Dit boek hoort bij de Coilectie Van Bucheil Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek

• • nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat

This book is part of the Van Bucheii Collection Huybert van Buchell {1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • nbsp;nbsp;nbsp;the spine

• • nbsp;nbsp;nbsp;the head edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the back board

feeographi et ItineraïörëS]

Quarto n®. 36. J

^;ÿ^^

PARWM THEATRVM

V R B i V M

VRBIVM PRAECI

thodica Defcriptio.

^u^hore Adriano Rowano E. ^.

Cuttigf^ff^^l^’'^’*^^*^^^ (^lt;fAgt;'f^ ^4tt/aM^tctaKaJ decennium, FRANCOFORTI ÊxofficinaTypographica Nicolai Baflîçi.

ORNATISSIMO VIRO D. NICOLAO BASSABO TY-pographo infigni, Adrianus Romanus S.

■ J^^A4 apffä^e ^td/ßi aliquando praciptiarum fotius or^is ci^'zfa-frtm, ifretieniqiii^em fed me/^hodt-^ ipfïo?iefn,f^ir or72afi^iwe, ea??7fum-modefdenote experereypralof, fao eo^/jf/jit-\fey'e 'vede, nonßmelß^m/icafi. Ego 'vero, ^ui in eapreferordinem eodfgendf^^a^orem, m-hdn^eum ejfe cognoßere?n ^fipprimedam pofi-ustudicai^iya^if falfemfardïus enjit/^endan/. Quareprimum earn fH^i examinanda?n com-tnß, into Ç^pofe/iafenjfeet 'virü doéfü coni-n^unicandi, qfu ft/fi liters eortin2 feßanf^r) fnon^nEdrunr, Placere ^uide^n fnefhodum» fiylum factlif afenj, Ç^c.^erun? tn pluri[gt;MS ei-^'Vitatihiisexaéfiore?77 re^mri explicalionen?, \ ex^heatroEr^iu^f Georgii Braf/n,abis^ ßoßi^ographif ^ H/ßoriogr^^fphif deßinjen-aa?n. Egoßnepiur/lt^s impedift/s négocier, hoc

2

— «Ma

j!__E^TOLA DEDICATOR IA.

hocßudjt^m r/crurn repefere ?îon po/ui : Hßo^ rio^raphi lt;^Mo^ Ç^Co/hw^raphi bte pertes fKe, 'nMlli:eos adbuepafria f/jea conßr/^t, ne^, buc ßgferrf fufuw.b^nus penes mefu/f sorniss, islt;^ ^uarfuj theatri clióïi urbnsm. Qisarefamufo n/eo iä munerü co?nmiß,uf d/ra ordind njd mafafionefn, nonnisUa ex Somoräo inßreret, ' ut Cen/ortiw ^oiuntntiboc padoßeret fetü, j *T^fbi ftat^ue vir ornat^tme, boe opufiuium) ^uodtanto tempode expe^^aßhf^ttto j dbieie-^ 'uieo. ^^oJß qutdßuduutn mt^e m commua i nem ufo^n deri^eturdcl non rmbit.ts/ tputße, \ opußulo boce‘Vulgnn(ioeo^naßen3 nun^uam} ' 1 ßä/ib h^i eclaione/n e] us adeo urßßheiebebir ' ' tur. f tz interim mi BaßAe munußuium it^ 'exig^uum,hilar i acczpeaniniv:ma]ora alt^uan do ,ßDeus concefferst ipr^/o tuo eommsttaml Znterim omnia felifta ^ faußa tibi opto J P^Kurcebur^iexJUufio noßro 15.Ca/end. IU‘\ Hi 15 ? 5»

AD LE CTOR.EM.

LECTOR.! BENEI^OLO J.

P V S prçf(.nsinfcnpfimus urbium Mctbodicam de-feriptionem» quod prætcr methodumj, nihil no^ ftiuin fit. Conferiptum autemfuit àmeantcàadeô fuççinftcjUtfi,rtgul«civitates prætcr paucas, plcri-que vel finguJisgt;vel binis temifve verfibus com-

prebendcrenturi Neque etenimtnihifuitanimus)fin^i»la$de-fcribcrecxsaétè^tumquódid.long^antca abcxcellcntifTimoviro GcorgioBraun præftitûfitvariiseditistomis, qyosadhucäuget quotidicjtutn quod ad cam rem opus elect tempore non medio-cri', quodfanc mihibanc univcrfalcm defcriptionem molienti dcfutt,dcmum quodilluda fcopo mco effetaliehum. Etenim duin hæc conferiberem, ordinem duntaxatj qui in civitatum cnumcrationefcrvaripoffer,fpeftavi. Itaquecivitatum velfola nomina ordincconfcriptafuffeciffent. Ordoautem ut in omnibus rebus magni eft ufus, ita hïc quam maximi. Etenim ex hac noftra civitatum diftributiopefacilimè vidct Cofmographiæamp; Geograpbiæftudioltis,qu«ciïitatcsquibuscompctantrcgioni-bus.quibusclimatibus.tïuircrumgeftarumdelcdaturhiftoria) is quamlibet civitate» cté qua agit bidoria, in regionem fuam rc-ferens.facilevidcbiüiucmfitumeainuntverfjhac terræ machina habcat,quæ civitatesei vicinægt;quærcrum agendarum opor-tunitas. Demum quidquidfecundumcivttatum diftindionem tradi debct,id fi ordinc,ctia decorcamp; gratiâ carebit. Expcrtus id eftExccllentiffimusIurifconfultus AntoniusHcctvclt»qui dum legum variarumgentium,amp;civitatümoliretur defcriptionem^ iueaprogredipotuitnunquam,donec ordinem aliquem inter regiones amp;civitatcs varias effet confecutus 5 quo invente deinde legesRcgionibus,dominiis,civitatibufq; accOmmodaVit. Idem amp;nbsp;ego expcrtus aliquando, dum restoto órbe admirandas con-fcribcrcm.Collcgi namque farraginemtantam,ex qua me extri-caffem nunquam, nifi regionum amp;nbsp;civitatum prius ordinem ha- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)’.( j buiffem,

PRAEFATIO AD LECTOREM.

buiflenijfceundum quem defcribcrem fingula. Hæc de ordinc,. præter quem in hoc traftatufut amp;nbsp;anteà monuiJnihil mcnm eft; matcriam nobis fubminiftrarunt Cofmographi, Geographi, Topographi.Hiftorici, amp;c.pcnes quos rerum ipfarum hie tradi-tarum fit veritas-Verum cum non fufficcreanimaduertercm or-dinem univerfalcm , nifi etiam in finguhs cmtatibus defcri-bendis, ordo effet aliquis ,ideóutcain re currofo fatisfaccrem, qucmforfan,civitatemfuamcxquatraxit natalicia, methodicc defcribere aliquando deleétabit ;idco qua rationc id fieri poffty docebit pars quinta, quç noftra non eft,fed exT.S.dcfumta.Hçc funt,quç circa dcfcriptionctn noftram prçfari vifa funt,tu leôor bcnevole, cam boniconfule,amp; fi qua: funt tr(gt;((\nallt;x, ca corrige j Hominem me cognofcoerroriobnoxium.Valcamp;frucrc.

NOVA

/

tient P i s Æ amijfum dumcontemplantur honire»i. Cemmendant P A r m a m lac,ca^,4t^ butj/rum. Non caret hejjiitiitferpulcbra Placentia carie. Tavrinvm exornant virtue,pietaj^fide/^. Uilitibue validitfludio/à P e R v s i a daret.

y EVI.CEI.ZÆ. lucre non deleâantur iniquo. Mordicus «rif M v T i N Æ ranas tenet eJJi falubres, Centemnunt omnes A n c o HÆmania Turcos. Litihus impenitfinern Macerata /ûpremuitt, E M P o R i .t lt;« partis eonjtßit gloria claufie.

le«««««««««««««««««««««««««««

ïïï»nïï»$$ïï$$$ïïï$ï%»ï$$ï»

VRBIVM PRÆCIPVA^

RVM TOTIVS OR BIS DESCRIPTIO GENERALIS.

Incujus

PR/M^ PARTE CONTl-nenturcivif-afes Euroj)£.

HIBERNIAE REGNVM.

Erwach aliquando Metropolis fuit Hibcrniæ,în qua ledernfuam olimfixerateorumRex,qui Ze coronam regalem à Pontifice Romano çbtinuifle gloriabatur,

Dublinum civitas hoc tempore Regia, aulæ amp;nbsp;juft? tig locus, præfidium habet hoc tempore AngUcum.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANGLIAE

gni. Senatumeonftituunt vjgindquatuorcivcs,iiq; «täte provcfti. Emporium autem nunc cclebrius quàmanteà, poftquam Antwerpia inhafecanguftiasredaftaeft. Vibs |divcs,frequens,aedificiis facrisacprofanis, publicisamp; pri-Vatisinclyta, agro fertili ac dementi coelo : florens armo-rum Ódiicrarum ftudio. Diftat abOccanoLX.millibus paftuum. Pontem lapideum habet ultra fluvium, tedum ündiquccontiguisaedificijs. lacobus Typotiusvir infignis Londini voecmà voccFinnica ionbe derivatam cenfet, quaFinnisnivcm fignificat, propter ubertatispulchritu-dinem.

A i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCO

-----------------«•---------

DESCRIPTIO GENERALIS.

cttLulitaniasjSedesregia, maximatotius Hupamac. An guftior olim fuit, unum tantum clivum amplexa, fèd Re gum vidorils in immenfum crevit, valles amp;nbsp;montes intra mutos claudens. Ad meridiem eft Regia, magno fumptu amp;ingenio extrufta. Ad occafum S. Claras monafteri-um, quod ad Tagum extenditur. Quæ meridiem fpedat utbis regio mati alluitur: reliqua continens cftincredibili ubertate foli amp;nbsp;frugum omnis'gcnerisabundantia,(èptem millibuspafluum mœnia dilatantur. Numeratuntolim ædificia urbana vicies mille: hoc autem tempore multo majorcftnumerus. Saliuntvariipaflïm fontes. Mareadi-

A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* tur

DJ2CRIPTIO GENERALIS. 7 f^ft- Sedhrefentenria Vafi’o amp;aliis non placet,quorum aliqui ab Hercule,alii ab Hi/palo condiram earn perhi-benr. Benediäus Arias Montanus infigne vercq; admi-random literatorumdccus,quiHifpaliniortu commen-datiflimam leddidif, hunc m modum de patriae fuæ ap-■peUationc ad Abrahannum Ortelium infignem Cofmo-graphum feribir : Hi^a/0 nomtn Pianicum efi, é^ Spt!a yel S^fala^is/lexton, t^uoiiflantdem/èu yirtntern re^dnem /ï^nifi-cat.^ualeefMcerr!togt;ii(mcon/^tcitur. /^Gracdyerà adtütaeß ^a/^trano. trahes autem t^uoJ P. literam namp;n bakent, ob itl^ut ^pronundare ne^iteunt,/erè ati natiyam yoeem re/erentes Sibilia dixei unctieinae Cbrtßianorum yul^M SeyUla utnunc,a^l!ella-yu. AluJioCxfarercftaurataeft ; Ferdinandusautem Tertius à Mauris cam hberavit. Eft autem mbs clarilTima prope Mare Gaditanum fira » forma rotunda, ædium pul-cherrimarum frequentia nidniftimcculta,totiufqueHi-fpaniae emporium flotentjffimurn,quod exvariismundi partibus maxime verb in India occiden rail quaftusincre-dibiles facit: Ad tantum liquidem negociationiseulmcn Hiipalenfes devenére, utipftfoii hoeprivikgiogaudeant, quonulium in Indiana tranfmittatur navium genus,quin hïcmercibus oneretur , machinis amp;nbsp;tormentis bellids, commeatu omn!bulq5 ad tantam navigationem requi-fitisjSereniflimi Hifpaniarum Regis nomine inftruajur. Quaein Aprilicopiofaamp; ingenticlaffe,maxima praftan-tils.bonorü copia rcferta( quorum pretia omnem fcrèae-ftimationem luperanr )in Indiamtendunt:quotquotctr jam ex eadém India naves, pretiofiffimis onuftæ theßuris tedeimt,hujus urbis Jittusa{J|)eIl€re,merccfq; exinanire

______________________cogun-

\

_____DESCRIPTÏO GENERALIS. 9 dumper cœcosterræ m eatus à Carmora civitatelcaturi-entes fontes in huncaquaedudiimdcducanturj unde Los cannos de Catmora Hifpanis dicitur. DeHi/pali pulchra L.Marinxus Siculus lib.X IX. Return HiJpanic. habet.

óy«Hlt;#PJinio eftVrlbamp;Genuaurbanorum,Cxfan, oJum. gt;nbsp;Straboni aliifq; Vriao. Hæc ci vitas nunc eft Ducatus caput amp;nbsp;fedes ptimana Ifmæ Gironum familiæ,quæ relidoti-tulo Comitum VreniæDucum Ofunx anno 1762. Rcgc Philippo annuente fibivendicavit. Templuminhacci’ vitatc D. Virgini factum ex candenti marmore anno 1534. eredum. In co Abbas, Dignitates, Canonici,Porho narii amp;nbsp;Saccllani. Monaftcria facra D, Dominico, Fran-cifeo Aflificnfi, Auguftino,Francifco à Paula, Clarx,amp;c. Xenodochiumprxtereapaupetum,omnium alylum. Anno 154p. à loanne Telter Girone Academia hîeextruda infignis,in qua omnes fere leientiæ docentur. Penes Re dorem collcgii Acadcmix jus eft. In mcditullio oppidiè tegione Academia: fonseft uberiotis aquæ.

^Jarchtna civitas Septentrioncm vctfus habet Aftigi Marchena.. viginti M. P. àle diftans: adSolftitium xftivum Eftépö-nam,ad hyemalcm Vrfaoncm,utrafq; odoM.P.àfedi-ftantes.Inoccidentcm Hilpalim. Situsejuseft in collku- ' lo quodam ,ubiq; planicie relpicicntc. Summum ejus tcmplum eftadoppidi Septentrioncm, egtegia tutteex-ornatum, cuiconiundum eft Ducum infigne palatium ad portam, quaitur Aftigi, propugnaeulisaeturribusmu-flitiflimum. Nonlongè àpalatio Virginum eft conven-tus,in quo vidux ducum aliquando religioni 1c addicunt. ^^^^^^^biuml^et oppidp majus adocealum Solls, quâ ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiur

1 PRAECIPVARVM VRBIVM____

GALLIAE DELPHÏnTtVS.

Granopolff lèdes eft Gubetnatoris illius regionis.

G ALLIA SAB AVDIA.

Camîgt;erinum vulgo Tf/amberin, Metropolis eft Sabau-diaeäc Parlamcntum.ubicum magnareligionc oftendi tur imago faciei Salvatoris noftri.quaemiraculofèimpref-ß fuit in linteo, cui in fcpulchro Salvator noftei fuit invo lutus.

GeneyeLj.

Gfneya fitaeft ad JacumLemanum, ad limites Hel-vetiae,poftem habet ligncum ultra Rhodanum , qui civitatis utralq; connedit partes. ,

DESCRIPTIO GENERALIS. ^

GALLIA AQVITANICA.

‘Burde^alum vulgó quot;Sofi/raux, Metropolis Guafeoniç, parlamentum habet,ad quod concurliis fit ctiam exali quibus partibus Gallis Celtics.

quot;Biturig.

j 'Bitur^ vulgó Bour^ej Alvaricum Ca: fa ris efleexifii-maturjDucatus Biturigum: Metropolis eft,tantsq5am plitudinis,utrcliquas totius Gallis urbespaucis exceptis facilèfua vincat magnitudine: fita eftin folopalnftri,fe-(req; omnibus expartibus flumine amp;nbsp;palude circundata. |Hujus urbis vetuftatem teflantur egregiaqusdam mo-numenta, qus in ea videntur. Frequentiam veró com

men-

16 PRAECIPVARVM VRBIVM raendat omnium return mercatura amp;nundinîc,quæibi habcntur. Et fi de ejus celebntate aliquid audirclubcat, Academia ibi eft omni difeipHnarum genere omatiffima, ante multos annosà Duce quodam,quiBiturigibus im-perabat,creâa:Hadenus verdàViris elariflîmis tarn (ê-dulocxculta, ut jamjam literarum decusâtqjDodiffimo rum Virorum Emporium meritodicipoffit.

Limoyieum vulgo Limoge'^ Mundo creato Anno 2682. fundatum effe ait Thebetus, idq; per aliqucm Phry-giæ populum, eujus proccrum uni nomen erat Lemovis : ismultis facinoribus egregiis perpetratis, vidoriifq, ob-tentis urbem condidit, quara à ft dominatam Lemovi-cumdici voluit. Quibus hæcantiquitas minusprobatur, alimo Limovicum diftum contenduntsquodnimirum agrum habeat limofum. C. Cæftr Lemovicibus confilio principum imperatum fuifle numerum decern millium ait, ad bellum contra Romanos gcrcndum.Mctropolis eft Vicecomitatus Limaniæ: Ci vitas eft nulli totiusÂquita-niæfteunda,mercatura negotiationeqj florcns,qnod cô magis mirandum,quóipfaloco minus commodafita eft.

Ândegauia vulgo ^njon, Metropolis Ducatus Ande-gavenfis,atq; epifcopali nomine clara,acinfupcr univer-fali ftudio à Ludovico ejus nominisftcundo,Andegaven' fium Duce ibidem ereda, tempore quo Heydelbergcnfis Vniverfitas à Ruperto Palatino Comite inftituta eft in Germania. Civitas eft antiquiflima, camSarta fccat fluvi-us mediam, qua res negotiation! mercaturæq; cum oppi-danorum,tumvicinorum Cænomannorum,Norrnan dorum non parum conducir.

LtmA-

DESCRIPTIO GENERALIS. r?

Lemanum vulgö Le Mans üibs Ccnonianiæeftjatq; Lemanum. omnium Gallicarum prima, in qua falutarcDiviniVerbi lernen lparfum,primaq;omnium Epifcopalifèdcdecora-ta. Antiftes S.Iulianusà DivoCIcmcntein GalliammiP fus, fundamenta inibi ChriftianæReligionisjccit,rexitqi Ecclefiam 47.annis, poft que« multifuccefîèrunt,Ô£fide amp;nbsp;vita lànûi Viti»

GALLIA CELTICA.

Ti^a'fia Metropolis eft amp;nbsp;Vniverfitas fita ad tipam TtHavia. fluminis Vioni, otiginem trahit ab Agatirlè amp;nbsp;Gelonc fucceflbrjj)us Herculis.

Nantes maxima utriufq; Britannia civiras;Vniucrfi- j^onfff, tas} portum habet infignem, ex quo fingulis annis pluri-rimælblvunt naves. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

7^net civitas infignis, ScdesDucalis,in ea cuditur Rf»w.

moncta.

^f/ó««ovuIgóSf74«^o», Metropolis utriufque Bur gundiæ»de quaitafcribit Sabcllicus : Erat id oppidum (Vefontionis Ïcilicet ) Scquanorum maximum loco ad helium oportuniflimo fitum, Aldaufio amneferècircö-quaquc cindurn ( nunc Dubio illi nomen cft ) una dunra • xatpartegt;quamons arduus furgit,cummunitiflimaarcc pedibusurbs adeunda, radices montisfluviopcnèconti-gux.Tradunt vulgares BurgundiægentisannalesVefontii ludos liberalium artium aliquotmultæcelcbritatisfuiûc, quimultó poft tempore collapfi Barbaricarum gentium devaftationc,annoiterum 1540, AntoniiPcrenotti Atre-batenfis Epilcopi munificentia Vefontioni funt reftifu-

ti. Ha-

18 VRBIVM PRAECIPVARVM

Ptiljom^î^m. y^thema^ufyui^o ^0(««,àMago,quieam ædificavit , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nomen fumpliflèputatur. Metropolis eft Normandiæ,

; fedes Parlamcnti, ci vitas mercatura Celebris. Ad occafum ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dupUci fluviolo clauditur; àMetidie alluitiir Sequana, à

Septentrionc montes habet altos, qui ignem evomere fó-Icbant, pontem habet ultra Sequanam ex quadratis lapi-dibus conftrudum.

^DESCRIPTIO GENERALIS, ____19

Salutisi zj 2.turn gc.nerofioris animi cives orfi funt, ur-bem novis mœni!sconcludcrcamp; advcrfiispraedonumin-curfioncs vallo amp;nbsp;propugnaculismunire. Sex tune con-ftitueruntport3sgt;amp; oppidum oratoriispublici.s decenrer ornatunt. Inter quae Divorum Petri amp;nbsp;Pauli Ecclefia amp;nbsp;Curia, quæ pridem extra urbem fita erat, ut otbis murorii vetcres ruina declarant, quaeïnter hanc Ecclcfiam amp;nbsp;S, Vincentii cœnobiutn,àD. Niceta conditum, viluntur. Sed iftis à Lothario everfis, D. Petri amp;nbsp;Pauli Ecclefia drver-foloco reftaurata fuît, atqj apud earn Canonici Reguläres collocati. Nec longé ab hisPtochdochionamp; coemite num publicum. Quodautem D Petri cœnobium natura amp;opcre munitum erat, amp;nbsp;Carolus Burgundiorum Dux Canonicorum fidem fufpedam habebat,iuffitilluddelc ri, coqs fado Canonici receperuntfeadeam urbiscedefi am,quacipforumalioqui juris ab iifdemetiamnunc tenc-tur. Eratamp;aliaEcclefia,primi atque fandioris inftitu ti Canonicorum, quosReguläresvocantD. Stephaniri-tulo , in colle extra urbem fita, quæ à Lothario everlà, in ludæoram poftea ufufuit,eKquoamp;hodic,ponscóperii-nens, ludxorumvocatut. Sedexadis Gallialudaeis,illa Ecclefiaparaecicaamp; curialisfadacft. Ecelcfiaautcm Ca-thedralis primo dicatafuit lub nominibus Apoftolorum Petriamp;Bartholomxi,amp;martyrumGcrvafii amp;nbsp;Prothafii. SedGalliaeRex Childcbcrtus, ejusnominis primus,quo erat pietatis alfedu erga Vincenti urn Märtyrern, rccondi-tis ibi ejus reliquiis,multisearn Ecclcfiam benefieüs au-xit. Quq evemt, ut cum popuü quoq; affedio ad Regis pietarem accederct, adpellatetur hæc D. Vineehtii Ecde

C 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fia.

120 VR3ÎVM PRAE.CIPVARVM

ina. dcc pukhcinmum apud ManUonios. adificium eft Dominicanomm cœnobiufn,quoJüco antecctuifum c-1 rat palaiium à S. Ludovico extrudum. Quod coenobi-, jum Hugonotica rabie,anno M.D.LXIL amp;Tuifum an-'hoM D. LX VL vaftatumfuit,quodidcni amp;nbsp;Minonta-■rum coenobio Ajudicialiforo amp;collegioamp; carcehbusamp; lomnibusfcrè urbis £ccJc(rÏs»accidrt.

Cahillonum vüls^o ChaUon Matifcona finitimum in ProvinciaLugdunenfi. HïcCathedralis Ecclefiainitio confecratafuit,fub nomineD.Stephani,quam Chiide-bcrtus,primusGalliærcx,cùm müereiacentematqueaf-flidamoft’endiflet,rcftauravit, mnltifq; donavitimmu-nitatibus amp;nbsp;privilcgiis,collocatis ibi D. Vincentii rcliquiis, quas ex Hifpania fceum deportarat. Eó fadumcft,utEc-defia D. Stephani appellari defieri t, S. Vincentii deinceps nuncupata. Eft amp;nbsp;alia Ecclefia D, Georgii nomine} in quaamp; Canonicorum collegium amp;facrorum urbis curia. Éa verö eft Ecclefia, quæ Ibla, quo tempore Lotharius Lu-doviciPii filius, Cabillonum amp;nbsp;quatuor ejus fuburbia var ftavit, incendium evadere potuit: prêterEcclcfiam parx-l cicam leu Curialem, quatuor ca nobia prioratuum ( ut vocant ) nomine egregia fanc acfplendida fuerunt : S. Cofmi,quod Clujnacenn,S.Crucis,quod S.Petri Mati-fconenfis urbis,S.Marix,quod S. Benigni apud Divio-nenlês, amp;nbsp;S. Laurentii, quod Infulæ Barbarapud Lugdaz-umfubditum amp;veluti municipale eft. Duofunt corum quimendicitatem voverunt coenobia,Carmelitaiumin D.Ioannis, cui àmacellonomen ; AMinontarum in S. Laurentii, utilli vocant, firburbic» à PhilippoBono extra

da. Ia

__DESCRIPTIO GENERALIS, 21 âa. In co an tem fuburbio, quod S. Maris nuncupatiîr,extat Virginum cœnobium ordinis Bcnedidini, quod ante hac à S. Clara nomen habuit. Atq; iftaquidem derebus EcdeGafticis. Quod ad ftatum civilem attinet,Cabi’lo- ' num Comités habuit, amp;fedcs olim Regia fuit Gontrani: Etexinde nundinis, quarum oranimodo efietimmuniras binis ornata, utrifq; ad totum menfem durantibus, alteris Brandoniis,alterisab Augufto menfe noncupatis. Cabillonopoftmagnis affeftodadibus, hxquoq; nundi gt;nbsp;Vxalio tranflats: fuerunt : primo quidem Genevam ; deinde Lugdunum,ubi nuncquoqueh3bcntur,Atqui nulla ^amen hu;,us tranflationis habita ratione , CabiUonios Nomarcha ufurpat nundinarum acmcrcatuum magiftri nomen » obid certe, neprxrogativam amittatfuorum majorum,cum neque alioquiCabillonum antiquas im-munitates amiferit. Nam amp;nbsp;hodie , quoanni tempore ills nundinx habebantur, nemo Cabillonii apparitor feu regius, leu alius poteft quenqua jure Gftere,velin ejus bona raanus injicerc. Cabillonii prxterea patriciotum a-liquem Gbi vicinum in fuse urbis Ducem militarem abs feibdeleftum repræfèntant Gftuntq; non illi, qui nomine Regis utbi prxeft,iedurbis Epifeopo. i^am antequam Burgundix Duces Cabilloncnfcm Comitatum fui juris fecifl'ent,acceptum à Comité CabiHonenG, Io3nne,Glio Stephani Comitis Burgundix »falinarum Principis (quod quidem acciditanno 1256.) Epifeopus eratprxeipuus ur-bis Dominus acpatronus,amp;;edida promu!gabantur fub nominibus Epilcopi amp;nbsp;Comitis : fed Epifeopi, honoris amp;nbsp;prxrogativi caufa nomen prxeedebat. Nunc civitas pro

dimi*

__DESCRLPTIO GENER AUS. 21? cipc vaftatumàGontiano Regercftitutum fuit. IfqueinI cœnobio iliic S. Martelli conditus pro dignitare Rcgia manfæolum habcbat,quod Calviniani annoisdî.ever-terunt. Alla deinde Cabillonivaftatione Ièquuta,pcrLo-tharium Ludovic! Pii filium rurfum tarnen inftaurata, urbs priores vires amp;nbsp;pulchritudincm recepit.

/unia oppidum in excelfocolle, ad Sabaudiælimites pofitum, nivibus lÿlvifq; opacisgravatum,in haccivitate efttranfitusmontis.Iur-a,amp;vcdigalcxigiturrcium quæ a-lioexportantur.

Lu^4unum.

extruâums Vrbsfîta eftinmonte,ubiflu-vins

28 VRBIVM PRAEC!PVARVAt

Gouda civita's eftpopulófa,diveïq; ; adHalamfluvi-um pofita : AEdificia habet turn privata, turn publica prç-cellenti apparatu conftruda, Perauguftam inprimis amp;nbsp;magnificam Ecdefiam, qua unica in urbeparochialis eft, amp;nbsp;media quaft utbe tarn ampla eonfpieitur,ut flmilem (unica Harlemfi excepta) non alibi exhibcat Hollandia; magnitudine cnim Metropolitanam Colonieniem Ec-defiam aliquot pedum menfura excedit. Cundis olim

adniiratioiïicrat/liabcbatalraria LII. Campananamhabet turrirn altitudi ne amp;nbsp;pulchritudinêpræclaramjn qua Campanarum harmonia pro temporum feftofeftoturnq; mutationevaria modulationeeditor. Hancautemtam confpicuam amp;amplam Eedefiam jam fecundum fabi-dusdeformavit Vulcanus» Annonimirum 143s.inecn-dio,quod oppido cumEccIcfiacrat commune. Etanno falutis 158a. fulmine taóta,folaperijt, lociscircumquaq; vicinisplane illæfis. Poft hocautempoftremum ineen' dium » folis oppidanorum impenfis amp;nbsp;oblatione annua, quæded.icationisdie (Dominica poft DecoUationisS. Ioannis Jpenditur, priftinonitoriamp; magnitudinireftituta, intus elegantiffimis praftantiflimikp feneftris vitreis dc-pidis excellcns, quales vix alibi con/piciuntur fimilcs ; Quasquidem fenefttas oppidanifuncftactiamaEtatc,qui inpiduras amp;ftatuas immaniterfevit, annua reftauratio-ncconfervant. Inforo tnangulari gt;EccIcfia:parochiaIi vicino,admodum amplo^obitcr annuatim célébrés ha-bentur nundinae, infuluris d civica domuseft, quod rato adnormamfedo lapide eleganter conftruda, coi ampins in

____DESCRIPTIO_GENERALIS. 29 in circumferentia locusrelinquitnri habetq; hæcprato- • toria fua fie jnridicendoamp; Senatufconfultis habendisdi-fti nfta oinata triclini3,ut pukhriori otdiqe conftitni non poßentifubipG» civica domof afcenditurenim ad cam pergraduslapideos»elegant!circumferentia ornatos,ub'. edidaamp; plebifcitapublicantur) in pofteriori partemaccl lumeft publicum» elegantiffimisfornicibusornatum,in anterior! armamentarium. Indeconcamerataplanicies ftrataj quæ lapideis columnisfiiftentatur,prætoriæ anne xa,in qua fpeftante plebe fupplicia de condemnatis fu-muntur., Habuit præterea hæc urbs ante motus hofce ipublicos monafttria VirorumlIII.amp; Vl.VirginumjXe nodochium: nuncetjamhabetunumampli(rimum,Ho-fpitalial 111. amp;nbsp;alias pietatis officinas, in qUibus viris amp;nbsp;fœ minis çtatc amp;fenio confeâis pucris etiam expofititiis cha ritatis amp;mifèricordiae opera præftantur : Idem oratoria elegantie V l. amp;nbsp;Icproforium cum Ecclefia extra moenia. Hæc autem monaftcria amp;nbsp;oratoria avorum picrate excita-ra amp;nbsp;fundata, nunc partim foloadæquata,partim,dircpta »nprivatosufus converfa^ruinofafunt amp;defcrta;Quem-idmodum amp;nbsp;arxprincipis,quæadlûlæripam probèmu-'ita fuit, unica tantum turri rcliâasin qua Comitum Hob andiæ privilégia confervantur, quicerto ddeftu fingulis annisà deputatoper Magiftratum Commiflario,affigna-roin hoe annuo (excentorum florenorum ftipendio, di. (cut untur amp;revidentur ,ncfituintcreant. Habebarpræ-teicaGoudaCatechifticas Scholas,inquibusutriufq; fe-xus juventus ad pictatem gratiseiudiebatur, fed amp;nbsp;iftæ pi-

. etatis officina: funteverfe; Tantainfupcraërisfalubri-D 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tare

JO__y^B IVM PRAECIPVARVM__

täte Goudani fruuntor, ut rato pedis graventur contagio, cuiquidem rei aquaeperpetuó fluxu atq; reduxu remcan teSjHon mediocriter conducunt. Fluviis etjam duobus de£oranturgt; Ifala nunirum, amp;nbsp;eo, qui utbj cognomiuis efl Gouda: Quorum altcrLunac motib*usamp;Occanixftua-gitatur : alter, ubi mœnia primiun latis Seperampiisfoflis jmunivit,admareufq;platidiflimo tradu expatiatur, ac variam negociatorib® com moditatem probet, Magno et ■ jamcivium quaeftucerevifiaGoudæ cGnficitur,quæHol-landicum folum neq; colore ncqjlàporç alibi prædantio' rem propinat. Ad bellorum deuiq; violcntiam propul-fandam amp;nbsp;obfidionem avertcndarrgt;fiiu amp;nbsp;opère Gouda coramendatur,cùm majoribus machinis nullus ad cam detur acceflus, nid tempon bus hyber nis, amp;nbsp;ne turn quidc âne magno pcriculoin duobus tantum aggeribus, quibus munitilTima fingulispropugnacula jamdudum objiciun-tur. Quin amp;nbsp;cataradarum lólutionc viginn quatuorho-rarum temporevicinos agroslatosinundarcpoted.Quo accedit,quod foveis m3ximæamp;profunditatisamp; lautudiquot; niscingatur, qusabexpugnationis metu earn libérant. In hisautem foveisjuftæ magnitudinis giebscximoalcen-dere, atq; in fuperficie natare videntur.

T^terodamum vulgo ïXofcroÖuuï/quadRatheri ma les,oppidum eft (plendidum óf copiofum,Moteflumini propinquum,Shiedamounico milliari, Gouda veró tribus diftat,lanificoamp; panni texturacélébré, babcosamp;ju-ftumpopuli numcrum,amp;fçitcadmodum conftruâasæ des,quarura,quaeD.LaurentioGera , facile.princeps, amp;nbsp;iplendidaamp;fumptuofa ; elves op ulend marina navigatio'

nece-

DJ^CRIPT£O GENERALES.n

ßelt;clebrcni halecum pifcationcm amp;nbsp;cxtcrain incrcatu * ram exercent ; Cofflaj^rafione pericrat civiras pro magna parte anno 15 6 ^ Scd mox ercdis longè pukbrioribus quèm ante «dificiis,pontem lapideum mirae magnitudi nis fimulconftruxcrunt, rn cujus eminentiori parte fuum Erafmum lapidea ftatuain perpetuum monumentum do-narant,quatn Hifpani in exordioBatavici tumultusrdi gionis ergo anno 1572. funt dcinoliti.

z^zwy/t/rü/uwaznvulgó 2(01 pcrOani/ci vitas fitaundi qucinaquasfunaamenta ejus iunt trabes! ignei, lotis un dofisingeniolcadmoduminfixi, utaedifidaquamvisma-gnifita luiten tare queant: Fundamenta hæcgt;uti quidam itftantur,fæpc pluris confiant quàmædifida ip là, licet fplcndida. Emporium eft poft Antvverpienfeomnium quae habet Belgium C€lebcrrimum,quoquotannis3ppel-lunt claffcs docentarum ac trecentamm navium ex omnibus Europe partibus con fiuentium, uti ex G allia, Anglia, Hifpania, Lu fit a nia, Li uoma, Swedia, Norwegia, lflandia,Oftlandia,amp;c.itautf3epcnumer0 unàibi videre liceatin portu ad quingentas naves maximas,quæ profpe-âum pi aebent plane magnificum. Gives tarn funtópu-Icnti,amplaq;fottun3e,utcjufmodiclafleadvcâa, ipfio-mnes merces tam prompte coëmant» ut quinto fextove dieab adventu fuoexpeditæ naves, rurfumqj mercibus a

/ liisoncratæquavis rcmeent,undeptofeûaecrant. Vrau-tem femel dicam,fivedivitias, fivepopulum,fn'cctjam aërem,aquam,fitum,quantitatcra, fiveprxterea aqux dufturn ( quos canales vocant ) per quos naves admitt un -

DESCRIPTIO GENERALIS. ___«

milliari alluuntur. Ex hoe man per Amifum fluvium na-vigabilemomnjgençmcrccsinurbcmimportantur.Vrbs ipfa firma ütismurorum ambitu ,duplici foffa amp;nbsp;vallo in-termcdiocingitur,artc tarnen potiusqinm natura munira : Gives autem fuocenfuvivant, aut agnculturamla-nificiumamp;mcrcaturam lt;exercenu lus municipale,quad vulgó ©fatteOircljt appeUatur, HenneusEpifcopus Vl-trajeftenfis annou59. conccfllt: Guilelmus poftcaEpi-fcopusanno 1298. inftituit, ut idem jus ufurparent Amor fortii,quaIecratVrtrajcdinis. Nundinas habet toto Bel giocelcbres,quarumduas Guido Epifcopusillis anno ij^u donavit. LaudanturAmorfortiiinHiftoriisàtemperan-tia,prudcntia,teligione, fidclitatc crga fhos pri neipes, for-titudinc bellica,liberalitate inpauperes, amp;nbsp;crgacxulcs, csterolq; exteros hofpitalitatc amp;nbsp;mcrito. Omnisenim luxus tam in conviviis quàm in veftibus fupelleüilibufq; apud Amorfortiosexofus : didiceruntab avis fuis honefte acparee cpulariac veftiri. Quanta verb fubipfa fimpli-dtate rcrum agendarum lateat prudentia, enm aliis tem-potibus, turn maxime in Gucfiacistumultibus,chruit. Pietasamp;rcligiohïcfcmpermaximoin pretio fuit,fidem que, quam femel à D. V Villibrodo,Bonifacio,Eridcrico a liifqjhujusDiaccefcos Apoftolis accepcrunt in^olae, hanc ufq;in prafentemdiem fertamteftamconfervarunt, ie adhucclamfub metuTyrannidis conktvant. Auxitpro-movitq; plurimùm inhaccivitatereligionem M. Gerardos de Groot,qui circa annum 1379. fob Vrbano V i. Papa Daventtiz, Suollis, Campis, Amorfortiæ,AmReItodami amp;nbsp;in Vicinis circumquaq; locisconcionabatur ,5lt; cœno

34 VRBIVM PRAECIPVARVM

biamuka erigcbat. Hujus Scfuccefforis cjus FlcrcnniRe-dewmopcra circa idem tempus tria monaftcriainhacci-J vitatefunt a:dificata,quibusfub(equenribus rcmporibiis amp;nbsp;alia tria addita funt. Eft lt;amp;nbsp;in urbis Eedefia pfimaria D. Georgio ücra, Collegium Canonicorum ab Epi/copo* loanncDicftenfi anno 1337. fundatum : SaceUumquoqj^ D. VirginisJnomnibusvicinisregionibus vicinisnotifli-j mum,quod noftris adhuc temporibus ab innumcrispe-' regrinis frequentatur. Fidclitatem crga fuos principes! Amorfortii diverfis temporibus amp;nbsp;cafibus exhibucrunt«; Vltrajeftenlcs enim perpctuófiiosEpifcopos rejecerunt,' quös Amorfortiilern per ben igr, è ac li berali ter exceperür,, amp;nbsp;infuas fèdes reftituerunt. Sic AlTverum Culeburga* numanno!436.abVltrajcdcnfibus repudiaium. SieDi-cpholdiumanno 144 s. ab iiIdem contra fœdus initum antcannos duodecim (quo (e Epiieopumfuumdefeniu-^ rosjuraverant^puIfum.utbecaptaunacumD.Iacobodc-' Gcclbccc reftituerunt, Senfit amp;nbsp;horum . ndclitatcm: Davidnothus PhilippiBurgundiæDucis. Senfitetiam eó' magis Henericus Palatinus anno 1528. ab Amorfortiisin civitatam VItrajedeniem gt;undeejeduserat,armatamanu redudus, jMajorem etjam obedientiam amp;nbsp;fidelitatem inAmorfortiis reperit Philippus Catholicus Hifpaniarum Rexannoi$7Slt;amp; i^79.quatempcftatencc princeps Auri-acusgt; nccHollandi,necGcldri, nee Vltrajedenles priùs Amorfortios à fide Catholicaamp;obedientiâfuæ Majefta-tis avertercpotucrunt,quam obfèflam urbem machinis bcllicis amp;nbsp;fummis viribus porta fbloæquata fuperaflent: Vrbem vinccre, animos autem /uperarenonpotuerunt.

