-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

TheoJogia

Octavo nquot;. 27,

-ocr page 11-


^ nm^um «b A.utore reco^ai

Joquijs aiicti-Q_VINT1LIANVS.

Si ftudfjs fcholas prodeffe, mori basauteranocerecondaret, poti or mihi ratio uiucndi hoiicde, quam uel optime dicendi uideretnr.

-ocr page 12-

PRIMVS LIBER HOS

Locos continet

De PaniteMu amp;lid( *

De Bonis opérions•^

De Cruee amp;nbsp;j^e in idfliSHowhus*

De Sicnmemis in genere-

De Baftifmo-

De Confeßione amp;nbsp;SätislAiUonet

De 'Euchariliut

De Lege amp;nbsp;Euangelio, DePecato-

De Libero Arbitrio-

IN SECUNDO HI Loci traSiantur»

DeLibertate Chrißiant-

De Vero cultuDei-

De ïntiocnttone^Anâcrum »

De Lccleliif-

De Veri Paßoris officio.

De Autoritäre feripturat

De oratione amp;nbsp;leiunio-

De Magißratu-

De Creâtionet

DeSacerdotioCbrißUi^fffhMli*

-ocr page 13-

AD ILLVSTRISSIMVM PRIN ciptm ac deminum^dommum PfciiippKW

VlefJdrim tindigrituiu^in Gommen dationem Collolt;iniornm M. Knionij CorwWjE/o-gionHe/ij loii-m W^h

Cum tM,D»x patries fortißime.ßoreiftirmh

Parta tihi uirtus,gloria, fama, dccus, Cum rcduci uerlt;efauea5 ^ietatts honon Cum doSiosfoucas amp;nbsp;tueare uiros Cur non [ape tuas per no fir a uolumma laudes

Officias,dignas hie ^ wfci^ legi {

Cur tua nonfeßo eelehremus numma plaußi Qui Lano eoltmus meenia iunamp;.a tuo ?

hf^ ^è° 1^^ ^“^^'^ ceemi tua faQ.a 3ueui

Q«i tibi Dauidis fcripta legenda dedi

Qm per feripta tuas dixipaftorea laudes

Per qua feripta tuus uiuit laerty parens

Cum legere doéios,Coruiniferipta, libellos

Suauiter alterna eonditione loqui

Hos tibi meren tota rationeferebam

Hos titulo dignos nominis effe tui A ^

-ocr page 14-

Ojitod nihil adfertd nißde pietäte loij^uantHW Qiiod tantHmfîdei Chnßidos armaferant

Magnanimo dixi laus conuenit ifia PhiUffo Q^d pto donari nonfotiore uolet

Ewc age uocales Coruine infcnbe libellas Nf dubita inferiptos adferet illefibi

Paruit amp;nbsp;cupida mandatum mente peregît Hoc memor officium munens eßeßn Tu nuncHeffaci rector generofe Leonis heape qua data funt hxc tibi ßcripta fide

Qjite ßi cuÙa nolens, utffes eü certa,^baris Per media hac flernes ad meliora uiamgt;^

IN PIA M. ANTONI! C0R-uim Colloquia Decaßtehon M » Reinhardt Padamarijt

Linguarum nitor,ac omnis cultura palefira Mopfopiit' dario permciofa gregi

Pe^oris integritasfinon accefferit,atq^ Lumimbus uirtus irradiatafacris

nihil improbitas aliud redimita Camcenis Quam uera baccatupareu mondegerens

-ocr page 15-

Hue caduuerfbus noungemmd recondita, fine optimafulphureis mufti refufa cadis Ergo Coruinus ftudium pietatis konefum CoUotiuijs rc£ia mifcuit arte fuis.

AD CHRISTIANOS PVEROS utfacra Mgt;J{ntonij Coruini Collolt;^uia fiudiofe ïegant,M‘ Petri ^igidij adhortacinncula.

meruit lucuirando nomen Erafnus

Perlege amp;nbsp;inuemes nitidi fermonis amp;' arte Ï.xculti freemen fuaiülolt;iuum^ fylum htqiu matenam fi feâes aifuat eundem Coruinus fcripti commoditate fui

Es honus, ambobus meritos largitor honores Titrçiteringratus ne uideare caue tx^ohet linguee fleSirumfacimdus Erafmus Ingenij miradexteritatefui Coruinusfdei puens fia dogmatafacrtt Ï-xflxat amp;nbsp;breuiterfeüaridoSiafacit^

FINIS»

-ocr page 16-

ILLVSTRIS'

SIMO AC PIENTISSIMO Cattorwn Prina^i Philippa,Do wino fuo dementißimo, Gratian amp;• pacem fer Chri~ fium.

IRCVMFERVN-turpißm,Prmc€ps din-fir ißme, Erafmi Ratero-dani Colloq^nia,in com-modun ac utditatem pue

riciafcripta,terja,nitida,lucnnda, ^de t^ui-husdabites, maiorneinibinerboru an rerun cotineatur copiitEtft riuid neo hi fee tn rebus iudicio tribuendum e^,ita in eo fcripti genere fxcellit,fiue orationismundiaem,fiue adpara turn, fine dlecebran, qua id genus Colloquia condiri folent,^e£ies,ut onnes quotquotfert bendis Dialogts pofihac operant nauarint, nul tis parafangis poRfe rehdurus fit- (^quam aute amp;nbsp;reda loquendi ratio amp;nbsp;fernonis nun dictes optime iftme haurianlf tarnen nee Eraf micas

-ocr page 17-

tnicos a^e Uturos iriitrorfHec me inepte fi^ amp;tirum^iQollolt;intjs ihiittot negoaum pieu. tis nos ^«0^ tra^emus,pietitis mt^utm, atn dMm,nidlt eloi^uentii poteh effe commendt bths-Quod fiijs -jw omnii cilumnuri (dient, hic uidebornmKim^uel ieiiinus,wï brems ^uel f igiduSfUm rel^onderOi^ Corintbum om-nibus idire d«tum non effe^çÿquot; Denmfuo non no^ro Arbitntu dont fut homimbus impertL Tb Et quis obfecrOfUm impudesftt^ut fe Eraf, miam eloeiuentum aejwtwrum (jperet? Prei« de non eRcurfermonis lenocmwn bic leSioT expe£iesgt; Pietitis negociü igerntts^idé^ (judm po^Jumus ßmpücißme-hgemus nero iftuc ip-fumnon lembus decAu(?is-Principia negtri n» pote^ii.loepntntiS (i pieute, f lt;w^ germtnint cogt;ünnéiim non btbett, ideofelutem nulhus promouere, ut etum uebementer ainre ofc-(it-Mendicium mihi biempatgi patur ^fi «o» Q^intdunumÇettAmfide proplunn probitate is tantum lotptaturym adem mecum (ententii e((e ojienderoSic enim tncpuitSiftudijsfebo^ Us prodeffe^monbus auiem njcere conji^ret,

A 4 potior

-ocr page 18-

potior mihi wueuM ratio honefte, quant uel o~ ftime dicendi uideretur-Vides quanti morum, acreéleuiuendi honeßatemfaciat ithnicus, eloqucntict cü cultortum do^or turn uindex Ï hucaddequod in prologo Rhetoricorum uete rum Cicero ßribit,amp;‘ ipfe Romani /ermonis delictum • Me quidem inquit, diu cogitant em, ratio ipfa in hancfententiarn potißimum ducit^ ut exiflimem fapientia,fine eloquentia parum f rodeße ciuitatibus- l,loquentiamuero fine fa fientiagumium obeße plerumq;,prodeße nun quam-Quarefi quis omifis rediifimisatq- ho nefltßtmis fludij s, rationis et oßictj^ confumit omne operam in exercitatione dtcendi, ts in-utilts fibt,perniciofus patna ciuis alitur, ïterU audis non alio nomine Eloquentia comendan, quim fi Pudiüratioms amp;nbsp;oßicij coniunBu ha heat- Taceoq,Laceda:monij Ctefiphonteci-uitateeiecerunt,quódfederequauis, profite, retur totu diem dicere poßefic iudicStes- Ser monem m oratore laudem non mereri, cui res non reßondeat- Si Fabio igitur indicé, potior eü reéie uiuèdi,quàm uel optime dicedt ratio.

ItCi

-ocr page 19-

Et Cicerone teße,noxia etum eß ßne officij ^ fdpientia condimento E/o^wentw, cur non uel ntdion uel [altem pari cura,pietatem puerii mculcamns, atefue reEiam loquendi rationem f h^uidem exceUcnsuirtuse^i elolt;iuentia,fate^ cr-Ne^j emm[[lendidam et eruditam oratio^ tient,rcginam rerum uocauit ahs re '^ahiusgt; Et nos elotiuenua ßudium adeo non damnamus, utetiam ad conßeruandam Religionem,modis emnibus nece[[arium mdicemus^Attamen mul to excellenti'’ donu eß pietas-Pietas incluant^ de ^ua Paulus ad hune modum ait • Corpora-lis exereitatto parum prode[l,pietas ad omnia utihs eü, habet enim promißionem pralentis uita amp;nbsp;future • C^re ij demum horas recie collocant,qui ßimmis uiribus,quod dicitur, in hoc funt,ut cü dicendifacultate, Luangeheam ^uoq; pietateni imbibant- lam hoc epoej; infei abitur nemo,lt;^uód nulla tetas ad percipiendam pietatts rationem,magis idonea fit ac puericia^ ut qua nullis adhuc opinionibus inférai ei rei tantu cui deßmata e}i,amp;uacet amp;nbsp;aurem pra heat, Q^umcontrary, quiadfuperßitionunt

A s fcopulos

-ocr page 20-

fcopulos uelHti confenuerunt, difficiUime ç^f inuiitmreducitntKr, ^itangehece dodlnnne iugoÇcfuod ttmen cum mtiffußuaäMe coniun tum eR) colli fub^cunt • Quotm qwfc^ enim ex eerum numéro,tjui humanis conßuutiuncu lis itddidii,d Luducis œremon'ijs fieutem tefti tuant tChrifii merito falutem fuam acceptam refert!Omnesferè inter cas numtrari malunt, quipoemtentiafibiopus non elfe exißtmantf at^ inter perdais lUas oues, lt;iuas humeris fuis Chrißus impofuis, ad gregurn caulas reportât conlfid, id t^uod Chnfius apud Matthieu um his uerbis indicabliullus mmittit affumen turn panm rudis in ueße ueteri, Außen enim fupplementum illius a ueßimento, ey peiorßt ruptunt, Î^ec^mittunt uinumnouumin utres ueteres^dbàtiM rumpuntur utres ^^ uinum ef-fundtturyamp;utrespereunt • Sed mittunt uinum nouum in utresnouas, t:^ utrac^ feruantur» Proinde quemadmodum Ttmothteum hoc nomine laudat Paulus, lt;i^uèd à puenciaßatim fa eras Iltens didicerit, ita apud nos quo(^ qui Chriflo nomina m Baptifmo dedimus,aduigi-landum

-ocr page 21-

Undum e^i, «t non um Utens ([Mm pieUtem puen noftn,uel tb ipfts incuncibulis, protmus imbilnnt• Proptereac^HÖdnitun tenaaßimi fumuS eorum ( Q^ttihano teße} c^ucerudibus illis tnnis pérctpimus, utlipor ^uo nom im -huns dunt.^ec limrum colores, qwbus ßin~ plex ille color mutAtus eß ehù pojjnnt,Hwc entunumilludgt;

Qkofemel eü imbuu recensfenubit odorem lefti diH’

Poßremo me id hoc fcripti genus impulit min hnibiptifirum hocfeculofcecundius, ut (Quorum milieu,tcnocendi ßudium, iuuen tuti modis omnibus oßendendum fuit. Ne^we emm negire poff^umus, mignum (^mddim mo liri,hunc impoßorem ß^iritum- Lnimuere mu.. Ie audit hoc nomine Luiherus^quod horum ma lorum caput amp;' autor fit • 3ed auid non com-minifci audeatlinguamaledica ^Se£lahuiuf~ modi folus ille cum fuis ref ait ,folus epuemf^ nemrabiesillahabitun effet i^preuidit ^ pradixit. Solus contra uenenum huiufmodif purions docinnee antidotum commonßrauit.

itlt;ÿus

-ocr page 22-

Er ^Ä« nefch Lutheri äc Vuitenlergenfiu no^ men, apud hoc hominum genui magts intüfum efje ac Pajpiftarum i Ç^ôd ß Monier am fa^ iho, moniüs um optimi farere in ammum in~ duxi(j'et,non tammiferahihter impietatii ac perfidie pesnas dedi^et • BreutterfunSius efi ^^^^^ ojfmo fuo uirommum optimus4nde~ finenterenim clamauit, ni reßpifeerent, breui furorem ip(orumfinem habiturum eße, f«w^-feßimum. lam quumconßet,aduerfus impiam ifiorum do^rimm, tj^ui tantarum in orbe tur-barum autores fuut, dthgeter omnium animos framunin opottereßibuit etiam hifee Collo^ tjuijs noßrii aduerßis tantum malum,luueniUa fefiora armaregt; Partim ut in iußißcationis ne gocio redie mßrucia,in diuerfum doclrinage nus nunquam abriperetur, partim, utlt;iuoties idgenui fecice exorirent,fempe.r t^uod eident obijceret,baberet • At^ haße meas Vigilias ^ ntcut^ minutas ac deßgt;icabiles,ß(b nommis tui außgt;icio prodire uolui Princeps iUußrißime, it cut recîms nuncuparipoterat libellus de pie tatefcriptuSf atc^ tibifnmirü pietati addiSüß.

ßmoi

-ocr page 23-

fmo^ E^uiJem maîus pro coUdtis in me lent^ fap,mer th ai mums, Celftude tui-QMdue ro durum, argentum, manes, non hdhemus, id (luod poffumus dondmus, mhd addid)itdn~ tesÇriuum m literdrijS darns dnimu fotius offe^ rends,dc dom upfus dignitdte, freaumii^ ^e^ iidre foleds^iiuinminucids hdfce noords,(jud^ lefcumiy tdndem fint,obuljs quad dicitur ulnis excefturusfs‘ QuodfuçereRrogo Celftu~ dinem tudm per Chnfium, ut de Uteris itd ut capißi lenemereri fergds - Perges dutem ,ß 3igifmundi Im^erdtons hdc in re exemplum imtteris, amp;ob aculos fernher hdbedS, is enitn ut eruditionem ipfe amduit, itd uiros eruditio-ne frafidntes fernher omdre fluduit- Q^o na mine, ^mm d Germdniee Principibus obiur-gdretur, quod homines obfeuro genere ndtos foueret, Quid ni, inqwt, eos dmem,quos nd. turdaeteros dntecellereuoluit. Porroflite. rdsfoueris, preefertimSdcrdS, idmdefietd. te quolt;y merens optime- Q!d‘^ ^m^ liters dU ud funt, dc pietdtis femindrid ? Q^od dd nos^ qui in ditiane ttu Euingehcdm fementem flt;K^i~ mus,

-ocr page 24-

mus,atmet, dahimus qulfi^ ^ro fe ofieram,ut facatas habeas,tte^^Çe^arum centagto aliénas I.ccleßas,ut^ non tàm uerbis ^uàm re ipfa pie tatem eolatpofulus, ValePrinceps UlußrißL me,femper memor,dominu tuum eße m ccelis,apud quem ntdlius perfonœ reße^us ßt- Ex Vuicen~ hupotuo- Anno

M. D. XXXVIII.

Celfaudimtutc

Addi^ßimus

M* Antonius Ceruinus *

-ocr page 25-

CANDIDO LECTORI Silutem^

RO G O te candide leSior, ut boni con-fulas,lt;m0d peridnarum nommihus in hif-ce men collo^u'ljs,non utor mitionhus- Pate-rant enim mitiorafingifTateorSed mMn uti hbwt, ut ne enim p infciens, hmicicia mihi fumma fere mnCtifunt, lt;iuibus collocutorum fartes tribui, faucis exceftis. Q«are cum ami cos fyncerißime amare foleam,uolui hoc uelu ti argumento declarare, c^uod negkUum illo~ rum baud ita facile unlt;iuam admif^urusfim. Hefiact concionatoresfunb Adamus Vegetius Puldenfis » loannes Rbodofhanta • lufius Hy-bernius • loannes Trygfhoorus, loannes k;y-meuS'lgebertus SuoUanus.loannes Pontanus, Viriyita me Deus amet,omnium feculorum me moria,cumfroftereruditionem, turn frofter frobitatem dignißimi, Ad hos froxime acce-dütaulaelleßiaca Secretarij tresAoaneslior decus.Uinncus LerfeneruS' Valentinus Brue-lius,ommumflKdioforum Mcecanates candi-dißimi-hem Padagogi alilt;iuot,Petrus uidelL cct^igidius-Cunradus Clericus.loannes Gu denus.

-ocr page 26-

ienus^lt;iwrugt;n amcicianunc ducdecim im» fhus annos ußsfMnftiniiliirißime‘ Miciui a^ fud Saxonesmeo5,ueldocendi frowneiS ad. minißrant nelßcholis prafunt, uel inpublids officijsconflitutifunt, Ebcrhirdnm Vuiden. feegt; Üelmoldum Poppium. Micbaelem Volu. metium, amp;nbsp;hennmngnm Maerum • Matthi. am TaduntyGoslarenfes meifouent^ D. G^e. orgittm Curionem ♦ Glandorpium amp;nbsp;Sandè. runi,Brnnfiiigiani habem • Sutellium ac Per. rarium, Goamgenfes fibi uendteant- hbiji cu iam dm abfuerim, uoluinel hoepa^o cum illh colloqui,prlt;efertimcum menti etiamde me ßnt, ut memonam illorum apud me facrofan^iameßepatiar perpe.

tfiO-Vale amp;nbsp;me ama,om.

nes bonos reda -mantem mi rifice-

-ocr page 27-

COLLOQVI

VM ÖE POENITEN-tUf^fide -

Bmiirdui. Hieronymus* Dionyfws*

BERNARD VS* VndenolistAntnonußuS

I'frant? HIERONY. ETrAncjurdiAnis nundmis. Bernar, Bnundinis? numtHnanc me ludis i Ego te alio frofeSium arbarAisr^ HierO’ hmicum ego luderem,^rafertim ferU fercMt^ntcm f Bemir^ Bet^md igitur nout. rum rerum ißinc idfcr sanier ony, Indies y bi fircinam hanc dc^ofuero.Bermr.Miciwd igi rur adfers^üierony'^yuaß uero feriadopßu mis hifee temçoribus lUicefat uUi'S dies, ^«i nonnouiAlKiuid lecumAduehit.Bermr, Ex-feâo ijuid di£iurusßslt;H.ieronyÄj^fo die fil. marum,(iuum nihil mmus, uc nie nuiddim ex feamp;Aretur,ingens temfeßas exortubi e^l^ calo iffb nô aliter, df^ media a^ate Iolet,ç^ chorujeante amp;nbsp;tomoue « Bam foßea imber

-ocr page 28-

COLLOQj DE POENI* ^gndme mixtus in/ècutus^tantu omnibus ter rorcm incu^itfUt Fatale t^uoddam ei Vrbi mi lum immmcrc arbiirgrcmur-Bem- Atqui nun datum hic edi, tonitrua etiatum quu SchmaL caldia nufierBuangelicorüPrinci^ücomité haberentur,audita tj^e^hccedi^c^uum uix me dia hyems prateriiljet^adeo'q-gelHadhuCyac niuibusomniaoccuparentur, Hierony, Ißuc quoi^; fcio-Tadia enm amp;nbsp;incenfa turn de cœ^ lo cttam edi Marfiurgiani temphfumitas, ^uo incendij genere ualde terreri folent hommes » Bernar. Egouero tamferacia frodigiorum miror eße hac te^ora-ldiam ante hienniu,cce^ lu etiai^/um frimoßndi, deinde horis alii^uot ardereKißm edl-At^i utinamfceUciter cadat, quicquid tandem ijs rebus pertenditur • Nf^' emm dubium edi,quin inpgnem aUtjuam orbis calamitatem[tgmpcent « Bierony • Si ea t^u^t antebiennium ui/a ac audita paßimßunt repe tere liet,urn ego quoq; auod addam habeo* Ac quidem prmcipto,Caßellis in uinea Prin^ apis lepus biceps inuentus,captus, amp;nbsp;à muL tis uifus edi-tode anno infans natus edi Vuicê

-ocr page 29-

ET EIDE* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

^^ßi ^I^^^^^ ‘^'^^° frodigiofa,ut nihil fupri * Ndp locum aro digin mflar occugibub Oen lorum uice hmaforamind habehat, Ex utraty Mondro manu jem digiti prommebim. htjuaïiculus ut f®* P^r extenfis, itiiadapertuserdt'V[asanfammA ^fß lt;^og^oflt;:t ne^uibat, Etfub idem tempus fleUapugnantiuminmodum concurrereibi. fiellar9 dem aliquundtu uifee funt. Bernard• Hwi, nihil “^^ncut

, nbsp;nbsp;ne dmp/iMsfHjero.Terra ^Ho^ ibidem ingen~ ^“’’

h hiatutum fubfedittfdi» in alijs locis uifa pro digit tteeo-Bemtr- Quidfuturu er at, ft tpud Veteres hixc contigiffent RorjMiics'HifroKy, Mullis me herde hofiijs amp;‘ luflrttionibus ex fietifui^fentiSicenimiudiabtnt. Monflrt ac prodigia huiujmodi,prlt;iediSiiones,amp;‘ prx^ fenfiones rerumfuturtrum e^e^ijp:^ ipps lt;jua futurtfint hominibus portendi ac pradid, id t^uod apudTulhum uidere eil, in eo libro t^uc de naiura Deor« in/cripfit, Af^ hac de cau^ ft-^non prins educebant exercitum impertto-res, c^uam ira deorum rite placatt ej^et. Cur hic ab idololatris Chrtßiani uincimur f Rebgi cnem ißi,lt;iuäm à pttribus ceu per manus acce

*® » pennt.

-ocr page 30-

COLLOQj DE POENI* gérant ^ dihgentißme olßrualant.nihilo fe^ gniores dubio froculfuturi/i ^ m Chnfin norutemporaincidilfent,amp;‘ Deum per Chri Öinflia ßum cognoMffent • Noï tot beneficies à Detf ”°’^“ 5^ ueluti abruti, quum probe quid fidio opus fit citantia. ßj^^^^^^emo quum ad ueram pietate, ad Ger ntanum Dei cultum, adiy ueram religiösem quotidianisfirè cicionibus per luangelij pra cones inuitemur ac prouocemur, Cefiatores U men fiimus,ad uitia nimlrum amp;nbsp;corporis com modapropenfiores,atlt;^adpunoris uiteg fiu~ dium-Quodfi cum lucernafiia Diogenes, bo nos uiros quafitum ad nos quoq^ ueniat,timen ne non diÏiurusfi t- Muit o maiorem efie main rum inter Chriftianos prouentum atq^ bono-rum-BernarVtinam hic mentiaris- Ego certè uera heecefiefateor^ldiullis enim contionibus à prauo abducimur, nullis terriculamëtis emë Impiftas damur, Mullumnobisflagelligenus timorem hums fe Deiincutit,itautre£ieinnosPropheticü iL ^** lud quadret, Ifiael non eR reuerfus ad peren cientëfi- Imó eo impietatis uentu eR, ut uerbi pr^coneSjadeo'q^ uerbum ipfum^pafiim ^^ri.

dcantw

-ocr page 31-

ET FIDE* j tlcinl amp;nbsp;exhÜentur • Que fui contempt », utimm non totiui orhis mtlo Deus ttindcm ul cifatur.Sed eccum Dionyfium,ueterent no^ finrum amp;nbsp;congerronem ^ antigomftim hue adproperantem,Mirum nificuïneis tirgumen tis alilt;fuotinßru^us,itd uti olim confueuit,op fugmtum nos uenit • Dionyfius. Sdluete Lw-terit«i-Hio-on^gt;Et tu Papifti falue-Dionyfi* QMm dudum reuerfus es? Hierony-Vliudittt dudumjUixftreinadepofubDiony, Qj^id ue ra cum Citone ifo nugans^Bermr» Vtinatn quod ad morum grauitate, uita inte^itatem amp;nbsp;multarÜ rerum ufum adtinet, Cato t^uifpi am fm, likens turn conuitiü illud tulero. Ter-tiusèccelocecidit Cato. Uierony- Commuais inter nos de impietate ac deprsuitts mori-hus huius feculi t^ucerimoniafuit, Ac ^mdem ^ùu prodigii alilt;juot pafim nunciitri uten^i di ceret,quitus tarnen nemo ad pœnitentia com moueatur,incidmus tandem hacueluti occaft one^in humant corruptions mentione, (^uam adeo crefeere Indies, ne tu quidcm negare po tes, ut ni mature muiam redeamus, metus fit

B » ne

-ocr page 32-

C0LL0Q_. DE POENT. ne atwi ofumonc fuppliâum de nobis fumi^ tur-Dionyfi, hb, SemperLuteramnecalun rwttimetis.ßem, Merito fane- An nonenin fccaritas omnenè Chriftianorücordibus fecuritaten ab Apoz pro flightdgt;n mit A po fol US ^ ubiintjuif, Cun ° °'^^' dixenntPaxZy Securitas,tune repentinus eis

©nata.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, o r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

' Juperuemet interitus t rrofeew qui aJecurita te deterret tantoptre,euni pamtetu (luoc^^^ac uaa totius mmutationem rec^wrere, non tan~ turn uenfmile e^- Aut tu putas htfee temport bus non opus effe panuentia t Dionyft. Seno percunclanttferio rcfjiondebitur-Video enin non licere meomihimore ludere uobifcun * Pcenitentia maxime opus effet, ft in pesnucn-tia dodifina non uariarentfententia • Miter emm ea de re uos, aliter Papifte mei docent ^ lam tanta in dicendo diuerfi{as,lt;juem nonne^ gligentem,ac ofeitantem efficiatlBemat.Cur igitur adfcriptura fpiritum non recurris, cer-tifimuminhac controuerfia iudicemt quuji folus, utra pars reéie uel doceat,uelfentiat, pronunaarepoteß^ Dionyf- Scriptura abstj^ pr^Mo ^pttemonfintore baud ita facile in..

telUgitta

-ocr page 33-

ET FIDE- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

telligitw, uel i-unucho die in A.3.is teße : O' no cuiuis ditueSijiiixti ProKertiMjNdre fine corticegt;Si t^Migiturglofi opus eïl,id Patres v'’^''^ confugiOi à (Quorum jententii wdeo alicubi ab ^‘’’æ* horrere tios-Plierony- Ktc^i ueterum Prophe das neutit^Mm aßpernamur, fraefertim cm de-xtre fcripturas interpretantur^ Qjus enm fic infamatiEt tarnen in uerba eonim turare ubi~ ^ue non poffumus,propterea ([uodfontiufca^ turiginesplonge dulciores [unt lacunis amp;nbsp;tor-rentibus turbidis-DionyfuTu igiturè fcriptu-ris germanam da fnitionem Peenitentiæ, lt;jua tuto^ampleéh amp;[equi t^ueam.Piierony-ld quamqiiim Bemardum jahciuSyitij- mefa^ln rum flam,tarnen c^uum me pottftmum hic nr- * geasfat • Pcsnitentiamfcriptura uoat • Mori ^ ««»‘ten peccato,amp;‘uiuereiußicilt;e. Eftenraplanem ?^ ‘^“‘'^ nouatio lt;iu£dim uda per Chrifu, ijuam nip ‘' ' uera à peccatis conuerfio praeceljentynetiuic-quSpœnitentiâdixeris.Piiony-Ô^tdalij iudi catun hic fint^neßio^nnhi certè paru dtlucide loculuses-Quidenim uocaSyMoripeccato ƒ j^^^^. tiiero-Peccatomormtcipit, (luipims natara p,ccito

ß 4 fua qutd -i

-ocr page 34-

Monifi can uel Conteri quid.

leg’s °f fcciUtn,

COLLOCL* ®^ POENE fua cumfadititew turn corruptioncm agno^ fat odit^deteflatur^Quam emm natura amp;nbsp;ai feccandum prona eü,amp;ad omnia uicu fra ceps ruitjam oportet et in panitentijs animo peccati non deeffe odium'httj^ hoe ipfum odi urn terrorem habet,adfliéiionem habet, cruci atum habebBreuiter, hnxietatem pro peeca to habet-Quadipfum coteri ac mórtificarieü DionyfhSiadfe^uort^ttod dicis, hoc tibi uis ut peecatu amp;quot;nbsp;agnofcam amp;nbsp;detefier - Hiero, Hoc uolo-Dionyft-Qjta res autem odium in animis hominum huiufmodi exufcitat^ Üiero* Legispreedicatio,uelPaulQ tefleSicenim in (juit : Per legem cognitio peccati - Porto ubi Lex urgetur,tbi in fui cogniüonem homines, neu fuperbire, neuefidere proprijs uiribusper gant pertrahutur* Pertra^iin[ui cogmtionë dtmifts crifis humiliantur, Humihati, uere peccatoresfefecofitentur^adeocj^ peccatu,ex animo deteßantur,(juod ipfum turn demuefif peccato incipere mori-Bemar* Scripturasfor fan, putbus prima hac pamtentia pars muni^ aiur,r(^Mrii-Diony-Pe^utro^fateor- Ptero ♦

Diligentes

-ocr page 35-

ET FIDE*

Diligentesfuntinhac fcenitentia fitte tri-dendi profheta.Qateros Uceho^ifaiam amp;nbsp;iZechielem citafije cotenius. Dereltnquitt,nt ^mt Efuiis, impius Wim fitim, s^ unuft^mft^ ininuitatem cogitationumfunrum^^ reuerta^ tur ad Dominum, amp;nbsp;mifereigt;itur eius^ ^ad Deumfuu,quiamultuseritAdpropiciandum.

Hicohferuabis,Refipifcenttam impij duiaßn *^*‘P^ maldjitiji adeo reuerfionem ad D ominum rf-^tufbiam reliptfcerej cogttaüo'w iniquitaton derelinepuere^ ad^i Dominum reucrü, fluid aliud eR,atci^ peceato^fiuod agnoriSfincipere mon ^ Quod uero fei^uitur: Mißerehuur eius, amp;nbsp;multus ent ad propiciandu^ad earn peemte tiee parte pertinet, de qua poft diêiuri furnuSt In hancfententiam L^echiel ^no^j dicit : Si impiusegeritpanitentiam ah ommhuspecct fis fuis c^a: operatus eü,et cuftodierit omnia pracepta meayamp;'fecerit iudiciü amp;nbsp;iußiaant vita Muet^s^non monetur' Omnium inilt;iuitit tum^f^uas operatus eß nonrecordahorß^un^ ^uid uoluntatis mea eR mors impij ,amp; non ut fouertatur anijs fuis^ amp;uiuat i Principio hict

-ocr page 36-

COLLOC^- DE POENE

«t fixnitentiäagtimuSyiit reßpifcamus, ut prit ceptorum Dei ob(erMntetßmHS,iuhemur, Ciuodipßim,feccatü oflendere,amp; mortipctt tionè pradiare eü,deinde conuerfis ac ^ceni ytn do tentihus uitii fromtttitur,ac omnium antea^io rum fecemoru ohliuio, id quod ad uiuificatio paaiten ^^^gj^jj^gf, ^^^ ^hi^j- lounnem ac Chrißunt quo^i concionesfuas ordiri uides,cu clamant R eßpifche, pcenitentia agite-Quin ideChri-flus hoc paâo peenitenttam preedicari iubet omnibusgentibus- Quid multis ^ Quifuratus e^,inquit PauluSinofuretur amplius- Diony^ Nihil eü, quod in prima hac pcenitentia parte calumniari quaa.Proinde lam nunc,quid iu fiicia uiuere ßt audire libet.Pierony, lußicia untere incipit,^qtus agnito peccato, ad Chrt ivfiitix flum,perinde ac agnu totius orbis peccata tol-^'Âdüt ^‘^^^^^^ cofugit,ab illo m huiufmodi confcien ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tia teirortbus, /^em, conßlumy amp;■ auxiliu ex

fetenSfillifidens^adeoq- in tUum reijciesfefe* N^n hoc animo,hac ßducia,quotquot ad hue ceu partum,facramq; adeo anepram, conßtgi untfCertideauxilia, quod tot promißiombus

inBuange

-ocr page 37-

ET EÏDE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

in'EMngelio ultro nobis ohtulit,eoi nofoium i pecatis ctrto hier obit, uerumeuaml^iritu e^uoijifuo donibit,cuiusdu£iuac iul^icioue tcrem hominem defonAntyfrifhmm conuerfi tionem in melius commutent jpeceAt or urn ud-feSlus frenent, momü^; udeo creAturd,(iult;£ ad LuangehciX doannce friejcriiptum uitam inßi tuatyjiSt-Kttji hoc turn demum eH, iufticia ui uere^uxta tpartem pccmtcnti« ahera-Diony^ Rogo,utnctegTeferas, ßte adrepetitioneea ru Terum,de lt;^uibus mliauta nobis diljiutatio eR adegero-i'ui cnim huius doctrinne antehac oÇorÇcumô ingenue errorefatear^.') qua tame nue Ianioreintelligo,lt;juaut damnari mereak ¥acis ni male memini,t^cemtentilt;e partes duaSt pejr^tm Principio peccati agmtionem^ demdejidem in tiæ par Chri^m,lt;iuino folum peccatum condonet, tes du», fed(f iritu e^uot^^tfui nouorum in cordtbus no fins motuu autorlitylargiatur-Uiero^ Refte ♦ Dion)i-C«r nonaddis tertiam parted FrHclus nimirK poenitentia dignos f Dicrfw enim mge^ nue-Multos àfodahtio ueftro aliendmt ha^e nus J ^uod tieluti rehgione t^uadam attraiii, i doärint

-ocr page 38-

COLLOCL? ^E POENI.

io^nm operu»i,in umuerfum nhftincre, nifl efliSjtluïitdmeconfietfOperaiiHoci- ex fide dl manantia ad[alutc nece^ana efje^ Hierony* fibhniu/modiuocibus(operaalt;i falutc necef fana funCuurc quoda nofiro ac merito abjiine rUts in '^i^^'^^^i ^'^‘'^fl^^^ ^^^ forbert'^fimul lUxU ludifica pronerbiapoßumuSyHoceü- Ç^odfideiac^ tionisnc ceptu,confenticntibus unduj^ fcriptuns,refer-. gocto re tur,idëoperibustribuinopotefl,neprouniiu

ßißcationis uia,plurcs agmßcere uideamur,et tarnen ß re£le obßeruaßi, operunt c^uo^j- mfti-Opernm ^^^ confefßfumus hn non diximus enim,ßde wfticia. adprehendi Euangehü^ßde impetrart remißi-

onem peccatorü^ßdem praterea ad EuangeU cam doRrinam mores ^uitam componeref Diony’Omnia (fuantum audioßdei adßgnari oportet, peccatorü uidelicet remißionem, iu^ ftißcationemamp;uitam aterna. Hierony, Maxi me,ne^ enim aliter eadere l9iiui,ac Euange^ liae literie lot^aunturypoffumus. Diony- Qjii fit igitur, ut Math • if. Chriflus operum ratio-nemin extremoillo iudicio,habiturum dte/U

tiierony»

-ocr page 39-

ET FIDE. r

HieroMy ♦ Deoprritxs alias confilulibwWi In prafenturttm finis erit admonuiffeiOfem ■ ißac nö laudan boe nomine t^uod falutcm id~ fertint,fed (^Mdfideiyè^ua mAmrunt^certißi niitefiesfindClutmadmodüenimifruSttbus Cor ope . arbor, bona ne ßt an fecus ^ item ab ungittbns ’^^ “ f'” Ito, dignofcitwr. ita charitatis o^enbusßdes p^^^J^ quoij; ceßimatur,V.t tutoto, quodaiunt^calo cg^m erras, (mod fidei nullam mentione feri ißic dentar* arburans^an non emm in eodem capiteyenL te, mc^uit Chrißus, benedi^i fatris mei ^ ^ foffidete regnum, quodabaternonabis fa^ ratum e^ f Qni è diffidentia laborantadeolt;^ ^eccatis obnoxij fnntfij maUdi^tioni^uo(j^ obnoxij ßnt ofortebVerum ne id eß^Diony* Nonredamo, Uierony» iammalediélioni fer hntitb eßn,benediSiio inferipturis ofpo~ g^^^. nitur fidquo^i^negarebaudpoteS’ Dionyß» gjo. l;ionegQ.aierony-QMbenediSiiigitKrßnt, walcdi per^«èohfecro inillam iffarn benediSlionem Öio? adferwturflium per fernen iUnd hbrabet, de ^«0 diciturtlnfemme tuo benedicentnr omnes tribui terra' Dionyß-Yateor' Hiao. At nero

-ocr page 40-

~ COLLO. DE POENE frotm^iones dwina, noui ginter amp;nbsp;uettris mfirunieüyfideapfirehenduntur en openhus ? Dionyfi.l^onduhmmauinfjde-Bernar’Pro^ be,fic enm habet Ppißola ad Uebriieos, San^ ^1 perfide uicerunt rfgna,operatifunt iußid itm,adfecuti promißioneS'üieron.Qui bene^ didoru igitur nomine cenßenturfij in credent tium ejitoiji numero habeantur, neeeßfum eü, Quin hac quoq- uerba, poßidete regnum ah aterno paratum uobi5,fidem ffirant- Qjiod emm antea quam ullius homims extaret meri turn par atu eü,id quo pado uoibus ac mentis noßris parari poßit,haud uideo. Q^is igitur ßde opus hic eße nofateatur^ Diony- tAagnu ßdet audio Pneomion' Bem’ imo pro dignita-tehacipfa(neq- enim Pißorica illa de Ckn^ flo noticia intelligimus ) nunquam fans lauda Fide» ^^ ^ß hadenus, Diony- Qud Luter am fidem |«id fit. uocatisitiicrony-Adfentiripromißionibus, in quibus propidüße nobis futurum Deuspolli-cef propter Chrißu- Sic enim fidem fere défit nit Philippus nofler,Diony’Quißt,ut Philip fo tarn conflantendfiq^adhicrefcas i Pheron*-

Qjipi

-ocr page 41-

ET TIDE.' ƒ

Qmo J dextre uhiij- ac féliciter T-M^didiin , . tcTfretatltens.Kdhaclabij iUudno^i^Vix ^'^^* dia foteü, i^Udto hbetius tos imitemnr, ^«i- (j^^u. busfäuenms.Dion-Tidesgiihlhtquafromißi onibus diuinis adfentirt dias^fola faluat et m ßißcattüiero.lufiificutyWxtii lUud, Et ^Mi «5 operaur^ßd credit in eu t^ui iußßettt impt«, imputatur fides fun ad iufiicta,Dionyi At^w r*’‘!”s firnt qm earn wculS,Soli,ncuticjuäm hoc nt~ ^“^ ^quot;^ ' ^ocio admittendacenfient, ut quStextusrnf. quam habeabUierc-Qui fie iudicant^eos ego latina iocutionis,'Latince autemi imo amp;nbsp;Qer manie œ prorfis ignarosefie arbitrer tPerm-de enim efifiiue dicas fides iu^ificat, fiue di-casfiolafides iufiificab Ç^uemadmodu ideefi fiue dieas,Dominu De« tuu adorabisfiue di~ cas,3olü De« adorabis-Sed cur nö attiuit kn^ ceMofiuerbaexpedimus^Uabetaut Textus Denoe# adhuncmodu,DomtnüDeutuÜAdorabis amp;nbsp;1* fd*« ülüfblum coles, duas partes praceptum hoc habet• Prior adorationemDei tradity altern cultum pracipit dam ^uemadmodum pofte-n^ pars particulam hanc ^ fiolamf habet, lM

frw

-ocr page 42-

COLLOQj DE P0ENrgt; prior quoiji einde recipiit neceffum eü ^ qwi Deus no tam coli foins ^uSidorari foins nein* h.d hune modü de fide qnocy iudicandunt eii, nitnirnm lt;j^uod folnuftificet, fiue Mcabulumf fok, addas fine non iddas • 0ÿ.um enim ferk ftunt dicabixahari oportet fihZ hotniais,ut omnis t^ui credit in eum non perent, fed nitunt tetemam haben,c^uis hic non uidet,fidem re^ qn!r!,pri£terea nihill Loijuimur autem ferè de ea fiducii^qme ut in iufiificatiöis caufa fok re gnatadeof mifericordu ceu obiedio nititur, ita bonis quo^i operibus facunda eü-Diony* Tarnetfi eorum mihi fentetia arrifü haüenus, ’ ” nbsp;nbsp;5« ita demumfidem iuflificarefcripferunt, fi

do apud ^f^*^ ¥*°1i ^‘^‘^ accederent, tame rei uerita Lutera te ui£ius,in tuam nunc eo pedibusfententiam. nos acci Hierony.Ulorumfentent'iautafcripturisalie^ f^*^“’ 1 ttaefi,itaferrinullopa£io potefi* Sioperi enim in iufiificationis caufarn admittas, la pro tinus incerta reddetur,propterea quod amp;nbsp;op^ pom tree ac iudicio Dei netpteSt, et nemo tan--turn quanta debeat operetur • Adhaefrufira n^ififfflaii P Old,iactat,fi ulhm in iufiificatio^ nisne»

-ocr page 43-

E T F I D £♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

nis négocia locum adfignes operilus.,Breuiter fides^hoc eüyCerti dU amp;nbsp;conß^ns m Chri-fium fiducie faluat amp;nbsp;iußißcAt, O fera uero m hoc folum adhihentur,ut uerum eßß m cor dibusnoßrisßdem dedareh'Diony,Vielle fro Op'™« fedo hifee de rébus dißeris ,fed utinS in fada bdjueßri hommes no competat^^uod dean-thes A^ius dicerefolebdt Peripateücis acci. dere^Eos emm lyreßmdes eÇfe, lt;j^ute quu dlijS bene fonet, feipjam urnen no audiat- kennens frceclire Periputeticos docere,fed uturn à do drmiilonge,Idteijidtßidere-üiero.Ctbosno Q?‘’”^‘^* idea adljgt;erndmur,teße Icabio, quoi uaietudi ms aliquSdo caußts ättulerint,amp;teda nihilo^ minus fubmus,ettamßalilt;jUAdo fuper habiun tes procubuermt- Kd hune modum de noßris ^«oij; iudicitndum eiï,fic emm eße flceros^; “^ S'^^S^ noPro improbos, unity 'tuagelia do Urina abutdtur,lt;iuis negat^Sed tarne,cur lt;^uo rundamimfrobitas omnibus imfUUri debeat, no uideo,Bernar. Imà impudenter noßros in~ enfant,lt;^ui ipp â nullo flagiciomm abhorrent genere • Diony. Mtriny ^eccatores fumus,

G Uierony'

-ocr page 44-

COLLO. DE POENL HierO'ïd cenfores t^uoc^ ißos meminiffe opor tuit^'t^e^icnint ais re^nnciçio diximus,Ma-xmopere ^cenitentia hfee temporihus opus ejJê.Bem- Pecatoresfunms.Peüe, Mekor tarnen hac m re caufja noßra eR, aePapißa-rum, quod lapßamp;'reßurgmjus ß(hito,amp;pec^ catoru»n remißio unde petendaßt, no ignora-tnus-Diony-Pateor-Uiero-^^id f Ego mead uxoremconferoccenaturus, quide^bben met agant uifurus^Satis diuamp;anteaabfui, amp;uo5 iammedetinuifiisgt;^Diony' Ego quoq^captu tier perfequar, alias copioßius hifce de rebus uobißum collocuturus- Bern’ Et me allô ra-piunt négocia,Proinde nakte’

COLLOQJIVM DE CHA-ritateamp;BonisOpenbus*

Pabianus’ Georgbts*

PC^MÏii hodie bont Georgi operatusesl Lj GeorgiuS’ Equidem bonis openbusßm. per me intentum eße decuit, Sed remoratur bic me quis nefcio malui genius, ita ut ad pietatis

-ocr page 45-

ET BONIS OPERIB. 10 fietatis exerdeu totiesaccmgi nonj^oßimf lt;iuoties à Safdfîit am ùm boni alK^ùd médita-tus tranuerjus rafior^ ^ah. Satanam igitur non noßi f 3olet ueterator ilk pos conatus fatan remorarif adcoc^ ijs ^w ad petatisopra ac. operum angunturfaceffere negocium, «t qui turn fe ^®^‘^’ officia egregie j^unSium ^utet,liamp;‘ chart-tatis opera ubiq^ impediat,^amp; contra, to ^ turn orbem,peccatis,ftagicïjs,crimtmbusq^ m-undet amp;nbsp;compkat,ht nos bic meisim contra tlliusinffdtasamp; txcubareamp;‘ mffruamp;oseffe conuenit,ne ui^i uel ea deffignemus, quee pa-rum dignaÇint Chrifttano nomine, uelglori-andi de nobis caufjam, quad nullo négocia nos uicerit,mpoßori ißi prabeamus^Georg* U quidem aquum erat, Sed quis m tantafce-leratorum hominu turba, memor officq fem-per effe potefviScepe inuitis nobis,ac nihil tale expeäantibus delmquendi fuppeditatur oc cafio • Tabianus ♦ Seto permulta effe,qult;e ah inßituto ac benefaciêdipropofito hominis ani t^u reuocare adlt;y prauaßudia illeiiare coßue

C » uerunt*

-ocr page 46-

COLLOQj DE CHART* Caro.pec uerutj^im hoftis hice^i domeflica aro, Ag catum • ffatu carni ^eccatu, mundus ipfe, ac mundi hu~ fou”ƒ'^^ ‘^^P^”^^f^ ^^^‘‘^^^' At mßejßet,lt;iuicü iugL ter cogrederernur^nuntiuauelßdes noßra pro hun,ml ui^iona quant ex ea luaa reportare fo le mus,m confßicuo poni pofjeb Sed qua te hodie faga, quifue malus genius, à benefaden-• di propoßto tranfuerfum cgit t Vultus ip/ê ßo lito pälhdior^eucnifße aliquid tibi prater and miJententia arguit- Georg-Confobrinu meu nofiiConradumRindum: fabtanus- ifrum ne,qui paupertate nuper,ac creditoru uiolen-tia,tyrannideq; coa£ius ades uendidit ? Adq^ extrema breui inopta uenturus, ni benignior fortuna aura aUcunde adfulgeat,credif !Ge~ orgius-lllum ipßtm, Tab- Qj^amtibi miferil lefuccenfendi occaßonem praßare potuil ? Georg. Aureum homini ante biennium dederam mutuo- Q^em quufapius admonitus red Dcfcrjl ^^’^^ neglexißßet^tandemduriufculedebitunt ptio ho ^“‘^æ repofcenti, pro pecunia lachrymas nu-mmis in merauit,Etnißihoneßi ratioaliud fuaßßßet, hamani. ego illi uicißim pugnos aliquot in buccarn nu-

meratu-

-ocr page 47-

ET BONIS OPERIB- « weratwHs erAw- Adeo me fœnituit milecol-locAti henefjc'ij. Fab. Ah, mre leuiculA,homo tAm opulentus, homini ter miferojuccenfere foiui^ii ? Georgt; Qw^dni ^ Aut mihirepetere non licet te indice c^nod menm eH^Aut no« fit tis dm pecuniA meA CArere coa£Ius Çum^tAh-DicmihibonAfide^QjiotliberoshAbet? G» O£io opinor-pAb'HoneflA ne nxor e^l,è ^Mlt;t iftosfußuhtAnfecns^ Georg. VxorisiAmA integrA c/lTabi* Q«'^«iripje,AleAm Indit ? feortAtur^ obfonAtf potAt^ oletungnentA? im frobus,Antocio deditus eA^Geor^VitAm dh^ us nec mcufo,nec ji nehm iure incufAre t^uea -Solnmciuodmeumeiïrepeto^'EAb- GuAnto fAtnts erAt,mi Georgi^'E.UAngehci ißius putris fAmdiAS exempla,totum debitumfupphci con donure, Atc^; mtferurn hominem tarn Acerbe compelUtum miferiofem etum reddere- Imo priori Aureo ulterum etiAm uddere debebus, udij; educAtionem liberorum tot modis Adßu £toelArgiri.^e(iienimperpcndis,utpoteefu. Jj’Sms riemnuntiuAmperpe^fusyiiudm fit grAue onus ^^^ . pAuperieS'Georg.licetuhomolepiduses,amp; es.

G j beL

-ocr page 48-

Vfrxdi ^iti$-

COLLOCb DE CHARL lelluS'igonmeuinfrttutiitns gemunt, fameUei iflius rattonem potius hibeani,acmeorunt do^ meflicorumüd ne autor es mihi^'Fah-Si fangui nis iusf^eéieSypoteü amp;nbsp;hic inter domeßieos tuas numerarh Georgius • Tunica c^uod dia-tur fallio eH propior.Eti^uidemfanguine mihi comun^tus eR • G^snegaïf Sedtarnencon-innen ores funt,uxor ac liheri,(quorum curant ni fußeiperent patemae hareditatis deco£ior uideri f oefent- Tab^ Curant pro uxoreacli-beris laudo,fed tarnen quum egregie numma-tusfis,ne(y metus fit,ne algere tui unt^ua pof fint, noltm huiufmodi curant cunt iniuria al-teriuscomunctamp;meffe.Qutnpotius Terenti-am illius fac memmens-Peemum in loco ne~ gligere,maximum interdum e^ lucrum^ Earn emm fententiam ,filt;iuis dextreinterpretetur ç^in meliorè parte accipiat,lt;i^uid uel reéiius, uelmagis pium dtei poteratluereenim diuitias cumidant,ciui pauperum inopiam copia fuafub leuant, Georg. Interim euacuatomarfupio bona mihi mea pereuntTab • No omnino perit ^uod m caleflibus loculis reponiturf ac recon diturf

-ocr page 49-

ET BONIS OPERIB» « iitur^ueluti ChrißHS ^uoij; mb Ne reponmis uohis thefauros in terri gt;»bi erugo^ tinei commfut ,amp; ubifures perfodiunt^ inun-antj^ed recodite uobis thefanros in cala, ubi Wf^ ^^^° ”f^i ^^^^‘^ corrum^it, amp;nbsp;ubi fures non ^erfodiunt nec furantur, Nam ubifuerit tbeliurustuuSyibieritamp;cortwi-Sedheustu, BoMp, cû nunc^uîi no girria de bonis operibus, Cur taS^’ piltem uel tilt o^era Chriflunus no prteßas, i^ux Lthnici etum frueftiterunt ^ Mexander enm mignusinterrogitus ubireponeret [nos thefauros, Kpud amicos ini^uit • Et hrtixer-^es Longiminus dicere folebit, Regahus e/Z ß iddere,lt;iHàin idimere^Bion prêter a bori Rhemtes dicebit, Optibihus e^feßtimeßem alterilirgiriftluSilicnidecerpere^ G-Ç^M, fl uero intei no dixerim me id until repofee. re quod meu fit, ^tquis aliens me^ßm deme, tere cupiidf^/^tqui ne id quidetuu eR, quod perinde mq^ ceconomus prudes in ufum piupe ru erogareiu^us cs-^G- Ob lundis, ego turbi iftafimelicoru exidire unus no poßum, hi. bet intégras uires his id depeUadüfimis milù

C utin-

-ocr page 50-

, COLLOQj DE CHARI.

