MATTHIAS’ BREDEBACHIVS KERSPE NS IS, cUri^mo uiro M. Godefrido Hittorpio, dui er biblio^oU edonienß, Sgt; D»

NTE annosali(iuot,lt;imicißme Hit-torpijncidi in IcHiontm L.feneßel U de facerdotijs dc mdgißrdtibus Romdnorum.(iuod drgumétumittt, mihi tuthdrramp;bdt, üiïlTib'erdïe pu tdre, nobUem ilium antiquitatis tb#^ IdurumyUlds fulgcnüßimds gemmulds mihi foUre-eendere,dc ueluti in drei dbdere,ut tenebris ßtu^ß ebiu^x mdreeßerent, dc non potius proßerre in lucent,quo httißimo ßo ßlendore, dUj! queq; hcneßie dliquid,ddeoqi bedt£ uoluptdtisddferrent» No quoi libellos ipßos non liceretetidm turn uel cuiiiis legere, quippe idm olim pubUcatos, c^ d plurimis uifos le-dosqi'.fed quid me£ quoq; Iciiionis fru^um (p modi is ullns eßefjdliquem ßudioß iuuentuti, cui idm tunt db ddoleßentid med,me medq^ omnid. confeerduerd, cupcrem ccmmunicdre.yidebdm enim q muUd inil-lis eßent libellis, imi qudm omnid er cognitu utilid, ermemordtu iucunda,deniq; dd inteUigendum uetç res turn hißoricos turn poetdCyßcituneceßdrid^ yr£' legebdm dut ent tuneßrte iuuentuti suetonutTrdti-

^ PRAIFATIO IN LIBEL-qiuUumihiftcricum ftai ut fuccinHum er gruuê, it^i non temere 4 ^Houit inteUeäumyCr apui i^uem haru rerum,(lu£ hi]ce {ontinentur libiUis,pltirimd fit men ' tio. QUitmobrem placuit ilU prtelelïioni horis fuceiß MS ttdiungere hunt quot;Fencßelhim. QMi qutm capif-ftm,cogtrer^ Um ßnguU.uti mterpres,penitius in trof^icere.excutere^} dUigentius, (ndm antè utcuml; percurreram^tantum ofßendi mendorum,ut nihil fc- 1 re in ambobus libellis integru. Hie uidere ent uer~ * la innerva, ibi nonnuUa plane omißa: alibi genuinis ( deperditis notha [ubditatalicubi intégras uerfust tos^i alilt;iuSmultos,autin totum perijffe^aut in loei alienu transitas,auttam moßroß laceratosdeform matOißyUtneq; caput,net^i pedes agnoßeres.breui- i ter, omnia deprauatißima corruptißimalt;^»C^rat, qui uolet,exëplar quod nas hic damns, cîtinU^qui j antehac prodierunt in publici : er uidebit me adei j bic nihil a^ingere nero, ut multo etja minus re ip[a ^ . * dicani.Qwd igitur faceréfAb ince^defijierepro'-*^'''^ hbebant turn pttdor,tum ingens rerum,quas UbeUis^^j, contineri uideba,utilitas:pergere aut er quoi prO‘Cÿ^ r^t^pofueramperßqui,non ßnebant illi‘ßi}tirie,illiej^rquot;A nt.iüiuaßißimiueluti fouearum hiatus, ài^dmul'^^ï ï^tisiuU^armihi planUupMW^adLdicitur, auribus'^l^^ •^Jenere, I« bóe èunoquum aliquadiu deUber^undus 'ej^reßßerem, tandem animaduertere capi ueßigia quee ■^'dP^^^criptmstqmbtts infißis ueluti indagine depre

fcrtidi.ttrt^eQfcbrfxopf; cow^rfrrffdf nobit diuexe- y . ^. rit Etc mîfîîrejurgit pro^emodu colUpfut animuft ; -^ Enger in benttm ^em, ab^ itljs i^is 4 quibus hie no' fier emnid dcceperdttfeeu^dnii^quicquiii^ortitoJ^^.Z^~\ rumueUorumveperfididperierdt.Ad hoclam ätro J^d^Xr^'’' ; propera^extitm^uit^ddeo^ ddiuuit uir dntique kdicnisj^i^^mi^ohdnttetCdmerStUeluttdigt to indieds qua requirebdin, mihi nodum omnet tint ihiimenotas,fed quofddtn eorum duniixi^td’luwned^ dliqudndo fdlutdtostEoc d^ijefo, ne quid ilium meri^ tdldudcfrdudcm.Accingorifd^ bonis duibutdd re pinndum nobis m integrum¥enefielldm,temerariai quot;~^ fortdpis dufu,quippe nullitprorfut ddiutus exepld'^li^/^a ^lt;gt; ^^, ribusgt;fedtarnen euentu,uteonfido,hdudomninoin--•^■if'--felici. Reuolutis enim feriptoribus, è quibus bic oU fud fumpfitjnultd etidm dd uerbu deferipfit, UU dip tortd,illd euerfd,illd hiulcd, illd colldpfdf confufdq;, itd'cürrexmus,i‘ejiituimu5,ccmplcuimus, fuum cui-, ^ordinem locumq; reddidimus, ut merito non tam ^ftigTtus,q rendtus uideri quedtteneflelld, Qudn^ quant utro dmplißimd,ut equum e^,gloria redit di librorum feriptores, dd eos uero qui corruptos,de-prdudtoSfperdit^i n^ituunt, ferè nulldttdmë hoe uel iniquus i^efïuor fdtebiturjmulto grduiorem ef-fe mdefHorem^i liborem tam perditot re^ituendi» ^M nouas feribendi. Gignunt uel Mißt s, morbidat dutem non niftmedici c'unüt-.extiimosduteminui-

tdm reuocdre,^îdnè diuin£uirtutis eü.OeVenelïct-linihUhdiebdmus prêter exanimecadduer. Quid enirn dliud eRUberadei corruptus, ut nullus tco dp pdrat fenfusmunc nos non tantum db inferis in lu-ccm,ex morte in uitam reuoeduimus, fed adiedis eti Mn,loeo dntidoti,fcbolijs, hoc effecimus,utpojihdc uerius feUcius^i uiudt:necnotutiorabißiufmodicd ftbus^rmdtioró^i dduerfus Hierum ldtrunculorum,d ^uibus tarn crudeliter futrat dildnidtus,dffultus.Sic olim Kercurius Vlyffem dato moly duenendtis pocu lis Circes feruaffe legitur» Vbi manifejlus erat er' rar,noli obfeurum quid fcripferit leenelieüd, conten ti fuimus.reieilis nothis,reliitucre genuindm feript» ram^ybi uero uel ipß dubitabamus, uel indodorum cdlumniamßniftrdsqs cifuras metuebdmusjddiedo fcholio nunc mendofe fcripti mutati rdtionem reddi-dimus,nunc reUdo quod feriptum inuenimus,indicd vimus quid nobis uideatur legedutmultd etid que ru dé ledoré remordturd uidebätur, explieuimus, id^ boe noßro Idbore cofecuti ui demur, ut g antebde ne 5 dodis quidem ßt intelledus,bodie uel 4 pueris intel ligi quedt-Hoc qcquid cd opcre,llittorpi, tibi dedi~ to, turn propter tua in me multa mdgndqj beneßeidf turn uero quad tu unus mibi dutor extiteris hocce lu cubratiuncule publicdndi,dlioqui mihi meisq; dudi' tortbus preffuro, donee dodioraliquis,crcuiociu tffet,felicws bee preßdret.Bdm mibi tAntum quoli-

Ac negoeij fdeceit fchold, ut dd dUd neref^tcen c^ui dem fdtis udeet. tiouerunt qui experti funt, quid fit t'antam iuuentutem rdinere in ojficio, nein omneftd gitiorum genus diffludt, pr^fertim hoe tdmßdgitio~ fofeculoiUt interim grduißimos docendi Idbores td~ cedm. Atqi hoc ipfum in cdufd fuit, quo minus eitius apud te fdem medm redemerim^ Hunc quod ddmus, etidm ftferius ddmus^qudm erdmus poUiciti, tdmen pro fummdtud humdnitdteboni confute. C^uoddi feriptoremadinet, monuitdntenos Vdlentinus Çu-rtolyjiogrdphus üdftleenfis,hunc Vene^eUomnon ^ fe n^bilem ilium hijioricum,qui fuhinS^'itdturd Pit. quot;^OjPlufdrcho^AtqiLiuio-.id quod euid^ius'e^^uMn ut urgumentis docendum fit: quum hig io^m pdrti eorum qu£ fcripfitfex illis fumpferit^, ^pfosqf nomi' ' iidtim citet. èériüm'^ffuifferecentioremdliquemt uirum dodum, cr dntiquitdtis fiudioftfimum. Hoc prater cietentetidm flilus prodit,ft qudndo fuouti-turmdm fereïîlôrüm utitur uerbis, è quibus ed que hdbet, coüegit. Suffifior libellos olim dlicubi in bibliotheca ripertos,amp; drgumenti nobilitate utility tec^ uehementer quidem probdtos,fed dutoremhabu ife nullis dlijs feriptis eelebrem. Librarfos itdque, quo uendibilior effet merx, delete ueri autoris nomine, fcripfiffe, Lucij Pene felle,quid hoe nemén'□• antiquum effe feirentf ty eelebret Buiufmodi te-

Ä»4t iJ böwrtuM gr«« Jf^ptr cilluit,ne^ adhuc dedidicit.Hoc inßtiitiftxe'mpiis doeeri paffet,ctteri 'niSiÏopuseÜ^MSiamubit^ Ù do^isproduncur. nt^_ :,^i- ,^..^meie^injiituti cum illitde hac minutia'rixdri,^ lt;ne bic nihil (tUudj^im c^uod Gracorum pro 3 .-»^**. utrbiodicitur^rüAï} AiAJ^. Porro euiuÇeunque bi yJj^' duo ItbelUflnt,certè doHi uirifyntjdigni ^«i amni-'^'.‘^h *^ findiefforummdnibus tetdniur» Quarenoteat tinne tuo nomine, Uittorpi, db illit tim injinitis fa* diflt;li’mendifrepurgitof,iuuetuiidiimus,no^ur nd diurnal mtnu uer[undos- Tui iam mu neris en, eum typogräpho tuo dge-re,ne tantis hboribus corre ^ ^ ilof, rurfus per o[citdn tiamdeprauet-VA-- ie-Embrietf r

cæô,fcu Faunumillû, f«uniH^;;;z feu potius Syluanum .^/j;^» ^r uoeari placet, per Lu* ^'^S“i:2 5 perçus remdipipâjL^perçalesqj ludos fc»;;z^;±2^-ciflc,apûd'uctufiâtisaflcrtorcs confiât.Ea r;i.''-i^'quot;^ quidem faerpru^ genera abj^uandro te^i^âtr^^-gc,qui exXreadia profugus m eum locu ucncrat,quilt;ç tandé Roman« præfuit ar* p^ - ;;ƒ£'/ ci,ad noftros primum delata,ac edebrata ^jfcir: *22^ fuifle ferutur. Hune Pana nudos paflorcs.

quorum tuncjpræcipuô numen fuit, ac de inde quofqj,funamos etiam uiros,ucncra-4 nbsp;nbsp;nbsp;»

;40 =^‘ FENESTELLAB DE SACER-ri mos fuitjoralp pro manibus ferre,qui* bus quofque cæderenr, laruisqj tedas faci rc*nud”’quot; ^5 portare.Cur autem nudi hunc deum co iucnnt/°lurent,plcraque ècurriculo uetuftatisad nos ufque delapfa referuntur. Siuc enim quod ipfi deo,qui nudus fingicur/uæ ccle ritati eo pado longe aprior, nudos^eu^ ha bere miniftros placear,^uc quod Arcades, omnium popularum;qûi Græciam coïu* erunt,longe uetuftiflimi, feris adhuc fimi lem vhtam incluis ac montibus agentes, V legisexperferards^sprimohücdeumuc neratijpatrium cultum,auitos^ nudos ha bitus fignantes r^fmejuoluerun^ hau^fa ti^cohftat.Nónuili jj^^fofein uxore Her culis ab hoc Fauna,uium, ac per ardorenv libidinis concupitam afÏerunt.Fone entn^ pcrfyluas amp;nbsp;ameena pö^ofum^^ftus Ie* uandi caufa,una cum dilédiiïima conlugé Hercules jjaga^unVidet ergo elcgantif ^fima forma mu|iCTcm ab altæ rupisfpecu*

*ilicct

cula fenex amp;é\isÏ ergo illoru uejligia cpii-'^ nus*liccLobfcruare inlbfuit. lUiauté per fyluas dUcendæ nodi aptiffimum locum

cDOTIîS ROMAN, LIE, I, y petût, Interca muîier dum quiefeendi tem , pus aduenit, pelle Iconi^Hercuh's n£u de moreaptat humeris^efaua etiâ Uîiusjnnia nuaffumpta.Tali habitu prædkg^7q'mV aggreditur.Erant autem duo paratl coni'u gibus Icdi,co quod poftridië tibero pa^ irifémoiùinam faâuri erant,feorfum eu bituris.Noctuçrgo SyluanysfaUendi eu ftodisVecafionem indus, clam t^îamum ingrcdituj;:primp^,çongreflufortunatus^^ futurus,puéllæ thorum teuenmanu^ ten tans,ut nodu fit,hofridum leoni/tegmç inuenin îtat^,.crgo ibi cubarc Herculem, ad aliud cubilèTrepergit: quod cum fenfif fet mollibus ftratum,pucllaribus^ délie» is aptiuSjftraguIauelle fenûmamota,dum bbidine'at'déns manu paîpatHereuJcm,ac uixdumîiirti corporis hoirorc haufcrat, experredusHercuIes manu reielt;dum^tq*gt; toantro fufum iaculat^^âô’'pftfepitu fo* mno puella difey 11^,1 um ina aceeqdit.Lu* mine ergo^yluano proditojufus ac femi ' fùpïusjuixattollcns humo humcros,in fy!