! DESCPUPTIO GENERALIS» sf ïEgregiam quoquelaudem (èmpcr ex bello reportarunt: Domina m lacobarn Bavaram HoIandiæComitiflam proprijs expends contra Dominum de Arckel, in capiendo I (elftcinio amp;nbsp;Gorcomio juvârunt,undc àBavara publicis literis gratiarum adionem meruêrunt: Hollandorum viresamp;pè repreflerunt: Geldrorum violcntiam iæpiùs fregcrunt : Vltrajedutnjguater armis occupaverunt ; Phi lippiBurgundiæ DucisexercTtium bis fttfteMcjcrolib.ió. Annal. Flandr.) àfuismœnibus fugâ'unt. Hac fortitu-dinc Amotfortii eamfibi famam conciliarunt, ut multi è vicinisprincipibus illotum foedera amp;nbsp;amicitiam ambi-rcnt.ipfiquein multis provincils vcdigalmm immunita-tem obtinerent : Earn Wilhelmus Bavarus HoIIandiae Comes inito fœdere Amorfortiis per omnes fuas provin-das donavit. D. Walramus Bredenrodius ,D. Cafparus Culcnburganus,amp;D.IoannesEgmontanus, Amorfor-tiismagna quoq; privilégia in fuisditionibuscontulerut» In pauperes tanta eft Amorfortiorum liberalitas,ut hac in re maximis quidem civitatibus proqualitate divitiarum non cedant. Duo funt in utbe Gerotrophëia ,in quorum altero plus quàm 6o. fenes tam viri quàm mulieres hone-ftiffime aluntur. Præterea anno 1447. inftituieoepitdi • fpenfatioeleemofynarum in pauperes, qui priuatisin ædi-bus per urbem habitant, ca paulatim ad tantam opulcn-tiam pervcnit, Ut nunc plus quàna 80. homines inopes ex ex ilia fuftententut. Infigncquoq; amp;nbsp;magnificum Orpha-notrophium circa annum iççi. credum eft ,ubipupilli paupcriorcs aluntur. Duo adhæc urbs habet Nofocomia, unum pro pcftelaborantibus,altcrum pro quibufvis cli-

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nids,

DESCRIPTIO GENERALIS. nbsp;nbsp;?9’

talis, ad AmaGiflumini; oftium,Principü fèdes; Emporiü iftius traól’ celcberrimü porrus opportunitatejquem tam capacem profundumq; h3bet,utnavigia,quæquidcm O-i ceanus maxima vehit, pafTisvclisadmitterepoflibampIi-i tudine opumj xdificiis publias privatifq ,civiü multitudi-, nc amp;nbsp;incolarü non Germaniç modó led Europçinnotuit. '

Âurichium urbs multis nobilum à curisamp; tutba ju- Attriebium^ cundiirimusrecelTus; Sylvæidfaciuntamp;ncmora,in qui-’ bus aut aucupio,autvenationefefeexercent. Gensdives eft,mercaturæ amp;nbsp;opificio dedita.

tiusBelgii lumen ,amp;ornamentum penè incomparabile, qui ante annos non multos in Hifpania,primus cùm effet à ConliliisRegiæ Majcftati,viam ingreffus eftuniverlàe carnis, non fine magno optimorum hominum dolore atq^ gemitu. Ex hac item prodiit Petrusà Fritema lurc-conlultus» qui prater nobilitatem generis avitolq, fplen-dores fummarnhabuiteruditionemeum fingularianimi probitate» candoreq; conjunftam. Hinectiamoriundus Albertus HeroPhilofophusamp;Theologus fcciptisclatus» amp;nbsp;Gellius Snecanus*

2)oa«m, latine Decetum à multis dicitur; eft in Offer- ooff«»». goyenfi ditione, duobus à Leouardia miliiaribusdiftans oiientem ver fusgt; non procul à finu maris,qui inter Ofter-goyam terramq; Groningenfem procurrens, Lavicam exiguum amnemeo decurrentem lèq; exonerantem ex-cipitj .Agcr circumjacens fertiliscft» non pafeua tantum læta habens, fed de fegetes fcrens, prsfertim ab Âuffrali * parte, ubi amp;nbsp;arenefiot videtutcfic,paulolongiusabop' pido ccfpites effodiuntur ad alendum ignem, id quod op-pidanis amp;nbsp;vicinorum pagorum habitatotibus magnam praeffat commoditatem. Abeft à finu præferipto cxi-guo milliaris intctvallo, ex quo alveus per ipfum oppi-Idum fluit. Hinc mercatura illic floret »Tempore belli inter Gcldros amp;nbsp;Burgundos, Geldris paruit, vallo,foffaq;, uttumexigcbanttempora,bencfirmum. Cætetùmillis viftis atq;expulfis pet Cxfarcos valium foflæ injefturn amp;nbsp;complanatum eft. Ab eoitaq; tempore immunitum ja-, cuitadannum Domini M. D.LXXXI. quoinquietipa-1 triae ordincs illud deniq; munierunt, ad avertcndos Rc.l

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gis

42 PRAECIPVARVM VRBIVM

gis milites. Antiquum eße intcromnesconftatjEAque marryrio amp;nbsp;reliquiisquibufdamS. Bonifacii lociorumq; ejusdeeoratum j Hkenim poftdeeeßum B VViUebror di pritni Vitrajedinorum Epilcopi» relido Archicpilco-patu Moguntinenfi, Vltrajedum petiir,amp;Epifcopus ibidem conftitutuscft,miro lempcrflagransdefiderio con-verrendi Frifios, qui turn magna ex parte Chriftum non agnolccbant, licet VVillebrordus ad cos convertendos amp;nbsp;antca amp;poft Epifeopatumadeptum magnamnavafleto-peram,amp; praeter cum aliierjam abEpifeopo Cantuarienfi exAnglia mifllvcrbum Dei prædicafient. Itaqueafium-ptis lecum fociis aliquot ad cos contendit, amp;nbsp;pofteaquam totaprovinciapcragrata,ubiquekmentem Verbi Divio» ûtis féliciter jixiflet j tandem prope Doccum cum fociis ab infideljbuscæfus,martyriicoronam adepeuseft. Con-ftrudum eft non mukis poft mortem ejm anntsiitcivita-tc monaftcrium Cannonicofum Regularium,qubd pro-gteflu temporis occuparunt Abbas amp;nbsp;Religiofi Ord mis Praemonftratcnfium : in eoadhacufq; tnrbulenta tempora adlcrvatum fuit cranium Martyris intcrtrucidan-dumabimpiisgladiorefcdum, unà cumbaculoejus pa ftorali gt;nbsp;calice, codice Evangelico, totoqi divini officii ha-bitu, amp;argenteo feypho. Hujus etiam civitatis paftora-tumfeptem annos adminiftravit S. Ludgerus nobili gc-nere natus, multarum linguarum peritus,quipoftea primus Monafterienfium Epiicopus ad coelcftcm patrianr circa annum 809. migravit,in VVetda ImpcrialiAbbatia ad Ruram fluvium fepultus, in hac pofteris .temporibu» natus eft Gemma Phrifius, Medicus amp;nbsp;Mathematicus û^-figrii^

_____D£^CRIPTiO GENERALIS.__43 figniseditislibrismagna.’crud'nonis Celebris,quam erjam eruditionis laudcm hinc oriundi merentur Baliüus five VVeflelus,didus Groninganus, loannes Docconicenfis, lurcconfultus, Vniverfiratis Colcnicnfis ornamentum fingularc,amp; CorneliusKempfius ,qaitribuslibrisres Fri fiorum Latino fermone conferipfit.

i 5/0«««« oppidulum pertinetadfcptemlylvas,loco 'dimiflo amp;nbsp;paluftri, ficu ad mare Auftcale, à quo vix quarra milliaris parte diftat,à Sncea veróduabusmiliiaribus. A-iger tarnen aboccidentali parte, qua GcerftlUndiam fpc-dat, paulum elcvati incipit,arenofusibidem exifttnsla-cusilii adjacet magnus,inquocftpifciumomnisgeneris copia. Secatur in duas partes aquapioflucntc,quæduo bus pontibus conjungitur. Templum parochiale non habet, led tantum ûcellum,Iaccrum penè hac temporum tempeftatcamp; ruinam minitans,nifiin tcmporcfulciatur reparcturq;. Parct autem parochialibus Ecclcfiis duorum vicinorum pagorum: Idquod mirumplerilq; videbitur, cum civitatis jushabcns à proprio regatur magiftratu, amp;nbsp;non tantùm natura, (cd opcribus egtegiè fuerit munitum quondam. Cunerus tarnen Epifcopus Leovardienfis, paucisab hinc annis paftorem illi conftitucrat facelloin parochiale templum commutato. Tempore novenalis belli f quo Gcldri ante annosfexaginta cum Burgundisde principatu confliftati funt ) perpetuö fuit in Gcldrorum potcftate,qui illud quafi lp(tülli/gt;lü,vconftituerant, ex quo excurfiones fecerant amp;nbsp;bclladetivarunt in alias civitates, munitaq; loca. Nam id primo adventu occuparunt, inde-quedigreflip^ra tentaruntamp;aïTequutifunt. Qui net jam

F 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;novilTi

4 VRBIVM PRAECIPVARVM noviflimecumvi amp;nbsp;virtuteBurgundiorum cæferiseaftris pagi/qj excuti,pulfiatq; fugati effent, id tanquam afylum validum amp;nbsp;firmum ad ultimum u/qj fervarunt, natura loci potiffimùm freti. Iraq; in co fadionis iftius coryphaei antefignaniq; præcipuè oblcflifunt, obfidioncmq;forti animo toléra run tad feptimanas non paucas, nullam pafli deditionis mentionem fieri, nifi prius egeftate fameque compulfi. Nee fuitvidoriaifta Burgundionisincruen-ta, fiquidem duo eoru duces praccipui Georgius Schenck à Lautenberg,Frifiæ Gubernator, amp;Ioann£s,Dominus Valcnatius copiarum prafedus, durante obfidione fub nodis crcpulculum Ipeculatum egreffi, fimul eodemté-pore vulnerati funt, quorum pofterior pauló poft dedi turn oppidulum Leovardix ex vulncre mortuuscft,non fine Frifiorummœrore. Inciderunt illain annumDo mini 1523. vallodeinde disjedoæquafoq; folo,ab^q; mu-nimentis fuit ulqjadannumijsz. quoOrdincs illudrur-fus validé municrunt.

Jlfia quæab aliis ƒ/(gt;ƒ««,amp;inlitcris quibufdam an* tiquis manuferiptis Jliacum dicitur,unius tantum horae fpatio àSnecadiftans, inJongumporrigiturabAuftro in Septentrionem,duabus conftans plateis, quos aqua mc-diocris profunditatis intercurrit. Nulla re infignis nifi antiquitate. Nam nee valium habet nee munitioncs, nee fèptimenta ulla. Fruitur tarnen jure civitatis regiturque à proprio Senatu, habens civicam domum oppk’urum inftar; quo circa ctjam optimojure inter civitares numc-ratur. Mti'ü ëxcellenti dodrinaviri hanc patriam origi-ne deeorarunt; quorum omnium accuratam enarratio.

ncm|

nem SufFridus Pctri peculiari opere de ilJuftribus Frifiae fcriptoribus dedir.

^olfvardia unicomilliari àSnecaver/usSeptentrio-nemdiftat, àLcovardia veto tribus: Hanceflevetuftam amp;amultisannisfuiflecelebrem ûtispræteralia argumenta amp;nbsp;indicia atteftatur hoc, quod unà cum egregÜs maxi-meq5 inelytis civitatibus emporalibus foedereilloconri-neatur,quod Auüm Germanica vulgó indigetant. Quocirca inComitiorum conieffibus amp;aliisconvcntibus ei-vitatum huius patriæ, primo poft Leovardiam ceniètur lo co, amp;nbsp;fecundam obtinuit dignitatem. Ager circa earn planus, pafcua Habens lafta, paulôcclfior Snecanó. Ipfiim oppidum vallo firmo foflifqueprofundisbenemünitum eft» Hujus civesamp;incolae àmultis annis multam excr-cuêre mercaturam apud exteras amp;nbsp;maxime Orientales : inq; regnis Septentrionalibus navibufq; onerariis coVc-fti, quasipfi fuisimpenfis fumptibuRjUnterfclècommu-nicatis abfq; aliorum fcrè oppidanorum adjumento in-fituunt amp;nbsp;adornant, commoditatem il lis ad hoefuppedi-tanteportu Maccumenfi,quiunicodiftatmiliiari jitaque pecuniofifuntut plurimùmamp;Iocuplctcs. Civitatisfta-tus hadenus benè conftitutus fuit. Nam pratter religio-nern mediocriter ( uthatcfucnint tempora) florentem amp;nbsp;juftitiam fiefatis cultam adminiftratamq; ; paupetum ct-jam ibidem cura habetur diligcns,credisamp; conftitutisin eum finem tribus ædibus amplis »üldemq; bene dotatis annuis proventibus, quapropter nemo in eo habitans mendicato vivereatq; oftiatim vidum querere facile pcr-mittitur. Ortu hanepatriamilluftravit SufFridusRudol-

F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phus

46 nbsp;nbsp;nbsp;VRBIVM PRAECIPVARVM

phus Stcchcnburgius, qui accuratas gentisFrifiæhiftori-: am collegit. Perrus lacobi Thaborita Mathematicus amp;nbsp;Geometer infignisj qui hiftoriam ctjam Frifiam patrio fermone collegit, ab anno Domini 781. quo Chrifti fidem provincia recepit ufque ad annum (521. ÈtFraneifcus Ad-vortenßus Triumpho vir eruditus,amp; fcriptis publicis clarus.

St^urid j duobus à Sloteno milliaribus in ipfolittorc maris Auftralis in longum provedajacet, ad orientalem partem àjnari averfam ,quaterramfpedat agrofqjvallö habens amp;nbsp;foffarn, fèdea non magnimomenti, necad a-vertendos hoftiles infultusfatis firma. Ager finitimus planus cft,minimè altus,foflismultis paludibus interci-cifus. Emporium enim fuitopibus amp;nbsp;autoritäre Horens Anfæ Germanies membrum ita confpicuum,utnumera-retur inter principes iftius foederis eivitates. Et licet ante annos multos return commutatione fata omnem amife-rit fplcndorem antiquum,tarnen fruitur apudexteros, prxfertim in Gallia amp;nbsp;maritimisGermanis orientalispi-vitatibus,privilcgiismultis, magnamfuifleejusurbisam « iplitudinem, prêter alia indicia à documenta evidenter 0-;ftenditurliterarum inftrumcnta,quæ publicisetjamnum ejus eontinentur archivis. Paftorem habuittemporibus prifeis S. Odolphum, cuj us ad hue hodie venerabilis eft a-pud Fridos amp;nbsp;fanti memoria, cùm ob fingularem vitaî fantimoniam amp;nbsp;Propheticum Spiritum, quo præditus fuit 5 tum vcl maxime ob indefeflum ftudium ac labores ejus in propaganda aflerendaq; Chriftiana religione. Hie monaûerium infigne extrui feeit juxta FJevumfluvium, cujus

DESCRIPTION GENERALIS. 47 cujus nulla nnnccxtantrcliquiar, qua ab ocuÛs humanis confpici po liant ; lalo non tanttim ipfum monaftcrii fo-lum fcdomnemlatè circa jacentem agrum fludibusfuis furentibus jam multos annosopcrientc. Abbascjuslo-ciintcrïtumfuturumconlpicat’jCumfuisreligiofisSrau-riarnconceffit/ædificatoincoenobioin fuburbio,amp; inde rurfus propter maris aftum ad præpofituram Himlum, monialibus quæ ibi étant,aliotradudis. Hodie civitas nihil magnificum habet, pratter arcern validani portui maris imminentem, cujus fundamenta jecit Georgius Schenck à Tautenburg Gubernator Frifia-’j nomine Caroli V. ImperaioriSr^annoM. D. XXl l.flagrantcadhuc bellóGeldrico,utButgundi habefentoportunitatemtra jiciendi eo milites amp;nbsp;exteta bcllo neceflaria ex vicinis Hol landix civitatibus,

iipi Harhnga longo à exteris civitätibus matitimisfpa H4r/i»^4. .tio Septcntiionem verfus ad fauces Auftralis maris fita^ cft;nonpioculaFranichcria,àqua unicotantummillia-j ridiftat, in traftu fertili, habente agrosinfignes, non tan

tum alendis pecoribus faginandilqj propter pafeuotum u-bertatem iverumetjam fegetibus fetendis aptos, tritici inprimis hordeiq; amp;nbsp;leguminum feraces. Sunt enim mc-diocritcr alti, amp;planiquidem , feditatarnen,ut fparfim multis in locis colliculi quidem amœni amp;nbsp;fertiles qua fi protubérantes feelevent, Arcemhabetinfignemamp;va-j lidc contra hoftilesinfultus munitam 5unà cum portue

giteÿè navigantibusperoppoïtuno,non tantùm propter amplitûdinem amp;nbsp;capacitate, verùm et jam propter ipfum

• loci fitum. Nam venientibus cxregnisScptcntrionali-i

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busl

DESCRIPTIO GENERALIS, 49?

Habet cnim intra muros circuitum 45640. pedum Roma-norutn. qui confieiunc milliaria Italics ft prem,Germanica verd Infill« habitar« intratnoenia cirdrer26. quas parum alvei fluminum »quibustigamr urbs, partium canales atq;aqu«dudus manufaQi efficiunt. Tribus flu minibus perluitur urbs,ScaIdi, Liza amp;nbsp;Livino, acpf«tcr minores pontes innumcrosiunt 98. fubquibuscommo-diflimè Holeadibus acnavigiis ahis, qua:'piepten iHis di-cuntur, quibusmerecs commeatulq; corivehuntur, tran • fituspatet, HæcciyitasfubGonttanrinoIllI. anno66t. à S. Amando Epilcopo Tungrorum ad Adem cathoiieam

j G con

50 VRBIVM PRAECJPVARViM I 'conver/à. Locus natalis cft Ferdinandi primi amp;nbsp;Carol» quinti.

^ru^a, vulgo OStu^/antiquisFanum Mercuiii Hæc civitas ohm fplcndore fuo totam reliquam Flandriam ob-fufcavit,cùmportus mcrcatufq; (qui pofteà Antvvcrpi-am tranflatuscft)ibivigeret,quo adempto jamin minore fortunavcrfatur,quainvis codem needum prorfus fit fpoWata. Lanarum erjam negotiationcm cumingenti fœnorc retinct. At cùm tam Celebris fucrit, portas tarnen fluminenullo lambitur,verùm artemanuq; fado aquae-dudufeucanali largiflîmo capaciflîmoq;omnes ejuster-ritoniaquas fingulati indufiria facile unum in locum col-ligunt,eafq;pluhbus foflîsnavigalibus perurbemducût, ac demum in alveum denuorevocatosad Damumoj^L dumJndeqjadCatbara^as (rr ^lupfenvocant,ibidem ad marc ufq; deducunt, ut naturale flumen videri queat» ciqucOîfp nomenfccetc. Huic fimilcmctjampaucisab hinc annisalrcrum feccrecanaîcm navium bnetanarum capaciflimumgt;quoraarino aeftuaccedentein urbem ulqî navigia deduci queant, ubi admirandx induftrix opus machinamq; ingcniofifCmatn videreeft. ' 1 lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• .

Yfra à prxtetfluente torrentç cgt;ufdcm nominis fie appellata dicitur; Hæc fundum folumq5 habçrc dicituf plumbeum, ob infinitos canales plum beos ibidem undc qiuqueinfertos,ut commoditatemprxfient m^ximamgt; fingulis penc domibus ac vicis aquamiargientes.

Infula vulgo îXpffd/cjvitasperçtilchra amp;nbsp;dtves, mef, catoribus locupletibus frequens, acopificum mcchanlcO', t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;run^'

DESCRÎPTIO GE^ERALIS^___51 turn, tcxtorum pticipucingens numerus,qui per oinncm fere or be in merges mitrunt varias.

Du^cum vulgo ^ouap ad Scarpam fluvium fitum, quiurbem in pluresfccatpartes,oppidum munitum ac dives. * Fonnum fcaturigincs limpidiffimos haber.adi-ticiis fortibusquidcm fed antiquis extrada. Incolx fru-mentimercatura divitesevadunt. Faucis ab bine annisà PhilippoRcge Hifpaniarumobtinuitunivcrlalcftudium, fcholamq;celcbrempulcherrimisprivilegiisornatam.

C^imeracum vulgo C^mhray ,Fiandris ifamrhtf dici- 0 tur: Edautem Antenino urbsampia,elcgansamp;munira ad Scaldim,qui pet medium ejus lai)itur,ponta,feptem miUiaribus diftansValccenis. Arcem habet pulchram amp;nbsp;ivaUdamà Carolo V. conftrudam in montis vcrtice,ubi S. Gaogeticus Epi(copus Camcraccufis amp;nbsp;confcflbr,Evo-fiooppido GaUiarum oriundus, quod nunc Evodium di citur, BaGticam ad honorem Dei titulo amp;nbsp;nomine S. Me-dardi fundarat. Vnde Canonici S.Gaugerici cumcoge tentur tcmplum fuum defcrerc ,tcceperunr fe in parochi alem Ecekfiam S. Vcdafti,ubi in magnifico Choro,quern extruxerunt,corpus S.Gaugetici repofucrunt} afque ira liEodefia S. Vcdafti,dicitur etiam Eccieha S. Gaugerici.

AEdiheia domorum privatarum hie ck-ga'nri3,tcmplaamp; monaflecia mirx drudurz, fed maxime ad miranda vetUs amp;nbsp;fumptuofa D. Virginis’Bafilka, quz cd Ecekfia ca thcdtalis amp;nbsp;Epifcopalisejusloci ; cujus jurildidioamp; dioc-ccGs latidimc amp;in variostradus fe extendit. Vrbs opu lenta ed, mercatoribus amp;opcrariismcchanicisfrcqucns, qui divctfi generis merces amp;nbsp;przeipuè tenuiotes lineas tc-

G 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;las

51 VRBIVM T R AECIP V A R V M____ las magno numéro confieiunt, quæ à locoappcllationern habent, amp;nbsp;variis remotifq; in partibus diftrahuntur. lus habet Caftellaniæ, egregiamqi jurifdidionem amp;nbsp;domini' um, quod peculiars nomine Cambreßum dicitur,inquo pagi funt complures, amp;nbsp;loca non exigui momenti. Porro antiquilHma eß Epifcopalis fedes gt;nbsp;in qua ab ipfo VVanda-lorum tempore primus ille praefuit Epdeopus Diogenes Martyr,omnivirtutumfanditatilqi genercomatiflimus praefuh EtannoD.XCV. eidem prxeratS.Gaugericus» qui paftorfuithuius fedis ordine quintus:quameandcm diverfis temporibus amp;nbsp;dodrinæ fanditatc præedientes admodumViri exornarunr. Inter quos Petrus de Aliaco Parifienfis quondam Gymnafii Cancellarius, inde Ca-meracenfium Antiftcsamp; demumRomanæEccIcfiæCar'! dinalis, preceptor Ioannis Gerfonis multorum auûor o-perum, quæ Gefnerus infua Bibliotheca,quemadmodu Odonis Epifcopi Cameracenfis laterecenfet. Mortuus anno M. CCCC. X V IHanc urbis hiftoriam cùm Guicciar-dinuscon/criberet^Cameracenfis cratEpifeopus. Maxi-milianus illufiri profapia deBerges oriundns-, cuipoReà fucceffit D.Ludovicus de Bcrtamont,viromnom ordi-nem gradumqs honoris amp;nbsp;dignitatis meritus. HiEpilcojii pohticifimul amp;nbsp;EtckGaftici (unt demini,tituloDuccs,à Romani Imperil,Principes. Ha-c urbs prima fuit à Clodio Comato Francorum rege occupa ta, cùm in Galliam amp;nbsp;Belgicamtranfireuanno C C C C.XL Vi iongo tempore poftqüam Dani illam exefhfient,atc]; una famptuoluna monaftcrium amp;puichi urn tempium S. Gaugcrii: Reftau-raraautem amp;nbsp;integritati teftituta. Hannoma Comiratu

com-

DESCRIPTIO GENERALIS.____j?j

comprehen/à fuit. Pofteàverôlmperatores Germaniab' hoc domino Ïèparantes civitatemjiberam amp;nbsp;Imperialem j fecére. Capta etjam amp;occupata fuir à ftrenuoFlandriæ comité Balduino Benigno, durante belio, quod iplè amp;nbsp;Dux Lotharingiæ Godefridus gefserc cum ImperatoreJ Hcnrico ejusnominis HL cui illam pofteàex inito pafto tradidit. Tandem ab Henrico V. commifla fuit eufto-j diæamp; protedioni Roberti ( tanquam principis Aloftani^ cognomenro HieroIblymitani,Comiris Flandriç,quipri-j mus ejus pro Icfuilqjjjfoteäorfoit. Deinde prælawohæCj amp;eminentia confirmara fuit Flandriæ cömitibusablm’ peratore Fridcrico» anno M. C. LX IV. Theodoro AJfato Flandriam gubernante;nihilominùs Franci Icmpcr lires moveruntjufq;praErcndcruntinhancdignirarcm,qua etjam frequenter potiri,cgrcgiceandemdefenderunt.Sicut amp;nbsp;fecêrc tempore Philippi Valefii, quo hæc civitas obfidi-one cingebatur ab Imperatore Ludovico Bavaroamp; Edoardo III. ejus nominis Rege Angliae,contra Francos con-foederatis, quam tarnen non potuêrc vitibus quantum vis magn is expugn a re. Hæc bcUa 1 ongo poft tem pore i n ter imperatores Getmanos amp;nbsp;Franciæ reges vario fucceflu conrinuara fuerant. Portoquod memoriae recentioris |Cft,Maximilianüs Auftriacus RomanorumRexamp; Lydo-IVicus Xl. in Franciarcgnans,cùmcrudele inter lefe bel-jhim gereten t: Cam era een les malèhabiti àFrancis præ-India tua cjicicbant, militemq} imperialem recipiebant: jidem fiebat à Bouchonenfibus s quomodo amp;nbsp;Imperator ■ recjpiebar Querectum j aliaq; loca vicina à Francisoccu-pata. Et heet Cameracum èflerfubproteélionç Fiandti,

G 3

neurns

In VRBIVM PRAECIPVARVM

ncutris tarnen adhærebat, fuis legibus ,privilcgiisamp;anti-quis conluetudinibus fruens adeó , ut durantibus inter Francosamp;Burgundioncs belli*,ncab unoqmdem mole-ftarctur,quin potius nunc abhismodó ab liJis frequen tabatur, utriufq; partis fummam am ici nam experiens,ui' que adeó» ut hzccivitasfucrit amp;pè is loens, in quo con ventusamp; colloquia pacis interprxdidos Principes habita funt. Caeterùm cum Impcrafori Caroio V. deccitisquilt; buidam Franco rum tranfadionibus,cum eflet Landrelü. orirctur fufpicio, anno M. C.XLIH. fimul arq; inde te ccBKTent, Camcracum cum Aio cxercitu ingreiTus cA, ^ prætcxtulêcuram redddndi muniendiq; civitatem contra lioAem,aut potius ut tutoAatum fuumillic congregareO caArum ibi munitum extruicuravit,ut iupcrmsdiximuS) pnvilcgüs amp;nbsp;immunitatibus urbanisât petomniaûlvis. Quum veró anno M. D. Ll 11. Henricus ejus nominis f Rex Franeix ad loea Cameraco vicina venirct,eamqjur-bem fibidcvinccrcconarcrur,rcinfcda, hoAemdeciara-vit , nihilukcrius, quod illi damno autdetrimentoeßcj poAct, aggrediens- Cxrenim dum plcriq; anno M. Ul LXXX. ex Belgis,rebusGallicis nimium üudion.Bdgi-i cas provinciasad Gallos transferreconabantur; Inter ho5 luAus Regulus Cameracenfis urbis ac Dixcekos prxfc-dus, qui Camcracum Alcnconii prafdiis tradidinciv.'biß! amp;nbsp;EcclcAaAicis, qui in ejus verba jurare nollenc, finret, quosprimusEpifcopus^hoAilitercxadis. i

Tomacum vulgó 7o«r«4j,Belgis.©orhltf/amplilC ma amp;nbsp;Aorentiffima civitas femper fuit, vahis merer mo. nils amp;nbsp;negociationibus abundans» miri ingenii alensarti.

Aces,

PESCRIPTIO GENERALIS. $ç fives,qui quotidiè novas mercium excogitant fom^as, adcó, Ut fi quirclam mercium fpedes in defvetudmem ab-ierint, novisqua jani inufu amp;nbsp;grata: iunt,excogitatis,nü-quam de fint, quo plebs pauperior artificio novo vidum fibiquarat. Vnde mir3ndumnoncft,quodTornacum Itot hofiium incurfiones amp;nbsp;rcrum mutaiiones diveifrs temporibus pafiajpaudsannis poft fingulasmutattcncs priftinum decus facile recuperaverit, potent cft non (olùm civium opulcntia,lcd ipfiusetiam communitatispoten-tia, qnx bona maxima amp;nbsp;cenfus annuos p‘rac extent Bdgü civitatibus poffidct ac merum imperium,quod Altam lu ftitiarn votant,fuumq;niagiftratumhabetexcrcciq;. cx-dufo Regis officiato. AEdificia habet plurima, muka (antiquilftma amp;ad earn formam, qnamajoradificiorum pars Coloniç AgUppinçconfpicitur, amp;nbsp;putantur à Romanis ad earn rationem reftituta. Infignem habet Ecekfhe I Cathedrals Bafilicam ,in meditullio quafi firam.D. Virgin! Manx facram, quinque prxahis turnbus, formam crucis Burgundies referentem: Cujus chorus prx exteris aliatum EcclcGarum Cathedralium PtovineixRhemen-fis, imo totius Bclgii merito laudatur, cum ab a m plit udi-1 Ine, turn à fumma/‘or«if0 elevatione amp;nbsp;lucre elaritate.Of-^ Ificium divinum nufquamftrèfolenniùsatquc accuranus; Iperagitur,honcftiflimrs ab antique fervatis cerçmoniis. ISunt in catresamp;quadraginta Canonicatus amp;nbsp;prabcndxi Ihoneftx fuftentationi fufficientes, praeter tres prxcipaas amp;■ 1 aliquot minores dignitates. Suntquinquaginta amp;nbsp;plnrcs tCapeUani amp;nbsp;duodecim Canonicorum Vicarit. Sunt Ec-Idcfix parochiales decern amp;nbsp;fepterh, quarum novem ei-

36 VR ß IVM PRAECIPVARVM

it:a Schaldini Diatcefis Tornaccnfis , reîiquæ très ultra iSchaldim Diæcefis funt Camcracenfis, Is enim fluvi us utram Dixcclin dividit, Gens Rcligioni pictatiqj Chri-ftianæ dcditararguincntqfunt totanimularum pientifli-marum bab’rarioncs, convenrus amp;fundationcs,quibus omnis ætsti kxus amp;nbsp;conditioms honnnibus mifeticor-diæ pictan 45officia exhibentur virginibus,viduis,orpha-nis.pcreguu!s,emcritis Dei miniftris,amp; quovismotbo-rum e i ere ad fed’s: tanta eft hæccivitas,ut cum conti-Inenf -usrdificiisamp;locojurifdidionisproprio per/ccon-ftaui.e «nam provinciam Bdgii, qua voce le in per habuit jj'i ci nventuordmum amp;nbsp;provinciatuBclgii,nonminusac prabartia ipfa fJandnaq; ^ aliæmajoresprovinciæ. Act illidalubrisarque (ubtilis. Agercircum vicinispratisnc-Îmoribufq;’abundans,glcba eftfertiliptntiçpquippcfcrcn-Jdo longé fœeuiidiffimus. Non funt illicpaludes,nona' • quæftagnanrcs,nullæ minces auttcrræfterilcs 5 atqudeö» quam vis non latè fe extendat illius ferritohu m, magni ta-'men earn principes fecèceviri,uthisnoftristemporibus Princeps Parmcnfis,qui domicilium in eafibi deJegerit Diftat Atrebato Arrefiorum Metropoli XI V. leuciSjCa-mcraco totidem , Gandavo,XIL Hannoniz mondbui IX. Ouaco VilI. Infulaamp; Cortiaco V. Tornacum in Re-gum Francdrum poteftatefuitufq; ad annum M.D.XlU-’quoHenricus VI i I. Angliz Rex poft aliquot menliuiu jobfidionem cam fui juris fecit,qui anno M. D.XVlH-Francilco Francorum Regicjusnominisl.ccrtispadis^t conditionibus candem rcrtituit,ac demum anno M- P* 'XXI. abexercituCaroliV.impcratons(utiFlandri«^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitis?

~-_?£??ALL£lP GENERALIS. 57 n;itis)imperatum facerecoafta.Èandriæ rurfumalTcrra left Nunc hereditaria lücceflioncin Philippi Regis Catho [hci obedientia verlatur.

/^/o/?«»icivitasampla,munira,opportuno Io confira id fluviumTeneram,vulgoi^enber/ii. milliaribus Te-neramunda,V. Gandavo, IIII. Bruxcna,amp;VI. Mechli-neadiftanstmercatu floret,amp; potiffimùm negociatione lupuli, unde Alofti incolae quaftumhaud pœnirendum ftdunt» Fuit autem caftellum piimum, quod temporis fucceflü in elegantem urbcmexcrevit,difl:indum plats isgt;ornatum Ecclcfiis, mutorum amp;nbsp;aquarum ambitu mul-bfq;propugnaculis validé munitum. ERineacollegiata Canonicorum Ecclcfia D. Martino facra,eleganti ftrudu-rainchoata. Sunt amp;Cœnobiticæ Societatesibidem,di vcrfilcxusvarix, ut Carmelitarum, Guilhdmitanorum, fotorumGrifearum,(quasvocant) nigrarumamp;Beginagi-Utn. Eft amp;mifericordiæ pictatilq; officina,Xenodochi urn,Domus Senatoria perampla,forum fpaciofum, nun-dinis hebdomalibus eelebre. Subditos autem habet CLXX. pagos,dominaturq;amp; extenditur hxeditioufq; ad muros civitatis Gandenós, portas Aldcnatdi amp;nbsp;intra fuburbiacivitatis Teneramunds. Continet prxtcreaAgt; loftcnlc territorium duosprincipatus, videlicet Stenhau-fcnlcm, amp;nbsp;Gaverenfem. Quin amp;nbsp;ambituluo Aloften/c territorium aliquot Baron at us co m p rehe n d K, u t Lych c n fe,Ncyghcm, Sottoghem, OlCorifléamp;alios; hocautem comitatustitulo,quoAloften(isditioefl;ornata,falutatur Philippus Hilpaniatum Rex,ibidcmqucinauguratus eft, prxftito Iblenni juramento. Huic comiratui conjunäum

efl

Ç3 VRBÏVM PRAECIPVARVM.

eft territorium W^/Iœ amp;nbsp;complures pagi,ncc. non quatuor officia, vulgo Vlier ‘^mVac^tm :quo nomine quatuor appcllantur oppida,utfunt^ul|ï/‘^xrU / *3?oucbou«nZ AiFenet ; ad quæ quidc m quatuor officiarefpeftivè non-nuHæ jurifdidiones amp;ditiones (pedant. Et quiavicini funt man in iispalTim fal prius crudum nitore præftans (quemadmodum in Zelandria) conficitur. Porró ut bæc Flandriæ portio omnium fertiliflima habetur, ita amp;nbsp;in ea Aloftum cxcellentiumingcniorum Icmper patria amp;nbsp;gene-trix,quidumnon domefticis tantùra,fldamp;exterisinno-tuerunt,Aloftofplendori Aornamenfo fuêre. Hosinrer Cornelius Scribonius Graphiuj non ultimam Jaudem merctur(cuius perhonoriffeam menrionem Guiciardi nus frequenter facit) qui apud Antwerpienfes Secretari-atus officiomagnificc pra;fuit,amp; in erudirorum ordineà Philippe G al Ia.'o Celte depidmjàBenedido Ario Montano tali carmine decoratur:

J^a^num tuum célébrât Cornell j^ntuerpia nomen, Traeltc amp;nbsp;innumertf, quos habet, hoßiitibta.

Teciyemcanit lila,^uumßdar/.q^inim/lrum^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Scribers qui benejeis,publica quigerer^^

Eft amp;nbsp;AloftenlisNico’ausStopiusjvirlireratiflimusApIu-rimorum audot operum. Scd amp;nbsp;Am old us Merman nus Aloftcnfisfcriptoreft,amp; hiftoricqs fummus, quod illo fane tradatu,palamamp; probatumfecit, quern de omnium gentium converfione cdidit, in quo velut in Theatro auti Scena proponit, quibus Apoftolis, Apoftoiilve viris, qui-bus PontificibusMaximis,quibusImperatoribus leu Re gibus,leu Principibus,provincia? quæq; ac populi ad Chri-

ftianam

DESCRIPTJO GENERALIS. ço ftianamreligioncmjvcrumqj Deicultum,3bdicatafuper-ftitione vencrint. Itaquchuicopcriconvenicntcmntu-lumfecit,Theatrum convecdonisgentium. Idemetjam Chronicon arque annales promittit, quibusdemonftret, quando amp;nbsp;quo tempore hi arque illi populi à catholica Chrifti fidedefecerint. Majorent quoque in modum hæc patria ortu Pétri Aloftani pidoris Aarchitedi omnium excellentiffimi dccoratur,cujus varia extant fum mi ingc-nii monumenta, vertit ex Iralieoin Gallicum amp;nbsp;Teutoni cum, feu Belgicum fetmonem librum de Archikdura Sebaftiani Settii,eum, quicftdequinq; columnarum or-dinibusamp;a!iorum membrorumfiveomamentorum,E-trufeo, Dorico » Iônico,Corynthio, Compofito. Extant enim quinq; bbri Serlii de Archiredura, licet feptem qua-doq; promirent. Edidit infuper Petrus Aloftanus Etypa fané vifenda de vita amp;nbsp;moribus Turcarum, quæ Conftan-tinopoliobfcrvavit. QuiiraôSolimannus ab co ad vi-Vum fe depingi curavit,deinde eum de manu fua annulo, gemma, equis, vehibus, auro amp;nbsp;fervis regia munificentia ludum honorificè dimidt.qux Bruxellae deinde in an nuas penfioncs convertit. Dominicus Lamfonius,dum cclcbriores Belgas pidores carmine commendat,ita Pe-*fri Aloftani commeminit:

PiSlor eras, nee eras tantum, 'Petre,f)i3or,Äloßum

Qutfacts bac orbt notwartetuum.

\lul(afed acteßit, malta ars tibipana labor^jt Cajuf o^Mpulcbras «dificare domus.

SerUw bant /talos, tu Serlt deinde biUngaii Inter pres, quot;Belgas Franeigenaf^^ doces.

BRA-

60 VRBIVM PRAECIPVARVM

BR AB ANTIAE DVCATVS. • Loyanittm.

