulo octauo. 1. Nauclcr. generat. 39. Barnus de vit.Pontifie.Cum inter ipfum amp;nbsp;pa-pam Adrianum conucnilfetjVtipfe papæ quan-tam maxiraampoflet reucrentiam,quafiB.petri

fucçeffori, cxhiberet • dcnique vt ci ex cquo dej feendenti flrepam teneretjmperatorem adlatus dextrum cxtitifTe, ftrepâmque dextram conti-gifle.quofaéto Papam indignatum, Imperato-rcm increpuiffe.’fed hune illi refpondiffe,faduin id tenendarum ftreparum infeientia, quodeo primiim tempore tenendaftrepæ munusobüß-fet. Quæ cùm ita fint, ac tantum fibi Papa do-minatum in fummos quofque orbis terrarum Principes fumferit,tarnen fuaue auditu eh,quoi Papa nofter Sixtus V. dominatum ilium F a-mvlatvs nomine appellat. Nam initio fuæ contra Regem Nauarrum Deelarationis his vtitur verbis. Ideó fe Nauarrum Regem amp;nbsp;Có-dæum Principem excommunicare, vt Svi Fa-wvLATvs tempora fublatis hærcticis,pace amp;nbsp;©tio fruantur.C^od,maium, iftuc Famulatus ge nus eft, quod in oçcupando orbis terrarum ira-perio,in conculcanda Regum amp;nbsp;Imperatorum maicftateconfumitur?Ex eodem Famulatus généré illud eft, quod idem Adrianus Papaeidein Fi'idcricohisfcripfit verbis: Super pru^enttatua Ken medtocritermiramur, ^uad ’S. Petre,dr S. Som. £cc/e/Î£ non ^»antam dei^eret, exhthere reuereniiarv •vident.in lit er it er.im ad net miffit, nemen taum ntf-ßre prapenit. in i^uo infeientta , ne dicam arrogantie, tieiam incurrit. Qua de re idem Nauclerus Ge-nefijp.teftatur. Sediam ad fiimmum ac prxei-puum Papalis fiiperbiæ, amp;conculcatæ Regum Maieftatis teftimonium veniendum eft. Nam cùm iliius Adriani fuceefibr Alexander fupra-diciura

dictum impératorem Fridericum in illis tetris Ecclefiæ Chriftianæ nubibiis,ac tenebris, vfitata excommunicâtione terruifIct,Fridericus autem, temporum illorü fuperftitione imbutus,abfolui feabilla poftulalTetjdiem ei Papapræftituit, qua fe Venetüs in fumnio templo fifterct. Vbieó Ventum eft •. addante magna Cardinalium amp;nbsp;E-pifcoporum copia,turn Papa negauit fe gratiara ci fuæ profcriptionis fadurum, nifi prins ad ip -flus pedes proftratus ac fupplcx veniam ab ipfo deprecaretur. Quod vbi tactum eft, turn Papa pede altero fublato,amp; collo proftrati Imperato-risimpofito, carmen illud cxPfalmis Dauidis a fuisfacerdotibus cani iufllt. Supur affidem ^ 'S^fittfciim ambu/ahis , ç^concu/cabit Leenem amp;nbsp;D'aeonem. cuius Cyclopicæ immanitatis tefti-nionia luculcnta extant apud eundem Naucle-rum Genef.qo.Barnum de vit.Pontific. amp;nbsp;Fuc-cium,in Chron. Ecquis eft ex tantoRegis Gal-liæfenatorum amp;nbsp;Conliliarioru numero,qui mains aliquod aut certius conculeatæ maieftatis te-ßimonium reqüiratPQ^anquam dixerit fortaffè quifpiam,Cur tam augurto animo tantus Imperator,amp; tam potens Monarcha? Nimirum hæc fatalistempprum illorum fuperftitio fuit,qua: mentes hominum in illacaligine occupabat.quo de generefcitum eft illud T.Liuij, de Bacchana-libiis fcribentis : Nihile/itn[pectemßillaciM lt;juam fmua reli^toy^uum Deorum numenpr^etenditHr fce~ leribta. Subit emm ammoi timor, nef^audihm humants Z’indtcandfs diutni tuns ah^utd tmmixtum

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B R V T V M

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/o/rfwr. Hæcille. Sed iam alia quidam Papalis

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Famulatus tcftimonia ex conculcata Regum no-

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrorum maieftateproferenda funt, quo faciliùs

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intélligatur,quàmadmirandanon fit in hoc Pa'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pa Sixto tanta ilia vctiiftatc corroborata audacia»

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ciun ferenifl'. regem Nauarræ amp;nbsp;IlluHriff. Prin-

cipem Condæuni hoc vcrborum honore afficc-j re eftaufus, vt eos I rae f i Li o s appellaret:

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;] Superbientis Luciieri miniftros;Ha;refum amp;Hg

reticorum patronos : in Into ac cœno peruolu-tatos:feditioforum capita,Duces, amp;nbsp;propugna-tores hæreticoruin,cxterorum acerrimos fauto-resxoncitatores armorum contra fuum Regem» amp;nbsp;aduerfus ipfum, ^ omnes Catholicos : Reli-gioforum hominum trucidatores:Condçum au-tem feparatim hæreticis parentibus gcnitum,pa tris fui impiiffimi Ecclcfiæ Catholicæ perfecu-toris vcftigiisinfiftentem.’bellorum ciuilium, amp;nbsp;feditionum auâ:orcin, omne feritatis amp;nbsp;frui* tiæ genus excrcentem. Vtrumqueautem pro-lem deteftabi]em,ac degencremjæfæ maieftatis diuinæreos: Orthodoxe ridei Chriftianæ ho-ftes. Malam verb tibi pefiem , Antichriftefa-cerrime, qui hæc incefto ore contra tales aC tantos Principes eruâare, amp;nbsp;iftuc acerbitatis tus virus euomerc aufus es. Sed quid miremur, vt -iarndixi, tantam Papæ in hos duos Principes ferçnifT. infolcntiam ? cùm etiam in potçntif-

1 nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;. fimum quondam Gallia: Regem Philippum ^rf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' Pu Ul ru ni nihilo maiore audacia fit vfus? Nam ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anno cn cc xcvi. Bonifacius oétauus tanta fiiifle

F V L M E N. 9^ fuiffcfupcrbia narratur, vteum imperioacpo-leftatifuzfubieólum effe contenderet, non ta-tùm in fpiiitualibus, vcrùm etiam in tempora-libus. Tantumnc ? Imó verofchifmaticum, amp;nbsp;Kæreticum ilium pronuntiauit, dinfque omnibus deuotum cxcommunicauit. At Rex impri- । mismagnanimus, huic tantæ ilJius audaciæce-dendum fibi non putaumimo veró, vt fortcm ' Principcm dccuit, cam ferociam atque amentia' contriuit,ac contudit. Nam amp;nbsp;de nefarijs ipfiusl fceleribus cognitionem iudiciümque inftituit, amp;nbsp;vbi manifeftis eum teftimonijs conuilt;2jim c(recomperit,tùm illum Romæ comprehendé-dum, amp;nbsp;in carcerem compingendum curauit: tjna in cuftodia,( vt Baldi amp;nbsp;Platina: verba vfur-. pemus ) qui tanquam Leo regnarat» tanquam canis inrerijt ; cuius hiftoria: præter Platinarn auclores funt plerique Gallicorö Annaliö fcrip tores:Huiufmodi quondam fuit Regum no-ftrorum magnanimitas in afpernanda amp;repri-menda Paparum impudentia. Nam ccquis rota Gallia vel nobilis, vel plebeius, vel cumim-perio, magiftratUjpoteftate, vel etiam priuatus, bene erga Regiam maieftatem animatus cxifti-mabitur, cui non ifta tanta Romani tyranni fu-/ perbiaftomachum moueat? Et miramur, Sixtü noftrum ifta Sathanx dilciplina inftitutum,ifta ferocia: vetuftate corroboratum aufum efte in bacfua Decl a ratio ne pronuntiare,ye He-ficum T^uarra Re^em , (^ J-ienricum Cand mm ( Principem,eor»m^Uf omna pBfitros,regrto,frincilgt;a-

tibM,T)ucatibM,iioiMrii(i,ctuttartlgt;n!, ^ lociffeii-di/^uepnuare ; iiém^ne dt^nttattlrw, higt;noribK(,i!jf effiait etiam R^iü : Hæcenimillius verba funt. Item cofdem fneapacet dedarare, i^ inhabiles ad fuccedend^.m »« t^mbu/cunt^ue dueattbits, principa-tibus,domfni(s,el reunie,ac/pecta/iterin regno Fra» cta.Quç,malùm!ifta'rragica Sc Thyeftea execra tio en,amp; furiofa Antichrifti,ac monachi impu-dentis fuperbia ? Cuius vnquam moloGi, aut Cerberilatratus rabiofior auditus eft?

Sednon maghopere admiranda» vt'dixi,hæé Papæ aduerfus Regem Nauarrrm audacia eft, cùm tam effrçnatus eiufdem furor in potentif-fimumGalliæ Regem extiterit. Qu are alia po-tius paris eiufdemque fuperbiæteftimoniaau-diamus •. neque cnim malediciiscumSathma ccrtare,laumanum eft : fatifquc fuerit illam Mi-* chaelis Angeli imprecationemvfurpare, lucres pet te Dcmtnui.hid.i.cap.^. Ergo vtadinftitu-tumredcamus, neillud quidem eiufdem Papa-* lis famulatus teftimonium prxtereundum eft, quod de eodem Bonifacio memoriæ eft prodi-tum,quianno c 13 CCC magnopopulorura concurfu ad vrbem Romain propter lubilxunl facto,primo folcnni die , Ponnficalibus infulis ornatus, fefemultitudinifpeâandumpræbuit: poftero veto die Impcratorio paludamcnto in-fignis, nudanim antefcgladium deferri iuffit, magna voce elamitans : Egofum Pontifex, amp;nbsp;imperator, terreftréque accœleftc imperium habeo. paucifquepóRdiebus Albertum Impe^ ratorem

r V L M E hr. 57 ratorem à Germants eleétoribus creatum, amp;nbsp;cö firmationem ab ipfo poftulantcm fuperbè re-pudiauit,nlt;’g3ns cleétioncm finefua audorita-tefaftam,ratainhaberi oportere: quippe , cuni folus vtriufque gladij poteftatem haberct. Ali-quammukis poll diebus ea conditione illura confirmante,vt quamprimum Regi Galliæ bellum inferret , cuius ci regnum in prsedam amp;nbsp;viâoriæ præraium condonabat. Qjarum return teftes funt Cufpinianus in yita Alberti,Paralip. Vifpcrgcnf.amp; Galücorum Annalium fen ptores.Sed quid hæc leuia amp;nbsp;minuta perfequi-tnur?Supciiùs demonfiratum cft,Papam Rom4 lotius Occidentis Imperium fibi cxlmperato-tis Conftantini donatione vindicare. Nuda hje veibafuat, Quare rem ipfam vidcamus. Nega-•nusenim vllum effein Occidente Regé, Galium dico,Hifpanurn, Aragoi)icüm,Pprtugalli-tum,Hungaricum,Bohemicü,Anglicü,Scoticu, Danicum,Suecicuni,Rufcianiciim,Cfoaticum, Öalmaticum , quem non Papatus Rom. fuuni fibi valIaUum amp;nbsp;feudatarium afcifcat : quafi qui abipfo Regnû fuum feudiac beneficijloco ac-cepcrit,coque nomine fidclitatcm,aque hominium ei præftare debeat. Magnum eft quod di-ciraus, ac diäu propèincredibile. fed prolà-fi$ inftrumentis , adhibitifq; tefiimoniia veritas illuftrabitur. Nam régna fingula literarum orpine perfequemur. De Anglico. Auguft. Stçuthus Papa: Bibliothecarius in lib.de donat. Conftant.z.pag.i58.teftatur,in illa Papa: biblio-

theca extare Regiftrû Papæ Alcxandritcrtij) in quölle ad Guiliclmum Anglorum Regem Epiftola reperitur. Nam »t ex iHo Steuchi Bi-bliothccarij libro intclligitur, fingulorum Pa-parû ada omnia fingulis quibufque regidrisat-tributis confignata funt ; quibus quemadmo-dum fidcs habenda fit,regula iuris oftcndit,quî dicitur, Priuatæ feripturæ fidem haberi,fed ad-uerfusipfum feriptorem tan’ùm.Ergo Alcxan dri cpiftola hæc fuit, N^ouit prudentia tua y}n-^/orum Regnum, ex t^uo nomen Chrißi iht glorifi. catuf/i eß,ßfb ^poßolorum fn-tnetpie manu (ÿtute-/a extitiße. T^m vt bene no^Ü, g^nghßde/es erat , i^pta deuotionit reßeElu ac coanittone Reltßonit, annalempenßonem ^poH-o/tcaßdi exhtbebant: eX ^ua,pars Romano Pontißch pars Ecc/eßa S. z^^-ha^tjux vocatur fchola j^nglomm, tn t^ßtm ßaimm deßrebatur. Hæc ex Sceucho.fed praeter Steuebü alus locis hæcteftimonia reperio, Flau.Blon-duslib,6.Decad.2.T'«w,inqiiit, loannet ^»glcrü Rex quot;vires ßuM Regi Francorum imparts fore ve-ritfts,ad Innocentlj tertii T’ontifcis Rom. mißncft' diarn confitgit. nam Ang/tam , Hybernidm^ue Ro-mana Eedefia fludatanas ex fasdere confituens, centum auri marcas pro -vtratjue infùla ^uotanw filuere eßpol/tcitM. Anton.Florent. Hiftor. part. 3.tit.i9. §. quinto, ^nnoïzi^. loannes Rex Jn-glorum /bonte de conß/io fiorum Principum ebtu-iit ac /were coneeßie Deo ^ ^poHo/is dus fin-biijfmis, Petro c/r Paulofc/r S. Romana Ecc/eßa (ß D. Papa Innocentit 3. totum j4ng/ta Regnum dquot; fjyberni*

Hyherttit Jgt;ariter j cum omnium iurihtu (^ perti-nenttii fits ’.^ficitac iurauir homa^ium pro dtitts ’^inif, diUo fnnocentto Papa , “Vt iUa de cefere, vt ^Matartui, ah tpp ‘Papa z^r ficeeJforthM eiw tene-’■«.Qiiod idem Polydorus Virgilius lit. 15.00111 inemorat. Hoc Papæ inftrumerito, fi fidespri-uitç,vcdixi,fcnpturæ habenda cft,regnum'An-glil Papæ feudatariû eft. Age.reliqua videam*. ÖE REGNO Arragoniae. Stcuchi^scodé lgt;b,pag.i93.Pf^rw Rex ^rra^onia anno tert/o Dé-^mi Innocenty tertu Papa vemt Pomam ad eun-‘^imf/mocentium , ah eóyue mtltctam ßlennitery ae ^onortfice accepte : oheu/ttyue /ponte totum re^num quot;^•Petro, ijr ßereßn^a Rorn, Pedeßa ■■ ihiyueacce-fit in pudum^pradtdum regnum- fee'myue pro regno Cardin ta f certampecunia fimmam confiieuiefi da~ tWum.ÜE REGNO CROATIAE ETDALMA-TiAE.Stcuthus eodé libro, pag, 191. inregüTro Gregorij vii.ica ïe^ïtur .Innomine Dom.S. (ßin-^iutdua Tnnitatd , anno Dominica incarnationü ttiillefimo ßptua^eßmo ßxto: indtdione yuarea deci-»m meßt OHohr. P^o Demetnut, yui (^ Suinumir fmcHpor, Dei graeta Croatia “Dalmatiayue Dux UteD. Gebtz.o,ex^poßoheaßdülegattone,Domini Papa Gregorij poteßatem obttnente,tn Salontana quot;Sa ßhea S. Petrt.ßnedab ^ concordi totiue deri (Ir po-fuh eledione,^ Croatiorum Dalmaticorumyue re-^fi regimine per vextlium,enßm,fieptriim, (^ corlP-fam inueditus aty^ conßitutus Rex , tihi deueuee (lepoHtceor me incemmutabiUter cempleturum om-fia, yua miht tua reuerenda iniunget ßandttat, vt

ihp^fmibm (^ peromnia i^po/io/tae/edtfidem fir-iteM,^ ^itcquidin hoc re^no tàm ^pofio/ica fidef, i^ffaw/e^at^ftti ßf/xmint’tief finxerinf , tmnoca-hilt^e^iifiodiam: lufiitiam e'xco/am, Ecc/eftam ^de~ ßnHa^^ ^ dneenrorum i^uo^ue quot;BiznntioruTH tribu-^^^’^^^*’^'^^ o^tiieim cvnfte/tHtim.prmatuum, S.Pe-^quot; f^^ß^fibos^adnii'iti reßtrretTfone Domint, de ‘mihi conCe/fo redrio'perßiitmdo PtatuoSPritterediCur» ^^oßfutrerd^netrtfiEvtce£. Petnacdomint nofin P^fi^amp;^é^or^, at^iie pofififuccefiorum inydpoflo~ Itca^eiK file tuts manibtie cowmitto, ^ comittendo, hakP^de/itaiem irtra^entofiain/te.-Ego,iitlt;^tiam,Dern et'n'di, i^ui c^Sninumir, Dei^ratta (^ i-dpofio/icit fied’is done, Pox ah haedie in 'antea S. Petre c^do-j^o ineo Papa Gregorio p^fitts ßtcceficirthmcano' ntCe ti3trantihiU'f;erofideiis^Pegnti Âtete lotted mihi per m^'fium tuam,déminé Ge/gt;(^d,traditMr,fideiiter renne ho,'(fi^jd urn/Htimi^tié tiu'idpoHo/icafedt ahi^iio in-^enip eili^uando non fahtidham: Dominum meant Papam Gre^oriufn, ^ fuosßiccej/ms at^ue ie^atot, Jp in meampotefiatem ^dherint, honortficeJufitpiafti, (ß honefie traDaho,(^ remittam, (^ undequai^ue me ihuitdfi erint,prouépotero /imp/ici ter eisßruiatii. H ge '^cuchus.Ex quib* eegnofei licet gt;nbsp;qua fci'toi Sé *lïtératös feribäs baberef Pap® foleanr,q nön’wO dS Francifci amp;Doniinici-tes geftas amp;nbsp;admirâd» ’facin.öri'Hteris mSdarc póffint,verii ctiâ mueffi tutâr'Çfêùdaliû ïnftromenta amp;nbsp;breuia teftara co ïTcrlberé.DE regno DANico.StcucbnscodéH Brî)l.pâp.i89.Âe^»*2^àwflW,lftV]ait,^/gt;elt;*fi«W ^éritelPioalficiefinPia Pom. Eedefta: ^dodeadem

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poneßeum

[‘gt;’tia/inr offeratar. de regno franciae. (.'*,• S''*7'Vj# Extat apud Nicolaum GiUUimGaH.Annai.En- ; ÿ*” ptorem, infignis Paps Banifacii-viil.eptftoia, Suam fübhtïpemvs.^'onifitfiits^erufts /eruoru 'J^ai ^Mtppo pragt;icorü E^e^i: Üeum time,^ mandata e~ 'gt;n obfirtia^etye te volumw^fted inßiritttaltbit^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ä;

i ïgt;MP0RALiBVS nabis/libesA'Seneficiorum at^ ffabedamm ad te caUatto nulla/pe^ldt:^^ ß aü^t^ -^nm-vacantiumt^ufiodiam habeas jvßmßuclum eii-’^Hm fitceeffarib/ts r.eßrua : lt;ÿß ^uas contultfii, colla - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

‘»mem haberißfitam decemimus. altud credentes / ^dtuos reputamifs. Datum Lateranir c^u^lilon. Da~ ^tmbSPontfßeatusnoßn annoßexto. Hoc Papæ ßo wfaçiijnftrurppntom sfta-,Bibliothecariis, fine' dubio in ipfius regiftro exxonfuetudinerecon-diturmfedaudiamus quiBpirsaducrfaria refpó-, deat. Nam CX Regis rpfponfo quantum fidewt que âuéloritatisifiis regiftrij .tribui oporteat,! cognofcenty?* Phthppus^Dei gratia Francoruml l^iXyTaniftectafiaeremt pfafimma Pontifice gt;ßlu-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

temtaadieam,ßue nullam. Sciat tuamaxima F A-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

TviT A s in temporaUbus nos altcui nonßibeße.Ali-^ lt;]uarum Eccleßarum (^ prabendarum ’vacanttufnï

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G ?

eoB^tiattem ad nas ture Rf^io pertinere, i^percifx^ re fru^m earum contra omnes poffefforej,vtt/tternof tuerr.f^cw autem er eden tes .fr tuas reputamus at^ae demetes.Hxc exChroni.Btii’Atmon.Vibr.^.cap. l4.Nicol.GilIip in Chronj.Gallic.exquibusfa-cilis conieöura cfl,vt maxime concedamus fu-riales illas Iiteras fuperioresa Papis ad Reges miffas fuiffe, tamé cos acriter ac vehementer il lorum audaciam ac ^emeritatem compreffiffe. Et tarnen idem Steuchus,Papæ, vt diximus, Bi-bliothecarius illq fuo regiftro fretusgt;in eod.fuo Iibro,pag.i98. ita fcribere eft aufus : amp;nbsp;Lugduni edendurn curare. 'Sontfactta yn.contraT^hi/ippK GaUorum re^em, /juod contra Eccle/iam fifiextoUe-ret, ettm ei Pont^x vetera monimenta explicajfet, putbas doceret, i^uod PomanaSccleßa (^tn fterts, ÉT iM PRO FA NIS Gallia fibej/it,i^uo necejfe effet Pontißeem vTi dominvm regni svi turn veneran.^ eolere, eitmille defficeret, eum exconi' munieauit. de gf.rmamco iMPBRio.Apud eundem Steuchum de hoc impcrio fummumß-Icntium,propter funimam(vt credi par eft)Ingt;-peratoris Caroll v.potentiam, quem ofFendere Steuchus metuebat.fed aliunde permulta tefti' mania fuppetunt. Ptimum apud Canoniftas in c.tibi dominojdiftin.63.vbi Imperatoris Otho-nis iufmrandum continetur j Papa: præftitura, quod Papa Clemens contendit effe iufiorandu ndelitatis,quod vaftalli feudo accepte j fuis pa-tronis præftant in C.de iureiurlin Clem. Vnde Canoniftaefortiffimè difputant,ac ratiocinatuf,

Impetatorem cfle Papæ vaffallum,amp; imperium abtodem feudi nomine tcncri: fed amp;nbsp;Papa In-nocentius U I. inc.vcncrabilcm,cxtra, dccleft. fcribit, ius cligendi Impcratoris ad Principes Germanix ab Apoftolica fede peruenifle. amp;nbsp;c. ^.de re iudic. in vj. Impcratorein poffe à Papa lt;ieponi;amp; in c.i. Extr. Ne fed.vacan. Papam va -ernte imperio Impcratorem efle.Atque hinc il-bPapxInnoccntij II. nata cQnfid.entia cft,vt Roinxin LaterancnGRafilica Lothariumlinpe ratorem pingeret, quafi vadalluraad pedes i-pfius proftratum, amp;nbsp;Impcrij coronam ab eó a«ipiente r atque hos illi pidurx verfusad-feriberet :

Rex vemt antefores,iurans prins vrl/is honores. Pof homo fit 7apa:/hmit,^uo dante, coronam.

Cuius-rei memoria extat in Chronic. Hir-^aug.in vit,Abbatis Hartuingi,amp; apud Radeuic. bb.i.num.9.amp; io.£t enmea die Imperator Frideri-lt;^»t tu t/idriani Papa legatie expofiulaJfet,Radeuicnii ft cos refpondifsefertbit, ^ ijuo ergo, habet ,fi à *1)0-t»ino Papa non habet imperium? Quinetiain, extat ’pud loaijnem Aueiitinum lib. 6. pagina 656. Adriani Papx Epiftola ad ArchiepifcoposTre uirenfem , Moguntinum, amp;nbsp;Colonienfcm bis , Verbis .• Romanum imperium à Çradi tranflatum tH ad ^lemannos .• vt Rex Fheutonicorum non enteifuam. ab t/Fpofiolo coronaretur * Imperator vocaretur.j4.nte conficrationemy Rex : pof, fnpera -tor. Vnde igitur habet imperium ntfi à nobis ? E.x tleHione principitm fiiorum habet nomen Regis *. ex

confecratiene naîtra haltet nomen Impera/orh (^ ^u^u/h, (^ Caßii^ft. Ergo per not imperat ; So/M noßrafeäes efi.Imperàtoris eïl ^/juikin ^rduenmi, gna e^JyluaGaüiie.'Imperator ) i^ttoti habet, totum habet à nobis.Sicut Zacharias tranHulu imperium a Grads aä ThédtonicoS, ita nospoffitmus ab ey4ie-mannis tranJJirreadlt;jracos,Ecce inpoteHate noEra ell^vt demOisttlad cdi volumtts.propterea conltitutM a Deo fdpergéntés (^ regna,vt defirnamus, ^ euel -iamus, adt^emusy (^ plantemtss. Hasc Papa de Germanien tmperio:fatis,vt videtyr, confiden-ter ; cùm illurti Aquifgranum , amp;nbsp;in fyluarn Ar-duennam,quafi paftoremae b^btikum quen-dam,rclcgat. Ecqiiiscric ex illuftribus inuiftif-fimi Imperatoris ConfiliarnS,qui tarii immahero atque importunam illiusTyranm yoccm ferre poffitJ’Sed aliaaudiamus.DE RéCi^o Hispanic o. Sten chus cod.Iib.2.pag.i3j. Gregorius vu. induit ,firibens Eegibusac Principtbus fJiJpanie, ita dicit, 'Dosfcitüi, ^uod an tinnitus Regnum flif' pania efi Romana Ecclefia. Et paulo potljexre-giftro epiftolarum eiufdem Papae, quod in fua bibliotheca religiofc afleruari affirmât , hanc epiftolam ’proféré.Çregorins Epifcopus/iruus fer-uorum‘Dei,‘l{egibus,ComitibtiS,eatert/'^ue Prinepi' bus HiJpania ß/utem. EIotum fieri vobis volu-fnus,regnum Hifiania, ex anti^uis confittutioni-busB. quot;Petra (^S. Romana Ecc/efii in ins (^pro-prietatem traditum ej/e,^ ^uafie^uuntur. De regn© HvNCARiAE teftimonium eiufdem generis extat apudeundemBibliothecariuropag.

ï^6.Çy‘e^oriw EpiJeoptu S..S.D.d‘J^^fö^ Salomo m ■,Regi Hangar ta ßtlatim. Sieut a matort^tfi patKia tH£ coonofierepotes, regnum ^^^’^^‘iria facrnfaaH^ Romana Eede/iapropnam e/i, a^tto^f Stephanó olm, 'S. Petroleum omni iure acpotefiaff/à^tj^ohlaf^um, (^ deuote traditum.Etmoxjii’em Gregortas-ad Geu/um Hungartiamp;Jïegenvl^otuM tibi e^e credtmttJ, Regnum Htingariiti/icut^altanobili/fima Régna■, m propria Pberfatii Efatu debere effe j ^ mfüi Régi alte ■ ^tm Regni/ubwi'inifl Sanbla amp;nbsp;vniuerfalt matri, Recleßa Romana. 0 E R E g n 0 P o l o n i c o,. Albercire Krantz in Wandal.lib.8.«pit. 2. La^ etdw hac tempetlate dux erat Cracouia, (^ ^w per nmnem Polomam factie prindparetuie, bic a lohanne Ronttfice T^pmano ßifcepit coronam ; i^tiod Ludo -Wcum C i^uia eurn exfecrabatur (^ exeommuntcabaf Papa) non duceret legitimum Imperatorem. tam e-dm Pontifices in earn vénérant maiefiafemC tj/uam principesjeculares dteunt Prafumptionem ) vt Re-let crearentiCftantes verbum primi poÜ Cbrtsium Pi)ntificis:E.cce,in^uitTetrusiduoglad^ htc. Contra ^uodprincipes tpß verbum atemi Pontifiets,zJEf itte lladium tuum in vaginam, degladto carnali buma-r^e (^ feculari interpretantur.i^uafi non heeat.ßtrnrno Pontifici in eopugnOre. Laboldus autem à Tontifi oe Rex nominaties (^ confecratus omne regnum fecit 'R-Petrotributarium.vtperfingula t^uotannis capi-tafolueretur nummus vnimqui appeUatur. S.Petri. De REGN o Rvsci A E.Stcuchus codem lib.pag. 109. Regnum itemR^fcia iuris ac dtslricitonts eïi Romans Ecclefia,juod eademprifcamontmentapra

fêfer nut. 6regorti(f VIL ‘J{fgi(Êf''\f^*»‘‘ quot;^ßi^ firtbefH: Tgt;t/e(iù ,tnlt;jnit, fi/uf Demetno T^e^i Ru-feornm .• ^ reat»^ vxigt;rt etttißlutem.Qr j^poßo/icam henedillionei». FtHeUiVeßer , Itmma ixipoßaiorum vißtanx ad nos' venit i (^ i^uod fegnunt illud dono SanIfi Petri per ma»M no^M veUei olgt;nnere, ei-dem (fearo Peti'o t^poßolo, débitafide/itiUe exktlti-tzt deuotixprecthfts poßu/auit ; indubttanter aßirensi ilIa»i-gt; ßaitöpetittonem noßro conßnßLratiMLjfire, acßabtlet» ,ß exipeßo/ica auHorttatii grafia ac mu~ »i/nine donaretur . cuitu petitiombue aßenfum pra' buimm : ^ re^^ni'noßri ^ubernacu/a ex parte B-Retrtillitradtdimue ,eavide/icet intentume ehari-tatix , vt B. Petrw vox ç^ Regnum veßrum fi^ apad ‘Deum-i interceffïone\defindat. De Regno Sicilië. Papa Clemens V. m dein, paftoralis, defcntent.amp; reiudic. Rur/tu non eßßlentio reltn-^Hendiim, ^uod ipß Rex Stetlia naßer ^ Eecleßt Romana ratione regni pradHH notarié ßtbdittu, hf^ moijiue li^iM^ ^ vaßallm in eodem re^no conttnuunt habetdomietltum. De Rrgko ScoTico.Po-lydorus Virgil, lib. 17. ita fcribit :'SonifitciM itt~ terea T^onttßx a Scotti precibta fatigatm ^ interdt-xit Eduardo Regi,ne amp/tux poßhac Scotox belle ve xaret : ijuod tdregnum antea tn Romani Tonficti fi' dem (p“ poteßatem à Scotti tpßx permtßnmßißet. Ef idea ajßeuerabatßbißlttntegrum eße cuicun^tte Itbe-ret.dareaut außrre. Haftenus regna Chriftiano-rum Regum omnia enumerauimus-, qm Pap» feudi ac beneficij ab fe accept! loco teneri at

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffiderj

P V L M E N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107 poffideri contendit.Ex qüibiis fingulis atque v-niuerfis diiudicandum cordatis viris relinqui-mus.vtrumne hæc modefti Ecclefia: paftons hu militas effe vidcatur, tantoperea Chrifto com-mendata,an potius immanis atque intolerandi Cyclopisconfidentia. fimul abiifdem cogitarl cupimus , an non tanta ifta Paparum fuperbi-loqucntia ex eodem fpiritu profedafit ,vndc illa Tyranni Neronis oratio à Seneca libro de dementia primo pofteritati tradita. E^oex o-mnibtti morM/ibm placui , ele^hifyue Jum, ^ui tn terrii deorum^ vice ftn^erer.Ego vit£ neci/^ue genti -bmarbiter.^ualem ^ui/quefirte/ftj flatKmijue ha-* beat, in manu meapofitum e/t. .^Md cut^ue morta-lium firtuna datum velit, meo orepronuntiat. Exno~ firor elftenfi hetitia cau/a^ populi, vrbé/^ue concipiunt. t^ulla pars vftjuam, nifi voientepropttio^ue me,flo-rtt. hac tot millia^ladiatorum,^ult;tpotefia( meacom primit^ad nutum meum firingentur. ^uat nationes finditus exctndi,tjuM tranjportart, ^uibm übertatern dan.ifuibut erfpt,lt;^uoj re^et mancipta fieri, tjuoriim-JM capitt regium circundari dectu oporteat,jult;t ruât wbesi^ua oruvttur,mea lun/dibho efi.

SEquitur quartum crimen, cuius Papam Ro* manum iampridem à maxima Chrihianita-t*s parte non modo accufatum, verum etiam conuiftum amp;nbsp;condemnatum effe diximus. Nos

Perdtrpîlionatum illud appellàœus, hoc eflTa'' cri on es hofhli animo ad eucrremluin omnium RerumpuWicarum ftatum, qoæ in orbe Chri-Biano font, comparatas. Sed quoniam Gallis roftrajeanfa potjfnminn hæc à nobis inftituta difputatio eft, in.' pra^fentia fatis futurum vide-rur, fi erä ea fola, arque adeo ex recenti faftio-num illarum memoria, huiuscriminis teftimo-nia profeTamus. Annus jam abife tertius amp;nbsp;vice-fimns', ex quo Gallia noftra continuis propê bellisciuilibus miferandum in modum vcxa-tur.BclIi? dice?!mo vero Ianicnis,amp; cruehtis ac furialibus rarnificinis;Quirorum,qnos ilia bel-la fuftulerunmumcium diligentins inicrunt,nó miinisreperiunt duodccics centenis Gallorum indigenarUm' millibus, Ecquis eft'in CaHicis Parlamentis,vel Prsfes, vel Senator, qui exanir mi fui fent?nti3 deierarcaudeatiPapam Ro manu m non tantis mails Alaftorem , non prsci-puam tantorum.incendiomm facem exiitiffe? non af(îduè?Cardinalcs aut Epiftopps, amp;nbsp;alios ex fuo comitatu emiftarios ad aulatn Gallicam raiffitafte , qui Regum animos tanquam mali genij, ad hæc funefla , amp;nbsp;intcrnecina bella, ad camifidinasf, ad vaftitatem terræ Gallis inferen dam inflammarent? ciim interea quafi lanifta ßnguinariiis.commiffis inter fegladiatoribus, cruentosriftos ludos ex fua Santangeli mple fpedarct.’ aut,tanquam alter Koro, incenfam ab le Vibem ,c fua gt;turri dcfpicerct ; fuófque o-culos

F V L M E N. 109 culosiftis funedis fpedatulis pafcerct, crude-léraqucanimum exfaturare cuperct .'’ Quod fi quçpatrum memoria in hoc regno contigerunt recordari volnmus, priihùm hoc reperiernus: Ludouicum xii. fat, queur Regem ? qui Patris pairiæ nomen fummo bonorum omniumcon-leniu adeptus ed } vrbes aliquot Italiæ, hello captas , Papæ lulij fccundi ditioni adiunxifle. Papam intermiffis aliquot menGbus liant Régi proaccepto beneheio gratiam retuliße , vtnon modo eum fchifmaticym amp;nbsp;hæreticum pronun tiaret, proferiberet., diris fuis cxcommunica,-tionum fnlminibus infeâarctur: verumetiam Gallosomncs hodilcm in roodum crutiandos, inttrficiendôfque curarct : premium etiam per-euHoribus polliceretur, peccatorum omnium vcniam«,amp; impunitatcro,(i quis vel vnicumGal-lum quoquo modo trucidarec. Quid td Per-dueUem effe, aut verô perdueUes omhi federe amp;nbsp;cnidditate fuperare,fi hoc non ed ? Sed ope-ræpretium ed, aliquantoplaniùs totam illara tragcediam exponerc. Erat is Papa ingenio tru-ciilfnto,atque ica diro,immani,furbulento, vt ne fui quidem larrocihij fociisÆpifeopis amp;nbsp;Car dinalibusRomanisferendus,i.Rfgibusverô amp;: Principibus plané intolera^dosvidcretur. Ita-que fummo omnium confenfu ,lt; Concilium in vrbem Italiæ, Pifas indidturo fuit,vctoamrnuni confilio'impendentibus ab ipfo Ecclefiæ Chri-ftianæ mails obuum iretur. Quam prudenter atitcm, amp;nbsp;légitimé, Ac folenniter Concilium il-

lud conuocatum fucrk,patct ex Philippi Decij lunkonfuici perça temporacclcberrimiCon-filio CM. quod Mcdiolani aduerfus iliumPa-pam amp;nbsp;fcripfit,amp; edidit. Eum conuenturo furi-DundusPapa confeÜim bello amp;nbsp;armis detur-bauit. Quapropter Re^is noftri auâoritate Mediolanum primum, turn deinde Lugdunura tranflatum cft,vbi re cognita, amp;nbsp;delibcrata,Julius à fuo Papacu fufpenfus fuit : hoc cft ad tempus Papatus adroiniftrationc circumfcriptus. Quonuntio Julius accepta, tanto dolore arque iracundia exarfit, vt non modo Gallis omnibus aqua amp;nbsp;igneinterdicerct, verumetiam obuium ^uemque maiSari,trucidarique imperarct: præ-miis etiam , vt dixi, ficarios ac pcrculforesinui-tarer, Quam ipfms infaniamyac potiùs rabiem, quoniam Gulielmus Budæus, Parifienfis, vif non minus patri a: amans, quam dolt;Sus amp;nbsp;literatusjin fuis de Afle libris acriter atque animo-fèperfecutus cft, commodiffimum viderur,to-tam iilâ cordati vin ac ciuis boni querimoniam non modo Parlamentorum noftrorum Senato-ribus, verumetiam omnibus omnium generum atque ordinum hominibus legendam proponeren præfertimeùm biftorici ad vnum omnes incadem querela exponenda mirificè cum eo confentiant. Nam is cft Julius recundus,de quo amp;nbsp;ArnaldusFerronus, viriroprimisdodus, amp;nbsp;Galliæ noftræhiftoricus,amp; Burdcgalenfisquon dam Pariamenti Senator, itémque alij complures memorie prodiderunt: quod cùm exercita campa-

comparato Roma in Galliam, iofefto in Regem fioftrutn animo, contenderetjfuâfqnc armatas co pias ipfe loricatos ex vrbe per Tiberis ponton * cduceretjmultjs hominum millibus audicnribiis li?cpronuntiauit:Quandonubisclaucs Petri nihil profunt,agc,gladium Pauli dilhingamusifi-nuichut'S , quas fccum,attiileratii in Tiberim proiecir gladiumque vagip.a cduxir.qiia de re no turn illud vêtus carmen eft.' , /« GÄUumivt fama efltbelltff/i^e^turfti acerbum t^rmaraffieduat'^uliM zirbe manum.

■^ccin^lnsgladw,claues in Tibrniis arnnem Proiicit,cr/'‘(■HM taha verbafacit:

Cum '^Petrt nthil effeiant ad praha c/aues, Ânxiiio Pau/i,fBrfitangt;enßs ertt.