«moto

Lu per»' ItJundf,

1. FENESTELLAE DE SACER.. execratis ueftibus, quibus tam turpicer lu fus eflet,eafdem fuis à facris procul abfo* ' re conftituif.PIcriq? tarnen huiufee rei eau fam alignant Romulo, quod cadem facra célébrante,mediotp fob's ardore corpus ex ercente,cum nunciatu fuilïct latrones prat das agere,tta ut erat nud’ accurrerit, com prehéfisqj prædatoribus, pecora abada re demerit. Eius facinoris, quod nudusgeiTe rat,perpetuum argumétum, corporum fa era cclcbrantium nuditaté effe placuit. Vt^ cun$feferes habucrit, in tempora nique C.IuIq huiufeemodi obferuationem per^ ueniffe confiât. Eacnim facra cum fedens Cæfar didator fpcctarct, atq; inter cos q folcnniacclebrarent, currerct,M, Antoni* um,is qui podeatriumuir fuit, aiunt lau* ream coronam, cui diadema annerum cf* fct,capitiCæfaris imponere conatum fuif fe: quod cum Carfar *amoto capice reiecif fet,Aatux ipfius, cundis fremcntibus,im* pofuiiTe.De nomine uerd Lupercaliu non etiam fatis conuenit. Plerifqj enim inditti hoc nomen, quod huius inuocatione lupi

DOTIIS ROMAN. LIB. I. ßn^«« âilabulis 3rccrcncur,uiTum eft* Alq fern* plum ipfum,in quo hie deus coHtur^Lup* LupercaL cal uocant, quo ci tea Virgilius, Et gelida, Aentid.». I'nquiCjmonftratfubrupcLupetcal.eicplo co àlupa R.omulinutnce,qu0d eo in loco Rortulum 6C Remum paruulos educate teperta fit,fadum nomen Lupercall's pu^ tant. Nee défunt g à Lycæo Arcadiæ mon te,ubi præcipue ca religio peruiguit, Ccû enira quemnos lupum,illi Avro/j uocant) ipfum cognominatu eße arbitrentur. Prx cipuamuerohuiedeojdicatisc^ facerdoti« bus uenerationemea ex parte tributam fe runt,çp qux mulicres ex fuis uiris uel con cipcre,uel côceptos fœtus edere negrent, ad Lupercos confugiebant.Qua: ubi loris ex tergore hirci fedis cæfæfuilTent, c uc^ ftigio grauidæ aut effoetæefficiebantur. Hæcfolcnnia quintodecimo die February cclcbrari,ut Ouidius in Fadoru libris re^ ^’^'*’ fcrt,moris f uit.

9 «4

V«quot;

SE« Taunum Ulum) raunu ^ Pdn4, Ouidius amp;nbsp;pleriqi 4lij eundem pdunt. Syluanum wro di^ üerfum ejje ab hoc,exVirgilio matti^^eße coUigitur, ^uum induit Ecloga x^ Venit ó{^^e^ca^iis syluanus honoref Llorentes ferulas or grandia hlia 'kaffans/. fandcus Ar^cadifi ueniC^emuidimus Sanguinds cbuH baccis numoé^ rubcntem. “' quot;' '^ * tfiwro j. Georgier ipfenemislinquens ^atrium,fabusq; i-yc4i^ pan oubmcufioSittiaßjibi Mattra cu^^^ quot;nbsp;Adßs è^tgeieè fauensfikié^ ÜSnerua' inuentrix,unciq; puer mon^rator aratri, Ptteneramabradiceferenssyluane cupreffuntt Veru toh.Eoccatius lib, heap.^t üegcnealogia deo rum,citât Rabanü autoré dus fentéti£,quüd idi fuc rit Pan et Syluanus. tAihi »3 libet in his annotattuen lis curiofius hac innrere, in eo dûtaxat occupato, ut ubi opus uidebitur, redda rationë mutatie ledionit» Quitandé RomaneprxfuityDeeH contundio q;* QiMre legc.quiqi tandem Romane prefuit ard.tAa buie fentëtie conduit Verg,lib.3,Aeneid.dicens: Turn rex Euandrus Romane conditor ards.

Effeete (fftdebäturßd eÜ,pariebant. effoeta enim didtur,que foetum emifid ColumeUa:Primus effeete , partus amouëdus eü,quoniä tyruncula,nec relie nu trit,Cc co quoi bic habet PeneßeUatita fcribit Plu- , -

’7

' ’-méta.

Nrcbwi i« Ciifttre: Coplures etu uxores procerum, tis fefe obuias de indufiria o^eremes ,msnus tanqui fub pnceptfire iüibus exhibent.perI'uafum enim hd ient,pr£grtdtibus mulicribus pariendi,jïerilibus au tem concipiendi facultatem af erre,

1« fine capitis habebât exêplariat Uac folénia qn todecimo Calen.^ebruarias celebrari cre, ubi non th dubium,quinlcgendum fit,qntodecimo dietebru arij,fie enim habet Ouidiust -^r-*.— TeriM poh idus nudosaurora Lupercos

. AficityCX Launifiicrabicornis erunt^ Laquitur autempoeta de Ïdibus Tcebruarij,i quibus tertius diess^ deemufquintus menfis.

ïnfcrempto,pcrcadé locamira fpeciebo* um armenta abegiffe commémorant. Ac cum prope Tiberîm fluuium^qua præ fefe armentû fercns,nando traicccrat,loco het bidoreficeret boues, ipfe'q^ in innere de* feiTus procubuiflet, amp;nbsp;eûdem uino cibo^ grauatû fopor opprclTiflct, Cacus paftor, bei accola,uiribus fcrox,capt’ pulchritu*

^|g l. TEWESTELLAE DE SACER-dine boum,prædam aucreere indifuit: ac ne,G prædam agedo in fpcluncam compu If iïet,uedigia ipfa có quarrenteïn dominé ducerentjauerfos^exitnium quenque puk chritudine caudis infpcltjcam traxii» Hec cules uerd ad primam autoram fomno ex« citus,cum gregeperluftralTct o cub's, par* tem'^ numero abeffe fcntiret,perrexitad proximam fpcluncam,fi forte có uedigta ferrent.qux ubi omia foras uerfa uidit,nec in partem aliam ferre,confufusat^ incer« tus animi, ex infedo loco agere porró ar« *oc«pii mentum*coepit.Inde cum adx boucs,for tc(ut fiOad deßderium rclidarum mugif fent,rcddit3 inclufarum ex fpcldca boum uox Herculem conuertit. Quem cum ua« Caci ex * dentem ad fpcluncam Cacus ui prohibere ^* nbsp;nbsp;nbsp;conatus effet,idus claua, fidem padorum

der, qui tune temporis ca ex Pcloponcfo profugus,autoritatc magis quam impcrio regebat {oca,uenerabilis uir miraculo lite rarum,rei noua: inter rudes artium horai« nes, uenerabilior diuinitate matris Car»

DOTIIS ROMAN. LIB. f. ,.^ mentæ, quam fatiloquam ante fibyllæ in cwmet», lcaliamaducntum,minnæ hæ gentes fue« nnt,concurfu padorum trepidantium dr ca aduenam manifedæ cædis reuni excit’, poftquamfacinus facinoris^ caufamaudi lt;nbsp;uit,habitum formam'cp uirialiquancoam pliorem auguftiorem^ quam humand in^ tuens, rogitat qui uir cir«. Vbi nomen, pa tremegaepatriam audiuit:Ioue natcHer^ cules,l'alue,inquic. cc mihi mater uendica interpres deum,auduru cæleftium numc* runicecinitjtibi'qï aram hicdicatum iti, quam opuIétifTimaolim in terris gens ma ximd uocct,tuo^’ ritu colat, Dextera Her cules dat4,acdpere fe omdi, impleturu^ fata,ara condicaat^ dicata,3it. Ibi turn pri mum boue eximia capta de grege,facrum Potittis acPinarqs,quæ turn familiæ maxi mè inclytæ ca tenebant Ioc3,dedit. Actum forte ita euenit, utPotitq C^t aictiuius) Lia lib.r. ad tempus præüo eflcnt,his'q; exta appo* ’«;«* nercntur:Pinarn,cxtisaddïs,ad cæteram uenirent dapem.Indc inftitutum maßt, do nee Pinarium genus fuir, ne extis co folen

mû die uefeerenf* Potitq ab Euandro cdo âi,antimites per multas ætates huiusfacri fucrunt,donee tradito fcruis publicis fo«» lenni familie minifterio,Potitiorumac Pi Ap.ciau. nariorum omne genus pernejdenim Aplt;* dilt;w» nbsp;nbsp;nbsp;pius Claudius,cü effet cenfor, effeett hifee familiisinfcnfus:obidqj ira dcorum,ut ere diturjuminibus orbatus eff.

N [ecundo capite ferè nihil er at integrü-.fed c^uu totum ex Liuio{umptum eïl,adeóiiue ad uerbum flerdciue.non ita magni er at negocij ex iüo rejlitue' re. Erdf$ mihi profemodum dccretum, reiehis hts tam corruptis, totum caput ex ipfo uuio refcribc' re.Sed lt;luid uidebam lenejledam Liuij uerba aUcU' li nonnihil flexi^eStbiq; accommodayejmalui cum fi bi reddere ea ipfa fadei c^ua uidebatur ex Ulo pro-

Matris Carmentt')}ïiec prima omnium literas in Italiam aduexiÇÇe dicitur: quare inter ßbyüas rdatä ÿdam afferunt. Fuerat ante i^icoßrata dida, cuius rei O' Strabo meminit lib. ç.

loue nate Eercules) klemena Amphitryois uxor, unopartit Hirculcmex louc^o iphidum ex Amphi

DOTIIS ROMAN. LIB, Ï. |^ tryone märito pepcriffe dicitur. Nota eü omnUut ‘ ' fuper bis rebus comadu Pl4uti,cui titulus Amphitryon

ld enim Appius Cbudius) Cum Potitij [dcrorum Herculis ritum,quem pro donogenlieorum db ipfo ^fftgniÿum^uelut htreditarium obtinuemnt, autore Appio céfore,ttd humile feruorü minißerium tninß-tulißentnomnes qui erant numéro ßupcr triginta pu beresjinlra annum extinUi funt, noménque Potitium in duodecimfamiliasdiuifum,propèinterijt. Appi-^ us nero luminibus captus esl.üec Valerius Haxtm» lib.i.cdp.t.

FRatres Aruales,ut fruges ferret arua, fort«*«« ueteres*confuluiffc Romanos memo l«»ffe riæ traditü eft.Huius uero religionis Ro* mulu ipfumpatré urbis, autore cxtitilfc repto.Nam cu Acca Laurentia nutrix Ro mnlicorporefuo quxftumin uulgus face ret,eo^ pado grandem pecuntam conftw paffet,ex duodecimo liberis quos fufeepe rat,unum morte amififfet,Romulü in delt; mortui locum adoptionis iure fubftituifs» fet, dccedés tandem, populum Romanum

JQ L. FENESTELLAE DE SAGER-fndituithxredem. Cuius turn liberaltta* tis,rcgiæ^ affinitatismemor populus Ro manus,mullens nomen in Faftis rctulif.Ii« beros,Fratres Aruales, à ferendo SCabaro utsappellauit.Ex quo tem po re facerdot i urn manfit Fratrum Arualium,hi^duode dm numero dicunturteic^ facerdotio infi^ gne tribuit, albas infulas öC fpicea corona»

EO^j pddo grandem pecuniarn conjiipajJet)Con jlipaffit, hoc e^, eoüegißetj 4 flipCf mmutiori Hummulo^ciualis olim mUitibus jlipdtoribusqi dari fa Icbat.unde O' ßipendium fadum ed- Quanqudm no mis tantum ßips,fed etiam dijs atq^ mendids datur-In laftis retuUt) Refertur in Raßos ORaßistdi-cimus:quemadmodumincidoin ^Sjamp;incidoin tre. Albas infulds^lnfulas ßlamenta [acerdotum uoca idnt,dutorc¥cßo. Sut ante faßeite, ut inqt Scruiust in modti diadematUfd qbus depëdent uitte ab ii traçai parte.Pimius de hacte fcribens,ait: Spiceacorona, que uitta alba eoüigareturßn facerdotio ei (hoe ed, Romulo') pro reUgiofiffimo infigni data, que prima epud Romanos fuit corona.

religio augurâdi ex Hetrufeis, penes quoseadifciplinapræcipuaac longe pe* culiaris fuit,ad Romanos cômigrauit. Vi rum epjÿrn quempiam, cuius nomen uetu-ftate obfoleuilïe Nafo poeta air, afyli Cut pafto. « reor^aHiciente induôiionc,exuletn Hetru ria Romam ueniffe perhibent. Cuius ope« raRomutum Reroumqjufos,cumdeim« ponendo urbi nomine unà contenderent, opinione deducor, quanquâ M.Cicero in Ub. i. hislibris,quos inferipfit Dediuinatione, etiam ipfum Romulum iftam ipfam augu raîemdifciplinâ «pcoluifle aflerit, A Nu' *pfrcallM ma ueroqui Romulo fucceflit,pcrpetuu lacerdotri inligne conftitutum eft. De ritu uero inaugurandqfi unum in cafum plera« *’^^^ quedixcro.èâdctnadoranes cæterosfaci* le fieri poterunuEa quidem, quantum ex^’^Ï^X Uctcru rnmiprncutis coHegr,Éuiuïcémoâî ^^7 fuit ôBfefuatîoiAugur in arcc,fiue in edi*^;X^^ turn quendam locû ad inaugurandü afeen dens,debcbat federe fuper lapidem meri* diem uerfus:atquead læuam fedens, baeu

tt L. FENEj^TELLAE DE SACER-»z^ïïiï’ Ïum in manurecuruum,quem lituum uo^ , cant, tenet. Inde ubi profpedu in urbem j ** *gt; fquot;2^-J^^^æ^B capto,deos precatus,regiones ab if^'T^^óncnte adoccafum déterminât,dextras ad ' meridiem,Iicuas ad feptentrionem partes

effe dicit.Signum quod contra oculi con4 fpedum tongiiïime feront,animo définit: turn lituo in læuam translato, dextra in zz« put eius qui inauguratur,pofita, ita preca* tunlupiter pater, fi eft fas hue Numd Pom ;i , _pilium,cuiusegocaputteneo,regemllt;o«« J ':^quot;^'r^l ^^^^ efle,ut tua nobis ligna certa ac clara fint

-ty n^if^n eos fines quosfeci.Tum peragit uerbis j ƒ ’quot;*’;^ ••/^aurpieia qua: mitti uellet.qbus mi ff is. Nu Ïx öulotta de templo C ita crum jefignards lituo ^M'ÎSÎ./X æthereas regiones ùocant^declârâtùsrex '^ defechdit.Quam quidçm dectaYadi feu in augurandi regis formmam, ad cetera quo .^^ ( que,ut dixi'trahi facile licet. Huie difeipU. ' * Acd» Na- mEjßcfitiaAccn Nauq auguris, permultû fidei autontatiseg acceffit. Nam cum Pr ilt;^i1 feus Tarquinius ^qua pfæter mau/rum’in^^d ftituta fnahgüraio mutare,plerague etiam ! de nouo condcre pergeret, nég^ê'Âccius j

DOTIIS ROM AN. LI Bj^r^ jj Nauius inclytus ea tem^éftate augurJhau^ * Ipitato ca fieri oportere. Quarc ira reel niota,cluaenscg artcni,ut ferun^agedum.

