EDICTVM SE^

* E N.« POL om I AE RE-’ ’’IS AD MILITES, EX Q_V O CavSÆ SVSCEPTI IN MAGNVM MofcouixDucem belli cog-no/cuntur.

I T E M z

^ÖICTVM EIVSDEM DE SVP-■JLIcaTIONIBVS OB CAP TAM PQ-| ^ciaw halendis: cum Epßoiaf^ua Ordines ad Con^ifia con^^ocanf^/r: Ç^ rert^m poß capfan/Polociamgeßarunt narratione,

HlSCE ADIECTA SVNT QVAE-dam de Magni Mofcouix Dncis genere, quod fc nefcio qua autoritate ab AuguÜo Cxfarc duccre iaditat.

C o L o N I AE

^p^d Alafemtirn Cholinunf»

chgt;. b. L X X X.

EDICTVM RE^ GlVM SVIRENSE, EX . Q^V o CAVSAE SVSCEPTI

IN MAGNVM MOSCOVIÆ Ducembellicognofcen-tur. (.•.)

TEPHANVS DEI GRATIA Rcx Polonix, Magnus Dux Lithua-niç,amp;c.exercitusfui cuiufcunquena-tionis, atqucordinismilitibus. Etfi tanta amp;nbsp;tam nota omnibus iniuria-rum magnitudo eft, quas Magnus Moicouix Dux Regno noftro Polo-

'quot;ï,Magnoque Lithuanix Ducatui adhuc attulit, vt ar-ßiahxc,inquibushoc tempore verfamur, fera potius lundis,qüàm velpræpropera, vel non fatis iufta cub 'ïuam vifum iri arbitremur, tarnen cum ftudium no-ftrum l'atis explcnnonpoffit, quo delidcramus, vtquæ fufeipimusgerimufque, cumæquitate iuftitiaque nos lufcepiflepjpenitiusintelliganr, ad quos caufa quxque attinerevideatur:facicndum nobis hoe in bello exifti-inauimus,vtexcrcitusnoftri, cum cos non tantum ex Kcgni noftri Poloniæ,iMdgniq; Ducatus Lithuaniæ, velum etiam Germanix atque Hunganx, alijique nario-uibus exteris compohtos habeamus,ccrtius vel recenti-oracognofcant, quxinternos, porteaquam Regnikn-ius nottri Principatum gerendum fufcepilïcnms , lt;’c Magnum Mofcorum Dueem interceflhrent: qux p J dem iftiufmodilunt,vt facile patcat, nihil ànohis r termiffumefle, quod ad Principis Chriftiani cir '

A 2

E 0 I C T V M

ad vitandum Chriftiani languinis difenmen, ad confti-tuendum ex xq ui täte cum co ho fte concordiani, perti-nerepofletrabilloautcm, qu® fulcepta adaque lunr, omniacum hoftilibus iniurijs couiutKfta^amp;adarcium, ciuitatuin,ditionuniquc noftrarum dreumuentionem amp;nbsp;detrimentuni,noftrique nominis dcdecus compara-tafuifle.Nos quidcmfimulacin Regnum hocnoftrum perueniflcmus,vt exreros Principes Chriftianos, partim noftro,partim ordinum Regni nomine, ita etiam Magnum MofcouixDueem deacccflionc dignitatis poten-tixque noüræ,deque optima noftra cum co etiam pacis conftitucudxcolendæquc voluntate,fccimuspcrintcr-nuntios noftroscertiorem. Etdederatverbis,nonnul-lam turn ßgnificationem, mutu® voluntatis arque ftu-dij fui erga nomen fanguinemque Chriftianum, amp;nbsp;litc-risaddidit, quibus ampliori alicui Jegationi noftr®fe-curitatem accommodabat, amp;peculiari cpiftola, qu® ctiamnumnoftrainpoteftatecft,confïrmabat,fcinipc-raflefuis,vtdummutuo internos per Legatos res agc-• rentur, ab omniiniuria maleficioque in noftrosabili-nerent, expofcens,vtcadem adnoitros mandata darc-

• rnus.Etü vcro ram callidèhxcfimuJarenonpoflèr.quin fe etiam turn prodcrct, verbis in nomen noihum iniu-rioffs,infeftusiJliuserganos animus, tarnen cum cofc vfque tantum iadaturam eius efle fuperbiam, in poftc-rum veroillum admentem meliorem,Republic® pacis, amp;nbsp;fuorum falutis curam aliquam reuocatumiriexifti-marcmus,habita à nobis eius Jitcrarum confirmationi fides eft;pro qua quidem fiducia, amp;nbsp;mandata noftris de-dimus,vtcum Mofcisinducias diligenter conferuarent, amp;nbsp;ad ipfum Molcoui® Dueem,Legatos quàm ampliffi-mos, Magnificum Staniflaum Kryski Mafoui® Palati-num , Nicola um Sapiha ralatiuum Minfeenfem, ac

Theodo-

ADMILITES.

ThcodorumSkumin Curixnoftrœ Lithuanix Thcßu-f^riuinmilimus. Quæ dum à nobis fîunt, illc violata Pfomiflifidc (quanosindudi, tantum abeft, vt ab co, *•101 noftri ad ilium Legati proficifccrcntur, hoftilc ali-Süidpertimefcendumputaremus, vt tuta nobis atque , *niicaomniapollic€rcmur)fubitönulla, autrenuntia-, ^*oneinduciarum,aut belli denuntiationcadhibita, en ' ®ïercituipfc,adeoquc vnafiliusnatu maior Liuoniam j ^t'ualït,actraudcpotiflïmum,amp;confpirationcaddudis i *‘'potcftatemfubditis noâris, in libertatem , liberos, ' ^oniugeSjVitamjac fanguincm Chriftianorum hominü ^udcliflimc flamma ferroque graflatus eft, arcibus nó-i *iullisditionisnoftrx, dum extremis in finibus Regni *'oftri neceflario verfamur, infidiosè occupatis : quo 1 tempore,quae illius in trucidandis per acerbiffimos cru, ? ^utus captiuis truculcntia, quac flagitiofain vexandis 1 Ooncftiflimisnobiliiïîmisqjfœrninisturpitude, quam j ’ncxplebilis in hauriendo fanguinc Chriftiano fitis,amp; in ^mni genere iniuriarum immanitas fucrit,commemo-’ fïnfatisnonpoteft:amp;quifuperfuntcrudclitati, amp;nbsp;mollis aliquibus fe ex illa acerbitateliberarunt, fatis ifta te-i ftantur. Acceflerant iam turn Oratores noftri ad ipfos

^fcouiae fines,cum inexpedatum de his Mofci cceptis ’ccipiuntnunci urn,quo quidcmpcrmoti,ad fines Mot j Louisefubfiftunt,nofquefaciuntdeviolatapace, dequa literis fuis Magnus Mofeouiae Dux nobis confirmauc-j ïat,diligcntcrcertiorcs.Etfiveröabillo hxc fieri indig-; niflimepcrfpiceremus,tamenaddudi,ftudio confulen-j ‘liChriftianofanguini, atque hxc fine maiori Chriftia-ftarum vtrinqueProuinciarumvaftitate, atque ineen* lt;iioad tranquillitatem amp;nbsp;pacem reuocandi, mandata ^oftris Oratoribus dedimus,vt fe nihilominus ad ipfum Magnum Mofcoui^Duccmconferrepcrgcrent, amp;pc-

A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitius.

E D I C T V M

ïütius,qiiis ilJi pacis nobifcum colendæ fenfiis cflet, ex-plorarent,ablatas verö à Mofco co tempore res, contra literarum fidem,vtrepcterent,amp;quxfubditisnoftris ab illo calamitas proximè allata eflêt,cam modis omnibus farciripoftularent. Quid turn verö? cumperueniflent Oratores noftri, ac Mofcus agere cum illis per homines certosfuoscœpiUet, fubito adomnem fuperbiam, at-qucanimiimpotentiam deicendif: Liuoniam non modo ab omni pacifîcanone, verum etiam mentione facienda exclufitmos digniratemquenoftram Regiam, ijs verbis atquc fcriptis, à quibus non modo Principem vi-rum,cumqucChrijftianura, verum quemuis etiam cu-iufuis ordinis abhorrere quàm maxime dccet, acerbè violauit, in Regnum noftrum Poionix, Magnumque Lithuania: Ducatumiusfibiarrogauit,idqucvaniflïmis modisafleruir,dumaPruflö, nunquam intermortales cognito aut natofquem Odauij Cæfàris fratrem, generis verofui audoremfuilïecontcndit)orfus,ab eofeef-fepropaginem quartam dccimam fignificauit:quibus quidem generis lui vamflinus deJiramenris, hbiiusper-quam abfurdèin vniuerfum Polonix Regnum,Magnu-que Lithuania: Ducatum,aliafqueProuincias vendica-reinftituit.Adhacomnia, ciimpoft multas variafque adiones,noftrorum Orarorum,cum Con/hiarijs Magni MofcouiæDucis,quos earn ad rem deiïgnarat,dcccr-tainduciarumrationc’conueniirct,noftrique pro eoac vtrinqueconuenerat, fiias de eo litcras perfcripfiflent, amp;nbsp;Magno MofcouixDuci tradidiflent,illefuas, quasè conuerrodarct,non(vtfaccreparerat)adfimilitudinem li terarum carum,quas Oratores noftri obtuliflcnt,veri-tatemquemutuxinterLcgatosnoftros ciufque Confi-liariosconucntionis, fcd ad arbitrium hbidinemque ruamitaperfcripftr,vtinducias ad Liuoniam pertincre noJlet

A D M I L I T E S.

Rollet, quinimö non modo camfibi cumCurlandiæ Öueatu, verumetiam quiequidnobis vfque ad Pruflia; fines ditionum eft,(intcreft autem ipfi’Lithuaniæ pars) cedi à nobis oportere fignificaret, quas fuas literas ita perfcriptas,cùm ineasiufiurandum dediflet, noftris O-c«oribus per vim fuperbè obtrufit. Qua de re cùm nos Oratores noftri ante fuum c Mofcouia difceflum, face-fentcertiores, ad Magnum Mofcouia: Ducem, ex auli-eisnoftris,internuncium mifimus, Nobilem I^trum Haraburdam,iterata cum tcftificatione propenfionis Roftræ,colendæcumeo pacis atque concordix, idque Cei Chriftianx confulendi caufa,qua quidem in teftifica-fioneluculenteroftendimus,fi commune idemqjvtri-iifquc noftrumiuramentumefle deberct,communem co iuramento inter nos arque omnes prouincias no-firas pacem comprxhendi oportere.Neque enim hone-fiatiatquerationi congruere, fiiufiurandum, de pace ?Rtcr duosfufceptum,bellum quacunquede Prouincia filter cos ipfos confequatur , quodque fandilCmum concordix vinculum fit,in eo locus hoftilitati relinqua-^Rr. Conuenireprxterca nobis, tanquam Principibus Chriftianis,nos vt diftis fadifque omnibus, ita maxime [eligiofx ifti iurifiurandi aflirmationi, conftantiam ad-fiibere.Curandum igitur efte ,vt nc qua inter nos fidei, teftequefadorumnoftrorum confcientix,vis afferatur. ^xnoftraxquitatis optimique ftudij plena cohorta-1^10,tantum abeft,vt ponderis aliquid apud Mofcum ha-finerit, vt intcrnuntium noftrum,poftcaquam admifiC-ietaudifletqne,à fe longé remouerit, amp;nbsp;in modum cap. linidiuinuitumretinuerit,cumquc fuos ad nos Lega-tosmififlct,inLiuonia,miflIs ia ad nos Legatis fuis,arces noftras,acfigillatimVenda bisoppugnauerit: Quodcu Ferinfigncfacerctiniuria,cfFe(ftü Dei ppotêtis bcneficio

B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.