Falfa dt utantur-Ç^od ad bona opera attinetjSacnfi-pperibns ^g hotstejacru habenti adßiti,Yrancifcants pa fw-^*^* nbsp;nbsp;^^^ “^‘^^^^ ^^‘^^^'^‘^^ f^'^i yefpfTtmii t^uoef;

cantionibuspojiinterfnturus. F ab, Hecane tu opera grata Deo futur a putas ? Quid ergo peeuhare habet, maleintellediauerba, male percenfenti adßare faenßco f Aut t^uale pie~ tatisgenus e/i Eleemofyna monachis largiri, ad ßiuam aptioribus ac ad reUgionem^Apage in alium orbem ißam tua hypocrißn- Geor» Quid ergo tu uocasbonüopus^ Lab- Bonu Bonü o opusfcriptura uocat,quic(juid (2T prixceptum pus quid p^j f^y^^ ^ ^ egenis, calamitofislt;^ propter C hrißu impenditur,et hutufmodi opera adeo feuere friptura exigit, ut ea adßnt,delt;j;fide noßrateßificentur,cetera pietattsexercicia parut apud Deù momenti futur a ßnb Geor-^ 1^5 fatis quod diets mtelbgo- Pab, Apertius igiturmeuisremipfamproloqud G. Volo» tab* Pgregiupietatisexercicium e^l,ft quis nfns i«’n teiunet,hoceilySt quit afotiamdeteßatus con nq apud tinenter ( quo commodius orationi uacet ) uL uctetts. uat. Nfenim ueteres leiumo aliter uft funt •

_ Georg*

-ocr page 51-

ET BONIS OPERIB. „

Georg« Reóïe- Fafc. htt^whocipfumieui-ninm,ßno chiritans openconiun^a hibeat^ hiccj; ueluti lUecehra condiatur^adeo Deo «5 frobatur^utuehementer etiam eidem inuifum I'ü- Sic enim 'E.faias in^wL Nonne hoc efl teiu nium c^uod elcgi^drilolw colhgationes impie-tatis.Solue fafciculos deprimentes,dirnitte eos ^Mi cofraO-ifunt libcros.,amp; omne onus dirum pe^frange efunenti panem tuugt;nyamp;egtnos ua goscymduc m domum tuam ^ amp;nbsp;carnem tuarn ne del^exern-'Ex ijs^fatie nerbts hipuet^ Bo-nu opus no e^fe ^ß lt;iuis pharifatco more ftatis quibufdS diebus ab efu carniü abßineat nö de pofito rancore,inuidia,odiocy erga proximu, fedlUos demum iemnare uere,adeoq; operari ^^^ •,^ bene^i^ui debitoribus remt tant, e^ui pauperes ^^ ^p^^-j Ko opprimant,(^m liberales fint erga calamito fosgt; Deniq; (lui erga omnesfint bene fei' G. ^S® ^ofeâo adfeSius ita nondum fum. Tab» A uera igtturfde uacas,I.a emm ut De« uere timet, ut Deo uere credit, ut De« m omnibus adfli^honibus inuocat,utDeo pro omnibus be neficijs indefmenter grattas agit,ita uel m pri-

C ; mis

-ocr page 52-

COLLOCU DE CHARI.

ms fer ax e^i chantitis erga froxmum,cuiui commodis non aliter,ac proprijs ßuder, Atiji hanc charitatem ita ejfert hpoßolus in priore ad Chonmhios EptßoU, ut nofiro Encomia maximoperenon egeat- Geor. Si hlt;tcita baient iam proftcio inciuiliter truétam meu Rin ctum- lab. Adde parum Chrißiana amp;nbsp;tyrannical Charitas enmbenignaeSt,patiens edi, non (guérit qua fua J uni, catera noßi, Geor. Chidß erratum hoc, officio quopiam compenfem? tab,ldflfacis,iurefacis‘ Geor, Pnncipio debitum dU condono- lab, Lando, Georg, Deinde aureum priori addam? Ïab’ Liberahter, Geor, Poßremo liberahtatem meam in je nunquam claudißentiet-icquid uis amphus^Volo amp;nbsp;ego poßhac, propicio Chri ßo,ßugi eße, ïab. Vident hune animnm reti-P«fona neas^neqffacderurfnsadßacrificulostuos, ac F^“‘^'^ ‘ Rranctfcanosrel^tdas, No« quarunt illi ani

ma tua commodum, fed funm lucrum, Ne^* enim Paßores,fedLnpi funt, Georg. De ißis poR uidero, ïam mihi aham obtnhßi querendi - occafionem,Cum enim de bonisß^oc eR,cha ritatis

-ocr page 53-

ET BONIS OPERIB* Û

t4tis o^enhus, breuher (^tadem meo ntdiàOf Stirnen fie dc^eruens, adeocj^tyMlu fintf ij^^de lien bond did forint o^enderis, eufio iam nunc dealijs ^HO^j ficnns exerdtijsau-dire Cententiamtuam-Prodijtenim Ante trien ^'°’'2 • ilium libellus Mußela cuiufdim, ^ui ^uum multis ßrifturxteßimonijsin aceruum con-geßis,addüisc[i mterfoUtionibus oßedereco naretur,Of er a id filutê eße neeeßam ^ inte-rin^neeßnitione boni oferis iddeSy nee difcri men inter chintatis opera,inter Lccleßiaßicit exercitia,amp;interPoliticam lußidam ßatu-ens,curam mibi iniedt, oblata alicpuando oc-cafione follidtius hifce de rebus percunamp;an-duPab-Contemptis animalcuh ißius nugis,in te omnia uideßs caueas,ut ne in iußißcationis negodo a fcopo aberres,id t^uod tu cauebis, fi Paultna dia inthymemata jemp ob oeulos ba bas-Si ex opib’gt; eß iußicia,jrußra igd Qbri ßus mortuus eß-ltem-LexirS operaLErgo no iußißcdt,polieni facile iudicabis de operib^^ Prindpiocharitatisoperainferiptuns comen charita dani'^t^ f^ potißimu beneßecM conßdt er tu of«a

-ocr page 54-

COLLOQ_. DE CHARI.quot;

git ^roximujita ut no folum nmicos uerumetiS mimicos itmcmus,bcneficentilt;e imbrc eofdent fubinde perfundctes^htci; de idgen^ oj^enbuS 1 ferè Icriptun lot^uiturytiuoties operu mentto-nemf4at,id(iuoduidesin Aüts Apofloltcis de Tabitha-htm quod ad exercicia ecc le^aßt ïcelefia lt;^‘^^dtinct- Habet fnas ecckfia caremomaSy ft.ca dif q^aeß CU uerbo Det non pugnint,neq- laqueu aphfii. inijdunt confcient'ijs,iamferuanÇut exerciciÜ iuuentus habeat ) ^poßunt amp;nbsp;debent, N^w adfuefacieda omnino iuuentus eR ad difcipli-nam^ non ad ineptam lUam quant male fenati Monachi amp;nbsp;hpifcopi commenti funt,fed qiœ amp;nbsp;luangelicisiiteris confentiat maxime amp;nbsp;honeflatem Chriflianis dignam comunctam habeat. htq- de boe Cceremontarum genere Paulus intelligedus eü,ubi inquit,0mnta or^ dine apud uospant- Sm nero cum uerbo Dei pugnaut,quales funt benedidhones illie ctere-orumyf4lis,aqua,palmaru,cinerum,herbaru, ac aliamfinita, iam con^denter reijciendae^ac tKquot;''^t^ ^^^^'quot;^^^^fifM-Het^enmipoteflatem Ec-totJliW' ^^^ß^ habet,diuerjum aliquid dßriptunsßa-tuendi

-ocr page 55-

'ET BONIS OPERIB, ^ tuendi.(^id dicam de fohncis openbus?Ea à LutherOyie alïjs ito lUußrataßmt^adeoji mi-go comenditlt;i,ut nihil edin re deader dn ^fi ju, Geor- QwÏjhïrebus igitur conjum'^db* Vf tnagißnuujperinde ac Dei minißru reue^ reare^ut in ijs (^u^ amp;nbsp;ad ciuilis iußiciig amp;btt mame (bcietatis conferuationem fadunt dicta audiens fis,ut legibus ac monbus eoru,^wbus cum MUIS te fer omma accommodes,hue emm frouerbium illudpertinet, Jióiiamp; Qwdi Odioptm frorfus hominum genus eü^ ^M magißratui ac le^bus parère reeufant, id ^uod Anßoteles([uoty fenßf[euidetur,lt;iui hthemenfes hoc nomme taxauu,^uod quu le Aihmiea ges aefrumenta inucnijjent,frumcntis uteren- fes usa tur,legibus no item^ Geo-Nö tam male quan- *' ’1*^ tum audio de openbus docetisLuîherani,qua “°^^“* facrißcorufexpaßimdeuobisloqud, Qwd fiquis rem probe expedat,palamßet,cur ob-treciatores doSirmte ueßne effe mahnt quam a qui aßimatores. Ne^j emm aha de caufa do iirinaueßram damnant, quam quod iußiciS openbus detrahitis.îab, htqui niß ißueßa, conßarc

-ocr page 56-

COLLOCL: ^E CHARE ' concave gloria. Chrißi hand potent • (^dn“ ^uimeur non animaduertunt,duplex iußieitt genus à nobis tradia Internü uidelicet ac PoU' ticum-Politicamiußiciam hauddlibenter ope ribus adfcribimus,ut quant absq^ motibus ß'd ritus,carnales quo^; hommes praßare quests At uero internam,non nißßdei acceptam referre poßumus,ut qua fola mifericordiam in Chnßo adprehendat- Adecq^peccatorure-mißionem, iußieiam ac tut am atemam impe-fl [turn ^^^^' ^‘^^ aduerfarij noßri nee norunt nee in-tndam heiligerepo^unt.Georg.Egoquoq; deuobis nare haéienus haud ita fenß candide, propterei quod no quad ipfelibrosueßrosnondegußabam,fed ^*S'«s • ijs tantü,qui mutilatas fèntentias ad calumni-andu inde excerpebet, ßdemßidte habebam. fed non ero poiibac ad damnandum facilis, Theffalonicenfium exemplü mitatus, qui qui Apoßolum concionantem audißent,nonßa-tm quod audierant profcindebant,fed ad Legern ac prophetas confugientes,uera ne an fal fa docerenturexpendebant- Lab- Quotquot poftis adfeüibus dedo^rina noßra ludicium

fecerint

-ocr page 57-

ET BONIS OPERIB. .lt; fecerint,ij uera açud nos tradt facile fatehun-ti(r,Taxit tantu DeHS,«f (fuod reéie docemi^i rei^UQC^ipfatandemfrcejiemus, Georgs î4 lt;iuid(ma^idws ^recihuiac «onsu Dœ pe-tendtim eîl •

COLLO. DE CRVCE

amp; Spe in adßi^iionibus ♦

H^kri»MS. Trygofhorus,

Siccine ais Trygophore, egiffe tandem ani maBnccij noftrifocriHTrygophoT^^fiiio, H^fccr.Nf^j minore conßamia extremum d. lummortis punctumexpeüa[fe^ne diutmas il las corporis infirmitates anteatuleratîTrigo^ pbogt;N5 tam coßanti uultu cicutam Diogenes moriturus hilgt;tt,ciuàm hœc mortis tempus foli. taalacritateexfeüarewfa ehthdepulasac Caleïles lufum,non ad morte j^rofenre diceres, Hyb- cpulas. Mirum ni ad ealeßes dlas epulas j^roperauit, ^Hus turn clementißimus Dominus e^ datifs rus,cum accumhentihus in regno ccelorum ß^ dehhuSyt^fefuccindius minißrum ageb Try. gO’lta oftnor^lt egooj^timußxminn tantum abe^

-ocr page 58-

COLLOQj ^E CRVCE.

aleR,uteamfcelicitiitem inuideatn,M etta mi hiipßlt;iccilt;iiffefiutem,quiciiud huius adem Chrißi mimere cotigit- Uyie-ReÜe^ßc enim nos decet in beatorum numerum recepta con ßefcri gratubirijcm tones in tâta cSpaßi fum^-Quid ptio ad enim illa dum uiueret,uel calamitofius fuit uel fli«i ia at^uemiferum.SitarnenmiferumapudChri-’'‘*5^ . fitanoseffedebet,inhacuitacucerumnarum ^dbn«^ K‘tfietatelu£iari-TrygO'AerHmndsillius H7-

berine aïit^uaex parte compertashabes,eolt;ji luxta humanum ludicium mipram hicfutffefi terts-At ft totum uita eins curfum audias,tum uero magis id dices, Ab ipfis incunabulis hu-mfmodi aduerfitatum proceUis uciata e^i. Principio qnum annü nondumßpergreffa effet feptimü,orbata eü utrotj; parente. Éiber-Parentibus orbari no eR leuis infc!elicitas,ïmo nefcioan maius incommodum inhacuitaob-tingere pofit homini.Tryg-Uihil fallens,in-falicitas enim hac ^uod no fit tanta eil, ut eti am peculiari prlt;£cepto id genus homines ab in wria Deus utndicare dignetur. Adde quad pu pillorum,orph«norum, ac uiduarum proteclo rent

-ocr page 59-

ET SPE IN AÖFLICTL ir rem/eamp;pitremin fcriptuns fubinde nomh nat-Yïyber.l^imirum dechtrare hoc Keluticer tißimo argumeto «Kft,^«oc/HHn^Mlt;tmnö pro Dtw tj mißerohochominügenere(olhcittafk,prate flgt;lt;Sor5 rei fe ladi, (juoties è pupillis lüis unus ihqws P**“ ’ laditur- TrygodimtiMnti hic perpeßim pu tit, inteiepuim id nubiles innos perueniret i Hybergt; ?ermulti indubie,proptereilt;iuod ib iurïjs atis dli tuenfemet non pote/l- Trygo, Tindemamp;uirumniSii e^ter peßimum,hoc e^lygineonem^lurconemyCQmedonejUentref ileitorem, incundum^ morofum, intn^iibL lem,Deiic ommis honefims contemptoremf et in ({uem potißimum Mimw ille Prouerbii -lis competebitÀ^ullus^Wilus, rmgnus, pifeis-Hyber’ Hominem mihi profeSio milum deferi bis, adeo^i dignum, wem Kmpbiini exern- AmpHia plo tem ibforbeitJlrygo-Certe cum huiuf- »aus. modi monßro ic ingenio confli^iri,^ timen nel id impitientum, uel ilus miliS irtes non adigt,rirlt;g cutufdim probiutis indicium eR.

TrygO’^ulit Diogenes domi uxorem incun- Dioge dimamp;rixofim-Hic cötri,frugi mulier domi “”*

D tulit

-ocr page 60-

COLLOQj DE CRVCE. , tulit urrum improbum amp;nbsp;ntbuloncm.Lt qwi» Hrrodis admoduUerodesSofhiflif Protheo Cynico (ophiilx ß„p^f^^i^|l^^ cenunijs mcelJemi ref^ondit, thr^ffll CofenHimusambo-Tu quidem mak lohnens, ® ’ ego niitleaudienS'itailld ad omnes marin milt nas et obduruerat, et callum obduxerat, hoC tantum conlt;iueßa,lt;iuod falutis nullam uir ra^ Bon« tionem habtret- Se teciuißtmo animo toleratU mwlicris ram omnia ^ modo is è confortio ele£ioru non weinpUi (xcludatur^id ^uod futurumfit^ni mature re-fipifcens^m uiam redeat-Pfybe-VtinamomneS fic adfc^æ effent m uniuerfo orbe erga mari-tosfaminti- Trygo- Poßremotjuum nullum uir fine infaniendi facerct,ab omnibus cogna^ tisfruftra admonitus ac increpitus, incidit tal dem lila-fiue Deofic uolente,fiue ntmio animl dolore propter maritiimprobitatem confe^d, primo m Pleure fin, deinde in perpetuum cap fis dolorem,Pofiremo,tn Apeplexum- Plym O diuinorwn iudicioru profunditatem. Scot-tatus eR uir,aleam lufit,nunlt;}uSno in multam odicia noStem pergreecatus eR, nee Deum nee honii ^“ ’ nbsp;nbsp;nes untiuam reueritus ,amp;inhoc mundo pro-

-ocr page 61-

ET SPE IN ADPLICT. »s I^tre egit-Contra Dei timens uxor fuit, Deo confipi fd^,Df um in omnibus idßiShonibusuocituit,iffi t^uocyuitiieinnocentia. te ßmBi^ moni(ißdemfult;imteßati,amp;‘infoelicißtme in hoc mudo egit' Qwj nunc Cutonem de Pot?» peio clicere fohtum miretur,inrebusdwinis multumeffe cahginis, fropteren c^uod eident frater ius ugentifuiffent froß^ert omnia,cM fam rei fubhea tuenti,nihil juccederet i Ego frofeSio cum ijs qui De« ignorant,uel Deum iffum iniußü ludictaurus effem, uel iffamfuif fe omnium feßimam, ni frobe lUud tenerem ♦ Quem diligit Dominus caßigat, (f quaß fH^ ter inßlio comflacet ßhi. ^tygo^ No« defu^ erunt, crede mihi, qui optimaßxminainiquiß. fimis iudicijs hie profeinderent, peccati peenS effe,quod patiebatur,diciit(mtes * H^b» No« femper peccati peena eR,aduerßtas^lagellit Deuspeccatore,ßagellatamp;‘iußißcatam pef fonam,ßed diuerfoßne, Peccatore flagellât in Alto fi hoc,ut ex aduerßtatibus ac adfli^omhus hu- ^^^^?^* iufmodi,diwnairamac tudiciuperdifeens,^ pj^j £[^ udpeemtentM adigaturtamp;^dmifericordiam gdUtox«

D a implo~

-ocr page 62-

COLLOCf DE CRVCE. im^lorundüuelutiinßümmer. Atq; huiulmoji flagellum,lure eide ac merito acadit, adtolt;^ di^m mentis poena ac legis maledi^ü adpelU ri potefi.At nero iußificatam persona, no iant propter impietatem aut peccatunt adßigit,fed M hac ueluti putatoria fake, amp;nbsp;carnis noßra rehqitias,^^^ fpintui negociü ßibinde faeeß fere folent, ref cet, amp;nbsp;ßdem noßra omnibus (ommendabilem faciat. Trygoph-Re£iehoc, Qjii peccatum enim credentibus ^atuito amp;nbsp;propter Chrißu relaxat,idempa;nam t^uaiji peccati condonat' Hyber. Deprioreßagello intelligendus cAi/dras ubi minuit ; Qm con' tingunt nobis, omniafuut propter epen noßra maligna, amp;nbsp;magna peccata noßra. Alte-rum Chrißusipfe adhunc modum defenbib Beati qui perfecutionem patiuntur propter iu ßteiam quonia ipfor urn edlregnum c color um^ Cuiadfiipulat^ Paulus,0mnes,inquit, quot-quot pie uiuere uoluerint in Chrißo,perfecutionem patientur^hem Peirus-Nemo ueßrutrt patiatur,utfur uel homicidaSam qui optimal multerem, quet egregiumfemperhabuitapud omnes bonosfdei teßimomt^fhoc nomme

-ocr page 63-

ET SPE IN ADFLICTL 19 frofcindunt,lt;iHoi ohflagiciumahcjuod dut fi emus f tantas uduerfudtum froceUÏns exf^erU fit,ij mi^i pirüfeke de Chrifiam cruce differ ere,(^ de fecedti fam iudiure uidentur. Quid^ipfis etum Lthnicis hic m ludiandoini auiores funtMdcrohiusemmno omnino Dns * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ bnfentca

inui)osejlepronunciiuit,ciuicumerumndrum ^j^j^ ^^ mrietate Iu8.entur ,fed fbefe arcanas cauf nerfitati fas, ad lt;[uas paucorum peruenerit cunofitas ♦ bui. ‘ ^S''^S“’ i^^^f^^ fententta, adeoej; uel GhrL fiano homme digna,f no aduerftatum cauf fas ignorari,contra illud‘ Qjiem diligitDomi nus cdftigat,addidifjet- T^rygo- Video hic amp;nbsp;Hiob/s amicos impegife,cjui à prafenüh'^ mt lis argutantur ,hiohemimpium ac Deo mui. fum effe óportere, tot modis adfi8.wi iamp;fla gellatum,tiuod non nifl pefmum rjui^mcji fla. geUare Deusfokat.Vlyher- Vere impegerunt ^^’^j ldlt;iuodfuturum non erat,fiinterpeccati poe coTum narnacChrijHanamCrucemprobe dferne Hiobit. refciuiffnt, Chrfiana emm crux, non e^l, ^uum propter impietatem nofram,aduerfita. turn undis obruimur,fed cum bona Dei uolun

D $ täte'ut

-ocr page 64-

COLLOQj DE CRVCE.

^™*, Ute in hoc tenumw,utfilt;ies noßn probatior ‘’‘“^'* fiitfamp;ferpetMm inuociitioniscatt^dm habe ^'“’’ amus,illudanteßdem,hoc foßacce^tüf^âû turn etßdem acciderefolet, into ^lucfù poß ücceptamßdem elects immititur^ nonimfieti tis taw ferfidem ablata fupplicium, fed fro^-¥atio eft, ac gloria Deiutftrumentum.Trygt tinitio ifthac placet,fed i^uid potiftimum in ei Cruce quant Chriftianam uocas,lfeéiandutn iudicas? Libet enm dudire,an idem ac ego hie fentias. Hyb- Sunt Epicurai quidam,Qui ca-fu aduerfa contingere fomniant-Sed eoru om-Qoid fpe f^no repudianda ell fententii,principiof fta^ Random iifg^fffjyfjf^ quod confiho ac bona Deiuolunta^ **’ teflagellemar,di£iu enim mirum, quantum fo lacq hinc accedat pijs confcient'tjs,ftperfuafe fint,Bona Dei uolutate accidere,quicquid ad uerftipfts accidat.Tryg^Re^e, hue enim pet tinet PauliiUud-A Domino compimur,ne d hoc mundo damnemur^ Hyb- Deinde amp;nbsp;hoc ffe£landumeß, quoftnefuos tentet Domi nus.îtieqi enim adfligit, ut pendat,fed ut inuo^ fatusfaluetacadiuuetfiuxtadlud^ Caftigans cafti

-ocr page 65-

IT SPE IN ADELIG. »«

caßtgiuit me Dowmus, amp;nbsp;morti non trididit ^^^. we*At^ hoc c^uotquotnorunt^ij idfit^ionem ^.^ ^^^ nonfroexinjdcirtXjÇedgrititgfymbolotefii ^æ f,g wo»/o^; hihent amp;nbsp;tm^^le£iimtuTgt; Tijg- Cer num* t«w eü,hunc jinem fpeSitre, magnum m adfli iüonibusfolatiumeijje.ttyl}* Poßremo inuo catio hue accedere ac certa j^es auxil^ debet^ ^uemadmodum Pfaltes dicit - AdDommunt cum tribularer climiui,amp;‘exlt;iudiu.it me-Pr et fertim eum ad earn rem feculiari cum prace-, , fto,turner omißione muitemur.Praeceptü eß^ ^uod per os eiufdem Proghetee dieitur ; I««o ca me m die trtbulationiS'Promißio e^, t^uoi fec^uitur-lruam ïe,amp;hononßeabis me.Pra^ cepto ad inuocatione fertrahmur^^romißio. p .^ neadßdem inuitamur. Ueej^enmuUa e^in Q^^Jf^ fcripturisfromrßio,ßuecorporaliü reru^fwe de adpn f^iraualtUftiuam no ßde(id (fuod noßi)adf^re hendua hedi oporteat, Af^; illa ipfa ßdes ne m tentaù ^i:’ omb'^ ad deßgt;erattone adigamur efficit, fola Ui^ores facit,fol^ in adßihionib^ glorias. T » Cur fdei hictributSylt;luod ßgt;ei in tpiß-Kom-dicaia tribuit hfoßolusf Hjber, Propfercit

D 4. ^uo(i

-ocr page 66-

COLLOCL« DE CRVCE quod pro fide [^es tn fcriptuns fere accipitur, ueluti in illo DauidiS’ Beatus uircuius eR no^ men Domini jfies eius,amp; no refi^exit in uani-tales amp;nbsp;infiiniasfialfias. Et Paulus ipfie in Epi^ fiola Corint-priore,fidemacffiem ita conne^ Hit,ut facile adpareat,alterum th altera fiepa ran baud poffe-Quado fidei igifmentionefa-ciodimt (fem quoq^illam cuius ad Rom.Apo-fiol^ meminit oportet intelligas,proptcrea qlt;^ f , res fuapte natura coiuniiifiima feparari nulU |ji, • ■ ratione polfunb Imo quid ahud efi ^fes^atque perpétua quadafiducia amp;nbsp;expediatio eorum quae promifiafunt credentibus.Trygo-Equide Äugufitnum uideoeffein eafententia, ut fine fide Ifem nulla efife arbitretur • Ego tame all-quo ufqi difcerni àfi^e fide poffe exifiimo, ad piferi / bunc uideUcetmodum ’^ides-reconciUatione »n^ foi«« adeofi promifitonem de euentu in prafentia “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipit-Spesuerofuturum euentum expédiât

de quo adeo no dubitaty ut cum hugufimo eti arn^ dicere audeat, qui gaudet tn fife, tenebit amp;nbsp;rem‘ Ç^i aute ffiem non habet,ad rem non potent peruenire.Eiyberin'Eluiufmodi dtferi-men

-ocr page 67-

ET SPE IN ADFLICTL « wen^hiud ita gratuite admitto, ut quod finite ont noßree non folum non aduerfetur^ uerum^ ettam modis omnibus conlèntaneum fibSed pH tasne'Bnccij nojirifocrum hacommainad-fliéiionibus fuis f^ccia^fe f Tr)'go«Elt;t de re ut nullus dubito, ita gaudeo idem te de bifce rc-tus ^entire atij- nos-ïape mihi uox eius audita e^i,graillautademe^J^e qiie fatiatur^fèd ta~ men ccrlo fcire fe benignißimum fatrem e^fe^ adeo'c^ optime erga fe ad.fe^um, à quofic fla geUetur- ï.tquowam inhoc non flageUetut ^*P“ per dat, declarare ijs ipfis adßidiionibus ani- ^j” ^^ * mum emfdem patris erga fc beneuolü • QHilt;i dicam de inuocatioenominis Domini afiduaï Semper Deurn neu[e defereret, neue in impatiently ceenum demergi patereturfefe orabat^ femper laudabat,femper grattas ag^bet^f m-per cb^olui,ac e^e cum Chrifo capiebat. Et cum natur aliter impatientiam adfii£iio in ani-mis hominum pariat,tarnenfola hac fub Crw-ceilla durifima patienter ad uityfnem ufque perdurauit-Uybe^Uoce^ï quodPaulus dicit, G lonamurfuper adfliéiionibus,fcientts tjuod

D j adfi-

-ocr page 68-

COLLOQ^. DE CRVCE. . edfltamp;o pitientum parut, patientu uero pr9 lgt;ationem,prohtttio ueroI^em,amp;Ifgt;es non pu defaat'Atq; hoc putientine genus ithnici pla. ne ignorarunt,etiamfigloriie ac immortalité^ its ftudio gr aula plerüq^ totmenta, graues prit terea imurias amp;nbsp;pertulerint amp;nbsp;fuperarint-Eïhnico f^y^Q. Ltknicorumpatientia ut maxime ad^ Km^A ^^^^‘‘^ '^^P^^ ^^'^^^ fubfliterit, tarnen ai f^aü ^ß^ ^‘^ ‘^^ iuiicium Dei fubßßere no po.^ fiat. ruit- Eßo emm ijuod Phacion ille hthemenfiS auum capttis iamnatus ai fupplicitün iucere~ tur, ac c^uodam poU multa conuitia in faciem fioi expuente patienter reßgt;onderit. An non hue althuis compefcet in decore fe gerentem ? At tame in confeienihe terrortbus parum hac umbraticafortitudoualiturafuitt Hyb. Lt tarnen fa£ium hoc ,egregium patientia exemplum fmf Je fateamur oportet, ß a^ ex fide di-manafiet, amp;nbsp;coniuniiam fjem habuijfiet • quot;^^yê ' Q^i° ^^dwr Chriflianinonexter-nam tanrum, uerumetiam internam nuoi^- iu-fiidam praflare tubemur-iieij^uum edi, ut ad :d ^uod Optimum edi, gratia Dei adiuti, enita -mux

-ocr page 69-

ET SPE IN ADFLICT. »»

WIKT mdefinenter crantes, neu fides nolinm ^^^ . tidftiamp;iondfus neue ffgt;es,neue fttientu in no- ^jj^^ bis mmuantur^ fed fotius per Chrifiiffintum ojaadS» maiusac perfeeiiusrohur in hons mneifei^ murj:^ enimfjet,ut omnibus nduerfitaihusfe rendis ftres reddamur^Uybe- hpud me nihil i^uius fraetermittetuT' Tryg.Sed t^uo nunc itn r«s esi H^b.Litcsfunt inter Conradum Bun»

' tingum,lt;tc frincifis nofiri fincermm, ob nc-gatum uinum maxime^ ets comfoftturusfum, mm cirbitrum me delegere-TrigA^sÿ lt;{uodfit cere r ogams es,fa fits auibus ^enge^

COLLOCVIVM DE S4-cramentisin genere*

Gudenus. l.gebertus*

AV D10 firroebu noßrü m genere de Sacramentis hodie concionatumeffe^ ädeoij. ufum eorunde ea modeßu, eo(j^ artiß^ cto ob oculos omniu fofaffe ^ ut morofis etiS wditorib^^omniif(id,üfufais*CMcocioni

-ocr page 70-

COLLOC^. DE SACRA.

verbum Del thr/ faurus

i.rSiri/

ECUS*

Minamego lt;iuolt;j;interfuiffem, Qms emmiA re tam neceljana re^e mßitui non fußmeat ^. Sed detinueruntme turbulentat^uadam nego cia,(iatbut ut no immeritoïrafcoryita hoe pr£ ßertim nomine infenfus fum, e^uod ceufireeio-fißimum quendam thefaurum è mambus mibi excajfcrunt. QuidigiturfacialEgeber. Igt;wo quid tußibiraaomunc tecum mußas^Satinfal net G tide,Oh tun hic frtefem Egeberte ade^ ras^Per tempus aduenis, jemine mallem lam quam te mihi darb Egeber. Cur ißuciCude, Concionatum de Sacramentis hodie aiunt te, Idq^mgcnere. Verum ne id eü-Egeber- No» inßcior- Gude-Etusconcionis ut me quoq- par ticipem facias oro.Egeber. Quaß uero earum return repetitio mihitam ßt faits, quàm till fortaßis (ut pote iuuenißutura er ab Mult a mibi inter concionandum incidunt, quorum nee memini ante concionem, nee po^i meminiffe pojfum^idß hac maxime de cauffa,quod memoriae pneftdiO, cum ob immodtcaßudia turn propter atatis morbum deßituor. Et cur ipß eonciorabodie non interfuifii ^hM ignoras, quid

-ocr page 71-

IN GENERE- M ijuidScenolicon[ultHS,lt;iuidferijsagiïiceret, *““®^^ ref^onderit^.QudeScio-N/wirumpreetermh j^jg^j» terei^uod prixtermiffum «ocMt-Egeb-RfiSe-Nf ^- e^m pärum nocet,nel negleéitt,uel ^rx~ termilft cocio, Gude' M.emtni,olgt; edw^j rfw, 'urn mecumUdtus jloniichabir,lt;iuod earn ho ram in aha négocia,pie ^uide,led tarnen haud ita utiliter collocarim ■ Ç^uamc^ua quid mejru ftra eius rei gratia adßicto^ Ad^prehenfum an gelumlacohPatriarchano friusabfe dmißu ^quot;^* quant benediciioncm ab eo accepi^et. ita te *“'”'* quoc^ neutiqua dimtffurus fum,nifi ca^^ita con donis tucÈ audiam.iieq^ enim ad repetaionem fingulorum uerborum te adigam-Egeb' Mqui • uis elï,cogere ad dicendum, qui didurus ßßon te alioquinofuerat, Gude'Chnßianaigdur charitatis obliuifci mauis, quant in re amp;nbsp;ho^ nefia amp;nbsp;uiili cogi ^ Pgeb' In Hypotypoß illa^ quaiptfeofu defcribit Apoßülus,illud quoq^ inter alia requiritur, ut ad docendunt front-fit ßmus ^faciles-Quodnißeßet, didurus certeiam nonßteram, Non quod earu rerum quarum tant» tuteneris deßderio,noticia tibi muideant

-ocr page 72-

COLLOQj DE SACRA*

mMdeim,^^ t^uod iamunt à prandio fur^hi DtSboIa hiud iu ad dicendü idoneusfirn • Gude.Agt tionis a igitur^amus deimhulitüy(^uolcc:ti Hlaomni' ud cana '^'^ ^(Tiimficies, frißaum in te dicendi alacrl eSmodü ^^^ exufatet - iR enim iam quit^ua uerßint uertas oculos,quod contem^luntis animum ob leciitrepo^ityUernat umeta,Hernat horti, utr nant agrifUernant prata^ amp;nbsp;^uid non^ Omnia ad uoluptatent uemü hoctempns compofwt' quot;Egeber, G er et nr mos tibi,codiaturt^ heceno-fira deambulatio illecebra quaptam. Gude • Ulecebra nee potion nee meliori, poterit eon-Fin trio diri,qttàm ut de Nowi teflamenti ßgnis ae fyt» in omni boks nonnihil différas. Egeber^ondubiunt difputa ■ h^f,^ ^ll^(^ pyolg teneas. Omnis de none ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n . » j zr • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

«âaria. ^biuaremßitutioa diffimtione debet prof ci fei,ut feiatur tputd fit id de quo dijjmteturAant de Sacrament is diéluro, amp;nbsp;weis Etymologia sir finitio probe perqairenda funt ,propterea ^wd multum lucis hinc accedat huic négocia G ude‘ Belle hoc. Profana re igitur Sacramen tis nocabulum hic ufurpabisfEgeber,Program d^fignoacfymbolo^ itiamfi pro myfleno tantum

-ocr page 73-

IN GENERE* t

MHtKW acrearann actif iatKr, lt;^uowodo ä^ fud inter frété nom tefiamenti ferè accifitwr-t^ui interdît facramentuuertit, mterdHm Gros cauoceuÇuseïij itvsifM^iam innumcraiiilm Sacrametaerunt^ tjuod omnia cuuerba tu ofe ra Chrißi,arcanu t^uiddam ejuod caro cofre-hedere netjueatyhaheabProgratiteigdfym- f^^*®' fcolofacramentu hic accifiemuiine tjuam uox j*'‘^^ if l'a frima ßatimßonte ambigmtate fariat,id quodinter cocionandu cfuce^^hodieadmonu-Gud-Da igitur Germana eius uocii pnitionê ^utelt;^ causam hatte allégua ex farte illußra-re i^ueab Ege« hugußm? 3acramenta Meat ^ mwßbiUs gratta aißbilemforma.idic ßforma Mcabalum fro ßgno accifias,bellamßnitione habesNereenm inwßhde illudßgnu^miHa gratia nos cômonefacit amp;nbsp;admonet- Sed dilu ^‘““‘“® cidiorhic aliquant o in difßniendo e^Phüif-fus noßer,is emm ad hue modü ait. Sacramen tu eâ jign« diuimtus inßitutum, fromißagra tia Dei.Hic ^ko^ obftruabis, quam adfoßte in hac ßmtione amp;nbsp;uerbum fromißioms tÿft. gnum contunxerit • C olhgi emm hme fotedl

-ocr page 74-

COLLOQj DE SACRA, Dn43 nbsp;nbsp;Verbum nimiru ac rem,Verba, gratia promii

tts facra titfff,f^f^^0,füfflt;(mgntMwr^atimfQreiiecU eôpltâi ^‘^lt;^^^’ ^(t-bo Deus G edeoni mctonam de bo rur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flibus promißt, At v.ero promißione lUiußno^

di certam ac ratamfutura, Vellus nuncßecum nue rare perßifum certo dedarduitd^erbo itP dem De^ Nodh promißt,quad m poßeru dilit uij d^uis uniuerfum orbem dbfumptur^ no ßt\ Sed illam ipfarn promißionem Iridis ßgno coit firmauit. Ad hunc modnm de Circuncißone quo^ Paulus alicubi indicdt,ßgndculum iußb verbs in dee fidei eandem adpelhins- Habet emm ilia ip citeticia ß circumeißonis cceremonid,uerbum amp;nbsp;rem» one « nbsp;nbsp;Verbum ed, c^uodait, flatuapadum meu in

ter me dcte,amp; inter fernen tuumpoR te in ge neratiomb^ fuis feeder e fempiterno,ut firn De, us tu^,amp;feminis tui poß te çyc.R« eßijuod feij^uititr- Circumcidetis carnem preepudj ue-fin, ut fit in fignüfeederis inter me et uos,lam \ quemadmodu uerbo Deus Abrahee pollicetuf quodpropidus eidemfemperfuturusfit, Itd promifionem illtufmodi ratam femperfore, Circücifioms caremonia teßißeatw óude-

-ocr page 75-

IN GENERE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

Q«ot hibetChrifiunifmus id genus f^^*^‘^-Lo^Hor autem de qs,^«* dminitus mxu Pbi-li^pifinitionem^amp;inufum noßrum injiuutit funt.^gt^Duo^Biftifmïimdelicetamp;ccEnam Noni te doimmaim. Bi^ptifmutninlegeCtrcunaftOy ^^æ'”'‘ Cœna w domimcS efus agni paf:ilis tdumbra j^_ uit.ïam (^uemadmodutn baptifmus trio habet, PraceptUyPromij^ione t^ Rem» \tat!^cœ~ na dommicA Prteceptti,Promi^ione, ö* Rem habetAnBaptifmatis Cueremonia, praceptii e^f^uod (tmnes gentesbaptif^an Chriftus prcecipit' Promißio eib,lt;iult;yd atpaa ablutis amp;• Raptir. credentibus, remißionem peccatorum iußieu mi ratio am,s^uitam eetemam polhcetur-Res e^,ba~ pufmus ipfe in hoe uidelicet inßitutus, ut per^ petuum gratia fignu, t^tad femper ob oculos ponat Chrißiani bibeant.Gud • Ife ne de S^ naxi ^«0^ docesS Egeb • Quid niün Synaxi enim praceptumeh,{^uod Chrißus dicib Co medite,amp; bibite • Promi^io e/l,lt;jMüJ corpus fuurn pro nobistradi, adeoc^fanguinemfuunt pro peccatis noßra effundi dicit. Res eH, ip- fy®»^ fwn Qhrißi corpus comefum, et fanguishau-

£ ßtts

-ocr page 76-

C0LL0CX_lt; DE SACRA.

fins,Hoc enim ceu certißimo ac omnium prU' cioßßimo figno decUrare clementßimui Do minus uolun^ratd omnia ßtura, quit in eadem cam credentihus effet polhcituS' Gude-Pu-to tarnen ilia ipßaßgna non lußificare • Eget* Non ßgna if fa, fed ßgnorum fides lußificat’ itueniat in mente tihi, quce de fide luflificait-tetoties inter concionandum diximus admO' nuimusc^--Nf^ enim ullum eüfiue Ofus ^ fittc fignum ,fiue mentum, cui iufificatio aceeßt referri foffetjfraterquàm fidei,ciute utfulcrn arbor,ita Chrifii merito nuni^udm non inniti-tur-Porro fromißiones gratis Dei adfrehetl ^^^ ’ ^F“^ iffitfidit, quemadmodum de hbrit' hamofcnbit Apofiolus,lt;iuod ante circumaß onem iufiificatusfitertt,hoc exemplo flanißu Non fig me oßendens • Non fignum lufiificare, feiß na fed ft dem ’ At(j^ hue i^uic^uid ufi^Mm in fcriftudi desiufti defideiefftcacialegitur,rejerri oportet, Gti' “^* ’ nbsp;nbsp;de • Q«iî igitur germanus Sacramentou uß

eü^i.geb-Sacrament isis demum re^ieutitur, t^mconfecuturumea qua promi{tunt,indiAi tamer credit. Att}^ hanc fidem M uerbum pt' fih

-ocr page 77-

IN GÉNÉRÉ* 1« rd, it4 fymhola ilia fromi^a gratice amp;nbsp;^^’i-^ gK«f amp;nbsp;alunt amp;nbsp;corroboranr-lmo t^wd intus uerhu efficit in corde,idem foris operatur uer bo adnexumßgnum. Corde enim fromißlOy oculisßgna perci^iuntur^Cude, An non etu am ijs ipfisßgnis,ceu te^ara ac nota c^uapiam dißcernmur lt;it bt/ieis amp;nbsp;EtßKuis?Ege*H««c. ^«olt;j; ußm admifßeri facile eramut,modo pri-orem,i'j lt;j«i diuerfum fentiut nohifcum dtligen ter traderent,ac inculcarent populo, lam cum bunc folum tradant ecclefijs, politice tantum defignis iudic antes, ßt,ut ger manu fignorum ufum ^ neghgant amp;nbsp;contemnant hommes ♦ Gud^^ortaßis ita docent,quemAdmodum pe ra,baculus,barl)itium,ac pallium à uulgo ohm difcreuerint Philofophos, ita ijs pgnis, een certis notis dißingui Chrißianum à ludao amp;nbsp;Pthntco.Ege,3ic elï,fed hœcde 3acramentis fentètia,nifiprQ gratia cpioiyfignis habeanit rjuid Ecclefia maximopere profit,non utdeo^ qua tarne probamus,fi prior quoty die ufus de quo diximus, probe oflendat populo, Eu enim ubi tenuerit j tam turn hac quolt;^ de re admo^

£ a wer«

-ocr page 78-

COLLO. DE SACRA.

neri foteß, bnà turn de mutila ^^(o^J• charité ^ te, {^u^m fymbola huiufmodi exiguë, contio inflitui pote^-Bremter ßtreante omnia Chri . ßianu oportet, facramëtaßgna effe iußicia f M^^a ^^'gt;‘*^ ^°‘' ^ Chrißo exhibita, ut teßenf, amp;“ gratis, piccata ipfum nobh per uerbum remiffuru, et gratuite lußiaSfuS donaturu • Veluti ad Ro-manos dicitnr, accepiße Abrahamum areufn eßonem- Permde atlt;^ certu ßguuiußiaa ß' dei-llac enim no(Jie,mire fidem noßra et eri-gunt amp;nbsp;corroborant Cude. Q«i fit,ut hunt fignorum u/um tam multi ignorent t Bquident quo ad me attinet, fintio bac do^irinSamp;■ coH , folationispïenamiamp;fialutarem effie pereußi tr cdfliéiis confiientijs, etiamfi in genere titi turn hifice rebus difierueris. Bgeber. Ïta naturi comparatum eiï,ut qua pefiimafiunt, in ernni lus pene triuqs decantentut Rurfus quaopd . ma,ubilt;yferèignorentur,quodipfium tarne alt nSomni ditorum,non doccntium ftuitio- Q^anquätn bus nota fi Pfeudoconcionatores ß^eêtes^qui non Euan gehcum fiementemfaciunt,fed fua tantum font ma ac ueterum cenflitutiuncuUs docent, iam doHonbitt

-ocr page 79-

IN GENERE. gt;y lt;IoéloriIgt;Hs ^uoijj cH/p«« nonmhil idfignari po ren.Q«i(/ ««Itisf km inlt;/e «b iffo mandi ex-ordio,fiuct^imi t^iticy Luingeltctm doSiimm amp;nbsp;tenueruntfemper amp;nbsp;implexdiifunhCfid, Verum dicis,Sed c^uod multi filhdiunt^id ego migmidiiaitite audituruseffernifintme de fingulis Sacnmentis diÇferere inI^eae no gril Mreris, de ^ifùfmo nimirü H^ ceem dominé a. Egeb • Hodiern« tantum concionis caf iti retpetituru me receperam,id frlt;efïiti- Tu nunc illam de fingulis Sncramentù dijfertaùonem «b ilio expeéiibts.lge) domu propero-Cud^ ^ißc fhafententUfitm egot^wc^ ad meos concede’

COLLOQjHVxM DE Biptifmot

DetiHî. GelaßuSt VJ^odophinU* DE TIV S» Veru profeéio eR,quod unL go dicitur. Veßis uirim facitsenint

Gelaß,ßc ornatui ßcueßitus,etbellus jenex es, amp;nbsp;ßgt;lito uideris ihtcrior • SeJ lt;puid ßbi uult ornatus iße,lt;puofertjs tantum uü conßue^ tußi^Gela^DiuinaXiawsAturKS forfam ah-

E » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;«o

-ocr page 80-

COLLOQjnVM

^«o es ad conwuium- Gclaßi s- Vaileris- De-tius.Vel nuptias altcubicohoneflaturus. Ge-laßus-Viondumacureintetigifii- Den • N«»* aïteram ergo duciurus ipfe es uxorem i Ge -hßus- VxoremlVac prouerbij memmens Crambe repetitamors eß-Detius-Digiimiani igitur damnas?Gelaßus,\flue ome Deus auet tat-Denus-Cuodnam omen?Gelaßus-Vtne fmqiiam in eorum numero inueniar, t^ut à nu-ftijs, ßue primas tandem,ßue altéras intelli -gas,ircent homines.Detius • Quißt igitur^ut fa£io eofdem execrerislGelaßus-Effcetu cof fus m caufa eüj^am ßhoc atatts matrimonij uinculis rurßts me alligarem,uerererßtturoSt qui nupßßß me,non duxiße uxorem diüita-rent-Detius. Ergo iammonaehumagerepof-fes-.Gelaßus.Poffem, amp;fortaßiseremulto-rum eßet ,ß meißimiles pneßcerentur colle-gijs monialium • Detius- Diuinare igitur quid ßbi ornatusiße ueltt,nonpoßß(m,V.odophan-ja-Deimp/rouifo hos adoriar ,QMde re con fabulamimlDetius-Commodum Rhodophan ta aduenis, diumare iußus fum, qua de cauffa

G na-

-ocr page 81-

DE BAPTISMO. li Gf k/ÎMS noßer,prêter morem buius di«‘lt;ttiJ orntrit boàe feße, id non foff»m etumfi biî rtt^j iterum fericulumfecerim • Rolt;/opfcilt;«M* 0«'^ ß ^go p^iicii ißhucexfedumi GeU^ Meus cd«e Pirmenonern agns, hue at^w illic ferßuentem.Diumet Defiw, ^«i ße dinindtK~ rumrecefit, Denns • Ab* Ne ego Quitus ßum cui cau^i huius reßum dudum non neneritmentent’ Enixd eß die nhhinc lt;j«into uiciM men mifettium • Mirnm ni tu pro ülo in Bt. ^tißmo ßdeiußfurus fS-Rociophwtij.Id egoft^ ale, fl me percunSiittusßui^ßes,indiaawus erarn, Détins* Ç^d ad earn rem ornttHS iße fiât ƒ Iw Paftißmi négocia de alijs rebus ßoli-citas nos eßfe oportuit’ Gelafius, Polùicit Afud nos, ([uod noß^boneßis eR,ut ad tra^ Îiationem rerum mundißimarum, :orfora~ lis etiam ejunedam accedit mundicies,Li hone~ Ho ne/ ßati me accommodo. Non lt;^uod baptifmus ß“ Pquot; * corforaîi ißa mundiciee egeat ( Melt;jj enirn cor quot;nbsp;* foris, ßed animi fardes abluit') fed ut iuxU prouerbium,fcenlt;£ nonihilinferuia-Deti - NS damna,fed j^oßius cow infiitutu laudo, ^ui ße

£ 4 (jut..

-ocr page 82-

COLLOQVIVM

I^Mtenus ettra fieutis lactunm fieri pote^, omnium monbus tecommodant • Et ([uisfem~ fertetricoitiuorundim Cutanum mores pro bare queat t Sed reSie in Baptißm mentionem fr^fenteRodo^hanta incidimus ! Rodopha- • Cur iftuc ^ Detius ♦ Cur ißue f Son quid nu~ fermihi firomiferisiRodo'Scio-i^imiru quod fer ocium de Sacramentis aliquando tecu col loeuturus effem- Sed uereor ne non tantu oetj hibitun fimus,quantum ad earn rem opus efi-Breuiter aderunt cum puero, que baptifmatis gt;nbsp;aqua ablui uolent,Deti.Q_uota hora e^lsRho. Rrimagt; Detius^fstqui ante fecimdam non ad-trunt-Gelagt; Ne Rauens i^itur Rhodophan^ ta amp;f}dem tuSliberare,lt;i^ Detio noßro hac in re moremgerere, prafertim quu me quoqi attentißimum hie auditore habiturus ßs-Rho^ A.ge,fiet' Principio autem Deti memineris oportet, quid de Sacramentorum nomencU-tura,fitfitione,efficacia,amp;ufuinproxima co * (ione dixerim. Adremenim multum facit, probe ifuc tenere amp;nbsp;meminiffe' Detius.ïmà ißuc quoqi memini,quod Sacramenti duasfe.-ceris '

-ocr page 83-

DE BAPTISMO. *9

pen’s I^eaes-Bitptifmum uidelicet amp;nbsp;Euchuri p^^^^^j piï.ProiMt/ewmnmBitph/mijînitioMe ex- ^^ ^^^^ pfflo, iliàsdeSyniximditwrus fententidm tUd.'Rhodoßdftifmus jïferiftKrim finis ocu lis intHCirc^certi^imum efï amp;nbsp;pœmïentiæ amp;nbsp;remißioms fecatorum fignum ♦ Sic ernw lo-lt;«K«es, intei ifuMt debuut 3dptifm» homines ferfunderet, prcediationemfuirn mf^icdtus eSl^Votnitentum dgite,idpropinlt;iudt regnum calorum, Prmcipiodd prioris wtlt;g,ideo(ii ®*P*t omnium peccdtorumprouocdtpanitudinem, ^^^ id lt;iuod po^ed Chrißum i^uocy ^ de hpoflo. uittuil« los feciffe,nihil ohfeuris uerbis Lmmgdifiie w diant ♦ Deinde panitentdjuSfhoc eli^peccd-tumfentientibus,Baptifmum impertit, certif-fmü uidelicetfigmim y epuod per Chrißü, cut tua ipß praeparet, ^«i^ pofl totius orbis pec~ ata fü proprio fanguine expiatur^, certo om MiK peccatoru uenia confet^uantur, f^iritu do~ nentur, iinj; album fUiorum Dej recipiantur ♦ Detius-Biptifmus ergo Ioannis, remißioncm peccdtorim coniunäarn habet iPodophan*

E 1 Quid

-ocr page 84-

24pttf ■nuslO terns.

Rrgtiein calorü'

COLLOQ^VIVM

Quid ni ^ Nf ^,. enim pcEmtentiumfolum prit-dicitt/ed regnum ^uot^ calorum adefje nun^ CM» lam an non gratia amp;• remißionis pecca-torum nuncium ^,quod regnum coelorum ad propinquare diatiDeu-Quid proprie hic re^ gnurn coelorum uocat i Rodo • Tempus reue^ landt Chrißi amp;nbsp;‘Euangchj • Sic enim alibi lo-annes digito Chrißum commonßrans, acue-

lutifeipfum interpretaturus, Ecce insult,Ag^ nus Dei^ecce t^ui toüit peccata mundi- Proi» de in contiene Ïoannis non poenitentia folum, fed remißionis ^uolt;^ peccatorü deürinaf^e^ Üanda eß^Vtrumq; enim baptifmus illius com ple^iturtGelafins, Rfdle- Nf^. enim diuelb à Baptifmo pcenitentia amp;nbsp;remifio peccato^ rum debent.Rhodophan-lmo praapuus Bap^t tifniufuseR,agntta per legis pradicationem, à qua concionem orditur loannes peccatorum noSrorum magnitudine ,terreri amp;nbsp;adfligi» Rurfuspromifionts uerbo, ne ad deßieratio-^ y fus ba nefie adfeéii adigamur, erigi. Ob eam^ rem ptifraó non inepte dicunt, epui nos Ioannis fmul, ac Chrißt

-ocr page 85-

DE BAPTISMO »« Chrißi Biftifma tapti^dh idferuM* Vw tnim eadem'iji n^Mijboc eâ, f^iritus orginon eâ, ^H4m Bttr^; impertit • Idem uerbum efi^ ^uod Ktrinc^ pradicatur- Dcti«s • Pwo tumen wter Io4M»fS ac Chrifli l)tipti[mum,(juodd(im fxißere di/cnmen, nel ioanne ipfo teße • Sic enm m^wt • Ego b^pli^o nos Alt;jM ad pam-tentiam, ^w po/tme Hewf«ruj fS, ii/e bafü-^ibit HOSf^intH amp;“ igne.Rodophanta’Si ex-ternum opus f^e^es cum hapti^amur, wm ni lddifcrimmiseü-VtnntpienDn ff^uerbumur getur,amp; Sacramentum admimßntur.Sm ue, ro Ijgt;e£ies officia, ac utramt^ perfonam, iam f io- J'ta TutifSv loannem à Chrifo differre fa. teamur neceffum eH, (^ntumuts emmfan-amp;HS fitf-oannes, lt;^umtumws admirabilis do^ Horytamenlargirt fuaataontate^uel ffiri-ritum, Heliujhcum, ueluitamietemAmnon pote^i (mumemm iflarum mirnßer tantum nonautoreü ) mpeccata Chriftus condor nety adeoó^^ritum fuum m corda noßra^per uerbiminißenum transfumdat, cuius uirtute amp;nbsp;renouemurjamp;gubememurf amp;nbsp;fan^ifce

muTj

-ocr page 86-

COLLO QJZIVM.

mur , itäutclamare nihil cun^tntes auJen-mus, Ahha piler ♦ Imo uis breuern hic de rt rquot;^ch' ^^^'^^^ß^ Üoannes minißer, Chrißus dont ft/ec lo ^°^ ^^ßgt;iritus, iaannes feruus, Chrißus do-aunis. minus eü • Iaannes remißianem peccatorunt aliénaautoritatepradicat, Chrißus proprio fanguine totius orbis peccata expiât, loannes Meßia pracurßir,chrißus Meßias ipfe e^ï. loannes plantat amp;nbsp;rigat, Chrißus increment turn dat- Breuiter- loannes minißer eü falu-tis, Chrißus autor eH falutis, uel ipfo Ïoannt teße,Sic enim innuit-Ule qui poii me uenturuS eß,f0rtior me eü,cuius no [um dignus^ut cal-ciamenta portem amp;c^ Detb Quantum audio adiunilimBaptißnus remißione peccatorum habet ^ adiun^umß^intum habet,adiun^am iußiciam amp;nbsp;uitam aternaui habet,modo cre-das.Sedtamenea omnia, neq^ àloannis, ne^; caufa'in “^ ^poßolorum/ed d Chrißi perfona, cuius Baptif ipßmimßri tantumfunt,pendenb Quidl Aut mo. nbsp;nbsp;nbsp;quad dixißi adfecutus non fum, aut harum re

rum efficienscaußa, lt;amp;nbsp;uerbum amp;nbsp;Chrifli f^iritus e^i • Celafi. Ego quoty hac de caußd baptiß

-ocr page 87-

de BAPTISMOi ît baptifmum ah hfoßolo, lauacrum regenen-tiomsyfÿ'renouationis ßitritus^anQ.1 diet ar. bitror,lt;iuod nonfolum txterne alt;iua ferfundi mKr,ueTumetiam ß^intu ^Ko^; donamur^cuius i^ne ac fotfntiaamp; corda noßra immntat^ t^r i amp;nbsp;f^wctiMdfordium in anmis noßris re. hi^uum eH conflagretur, iuxta dlud loan -niS‘3 ,l^iß ^Hij renatus juerU ex atfua amp;nbsp;ßn. ntu, MOM pote/l intrare in regnum calorutn » J^hodofhanta ♦ Iw eiQ,Secf commodum uerbi mentionemfecißi, eidem bapßm efficacum attribuenS' l^ß enim nerbnm Chrijii ac pne. ceftumadaijuamaccedatf c^wd aliudeüac (lementum ! Et f lacet nobis kugußmiana üla ^“S“^* agnominatio ^ kceedat uerbum ad elementu, amp;ßt facr amentum • Propter uerbum enim ac Cbr^t^aceptum, undebaj^tißnus f endet, atjuarn illam,non iam pro mera ac^ud y ßed pro ßilubri,ac falutari lauacro habemus, ut in e^uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^

omnia nobis feccata relaxentur, ßintus do. im^ns neturyadeocii in numerumfiliorum Dei adfei. j^aa. ßeamur, At^ hac de caußaßemferin baptifmi négocia ^ uerbum (^fraeceftum Chrißi ur geno^or.