Loyanium vulgo ^puen/civitas antiqua,quae etjam antclulii Cxfaris temporacivitasfuitcinda j pofteavero auda, ut hoc tempore intra moenia in circuitu habeat quatuor milliaria Italica. Templo ornari iblebat artifi-ciofiffimc extrudo amp;nbsp;D, Petro dicato. Verum id hoc tempore ruinam minatur, imo ex uno latere turns ipfa coUapûeft. Civica domus non minori artificio conftre da cAjquæ pluribus artificibus lapé materiamadmiratio-nis prabuit. Caftrum monte fitumincolis non cxiguam præbet voluptatem : hoc à lulio Cæûre extrudumdici' tur. Civitas praetereaintra fua moenia continet pratade-arnbu-

DESCRIPTIO GENERALIS. öi

ambulationi aptiflïnia,fj'lvidlas,arva,variiq}generis ob-ledamcnta» Fluvio irrigatur Dila vocato,qui plurimos in civitate gyros efficit, unde incolis non cxigua commo-ditas. Vniverlitas quoque ibi totoorbe cdelebcrrima à Ioanne:Brabantiæ Ducc extrada ,atq;pluribus ülqucex^ cellentiffimispriviJegiisexornata. ). t ,ingt;gt;

^nfwerpia, vulgo ^Imwcrpr« / Germanis ^(nforff/’^iuwa/M. Gallis Ânyerjgt; civitasampla magnaq; pofitaadScaldim flavium, im utèportu etjam altifiraarum navium plana via ingrcGu’ pat eat. Continet teni-jMa infignia pluriniïa, inter quae pulchtrrt-fnum eft D. Mariae templum ornatut^' turri excelfo exalbomärmöte extrada. Domus dvica ex

H 3 cellens 1

DESCRIPTIO GENER'ALIS. 6;'

porró ingcnio funt comgt;,blanco, civili ,.ad commcrcia, negocianoncs amp;nbsp;©pificis idonco : Tekfido fare prçftanf, ita, uthïc annuè tantum coofidantuctelæ,quantum du-centorumcoronatorum minibusvendipoffit. Ad quod quidem opificii genus aquae vicinxmultum conducunt,

quitus kcreto quodam naturae benefleio proprium eft, ut magis a!bifaci3nt,quàm ubivisulkaquzaliae. Com-j mendatur erjam fingularis hïc euftrariofum induftna, 'funtqj acusdcacicula: tanta præftanriaamp;multitudinej ut per uniuerfumbtkem exportentur. Etlicct'incqla: civi-Iesütisamp; ncgoéiatidni deditijgentoq; hilari, tarnen plus antiquæ amp;nbsp;ßdgic« fortitudinis rctinucrunt. Hi en ira funt,qui totiesn..‘gociumfaccfccbantlulioCafaii,priulq; in of-icio rctindn poflent, qui poftquam in deditioncra ejus vénérant,ac armis jam omnibuscxutiamp;fpoliati vi- j dettntür,fantam fibiarmorum amp;lancearum copiam da tcfetvarant,utvdfoflascivitatisiisimplerepotuiflcnt. Hi! funt,quorum arma non femel fensêrc Gcldri. Hifunt, quos Êelgicis turbis RegiæmajeftatisadverûriiinBelgio! irrito conatu lapètentarunt. ' ,

Lyra nitidiffimum peramepnæ Brabantiae Epifco-patus Antwerpiani oppidum, tam loei natura, quam arte 'amp;opere munitiffimum, amp;nbsp;maxime hike inreftinorum motuum temporibûs, partim ab Hifpanis, partim ab aliis, Iqui ejüs'poflefl’oresfuere, novis m'otibusamp;propugnaeu-lis,vallis amp;nbsp;foflis multó magis firmatum eft.ut validiffimis Brabantiæ civitatibüs nunc meritoannumcretur. Duo-

,bus Antwerpia, amp;nbsp;totidem ferè Mcchlina milliaribus di JftansadNelam fluviumj fitutamcommodoexiditjUtvi-j ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei nis

DESCRIPTIO GENERALIS. ófj

collegiatam,qux in hiftoriismonaftcriumdicitur,Divo'

Gummato facrutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

‘Mechlmia vulgó CD^rc^fl/ pulchcrrima «Sc nitilt;Jiflima-W«W/«4. j civitas Brabantiae, medium fcrè locum inter præcipuas civitates Brabantiæ occupât: diftat nanque milliaribus ' quatuorAntwerpia, Lovanio,amp;Bruxclla. SedeseftAr-chicpifcopalis variisprivilegüs Ôcimmunitatibuspræ re- ‘ liquis omnibus BrabantiçcivitatibusàCaroIoDuccBra-bantiæomata ; quod incolæanno M. CCCC. LXXV. in oblidionc civitatis Neus propè Coloniam pecunia amp;gt;nbsp;opc fidelitcr Duci fuo fuccurrerint: utiadhuc teftantur verfus arte Domui civicaeinlcripti. ClaJtm in^entempaj/ït efi, bat chitaianna ts^i-ó. dit j. ^u^ufit. Porta nanque quæ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

vulgó dicitur be ©anbt portez in qua circiter Soo. vafa pulveris bombardacci refetvabantur, decœlotada, oppi-, dum fetetotum frequenti incolarum numero,maximo lt;nbsp;alFecit incommodo. Hoeveró belli tcmporcmultó ma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

jora fuftulit. AEdificia habetcum privata, turn publica præccllenti apparatuconftruda. Vrbshæc ConcilioRe gio^quodParlamentum vocant^inGgniSiäCaroloBut- ; gundo ejus Duce inftitufoi anno Chrifti M. C C C C. LXXIII. Vniverfitasquóque i bi toto orbe ccleberrima olim fuit, ut etjam Domicilium Mufarum nuncupatum fucrit. Guicciardinus Florcntinus Italus in Bclgiae de fcriptione, ut amp;nbsp;Michael Neander teßantur, aliquando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

IX.filios Regum diveriorum,X X1111. Principum,X X1X. Com.hum, codem tempore opcram iiteris hoc in loco dedifle.

/ ^ruxtllo-/.

66 VRBIVM PRAECIPVARVM

■ UruxeHa vulgó ’25fÖfff(: Civitas hæc rntra moenia Continet moites amp;nbsp;colles, at que cria m toeb plana. In hac palatium eft RtgiS Hifpaniaruib arqueplnrimorunialio-rum Ducüm,Comitumgt;E‘qpirum ^nrci VeHeris: Hk eftcancellariaBribantiæ,confiIiumq;Reghirn Incolæin-crcdibili fomptucanalem extruxeruntïonguudinisquinque milliarium à civrare ad mare, mercibus hominibuf que vehendis aptum’/qUetn inehoarunt anno M. D. L' perfeccrunt anno'M. D.Ë-XI. * , ]

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEO-

DESCRIPTIO CJENE^RA^LIS^67 LEODIENSIS DIOEGESIS.

Leodittm.

Ltlt;nlinm vulgo^kge/quafi Legio-à Lcgione, quam co Iulius Çaçl^r mifcrat/xL^la, nomen ûimpfifle patat Hur bertusThomas: Alii à fluvioquodam,qui Lçôdii rnfluit io Molam, didum putant : NobiJis, Vetus amp;nbsp;ampla civitas cft.olim infigni Academiacelcbns,ut aliquandó fimul ibi litcris operamjdederint odo fiju divcrforum Regum, prater ahos Principesquàm plurimos. Sitacftcivitasin-tra» montes cchiffimos^io an^œniffima quadam valid.

,Mofa,fluvio pcrluiturj is duobus tamis inürbem ingref-fusdn complufculas infulas degantiffimas civitatc difpe-fcit,ibidem.ójprxter Legiarn tribus pulchcrrimis amni-I 2 bus

68 VRBIVM PRAECIPVARVM

busaugctur,Vta, Vcfa amp;nbsp;Ainbluaro. Abundat urbs hxc fontium perennium fcaturigine perpétua,complures c nim domus inveniuntur, tribus aquatum viventium fon-tibus ornate. Continet civitascomplexufuo montes altos valdc, valles profundas»torrentcs com plufculos,vine-ta non pauca. AEdificiis confiât la pi dels pukherrimis, palatium habet Epilcopale magnificentifiimum, collegia, monaftcria ac holpitaliapermulta,templatuminur' be, tum in fuburbiis ultra centum. Civitashoc tempore cfi populoilfiima.

2««^ror«Mj,civttas nobiliffima ab Attila Hunnorum •Rege funditus everfa defiruäaq; fuit, praeter caeterainfi-gnia magnificaq^sdificia, ultra centum tcmplotum ruinas videre crat : undc ejus amplitudo facile eolligitur-Poftmodum tempore Caroli Calvi Impcratoris denuôà Nordmannis excifa Ipobataq; fuit: licq;ex potcntifilma amplifiimaquc civitare inimbccillum amp;nbsp;exiguumevafit oppidulum.

Horttm,civitis olim famofa, ampla potcn/q;,autho-ribusnonnullis Bencfadaappcllabatur. Vocatur autem Hu yelHoy à torrente quodam impetuofo ibidem in Mo-üm influente* Mofa potró civitatem in duas partes di-vidit privilcgiisinter fefe differentes. 'Tcmplümcollegi' atum S- Maria,atquecafttom fortiflimum exdurolapi-dc confirudum in rupe', civitatem hanc valdè exornat. Paucis ab hinc annis!vi4efctrat earn fplcndoHsantiqi» propter crebras everfionésa Barbaris nationibui^perpef las vix quiequam retinenkm d Hodie incolarhrtï'dfque aliorum có confluentium induftna, nee non magiftratus ' i - dili'

DESCRIPTIO GENERALIS. 69

diligentia iterum cmcrgcre nititur,coq; pcrvenit, ut ultra inon vulgares Bdgii civitatcs caput cfterrecenfcatur. Ex ’mineris circa civitatcm repcrtis plurimümibiconficitur ferri,quod in omnesoras BeJgii diftrahitur. Molendina plurima non ferri modö fed amp;nbsp;charts ibi vidcrccft,undc non parum incolis accedit lucri.

Vinantum ,ad Mofafluviiripam dcxtram fitumxivi-tas olim negotiationi ac mercaturx deditaacnobilisjve-rùm crcbris incurfionibus ac bcllorum tumukibus fatiga-ta,ad inferiorem nuncfortunam redaftaeft.

TrajtSum aJ'Mofinn, vulgó C^faßfrid^t/civitas valdè munira: davisBrabantiæ: hujus fcmiflisagnofcitfuperi-orem Epifcopum Leodienfemj altera pars Regem Catho-licum.

AQVISGRANENSE TERRITORlVM. ^^uijgranum.

■^^ui/iranum, vulgó 2lfcn/ Germanis 2(ac^ / nomen ^^«iJÏ' 'fumpfit à fundatorc Grano Imperatoris Neronis fratte, atq5 ab aquis calidis five thermis, in plano campo ibi rc-pertis, undc Aquifgranum idem fignificarcvidetur,quod Aqux Grani,quod nimirum Granus fecusthetmas illas nobile magnificumquc extruxit sdificium : unde Ligu-rin.lib. i.

——--———pervenit ad iUum

Vf^ltcumi tui ntmen Aq-Mpofuértpritrtt.

Pofteàab AttilaHunnorum Rege mifcrcolim vaftata,ac

i gravia perpdrai à Caiolo vero Magnolmpcratore non folumrcftauratajledamp;ampliataauókaq; ommbulqj mo

i --------------------------------------------------------------------------------------

ordinans Romanos Regeseleftosdefignatolq;incaurbe corona fcrrca,Mcdiolani argentea,Romæ aurcacoronan-dos. Idem Imperator reduxit civitatemhanc ad fidem Chriftianam, extruxitq; infigne illud templum auro,at' géntoq; ornatum :prærereàamp; palatiuminfignc,quodanno D CCC.LXXXI. à NortmannisexuftumcftjiJlïió omninótcmplo. Obürquoque hïc Carolus Magnus, fc-pultufq; in tempIoS. Mariae, de quo tcmploitacanit Celtes lib. 3. Amor.

Q^a^patent cel/âgenitricK temp!a Tonantis,

■ ; ' ' sancims in noßro quets nihil erbe mhat.

DESCRIPTIO GENERALIS. 7'

Epitaphium Carch Magni vd nie: S VB HOC CON-DITORIO SITVM EST CORPVS CAROLI MAGNI ATQVE ORTHODOX! IMP. QVl REGNViM FRANCORVM NOBILITER AMPLIAVIT, ET PER ANNOS XLVI. FAE-LICITER TENVIT. DE CESSIE SEPTVAGEN AR IVS, ANNO DOMINI D.CCC.X11II. INDICTIONE Vil. V. KAL. FEBR.

Vjbieftnobilifllma.aëiC fruiturfalubcrrimo,agro-que gaudet circum circapulchcrrinio,quanquam quoad ædifiticia habiiationelque attinct,nequaquam vetetifa-mæ, nobiliuri, fplcndonq, rdpondcar. Balnea thermal que tam intra ui bis njœn)a,quàm extra, è terra erumpen-ubus aquis natura calidis habet, multis di vcrfilq; mot bus apprimè utiles.

GELDRIA.

Hoyiioma^^/ti vulgó O^imirgdi- Civitas fît a ad fini-ftram ripam Rhenioftii,cuiVahalinomencft,quodibi-dem latilfimum habet amp;profundiflimumalvcum,aceo ufque velis utuntur na vigia,quac ex Hollandia adverfo flu uiocontendunt;quod fi indeulteriùs ptogredi navagio libuerit, trahantur oportet, Civitas eft pratpotens, fortis, populofa, m unitiflima, ac opibus abundans,cujus pars in ferior flumini imminens Hefli mons dicitur » ab Heflio Batonisfilio. Locusprofpedumcxhibctamplum,amoe num. Cudit monetam. Ci vitas Imperialis eft, vetum Im pcrio nullaaliainrefubjcfta, quàm utinejus agnitionis teftimoniomquotannis tributi nomine mirtat Aquilgra-num,chirothccam pulverebombardicoirapletam. Dici-

tur

n V-RB IVM PRAECIPVARVM turCCÇ.LXXXILànnisantcChriftinativitatem à Sy cambris cohdira,

iuremutnla. j J^remuKtia ad Riirx fluvii oftium fita, ubi Mofae mi-fcctur. Civitas habitatorefrequens gt;fitu, natura artequc t munira.

tutfamum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ffanium vuigo 3u(ffH/ à paludibu? ,quas ^fUCW

Geldri vocant j^i^a ; fitaeft ad Kala fluviiripam. Dignitatem habetcomitatus. Civitaseftpopulofaacdivesfitu» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;arte firma,quamSSerrff I fluviuspetfluit AIfalaeibidcih

Jmifeetur: SciquimilliarioabeftDuifburgo.Ganonicoruin toUegio infigni, in quo amp;nbsp;Prapofitus atque Dccanus, jquorum illcquondam Abbatis,hïcveróPrïoris,quando .Canonicivivebantcanonicè,vicesobibât. Vbiintcre«-terosquoquepraeftantesdignitareviros loanncs Vorthu* fins vixit Puepofitns Daventricnfis,vircgregièdoâus,amp; Imirus antiquitatis indagator,quipulchcrrimum illud 0' pus,Pbœnix inferiptum, in lucemedidit. Ptodiithicid' demGethardus illc celcberrimusGymnafii Agrippinen' fis Profeftbr, facrarum legum Do ft or, Orator amp;nbsp;Poe« præcelcbris,quicruditifljmis lucubrationibus pofteritati nomen fibiilluftre reddidit. EcckfiafummacftD.VVal-burgi dedicata, elegans,fumptuolà,pcivctuftæ ftrufturS ,amp;artificii: firquidemobfcura,utfolentprimafundatio' ne,dum templacxcitarenrur,acReligioChriftiana, pic tafq; exordium fumèrent. Comiratusinfuperdignitatei» Zutfanium obtinet,àquo Rcx Hifpaniarum Philippus cum exreris quoq; dignitatum clogiis, titulum obtinet.

JrwÄ^witfw. p nbsp;nbsp;nbsp;^rnhemium vulgó 2IrnhfJm/indcxtriRhenioftiide

xtranpafitum cft.

TRANS

DESCRIPTIO GENERALIS.

TRANSISSALANA REGIO.

Z)4'yf«rn4,caputcftTranfifîàlanæregionis,addextc’ ram Ifalx ripam, civitas ampla, nobilifqj, fumptuofiffiniis «dificüs otnata,acpopuloü, cjusincolxhumani ac ho-IpitaUs.

Syyol, Imperialis civitas fita ad Aam fluvium, ubi mox Vidro jungirur.

Campena hifce annumetatur, licet in lava Ifalæ ripa lira fit,circa ejus Huvii odia, quibus finui maris Auftralis jungitur.

CLIVIAE DVCATVS.

Cliyium provinciae caput eft, didum aliquibus vide- divium. lut à colle, Belgis iS^Iff/in quofitaeft: R obertus Cacna-Hs quafi Clavcnfcs didos exiftimat, quod elavas geftarent juffu Rudolphi.

f'f^ffaH^ inferwrf vulgo ^ffd/ urbs Ducatus di vrefis^ ,vcnfis elegans, munita amp;nbsp;populofa, aquis, propugnaculis, amp;valido murorum ambitu adeoinftruda, magnos utin-colisfpiritusgignat,fituad negociationem opportunoex-edlit, unde magnis amp;nbsp;opcrofis ædificiis, opum affluentia, mcrcaturacelebri, cæterifque fortunae bonis, no dr a memoria, mirandum in modum excrcvit,felicior,fi non tarn variispcregrinarumReligionum opinionibusdiflcdafo ret : Ad altcrius fuperioris differentiam, quae in fmiftro Rheni latere ft ta eft, Wefalia eft dida inferior. Ex prater fluente Lippia fluvio com meditates baud pœnitendas percipit, qui finiftrum ejus'latus a blue ns, ftatim Rheno confociatur.

K IVLIAE

74 VRBIVM PRAECIPVARVM _ I I VLIAE DVCATVS.

luhacum vulgo ©iHlcf /à lulio Brabone, ut crcdittiü aedificatum. Alii puranta Gugernis populis, quosibi and' quitus refidifleferunt, nomenfumpfifl'c. Metropolises fuiDucatus: Situm eftadRuram fluvium.

VVEStPHALIA.

P^^eft^^aHa jcmtasad Vifurgum Era, quam aliqui à' Vefta Dea Germanorum, alii à Vento occidentalij^fff, amp;nbsp;ÇLlaïm/quod Saxonibus pullum equinum fignificat/ nominis originem traxifle perhibent.

DESCRIPTIO GENERALIS.___7?

'^\/loMaßcri^^m, vulgó C0ïÖn|icr / qaibufdam putatur antiquitus diftum ^h/leiholanum,aliisOjïinitgroÓf. Mona fteniautem nomen inditumputant à Monafterio, quod i-bideminprincipio Epilcopatuscftcxttudum. Metropoliseft Epifcopatus VVeftphaliæ. Annis circiterdo, amp;nbsp;70. elapfis artes liberales amp;nbsp;lingua Latina ibi viguerunt.In hac civitate cerevifia optima coquitur,quam ÄautC vocant, Hamburgenfi eerevifix fatis fimilis. De laudibus hujus civitatis copiofè egit carmine Murmellius.

Sufatum vulgó (2 O fit/ urbs VVeftphaliæ, poft Mo-

nafterium opulcntiflima amplilïima^ue.ut quæ dcccm populofis fit diftinda Parteeiisj ^mxva fq^datione ca-j ftrumjamp;unamcarummunit!onuna.fuiirepeihibcn ,q as; Witekindas contra Carolum Nlbpnüm, triginta annis' ibellum gerens, aliquoties dêjcfta|amp; convuUas reparavit. iMultis ac variis privilcgüs amp;nbsp;immq4j|^tibus Sulatienfes gaudent,inter quaeidcomprimis n-iemorabile,quodpræ exteris VVeftphaliæ oppidis, non folum in proprio, ve-ium etjam vicini principisfundo,cujufcnnq;generis feras venandi j us obtineant. V titur prærerea urbs ipfa mero acmixtoimperio,amp;fubilluftri(rimiCliviorum,luliacenfi-um ac Montenfium Ducis clientcla nunedegit, cum ante fub Archiepifcopo Colonienfi fuiffet per annos dacentos oftuaginta, à tempore Friderici L lmperatoris,quo iUe HenricumLeonern, SaxoniæDucem, provinces pulfam, j omni exaërat feudi dignitate. Turn amp;nbsp;Sufatum eoepitj patere Ecclefiæ Colonienfi, ufque ad tempora anni M.) CCC C.XL.quando Satiacenfesamicitiam AdolphiCli-venfis Ducis affe^arunt, quod fe dicerent ab Archiepifeo- '

_____DESCRIPTIO GENERALIS.__ nographus oduaginta millia in Epiicopi caftris fuiflc) Op-pugnavit autem totomcnfè,raróintcrnuttensbombar-dorum tonitrua. Sedcum car on terrerent cives,appara-tis magna mukitudine fchalis, ftatuit variisfimul locis invadere murum. Erat ea fchalarum multitude,amp; idi

roboris, ut unà tresaur quatuor in quaq; ftarent amp;afcen-derent. Oppida in ad verfis ca n^^crunt lapides amp;nbsp;trabes; led omnium crat validifllmum defenfionisgenus, Sarra-gincsin muris difponebant per intervallajlubjcdoignc, pultes inaquisbulliente fervore milccbant: hinc liquo-rem capacibus vafisfervefcentem fudêrein armatos,fchalis incumbentes. ExupcrabateaYisomnegenustormcn-torumjinipfisCuisarmisardore exp'Uciati,fufFocabantur: Tormenti genus incomparabile ;^ali dummodó defenfi muri pcriéreexfcandcntibus plurtmi,quipro fuo debito primi vencrant ad arma. Nam Bohemi facile eeßere ex indigenis honorem, ut militia prælatiprimi efTeritinpe-riculis. Archicpifcopus co acceptéincommodo,oppu-gnationem deferuit. Ex hoc temporeSufatum in jure Duels Clivenfis permanct, •' ^

-^rn^ergum vulgó ^ftlfpcrg/Metropolis comitatus ejufdem nominis. Situm cftadRuram fluvium, arcem cditiore monteadjunélam habet,gratamamp;commodam ■Epifcoporum Colonienfium refidcntiam,utquæjucun-da fimul amp;utiliavenationisexercitia,pifciumit’emcopi-am ex p.rxterlabente I^ura præbeat.

LVCEMBVRGENSIS DVCATVS.

ulgó Eu^f Iburß / dida forfan agente^ lufzenbur-K 3 Leu-j

78^y R B IVM'PRAECIPVARVM Leucrormn,quæ G er m a nis lt;nbsp;ft Km vocaretut; Sita eft ad fluvium Alifuntium. Dividitut autem civitas in de as partes,fuperiorci'namp; inferiorem. Vrbs cft ampla amp;ca-pax,ædificia,domus utcunq; fplcndidæ,verùmbelliin-juriis utcunq; affliâæ.

ARTESIAE COMITATVS.

/^trebatttm vulgó J^rrar, Germanis ^Ittcdsf / tubs primaria.'' Hæc Francis Regibus quondam belli fortunaj paruit; at anno M. D. XXIX.ad priftinos legirimofquCj poiFeirorestediitjfoedcre inter Francifcurri I. Galliarum; Regem amp;nbsp;Carolum V. Imperatorem fado. Civitas hst' ingenseft, propugnaculis foflilquc munitiffimajipeciem, f prxbetduarum urbiunrmurodifcrcta. Minor Epiieopa-j ,■ liicdedecorata.a Prsfine leges,magiftratufq; capit. Pri-j musomniumfuit Antilles S. Vcdaftus,abReimigioviro fandiflimo, Remenfi Archiepifcopoinftitutus. Tcmplö elegantifllmum D. Virgini dicatum. Bibliotheca maon-j fcriptorum librorum , led potiflimirm Theologicorum, præcelebrc. * Major utbsfitü.ædificiorumplatearumquc , pulchritudinc amp;nbsp;fori capacitate peramœna ; Abbatiam habet diriflimam,cdi X X. miJIia aureorum annui redf-tus;civium intolar.umq;multitudincfrcquens; variarum rcrummercimoniis opificiifque celcbcrrima. Fuit quondam ( ut hiftoriæ teftantur ) Fiandricaruni urbium caput, Caroli CalviImperatoris ævo amp;nbsp;multis poftlèculis.

^udomat opolii üve Fanum Sy^udomari, vulgó «ï-^udmer, aliis corrupte @. ^mer/recens eft in Ar tefia oppidum, initiumac nomen habensaS. Audomaro,qui hk Evangelicus fuit preco. Eccleliam habet magnifite amp;

- ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decen.

f

DESCRIPTIO GENERALIS. 79

decentercxtrndam,cocnobiumccieberrimum. Vrbstft minuta,h3bitatoribusfrcquens,fplcnd;diffinoèornataæ-dificiis,nonlongèabhacurbc lacuscftCelebris,continuo fluens, qui deinde fluvio Aa milcctur.

quot;Bethunia vulgóSft^zlt;«f,nobiIein Atrebatibus oppidum, annons frumentariæ horreum ,magnæ olimcele-britatis in Atrebatibus,fiveFlandris occiduis; Domina-tus,antequam in Ätrebatum Comitatum concederct. Caftrum miracantiquitatis amp;nbsp;munitilTimum opus,crjam-num in Bethunia vifitur amp;nbsp;àRcgioGubcmarorc infide tur, Hïc mihi,minime filentio pr;ctermitrcnd3 vifa eft ■ fodalitasBcthunienfiumea, quam partim ab efieau, partim ab aurore caritatem Eligianam nominant, qua for-taffe nihil habet univerfaEurop.ineque laudabiliusneq; Reipub. falutatius. Grxcè non malè tKfù^ûflX)abexpor-tandiscadaveribus five funcribus cfterendis, nuncupate . poffis, inquit Georgius Braun; quo fit,utnemohîc,cu-jufcunq; fitconditionis, fuprcmofunerisamp; fepulchri honore carcat. Auftor feu potius fvafbr hujus inftituti fertur fuifle B. EIigius,vetus il!e Flandrorum Apoftolus: Qui anno M.C.LXXXV 111. codent temporis amp;nbsp;hors articulo duobüs fabris^ferrariisjuni Bethunia,alteriBeuriaci, (in-■ ter qux valium eft palfuum amplius mille )fiib mortem apparuiflcjamp;ut Cercum illumtotoBelgiomemoratilfi-mum^'qui etjamnum vifitur,amp;adfacraaccenditur,neq; ulla tarnen fui parte dépérit) formate admonuifle prodi-tur. Quamrem cumdiligentiffima ïnquifitione cogno-viffet Rogon,fingulari vitæ fanftimonia pr^ditusjvafor fuit,utejufmodi fodalitas caritatis amp;nbsp;Chriftianæ^in defun-

ftos

So VRBIVM PRAECIPVARVM dos pietatis alumna inftitucrctur,ad cujuslegidmam amp;nbsp;politicam adminiftrationem quotannis 21. Vix ex hone-ftiflimo civiumordine deliguntur,quicommunibusïut' fragiispraepofitumamp; quatuor viros créant, quos Majores nominant,qui feDuccs prabeantjamp;cætetosprofua au-doritatefe fublequi cogant in xdium penetralia ; inde ca' j davera exportare, amp;nbsp;landapila ad fcpulturam efferre, quo-cunq5 morbigencre,etiampeftilcnti,extinda, modöif fodalitatem nomina dedcrint, amp;nbsp;intra Ratos urbislimi'l tes mortuideprehendantur. Etannisjam abhineprope quadringentis ufu amp;nbsp;quotidiana periculatione eft com-pertum, nihil unquam contagionis ex adfedis corporibuSj contraxifle eos, qui tam pios Chriftianae pietatis muni'5 exercent. Quod quidem beneficium Bethuniani cives» cum immeniaDei dementia, tumaffiduæB.Eligiiquaô tutelain Divi apudeundemprofefuaq; civitateintercel-fioni,mcritiffimè acceptum refcrunt.

HANNONIAE COMITATVS.

%ïontes, Germanis Q5ftqen/urbs virorum moruwq’j dignitate amp;nbsp;amplitudincopum data, turn ex loci natura» amp;nbsp;moeniorum ambitumunitiffima : Trullae fluviolooâ' vium ramen capaci, oppofita ; qui non longèinfra urbcUj fdê in Haniam exonérât* Plebs mercaturaededitiflima,® laneæ tclae quodam gencre (faya vulgari lingua eû) quO” m exteras regionesavefaitur, lucrum potiflimum facit»

f^alencena^fcu (ut quidem appellant ) f'altnfinM»^ urbs potens, amp;nbsp;adificiorum fplcndorc nitida : mûris,pf®' pugnacnlisamp; foHis quodammodo incxpugnabilis,^c^^

I'ESCRIPTIO GENERALIS. Si flumine jam navigabilialluitur. Hîcquoq;lancæ telæo pifidum.aliarumq; rcruni mercimoniavigenr.

Coitd4tum,iddexrram Scaldis ripam,duobusmillia- condatum. ribus à Valcncona di(b t, oppidum clcgans.

L4gt;»lt;/rr/;«»»,SabifluvioimminetjCaroli V.Impera- Landreßum. tons obHdione^quæ fada anno M.D.XLIIL memora-bdc.

gt;^yefna,ütbs amp;nbsp;munimcntumCallorum finibus op Aveßu. pofitum. '

CUmmacum,nupcrisbellis fæpiufculèincenfum^dirn- CliiMcuui. turn : tarnen ad extremum ita refti tutum, ut nullo elegan-tiusrenarum videripoflit.

Halla Brabantix finibus contermina } Templo D.^H^/Zx Virginis celeberrima.

COLONIENSIS DIOECESIS.

CelonU ^^rippno^,

■ CohnU^grtfifina,Qciminis (^dOttUtnOt^rfil/dida f^oloniaA. quibufdam videtur à ColonoTrojano, tempore AEncs,^’W'”* alii verb,quod Romanorum fucnt coIonia. Cornelius Tacitus ita deeaicnbit; Agrippina Augufta( Aogufti fi lia) quovimfuamfociisquoquenationibusoûentaret in oppidum Vbiomra.in quo genita crat, vctcranoscoloni-arnqideduciimpcrat ,cui nomen ind tumcxvocabulo i-pGus. Acfortèaccidcrat,titcamgentem Rheno tranf-greflam avus ejus Agrippa in fidcmaccipcret, Batavi,qtö advcrfus Romanos rebdlarent, nullos pejus tradarunt quam Vbios,quodilli gens Germanicaonginis.tjuraia patrià, Romanorum nomine Agr'ppinenfes vocarentur.

L Tradi-

82 VRBIVM PRAECIPVARVM

Ergoutrumqj nomen Agrippina amp;nbsp;Colonia huicurbia^ Agrippina mulicre datum eft. Extruâam nonnuUiptÿ mo exiftimant à Colono Trojano gt;nbsp;alii àTrebeto Reg^ Nini filio, temporç Abrahami, M. M. videlicet annis anW Chriftum natum. Reftaurata fuit à M. Agrippa Ariftobu-lifiho, Caefariique Ai^uftigeneroannis XVTante Ch«-ftum natum. Videtur tarnen Vbiiprimifuifle fundato-res. Adfidcm perdudaeft ChriftiàMatcmodifcipulo^' Pétri,primo Colonienfî Epi/copo,annoChtifti-XClV' Habet XL Eccleftas collegiatas, XII. monafteria virotud’r X. monafteria Virginum,X IX. Eeelefias parochiâles,qua'

DÊSCRIl’TWï'tifeNÉÎiÀiLlS.. 83

rum tarnen qoædam fn-n^coliegiarx. Vniverßtas in hac tivitatc eredta clt anno M’/G C C. L X XXV11L fub Papa Vrbano.amp;'pcftticonfirmata : In ca triafunt collegia, in quorum finguUs,prater Grammaticam,Poccicam amp;Rhc-toriçam fetus doccturcurfusPhilofophijC^Scdcs cfthæc civitas Archiepifeopi Ekftoris Septemviri; ‘

' 7^0'yf/FziwVaIiisNovcfam, vulgö ï/wyr/urbs eft Vbi orum Rheïiana, quatuor miUiaribus fub Agrippina Colo nia diftan^, quam Matlianusin Ducatulüriaccnfi.icd Pro-lomxusn.cPus in Colonienfl Diœccf toHocar. Hxcurbs àprim-ordiô freundis Rheni Audi bus irrigata, finifttum fitulatus illuftrayit,donee fortunaminés propitia alve-urn RhenusminutanS, Vrbtmq; nonlongofpatioadlpi-dens,brachium ejus ufibüs reliqucrit,quiNoveficnfcm obfidionem Caroli Bürgundionisaccuratè defetibitjMo-nachus cocnobii fuburbani Novlmontis civitatis induit ; Nufienfis difpofitig magis in longurnprôtruditurquàm in latum, per cujus longirudincm ad orientalem plagarh amnispræterfluit Erppia,ibidem àRheni fluvio abforbe-tur, unde etjam civitasab hac formatur parte, nee alia habet foflata ; Diftat tarnen rivus ifte itincrequafi mediæ hora: à Rheni fluvio , fit per plures gradus ab iftö rivo fita-feenfus ad civitatem, qüx in ahopoi^ra efl, led ex Rhenq brachium procedit, in quod intrat Erppia iexta civitaurn^ Sr iftud brachium pariter cum Erppia conftituuntfluyiu,. itaut majores naves ex Rheno ad civitatem cummefti-’bus defetat* Et brachium hoc Erppiae adaudtornetjäfn duasurbi vicinasambit infulasjuna major,altcra m^hor, dicitur. Deinde à fota Septcntrionali plaga in latùitf. Ôr

L 1 ___;pro

^4__.iVRBlgM^RAEjG IPVARVM' __ prp media parte occidcntaJi^pIag^jn iongrm, ipû civitas dupliei cipgitur muio,amp; in ptroq; complures turres fit mæ, amp;nbsp;foris repktus eft cxtimus murus terra, quaft ufque adfummum,ubi ambulacrum habet,ut turara ftaticncin defeufpr^busprasb cat: alia deinde media parsoccidenta' lis in iongum amp;nbsp;meudionaljs plaga in Iatum,ftmplici ein* gitur muro, extra querh, lato amp;nbsp;alto m unitur aggere,utri-ulq;, foveis benè defenfo. Atque hac quidem obfidionis Corolinas enarrator. Tcmplum cftNovefiicoIlegiatum Canonicorum amp;nbsp;Canopiflarum P» Quirini rcliquiis» ty mbo opcrofo amp;nbsp;frequenti peregrinatione memorabilc. Civitas hæc graviter bello Golonicnfi affliâa fuit anno içsç Neuwenarius enim Cornes,quiTruchfclii prpfli' gati Epifcopi pattes defendebat, aliquot Çgna peditum J?v quitumq; turmas c Geldriæ oppidis.amp; Bergks, lub id tempus eypeavip qdNay^fium per infidias occupandum. Aq ^Jiie^fcopus BavatUjpux, quia h^iks .pluximupa huie oppidoinfidiabantur, )amprid.em pr^fidium mag^ratui obtulerat Zj . Sed is, fuis vin bus óppidiqi fortitudine fretusj iUudrepudjabat. Prxterea partem muti juxta Rhenen fèm portam dvysSqnatusimperioerantdcmoliti,ut valium novum çdi^câr^t,(èd.amp; civiume xcubiç minus crant fréquentes nçgligpntiorç^i,qu^i^gire^|enti Non latuit hoc Neuwenarium,quare copias fixasNovefinmducens, jo.Majiintempefta npfte parfcni,iJlam,pcrrivulum, qua molayolvitur, tranarç, amp;nbsp;fubipfis mœhibusyacitè ad mo-nz^criumulq;,^cui Moss ^riænomen eft,adreperejuf-fif-Arqueupexiis quid api .ad mots fchala muros a/cende-t^t, amp;nbsp;quid in urbe agetetur ^ cxplorarcp; is tradum ilium obarn-

D£SCRIPT1O GE N E R ALI St «y obâmbulans,neminem invenit,eratq;altum in oppido Glqntium j dato igitur fîgno,(bcios vocat,qui plurimis ad-motis fchalis murosfuperant, amp;nbsp;in oppidum prxcipites fcfc demittunt, portamconfcftimmallcolis ferifq; disje-ûis,apericntcs, Ncuwemarius cum equitatuinfubutbio portam obièrvabat. Audito verofigno, amp;viam fibi vi-denspatefadam, celerrimo curfu in urbem advolavit. Cives equorum hinnitu atqiftrepituhoftiumqjclamoreex-citati,arma quæq; obvia rapicntes, feminudos hoftibus fefe objiciebant* Equités ad portant Honoris properan-tesjà colleûiscivibus» qui excurribus valium objecerant, impediti,forum occupârunt. Civesdiverfis locisextra ordinem pugnabant,quorum XIIII. circiter occidun-tur, inter quos præcipui fuerunt Conful Statius, Arnoldas Fratius, Henricus Schirmet Scholæ moderator, Melchior in MiIlendonck,amp;holpesinDulckcn: alii multi è mœnibus lefe demittentes, perq; foITas natantesjevadunt. Hoftes urbe potiuntur. Res veró proditionis fulpicione minimècarebat. Ddpofitiscxcubiis,manejamfaäo,in civium xdes ruunt, civescapiunt, pretiofa quxque diripi-unt, amp;inutriufq; fexushomines,nullodi/ctiminc,inau-dita truculentia dclxviunt : præteraurum amp;nbsp;argentum, fi-gnatumamp; nonfignatum,faól:umatqueinfcdum,prxtcr omnem fupelleailcm, annonam,amp;mercimonia,quæ hoftisccpit,infupcr civesfuum,uxorum amp;liberorum fuo-rum corpora intolcrabili lytro rcdimcrc,armaq;omnia peneshoftesipfos depoueredebuerunt. Necidfatis erar,’ ièd fingulis penè lèptimanis prarfidia mUtarunt : ut priori buspræda jamonuftis abeuntibus,novafticcedcr€nt,quæ

. L 3 magis

nullaferèarte frangiqacat,In hac eivitate magna adhibi , ; ta diligentia fèrvatur tunica inconfutilis Salvatoris no

ftri. Antiquiffima infuper totius Germanix Vnivctfitatc

i haccivitasinfignitur.

ï ^Af/«/j47«/ifncr,vuIgó-06rt'‘lÜfffl/oppidum ad^r^^/M ƒ*' Eniftrum Rheni Jatus,inter Bachiaram amp;nbsp;S. Gearivicum,?^’''®’'-.medium quafi occupât j ArchiprxfuliTrevirenfi parct, fi-tueft peramoeno, xdificiisptivatisacpublicis dccoratur.

jJnter quxpictati dicatagt;maximccommcmoranda veni-|Unt. Hïc igiturinitio vifendam ièprabetD. VirginisEc defia, in fuperiore oppidi parte, inchoata anno Salutis

M.CCC.

SS VRBIVM PRAECIPVARVM

M.CCC. VI l. (qui annus in akis acpulchernmis fene', ftrischonejufdcmtcmpliperant'quisliteris, quod tarnen rarum,annoratus tft) Et anno M.CC C.XXXLipüAf fumptionisdicin honorem B. Virginis amp;nbsp;Anns matris e-jusconfecrata. ABalduinoautem Archicpifcopo Trevi' renficx paroehiali in collegiatam commutata. fundatî autem primitus amp;sdificata cxcIccmoiynisVVcfalienfiS' Offert de hinc fcfè Veftalium Virginum, Ordinis D. Bcrn-hardini Abbatia,quæinDiœcefi Trevirenfi omnium an-tiquiffima dicitur. Prope moenia deinde Rhenum verfus Xenodochium confpicitur,in cujus,Ecclefia fuprafuni' mum altarecolumnaligneaeft,adquamalligatus,amp; fla* gellatus S. pucrulus Wcmcrus martyrium paffuseft.ubi Gcrmanicè Icriptumlegitur ,M.C C. LXXXVII. Ç4I ilSernencf de ïöammenrmD ben Xebt ßflttttn/X 111.Kal. Maji. Cripraetjamnuncextat, inqua perfideliflimiho« facinus perpetrarunt. Corpusejus, timore percuïfi pee narum,extulerunt}amp;abjecerunt in locum non procul Bavaracovcpribusamp;fpinisobduÓlum.quod poftmodum abincolis inventum,tranflatumeftBavaracum.ubiDcO in ejus memoriam adificatum eft templum,quod hodier no adhuc tempore ab ejus nomine appellationcm habet. Generoiüs Dominus, Eques amp;nbsp;nobilis Holfarus, Henricus Ranzovius lib. quem de annis enneaticis fcripfir, hunc puetum à ludsisannostatis VI Lin die parafceves fulpen' i fum,flàgellatum, membrisomnibusconcifum,crudeJi’ j que moi tcinrcremptum commémorât. Eft amp;nbsp;Ecclefia ! prxpotéti DcoS. Martini nomine facra,cuiunicusRcâof i prseße conluevit, fed cum eadem bene dotata,dives effen 1

DE SCRIPTIO GENERALIS. «ÿ) fubDicthero ArchicpifcopoTrcvircnG, AnnoSalutis M. IC C C. l U. fadaefteoUegiata, amp;nbsp;perpétua fundationcor-Idinatum .utcflctPrxpofitus ibi, Decanusamp;quinque Canonici.

quot;Bt/nirdia, poft S. Goari oppidum, finiftrum Rheni latusoccupans, irapignorationis jure ad Archiepiieopa-turn Ttevirenfem f^edat ; Vndeautem denominatio ncm fortitum fit, fi monumentisveterum fcmotis,rcGen-tiotes conjeduras examinare placebit, non à Poppone FuldcnfiAbbatc,fquidcnimejuslociCoenobiarchiæcum Boppardia negotii j non à Poppone Trevirenfi Archiepi-fcopo LX XV I. dcduccmus,cumillius ctjam tempore immediate fublmperio fucrit ,fcd àloci natura portufque bonitate derivatam appellationcmduccmus,quafiBon-1 bott, pro Popport dice ndum foret; Quo illius Epigram I Imatisauftor rcprc(ri(fcvidctur,quodin VcftaliumVirgil Inum chotoadS. Mattinum extra mutos ibidem lcgitur,l moe titulo : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;Epigram MA ad pivm hvxvs ca,r- l l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minis legerem Iohannis Flamming! , I 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonportuenfts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HultMinhocquondam chriflipranominefinguit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanitär urn eßultutrediturtßi loco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlura beatorumfunt torporafanita reperta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sub ttrra, multos qui Lituere dits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xmtntum^fuit Latiu Ipigrammafigure nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infculptumfaxt.quopofuêrepii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infit ^ apptfinufutrat »quoetc/aferuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corptrafanéloruntiquandotuiêfenecem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M Tropttna

90___VRBIVM PRAECIPVARV_M_^ Preptereàhanc/àcramçiuicutf^ mtravent adem.