E D r C T V M

cft, vtamp;cxcrcitusiJIe,a noftris copijs,cum ad cas Sucti-caauxilia acceffiffent, dclctus fit, amp;nbsp;in poteftatem no-ftramtormenta aliaquc, quibus noftra oppugnabar, j cunda pcmenerint.Sub id ipfum tempus Legatos Mof- j chicosadnosCracouiam, in ipfum Regni noftriquafi j domiciJium atque fedem admifimus,cum co turn loco, j permagnapropè vndiquegentium Chriftianarum, fre- nbsp;nbsp;1

quentiahominumverfaretur,Legati cxternorum Re-gum Principum atquenationum adeflent : quorum in oculisjciimeosaudiendicaufa ad nos in Senatum no-ftrum perhonorificc, vt fieri inter Principes par eft, in-troduci curaflcmus,a fallu fuo noftrxque dignitaris có-tcmptioneorfi,ad cxplicanda,quæhaberent, mandata, nullacohortationcfepaflï funtadduci, quodaMagno fuo Duce prxfcriptum fibi efie fignificarent, ne qu« apudnosvcrbafacerent,nifinosantc, qux anobisfu-perbè atque ad derogandum dignitati noftræ, in quo-darn genere habendi fibi honoris fiagitarent,præïhtiflb-nms:quod cùm nobis minime'committendum iudi-caircmus,nequc illià faftuofapcrtinaciafe deduci fine-rent,etfi iterum atque itcrum ab ilhs, vt diccrent, con- nbsp;nbsp;1

tenderctur,indidis rebus c Senatu noftro, atque adeb Cracouia difcclTcrunt, atqueira re vlla non modö non confcóla,fcdncalFeüaquidcm dicivc ab ijseoepta pcr-inifimus,vtfeinMofcouiamrefèrrent. Qua:omnia,Vt pcrlpicuè tellantur,qualcnofirum cxtiteritfufcipiend? j cumhollciJJoconcordixpacifquefiudium, quod con- i fulcndiïanguiniac tranquiJlitati Chriftianx defidcrin, f itaoftcnduntplanilfimè. Magnum Mofcouix Duceni cöpotifiïmumincumbere,hocagerc, hue omnes fen-fusconatufquefuos conferre, vt nobifcum hofiiJibus iniurijspcrpctuödifiideat, amp;nbsp;cùm ditionibus noftris, tuni nomini amphtudtmque noftræ modis omnibus f dero- f

AD MILITES. derogatumvclit.Mifitadnos poftca per Nuncium fu-iitnliteras,quibusa nobis poltulat,vt in ea induciarum Verba,qux citra Oratorum noftrorum aflenfionem per-faiptaoftcndimuSjiufiurandum daremus,.Legatis fuis redeundiadfe poteftas fierct, amp;nbsp;fi vüüm nobis effet, Oratoresadfeiterummittcremus, quideLiuoniafecü 3ger nt. Quani autcm amp;nbsp;ab equitate,amp; ab officio digni-tatcquenoftra alienum fit, ad ea nos iurciurando de-fcendcrc,quibus non modo affenfum nullum vnquam ïccommodauimus, fed de quibus nos cogitationem iliquam fufeipere non oportercintelligimus,quisnon Perfpiciat’ Qui enim nos eius crudelitati Liuoniam, CurlandixDucatum, ditionefq; alias noftras,quæLith-^anici iuris i ntermedix inter Liuoniam amp;nbsp;Pruffiæ fines ^ünt,permitterc poffimus, qux nobis pro Regio noftro Sacramento, quod in noftra Regni inaugurationeverluis folennibus dedimus,omni fide,cura,conatu tuenda, ^ab aliénapoteftate, vitx etiamnoftrx difcrimine dc-^endenda intelligimus ? quod quidem officium noftrö, ^f nobis antiquiflimum commendatiflimumque fem-Petfuit,ita aliens ab eo voluntatis fignificationem nul-'ani vnquam dedimus,neque de caOratoris noftri quic-Quam polliceri potucrunt,atque adcó confiât, minime Pollicitos effe.Nam quæ illi in verba cautionis fus de in-’‘ncijspcrfcriptaciurarunt, ea abomni ifiiufmodi con-^effione longè remota fuut. Q^s verö non modó pacis inter Principes feriends, fed interpriuatos etiamcon-'icntionis alicuius incundx ratio,qus vis,qux neceffitu-iJo eflepoffit,vbircsalterius cupiditatc atque arbitrio §cratur,alterius non modó nulla confenfio voluntafq;, *cdnc quidem fufcepta aliqua cogitatio accedat? non ''trinque voluntatibus ad confenfionem adduftis, amp;nbsp;li-^effs non tantum fententiarum, fed propè verborum

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-

EDICTVM .

omnium fimintudinepcrfcriptis,negotium adminiftre-tur? Qupd quidem ita adminiftrari amp;nbsp;folere amp;nbsp;oporte-re, huncipfumhoftemnoftrum fugere haudquaquam póteft,vtnoniurisæqiütatisquc memorem, at ea tan-tùmrecordantem,quæinfanciendisinducijs,amp;pacefe-rienda,inter Sereniflimos Prxdeceflbresnoftros,atque ciusmaiores,adeoque cumilloipfo, antehac fufeepta atquevfurpatafucrunt. Neque verö minus,quàm fupe-riora illa amp;nbsp;hoe iniquum eft, quodMagnus Mofcouix Dux,nos in literarum fuarum verbaiurare voluit: qux quidem Iitcr2c,etfi ex voluntatcatqucconfeniione vtri-ufque noftrum,ac literis Oratorum noftrorum congru-enter fcript3:fuiirent,tamen vtilleincautionis fus tor-mulam iuralfct, ita nos in noftram iurare conueniret: tantum abeft,vt à nobis in eas literas iufiurandum rede poflîtexigere,quæabipfoproarbitratu fuo perferipts, ab animi noftrifententia,mandati$quenoftris,amp;Legatorum noftrorum airenfu,plurimiim diflident. Qu« omnia quàm plena iniuria: doliquefucrint,quisnonfa-cillimèpcrlpiejat? cuius quidem doliftudia,exeofeeti-am oftendere,quodquæcommunicata, gefta, adaque interOratoresnoftros,«Sc eos, quibus agendi cumno-ftris Mofcouiae Dux negocium dederat, quæque ab ipfo Duce conftituta fuerant,Legat! eins, cum ad nos Cra-couiam veniflent,profiteri atque explicate minime vo-lucrunt.Ad has verö omnes fraudum technas, mox ar-mata vis,apcrtxquc iniurie acccflcrunt,cùm non modo Liuoniam affiduis direptionibus acbclloinfcftum habere Mofcouiae Dux non dclîneret,vcrùm etiaminfini- i bus Vitepfeenfibus, in ipfa Magni Ducatus Lithuania ditione,propugnaculumnupercollocarct, aeperfuos 1 rcimilitarisPraefe(ftos,illisctiamlocis, fubditosnoftros I trucidarctalios,alios crudcliftimè diripcret, fe «denique / maxi 1

AD MILITES.

’'laximis delcdibus habitis,magis magifquc contra nos annaretrquaquidemderCjCiimnonmodöad nos Illu-^ds Curlandix Ducis, amp;nbsp;Rigenflum, finml etiam no-®torum in Liu onia prsfidiariorum, quotidi ani mincij ’cliteræ pciucnircntjed fiimma etiam imploratio opis 'iefentïonifquenoftra: accederet, nullo modo debuit Potuitquc belli adminiftratio diutius à nobis difFervi. : ftoinde iuftifïïmis iftis grauiflimifque caußs addudi, , fepudiandas minimeq; iuramento noftro confirman-, 'lasMofciliteras,deinducijs,ab ipfo arbitratu fuo per-feptas nobis cfleiudicauimus; quinimö ipfas in Mof ^ouiam ad Magnum Duccm,cxpofitis quibus id facere-ams de caufis,pcr internuncium noftrum remißmus,ac {ïofti illi bellum iuftum legitimumque indiximus, ciim dm turn ille maximas contra nos copias ad Plefcoui-am coadas haberet. QuodadOratoresattinet, quos “^emittipoftulauitjetfiquineque litcras, quibus fidem dgationis fuæ faccrent,nobis reddiderint, neque vilam dgationis partem cxplicarint, exploratorum potius Huàm Oratorü loco haberi ànobismerito potuiflent, ■ ^smenquodOratoribusnoftris in Mofcouia fignifica-tum intcHcxiircmus, Legatos eos ad nos milTum iri, ni-hililHs in omnigcncrcamp;honoris habendi, amp;nbsp;lautiacö* ferendi vlloloco ditionum noftrarum deefle fiuimus, 'i Pcrinifimufque,vt quod faccre Obftinauerant, nullis re-t ^us apud nos expofitis, fe in Mofcouiam referrent.

(^od verö poftulabat, vt noftros Oratores, qui de • Liuonia agerent, iureiurando prius in eius literas de , inducijs dato,iterum ad fe mitteremus, non perfpici-■ J^us, quid agi de Liuonia per Oratores poflit, fi ante imatiincius conditiones (quod expofcit) non tan.^ tarn de LiuoniaatqueCurlandia, verùm etiam parte noftrarum Lithuania: ditionu, quæ mediae Curlandiam Ba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac

EDICTVM

aePruffiam clinmunt,deccdercmus. Minime igitiir nobis coin mittendum elfe intclligimus, vt noualcgatio-ne,nihilaliud,quam Prouinciarum noftrarum iadura, ac nominis nottri indignitatem aliquam incurramus. Intelligi atque adeö cemi arbitranmr, quale noftrum fuerit ftudiuin , vitandi omnem Chriftiani fanguinis profufionem, quod noftrum pacis tranquillitatisque defiderium,pro quo quidem nos,ijs rationibus, quæ (u-praexpofltx funt, experiri pacis conciliationem cum hofteillocontendimus,atque omniaindignitatum genera,quæ Maieftati noftræ Regiæ ab Magno Mofeorum Duce allatæ eftent,libcnter tranquillitati publicæ atque faluti,fangûini,fortunifque hominum Chriftianorum condonauiinus: verùm his noftrisomnibus ftudijsad concordiam pacemq^ propenfis, tantum abeft, vt quid-quamab coæquiboniqueconfecutifimus , vt ille hoc magis effrenatæ fuperbix atque impotentiæ animi fui indulferit,amp;quxad contumeliam noftram, noftrique Regni amp;nbsp;Magni Ducatus Lithuaniæ detrimentum per-tinere poflent,fufceperit.Cui quidem rei,vt modumali-quandofinemque fpontc fua fadurum ilium defperc-mus,facitinucterata iamperpetuaque dus cumSere-niflimis prædeceflbribus noftris fimili gencrc agendi ratio,quam quidem ex ca iniuria æftimarc licebit, qua Diuum Sigifmundum Auguftum Sereniflimum prxdc-ceflbrem noftrum aftecit,cùm miflbs ad fe ex ordineSe-natorio fplendidos Oratores^Palatinum Inouladiflaui-enfem , amp;CaftelIanum Samogitienfcmcontumeliosè traftauit,amp;modis indigniflîmis contra gentium iura violauit,hominemNobilem exSereniftimi predcceffo-ris noftri aulicis fpoliauit, amp;nbsp;cùm res quafdam preciofi-oresinfpiciédi caufa accepiflet, fuperbè rctiiiuit,mcrca-loribusquivnaveniflènt, magnam mercium vim eri-puit,

AD MILITES.

Puit,cquosin OratorutniUorum confpcdn'produclos ^wro diflècari curauit: à qua indignitatc viudicanda, ^rnDiuum illuni antcccflbrem noftrum mors (qua: gt;nbsp;^teui fubfccuta cft)cxclufiiret,nos per Oratores noftros Poftulauimus,vt iniurias eas id temporis illatas', farcirc änderet,cui quidem poftulationi noftræ, nullum ani-i ^iiseiusjimuriæpertinaciïlîmus, reliquit omninó lo-1 ^m.Q^dilla,quxSereniffimo autcedforinoftro Hen-; dcoRegiperlitcras depacevtrinque retinenda promi-• ^crat?amp;contcmptapromiflï fide,non itamultöpoftca-

Pta Pcrnauia,alijfqucLiuonix arcibus in poteftatem fu-ïnircdadisviolauitJQ^quidcmfideivanitate, maio-^Ketiam eiuserga Sereniffimos prædcccUbrcs noftros Ptope omnes vfos elle perfpicimus, Neque enim oblcu-fieft plurium,qui ifta verè memoriae prodidcre confen-fio,amp;maiorumiftiusDucis Mofcouiæliteris,quæin ta-Mario Magni Ducatus noftri Lithuaniæ feruantur, Comprobari poteft,quam fxpè Magni Mofcorum Du-'esSereniflimisPoloni3cRcgibus,pacc fufeepta, ac im ïifiurandireligioncfancita, adtranquillitatis fiduciam ^ddu€l;is,amp;contra barbarosnominique Chriftiano in-feftos populos bella gerentibus, fidem impie fregcrint, Pafta omnia violaucrint,amp; redintegrato bello,vel à nc-Wariaprçdecefibres noftros contra Ethnicos defenfio-*•5,vel pulcherrimis pro Repub.Chriftiana coeptis reuo-ï^arint,amp; obfifterefuis iniurijs coëgerint. Quorum ma-jorüindiótisfadifq; inconftantia, fraudem amp;nbsp;infidias, Wcloanncs Bafilij filius, hoftis nofter,nonmodcgt;om-*'cniin fe admifit,vcrum etiam auxit, idque tum inaxi-^è egit,CLimlitcrismiflisadDiuumSigifmundum Au-Suftum Sereniffimum anteceftbrem noftrum,defecuri-^ateOratoribuspræftanda,quiadfe de pace concilian-^anutterêtur fcriptis,fubitö Polociam inuafit,occupa-

B 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitqj

E D I C T V M

uitq;,confîmiJi fraude erga nos vfiis, cum poftea quam nobis fiduciampacisattuJiflct, repentcLiuoniam ar-mis oppugnauit,amp; tarnen nos,Regnum noûrum Polonix, Magnum Lithuaniæ Ducatum àdefcnfioneeiiis ProuinciæexcJudcreinftituit. Quandoquidcm igitur fpesnulianos teuere ampliuspotcrt,ad meutern fidem-que meliorem MagnuniMofcorum Ducem fe vnquam recepturum efle, quinimo iniurias vetercs rcccntiorcf quenouisquotidicmagis magifque accumulct, ccrtx pacis fiduciam nullam afferat, omuia ad nos circumue-nieudum derogandumque cùm nomini tum ditioui-busnofiris fulcipiat,uos adhibitis atqueadeo confiim-ptisomnibus ftudijsnoftris,Quibusfidaatquc æqua in* ter nos pax conciliari,amp; ici fanguinique Chriftiano co* fulipoflct,cxplcto iam omni officio Regis Chriffiani, hancremamp;Dcopræpotenti,oculis hæc fuisiuftiffimis alpicienti,amp;légitima: vindicationi permitrendamiudi-camus.Quonomine remiffisillisinfidiofis induciarum litcris,bellumiuftum lcgitimumquc,Ioanni Bafilij fi-lio,Magno Mofcorum Duci denunciauimus:quo bello multiplicem nobis, cùm ab ipfo Magno Mofcorum Duce verbis litcrisquc, tum ab eius Legatis fa ft am con-tunicliam,allatafqucfubditisnoftris acerbiffimas mul-tisiamannisiniurias,amp;detrimcntaomnia, quxRegnu noftrum MagnufqueLithuaniæ Ducatus accepif,armis propulfareamp; vindicate in animo habcmus.Vtvcröpct-Ïpicuum fit omnibus,nos ad corum,qui Magno Mofcorum Duci parent, hominum Chriffianorum calamita-temautfauguiuisprofufioucm minimèferri, declara-musuosita armis noftris modcraturos effie , vt ne ijs (quanta maxima cura ac Audio caucri potcrit) quilqua violetur,qui nonautinprxfidijs, autacicfuo pcriculo propuguandas hoftis noftri partes fufceperit.Nam vtab

vno

AD MILITES.