-ocr page 88-

COLLÖQjriVM

geri oportebSic emm Matth-ulbtnlt;itiit.ïte in Knitterfum orhcjamp; docete omnagenteSy ba~ . pn^^tes cos in nomme petris ,amp; filij,amp;' fjgt;iri~ tusfmdbVlicno uerbifolumimfienu apoßo lts eSmendaf, ueruetiSbaptifmi adminißratio - pracipitur^unde liquet,xcju(’ adfalute neceß pmi eße baptißnUyattj^ uerbu ippim^nip forte ineptamloc^uacitate Chrißo adjenbere uelu mus,lt;iMin renonneceffaria, totuerbori mo^ Bapnï. diosfrußraeffuderit.Sed quispcinfaniat f E-*^ rf*“' goficiudicoyamp;pcinanimüinduco meu,Non viX f'^^^^ nofanéiu, neceffani, aefalutiferueffe quicqitid tandem, amp;nbsp;pneceptum, amp;nbsp;verbum Dei adnexum habeat- Den-G ermanico pro~ uerbio dicitur. Ad unwsfatm interrogita,uix decern fapientesfufficere, ld ueru eße (^ mea loquacitas ar guit,^ tufortaffis nonfme mo^ leßia experins-Sed quidfacias fPramuniri ad uerfusimpiam doUrinam Chrißianus debet t Promde uel hoc nomme feres Detium tuum, quod in rebus cogmtu neceffarijs nullu inters fogatum, uelfuperuacanei, uel ociofum eße t^ß‘h prtefertim quum boe tempore mirascir ca hoe

-ocr page 89-

DE BAPTISMO.

**

allocSacramentuKnabaptifiamoueint ira gtetHas • HtfCtenus probe mhi tu, de biptifmi finttione,ulu,efficitcialt;l^ differwffe uideris, M M corditis homimbus nullus ad calumniandu locus rehilusfit, ht iamnunc quant diuduret, mdtea qutefo-liant ad hnabaptilmi confutatL onem prcccipua earn rempertmere arbitror^ Khodo-Per omnem uitam durat.Quemadmo dunt enim tantif^er dum carnis mole graua~ mur,amp;reliquiæ peccatifuperfunt, ^'m boras delinquimus,lta pœnitentiam quot^, ac pee caterum remifionem:,apud Chrijltanos opor tet e^fe perpétuants Hoc e/l, femper quoad ui uinius,ntentinifje nos oportet,cur m aqua int-nierli,rurfuscurpoR intmerfionent extras indeftnius,Chrifto ita preecipiente-Uacenini Bapufz extemabaptifmi aeremonia ueluti perpétua '^^^^ adntonentur,iu^iter peccatunt nobisface^ere negocium, eoq; lugi tn hac mortah uita opus efje panttentia,iugiterq; peccatis mon nos o-portere,iuxta dludsCo/èpulti fumas eu Chri fo per baptifmu tn mortem- Rurfus cum Qhri fo refurgere ^umificarenos oportere.GeU

Euc

3

-ocr page 90-

COLLOQJIVM.

hucfortajjis non inepte, (^uod de nous de ue^ teri homine Paulus paßm docet, tfuis reiulc-rit,Podophagt; Reiie- Scriptura emm eum ho^ nstnem (pui amp;nbsp;peccato mortuus nondü, fjii ritu petjufus non e^,Keterem adpellat. Cotrd eü qui ißritu in haptifmo perfufus ^refurre^ xitcü Chrißo amp;nbsp;lußicix uiuere eoepit, nouu hominëfine noua ereaiura uocat.Det.Si fignu igitur eü bapti/mns, quod harum rerum, hoc eüjpcenitenüteamp;retnißionispeccatorum ad monere, accommonefacere nos debet, iam jfrufira apud plerosiy iteratur. Rhodo • Adde trnpij^ime^ Q^od eninnferi homines uelpnt ceptum fcripturlt;e uel exemplum habent 1 lam atra Dei pneceptum amp;nbsp;uerbum, amp;nbsp;exemplum,m ijs qua ad/alutëpertinent,nouare ali quid uelle,quid aliud eüac mera infama? Ge la- Praceptumeertèiailarenullumhacin re pofjunt, Rhodo- Imo ne exemplum quidem* Deti.Lxemplum ex adis laéUntJedindubie, haud ita bene intelleéium-Gela-Qjtod nam ? Rodoph. Ego dieam • iphaß quofdam Paulus imperfecte ChrißiMos, ^ Ioannis Bap-tifmate

-ocr page 91-

DE BAPTISxMO.


JJ

tifmittetantü perfitfosjwc efl,ciocîrini£ Chn fiiittii ,amp;reuelationis I^iraus ignares ad- Locus huc,bdpti^afje legitur- turn locum ita teetpi «xadis unt, ut de externo haptißni figno locutum ibi '’^P'“^“' Lucam arbitrentur,cù ex circumßantijs tex-tus luce elarius adpareat, Baptijmum ibi cum prodocirma gloripcationis Chrifli,turn pro Baptifmo ignis, ^Ho admiranda illa fpintus dona difinbuebantur, inteUigi oponere-Qiiod ft cotendere uolent,Lucam de externo baptifmi ßgno lotfut^um doceat ac oßendantj quandohpoßoliacalij Ioannis baptifmateab luti baptißnu itcrarint.Deti.ld turn oßendent, cum Chrißi regnu corporale m hac uit a, poß reßirreSiionem futurum conuicerint- Bhodo* Imo turn cum infantes admitti ad baptifmu non poffe comprobarint- QMdenimlt;£^ueridicu~ ^'^°’^ ^. lum^aque abominandum^ceijue impium^Gel. ß^^y^, hdultos ad rebapti^ationem cogere, non fe-rendlt;einjania genus e^i, At infantes quodra-tionis expertes fint ^ à figno Ulo quo Chrißo inferimur,arcere uellejfumma malitia inditiii thgt;Rbodo’ Probe dicis-Principio enimnoui

P dent

-ocr page 92-

COLLOQJZIVM.

Circnm «fio.

âent male feriati hommes, eandem mne effe iaptifmi rationem,lt;it(afueritantehac m lege Circumcilioms.lam nero ^uum confier infan tes ^«0^mludaifimodieoélauo drcumcifoSf ^^^ ß^^^ ^^ te [[‘ira ^luapiam in numeru fi~ Uorü Dei adfedos f//ï',^«i fit, ut Chrifiiano^ ru puens^no perinde propiciü Deü efie,ac k-deoru infantibus ohm fierit, credere nolimusi Q«« ( malum ) hlt;xc eR infiama? an non habet ; eandem uim 'Euangelicum hoc, Smite paruu- ^, los ad me uenire,attii Mofaicum illud, Omne mafculmu ex uobis,odiauo die circumcidetur? hut abbreuiata efi manus Domini,ut i^uod in ludeoru pueris operata eR, in nofiris operari non pofiitlSed animaduerte,lt;^udm mahtiofum fit amp;nbsp;hoc cauillum,(iuod infantes hac de cau^ fa abaptifmoarcent, quodrationis expertes fint,eoq; fidem,qu£ in baptifino requirafnon habere pofimt,bis enim hic impingunt, prin-cipio quodrationifidem attnbuunt, cotra fieri ptura fententia-Deindequod operatione divine bonitatis in paruulis mefficacefaciut.ht-^dratiomueltantillumtnbuere in fidei,aut

-ocr page 93-

DE BAPTISMO. ù ^iuflifcationisnegQao,quis fcriptura locus un ^ua permißt ^Paulus in ipifiola ad Corinth- R^tioeü priorenihilobfcurisuerbisdiat-Mundu De. Ï^'V'. um in fapientia Det per fapientiam cognofce. ^^alibis re non potuiffe,eolt;j; per prtedicationis ffulti. tiamfaluosfacias effe credetes,/{dhlt;£c Chri flus ad Petrum dicit,Caro amp;nbsp;fanguis non re uelauit tibi, fed pater meus lt;pui in ccelis eR. C^od quum ita fit,neceffario fequitur, nihi. lo magis fdci capaces effe adultos, fi de car. ■ nis uiribusfermoflt epudm pueros, fdem enim Dei donum effè^uis negare uel queat, uel au deatilamflÓet donum e^,neq- negari potefl Deurn reffeciore perfonarü non effe,c^uis ne get in paruulis at^ue atq- in adultis, efficacem ^ff^ f°[fl ■ P^etiMuius rei exempla habemus P.hodo-M.emini,ntmirum in iheremia amp;nbsp;loan iHficatum effe Hat,Si in utero matris cum ni hil dum operati effent,fanStificatt funt, iamfl-dem quoq^per gratiamamp;donum habuerint neceffe eil, ne^i enim ulla abfcyfide lanBitaS effepoteff- Detius* Placet (luod dicis,

Sei

-ocr page 94-

COLLO. DE COnFES.

Splt;/ unies hucaduentantem cum puera ohße^ tricemiRhodophttn'Video eaq^ dicendtßnem ficiOytanto confdentius eundem bapti^atu^ rus,quinto certius eüjhnibaptiflis^cum à ue ra fcripturarum cogmtione^tum ab omni pied te effe ahenißimos-Vos mefe^umim. Gieli-futs^iet-

SEQJTITVR COLLO-quium de Confeßione amp;nbsp;Satisfaiiione,

SEVERVS RICARDVS.

ANDO tandem ingratiam redibis Ricarde, cu patruo tuo ? aut non dum te internpeßiui iflius odij capit fatietasi Ricar.^Uiindo autem odiofa rerum comemo-rationeauresmihicalefaccre defines tu i Aut cantilenam banc non milhes iam audiud Seuegt; At^uiobtunderepriusnon definam, quamin fratrS concordiam uos redegero. Ne^i enim nefcio, irx tea quantu pericuh habeant,uelßatrü,uelfangui-bdlimc. fifconiuniioru inter ipfos inimicitix ^ ut qua pTouerbioetiSlocufeccnnt- Ric^^ Periculit ‘ illiußnodi

-ocr page 95-

ET SATISFACTIONE. h iUiufinodi terreri foterÜ • Sed ^uoties inîuri£ qui idfeâus fum mignitudme conÇtdero, to^ ties odium hoc per fe fads atrox, tteluti de no uo redintegrafât • Proinde fi me amico uti uis mifi ißacfadto, deq- alijs rebus mecum con fabulitor • Ne mentione quidem eins homitis ferrepofum- Se«er«s- 0 pertirux odium, adeoq^flagns amp;nbsp;pißrino digtum • Confmili ^^^^^^ odio in Romanos hnnibalem olmflagra^efe j.^ -^j j^^ runt • Q««m emm deftnienda inter Romanos miaos. amp;nbsp;Carthagmenfes fimultate quereretuTi pf-dem inflixit folo,ac puluere fufcüato,tum de^ mumfnem odij acbelhforedixit, curn altera pars reda^a ejfetin puluens habitum.Siccine igitttr tu quoq^ cUufis oculis properabis ad in. feeos^ Ricar- Nonßatim ad inferos properat, quifqws malefcium in homme malo deteßa. tuseügt;5euernsgt;Catte malwnuoces, quem bo num uirum effe, amp;nbsp;ego fcio amp;nbsp;nemo non con fitetur, Praiereahoctibiin mentem ueniat^ cum lUum calumniaris et dedecore perfundis, dehoneßare te totam famdiam tuam.'Et qui po tes ob rem torn leuem, momentaneam amp;nbsp;^

F $ X4W

-ocr page 96-

COLLOQ^ DE CONFES. xam tam hoftiliter odiße hominem^Ricardus» Imo htes inter nos funt de rebus maximisa Seuerus, Quafi uero qua de re inter uos con-minis trouertatungnorem-RicarduS'» Defundo ui óscundi à^bcet paterna (luem iUe dolo malo pofjidet ^ nonignarus iure hoereditario meume^e, Sc-tierus-Poßidet,non dolo maloy fed oppignera tum^mó ea lege poßidetyUt earn tibi pof effio nemprotinusceffurusßt ,fipecuniam e^uam mutuo patri tuo dédit reddaSi Ricardus- At^^ qui pater meus iamiam moriturus nullam alie~ niceris mentionemfecit,indubie indicaturus,fi quam ab impuro homine pecuniammutuo ac-^ (epiffetyproinde uertfimile non eü, oppigno^ ratum eße ,uiac dolo eundem ^inuaft amp;nbsp;pofidet, Seuerus- itane quicquidlibet amp;nbsp;in buccarn uenit, expuere in uirum optimum au^ des?Audio te eadem maledicentia nuper quoique aduerfus eundem ufumyadeó, ut nefama quidemdlius rationem habueris.Atqui Chri-fiianum calumniandi illa rabies, baud quaquS decetyfoilorum e^i,maledicere ommbuSyqui benedicere non didiceris * Qwnto fatius erat 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iur(

-ocr page 97-

ET SATISEACT* K îureagerecurnhomme,(juam immerenti no~ um murere-?.icirdus ♦ I« lus igitur^ uel nunc tandem j^ertrahetur^Seuerits^ Id^mdemtwn ' 'facere deceit at te, t^uum omm ignommite ge^ nereperfußim dedecor are conabaris • Uw Jïc abstehabitumy etiammiuspertrahesi Vide j^^j^^-^ neaamp;iicnecotratemetip[iiminliitiia5‘lgt;iilifor ^^^ ^^^^ te futas,maledi^is incefjere, idem effe c^uod en iure livre dgereidicamtiuod fentio,facit adeo inin~ ag«c. nam iHiyluwnis uetulo amp;nbsp;patruo^ Ne^«e dii~ bito i^wn caufa cafurus fis ,fi ad ncc^MS uenia.. tw ludicesSi nefcis emm, habet fyngra^ham fatris tui-Ricardus-Singrapham patris ^ hem^ Non eRuerifimile. Seuerus, Lec^wd unijuam nolens confciw mendacium^ ld die fipotes* Ricardus • Non poffum * SeuerKS • Perfuafus igitivr eßo comperta lorfui me ^ non er uano rumore baußa-Syngrapham ego patris tui amp;“ uidi ^ legi,et manibns attre^iam-Ricar, Nul hts fum-^eue. Et non fit mc^vamihi propitius Chriß'us,ßtehicfallo‘RicanPer'tjiSeuegt;Se» tis ergo iam nunc ^uàm imuße contra optimü

F uirunt

-ocr page 98-

COLLOCtr Ï^E CONFES.

uirumferocieris^Ricttr. Hk confilio ofius eü ♦ Sf«em'Si te errati pcenitet,facile utcum ho-mineplacidifinioingratiamredeaSiejfecerOquot; Lti^uanquim (ut ueram fatear) maiora defg-nam, quam cui rixofus quifpiam facile igno-fcere queat,Tarnen tam mitis ent quam agnus, fite fupplicem uiderit^hdolefcentia enim pru dentifimus fenex citius ratinnem habiturui eü, quam de uindicanda iniuria conftlium in-ituras-Tu tarnen maledicenüam iflam tibi tent perainpofterunh Ricar- Vehementer mihi Se uere diffliceo.Seue^Et tanto magisdifflicere tibt debes, quanto fortius femper uociferatuS pófiten es,magnoChriflianifmi damna,Conférions fra Exf^franos tollere, quos tarnen ut alias ita in ttibus « ^*^ i^°i^ confeßiomi parte tradenda,quafra (oncili ^^ reconconcihaturfratri,femperconfiât fu-gntur. iffe diligentifimos-Ricar. Ergo ne quoddant confefiionis genus edi,quum frater réconcilia^ turfrqtrdSeuerus-Çluid ndîmà hue fere per.. tinet,quicquid ad occultam illamamp; auricula rem confrmandam èferipturis citant aduerfa^ rij noftn-Ricar- Occultant igitur illam damnai

-ocr page 99-

ET SATISFACTIONE* jr n« i Seucrus. ^ihilmmusfidIcriftunm eS frihi coni^ueror, ^MO commode trahi non po-fe/î- Tewes opinor locum lUum ex dmiacobi ( ß tarnen titulus autorem non mentitur ) Epi-ftola- Conßtemmi alteratrum peccata uefira-Ricardus.Teneo,Seuerus. Eum ^hsnc^ itain~ terfretantur, ut ad auricularcm conjeßionem detorc^ueant, cum luce clarius ßt, tantum de reconcdtationefratrü mter iffas inteUigi eun-demoportcre,Vtßußenßus'^onoccidatfolfu ^^^*1°^, fer iracundiam ueßram, we^j fint ulllt;x inter , ,g^ç,^j MOS qui Chrißiano nomme cenferi uultis, uel Epidola lites,uel mimicitilt;e. Omnia afud uos charitate condiantur ac amicicia- Qwdfi etiam (ut eß multis adßCtihus ohnoxia caro^dißidium all-quad inter uos exortumfuerit ^lam qui prior Iteßt^aherum qui llt;efus eü, amp;nbsp;placet amp;nbsp;no-xam deprecetur-Ricardus.Rutas eius lod hue germanumfenfum ejfe ƒ SeMerus- Non puto, fed certo feiOftdq; non folum ex ijs-, quee cum

' locum fequunturac preecedunt^egregieq-fen tentiamnoßram adiuuant, uerumetiam ex eà, quad Katthcei quinta diàtur • Si obtuleru mu

F f

-ocr page 100-

COLLOQj DE CONFES. . nus tau ad ahare, ibicy in mentem tibi uenerit, quad frater tuus aduerfumte habet aliqwd\ tam relint^ue munus tuum, amp;nbsp;uade prins rf-cocdiarifratri tuo,tumlt;j^ ueniens offer munus Kihil tuü-Audts nulla munera,ne dia quidem, t^uee atfq« ju ^f(pj-j i^gf praeceptu Dei habebant, nifi ont D«'f^a ’^^^ ^^^^^ fratres offenfatollatur, grata Deo turnX^ effe^Ricar- Quid fihic reapiatur Satisfaéit-onis uocabulum ƒ quod ad me attinet,non ilU-benter patruo pro dlata iniuria fatisfecero • Se ue.Satisfieri ijsquos lakmus modis omnibus oportet,idquodtumfit,fi erratum nofiruni agnofcenteSj^ ueni^iujdem errati oremus, amp;{llatum,uel damnum,uel incommodum,uel iniuriam officia t^uopiam compenfemus,bene^ ftcio^i farciamus • Ibienim turn fit, quod alibi dicitur. Remittite,t^ remittetur uobis- Ricar^ Deprecatione igitur hac, amp;mutua errat or um codonatione,ceu mento quopiam

infigni, pee

cata expianturiSeue^Rrras,Quod emm dedi mittedo dicitur,adpcenitentiSpertinet, Quae ' fifucata non efi ,fed uera,adeocjffdem con-wniùm habet j lam fratri t^uacy truant umuis hoff

-ocr page 101-

ET SATISFACT. »« ^.^^^ hoßibter lafii ßi non illibenter codonubhtt^ nbsp;nbsp;nbsp;'

illti ippi fidèSyè (^M condonatio hwuÇmodi dl- ^g remiC rnttnatntypeccAtoru ueniam confecuu e/t, non fjoné fo frottero^us dlud mMua condonations,Çed laimpe frotter mifericordiamorbi per Chniiuiji ex tt»^ hbitam. Ricardus- Arndent anima meo,^ua dicis omnia,proindeuolo (^nlmprmum pofito omm rancore et inuidia,redire eu patruo meo in gratiam- A me miuriixmiüuuifuit,Prior igi tur agnita eulpa pr^tcabor dus errati ueniam. Sf Ker«s«N««c tandem fdpis. Et fcio banc tua reßpifcenuam aptimo feni gratißimamfutu-ram, t!^fortaßis nonrepetitapecunia pater., num tibifundum ceßurum-liety emm pecunia tua,cum alioi^ui bene nummatusfit, eget ma., ximopere.Ricardus.Quid ft inaurem meo ^Mo^; paroebo boe erratum in fufurrem 1 Se«e r«s. Egotibibacin cauffa paroebt loco fui, ^°”^5 etiamfi ad icclefiam meam non pertineas-hd f^jp^Q. refillfcentia emmte bortatus,amp;redeuntem in uiamuerbo Dei confolatus fum •, Et tarnen nihdominus tuum parochum, ft uoles, adiri patés f ilhus^uo^ue audtturus è uerbo Dei

-ocr page 102-

Claninm »fus.

COLLOQj DE CONFES. fententtam'^eij; enm is [um, qui auricuUretit ûhttn confeßionem improbare uelim, modo H quißcconßKtumo cogatur ad omnium erri forum enumerdtionem-RtchKr^lpfequoqi dif-fiaUtmum arbitror peccata omnia percenfcre ordine-thdeoqiarentmcitius numerdri, atq; ifluc fieri pofie- Sed cur confeßione hanc tan-topere probas tu,quam tarnen pleriq^ è grege ueftro amp;nbsp;negligunt amp;nbsp;reijciunt ? Seue, Mul tx res m cauffa/unt, Principto clauium ufius, quem ignorari nullo paélo oportet in Lcdelia’ Ïgnoratur autem,cum priuatam abfolutionent. faflidimus,Cumfintentiamdiuinamex cond onatoris ore de nobis audire (uperfedemuSf cumq; ob quondam abufium, uerum har urn re-rum ufum adfipernamur-Pquide publice quoiy credentibus ofiertur peccatorum remifiio • ïfiuc quis negadSed tarnen turn demum b.ua)t gelq promißiones admequoq^ pertinere ex-periorcupriuatim audio ,fili remittunturtibi peccata tua,uade nolt ampUus peccare.Lsi amp;nbsp;aha cauffa, qua propter Confefiionem hanc, etiamfii dutini tuns non fit, contemni nolim »

Multti

-ocr page 103-

ET SATISFACTI. «

Muhd ftipe angunti amp;nbsp;malehabent dnimunt noftrum. Multi juni caufas (Quorum difficultd te temtur confcientu, Multi in hrc mortuli ^^^ ®* Mtd conßhutis obtingunt, lt;iuce frudentis uiri P“® '^ re^umnt concilium* Perculfiimigiturcofcien ^°*' ‘ ^^ tum obijiCnmen ih^uod maleidfecUyi^Mi rediius, atq^ßnptunrum gnirus, ^H/^i cjini cut comteniit edoCtut fit,eos folabitur^Picar* Negdhnon fote^l,lt;^uiniuxtti prouerbinm fit SuWs^Ö'Kf'ovj^^fMe.ScKem. Videndum tt men eR,ut ne ^uiclt;^uid huius facimus^ex rece fttKiMdam confuetudme ficutmus. ’Eaenm reshyf^oentisfielt» Etutcenties con^tetre fresbytero, tarnen nihil ea res, uel commodi, uel utiUtatis habet, ni peccatumpnus ferfen-tißens Deo cluoci; coßteare, i J^. uerbis huiuf modi» Tibi foU feccaui amp;nbsp;malum cora te fed tttiußificeris infermombustuis, guineascü jq^q^^^ iudicaris » Hæc enim confe^io, nifi illam ejuee {nmji;. facrifico in aurem infurratur preecefferit, tam frußra facerdotis expédias confüium-hdhcec dehgendus eü Kir bonus, rerum 3acrarum pe ritus f ini^i docendi officia confftutus, è cuius

ore

-ocr page 104-

COLLOCL- DE CONFER.

ore non folum abfolutionem audits^fed de fi'^ tisfaamp;one quocii re£ie mßituire^ Ricar • S ati! fadiioms uocabulum hic non redpisfortaße^ Seue-Recipio ß ad mentum Chrißi refer at iff » 51« uero detorqueatur ad noßra opera,iam m hilminuseil, quod fern oportet in ecckßilt; fatisfa ^iar ♦ Vnus igitur Chrißus pro peccant no-^°“® . ßns dependit^unut pro délions noßra fatisfe- j j^^*^ ” cit^unus pattern nobis reconciliauit t Seuerus. j ld no prius credes, quam è fcripturis conuida [ fit. Rfaiatunquamlegißi caput quinquageß.

mumtertiïHRicar.Legi.Seue. Vematigiturin j, mente tibi, qua de Chrifii ibi dicunf mento, pra/ertim illud - Propter peccata populi mei percußi eum^ Vere emm hac de Chrißi meri to dicuntur,uel Philippo inAêiis teße.Veniat amp;• illud loannis m omnibus triuijs decantatum tn mente tibi ♦ Ecce agnus Dei^ ecce qui tollit peccata mundi. Poßremo fac Pauli illius me-mineris,m or tuut e^ propter delicla noßra,et refurrexa propter lußificationem noßn, An nonunum Chnßumeffe,qui pro peccata no firis,feceritfatis, apertißme hic dicitur ? Ri-ear*

-ocr page 105-

ET SATISFACT. 4«

c^ir • O portel tarnen mhilonnniis,ofinor,eÇje m pcemtente,^ motus nouus amp;nbsp;tutSnouant, MxtaÜlud.'^acitejruêiui dignos peemtentia • SfKfruS’I/ÎKC negat nemo^modo moulusifiis “^**’ ac openlus bonis, c^uce Ttdem nunepuamno co mitantur,non refer atur accepta illa pro pecca tis noßris fatisfaéiio. La emm quod audis,fôli Chrißo debetur.Kd bac incerta redderetur, fl ullus bac in cauffa locus tribueretur noßrts meritis,Mentis inquam qua opponi ira ac iu~ dicio Del baud poßunt, Ricar - Intelligo, «on facile obste tarn diéia obhnioni traditurus. Qmi« lam tam eo placatum patruum meum, ut nefolunquampoilbac occidatfuper iracundi om meam^ Seuerus • Irugi es,fi uti cccpifi,ita perrexeris-

C0LL0Q_VIVM DE SA-cramento hltaris •

LISTRIVS AEMILIVS-

AEwi/i, Appetit facru Pafcdtis tempus cU SdJ“ ad confef tone lila auricularê, amp;nbsp;ai fufcipien-

-ocr page 106-

foronia poctarS cana.

COLLOC^. DE SACRA* fufcipiendum titans ^acramentum cogi cott-fucuerunthommes- Quares tametfi nuncai nulla tempora adligata fint, uerbi lucè tene-bras hmufmodi difcutiente, tarnen an menj£ Domini iam cü cateris partidpaturus firn, nt fciogt;Ï!^ety enim à contagio terrenarum rerunt tamfum purus, quam effe debent, ^uifacratf ftmis hifce myßenjs comunicant. Ç^od fi b‘ herum apud nos non effet facrofanélum hot conuiuium,fed luxta ueterem Romana Rcclc fia confuetudinem pracepto,ac minis hue adi ger emur,fortafis indigne manducatur^ efeilt hoc tempore corpus Domini, amp;nbsp;bibiturus il-liusfanguine, uf^ adeo nullum fentio harunt rerum defideriu. Sed ut tu adfe^ius erga hoc fymbolum es Lyfri 1 Lifn. Vtfolcnt qui rent quampiam uehementer expetunt- Quiduii emm citius, ac conuiuium tarn opiparu negle-durus fumjadant Poeta AmbroftS,et quoi nefcio DeorumneSiar, adhacfalicem pro-nunciant,cui qs uefci aefrugi cont!ngat,At mi hi dominica ilia ccena,quauis Amhrofta,quo- | utsne^iare^fuauior eR meUitior, into lt;

quant

-ocr page 107-

ALTARIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*

^mm abe^ procul Ù tem cceluntjtttm non mc . retumdiculum iUud deabo uepotu deorum commentum, buic cane comfinri' Q«« pro pfer miror,auifiit,ut ad abum tarn falutarem naufetts tu,prlt;£[ertim lt;ptu concionibus alujuot homines ad facram hanc fynaxim fubinde fre HuentandS,ferhofce dies,adhortatus fimgt; fite mdtfis-^on omnino naufeo, s^ tarnen c^uenda hic torforem fentio,a tam fr^elauta menfa aho me raptentem-LifirbQuam dudum facramen to hoc ufus esffitemi,^on audeodicere, t^ ta men dicendum eft.fextus annus agitur-Lißn* 0 te tmferum.Qws obfecro malus geniustà ci bo tamfalutari tamdiu te detinuit i fiemil * Si transferre in alios culpam licet.,fateor fatale il lud hac in re orbis di^idium huws in me negli gentice cauffam effe, cum enm multa utrimy hic dicenn fadeoc^; fua rjuiftj^; fententia, omni t^uod aiunt telorü genere tueretur ,fa£lunt efii,ut ego e^uotiimrenonintelle£ia,negligen Mrfirn redditus-Liftri.Kh,lt;imd mm^ deewt^ at(^ ob diffatationes lt;iuorundâ,à re abßinere [alnberrima^Prlt;iefertim cü trageedu h^ecfelt^

G citer

-ocr page 108-

C0LL0q_. DE SACRA* citer iamfridem compom capita fu!Aemi • S(^ iHdicäbdm^no maximopere referre,participé“ rem ne menfe Domini an fems,modo fdei e^ bis cbiz ^^^ no eUem’Lifri.7ide ergo eoshabere puni fit ere ^uS)lt;^ui quod faciendum Chriflusfubinde pni dit amp;nbsp;di ceptt,uelcötemnuntuelnegligütf AemiCo^ 00 andi temptum mihi hie non facile impmgi paciatf «as cH. negligentia eulpamtantuagnofcogt;LißrL P^' cafit,fiue cotemptum tandem pratendas ,fn^ ncghgentia-Lt quid futuru put as,ft diuus Au-gufi^ic de te iuberetur ferre fententiamf At-mtl. Nefeio^ Lißn-Vix te numeraturus int(t C hriflianos effet. Aemil, Bona uerba quafo} Sedundeiflucnofi^Lifiri.Ex eoquemdedo cinna Chrißiana infcripfit libro, ïbi enin^ C hriflianos omnes hortaf ut identide Buch-nflia communione percipiant, prafertim timen dominicis diebus- No ignorauituir omtü^ tf optimus et doamp;ifimusfide faluari ac iufi-fcari homine, interim tarne illud quoq^ no i^-ttorauit, fidem nihil minus ac fide effe,fi in iji didio audiens non fit, qua fape infui comei»» rations C hrtfl^flsn uoluit, Prends tu,quiif tumidi

-ocr page 109-

ALTARIS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*

{«muis (oUde in profhcinis htms^id lt;^uodfate rt cogor,erudit^ jis.,tlt;tme neq^ c^uid ficramen tu akdris fit, «f^ ufum eiufdë quanta mandu^ cantib'^ digne comodet^recieinteUigis-Aerni-fateor harü reru no tamgnaru e ffe me quant Chrißianü eße decuit^ut que frophanarÜ lue rara amor aho haéienus raquent,tarnen ft doiiorn officio fungi uoles præheho me quod difcipulu decet docilem, Liftri- Certe hic uel ^‘’^* *,. IH priwij docilitate opus est, Ç^uodenm ta. f„p„io iiHS dixitf^loquentia coalefcere non poffe,ni laudatux fi fociata tradentis,accipientisqi cocordia,idë de facrarü quoc^ reru cognitione dici poteß, cuenimfdes ex auditu proueniat, qui poter it fdë auditor adfequi,ni attete docente audiat? hemi, httentionëin me lamdudu ohiurgaciun cula tua,qua dignquot;^ hene erSexcitauit • Lißri» Pnncipio igit,ut afnitione ordiar, Khans fa ’***“* cramentünihil aliud e{i,atq^Chrißiteßamen ^^i^

' turn,quo credentibus peccatoru remißio,gra~ tuito per ipfius fanguinë amp;quot;nbsp;morte promiui. tur legatutq;,id quod uidere eß ex ipfis Teßa wett Herbis file enm habet. Vefcentibus illiSf G * lt;ccf-

-ocr page 110-

COLLOCL- DE SACRA. gccepit kfuspttnem,amp;‘quum egijpt gratins, fregit,déditcj^ dtfcipulisfuis, amp;nbsp;ait, Accipite, comedite, Hoc eR corpus meum • Et accepta poculo,gratijt a^is déditillis dices',BibiteeX hoc ontnes,HiceRenim fanguis meus, e^ui eâ noui teflamenti, tfui pro multis effundetur lA remif?ionem peccatorum,Uoc facite in mei r( Obfernâ cordationem,’Iria in his teftameti uerbis, i^uo JÉ“ 5“^*^ clariorfinitio noflraßat,obferuanda funt • P (tc^aia/ ßlt;s^sgt;r,legatumamp;‘hceredes, Chriflus teßn-jg, menti huius conditor eR,uerus Deifîlius,ade-otj^noßri causait paire in hune mundummf fus-lntelhgis^ fsemilidntelligo-Liflrius-Legi tum,remißio peccatorum eR,iuflicia, amp;nbsp;uiU aterna ♦ Ate^ hoc ipfum legatum ratum foret idem Chrißus S^ uerbis promifît ^facratif-pmo corpons fui ac fanguinis figno confrma-uit,ld o«o^ uides ƒ Aemih, Video- LißrUim legati huius hxredesfunt difcipuîi,credentes, eleih, qui quum agnitis peccatis uerba promif fionis in cana adprehendant, adeoq^ percepû one corporisamp; fanguinis Chrißi, identidem c^nfrmarc normt f ßtutuen fmt teßamenti hums

-ocr page 111-

ALTARIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

tiuius l^aredes, hoc eA,ut certo con/elt;^uifltur remi^ione peccatorü, corpori Chrißi iu inß ti,ut «e^ per mortem, nec^ per Satanam dmel liaheo fußineantAdtiuocj^i tenes ? Kemilws» Teneo‘Lißrius,htmihinuncpraceptu etUm ^'æ^ Chnßi in hoc teßamento conßden. Quod obfetaä enim dich, hccipite,[comedhe, hibite, in mei dom. recordationemfacite,prlt;iecipiendi uerhi ßunt, ea cura ac diligentia praßanda, ut pro Chri-ßt difcipulis haben ueutK^uam poßint,lt;iui non (idem præceptofubinde pareant. hemd. Hic demum peccatummeu agnoßo, crebrius poil hac cibo tam falutari ulurus.Lißri • Datu au^ tem operam,utre^e utare.hemdi. turn ufun tu mihi oßendas neceffum eß. Lißrb ißuc e^ui dem ex ijs ^ute iam diximus fubodorari pote,. ras, Quia uero gradum eo in literisfacris non dumfecißi,ut ratiocinari ex alio aliud poßis, mosgeretur amp;nbsp;hic tibi-hc (^uidemfunt,^^ ß er amentum hoc pro nota tantum habent, ^k4 fdelis ah inßdeli difcernatur, ^«lt;c^ mutuant inter Chrißianos concordia ßgnißcet, ^ aie re debeat.Sed hanc fententiam ha demum pie

G * ampler

-ocr page 112-

COLLOQj DE SACRA* y^n* lt;» am^k^emur^ß prias pnnci fülle m har um re-quot;? ^®“^ rum'ufum teneamust lum uero turn tenebinf, ***^*’ nbsp;nbsp;pfcidmus ccentm Domini in hoc inßituum ff

fe, Ht minduatione hac ceu certißtmo ß^o fidmoneimw, (fuodpeccati nobis ChrißuS, hi uti promißt,certo condomturas ßt, adeot^ ßdci noßra robur,ac merementum additunS' Cum enim teflumenti uerba, putbus amp;nbsp;uolult;t tatem ergi nos fuam Chrißus teßittur,amp;'pa catorum remißionem credentibus pollicetnr t ilt;iri; gratis, addito in eum ußtin Hen corporii O' ßangnmisßnßgno, ßde adprehendimus, iam di^u mirum,lt;fuafides hiefe erigat,(fitiHt geßiat,lt;iHÄm nihil de promifiis htünfinodi ad-dubitetf^Ham pacificum dentty Deum in con-ß'gt;^f^lt;^^f^lt;^»*'' ßreHiter,Hidere hie eß, j^^* f^off^if^t-sconfidenterJuxtaProphetaHatici-ninrn habitareintahern4CHlisßdHciae‘ Aemil' Vt igitHr fides noßra erigat fieße, non per uer-burn fiolum fiintas^uernmetiam perfymbolartt t^Hocj^efficit-LißriSymbolHm uim ßiam ac ej (aciam à uerbo, cui da coninncium ell,ut di-itedi non pofiint^mutuatHr- Proinde no inepte die it ar,

-ocr page 113-

ALTARIS. ♦♦ äicitKr,nontamper uerbunxjuim^er ficra~ metiefficacem efje f^iritunt' SedidpotifSme hicPhihppusnofier, caremoniamhtne uer^ l)i,cutn piélururn,turn figiUum efje dicit, imü utus opmor Kugufiinum cm wfAile uerbun dicitur -^ Sed ^u^ uetiit,lt;fi(o minui uerbi PhL hp^i adfcrihimus^Sicut uerbum intjuit^dd fx, citandim fidem traditum eR-,iti fier Amentum mftitutum e^,ut lUaffecies incurrens m ocu~ los corda ad credendum moueatgt; Aerndius » Quantum audio non tarn nihili res funt fiera-menta, lt;^uÀm flericy arbitrantur^ Atlt;y ut ue~ rum fatearibreuibus q^uidem indicaßi fente»-, tiam tuam,fed tarnen ita mihi ufum huiusfaent menti de)^inxifi,ut t^^uum mirum antea hic tor foremj^ MwJ'Ïetv fenferim nunc (^uampnmum farticijpare tam facra menfe cupiam, no ejuia ^afchte tempus appétit,fed c^uia gratis amp;nbsp;re., mifionis peccatorum ,facrameto hoc per uer bumpromifjee credentibus indtgusfum ♦ Lif^ Hoefaeper omnia pacis memoramp;voncor.. dilt;£,hac enim ratiöe Cfriftianee res crefcentf ^ua$ difcordia ddabiba^enus fenfimus,

G 4 Aerni.

-ocr page 114-

C0LL0CL‘ ^E lEGE, fenfmuS’hemi. Concordia uel m primis uoi \ fludere ofortet,lt;iuibu5 docendi prouincia con credit eii,wx aliolt;ini flt;ix coibittlifin. Effi cum,ne duid in we defideretur,

COLLOCiyiVÎÆ DE Legeamp;iuitngelio • SVTELLIVS FABRICIVS.

VT tibi plaçait in concionando ferrariui : noßermum ueßri i^uoiy condonatores | adhanc modum fcripturas interpretantnr Ï tabri, Inferrario tam corpora habitus eluant cocio plaçait • htty utinam noflri ^«o^ clama toresÇlapfus fum, pradicatores diciurus era) ita Euangelicam fèmentemfacerenb 'Elt;iuidem nocalesfatis funt,ßd turn fo lam, eu de 'ijs ^ua Tirin'Tx'ö^firx pertinent dißerendumeß^ S«-telius^t Df corporis habita lt;iuidiudicare p-fes tu, eiuum Phifiognomus non fis {labri-yt maxime Phyftognomus non firn,tarnen uultus ipfe ac geßus,cum comitatem quandam m eo turn mirant ingenij modeßiam arguebant-So^ plonis lonem audits wßts fum, quem inter dicendunt B*®* '^ ne manus quidem,extra pallium aiant protu-

-ocr page 115-

ET EVANGELIO. «y hffe^'Et doSüßmis ^«itKs^e« contiones mi xime prolmriuidco,quit concitatxnmiü non funt.Sutd. Miter uero hic uulgus tudiat, eos ''“*8' '® tantum adprobans, qui feditiofe Hoctferantur ‘^‘^‘^' inSacrificos amp;nbsp;Monachos, qui hiflnonum in fiar in [ugg^^iu geßiculantur, qui faipturAm ad multitudinis adfeüus accommodant • Bre, uiter,qui hoc tantum inter concionandü a gut, Mmultitudmi flaceant- Equidem Monachos, Sacrifcos, Magißratum, modefle ac m loco admonere off icq,amp; decet concionatorem amp;nbsp;res modis omnibus neceffaria f/i • Scd tarnen cauendu hic eü, ne quid uulgi detur auribus, feßtma fgt;ro optimis nunquam non ampleCien tis, Fabri- Vulgi iudiciaapud omnesbonos nunquam non fuffeéiafuerunt • An non enim Phocion,quum quodam die orationem ad po-fulum habensffermonem omnibus uideret pro

■ nbsp;nbsp;nbsp;bari,interrogauit arnicas,f^um mah quippiam -Ap^P^

locutus effet imprudent ïTaceo Antifthenem j^'^^*^ quidicenti cutdam, Multi te laudant • Ç^id „ -m j,g igiturreffondit,malefecd5ubtndicabat nimi na. rum uir prudentißimus, qult;e re^a fint,uulgo

G y Kwn^H«m

-ocr page 116-

COLLO. DE LEGE

w«M^«4gt;« flacuiHeSuteh Condonatorent igi twßc ädßdum eßße oportet, utea, qux pU fitnt,quce ttera funt,^uee conducihihä ßnt ^ no ßlumad Chrißiglonäm propigandam, ßed ad publtcant tjuo^i tranif^uillitatem retmedam, tradat Ecdefijs,non autem ea^uauulgo ad~ luhefcunt- Jabrb Ifluc certe in hodiema con-^ done Terrarium erregte praßitiß'e fateor ^ Quam enim prudemerquam fate, quam ad^ pofte,de legis ac i,uangelij ratione dtßferuid Sutel • Ifiuc equidem ipßi Euangelq ledio re-quirebab Quum enim Chrißus Apoflolos fu os in uniuerßtm orbem ablegaturus effet, utlt;^ Euangelium omni créature pradicarent, '^j-dem preecepiffet, comodum dénoua bac Ena-^^^^^s 8^^^^^'^^^^f^^^* Q^suero ne feit f bx «dit. ^^’'^ ^briflum, cuius beneficia in nos Euange-hcæ liters deficribunt, Legem per Moß mini-ßeriumludlt;eis latamabrogarii iamne nulU omnino de cauffa illa ipfa lex lata uideretur, oflendendus fuit legis eiufdem ufus ac effica -cia^quo comodiusinter utrumq^ dodtrin^e genus imperiti difcernerebEab • Ordine profeHo

-ocr page 117-

ET EVANGeLIO. 4« in hifee reh^ tndedis tu ohferuawtiUt id uer bum propemodu,lt;iuid dixmt,tenegm- Swei» Ad uerbut VLagnu igit memoria donu habets ^ neceflum eR. QMan^ilt;4 cur no fido huius rn periculum^Dicft pates, lt;fuo or dine contionem hifee derebus infiituerit.^Abn-Principio t^uu diferimen inter utrumlt;^ doSirinagenus ofen furupolltcereturfefe^Orfus earn rem protin^ I.«lt;Bi4 eß à legis finitione - Lex, imiuiens ,fementici ^^^ ’ eü,(pia,(juod bonum eR pradpitur,^ lt;juod malum eß prohibetuT'Atcj^ hic protmus addu dit, obferuari in ea ßmtione, pracipiendm!^

' prohibendi uerbumoportere,EAmaximede cau(fa,(juod amp;“ legis uerba funt, amp;nbsp;eorum er rorem,qui legem uiribus noßris impleri poffe contenduntmodis omnibus ßgere Chrißu, ^^^ . numoporteat- impofibilitienim(inlt;piùt')clt;trm po(f,|j( funt jCj^ua in lege pracipiuntur,uel Petro in ha p« Apoßolicis Aüisteßc ,ücf^uo iugum ac onus «piv uocätur,cjuodnecipß nee Patres ipforum por tare potuerint.Sutel, Tempeßiue bac admo^ nuit- Porro fi ea in re e^ua ad interna legis im^ nbsp;nbsp;nbsp;(

pleüone pertinet, uel tantiUum uiribus noßris

-ocr page 118-

COLLOCV DE LEGE tt^ßgMffettUm fniüo Idtms j^dteretiCotra Di aleäicos ac definitu-Yub.Uuc addidit locu ex Paulo.lexIjiirituaUs eR,tlue ita accifi ofor~ Zdfeflns teat.Ojtod cor ipfumic idfeä^ rec^uirat.Por *« «qui ^^ ^^^ ^^ ^^^ ^^^ ^^^^1^ op^^^ßf^ i^„ ^fg^^^ ” ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palam fieri, Lege quide pracifere muha/cd

quee carni fintimpoßibilu' Uetc quum pro cd, ptu auditorum, er a fia, quod dic'd, Minerua,et tarne multis uerbis exaggerafiet,tandem corn moda occupatione adlegistifum declarandU tranfitionefecit,inqMes • Q_uodfiquis roget, cur ergo lata eil lexlei refigt;ondero,duplice le gif

u um ej e-3utel.ï^ecejjariaprofeèto occu

patio-Ziimpleri enim uiribusnoftris lex no po teïl,id quod uenfiimü eu- Et tarne nihilo minus legis tranfgrefioribus iram,iudiciu, ac per petuos cruciatus Deus cominatur, lam necefi-

Duplex i'gis yfM‘

fano cur lata eßet lex indicandüfuib Promde uide ut probe eoru, qu e de ufu eiufdeac effi-cacia hic dixit,memineris.ïab-Duplicëigitur legis ufumfecit. Priore, polit ie urn uocauit amp;nbsp;carnalem,cuius officiim fit,improbos,fiagiti-efis j ac publica pacis interturbatores coher-

ceref

-ocr page 119-

ETJVANGELIO. 4^ certyde fo^ /o^nj Paulum^Lexiniußis fo^td f/i. Af^ hue pertinere mtura legem,ac om- ^“ ”’ newdhommbusPhilolophK trdditam uiuendi ^“quot;^^ rdtionê, m qud tdtnetli uerd iußieiu nonßt ßi. td, tdmen nbsp;nbsp;d Deo edndem requiri, amp;nbsp;uiru

bus noßris pr^ßari poße^iuxtd illud- Gentes ndtura,lt;^ux funt legisfdeiunt, Sed (jua hic bo ne Deus,modeße,amp; Mdgißmtu amp;nbsp;fubditos ojßeij admonuit, ut dd e^uos ed legis pdrs perti nedt • 3utel » Profe^o nihil hd£ienus d ßopo dberrdßhlcdbrbhlterumlegisufumdd confei entum cum Deo dgentem trdnßulit,cum uide licet confeientidm ddeußdt lex, (puid prxßdre uiribus noßris poßimus, ijuidue minus eßen-dens • Hine ^J^ potißimu intelligi oportere,cutn de legis ußt infcriptuns dgitur, feudleßt, tjuod Pdulus dlicidgt;i irdm legi, dlicubi peccdti cogni tionem tribudt ■■ Vere enim tum irdm operdtur ^ quot;’®®’ lex, cu confeientid deeufdtd amp;nbsp;perculfd, f!^ op«r*^“* iudiciu Dez fugit, amp;nbsp;eidem ueluti delßerdbun dd irdfcih ktep huiufmodi temculdmëtd é pec 'edti cognitioneproßeifeuntur, det^ud Pdulus ditjPer lege cognitio peccatb Hete puop; puu mais

-ocr page 120-

QnIntili anus de memoria

tuange [iû quid fit.