«gt;^w aawt4v^**w«rv^^wtjwi^tw# v^uiaa aiiw Ata uu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi gurióïêmiÉ^xpert’Jiétrpoïre’t^'^^etïAV'^^ hocanünoagiüuMnquitjtenouacuÏa’cb* „ .gt; ' UiiadiicifluruttuCäpeergo hoc, Si pcra/ZAj’.'oyC^-gc,quod aucs tu^ fieri poHc portendunt**“ ƒ'*'^:^ Tutiullj^ïhctt»§wS5srdifcidiffe coté fc^'—^^ runt,ftatuamcg Aecq Nauq^apite uciato,«quot;*^'’'-^ : quo in loco resa^a eft,in c^fnlojift ipfis , gradïhós ad læuam curia: pöfifä fuiire,co*

te mep candé cum illa ipfa nouacula in ma* _ nibus pofitam,ut eius reféham apud pofte^^./.^’*'^. ros monumenïum exiftcret. Auguras go,raccrdotiocpaugurü,uc ait Liiims,'cti*.lt;r,;';^ '';.lt; - ,'amtp in libris De diuinatione Cicero, fan^j^'^^^^^/j^^ï 2:; turn autontatis amp;nbsp;uenerationis accefïït,ucgt; **Si^*^ ‘^®®^Forisqj po(lea,nifiaurpicato,gc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

rcrctur;amp; ad fapiétiæ nobilitatiscpprima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

riosquofep id facerdotipm deferretur. Etx^^»«, ,,.* cum TiberiujjGracchus’ patef'ïibern 8d ^7^/l^’7|

Cai] Graccliorynijcomitia confularia ha* ^

L, FENBSTELL AE ^DE SACER-^_ buiflet,dicerét^ Hetrufei augures rem in , augurio experti/uïefó ’confutes creates fu* iffCjGracc^us^jUt ineptos uïtahos^^He* J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trufcosiriccflcrct^aKies in prouinciam/e^ '__natürrefcripfit,uér43^icósquot;non^ iios.Hctrufcos effe, qüfcofufes pr^ientes

1 t^f ■■...^.uitioa ie creates diccret,Nam cumfccol* t '‘'‘' ‘''^legifïet.mérti’iniirefelocutabemaculocx# tra pömeeriüm pfæter maiorum eófuetu ^A'„Mf dinem delegiffe, Quamobrem abdicare fe '^' ^gt; ^^4gt; confulatu compulfi funt. Vt autera uenes® ’’ ratio huicordini autoritasq^, ita amp;nbsp;nurae* rus ipfe adeo creuit,ut collegium auguru gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colerctur. Nam cum ab initio tres tantum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creari cœpiffent.cx trib’ fcilicet tribubus,

i Auguro id ficret,quatuor numero prêter maioru » soikgiB, cQnf0ctycjjnenj creari ccepti funt. Tadem r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum plebs quorum! ibet honorum partem

) fuâ in fenatu amp;nbsp;in foro naâa elfer, per tri bunos egit, ut ad facerdetia quoque uelut ad cetera curfus aperirenturjdcg poft mul

DOTIIS ROMAN. LIB, I. ^ fa certamina, uan'asqj feditiones obtinui't, ut ad quatuor feilicct paen'tios, guinea ex plebe adneerentur.Fadumep hoc fuit,M. Valerio,amp; Q.Apulcio COSS.

ASyU,ut reor,aUiciente) Seruius duter ek, A fy '/^^ lum Athenis fwije templum Mfericordie,uit de neminem ui licuerit abducere: tique fibi primes omnium erexißc nepotes Herculis,metuentes ßbi ab Ulis,quoi auus Hercules afflixeratt Ad huiusimitati onem quot;Romulus condita recens urbe^adljcieniie mui'' titudinis caufa,Rom£ afylum aperuit,facrum uide-licet locum,ad tjuem omnes ßne difcrimine tutè con-fugerent^unde nee domino feruum, ncc debitors ere ditoribusjnec homicidam magijlratibusdctrobere li ceret.ïye quo uide Plutarchum in Romulo,ZT T«Li uium libd.abur.cond.

txulem Hetruria Romam ueniffe)Veniffe Hetru^ ria,pro ab uel ex HetruriaMXn.i'iir^nifi médofus eil locus.nam Ouidius qui hic citatur,addita pr£poßti~ one dixit:

Augur crat,(nomen longis intercidit annis) muper ab Hetrufea uenerat exul humo. Eadi ad omnes clt;eteros facile fieri poterun^Zgo fu^icor deprauatum effe,fieri,proreferri.

Augur in aree^in arcem,legendum cA.funtq; cU fumpta ex Liuio lib.i ab urb.con.ubi NkW4 Pompi-Uus regnoimuguratur

Signum quod contra) Liuius habet,contra quod: quare hic anajiroj^ben e^J'e appareil

Quare ira régi mota) ^pud Liuium ita legitur: Q^are ira régi n}ota,eludensq; arte, ut ferunt,Age dum,inquit,diuinetu inaugura, fieri ne pofUtz^e» Quod ideo annotidum putaui,quc)d Liuiana hac no paulo plus habet er uenujlatis amp;nbsp;acrimonie, quant qua hie leguntur apud 'Fenelleilam,meo quidem iudi tio deprauata.

Nitioconfules creatos fuiffe) Illi confules erant Cgt;7igulus Z^ Scipio tiafiea. Meminit Valerius Ma-'Titfliuslib.i.capi.

Ex tribus fcilieettribubus)Romulus totam dui-tatemin bres tribus diuiferat,ut in uita dus refert plut ar chus, Ramnenfes à Romulo, a Tatio Tatien^ fes appeÏlatas:Luceres,uel(ut Plutarchus habety^o'i'' KtfiiiaiifyLucerttenfeStii luco afyli, in quem multi fu' gadelati,duitatedonatifunt, Liuius Tatienfes,T:i' tienfes nocat, à Tito pranomine Tatij, quem Ro««-hs in regni focietatem receperat. Idem incertum ef-ft ait jende LUccrum tribus nomen er originem for' tita fib

Imparitantumhumero ereati) Puto legidum ef-ft,Vari inter fcnitmero cread, aam fenfus eüi 02“

D o T I I s ROMAN, L I B, I. ^7 fmgult tribus fmgulos tantum augures ab initio hà berent,obtentum eût ut fi numerus augurum auge-' retur,ita augeretur,ut par numerus effet inter oët tribus,hoc eû, ne unaaliqua tribus pluses haberet | reliqua-Puta, fi p lacer et plures effe augures g tres^ non effent pauciores ciuàmfex: ut uidelicet tribus il leff c^uis erat diuifa ciuitas, profingulis auguribut haberent binos. Qjiôd fi hune quoque numerum au-gere placuiffet, fièrent nouern, ut pro binis haberent ternostSi ne hoc quidem numéro consenti effent, fia-cerent duodecim, ut haberent quaternos Crc. Nlt;lt;W hanceffe mentem LiuijtUnde hac fumpta fiant,mani-fiefium eûjta ficribentis lib.X.ab urcon-Quemad' modum ad quatuoraugurumnumeru,nifimorteduorum id redigi collegium potuerit, non inuenioteuM inter augures confies imparem numerum debere efi-fie,ut Sr es antique tribus, Kamnenfies, TitienfiestLu' ecres,fiuum quaq^ augurem habeanttAut fipluribus fitopus,pari inter fie numero fiacerdotes multiplicèt: ficut multiplicati fiunttquumad quatuor quinqi ad' ie(ii,nouem numerumtut terni in fingulas effent,ex-^. pleuerunt,

^g L. FENESTELLAE DE SACER-regcs pontificuqj regumqj promifcue mu Vergï.iolt; “^’^ obirent,ut de Priamo amp;nbsp;Aenea apud cos Aco.) Vergitium cernim’: Rex etiam Anius, ut idem poetaait, rcx idem hominum Phcc«= biq; facetdosfuit. ideg etia aminonb’dc inceps,uta C.Cxfare,diuo Augufto, mut tisqjdemteps prindpibus, quos pontifica tus maximi titulis inßgnicos uidemus,ob feruatum eft.Cæterû Numa plures in ur^ Pontificis be P-OiTiulo,quam fibi, firn lies reges fore max. tftu ratus,qui relida religiôis cura, bellorum potiusnegociisdetineren£,facerdotes qua tuor,quos appeUauit flammes,qui rei dmi ’ næiugiter*adicdi effent,♦raultis deorum alhgauitflaminem unum loui, quem Dia ïem uocant,Marti duos,Quirino unû.Di* dé dTau$quot; ^us autem flamen Dialis cd, ut Varro ait, Dill», quod in Latio capice uelato erat,et caput fi lolanæ præcindumhabcbat,à quo flame appellabatur.Dialis autem à Dioue,quod eft iuuans deus. Cxteri flamines eius, cui præfident numini,decorantur titulis.Hue Dialern præfertim infigni uefte, curuli'q^ fella adornauit. Hic fülus,ut Varro ait,ah

DOTIIS ROMAN. LIB, T. j^ bum habet galerum, ucl ex co quod maxi mus eR,uel quod loui immolationéalba uefte fieri oporteat,plera^ enâ huiepon tificio iureinbutafunt,ut AuIusGcHius in commentarqs nodium Atticarum feri)» ptum reliquit.Equo enim uehi flaminem eft rcligio.Item iurare Dialé fasnuquam eft.Igncm c flaminia,nifi ubi lacrumcll,cf ferri ius non eft. Vindn,fi «des eins intro* ierit,foÏuineceflaritï ed.ÓC uincula per im pluuium in tegulas fubduci, at^ inde fo* ras mitti debent. Nodum in apice «atej in qjj „j^ cindujneque in alfa parte ullum habet. Si quis ad uerberandum ducatur,6 ad pedes cius fupplex decubuent, eo die uerberari piaculum cft.CapilIû Dialis, niß qui liber eft,non detonfet. Capram amp;nbsp;camera inco dam,^ hederâ amp;fabam, ne$ tangere Di yj,^®**' ali mos eft,ncq; nominare.Propagincse ui tibusakiusprotentisnon fuccidet. Pedes ledi in quo cubat,luto tenui circunlitos ef fcoportet,amp; de eo ledo trinodiura con* tinuumnon decubatmeep ineo ledo cuba re ahum fas eft^ne^ apud eius ledi fulcra

JO L. FENESTELLAS BE SACER-capfulam efle cum ftrue atque ferto opor tet.Vnguifi Dialis Si capilli fcgmina,fub ter arbore filiquam terra operiuntor. Dia Stu/^' ^*® quotidie*feftaliseft,Sincapicefubdio effclicitumnoneft.fubtedouti libct,£lt; non pridemà pontificibus cóftitutum. Fa rinam fermento imbutam attingereei fas nÓ dl,Nerp tunieam intimam^nifl in locis tedis exuiiïe, ne fub cælo tanquâ fub ocu lis louisnudus fitjn cóuiuio eius baud qflt; lt;]uani nifi rex facrificulusaccubabit. Ma^ trimonium flaminis niß morte dirimi non eft fas.Locum ubi buftum fit,nunquam in greditur.Hos flamines cum ab initio con^ fecrantur,captos duci a' patribus, uelut ab hoftibus,mos fuit.Totidem uero flamini* bus,quot deos colercnt,ufos ueteres, Mar eus Varro in hislibris quos infer ipfit De origine linguœ Latinæ,tcftis eft;ut Diale, Marti31em,QuirinaIem,VukanaIem, Fu* rinaIem,8C Falacrem;amp;præterea complu res,qui,uc noftrum inter facerdotium gra dus nonnihil intereft,uc cpifcopum, archie pifcopum,cardinalem,pacriarcham,ôlt;me

DOTIIS ROMAN. LtB, I. , fropolitanum; itaapud iilos inter flamini um,protoflaminium, 5C archiflaminiü dtf ferentiarn fuiffe/donci telles funt.

Mirum eA,quu Liuium potifftmum fecutus,h^c fcnpfi^e uideatur, q fadum fit,ut tantopere ab iüo difcrepet, Hic enim quatuor ßaminet à Nnwa créa' tos a^irmat, quorum duos tribuit Marti: quum Li' uius tres tantum referai, fmgulis numinibus fingu~ los attributes. Q«od quo fiat apertius, non pigebit Liuij uerbaafjeribere ex lib.hab ur.cond.Sed,inqtf qa in duitate beUicofa plures Romuli quam tiuma ß tniles reges putabat fore, ituros^ ipfos ad bella: ne facra regitt uids defercrentur, paminem ioui affidu Um facerdotem creauit:inßgniq; eum uefïe,cr curU' Uregiafeüa adornauit- Huic duos flammes adiedt, Harti unum,alterum Quirino.Virginesqi veflales le git cre.Quin cr Plutarebus in Uuma tres fuiffe fi' gnifleat quuminquit J^wTi^op JÏTt)7^o\ia‘iphavo's J^ió^ ^ x^^^^lnp ^cn^ivA« n!^oa‘KaTisHotfi,o/j tlgt;Aa./j.!va. nv^iVvXiopoiVÓfa.aa^ii.lioced:Secudoau tem loco illis q ia er it facer dotibus louis CT Martis, tertiu addidit Romuli,qui flammé Q^irinali appel-. lauit-Quüinqttertium.flgnifleat duos tantuante fn lffe,Addequàd M.Terentius Varro,ubideflanini-

L, FENKSTELLAE DE S ACE R.-bus dgit,pngulorum numinum fmgulos flantinct re' t6fet,lib.4..et 6,delittgua Latind.Quid ^ hoc ipfum V hie no^er affirmât fub fnem huius capitisf Q^e-re credibUe e^,et hoc loco,ut alibi pafiim,corruptif ftmiim effe fenejielhe eoiicem.

Quod in Ldtiocapiteuelato') varro lib»4 de lid gua Latina fc ait :i^ Umi ties,c^uod in facro, capiteue lato erant femper, de caput cin£lum habebât filo,fla' miner diHi.Varroni confentit Seruius in illud Vergi Uj lib.8.Lanigerosq; apices. C^terum Vlutarchus in liuma famines uocatos ait ab ijs,([ui dr cum caluagt; ria funt pileis,qbus ad tegenda capita utuntur, qua-fipilaminesqdam effent, donyfus quo^j Halicarnd feus feeundo antii^tatum Ubro, famines à gefatione fileorum cr infularum,(luas adhaeÇ^in^t^eruntifa-ma uocàtes,apud Romanos appellatos cjfe autor e^, apud Gracos uero didos fulffcfiifxwtiteva-'-

Dialis autem à pioue} lupiter,autore Varrone, olim Diouis CT Dielfiterjd ed,diei pater,didus efl.

Vt Aul.Cellius incommentarijs) Geüius quidam habet,qua hicomiffa funt.Quod utrum fadum ft de indufriaabautorclibri, aa per negligétiam à libra rijs,non admodü liquet. Nor contend erimus ea qua htcfunt,d médisrepurgaffe.Catera qui uolet, ex Gel Uo petat.

tg^em è faminia nif crc.)Gelliushabet:lgnem è faminia, id eüfiaminis Dialis dofno,nifjfacrum ef'

• DOTIIS ROMAN. LIB. !, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ferri,iusnoeü. Et uinculapn-imphuium') lm . pluuiü,autore varrone, locus eü iu medio domus re lï(ius,utlucem capiatdeorfum,quo impluit^vitruui 'us de Architeil.lib^6.cagt;.q-docct,qs debeat effe modus impluuij»

Apud dus leUi fulcru) Eulcra fumme leüorum funt partes,qux thoros [ufiinentgt; à fulciendo,id eü, fuftinendo fic dida,

Capfa quibufdä à capiendo dida uidetur. fed m4 ^is Gracu ed,-7!afà7'ii K«iilu[i,quod propemodu idem td quod capio,Ed autem theca, in qua aliquid condi tur jeu reponiturt

Cum ftrue atq^ ferto) Hoc loco CT Gdlij codices Mendofi funt baud dubie. J^eq^enim ferro legëdum rd,utilli habent,fed fertoiNam frues er fertumU-ba funt,qbut in facris utebantur:qu£ q ad facra fe^ rebant.jirufertarijdicebantur,aucore Eejlo.Dequo fiqs plenius edoceri uelit,legat Catonis de tlt;erujU ca caput 154.