Sed iam ad Budæi quenmomam accedarnus: querain libio de Alle quinto Eis lucultniis cx-punit verbis : Clert ma^isierfin^uinaritti, effra-Sif timorif dtutfit repa^ultf ,ßrai nationes tn Pernt-^tpepuium immtttebat, (ƒ CaUorum partes,eoruni-^Hefauiures dtris execrattontbns dénouent, ße/ere plnf^uam Tragico totum peneorbem re/igtone join-lam tn. deuotus conettabat, a^,i etns temporis tn nentem tien ventt, cum Dittia Petras Pau/n/^ne Ö-eorttmß^uaces, Eedefia ArchtteRi, non arme-rum ßlendenttum fiducia mß^t ad pralta graßd -bamuri ßd cruore, fed innocentia frett, cater a tner-met, adcaßra Chrtßt tuenda in tumultit ßagran-ttfitma charttatts clafiço ciebantur ? AZ une mania tantfim tpß nomma tanto interuaUofadi, et fi eorum dmum mattdatt apud populos ßervßndt fieerdo-

turn orpines primar^fa^mß(os oigt;u»ilgt;ra»t. 0 du' ram pertento/ami^ue ziecordtam JacroJan^a pote^ fiatùl .Quis entm zin^aam tantum ammo concepit nefiis , î/r S A c K R D o T v M c v,l m e w» Tte/eri ma^^tiler, vtficrorumJammie opt^x mania inauguratneet, ab a/taris operatu adhuc ca/entet, infàmt/tam ‘Dimirn armare fusîmeret! -vt animo p/uf^uam gladiàtorio ^raj/dretur adiChrtiiiantno-mtnis cu/men, nempe I^egem Chrt^iianijJîmum mundoßupente de/endum! ^nunc my^heum tllum enfim cafim punn^i'myue irato,zitcredimta , propoß to’vibraret: nunc à AdarteJanguinariam frameam mutuaretur y lt;^ conitematos dtrîi execrattonibia, ^ua firtaj/'è in eum tpfa -verterunt, ad tntemecionem efiiayucconniteretur ? Enyuospedes, ^uM mania 1 Ziibens exo/cuiere, wide nel o s cruentum, at^uepol-lutum refirres. ÄUßrumnere te turn, lvn,at^ue tntemperits a£bim, ^uinfyue adeo tra cacamdHl-^endiim putartf, tute, nt tran/uerfiis, neßna antmi cadtate raperere ? amp;■ nee te , nee decorum mate^la-'tit beatißima pra odto reEficere^d ordinem ampltf-ßmum, fidfinatum ilium purpura turn, pracipua v^-neratione tnfi^^nem ^ fid Ltbamgloriam tecumrO-piensinuitum bona ex parte, i^ mußtantem area Ecelefia ruina nos obruere, te'^ue adeo ipfim cupe- ■ fes ? orbem etiampenè totum immutaresßlmimbta ciendis, intor^uindfi^ue collabefrSum ßntnos odio C^ inuidiaflagrantes.,i^néyuedeinde ardentestoruis islls oculfs tn.(ficeres,nec tam reeufires, ^utninRi' gern nostrum fianimantem noti compos mfilires^ Proh ßpenimmortdles b taneumne de ßmmo fin-

Üuar^ Venice heuit ma/efuada noxe, vil aHro vin-töaplw ^uam ^treia percitum,perfae agere, fte^^ fafijue prxcipittm ? vt vel corpm ammum^ne in hu-ftotmmteornmproperaret ire perditnm. Nonßiit ”■« efferati/fim£ Ja tic, retro nos in fines fidmine per-^trfefi^os egijfie, Italia perdue noèti adamata poj^ fiffione cedentes cumfremitagémitaqHe » nifi de arte topper ^ fiets dimieare, extremd^Me deinde exem~ fi^timereeoegtJfietiCitminterimJubipJo laninaJan-iowario totm propemodum hic erbis nebifium pa-^^ter digladiaretur animo infi^t/firr.o. f^binam ^Migiutr tUe zetm domini^qua e/f ira tusla lafa aut ^tnmiriutitt^indtx diutna maieilafis ? hoc enim der t»aTn figntfiro in aciem prodtre Jaerts cohortibasfat *fi » fi ‘faando prodirefas ejb» 7J^um tandem igttuf ^^ Hla arce charitatis autfideiJaceUo auxiliaprom-ffitat,^ fignacruciata^ Ecautd igitur eum pude-^‘ft SERWM SERVOKVM Dei fi vocare, cum ^tanctam,Chrilitanorum deew firnper ^ ]^ Pontt^^ '^tttn adems religiom'fine a/j/um buHis ipfi GaUicis ^ffigntregePltret ? Cum ficerdosjeptuagenariusi ^hrtHipacts conditorü ^ parentis,legattu 'Sellona ficrisoperaretur : cui earn generis humani lncu lento ^‘ifendio Ittare contendebat.ld^ turn, cum projkni '^••/gnj ad délabra pacis (^ concordia mt/erabtlt /pe-^*^ fiippUcationes intbat. Sntmuero vijendum fit-^culum.Patremnon modo Jan^HJfimum ,fed ettat» Jenw 0^ Canute fieciabilem,tjuafiad tumaltum Gal-hcitnt 'BeUone Jam a Juos euocatos dentem : non ira~ quot;fa,non aaguitts injigntbtti venerandum, non Pon^ ^fiensgeiiamtntbas JacroJanHumt JedpaludamentO

ft/ culm b^rhafico conlficuum ,/edfurtali fVt ita ili-ciuthcifK^iientia fùccinUumfu/mtnilrw lUt^ l^ruiit el tnoriibus lucttium, eminente tn truci vultu culm^ue fiirieuumairocitate. Pref^o nos vitiimui in paucit anm^ malta ^ z^ua prorfu maiorafitieponeriivttie-buntur. Hoc turbine, hac procellaluxata Eccleßa-fit ca auiloritatii ac dtfctpltna compare, ijuonam modo fitiet fella, nif clauic trabalibtu ^ aternisfixa, /acrtfii^ue montmentis femel affrmata conliabtlira-t^Uffutfi'ei'i ’Hadenus Budæus, vir, vt ante dixi, patriæàAnans, amp;nbsp;omni laude dignus. qui etfi rtondum plane cognorat, quantum inter Chri-ftum amp;nbsp;Antichrittum interciTet, tarnen patriæ charitate impulfus non potuit, non illam Papse crudelitatem aebarbaram immanitatemliteris adfempiternamPapatus ignominiam comincn-' dare:vt omnis pofteritas intclligeret, quain ho-, ftiü ac pcrduelli animo Alaftores noftri in Gal-

Jia,Budæi ætate, grafTati cflent. Age; altcrura . baud pauló veruit ins eiufdern in Gallig Reges perduellionatus teftimonium audiamus. Nemo ignorât, partem Galliæ regnipropèdimidiam per annosampliùs trecentos ab Angiorum re-gibus quondam occupatam fuiffe. Earn re • gionem cum Rex Galliæ Philippus ( cui pofte-rius Augufti cognomen fuit ) bello recuperare conaretur, dici non poteft, quam fuperbe ac fe-rociterPapalnnocentiusii i. ei fitaduerfatus, Neminem paulö humaniorem ede arbitramur, qui ncfciat,Romanorum quondam hanc artem ad fubigendas genres cxteras fuiffe, vt fi quam inter

FVLMEN/ ' n$ Inter vicinos aut Reges aut populos contentio-nem exortam animaduertiflentjeam ftudiofè a-krent, partique alteri iniicitiam ac focietatem honorificentiffimis fenatufconfultis deferrent: fimuleiauxiliumaducrfus alterum pdliceren-tür.His artibus altera fupcrata amp;nbsp;fubaóla parte, poftcabreui tempore ihtericäo, perfacile älte-tius opprimendæ occafionem reperiebant. 2Vo-fierpopuliu, (ait M-Tullius ih lib.de Rcp.)/oc(à ^fendendis t er rarum hm omnium pont ta efi. Hanceândemrnaiofumfuorum , hoc èft (Vt loahnes monachus , Canonifta nobilis, inter-pretatur)prædorîum ac latronumviam ac vefti-gia fccuti Papæ vt priraum aliquid inter vici-hos Reges au^ Principes difcordiæ fubortum ef-keegnouerant j çam per emiffarios quofdam Cardinales augere arque alereincipiebant : ft-’’lulpaftioncscumalteriitro facere, vtfifua 0-peraregne/äduerfarij potiri poffcnt,tùm fedérri Romanara tanti beneficij auctorem àgnofeè-fenttcique de nouo adepto regno fidem,homî-gt;iium,acproinde tributuln annuum præftarent. Hacpaâioncamp; coniurationefafta,illico Prin-^eps aduerfarius à Papa fehifmaticus amp;nbsp;hærcti-'^uspronuntiabaturRegnumq; ipfius primo oc îupariti adiudicabatur. quibus artibus diti non poteft, quot incendia Papæ in omnibus Chri-ftiani orbis partibus quadringentis bifee annis excitarint ; quàm multos fibifuæque ftcrcora-bæ fediReges ac Principes,vaflallos, feudata-riosjftipendiarios redegerint. Qua de re quia

paulö ante copiosè diäum cft,fatis ent de duo-bus illis Galliæ amp;nbsp;Angliæ Regibus exponcre. Exorta igitur inter illos contentionc, Papaln-nocentius ni. primùm ex fuo confiftorio duos legatos in Galliam mifit,qui amp;nbsp;Regem execra-tionum minis terreront, amp;nbsp;regni populates ad-uerfus ipfum Regem concitarent , amp;nbsp;areani cum Epifcopis Gallis cetenfque facerdotibus confilia amp;nbsp;conuentus inirent. Tùmdeindelm-peratorem Otlionem iin. iteraque Ferdinan-dum Flandriæ comitem aliôfque complûtes exteros Principes ad arma contra Regem Gai-lorum ita celeriter, arque acriter concitauit, vt nifi forti magnóque animo Papæ illius minas amp;nbsp;brutafulgura contempfiffct, non tantùm illas regni fui regiones,verùm etiam brcui tempore rcliquas omnes amififlet. Cuius rei memoria extat, non modo in Gallicis noftris Annalibus, verumetiam apiid Canoniftas in c. nouit, 15. cxtr.de iudic. Nam ilIaDecretalis fempitemû erit Papalis erga Reges ac Patriam noflra odij, ac perduellis animi,monimcntum.Ex his igitur amp;nbsp;aliis quæ fuperiùs demonftrauimus, perfpi-cuum omnibus elfe arbitramur, quantum au-étorkatishuic PapeSixti declaration! tri bai ab ordinib/.s amp;nbsp;Regni Galliæ confiliariis oporteat: quem apertiffimis teftimoniis docui-mus, multis atrocilTimis criminibus à maxima Chriftianitatisparte non modo aceufatum, verùm etiam conuiétum, amp;nbsp;condemnatum fuif-, fc. Qupd fl qui forte fint,qui difputent, quem-admodum

F V L M E N. 117 ïdmodum ex eo, quód duæ partes è tribus Eu-rapx partibus,Papara exaiiclorarunt , railla ei audoritas à reliqua parte tertia tribucnda eft: ita cum duæ partes è tribus Gallis partibus luam illi auéloritatera confcruatam vcJint, s-Çuum efle,vt fuum ei ius in Gallia confeructur: Quplex nobis in proraptu refponfio eft. Prior, fluoniam ex illo Gallorum numero qui Papa-turn partibus ftudcnt,oranes Cardinales , Ar-chiepifcopi , Epifcopi,Sacerdotes, monacho-tuin phalanges innumerabiles, amp;nbsp;clerici , cs-terlque generis ciufdem fearabei , Papsbene-ficiarij,canes denique orancs,qui Paps tribunal bmbunt,primo loco exiracndi funt : propter fEgulam iuris,qua diciraus. Quo in negotio res îlicinus 3lt;Titur, (quoniam ipfius aliqua ex parte intcreft) cumin eonegotio teftera idoncum non efle.^.fedneque. Inlt.de teftara.ordi.l.nullis , lo.D.de teftib.l.omnibus,9.C.eod.l.j.^.in propria,D.quand.appell.lit. Secundaeft, quod illis omnibus è numéro exemptis non cxigua pirsccterorum qui inuetcratam in Gallia reli-gionis confuctudinem fequuntur, non iudicio amp;nbsp;fpontc id faciunt , fed terrorc amp;nbsp;minis cora-pulfrvt nihilo magis inter Papatus clientes nu-merandi fint, quamfvt lurifconfulti dicunt)tc-ftes aiit tutores vi amp;nbsp;metu in aliquo negotio retenti, inter idoneos teftes amp;nbsp;audores numerantur,de quibus eleganter Vlpianus fcribit,cos quiinuiti negótio amp;nbsp;ad ui aliciii prsfentes ad-funt, non magis adefte videri, quara fifomno

vd morbo comitiali oeçupati in eo loco fuif-fcnt.l.i.ÿ.vItim.DJe tuteU.qui teftamenta, 20, jf.vItim.D-qui teftamen. fac.l.nouifiimc , yj* i.quocl falf. tutor.aiidor.l.x.D.de iudic. De-nique confiât inter omnes gt;nbsp;fi par Gallis ho-ininibus vtriufquc colendç excrcendæqiiercli-gionis libertas daretur » vix quartam popula-riumiegni pattern in fedis Romanæ religione pennanfuram. Qtioloco iiiuatn-ôs vêtusillud Bartholi commemorare^qui in præfat. Digell« num.14. vbi de donatione Conuantini dilpu- ; tans, amp;nbsp;aliorum Dodorum fententias enume-fas,ciim adfuam vetum efifita loquitur;W^«?f, nosfumm tn terrü ecc/e/îa. ( nam Bononiæ doce- \ ^b2t)(^ tileotiico ^Hod i/Za donaria va/uit. Vbi ta- 1 men milita contra illain donationein non ob- l feurc fiibiungit. Ac pari modo cùm Canoniftæ 1 dilputarent non liccre Imperatori quenquam 1 perducllioniscrimine damnare,qui pontificiam 1 faflioncmficqueretu/jBarthoIusdelmp. Hen- \ rici fentêtia,qua Robertum Sicilië regem per-ducllionis damnarat,amp; contraria Papg Clemen- 1 tis V.fententia , quaeundem Robertum abfol- . ucrat,commcmor3ns.Papæ quidem feaduerfi- ƒ fi non andere ofiendit.lmperatorisautein fin- 1 tentiam probate non diffimuJat : CanoniHis / Bartbolo icefreo vehementer indignantibu5' / qui de papa amp;nbsp;Cæfarc verfilm ilium vfurpant, 1 Pipam üium louem appellantes-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Diiti/uM rmpgrium earn /true Ca/ar ha^ef. / f^inetum eodem loco sutholns difputatitsn' ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tùm /

F V L M E N. 119 tùm abfuiffe, vtRobcrtiis Papæ vanjllus effet, quemadmodura Papa contra Impcratorç^m contendebat:vt teftetur,mortuo Roberto Aloy-fiuin ipfius heredem Impcratori fidelitatena Si-düæ nomine iu raffe,in ciuitate Pifarum, fe præ-fente. Qua de re vidcnda Henrici conftitutfo Ad reprimendam, Qn.i dicant rebels amp;nbsp;contraria Papæ conftitutio, illam abrogans, amp;nbsp;contu-mcliofc rcfcindens, In Clement. Paftoralis, de ludic.

Quod fi de Perducllionatu Paparnm Eccle-fiaftico diccndnmaliquid videtur, nón alienum ent proferre teftimoniu Senatoris quodam Pa-tifienfis eeleberrimi,nomine Cofmæ Giiymerij: quiin præfationé Pragmaticæ fanclionis Bitungs auâore Rege Carolo vii. conferiptæ non-nulla com memorat magnoperc ad cognofeenda Alallorû Romanorû infaniam pertinentia, Cir-lt;^lt;tannum Domini, inc^ïm, cio cccxxc. mortuo Gregerio xi. Cardinalesdehentesprocedereadele-^tönern/ùecejforü, faerunt à Romanis comminati, 'Jitod occiderentur,ß non eligerent Ifaitcum aitjuem. Ele^^erunt ergo Arehiepifeopum Baren/em, ^ui tune trat Roms,expriment es ei, lt;]!uod eum eUgebant ad ^itandum periculuM,ßu fingebant eligere :ßdposlea data opportunitate altum eligere libéré intendebant. Eletlo igitur illo, (jtui Vrbaniu vi. divins eß, iUe di~ xit, ^uodfi valebant eum eligere, ^uod eum elige-rent,^uia intendebat Papa effe. lUi tarnen Cardinale paß ali^uod tempus recefferunt ab eo , ^fugien -te ad ciuitatem Fundanfetn, elegerunt altum, ^{ti

^il^M efi Clement v i. ^ui trannulit curiam fitam in y^uenionem,illi{m^Me venerat a e/l pro Papa pra-eia,Hi^panfa,Cata/onia. j^ttenverè/ctbcet irrita-no, aelha/it obedient Italia, ^dlemania, (^ Piun^a~ ria,(fr dH''auit hocpeßimumfilnfmavltra xxx. an-not. Durante hoe/chtßnate, pofi f^rbanumßteeeßt ex ilia parte 'Bontfiteitu i x. Bontfacio fucce^fit Inno-(emituvi. Unnocentio Çre^oriuty:!!, Ex alia parte Clementißteeejßt Benedtiim xiii. ^ui dicebatur Pe-trtu de Luna, Jub tfuibm ßtitßPli tn concilium Dftt- gt;nbsp;anio ci3 iDccx. in i}uo,ipßs depoßtii,ßit elen^us ß~ i lexander, ijiui dicebatur Petrut de Candia, cui/uc-ceßtlohannet xxin. propter ^Mod generaltm fit! aUudßchißma.Tandem concilio congregate ConHaH' (ia, per lmperatorem Sigtfmundum, confintientibut diHit loanne xxiu. (ß Gregorio xn.g? Cardmalibm D-Benedtllt tbtdem accedentibm, tbidemceßitCre-gortut nn,^ aly duo depoßti fueruntpropter contu^ tnac‘am,lt;tj ad/edandumjïhifma. Hec Guimerius. Nuncaltenim eiufdem tdtimonium audiamus ex eodemlibro,folio 5.col.z. Adartmu, in quit, fuie ele5lui in Paparnper concilium fonPlantienfe, depoßtit alijt contendentibut, ijut diu fchifma habue ■ runt. Et conetliun( tußu congregari in Éaflea, tui morte prauentfu non mterfutt. tbidem tarnen mißt luUanum , tune legatum ßum, tituli SanPli ange li, annoniv-ßi Pontißcatw falend. Februar, proce-lebrationeconcdy (ß eißece/ßt Fugeniuuv. ^uHi-cet approbafet concilium Baßlienfi, (p- Baßleam tnißjfet dt^furn legatum prtdie Calend. fplday, Pont/ßeatw fit anno primo , ac etiarn drßolutwnem '

F V L M E N. X2I ^m condlyper tp/ifM attentatam Mno ci3ccc~ Cxxxni. ^finPonoßfatw anno terno reuocaffèe in publics/ùa ce/ffone, J^ot»it celeèrgta apuel S. Pe~ tgt;nm x vii. Calenti./anuar.eodern anno , ^ perjuas l’allas patentes promt/tj/ec de catero dido concUnt obedtre confitendo ip/um conctlmmfeTnperfidJfe ve^ ^t confinaatam. no/uit tarnen poflea décréta concile ConHantien/is feruare,necebeeitre condlto Bafi~ benfi,a/perens magie è contra delete fieri, t^tUud iterato dtfiolutt, e^ tranHulir Ferrariam,propter re~ duElionemGracoram, etjtnde Florenttam ^propter faperaententem tbt pe/fem. zmde orta efigrandis al-tercatiofertbenttum de hac materia, nam vna pars dicebat PapameJfie /üpraconci/ti:m‘.aha, conct/tum ^ffefapra Papam.Propterea à eoncilio Bafi/ienfifuit citatM,prtdie Ca/ë..i4ugHfli,anno c 1 □ c c c cxxx-'tïi.faifienfiu ab admtntfiratione Papattu xi. Ca-lend.Februar.anno ci3 ccccxxxnx.e^ et/am depofitus \ti,Calend.Iul^,anno CI3 ccccxxxix. in locum estitttfuit eledtts à concilio*Befiltenfi ^me dstu, Dux Sabaudilt;c po/fea dtdui Fehxv. fidnon curauit Eugenim propter lt;^uod fait fihtfma, ij[uod durauit annis neuem t ^ vf^ue ad mortem Fügend, ctiiui in locum fuit eleUtut in vrbe Nicolaus v. cut cefflt Fœltx-infituorem znionis Ecc/efia. Tapa Pint H.ante diclus i^Eneas Syluius ,t^ut tnterfuit tonctlio ^afibenfifeit traiknum pro auclonfate concHij Ta-fibenfisfed fa^us Papa eum retraclawl. Hæc Gui-merius;Parificnfis,vtdiximiis, quondam Senator: quo attentifs huius ætatis Senatores intel-Hgant,quanta ambitione, contentione, infama

Romani Alaftores PerducHionatum in Eccle-fiaexercuerint, amp;nbsp;quàin furenter inter fe bac- i chatifint, quot incendia in omnibus Europæ partibus, vt ambitioni fuæ feruirent, pafsim l cxcitarit. Quinetiam quàm antiqua amp;nbsp;inue- I terata hæc fît illorum infania , cognofci licet ex hiftoria Ammiani Marcel. Chriftianæ re-ligionis expertis, lib.xxvii.cuius hæc verbafiint: J)ama/M ^ Krfidnw ßpra humanü me dum ad M- nbsp;i

nee torri^ere fiffciensZdiuentiM wé^is praßLIwfOec , montre,vi magna coaHM fiecefit infu^urbanum, lt;ÿ in conceftationefiperauerat Damafu, parte ^ua ei fhttehat infnnte.Coniïdti^ue in 'Sa/dica Seruim, vH riens. Chnsitani ef conuentiminm, zgt;no die eenttim trigintafeptem reporta cadaueraperemptoruieffera-tdijue dtu pieitem agrèpoflea deitnieam. Ne^ne ego a^nuo,o/fentationem rerum confiderans E^rbanarnm, huins rficupidot ol/impetrandum ^uod appotunt^y emni contentione iaterum turga ndeiere cum id ade * pti, fatHri fint ita fcuri, irt ditentur oit/atiomins matronarum, proceddntt/ue vehicu/is infdentes cir-cunspeilè vefiti, epu/as curantes profifas, adei Vt forum conuiuia regalesfuperent menfas,lt;^ui effepoll' rantTieati reuera f magnitudine vri/is de/pedlti,lt;jiud •vitys opponune, ad imitationem ^nti/htum ^uorun-da Prouincialium viuerent : ^uos tenuitas edendips nbsp;nbsp;'

tandi jue parcijfmè , vilitas eiiam indumentorum Gquot; fipercilta humumfteedmeia,perpétua numint verf i^ue

F V L M E N. «5 ^ue eitu cnltoribM,ztpuros cömendXt ^ verecudes. HæcAmjmianus-.exquibuspcrfpicuunicft, qua vêtus hæc fucrit paparumRomanorumambi-tio,ac libido dominandi, feritate amp;nbsp;crudelitate coniuncla. Scd vt vetera ornittamus, amp;nbsp;ad ea que nos noftramque Galliam propius attingut, veniamus : ecquis eft ex tanto Regiorum Sena-toruni numero , qui nefciat, quot bella pape Romani inter Chriftianos Principes bis quin-quagintaannis potentjæ fuæ vel tuédæ,velam-plificandæ cauffa in Europa excitarint? primum fuitHelueticum,quopacatifùmas ciuitates,nec tam fœdcris arctiflimi necesfitudine, quàm cha ritate mutua,comrnunifque patriæ conferuan-dæ ftudio coqiuncias crudcliflimè inter fe com-miferunt.Secutum efl. bellum Germanicû,indc Ang!ic.amp;Stotic. quod etiam nunc iidem Ala-Rores per eraiflarios fuos Icfuaftros,certlffimos orbis Chriftiani incendiarios renouare conan-tur.Quid de noftris Gallicis ciuilibus amp;nbsp;funeftis bellis dicemus? Nam primum omnium papæ Romani àFrancifeo primo efflagitarunt , vt fi qui reformatam religionem ampleélerentur, viui,præfci3:alingua,fubieôlis ignibus, crema-.rentur,Extant inter réglas confiitutiones Gal-licas , ediéla illius Regis, édita anno cia ip Xxxiv, itemque anno xL. amp;nbsp;rurfus anno XLii. quorum aucloritate Senatoresparlamen-torû tantum Chriftiani fanguinis profuderût, amp;tainen tanta cum martyrum pietateamp;con-ftantia, vt vix apud pofteros fidem habitura vi-

dçatur.Quid hçc Alaftorib. ilJis crudditaspro-fueritjoperçpretiiim eft ex eius teftimonio cog-nofeere, quonemo locupletior hoc in genere produci teftis poteft.Is eft Rex Henricus fccun-dus.horumrcccntioriim Regû parer, Princeps, (vt plerique merninifle poflunt)belli domique clarifiîmus.Extat eniin eiusediâ:iî menfe Junio anni en ntl Caftrobrianti feriptum : cuius , hæc verba funt : Kidere antehac omnibus heuit, ^uanto/fudio, ^(santd^ueeontentione parens naßer (^Hem Dette abßluat^/iex FraneißeMiVtpoteprinceps C hrtshanißimus cß^ maxime cathoiicits,per vuist er/km vita/ita tempus conatue fit harefit, ^fa/fas doClrtnae, ^ua infiio regno contra nofiram fitnüam fidem Q} reli^ionem catholicampul/!tiabant,extirpa-re:c^ lt;^uam muitas leges ^ conslitutiones idem J^ex eodem animo t^confiltopromulgarit-prout varieta/ cjr necejfitas temporumferebat. yerumramen iHud tantum fiudium tantd^ue contentio nonmagnopere proffit. T^mtlle morbus ita per nobtliffimaf ijuafi-^ueregninofiri duitatesperuafit , vt omnium gene- nbsp;nbsp;'

rum,at^ue ordinumfitmi/ias,^uafi centagio ^uadam infecertt-Hxc ille in edicio, cuius fex amp;nbsp;quadra-ginta funt articuli,omnes ad cohibendum illius religionis curfum, acerrime amp;nbsp;feneriffimè con-fcripti. Quinctiamaliquantó poft,id eft,anno cic iCLVii aliud eiufdem Regis cdiclum pro-mulgatumeft , quo nominatim multis verbis profitetur,palarnque denuntiat,fc nullum in ilia opprimenda rcligionc labore^n , nullum ftu-dium,nulîamdiligentianipretcri-nififl'e.Tâtûm ne?

ne? «reo v era ^vao^\t,cjUAnto fluvio^us ac fahorioßitt in earn cur am inculgt;uimM,tanto ma^i^ mag/fi^ue de-^inaiUa inualuit- De Audio certc Sc conatu, vclex eo fieri conieftura poteft,qii6d inter om nesconftat, magnum omnis generis hominum numerû illomifcroamp; accrbo fupplicij genere interiiffe. Succcflit illis Regibus,auo nempe,8; patri,Rex Francifeus fecundusæius edidavide-re licet numerofex , acerrima amp;nbsp;vchementilS-‘ nia,prçter innumcra diplomata amp;nbsp;patentes lite-tas,quasa{l'iducperfingulas Regni fuiprouin-cias miffitabat,tanto animi ardore ac Aomacho, vthomines ampliùs trecenti, vix triummcnfiu fpatio,Parifienfis præfertim amp;nbsp;Tholofani fena-tus decretis,cruciati,vAulati,cremati, (atque vt perfcribi in Scnatufconfultis folcbat)in cinercs tedafti fint. Satiate fortaAe bæc tantaprofuA Anguinis copia vel immaniflimos tyrannos po-tuit ; pu ales antiquis temporibus fuiAc memo-rantur Cyclops,Bufiris,Siron,Phalaris,T ython, Gyges. At Papam Romanum, quern vere generis humani pcrducllem appellate poflumus, ex-piere tanta crudclitas non potuit. Quid profe -Cerit,audire cAoperæpretium.Extat enim con-ftitutio eiufdem Regis Francifei fecundi, édita Ambofiæ, menfe Martio,annicP P Lix. his verbis, quæ perattentè legi à confiliarüs Regiis optamus, môme itoquc fuo ponderari. Nosvt tfficio ^fun^fiofii noßra /if^ia fitirfàce’'emut coafH finmusvanit vùfuepUciorum ^pcen^trum generi-im,prout rerum natuf ^ tempora pnßnlal/ant. Std

ex cauj/arum triminaliurfi in/humentu ce^nitum (^patefaHum efitngentem numerum vtrorum, mu-herum,lt;ttatur»,generum,(^ ordtnntn omnium inter-fuiffe lüicttis (^ c/andefiinü concionibM, cosnis,lgt;-ip-ti/rnts,per eos arlm^nl/^rarl^,putbus tel facer e non U-cebat. ^àdßde vnoi^uo^ue tll-orum/ùppliciumfu~ mereeur, prout turû^^ Legumnoßrarumngorpii-ßu/at, udmirabtlem fargutnts effußonem fieri opor-teret^virerumt muhemm, virgmum, adoleßenturU fioreßenrie adhucataris , i^uorum aly tnduiii (fß-bomati, aly fimp/ieitate yuadam efi i^norantia per-ßaß, aly curtofitate yuadam potius yuam mahtia tUeUi^iin ißiußnodi erroreft^ incommoda inciderunt. t^uod fifieret,ma^no (f perpétué animi dolore afficC remur-.neyue id vel natura noßra.velatati fiatie con-uentref.yuarum vtrayue nos ad tlementid (^ mäße tudinem ac mifericordiam hoe in genere exercendam inuitat. Itayuenotumomniiiu eße volumm gt;nbsp;cum hac tota de re,mature à confiliariis noßris coram nabis de/iberatumfutßet, non eße nobis in animopri-mum regni noßn annum memorabileim poflentati reli»yuere,tanyuam cruentumfanguinarium,(fi ce-dibusmiferorum nofirorumciuium plenum ; etiarnfi hoe maxime meritifuißentttrAO ad exemplum PatrU cceleßi/ßaiuimm parcere ßnguint noßrorum popu-lanum , Q) fubteHos nofiros ad viamfaluttsredu-cere,eorümyue vitam conßruare-./fierantes per Dei mi/ericordiafore, vtper via man/uetudinis (ß cle-menitaplus, yuäperßpphciorü rigoreproficiamus. Itayue de fupradtSlorum noßrorum confilianorum /enientiadicimuiffiatuimiUjordinamtu , nepoßhae propter

propter caufirn criminumpr^teritorum ßtiem Ö're-^, li^wnem coruementtum, periudtces nojires mo!eftia fxhtbe^tumofirtifibdtets, cMufiuH^ue ßnt generit-amp; coiiitwnis,ne^ue in iudicie ne^ue extra iudiciumj Dedaramut fnßtper nos talium criminum ,ßdem (^’ rth^ionem concernenrium ,gratiam, remißanem,^ obolittonem generalem omnibus noßrisßibditts cen~ donate. Et pauló infra. Ex auilintate régis tjui bme confiltoprlt;tfMtf.^ deßntentia dominorum Car-dinahum de 'Bourbonße Lorraine, de Chaßillon, les ducs de Montpenßer, de Guß, de ^^uemois, (ß d't/îumale. Hadenus Rex Francifeus fecun-(lus:perfpicuè, vt apparet, deelarans ac tefti-ficans, fuperiorufn temporum cruciatus amp;nbsp;fup-* plicia nihil omnino ad hanc extinguendam re-i-ligionem valuiflc. Quid turn Alaftorcs,ac per-duelles Humani generis,Papæ Romani? quid e-gernnt ? Vbifenferunt aliquot eiufdem regni’ proceres, aliquot præterca regij fanguinis Principes religionemillam deguftaile, amp;nbsp;Bernardo-^ l'icas ac Dominicanas fraudes atque impofturas fepudiaire,vbi præuiderunt fore, vt Galliapâu-htirnac pedetentim è papatus feruitute fefein Chriftianam libcrtatem vindicaret, vbi deniquc tain opitnam prædam c fuis faucibus erep turn’ irifenfcrunt,tùm veto nouasbcllorum ciuilium ' faces paflim per vniuerfam Galliam immittere , coeperunt. deinde cùm ne hacquidemillis via* fuccedcret,furiales camificinas, amp;nbsp;lanienascum' feihpiterna Gallicinominis ignominiainftitue-tunt ; ad extremum , vbi ne hoc quidem modo

profici quîcqiiam poffe animaduerterunt, exof-tus cft monachus Bernardonicus, Sixtus nofter quintus^qui mcietricia amp;nbsp;monachali impuden-tia fretus, Screniffimos principes noftrospro-ftiiberctx potentifsiirûmque Galliærégeminteret} vteosvi,armis, caftris uifedarctuismife-ferumque fiium regnum denuocçdibus,rapinis» incendiis complerct. Scd de furiali Alaftorum Romanoruni perdullionatu facis iam videtur dictum. )

REftat,vt de crimine quod in poftremum Îo* cum reiecimus,quam breuiflimè fieri pote-rit,difleramus-nempe Faifijliuefubieélarum aut corruptarum tabularum. Cùm autem huiusfee-* lcris pcrmulta nobis vndecunque tefiimonia fuppetuntgt; tùm præcipv c ex pontificali decreto Cratiani}quod huius generis corruptelis amp;nbsp;fal-fitatibus rçdundat. Ex quibus paucas quafdam, quali exempli loco,delibabimus,atquc imprimis infirumentum ilfixidonatipnis Coftantini, quo Papa donatam fibiab illo Imperatore vrbcni Romam, itémque Italiam,Siciliam, Sardiniam, Hifpaniam,Gcrmaniam}amp; Britanniam conten-dit}dift.96.c.Co.nftantinus:amp; plcniùs apud Bar-tholomæum Picemum, amp;Auguftinum Steu-chum,qui infirumentum illed Romæ in Bibliô-tbccaPapæ, Graca lingua feriptumrepertum cHeaffirmauerunt, Latineque ab feconuerfum ediderunt

edidcrunt.Nam eius hæc fumma eft : Imperator ConftantiuuSjChriftianorurn.hoftiSjleprç mor-bo affeduSjin lomnis à Petro amp;nbsp;Paulo apoftolis idnionitus, vt fc Sylueftro Papæ Rornano pur-gmdum tradcrer, confeftim ab illo baptizatus »tque fanacusjtanti beneficij remunerandi caufa donauit eidem Sylueftro, ciufque fuccefloribus vtbem Romam , totuenque Occidentis impe-num : fimul coronam luam auream, amp;nbsp;fcepttu, amp;nbsp;reliqua impcratotia infignia, vt maiorem dignitatem Papa Romanus habtret j quam ipfe ^nipctator. Simul imprecatur fuislucceftoiibus ''ique ad finem mundi, concremationem in inferno infcriorc,cum Diabolo amp;nbsp;imp js,nifi earn donationem ratam habeant, amp;nbsp;oblerucnt.Datu Romxj.Kal. April. Conftantino A. quateramp; f^allicano ColEHoc igicur inftrumentum, quo folo Paparum dominatus fuftinetur lt;nbsp;falfum, fi-ftum,cmenticum,atquc à Papa nefcio quo,pcr-i inde vt librum Cóformitatuni fubiedum fuif-1 ftiquamplurimis argumentis cuincemus .quo-! rum illud primum eft. i Quod cum tot extet biftorici,qui res Conftantini litctis mandaront* nullus tarnen audot locuples rcpetitnr,qui tarn iniracnfxjtam etFufæ,actam inofficiofæ piodi-galitatis mentionem faciat.in his Eufebius, qui bbros quinque de ipfius vita confcripfit.Itc Socrates,Theodoritus,Euagrius , Rufinus,Eutro-i pius,Paulus Diaconus, Orofius,Bcda, Zonaras, 1 Niccphorus:quos non eft verifimile, ft veta illa i donatio fuifTet,rantam rcm,tanto filentio ptx-

rcrmiirurosfuiire.Quinetiam Papæ ipR Romani, qui fepe multumque de lu a porentia amp;nbsp;am-plitudine cum aliis Epifeopis contendexunr,ta-men in fuo iure perfequendo, amp;nbsp;inftrumento-rum fuovum editioncjuulluin vnquam dciUo inftruinéco fccilTc iierbum Icguntur. 11. Quod complures Papalis domiriatus patroni amp;nbsp;dtlen-fores tcftificantur,totum illud caput ab antiqais GratianiciDecreti codicibus abeffenn bis Anto ninus Florent. Epifeop.primæ partis hiftorialis tic.8.c.i. amp;nbsp;Volaceranus vbi de Conftantino có-memornt.Caput i//ud,inc[ait Antoninas,nohha~ ietur in anti^uü Demtis. .Qutd ergo ^ quantum Con/lanfinw donauit,fion efi/gt;ene certum.ï^icoiâüS autera Cufanus lib.de concor.Cathol.j. ^1’f^ue dM(gt;io,inc[aiz,ß nonfntßit il/nd dillamen npocr^phH, Gratiamu in veterii^nj eodicti)^,^ canonum coi/e-êiiontixf^ inuenißet.^ir yuia non inuend, non pofuit, Quinetia Æneas,Syluius(is qui poftea Papatuni adeptus,dióFus eftPapaPius)in dialogo quoda, quem adhuc Cardinalis fcripfit, aperte mftru-mencum iftud falfitatisarguir: amp;nbsp;ftolidos Legi-ftas appellat,qui rantopere fudarint in difputan-do an ea donatio valear,quæ nûquam fada fuir. 111. Quod Eufebius lib.de vita Cóftant.4.me-moriæprodidit, eu perexiguo ante obitum tc-pore banc Imperij fui diuifionem inter fuos fi-lios feciire,vt natu maximo Occidentem, fccu-db Orientem,tertio interiedam regioncalligna ret. Scdamp; Socrat.bift.Ecclefiaft.j.c.vit. Cùm tre/,incpai(,filiot hai^eretßnguloJ eomm Imperij/iti pariicipei

participes e/fe conßitttit. Primum t^uidemfilium ,ßii rgt;igt;minie Cotißantinur»,Occfclet7ta/tHm partium.Se~ '^xtidum^ani nomine,C'ot!ßafitium,in Oriente conßi-’tit.Iunioremvero Conßantem in media re^ione or ^»antt.lcem Sext. Aurel.Viäor.^«/ rr^j,inquit, quot;rbu Pomani dominatio redacla eß,Conßantinum, ^enfiantium, amp;nbsp;Con^antem filios Conßantini. Hi f‘gt;’^tilt has partes re^endas hahuerunt. IteuiZofi-‘Dus lib. hift.pr.i.frr« ///gt;eri,inqiüt,ßtcceßione in ^»iperio na^ii nationes interfipartitifunt.Et Con-hntinui i^uidem natu maximus cum minima natu Confiante omnta tranf-alpes ßta,(ß !ta/iamió' di-b^icunifortituseß.Ptiünc pofteriorum temporum ^iftoriä confidcretnus.Na vt interjomnes Chro-■logvaphoscoftatjnon tantum Italiæ,vcrùmetiâ Romævrbis imperium penes Conftantini fuc-lt;;cirores per annos centum amp;nbsp;quadraginta per-’’ianfitjvfque ad annum Chrifti cccci. quotc-Potcimperium illud Occidétis vexari cœptum 3Gottis,Francis,Alanis,Burgundis,Vädalis:fcm' per tarnen in iure Imperatorum Romanorum ^anßtjufquc ad Imperatorem Auguftulû, que Odo Gottotû rex Itali.a expulit, vtbe Roma po-titiis,anno cccctxxvi.quo téporeRomanum Imperium in Occidente dcfecir,Barbaris amp;nbsp;Ro-mæ amp;nbsp;ill Italia regnantibus. Nam regiû Romanorum nomen, penes Odoacti poftcros ac fuc-ccHbres perannos cccxxv. permanfit. Itaque videre licet quamplurimas apud Caffiodorum Theodorici regis litcras,partira ad Senatum vr-bisRomæ, partira adpopulum Romanum rc-

gio nomine atque auftoritate feriptas ; vt ncroi-ni diibium elle pollk,quin amp;nbsp;Italia, amp;nbsp;vrbs ipfa Roma fub Gottorum tegum ditionc,nô fub villus Papæ dominatu permanferievfqutdû Gottis ab Imperatore Conftantinopolitano Italia cxaótis,pia;fides in illam prouinciam mitti cœ-perunt,Exarchoiuni nominc:qui etfi Rauenna: domicilium habebat, tarnen in Italia per annos complures dominât! funt. Rurfus Longobardi, quoruicgnü exoreü eft anno lOLxviii.vniucr-lamItalia,prêter vibeni Roma,perannos ccvi. hoe eft vlquc ad annum lo ccxLiv. tenuertinf. quæomma ex Procopij,Iornandis, Matccllini, Pauli Diaconi,amp; aliorum fcriptis intclliguntur: vt pcrlpicuü cuiuis elfe pollït, falfum eirc,quod Papæ cótcndunt,maiorcs fuos vel in Italia,vel invibeRoma dominatum ex Conftantini donatione obtinuilic: cùm is dominatus anno dc-mum Chtiftianæ lalutis odhingetefimo initiura habucrit.ex Pipini amp;nbsp;Caroli magni libcralitatc, qui Exarchatum Lógobardis ereptum vna cum vrbe Roma Paps Stephano fecundo donarunt: vt Platina,Volatcrranus,amp;alij omnes teftantur. fed præfettim Sabellicus Ennead.8. libr. 8. vbi præter cæteros 3dfcribit,Conftätinum quartum Orictis Imp.lcgatosadPipinumin Italiam mi-fille,qni ab co pctcrcnr,vt Rauennam amp;nbsp;cetera Exaichatus loca fuo Imperatori reftituenda cu-rarcr. ^uippe,^»^ Imper^ ejfint ( fie loquitur Sabellicus) nonautem Ponfificis. N ei^ueji PipinM Cofiantino am cui^Ham hominum pr^ieryfiam *£(•

^^lt;fu Romana mt/ttare,cornue eo/i/to fè arma indutf-I‘,vt ^po(fo/icam federn ah omntnm mortalium in-, 'aria vindicaret: vti^ue Rauennam ^ ^uifi^uid Lo~ | ilt;gt;lgt;ardtvi amp;nbsp;armis fuhegtjfene ^ Romana /uhyeeret I ^lt;^(lefia.Ita (jrad oratores re infehla domumredte-1 ’■'w.Hçc Sabellicns.Planna autem Exarchatum Ailulpho Longobardo creptum , amp;nbsp;Papæ Stc-pbno traditumfubiügit,anno dcclvi. fimiil-2ue Imperators nomen Carölo magno Pipini «liotribuitrCjqiXod Iinpcratorcs Orientis ægrc P« ea tempora tqebatnr,hoc cft,anno loccci. luadc re Albertus Krantz.ius in Saxondib.a.c.i. fit lctibit:7quot; r th aune nonullt Côfantino Alagno do-^oiionem tUam Itaha^f^ Germania, ^ ne/cio lt;jua-I yopromnciarum Eedefa Romanafadam:de t^ua I 'fßviderint.Caro/tu erat^iput ex visoria Lo^ohar-* 'l'^fitm Romanam Ecclefiam ditauit ,cttm pridem ^i^juania ^ Cottiperjua tempora^ ^ deinde Lon-i*lgt;^rdireoes nonnuUa contu/tfenta v.Quod Papæ ■pG inter fe de hac donatione pugnâtia loquun-rr, amp;nbsp;valdc diferepatia. Nam cùm hoc loco ( id ^Hin d.c.Conftantinus.dift.96.)regnmn Roma-■nim arque Italiæ amp;nbsp;Occidentis tonus Cóftan-tinoacceptum référant, amp;nbsp;anno Chrifti c c c-^xxiix.tamen alio loco fui huiusbeneficij au-ftoremlaudant Ludouicum Pium, Caroli ma-gni filium , ex anno Chrifti locccxxxv. Cuius mendacij acfalfitatis impudentia quo dilu-ddiijsappareat,binahuius poftcrioris donatio-nis inftrumcnta,qux Papæ amp;nbsp;Canoniftæ nobis edidcruntjinter fe comparabimus. Nam Vola-

terranus libr.Georg.j.fic loquitur. Depetatei-p/ÏM Luiiouici^P^ in Pomanos Pontifees mulM Bilgt;/io(hecari({i refirt,cinitate.f ^um eis dédit enu-merdj.Ego^uajue ex^ntigrapho vet^ßi /iigt;ri,^Mod in Bi/gt;/iothe€a Vaticana hodte continetur, vb etw enarraeurdonatio, zipo^yaphum excerpfi.