COLLOQ^ DE LEGE mtris uerbis exaggeraßet, obiter addens coi quifte adfecîi nô fmt,neqMqa fercipendo t-uangeho effeidoneos ,quod deljierabunddf tintùconfcienùds cSfokturtiuxta lUud- Beati qui lugent, quoniS ipfi conjolâbunf,tMde de ïuSgelio quoq^ uerba faccre cepitSuteLCon aonatore te non pedagogu eße ofortuit, idq^ cb duasfotißimü reS’ Prindfio, qtiod rerüß crarû gnams es ßfra ludihterarq magifiri cd , ftumßeinde quod tanta memoriitfeltcitateitt faucis defrehendi haSienus-t^egari enim non foteü,t^on fee us concionatori,ofus eßefeh^ Cl memoria ac oratori, lam memorice dufld cem uirtute efß, facile uidelicet fer eifere, amp;nbsp;fideliter cotinere,quis no fateatur^Certe tu et fercef ißt facile concione hanc ^no infideh. ter cotinuißi,Sed fer ge. Yab.iuageliu inquit, latum nunciû eü,quo non folum feccatoru re mifio orbi adnunciatur, idq-gratuito frofter Cbriflu,uerumetia lußicia quo(^ ac uita ater na fromittitur,ld quod adfaret ex angelorunt Chrifli ortum adnunciantiu uerbis,qua fie bd bent. icceddnundo nobisgaudium magnum, quoi

-ocr page 121-

ET EVANGELIO 4« auçd futurumcR toti populo, lt;iuiAnatus fil hodie fcruatoryilui eft Chriflus Domin’ in ci uitite Dauid t^ cete • Hic ^«o^ addidit^dik. genter obfruAnoporterc ,^.odnon trifitAy fed Utißmä pißenbus adnuncMa fint. Ç^ admodum enm legis preediatio injuiuis fit, triais fit, purum lata fit, mortis denieli miw-flra fitdta uicißim Euagelico ijio nuncio nihil effe uel latius.,uel iucundius,uel confolatione plenius • Nf^ enim id folum agere, ut i^uidfa do opus fit ofendat^fd ffintu (puoqfimperti riycuius ope,(iua pracipiuntur,prajiare epue^ amus ♦ hd hac, Eos (put fub lege fint^ueluti in antro tpuopiam Urophonij ejfe, nc^ unepuam frontem exporrigere^femper trifles ,fcmper timidos,femperdejferabundos,afoljj etia fu bi metuere fonitU' Cum contralij tpuifubff-a-tia fint,femper infinugaudeSt, fronte nunepua contrahat,nihil min^ ac apeccato fibi metuen tes- A legis eni fentetiaftpua morte intetat U. beratiChriflo itainfitifunt,ut needfathana nec\infemo fibi timeSt, atp^ hinc inpuit,facile (puts Euagelij effiada deprchederit-Ciiead-modiim

-ocr page 122-

C0LL0Q_. DE LEGE

ÏM”?« modüenim lex confcientias minando, ÈZ ter-^ lij fffica ^^^perceUitflu Euangehü tranquillitité quilUre confolantio adfert, amp;■ corda mins modis pa^ confeim cat. Suteb Ordinem huius pacationis, non du^ ti*s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hito, quin ut cetera proie oiferuaris • Yairi

Pacantur autem, mquit^ad hunc modum con-fciewite- Cum magnitudine peccatorum per-culpe remed!um t^uterunt etfolatium^ grattant eis Deus m Chriflo exhiiitam orii, per uer- | huYuangelij patefacit.Deinde perdludipfunt ' uerium,ceu inßrwnentum (^uoddam ac orga-ttonylßtritum donat,quißdi:m in cordiius no-fins,adeolj^ nouas motus exujcitet-SutebVti nam hanc uerii efficaciam diligenter oiferud rent Anaiaptißix,lt;iut nows dogmatis hoc tent Grio pa porc turiant E cclejus/ed perge- Yairi ht ue eonfaen ^° ^^[^'‘^^^ Y^^f^iritumßdes, promißtonent tiiium. ^^ ^ hriflo, deq^ par ta per eundem peccatorÜ remißtone, amp;nbsp;adprehendit amp;nbsp;mordicus tenet,nihil addubitans, quin certo confecuturi fit,quicquid tandem credentiius Yuangehunt fromifenbQua m re fieri non poteR, t^um re tpfiiintusexperiatHr,omnem noxamtomnut arata,

-ocr page 123-

; ET EVANGeLIO. 0 emta^omnii wtx pnoris deliria,per ChrijiÛ ftbi condonata effe • Cm autem tant intmenfi gratta non addat animum f Qms hic froment no exporrigat t Ç^ms hic ucl à peccatofibi mé tuatyuelmortem horreat,uel Satanam extmé frat,uel infrmum non contemnat^ htque hac demumefr^mciMtyilla confrientiamm no-ftrarum pacatio, quafreti, legisfententiam , tnortem imentamem,uincintm, nunquam non cum Paulo dicentes • biihil nunc damnations cü ijs^lt;iui funt m Chrifro lefru-ltemduftifrca-ti perfrdetn pacem habemusad Deunt ♦ SuteL Vttnam talei mihifremper auditores continge. Anditof rent cone ion ami. Sentio enm audit orum sla- ^*J'S«”^ critatem,concionanti quoc^adderecalcar,ac j^*^^^* fimulum,lt;iuodiligentiusprouinciamfuamad d^ toil tninifrret, Contra quod nefeio generari m do cionato tente tedium ac frfridium 3frinon attenttfrimi «»♦ fmt,fèdofr:itanteraudiat,qutbusuerbumprlt;!e-^ ' dicatur-Perè emm concionatoribus contingit, quad Poetts contigifre Pliniuîfrecundus, dum uiueretipfrejConqueritUT'Magnum inqiit^pro Qp«ï«W ventum poetarum hic annus attulit.Toto men. ^^“^*

H fehpfi^

-ocr page 124-

COLLOQj DE LEGÉ

p Afnli nullusferè dies,lt;iuo nö redtaret alh quiSyiuuat metiuod uigentfiuiiia.proferuntfe ingenia hominum amp;nbsp;ofientan^Tametli ad au diendü pigre coitur, fler'u^ mfiatiombui fe^ dent y tempust^ audirndi fahidis conterunt, ac fuhindefibi nundari iubent ^ an tam recitator intrauenkan dixerit fr^fationem^an ex ma-gt; gna parte euoluent hbru^tum derntmij ac tunt ^uolt;^ lente,cundlanterc^ ueniunt, «ec tarnen permanent,fed ante fne recedut,ali} dfmu^ lanter amp;nbsp;furtim,alt} fimpliciter amp;nbsp;libérés Ua Üenus Plinius.lam ex eodem morbo laborare maxima hoe tempore hominu partem, ^ws na Pigre nbsp;nbsp;*^'^^’ ‘ Cupimus mildern nos, omnes homines

utrbum letti ißius nuncijferi participes nuneij mquSt auditur, quo amp;peccatoru remifio omnibus offertur t ^ cofcientite pacani,fi dido mcifim audien^ tes ipfi effent • Sed quu fieri non poßit id quod • uis,ut die inquit,id uelis quodpofit. Icabius»

Qj^m igitttr de confcientia tranquilhtate co piofe admodum differuiffet, contraxit poßre mo totam hiße de rebus diffutationem in Ipf ^^ÿ^f ^uemperAntithefmitatradauit, ut

-ocr page 125-

£T EVANGELIO. ^

piïf irtißeiumf^eAes ,fwe Laconifmu, rùhtl tiel artßcidßuSiUel breuius dici potuerit- Lex-- -^”''^®i inquit,triße,£Hingelium,leetHmnwiciumefl. ®* **8“ Lex iram oferatur,Euangelio gratia promitti fur-Lex peccatum oßendit,EMngeliuoßen^ fum peccatum condomt-Lex occidtt,iuange Uû wußeabLex terrore, Puangehufolaâunt edfert • Lex adcufat, i-uangeliu reos abfoluit» ht(^ hocipfuinQnqMt^LegisacLHangeli] du fenmenprobe eos tenere oportet,qui peccato rum molegrauati, mundari ab huiufmodifor-dibus cupM,ut no tam feuntgratia fibi ad eèi

tenda fit-Pctendt autem e^à Chriftogt; lt;^uem ChriftöS fratris reconaltatoriSypatroni acferuatwis lo ff*ter. re co fiter nobis frofofwt,duAus no noßris me ^^^ ^''‘^ ritis,fed paterna er ga nos adfeilu, ac mifen. JJoos * cordia^ueluti Chrißus ^Kc^ diab Sic De’ dl ooftet lexitmundum^utfiliu fuumunigemtum daret^ ia omnis qui credit in eum, non pudefiat, fed tûtimeeternShaheat^ Proinde quift^uis huic chrifio peccatü perfentifces, credit,fidit,ad btrefcit^no propres uel uiribus uel operibns.

-ocr page 126-

COLLOCb DE LEGE fediUwsmeritoicigt;omt((ninnixusgt; h certS etum fecatorum remißionem ^iufticam, ^ tutam teternam confequaur • En, babes nunc ^uod uolebiSyhodiemte nimiru fummarn con^ cionis.Sutel.Reipfi(ffccifiir.unc,u[ ingcmu poUhic tuum l'entrer pradicatur^ ßm^Quoi nbsp;nbsp;i

ß ubi^i condonatorum diligentia, audit orum feruorfic reßponderet,futurum profila non dubitarem,^uin mtgno cumfu^u fementent Luangelicam ubuy fa^uri eremus, adedi^ue locos« w^ntotum ProfhetaiUud audituriSQuant tfaia de ptf^^^tßf^ montes fedes annunciantis”, amp;^ padica fradicantis pacem,annunciantis bonum, pra lonbus • dicantisfalutem dicentis ad Sion,Pegnat De. us tuus-Fab.Qued ad me attinct,dabo operS, utneun^uam farum dihgens auditor eorum ftm, qui amp;nbsp;uita innocentia, amp;falutifera da. Ürinaouibus Chrifi frteeunt,memor,fidein non mß ex auditu promanare,Certè apud nos quanquam peßmam uitam uiuant facrificuli, ^t^ malfficijs paf^mfefe amp;nbsp;nobilitentet uen ditent,qu(e uel apud Turcas uixferrentur,ta^ menfiChnfum acnerndocerent, libentißd

me

-ocr page 127-

ET EVANGeLIO. n me di^mulitis ua^s concionantes MÜiurHS effem,iim nec docentreéle,nec tuuut pie j Et tarnen tyrannidem hua^modi, utcnn(y badle. nuspertulimus,pietitem ex mutis tantnmma^ gißrispetere coaéîi • Q^nto magis amp;nbsp;hune Wntima tuumSymmißenarre^iis Muhus docente au. ^jJ^^® dire debui, qaem preeterquam r^uod reSia do. (pa p,, - cet,bQnumetiamuirugt;neßeiHdico-SuteLVe tatis. re bonusuireRf Cumenim Gronings, unde onundus e^i, magnißce, amp;nbsp;ex patrimonia , foc^ amplo^amp;'opimo Canonicatu deliciari potu)([et,maluit propter Luageltj gloria, amp;nbsp;exulareäpatria,amp;GottingeChriß‘ii mecu ^^^* prtedicare,(j^uàm contra eiufdem Chrißi uer. ^^ ^^^ bum inter indocws, ac fceleratos Papißas matagenfi precio eßeSed ad ccena ab eo inuitatus fum, Bmcöcia ad ^uem propero • Qjfód ß tu tpuatji ire mecü oatoïu» eo uoles,eris eidem(fatfcio)couiua S^ ho^es gratißimus• Tab • üaeinreobßi^uentcm me habiturus es,etiamßme oneri till futurum fei., rem.^ecjienimfciojipuidiucundius dodtorum uirorum commertio ,uitahiec habere pofit * nbsp;nbsp;nbsp;,

Et notumeü illudfbonos ad honora conuiuit

H a ud

-ocr page 128-

COLLOQJTIVM

' vel nonmuitatoi icceé’re.Promde, prai tUt E^o ^Hod umbra decet^modefiefubfeijuar,

COLLOQjriVM dePeccatOt

HYBERNIVS. NIGIDIVS.,

SALVE Nt^idt-Nigidius.Tu quocyfaluui fis üybemi.üyber'^iidd egote in htsiam (onlficor regiowbusüu ne àpadagogio tibi tuo abeUe liceÜNigb ï,quidem inuitus ah ijs, quos infiauendos, formandosiy fufcepi ab-fum ,fed arduum negocium e^i, lt;^uod me hue feTtraxit,uix ahóqui hoe tempre uenturum-Eyber- Credo,fed utMletuxordutHherii Higid^Vxons ualetudofrma efi, id quod nu fer à largiori comfotatione reuerfus, expert ri connusfum-Pybe.Haha ha • Pugnis igituf uenientem an uerbis excepit ^ Nigid, Vf à fu-gnis temperet, faeile impetro, ut nero à eon-donando abflineat, nonitem. Uyber- Atqtd ego te ijs cUmoribus affucuiffe fcio, neq- faeU Ze hac in re offendi • Ùigidius «NoH magis offender quam ft roïlt;x,qult;i aquam è futeo edu-dh

1

-ocr page 129-

DE P EC CATO. rt cit,liridoremnudum. Hylxr- IdemSoeratet tid hlcibindem dicebit) demirintern ^wd rL

• xoftm iUam'X.trippen domipiteretur. Ni-

' ^idiuS’ Et tarnen nonomninoodi temfeßiMm ifitm in optima uxoregamlitate, propterea quod malum hoc magno interdum compen-jatcommodoMyhe- Quonam migiyaide |^^’ irritabiles eßis hoc tempore theologie adeo ut g^g^ oh leuiufculum etiarn erratum perßringere ho minesfoleatis mordaeißmey uerum ne id eü i i^yberni i htaui leuia lUa errata ita interdum leuiafunt,utbauditaproeulahßntà manife-fits uitijs- tiigidius-iateor.tdiemoemme^i, qu non hifce m rebus Suffenus ßhi ßt ^Vtta^ men contiones ueßras patienter audire affue^ fcam^non dhbenter domi concionantem ßdnn de uxore audio,^uis audire ridiculum quid damiHybe. V olo-'Kigidius.Dixi fuperionbus hifce diebus ad uxorem, feminis conctonandi fotefiatem à diuo Paula omnino ademptam eße .Proindeaßuefceret, quod Chrißianam dcceatjtaciturnitati amp;nbsp;ßlcntio. Id dla fubrL

»

-ocr page 130-

C0LL0Q_VIVM ^f^siococxcepithumfinodi.'E.goneißuPM^ Ium,Canern Chrißi amp;nbsp;£ccleßx hoße alKjKin^ nbsp;nbsp;j

do fttißß conßat, ßknuu mihi mindere pan- • ar^M-on me herde mthm^quSquam pro hhe-ris ß)licitits no e$ tu,non interfari amp;nbsp;ohßrepe^ ' re, Inicdefia^uttdcitiquiiihidcunmr au-diam,inlt;iucipoßum, htuero domi,hoc mihi condonandi lus adimi non fera, hybe-Profe-J do ah ipfa uxore tua, iocum hunc audire uide

CutlOQ« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ÎWÇîî» nbsp;nbsp;^^’^^d uiernoßrumfeliciored-E^o ne ^«i et

ipfe concionator fum,amp;domi cottidie cenci-onantem uxorem audio, an tu, qui quanquant çoncionator non fis, nullum tarne diemtranß-^is,quin concionebene longam audias i Ni^i, Quad ad earn rem attinet, par utriqi noßrum fontigit félicitas, quid utroß alia in re te ßm fortunatioriUyher.id qua in reßt non intelli-po, Nz^'« OjiP^ liberos tuaibi concionatrix fnixa eß i Uyber, Ç)^af nero ißue ignores ♦ nbsp;nbsp;i

fiigi.tiic ergo ß numerum ßedes, eß cur me nbsp;nbsp;j

ßbi pr^eferu' Ndw preeter ßholam qua nuper nbsp;nbsp;J

fuiuisexceßit, quatuor adhuc domi habeo, Mifitnatri^arenolentf dubiuno edi,qMnfru ^ifun^

-ocr page 131-

DE PECCATO. « ^ifutunlint-Uyber-HoceR,locutulei,fedamp; Bon!coi meijrugierunt,quHeconcionatoreamp;‘ cocio- ^^^

. tutrice prognAtifmt.liigi'Gente nimiru fun-ilA-l{ybe.Lxtraioam,filiAnuper orbituses tiAtu minore,pro t^uA ego m bAptiImo fdeiußii NigiSum- Hyber Miru ni eA tibi res ingentis trißicix cAu^A futt, Ne^j enim need», efUAnt tenere liberos deAmeS' mgiln In^^um Hyber ni incidi Adeo Acerbum, ut mtr a triduüm, nec cibi,necpotiQnis defideriumme tenuerit ul-lum • Et qui AntehAcin id genus CACTUS, fape numéro Alias confolAtusfuerAm y hic omnium immemor, itA dolore confectus [um,utÀnemi neconfolAri eußmerem-iiuc Acce^erunt uxo ris lichrym(e,qu£ immoderAto ifti lu£tui erSt quod oleum cAmino effeßolet, iuxtA Prouer-bium^OjtodnißnouAme prole Chrißus ex-hilArAtum,c equAloribus hiduemodi extrAXie. fetfA^ium de meerAt-ttyber* LongegrAtißi-mum eii, quodfAmilum tuAm filiolo au dim, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ , .

! nbsp;nbsp;nbsp;antehAc etiam Audiui, Vel eu enim res arguit,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herum eße,quod Alicùbi PAulus dicit,fideletn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

efie^ Deum^qui non pAcutur nos tentAri fiuprit gt;

Hf idquqd

i

-ocr page 132-

COLLOQjriVM

■«« îi ^uoiî poffumus- Qiud^Phtne h^ec eß GÎM B^^ ^‘ ^ ^^^^^^‘^ f^rmutatio, flta orbari, acß worts ^‘^^^ protinus dwun-Uißßfrtein et no es no Cunt arlt; bifcumfententu,utflium mails cfuam fitiam » S’“ f« Q«olt;/ uereiamimmoderato lu^u canfeftus ’“°** es,laiidare inhomincPhdofophico non pof-fummubo minus Ckrißuno-Ncij^rnm reuo cari Uchrymis in Mam foffunt, quifemel uit a defunct funt■'Equidem piu adfedium non dam tio,fedtamen modum oqiortetef^e in hisrebus ^uendam ^ ea maxime de cauffa^ne licitus ilk dolorfat, quod firouerbio died ieß°'^'» z^w®'' Higi.Cebbris e^l a^ud Terentium fententia, facile cum ualemus, œ^otis confdia damus. Proindecum Carino refponderelibet • Tg ß hicfis aliter fentiaS'Hyber, Quafuero nemo nntehac liber is pneterquamtu orbatusfibhn non idem infortunium ego quoc^ fenfiïHigid» Eenfifi,?ednefcioanmitius hoc incommodu Noden tokratis^ac nos pertultmus* iiiyhemtusSi me tes la nbsp;nbsp;frimum doloris impetu fenfire negern, quant Orgt;* lid re£icidficiim,Stoicicumfua mxisauiderint certementiar^Sed tamm foüf ubi grimus dk doloris

-ocr page 133-

DE PECCATO; H ioloris impcttu refedit, eied protittus omnent . merorem ex MMo/ntius effe ducens,Dei ba nitatem hicamp;MluMitem ign(ifcere,eidemlt;y obtemfgt;erdre,lt;^iMm contrit ilhus confibum in~ MÏ lu£it(,memetififnm conßcere amp;nbsp;macerare Imi uerum fateborf Ç^m prmum die animi wei dolor deferbutfjety ccepi reilt mecu re]^ Ure ^ bonitttis te dementia, non tra duuna . ftgnüejje^fiiiuishoc atttis priuetur hberist liigidius- Curißuc^ttybernius-Dictm.des totius orbis mores corruptißimos efje^uL des omnem ctmem td weit^td feecttt, tdeó ^ue omne flagitiorum genus fern pfaci^tem, üt ut fubdubittre (^uofdtm tuditm ^ fuerit ne conttminttior orbis^tntet diluuio t^utm dele^ retur, ttlt;^ nunc fit.'Ex ttntt igitur amp;nbsp;uicio^ rum Camcrint^ i!finßdelttttis lernt hbertiif tn tu leue benepdum effe putts- l^igidius-Vu doru ttttdum conttmintre te inqumare, me minijiuxtt iUud-Quitangitpicem mftinttur tb et.Sed ttmen amp;nbsp;utu futuis eü^tif no medi eere uoluputc liber orü conuSius htbet. Hy.

-ocr page 134-

COLLOCLVIVM

Habet fane, At mihi temporaria ilia uoluptiS, ita adlubefat, ut multo potiorem Deifemper uoluntatc habititrus ßm, prafertim cum confiée,quoad corpora mole grauati fumus, pec-catanos obnoxios effe, quucontra ij qui car r^ors a nisfarcmamdeponunt^ àpeccatis pullijs lift ecads y^j-jß,jf^ iuxta illud Paull-Qwi mor tuns eü, lu iaft-fceat ßjß^^fif^ ç^ d peccato-Qjiidf^^o omnino fine cau(fa fapiens dixit, quofdain hocrapi,ut ne mabciamutet intelleéium ipforum.Senfit indu bie uir prudentifiimus,nimiru experietia ipß edo£ius,in came uiuere,amp;‘à peccatis abfime re res effe cu difficillimas tu impofiibdes- Nt-gid-Ç^uafi uero à peccatis liberifint,etiafifit tim hie fubducamur pueril An no theolo^ do cetis,primogenianoxamtanta effe, utnifi in baptifmo per uerbu condonetur,eeternos etia cruciatus mereatur^Hyber-Qui ad hunc mo-du docent, reéiedocctSedtarnenfiabaptif-mo protinus fubducantur,iam peccati ma fam ita deponunt,ut ne cocupifeentia tUdicarni ag-nata in opus crump at.id quod income conftt-tutisfere occidere folet‘ Nigid,S.ogo igiturte

Hybe-

-ocr page 135-

DE PECCATO. ^^ Vybemi, uti compendia quodam, ac ordine hiße de rebus différas. Cü enim origims labë ab ea concupifcenüa, qua iam in opus erupit diftinguas,arbitrer clariora hacfore ffi anifi cdt quoddam bic adhibeatur, ht quidem prin. cipio, quid peccattm in genere uoces, audire cupio. ilyber, Peccatum, ff quis Paulinum il-lud probe expëdat, Q^ieqaid no efi exfide^ peccatu eR, omnes cu lege Dei pugnans aaio dici poteü • htq^ hoc ipfum peccatum,tta de. mum re£le partitusfueris ,ffin Originale amp;nbsp;^^uale dundas- Libet enim hic uerbis uti uff-tatioribus.^igi-îmitio iffhtec cu Paulina jen.

PrccatS quid»

Precati fpecits.

tentia cofentit, quinpartitionë quoq^ recipiOf fed quid originale peccatu uocas l Hyb, Orients peccatum, nonfolum eiusinte^itatis de ffoliatio^qua protinus hdae lapfum fubfecu -U efi, fed plane ipfiffimanatune corrvptio di citur, qua ft,neu agnofcere Deu, neu timere Deum, neudiligereDeum, neuefidere Deo po ff mus-Nigi.Vehement er hacffnitioneori- ^ß^sma ginis peccatum exaggeras- Hyber- It plane Jj^jP^J’ dignaefi base lubes, qM modisomnibus ex.

-ocr page 136-

COLLOQ^VIVM fi^gfrfturyhnnonemmPaul-äd Row* diàti fer umim hominem feccutû in mundum tranf-rlP^^^P^ f^^^*^^ viwtei Vere ingens fec^ ^Hu ftt oportet,ewus pomit atema mors eü * KigiJOe hac nutitree corruptione lUudfortaf. fis Pfilmogrtiphi etiS intelïigendum efl- Eeoe in iniquititihm conceptus fum ^ amp;nbsp;in pecc/uis concepit me mater mett.ïiyhegt; Tenes, t^^uoi ft quis citatum iam Paultlocum penitius intro I^iciat,palam Iiet,peccatü hic pro ipfa pecca^ ti majji,adeoi:^ natKrae corruptioneaccipiin dicare enim huiu/modi uerbis uult, unde natît fit peccatum, quidi^ efficiat,Per unu,meruit, hominem peccatu in mundum intrauit. Audis hic,no kuis morhi, fed ipfius peccati, cui^ pee na mors amp;nbsp;diahoh tyrannis fa, autore Ada^ mum effe^Sic enim {e^uitur per peccati mors rteeati intrauit'hoceil,Qwodcarofuisumbus, nee ißtcadi timere,nec diligere,nec inuocare Deu poteß, eot^ morti obnoxia eR,corruptio hac naturae ab Adamo in nos deriuata in canfa eüjam ubi Deus n5 agnofcitur,non timetur,no diligitur, iifuüus ^uoi^ tot modis uiciaia naturae co-gt; ^iduutl^

-ocr page 137-

DE PECCATO. 1^ ^iciuntur, Imo ibi feruitus quada eR.tfM mi-ffri,amp;ditbolofii^emw, amp;nbsp;imbeedhs natu ntdomnis generisßagitia rafih Ne^- emm *j^ nala arbor Jgt;onosfru£ius proßrre poseil, id auod turn aiiualefeccttü uocam. Porrè dia-, colafubieüi, ac primogema ilU noxa m opus emmfente, flij etiam Satana efcimur, uehüi Cbriflus mlt;}Mt. Qjü facit peccatu ex diabolo efij^uonia ab imtio diabolus feccat.E ijw-bus omnibus ïilluetfOriginis ^ccatum, ctiamß motte interuenieteinopus ac a^non erum-fat,morte ac damnatione dignum effe- Nigi. tacisut pro fihola mea demortua ffollicitior fm ac antea - Namfi tartta efl natura noßra cum fceditas turn corruptiOitfui feire poters, ft ne regni ccelorufa^ particeps, an fecus ? tiyb.Nihil eft cur te hicadfliamp;eS’Quemadmo - du enim Paul^ peccati amp;nbsp;origine amp;nbsp;efficacùt «d Rom-graphice admodu depingit, un po^ dihgetißime indicat,per quchbenri bine nos ^^ ’^ oporteat.Sicenimnufuit.SiunPdelidiomulti iJj^g mortuifunt,multomagis gratiaDei, amp;nbsp;do. nm, »um pergratiam lt;iuafunumus hominis lefu

Qhrißit

-ocr page 138-

COLLO QJTIVM

-ocr page 139-

tgt;E PECCATO y^, én^Et Paulus « Epiftoli ad Tn«, nihil oifcu ris utrhisfatetur, Deum nosfecundumfuami ftricordiamfaluosfacereper lauachrü rege-nerationis et renouationis fjgt;iritus ßnäi amp;c-^tlt;^ hanc de baftilmo fententia, ufl^ adeo ra tam uoluit e[fe Äpoliolus,utßatm fubiecerit Indubitaiusferma amp;ol^igi.Vnde baftifmO- Baptïf tts aqua tanta efficaciS nancifciturl kn non ®‘'^‘^^ ffiritusacpeccatoruremi^io,feruerbumdo ^ “*^ nantur?i:iyber' Chriflus m baptifmo per uer-bumefficit,quicquidefficité Cumenm neq^à biptifmo Kerbü,net^ à uerbo baptifmus diueL h pofitfi ut perinde fit,fiue per uerbum,fiue per baptifmum nos feruari dicas-Qwid ni tan ta effetbaptifmi ejficacia,iam perpetuo pecca turn in membris noßris dammare f amp;nbsp;regna^ ret.Uigid- C^odigitur antebaptifmum reg-nans in corpore noflro peccatumdicitur^id poR babtifmum uiSlum dici poteß • Uybernl* Re^e-Qjianqua enim in baptt^atis amp;ßiri- PeecatS tu perfufis, reUquie peccatorum adhuc fuper. «gaans funt^quitteßePauloRo-r«nunquanoijfdem ^“^ faceffunt negocwm, tarnen nocere t^ in con-

1 modarc

-ocr page 140-

COLLOQJVIVM

modère non ^olJuntyQuemadmodurn alicuU Augußi.diat, miutrfum peccatu in baptifino remitti,non ut no fit,fed ut ne imputetur, Ktlt;^ hue pertinet Paulinum illud, Peccutum uobiS non dominabitur- Niçi.Emphitfm habere opt nor^quod dicis bapti^atis amp;I^intu perfufSf hoe e^,credetibus peccatu non imputarMy^ ’’'f‘**\ ^^ • ^^^ eniphafm habet ♦ Ndw ijs qw fine n^rtL*ia ^^^‘fi‘^°^’^‘‘‘^^^‘‘^^^^^‘ßS‘^*^^y*^fi^^ P’'®''quot; omnia. /^ Meui, nofolum ongints morbus, uerumetia omnes uitiofi adfeHus imputStur,ita ut ne turn ^uidepUcere Deo pofint,cum ettSab extern msflagitijs abflineblmpofibde enm eH abfe^ P«cata fideplacereDeo-Purfus,cjuifi,deperfufietag piorura nofeunt Chrifiü,amp; tarne mhdommus per cat ucnuiia ^^. mbeedhtate ea interdu defign4t,cjult;t mor bus illegignere fokt etia tn fancis,ijs peccaU huiufmodi, modo refipifcetes ueniaprecentur no imputantur,fed codonaMur,Ploc e^i,uenii ha fiunt,^igi‘ Puto aute a^iones quafdam ef-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe,lt;juaru gratia,amp; iufli efie definam^, ^gr^l

tu excidtmus. Hoc enim nuper ex codonato-re i^ugdam mthi auditum edi.Pyberdfiuc ejuis

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negati

-ocr page 141-

DE PeCCATO. jf ne^dt? Sunt (^ui contre confaentiani recipiunt amp;nbsp;adprobunt alujuid^eosquis non fitatur ftccare moruliter^ Suntitem, lt;fui contra con fcientum extemis uicijs amp;“ crminibus conta~ minint fefe, hoe quot^ homtnum genus,tjuis. nonuidet, feccata morte dignacommittere? Z^id^ Quotquot carnis openbus yC^uorU'n ad G alitas Paulus meminit, contra confeien-tiarn inlt;jU!nantur,mortaliter quidam peccant, fed tarnen refill feem thus, ad^j; cor redeuntt-, bus uenia locus non negatur- i\ t^ab hoc pec catorum genere dixi anteafibam tuam demor tuam lußificata e^fe, t^uam etiaiampridem re ipfa experts arbitrer quid fibi uoluent Chrt. ^*‘”^ fus,quuin diceret, Smite paruulos ad me ueni ^^[^[^^ re^taliume^ïenim'regnum calorum, Vauet pnmis enim reuera ißt aetati,ut qui maxime. l!^igid • fauct* Peddidtßt animu,ne(^ unquam ( modo adfe~ Sius ißi umcipoßit') propter Itberoru mortem in tantu marore cotjetfußmeboymemor quoi tiominißmus ,fiue uiuamus,ßue monamur*, Uyberi'Sedquando Marpurgumreuerjurus esHtiigidius» Brem • nequeemmäposdago^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 gt;nbsp;gio meo

-ocr page 142-

COLLOQ- DE LIBERO ^lomeo dMtihef]epolfum-A.dh(ec comertia oftimwü amp;nbsp;doätßimoru uiroru, queru iflic r^ no contenendus numerus,diu arere nolo^ Üyber • Caue aute prius abeas, quam mecu, vel Canes uel prandeas • hdhibebuntur conui uio noßrofeßiui ahciuot congerroneSi^ qua ru ego tibi prxfentiSgrdtißmafore fdo'^u gh^inam^ttyber,Primus entloannes Ky^ meus,alter Conradus Clericus, quoru érudit tione ic moribus unice femper deleciatus es • Tertius erit Georgius Sijfridus, qui conwuu urn nofirum facetijsfuis^uélfolus exhilarabit, Qj^tum Vuicehußani miuent-Jtiigid ^^Cor-tanum nei Equidem ueteres ägnofeo Amicos»^ Proinde geretur mos tibi-

COLLOCLVIVM DE LL bero Arbitrio'

ALB7LANVS KYMEVS-AVdiuiRymete fcelefiü quendamhodie délibéra arbitrio fceleflißime garriente itfrofeäo miror,id genus rabulas, inter nas qui Euangelium ladtmus fern actollenn', m (xtremasenim orbis fartes,^ermdeatq^ inuti ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dia

-ocr page 143-

ARBITRIO. 40 interne ponderadeporuri dcbehantiMyme^ Vbigdmemc audißi f AlbuU- In diuerfonOj «deaïj; inter pocula- Ryme. Dignus tak cond onatore locus.Q_uid aute ea de re garriebat ? Elbula.Principioglofnbaturperpétuâtßx W«wa menfes inter pocula uerfatwnfefe,amp;‘tarnen f^^f^ defaagatum no effe^hd hac neminem interen temporis eblatumfbi, que non exhauriendis cyathis fuperarit.Kyme,Digna amp;■ hixc ebrio. fo concionatore concio ♦ Albula^ Uic quim i uiro quopiarn infgniter probo increpitus, au^ diffet,indecora ef[e in re inhoneßa gloriatio-nem,propterea quodChrifianumiuxtaSo-. cratis dtäu edere oporteat,ut uiuat,n5 wuere ut edat, adiecit-Qjitd mihi tecum cR negocij ? No» eß rnihi hac m re uel do£lore uel monito re o pus.Neqi enim nefcio,peccare eos, qui eu wx: epi teontinisfemperßntcircapocula?Quiauero ^'’æ® nulla in homimbus arbitrij poteßas e^, ita ut fuapte M-orte uel auerfari quod malü e^i, uel ^j„o çj,g ampleSU quod bonum eR queant, nolo hac in aa. re inanem furnere operam » Proinde tu quoq^ a min u iitiii Quid obfecro dici poterat ab ba

I s mine

-ocr page 144-

COLLOQ^ DE LIBERO tftine ChnflunOjUd indccentius, nel intempt ßiumi i iiyme- Quentidmodii non omnes t^ui cithnrdhibent,cithiircedifuïity luxti Prouer~ hium-lu non omnes qui Chrißunis adnume^ rantur Chr^iitnt funt • Ef qHis huiufmodi ne^ bulonem pro Chrißinno hibeat ? Debebant eius farina Chrißianiynon Chrißunorum my ßen^s adhtbert,fed ad coruos ablegari, ut (ftâ non ßemetipfos foium,filfa perßiaßone fallant äeapiant^, uerumetiamins modis P-uangeli^ co officiant nemcio' Lt ft i^uis probe confide-retyhoru wciopt,ut paßtm male audtat Luan-gehca ueruas- Albu-Imomultos à profeßione Moßra horum improbitas amp;nbsp;ahenauit hadie -nus,amp;in poßeru,ni cohiierceantur,alienabit-Kyme ■ Re 5 fateorfcandah plena eü, incondi-W*g'' taillauulgilicentia, Curautem M.agißratuS ©ffluum ^^^^^Pf* nondeclarat, nonßußra gladium na quä” S^ßare fefe } Nf lt;y emm negan poteß, horum fidt- focordia amp;nbsp;ofcitantia fieri, e^uod tam incondi te uulgus amp;nbsp;uiuit amp;nbsp;de rebus facris loc^uitur-Ojiifi officij memores, in ordinem huiufmodi tubulones rédigèrent i cauffa aduerfarijs no-firis

-ocr page 145-

ARBITRIO.

firh tJimeretur indubie, ne bonos uiros hoe nomine perpetuo ctlumniari poffent. hlbula» Quodpace tua di8.um uolo, Sunt quicaufjam harum rerum partim in Ma^iflratum, partin in cocionatores transférant • Quoru quum ple ricy de rebus facris ,prlt;tfertim hberi arbitrij négocia, ualde incommode loquantur, ft, ut nultitudo quoc^ de rebus non intelle£iis,amp;iu dieet friuole ^loquatur impie-Hyme-îae ita ^If'^ ’ ^^^'^ autem mih ac alijs bonis uiris cla. Propt« matorü huiufmedi imputatur mprobitas? Ma. gißratumhic^quod dixi,aduigilareconuenie j,^^'^ bat^neaddocendiprouincia quofuis,ßdeos nä debet tantum admttterent,quiamp; rerum facrarum gnarieffent,amp; experientiaac longo rerum ufu edoSli, de ciudibus quo^inegocijs amp;nbsp;iu. dieare re£ie ^ admonere quemq^ officij pof. fent* 'Egoprofe^o de hberi arbitrij caufft itahaSienus docui, utnecfocordiam m Vul. go aluerim, nee cuiquam de uiribus fuis glo. nandi anfam prafliterim • hlbulanus • De i te,qutie tua eH modeflia, non dubito,quin ea tradas Ecckfix tune, qult;x ^ C hrifi gloriam

I 4 pro^

-ocr page 146-

COLLO. DE LIBERO

^romoueint amp;nbsp;tutiitonbus ad falutem condu ctbilialint-Et lt;^uid uetatyt^uo min? mihi lt;^uoij^ rauonem ea de re re^e iudicandi common^ fires^ Kyme^De libero arbitrio difjfutaturuSj foleo comuniter de duplici ijMi^; wfiicia tier-ïurtkia ia faceread populum, EÜ enimferè duplex öwpUs. i^fiici^ genus,uel uniuerfa fcriptura teße, M Interna • ^^’^^^f^^° l^^^f^er Chrißum gratis cora Deo jxterna. i‘^ß‘reputamur,Mieru, c^uocordis iußieiam hominibus probamus, hanc externam, illam in ternam uoare foleo- hlbula, idem per hofee dies m Eptßola ^uada Coruini noßri, ad prn dentißimuSenatum Goßarianumferipta ob-feruaui, etiamft bretdus aliquantoectdereibi différât- RymeAam iußieia illa,qua corS Deo iußi pronuncii(mur,non eü noßrarum uirium opus,fed Dei doftu-Imo adeo hac in re huma. nis meritis locum adfignamus nullum, ut nihil ettam pernitiofius hac operu conf dentia in lu ßlßcationis négocia effe propala di^eram^gt; hnieia 1 Quad (^unm ita fit,doceofde opus eße, lt;^ua ’ “• Chrißi promifiones adprehendata,deolt;^ad f^ehenfas mordicus retineatj EuSgeheas enint promtfio-f

-ocr page 147-

ARBITRIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff, fromißiones adprehendere i nihil aliud effe, ^uamiußieiam adfefüßd^ per Chrißum» Albu- Vehementer placet,quod de donis f^iri tmlihus uerbtifaciens ßemperaddis per Chru flum’iiyme-LA 'Emphaßi hifee in rebus modi! omnihus opus eR • Quid emm hibet homo, quod per huius meritumnon acceperit Î Per C hrißum remißio peccutorum cotingit homi^ nibus,iußiciit contingit, uita aternu cotingit, t,t mento hic Paulus de ijs, qui uiribus hberi arbitrijßeti,amp;donuhocnon aguofeunt^ amp;nbsp;çb quas neßio umbraticas uirtutes, ßbijpß! blandiuntur,réclamât’ Quid babes quod non acceperis ? Si autem accepißi, quid quafi non acceperisgloriaris ? Into ut feias Albulane, o^ ßenderehicEmphaßfoleo,Adeo in ijs rebus m retm quee ad Dei cultus cordis iußiciS pertinent^ fpiritua

fittmhiciuuemur,trahaniur,nißiritu ftnRo ^^no| perfufi in nouam creature tranfmutemur, pla- jj^Q. neaäumde nobis fit, Vfque adeo perhdec lapfum humananaturam amp;nbsp;corrupts amp;nbsp;uici. atam eße.l^eq^ enm timere Deu,pdere Deo,

1 $ muo-

-ocr page 148-

COLLOQj DE LIBERO

librrtas ajSirnï tn Ad#/ mo ante lapfum (uit»

inwcare Deum,gratins agere Deo, de^poner^ concupifcentia acfut amorem caro poteü,nifl per Cbrifti ljgt;iri!Hm,ueluti renalcatur,amp;re^ notietw^idquodChrißusin Luangebo Ioannis ipß qutt^ indiat, dicens. Sine me nihil po teßisfacere- item, Newo uenit ad me,nifi pater meus traxerit eum.Qjtid ? Hue pertmere, tiuicifuidufijuawres noßras extenuat, nemo eß lt;jui nö uideat'C^uidem ante Ada lapßtm, innocenter uiuendi data homini poteßas fuit, id lt;iHod fapientis di^um indicat • Ante hominem uda amp;mors,bonum amp;• malum,i^uod pin cuerit efdahd till amp;€, At uerofimul atc^ lap fuseRAdam,adeoq-Dei praceptum tranf-greffus, qnicquidtd lihertatisfuit, in umuer-. Jum amifu, ac hbertate arbitrtj perpétua fer-Wtute permutauit'AlbuU' Curferuitute hanc perpetuam uocas, quum per Chri^um amif-fa lUalibertas recuperari pofit^Si emm fltus, inqutt,uos liberauerit,uere liberieritis. Et all hi Apoßolus ♦ VbiIf intus Domini, ibi liber-tas • H.ymegt; In ijs perpétua e/i, qui per Chri-. film ex ijs compedtbus non hberantur, qu^ ~ . ffintn

-ocr page 149-

ARBITRIO. ^Ä j^ritu Dei donanin hbertatemnon idferun-tur-Atej^hucHerumpertmet, quic^uid uftfUi ®'™^“’ de arbitrij noßri/eruitute^ac uinu noßrarum ^j^jj^ imbccilhute m ßeripturis diatur,QMle eu d-lud • Cumulis homo non percif it et c^ua funt fßiritus De 1. Iiew illud ♦ Caro kgi Dei ßubijei nonpotefidtem-QuiequidnitumeRexcar^ C«ro ne,clt;tro eR,td genus locts- Came pro pra lt;»lt;^ f^®»' flantißimis, cum corporis, turn animéeuirtuti~. bus,uirtbusq; accipias necefßum eR, ut ßt fen., fusdia carnem humanam cerruptam amp;nbsp;uicia. tarn efße,poßea lt;juan deh^uit Mam, preeter-ea tarn potenti impetu ad peccata, ac ßt^itii fern preecipitem,ut Deum etiS,ac ludicia eins execretur, tantum abeffe, ut preeflare perfe, ueï uelit,uel pofit,ea aua præfcribit Deus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

exigit, fSlbu.Nmiru hue omnia quee dixißt^ gt;nbsp;redeut,utinijs,queeadiußificatiöiscaKffam, lt;fua lußi corâ Deo reputamur pertinet, nemo ßbi ueltantillZ erreget, ntm mo decamisfuee \ uel iurib‘^,uel operib\uel mentis glorier,ut ne mo arbitn^ ßdat hbertate, fed at de fuis c^uif^ lunb^ defferas^ab cofolu,et ffem amp;nbsp;conßhti

^auxihum

-ocr page 150-

C0LL0Q_; DE LIBERO

^ auxilmmcxfetit, qui gratis ^-peccatum condone,amp; lußiaam tmpertit,amp;uitam lar-gitur^Rymc’ Tenes-Albula- lam quo campen dia alterum illudlufticiiggenus tradis^ Kyme-Ixtmia ^xternam illam iußiciam, doceo in ciuihbus imlicia offictjs,adeoq^ omnisgeneris uirtutihus fitatn inquil». eße-Quiißßntmiußtßcata perChrißuper tonnât. p^fj^^f^dfi ^(- yQfj^ arbans ßuüus re£ie dican tur^Si uero confjgt;icianturin eo ^ qui ab Euan-gelica fide uacuus fit, natura ac ratioms donu did pefie. A.lbula-Iußiciam igitur huiufinodi^ fiue ciuilem,fiue politica,ßue carnalem uoca re hbetyUinb^noßris praßari aliquo ufq- pof-fie confitens ? Ryme • Ei quibus uel ficriptuns, uel ratiombus fietus, negare ifluc audeam ?

•pfe dn

Itiam Certo enim Chrißus ipfie quandam etiam eße Chriftus conus iußiciamfotetur in Euangelio,ubifiic in quit. Nifii iußida ueßra abundauerit plus qu3 Scribarum amp;nbsp;Pharifiaorum, nö poteßis intra re in regnum ccelorum, Eacit hic Chrißus du plex iußicia genus, Pharifiaicum uidelicet amp;nbsp;uere Chrifiianum-Pharifiaicum quod è cordis puritateac mudida nonprofidficebal jadeoc^

plicê ia niciS fa «gt;t.

extemis

-ocr page 151-

ARBITRIO. it extern^ tantum openbus ac cteremonijs nite^ bitur,damnatac rajat-Et tarne nihilo minus c^*^ fi* externam ^uandam lußtciam uocat, qMm fuis ^j^^ utribus Phanfciiac Hypocrite frafiare po. mftKÜ tuerinbhtt^ hue pertinere Paulmum illud eer præfcre turn eR^e^uo confiteturRentes natura ( natura potelé mijuam ) qux legisfint facer e ♦ lamfigent esf ^ure legisfùnt natura fadunt, quid eü, cunn externisrebus, quadamarbitrij poteßatem, nonfateamurf Et^uidem à furto,ab homicidio tb adulterio, ab ebnetate ( fi externum opus ffe£ies)abflinerepoffum, An ne uerum hoc e^ifAlbula^ Qui ißuc negant,eos ego à conu mum t^uo^ fenfu aliénas effe iudico, Quant emm innocenter, ft extemam operum laruant intueare,uixitSocrates f Quam pactenter ad fuppltciü rapi fußinuitPhocion^Quam incuL paté uixit Diogenes? Quant fapienter uniuer~ fasres mortahü duobusuerbis,Paterc,amp;ab-fline,ipiSietus contplexus eiHQuint pruden ter de politica hac iuflicia iudicautt Cicer»?Et ^wa legum metus hanc ipfant iußieiarn confirmât t ^udm de legibus belle idem iudicauit {

De lußi-

-ocr page 152-

COLLO et; EJE LIBERO

apodTul Imm.

*tWo Df lußicU prius dicam.UMc enim utegregic inftidx ^f^^^ defimt^bibitum animi uocans, commua ni utibtate conferuttum, adeo'ey futm cunj; tri buentem digmtitem, iu nu)quam non mi-ris effert laudibus ♦ iufla, tnqmt, m Officijs omnta\decorii funt • Iniufta tutem contra ßc in decora fnntiUtturpia.hbbi de Amidtu • F««

damentum, induit, eü perpetuce commenda^ tioms amp;ftima, lufticia fine qua nihil pateel efeImdabile- Quid ? hn non primo hbro de legibus ingenue fatd, nihil praeßabihuseffe, ^uàm plane intelligere,ad iußicia nos eße na~ tosüïuiufmodi lufiicia Encomia ab homme Ethnico expediari no poterSt,fi natura lumë in uniuerfum extinBum eßetin hominibus* kyme^RedteiudicaS' 'Mbu-lam quod ad com mendationem ciuilium legum attinet, quid re^ ^S^^* ëiius,uel à Chrifiiano dici poterat, quaquod J^ß’quot;* et de re idëfcribit Tullius ! Profeh.0 inquit^ ncomia ^^^^^ habet^ut quoniam uiciorum emendatri cem legem eße oporte[,c amendatneemf um-Mumyobeauiuendi dodinna ducatur-Con^ fiihmquitjprofeüOfadfaluiemdutumciuiti • « / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum'^

-ocr page 153-

A R BITRIO. lt;?♦ tHW^ incolumitatè^ uitamci^hooiinnUfUjuie-tim (:r batam^inuentis efje leges- Ryme- in eitlem hicfumusfententii • lielt;^è gregena^ ßro Cf uemqua arbitrer eßß tarn bardu nel fte^ bdum^qw non idem nobifeu fentiat. t^imirum quod m externs rebus frenare femet aro pof iit,fraßire ciutlem lußictam poßit, ibßinere duetitis amp;nbsp;ilhatis poßit. L/i timen quad te biemonam. Exigitleng tun intermmiuxti nc ciutlem iußiciS, ïiteor y At ueroß ciuilem tb mterm ßgireSy hm quidem conm homirn busiuflicteenomenmereturylèd agudDeum no item-lmo mß ègriore tilt, germdeatq^fon te dminet, iam non iußicuyfedgerminceiu ftteia umbra tantum eH ac larua y eoq^ßteus amp;nbsp;hypocrtßis ubtlt;y à Chrißo uoatur’ Et quemadmodum in extremo dlddie, quum id Chrißi tribunal ßfiemury accegturtdignam ogenbusnoßrismereedem y Pharißdeas cru fits ,icßigercilium abße amp;nbsp;abiget Chrißus amp;nbsp;deteßabiturydicens : Dißcedite à me ogem rqmiquititis ynonnouiuos. ltaPhiloß)ghL as quaque uirtutes illas, into utrtutum laruas * • ' null9

TieetS» na ad 13100^0

-ocr page 154-

C0LL0Q_. DE LIBERO f 0««» nuUo framio di^ahitur,profiterez, quod cum oulbd^i ^°^^^^'“■^'^quot;*‘^°*'''^”^nofuerunbProinde gnatur ut hac uiuedi à Philojophis tradita honeflas, pr«mio. ic ratio ad con/eruanda humana/ocietate per multam ualet, eoqi legibus ac minis ab inuitis etta extorquetur^hd aliud lufliciagenus eü , per quod ad Chrifii regnum peruemturt AL bula • Nimirum cordis lufiicia-Pyme, Siceü, tlt;x adfe Quum enim diuinalexnonexternüopus tan óusnon turn,fed adfe£iusquoqiipfosrequirat,lamiu *^^ lar ^^^’^^ Cbrifliani reóie uit am infiituiffe, iudi H^ re 'f ß^ffi politicam iufiiciam cum cordis qaint. probitate coniunxerint, Hlt;ec coram Deo pro pterChrifiü acceptum facit,illa apud homines tantum commendabilem reddit,ueluti Paulus Cait,tion quifeipfum comendat,ille pro^ eR,fed quem Deus comendab Er Chri fius apud Mattheum beatitudinem pollicetur, non ijs qui inI^edem tantum honefie uiuant * fd quorum corda munda fmbSic emm mquit Beatimundo corde,quonia ipf Deuuidebub hlbu.Ego uero adhanc cordisiufliciam haud ua multos peruenire arbitrorjpropterea quoi multi

-ocr page 155-

ARBITRIO.


et

^uîtitmioferè coMiemnens Dei efi ac ^uan^e

^ij ’ R ƒ wc • V ere ferf^iici hue ^eruemunt. Et Mon'Ja timen nihilominusinculandaac nr^eddcß- ^*'^quot;J Qj«jlt;/ßtum pauci concionthus noßris ohtem ^^j™^ ftrarmt Um amp;nbsp;nos ojfidj funSii furnus^ne cul fam reijcere in nos i^ueant, amp;nbsp;ilhs omnis ex-eußtionis locusidemptuseil. hlbu. interim Monm tarnen monenduseR M.agißratus opinor ^ ut lt;J®s Ma w aut gladio ad honeflam uiuendi mtionem S'^^“® publier ßodetatis conféruanda gratia,inobe-dtentes adigant- Kyrne- Omnino monendus* hlbu ‘ Proßdo ßm Liberi arbitrij cauffa/tc f opium doces, lam cur culparipßis uel tu, nel alij t^ui ad hunc modum tecum fentiunt,no uideo.ÜymeSic tua nunc eü ratio, cum contra totus orbis ferè concionatorum uicto fieri arbitre}, ^uôd tarn mahfunt hommes, q^uodi^i tam federate ubuy uiuitur, Et nefcio on ullum mterrishominum genushodießt,lt;iuodhoc nomine peius,atlt;y nos,audiat- Tangunf alicu-bi è ccelofiugesi cauffia in uerbt minißrosreij citur,CarioTeüalicubiannona ï Condona tores ia cauffiafuntfbeHa alicubi exonuntur,

K aefedi-

-ocr page 156-

COLLO. DE LIBERO

Kale 80 acfeditiones^l^ouailla LuSgel^ do^rina in diunt co -^^ Kocatur, Deniq- quum cofeL omnes omniii ! res. fed gt;gt;ominum fatus eße i^uam corruptifimos ,itit ut Propheticum illud, A planta pedis ufy ad uerticem capitis non eü in eo fanitas, nunqua eque recte ufurpatum ft-Tarnen omnesferè f bi blandiHntur,omnes à peccatis altem eße uo lont fDeum abundefatis placatum exifman tes y ß Luther um crimmentur ac conaonato^ res, quafi^ui hirum cAnmititim capita ßnt t^y CKufa i Mhula ♦ Si uos orbi inuifos eße ne., gern,quam reéie idficum uiderint alij, certe menti ar,fed meminiße uos nihilominusofficij ucfri oportet, ut ne ^uodfalfo de uohis diet, tur,multi boni uiri norunt,merito de uobis di. Q“* f's ciuideatur. (^odfiinterim mundusamp;peßi. ‘°“®®* ma queq. de uobisfinxerit, amp;nbsp;inuidentia fua tores co 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er ■ ei i t

q«S «ere Chnftus æîiquan do indt «bit.

folari de **‘^**^ euomere m uos non cejjarit,eft quod ad keat. fttim uos confoletur, nimirum illud C hrifli, Nokf mirart fi odit uos mund^, me enim pria rem uobis odio habuit,ltem Paulinum illudSi hominibus placerem Chrißiferuus no eßem. Mjme.Si ab oßicio^malorü in/ania ac odium, tranfuerfot

-ocr page 157-

ARßlTRIO. - tg trafuerfos agere nos potuifj'et,ïam{ir'iüew uer hl miniftenum defèruiffemus. Q«;a uero turn ^®’‘’Ï**l demum pro uere conciomtonbus haben mere ’•°”^‘° ‘ r f i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naton# mur^cumprojandimurab omnibus, cum om. „^jj, nium fibulafumus, cum:^ nulla in re adpliu^ dentem mundum habemus, ceffatores nequa.. ^mm erimus,fed tintiffcnn pecata inuehe^ mur 5 contritis interim peccatoru remtßionem tdnunaantes, donee mtionis huiuster peßL mie,peccau adimpleantur- Elt;J emm ubi impie tifuennt, magnum illum Domini diem accele ribunt,in t^uo et impietatis fua pcenas dabut, ' tä“ piorum multa m ccelis merces ejje incipiet* hlbuSn eum diemferuetnos immaculatos Do minus,Rymelt;Amen*

PRIMI IIBRI THEOLO- .

gicorum CoUoijuiorum finis gt;

SEQJTITVR LIBER

Secundus»

R * Inci.

-ocr page 158-

INCIPIT SE'

CVNDVS LIBER.