}^o Magno Duce caufas omnes, quibus in arma hcèc '*^pellii-nur,profeólas effe intclligimus, ab vno nos ho-*‘orctn dignitatcmq; noftram oppugnari,ac Prouincias ('oftrasillius vnius libidineappeti ac fitiri perfpicimus: *fa in vno illo vindicare omnia. vnius refrenata audacia §rairandi4ncatrocitatc, inpoftcrum tranquillitate pu-t’Hcx pacique Chriftianx(fi fieri vlla ratione poflet)con-^ülcredefîdcranaus.Quæcùniitafint, fpe vel potius fi-. ^uciamagnafumus, amp;nbsp;Dcum Opt. Max. quödbellum §fauiflimis iuftiifimifque, atquc adeö perneceflarijs dc taafisiniuimus,nobis, exercitibus noltris, ac Rcipub. ''iiiuerfx,quamobtinemus, bené amp;nbsp;fcelicitcr fortuna-turumefle, amp;nbsp;Principes Chriftianos, adcoque omnes Iiomines,quiifl:a accipient, facile arbitraturos, nos ad Mlumhocpermagnumnontemerè neq; vllaprofim-^cndi fangiunem Chriftianum(cuiprodefle, confulerc, dauerefempcr ftuduimus)cupiditateferri, léd ad ea ho-ftilibus tot temporum per fummam atrocitarcm cru-’lelitatemque exercitis iniurijs impelli,noftra dignitate, ^ Regni noftri Magnique Lithuania:Ducatns,caeterarü-HueProuinciarum noftrarum ftatu, amp;nbsp;fiibditorum no-ftrorumfalutc,fortunis,vita,fanguinc, qucm hoftisillc ffuculcntilfimus ia nimm diu immaniter haufit, necef-farib cömmoucri,cöfilio iudicioq; omniu Regni noftri Magniq^LithuaniasDucatus ordinuduci, deniq^nosfi-lt;iaftabilcmq; tranquillitatcm, amp;nbsp;publica inter populos Chriftiani nominis pace concordiäq; fpcdare.Quæ qui-dê belli noftri caufe,quæq; animi conlilijq; noftri ratio, ttli dc militu noftrorü ftudijs, alacritate, forti tu dine, fide,nobis dubitationê nulla rcliquit:hortai4iur tame, vt animn ad res noftro dudu in hoftehunc noftru geredas niagnö fortêq;adfcrat,cxiftimêtq5amp; gloriç.amp;fœlicitatis funimâ in eo potiir.verfari,fi pro ta iufta honeftaq;caufa

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimicc-

E D I C T V M

dimicetur: fubditinoftri diuturnas grauefque iniurias hoftiJes, vela fc veJciuibus fuis adhuc perpeflas, hoe tempore pro more, virtute, rebufque geftis maiorum fuorum,amp; vindicandas amp;nbsp;in omne tempus fibi depel-lendasftatuantjextraneiprovicinorumfalute,fuam in difcrimen vocare.fortiflimcqucarmis contendere pul-cherrimum,neceflitudini quæ vicinoadvicinum eftcó-uenientiflimum,amp;delereproximipanetis incendium, fuxfuorumquefccuritati vtile exiftiment: om nes hbi tamiufto inbeJIofummafortium fadorum ftudia efle adhibenda iudicen t;quorum hoe maior laus atque glo-ria,qucmqucconfequetur, quó ingrauiorehoemaio-reque bello contra crudelcm vniuerfi propègeneris hu mani hoftem nobifcum verfabitur. Nos profedo cuiuf que militum noftroruni virtutem, fidem, opcram, co-natum in omni genere præclarç fadorum, ea beneuo-lentia,gratia,munificentiaprofequemur, vt neminem geftæ abs fe fortiter rei pœnitcat,omnes inteJJiganr,noi

cuiufque induftriae, fidei, fortitudinifua premia ornamentaque libentcr tribuifle. Suiri die duodecima luJij. Anno Domini, M. D.

LXXIX. Regniverö noftri

Anno Quarto.

EDICTVM RE-

GIVM DE SVPPLICA-

TIONIBVS OB CAP-

tam Polociam.

STEPHANVS DEI GRATIA

Rex PolomtefAdagmis Di^x Li-

NIVERSIS Óc fingulis,Rcucrcn-|difïïinis,Reuercndis, Magnifias, Gc-^nerofis, Regni noftii ConfiliariJs, Dignitarijs, officialibus, nobilibus, atque alijs ordinibus omnibus, fyn-^cere amp;fidclibus nobis diledis, grati-am noftram Regiam. Reuerendifli-•öi, Reuerendi, Magnifia, Gencrofi fyncerè amp;nbsp;fideles jjobisdiledi. Quod fuperioribus proximis omnium ^cipub.Ordinumcomitijsdecretufuit, vtbellumhoc

5Qno contra Magnum Mofcorum Dueem adminiftra-femus,curæ nobis pro Regio noftro munere, nofiroq; '■iRcmpub.ftudio effe fiuimus;amp; contraftis excreitibus *ioftris,comparatoque aliquo,partim contributionum Pccunijs,partim(quod contributionum pecuniæ mini-“’icfatisfaccrent)alijsrationibus belli apparatu,extrem a lunij die Vilna ad copias noftras recenfendas luftran-'lasqucSuirum difcefiimus.Qup quidem inloco,multa nosdiligensquedeliberatio tenuit, quorfumnospotifi fimmn cum excreitibus noftris in hoftem conferremus, quidquercdiflimè,amp;: quàm maxima cum vtilitate Rei-

C pub.

EDICTVM DE

pub.nobis ante omnia, bcllo aggrediendum effet. Rebas veto omnibus in accuratam confiderationem vo-catis,cx iudicio amp;nbsp;Scnatorum noftrorum , amp;nbsp;aliorum militarium virorum,qui nobis aderant, cam tandem in fententiam dcfcendimus, vtprimam noftrorum armo-rum vim,ad Polociam oppugnandam confcrri oporce-rcconcludcrcmus;quödquidem ca arx ceruicibus Magni Ducatusnoftri Lithuanix, atquc adcö ipfi ciuitati noftræ Vftncnfï,nuIIa alia firmiore munitione intcric-d:aimminerct,ex qua arce,nobis in alijs remotioribus Rcgnilocisoccupatis, oblata occafione fummamnon modö Lithuania:diripiendæ, fed Vilnæ etiamadorien-dx,facultatem hoftis habiturus viderctur. Faciendum prçterca neeeßano nobis vifum eft, vt cum bellum hoc, non modö rerum communis Reipub.recupcrandarum caufa,fcd hoftem quàm longiflimè remouendi, graui-ufque coëreendi gratia fufeeptumhabeamus, expediti-onibusnoftris, in hispotiflïmumregionibus,maxima anni parte,autfrigoribusgrauiflïmis, autimbribusaffi-duismilitixinfeftis,tumquoqueob vaftitatcm difficil-limis,propinquioremaliquamfcdcm amp;nbsp;quaft ofticina, quamipfa Vilna effet compararemus : ex qua quidem officina , quammaxime integrum recentemquemilitem,penicius in folum hoftile duccre, amp;nbsp;belli infini-mentaimpedimentaque, minore cum negocioadres cum celcritatefœlicitatequegcrcndas transterre pofTe-mus.Quantaenim cum difhcultateacdetrimento, Vilna illudtàéluri eflemus,breuihocitinerc, quocumex-ercitu noftro^grefti fumus, magna noftraeu molcflia cognouimus.Acceflîtamp;illud, quodhacarce, (qua hr-mioré maioremq^Mofeus nullam habet,expugnata, de alijs retinendis hoftem cö magis diffidcre, amp;nbsp;occupSdis niilitênoftrii fperarcdoccremus. Tantü veró abfuit,vt nos 1

1

SVPPLICATIONIBVS

, noscó detcrrerioportereiudicaremus, quodlocus iiïe abomniopere belliq; apparatu firmiffimus cflepcrhi-beretur, vthocpotius de principio nobis, recentibus militum noftroruin viribus animifq;, quàm ijs militia:

• diuturnirateaffliftis tcntanduin cxittimaucrimus.Cùm igiturnihil fadupotiusvtiliusque iudicatum cflet,nos factis abinuocatloneopisdiuinæ aufpicijs, Suiro pri-mùm illuftrcm Nicolaum Radiuiium Palatinum Vil-nenfcni,cuinaliquibus cquiruni peditumq; Lithuano-rumcopijs, amp;nbsp;certo Vngarorum numero, cùmGenc-rofo Gafparo Bekes,Polociam praernifimus , itinerum claudendorum caufa,nequid aMagnoMofcorum Duce præfidij accederct: quo etfi maioribus itineribus in magna ctiam via: difficultate perueniflet, tarnen cum iam antcnoftrasadhoftemliteras mififfemus , quibus bellum ei diligcnticum explicatione caufarum denun-ciauimus,biduo antequam noftrae illx copiæ ad Poloci-am acceflïfrcnt,equitum amp;peditum aliquidab hoftcin arcem immiflum fuit: adhibita verö à Palatino Vilnen-i fi,poftcaquam propinquo ad arcem loco confediirct,ea diligentia cft,vt póft nullius fubfidij hoftilis acceflio fa-

, ftafit.Noscumexercitunoftro, amp;:tormentisimpedi-mentifq; bellicis,infummaviarum iniquitate , quam pluuiarum aflidua magnitudo,amp;iftorum agrorum natura eff'ecit,minoribus itineribus fubfcquuti fu imusun-terea à copijs noftris,qua: prxceflerant,arces trcs,Cofia-na,Crafna,amp;Sithnapcrcxcurfioncm ccleriter occupa-tx amp;nbsp;incendio dcletx funt. Vndecima Augufti die,pro-xiinè Polociam cum copijs omnibus noftris mouimus, amp;propinquoad moenia loco caftra metati fumus, arce ciuitatemq^ trib’ locis obfidionc cinxim’,eadéqj dielo-cisomnib’munitionesfoflafq;ppi’hoftê agereiuffimus. Poftridie ciuitatem,nómediocriterfQflis,,amp; aggere, amp;

C a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propug-

EDICTVM DE propugnaculis, amp;nbsp;parietibus denfiflîmis, turn quoque præfidiofirmam,ca maxime de caufa , quod iJlo loco nos à propinquiore ad arcem acceflu prohiberct, incen-dimus,actotampaucishorisdeleuimus. Turn longius munitionibus noftris ad ipfas arcis portas promoris, omni conatu in arcem expugnandam incubuimus. 0-ftenderat vi fua præpotens Deus,in manu fua return gc-rendarumpoteftatemefle, amp;nbsp;aflïduaspluuiaspluribus diebusitaimmiferat, vt amp;operæ militum maiorem in modumimpedirentur,amp;oppugnandi ratio etiam atq; etiam retardaretunconftitit tarnen militi noftro in ma-ximis etiam incommodis fingularis animorum ad omnia obeunda tollerandaqueardor/ic vt in fumma plu-’ uiarum iniquitate,altiflïmoqueluto nihil prxtermitte-rent,qux ad oppugnandum pcrtincre polTcnt, hoftibus contra omnesnoftrosconatusacerrimis animis, amp;in-credibilitormentorumvi, ita dies noólesque propug-natibus,tanta peruicacia,amp; flammas à noftris illatas ex-tinguentibus,amp;vim omnem depellentibus , vt fetor-mentorum telorumque noftrorum iniurijs certatim offcrrcnt,amp;fuccumbentibusalijsalij confertim fucce-derent, oftenderentquc,Mofchos arcium defendenda-rum viatqueardore cæteris omnibus gentibusanteccl-Icrc.Relpexitverö tandem nos fua benignitateclemen-tiflïmusDeus,conccftïtque, vt qux prima nobispaulo ferenior dies vicefima nona Augufti illuxit, ea incendi-um amilite noftro arciillatum ftt,fumma cum conten-tioneatquedifcriminc,cumfc miles nofterin foflas di-mittere, amp;Polottamflumen fuperarc, dcniq; arduuni cliuumcuiimpofttumpropugnaculum erat fubirc, amp;nbsp;manibusmateriamigncmqueinterinfeftiflimacreber-rimaquchoftiumtelainferrenecefle haberet; quodin-cendium cum vehementius cxarftflèt,dc munitionis an-terioris