Sineapice fub dio agere) Locus erat deprauatifi mus:quem ex GeÜio rejiituimus. Porró apex erat m jummoftaminis pileouirga janata, inqtautor Corquot; nucopiit-, bocedjn cuius extremitate modicalaitti erat:quod primum cojht apud Albarn Afcanium in fituiffe,.

ïnconuiuioeius ere )Gelliushabet:Super flami' nein Dialern in conuiuio, nifi rexfacrifculus, baud,

14 t“ lENESTELLAB DE SAGER- ^ t^uifquÄ aliut dccubit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et pratered copluret,^t ut Crct)Prtncipio, locus non uidetur omninoudedre tnëdo:[ed hoe doüiori dlicui diligëtius expidendunt relinquo.Dcinde mdnifellu hine eü,huius libri duto rent nÓ ejje ueterem Ulum FenefteUdm, nobilem hi^ta rieu,(iui d Vlinio,Plutdrcho,dhjs^ bis etidm dmiq^a' ribus citdtur: fed ex recentioribus quempidnijanti' ^ttitdtis(ludiofum: id quod er dnte nos monuit Vd-' lentinus Curio,typogrdphus Bdfüeëfis,hdud mdle de fludiofis meritus,

VEftahs originem cultus,quemadmo dum pleraqj omnia, Numa Pompt* lius intulit, ctfi eins initia uf$ adeó uetera funtjUt ex Troianis ad Albanos Aenea du* ce longé commigrauerint, cuius rei memi nit Vcrgtlius hifee uerfibus:

Awii** ^^^’^^^ manib’uittas, Veftalt;5 potente, Acternült;5 adytis cffcrtpcnetralib’igné.

Deæhuic Veftæ, quam icrram effe, can* demc^ deorum matréuolcbant, perpetuo uigil ignis confecrari folebat. Eins obfer* uationi ac cultui pleræque uirgines é pri* moribus patt um cleótx profiel, quarü nc*

DOTIIS ROMAN. LIB, I, jj gligentia ß forte fandus ignis redißdus ef fet,6agris à pontifice maximo cædi iube bantur, ut a' P.Licinio Craffo pótifice ma . xinio,in cam quæ ncgligentius ignem cu-'-ijg:^^?* ftodierat, Valerius fcriptum rcliquit.Incc di ueró critninedamnatam,uiuamfuffodi inditutum cd, Virginem uedaIem,utLa# beoAntidius fcripfit,minorem quamfex annis, maiorem quam annis decern natam negaucrunt capi fas cflejitcm,qua: non pa* trima fit amp;nbsp;matrimatitemeß ÔC quæ lingua debiliyfenfu^ auriû diminuta,alia'uc cor* poris labe infignita fit. Item, cuius pîtétes alter amboj^efcruitutem feruiucrint,aut in negocfisTardidis uerfentur. Eam uero cuius foror ad id facerdotiun^eda fit, ex* cu^tionem mererfaVuntTîten^uius^pater^ Ißmen'’ücl augur,autqmnSeBmuir facris— facifidis, aut qui feptemuircpulonum, aut faliused.Sponfæ quogj pontificis,6C *rc- ^V^** gisfacroru filiæ, uacaciod facerdotio ifto“*““* tribui folet.Neque eius legendam filiam, qui domicilium in Italia non haberec,con dilutum cd, ut Capita Atteins feriptû re

0 L. FENESTELLAK DE SACER.-KquitîÔC excufandam eins,qui liberos tres non haberetJtem edido prætoris uirgine VeftaIem,Dialem'uenô cogi,fæpe referi ptum eft. Verba prætoris hæefunt; Virgt nem Veftalem amp;nbsp;flaminé Dialem,aitpræ CO,in omni mea iurifdidioneiurare nô co gam.De cligenda autem uirgine Vdtali hæc obferuata funt: Lege Papia cautû eft, utarbitratu pôtificis maximi uigintiè po pulo uirgines legcrécur, fortitioqj ex hoc numéro fieret in concione. Cæterum,inlt;î quit,ea lex uetuftate,ut pleræcgaliæ, exoa leuit: fatisejj ei ledioni fieri cœptum eft,ß quis honefto loco natus,pontificem maxi mum adeatjOfferatcj ei ad facerdotium fili arn, cuius duntaxat, faluis obfcruationibus religionis, ratio haberi poffit. gratiam era Papiæ legis p fenatu fieri aiut. Hanc uirgi nem a’ pótifice maximo, udut ab hoftibus capi moris fuit. Verba autem quibustunc pontifex utitur, hæc funt: Sacerdotem Vc ftalem facra facere quæ iuflï,pro populo Romano Quiritibusqj,uti optima lege fu ^^n*^quot;“ it,ita te Amata capio, Amatæem nomine

ti faciûdi adipifcitur.In commentaries aun^ tem Labconis,quos fuper Duodecim tabu las compofuit, ita feriptû repertura: Vim go Veftalis neque hæres eft cuiquam inte ftato,ncgp inteftatæ quifquä, fed bona eiur tumredigi in publicum aiunu

primis focum yeP£ uirginiius colcndum de' dit^ut ad fimulacru cdepiu pderu cujlos imperij fiÂ' ma uigHdret.Vdrù fucrut huic dee no'u dpud ucte~ tes,nee ijdè dpud oés cultus, nelt;l; quic^ hora fuis cti rebdt myfierijs:(ÿi£ otd uidere eP dpud iüos fcripto-res,quos indieduit no minori pde g diligétid lob.Cd mers.Multd c^uo^ copendiomuenies dpudiob,Socd tiÜ m gcnedlogid dcoru, cr Idnum parrbdßu in Rlt;lt;-ptum Proferpini Cldudianu Mihi eaim in prdfentid-turn non eü propofitum,commentdrios in buneduto remferibere. 'Pantum lt;^u£ddm obiter inter cdfUgdn o iij

0 L. fENESTELLAE DE S ACER.-dum pArtîm indico,pitrtitn explico,i^U£ pojjent put’' roSf^uibui nospotißmum Idboramus^remordri.

ltem,^ugnon pettrimd ßt z^c.} Deprauatu entf ittm^iftluiiß t^ue eßet hoc loco coniunHio^quu fit re“ latiuum^Porrà patrimi er nutrimtieü,fÿnt utrun^ ^ purent cm dihuc habet uiuum.

Nf$ dus legendam ßliam,(lui domicilerCi^lbi iomicilium habere alilt;luis dicitur, ubi rerum fuaru furnmam cÓfiituit, ut non fiitfußicio ilium eße migra turum,

Lege Pipia eautuM ell) Cur uirgines legerêt Ve ße,uidedpud Ouidium C.Pdßoru, ibi: Cur fit uirgi»ibus,ciult;erisjded eultd minißris.

Sdeerdotem Veßdlem[dera fdcere)Hac ex Ldbio piHoredpud GeUiu pdulo aliter referuntur: fedita, lit fußieer cr Gellium ibi eße par urn integrum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

llico fineemancipatione er capitis diminu‘ erc.K' Emiicipare,eH i macipiofuo emittere, er alteri pop fidendum permittere,lnde emdncipatio.de quo mul-ta Budaus in Pandek. Capitis diminutio,eß prioris flatus commutatio. vide lußinianum lib.u inßituti-i)num,titulo De capitis diminutione* £â autem hoe Îoeofenfus uerborum PenefieUa: sine emancipatio' ne Cr capitis diminutione, id eUßme Ulo folenni ri' tUfquo fieri folentemacipatio er capitis diminutie,

INfcr estera facrorum genera fnf^iïuta a' Numarege, à pofteris etia m honore habita,id gdé in minoribus fuit,quod Mar ti fcilicet Gradiuo uouit. Duodecirn enfm ad hsc uiros legit,quos à foléni fallu, quo in facris utebâtur,fanos appdlauit. His ali 5aM, os duodecim Tullus Hoftili’ mox adiecit, quum Romanis in aciem contra Fidenates edueüs, Albani a' Romanis g fpecié pro^ ditionis,duce Metio,dcfecere,Datum au«« tem his fupra tunicam iniïgne,sneum pe Öori »tegmen,csleftia^ arma,qus uocan L’“****«* tur aneylia, portarc, ac per urbem canen# ^“'quot;'’’ tes carmina, cum tripudijs folenni^ faltu Ancylii,

incedere; inditutum^, ut in finemomniu carminum fuorum, Mamurium appellat rent.Hune Mamurium inclytum ea tem« pedate fabrum fuifle,8c cum ancylecslo lapfum effet,l^maPopilio Quiritibuség rem diuinam ^tïÉus,hi^^anwrjoj)c« gocium datum cffe, commun huius Emilia aneylia effingcndi,tradunf, Quod qui* dem opus cum ilk exquifitiffima abfoluif

Mamnri*«

40 L. FENESTELLAE DE SACER-fet artCjOgdonem, utrum à fe uellct poftu lari^itici Numam obtuliire,quod exeo petercunaoïexhibiturum fe idpolliceba^ tuwYiÜœm uero non pecühiam,fcd glo#» ham pro mercedepetiffe,qj eins nomen a' falqs in finem quorülibet carminum rcci” taretunidqj per multa tempora in fa er is SC comitiisCut ait Liui’)obferuatum eft.Eo autem hu ins ordinis facerdotium numero creuiflCjUt ad collegium,amp; collegq facers dotum magiftratum redaäum fuerit*

QVod Kdrti fcilicctGrddiuo uouit)(Xamp;‘(yc G^^i diuus didus fit Mars, udridnt fententint. Alij enim putdnt,quodgrdddtim, hoc ed.ordine quoddm milites in deiem defcendtre fdcidt,iCd dppeüdtum ep fe^Alij db ultra citro^ in belle grddiendo, AUjiCjuói luno eum è grdmineo flore conceperit peperentq^^ß ne coniugis opera,(^uemddmodum canit Ouidius lib. S.ïdflor. Vndc Gr hoc fadum nonnuili putdnt, ut co rona gramined in militia olim daretur, qua nu'Üd flu-it nobilior in maieflate populiRomdni terrdrü pringt; cipis.pramijs^i glori£,ut dit Plinius. Nee defunt qui fuj^icentur Gr£cdm hdbere origine, à uibrdtione hd flie,quod. iüi K^aS'Mwti dicutfUt ed apud Popeiu Sefl,

Contrit 'Fidcnites')liden£ drur/i, oppidum crat in l-atio,Romditorum coloniaande Tidendtes.lïijïorii uidedpudLiuium Ub.l.

Atq^ ancile uoedtj^uoddb omnipdrteredlfume^, Clucm^i notesoculis,dngulus omnis dbeüt

Seruius qwo^j dneUe di£iumdit,dutqudfi undi^i cir cuncifum, dut qudfraii^dy^i^^^dd eü, undiq; Idbrum hdbens^ Quorum fententidm ß recipidmus, non ui' deo qudre in medio per y feribi debedt dncyle.Veru Plutdrehus et per y ÇcribityCr indeformdt, unde ne ceffe e^itd feribi, ßcenim dit .ceuToci^ Si rail* rrlÄ^ T«? a^KuAza KaZat/z /ici £ %H/xa. kukA©^ J^ ovu-isi/j. Hocetß fortdßisnon tdntimomenti uideri quedt,tdmen uel proptered ddmonendum putdui,q, uidedm quofddm de huius nominis ortbogrdphid na tdntu dubitdre, uerum etidm difßutdre.

Qu,od qdem Opus qua iüe)Qute hinc fcquutur uf-^ ddßnem huius capitis,mendoßßimd funt, qu£ td' men mutdre nolui ßne fuffrdgio emendations exem^ pUris.Quidam enim redunddreuidétur:dliqud,fed pducd,deeffe:nonuüd bdud fdtis Ldtinè poßtd,Qudn qudm non ddmodum difficile eB, fententidm feripto-ris ex bis qud hdbcmus,dffelt;iui, Edm uidetur fum^ pfiffe ex bis Ouidij uerfibus, tertio 'Pdßor»

Cum tourna munificus, fahi pete prtemid, dixit, si med nota fides,irrita nuUd petes.

. Idtn dederdt fdlijs dfdltu nomina duda, Armani,C^ ad certes uerba canenda modes. Cum fie Mamurius: merces mihi gloria detur, tiominaqi extremo carmine noßrafonent.

POnttficcs,ut plera^ alia faccrdoti'a,ab ipfo Numa ortos,apud Liuium fatis cóftat.Eofdem diu præterquam c patrib* creari non licuit. Fucruntautem abinitlo numero quatuor.poftquam uerorajxiqaq., rum quorunq; honorum partem pïc^s tri bunitiisrogationibus obtinuit, ad faccrdo tia juo^facrofandas^ poteftates patere ideLiui Abi a3ïwmuoluit. Quatuor ergo alios cre im lib.io ariexpkbepontifices pIacuit,M.Valerio *’ amp;Q.ApuIeioCOSS.Omibusunuspfc öusfuerata NumaPompilio, is^ponti^ fex maximus appellabatur.Hic habet ex fc fiera omnia exferipta exfîgnata^, quibus

D o T I I s ROMAN. L I B, I. ^j ho{lns,quibus dich’, ad quxtempla facta fieri deberêt: eiufmodiq’ diuinis in rebus, unde crogandx pecuniæ fumptus fieri de beat,curæ pontifici eft: cætera^ omnia fa^ era publica priuata^* facris pont^flcisfubLiu,*fci-ieda funt.Cum uero de rdigionedccp fa^ «* crisdiffenfioeft, populusillum confulerc pcrgit.Perutile illud fore ratus cd Po mi* pili’eius facerdotiiautor,neius diuinum, negligédo patries ritus,peregrinosq^ afci fccndo,tur baretur, nee esdeftes modo exâ remonias docere,fed iuda quo 95 funebria, placadosc^ mancs,eiufdem pontificiseft. Apud eü quo(^ tabula eße dicitur, in qua fous amp;nbsp;luns defeâus,quoties lumini ca# figo fit,amp; anni menflum fallorumqj ratio pcrfpicitur.Pótifices,ut Varro ait, Q. Mu ■ tins Scæuolaà poße amp;nbsp;faccre appellatös effe dieere folebat, fed ea denominatio a M.Varrone baud fatisprobari uidetur.Ni 6C â ponte, ÔC à facio pôtifices appellatös potincfs pulaf, co quod ab his primumponsfub#“quot;j^jjj’P' Iiciusfadu5,ac f«pe reditutus ede pers hibeatur.