Die, precor, atherea lucefruatur Ivo.

Q^m c«leßü amor, pittas amp;Janita eoegit Ad Chrifti laudem hunefic rtparare locum.

Qui modo neglect usfinioforet at^ jaceret, Sipius hune iterum non renovafet Ivo. sic igitur tangos, locos hie, veneratur in annot, Vnde Deo landes, perpetuum^ decus.

M. D. XVI.

Certè fiopportunitatem fitus,vini,abundantiam,pr2-ftantiamquc,filignorum amp;nbsp;carum omnium rerum,quas vitae neceflitas poftulat, abundantiam confidcres, fi óppi' danorum elegantiam,urbanosjucundoïqj.fa]e$, quibus fuaviffimc fe cxercerc amp;rcficcrc folentjconfideres, non imm'eritó Boppardiam hanc à fitus portufqué bonitate nuncupatam putabis. GTafpar Brufehius Cént Ldepr2-cip. German. Monaft. Manx montem BÓdobrigium, vef Monafierium B. Virginis Marîæ in monte extra muros Boppartien/ês ita defenbit : Paululum ,inquit, aRheno fiipracivitatem, verfus Hiïnndrum præfidîa fitijm : Bene' didini prófdTiónis ^ortianutfi à civibus ejus Urbis pri-mum eæptum ac conditum eife iegiturj pnvilé^iatum ve-rôà Pont. Max. Gregorio V11. fubjedum 5. Matt hiæ Tre-virenfi Cœnobio» temporibus Henrici IIII. Rom. Imp» Pofteà veró à Çriderico 11. Imp. liberaliter donatum eft; qui cœnobium collapfumin^auraricuraviriamp;intuitio' nem fuam rccepirX X. Cal.’Maji Anno Dont. M. CC XX.Efthuicnionafterio vicinum aliud cfjam Cœnobio-lum Moniahutri, Tertix Regulæ S. Francifei, D. Martin«^ nuncupatum : Et è regione eju$ in altéra RKeni ripa Can^

DE S ÇRJPTI^G EN ER A LIS. nbsp;nbsp;nbsp;pi

pium ejufdem Ordiriisac prbfefÉonisFrancifcanJcMona* fterium, quæ utraq; ex piorum hominum Ekemofynis amp;nbsp;collationibus potiùs, quàm Principum muilificcntia e-mctlêrunt.

LOTHARINGIAE DVCATVS.

2^a»ctium Lcjharingicarum urbium caput,dupljci ^^f»^fiflt;fgt;f-cindunij ambitu foflarani amp;nbsp;murorum. ,

• Noww frf^e//«ffjlt;î^ïûSâalluituroppidumiamp;aëreamp;fi- J^wum C4-tu amœniffitnuen. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitOum.

.£gt;2 VRBIVM PRAECIFVARVM _ Jvlarpurgum (eu 'Marri/^Mr^um,3. Marte, qui hîc co' i (^' kbat,ficdidum antcà,utiPtolomausfcribit,Amafiadi-â:urà,fitumtftadLonamfluvium,àMarconiiroXXVH’ FrancorumRegè poft Chrifti natalcm an.CXLVI.itcrun' xdificatutn. lam Marpurgurn valdèaudum eft quotidifQ’ augetur.Cafttö ùhà eu ni facello in monte pofitum abE* piRopoLudoVicoColoriienfian M.CCCC.LXXXlV' exttuûum. Nova auîa,vu!gô 7?ftv^aaf/cxtrufta c0^ LandtgravioWilhcImo juniore,an. Chrifti M. C C C^ LXXX1X. lam vero anno M. D. X CI. adeo fplendidèca* ftrum hoc eft dtnatum, vt cum quibufvis amoeniflimis I' taliæ pabtiisconferri pofiit. De haccivitatcpluravidctc eft,utiquoqi deSchola ej us apud Abraham um Sauriuifl-

Franco^er^a vulgo.^raïicfcnöd'g/civitas Hclfix ver-IïisVVcQphaliatn,fita ad fluvium Ederam,nomen defnm-pfiià Francis,qui ibi ca ft ra metanfunt contra Saxoncs, unde loan. Hartman nus:

AntJ mevittit expedi^iontf

trancMy^^axeties in^ngop rel/eHew

Carola Duet, magniiudotnentu

M. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce^3^

94 VRBIVM PRAECIPVARVM _ Ge/lorum, cui dedit tremendum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cognomenpofitum e^,/ervijjCaßtt

FRANC0BERGA;fedhlt;ec quiaexcimendts Contra militis impetus locärant

Porte prafidium, lotum^ Pranci Ex iUoplacuitmodovocart. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

AnnoChrifti D.XX. àRegcTheodoricoprimùmcxtrui cœpta,poftea annoD. CCC.IIII. àCaroIo Magno au-da; Propè hanc civitatem rotæ aquam per montent! de-ducunt.

MANSFELDIAE COMITATVS.

'Manifel'lia regionis caput eft gt;nbsp;ad Wipperum amc^ fita : dida exiftimatur à Manno Tuilconis fîlio,quaû Man* ni campus.

Eülebia Comitatus Mansfcldiæ,qux fuperiori S^' xoniæ inter Salam amncmamp;VVipcrum infcrtuscft,MC( Itropolisgt;antiquitateamp; fitucommedattrr. Appellationcm ablfide AEgyptiaca coniequuta putatur,quæ,Tacito tc; ftc,oras Sucvicas,vicinaq; loca poft mortem manti Ofy-ridis peragraverirgt; amp;nbsp;Eiflebiæ domicilium foverit. Situ eft falubri amp;nbsp;optima, folum Habens ram in fupcrficie,quàni in fundo fertile, ibifrumenta, hie metalla largo proven-tujfuppeditans. ' EruiturenimcJiisvifceribtis propè Eif lebiam,MansfeIdiam amp;quot;nbsp;/^ocbflduen/lapis niger acfiffilis» cujufmodi is eft, quoin laminas tenues ftdo; (feguJaruffl Joco utimur)nonnullis ardofavocantur,is picisærilque plurimum obtinet,acmetalii minimè.occulta habet in' dicia: confpicitur enim iniperfus auricuprive color. Hune itaqUngenticopia crutum, exmontibus ligni(q;circum

■ '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofitis,

DESCRIPTIO GENERALIS. pd pofitis, cxurunt, inccnfus autem emittit eundem, quem 1 linthantraces ,'Iêu carbonarii lapides, at, ficontingat pla-j cidaspluvias ignem conipergere,tantüm abeft, utexfin-guatur,ut majoresetjamflammas excitet,lapifqicóciti-ùs iiquefcat, quod bituminis pieffve non obfcurum eft indicium j Neque hoe tacendum,num ludentisnaturæ miraculum, non immeritó vi^eri qncanquod is lapis ma-nifeftas oftendat inipicientibus animalium ferè omnis’ generis effigies, ramcntisaclineamentisaurei coloris, irai utquidvis primo intuitu dignoiccre queas. Aflirmant nonnulli corum tantum animalium , quæ propinquus EiflcblaeJacusgignat, eumpræ fe ferreimagines,eujulhio-di funt pifcium, fanguillarum, carpionum, ranarum j ve-rùm alii perhibent, erjam aliorum animantium figuras, e-um exhibere ad unguem , utpote gallorum gallinacco-rum, falamandrarum,quin amp;in quodam corum lapidum pontificis cujuldam barbati effigiem triplici diademate ornatam, mul tis confpedum a j un t. Porró Ei flebiæ prifcis tempori bus mul ta commemoratione digna funt gefta, ut enim pteraq; taceam, hïc faite cömemorare juvarit,quód ' cum annus agereretur LXXXIE fupra M.conventusibi primatum Saxonia: habitusfuerit,quiinftinduGregotii VIII. Pontificis Maximi conlpirationc contra Henricum IV. fada, regem fibi clegerunt Hermannum Lotharingiae Ducem,qui arcis Effiebienfis præfidio frctus, aliquanti-Iper Imperatori reftitit, ejufque exercitumex Frilonibus colledum Erncfti Mansfeldiae Comitis auxilio, fudit, Vn • deeveniffe ajunt, ut oppidi Eiflebienfis vlcusfquihodic

corru-

'0__VRBIVM PRAECIPVARVM ___ corrupte ^K^reç lt;B (Mfff appcilatur ) Frifonum viens de nominatu« fir.

eflet ,molendinum fuum ad Geramfluviumfixit,atquc civitati hineihitium dedit, circa initium imperii Arcadii amp;nbsp;Honorii: pofteààClodoveoFrancorumRegean.Chri-fti C C C C. XXX V111. auda, AnnoveróM. LX VI. mû

ris cinda tanta amplitudinc, ut Germania totius maxima cenfcatur. Hanc pcrluit Gera fluviusgt;atquca fordibusput-gat ; Eadem Epilcopalis olim erat, Bonifacioçonditor£gt; dignitas ca podmodum Moguntiacum tranflata dicitur

DESCRIPTIO GENERALIS. 97!

Plurima damna pa fia cft frequenter ab igne hæc civitasgt; abfumptisnonnunquam ôooo.ædium. Cckbri Gymna-fio literarum floret,quod anno Chrifti M, CCC.XCII. Bonifacius Papa IX. ibi extruxiflc privllcgiiïque ornaflè Icribitur. In eadem civitate vidcre cft infignem maxi mamquc campanam, cui fimilem intota Germania non cftreperire. Mercusherbæ IßtidisibiCelebris,unde quidam Poëta infignis :

Herba Thuringeruincelcberrimacrefcit in a^rü, Hancl/atin Groens fermovoearefelet.

Ponderis boemagni eil,amp;niu!io venduurart.

Hac etenim tingi lana parata filet.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tena^.

5gt;3 VRB IVM PRAECIPVARVM ?

’ —————— nbsp;—— ----------————]

Deoj verùm is in Germania coli non folebat ; alii veto lab Hebraica didionelayn,quodvinum fignificat, dedu-, cunt,quodvidclicetibi multumcrefcat vinij unde quidi nine placet Hehrao nobu banc nomine diet, Vt vetuf à lajn nomen lena tenet.

Cur ita crediderim, nißmentem voculafaUit, Certa hujus ratio nennnu ejjepotesi.

Quippe vocat lajn Sd^ma pint tncola terras

Hoc quad nos Lat io dicimüt ere merum.

Qua caput in wediit tirbsfertilit ertgit uvit, Hane qnt]^ à vine nomen habere neget ?

Sita eft in vaJle muris ci nda, turribus m unira,pontem hü bet fupra Salam.Scbolacd ibicredaannoM. D.LVlïI'

C Rl P TI o _£ENJE^LI5^P p miemberga Cta eft ad Elbamfluvium', metropolis SaxoniaRiperioris,à VVitikindo I. cxtnida, aliiafcribant Witikindo filio eins: Circa annum Domini M. D. II. à Ducc Fridcrico ibidem creftumeftGymnafium.

’Magdeburgum ad fluvium Elbam,à Vencre Parthe- Magdeburgu nia} qua ibicolebatur,appellata,7’rfr?Äf«o^o/M five Caßrum fittellarum. CarolusMagnusibiEpifeopatum crexir. Civi-tasdefttuftaeftà Wandalis, ab Ottonc veto I. Imp.cjufq juxore Edithgt;anno XXIX. fuiimperii reftaurata,amp;doti bus variis ornata : atq; Epilcopatus in Archiepifeopatum miitatus. '

2^ 2 Halber-

^°° VRBIVMPRAECIPVARVM__

Halbaßadiu) Halberßaelium Epifcopalis urbs, Oltcmia fluviope*^ luitur : inhujus urbis medioexrollitur tumulus accolliS\ is duorumfladiorum habet longitudinem,acinfumm^' vertice latam amplamqj planicicm, in qua bina aedificaWj tcmpla funt ,ædiflciis fplendidiffimis CanonicorumJll^ autem,quæin monte fîta funt,civitasfeuurbsdicuntur; quæad montis pcdem,fuburbia vocantur.

Minda. ^Jinda vetus Saxonia: oppidum, propitioad negoei] ationem fitu,ad earn concurruntfluvühi, Vifurgus,qUi earn irrig3t,Lcxnaj Aller,FuIda amp;nbsp;YVerra. Hïc bona coqui foletecrevifia, vicinisexpetita. Cathedralem ejusEedefi^ laudavit Bernhardus Luderns. Pontem fuper Vifurgun' circa annumMCCCCIIL magnismolibuslapidumii’ pedes conjedis firmavik

Htldesbemiu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/JUd^tiemium, ci vi tas a ntiqua: fuit an tea civitas du

plex; pofteautraqueconjunda, fada eft unica» Tcmplum fummuminfignehabet, turrifq;ipfa tedum habet auf«' um,civitasamoena,Archiepifcopo fubeft Colonienfl» E^ haccivitate prodiit LudoIphusvcn^0Kfn/itacognomi-natus, quod pradeceRbresrjus Colonicnlcsfucrint. Cct-tèLudoIphus hïc in Mathefl fecretiorijArithmeticavido licet Algebraica tantuscfl:,vtnifllum unquam ei pareW abinitia mundi führe,non dubitem aflirmarc. VtifaW apparebitex opere ejus AJgebraico,quodmoJiturituiii etjam extradatuejusde circulo, quem jam paratumefle mihifignificavit,inquibusomiirisvu!garibus,feriaqu2' qne tradabit* Hic viraplmibm annisin BclgiodcgitR bidemque amp;nbsp;AthJeticam amp;nbsp;Mathematicam profitetuf»

DESCRIPTIO GENERALIS. loi

£t Lobecum Cordant farna decuj^fui. Angulm bac Maudit diSa eünrPeHomme jtrifio.

i Angulum in huneferturfluvint Dravenna per aquor.

VcldidtatàcoronalinguaVVand41ica,quodfittanquam infignis corona Imperii GermanieLf Hxc civitas àvarjis vario fitu fuitextrada, reftaurataq}, Hodièinterfluvios Travum amp;nbsp;Wagenitfium fita cft. impcrio alcripta civi-

N 3 tas

102 VRBIVM PRAEGIPVARVM

taseft anno M. C. LXXXII. à Friderico I. Imperator^’ De hac civitatc ira canit Iulius Cxfar Scaliger :

si referam nihi-.iffiitfreJit,fubltmin4muHdt Vlttmaltgiferi juravi^ereDa.

In^enit candmem, 4niaii qultumj^fidem^, FortMtHvifta peHtra puram^nti.

Dam miratafirepit terrât Aßr^arelinquens, At^putat call régna,re/edittbi.

luntinrgitm Lunebur^um nomen à Caftro amp;nbsp;Lunadcßimpfit:in caftro enim hoc fimulachrum Lunæ à Romanis eoleba-1 tur, quod à Carolo Magnodejedum fuit, Albertus Cran-.tins feribit caftrum id Luneburgicum anno M. LX. fub 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp.

DESCRIPTIO GENERALIS. 103

Imp. Henrico Till, adhuc fupcrfuiflcjcivitatem veró prins inchoatam fuiffe anno M. C. XXCVIIL vel M. C.

nhac civitate tria font templa parochialia,inter quæ pri -marium eft S. Ioannis, amp;nbsp;tria monafteria, inter quae anti-quifllinum eft S. Michaelis; in hoc eft tabula aurea,in qua Salvator nofter cum duodecim Apoftolis ornata pluribus gemmispretioGs. Civitas ha:cDucaliseft,adfluviumEl-mcnow fna, arte queque amp;nbsp;natura latis munita, fatisfonte ditilTHuo beata. Haeccnim præcipua ^iviumejusmer- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| icatuca eft ,quam terra mariquein longinquas exportant ltcgtones,ma)orem tarnen ejus partem Hamburgenfes ne-1 Igociatotcs coëmunt,ac magnum foenus exercent» 1

Srfrzie'yvici^fivc S^rz/orww-view,àBardone Saxonc B^rdewif^ itavocatur,quadrante milliatisdiftatàLuneburgo,anti-l

quitus fuit in ligne emporium. Dicitut vicus extrudusl

C C. XXXV. annis ante Romam. fuit antiquitusEpi-l

fteopo ornata à Carolo Magno, poftcà codem privata 4

foune eft vicus.

1 BRANDEBVRGENSIS MARCHI- | I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONATYS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

1 quot;BranMurgum aliis à BrennoDuce Sennonc Gallia-1 turn nominatu m amp;cxtraûum putatut,alii à Brando Mat 1 'xomin ini. Elio extrudumputant: duplex eft antiquum!

, lit novum,quotum unum ab alteto diftinguitur fluvio-1

Fr4»-

francofurtum tul Oderam aut ad Viadrum 3 extradunii putatur à Simone 11. ejus nominis, filio Clcodomirigt; ne-pote Simonis I. Ducis Francorum, fub Antonino Piolni' peratore» Hæc ei vitas Vniverfali ftudio Celebris, quo cam^ ornavitloachimusL cjusnorainis,Marchio, circa annum Domini M» D,V L Maximilianusvcró Imp, variis privi-legiis exhibitis confirmavit.

BRVNSVVICENSIS DVCATVS.

^runfvvi^4-it

'Brunfyyi^a vel ‘Srifnfyyi^um,itcm ^runopol^jVai^o Q^rnunfef^WOg/ civitas, cœpta cxtrui à filüs Ludolphi Du' cisBrunfvvicenfis,poftcaiBrunoncperfcéia,undcnoinelt;’ ~ ” dedU'

__DESCRIPTIO GENERALIS, loç

dedadum, quad Brunonis viens vel caftrum, Civiras ho-dieeftDutaliSjpopulihabitatorumqjfrequentia acadifi-

ciorumfplendorc ac magnificennaornatilfima: quadra-fa forma, turnbus ac mœniis infigniter munira, Circui-tum habet 2000. pafluum ,quiconficiuntmediu.umilli-are Germanieum, cam Onacera fluvius medium fecat, acomnibus fordibuspurgat,pontibustarnen ubiqueflu viustedus eft, Territorium planum eft ; Vrbs ipß dupli-ciaenonnuUispartibus triplicietjam foflacircundata,eae aquis plenæj vallis aggeribuiq; dfftmâæ funt. Vrbs eft quam Norinberga major, Erfordia minor. Propemo-dum hac in ipfius Provincia mcditullio leu centro fita eft.

0 MECHEL

106 VRBIVM PRx^ECIPVARVM

^oßoehium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ofioehiumvüigó Oîofîocf; prim dm arx fuit, pofteài

Rodtfchalckofilio Vdonis in civitatem veriüm : deinde 2^ Primiflao II. Nicolao filio auâum. Civitas hæc Acade-j miâliberalium artium floret,quam impetrarunt Principes Mechclburgenfês loan nes ^Albertus, unacumcivi' bus Mechelburgenfibus,anno ChriftiM. CCCC. XV. Aër ibi lalubtis eft. Rerum ad vidum fpedaniium leviptC'j tio magna ibieft copia. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;dl ‘ - !

MechelburgÜ ‘Mechel^urgum, primùm pagusfuit niagnusVagris five Holfatia, tribus arcibus munitus j pofleè in civitatem converfum: Ducatus veró titulo infignitum anno H CCC.XLIX.àCaroloIIII.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cottor-

_____sc RI P TIO GENERALIS. 107

Gotiorfiia, arx non procul à Sleß^vico, nomen à Go-this obtinet, qui hîc oliin cadra habuerunt ; veterum Du -cum Slefvvicenfium fedes Hifee noftris temporibus ab Adolfo Oldenburgenfi firmiffimis propugnaculis ac mûris muniri, quin etjam ædificiis novis amp;nbsp;ponre lapideo ornari eoepta. Tclonium bic celebre, ubi compertum fertilibus annis ,cx Dania quinquaginta milliaboum in Germaniam abada, vcdigal folvifle.

Slefy'vkum vulgo ^■f^lf^wi’if / prxcipuum Duca-catusSlefwicenfis, quoad Hoilatiam pertinct,oppidum. Germaniæ originis non habet obfitum,quem ad Sliam in marisBalticifinuohtinet: Quondam totius Cimbricæ fu t metropolis, ampliffimum amp;nbsp;opulcntiflimum oppi dum,hodiènonca magnificentiaconlpicitur. Primùm in hac civitate Deovero conditum fuit templum ab Erico , rcgeDaniæ,fratreHcraldi,qucmS. AnfehariusadChrifti fidem verbidivini Icdataamp;fideli prædicatione convertit, annoChriftiDCCCXLVIII. VerùmfequentesReges non diuin ca fide perfeverarunt,circa annum à nato Chri-ftoMLXlin. Slavi civitatem Slefwick capiunt, expu-gnanf,depopulantur,funditus extinguunt.amp;religionem Chriftianarn peflundant.Ceflante autera jam Slavica pcr-fequutione, audus eft Slevici cultus di vinus,pleraque mo-nafteria amp;tcmplaædiftcata.Rcftaurata eft inprimis Cathe-dralisEcclefia, atque opibus amp;nbsp;reditibus auda. Extrudum eftetjam ab Anglisprope forum Ecclefia S. Spi ritus, quod adjundum habuitejufdem nominisXenodochium,Efat ctjam Ecclefia D. Nicolai ex Auftrali Cathcdralis Ecclefix latere, qux adjundum habuit monaftcrium ordinis D.

0 2 Augu-

DESCRIPTIO GENERALIS» lopj

Ccdat,haftenus tarnen nullum civitatis jus habuit, nee muro vallóve aut foflis cindum fuit. Anno autem M. D. LXXXII. die XIX. Febr. à DuceAdolfo jus civitatis, certis conditionibus ac Jegibus obtinuit, qui etjam pul-cherrimaarce oppidum ipfum dccenterornavit.

Hufinum mußrü pars est ^uotacun^ ducatus, Qui nomen Sle/wik^traxit ab urbe fuum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Hol/atiajj Ducijamiindumparet Adolphe,

A quo juris habet Principe,quiequid habet, l^am licet e^regiofit felix incola porta

H afin fis, tutajolvert itr inde quear.

Meresbus at^ fuu Hollandss pofiit (jr Anglos

• Vifire, amp;exotscasinde referredomum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

£t licet baud cédât Flensburgo, quo fisa crebri ,Tranfigt;ortarefilet, vendere qua fatuité

Fui per He/^erium queat ut mare currere, nec no» longius am otos vi/èrep efit agrès.

Non hucu/qj tasnen jus munscipate valebat, Q^mvis optaretfiipi pararefibi.

Non ades murv, foflisfaUove Iscebat

Cingere, ne contra fûmeref arma Ducern»

Necfe Dithmarfis adjungeret offer a, quorum

Vit a, hei beUs fax fursofi fuir.

His verb villis ell exorat us Adolphus, Ft jiu Hufino municipale dedit.

lOscamp;magnis extruxit ßmpttbus ar ces». Qua non ulia quidem pulchrhreffe poteH.

Ex nobili amp;pcraugufto D. Hen:

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rantzovii Mufæo»

Q 3 HaJerß

no VRBIVM PRAECIPVARVM

Haderslebia SlcfwicenfisDucatus oppidum jà Wal' demaroDucelutixanno Chrifti M. CCXCII. pis amp;nbsp;privilégia civica confequitur. Arce quondam in colle mu nitafuit,quam loannes Holfatiæ cornes folo æquavit,amp;j amp;nbsp;rurfus non proculaboppidoferè in peninfula ædifica-l recœpitjnomine ipfius Hanfpurgum nuncupàtam,un»; cum Ecclefiamarmore auroqj ornata, fed eo mortepre-' vento annoblutis M.D.LXXX. Fridericus II. Rcx Da-niæ, earn jure fucceffionisadeptus, perfecit.cujusimpcrio, ctjamnum gaudet. Eft amp;nbsp;hîc cathedralis Ecclefia, in qua^ Rumboldus Dux Slefiæ eo àCæfare Sigifmundo mifluS) adeertas componendas lires inter Daniæ Regem Ericum-amp; Hol fatiæ Comités » Slcfvvicenfis Ducatus caufa exortaf» pefte inhac Icgatione exrinftusjhonorificèabErico Da-i niæRege fepultus eft. HabetetjamXcncdochium in iplo oppidiingreflu,amp;Scho!amabipio Duceloanneædifira-tam,amp;copiofis dotatam reditibus.Infupcramp;portumtu-tilTimum Fironiam in Oceanum orientalem vergentein» quem fertiles in vicinia agri çondecoranu

A Duce Waldmaro primum Haderßebia nomen, lutta eut quondam paruit, urbis habet.

Arx hteßruäafuit vicinoin colle , loannes Qu^am Dux iUußrü diruit Holßttia.

Dir tut c^ ar cent, vicinoin litt ore cœpit Suwpttbiu haudparvü adificare novam:

Hansbur^rum dicuut: ßmul ut cum nomme not um, Ards quisfuerit conditor, eße queat.

Struxitin hoc templumßecioßum marmore amp;nbsp;aura, Sinceroverbi motus amoreDei,

Attaffif

DESCRIPTIO GENERALIS. m

.4f ’pincjure tenet Frederieus id oKine Secundus

F ex Dama, cujus famaperennis ent.

Et, (juia Dux inonens, malta imperfecta relujuit, Fex hares opihus perficit ifafsis.

AEdespraterea catbedralisinurbe videtur,

Ingua Rumboldt/unt monumenta Ducis.

Gjmnafumquo^^Dux magna cuin taudeloannes Extr!ixit,ctiram religtonis habeas.

Attribuât reditus opulent o principe dignes, Nam jludia inpretio duxit babenda /tbs.

Tn/uper amp;nbsp;tut urn maru Haderfebiaportuin Feecundos agros pa/cua lata tenet.

Flensburuum oppidum Ducatus Slcfwiccnfis ^n^c^ Fleasburgum montes cxcellós lirton maris orientalis adjacet,in quod ejus porrus fè cxtcndit, tanta cotnmoditatc,profundita-teamp;fecuritate,ut finguli ferecivef exdomibus fuis naves mereibus implere,amp;e3fdem rurfusexonerari poffint,ut nonimmeritó Cranrziusid oppidum terra marilq; rebus gerendis opportunum Icribat. Aniœniffimoamp; ûluber-rimo in loco ædificatum eft, nee non puriffimis featet fontibus,abundantiaq; omnium return affluit, quæ ad o-mnes neceffitates pertinent» AEdes habet magnificas amp;lplcndidè extrudas ; adha:c Paroehias aliquot magnifi-cèædificatas,quarum omnium D. Ioannis Parochia eft vetuftiflima» Eftque longitudo civitatis pafluum 2341. fi-tafubelevationepolari py. grad. 30, min. Arcem habet fans pulchram in monte collatam, cjuldem nominis, ur-bi imminentem amp;nbsp;omnium oculis expofitam.Verfus meridiem habet GynnaGum àLudoIpho Naaman Minorita fundatum.

in___V R ß IV M PRAECIPVARVM

',el/etglt;t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Se^ehrga olim Aclbcragam V Vâgna Holfanæ regio

ne, DdUtHäbutga VII,Chilonio VELubeeaveró IV.mil-liaribus. Arx eft antiquitate illufttis in monte fita, oppidö veróad radices monris, quad varias paflum d fficultatesi poftcàextrudo monafleriocrefcere eoepit. Monaftcrium ordinis cR D. Auguftini,cx quo anno MCLXXXIllI« Theodoricus eleólus eft EpikopusLubecenfis.

lisboa. Joi^ohoa. nobile amp;nbsp;auguftum Holfatiæoppidum,fitu lociq; natura, navigatione,acproindenegoïiatione, quas perStoram amp;nbsp;Albim fluminaexercetur,praftans. Naw itora , pikofb ac navigabili flumine, undique cingitut, quod flumen in intimaHolûtiaortum, aliquot oppidaamp; nobilcm illam Rantzovianam domum Bredcnbergam allucns,ad occidentem Albi permixtum,afluminum tan dem paren|erecipitur. GcrharduscomcsHoliàtiæamp;fj lius Adolphi l V. anno reparatx falutisM. C C V. tranftu liteoenobium Virginum nobilium de luenflctc, amp;nbsp;idiuf-fusextrui juflit anteoppidumldzohoe,idq;multisStau’' plis prædiis ac fundis Iocupletavit,ïepultuïque eft in ip^* eoenobii Ecclefia cum omnibus fuis pofteris. Deindect-iamannoM. CCC. XL. Gerhardus Magnus in lutiacs-fus,ibidem humatus eft. iPorro in jam commémorai Itzohocnfi coenobiomonafticohabitu ctjamnumdeg^ 21. divinis officiis nuncupatae nobilcs Virgines. Haud iö proeul abifto virginco, mikricordia; pietatifq; ofticina cü fita XenodochiumequeftriDivo Gregorio fiicrum. Op' pidani Fredcricum II. Daniæ Regem hæreditarium Do minum agnokunt.

Chihli

__DE^CRIPTIO GENERAJJS. 113'

Chiloniumviilgô.^pfî/nobi!t;HoIlàtiæ oppidum,fi- Chilumum.

tusamp; naturae bcnignitatcfriiitur,portum habetcapaccm amp;pcropportunum,in quem ex Germania,Livoma, Dania amp;nbsp;Swecia magnooppidanorumquæfta mercesdefe-runtur,,quibus eadem maris vicinitas, pikatum etjam u-berem,amp; maxime Salmonum, praber, ex quoincolarum nonpaucicommodèvisitant, Veruseftoppidum aquis probè inftrudum, Sc ferè undiq; cindum, appellationcm à cuneo,ut Germanicè ibnar,obtinens. Arce decoratur confpicua,abs Adolpho Ducenovis adifiensvenuftè ex ornata, (èd prxcipua Chilonium eelebritare pollet perau guftisnobiliumComitiis,qu3c quotannis ibicelcbri ha-1 bentur frequentia, circa D, Anthonii fefta, ubi publica privataq; negotia, deprafertim res pecuniarias,quasopu-Icntas habent, expediunt. Eftamp;Minoritarum monafte-riumjamin Xenodochiumconverfum,in cujus Ecclefia Adolphus 111L Hohâtiæae Wagriæcomes, qui Walde-marum II. Daniæ Regem in Bornholededevicit, lèpultus eft anno falutis M.CC. LXI.cùm antcà ejufdem inftitu-ti Monachatum fuiflet profelTus,idemque monarteri urn annopoftnatumChriftum M. CC.XLl V.ædificaflet.

G'e»j/gt;4,Hollatiatoppidum, nomen habet à flumine navigabili, Crempa,quod per medium iftius labitur in Storamamp;Albim. lusmunicipalc amp;inligniaacccpit,anno Domini M. C C. L XX L à Gerhardo I. Hoifatiæ Scho wenburgenfis acStormarfix comité, Adolphi 1111. filio, fub ChriftianoIII.anno DonuniM. D.XXXV.flagran-te bello Lubecend, vallo, fodilq; amp;nbsp;propugnaculis à loan-ne Rantzovio, Equité auratoita eft munira, ut inter Hol

P fatiae,

114 VRBIVM PRAECIP V A R VM

fttiæ munitioncs, non minima exilât. Incolxmcrcatu ram exercent,nee minus agriculturæcpcram dant,tùin in paluftribus amp;frugiferislocis non procul ab Albi amp;nbsp;Sto rafitaeft. Nunc autem annoM, D. X XC IV. Friderko 11. Regi Daniæ, tanquam Duci Holfatiae, ad quern à Pau® ChriftianolII. dcvoluta,fubjcda eft.

Krii ego Cj/mbricd non infima gloria terra, VeUfero Crempa flumine, Crempavocor.

Quodflmul in Storam refonans fejaäatinAlbim, Me media curfu prapete parte fie cans.

Municipale mets, jus ac infignia ceflit

Ciribus Hol/atia Stormariit^ cornet

À quarto Celebrisgenitore Ccbltardus Adolpho, Alter Qr ifliui uommis ipfi comes.

Cuiit vallofoflas (p- propugnacula flruxit

Auratusfumma laudevehendus Equeit , nbsp;nbsp;nbsp;, •

lanus Ranzovius, belle flagrante Lubeca

M uni tarnfat it, ut dteere jure queas,

Jluremeirivunt civetacmerce,palufirii

Quodcumfacundu lt;^ beneflructa let io.

Porrbrriilericojamfumfubjeclafecundo,

Qui Dania Rex amp;nbsp;Duxflmul Holfatia eü.

T^inhlclsèur^a elegans Holfatia: oppidum, arce re^ gia confpicuum, absRcinoldo quodam fundatum,qo» jnomen oppido amp;nbsp;caftro indidit Reinholdiborch : qui ifundator, num princeps vel nobilis aliquis fuerit, ignora-tur. Vrbs eft opportuno loco fi ta; Eidora eni m totam ca® lt;ircumfluit,amp;aliquotie$camcurlïa luodividit,irautin£ie navigatioinHi/panï6m,Galliam,AngIiamacinfcriorcffl Germaniam inftitui qucat. Turris, quæ hodlcrnadieiu

aicç^

DESCRIPTIO generalis; 115

arcc conipkitur, à Cerhardo Magno Comité Holfatiæ amp;nbsp;Sthowenburgenfis ædificata eft , circa annum M.C C.' XXX. Dei nveps alter Gerhardus, Henricus amp;nbsp;Nicolaus' fratrcs,dederuntcivitati aliquot pagosamp;municipale,unà cum infignibus, qnibus bodiemo die utitur, anno Domi-1 ni M.CCC.XX XIX. quorum fucceflbribusmortuis,ad! Reges Dania; ex Oldenbmgcnfium comitum familiana-j Itosvenditione, cum exteris Holfatiæ locis,pervenit.Chrt-l ftianusl 1 i. Rex Dania; cam muniiioncm.qux jamvide-l itut,fieri curavir, loannes ejns frater,cniindivifioneobli-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Igaverat, arcem ibidem, veiuftatecollapfam.ædificiisfplë \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

didis ruvfusexornavit. Quo mortuo abfque hçrcdibus,i 1 'cumejusditioncsinterfratrem Adolphumamp; Fcidecicumi lll.frattis filium jure feudal! dividerentur, Friderico 11.1 iRcgi Dania: ceffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VrbenniU4mJ)gt;t^as,hM^tinholdsburgavocaturi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eidcraeilfluvius.quifiroptVBlvu aquof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indidithuicurbi nomen Rcinholduiamp; ara'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Danorurn nunc Rex hanefridcriew habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

STORREMARSIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Hamburgnm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Heimlurgum metropolis eft Stotrcmarfix fub DucciH4»i6«r£Hw iHolfatiæ: putatur nomen habere à love A mmone,qui an-| Itiquitus ibi colebatur,cujus ftatuam Carolus Magnus de-| ijecit. De hac civitate Conradus Celtes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Inde ad Cymbriacum contendit Cherfonefum,

Ad cujusfurgit pulchrahofitaCymbrica quondam,

Sednunt Uan.inonknomine diüa •aiKic.

P 2 nbsp;nbsp;nbsp;AUl»

IKS V R B IVM PRAEC1PVARVM, Abididum putant abHama infigni amp;nbsp;ftrenuo militeSa' xone. H«c civirasàDanis Pomeranifqolimincenfafuit’

iterumqucàCaroIoM3gnorc2Edificata,amp;Epi(copatuor'

nata:PoftcâabEpiicopoquodam, tempore Henrici iH^’

naii eoepta.

DIETHMARSIA.

quot;Sremo-t^

Gretna, Metropolis eft Dictmarfiæî Civitas Epife®^ palis? bitaeftproximcad Frifiam oiienfjJem ,alt;i fiuviui” ‘^Befft: pontem habet ligneum 5 in fluvio pitq è civ^ ‘ .7quot; quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fflrt

.Hgneeft; Vino caret, idcoq;ccrcvifiam coquitoptimam, qui in vicina loca diftribuitur.

MISNIAE MARCHIONATVS.

\1i/ena, 20?r pßfn / ci vitas ad Albis fluvii finiftram ri-pam polira eft Nomen fumpfiflepuratur à fluviolo Ï^rpf-ièn / qui verfus Septentrionem propè areem inter montes amp;nbsp;Albimfluir. Extrada t ft ci viras unà cum arce abOtto-'nel. contra Hungarosamp; VVandalos. Alii afcribunt Henrico Aucupil. De haccivitate agit Hieronymus Em pie rus in vita ßennonis Epi/copi Mi/nenfis.

jus VRBIVM PRAECIPVARVM

Lifißa , Gcroianis €np${^ / Metropolis aliquandö OfllandiæUitacftadPlcin'cnam amnem.Pagusfuit quon-dam,qucinHcnhcusi l. imperator DiermaroI V. Epiicô po Merfpurgenfi ?nno M. XXI. dedir. Poftmodum s'’ Ortone Marchione Conradi II. fiitoincivitatisforaiai’’ redafta. Dcmutn auda amp;nbsp;mûris cinda fub Frederico !■ Impcratore. Civitashæc hodic cæterisomnib. opulent Iplcndorcq; antcccllit. Civicâdomovaldèornatur. No-biliflimo erjam floret Gymnalio.quod cùai ohm Prag^ inBohcniia eflct,hncannô à Cliriflo nato M. CCCC VUE tranflatum eft, Dehacita Scaligcr:

lippa ff oßenramßibhnihu aurca teblis, ' Lte»!ifjad!tn'faru}anr,uiefisptriticïafame.

no VR31VM PRAECIPVARVM

DANIAE REGNVM.