J laterrana editio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti Dccrctalis cJitio, jEgo Ludouicru /mp. coitcedo tibi bea- nbsp;nbsp;nbsp;£^e Ludoiticm Imp.

ti Ptira Prhicifi ^pofioloiitm, ^per PomaiiKS lyHiffiii«! (e yicario tno Domino Pafehah f»mmo fintuo^ cocedopcrhsc Pontifici jfucfejpiribuftjiKiinu inperpe- pnclnm confirmaMinl tuum,ciuitateni Poinanain, cum fua iu-nfdi{tilt;ine,omnibiifqnc drea terru, cm-tattbut^ortuiui,^ maritimit loeit PJe-truriæ .• /n ta J unique meditenaneam •vrbem veterem ÿalneoregmm, yiter-bimi, Saonam, Poputomam, PofiHas, Perufinm, Mathuennum, Sutrium,P0e-pe verfiel Campaniam, e^naniam, Si-p^niam, Ferentiaum, ,^lanum, Patri-cum^Ptufinonum, cum omnibus circà op-pidu ^ vica : nec non exarchatum Ra-uennieintegrum,fient piæreeordntnnt fubarbams, atqnenilli-Cnrolnt pater, ^ item Pipinm(auui culu omiiibm.çcr teriito nofler (noter Ledor niirum de Con rys eiKs niotanis,amp; mit-Rantino fllentiuni) Seato Petro du- ritimis litoribus,amp;pot-dum eomeßere. Fidelicee Rauennam, tiibiu/eucuéluciiiititti-Ronieum,^emiliam,Forumpopuli,Fo- bus, Caflellif,oppidilt;, M rum Dlq, Fauentiam, Imolam, Roma- viüu in Tojeania parti-niam,Ferrariam,Comadum, t^driam, but. Item quado diuiiia Seruiam.In marchiaPifaurumjeanum, vocatione buiiu facra-

Senogalliam,.tinconam, OximHm,NH- tißiinx fedupontifex de manam,Efium,ForHmSempronq,Fere- hoc fiendo mipraiurit, trum ■, Prbinum, territorium Falnenfe, nullus exregno noflin.iitt

Callnim,Luce!iligt;s,E»gubium, Jn Cam-fimiit Sorum ^x^qutnum, ^rpmum, Thranutn^ Cafaam^fatrimonia quoque nd noTlramfertinentia ditionem, Bette-‘^ntamm,SalernitMimi,Calabri£ ixfe-tinru ac fuperiorii,ac Neapohtanum du-(niHm : injufer S{gt;oletinuni,Tuderotre-fnlinn^ffnruiain, reliqudque eitn ditia-«H : Infuhu quoque inferi mani, Corfi-tnm,Sardinilt;tin,!gt;i(Uiiim,qine omniapix rmmeru Pipinuf aum , demde Citnlut Imperator ^enitor »oïitr,per i^the-niiun ^ Mamardum ^bbates, ad hoc S^onte mißos , B. Petra eiilfquefuccefjo-tiboi ferpto coiKefjerunt, nos item pro-bamtit atque concedimiu.Praterea fiim-mtPontijicis deUp^endi Jtomano confilio fatejiatem eße -galiHnus, madafine dif-nrdiafiat, ac pofi confiecrationein legati ad nos fiucceßorefiqi noßros Eeges Fran-msim concibanda charitatis ^ amiei-tia caiifa mittantur ; ficuti temporibus Dom. Caroli atant, amp;nbsp;Pipini aai, ^ poïlretnb Caroligenttorn nofiri mos fint, Plane igitar -aoluntatem iwßramfcripto at iureiuranda firinamns, (pquot; perlega-tam S. F.F. Theodorum domino Pafi-chali mfimut, mamiquepropria me fub-firipfit, Ego LvDovicvs. fibpenpfsre quoque tres filü eius , E~ pifiopi decern, .^bbates^ olto, Cotnites quindecim , Bibliothecarius ,Manfiso-nartm , Ofiiariujqtu mnus. numera-laiur annus ab tneamatione Domini peeexxsv.

veneratione^fine qua-libet perturbationc ho-norificafuopontifieiex-hibere fipulturam ; tir eum que diuina injpira-tione , ^ Beati Pétri intercefiione omîtes Fo* mani vno confilio atque -vna Concordia ,fime ab-qHapromifiiene,ad pon-tificatus ordinem elegc-rint,fiine aliquaambi-guitate atque contradi-tbone more eanonlco co-fiecrare : ^ dum confie-cratus fuerit, le^ati ad nos, mei ad noßros fiuc-eeßores Feget Fracorü dirigantur,qui inter nos er illu amicitiam chari-late amp;nbsp;pace concilient.

Exhac comparatione perfpicuum cft, quibiis-fraudibus , amp;nbsp;quàm malis artibus Papatus ad confequendum fummum ilium Italiæ domina-tum fit vfus. Nam, vt vcrus lmp. Conftantinus apud luftinianum loquitur , Scriptura diuerfa,lt;^ fidem föt muteem derogante/^mhil haèere prmitath' po^Hnr. l.fcripturæ, ^.c.defui. inihum. quippc, cùm duæ orationcs puguantia continentes vc-r.x Clic non poflînt.I.fi is qui, i5.$.vtrum, D. de reb.dub. l.vbi pugnantia, 188. D.dereg.iur.Ita-que quotics pluia ciufdem aéhis inibumenra ' nbsp;nbsp;nbsp;conficiuntur,oportet ea inter le totidem verbis

cógrucrc:tamctfi error in a'.iqua nor nia fit tole-rabilis.vclutifi L.pro C. fcripta fit l.Scpronius, 47.D. de lcg.i..Scd aliud cft error in nota nuroe-n,aliud diuerfitasiii rebus ipfis.vdut hoc loco, vbiin vno inftrumento fola Romæ fuburbana quædânominâtardn altcro, præter maxima halite partc,ctiam Sicilia,Sardini3,amp; Corcyra:quo cafu quia diuerfiedonationcs funt, diuerfain-ftrumcnrarcquirebantur.l.fancimus,34.§ fi quis autem,C.dc donac.l.quingcnta,u.D.de probat. Denique fi Conftantinus tanto ante Occiden-tis Imperiu Papatuidonarat, ccquod iusnouum adipifei Papaexhacnoua Ludouici donatione poruit?cum , vt vulgo tradirur,rci fuæ acquifitio nulla fit.l. 4,C.de contrah.cmpt. V.Quod alio etiam loco Papæ pugnantia inter fe dehacradc donatione locuti funt. Extat enim in code Gra-tiani dccreto,ix.q.i.c.fururam,Mclchiadis Papæ teftimonium, qui ante Sylueftrum Papalcm federn

F V L M E N. T37 dem obtinuir,vbiiarn tùm,antcSylucftri,inqna, Pipatum huius donationis à Conftantino cria antefuum Papatum faôhæ mentionem his verbis facit. Donaria immen/a cofa/tt^^ fairica tepli priméefidtt B.Petri inPUtmradeo vt federn Impe-da/em rehmpueret, (f B. Petro/iicceforihéf/ue fits' profituram concederer. Nam fi ante MdehiaJis fempora Condaniiniis illam donationem fecit, quid argumenti habere hæc Sylncftri tabula potent, amtmanris amp;nbsp;baptizatum à le Condanti-niim,amp; fc ab illo ranto impeno donatum fuilTc? Vl.Scd iam propiùs ad ipfum donationisin-ftrumentum ,amp; hiftonci‘verba veniendum eft. Nam cui venfimile videbitur,fomniiim diiiini-tùsoblatum führe homini,non tantum cthnico, amp;idolorum eulrori, verùmetiam acertimo rc-ligionis Chridianæ inlcdfatori?, aut li oblatum fuiirct,quiscredat Dcû non id potins per angelu aliqucm, ex vetere (vt feriptura tedatut) ac perpétua confuetudinc, quàm per Apodolos morelos,id faftutumfuide? denique cciueutrium eft quiequarn de fomnijs,prêter Scriptura: Caere audoritaté crederc. Quare dubium nemini ede debet,quin hoe indtumentum ex eadem ofHei-na prodicric, vndc alia eiufmodi innumcrabilia Papatus commenta,figmenra, amp;nbsp;mendacia nata funt,qualeillud cdapud Antoninum,p3rt.}.tit. 14.§.5.e«»» Dominicttsefi;t'B^mic,çf inpaß/icaS. Petri oration? fiam pro conf ruât tone dr di/atatione erdinis fui effunderet ,faSla manu Domini fiper eu, firtofis principe} Petrum (^ Paulum adft viti to-

'venien/es aß/exit : ^uorarn Peirw lgt;aculum:,Paul(H uero /thru tradere ludehatur-tiddehaat^ue dicentes’. Kade, pradica : ^ttoniam à Deo ad looc mimfiertum e/eS/tti es. Aut illud alteruni Papse Stephani fe-enndi , apud Reginonen in Chronic, anni io cCLiii,vbi Stephan® Papa/cui Pipinus exar-chatum Italiæ (vt paulbantedicebamus) dona-uit , fcribit fe cur» in monafierio S.Diony/^apud pagum Partßacumfhxc illius verba funtJ/uhter capanis dormiret,vidijfe ante a/tare D.Petram, ^ ma^tfirurn Gentium Paulum,i^itoj de iZ/orumfiearß cogn0fitt,B.Dion')ßumßuhti/em c^r /ongiorem: dixif-sélt;^ne Dominum Petrum,Phefrater no^er poßu/ai fanitatem,(^ D.Pau/ureßodiffe, Aiodofana/ntur. er approptm^udtem mißße manum faam ad peel as Domint Dionj/tf amicahi/iter,^dixiffe D-Petrum ad Do. Dwnyßum hi/ariter: Tua gratia (ßßinitas etui.EtßatimDom.Dionyßum thunhu/um incenß, ^ pa/mam tn manu tenentem,pre/iytero ^ Diaco-no dixijß pra/thato Stephana Papa, Pax tecumfia-ter.-Pdo/tttmereßM'ge/anw.Etmox, inquit gt;faSlus fitm/antts : ^ no/eham imp/ere ^uod mihtpracepta eraf-cp- dicehantlt;^ui ihi aderant,iju0d dementaham. Sc cæterajquæ adeoftohda,atqucinfulfafunt,vt Papa Stephanus illo commento rifurn captafle vidcatur. Scd laudandus Deus,qubd tantam ira-probitatem non nifi in homines ftolidosinci-dere paiïhs eft. Quin ne illud quidem de vifis in fomnio Petro Sc Paulo apoftoiis prætermit-tendum cft,quod in libro Cóformittatum legi-tur,fol, 51. B. Frandfeus Romam pergens fuir à fan dis

fandis apoftolis Pctro amp;nbsp;Paulo dulcïtcr arn-plcxatus. ibidem Petrus amp;nbsp;Paulus à Ftancifco rogati impetrarunt àClirifto rcgulæ Minorum cófirmationcm. VIL Quod vcriGmilc non eft, Conftantinum magnum illo lepræ morbo la-Gorallc:quandoquidem neque Eufebius,qui vi-Camcius accurate quinque , vtdixi,libcis corn-plexus cft,neque Zofimus , qni rcligionis odio Conftantinum quibus poteft cótumeliis cxagi-Ut,neque Paulus Diaconus,neque alius quiCqua vllam illius morbi mentionem facif.vt omictam Baptiftæ Mantuani argumentum ex lib.de Patient i. cap. 30. vbi cumex Plinij lib. m cap.i. docuiftet,genus illud morbi iampridem in Italia reftindum faille,fic inferttSzer^s temport Plin^, ‘^ut ßi/gt;Keßgt;aftano floruit,erat iam reflmliM bic morr in leaba^ venflmi/e non efi^Consfantmum eo laf ^ui poit lengum temptte imperauit. VIH. Qiiód etiam impium commentum illo loco fubiicitur,amp; quodChriftianoru aures animique refpuunr,Conftantinum,dura in lauacro à P apa Baptizabatur,vidifre raanum Dei de cælo in fuû corpus derailfam, quæ ilium lepra purgauit. 1» finit Zauacripo/fiuj,inc[uiz,manum tangenter» me a eœ/o propres ocu/w aflexi ,/ub ^aa manelatum me à ftpra cognoui. Nam quis non videt figmentum hoc eiufdem elle generis, cuius ilia funt, quæ palfim in libro Conformitatum Francifeanaru, aut in vita Dominici leguntur? IX.Qubd neque vcrilimilc eft tàminconlultum SylueftrumPa-pamde Diaconos ipfius fuilE, vtConftantino.

Chriftianorum,ac præfereim Eedefiæ Romanæ hoftünfeftiffimo tàm repente, poft fuuni illis narratum fomium , baptifmum conferre vellet: acnon priusci Chriftianæ rcligionis myfteria, Catechumenorum inftituto, traderent. Quine-tiam Zofiinus Criftianæ, vt dixi, religionis ini-nneus nariar,eiim ab Hifpano quodam camRe-Jigionem edoduin, didicifte , quanta vis illius tHèt in ddendis bominum peccatis : ac tùm de-mùra liariolos amp;nbsp;flamines ceterofque Romana-rum fupetftitionuin facerdotes abaulafua re-mooiire.X.Quod fummi au dores atq; biftorid teftantur, Couftantinum non nid paulo ante mortem,amp; anno demùm æratis LXV.baptiza-tum faille,neque id Romç,vel à Sylueftro Papa, qui quinque prope ante annis vira cxceflcrar, fed Nicoinediç,ab Eufebio Nicomediefi, magna Epifeoporum frcqiicntia.Hçc Eufeb.in libr. de vit.4.Hieronym.in Chron.Rufinus lib.i.cap. n. Socrateslib. i, cap. 39. Tbcodoi.!!b.i.cap.3i. Ambroftus Iib.de obitu Theodos. Neque cnim Nicephoto fides habendaeft, qui libro 7.cap. 3j.cùm Romç ilium baptizatum feribit, fimul adiungit,fe Romanam Éedeftara in ea re audo-rcm fcqui. Prçlcrtim cùm Vincentius lib liiftor. 24.non dubitarit feribere, fccundum S. Hicro-nymum,Couftantinum vxorem Fauftam,amp; fi-lium Crifpum crudeliter occidiirc, amp;■ in extre-mo vitæ ab Eufebio Nicomediæ Epifeopo bap-tizatum fuifle. XL Quod ncc verifimile eft, fi Couftantinus calido pucrorum infantium fan-guine

F V L M E N. 141 guine fuum morbiim curare inftituifTcr,vel cum voluilTc pueros illos palam à Capitolij facerdo-tibus iugulari,vel tanta fanguinis copia opus fuilïc.vt eo ciftema tota impkretur. XILNilii-iomagis crcdibile eft , Conftantinum tandia Chriltianam rcligionem oppugnafle, quin ali-lt;}uidde Petroamp;: Paulo, ccleberrimis Chrifti Apoftolis, auditionc acecpiffet : neque adeo return Chrifhanarum impentum fuilFc, vtfom-no illo excitatus ex Sylueftro quxrcrct,qinnam clTcnt illi Dij , qui Petrus amp;nbsp;Paulus appellaban-tur.nam vt nihil omninoprætcrdiuinâvifionc didiciflet, tarnen non eft verifimile Petrum amp;nbsp;Paulum ei fe pro diis venditafte.XIlI.Quod im-pium führet , beneficium recupetatæ valetu-dinisreferte potiusacceptum Apoftolo Petro, Dei internuntio, quàm ipfi Deo, à quo Petrus ad cum miflus fucrat.Deinde foli Petro, potius, quàm coniundim Petto amp;nbsp;Paulo.His enim verbis vtitur, Et ieneficentijj ipfius Petrifanitatem f^otporit retieuntem tntegerrimè/infi. Xl V. Abfur-dius eft etiam quod fubiicitur, Conftantinum, qui quinque liberos habebat, tarnen de fintenfia otnmum Satraparumßiorum (quod verbum in legibus amp;nbsp;monumetis Impp. Romanorum plane fgt;ouum,info!cns , atque inufitatum eft)cr t'«»-iftfifenatnt (^ optimatium, ^ cunUi popuE, i^ui ■Romano imperia /uèiaceliat, dimidiam impery /ut partem paupercido facerdeti donaffe ; cum inter omnesconftet, fenatum Rom.non illo tantum tempore , verum etiara vfque ad Valenti-

niani imperium Gentiles fins foperftitionesre-tinuifleiquod vel exSymmachi epiftoU intelli-girurjad Impp. Valentin.Thcodof amp;nbsp;Arcadium icripta,lib.io.Epifl:ol.54.vbi fenatusRomani nomine, ab illis pctit,vt fuperftitioamp;idolorû cultus in vrbe RomarcftituaturcuiB.Ambrofiusdua-bus Epiftolis adeundem Imp. Valcntinianum Icriptis , Aurelius aurem Prudentiùs amp;nbsp;püs c-Icgantiffimis verfibus refponder. XV. arque abiurdum eB, amp;nbsp;Chriftiano Epifcopo planè in-dignum.quod fubiicitur , Conftantmum non tantùm parem Imperiali fuæ poteftatem Syluc-ftro Papæ tribnere, zierumettam Maiorempate-fiat'if prindpatum, ^ua^n no^ra, inquit, SerenitM J?e^i‘i air omnilM kalere dignofiitur. Sc mox : 7quot;raden/es ipß petesfaier» ç^ g/oriit dignitaiem, -viporem ^ e^cactam, f^~ hor/ertficentiam Imperia-/em. Qua de re ac Paparum ambitione operæ-pretium eft Bernardi abbatis Clarcuallentis iu-dicium audirc , fcriptum Eugenio Papa: lib. de confider.i. Difee, inquit, exemple prophe/arum, prafdere non tam ad impentandam, i^uam ad fa-nitandum ^uod tempw rei^airit. Dt/eeJarea/o tilt opki eße, noa /ceptro, -vt opm facias prop beta. Item, £^0,^1 alia ^uacua^He ratioae hac tilt trin-dteetfed non apofoiico iure. JV ec tilt Petna dare potait lt;juod non baluit./^uod haluit,boe deditfol/i-cititdinem fap er Ecclefas. PPun^uid dominatio-ncmlattdi ipJum.P7on dominantes,inquit,in c/ero, fedformafitlfiprecis. Ee ne diHum fi/a bumibtate pates, non etiam veritate, vox dommi ef in Enan-oe/tot

F V L M E N. 14; ^flio; Re^eïgentium dominantur eorum,vos autem fgt;o»fic. Piarjum ejl,y^pofiolii imerdicitur domin^-^tu. I ergo tu: ^ tibi vfurpare auide autdominans ■dpofto/attim,aKt ^pofioltcm domwatump/ane air '^tToijue prohtèerü. fi ‘vtrun^ue fimul hai’ere i/clc^ perdes •virun^ue. XVJ. Nihilo colcrabiliiis cft quod fubiicic, te Papæ Romano tribucre prinz-cipatum fupeKjuacuor præcipuas fedes, Antio-chiæ,Alcxandriæ, Conllantinopolis, amp;nbsp;Hiero-folymorum. In quo non modo manit'cfta,vc-tùmetiam ridicula falfitas deprehendicur. Pri-mum quia ne Conftantinopolis quidem adhuc vHa extabat:quippe, quæ anno demirn Impcrij Conftantini decimo aedificari cæpn eft jive te-ftatur Nicephorus lib. 8. cap. 4. amp;nbsp;dues’plcri-que ornnes idolorum cultui per id tempus erant dediti.Tantum abeft, v^vlla ibi vel Ecclelia, vei Ecclefiarum metropolis,aut prerogatiuiRierif. XVILMinuseiiamferri poteft ,quod lubiicR tur,Papam Romanum conftitui tuper ornnes in Vniuetlo terrarum orbe Eedefias. Mitto enim quod alio loco demonftrauimus,veriffimam amp;nbsp;cettiflimam hanc elle Antichrifti notam, cum fibi quis principatum in ornnes Ecclcfias arro-gat. Sed infignis hoe loco Paparum amentia perfpicitur, quam etiam alio loco perftrinxi--raus, cum ex hoe infttumento contendant fe principatum illum ex Conftantini benefido habuitTe.quem tarnen aliis lods innumetis glo-rianturfe immediate ab ipfo Chrifto acccpitfe. nam,vt inter ornnes conftat, quod luum cuiuf-

. B R V T V M que cft, id pluribus ex cauflis cius effe non po-teft, quandoquidem dominium non ex pluribus cauflis, fed vnatantum contingit. l. 3. §.ex pluribus,D.dc acq.pofT. X11X. Ridiculum au-icm illudeft, quod Conflantinum inducunt hæc de fc prædicantem, In atiificando Homano temp/o duodecim fe terra cophinos fuis propriis hti-merts extuliße,annales,induit,numéro Xl I j4po-fiolis. Nam cum tories vni Petro plus honoris tribuat, quàm coniunâim reliquis X1 omnibus, nunquid proportionis ratio poftiilabat, vt plures in illius vnius honorem terne cophinos cxportarct,quàm in omniû rcliquotum ? XIX-Neque verb minus ridiculum efl:, quod fub-rungit,yî pro continuatume luminartum, ^ua tn lUo templo ardehant,non modo poßef/iones (^ a^ros cou-tulipe ,'verumettam in Ortente, Occidente, Septen-trtonaU c^ Aîertdionali climate, tn ludaa mdeli-cet, ü^/îa.Thracia,Gracia,Africa,Italta drmdi-iierfis in/ults faam tilt hhertatem ,ideß, im oepo-teslatem conceffi/fe : vt per manm Beatiß. patns Sylueßri, cß omnium eim fuceeßorum di/ponantur. Hæc Papatotidem verbis amp;nbsp;fyllabis. Ex quibus intelligi poteft , minficam führe cetcorum ac luminartum illorum caritatem: quibus tuendis cum vniuerfl terratum orbis, tum fpeciatiin quatuor ipfius partium vedigalia amp;nbsp;aunuos prouentus attribui oportuit. Nequc verb id fo-lum : fed quia Quæftorum fides interdum in hoc genere fufpeda efl:, Conflantinus ftatuilTc mortiio, vt illorum prouentuura adminiftratio aedifpen-

äedifpenfatio ipfis Papis eommittatur. Vt non facile düudicari poffe videatur , vtrum raaior Paparum impudentia fucrit gt;nbsp;conaptium nobis iftasanilesfabulas tradere, an corum hominum ftupidicas, fi qui vnquam adcö ftolidæatquea-nilifabulæ fidem habuerunt. XX. Æquè porro tidiculum atquefabulofum eft , quod fequitur, dedccem nwacribus, quibus Papa fe àCon-ftantino donatum fcribit. 1. palatio Latcranen-fi.i.diadematcaurco.J. m itia.q.collar» Impera-torio. 5. purpurea chlamyde. 6.coccinea tunica. 7'induinentisImperatoriis.8. Pompapræceden Hum equitum. 9. Imperiali feeptro. 10. cundis fignis,bannis amp;nbsp;vexillis. Fueritergo Petrus A-poftolus olim fqualidus, obfoletus, fordidapc-nula , pifcatoris modo, amiflus : nunc vicarius ipfius auratis veftibus, ornatu ac veftitu Regio Inlignis, equitum peditumque comitatu cin-ftus,agmine quadrato,pompa amp;nbsp;apparatu ma-gnifico, triumphans per orbem terrarum vaga-bitur. Quanió vicarij principis Apollolorunp, quam ipGus principisnielior códitio eft?O fum nieDeus.quanta tua eft dementia,manfuctudo, patientia, qui tandiu propudium, ac proftibu-lum iftud tam impunè Chrifto tuo illuderepate ris? 0 miferi Reges acPrincipes , qui tandiu fpurca, amp;nbsp;fœda meretricis iftius menftrua lam-bitislO bone Icfu,quantum inter tuam illa fpe-ciem ac figuram, atque inter iftius tetri, crude-hfque tyranni faftum, ac fuperbtara interfuit! 2^/4»/«»r,inquit Efaias, in Chrt^o forma.nuUiis K

denr. {^lgt;ieu?naß;eximM, oculos aJpeitum^ueM-firuinauerttmtu.j^iieêtM, (^ abhomtntèwcontem-ftufydolorihus conßEha, conMentibiu morhuaffe-f}ia,ahfcondegt;is ziultum à noi/is. ^deo de^eSm, “Vt fironihilo hal^eatur. Et quifquam mirabitur Pa-pàm gloriari elfe aufum,fc à ConftantinoDcum tffeappellatum ? Nam in hac dift.96.c.fatis,ita fcribittSatis oftenditur, à fcculari poteftate nec ligari prorfus, nec folui poffe Pontificem,quem conftatapio Principe ConftantinoDEVM ap-peUatum , cùm nec Dcum poffc ab hominibus ‘indicari manifeftumfit. Scd operæpretium cft Doâoris Bernardi de hoc toto pomparum gertere judicium audirc, qui lib.de confideran 4.ad Papam Eugenium Eis fcribit verbis: Petrus nejlitur proce/jijfe aiiijuando vel ^etrimû or^aM, vel Jèrieu: non tePlxj auro,non veclwei^uoa/iio, nec fitpattes mi/iie, nec circumPlrepenttl^fie /êptuerntm-firti. Ab/^ue hü ^ credidit Jatis po£e implerifibt -tare mandatum : Si amas me,pafce eues meat. Item alio loco : Confideret ante omma S. Eccleftam JR.om.eui Deo auUore praes, Ecdeßarum matrem eße , non dominam : te vero non domtnumEpißcopo-rum, ßdvnum exipßt. Hæc Bernard, verùra quid de fubfequente claufula dicemusivbiCon-ftantinus poft illam RegiamPapæ Sylueftriin-ueftituram fubiungit, le frçnum equi Papalis manu tenuifle proreuerentia B.T^etri, é“fiatorie tioffcium exhibaiße ? Væ, væ ineretrici Vcnefi-sæ,cuius obltœna menifrua tanti principes tan-diu liguriunt.Nam hunceundemhonorem fibi

F V L M E N. 147 Papa Stephanus I I. à Pipino Rege proximè Lmetiam Parifiorum tribui pafluseft, Eundera fibi Alexander tertius ab Irnper.Friderico habe li voluit, vt ndn immerito B. Hieronymus in prolog.de Spirit.fand. nominatim Romam ap-pellet Babylonem , amp;nbsp;purpuratam illatn Mere-tricem,quæ in Apocalypfi defcribitur. Sed hoc dégénéré toto iterfi fupradiótl Bernardi iudi-ciüaudiamus.qui in Cant.c3nf .fcrm.35.his fcrl-bit verbis:Homrati incedunt de bonts domtni,cui do mino honorem non defirunf. inde ts ^uem i^uoridie ’vides meretrtcittt mtor, hiUrionictts habitus, Èeeitss opparatM, inde aurum inf'^nis ,/el/is ^ catcarinus, Spitts calcaria tj/uàm altaria filgenh Indefplendi-dtmen/a, df cHii, drfcyphi.Inde ceme/fattones (^ tbriemtes. Inde cyfhara lyra (^ tihia.Inde redun-dantia torcularta, (^r promptaaria plena, emUantia tx hoc in illud. Inde dolia pigmentaria, ^nde refer ta narfipta. Proh ! huiußnodt volant effe (^^nt Ec-tlefiarum ‘Prspofitt,Decani,^ylrchtdecant.Epifcopi, Archieptfeopi. Nee enim hac codant negotio illi ^Hodperamhulat in tenehris: amp;nbsp;mox,ispsF. e-Nim est ANTICHRIST vs. Ecquid vnquâvcl Lutherus, vel alij confimi'es Papatus infeétato res planiùs aut vehementiiis ad Papam Roma-nuin antichrillianifmi crimine aceufandu pro-tulcriint? Sed pergamus porrö. XXL Neque enim fatis hoc purpuratæ mcrctrici vifum eft. nam in fequenti verfu Conftantinü ita loqucn-tem facit: Clericis Ecclefa Kom. fraientihas ean-demgloriam (^ potentiam ^ prsexcehentiain tri-

titfmûSf tfuam amphJJimM Senatm noßer habet : dr ßcut imperialem exercttum, ßc dr hierum Eccleßa /(om.aderarideceniimpt/.Hic igiturlibertatcfrcti Cardinalcs,amp; ceteri elfrici,dcinccps loricis,g*-kis,fcutis,gladiis,aln'fque teils inftrufti ac paia-ti vel ad præJicandum Euangclium, vcl ad mif-fificatipnes obcundas accèdent.Tantûmnc?w, inquit, guemadmodum Imperialispotentia dtuerfis oßcfis cubicalariorum, hoßiariorum dr excubitorum decoratur, ita dr S. Eecleßam Romanam decorari vo/itmfii,(^vtcaridtdißimo colore decorates elt;^ttos e-^vite»tidr ßeut Sénats noßer calctamentis z/titur cum.vlo/itbus, ita candtdißimo Imteamme iHufiren-tar.^cc^mamp; cft ex tanto Senatorum GaUiæ Régis nujnero , qui cum humilitatem , amp;nbsp;modeftiam Chrifti amp;nbsp;ipGus Apuftolorum rccordatur, non iftnm Papai urn fafium , ac fuperbiam predbus omnibus detefletur? XXII. Qmnetiam illud fubiungit, vt fi Papa veilt aliquem c Conft^nti nl Senatoribus inxlericorum ordinem afcKcc-re, ne per fuperbiam ilium honorem reeufent. Qjæ, ptalùm, tyrannita Ifta barbaries ell, vt all Cui collegio clcricomm liccat vnum aliquem è Senatorum ordincarbitrio fuo dtligere,qiicin etiam muitum , clcricum aut monachun. hen compellant? XXIH. Pergit porró ' atque vt lurifconfulti meminerint, geminatæ orationis vim efle maiorem , iterum pronuntiat, fe, amp;nbsp;fuum paUtium,amp; vrbem Romam,amp; totius Ita-bæ amp;nbsp;Occidentalium regiónum prouinciasjo-€a,ciuitatcs, Papis omnibus Romains vfquead mundi

mundi flnem donare. Quinetiaro ceffionis,amp; traditionis formulam adiungi.r,vt fefc deinceps, rclifto in Papæ poffeffionc Occidêtis imperiq, ad Orientales regiones transférât,amp; in prpuin-cia Byzantia federn Imperij fui conftitpa^ jpddi ta infuper cauffa valde idonea, ^uosiam, inquit, initfuum efi, regem terrenum in ea regione pe^efi-^-^f habere, vbi Chrifitana religionis capift '^ Jacer-dotumprtneipatm à cxleiïtrege consittutm efi,.]^ix darè fe huiufee fententiae initium dedit.na,Có-ftantiniætate, hoe eft ducentis ante luftinianti annis,ad donationem perficiendarp tra^itione Vacua: poffeffionis opus crat.fed alia mpltafunt quæ conturbent.Primùm quod fi Coigt;ftantinus vacuamillius regionis poffeffionem Syl^eftro tradidit,noH potuit candem poftea in fiKr.tçfta-itiento filio Conftantio ^elinquerc.-cù,ni adiena-tin rei alituius inter viuos faâ;a,nulluna dè «a te ftatnenti faétioni locum relinquat,1.6iG.de teft. l-fequens.52.D.deleg.z.Sinautem doiwtio poft illam inter filios partitioncm fadaeftjperfpicuè 1 fyit luforia:quia patris partitio inter libeiîO6,te-ftainenti,ac proinde vltimæ voluntatis vim ob-tiner.l,pcrt.amp; l.vlt.C.fara..erçifc. cum firoilibus. Secundo, qua picrate potuit Conftannnns, qui très filios amp;nbsp;duas filias kabebat, tantam fuis li-bens iniuriam facere, vt illqs diraid^ heredita Us fuæ parte priuaret,camquc in extraneum ali-qufim,præfertim hofrtunrulum abietäum amp;nbsp;vi-lcm,transfcrret?Nam (citum eft illudAuguftinK ^weunjue i/ult exheredato filto ^Ltclefiam here-

«i^wj '/ncere,^U£rat aiterum,lt;^uißifcipiat.gt;fjuam An-' ^«^WKway.q.vlt.c. vit. vbi etiam laudatur eius •Epifcopifaétum , quiteftatori cuidam àquoli-beros non habente bona fua Ecciefiæ reliâa fuerant, poftquara libros præter fpcm amp;nbsp;opi-nionem Pifceperat, omnia reftituerar. quodi-4emtf,alt;ltturi3.q.2.c.fi quis irafeitur. SednihÜ ■æquè ridiculum eft i acilla, quam Pfeudocon-ftantitiüsfubiicttgt;çonfilij fuî ratio; ^ni^uumejfe, quâ tri ctuitate fummus facerdos præfidet , tn éadem cioitate Imperatorem Imperij fui fedem coHôcat'e.Vàc tuo capiti, carnifex facerrimeiNä quid dêÇolomonc, de Aza,de Iôfia,amp; aliis piis Regibus Ifraelitis dieemus,qui fui domicilij ac rcgni fedéHierofolytaiscollocarunt ? Quidde Theodofio, qui Mediolani'? Sed nelongiùs e-xemph petantur, quid de Gonßantio Conftan tint filio, qui ex partis teftamento Romæ non tantum fUrnmum Imperium amp;nbsp;iurifdidionem exercuit,verumetiam Papara Liberium propter fufceptumAnaftafij Epifcopi cuiufdamMagiac facrilegi patrocininm, öt Papatu fuo exauâora-riit, amp;nbsp;vrbe Roma exterminauit ? quemadrnö-dum Theodoricus,Sozomenus, amp;nbsp;Amm, Marcellin, libr. 15. feriptum reliquerunt. XXIV. Sed tara ad inftitutum reuertamur. Nam ad extremuni, fanftio fubiicitur horribilis : Sii^nisgt; inquiens, ex no/lru (ftece^ffirièm temerator aut con-tempter extitertty atema damnationi fubiaceat in-nodatw, ^ in mfemo inpriore eencremattu cuM quot;^Diabolo c^omntbfts tmpiis defieMt. Atifta execra-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione

$ione primus fe ipfe Conftantious induit:qui,ve modó dicebamus,in fuo teftamento imperium Occidentis filio fuo natu maximo attribuit : cat dem denique cxecratione,quicunq; velOcciden tem, vel Oceidentis partem aliquam vel Regio, vel Ducali,vel quouis alio nomine pro fuo pof-fedit,obligatus fuit. Neque ifh ratione,quif-?^uam antehac vel Gallia:, vel Hifpania: Rex uit,qui non in inferno inferiore vnà, cum Diabolo amp;nbsp;impiis omnibus concremetur.XXV. la verb ccquis tam imperitus linguæ Latinæ repc-netur,qui non videat, genus dicendi, quo illius inftrumenti fcriptor eft vfus,longif(imè ab illius feculi confuetudine abhorrerc?quara reprehen-fionispartem Platina in illoSylucftro non præ-termifit. fed fufiüs pcrfccutus eft viracerrimo in boe genere iudicio Laurent. Valla. cui v-numboefubiungemus-fi quis genusdeendi có fideret, quo Conftantini leges in Theodoftano amp;Iuftinianico codice feriptæ funt , eumnullo 1 negotio animaduerfurum,inftrumétum hoe ex illa officina prodiifrc,quam fuperius ex Francif-canicisConformitatibus ,aut Dominicani vita demonftrauimus. Neque verb filentio præter-eunda eft altera Papæ cuiuldam recentiorit (Leonis,vtvidetur,dccimi)c3lliditas plane vetc-ratoria j qui, vt vitium iftudorationis ac ftyli quaftfuco aliquq tcgeret,falfttatcm falCtatecu-mulauit. Græculum enim quendam,Bartholo-mæi Picerni nomine fubomauit, póft ve^Ó Au». guft.S.tcuçIium bibliothecatium fuum,qui di-

ccrent,fe in bibliotheca Papæ nefeia quain-ftrumentu iftudGræca lingua cofcriptum repe-riffe , tùm aliquanto cominodiùs in Latinum fermonem conuertifle.Quod commetumGregorius XIII. nue nuper in recenti editione De-creti Gratiani confirinauit. Arqui leges Con-ftantiniomnes in fupradiétisCodicibusTheo-dofiano,amp; luftinianico,Latina lingua conferip tæ extant:quamuis amp;nbsp;Connantinopoli,amp; Gra:-ca vrbe,amp; apud Grçcos cderentur.prçtcreaEu-febius lib.de vitaConft.3. memoriæ prodidit,eû in Synodo Nieæna Latinè verba feeilTe.Et lib.î-tcftatur,feillius Epiftolasamp; décréta latinè fcri-pta in Græcuin fermonem conuertifle. vt fufpi-cari aliquis poffit,aut Grçcè ilium nunquain in-ftrumenrum iftud fcripfilTe, aut, fi amp;nbsp;Gr^cèSc Latinè fcripfir,ccrtc non iftoBœotico amp;nbsp;ftoli-do dicendi genere vfum elfe.Scd iamde falfitate amp;impio Paparum de Condantini donatione commente fatis vidctur diélum: vt perfpicuum omnibus cflepoffit,totum Papatum,qui hodo 10 fundanacnto nitebatur,fubruto fundamen’-o, ftare diutius qon poffe.