HIc htibetex fe fderd omniaycx fe, dixijjeuide tur pro ee quod cü, penes fe. Liuius itd hd^ betiPontijicem deinde l^umd lgt;üdrcium MdreifiUum expdtribus legit,eique fdcrdomnidexfcriptdexfi‘ gndta^i dttribuic, f^’quot;'(^ x-^' --' **—éf^

T7 Ectalis facerdotii nufquam apud R.o JJ manos uetuftiore ufum fuiffe,quam TuIIo Hoftilio Romæ régnante repen', quem tarnen ut ab Hoftilio creatum nó af i fïrmauerim,ira ne quidé negauerim à Nu ma Pompifio omnium religiofilïïmo rege creari potuiflc.Vtcunque id tandem fuco * neminc rit,de *nomine prius qua'm de M.^ Valerio feciali,regnanteTuIlo Hoftilio, apud Li^

uturn mentio eft.Fecialis uero partes in eo uerfabantur. ut fidei publics inter popult; lös priclTet,neq; lulu anquodbellum fo* re cenfebatur, nifi id pèrfeciaTc fuiffetin^

didum.Gum uero' pugnarc'^cïitft eft, fœ fortc*ali derefides pacis conftituebatur.quæ fœde ^'faden ^^^ *aliüde fidera appéllata ab Ennio, quod

DOtllS ROMAN. LIB, I. 4^ fideifaciédæ caufa*traducSafunt,M.Var “quot;!ƒ*■ƒ?- i ro teftis eftjfeciatemq^ ipfum à fidc ^,^« * introda 1 ciendodidum fircidcmcxiftimat. PaitMa *’_ ucfoTcnÿidi ^'cr’^ciaÏem foederis huiuf^ f^dwis' modi ell{quanulla(utLiuiopîaceQÛetirlt; r^^‘ i' ftior elle mcmoratur.FccialiSjinquft^rcgc Tullurn itarogärnüTubes^nejie rex cum/» ^^ ^, patfeTpa^rTto po^Iï^dbam-fiasd’ fetire^cr^*;^’^^ y/. Jubete rege^^mii»,inquit, te rex pofco.

Rex aitjperan) clt;^tQ.Fed^Iüexarce gra ^J-^^'^^^ gt;nbsp;^ ; minis herbam puram attufTt,’’poftea pegc^.'ïiLCÏ t *interrogauit;Rex, facis^ièfcHrc^r^ïumlïui’^i'tx^ nuncium populi Roman^C^^itïum^^^^îWC/^;, ^^ R.exrcfpondit:Quod finefraudc“meapc^‘'^Zfc^’^ ypquot;''»^^™’quot;:^^!;^^^quot;'^“'/???;^ . \ ^gorupcftcdps/nultis (^ ld uerbispera” \ f^gn.Cegnjus fnÜe re’eftatiSjk^d^rnqt JupiJ^j^^^^ ) I^ter,audipater^arf3?epbpuliAlbanMauï’ di tu poX )4 dipopule Alba.u^audi,ut ilhÏ^rp^^

; lt;nbsp;ma poftremaeg ex illis tabulis cera ue reci *Jlj^ö^p^4 ;,j tata funt fine dolo malo,uti'^ ea bic hodie' J^gt;./x^ i'j redin'imeintcllecta funr^ilhslcgibus po*'^' r * pulus Romanus prior non deficiet.fi pris»

iHo die lupiter ita populö Komand ferito^ Ute go hunc porcum hodie feriarn, tato^ magjs ferito,quaco magis potes pollesqj. Vbi id dixit,porcum faxo filice percuifit. Eodem modo pars altera per fuum facer« dotem/uumcp dißatorem peragit. Cü au Belli indi ^^quot;^ helium per feciales indicunt, hoe mo cidi mos. re utuntunFecialis hallam ferratd,aut fan guineam præudam ad fines eorum, gbus bellum indicit,defert,nec minus tribus pu beribus pfentibusdicit:Quod populi pri« fcorum Latinorum, homines«^ prifci Lati ni aduerfus populum RomanumQuiri« tium fccerunt,deliqucrut; quod populus Romanus Quiritium helium cum prifcis Latinis iuffit effe, fenatuseg populi Roma« ni Quiritium cenfuit,confenfît,confciuit, ut bellum cum prifcis Latinis fieret;ob eâ rem ego populuscj Romanus populispri fcorum Latinoru, hominibust^ prifcis La tinis bellum indico,faciocg.Id ubidixit,ha ftam in fines eorum emittit: ex quo bcllû iuflum elTe intclhgitur,

DOTIIS ROMAN. LIB, I. ^y ^^^Vcw tarnen ut ai Hoftilio creatum O'c.) Oio ^^nyfius Halicarnaf.ititfecittlium facerdotium 4 NKf«4 turn inßitutum effe^quum indiSiurus effet bel‘ lum ¥idenlt;ttibus4lt;ttrocinijs ab dite?' excurßonibus in agrum Komanorum fadist Idë refert Pomponiut Latus. Q«i» er Plutarchus huius facerdotij fourni facit autorem in uit a Numa^

SagminaJnquitfte rex pofco^sagmindtinciuit Po-peius Peftus,uocantur uerbena,id eff herbe pure, quia ex loco fando fecabâtur à confute pretoréve le gatis proficifcentibus adfaedusfaciendumfiellümve indicendum. uel à fanciendojd e{l,confirmandot

Kexffads ne tu me ere.) Apud Liuiu ita legiturï Kex,facts ne me tu regium nuncium,populi^ Koma ni Q^iritium: unfa,comité ff meos?

Sanguineam preuflam) sanguineamhaflamqui-iaminterpretantur è fanguinearbore fadam,unde er uirgas fanguineas apud plinium legimus.Alij er hic,er apud Liuium fagmineam iegunt, pro fangui-tieamMfit,fagminibus obuoluiarntp^^^^ff^ÿj^^^ff^-^

PAtris patrati facerdottum, amp;fi apud Liuium a' feciali haud differreuide« (ur,aliquando etiam idemfuide apparet, tarnen quod inter nomci(UusilUus^,at(^

^g L. TEHESTBLLAE DE SACER.-offidum nonnihil intcreffe uidcatur, uti^ ’ amp;nbsp;de utroq^ feorfum dicere uifum ed. Vt^ »officia cun^g effet,his defcriptis non certe* officif immuta- immouerijfed partes plures duntaxat ad^ fcripferim.Patris patrati ufus eodem tem pore,quo fecialis apud Romanos prodqt» . nam SC in feriendis à feciali fœderibus, pa tris patrati opera autoritasc^ cxigebatur» Ad patrandum enim,id cft,fandendum iu ramentum, ubi de fœderibus conuenerat, admifti cqnfueuere.Creauitautem M.Va lerius primus fecialis Sp,Fufiü,primum mtipaÏ.Ptfcro patratum,eo bello quod Tullus «s. Hoftilius cum prifds Latinis geffit, uerbe Liu *tin.”^ caput capillosq^*cingens. Alias præte* gens, rca partes,fdlicet repetendi, patri patrato dedit Ancus Martius,eum morem ab anti quiffima Aequicoloru gente rcpctens. Eis us rei formula antigffima, efthuiufeemo* diiLec atuy^em^ pater patratus,ubiad ft neZc^rüm uenit,unde res repetuntur, ca-'pitc uelato,^ilum lanæ, uelamé el^ Audi lupitcr, inquit,audite gn^Ccuiufeö^ gé tis fint,nominat)^udiat fas, Ego fum pus

4^^ic dcindejpoftulata, jndeloyem tcftem b i»»« cit. St fego idiuÂe impicqj flîôs domines il lascj resided icr populo Jlt;o^ano,mihi'^^i«. *lt;le-expofcojium patrfæcoinpotcm m’ehun#^’quot;^pJJ; quarfifinaseffe.Hæccum fines fuprafcaniiRo.mi-

• dit,hæc quicunç ci primus uir obuius fu»® ^J,**'’®' eriCyhæc portam ingrediés,hæc forum in* greffusjpaucis uerbis carminis concipicn* diep iurifîurandimutatis,peragic. Si non dedfitur*quæ cxpofcit,diebus trib’ ÔC tri ^^ * -^ gintaCtot enim folennes funt)pcradis,bel lum ita indicit: Audi Iupitcr,amp; tu Iuno,ac Quirine, dfj'ep ornes cæleftcs uos^ terre* ftres,uos^ inferni audite. Ego uos teifor, populum ilIumCquicuqj eft,nominat^in* iuftû cffe,neç ius pcrfoluerc. Sedde iftis rebus in patria maiorcs natu confulcmus, quo pado iusnoftrum adipifeamur.Cum *hisnuncns Romam ad confulendum rc'^Lj^j * j, dit,confeftim rex,dictator, côful,fiuc quisûnâcius ali’ fenatum habuerit,ex his ferme patres confulit uerbis: Quarum rcrum,litiû,cau

jg L. TENESTELLAE DE SACER.-farum condixit pater patratus populi Ro maniQm'ritium,patri patrato prifcorum Latinorum, hominibus'qjprifds Latinis, quas rcs nee dederut, nee fecerfît, nee fol* uerunt,quas rcs fieri, dari, folui oportuit. Die Cingt ei, quem primum fententia ro« gaOquid cenfes^Tum ilIe;Puro pioep du* cllo quxredas cenfeo Jtalt;p confentio con* fcifco^.Inde alg ordine rogabantur: quan do^ pars maior corn qui aderât, in eandê fententiam ibanc,bellum erat confenfu fi* cri folitum, ut fecial es in iadu halfx, ut di dum elf, helium indicerent*

PRmcipiwm bwitty capitis confiât fuiffe mendoßf fmum^Quis enim ita loi^uiturtAliquitnto etiant longe abfuiffe apparet? Et ut donemus ita dici,quo' modo coh£rct cum fuperiori fententiai Hrcuiter^mi hi itakgendumeffe uidetur: Pdtris patrati facer-dotium,ttfidpudLiuiuma fedaUhaud dif^erreui' deturtaliquando ctiam idem fuiffe apparet, tarnen quod inter nomen iflius iUiiisqi nonnihil intereffe ui deatur etc.

DOTIIS ROMAN. LIB, ï. j ç|^ getidum e^e apparet. Uorum metropolis fuit iJurfie aruni,in Sabinis, euius meminit Vergilius in [eptimo hisuerbis:

Uorrida pritcipui eni gens.ajjiictaqi multo Venatu nemoriim,duris Aequicola glebis, Armati terram exercent,[ernperq; récentes Conuedcire iuuat pntdas C^ uiuere rapto.

Audi lupitcTfCtu luno Cfc.) Anti^juitas triplis eern deorum ordinem conjlituit. Primus hübet C£le~ ftes,inter quos primdtum tenent duodeeim itli,ciuos magnos appellant, Oquot; [elcdcs deos,(iuorum nomina (^Ennius uno dißieho complexus ed: iuno,Veßj,fAinerult;t,Ceres,'DiandjVenuSjMitrSf MereuriuSt^ouisttieptunustVuleanus, Apollo, Secundus eos, c^uos medioxumos Apuldus appellat, ^ui quum calo quidem non fatis dignifint habiti,td' men ob nirtutcs,ciuibuspritditi fueruntfinic^uumui fum cü,eos ad inferos detrudi. in hora numero funt herourn ac magnorum uirorum anima, quas partim in aere^partimin terrauiuere credebat. funt O' fau ni,O'fatyri,O‘ nympha.Tertius,Plutonemcum fuo tartareo fateUitio. Quumitac^uepaterpatratus hos tres ordines teßaretur, nullum deorum ui fus cd pra terire. Sic Plautus in eißeU, At ita me dij de£Cii,lupe ri,inferi amp;nbsp;medioxumi O's, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

QHlt;lt;r«m rtrum,litiunt, caufurum condixit p4ter pätritus ü'Ct'iËxempliriit habcbant.conduxit. Scd legendum ell,condixit, [u^ntgdtibu! excmplaribus Liuianis.EA enim codiccrc.duorumautplurium in’ uicem denundantium aliquidt

Ojids res nee dederuntynec e^c. )lt;^iddn} codi^ ces Liuiani habent:CXuas res dari,fieri,fdui eportu it,cas res nee dederunt,nec foluerunt, nee fecerunt. EaleHio mihimagisprobatur,

Puro pio^i duello') Duelluin,autore Feflo,bellunt eSl,in(iuo a duabus partibus de uidoria contenden tibus dimicatur»

Defacrorumrege. Gap, XL REx facrorum,qui amp;nbsp;fachficulus did tur,crcaricœpt’ eft lunio Bruto amp;C ‘'quot;* M*Valeno primis confulibus, Eius creani* dt occafionem dedit, quod cum nuper exa disfegibus plcraque facra à foil’s regibus obiri confuet3,rcgumexadione uacare ui derentur, id^ molefte admodum populus ferret,utpote quod cultui diuino regü ex^ adione uideretur dcrogatü,facerdoté ere ari piacuit; quem, quo minus eidem auto* » deeffet dtatis *ineftet,regio nomine decorarut, fa crorum regem appellantes.Subiecerüt t»

DOTIIS ROMAN. LIB. I. ^^ men poncifici maximo/ne fimilis didioni fuiffet fuppofitus, iam exadi reges, redu* “ ‘*“°* di reges effe uiderentur,uel crederentur.

IAw exaüi reget,réduit reges effe uiderétur) No uidetur integer locus. Quidß legds,pro exiilit regibus reduüi reges effe uiderenturi

GAIlos quidem Berccynthiæ, fiuc ih lam deorü matrem dicere mauis,de dicauitantiquitas,eamq; religioné utple* rafque alias,c Phrygia Romam reduxit,8d eo quidem tépore, quo huiufeemodi car* menex librisfibyllinis relatum eft: Mater abeft, matré iubeo Romane regras. ^^asÊ Gum ueniet, cafta cd accipienda manu.