SVPPLICATIONIBVS, tenons aditum aliqucm patefeciffet, tenen militum noftrorum ardor non potuit, quin per ipfam flammam *trumperet,atquc hoftein feriret, à quo tarnen cœpto, • eum propugnatione hoftili, turn maxime flamma: vi re-ieftus eft,paruo cum noftrorum,nequc amplius vigin-ti feptem deßderatis,pluribus tarnen vulneratis, hofti-üRi veto ad ducentorum interitu. Dedcrat aliquam ho-ftis cadem die deditionis fignificationem,quam non fc-^iatnfuifleanimaduerfumfuit, cumnouisfemunitio-oibus,flammæ altitudinenoftris conipedum eripiente, ^iteurndare deincepscognitum effet. Nulla igitur cum *ntermilfioncoppugnationisvim omnem adhibenda, öullum hoftiquiefcendi,aut fe firmius muniendifpaci-tun concedendum iudicauimus, pofteroque dieignem ’n alias munitionis partes miles, in quo équités etiam frant,qui miflb equo in pedes defcendcrant,intulit:quo ^ùmiterum aliqua mûri pars dcletaeflet, amp;cliuumin ^uo propugnaculum antea igné abfumptum erat miles tcnuiiret,ac deinde ad latus hoftilium foflarum ac mu-nitionum ilia parte deleta tumultuario opère fadarum, folfas ac munitiones ducendo praefidiarios circumire fete coepiiret,atque fie in poteftate hoftis eflet, nos amp;nbsp;fan-guiniChriftianoparcendum, amp;operam dandam rati, vtarocquam maxime integra cum tormentorum alio-tümque belli inftrumentorum apparatu potiremur, Quæ hoftis ipfe ad extremum iniedo igné delete polTet, f^da omnibus vitx gratiapermifimus, vt qui nobis militate vellent(quorum quivelint magnus fane eftnume-tus)fortunasomnes fuas incolumes conferuarent, atqj ftipendianoftramcrcrent:quibus redeundi in Mofco-niam animus eflet,id nobis permittentibus, atque omnem fecuritatcmpracftantibusfaccrent. CyprianusAr-ehiepifcopus Vclicolucenfis Graeci ritus, à quo amp;nbsp;Polo-

C 3 cenfem

EDICTVM DE SVPPLICAT.

ccnfemEpifcopatum coniundim adminiftrari Mofcus voluit,amp; Palatini Bafilius luanouicz Mikolinski Tela . tovvski, Demetrius Michalovicz Sezerbati Obolinski Matthæus luanovicz Rzovvski,Iuan Hrehoroviz Sufin Petrus luanovicz Volinski, Lukian Tretiakovv Rakow filins feriba, qui partim præfuerc, partim in arce fucre, cumfe fpontededere,acgratix nollrx permittere nol-lent,captos in cuftodijs habemus,amp; areem iplam pisfi-dio noftro immifib iam obtinemus. In qua quidem arce,qui earn defcndiflcnt,amp; arma tulifl'cnt, vitra Icx luil-lia fuifle compertum cft. N oft ri cum ingreffi eflentpaf-fim magnum cadauerû infepultorum numerum repe-rerunt,tum tormentorum acpulucris tormentarijglo-borumquetantamvimdeprxhenderunt,quanta in avec aliqua Chriftiani orbis his rebus inftruóbffima pollet reperiri. Quos quidem rei geftæfuccenus,vt imprimis ad Deum præpotentem refcrimus, ita illi fumma animi pietate agimusgratias,acfync.amp;fidel.veftrashortamur, vt cafdem pro benegefta Rcpub.agant,fimuletiam có-preccntur,vt qux gerenda fupcrfunt, quxque in hoftem hune deinceps etiam fufcipiemus,itidem clcmcntidimc fortunate dignetur. Quodillum pro fuabenignitatc,amp; caufx qux hxc nobis arma induit bonitatc faduruffl confidimus.Nos quidem ad res pro communi Repub. gerendas, omne animi ftudium, curam, laborem, opc-xam,fanguinem,adeoquevitamnoftramcupidèfempet

prompteque afferemus. Datum exarcenoftraPo-locenfi,die vltima menfis Augufti, Anno Domini, M. D. LXXIX.Regni veto noftri Anno Quarto.

Stephanus Rexfab/crip.

E p i s T o-

EPISTOLA-QVA

ORDIN ES AD REGNI Comitia conuocantur.

STEPHANVS DEI GRATIA Rex Poloma.ARagnus Dux LR fh^iam^jÇ^a

AGNIFICE fynccredileâ:e,p0-^ fteaquam fuperiores proximas no-fjftras ad lyncer.veftram,amp; cçterosRe-^gni noftri Confiliarios de capta Po-^locia,alijfquerebus geftis literas dc-gt;difremus,fada maior ctiam hacr c-

^ünen. Capitaneus cu nonullis noftrorü militumTu-’'nvvlam,ad arcem in Dinæ ripa fitam excurriflet,amp; ho-fticonfpicienti opinionem attuliflet, copias vniucrfas Hoftras oppugnandi caufa accederc,præfidium omne ^oftili metu perculfum,fc per aucrfam portam ar cc, ac I’alatio arcis deiérto, fuga cripuerit, quo pado arce ca intégrépotiti fumus. Mifimus eodem temporeMagni-ficum Palatinum Podolienfem cum copijs Sokolam

oppugnatum areem quinque miliarium intcruallo Po-lociæ imminentem, amp;nbsp;magnum prxfidium ex ijs copijs tumhabcntcm,quac cum Polocix à nobis circumfefÉc fobfidio miflç effent exclufæà noftris ab acceffu, illo lo-co cöfedcrant. Quam quidem ad arcem cum noftri ca-ftris pofitis ac munitionibus aüis acceflïffcnt,eam ad Viidccimamhuiusmenfis diem globis candcntibus in* C 4 flamma-

E P Is T o LA

flammaruntjè quo tanta fubitoincendij vis cxtitit, vt dumhoftispcr ipfasflammas accminc pugnarct,atquc cruptionibus in noftros impetum faceret, noftri rem fortiflimè contra hoftcm gererent,arcé vninerfàm flam-macomplexa fit, plancq} delencrit. Hoftem igitur(qua dere maximas Dco præpotcnti gratias agimus) toto propeagroPolocenfî arcibus ac munitionibus omni-busexuimus, Suflaexcepta, quæquidemarxpropius Lithuania: fîta cum fit,Iongiufqne iam ab hoftis noftri ditioncabfît, exclufofubfidio aditufque Mofcoruin fpontcin poteftatcm noftram ventura vidctur, vt vis nulla adhibeatur. Omnibus rebus bene fœliciterque Dci benignirate confedis, etfi permagno continuandi nunc noftrum rcrum gerendarum curfii,amp;:penitus nulla cum intermiflionc in Idlum hoftile penetrandi ftudio fcrimurtamcn cum temporis iniuria,qua£ (vt his locis grauifiima amp;nbsp;iniquiflimaeft) exercitus noftros pJuri-mum aftîixerit,amp; equos in primis partim vehementer eneruauit,partimextinxit,tumquoque neruorum no-ftrorum renuitas,quorum in longius tempus nobis du-cenda ratio eft,id nos faccre non finant, curandum nobis exiftimauimus, vtrelidis quibus opus eft in locis, iuftispræfidijsnoftris,copijsquedilpofitis,quæamp;:irrup-tioneshoftilcs prohibeant,amp; milite iumentifque refe-dis hoftis ditiones per occafioncs fubinde inuadant, comitia omnium communis Rcipub. Ordinum habea-mushnquibus quomodo,quibulque neruis ac viribus inpofterum res bellica, amp;nbsp;ad fummam rcrum finemque optabilem producendafit,dcliberatioineatur, amp;quod in rem eritcommunem concludatur. Nequeenimfiea cuique quam efte dccet in patriam chariras eft deferenda proijciendaque hec foclicia ccepta funt,quç vt Ordinum omnium confenfio antcceflitjtaeam fxlicitas comita-ta

AD ORDINES CONVOC.

Ueft, 5lt; enenrus itidem fortuaad in poftcrum ctiam ïonfequuturi vidcutueNonenim dubitanter fperamus fifturüin Optimum Maxim unique Deum,vthislocis, ^uæhollisfirmiflima potentix/lux propugnacula ha-j’uitjiam cxpugnaris,adituquc adaliaomniapatcfafto, 'Hmagnahoftili trepidatione amp;nbsp;metu (qui quidem Magnum Mofeouiæ Dueem ctfi numcrofos ex omni gene-fehominum exercitus habeat, nufquam fe nobis offer-. ■■Cjaut obfelïïs fuis fubfidio elle finit) breui foeliciter eu ^ohofte debellari, amp;nbsp;res ad exitum optatum adduci Poffit .Deliberandum igitur erit,dandaque opera, vt re-tüm deinceps gerendarum ratio, vires arque nerui com ftent,autabijciendaomnisRcipub.’cura fucrit : quod Quidem no lira negligentia nunquam accidct.Hocvcró öcius indicéda nobis comitia eflè iudicauimus, ne quid temporis ijs habendis nobis cripiatur,quod agendo po-tius,quàm confulendo confumendum fit : cum potifll-nium fciamus,Magnum Mofeouiæ Ducem poft D. Ni-colaiFcftuminprimisfufcipercaliquid, amp;nbsp;bellafuaad.. niiniftrare folere. Vt igitur mature nobis Confiliorum noftrorum ratio conftet, amp;nbsp;quid nobis in longius tempus cxpclt;ftandum,agendumquefit,intelligamus,amp;ma-iorum confultationum cura vaciu tempeftiuc iterum in res gerendas incumbere poffimus, maturanda nobis generalia Comitia necelTariö elle iudicauimus , amp;nbsp;ea ’Itiidemad diem XXII. menfisNouembrisindicimus, vtVvarfouix habeantur.Etfi vero Senatores amp;nbsp;nobilitas Magni DucatusLithuaniæ à nobis diligentiflime pete-tcnt,vt in ipfa potius Lithuania hoc in belli a élu, locis-queinquibus bellum gcritur,quàmlonge ab exercitu noftro Comitia indiceremus,tarnen nobis à conftituti-one,qua de loco Generalis Conuentus fancitum cft,dif-tedendum non iudicauimus. Videmus verö Magni no-

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftri

E P I S T 0 L A

ftri DucâtiisLithuanixordines in iftis Comitijs Vvar-fouiæflagifaturos,vtâdurantchocMofcorum Magno Duce beJlo^alia Comitia indici ncceßc fit, ea in Lithuania haben polîinr.Cum verb earn contiouerfiam, qusc-de tribuspropèConiitijsfufcipi deiaZtari, magnainquc grauioribus confuJtationlbus perturbationem ac tar-ditatem affcrrefoJet,fubIatamcflcdeßderemus, conß-dcrandumcrif,quibus ca modis cum æquitate partium vtrarumque concordia com poni poißt.Qua quidem in renuihusiura minui aut vioJari,fed omnia ad pubJicam’ conlenßoncm referri cupimus.Éü prxtcrea opera nobis danda,maximè dum bellum his locis cum Magno Mot corumDucegerimus, vtexalijsReipub. parribus dili-gcntenifinium amp;concordiæcumfinitimus curam ha-beamus,pro qua quidem cura in Generalibus iftis Co-mitijsrefcrendumnobis crir,quomodoeorum, qui m finibus ver/antur,infolcntia amp;nbsp;pernitiofa quæuis audcn-di agcndique liccntiafde qua quotidians ad nos quxrc-læaffèruntur^coherccrijamp;iàmâioncaliquacumprælèn-tiorcanimaduerßoneconiunda refrenari poflït. Adhçc cum nobispro maritali cum Scrcniflima Principe con-iugenoftra chariftimaconiundionccius rationes cure cflcoportercintclligamus, vehementer cupimusderc-formationedotis.csterifque rebus ad cam pertinenti-bus,certi aliquid in iftis Comitésconftitui : quod quidc vtfiat,promaiorum noftrorura Scrcniflimorum Antc-ceflbrum noftrorum in Rcmpub.communem tot tem-porummeritis,Ordincsoperam daturos iudicauimus, vtpcrfpicipoflaterga totoptimorum Regum progeni-cm,gratorum animorum ftudia extitifle.Meminifleeti-am finccritatem veftramiudicamus, qua terrarum no-ftrarum Pruflîæiamdiu de iurium fuorum violarionc • quçrclæ exilian t, de quibus confiderandum ciTcdiligen-tius

AD ORDINES C 0 N V 0 C. ' ^Usiudicamus,quod iftiusmodi querelas Reipub; mt« 'linieprodefle, aliquando etiammaiori incommodo '^æepoffe perfpiciamus. Videndum igitur erit , vt in ^omitijs finis aliquisiftisqucrelisafferri poflit. Neque ^iiini terra illx contributioncni illi parem, qux proxi-iHisComitijs fcita fuit perfoluunt, amp;nbsp;deiudicijs peculû ’nbus contra Coaftitutioncs Regni fufeipiunt. Dein-^e quia iam ante fuperioribusComitijs de termino dc-^niendo, vitra quem verfus barbarorum ditiones hx-feditario iure conferri poflefliones poffint, coaftitu-^m cft. ld etiam vt iftis in Comitijs plané dcterminc-^r, atqueadexitumdeducatur, publicè referre cxidi-ßiauimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rd i. '

Si quid etiam fuerit,quod ad nos pertinerç videbitur, deeocum Ordinibus benigniter agemus. Videndum Veroinprimiseft,. vt quiinbello hoe tempore contra iiodcai verfantur,autin pofierum verfaturi funt, cum fortunas,v^lctudinem,fanguinem,vitamq}fuarn in dif-efimen pro Rcpub.Voccnt,intcrea corum ia iudicijs ratio habeatur-.quodnififiat,intantum abeft, vt fupple-mentaaoftraruai copiarum, exercitusquenouiànobis lcribi,amp; confici poflïnt,vt aec hic ipfe miles, qui etiam-Hnm fub figais cft, permanfurus ede videatur. Hoc ita-que çoafti tuto,hortamur finceritatem veftram, vt cog-nitahacnodra de Comitijs Generalibus conclufionc, Kobilitatum Conuentus minores ad diem X X. Ofto-bris Srzodenfem, Generalem veró Kolcnfcm ad diem tertiam Nouembris obeat. Quo nos Legatum noftrum miflurifumus, qui noftrarum confuitationum fum-nianiNobilitatiexponat. Opcram veró detfinceritas Veftra , vt Reipub. neceftitatis nobilitati diligenter explicet, amp;nbsp;cam ad ftudium crga communem pa-trix dignitatem vtilitatcniquc cxcitet : turn eurer,

D z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt

ET JS T OLA -ADquot; OR DINIS

vt ad conucntum Generalem prudentes amp;nbsp;modcrati animi conlïlijq; viri, plena cum tacnltatc,ad conclude-dum cum aliarum terrarumNuncijs,alijfqueOrdinibus mittantur.Ipla vero deinceps fynceritas veftra maturè ad conftitutum Generalibus Comitijsdiem Vvarfoui» nobis adfit.Neque enim ilium diem cximi rebus alijs 11-nemus,fed ftatim poftridie cius diei', in quam Comitia indicimus,quibus de rebus confultari oporterevidea-tur,Ordinibus more maiorum proponemus, neperne-ceffariaReipub.ncgotiaretardentur. His de rebus lyn-ceritatem veftram certiorem faccre voluimus, quas fibi pro officio fuo diligcnri cura: effe finat.Synceritatem ve-ftram rede valere cupimus. Datum Vvratiflauixn dieXXVI.menfisSep’tembris.Anno Domi-

' mM D. LXXIX.Regnivcrono-ftri anno L I I I. .