__Ommodiffimum tamê videtur,alia quseda £ ^Papalium falfitatü ac periuriorum cxépla V^proponerejaepotiffimu ea,ex quib. intcl-1 gatur,PapaRomanum non modo contra Seri ptura: facræ, verumetiä contra veteris Eedefix primi-

F V L M E N. 155 primitiuæ auftoritatem tyrannicum iftum do-minatum affedafle. Nam tùmambitio ac libido dominandi nonnuUos turn Epifcopos oc-copaffet , Nicæna Synodus anno Chrifti c c c x x v. coafta eftdn qua decretum fuit,vt in quaquc prouincia fiuedicecefi ( vttoque enim vocabulopatresilli veteres vtebantur)paftor a-liquis,çtaic(vt cretH par eft)amp; dodrina prgflans deligeretur,cui poteftas permittcretur,«.um vfus veniret,collcgas aduocandi,atqoead eos de com tnuniumEcclefiarum negotiis refcrendi.Hic per fatempora modo Patriarcha, modo Metropolitanus, modo Archiepifcopus promifcuè di-cebatur : ita tarnen, vt nequc minores Epifcopi fine huius,neque hic fine illorum confenfu atq; audoritate grauiiis quicqua adminiftraret.Ver-ba Synodicap.6.1iæc fuerunt: gt;4«ft^«4 conßtetU' ^0 valeat f ^U£ i» u£gypto,Lyhia, (^ Pentapoli firn, vtyHexandrinui Eptfiopui fiper hls omnihus au ' itoritatem hahfat.iyuoniam^ Romano ^pi/copo hac tadem con/uetudo efi. Similiter autem (^ apud ^n~ tiochiam,(;^ in catertsprouincilspnutlegta con/eruen-tur.IUud autem planum e/l,^uoa /i lt;^uts ßne confenfu tPMetrepolitani fiat Eptfiopus^hunc ma^na Synodus fiatuit Epifopum efènon oportere. Rufmus autem lib.io.Ecclef.hiftor.decrctuin illud ficinrerpre-tatur, ^pudAlexandriam,(^ in vrhe Roma hxc con fisetudo ferueturiVt^ tUe tÆ^ypti,^ hicfuhurhica-’ mm Ecclcfiarum folicitudinemgerat. Ex q ibus intcUigitur,fines Epifcopatus Romani fi brrbi carum tantùm Ecclefiarura terminis à Nicæna

Synodo circunferiptos fuifle ; tantum abeft, vt ci vel principatus,vcl auftoritas in omnes orbis totius Ecclefias ab Imperature Confiantino tributum fuerit. Audiamus nunc quid anno póft fexto amp;nbsp;quinquagefimo in Synodo Con» ftantinopolitana prima eadcra de re conftitu-tumfuerit?hoceft,anno Chrifti cccxxi. Nam cap.z.fcriptum ita eR-.Epi/copn^utbmfua diaiceßt /tttrihutif efi i ne in Ecefeßa^ t^uit txtra ßnes ßtos ßtntßi infir ant: neaeEccleßai conßn(iani,ßedßcun~ dum canonet,^/exandrtat^utäem£^ycopMea tantum i^ua in tydSgypto ßunL,,gubernet. OxtenM quot;vero Eptßcopißo/urn Örientem aaminißrent. Conßruetiß' ^ueßia Ecc/efia j4ntiachen£ dignitas, t^uotin i^i-cana Synodo dedarata efi.Et Epißcopi ^ßa dtaeeßt ßue prafidura,ea tantum ^ua tn.j^a ßnt.,gubernet: ^ui in Ponto fint, ^ult;t in Ponto tantum. Thracy vt~ ro ea tantum i^uafint in Tbrada, Epißcopt aute niß aduocati, ne in alienäm diaeeßm ^ prafiduram ß infer antßue adfußragiafue ad afiatvl^, admini-ßrationes EcdeßaiUcat. lyuodßpradtd^ canon fi-perprafidurd cß dtateeßbut conßruetur ,perßgt;icHunt eß,yuod cuiufiue prouincta ne^otia •vninj^uay/ue Sy nadutprouincialifgubernabitt^uemadniodum a\Sy-nodo ’fßciena condttutum ed. Quinetiam Socrates libro hiftor.Ecclefiaft.j.his eandem rem confirmât verbis, quot;ßarfuifidem à Ntcana Synedo tradt-tarn confirmarHnt,(y ‘Patriarchot-defcriptis prouin-cits conßituerunt : vt Epißcopt certa dtaseeß prapoßtt tn a/tenat ecc/eßas ne inuaderent.Et moit.-Coßeruan tes tarnenpnmum honortt (ÿ dignitatisgradum ain-tiochett-

twehenfiHm Eedefia ,i^uem ei t^ui tune aderat Adi ■ litto dederunt.StAtuerunt autemii/tt^uoties res pofiu-laret,de caiu/^ue preuinciti ne^otiis cuiu/'^ueprouin-citSynodusconfeitueret. Hæc Socrates.Atque il-lam ipfam Ecckfiarum defcriptionem videre M-cctablmperatorc'Gratiano, Valcntiniano amp;nbsp;Theodofiano tradit«'ini,amp; conftitutam in I.5.C. Thcodo.de fide Cathol.Eat nunc Romanus E-pifclt;5pus,amp; fibi principatura in omnes vniuerfi orbis Ecclcfias, amp;nbsp;nominatimin fedem Antio-chenam,Hierofoly mitanam, Alexandrina amp;nbsp;Có .ftantinopolitanamab Imp.Conftantino tribu-tanifuiffeglorietur.Nam huncEeelefiæ primiti 8« ftatum,amp; conditionem vfque ad annü Chri-fticccxxti.fuifiedemortftrauimus.QuinctiS ciuf ^dé Synodi c.5.ita fcriptü eft.' Confiantinopolitanus Sptfeopus hAbeatprtmatum honoré pofe Êomanum £pfet)pum,ywa ipfet efenoua Roma.c^\iod etiam re-latum eil did ,23.c.Conftantinopolitanç.Vbi nu per Canonifia Gregorius xui. annotauit, cano-nemillum aRomana federeceptum non fuiffe. Necmiru;cum co canonePapatus manifeftçfal firatis conuiftus effet. Audiamus etiâloan.Chry ■fóftomi hac de re indicium, qui circiter annum Chrifti ccc.floruit,amp; primatum illumAntioche næ Ecclefiæ perfpicuè vindicat bis verbis, hom. bad populum Antiochen. Quitatum omnium j4n tioebena nodra Chrtdo e£t optatifetma: (^ fecut Fe-'trut inter i^pofeo/»s primus Chrifetum pradicauufe^ inter ciuitates i fecut iam prxdixi ) b^c prima tan -juam eoronam juandanf admirabilem Chri/iianoru

fe»etappeSationem. Item Homil.iö.^uaverheSÎ duttatis nofirti dignitof? contigu primus sy4ntiochii dt/cipu/oi appeUan Chnfitanos. hoc autem duttatum ^ua funtj in mundo ctuuiu haégt;etn»lla,ne^ue ipfi Ro mu/i duitM.propterea contra omnem terrarum orèem jlntiochta oculosengerepoteü.A.tc[üe hæc quidein (rt dixi)rcmporum illorum conditio f iit, cum Papa Rom.ab illa tyrannide,qiiani poftea in Ec clefia occupauit,longè longequeabeffct. Nuncgt; quid poftcriiis obferuatum fuerit, cofideremus. Na in SynodoEphefinagt;quæ quinquaginta póft annis, hoe eft anno Chridi ecccxxxi. habita eft, cap. poftremo ita feriptum eft, Vißmefi Jänffa amp;nbsp;'vniuer/a/t SynodoyJeruando vnicui^ue pro-utneia pura i^ intégra tura,^ua ad ip/ampridem (If ah tnittopertinent ,fecundMm morem lt;^uiiam pridem ehtinuit,(^c. Vbi eftiUefummus (uperyniuerfi mundi Ecclefias tributus PapæRom. ab Imp. Conftantino principatus? Audiamus infcqucn-tem vniucrfalcm Synodum xx. poft annis,hoc eftannoChrifti ccccti. Chalcedon« congre-gatam. Nam ciim Epifcopus Conftantinopoli-tanus propter Orientalis Imperij federn, in vr-be fua coll ocatam , pari eodemque ambitionis morbo,quo noftcr Romanus laborarct, artibus ac technis fuisperTecitiVt caMetropolisjqüçtan tarn dignitatem hab'erct.ius quoddam prætei ff teras ohtineretMtq; vt ipfe Afie,Ponti,amp;Tlir»-ciæ Metropolitas folus conftitucret.vndc acci-debat vt Ecclchæ AnMochenm audoritastanto-pereà Ghryloftomocclehrata, amp;Nicænap«- i miiin 1

F V L M E N. 157 mum,turn dcindcConftantinopolitana Synodo cóftituta funditus cuertcretur.Sinuil his artibus cfFcdum cft,vt Quatuor vin regundo terrarum orbi crearentur,qui Metropolitan fuæ piçfcftu-ræfubieâos haberent. Nam Alexandrino Afrits,Occidens Romano, Côltâtinopolitano verb pars ilia Europæ amp;nbsp;Afiæpropè tota tributa eft, præter perpaucas Ecclefias, tjuæ Hierofolymita no propter antiquitatera amp;nbsp;audoritatem vrbis, (j'Jali dicis cauffajreliâæ funt. Ita^quecum olim Archiepifeopi,Patriarchy,amp; Metropolity iidem tirent,totidémque nominibus prondfeuè appel-larcntur,dcinceps Archicpifcopi(qui Patriarchy lt;luoquc difti funt)quatuor tâtùm fafti furit, qui Mctropolitanis,vt diximus,pryeflcnt.Nam cap. 'Ui't Synodi i8.fcr:ptura ita ( i\:'Uhiqne le^esßn ^or urn patrum noflrorum^i^uentes,eadem i^»os de-fiitmm, aefiatuimtii dedi^mtate at^ue prieH-antia Quiltsfin^hf. Ecdefiit Condafitifiopofts, noua Romx, ^temm fidt antt/^utons Rom£,juia turn etHttM lUare ^^ubm, patres nofirt merito primum honorisgradam ^ttbuerunt. ^tijue eadem cpnpderanone moti c l . E)eo amantiffimi £pifcopi parem honorisgradnmtri-^HeruntnouaRoma (notentur hac verba)ßdißn-^imatmerao decementes, vt ea emit at, t^Hx tantum honorem adepta eßtVt (jr fedes eßet lmpertj,ç^Sena -^Hm haberet, df parem dt^nitatis^radum obimeret, itt^ue anti/jtuaßdes Imperij Rom.obtinel. ettam m Ec defiasitcis ne^ottis parem ati^ue il/a honorem (^dt-guttatem obttneat,cùm poß tl/amfieudaßt.Vl» turn 111e Rom. Papæ principatus ac dominatus funi-

mus Iateb3t,quem Imper.Conftantinus ci fuper omnes Ecclefias tribuiffe dicitur. Audiamus ver bi fecundæ Synodi Conftantinepolit.cx cap.jd. Renouantes ^ua à c i. SPatrtbus ijut m h- caDeo/êr. uata^regtavrheconuentume^erunt, ^ fexcento-rum tri^inta, ijut Chalcedone congregatißterunt, in-ßitutafint,defintmus,'vt ConPiantinopoits Jedes parem haheat dignitatem fedi anti^utoris Roma, nbsp;nbsp;in Rcc/efia^icis negotiis ai^uè ai^ue d/a ma^nijcetur^ (Notentur bæc verba ) ciimßtpo/i-ipßmjecundai pofieam autem a4kxandrina magna Tirhis, ^' pofi hanc piterofoiymorum Fpifiopusfitccedat.Sed polb eafenfim Archiepifcoporum numerus Impcra-torum arbitrio adautlus eft. Nam Imperator lu ftinianus vrbi fuæ patriæ honorem ilium tribuit Nouel.xi. vbi lie feribir .• Midtis eß'varns modispatriam noßram augere cuptentesdn ^ua Deus prasiitit Kohis ad hune mundum venire, iubemuSyUt eins ßeroßn^ius antisies nonßi/iim Adetropo/ttams, Jed ettam a4rchtepifcopusfiat, ^ certa proutnciafub ellesßnt auHorttatend eß,Dacia mediterranea, Da‘ cia‘Rjjoenßs,Aiyßaßecunda, ^ Dardania,(^ Tra~ ua/itana,^c. Iteinad msemum : adrchieptfcopum eins à venerahili conct/io Metropoiitanorum ordmO-rijanctmus. Fuei unt amp;nbsp;aliæ todem nomine vr-bes lolliniana: diCfæ.in Africa luftiniana Car-

thaginenfis, t^uam idem Imp.Romano imperio adiunxcrat,in Cypro infulajuftihiana Theodors vxoris eiufdem patria,quibus parem iuris,ho noris, amp;nbsp;dignitatis prærogatiuâ luftinianus tribuit.Ex hisigitur multiplex PaparûRomanorû impu-

impudentia perfpicitunprimum in eo qiiód qua tuortantum Patriarchias fiue Archicpifcopales fedes per ca tempora numeranf-tum in eo,qHÓd fuam federn illis quatuor fedibus fuperiorem fa ciunt, amp;nbsp;fibi in illas principatum ac iurifdißio. nera arrogancdeindcjquód illorum patriarcharum iusac poteflatem fibi afcifcunt. cùm eui-dentiffimè appareat, Imperatorum illam audo-ritatem ac-potedatem fuiffe: quæ omnia quo planiùs ac dilucidiùs cognofeantur, video infu-per ciufdem luftiniani teftimonio contenti eri-musicuius in NoucUa 250.verba hæc funt, Latine àluliano anteceffore conuerfa. lubemmi-gitarbeatiffimoi quidem Patriarchoi ,tdeji. Pap am l^omanum ç^ ConPiantinopolttanum (^ e^kxan~ '^i»um ^ Theopoluanum yideß, xinnochenum, g^ b^teroß/yrnttanum,ß^uidem conßtetudo tß, (p'c. Et •nox .• Metropolttanes atttem, ifui à confi/io (ito vel ^lanßtmis ‘Patnarchüy vel à Metropolttanis confe~ ^‘tgt;7tur,(ßc.item Nouel.131. ‘PapaH^manMy in-^yit,prior ommbue Epifiopû (ß Patriarchefideaf. Óquot;pofi ilium Conitantinopolitana ctuttatü fpißo-pw: ylrchteptßcopm prima lulhniana habeatfibi fié . »Hos Eptfeopos 'Zgt;acia ^^editerranea, ^ ‘Dada epotfisyitem Pramalenosy^ Darda/ita,^ l^yfiafi perionsy^ Pannoniafid (^iUe ab ipfisconficretur,!^ eadem iura fiper eos habeat,yua Papa Romans ha betfiiper Eptfeoposfibifippofitos.Pcripicuü cd igi-tur,primis Chriftianæ libertatis teporibus qua-tnortâtû Patriarchas fuiffe,pari omnes honore, dignitate,iurifdilt;^ionc, außoritate, gradu : nid

quod in SynoJis vniuerfalibus Romanis $ propter veterem veteris Romæ dignitatem,primus confidebandeindePatriarcharutn numerumau-éium fuiffc,non à Papa Romano, fed ab Impera tore Romano: vt cirent quinquc.iùm fex,tùmfe ptem, lùm ad extremum oóto. tot enim fub lu-iliniano numerauimus.Ex quibus fimulanimad nerti rolumus, infignem Romani Papæinillo Synodi Conlbntinopolitanæ cap. 36. corrum-pendo fraudem arque impudentiam. Nam apud Gratianum dift.ai.c. renouantes, verba Synodi Græca ita vertcri)nt:^(nofia»fe//ânôil/ Confianti-wpolitani décréta coned^ petirausf' i mó défini mus, opi^ouify Jvt (^onfla»ttgt;jopo/ttana/êdes fimilia priuile-gM ^ua opener /coma haltet accipiat.7\^ot) tarnen m Jlcclefiai'itcis rehtn MagntficeturvttUa.-jêd hac/êcutt dapofitUam extfiens, prta/^aam AlexandrinaJedet uumsretar,deinde Antiochena, (^ po/leam /Jterofify rnitana. De q a falfitate ne cui dubiü effepofiit, Græca ip(a verba profcremus i lpïl^o,y.i/j as-trlnu»' cayTiVYiT^ltatas-^póvov rSy’mav'i.-a)KüLamp;élv qspiaßäaiy TiTlif urfneßujipiif Paux; ^plvx, Xj äV tw igt;ix.\Mcria.çi-M?f di Ixd-rwlaeyaKbytevalnrfdyiaaei. Veruntamen, dixerit fortaife quifpiain , mendumiflud nuperin edi-tione Gregorij x 111. fublatum eft,amp; ,prolgt;l'a» tarnen,repodzam T^ecnon.Ptxcïirè.'Nam iRara-tione primùm faten Papa cogitur, apertiffini2 fe falfitatis conuidum efle-eaque falfitateamp;cor-ruptcla per annos amphus ccc. ad fallcndain Chrifiianam Ecclefiam iraprobc ac veterato-tièvfuraefle. Prætereà nunquam illamfalfi-

F V L M E N. idi fstémque correftum fuifTcjoifi à no ft ris iam pri lt;lein falfo aceufatus amp;conuiólus fuiftet'.Sed quid refpodebit vel Gregorius xrji.v-cl Sixtus nofteç ^s iccrata,amp; renouata hac eade falfitaté in c. an-ftqu3,extra de priuileg. vbi turpior etia impóftu ’■»cótnifla eft bis verbis,«//quot;««yw^ï Pairtachalium fedtu priuile^^ta renouâtesfanctmus,zitpofi Rom.Ec-'^ItfiamC‘?^‘^ dijponente domino/uper omnes a/ias or-dmutria potefiatis ohtinetprtncipatum,vtpote mater '^niuerforußdeltu ç^ ma^tßra J Con/fantinopo/itana ftimü, Alexandrina/ecundMm,Antioçhena tertium^ Aterofolymttana t^uartum locu^ ohtineaiyjemata tuthhef propria di^nitate-.ita ^wd poßt^uam anttPli-itseorum à R. Tontifice receperint pallium C ^uod (fl plenitudinis oßieij Ponttficahs mß^ne J praPht» fihifidelitatis ^ ohedientia turamento, heenter, Si c. £cquis eft vel tamferreo peôiore,vcl ram vecor di mente , quem ifta tanta Paparum m corrum-pendis Ecclefiæ Cbriftianæ monimentis impu-dentia non moueat ? Neque verp çpniimilis altéra impudentia ftlentio prætereunda eft, tx c. plaçait,x.q.6.Nam cum in fynofto Çaithaginen-fi fexta,cui B. Auguftinus inte^fuir, cap.105. de-cretum aduerfus Papam R. fuiffet, neadipfius Sedem ex tranfmarinisEcclefiis prouocareturift quis prouocarc auderet,anathema effet ; tamerr idem Papa in illo c.placuit, poft: hæc verfaisX^ tranßnarina autem, ijut putauerit appellandum, 4 nulle tntra ny^fricamincommuutonerectpitetur: im-pudenter hanc exceptionem fubiunxit,?^^//?/»^-te Rom/edem appellauerit : vbi nupeç'Gregoâus

XlII.pcrfidiofæ falfitatis arque impofturæmâ-nifeftôconuiâus, hanc cxcufationcm adiccit, Hlt;ecin anti^uts ['odiab/aJenbuntttr tan^u^m Gr^-eMmverba.Prxchte tütfüs. Nam hoc modo in-tolcrandaPaparum Rom. impudentia perfpici-tür,qui non modódeerrtmn data opera contra ipforum ambitionem feriptum ilia cxceptione corruperunt, verùm criam perannos ampliùs trecentos, vfque dum à noftris ilia falfitas atque impofturapatefaâaeft,illo mendacio Chriftia-nam Ecclcfiam circumuenerunt. Et quoniam Gallis noftrishçc potiffimùm à nobisoperana-uatur, nonalienumcrit ex DodoreBernardo quid aliquando Lutetia: Parifiorum ex hac Ro'^ manarum appellationum ambitione acciderit* verbis ipfius exponcre ex lib.de confidcrat.^./’rf-rif!it, i n q uit .contigit hoe, nobili Galüarum etuitate, /ide Regta. Quidamfibi publice de/ponßuerafvxo' rem:adefi dtts celebrü nuptiarum,parata omnia,(nui tati multi:^ ecce homo concupifcens ‘vxoremproximi fiti,iftvocem appeUatronit inoptnataprorumpit, affirmant fibi tradttam print ^ fitampottut eßdebere. finpet/pon/ut, harentauret,ßcerdot non audetpro-gredtifruRratur omnis apparats tHe, de/cendit ^wf-^ue tn domum faam ^ faam cænam manducaturat-Sponßamenß^ thalamo fponß fuifendttur^i^utuß ^ue Roma reditum efi. RurJut in eadem Tarijtorunt ciuitate quidamßbi de/fonßta tixore dtem eontlttud nuptiarum : intertm emergit ca/umnta, dicentibfU ^uibufdam, nondebere contungi.^dtudtetumRe-deßa cauß de/ata eß. Sed non expeElata ßntentio, appedatur»

»fpeUatu eß. t/itiHt mhiiominm, ^Mä propofitratt eenteptaißue dißmuiata appellatiine,peregtf. Age: pofterioris temporis rationem coofideremus. Nam anno ccccxxc v Carthaginenfis fyno-dus,eaqnc vniucrfalishabita eft,ad quam Epi-feopus Rom.tres legatos, Fauftinum,PhiIippü, amp;nbsp;Àfellum,cum his mandatis mifit , vtiusfus Sedi à fynodo Nicacna tributum,nimirôm vt ab { önibus metropolitanis ad illû appellaretur j fibi conferuaretur.Tum repente fcriba,nomincDa-niel, iuffus eft de fcripto mandata ilia recitarez acfimul captit illud fynodi Nieten«,quod Papa Rom.illis pro caufæ fuæ inftrumento adiunxe-rat, Recitatura eft quintum caput integrum fynodi Sardicenfis, quod Epifcopus Rom. frau-dulentcrac malitiofc pro Nic«na fynodo fup-pofuerat. Omnes qui tùm adcrantÉpifcopi amp;nbsp;Archiepifcopi negarut id fe vnquam in fynodo Nic«na legiife.Itaquc placuic vt exemplar Ni-tænæ fynodi,quod tùm erat in manibu$,rccita-tetur.Verbum de appeUatione nullum.Decretû fit,vt certi homines Conftantinopolim, Alexâ-driam, Romam denique mitterentur , qui alia etemplaria Nic«n« fynodi afportarcnt,fed maxime Conftantinopolim ; vbiauthoritasipfa û-octp^^êTirrof Nicænæ Synodi afferuabatur. An-' no vertente allata funt. Recitata. Nulladcifto I Epifeopi Rom. priuilegio ac præcipuo iure fu -fpicio. Scribitur epiftola de commun! patrum fententia Rom. Êpifeopo .Nufquam illud in Nic«nafynodo repertum : imo ex contrario,in L a

ilia ipfa fynodo deètctumjVt jpfö fuis fc finibus# itvm vt alij Pap« amp;nbsp;Mçt.ropolitani, contincret. Qnare fi f«pervc,deincepsfua dioecefi amp;nbsp;pra;-' feftura contentus effet • nei^uö ir) alien6 pcifef-fionem inuaderer.Huic fententir fubferipferüt

cîncentîamp; trigiftta 'patres : in iis, illi ipb quos' antea nominafuimus, Fauftinus Epifcopus Po-tentinçEedcfiæjlegatus Epifcopi R.Philippus, Presbyter amp;nbsp;Iegatii.$ Epifcopi R. Afellns pref-byter,amp;eiufdem Epifcopi legatus. Q^inctiam^ illius Nicarnorum patrfi dccreti quatuor hafee caufas Synodus adferipfit, quas non alienum eft exponcre.Prwafe^r/yTztWGinquiont, iufiiJ^mé^j N'iciéni patrei profiiderufft ,lt;^»iecuM^fte »e^otia t» fuit Zocif, vht erf a ‘fjfent, fintenda .'nee vnicHi^ue prouinciæ gratiam ff^rntM S^n^-t defitturam, ^«lt;t a^uitoi a ChrifiißcerdotthKi t^pntdenter'videafitr, ^ coßanft/ßme tefieatur:?naximè,lt;^Kt4 z/xiew^j con-eeßw» eß, ßiudfcio offenßii fient ceenitortt, ad con-'cifiafua prouineia ^el etiam vniuerfi/e prouecare, nißforte ^uif/uam efi,jhi credat, Deum ‘vm a/icm eo^mtiimts ^ examifiie insfirare titfittiam, innu-'mérahi/iàm auteminfinodo coneregatit facerdoti-lgt;nj denegare. y^ut^uanódo ipfim tranfmanniim tudtcium ratum ent, ad ^uod teßtum necefiariieper-finavef proprerJextte, i/e/propter fineffutij tnfir-rhitatetn ,z/el muitte ahie interttenienti^w impedi-mèniteUdductno»poteruut? De legatis autem illis kribusjpauftino pjæfertiin,graues ôucrimontæ in iifdtin literis perferiptæ funt, quo'd conuen-turmagbas molcftias cxhibui(Tent,cùm fimula-rent

tent fc RomlEcclefiæ priuikgia défendcre. Vi-demus igitur Rom.Pjpæ iam tùm per illud tem pus patefaólamimprobitatemjperndiamj falfi^a tcm,tmpudentiS,atq; aperte ab vniüerfalifynp^ doconuiâam amp;nbsp;condetnnatam. Ecquid illum fublatis omnibus ex Africa amp;nbsp;Afia fuis vel çmu-lis vel certè riualibus fccifle arbitfamur, vt po-tentia iam turn illis téporibus affeftata in OeeÏ-deate fuo-cohftabiliretPAtque hæc quidem hi-ftenus de prima Nullitâtis'caufà ) amp;nbsp;iudidîs'Hri-cotnpetefttia dida fint ; quæ tarnen quo magis apud elariffimosParlamentórum regioni fcna-tores,amp; aliois iurifperitos tèft«a effc'poflintjaa ftotitate Dodorum confifmabimus.Ac périma illa peruulgata Canoniftatum fententi3,Papàm etiaminfolo hasrefis’erimine non eße idqneû iudicem,fed‘âb aliis iudicari oporteré.c.fi P^pilj dift.qoiEt co cafu Philippus Déciusfôrtitèrlt;$ tenditj-concihum audornatcïPipæ non elfe co gregandumône. cum vcnlfrent,Aiüm.37.extrrf. deiudic. Idem Panorrnit.amp; Dtciusin c.figrtifi cafthn'tim.qlamp; num.p.de eled.Sed otnniUih'fcô piofiffimè'Sc dodiffimè Lud'. Rom. in conctl. vlt.nurtiîi5.amp; feqq.vbi ex ipfiüs Decteti aùdb-ritate idd0tcndit,eum qui rebellifcr vidit j^dL fcere atqu^d^efebona reculât j magiselle men-brumOiaboli, qdàm Ghrifti^amp;'po'ti^isinfidielç, quàm fidelem mônftfârhc.'riUlî'ù^Jdiftij^ idem Lfbrt in côf.ÿ5.t;cquifitusiVol..|.;DeÊius côf.ift, ii;i. ;oî'i i 1’ r’igt;in )ins ’ .1 j^'igt; jl.jir/i V roui u ojnaiü ƒ_. ; gt;. ' ' iiptiuh ' jinonn.

ÇEcundam îgitur nullitatis caufTam in allc-y gaiionis fallitate confiftere dicimus: hoc eft» in allegatafalfa cauffa, quam Papain concipien dâ feqtentia fecutus eft. Nota enim régula iuris eft,vt fententia cxfalfis caufis, falfis allcgatio-nibas,falfis inftrumentis,falfis teftimoniis pro-nunciacajipfo iure,ac fine appellatione nulla fit: præfertimvbi fententia przeipuam caufam ac fundamentum habuit allegationis falfitatem.lu. amp;nbsp;paff.C.fi ex falf. inftr.l.fi prætor. 7. D.de iu-dic.l.cùm verb, 26.§.fubuentutn , Dcfideic.li-bert.l.Sciæ,26.D.de tutor.amp; cur.dat.l. 1. §. hæc verba,D.ne vis fiatei.l.i.C.fiexfalf.alleg* AtPa pa Sixtus iccirco Rcgem Nauarrum amp;nbsp;Princi-pemCondæumabfeproferiptos effe prédicat, quia funt notorijf vt ipfe loquitur) harretici.Fe-ftiuè.Nant hac ratione, fi principes illi notorij funt hæretici, tùm armis Si bello perfequendi funt: fi non funt hæretici notorij, turn proferi-ptio amp;nbsp;cxecratto nullius mométi eft. Vidcamus îgitur quo nomine, amp;nbsp;quan am aliegatione fu-pradidi Principes pro hzreticis damnêtur.Ne-que enim tantum crimen vel infimo cuiquam Çhriftiano,finc magna amp;nbsp;graui caulfa imponen dum eft : nedum illis tantisprincipibus, amp;nbsp;tanti R^gis agnatis proximis.ImperatoresGratianus, Valent.Honor.ftatuerunt, vt hzreticorum numéro habeantur ,qui vel leui argumenta à iudi-

cio catholics religionis aç tra mite deteâi fue-■ nnt deuiare.l.z.C.clehæret.amp; Manich.Quis illâ definitionem probaret? nam Auguftinus eos ^ui fententiam fuar/i, ^uamuis falfam (frpemuM-ftm, nulla pertinaàanimoßtate iîefendunt,prafir~ üm louant non audacia fua praßtmptionit pepererint, fed à fedu^ù attjue in errarem prolapßs parentibua acceperunt,ijult;truntautem eautafoUcitudine verita-tem,corrigiparathçùnfinueneri^t^ne^»alt;jHam hare-^ tuas députât .• vt loquitur text. 24. dift. 3.c.dixit. Rurfus loh.Auentinus lib.Annal.J.fcriptum rc-liquit,Epifcopum quendam Germanuminomi-neVcrgilium, Mathematicisartibus eruditum» in crimen hærefis iccirco voçatum fuiffe, Sç Romam à Zacharia Pontifice accerfitum, quoi Antipodas effeaffirmaffet. Canonidæ decreue-runt eum hærcticum habendum efTe, qui non 0-mnibus ac fmgulis Papæ decretis obtemperarct. gloff.diftap.c.nulli. amp;nbsp;dift.21. Papa ipfcdccre-uit,vt qui negat Imperatores,Reges »Principes, humanam denique omnem creaturam tempo-rail amp;nbsp;material! gladio Romani Pôtificis fubef-fe,harreticus habcatur:quoniam hoc credere eft de neceflitatefalutis '• hoc cft , vnus eft ex fidei articulis.c.i.in ftn.cxtrauag.de maiorit.amp; obed. Anno Chrifti cxcviii.Vidor Papa Romanus Ec ClcfiasOrientales iccirco hærerticas effe pronun tiauii, quod de fefto die Pafchaiis non i4em quod ipfius Ecclefia fentiebant. Qua de caufa» Irenæus Lugdunenfis EpifeopusPapam ilium vehementer increpuitiauftorc Eufcb.Iib.5.26.amp;

Epift.24-Qoi(^^pnseft miiIta'?Hçrcticus in Pa' paru delànîtür’qui non credit iis omnibus, quæ in'EcclcfiaR.jjrp veris traditafunt.c. nulli,dili. 19.At fupçriùs pernonftratum eftiPaparum au-dorhât'eâtqüé imperio fraditam banc Ecciefix ' Chrifti'a^æ api^'tiiMm foiiîë^d cred,endura, Do minitiïHi?^!'^ j^Uïdifle miraculayquàm Chri-ftuqàiÂ'Ômhcà'îpÉus Apoftolos : eundem Do-niinicu‘r9Wultamp;præïïantiorcm fuifle Chriito, amp;nbsp;omnibirs'ëil.uïdem A'Jioftolis. loannem Ba-'ptiftam,cui 8criptura facra elogium hoctribuit, neminem 'vhqMm mortalcm in terris ülo rnäiörem cxWiffe , m tilt is paVtibus inferiorem , illö iWpbftore Dominico fuïffe,.Demonftraturti * eft p/icrerta',' fabulam' de ftigitlatibiisFrancifci

Bernardönis'äPapis approbatam fuiftcjEccle-fiæquc Ranjahæ traditam ad c/edendurn,^ fub nota bærefls puniendum oppbfitum fapientem: Kis enrrnlipfts Vërbis Paps in FuFs Bullis Vtun-tuf liKdonFormat.fol.ijq.col.j. ^a^re inquit, Kór efifirmijfimè,tani^uiim verum.tefjendumt(^ oppo-ßtum tfnefjtim', “dt h^reticum ab órntJibus deßideJi-dum. PaH fatzone,Anton.Elorentmushift.part. ^ J.tf i.f^J.fic fetibit: Ecefeßa indabd appro b amt équot; ■ ^editfdldï^'fe^ùm de hoc célébré itißi/uendo: lt;^ued Franc^ó o'^an^ (ß transfirmato ri. ^eßte in tnodun ‘ Zefäßl^Cf'did^tcumßx alts) erueißxtit ei irnpf/ß ßei» ma^tbtij amp;nbsp;latere figna ßp papp oms, in putbus ßnffebatmappitiiitnLjdolorem-’.iüdicent nunc ch-rffliiKi.amp;- prudentifffrai Regis Galliæ confilia-rijjfatifne yerailiaHærcticidefmitio fit, vt qui turpiffi-

F V L M E N. 16gt; turpiffima illa de Dominico amp;nbsp;Bernardone có-menta Ecclefiæ Roraanæ auóloriiate compro-bata nóu crcdiderit, pro hæretico habcatur, amp;nbsp;sb Ecclefiæ communione arccatur ? Si non æ-^uum hoc Papatus R. decretum efle ftatuant, tuin memincrint eiusrcgulæ,qua traditur, Icucs amp;nbsp;temerariosaccufatores,non modo caluraniæ damnatos, infamia notari, vcrum.etiara talionis pcena damnari. 1.vlt.C.de accufat.ac proinde Papam Sixtum V.qui Nauarrum Regem,amp;Con dæum Principem hærefis crimine calumniofè ïccbfaUif,perfpicuè pro fchifmatico amp;nbsp;hærcti-to habe^ndum effe.Sed iam paulo attentais con-fideremuSjin quos nefarium illud crimen ac no-mciiHæreticorum conueniat.Nam quantum ex facræ Scripturæ amp;nbsp;veterum Ecclefiæ doftorum auftoritatecognoRi licet,Elarcticus is demum dicendüs cft,qui doârinâ cum régula ßdei (hoc eft fymbolo Chriftianorum)pugnantem Icgiti-'mè admonitus, amp;nbsp;conuidus , tarnen amp;nbsp;contu-matiter tuetur,amp; fçditiofè diffeminat. Sic enim ' Auguftinus lib.de ciuit.Dei 18.c.5i..^«r« Eccle-fiaChhfih^ri^u'MyniorlitdM aUt^uod prauum^ßipiiit, fi correpti vtfinu reiiwii^jdpMt,r^iiunt cotumaci -ter,fudq^peiltfira (jr mortißra dogma^^^emendare ' ftlt;dunt',/éd defenßre perfifiunt,hareticifiKnt, ^ fi-raf exeuntes habentur in exercentibw inimicü. Ia tn 'Veró de Symbolo Chriüianqrum , quam fidei regulam Tertullianus appellat, præclarum eiuf-demTertuUiani hoe teftimonium extat in libro depræfcript.hæret..Re^«Z4^d« efi, inquit, ^ua