Hoc refpofum cum diu torqueret patres, (qua: enim mater effet, aut unde petenda, non fatis reperire poterant phyfici) ApoI# linis oraculu confultü mifere:miffi,huiuf* cemodi refpofa attulcruni:Diuüm,Apo| d lij

^4 ^' FïNESTELLAE DE SÄGER.-I *inidio Jo inquit, accerfitc matrem, qua *Idaro 3* dem iugo reperietis, Miffi ergo in Afia Ic gati,datum negocid,ut perquilitum ac tan dem compertum dear Gmulacru Komam reducerent.Sed cd Attains rex Afiæ,com pertia legatisfimulacri traiedione nega*' ret,Romanisfruftra iam abire paratibus, uocem eidé auditam 0^ creditameßiedex ferunnlpfa,inquit,peti uolui,Romam'qj, quod deorum omnium dignum domicilis* urn eft, deduct. Quo miraculo exterritus AttaIus,RomanisiIico Gmulacri translati onem conceffit.Mari ergo tranfiedo Roj* mam,ut traditum eft,cum Tiberi nauisfi* muJacro onufta uedaref, omni gencre ho mind ex urbc prodcunte cum carminibus, facris^,in ficco lit tore adhxfilTeferunt, Et cd omnis multitudo funibus iniedis, fum mo conatu adniterc£,nulla tarnen uia auel krehxrétem ualuit. Erat autemin turba Romanorum Claudia Quinta vcftalis uir go prxftantiflimx forms, cuius exquißto habitu,multis'q^ pleno illecebris,uiolatæ dus uirginitatispublica fufpicio circunfe

ßOTlIS ROMAN, LIB. r, ' yj TebatunProcubuit ergo puella ad pedcs fi mulacri orans,obtcftâs^ deam, ücinquit: Læfæ ufrginitatis me ream criminâtur, tu um dea teftimonium,uti rem indices^qus, fo:ut 11 tuo dänata teftimonio dea fuerim, admifla morte Iuam:l1n hac labe puram ar guéris, tunc tu caftiffima caftas manus pro fcquerc obfccro, Vbi hæc dixit,refte qua alligata erat nauis,manu arrepta,manQ pu ellx parum admodü conätis, facili tradu profecutaefthoepado inurbem. Scipio Naßea folus dignus,cuius manibus tange retur,rccipcrcturq^fimulacrum,iudicatns cft. Datum ergo Scipioni negociû,ut tcm plum deæ magnifiée ftrueret, ÔC eius cul* tui facerdotesdedicaret, qs more dcæ ue* tufto fpadones elle oportebat, non alio pa do ad id facerdotium legédos. Cuius qui GiHorï dem inftituti,hoc in caufa fuifle cómemo* o^rijo”** rant,ditexifle Cybclcn puerum quendam Phrygium, diledoqj hanc coditionem ad iccifle,nc caftitate polluta admittcref ,pu* crum tarnen nympham Sangaridem depc 1 ifle,^ cum apud earn fub arbore ei nym*

0 t. FENBSTELLAE DE SACER-ph«dicata,una quiefcerent node dormir entes,deam arboré cum ipfa nympha truquot;* cidauiiTe,adoIefcentem metu ferèexanima tum,inuicinum moncem,cui nomenDin dyma cft,cófugiffe:dolore^ amentem,pu dorecg admiflï facinoris,membrü quo de =2 liquerat, abfeidiiTe, Hac rationefadi dea memor, per eiufmodi homines perpétua fibi miniftrari uoluit. Gal lorum uero noo mé à flumine Phrygia: uetufto, quod tern plo huiusdeæ uicinum eil, tradum fcrût, cuiusCucferut^fluuialisunda: ea uiseft,ut potantes infanire compellantur»

Dïuûm,Apollo iiKluitjdecerfite^Ouidius: Conjulitur Pieant diuumqi dccerfite mdtrem, inciuit,in Idao cH inuenienddiugo,

I« ficcolittore ddheft^eferunt) Adhifi^ein fic' co littore,pro hdßffc^Sic Cdliut dd Ciceronemlib.3gt; cpifi s-SMe tÜqudm in cjuoddm-ßlice idm onmiddd' hifcrunt-ïtemouidiuslibgt;4:lAetdmorp.l.unSio^ in corpore ddherent.

Cuius quideminjiituti crc.yiiecfere omnid funt dpudOuidiülib,4.1cd^or. Tcdbuhctnyjleriddodißi-wo carmine aperuit Lucretius übt t^uius initia eÜ,

DVumuinfacrorum,quantummonu menta ucterum legendo confer ua^ luîjfacris libris legédis/arnunibus^ fibyl læ, fatis^ populi R.omani interpretandis i præeranc,ec ÀpoUinis,facratumqj cæro moniarum antiditcs crant: amp;nbsp;quotics pro digia magnos aliquos return euêtus aufpi canna emerßffenïL, käidemiis ad puluina riadeorum fadis, utillorum minasauer* terent,fuppliciis facrisqj placabant, »Eonï ^Eod«™ etiam ritu profperc geftis rebus decerne-bantur.Huius facerdotq nullam ante men tionemrepcri,quàm tépore quo ædes Ca ftoris perfilium Pofthumi fecundi dida* toris,qui tune duumuir,dedicata eft.Lati* no enim bello pater ipfe didator uouerar» Cæterumcùmmulto tépore duo ad hoc ipfum facerdotm uiri creati effent,ac plebs de fuo quoq; corpore create confules per gcret,ne^ad hoc ipfum falls uiriff effet.

ÿg L. FENESTELLAE DE SACER-obtinuit rädern, ut qui duûuiri in eä diem Deceuiri creati ruinent, dcccuiri crearétur, gnq? ex è duumui patribus, totidé ex plebe dedis.Ç^are ex duumuiris, deceuiri appelIari ceepti fünf,

LEHißemijs dd puluindr.etc.') LeUillernid eratt quum fdcrorum grdtid Icüi m templis ßerne-bäntur dd difcumbtndum,fiue etidm pernoUdndum. T.l-iuiuslib.t.db V.C-itdferibit: Trißemhyemem, flut tx intempcrie aeU rdptim mutdtionein contrd~ rium fddd, fiue dlid qua de cdufd, grduis peßtlens^; omnibus dnimdlibut leßds excepit. Cuius infdndbili pernicic,qudndo nee cdufd^ nee ßnis inueniebdttir:li bri ftbylhniexfendtufconßultodditl funt. duumuiri fdcris fddundis, ledißernio tue primum in urbe Ro mdndfddo.per dies oHo ApoUinem, Ldtonief; çy Di andm, üerculem, Mercurium, dt^i '^eptunü tribus, ^Udm dmplißime turn dppdrdri poterdt,ßrdtis ledis pldcauere. priudtim e^uaciue id fdcrum celcbrdtum tamp;,totd urbe pdtentibus idnuisypromijeuoé^ ufu re-rum omnium in propdtulo poßto, notos ignotósc[ue paßim dduends in hoß^itium duUosferunt: er eu ini tnicis quo^i benignè ac comiter fermoes hdbitos:iur gijs dc litibus temperdtum,Hindis quoque demptd in tos dies uinculd: religioni itindt fHi^e,quibust4m opemdetulilfenttuineirh

Ad puluinariä)?uluinarid dicutur quaß plumim i-id,qit£cdpitibus dormituri fupponimus.tiif item-plis cluotji décru uetcresutebitur, in qbus imdgines collocdbdtur^ut eniinétiores uiderëtur. Si Acronem audias^ etii tdbulatd iüd, in qbus fimuldcrd cdlocdn tur,ut uidedtur cmwëtiord, dicutur puluinarid,

Supplicijs fdcris^i) Supplicium interdum quidem ddmndtio feu pcend eil,hic dût fupplicdtio,quëddmo dumcr dpud Sdluftium:ln fupplüijs décru mdgnifi ci,Et dlibi: Non uotis ne^; fupplieijs muliebribuf de crum duxilid parantur.

Ojidm tempere que ides Çdfteri) Aulus Pofhu-mius di^ldtcr^qui nihil tut inquit Liuius) nee diuin£ neebumdn^ epif prttermittens,dd IdcumRegiUum aduerfus Latines pröftere pugnduit. ibi CdflericT Pcüuci, quibus dijs ueluti cemmilitonibus in ed dcie iifus crediturtidem neuer at,qudmpcfled eiusfilius, duumuir dd hec ipfum creatus, idibus QuintUibui dedicauit.

SEptemuiratum epulonum, quäquam ut coniedan poteft, genus effe facerdo tq præfumitur,propteïca quad eu deuo* cationc Vcftalis facerdotq agiturjtlia: au* guris^deccmuinfacrorüjSaminü/cptéui

fl epulonum racrorum,ab hoc facerdotfo excufationem merentur, inter facerdotia hoc ipfum fubiungitur, Vtcunq^ id fuerit, quoniam nihil quicq de hacremediocris etiam fidei^autontatis^ repen,quod huic ordiniofficium commiffum effet,aufus af ferere non fui.Plinius tarnen cum effet ora tioné habitur’, cum quaff propter futures aftätestimeret,dixit:Stabat medio confu laris,modo feptéuir epulonû.Sunt adhuc Romarin pyramide qdrataincifahæc uer ba:Opusabfolutudiebus exxx, è tefiamen to Ç.Cornelq trib»pl. fepteuiri epulonu»

SEptrwttirrffwm ppwloH«w,q«ilt;«g ctc.)Cert« eff, fdcrrdotij genus hoc fuiffe, er antiquum [ui^ç* uerumde atate eins [enondum legiffe fatetur Pom'^ ponius Litus.Lucanus libAdnter[acerdotia numt-rat,hoe uerfu:

EtCicerotres ah initio fuiffe afferit^Eïs additis du obus^fa^i funt quinq^: ac tandem iterum duobus,fe ptem.De o^icio eprum hac legi:in Capitolio gratis tribus le(luiis,cÓuiuiutu apponebatur tribus dijs,io' liijiu^oni Ctr lütineruiedupittruerijdeüifimulacru

MÄGISTRATIB. ROMAN. LIB, IL g, •Io«if, jlatuebatur in leüulo recubüs'Auno cr Miners Uii in fctlis confidebitnt, Sed appofttis epulis, non ipfi ^ij,fed[eptem tpulones conuiuid celcbrabant,

1 ED quoniam nunc de reliqi j magiftratibus^qui ad rcligi-! onem non pertinent, tradia* 1 re intédimus,alq quidéomi ' urn magiftratuü majores,alii üero minores funt.Qui majores,q'uc mi*

nores effent, paucisanimaduertendum eft* CcLK.i,. Nam AufusGcIIius picraque hacin re ex “P‘H. M.Meffalx auguris librisdida rcliquit, cui’ uerba hxc funt: Patritiorum aufpicia in duas poteffates diuifa funt:maxima funt prætorum,confülum,cenforum: neque ta men eorum omnifi inter fc eadem, aut ei* üfdem poteffatis funt, ideo^ college no tl

funt cenfores confuIumautprætorû.Præ tores,college confulumfunc: idconequc protores aut confutes ceforibus,ne^ con fulibus cenfores aut ptoribus turbant aut retinent aufpicia» At cenfores inter fc,rur fus ptorcs confulcslt;ç inter fe amp;nbsp;uitiant, 0^ obtinet.Prxtor etfi collega cófulis eft,ne#! ç prætoré, neep conful cm iure rogare po tcft,ut quidem nosa fuperioribus accepts mus,aut ante hæc tempora obferuatu eft« Et ut in commentario xiip Gap Tuditani patet, quia imperium minus prætor, ma* fus habet conful,ôC a minore imperio ma *rogwi l'yjj^ maiore collega iure rogare nonpo* teft.Noshis temporibus prætorespræto* rc créante, ueterum autoritatem fumus fc

Ctii. *co cuti,neep h is »aufpieqsin comitio fui mus. Cenfores «que non eodem rogaturaufpi cio,atcç con iules amp;nbsp;protores* Keliquoru uero magiftratuum minora funt aufpicia: jdco illi maiores,hi minores magiftratus appel lantur.Maiorcs,ccnturiatis CinquiQ

mitHsin »ufpitio

com itps fiût;minoribuscreâdis magiftra* tibus tribuns comitqs magiftratus,fed iu»

STR-ATISVS ROMAN. LIB. IL lt;nbsp;ftius curiata daf lege.Ex omibus his Mefia læ uerbis,inquit,manifeftu fit,qui fint mi^ notes magiftratus,^ quam obrem mino* res appellentur. Sed öC collegam effepræ torem confuli docet,quód eodem aufpicio creantunMaiora autemaufpiciadicuntur habcrc,quiaeorü aufpiciamagisrata funt, quam aliorum.Conful ab omnibus magi« liratibus,amp; comitiatum 8C cocionem auo care poteft.prætor 6C comitiatum 6C con* cionéufcjqua^auocarepotcftnifi à con-fule.minores magiftratus nufquam ncquc comitiatum, neque concioné auocare pof* funt,Earc,quieorum primus uocat ad co* mitiatum,is rede agit: quoniam bifiriam cum populo agi nó poteft.nec auocare ali usait)poiret,fi concionem habere uolunt, uti ne cGpopulo aganc,quanuis multi raa giftratus fimul cócionem habere polfunt» Ex his uerbis Meflala: manifeftumert,ali

ud effe cum populo agere, aliud concioné habcrc.Nam cum populo agere, eft roga* re quid populum, quod fuffragqs fuis aut ^® p®p“-iubeac,autuetet,Concionem autem habe* ” ’*^''*'

^ittoT,etficoUegit co[ulis eB, nc^i firittorem,ne $ confulem iure rogare poteü)Hoglt;ire bic po-fitum eü, ut apui T-Liuium in jine libri 6.4b V«C» ubi aitildHuni fenatufconfultum, ut duos uiros ^edi' les ex pAtribus diHator populum rog4ret. Et Cicc-ronem Uba^Dediuinatione: Comitia confulibus ro-gSdis hdbuit.Vbi rogäre, eü 4 populo fu^ragid ere andis mdgijlratibus petere, jiue de mdgißritib-, ere andis populum eonfulerct

t^idiores centuridtis) Cëturidtd comitid interpre tdtur Buditus centuridtim ex cenÇu CT tetdte difiri' butd-His enim populus per centurids ex cé[u er £td te diuifus^Çufj^rdgii ferebdt. 10/$ centur.ilt;e pnero--gdtiux dicebdnturt qu^ forte primum eduëhe rogd-bdntur.Erant dud comitid, qua dicebantur curidtd, in quibus populus promifcue fuffrdgid ferebdt,tri'' iutim turnen dijiinlius, Ed drbitror bic tributd co-mitiddici.üdm Budausex Gelliodocet,minoresmd giflrutus curidtis comités credri.

K Sediufiw curidtadaturlegcyLeges curing i CU riati$ comitijt didte funt^id cd, tributim coidiffdu-* tore ßudeot HÛ enim comitijs dantur leges,lt;[Uibus omnes ordines ferunt fu^ragia»

Quoniam bifaridm cumpopulo dginopote^)2i' fdrUmJd eft, duobus mdgijlntibus celebrStibus c0 mititi creandi noui titagiftrittus sie Petrus Modelid-nus in Au. Gell.

QuitnuisMultimitgijl4lt;c.h.p.') Qttiinuis,id ell, t^Uintülibet,in({uit Petrus^Mo[el^dnus. Porro in exi pUribus Pene^eUd feriptumerut poßint, fed legen' dum ell poffunti

SEnatorum originem à Romulo infti^ tutam clTc,ncmo ambigit; quippe qai urbis parens amp;nbsp;condiror,cum iam nouam ciuitatem, uiribusamp; robore iuuenum affa tim à fe munitam cerneret, baud minoris moment! fore ratus,fi eandem conßliiopc fulnirec,ex primoribus qui tûc aderanc,ci4 uibus,centum numero elegit, quos ob ho norem patres,ob ætatem fenatores appela p^j huit, ut apudLacedæmonios fenes appelé natont, lari cos,qui fummum quendam magidra

a °ud o^ ^^ gcrunt,Cicero ait.Qui nero ex his pri* «tronc in morib* cétum patrib’ geniti funt, patritq Ca^oema Jjyj^^yp^jjfy^j pjypj, onding ^qX TulluS

HoftiUus expleuit,Alba a’ fe diruta, Alba* nisiÿ in urbé indudis. Tn TuUioSjSeruilt »CWaïi- os,Q_uintios,Geganios,*CIodiosc^fenato ‘’*' res accepit.Exactis autem regibus Brutus conful exhauftum bonis uiris fenatum in* tucns,primores equeftris ordinisadfcribi in fenatores opcram dedit, illosCp conkri* ptos patresappellauil; ex quo tempore pa foi”! *®tfu®confcriptoruniappcllatio locum ha bere indituit.Penes hos quidem fenatores adeó fcmper totius rcipublicæ fumma in* nixacft,utne reges quidem, cÓfules,aut di datores,aut alius quifpia magiftratus,,in* confulto fenatu quippiam moliretur.ad* eoqj ureum Tarquinius Superbus pierage præter fenatus autoritaté decerncret,tum demumamiffo regio nomine,tyrannus ap pellarctur, Senatores uero'triplicisordi* nis fuinercpcrizalq enim patritn,alr) peda rq^nonulli uero conferipti appellabanrur.