' iL'ElVM

RERVM POST

CAPTAM POL OC I-

AM CONTRA MOSCVM GE-■ ftarum narratio.

A PT A Polocia, amp;iamanteinvici-no arcibus tribus, Cofiana,Crafna,amp; Sitnadeletis, tresomnino arcesTu-roulia, Socolum amp;nbsp;Suflain Polocen-fi ditione hoftiles fupcrerant, quas hofti relinquere,ncque ex belli fufce-pti confilio,ncque dignitate fua, ne-lt;lue rei abs fe geftx fortuna Rex effe iudicauit. Turoulia Quatuor fupra Polociam arcem miliaribus, ad Dhunam flmnen,quo loco illud Turoulia aninis illabirur,fita eft,. fie vt duorum amnium confluxu maxima parte com-prxhendatur,quaqucincontinentempatet, inter vtri-'fiqueprætcrlabëtisfluuij ripas,lacum tranfucrfum,tan-9uam obicem,obiedum habeat. Quod inter Polocen-fiem arcem,atquc intcrVlam, Vitepfcium,aliafque arces ^ ciuitates, altius in Dhunx ripis fitas, qux femper in poteftate Regum Polonix retentxfunt, media Turou-Haintereflet, facileàRegijscaftrisadPolociam pofitis, commcatum exclufit,qui commode ex locis fuperiori-fiuspotcrat importari:quxres non mediocriter in ex-ercitu annonx caritatem atque adeb inopiam auxerat. Qua de caufa, circuml'efla pri mum Polocia, Francifeus Zucus à Nicolao Radiuilo Palatino Vilncnli, tentandx certiscumcopijsperceleritatem rei caufa ad arcem Tu-louliammilTus eft: Verum quodamp;prxfidiofirmo,amp; dc-

fenfio-

RERVM CAPTA PÖLÖCIA

fendoni diligenter intente loens teneretufjÄ' panes nit-noraquebelli tormentaZneus feenm traxerat, effici ex /ententia nihil potuit. Socolani ab areePolocenfl quinque miliaribus ea via diftanrem, qux Septentrioncin verfus rediffiniaPlefconiam ducir,duorum itidem con-enrrentium duminnm , Dryflæ amp;nbsp;Niieix, complcxus continet.eain arceprætervetus præiîdiiim, quod tucn-diPolociani adituscaufafirmuni feinper incrat,Theodorus BahlijF.Seremetus, amp;Boriirus Bafilij F. Sein us, Andreas Palecius, Michaël Gcorgij F.Lycus, Bahlius CriuoborhusPalatini,clari cum propinquitate Mofco-uiæDucis?'ii,tum rebusantea gchis omnes copiaruni Præfedi, cum Magno Molcouiticx nobilitatis ac feJo-perariorum numéro confedcrant,pofteaquam feabad-ituPolocenffs arcis,primum à Palatino Vilnenh obfef Ïîsitineribus,mox ipü obhdionc Regia exchifos e/fein-telligerent: aceeherat hue etiam GeorgiusBullahacus cum duobus miflibus fclopetariorum, partim Dunen-fium,partim Vohcnhum,quiad Dhuna;amp; Volhiæfon'-tium paludcs ob perpétuas cum Tartaris dimicationes, caeteris bellt vfu ac iaculandi peritia facile præhant. Quod hi omnesmagno dherimine noRforum expro-pinquocaftrisimminerent, dum oppugnatur Polocia, Tithuanicae quxdam copiæ primùm Joanne Volimin-fcio,deindcChriftophoro Radiuilo, qui in Lithuania ■Regi a poculis eft,dimicandi hudioSocolam excurrunt: Jèd quod hollis arce 3c munitionibus propè areem cx-truólis,aut propinquo tormentis fuis Ipacio in tuto lê tencret,velitationibus tantum, nonnullis vtrinque de-/ïderatis,rcsgclla dl. Vtramque areem Rexoccupata Polocia iuftis copijs oppugnandam ratus, Nicolauni Mielecium Podolix Palarinum,cum equitatu Polonico ftipendia merëte,cuniq5 pcditatu Polonoru, ac Germa-norutn

GESTARVM NARRATIO ’'OrunicohortibusSocolammouere, Vngarorum copias Turouliamacccdcreiubet.-ipfequod nee ex re ncc 'iignitatefnafadurus videretur , lï ad arciiim iftarum ®Ppugnationes dcfcendcrct, motis trans Polociam ca-^ds, ijfquefêcunduni flumenDhnnammetatis(quod Pdftinnm caftrorumlocum,obfidioni quidem oppor-^Unum cùm ad cingendum maxima ex parte arcem, ^üinadprompta munitionibus omnibus , ex quibus {^ilesoppugnabat, auxiliaafFercndum , affidui imbres ante iniquiflimurn, amp;valdèquàm cœnoiùm cfFe-^erant)adPoiociampermanct, curatquequod adareê Poloccnfem,qua munitiones aut flamma conflagrarat, auttormentis verberatx vitium fecerant, inftauran-dum pcrtineret;fimul etiam arci Palatinum praefici t Ni-^olaum Dorohoftaifcium , in quem iam ante, Regno Primum inito,non inaniomineiusnomenqueeiusMa-giftratuscontulerat: hunc ipfe in pofleffionem mittir, ptxfidium iuftum imponit, amp;nbsp;quibus circumlocis mi-i^sfinibusmendis redè collocetur conftituit : rempli ttiaiu,quodmonumentum diuinx ad vidoriam opis ^flet,a:dificationcm decernit. Interca dum qux opus c-fïntadSocolxamp; Turouliæoppugnationcmexpcdiun-tür,amp; miles vafa colligit,vifum eft Palatino Vilnenfi, de Turoulia Icuioribuscopijscxperiri, amp;nbsp;quidhoftibus in tecenti confternationc fiducix eflet tentarc:mittitur cu aliquonumero equitu expeditiorü armaturæ leuioris, quos Cofacos nominant, Conftantinus Lucomfcius Vlenfis prxfeci:us,quem Toroulienfes praefidiarij con-fpicati, cùm pauor maiorem quàm pro numero rnili-tum fpeciem copiarum obieciflet, exercitum vni-üerfum adeffe rati , per auerfam portam fe propere onmes eijciunt, ac fuga euadunt Palatinis fuis de-fertis, qui cùm arcem flbi non delcrendam putarent,

D 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac

RERVM CAPTA POLOCTA

ac foliincapcrmanercnf, adquarfani Septembris diein cum arce amp;nbsp;belli apparatu ac commeatu omni Regiain in poteftatem peruenernnt. Ara ira ocenpate miies iJle, qui coeperat,prxiïdio reJinquitur; is dum inter iigncas munitiones acdomosfæda ædificaras indiJigenter igne habet,tormentifque maioribus gratulationis amp;nbsp;Ixticiæ caufaiacuJatur,temereincendio caufam pra:bnit;quod fiiblatumpaiicispoftdiebus, quàmcaptacflet, areem dcleuit,vt non minore ederitate, quam occupaucrat, Turouliam miles amiferit.-quod quidem hociniquiore animo à Rege acceptum eft^quo prciïdiohoftiJiSnfl'ani criant turn obtinenti, Turonlianoftræ poteftatisfada, i omnemfubßdijaditum amp;nbsp;commeat’ accipiendi Ipcm, J cctriuscripcrepotnilTet.Interearcrum Pahtinus Podo-JiæSocolam(à qua Dunen fes cohortes fama aduentan-tis exercituspermoti coittra imperium Prsefeóforum^vt cftgcnusilludmilirumleucamp;infolens difeiplinæ, iani arttein Mofcouiam redierant) cü copijsprogreditur, amp;nbsp;Dr^'llàm flumenimbribusproximis admodum redun-dans,pontefubitario opcreehedo^ tranfmittit, holle quodfaccreinprocliui eraf,nihil repugnante, quiinad-uerfa ripa ociolè tantum inequitans, inani metus faciendi lïudio,clarèvtcxaudiri anoftris facile poirent,fub-irideïnterfefcifeifabantur,adcircnt apud fcAftracano-rum,adciregt;ntCafanorum copiæ, quas alteradelTcmag- nbsp;nbsp;nbsp;;

naitidem vocerdpondebat. Flumine fuperato Palati- fff nus nulla cum mora propius hoftcm mouct.Quà accef-feratintervtruniqueflumen,nonitamagno abarcein- 1 teruaMolylu'a eft, in qua maximam equitatus partent )( ; tenderciubct,pcditatuiintpcrat,vtmunitioncs, inqui-bus vcffarattur,(5ctórmcnta.'dirigerenf, folTa arqueag-gerefubitö c/Kciant:' quas Poloni fccunduniNiflant, Cermani iuxta Dridant ita ad areem perducunt, vt cùnt ^t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuAo

G E s T A R V M N, A R R: A T I o.

Mo iam ab ea fpacio abcfl'ent,tranfucrfç abNiffia Dryt *3ni,itidcniqneabDiyfla Niffiam vcrlus promoueren-^r, atqueopera vtriulq; nationis committerentur: vU 'faNifliam amnemininorem,qua ptoniptum hofti cf-^gium pateb'at,Ioannes Zbarafius Palatinus Braflaui-^rtfis confiftere amp;nbsp;curare iubctur. Mun itionibus perfe-^gt;s,actormcntis,vt vifum erat,collocatis, cùm jam tu quot;ivefperum dies vergeter, qui tormcnta adminißrant, Pcriclitari rem globis candcntibusinftitnunt, tribus ta-^üni in hottiles ditiones pcrlatis,cùm alij alijs locis peri-^ulumincendij aflvrrcnt,amp;îjs réâinguendis hoflis deti-*'eretur,tcrtiusquot;co loco, quo nafeens primum fumus, *'ioxflammaab hodcnon’facilèpotuitdcpræhendi, vi-*^fscepit:ab hocincendiumortum/cum magnam ho-ftilium munitionum pattern fubito complcxum eflet, ^ofti fuminam defenfionis defperationem attulit.Qup tircavt pcrditistrepidtóque.rcbasgt;Ó£flammafciamlon-giuslatiufquetundentCj.parsmagnahofliumglobotc-ôierè fado,porta,qux meridiem vérins ad'NiflIam vnà Patebat,confcrtim etunipunt, quibus ex proximis mu-’ ’’itionibus Poloni impigrè occurrunt, amp;nbsp;obiiflunt: perducitur codem propere figno lublatoGermanorum iciopetahotumrobots,fiehoflisin arccni flammamq;

' teijcitur,qucm dumnoftrimagnavi premunt, fe arqué figna porta: aréique inferunt: dabat mox hoflis intra ar-, rem defperatis rebus magnascùm armis turn verbis de-1 dendi fignificariones,quas cùm miles Germaniens Rufi fiexlingux neCcicns.prxtercaPolocenfis prxfidij crude-litatc,qua immanißima in captiuos omnes ac pothfi-ttnim Germanos fuerant,irritati,minime aceiperer, cac-' demqucaecerrime ririfeerêt, ilfc defperata falute totis i Viribus contra dimicat’qnxquefupra portam cuflodis crant,cätaradam è turri porta: imminentem in irrum-

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pentes

RERVM- CAPTA POLOÇIA

pentesdcijciunt, fie noftros rcceptu alias, alios aditu lubfidioqne Cxcludnnt.-atrox indevtrinquepugnä fiiit, sequata vtrorumq; deiperationc ob ineendij vim, quod vndiqncfecircunifudcrat, acplnribuslocis dimicantes inter le pari intérim vieil ac vincentis extinguebat. Ad dexteram arcis partent per nmnitiones oftium fuit, ad quodquinoftrorurn errando pcrlati funt,intcgri euafe-rc.Intcrea foris milites ,quanta vi maxima poflunt cata-radam moliuntur,atque opère magno perfringunt,pa-tefada via,quinoftrorunifupcrerant,faucijpropè om-nesatqueambufti,pariter cum hofte erumpunt, inférant fcintegri alij prædæ exipfaflammarapiendæcaufa. Pars magna holiiumjaut in raunitiones, aut ftationes Gecmanorum incidit.qni omnes periram railitarem amp;nbsp;linguæignorantiam interfefti funt: inhis Boriflus Acinus, Andréas Palecius, Michaël Lycus, Bafilius Criuo--borfeius Palatini ceciderc. Qui b us iu Polonorum pote-ftatem peruenire contigit,plerique omnes, cùm qui all-quo autmuncre aut numéro fuiflent, pro fe quifque nomen ederet fuum , facile apud linguae intelligentes fcruati funt,ac captiui habentur:quorum in numéro Se-remetus cft,vt return geftarum fama,ita amp;nbsp;corporis fpe-cie vultuquc amp;nbsp;animi fermonifque cuitu cæteris præ-ftantior,amp; Mefoiadus Dunenfium aliquot cohortium Pextedus, qui poft militum etiam fuorum difecifum, cum cæteris præfîdiarijs in arec petmanferat.arx ipfa, eu iam incendio occurrinonpofîet,conflagrauit.Hoftium ad quatuor milliacæfa,quos ex Icdiffimo , amp;nbsp;quidem prætoriano milite Magnl Ducis fuifle, ctfî ex captiuis cognitum cft,tamcn etiam exipfacorporumftratorum forma amp;proccritate,animifque perditis in rebus adhi-bitis,tum prædx ratione potuit intclligi:in qua quidem prædamaioramp;pecunix, amp;vcftis preciofæ, Ôcâliorum orna-

GESTARVM NARRATIO.