170 B R V T V M erediturvnam omnino Deum eJJi fnotctur hæc pu Chridiani fymboli paraphrads) necafmmpretty mundi ereMorem.,^ui vniuer/â de nihilo proauxerit per verbum fuum. 7. Id verbum fi/tum eiM appeUa-turn, varié vi/um patriarchis, 4 prophétie /érnpet auditum, poUremo delatum à Spiritu ‘Patrie Dei (^ virtueel» vir^inem z^artam, carnemfolium i/t vtero eiue, (fo ex ea naeum egifoCexifotJ lefum Chri-foum^exinde pradicajfe nouam le^em, ^ nouam pre-mifoonem re^ni ealorum , virrutesfecijfe,fixum cruti, tertia die re/urrexifoe,!» eoelie erep turn federe ad dex‘ teram patrie, mifijfe vicariam vtm Spiritui SanUi, ^ui eredentee agat, venturum cum claritate ad fo-MendoefonHoeinvita aterna (^promi/forum cale-fiumfrulium^,(fo adprephanoe tudicandoe igmperpétue.-fa^avtrtu fout partie refofiitatione cum cae~ nie refoitutiene.Hacre^ulaa ChriHo mUituta md-lae habet apud nee quafoones, mf ijuM harefee ixff runt,(^lt;juaharetieoefaciunt. Hæc Tertullianus. Ex quibus jntelligiiur,hærcticos ab co Hefinirij qui docirinam Chriftianorum Symbolo con-trariam in Ecclefiam inducunt : quod ilti Pauli Apoftoli præcepto confentaneum e{[-,,Q^ialiud vobie Euan^ehum attulerit, ijuam ^uod nee attuU-mue,anathema eyZa.ItaqueTertuUianus alio eiuf-dem lihri loco , Ende, inquit, extranei(^ immiii ^pofolie haretici, ntf exdiuerßtate doEirtna ,^uam vnufouifoue defuo arbitrio aduerfue jipoßoloe, aut protulit autrecepttgt; lUic leiturf^ Scripturarum df expoftionum adulteratio oeputanda eß, vbi diuerfo toe inuenttur denrina.ïtem alio loco-Hareticiedat originel

I wi^mes Ealeßarum fuarHm,euolMa»t ordtnem Epi-fceporum/uorumdtaper fucce/Jtones ah initio decur-; reneem,'Vtprimumille Epifcopusalijuem ex^po~ fiolit,veljipofioliciswis,Qvi tamen cvm a-PosTOLis PERS EVER AVERiT, kahuertt au-^orem dr anteeeßerem.AfoùoUcos Tertullianus difertè appellat,neque alios hoc nomine appel-Un patitur , quam qui cum Apoftolorum do-0rin4 confenferint, amp;nbsp;in ea perfeucrauerint : vt facile inteUigatur, Apoftolicos nonexfedis amp;nbsp;loci,fed ex doftrinæ fucceffione amp;nbsp;perpetuitate æftimandos effe. Itaque alio loco : Hareticortim dtRrina,\ne\mt-,cum t/fpofiolica comparata, ex di-fierßtate dr contrarietatefuapronunttabit, ne/fue A-po/iolialtcuiM anfloris eßi,ne^ue Apofioltci:^uia,fic-w ApofioU non diuerfa interfe docuißint.ita dr Apo-/iottanon contraria nApoßoUs edidißent : nißtlh^ui ^b Apoßolts deßeiuerunr^, ^ aliterpradicaueruntj. En,vt aperte Tertullian.oftédit, eos qui doftri-nim cum Chnftianorum Symbolo pugnantem j inducunt, Hxreticos propriè appcllandos effe, quarouisfe Apoftolicos nominennquandoqui-dcm,inquit,ab Apoftolis defciucrunt: amp;(vt ali-quanto ante dixit Jex fuo arbitrio,id eft,ingenio amp;cómento, aliquidpræter SacramScripturam affinxerunt. Antmaduertendum prætereà, dici , aTertulliano Apoftolicos non proprièaepræ-cipuè qui Petro, fed generaliter qui alicui ex i-puusomnib.Coapoftolisfucceflerüttneq; id prç cifè;vt referri ad locu amp;nbsp;ciuitatc certa oporteat: fed cónexè,quiApoftolis inChrifti dodrina per

manus tradcnda fucccfltnint.Ex quo Paparum inipudcntia pcrfpicitiir,qui non modo Apofto-lici nomen propiè ad Romand Epifcopum rc* ftrinxcrunr,vertun etiam ftolidis rebus nomen jlludimpofuerunt,veluti ; Sedcs apoflolica,Le-gatusapoftolicus, Nuntiusapoftolicus»Nota-nus apoftolicus, Cancellaria apoftolica » Pœni* rétia apoftolica,Camera apoftolica,Priuilcgiutn apoftolicum,Prouifio apoftolica, Bulla apofto-lica:vt tandem aliquando(ftt bonos auribus) di-catur,Mulusapoftolicus, Matellioàpoftôlicui: amp;nbsp;fiquid eiiifmodi. Vcrùm vt ad inftitutum rc-dc3mus,qub planiùj diferimen inter Hæreti-cum amp;nbsp;Apoftoliciim intelligeretur, exemplum Tertullian'uS fubiungit apertiffimum, amp;nbsp;valdc ad id quod agimusaccommodatum.'7’4«ZKr)in-quit^Timotheum ifjJftfuenf,nufgt;tiar»fa interdtÜtfi/ infer h^reticee fu^ill^. Quid ita, Tcrtulliaoe? ‘Nempe,quoniam Apoftolornm dotftrinæ iö-terdii^umilliid contrarium eft ; qui difertè do* cuerunrjmatrinionium ofte omnibus omnium generum arque ordinum hominibusinó modo decorum,!t bonorabilc, verumetiam plcrumq; neceflariurh.Exquo intelligitiir,prohibitionein matrirrronfj nón eflbapoftolicam ^fed hafretica: quoniam'hæretici ex Tertulliani fententia dc-finiuntur,qui doftrinam apoftolorum fcriptis contrariam iniiehunt. Apoftóli verb amp;nbsp;Orch0‘ doxi,amp; CatboHei, qui fcriptis Apoftolorü con-tenti, eos dui de bis quiequa detrahunt, aucall-quid dffingut,vna cd Apoftolo execrâtur.Porno buic

F V L M E N. 175 huic Hæreticorum definition! confcntaneaal“ tera ilia eft,quam B. Augußinus tradit in lib. de vtilit.creden.//ierefic«j e/?,inquiens ,^utob amo-rem Inert autprincipatus nouât autgi^niff autfi^ui-ttiroptniones.vbi Principatum intclligitfaftionis amp;nbsp;kceffionisab Ecclcfia, cuius fe Duceac Prin cipem quafi fublato figno profitetur. Et hac ea-dfro mente PaulusPhitciiim amp;nbsp;Hyrocnaeü Hæ-teticos appellat,quod non modo àfideaberraf-fent,fcd etiam quornndam fidem fubuertiffent.' quos etiam alio loco 'aMvZv7ne, ^ •wÄizvwfzjvKf ap-ptllatàd eft, errantes, amp;nbsp;alios in errorem indu-tentes.i.Timoth.î.2.Tim.3.Sed amp;nbsp;Petrus bærc-dcos dçferibens, ait cos leuhim amp;nbsp;infirmorum hominum mentes incfcarc.Itcm alio ïoeo',inter ’'«.inquit , eruntfaiß àoSlores, quidaminducent f^itreßesjßueßectMexttta/es.i. Pet.a. Qjiantum au-’cm ad tortnam deelarandorum hærcticorum 3ttinet, Paulus earn bis demonftrat verbis.HiC-^eticumpoßvnam ^ alteram admonitionem deui-f^t- !■ Tim.j. quam ad formam illc quoque ordo pertinet,quem Chriftus Math. 18. præftribir, vt apud Ecclcfiam aceufetur, amp;nbsp;fi fe contumacem præbuerit,procthnico amp;prefano habcatur. Et m hanc candem fententiam videmus etiam Do-ftores fcholafiicos confentirein hisMagiftr. in 4-dift.i8.ca.7.vbi lie feribit: ^xcommttntcationem fiert debere, cum t^uüjeeundum Canontcarn diföpli. namtertfovocatus ad emendationem manifest de-I®j ^fatisfacere vilipendent ,fententia Eeeleßi à loco orationts c^ ßaeramen lormn communione ,amp; fi-

delfum conßrtio pr^ctditur vt erube/cat, ^pudere fee lern conuerjus pœniteat, vtJptritm einsßlufu fit» guifipœmtennamprofitens refipuentt negate com-muniom admittitur, e^Ecdefia reconeihatur. Ex quibus omnibus perfpicue mteliigitur, tres hx-reticorum effc notas, quibus ab orthodoxisin-ternofcuntur rfiquid à régula fidci alienura i« Ecclefiam inducant, fi fecedionem facianr, amp;nbsp;fi folenniter admoniti contumaciterperfcuerent. Sed quoniamadRegios Senatorcs luris peritos magna ex parte hæc difputatio pertinet, non a-lienum videtur,alteram ex luftiniani libris Hx-reticorum definitionem proponere. Namin Nouel.ii5.§.fi quis,vbi intcrlegitimas liberorura exheredandorum caufas hxreïim enumerat,Juliano anteceffore interprète hæc fubiungit : Or» thodoxos autem dteimm eos, ^utcomr/iumcantinfi-j crofincia Ecclefia CatholKa,i» ^uam omnei Patnar~ chaîna con^iratione (^ concordta coUt^untur: (^ t^uatuor finda conaltapr^dicafitur : N tcæfiumiCen-fiantinopohtanum, Ephefinum prtmum, (^ Chalet-donenfi. Hareticos autem dtetmtn eos, i^ui CatheU-s cn non cemmumcant. His igitur ita conüitutis,vi7n deamus nunc,quo iure fupradidi Principes no-ftri à Papa Sixto V. pro hæreticis damnentijr. nam fine prioré,fiue pofteriorem definitionem-fequamur, fupradidi Principes quanta maxima poffunt contentione profirentur, ac prædicantq Deûmque amp;nbsp;Angelos, atque omnes omniu or-' dinum aegenerum homines, cœlum deniqucamp; terram contcftantur,fc neque quiequam à recula fidei

i ■ . ^75 wfidei amp;nbsp;vfitato Chriftianorum Symbolö, ne-«luc ab illis antiquiffimis quatuor conciliis alic-Dom in EcclcGam inuebtre, fed eorum dodri-nam amp;nbsp;confeffiancm * qualisin Synodo Nicæ-Bà» Conftantinopolitana, Ephefina, Chakedo-nenfi concepta eftjex animo amplcdijneque ab Atkanafij formula,vcllatum(vt dicitur)vngucm difcedere.Profitentur præterca, fc nullam ab ii; Ecclefiis, quæ in ilia fidei régula, amp;nbsp;confeffio-Dum formula pcrman{erunt(quales funt illuürif fiinorum amp;nbsp;potetiffimorum Eledorum,amp; Prin dpum Auguftanæ confeffionis Ecclefiæ ) fecef-lionem fecilTc,aut facere vellek Poftrcmó nun-5quot;am vfquc adhuc abvlla huius generis Ecclc-^2, quæ in Apoftolorum dodrina perfeuerarit, ’lt;lmonitos,aut reprehenfos fuiffe.Quod fi Pari-^tnfiscamificinæ cruore amp;nbsp;cædibus infinitisa-^olcfcentuli conterriti,Regifquepotéti(fimi co-fpfduaepr^fentia permoti,multis poftremó mi *itum armatorum gladiis circumucti,ca quç vel facere,vel pronuntiare iuffi funt,inuitifecerunt, ’cpronunciarunt,non liane legitimam ac folen ''cin,amp; qualé Chriftus indituit, Apoftoli amp;nbsp;Apo ftolici feruarunt.Ecclefiafticæ commonefadio^ nisformam habendam effe : præfertim cùm ali-(Iuant6 pöft,iccuperata libertate,protcftati fint, f^quiequid illius fecerant,inuitosac minis com pulfos feciffe:fuçque illius infirmitatis veniam à Öeo,8f Cliriftianis palam,pro concione,in Ec-defia reformata poftularint. Ex contrario verb demondrant, Vapam Romanum iudicio maxi-

mæ partis Eiiropæ,non modo inter hæreticos^ fed ctiam tanqiiam hærefiarcham , amp;tad:ionis principem,auftorem , duccm damnacum elfe. Primùin quia fabula, impias, amp;nbsp;blaipheinas de falfis monachorum miraculis, in Ecclcfiam in-uckit , amp;traditiones ab illis quatuor annquis conciliis alienilTimas : qualcs fuperiùs protuli-mus de commentitioPurgatono.deinuocatio^ ne mortuorum j de venerationcimaeinum , de quotidiana renouacione facrihdj Cnriiti m mil fa,de idololatrica panis amp;nbsp;calicis veneratione,de prohibitionc coniugij, de monachis Dominica-nis fub Virginis Mariæ ftola occulcis, de pluri-bus amp;nbsp;maioribus miraculis à j^ominico amp;nbsp;Fran cifco fiftis quàm auraCbrißo , aut ipliusapo** ftolis-.quæ funt blafpliemiæadeo nefanæ, fccie-*. ratæ,arque impiæ, vt illarôm commemoratiorte piorum omnium animi cohorrefea t. Deinde quoniam dominatu ac potentatu Regio iu Ec-elefiam vniuerfam arrogato, adbibitûque ad cumruendiim amp;nbsp;ornandum adminiltris amp;nbsp;fa-tcllitibus, fatrapis, amp;nbsp;Cardinahbus purpuratis» nouæ fc fa(Sionisamp; Synagogæ ducem ac princi^ pem profeffus eft. Poflremô quoniam quadrin-genrisab hincanniscontinuis, omnium Chn-Hianorum Principiim precibus rogatus arque admonitus,vt emendationem amp;reformutionem

aliquam admitteret,fupcrbèpoftulaca amp;nbsp;pieces illorum repudiauit. Cuius rei.nc longms telli-monia petantur, patrum certc atqueauorum noftrorum memoria teftis elfe potent,ex concilia

lioConftanticnfi,Bafilicnfi,Florentino, amp;nbsp;Tri-i dentino: in quo po ftremó,non modó falfe amp;a-' dulferinæ doÔtrinæ fublatæ non funt, vetùmc-tiam magis ac magis confitmatx:7t iam dubium ncraiai efle polTic, quin tres illæ notæ , quibns pau|ó antè dicebamus hçreticura abOrthodoxo internofci, euidentiffime in Papa Romano ap-pareant. Quac cum ita fc habeant, fatis iam per-ipicuum efle arbitramur, cuius momenti ha:c a-pud Regis Gallias coniHiarios effe debeat Papæ Sixti acenfatio, cui fc maxima Eurojte pars fuo-fetipfit. fimul intclligitnr, cuius auftoritatis efie apud cofdem debcat hæc ab illo contraRegem Nauatrum amp;nbsp;Principem Condæum inftituta criminatio. Nam,vt illum fuo etiam (vt dici fo^ let) gladio ingulcmns, ecce in ipfius Decret.14. diftin.i. multis^aïTdm teftimohüs traditur, la-pfum in hærefim non polß ali quem officio pçi-uar^j vel fententia innodafe : velut in c. acafius. ^* fgt;‘^o^e^piÇcop({Sf\nc[’aït,tn biereßm iam damnatam lapfiu ejl^anti^uaexcommuntcattone damnatm, a-lus damnare non potefi. Jïxcommumcatw enirn a^ lioi exlt;xgt;mmunicare non nafet. Quod idem feq-confirmatur,hac fubiefta ratione: Li^andinam-•jue velfoluendi potefiae nerie , nonfaf/is facerdoti-lgt;utaDominotraditaefi.amp;c c.fec^ A^anet Petripri-uUegium, nhtcuni^ue ex ipßta ai^uitate fertur iadi-««w.Facit quod fetibit laf.in conßl.i45.requifi-tus, num.}.vol.i. ^nod Papa nonpotefi fine can fid ^itetn^uam tn di^nitate coniJifutkm deponere : quia ' poteflac data Petro , adpafcendum eues Chrtfii non

exteaditur ad fiepandum eOi, c. ip nouo. 11. ijift* man et enim poienfia Pçm,dttta ‘verè mdteatj^ cia-uü mnemt.d.c.manct.amp;c. hoe idé feribic Abb, in c.vlt.col,pcu. amp;nbsp;vl^.dc confirm, vtil. vel inut. amp;nbsp;in c.conftitutus, col. j, de rehgiof. dom.,^ in c.vlt.dc poftul. prælat. amp;nbsp;in c.de multa, de ,præ-bend. Planius exiam Iaf..inlt;:onfil.9). requifitus, V0I.4. ^^ndo Papa,in(ÿiiz,impeteretur de hare/t, cam sè hoc crime» pojjic depom, c.ß Papa, t^o,difi. per hecdeßwt eße Papa, cam ßt extra Ecdeßam cathoheam: tux ta not.per /»»ecent.i» c.ex parte,de verh.ßgmf. amp;nbsp;eodem modo ^nando Papa effet cri-mmofiu »o/sritu^, dr^rauté^as crimmtha^ irretitat, ita lt;^uod Ecc/eßarn fiapdaUßret, lt;^c. Item col.5. Sedfortius ^enuft ^loßa irita , ^uam totut mmtdai aliénât in Â. ç. ß^ P apa, ^uodatiam de ahio crtmitie, pütaßmonß , ^c^ adaßeri/^uod ßtngtorium, dl“ ^d-monitut ff^p eß incorri^thi/ß, tta zgt;t ßadaffet Ec-deßam Î)ei, ppteß accßßtri cum haheaturpro hart-tico: (^ßc Papa nonß/tan p-o canffa hareßt , fid e-tiam pro ^uocun^ue alio crimine, in^uo Papacotn-rnittit exceffumfcanda/ifaniem Ecdeßam, ß ßtmi-torium, ^ Papa Jß tneorri^^ihids, peteß actufari amp;nbsp;pn»iri: r^uia »otoria inohedtentia habetur pro harefi-ffnde f]^utP apapoteß pro hareß accußri,ö‘ddMfi, ^^'^^dapro ^uecu»g^ »otorio crimi»e,f» ^uoßtincore dlfbilii.^ui»etiam Edin.i»c.ego N.de iureiur.Pa-pa non Canouice ehecha eßdiabolnt,»on habenj da-fi^t re^ni ccdorum, fed inferm.

VEniamus iam ad tettia nullitatis cauflam, quam elfe dicebamus, defectum forma: amp;nbsp;ordinis îudicialis.Nam vt quondam ab Oratore fummodiélum eft,quidindignius, quam qui neq; adeflc.îufl’usfit,ncqjcîtatùs,neq; aceufatus, de eins capite ac fortunis ornnibus iudiCâreî De-móftratü eft fuperius, forma banc atque ordinc ccclefiaftici iudicij à Chrifto amp;nbsp;ipfius Apoftolis inhæreticis iudicandis inftitutum fuiHc, primü vealiquoties errons fui cóuincéretur : tu,n mó-nitis,Êcclefiæ non vnis,fed pluribus acrepeti--tis non parèrent ,Ÿcd ( vt Auguftinus loquitur) Contümacitcr refifterent, atque in errore perfe-ucrarent »tufn, inhoftium aeprofanorum numero habèrentiir.Monitionibus igitur opuseft, amp;nbsp;caufe cognicione folcnni ac légitima Non ignoràbac Deus, quid contrafuum interdidum Adamus amp;: Eua commifiirent. euocauit tarnen vtrunquc,amp; quail qu*ftionem caufæque cog-nitionem inftitiut:ac tùm demum in illos coh-uiâos fententiam pronuntiauit.Non ignorabat idem , feuctilTimus flagitiorum vindex Deus, quanto fe fcelcrc,amp;quam nefatio Sodomitæ,amp; Gomorrhaci poUuilfent. Verumtamen vqmor-talibuspurifdiâioncm cxcrcentibus æquitatis exemplum præberct.caufæ cognitionera fofee-pit,defccnfurumquc fe amp;nbsp;cogniturum dixir,

qnod çtiain Caoonirtæ mukis verbis tradiderut in i.q.i. padira ji-d præfertim in c. Dcus onini-potcns.Sed amp;nbsp;cademi fctiptura alio loco tefta-tur,fcniorcs populi Iudaici,qui ad radices mon-ris Sinai res iudicabant,nó nifi vtraqj parte audita , amp;nbsp;caufa winquc perforata fentenriam p’-onuntiaire.Quincnani ludæi quamuis mali-tiofe perniciem arque interitum Chrifto mok-rentur,ramen vfitacuin iudiciorum ordinem có-leruaru'nt,vt illum apud Caiapham Pontificem maximum amp;nbsp;iudicem competeneem reum face-rent : ri'im eundem comprehenfum adeiufdem Pontificis tribunal adducerebt, fimulquc telles in fuam aceufationem producerent caufa igitnr vtrinque diéla cd : rogatæque confeflbrutn fcntcntîæ:ac turn dcmum, ordine iudiciali fetua to,pronuntiata condernnatio eft.Sed quid opus dl plura ïcura in adultcrio deprehenfa mulicv fiiiH'cr,vt fcriptura loquitur, iTravTonfäfiu, neque quifquam clïet,qui aduerfus eam aceufationem inditueretjac telles pródiicerct , tim Chridus, Nee cgo,inquit, te non conUmóljWïi damnabo. lob. 8. Item alip loco : cum Iddæi’quodam die Çhridum'mauditum condernnare vellent,tùm eos Nicodemus bis verbis increpuit:An lex no-dra vllum bominem condcmnat,quin prius au-ditusfit,amp; dccius fiiólo cognitum’Denique nibil ed de quo veteres Cbtidianorum patroni, in bis Tertullianus, Arnobius,Augudinüs, La-étantius tatopere qucranrur,quàm quod etbni-ci Cbridianos inauditos , arque mdifta caufa paffim

F V L M É N.'' . i8f paffimac tcmcrc damnab^nt.At horuna Ethni-corum temeritatem PapaSjstus amp;nbsp;eins aflefló-res Cardinales inhac infaniffima Declara-TioNE fecuti funt jCiitn fupradióluScrcniffim. Nauatrae Regem amp;nbsp;Illüfttiffimum Principem Condarum, non dico inauditos , fed ne adeffe quidem iiifTosant citatos, Barbara amp;nbsp;cydopica quadam arrogantia condèmnarunt. At cnfm,di-xerit fortarte quifpiam , condemnati finie illi Principes j non fimpliciter’ tanquam feretici, fedeónnexè tanquam bæretïci notorij^;amp; ma-nifcfti.Sicenimmultis locis in illa furiali decla-ratione appcllantur.Eft au tem inter Canoniftas hoc-ius receptum, vt in manifeftii amp;nbsp;'notorifs criminibus accufatione,amp; ordine iudiciali opus nonfit.c.manifefta, amp;nbsp;ede.feqq.i. q.i. Ex quo concludi volunc, cum fupradidi Principes palam atque aperte fc ab Romana fede defciuiffe profitcantur,nulla vel citationc,vclacc(ifationc Vel caufe cognitfone ad eof condenandos opus iuifle. Sed facilis ad hac obiedionc refpófio eft: caque triplex.prior cft,quod Papa fumifpro co-, ccflb, quod ei à maxima GhtiftianitaVis''parte fortiter negatur, religioncfnpradiclorü ptinci-pü ac tam multoió aliorum Kégum aeptoccrû idé fentientiu efle hçteticâh'ac'piôindcùbfurdû cflc,Nocorios hçteticos appeUarl cos,qdï nchç-rctici quidem funt. AlteraTcfoónïi-o eft, quod omnia illa Dccièfi Gratiani-èapita i.'q. i.qux obiici nobis poflent , nulla ejépiutc ad crimen hærcfis pertinent : fed f vtNÎcolausPapa c.tó.

loquitur) ad opera carnis:quç ( queraadmodum ex Apoftolo eodemloco fubiungit) manifeüa funt:veluti homicidiunijatrocinium, ftuprnrn, inceftum , adultcrium, amp;: cæccra confimilia. Neque omnibus illis locis vox vlla de hærefis crimine^cperietur ; quod crimen à carnis ^pc-ribuSjamp;.cætetis malcficiis eo diferepat, quod in hastefi damnanda perfonæ correéiio amp;nbsp;emenda-lio quæritur: quam Paulus iccirco )'«-3-s«sh' ap-pellat,eodera ipfo vocabulo, quo Plato earn ca-rtigationem norainat,quæ adhibetur ernendan-di gratia, nam in rcliquis pœnis non perfona: delinquentis emendatio quæritur, fed alnsexc-plü,datur,vt homines eófimilis pœnç metu à tna leficio ^eterreantur.Qua de cauflais-apdJ'e/T'f** ab codera Platonc nominatur. (Agell. 6. c. 4-amp;^ Plato in GorgiaJQuamuis igitur quis in aliquo rcligionis articulo caligcc, raanifeftó eriamcr-retjàc ^batur.non ramen continuo vel ab Ec-defiæ communione arcendu^ eft, vel in iioftiü, atque (vt Auguftinus loquitur)inimicorü exer-centiunj numero habendus eft. fed femel ac fe-pius admoucndusjc^ftigandusjcdoccndiis, ne-que priijis à fiddiupi,communione fubmouen-dus, quam fe contumacem ac pertinaccm oftc-dcrit:atque(yt eiufdem Augnftini verba vfurpc' mus)cQptumaciter Bcclefiæ reftiterit-Quare cu fupradidi Principes, neque vllam doólrinani profiteantur,à fidei régula (vt fuperius diximus; alicnam,fcd quatuor fuperius à nobis nominata Concilia ftudiofiffimc ampledantur, neque ab

vlla EccleliaApoftolica;quç(vt Tertullianus dc-fiuit)in Apoftoloru dodrina perfeuerarir,finc re preheiifi,nequcfein difcendo contumaces pfæ-bucrint,Scd fi alicuius erroris oóiiincatur, emé-date parati finf.’fine vlla eundbeione concludi-n^us, Nullitatis eau da: à hobis tertio loco pro-poficæ abunde fatisfaftar» fuüre. Quid mulraï Nam etiam Canoniftarum iure tota hæc Papæ Dedaratio iniuft3,amp; irrita ede cóuincitur : qua-^oquidem vbi vel non iofta ex cauira, vel non^ fouato iudiciali ordine émiiraexcornmnnica— do cd, tum ipfa excommunicationis malvdi-äio, in caput malediccntis redûdare dicitur.De . iniufta cauira teftimonia extant ex fcriptis Aii- ’ guftini in c.Temerarium,eod, vbi üc fcribit.T* e~ nerarium indicium p/eyHmfue nihil»cce/ eiideijtia i(mere iudicatari ei autem ^ui temere indicat, ipfa temeritasfiece/feeji »öce^f.Item C.fcq. ^uid oheß homini ^uod ex tlla tahtda •vult illufn delere huma-^iti^norantia,fide lihro ‘viuentiuw non delêlt;it ini-^ua confeientia ? Senti de ^ugußino ^ ^ttic^uid li-lgt;et. Sola me in oculis Dei emfitentia non accH/èt^t amp;c.Etfi,exeodem Augnftino hæc proferuntur ' Etfad tempus damnaris ah hemine, aliud effclla. terrena, aliud eß tribunal cceleße ;ahinferiori acei-pitfintentiamß fuperiori coronam. Item in c.illiid planc^ex eodem k\.}^ai[ino.lUudplané,non teme^ re dixerim^i^uod f^uif^uamfidehum fuerit anathe-matifatus iniufiè,potii(S ei ohtrit ^'Hifacitjtfuam'^ut v hanc patitur iniuriam- Spirit’te enim /an^us babi- ■ tansin/ann:üi,per i^uem ‘jnif^ue U^atur, autfolui~

184 ' B R V T V M tur/mnurttam nuü inherit panam.la ordinc autê iuJiciali primo requiritur citatio, amp;nbsp;citati coii-tumacia, 11.4.5.0 Epifcopi,c.nemo, c.ccrtum,c. ex parte,cap.cùm olim.Dc fcncen. excommun'. vt^«Mjinqiiic Floftienfis,/» alii^uü luffia vel mo-Mtm »o/uerit maleßeium emedat'e.Hod. in Summ. tit.de fcnt.excommunic.num.7.glo(.in c.Staiiii-miis.cod.tic.in vj. Requiritur præceteà vt exco-municaror,fic index competens : alioqui iudicis incongrui excommunicatio nulla eft.cap.ad 110-ftram,De confuctud.vbi concord.in glolï. Tet-tió fi excommunicatus légitimé appcllauit, aut appellationis locoidoneèüt proteftatus.c.folct, amp;nbsp;c.venerabilem,amp; c.per tuas.eod.tir.in vj. Na allegans fententiam nullam,quamlus non pétat fc abfolui,fcd (vt in hac caufl'a vfuuenit ) légitimas nullitatis caullas proferens præfertim tanto numero,amp; tam légitimas, audiendus cft : arque interea fententia fufpenditur: vt communiter iidem Canoniftae tradunt.in d.c. per tuas, amp;nbsp;in d.c.folet.Pari modo fi fententia continet erro-rcmintolerabilem : vt per eolde Ganoniftas in d.c.folet,amp; d.c.per tuas.velut in hac caufl'a 110-ftra,vbi Bulla Sixti Papa: manifcibflimis errori-buscóuincitur: quemadmodû in poftrema nullitatis cauflà demonftrarûeft.præfertim vbi fententia perfpicuè continet errorem fadi: vt notât Ang.in Summ.contraglof.in d.cap.per tuas. Nam fententia ex falfis allegationibus pronun-tiara ipfo iurc nuIla cft:vt paulb antè copiosc docui mus.

SVpereftf quarta nullicatis caulfa , ex ftulra conceptæ ,fentcntiæ formula. nam , vt dt-Ci 'folet j ftultitia fermonis , mentis ftultitiam indicat.l.pen-D.de eond. amp;nbsp;demonftr4*i.$.pcn. amp;nbsp;vk.D.de ædü.cdiôf.Itaque Iudex ineptè,(ful_ tè amp;nbsp;abfmdè lèntentiam pronuntias,ftukus ap-pellatur.l.vit.C.de fideic.libert.qualein hóe mo-nachum Francifci Bernardonis dileipulüfex hac ipfius fententia amp;: monachali bulla dembnftra-biraus. Sic enim exorditur: j4ó immenpi teterni f'tgupoteutta Ji.Petra eiu/^tte fHCCf/fonl^M tradita tuéïoritoiiomnei terrenorum -jRegum (^ PhndpHm fuperemtnet Poteßates.Vz fentètias loquicur car-nifex-At vetus Dialeóficorum pr^ceptum eft, comparationes non nifi in rebus quæ generis e-iufdem funt, vfurpari. Quidveró commune eft inter auftoritatem Apoltolis tributam, qua: ad tcligioncm amp;nbsp;confeientiaspertinet, amp;nbsp;pbtefta-tem regibus concc(ïam,quç in ciuilibus amp;nbsp;poli-ticis rebus verfaturdtaque proinde Bardocucul-lusnoftcr loquutus eft,quali dixiflct;Stukitia di fcipuli Bernardonis tupereminee auriculas omnium onagrorum,qui funt in Arcadia. Vctiim-taincn vt lerió aliquid rcfpódcaïur,prodcat hæc in medium conclufio. Non plus habet lucccf-for Iuris,quam quâtum audor huis habuit. Petrus non habuit audotitatem fupereminentem poteftates regumded üs tanquara iuperioribus

parère iulKis eft. Ergo etiam ft Papa eftet Petrj fucceftbr (quod fiipcrius falfum efte docuimds) ramen Regibus inferior parère illis deberet. M-fumptio perfpicua eftex illis verbisOwr»» amm^ FoteJlatf^a^ fnperemineti^m fubie^la eße. ^Mß^u» ppponitfipoteßatt^Dei ordinationi reßßtf.Kom.ij. Sußgere ipßjy'vtfi ß^ßtant Principatiirtu ac Po- j . teßadixtiiVt o^temperentJTia- Swie^it e^ote cui- ' W hnma»ic ordinanoni,propt Cf Dommu: ßue Pe^h z/t i^titfitperemmeat: ßue Prxßdtlgt;tti,'vt i^tdper eum nùttufitur.i.Vctr.z.Sed quid apud Papa Scripture Ecræ apótoriias valebitînam vnoiam hoc ver-bo refelletur: Cohftantinus ornnia Papas Occi-dentis régna do}aauic, ftatulcque vtlmperato-rcs amp;nbsp;Rcges,ciin equura afcendenti ftrepam teneatjaftedas eidem fe præbeat.denique vt hu- ( nu pcoftraci,ofculum ipfius pedibus fetat. Hæc eftilla,quam hoc loco fignificat, Paparum fu-perei*iinentia:qualis Dei fui Francifci, vel fuit quondam in terriSjCÙm inmediam aeris regio-

, nem fublatus familiariter puin Chrifto fabula-batur.vnde frigoris iUius vitandi caulfajcuculla-tum veftimentum induitivcl hodie eft in cœlis, vbifuper Cherubin federe diuaricatus dicitur. Sed iara fequentia videamusiSr^^z/« inpetra eß ‘ßßefij,nec z^His aduerfantihm, •ve/ etiatnfecitndti ßaiihw a recto curßi defle£lit.lLcqüi3 antèhaç aii-dierat, velaudoritatemin petrapofttam naui-gare.yel nauem aliquam fecundis flatibus à re-ólocurfu defledi? Verumtamen vtcunque na- ' uisiftanauigct.fuperhis demonftracum.cft,ei ' qui 1

F VEMEN. 187 qui fein eins pappt federe i clauumquc renere gloriabatur ,'ne in ima quidem fentina locum rdiftum cfl'c.Confimile illud eft quodIcquitur; Si tjuas ordinatiom Dei yeßfiente t inuenit, ftmiore has zundiua vldfiitur.Qy^iCi verb vel in vrbe Ro roa,quod flagitiorura omnium domicilium eft, nullis ordin^tionibus Dei rcGftatnnvel Papa vl los iftiufmodi refiftentes l^uiorc vindióhi, vlci-fcatur.AcPccrircha Mantuanus,Sannazanus,amp;: dij complûtes Itali Romam appellant fcelcrum otniiium officinam,Babylonem,Sodomü, fcho-bm crrorum/emplum hscefcum/cociom pet-fridæ frontis.

ƒ pudori»'Vtüaf:/inonpatinnt!irfafdgm^gt; Et villa vofweas.Eoma efi iam tofa iHpanat.

Caria Romana nonpttit euernßne lana, Dantes exaudit:non danti^us hoßta claudit. Item B.Bernardus lib.quarto de ,confid.ad Eu-genium Papam, cap,1. .Quem dabis mihi de tota maxima vritf^Hi te in Papam receperit, prêt io fett ßepret^ non interueniente ? Ui inuifi terra O' cœlo^ Wique iniecere mantes: imp^ in Deum:temerary in fanHaßedittoß in inuicem. Item Petracha in Epi Hol. ^Mct^uid de UJ^ria, velÆ^yptia, Baby/one, ^Mc^utd de Labyrinthis , ^nic^uid denijae de U~ uerni limine,de'^ue Tartarei^ßJuis ßnlphurilnis le-

aitKrJjwc T art ara admotumfabula eß.Hic t'arrifi-cu^fimul ^ terrifies JVifarod.hic Pharetrata Se-mramis.hic iuexorabtlù Minos.hic Phadamantut^ hic Cerherw^vniuerfa deuorant. Hic T aurafuppo-fita Pafphaé, »lixtum^uegenM, ^uod Afaro ait, prolc/^uc hiformiijAîmotaurm tnefi Keneris mom-meatanefanda. Piiepoliremo ^uic^uid confafum, ^mc^aid atrum, ^utci^utd hombtle v^uam efi autfin^ieta^aßieiof: ç^, t/t breuiler dicam, fee/eram acdedecorum omuiatn featiua. Quid ad hæcPapâ nofter?Audiamus elogium vibis Roms ex cap* fundamenta 17. de elcôt.in vj. Poma, inquiries? reasftalla,popular electa , emit as facerdotalü, dquot; reaia,perfàcra?n B. Pétri/idem caput totiworbis e^Siî.Ecquodfuit vnquam tam perfrida fronte proftibulum,cuiult;s ex ore diótum impudetius prodictir? aut quid de monacho Bernardonico noftro dicemus, qui quæ tranf-Alpcs fiiint, cu-rat:qux domi geruntur negligit?cùm Paulus fta-tucrit,ne quifamiliam fuam regere non poteft, ei regimen Ecclefix committatur. Sequitur. ^uamaic p^tenttores de/ilio deijciens, velutfuper-bientii Luctfen mimslros ad infrna terra deruréa-tvrproférait. C^am amenter monachus femu-Icntus incurrit in locum Ifaiç ex cap.14.qui pro-prié in Papas Romanos, amp;nbsp;vniuetfalcs Ecdefix facerdotes conucnit ? Nam Gregorius Magnus 'dilucidè teftatur,fub perfona Nabuchardnofo-ris Papam vniucrfalc dcfcribi.Inducuntur quip-pe in inferis Reges amp;nbsp;Principes daronari, quad port Paps mortem ad fe venienti gratulan-di cauG

iH'Jnfermu expanit propter te in occur/km aduen-tw t»i,exur^ttnt tihi mortui om»es Principes ter-^e. Exfiir^ufit ex Sohjs fuis omnes reges gentium, te^ue, his affantar •verbis • Etiamne tu infirma-^ns es^fieut nos , i^nobis fimilis/abuses ? De-tra^a efi- ad inferos /uperbia tua. Ruanda ceci-^tHi de cœlo JjUcifer , fili ^ur^ra cp- fuccifus es tgt;d terram, lt;^ui territabasgentes ? Pdt tu dicebas ia tarde tuo,Cœlum afiendam: Juperfieras cceli èxaJ-I ‘‘do/ilium meum. a/cendam fitper altitudmem nu-^^gt;amp; fimilisfiam altfjjimo.^i te videbunt,dicent, ^urn htc e/}qui conturbabat terram, lt;jr conçut ie-■ ^otregna ? Nunc Gregorium audiamus ex lib.4.

