EXPOSITIO D EC A LO GI, S YM B 0 LI APO-ßoha, Sacnmentorum, (ir Dominicte pra^ catioms, ad captum puerilem in breucs Dulo^ gos redacts, amp;nbsp;de nouo iam per aii~ torem recognita,amp;adiediis in ßngubs Dialogos fum~ marijs locuplc^
tata-
Per Antonium Coruinum •
Adieda eRbreuis difcend^e theologize ratio * item Ioannis Stigelij de morte Euritij Cordt Epicedium,cumEpitaphijs DocwrumaluiuotVb
rorum *
Cum gratia SC ptunlcgio Cæfar eo»
Âroento- apud Vuolf. C^phaleum, Enno
-ocr page 2-H« Molanus He^jus id Le^orem • Now tiyitum pueris, t^uiimuis fueriUa poffis Dicere,Coruini froditafenpu Vides, Biiec lege g Vere cups aurea dogmata Chri-
Ef uera puram cum petate fidem, (fli iß opera pratium pueras audire lolt;^uentes Qjtapluresfatuinon didicere jenes-Sismemor ergo pias autori dicere grates, Talia plura breid (^ui dedit ifla dabit.
-ocr page 3-DOCTISSIMIS ETHVMÄNfS-fimis Vins M. Remigio Albukno^Padago^o Ca^ellano , Leonardo Crt^moSdeßo ftc^ dagogoUontber^iiino, Michich Vo-Iwnetio pedagoge Goß.ridno Amcis Churif ■ Anto- Cor.^
uinus S. D.
rouerbio dicitur ,Snucunj;puïchrü^ Ltfortaßis de bond mortahunt parte recie ad hune modum dieitur.Quam funt emm, bone Deus, multi, lt;fui fua efferunt mfolentiusi Q^are etiam non mepte Anflote^ les feribit,Q_uemciue artißcem fuo opere dele^ Siari impenßus. Ego uero aliud quiddam mihi hic accidere amp;nbsp;ufu uenire jentio ■ Non folum enm hbellum hunc meum, non efferre poßum maxmopere^ uerumetiam ƒ pen paßet,omm~ nofuprefl'tm cuperernttantum abeft,ut cum ijs fentiantj^ui tot Catechifmis orbem adobruen. dum putant • Lt profeéio confultius effet,ad u-num aliquem infignem ad/uefacere puer os, atcj-nunc hunc, nunc iHum tanto temporis diffen^ diopredegere- QuiauerohcenoffneÇejuodre rumillarum lt;^uas tra^amus pacedi^iumeßo)
A a nu2lt;e
-ocr page 4-DE DISCENDIS LITERIS nugif uobis tantopereprobantur, ita ut adßn^ gulos dialogos ßimmaria quoqueadijci,(iute reponi in ptemorice thefaurum facile poßint, et hbellurecudi fie loeupletatum cupiatis,age^ geratur mos amici$iamp; fi ccecutiendum eR,cce^ cutiamuse^nos ingratiam tantorumamicoru nonnihil Q^is cnim non uidet, ex nimio uel amoreuel ßudio ccecutientiamhuiufmodina~ fei ?Sed bene res habet poßeac^uam nemo pro-dijt ha3:enus,lt;juireligionis cauffam parum pie à nobis hic traciatam caulfari potuerit. l^am hune feopum uel in primis ^ cum rogati à dtfei-pulis heee friberemuSiprafxum habuimus,de fermants ac diSiionis nitore baud ita foliciti-Ï\diecimus Laurentij Coruini Epitaphium, Zf pleralt;jue alia, ejuce uobis uoluptatem ^eramus allatura. Valete, amp;nbsp;operam hanc mea, cpiatn uobis uolentibus nauare coaüus ßm, boniconfulite» ExVuicen~ hufio i^gt; Eebruarij
Anno
M D XXXIX,
NO-
-ocr page 5-NOBILIBVS ETOPTIMAE Spei huembus Hermanno Scbelo Dano, Pau-loBleichenrodo Gothano, BertholdodMan ^elpo,Mdchiorid St-emberg, AfcanioaBort feld, difcipulis amp;nbsp;conw^onbus fuis ■ charif • Anto . Continus Grati.
am amp;nbsp;pacem optât • ECcam uobis toties efflagitatam decalo. •
'S' ’ fy^^ob Apofolici, amp;nbsp;preecationis dominiere exegefin , adole/centes charifi -mi, breuern quidem illam, fd tarnen non in~ utilem omnino futur am , ft probe au obis amp;nbsp;perlegatur, amp;nbsp;in animi penetralia traijaatur-Qjtanquarn autem eo fermants nitore, ea fa. cundia, qua fatisfacere eorum palatis, qui ab. folutam lingua mundiciem ubique requirunt, pofit, non tradientur omnia, tarnen operam dedi, ut de caufis religtonis noftra latmè amp;nbsp;pie loquerer ♦ Cuare fi diciionem amp;nbsp;uberio. rem amp;nbsp;mundioremrequiretis, funt ad manum . ERAS M.1 collo quia,è quibus qua ad lingua formandam pertinent,peti pofunt^ Nos bic e. loquentiam non ojïentamus,fed pietatis nego. cium f fine quo eloquentia nulla commendabi.
A ï lis
-ocr page 6-lis e^e poteß, animus ♦ Q«4in re(^uis nonpo^ tius jlmplicitdtcin,atcfue inanem uerhorum ap, faratum requirat ? nip forte uerum nö efl dluJ, quoduulgo dicdunVentatis orationemfmph^ cem elfe oportere-Vosiam nunedme opérât», ut adrehciud ueßra ftudu, pietatem qwej; ad^ iungatis. Sicenim fet, ut non tam nobibtate ^lt;qudm hteris amp;nbsp;pictate cltri olm futuri ßtis» C^uis autem neget nobilttatem ublque hts rebus merum Thrafomfmum e^e^ Uteeuos t^ßi re amp;nbsp;perpétua meminiße oportet,fi apud cor-datoshommesji^uicj^nobilitAtem ab eruditio. ne, pietate, t^morum honeßateaßimant, tn precio haberi uehtis. Equidem tales uos baéie nus gefiflis,ut non dubitem,lt;f urn genen ueßra fingularem aliquando clantatem addituri fais» Sed tarnen ut in ccepto hoc curfu perfeueretis, admonendi mihi eßis- Imo libellum hunc nomi nibus ueßrts in hoc nuncupate libuit,ut coniße ilus ac le^us, ueßn uos offidj fern per cornmo tiefaciat • J\d hlt;ec,ut mei erga uos amoris perpetuus ueluti teßis fit‘Valetc,amp;‘ cum bonis li-tens/emper pietate comendatam habete, Mar purgit^uartapofiLaetare f M, D, XXXVlf.
-ocr page 7-DE DISCENDIS LITERIS Quod pfetatis æquc atcp liter arum amantem effe nmentutem deceat, Dialogus J»
Summa huw dialogic
Puérorum inventa, non folum in ijs quee id literarum rationem, uerumetiam qua ad fietatem pertinent, àteneris annts diligenter formari debent i propterea quod litera fine pietatis condimentomagis obfunt quam pro-funt, Qwdautempietasft,dialogusipfeobu ter indicah
PAEDAGOGVS.
Cquam hodie puer dnxfi H. neam^Libet enim prouerbio c5~ peUarete' PVER^^^idni pree ceptorlPrtetergrammaticas aliquot preece^ ptiunculas, infigne etiam apophthegma m me mortee thefaurum repofui, PAEDÄGOG» Ç^odnàm? PUER- Peedagogicuiufam La^^ coma , qui cum accepta m difciphnam puera quads interr ogareti'r, qualem feinformSdo (tus ingénia gefurus effet. Efficiam, inquit, fi quando in ihea-rum uenerit, ut ne lapis fe~
A 4 deat
-ocr page 8-DE DISCENDIS LITERIS deatßipra hipidem- P AE D A G.Bdla me^ herde refjionßo - Vereenmfi(xunte^i,lt;^Mf'-qutshumaniGribus hteris ingenij agrum non excoluit- PUER- iflud profefjoref quoique noftros inculcare auditonbus fuis noA femel aitdiui • PAE D A G 0 • Qjiintmgitur amp;. docilem teamp;morigerum firabes, quotas ad honefas difciplinas inuitaristP VER- Emori fraceptor tnalim, quàm inter id genus fixa ttutnerari-t.tfferohad.enusea me diligentia ufum,utculparihic meritô non merear' PAE DA G.Si in cœpto fudiorum curfu perfeue-raris,no efl cur te culpem,fatoor, fed interim un fie pergas, admonendus mihi eS‘ Quodad tneattinet, non folum ut in literis promoueas dabo opera,uerumeitaut ad eruditione e^uam te confecuturu confido,pielate ettam ac morii innocentia adiungas,efftciâPV’ Hac ratione amp;nbsp;parentes tibi meos perpétua demereberis, amp;nbsp;mihicofides optimè - Sed cjuamihi pietate pradicasl Aut ahud pietaits genus e^l,ac eius rehgionis, quam ceu per manus patres nobis tradiderunt, fiudiofum efftl PAE.Vera pie^ tas eüf
-ocr page 9-ET PIETATE SIMVL.
tas eft, Timere Deum, ßdere Deo, muocarc Üeum,ac pro omnibus benefidjs gratias age^ te Deo^cjuam poßea aha pictas^cat^- externe excipit • Pietas uidchcet erga parentes^ erga. prlt;eceptores,erga magißratU) ergapatriamZ lt;nbsp;breuuererga ijiioslibet ♦ Qua m rean patres noßri femper ea f^uce facris hteris conßenti-neaßmt^ßnß'rmt^ncßio : certe hoc nemo facile infciabiturj^uod plerh^ue extllis ceremo ntarum amp;nbsp;rituum t^uorundam externoru ßu-diofioresfuerint,ac pietatisill us, ejua: O^ger mana amp;nbsp;hteris facris prodita cß-PMEP-Ve^ raheee eße poßunt,fed tarnen commoduiSf opinor,ubi adoleuero difcentur, Ego lam me hteris totum dedam, de rchgionis ßudio poß futurus fohcitus. PAE • Q^id ^ Pluris literas ac rehgionem facisflßuc uerbum poßhacca- ' ue abs te-audiam, Literas amp;nbsp;ego amo, O' ne-fcio an facile hic cuiquam eeßurus fim : ceete-, rum fi aherutra re carendum ßt, malo pieta-tem abfque hteris ^ quam literas abfque pieta-te: non aliter atqiie ille, qui uirum abfque pecunia potioretn habebat, quàm pccuniam abf-
A y que ui-
-ocr page 10-DE DISCENDIS LITERIS que uiro. P V E R- Rogo te mi preceptor, ut ne mihi propter unum atque item alter um uer bum temerè prolatum, fuccenfeas. Ego emm quid expédiât, quidlie minus,per atatem non dum uide0‘ Paratus tarnen ,pquid reéiè mo^ neas, fequi. P AE D A _G. Yacis quod obfe~ quentem difcipulum decet- Vide tarnen ut re. £ie,quid uelim,intelligas- A literarumßudtjs tantum abeß, ut te tranfuerfum rapi uelim, ut etiam perpetuum te earundem euhorem ma. nere cupiam-Sed interimfuturus tibi autor no fum,ut profanas liter as pietati proféras ♦ Qui phtlofophorum difeiphnas olim ßeiabantur, non folum uocabula ex ipßs habebant,uerum etiam fcita eorundem, non fecus ac fuos digi, tos tenere cogebantur‘ Cur non ad eum mo. dum nos quoque, quum à Chrißo nomen ha. beamus,Chrißianlt;ie doSirinte, adminusfum. mam tenemus ! blegat Quintilianus Orato. rem dia poße, qui non idemßt uir bonus. Et Luaanus m Eunuebo, ineptum illudphilofo. phorum genus ridet,qui propter barbitium ac pallium earn fibi profeßionem uendicabant*
Iiibil9
-ocr page 11-ET PIETATE SIMVL-
Ni Wo minus et nos riJicub fumus, cum Chri fiiantrum rerum prorfus ignari,Chri^iani ta men interim diet amp;nbsp;uolumus amp;nbsp;fußinemus, P V E R. intacts mihi profe^ià magnum cum curam,tum fohcitudinem eas res,de lt;^utbus di cis,cognofcendi, Q^dßimoleßumtibi non eß,rogo uti compendia lt;^uodam,pietati5 illius fummam indicate mihi dtgneris, habiturus an ditorem planeattentum amp;nbsp;doctlem- PAED* Odo ad eamrem opus eß,proinde crasaprS dio redibis, lt;^uo uoti huius commode compos efftciare.Ego lam altorapior-P V E R-Certe redibo, ut ne Chrißianus Chrifli met diutius tgnorem dogmata^
De IcgCjamp;f cur lata fit,dialogus 4L Summa huius dialogs
Duplicide cauffa legis amp;nbsp;decalogi præ. ceptalata funt-Principio propter improbos ut i^ui ulno facere'officturn recufant, uel pœ^ tt£ metu ab improbitate deterr eantur • Hue pertinettLex iniußis poßta eA.Deinde ut ^ imbecillitatis noßra nos commonefaciat, 0-agnitis peccatis ad Chrißum ableget. Hue pertinet
-ocr page 12-DE DISCENDIS LITERIS fertmet : Per kgem cognitio peccati, Ne^«e enim lex aliter ac per Chrißu imi^leri fote{i-PVER^
Rideo preceptor colendißme,iielutiiuf-fus erani' Tu nunc fromiforum memory qua Chrifianum fcirepotifimum oporteaty quam fieri poteft breuifimè, indica quafo» P AE D A G, Docilitatem iftam tuam ac ani mum difcendi cupidum, uchementer proho-Uuiufmodi enim ingenqs, apertafolent effe, ut prouerbio dicitur,Mularum ianua- Qjiod ft ad hunc modum omnes adfeéit effent, qui animum ad literarum fiudiaadpellunt,non du bito, quin aham faciem res mortahum breui babitura effent-Proindequod uis amp;nbsp;libenter amp;compcdio facturus fum-PV^R- A.gnofco fidt praceptoris animum,cm etiamfi quando uel facultas uel oportunitas dabitur, gratiam aqueimpigrè refer am. Sed qua tandemfcire Chrifiianum oportet^ P AE D A G‘Tria po tifiimum cathecumenis olim tradebantur-PV. Qua nam! P AE D- Decalogusfideifymbo lumj^ oratio dommica- P V, tiacego iam~ pridem
-ocr page 13-ET PIETATE SIMVL-pridem ad uerbu amp;nbsp;edidici etredtare,fiopKf ßt, poßum-P AüD’Credo, fed memmerisfi dims hccc edifct,atq; mtelbgt - Porro depra ceptis decalogi pvuspercontabor-Scis cur la ta fint f num uiribus noßris praßari pofmt^ quids^i fibi uelint f P V E P-Hife de rebus ne uerbum quidem audiui unt^uarn-PAEDAG-Scias igitur duplici de-caußa legis fruece^ta lata effe: Pnncifio profiter facinorofos, ut ^uum fuapte fronte, id efuod return edi, face re recufent,uel metu pana, quam coniundlam habertt,in officio contmeantur-PVPR,Atqui ego credebam metu pana uelfacereuel omit tere aliquid, rem plane infugiferam effe, ni^ miru qua à poêtis quoq- his uerßbus notetur, Oderunt peccare boni uirtutis amore, Oderunt peccare maUformidine pana* PAEDAG • 'Equidemtllts,quicoa£iiofficiÏi faciunt,plane infugifera eß, fed tarnen frugi fera interim eß Reipubhca, cuius pax hac ra tione conferuatm-PVlP. Intelhgo^PAPD* hltera cauffa amp;nbsp;ad confeientiam pertinet,amp; cum pietatis négocia coniundia eß' PUER»
0«»
-ocr page 14-DE DTSCENDIS LITERIE Quisergo eft praceptorum m hoc négocia ujus ^ PAED-Oftendunt cluidfacerejtjuKiKe omittere debeantHS' ibi uero(luumimbecillior natura noftra ftt,quad ut pr(eftiire,lt;juod pne cipitur poftit,ftt, utintelleéta imbecillitate na ftra, plane peccatores nos eftfte agnofcamuSy adlt;i; Chriftum, cuius folius lt;amp;nbsp;auxilio et pr^e ftdio leximpletur,confugiamus • P VER.Lex igitur uinbus noftris prxftari non poteft? PAEDAG’ Nonpoteft Matoraenimprlt;e^ cipit, quant quorum per fe caro capax eftepof fit. Exempli gr aria * Lex timorem Dei, dile^ éiionem Dei, ftduciam ergaDeum*. breuiter, ipfos cordis affecius requint • Contra, Caro Det ignorant eft,non timet Deum, non ddigtt Deum,non ft dit Deo,niniirum caca t:jT pefti. mis obnoxia adfe^hbus. Legem igiturqut im~ plere pojftet f PVER.hd hunc modum legem pTadicare,damnare eft ‘ PAE. Ego epanor-thofin addam:Legem ftc prlt;£dicaTe,unde da. natioproftci)catur,oftendere eft’ P V • Plane in biuium me abducts.Mam ft lex tm piert uiri. bus noftris non poteft,t^ tarnen mhilommus^ mprat;.
-ocr page 15-ET PIETATESIMVL.
wî praßetur^dammtionem interminatur,lt;juo modo ergo falutcm confequemur fPAE-Per Chrißum^ Is enim folus legem r .it, non fut, fed noßri edufja, iti ut qmfquis in ipfum crediderit,mpletionis huwt partteepsfuturus fa-PVdnC hrißum igitur tjuifpuis credit^ le^ gern implettPAED-Maximè-Sed hac dere^ ubiquidpracepta legis fibiuelint,adeo'cyut intelhgenda fint trafiabitur, copiofus dice-mus-Tu interim cur lata ft, amp;nbsp;an uirihus no-ßris praßari pofit, edifces, ne prolixitas faß: diü tibi panat. P V. Piet,fed cur fcripturis tun nonconfirmas^PApD-Re^le mones.De primo legis ufu Paulus dicit * Lex iniußis pof ta eß,de altero idem tefaturiPerlegeinquiens, cognitio peccati- ïae^uèd uiribus nofris pra-fan no pofit, Petrus in ailis Apoß- oßendit ijs uerbis:(i)uid tentatis Deu,utimponaturiu gufuperceruices difcipulorS, quod nety nos, neq- patres noßri portare potuimustHac om-tua probe obferuabis,ne ad alias logomachias abdu£îus,aliud [entire incipiasft quando alto ueneris- P V E R-Laudabis dihgentiam-
De
-ocr page 16-DÏ DISCENDIS LITERIS Depiunomandato, Non habcbis dcosahenosjDialogus JU.
Summa huiui dialogi.
Primum (gt;rlt;ieceptum,cfuo ut aliens deosfu giamus,prtecipitur, hoe fibi uult, ut ueru Deu timeamuSjdmemuSy reuereamur^profidei an~ cara habeamus, breuiter, utdh fob, contenir ftis creatuns omnibus, cordis noßri fiducie adhitrefeamus- Ç^uicquid enim ueroillo Deo charius habetur,cordis idolum eß^^ PAEDAGOGVS.
j Va de legis ufit diximus heri , puto memoria adhuc habere te,PV-Imb amp;ea qua dénatura noßra dtxißi imbe cillitate probe adhucteneo. PAE. Interimut neeorum, qua de Chrißo quoque diximus obliuiß:are,uideßs caueas- PVER. Cauebt~ tur. Tu nunc quid ßbi primum ill nd mandatum ueht'^on habebis deos ahenos coram me, qua foies breuitate ediffere^ P AE D • Mofcs decalogum tn duas tabulas, Deo itaiubente, redegu. Prima quid Deo, Altera quidhomu mbits debeamus oßenditAam primum illud prima
-ocr page 17-NON HAB.DEOS ALIEN-frma tabidae praceptHmygermanutn Dei cul turn pnefenbit ; nimirum,ut ilium Jôluin timei mus,amcfnu5,rcum'amur,profidei ancora hit betmusibreuiter, ut in illiui tanta bonitatem, conteptis omnibus creaturis,cordis noßri ßdu dam cöij damns • PV. Maxime funt, (Quantum audio, i^ua prueceptohoeexiguntur, s^uae'^i humanisuiribusuix praßariqueant- PAED* Hoc eß ^uod antehac dixi,ad pneßandam le gern Chrißo opus eße. Is enim,ß Ruandaßd ritufanclo nos perfundat, efficit, uteat^uit pracipit lex impigrè pneßemus- Qjicdß etiS ab hoc ßintu uacui, preeßemus ahquid in ße dem,tarnen duiaiuid id eii,nil nßi hypocrißs eH,tantumabeß,ut extemamoperum larua, fi fides non adfit,moretur Deusgt;PVgt;ExternS igüuruitee fanSiimoniam in uniuerfum dam^ MslPAEDAG.Nihl minus- Imofiuotis pro moueretur aliquid, optarim omnes homines, ^ui Chrißi do^rinam aßernaiur, tales eße, anales ohmamp;phUolbphi pleruy fueruntamp;‘ tgt;ypocriti£ • V Kunipte enim hlt;gc uiuendi ratio ad iußificationem nihd fadat, tarnen publics« ß tran-
-ocr page 18-DE PRIMO MANDATO.' tranc^itillititi hic ratione confultum e^Jeb E-go autem hic de uerè Chrißianis loquor, qui tmbreI^iritus fanBi f erfüll, à folo Deo pen, dentjfoli Deofiduntfolum Deum patns loco habent • Hz enm auxilutore Chrifto foli le^ gern fneflant- PV- Ï^etumihißupendimtr-ras ♦ N^w ßtj^uis hac aijua lance aßmet, ue-reorne bona mortalium pars ßt impia- PAE» Ego neminem damno, neminem proß:indOf neminem fatance obtrudo, etiamßChrißunt ipßtm uideam prcedixißß, credentium nume^ rum femper pufillum for e.Tantum id, quod in ßitutum noßrum pofcit,tndico,nimirum quod qui Deurn non liment,non dihgunti non reue-rentuTy Chrißtani non ßnt, P V E R • Externum ha^ienus cultum fere urferunt conciona-tores noßri • Hiec autem,de quibus dicis tu, à paucißimis amp;nbsp;animaduerfa funt amp;nbsp;uulgo Jra dtta.PfitED‘Tu igiturßme audits, ad uerum Chnßianißmum poßhac,ne cum pharifeo-rumgente pereas, adfftrabis' Id enmfi fece-rts,iam dubitarenondebes,quin0'feruatu-ruste Deus per Chr iß urn ft, O' perpétuant
tut
-ocr page 19-NON HAB. DEOS ALIEN-tui nnonem hahiturus- Dixit ahcubi Cicerot Deummi^nacuriretantum,parud uero ne^ giigfre- Af uero ab ea tu fcntentia abefje Je^ bes t^uam longißime ■ Parent en^m ^ro omni, lgt;us,cfui fe liment, amant adeoef^; patra loco re uerentur,rationem habet ,fiue adm.rabdesin mundo fint, fine deffucabtles, neque unc^uam ferfonarum reffe^orfuit.P V £ R-Hlt;ec ^ credo (f diligenter memoricetraditurui fum^ De fccundo mandate»,Non admîmes nomen domini Dei tui in ua-num,Dialogus J11L
Summa hnim dtalogi
Secundum praceptum de nomine DeinS in uanum affumendo,hocßbt uult, ut glanant tr maießatem Dei ubique pr^edicemus ,glo,. Ttßcemu5,conßteamur,tnuocemus,gratias ei-dem indeßaenter pro colbti$ m nos benefit dj s agamus ,amp;ab eorum perßdia, tjui nomi„ ne hoc facratißimo uel ad blaffhemias ,uel ad feierattones, uel ad incantationes, uel ad im^ poßuram ac fraudem abutuntur, prorfus alte.