Ornamentorum numerus fuit, qu4m vtgregarij militis fuiffe videri polTct.captiuorum ca multitudo eft, vt amp;nbsp;penes praefedos copiarum permulti fint,amp; Polonorum Oiilitum props fine nullt,qui in poteftate non Anglos sHj,alij pl lires habeant.Suflx oppugnationem fulcipere, 9nam difficilem amp;nbsp;ipaciofi lacus,amp; palufhia circum Io-^dcAutumniipfiustempeftasreddituraerant, teme-^eque militem iam ante maximis incommodis aftedu ■louis periculisobijcere,Regi vifum non eft, cum potit finiùm arcemeam pcnitius Lithuaniam verfus fit am, ab omni fuorum fubfidio,amp; commeatus confequen-lt;li,poteftarccxclufam(vtvis nulla adbibcretur) fponte ■ledituram feie non dubitanter cxiftimaret. Itaque prx-fidia tantum militum ftipendiariorum circurriquaque inftatuis difponit,qu« Mofcos ab a di tu ad Suflanos ar-terent.Nequcfcfellitea Regem cxiftimatio'Nam amp;ipfc MolcouixDux,diffidensSuflam amifla Polocia rctincri poire,fexta primùm,tum itcrum décima feptima Sep-tembris die mandata ad Petrum Theodori EColiccum, Palatinum Suflcnfem,acprxfidiariosomncs dederat, vt Rmpliimaginibusamp;libris,omniquc apparatu facroin terra defoflis,autquacunque alia cura adhibita, ne in hoftium poteftatem peruenirent, areem* ineen deren t, bellica tormenta ac puluerem tormenrorum omnem igne dclerent ; tum operam , qua cuadere poflent, diligenter datent, ac faluti fux confulercnt. Hxc mandata cùm (quo certius perferrentur) per plures nuncios Sufam mififlet, nonnulli corum in ateem perueniunt, vnusà Regio milite interceptus , ad Pa-latinum Podolix cum litcris perducitur. Sub idip-fmn tempus Palatinus Poloccnfis dat Sufta literas, quibus fignificat, Tc Polocix cum parite exercitus, à Rege ijs cum mandaiis reUdum, vt quiequid ea in pro-

£ 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urn ei a

.»^ RFRVM CAPTA PÓLO CTA .

uincia hoftile fupereflet, modis omnibus follcrccon-'

- tenderer : Regem fumma placabilitate amp;nbsp;clementie* Pfincipem,quam fuxvoluntatis fignificationem dediC fct,cùm primumMagnoMoicouiæ Duci belJum indi-ceret,ea in voluntate etiamnum pcrmancre.coium,qui Magno Duciparerent^hominuin Chriftianorum cædê amp;nbsp;fanguinispi:ofufionem'haudquaquacxpctcre,quin-irtióil'Iiparcituin.acconfultum veile, acceptas iuiurias in autore ipfo Magno ipforum Duce vindicandas ftatu-cre,nili verb elfent,qui iltas iniurias fuo difcrimine pro-pugnare vellcntiquod vt illinc fufcipiant,ilJorum maxime refevrc;hortari fc , arce fponte lu a potius abfcede-rcnt,impctrabilivcniaamp;:falute, quam vim atqucop-pugnationera experirentur. Palatinus Podolix Mofd literis ad Suflanos led:iS,mittit fubitö ad Palatinum Sul^ fenfemacprxßdiarios,qui dedi arcem poftnlarent: illi falutem,amp;rerum, qux cuiüfque eflent auferendarum poteftatem, atqueinMofcouiam tutófcreferendicon-eeflïonem padi,afccm cum omni bellico apparatu cÓ-meatuque Palatiho_Polocenfi,militibusque à Palatino Podolixmiffis,fexta die Oftobris dedunt. lam ante Philo KmitaCapitaneusOrfànenfis, cuialiquotturmx j cquitum,amp;peditumftipcndiariorum cohortes, erant in earn rem allagnatx.coada non medioeri finitimis in Jocisexnobilitate alijfque in colis militum manu , ih' Mofci ditionesexcurrit, magnamque omnia populan-do vaftitatem affert,adduomilliapagorumincendit,amp; Smolenfcix fuburbijs ambuftis, magnum ex eoagro hominum,magnum pecudum numerum agir, fuoique nitllo detrimento accepto intra fines rcducit.Idem nón multó poft Conftantinus Oftrogix Dux,cum Michaële Vifniouecio Caftcllano Braflauienfe, 3c filio lanufio Borifthencmtranlgrcftusfacit, expediriflimas quafque ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tarra-

G E s T A R V M NA R R A T I O Tàrtarorunialiorumqueturmas præmittit,has longéquot; Uteqiicpopufarijamp;tcrroremvaftitatemquc in hoftico tlrcumfcrrc lubcqipfe cum reliquis copiés Czernihoui-am progrcditur.cartrirquead arccnimetatis, oppugna-boncm lùfcipit, ipfaqueciuitatcincendio deleta, vim omnem arci expugnandx adhibet: fed quod ca prxßdio firtno, cui nihil ad omnem propugnandi apparatum lt;fceiï'ct,tcncrctur,accrrimeque locuni Mofci defendc-tenqincaftrispauex peditum cohortes effent, afflid® maximistcmpeftatuininiurijSjinifla obfidionc, vicina circumloca oniniadiripit, totaque Siuenenfi ditionc Vaftata,acpopulationibusadStarodLibâm, Radohofti-atnaePodezepouiamvfque per leuiorcs cquitum tur-masfadis, prædaingenti ada difceffit. Simili fuccelfu Mcciflauienfispr®fedus laroflauam oppidum pagofq; lt;luàm plurimos cuertit. Rex pofteaquam dierum quin-^üaginta fpacio,Scx arcibus captis,ad quasSuffa non ita multo poflSeptima acceflïr, prouinciam omnem Po-loccnfcmmiraagrorumfcrtilitatc, magna fluminum opportunitate prxditam, ódauo decimo poft anno, ^quam eflet ab hofte occupata,bcllo Rcipub. recuperaf-fet,Polociamprxlïdijs,finescopijsfirmafïet, dccimafe-ptimaSeptembrisdicillo dclocodifccdit: Vehementi quidem ftudio ferebatur, vt coeptum fœlicitatis curfum Vrgerctjtk cum magna hoftcslocis omnibus confterna-tioingenfquepauor tcneret,longiusarma fua in hofti-Ics ditioncs proferrct : fedcùm amp;nbsp;præteriti temporisin-iurix,(quibus miles admodum afflidus , equorum ingens numerus enedus fucrat ) amp;nbsp;graniores Autumni tempcftates,indicsingrauefcentcs, iftivoluntati amp;nbsp;ftudio plane repugnarent,omni cura incomitia omnium Rcipub ordinum habcndaincumbit:cumqueiam ante ex caftris de ca deliberatione literas ad Regni Scriatores

E 3 ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedif-

• ,' RERVM CAPTA POLOCrA dcdiflct,rcdiens in Lithuaniamj ca ad dicm vigcffmai» fccundamNouembris Varfauix habitum iri edicit, in quibusconfiliadcbello diutius adminiftrando iiifópi-antur^Dum VilnaRexadcomitiaproficifcitur, èMof-couiapcf nnncium Mofcienm Jitcræaffenratnr^ à duo-bus Legahs Nouogrodiæ Duce loanne Theodori F. Alfciflauienfi,amp; Mikita Georgij ERomanouicioSacha-rino,adNicolaumRadiiiiIum Palatinum VilncnfcmÓs Euftachium Volouicium Cartel] an uni Trocenfeni, PJefeouiae die trigefîma odaua Septem brisferiptæ, hoc ©mnindargunrento: Cùm ortenlx duorum fiimmo- ' mm Principum co progrefix fînt,vt arma vterque fom-pferic, quibus Polonix Rex Polociam expognarit, Magnus Mofeouiæ Dux vindicate viciflim id fa du ni in animo habucrit.fccum rcliqua nobiliratc Mofcoiütica ad Principis fui pedes le abiccifle, obfecraflcque,vt fangui-ni Chriftiano confuitum arque parcitum vellet. Irtrs-prceibusPrineipem fuum reliquiflelocum-, amp;nbsp;belli cx-peditionemrepreflî/ïè, nunemutuo ftudio,'ipfis arque ali;s Regis Polonlæ ConfiJiariJs,apud Regem fuum eJa-borandum efle , vt ad fimilcm voluntatem amp;nbsp;fiftendi «urfus fui beJlici,amp;pacis cum Magno MofeouiæDucc lotis omnibus,tarn Regni Poloniæ,quam Magni Duca-tusLithuaniæ,atquc etiam Liuonix caufa fufeipiend» adducantjnprimis veto ab co impetrent, vtin Regiain fuam ie referaf,ac copies fuis omnibus tam in Lithuania quàm Liuonixfinibusimpcrct, fe ab omni inMofcos maleficio atqueiniuriis abftineant. Hæccadem Magmi ruumDueem diligenterfadurum, rediturum adfedes fuas,fuosqueaviatqueiniuria,cohibiturum. Intcrea temporis dandam vtrinque operam, vt Principes minis inter feOratoribus rem vtiJem amp;nbsp;pcrncceifariam pacem acconcordiamfufcipiant. In extremo literarum excu-fanr.

GESTARVM NARRATIO fant,cur BafihusLopatinfcms, quem Rex ad Magnum Mofcouiæ Dueem ante expeditionem fuam cumliteris inifcrat, quibus fc bellum illifadurum iuftumlegiti-niumque denunciabat, adhucin Mofcouiadetineatur, promittuntquc,lt;ïmul vt Principum fe vterqueadfedes fiiasretulerit, fe operamdaturos, vt cummandatis fui Principis de pace concilianda ad Regem ocyus remit-tatur.Sub idem tempus Philo Kmitha Orfacenfls præ-fcólus ad Regem literas mittit,quas à Palatino Smolcn-fcianoacccpcrat,ijsPhilonem Palatinus certiorem fa-cit,feaMagnofuo Duce mandata accepiÏTe, ne quam Rcgijs finibusatqueditionibusvim aut iniuriam adfe-ïat.Monerc igitur/vt mutua etiam Philo prxflct, neque pcrmittat,vt fui fines tranfgreïfi, hoftilc aliquid in Magni Duels Mofcouiæ ditionibus commit-taut. Allatisledifqj vtrifq; literisRex om-

nememsdelibcrationcmadCo-mitiarefcrendam efleiu-dicauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

. nbsp;nbsp;' L ; LECTOt

L E C T o R I s.

^^ ^a^^ ^e A4agf7ürMff7AloJcoM£

mam^fjer^pfis^de/i-er excerpta. Fai^u/ü/dida Ç^ ^e/czo 'v^de cod^ ^éfdpr^mordia, de Pruß ^uepof^^l^uf, eo fengt;-dunf ow^mo, 'Uf no^^eu fuum hße colorz^uz nbsp;nbsp;, d^ofchus augußuT^ reddam:turn 'uero 'uf /^ue- nbsp;nbsp;1 dam c^uajllurü/m^f-ex/u ^ m ha^ ^u£ ad mare nbsp;nbsp;I PaPh/cumßafuu/- Proulncla^,cum alz/^uado admaloresßos, ^ul duuquam famem rerun} Karurafuereperrmuerd\ a^J^ 'vdofuadame-ro filf/ ad/erd^af. ^üo^um 'venra dam poffel ^/t^u^f^f/heuhoc/pfieu mu/ms al^s comune ß.cum^ aaao demum ChrßpSS.redg/onefn Chr^anam cum Idems, adßmddudmemfe--rè Gracoru e^dP, Ruß acce/^ermt. Minuut hac amice ledlor hm confide, ç^ 'va/e. Co land f'^horum /fJduum Ahrfy fß die ^ßine-d/j I^?rm. ^nno drécu^^eratafilufe / y do.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MAGNI

MAGNI MÔSCO

V1AE DVCIS GENEALOGIAE,

BREVIS EPITOME, EX IPSORVM, manufcriptis annalibus cxcerpta.