'pift.cap. 81. vbi locum ilium Ifaiæ ad cum qui ^'^Papam amp;nbsp;Epifeopum vniuerfa1cm profiteba-, tur,accommodans, ^ficendam^inc[\iit,/upcr alti~

“idinem nubium: fimilis era ^ItiJfimo. .Quid enim ftatres tui omnes vntuerfalis Ecekfia Epi/copi, nifi ‘’fa (cell fitati ^uibus dum eupis temetipfum i/oca-iulo etationis praponere, eorum^ue nomen tui Com-fwaiwne calcare , i^uidaUud dicis, nifi, In ceelum feendam : fitper afira cœU exaltabo/ilium meum ? ^Hos dum ve/irafir at emit as deficiens fitbfie preme-tt conatur^^uid altud dicit, nifi hoc t^uod ab antigua kfie dicitnr-,aifcendarnfùperaltitudinem nubium^ ^uxeunSa ego cum/lens resficio,amp;cc. Quibus ex Verbis mtclligituv ^ locum Ifaiæ de Lucifcro in infima terr« præcipitato , amp;nbsp;eins ferocitate in inferos depr^fla, non ad Sereniffimum Regem Nauavrenum (quo nihilmanfuctius, nihil dc-

mentius fol intuctiir) fed ad Polyphcmum no-ftrum Sixcuin quintum, amp;nbsp;eins in conculeanda Regum maieftate fuperbiam pertinerc. Qnod fi fuo Cyclops illc gladio iugulâdus cft,eccc text, in fuo Decreto dilucidum,de pœnic.diftinôt.a-f-qui verb reprobi, vbi feriptuin ita eft ; Z«o/^ duw de fe fitperbie^do prafitmpfit, ex Pmrad^fi de' teclm efi ininfernum. Item 25. q. j. §.hinc notan-dam: JValgt;Hchodnofirdnmihcorde/ito fitperi^iende diceret, Nonne htteefi Baby Ion, ^uam e^o condidi, t^c. flatim mutaud DeM rationalem eiw men-tem, ^ vnmutaatt eum in formam igt;eßia/itatii ^vt dû hominilna fitgiens cum^efiijj wueret.Qaè ’vet:' ba commémorât, ad Papam ea referens, (quod fummè notari volumüs)amp; laudat Ludouic.Rü-man.inconfiI.vlt.num.i.Sediam ad rcliquapct' gamus,fi modb quoniam de fede Lucifeti inft:-tutacommemoratio eft, illudexlibri Confot-mitacum fok 38. afetipferimus : FraterPacificus ra^tm in cœlum , fine cärpore, (ùte^'exira ierpi^i Fietes noua ( confiderent Icftorcs quàmTmpiê verba PauL nefarius monachus irridcar) (ƒ zndu en caelo multos fides,inter ^uàs vnam vidit erninen-tiorem a/^s, ornatam lapidepretiofi. Et audmitnn' 1 eem deeentem fihi, HaefidetfuitFudferi, (ÿ- loco eins fidel) te humilts Francifiees. Atque hoc nirai-rum eft, quod fuperiùs diximus, Francifeum Bemardonem vna cum ceteris fuis hiftrionibüs amp;nbsp;comœdis locum apud Luciferi regnum habi-turum: vt non magnopercquærendumfit,vtri digniorfelladcbcatur,Francifco,aut Papa: Sixto quintO)

quinto, Francifcanici ordinis antiftici.Sequitur in Bil 11a : Pro incumhenti noiitt pcc/efiarum ofn-gt;iium,pofgt;u/erum, MgeKtiMmfolüeiiudiflfy. Papx ! quantum in fe Pantocucullus nofter onus fufcc-pit,cum amp;nbsp;Eccicfiatnm omnium amp;nbsp;populorum ac gentium curam ac follicitudincra in fuos hu-Weros fuftolit? deineeps mirati definemus, quid igt;t,quód Pi^ores in ipfiiis imagine nitentis for-roam eftinxerint. Vix Atlas , quem fuis humeris cœlum fuftinuilTe fabulantur, gtauius in fefe o-nusfufeeperat. Quid igitur nobis fict, fiPapa lub onere ifto tanto , quod fibi vuiincumbere queritur, labafcere ac fuccubere incipiat ? quam ægritudinis cauflam melancholico cuidam fui(-fc aiunt, metuenti afliduè ne Atlas ƒ qui randiu tantum onus fuftinuerat, aliquando fuccumbe-tet. Sed iiiuat nos GuiUelmi Budxi viri-,non minus (Vt iam ante dixi,)patriaï amantis, quam c-roditi de his A tlantibus facetam quandam nar-rationcm,hoc loco proppnere, ex ipfiu's'quinto de Affe libro : Cotteionanr quidam perlepid/ts^in^ quit, (^ facets cauitJari^ non ira pridem in eot/èie-int^'vt diceret eoi fibi tales videri, tpualesfint in a-äibw ficris mutnlaresßatua, lt;jtta pilis ant column is imponuntur, Ktenimiliafimulachra judidam 'veluti oneri cedentia videmns, ^ua vel mutulorum vicem fiifiinent,vel extra al^acos mutulorum porreSia fint, ram^uè fpectem tntuenti praigt;ent,vt magnopere niti operi ferundo at^ue infidi^tre videantur.- cum reuera Cen/u fint carentia ; ac nihil ipfa facie nitentium fà~ gt;ttamadiuuentfirmitatem.' ita Atlantes tfios fan-

Ûe/fitfnmùfitipis ce/urMarum tn frne Dfifgt;nf»./u-perpofit.es,fitûu.ù^4 /guidera ilia a?»pittudine,appetla-tioa/tm^^ue maiefiate venera/idortan Jenum infiaf, fa»S}ùa^mffueprafei(i'âf ntoris efi,/peciém^He luai-/entampyaberegrauiJJi/noraftiPairumJàftÜMariutH Domini fa/cienttnm; ßapidam autem eommigno' rantiam, aut incurtam djlßlHta^nfntHenttl^i^ paître, cas ntiiilo vtiiforesfiataii /apideis ejfe. Hacc Bu-dæus. Sçd ne illuJ quidçtn prætermittendum vi-detur , quod Antoninas Acchiepiie. Florent, quem fuperiùs aliquotics;,çommcmorauimus, nos docuit) cùm onen-tanto Papa iampridein fuccumbere cœpille't, repertos efle, qui eumia-beutem fuis humeris fulcirçnt, nempe Mona-plicis Dx^nnnicanos-Nam Hiftoriar.part.j.tit.ip ^.j.fol.tgniicfcribit: Dominiez PapamInnece»“ tium adijt, (ßßi eo pet^t, vt /ûum pradicatanam ordmeiKfonfi'm^ep.Papa.prtmtfw fi diffia/em tx-^ Ijihuit. atnePier^uadam Deo fléireKeiafife, •viditi» fimms i^aod Lateranenfii Ec^iefia ^uafi fit if corn-pagilité refiluta tgratteia filtto mttiareturratnaf/h lt;juod ctirpi trementfiinuiac mœrexf asficéret^exadi uerfi vtr Det Domintcue occurrelat, ^ut humeris /uppofiis, lûtam tüam^afuramfiilrtcamfifitHia-, lai: cuius guidera •vtßeffisxß fjoMtatemadmtrans amp;fi^fiificationem prüdester isteUigens, Domimci peattonç^m hiiariter acceptant^ ; anno Dommi cia c c x. Hæc ille. Sed quid fi etiatn Dominican!) qui armes iam amplius trecentos fuis humeris ruentem Papatum fultinucrunt, ipfi qooque la-bafeere ac debUitari cœpciint î Repertum eft al-reruin

F V L M E N. 19} tcrura columcn fubfidiarium. Nam lefuirænu-per exorti func,qui defeflïs Dominicanis integti ac recentes fuccurrerent.Ita rcs(vt in vetere pro-uerbio eft) ad triarios rediir. quibus iam debili-tatisPapafummæ rei diffifus, ad hoe brutum excommunicationum fulmen defcendit. Scqui-1 turin bulla: ^tno» fi/ttm famvlatvs nojlri, fidetiam omniafutura tempora cunSlts Chrifitani ' orbieparttbMpacem afférant, De hoc F A m v L A-) T V s genere fuperiùs didum eft. quod in co Verfan docuimus,vt Reges amp;nbsp;Imperatores Papç cx equo defcendenti ftrepam tencanc, vtcidem in oppida ingredienti feruilcm pedifequi ope-ram prasdent : vt eidem in regali folio confiden-: li vencrarionem amp;cultum diuiniim præbeanc: folóquc proftrati,amp; ad pedes ipfiiis iacentes^ad ieftincandam feruitutem calceis ipfius ofculum ferant.Sed quid hoc verbi eft: fi oc tempore dam-namtee Hlt;ereticos,'vtfittura tempora orbi Chrtßtano pacem afferant? Nunquid nifi pranfus,potus, c-brius Sixtus nofter fuiflet,fcripturus potiusfuc-^it^Ktfatans temporibtes orbi Chrt^iano pacem af-* firamits ? Sed pergamus ad reliqua huius Bullæ oracula.Sic enim fubiungit: la GaUta re^no Chri-ßiana religio omni tempore -viguit, tanta^ueregum Ulorum pie tas, fides,ac deuotio finit, tot in fiomanam Ecclefiam mérita, vt Chrilhaniffimorum cognomen ab eafint confeenti.Si omni tempore religio Chri ftiana à Regibus Gallorum tantopcre culta eft, quid ita tot Papæ, tot Gallorum Reges totics fuis iftis infanimrais execrationibus amp;nbsp;profcri~

ptioiiibus incefferunt. Merces fcilicet hæc fuit amp;nbsp;gracia, quam Papæ pro tantis Gallorum Re-gum in fe amp;nbsp;federn fuam mericis ipßs rctule-runc. Nam quiequid potentiæ Pontifices obei-ntne , id omne ex Gallorum Regum benefieüs amp;nbsp;largitionibus immenfis cos confecutos confiât, ac præcipue Regis Pipini amp;nbsp;Caroli Magni, amp;nbsp;Ludouici cognomento Pij : vt fuperius dc-monfiratum eft. Sequitur, ^rmanofira, i^uienon cama/ia funt in duos i r Æ F i l i o s Henricum quondam Negern /^nuarrum^ç^ Henrtmm ohm Principem Conden/im exercere compedtmur. Car-nalia certePaparum arma non elle , fed ferrea, amp;nbsp;(vt Bonifacius odauus loquitur)matcrialia,fi quis ex lolij fecundi gladio,quem fuperius coiu-memorauimus,non meminit, at ex his eiufdem Bonifacij verbis cognofcet: in c.vnam fandam, Excrauag.de maioric.amp; obed. Certe ^ inquit, ^u* in potefiate Petri tempera/em g/adium eJJe negafi ?nalè z/erhum Domini attendit profèrentisiConuette g/adtum tuumin-vaginam. vter^ue ergog/adiM e/^ in poteva te Ecclefilt;e : fjtriiua/ts fci/icet g/adiM (f materialis. Ecquis Sannio magis ridiculus in comœdia vlla fuit quam Bonifacius, qui gla-dium Petti, quem pifcacor forte tùm ad zonara alligatum gerebat, dicit eiufmodi gladium fuif-fe,qualcm Paulus fcribit à Deotributum clTc magiftratibus, vt in facinorofos amp;nbsp;damnatos a-nimaduertant ? præterca quanta ifta eft ftolidi-tas, ex co quod Chriftusvetat Petrum vti fuo gladio, eumque iubet diftridtum ab fe gladiura m vagi-

in vaginam recondere, hoe modo argumentari: Liccre ergo Papis vti gladio maceriali? Videat igiturSixtus nofter, quarationeab iftafefecx-tricec repugnantia : Paparum arma non effe car-nalia, amp;nbsp;Papa habere ins gladij temporalis, ma-terialis,fetrei. Arma Paparum nó effe ferrea,fed Regem Gallis à Papa iuberi ferro, armis amp;nbsp;ca-ftris Nauamim Regem agnatu fuum proximum infedari: amp;nbsp;hanc fuam fententiam hc cxequi,vt incendiis amp;nbsp;cædibus vniuetfa Gallia complea-tur. Nam hoc illud eft, quod eodem loco Boni-facius (ctibn’.Spiritualem^ladtum abEcdeßaifem-pora/em pro Eccleßa exerceri iUum Sacerdotii ^hunc manu Eegum amp;nbsp;mihtum ,fidad nut urn (^ patten^ tiam Sacerdotü. Hæc funt totidem literis exfcri-ptaBonifaeij Papæ verba cxd.c.j. de m aio rit. amp;nbsp;amp;nbsp;obed. ne quis forte dubitet, quin Reges ad nutumPapæ, tanquam gladiatores adnutum Laniftas, parati in armis effe debeant, amp;nbsp;eadem adciufdem nutum deponere : ne cui inquam i dubium fit,quin crudcliffimus amp;nbsp;immaniffimus Tyrannus Papa Sixtus V, qui hoc loco Nauat-rum Regem amp;nbsp;Condæum Principem nouo amp;nbsp;inaudito conturaclia: genere i R æ f i l i o s appellac,Gallis omnibus, gladios, inccndia,cru-ciatus,tormenta,pcftem,perniciem, exitium dc-nuntiet. Omnes quidem iræ filij natura fumus: vt ait Paulus Rom. j. amp;nbsp;Ephef. i. Scd Papa iras filiuseftiudicio, maliri3,amp; voluntate. Sed quid illud eft, quod identidem in hac Bulla inculcar: 0^ ON DAM REGEMÎ Poftcrius dc regno

vidcbimus. Sed quo iure Henricus nofter Regis nomen amißc? an quo Scarabeus Francifci Ber-nardonis difcipulus inhac Bulla fcfe Monarcha ccclefiae appellat? Væ tuo capiti,trifurcifcc exe-crande,amp; Antichrifte facerrimè. Tu D e v m tc appellat! gloriaris, amp;nbsp;gaudes : vt fuperiùs dc-monftraunnus.Tu Imperatores amp;nbsp;Reges man-cipiorum babes loco : tibi diuinos honores ab iispræberi pollulas. An fiquis feruilcm iftam idololatriam tibideneget, Regis autPtincipis nomen amittet ? Audiamus quantopere hunc Antichriftum B. Bernardus deteftetur in fermo-ne fexto,ad Pfal. ex ci. lp fa ijuoijMe,ia(]ait,Eccle~ filt;t facTit dignitatis officia, tn turpem ‘juaHum ^ te~ nehramm negotium tranßuere. nee in hn/alm ani* marum,Jed luxtu quaritur diuitiarum. Propter hot tundentur,propter hocßei^uentant Eccleßas, mißas celebrant, Pßilmos decantant. Pre epifcopattlxa, archidtaconatibifs,algt;batiis,alii/^ue dignitatibus im-pudenter hodte deeertatur, vt Eccleßarum redite m ßiperßuitatts ^ vanitatis vfm diffipentur. Supereß vtreleuetur homo peccati ,filtus perditionis, d£m0-nium non modo diurnum,fed ^ meridianum, ^uod nonfolum transfguratur in j^ngelum lucis,fed ex-toUitur fuper omne lt;juod dicitur Deus, aut ijuod co-Z»r«r.Quibus verbis Sixtus nofter non h e r i aut QvoNDAM aut OLiM Antichriftus efte oftendi-tur,fcd HODiE, eras, perendie,amp; quandiu occu-{)atam in Ecclelia Dei tyrannidcra impie ac fce-cratè retinebit. Sequitur in Bulla: Errores (ß ha-refis ab ineunte adolefientiaficutus eß,^uead mul-

F V L M E N. 197 torum hortationifuts ad Eccle/iam Romanam Cvt e-xtfiimabaturJ conuerfm , hare/ès omnes Parißts in Eccleßa publice ahurauit. Quid hoc verbi eft, ■^b ineunte adolefientia ? cum illam religionem fere ab incunabulis ac prope cum ladle imbi-bcric,quam hicnofter Carnifex Hærefim appellate audet.Sed illud muleo abfurdius, Qui falfo ab hærefibus conuerfus exiftimabatur,eas hære-fes damnauit. Nam qui falsb exiftimatur conuerfus, quomodo dici poteft priorem fentetiam mutaffe ? Quod vero de abiuratione Bardocu-cullus nofter fabulacur, paulo planius cxplican-dum eft.

Adolefccntulus vix annos vndeviginti na-tus hofpitio à rege affine fuo exceptus mukb ancelucem,c genialithoro cuocatus,'intercruc-tos ac madentes fanguine gladios addudlus,quç facere ac pronuntiare iulTus eft,trcmebundus ac gemcnsfecir,acpronuntiauit:quæ Papa: Gregorio per legatos nuntiare iulTus eft,nuntiauit.Ec-qua vnquam in Barbaria ius illud receptum fuir, vc quæ hoc modo gefta eflenr, vel rata amp;nbsp;firma haberentur,vel ex animi fentetia gefta efle cre-dcrcntur?Vetus illud eft Dodloris Baldig veru, SpirituißtnSlmpoßtit in ore Pratorit, ^od mein ge^um eß^ratumnon habebo-.Uem illud, Pricfintia amp;nbsp;multo magü eomminatio Principes ^ potentio-rit inducit z/erum metum.Hxc Angel.in cofil.axj, Et rurfus in confil.578.Abb.Sicul.in cófil.3. vol. i.Itaquc Scriptura facra teftatur, Petrum Apo-ftolum mulierculæ voce territum,ctiam cum c-

xecratione Dcura abncgalTcrfed cùm id metu ac terrote fadlum effe conftarcc,facilè vcniain ab eodem impetrafle.GaBoniftæ narrant,Marcclli-numPapara Paganorum terrorepermotura in idolorum facrificiis thura incendiße : fed tarnen fafti acfceleris ilium fui poftea pœnituifle: cap. nunc autcnijdiftinft.ii.Cur in Papa,qui fc Chri ftianas religionis columen profitetur,tcrrorege-ftum excufabitur;in adolcfcente cruentis amp;nbsp;ftil-lantibus fanguine gladiis circumuento ratu ha-beri oportcbit?Sequirur in BuHat/^/ewj Gregortuf litent ^e^i^ JVattameyVtpote Xe^tf,fiiiem haienJ, cum à cefi/uris incurßs ai/o/uit, omni inhahilitate ai toßii!ata,Pondas elfe Papa voluit in his verbis: f^tpote re^^nquafi firmiffima debeat effe rc-giarum liccrarum,diplomatum amp;nbsp;edidorum an doritas. Quo loco primum ex illo fcirccupi-musjfempérne audor ac fuafor fuerit, vt fua re-giis edidis amp;nbsp;literis firmitas maneret ? cuius rei fempitema manebit apud nationes ac genres or-bis terrarum omnes, memoria dicam, an infa-tnia fœdiffima?Sed cùm Gregorius xiii, tantus Iuris Dodor ac profcflbr fuiffc dicatur, an non naeminiße debuerat,nullam literis, amp;nbsp;infitume-tis,vi ac metu extortis audoritatc tribui opot-tere? Lfi donationis,7-C. de his quae vi aut met. cauß'.I.intcrpoßtas.i^.C.de tranf.Sequitur‘.Di-/perj/aMfvt.fiiin oißanti/^ui impedtmenfis lert^c^ ^lior»m fotf^n inter eos ^aduum conjan^uimtatis matrimonium interfi eontrahere pajjent sprout in fitcie Ece/efitt contraxerHntSix. dici poteß,quam multa

F V L M E N. 199 muka in his paucis verbis ftukitiæ amp;nbsp;fatuitacis Papalis figna apparcant. Primiim cft in co quod ait,matrimonium Regis Naùarri fuo conceflu ac difpenfatione contraólum fuifTe poftabiura-tionem rcligionis ab eodem Rege fadam. Re-dcamiisad Ephemerides. Cardinalis Dorbonius eiufdem Regis patruus,anno i57z,decimo fepti-mo die menfis Augufti, poft milFam in fummo Parifienfi rcmplo,fummacum pompa amp;nbsp;folen-nitate,hora tarnen poft meridiem quarta rniffi-ficatam,mattimonium illud in Regis Gallig Caroli noni,duotnmquc ipfiusfratrum confpeftu, fummaque principum frequentia celebrauit.Se-qinita cftcarnificina Parifienfis fcftoBartholo-mæi die,hoe eft , eiufdem Augufti menfis die xxiv.AbiuratioverbaRcgeNauarro complu-ribus póft diebus faóta eft. Dixerit fortaffè quif-piam:At poft illam abiurationcm difpéfatio Pa-Îgt;æ Gregorij,poftulatu Cardinalis Borbonijal-ata cft. Vtrum igitur allata eft,vt cótrabere ma--trimonium liccrct,quod tanto ante contraólum amp;nbsp;confummatum fuerat : an verb, vt priés non iure contraólum nunc auóloritatc, amp;nbsp;difpenfatione Papæ confirmaretur? Si vt Contrahere li-cerer,maior Papa: poteftas eft, quàm quantam. amp;nbsp;Thcologi,amp; Philofophi,amp; lurifconfulti om-nipotenti Deo tribuunr,vt pr^tcritamutari pof-fintjVt quod feólum eft infeótum rcddatur : au-óloribus Auguftino libr.aduerfus Fauftum ly. Platone lib.de Eegibus.ij. Ariftot.moral. ad Ni-çomaçh.6.c.xlNoucl.(ic æqualic-.dot.§.i.l,in bel-

• loji.J.faûa. D.dc captu.l.verba, CJe tcftam.l. vcrùm.D.de rcg.iur.^^Ä^ijß^r^^zf^wjjinquit Hie-ronymus,c«w* amnia poJJitDefts,tame/ufcititre vir“ ^inem nonpotefipoß ruinant-c»fi Paulus ,3i.quæft. j.Maiorigitur,vt dixi,Papæ,quàm Dco,potcftas tribuicur.qui macrimoniura iam contradû,pcr-feótum,celcbratum,confummacum, facit tarnen vt ncquc contraftum, neque eelebratum fuctit. Sinautem Papa difpenfauit, vt rnatru-nonium nefarium amp;contraleges Ecclcfiæ contraCium, eelebratum,amp; confummatum,accedentcfuaau-óloritatc ratu haberctur : videamus, ne atrocif-fimi fceleris potentiffimum Gallis Regem,amp; il-luftrilfimos ipfius fratres, amp;nbsp;Reginam ipforum matrem condcmnct:quibus aufpicibus,audori-bus, fuaforibos, matrimonium illud conttadd fuerat.Damnat prstereà Principes regij fangui-nis omnes,amp; fummos quofq; regni Gallici pro-ceres,qui amp;nbsp;illi contraftui,amp; miffs quarta poft meridiem hora mfffificats intcrfucrunt, fuaque prsfentia feftiuitatcra illius matrimonij coho-neftatunr. Sed Papa his verbis neminem sque . vehementer atque acriter vulnerat, vt fupradi-étum illuftriflimum Principem Cardinale Bor-bonium:quem ait,matrimonium illudinter fuu ex fratre nepotem amp;nbsp;Regis Gallis fororem, có-tra facros Canones celebraffc:vt omitta Epifco-pum, qui miffàm illam in fummo Parifien tem-plo,tanta cum folennitate occentauit: Diaconu, amp;Subdiaconum qui fuccentarunt: Canonicos ciufdem templi,amp; cçteros fymphoniacos atque organiftas

F V L M E N 101 organiftas omnes quicócencarunt:quos omnes, ü ncfavium amp;nbsp;incdhim illod erac matrimoniu, vel excommunicarc Papa debuir, vel certè ab incurfis (vt ipfe loquitur) cenfuns amp;nbsp;pœnis ab-foluere.Ecquis eft qui barbaram amp;nbsp;immanem iftam arrogantiam fcrar, vc Francifci Bernardo-nis difcipulus Regem, quem ipfe Chriftianilb-nium ab feappelUtum glonatur, tanti fccleris damnare audeat:ac diccrc,illum inceftas ac ne-fanas ióroris amp;nbsp;agnati fui nuptias conciliaflc?Iâ verb quis eft in tanto Cardinalium numero,qui haue fuperioris Papæ Gregorij memoriae con-tumeliam æquo animo fieri ab ifto Bemardoni-co patiatur, vt cum dicat forori Regis Chriftia-niUimi veniam dedifte contrahendi cum hereti-co notorio matrimonij:hæretico poteftatem it-Um aut non feci(Iè,aut non nifi poft abiuratio-nem fecifie? An non his verbis perfpicue defun-Üo Gregorio illudit: quafi fuerit alter Cclcfti-nus Papa,quem loan.Andreas, Baldus, Iafon,amp; alij fcribunt führe vnum pecus, in eo quodde mandfaciebat gratiam,amp; de fcro rcuocabat:vn-dc Cardinales, licet feirent qubd per fatuitatem renuntiarat Papatui,tamcn quia eratvnuin pc-' cus, lubenter acceptarunt renuntiationem ; amp;nbsp;creauerunt Bonifacium odauum, qui depingi-tur vulpes in ingreirujco in accubitu, amp;nbsp;canis in occafu.Hxc totidem verbis Bal.in c.i.De na-tur.fcud.Iaf.in confil.i4j. circa primam, num.i. vol.a. Qubd fi propius accedendum eft, Ecquid tandem Excucullatus nofter,dc vetere illa amp;nbsp;fa-

niofa Paparum contentionc ftatuet,quorum alter,nimirum Celeftinus tercius, poteftatem fe-cit coniugi,noiium matrimonium contrahendi, fi alter in hçrefim lapfus £;flct:alter,nimirum In-nocentius tcrtius,non conccdit?c.quanto, Extr. de diuort, Scd fanaticus impudensrefpondebit primum, id,quod fupra dixirnus , raró reperiri inonachos,qui fint boni Canoniftç;deinde qua-uis Papa Bonifacius oftauus dixerit,Papas iura omnia in ferinio pectoris continere.'c.i,de co ftitut.lib.6.non ramen minus verèBaldum fub-iuxifle.quód licet Papa,ex eo quod eft Papa, eft Dodor vtriuique iuris, tarnen plerüque eft Do-dor audoritate,fcd non feientia ; vt dicit laion inl.præfcriptionc,col.i.C.fi contra ius vel vtil. publ. Prima igitiir huius articuli ftultitia ex 'eo demoftrata fir,quód Papa dicere aufus eft, nefa-rium matrimonium voluntate,ftudio amp;nbsp;audo-ritatcRegum amp;nbsp;Regina: ipforum matris con-tradum fuiire.Sccüdaexipfo intelligitur quod fcribit fe dilpcnfafle,vt matrimonium illud propter prsGedentem abiurationem çontraheretur, quod erat tanto ante iHam peradum. Tertia cX co,quod ait femel contradum matrimonium ut iterum contraheretur difpenfafle; proinde quafi adus lcginmi,quale matrimoniü clfécó-ftat,itercntur.Nam quod de fecundo eófangui-nitatis gradu fubiungit, hoc quale fit,pofte-rius magis idoneo loco demonftrabimus. De-inceps alia vidcamus. Mi/ft Johannem Dura-ty Dominum,oralerem /num, ^ui de pœnitentia (^ eonuer/îont;

€!gt;nnerßone in fed(^ ^poßoUcii conße^u fponderef. Qua ex officina liters prodierunt, ex eadcin le-gatus ille profedus eft: nimirum ab iis qui capto amp;armis territoadolefcenti mortem, nifi dido paretet, rainabantur. Sed quod tadem iftud snigmatis '/idezar ^enas,Incon/pe^lufedis ^pa-ßalicie?Vtzam ilio kdes aliqua confpicatrix, amp;nbsp;oculata delata eft, an illa quam Paps ipfi in li-btoPontificali Stercorariam ,alij Tefticulatd-cem appellant, exquadeinauguratiPaps ,vcl habilitate vel inhabilitatepronuntiatur? Et falle iuuat nos iocularc illud de Stetcoraria fede actoamarecitarc, exlib.Cçtcmon.Pontifical.i-fedion.i. C-J. Pontifex creattte dneitnr à pnore (^ Canonicis Eceleßlt;tLateranenfit ad marmorsam ß~ äem^ ^t{£ Stercoraria appeUatur, amp;nbsp;iii eti federefaciunt:'^ni it^ tarnen fidet, 've mages iacere videaturad ijuem mox acçedentes Cardinales ele-uät ea honorißce,d}cetes:Sufcitat de pulxere egenît: dr deßercore engte panperem : vt fedeat cum prin-zipthtfs, (^ßlium gloria teneat.TurnfirgensPonti-fexaccipit degremio Camerarijßlriaßßentis,quantum pngno pot eßcompleUi pecaniarum, Z’fgt;i tarnen nihil prorftes ße argenti,aut auri, erßrargit inter populam, dteense Argentum d^ aurum non eß mihi: ^uodautemhahee hoctiirido. Vtrum hsenfu cx-cipienda Paparum ftultitia videtur,an potius exeerandaprolanandi verbi Dei confuetudo? Sed pergamusin Bulla. fortafle ftultiora repc-riemus. Sequitur : Sed ille vt erat vario (^ incon-fianti animo,panlo poß à Catholicaßde t^ defrita

ergaCedem ^ppfi-olicam ohedienfia defeat. Vtruni igicur hçc ftultitia an potius infania dicenda dt î Rex Nauarrus falfo exiftimatus cft,ad fedis Romans obedicntiâ rcdiiflc: amp;nbsp;idem incondati animo ab eadem defecit. Imoverb fiimmaamp; p'anè fingularis apparuit in tali adolcfccnte cô-ftantia, qui dies ac nodes armatis hominibus curcunfelïuSjtamen fugiendi faeukatem affiduc captanit, vc quod vimetùque coadus geiFerar, liber amp;nbsp;folutusdeftarecur. Seepitav.Sapiue h£re-ticoe perdueUesf^/êditfofis ad arma centra Relent Chnfiam/fmum aduer/iu tp/itm,^ reli/juas catho-licof concitautt. Latinitas ifta Papalis cum reü-quis ipfius argutiis confentanca ed.^ex Nauar^ rm concitauit hareticot centra JPe^em Chrifiantf-fimum, adaerfu ip/ùm ^ reliques Catheltcej. Sed fenrentiam potius attendamus. Non cnim con-tra.nec aduerfus RcgcmChridianidlmum arma vnquam Rex Nauarrus eæpit ; fed aduerfus Paps coniuratos,amp; Papalis tyranidisfocios, adin-totes, admin i dros : periuriorudenique aeperfi-diarum audores:qucmadmodum Rex ipfe qua-plurimis edidis Pacificatoriis planiflimè teda-tus cd.Itaquc nefariam hoe loco Protocucullus nofter potcntifllmis Gallis regibus iniuriana facit: cùm eotum Maieftatcm mendacij arguere aulus cdiaquibus toticsin edidis Pacificatoriis declaratum eft, bellum à Nauarrenis amp;nbsp;Con-dianis non aduerfus fe, fed pro fua dignirate amp;nbsp;ftatu fuo conferuando fufeeptum fuidc. Sequi-tur.Ciues ^ incolat ad eande impietatemcape^en-dam

F V L M E N. loj dammini^verhenbuf^ue coe^it. CapefTcre impic-tatem, genus eft eloquentiæ Papalis. Coadum autem quenquam hifce viginti annis ad mutâ-dam religionem.vcl à Nauarrenis, vel Condia-nis fuiffe.tam terum eft,quam certum amp;nbsp;explo-ratum , nullum vnquam in lupanatibus vrbis Romæptoftibulum impudentius Sixto quinto inprofundendis mendaeüs fuilTe. Quanquam bene habet, amp;efthuic Papx habenda gratia, quód cos accufat, à quibus miferi captiui minis amp;nbsp;vetberibus ad mutandam rcligioncm adigiin-tur.Nam,vt veriffimè Laótantius fcripfit,religio cogi non poteft : verbis potius quam verbtri-bus res agenda eft. Sed quoniam Laiftantius il-lo loco ira difputat, vt de induftria amp;. Nauarri Regis, amp;nbsp;Gallicarü Ecclefiarum cauftam agere vidcatur, operæpretium eft illum diircrenrem iüiite. j^duerfary,inc^M Jin^untfe horninihtts piü confu/ere,^ iÛos ah honam meutern ■veile reweare. ^urn i^itur hoc fermone^aut, aligna rat tone reddt-ftt facerenituntitr ? minimetfed ■vt at^ue tormentts, e mira (^ caca dementia! in ils putatur mala ment ‘Ift, ^aifidem feruare conantar : in carntfieOttet au-tem bona, in iifie mala mens efl ^ui contra ins hu-mamtat is,contra fas omne lacerantur i an potatt in iis,^ui eafadunt in corporihus innocctium,lt;)Uit,nec feuijflmi latrones,neeiratiffimi hofles,nee immanifl fimiharhari, ali^itandofecerunt? Et mox : Et^uo-niarn vt nihil poflunt ('anoetur emm re/igio Dei quanta ma^is premiturJ ratione potius (^ hortame. tis a^ant: Procédant in medium Pontifices , ifui^ue

funt facerdotes, cr-^/întifiites reli^ionut». Conuocët nos (tdconcionefn.(quot;Poü.u\Ata. hæc funt Régis Na-uarræ qnotidiana,amp; fæpeGallorumRcgidcIa-ta) Dißnn^uant actem in^enioru?n fuorum: fi ratio eorum vera efi, afieratur:parati fit mm audirefi do-ceant. tacentihuncertè nihil credimus ,ficutne fa-Ktennhus /^uidem cedimm. imitentur nos, ant ratioquot; nom rei to tins ex ponant.N os enim non i/licimns, “Vt ipfi olne£}ät:feddocemus,proigt;amus,oßedimusgt; ita-^ue nemo à nohis retinetur inuitMs.lnutilis efi enim £)eo,^ui deuotione ac fide caret. Et tarnen nemo di-fi:edit,ip/a -veritate retinente.Doceant ifii hoc modo, fi/jua f/lis fiducia veritatis e/i, lo^uantHr, difcant, audeant infaam difputare nohificum ali^uideiuf-modittam profiele ah anicalis,^Has contemnunt, (fi pueris nofiratihM error illornm acfiultitia tmdeèi-tur. Quid potuit à Ladantio fcribi pro Rege Nauarro,amp; Gallicis Ecclefiis aptius, amp;nbsp;ad hord noftiorum cempofum rationem accommoda-tiusïPergit idenuZoK^e «(/««e^yï/wfinquitjCrfr-ntficina ç^ pietasmecpotefi aut veritas cam vi, aut tufittra cum crudelitate coniun^i. HadenusLa-dantius.cx quitus quatopcreinter fc vetcrum illarum amp;nbsp;noftrarum Ecclcfiarum iura conue-nia\it, perfpicue intclligitur. Sequitur in Bulla Papx:/»«»»«»» i^uendamfitum nefariis artihns/iti^ infiruëlum extra Gadiaram fines mifit,perlt;^uem cS primarijs hare fiets impia confilia fiaa communica-uit : eornm^ue zires (fiquot; arma contra reUgionem ca-tho/icam,^ Eomani Pontificis potefiatemprouoco-itit. Quern bis verbis Cucullatus noftcr defig-net,

F V L M ÉN. 207 ner^nihil attinet diccre: vnum hoc fubiugemus, quanquam is quem Nauarri Regis intimum appellat,inter præcipuæ nobilitatis Gallicae viros, dignum fuo genere locum obtineat, Papa autc Sixtus quintus nuper ex cucullatorum mendi-citate aclordibusemer(etit,non tarnen Nobi-km ilium gtauaturum impudentis ill urn men-dacij arguere:amp; hanc illi fi quam rcquirat,ducl' li chartulam mittete ( honor fit audicorum au-tibus ) furapta ex Conformitatum fuatum foL 51 : Diabolus tentauit Ruffinum,dicens; Tues damnatMfi^ ipfi Franci/cm efl damnatu^^f^ tjuicHUt^ue eumfe^uitur^decipttur.^uoclettm Jiufit-nm Frandfeo ilixit/eipondie Francifcin,St itet um apparueritfdriterum alh^utd dixertt^dieof efjet/icet hiabo/o, ^peri os tuum^c^ e^o fiercon/aio t» i/iad. Pofiea Fafpnta eurn oraret,iterum appariât ei 'Dia-boliu in /fgt;ecie Chrißt^dicens : Frater Fu^.ne, nantie dixi tibtf tfuodnon mderet filio Fetri Semardonis? cur te aßh^d ? Et ßadm fiaterEufftnm /iigt;i dixii, appert os taum (^ ego in tpßtmßercori/aho. Fune Diaho/m indignatus eum furia (^ temperate ait eo recejjît. Honor,vt præfatifumus,auditorum fit auribus. Scd iftius osimpudens monachi breui hac refponfione vetberandum fuit.Neque enim vnquarn nobilis ille apud vllos vcl Reges vel Principes verbum vllum de bcllo cuiquam in-ferendo interpoluit : fed tantùm de conftabi-licnda inter Ecclefias reformatas charitate amp;nbsp;fra-terna beneuolentia.Quanquam quis non vider, quanti totius Chriftianitatis interfit, impium

iftuin amp;nbsp;fanguinarium Ecclcfiæ Chiiftianæ parricidam , fidarum rcligionum auótoicm acde-fcnlorem,conculcatx Rcgum maieftatisconui-dum , amp;nbsp;ccrtiflimum pactiæ noftræ inccndia-rium radicitus è terra viuentiumaucrruncari? Doluit quidem illi tantis vedigalibus fpoliari, quæ ex Dania,Suctia, Anglia, Scotia, Germania^ amp;nbsp;Heluetia fuperioribus feculis auferebat. Scd nobilis quem hoc loco perftrinxit, ait illü nun-quam æque inianiflc vt niinc, cum in pcricnluin amittendi Galliæ regni addudus eft : idemque fccille, quod afini cicuta parti, faccre in Thufeia dicuntur;quos Matheolus fcribit, taardo foin-no confopiri,vt plane mortui videantur:adco vt rurtici plerunque ad peUem detrahendam acce-slant,amp; partem eins prope dimidiam detrahant, priufquam afini excitentur.Verùm vbiad media tergoïis partem ventum eft,tùm illos repente in pedes cxilire,amp; dimidia pellis parte propendcn-te,foednm faucibus ruffis rudorc edere: fic,vt ru-fticiintcrdum magno terrorcafficiantur. Sirail-limum hoc tempore Papæ Sixti vlulatum vide-ri, dimidia prope regnorum fiiorum parte fpo-liati,amp; de reliqua defperantis, ac iam collum in laqueum inferentis, nifi potentifsimi Reges ac Principes,reftitucndç ipfins potentiæ caulia,mi« feram Galliam cædibus atqueincédiisnouiscó-pleant.Verùm hæc quidem quantum ad Serenif fimi Nauarrorum Regis protertarionc attiner, hadtenus dida fint. Quae verb dcinceps in cadé Buila contra Illuftrifsimi Priheipis Condæi dignitatem