COLLO. DE LIBER-titeChnfliani'

PHILOSTASIVS VEGETIVS*

EOy Idem reiie quidam apd Terentiu ftomackabakiniqtfe copantu eße, ut pm feres [emper ali^utd addant ditioribus, Quid enim,^ tjuis met ac mei ßmihum conditionem exa£lius cofideret,uerius did potent^ Ttceo décimas,taceoannuos redditus,taceo uedigi hiytaceo tribute,et omnia onera pubhca.Nam ißa ^uanc^ua plus emo oneropßnt, tarnen ß nullum humeris noßris onus imponeretur prie terea,ferri utcunth poferant, Af uero ea pen^ ßones,lt;iuie malejeriatis Monachis et facrißcu lis inßngulos annos pendunf, antoleran dtu-duspoßint, nefcio-Vege-Quidßicfecü muß fat i Cut fuccefet?Adibo ac collotpuar. Salue Philoßaß.Pbiloßa-'Et tu Vegetifalue-Sed cS modum aduenis, Hollem aliu mihi iam at^ te darbyegeti,CKrißuclPbiloßa*yt iramhSc

-ocr page 159-

LIBERTATE- *f

^m incamiMjin te euomS.Vege,me?c^M de aulji i quid feci f quid commerui ? Philoßd' Ûf hbertate Chrifliana, quot aerborum »19^ dios inter conciomndum ha^enus ejfuderis, Wo» puto ignortrete^ Vegetiui » Chriflianant hbertitedocui,fitteor,Sed quid, turn peßeaf ^hiloßit- Atmhdominus bom noßnt exu~ gunt fucrißces, amp;nbsp;uefau dU raßirum turbi, Vel hodie quant tyramce quot nefcio redditus apArentibusnteisexegitfObeßtsiUe ex diui benedict fodilitio ceconomusi ^ege^ Si tb buiußnodi oneribus Itber eße uoles, cucullum amp;nbsp;ipße indues- Phdo • Qwd ? lu ne ueterem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

amp; difcipulum amp;nbsp;arnica Iu2is inre fem^Mihi uero de hbertate tecum inßituetur quaßio. Vege, De liber tat e^ quid tgiturlibertati cum ijs red dit thus, quos tu pendis Montchis ! P re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ciofior ea eü,quant quit ijs rebus, temporari^ ac caducs qua funt,adnitfcert debeat • Phdo^ Si liber igitur non funt,qiùd hbertatem urges, vnlgnt ac pradicas tantopere^Siccine uerba nobis da camalf» rt oportet ? Vege. Libertatis rationem,aliter *'.*’'’** atlt;iiànobii tndituraccipis- Ne^j enim qui Ji_ *“

k 9 beri

-ocr page 160-

COLLO. DE CHRISTI.

lm funt, ita hheri funt in Chrißisnifmo, quad libel ijfdeheeat. Sed ita potins hhertdte iitnpleéidChriflidnns^ut à pecatis adcocli k^ ^is miledidio hberatus, ommü iim fe feruum coflitutu meminerit.Phdo-Quid^Strn^ luxtd ac liber eße poßum^^^öeR uenßmile. adeoij-longe ahndßbi unit hbertatis uocabulumgt; Ve gelb Nos de ea hbertate, lt;^ua uulgns ad nequi tiasfeneßrafibi amp;inobedientiaaperiri exißi matfloej^umbßolemus.hUnd a^nidda eR ueluti anted dixi,in Chrißianißmo liberueße. Phi-Quomodo ergo ußfunt hbertatis nocabulo ne teres ? Anno Grteciaeduitates idea dicebanî libéra, e^nod a regnm exadiienibus immunes liber» erant? Vege- Vt maxime ab exaâionibns m-•iüjtates munesfiterint,tamelegibusfnisuinebdb Que admoduboe^oqi tempore duitates plereji (imperaterias uocant)hbera dicunf, no lt;fuod in ijfdem tjuiduis cuinis liceat,fed lt;fnod fuis k gtbus uinant. lam leges quidhbet audendi po~ teßatem,cui permittunt obfecro ? Sed age, ui deam^,ut Cicero ußus hoeßt uocabulo,Q_uid f R hbertas in^nit ? Poteßas wnendi nt uelis •

-ocr page 161-

tIBERTATE. «s

^^isigitwuiuitutuult, nißciuireila fequi- lÆ««* turf ip gouda officio, cut uiuendiuia confide ^j^^ rata, atlt;i^ preuifa e^i, qui legibus quidem non ^p^ j ^j froptermetum paret,fed easfequ»ur atq- co taoac« lit,quiaidfalutaremaxime effeindicate hue adde Socratis illud,qui Merrogatus, ecquem è Philofophiteffudio cce^iffetfruéiu,ref^on~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dit,ut liber effe fciam, pranas nimirum cupidi tates intelhgens, quibus ingenuam mentem /o' uire non oporteat.Pbilo. Nimirnm hue oratio tua redit, utferuu me panter ac libéra efficias qua tomen calnm à terra tam no diftet,quàtn eft ingens inter feruitutem amp;nbsp;hbertatem difcri ment Vege. Scio apud Romanos ohm, allant ferui,altam liberifuiffe coditione- Sed nos hif cede rebus Chriftiane loquimur, apud quos ita coiunäcc funtjUtfeparari nulla ratione pof fint- Phi^Plattemem biuiüabducis,proinde audire cupio,qua nSratiöé uera hac effe pof. fint, Ac quidem principio die, qua ergo in re Chriftianahbertas fuafit, Ve-Liberu m Chri ^j^j^a« fliamfmo effe nihil aliud eft,atqi à peccato, à cfanßia legis malediclOfà morte à Sat ana,^ ab infer, na quid,

K 4 noli.

-ocr page 162-

COLLO- DE CHRISTI-

MO likentu ((feidiligrätuito per Chrißu-^^* Meru de exd^iombus uerbum nullum^ Vege ♦ Reéie nullum-Libertés enimhitc ß^intus amp;nbsp;(onfeientiee libertés eâ, amp;adeo ad politicus (xu^one$ trahi no potefl, ut ft huedetorelue utur, libertés etia dici non pofit • Sed num ÎU rem leuiufculam eße putus, à peçato ne accu fetyitij; lege ne dumnet hbenri l Profeet un muiorhomini libertus eStingere poßit nefeio ^ ut (jUig ommu rerun dominos,propter Chru flum nos conflituut- Imà ^uorfum à temporu~ rijsalit^uotonenbus exoncrart turner et,fi fer ui intérim effepergeremus iniußicia ^ Nf^«e enirn omninoutnuedî,lt;ii'od uulgo died, Male liberît effe, m lt;^uem Satanas habeat imperium » Philotkudua tarnen quend dm fuggeßu, non tùm cafeientia amp;fjgt;iritus,de qua diets tu, qu3 externum libertatë adferentem,ut interim tu^ eed quid huius in publicis praeleSlionibus ante hue audierim- Vege. Ea feitio amp;nbsp;traSiata re^ Üe,et mtelle^ comode,nihil perieuh habet, tdhibenda autem hic fumma prudentia edl, ut Uequüextemuquoddam hbertatis genus tra dimuSf

-ocr page 163-

LIBERTATE. «^

^tmu^^CirnijqKÓdfercfir^pcccanJi occafione fnätn fraheim^-Hectienim abs re dixit hpofiolus. **“* in libertitemuocatiefiisfrttres, tantum nek p^^ |,^j bertatem in occafionem detis cami. Pbdoßa, tïport. Ç^in tu igitur inter utrumcyiUud hbertatisge nutdißinguisreS-ei Vege^ internum illudac f^irituale faucisiamdudum attigimus-htt^ de eoferèp:riptura lotiuif, lt;juotiesbbertatismen tionemfadb Huc fertinetiUud apud loanem* Si uosfilius liberarit,uere libert erith amp;nbsp;ueri tas hberabit uos. lurgium ibi inter ludœos ac Chrißüfuitjludteis corforalem Ruanda liber tatefomniantibus,Cbrißoadinternam, aeßi lit««»« ritualem modis omnibus reuocante, ut qua in ‘“^'”'* ♦ remißione peccatorü^in donatione ßintus^ in Uitlt;e immutiitione^deni^ in ultronea amp;nbsp;ßon-tanea praceptorum impletione faaßt ♦ H/nc Pitube^uaq^ dicit.Vbißint^ Domini, ibi liber tas-Patetur Apoßolus quandam libertateeß fe,fed ßiritus,ßd cordis,fed conßeientiae, amp;nbsp;ij^uae de ciuilium oneru liberatione neutii^uam inteUigi poßit, Philoßa. Et tarnen externum ^uoddum hberUtis genus eße confeßus es*

K 1 Vfge.

-ocr page 164-

COLLO. DE CHRISTF.

Vege.lhiud ne^^Philoftd • lllud ipfum igititr ^ui m refitum f/ï*Vegeti, Vt [ciamus ab ea k gis parte libérâtes e^e nos, ^uœ ^ caremo^ niarumludaicarum defcnptionem, ^ludici» Librrtas j-ufffl'gj-mas cotinet-Hicenim itahberifumusi ’ ut alijs CaremsnijSfpraferuim i^uie cu Euan.

geUo non pugnent, alijs item legibus,poflea-^uàm gentium gladium Deus adprobauit, un nobis permiffum fib PhHo' Ç^uidl A.n non ab uniuer/a lege liberati fumus ^ Cur igitur Paulus im^uit t Poßeac^ud uenit plenitudo temporis,mißt Deusßlium fuumfailum ex multere, fa^um fub lege,uteos quißtb lege erant redi mereb Generaliter opmor bic detota legelo Qnafï ^wtur^Vege,(^odadiußißcationis caußßam BUS a le adtinet, hberati ab uniuerßa lege fumus, etiam ge likra DccalogOjUt^ui maxime damnation?, ni prœ ft fimas. ßf(ffi^^fff(g^(t. Nf^ enm iußificatio à deca-logiimpletione,fed àgratuita Dei benefeen-tia, qua per Chnßüorbi exhibuit, pendebat eatenus cora Deo lufli reputamur,lt;iuatenus il lamipfam benefccntiS,fde adprehendimus * Qhóe/ nero ad obedientia adtinet3 tam adeo li bertati

-ocr page 165-

LIBERTATE. r»

ierati à dccalo^o no fumus, ut ni is ^ræfietury tie Chnßitini qwdë dia fgt;oßti»u5,Heluti Chri flus lt;iuocii diatSi uis ud uitam ingredi ,ferM munditu-Efl tarnen altera hic pi^, altera hypt entaadfeéiio-Qui uere pij funt,ij flponte, lU here, hilariter, denilt;y rtullo peenee metu fach untlt;^uodprlt;ifcrihit et exigu lex,interim ope ’ ra iflcec pro nulla re alia,acfldeifluéiihus ha:, hentes.ttypocrita uero lt;^uici^uid huius faaüti in Ifeciemfadunt,intérim operibus iftisfias iu fliflcationemquoqiadfcrihenteS'Philo.Vera . fortaßisfuntheec • Sedfl alijs,hec eüfmuen^ ■ tis ah bomimhus caremonijs uti licet, iam de ■ nouo humanis etiarn traditiombus fuh'ijcies -itos,id(fi contra Paubfententtam, cuitis uerha ’ fle bahent^mpti eftis precio, nolite fieri ferui hominum • Vege • Sanï ^»fÇ^^m^x.-fidJ'» quidam, qui quum liber tatis mentionem in concio nibtis diiddint,flatim flue indicia, amp;nbsp;moru om mum amp;“ tegum amp;nbsp;honeflatis contemptum in duunt,perinde ac fl carere Padagogia morta - ? ^^^^ humuitapoffeb At ifios firaeliticorum caflro Itf^s 2 lt;nbsp;rum percacatores,neutiqudhic ferre oportet- ce^ixiai -

Propte-

-ocr page 166-

COLLO. DE CHRISTL

Profterea lt;iuod fumma in hifce rebus pruden tu/ummo iudicio,fitmmalt;ïenilt;i;cautioe opus fR,ne ^uid fecus bic te Chnßiinos deatfi-eiimus.QwdenimPadagogia ißiußnodt,ß cum uerbo non pu^et, ialeßa obeR ïEepd dem funt coflitunones qucedum, amp;nbsp;propalant cum Imngelij doéirim pugnantes amp;nbsp;Uqueos confeientijs noßris intjcientes,lt;iMles funt illee de Ceelibitufcerdotum, de uotis momcho^ rum,de nundimtiombus MifJciru,amp; aha pro. be infntU-Ab 'tjs,^uu cu uerbo pugnint,pk. ne hberifumus ♦ Et edeo bic eoru qui P.cclcfue ■ capiti uideri uolüt, cutoritas hgat neminè, ut confdenter etiim,ß de tynnrnde fut remitte. re uolent nibtl,cotemnendt fit, ueluti in ARis Apoßoli, quü EutngelicSfementèftcerepro hiberenfnonfolum diéiotudientes nofuere, nerumetid confdentifme morte,te refurrecii onem Cbrißi,per qutmflus orbi contigertt, Res me urgereperrexerunt, itautnefltgris quident üixqaa deterreridpropoftopotuerint.Pbilo^ Ißunt tenos Ter contemptu ltudo.Vcge- Suntamp;aliacoßitu.

* tiones,d€reb^med^(Pbilii^^noßer

Mat)

-ocr page 167-

LIBERTATE. rt tfOCiCprcecipientes-T-tg alias cotemni, alias ci frotter charitate,tutn prepter publica paccm pruanpofjunt-Philo, Hic expeilo an plaufi-biha dihurus fis. f^tiy heus ^ quando id genus traditiones uel obferuandafunt uel utoladœ ! VegebSi netj; pro cultu Dei habebuntur.ne^ iufifcatioms négocia admi/cebunfiam obfer uari cu publics pacis gratia turn propter di/ci ’ plinam,cu! adfueferiiuuentutè ab ipfis incuna buks oportet debent,luxta illud.Omnia apud vos ordine fiant,item HludiLexPiedagogus eü ad Chriflum-Hue addefcandali rationem ^uam modis omnibus haberi oportet,Vt maxi me enim media ifa res comundia hbertaten habeant, tarnen danda modis omnibus opera tiï,ut ne qwd facimus,cum infirmi fratris of, fendiculofaciamus, QuemadmodumPaulus Timotheum in gratiam infrmorü ^uorundam fratrumcircumctdtpalfusedl,quumcentraTi ^ ’.* turn, à quo plenty circumcifonem, perinde ^ atlt;y adfalute neceffariam exigebant,ctrcum. cidi nonfuftinuerib Ef quis Vulgatifimum tL lud i Paulo ignorât » Omnia mibi liccnt,feet

non

-ocr page 168-

COLLOQ^ DE CHRISTf.

non omnu expedient f Sm uero inter ea ritme rahuntur t^uee ^adfalutem nece^arU funt^ ^idDei cultum pertinent, lam amp;nbsp;contemni ' delent,amp;libertas,lt;iMnosChnflHi donauit defoidifi^e^ enim tbs re per Propbetammm^ locut^ efi,Pruflrame colutpreeceptis ha tninu Phibiium latius kbertas noßra psteti t.go ht^ienus in et fut fententit, cos e^ut per Chriflum in hbertttem ad fern funt, à penfio-wbuS t^uoeji amp;nbsp;exaüionibus liberatos effe • tx'pl3 Vfg- Palfus hie opinione es- Vt maxime enim chrnli liberi fmt flij regni f tarne eu propter charita^ politids tem^tum propterfcandalumuitandum, publL cis oneribus ipfi quotj-fuppondt humeras,id(^ TOs*^* Chrifi exemplo,qui amp;ipfe una cum Petró

4pud Capernaitas, ijs qui didrahmaaccipie^ bant flaterefoluiffe legih ^tq^ hac demu cha ritas quamauä hier fim,tame omniu me ferui coflituit.LÏleru enim fides ,feruS. chariots eß f eit,Libertas adIfiriïu,feruit^ ad corpus per tinet,Lilerifunt,quilusper Chrifü pee cat u codonatüeil-Seruifunt,tjui propter Qhriflü omnibus exe^uo expofitifimt-SicPaubtjuam

-ocr page 169-

LIBERTATE. ri

tfuS liber effet tarne onwiu fefruuefe fateha tur, Q^m igil jeparari à f de chantas, (^uain ^«^^^** fèiungiah igne calorno potef,tam aChrifi-wa libertate dmelhferwtus w poteü, ferui-tas mtiua iüa, qute proximi nuntiua non infr-tiitcomodis.^ed heus Philofiafi,CurexternS into carnalem ißa libertatham uendris anode ^uu eandem nee faerœ liters doceant^nee aà ^uam unauam hicmpegiffefeliatcr eeßerit ? Poßim ißucmultisueteruexemplis probare, nißad manu effent recentia^f^ondumenim lit obhuione uenere Muntten conatus- Is ^«o^ Munn-e m eafuitfenten{ia,utcarnis libertateferas h- r^naïc» terastraderearbitraretur’ Quainrelt;iuum-miïi diligent cocionator effet,fam e/l, ut non folum fe, ueru magnum agricolarü numerum m pemiciem fecum adduxerit, An no hic pree filter atffiritus libertate contentum effe, ^«2 carnalem querendo,in tanta cu corporis turn animée perKula contjeere fefe 1 An nö malum turdus hicipßßbi cacauidHuc addeMonaße rierßu exemplum, miferabilequidëilludffed « ^uo mhil prater meritum, militaris furor : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defi^aiüt^

-ocr page 170-

COLLO. DE CHRISTL deß^muit • Mouerant loco per feditionetrt Setutü, duititte multos bonos mros eiecerStf aUemt bona dtripuerät, demt^gladiS nee iußi à Deo nee uoeati ufurpauerat- Qua in re quu ( à Principibus aliquot amp;nbsp;confederatis ciuitati busjruflra admonerentur, nety quifquam ad--mortitiombus huiufnodi ad poenitenttam com-moueretur, dederut tandem amp;quot;nbsp;ipfi poenas im Anabap flft^tisfua-Philoßa-htqui Monaß


erienfes


tiftamm ^^° ^°^ °^ negatas penfiones, fed ob Anaba-feditto. ptifmu deletos audio.Vege-^ihilfalfus ts^mo JofeiaSf Anabaptifmu/editionem coniun^ii habere-Quid enim fanatici ißt aliud acreru omniumfubuerftonem qu^erunt f adeoq; optu marum rerum interitumUpß reflitutionem uo-cant- Scilicet qua colkpfa funt ißt reßituent, Sedpindefortaßisreßituetomnia,atq^ Munt ^erus agricolas in hbertatem adferuit • Qui quum ceruicibusnoßris lugum nobibum fe ex euffurum la^aret, nonfolum tn refeditiofa et farum pia operam lufit, uerum etiam tllud ip-fumiugum conduplicauit.Philo • Quid igituf [*ciam,fißc res habet î Vege • Turbatoribus 1 * • . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflis i

-ocr page 171-

LIBERTATE. ^ï ißislcckßiru,lt;tiieoqi rerü publie arum uaßx tonbus Uilè dices' Et qnum in bac uita publié as onertbus exoneran neq^ poßimus, neq- de bcamus^necj^cnmßußnDcus amp;nbsp;Magnßra ’““quot;quot;, turn amp;nbsp;politiam uiuendi rationem tdprobtu uit) danda eR opera, ut in ijs lt;puae ad publicam pacern pertinent, dicio audientes ßmus, idlt;y nonfolum propter neceßitatem, uerumetiam propter eSfeientiam^Sponte décimas, ßgt;onte penßones annuas,ßgt;onte tributum^ßonte ue. ciigaldabiSjidcj^ip quibus Magißratusiußie nt-Qiud tua refert,lt;iuales ßnt haecqui acce^ piunt,modo tu amp;nbsp;Cbnfliani amp;nbsp;boni uirifun garis officio-Ante omma hueßudia tua fac co feras, ut quum natura Îibertatisferè amantes ßmus,eam hbertatem confe^uere, (pua uitijs nullis, cupiditatibus nullis, prauis adfeamp;bus nullis,obnoxia ßt ,amp;cpue'a peccatis tn hoc fe liberata meminerit, epuo iufiicia folü amp;nbsp;proxi mo uiuat,de quo hbertatis genere Augaflinus ^^^‘^^ quoCji inhuncmodumdicit-Quemuera liber ^^^ ^'^e tasdele^iatfobamorererumutabilium liber bciuu-'ffe adpetat, amp;nbsp;quem regnare dekrat 3 uni

L ommunt

-ocr page 172-

COLLOQ_- DE VERO omnium regnaton Deo fubiedus fit,flus turn diligendo,icfemetipfum.lta emm fiet ut t^uod uhot^ui inuitus amp;■ nolens fadurus er as,id turn ffo)ne,ac hilanterfacias,Philo-Age,f flc res habet,uincam meiffum,lt;iuod(jihortaris fedu lofaaam.Tu me tantum fl quid prteter officiu defignaro, uidefis commonefacias. Vegeth Si amp;nbsp;docdis effe uoles, toiler comonflranti au~ rem frabere, facile ut ne à uia aberres effect ro Qjtid enim me,hac in re deceat, fcio,Con tra te quo^ officij of ortet effe memorem.Ec-quid uts amfliusi Phdo-l^ihil, fneterquam ut ferfetuo mecum ualeas.

COLLOQJIVM DE VE-ro cultuDei*

CVRIO ALVTARIVS.

VNDE nobis cum iflotuo,quod uocant Rofano^Aluta-Ediui Bla^ temflo-Cu rio • Qjfd ttbi ifluc negocq fuit? Aluta- Qua^ fiueroinfittris adibus quid agatur ignores , Curio. Atqgt;ti non absre hoc iffum querv-Vli ror emm quid tibi acciderit,ut in temflo foti^ us conffichd quo fem f er ferinde atq^ acotuto nbhorruiff, nails, qmm in cenofoLo. AbitKa

-ocr page 173-

ÔVLTV DEI. ?♦

^fdfuid hums factum eil, meo non tuo peri culo faüu efi.lmô Lutemni tui, t^uo minus lo cafacra fnhinde aJierm haSienus in caufa fu it ut. Curi Luterani ne! Qui fit ißudAluta-Uunqua tn eas Ledeßas (fuib^ ißt prœfunt tn-irelt;ltor,{^uin uel concionante aliquem offen~gt; ^â,uel uulgûpatrialinguaP/almos decantan tem.Quas ego res nec ferre poffum,nec riteß en fXißtmo-QuiS enmfemper eadein contu onihus chorda oherrante,adeo(jfplehem ean~ dent cantilena occinentë audire fußineatiPra fertimuerohic cScionatoresimportuni funt, fern fer in feccata much uni, fern fer feemtenùi tiS inculcahfemfer Chrißu crefant,ß:mferß dem urget, fern fer charitatë in ore habet, Çÿ* ^uanefeio cruce!Quatofatiuserat caremo- Quibus niarumuarietate^id quodfaditarunt patres «a Jtbns noßri,demukere fofuli animos fadc^ Dei t'i- ^^quot;^j Morem frouocareiCurio-Concionesdefce- ^^^ ^^^^ nitentia,de Chrifto,deßde,det^ cruce neßeio fimt. mulliodioßeeffe foßint,iiuum in hifce rebus cardountaturrerumChrißianorum-Etcer-tè ejuosEMtigchcai condones no adßciutf io5_

L 1 nefei»

-ocr page 174-

COLLOCL* DE VERO nefcio, i^ua tandem caremomaadpeerepof-fa- Ojiidimodconnocandifopuli freeapui cauffa e^^ut uerlü amp;nbsp;pradicetter amp;nbsp;audiaf ? Mcii dein Deus,lt;iH0puéinmfdcuhinterpellei Nf^^ enim uideo, t^ua ^uis ratione Chrißu-s ms dtapopit,qM nö neritatis ac uerbifemper fa ptientipimuS’Quemadmodum Chrißusin quit-Qui ex Deo e^yHerbADei audit,propte reauos nonauditis ,nuiaex Deo non eßts, E^uidemfateor,inanem ßxfIoÄCT-ixv tibi,tui(y fi mihbus aideri yfiidentidem Chrißui ingemi-nettfr,adeoc^;p,^U(e ad Chrißianißnum perti nentjurgeantur^At nes cum Apoßolo,qui amp;nbsp;ipfe Corinthijs nihilfe preetere^ua Chrißum adnundaßegloriatur,famus hafce Euangelij condones Dei uirtuteamp; Dei potentiam eße idïj^adfalutemomnibuseredentibus» Qmnt igitur tam ad falutë neeeßaria resßt facra con cio,iam re^leat^i ordineeosfacere arbitrer, vrttmn ^^^^'^^^^'^ (^‘^temoniam, lt;^uantumuis plaußb v*r«mo/ Ïft»,nerbi pratdicatione pottere habent- No» «n^ P« V*°^ cteremoniasex tequoomnes damnem, faaida ßd ^hq^ uerbum debito honore ßaudandum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

-ocr page 175-

CVLTV DEI* n MOH cenfeam • AluttoiuS' Mihi bic placet illtt Uulgo ufurpitnuox, t^eiiKidnimis» Certè fnim oportet modumefje hic in re quendam. Curio.Uulla in uniuerfo orbe res eü,qult;£ no niß modus adhibeatur,flt;tßidium habeat-SoU uudiendiuerbifuiSynec ßtcietatem nouit, nee faflidium fentit^id quod uidere eSi m Magdis lern, qua ne quarimonijs quidem Mirtna^ï docetis Chrißi ore fubmouerifußiniät' Alu-tari-Täcile tibi utficfentias permittOimodo mi hi quoq^abundarein meo fenfu permittatur, Sedgermamcas ißas cantilenas ^ quis tandem malus genius inuexitinEccleßam t An no fata cantionü à patribus inuediumfuit antehac ? Quriodmo qua faga cerebru incantauit tuu, ut rem fuipte natura bonS calumniari, ac pro renoxia habere audeasiNonfat habes de uer boycuius autontatem apud omres facrofncia effe conueniebat,contemptim loqui^nifi PfaL mos quoq- Dauidicos,ac alias f^intuales can-tilenas,impudenter cotemnas f Quinuero què hic cotemnas expendis diligentiusiNeq- enim Luterani,moremhuncPfabnos ac (Spirituales

L 1 conti-

-ocr page 176-

COLLOQj DE VERO

pfalmos unde.

Mos can cinulem s m Lcdcfiafiico costu decantadi fn *quot;“^‘ mi exco^itarut,fii diuo Paulo perinde atlt;^i uti lis,amp;ad decente ordinênecelfanus, ecdeßte traditus eR-Ç^uëcÜcontemms, uidene Chn flum ipfum,magno tua malo contemnaS’ Ni/i forte locû didinm amp;nbsp;inter pocula exijlimas » Qmuoscotemnit,mecotemmt Ué.(fuici^iid fectßis uniexminnnis meis,mihifectftis lt;nbsp;SecZ quid tandem ißud Canonicorü tuoru lupereal (lapfus fam, templÜ dteere uoleham ( habet, quod olgt;le3:are maximopere poßit pium (^ Chrißi amante animülAlu-Dica- Habet egre gie pidios parietes,habet egregie inßrudia al taria, habet infigntter ornatas anathematis te^ fiudines-Quddicam de facetsillis amp;nbsp;uarie^ gatisueßibusfdeuafis^deq^ uniuerfailla pano pita,qua miffe fdcrüornari co/ueuit ? H«c ae-cedit ecdeftaßieus cantus,fymphonifcoru con centus,minus omniü reru ordo, quibus omnt-bus tanta tneR uis,ut uelfaxeu pectus emollu readq^ ccdeßiu reru contemplatione rapere poflunt’Taceoipfutn Miff(efacru,cui inter-effefumma demu meo tudiciofeltcdas eß,prae

Caltui Papirti CBS.

-ocr page 177-

CVLTV DEF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rd

f^lim ft colophonem expeiies, alt;jf (acerdo^ te benedi^ionem icapias. Lcce tibi nunc ed, rum Ecdeßdrum, ^uns tu Salante conethabu^ la uodtarefoleSyntus^eccum cultum quo De-um demereriftbißudent • Cuno. (Rantum audio, non amnino in percenfendis ßenßco-rum tuorum culubus ehnguis es, Paieras ßie cenoplia carere posent,inter afmos iflasfimi-amagere’ Et tarnen quum omnia ferè oma^ nentorum genera f quibus in templis fuisuii conßueucruni, ordine propemedum enume^ rariSjpracipuumefuiddam excidittibi^ fiilu~ tonus • Kihi ne, ißuc igitur quidßt (^ audire geßio‘Curio‘Concubinaru quasdomi alunt, C®quot;«W omatuS' Eiï enim ut folas habent hoc tempo, jæ^^^'* re fabula fute ß)eCiatrices,ita nihilo mafi atq-altaria ipfa ornant,ßußgt;iciuntq^-lieq; enim au deo dtcere,Diuarumloco habent. hluta. Ego uero de eccleßaßico cultu non deconcubinis dicereiußßuseram, etiäßmequoq^h^beat ma le, quod ijfdem paru coûte utant. Cu. Ißu igi. turornamentoru,uap}rüamp;cantionü ad para., turn pro cultu hohes, que et Deus preecepent,

L 4. Ç^M

-ocr page 178-

COLLOQ^ DE VERO

(f in Lccleßjs colbia oporteat ? Aluta.Quid W-Curi-Audi igit,lt;tn qui patres femperin ore j^dbes, cüpatribus bic quoq; fentuSyHicrony, ea de re fic inquit, hlij adificent Eccleftas,ue filant parietes,coïuninaru moles aduebantjea-rumq-deaurent capita, ^preciofo ornatu amp;nbsp;^emmis deaurata dfiin^uant altaria ,fed tibi ahudfitpropoßtü ,fcilicet ChriRu uefiire in paupenbus, pafcere in efurictibus, uißtare in languetibus,fufcipereineis qui recto indiget, maxime fidei domefticis,cui adflipulat^ Bern ardus-0 uanitas uanitatü inquit,fed nö uanior quam mfuniorjulget Eedefia m panetib^ ^et eget in paupenbus, fuos lapides auro induit,et filios fuos nudos deferit,deßtmptibus egenoru fer Ulf ocul'S dnùtugt; Audis hic quanti prapofte rü iftu cultü patres etiafadad Aluta-Lgo im-modicü hic earureru luxu, no moder atü ußim danari exifiimo,Curi • Imo hifee reb^ ne quic vrmsçal ^^^^^^ ^°^‘ adfenaibQuidf Verü Dei cultü «us pci ex'EuSgelicisliterisaudirelibetfVeniethora, fx Euan inquit Cbrifus,quado neq^ in mote hoc ,neq; 8'‘‘0’ nbsp;nbsp;Üierofolymis adorabitis pattern, uos adoratts

quod

-ocr page 179-

CVLTV DEÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr

^Hod nefciti5,nos adommus quodfcimus,qui4 film ex induis eH^Setl Hemt hora amp;nbsp;nüc eß^ fjuando uert adoratores adorabunt patrem m f^vritu amp;nbsp;ueritate-Vunam cum tibi turn facru fiets tuis omnibus no ufu ueniat, tfuod de iud£ is hic Chrißus dicit, nimiru tj^uid adorant,ig^ nor are eoslt; Cum enim illorüexemplo cultum Dei amp;nbsp;ad locos amp;nbsp;ad tepora,amp; adßatas ha ras adligem,uereor ne no torqueri in illos pof. ft,quod à Chnfio in ludceos hic detortu eR ♦ Aluta, htqui aha ratio eR ludaoru atcy Chri fitanoru. Et de ludais dicium quod eü,inteL ligi de Chrißianis non poteß^Cferit Quid ue nbsp;nbsp;nbsp;’

ro ß ludai^ct,hoc eß,ß pro interno cultu car nalem cum ludceisamplcclantur ^ An non ar~ guendi hic funt ƒ Sed uere diets aham ludeeo.. rum,aliam Cbrißianorurationemeße, ludec.. orum enim cultus ferè camalesfuere, qua con traChrißianiinfßirituSirueritate Deurn co lant amp;nbsp;inuocent- Spiritus in fcripturis camife- spiritus. rèopponitur,amp;‘ hypocrißuentas- lamquùm Caro» ChrißusfßiritZ amp;nbsp;ueritatem ludtgis adimat^ adq/fuos Chrißianos, ableget,adparet m eo

C S f^P*

-ocr page 180-

COLLOQ.« DE VERO

foj^ulonilntlïcimileincuhü, adeolt;j; (ßpiX“ cosexapMs) meramhy^ocnfin fuifje’ Aho.’ qm di^urus ent^ quemadmodum hdai in j^i ritu amp;quot;nbsp;ueritdte ddorarunt hitólenus, ita mei ^uotydifapulipoRddordturi funt. Proinde cos demu rite colere Deum faas, qui eundem filiali adfediu timent eidem fidum eundem in~ Meant,omni in illum conidia miferrima hu^ ins uitit folicitudine, quern poftea cuïtü,uera etiamfequiturin pauperes benefcentia • Alu» Quafi uero carnaha quoq^ Squales fuerunt om nesludaorum caeremontne) Deo oh adne-xum uerbumamp;‘ pr^ceptumnonfacuermt’ Propt» Curio-Placuerunt, fed turn folum, cum fides fide acte adfuit‘iannimquicquidagtt,idnon potedi pta Deo nonejfeDeogratifmum,proptereaquodm fiüt om nerbum illius ac praceptufemper deficit ocu ***’ nbsp;nbsp;nbsp;los-Qwdfinon adfuit fides, iam inuija etiam

id genus facnficia Deo fuiffe confiât, tantum abeü ut pUcuerint • hn non omnesferè Pro~ phetæ ifiuc confeßifunt? DauidisuoxeR»^ Siuoluifes facrificiudedifiem, utu^ holocau fits non dek^beris • Sacnficiü Deo j^iraus con^^

-ocr page 181-

CVLTV DEI. y# eontribuldtus, cor contritum amp;nbsp;httmiliiitut» Deus nö def^icies’ Hue adde illud ^.faille ♦ hd ^utd mihi multitudo (dcnficiorum uefbrorum ? Siciatusfumholoauftis urietü, amp;adipefin^ guium,^ fitngtunebougt;n,amp;ngnorum if hir eoruni,nö concupiui, Cum ueueritis nd uiden dumfaciem meurn, i^uis qiœÇiu’t hoc de mantt ueßra 'culcare ahum meu f Vides um nunc qudm conßdenter carmlem legis eultum, ob increduhutem, Prophete raj cunt ? Qwd putts de noßris eultibusß preeßentes tdeßent qui amp;nbsp;uerbum n5 hibent^ if mert hommum Jomnit ßtnt,didiuros l Muttnus- Q^s igitur cultus ilhundem probtbitur? Cuno^ ißuc qutnquS antetpiuciSiifuelutipertrtnfen^ turn oßenfum ßt^ttmen ex dits ipßs etu Pro phetis,quosctmtles ißos cultusretjcerecom tnonflrauimus,oboculostibi ponetur,Pultes ^™® Herum Del eultum oßenßtrus,eum dicit.tt. ^^^^ ^^ bernaculoip(iushtbittturum,quiifß»e mt. Dam^j. cult ingredutur, ifiußieum operetur.Alu-tanus. Q^dProphetttbi uoctt,ßnemtcult w^edd Cuno* Sme macult ingreditur ^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifquis

-ocr page 182-

COLLOQj ’^^ VERO

^ifquis (^I^am contritum per uerbum W hus eß,^ folidam in Chrißumfidem hübet-E a enim nel Petro in A^is teße, iu corda no firn purgeât, ut uere numerari inter eosfoßi musy de c^uibus in citato Pfalmorun libro alias Jicitur-Beati immaculatiinuia,qiii ambulant m lege Domini-Vere enim timet Deum, uere fidit DeOyUere denitji Deum reueretur • hlu~ tanus-Quid uocat lufiiciaoperardl^ety enim futofui dßimikmeffe Prophete, ut qui tua fententiafidei Paula ante adfignüritiußiciam, nunc eandem openbus conßare dicat, tuo te sine ma hicgladto iugidabo-Curio- Dixißnemacula ingredi, idem eße quod credere, propterea, quid, nbsp;nbsp;quod fides cordis mundiciem fola per Chriftu

impetret. Mundicieminquam,qult;!ebonorum lafticta operumfieracifiimaeße folet-Preindeiufiici-opmü urn operatur, quifquis amp;nbsp;per externam uitæ innocentiarn, amp;nbsp;beneficentiam erga proximo perpetuam cordis fut fidemin propatalo con-

, ßiciendam exerit, Meq^ enim cordis illa fidu^ cia G er mana eße pote R, fit non in opus erum patfadcoqitotamiededatfratru commodis»

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AdhteCf

-ocr page 183-

CVLTV DEI. 7,' A.dh/ec cum fcnpturi non cordis tantum, ue~ rumetiem operum i^uoty tufticiitn,c€ufida te ^em re^uiratfOpus eü^utad mternam mundi cicm externa quoty^hoc eil,charitatis opera-adiungamuS’Atcy hoe paBo, fine macula tn-^edi,ad fidemyluliiciaoperari, adexternam charitatis commendationem referrt oportebit» Q/ud quod Efaias quoqi hxc ita haltere tefli-ficatur’Lauamini, induit,mundt eflote,aufêr-te malum ßudioru uefirorum à conjjte^iu ocu lorum meorHm,ceßate adfligere, difcite bene facere/cifcitemini iudicium,corri^te confra-ilum,iudicate pupillo, patrocinamini uidua» Principio hic, ut à fordibus peccatornm no-flrorum mundemuryMej; ab omnibus inlt;iuina-mentislauemuryProphetapracipit* Treinde ut neminem opprimamus y nemmi noceamus, '^jf^** neminem ledamus,breuiter ut candide aefyn-cere erga omnes adfe^i fimus,Prior pars adfi dem, ne^i emm lauan lt;i prißinis peccatorum ßrdibus,ntfiperßdempofjumus^ Altera ad charitatem pertinet- Vtßtfenßts-Eum tandem effe Herum,amp;germanum Dei cultum, ß emis

Deum

-ocr page 184-

COLLO. DE VERO

Deum timeat,Deo fidat, Here Chriflum in pi be^amp;pitrem in Cbrißo agnofcat, uereüe-urn itUiOcetyUere Deo^atia a gat, denicy, pro X'.mnm permd eac ftipfum ddigat, AlutanuS' Omnes igitur catemoniiSfOmnem illnm exter num cultum Lut er am damnatis? Curio- ^thl minus,modo pro padagogia tantZ habeStur , ‘ nbsp;nbsp;M’'^ cum Etungebo pugnentgt; Solum hoc fen^

tio,amove, fide, chantate,nihil pri^ eße spud nos oportere • Poß ubi ilia naéii erimus^à ner bone latum t^uidem unguem difcedentes, ßa-tui amp;nbsp;de caremonijs poteH-Porró decentem in LceleßjS, ueßium, uaforum, ac cater arum rerum ufum non improbo, modo ea perfuaßo, ^uod Deum nobis hiße ritibus demeren pof. f!mus,abfttgt;3ipatevea modus ouidam hic ßt* Hyponi Tam emm Tragicus eü apud ißos tuos Cano fis éts nicos ornatuSjUt cum ad peragenda fera pro f ræ ft co ^ç^^^, j„ profcanium prodtre uideantur • E t unwit. ^^^ yß^^ ^ ^ charitate, à uita lunecentia, à cogmaone facrarum liter ar urn, tam fint pro^ tuk ^uàm à Mendie abe^ Septentrio, tarnen *fi^^

-ocr page 185-

CVLTV DEI. #• ißn ßils Cceremomohsßeti, itt fißiJiunt, M contemnüt,!ti profcindunt aider facientes,nt nihilfupn^ Alutarius- ^äereticoSySafma-ticoSi amp;nbsp;Luteranos profeindere folent ^ pra^ terea neminem ■ Ißuc autem cur te offendit un topere,lt;fuum eodem fulmine amp;nbsp;Ipißcopi om’. nes, ^ Papa,^ Cafar uosferient ? Si dam^ nari,ß profcindi,ß male audire non uuhis,re~ dite cum patrihus,cum icclefia ingrttiam,täe nemo uos poRhac indubie exibibilabit Ciu rio- Atq ui hic contemptus, hoe fuperciliü,hic morbus damnandi cateros, ^uales cultus ifti ueßn fint,fatis arguunt • Tales enim contents ptoreSyobtredlawresßypocTißs facit, ut t^uti femper adiuniiam arrogantiam quandam htu beat,(iuaamp; fibi crißasfumit ,amp; proximunt preefe, perinde atc^ humi reptantem èfublimi deffiat ♦ ld ita eße uel wius Uk in Euangeho Phanfeeus, Canonicorü tuorü ptrens,conuin cere potent, e^ui nö contentusfuit, inßatis buc cis,fua opera,fuS probitate,fua ieiunia iaCiaf. fit ^fi ff^f^we 5«o j Ulum proculfiantem.

-ocr page 186-

_ COLLO. DE VE. CVL. DET ^mod* ^'Γ'^'^° indicia profemderet- At nero Ion ftia con ^^ ^f^^t^K^^^ pietasficit ,lc.aut amp;deope^ înnâani ribusfuis def^emt, foUfde cultum Dei me^ habet, titur, ita femper chtritatis opera, pruefertint modeflum adiun£iam habet, qua fe infra om-nes hommes detjcit,memor nullum opus Deo gratum effe, fi non in hoc ueluti condimento condiatur,iuxta dlud,Mifericordiam uolo,no facriftcium -1 nunc amp;faerfeorum tuorum in ila caremonias- Aluta » (fuos tu per ludibri-urn facrifcos uocas, eos egofcio bonos uiros effe-Proinde diuelli ab tills nolo,neq- hic ne^ infuturo feculo.Curio,Qmd egoaudioiBo-nus Icilicetuir,a tam fneio bonorum uirorum collegia diuelli non uis f N,e tu illos igitur hac ratione beas, preefertimfi in ea tecum eR eti-tmuxorfententia’ Sedextra iocum,ftiens haélenusfuifalutis tUie,Quia ucro amp;nbsp;ebfinai te admonentifemper refitifi,amp; ne adhuc quidem reuocari tn uiam uis, facile fer o, ut perpétuafimiles labra ladiucas habeant-Valet

COLLO

-ocr page 187-

COLtOQVIVM DE ' et luuocatione Sandorum-

SANDERVS GLAND0RPIV$

Ç^V/W agitur dandorfi ? dandor.Sur^ ßm deorfum mifcenturres moru Uuni^Sande • Quaß nero iftucignorem * Tilt; ^uidagasrogo f'Glandorf Qmdfolentiiui in fcholaflico fuluere,adeo(^in ‘Pi’amsHfionf fuis eetatem conßmuntmifere. Sanderusgt; Bel letatneniialeS‘Glandor.Vtcuncj^'Sandelt; Eè ^uidnow hic dum ego abfui aéium eR^Glan^. doT' Q_uodqindem oble^re ammum tuupt ^oßmt plane nihibSande. A^tt^ui nuper ego aH quid audiutfUalde ridiculnm-Glando» Uafe^ rèft,ut qui peregreprofcifcuntur^uelfabulit ueliucundis hiflorijs ßiffardnati redeantSed quid nam noui audifli f Sanderus^ Ridebis ubi audtes^Glandor-ldlarraigifur, Sand- Cani» tut die ab hinc octauo Hanofra mecu quidam i Gottinga ciuis, uir quantum ex uno coHo^ quio coijcere licuit,cordatus, adeoß cuißdes babereturnonmdignus, Hamtnflis muultit

M merat

-ocr page 188-

COLLO. DE INVOCA;

inentfeKcritasds lt;fuum iam accubuifjemus Ji xit nabis,Phänum illud tjuod hand ita procul d Gottinga diuo ^icolaofacrumfit quot;ante ah^ ® ^not menfes noSiu effraélum, amp;nbsp;i^uiciiHid ei nun j argentine ante Luteranifmum, compor-taffet f opuit fuperflitioyconuafatum amp;nbsp;abU^ turn inde effe • Glandorpius, Sacrilegittm mi hi narras. Sanderus ^ ibi ^uumcerdo s^uifpi^ ton,facnlegos iflos nephariare propitio Mercurio pera^a^in pedes conieci^efefe, ac aufu giffe andiret, Phuy inlt;iiüt, iftum ego diuum inuocaremi Creditum ha£ienus eü,multos in 'Uocato Nicolai ißius nomine amp;nbsp;carceres per fi^‘ff^f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^^ ^ff^ê^fP' 0«* A-

bula^finonSatamepraeßigijs pera£laeR in noßram pemiciem, (^uißt, ut aui è car eer urn fqualoribus ,acfuturiscruciatibusalios hbe-rauit,pro fe ipfo excubare non potuerit? Any huius uox, utpote illiterati eer doms cum rifu ’’* exceptaea,Clandor’Ego uerocertum fcio “ * ’ ueniffe uulgati illius prouerb'^ in mentem tibi Sapeetiameüholitor ualde oportuna locu-iM^Sand,ïion itfeior^ Sed aderat alter t^uif-fiam,

-ocr page 189-

SAbICTÖRVM. Si

fîiim,ignotus quidem Uli, fed nagatorfeflluus admodum^ h hunc ueluti caßigatnrus. Em^m-gclicum efl^inqwtyChrifti dißipulum eße nS ^oße,qHi non reliais omnibus nudus eundem fet^uatur- hm ^uumhaéienus diuitia lig~ neo ifli ïdlicoUo in morafuerint,lt;iuo minus nu dum Chrißum nudus fequeretur, uerßmile eß^nö maximopere offen/um eße,quod infce-heifircau libentus, bbere iam nunc, tc alL «Quinto expeduius Chrißum fecuturus ßt-Glandor-O hominemridiculumSinde- Hue fecutus tertius,mlt;iletnlt;^uit fänum, male dihi^ bitur • Mik igitur^mc^MW ego/uppellex ill»^ farta e^HVideutne quid temere in diuoSeßu das, qui rurfus, non inquit diuum Nicolaum, qui foftaßis amp;nbsp;uir bonus fuit, amp;nbsp;iam in finit Abrahtie cum elemis conquiefcit,farum de the fauris ißis folicitus,fed Satanam frlt;eßigiatQ - san«is rem ndeo,qui tarn uarqs ludibrijs impofuit no ^[^y^*^ bis.^eq^ enimnefcio,quatus ibi antehacpopu j^j, h cucurfusfuerit,quSlt;^f(iede impoßor ille ^i titus à uera mChrißu ßducia,adfalfißimS de

M 2 Sinäo''

-ocr page 190-

COLLO. DE INVOCA.

Ma Ao, r3 unto catio Boxia vu*

Sinüorum ope perfuafionè abduxcrit homu ties,lt;^w no pecumlt;e/olu bic, fed anima; ^uo(^ KÓiuramfecerittü, Quant^ttam fcnlegiu non lande, foterant emm m pios ufus diuitiae i^tC conuerti,fed fraudem ac impofuram qua por te funt ahommor- Glandor - Gjad tu tacitus bac audiebas i Sanderus» Pauca interfatus filui'QfM enim neutiqua edentuli uiderenturf qui orfieamfabulamfuerant, malebam audi^ wdo uoluj^tatè ex eo colloquia capere, quam in re,lippis nuc,ac tonferibus nota, iuxta pro ueTbium,di/ertus uideri Glandor- Sapienter fecifli- ied tarnen non omninofalfaifli dixe^ runt. Dicam emm quad fentie, Carndis ifie fan^orü cultus, res mihi uidetur ualde noxia* Sande-Non ego» Namfiquis caujfam hanc fo bcitius excutiat,is uero fperfitionem hanc è Prophams fabulis petitS ejfe amp;nbsp;ortginem ba^ here comperiet-hn non emm quemadmodum ohm fingulit regiones fingulos diuos habe^ bant, ita apud nos fingula ciuitates, fngube trees,fnguli p^ghfwsfibi patronesfnxerut!

-ocr page 191-

SANCTORVM. «

Chnfio mterim, »el contempto^uel ne^le^o^ Uel ipud nos ^ua impudenter ( reuerenter du durns era) de diuo hutore m conaonibus fa^ crifices noßri nugatifuntf cui etiam urbts no. ßrx tuteUm comiferunt • Chrißum fortaßis ßtperflua cura no oneraturi, Taceo lt;^uod ßiu gulis diuis,ßttguhs etta^des patres noßri, ^ extruxerut amp;nbsp;coßerarunb dan. Aedes tßue uteuneyferri poterät,propterea c^uod in ijfde nunc ad audiendü uerbam conuenit,ß no falßt doctnna hucacceßi^ßet ♦ liamßmptus ad eas resßppeditantibus, remißio peccatorUi iußu ciaamp;uitaaterna promittebant, idi^ cÜ ma., gna meritoru Chrißi iniuria^Sand-Ödiaß^ uc^ ro peculiare alilt;j^uid habeant ßumptaoße iß^ exedißcationes, i^uodno maion muuißcenüa tthnici etiamipßantehacpraßiterint' AnnS templa olimnouerant amp;nbsp;Romani lmperato~ resß uel miles à fuga reuocaretur, uel hoßis terga uerteret, uel ad intemitionehoßiu acu es delerentur t dandor. Hoc uero aln^uanto intollerabilius eil, e^uod ßngulis diuis,fingultt muma attribuerunt.Rochus ifuidem peßi me^

-ocr page 192-

COLLO. DE INVOCA.

^eri’ Btrbin Pentium crucutu mitigare- Ge^ orgiuSjin acte feruare- Lrafmus iliuitias largi-n. Étifle noßer Nicolaus, è car certbus libéra-^ durifioz recredituseR'Taceo magnum ilium Poliphe pf»«« nbsp;nbsp;mum, quem rifui frafecerunt, uere ridicultS *^^ nbsp;nbsp;uerfibus teßati, commentum huius fabula flus (œ^tibi •{^^'^’''‘^‘^‘f^^^^lj^'Qdli^^ i^d Deiforam patf nbsp;nbsp;uirginem Mariam maion etiarn honore digna

tißimus, atty Chrißum iffum l Sanderus • Vere intolcrabdia funt hoec, frofterea quoi baud ita procul ab ithmâfmo abfmb Nam gentesquoy,fingulamuniainßngulos diu9S fartiebaniurjlouifulmcnßunoniobßetricatia nem^Veneri amores,Marti bellum, Nef tuns maria,heßculapio medicinam,Saturno ac Ce reri agriculturam,'Vulcanofabricam') amp;nbsp;quis cmnia eaumeret ? ) attribuentes ♦ Sed ahud, ^iddamfufiereR,^uo nihil unt^uam fernici-fgt;fius hac m re excog:tari potuil,quod nimiru ad iflos dittos mediationis honorem, mediae

sionisautem f Imoamp;adorationem tranßule-runt • H/c enim errorfemel receptus, Chrißi

'f labefa^ at»


-ocr page 193-

SANCTORVM* u

cibGlind-Vateor ntigntficailU de fancis elo ^HyCumagm Chrißiignominu catun^ii ef. fe, Quid enim indeccnt!US,ac feruu praferri domno^creatura antefom creatorif difcifuH fraceptore fotiorehiberd Sed hanc ctcita-tent furtim ficnru hierin negle^us,portint fecato tioflro in orhem inuexerunt. N^w po fleo(^na contemni cceperunt fdcrafludiOy fieri non potuil,quin multi errarcs,ijlt;^ pernitiofifi. fmifererentur in tedefio, Grata autiDeo, qui fublata tanti erroris caltgine, ueritatis lu^ ce rurfus nabis illuxit • Ne que enim nunc qui iuangelicas liter as, uel legint,uel audiunt,di~ MS iflos pro mediatonbus habent ,fêd Chri-fiumipfum, ut ad quem praprie mediationiS bonos pertineat,amp; pneterea nemine, Qua de reaaPaulusinquit. Vnuseü mediator Dei et wns» bominu,homoChrifiusïefus,qui déditfiemet ^^^^^^ ipfionredemptionepro omnibus. Sand^Redte g^ Paulus unit inter nos acDeu mediatore facit, ots. lefum Chrifluuideliceb t^am quüfublata le., ge ad unum hunc redierit facer dotij dignitas, aquu eü ut officiü quoq; ipfius et agnofcamus

M 4 amp;tuc^

-ocr page 194-

COLLOQ^ DE INVOCA^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cÿ tuenmur,officium in^uam inter feUadi lt;tde

(x^iDeum nobis proprioßmguine pldcandh Q«t in ueteri lege eratffeerdotes^ad offeren dum munera (^ hoflias cum pro fe turn pro po p»lo conflituebantur ^ quorum etiamffeerdo^ dum, quod perpétua no fuit,mors prohibebut ♦ Chriflus uero ut pro fe nullis hofijs hubebat opus,itiipro populo,no legales illas amp;nbsp;umbra ticas hofias,fed proprium fanguinem Deo pa tt i obtulit,no temp(irarius,fed perpetuus iux » ta ordinebielchifedech facerdos fallus. Cut igitur Mediatorem ahu agnofeeremusî Glan~ dor-idic omnia nefeioan ufquam artificiefius Csibtîo ^^‘^^‘^^‘^ legerim,atqdndicata Hebrais epißo fMerdo/ ^‘‘'d^nitonemmpulchemmacollatione Chri H) chri fil facerdotium autor eius Epiftnlx confert ex • ft» fû 1.6 Leuitico ?^are temperaremibinonpoffum wiucOquot; quin,ad confrmationem eora, qua lam diiia abs te funt, pleràqi hue citem • Sic enim • 7. capite ißie legitur. Et alq quidem pluresfaêii funt facer dotes, idcirco quod morte prohibe^ rentur permanere^ Hic autem eô quod maneat waternu,ßmpiternum habetfacerdotiü, un^ de

-ocr page 195-

SANCTORVM* 8lt; tie amp;‘ faluare m perpetuum poteü dccedentes per ipfum ad Deu,fimper uiuens ad interpeL landu pronobis* Talisemm decebat ut nabis efjet pantifex fan£lus, innocens, impoUutus, Pÿ'^ÿ^^^ ^ ptccatoribuSiamp; excelïïor cahs factus, t^uinon habet neceßitdtem ^uotidie (quemadmodumfacerdotes pfius pro fuis de^ Itdiis offerre^dem pro populo,Hoc enimfecit femelfe offerendo • Quidobfecro clarius de Chrifli, cum officia, tum facerdotio did pote rat^Prindpio legis facerdotiu temporarium , Chrißiuero perpetuu facit- Dejnde ita demÜ per Chrifluferuari, nos dicit ,fi per ipfum ad Deumaccedamus.Poffremo pontificem nabis defcribit, fanëium ^ innocentem, tpuny na» pro fe,fed pro nabis Deo patri obtulerit, na» hoffiarn t^uampiam legalem, fedfemetipfum • Prof do qui ijs uel auditis uel ledis ab inuo~ cationefandorumnondeterrentur, eps ego partem inregna ccelorüuix habituros credo, Sande.Ego illudquoq- pertinere hue arbitrer, quod tn Puangelio Ioannis. Viam ffmet Chri fius uocat}per quam ad pattern uetuaturdtem

M s diudi

-ocr page 196-

, COLLO. DE INVOCA.