^lt;,^ MNIBVS HOC GENTIBVS ' femper fere in vfu fuit, vtdum origi-nis fux incunabula répétèrent, ea ad aurores eos, qui maxima inter homi-mines autoritäre floruerunt, quique humanum genus fingulari aliquo be-neficio affecerunt,referrent. Illud vc-■^odefidcriuni ornandi fuiapud plerofq; in tantum ex-creuit, vt return verarum cognitionc dcftituti,ad fabulas amp;nbsp;figmentalcfcconuertcrint. Teftantur id multaru gentium diuerfis temporibus confcripti annales. Sic Graeci vel ai/ rox9cv*ï, vel à Dijs fc prognatos gloriabatur. RomaniconditorisfuiparentemMartern elfe, dicunt. Prædarè i taque T.Liuius Patauinus, Quæ ante cÓditam condendâmue vrbem, inquit,poëticis magis decora fa-bulis, quàm in corruptis return geftarum monumentis traduntur, canccaffirmare, nee rcfellcre in animo eft: datur hxc veniaantiquitati, vt mifcendo Humanadiui-nis,primordia vrbium auguftiora faciat. Cùm enim an-liquitasipfa ad nobilitatem generis plurimummomëti habere credatur, de ca inter priuatos etiam homines o-ninibusfxculisccrtatumcft.IdcoRomani eines generis fui elaritatem demouftrare volcntcs,maiorum fuorum infignia in patictibus longa ferie depida habebant: qui-

F bus

GENEALOGIA tusclati, nonraroeos, qui propria virtu te ad honoris aliquod faftigiu cutch crant, arroganter præ fcconteih-nebant. Sic Poctae heroum fuoruni origin cm, fi iguo-raretur,au t obfcurior cflet,plerunq; ad Deos ipfos retu-lerunt.Itahocnoûro temporeg/tdcaliispcrmuiris tacc-am, Turcarum Imperator magna arrogätia ex Troiano fanguine iele propagatum iaólitat.Huncmagnus quoq; MofcouixDuximitatus, generis fui primordia ad Romanos, Auguftum nempe Cxiarem refèrt,eam videlicet ob cauiam,vt amp;nbsp;fibi, Óc maioribusfuis plurimum fplcn-doris, amp;nbsp;dignitaris accedat. Quamuisitaquenemoßt, quinonifta tanquam tabulofarideat: breuibustarnen commemorare liber, quidhacdereinannalib. fuisferi-ptumhabeant.

Auguilo(fit fides penes legente) aliquotfuêrc vel Fratres, vel agnati, qui prouineiis, quibuida prxfedi fucre. • Ex hifce Prulfus ad mare Balrhicum, Óc Viftulam fluuiu edebrem confedit, Prufliæque nomen dedit. Hu ius ne-potes ab ipfo quarto gradu diftantes fuêrc Rureck,Sina-us,amp;Truuor,quiiifdcmin locishabitarunt. Cumira-X3ue,tum temporisRutheni, fiiicMofchi, abfqueimpe-rio, (paciofos ad Sep ten tri on cm campox occuparent, fuafu Goftomiflij,ciuis Nouogrodenfisprimarii,fratres hi,annoàmundo condito 6370. lecundum fupputa-tionem Grxcorum, qui fuit a Chrifto nato D. LX 11 ad imperium accerfiti funt. Hi adiunctofibilóbrinoOlc-cho, regiones illasvaftas inter fepartiti, hominesfèra-rum morc,habitantcs, ad aliquem humanitatis cultum traducere conati funt.

Sinao amp;Truuoro abfq; liberis mortuis, Rureck fuc-ceffit, amp;filium, Igor nomine,pollfereliquit;quicum perætatem imperio nondum eiletmarurus, Olcchunr fobrinum tutorem habuit. Hic ex Olha, ciuisPlefco-uienhs

MAGNI MOSCOVIÆ DVCIS.

iiienns filia, quae tandem, marito ab hoftibus cæfo / Gonftantinopolim profeda, facro Baptifmatislauacro ablura,amp; Helena dida eft, filium Stoflaum fufeepit, qui multacumvicinisbclla geflit. Tandem verb abhoftc cafuseft, quiexcraneoipfiuspoculum, cuihaec verba aurcis literis inferipta fuere : DVM ALIENA SE-QVITVR, PERDIT SVA, fiericurauit. Films teliquitTcropolchum, Olegam amp;nbsp;Vvlodimirum. Hie fratribus à fele extindis,totadeincepsRuftia, vel Rofle-ia,vti Mofchi profcrunt, potitus eft. Is tandem religio-nis Ethniex, amp;nbsp;multitudmisDeorum pertxfus, ad reli-gionem Chriftianamanimum adiecit, amp;nbsp;regumCon-ftantinopolitanorum , Bafilij amp;nbsp;Conftantini, forore matrimonio fibimda,cumtotagentefua,annoChri-fti DCCCC. LXXX VIII. faiutariBaptifmatisfonte tindus,Chriftianam religionem,cum GrxcxEcckfix ritibusfeu ceremoniis, fulccpit, nomineque mutato, Bafilins diduseft.

Narrat tarnen Zonaras à Baftlio Rege ConftantU iiopolitano,ante Vvlodimiri tempora, Ruftis Epifco-pummiftum elle, cuius opera ad rcligionem Chriftia-namaddudi fint.Addit,nonpotuiirepcrmoueri,ni mi-raculumccrncrent : Epifcopumitaquç,poftquamprc-ces aliquot rccitaffetjEuangeliorum coclicemin ignem proiecilFe, eumque illæfum permanfifte, Hoe miraculo addudos, vt Chrifti dogmata pro veris haberent,iifquc fcaddiccrent.

Filij Vvlodimiri fuêre, Vvifeßauus, Ifoflauus,Sua-topolcus, Boriflus,Glcbus,Stoflanus, Vvfzeuolodus, Staniflaus,Sudiflaus,Podius,quiantepubcrtatemobiit. Inter rcliqros tota Ruflia à patredi ui fa eft, quiditio-nibusfuisnon contend, dum alijaliosinuadcrent, mu-tuispleriquc vulueribus conciderunt. Boriftus ócGlc-

F 2 bus

GENEALOGTA

bus ob fanditatis opinionem in diuoriim numerum rclati funt, quorum ferix nuricquotannis pridielduu Nouembris,magna fcftiuitate celebrantur.

laroflaus tandem folusprincipatum obtinuit, fi-liofq; Vvlodimirum, Ifoflauum, Vvcccflauum,amp; Vvi-zeuolodum reliqnir.

Huius pofterioris films Vvlodimirus Kyouie ad Bo-rifthencm,vrbe auita, confedit, amp;nbsp;poft varias concerta-tiones cum agnatis,cùm omnes prouincias fibi vieißim fubiccifletj/xotoAicixof diftus eft. Hic,libet enim ea referte, qux ipforum habent manuferipti annales, regiConftan-tinopohtano Conftantino bellum mouit,cumq,Thra-dam dcpopulatus,magnaqueamp; opulentaprxdaonu-ftus, domumrcuerfuseflèt, amp;nbsp;nouum bellum molire- • tur,Conftantinus Metropolitam EphelinumNcophy-tum,atquc duos Epifcopos, præfedumitcmAntiochiç, arque Archimandritam Hierofolymitanum Euftaphiû ad ipfum mittit,magnifque muneribus,vtpotc parte de Chrifti Saluatoris cruce, diadcmateaurco, poculoex 5ardonychc lapide fabrefado, humerali multis gemmis cximio,atque torque aurco,ipfum afFecit,Zari nomine, quod fi propriè interpreteris, regem fignificat, non Cx-farem,vti multis oftendi poftet,ipfum falutarc iuflit, amp;nbsp;firmiftimum foederis, atq; amicitix vinculum cum ipfo fanxit.

Ex Vvlodimiro natus eft Vvlzeuolodusfecundus. Hicodo reliquit filios,Mfcillauü, Ifoflauum, Stoflauö, Teropolcum, Vvcceflauum,Romanum, Georgium, Andream. Georgij filij fuere Rofeflauus, Andreas, Bagt; filius, Demetrius.

Ex hoe vltimo prognatus fuit Georgius, qui anno Chrifti M. C C. X X X VIL à Bato Tatarorum duce,qui Mofcouiamvaftatam, in poteftatem fuam redegerat, exfus

4

MAGNI MOSCOVIÆ DVCIS.

ï^fus eft. Ex quo tempore RutheniTataris tributarij ftiêre,atquc ex iplbrum arbitrio duces fibi conftituêrc. Eavero poteutia tantopere Tatari abufifunt,'Vt cum legatos fuos ad Mofeouiæ principemmittcrent, is'ipfis egt;buiamprodirc, amp;patenam cquino la^teplenam ,vti Herbortus F ulftinius iii fuo hiftorix Polonicæ compen-'lio refert, exhibendam offerre, amp;nbsp;ft quid in iubam equi 'Icflueretjilludlambendo forberedn regiam verb intro-'luftos, nudato capite, fedentibus aftans, atque omni I'onorcafficiens, audirccogerctur. Qua verb rations l^oc tandem iugum excuflerint,infra dicetur.

Eodem tempore tota fere Polonia,atque ipfa etiam SilcfiaaTataris,incendiis,amp; direptionibus vaftatafuit. Vvratiflauia Silefix metropoli incenfa, cùmadLegni-dum vrbem aducnilTent, grauiffimum ibidem prælium commiflumeft, in quo dux ipfeHcnricus,diuxHedui-gisfamftiflimx foeminx filius, cum aliis permultis, quorum fepulchra adhuc multis in loeis confpiciuntur,, 3tqucgregariorum militum infinita multitudine exfus eft, vt auriculis hoftes, quas interfedis abfeiderant, no-Uem ingentes faccos impleuerint. Adviftoriamobti-Uendam, Tatari,capitis humanifimulachrum, vexillo, inquoliteraX depifta ftierat, arteMagicaimpofitum, 9uod commotum turpiftimumfoetorem exhalauerat, Uoftris obuiam geftarunt, ijfque tantum terrorem in-cuflerunt, vtvcluti capite Medufx perterriti, imbclles ex ti terin t.

ExindeBathus, cumfuisin Vngariam eodem animo fefe contulit, amp;nbsp;Belam regem, eius nominis quar-tum, adintcrnccioncm fere dclcuit, qui fuga cum filio clapfus,manus hoftis vix effugit. Cùm totus ferè orbis, ob banc fcrociftimx gentis irruptionem,in maximum terrorem coniedus eflet, tandem Innocentius I V.fum-

F 3 mus

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOG!A

mus Pontifex,miflà ad Bathum Jegatione, paeem ^uin-lt;juennalem impetrauit:vtveto reJidis fuperftitionibus EthniciSjChriftonomen darct,perfuaderi iph nó potuit. Mahomcti enim dogmata, vtpotc fèritati lux barbaric? magis arridcntia,Saracenorü impulfu amplexus cliqua: in hune vfqüc diem Tatari, cumTurcarum colluuiecó* muniahabent.

Filium habuitTamerlancm, queMofeouitæTemir-kutlaappellant, quiamp;ipfc, vrexhiftoriispater,magna nominis ciaritaté adeptuseft. Baiazetem. n. Turcarum Impcratorem, catenis aureis vindum, m cauea circum-duxit,atque omnibus homirribus ludibrio expofuit.

AdRuthenicarcuerramur. Cxfo Georgio, larolUus frater fucceflït,relidis ex le jiatis Thebdoro, Alexandro, amp;nbsp;Andrea. AlexandrifiliusDaniel primus fedem fuam in vrbem Mofcouiam tranftulit, «Scarce hue vfqucobfcura magnificeextruda, titulum libiMagniMofcouixducis vfurpauit.Filios habuit Georgium, Alcxandram, BoriC fum,Ophoniä,amp;Ioannem. Hicpatri fucceflit, «Sequod alfiduè ad erogandas elcemolynas,’pcram feeugeftaret, Kaleta ( id.n. vul t vocabuli interpre ratio) diduseft.Hu-ius filij fuêre Simeon, loannes, Andreas. Simeoni pater Vvlodimiriam,ôc Mofcouiam afljgnauit:cui abfqjibe-ris mortuo fucceflit loannes frater, qui hliü habuitDe-mecriü,cx quo natifunt Daniel, Bafilius, Georgius, An-dreas,Petrus,Ioannes,Conftantinus. Bafiliuspoftpatrê imperauit. Hiefiliofuo, ciufdem nominis,ob matrem, dequafulpicionem adultcrij conccperat,prçtcrito,mo-riens,fratri Georgio gubcrnacula tradidit,qui nepotem din in vinculis detinuit.Moriens tarnen, quarnnis duos habcrctfilios Andream,amp;Dcmetrium,confcicntiafor-tèpermotus, Bafilioncpotiimperium tradidit. Cuipa-trueles odioincitati, bellum moucnr,amp;tandem aftuto ftra-

MAGNI MOSCOVÎÆ DVCIS.

«ragemate dcprchenfuni-exoculant.NihilominusBoia-foncs(itaMofcouitç nobilcs appellât)cçco duel fuo,quc ^icmnox,idcft,tenebrofuni,ob excitatem appeUabat, fidem prxrtant.Filium rdiquit loannem Bafiliden, qui ^cb. Ruthcnicis obfeuris adhuc magnam elaritaté at tu- ! ^it.Quid, vt CÓ commodii'is aflequi poflet,iupcrioruni ducutn ßlios amp;nbsp;ncpotcs,quos potuit è niedioruftulit,amp;: dtulum Magni Ducis Vvlodimiriç,Mofcouiç,amp; Nouo-Sirdixfibivfurparc,feq5 Monarcham ( feuCzarum) to- ' ^His Ruffix appellare ccepir. Vrbes duas primarias, Piet ^ouiam, quxfolaintotaMofcouiamurocinftacft, amp;nbsp;^ouogardiam, ob mercimonia ditiflimas amp;:ampliffi-•iiaSjCijm Lithuanis 50, circiter annos paruidentjin fcr-'iitutem redegir. TantxftiêreNouogardenfium opes, Vttrecentos curnis,auro amp;nbsp;argente onuftos,indc abdu-^iÖe dicatur.

Primus quoq; hic Pólonis Sc Lmomis bellum mouit: ^olonis quidê co prctcxtu,quód filiam fuamHcIcnam, 'lua Alexan dro Magno Lithuanix duci, poftca vero Po-^onixrcgi,in matrimoniumcollocaratjmalè haberi, amp;nbsp;a religionc Grxca, ad Romanx Eedefix ceremonias ab-dudam diceret. Liuoniis verö non alia ob caufam, qua ’îuodincrcdibilicupiditatc,dilatâdiimpcrij fuiarderet. Qua: verö caufximpulfiux, amp;nbsp;nullius fèrèmomentiin-fetccflcrintjfortaflealio loco pluribus cömemorabitur. Aliquoties tarnen infignib.prçliisà Plcttebcrgio militiç Tcutonicx magiftro profligatus cft,qux pluribus addu-’^crc.alicnumfortèapropoliti inftitutofuerit.