F V L M E N. iO9 gnitatem propric acfeparatim dicuntur, com-muni hoc rclponfo , facis refutata elle arbitra-mur. Criminatur eum Papa, quód vtroque parente hæretico lit nacus. Sicuti præclarû eft lau-dari/ed à laudato viroàtapræelarum eft vitupe-ran,fi modo à vituperato amp;nbsp;vituperabili nebu-lonc id fiat: qualem amp;nbsp;hunc cucullatum ganeo-nem amp;nbsp;nefcio quosipfius aftedas Cardinales ef-fe conftat:a quibus ita fulmen iftud Romæ fa-bticatum eft, vt quondam à Cyclopibus fulmina in Ærna monte loui fabticabantur. Quis enim non intelligit, quorfum hæc nefaria de v-troque parente hæretico contumelia, propriè in Condæum Principem conieâa,pcrtincat? Nam apud Canoniftas régula eft, ne filiis Hærcticoru vfquc ad fecundam generationem dignitas vlla Ecclefiafticamandcrur.C. quicunque §. Hæreti-cijamp;c.ftatutum. De hæretic.in vj. glolEin c.i, in verb.Regnum,Extrauag.de ptæbcnd. Itaquc nô dubiumcft, quin Sixtus noftcr hanc fibi viam Marranorum quorundam confilio munitet,ad Cardinalatum amp;nbsp;Sacerdotia illuftrifsimo Prin-cipiCarolo,Condæi Principis fratri. amp;nbsp;iifdem hær^ticis parentibus genito eripicnda: quod illû fperamus, qua ptudentia cft, perfacile anirnad-uetfurum.Sed iam ad rcliquas Sextinæ Bullæ fcn tennas pergamus.Nampaucisvcrfibus interie-âis,Papaeidem Principi Condæo fuam difpen-làtionem exprobrat, vt ei liceret matrimonium cum illuftrifsima confobrina fua contrahere-Quanta mentis cæcitas in tam impudent! men-

dacio ccmicur’Piinccps mattimonium illud, a-liquammukis ante difpenfationem illam Roma allatam menGbus, ccnitvaxerat. Difpenfationem ipfe nunquam petiit.fcd armatis hominibus cir-cumuentus, qui eiimperabant, vt Epiftolæ ab ipfisfcriptæ,amp; difpenfationem poftulanti manu fualublcribcrct,paruit inuitus:cadem prorfusta tionc,quam fuperius in Rege Nauarto, Princi-pis ipiius patruclcjComineinorauimus. Sed ope-ræpretium eft.confiderare , qualis tandem hæC Papæliberalitasfuerir.vt Principi confobrinam faam ducere liccret.quod mattimonium neque diuino,neque ciuiii iure intcrdiélum ciÏc con-ftat.Nam in eo libro cuius fupra mentionem fc-cimus,cui tituluscft, TaxæPœnitentiariæ Apo-poftolicæ,abfolurio Paps, pro co qui in quarto gradu contraxit, taxata eft grofsis duntaxat decern «Sc feptem.Sic enim pag.p.fciiptum eft:7)lt;-ffgt;en/atiefitper quarto ^radu confangHinttatis de contrahendo veZcontrario ignoranter,grojf.iy.Super tertio (^ i^uartogradu ly^Super t^uario (^ quinto,grof. 27- amp;nbsp;deèet concordare cum camera apofiohea. Si vero contraxerint/cienter,c^ con/ùmmanerint,grof. 21.€^eodem modo deaf^nttate.gr.i^. Quid?annon Papa iam aliquotics contra manifeftum diuina-rum Icgum interdiäum difpcnfauit,vt «Sepattuo amp;nbsp;auunculo cum fratris fororifvæ filia contra-here matrinionium licercr? quod tarnen co minusdebet mirum vidcri, quia Papa Martinus v. habita(vchiftoricus loquitur)cuin fuis Dodori-busamp; Theologis confultationc,cum quodara difpeu-

difpenfauit, vt fororem fuam gcrmanani impu-nè in matrimonium haberec. Nam hoe facnle-gium litens mandanit Anron.Floren.in fua fum ma.5.par.tit.i.cap.ii.§.quod Papa, quem refert amp;nbsp;fequitur Angel, de Claua in fua fumma,in verbo P3pa,amp; NicoLBoetius in confil. lo. Vtru Papa,num. 16. Et quoniam Papa fermonem de fuis difpenfationibus intulit, non prætereunda, ne illa quidem altera memorabilis difpenfatio videtur,vt monacho liceat, depofito ad tempus cucullo,vxorem ad certum tempus ducere.-nem-pe vfquead procrcationem'fobolismc ftirps no-bilis hne proie deficiat : ealegc, vt fimulacquc proies fufeepta fuctit,tùm pater patratusdemif-iisaiiriculis ad funm cucullum redeat qua de re vidcreBaldi teftimonium licebit in 1. fi tibi fi-lius,amp; hfi patetfamilias,§. in arrogationibus, D. de adopt.Iohann. Andr.in c.aftus Icgitimi, amp;nbsp;in c.femel Dco,dc teg.iur.in vi.Innocen.in c. cum ad monaftcrium, in verb, licentiam. amp;nbsp;ibi Pa-norm.qui amp;nbsp;alios antiqiiiores producit,De ft.it. monach.Petr. Anchar.in conhl.jjp. parum dubi-tationis Marian coni:.i5.præfens confultario , amp;nbsp;confi.i8.circapriroum. Guill Benedift.in c.ray-nutius,in verb.Quienm alia,num.i6.part.5. vbi notât Papæ poteftatem efle.difpenfare vt raatri-monium temporalecontrahatur.Talisigitur Pa pæfuit liberalitas in permittendo monachisté-porali matrimonio,quod ex ApoftoloPaulodi-dicetat effe inter omnium ordinnm homines ma xime honorabile. Verumtamen ecce alia ex ad-

uerfo minfica eiufdcni fiue parfimonia, fiue fe-uentas.2Vlt;ï»j Papa Cal/ißa^ ui.(inc[üù Boerius) recafauit ätj/tenfire Jüper coniu^io Dtaconi, ^at al-/ega^at fi continentia donum non haiere, ne^ue /e^i carnis pojfe reßßere,atijue vxore carere: t^uduti pro eo intercederet,tunc Cardinaid Senenßj, i^tti poftea /uceeßd Ca/iißo,dt£liM Pimßcundm:vt in/ùd epi-ßold in Càrdinalatu compoßtd teßamr: ßcriigt;ensdii ßo amico^alterum Papam expo£}anduni eßi^^ui me Ziorße, quamhiftoriam idem Nicol. Boerius in codera illo confil.xo. raeraoriæ prodidit. Hæc i-gitur ad illara difpenfationis exprobrationein refponfafunto.Nara quodad poftremam Papalis Declaracionis partera attinet, in qua coniun-ólim fupradióti Principes bombis Papalibus conquaflantur,excommunican:ur, prokribun-tur,corumque regna, ditioncs, ducatus, princi-patus,amp; iurifdidiones, prirao cuique occupan-ti adiudicantur, fatis iara fuperiùs demonftra-tum eft,tocura hoc nugarum genus codera loco iaropridera à maxima Chriftianiratis parte habi-tum fuifle, quo Bernardonis amp;nbsp;Dominici mira-cüla hodie à plerifque Pontifici? religionis ftu-diofis habentur : quæ tarnen religio ita Franci-fcanorum amp;nbsp;Dominicanorum ordinibus, tan-quam firmiffimis columnis fuftinetur, vt fi eo-lumnas illas fubrui parerentur, aólum de fua re-ligione cxiftimaient.Sed de brutis illis Papatum fulrainibus,iampridem contetnptis,ac pro nihi-lo habitis paulo vberius diflerendum videtur.

Am, vt pauca è variis tcftimonia profera-mus , cum Papa Bonifacius v 11 / . Regem Galliæ Philippum Pulchrum hac cadem inuete-rataaudaciaprofcripfiflct, Rex coatis Regni fui comitiis , de ordinum fententia decreuit, vc legati Papæ fordidati, omni dedecore infamia-que affedi, è regni fui finibus exterminarentur. Èonifacim Papa , inquit Laurentius Valla, lt;^ui Cœ/e/finum tuóis paheti infirtis decepit, Pe^em Francia regno priaauit,regnum^ue ipJuMC^ua(i do-nationem Conflatint exei^ui veUetJ Ecrleßa Poma-na faij/è , ^ eßeßtbieiinrniadtcauit. Quid ? Rex Philippus quo animo banc illius inianiam tole-rauitî commodius yidetur,rem omnem ex iphus Platinx verbis cognofeere. Bonifacine (inquit Platina) mißt JVarhonenßem ^rchidiaconum lt;^ui Pegi nuntiaret, vc mtßamfaceret Epifiopum ^pa-nenßemddßnon impetraret,diceret aadientiiiiii orn-nibM Pegnum Francia ad Eccleßam deuo/ui, adde-re't^ue anathema,^ omnes Francos iuramento Pe-gioalgt;folueret. (An non banc candemprofcri-ptionis formulam agnofcimus, quam Fanaticus noftcr Sixtus , in Rege Nauarto , amp;nbsp;Principe Condæo proferibendis vfurpauit ? Pergit Platina ; Intérim -vero , inquit ,. Philippus Pex Francia Ponifacy arrogantiam tnt^uo anima fer en s, hahito apud Partßos Eccleßaßicorum (^ nohUium

mitgno co/mentttjCommemoratif^ue iniHrijJ à Bonifacio acceptis^^ eitu am^itione^ac ma/if artiha^ ad occupandum Pontificatma, ijite/n intufie teneret^ad ßdem ^poßo/icamytum f vtipfi dtcelgt;ât} z/acaK/n, faturttm^ue conci/ium appedaHit. ^aa i^utdcm re percitM Bonifacim, hahttogenerad conci/io^Philip-pum eidf^ue regmm ^lherto Imperatori ßti^ett, ^uem initio Pontifeatm ßti repu/erat. ßum zrero PhiUppftsßperiiam hominte domiturta, Sarra Co-Zumnenßm in parte Bdafilia cognitum, à Pyratit redemptMm,cam Bdogaretio Gado Equité fidifimo Bomam mittie,hac rarione f vt ipß paiam died^atJ vt appedationem faampuh/icarent. ZJeritm ei longe aha mesfait. Bd am Sarraßraili hal/ita Latium in~ grejfm^codedlîs vndi^ue amicte, Pdogaretum cum ducentûE^aitilfttt Gadie mereede condadlts à militia Caroli Kaleß Eerentinum pramittit^ ^ai inde ei^ f opus ejfet, prafdiam ferret. Ipfi vero ßlgnaniam dam noSa ingreß^ae, adiauantihls GHgt;edinte,i^uos Bon facits dia maltumt^ae vexarat, P ont ificem nihil tale metaentem in domo paterna capit, reßaEd ‘valais,captiuum-^ue Bomarn perducit: zhi lt;^uinto ^ trieeßma dte poßßolore animt confeelus, perut. Hxc Platina:vbi etiam illudlohanis Andrex amp;nbsp;Baldi fubiungic,euni elTe^vr^anc mortuum, qui vtvulpes ingrclTus, vt leoimperarat. Baldusin c.ï.denat.feud, Quoloco prærermiteendum nó videtuGqubd Bardocncullusnofter in fuo Con-formitatum libro folio loj. fcripturn rcliquit his verbis : Papa Erianut .Quintus iurauerat deßruere oreitnem noßrumßed patdopofiohit : Papa Bonifa-

F V L M E N. 215 etus oHaum lgt;uUlt;u innumerM fieri feeif,omKes etufi-dern tenoris,'vf de frathl^iti minoriinu fieret, fient de Temp/ariiî,vt orde nofier deßruereiur totw vna die.^ntetjuam ip/ài mttteret,captusfuit.l^KUie com-ii(fii,C^ Papa infatheiterohit. Sed omiffis nugis cetera videamus.Ex his cette intclligiturjam tu per ca tempora,id eft anno cio cccvi. Papa-ruin infanas iftas amp;nbsp;furibundas profcriptiones,a Regibus Gallis contcmptas,ac pro nihilo habitas fuifle. Neque veró minor fuit Regis Caroli Sexti virtus, circiter annum cio ccccxviii. Nam,vt ex Senatus Parifienfis Archtis amp;nbsp;Galli-cisacGcrmanicisannalibus intelligitur, vt pri-mum Martinus v.in concilio Conftantienfi Papa faótus cft,non cótentus tot tamq; magnis vc-iligalibusac tributiS,quibusfrcti duo fuperiores Antipap?,tres itê fuperiores Antipapæ,aliquâto etiam ante quatuor Antipapæ ,funefta inter Jfc bclla,per quadraginta prope annos aluerat, noua infuper in Ecclefiis ac præfertim Gallicis,tri-buta imperare cœpir. Quo nuntio Rex accepta, confeftim regni comitia de more habere infti-tuit.In co conuentu,re diu multumque cognita amp;nbsp;dclibcr3ta,dccretum fit, vt nouum illud cxa-üionum Papalium genus inhiberctur. Quod vbi Martinus Papa cognouit, repente legatos è fuo comitatu in Galliam mifit, qui Lugdunenfi prxcipuè ciuitatifacris omnibus interdicerent. Horum Papæ interdiäorum ( fi quis fortè id nefciat) vis effe in illorum temporum caligine ha:c folebat,vt ccmplorum omnium valus pits-

cluderentur,{acranullafierentjnullus eïTct rcli-gionisvllius vfus aut exercitatio, campanarura ctiam fonitusconquiefceret.tantümnc^Imó ve-ró ctiam morcuis cæmeteriorum fcpultiira dc-negarctue. Quibus rebus dici vix poteft, quan-topere hominu animi fupetftitione imbuti pcr-tcrrcrêcur. Quid igitur faólum eft?ftatim depu-blici cöncilij audoritate, amp;nbsp;Paiifienfis Scnatus decreto pronuntiatumeft, anathema illudpro pro nihilo habendum cfle. Hæc recordctur,hæc cogitent,ha:c meditcntur,fi qui in Gallia noftra, vel tam ignari atque impetiti return, vel ta male crga fummos Principes animati funt, vt iftam ftultam amp;nbsp;ridiculam Bardocuculli noftri mona-chi profcriptionem alicuius clTe momcuti ar-bitrcntur:præfertim hoc tempore, quopapaiu {•hypocrifis tota fete Europa patefafta eft. Nam 1 Hem fcci^PiR^Tvs nofter, quod limaces folct ƒ hyTmc prætetita :quævbi fentire Solcm ccepc-, runt,turn è fuis cochleis tumidas ceruices, amp;nbsp;bina cornua protendunr,quibus nónunquam in-ftntuli terretur.Sic ille complûtes annos in fuo roonachali latibulo tacitusdelituit, famëfuain Ihoftiatim mendicando mifetc tolerans. Nunc vbi fe in tantum honorem collocatum vidct,te-ieélo de capitc cucullu cornua infolcnter oftc-tat, iifque fe terrorem Principibus ac Regibus illaturum fperat.Vcrùm,ut diximus,iam pridem Principes plcrique Chriftiani bclluarü iftarum cæcitatem notût.iampridero quid inter leonem amp;afinupa Cumanura interfit,didiceiunt: neque 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manduel

F V L M E N. 117 Manducilatcdefiftcncibus malis, amp;clarccrc-pitacibus dentibus.aut aliis generis eiufdépuc-nlibus terricularnentis mouctur. Memoriç pro-ditumcft,eumquetn modó dicebamus Gallix noftiæ RegenijCarolum fextum circiter annum ci3 cccxxx.parianimi magnitudine brutum Papas fulmen defpcxiire.Nam cum propter pio-hibitas nouas quafdam amp;nbsp;inufitaiasPapæBene-diâi xni.cxaftioncs, ab illo profcriptus fuilFct, de publici concilij, amp;nbsp;ordinum fententia decrc-uit, vt Legati Papæ, qui bullam illam pucris amp;: mulierculis hornbilem , in Galliam attulerant, Lutettæ hacignominia damnarenturtprinnam vt hora ante meridiem décima, quo tempore dimitti Senatus Parifienfis folct, ad Palatij gra-dus addudti adftantibus Epifcopis aliquot , dC niagno facerdotum numéro, nudi ardente dex-tratxdam tencntcs,palam admiflurn ab fcfaci-nus confiterentur.eiufque veniam fuppliccs pc-terent.Tùm‘ vtà carnificè piftis ad ignoniniam veftibus induti acmitellati, cura illiusPapæ in-fignibus ad ignominiara inuerfis, per celebrio-res vrbis vias lutulento plauftro circumuc6bi„ plebisludibrio exponerentur.quod amp;nbsp;faftum, amp;nbsp;ccleriter execution! mandatum fuilïe , Parifienfis Senatus monimentia declarant, amp;nbsp;rc-fertur à Paponio in libro Arreft.i.tic. 5. accieul« 27 • Quinetiam extat Doftoris Baldi auäori-tas aduerfus illara Benedifti x 11 i. remerita-tem, in c.olim, col.penult. Ext. de refcript.fvbi animole atque actiter in illiiis temporis Anti-

papas inuehituv : quorum hic Benedidus Aue-nione,altcr Bonifacius Romæ icdeni occuparat: illûmque bouera boantem , hune bclluam bcl-lantcm appellat: arque vetumque aeerrimè ac hberfimè infeôtatur. Quin ctiain extac cpiftola vniucifîtatis ac ftudij Parifienfis apud Theod. ^Nihemiiun,tract.ô.c.17. vbi hæc prima requefta proponitur:^^^//aceretur z^frâ^atur /itéra Papa ad Buda modam conféra, tar/quam iniurio/a, /éditiofiifiaudii/enta^ac Petite mates/atis eßen^Ha, cum proiejiatione ad maiora procedendt: (^ capian-tMr(^ detineaneitr omnes/u^efioret, fautores, recC” ptores propuniendo ^ corrigenda fecundum Cano-. «w.Par Florentinorum ciuium virtus enituit ad-uerfusPapam Sixtum 111 i.cuius hienofter Six tus v.amp; nomen fibi afcifcendum, amp;nbsp;exemplum imitandum putauit : quippc, qui ex eodem Bet-nadonicorum feminario prodietit. Nam cùm Florentinos ob ilium proditorem Epifeopum, de quofupra commemoranimus, è cutis fene-ftra fufpcnfura,profcripfiirct, eófque Ferdinando Sicilis Regi in prçdam addixiiret,Florcntini, contempto Pap.s bruto fulmine,ac Duce Ferraris in belli focietatem afcito, furibundi ac feto-cis excuculkacivefaniam comprefleruntzeumque ad oblicerandum fuum anathema bello atque arrais compulcrunc. Quam hiftotiam Raphael Volaterranus lib, Geograph, v. commémorât. Quinetiam excat conhlium Franc. Aretini lu-ïifconfulti, per ld tempus in piimis clari ac no-bilis : in quo Florcntinorum cautam defandens his ver-

his verbis vtitur: Crimen ^uod infertur ma^nifico Law^entio eie Aiedicu de re^edione , adeo nanififie refeditttr,vt erui^efiam voeem/timmi Pontificis in hacparee. Nam ex hterisfuif firiptés ad eundem Viagni^cumvirt(m,de men/è Septe/^rüprateriti de-daratur^i^Hod de crintine i/lo ha^et enm pro innocente^ innoxio,^ t^uod nihilfimfiri de eo fijpicatnf eß. Kffde ergo àeaeifiime pater, poß paucos menfis etiarn mufta (^ enormia crimina in eum congeris^tu • luiderêf. Adeum non efi poncre ot in cce/um. hoe tantS dixerim, In eo ijuifedet in throno Dei non esl fatts honeßum tanta varietate vti. Hæc Aretin. confil. i6j.ficuc Iohannes, num.j. Dies nos deficeret, fi Principes ac proceres,qui proCcriptiones iftas amp;nbsp;inania tonitrua, fülmina,fu!getra,Papalia,etiam luperioribus feculis, in tanra temporum caligi-He,cxcifque Cenebris contempferunt , perfequi conemar.Imperator Ortho iiii. ab Innpeentio profcripcus eft. Henricus iiii. à Gregorio vu. Henricus quintus àPafchali fccundo.Fridericus primus Sueuus ab Adriano quarto , amp;nbsp;Alexandra tcrtio.Philippus Friderici primi filius,ab In- ' nocentio iir.Fridericus lecundus à Gregorio ix. non femel, non iterum, fed tertium excommu-nicatuseft. Conradus ini. ab Innocentio quarto. A quo verb primùm iftiusaudaciæ aefuroris initiumnatum fuerit, nqnfatis inter hidorico;, Germanos conftar. Ortho quidem Frifingenfis refertad annum ciotxvi.quo Guilh Anglix Rex à Papa Alexandro fecundo profcriptus ell, ï lib.Chron.ó.c.y./f^Ojinquit, ^relego Romanorti

Regumé^ Imperatorumgeßa,(^ Kuf^uam inuenio ^uen^uam eorum ante hune à Romano Pontifice ex-communicatum.At lohan.Tritemius in Chronic. Hir{aug.cap.4.de Imper.Henrico im. fcribens: ft à Gregoriosn,ine[att-,excomunicaeus,^ a^m-perto Synodali Epifcoporum decretofitte depofitus: ^uamuif non curaretjpfe auee prtmta efi, inter om-neilmperatoresper Papa depofitiu.Vetam vtcun-• quefit,(nequeenim adidquod agimus magni intereft, quo tempore hæc Paparum infolencia cœperit) conftat omnibus fçculis cordatos com plures viros extitifTe, qui tonitrua ifta Papalia, tanquam bruta fulmina,amp; aniles bôbos,ac pue-rorum tcrriculamcnta contempferunr.

NEque verb prætereundahoc loco videtur execratio qua Rex Gallia: Ludouicus x 11 ! vnacum lohanne Nauarro Regc , cognatoac *' populari fuo profcriptus cft. Nam anno cm ^/i3xi, quo tempore bellum illud,de quofiipe-. . riiis commemorauimus,interPapam lulium fe-cundum amp;nbsp;Regem Galliæ Ludouicum x i i,pa-tnæ fuæ parentem appellatum,vehcmenti(rimc exarferat, ac tyrannus illc furiofus, eundem Re gern brutis fuis fulminibus terrere conabatur, eiufquc regnum prædæ ac direptioni expofue-' rar,regnabat in Nauarris Iohannes huius Henrici noftri proauus. Is cum amp;nbsp;in Gallias regno

natuseffet, amp;nbsp;Galli Regis propinquus amp;nbsp;propter magna quæ in ipfius regno poffidebat feu-da , eiufdem cliens ac vaflàlus, rogatus à Rege Ludouico eftjpro fenioris iureamp; clictclaru fcu-dalium inftitutis,vt fibi aduerfus hoftem fuum auxiliumadduceret.Nauatrus fui crga Regem officij non immemor, mature coaólis infuo regno peditum equitumque copiis, tantum in Galliæ fines adduxit cxercitum , vt regnum fuu viris prope nudatum ac deftitutum rclinqueret. Qua re cogbita Papa Iulius confeftim cum Hi-fpanorum Rege Ferdinando ( cui tùm ptimum Catholici cognomentum anno 1491 impofuit) per internuntios agere inftituit, vt celcriter copias compararet,RegifqucNauarræ abfentis di-tionem inuaderet;polliceturque fe, amp;nbsp;Nauarrij pro hæretico ac fchifmatico profetipturum, amp;nbsp;ipfius regnum cidem pro præmio addifturum. Ferdinandus tantam rei gerendæ occafioncm naótus,fibi non deeffe Itacuit. Promulgatain Nauarrum Regem execratione , manus cogit: atquein vicini Rcgis abfentis fines ingreflus, primum vrbern primariam, normne Pompcio polim,tum deinde maximam totius Regni par-tem occupat:auólore,(vt diftum eft)Papalulio/?r,.(,,Q„/»„-/^ bono amp;nbsp;fine vlla dubitatione idoneo : fi modó»gt;^ r.-p,..»ö in regnla iutis,qua dicituf.eü iniufte poflidere, qui prætorc auctore poffidct;pro Pretors au^o-)'e,fcriptum effet. Papa aurore. Aiiquanto póft Rex Galliæ non ignoransSeniorem fuo vaffallo periculum illius cuentus præftarc opotcere.

(quod eciam BcUaius Langsus, Galliæ quondam clariffimum lumen lib. Commcntariorum primo dilucide reftatur) excrcitum fuum ad re-cuperandam Pompciopolim mific ,cui ducetn præfecit Aquitaniç præfeâum Dunofium,Lon-govillanum Ducem. Scd quidnam amp;ino tempore amp;nbsp;multis poft annis acciderit, commodius .I(^ vifum eft in aliud tempus differre,amp;inlibellum

iis de rebus infticucum côferre.Nune cnim fatis eft intclligi, Regem Nauarrum, hiiiusnoftri proauum , non alla de caufa Regno fuo fpolia-tum fuifle,quàm quia Régi Galliæ , propinquo fuo,vicino fuo,Scmori luo , à Papa lulio exco-municato,profcripto , hæretico ac fchifmatico pronütiato,debitum fubfidiu adduxerat. Cuius rei non modo Galli omnes hiftorici teftes funr, in bis Arnoldus Ferronus,amp; Bertrandus Helias, verùmetiam Itali amp;nbsp;Hifpani, ac præcipue Stephanus Garibaius,!ib.iÿ.Francifcus Tarapha, amp;nbsp;Antonius Nebrifienfis lib.de bello Nauarrenfi. i.cap.i.ijj.quibuslocis non prætereundavide-tur Hifpani (vr vulgb loquimur) Pedantis arro-gantia,qui Regem Galium, omnium qui vnqua fuerunt Seprudentiffimum amp;nbsp;moderatiffimum, tarnen hoc verborum honore aftecit (cap. i.) Z,U(iouieft»,inc^vtit,Gal/orum 'R^x, homo more^o-tiffit£ leuißimfu, »on co»tf»tm fè mtra pel/im/af» /kam, hoeeß intra regni f/t^ines continere, ammum in Jtaham iniecit. Et paum poft- Igitur Pontifex lu/iut fieundns^trapercttus ,o/adwm ex Petrinitt-nihitscorripit, in rehel/et conttimacef^neßrin^it.-ip -

fosfchifin^ticot acproinde htereticos dedarat ; haaa pub/tcar.ad cutus fententite executioner» Chrtßta-nos Principe/ inuocat, ut/^ue imprimis noßrum. lté cnp.y.Puttur Hi/pani or/gt;is moderator, verens Gal lorum rahiem, Henricum Sritannorum Pegem(ad ^uem ^i^uirania perttneigt;at'j hortatur vt répétai lgt;ello:atijue vt iußior eßet repetendi caufa, adposïo-lica intercedit au dor it as, qua Gadum ^qwtania prtuat Cattendant fcnatoresamp; conliliari) Regij in Gallia ) Britannoque eccupandam proponit. Et nioxeoloco vbi Papam cum Caidinalibus col-loqucntcm inducit : Juuandus ed, inquit, Pex Hi/pania. In communes honorum omnium helfet Galium c^ JV auarrum Peges, nesfer vterqueJfriri-^endus eU gladtus : arque dum fècularem alterum acuimM,interimßiritualem alterum in/chijmatico-tumceruices tntentemus. Itaque communi Cardi-na/ium decreto Pex Nauarrus dedaratus eß fch^ niaticus ac proinde hareticuaquia identidem admo-nitus pertinacius agehat,cß fe iam non ohfiurè Galium profitehatur.muldatur regne cß omnibusfirtu-nis:non modo ipfeßdeß vxor^ßlqcum omnipo-fleritate fita, ^ in Hißaniam omne iut regnandi ‘ransfertur. Vlxczotidem verbis Hifpanus Ne-i^riflenfiszex quibus intelligitur, quo iure, quo aurore, amp;nbsp;qua de cauffa Rex Nauarrus regno ûio fpoliatus fuerit. Guicciardinus quidemlib. Hiflor. Italic, x i. bis verbis fuum eadereni-dicium exponiz-.Hißanorum PeXy inepsit, cumß Pl auarra regnum légitimé po/ßdere alio nomine af-firmare non paßet,occupattonem iure Pontifiez im-

peri^fa^am ejfe /àcro/àfi£i£ /idis aulioritate, iH/^ ferehat. Pontifex enimre^us tn 1 tabafeUtitey gefitt minime eontentus pau/o ante etii£lum tn Galbe regem promulgarat,t^uo ilium non ampUus Chrißia~ nijjtmum,fiei illullrißimum appellant earn ^ ^ot-^uot illi riaderent, omnibus Hereticorum ^/chi-fnaticorumpcenis /ühttaebat.'euius fortunas .regna, re/^ue illorum amnes iure occupanelt faUa potentate elamnatos declarabatJa candem uuoquc len-tentiam ArnoldusFcrronusdoctiflinius rcrum Gallicarura hiftoricus , amp;nbsp;Burdcgalenlïs quondam parlamcnti fenator his fctibit verbis: Ferdin an dus, inc^ait, J?ex Hifpanus ■vbt fadus inter Galium zß Nanarrum Peges initum tntellexit,in-ntrublas copias i^uas in Galbam dublurus erat,z/ertit m N auarru:atifue heccaufa fuittFerdinandovi-cini Pegis eijciendi .■ ^uamuis alteram etiam pre^ textiit,lt;^ubd editlo Pontificio (ß Galloru Pex^^t^ui auxtlium ei ferrent,impypronuntiati effent, eorum-^ue régnapublicata.Hæc Fcrronus,ex quibus fieri conieóturapoteft,qu3nrum illuftrilE Germa-BÎæPrincipibus, arque adeó Regibus Europas omnibu$,ex illa tam arda Paparum, amp;nbsp;Marani-cxinquifitionis confpiratione pcticuliimpen-dcat.Nam iftacompendiaria rarionejmon3chus aliquiSjdiimmodo vafro amp;nbsp;callidoingenio fit, aliquandiu in Hifp3ni3(vt Sixtus hic nofter)có-moratus,amp; cum Inquifitoribus Maranicis ver-fatus, facere cum illis fœdus amp;nbsp;padionem hu-iufmodi poteric,vt fi eorum gratia amp;nbsp;commen-dationc confcqui Papatum poffit, turn primum qucinque

qiiemque Regem autPrincipem, arrepra vmjc^ conque occanone, fchifmaticura amp;nbsp;hærcticum pronûticrzregnum ipfius quafi feudum fcdiRo-manæ aperrum Be commifFùm illis adiudiceti Optandum eft igitur, vt nobisfapdem Rcxali-quis heioico animo diuinicus detur, qui mere-: iricemiftamDabylonicâè fqa Fede deturbet ,amp; Chriftianam Ecclefiam ex tam diuturna,acmi-fera feruituce.in priftinam fiiam libertaté ac di-guiratem vindicet :quamanimi magnitudinero Ludouicus iUe Rex noftcr xii. pares patriæ no-minatus,ac feruituris illius pertæfus, fufecperaCi cùm poft illam Paps lulij furibundam execra-^ tionem nummosaureosin Gallia,cum hac in-* inferiptione cudiiuffirzLYD. xii. d. g. franc. Rex: dvx MEDiot.ANi.tumcxalteia partein-fignia Francias,óeMediolani coniunlt;ft3,cum hap infcriptione;igt;ERDAM BABYtONEM.Quod no» mcn,üquis forte non intclljgic'jiçonfnlat Apo-calypftm lohan. cap.17. amp;.Hieronymiim in ca-lalogo,ubi Marei meminit,amp; aperte fcvibit,Ro mam à Retro in Epiftol3priore,cap.5,Babylonis nomine figuraliterintelledamilrémquc in pro-Iogo4ib.de Spiriru fan ét o , vbi Romam aperte Babylonem appellat,amp; purpuratam illam mere-tricé,quæ in Âpocalypfi defignatut. Quod idert etiam confirmât in Éiaiam C.14.amp; iterum c. 47. amp;nbsp;ad Aglafiam in x i.qusft. qua de caulFa Pait-■ laquoque amp;Eüftochium in eaEpiftoIa,quam ad Marcdlum feripferunt, fimiliter Babylonis nomyic Romam appellant: nee obfcurius idem

per^fa^am effe ßteroJänSia ßdts auHoritat^^ dß ferehat. Pontifex entm relgt;us tn itahafebfitef gefiu minime eententus pau/o ante ediclam tn Galha regem promulgarat,^uo il/nm non ampims Chrtßia-nißimam^ßei t/btnrißimum appellant earn ^ i^uot-^uot illi Itaderent, omnibus Hareticornm (^fihi~ ßnaticorum pcenis fitbitetebaccuius fortunas.régna, refaite illorum omnes iure oecupandi faUa poteHa-te damnatos declarabat.ln candem quoque Icn-tentiam ArnoldusFcrronusdoctiflimus rcrum Gallicarura hiftoricus , amp;nbsp;Burdegalenlis quondam parlamenti fenator his fetibit verbis: Fer-dmandus, inc^ait, Jiex Fh/panus zbi feedus inter Galium ^ F/auarrum Peges tniturn tntellexit,in-UruPlM copias ^UM in G albam duclurus er at, vertit m Fl auarru-ot^ue haccaujpt fuitiFerdinandovi-cini Pegis etjeiendi t ^uamuis alteram ettam pra-texuit^^uod ediblo Fontißeio (^ Galloru PeXj^^ui auxtlium eiferrentfmp^pronuntiati effent, eorum~ ^ue régnapublicata.üæc Fcrronus,cx quibus fieri coniedura poteft,quantum iHuftriir. Germa-niaePdneipibus, arque adeó Regibus Europx omnibus,ex illa rara arda Paparum, amp;nbsp;Marani-cæinquifitionis confpiratione pcticuliimpcn-dcat.Nam iftacompendiaria rarione,monachus aliquis,dummodo vafto amp;nbsp;callido ingenio fit, aliquandiu in Hifpania(vt Sixtus hicnofter)có-moratus,amp; cum Inquificoribus Matanicis ver-fatus , facere cum illis feedus amp;nbsp;padionem hu-iufmodipoterit,vtfi eorum gratia amp;nbsp;commen-dationc confequi Papatum poffit, turn primum quemque

qiicmqae Regem aut Principcin, arrepra vude^ conque occahone, fchifmaticum amp;nbsp;hærcticum pronutier.regnum ipfius quafi feudum fedi Ro-manæ apertum 8c commiHùm illis adiitdiceti Optandum cd igicur,vt nobisfapdem Rcxali-quis heroico animo diuinitus detur, qui mere-t tneem jftam Babylonica è fqa fede deturbet, amp;nbsp;Chriftianam Ecclefiam ex tam diuturna,ac mi-feraferuitucedn priftinam fuam libertaté ac dignitatem vindicet ;quamanimi magnitudinero Ludouicus ille Rex nofter xii. patés patria: no-minatus.ac feruituris iUjus pertatfus, lufcepcrari cùm poft illam Paps lulij furibundam execra-tionem nummosaurcosin Gallia,cum hac in-ï inferiptione cudiiulTicrLvD. xii. d. c. franc. REx: Dvx mediolani. tumexaliera partein-fignia Francis,dcMediolani coninnéta.cum hac infcriptionCU'ERDAM BABYLONEM.Quod nO’ men,fi quis forte non intcHigir^çonfiilat Apo-calypfim lohan. cap,i7.^.Hieronymiim in ca-talogo,ubi Marei mcminit,amp; aperte fcribit,Ro mam à Petto in Epiftola priore,cap.5,Babylonis nomine figuraliterintelledamilrèmqucin pro-logodib.de Spiritu fanóto , vbi Romam aperte Babylonem appellat,amp; purpuraram illam mere-tticé,quæ in Apocalypfi defignatut. Qtmdidenl ctiam confirmât in Efaiam C.14.amp; itcrum c. 47. amp;nbsp;ad Aglafiam in x i.quæft. quadecaulFaPan-laquoque amp;Eüftochium in eaEpiftola,quam ad Marcellum feripferunt, fimiliter Babylonis nomine Romam appellant: nee obfcurius idem

Hieronymus in Epift. Cùm apud quot;Babylonefnjiïi^ ^juit^ej/im purpurata meretritis celonM:dre.