Coronelur^um, fitu amp;nbsp;mira bill adcó muni ta civita^n^ nid ab his,quos vita tædeat propriæ, tentari nedum exp“' fgnari queat, itaur non immcri to regioms uni veraard' um oppidorumq; teneatprincipatum,arq;àpr3:cminctt' tia ^i?^^lîtfo««/eeor«flt;«cognoTOine. Hæclcrcnifs. D^m*. Régi Friderico IL ita ordinante, vetercarcehocloeoft* ditùsdiruta,cxcitatacft,extrcmæInfulxZclandicçore^

____DESCRIPTIO GENEÏUJJ£__ ni jfidio ac traftus marini, quem, ficut indigetant, dcfcnfioni [maximisamp;innumcrabilibusundique conquifitisfaxisin-terq; compada amp;nbsp;feftucata ingenrium arborum roborc compadis atq; condufis,acloco fundamenti demcifis, tam valida cft ex ipfo maris fundo cduda, ut immancs pe-lagifludus magnis provolutos proccllis» atqucad Valium murofque horcifono boatu ac fremitu illifos, citra ullius pcriculi metum fuftincrequeat. Miranturcxtenlymmc-triam amp;nbsp;harmoniam ftruduræItalicam, mirantur quot-quot hoc caftrum intuentur, qui Danica rura ér maria lu-ftrant. Dixcro, nö effc uII ö totius Europe caftrum, q? huic ardcöpararidebeat.Hoc fatëturingenuè,quotquotinrc-motiß.orbisrcgionibus return vifu dignarü curiofi obier vatotes fucre,tam extcri,quàm Regiç Majeft.fubditi.lntus magnificis ac plane regiis conclavibus,cubiculis,portici-bus ad ftuporem magniftcècxornata,quætapctis piduriE que veftita, in quibus omnes Daniae Reges acu ven uftè de pidi vidcntur,fupernc iculpturis politaamp; auro obduda rc/plendcnt. Tcda cupreis obduda laminispavimenta diverft generis coloribus variata nitent. Muri eseGs ad normam lapidibus conftant. Fovex aquis inftrudæ co dem lapidumgcncreàfundo ad fummum ulque urrinq; munitx. Regiainhac arccculina, prout ctjam Balneari-um, hypocauftum, in quo utenfilia omnia »divefqj fupcl lex tota argentca. Media arccarea eft ampla amp;nbsp;vifu ju-cundiffima. Nam quoquoverfum oculorumaciem pandas, vel turres praccifas, vel tcdum,folc fplendcnte ad in ftaraurinitcns,vcl muros magnoingenio clcgantiq;ftru-durzartificiojd ftneftris confpicuis ornata porticusgt;amp; regiam

121* VRBIVM PRAECIPVARVM

règiamfatniliamdeledamquc nobilitatcm palTiminaifl' bulantem ,amp;aream tam /patiofamacIatamoccupanteH! videbis:in quainftitutis theatrisamp; Sceniscomedixexhi.' ben, ignes volatiles projiei, fpedacula, ludi, triumphi.fl^' curfiones equeftres , Iblennia haftarum ludrica inftito* poflunt. Quin amp;fons largusex cupro conflatus niteDO' bus aquisabundans, areæ medium occupât, tantis orn^' mentis illuftris,plane ut intucntibus fit admirationi,cuji’^ ftruftura incredibilifumptufada. Videnturillicftatust Ç reæfufili opete,juftahominis magnitudinejraroaenobi' liartificio faftæ, varias orbisnationes accuratèrcpraElêfl-tantes,quæbombardas, elypeos, arcus,gladios,amp;diverforum generum armapronationumdiverfitate geftant,c^ quibusdulcë arcis needfitatibus aquamcopiosäubertat^ emittunt. Ad arcis moenia, quae mare amp;Huenam infulä*® refpiciunt,viderecftadmirandx molis amp;nbsp;prorfusftup^*’ px magnitudinis ftxum, quod plane nullis viribus hui«^’ nis loco moveri pofle vide batur, hue juflu Regis perh^' dum ,cum hacinferiptione: Anno 'M. D, LXXX-f^^ Jenem 1/. quot;Dania T^ex curawhoejaxum à primojuoloco,»^ yieißim alim/uhro^a tme^i[ lapM, aJhunc Jeyoiyi locum.-

INCISVM FRONTISPICIO AHCIS C R0- , j ' neburgenfu cartnen.

Incljtut hancCeljam FriJeriew condiJit arcem Nomme guißmul (^forteficundu! erat.

FexpfH(amp;jußue,nnleirobußusfnarmtf, Qui tarnen tnvitus pratultt arma toga.

--- ----—-

OESCRIPTIO GENERALIS. uj

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II » I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lil»—^M^—^^ III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Cui Regina thora vixitfociatajugali Mechelburgiaca nat a Sophia domo.

Qua panter vtrtutü amansfludiofa mariti Pignara conjugti plena decore dedtt.

P^go ubi pacatosageretRex impigerannos, Struilura tanta male peregit epus. Munivit^ aycutitVilut ajpicu, baud quad in ißa Spem fibi tutelapraftdU^iocef.

^tc velut antiquaflruclor Babj/lonü,ovandi taciet ut humana roborafabia manu, Ifle luit panas failtss, dumfeptimus annia Cerneret amentem per/itnilemqjferü.

^tx nihiloßentat Danus : fe credit amp;nbsp;optât Ptaßdio tutum folius eße Dei.

^oit bene, m faveat Numen, quad robora nulla Pel chalpbe ,aut durofaäa Adamante, vivent.

^tgo detaftrorum terra^ mAriJ^ creator, inquoJpemfoloRexFridericushabet.

Proper ut tUe diu, amp;nbsp;fobolesferifq^ nepotes Has habitent,firmapace vigente,domos.

EST, ubi qua regnofunt confidatafub uno, Rura proceüoßdividtt unda maris.

Seanica rura vacant, nee non Zelandica,qua n Subjußofieptro, Rex Fridericus habet.

Hicin utroq^fitaeHinfanilittoreponti Arx,Regiquanihilgratius eße potent.

^ominaß quaras, bac Helles, lüa corona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Nomen habens domino e^utra^fidefiio.

Nauü enim non uüa mart fe credit Eoo

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hacpenetrant, qua non ponere velafol^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

omni-

DESCRIPTIO GENERALIS.___i^ pyratisvrgerentur,ibireceptum haberent. Hiftoriæhæc accidiflepcrhibent circa annum Chrifti M. C. LX V. A-cademiæ inftituendae faculiarem RcxEricus Pomeranus à Martino V.Pontifice primus impetra vit. Qupdctim iHe obdiuturna bella, quibus magno Regni incommodoim-plicabatur,perficere non poflét, ChriftianusOIdenburgi-cus tandem anno Chrifti M. CCCC. LXX VIII. per-miflu Sexti Romani Pontificislmpcratoriiq; abeo Aca* demis ßononienfis privilcgiis ad optatum finem dedu-xit. Primam autem Acaderaiseredionemfundatorisfi-lius loanncs Rexconfirmavit,amp; fcholam novafundatio-ncftabilivitanno M. C C C C, XC V11L Chriftianus vc* róIII. annoM.D. XXXIX. earnprofeflbrum amp;Iedio-num numeroadauxitgt;additis quoq;reditibus certisgt; quibus viginti ftudiofi alerentur. Tandem autem Frideri-cus ll. annoChrifti M. D. LXIX. XXII. lulii maximo cum fervente bello cum vicino SuCciç Rege amp;nbsp;proflèftbi ü Talaria munificentiflimè auxit,5c fuperioribus reditibus, quibus vigintiilliftudiofi alitifunt,annuas obventiones anno M..IXLXIX. 5.ddidit,undcoduagintaaliihbcrali-ter fuftentari queant: Ita ut centum ftudiofiillic Regia munificentianUnc vivant. PrimariumurbistempIumD, Maris factum eft, in eo làcrantur amp;nbsp;coronantur Danis Reges, Canonicorum collegium dim fuitï AliudeftSpi-ritus Sandi : Tertium Nico lai mari vicinius : Quartamin arce : Quintum D. Petri ,quod anno M. D. L X X X VI. magnis imp»cnûrum fumptibus à Fridetico ILrcftaura-tum eft,utin eo Germanies nationishommes conven-tus haberent.

3

f^rani

12^ VRBIVM PRAECIPVARVM j Vrambur^Ü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^raniiurgum,2rxc]U3im plurimis varia exadaq; rati !

oneelaboratis machinis Aftronomicis referta, in fummïi illius (cientiæ honorem amp;nbsp;inftaurationem à Tychone Brahe nobili Dano, Domino de Z^udulrup, circa annu® M. D. LXXX. exædificata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Helfingobur- Helßn^ohurgum ,Schinix Danicæ civitas eft mariti ! gum. ma, arce editiflîmainfignis, quam urbem Hclfingoru® nominat. Saxo Grammaticus lib. XIIII. amp;nbsp;Helfingu® oppidum lib.XV. fitaeftin ipfis penèfaucibus, amp;adffC 1 turn, per quod in Codanum finum illabirur Oceanus, ubij trajeftuseftexSchaniainSiolandiaminfulam breviflim’» Germani vulgó nominantïxn lt;5unlgt;. Orientalem ma-Jris ripam renet Hclfingoburgum,quemadmodum Hel-fingora, unàcum Croneburgo arceRegia amp;nbsp;longe ma-gnificentiflima, occiduam. A Septentrione in auftm® ' jporrigitur civiias,Iongiorquàm latiorfmontc nimiru® perquam ædito, qui huic imminet ad orientem,obftante jquóminüs in latumetjam extendi point. In hujus medio tcmplum eft virgini olim Deiparae dedicatum, non magnificum quidem illud, ( ex codo enim tan^àm lapide extrudum vifirur) amplum tarnen inprimis amp;excclfum) icui turns adjeda eft altioraliquando: univerfum aute® «dificium ejulmodi plane,utamp;gratiamquandamhabe-at,quod dccenti fimplicitate commendetur, amp;nbsp;copiofa luce in co perfundantur omnia. Nulquam pluraquà® hïc antiquæ nobilitatis Danica: ad parictem templi Se-ptenttionalem, depida vifuntur infignia , fcpultisin co-dem templopræftantibus nobilitateviris. Nonproculà templo prætorium eft ad Auftrum, unaq; forum,in quod

merces

DESCRIPTIO GENERALIS. 127 merces fuasquocidi« ferè coHvehit,frcquensviciniapræ-ter mercarumhuncquotidianum,inquocivjum potifli-mum, ac vicinorum fervitur cominodis, alii duo anni-verürii,alter in medio Quadragefimae, akerfub Domini-cam Palmarum diftamJïccelebrantnrjUtnonex Dania tantùm,verùm etjamex peregrinis amp;nbsp;proeul dilfitis re-gionibus huc commeet maxima hominum multitudo, comportais eoderh exoticis etjam mercibus, haudpau-cis,ut vixin ulla panagyri Daniæ, vel hominum fit, vel mercium frequentia major. Ex mercibus tarnen in hifce nundinis freqnentiores funt cqui aeboves venales,quo rum diftrahendorum caulàjhæ primitus funt ,inftitutæ. Oppido toti, qua in longum patet, mons imminct, ut an-tèdiâum, ad Orientem præruptos admodumac aditus, eujus faftigio fuper iblidiflima cautearximpofitaeft longé munitiflima. HæçabHelfingis ( hi Succiæ populifunt, quorum patria Helfingia Jfubipfam olim nativitatem Servatoris Chrifti incarnem Frothone li L Daniæ Rege vel circiterextrufta memoratur,quibus quidemHelfin-giz amp;nbsp;nomen inditüm, tum arei, turn civirati, adde amp;nbsp;ei qua trans fretum eft Hclfingoræ;idautem nomen fonat non tam oram icu extremitatem,quodviderialicuipof-fit, quàm arenam Helfingorum. Eft quidem illa extrema Sialandiæ verfusortumœftivum vel ßoream pars, ubifita Helfingora eft, eum atee Croneburgo. Verùm veteri Danorum lingua Or, arenam ibnat propriè, cujus magna eft etjamnum circa Helfingoram copia longiori traûu mare procurrens,idqj nonadmodumprofundum, àqua verifimile eft nomen fadum amp;nbsp;civirati amp;nbsp;frcto vicino,

Ins VRBIVM PRAECIPVARVM

quod à Danis appellari dixi X^rfunamp;Zfff.quafi dices,arcnÇ fretum, vel finus. Et flexus, ubi nuncarx eft Cronebuf gum, olim vidus eft ^^refrugz'quafi arenæflexus,abe3 dem nnnirum arenæ copia. De tempore cxtruâæ ards HeHinburgenfis circumferuntur Barbari quidam vetficu culiduo,quific habent:

Temport natalü Chrifii turrü capirafü j '

HelJingborgflruttur, velut in /criptu repérit ur.

Eafanèpcramplaeft, ut per fccivitatiunculavidcri polît» m cujus meditullio tumsquadrata,amp; ipfaampla adm^' dum, atq; inptimis cdita,conrignationum feu intcrftn'' onum furiüm verfus (quaetabulata vocantur) compluri' urn, ad miiliaria aliquot proeul fèlêfpedandam exhibd' Hanc turrim duplex ambit murus» alter proximecirg'' candem, qui autemremotioreft,arcemtotam,unàq;2' diflciacompleâitur quàm plurimajquotidianis igiturC' orum,qui areem tenent,uflbus accommodata, mur»^ exterior, qua parte plagamrdpicit orientalem amp;Aquilo' narcm,foflacingitur fle fatis profunda,quamvisisloed minùs videatur natura munitus, quàm latus occidentals ld enim magis eftpraeruptum,fcuarduumamp; natura in accelTum.

Coronia vulgó Kanbes .^ron / verfus orientera dimi' dio tantum milliari ab urbe diftanrem, habet fluviuni,qd in meridiem fluens ac in mare Iele cxonerans , curfu® nonnihil fledit ad Aquiloncm, mariq ; mixtus Coroniam przterlabitur, aeportum efficit vaftilTimarum etiamna' vium capaccm, quo non eft alius per Daniam magis coi«' modus aut opportunus, ea res occafioncm prxbuilTc d

demi

____DES C RIP TIO_G ENER ALISgt; nbsp;nbsp;ng •detur condcndx hoc loco civitatis : Vallo ac foffis cingi-tur, atcernq} adjundam habet, cujus fundamenta à Chri# ftianolil. DaniæRegejada primùmfunt anno Domini M. D, XLUI velcirciter, paucispóft annis peradaejuf dem ædificatione. Haud parvummomentum ad vidori -am attulit Chriüiano pottus Coronienïis cum patre dc-fundo, de regno is dimicaret adverfusIcditiofos amp;nbsp;Comi-tem Oldenhurgicum. Hicenimurbcoccupata,tutamad-modum reliquo bellitempore ftationem habuérehujus naves. Qnæ resvidefut St portum amp;nbsp;civitatem ficRegi vidori commendaire,utpofteàarcemquoquchîc locan-damduxerir. Quoloco nunearxfitaeft,olimCoenobi-umeratCarmelitarum,quibusfubip(ahujuscivitatisqua-ficrepundia in Daniamintrodudis,domiciliumhïcpri-mumftatuit EricusVIII. urbisconditor. Portae civitatis verfus Meridiem amp;nbsp;mare tres funt : totidem ctjam qua utbscontinentem fpedat. Oricntalisuna,altera Septen-trionalis, tertiaoccafum atdivum refpicit,amp;Corumfeu Anguften, qua; à vicina platca ©ftbpc nomen obtinct. Perhasmultum quotidièreturn venalium invehitur,ca-rum potiflîmùm,quas regio feu provincia vicina pro-dneit, quemadmodum per portas maritimas, quae navigi# is in portum apportantur,cx variis Europae regionibus, Liconia, Ruffia, Pomerania, amp;nbsp;civitatibus Germaniæ ma-ritimis : Hollandia item amp;nbsp;Anglia ac Scotia tandemq; abexttemaNoFwegia, amp;aliislocisinfinitis. Nunquam autemvcl mcrcium vel hominuminhaccivitatefrequê-tia major, quàm circa folüitium aedtvum, quando merca • tus in ea exercetur longèmaximus. Non proculà porta R matiti-

____Ê^iS^IPTIO GENERALIS. 131 duo,alterumorientaliusB. Dionyfiodicatumamp;aCaroIo ArchiepifcopoX1111. extrudum anno Domini M. CCC. XX VlI. vclpaulö ante : aUerum magis ad occidentem D. Georgii vulgö didum, quod à Petro Lyckio Archiepi-fcopoX XII. conditum,Erico VIII. Rege,non minus ec-Icbre eft,quam Carolinum illudfeu Dionyfianum. Eidern templo adoccafum junguntur turrescxcellaeduae fi-j militer ex fedo lapide, quemadmodumamp; templöipfum, conftruda, in harum altera cam pana ©lim erat Maria-laura diâ:a,àMaria nimirùm amp;nbsp;Laurentio' Hæcmagni-itudinefua longé excelluit Nolam earn, quae Erfordiæ eft, obcapacitatem Celebris,quod tcftaripoflunt, qui utranq} viderunr.VerùmhæcLundenfisincautiùsaliqüandopul-fata fuit,utfui quadam partefinderetur,ac rimamducc-ret, ut fonum reddiderit amp;nbsp;inconventiorem, ncc ufui efle Wcamplius poflet. Comminui cam Rex Fridericus I Leu-ravit, atqjCroneburgumtransferri annoDominiM. D. LXXXVII. ex qua poftea duæ aliæ non contemnendae magnitudinis campanæfufæ funt, qux nunc Croneburgi jvifuntur fulpenfae. Ad horologium vcnio Laurentia-[num, in quo eft, quod obfervarc forte conveniat; non di-iftinguitquidem illud, peculiar! fono cdito, boras fingulas per tetradas five quadrantes,quodfaciunt alia quae'dam, per Daniam horolologia ; nee etjam (quod in Belgio paf-fim ufitatum) przludia oftentat Mufica, quoties horz leu mediae feu peradz dandum eft indicium, quibus rebus af-ficil01ent,qualqjmiranturplebei,ac vulgus hominum, a-liud autem quiddam eft in automate co, quod magis mi-fantur, ac amant dodi ; fitum eft horologium in inferior!

R 1 tem;

132 VRBIVM PRAECIPVARVM___

rempli parte, qua in turrim afcendirur, A ußralcm, ubi tâ 3ula parieti affixa vifitur quadrat», oblonga, urcunq; m3' gna,circulis aliquot varioiucoiomm ddhndra, quorun’i qui maximuseft,diarnetfum habet pedum ciretter S.i® qua quidem tabula pct cert-.-w qus rei indices, amp;nbsp;annu-currens,amp;menfis ac icptimana,tiicsquoq;finguliamp;ho ræ fingulæjinquibusagunt homines, monftranturliqu'' diffimèjeo etjam indicato, ti feftum ceiebretur, üu fcxun’ fcumobile. Doceturitem,quisluminarium lolisaclU' næ motus,quæqj herum in Zod^acoloca gt;nbsp;diobusfinguHs amp;ad feinvicem habfrudincs. Et fori« quidem in did’ tabula hæcfpcdantur,intu.s autem machinis quibudai” ad idfabrefadisresagitur. Quibus i’ludadditum eftvelu' ‘»**sgt;-tf^)'* tied amp;nbsp;illud arre fadum, ut quot ies publice figfl“ datur horæ elapfæ, fupra tabulam irfjOi, qua tem plu ni fpcûat, duoconcurrant fimulachra, (équités dixciis ö' taphraûos )quae tot fefe iüibus petunr quod lignad3l Noh major in turri fufpenfa,qua horam indicat,in baf ipla tabula fidquoq; magis fortè mirandunj)in mediovC' lut in thronacollocatum eft Simulacrum VirginisP^*' parx finu tenentisinfan tem. Ad latei a huit odia duoi antepedes velutTheatrum femicireuh forma, areu hujU-Ipcöatoribus obverfo.. Intus machina cum fimubctis trium Magorum, quorum fingulisfi nguli fun t dim uli ad diti;Machina.motaadejus,cui hoe negotium datum eö arbitriumjprodcuntfimulachra» Antealiosquidem.ve luti caduccator minitabundus, gladio vibrato pulfato ftium, quod finiftrum eft virginii co aperto ordine procc-ditur,buccinis fimul duabusïbnantibus,quasinflarevi’

dentuf»

;_____DESCRIPTIO GENERALIS. nbsp;nbsp;133

dentur,quxjuxta utrinq;-collocatafunt,totidcm bucci-natorumfimulachra; (^i primuscftM3gorucn,magni-ficoamp; plane Regio prodit per theatruminceflu. Ad Virginis fimulachrum ubi ventum eft, reverentcrad hanc verfus inclinât fefe Magus,velut adorabundus, moxque converfus progreditur, fcquentibusaliis. Faciunt idem reliqui Magi. Famuli,quorum finguli fingulos fequuntur dominos,immoti procédant,nulla éditaergaVirginem reverentiæfignificationc. Horum poftremusiterum ingt; tró rcccptus ad fuoSjOftium quod virgini dextrum eft,poft fe claudit,ita quidem,ut amp;nbsp;clarior quidem fonus eo oedu-ibad aurcsfpcâant}umpcrveniat ,quibusid jucundum fpedaculum cft. Quod ad horologiumattinct,cvim in eo ars cluccatprxcipua, facile arguit, Major es return Mathematicarum fuiffe haud inexpertos: Eftenimid opus minimè novum, quam vis non conftat,quando vel à quo, aut quibus audoribus id confedum fucrit. Pratter horologium, déquo jamdidum ; Altarequoq; in sdeLau-rentiana media fpedatur perquàm magnificum,rcccns tarnen fub annum Domini M.D.LXXVIhcxtrudum, haudexiguis Ecclcfiæ fumptibus, procurante id nobilifli-moViro Domino Hilario Grubbe tutore amp;EcclcfîacPrç-^fito , eodem Regni Danici Canccllario, ac Senatore prudentiflimo» Altarc marmorcum totum peramplum ' amp;altum: ex marmorepartimcandido partimnigro,ver-ficolore ctjam nonnullo,attificiosè admodum ordinato atq; polito, expreflis in eodem pratter alias quafdam effigies, imaginibusquoq; Regis Fridcricill. amp;Sophiæcon, jQgis,hornmq; infignibus. Mediam tabulam occupât fi-

R 3 mula-t

__DESCRIPTIO GENERALIS. igy perduâa : Hæc reftaurario inchoata cft anno Domini M. D. X XX V1 LQua parte mare amp;nbsp;Circium refpicitMal-mogia, murototo cingitur,portisetjam quibufdam per-vio,cxquibusdu«funt celebratiffimæ ; alterajqua in ar-cem itur 5 altera,qua ad pontem,quomareinfternitur,ad qucm appcllunt minora tantum navigia, amp;nbsp;fi quæ Cimbæ cumhomitybusvcl mercibus, feu Hafnia adveniunt, feu Malmogia foh unt Hafniam navigaturae, ut cft loco ex Schania in Silandiam trajedus frequens, milliarium cir-citer quatuor : Naves autem majores ( Holcadiæ didaî) procul à pontevelcivitate confiftunt,velut in portu,to-lerabilioriquidem il!o,fcdnonadmodum tuto,praEfer-tim flante Circio. Rebqua urNs parsverfus continen-tem amp;auftrum valloacfolfis probe munitacft, paludibus erjam quibufdam tutam cam praftantibus^nifi ubi amp;hor-tifunt (funt autem circahanc wrbcm fréquentes J vcl vinaria, pifcinæ- Portsehîcfuntpræcipuæ: Orientalisuna; altéra Meridionalis, quibus amp;nbsp;turres impofitæ vifuntur, cunktormentis majoribus haudpaueis,quæex turtibus prominent : tertia porta Occidcntalis,non sequèfrequen-tatur,utfuperiorcsduaE,nifi cùmfublittusSehaniæexcr-cetur Halecum pilcatio, quod fit quotannis ferèàfefto Bartholomæi ad Dionyfu ufq; perfeptimanas circiterfex continuas- Eft cnim hæc porta mari vicinior, coque per cam ficut per matitimas illas magna paflîm importatur per id tempus halecum feu harengarum copia : ccleberri-musenim tune amp;quotidianus cft urbetota mcrcatus,ex-oticiSïCtjatn, mercibus quam plurimis in urbemimporta-tis navigiorum beneficio, per portas maritimas. Q^in amp;

DESCRIPTIO GENERALIS. 137

ö«o«jKw vulgo 42)0fnfd)j MetropolisFJoniae, civitas Epifcopalisjfatis benè extrada, fed male munira, quippe qua;perbclla fæpèfuitdepopulata dcxuda.

PRVSSIAE DVCATVS.

ï)a»tifcum, vülgó 55lt;ïttéld / antiquis Gedanam di- Dantifcum. dum,aGythonjbus fortafTc. Extrudum eft aVifmaro iRege,atque muris cindum. Civitas hodie opulentiffima eft,Regiq; paret Poloniæ,

^ons7^eghif.

UonsT^e^iw vulgo^dOtg^bCfB/ civitas Pruffix,ab Mons^egia. Ottocaro Rege Bohcmiæ,dum Prutenosexpugnaret,ex-trui cœpta. Hodie Metropolis eft Ducatus Prufliae. Ci-vitas maritima »adChronum five Brcgelamamncm fita.

I^g__VRBIVM PRAECIPVARVM___, linhacMagniMagiftiiordinis Teutonicorumfedes fuit^ liquando. Anno M* D, X L1V. die X V11. Augufti ftudi^i Alberti Marchionis BrandeaburgiciDucis Pruffix««^ ibicftfchola.

POMERANIAE DVCATVS.

5r«i»««»,vulgó ©tfUn jCtum cflad Odera: olim'''’ ensfuit pifcatorum,poftcain civitatis formam redadui”' Emporio cclebrc eft, quod ex V Vineta urbe eb tranflatu*® fertur. Eftq; totusPomeraniashodie mctropolis,acDutï’ tus titulo infignc,amœniflimum Habens fitum.

Gri/^y^Uia,vuJgó ©rWf^tViJiÖe/civiras antiq“’_ in DucatuWolgaftenfi in Pomerania,mulraolimpa«'j cftiRugiis.Scholaibicrcdacft an. M..CCCC,L.XVllli Februarii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

StralfünJia, vulgó (SÖMb OÏ’tÏ' ^ffaffdnamp;f/ fita eH^* mare, à Simone II. Duce Francorum inchoa ta: poftmi^ dum anno M, G C. IX. àVValdcmaro 11. Daniz de noi^i creftaamp;auda ; olim Principcm fuum haboit,quem d’’'^ reBartenlcm ; Pofteà Pomerania: aceeffit. Oppidum hö^ tempore fplendidum eft.

SILESIA.

f^ratüUyiar^uilorch^ Ptolomæo, vulgô QJfC^J**^ fita eft ad Oderam j Dugloflhs fcribit cam extrudam à Mi j eflao Duce Poloniæ, pavrtó ante annum Chrifti M-Epi^''®'! parus cura Ecekfia Cathedrali anno Chrifti M. X L1« àû fimiro Rege Poloniæ ibi fundatus; pofteà ci vitas ira d^j vit,ut à veteribus Aureus Epikopatus fuerit appeUdd' Paflà civitaseft hæc varias caiamitatescaulainccnd^'

__j_p E sc RI P T1OG E N E R ALIS, 139 utanno M. CCC.XLI die VlI. Scptcmb.totafueritex-ufta.PofteààCarolo IIII. Impcratore nova forma amp;nbsp;arte funt civitatis platexamp;domusextrudæex lapide, atqj ita deinde ornatu crevit,ut hodic nulli civitati totius Gcrma-nis cedat,imó privatis publicifq;ædificiis magnificè cx-truöa amp;nbsp;platcarum pulchritudinc plerunq; rcliquas vin-ccrecon/picitur. Metropoliseft Siîefiæ. Memorabileeft, quod anno M. D. XXIX. die S. Matthæo (âcro mane tarns rempli S. Elilàbcthæ fine damnoccciderit,utilcqucn-tia verba inferipta turri teftantur:

Mirabilis in altis Dominvs*

Collapfae^ turrù SjIoénudefaâaerHore

Pyramide bac nojlra nemo codentepérit.

t^amjufuDftnmi except am: cut gloria fell : Angelica molem depofaére molem.

Si quis urbis hu jus fitum, fpiendorem ædifleiorum, turri-um atq; templorum ftruduram atq; convenicntempla-'tcatum ordinem intueatur,itcm amp;foli circa urbem ferti-litatem mercaturam amp;nbsp;return omnium abundantiam, qux inhac provinciacircaurbem nalcuntur,amp;exdiverfis partibus orbis in urbem advehuntur, confideret,cum prç-cipuis cam Germanizurbibuscertarc dixerit ,paucasaut ’nullas ei praefcrendas ccnlcbit. Quae veró in hominum focictate fumma funt ornamenta, in hac urbc funt przei-pua. Ariftocratica enim plena eft dignitatis, amp;Senatui eximiareverentiâ plcbis obtempérât. Leges autem non ad ullius partis aut fadionis commoditatem laræ, fedad honefiatem ,juftitiæconfcrvationem,amp;æqualem civium confociationcm diredz. Etïènatuseft vigilans amp;nbsp;acer in

HO___V RBI VM PR AE CIP VA R VM .

legum defenfione ; in cxcrccndis judiciis, in difçipHn^j confèrvationcjin puniendis delidisjamp;in tuenda pace. Selt;l amp;de jurequoqUnhacurbe àScabinisamp; eomm afleflofr bus, quibufeunq; in hac provincia confulcntibusrefpoO' detur.. Sunt amp;nbsp;omnis generis artes vitæ utiles in ci vitaK' Niffà. ^tj/a, Epi£copaliseftcivitas,camq;cognoniinisflU' vîus al luit,

AVSTRASIA.

Metù. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%îetM, vulgo ^fÇZ fita eft ad Mofcllam fluvium, no

men fumpfiflevideturàMetio Romano;putantur hu)U5 olim incoluiflè Mediomatriees. Hanc fibi fubjeciflèv* dicitur Iulius Cæfar : ut hi vcrfus ibi in lapide excin inve»' riteftantur:

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tempore quo GaUû, Cafar^ fua intulit arma,

Tune Medtomatricam devint Mutius urbem.

Dagobertus Rex Francis Ecclefiam ibi crexit Cathedra' lem ; Clemens Epi/copus L fuit à Clemente Pontifice cô miflus, qui civitatem hanc ad fidem convcrtifl£,amp; temple S. Petri amp;nbsp;Stephani conftruxifle dicitur ;licetalii feribant aliter; Hodiè civitas magnaeft,amp;ornatainfignibus pah’ tiis.

FRANCONIAE DVCATVS.

/^/^treeburgum.

^f'ireekur^umütam eftadfluvium Mœnum,à Conrado CeltediciturEreUpol^,^ Li^vitinoHerèipol^j^Spiti-hemio, ^arcopohi, â Ptolomxo /^r^a'vium, vulgo dicitur QBlîrÇburg. Exiftimatur aliquibus à Græcis poft bellu® Trojanum extrui eœpta: verùmidaliis fabulofum vidC' tur. S.Kilianus hanccivitatem ad fidemChrifti conver-

CC. LI. inhac civitatccrexit Epilcopatum.Anno Chri-ffi M. C C C C* 11L loannes Epikopus hïe Academiam e-rexit,quxfeptem tantum annis duravit j deinde ob fediti-ones inter civesamp; clerum ortasjpernt. Civitashæcmetropolis eft Franconiæî arx in monte fitacivitati imminet, ftrudura mirabilis atq; ferè incxpugnabilis,uti mam-feftè docuittumultuantium tufticoru exercitus,quicùm extera depopulatuscflct omhia, areem hancexpugnare non potuit; In hac arcefedemfixitEpikopus,quiitidem pux eft Frapconiæ ; is eft hoc tem'pore Iulius ex nobili Ex-tetorum prokpia ortus , qui civitatem hanc miris orna-mentisdecoravit. Inter estera ,quæ referre nimis lon-

r4i VRBIVM PRAECIPVARVM __ gum effet,duo non funt omittenda, inprimis hofpitaici^' lud in pauperum varii generis fuftentationem, aegrorum, curationem extrudum ,adeó pompofum,utnon paupe ru m domus, fed Ducis palatiu m haberi poffit, atque am* plum amp;nbsp;ca pax, ut ei vita tes me vidiffenonpaucas affirma-rc non dubitem,quxmagnitudine ab hofpitali hoc fæ perentur. Aliud ab eodem Epifcopoextrudum eft, Aeä’ demia ampliffimè dotatacollegiis, unoquidemPhiioio* phix amp;nbsp;Theologie, altero verb lurifprudentiæ dicatO' prioriacûcflerunt(choix,in quibus fuperiores facultatelt; cxplicantur : nee non tem plum univetfitatis miriftcaatte» maximifque fumptibus extrudum ; ut breviter dicami AEdißeium hoe tale eft ac tantum, ut in univeria Italie (qus alioqui reliquasprovinciasamp; regiones ædificiorutf fplendore folet fuperare) nullum hu ie fimi le, quod Voi' verfitati conceffum fit,repcriatur. ProfeflbresquoqU^ ad hanc fuam Vnivetfiratem maximis falariis in vita vit doftiffimos j non ex Franconia modo , fed amp;nbsp;univeró Germania fijperiori amp;inferiori,imo exGalliaamp; Scotii* Hinefaftumeft.ut undique Studiofi diverfarumfaculté* turned confluunt} Germani,Belgat,Galli, imóamp;Pollt;^ nos ibi videre eft, non raró ultra quinquaginta, in fumm^i Studioibrum ordinarius numerus millenarius eft,led non raró centum vel ducentis audior :.itautmeritóhxcVogt;' vcrfitas cum quavis Germaniacertare poffit.

quot;B^mbirg^tüti adfluviumOïegnt^/primum voesU fuitOJabenber^Zhoeeft, Wo«r S4^lt;e,àBaba Ottonis D“-cis Saxonisfilia,atq; uxoreAlberti ComitisBambergen

DESCRIPTIQ GENERALIS. 145 gs. Al» civiratem hanc voeant P^'vonit tnonttm,^iiW(nf ff(ï^ uti Gotfridus Vitcrbienfis, qui ita canit : Trtimartciu fluviui valgo liaduntia dicim, Montt! Pavoniturbu tintaina ctlit.

Üomtne mutate mens Babenberga veeatur, Montis ab urbe tarnen culmina clerus habet.

Celtes quoq; lib. 3. Odarum.

lane Bambergagenitus retußa, Q^fuit quondam ambstie/àfides Ca/ärum, Regnefiu ubt/ubintrat GurgiteManum.

AnnoM.VII. per mortem Reinhard! Ultimi Comitisac* ccffitlmperio: pofteà adinftantiam uxoris HenriciI. Im-Per. fada eft Epifcopahs.

Schwemfordia.

144 VRBIVM PRAECIPVARVM

Schyyein/ordia ad Mœnum (ira,eft in medioprop^ Franconiæ.Proprcroppignorationcs varia pa fia eft heed-vitas. Olim hicinfigncBcnedidinorum monaftenum» quodpofteà ceffît ordini Teutonico, Agrum habet vinP acfrugibusabundantcm.Mercatushïcfrumentiinfignis-Molcndina artificiofè extruda viderc cft, quæ nonincoÜï modó,lcd externis quoque vicinis plurimum adferunt commodi. Magnamaccepit clademannoM.D.LIH ^I^ Alberto Marchione Brandenburgenfi amp;nbsp;Henrico D^d Brunfwicenfi.

f^it^inga,CM eft ad Moenum, In hac civitate anno D.CC.XLIX.Tecla virgo ordinatione S.BonifacüE'' angelium prædicafle dicitur.

DESCRIPTIQ GENERALIS. 147

Franco/brJia aj \lccnum fita , vulgo $rat1(ffurf Ortt J SiRapn/addiftindionem altetius Francofordix ad Ode-ram liras: antiquitus Helcnopolis ab Impératrice Helena Conftantini Magni matre vocata. Aliidicunthanccivi-tatem anno 774. extruicœptamà Franconibns fubRege CaroloMagno.pofteàverôcolIapûm amp;nbsp;à Franco Marco-mirillll. filio, (uti fcribit Hunibaldus) Duce Franconia: rcûauratam, ab eoq; denominatam. Civitas hæc in duas partes à Mœno perfluente diftinguitur, quæ ponte lapidco conneduntur. De bac civitatc ita canif quidam:

—--rajiiJo ^ua proxima Mœno

Claritfieu , populo^frequent, viri/^ décora :

Sedinde nomen habet. Nam Teutontu incola dixit

f rancefure : mihi /id liceatfirmone Latino Francorum dtxij/i vadum, ó'c.----------------

Civitas hoe tempore cd Imperialis » ac binis nundinis quotannis celebcrtimumnobiliflîmumq;Gcrmaniæ tous emporium. Hîc Romanos Reges digi à duobus Eledoribus mos cd : pluribus aliis privilegiis hæc civitas ab Imperatoribus donata eft.

FrieHier^a-i.

Fridherga ,utbs eft Imperii, quæutvetuftate nunc gaudet, fie quondam ob com mercla frequentia, virtutifq; antiquæftudium nobile nomen obtinuit. Condita ea fer-tur nonlongèànato Chrifto: poftmodum anno Dei ho minis M, C C.XLampIiiTimisprivilcgiis, regalibusgra-tiis.amp;immunitatibus , propter fingularia hofpitalitatis Cxf Majeftati exhibita beneficia,donata:Vndepropter

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ean-

146 VRBIVM PRAECIPVARVM

re autem olim hujus urbispomeria Iargiflima,ftdnun£) ut omnia in pejus ruunt,valdcaceila. NecmirumjCÙiW per incendia non feme!, brevi temponsipatioiterata,to* tacivitas incinérés fit redada ,adcö,utnullaIpesfalutis fupereflet: paulatim tarnen nunc repullulaflit,illatumqi incendio detrimentum concoquit., Sita eft in folo fertile pinguij qui ppe, quae fuis enatis frugibus non folum aliniS' ta luppcditarc neceflana, fed amp;nbsp;exteras nationes ubettin’ alerepoflet. Flabuit aliquandoemporiumcelcbrejquo nunc Francofurrumgaudet,propter amp;nbsp;tern poris amp;nbsp;lodi»' juriam. Hoc laudandum inhacurbe, quod fit pieu^

DESCRIPTIO GENE KALIS. 147 crgaDeumamp;ergahotninesftudiofiflîma. Qua in laude ut perfèveret, com munibus orandum erat predbus«

MOGVNTINVS EPISCOPATVS. i

i ‘K^o^«««4, vulgo €9?ftn^/aUis%lt;?o^««f?lt;*c«»ï. Sita eft Moguntia. hïccivitas ad Rhenum, ubi eum influit Moenus. Extruda

■ dicitur a Trebata Nini Regis Aflyriorum filiojaHiàMo-guntioquodam Trojano ædificatam exiftimant. Civitas eft Epifcopalisac Metropolitana.Primi ej us EpifcOpifuifle ’dicuntur Crefcens amp;nbsp;Crefeentius difcipuli Apoftoli Paiilf. ’Sandus veto Bonifacius primus fuit Archiepiieopus. A^ icademia hïc ereda eftaTheodorieoEpiieopo. Huiccivi tatiafcribiïblet Typographixinventio : Vrbs fanè nobilisi

143 VRBIVM PRAECIPVARVM .i _Z----lt;lt;i

cft, amp;mukisantiquitatibusclara. Præfulifuopropno^j chiepifcopo ac Eledori, nee non S- Imperii CanecHs*' j paret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Hanauid^.

iJanoyia,vtt]^b ^anaWZ civitas amp;nbsp;arx nonprocul^ Mœnofîtæ,ubi fluviusÂiÇinginMœnum fluit,Comitéj tus titulo infignitur. Ornant earn templa, fcholac, curiä! amp;nundinx annuæbinæ,quarumuna dieLunxpoüD^' minicam Trinitatis,altera verö Dominica poft S. Marti' num celebratur. Agcr eircumcirca fcrtilis eft, venatuie' fignis.

BVCHONIA. FuIJa-gt;.

FulJa fita cftinter Thuringarn, Haffiam amp;nbsp;Franco' niam:

DESCRIPTIO GENERALIS. 149

fundatum eftfub Sturmi primo Abbate, qui anno D.CC. L. à Bonifacio ei præfedus eft : Aliireferun t monafterium quidcm à S. Bonifacio fub Carolo Magno cxtruâum ; podeà veto in civitatem excrevifle : Alii demum à Mar-quardo I. (quifuitinter AbbatesXXIX.) pagumFuldam diftum muris cinólum amp;nbsp;in civitatem commutatum» Nomen autemfumpfiflevideturabamneinterfluo.