Hind quad loties PauU dicit^per folum Chrh flam ad fatrent nobis filtere nditut»' Gland» rforü ^'^ ^fit^^'^ianteomma ofuseßfUt Chrifiibic tiefende lt;^ottßet gloria, Porroubieaconfliterit, lam ca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn ut diui nuoi^ fua laude nonfraudentur^M

dendum edl.Et certe quod ad me adtinet.Scio folum Chriflum largiriremißionem feccato-rum, donare iufliciam, amp;nbsp;imfertiri netemam fcelicitatem,eaq; de cauffa,folum huncin omnibus necefitatibus inuocandum effe. ha entin fet,ui quum farroni,mediat oris,re conciliât o ris loco à fatre nobis donatus fit,tanto ddigen tins afud eundem fatrem nobis fatrodnetur, ' tlcec inquam fcio-Et tarne inconditos quorum dam damfiresodi^qui quum diuos munerefua in hac uit a ferfunüos effe^iamé]^ in finu Abra ha conquiefcere audiunt,flatim induunt con^ temftum,ita de ijfdem loquentes, ut ftfcurra fuiffent^irreuerentius loqui deijs non f offene SanderuS'Planebicmecufentis. Quanquam enim neq- adorandi, necy inuocandi, nec^ fro nediatonbus habendifmt, tarnen tf honori-ficaillorum mentio fernferferi,^ Deus ho-norif-

-ocr page 197-

SANCTORVM. ««

tionßcentißme laudari in lüis debat Quod ipfum bifarum fieri ex conaoMtoris cuiuf. dimoreaudiui nuper, GUndorpius • 'En de re t^tüd dt^arus fis expe£iogt; Sunderns, Prin- Honor cipw diumae bonitdtisamp; clemenült;e cogno. fanais fcenda^ obferuandnin illis exempla funtf «^«I«« inqmt, propt ered quad omnes ante condono- ^' tionem peccatorum,amp;‘ tufliaæ imputatianem gratia ernennt,ueluti Paulus dixit,'xondufif,. fe Deum omnia fub peccatum, ut omninm mu fèreretKr,Vloc enim probe obferuafjie, iußifi^ cationis modum didiaffe eü^ Imo hic admone mur inquit,lt;iuemadmodugt;n dh gr at uit a Domi Mi bonitateferuatiftnt, mó^ aternam beaütudt nemper Cbrißum gratuito réceptif ita nos ^^^^igt;ß ^ peccatum agnofcamus, amp;nbsp;Chri. ßo per omniaßdamusferuädos effe'Exempli gratia • Cum Petri lapfumgrauißimu, adeol^ gratuitam reßitutione audio,an non r^uandam htcconcipioßdudamiquodme t^uotii lapfunt t^ in uiam redeuntem,perinde atlt;ji Petrufer,. Mtuntsßt^ Cum Pauh in Chrißianos odium ^

-ocr page 198-

COLLO. DE INVOCA.

amp;rurfus conuerftonem illius confidcro, (juU ahud doceor,atijimeqitof,ßadmonitu$ reß~ ftßcam, außiem gratta pArtidpem futurum, Pratereamtllainnoxam tam effe grandem, quafiagnitafuent, condonari non debeat, 0« j de re ita Paulus aitgt; Certus ferma, amp;nbsp;dl gnus lt;^uem modis omnibus c5pleSiamur,^uod. Chrißus uenit in mundum, ut peccatores faU vosfaceret, quorumprmusfum ego. Verum ideo mifericordiam fum adeptus, ut in me pn. mo oflenderet lefus Chriflus omnem clemen tiam,ad exprimendum exemplar bis, ^ui cre^ düjf^« ^‘^'^'^‘ ^^^’^^ '^ ‘^^° ’^ ^‘^‘^’^* ^*^i^ tkmen / ^^^^^ u^'fbiS Ut^uet, induit, diuina dementia tiz in nbsp;nbsp;amp;nbsp;bonitatis exempla,ad hunc modum obfr^

fanais uafe, gratftmumfandis cultum effe, ut lt;jui obicruâ bonam huius laudis partem, non in Je, fed in

Deum,falutis fua dutorem,redundare uelmt, dandarpius^ortafis hocfibi amp;nbsp;Pfaites ua^ luitycumdiceret, LaudateDomina in fandis fius- ^tern Paulus cumgloriaretur,Deum in/ê glorifcatum ef i-Sanderus.Pd induit et alius jandor um

-ocr page 199-

SANCTORVM. tr

fm^orum cultus,teque dignus amp;“ fcitu ^ oh feruatu, ^uum uidelicet fidem eorum, chanU-tent, f^em, uitam, mores,conuerfttionem,s^ f onmus oh oculosfentfer amp;mitamur.Q««« quim emm amp;nbsp;m citme uixeïint,amp; ea inters dum per carnis mbeciUitate defignarmt, quiX fieri non oportuit, tarnen negan non pote^i ^ ^uin muit a pradare egermt, qnx tuto ^uis mi tori ^ueah Legütur multis bonis operibus,hoc eii, charitatisexercitationefxcundi fuifje, quad cum audimus,meminerimus ijs exemplis Moï quocj; ad charitatem prouocarh Leguntw S ando indeftnenter oraffe,tempefiiuisVigilijs amp;nbsp;Ie rumope iunijscarnem domaffe,aduerfapacieMer tu-bffe,amp;‘nihil unlt;juam quod ad Deiglonam e^ fratrumcommodum pertinuerit, neglexiffe-Qult;eomnia cum uellegmus, uel recitari au^ dimus, ad nos quoq; pertinere perfuafi fimus * Atcji horum operum diligens obferuantia mi. tatio(^,tam ef grains fandis cultus,ut Paulus etiam eadere dixerit, Imitatores mei efote , ficut amp;nbsp;ego Chrifii • Mos adorateres, ahos

cultus, •

-ocr page 200-

COLLO DE INVOCA« cultusf alids muo cat: ones,nee norunt^nec exi gunt in fui honore fun^i. Ghmdor.Venit mi--hi hic in mentem egregid Chnfoßomi ea de re fententid, amp;nbsp;quam probe notam effe, omnibus ijs, lt;^0 pluris [uncios qudm Chriflum fa-Chrifo cïuntyConuemebat.'tiabet autem ßc, Qw; fan-nomi de Riorum merit a,religio fa chantât emir at ur,lt;jui i^oad ^^^^''fi^^Z^^'^fi'^ff^^^^ proférât fen ^Mtur,eorum moresfanéios,atcj; iuflicia imi-tentia. tetur-Quoniam lt;juem dekrat aheuius fanamp;i meritum,dele£iire debet par circa cultum Dei obfequium,quare aut imitari debetß laudat, aut laudare non debet,fi imitari detreRat, ut qutfan^torum mérita admiratur,mir abdis ipfe uitafanélitate reddatur-Quidpotuit de uero fan^orum cultu dici pium ma^is i adq^ fenten tiam concionatoris illius confirmandam acco-modatius ^ ItiuUam adorationis, nullam inuo-cationis, nullam intereeßtonis mentionem fa-cit,ad punoris uita fudium, quak in fancis fuerit,muitalfe contenttu • it quid inuocatio-nem fan^orum indoüi quidam urgent tanto-pere,quumioonnes Mef!lt;( honorem recufa-rdlPe-

-ocr page 201-

SANCTORVM- ’ ss

tit ƒ Petrus adorari à Cornelio non fußinue-rit ^ Barnabas ac Paulus dtianos honores,nul~ lo paBo exhiben fibi Liflris uoluerint ? At in morte aliter adfeSloshacin re fan^os fuifje uerifimile eü, ac in uitafuermt f Sande^ Imo Gregorius ipfed fana domina alit^uanto re- Grego motior^uitam tarnen fanHorumuiuam k^o- •^‘“** nem uocat,fentiens opinor, i^uice^wd boniege rintJanStifimitandum nobis proponi, boniin~ aua,nee^ enim tj^uod à uerbo Det diuerfum e4 bonum dicipotefi- Gwd multis !Sandosita demumreüe honore adfciemus ,fiauematL modumi^fiamp;flacereChrifto ferfdem ßu duerunt, amp;nbsp;fer charitatemfratribus, ita nos ^«0^ amp;nbsp;fidamus Chriflo,amp;per chantatem omnibus probari conemur- Glandorpi - Ißuc ut immigre prueflemus, faxit Deus optimus, Maximus- Sed ^uid nunc inceptabimus? San^ dtrus. Pranfuriapud Gorohttumnoßru funt D. Georgius Curio-Bertramus DamuS' Hinri cus Vuinc^eJ ^alijplerity ♦ Bi conuiuio nos no uocatt etiam ingeremus,Glandor'Placet •

COL-

-ocr page 202-

COLLOQ^VIVM DE IcclepA-

TACIVS EBERHARDVS*

PRÔh hominumßdemyUanc mdoQißmis ardehontbus ammarttm cura concreden daeü ^Condonantem fancis ante dich us mo nachuln ^uendam audim, adeo bardum ac ßu f idum, ut non concionatorem » fed ohtorent audire utfusfirn-Cocionabatur autfde Eccle-fii,cni argnmeto ita fatisfecit,ut fo^i Cond» nem,lt;iua de re differuiffet^interrogatus fror-fus obmutuerit'ÂLuteranisordiebatnr, Bona InJoâi ^^'^^^^ concionis pars aceufandis Luteranis ab monachi fumfta eA ♦ Poßremo tandem conuittando de ótktifc ßjhVnumhoeperimprudentiambeßiie exd *‘°’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit, A. ffiritu fanSio regi ecclefiam, ^uam hu-

ius rei gratia, ferinde atcj^ Chrißum iffum au Jirioforteat, Sedeccum dodtorem Eberhar dum, Temfer are profedio mihi non poffum, ^um ea de re cu ipfo colloquar, Salue uirdo-iiifme.Eber-Saluus amp;nbsp;tu fis adolefcens hu-^mfsimCtSt d ^uid tam profunda duds fuffi nai

-ocr page 203-

ECCLESIA. «9 hd ^tetpui animum tuu habet mtle ^Tacita ♦ ruiuM, iberhardd quale fit narra. NrfW aut uerbis, aut confiho aut re if fa te iunero-Taci^ ii^uidem ea res lt;^uce anitnum meum habet ma Pam p^ le,nec mihi,nec tibi uehementer incommodai adolckê Et tarnen adeo mihidolet,ut'^s ad tpios mcom *‘* ^°®*’ modum hoc redit, corporis etiam ta^'ura if queamiOfitularicufiam-'Eberh-ï^drraigitur» TaciuS' Iflumnoftiin Richenbergo cuculio^ ttemiCUieiusfodalicij pater concionandi pro-uinciamdemandauitï Eberhar gt;nbsp;Afmum ego, ifum intus amp;nbsp;m cuie noui ♦ Etmitor hunc bo uem mitti ad ceroma,iuxta prouerbium.'Taci* Eum nuper audiui de Ecclefia concionantem • Camelum faltanteuidere uifus fm- Eberhar^ duS’De Ecclefia i Mirum ni ea de re tam diff ruit re^e, (^uàm nuper ea de re pie fcripfit Vui celiustfuidam,Barnaul egofaUorjaut fungus ifle Ecclefia uocabulum non inteUigit * Taci» Bonam concionis partem damnandis Lutera~ nis abfumpfn, Quos quum afninisfalibus diu perfirinxiffet, tandem paucis uerbis addidit, Eccleficc ducem ac du^orem f ^ntufangum

N effet

-ocr page 204-

COLLOQVIVM DE effe.Lo'lt;y audiri etndetn non aliter attj^ Chri fium oportere.Quod (^ui nonfacianh Satanae mancipii,ac htereticos e(Jie,(i{tales,in(tiót,funt Coslari Goslanenfes Luterani • Lherhar^ Obferuaßi *''s q^’f neEcclefiam htcc^uiduocttret^TaciBliterit^ ?nmnfÏ ^^ ^“''^ nefcio de Romano fontifïce, Cardi-tur Ellc' nalibuiamp;‘Lf)ifcof)is.LtadiRos,nifallor,Lc-boro in defiS cuifabtedos nos efje oporteat,tranßu-digct Ta lit.p^ber-Qttantofatiuseratnomenclaturam ta dl et^ fmf ^Qcabull,ad faxeas lilas,ac lapideas adet urbispie , Ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r

tas acre detor^nere-bieq; enimuideo,quidinterJaxi Jigio. ac ficulneos ißos Lpifcopos interßt - Tacent faxa,tarent Epifcopi- Et quemadmodum audi ïpifcopo fn^tp^nfu faxa carent,ita tlli ^M0^^furdifunt, tois^ ^^ ^“'“^^^^^^^^^^^yß°ff‘^^ '^^°^ cogt;»mone^ Utio. nbsp;nbsp;facias,fi à camalibus illecebris ac uohptatibut

ad docendt prouindam cos reuaces. tacius-Vliht prcfeéio,quod principio dixi,dolet, mi-feram plebcculam ißis lupis deuorandam obi^^ ct.Quód fi ufqua locum habet ea par(xmia,Lu po ouem committere, hic certe locum habere rändern,nemo eß,qui negare poßa-Eberhar. Candidi animi indicium eü, quod pericub eerum

-ocr page 205-

ECCLESIA. 9# forum,^m ardehoni ißi concreditt funt^com^ moueris tstöbere' Quodfi M.t(gißratus tjuoeff t^ui in ifioi uentres imperium habent,hifce re. husß commouerentur, duhium Mn eß, c^uin bretii tbominaiiones ilhufmodißne hibitura eß'ent.Tacius- Migißratui hoc tempore in iß ^^^^^^^ ttniumßptunt,cju(e ad expiland^m mißnm ^^^^^^ fiebern pertinent,Deu nee tment, nee magni tyranwis faciunt,nee reuerentur-Qjtotusquißf^ enm in ter iHos y ß perpiueos excipias, uerbi eurßm promouet ^ Imo lUum ipßim curfum remomn. tur etiam, idil; Seythiea plane erudehtatestait turn abeß ut promouere in animum indueant^ Seduna haee eß cjueermoma-Atidiant ßta ft. emora potius ab eo, rj^ui omntußugi prineipi^ mßgniain uno annuloßeulpi poße diäitabat tibetiam aliud ex tefei/citari nimiruquid tu uoees EeeleßS,i,berAgt;igt;(hiirfKGrieeauoxeß ®‘-'^^*^* adeolt;ii uel eeetum,uel eoncione,uel eonuoea. dating, twne ßgnißeab Id quoduidere eÜ ex illo Da. uidis ‘ Odtui EecleßSmalignantiü, amp;nbsp;cü int. ftj5n5fedebo‘NahieEecleßauelpro ecetu twl (ociliQ aceipias neceffum eßq, queadmodu

N a inpri.

-ocr page 206-

COLLOCtyiVM DE

«1 primo ^«0^ Pfalmo,Beatus pronunciaf,^ia in cociïio,hoc eß^impioru Lccleßa ni fiettrit* Taâàu malam igit amp;nbsp;bond partem accipitur i ’Eberhar-M.dxime'l^am inijs locis c^uos citd-uimus iam,in peiore partem accipitur' Rurfut alias in bonam capitur, ueluti in • n. Pfalmo, Ad te laus mea in Ecclesia magna-Tacius^tie grauens igitur, eius EedefM, ^Uie in bonam • partem capitur,ßnitionc mihi impertirLEber* harJiet • Eedefu Chrißi nihil aliud e^l,atcj^ Ißintualis ijuadam fidehum cogregratio, non M peculiarem ^uendam locum, fed in eandent fidem ,ffem amp;nbsp;charhatem, ubi ubi terror urn

* füerit.Óbfcruabis hic,quod ad fßirituales amp;nbsp;fddes,congregatio hxcpropriepertineabLo ^^'^^^ '^^^^ degermana amp;nbsp;uera Eccefia,qute Sittio, * utChriflicorpuseii,adeoijiunucaputjChri flum uideheet, tantum agnofcit-ita in nomme Chrißi,hoc eü,ßde congregetur oportet tux ta illud ƒ Vnui-Dominus, una fides,unum bapr tifina^Huetpto^pertinetquod Chrißus du dtSi duo ex uobis confenferint fiper terram, de omni re ^uametm^ pecierint,fiet illis apa^ tretgeo

-ocr page 207-

1

ECCLESIA* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91

tre meo ^mz in cœlis e^yubi enimfuut iIm uel ^^^^(i^t tres cen^revati in nomine meo^ ibißtm in me- * ^^^ ^^ à» eornm. Jaa. Q«i nero leere poflm, quee difamï tumfituerailladcljriritudlis Lcdejigi quum mr. Hypocritits ([uoejj idmixtos indubie htbeiit i Nelt;^ enim ptnd negoc'^ fuerit opmar,fuc nos illos fiindos,qui m extrema die diduri funt, lior»ine,nunqnidinnomme tH0amp; prophetit uimns,amp; demenit eiecimus j^ multdsuirtu^ tespraßitimm^ db ijs ^ui uere p^ funt,hic ß~ cernere. ^berhir.Dixi Lccleßtm rem ^Mn^ dimfßirituilem effe, hoeeR, ejux luxußgt;i^ ritü,nec digdis eflendi,nec ocuhs'uideri, nee mribits per dpi poßit, Qjtod tjunmiti fit,um Chrlflo» ^w proprie idI^arittulem hnne ceetum perti~ po'^hac neint^nemo recims ic dies Domini iijudici. ^*^'^quot;'’«* bit. Cogna fei ißuCf^tto id in tern ßumus non l^^it poteß.lmö lt;iiwm pertotum orbemdiffufifu, nihildiffidhusfuturnmeßetQiiemidmodn /2yprunus ^Ho^ dicit, Eccleßt Domini luce perfufi,per totum orbem nmosfuos porrigit, y num timen efl, quodubiq; dißunditur, nec unUis corporis ßpiritur,^lt;(mos[uos per uni Captin ^

N t uerfum

1

-ocr page 208-

COLLOQ^VIVM DE

Wollt quitus Xcclrfu dinofet ugt;r-

Fides.

uerfum orbem co fut ubertntis extends • Ef tt.. men habet extemas c^uafdam notas, ut ubi fit dinofä c^uedt- Tad • Quas nam! iber.Synce ram ^uan^ehj doCtrina, amp;nbsp;facramentorum adminißranonem- Tacius^ Vbi uerbumigittO' fradicatur re£le amp;“ facrameta trdctantiar pie tbi Ecclesia e^ f Eber.ï^ihil certiuSt Ef tarnen fgt;ropter admixtos hypocntas.digitis comon^ flrdri,tiui uere ad hanc 2cclefid pertineSt, nö fofJunt^Tenes opinor Apoflolorü fymbolum, Taci-ltionfecus att^^ hos meosdigitos- Eher• in eo igitur lt;}uibus uerbls defenbatur, non du bium quin probe obferuaris • Credo, inejuis, San£iam ecdcfia catholicdmJanSlorucómu^ nionem. Quad creditur,oculis perf^ici nS po ta^, uelEpißold ad Hebree.teße-ea enim ßdes,earum rerum (putef^erantur, amp;nbsp;eorum qua non uidemur,argumentum uocatur, lam quum credere,quod Eccleßa ßt,oporteat,qui obfecro commonßrari digitis paßet ? Tacius- * Satis igitur eil, quantum audio,ut ubicunq; et verbum pradicabitur, etSacramentareiiead minißrabunturjibiEcclefiiün eße eredam,ubi

-ocr page 209-

ECCLKSIA.

uli terrarum ifluc tandem fib Eberhard. Sa. tis, nelt;i; enim bic facile à uere pijs hyperitæ difcernuntur, propterea i^uod extermmtUatn extemarum clt;eremoniarum ac rituum focieta tem,communem nobifcum bakent- Et non abs re Chriflusdixit • Siniteutralt;l;crefcere u/^ admeffem,utnecum Z^f^^nijs fimul amp;nbsp;tritr cum euedatis, Pratuidu clementfmus Domi- fiot» nus futurum, ut bonis hypocritee femper ad- •'æc d« mixti efTent.hypocrita inguam^Hecii enim de ^yP°^1

• ■ L- r a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tisood« aperteimpijsnobis jermo eii- Q^circaut j^p^^j^ omnem hic ludicandi^ac damnandt temeritate imp^s dj prafcinderetyCrefcereutrumijihominum ^e.nus ad ludicij meffern iufityin eo enim o^enlu rum fe efe,(jui hcediyi^ui agni,qui pifces banif qm mahfuerint » Taa.'lam uera dia Ecclefia, peruniuerfum orkemj^arfa, cut potißimum rei innititur^ Eberhardus- Solum uerbo Dei ♦ Quemadmodum emm peruerbum conflata, , concepta, ac formata efl, ita perfolum uer. A óftt« bum roboratur ,fouetur, fußentatur- Imd C*'”^‘ quicquid habet donoruf^iritualiumdd totiim ^j^^gj uerbo acceptum refert. Q^iciiuid prieterea

N 4 poteva. »

-ocr page 210-

COLLOQAMVM DE fQteliitishi(het,îdlt;iuo(iitotu uerio attriluk uerbo inlt;iult;im,quod nofiri caufja carnem af-fumpftt'Hibet tutem poteftate neuütj^udm C9 temnendim ,füliiendi wddicet amp;nbsp;ligands TaciuS' Atqui earn foteflitem ad Romanntn Pontipcem ahlfgant plenc^, ut^ote Petri td-carium-pber.PIts caue adfentians-Data enm eccleßa eß,Pcclefii£ inlt;}Mntf cuius inaginem Petrus ac alij apoftohtum geßeruntyCum ad Petrum Chriflus dicerebTu es Petrus, amp;• fu per hanc Petram œdificabo ecclefiam meam» Porte inferorum non pneuakbunt aduerfus eam.Et dabo tibi claues regm ccelorum^Ç^ic quid alligaueris intcrra,eritalhgatumamp;in ealis,amp;quicquid folueris in terra,eritfolu -turn amp;nbsp;in cala. 0 mmu nomine Petrus Qhru flo refj; onder at,eti am Pieronymo t eße,Pro-fecUüa inde omniu nemine rurfus audit, quodßuper pe fnpwfi/ tram,hoc eR,uerbum quod fide adprehendi-fid^ii ^^’'^ cedificandafit ecckfia,per uerbum enim li UU» nbsp;nbsp;nbsp;gandi acfoluendi poteflatem habitus efï, ld

d' w itaeßeahquanto clariusM.attha9.ii'i!‘loan^ nis uliimo legttur,ubiflans in cos dicib Quorum

-ocr page 211-

ECCLESIA.

rumcunn^i remijèritis feccatd,remittuntur eis* amp;nbsp;^uorumcumiii retinuentis, retenu funt * Taci • Si potefias ergo htec ad eccleßam fro^ prie pertinet,lt;iui fit igitur^ut minißn folum li, la if fa iitantiir!Eber,Qjiic(j^uid hiuusfaciunt, iuhente‘amp; fermittente ecclefu factunt* Ea enm ïametfnorit,omnibus pi^s ut doceant^ac Clanes facramentaadminijbrent fermifjurn effe,ta- ’‘^ ^f^^* men utordme ac honeflegerSturornnia^nei^ f'^“ P^® docentium multitudo confufionemfariat,free ffnenu* cifuos (luofj; i^uibus amp;nbsp;dona maiora contige runt, Quitte mnocentia autoritatem conci. liat,dcligit,qwbus clauium ufum fermittat‘i,t quotlt;iuot ad ld muneris ficuocantur,ijuon iam pro dommis, fed minißris haben cofueue rwtt, id quod probe Paulus conßderans. Sic nos inquit,exißimet hom»,ut minißros ChrL fli, amp;nbsp;dißgt;enfatores myßeriorum Dei. pt Pe trus-fdiStanqua dominantesin cleru, fedfor. mala^h gregis.Tach Puto nS carere emphaft quod Paulus populi doSlores,minißros uocat, demus, quod idem non abs re in ßontiffiicio

N f omnium

-ocr page 212-

COLLOQ^VIVM DE ttmium Epißolirunjf [eruumfe dppellit lefn Chnßi uocittum td munus Apoßobcu- Porro ftferuus eü, ft minißer eü, eins qnx C hrißl corpus eüeccleßaAttmnefcio,an quod comi cantur quidam, Nowdi in ecdeßa leges c5dea -di poteßatem habere eos,Herum ßt~ ^berhar» Vehementer errant, qui Ecclefta poteßatem tarn patere latè arbitranhïmo ineptu hoc dog NoBsslc ntan5ßnemagnaChrißian£ doéirince iniu-déd^pV ^‘f^^^^^ Herum eße ereditum eil-Annon teftatem ^‘^ ^^**^pater,de doUrina tantußlqfui lo-Meckfia qui exißimandus eil, ubi mqUit, H/c e4 fltus aö habet meus dile£ius,in quo mihi complacuÜ ef,Huc f*^^^^ audite- Cbriflu audire,in iuflifcationis neoo~ ftificatio ‘^^°)^^bemur,praterea neminem ,lionautem BIS nego ^‘^^ ^f ritibus, aut ceeremon'tjs,aut adiaphons fio., inteUigi uolumus, propterea quad huiufmodi res pro ratione, cü temporum,tum perfonaru, turn locorum uariari po(funt,De qs potius lo^ quimuryin quibus lußificationis, ac eeterna be utitudinis cardo uertiturlquaeà Chrißo tam fait plette tradita,ut humannts c5fitutionibu$ tc adduamentis nihil hic opus habeamus- -Tacius»

-ocr page 213-

ECCLESIA. u

Tacius. QMdfiadconfe^tionem traditio-num fuaru mitron ißt,ferro,flamnta, ui ac ty-ranrude nos coganti Eberhardus- Citius uito amittenda,acdiuerfum lt;tli(^uid äChrißi do-Ürina recipiendum eR ; uere enim buc perti-netjifttd eade re Chrißus ineluit • Qui uolue-rit animamfuamferuare in hoc mundo,per det earn- Q«i uero antmS fuam in hoc mundo per diderit,in uitam aternam feruaturus edi earn, t-tnegan non poteR, i^uin falfa doHrina amp;* corpus tirammim occiddt,(^uum Chrißi ho~ ßiumgladius,in corpus tantum defeuiat-Pro-mde Chrißus ijuoq-, ita demum audiendos do cet, ißos legum humanarum conditores,fiM cathedra Meß fedeant, hoc eß,ßMoß ex-, emplo, non fua fomnia, fed ea tantum pra~ fenbant populo, quttamp;Deum autorem ha-beant, amp;• uerbo tpfius per omnia confenta-neafint-Tacius- Cuidßobijciant,errareeos, jnJi Kpi ^ui harum conßitutionum autores font, non fcopi-poffel Propterea ^uod adp.cclefiam, cuius duéiorifiritusfit, per tineant i Eberhardus. iedefumfuam Chrißus err are non patitur,

Verum

-ocr page 214-

COLLOQJIVM DE

Yerunt eü, frtedixit enim mferorum portât tduerfus eim non ^raualiturnS’ Ad hac • Se lt;td confumdtionemfecuh ufcy'cumed' nunfu^ Qncmo runt’At interim membrum Ecdepeali^uod er Ÿ? ”\^ rare fiotefï,id lt;iHod paroxifmus inter Petrum futaie ‘tcPaulurnfitisarguit^Et ecclefiaita demum fianótï nonerrabit^fluerboDei peromntaobediat,fl rat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àßgt;iritus du£iu ne latum quidem unguem dif-cedat,fi Euangelicam dodrinam nullis gloffe matis uiciet’Breuiter’3i à fblo Chnflo,ac uer boeius fendeat’ Quodquum feruerfußiEe gislatores facere neglexerint^ Pontißcem Ro mnum /criptura etum praferentes, lam pro uerenc catholiclt;ie ecclefilt;£ membris habendi nonßint, Multo minus in tjs ^ua contra mani feßamferiptura ueritatem fanxerunt, audien dbTaciuS’ Quantumaudi»,fru^raamp;“cumpe

riculo,ijslt;iui prêter feripturamßatuunt ah-rfai» «5 ^“'^ obeditur.Eher’Vere cu periculo^d^uod ditores Efaias ijuolt;^ intellexiffe iudicandus eü^quum Itgühu/ gtemum interitum id genus Legislatoribus in

^^minaretur, dicens ♦ Ve qui condunt leges ixibi at. iiùfu$,PrtM^ntMto^impaiÿitfambKU

reM

-ocr page 215-

ECCLESrA.

re Hoïtt,is ï-uangeUas tantum literas, in hac Kortali uita,ampkólatur,fe«i«aturf^ Merat ' rialium ßatuarum loco habeablta amp;nbsp;Chrtßo m/èrctur, amp;nbsp;Lccleßa membrum ßetj amp;nbsp;per-fetuo Chnßi ßgt;intumducem ac du^orem hi biturus e^.Taci-Ei^uidëdabo oferam, ut con ßHum hoc tuumfecutus,eius (^Mm mihi défais xißi t,ccleßlt;e membrum perpétua manearth Ï.berhir.lfiucjaciamp;'atemum uiues,

COLLOQJTIVM DE ueripaßons officio*

Clericus. Volumetius*

Video ne Michaelem Volumetium,^uicti olim 'Erphurdiae ßub iobam Heffiftgms miUtiui hue aduentanternlProfedio iseß,Sal ' num te Michael adueniffegaudeo^ utuales?

Qko praterea in fiatufunt res tua^ Volume* Deualetudine mhileR,gratiaDeo quad con i^t^f^g ^uerar,Belleenimylt;puoduides,ualeO‘ Quod fchoUU adßitumattinet^lnpuluaefcolaßico adhue e^

-ocr page 216-

COLLOCb DE VERÏ nerfor, cw froumcia lU defixus funt, utpli Me nefacim, poßim ne Ahquändo hinc emer 'gere an fecus- C leri♦ £lt; mihi quarmonit fU netecu communis eR, hdeo enim ex odiofis ißis lahonbus extricare me non pofjum^ut ho neßißimasetum conditiones antehac oblatas ’^'S’, *“ mibi repudiare coidus ßm^Volu ♦ Ataw uuL cpta m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j • • r r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

dicu. ^° Ï“'® ^^^ attusferjMjens^qua conditionem noßnm cum maximis moleflijs coniunüam

* e^'e, Puunt fuerorum inßuuüonem,rem fir ficilem effe,^ mediocriter etitmliterAtunt ftcereißuc foffe. de • Credo, ßre£ie enim ea de re iudteare didicißent,amp; mtiori in pre-do ptedagogos haberent,amp;' non parce ijfdem numerarentSed ita eR^ lioffeuolunt omnes mcrcedemfoluere nemot Mercedem appellas, Cuid emm[do i edpa docentis Scilicet arguitur, Volumetius.huc adde-Panituit multos uana fleriUs^Cathedrue- Clencus-Cuantore^ii-ttshacde re Lycurgus Rhetor ludicamt, cui

* quum ohijceretur, quad Rhetoribus elot^uen tiaßudio daret mercedem • Si ^ms, induit,ß hot

-ocr page 217-

PASTORIS OFFICIO. 9«

Ïiosmeosprofiteaturfèmihircddityrum meli- ^P®P^

orej non nulle drachmas,fed omnium ficulti. tantrn dmidium effundcrem •'Volu.UuiuI'mQdi Lycurgos perpaucos repenreeR hoe noflro feculo, Qjtare forti animo earn Vulgi ingrats tudinemferamus oportet ^fi forte minora fata alitpuado fudia hahitura fintfluerüt antehac ^M me quoty ad concionandi prouinciam rapé re conarentur, fed quum uidere conditionent

Lycurgû

iftic nonfortunam mutari. Spartam quam na~ aus eram ornare perrexh Cleri-Defficabile mihi hominumgenus narras • Quid ^i^onfo. concio lum defficahilesfunt, qui docendi in I-cclefia «5lt;li pw munusfufcipiunt, uerumetiam, quod me fern- °*“^ per hine deterruit, prouinciam cum multis pericuhsconiunaam admimfirant ,ln fcholis nofris fi quid peccatur,uel uerbis^uel uerberi bus^ citra Chnftianifmi damnum, comgi po~ te^'At m concionandi officio, no tarn facile, fl quid à feopo aberreStemendatur ; propter^ ea quod impia doOrina uirus non tarn do^o ri, i^uam uniuerfae icclefia noceat, Quid Quod fangumem eorum qui pereunt,à concio tutonbut

-ocr page 218-

COLLO. DE VERI.

tutonhus exiSiurum fe minitittur Deus, Ki ^Trwt ^^^^^ ^^ ^^ ^^ officia funüifint^ Tacea ingen effe con ^“ ^^^‘^ lt;iona,^ult;£ in do^ore mérita rei^uirun^ cionato tur hoc tempore,ffmmn uita innocenté,peri-W»’ nbsp;nbsp;nbsp;tin linguarum, amp;quot;nbsp;cum multo rertim ufu can^

iun^a eruditio,Q«ccßetiarn adfint,tarnen ni légitima hucaccedat uocatio, bonus doctor di anonpotes.Volume^ Meritopmein doüo--rtbus, acpaßoribus iufia uocatio ret^uiritur, Videm^enim quantas paßim turbas dederintf quantasi^i tragcedias mouerint, qui non uocati yocalio -^ p^cclefias hailenus ingefferuntfefe^ E t quis patoriï^ ^^f^‘^ *^^^^^ uocatwnts fru^um, impum ’ quot;doSirinam effefPercellütur id genus uagiffi^ ritus apud Hieremiam capite wgepmo tertio ^s uerbi s- Currebant, e^eg» non mitteham eos, non loquebar ad eas, ör ipp propheta^ banbin quo capite fruüum quoq^ eius uocatio onis,quee lUegitma eü, Propheta deferibit ad Fraflas iUegiti

modum Craphicegt;Molite,inquit, audireuer-ba Prophetaruni,qui prephetant U6bis,amp; de^

nzQoca . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t

lionu- ^^f‘^^ uos,uijionem cordisjui loquuntur,non

de ore Dornim- Ad htec Magni momenti rent

-ocr page 219-

PASTORIS OFFICIO 9, ff[e,ß rite uocentur paßores, uel hinc hc^uet ^uoddd commendätionem minißerij fui, Pan lus ubuj; gloriatur,dtuinitus fe, adeoq- per re~ uelationem iefu Chrißfad Apoßolicum mu~ nus uocatum eße, dericus-ïti eR, Sed lam i riteuocatis etiam,quam exiguntur lahores ar dm i Hiß forte loco diSia exißimanda funt * ^ult;£ de fana do3rina ad Petrum Ioannis ultu modi£ia leguntur. Ter Petrus percunRanti Domino,an fe diligeret,reffgt;onderat. Tufcis qma amo te.Quod iffum tiuantiuam Dominus certo fciehat ex animo dia, tarnen ut magnitu dinemfui erga oues amons eidem commenda-ret,ter amp;nbsp;iffe fubieat-Paße agnos meos,hoc ipfo declarant,ßdo cocionatore nihil fibigra^ tius eße- Contra,quam feuere in extremo illo Dilrgso die in eos animaduerßerus fit, qui ouiu fuarum *'’ ^““ rationem diligentißime non habeant, Perinde “^^ aeßdiceret • Scio po/ï meu a uobis difeeßum yeqmfi multos exorituros,quiamp;‘uobisfaceßent ne. tat» gocium amp;nbsp;gregi meo ,'Euangelica do£irinlt;e fabulum,haud ita ßdehter fufpeditabunt. Ad Uerßus quorum mahtiam ita uos armatos amp;quot;nbsp;in

0 fruaos

-ocr page 220-

COLLOCL DE VERI ßruHoseße opartebit^ut non tam ptfeen^is «uihus maSiquàm arcendis lupis^openm mihi Ufßnmprobetis- Tantoenim ardentes me tmare iHtïiediminiytIMntofyncerilisin hoc neßro officio fuentis uerfati. S^SUlnattHU fitum lucrum, amp;nbsp;quanto plus Lucelli ex per-uerfa fun docinna accrefeere uiderint, tant» fertmacius doSirina ueßrueohßahunt* Vos contra hue ffeüaiitis,quod outs ißa^quas pafeendas fuffcepifliSimecefint^adcoq^ fangui-eLriftos ^^ ’«fo redempte • Oh eamt^ cau^am maius cues fa/ animo meouulnusinfligi non poffe, quàm ff as pro ueßra uel culpa, uel negligentia, unam exqs prio fan perirecontingat,il(ecChrißum,quumPetrO demît/' ouiumfuarumcuram commiteret, amp;fenffffe Sl^ ffrio uoluiffe, non tantum uenffmile eß, Volumetius-^ioc tihi uis opinor,Summum amp;nbsp;pnecipuum m concionatore effe,ff reéia,ff ue ra,ffpia,deniqi ff Euangelio confentanea do-ceat’Quaetiammre,non meliorem,fedfum mumferuorem, ^elum,ac diligentiam conffi-à oporteat. Clerh Rflt;He. lam uero ut reàa, Mpia,ut uera doccat,non ocium, non torpor, nos

-ocr page 221-

PASTORIS OFFICIO» 9* MO« ofcitmtUf/cd nßiduitlacrarum literanm

I le£tio, frequensf^iritualiumrerun mediU- ^^\'^^ tio,ddco^^ abfolutt eorum qua »d lußißcatio- ^° ^” negoaum fertnent, fcientii,praßahu»t. rtqmri iquidem clamtmt ofores quidam Itterdrum- tm. Solumßgt;iritum hacoperari incondonatorL busßdq^ ßne ßudiorum,ac leêHoms praßdiOf

j ‘ luxuillud.Eruntomnes Theodida^Lhtnon

' nbsp;nbsp;nbsp;wdentifti fungiacßipites^Spiritum fu uehL M«^»«»

culajua organa, fuainflrumenta habere,per qua operetur- hge enim,unum ahquem often dant, qui abf^ uerbt, le^iioms, amp;nbsp;conaonis praftdio Ißintumna£lusfu-VoluAmoftfolus ff intus beneftaOyabfe^ medijs orntubus fdem nancifdmur, Cur Euangehfta Euangelq do^ iirmam, commiferunt litern ? Cur tot Epifto^ bsfidemincukare, ingeminare, urgere, coa^ £ii funt Apo ft oll f Qjtem in ufum tot uigdift, tot laboribus, tot libris euoluendii, amp;nbsp;fenium amp;quot;nbsp;parum profferam ualetudinem accéléra^ runt dodores Ecdefuftid f Sed relinquendi funt idgen^homnesfuo morbo,Nos memores

0 2 * quod

-ocr page 222-

COLLOQ^ DE VERT

lt;fuodTmo. Paulus leilioniintentueUe iubtt ■ Hndinm üafenttamus,Non tam concionandi offiaumf pcrinde f^^jiardens facrarum hterarumßudtum à con atquf do cionatonbus extoi • fsdeoq- nhilo fedus ai önnam co ncio (oncionatorem pertinere, quod Paulus ad k^ natort re Tonern facrarum Hterarum Timotheum hor-qniritur tatHTyquamc^uodChrißus dicit. Predicate luangehum omm creaturee, Clericus. Q^i quod lugem küionem, acindefeffum docen-dtlaborem ^ feruens excipere oratio debet i Porrè tllud,oportet femper orare, amp;nbsp;nuntpuS defcere^non tam ad uulgum,puam ad concio-natores dtdium eil’ VolumenuS' Quid ni ^ ad paßores ^ Si Chrißum, ß hpoßolos^ imi-tari uo lent, iam illorüexemplo precibus puo-^ue Deum identidem interpellent neceßum edi, idpue ea maxime de caußt, ne fine pit-diu, uel doceant, uel Euangeheam fementem Oratio faciant.SicChrißus fapiufcule po^ concio-quoque nes in defertum ßeceßit orationisgratia ♦ Sic ia^isPaulusalicubidicitfSenunpuàmnonin ora-r?°dccX ^‘^^‘hus memorem eße eorum, put uerbum ab - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fet!p‘ audierint amp;nbsp;receperint, Ât^ ad hutuf-

modi

-ocr page 223-

PASTORIS OFFICIO. „ nodi ontionis fludium Uieronymui quoc^ fit cerdotes,ut ad quos non folum docendi, (ed amp;nbsp;onndi fun^tio pertinent, horutur dicens, nbsp;nbsp;nbsp;'

Üoyfes ad bella non uadit,non pugnat contra inmicos/ed quid facit { orat, Vindt populus eita,Si relaxMerit f!;r dimifent minus' popu-lus dus uincitur amp;nbsp;fugatur, Oret ergo icclc fue facerdos indefmenter, ut uincat populus^ qui fùb et) edi,hofles inuißbiles Am dec hit as, qui funt demones,impugnantes eos qui pie uo luntuiuereinChrißo- dencus-Q^digitur ^P*® concionandi prouinda habet aliud,4tq- infhi. pjQo^j ta négocia,labores, uigiUas, ac moleflias d Et pertinet. tarnen aha qult;edam xque moleßia fuperfunt ♦ t^mirum,pauperum ,pupdl9ruu, amp;nbsp;uiduarii cura- (Quorum ntfiipfi rationem hoe tempore habeant,nefcio on utius pro ijfdem uehemen^y terfollidtusfuturusfit^Vf^adeoelanguit,ac . refixit ubiq- chantas- Apoßoli ohm in prind “°^“|^!^ pio nafcentis Eccleftae, earn ceconomiam in q^ajj q. alias reijciebatyUerbi offtco,quodturn mirum quando in modum fuSiifcabat, alto eos uocante . c«p«#t» Reijdebant intern id minißcrij,no in quofuis,

© , fed

-ocr page 224-

COLLOC^. DE VERI

fed in uiros pios,cordiitos,Euängeltj amMes fjgt;iritu fancio plenos^amp; qui non commonefi-éii,fed ultra hic officium ff eer ent. 3ed uhi ho rum flmiles hoc tempore muenies ? In qua régi one uel unum Stephanu reperies ^ Omnesfui quisrunt-Quo morboetiamfino laborent ^ U menrari admodumfunt, qui ultra efurientes , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exacient,qui ffientes potent,qui nudosueff..

int, qui le£io decumbentes uifitent, quiq^ in Bon*egt; ^‘‘^^^’'^^^^^ ^^^^^tlt;^^ ^lt;gt;ffol^gt;^t^' tiocinquam fera ne qw idtro ffonte, lubentes ac uolentesfaciant, ^ligator nefciOM facile apud nos reperiri queant^

C^uid f Adeo horum numerus paucus e^, ut cum luuenale etiam dicere foleam, ^gregium,ffnâumq; uiruff cerno bimembn, Hoc monffum puera uel mirantifub aratro Pifcibus inuentis, ^feeta compara mulat • Quocirca ff popult hicfocordiam pafior imi. tabitur^iam fame Chriffi membra cruciabun. turgt;Viduarumac pupillorum nulla habebitur ratio‘Lazarus ante Epulonis illius cedes, que Fanhex Eucas deptngit,negltgetur' Quidigiturfaci.. trap om ^^^^^j^iores moleflias hanc quoq^ curam ad

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;det„

-ocr page 225-

PASTORIS OFFICIO* «i

^et y ut nun^iuam non aan Paulo pauperum memor fit. ha enimfiet, ut non nihil opis fen^ tiant,^ui fortiter aboipti efitritunerant • Vo-lumetius. O mifiramconcionatorum conditio nem, Clericus- Adde,Tantomifimoremeti~ iim,(fuanto minus, ^uiiefaeiHnt,mundo placez re filent • T.moriar enim, ni tothabent corum ^ult;e agunt indices ,quod fi^eAatores • Ç^uod fi etiam officia per omnia freermt fatis ^ ita ut «c^ in ijs t^uce ad doSinnam, neque in ijs quii ad hanc aconomiam pertinent fCulpari lt;jue-ant,tarnen mundus omnia aïio,ic par e/^ inter pretatur-Hoc eR,Profummis beneficijsfium. ““®^« ma reportant maleficia,pro fummadiligentiia^ w4«. ' fianmum reportant odium, profumma erga fauperes charitate ,fummam recipiunt iniuri-am.Volumetius- Atquinihil noui ipfiis bic con tingit, ut qui ignarinon fint, t^ applauden-tem mundum nunquam fie habituros, amp;“ o mnium fiabula fiuturos, amp;' nihil non conuititrum perpeffuros, iuxta illud Chrifii • Si de mundo effietis,mundus quodfiuum erat dihgeret ♦ hem illud Pault.Cdiot quoi pieuoluenntui^

O 4 uercin

-ocr page 226-

COLLOCL; ^E VERI

• tieremChriflo,fer(ècittionempiüentur ,Et tarnen indigne adeofitciunty^ui de df core amp;nbsp;ignominia ferjundunt, c^uos omm beneficio-cru genere adficicoueniebat,den • Stgpe hic iniquißma huius mïidi indicia admtranfoleo, indicto Qu/ re£la docent, ^m uita innocentia comen rum pra dabilesfefaciunt,^^ (acris literis addict, din ^‘*’®’ no^uq; in lege Domini meditantur, ij uulgo amp;nbsp;contemnunturamp;exibilantur, cum contra ij,lt;jui nee docent re£la,nec innocenter uiuut, nee ulla Iltens nauant operam, m magno pra do habeantur- hb ijs pracio redimunl Miffa ijs pro i^uibus nefcio caremonijs pecunia ad fatim numeratur- H;s denitj^ pro fumma mah-(lajummd efl pramiu • Qwd obfecro bic Te-rentianus ille Geta,di^ruseffet,fi hoe tem. pore laueret,qui turn dicebat, pramiu ijs effe qui reila praua faciunt, quum tanta hominum fraus,acimpoßurqno eßet, quantanune paß firn cernituriM.e profeéio hac, à docendi pro Jpifco nbsp;lancia deterrent maximopere» 'Ettamenonin patas bo ßcias eo,re^ePaulü dixifle,eum quiEpifco-»5 ppus patumdepderat^bonumopusdejiderarefAt quum

-ocr page 227-

PASTORIS OFFICIO. .01 i^umn mnojirii quoi^itocatione Chrifio jer. fure commode e^ueamus, hbenter Paulo com^ memoratas tielitia5,theologisnoßris reh^ue. ro.Volu’ Imo maiore interdunt cumßuüuin ludis noßris uerfamur, atc^i in ßtSg^ßu theo^ logi^QuodßquisragetfCunßuC' IsmemL nent rem nobis eße,cu iuuentute,cumlt;y pue~ ricia, ilbs uero cum aduhis amp;nbsp;natu grandio. ribus, lam e^uanto certius eü, luuentutem amp;nbsp;luam« fietatis capacem,amp;ad omniafetjuacem effet Adul« frepterea ^uodfufierßitioni nondum adjue-tut • Tanta certe difficiUus natugrandioreSy 4 fuferflitioßs ritibus illedii, ad furua pietatis genui pertrahuntur- habent dh audttores pan casamp;raros,lt;iHi uerba Del uereadficiuntur* No; contra parem in omnibus ferè pueris dad litatemuidemus •Clericus. Negari hteenopof fiaitjSêd heus,memores effe bic nos,lt;iuid cha ritas lubeat,oportet. Volume. Ta t^uid lubet ? Clericus - Vt communibus uotis, ac precibus Apoph Deum identidem interpeUemus, quocumßu. thegma dunontàm noßra infliuttio procedat, lt;^uàm obfnaa illorum condones audiantur-Interimßrennue “ ^‘S*^®

9 ? P'‘*:

-ocr page 228-

COLLO. DE AVTORD fraßemHS, t^uod Lacon (Quidam pxdagognSf frueßaturu ße relßondn, t^uu puen cumfdam curaßufeepta interrogarettir^L^id ilium do-' Üurus eßfet.Lfficiam, in^utt,ut honeßis dele-detur^turpihus offendatur- Volumetius, Re-Üemonesgt; Sed^uid Ketatt^uo minus latum hunc fumamus diem ? den- ld tecumfaSiurus era^etumfi nullus monwjfes ♦ Promdefet^ue-retne,Volu^ Se^uor.

COLLOCV^VM DE autontateScripturce»

POPPIVS MEIERVS.

NVn(iuam te Meiere,nec^ inforo,neqi in facrisadibus, nec^; domi offendo, ^mn quem nefcio hbeUumcircumferas, acintrof^i das- Quidobfecrotam diligenter legts ^Nlt;e nudioru ^f litirarum amantem effe oporteblampridem 9^.01, dMußsdiuulfus,adq^auihanégocia raptus, non tarnen cum mußs noßris colloqui ceßas » ^Mftens - Diuulfus equidem aMufis fum magno meo incommodo, fateor/ed nee ßgt;»nte,

-ocr page 229-

SCRIPTVRAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0,

«ec nolens* Suwma me ab iflis deUcijs abßra^ xitnecejplas-Q^odßfermeßettßet^ t^nid-nis citiusfadiurus, ac ßudu rebStms eram • Poppi • forta^is bona Domini uolnntate fa^ éium eü,^uic(f^uid huiusfaüum efi, No» tam emm eruditionem in iuuenibus Chriflus fro-bat^iiuam fietatem » Lquidem optarim érudit Pictas, üonem omnes ex eCi^uo expetere adolefcentn los-^ed ^uumeo interdum res parents nofirt» rum redeant^utope noftrayConßlio,amp;auxL ito habeant opus,ft,ut multi liter arum fudia. Kei ob paupertatem, uel aduerfem fortuna de ferere cogantur, quißuSium aliolt;iui m literis non contemnendumfaSiuri eram-Vleie-ïd ita eße uel mea conditio arguit.Et tarnen no com mittam,^uin à negocijsferiatuSi bonorum au~ torum leéiionefubinde me obleilem-Helmol, facts ita uti te decebSed quid na id libelU eß , ^uod ßmper ter is manibus Ï Mcie-lntroffice^ Pop. Ah Benefaóiü.blouïi teßamentueß- Mc ierusjam nunc igitur quid legerefolea uidesi Ego certè qua le^iane potius animum meum recreem,nonuidcQ • Çoiloquorhic cum me»

-ocr page 230-

quuatur qui Itte »as ft «ras it 8«nt.

COLLDQj DE- AVTORI» cl Chri QJjj-ißQ, Video quid lubeat, lego quid uetet, ° ® adeof quod nam iter ad lt;eternam illam beati-tudinem oftendat,obfruo d'digentifime/em-per timens,ne ueniens à nuptijs amp;nbsp;imparatum me offendat, amp;quot;nbsp;ofcitantem amoto metu oppri mat'Poppi'Valde mihi probaturifetuus tarn piusanimus, Sednum times,qua librum fern

per ar cum fens, ne te inter EuangeUophoros irafmus numerrt,qiii tu maxime kuagehcum codicem circumferant,ttihilo tarnen minus interim uicijs intusfeateantiMeierust ïfac time re qw puff um, quam idem pulcherrma prat ft tione hue me inuitet Ï l^alosfortaßis amp;nbsp;Luan gehco nomine indignos taxat.fi e^uos huius ret gratia taxab Helmob ha quidemfacere uide-ri unit- Sed tarnen nihdo fecius hac ratione ijs qui Luangelio dedere nomina, inuidiam con-cihat^MeierusAßam in uiro dodtifimo infir-mitate,uel propter canitiem,toleremus oportet •HelmobTolerabimus, fed ita tarnen ut ni-hilo fe^nius,amp; lieras fact as iegamus, amp;nbsp;dm nodlu ji in lege Domini meditemur, Meirus-^ Ç^d alij huius fadiunfmt nefcio « Lgo certe imtnemor

-ocr page 231-

SCRIPTVRAE- 10, mmtmor nun^mm ero,, quad in ueterilege tam diligenter ad uerbi fut, çi^- le£ïionem amp;nbsp;tneditationemDommuiprouocat. Ponitein. ’^*'^'®“^ i^uityhac uerba met tn cordibus amp;nbsp;m anima, j’*^^ DUS uefris, amp;nbsp;colligate ea pro figno in mani. txigu busy amp;nbsp;fnt memoriale inter oculos ueßros : Deus. Docete ea flios ueßros,ut de illis lotfuintur, Ruanda federis in domo tua ,amp;ambulaue~ nS in uia,lt;juando iacueriSjatc^; furrexeris, amp;nbsp;fertbes eafuper poßes domus tua, amp;nbsp;in partis,ut multipbcenturdies ueßri,amp;ßliorum ue ßrorum.hn non emm hac ad nos quoqi perti nentïPoppi’Certe pertinent, litfi forte a^uu non eü,eius a t^uo amp;“ Chrtßiani uocamur,amp; aterna uit a brabium expe^iamus, placita, probe amp;nbsp;tenere amp;nbsp;memimffe.ludai ohm Mo ’“4**‘ fslegem ad uerbum edifcebant, indignum ra ti opmor,fi eiuspracepta,cui et debebant em na amp;nbsp;nomina dederant, ignorarent ^ Et nos Chrißianum nomen iaciabimns, quum Chri fidoéirintm nefciamus^ Pythagoricus olim PyAage nondicebatur,lt;pui Pythagora dogmata pro. be non perdi^ffet' Inter Platomcos neuti.