STR-ATIBVS ROMAN. LIB, IK g-^ tribus à Romulo Icctis geniti funt.CofcU Cofcripti pti ucro fenatores,hi qui regum,confulû, céforum'uc decrcto in fenatum ledi funt. Pedarios autem fenatorcsuariisratióibuspfdirii. appellatos inuenio, alp cnim,quod hi non ^^^ ^^^_ haberét fententiæ didionem in knatu/cd nis frnas in aliorum kntcntias pcdibus ircnt,didos pedarios putant, Aiq,quod effent pleritpjjjb.,,«.»», qui magiftratus curules adepti,felïa curu^ï li in fenatum uehcrcntur:qui uero pedib’ iter facerent,pedariinominabantur.Mar* cus auté Varro équités quofdam effe ait, quibusamplioribus magiftratib’ fundis, nódum tarnen à cenforibusinfenatores Ie dis, non effet ius dicenda: in fenatu feuten tiæ,cum tarnen in fenatum uenire iieeret. fed quas fentcntlas principes dixerant, in cas defcendebant. De ordine ucró ac rati^ Crdoco« one confulcndi fenatus, qua hucufqj tepeJj’J’/j^*^ ri,ca potiffimum adducaro. Aliquado em uide’cri-primo rogari mos fuit, qui princeps in fe# J^“ *’•♦•*• natua cenforibuspofitus fucrat. nonnun* quam uero, ut hi prius rogarcntur,g con* fuies defignatieffent,inftitutum eft.Cicc#

to autem in eo libro,qucm inferipfit Caco nem maiorem de fenedute, tamé aliquan do feneduti honoris tributu fcribit,quód ut quifque natu grandior effet,ita prior in fenatufententiam rogaretur. Vfu tandem introdudum effe dicitur, ut quem conful jpfe rogaffetjis prior ex fententia uerba fa ceretalium tarnen quam confularem uiru rogari fasfutffenegant.Ex qua fane cófuc tudincC.Iulius Cæfar ineo cófulatu, que geffit cum M,BibuIo,treis duntaxat uiros extra ordiné rogaffe dicitur,M.Craffum, Gn,Pompciü,amp; M#Catoncm» po’ft, Cn* Pompefum, ubi filiam fibi in matrimonio collocauit,rogare primum ceepit, Cu uc* rd M.Catoncmrogaret,atque idem cum confulebaturdcrepublica, nimis forte di^ cerct, longiore^’pro inde oratione uteref^ quaomneferc tempus,quod eff habendu fenatui, tereret, Cæfar uiatorem uocauit, Marcumcß Catonem, quoniam fihem non faccret, prahendi loquentem, amp;nbsp;in career tem trahi iuffit, Catonem,quum impetio pareretifenatus confurrexit, èC ad carcerê.

STRATIBVS ROMAN, LIB. H, gj profequebaiur.Cui’rei quafi inuidiamos ms Cæfar,deftitic,at^ emitti iulïït.Dc mo reautem habendi fenatus, M.Varro roga virrSü H tuPompcq librum cdidit,quü »He primö J^’^^,Tjj conful cum M.Craifp fuiHet deügnatus. ftnatum, Creditur,quia foris militix^ ad earn æta tem occupatus, ucllet ciuilis confuctudiü nis,cuiusexpcrs erat, fieri pcritior.Sed eu librum in ipfa Varronis ætatc perqffejde îpfe inepiftola ad *Oppianicum fcripfir* Gen.*0p Qua in epiftola mutrum fcribere Varroné p««««* id genus, Aulus Gcllius in commentarqs oi. nj« nodium Attica^z refert. Primum ibi feri«« «*p-7-ptum fuiife,per quas perfonas haberi fena turn liceret,nominal didatorem, confute, ptorem,cribunumpîcbis,inccrrcgem,præ . fedum«urbi:ne^ uHis alijs jus fuiirc fcnalt; 0/11. * w turn frequentem fieri iubere afferit. Addit *’**• deinde extraordinario iure tribunos mili« tares, qui pro confulibus effent. Item de* cemuiros, quibus imperium epfutare tuns lt;nbsp;effet,Item triumuiros reipublicæ conllitu endæ caufa creatos, cpfulcndi fenatum ius habuiffe,De præfedourbi Latinarum cati

Iiyo 1. TENESTELIAE DE MAGI-: fa rclidojUtrum fenatû habere liccrct, no liûii.H. lans conucnirc am qui Iiccrenegat,quod ' '•***• ne nie quidcm fenator fit, proinde iusdis* cendæ in fenatu fententiæ nô habest,in ra* tionem adducunc,ea^ ætate,quæ nondum fenatoria fit,creari. Marcusautem Varro amp;nbsp;Attcius Capito, ius effe præfeâo urbi, fenatus habendi aiunt. Quandoquidem amp;nbsp;tribunisplcbis, quanq nó effent fenatores, » Atiniu. 3ntc ♦Accinium plcbifcitu ius fenatus ha tic habet bendi effet.Scripfetat etiam de intcrceffio nibus,ilhsuidelicctius interceded! fuiffe, qui uel ca poteftate,uel maiori fuiffent,qs qui fenatufconfultum aut plebifcitum uet Loeuj haaliud decretumrogarent.De loco haben* J^*“* di fenatus,aut fenatufconfulti rogandi,ni* fi in locis per augures conftitutis, qua: tem pla appellabant, haberi rogari'ue poffe nc gabant,Vndc amp;nbsp;in curia Hoffilia, in Pom pcia,6^ po'ft in Iulia,cû prophana effent lo ca,templa per augures funt conftituta, ut in qs fenatufconfulta more maiorum iufta Ttpui hafieri poffent.De tempore uetó habendi fc bendi flt;'‘natU5,ita di fferit; Ante ewrturn,inquit,fo

STRATIBVS ROiMAN. LIB. ^ir, ' ?^| tem autpoft cius occafum, fenatufccnfullt;» turn irritum efle:opus etiam cenforium fc dfie,per quos co tempore fadum effet fe ; , natufcófultum. Deætatcautem fenatoriat Actasfe etiam adolefcentibus fenatorum/enatum quot;**®quot;* ingredi licuiffe, ueteru monumenta legen tibus apparet. Quo minus ueró tandem in fenatu illi ætati uenire liceret,Papyrii Pr« textati fadum in caufa fuit, ut Val.Maxi^ musferiptum reliquit. Tuncigiturconfti tutum,ne cui paucioribus uigintiquinque annis naCo, fenatum ingredi licctet,utcft apud Plutarchum in uita Magni Pompeii. Item apud ius duile Komanorö, quo nos etiam hoc tempore utimur,facile confpr cari licet.Qui uero fenatum habiturusef* fet,eüaufpicari primo at^ immolareho* ftiam deberc,idem Varro cenfebat. Docu ft amp;nbsp;de diuinis rebus, priufquam de huma nis, ad fenatum effe referendum. Item fena tufconfultum duobus modis fieri: aut per difccflionem,fi confentiretur: aut fi res du Q^j » (■,„ bia effet,per fingulorum ♦ fententiâ.De pi temias «t gnorc quo^ capiendo, de raulda irrogan

lyt t. FENESTELLAE DE MAGI-da fcnatori,qui quo tempore in fenatu ue nirc dcbuit,non interfuerit. Quantum ue* J . roadfenatorumfaminampertmet,fenaco ixrfonc; riarum perfonarum appcllatione £lt; uxoquot; In Päd », *^^^ contineri decrctum eft.Adoptiuos au* i.n. defe* temfiIios,etG ante, quam patres in fenatu kvcM^ ^^“^^ dudi/efe in adoptionem dediffent, duntur, fcnatores efte placuitk S i quis autem ex pa tritiorumordine,p{ebeio homini fein ad* optionem dediderit,patritium tarnen ma nere cautum cft.quam legem ea tempefta* tcnullam fuiircarbitror,cum Publius do dius uirpatritius,quo tempore tribunitia ,»quo,i.utppj^jj^j,^^y^g^j.^£, qy^ aducrfum Cice-roncm fadione uteretur, plebeio homini feadoptandum præbuit. Contra fenatord filiæ,niG quæ fenatorqs hominib^ nuptui Kraditæ eßent, clariftimarum feeminarum nomine non continerentur. Senatoris uegt; ro filium a’ patre emacipatum, etß filq no naen iure ciudi amittit/enatoriam tarnen retincre dignitatem creditur.Pofthumi au (cm quanuis poft patris morte nafeuntur, fenatorq tame homines appeUabâturieum

s T R A TI B V S ROMAN. L I B, II. y^ iiero,qui poftquampater fenatu mot’ eft, concipitur amp;nbsp;nafcitur,non cfle fenatoris fi lium Proculus amp;nbsp;Pegafusopinabâtur, Si quisucro ante conceptus fuerit,quàm ci* us pater fenatu amoueretur,nó nocebit fi* lio cafus patris, quo minus fenatoris filius cenfeatur. Sed fi pater antè,quàm concipe rctfilium,(cnatoriam dignitaté amiferit, ac deinde celferitjfiliiautem in aui potefta Ceffent. tem fenatoris reciderint,etfi non quafi fe# Î^»*’^®^! natore pâtre nati uideantur/enatorq tamé effe cenfebuntur, Mulieres autemfenatori bus primo,deinde inferioris fortis. homini bus matrimonio collocatæ,clari(nmarum ordinis non funt. hag? impetrareplerxç à principibus folent, ut nuptæ iterum infe rioribus uiris, in fenatoria nihilomin’ ma néant dignitate, ut dicitur Antoninû Au* guflum luliæ Mamcciæ côfobrinæ fuæ in dulfiffe. Senatorcs nero fenatorio ordinc amotos,quanuis capite non minuantur,ô^ ciuitaté retineât, indicate taméac teftimo nid diccre prohibet Icxlulia repetunda^.

TVm 'riillios,Seruilios,(:^c.)Liuius ait:PriHcV fes Atbanorum in patres, ut ea quoique pars TeipubUcie crefceret,legit,TullioSjSeruilios, Qjiin-tios,Gegdnios,Curiatios,Cblaelios. Qtiare apud ïe nejleUam Curiatics orni^um eHiOquot; pro Chloelios, de prauatum Clodios4

patrumcQn[crip.app.loclt;hab.injlituit')\njiitue-' re quädoc^ inciperefignißcat.Plinius-.Priufquam id opus injlituerem.

Quiprinceps in fenatu 4 cen[oribus poptus fue' rdt)3udxusin Padeamp;as: Erat autem unus,inquit,in fenatu, qui princeps fenatus dicebatur: quod genus honoris ijs tantum deferri conftteuit,qui autoritaté Cr gloriam maximis in rempub.meritis, pr^epantißi nisc^ rebus gePis,ejfent conpeuti.

Tantum aliquando feneéluti hon.tri,fcr,quQd ut quift^ natu grandior'cpetcs-c.)Si gramaticos conp las,oratio h£cuidebitur paru latina.lllienim docêt, poS tam,tantus,talis,adcè,cr'c,cr omnino ubi euen tuspgnipcatur,ponendum ep^e vt,non autè,Quid: ubi uero cauPajQuód» Rpuii Ciceronem orationisp hm requircbat,Quód: fed quod huw orationi paru féliciter intextum uideturAÜepc habet: lAulta in n9 Pro collegia pritdara [unt, fed hoc de quo agimus in priinis,quod ut quifi^ atate anteccllit,ita fentea-tilt;e prindpatum tenet.

STRATIBVS ROMAN, LIB. II. ^j tus.nos fie legendum eenfemus: Ex qun fané confue-tudinc C-inUus C£firincocofulatu,(iueni gtßitcu M.Bibulo, trois duntaxat uiros extra ordini rogaß fedicitur,Mi.Crdfium,Cn.Pompeium,cr M,Catonë: poü^Cn.Pompciuni.ubi filidm fibiin matrimonio col locauit,rogare primum expit. Hoc modo Eenefielquot; lampant quifquis tandem efi libri autor^fcripfijfe pu to.GeUius tamen^no» treis,jed quatuor extra ordiné rogatos fcribit.Pratcre4,quàmLatine diüü fit^ubi filial» fibi in matrimonio coUocauit, doüis expenden dum relinquo.Ego maluiffem ci,quam,fibi. Porrà or dinisin rogandis fintentijs à Ciefareimmutati,mcmi niter Suetonius.

Ante Atiniumpkbifiitum^Plebifcitumjtt ex Cd' pitone refert GeUius, esl lex quant plebs, »3 populus accipit. Vide Budteum in Pandek.

Scripferat etiam de interceßionib.)tttterceßio,au tore Budao^eü quod oppofitionem uocamus.

Pofibumiautem ere.) Pofibumus dicitur,quipoli mortem parentis natus eil, quaft poli bumatu paren tem ortus.