H/rj/êZz//4,vulgö^fr pfeift/antiquitus ^frolefriöf vocata, ab Hcrolfo extruda. Civitas valdc antiqua eft. Templum collegiatum anno D. CC.XXXVlI.ab Ar-chipræfulc Lullo extrudum miro artificio, territorium autem emit Bonifacius proprio ære. Donatumâ Pipino

T 3 amp;câ

IÇO____y RB IVM P-R AEC 1PVARVM___ amp;nbsp;CaroIo 'Magnovariisprivilegüs ; imo Caroli Magni h' , teræ,lt;]uibus€onrinctar privUegium,ibidem adhucaffd

• vatur. Templum hoc anno ChriftiM. XXX Vil. ineeß-j dio abfuuiiptum fuit, pofteà à Megi nhero amp;nbsp;]piut haf do at' batibus reftauratum. Gymnafium iUuftre annoM. !?-LXIX« ab Abbate Michaël? ibi fundatum, ad quod con-

, tulit quadragintamillia Thalcrorum,quod à fuccefibre«' jus Ludovico Abbate coniervatur amp;nbsp;augetur. Tern pl um mira arteextruiRumcR: namtota moles nititur fedecim eolumms,ex fingulis integris five folidislapidibus con

, ficudis: Suntautem fingulæcolumnæaltitudine jo.p^' dum. Ad chorographiam Hirsfcldiæhoc legitur carmen apport urn:

' ; quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qu^fiUor hk Hirsfeldiom

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeUneavit i Haßioci

AdFultLc aquM ,ßcinfa4 Cmumferentia datur. Verum undenomenfumpfirit lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum, ambigitur : Sed idartitu

, Campus, Generofiexercituf lUi indtdiffe creditur

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nemen‘.votaveru earn

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine optime HeresfeldMm.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. Hart. Amb, Palatin.

Licha in dominatuMintzenbergico oppidumprimiU' fUm,inlocoamœno fitum,adVVeterimfluvium,àquô fluvio pratumVVeterisvulgo jettera«)/denorainatio-nem habet. Colonia illud eft aliquot vicinarum amp;quoo dam celebrium villarum,Haulcnfcilicet,Rolenfchid,amp; VVeftburg,quae propter crebras graflationes hoftiles fit cate®'

DESCRIPTIQ GENERALIS. ___i;i ca tempora Adolphi Naffoviigt;ut conjefturaeft,fefein-Uta muros Lichenfes recepcrunt, amp;nbsp;fob Alberto 1. Auftria*| Uopofteà jura amp;nbsp;privilégia municipalia im petratunt. Atx »prxclata amp;antiqua Cedes Comitum Solmenfium. Praeter [muros veto tandem Philippus Comes Solmcnfisfoffisamp; IvaUotam arcem quam oppidum ipfum munivit. Qui i-ibidcm'eiiam ædem facram quondam D.Virgini facratam ISc liberaiiter privilegiis amp;nbsp;teditibus à Philippo Palckcn-iftcinio Comité dotatam amplificateamp;denovo quaftin-foautare cœpit,Anno M.D.X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

i Ab hoc no plane dimidium miliare diftat monaftc- Amß^ur^n Irium lotupletiffnnum ArnfpUtgum, Aqullx caftrum aliis diftum, profeffionis amp;nbsp;otdinis Cidertienfis, à Cunone. [quondam Comite Falcke nûcinio ^Domino in Mintzen-lbcrg,anno M C X Cl V. fundatum » amp;nbsp;ampliftimis villis amp;nbsp;jred tibus dotatum ; Cu jus hodie Comités Solmcnfes amp;nbsp;iDomini in Mintzenberg patroni font hsteditarii.

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N E M E T E S..

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spira^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;i Sptra vulgó ^peptr / non longè dRhenoGta,antc spM. 1 Iquingentos annosNemetum diela. Nomen autemSpi-, u Itxrecens omninbeft, tempore Otto nis Imperator is non-i n vdumufuatum. Peutingetusexifomatamolanomeafum-, *quot; ipfiffe,undc SebaftianusBrandt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

\ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

1 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïnter Germanos quondam celebetrima sptra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ i 1 l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^ondamhacamDlisKomeübAbertfiudens. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 1 iPtimum pagus quidam fuifie dieimr^quem RudugcrusE-|

pifeoJ

Cæfâns temporibus» uti antiquaEthnicorum ædificiâ»'' magincs amp;nbsp;templa teftantur, qnorum plcraq; Dagobert^ Rex Francorum dejeeir, Hodie juftitia Imperatoris in civitateexercetur. Tcmplumejus cathédrale (quodnuW fere alio loco Germania: obfcrvatur)cxadè refpicitOl“' cntcm.Dchaccivitateita quidam:

Vritjacetad ripas Rheni, qua S PIR A vacatur, Iufiitiafidei,judicii^ locus :

hupe f Hr egale decus, pradara virorum Etxitmhatxdeturbe corona fuas.

Condidit hancfortis Ca/àr Conflantim elim .• Cujtu materibi tontumulata jacet.

/^^or}naiia,GtîeRid Rhcnum,Ioço valdcamœno, antiquitus caput Vangionum fuit : Extruda dicitur à Trc-bata, ficut amp;nbsp;Trevirorum civitas ; Deinde ab Attila deftru-ftaatq; àCaroloMagnoreædificatafuit: VideturPtolo-mao dida Berthomagum. Liguriusvocat Wormatiam lib f. hisverfibus:

Wormatta»}^ petit, media quem^urgite Rhenus,

GaUica Germanù/uperavit rura colomu.

TRI-

154 VRBIVM PRAECIPVARVM ^;

TRIBOCES, Alfati videlicet A RG EN TIN ENSES j Colmaria,in medio AHatis Iitacft,adfluvium Ellu”’ Quidam civitatem hanc ex ruinis antiquæ Argenta«*, iRomanorumcoloniä ortam voluut : alii vcróexiftimafl'!-VVulfelium Impcratoris II. vicarium expagoeamindh vitatem vertifle.

^r^entina vel y/rgentoratum, vulgó ©fra^fcurg : H«t quoqjciviras à Trebata extruda putatur ; unde amp;aliquib’ Trebeshurgum five Tj^'^^^trr^wwvocatafuit. Nomenqui-dem Argentin« fumpfifieputatur à Romanis,quaeibi the fiiuros fuos fervafle refcrunrur. iStm^burgveródidavi-deturà platea. Etcnim Attila HunnorumRex civitateif ihanc dcftruxilTc,perque ejus medium plateam amplat» 1 - ^^^^

DESCRIPTIO_GEN£RALIS. içç conftiuxifTe fertur. Templum cathédrale anno M. C C. Vil. inchoatum cft,amp; IpatioXXVIU. annorumufq^ad cum ftatum perdudum,in quo jam confpicitur. An.Chri-fti M. 1111. poft ruinam ab Atrila paflam, ab Henrico 11. Imp. primo anno Imperii iterum ædifteata eft.De haccivi-tatena Volateranus lib. 7.

Huic urbi celji inetiuntur mxnia turrü,

hl am mihipercupidè nunc Ar^entaria cordi e^,

Teutonicispraflat,grandi qua verttee templi f'rbspraclarafltu Rheni com ermma ripû, Glortapracipuè Rhenanù maxima terrù. Civitatem hanc perluitfluvf Ellus, qui deinde fè in Rhenü exonérât.

BRISGOIA, PARS SVEVIAE.

^^‘^' VRBIVM PRAECIPVARVM

frilgt;tir^um,a. Duce BcrtholdoIlII. filio ConradiI. von ^fnngm/fub Henrico V.Imperatore extruftum.cùm anteà pagus eflet. Academia i bi erefta eft anno M, CCCC LIX. ubierjam circa illud tempus docuit Vdalricus Zafi uscclebris lurifconfultus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

^rifacum (undc Pri/gaviæ nomen ) Rhenana urbs eft.

VALESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^'ezÄwm, vulgó Bitten / Metropolis Valcfiae ; in h^^ civitate incolae duas haben t linguas, Gallicam videlicet Germanicam.

SVNGOVIA.

DESCRIPT IO GENERALIS. 15-7 quot;Baßhea, vulgo ^Saffl/ Etaeft adfluvium Virfum amp;nbsp;Rhenum. Nomen Bafileæ varii varié deducunr. Beatus Rhenanus à trajedu,quem Gallicä lingua Pas vocant ,0-riginem traxiflé exiftimat, ut fit diâaBafilæa quafiPaffi. lea; Aliquibusy/«^«/?4 7^4«r4cor«»j dicitur. Inhaccivita-teinfigniseft viarum mundicies atqueamoenitas,iis præ-fcrtim,quibus à tergoeftvindariumD.Petri,amp;Praedica-forum cœnobium,amplas areas amp;nbsp;hortos ampliflimos habcntibus,amp; quæRhenum afpeâanr. Tcmplorum fa-tismagnuseft numerus. Dividitur induascivitates,una eft ex parte G alliæ, vocaturq; Bafilasa m agna, eflque anti-qua civitas Epifcopaüs. Altera Bafilxa minor ex parte Germaniæ. Conjungiturutraq; civitas ponte ultra Rhenum conUrudo. HanccivitateniannoM.CCCC. LX. Pius Pontifex Academia ornavit,cujus primus Refter fuit eleftusejufdem annidie4.April.ifq; Georgius von 2(lll)fi« law Præpofitus Bafilienfis. llluftrat cam civitatemhodie Typographorum folertia.

VINDELICIAamp; RHAETHIA.

^u^ußa B^inJelicorum.

^ugußa f^indelicorum, vulgó ^u^fput^ / fitaeft ad fluviumLycum,vulgó ^rc^/diftum : antiquitus diftam fe-runt Ó'y^xww àSiûvel IfideDea,quæibicolebatur. Anti-quitusejus mira refcrtur,diflcnticntibus omninoautho’ ribus,dequa legatur Matthæus Velferus, quem Augufta-nas antiquitatesdeJeripfifle intciligo. Hodiè ea eftcivitas valdè munitaturribus, muris, aggeribus, foflls, tormentis

ifS - VRBIVM PRAECIPVARVM

^Imti^.

^Ima, vuIgó'Dfnt/fitacftad Danubium,ubi fluvius Hylcrusamp;Blavusinilluminfluunt. Nomen haberepuf^' turabulmis,vcl ab uligine,quiarerriforium Vimenfeuh' ginofüm eft, abundansulmisjficuti id genus arborumt^' ligaudet terra : unde quidam ;

Vlma decus Suivia, tjitiaprima ab trigine ducat Principium, nnUù ßat cert um annahbut, extat toornen, quod Latio deßonptumeHfonte, quod apt a ^____

DESCRIPTIO GENERALIS.

Civitas hæc àCaroIoMagnoauâajabrmperatoreFrede-iricolll.civitasfaéla imperialis. AbImpcratoreLothario jll.deftrudaanno M. C. XXVIII. deinde abImperatore jConrado 111. anno M. C. X L. iterum ereda triplo ma-jjor,quamfuerar antca. Tcniploornaturinfigni, turrique jineodem templo excella, in quam fumptosfadidicuBtur làprincipio u/queadoperisfinem ÿooooo.florcnorum.

1 /?7a'^f/^’«ciV)iasjdiftatab Auguftaexigoa milliatiul-trafluvium Lycuma Ludovico Duce ßavarixfubFrede-tico 1 i. contra hugaftanos extrada, mûris amp;nbsp;turribus munira.

___D E SCRIPTIO GENERALIS. i6i Caftrum,fitum eft nonJongèà Rhcnoad partes Gallis, antiquis Sebufium didum. Hïc DagobertusRexGallis Abbatiam crexit valdèheroicam,cuicivitasprimùmpalt; tuit;licet poftealmperio adjundafit.

NECKARIVS TRACTVS.

£//»«^4,vulgo ^^(ingm/Eta eft ad Neckarum fluvi- f77lt;«xlt; urn : ei vttas eft Imperialis.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^f'^mpina vulgó QBtmpffrtt/ fita eftad Neekarum, f^^'iff’ffff^^

futnpftftè nomen putatur quibufdam à martyrio amp;nbsp;tor-

;mento mulierum, quafi ‘ÏBcib *P(in. Etenim civitas hec ^olim ab Hunnisdeftruda, viri occifi, mulieribus ubera amputata fuerunt. Antcà Cornelia dida fuifte traditur.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RISA, PARS SVEVIAE

j yiordlin^a vel l^lordbngiacum, vulgó Ï^orblingm /à KcräßagA jClaudio Tybcrio Nerone, triginta quatuor annis,ante-quam ad Imperium eveheretur, nomen fumpfiftefcribi* tur: dum videlicet fub Csfare Augufto miIitarct,utNord-lingafitquafiNetolinga,quiaNero cumexcrcitufuo ibi hyemetn tranfegit. Primvim civitas cxtruda eft in monte, ubiadhuc parochiale templum S, Emerani fitum eft: qux cùm igne vaftata eflet,poftcacuralmperatorumin vallc adfluvium (y^gerdidumereda eft. AnnoiterumM. CC. XXXVIII. igncconflagravit,pofteèfcnfim iterumerigi cœpit,anno M. C C C. X X V11. auda eft ; multa bella

neiJensltmiüm monafterium eft amp;nbsp;caftrum in Ha tkidemhe-necampo fitum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtum.

BADENSIS MARCHIONATVS

‘ÏN SVEVIA.

X quot;Budena

Siut^ArJia, metropolis amp;nbsp;iedes eft Duels. A b hac d vitate comitatus Stutgardicus nomen defumit ; à VVafr dalis extruda eft, pofteivero reftaurata à Marchiondo- , jannel.EIedore Brandeburgenfi,amp; OttoncIIL Annft' ■autem M. C C. X C. Albertus IIII. Marchio Branden Iburgicus, PrinccpsAnhaltin. fiJiusOttonis IIII. filixli® *Beatnci dotis loco dedit, quae Henrico Leoni Vandal . Bupfir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

T^utlin^a, adNeckarum fita in Ducata VVirtember-genfi, anno Al. C C. X L. à Frede ri col I. Imperarore exp^’

DESCRIPTIO GENERALIS. itf?

go fada civitas, alii dicunt anno M. CO L XX11, Civitas heefamofaeft ob molas papyraccas.

Tuh‘»^ii,viilg6!ZübittQett/id Neckarum fitain Suc via} hicaliquando refidcrunt Comités Palatini, fed Gozo amp;nbsp;Guilhelmus nitimi Comités Palatini hoc dominium vendiderunt Vlricho Duci Wirtenbergenfi anno M. CCC.XLIL Vrbs adaaodumelcgans,frumentoamp;vino abundans,quæ amp;copiofoamp; generofb proven tu tarnin-colis quàm viciniscommunicat, utramq; Neccari ripam, lapidco ponte conjungit,arcc,viuiferocollc,Canonico-rum co!legio, amp;nbsp;rei literariacornamento, Vniverfitatccö fpicua, ut non minorcgloria V Virtembergenfem ditionë

univer-

16 VRBIVM PRAECIPVARVM

univerfale hoc ftudium illuftrarit, quam quod an no Salu-tis M. CC C C,XC VJn Wormatienfi conventu à Maximiliano Auguftoex WirtembergenfiComitatu Duea' tusfitconftitutus»obinfigncsamp;heroicasEberhatdiVVir-tembergenfis amp;nbsp;Montifpeligardi Comitis virtutes,qui pf’ mus co tempore publico Principum confeifu Duxeft ap pellatus. Is,ct(iLatinislitcris imbutus nonfucritfinap^' dientibusid jiubquibus educatus cft, tutoribus) érudit rum tarnen virorum confuctudine mirificè delcdatusc^i

o

cx Latino in vemaculum fermonem transferri curavit. igirur muit o return ulu cdodus, quanti referai print ip^-’® viruni,rcrtrm amp;fcicntiarum cognitioncimbuir Tutof' ibus ob neglcdam fut inftitutioncmfcmpctofïènfusf^^I |Ac proindè cùm Yiderct,quandopaflïmin honoredo^' |Viri, acbonihabcrcntur,ncqUn DucatufuouUnm W*’ eifer domicinum,cuju$occanoncfubditorum filhhbü'^ jlibus difciplinis imbuerentur» ideo VniverHrarem ft»*^ 'generalis anno M. C C C C.LXXVII. inoppidofuof/' ibingenfi, Pontificiaamp; Imperiali audoritate privikg'’^ tam, inftituit ; quæ accurate deinde reformata amp;nbsp;auefa 1^ anno Domini M.D. XXIL

PALATINATVS INFERIOR»

fita,Ncckaro alluitur, PtoJomxo quot;Suiiorfi vocatur : 3‘‘ (Spelberg vel ^'Hf (barß vocata fuir i quibußarn efja w j

GENERALIS DESCRIPTIO.____^\ tjoria. Qirid jm nomen J^cpOdberß deducunt ab^epïxh b(«n/ hoe cft,myrtis,quiin montecreverunt, cujusetjam

lopinionisdicitur effeP. Melißus, qui montem myttoruml IvelVtbemMyrnleti vocat lalüutbisvocabUlum aGenti-l ibus (Germanicè y^fpren) dérivant ; quod videlicet pto-1 ipter loei opportunitatenn nunquam cultoribus vacuus vi-i Weatur ; Aliis placet, ut leviter immutatum nomen quafil i tóbdburg fit, propter nobilitatem videlicet. Vrbshocl 1 Itcmpote cleSans, magnifita amp;nbsp;potens •. Metroptolis amp;\

1 IPtincipum Palatinorum fedes. Gymnafiura habet anti-i j 'quumamp;nobile,quodaOno M.CCC.XLVLibi funda-^ j itum, amp;nbsp;aRupcrtoScnioie PrincipcPalatinOVatiisprivi-Uegiis ornatum eft.

NORl-'

lóó VRBIVM PRAECIPVARVM

2gt;lorimierg4 vulgó Oîilrnbcr^Z fitaeft ad PcgnitiuH' amncmgt;qui urbcm interluif. CaftrumNoricum ibide** conüruäum futfà Claudio rybcriolmpcratore.undcd' jam Ncronis Caftrum didumfuit: Alii Norimbcrgal*' terpretantur Montern Noricum, à Noricis, quiibiffd«i fixere. Olim fubjedafuir Alberto Duel Francia:,poft jus mortem Impcrio acceflit fub Ludovico 111. Imperat«^ re,qui cara quoquc auxit,raurocinxit, fub Carolo H'*' itetumauda obdudis muris amplioribus.foflifquepr® fundioribus.’ Sicuti amp;nbsp;an. M.D.XXX V111. iteru m fadu^ fuit. Hodie civitas hæc totius Germania:fere maxi^

___JD£SCRIPTIO GENERALIS. nbsp;nbsp;nbsp;167 ampliffimaeftjta utug. contineat plateis,undecim pon-tes lapideos gt;nbsp;qui duas urbis partes conjungunt. Fluviu^ •percivitatem tranßens ds. rotasmolendinorumverrit,

BAVARIAE DVCATVS amp;

SALTZB VRGENSIS EPISCO-

'S4lt^èurgum vcI Salh^ur^ttm , vulgb ^of^BuF^ / à Saltx.bM'^Uy pSal^adj fluvio nomen accepiflc creditur. luy/tntia, vel [^K^ania, vel /uranium olim didum fuitajuvandojGerma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nice^flffmburq /quod caftrum ibi extruxerit IuliusCx-ür, juvamen feu fubfidium ac refugium legionibus fuis contra Germanos, quos dcbellaturus crat. Traduntur nanqj Romani cetidifTe Germanorum 34,00000. atquc 1500000. in captivitatem duxifle. Alii nomen luvanix à luvanio cognomini amp;nbsp;adjacente fluvio obtinuilTccredut. Civitas hxc anno D C. XL.à S.RupertoWormatienfi ad Adem catholicam perduda cft. Hodie Metropolis cft Bavarix amp;nbsp;Epifèopatus. ^‘ ' • '

J^donathium.

^on4chium vulgó ÖJjiÏndjm/ ßt urn cft ad Kara min Danubiumprofluentem ^extrudum cft ab Henrico Duce iBavari« anno D. G CC C. EXIL Tub Ottone I.knpcra-jtore. Nomen autem fumpfilTc refer tar àMonacho,quod in extruâionc civitatis Monachi fitinventum caput. An-ino M. C, LVI L ab Ottone Duce Bavari« mûriscin-âum eft : pofteà à variis vario modo fuit audum. Hoc tempore civitas rcliquas Germani« amoenitate vinccre n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dici-

1^5 VRBIVM PRAECIPVARVM_

multis opportunitatibus cft amœnlffimus :.aërc tempe ratiffimo lalubcrrimus ï Inter 0cnumamp; Lycumamntó illum orientalem, hune occidentalem ,utrunque uniusj dteiitinercdiftantcm,lüramtd;usinrerlabitur,aboricn' te Waflerburgum ,aboccidcnte Auguftam, à Septen tri' one Frifingam , à mendie verô cum pulehcrriniosamp; di-yerfis pifcium delicatiffimorum generibus abundants Iacusgt; turn variaquafi deinduftna amp;nbsp;arte ad amœnitaten' conïîta nemora habct,qu:cpaffimc»cumquaquchabet» numerofis diverlarumfcrarum,praecipucvciöccrvoru® catervatim difcurrentium gregibus referta. Montes ij' rokn-

_ DESCR^TIO_GENERALIS. i6^ rolenfesjtanquam præ foribus,Meridiem verfus afpicit. Hortosfuburbanos orientiSolicxpofifos limpidiflimiri-vuliex amne dedudi murmure gratiffimo prsctcrlabentes rigant, mirificèq; recreant. Novus ipfius Ducis juxta no vum caftrum hortus »præter artificiofum fontem amp;nbsp;do nrum aftivam pulcherrimis piduris ac ftatuis ornatam. Hoc fingulare habet,quod vixufq; alibi reperircfit,utcrc-pulculo appetente ve/pertino, magnuscervorumgrex, in-terdum centum autplurium,fubipüspropemodum feneßras fpontèaccedat. Si inipfam urbem ingrediamur,ubi videre eß quàm latæ, quàm nitidæ plates » quàm fuperbis amp;elcgantibusfplendefcantatdificiis, quantamdeniq; uti-litatem,quantamq;voluptatcm canalescxifaræalveo tri-plicidivertigiointrodudicivibusadferant» Templahîc varia, fed duo turnbus altiflîmisprscçtcris eminent,qus amp;nbsp;parochiæ collegiatæ funt,D.Pctriamp;Deiparæ virginis, in quo tnaufeolum Bavariz Ducum » ubi amp;nbsp;Ludovicus 1111. hujusnominisImperator Ï'epultus eft,vifitur. Turres veröhujustempli bins columnarum inftareadem 1a-titudfne,eadcm altitudinc ad C C C. XXX111.pcdcs aflur-gunt. Organum ejus rempli majuscompadumeft fiftu-lis ligneis ex buxo tornatilibus, rants quidem capacira-ris,ut vixufpiam tantsconlpicianrur ex plumboamp; ftan-no fuütts. Monafteria hscnitbs celcbriora, qus prscir pua vigeantjtria habc^onmn Francifcanorum', Augufta-norum altcrum; tertium veró D. lacobo confecratum, ’quod Monialiumeß. Duoitem minora cœnobiaVirgi-num,ordinis D. Francifci,Francifcanis vicma.Coemitc-ria duo feorfum, duabus parochiis deflinata , facellum

170 y^BIVM PRAECIPVARVM___ quodq; fuum habent, quorum uniconjundumeftNofO' comium, tertium luburbanumSalvatori dicatum nup^ extrudum eft novum. Eft amp;nbsp;S. Spiritus œdescuiXenc* dochium contiguum. Inter ædificia nova,quibus url’® indies magis ac magis illuftratur, praecipuumeft tempI^'J’ D.Michaeli Archangelo dicatum,unàcumintegris W ampliflimis ædibus , quas patribus Societatis lefu D‘'* Guilielmusà fundamentis extruxitjislcholae conjunct* lunt adinftituendam juventutem ,quæex diverfis natie nibus hue magno feconfluxu recipit magnificentiflitfe Aliud ædificiumnovum,utnovocaftro majorem Ipl^” dorem commoditatemq; adfcrat,juxtainteriorem hef turn , quem varias variarum elegantiarum delicis ettet nant,conóruüum,cui vicina BibliothecaeftXl.circiicf millibus voluminum (quorum non exigua pars divert;, rum linguarum manu/cripti funt} feotfim amp;nbsp;lcitiflï®f Gompadorum refertiflimaitheatroperamplo amp;am«®f diftihäa 5 Infrà veto theatrum hoe.ftatuarium eft an«' quiftimorum monumentorum atq^iimaginum. quafU®' masamp; aliunde magno icre congchjeianu |öitiinniuiß.e’ ftro novo per anfradumadhaefet atrium oqinieicgantiä rum ac dcliciatum genere, quas ycl natura vel hominuf ars fubriles amp;nbsp;miraculum ftupendas dedit,infttndumpf quod, quotielewnque qws, .v.d curioftflimus ingoBÜete'’ quod novum admiretur,irïvcnib,ulq;adeQ;Vagaibir«e‘'' fuppellex atque varictas confpieiturn In curia Duçali ve tcrialuntur tygrides.urfijyncesjkones, quorum few^-læcatulosfrequenter pariunt. Incadem Curia memo'^ bile magnitoboris monunaentuin,ChriÜophorusDe’

DESCRIPTIO GENERALIS. 171 rythmis Germanicis admarginemafcriptisjpofuit. Mo-lendina aquatica nonfolum extra,ledetjamintrautbem Imulta ac varia,multis ac Variis return opificiis ferviunt.' ■ iFontem PrincepsFerdinandus ad majorem urbis amœni-itatem publicx voluptati ante Palatium fuum canalibus leduxit,quem xncis magni artificii ftatuis quatuor elc-^menta referentibusj quæ exilientis amp;nbsp;galeatum criftatum ' qöé tequitèm portantis equi fimulacrumcircumftent,exl ’ornaK Artificia quæ apud alias genres in ufu, amp;nbsp;hic pre-itio funt^ aliunde introdueuntur, ut inftituta nupet offici-

^navitriaria amp;tcxturaholofcrica. Forum nobilitaturin-ptimis vini adveftitii, falls amp;nbsp;rei frumentariæ mercatu. ' ‘iConficiuutur autem bic merces plutimx, quæ in diver-1 fas provinciasexportantur. Populî frequentia tanta eft, 1 'Ut oftodccim millia familiarum reccnfeantur,nec omnesl recipi queant, quiti inhotreis multi amp;in angulishabitarci coguntur, magnis anguftiis, adeb quidem ,ut quatuor autl 'quinqy nonnunquam repetianturfamilix,quibusunuml tantum hypocauftum fuppetat. Cclebtiorcmhancut-bem amp;nbsp;frequentiorem facit, quod ex diverfis undiq-, na-tionibus diverfihuc nobiles amp;nbsp;artificesbenignitate Prin-' cipumiUefti confluant. Multi bic Comités,multi Barones,amp; majorumgentium nobUcsagunt. Tusdiciturtri-i bus tribunaUbusj provinciaU,a,uUcO'CiviU five urbane.1 in aufico confcffu habent gt;nbsp;Comités, Barones, Nobiles amp;1 huteconlukosy In civib, $cnatores »quorum quiinterio l 'ris confiliifant',Xil.plerunqy cxBatriciis fenioribus, quil veroextetioris, XXUIL partim ex junioiibusPatriciis.' ' partim ex plebeiscöoptantur.Crirrdnale ins pretor,quem

i ut plu

172 VRBlVM PRAECIPVARVM ____ utplurimùm antiquæ nobilitatiseflè oportetin curia le natoria,cujus convexa amplitudofpedatudignaeft,a^ miniftrat. Patricius ordo hïc nobilioreft, quàm alibi,t''' hoe recepta conluetudinc folcnne eft, utquotannisDo minico die, qui Epiphaniam (equitur, univerfus (five co® libcsfiveconjugatifiint) unà cum uxoribusac Jibcris,q®' bus per ætatem convenir,ac per valetudinem integru*® eft, in regiam, atq; ad quatuor præcipuas urbis partes/^vt platcæ nive coopertæ five non fint) trabiscircumveba® tur,poftridièveró in curiafenatoriaunacumaulicisclH^ reasducant,amp; Principibus fumptuoium epulumptsd’^' ant. Corporis Chrifti ftfto tam regifico a pparatu ac fplf’' dido hïc fupplicatio adornatur,quàmvixcredibileeft pud ullam gentem fieri, ita ut cum triumphaJibus v^'* rum pompis propemodum confèrri poflit. Reprare/’f®J!’ tur enim amp;nbsp;veteris amp;nbsp;novi Tcftamenti hiftorix, qua re®’’ ve terra five mari gcftas ,tradunt, ipeftaculis amp;nbsp;figu“® . res ipias accommodatilfirais. Veftes, currus,phale^ navigia,alixq; machinæamp;ornamenta iisdeftinata.eujï’ magni funt pretii, diligenter affervantur. Nundmæn*' binæ habentur, uns poft Epiphaniam, alters ad DJaco^ feftum, quarum has celebriorcs reddit hominum amp;equü rum in ftadio curfus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ingoifiatlium^vülgo^n^ol^att/ütüm eftadDanu'’'' um,antiquis di ft um ^ng€(fla(tfivez£’»^rZoy?4///«w,abAlt;’ geJis Suevis, qui civitatcm hanc cum alii$ccpcrunt Oh^ pagus fuit ad Monaftenum^dtac^ pertinens, qui dein® ^Ludovico Bavarolmperatore eiufq;fucceflbribusDn® cibus Bavariae in civitatcm mutatuseft. Quidam c^^,

-_-£?2î5^^’^’^.Ç^_ê£^î£ÎZ£l_-^ tem hanc vocant (Tiryfo/tolin five @o((|Ïa((/quod aliisnon placet, VniverfitasannoDomini M.CCCC.X.ibiini-tium fumpfit ab Vniverfirate Viennenfigt;qnam Ludovi-cusDux,amp;Pius II. PontifexannoM, CCCC.LIX.va-riisornärunt privilegiis.

7{atül/o»a vul gó ^Kc^enfpur^Z fita eft ad Danubium, R4f«ij«4. nomen fumpfifle putatur à pluvia amp;nbsp;arce, à Claudio Tiberio Nerone Imperatoren L extrada tempore paffionis Chrifti, atqueabipfo Tt^erina, vel ^u^ußa Tiberij voca-ta. Vocata quoq; fuit 7^ginopurgum à Reginopurga Theo • donis I.Bavariæ Regis uxore Prætereà dida fuit T^histo-

Y 3 honna.

17 VRBIVM PRAECIPVARVxM

^o««4àRhçtis» Item Hia^al^iT^e^inopol^,Tetrapols,Qui-drata, (polonia Quartanorum j'Kletro^eln J^pariolorum, Caput Limitaneorum. Nomen Ratifbonaa navigarione dedu-dum videtur. ACarolo Magno ad 6dem Chrifti perdu-da eft. Olim Metropolis fuitBavanæ; fedes Regum amp;nbsp;Ducum ejuldem rcgionis. Pons lapideusanno M. CXV. fub Henrico Vx Imperatore fupra Danubium ibieft con-ftrudusjHodiepons confpicitur Xl.fornicibus fuftenta-tusjpafluumCCCC. amp;LXX. latitudinis.

f,J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Landethutßum vulgo ^ailbtf^But/civitas Bavarii: W^

Landes *v* adfluviarn Ifetam.cxtruda à Ludovico Bavarias Duce,circa annum Chrifti M. C. X X1111. pofteà anno M-C-

DESCRIPTIO GENEFvALIS. 17Ç

X X V II L mûris cinda. Propè quarn ab codem Duce con-! ftruda cft arx cj ufde m n o m ini s.

j Gr^jwaWjCaftellumin Palatinatufuperiori,àplora-;tudidum. Narniftic Danubius,periculofaamp;horrcnda, 'amp; quæ citra lamenta, vix pcrvchipofluntloca, attamen navigantibus tranlèunda ( Germanicè Ïijf (Smiöd/aba.-quarumftridore atqueimpetu vocant) tranfit.

BOHEMIAE REGNVM.

7^ra^a à Primiflao 111. Bohemia: Duce, amp;nbsp;Libufia c- 'praga. jusuxoremurisamp;foflls cinda. Arx in monte f^ij/êgradum five ,^af(^tn dida, prius ereda fuit. Dividitur in tres eivi-tates,fupcriorem, novam amp;nbsp;parvam. Euvium habet Mul#

davi-

17^ VRBIVM PRAECIPVARVM

davium. Ptolomaei Caflurgisefleputatur. Arx Regia anno M. D.X LI. ignc conflagravit,pofteàverb magnificen-tiffimc reftaurata. Supra fluvium pons eft lapideus 24-conftans fornicibus, qui antiquam civitatem conjungif cummonte^inquo eftpalatiumRcgiumamp; templumca' thcdrale S. Vitb Imperator Carolus IIII. Rex Bohemia ■ valdè hanc civitatem aedificiisornavit: iedernq; in ea cumj konfenfu dementisV I. Pontificisevexit ArchiepifeopS' jlem. Anno M.CC C C. LXX. ereftaibi eft Academic àRege Carologt;quat duravit u(q; ad annum M. CCCÛ VIII. deindepropter fadioncm quandam ea tranflata eft ■ad Lipfiam. Dehaccivitatc ita quidam :

Vifa non urbu eH mehore cabo

Ter tilt gleba tuaPraga cinda ed. ExpUcat/eptem heejpatiofa collet. Quant eapax /cindttfluvm per Albim Ambitumurerum, imitât a magna Mania Roma.

'Extent nomenficiot petentet tludibui aquor.

Egfr,viilgo ^ga/civitas fita eft ad fluvium Eger^ Maxima civitatis pars in rupefita eft. Cindaaliquibusin jlocis duplici,fed plerurnque triplici muro,amp;foflavaldè ampla. Annus M.CC.XXIX. initiumdedit huiedvitâ' ti: pofteà anno M. CC. LXX.funditùs incendiopcriiti poftea fenfim iterum extruda. Diciturhæc civitasnon alia de caula efle juris Bohemici,quàmobimpignoratio nem. Claret hoc tempore civitas hæcobmedoncm (pf tionem ex mcllc^qui nulla paraturquàm in hac civitatc excellcntior.

MORA;

178 VRBIVM PRAECipVARVM

alii ab Annio Fabiano ; alii ante Chrifti tempore à Sarm^' tis amp;nbsp;VVandalis. Reduüa eft anno Salvatoris noftf* CC CC. LXIIII. ad fidemChriftia S. Severino» qui ^'' jamEpifcopatum ibierexit anno CCCC. LXVI. ^** hoctempore munitiflimum contra TurcaspropugnacU' lum, vallis, aggeribus fofli{qucmunitum,acdificiisita ii^ ftrudum,ut quod domus vidcas,totaulaSjPtinciputu“!’ palatia videaris. Nobiliffimumineacivitateeft GymP“' finm,quod annoM.CC.XXXlX.FredericusImper.ilt;’ choavit Albertus Archidux Auftrise anno M. C C C. L Vi renovavit ; anno veró M. C C C. LX VL mirificè ainf' Rudolphus IIII. Archidux Auftriæ , quoet^am tempo'^ creda eft Iplendida illa turris fummi tempïi. Civitas b^^ præterca mercatu Celebris eft.

PANNONIA INFERIOR five

quot;BuJa vulgó ^flt;tt / fita eft ad Danubium, nomen fui” pfità Budax\ttilæ HunnorumRegisfratre; veUBudui’’ populo Scythiae. Ptolomœo vocatur Curta «S/7.«.Hïcqu' 'everunt Pauli Eremitas ofta. Sedes fuit quondam R^ê” Hungurise, amp;nbsp;inferioris Pannoniæ Metropolis, Anu® Chrifti M. D. X X VI. dieio. Augufti à Turcarum Imp^f’

Bt^entum vulgó *Prf ^bor^/nobiliffima HungançurD ’ hïcLextaflumen Pannoniam fuperioremab inferiors“' videns,cum Iftromifceturj Hungaricè ibiloqui io^P*' unr,mixtus ramen eft fcrmo,amp;funt iipopuli bilingu^’’ Germanicè amp;nbsp;Hungaritè loquuntur. zVrbsvctüsamp;c

GENERALIS DE SCRIPTIO.____^p gans, qux ut fitu, ita aëre, quo fruitur Ixto amp;nbsp;amœno fa-lubriq;, multas Pannonixurbes longè excellit, montes habet vineis amŒniftimos confites, qui amp;nbsp;magnam li-Ignorum copiam prabent. Ad fuburbium in pracelfo niontis verticc arcem habet validam,quæ,utIcgitiraum’ Imagiftratum hanc urbem oblérvare docet, ita eandem ab hoftibusdefendere poteft.

Strigoniumgt; vLile,ó@trtn/ Archicpifcopalisfcdeseft to- ISï«^««*«»». | ltiusHungariæ,amp;jamin manibus Turcatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ma Gr «ca, vulgó C^Vlfgtfcb ^0 ffenburg/ Italis quot;Bell» -Ulba Graca. | 4(/o. HætTurcarum Impcratorisfedes eftgt; atqueSavol magno fluvio oncratur Danubius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

/d«rjn«r»,vulgóO\aab/ciyitasfitaeftadDanubiumgt;fcrè laurinum. I inexpugnabilis,quüChriftianiseripuitatq;Turcicoimpe-l rioadjunxit Sinan Baffa,annoChnftiM.D.XC 1111. |

Gomorra fuaeftadDanubium;quçannoM..D.XCini. Gemerr-J. 1 ôppugnatavaldè fuitàSinanBafla.fedftuftrà: Hoc anno!

M.D.X.CV.iterum obfidionem metuit: DEus conatusl

Turcarum faciat irritos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

CÀR1NTH1Æ DVCATVS,PARS ÀVSTRÎÆ. 1

5./^i{»f,CivitasfitaadGlavamfluvium. Metropolis’s. Kin«, l eftejus regionis. yiUacum civitas prxcipuaeftin planicie adDraviripam ViUacum. i dextrana: Vrbseftornata,fplendidaamp;polita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Haynpurgum ad Dravi fluvüfmiftram tipam r Emporio W47«/’«’'£«»*j ac mercatu Celebris eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

ST1RIÆ DVCATVS PARS AVSTRIÆ. » 'Marebpurgum, civitas Stiris Metropolitana, ad Dravi fi- ^^fc^^purgu.

niftramripam.

Z x TYRO-

____DESCRIPTIO GENERALIS. iSi nnifqj fere principum menfis adeximium conviviorum decus refervetur. Cathedralem Ecdefiam habet valdè miignenhunaniq; collegiatamjEpifcopalcm verb federn antiquifTimam. Nam SabionenfisEpifeopusprimusper-hibeturS. CafTianusjqui fub Diodttiano ImoIx marty-rium fubiit. Inde verb Epifcopalcm federn Brixinam tran-fiulit S, Ingenuinus circa annum Domini M. qui ambo u-nacum S. Albuino, tanquam divi turelaresgt; ab incolis in veneratione habenrur. Epifeopus ipfe utriufq; potefta-tistamfêculatis,quàm fpirituahs jus habet,eftqueImperii Princeps, Archiepifeopum Saltzburgcnf MetropoJita-num agnofeens.

! Sihyyar^, villain Tyrolenfi comitatu, exortaante Schwatz. paucos 3nnosgt;propèquam in Falckenfteinamp; Erbftollen incredibilis thefaurus argenti amp;xrisfineceflatione gt;nbsp;die noâuq;pcrmultamilliahominum metallicxreioperam dantium, eruitur, tunditur, conflatur.. Effodiuntur quo-que ibidem cum metallis nobiles quidam lapides^ potifTi-mum Magnes amp;nbsp;Malcchites. Ex quibusMalechites tarn puftansamp; nobilisiudicatur, ut non cedatTuifcois dido.

Triileniu:n civitas amp;nbsp;caftrum pro una parte Ducunr Tridentum. Auftrix,pto alia verb Epifcopi Tridentini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ITALIA.