ß * P«er.
-ocr page 20-DE SECVNDO MAND ATO, PVER.
B^lle profeSio res procedit J^am quanta magis migisq^de ijs,quoi ndreligionisftu dium pertinent, cogita, tantamagis huera~ fiormcendfir'^ adeà,M quauis Ambropa qua nis ne^iarefuauiora mihi uideantur, quit hifee de rebus a prxcefiïore mihi mea haiienifS au dit a fnnt • Sed eccum prodeambulantem, adL ho,anditnrus /ecudi pracepü exegeßngt; Salue praeceptor. PA^D^ttufHifalue^Sed quidft bi uult primum prima tabula praceptum ƒ Re pet ere etiam,ea qua audis,foles IPV^ Soleo, amp;nbsp;quidem diligentium è ♦ Er percun^anti ti. bi reljfondeam’ Deos aliénas non habet,quif. quis Deumfolum tmet, amat, diltgit,reuere.. tur, proqi frmafj^ei ancora habet »PAED» Reüe iam nunc quid fecundumfibi uelit,Non ad fûmes nomen Dei tui in uanum,audtesgt;PVgt; lamdudum me attentum reddidifh P AE D» Tiduciam ac timorem Dei, confefia, pra-dicatio, inuocatio,amp;gratiarum aéiio fequi folent.Q_uare cumtimoremac fiduciamcordis erga fe, prima pracepto exegerit. lam nunc
-ocr page 21-NON ADSVMES NOMEN. nunc utleconfiteamur, pradicemui, tnuoce^ mus, glor^cemuslt;y ^racipit. Quim re iteru olfertubis, ad impktionem hums preecepti f^iritu opus effe.PVER’Curifluc ^ PAED. Dei namen übere coram mundo conßuri,mt{~ ius quiddam eR, quàmquod uiribus fuis pra^ fiarehomo pofit,id quod de inuocatione quo queacgratiarum ailione intelhgas oportet-Nf^ emm ftatim ,^^uifquis multa de Deogar rit ac eius uerbo, modiositem aliquot uerbo. rum in templis effundit,uelpradicaffe nomen domini'rite,uel muoca^e crededus efifducia cordis bic oportet ad fit, faudire non uoles : hic populus labijs me honorât, corautem eo~ rum proeul à meabe/i, PV. Si reüe quod di~ cis intelligo,hoc uis, ut corde iuxta ac ore do minum inuocemus, pradicemus confteamur, glorifcemusq;. PAE. heu,quod dicitur,rem tangiS’ P V •• Quotufquifque autem eR,quiad hunemodum ifli praceptofatufacial iPAE» lorum numerus profecio per puflluieü- Kt~ queutinam ad hanc hypocrifin, plerique infi^ ÿnes etiarn in nomen Dei non adiungerent
B j bia~ .
-ocr page 22-NON ADSVMEs NOMEN« il ilj,'hemilt;is,di^u enim mirum, cfuion hicuul gHs impigerefoleat, li:hil tam jr noium dici-titr^ngt;hd tam meptum in medium ad^ertur^ cui non in uanum Dei nomen adhibeatur, qutn ad fraudem ac impoßuram fan^hßimo hocno^ mme nonnulltetiarn abutuntur- P V E R* Nf-^ari hoc non poteß, etiarn ft ufu quodam ple^ roß^ue hic magis, c^uàm mahtia peccare «u lt;/eagt;?jPAEDAG-llt;/em conijuerttur MyciL lui die apudLuctanum, cuptditatem fe^t^uaa puero ad diuitiaru amorem raptus fit, dedifce re non pojfe, Sed neque ufui,neque inuetera^ ta confuetudo (juapiam,fiquandoad tribu~ nalfummi ludicis uetum fuerit,excufabitnoSf mß forte panam hüte praceptoßußra Deunt addidiße credendumfit. No«, int^uit, infon-tem eum habebit, qui nomen domini Dei fui in uanum affumpfent. PVER- Curigtur bla. ffhemtjs ifiii à magfratu non itur obuiami PAEDAG. Apud ludaoscerteparatabla^ ffhematoribus ißn pcena ohm erat, ut qui fa. xn m eofdem degrandinarefoliti fint ,Sed a. pud nos J prchdolor f quidiiba cuiuis licet.
Proindf
-ocr page 23-DE TERTIO MANDATO.
Proinde tu opemm dahis, ut amore potius ac fœna nietu,ab omnibus ijs, putbus nome Dà folluitur,abftine((S-PVERÆiet,modo Chrù fius dexter Kc propiciusin pulchemmo hoc inßituto adeße dignabitur^
De tertio mandato , Memento ut diem fabbathi fandihccs, Dialogus V;
Tertiam praceptum, quo ut fabbiihi diem fan£hficemus,prlt;ecipitur, hocßbiuult, utdi^ ligenter ad audiendum uerbum conuematur, diuina erga nos benepeentia recolatur, quic. quid labis per hebdomadam contraâ^um fit abijaatur, oratiom uacetur : breuiter ut lotus hx dies audiendo uerboamp; pijs fludijs con-fecretur.
PAED/\G0GVS^
H Eus puer dic.PV-Guid dxam? P AED, Qh! in re fecudi prcecepti impletio fuit fu.PV E ^.In^onjf^ione^p: cedtanorx, m^ Hocatione i glortficalione vUude facrofan^ ^1 nominis Dn • P AE L AG • Mucte ammi
B uiïtu^
-ocr page 24-DE TERTIO MANDATO.
uirtute çuetffic itnr ad aflra- hgaofco ueterè diU^entiam tuarn» E/ï tante quad te ntoneant» Si qnandonel proueritatisconfirtnationeuel pro utilitate froxinii,ii(randum Iit,perdomi-w nomen iurabis* Alias omnis generis peiera-tienes non aliter at^ue aconitumfugies ♦ PV. Vtinamtertmm ^rifceptum tambeneinteUL gerent quirn hoc ^uod mones, diligenter fi~ Üurus lnm.PALdnpnecepto quod fequitur, fabbathifan^hficatio preecipitur,res adeo ne^ Cesaria, ut citra hanc Chriflianifmus confi-fiere haud poßit. Mira efl enim in uerbo fanât ficandi emphafls. P V« Quid igitur eRfabba~ thum fanâificare f PAED AGO. Eüfeflis diebus ab operibus feruihbus in hoc feriarif ut ad audiendum uerbum conueniamus, diui. norum in nos beneficiorum magnitudinem re^ colamus, fi ijuid labisper hehdomadam con-traâum flt, deponamus, orationi inflemus : breuiter, ut totum hunc dient audiendo uer-gt; ho amp;■ fanais fludijs confecremus Audteis o^ hm feptimu^ dies ex domini iuffu, nobis uero oh reuerentiant refurreOionis dominiez oâa tats
-ocr page 25-MEMENTO VT DIEM SAB. uus dies facer e^i^ quern tarnen ita facrunt habemus, ut quicquid huiitsfacmus,non legu busuUis coa^i,fed fronte, hilariter,amp;libe^ re ^ quo decenter omniafant, faciamus. P V» Si ad eum modum feriaremur Chrifliani, to^ lerari opinor apud nos^^ alij aliquot fefli di es poffem.PAi-Qjiidni f hut commémora^ ta paulo ante opera culpari pof^unt? Hue ad-de quod chantatis quoq^ opus e^ cum iurnen-tis turn hominibus qui opus faciunt, reltquoru dierum labore defeffis ^ quietisnonnihil per^ mittere, ut tanto pofea ad opus, recoUe^is tdribus, alacriores redeant. P V. Hkc referri igitur amp;nbsp;lUudpotef-
Luce fact a reqefcat humus,reqefcat arator, Et graue fulfenfo uomere eeßet opus»
PAE • Poteß • Sed ante ommacurandum e^ hoc, utfamiha ,quareliquis diebus occupati-or eß,q ut facris concionibus interelfe poffit, illisipfisfeßis diebus in uerbo domini erudia turinfiituaturqi-P'V.lamfi omnia hcec negli-gentur, adeoq; multtdudo iffcr!f,ad aleam, td luxum,ad ebnetiUm, adf choreas abuta ß f tur»
-ocr page 26-DE QVARTO MAND ATO* tur^qu’ci defends hifee tumiudie ahis ^ PAE» SaturnAha potius ,AC fems dicAm. P V. Cur M ƒ PAE* ProptercAifuod in his quoej^^teße Lue'uno, ludebutur, bibcbatur^faltAbatur^ut interim obfceeniorAißA^qute hifee diehus de^ fignAbAntur,tAceim-PV. ißuprofedio no pli cent-PAp-DA operam iguur,ut fabbAthidt^ em AC omnes ChrißiAnorumferiAS,quASomrü noferendespropter uerbipnediCAtionem ar^ bttror,fi in immenfum non crefcAnt,fAcris co^ cionibus,precAtioni,pijs fludijs,Adeoqi omnL bus bonis openbus confecres- P V. 1 tA hcc in re offietj memor ero,ut ne competere une^uem illudin me po^ft : Ignuuis femperferire * De quarto mandato, Honora Pa trem SCmatrcm, D/alogus VL
Summ A huius diclcgi ♦
C^Artum praceptum, non folum hocfibi mdt^utpArentes qmbus fecundumDeumwta debemits,honoremus^reuereAmuryAlAm^, om nu^ benefciorum genere adfeumus ,uerum~ etiAm Ut uerbi lt;}uo(j. mmißris, mugifratui, pracep-onl/usf tutor thus f Cr i^uo telnet pAren turn
-ocr page 27-HONG. PATR. ET MAT.
ÏHW Ïoco nobisefft f ojjunt^ obediAmus et ma
remgeumus-
PVER.
j nbsp;Va ad fuccinéiam f^raceptoru prL
■^,_ tra tabula explicationem facium * firaceptor bumanilfme , ca mhi fide abs te junt tradita bacïerut, ut adreliqua quoth cog iaofcenda,ßmulümihi platte addidens-rhE^ ia eß Cbnßiana doéintta natura,ut quanta altiusin nobis radices agat,tantQ magis appe~ taturameturq^, tantum abeß, utfaßidium uel fciatuelbabeat. P V. Qmim mihi igitur c^uartU quoique praceptum explicas 1 Pkt-bietmo^ do illud obferues, prtorem tabulam ea c^ua ad uerum deicultum pertinent tradere, uide^ heet, uttimendus, ut amandus, ute^i pro be~ nignißimo pâtre habendusßt Dm, iam ntic fecunda duties mores format, adeoq^ politic eäuiuendi rationem ofendit.î^on jo Ium enm ut parentes bonoremus,reuereamur, alamus, ernntß beneßeioru genere adfciamus,(juartü boe praceptu exigit, uerumetia ut i^uotcjuot parentum loco nobis uelfunt ueleffe poßunt in precio
-ocr page 28-DE QUARTO MAND ATO mprecio habeamits, tfuiles funt mimfiri uer^ bi migifintus, fraceptores, tutores etcete. Nrfw ijs ex ai^uo omnibus cumreuerentum turn obedientum debemas^PV. ifluc (f d pd-rentibus meis edoSiusfum, non impune Idtu^ fgt;t^ gt;nbsp;^ ^^ tjuibus parère debet,immorigeruin frabentfele.Sed ^drdtione,c5cio/iatoreSf magifirdtus, praceptoreSfSc tutores ptrenti. bus æi^uis i PM.‘Audies,Cociondtores per Kerbumdduitim nos générant*, mdgißratus uim d nobis drcent, utlt;y db iniurid tuti [mus, tffiemtt ï praceptores dnmu monbus amp;nbsp;eru daioneformdnt : tutores in demortuorum pd-rentum locum fucceduut • hn non igiturpd~ rem cum pdrentibus honoré merentur f P V. Nf^^trj hac non po[funt‘PAE‘Dd igitur ope rdm,ut non folum ergd Deum^uerumettS er-gd parentes,dc omnes m officijs publicis con^ fiitHtos,pius fis.Debet enim cum interna pie^ täte,exterior ilia bene uiuendi ratio coiunéid eUe.PVgt; Venit mihi hic in mentem t^uiddam» PAL^Quid ? PV. illud de Ciconia exemplu, cuius nuper mter prakgendum mentionemfe cifii»
-ocr page 29-HONORA PAT. ET MAT* cifii-P/^E.ReStemones-Quemadmoduenttn »uis illa,paretes fuos (emo confeSios,uiciffint ithtfUoUndt^ impotentes in humeris uehitiita nos quo^; erga parentes adfeüos eUieconne^ mt • Ua enim fet, ut nonfolum panam, huws pracepti tran/grefjorihusintentita, effugia^ mus ( pari enim wndidia amp;nbsp;deorum amp;nbsp;pare-turn uiolatio expiatur, uel Valerio Maximo tefte ), uerumetiam pnernij quod obedienti-bus propolitum eR, participes fiamus t Nf^ enimfrufira dicit ; longteuam uita habituros , g pracepti huius obferuantesfint- Quid ihn non in ipßsetiam Comedijs pracepti huius commendationem uidere eß i Parenti, inqiut apud Terentium Pamphilus, potiusqamorioh fequi me oportet • Taceo illud Kenea apud Virgiltum »
b-J'^^ “^^ (^^r^ ffit^ cerwei imponere no» fira
Ipfefubibo humeris,nee me laborißegra» • uabit*
Quo res cum^ cadent,unum amp;quot;nbsp;commune
Vna falus ambobus ent» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( perielum,
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pre-
-ocr page 30-DE .V. MAN. NONOCCr.
Pro ff cio nifi bine ethmcorum ergi parentet pietitem Cbnßianiuxerimus ,nihileß t^uoi Chrißunißnum uélemus-PV-De me dubtn re nullus debes, lt;futn propicio Chrißofemper didio audiens futurus ßm.
De quinto mandato, Nonoccides, Dialogus, Vif.
Summa hums dialogi,
Non folum t^w gladium in uifeera praxis mi ßringityuerumetum t^uifratremuel calutn niatur,uel odit,uel occulta obtrediatione pro fcindic,uel inuidia laborat,ufl ßgno quopiam animi teßatur maleuolentiam, bomtcida edi • Sic loannesmtfwtiQw fratrem odity homici^ da edi • Etapud Chrißtanos mutua diledho, mutua beneuolentia mutua officia perpe-. tua conffei debent •
____P AED A GO G VS.
Vid turba apudforü edi ^PV.Plebs '^^^^tumultuatur.PAE- Qjiidecauffa^ ^V-Ob rem planembili- PAE-Vndeigiftan tus popull concur fus tPV-Vt redie intelligas i Ex mbdo orta efl haec tragcedia- Rußici ah^ quoi
-ocr page 31-DE-V. MAN. NON OCCr.''^ ^uot depofitn nucibus lufere tcfjiris ■ La in re quu aker alter urn faller e u!lt;ierttur,uentu pn^ mo e^ï ad mrgia, à iurgijs ad pugnos ac cola, fgt;hos,a colaphis ad gbdios amp;nbsp;fangume, i^uod mfi ciuium concurfu fedatafuiffet ißa traget, dia,confeciffent fe belua ißee mutUiS uulncri bus • PAE • Sif è parua ßtintilla,ingens fepa conßatum eßincendiü- Sed hocetne eßßria-n ? Stedne catechifmum multitudo htß.e die,, bus dißere fokt i PV • Hoe hotninum genus quumfenatur^alijs operibus occupari nonfo, kt-PAE» Qdd ft cades tumultum hunc ex, cepiffet^ Annon tumidmandati, No»oc-cides, pukhrepraßnißent^PV, Commo, dum mandati huiusmenttonem facis-Nam^ni, ft faUor, ordo tpfe, ut hoc iplum explanes, pofcebah PAEDA- Nihdfalfus es-Lotjuitur autem hic Mofes,non de cade folum amp;nbsp;fan, gume^uerumettam deipfts cordis adßdibuSf. ut quos ita ad proximi ddedionem er bené, feentiam propenfos effe uelit,ut etum uel fg nojuel uerbo proximu oßendi prohibeab P V Deum tmmortalè,ftad eum modü res habet,
urn
V
-ocr page 32-DE X MAN. NON 0CCL ww wfwo erit,iiM non reus hie peragi poƒƒ/f ♦ PAE’Iwpotewj res irUjbno breuis furor e^^ut TUccus ait^^uod cum itaftt^ uidendum eß^ ut ne irati immemores unlt;iunm huius mandai Ji-mus • P V • Qjiid ft potentior fü, quam ut re~ frimi poffa ? P AE-D/xt AntehiCimfi duceet Mxilutore Chrißo ^ nullum mandat urn rite impleri pojfe-Ç^uire ßnos ira impetat^bde'^ adeo in nafum concire conetur, ap^irehen-dendus fide Chrißus e^, adeoq- bonitas illi~ us ac manfuetudo contemp landa-idae enim ra. tione maxime mollefcet, ne in opus erumpat-^ PV.Per^paucos opmar ab hoc adfeéiualienos effe.PfiE.gt;A.ddepauci(fimoS‘l^e(i;enimfru~ firafcriptura iubet,ut ne irati peccemus^ pra terea ne folem occiderefuper tracundiam no-firam patiamur-PV-Occidere igitur eÜ,non filum uimac manum admohri, uerumetiduel figno^uopiamuel uerbouelreipfa proximo offendere-PKL'Tenes-Huc uero addes fiufur tones couiaatores, obtre£iatores,calumniato res,ofores,tnuu quot;»s tbreuiter,totam eorum col luiüemflt;iuilt;^ Aitgudtçliuicehabentfamp;huc omnes
-ocr page 33-DE .V. MAND. NON OCCr. omnes itwnt conatus int-endunt, ut obfint ac noceant-PV- Qja adidgenushomadia pro fenfiCunt, in excremas otbis partes depcrtari debebant, lt;^uo uidelicet bebiœ inter beluas a-gerent. PAED, lino noediiores tjCunt beln-s, Menim luuenalis inefuuï Ç^uandaleont
fortior eripuit uita leo ^ C^o netnore un^ pxpinuit aper,m3ioris dentibus apri ƒ
P V E R. Ego ab hoc crimne, ctiam occulta ^uodam natur £ du^u abborreo, tta ut etiant fontes,ß c^uando fuppl rijs adßciuntur, ad c3~ mßrationem amp;nbsp;nufencordiant permouere mefoleant- PAE. Q«' fontesplediunt,pra. ceptum hoc non uiolant, de mag’flratibus au, tem loquor^cpc'g'adium in hoegeflant, uteo. rum qm bumanumfanguinem effandunt,cor, pora uicißim oectdant, adeoc^- coruorumgen tl deuoranda obijaant- P V-Puto hinc prouer bium natu efe,lt;juod qui tales funt,r.igt;^‘gt;'e«'lt;^^‘' omniu uotis ablegarilolent* PAE-Siceft-P V. f^’d igitur ut ne hie impinguam, fadio opus efl,PAE.,liemine ledes-,nemini tneömodabts^ neminUnuidebiSfamicus omnibus, et benefiet
C ergi
-ocr page 34-DE «VL MANDATO.
ngd i^uoßibeh PV.ld pro^icio Chnftoßet^ Defextomandate, Nonmoecha bens, Dialogus- VUE
Summa huius dialogic
Præceptum hoc nôfolum manifeßum ad-ulterij crimen, utrumettamomnis generis im. munditias, feortationes, meretneios concubi tus,imô cogitationum quoq; immunditia pro^ hbet.Decetenim eoSj^ui Chrißuno nomine cenßen uolunt, ut no tam uerbis amp;nbsp;openbus, quam ipßs cordis adfeûibus perpetuam proß-teantur caßimoniam.
PAEDAGOGVS.
A Des hue puer* PV • Adßumßi epuiduo^ les- PAED- Qwnti mandait obferud-tio jt^ua tn re ßta eR^PV-in mutua dile^io^ ne,mutua bencuoletia,mutuis officijs, adeoipi perpétua in proximü beneßcentia'PhPDK* Qjii hiße rebus inter je certfnt,re£ie certant V nihil, meo iudicio ,fcedius efi,atcj; uinci m hoc certaminisgenere : contra, nihil pulchri-us ,atque uincere hic ^ßperiorem eße • Sed paucos uideri eü, noßra atata, cjuignauiter mhoc
-ocr page 35-NON MOBCHABERIS.
in hoc certawn prodeant, (^Hewdinodum amp;nbsp;fextum preceptiem plures tranfgrefjores, ac ohpruatores habet.PV• Sire^entemini, Ad ulterium illo ipfo prohibetur, dicit enm ' Now moechaberis.PAP.- Imononfolmi adultérin^ uerumetiam omnis generis fornicationes flu-prai^i uetari bic montnens, tycauehic cum ethnictsfenttas,fluprutn flmplex,ceu rem le-uiculam ceflmantibus • De«j emm ille Optu musM.aximus,populu habere uubundei^uacj; fan£ium amp;nbsp;meant aminatum,lt;fuiq; nihil omni no,lt;iuodlegeHecitum fltjdelignct-PV. Ucee nuper parochum quo^; noflrum populo incul cantemaudiui.PAED- Hueadde, quodipfla etiam cordis mundities ,hoceû,ut ne tahum reru concupifcentes fimus, hoc pritcepto exi gitur • Sic enim Chriflus inquiti Q«i uiderit mulierem ad concupifcendum earn, hic iam mcechatuscum eaefl,incorde flo- PV- lam nunc plane fateri cogor, ad pree flandam lege Ifiritu opus efe- Quis enim hic non impingit? PAE • ^ttanto magis hic delinquitur,quanto natura^penfores adid uitij omnesfum^^PV*
C 3. Quotus~
-ocr page 36-DE vr. MA ND ATO.