^Uim

-ocr page 232-

COLLOQ^. DE AVTORÏ* pUtom/ (^MmnHmenluturjC^wPldtomspUcitii non uü»*^^ ^^(['^^‘^^^^^PerifdteticosnonhiMitur^tjin

Ariftotelica non hnufiffet.^id dicam de no firipculi hominibusiDaYrMcifeanum., di Dommicafirum, da Augufiinianum, t^ui dus diui, cm nomen dedit, Regulam non calleat » Omnes infiitutifm rationem, diligentius fier-dijcendam indicant • Omnes tfuatquot ad dij-dflma^uamfiam adfellunt animu/edue fua Ciniüii pnefcrifta memoriter etia norub SoliOhrifii norum ani/eruatorisfui dogmata negligunt,fortaßi5 ofcitatia perfnafi, abundefatis f race ft or urn, ac dog-matumfe tenere,fifacrum nonintelleüum do minicis diebus andiab Meierus-Yateorbonam Chrißianomm partem, adfe£îam ita antehac fwße,Sed quorum culpa hac acciderunt ^ An non eorum, (fui Euangelij locofuas fabulas, fua fomnia,fuas nugas populo mculcarunt? Qmß part diligentia,ac nunc T^uangelium do cetur,ueritatem docuiffent, fortaßts aha turn futura erat rerum facies • Poppius • Quanta bacinre Sacrifcorumac Monachorum cul-pafueritnonignoro, At ego Satana praßi-

-ocr page 233-

SCRIPTVRAE« fo ^iashicmirorJambusoculosnoßros ha de- “*’®f*, Mentarat, ut humanas conflhutiones diuüih ^jæ^'^* fraceptis etum anteponeremus- (^antifuit hac Deum immorttlem, aeatas f Q^uem ob fecro tantorutn errorum non pudat ? Ç^uad ft autoritas hue in re ^ueritur, ia^iAturPetri * amp;nbsp;fuccefjorum eins Pfmutus, quum tarnen À cælo terra tantum non dißet, quantum huma-na di^mtas ( ß tarnen ulla eii hac in re homi -nisdignitas) créât ons fui maieflatem tequa-renonpoteR^ Et tarnen inßiganteSatanaeo temer it atis peruentum efl,ut EuangeUciX do-£innlt;£ rara fueritin Eedefqs mentio,quum contra omniaferè templa humants,hoc eß, de moniorum dodrims perfirepent-Quantapu-tas fada hic e^ , creatori noßro iniuria ? nbsp;nbsp;nbsp;. . ,

Ç^anta hic adfedus eR Chrifius ignomi -idaï Meierus, tiegarinonpoted,quin inertata maxima' Sedgratta Deo, qwnos à tarn eraf, ma • fis tenebris nihil tale meritos, per gratuitam bonitatem fuam liberauit, AhanuncedEc-clefM facies, ac olm fuit, qux ut maxime fedis, amp;nbsp;perfecutiombus etiam nunc

mpe

-ocr page 234-

C0LL0Q_. DE AVTORf. îm^etatur ^ tarnen amp;nbsp;uerbis nullis glojj^ctni^ ns uiaatum habet, amp;nbsp;in iußificationis negp^ cio probe^ac pie inftitwtur.PoppiuS’Videndi tarnen eü, ut ne tantum thefaurum, ultra de^ natum nobis,èmanibus amittamus^id ^uodfu^ turu effet,fi uerbi autoritate,quam nunc multi verbum. agnofcunt, de noua opprimi fineremus- Meie» taotii No finemus,ntodo Chriftus ita uti capit Lc~ ras tene clefte fua dexter adeffe dignabituT • Poppb porter- ^hnji^ nabis haud ijualt;juam deeTtt,ji ipfi no bis non defimus ,gt; uerbi illius autoritatem nun-tuam nonfacrofanélam habentes.Meie^Ver-biautontas maior ef,c^ulm utlabefaBari pof fib PoppiusSiquidem diligenter in concioni-bus urgeatur-Nec^ enim nefcimus e^utd Papet ac ConeihjSfhaéüenus contra hanc ipfamauto ritatem permifTum fit Annonfuo arbitratu fcripturas aritehac p5ttfces interpretati funt ? B^ran ^^^^‘^'^'*’^ ^°‘^^^^^ ^^^‘‘^ ’^^^ conßitutia-Oitatio ^^ ^^“■‘^ ' ^^^ traditionum tendicula, {luie Bes. quot;nbsp;uei deterrere à Chrißianifmiprofeßione hominem lt;fueant^ nedum hue alitfuem prouoca-re i Quemadmodum igitur falfo illam Papa autonta-

-ocr page 235-

SCRIPTVRAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tel

tUtoritatemPapißau^iarunt ha^enus» lu nos uieißm fcripturte autontatem dits obijcit mus,Ht quee tanto comendattor nobis effe de-beat , quanto omnibus creaturis maior edi is i quo proßetfeitur • Somma dla humanarü tra-ditionum ab homme profecia funt,hoc edi,ab eo,qut et fallt ^faUere poteß, ^cui Elogiu decatare altud no poffumus, atq-tllud.Omnis homomendaX’Mete-liuc adde,Omnes hypo er tu funt,amp;nequam,amp;uniuerfum os locu-tum edißulticiS,Poppiusgt; ht uero Luangel^ taiogcf doBrina,non ab homme ,fed à Deo projeta 't ‘^^'^* cdljUeluü Chrißus ip/e teßatur, Sermo quem °** audißts,non edi meus,fed etus qui mißt me pa tris.hudis, unde falutifera ilia, amp;nbsp;incognita mundo,Luangelq dodirinaprofediafti? Non hommem autorem habet,non creaturam, non angelos,fed Deurn tpfum, qui per fh um fuum tandemnobtsreuelauit.Quoctrca autoritate sói’ptB eiufdem dodirtnee tam conuenit apud nosha- '’f’“^* hert facrofandiam, quàm edl certum, Omnis fandiitatts autorem effe,à quo proßetfeitur -Mth Ç^d nt fanclam ^ Qomemni profe cio

P Pi

-ocr page 236-

GOLLOQj DE AVTORÎ* fltj fui doBrinam no uoluiî, lt;jui femel atiy ite rum hs uerbis intonuit’ Hic efilius meus di^ le^us,in quo mihi comfacitum eR, hune au-dite- Poppi. Pytagoricosferunt^fiquid inter dif^utandum adfeuerahant,qult;trentibus qui‘‘ re ita effet, reff andere folitos, »oTtif tf«» Quam uero id efl ridiculum,fi de humanis pit cats intelligaturfContra^Quam eÛ conueni-ens,fi adfcripturae autoritatem detorqueaturi ut idem fit cu eo,quod de Chriflo pater dixit iïunc audite lt;■ Meierus. Ammaduertere hac.

runt,vir fcripturam perinde atq; Phlofopho^ rum dogmatalegunt, debebanti Quidenint at que impium,at(^ creaturam prat ferre creato ri ^ quid indecentius, atq^ mendaaü praferre ueritati i quid aquae blalphemü,atqi humanas eSflitutiones anteferre Euangelio^Magnafuit ' AnguRi multisretrofecubscacitas, liegarihoc non •us fenp poteR. Ettamenondefuerunt,quietipflhanc «wl^ fl^'P^^^^^ Mtoritatem amp;nbsp;agn»fcerent,amp;tue tribucrt ^(MurToppiAntereos facile excella hugu^ folet. flatus- ha enim iw libro de domina Chnflia^

-ocr page 237-

SCRIPTVRAE. ' »otf

Wij inquit,Titubât fides,ß diumärum fcriptun rum uaciUet autoritas-Porrö fide titubante,et chantas ipfii languefcitAdem de toiico baptifi. mo,QMS nefcutfacram firipturam Canonic cam,tarn Veteris quam Now teftamenti certis terminis fuis contineri, Atty pofieriortbus om nium Epificoporum literis ita prlt;eponi,ut de iL la omnino difceptari, amp;nbsp;dubitari non pofiit, utrum uerum uel return fit, quiequid m ea fieri ptum e^ i Meierus, Mukumprofecto fiacris literis ibi tribuitur * Poppius ♦ Atqui aliquan to clarius ad Hieronymum ea de re fieribens * Ego inquit, fiolis ijs ficriptorum hbris, qui iam Canonici uocaniur, didici hunc timorem,ho~ noremq^ defierre, ut nullum eorum ficribendo errafifie audeam credere- hut fialiquid m eis veria offendero,quod uideatur contrariumueritati, ■A“S3^^ nihil aliud exiflimem, quam mendofium effie '^‘‘ codicem, uel non effie aff^cutum Interpretern quod di^um eR, uel me minime intclhge^ re non ambigarn. Aliasautem ita lego, ut quantalibetfan£titate,quantaiie do^irma pol leant,non idea uerum putem,quia ipfii ita fieiu

P » fierunt.

-ocr page 238-

COLLOQj DE AVTORL fer mt, fed (^uia mihi per ahQiautQres,uel Cd nomas,fielprobabtlesrationeslt;juod à uero • wo« aberrent, perfuadere potuerunt • Mei -erus^ Hnncquoi^i locum ab ijs, qua patrum autoritate tantum pendent, mtror non animad tierfum effe- Poppius • Q^d dicam de Hiero^ Kiaony nymo,qui Demetnade uirginem, ad dtunarU mus fen fcripturarum lefiionem, ita hortatur, ut nihil qXæ ri ^'^r^^ ^^^^^ ^'^^^ ’ f°^^ P^^ ^‘^^ ^^^‘‘^ ^“ fcuat. uoluntate cognofei, Hie mihi Papifia quiff ta reffondeat- Quum Dei uoluntatem ^cogno uijfe amp;nbsp;prafiitiffe, ipfif?imus Dei cultus fit, quorfum attineat agnitionem eiusuoluntatis è patrum conßitutionibus peti, quam nönißefa cris Utens petendam Hieronymus hic pronun-dat {Meierus. Atqw oculos hic Papißanon ftpiUx habet,tpfis talpis caciores^ Solum hac uidet, Quiuos audit, me audit-item, Multahabeo los habe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

jjjj, nbsp;nbsp;nbsp;uobis dicere, qua non potefiis portare modo,

Perindeac firegnuquoddamipfis uerba hac conßituant,in quo fuo arhitratu, quiequid U» het uelßatuendi uel prohibendi poteflate ha-heanb Poppiust QuiCbrißilocoaudiriuo-lnnt,

-ocr page 239-

SCRIPTVRAE.


«or

lunt, ij waßim no dedignahuntur Chrifit ue~ fi^^^ ‘^g''^^di- Cui lt;jifü aHudfic à pâtre audu erat löi^^tii pcrmißum nopt, ißts fcihcet fnngis Heere hocipfum arbitrabimur^ Verba, induit Ioannis 19-f qua dedißi mihi, dedi eis, amp;nbsp;tpß acceperut amp;nbsp;cognouerunt uere, quod à te ex iui,amp;credideruntquod tu me mißßi.lbidem-Ego tradidi eis fermonem tuum-Tuum,inquit, non meum^i,t paulo po^, liotum eis fed no^ men tuum,amp;‘notumfaciam,ut diledio qua di lexißime,inipßsfit, amp;ego in ipfu* Magna hiceüinPronominibus,fiquisdiligentius ob ïfflpfw feruet,ïmphafiS‘Ç^ocircaquuminuno capi f” ‘“ teterrepetatur,patris tantum dodrinam A- ^™quot;^g poßolis traditam efp, miroreur fomnijs futs Papißa eandem reuerentiam,ac obedientiam deben exißiment, qua Chrißo, i^ à pâtre miffo,amp; à patris uoluntate nihil diuerßtm do centi debeatur • Si nos dido audientes habere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

noient,age, patris dodrtna Chrißi exempla no puas nobis nugas impertiant- Cuius do^L na quanquacaro pérfe capax non ßt,nißfpi ritus dono illußretur, tarnen bona (pes eü, ft

-ocr page 240-

COLLOQj DE AVTORL

Midi auditores uerbißmuSyChrißumwhls i**^Ij^i^du fuum domturu, qui nos in omne p^omif ^(jritiKfff ducit-ÜKc enim promi^io dTa [lerti net, qnàm ei loco, M.ttltlt;t haheo uobis diccre, adneüitdd quid ex fequentibus, facile colli-gi poter at, fi caci non effemus.Sic emm fequi-tur,^on locjitetur à femetipfo, fed cfucecunt^ audiet lot^uel • hem, ïlle me glonficabit, quit de mee i(ccipiet,amp;annuncubit uobis ♦ Qjtis hicnonfiteatur,lfiritumpatrisnSdia, t^Mm qua Chrifus docuerit antea, reueliturumï Qua 1« ob eamq; cauffam, ea demum lege obedien-g' ^‘f tiitm ijfdem deberi, ft Chrißi exemple, E uan ^ato/' ^^^‘^'^Uiingeliuinquimjdoccdt.Mcie, Atqui okdisn 1^‘tditiones tllas fuasEuagelio a quant, adeoq; (ia. parem cu uerbo Dei autontatem habere per-fuafi funt- Poppi. ld ueroßultißimum ejfeex ïffitacia utriufq; domina effeéiibusfacile aßimari po dodruwe terabOMdenimEuangelicaconctenes effici ^c^^' ^^‘ aliud, ac fubm’lfumffiritum, et à conf den tia operu,amp;omni camis arrogantia,alientfi-mum ? Now fuperbe, qw hoc do^irma genus ample£iitn(nr,de fe fentumt, nihil uiribus futs tribu-

-ocr page 241-

SCRIPTVRAE.


«9«


tribumt-Nihil operibtisfuis debefmorunt,^ in Chrifium tantU defigentes oculos, amp;nbsp;men Domini bonitatefidentes Ad c^nod in diuo Pan louiderecR^quic^ucintumuts ingentibus donis donatus efjet,tarnen omnium fspeiftoloru mu nimwnfeuocabibl.tpeccator ille Euangeli-cus,ne oculos quide tnccelum attoUere audet, Domini bonitatemimploraturus,tantu abe^, Mulla operum confidentiaintuinuerit, CStra t}uàm arrogantes(unt,quafuperbifunt, quam coßdenterfua amp;nbsp;ia^ant et admiranf,quifom tücajij, nijs ißis humanis addi^i,aliquantam probita, tem ßmulare didicerunt? Hz nimtrü Chrifium ^uodcumpublicanis t^ peccatoribus mandu cat, dcfßtciüt, Hi ApofiolosIßicas uellentes rtßciunt,hipeccatncedia, Chriftipedes amp;• lachrymis lauante, ^capillis capitis fuiter. gtnte,contemnunt, QtudmultistnihilEuan. ^oi^ gehcis peccatorihusfubmifiius-Nihdcontra, eperum iaüatoribus arrogantius efi. Meie-rus. Vera hcec eße res ipfa clamitat^nififor-.

*'*IÏ^ P^*^ ^^^ ^woeZ Hypocrytae nofira-t^s,non tantum openbus fidunt quafi ijfdem

P 4 calum

-ocr page 242-

COLLO. DE AVTO. SCRL calum debeitur, uerumetiam alijs lUd ippi di uendunt^ Poppi» QuisigituriutingelicAni doSirinS amp;nbsp;à Deo frofe^tm, (^ cü tam falu briefficaciaconinn^S,humatüs, hoc eü, da^ moniorudo£irinis potiorï,ac maiori in precio örïnita ”°” habcatfTacco hic maxima illa impne do. «ômoda ^^’'^ incommoda, uidelicetfemper cum dti^ bitatione pugnantem animu^irrequieia confci entiam,diffidentia cü cöfcientia terronbu! ad deß^eratsonc uf^- luSiantem, quü contra apud pios omma pacata fint, omnia faciliafint, om^ ma liberoIj}iritufiant,nnllusmetus, nullus ter ror,nulla déniai confcientiarü carmfemafit. Qjm omnia ft alupuato diligentius conftdera. rët,qui diuinis humana potiora habet,adlt;ji de feeUone à creatore adcreaturas foliçitant ha mines,dubiü no eRyi^uin aliter fadiuri effent • Sed ualeat ifli. Ego emoriarfi uüü unqua audi turus fum,atc^ i^ü de i^uo di^iü e^ï- iiie edifu bus meus dileRus,in ^uo mihi complacitü e^, huncaudite-M.eie-Saluti tuœ confulere redU-us non poteS' Proindefententi^t huius adfiipu latorem me i^uoi^ perpétua habitifrus es.

COL-

-ocr page 243-

ÇOLLOQ^VIVM DE

Ontione ^kurnio *

MENIVS ÇOTTA»

HEVS Cotu,^uo properdsiCotu•

Adfacras ades^^ çontionern iuditiu rus, amp;nbsp;ecclefw ordtiwi interfuturus • Meni» Atqut concionari ïamdudum /ymmißes meus defijt-CohQuid iconcionari fymmißestu~ us deßjt i Nef tu mihi rem incommodam rnr-rasMenika eü ut dixi,(ocionari deßjt,Got ta. Malefadat igitur Deus ißt femno,qui uteS concionemnegltgeremmcaußafuit • Sed eâ ne cocionatus de OTatioeamp;leiunio,id ^uod nerifa^urum ß recepit ƒ Meni, i.üiamp;‘ quu dem dihgeter^Cot. Gerte fr etjuentibus de le iunio conctombus mihi, ac mei fimiltbus effet opus,modo audire n5 grauaremur- N^m qwd ad me attinet,fateor heßemam compotatiun-culam in cauffafuiffe,quo minus expergeßeri in tempore potuerim ( cur enim culpam no fa, teari) Dabiturtarneopera,utnepoïïhac ai rundem impingalapidemgt;Menh Quod culpa

P f fateris

-ocr page 244-

COLLO. DE ORATÎ.

fateris minime maliinditium eR, 3ed tarnen tit term acce^^tum damnum non farcuurtnilifor teneglediam condone non habet ^ro damno* Cotangens damnum efifateorj fed tarnen re sacra res p^^j^j^ opiner. Mem- Per quern igitur farcie * tur^Copper quern nifi per te,parochum me^ um^Menuhtqui me lam alio rapiunt négocia’^ Cot-Credoffed ißa négocia non dubito quin dus generis fint, ut huic noßro negocio poß^ font poßint, Ïmà^quàm eH certü,ad Chrißia napanoplia, orationequoq; pertmere, ac idu tuu, tam eü amp;nbsp;hoc certu htfee de rebus con~ fabulationes^omnibus terrenis negocijs potiO'-res efJe^Meni- Quodad Chrißianam pano^ fliam, oratio pertineat amp;nbsp;ieiuniUj mamfeßius eü, quam ut negari poßit, Atlt;y ita hue oratio fertinet, ut peculiari etiam preecepto ad earn rem adigamur^tantu abe^l, utfeparari à Chri fitano poßit-Cat. Pnecepti ßecie habere fa~ tear, quod Chrißusindeßnenter ChnßianÜ or are oportere dicit,ac nunquadeßcere, item illud-Petiteftir dabduobis,pulßate, et aperie tifruobis‘QuidigiturQhrifliana orationem uocasi

-ocr page 245-

ET lEIVNîO, 11«

MOCdS ? Meut • Rféîe epitheton a J dis. hUter enm Chriflunus,aliter hypocrite orat.Uypo critdrquot; oratio, mnltiloqMO amp;‘ hattologid con flat^queadmodii Chrifl^ mc^uit, quod fubpre textu longe^precdtioms,domos uiduarù deM rent.Ç^ru hypocrifin noflrates hypocriet hoc eft,ntonachi jccut!^qaotBoneDe'’uerbo rumodios effi(dere,quot cationes aßmnis cld morihus in templis derudere folent ^ ht uera Chriftianoru oratio ßgt;iritu coßat,ßde cofiat^ ueritate coflat,ferueti denied piaru mentiu de fiderio coßat, Ob eanu^reno immerito feriu CU Deo coUo^uiü uocaf,adeoc^; graais perpen ßo eoru, t^uac gloria Det in nabis defunt,cu ar detißlt;iritusprecatione,uteain nobis farcian turgt; Cot.Cü Deo igl,lt;iuot(^uot orat, collo- chi^ïa quunbMeni-lncorporahb^ rebus ferme acci. na oraz dere uidemus,ut duiclt;^uid animunoflru habet tio «juid male,in dmicoruftnum, ueluti per colloquijfe . cretu effundam’*,ßfortaßts uel ope uel cöfilio nobis opitulari ^eät.^yuäto're^tus in ijs qua Iftritualia funt,adfumm«amicum,hoceü, ce leße nume confugim^t Nfj; eni ibi amicis qui lew

-ocr page 246-

COLLOQj DE ORATI.

Unimometo hucuelillncim^elluni,fed Deo mtura demenüßmoifed pttri benignißmo ^nem etiarn bene nobis uelle certo ßemui, am nie noßra angußias dete^mus • Adh(£C,au xiltu in tills i^ßs oration^as^no ab iß, qm fro utfortuna adblanditurtnunc hoßesfunt^nunc amici,fed ab eo potins pettmus, cui amp;nbsp;opitu-Itri in prodiui ßt,amp;‘ qut per Chrißum exora rilacde poßib Cotta.ltio tarne Entphaß care-te piitOy quod hutußnodi eu Deo colloquiu pe cultari Epitheto,fertu uocas - Meni. lamdudu dixi, aliter Chrißianum ^ aliter Hypocritam m oratione adßdum eße, By poentee glomm séria de amp;nbsp;populärem auram amp;nbsp;commodum ßtum in bet effe oratione uetrnntur, omnino afde uacui, qua-Chriüia re loqui etiSferio cum Deo non poßßunt, Chri corum ß■^^^contrademißiscrißts,amp;grauaripec-crauo. ^^^.^I^perfep, gratia ßbi hac de cauf-. fa opus eße agnofcentes ,ferio à Deo auxiltU expetuntyferto Interpellant,ferio ßßßirant ac inuocant, plenißducia, quod certo opem ^ fenfuriamp;impetraturißnb Cotta^ Eo tende-bam* He^emmàßdeorationediuelh poße arbitror*

-ocr page 247-

ET lEIVNlO.

11t


irlitror-Memus.Nihilfalfusei,^amliàfî4e Fuies cS inuocitionemü' ontioneSpares,nmno ora *quot;“®^*^ tio,fed mams Battoloma ent- An no enimpe- j^°^^ cuharibus fromißionwHS, ad orationëmutta-mur^Ciuicqwd^in^uit Chrißus, fecieritis pa trem in nomine meo,dalgt;it uobis • Item, Si nos quumfuismaU^noflistamenbona donadareß lijs ueflris,^uato magis paterueßer caleßis^ dabit I^iritum fanSium petentibas Je ƒ lam ai promißiones adprehendendas, on non ßde o~ pus eÜ i Cotta ♦ Ita opinor^ Genius ♦ Quant igitur certu efl, diuinis promißiombus ad ora tionem nos muitari^tam negari amp;nbsp;hoe non po teil, quin in orationis exer ein»,fides fere do. minetur^Quae ƒ abfit, iamfiußra diuinte au-res,multiloqutonoßro perceUuntur^ Cottar Quiduerofiadfit^Meni. lamquiduismpe-trabCetta.p,tiam fi quid prater Domini uo. Com« luntatem precetur ? Mem- Minime gentium, Domini Mam figt;eciandu ifiuc m orationc modis omm ®®*’quot;*® buseii,utnepraterDominiHolimtatem ore^ hü petal mus altqwd-LeprofusilleEuangelicus/anita. dom. tern à Cbrifio orat/ed ita,ut centemufuturu adpareat.

-ocr page 248-

COLLOQj °E ORATI-

ad firent Jiueimfdrei imodpetijt, [me non impetret ^ Si uis, inäimt, fotes me mundare -Contra Qotta^Çlui fcire autem fotero, quid ex Do-uXntl *”‘^‘ ^°^‘'^^‘^^^ [^ ’ quidfecus i Me«j. ReMer4 té nihil^ mterdtimquidoremustnefamits.lxemfltgra petendu. tin,Mater fliorum Zebedaiorabit,Htilteri, exfilijs in regno ifßus ad dextram ^ alteri ad fmiftramfedere liceret, Sed nee quid feteret feiebat^nee quod uolebat impetrabat,tinne ue ro imbecilhtatemnoflramiuuariper ffiritum fanéium Kpofiolusfatetur ♦ Et Chriflus iffe^ utnefaeilehie impingeremus ffonnam nabis preefenbit, unde quid petendum fit, dfeere^ mus,prieeation€m uidelicet demmieim^in qua humame uitlt;enecefttatemtdin depinxit gra~ phieC) ut nullus Apelles potuerit artifeioftuSf Cotti.Qwd igitur ex Gomini uoluntatepe-titur,id ne impetraturlMeni-Hibtl eertius-lta enim autor eius EpiftoU qune dtui laeobi titu^ la eireumfertur, inquit. Multum ualetdepre^ catio lufliißidui'Hehas homo erat fimilis no bis paßtbilis f amp;nbsp;orauit orationem, ut non pin eretfuper terram^ ^ non finit annos très amp;

6

-ocr page 249-

ET lEIVNIO*

«a


menfes fèx-Ef rurfum orauit,amp;‘ calum dedit fluuidm,^ tem deditfruciumimm- CoM* Atefui utdemus Deü opemfuam dtu interdum diffcrre,ne(^ precantisß^tim reß^ondere uo

Mem- Multie res in auß'i f'unt- Prinapio ex Cor Dc^ ercere fidem no lira unit,ut non folum uroen- ““ƒ**'“* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumntet

tenecejsitate inuocemus, uerumet,a ut pul)a- jg j.^j-^ re,ßnonßatim exaudiainur,pergin)us, nihil rat. iddubitantes, ^wn certo tandem nas, utcumlt;)^ aliter res adpareat, exanditurus fa, Deinde docere unit^ ut mortificatauoluntatenofiraf illiusuoluntati nos attemperemus,fic iudican-tes,fiexaudiamurß re noßrafui^eiUt exaudi renwr,ßn minusiè re noflra,ut uotorum com^ potes efficeremur non fuifje,?ofiremo adfue,. fierinos,ftnoflatunfentiamusauxiliumopor • tet,ut ne mettm,tempus, modum lihpreejcru bamus‘i^amtpfe,quado amp;nbsp;quihus modis dan dum fu^folus nouit, eocy per Propbetam da^ mat, Si morafecent expeda eum ^ Quanqu2 eter non hic hugu^im hac de re fententiam ad fenbimus plane di^ndepux uel aureii hteris in

-ocr page 250-

COLLDC^. DE ORATr.

^‘* , pirietibus omnibus depingtUuri Deus,intjuitf *°S“^' nouit.duid dety^ cuidet, Aderit pullanti, nifcntco j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

u*. td(ritpetenti,amp;jijortenonaeaerit,nemodi * nbsp;nbsp;nbsp;catfedefertü'Torteettialiciuiddare differt,

fed neminem efurientcm relinlt;iuit- Si enim no dat ad hor am) exercet ^uerente, non contem nitpetentem- Cotta • fortaßis Syropheniffe exemplum hue pertinet, quee bis ati^ iter urn à Chrtßo repulfam pa^fa, non tarnen prius ora^ re,acinterpellare deßjtjijuam peéiuS illud, m j^ciem lt;^uidem durum,fed reuera fumma bo nitate plenum,precum improbitate expugnaf. fet-Me^ Imo an in toto Nomo teßamao aliud fit,(iuodiequehucquadretnefcio- Cot. Qui ftaute,utin Vetert pariter amp;nbsp;No«o teßamen to,leiunium cum oratione pa^im cöiungatur ? ïeiunauimu5,inquitLfdras,amp;‘rogauimusDe^ tan noßrum,pro ea re, amp;nbsp;euenit nobis pralle re.Ad quem modü ludith quoq- inquit • Scito te quoniam exaudiet Dominus preces ueßras, p manentes permanferitis in ieiunijs amp;nbsp;oratio mbus in cÖßgt;e£iu Dei- Quid dica de eo,quad Chnfius inqwtfEffe genus dtemonioru,quod abbo-

-ocr page 251-

ET lEIVNIO»

MJ

«t domine (Xffellineciueaf,ntß peroratiowtn amp;nbsp;ieiunium ^ Et Paulus ad Corinth, ferthens, twaiü l^e fraudet 15 minuit,uosinmee ^ tuft ft quid ex '“ °^^* cottfénfu pro tembare j utuacetisorationiamp; f“'^^ ieiumo-Videsuhiq^ hic orationem cum leiuniö xis coa coniungMeni'DixiantehaCfOrationew effe fwi^iiux ferium cü Deo colloquium- lam ferio cu Ded loqui, qui quefo poterunt^ quorum uetiter in-gluuie amp;nbsp;crapula difinetur f Neq^ enim faci k ad fuperna engitur animus, cum hac ueluti mokgrauatur’ Adhac, quiuino dediti funt amp;nbsp;crapula , ijde nulla re minus dtq;de inter-pellando DeofuntfoUcith Vtne igd hifce ueluti retinacuhs orarutuferuorimpediretitr, ui fumediDeo,prifcorüorationescüleiunio c3 « lungere^ quo uidehcet amp;nbsp;ad precandum ^ ad omne opus bonu paratiores amp;nbsp;alacriores red-derentur-Uinc Chriflus quoq- fuisin Euange ito crapula intfrdicit, adfobnetatem cohort a tus- Cauete inquit, ne corpora uefira crapula amp;nbsp;ebrietate grauentur-Et alibi. Aufereturab eisffonfus,amp;tunc ieiunabunt- Cot. Üegari nonpotefl^quinquemadmodunullirei idonei

-ocr page 252-

Qijrtoio do icin nie ntl

Chrtüia nos de beau

GOLLOQj DE ORATL fimt feruienta abhommaiioni, ita rurfus et ni orandum^^ adhene openndum ,eûsfolunt aptos e{fe, ^ui contmenter Muentes^ corpora fuatnferiùtuteredigunt, ac,cnfttgiren5 ceP fantj't^e(^ emm abs re diStum à Petra eA, So brij eftote,çêf wgiUte-Meni- Ç^a ergo kite iemnioru principalis caulja eR,iim Chriliu-num auo^ leiuntre oportebit^hoc eß^afotiion deteßart^femper fobrium effe,crapulam uita^ re^adfocy inIj^onfi eccurfum femper pantum effedu emm fiet,ut no tam orationi,quaomni bus operibus bonis cimode uacare poßit-Pra fertim tarnen hoc tempore,amp;orationi amp;nbsp;pu-rioris uita ßudio plus fôlito addiSliores nos ef fe couenib Qÿo2 enim feculum mquamfmt, hoc tempore periculofws ^ Q^ndo unc^uam fuit uitiorum hubertas maior,cjuando capitali^ oribus dtffidijs mudus unejua laborauit i Q«lt;e attas hecrefes uidit,uelfreauetiores,uel nocen tioresiUic iniiuaieu(nijs,hic utgilijs, hic ora^ tionib^,opus eil,^itemadmodu in neten ^«o^ ’ lege,turn Maxime à Prophetis ad uita immu^ tatiotfern

-ocr page 253-

ÉT lEfVNIO. „* tatione amp;nbsp;ontionem prouocubitur populus ^ cum inßgnis lt;tlilt;lM urgebatneceßitds amp;• caU mitas.Cot.MirummPäpifla!infuo inßitttto dihgentiores'atc^ nos pronundäSf t^^ameos au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• !

dio m iduniorum fuorum obferuatione, Ac fre cibus per murmur undis,aliciuouf(ii idhuc diligentes,tic fedulos effe* Mem- Ö^ü^uerode Uypocrifi nobis hic fa ferma- Permurmurant illi t^uide horasfuas CtfnonKds,frd it a ut à ffi ritK,i uerittite,fint ^udm longtime,adeoc^ re éie de illis diet ^fu-Pic populus kbif me ho nont, cor autem eerum frocuUme abeü»^ ç^uitn^uum t^uts non uidet Papt jus pleroscj; ^^pf('^^ htcinreccepiffeLutheri^are^idiouiCanoni- ^j^quot;* cum quendam,Luthero adeo tnimicum, ut ne mentione c^uidem etus citra bilem audire pof-fiti^n tarnen totu decennium à Canonicis illis horis,ut uocatfegedis m uniuerfum abßinuit-Ç^td die S de tahu hominü letumoî qui non in hoc à cibis abßinet, ut eo fmt ad opera bona, ac orationë paratiores,fedut in ciborü uarieta te uoluptate quaerat ƒ Q«lt;t de re ita Hierodn-

-ocr page 254-

COLLOQc DE ORATI.

qait-Q^ik efi illud ieiumUy autqmlis refe^ ^0 fofi Kiumüj^uu fradaris epdis dißendi ^^f amp;guttur noßrum mediator ßt lachry» Papifla warum ; Uadenus Üierony. Quad ß etiant turn in» crapulamkiunij hoc tempore no fe^arentur, ^^ impietatem, oh idololatriam, oi^ ’ negleSiacharitatisoperaßußraneum effet et hoc letunium ^ ueluü Efaias dicit Î Lcce ad U^ temamp;‘contentionemieiunatis,iamp; percutitis pugnoimpie^ ^unc^uid tale ieiuniumeR quoi elegi,per diem adßigerehommem animam fit am^nunquid concoquere quafi circulum caput fuumi (^fiaccum amp;nbsp;cinerem fiernere {N««-quid iflud uocahis ieiunium et diem acceptunt Domino ï ld certegenus ieiunia, precess amp;nbsp;murmura P api fits facile r cliquer o- Cof. Now immento^modo ea apud nos ieiunia conffice^ rentur,qult;e ^Chrtflianafiuntf^ libero ffi ritu fiant, amp;nbsp;ab Apoßobs fiibinde comendan^ tur,amp;comundafiemper orationëhabent ^ Si praterea amp;d peccatis abfiineremus,amp;mor» ttficata perffiritum corne iußieiee uiueremus.

-ocr page 255-

ET lEIVNIO.


«f


Nlt;w hoc qHoq-MiÜM antehAc^quodtiim iatt nij genus efJciMeniuS' Seruusinduit in Euan- ignorS gelioChrißuSffeiensUQluntatetnDominiamp; *'““ “ nofaciens, «apulabit pUgis muîtis- Certe igno ™°^P^* rantiamprlt;£texerehlt;Kfeculo pote^ nemo, hoefeen D^cetur ^^ure uerbum,innotefat ^uotidie no- lo pouft bis magis,magis(i; ueritas^nuid agere,lt;iuiii o^ mistere ({ebeamus,nemo efl qui ignorare pbf fu-Oftodft quis dióio audiens no eße^adcoq; à uitijs ic pecatis ah finer eamp; ieiunare non uolet, is induite haiiturus eû fuum ludteem » Kobis ingens illa praue uiuentium mukitudo, haud quaquitm turn fatrocinabitur^cum initia dicium uenturus efl Dominusgt; Cotta^Scio^

Menius. Q^in igitur quodfcisfacisfêdulo ? Cotti-Eaciamcredenuhi. Nf$ enirnex eo-rum numero fum, qui quum ipf, quid in rem fuam fu peruidere non pofunt,ahj s etiam parère recafant^ Si non longius progreffus fum, certè eo gradumfeci, ut reâa monentibus ^ rerefciam-bïenius.ü eum animum retinueris.

dicetfUicißi*


Qj j COL


-ocr page 256-

COLLOQJIVM DB

v ‘ MagißrätU’

NORDECVS- FONTIVS.

^^Vid tu bic urn Tonti derdes ^tut te ‘tlU ^’^^'••»^nondele^imtitpudforül^e^icu h,quorum grittid multi è longinlt;^uo et urn ad uolitrehucfolent^ïonti- Et^uidemnefcio lt;^u3 uoluptute haieat, fi infcßa luncea alter altera equodeturbetydeijclitij;- Partijs anmis ea res^ratae^e fokt, non Mufarum cultoribust Hordei At^uiego I^e^iaculnmiam inturlns iflis uidi quod uel morofum Theologum able-Hare queat-ïontbld profe^to o^uale ßtaudtre ge ft io.Nam ^^uic^uid geftum hacienus ibi eft^ uel mihtare prorftusfuit^ud alloua ex'parte ri Franeïf ^If^tibf^' Pit^o Demoentuftfraftens adeftet, TOS Dux farcen ft emonturum. Norde. Ducemnoftii leunen Leunenburgïranciftum^YomhNaui-Horde fiT^'° ^^^ ' ^f ^’^ ‘^^^ diuerforio agatlVonti. Now» ïp/kp ï^ort/e.Iï quum tam èfenefira f^rol^ecianSyde (lil, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(urretes hue lUuc acuités intueretur falicitus,

Uldit

-ocr page 257-

M'AGISTRATV. «« làilitmiprum quendam comkuK morbo corn pi,postij; iti folo caput tilidentem,ut damnum accepturus uideretur, Qui prafentes adcrat, attre^iare lacentem aufi no junt- Pontius- f er taßis periculu attactus huiufmodi habet,lior^ decus4fiuc Phyfici uiderint, fed tarnen ea res ab auxiliandoprmcipem optimum non deter-ruib Principio enimfiue ffe^iaculo miferabtU fue circumftantiu duncia permotus ) puerum mißt, eumlt;l; nobilem, qui mifen hornim capM preebenfum tantißgt;erteneret, dum morbo Itbe ratus adfe rediret-7ontiuS' Pietatis in principe optimo exemplum audio, Nordecus. M«L to magis td dices,ß cetera indiens • Fontius ♦ Perge igitur‘ Nordecus- Vbi nero puerum tp-nenorem uidet,quam quißgt;umantem um, amp;nbsp;caputfolo ilhdentem folusfouere paffet, ac-curnt ipfemet,puera laturus auxihum- Yontius-Pudet me profedio turblt;e, quad Principent anteuertere ea m re fuperfederit, lAorde-cuS' Plane fuperfedit • Nlt;(w fmul atq^ aduala uit, prahendit, amp;nbsp;ipfe miferi bomaus capta,

Q^ pre.

-ocr page 258-

COLLOQJIVM DE frahenfumti; non ^iusfouere def^t ^nlm amp;nbsp;worbo hberaretur, amp;nbsp;Efdepfu ilU in umuer fum euKnep:eTet.Fanti- Ad poftenute tranf-mitti huiufmodi exemplum debebiï- l^orde, hm ad fê reuerfum in diuerforium duci, dedn ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^urn benigne feruari ac refici tußit, t^uic^uid

abßimeret holjgt;iti p)luti(rumfepollicitus,cum ufura ettamamp;fcenore'An non hoe eü Chru ftianumagereprincipemiFonth E/i, Plane emm hic Samaritain dlius panes egit, qui ho minem auendam à latronibusdefjioliatum,amp;' uulneribus confeâum, ^lumenm fuperim ^ pofuit, amp;nbsp;in diuerforium deuexit, amp;nbsp;fuis fum ptibus benigne curari mandauib Certèftustis promoueretur ahciuid, Optarmomnes Ger-manict principes ßc adfeewsefje-Nord-ïdem frinoip? ^^g ^^^g^^ optâtm-Ç^iadenimprincipe teepue ^j^jj nbsp;nbsp;nbsp;decet^atepi huiufmodi comitasi F crût hiflonaf

Alexandrum Magnum pan propemodum co mitate erga milites fuos utifolitum • Mam puu altpuando in folio regahfedens^fenem ipuen^ dame urnp^ Macedanem^conlficatus efet,fri ^ore

-ocr page 259-

MAGISTRATV* „r gdrepropcmodum enecium, regia miießa- Aiwa# tis ohlitus, locum eidem icpdem ultra ccßit, j^j^^* donee admoto igne prißinus iUi uigprredijß nbsp;nbsp;nbsp;*

feb UttamenhacquatumMsinaudiU humani tas, cum illo Trancifeinoßrofa^o comparari nondum meretur. Propterea t^uöd hie externum,die ciuem feruareßuduit.M hac, quoi Alexander pneßitit, phdofophicum extitd, Quoduero Pranetfeusdefignauit, Cbrißia- Plato# napietatis exemplumfuibPonti Mernim PU pf®“«?^ tonem à principiius idris, eeu magnum quid- y^^^j damhoe exigere,ut ohliü commodorum fuo~ rum, ciuium falutem tantum tueantur, ita, ut quacunq; agant,h’4freferant, iUs do^rma memor fortaßts,temper quoad licuit,feruare fuos magnus die rexßuduit, At longe minor bifee in rebus Chrißionoru perfectießt opor tet • Quemadmodum enirn Chrißus amieeru taiigem iuxta,acinimicorumrationem haberi uoluit, difcrim! Ita Chrißionus nonfolum domeßieis, ßd amp;quot;nbsp;'quot;^f^ extemis, non folum amicis, fed amp;nbsp;hoflibus, „^j,., nonfolum gratis ^ fed (j' ingratis commodat, iuAicii ?

Qj lt;nbsp;hocipfo

-ocr page 260-

COLLOQVIVM DE

hoc ipfo Reciter dns,(Quanta extern Uli wrtit^ turn Itrus à Chrißum abfuiußicid- Norde » mecunt igitur fentis,^uod lUud hlexdndri fd-^u longe infrd dlum Lennenburgidni duels hu mdnitdtem collocdndum ludicds-fen' Quim uellem dutë Pnneifgt;es dlK^uotnoßrdtes hk^ xandro tdntum ed m re fimlles effe^Ne^ emm mirißeam illdm Yruncijci Ducis pietatem exi-gere ab ijfdem audeo, Nordecus, Alexandra an quifijuSm Pnncipibus nofiris lU flétans ne gQQQ inferior effe foßitnefcio, Certe emm ^09 pro ^^ ^^^ fceliclores ülofunt, tjuod a^ua baftlf-fit. matls abltttl,fromißionem futurs beantudinls confecutifunt-ïonti • Magnum quiddam eR, baftißnatls at^utfiuxta Chrißifrceceftu,ab~ lul,ß t^uod at baftifmofadiuros nos receflm^f l'^fg'f^ fraßemus,Sln uero à baftlfmo,in om ms generis fardes deuolutfuotorumej; adeô no ßrorum Immemores, ea defignemus, qua fa-rum dt^dfint Chrlßiano nomme,lt;^uid obfe-crotumfacraillda^ud, ejua fcelerrhus naßris frofhdnaiùmus, f rodere nobls foterlt i falus

-ocr page 261-

MAGISTRATV. ns id^ti^atis promittititr,ideo(j; modis omnibuf Baptijmus ad falutem neceffanus eA. ïateorgt; Verum ß conßans in Chrißum fiducia adftt,ß opemm mßiaa de iUa ip fa fiducia tefifcetur, dentty fi iuxta baptifmi myfterium, femper amp;nbsp;peccatQgt;nQriamur,amp;iufitciauiuamRs • I4W quotus qnij^i ex Monarcharu ißorum grege^ baptifmatis uoto redlerejfondeü Norde.Ve~ ra funt hæcgt; Sed tarnen ut pleroslt;^ in hoe ordi nefiugi efie eredamcharitas lubet-Fonti-Lgo Apoph^ Cm harte malo peccare partem, ut plurei Aegma f m eo ordine effe aedam, atcL malos • quot;‘’‘“’* Nf^KH^jamwe fententia fuce adfiipulalo~ “** *^ rem habiturus eR, qm in uno annula, nnnium frugi Principurn mfgnia,fi:ulpi pofie exiflima bat,(^n Germanicam quo^iparaimam m- Paramia misodiofamefieiudico,quadic'üw. Principe °5™* uirorum animas, perinde effe in calis,ati^ fe~ *'’'* rarum in uenationibuscaptarum carnem-t^am ea tn re fi quid peecaro,id facile excufabitcha ritas. Sed tarnen res ipfa cUmitat, perpau-(os effe, quire^efunganturofficia- Imofi fateri

-ocr page 262-

COLLOQ^VIVM DE

fiten uentm uolumus,non tim fubiitoru »il-liciii,lt;juim princtpum ihc^wt tyranms, tumul tuum buiusfeculi außieß» Q«(ßm loco mi tes,cornes,humini adfibiles eßent, concilu-rentindubic omnium immosfihi- lim^uum infubditos tsntu exerceint tynanntdem, fuis tantü cdmodis inhitmtes,fit ut exiciabiU utrin^ ^ueßagretur odio,ideo, ut nee fubditus Ma^ giftrituiynecMngißratUi fubdiüs bene ueUt exinimo.liorde-Ei^uidemfiteri cogor,lon~. geemreiUos,quiimperium creduntgrauius Tiwntia ^^^ß^tbiliw eße,ui c^uodßt.quim lUud, lt;juod na itmt ämiciciadiungitur ^ Sedlt;^uid facias llncidi~ »ia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus miferi tn ea tempora, qua fanandorum ui

dorü medelam haudrecipiut- Proinde fatius eßediico,eaqui£adnoßrum officium pertd nentinquirere,quim inquiredis ijs,qua ad de tegenda illorum uicia faciunt, uulgt erga iUos odium alere.üoc pietas próhibet,amp;chantas, illud Chnßianifmi iubetprofeßio-Pontius-Ea de re nuper admonui populum, tracians eum Fault locum,ubt inquit^Omnis anima poteßa * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus

-ocr page 263-

MAGISTRATV.

itbusßiblimioribusßtbtlitafibt^itm Cbrißm PM«fi» nt anitnu procul in ea re^ (ff' à Philofophorum j^’j^^ CZ ab Anabaptiflarum oportet abeffe /enten ßfatsx» tia-Philo/ophißc fenferunt, Suddins in tyran dicant. nos tus effe^ita ut ft ^ueant,occidendi ^«o^ d los poteßatem habeant- Pine illud Ciceronis Cicasts ï^uHa nabis focietascumtyrannis, fed potius j^^™”* fumma difindiio- Ne^^ contra natura efi,/f o 2)^^^ liare eumß potes ^ ^uemetiamhoneßum eä ienio necare-Ât^ihocgenuspeßiferumetimpiumf impta» tb hominum communitate exteminandu eü. ttenim ut membra ^ueedäm amputantur,ß amp;nbsp;ipfa /anguine,^ tanqua ^intu carere cœpe^ runt,(^nocent relit^uis corporis partibusgt;3ic ißt inßgwa homimsferitas-amp; immandas be~. luie,d communitatetanquam humamtate corporis fegregenda eü^Cui adßipulatus Seneca, infinit’

ViStima baud ullaamplior»

Poteü magist^ opima madiari.

ÇXuàmrexiniquus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jl„,^^

Ineafuntamp;Anabapt^iefententùt, Q^bus till«.

fin

-ocr page 264-

‘ COLLOQVIVM' DE ß ^uh, quod abßtfidfentiri uolet,idm non fo-Ium Polmca rationes omnes turbabuntur ^ ac

Paotts de Magi ßratu.

confundentur^VerumetiSiffa quoq^ Scriptum-rie autoritas labefaSiata corruet,ut qua pote~ ßatibus fupereminentibus nos fubijcidb Nor-de^Puto Pauliuerbahiße derebusprobe ap~ penß^ ingens amp;nbsp;prafentaneum eße contra fa naticas illas opimones remediü •i^one^ pote ßas 5 niß à Deo, Q^a uero funtpoteßates, à Deo ordinataßwt.ltaqi quißquis reßiflit pote ßati,Det ordinationi reßßit. Ç^i autem reßi terint ,ßbijpßs indicium accipient • Prindpio ontnepoteßatemaDeo eße adferibïam quod Deum autorem habet,quis uel pulfare,uel im-puguare, uel fubuertere audeat i Deinde ut il-lam ipfam ordinationem Deu conferuaturum eße perfuaderetur omnibus,addidibl^on ho-minibus reßßere,qui Magißratuhuel reßftät, uel manu admoliantur,fed ipß Deo, Poßremo comminationem fubumgit, Certe ßbijpßs indi dum accepturoi, qui obtemperare,ac didio au dientet eße recufent,ß uel hoc pado à rebeL hone.

-ocr page 265-

MACrSTRATV. «s lionCfitc miußa ui,fe(litioforum animos deters ■ rere tpieat^ona, Qui in rebusßue duihbus, ßuejjiiritualibus jimpingerenonuolent^eos pj* ^^^ femper oculos defixos habere,amp; in pmeceptU par*. Dei,amp;* fcripturü exempla oportet-Tien enm non poteR qum errent, aliter qmfaciunt. M.a~ gißratus externa res eR,Tateor, Sedßpnece ftum Dei,quo eidemfubtjcmureonfideretur, lam quids facile inteUivet, parendum princd Nota. pibuseße,etiamßfintflagiciofifimi,amp; omni uidorum genere obruti, ne que enimfalfum e/iiUud ab omnibus eruditis ufurpatum, kb-ufus nullius rei tolüt fubßantiam • An non pra ceptum eR • Reddite qua funt Cafaris,Ca~ fan f itemillud Pauli, Ómnis anima pote-flatibusfupereminentibusfubditafit i item iL ludPetn. Subditieflotecuiuiscreatura hu-, mana propter D ominum, ftue Regi tanquant pracellett,fiue prafidibus, ut qui per eum mit tantur, ad umdi^am quidem nocentium, lau-demuerore^e^agentiumt Huenune fcriptu- loftpli. ra exempla accerfe-lofeph, ac Maria, quan- Mana.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mn

-ocr page 266-

COLLOQJIVM DÉ

tuniuis iußis lex paßt a non fu,cenfum ticmeti Cfiriflaj pendimtCaf(tn-Chriflu5 HnacumPetroit-Paulus. f^*^Ciperniitnsfiterem foluibPiulusgen -tinm etiivn Magifintum, Teßum tie Peekeent reueretur.No^ecuS'Mitn^ii pint hiec^Aî-^M pUnutn amp;nbsp;hoc eü^Chriflum amp;nbsp;Apoßo^ losßgt;onte,ic uolentes Magißratni fernher pi ruifje. Nf^ umnam dißgt;uttitum apud eos ef.

■ ; nbsp;nbsp;nbsp;feyPendendi ne cenfus ac alia oner a publica fe

renda eßent,anfecus.Pontius, Horum exern Hagicfo plumimitari nosconueniebat.iiecy enim prin Cs etiam dpum uiciayetiamßgrauiaßm^manifeßafint, buTpaVê ‘^^^^^^^‘‘^11^ fint 5 quemc^uim obediently dura «ft. i**^^'^ peculiari prtecepto Dominus exigity li^ berant» P arere, non folio deturbarefiagici. ofos iußi fitmus • Proinde fi t^uem improbi frmeipumuitay acTyrannis ojfendity is me minera y parère nos luffos eße, non folum fr obis ac pijs,uerumetiam moleßis, ac impro^ bis • Si iiuem effenduntexabliones, is memi-tierit, non folum Magißratum, uerumetiam ^wc^uU ad Magißratum pertmet, à De» adpro^

-ocr page 267-

MACrSTRATV. ,„ »dprolatnm eße-Leges uideUcet,Tudieu,con tracius, fanas, belU,tnilitum,dtflin£iionem dominiorum,tributa,ucéiig‘ilii,cen)us lt;amp;rcd dttus • Qult;e(icuidura wdebuntur, is comités Farao (jmnium commodorum exaéiionibus amp;nbsp;one Pquot;“® rtbushuiufmodiredimatur- PacèfTuimur,de ^^^^^^^ fenfionem habemus,uita,coniugugt;n, et libero cômoda runt'Tranc^utllitategaudemus, ita ut (!f uiéïu querere ,\çy bonis artibus anrnurn excolere foßmus-Nordecus-ttuc adde ingeps illud be neficiu,quod ure ia^iatnoßra Ue^ia • Qj^od mdebcet libereafudnos uerbumDei fradi-can fermittitur, Permittiturautemi Imofcr frtncipem iflum feno etiarn pnedicari iube~ tur. Neq- enm uideo,qua exaiiio,quod in^ commodum,quodq- onus cum tanto benefcio conferri queat. Qj^anquam ß quis exaciius iTeßia neßra ßatum conßderet- Ç^ndo un quant ontn fuit fubditis fuis Princeps naßer ? j^“ ^^* Îiihilunquàmextorft, quod non cumfano. fXc'm' re ad fuos redierit-Pontius- Hoc proféra n». pr/nd nineincufan non poteü. Et nefeio anin to. pis.