/f^/^jProvinciarum orbisprimaria ,uti nomen pro remporum rerumqj vicilTitudincs fxpivis mutaveritjNara amp;nbsp;Oenotria, Aufonia,Hefj3eria,Saturnia,amp;c. didafuit: ficetjam ejus termini amp;nbsp;fines varié ab audonbus deferi-buntur: pofterioribus tarnen fcculis hi ftatuti: Flumen Va-

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 3- rus,

Hiftriæ terminum : Hoc unum latus, cætcra maria all“’ unt, Ptolomæus earn in peninfulac formam dcfctibif' quam materia tribus latehbus circumfundunt, uno vi'' lunt Alpes. Italiam varii vario modo dividunt, comn’“' niter in Orientera amp;nbsp;Occidentalera ; quas Appenninisd'' ftinguunt raontibus, nobis raagis arndet ea diftindio,q“? inparterafit Septentrionalcra amp;nbsp;Auftralcra.

PEDEMONTI DVCATVS.

Taurinum Metropolis eft Pcderaonti,ad montiu“’ radiccsinPadolita. Antiquisdida Augufta Taurinoru'’’' Hane civitatera perluit fluvius Duria; Civitasvetuseft^ Gotthis deftruda, pofteà rainori taraen circuitu reftauta ta. Hodic vifitur forma quadratâ,cum portisquawof’ nobilitate civium maximeclara,fplendidisautem afdifr ciisornata,inter quæfummumtemplum, Mirificèreb“®

oinnl'i

DESCRIPTIO GENERALIS* 1S3

omnibus ad ufum vitae neceffariis amp;nbsp;utilibus abundat. Gy-mnafmm habet omnium difciplinarum.

i SuJat vetus civitas, aPlinio Segufium difta, juxta''^“A Canifi) radices,fupra quam Alpesgemina via patent, in' iGalliamuna,quae ad dextraminSabaudiam,altera,quæ iadlævam,Gratianopolimducit. .

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIGVRIA.

Ni;{4,caftcumhabetinexpugnabile,olimaBatbarof- Niz.«.

'faamp; Gallis frufttàexpugnatum. Hic Paulus lll.pacem kompoluit inter Carolum V. amp;nbsp;Francifcum 1. Regem iGallix. Hucomnes deferuntur merccs,qu3emariinPe-Idemontum amp;nbsp;Sabaudiam inferuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

1 ’Monacum, nomen quibufdam fumpfit ab Hercule y^onacum. 'iMoncto,aut ab Hamo (. itaenim antiquitus lingua Ara-i imea vocabatur }quo Hercules AEgyptius rediens ex Hi-1 'fpaniadocuitincolaspifcati, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Toriia, patna eft Pettinacis Imperatoris.

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;Ventimiglia, valdèlaudatut à prêtiofis vinis mufca- ycntgt;»ii^;i4. idVmis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ l Âllenga, caput antiquorum lngamiotum,amp; patna Ablenga, \ ProcuU Imperatoris.

| Sahatia vel i^'rena fatis Celebris hodic rationc lulü Slt;*tlt;«fw* 111. Pontificis»

CenuiLj.

Genua nomen fumpGt a Genuo filio Saturni,vel à Gen«* lano fecundum alios. Alüàlano poft bellum Trojanuml \fuiffe auftam exiftimant. Antiquitus nobilisvaldè fuit,l Uecuta femper pattes Komanorum. Ptimum paffa eft al 1 Magone'

^^ V^^^^^ PRAECIPVARYM j MagoneCarrhaginenfc: poftea itcrum cxtrudaà Vorne-j lioScrvilioconfiile. Deindcitcrum circa annum Chrifti

D C.deftrudaa Rotario Longobardorum Rcge. Carolus autem Magnus hanc civitatem itcrum rccupcravinarqu^ Impcnöfubjccit, pra'fecitque clComitcm annis circif^j centum, Hodiè (ftMetropolisLigurix,turn SepfcDt‘^''| onalis tum Mtridionalis, una ex ditifrimis totiusItalifT'i Portum maris habet infignem. Inh iccivirafcaflervatut, catinusillegloriofus , in quoChriftuscumdifcipulisluis agnum comedit pafchalem»

T H V S C I A

five

HETRVRIA,vulgó TOSCANA.

__DESCRIPTIO GENERAL!S.___i8ç

Piß urbs inter amnes Anfer amp;nbsp;Amnum fita,cxtruda à Pelafgis, vel fut alii) à quibußam,qui ex Peleponc/b hue fcfceontulcre. Antiquitus unafuitexduodccim civita-tibus,quæ Thuiciæ dominabantur, ceflït Impcrio Roma-nO)Cui fideliflima extitit,cum BarbarisItaliaminvadcn-tibus,in Oriente cum Saracenis,inOccidente cum Gc-

c manibusMaurorum cripuit, Palernumabiifdem rccu-peravit, Regem Majorieç cepit captivum,cxpugnavit Car-thaginem, fuccurrit Americo in Alexandria. Pofteacoa-âa fuit à GioanncMonteacuto Anglo feryircamp;obedirc Flotentinis. Academia eft hoc tempore Celebris. Palatia habet exccllentiftima ad fluvium Arnum fita. Hîc fcdes eftordinisequitum S.Stephani, cujus author fuit Cofmus Medices primus illorum Dux. Archiepifeopatus dignita* tegaudet.

Luna, civitas antiquifljma gt;nbsp;olim valdcCelebris. Vo-cata fuit lingua EtrufeaEtiriara,quod fignificat Lunam. Gracis dida Seling. Sita eft in Arictina ora, Liguria proxi-ma. Ingentes ejus hodic ruina tantum fuperfunt,eum aliquot pifeatoriis cafis, qua hodic nomen fervant Lunigiana.

■Liburntuvul^b Liyorns tCwitiS mercatura Celebris. Varia hue appelluntnavescxlocisScptentrionalibus, amp;nbsp;potiflimum ex Anglia. Huie prajaeet in mari adiooo. paffuSjfcopuloimpoGta Pharos excclfa turns, è cujus fum mo faftigio nodu fax ingens naviganribus pralucct,ad quam curium dirigere tutoqueant. ;

7’o/gt;o/fl»z4,civitasantiqua,inqua Romani exercitum

A a fuum

fibiaRadolpho Imp, comparavit prctiouooo. ducato rum.Hodie libertatefuagaudctfubRcgeCatholico. Hîc cum magna vcneranone oftcnditurimago crucifixi, de qua muka narrantur miracula. Vrbseftmediterranca ad montes Lunx incumbentesfita.

Praium oppidum inter caftra quatuor totiusltalix Pratum. fottiffimacenfetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Phe/uiit, ci vitas, antiquitus admodum eelebrata. V- Pbt/uU.

naenim eratexprimisduodecim Hetrurix.in qua Augu-rcsamp; valles,qui prodigia vocefque amp;apparitionesvolu-|Crum exponebant, habitafledicantur. Hodichujusvefti-gia tantùm cernuntur extra FIorentiam,haudproculin ' Apennin! colle.

j Flortnda nomen quibufdam habere ereditur à flore. Flarentia. iquod videlicet in medio Hetrurix inftar floris campife-deat. Sicutictjam longotcmporcproinfignibusutitur 'Lilio. Veldicitur Fluentia, cum fita fit ad fluvium Ar-inum, Aliqui exiftimant olim didam Arminam. Sita eft fub eoeli plaga benigna, cum aëre perfediflimo. Antiqui-.tuscolonia fuit lani, audxpofteà ruinis Phxfularum: Sic-utiRoma ex.ruinisAlbxlongx. Hanccivitatcmetyran-nide Longobardorum eripuit Carolus Magnus : pofteà ilèmpet fuit libera,ufquead tempora Caroli V. qui earn |Vidamingratiam ClementisVlL deditejuscognato A-jlexandro Medices, hadenufqi civitas Mediexis Ducibus 'Hetrurix paruit. Civitas hod!è efl Hetrurix totius Metropolis amoeniflimo loco fita. Ab Oriente amp;Septentri’ onccollibus amoeniflimis amp;undiq; frudiferis arboribus veftitiscinda,medii theatriinftar. Occid.lateremcdiam

in

18? __V^RBIVMJ’RAECIPVARVM__, inplaniciem incedir,vidcturq; fere umbilicumkali^tf' nere: Nobiliffimisardificiis cumdivino cultui,tunicgt;^i Viumufui paratis niter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J

Zacj/i, carte Hum, nom c habet à Saxo, quod ibiin^'' firm eft propter curfum fluvii Ami. Patna eft Francilcb’^’' trarchx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

rolatera, civitas conditorc lano infignis. Profil hanccivitatemmagnacopia Alabaftri efFoditur, multa4’ inveniuntur antiqua monumentainfculptaJitcrisHen'*| feis antiquis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, !

Cl»ßi Hîc fuit unus exquatuorantiquis Labyrint^^ toto orbe formofilhmis : Hunc Rex Porie na fieri curaiib ubi inveniunturhodièmarmora antiqua infculptaüw*^ antiquis Hetru/cis:, quævidentur efte reliquiae fcpulchf*| didiRcgis.. Hæc civitas ohm erjam fuit una ex Xllpf^ dpuisHetruriar..

Stna extruda à GallisSenonibusfupra montefflä“) fluvium Blandumj 809. circiter ftadiisdiftatà Roma. AO' te paucos annos fuit Refpub. libéra ; hodiè fub Duce Hlt;' truriæ,qui earn emit à Philippo Rege catholico. Civi‘’^ hæc valdè fa vet cxteris : idcoq j mérité Academia ibi coH' ftituta fuit.

Terußum colli infidetAppcnninOjformâftellari.n’^' jote parte agri frudiRris amp;amœnis,aflurgente coUil’®’ vininobilisgt;oleigt;ficuum,pomorumgt;aliorumq5opti®lt;’' rum fruduum,fcrtil!busr fubterurbem ad Aflißam.iK® ad Tuder verfusgt;juxta Tjbcrim,eampifternuntur jud’” di, tritico, casteroq; fi umento copiofi. Narurâ loci urt” munira eft ; nobihs aed;fieiis, cum privatis civiumgt;tu^

'_^^51£?J£ZP GENERALIS. iSÿ cultui divino dicatis, nitcns : itemq; nobili ac largo fonte, qui medium urbis habet. Populus frcqucns,acanimis ingcniifq;fummis,nee minus ad literasquàm arma pró-plus. Vnde ufitatum kalis prover bium : Perußni/lt;gt;/)erlgt;i,amp; ionfolilaii, amp;nbsp;la tneliorßiaila ilel/!a/gt;4-r. Ejus initia C C. L X. poft univeifalc diluvium annograviffimi audoresattri-buunt. Aliquot deinde annis Mons Solls ab Armenis Ianigcnifqï,Gryphoniis, noviseftadificiisaudus. Exin-crefcentibus indies adificiis poft Gtyphoniorumadven-tumjPela-gi aliaq; (iracanici nominisgentes,in ItaRara traduâæ,aiixerunr Perufiam ,eamqï interprima Hetru-næ capita X 11. conftituerunt. Hæccivitasanno M. D. XXXIX. ob impofitum vedigalàPontificis audoritatc defeivir. Hincutrinq; magnis belli motibus excitatis,ex' terna planè auxiliadelpcrans,ingenti cumdamnoinpo-teftatem Pontificis rcd.it. Ab co tum datus præfedus eftBernardinusCafalenfis CafalenftumEpifcopuSjquiar-cisinitia poluit, cujus præfidiocivitas inofiieio fideque de cætero con tineri poftet. Eaarx, nunc petfeda, propugna-culis,mûris,aggeribus amp;nbsp;machinis aercis valdc munita, prafidioqs firma, obedientix, unitatis paekq^ue conferva-trixexiftir. Porró non tam larga Liberi Cercrifq; dona, non tam præclara adificia, non tam fons ille limpidus at-quc perennis, quam umvcrfale Gymnafium,incrcdibili c-rudiflimorum virorum rurbailluftrejPcrufinam hanepa-triam exornat. Quod anno poft natum CHriftum M. CC.XC.florere eoepit.vanisprivilegiisornatum. ' Hïc Baldus jus civileprofi.fl'useft,tantamagnificentiaacglo-na, ut (urnmus juris commentator amp;tcrrcftre quoddam

numen

numcn vocaretur, ac ut id Gymnafium non doccn(l®j tantùm fed amp;icribcndoquàm celcberrimü redderergt;e)‘'*i deniqne nomen ad extcrasquoquc nationestranfmin^ rctjibrumde Repreflaliisibidem feripfit; poftremdlcKquot; tionc fundus ad Carolum Impcratotcm prima priviUg'’ ümpetravir. luriïftudiain hoe Gymnafiopræcæterisft' iculiatibus præcipuè florent. Viderequippc eftinunofO demq; tempore LXX. jurisDodores,quorumXXV.^ continuo docent. Et fit ,utcadcm hora quatuor divef® Ordinarii, ut vocant,tammatutino quàmpometidian® tcmporc,unam eandemque jurismateriam inconcurßgt; profitcantur, amp;nbsp;ledionibusfinitisdc fiimmisapicibusi“' ris,inter iêdigladientuc aedifputent,amp;omnïaquficinlt;:‘' derepoflent, dubia ad ämuffim examinent, cum maxin”’ ftudioforum aftantium ftudu. Ad hæcautem foven^^ amp;conièrvanda exercitia, magnisimpeniarum fumptibus clegantiflima funt fundata collegia, in quibus annuocc®' fu, vitx fubfidia ftudiofis fuppeditantur. Eft collegiumvf tus amp;nbsp;novum , vulgó Sapientia vetus, Sapientia noVJ: quatumilla D. Gregoriofacra,Epifcopo loti, utprovilO' ri 5 Hæc Priori CanonicoCathedralis Perufinæ amp;nbsp;Conlu iibus, Mercantia vulgariter, paret. Nova D. Hierony mofacra, ædificata absEpilcopo Guida loto, in qua ft*’ datione perpetuofunt quatuor ftudiofiGermani,quatigt;' or Hifpani,totidem Galli amp;nbsp;Vltramarinii. Reliqui 0' mnes admittuntur Itali.Ejus fundator fuit PctrusC3pW‘' usS.R. Ecdefiae CardinaIis,quiFridericum ImpcratofÇ fchifmaticum perlecutuseft , ut Platina in vita Gregotquot; IX. perhibet. Eft amp;nbsp;aliud Bartholinum CoHegiunv^'

I DESCRIPTIQ GENERALIS. 191

i Ui fundatione, ab ejus appcllationis Dolore, aliquot ft u-

Uioforum commoditati inftitutum. Sed iftiusGymna-ifii magnificentia paucis explicari non poteft. Quemad-Imodum nee brevi narratione Perurinaingenia,quæ non Imodó patriam, fed Italiam omnem illuftrarunt. Peculia -I ue de hac urbeprêter LcandriinfualtalicaTypographial |edidit opufculum Marius Podianus orator infignis, quoi ffingulari ingenii, eruditionifq-, ornamentum pofteritatii exhibait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

1 ydjena-, hre quondam fetvi fuis dominis répugna- ?'o(/f^4.

1 'runt,cui occutritPorfenarex eotum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O-vitdr üyieZ/rt««»,vulgó Cinlt;* Gt^eHrtWÄ-. antiquis fuit civiflt;« C4.

\ 1 Celebris obtcmplumiUud famofiim Deafer onia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftellana.

1 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uerbuWiévitas antiqua,fonte cxcellcnti ornata j ViterLww. ynceloqgcdiffnad thcrmisjiolecanis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

^ 1 ojlw, civitasamplaolimfuit,utcxrudctibusappa-'o^i4. n itet,hodiè autem redatfa eft in areem amp;nbsp;exiguum oppidü.’i

\Portus auternipfins ftupenda amp;incredibiUsmagnificcn-\ \ lüa fuit, mutis veint brachüs etat citcumdatus, (in qmbus\ '\ i|Kabitationes vatiaej in arcus exttuftis, quo mare fluxu are-i 'a 1 nas expeiietet, prêter quos muri aiü étant tutricuiis diftin-i ^y ' Üi,qui totum pottum ambiebant. Portashabuit, qua-i n yum primaria Rom am ducebat, larga Cannam amp;nbsp;paimosi j fe cum dimidio. Tempium forma rotunda, aqusdu-i 'yy \ftum,portam fecundam largam cannam unam, paimosi \ttescum dj^aidio. ViamcircuminterioremmutummiA \\ moïisportus,mutumintetiorem cum annuiis fetreisaiU) À kandis navigiis,quando amp;nbsp;fpatio eidera muro infixé étant coiume^^s • Domus in quas exponantur mcrccsgt;fupct eo-

iumnas

192___VRB IVM PRAECIPVARVM lumnas extradas, quae columnæ inter fe diftabant cano^ dua',palmum unumcam^imidio/porticumcxcipie'’^ minoribus navigiis cannarum XXV. Osparviportus^ rum erat cannas LVIII.Canalis àfluviolo portum^i^^ ufq; largascannasV. palatium Regium in iploportUiCts'. Majori portui moles erat objeda, quam quo ftabiliusfijof daret Claudius Cæfar, navem ante demerfit, qua magO^' obelilcusex AEgypto fuerat advcdus, de q ua navi Pün*quot;’'. Abies,inquit,admirationis.praccipuae,vifa eft in navbfl®^ ex AEgypto Caji Principis juffu amp;öbeli/cum in Varie«*''’ ciTCoftatutum ,quatuorq; truncos lapidisejufdemadl'' ftincndumcum adduxit. Qua navi nihiladmirabilius^ fum in mari ,certum eftC.XX.M. modium lcntispro' burca ei fuêre. Longitudo fpatium obtinuitmagn«*^!' parteOfticnfisportus,Iatcrelae*o: ibihamqjdemerü^’ à Claudio Principe. ArboriscjuScrairitudoquatuorb'’'i minumulnascompledentiumimplebat. Osportusn'^l joris Otientem verfus largum erat cannas L. Osautfquot; Occidentale latitudinis ejufdem. A porta Romam vr*^“’-ad molcm portus majoris longitudo, eannæ mille trecfli tæ leptuagintaodo. Latitudoautem ejufdem portusc«*}' næ quingentæ quinquagintacircircr. Cannae amp;nbsp;palm* ; furæ funt, quarum Architedis Romae ufus eft. In hoep*quot;’’ tu fuit xdes Porturani,qui portubus praceft, in cujusr*!**^ cationeportumnaliafadafunt. Excitavitqucidem !’*''’,' ceps marmoreamin mari turrem,inftar AlcxaUri Ph»”’ ubi nodurna lumina affixa,viam nantis portumfubi*quot; ris,apcrircnt,qux hodiè marinis fludibusceftif,unacu''' pottu. Extant hodiè in ambitumagnxruinae civitatis !’*’’'

^GENERALIS DESCRIPTIO.'____^ipj tucnfis,cum tcmplo S.Lucis,qua: nunceft tertiadigni-tas poft Rom: Quem locum hodièintcrfècat pars quota Tyberis, amp;nbsp;rivusipiè vocatur Fluviolus.

Tfrr4nw4,antiquis dida Anxur,Celebris propter ma gnurn illud templum lovi Imberbiücrum.Hocautem fi gnificabitantiquâlinguâ Volfcorum Anxur.

^w/c/rf.ci vitas antiqua,propèTcrracinam,qua:to tapcriit,obfilcntiumjVndcProverbiumj Amids ftlcn tioperiêrc» Hicvipers adeó venenofsreferuntur,utcon-traillotum morfum nullumdicatur effe remedium,

7{om4 mundicaput,quam nomen alii defumpfilTe’ dicunt à Roma nobiliflima puclla, qus cöfe contulit poft Trojs deftrudionem: AliiàRomofilio AEnes amp;nbsp;Lavins: Alii ab Hetrufeis sdificatam ,amp;àvcrboHctrufco amp;nbsp;Aramso Romam,quod exaltationcm fignificat,dcnomi natam volunt, Prscipua tarnen fcriptorum pars nomen deducità Romulo, àquo sdificatamcfletradunt,abcoq5 annos B.omanorum initium fumcre compertum cft. AElt; dificata cftRoma ad ripam Tiberis: Scnfimq;crevit ita, utfeptem colles comprehenderct, amp;nbsp;ambitusejus eftet viginti duorum miliarium,in quo amp;nbsp;triginta quatuor e-rant ports amp;374. turres : adeó erat hominibus referta, ut cafölaexetcitü poftetinftrucrctrecentorum millium vi-rorum. Inregimine valdè fuitinftabilis: Primonanq; redafuit àfuisRegibusz pofteà rejedo Tarquinio Superboy cam rcxeruntlt;lonfules ï deinde Decemviri : hos ite-rum Confulcs funtinfequuti: Demum in manusincidit

ß b Impc-

'___PJ^RIPTIO^ENERALIS4 ipç Imperatorum. InhaccivitatetresfueruntTribus? Prima àRegeTatio dida eft Tatienfis: Altera à Romulo vocata Ranenfis ; Tertia demum à Lucumono TuicoLucerenfis, In fingulis tres fuêrc ordinest. Primus Patriciorum five Senatorura,qui originemfirmpfitacentumpatribusibi à Romulo conftitutis,huic ordini iicitum erat geftare to-garn purpuream : Alter fuit Equeftris, huiepermiflum fuit (modö facultates ferrent) geftare annulos aureosequoac-ccptoacpublico: Vltimuscratplebis,q.uorcliquacivium ipars comprehendebatur. Reda fuit civitas à duobus Con-fulibus,qui propofucrunt executioniq; mandarunt fingu-1a,tarnenlecundum ordinem Scnatus,uniufqueexTri-!bi«ïis plebis. Fui t prætcreà Cenfor, euj us erat caftigare mores corruptos, euj us authoritati etjam Confulcs fubje-, dicrarit. Adhec Praetori licebat ( cum populi tarnen confenfu) novas condcrclegcs,aIiafqiuGtatas tollere, cui etjam Iicitum erat puniregravia facinora. Quaeftorum aliiprovidebant rcimonetatix,aliidelidiscettispunien-dis. Ediles currulcs curam gerebantearumreturn, quæ ; 41^’PuWioum fpedabant, uti temploru m, platearum, fon-' tium, amp;C. Céréales providebant menfuris amp;nbsp;ponderi-bus. Tribunis Monetalib. commifta fuit cura monetæ eu* dendæ. Didator cum Regia authoritate, return quas ad-miniftrabat, nullam tenebaturreddererationem: hieran * turn tempore neceftrtatisfuitçledusz durabatqsid officium foc menfibusj Augurum erat videre, ut nihil fieret in publico, quod Augufüs repugnarct. Rebus religionis prç-erant fummus Sacerdosfive Pontifex,Flamincs,Proto flamines ,Sactificulus,quibus incubuit cum facrificandi

B b i Diis

19e nbsp;nbsp;nbsp;- VRBIV M PR A E CIP V A R V M ;

Diis corum, populcq; indicandi feftaamp; folennitatcsreli gionis eorum : dvitatemque expurgandi à rebus finiftf*$' quas Harufpiccsminitabantur. Supra om nes DeosO^ afq; honorarunt Veftam,cuiierfarunt vivum ignemVæ gincs Veftales. Abolira fuperftitione Ethnicâ, in hac ciV tarerefidetPapaiqui dvitatem hancaccepitdonoaGon ftantino Imperatore. Ad hanedignitatem Papalemnoi’; perveniturper nobilitatem fànguinis,fedperaîtarcm,do | drinam vitacj^fandiratem ; cligiturq; à Cardinal!busp^' voces amp;nbsp;adorationem in condavi pquodoOningrediui'' tur,nifi peradis exequiis Pontificisdefundi, cantataq»^ mifla Sandus S. In qna elcdioncfi morcnturdiuriusgt;lt;^ buscisadferturiüffidens : Elcdum Pontificcm fcnsiK^ S, Petrum ,ubi pedesejus ofculantur...Interim famulif*' t latium eledi fpolianu Dum Pooei£éxtcolt;óhatur,üupp^ antceum accenduntldiccnrestjf^Ji c trans iTi^S**' CTissiM*. Pater, GtoRiA MyNor» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,7.^,

^aritium, forfan villa Mariana, ledern habet ih^ Campaniæ. ' jhi’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o,

f'' l^fZerr/j caput antiquorum tVoIfcorum, undéoti^ nem trax« Anguftus L Mundi Imperator lt;' rnquot;•’' ^ ” Alianum yfoïfin. reliqdræ frint Alb« Longs dcüm- ; dae.inqua regnâtunt quindecirn Reges,qui omnesSyl-, vii didi. Hîclovis Latialis tcmplumUn que feriaiLatin* celebrantur :à TarqtHnio Super bo fuSt extrodum.

’ ArieeUi Hîc O/eftèÿ conlccravit ftatuani Dianai qüamtuîeratexTai^rîcaChcrfohelbï - * b p ?j

Pipemum^hic nbtabilecff relponfiim quorundam iciviumadSenatuntbquærcnïenl^q^Veilent pacem co®'

quot; nbsp;/^ *^ nbsp;nbsp;~~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofita®’ '

GENERALIS DESCRIPTIO. 197| pofitam ? Refponderunt nanquc perpctuamcupimus,fi bona fitamp; Jiontfta ; breviffimamvero, ft fraudulcnta amp;nbsp;inhonefta.

‘Pilaßrina in Via Latina, poft Sylvam didam Aglio P’M””* nomen lumpfit ab antiqua Ptsnefte, Hiccelebrcillud. templum fuit Des Fortuns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;•^

Tußttlum'i Hic Cicero compofuitQuxftioncsTu- rufculum. feula nas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

/f«4^»j4 caput antiquorum Hcrnicum. Puit civitas xm4^«xgt; antiquitus hxc valdè Celebris amp;nbsp;potens, donee cives ejus auft fuerunt Bonifacium Pontificem capere,poftca nan-1 que admifetiasredadaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Ttyoli anti quitus Celebris fuit per Sybillam Album- Tiro/i. atn,qux Tarquinio Superbo libres tulit, quos Romanic in confultationcm adbib.bani, cùm de rebus dubiis agc-l

lito Cardinâàc Perranx couftruûum, tanta pompa, ut di-i citur ncc magniftccntius nec ci squale vifum fuiffe ab antiquitatc. inter estera fans ibieftadmirandus, quiat* tifieio aqux exhiber voces plurimarum avium , Orphe-umqi marmorcumlytam fonarefacit. Apudeivitatem banc in aquis Albams lapilli ptoducuntur, adeb fimilcs^ •'' faccahro confcfto,ut nemo poffet diftingucre:unde in Iprovctbium apud Italos enatum, quando id «quod non left, oftenditur gt;nbsp;Confettion dt myoli.

DV CATVS SPOLETANVS? '' '

St

DESCRIPTIO GENERALIS. i^^ mentHifpanum. Item Gattamelata Capitaneus Vencto-tumvaldè Celebris, quieorü imperioadjunxit Patavium.

Oirkolo, Non longé hinc apparent reliquiae pontis Otrictlo. Jiiirabilis,quo conjungebatur utraq; ripa Tyberis. ( T^alumbaracaput Cruftmerorum. Hîc Claudii Con- ^^^“^^^'^‘ fulis tempon bus lapis facer rempli fradusfuitabave Sanf ^Ah dido, roftro folo.

MARCA ANCONITANA, antiquis

P I C E N V M.

Ferma civitasnobilisad mare verfusAuftralcm par- Ferma. tsm Gta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

^4«4rlt;if.Metcat* eft fingulis annis hîcvaldè Celebris. ^i£lt;f»‘ft^‘

L^uretum. Hîc eft tubiculum Beatae Virginis matris Lauretum.

Chhfti Salvatoris,quod delatum eft per Angelos primum adlocum didum Frume,pofteàhûc, ubi proprer miracula complurima, quaequotidic à B. Virginefibidevotislargi-untur, maximum videreeftperegrinorum ex variis locis prodcuntium concurfum. In hoc cubiculo aHèrvatur i-

*Mago B. Virginis, quae à D. Luca pi da dicitur,

Ancona vcl ^ncon. Vrbs antiquiffima,fita eft fub ipfd Cymeria vcl Cumcro promontorio,qua fein mari tor-lt;iuet,nomen defumpfifle videturab oraehujusflexueubi fotmam efficiente : Nam isGræcè aynti// dicitur. Porrus hic nobiliffimus, cum natura, turn opère amp;nbsp;arte claufus, adcó amp;nbsp;tutus eft, ut tam magnitudine quàm opportunita-teinterprimosarq; nominatiffimos orbis terrarum uni-verfi poffit annumerari. Oliminhaccivitatcvelutiinal. UroTyrotinda fuit purpura. •

Teß-

r

D E S C RIPUOG E N E R A LIS.__201

quibus conveftiti funt,ubertatefoecundiflïnüs: Abortu amp;occafu latiffimifecampi panduntad piodumfrumcn-tarii ; Septentrionale latus allait Adria. Rerum omnium ad vitam utilium copia mirificè abundat,aedificiacom-plura habet memorabilia, cùm primis infignem arcum triumphalem ab OdavioAugurto fadum ad portam quç Orientem amp;nbsp;Pilaurum fpedat. Supeteftetjam pars The-atri ex latere eodo,admareverfus,fummaeantiquiratis. Multæ quoq; paflim vetuftaeinlcriptioneslegurttur, unde urbis antiquitas apparet. Palatia quadam i nl^er fumptu orafunt,majori ex parte à nobili Malatcftarum gentecon-dita; Fonfquefplendidiffimus in foto,dulces acnitidas projiciens aquas. Atiminum in ditione Romanorum fu-iffe, quam diu ftctit illorum imperium , amp;nbsp;Ex arch is et-jam patuifle, dein iis fublatis,in potcftatcm Longobardo-tumredadum,illilq;itcmdebellatis,ad Italia:Reges, de-nique ad Impera tores Germanos amp;nbsp;Malarcftas,uti Cæfa-tum vicarios devcnifle,exhiftoriis coliigitur. Extra Ari-minum ad occidentetn ponsapparetfumptuofusin Ari-minoamne;abOdavioAuguftofadus,Flaminiamviam AEmilia:,fimulqj fuburbiacivitati jungens. Vnus hiccx quatuor pontibus ab Augufto, fumptuartificioqj praeci-puójuxta rcliquos immcmorabiles, fadis,in Flaminia, quæ majori ex parte filice ftrata, bitumineq; munira, uti etjaranum multis in locis apparet,ufq; ad urbem Romam ferebat. Conftanshic pons marmore quadratototus,ar-cubusquinis,fupraque fpondis utrinque perpulchris,in latum pede X.V. in longum C C. continet fpondarum una.

DESCRIPTIO GENERALIS. 105 //(/rmwlt;//«',quiquinquaginta autcirciter annisin eau-niverfitate rcrum fimplicium phyfincxpofuit, tantadrli-gentia,ut fimplicium return (intellige metaliajrnctallicaj lapides, terras,plantas»animalia, amp;c.) tam in Europa, quamin reliquis orbis partibus repertarum tomos fupra viginti (quosego oculismcis vielt) compofuerît, quorum aliquos jam prælo deftinatos intelligo. Hîcprætereàlon go tempore anatomen rcmq;chirurgieamtraüavit. Ta \^liacBtiui in murilis fivecurtatis reparandis cum omnium ftupore exercitatiffimus; quot virillcreftauravitamiflbs nafos,abfciflalabia? Verum operaquæ dehifeejampa rata habet, atquebrevi in lucem prodibunt, omnibus ad-mirationemexcitabunt. Hïc prætereàvidcrceftilluftrcm virum ÆneamTt^(fmium,cxcç\ïcnti{rimÏLClaueltum,ut]:un-que cum maxima utilitatc Medicam praxem profitem tem. Téne omittam^4^t«f,qui nonverituses Hercule-osinre Aftronomica lufcipere labores, ut nos om nes tac-diocakuh levâtes: Vivesànèquamdiuvigebif Aftrono-mia.Vetùm return Bononienfium hiftoriam accurate dc-fetipfit reverendus Pater Chérubin us, qui in ea totovitæ

Ferraria fita eftadPadum, eftq; una ex famatiflimis civitatibus Italis.omata puleherrimispalatiis,nobilitatc ditiffima. Academia hïc eft, quarn concurrentiæ causa , cumBononienfibus conftituit FedcricuslI. Paucis annis elapfis multos puffaeft terrimotus.

LONGOBARTIA CISPADANA.

'Mutma vulgö quot;Modena fita ad viam Amiliam,non

Ce 2 mul-

104 VREl.M PRAECIPVARVM_^ multùm diftat ab Apennino monte,mûris fàtisfortib'’® munira. In has fùnr palatia pulchcrtimaà DucibusFcrf’' riæ conftfuda.

/erff/A.Antiquitusinfulafadaàfluvio Levino.

Gbi diviferunt univerfumoibcmiVl. AntoniusLepi«!^^^ Auguftus.

‘Mirandula . hîEC fola hodiè quiefcit fub alis M'’ Chriftianiimi* Celebris eft hæe civitas ob loanneni P'' cum Mirandulanum,qui vu! ucxrititfutiteftaturLaurel* tins Ananicnfis,qui ejus eÆgiemadvivum depida®''' dit) angelico : ingenio veto adeo acuta, ut monft®quot;’ fuæætâtisfueritvocarus: Vcrlatiflîmusinvatiislinguis^j fcientiis»ut opera ejus édita declarare poflunt* Ï)

T^e^ium. Colonialepidi, cujus prslatuspotcftar®’'! tus celebrate facrum. * !

quot;Parma. Pervetufia eftcivitasin ïpü via AEmilia,!**quot; plano, quinisabAptonino paf mil. Suburbia qu«ado^j cafum converïa funt, abiplâ civitatc. Parmafluviodi**' duntur,cujus tranfitus ponte lateritiojungitur. Nom*'’'®) etymon alii à Parmafluvio dcducunt, alii à didioncL^ü na,qu£C fignificat feutum, verum fineratione ,cùm**®r menidhabuerit,cùm ibinonLatina linguafed Hetrôftf; vigeret, firq^extruda ab Herrufeis : ideo melius à didioeÇ Hetrulà,quæprincipale fignificat,dcducipoteft. Inc0^: hodiè funt venufti nobiles,anjmofi,ingenioq;fingulari'' Agrum civitashabet optimum,amœnifiimumq; amp;flt;ï', cundum, undiq; campi circa longèlateq; ftemuntunp^ fcuisIxtiflimis fehees,fnmma opportuniraterei pecuariÇj Vnde in tantum mirabili abundantiâ, lac cafeo figurande

GENERALIS DESCRIPTIO. 107

Inaiûudüsvaldèapta. Intcrcatcros profefforcsibi docct iMedicinam vir Dodiiï. Q^li^*”^^^»^ Luca noCitx ætatis

Uüinennon vulgare ,uti turn ejus difeipuU,inter quosamp;( lego aliquando tm unus,cu m fcripta quæ edidit acutiflimad idoccre poffunt abunde, erga omnes, fed praecipuè exteros',

Ihumaniffimus. Multi praetereà alii in vatiis facultatibusl

libiviri lùnt excellentes, quos pritenre me cogit librihufl linftitutabrevitas. Antiquitus fuit RegiaLongobatdorum,!

Undecivitas hoc tempore quàm pluribus ornataeftturri-i

Ibusanguftis amp;altifrimisgt;quæfenfitn propter ruina pericu-1 llum urgente magiftratu diruuntur. Templum cathédrale!

i lengicepitpulcherrimumàVicecomitibus; Vetùmidim-l

1 Ipetfeftumadhuc eft,ahoq.uiomnium judiciouniverfa 1-1

ii Italiæ tcmpla luperaturum fuiflet. In fot0 pifeatorio equusl

li \vtûtur pulcherrimus ex métallocolumna; impofitus. Im 1 Il \haccivitate corpus requiefeitB. Auguftiniintcmplocuml

il Îmonafterioeifacto,quodLiutprandusRexobttanftatuml '11 Id. Auguftini corpus reftauravit eum dote ingenti. Autel 1 h ^hane civitatem ab exercitu Caroli V» captusfuitf tanci-1

ifcusI.Rex Gallorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ni 1 '^dedielanum un a ex maximis Italiæ civitatibus ; no-iM«l«o/4«H»» il imenautemfumpût àVervece,quodeftMcdiolanenCiuml ni iinfigne,amp;foe,quodcftHeduorumjquiltaliam ingrédient ,'l lies hanc civitatem extruxiffe uni cum Bitugitibus dicun l tl Itntfua traditAlciatus. Hæc civitasmultapaffaeftvati-l ni Ufq-,habuitfottunas,iamliberafultgt;jamfubproptiisDu-\ ni icibusjjamablmpctatoribus venditaVicecomitibus,indcl

n, Ipofteàvenit adfamiliam Sfortiæ ; Hodié rejectis amp;nbsp;cxpul-i 'ß (fis Gallis, quiefeit fub alls Régis Catholici. Maxima in bac!

Vt 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;civitate'

^03 VRBIVM PRAECIPVARVM__ civitate omnium rerum negociatio. Civitas populöü^ ma totius Italiæ. Hlcquiefcitcorpus B. Ambrofii Ecc^ Dodons.

A'ï^74«o. Caftellum cft valdc amœnum.

z^ngiera. Hinc DuxMediolancnfis folebat titulu^ acciperê Comitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

MARCA TARVISANA, vulgo

PATAVINVM TERRITORIVM.

Rpvi^a,

__DES GRIP TIOGE.N£RALJS^__2op l^enuia fejunda eftàconnnentecirciterquinq; mil-jliäribus:ßta eft mediis in ftagnis,in intimo Onus Adriatic! rcceffu.Condicepra eft circa ann. Dom in 1421. cùmfama fpargarctur, HunnosDanubiûtranigrcflurosltaüæinva-dendae causa,quo tem pore hu j us oræ gentes,tuta in hisÄa-gnis infularum loca, primùm cæpcrunt habitare. Deinde autem perpetuis incrementis urbs adeó crevit, ut nunc in admirabilem fabricam unumq; corpusconflata,circuitu P-^nuum ofto milliacolligat. AEdiftciisnitetfplendidif fimis,populo opulentoacpotente. Et quanquam nihil penèapudfe (quoniammcdiisin ftagnisftta eftJhabeat, ex omnibus tarnen orbis panibus annona impottatur,cu-jus abunda ntia,rerumq; ad hotninurn neceftitatem acct-jam dclicias utihum ,niü longiflima narratione conicsqui non poifemm, Habet viens feu plcbanicas congregatie* ncs72.qnod rivi dividont, actrandtusubiquepontibut junguntur,quorum 400. cenfentur. Prxcipuus verórb vus, quem canalcm magnum vocant, totam uibem inter-fecat, amp;nbsp;circa medium antcà quidem lignco ponte, nunc verôlapidcomagnâ.pompâextruélajungitur. At ne muh ns magnoincommodo circumcundapontis fitvia, loca habet tnginta,ad qux navicularum certus numerus con-fidet,quibus.civitas peragratur, numerus autem carum {^ondulas vocant ) sooo. amplius efte putatur. Civitas hæc olimcxiguo quodam donario rccognovitlmperatorcm i led per ejus libcrahutcm amp;nbsp;magnificentiam, quam fem-peroftendit Iniperatoribus tamXjr^cis quàm Germanis, meruit exemprioncm,privilegiumq; eudendi monctæ,o-mnemq; poteftatem Regiam. Regitur Ariftocraticè.di-. ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd ftfnaT

iio__V RE IVM PIIAECIPVARVM __ ftindac); cftin perfonarum tres ordines ; Artificesgt;Civ^ amp;Nobiles: Exquibus penes nobilesftatregimen,quO“ tribus diftinguitur conciliis.’ herumprimum eft coutil'' urn magnum,qüodingcedinntur om nes Nobiles,qui''' gefimum quinrum ætatis annum exceflèrunr. Praetd^ amp;alii Nobiles, qui minorisætatisfunt.cligunturfinguquot;' 'annisin diefcftoS. Barbars : Huie concilie incumbitt^' are officiales, quod calendis miro modo efficitur. A}' terum vocatur foN/f^äoi/» Pr^^rfz/#, hoc provider negotquot;' adftaruniRcipub.pertincntibus. Tçrtium Cenß^ho^gt;^[ fcijinftitutum proprer négocia maximcardua;litrebtÜ' ones amp;nbsp;fimilia. Vruntur ritibus propriis, non adhirenlt;i'’ legibus Imperialibus» licet iis ftudcant *.ut caufasearuiquot;. cognoftät, uttemporeoppoftuno-iisuti jSoffiuuDuxtif' Öus toto witæ tempore cafruiturdignitate »utitunp, po*® pa Regia, egreditur in fcdcfubumbraculoaurco, pt^^'^' dentibus tirapanis argenteis,comitantibufque variis ^ garis. Provifionis loco non plus affignatur Duebquiquot;' mille coronati mcnftrui,idqgt; ad conlèrvandam übeU^' tcm,cui ftudiomcumbunt unicc. Circumcivitate®'''^ ffintur muit« infulæ,qua videntUr Venctis falcuait^ Suntautemillorum lingua vocat« GindtccaS.:i/fn^eligt;gt;‘‘, Ueoncor^i^a, S. Geor^tod’ z^le^a, Furane locus jucunduSquot;' tu adificiifqucVenetüs par,acamoenitate longéprætd' lens. Hîcpulchcrrima vafa conflantur vitrcaamp;Chtiûi'‘ lina, ncciis fimilia reperiuntut m univerfo. Nonnoquot;' quam ex vitro confiruda fuere organa, quæ pal fatuity num reddunt fuaviffimum. i Item oftenditur trirenquot;'

cum.remis amp;nbsp;mails, omnibufque rebus ueceflarii^

____J^55CRIPTIO ÇH^. ^LIS. 2:.

gai fané arnfieü : deinde Torcello , Mazzoibo , ßu r rano.