Qjtotusqmsijiigitur faluabitur f PAE, Si no. fins uires intueare , plane de falute noßra a£inm eil^ Sin ueroin Chrifli promißioncs fidei deßgas oculos, iam credeti omnia poff. biha eruntjprafertim fi pro munditia hac m. petranda, nuntjuam non dicas cum pfalmogra pho ; Cor mundum créa in me deus ^^fftri-turn replum innoua in uifceribus mets • Porro ubi femel anima noßra federn.facer illeßpiri tus occupant, ibi feri non potefi^quin omnis generis immundittas ultra etiam execremur, Quod fletiam, uteßmagnacarnisimbecillt-tasßabi nos hiCflt;iuod omen Deus auertere di gnetur^cotingat, tarnen ad cor reuerft,mox in uiam redimus-PVER,Puto tarnen corporaha qiioij- exercitia, impetu ißum animi nonnihil remorari, adeo^^ caßitatis alloua ex parte eußodes effe, mfi forte uerum non eü illud : Sine Cerere amp;nbsp;Bacho friget Venus • PAE • Quid ni^Habentfa efficaciam teiumü fabric tas, adj fuga, oratio, temperantia,c5tinentia f Gfaha ld genus.Sed tarnen ad impetum animi retundendum^parum mamenti, niffintusad-
-ocr page 37-NON MOECHABERIS.
fu^habent’ H/c enm Chriflo opus eü- Exetn pligratut iScipio ille Aphrica»usgt;cttpta nouit Carthagine, faminam amp;nbsp;mobilem, amp;nbsp;cuius formant non faits laudare pojje wdetur Liui-uSfConiemnere potuil) nimirum alijs rebus in. tentus, Quisautemneget, conlfeciatanti formai uarieintus adfeélumeffei Promde reile dixi,ad internam amp;nbsp;externam munditi arn, I^iritu opusefe- PVER. Quid ft hic i^uo^i impetus tile omnino non cefti ƒ P AE, km eo remediOfi^uod aduerfus morbum hunc Deus inflituit, utendum eR, nimirum matri. monio,quancpua hunc quoep- thorum amp;nbsp;modu habere amp;immaculatum ejfe conuemat. PV« Si fic res habet ,iam dominus exorandus edi, ut non tam corpore (fuSanima immaculatos nos cußodiat'P AE.-l^ihil erras-Dcfeptimomandato, Nonfurabe ris, Dialogus IX,
Summa huius dialogi • Quemadmodü pracepio hoc, cü clancubria turn uiolentia rei aliéné ablatio proh:bt tur ï ita auanlia ^«o^ ufura ^fraus amp;nbsp;impoflura, C s cum
-ocr page 38-DE .VIE MANDATO.
cum fab tuns patextuea qutealiorum funt ufurpamus, uedwur ♦ Eßq^ occulta quidam in hoc pracepto, ad faciendum opus, contra odj malum,exhortatio •
PAEDAGOG VS.
I Ta' ne ais puer ^ furem quendam hodie in crucern acium effé^PVE R-Aio, P AE-DAGOGVS. Qwdfublegerat^PVER-Argenti pondobma.P AE D A G- 0 infor-tunatos parentes,lt;^ui quidem,inutile hoc terra pondus m lucem adiderunt. PVER • Dw-hum non eü , (futn perpetui lucius ijfdem uulnus inflixerit.’PAEDMntelligisigitur, quad rem amp;nbsp;tllis amp;nbsp;fe indigna fecerit f P V-ER’ Modis omnibus - PAEDA- Tanto aquius eü, taneiuam in ffeeuhm in id genus exempla mfficere te,c^Ui£c^fugienda cognoris deuitare.Hucenim pertinetfeptimum illud fraceptum-Mon furaberis, cuiusexplanatio' nem ordo noßerpofeerewdetur-PV-hm pri dem effecißi,utturpibus offendar,honeftis ue ro deleêier-Sed quàm late praceptum hoc pa teat,
-ocr page 39-NON FVRABERIS.
teit^iudirecupio.l^ecy enim Juhi um eü,quin multa m fe continent•PA£D ¥urari,non fo. lum eR rem aliennm furnpere, clamai nufer, re, uerumetinm uel ui uelfraude uel luris pm textu,ea qua aliorum funi uendicveufurpa. req;,id quodfere pradones, mercatores, im. fofores,amp;ufurarij folent.PV. fstquiijsre bus uehementer peccari arbitror, in rationes politicas, PAE. Re^ïe diciS' Inpulchre emm ordinata replublica laboratur , non alienum tolhtur , tußitia m emptionibus amp;nbsp;contra. Üibus conferuatur, non laditur, uis pelli. tur, nontoHeratur. Atq^hacomniaita fie. ri, non folum ipfanatura lex,uerumetiam ipfe Deus prcecepit- Proinde re£ie dicis ,alt. ter faciêntes peccare in rationes polliticas. Sedadde, id genus homines, mipfumetiam Deurn peccare omnium polliiicarum rationum «utorem • P V • Quid igitur facere mews, ut ne hic peccern ^PAE ’ApudLacedemont. os olim,pueris ut efculentafublegeret.permfi fium er at,mept a plane ratione.t^ua:^ hic refer re pudet-E po uero ne tantdlu jutdem hc mue
C 4 turi
-ocr page 40-DE -Vrr. MANDATO
tuti permittendum arhitrorbiet^- turn ea,qui hus tenera illa eetas alfuefat, facile dedifcun^ tur-Sed pctius fic mea e^i ratio, amp;nbsp;fic in ani mum induce meum tluuentutem ad labores ac Cfus faam à puentia affeefaciendam ef[e , . tmumquem^itamen iuxtauocaticni$ fucera. tionem-Laboribut emm adfiieti puen, rem fa. tniharem uel augere pefiea pofjunt, fi tenuis fortune fint,uel con/eruare ffi t^uid harediu no luredparentibus acceperunt, hacq- ratio, ne cum fibi turn egenis, ac indigentibus pro. def e.PV. Si omnes ex ai^uo ad opus cogen. dijunt, quistum ufus erit litetarum i quis ad honeflas difciphnaS adijdet animum t P AE. Dixiantehac, quod obferuare te oportuit, ^uemij^iuxtauocationisfuaratione hue co. gendum effe • Porro qui ad rerum gubernacu la educamur^eaq- m re gnauiterexercètfe/èy an no ij opusfaciunt f Q^i honeßis difciplinis exornant ar'imu,idq; in hoc ,ut ex a quo omni bus peßea profint, annonijquoq; opus fa. are ludicandifunt l PVhR-Q^uantum audio Totam uiuendi rationeDeus, pauciffimis pra
-ocr page 41-DE vir. MANDATO.
ceptis,p pro digmtate explantntur, cotnple, xus eilgt; InIpecKm minuium mdetur^e^aod Ji citur : Non juraberis,fed quamus^Deumini~ Kortalem praceptorum hmc eltci cumulus po te ft ƒ Qa; luftitiam m contraCubus uiola[,fu~ ratur,qut fub preetextu lunsahenum occupât^ furatur, (luifacultatibusm proximtperniciem abutitur, furatur, (jui auan junt, qui ufurarij funt,(^ui prtidencs fuut,qui petenu m nectftc-täte non opituïanturfurüntur-'Etquidmultis^ Video furum plenaeff omnia. PAED. Adde furem afurefapenumero in crucern adigiSed oculos Dei nonfaUent tandem, quiJub magni ttominis umbra ( libet Tabij uerbis uti) hic qui efftnt rapacifmi,delituerunb
De oóauofnandato, Non dicesfal fumtcftnnoium,Dia1ogus X, Summa huius dtalogb
Hoc fibipracepti huius exegefis uult ,ut uentatis amantes,fmulationis ofores,menda. dj heftes, àperfidiaalieni,omnis deniquefyn centatiseuftodes uigilantifimi fimusgt;Veri. tatis emm amorfCumad cerferuandas reft^u.
C j blicas
-ocr page 42-DE vim MAN. NON DICES. llicas udetplurimum,tum prafenimm f^iri. tuahbus caußts res efi omniu amp;nbsp;Mtlißinut amp;nbsp;honeßißima-
P V E R.
X 7 On Luripustoties currit ac ree writ,pra i ’ ceptor colendißme, i^uoties ego tibifa~ ce^o negoenm- Sedquielt;iuidhuiusf/tcio,hoc animo fado, ut alu^uando ad meos rediturus, pro allata hue peeunia, amp;nbsp;pietatem amp;nbsp;literas amp;nbsp;mores me dignos domum reportem- PAE. At(^uih^eemihiimprobitas uehementer pro-hatur, neque quicc^Mm aHHè eupio, ^uàm ut in wrum turn pium turn liter atü euadas. Oui-re etiam iubeo,ut me, t^uoties libitum eü, ae-cédas, P VE R • Qjiinigitur, tj^uid ßbiuelit nonum proeeeptum , quo falfum teßimonim prohibetur,explicas? PAEDAGOGVS» Ïmpleüo huius preceepti in hoe fita eR, ut ue-ritagt;!s tenaeßimi ßmus,etiam m duihbus cau-ßs, ßmulationis odio ßagremus, àt^^ue menda-cio abßmus t^uàm longßtme .l^am qui tales funi, q mh.'minus agunt, quam ut proximum falßo teßimonio nd opprimant ipß in iudicio,
-ocr page 43-NON DICES FAL. TEST-uel hoc ipfum jadentihus confentiant. Ad hcec omnia fyncere, omnia candide, omnia abfefuefucocum dicunttumfaciunt-P VER, Vtinam ergo huius prlt;£cepti objeruantiores aUquantoelJemus • Quanta emm e^hoc no. ßro feculo cum oerfidta turn mfyncentas! inter centum uix duos repenas, qu'bus animi uelaeßus uelconßlia tutô crederepoßis.PAE DAGOGVS-Hocipfum res ipjaclami-tati Sed lt;^uid facias ? Pac tempora ahos mo-resn5ferunt‘Qiddlt;iuod cotra hoepraceptu tb ijs,quoquepeccatur, (jui m negocijsffiri. tualibus return capitae^fe uolunt • Q^am ob. ßinate enim bumanarum traditionum defen-fores, contraueritatis cauffarn teßißcanturf Quam tyrannicè de opprimenda ueritate co. gitaturf PVER- S/c olimjalforum teßium te-ßimonio oppnmedus Chrißus quoll; fuit,e^^ue lureahoqui adfgere cruci no potuißent.P AE, Exemplum placet • Sed fcis, qua poflea adfe» Üißnt poena,tam ij qui falfos ißos teßes fub-ornarant, quàm teßes ipfi f imo ut cota !«_ datorumgens perßdite huius poenas dedcriti
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tucfo
-ocr page 44-DE VIH. MANDATO.
Taceo eorum exemplum, tfui quum ZuptnnS teßmonijßn peißdia opprimere conereniurf ßbi ipÇi, ueluti turdus, malum cacat unt ♦ PV, Qfci ludais praeceptorum tranfgreßonbus riS fepercitßs indubiè nobis t^uoque, mrefipi)ca. inus,parfurus non eR- PAEDA-Rf^fc diets-Qjiare etiam operam dabi$,ut pracepti burns fempermemorjyncerè, candidè,apertè, cum omnibus uerferis, interim ueritatis tenax amp;nbsp;ofor mendacij acemmusAn reli^ionis (fuoque nfgocto, ijs tantumßdem habeas, t^ui fyncerè uerbum Dei trawant, ijs lt;^ui contra apertam ueritatem teßißcantur longum ualere lußis, P V. Didlo audtens ero-PAED.Sed lt;futd ue~ tat, tjuo minus ex poêta efa ethntco,lt;^udmfa fugiendufalßteßimonij crimen,oflendamus ! Sic enim luuenahs inepat :
Ambigua ß quando cttabtre teßis, Incertatji ret, Phalaris licet imperet, ut fis Palßus,^ admoto diüet periuna tauro, Sumu crede nefas anima praferre pudori, ft propter uitam,uiuendo perdere causas, Diÿsus morte pent.
Df no-
-ocr page 45-DE NON OMANDATO.
Denonomandata. Non conaipP fees domum proximt tuï, itemdcci mo, Non concupiGres iixorem Si fcrinim cius,5C and! lam Ö^bouem óf annum 06 cmnia quæ enis funt, Dialogus Xh
Summit hums dealogh
Duo hlt;ec ultimn praceptu fatis ärguuntf aJfe^lus (^uoque ac cor ipfumad implendam legemrequirijalieoqi i^uum concupifcentiaiL la uetitarum rerum agnata nabis ßt, ne^ue no fins uiribus extingut poßit,lßiritu nabis, cuius auxilio impkatur lex,opus eß e.
PVER-
Vos mihi hen ex Ïuuenale redtaßi
Verßculos,non ßne ßngulari admi-rdtione,memortie cemmendaubPALD-Cur itaf PVER’Quodpi êtamprophanum,eum-^ue obfccenum, ad noui pnecepti fententiam tam prope aceeßtjße uideam, PAED« Mirum 'ne id eßfAnnon audßi unquam, infculptam e^e omnium bomtnü animts ijuandam de Deo t^commumfocietate conßruandanoticiam ?
Paulus
-ocr page 46-DE NONO MANDATO, Paulus ad Romanos natures legem uocat, qute in nobis extincta non jit.PVE R. Interim n, menputoimbecilliusejje hocnaturie lumen, quam quod fuis uinhus adgermanam Dei co-gnitionemferuenirefoßib PAED A- Pateor hieIjgt;!ritu amp;nbsp;Chriflo opus eße, ueluti anted quoque diximus ,PV- Kd hunc modum puto amp;nbsp;decalogi pnecepta in Ijgt;eciem prlt;efiari pof fe, quum tarnen, quatenus de adfecUbus agi-tur,plane cadlimu^P^P' Paulus alicubidi. at legem I^intualem efje. Hoc fZl, qua mß àf^intu perfußs praftaripoßit • Q«is igitur hicuiribusnoflris tribuere aliquidaudeatiSi externum opus tantum exigeret lex^praßare qugd pracipitur,uiribus'no(lris po^emus,'At nero adfe£lus quoque amp;nbsp;cor ipfum requirit. Legern igitur praßare non poißumuSynißi (ßi. ritu Cbrißi perfußrenouemur • P VE* Ç^uod internos ettam cordis adfedus requirat lex,ft cilè ut eredam inducor, prafertim quum in no noac decimo pracepto,concupiß:entia etiam mentionemßen uideam-PALD^ lam quicon cupifcenüam etiam in nobis rerum alienarum retundi
-ocr page 47-NON CONCVPISCES.
rftundi uult, tj indubie non turn externât» ^udm interndm cordis /dnHimoniam friici-jj/tP VER* Duras igitur Chrißianorum ^ar-. tes effmtelhgo. Qws enm hie non deUnt^uit? Qms tam perfe^ius e^, (^uetnnonaht^uando ahenarum rerum ceeperit deßderiu? t^uem non tranfuerfum egerit agnata ilia carm noßree co cufifcentia? PAE« Vere durlt;eeßßnt,ß non no firi caufaßhum ßtum Deus pater in terras de-mißß^et,a(^- legis danatione nos hberaß^et-lmo tant o duriores futures effent, lt;juantà certius eü agnatam nabis earn concupifcentiam eßey aduer/ust^uamhiec legis preecepta latafunb PVER « tiimirumab Adam m nos hesc car nis cummahtia turn ceecitas propagata eü dima~ nauit^i' PAED « Negdh hoe non poteß- Sed interim hoc t^uoq- dibgeter ob fernes ne ce ff um eil: Queeprimi ißiusparentisnoßri culpa col lapfa/unt,ea per unius Chrißi meritum reßi~ tuta effe. h emm in carne coßitutus,amp;legem pro nobis impleuit, et mortem fußuht,amp;etter nee beatitudims participes nos fecit, PV-Q«^ conditione autem, legemamp; impleuit noßri caufft
-ocr page 48-DE NONO MAND,ATO. atuUaamp;ahrogauit fNf^ue enim arbitroro. ao/bs urn nutte nos inutnrnuis aurem dormi redebero' P AE D • Abro^ttaeü, non ut ne fatf fed ut ne donnet ‘ Porro e^uod ad lußiß^ cauonem attinet, nS noßris tiinbus/ed perfo lum Chrißum impletur, cuius poßea impietio noßraimpletio eß, praefertim ßßde adprehe datur.Qu^dueroadobedientiaattinet, pro^ ßatur etia ab ijs e^ui amp;nbsp;ffirttu nadii ßmt amp;ß dem habent,ueluti hpoßolus (fuo^; diati Im-pletio legis eü dile£i:o-E^ i^uan^ ne bte qmdè ad plenum fatisfaciamus legt, tarnen propter Chrißum,proeßare eandem dteirnur- EVER. Nimirum hue, quee dieistendunt omnia, ut o^ ßendas earn eße eordis noßneum ceecitatem^ turn mahttam, ut nifi auxiliatore amp;ßaluatore Cbrißo, confortes eetemee glorié ßeri ne. ^ueamuS'PÄE-Stce/l.Tumtneutßde Chri. flu hune amp;nbsp;adprebèdas etperpetuô retineasf uideßsoperamdes. PVER-Fidesillacjuô po. tißimum reßteere debet^PA'iDAGAnpa. tremcreantemomnia,in Chrißum Jaluaniem omnia, inffiritumfan^ifieamem omnia • Sic erunt
-ocr page 49-PARS 4. SYMBOL! APOST. mim officii per/onarun fier ietrados,in fri pturis fere defcribuntur- Sed deijs dhas^nmi rum uhi fynibolumtnciarecccpenmus • . De Prima Symboli Apoftolici parte, Dialogus. XIL
Summd huius dulogi,
Primusfdei noßra articulus hoc fibi uult, M credtionis beneficiu probe agnofamus,^ in credtoris bonltdte cordis oculos depgim^^ certi,quod non foluamp;ed qu^ fupeime Ç^ed qux inferne funtcredritfdty per uerbi poten turn, uerumetidm quod omnid qux creduit (if conferuiturus fitperpetuo amp;“ guberndturus ♦ Potefl,quid Deus efl • Vult, quid pdter efi ♦
PAEDAGOGVS-
E Symbolo hpoflolorum, uerbimehe rifdfiurumpromifi- Recenfe igitur pu^ er primdm eius pdrtem- P V« Credo tn Deum pdtrem omnipotentem,credtorem caU amp;nbsp;ter rlt;f.P AED- Qua de praceptis decdlogi dixi mus hicienus, hdud itd iucunddfuere, ddeoc^ propter minds cum quibus coiunfid funt ,plus terrons dtq^gdudij nobis incuffere ♦ At uero
D qute
-ocr page 50-PARS I.S^MBOLb
^Uit iam nunc dicentur, iucundaf lata,gr/tti, eruntfUt t^ute fottUimum unde remi^io feed forum fetenda fu^oßendant) e^uidei; folliceri de deo nobis debeamuSjindicent.PV'ïam du-dumaures engereœpi, ^ecyenim duintop ^umplaufibiba hifce derebus di^iurusßs.
P AE. Pnncipioautem bic credendiuerbum probe obferuabis • Nf^; entm ßdes nofira in hocßta eH,ut longis udut ille ait : logis audu torum aures calefaciamus,fed ut Deo ex animo fidamus , iniji illius bonnatem,omnem cor disnoflrtfidutiam,co^tiamus. htc^i hoc tanto confidenttusfacere nos œt^uum eü,quanto amp;nbsp;potentior eß et mehorf in que nos credere htc confitemur, Potens eß,quia Df«5 eß, adeoq^ rerum omnium,tant inferarum quam fuperna rum creator,Bonus eß, quia non noßris meri tis,ßd mera bonitate dußus,ex mhilo nos ert auit,erga creatosnon aliter,atq; pater ergsß Hum adfe^us- P V. Cur det nomen cum patrts uocabulo hie coniungituriPAB» Deus, ma-iefiatis uocabulum eß,fereq- ob maießate ter ret, ut ne igitur deterriti tanta maießate, alto
-ocr page 51-APOSTOLIC!,
fdei oculos ßUrrteremu!, additum eil amp;nbsp;pi. tris uocdbulum. Commode enim hinc^ut'ergi nos adfeHus efje uelit, perdifapoteß-PVEK» Qutbus ergo pottßimü rebuSy efuod ptter nobis perpetuo eße Kcltt^dei knuit ^ PAE.Pnn cipio creatione, deinde filij fui inarMtione , poßremoßfiritusßn^ii donatione,lt;^U(e com-modißßme ßymbolum hoc comple^litur- PV« • De creatione prins audiregeßto-PA.£‘ Créa tio bonitatem diuinam,dtüii mirnm,(iuantope re nobis commendet, An non ingens bomtas eß enim, e^uod ad imaginent amp;nbsp;deißmilitudi-nem creati ßtmus ^PV-hte^ni in primaenailU innocentianonperßitimus f nimirnm fatame conplio obfequentiores, ac Deipmeepto -PhE-Lapß m Adam famus,fateor,ßdtamert tanta fuitcreatons noßribonitas, ut lapfos enam in gratiam receperity ntißo in terras uni genitoßho fuo,qiiiin obedientiamißamno-ßram fingume etiam ßo expiarebAit non igi tur nos amp;nbsp;creauit amp;nbsp;creatos conferuauit f P V. Non redamo^ßd potius pro tanto beneß aogratias eidem tecum ago.PAE- lam ƒ per
D 1 ipßm
-ocr page 52-PARS 4. SYMBOL!.
ipfum amp;nbsp;creati fumtts,amp;‘iiti uitam cenferut. mur,lt;fuis ergo dubitet, t^u n ferfemo ration? noßrihabiturus fut Pro^j mferis ßhjs fuis fenndeatq; bentgnifimus paterflhctius fu turus f LuJifcaturamp;ndet hanc dei prono. lis fohcitudinem Lucunus, inlcaromenippo : ubi iouem percun^antem inducit, lt;iuinti tritt CU ueneatin Grcecii,num fuperior hyems te^ tigerit illos,et num bokrambre egeant copia fiore. Sed ab bac irrftone Cbrifitani anmum abefe oportet, quàm longsffime, Vere enim folhcitus pro nobis eü Deus^ita ut non folum ingratiam lapfos à creatione receperit,ueTum etiS bodie quot^in gratiam receptos, foueat, alat^tuealidefendat^conßeruetf adeoq; pater-nu erga nos animü tefifcetur.Quid lt;iuod oes creatureecooperari eleiiismbonum cogun-tur ƒ P V. Maxima beneficia audio, hti^ utt. nam gr ati pro ijfdem ,id ^uodflios decebat, effemus,f.go certe operam dabo,ut ne in corn numerù qui ingrati beec beneficia non agnof cunt inueniar-PAEdd uero turn ritefeceris, ft deo patri per Cbriflu fidas,creationis bene ficiun
-ocr page 53-APOSTOLIC!.
faim ignofciSjomnem fiduciant in illu conij^ tia$, fro certo habens^ quod patemum ilium erga te adfedum, modo tu probi filij offaio fungare,nunlt;juaminintutaturus fit-De fecunaa Apoftolici fymboli parte, Dialogtis, XIII.
Summa huius dialogi •
Secundus fidei nofira articulus hoc fibi uult,ut in Cbriftum,quandolt;fuidem non folu Deus eR,unius cum patreefi'entia amp;nbsp;poten-tiee,uerHmetiamindutaxarne humana, morte nofiricaufja fubiuit, pennde attain paire ere damns : imo ut perfuafifimus, mfii per hunc re dimi^enus humanu non potw^fie ♦ Certe enim folus hie amp;nbsp;iufiitiat t^f fialutis noftracolo. phoned- .
PAEDAGOGVS^
Hirt de prima Apoflohci fymboli parte uerhafecimus- Alteram nunc puer red ta- P V« Lt in lefum Qhriflum filium eius unicum,dominum nofirü- 0^*1 conceptus cd de Ifiiritu fando,natus ex Maria uirgine, pafus fub PontioPilatOfCrucifixus, mortuusamp;fe-
D 1 pultuSf
-ocr page 54-PARS .11. SYMBOLF.
fultus, defienditad infema^ Tertia die re fur-rexit à mortuis. Afcndit ad caloi. Sf de t ai dextram Dei pains omnipotentis,inde uentu rus iudtcareuiuos amp;mortuoS'PM-‘'VtDe. us pater per uerbum nos^ad fimihiudinem fu3 crearit,a«diPi haéienus- lam nunc ut uerbum illudncfra falutis cauffa, camem induerit, explicabitur • Ac quidë princtpio,priuslt;iuàtn ad incarnationis myferium ueniatur, ooferut Chrißum,fltum dei unicum amp;nbsp;dominum no-frum dict-PV. Cur dicitur unicus dei filius i PAE • Propterea lt;puod natura filius amp;nbsp;Deus eß. Porr o oblata amp;nobis e^fhorum pra^ rogatiua, ßeredamus. Sed epuicefutd huius ft,per adoptionem ft,ut intelligasfolü Chri flum prmogenitum inter multos fatres eße, ad epue proprie ^re^m amp;nbsp;facerdot'^ tus per tine at‘PV. Mirum ni hue facit amp;nbsp;dommi U9 cabulum- PAEDA- Pacit,modointerim ebfrues, dominum hac epuolt;^ de caußa did , epued patri,fiue potentiam,fiue iußitiam ,fiue fapientiam ffedts,per omnia alt;pualis amp;nbsp;uei e Deus fit.PV’ (^od uere Deus fit credo,
-ocr page 55-APOSTOLlCr.