Hls igitur ita‘confticutis,fiipereft,vt conclu-fa nobis hæc fit ratio : cvM papa sixrvs

V- feptem grauifsimorum icelcrum nomine, à , maxima Chriftianitätis parte damnatus fir, nimi rum impictatis,oecupat£E in EcClefia tyrannidis, corruptæteligionisjfacrilegij,maieftatis,perdiiel lionis,amp; falfi:cümqiie fuperiorum fuoruminlo-lentiam,audaciam,ac ferocitatem fecutus, infa-nifsimumhocdecretum contra omnia diuina, amp;nbsp;humanaiura,falfis vfus allegationibus, fmevl lo iudiciali ordine,ftultè,ftolidè,atque impuden ter aduerfus Screnifsimum Nauarræ Regem amp;nbsp;lUuftriflimum PrincipemCondæum promulga-rit,eofquc fpurcis amp;nbsp;inauditis verborum conru-melüs onerarit,cü eos Iræ filios, Hæreticos pcr-tinaccs,notorios,relapfos,in cœno volutatos, có tra Regera Chriftianifsimum rebelles, Ecclefiæ pcrfecutores,prolem deteftabilem, lælæ dininæ arque humanæ maieftatis reos appellaret : arque his de caufsis eofdem fuis principatibus,ducati-bus,dominiis,feudis,honoribus omnibus,amp; iure legicimæ in rcgno Galliæ fuccefsionis priua-tet:curnque hæcilliusabiudicandorum amp;nbsp;adiu-dicandorum regnorum inueterata arque cffre-nataaudacia, perfpicuc adomnes Europæ Re-g«

F V L M E N. 2x7 ges Principes ac potentacus pertineat, pericu-lümquefit, ne qui alienorum regnorum cupidi atque appetences erunr,deinceps perhanc excó-niunicacionum amp;nbsp;prolcriptionum artem, aliis pacatis amp;nbsp;quietis Principibus infidias molian-tur:oB HAscE RESjfupradidi ferenifsimi Principes proceftantur gt;nbsp;eundem Papara Sixtum V-pro impio,periuro,facrilego,tyranno, confida-rum rcligionura audore, crudeli'amp; trucuienep Ecclefix Chriftianx parricida,importuno ac fee. Icraco religionis hofte,ccrci(simóque Antichri-fto habendum eire:rogandófquc amp;nbsp;iraplorandos Chriftiani orbis Monarebas orancs,Rcgcs,Prin-cipcs,potencatus, qulque cura aliquo iraperio Vel légitima poteftate iiint, vc iifdem Serenifsi-wis Principibus ad compriraendos huius imma gt;iis tyranni furores, frangendófque cru del es ac furibundos ipfius impetus ,auxilium ferre ve-Knt: fuaque conlilia amp;nbsp;arma conferre ad illam humani generis peftem extingucndara,Rcmquc publicam Chriftianam ab illo prodigiofo atque eritiali monftro libcrandam.Interea fupradidu Papara Sixtum V.pro intolerandis verboru im-nianium contumeliis, quas vecordi mente ad-Uetlus fupradidos noltros Principes efFudit,ha-beri dierque à cundis Chriftianis oportere,pro-digium immanifsimum, portentum fœdifsimû, ac monftrum non in vltimas terras exportandu, fed ex humanæ natura: finibus exterminandum, tanquam certifsimum,notorium , ac manifeftd Antichrifturaxuius cxfccraco capiti,malam ora-

nes Chriftianipeftem, exkiumatque interitum imprccari debcant.vc quandiu anima malcdida iiviplius cadaupre (pirabit, tandiii püs omnibus ^(vt^irjtus fanótusloquicur)ANATHEMAMA-w AN AT A.Et ne cuiforte noftrum hoc impreca tfonK-gönns nouum amp;nbsp;inuiitatum videaturjro-gatos leólorPs volumus,primùm vc eorum loco-rü meminifle velinc, quos fuperius ex Diui præ-fèrtim Bernardilibris dcpromplimus: vbi Papa: ttts Romanns,difertè, dilucidè, nominatim ap-f^fatnr A nrichrirtus, Fiiius perditionis, Homo f^eccau , Pæmonium non modo diurnum, fed etiarb meridiannm , quod non folum transfigu-rhrurjn angelum lueis, fed cxcollitur fuper om-ne quod dicirur Deus.aut quod colitur.Hiciony musanrem Romam appellat Babylonc amp;nbsp;Pur-puraram^raererriccm.Deinde vt Jegant,arque attenté conlidcrentjfandioncm Decreti Pontifi-calis fandifsimamjn c.i.dift.ij.amp;c.h quis pecunia,dift.79. vbi ftatuitur, t/f lt;^uf vel pecunia vel gratia humana,{quaiemhnius monachi gratiam Occidctalem fuilfe confiât ) vel popular» tumult» ^el tpuolii^etingenio (id eft ambitione de malis ar-tibus) Papatum a/ieptu^ erit, is non ^po/lolicus,/ed ^pofiaticKs haigt;eatur,^ cumfuis fautorH^m ^ fe-^uactlgt;M à limttnltus S. Üet Eede/ta/ëparatus a/gt;p datur^ftcut antichristvs ^ tnuafor^ defim-itore0tif.fs Chrißianitatis.in quam fententiam au-daélcr Canoniftæ fummo confenfu feribere , ac palam profitcri aufi funt.P^^rfwa aliter ijuàm Canonice eledttm'.ejfe Diaèolum, Qr haltere daues non cidi,

F V L M E N.r 119 co;li,feii inferni.T^im hæc Felini verba funr, in o. EgoN.deiurciur.Confiderenc prxtetea Papas» Cardinales,amp; EpiCcopos omnes, qui annis ab hincamplius centum in Ecclefia Romana do-niinati funt,ex certifsimo Ichifmaticorumjamp;A-poftatarum fcminario profedtos clFc. Nam annus iam agitur fupra ccntefiraum prope quin-quagefimus, ex quo Bafilienfc concilium fum-Wo Chriftianorum omnium ordinüm ftudio ac Voluntate celebratum fuit. Hoc concilio nullö vnquam aliud conftat in Ecclefia Romanama-•nrcadhibitafolennitate indiüum,habitum» amp;nbsp;Celebratum fuifTc-Nam amp;nbsp;duorum Paparum de-«eto indiófum erat,nimirum Martini quifiibamp; Eugenij quarti, amp;nbsp;cotum legatis praefidentibos Eabitum ac celcbratum.Per idem concilium fö-lenniter citatus amp;nbsp;cuocatus Eugenius, tandem ’«ibibita fummaamp; folcnni cautie cognitione» f'audum,ptaeftigiarum,machinationumquot;»ac fa-Öionumaducr(us eiusconcili) libertatem con* quot;'•Sus,tandem Pa pat u fuo abdicatus eft , amp;nbsp;pro / fcliifmatico amp;nbsp;Apoftatico,vndcum Cardinali-busamp; Epifcopis omnibus, qui partes ipfius Te* cuti étant,cxaüdoFatu's.Afn^Jïusautem Saban dorum Dux in iphus locü fuffedus. AudiarttUs cuiufmodi fuerit iftius exituS ttogœdiæ. Br^ui poft tempore, iUc ipfe Eugenius daihnatus, db-dicatus, exatóotatus, tarnen Priheipum quo-* ftindam-gritià amp;nbsp;contefitiOné inTnäm federn feftitutti's,Cardinales amp;nbsp;Epifcopös luarum pat-uiup omnes fecum pdritcr reft‘itüif?Amed.^iis

autcm.ctfi non fpontc,tarnen galcro Cardinali-tiodonatus , Papatu feabdicauit. Confiderent nunc graues amp;nbsp;cordati viri, fecundum illam quam modo commemorauimus, fanäiffiroam Decreti Pontificalis fanüionenijVtruinnc Apo-ftolicorum , an potius Apoftaticorum loco habendi fint: vtrum cœli,an potius infemi claucs habeant,qui otti ex illo Eugenianorum fcraina-rio in Ecclcfia Romana per hæc tempora domi-nantur-Quod vt commodius iudicari poflit, 0-peræpretium eft , Doctor um amp;nbsp;lurifconfulto-rum fententias cognofcere , qui aliquidhacdc re fcripferunt,atque imprimis Ludouici Roroa-ni,qui Bafilienfi concilio interfuit, vbi cófilium fcripfit vltimum, cuius num. 15. verba hæc funt: S» patlarpafiorum Ecclefiam fcandalosè regem (^ inoreiinatè tranare,per E ede fia monitnet»o mex re-fipi/cat,imo in fua per/èueret in/èlentia regende, ofi-dopotefi ^ dehet exui.Cum emm ip/è Eedefiamno honoree,ip/üm fit/uhriter admonentem, nee eune me-rehitur ah Eee/efia honorart .• tea vt toleree ipfum fianelalosè regentem,atjue ineorrrigihilem.argumeto eine, ^uod dieit Orator Domitim ; ^ refert E/iero-fijmm in epijfohad N'eapol.fiein^uiene; Cur ergo te hetheam vt Erineipem, eum tu me non haheaeve Se-na^arem!difi.ç)j.e.efiofithiedue. Efi ergo verieM,P‘gt;' pam fitte eriminihut Eee/efiam notoriè /èadalifan-tem 1 ac etiam manentem tncorrigiht/em pojfi apud Eeelefiam aecufari,at^ue per iüam denudari Pap^t-tu. ^U£ eonclufio demondratur v/terim fie : Papa fiant ia ertmne nptarii) fieanda/ifiinte totam Eeelefiam,

F V L M E N.. 231 flam,nee deßßere Polens, ineiätt in ßt/ficionem hlt;e-reßs.c.nuUwyj^.iiifißc dicente : j^i reereäiter viuit, (lr difiere at^^ue agere bona recajat ^ magü diaboU, ^uàm Chrißi membrum eße oßenditur.^potiuf tn-fidel(s,^Hamfidelis eße monßratur.}:i^c Lud.Rom. qui Bafilienfi, vt diximus ,concilio magna cum audontate interfuit. Vbi funt qui difputant, Hæreticotum numéro habendes, qui Paparum lyrannidiaduetiantur.’ qui effrenatam ipfiusin prolctibendis Regibus audaciam diutius feren-dam cife non putant? qui Sixti quinti impicta-tem in confiais Bernardonicisamp; Dominicanis religionibus tuendis deteftantur i Sed iam aketa ciulde fummi vin audorkatem ex eodem Con-filio proferamusmamaliquäto poft num.17. ita loquitur : Si ratio naturalii dînât,membrum incu-rabde totim corpora infebituum proßiute corporis timputandum ; pariter ^uoi^ue diblare debet ciuilis ratio, membrum incurabile,lt;^ued eß totius Eecleßa myßiea tnfeciiustm, amputandum fore, ne relßuum corpus inficiaturaut ßandaltßtur : (^ conßijuenter Paparn: (adhibeatur in his legendis animorura æquitas,amp; comparentur hæc Lud.Romani verba cum illa noftra imprccationc ac deteftatio-ne ) qui etß pars ßt Ecdeßte pracipua, tarnen e-tiam efi membrum de corpore tpßus Eecleßeeßecun-dumgioßin c.ecce, 93. difi. Uoc etiam ßadetratio diuinit firtptura,approbantis aßeuerationem Caiphlt;e princtpts /acerdotum,dicentis : Expedit vt vnus homo moriaturpro populo,Qquot; nontotagens pereat:cùm etßforet Papa poßew adgubernationem populorum

m^/tarnen ejfe lieferet raina Hierum : elicit text.tu ^.j.C ita carperii. /ma tat mortilnu dignt» efi^.t^aai ad fi^ditdf /koe perditioniï exemp/a tran/mittit, dicit text.ead.caaß(^ ^.i» c.pracipuè. Sicat enim laada-Igt;ile i^ difiretam e/1, renerentiam(^ honorem exhi-tere priorfhw,ita re£Htudinii ^ Dei tirnoris e/l,i^uit m eie/Mnt,t^fttt indt^eant correSlione naüa diffimula-tione pompon ere: ne totum corpse mor hm inuadat, fi languor non faerit curatm in capite, dicit text. i. ^‘ 7.c.ßcut intjuit . Et hanceonc/ufionem corroiorat text.in s.in canonihm, 16.^. r. ^ in d. c.ßdtllad.fic fimiüter, (^ ide extort dehet fieri ai Ecc/eda , ^xi Ecclefia admonitione non corrigitar: dicente Domino, xiuferte ma/um ex voiit. Eerro enimficanda fiant vaincra ^ua non fintiant medicina fomenta, Si.dffi.c.^uiaa/i^uanti. t.^. i, c.reperiuntur. Hæc ad verbum Ludouicus Romanus. Ex quibus, cum illa nqftra dcteftatione compararis,æqui k-dores diiudicare potcrunt , iure ne an iniuria tam animosc tyrannicam iftius Papae audaciam cxeGMti fimus. Quinetiani illi Lud. Romani querimoniæ conienranca funt quæ Cardinalis Zabarcila,cilca annum cio ccccvi. fcripfitin ttadatu de febifmate, num.10. De ^ao/tiee, in-quit , notorio crimine Papa ,fi efi' incorrigiitbs, ^ fcandalifiat Ecclefiam potefi aceufiari, lt;^aia cenjetitr pro haretico.not.in^/ojfi. ^o.difimSl. c.fi Papa, nam hac incorri^miitat concernit canfitm fidei: vt in ead. ^loJfi.Etfi continuât, lt;^uodifii taeantarfi per pot enttarn temporalem, poterunt de fado eoerceri, etiam perfiecalarempotefiatem^ra.de iadic. c, cam non ai homtn

F V L M E N. 155 Adw/wff.HxcZarabelln, Sedbreuius Baldus in c. olim,col. pcn.extr.de refcripr.vbi fic fcribittCow-tra Papamfiia poteflate almtentem,prime vtendum efiveréfif ( id eft admonitionibus) fecimdb herbü (id eft comminationibus ) tertio /apidihm : (ÿ-i^uodz/bi non fitj^cit virtuiis ingenium , ili 'valere deèet armorumprieftdium. Et in candem fenten-tiam lafon in confil. 95. requifitus col. 4. Papa, incpiit.fianda/ifiinti Eccleßam, licit um efi refiße-n*(^non efi tolerandm c. etßilia, t.^.-j.i^ c.ßmt ^»idam.i^.^.ï.Innocentim inc.ini^uißtiontißeßent. erecommun.^ in c.^^uaneoße con/icetud.^hbai in c. cum teneamur, de appellat. Item Hieronyrntts lohnens de Papa in c.non omnet Epißopi, x. i^.y.dicit, i}uod infatuatum ßl ad nihilum prodefi,niß vt proij-datur foras, (^ à porcis conculcetur. Hæc lafon ni-liilo,vtapparer, fegnius, quam aut Lud.Roma-nus,aut Zabarclla ; cum tarnen amp;nbsp;in Italia,amp; in tantisEcclbfiæ Chriftianæ renebris hæeferibe-tent.Philippus autem Decius in eandem fenten-tiâ loquiturin confil.iji.maximi ponderis num. 4.vol. t. ^^ando Papa, inquir, efi incorrigihilif in alloua notono delido , pro i^uo Ecclefia ßandalißa-tur, glo.in terminis in c.ßPapa, 40. difi. tenet lt;juod Papaaceußari peßit.^fi de ilia ^loßa maximum fuit faÊlumfundamentum contra Eu^enium iv.in conci-Ho Baßlienß: çfi illaglofid communiter teneturper omnes.'vt ^hhas dicit in cßgnificaßi. de elePl. ^ in difiut.Epifiopus (^ quidam reilors zgt;^i induit, !^uod totus mundiu approhat illam gieß amp;nbsp;iHamglofiam plurihfu rationihus comprohat Ludouicia Rom. ia, confil.^1^, Primo ^uiaPapa ^Minnoterio crimine

per/ifiit (^ »0 vuh coryi^i, i»/fiJJgt;tcionem hicyei^j i», cidit. jS.dtfi^c.fm. 86. dt/f, c.fïi^ui/une. (^ cfii. de pœ^it.Sedpro hlt;egt;e/i Papa accujdrt poteß.d.c.ß Papa. Ergo pro tabertmine. Secundo ^uiaremouetur EpifcopM a{gt; Ece/eßa partiadart z/tfiaadalum toP /aiHr,-vt notât Innocent.in c.cum pridem,de renunt. idem à fortiori videtur dicendum tn (ummo Pontifi-ce,tn i^uo eßpertcu/um zmiuerfa/u Ecc/efit. Tertio per auPloriratem Euangely, Si oculue tune autpes fianda/iftuerit.de ^uo text, eleganter/o^uitur in c, dludjane, 24.^.5. Expedit enim vt tinue homo ms-natur pro populo,ne tot a geut pereat.Ergo Papain-corrigi/nlis mortatur ctuiltter,ne tota Ecclejta pe-reat, c^uta Papa poftue adgahernationepopulorü, non dehet ejfe ruina iüorum-'vt tex. dicit n.i^.j.inc. ta corpord.JVa tot mort ihm dignité eß.^uot exepla perditionie adjuoe erdfnittit^c.practpuè.n.^.yQotl cuni ita (e habcanc, iterü fine cûdacionc conclu dimii5,nó modo anathema fupradiûiPapç Sixti v.propter temerarij iudicis jncompctcncia.falfe caufixallegationcm, dcfeótiim ordinis iudicia-Jis,amp; concepts Icntcntis ftultitiam pro nullö habendum efleiverumetiam, xt execrationese-iufdem Sixti in ipfius caput redundcnt,eü ipfurn feptem atrociffimis criminibus certiflimifque teftimoniis conuiftum, cundis Chriftianis clTc dcinceps oportere execrabile et dete* STANDVM ANATHEMA MARANATA.

Centra Henricum Ber^enium ajfertum B egem Bia-uarra,^ Henricurnttem Borigt;onium, praten/um Principem Conden/èm,Httreticos,eorum^j posi-e-ros (^ ficcejfores : ^c /iteratie Sulgt;diterum, ah omnifidelitatis ^ ohfi^u^ dehito.

.Petro, eiufque fuccefloribus tradita au-ftontas omncs terrcnorum Regum , amp;Princi-pum {wpereminet poteftates, ftabilfque in petra confiftens,nec vllis aduerfantibus jvel etiam fc-cundis flatibns arefto deflexa, inconeuffa profère jn om nes iudicia:amp; ne diuinæ maxime leges violentiir, fuirtma opcprouidet,amp; fi quos ordi-nationi Dei refiftentes inuenit, feueriore bos viadida vlcifcitur, amp;nbsp;quamuis potentiores de folio deiiciens, veluti fuperbientis Lucifcrimi-niftros ad infima terræ deturbatos profiernir. Quarc pro incumbenti nobis Ecclefiariiomnifi, pqpulorum,ac gentium folicjtudine, vt anima-ruin fahl tl imprimis profpiciatur, amp;nbsp;non folum fainulatus noftri, fed etiam om nia futura tem-porairnpiis ac deteftandis mpnftris pufgata cun âis Chriftiani Orbis partibus pacem afférant, Sc quietçm.’amp; præfertim ampliflimo Galliæ Regno, in quo Chriftiana Religio omni tempora ita viguitjtantaque Regum illms pietas, fides, ac deuotio ; tot in Romanam Ecclefiam mérita cx-titeruot; vt ij iure optimo gloriofiffimum Chri-ftianiffimi cognomen ab ca fint confecuti ; ac e-tiam ne nos de negleóta officij noftri cura vn-quam apud Deum arguipoffimus, arma militiæ noftræjquæ non carnalia funt, fed potentia Deo in deftrudionemj munitionum , nunc contra duos potiffiinum iræ filios, Henricum Borbo-nium quondam Nauarrx Regem, amp;nbsp;Henricum

Borbonîum olim Principem Coddenfern cxcr-cerc compellimur.Ille enim quondam Rex,Càl-uini err ores, arque hærefes etiamab ineuriteado Icfcentia fccutus eft, pertinaxque earum patro-cinium tandiu exercuit, quoad claræ mem. Caroli Noni Francorum Régis, amp;nbsp;chariffimæ in Chrifto filiæ Catharinæ Reginæ eius marris pientiffimæ, arque eriam diledi filij noftri Caroli rit. s.Chryfogoni presbyter! Cardinalis Bor bonijpatrui fui,amp; Ludouici Mompenferij Duels, pijsfrequentibufque hortationibus, apertif-que eximiæ virtutis ac doctrine Theologorum demonftrationibusàd fidem Catholicam amp;nbsp;A-poftolicam Rornanam ( vt exiftimabatur ) con-ucrfus, hærcticas omnes contra fidem Catholi-cain opinioncs Parifijs publicèin Ecclefiadam-nauit, anathematizauit, amp;nbsp;abiurauit, fidémque ipfam Catholicam exprefle profefTus eft ; datif-que fubinde fins adfe.rc. Gregorium Papam XIII. prædcceftbrem noftrum literis, quibus eundem prædeceflbrem fupremum Catholicz Ecclcfiæ caput iam agnofeés, ipfum fupplex dc-precabatur,vt pœnitcntiæ,conucrfionis,amp; obe-dientiæ fiiæ confeffionem acceptam habere, amp;nbsp;anteadiorum veniam, remiffionffque gratiarn concedere dignaretur: firmiter promittens fe fi- . dem ipfam Catholicam perpetuô intégré, ac in-uiolatc feruaturü, Quibusliteris, vt potè Regijs idem prædece/Tor crcdens‘amp; paternæ 'charitatis viieeribus commotus, ac etiam graui/simo Régis, Reginæ matris, Cardinalis amp;nbsp;Ducis prædi-ftornin

Sorum de hujufmodi conuerGone teftimoriio addudus, ilium ipfum præteritoserrores conG-tentem,veniamquc humilitcr pctcntem à crimi-hèhæreGsamp; à ccnfuris EcclcGafticis proptcrea incurGs abfoluif, amp;nbsp;in gremiurn Sancte matris EccleGi communionémque Gdelium admiGt» Omni inhabilitate ab eo fublata. Qtnn etiam vt arftiori5amp; Grmiori vinculo ligarctur,cum co,amp; Margarita didi Caroli Regis fororc, qua: ex iHa Chriftianifsima ftirpc nata,atque alta facilè ma-titum in ofGcio, amp;nbsp;Rcligionis Catholicæ obfer-uantia contincre pofle fpcrabatur, dilpenGiuit,vt non obftantibus impedimentis tcrtij,amp; aliorum forfan inter eos graduum confanguinitatis, amp;nbsp;co gnationis fpiritualis, matrimonium inter fe con-trahcrc polTent, prout in facie Ecclefiæ contra-xeriinf,cxcurGfque deinde aliquot menGbus,ille lohannemDuratij Dominum Oratorem fuum, qui nomine fuo de pœnitétia, conuerGone,Gde, amp;nbsp;conftantia fua in fedis Apoftolicæ confpedu fponderet, ad didum prædeceflbrem delcgauit; habitóque pro eo publico,folemnique in aula Regia de more conGftorio, in concefTu Sandæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalium,Prçlatorumque amp;aliorum frequentifsimo concurfu,profefsis omnibus fupradidis, idem Henricus tan qua ni Rex recens ad Gdem conuerfus,amp; vt Catliolicus admiffus eft,tota Vrbc exultante,amp; ingentes Deo deconquiGta amp;nbsp;inuéta ouegratias agente Sed ille,vt crat vario amp;nbsp;inconftanti animo, baud multö poft à Catholica Gde, amp;nbsp;débita erga ic-

dein Apoftolicam obedientia, cæten'fque à ft cxprcflc, amp;nbsp;cum iuramento profeffis deficiens, atque in eo, quopriuserat, cœno reuolutus,a Rege Chriftianiffimo dam fc fubducens, colle-d:oque in loco ab ipfius Regis aula fatis remoto, quam potuit copiofo hærcticorum fcelerato-rum, aliorumque id genus impiorum bominurn numero,ibi ca omnia, quæ de Caluinifmi dete-flationc,hærcfum omniumabiuratione, ac Ro-manx fidei Catbolicæ amp;nbsp;Apoftolicçprofeflîonc antea fecerat,palam reuocauit:teftibcans,fe Cal-uinifmum ipfum profited ; prout profeflus eft» eique hærefi pertinaci, amp;nbsp;obdurato animo fcin-pcr adbæfit;amp; in ea bueufque viuens, foplus hx-reticos perduellcs, ac feditiofos ( quorum caput, dux, amp;nbsp;propugnator in Gallia, amp;nbsp;etiamextero rum hærcticorum acerrimusfautorfemperfuit ad arma contra prædidum Carolum,ac etiam chariffnnum m Chrifto filium noftrum Hcn-ricuin Regem Chriftianiffimum, tametfi euni vtRegem,ac Dominium fuuin eolere, vt foro-flum amare,amp; fcqui debebat,.omnis fcilicet of-ficij, ac pietatis immcmor,aducrfus ipfum,amp; re-liquos Catholicos omnes concitauit, mfefiiffi-mos exercitus, accitis etiam extemarum natio-num hæreticis contraxit, à quibus omnia paffiin locacruentis piorum hominum cædibusfœda-ta,facra citemplatcmerata amp;nbsp;direpta,Saccrdo-tcs, amp;nbsp;viri rcligiofi cruciatibus trucidati funt: oppida præterea, amp;nbsp;munitioncs Catholicorum partim infidijs,partim vi,amp; ar mis occupauit; amp;nbsp;in eis

in cis Catholics Ecclefiæ ritus prohibait, acfu-ftulit, miniftros » amp;nbsp;concionatores hsreticos conftituit, Ciues amp;nbsp;Incolas ad candernimpieta-tem capefTendam minis, verbcribûfque cocgit. Sed ne hæc quidem fatis fibi exiftimans, inter alios, intimum quendam fuum nefarijs artibus fuis inftruélum, extra Gallis fines ad diuerfa lo-ca mifit, per quern cum primarijs hsreticis im-pia confilia fua communicauit, eorumque vires amp;nbsp;arma contra Religionera Catholicam, amp;nbsp;Ro-niani Pontificis poteftatem prouocauit ; conci-Habula quoque hæreticorum in diuerfis Prouin-cijshabenda enranit ; quorum nonnullis( dum iniquißima iUa fœdera contra fidem Catholicam, aepræfertim contraEcclefias, Clerum, amp;nbsp;vniuerfos Catholicos Regni Francis tradaban-tur) illc non folùm intermit, fed etiam prsfuit; Henricus verô Borbonlus Princeps Condenfis, vtróque parente hxretico genitus, cum illi exi-tialia Caluini dogmata , corûmque miniftros pertinaciter in omni vita fouiftent, eorundem, patris, ac matris feentus hsrefes, confimilia fa-cinora etiam adolefcens perpetrauit : deinde ea-dem illa,qua alter Henricus, opera, viam verita-tis pœnitentia, amp;nbsp;humilitate cordis quantum conijei potuit,arripicns,deteftati'fque pariter; amp;nbsp;abiuratis publice omnibus hæreticorum errori-bus amp;nbsp;delirarnentis, fidem Catholicam, vt prs-fcrtinsprofeflus eft.Qpibus ad eundem Pontifi-cem perlatis, ac etiam pro eo fimilibus precibus porredisjipfe prsdccelfor illum,ac etiam quon-

Jam Mariam Cliuenfcm prætenfam coniugcin fjain,eodcni tunc hærefis crim ine infcélam gt;nbsp;fi-mili modo pœnitcntcm,dctcftantcm, ac profi-tciitcm ab hæreli amp;cenfuris huiufmodi abfol-uit, eófqiic in gremium Catholicæ Ecclefix j fi-dcliumque confortiura recepit ; quihetiara ex -paicrnsE charitatis abundantia, cum cis, vuion obOantc impedimcnto fecundi gradus confan-guinitatis, quo inuiccm tcnebantur, matrhno-nium inter Ic Cöntrahere poflent, difpenfauit. Sed illcpaulopoft ad priftinam impietatem re-die!)s,detcrriraamquc ilUm viam,quæ fignata,amp; imprefla crat veftigijs quondam Ludouici Con-denfis parfis fui impijmmi Catholicæ Ecckfii pcrlccutotis ingreffus, eifdemque veftigijs iftfi-ftens, fe quoque hærcticorum ac confcelatorum bominum diiURcgni Gallis Dueem, ac defen-forcm,bcllorumque ciuilium, ac feditionum au-dorem præftitit; militum hæreticorum extero-rum copias in Galliam tranfduxit, Vrbes amp;nbsp;op-pida expugnare tentauit, Tcmpla cuertit, facra violauit amp;nbsp;popuhtus eft , Sacerdoces indignis modis nccauit; miniflrófque impictatum fubfti-tuens, peruerfam illomm doârinam publican, amp;nbsp;cuflodiri iuffit; amp;nbsp;deniqucomne feritatis amp;nbsp;fsuitis genus, tam in Dei miniftros, quam in ca;tercs Catholicæ fidei cultores excrcuit. Qua omnia cum manifefta, publica , amp;nbsp;notoriafint: ciunque nobis plenè, amp;nbsp;légitime conUct.præ-fertim ex procclfu tempore eiufdem fc.re. Gregorij Paps prçdccelîoris nofiri confcfl:o,amp; aliis quani-

I^aamplurimis docuincntis, amp;nbsp;grauiffimis tefti • inoniis,Henricum quondam Regem, amp;nbsp;Henri-dim Condenfem praediftos riotorij, amp;nbsp;incxcu-fabilis criminis hxrefis,amp;in hxrcfim relapfcs, atque ctilm hxrcticorum fautorix rcos exiUereJ Nos gladium vindiâæ contra eos pro officij noftri debito cxcicre coadi, vehementer indo-lemus,quôd ilium in hanc prolem dcteftabilem, ac degenctem irtclytx Borboniorum familiar, in ijua fpcdtaix Religionis candor, amp;nbsp;virtutis déçus, ac in fedem Apoftolicam obferuantia omni tempore emicuit ,prohisfccleribiis coniicitcrC debeamus. Itaque in prxcelfo hoc folio amp;nbsp;in plcnitudincpotcftatis,qiiain ipfcRcxRégumiamp; Dominus dominantium, licet nobis indignis *'' tribuit,conllituti, auftoritatc Dei omnipotetis, ac beatorumPetri amp;nbsp;Pauli Apoftolori'in chis,amp; noftra,ac de venerabilium fratrum noftroruni Sähä» Romans Ecdefis Cardinalium cofilio, ÿrontnïtiârrius, amp;nbsp;dcclaramuS HenricUm quondam Rcgem,amp; Hfcnricum Condenfem fupradi-dos fuiffe,amp; elfe hærcticos, in hærefes reiapfos, amp;nbsp;impoenitent€s,hsrcticorum quoque duces, faUtoreS, amp;nbsp;defenfores manifeftos, puolicos, amp;nbsp;notbrios, ücquE Ixfx Maieftätis diuinx reos, amp;nbsp;ortödoxx fidei Chriftianx hoftes, adeo vt nulla poffint fc tergiuerfatione, aut cxcufatione de-fcndereac proinde cos damnabiliter ihcurtilVe In fententias , cenfuras, amp;nbsp;peenas facris canoni-biis,amp; conftitutionibiis Apoftolicis, Icgibufque ’ gchcralibus, et particnlaribus contentas, ac hx-rcticis relaphs, amp;nbsp;impoenitentibus débitas, Sc

fpccialitcr cofdem fuiflc, amp;nbsp;effe ipfo iure priua-tos,Henricum quondam Regem, videlicet præ-tenfo Nauarræ Regno illiufque parte, quam id-hue obtinuit,neç non Bearnijalterum veró Hen ricum,Códenfi,amp; vtr unique,’eorfique poftcros omnibus, amp;nbsp;quibufeumque aliis Principatibus, pucatibus,Domlniis,Ciuitatibus,amp; locis,feudif que,amp;bonis etiâ empbyteoticis,amp; fucceffioni-bus,necnó,dignitatibus, bonoribusjmuncribus, amp;nbsp;officiis,ctiam regiis,ac iurifdiéiionibus, amp;nbsp;iu-ribus, quæ de flt;do detinent, amp;nbsp;ad quæ ius quo-modohbet habucrunt,feuprætçndunt,€ofdem-6 ue propterea fc illis reddidifTe indignos;ac fuif-fe,amp; effe inhabiles,amp; incapaces ad ilia retinenda, amp;nbsp;alia huiufmodiin pófterum obtincnda.Ac pa-riter cos ipfo iure priuatos, amp;: incapaces , ac inhabiles ad fuccedendum in quibufeumque Du-catibus^Principatibus, Dominas ,amp; Rcgnis, ac Ipccialiterjn Regno Francüe,in quo tot atrocia, amp;nbsp;nefaria crimina patrarunt, acRegno ipfi an-nexis dominas, iurifdi(5lionibus,amp; locis, este-rifque omnibus bonis, amp;nbsp;rebus prædiciis, amp;nbsp;ad illa alias quomodocunque acquirendum, prout etiam ex abundanti,amp; in quantum opus eft, nos illos, illorumque pofteros priuamus in perpetuum, videlicet Henricum quondam RcgeraiRc gno Nauarræ, amp;illius parte,ac Bcarni,amp; altc-rum Henricum Coildéli,ac vtrunque, amp;nbsp;eoruin pofteros aliis Principatibus ,Duc3tibus, Domi-niis,Feudis, ac cæteris omnibus bonis, amp;nbsp;rebus; neenon lure luccedédi amp;nbsp;acquirendi, alalq; prç-didis vniuerfis, amp;nbsp;fingulis:ac etiam in perpetuö

inhabilitamus cofdcin,coruinqiic poftcros ad il-la,amp;adfucceffioncin qiiibufuis Principatibus, Ducatib’pDotniniis,Feudis,amp; Rcgnis,amp; figna-ter inFrâciæ Rcgno,amp; illianncxis omnibus fu-pradidliSjfupplctcs omnes iuris amp;nbsp;fafti dcfeftus, fi qui forfan intcrucnerinc in cifdcm.Qairietiara Procercs,Feudatarios,VairalloSjSubditos,amp; Populos Regnorum,Ducatuum,Principaruumjamp; aliorum Dominiorum prædiôkotunij eciâ alium fuperiorem non recognofccntcs,ac cçteros om-nes,qui illis quomodoeunque iuraucrut, à iura-menco huiufmodi,ac omni prorfus Dominijjfi-delitatis,amp; obfequij debito perpetuo abfolutos efle,pront nos illos omnes tam vniuerfè, quam fingulatim,aufl:otitate prçfentium abfoluimus, amp;nbsp;liberamus,prçcipimufquc amp;nbsp;inrerdicimuseis vniiierfis amp;nbsp;fingulis,nc illis, cordve monitis, legibus amp;nbsp;mandatisaudcanc obcdire:qui fecusfe-cetinc,eos excommunicationis fenrétia innoda-museoipfo. Cæcerum eundem chariffimurain in Chrifto filium noftrum Henricum Francoru Regem Chriftianiflimumper vifccra mifcricor-diæ lefuChrifti hortamur,rogamus,ac etia mo-ncrnus,vc memorpræftâtiffimæfidei,amp; religio-nis Regum maiorura fuorum,quam quafi harre-ditatem longè ipfo Regno potiorem ab cis ac-cepit,mcmor etiam illius iurameti, quod in eius coronatione de exterminandis hærecicis folcni-tcr præftitit,auâ:oritatc,poccftace,vittute,arque animi magnitudine vcrè regia ad executione ta iuftè huius fentêtiæ noftræ incumbatj vt fcilicéc in hoe quoquc gratum fc oinipotenti Deo exhi*

bcat,amp;niatri fuæEcclefiæ obCequium dçbitun^ pcrfoluat.l’tætereà omnibus vencrabil.fratribus noftiis PrimatibuSjArchiepifcopis, amp;nbsp;Epifçopis per Regnu Ftanciæ,NauarriEjBcarni,amp; alia præ-nominata loco conftitinis in virtufe fanôlæ obc-dicciæpræcipimus,amp;: madamifs^vt cùin primùm barum literartim cxçmpla adeorum manuspet-vcnerintûlla publicari faciant, amp;nbsp;quantum in i-pfiscrit,adefFeôtum perduçi curée.Volumus au-té,qÙQd çædem præfentes nofttae literæ ad val-nas BafiticæPrincipis Apoftolorum ,amp;in aciç Campi Flotæ de Vrbe,vt moris eft,afligantur,amp; publicétur.quôdquc carum exemplis etiamim-pre(îls,ac notarij publici manu,amp; præîati Eccle-fiaftici,eiûfuç Cutiç figillo obfignatis cadéprot-fus fides in iudicio, amp;nbsp;extra illud vbiqj gentiû ha beatur,quæ habercturipûspræfcntibus,fi cirent cxhibitæ vel oftenfæ.NuIlicrgo omnino horni-num liceathanc paginam noftræptonuntiatio-nis, deelarationis, priuationis, inhabilicationis, ruppletionis.abfolution)s,libcrationis,præccptb intcrdifti,innodationis,horrationis,rogationiS monitionis, mandati,amp; voluntatis infringere, vel ci aufu temerario contrairc.Si quis auté hoc attétarc præfumpferit indignationem omnipo-tentis Dci,ac beatorum Pétri amp;nbsp;Pauli Apofto-lorum eius fc noucrit incurfurum.

Dat.^onjitapfidSanlfum Â/^rcum j^nno Ific^gt;' nattonti Dominicit,miüeßmo,^uif3genteßmo o^fo^i~ ßmo Quinto, Quinto /dut Septem^ris , Pontiß(Mtgt; 'N^oßtiyinnopfinjo. ^.de ^It'Xtjf-

Anno à Natiuitate Domini miHcfimo quin-gcntcfimo o^tuageßmo quinto , indidione dccimatcrtia, Die veto vigeUmA prima menfis Septcinbris , Pontificatus fandifs.in Ghri fto P^tris.amp; D.N.D.Sixti diuina prouidentia Paps quinti Anno primo ,Rctro(criptæ liters af-nxs , amp;nbsp;publicats fuerunt inBafilica Principis Apoftólorum de Vrbe', amp;nbsp;in acie Campi Flors f)cr nos Hieronymum Lucium, amp;nbsp;Nicolau Tal-icttum,fandifs.p.N.Paps Cutf.

ABfolntto Papalk fro tu-, eeßu nef ano cHm rnalrtj in quinque aßibiu taxata.

nbßlutionum Pafaliumtxecm bilutaxatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.8;

i^auftUor non est idoneut,qui trimims alHHiM mu efti.^ , lyltior aUe^ans caufat inten-tionti fut contrariiu non auditor, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji

i^fnee Syluij Pafe imfrobi-i*^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' IH.IJO

i^gnicertoU Pafaln blajf hernia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^

^rilb/ricijurifc.exeeratio contra Paf am. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84

\^ienata inter yiuosnon ca-dantintesiamentiun. 149 -^Uegationi! falfitae reddit fen-tenttam nullam. léo t-^mmiani MarceUni de Paf a crudeUtate historia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111

^nglid regni feudum fibi Paf a yindkat,

.rinnatarum Pafalium tributü.

e^ntichriHi fneurfir Paf a di ^in a Gregorio,

f^ntiochifis £cclept di^nitM.

^Samp;feci.

Kjifotlohci nomen à Paf a fro-fanatum.

i^feflolid non ex loco,fed ex continaatione dodrint iudi-cantm.

t^fffeUationes ad fede Poma-namdSnatt a Pernardo.i6z i-/irra^onici re^ti feodum fibi

Pella Pafarum confilianufet excitât a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115

SernardmaffellatPafam dominantem in Clerumdominantem fidei, mox domina-tHrum .^nf^elu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8l

ßernardw execratin' Pafarum faßidium. 142,146,147.196 Pudai libertat in hyfocrifi Pafarum irridenda. 191 PudaittS’a.ffri^latin Pafa.ii^ C

Caf ut Ecclefia minißeriale m-niuerfum nullum. ^-j Chrisiianx ^fafalh dodri-na antitheps.dyGa^.^ feqq.

Pi^ttrn iiuifia inter liberos teßamenti ym ebtinet.

149

paf It cmatur Jmferatore ise-care. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

paf a lieum fe affeUan glo-natur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.15.16

Pafadij^enfatcum Monacho, 'm ■vxereia ducat ad temfsu. 110.111

Paf a Etclefsam affeUatfaam Ifott^am. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

Pafafalfitatis conuitias in ü-cilitNicano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lóf

Paf a incorrigibUn membrum fairidum d carfare amfu-tandam. x 131 Pafa\ Mediccos Princifes ne care conatur in mißa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

Paf a ferdMeUn bumani gene-rn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;108

Paf a feftem criminum d maxima Chriftiiimtatu farte damnatm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ 8

Paf£ diuini honores attributs.

Paf a iura sir namina a Cano-niflutrsbuta, ij.14 Pafx feniiit Eurofa maiora tributa^ijuam antsq.Imfera-toribsu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yf

Pafarum artes inregibsts ex-tens ad bellum exestandd.

Pafarum crudelitaf in Gallos, tn.amp;feq.

Pafarumfifestswrago Eurofa 78.80.81

Pafarumfsmansaca facrslegsa.

Petra non dielum efifaße ouest ßd Petri confeßiosss. , 60 Polonici regnifäudumßbiPafa ■vindicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105

REgu Gadia cum Paf a helium execrabile, 111 Eeges Eurofa omnes, Paf a 'ua^dlli. ^T'amp;ßqß Eeges Paf a jlrefamtenere iu-bentHr,f!9'eundem fuss hume-rubaiulare. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86

Eegum Gadiaconatus omises in comfrimeda religsone inanes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114

Eegum Gallia 'virtus in Pafss eoercendu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.115

^K^h in fus negetio nullus f Z idoiuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ny

„XroditiontslialialtsChrißlda- t^^bacelU Cardmaliumtle ^ diTinii conSTnriii.6}.6^.feq‘l. ^ Papa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïji

'’‘^ paggt;*4quot;Vert’ï-habent, amp;nbsp;ab pag. ead. verf.i8.gnauitcr obitc pag.ij.v. j.Sathanam amp;nbsp;Papas tantum per pag.ead.

•quot;v.ypræfttingerent’ ead.v.ii.attulerit primo p.jjiV.j.quàm '^ impiê ead.v.10. in obtr. fint vfi.pag.47.v. 16. cuicuimodi “■pag. 48.V. 7. habenda elle iudicarunr. ead. v.19. indufta '‘-’fiint.pag.jj.v.illum Anagnix comprehendendum. pag. ■ lio.v.ii,anno cia ccccx.pag.H5.v.i4.ex anno pag. 157 ®'V.vlt adfe fubircpa.i4t .v.i. Gentilitias pa.i44.v.vk. me-’' niotetm.vt ilIotuTO pag.iO7,vctCio.fumptam ex.