Li^nago. Arx cfl munitiffima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hg/M^t,

i^erona. Sita ad fluvium Adigium , civitas munita f^ffo»*-magnæque negociationis. Hïc videre eft optimum anti ! quilTitnumq; theatrum»

f^tneentiaf ampla amp;nbsp;magnifica Marchix Tarvifinx ymeeniM. urbs.fitajuxra radices collis,duobus amnibusdivifa. Eft autem xdificata peroptimè,acfplendidisoperibus orna-jta.interquæ prætorium fori magnificentiflîmum cœno-biumq; D. Coronæ iôdaliumPrædicatorum ,in cujusfa-nofacratiflima fpina confervatur , ex corona Servatoris Chrifti, quam hue ex Gallia Bartholomæus Vincentius urbis Epifeopusexordine Prædicatorum attulif, et« abs D. Ludovico Françiæ Rege fucratdonata. Colunthanc fpinam Vincentini prxcipuè,defcrturqiquotannispcr ur-hem cum maximis honoribus. Gœnobium hocetjam

, pernobilem habet bibliothecam. Aquis Vincentia bene inftruda cft,diiobus enim amnib. navigabilibus dividitur, non tarnen xqualibus partibus, BaçbiJionc nimirum amp;nbsp;Rerone,qui exvicinis montlbus in ipfa urbe Bachilioni jungitur. Bachilioquoq; TcflinamamnemcxccpitJux-ta Plinii didum ; Abundat urbshæc maxima return 0 mniumad vitamutilium copia, propterfummam agri a-mœniftimi ubertatem, qui frumenti, vini,cxtcrarumque frugumraaximèfcrtilis eft. Tanta cum ipfa urbe, turn in agro »raororum arborum,(quarumfronde bombyccsa-lunturj frequentia eft, utfummam habcant admitatio- * nem, Verùm bocScricum non ica eft tobufturo,acillud,

D d a quod /

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ nbsp;nbsp;■ VRBIVfd PRAECIPVARW___]gt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod Verniesgenuêre,foliis earum arborum nutritbq“^;,

more nigra producunt 5 Vberrimum hinc quæftum Vi»’ centini faciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Seravallum. Sera'vaUüm, Celebris armorum bellicorum officium pannorumq;, vini ac ftumenti negodatione inclyf'’'’' emporium, fitu tamamoenoacnobili præftans, utined^ loei amoenitaticapti,ufq; adeó diverfis temporibusaccr^h verint,utter neceffefueritmoeniadilatare,quzn«ncb'j

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mille amp;nbsp;quingentorum pafluum fpacium compküitu'j Qua parte ad Septentrionem fpedat, petpetnos baW: montes , perquos Germani Seravallum, emporium iD”, gratiffimum,fréquentant.. Vinâ enim hïcinveniuni^j emunt optima, lüalq;metces permutant, equos,bovtólt; metalla,amp;c. A duabusfeiè partibus,qua in meridiem V^ hetias verfus, quaq; in Orientem tendit, latifTmiam haW' planitiem,efcgantiflimi's collibus diftindam, unden®®; Iblum vina, (edfrumenta uberrima coHiguntu^nontaW tùm ad incolarum ufum, led ad fiiblevandas etjam neef* ’ fitates Alpcnfium hominum,quiinCadübrii jugisamp;’[')'

. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tyrolenfis Corhitatus parte duram vitam , aut metaU**'

fodiendis, aut lignisfecandis,tolerant. Adoccidentc’’'j-collcs habet vinetis amp;nbsp;olivetis ornatos. Omnibus i^j tem ex partibus pafena pinguia ,tamin campisquàm'® montium vertice frequcntelqj lacus amp;nbsp;fylvas,utncc''' nationcs, nee pifcationcs, nee aucupia jucundiffima df fint. Illud vero in hujus oppidi fitumemorabilc, quoi qua parte plankies eft, nullofitexpofitum ventojqüaaquot; ' tem montibus acclive , perpetuos quafi ventos fentia'’ ita,uthdtum fithincvetuftum apud Italos proverbiu^' 7;———— j- —————— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

• DESCRIPTIO GENERALIS. 213 Terdachiuuolcbe Sarayalhayento. Hicautcmpcrreanens ventus fanitati confervandae conducit, aërem quippe pet-purgat, ut hominum memoria auditum non fuerit,Sera-vallo, vel peftemjvel conragiofi morbi luem, noxiam fu-iffe. Hocigitur oppidum in eaïegionc Tarvifmx Mar-thiae Gtum, qux in foro lulienfi patria olim cenfebaturi indiœcefi Cenetenfi,eos montes claudit, quos anti qui-1 tas Opiterginosvocitabat,nunc Chilftianardigio pia nomina dedit S. Auguftx amp;nbsp;S. Antonii ,quibus Sandisillis in mentibus templa pofita funt. Et quidem AuguftxVir-

tutproximiamp; exteri,pcrcgrinationefq-, fufcipiuntamp;voti-i vas tabulas ponunt.. Calendis Augufti frequentilfimusl populi ad earn Bafilicam concurfus, quando amp;nbsp;cclcbtes\ Gmtoppidinundinx.Iniifdemmontibusatces funtanti-1 ■ quiffimaE,quarum tarnen veftigia non adeó dirutafunt»! quin déclarent,magnos ibiPrincipes prxGdiumfibi tu-1 tiffimum amp;nbsp;habitationem valdè commodam collocaffe.i Oppidum,und cum aliis G nitimis, imperator um donati-onead EccleGam Conetenfem pertinebat.Sedes deinde fuitRegulorum CaminenGum (qua familia tune com-putabatur inter quinq-, totiusltalix nobiliores) ex quo loco vicinis populis, quifubeotumimpetio étant, jura dabant. Ricardufq^, qui exea familia ultimus fuit, in codem oppido quiefcit,inmonaftcrio D.Iuftmx marmoteo fc-pülcbto,valdè-illuftti, quod quatuor ejus aulx primates juftacorporis amp;vultusimitationefuûcntant,amp;datera hi-ftotiis eodem marmore diligenter fcul pris, ornantur.In lumma autem parte marmotcum, cadaver jacet, ftautq^

D d 3 ad fin-V

GENERA LIS DES GRIP TI O^ fuitoriundus Titus Livius hiftoricuS) cujus ctiam oflendi-turfepulcbrum. Gymnafium omnium difciplinarum à iPederico hïcinftitutumeftcelebcrrimum; Hortusquoq; bic conftruflus infinitis propemodum plantis rcfeitusj quasMagiftratusingratiarn ftudioforum Medicina: cxdi-vcrfis mundi partibus coUigi amp;nbsp;deferri curavit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Taryißum, Locus eft munitiflîmus,amp;quafi inexpu- Tarvifimn. gnabilis, turn ratione murorum fortiflimorum, quibus ci'nftus eft, turn ratione fluvii Sili, cujus aqua potcft inun-darein totum territorium. Vrbs hæcrebus ad uturn hu-manum utihbus inprimis afflucns5 Copia nanque fru-menti,vini,ca:terarumquc frugum amp;nbsp;pecuaria re maxime abundat. Gens pcrhontftalautaq;,fubÏimibusamp; vividis i ingemis prædit^\

EORVMIVLJL

• 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Talmde.

Tafma ei vitas amp;nbsp;arx rotunda,anno CH RISTI M. f^»l^ D. XCIII. à Venctisextrui ca:pta. Habet propugnacula novem,qux à feinvicem diftantieo. paflibus. Circa hæcplatex circulares, pro ornandaacic. Fotfae civitatem ambientes latæ funt paflus 30. profundæ 12. Portas ha-bet3t.amp; areas 5. Via: expropugnaculis ad centrum funt, inquo turrismunititfima,civitatisfubfidium. Diameter civitatis eft tèxccntorijm’'pafluum, Nomina propugna-cnlorum funt hæc; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

• i. nbsp;nbsp;nbsp;S.Fortunatuk '

• 2. nbsp;nbsp;nbsp;S. Hermacorus.

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j. S. Crux. ,

216 VRBIVM PRAECIPVARVM

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' f. S.Iuftina.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6. S. Stephanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

* ‘ 7. S. Maria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'* ^'‘ ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 8. S. Clemens.

p, S. Eufemia.

Fundatnento fubftrati funt nunimiexomni mctallofu® genereconfedi cum hac inferiptione: PaJcale Ciconn^ Dtice f^eneiorum, amp;c.^nno 'Domint^l. 7).XC/11. ibilK ra veró parte: A0 7^f l F LI I Jtali^^ 0- Chrißuntf^^ firopugttaculum^

Luculli antrum. Hoc aßi attribuunt RaflOjalH^^i ’ceio: hïcoftendirurfèpukhrum Virgilü. J i ^ea/rolüs. Capurrcgni,uhdeamp; nomen habet^^'

I____GF^ERAL1S DESCRIPTIO. n^ ginter mare amœniirmdq; colles. Colonia Calcidiorum. Difta primùm Parhenopeà Sirene,quaeeóà fludibusde î'itaerat. Neapolisautem pofteà dida,quôdcùm àCu-manisfuifiètdeftrufta, de novo iterum ab illis fuerir cuira amp;nbsp;habitata. Accrevit per adjeftioncm Palepolis in quan-titatem maximatn,fidcliffiina populo Romano fuit, lub cujusimperio taradiuperfèveravitcum magna laude,do neccunr reliqualtaliæpartc à Gothis occuparetur: quitus deinde pulfis.Normani vidores earn caput regni con-ftituere; pofteà adSucvosrationeRegina:Conftantiæ u-nicæhæredis devenir. Vida deinde Conradino à Caro io venir ad Gallos amp;nbsp;Hongaros: pofteà ratione Reginae loannæ venir ad Aragonenfes: hbdièquicfcitfub umbra Regis catholici. Tanta autem hoe tempore eft populi frequentia,ut nulli Italiæ cedat civitati. *lt;Vtbs (pariurn eomplcditut magnum,extrada magnificè, moenibufq; firmiffimis munita. AEdes habet cùm Divorum turn ho-minum omariffimas amp;nbsp;fplendidiftimas,?irces penè invi‘ ftas. HÛC Principes illuftrefque virifumma frequentia concurruut,^cniajorem parte hïetran figuur,ira utmeritó civitas hec nobilitate rcliquasomnestotiusitaliç fuperct. VigcthrcMulica adcö,ur an tiquis Arcadi bus cedere non debcat': quorumq; redores non invidcnt Sabaritis. Mb raculumhrcvifiturfingulis annisvaldè célébré; Civitas nanquehæefeptem incœlo tutores habet, quorum vitae deferipræ funi à Plulo Regio : Inter quos nunc eft S. lanu arius, cujus fanguis cum maxima vc.ner3tionç,in capfuls conièrvaïur nigcramp; durus, inftar faxi, quicùni admove tur cjufdem Sandivenerabili corpori, confeftim'diflbl-

DESCRIPTIO GENERALIS. 221

fitumcft.antiqu’ïïïmumcft. Hïcplurima miraculaquoti-dièin Demoniacis oftendituràB, Anronio.

z^malfi. Hïcquotidièacimirationcm paritingentem Amalfi. manna ex rcliquiis S. Andrcæ Apodoli profluensin fup-pofitum cratera, qui Jicet fern per eftundatur in vafa dcpu -

tata ad confervanonem,tarnen extguo tempore iterum repletur. Habet autem manna iftud efftdus mirabiles. Hka fluvio inventa fuit pixis Nautica, inventum lanè nulliantiquorum lècundum. |

Salemum : Aërem habet totius principatus excellen-tiffimum. Metropoliseft principatus.' Hïc floretftudtum MedicinaeJicetantiquitus mulrömagisvigucrit. Situm amp;nbsp;profpeftum habetampJiflimum totius occidentalis I-talix partis. Civitas eft anriquiifima, ;

i^tcera Pa^anorum ,did:3y£\ quia in varies diflinda ^oti«’'‘f^^' pagoSjVclquiainhabitatafuitàSaracenis ,quos Paganos ^‘’”‘quot;^*’”’ vocaotj puft cladcm quamin Gatdiano funtperpcflï,.,j- (

Lucani. Pars principatus amp;nbsp;BafUicata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iucani.

7*tße. Civitas antiqua »in qua propter loci amp;nbsp;aëris Ptfie. amœnitatem bisinannoflorentrofe. Ab hacnomen dc-fumitfinus quidam penculofus,. quem hodiè Naufae yo-Cint Golfo dl Salerno.

Pi/oorrrf.Caftellumjnomcnfumitafluvio Bufento» Ptfeietta. quem Graeci vocant pixos.

Policafirum. Vrbs nobilÿ: Ducatustituloinfignis. Policafifum. Sinum maris habet, quem antiqui voeâtant Sapticum,à civitate Sapri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

gt; , Totenna. Civitas antiqua,fedyaldcfrigidafuper A- Potentia. penninumfita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.••«Ld;

£ 0 J f^enofn^.

te Cataya^pnmo^enit'ns Alphonü Ducis Noceræ.

S. Stephani 'Monafierium ^Rur^ctoNotmanno^^ trudum,valdèdivesj Hic inter alias Sandorum/eliq“'^ aflervatyrcorpus B. Brunonis,qui Parifios deferensI”^ pœnitentiam cgit.

TrSpea à verbot Jww nomen fumit,quia cümflinnij à Pharo hue perveniat, iterum repercutitur , locus 12®^ valdè pcriculöfuï navigantibus; ' *

JfwiwJir^.WkdxfifuCfunt Gilli à ConfaIvoFcrr3i’

*^- quot;Bagnara in infulaLiparo cotinenti eft proxiwa:^'' mulieres ob pulchritudi nem Nymphis ferè fi mites fuut' '^‘‘^ Sci^Ho in rü^épofirèm cftV nomen rennet ab ï^'ï quaScfllaflliaPhorci. Hac dvitas münitafiMtabAn2*'‘ lao contra Hetrufeos: HiequoqueM. CraflusSpattad*'^ concludcre voluit, fed fruâtà# tùm is aufugißet mdJi’ node. ' ’’^‘ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liji

l^gtum. Vna ex antiquiffimis civitatibuslt^iï)“’ quam :nhabitaht£f(^henc‘ ptOnepos Neef TongoW* porefuiVRerptib; tekbpifquc fuit proprer Andredan’*quot;'’ Icgiflitórem'PDcöruftafuitèDionyfio Syraeufano»!*’^' eà reftaurata à Ca fare ; muita pafla eh à Bat baiofia. ^^ jnftulibrcs SiCblumhabitum ex parteafTumunf. »lt;• 1 i'^^tPjyfrffifPCiVhds antiquités did a Abrr/jidxtru^s^l’ )^faVdln‘ft0tlt0,iJf‘^0]untaliqui Itali,hic dicitürßng^ dtèbukâpparerd iridemynec unquam obaëristempcric'® fummam ibi fuifle peften». Hæc civitas prima fuir,Ç“^ apud Græcos ufa eft legibus Icriptis. Hic regnavit Science’

DESCRIPTIO GENERALIS. ziç ^cgiflator,quiadeô(ævitinadulterosjutiisutrunqueocu-lum erui volucrit- ideoq; cùm amp;nbsp;filius ejus proprius in ad-ulterio deprehenfus effet, unum oculum fibi,altcrum fi-Hoerui voluit. Celebris etjam fuit ob Timjcum Philo-fophum, Eunomum Mußeum, Eutimium Athletam ad-co robuftum,uthumeris fuftineret faxum adeó grave, ut illud par boum vixtrahere poffer. Hicfuittemplum Pro-ferpinæ,quod ob ejus divitias fuit fpoliatumâ Pirtho, Di-onyfio Syraeufano, amp;nbsp;Pleminio Romano,

(^atan^arum. Civitas eft exmaximisCalabriæ,adcô fiddis fuo principi, ut permifcrit fibi,dum à Gallis obfide-rctur, auferri proprium argentum^amp; ex co cudi monc-tam,in fubfidium militum prasfidiariorum, Hifpanorum totiufq; patriæ,quam monetamhodièadhuefervant me-«loriagratiâ.

Tayerna. Civitas originem fumpfitabantiquaTre-shinefe,quæcum in littorc maris con ff tu ta effet, à Mau-tisdeftruffaamp; poftcàiterumreædificatarcmotiùsà mari, ioco quafi inexpugnabili, fuit deinde longâ obfidione va-ftataàVVilhelmo Normande. Vltimo duobus inde mi-Üatibus habitatur, loco magno inter duos fluvios Lircllo amp;AIbi didos.

J^olicafiro. Hic affervatur una ex fpinis corona: Do- Poiicaßro. mini noftri, quam Claudia Regina- Gallis dono dédit Fratri Dionyfio Sauco.

«Î. Serverina alto in monte fita, in medio duorum flu- s. Senrina

minum, natura fua fatis munita,

3^cca, Hic montes (alls coUiguntur.

Lacinij Promontorium. Hodie il Capo deUe colonnz.j»

1___DESCRIPTIO GENERALIS. 127

'1 Trfrenfaw.AliquidiftumcxiftimantàTarafilioNe- Tarentum.

ptuni j alii ab Hercule origi nem trahunt, adeo hæc civitas ctevit opera Palanti Spartani, ut cum regeretur Demo-1

'cratice,ccrtatctcum Lucanisfrequenriffime.advocatoinl

auxilmmjam Alexandre, jam Pirtho,uttoque Rege Epi 1 toiarum. Adeo luit dives , uttotiusregni nulla,præter Si I itaeufam , tantasdivitias adfertet populo Romano. Hincl

oriundus fuit Architas Mathematicus Celebris , qui co 1

\lumbam2ncam volantem confttuxit. Hincetjam Ari-1

Iftoxenes Muficus. Multas paffa eft hxc civitasclades, fed!

inuUam majotem ca qua Sabba Saracenus cam affecit, to '

jtarn civitatem cum principe fuoVaftando. Inadituhu-t I 'jus civitatis pottos eft eeleberrimus. Magnac Gracia ft 1 niseft.

, i Ca^o di Ltucn antiquisdiftum Promontorium lapi-lcxpoaiLe«-i nbsp;nbsp;igium •. Hie cclebre etat templum Minerve, in quo fetva-lc4.

ibantur at ma amp;nbsp;torques Diomedis,

\ nbsp;nbsp;1 Ocranrum. Civitas magnimomenti'. AcomatRafcia iOfr4nfH»i.

A civitatem hanc expugnavit,excommiffione Ptincipis full Mahometi H.oftendirq^ novum medium muniendicivid

1 itasvicina eft Græciæ ,ab cadiftans tantum quinquagintal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

W Inailiatibus Italicis. Ideo coneepetat primum Pitthus amp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 tó lpofteumM.Vatro,conjungerc Italiam Graeix, per pond 1

\ item ex navibus confttuftum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

♦^^ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Brundufium antiquitus una ex maximisItalia,hodieiBr««lt;J«^MW.\ lfcrejftcetdefttnaa,licetportumhabcatcxcellenti(fimumd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iö*, INomen defumpfit à cornu cetyiuo lingua antiqua, Mefad ƒ nbsp;nbsp;piorum ita vocato. Similitudinem cnimhujuscornu ob-i

Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf i tinc\

=___GEXERALIS DE SCRIPTIO. 22ÿ

Nocera Saracenorum. Dida eftà Saracenis, quos‘Fe-’Nc«r4S4-dericusll. ex Africa veniens hucadduxit, iilq; habitatio- rrfrew«»». nemaffignavit.. Antiquis dida cftLuceria,quia in monte fita.undiq-, lucem capiebat. Antiquitus Celebris propter templum Minervæ,amp;quod ColoniaelTet Romanorum, hodieCelebris duplici mercatu annuo.

feren;^ola.^ Hîc obiit Fcdeticus, ficuti illi àVate quo-dam etat praedidum.

PKINGIPATVS VLTERI0R»

Klonte Tergine. Monafterium valdècelcbre,qu©d fi Monte Ver-quis intret fecum ferens cibos Pafchales, ftatim excitan-’^wf-tur fulmina amp;nbsp;tempeftates maximae circumcirca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' ^eneyentum. Metropolis antiquorum Samnitum, Beneventum. antiquis didaMaleventum. SitumeftadfluviumSabba-tiumi

’idonte Caßno, Hîc tempore Licinii Crafti Confulis, Afonr« Caß-Virgo jam recens nupta mutata icribitur in maiculum. Hiccft celcbcrrimumMonaficriumB.Benedidi, extru-dum ex ruinis rempli Apollinis»-

.^rpinum, Patria C. Marii amp;nbsp;Tullii Ciceroni’s.

Owa At fi^wn.Reftaurata eftà Notmannis. Metropoliseft: Hîc eftfedesaudientiæ hu jus provincie.

APRVTINA REGIO..

Sultns patria Ovidii. Hic olim cultri amp;nbsp;gladü confi-ciebantur optimae temperaturæ.

.tequila maxima civitas regionis Aprutinae : pofita eft in colle,emporium infignevariarum mercium,i'cd po-tiflimumcrocr;.

F f 5; SAR-

250 nbsp;nbsp;nbsp;VRB^VA£ PRAECIPVARV^

SARDINIAE INSVLAE REGNVM.

Calarii. Metropolis hu Jus In fülae, m uitis privilfg”^ ornata ; crcatcivitas hæc confules, qui poteftatem habend fontes puniendi citra authoritatem regalem; prztereä novas leges condendi, cum populi tarnen confenfü. Siw eftad montem,quem ctjam aliquantulum alcendit vef fus Africam. Portus maris hicinfigniseft, inquonaves omnis generisin Orientem amp;Occidentem proficifcenteS’ Continet autem civitas in fefe quatuor civitatesjqu^ruif media propriè dicitur Calaris , rcliquæ fuburbia pot'quot;^ merentur. f^tUa noya quidem verfus Orientem; 4lt; ^^'^^‘^

. - ^^ç^^,^

___p £ SCRIPTI O_GE NERALIS. nbsp;nbsp;nbsp;231 üveLa Sarina, vetfus Meridiem; StamparvciCus Occi-‘lentem. Hie quoq; Gubernator Regis nomine cuminfi-gni quantitate Comitum amp;Baronum refidere lolet.

^. T^e/iarata olim vocataeft Oribantium,

^aj/arttm. Civitas eft magni momenti.

^n^lt;«»dida Arbarca: Inhaccivitateantcnonmul- O’quot;//?«».

itosannosdegebantjudices, quijuftitiamadminiftrabant, 'lècundum leges illarum linguaIcriptus.

S Z-o(/«r«»j.HïcrefidetGubernator,quincceflrarióhu- Lodurum.

JUS regionis efledebet,atqueinabfentiaVicercgis: Do-iminium habet in magnam pattern hujusregni,

CORSICA.

Qtbum. Oppugnaturç fuit,fcdfruftrà ab cxercitu Cahimi.

Tarcarumamp; Gallorum.

'Safiea.Hie refidetconful unusexpatteDomini Ge- B^tßta. nuenfium.

^onifacitif, Civitas valdèmunita,capta tarnen turn Bonifacio. àTurcis,tum à Gallis; poftea paccinitainterHenricum' II. Regem Chriftianifmum amp;nbsp;Philippum Regem Catho-licum, reddita primis ejus amp;nbsp;legitimis Dominis.

^ariana à Mario dida, qui hue duxit Coloniam.

SICILIAE INSVLAE REGNVM.

floruit Gorgias Rhetorics inventor.

Gro/ewriw« civitas, extruda à loane à Vega Vicerege. Crf^/enh««, ^u^ufta anteà Megara, poitum optimum habet. nbsp;nbsp;Ix«^«j?lt;».

GENERALES DESCRIPTIO. 233

cptimoportu. Hîc maxima coraliorumcHpilcatio. fie maxima falis copia. EfFoditur etjam certumgenus terræ, quod Vcnetiemuntadvifriaconficienda. HuevenitAE-neasarq; ibidem fcpultus Anchiiès.

Palermum.Coloniaantiquiflima Phœnicum,utio Aendunt epitaphia aliqua literis Chaldaicis con(cripta,c. xiftimatur extrada tempore Abrahami, Maxima civitas amp;nbsp;metropolis hujus regni. Hodiè quatuor præcipuis partibus conftans, quarum unaHarumna eft,quam Chaldæi étPhœnices condidcrunt,amp;quam Vrbem veterem pri-fei nominabant. Eaadhucambitiofa mœniumftrudu-ra,quibuslatèatqucperaltècircumdu£tisciRgitur,incæ-terarum partium meditulJio integra propè cernetur,quorum fiducia Gothi in hune locum, velutinexpugnabilem areem fc recipientes, nunquam vi abhoftibuscapti,fed fola deditionc fubadi funt. Inhae veteriutbeardescomplûtes Fant publica: amp;nbsp;privat«, ïaerae amp;nbsp;prophan«, fuperbia amp;nbsp;pulchritudinc cæteris Ïtalix xdificiismhilo inferiores. Nam ad urbis vertieem,Occidentem vctfus,arxcftpr«-clara,quam Palatium Regale appellant,magnifiée ex qtia-dratislapidibuscompada, amp;in multis fuis partibus parcO marmore, acaurogemmift^iéfplcndidè ornarsjnfignes vèrmiculato opcre aulas, aulxis oftro tindis contedus, pavimenta marmoreis prophyrericilq; teftulisconftrata, exhibens, multorüm hucuïque Regumamp; Impcratorum domiciliumdn cujus veftibulo ad larusdextrum templum eftD. Petro facrum,àRogerito Sieiliæ Rege fundatum. Quodfua pulchritudinc Sc rerum prctiofiftimarum appa. ratu,cæteris,quæmltaïiænùnc ufquam extant, feu veteri.

1^34 VRBIVMPRAECIPVARVM__^ bus, (êunovis, a)critóprxfcrriconftat,quonornine3b^ Omnibus ,qui Panormum aut inhabitant, auLinvi^’^li viris,non impcritis modó, icd ingenioetjam dothinä^ praftantibus, fumma cum admiratione ac jucundits'^ ifrequentatur. Eftamp; in hacutbis tegione perangväa Sl^i fanorum domus. Hofpitalc novum,quods ftmö’^ magnitudinc amp;nbsp;loei pulchritudine catcnsquibuivis*: iiodochiis nihil invidet. Major er jam totiusurbis^^' défia reticulata eft ftruûura,quadpto aediverfisin ö*^i nori facie imaginibus figuriïc-, iaciic acperpolitohp'^^ à Gualrhctio hujus nominis 11. Panormitano Archief' fcopo, annolalutisM. C. LXXXV* fundatam,ubi R“^) gum RcginarumqueSkilix ac Ducum quoquecadsvf*^ lunt rccondita. Longum infuper foret,reliqua prgt;®j regionis ornamenta amp;nbsp;pratdaraatdificia commemoo^^ Altera Panormi pars cft,quim longo poft veterem urW tempore conditam Neapolim ,idcft, novam urbc»^i pcilatam,Polibiiauftoritas demonftrat, Hsecaf^P'^ urbe veteri ad meridem baret,amp; à palatioincipicgt;”’‘’, formam deinceps Hemitycli produira daudtbatutjamp;^j gionesinca NormannorumaetatefueruntjKemonWjAl bcrgaria,Defin amp;nbsp;Yhalcia,q,uaEaSaracenisfuntappclhf'® nes deduâæ. In hifce regionibus mirae toenobiomni^ Eedefiarum multitudo. Tertia Panormiparseaeß,*!^ veteri urbi ad Septentrionem interfluente amne W harct, Scraliadis Normannorum Regum ïtareamp;b^'quot;( appcllata» Tranfpapyretum civitas Rogerio regn^ö'^ inprivilegiisamp; publicistabulisctjam dida. Hacafä* tii confinio amp;nbsp;à ftuviolo Papyreto iniuum habens^

ßib''5,

nibus curvato curfu cinda, veten urbi ad tutrim Pharath, jungebatur, utexmurorum fundamcntisjn quæfofforcs pafüm inçidunt, liquet. Forum ejus venale à Bandera nomen habet. Ejus aedes Ïàeræ funt templum, S. Crucis Parochiale gt;amp;nbsp;aiEcrumD, Hyppoliti. Eftamp; D, Auguftini cumEremitarum fratrumeoenobionon ignobilefanum. Hincurbis pattern Papyretus amnis hodièftatimintcr-fluit, qui plûtes habens-triticas molasad Panormitanum portumfeexonerar. Quarta amp;nbsp;ultima Panormi pats eft, idtotum fpacium, quod inter veterem urbemdualq; ur-bis pradidæ partes amp;nbsp;port-us littora interjacet, complcdi-tur,ingensfancamp;pluribus regio ni bus facrilqueacprofa-nisxdibuspræclarisornatiftima. Namcumolimftagnan-tcilurioâcftagnoquoqueeamperfundentejotaeffet pa- ' ludofà ,habitationi erat inepta,proccftuver02cvipaludc rcliccata, luburbiis locum dédit. Hærcthuic ux vêtus» quam Caftellum ad marc ided vocant, quodtresejus pat* tesmari impetuntur,amp;ad tôcndumportusoftiumàpri-feis condita,fedà Saraccnistcmplo Mahumetanæfuper-Ûitioi^ excitato ornata,ôcà Roberto,Guiicardo,acRo-geribfratrc,illisfupcratis,poftmoduminftaurata, ut in annalibus Siculorum.amp; vita Rogerii lcgimus,quam extre-uoCarolus V« Cæfar piopugn^culis mgentibus muni-vit. ItaPanormus quatuor præapuispanibus complcxa, habet in cirçuitu paff M. ferè quatuor. Anno nanque Ulutis M.C C C C. X C1 H. filo extra modnia dudo ambitus ejus ti îiuenfus eft, racenia vetuftare collapfa, à diverfis Siciliæ Regibus rçftaurata,Ièd à recenti state Senatus ipfe Panomutanus jnuri? ae frequentibus propugnaculis adj

G g 2 reeen |

3

___DESCRIPTIO GENERALIS. 341

permanfitin libertate,quamulla alia RefpubE totius u-niverfi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Olympia ; HlcHercules vidoRege Angæa,inftituit ol^mfia. lovi patri luofcûaquinquennalia ; quod annorum Ipati-umGrxcivocarunt Olympiadem.

^/olt;/o,civitas bujus tradusferè maxima.

Na^arinum, antiquis P//lt;f«»»,obNeftorcm Celebris, i^avarinum. ^eßenichia five Meflena, metropolis fus regionis. Mefemihfa.

^alraßa, antiquitus Arvafia, Celebris ob vinum , Malvaßa.

quodibicrefcit,optimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ä^lt;^rrrf,aritiquis Sparta, Celebris ob leges Licurgi,amp; Meßtra. ob varia bei la Spartarum contra Theba nos, Perlas amp;nbsp;A-thcnicnfes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Merita,intc^Pephnum-,hiedicuturformieceilealbæ. ^‘^’^‘f-Mrf^(jZ»l^»j4«z«,civitasmunita:bicTurcacuftodiç ^^1*^^^ ^'^' gratia aliquot habet triremes« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»‘^»i»^-

DVCATVS ATHENIENSIS« , , ^thenaohm civitascelebcrrima Grafciæjhodlèdiéi-^fAfWi«. tut Stetine,exrruä:aeft à Cecrope I. Atbenienfium Rege', atque à PalladcvclMinervadenominata, Hkolimin-fignis erat Vniverfitas,in qua excellentiffimi docucrunt • Philofophi,amp;variarumrerumperitiviri,quorum multo- ’ tummonumentahodiè adhucterunturmanibus. Hue ' ‘ Romani fuos miicrunt filios ftudiorumgratia, ut refert Laertius, unde amp;nbsp;Cicero ad filiumferibit, lib. i.Officior, Q^an^uamte ,%larc(_^ßlt ,annunijam andientem Cratippum, (id^uè /^tfgt;e»is\aiifndare oportetpracepthinßtiuttßß,7‘hilüjo-lgt;igt;ia,propterJummam amp;'DoSorti authoritatem amp;nbsp;urhü : ^uo f^umalterte feientiaafixerepoteii[^,-alteravxemplls, amp;c.’ Solon H h p’^ci-

___^^ SCBIPTIOG E Nj^_ATlS^__24ï

variis abundans,habit3ta à liidxis.quicx Hilpaniafuêrc ejedi. Hacc ci vitas vaIdèpcfti fubjeda eft.

Nicalitii, antiquis Stagy ra ; patria Ariftotelis Philo- NkaliJi.

fophorum Principis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Cayalain iïnuStrimonico: Wcqda Sangiae’refidet. Cavala.

SidrocaJ/ii hïccuduntur Afpri, monera Turcica: nee Sidrocafa. inullaalia Gracia: civitate,exceptaConftantinopolicti-diturmoncta,

THRACIA five ROMANIA.

^iJera,patria Democriti.

Caridia, quafi Cardia ,id eft, cor,quod corvus hïc re candi/t. liquit, poftq id furto abftiiliflct Harmocari facrificanti.

7)arilanelli, bic pontem conftruxitXerxes tranfiras DardancHi.

pet G ræciam. Mortu us hïc eft Herus amp;nbsp;Lea nder. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Calipoh^, prima civitas à Turcisin Europam venien- .caHpoHi. tibus capta. Hodièregitur à Sangiaco.

Mriativ/fol»,id fluviumMarizzam. Ha:ceftunalt;x «leberrimis civit3tibus,quas Turca poihdet in Europa. [Cj^ra eft ab Am matei. Turcarum Principe, antequam captaeüètConftantinopolis: idcoq;hierumtemporisfè-dcmfixi^Turca. HicImp,Turcarum clauftrum habetva-riis pucllis undiqjcollcüis refertum, quae reguntur ab Ev-nuehis, qui etjani cas docent pulfare inftrumenta Mufica, farciï^e,aiisq; nobilia exercirias ex quib. plurimc temporis Pj^çgrçâbfiuntuxores Sulfanorum,Belerborum;amp;c. pro-

, 3 fy^^^^^/’t^Ot^o^i^iCivit^Viïde à ludxisculta, ideoq; vari- Phtlippepoli!. tspji^rcibus refcrta,ita,utin Indaorum manibusomnia Ici,èYcdigalia teditufep Imperatoris confiftant.

2 CMß4n-

Conflandnopoh^ antiquis dida quot;Bißniium, à BifeM^' renfi primùm cxtrui cæpta : dida quoquc »m?^««'''^ Tureis«Ïr4gt;«^oZo,quafi civitas magna,à Slavis C(^«^ ; quaficivitas CæQriSi Situm habet tonus mundi pulchci'i rimum. Nulla incarerumquarumcunq; ad vidumpet' tinentium penuria , licet hodiè fit tonus EuropePlt;’’ pulofiflïma. Olim libéra fuir, donee ope Alcibiadis 6^* • erttributaria Athenienfibus. Pofteàà Severoruinainiö' gentem paflacfirpoftcafadacftcaput mündiaConftanO* no/auda verè! à-luftiniano; Hinèimpetum fuftinuitSä-racenorum,Hungarorum,Bulgaren fiumc^j.deindeFfai'' cis eelfit ope Balduiui. Hincifcrum adGrælt; os venir,}

DESCRIPTIO GENERALIS.. 245

quibuseam accepit Mahomet 11. annoM, C C C C. LlI L die XXIX. Maji, fubConftantinoPataelogo. Atquc et-jam hic federn figit ImperatorTurcicus, Dehaccivitate âTurciscaptaitaquidamIcribunt: Conftantinopoliscft a Conftantino l.Impcratore Chtiftiano extrada. Hujus mater fuit Helena. Primus Epilcopusvel Patriarcha fuit Gregorius. Amifla eft eadem civitas fub Conftantino ultimo Imperatore, cnjus mater fuit Helena, exifterite Patriarcha ejufdem civitatis Gregorio.

7^er4, LatinisdidumCbr««3y4«nï, àTurcis Gnala' ta, è regione Conftantinopolis fita , à qua diftat circiter mille paflibus, habirata partim à Græcis, partim à Francis, quo nom inc intelligunt omnes occidentales, five fintlta-n, Galli,aut Hifpani,idq; nomcnimpofitumfuittempo-re Godefridi Bulionæi,qui dum terram fa né! am vertus contenderent,exercitumfuumpotiflimùm exFrancis col-leâumhabuit.

V ALACHIA SVPERIOR.

Tfr^ovzy?lt;î,hie rcfidctVaivûdaValachiæ Tutcæ tri-butarius.

Sr4/;î74^.hodièpræfidium habet Turcicum.

Treßortum ; ^propè ha ne civitatem bituminis quod-dam,^equse;;uituf;, cxquo VaIachi optimas candelas ni-gras ardentes,' odorernq, ecrcis ï)mircmcmittcntcs,con-ficiunt,.

VALACHIÂ INFERIOR

ina b ,1! nbsp;nbsp;•'gt;-•. five »

; , V .:,i MO LDAVIA. , -

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H if 3 Offrf^^o-l

_ ^^^^^^^'5 DESCRIPTIO. 347) alnréférant forma ferpentis gt;nbsp;quod novam aliquant muJ tationem fignificarefolctininfula Coo. Vulgus imagina-^ tur tfle filiam Hippocratis Medicotuni PiUicipis * qui ex'. hac infula fuit oriundus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NIGRIPONS INSVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

l quot;Eligri^ons,metropolis infulæ. olim Gi/rw dida,ad-sis«/»««», '.covicina Boætiæ, ut ab una parte ad aliam tranGtus Gt per i 'iPontem,qucm conftruxitMahomet 11. contra Vcnetosi pugnans: necadmirarione caret hujuspontisrobur.tan i ^quam Ginaquaquictaconfttuftusfu,flet,cum tarnen mad 'te fub ponte ie pries in die float amp;nbsp;refluât velocilGmè^ 1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCANDIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

b 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCHÀNIA PENINSVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

1 1 nbsp;nbsp;nbsp;Lo«le«,civitasantiqua,Metropolis amp;nbsp;Archlcpifc0^ i.o«dem

y palis.Hïtplutimilinguarutncogniironiincumbunt. 1 'y i .^^Imi/ïö/bGtacdin Hatandia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAlmi/ldJ,

y 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F«tjÇgt;or^,civitas principalis regionisBclechu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itquot;‘^‘”'i-

* nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trefcor^am, civitas vaide Celebris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iTtefretgaw.

\ nbsp;nbsp;nbsp;Elcinur, civitas medioctis quantitatis in regioneVe- ildnur.

.fände Gta,munira duabus arcibusinexpugnabilibus, cc-1

V' uebriseftobteïoniaRegis Danix. , i .1 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NORVEGIA. ‘ nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 1 nbsp;nbsp;nbsp;Adoia •, ab hac civil ate denominatus fuus quida ma- ^fl^'^’ ' 'tisBalticijValdc cftcultaabexteiis.Hïc tcGdct audientia

Ejlerdtd, civitas» Cua eft inter duos magn os latus. tßertUl. Ttrgtn ,valde dives tob falpas, vulg,o ^tcdft(cl)/aVioC- Ber^i«. r que^