P AE • Iwo non fecus Chriflo ac pitri fdere debei ♦ Qutniji enim très diuinittttis perron nueßnt ^ timen um fubflintu eü, um ^■J'f'quot; eß, um eßentii eil, breuiter,unHs Deus edi • P V lt;nbsp;Hie t^uoty dere nullus dubito • P AE » in Chrißo Urnen ^ non um diulmm qutm hn numm mtunrn obferues neceffum eil, uere tmm arnem induit f arnis inßrmiutes ßm ßt, hibitu inuentus, ut Apoflolus im^uit : ut homo • P V • Cirnem igituruereex uirginis ame fufeepit, contn Ambaptißarum ßn-tentiim ^PAE-Quid ni t Conceptio (guident fßintu ßncio coopérante,atra ornntrn uinle Oper am, périma edi^Sed tarnen carnem puer poß aßßumpßt ex uirgine, aliorum puero^ rum inßar in uirginis utero altus amp;formatus» PV. Qjtix fuitincamationis huiuscauß[ai P AE • Salus noßra • t^ec^enm ahantione hberari à peccato,morte,fatinaacinferno ge nus humanü potuit, quam morte umgemtt filij dei-Porro paßus ßibpontiopdato,cructfixus mortuus et ßepult’,t andern että,hoc eß tertin die,à mortuis refurrexit,deui^o nimiru pec^ 0 4 cato.
-ocr page 56-PARS .11- SYMBOL!.
cato,Sa[ana ac inferno,idcoii; omnib^ crede tibus patefaSidddaternu fdtria idnud- Quid quod d refurreSiioM,calcs confeendit, pare cumpdtrepoteßdten fortitus ^ PV • Ergo ad fdtris dextram federe,e^l pare cum pdtre po~ tentiam habere i P AE. Tf«ei. Interim mihi hicobferud Chnfli cumhumihationem turn glorifcdtionem • Uumilidtio emm glorifie dtio nem pracedit • Pdfifits, mortuus amp;nbsp;fepultus, fondes peccdtorum nofirorumabluit-Refur-gens luflitidm nobes impertiuit. Afeendens in ccelum amp;nbsp;de diabolo triumphu longe omni urnffetiofiffimum egit, amp;nbsp;f^iritum mifit • P V E R • Credentibus hac non poffunt non effe iucundiffima • Quid enim auditu iucun-dins, dt^iper Chriflum, absfi operibusamp; mentis nofiris, d peccdtis liberan , luflum fronuntiari,ddeolt;y ffiritu donari ^ Certe mu tus in nos beneficium diuind bonitds coHocare baudpotuit-PAE’ Aequum igitur eü, ut uni Chnflo, perindettep- feruatorinofirofida. mus amp;nbsp;credamns, omnecordisnofln ^fidu tidamp;ffem in lUum conijtientes-lta enim fiet,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utuenienti
-ocr page 57-PARS III. SYMBOEI.
M uewenti ohm in iult;iiaum y adeocy tauos ac mortuos iudicaturo, lati occurramuSiimmor^ tahtatis coronam acceptun, ^Mm fromifitft dihgenttbuS'
Detertia Symboh'parte, Dialogus XIIII;
Summit huius dialogb
Tertius fdet noflne drhculus hocfihi uult, ut inIfiritum fangum quoique, ut qui à pâtre amp;nbsp;fho procédât, eo^i unius cum ijfdem fub~ ßantia amp;potentaefit, credumus- Quemada modum enirn pater créât, filmsfaluat, ita ßi-ritus in corda noftra trSsfufus,ex impijs ptos, ex immundismundos ,amp; ex prophams fin. Hos reddit, omnium bonorum charifmatum tutor inLcclefia
P VE R.
IT4 mihi dulcefcunt,qua in rehgionis caufifit haiienus mihi abs te audita [uMpracceptor fuauifitme, utfamem earum rerum in me ex-citaris,uix unquamfatiabilem-Qmeres etiam incaufifi oil, ut totiei redeam, adeof oneri tibifiohPAEDMhi uerohwufmodi mgenin
D ; uolu.
-ocr page 58-PARS in. SYMBOL!
uoluptati migis t^uim oneri funt. Cm enm ex nofine farina homimbus, dfapulorum fuo-rum profeilu! non probetur ^ P V.Tertiam mi -^‘ !g'turfy mb oh de (firitufan^o partem elu^ cida,(iutfic habet'.Credo in ßfiritum fanSiu. P A£D A GO. Dixi antehac, très diumitatis perfonas effe,patrem, fill urn, amp;jfintum fan^ Hum • he quidem patfi creationem ,filio re., demptionem adfcnpfimus ♦ Setjuituriam nunc de fjnritu fanHo, (fut ut à pâtre amp;fîlio proce. dit, ita eiufdem cum pâtre amp;nbsp;fho potentia eü,iußitia eil,fapientilt;e efi,gloria eü. Ne. ^ueeR cur ha fee très perfonas fegregemus-Tribuit ijuidem fuum unicuiifue perfonaferL ptura officium, nimirum noflrafe imbeciUita ti,lt;juaDeum ahoqui agnituranon erat^at^ temper ans.fed tame interim, eiuod nuper ^uo.. ^ue diximus, fubflantia eadem eü, potentia eadem efl,gloria eadem eü^PV- Quod ergo ffintus eff officiumïPhE. Principio dubium noneß,lt;iuinfanHif:et^ Transfufus enim per uerbü in corda noßra, ßdem in nobis excitât, fides poflea remfionen peccatoruimpetrat.
-ocr page 59-APOSTOLIC E iuftittäm amp;nbsp;uitim aternam-ÏKflutn äutem po nunciari,Mnon fmü^cari e/i^hiq, hue pr^ tinet,tfuod igt;Corinth,6’ dicitur : San8.ifcuti ^ iuflificdtiefiis,prfuirai Dei noftri’ P V-Viucfortaßis amp;nbsp;illud re fern pteß, ([nod M • 1oannem Rhodofhantem,proehiim neßrum nupr conciomntem mdiui : Nip iJwiJ renaius futrit ex üc^M (^ ßgt;:ntu, non iniroihit ;w regnum calorum. PALD. RnQe. PVER.SHnt dutem indubiè (ix aha flcratiue, ad cffiaum ffintusprtmeniia^PAD^ßuc e^uis neget{ l » guarum pritia, pofhetia, fcieMUyptientia^ prfeuerantia iü' quiequid charifnaium habet Eccleßa,quid aliud funt,atque dona ß^iri-tuslTaceo ^uód conßanttam in conf ß.one ne ritatis Euangehea fupeditat et fortitudmë c^ confolaturincruceamp;alfliëilotubus, ^contë pum return caducarïï et caleßis uita defide-nü fubminißraty deniq^ ^ folus m cordibn^ no ßns filios dei eße nos teßßeatur- P V, Si aéra funthlt;ec,credo aut uerißima eße, ta nemo nel fairem uelßbu cognofcit, nßßinlu fanéto gt;1 lußritus.PAL.Quemidmodum ebf^ imbre
Ul nm
-ocr page 60-PARS nr- SYMB. APOST.
(«T4W fcecundante fruHus nulli producun-tur,M abf^ue Ijgt;iritus dom^Deum net^Heno. uit^uift^uam^ne^ue ritereueretur- Quttenus Mtem Deum netfue agno/cimus, neque reue~ remuff eatenus Chrißunt etiamnon fumui. lam cum foliusIjgt;iritus donum fit ut pttrem amp;nbsp;filium agnofctmus f qMS ergoneget ffiritum tutura Deum effe^ Proinde qui ff tritam fer~ inde atqueDeum inuacant, qui ffiritufdunt, qui(^ fan^ifcitionem adem adfenbuntirede arque ordinefadunt ^ uere enim Deus eil, r-iufdem cumpatreamp;fiho potentilt;e amp;nbsp;glorieer P VER* Vtinam igitur Deus per huncffiritum fuum corda noflra fanihficare ^ conferuare^ pitrificare,tranqudUre^ingloriim amp;nbsp;laudem nominis fut dignetur • PAEDAG • Dignabi. turhaud dubiè,modo ferio huius rei gratia m. terpeUetur»
De eccIeGa, Dialogus V X.
Summa buiusdialogi
t.cclefia,congregatio edi fdelium, in unarn eandemq^ßdemconfentientiumf qua Chriflo lt;nbsp;ferßdeat tnjùaintmfolum àpeccatis ommbus
bbe.
-ocr page 61-de ECCLESIA*
hber^ti eflfUerumetiim poteflatem ifuoiiM dijs feccata Jimitttnlt;ti,fer uerbum dir [acn-tnentaaccepitt Uneemmpertinct', QMdeutt. qw folueritis fuperterramferitfolutMn amp;'in ccelo, Er lt;iuodcunlt;i; hgauenüsfuj^tr temm, trit ligatwn t^ in ccelo-
PRote mihi trinitatis in diuinltite myße^ rinm exflicuißi, preece ftor hnmnnißL Wf/itiutneqne perfoms ,nelt;iue perfonarum offidjSjneqiipß fnbßatiee t^uieejuS Jetretiinn fu-Qnare rogo^uti nunc,lt;iwdßbi fe^uem iL 1 nbsp;nbsp;le grttculus iielit : Credo in iedefum fanm
catholicdm^explMes-PM-D’Cui ßdere po. tißimnm debeas, puto ex uerbis tibi meis ut-[ ennque hadenus oßenfum eße. Hmirmn pt-' tri eeu creitori,ßlio cenferuatori, ßtiritut ceu fundißcatori- P V E Rgt; Oßenfum ed/ateor* PAEDA G.Quur ergo crederete dicis in Ic deßarn f An'non hoe ed creaturam pretferre ereaori ? P V E R-Vulgo hadenus fc lednm tü. PAEDAG. At (^M m »js,qult;e ad ßdei ne gocium pertinentf ne^ue uulguSf nery magm. tesfi
-ocr page 62-DE ECCLESIA*
f?î /î ert ent amp;nbsp;cuecutiMt, imitindt furth PV* Vtignur legere me uni PA.^D,Credo Eccle fumßnüim athoheam’PVE'R. Ç^u d ergo e,^ Ecclefu ? PAED. Cengreg^üofidehum, in umm eandern'e^ifidem confentientiu- Hinc ultcabt Chnfli fjionfitm uoat Apoßolus, itf quim luxtit Ofea tejlmonium, infide^ miß. ncordtii amp;nbsp;mifentiontbus Chrißus ßbi de. f^on/mt-PV.Curßtn^tm uocamus amp;ftin. Îi^rurn csmmunionem l N^w etm cbufulum expaßtionn aujßt adiedim irbitror, An o. nines t^uottfuot in Eccleßt ßunt ^ßmciißntl PAEDAG • Hibet EccleßnadmixtosinhiC temt bonos iuxtac malos ^e^uemadmodum trittco interdit palege admixtx funt • Sed here malorun admixtio^pijs obßaculo no e/î, ^«o minus amp;nbsp;fanât ßnt^amp;ßonß Immaculata Chnßi- Pl^ER. C«r immaculatauocas, t^uce ^uandiu in tarne uiuit^ abßue peccato eße no poteßl'd enim memtni me abs te altquando att dire, PMD gt;nbsp;Propterea t^udd Chrißo perß. dem inßtj edl.l^amß Chrißo perfidem inßta esd, um omnium ^«o^ bonorum Chnßißa.
• ^ueß
-ocr page 63-DE ECCLESIA.
fit tû pirticeps^ita ut illius iußitii,noßraßt lußitia : illius ßanSiitas, noßra ßtfaniiitas: iL. lius munlt;iities,noßrd ßt munditifs : illius mno centia^noßraßt mnocetii' Ç^id igitur ueteti ^uo minus immaculatam uocemus i PV4nteL ligo,ßdcur catholic am appclUs !PAE-Pro^ fterea e^ de uniuerßilt potißimum Eccleßa hie Uerba ßunt • Cathoheus enim umuerfahs dici. tur- PVER- Ect^uam hacEccleßafoteßatem habet ? PAE-Uabet, Soluendi uidelicet amp;nbsp;IL gandi-PV-QMd eßfoluere^ PAED-Pmer-refa^iis confetentijs remißtonem peccatorum^ \ ßfidant,annunciate, ad enttarn rem fertinetet
Sacramentorum adminißratio- PV£R- Quid eil Ugare^PAE-Incredulis amp;“ imgijs,ni reßi^ fißeantyiram, iudicium Del, amp;nbsp;perpetuos cru ciatus prædicere. PV, Vnde poteßatemhanc habeti PAED-A Cbrißo,Stc entrn im^uit ad ■ Apoßolos Ioannis ultimo: Q^odcunt^; jolue. j ritis fuper terram, erit folutum amp;nbsp;in calo, O* ^uodcunc^- ligaueritts juper terram,ent hgaiu amp;nbsp;in ccelo, P VER - Qubus medijs autem in (ondonandis peccatis utitur^ PAED- Verbo
-ocr page 64-DE REMISSIO NE
CT Sttaamentis., (imbus etitm ceu notis, ^ dignop:ituramp; abincreduhs gentibus difcer-nitur-Sed hac de re comfabulabimur, um cce na tempus appétit, ad quam mihi properan. dum eR • Proinde ualebis, amp;' ubi commodum eritredibisgt; P V E R« Tu quoque ualebis
DercmifRonepeccatorum,
Dialogus XVI,
Summahuius dialogs
Propagatione amp;nbsp;natura peccatores fûmus omnes, damnationt amp;nbsp;malediRioni uere ob~ noxij, antea quant hberemur. Liberamur au' tem per Chriflum dominum amp;nbsp;feruatorem noßrum, quiredemptioms nofirte ac libera~ tionis thefaurum, per uerbum amp;nbsp;facramenta credentibus diflnbmt»
P VE R.
T ZALde mibi adlubeßunt, qua de Lccle.
* fia m proximo colloquio dixifli, P A E. At uerogratiora erunt,fi articulus ille de re-mifiione peccatorum aliquantà latius explicd-tur, Totiusenim Luangelq fummam comple-£liturgt; P V E R, Cumpeccatoribus firuandis
Cbrifium
-ocr page 65-PEC CATORVM.
Chriftum uenifje, Euangehum docent, facile conijcio,remi^ionem peccatorunt,rem effe in aurthuspiorum, longe omnium lucundiffima, P A E» Exagerari autem peccatu bic oportet, nbsp;nbsp;^
non extemuri- Vere enim omnes natura pee-catores fum'^,maledi£iioni futuri obnoxtj per petuo,ni per Chriflum bic amp;nbsp;feruaremur, et iußitia donaremur .PV-Vnde autem tanta in nobis natur(C corruptio ? Tantus' ne fuit Adce lapfus, utfubijci ex œ^uo omnes, regno pec~ cati Amortis propterea debuerimus ? P AE ♦ Vere tantus fuit, Tranfgrefus enim Adam di uinum mandatum,naturaliprotinus integrita-te Ifoltatus,acregnopeccatiamp; mortisfubie ÜuseH’PV- Ç^omodoautembacnatura / corruptio deriuariinnos potuit l PAE- Pro-uerbio dicitur iMali corui malu ouum ♦ Adam . donata priori illa integritate,If oliat^,procréa fe poften alios non potuit,atlt;^ fuifimiïes, boe eft,peccatores. P V • Propagatione igitur tales fumus 1P AE. Maxime- N^rm buc Dauidis iL ludpertineti Ecceenimin imquitatibus con~ ceptusfum.PV-Q^a rationeigiturtam fcede
E lapfo
-ocr page 66-DE REMISSIÓNE
Ît^fo Juccurfum efi i PAE-I» obedtentiafid. tim fenfus irx amp;iudicij da excefit. Qua in re mfi nutabundum^adeo'^ t^uofe uerteret incertum , diuina bomtas fußentafjet, dubium non efijt^um ad deinerationem adigendusfut rit Adam^ Addita igitur flatim eii magnified deChrißo olm uenturo fromififiio, qram cu in tantii conficientite terroribus fide adpeehe deret,frotinus remifiionem feccatorim con-fiecutusefi^PV. Mirü ni fofiea omnes patres per illiufimodipromiffionëfieruatt funt.PAE* Rclt;Sf« Ïntuentes enm fidei oculiSy inuenturu illum Chrißumycuius aduentum, repetita ite rum atq- iterum huiufmodi promißiones yCer-tiffimumfecerant, non aliter per eundemfier-uati fiunt, atlt;^ nos,quibus certe e^uod uenerit amp;nbsp;confiât amp;nbsp;perfiiafitm efi-PV. Put o tarnen articulum hunc deremifiionepeccatorum,cla riustradi tn Euangelio^ PAL- Imo omnia qult;£ promifiapatribus erant, exorto hoc Euange-lij lubare, clarioraelJecceperunt. Qiud enint hoc dodirtnee genus urget aliud ad panitenti-amamp;remifi[ionem peccatorum i O port eb at Chrifiunt
-ocr page 67-PECCATORVM.
Chrißum j^nti, inquit ßripturu, amp;nbsp;refurger^ a mortuis tertia die, amp;nbsp;prlt;edicnri in nomine dus panitentiAm amp;remiffioaem peccatorü, m omnes gentes etce. P V • Cur panitentiam, cum remißione peccatorum coniungit ?P AE. Propterea quod nifi fentientibus et cognosce tibus peccatum , adeaq-huius rei gratii id Chrißum proper intibus,remiß'io hac obtins gere non poteß-Pamtet enim,quifquis peca tu et agnoßat et deteßil,et mundtri per Chri ßurndeßdent-PV, lim uelutirefrias, qua de legis ufu ihquido mihi ibs te iuditi funt, nimirum quod lege pecatu oßendnur- Pum gelio uero remittitur • Sednum remiffio hac extn Pccleßim contingere cuiquS poteß ? PAE’ iSiequiquim- Pibetemm cliues ligin~ dl ZJ“ foluendi foU Eccleßi,Iim ilibi pecato rum remiß^ione quarere uelle,quid ihud e^l, itque Eccleßa iutorititem.,ideoq; Chrißum ipßim,i quo poteßitem hinc hübet, contem. nere ic eleuire ^ Loquor iutem de ßneti, Apoßolia, amp;nbsp;Cithoha Pedeßi, qua g^ uerhum hibehd Sur um ends rede utitur, ne P i mepu~
-ocr page 68-DE REMISSIONE.
tes de Mpiornm congregadone hac dicere. P V- QuterespotilJmum, remilfionem banc tdprahendit i audio enim à flertfqijoli fidei, à plenfcii pdei et openbus Çmul, hoc ipfum ad fcnbi-PAESi quisfcripturam penitius intro-Ijiidat,nullus hic noßris uel operibus uel mentis locus r(lin(^uttur,fed Chrtfli tantum me-rito ,quod fides adprahendere debet^ omnia accepta referuntur- Sic enim A^orumprimo legitur ; Chrifio omnes prophète tefiimoniü perbibent, e^uod remilfioncm peccatorum ac-cepturusfin, pernomen eiuSjC^uifiquis credide nt in eum. P V. OfiruBu pafifiionis preciofiifiji. mum,Sed efuo nam paéio tantus thefiaurusdi-finbuitur ; P AE • P er uerbum amp;nbsp;fiacramen ta,ueluti infiuperiori quoiji colloquio dixim^ • PV-Ç^uottuSacramentanumeras ƒ P AED. Duo • Sed deijs allas confiabulabimurAam ea qua de remifiionepeccatorum audifti,uidefiis ddigenterperpendas amp;nbsp;repatas-PV.Piet» De ßaprifmojDialogus. X VIL Summa huius dtalogi,
Q^uemadmodum Baptifimuscertume^ipa
Kitentta
-ocr page 69-DE BAPTISMO.
nkentietamp;remifjtonis fecatorum fignum, tta negiri non poteß, quin Baptifmo amp;nbsp;rege^ neremur amp;nbsp;in tlbumßliorum det recipumur^ id quod caremoniit quoq^ huius facnmenti in dicat- Immerfio enim in aqu^m, mortification nem ueteris Adam ^ extra^iQ renafcentiam figmficah
PVER.