R taCer~

-ocr page 268-

COLLOQJIVM DE

« Qtrmanu popuîm ftt, atfHe th importun'ff extéUonihus hher, ^f^ ließt fHnt^t^whiis rebus etiämßt,ut diSio audiences ßnt, ut hiltri-tert^wd luhetur exetpuntw, ut morte ettttn l)ro putris ac principe oppetere non reçurent* Hordecus • Uuiußmodi populum cateri i^uoi^ Principes htbere poterant,ß tfunditor urn in-iuritypaftedis expilttionibus(fadis mqutm) tdeoc^atyrtnnidetempertrent » Quodfteü tm in bis rebus nee ßnem,nec modum adhibe-ri uellent, tarnen lt;e^uitm erst ab audiendo E-t**'**bo *^‘^^S^^°*^°^^^‘-^^P°P^^*^’”' Hocenimms-tef^ant ^^^^ i^“^^^ deuincire fuos ßbi fubditos pof-prin et f^^t^dij^ omnern poßea iniurttm perferen -pes. nbsp;nbsp;nbsp;dam paratos reddere • Pontius. Male rebus

fuis confulerePrincipes,cumEuagel^dodri nam denegant fubditis,certius e^,i^uam ut in-ßciasirequispoßit- Quodenimuix mintn-do, ac tertendo ab rjfdem impétrant,id ueluti Modam compendia mpetraturi er ont f fi uer bt curfum mdiiionibus fuis permit ter ent liberum, lam ^uum uerbi curfum Scy tics plane

cru-

-ocr page 269-

MAGISTRAT?* ni

crudchtate remorentur ^ amp;nbsp;nihilotnlnus interim mifenm plebeculam exu^ant ^ Nempc . VeJj^afum illuJ m ore fernher hnbentes -Luen ^^’’’’^ bonus odor eüexre^uilibetyßt y utamp; ipß g^^ß, modis omnibus inuiß ßnt populo, amp;nbsp;populus ni, uiaßim dits» Ad hlt;xc, occaßonem ßubditis hue tyrrannide ad inobedientiam ßippeduat, prue/eriim turn cum de pietatis négocia agitur neij; enim dubium eß, quin in omnibus ditioni-busboniuirißnt, quiamp; luangeliae uerita-tis ßnt amantes ,amp; probe ß:iant, Magißra -turn non in confeientias, fed in bona tantum tempor aria habere Imperium- Hi ergo à pieta. ^‘^ tis negocio auocantibus,deterrentibusc^ prin-dpibus, amp;- merito sdf conßdenter reßßunt, bus rrfi fietri Petr mailla Regula- Oportet Deo ma- ftitur* gis obedire quam hominibus,id quod in corpo railbus rebus fa£iuri nunquam fuerant-Norde cus ♦ incufari hacpofßint,corrigi non pof. ßmt • Pontius ♦ Interim ergo aquum eii, ut quando maiori dono, ac^atia Hefiam Deus perfudit,PTincipem amp;bdnum, ^pium do^

R a nando

-ocr page 270-

COLLOQ^vrVM DE

MnJoytantomaiortferuorepro tàm ingenti Orandü muneregratids fèmperagitnHs^l^ordedfmM ' cH^s” terpeUandus quolt;^ fer Chrißum femper eR ’ 'Dominns,ut efuikrnhi^unuiexperttfumus 3 tilemfemper habe^rnKS^i-xperti autemfumui fturn,bonis fanentem,literirum patronHm, ca lamitofts propicium^comem,hMminum, et id~ gitera fabilem-ÊreuiteryBonum haiienus expertt fu tandgra musPrincipem • Qj^ihs indubtefemper futu^ pq laas« fus eü^modo’E.cclejiit precibus muetur.f^ieiji enim tbs re efl^t^uod pro tjs,^ui in pubbcis of-fcijsconfitutifunt, ontiones feri uult hpo~ floï^- Multis rebus id genus hommes circüual Unt, qua ut cu pietute nó femper confentiut, ita imbecillem animum ad détériore partem m terdum rapiunt- Hanc igitur m Principibus im becillitatem,piorum precibus fulciri oportet, ut quifcehciter pietatis negocium funt ample-xi,a pietate nunquam diuelli pofint- Pontius* Ç^od ad me atmet,femper hic officij memor tro, nihil addubitans, quin reliqui quoq^, qui t-uSgeheam fementem m dttione illius fadunt, idem .

-ocr page 271-

MAGISTRATV.


«îj

idem impi^efaciun fmh Interim uide, ut tu ^uolt;j; offictj memorfts.Nor-Quod mihi officium narr as iVontius-A ffcretiseidemes,eocj^ Roanne» per occaffonem, ^uœ re diafunt, (fua pia ffnt, ^”-^ ^j'* qua honeflafuntyinffüare in pediusilhus po- ^^^ L^^f, tes^Et^uidemhadïenuSfUnàcumlieinricoLer neras U fenero collega tuo, uiro ut probo ita doâOf cretai^ firennue pietatis negocium apud eundem pro. »Ü»««* moutßif liter as ffuißifßudioff patrom uice fu ißi,ita ut hoc nomine uterc^ i^rum apud am nesbonosbeneaudiah Qdiodipfumßfcmper itajacere perrexeritis,tam officio re(ie fun dit eßis.HordecusScio luxtaCiceromsfenten. cicero tiam. Ortus mei partem, partim amicos, par. ois lm tim patriam uendicare.Cuius reimemorffem. teatia» po- hue neruos int end am,ut amp;quot;nbsp;patrice amp;ami

mouere, c^uintum capto no pojjum, tarnen per neßetiffe non dicnur,lt;juo minus omnia apiid nos re die atlt;j; ordmefa^a fint-id de me pollis ^^^ pß^ilt;^‘**ff ^'‘^'^ t^'^ ^onis omnibus. ïon^

-ocr page 272-

COLLOQJIVM DE fÏKS'HoctfKimi tut propoßtum,^erj^etuo farta net Deus Optimus lAuximns,

COLLOQJIVM DE Creatione»

VEGETIVS LERSENERVS.

A 7 E G E • Vulde elegantem amp;nbsp;bene ex-* cultShic hor turn hahes Lerfenere, Cer te ft mihi eafahcitis contigiffet,perpétua hiC dgrauioribus fudijsferiatus pafcerem oculos* Lerfedneumufum mihi quoty colitur^ Ndw nerts tempore uix ullus dies pratent, lt;^uin me hue antmi cauffa,uel à prand,o,uel ceena con^ feram, Vegetius^ No« mirum, Eilenim i^uod hic magna cum animt uoluptate contemplerez Uil auod te obleciare poßit.O^^i ^tum tanta tot forum,tot herbarum, totfrnticum, tot ar^ borum uarietate amcenius^eiuid lucüdiusï t^uid adm.rabihus f Pof« hme amp;nbsp;uoluptate capere non modiçam, amp;pbilofophandi occafionem

querere*

-ocr page 273-

CREATIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4

^uceTere.Lcrfe‘7ateor'Porro tjuonestot ßo~ rum ac herbtirü genera intueor, c^uoties uiref~ centes arbores lUas coj^ido, tones in admira tionem eiUs fummam rapor, cuius potentia ac fapientia condita kite funtomnia, Qiudt^uod ad cotemplationem haru return, ab ipjo enam Chrißo inuitor i Refßicite, meruit, Itlia agrif ^uomodo crefcam,Non Uborant nei^ nent,at‘ tame dico uobis, ne Salomonern quidem in uni uerfa gloria fuaßc ami£ium fuiße,uc unum ex ijs^ Sinonconiunélamutilitatemhaberetha.. Centern' rum return,curiofa etiam conßderatio, non ui ^q ^^^-jj” deo cut inuitari hue debuenmus ' Vegeti. Vti-nam qm tes è terra prouenientes, admitando intuentur,hifce tias oculis eaßdem intueretur » Ad eum enim moduresuniuerßtatisintueri, creatorem ipfum fummo honore adßcere eR ♦ Interim tarnen afcendere humanam mentem ^ acontemplatione reru tam minutarum aht^uatt to alnusconuenib Nthil enim habet uniuer-fus hicorbis,ßueßirfum,ßiuedeorßtm deßgas oculoSfijuodnonfummamcteatoris cum po-

R 4. tenttam

-ocr page 274-

COLLOQVIVM DE tentuntytum fafientiant, turn bonitatem miriß ce commendet nobis,Lerfenerus. ld uero dili *?*** j genter fado • C onlfe^iis enim a ba fide ijhi^M hortus htc habet, attolUre fioßea ocu difcenda los 4d ea^ucefupeme funtfoleo, califcihcet tnahinantj/oüs claritudinem,etftum (f radios, fyderu etiam ac lunae, ciuæ noüi pretfunt me-morgt; Atiji hinc turn mentis oculos ad ea confe ro, (futé bifce de rebus in libro Genefeos fcri~ fta funt,ante ommafèntentiahanc probe per-pendens,Dixit et faiiafunbitemgt; Vidit Deus omnia queefecerat,amp;erant ualde bona^Vege tbConciovatorem te,no fenbam effe oportu-ibPorro reru uniuerßtatem fic intueri,fic ammo metirfßc Deum ex operum fuarU magni-tudine cognofcere,n5 aulgaris fdentilt;e,ac pie tatis inditiu eR, Proindefttibi no eR moleßu colloefuar tecum de creationis ratione aliquan to copiofius- Lerfenerus- M.oleßum 1 htqui rem mibi prorfus gratamfeceris,fi inter tot ui-rentpsflofculos, tamej- lata execute omnium rerum facie, de creators nofin magmßcentia

mecum

-ocr page 275-

CREATIONE.

meeuw confabulare, pnefèrtim cum um dy ^ £tfierio principe ttoflri,cui alias no aliter atc^ fißrtno adßxus fum, nihil fù^tiuod me à dicen tis ore auocare foßa-Vegetius-Principio igu tur m creatioms beneficia,ea potfimü obfir-uabis, aua diuus Kuaufiinus objeruandd bic P' '”’’* tiobisfraefiripftt-l^tsuidelicetcreaturacon f,j jjpJ diderit,per quidcondideric, amp;nbsp;cur coditafit, 14. Ler/enerus. Auguftmi mentio ualde adlubefi. cit mihiyUt quem hodie uideam omnes do£io. rum centurias,no^urna uerfiare manu uerfare diuma. Vegetius. De Auguftinilaudibus da^ litur fortafiis alias dicendi oporMiiias- hm nabis à qua creaturae conditie fint wdendum eü, nimirum dDeoOfti-Maxb Veluti infyn bolo Apofialorum legimus. Credo in Deum patremomnipotentem,cr-eatorem ceeh ^ter gt;nbsp;ne- Atqi hanc de Deo creatore omniS fienten tiam,mordicus afiprehendere, adeoqi uerifii~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' mam effe in animis nefiris fiatuere debemus • Preefiertim cum non ita condiderit creaturas , utfiatim à cratione defer uiffe eas exifiiman.

K S dbtsfit,

-ocr page 276-

C0LL0Q_VIVM DE

dus fit ■ Qws emm die ere hoc audeat i Imo eA Q?* '*2* lege creMlut omnid^ut poflea ettS aentoris ^quot;^CTM ff^^^^'^^^f^^^^*'’'’^ defender entury toa. gubernitrentur-Lerfenerus‘'M.eoiudiciodni~

minofrifcripturishacinreconfrmentur ne^ quot;nbsp;ceflum e/i, proptereu lt;iuod mtiorfit nituret noftree imbecillit(is,({Mmlt;i^u^efinepreuta fcri pturd mtelUgijdd^ fducum créât ons pertn. hl poßib V egetius.Re^e dicis Lerfenere^i^on folum enim,fi uerbi preefidium hic «bfit,perpe tui erroris^ic infidehtitis aligme circundati ccecutmus, uerumetum eo interdum deueni~ ' mus,ut ne Deum ^uidem effe credimus, Me» dicium mihi hicimpingi paciar,linon fummis amp;excellentißimis ingeniös hoc ipfum decide rit.Nonhicdiam de Diagora 1Ailefio,deThe d« placi odoro Cyrenenfi, de Euemero Tegeite, ^w ris Phtio prorfus nullos effe Deoscenßerunt- hrgu-fopborü mento fint uel hi uerficuh•

Solhcitor nullos fepe puure deos, Sape mihi dnbum traxitfententii mentem Cunrentßperi terns,m ullus meßet

Reäor,

-ocr page 277-

CREATIONE. Û«

Reflor 6^ inccrtofluerent mart ilia cafu.

Prómde apprehendendie flint è flacns Uteris flententhie, e^ua Deum creatorem omnium eflfl manfl fl iß me conuincant,iiualts eR ilia apud Uiobe cap-ii-Quis ignorât,quod omnia hxc manui Domimfecertt^in cuius manu anima ont nis uiuentis, amp;nbsp;flintus uniuerflx arnis homu nisf item lila apudPflalmogra^hum. Scitote quoniam ipfl efl Deus ^ ipfl fecit nos, amp;nbsp;non ipfli nos * Nos autem populus eius, amp;nbsp;ones pa^ flcue eius, Pflalm-çfç-Çluantus autem locorum aceruus concert hicè nouoTeflamentopofli. flet ^Nos hic uno atq^ item altero contenu eru mus- Adiuü.ir.clare diaturflnipfl nos ùue^ re,eflfl,0‘ mouentad quem modum in CoHo^ flenflium quoq^ Ppflola legiturfln illo conflifle reomnia, Anno id genus fleriptura loei abun dearguunt Dcum efl[e, qui admirabiliflua po-tentia condident omma, qufl flumma bonna Dros c5 tecondita conß(ruet,tueatur,gubernetiLerfl‘ ‘J“^“°™ Ouod ad me attinetnull'^ htc dubito • Sed cur ”*“’®^^® generatim dicis codidijje Oeu omnia cujpecia (j^jt, tim etiahic qu£codita flut enumerari pojflentï

Vegetius*

-ocr page 278-

^ COLLOQVIVM DE

Vegetius.tateor mulu bic diet pofje- Sed ego breutuns cau^ä dixijje coMentusfumyDeum condidiffeomniaj calum leiheet ^temtn, Colwn • Naw cum calum dico,otnnes etum angelicas

amp; cakßes creaturas, Mtà cum uniuerfo illo quot;^^^^ firmameti adparatu,inteïligo,Cum terra men tionem facto non folum hominem, ut qui teße Pauîo,èterra terrenus proiijt^ uerumetiam quiequidufquain toto orbe propter hominem conditum eßfignifco 'Atq; hac ratione audi-toribus ettam occaßo datur,hifce de rebus me ditandi aliquanto folicitius • Quaretu\quolt;^ frinctpio hoc obferuabis-Denm fumma fua po tentia condidiße omma, tneffabih [ua bonitate conferuare amp;ßißentare omnia, quem etiam hutus rei gratia pro potewißimoffapientißi^ mo atq; optima pâtre haben conueniat, Qids enim nefcit, fte de Deo fenttre, fie operum dit us magnitudinem content plan,rem eße Chri-Laflan, ßiano dignam homine! Ylinc Ladianttus quolt;y *‘us. dicit,îs artifeem rerum omnium, is uerum pa-trernfuum débita ueneratione prcßquitur^qid uirtutern maiefiatis dus de fuoruui operum in uentio~

-ocr page 279-

CREATIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr

Uentione^ince^tione^fierfeiiione metibQjiod

flaniusargumentumproferrifiote^i, amp;nbsp;mun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'lt; i

dumhom:niSi^ hominem fui caufja 'Deumfe äffe, quam quod ex omnibus animantibus fo~ lus itaformatus e^,ut ocuü eius ad calum di.

reSit, facies ad Deum (feüans,ttultus cum fuo farente comuntsft,ut uideatur hominem Df-US, quafporre^amanu alleuatum ex hurno ad contemplatione fui excitaffe. Lerfenerus * Puto hucillud quoqi fermere,quodChrifus in Euangelio loannis diab Patrem ufy modo 0ferari,Hinc enim re^te colbgi fotef:,Deugt;n non folum mundum condidtf[e,ac omnes créa turas qua m mundo funt, Verumetiam omma qua conditafiait, ilhus uirtute conferuari, ac defendt» CefTauitouidemfeptimodiea nouis _ rerumlpeciebusconaenaiSïVeruniaconJerua tione amp;nbsp;defenfione non ceffauit, id quod ad. feptima nnrabilis ifa omnium rerum adminifratio de die edfa claratmanifeflifiime. Vegetius- Reüediets,^^^^ ^^'^ Sed pervamus. Pofiauam enim quis creaturas ^*“’*“

I J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n r a . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creatai»

condiderit ofenfum esijuperen ut etiam per quid condita fint dicatur. Qms uero dubuet, qum

-ocr page 280-

Prf qtüd errata omnia*

COLLOQJIVM DE ^wn per foliun uerbü Deus crearit omnu^idcl^ no ex precedente ahe^uti materia, quemadmo dum philofophoru uulgus fomniat,fed ex mhi lofDixit Deus,fiat lux,amp;fadia e^ lux.amp;c-J\n nonjolo uerbo hic tante res tranfigunturï Rue pertmet amp;• illud Pfialmographi -Ipfedi-xit, ar faéia funt,ipfe madauit,et creata fint» Uè.Verbo Dominiceeh firmatifunt,ar I^mtu orts eins omms uirtus eorum-Hjfiripture loei manififiifime c5uincunt,per/blü uerbum,ex mhilo creata efie omnia.Qua inre mirificeno bis comendaturdiuina potentia,Si per fiolü uer burn enim,ex mhilo creauit tanta cah Machi nam, tanta terra uaflitatê, totpifciu, reptihu, iiolucruni,bcfliaru,arborü,herbaru,fiuticugt;n ffiecies,imo homme ipfiim,tam egregiam adiy fuamfimilitudmem eff.ciam creaturam condi dit,iam potentifiimus omniu fitnecefium eü. Lerfienerus. Credo^nety enim omnipotentem frufira dicimus in fimbolo Apoftoheo • Sed cur tandem ^ amp;nbsp;qua de caufia creauit omnia ? Nz male enim memint, tertium ifluc eR, quoi w (readonis negocio obferuari Au^ufimus

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoIm(*

-ocr page 281-

CREATIONE. »39

Uoluit'Veg.Sideangelicis (jgt;iritibHSquern, ij creaü funt,ut Deo ipp^permde atq^pdi mini-fin perpétua in/èrHtunt,ütr nd nutum illius ho mintbus quoq^ in minifieriü mittAntur- Scriptu ris utrum^i probaripoteR, Principio quod mi mftri Dei fint, Dtniel ofiêdit ijs uerbiS,MiliA Ç“ **• milium minifirAbantei,et dettes centena miha p.^^'^^ afiifiebant ei^Q^od uero eleóiorum quoq^ cu fiodes fintPfaites'qs ueibisprobat. Angelus Dominiincircuitutimentiueum-Sinautemde c^ l^o, homims créât tone int errogas,is creatuse^ ut ma er« bonus,fancius amp;“ lufius effet,adeolt;^ ut agnita *“* creatoris potctta,fapientia,amp;‘bonitate, perpe tuo eundëglorificaret, Sedloquamurhac de re pinguiori, quad died Minerua • An no om~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

niumfapienttjfimus efi Deusl Omniaigitunn fine altquëcoflituit. An no omniu optimus eSlf

Omnia igif in fine bonü ordinauit gt;nbsp;lam quum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

hominem potifimu adfimihtudinëfuS effigut rit,qHts nS uidet in hoe, ut bonus effet conduit effe^Pofiremofide ccelo,ßle,luna,fydertb^ , deq- reb^ omnib^ qua terragignit et fouet per contaris, memmens omnia in hoc creata effe,

-ocr page 282-

COLLOQJIVM DE

Vf amp;de cratons maieflate, potetftia'cy tfßtß centUTf amp;hominuni commodiutibus mferm^ Carreli/ ant- Ncc^enimfrufindi^um e^,/{damur» que créa omnibus creatuns dominari debere. Atc^i hac ditx ^°° ^^‘^^ ^‘^^ mrum efi, qaam homimis digndas lUucefcat, An non enim ingens dignitas eR, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quèd omnes créature fnbieSia eidem effe co-

gunturf Lerfenerus • (Rantum audio magna cum utilitate creationis articulus auditur amp;nbsp;perpenditur, quemadmodu etiam rurfus magno nofiro incommoda negligitur amp;nbsp;contem-nitur.Pato tarnen contcmplationem harum rc rum exercitatos in f^intuabbus rebus reijui-rerefènfus.Vegetius ♦ Qw eo in rebus pietatts feceruntgradum,urex uifibilibus Dei open-bus,lt;juemadmodum Paulus ait,inui^bilia illi-us cognofcere poßint, ijs contemplatione bac nihil pote^ eße iucundius,uel te tefle,qM tant fceliciter bac m re toties uerfatus es • Q^anto diligentiusemm conduis res contemplantur, tanto ardentius creatorem amp;nbsp;admirari amp;nbsp;fu-ßneere (^ reuereri incipiunt, nunt^uS non Da udicum illud in orehabentes- i^immag-

-ocr page 283-

CREATIONE-


«»0

n'lficii funt opera tua Domine uirtutu^rex me^ us amp;^ Deus meus- Age aute rem hic exa^ius confuiercmus- An non pulcherrimu Dei opifi aum eii,confiantia ilia amp;nbsp;ordo ccelorum amp;• temporumUeges ille niotuum cceleßiumt ftngu bruni rerum natura ad certos fines amp;nbsp;ufius de fimate^ortus amp;nbsp;occafius earum rerum tjua ex terra proueniunt annuus^Sed audiamus hac de re La^iantium^chrifiiana admodum de articu ^ ^ƒ^”^' lo hoc difierentem-QuantOjintjuitreHius eü ”j omifiis infienfibilibus amp;nbsp;uanis, oculos ed ten-derCfUbifiedes^ubi habitatio e^ Dei ueri, c^ui terram fiabih firmitatefufi^endit, (^ui ccelunt difiinxa afirts fulgentibus,qui folem rebus hit manis ‘,clarifiimum, ac fimgulare lumen,in argumentum fiuaac unica maiefiatis accendit-Terris autemmaria circumfudit,flumina fiem-piterno lapfufiuere pracepit, iufit amp;nbsp;exten di campos, fiubfiidere ualles,fionde tegifyluas, bpidofos/urgere montes,Cum hacmqua lub ^^quot;^“*^* btis tn Sublime ocuhs contsmpbmur cum pra '?

jentianuminisincojeruatione,fujientatione, |^_., ^^g iirgubemattone harum rerum agnoficimus,an noUutw

S non

-ocr page 284-

COLLOQjrVM DE

non creatons maießaum, potentiain,fipieH--tum,bomtittem,protinus admirart amp;nbsp;reuere^ n incipmus^Lerfene-Vluc amp;nbsp;mens hominis re fern poteR opinor-l^ec^i emm duhiu eü, qmn • m ea lt;^uolt;y imago quitdam diuinitatis eluce^ at,cum manifefum fit,habere earn eethui amp;“ int qui,iufticilt;e amp;nbsp;iniuficii!e,ac aliarum uirtutum Uitioritmlt;l; noticiam.VegetiuS'i^ihilfalfus es, Imo inter omma Dei opera nullum eü quod propius ad Deurn accedatjatcy mens hominis, idé^ propter ratione amp;nbsp;mtelleiiitm, qua cate ris animantib^ natura denegauit.Qjiod ft mor booriginishacmens obienebrata noneffet,-nihil reperinpoffct m terns diuinius- Lerfe* Q^idfi tenebra huiufmodi uerbi amp;nbsp;fßintuS dono difcutiantur ? An non tumfunt diuintc natura de nouo participes f Vege • Quid m f Q^anquSenim propter primogeniS illS hda noxam, pnori illa innocentia, in qua conditi eramus,ffoliatifimus,tarnen nihilominus ca~ uk ehrt ^^^‘^ bonorum hareditas nobts propofta eR, ftiam di ^°do credamusAmo unum cum Chrißo cor^ gonas. puseffidmurffidifcuffa impietatis eabgine, uerha

-ocr page 285-

CREAT! o NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„9

uerlo illius confiant! fide adherefeamUs « Ton turn ahefl^ ut fnmogenia lUa lakes, fieparare à farticipatione diuma illius naturlt;i m uniner~ fum nospofiit, fi fides ad fit- Qjta in re itcntm efl^quod cotemplantis animü ociofum no finat Porro frincifiio adfimilitudinem Dei^fancti, infiltrééh (^r boni creati eramus, perpetuo ta~ les dubio proculfHturi,ni dehquijJetAda- At uero Adalapfum peccatityrams exceed,ade o^i lume illud naturae,quod m mennb^ nofiris lucebat,etlino omnino extinxit, tarnen bona ex parte uiciäuit,adeo,ut nifi collapfam ad eu tnodü creaturadmbre gratiae dittina bomtas de nouoperfudiffit,déiüde nobisfuerit-Vfus au- Jnlhu tem creator ad infiaurationëcréature edi, amp;nbsp;rator ha froprijfilij morte,amp;ffiintusfanait mifiione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g«

ld auod plus millies audiuifie te à concionato. q^^^ ribus arbitror-Ler-Audiutfateor,lmo eo prg-g'efius film m hoefiudij genere ut probe feta, patrem creatorc,filiämfiauratore, ffiiritü fan Üumfandiificatorê effeomniü • Sed heus Vf, ge. c^uid uetat quo minus amp;nbsp;ex politieis ratio.. mbuSjt^ exfiuauifiimaiUa humamefbcietatis

S s harmo..

-ocr page 286-

COLLOQVIVM DE ^armonu, piKJ animus contemf^landi anfant fibidefumat? Certe enim diuinam bonitatent frafentem bic effe^re ipfd expert jumus ha~ Üenus» Q^omodo ahot^ui in tanta bumanigc neris malitia c 5fifierefocietas tfia (^ politics rationes potuifientï Quornodo turba ift^efe^ cub buius c^uieuißenÜVege, Dixi antebac, fijs animis nufeiuam non obuium efi^e, ^uolt;juo tandem uertant oculos, è c^uo diuinam poten* tiam,fapientiam,bonitatem lt;eflimare liceat, modo creationts beneficium probe amp;• dihgen ter confiderare uolentSedfifateri uerum uo~ lumus,ualde o fat tint es,wide defides,amp;uah Crt»tnra tjf ingrati bic furnus-Lmortar enim,finon plu plusqo5 resincontemplatione^* amore creaturarum iiU^iias ^‘^eeant,atlt;i; ipfiius créât ons.Lerfenerus-Ve. non fint btec, ^uàm ut negaripofitnhVegc, Demus igitur operam nos,qui fipra uulgi cap turncognitionem barumreturn naüi fimus, id^i uerbi amp;nbsp;fjgt;iritus beneficio,ut amp;nbsp;creatori debitobonore nonfraudemus, amp;nbsp;creaturis tandem reéie uti incipiamus* Turn autem cre^ aturis reüe utimuTiCum creatorem in illis uite

glori

-ocr page 287-

CREATIONE‘ „t glorificitm^, fern fier gratias agentes,quod no flri cauffa, inlt;fi noflru ufum res tam grandes ^ tam mfignes, tam admirabdes créant, regni etia fui hareditate nabis folhcitusfigran be~ nefciu creationis agnofedmus, eiufy rei gratia omneanimifiduciain illZ cotjeiamus.Cer- G’'®*®^ tèenimagnofcitantu beneficiuuult, proef.eo ^™^^ gratusfibi referri,ueluti Laéiatius inquit-Di-uinitas (fuagubemathunc mundu, incredtbiU benefcia genus humanumfuflentat, amp;nbsp;quafi paterna indulgetia fouet, uult profectogratta fibi refem,et honore ddri,nec coftarf homini ratio pietatis potefl,ficceleflib^ bénéficiés ex titeritingratus, quoduticfinoneU fapientis. Lerfe^ Spero Chriftüfuo mihifbiritu adfutu-rum perpetuo,ut fuod meis uinous no poffum ipfo donante et adiuuante perficia- Quernad-tnoduenimnatureemelt;ein omnibus operibus imbecillitate agnofco, ita rurfus ad tfuiduis me fromptum dauere,fa Chriflo etei^lfiritu nodeflituarfuturufio^ Intenmtume fuleies tuis orationibus- Vege, ld elt;fuidëfacerefoleo etianon rogatus ab dmKis,feduos me uicfim

S t ueflrit

-ocr page 288-

COLLOCb DE SACER.

Ufßis orationtbus admudbitis • Nf^; ^^^'^ ^'^^ inhoneßum eli,ß iitxtd prouerbium Mutuuin niulifeabere pergiïir.Lerfene-ïieh

COLLOQ^VIVM DE SPI rituili Chrtjlianorum ficerdo-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioficrifiao'i^'

Rhodo^httnu^ BrueUus^

RKodo-fuißi ne uni^udm Coïonilt;e Brue^

UfBrue- lui, id'e^i m ipßs magorum ferijs cu totit ciuitis m grAMm Quorum diuorum dient feßum agit, ^ omnia ißic tem plu darno-ribus,et omnibus ecdeßaßieis pompis perßre funt- SedmirorißuccurinterrogeS' Bhodo* Occaßone mihi hac de re percontandi illæ ip flt;e fente fubminißrauere, Audio enim migni pompt diem hunc tranfigi, ita ut etia ex dijs flenq; nationibuSitdcelebritatemhuius fe-fii confluant, ld an uerum flt audire percupio » Brue-Venflimahiecfunt,amp;fortaflis ettami iortt,quam tj^uis crederepoflitt Rhodo- Q^d

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur

-ocr page 289-

CHRISTIA- SPIRIT?. «*

, tgitur de tribui dbs regthus fun ufiabint^Unt eh.Migmmihi delUorumfin^ttite,ac mira-. ’ cults narrabintur. Ne^j deerant qut miht tllo-rum corpora oßenfuros poUiceretur fefe-Eg» uero quum alijs rebus occupatusalto uocarer, rel^ondijfan^orutnolfatnomntbusfere cce~ ’’“^ maerijs exporta effe,fl ejun affeciuadaue- j^q'^j, rumdeleSietur,nelt;iiinconfficicndisdiuorum ja « ûz oßibus,fed in imitandis illorum moribusftam tas. pietatem eße“ Rbod- Minim ni te ijs uerbis de Luter ana Hcereß ßf^e^um reddidißi-bruel, iocan me fimulabam,(iuare ioco ettam t^uae di cebam excepta funt“ Rhodo. Interim tarnen multi funt opmor, cjuibus comment um hoc de tribus illis regibus diffhcet-Brueb Hac de re dubitare nullus debes • Habet fuos ubuii ueri-. tasfautoresSed habetecontrafuos etiam op~ preßoreSyVidere ibi eüi quibus fuperßitiofus ille diuoru cultus improbef. Sedqui propalam hac de re uerba facere audeSt, perpaucos inue was “Ego profeHo inducinopoßum, ut ereda reges t!tr monarchas fuiße,lt;jui uagientis Chri fit cunas munenb^futs lap^ruJ adparatu bo~

-ocr page 290-

COLLOQj DE SACER* neßttrüt, ut interim taceam de termrio numç . • _ ro,^uem certum e^l ex nullo frobito hiflori, ^’fs*”” codefendipofJe^Rodo- Non reges fed Magi SlB f^^gt;*gt;^^ y ^ff^ *^ querendum recens natum re^ m Beth gern, id quad ex fella dtdicerant Bethlehem leluraad uenerunt, nif forte fuf^eéiis hiflorijs maior ^rarunt ^„^'„, ßens literis fdes e^l habenda^ Cateru nihil uidifiin lila ceeremoniarum pampa,unde uoluptatem capere pofest BruelbMthil pror-fus,prlt;£teriinamlt;iuod tantam Saçrifcoruntt Monachorum, (^ Cmnomcorum turbam ride recoa^us fum^ (parfum emm adtinet^tanto R.eipublica incommodo ^ tot alere nulh rei ap tos hommest tot pafcereucntrest Emoriar, fi non eo dieutdi amplius fexcentos • Poter at pars alloua Germanixfi boni efent,tanto nu (nero contenta efegt;, Rodophanta. Multitudo lflafacerdotum,ipfis etiam lt;iuondam patnbus diflicuih Mihil enirn obfcuris uerbis- ir dif» Tales, dicitur,lt;^uod mehusfit b^bere clericos paucos bonos, quam multas inutiles, fed lam eduentum e^l, utnelt;^ iuxta Euangeheam do~ cinnam, nety pair urn ccflitutionesuiuantifa

uen~

-ocr page 291-

CHRISTIA. SPIRITV. m

Hentristnimalu^ Vtquifqiindoäißimuse^i, ^“f““ m ab ißis m facerJotalem ordmem recipitur, f^^j^ friiefertim ft quad nwiteret abunde habeat. pemicio Q^dßullareshocnoßroufoebeißmofecu fa. lo deplorari meretur^cenelachrymis hoc lt;fuo ^uedtgnum e^i, lt;^uodfacro fanélum illud (a~ cerdotis nomen tam fade pollueur,prophant^ tur,ac proflituitur- Admittutur faßm ad hoc ceroma,iuxta prouerbtï(,eiufmodi boues pqui ahoqui pafcendis porcis uix apttfuturi effent^ tn non ij facerdotis uocabulo périmé abutun^ tur,infummifacerdotts Chrifii contumeUam? Vocant tlU facerdotem, c«i pofl un^ionem amp;nbsp;rafuram poteßasdata fit orandi, pro uiuis amp;nbsp;mortuis- Sommant emm quee nefcio adhuc facrificia^ quorum gratia ah eof in Lcclefta oporteat, fed e^uàm hic cacùtiantjfalfi amp;nbsp;fai-lentes,paffet uel puer duodecimum fnpergref. fus annum dijudicare.Quis nefeit enimfacerdotis nomendaturam in ea efua ipfi utuntur fig mfeatione, ad Vêtus magis quàm ad Nott«gt;« Teflamentumpertinere^ Bruedßue ueroißig tarn eü notu, ^uàm idiotifmus Arabiens. Sei

-ocr page 292-

COLLOCb ^F, SAÖER» tfuid uetat,ijuo minus ociofi um hac de re non nihdcoHoquimuri Cupio ego hic tutm audt, fam-dos ffß^f„„^„, Rhodo- Sicerdos proprie did. ^nedr (quot;fris’,lt;fuiadfacrificia{acienda,facrisdtea, «tur. tus eA,Budieo in Pandec-tefte.late autem no men hoc patetMabuerunt enim fuos facerdo~ tes Ethnici-Habuerunt fitos ludtet,Plabentfu., os Cbrifiiani,(juos tarne revins presbyteros, feniores,uel ipifcopos dixetts^Apud uetußif. pmos propter multarum rerum cum ufum, turn fcientia potentes erant, pmerantiyrebus pub-lids,adeoé^ Magißrattbusfungebantur, epua-hs indubiefuit-ietro Moyfis focer-Pine etiam apudRomanosuariafuerunt facerdotum genera , Plammes uideheet, Diales, Martiales, Quiriuales,Salij,Pontifices minores,Pontifices Maximi, RegesfacrorMm,Sa(rificuli, amp;

. Galli ijui Cybelesfacrafacr ficiebant’Prue, Hac miht in fcholis ahtjuado audita funt-htefi utinä hodie quoiy Gallis fimtles efient, quot-quot/ub cuius nefeto uoii pratextu, cafiitat? mentiuntur,etiamfifidam nihil minus optare il las,cuinefcio dicatas Deo in Germann nirgi

nes*

-ocr page 293-

CHRISTIAN SPIRITV* „4 Wfi. Rhodo- hpudludæoi tfuoij; non(emper pro ijs penes c^uos lus pluandi Deum er it,fed pro femonbus quo^i- et primonbus accipieban tur,Hinc Melcbifedech amp;rex ^facerdosil tißmidittris eu- Bruelius, Putotetmeninett fignifcatione^de lt;fua didiurus es tu, pro eo in telltgi facerdotem, qui facris peragendis depu tatusfuerit • Rhodopban. Reile, Oflenfurus emm fum, quod namfuerit ohm in ueteri lege nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

illorum omnium, quad contre in nouo Teßa-mentoudq^ ingratiim eorum,quife hodiefal~ fo facerdotis titulo uenditant-Oßendenda igi tur principiouocabuh etymologutfuit-Dicain autemiam de facerdotibus, penes quos pote^ fiasplacandi Deum erat. Qjta in refac memi-neris, ueteris inßrumentifacerdotiumab ipfo saeeti» Deo, per Mofis minifierium, amp;inftitutù amp;nbsp;t«» ne confirmatu eße. Brue- Probe hoc amp;“ in Exo» ‘quot;^ cap.is.amp;mNumériscap^i7‘obferuauiante-nac-Rhodophanta.Cum ergo conflet, jacer.. amorem dotiumhuiufinodiaDeat^inflitutumamp;con habait» firmatü ef[e, iam uel m primis quisfuent facer dotü uf, quadri officiü obferuts neceffum efi.

Principle

-ocr page 294-

COLLOQj ^E SACER»

Princifioenim docëdiproMncuiUisDeus de mandiuit.Demdepicrifoiorum amp;nbsp;omniumß crorum ritus, utrum^ apud Mofen uidere eR, liant in Exodo cap.29.ßc legitur, Po«« ante in rationail mdtr'tj doännam amp;nbsp;ueritatem, qult;feruntin peSiore A.aron,lt;iuando ingredie tur coram Domino, amp;‘cgt;I,x ijs domini uerbis planisme lic^uet, profeßionem doéirinœ amp;nbsp;umtatis adfacerdotes pertinuiffe-Brue ♦ Hkc rü^urtf ß^^‘^ß‘^P^’^^‘^^^^dlud'Zachariae-Labia fail lege, cerdotis cußodiunt fcientiam,et legem ex ore illius requirent,t^ma angelus Domini exerci-tuum eil. Rodo, lam quod pratter do^rinam amp;“ ueritatem,facrißciorum quoq^ ritus concre diti tllis fint,quis tam ccecus ea,qui non uide-ari Prafertim cum Mo fes extet,cuius libri ea de re differunt copiofißime i Et autor ille Epi flollt;e ad liebraos,manifeflis uerbis dicit,0in nemPontifcem, qui ex homimbus aßumatur, in ijs qult;£ apud Deufunt conflituti, ut offer at donar ia,amp;uiSUma pro peccatis,Brue'Scio di ligenter ea de re fcripfiffe autorem eius Epi-ß o la,in term tarnen credo totam illam ludai-

carutn

-ocr page 295-

CHRISTIANO. SPIRE »« drum Cceremoniarum pompam fuiffe, tempo rariam,adcoq; populo ifli adt€mpus,uidelicet ut ne ociofi akosphi cultus ingèrent,prafcru pt am epp,ita utad nos ne tantillu fluidem per-tineant^ Rhodo.NihilahcTraSyj^ppropm^Mn Ptxa^a teenimtempore,(iuofimulet facerdotium amp;nbsp;•«g’®^ lex abroganda erant, mifit Deus in terras. fi~ P®**“* hum fuum unigenitum, ut re tandem ipfa im^ plerenturftiuafub umbra illis obtigerant^Pot ro is ^ facerdotium infè tranßuht, perpétua furnmus Pontifexfecundumordinem Melchi fedechfuturus, 'amp; aliud doctnnie genus in or hem inuexit,Cuius rei ft causam queris, audi ea de re quid autor citât ce iam Pptßole dicat^ Abrogatur inquit quod praceßit praceptum propter imbectllitatem,amp; inutilitatem. Nawi nihil ad perfeSlionem adduxitleXfUeruerat introduéiio adffern potiorem, per quarn ad~ propinquamus, atqfhoc potiorem, quod non abpqi iureiurando res ada ßb Brue •Caußarn abrogatce legis intelligo,nimirum idcirco op’ jj^jj^ fuiße Chrißo, quia ad perfcctionem amp;nbsp;falu. tem legales ißte umbra ne tantillum quidem

-ocr page 296-

, COLLO. DE SACER.

fecerint t^uemtidmoiiu Paulus lt;^uoty interdum colligit y Si eJi openbus legis eR lußida, iaw frußraChrißusmortuus eR. interim autem hoe quoc^ obferuo, unum Chrißu eße in que ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fummi facer dot is dignit as nunc eäpetat- Rho^

do • Rei^e. Si dodinnam emm, qua ad print» facerdotis officiu pertinet requins, quid Euan gelio illius abfolutius i quid iucundius ^ quid amabilius,Venite,inquit ad me quotquotlabo ratis amp;nbsp;onerati eßis,ego reßciSuoS‘ Si facriß dum amp;nbsp;expiatione, qua ad alteru facerdotis officiu pertinent,audtre uis, quidfacrificio iL lo, quototius orbis peccata expiauit in cruce Chrifhis praßantiusiperfectius^fndius ƒ Nö enim bic P‘'° P« ufus eü fanguinetauroru ud hircoru, fed per üds^QT P^°P^‘^ fangutnem introiuit femel in fanàa, tous eft. ^^^^‘^ redemptione inucnta,ab omnibus pee, catis ipfeimmunis,cum facer dotes ueteris Te-fiamenti peccatis omnes ex aquo obnoxq fu ermt’Brue. Venitmibi bic in mentefuauifima iüa loannis Baptißa fcntentia, qua de Chrtßo. teßificatus eü^ leceagnus Dei, ecce qui tol-ht peccata ntüdi. l^eq^ enm dubito, quin toti^

Buangelif

-ocr page 297-

CHRISTIANO. SPIRT. «« 'Lnan^elij^ummam hts uerbis complexus fit» quot;Rhoda.i-go uero boe Chrtflielogion, non in panetibus/ed m omnium Chrißtanoru cordu businfcriptumelJecuperem-Sedittadrem re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

dearn • In Chrifloylt;^uiclt;iuidlexadumbrauity ^uicquid Propheia Mticmiti funt unt^uim^im pletum eiiyTranßuht legem, tranflulitfacer- ’'”quot;^^ dotium.Pro legefuaufima Euangelt^ docirt- f^^'^j^^ naminuexit,pro corporalifacerdotio fjnritu- n„m. tleinfituit, Ç^uamtfuam autefummi facerdo tts dignitatemfdfolum derntant,tarne ita hoe honore utitur, ut interim nos ^HOij; participes hic habere uelih f^dmifit enim nos, modo ere damus, in focietatem amp;nbsp;regni amp;nbsp;facerdotij, Sic enimfcriptura int^uihMos autem genus ele Hum,regale facerdotium,gensfanHa^popu~ lus acquifitioniSyUt uirtutes eius annuncietis, ^ui uos uocauittn admirabile lumen fuumt Vel folus hic locus probe introßieHus ßatis arguity. facerdotium ludatcum,templum, oblationes le gates,cum uniuerfa illa ccerementarum pompt per ChrißSabrogata adeoq^facerdotisnomë Haturam omnibus Chrifianis Cbrißi bene^.

-ocr page 298-

. COLLOQj DE SACER.’ Cfinßia ßcio commiwemefJe.'Brue- Si diligenter kite «rdotiS P^’^f^^^^’^f^^, P‘^^^^ ^^^^^ fi^^^ 5 magnum C hriftiam hominis dignititem efje, ijuc^i me^ rito id lugem griturum aditone muitire nos , deberet,Qwd enim miius id cumulum digni-titisnofiraidijcipoljet quam quod per fj/i-. ritum Chnßi un£ii in reges amp;f icerdotes fu~ mus 1S/ reges fumus,iim regnum quoq^ nos di illo hibituros certum eü,Sificerdotes fumus^

leimus neeeßim e^i,nifi forte uerum no eü d lud,quad Chrißusipud lohinnem loquitur» (dlUiecunq^petieritispurem innomme meo^ dibit uobis.Sedcopioßus haecexteiudire uo lo-Rhodo • Sciis igiturßtriiuilii nunc fidi effe omnii * Corponle ipud ludlt;eos regnu fu it,corporile ficerdotium,corponle templum 1 ^7^^ corponlii deniq^ ßtenßeii, At uero pro cor^ funt om ‘^^^‘‘^^ Tegno,ßirituile nunc hibemus, nimird eit» nbsp;nbsp;nbsp;'” H**^ fßöraiulis ille rex j rerum hibems per

luingelq feeptrum moderitur,uidior pecati mortis, inferni, Sitin(e,quemidmodu Pßiltes .^uoq^, inquit, Igo tute conftitutus fum rex ab

-ocr page 299-

CHRISTIANO SPIRITV- nr

eo fuper Sionmontemfan^ium eiusgt; Atq; hu^ ins rei ita nos qno(j; fumus participes, ut à Sata na nunquàm,gt;nodoin fide perduremus,uincen dißmus. Ad eum modum pro corporali (^uo^; facer dotio fjnrituale naihfumus, in i^uo ita ta men primas tenet gummus ille Pontifex Chri. Pus,utnihilominus nobis etiS ad patrem wam (^patefeceritamp;aditi'jn.QMd dteam de templo, cum ex Apoflohcis Aóiis mantfeflißmum fit, non in manu facits templis inhabitare Domi-numicü proeterea Apoßolus dicat,noßra ccr-pota templum ejfe DeifBrewter, RegfJfum^, Chrinia tjuia per Chrißum,peccato,morti,Satana,in “?’’“ ^'S ferno dominamur, Vn£ii affiritufan£io, ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^uid hic defyderare pofimus * Sacerdotes ßt-mus, quia innomme Chrißi lus interpellandi Deü habemus‘Templum Dei fumus,quia cor~ da noflra perffintumfuum Deus inhabitare dignatur-Ojus ergo iam nunc dubitet, quin re Uqua quoq^ quœ fuperfunt ffintualia ßmt,nimi rum facrißcia? Porro quemadmodum inlege corporalibus facrißcijs litatum eü,ita tn nouo noua facripcq genus requiritur,quod et ipfum

T ffintuale

-ocr page 300-

CErinû Borö fa ciifiaa«

C0LL0Q_. DE SAGER« f^intualc e^e oportet • Bruelius» Mirum ne il ■btdintelhgiSfdelt;iM Apoßolui diabObfecro uos fratres,pernnferationes Dei,ut pnebeatiS corpora ueßrUyhoßum uiuentem,fan£ia^ ac. ceptam Deo , rationalem cultum ueflrum • Rhodo.Ulud ipßum- Etnefcio an ullum ßaenß^ dj genus fa, quod œque Deo placeat, atq- ii~ lud^ cum mortificatis carnis adfeSiibus, totot nos diume bonitati fubmittimus,amp;nos pecca tores,qui non mß per illius gratiam lußßcen-tur, tÿ ilium folum iußum ac bonum pronun-ciantesgt;Pfaites Cor contritum amp;■ humiliatum uocat,quod Deus non delßidat’ Q^odßaudi renongrauaris, oßendam ex ipfo etiam La~ Üantio,ld genusfacrificijs Deu deleclari^atejf adeo corpoi aha illa ne tantillum quidem moré rh. Brueh Quidni'.Laciantij quem Chrtßid-num Ctceronem rede dixeris, autorisas, imo omnium etiam ueterum ßaeroßmeia apud me eü.,tantum abeH,ut audire dedigner, Rhodo» Is deuerocul'u Deißcait, Venionunc adid , quod maximû fü^ut doceam,quo ritu, quóue jiCrßcio Deu colt oporteat fliihd autem ßan-

Üa lila tit^

-ocr page 301-

CHRT-STIANO SPIRITS, „s fia dia amp;nbsp;futgularis maieflas ahnd ab homme defy derate (luàmfolammnocentiam, quam fi qua obtulent Deo, fatis pie, rehgioleq. lita~ Uth Audis ex ijs Lanéidrij uerbis.,gratius Deo munus offerri non poffe, atqffi agmtis pecca. its per Chrißum innocentes eße ßudeamus, Bruebus. Obferuaui tarnen aha quoqffacrff. C'erumgeneraeffe^queeetipfaffiritualia ßnt f^^^ip^^f^ amp;nbsp;offerri per nos Deo debeanbRhodo^ï^ihil confdrio certius • Superfunt enim facrißcta confeßtoms ms lau laudis,grattarum aiiionis,quiX tarnen cuprio. disü^n ridlo ita coniunCta funtyUt non minus ab eo ^‘^*'“™ quam àfolecalor, diuelh poßint, Agnitis enim '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

peccatis,iußiciam tuSac falutemChriflo ac. ceptam refers, fieri igitur non poteR, quin bo nitatem tfiam diuinam pradtees quoq-,id quod confeßtoms eüfacrificium, Ofeas uituloi labi orumnoffrorum uocat.lam preedicationem ^ confeßionem huiufmodi perpétua laus fequi~ tur, qua agnttam tfiam Dei bomtatem effen-mus ^ extoUimustqua de re P faites quoq; di-citdmmola Deofacrtficium laudts • Pofiremo laudem bancdcbita ^ttiarum afho excipit^

T 1 Nque

-1»

-ocr page 302-

Grata« do uere Chrirtia norum «

COLLOCL* DE SAGER* Nf^j enim tcmperArc fibi Chrißuni foßunt, quin indeßnenter pro acccftis benefices grattas agant Domino.Vßjiadeo ab ingratitudine animiillorum abhorrent-Brue.Hon tamfcelici ter cum Glauco Diomedes permutauit, quant Cbrifliani cum populo legis permutationemfe cimus-liabuerunt till umbra,i^os res ipßas na-

Üi fumus,Regia amp;nbsp;facer dotalts digmtas apud tllos paucis,apud nos omnibus ex lt;equo contigit,Sacrifcia apud illosfuerunt carnalia,apult;l nos funt plane ßgt;iritualia,Quin igiturfacerdo-talis officq memores,perpetuo Chrißum præ dicamus:. eßenmus, extollmusiSiquidem hoc mererd illtus colllata in nos beneficia, Rhodos Vere hoc merentur illius bénéficia, Sed tarnen docmda ^^^^^d'hiccb/eruemus • Habent Chrifiiani in Eccie ^^ ‘^‘}**‘^ omnes docendi ^pradicandt poteva, fiatem adeo, ut etiam pro dtfcipulo agniturus

Chriftus non fit, qui officio hic reéle finctus nofuent, Ordinem tarnen quendamin ccetit Bcclefiafiico, amp;nbsp;Apofiolos ^necefiitas ipfit requint Qua (malum) enimconfufio ex-orituraeffetinicclcfia,fiomnibusloqui, do-

cere,

-ocr page 303-

CHRISTIA. sfiRirV» ij, cere,exhortâri promifeue permitteretur? Vo-carc igitur Ecckfia uiros pios et dofrosfolet^ qwhus docendi amp;nbsp;Lcdeßaflicas res omnes ad mini fir andipoteßas donatur- Att^ihos potins Presbyteros,Seniores,nel Epifcopos,ueluti art-tea quo^tximus, auam facerdotes dixeris * Qj^nqnam ß ^nis abnti hoc uocabulo hic uo^ let, cum eo quidem non maximopere pugna-uero,modo interimIßiritualeillud Chrißiano rum facerdotiumnon negligatur amp;‘in precio maneat- Bruel. Pucigitur^uadicis redeunt omnia,utoßendas, Omnes^uidem Chriflia-nos facerdotes effe, i^^ui t'y conßterifatum do (innam,ty offerte propriacorpora mortißca tis carnis adßctibus, amp;nbsp;poteffatem interpeL landt Deum habere debeant,fed tarnen in Ec-cleßaßico ceetu unum aliquem effe oportere,-cui docendi prouincia t^ clauium adminißra^ tio demandetur- Rhodo • Re defumma eorunt flûte diximus hadenus tn Bptlogum redigiSi Brue-Q^d nero lam de ijs fentiendü ludicas, qwnecdocentinEcclcßa,nrc ffiritualia ifla Raf^rü noruntfnec pro ^Mtiuam, mß adfatim nume. torba-

T j resin^

-ocr page 304-

tur,Vtinam uero nunc quoi^ exonretur lulius *ƒ’?“ efwI^umChrifiumuSi^utfrofitaaiaoritateh aLltt * S^f^ft contra eos t^M amp;nbsp;Verbum Domuß „j, adult erint,amp;facris omnibus adfuu quteßum

abutuntur,Quid enim indignius, at^ tatfalfa nos dodirina facra,amp;contaminatoresfacro rum conijlici in Lcclefia i 3ed citius t^uis hnec déplorant, quam emendarit • Proinde negle. £hs lUts demus operam nos ^ ut quod audimuSf uere fm^- Ne^ enim arbitror ante diem illum

Ke uifuros nos-BrueliuS'Bene mones, imo meo iudicio tanto mones rediius,quato certius e^i. Domino earn rem cura futuramSic enim Z,a~ charias inquit Pfeudopropbetas tir fßiritum m mundum außer am de terra- Item £ ^ec hiel • In confilio populi mei non erunt,amp; infcriptu-ra l(rael nonfribenf nee in terram I frael m-^redientur, dicit Dominus, eo quod decepe-ruM 1

-ocr page 305-

CHRISTfA. SPIR ITV. ^J r««t fopulum meu.3eJ quid rerum nunc düu-rustsi Rhoiio' Oomum admeosconcédant, arbitror enim parata me ccenam inucnturum-Bruelius-Ego uero ut meus conuiua hoc uejjie ri e^e diffuris ^ rogo • inuitaui emm loannem . Dryandrum,affinem meu,ac lußum Studeum ^^^^ Licentiatum, lt;^uorum tibi confabulationem ac ^^f^^f frafennam fciogratamfmuram. Rhodos Imo diemi. non folum canare cu uiris tam do£iis, tam can S tudnis didis,tam(ypi]S,uerum etiamperpetuo,ßmi- ions pr« ht liceret,con('uetudinem cum tills agere cupe ^«*«a perem,upiue adeo mihi mores lUorum proban ^^ * tur.Bruel-Setiuereigitueme*

SECVNDI LIBRI COLLO-^uiorum Iheologicorum finis •

Non nobis Domine non nobis» fed nomimi tuo da glonam,

ARGENTORATI APVD Vuolffgangum Caphaleum*

ANNO M*D. XXXIX.

-ocr page 306-