Matrimonium primo contraxitcum Maria, Ducis Tyuerenßs filia,cx qua filium loancm fufcepit,cui viuus ïdhuc imperium tradidit, eiq; Stephani Moldauix Palatini filiam delpondit: Ex qua, poftquam filium Demc-tfium fufeepiflet, ante pattern loanncs o but.

Alteram

G ENEALOG,IA

Alteram deinde vxorem duxitSophiam, Thoms Palxologi filiam,quç ex cerario fummi Pontificis dotata dicitur, quod Vrîàcùm RomanaEccle/îaconfenfîonê ■ ' initurum, Mofeus promi/iffet. Cum Sophia cxcellenti animoprædita eflet, amp;nbsp;quod Tatatorum Ïcriio nup/ii^ fet,fæpiusconqueretur, tandem ipfîusfua(u,amp;afîîduis cohortationibus, iugum illud, tanto Principe profeâô indignum, mira arteexcuflit, Chm enim Tatarorum dux inaulaMofcouitica fuos quofda procuratoresha-beret, qui ædes fuas, hanc ad remain ipfa arce exftrudas inhabitabant,amp;omnium,qua: ibidégcrebantur,fpeda-tores erant : Sophia diuinitusfefc admonitam,dicit: Vt co in loco,in quo Tatarorum domus erat,tcmplum ex-trucretjilludque DiuoNicoIao confecrarct. Filiumita-que cnixa,duccm ipforum ad baptifmi folennitatcm in« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uitat, amp;nbsp;vti ædes has fibi donare vclit, petit, idqueobti-

nét, Qmbusamotis,amp;corycæisiftis exclufis,Scythce ta-

dem fuo, quem in Ruthenos multos annos obrinuerât,

dominatu exuti funt,cumquerecupcrarc,quamuisnon

femel rentarint, nunquam potuerunt. ExconiugeSo-

phia fenosfufeepit liberos. Filiam vnaHclcnam : amp;ma-

resquinq;,Gabrielcm,Demetrium, Georgium, Simeo-nem,amp; Andream.

Demetrio Ioannis, quem Bafilides ex primo matri-

monio fufeeperat filio imperium debebatur. Vernm 11 Sophiaapud coniugemobrinuit, vtnepotcpollhabito ' 1 pater Gabrieli filio gubcrnacula traderet.

AndreasminornatUjfilium habuit Vvlodimirum, j ex quo nata eft Maria,quæ annoChrifti M.D. LXXII h i Magno Holfatix Duci in matrimonium collocata eft. i

Gabriel imperium adeptus, nomine mutato,Bad-

liumfeappcllaiiit, amp;nbsp;ad rcs magnas animum adiccit. J Magnam enim partem ditionis Mofcouiticæ,quam Vi- 1 toldus

MAGNT MOSCÔVIÆ DVCIS.

Soldas Magnus Lithuaniæ Dux fibiadiecerat, in pote-ftatem fuani rcdegit,amp; multis vrbibus ad Borifthenera (QuemRutbeniNiepr appellant) amp;nbsp;praecipuè Smolcn-fdo anno Ghrifti iji^potitus eft. Primavxore ob fteri-'itatem repudiata, ex Helena Ducis Glinfcij filia loan-*lcni,qui nnne rerum potitur,fulcepit, qui anno Chrifti baj.die 25.Augufti,hora ab exortuSolis fexta in hanc ^Hccm cditus eft.Huic ergo loanni Bafilidi, anno ætatis Wnto, adhibito tutorc Georgio gubernacula tradita ^'int,Cufanenfes atquc Aftracanos Tartaros ad Volgani ‘^'luiumjannosvigintiquinque natus,roborc iam cor-Poris atque animi fumpto ducibus ipforum in feruitu-^^m abdudiSjfibi fubiecit.

Quibus rationibus bello Liuonico redintegrato '^piratis,vt inducijs quæ intercedente Sacratiff Roma-*'0rumImpcrat.annoi5O3. ad annosferequinquaginta ^’ftæ fucrant,florentiflîmæ Prouincia: extremam vafti-btem intulerit,nouo ad earn rem prxtextu, earn adfe ‘ütenefcioquohxreditario pertinere, vfus, diccreani-''^s meminifte horret,amp; intégras narrationes rcquirit, H^od fortafte fuo loco doftioribus curæ erit.

Pietatiamp; rebus diuinisaddiftiflimus eft, amp;iciunia feunque cum monachis ftride admodum obfcruat, ''unique fingularem Deo cultum praeftituri, terram frö-Ï.^Ruflïpcrcutiant, earn plerunque tuberibus plcnam, æpeetiam fanguinolentam atque liuidam habet. Sa-’■bsædibus extruendis mirum in modum intentus eft,óc JJ^llis fmnptibus parcit. Vtrum itaque vel natura, vel ‘i^Mitorummalitia atquc perfidia,quod praetendit, ad '^'^nem crudclitatem promifit,dicere vixaufim, cum ^^fertim faciem illiberalem,autimmane aliquidpræ ®^ercntem,qualis Attila: fuifte dicitur,non habeat. Ex

G

giftet

GENEALÖGIA

giftet eft,fotore filiosduosloannem amp;Theodorum fti-Iccpit.Exquibus primogenitus patri fccundum gentis leges in iiiipcriolucccdcc.Minori natu ditiones aliqur aflignabuntur. Quamuis matrimoninm pofiprimum quater repeticrit; nulla tarnen prole audus eft.

Cum loannes hicBafilidcs nacreditarium fefeLiuo-nia: Dominum,rationibusquibufdamfriuolisaddudis appellat,vifum eftfubijcerc cpiftolam, in hoc ipfone-gocio,a viro quodam ampliffimo fcriptam.

. S.Omnes nos qui Prouinciam hanc incolimus Sacra-tiflima: Maieftati Cæfariæ,Domino noftro ClementilÏi-mo,caquadccetreuefcntia, fumma animi demiftione gratiasagimus,quödpropatcrnoanimo, quo crga to-tam Rempub.Chriftianam affeda eft,amp; vt dilacerats amp;nbsp;afflidx regionh huius,qua; longo tempore ab incurlïo-ne barbararum gentium propugnaculi inftar fuit,coni-modis conluleretur,Legatos fuos ad Magnum Mofto-uiæDueem ablegarir. Pro qua paterna crga nosvoJun-tate amp;nbsp;beneficio,vitam amp;nbsp;fortunas noftras,quandocun-que opus fucrit,profundereparati fumus: Deum inter-caprccantes,quifolus imperia ftabilit amp;nbsp;transfert, vt hoc falutare opus,cuius fundamenta nunc iada funr,ad optatum finem perducat. Qupd verö ad ius illud,qiiod Mofcus in hanc fibi prouinciam vendicat,attinet, vt verum fätcamur, cum ftupore,amp; admiratione fumma ca intellcximus.Non folum enim ex omnibus vetcribus,amp; fidedignis hiftorijs certiflimum eft, fed iplaquoquecx-perientia amp;nbsp;ftatus harum regionum hæc omniafabulo-ia effe, amp;nbsp;nefcio vnde confida, abunde teftantur. Ex omnibus enim monumcnti$,quocunqucfanc nomine appeJlentuf,quæ tarnen non paucaapud nosextant, ne vertigium quidem minimum apparct,imö neeoniedu-raquidem vllahabcripoteft, ca qua:Mofcus de ijs po-pulis,

MAGNI MÔSCOVIÆ DVCIS.

Pulis,qui huic regioni aliquando præfuerint,amp; quod ad Uiaiores fuos,iure quopianipertinuerit,profert,verita-^isfundaiucntoniti.

Qua enim ratione hæc ipfa prouincia induftria mcr-f3toruni,opc nauigationis primum apcrta fit ; quo d c-Uicepsmodoincolæ Ethnicis fuperftitionibus,amp; culti-®üsidololatricisdediti,afratribus ordinis Crucifcrorö Huiamp;fociosfuoSjinPruffiaeundemordinem profiten-’esjnauxitiumvocarunt, ad fidem Chriftianam con-ïicrfijamp;nonabfquemultolaboreeótraduóli fint, non 'gnotum eft: cum eo tempore Liuones, iunfdióhonis, ^fligionis,morum,lingux denique Mo fcouiticx,ne mi-''itnamquideninotitiam haberent: quibusnonfolum ^üiu hifce,fednealijsquidcmgentibus, quiequam cÓ-*iUinefuit:Mifcramenim,inopcm,barbaram,atqueEth-?icamvitam,infyluarumlatcbris,cum bcluis bcluaruna *'iftardegcntes,ncqueDei,neque magiftratus alicuius, ’^Ognitionem vllam aflecuti fuut.Hoc folum modo ip-^s peculiarefuit,vt qui vnius effent familix amp;nbsp;focietatis, ^^niores fuos quos habebant prae alijs reuererctur, quos deinde vt maior effet ipforum audoritas, regum nomi-’'eappcHarunt, atque ijs quamuis vltra centenarium J^uiuerumcumfamilia cxcreuiffent, morent in omnibus geffetuntjferuiriaque fua more ruftico, amp;nbsp;barbaro Pf®ftitcrunt.Eo ipfo tempore Mofcouitxvt exhittorijs P3tet, religioni Græcx, quæeftadfolem Orientem,amp; ^eremonijs Ecclefiafticis iam fuere dediti, quas in om-^cs Prouinciasimperio fuo fubiedas propagabant,lüil-^Ueeam ad rem charaóleribus vtebantur. De quibus Untnibus,quilocahæcinter Ruthenos, Lithuanos, Sa-lUogitas,Pruffos,amp; mare Balthicum,in Magna barbarie ‘pcolebat, neauditionequidem quiequam accepcrant. ^ccedit,hoc quoque,quod nullo vnquam tempore, ne-

G 2 que

GENEALOGrA

^ucm terra; vifceribus,ncqucalijs locis, minima anti-quiratis,aut literaruni Ruthenicarum, monumcnta re-perta fint:quod profedo fieri non potuiflct,fi Mofcoui-tx,Ruthcniautalisc genres, qux rebus hifce vtuntur, imperium in has quas diximus,obtinuiflent, quin vel in religione amp;nbsp;cultu diuino,vcl etiam iuribus,conruetudi-nibus,moribus, lingua,autliteris,veftigiaaliquareman-fiflent, Hocquidemnon negamus, inter genreshafce Liuonicas,permultas fanè,amp; eas quidem diucrfas fuiflé linguas,vti amp;nbsp;hoc ipfo tempore cadem eftratio. Es ramen omnes,nee cum Mofcouitica, nee cum aliaruni nationumlinguis,quicquamaffinitatis habent. Quod verö Mofcuspraetendit, fibi amp;nbsp;maioribus fuis, penfione feutributum cxhac rota prouincia numerari folituni, cadem firmitare,vti pracmilTa nititur.

Subinitiumhuiusfuneftibelli, Mofcusvt tyranni-dem,amp;dominandicupiditatemprætextu aliquo excu-farer,inter alia poftulata,rributi quoque, quod ex ditio-ne antiftitis Dorpatenfis fibi debcretur, cuius tarnen ip* fe neque definitionem afferre, ncque certi aliquid affir-marcpotuit,mentioncmfecit, fednemohominum in-uentus eft,qui vHo tempore Mofco eiufmodi tributum perfolutum fuiflé,vel meminiflet, vel aliunde intellexif fct.Cùmitaqucis totum hocnegocium, adordinis Li-uonici magiftrum reijceret, vtque hac de re exDorpa-tenfibus cognofceret,iuberet,amp; tributu vrgeret, quod fe nonremiflurumdiccbat,etiamfivnico faltcm capih lo xftimari polfetiTandem in Dorpatenfium annalibus inuentum efl,ante hominum memoriam, cum ditio Plefcouicnfis,nihil aliud quàm fyluas amp;nbsp;luftra feraram habcret,rufticos ex Dorpatenfium diftriéta, Neubufia-no^cumconfcnfiivicinorumRuthcnorum,alueariain /yluishabuiire,amp;dfingulisquotannis fex folidosLiuo-nicos

MAGNI MOSCOVTÆ DVCIS.

nicos præfedis ipforum pcrloluiflc. Cum veto fylua: â Ruthcniscxcindercntur, amp;pagi extrucrentur , peniïo quoque ifta,vnà cum ipfis arboribus cxcifis,ceflauit. Hi itaque fex folidi nequevnquam à Ruthenispetiti, neq; àLiuonibuspcrfolutifueruut. Hieenimtyranuus, qui tinne rerum poiitur,id quodneque à patre,auo, aut vl-Ksantccefforibus fadum effe certum cft, primus fibi hoc excogitauit,parum de co,iure an iniuria id fiat, fob heitus,Deusautem,qui resarcanas perfpicit, amp;nbsp;cui ty-rannis ciufmodi,amp; dominandi immoderata cupiditas minime probatur, huius iniurix fuo tempore vindcx erit: amp;nbsp;qui fanx mentis funt homines,hinc facile deprc-hendent, hæc omnia in cum tendere finem, vt hoc com fiâoamp;temerarioprætextu imperium fuum dilatet: amp;nbsp;poftquamhanc prouinciamfub imperiumfuum redc-•gcritjtranfmaritimaSjquoque regiones adoriatur amp;inuadat.Hxc quxdecaufa belli Liuonici ha-bui, tibi communicate volui. Datx die aa.Maij.Anno à reftituta falu'

te 1576.