SI bene memini, preceptor humanißime, duo in fiuperion colloquia,Sacramenta nil meraflh P AE • Re^e,Numcrareenim( Aun gufimumfecutus) Baptifmum amp;• Canam do mini bic foleo ,ut quit proprie ad promifjtone de remißione peccatorum, pertineant • P V ♦ Quid Hocai facramentum f P AE, Imufibilis gratice,uifibile fignum-P V. Q^id uocasBap-tifmum f PAE* Paulus lauacrum uocat,regen nerationiSjamp;'innouationis ffiiritus fimSit, P V, Uocmihi regeneratioms myfierium, Ian tius qujefio explica- P AE D A. Dixinuper, propter Adalapfiim, totam illiuspofieritan tern peccati regno fubieSlam eße • lam regno peccati fubie^um eße, quid ahud eR atq^fin
£ I hum
-ocr page 70-DE BAPTÎSMO.
huw Situna amp;nbsp;wortis effe f ut ne igif in hoc Sitana regno uel wnneamus uel pereamui, opus regenentione eü-PV- Ea uero quo^ wodo peragitur-PAE-Per aquaw O'IjfintUf uel Chrißo teße,cuius hac apud Ïoanne uer~ ha funt : N/^ quis renatus fuentex alt;pua amp;nbsp;f^iritu fanéio, non poteß introire in regnuw deb P V ♦ Tantane eR attune uis amp;nbsp;ejftcacia? PAE* No», fed uerbi, quod adnexum aqua, habebVerbo emm fanflifcatur aqua qua ab. lueris, uerbo ß)iritus donatur,uerbo rewißto peccatoruw offertub Arque huius ret gratia, Baptifwus ahcubi ab Augußino, lauacruw aqua in uerbo dicitur ♦ EVER* Ergo qui Bapti^antur, amp;“ remiffionew peccatoruw et ff inrum fanduw nancifcuntur f P AE D A* Modis ownibuS’l^eq; eniw aliter regeneratio fieri poffet,quaw per aeptaw amp;nbsp;ffirituw fie. ri antea dtxiwus * P V ♦ Quid [i wall fint,per quos tanta res adwinißrantur f Eß'ne turn quoq^ eadewSacrawentoruw uis etefficaciaf P AE D A • Quid ni ^ Baptifwus amp;nbsp;pracep turn ^ uerbum Chrifii habet, quibus uel ob dantis
-ocr page 71-DE BAPTISMO.
iitntii uel lufctpienus miUtiiin mhil JfceJerf foiejl-P 7. Q« intum rndio^m^gm eß Sacrtt ment or um dignités-P A. E-Iwô tinta eR,ut ne certo ßlutis dif^endio contemni no poipt • PV^Donabiinturneetum res tanta, m loan ns Paptifmo l PAED A. Ladern utriuf^ Bap tifmi ratio e^, pratert^uàm t^uod loannis Bip ti/mus,uenturum Chnfium teßabatur, einem nunc certo exhibitum fcimus,utruniy emm et faneißabantur bapti^ati amp;nbsp;in numerum ß. horu dei recipiebantur^ Aid hac inter Ioannis amp;quot;nbsp;Chnßi personam , magnum diferimen ell, quad obferuan oportet • P V • Nimirum omnia hue, qua dicis, tendant, ni pallor, ut inBaptißmo peccatacondonan omniaoßen~ das, adeoiyfpiritum conferrh 3ed unde poß tanta in Bapti^atis ^renatis imbecilhtas^ PAE • O nnia peccatain Baptifmo condo. niri,certu eß, no ut omnia poßea noßintyßd ut ne 'mputentur • Interim reliqut eß in came noßra cocupißentia-,cu qua,quoad uiuim'^ lu iiarinos oportet^ Porrq ftcredimusomnia nobispeccata in baptifmo c5donata eße, lam
K regnare
-ocr page 72-DE BAPTISMO.
regnare pecatum in nobis non pnteß, etiärn flfubinde ferimbecillitatem impingnnus aU^ cubi, iluemadmodum Paulus induit', ^ibH nunc eü damnationis, ijs qui funt in Chrtflo lefu TVER. Qmd fcrBaptifm catremo^ niant fignificatur i PAE- Immerfio m aquam, mortificationem ucteris Adam, extraüio re-nafeenttam ßigmßcat- Protinus enirnhomo à Baptifmo faccato mori amp;iußiti£uiueTe induit , memor ibi quid uouerit, adeoq- nomen cui dederit ♦ P VER • M/ror à re tam falutari totq; nommibus commendabih , ufque adeo abhorrere Anabaptiflarum animosgt;P ABD • Abhorret HH quidem,fed maxima falutis fua incommoda- Tuuero perfuafuseßo, toto cœ lo errare illo$, adeoq- baptifmum non tam ad adultosquàm paruulos etiam pertmere. Neq-enimuerifimikeil, generali hoc praecepto t Buntes docete omnes gentes,baptisantes eos in nomme patris etfltj et ßiiritus fandii, par-uulos comprahenfas no effe,quü in ueteri lege ad circuncifion^,qud certo baptifm^ exce pUfadmiUi ßM* PV« Ego phanaticcru iflora homi-
-ocr page 73-DE COENA DOMINI-hominum delintnentti, tStum abeR ut Mortrf ut etum propemodum audire dedigner,PM.~ DAGgt;interim eorum t^a de baptifmo dixi-mus mentor eflo ^ Quanto emm à Siculis iflo^ rum gems akenior es, unto te fance doSirina decet addiüorem efJetPVLR^Ï^ihilpropicio Chrißo prtiter mitte tur^
De cocna domini,DiaÏo* gusXVHL Summa huius dialogi.
Cana dominica praceptum Chrifli, cor. pusamp;fangutnem Chrifti,amp; promißionent remißionis peccatorum habet- Quare t^ut re^ Üètanto utuntur myßerio, ij amp;nbsp;remißionem peccatorum conÇelt;^uunturamp; mfde conßr-manturet ad ferendam crUcem alacriores red duntur. Uabetautem tant am efficaciam àuer~ bo cuiinnititur-
P VE R-
ECce autem iterum tibi difcipulum tuum praceptor charißtme- PAE, Pacis ({uod te decet, tietjue enim omnia, qut£ fcire Chrit, flianum oportet, tranare haüenus potumus-E , PV»
-ocr page 74-DE COENA DOMINI.
P V E R. SdOjbaciji de aujji fubinde reuer^ tor, auditurus nimirum, ([uafuperfunt ornnu. Q^dßnonfdUor, or do noßer de Ccemut dtcas,pofcere uidetur- PAEDA-Rreïe- PV. Quid igitur Ccemm domini uocas ^ PAED. Hihil aliud ac fignum now teßdmenti certißi^ mum-P V • Quid eü nouum teßamentü i PAE DAG • RemißionispeccAtorum,amp;reconcd hationis per Chrißum pince promißio gt;nbsp;P V* Quem m ufum ßgnum hwufmodi inßitutum e^î PAEDAG.W Mcdlintes amp;nbsp;imbecdles inmos noßros infide erigit, corroboret, i-gt; lit, confirmetlt;y • Cum emm Chrtßus corpus fuurn ic fangumem imperdt minduandbus, teßitur pißtonis fuce beneficium id omnes e~ legios perdnere, cuius iti demum pirtidpes futuri fint,li amp;nbsp;credint amp;nbsp;minducent.Quin quim cur nö eoence uerbi,è quibus omnu hcec didus conffitci poßunt, recitimus? Dominus lefus m ei node qm tnditus eü, iccepitpi-nem,amp;‘poßlgridiS (gißet,ßegit et dédit di fcipulis fuis,dices : Accipite,comedite,ttO G 1ST GQKPySM.^yb^,lt;luodprQuo.
-ocr page 75-DE COENA DOMINI.
bis datur, Hoc faute in mei commemoratio. nem,etc. PV-Hifce uerbis cccna inflituta eü ? PAED.E/l-Ac quidem princtfio hic obfermt bis, quod ad facrofandium boe conuiuM Cbri ßt etiam pracepto uocemur, deinde quod non inane amp;nbsp;inefficax quoddam fignü,feduerum corpus et fanguinemanducantibus exbibeat, Poßremo q, comaßio hac, ft ßdes accédât^ remißtonem peccatorum coniundlam habeas PV-E^o uero de Chrißi hoc præcepto nullus dubito, imo pro Chrißtano nunquam habitu. rus effem, ßquis pneceptum hic non eße, ne. gareinanimuinducereuellet‘ De forto quid aliud dicam,ac Chriflus^ Ïs,panem ca:na,cQr pus,calicem,fanguinemfuKm uocat~. cuifdem babeo -lam lt;^ peccata, ßde iuxta ac ore man. ducantibus codonentur, tam arbitror eße ma nifeßum,ut negari no poßit, Puto banc tarnen fignorum cum dignitatem turn eßicaciamtum utmèfulo uerbo pendere- PAED- Maxime. Abfqi uerbo emmfigna ne tantillü quide pro. deße poßent, P V • Q^os autem adfacrofan. Üamhanccanam potißimum admittideccti ()uofu
-ocr page 76-DE COENA DOMINI.
Qu^ßibet ne, in probe in Chriflunsrum re~ rum cogmttone inflru^los tintum^ PAED A. Certe abfque deleéiu (^uoßibet idmittere, mirgintis porcis obijcere eß'rt • Probet, in~ i^uit Paulus, feipfum homo,amp;ßc de pane illo edat,amp;' de calice bibat. P V£R«Q«4 ratione probatio hacfierifiolet ƒ PAED. Si te fintias famelicum, Valiente opisindigumefie, hoc e^l, Si te fentias peccatorem efie, adeo'^i farci na hac peccatorum, mfi per Chrifium, leuari nonpofic,Quißcadfeilifunt, fK^ credunt, ij demum dignè utuntur tanto myßerio • PV* Vnde ficiripotefl, eos lt;^uiaccedunt,ficefie udfeSios i Accefjuri prius examinantur • Ad hete, peccatum confitentibus abfolutio Luan^ gehea adnunciaturiS^uibus etiam pofi,menfam hanc adeundi potefias fit.PVER^irgafacino rofosautem amp;nbsp;manifefiis criminibus obno. xios,lt;juales hic efie debent parochie PAED. li tant'fier arcendi hme funt, dum erratum co gnofcentes inuiam redeant- Quantum audio, Maius tiuiddameß Chrißianum efie, quam Kulgus (xiflimat.P AE D A G 0 G VS«Tm
-ocr page 77-DE GARNIS RFSVR.
di operamigitur f ut uerè Chrtßunus fas» De ca mis refiirredioneamp;Tuita æ* terna,Djalogus XIX«
Summa huius dialogi-
Quemadmodum per uerbt potentiam cret re hominem Deus^ cum nondum effet,ex ni. hilo potuif. itampuluerem t^uoi^ueredaéium, eadem potentia ad aternam uitam pofidendS fuffitare potef,amp;uult etiam.£ü autem con. folatio Chriffano homint ingens, e^uod pof tantas huius mundi praßuras ,aham tandem amp;nbsp;omnibus arummjs carentem uitam,perpe. tuo habiturusfit»
P VE R.
S Mue praceptor, P AE D A. Et tufaluus fis. Sedcjuidgeftis ^ Curfie fiontem ex. porrigis- PVER. Latum mefacit,illetamex. aéiè per pen fus, de remifione peccatorum ar. ticulus • P A E D A G • Interim uide, ut quod tatt topere arndet, fde etiam adprehendas » PV» Spero Chrfium hac mihi in re ad(uturum,la~ terem ahotjui, t^uod dieitur, in rebus tantis la. uanth PALDAGO. Eoha£ienusgradumin
pietatis
-ocr page 78-DE GARNIS RÈSVR» fietitis négociafecijiij ut etiam res ipfi cami tet,ilium i^fum adejje tihi. t^dß pan dili' gentil in cceteris quoique fidei articulis perdi-fcendis ut are, non dubito ijuin olim in ludicio è mortis fomno expergefallus, uit am aterna^ habiturus fisgt;PV^ Expergeperi ergo è mortis fomno^ad aternam uita beatitudinem, omnes ahciuando debemus ? PAED A, t^ihil certiusgt; P VER « Ne^«f ego hac de re dubito, etiamfi interim metus fit, ne multi fint, qui fecuritate quidam Epicurxaebrq illud exVirgilio ia^ii referto audeanti
O pater an ne allouas ad ccelû hinc ire puta dum eRgt;
Sublimes animas fiterumq^ ad tarda reuerti Corpora Î qult;£ lucis mijens td dira cupido » PM-Atquihoc Epicuneorumgenus è Chri^ fianorumccetu profligari debebat* Qtude-mm perfualÏonehac falfißimaadfeducendam iuuentutem nocentius f P V« Put ofecuntatem hanc ex ipfius rei difficultate nafcb Vere enim in oculis ratioms difficile eß carnis huius,fi fe mei mortua accomputrefacia fit,refurredüo-nem
-ocr page 79-ET VITA ALTERNA»
«cm credere- P AED, Ergo hic fide opus e^i^ lt;^ult;t auerfis à ratione ocults in Deunt omnifo tentem intueatur-ynde enim is hominem,t^uu non effet,creaud ? PV» Ex nihil o. PAE. Reële • Qi»ï ex nihilo igitur nondum exifientem creare fotuit, an'non idem in fuluerem reda-Hum refufciwe ac reuocare pofje, crededus e^iiPV'Deo foßibiha funt owhm.PAED A» At^ue tanto magis mirandum e^iinueniri,^M E^curatim ifiam (ir Lucianicarn de refurre^ Üione opinionem umpk^tiMdeat- PV. Puto femper fuiffe, t^ui rem ommucertißima in du-biu uocare aufi fint’ PAE’Pateor.Sed tu uide fis Saduceosiftos caueits. Udhes enim folidas fcriftua cuinueteritutn nouo tißimctofen tentias, undefbari rcfurreélio camis nofira foteßirrefragabiliter • PV .RecitaobfecrOf unS atej- item altera-PAE-Multi,inquit,Dan, cap’ 11. de ijs e^ui dormiut in terrae puluere, etn gilabut, alij in uitam aterna, alij in opprobriu fern filternd’ Anno locus hic dere/urre^ione lo^uitur clarißime- PV. Now neg# • Pxpeamp;o nutem unü al:lt;jwm ex nctii tefiamenti hteriS’
PAE,
-ocr page 80-DE GARNIS RESVR.
PAED AG t Vnum alitfuem ? Atqnt nelfex^ centi hinc,ß cm oaum effet,atari poffenh Ci^ tahimus tarnen unum ffed talem, cui uel foli quis tuto inniti cfueat^ In Euangtlto Ïoannis fie tnquit Chriflust Hac eü uoluntas dus,(fut mi fit me, ut omnisifui uidet fi hum amp;nbsp;credit in cum, habeat uitam aternam, amp;nbsp;e^o fufeitabo eum innouißimo die • Uic de carms refurre-^ione ac uita aterna adeomamfeße lotfuitur Chriflus, ut dubitatiom hacin re locum plane reliquerit nullum-P V E R» Quales autem re. furgemus ? PAEDA-HéCc eadem car o,quam amp;nbsp;uides amp;nbsp;palpasjrefurget,fed innouata,glo rificata,immutata tir transfigurata, quo uide. heet conformisfiat gloriofo corpori Chrifli, quemadmodum /{pofiolus inquit ad Philip. penfes-rPVEP^O filices quibus fiere fur géré dabitur-PAED AG» Verèfehces,nifi forte félicitas non e^, ab omnibus mails, quibus temporana hete uitaobnoxia eil, liberari,a-deoq; immortalitate ac perpétua felicitate do-narh Quodfi uerum fateri uolumus, l^ihileß ufquawintoto terrarumorbe, quod inomi-bus w-
-ocr page 81-DE ORATIO. DOME lus uita pericuhs aque confolannos foffltj atq^ hæc de corporum nofirorum refurreîiio tte,de'^ uiu aterna promi^io. P V gt;nbsp;intérim impijs puto, ut mortis,ita hirum quo^^ rerum mentionemformidabilem eße • P AE • Qjdd ni f cumrefurre^iuri fint^ipfi caterum ni aternos cruciatus • P V. Q^n openim igitur ddmus,ut ne in ißoru numéro, adueniens ohm Chrifius,nos candidat i P AE .Vel hic dili~ genres fimus ,uel aternos cruciatus expeéle mus oporteb
De Orationeôd Dominicas preca noms exordio, Dialogus i XX»
Summa huius dialogic
Vt in fde ad pnem uf^; perduremus, ora^ tîo per Chrißum impetrat,^^^ ut in pracep. turn amp;nbsp;promißionem eiufdem Chrißi /èm~ per deßgere oculos debet ; ita ante omnia me^ morßt,patrem eße,eo^ ad exaudiendumfa-cilem, ([uem inneceßßtatibus noßris inuocare iußß ßmus,Huc emm pertinet,quod in exor-^ dio Dominica pracatioms pater dicitur,
F P«fr
-ocr page 82-DE ORATfONE.
PVER.
Fidel lymbolum ) unde quid crederé deled mus ferdifcitur, futo nunc preece ft or ab foluiffe Ze • P AE • Muka hifce de rebus did adhuc foterant^qua breuitatisfludio Ç!^ con-fulto omiftmus tUidelicet : utne theologifjare incifientemloquacitate adobrueremus,uel de proxmls enim articula, refurredioneuideli. cet carnis 0quot; uita aeterna, quantus Deum im-mortalem, dicendi campus fufereütSed bre uitatem quum femel profelf fuiflemus,recede re ab ea ne latu quidem ungue debebamus-in-term tarnen moneo,ut hac de re Paulum fub-inde legas,inprioread Corinthios, capitede cimoquinto.Dlci enim non poteß,quamfideU ter hoc ibi argumentum tradetur • P V. Piet » PAE • Ante omnia uero cauebis, ut nefidei, quam hadenus tibi tradidimus, fyncentatem ullo pado uitiari patiaris Pa enim ut res magna eR,ita hofles, qui extindam in cordibus no fins cupiant,habet acerrimos^PV. Caueri hoc qua ratione poteft^PAPSi femper oratio ai intentus,diets cu/\pofolis,domine adauge noba
-ocr page 83-DOMINICA,
nobis fdem. PV- Quid e^l oratio-PAE. EÄ ferunominisDeiinuocitiOfqttam poßea co^ wtarigratiitruin a^io folet.PV^Si reuenter mmiydixißi bac etiam de re, t^uum fecHndum prikte tibulue praceptum explicares, PAE ♦ liihd faUeris • Qwd tinten in fern ontione Ifeüandum fit potifj'imum, dictum ibi no eß, PV. Séria igitur oratio ouid pot ißmum recrut rit ? PAE» Principio utinpraceptum Dei amp;^ Chrißi i^uo orare iubemur, defgamusocu-lo s.Pac enim ratione ft,ut noßra nca^ incre-dahtate nccy indignitate ( quee res potijfmum orationem remoran folent ) ab inuocando de terreamur.PVPraceptum igitur oratio ha~ bet,quod alijs decabgi prlt;£ceptis lt;elt;juari pof-fit ? PAE. Habeb Pneceptum emm eß,(^uod per Dauidem dicit : Inuoca me m die tribula-tionis. Praceptum item eR ,quod Chrißus dl at: Petite amp;acapietis,Item : Oportet fem-per orare,amp;nunt^udm defcere- PV. Nwir« hoe tibi uis, Deum^, ft exauditurusnon eßet, pruecepto nos inuitaturu ettam hue no fuße ♦ PAE« Tenes, Üucnuncaccedttpromißio ,in
F » tpuam
-ocr page 84-DE ORATIONE»
^mm mhilo minore cum^atc^- in fraceptumf intuendum cÆP V. Y or fan paulo ante at num tntelligis,nimiriim ißam '.Petite amp;nbsp;accifietis-P AE • Imô i^uotc^uot ufc^mim m facris liter is extant- Naw omnes ex te quo id inuoandum inflimmire nos ^/oßfunt- P V. Mirum ni diligenter huius rei gritii amp;nbsp;ob/èruinda fir edifcendit funt- P AE • Ed/cenda funt fite-or •Sedfidem ante omnu hue iccedere oportet,qua promißiones huiufmodi mordicus ir-npiitdißqfipfis contra omne de bom dei ergi nos uoluntite dubititionem fefe tueUur^Cre dere entm inuocintem oportet, quod certo exiudiendus fit,etiimfi monquapiim inter-cedit- P V ♦ Eidem onntis minfee promißio-nibus conßrmiri credo-PAE* Hmc iim nunc adde, illud in preatione dominia exordiü, quó de deo non aliter atq^ de benignifftmo pet tre/entire iubemur- P V -tiibet,fateor,magnS gratiam patrts uocabulum, prafertim fiquis probe expendat^quanta maieflatis detfit uo-cabulum.P AE • Obferui igitur cauffam.,cuT patrem montione uocare, à Chnfloiuffus
-ocr page 85-tOMIKICA» ßf* Pater eR, quiaergi credentes, can-didißime Zf fyncerißime adfedlus edi • No-fter efl, ne ^ws imaginetur, nullam fui fi cre^ dat, rattonernhabendam efle • Ïnccelisedi, tu uideas omnipotentem efle, quilt;li conßm-tis adhuc in terra fllijs opitulari,propter C hri flum ^poflit ZfuelibPV * Quemhuiufmo^ di cauffe ad inuocandum non muitant, eum qua res inuitare poßtt non uideo. Sed quibus potijfmum uerbis, uti in oratione debemus i Audmienim M, AdamumPuldenfimnuper concionantem hac de re, damnantemf bic prafertimbattologiam~PA£» Virum mihido dUffimum amp;nbsp;Optimum narras-Cur autem bat tologiam nö damnaret, antea à Chriflo quoq; damnatam Î Sed confuluithic imbecillitati Zfquot; ignorantia noflra Chriflusin Euangelio, formam nobis prafcribens, qua uti in orationi busabfq;periculopo(femus,P V • Lam forma rogoutmihi, quemadmoducatera ha^enus, explanes^PAÊ^Placde re eras agemus, De prima Dominiez prccationis petinone, Dialogus, XXL
F * Summa
-ocr page 86-DE PRIMA»
, Summit huius diagoU»
Primi dominiat precatioms petitio oßen dit,nomen dei turn apud nos fiin^ificiiri,cum piter in Chrifto agnofcitur,glorifîcitur, coli tur,inuociitur,liudatur ,pro collatis in nos le neßerjS gratia eidem aguntur- Denic^ eu non operum fed ßdei lußitia pradicatur^creditur, uiuitur, ^uemidmodum rurfus nomen dei pol luitur,cum nihilhorum praß nur»
PVER.
ITdne ns praceptor fuitüffimef ^uid^uU
À deouel ßiiritualiumuel corpontlmm bo^ tiorum peti poffit ^ id totum in ontione domL nieu comprahenfum effe fPAE. Aïo-Hatet enim dun cluses • Prior ut petitiones très 1 continet,lU etfere ^ua tdffintum pertinet, nbsp;nbsp;nbsp;j
comple£Utur, nimirum ßnilißcnionem nomi nbsp;nbsp;nbsp;1
nis dei, eduentum regm dei ^diuina in «o-his uolunutis completionem • Alter a petitio. mes (puttuor htbet, fed in quibus ec fere qua corporelle funt petuntur ♦ P V, Q*«» tgi. tur de fmgulis petitionibus ordine diverts i . PALddfeitur.is erem, etiemfinuUus monte.
-ocr page 87-PETITIONE*
ïffes.hc quidem principio hi'c obferuabi!:,^^ men dei per fe modis omnibus, uenerandum, fkljndendum, acfacrofanHum eße» interim tarnen apud plerofij; uf^; adeo pollMtur,con. temnitur, exibiluturcy ut non immerito pro fan^hficationetantinomintsoritre Ealeßa m beaturgt;PV4fluc apud i^uos amp;nbsp;((uo pa^o fat audirecupio-P AÉ. Q^ipatremm Chrißa amp;nbsp;Chrißum m Pâtre non a^nofcunt,(^ui glo riarn dei amp;“ Puangelij remorantur ,ciui iußifi~ cationemoperibus non fide metiuntur, s^w in caufiafunt, lt;juo minus Pater tUecixleßis uere amp;nbsp;agnofcatur, amp;nbsp;inuocetur amp;nbsp;colatur inter homines, ij demum funt, qui janéïifiimum hoc nomen prophanant amp;nbsp;profiituunt • P V, Spero baud ita multos reperiri, qui culpari hicpoß'int♦ Quis enim gloriamnominis dei remorari in animü inducat ? P AE D A G O G V S, Imo bona mortahum pars hicimptn~ git- (^otulquiflt;^ enim e^, iufiiiiam fidei qui uere agnofcathe^e deum qui inuocet ^denu^ qw. ad Euangelij prafriptum mores intimi^ componat IPV- interim tarnen magna muL 1 titudo-
-ocr page 88-DE PRIMA PETI.
tituâû f/î eorum, Chriflianum nomett^tàia^ ^ant. PAE- QucmadmodKinnonomnes t^ui atharam habent cùharai funtjiu non flatim ^ ChrifUnno habedus efi, qui Chrifltanifînîi crêpât et'Euangehum- Conflatenim bac pro feUio,non hypocrifi,non inani uerborum flre pitufed dgnitione Cbrifli,fide, f^e amp;nbsp;charu täte,quas res uidere femper fuitapud paucißi nios.PV.Opus igitur hic eü^t quantum audios ftdfiduisprecibus, utuidelicet Chrifltaninon tantum dicamur,fèd reuera etiSfimus, PAE ♦ Rœ acu tangis-P orra nifi bac in tanta homi nu malttiaadhibeantur,no folum ut apud nos nomen diuinx maieflatis non fandiificetur , uerumetiam ut male, propter nos apud gen~ tesaudiat, futurumf/i. P VER • Pocigi. tur uis in fumma or are nos, ut ubiqi Deus in Chrißo agnofcatur, glonf cetur, colatur, inuocetur, laudetur, denilt;^ utpro omnibus in nos coUatis benefcqs gran fm^, uita etia inte nm teflificdtes,quia non abs re Chrißo nome in baptifmo dedermus^P/^'E.-Tenes-PV.'Vtqi ^‘^‘^ ^i^iß^^ ^‘*‘’ ‘‘£^'^ Chrißtanos indigné
P 4. ufquam
-ocr page 89-DE SECVNDA PETIT» ufqmm commMitur^PAiDhG.'tîoc uolo, iinô non ego, fed is, à (fuo interpellare pro fan iiifcauone nominis huius,iufi fumus.
De fecunda domjnicæ prccatioms petit/one, Dialogus XXIL
Summa huius dialogs *
quot;Ex fecunda hac dommicce pracationis pe^ titione li(puet,atrox effe inter Chrifum amp;nbsp;ft tanam difidium- Htc emm ad perdendum, tlle ad feruandum uenit.Quare cum oramus ut Chrifi regnum aduentat, hoc oramus, ut in bac uita exulantibus fhp ffintum mpertiatf qui per uiam in fide nos amp;nbsp;confrmet amp;nbsp;f^L rituale lUud regnum, cuius pof mortem plena beeredeserimus,in nobis hicinchoet-
P V E R»
Ä 7quot; Tinam eo in fiatu res mea fitce effent,
* ut ifam tuant praceptor diligentiam, digna mercede ac precio penfare poffem.Te^ flarer prefeew no uerbis ,fed re ipfa, gratum difcipuli animum • PAE.« Atqui ego utlnfor-nandis difcipulorum animis, nullo unquam k^ bon parfurus fum j ita femper cum tereniio
' b f earn
-ocr page 90-DE SECVNDA tunt effe i^ueeßum in animum induxi mdxi-tnumf^Mm maxitneferuire dißcipuloram com tnodis. Etnefcio profeHoin preeceptortsno^ men mereatur^informändittuuentute, qui feo pum ahum praßxum habet. EVER « Interim nmen pareil, ut tantos labores digna etiarn merces excipiat.PhED-De ijs alias- hecin^ gamut iam ad eorum potius, c^ua in pietatis ne godo fuperßint, explanationem. Ét fein c^ua de re hen uerbafecermus^ PVER-M^xiwè, nmiru de fanhhßcationc nominis Dei • P AE. Sequitur ergo iam nuc altera prirnce claris pe~ titio, quœ fic habet : Adueniat regnum tuum ♦ P VER, Mirum ni Dei à fatana regno lon^è lately difiungithac oratio-P AED- Imo quam longifimè. Qua conuentio enm,inquit P aulas,Chnßi cum Behalen fatana regno pecca turn, mors, er infemus dominantur ; I» regno autem Dei iuflitia, pax, amp;giudium in (ftritu fanüo confficiunturlt; PVFR.Q«i^/ igitur eü in hoc regno regem e^e^P AB D A G-Pef-catum,mortem,infernum,ac fatanam uincere, id quadfolus Qhrißuspraßitit,PV-PutQ ta-
wenno^
-ocr page 91-P E T r T T o N E.
Wf« «os (^uo^ue hums uiéloria participes fo~ re,ftcredamuS' PAE^Quidcertms^Chnßui ^uicipuid hums fecit, nojiri cauffa fecit, qui fubiedii anted fatante regno eramus • Q^dß henefetj hums magnitudmem fde adprehcn~ derimus, non folum tantce ui^loriaè participes^ uerum etiamrcgni hums confortes futunfu-mus,ufqueadeo nihil, quod quidem ad augen^ dam eleüorum dignitatem pertinet, a Chri~ ßo omißum eü, Pnncipio fatana imperia pro fter peccatumfuhieéios,propre fanguinis ef. fufione in hbertatem aßeruit • Äßertos in lt~ bertatem fempiternaiußitia donauit-Liberta^ te donatis regniamp;'facerdotij etid ius obtulit, ita m hoe fuu regnum nos in/erens, ut nulla un quam creatura nobts,ft tn f de perfißamus,no cttura fit- P\^EK, Spirituale mihi regnum de-fcribis, cui utinam ita inferar, utnunquam di-uelh queam.PAE^'blaximèfhiritualcX^em. admodumenim inhacuitaffirituü'fde m-choatur, itapofhancuitam durât perpciuo-^ Quare cum onst/^dutniat tegnum tuü,memi neris no foamp; hoe ordre te, ut accelerate r^u». difne
-ocr page 92-DE SECVNDA
^i fincr)eus,ip[c joinsimpcn^ hibenits in cce^ 'lo cum eleéiis moderetur, uerumetiam ut m hic uiti exulantibus filijs futsIjhntum tmper^ tut,à c^uo infide per uegt; bu amp;nbsp;cöfirmcntur,et âprMi doSinna tun fiant • H de emm maxime rationeffiiritualc hoc regnum m nobis mehoA tur,cuius poflea poft ludicium ad plenum ha-redesfuturifumus^PVER-Sifie res habet,per petuo uoclferabor ad Deum : Aduemat regnü tuum- PAED AG« Vocifierare autem infide^ Ea enim fit damores cordis tui comitetur, du--Hum non eft, qwn certo etiS exaudiendus fis, Dctcrtia dommicae prccatiomspe txone,Dxalogu3 XXHI« Summa huius dialogs
Tertia precationis huius petitio hoc fibi uultfUtt^uemadmodum in ccelitibus idem fit obediendi animus,eadhlacritas,eadem pront ftitudo : ita nos t^uot^ue alacnter uerbo adha refi:amus,iuxta Èuangelij dodrinam uitam in fiituamus, carnis uoluntatem mortficemus, ni hd defignantes,(iuod non calefii ifti patri gra turn femperfuturumfit^
PV*
-ocr page 93-PETIT! o NE»
P V E R.
IT/«f praceptor in proximo coUo^mo du Stum aks te eü in regno Chrißi eße, ^uou tjuot amp;ßiritum amp;“ remißionem peccatorum amp;nbsp;iußitiam per ßdem, epui uerlum adprehen-ditur^naSii ßntfPALDAG,Imo id genus ho^ nines, non folumregniamp; facerdotij Chrißi in hic uit a participes effe dixi, Verunetiam aternum illud mfuturo feculo regnum cum iL lo ha.hituros,PV£.P.,Si ergo tantas commodu ditateshalgt;ent(iuot(iuot è fatanœ poteßate in hoc regnum transferuntur, iam merito fine in termißione oramus, regnum hoc ut aduemat, PALDAG.Veremeritogt; Quidenimcomma dius obtingere hommi potelï,at(jue fuheo re^ ge militare, ^m ^gubernare per uerbum ac ßiritum perpetuó nos, CZ aduerfus omnes fa~. tance ac mundi infultus tuen lt;pueat i Atlt;j; huic oratiom reSienunc tertiailla petitio,(}ua ora~ nus,utuc,luntas illius fat,fubiügitur. PVER» tUfifallor, ßintuales res amp;hcec compleSti~ tur,ad(y primam huius precationis claßem re^ ferenda eü' PALDAGgt; Nihilfalfus esgt; P V»
~ Q«o
-ocr page 94-de T E R T IA
Qu-ifi^otgaurid t^uod uoluntisiUd^itrii nojin exigit praßtuur j’PAED- Si bonui ille iudgehj odorIjgt;t(rgittnr t^ulm lnißme, ßiux til ^Mugeiicum do^tM omnes homines uttS inßituiint ,ß deniiy unum hunc ßopum preeß-xum hibeunt ♦ Vt mortißcatit carnis uolunti-te eit tantum deßgnent, quit cceleßi ißi patri grata eßß cognouerinb Nf due enim aliud eun dem Helle Paulut\i^H0!^iie teßatur, ubi inijuit ; Hlt;ec e/l uolütas Dei fancißcatio ueßra-PV^ Atilla hißte m rebus baud ita morigeracaro eße ß)let,niß forte uerum non e R, quod te ft pe memini dicere : Cor hominis prauum eße ab adolefcentia • PAED. Sifuapte uoluntate ad obediendü diuinie uoluntati homo rapere~ tur,fuperuacanea eßet hac oratio- t^ia ue-ro natura ad mahtiam ac inobedientiS pronus eü,idcirco ut ubique diurne uoluntati obtem~ pereturjOrareiußifumus-Vbi emm hæcuolun tas peruerbum cognofcitur, perq-^ obedtentia preeßatur, ibi turn nulla ealamitas tanta aca~ dit,nulla aduerfitas urget,nulla crux intenta^ iur, quam non adfucfcamus ferre patietifimè-femper
-ocr page 95-PETITIONE, femper cum Paulo dicentes ; Magnifcabitur Chrißus in corpre meo ^ßue per mortemß~ Ue per uitam • Naw mihi uita Chrißus e^i, amp;nbsp;mori lucrum, PV-Cur additur,t^ttemadmodu in cceloßc etiam in terra^PAlD-1« cceUtihus idem eß ohediendi animus, cadem uoluntis, eadem alacritas,ita ut de i^dcm propheta etia Dauid dixent^'^acientes uerhum illius,ad au diendam uocem fermonumeius^Cum igitw agnatam hypocrißnjere habeat car o,non ahs re or are lubemur, ut feuern admodum inccelo^ ßc etiam in terra domim uoluntasfiat-Quise^ nim ohedientiam eorum probet, e^ui tfuodfa,. dunt,non fronte,non ex animo,non exßynce ritate,ßed metu pcenne et ßeruiliterßtciutl Qm lts lUeßiit in Luangehoßhus, lt;iui à pâtre in ui-tieam ire iußus, durum c^uidem fe reßgt;ondit : fed tarnen id quod dixerat,nonpraßitit‘PV* Quantum igitur audio,obtemperandum eß di tuna in omnibus uoluntati,fed abßyfuco,ßyn~. cere amp;nbsp;candidè.PÆ-TeneS’Ç^ôd fi etia tan turn hic,pr(epedifi humana imbecilhtate, prit ßare quantum cupu ne que as^ tarnen uotu hoc animi
-ocr page 96-DE Q^V A R T A gnmituigntumDeo eR,uel Ethnicoteßei Vt defint uires^tameefi Uudanda uoluntas,
Htfc ego contenta s auguror eße deos, Hac facit ut ueniat pau^ ejuoeji grat^ ad arS
Ef pUceat cafo non minus agm boue-De quarta dominiez prccationis petirione, Dialogos XXIIII»
Summa huius dialogic
Quarta pnecationis huius petitio hoc fibi uult,ut qui in Ifintuahbus rebus, omnia nabis neceffaria adjatimfuppeditat, idem in corpo^ ralibus^uoque rebus ad commoditatem uita fertinentiafilijs fuis largiatur. Pertinent au-tem ad commoditatem uitte corporis alimo-nia,pratter a ualetudo,pax,magiflratiis uigi-lans, fuccefus in rebus agendis, commoda u-xor,amp; pia proies-
P VE Ra
SPques in dominicapracatione petitio qui pro quotidiano pane Deus interpellatur, ad primam praceptor claf em pertinet, an ad alteram? PÂEDÂGgt;hd primam pertineret, fires f^intuaks compküeretur' Quia uern corpo-
-ocr page 97-PETITIONE‘
corporalia fu»t, bic cfutf petuntur, refcrendii tdalteram e^l.PV-Ect^mJpants nomine com frehendituri PAE^Panis nomine audio apud Habraoi, amp;nbsp;uiilum amp;nbsp;omnia uitne common daintelhgi,ciuod ipfum ut eredam facile indu cor ^ prafei tim quum Euangelißas t^uot^i hoc uocabulo in earn fententiam uideam uti- P V, At(^ui ad uitnecommoditatem, quid potilfimu pertinet 1P AE,-Parabdis principio ui^us-i^i ft enim habeas, unde et te alas amp;familiS, iam nihiledi, quod dewtie commoditate glorie^ ns- P V• Plus igitur bac in re orationi atq; ma^ nuafijs operibus tribuis?PAElt; Qjtemadmo~ dum aues ad uolandum ita ad faciendu opus, hominem quoq- natum effe feto-^eq^ entrnfru flra diilum eft : Sex diebus operaberis- Inte^ rim tarnen ad laborem bunCydomini quoq; he^ nedidiione accedere oportet, propterea quod citra banefruftra laboratur,uel Dauide tefte, lam benediSitonem banc,an non oratio ex fo~ hda fide diuinans impetrat ƒ P V • Now nego^ P AE-Huciamnunc adde,projjgt;eram corpa risualetudinem,pacem,defenfionem,fuccef.
G fumin
-ocr page 98-DE QVARTA.
furn in rebus gerende, fiant frôlent ,amp;com^ modam uxarem^PV- facile credo ad comma ditatem uitœ, frofj^era ualetudine ofus ejj^e -PAE-Difce igitur,{iuód oratione hac amp;im~ fetreturfoti^Jimumamp;conferuetur, td quod ethnicus etum foêu confiter i coaäus e^,di~ atenimi
Orandu efl,ut fit mes fam in corfore fano» An non autem amp;nbsp;face o fus edi amp;nbsp;defen(ïo~ ne ƒ Aut citri hune cofiare foUtica rationes ^ leges,t^ bonœ difcifhnaefofi'unt i P V. Now arburor • Nf^ enim ullum bellum tam fotefi efifi uel iufium uel fium, quad non fro f ter ne gleüum taltum rerum, mento it»x-Sgt; äKKeiant diet fofiit- PAE. Idem fentiendum futo, de fuccefiu in rebus gerendis • Nifiemm amp;htc frofitiudeum fientiamus, quidquefio tandem carnah ilia frudetta, qua fere caro mtumefcit, efficiemus • Tefiatur fcriftura lofefhum in aula Aegyftiacafroffereac faliciter egifie omnia, fed interim hunc fucceffum Deo oftu mo Maximo, qui Ofera illiusfolus direxent, acceftum refert-P V-Vera funt haec.PAEDt
Q*'P
-ocr page 99-' PETITIONÉ.
Ç^id dicam de commoda uxore amp;nbsp;pijs hhe^ ris ^ Vt enim omnia corporis commoda maxi me adfmt certè ß c^md bic deßderabitur, iam uf^ueadeo commode no uiues, ut mortem etici interdumuita potioremhabiturusßs, dicitur prouerbio : Ignem, mare, eïr mulierem, tria mala peßßma eße-id ß de morofa, rixoßa amp;nbsp;impia intelhgas, fortaßis ah^uouf^ ueru eil. Sm uero de commoda interpretens, iam nihil abßtrdius dici poteß, hn non enim creatura dei bona eü i Et Eccleßaßi-is- dicitur : Gra tia ßtpergratiam, muiter ßtnüaamp;pudica^ Ç^are et hic oratione opus eß,ijs qut no nu~ bere^ fed ducere uxores uolunt. Vt nimiruta les nancifcantur, qu^O' commoda amp;diüo audientesfinbi^ecy emm dubium dl,cj^um tales parentes,ßamp;‘dtfciplina accedat amp;nbsp;oratio non ccfetjpios liberos uifuri ftnt,PV^Quan-tum audio,nifi inuocato numine,nihil unquam velincipiendum uelfaciendum eH^ PAE« Srf-pis ,modo eorum qua audis ,fempermemor, nunquam non Deum pro auxilio et adiutorio muoces*
G » De
-ocr page 100-DE QJINTA.
De quinta dominjcæ precationis peuttone, Dialogus, XX V«
Summt huiuiduloÿ,
Quintt huius precationis fetitio oßendit, perpétua Chrißunos, per carni$ imbecillitt-tem JeUncpueref eoq; peccatorum huiufmodi gratit, Deum perpétua per Chrißummter-peUtre apartere- Signum tutem hic htbes,un de certior reddi poffis, pecetta tibi candant-tt eUeamnittnimirumßßentiaste qua^iex anima remittere poßße ^ijs à i^uibus lafus ßs^ ueliniuria adfe^ui,
PVER-
DE quotidiano pane, heri pneceptoruer bt fecimus, quadere ijuum tuamore breuiter t^utdem ,fed tarnen dilucide dißßre-res, fa^um ea,ut omnem ex anima meo tor-porem proßigans, adel; arandum me reddide ns uigilantißimum. PAE. Xerxes, teße Cicerone,prantium propoßut, (^uinouaminue-nifjet uoluptatem • Ego uero ijs propoßtum à magißratu pramium eßße cuperem,qui in pae-
-ocr page 101-PETITIONE.
^‘^ê°ë^^ ^lt;^(^os uincerent difcenlt;io,tic fide, liter contihendofiuperarenb Sic enirn fieret, ut uincedicupiditateaccenÇiiuuenes, ad honefti fiudiü onmes ex aijuo raperentur ,id quod di cOfUt mihi docditatè iftam tua uideas ueheme ter probarhPV- Atc^ui me non iam prctmium hue,fed earu rerum, ^ult;£ abs te dicuntur, utdi tas rapit-QMre etiam te,uti ea c^u^e de debi. tis nofiris remittendis fequuntur, expliCare digneris rogo -PAE ♦ Oratio h^ec qua nofira nobis débita remitti, perinde atq^ nos debitori busnofirisremittant^,petigt;nus, principio egre giSPcclefiii confeffiionem habet,deinde con. Iolttionë,poftremo fignum quodda ueluti fia. er amentale • P V. Hac mihilatius explanes oportebPA.Lgt;Piet, ac quideprincipto obfier. uabis remifiione peccatorü Ecclefiiie,hoc eR, pijs ae eleélis omnibus, propterfidëin Chri. flum cer:o contigifie.'t^eq; enimfiallit nos,eu. ius htec uox eü : Q«/ credit in me, non pude fiet,fied habebit uit am eetemam • Ouia uiro re liqua eA in eleüis concupificcntia, qt^t lubm de fiacefilt ijfidem negotium, itaut interdum
G } per
-ocr page 102-DE QJINTA
fer imlecïUitatem htpfi eu désignent,quccferi non oportuerAt,re^e peccatum hoc (uum con fitentur^ Sic enm amp;nbsp;Paulus^ habittre m carne fua^^eccatumfatetur, quodmeauffa fit, quo minus quad probet agat • P V • Ómnes igttur qui hafee peccati reliquiasfentiunt, pro remißione huius imbecillitatis, interpeUare Deum oportet i P AE D A G 0 • Omnes peccatis huiufmodi obnoxij furnust Omnes igitur pro remißione oremus oportet- Hinc lo anncs mquit t St, inquit, dicimus, quia pee-catum non habemus, nos ipfos feduemus amp;“ ueritas in nobis noneü* PVER-Vnde au^ tem htc petenda eR confolatio ! P AE D A-G O G VS.A Chrifloipfo,ut proremißio-ne horum deliéiorum Pattern fubinde inter-pellemus, suffi furnus- Dubium igttur non e^i, cum idem amp;nbsp;mediator amp;nbsp;patronusno-fier fit,quin certo exaudiendi fimus- PVER» Credo.Sed cur conditionem addit, non prius noflra nobis débita remitti debere, quam nos debitoribus noflris remittamus i hnnonre-mißio peccatorum perfidem in Chrfium con tingit-
-ocr page 103-PETITIONEN
tingit! Cur igitur condonatio noßra hic , ferinde utij- eßeiens caußa harum rtrum exi~ guur: P AE D A G 0 • Condonatio quL dem noßra hic exigitur ^ fateor, caterum nonmhoc, utremißionem noßrorum pec-catorü pendere hinc exiHimemus, fed ut hoe ueluti ßgno admoneamur, lt;f uod ad eundem modum nobis tiuoq- Df«; tgnoßcere certo ue lit • Quod ßi hac nondum fatis dar a tibi utde buntur accerfere hue Euangeheam illam de remißione debiti parabolam potes, cuius or. do, fententite hutus certißima interpretatio eß. Principio enim debit on ex mer a gratia debitum remittitur Î deinde quod amp;nbsp;ipfe con, feruo fuo debitum remittere ad eum modum debuerit oßenditur, An non htc condona-tionem noßram peccatorum remißio prace. dit! P V E R • Vtinam qua dicis tam bene praßare poßem , quam nihil ßerupuh hic nuncßentio-PAEDAGOGVS. Me-minens igitur in hoc te orare iußum eße , ut quoduiribut tut: non potes, coopérante amp;nbsp;tdiuuame Deo poßis •
G 4 Df
-ocr page 104-DE SEXTA.
Defcxta dominiez precationis pc titione, Dialogus. XX VL
Summthuius dialogic
Quum permittente Deo omnia hominilus aduerfa fueniint,pijs ad probationemi impijs td int er it urn,oradus per Chrißum Dew efl^ ut ne in id genus aduerfitatibus amp;nbsp;adfliRiom bus nos deßituat, fed per f^iritus confolatio-new fortes amp;ui£iores faaat • Certum enim efi in tentatione,citra diuinum auxihumffub. fifiere pofe neminem.
PVER.
EQuidem gaudeo preceptor humaniffu me eômetua opera gradum feciße, ut propemodum fummariammihi chrißiancedo £innee cognitionem arrogare audeam Q^od fi propitius in poflerum quoq- Chrißus adeffe dignab:tur, dabo operam ut amp;nbsp;id ^uod fuper eß imbtbam fehciter ,amp;alijs (juoc^- tfuod di-dici non ignauiter impertiam • P AE D A • Si quid tibi mea opera pro fuit fit chariffme, id
-ocr page 105-P E TI TI 0 N E.
vuhi non pote fl non efle gratiffimum • In hoc emm fcholis prafiamur adeo'^; publias re~ rum pnblicarum falarijs fouemur, ut animas tieflros (^ Iltens amp;nbsp;pietateformemus • Cœ. terum cauearroganter ob banc, tiuam flgt;t~ rit» doéiore na^lus es cognitionem, de te /en tire incipias. Par enm eü, ut de/jncabile hoc apud mundifapientes do£iitnee genus, perpe. tuant modefliam comunciam habeat • facile ahotiui infldijs diaboh irretitus,in eorum albü adfcribereris, ^ui ore Cbrifliam/mum confié tentur, que faills interim negant-PVER, At. qui uiam hic mibi commoßra tu,quam ingrefl. fusinfldias huiufmodieffugere queam, PAE» Infidias huiufmodi prœcauebis ,ft femper di. cas : Nenosinducas in tentatione. PV-Refle petitionis huius mentionern facis,cu:us exege. fin ordo ettam no fier poflulat • Sed quid ego audio ƒ Df«J quemquam m tentationem indu. cidAnnon tentatornofler diabolus eü^PAE DAG- Tentât Deus,tentât (^fatanasjed di uerfo fine • Deus tentât, ut erudiat, utdoceat, utq^innoflri noscognitionem perducat-'Sic G j Abra.
-ocr page 106-DE SEXTA
Abraljtim,ßc ifaic^ßc hcob,ßc lob ac reih ^mfancii tentatt funt- Tentât amp;nbsp;ßätan Jed in hoc^ut perdatjUt noceat, M damunum det^ no tarn corpon lt;fuàm anima,PVTR'^iuibus po-tißimum machmis tentationü animi nofln mit ros ijualJareßilet^ PAED AGO-Uypocriß, impieiate, ^perfidia * Quadßijs rebus ad uerbi odium adigere nos non poteR, ad alias artes cofugit manifefiam uidehcet uim,carets resaxiha,mortes. Atque bic ßrennue ab ipßt carne etiam noßra ac mundo adiuuatur, Aw-'nonenim omnes ex at^uo, cjuatenus flnritil perfußnon ßimus hypocriticaßtnihtatts ad-mir ator es ßtmusi An non ßuauiter in mundo ui uere,adeólt;iue placere omnibus, qudm in uer-bigratiam perpeti aliefuid malumus ƒ PVER» Vera ßtnt bac • PAEDAGOGVS • Gum igitur ita adfeéiißimus, utnißaßnntu iuue-mur, facile id genus tentationibus fuccumba-mus, cogere ipfa nos neceßitas debet, ut De-um pattern pro adiutorio indeßnenter inter-pellemus • f^id f Ne turn tj^uidem ociofi eße, uel m utramuis aurem, amoto mcetu, ßerterc debe-
-ocr page 107-PE TITI o NE.
^ebemus, cum (:rIjgt;aitu per fuß amp;nbsp;Jonis ßL rituihbus Jomti fumus. Ibt enim uel in frimis tnetus eü,neu efferri^neu, fuperbire^neu ano ganter Je nobis fentire,neu criflas engere,ne ue collatis Jiuinitus Jonis abuti incipiamus* P VER- Quantum tiuJio,uälJe neeeßaria res eü oratio, cui etiam huius rei gratia tanto ar^ Jentius ^folicitius incumbere nosconuenit^ quanto et utihor eß,et neceßaria magis-PhE DAGOG VS. Sj neeeßaria non eßet, haud quaquam Chrißum arbitrer fuiße Jidurum aJ Apoßolosi Orate ne intretis in tentatio-nem • Item ; Oportet femper orare, amp;nbsp;nun-quam Jefeere, PVER. Ego quoque fic in am mum mJuco meum, melius hoc tempore habi^ turas eße res mortalium, nifi hic eeßatores eßemus • E qui Jem Euangeltj Jocirinam firen nuèiaélamus, quum interim inter fexcentos utx unus atque item alter conßieiatur, cuius mores,uita, facia aJeóque reliquafiJei exer-atia ei Jocirince reßondeant.PAEÜAGO, ld quum uideas, danda opera tibi cR, ut ne tu quoque culpari bic merearis • P V E R • Fift*
Defepti^
-ocr page 108-DE SEPTIMA
De feptimadomim'cæ prccatioms pctitione,Dialogus XXVII,
Summi hums dUh^
SeftimA hac preutionis dominiez petitio Wili nomme fatamm, pecatum, mortem, m~ femu, omnis generis arumms, mifemts, amp;nbsp;a limitâtes intelligit^ Ah ijs enirn omnibus hhe-rari Cbrtßianum, alio^ui periturum oportet* Liberatitrautem bine non fuis uiribus/fua pru dentiä ,fuo eonfiho ,felt;l eius auxilto, t^ui amp;“ rex efl,amp;potens eàiamp;gloriofus eü,tn fecit lifeculorum-Amen.
P VER.
T Î^fiiperioripraceptorcolloquio, lt;^wbus po A tißimum arietibus tentationum, fattnas pul fare Chnjbani animumfoie at : rurfus, c^u thus rationibus obuiam eidem eatur, oßenfum abs ' te eR.Çfuid ïam nunc igitur reßat,niß ultimlt;t in bac oratione petiuonis explanatioiP AED, Lam reciugt;PVLR,Libera nos à malo • PAE.
DAG.
-ocr page 109-PETIT! o N E.
DAG- Piuauerhitudio,fed det^uthushis atque iterum nel ad de^fydram dici fouet, ß cut placeret froliXitas • P V E R. Ç^id igitwr malt nomme hic intelhgis i PAED. Satanam^ feccatum y mortem, mfernum, omnis generis mißenas, ærumnas, morbos, amp;calamitates» • liß enim ijs malts tn preefenti uita liberemuTf nihil ed lt;juod de eeterna nobts folhceamur. PVER- Plane horrenda audto-Si enim perpe^ tuo tn noftram perniciem tam potenshojhs ex cubatjfi tot ac tantis malisfemper expoßti fu mus, tjws tandem aduerfus tot infultus,ß diut~ no auxiho deflitueremur, fubfiflere poffet? PAEDAG. Certo de nobis adu eßet,quem admodum uere dtcis, nißeUiet, ad quem tn tan tis pericults, ceu adfacram ancorS quandam, confugeremus • lam uero cum opern fuam hic ultra nobis diuina bonitas, modó inuocemus per Cbrtßum poUtceatur, nihil eR, animum cur deßondeamus- Et tus hac tn re Det ac fa~ tante antitheßn i Satanas excubat ut madet : Deus excubat ut uitam det gt;nbsp;Satanas excubat utnoceat: Deus excubat ut commodes Sata~
nasin
-ocr page 110-DE SÈPTIMA
nas in hoc e^ ut perdait De«; in hoc eü ut fer uet-J^tque hue pertinet^quod miferatus uicem noßram ^fuum cui^i gemunt deputawt^eurntj-honum, qui contra eundem fatanam, quoties ex infidijs fuis nos adoriretur, fuhfidio nohis effet-Quarequi pericula,quibusin hacuitafe quot;rè obnoxij fumus^exaggerare uolet, eum diui ritequoque bonitatishac m re magnitudinent exaggerate decet-i^amut fatana potentia, quanttumuis mundiprinceps fit, conferri nullo paüo cum diuina potentia pote^ï^ Ita nullü pe. riculi genus eii,quod nonfortiter contemner e Cbrißianus poßit,fi à diuino totus pen-deal pneßdio-Hanc fententiam femel infixant eßeanimis noßris oportet, fun ijs periculis, qua nos circumualant undique mciores abire uelimuS‘ P V £R. M/rMw ni pulchrè coronis illa hue facit, qui^ex Grcecis exemplaribus hic adieüa eütTuumeH regnum, tua eü potentia, tua eR gloria infeculafeculorum ♦ P AE-D A GO G VS. Q^idni î Si rex emm cü, ad cuius nutum, imperium, amp;nbsp;potentiam, etiant fupernx uirtutes,nedum tn terris hommes, contre-
-ocr page 111-P E T r T r o N È.
cStremifcutyidm dnbiu no efi ,quin cotn om~ tif^ fatdUig infultus certo nos tuen poßih S» ue rofolus contra fatana irruptiones nos tuetur^ ^uid mifelli uires noßras ladiamus f Ahßna-mus gloria hanc penes Deum eße^ ne uenietes ohm m ludiciufacrilegij nos reosperagahf^e que enim malus facrilegij ^enus, uel mueniri, * uel excogitari potefl, quamßfuam Deoglo^ nam fuffuremur, inque hominis uires transfer ramus. P V • Ego adiuuante Cbrißo, ab hoc facrilegij crimine abßinebo,femper damans : Liberanos à malo. P AED A G 0 G VS« Ad eum modum clamantem certo etiarn do' minusauditurus e^. Quid enim putas aliud. fibi uult hac uoculaAmen ƒ Ea perindefonat^ at que fi Latinè dicas, fat fat. Proinde quad te fadurum dicis, femper ad dominum, ut ab omnibus malis tandem hberati, aternam ui-tam adipifcamur, clamabis • interim mei quo-que in orationibus tuis memor eris * Vt qui Chriflianne doctrine fummam ^ fumma tibi hadenus fdetradiderim, ne que quiequam te^ quod quidem ad promouendamfalutem tuam
-ocr page 112-DE SEPiTIMA PETITIO.
facere foßit ccelanm • P V E R • îidi prace-fions officia functus esffiteor- Nam ex deçà logo quid confiterfex fymbolo quid crederef ex dommica frecatione quid feiere à Deo de-beam,edo£ius fum. Quare ft ingraiuseffent, memo ad Perfas, afud quos ingraiiiudo
' nbsp;nbsp;nbsp;cafiie fleéiiiur^mea ifßus fenieniU
condemnandus,ablegarergt;Sed ffgt;ero me non iam doctri-metua, quant be-neßciorum femfer memorem, cum uerbis, ium re ipfaffuturum-PficEDA.
GOGVS.Vloc animi iui uotum conffrmei Deus Ofii-mus Maxi
mus •
FINIS.
-ocr page 113-BREVIS DISCENDAE THEOLOGIAE RATIO tut orc Philippa M-dineb.
thane»
LLVOINITIOPRAE-ßanduM Ci^, uttextum Bibliorum ft miliarem habeas- ()ua in re meum co fihumeR^utmanèpaftquàm furrexifij O' ueffen cum cubitum ire uoletj k^as tanijuam orandtcaufa,unum atc^- alterum etput-Ua to ta Bibha ordine legendi, t^ ft (luis occurrit obfeurus locus,lluarendus eR mt erpress
Et fimul obiter funt excerpendee pnècL fuee fententia, qua funt in locos communes digerendae,(pui contineintfummam doctrinae Chrtßtanae-^omenclituram tahum locorum tltcubi cedidi, amp;nbsp;fumi poffunt, ex meis locis» Pneteret danda open eR,Ut informes tibi methodumilitiuam,inqui fa fummado^iru naechnftianee. E.tid hinciccömodandaeü.
epifola Pauli ad Romanos.Uiec enim proper modumeilmethodustotius fcriptura, quU dilfutitf deiuftifcitionCf deufu legis,de du H fenmine
-ocr page 114-DISCENDAE THEO ferimneLegist Eutngdij, c^ui funtfrétâ-fui loa doärina Chnßinnee^QtutKfkäm amp;nbsp;Chrißus tradit mdhodum ha uerbiSfCum iu-het prxdicarr fonitentum amp;nbsp;remißionem feccitorum- H;c enim panttentum feu ümo^ rem feu contritionem amp;nbsp;fdemcomple^uur, lt;^n£ credit remitti pee cm ♦
Sumas igiturtibicertam tlit^uimhorum^ autft hbet duas^ad legendam epifolam adRo manoS'Hic diligeterexpendendafunt omnes fententia ^ amp;nbsp;confiderandum c^uid in utramj^ partem dicipoffit- Eti^uarendacerta Pauli fententta^ obferuanda feries argumentorum, amp;nbsp;propofiUonum-Hac le^a ,poßea accipien da cH m manus epißola ad Galatas cum com tnentario,qui amp;ipfe ueluti methodus eR,
Poß hanc amp;• Colloffenfes legendi cum c5 mentano meo ,in e^uoetiam uolui compltiii, pnecipnos locosduberem amp;nbsp;meos communes locoi legere, fed mulia funt in ilhs adhuc ru^ diora lt;jua decreui mut are-facile tarnen inteL ligt poteß y (fuid mibi ibt difjgt;liceat ex meis ColoUenlibus ubi locos aliquot mitigauh
-ocr page 115-LOGIAE RATFO.
Kis diligenter k^uhabebis quifi fummi do^irime Chrißunit ♦ Ttale igitur aelhgi iS cater^i Epiflola Pauli pterunt, quit fièitu de idem docet •
Deinde Itgendum Euangelium Matthäi Mt Lucie. htlt;^ bic Hidendü t^uomodo iccom modinda fint omnit, amp;nbsp;m locos illos commit nes incluaendt. Vbi Chrißits loauntur de poe nitentu Jen timore-Vbi de fide,ubi de onuo^ ne^nbi de ebgritetef ubi de rebus exterms feu ciiulibus,demigißritibns, ubi detraditionL bus buminis,nbi depicrgmentis,ubi difcemat legem tb Luangelio, Luingeliiimi politiat prudentii, ubidecruce lot^Mturj ubicom.. mendetmintflerium nerbi, ubi Lccleftsm de. fenbit,
Pofleg legendum Luingelium loinnis, Mod mggm ex parte cötinet condones Cbri fiide ßde amp;nbsp;lußißcatione •
Inflruedus eß et hbellns Articuloru ßdei^ de Trimtate,de creationeße duab^ Cbrtßi n4 turis. de peccato ongintli, de libero arbitrio , de iußicigßdeiße Ledefuße clamb^.Hic h.
H gt;nbsp;bellus
-ocr page 116-DISCENDE THEO bellus penelimiUs ent locis comunibus-SeJtS turn breuiter debet tenere fententias^qute pro bent arüculos feu dogmata, feut ego inflitui Enchiridion, cuius exemplum ab ijs ^ui audi-ueruntpetere potes^
Poflquam fic praparatus es in nouo Teßn mento,cognofcendum efl, amp;nbsp;uetus.Et accipi endus in manus unus ah^uis liber, ^ui diligen terlegatur'
Vellem initio legi G eneftn cum enarratio-ne • Poßea Deutronomion cum enarratione, deinde Pfalterium • Et in ijs diligenter uiden-dum f4, ^uomodo amp;“ hac quadrent ad locos illos communes, qui fummam doBrinee Chri fliana continents N^w in ijs libris ,eadem eü de ßde,de timoré, de cruce do^rma, que e^ inEuangelio, l^ectantumexcerpendte ßn-tentia de moribus, fed maius quiddam requi-rendum eR,uidelicet tdoiinna de priori tabu Îa,de timoré dei, deßde,feußdutia amp;nbsp;iußi-tiaerga Demti Q^endcepromißionesamp;‘ commmationes ♦
Hite turn demu intelligi poterunt cum all-
-ocr page 117-f LOGIAE RATIO.
^uh in uiti ufus accrciit^cum tentatio exerce-bit tnimum,^ or are coget. Ne^- un^uim tinten défunt orandi occafiones»
Ac diligenter in Pfaherio difcemendi funt Pfaltni- Mij continentProphetus • Alij funt defreationes tantum- Alij continent pracep ta.Alij continent promißiones • Heec genera facile animaduertet, uel mediocriter pentus li terarum cSmuniumfamp;‘feiet quomodo repone dl fint in locos c5munes,de[quibus fupra dixi*
Pof Pfalterium legendi funt Prophete cum enarrationibus,ut ].oniS,Z.achariisetce, Hic wdebis lt;^uomodo autor illarum, totSrem ad communes illos locos transfer at de lt;iuibut fupra dixi »
' Proderit etiam conferre alios interpre--, tes, ut uideas quam ineptifint illi, lt;pii non no~ runt rem ad illos locos de fide etce.reuocare » - Deinde leSiurus reliij^uos Prophetas non difficulter intelhgeteos, Scietemmeos partim arguerepeccdta,/eu legem docere,partim uatiemaride Chrißo feu Luangehum tradere amp;nbsp;confolari confcientias.
H # liefe-
-ocr page 118-DISCENDAE THEO-
Referet Urne omnU aut Ati Joamp;rinSde pet ïtitetii,autctefide,feufiduttA (rgiDeum, dUt die cruce,dut de altjs laas cogndtis. Nonmhil tdmen adiuudbitur m ijsetidm d diuo Uierony tno,nonnihd À LyrdnOf^iui fdtisdihgens efl in hiflorid ♦
E/ ^w feiet omnid dd locos communes re^ f rrCybuic mhil opus eü quarere multos fen-fus-Hoc potius dgdtyUt eert dm tpudnddmfenti tiarn conflitudt, qua certo confcientidm doce re poUh de uolnntdte Dei. EÄ enim dd ufum etdd tentdtioneseompdrdndd cogmtio- Qut re non eH contamindndd tilts ndiculis dUego^ rijSjqudlibus deleHatur Origenesgt;
In legendis hiflorijs fdcrisinprimis obfer Vdndum efl difertmen Legis tir Ludngelq, et tenendinotitidbbertdtis Cbrißidnayne fom niemus oporterenosomnid illorum operdimi tari- fiiC dihgeter difcemendd fides efi ab ope ribus.Tides Dauid L^echia etfimihum imitÜ dd eü-Opera non pofiunt efielimtlidyfied fut pro umufcuiufiji uocationegt; Semper igitur dm mo intuendi/unt principes lodypanitentia ^ fidei,
-ocr page 119-LOGIAE RATIO.
fides, feu timor amp;nbsp;fides, lt;jUQS nobis commette dit Chrifius ,^cum4ubet pradiare pcenitenti tm^remifiionem peccatorum- Sunt et elige di exempli politici, quae docent umlu mgi fintuum debetnt effe officii.
Non eR neghgedi temporu fupputitio,et etc^ ^Uti gramttici iut RhetOres tubet obfer Hire- Interim cumfic uerfins in Biblis,inter dum legendum eH tluiuid Auguftmi' Nlt;im is longe pnefiit ilijs uetenbus^ Prafertim in ijs ^u^efcripfit contn Peligiinos, de fpintu amp;nbsp;literi.ltem contn luUnnum^
Infficiendus aliciuindo Hieronymus,^ ihjjic obferuindum ^uid ijs defit, tut in c^ui pirte uilnnt : Multi enim continet, qua pru dens ledlor non iffermbitiir, timeifi leuiter ittigermt dodirimm deiufticufidei,
Legendi et ueteres Canones,utfeum'^ quid decreuerit Bcclefii.Bbgedi fitnt,qut cu Euin^ gelio confentien^’Multi funt politici, deordi mtiombus Ecdefiafiicorum rituum, qui qm-bus de auffisfidi fint,exponendu eR, ut iti iccipuntur quemidmodum cater a hununa
H ♦ leges,
-ocr page 120-DISCENDAE THEO-
leges^neuetribuatur ilhs ritihus,quocl merdit tur lußaum coram Deo »
Denity m tou do^nna Ecckfiaßica ddL genter ooferuandume^l, qua pars adßnrUM lern Uttam proprie pertineat, qua pars doceat de ciuth conferuationefamp; de pohticis rebus » Sciendum quid ad Euangelij do£lorem perti-tieat,Et do^nna Euangelij proculfeiungedet tfiyàpolitica.t^eq^tame improbada funtres fobticajed ut aha bonacreatura honore ad fcieda.Et quia fape acctdit,ut defededa fint dogmata Chrißtana,prapares te ad id quoq^»
Aliqwd opera collocandum e{l in huma^ nis Utens, er exercendus fly lus, ut, cum o-fus erit, perßueue explicare poUmus, con^ trouer fus reïigtontS‘ Et prodefl thquando fu tnerealiquam controuerfiam eàmqueacuendi et exercendi iudidj gratta prafenbere^ hc fuppeditant nobts multa argumenta hac tem-fora^Potes Anabaptiflas refellere, qui conte dunt à facuhattbus dtjeedendum efle, eafque in communs confem oportere ♦ hew non efe wramenium prafiandum Magiflraubus ♦ item
-ocr page 121-LO G IAE RATIO.
Iffw mfiiMm non contingere ex fide ,fid ex nofiris adßiüionibus •
ta etum amp;nbsp;ad perfe^è inteUigendas fieri ^titras amp;nbsp;refunndoi hæreticos cognitione hn guarum opus- Multa emm controuerfiia diju. dicari pofiunt, redie cognita natun fermonis amp;nbsp;figurâtum^
Ne^Kf tarnen de natura fiermonis amp;nbsp;défi, guris tudicare potent (juifi^uam, nifii legeru e. loquentium horninum feripta, Ciceronis, Li. *9» ^^ff^ » Terent'^, Ouidij, Q^nttham* Addendi fintamp; Creed flomerus, Herodo. tus,Demofihenes,LHdanits^
' Ad hac'accedat flylus fieu exerdtium ficribendiyiiua res uel in primis acuit ludidum» Si quid ex philo/ophta aut lureuolet theolo. ^uslumere,uidentt ne inepte commificeat do. dinnam fßiritualem eu»/ politica,
Caterum ditledica perinde opus eü, ut ^ammatica amp;nbsp;rhetonca. Nam cum ijs ita c5 tunSia eil, ut diuelli ab ets non poßib
Ego tarnen optarim tkeologos non negli. gere philofiophiam,quianonnulli uituperant
* Hf alus
-ocr page 122-DISCENDAE THEO.
tim irtei,cum non normt,(luiß noffent, plu-ruße fr ent, Sed hie mignopere opm eü ct^ uere, ne mepte conßndatur doSirmt Chri- . fiunt ^ philofophit • Quare fcire oportet eorum regiones t^fmunudUddem de lurifconfidtorum dißutttiombus indico,lt;iMS tlmHando in-
I^icere condn-
cet.\
FINIS-
-ocr page 123-■»WDOCTIS' SlMlS ET HVMANISSIMIS Vl ra Dofton Geor^io Curiom Phyfico Briw-fuuygiino,Martino Choroliüo duititis eiuf-dem Condonatori pimiriOfDomimiyamidt ^fratribusfuis infigniter chant Antonius Cormnus ^a~ turn amp;nbsp;paccm oftat.
^‘’*^^^^‘^ èlidtur, umclan^tnut gt;nultasaniidtiis ^emiffe filcn-Hum. G^od ipfum an in unicum ac plerof^ ahos redt cotnpetat,uiderint al'tj^ tgo cate ut de me uere did foßn, nun^ c5^ mifjurus fumSt maxime entmin ea négocia^ Wi^eas feregrinationei interdumincidamuSy ^ua falutandorum nabis amicorum et occafto nem amp;nbsp;poteßate omnino admant, ergo ne et animo diuelli ab tjfdem fußmeremus ! Profe-Ro ß c^m funt,boc qui faciunt,eos ego nunqu3 ex animo amtcosfuiffe arbitror.^^ando qui-dem
-ocr page 124-Jon Cicerone teße, KniicMS,iion tonpon-nas,fed immoruks eße oportet,Qult;tritit ^ttorfum hac tendsM^Umirum eó,ut perfut^ fum haheatis, lt;jUitnlt;iiitim intn tinnum ƒtTf,«f-^tteego ex ne fris literis,neii;Uos ex men uo^ luputem ullam ceperitis^ me urnen mhilo mL nut andidißime amp;nbsp;fyncerißme ergt nos ad^ fedumfuiße^idto'i^lemper futurum eße, ittt, ut fanSiè deter are poßim, propter ißudah-quandiu intermißum fcnbendi oßicium, meo ergauosamon ne tantilhtm ^uidem deeeßtß fe♦ Quod fitottes uobis auret timire ( iuxtn Germanicum prouerbium ) contigißet, ^«o-ties honorifcamueßri apud bonos acdoüos uiros mentionem fecimus, non me herde du-bito, quin me inter pradpuos amicorum cuL tores fueritis numeraturi-Qux res uel Innc e~ dam liduet, quad ad uerbumferè adhuc memi nif^wd proximis literts,hoceR,antefefiuian num de Euricio Cordo,tum recens uita defun Ho, fcriptis à me flagitaueritis, nimirum, ta apud Ueßia eruditos,lt;fuó eundem immortals nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Mi cofecrarcru, laborarem- Qubus etiatum
re-
-ocr page 125-rel^ondif diligenter meprecilus ißnueßris fttisfuiiifrum, intérim hpotheofm quoique in neßrigrauS eitlem poUicitus ♦ Q«iî ergo iam nunc amicoru negleüum mihi impmgere t^ue^ ntlQuod tiero nihil eorum,lt;iuee promtßi turn nobis Inntfprteßitu efi huSienus, utrice occn^ pitiones amp;profe^iones noßredncaußiifue rnntf qwbus exonerati uel nunc tandem de liber anda ßde noßra cogitare ccepimus.Et quS lt;}uam obijci mini hic poßit illud ’tuSian uttfn i^'s, tarnen memor että uulgo dici, Betam tum hyemetum teßate bonam eße, malo ßrus fa-ttsfaSior, t^uam uanus promißor uideri, Ne^ enimmaximoperèreferre arbitror,t^uo eptis tempore bénéficia, prafertim tjuee eins generis funt,ut in mora periculumnon fu,inamicos collocet,modo perpetuus negleüus non acce-dat'M.itto igitur Curdt Epicedion uobis,de a-heno uidehcet liberalise NetVue enim à me fed à loanne Stigelto, iuuene amp;nbsp;met amantißtrntt amp;felicißtmo ingenio pra dit o,in mei gratiam confcriptum eü' Quad ipfum etiam quibusre mus mttteretur j attjue uobis, ^ui mihi, ut de con-
-ocr page 126-eonquirendo-htx Iffb co^itisrem, autora riü tittels ! hdiecimus «utem Epitiphii «lilt;iwtf qu^ f^ipfa wbis fltcitura ijtenmui’ Dr A-fotheo^niutiuiinifs fèntentn(gt;n • Primum kiC decaH^ quad ah Eobano quo^ue no^ro E-picedium eidem pintri fdebtm, deinde t^udi cliTi^mi wri memoriae, nugis meis inepnßi-mis,ueluti nebuUs offundere nokbtm- Porra qwd de Alexandra Mi^no,lt;i^ui non à c^uouif Rutubit^fed ab ipfo Apelle, «f quid pt^orum imperitia formte dignitati detraheret, pingifn fimuerit,legitur.,idem mihi quo que Apotheo-ßn adornanti m mentem nenit ,amp;meà fcru bendo prorfus deterruit ♦ Quad ft fcrtbenda etiam hac in re poffern aliquid, tarnen non ui. deo^quorfum attmeätym diuorum numerum re fem eum,quiipfe fibt aditum ad earn rem feit, cifimè pararit. Ndw uttaceam quam féliciter genus ac familiS (humili emm loco natus eratf idq- in abie8.ißima baud ita procul à Guete. ris molecrina)imó amp;nbsp;patriam lUußrarit, q du. riter educatus ad tantum faßigiü peruenent, quam diligenter adolefcenf contempta barba.
-ocr page 127-fie,^H(e turn dn^u itlt;^ au^icio Eu/mi Rote^ rodami faßim proßi^äbitur, politiorem hte^ nturam coluerit^t^uamfaußis autans, t^uod di citur,u:rfidiu5 y primo poéticen^^dn medici «rtem profe^usfit • Quile obfecro illud eü, ^Hod ÊuMgelij caufam,^ urbe ueßrA idtem^ pons Adhuc impia y apud CafreAm mnefi-tem c Armine Aufus eü Agere i Qus tAm egre^ giAm ßdeiconüßionem expeRAffetApoetAy citm id genus hommes theologicAS literAsferè uideAmusfißtdire^Sed itA in Animuminduxe^ rAt uir omniu optimus amp;nbsp;do£iißimus,poße a~ liquem liter AS fimulamp;pietAtem profteri,poè tAmfmul amp;nbsp;ChrißtAnum efe, c^mlesfuerint luuencMSySedulius,LA£iAntius,amp;Alij plenty» Profteri Aute ueritAtem non eosfolu, lt;pui ore tenus ChrißiAW fint,Adeo'i^ ChrißiAnü nome AC titulû iAdentfed 'jut omni Amoto metu^eSfi teri eAndecorS Regibus amp;nbsp;Principibus huius mÜdi'etiAmfi certu uiteepericulü immine At 3 au deunt-Qu^e confeßio hi£c ommufireiie ex pedutur, ItbemmA, immorrAUtAte eidem paru lut.PiCC in^HA confeßio,^uAiAm MAdpropin-
^UAme
-ocr page 128-quinte, etum morte ufum audios montmem^ tUi flritxit are per emus,mfi for te negare Pan linum lUud quit uolet ^ r^uod nulla tarnen ratio ne negan pote^:Corde creditur ad tuft it mm, ore autem confefio fit ad falutem - Quin hu-ius rei^atia Apotheofi quoque opus non ha^ bet, ab ipfo uidelicet Chrifto in diuorum nu~ merum,non Homericorum illonm,fed qui ad fanguinem uf^ue à Ventate fleterunt ohm re^ latus lampride, Multo minus Epitaphijs egeb ut i^ui fcriptis amp;nbsp;aditis libris ipfe pbi amp;nbsp;nomen amp;famam apud omnem pofleritatem pe-pererir, Quaquimiuam interim nihilo minus fieri eidem, ne obliterata apud nos optimi uiri memoria ludeatur, debeant, tarnen hoc uel in primis agendum eü^ut tjuemadmodum ille re~ amp;iora pudia promouit, patria illufiranda no defuit y Euangelicam pietatem amplexus efi, ita nos lacifitm amp;commodemusamp;proftmus uxori ilhus amp;quot;nbsp;hberis • Eos enim qutf^uis tandem in patris gratiam benefidjs adfecerit, huncego de Cor do melius meritum femper iudicaturusfum, at^ue ftfexcenta eidem Epi-
-ocr page 129-ta^hiafecifjebEt (fuU moror ^finemfaciant^ utnelu£lui,tjue nullis hononb^ lnptter dt^i tus eR,prater quam lachrymis,ipfe quot^ ß. crum fdceremeipurn- Sentioemmex ueterts amp;optitni ami:i recordationr^^iUiindam oho-nn in animo meo maroremamp;triftitiim,
De Academia noßra ßatu fie res habet ♦ Florent hic bona liter à, uitent re^iora ßu-dia,reélè docetur patas-Ac quidem principio TheologiamproßtenturD- loan-Draco, M« Adamus Vulda, M- Gerardus Noutomagus, amp;nbsp;M, loannes Rodophanta, lt;^uos quo minus laudem,hoc in caußa eü, ne laudan uicifßm ab lilts uelle uidear. Interim tarnen baud uos ignaros eße patiar, dignos eße quos propter eximiam eumeruditionem tumpietatepaßim Omnes exoßulemur, fußidamus, amemus, Oratortam amp;nbsp;poêticen Robanus tiadit, uir extra omnem ingenq aleampoßtus, ^quem freundum Rrafmum laudare uelle, plane deß^ pere e^i- Qmd emm illtus nomme aefama nul gattus ^ Gjild Erafmi Encomio, quo ^afoni eundem comparât, notius ? lunfßrudentta D, loannes Eerranus, D, loannes Rudehus- lu~
I ßui
-ocr page 130-flus Studaui Licentutus docent, quorum e^t fietatem, andorem , eruditionem, fi pro digniute pradtare uelkm , iußlt;( oratione opus höherem • In medicina ac mothefeos ar-, te tradenda • D • loannes Dry ander ucrfalur, uir magna prudentia, magno return ufo, magna eruditione clarus, cuius ueßigijs inßßens M • t^icolaus Bl-tale defe ßrecmen prabetf ut non duhitemus, qum magnus ohm futurus ßt' entere s artiurnac linguarum profeßo. restaceo. Quidemm Lonicerom omnido-Ürina genere ahfolutius Ï Quid Nicolao Afclepio dodhui t Quid M • Chaßaro R«-dolphi, M* Reinhardo Hadamano , M • Matthia CapeUano uel eruditius uel humani-us i Taceo item Ptedagogij reSiores M • Pe-trumNigidium,M• Theodoricum Dorße-tiium^M. l^iddanum, M« Bidencappium, uiros prorßts dignos ^ quihus oh pietatem, eruditionem y amp;nbsp;ßngulareminformandaiu^ uentute dihgentiam y omnia eueniant ex am-mi fententia ♦ Ï^umerus ßudioforum tantus hic non eü, quantus in Academijs eße con-fueuitantehac, id quad ego fatah quodam huiut
-ocr page 131-hvius feculimtlo accidere ariitror • SeduL dere tarnen hie eR non contemnendam omnu no copiant f tjuametiamindies f^eramusnu~ merofiorem futur am ,fiorbis pax confiterit^ Hxc cum uos barum return defiderio teneri fcirem,ut ignonretis nolui. Valete amp;nbsp;lojua citatem banc meant, qua farcirepriflinam ta citurnitatem uolui, boni confuhte- Salutabu tit ex me officiofifmcßertramum Damum, loannem GlandorpiumUenricum'Vutnekei, Autore Sanderum,Philippum Cordum, Con cionatores omnes ac quotquot de me percSta buntur- Ex Marpurgo-MenfM.artiogt;
M. D. xxxvn.
EPICEDION EVRICII COR di poetæ 2C media clan'fs. Au tore loan» Sngelio«
Rrgdd prius mecu Cyprix modulata iocofe, Pundere te lachnmasnunc elegia decet,
Anxta lu 3.1 fie as hlt;ec exigit bora querelas, Hie quod babes uere,nome habere potes* iolue comas,lacer aq; finus,et pérora,plage,
Hic tibi non feu caufa dolons erit •
I * Cur
-ocr page 132-Curita ? ^eceßit tua laus,tuagloriaCorduS, Tatorum immai lege iubente mon *
Ef lacet in parua tamus uir conditus urna, Quem fua non totum patria cepit humus •
CuiusI^arfa uolant uarias monumeta p oras, Quasfibifubieéias uefjgt;eret ortus habet, Cui facer mgenij uires largitus Apollo ^ ‘Plena Medufeapoculafudit aefuei'
Pupe fub Aonia (iuemla£iauere Camaneef Quern fouitplacido Pallas arnica finu, inter tôt cygnos ^uo uix felicius alter ^ Aonijs cecinit carmina doéia modis»
Pilbilis obfccenum ceffetiadarepoetam, lllum quo poßit utneere Cor dus habet,
Ïllius eü tenero Mufainfidiofa pudori, Huius ad innocuos ingemofafales • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
llle pias nugis cffendit turpibus aures, Huie Venus ad caftos ludit hone fia iocos •
Seu taxât niueo nigros Epigrammate mores, Indulgetq^ fuis libéra Mufa locis -
Seufent heroo pragnantia carmina pledlro , Carminé feu pecorum pafcua lata canit • Pingitamp;exomat uerecundum gratia uerfum Cubaf fermefm uena uenufiat opus, t^ec
-ocr page 133-Nfc fob meruit pradirem curmine hudem, ' Vloc alujuid mdus c^uo celebretur hibet *. Quitu excelluerit pneßace Michioms arte, No« erit ut memorem temporis huius opus Tempon t^ux dandis ßnt oportumt medelis, Q«*Uf ßtapta danquieue fitherbitno, Qmï cahpoßtuuirix ([uo tèporelun£ Çcës, Tndintur cauta phirmin certa manu, Denny uis morbi i^uas agnofcenda per artes, Tam eert o haudahus qui monußet erat ♦ Ergo Corde facra deflent tua funera M.uft,
Deßet et able Sla tfißis Apollo lyra. Gratia quin etiam con[ueti oblita decoris,
Trißitia ofiendit publica ßgna fax,
Nee lam fert uirilem fronte redimita corona, Nee late tenui cyclade uernt humum *
Tempora pracin^t lu^entibus apta cupreßßis Corpus inornatumluridapallategit*
Luget ut extinct conterrita ßtnere natt, M.ater ad inuifos mceret itura rogos ♦
Sic morienteßet quondam turbata TibullOf Sleuit in exequias ßc quay Idafo tuas-
Hac comitata Ven’ pafris poji terga capillis, Fatagemit,lacero peilusaperta ßnu ♦ I , Vix
-ocr page 134-Vix fu^exinme lichrywis hafudit hio^ SewtiS rabidi quefti doleter af^n * («t«. Quo tM te lachrymSs defideret tießu lu^u, Teßintur qwn^lofcemmi uircyfono •
Rupe fedens alloua luget tudfunem paßor, Lanißcistji truâ deuouet ore de as •
Dum^i uag£ circum pafcut dumeta capella, Effundit f^uerubs talia uerba modis-
Clare fenex nobis bic interflumina uiuus* Bucobcon lußt fibula doHa melos,
Vioßra p hceenemorü ßpitun tefqua folebas, Cum noua purpura tempora ueris erant • Murmure lt;^uagelidas (jouant aurifer hedera ri Qua Lan^ irriguis gramina labit aquis (pas Paßores etiam non dedignatus agreßes^ Omaßi uerfu pafcua noßra tuo,
Munc deßderium nobis hic triße relinquish Nhhc te mors auidaßßuht atra manu*
Hotrida cum rerum facies amp;nbsp;trißis imago, Vndiqi conßriCto feeuit adußagelu.
Erigent amißts ff oha t if or thus horti, Necfuus e/i herbis graminibusq^ uigor »
Mullus honor,nulla e^i negleSUs gratia capiSh Omnu tiphao frigorefirinxit hyems*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Credit
-ocr page 135-Credihile e4 rerum ducenteiphi fororei, Tempore tam trifli,te uolui^e morh Quo magis apparat cunSiarumfemina rerüf Maßaßib interitum condoluißetuum. Tailbus atlt;l; alijs crudehafataquereliSf
Vincere non unus te nei^utjjje dolet • ^t tu Pieridum iuflißimagloria Corde, Sic quoej^non lotus mortuus effe potes* Viuis amp;nbsp;humani rides ludibria luïius, Nfc tangit fenfus nofira querela tuos • Curnty fit baud ulli tua mens obnoxia morti, Certus es ingenij non monumenta mort-lüa nee exfiinguit louis ira nee ulla uetußas, Omma cum pereant carminafola manent-Ergo modum tandem ponamus luCtib^ ,at tu, inferiptum tumulo dißichon ißud habe -Cord^ m hac iaceo cineres tumulatus arena, Pama manet terris,ffiritus aßra fubit »
Inobitum Euricq Ccudi Dodon's olim Celebris, Epigramafuncbre, Reinhardi Had am ar ij ♦
Nö minimo patriae Cordui iubar Ueßidos o^ Puncius Do^or fulfil honore bon^- (lim-I ♦ Ciü
-ocr page 136-Cui lui ntvf^)^r»,f larghus munera Phalus « Paonus dotes,homamc^ lyram • .
Omnege»us morbi letilereprefjentillis, Panxerat hac chtrio carmma digna choro tuner it at A um modo deflet h^ollo meenten
In^i feregrinacommiferitushumo^
AlmdËpitaphia ^ PetrS NigidiS» Cur fleetsIjteéiiS oeulis bac bußi uiator, Nefcius hie t^uinti fint monumenta urn ♦ Hie reeubit Cord^ medieoru gloria,quonda, Pieridum fieri firn a deeuscy chon •
Vermibus expofituefl eorp^ mifenbileuitis. Spiritus in eeelts regnabeati colite
Imo ut uen futs tribuamus nomina rebus, Htc plieidus tantu eorpora fomnus habet*
Dormit et exigui requiefeit Cordus in urm, Dumfuffet prineeps angelus ille tubam,
Quineo beatoru poflrema in luee refurgent Milhi,telluris hne^uet fertile lutum.
Cbuius hine Chfiflo totus prodibit in afn, E t tandem teterna pace beatus ent.
Alludautore Decto Agncola-Clauditur hae tuba medieoru gloria CorduSf Gloria amp;nbsp;hon^ iiuifuit ampla chori*
Alter
-ocr page 137-filter in Ueßiocis hic punit montihus agnns* Et triées elegos fenbere doctui erat-Hic thaUmos Heßigemalt carminé lußt, Mißt amp;nbsp;in multos acre epigramma libres*
Herbarum monßrator erat doüißimus iUef Cut ßmdem hæœtas poßi^ futur a negat*
Aliud autore Antonio Coruino« Nf properes fubfiße purum,jindiofe uiator, Cognofees brtuibus quem lapis iße tegat* Mußarum cultor Cordus Phabiq-ßacerdos
Occubttit, que nuc bac breuts urnafouet* Corpus humo tegitur,nomen uiuitq^ munetß,
Preetereafeehx ff intus aßra petit* Spiritus aßra petit utfurus uera piorum
Gaudta,que nobis da quoq- Chriße locu* M. Ioannis Hun Epitaphium, autore Decio Agricola.
Verbi mtnißer integer
Magißer innocentia
Hutius probatus monbus
Vitaq; ßnctimonia
Qu^ietefecuracubat
Cadauerofo hoc puluere fitffiritus bcatior
I s AlaerL
-ocr page 138-hlitcrttdte amp;nbsp;gMJM fretuSjCoo^tituinculii
Melionbus uel friflinis Vt corpus injliurabile trult;ttur,inuexum fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Simulbeitisfedtbuf
Andrew Vcgctq Fnldafii Epir* phium, codein autore. Încttrutnt altj Uboriofos Arcusfumptibus erigintc^ multit MiufoUttfuperbi porphirete^ Serine taceant item nepotes* Tumbetum Vegeti,tuum uenußint
, Itftmamtibiuiuidimperenmnt Mores andidult,fides,lt;tpexlt;^ Virtusrehgionis approbata-
Her id Heffi tumulusjcodê autor e, Quis cubit hidHefius Mufiru dulcis ulunus, Quern pernio fouit Calhopei fuo-lUe'ne cut tim prompti fuit ficundu hngUit^
Ule-'Et ent pitrice firni futun fuce-Q«o ceciditfito biecmituro nee opimo»
He« mifirum, c^uo mmf g cito?inte diem? Ante dieminautum npwt uiolentii Rhent^ ittiit^
-ocr page 139-Er tantum nobis perdidit Ingenium» Qms madauit hurno? fietas,o perfide Rhene^
Hoc durante (celus poßeritate lues» Expoftulatio Anton.Corunucum
Neptuno propter acerbiflimS cïufdem Hefli cafum.
Tuneutrosfimperperdes Nep/wne difcrtos, Atejue noui nabis caufa doloris eris l
Ente hac ^efenus fat o cofumptus acerbo eß, Saxonicasc^ mifer nobihtauit at^uas.
Quadfi nonfa^um te ml miferame fuiffetf ïffet in immenfum gloria magna uin.
Nkwc aliu nobis Henricum preeripis Heffum^ Quo mihi uix ^uifqua charior alter er at» lï certeomaffetpatnam Cattosc^i parentes, Llo^uio,jama,dexteritate,fde.
Si non ante diem rupißentßla forores. At que adeo infams occubuiffet aquis» Sed qui nunc placida tumulatus pace quiefcit, Spem de fe nullam proch iubet eße ratam» 'Srgo tibi quid nam pro talibus imprecer aufisl Qjto te deuoueam nomine re£ior aquce f
Imprecor ut nullos habeas comeptus honores, Nfc tibi det pinguem Tanara terra bouë* Ïmpre.
,,
-ocr page 140-hiprecor ut poß hdc ps toto mglonus orbe^ biemo tun UudeSyCarmim nemo camt ♦ Af uero interen mineint nomeniji decusiy, Extin^, quem nunc calictt regntfoitent* loanis Coritmi, Antontj filr) Epita phiLifn,roanne Stigeho aurore;
H«e pofuit Mti maflus pater offa loanniSf Coruinus patrite gloria prima lua, Vnus ab infantis natali fluxerat ortu, Alter amp;nbsp;in curfu temporis annus erat • Vidit amp;nbsp;indoluit,uix nati Phoebus alumnif Imponigebda tnfie cadauer humt • Occidit ergo fua uerno fub tempore uititf Cum tenera ingenij uis er at apt a regi.
Autumni i^uèd ft potuijjet carpere fruBus, InpiafecifJetfa^ïa parentis iter.
Hoc ita ^ondebat laSlantibus altior annis, EtI^es non dubijs concipienda notiSy Si tarnen ißa tibi potior ßntentia ut fa eü Hue precor ingremtufufeipe Chriße tuu, Htte etenim puerts de te promifja dedtßi Vt captant eoeh régna beata tui,
Viuat Chriße tuis placide^; i^uießcat in ulnis. Sic prece,ßc uotis or at uteri'; parens, Agnetis
-ocr page 141-Agnen's ciufdem Cor uini filiae Epi ta.autor e B ur cardo W ithobio. Nomme ^ua caßo caßis quot^; morib^ Agnes Dteebar frijcis,hac ego condor humo tiUi Coruini dum uixi chara farentis
Sed nuc /urn Chrißo mortuagrM migiSf Cuius ego regno terremt fede relira
Perfruor-atque illi MafanHa fer0‘ Hermanni Bufchij Epitaphivra eodemautore«
^vfchius boe tumulo tegitur, e^uißematecla-Spiritusm ealis regia te^a tenet nbsp;nbsp;nbsp;(rutf
Q^f referetMuße profert du gramma tdluSj Sidera dumcceludum uehet aquoraquast No« mirare nece uatis frecor optime ïeiiort Nlt;im firmum toto perßat in orbe nihil»
Epitaphium l aurenttj Contini in gratiam Leonardi CnTpiniLu^ conêfis per Anto. CeruinGferP ptvm Anno M. D. X X X1X.
Si bene de rebus mortalibus ille meretur ' Qui ßudtjS prodefi Candida turba tuis» Qumigitur memoscunCiis largirishonores ?
Multorum certejunerafpretaiacent, tia^ienus
-ocr page 142-HaSienus ignota lituit Laurentius urna Corumus cultor carminis att^ue lyrce,
h cum barbaries toto regnaret m orbe, Mufarum ccepit caßra dißerta fequh
Atlt;}ue hic officio i^uàm ßt perfun^ms honeßi Militis, eetemumfa^aiy r«^ docent. »^ Certu eß barbancas aggreffu lape phalages
E lt;i^ua lucia etiam digna trophaa tuitte Carmina multa dedit, Mußs amp;/Apolline di-
Lt ßne lege etia dicho dodia juib (gna, AddeijKodimperij leges canones^ipatemot £xcoluit,re£ii iußiciaiji tenax-
Talis m hoc tuwuloßxlix cubât at^i quießit Viuus apud docios,MUUS apudfuperos •
Augufti Scbaftiani Noutzeni fu-ri urn dodoris Epitaph lum Bur* cardo Mithobio autore,
Pronum ßße pedem uiator oro, fiugußus lacet hic ^ebaßianus Liout^enusSolymis decus perenne Romanisffecimen decus^i Gracis ^ff^S‘^ ^‘^’^'dum quietus orbem 'S'iï^H ccelicolum domos adiuit Spesffortuna,fales,lepor ualcte,
Vobis
-ocr page 143-Votij mm nihil efl cum eo negod, Burchardi Mithobrj femons EpP taphïumipfo fJio autore. Chare parens trepidifusera fit fligmata müdi Vita tihi poft hanc altera mator erib Omne pent fuhito uaft^ quad claudit olympe Luce igitttr prima gratior hora necis-
Epitaphlu Tilonis Ditinarri cniis Goflariani, autore Coruino,
Tuneraftlachrymas luges ludumq- merentur, Si licet extindos fiere dolere uiroSf
Dignus eras nofiro proles Ditmarria plan^u, Cains amicitia premia malta tulb ted lt;jwa pofifatu lachryma fundutur inanes, Hoc tibi pro mentis pignas amoris habe,
Imprecor uttibi det caleftia gaudia Chrifi^, Vtty beatns agasfemper apudfuperos in terns famam^nomenftaudemiji decus'^;
Si lt;puod habd p5dus carmina nofira dabuh EpitaphiGuxorisMichaelis Volu mettj pædagogi GoOariani eodemautore,
Hoc tegitur Margretanoao Volumetia faxo, Ante diem parca quam rapuere dcagt; Quod
-ocr page 144-Quodfifan^us amor fèe^ueref forte fefiuhai) lam tfuoc^; pof cineres hac plaatitra uiro Quecufeaffet ppulchra proie parente (ef* hut m amplexus Chrifle adamata tuos^
FINIS*