Quanuis capite non minuantur) Çapitis diminu-' tio, ffi prioris jiatüs permutatio.autore Caio iurif-confulto U.i.ff tit.Decapitisdiminutione. Vide Bo-tthium er Phil.Meiancbthonë in Tepica Ciceronif»

CAP. H. TRibunos cele^i equitum primus Ro m uI us creaffe fertur,cum tres equit#

centurias,quarum opera inomni reipubli cædiferimine uteretur,adfcripfit.Eas een* turfas,Ramnenfïum,Tatiéfium,Luceruni appellauit,Ramnen(ium à Romulo,Tati* enhumà Tatio: Luccrum uero dénomma« tio,ut Liuio placet, incerta eft. Quos auté tertios his pfecituiros, quos ex tribus de« git tribub’',tribunos nominauit. FuilTe au tem numero trecentos ait equitcs,eo quod fingulis curqs,quætriginta erant,decé ad« fciuerit. Quod uero eelerif accurrere cos uoluit,fi quado refpublica illorum opera indigeretjappeUari ccleres uoluic. Sûteti am qui à Celcre quoda, qui primus i^s or« dinibus â Romulo præfeâusfuerit,Remi OuidiUo ÎPt®rf®lt;^ogt;’c»hoc nomen inditum effe opi« «’ ii.4,Fa ncntur,ut Ouidius in librisFaftorum figni flor.

ficare inteUigitur, IN CAPVT «t

QVos 4uté teriios hts pr^fecit ZTc.^Locus pro

culdubiocorru^tus eü.mibi uidctur legtniH

STR-ATIBYS ROMAN, LIB. if. ^ iffe:Ciucm autem trecctis his pr£fecit uiris,lt;luos ex tribus elegit tribubus, tribunu celerum nomimuiti Plinius dutor eRiequites fub Romulo tegibusq^ celé res dppeUdtos effei deinde flexumines, polled troffu' los.Rut pro tertiosdege tenios» pc edim Varro dit: Tribuni militum, i^uoi terni tribui tribubus Rnmni unt,LUceru,Titienfium olim nd exercitu mittebdturi

QVæftoribus creandis’ origo uetuftif* fima cft,amp; ante ornes pene magidra^ tus infticuti funt.Gratianus autem in co li bro,quern de téporibus fcripfic, ipfum eti am Romulum Si. Numam, duos babuifle quxdorcsj quos ipß non fua uocc,fcd po-puli fuffragio crcarent, fcriptum reliquiC. Cætetum ut Romulum quæftores habuif fc.noOufeçquaqp notum eftjitaTulluHos» ftiiiüm regem quæftores habuiffe conftarè *nequit.Quod üero publics: quærédæ pcs *’”^“«‘ cuniæ *^poGtieflet^appelIatos amt. Qua: ftorum uero partim ærarq amp;nbsp;urbanæ pes cuniæ curam agere, partim prouiricias exi gendis uedigaÜb’ fortiri,pIeriqpCut Gra tianus diziQcpiftoIismfenatü legendis os

Nonnunguam autcm maleficia conquire«« re,quïcftorib’ negocio tradiru cd, ex quo«« , rum exercédis quæftionibus,quæftores di äosfuiffc M.Marro opinari uidef. Qux* flores,ut fercomncs reliquosmagidratus,. j tam plcbcios quam patritios,pmiïcue crc ari obtinuiC.qux poteftas,quoniam mino* ribusadfcribitur.ncqj præhenfionem,nc-qj uocationcm habet: amp;nbsp;quemadmodu pri üari,m iusad prætorem uocart foIent.Éa»* dem gerendorum honorum, dteendæqj in fenatu fentétiæ initium fuiffe perhibetur, Etiarn quia de capite ciuisKomani iniuflu populi,non eratpermiffum confulibus di cere,propterea quæflores conflituebantur a populo,qui in capitalibus præeffent re^ Qii»fto- bus.n appellabanfurquæftores parricidq, r« parti; quo^z êCmeminic lex duodccim tabulaçz,

ITa TuUttm Hoftihu cre.^Primo ff.tit. 15. in fcri~ bitur:Sed ficuti dubium eüyän Romulo et Wm4‘

Pompilio regnMabuf qiußor fucrit, in à Tttöo Ho fiilio rege c^ux^ores fuifje eertu eil, lt;mare f?o a^^ud'

Qjiie^orem ueroararij crc.)Locus eratmendo-[ißimus. Ego ßc Irgendum er inteHigcndum ctnico: Clu£^oriim uero partim aranj er urbant pecunia turam dgerCfpartim prouinew exigendis ueHigit-libus fortiri,plerique (ut Gratianus dixiOepißolis in fenatulegcndis occuparidique nuncupitti, candidati principis, aie ÇenÇus er uerißimus tü,er apertißi-' mus,modo iinimdduertas,ttgere pro itgebant,fortiri pro ‘jOrtiebantur poßta; item occuparipro oceupd-bantur: deindereUtiuum ijéi;,referretantum eos,ciui epischs in fenatu legendis occupabantur» Hoe enim hlt;^uet ex iib.i.^^.tittVequte^oris of^icio,

ROmuïo ergo humants i'am reb’ Pub* dudo, fluduantibus patrix animis,^ padorempublieam procurarent,quem in demortui régis locum fuffeduri aut quo tandem pado effent,ne noua multitude ß ne rege aeduce paffim u3garctur,ac uid^ norum tandem irritatis animis, urbem re« dore uacua uis aliqua externa adorirctur, difficultati rerum confulere rati,centü pa-

Jo L. FENESTELLAE DE MAGI-bs rd«u*^^^^^^‘^”’ *^^^^*^^5 ^^‘^‘5’^*^8“^°’ ^^ ^”^ rils. gulis legunt,qui fummx rcrum præciïent, pauumæ ^^ ^^ *^”^ ^‘’* ^“ infignib’ imperii 6C fafeï txLiuio. bus effet,decemunt. Quinque dierum fpa tio finiebatur imperium,eo^ pado uicif* firn inter fc fortiebantur, dum orbe exado annus circuraagerctur.Sed huius imperii cum iam ptæfum uidcrctur, ac plebs pro fc°impf^“quot;® *-^8*^’ centum fortitû effc quereretur, naiiter. audirentep ea moueri patres,qui uel impe Pofcirurï *■*“*” pofcituri effe uidebantur, per fpccic raro ufurbcneficq ultro offerendum rati,fummam fatum, poteffatem populo permittunt,ftatuuntc5 ne plus iuris ac poteftatis futuro regi pmit terent,quam apud fe retinerent; fimul de* cernunt,qucm populus ipfe regem iuffif* fct,ita demum ratus haberetur, fi patres au intcrrtx fo^^^^’^^'ï*^'^'’^’Tum intcrtex cócione ad

' uocata;Quod bonum,fauffum,fclix'c^ fit, inquit,Quirites,regem create, fi dignum, qui fecundus a' Romulo fit,crcaueritis,pa tres autoresfient.atq; ca códitionc regem creabant, apud quem fumma rcrum crat. Du regia poteftas uacans erat, interrex ap

STR.AT1BVS ROMAN. LIB. Il, J, pcllabatur, Apud minores uero Roma# noru cum reipublicæcaufa abefient con fuies, nequehabendis comferjs intereffe pollcntjfiuc uitio confutes ercati effent, fl didatorem comitiorum caufadici non placuiflet,res ad interrege deduecbaf ,ac p interrege côfularia comitia habebanC

SIduumuiratus capitalis repetereori ginem uolucris,uflt;p à Tutti Hoffilq régis temporibus erit repetenda.fs enim beltum cü Albanis gefturus, copias iara è »campis in aciem eduxerat.Tum Meti# ^^j^jj us Suffetius Albanorü dux, regem Ro# manorum ad colloquium uocauit. q ubt in confpedum uenerunt,diu de conditie onibus pacis inter eos agitatum ed.hanc tandem coditionem inierunt: Erant in ex ercitu Albano trigemini fratres,qui Cu riatq appetiabatur, ut hi cum trigeminis Horatqs Romanis ferro dimicarét, utri us exercit’ uidores effent,is populus cu bona pace alteri imperareu Ar ma li er#

JJ L, FENESTELLAE DE MAGî-gohincHoratii,ilIincCunatn,iD campö prodeunUdiu uario marte pugnât, ad ex tremum tres Cunatn,atQ! q quidem oés faucij,duos ex Horatqs obtruncant, ter«’ do integro rch'âo luuenis ergo integer ^nds Til ‘■°*^P°^^^ animiez uiribus,ne *0 ftando tu ïud.filut tari iâus non poflet,ambirc campumin^ Jegedn ê, ftituit»cx CuriatfjSjqui' uahdior erat,me *“ °* tu exanimatumfugcreratus^pcrfequiil

Ium,ægre licet,pergit«Horatius ubi altc rum longe ab alrjs elïe cemit,Curiatium aggreditur,parum^ ualidum facile ob» truncat.Accurrentem fratri ferre auxil^ ufnftrrquot; ^^j primo illo ctiam infirmiore, amp;nbsp;uix amp;c.rara fußincntcm arma,facilius occidit. Tertio L%“d uti um gram' uulncrc,mctu^ grauiore,mi-jios.Cræ norc negocio confodit» luueni ergo Ho” tóM™*’*^®^® umniü confenfu gloriofiffimus tri umphus decernitur. Triumphanti ergo, cum omne genus hominum, tum Hora” tia foror uenitobuiam.HxcHoratia al” teri exCuriatqs forte defponfata fuerat: quæ ubi eófpexit occifi nuper a’ fratre ui n pendentes ab hada exuuiasjamétis ÖC

STRATIBVS ROMAN. LIB. 11, gj fccmineo ciulatu complcbat omnia, cut« us rei indignattóe fororem intcrfccit, ra tuspublicam IxtiiiatnturbalTc. Trium« pho ergo ado, Horatius ad regem trahi tur,in carccrcm feruandus traditur. Er« go omnium fententiaHoratium damnat capite,fed reces tam infignis fadi memo ria, permultum fauoris a rege ipfo fibi uédicat« Dilationc ergo iudieq rex qua: ritâs,tum primum duos uiros créât,quæ ßionem iudicq ab fe ad illos reqeit. quid plurat'duumuiri pledendum capite Ho« ratium pronunciant.fed Horatius ab il« Ia fententia populum appellat, res ad po puli indicium reqcitur. Turn ucro fenis, orbiqj trium liberorum parentis laebry jj,^jj^j, mis,amp; pro cócionc orationibus*ada,in« fuperflua fignis adx rei memoria, reum iuuenem populus abfoluit. Turn ergo duumuiris capitalibus initium cflccœpitjUniusta« men augmente, triumuiri collcgæ fadi funt.Quod ucro capitalibus quædioni« buspræcnent,^ carceris return capitali um agerent euftodiam,capitales appclla

g^ L. FENESTELLAB DE MAGI-ci funt.cui® etiam magi dr at us in darnhaï* tionc *C.Manlq Capitolini opera ufum Liuiusii. populumKomanu Liuius meminit. Eo •.»bY.c, j.y^(jg^ interuétu triumuirorum,in cos qui ctï L.Catilina coniuraucranl,animad uerfum cd,ut meminit Saluftius,

De præfedo urbis. Gap. vu DE prxfedo urbis nufqua antca qc quam repentur, quam de Sp.Lus’ cretq partis Lucretia præfeelura;non ta men alios reges præter Tarquinium Su perbumjpræfedos urbi create potuide negauerim. Quo fefe tes uertant,quum rcgibus pro fi cif ci opus foret, penes præ fedum urbis fumma return relinqueba tut. Vbi autem imperium propagatum eft, toti’ Italiæ lurifdictio ad præfedum urbis delata eft.Omnia cm crimina,qua; per totam Italiamadmittebantur, utepi ftola diui Seueri ad Fabiû Cylioné eau* fum cft,pra:feâus urbis fibi uendicat.Irf initio uero ci’ epidola: ita feriptum edt Cum urbem noftram fidei tuæ commife rim’,quicquid intra urbem admittitur^:

STRATIBVS ROMAN. LIB, II. 8^ 3d ^fedum urbis uidetur pertincrc. Sed ƒ’ ^^* amp;nbsp;li quid intra centeümum lapidem ad« ^di« in miffum Gc,præfeâi urbis ad eoenitione •’«?«’«•«*« pertmec. Sm ultra centeßmum lapidem fea,urbis admiflum fuerit,urbis'prxfedi notio nó erit.Audietferuos quiadHatuam confu gerint, aut qui de dommis coquerantur, quad de fuo peculio empti,nó manumit Cantur. Audiet dominos egétes,ÔC qui fe legros elle dicant, defiderétq; libi à liber tis fuffragium impcndl.Relegidi etiam deportâdi^ in infulam, poteftatem prie fedus huiufmodi obtinct.Si quisautem feruum fuum in uxorem fuam adultérin urn commiüße aflerit, apud præfedû ur bis erit audiendus. Nec^ ed aliéna ab ei« us poteftatc,ut coram ipfo interdicatur, quod ui aut clam exercetur.Solent item ad præfedû m urbis, tu tores curatorescy remitti,qui male in tutela curacy uerfati fuerant,qui'qj grauiorcanimaduerGone quam utfufpedoçz crimen incurrant, in digêt,feu quos pro bari polïit, datis num mis tutclam occupaffe/cu accepta mer«

li t. FENESTELlAE DE MACI-cedeopcram dcdiffc,quo minus idoneus tutor alïignaretur alicui, uel cófulto dr ca edendum patrimonium cius quantita tem minuiiTe,(ïuc euidenti fraude pupils li bona alienaflc.Id quo$ iniundum dl huic magidratui ^ diuo Seuero,ut maci pia tucaC, nc prodituatur. Curare prate rca pfedus debet, ut nümularl^ probe fe agant circa fua profedionis négocia obe unda,tépercnt^ abrjs'qua leges non ad* mittunt. Si autépatronus feà fuo liber* to aut docueric cótemni, aut côtumelio* fum ßbi h ber tu qucraf, Bue fe côuicium ab co padum,Iiberos'uc fuos uel uxoret aut quid Bmile obiedd fuerit,prafedus urbis adiri folct, amp;nbsp;pro modo querela, corrigere cum aut comminari, aut fudi* bus cadigarc,aut ulterius pccdcrc in poc nam cius folet. Quod fi delatd fe à fiber* to,aut contra fe cum inimicis confpirade renif’*quot; ‘^°“3^®**3m*in re tali prafed’ in cum fcriptfi é, pœnam condituet.Cura etiam rei maccl mtttlli. laria omis,ut iudo precio ucncat,ad offi

STRATIBVS ROMAN. LIB. ir, ^7 um/uarîûjpifcanum, amp;nbsp;oh'toriu,ad eun dem pfedumpertinct.Ad tuendâ quogp populoru qetem difpodtos dationarios militcshabcre debet, curareq; ut G bi, gd ubiq^ agi€,per delatotes denucietur. Po feft etid urbe interdiccre, negociatione, profedióibus,aduocatióibus amp;nbsp;foro,ad tempus Si in perpétuât Sed quü multo tépote prxfedus urbi creatus fuerit,deo mum illiusditionead prætorê translata, Lacinaçz feria^^ dun taxât caufa creari eœ ptuse(l,Etcûcætero92 omniümagidra« tuu fora gefcerent^oli præfedo urbi La * tinais fubiaccnt,ne qs alteram magidra« tun fpeciem arbitraretur.Plcraq? quæ ad præfedi ditionem pertinere uidebatur, de indufiria omida funt.

QVod Jc [ito pcculio crci ) Peculium hoc loco id e^e,quod feruus habet fuum, mamfeSium elï, Alioqui quid fignificet peculium, muUis docet taurentius VaUa lib,6,Elegdntiarum c^tp.a^o. An dreds Alcidtut de uerborum fignijiedtione LrfU-tentium reprehendit, Q^i uolettlegdt, üobis non tH ui [urn hif immordri.

Audiet dominos cgentes) i» ffaU fcriptum eü: Sed cr pdtronos egentes, de fuis libertis teueren-tes audietMaxime ft agros fe effe dixerint, defide * re»t$ 4 libertis fuis exhiberi. Coudre apud Yene^ fleÜamnon,aliberis,fed dlibertis,legëdum eü‘ Et pro dominos,fuj^icor legcndum effe,paironos^ CT fuffragium, pro quocunq^ fubftdio feu adminiculo auxilióue pofuiffe uidetur»

Soient item ad prafiur.tutxur.Gtc) Tutores Cuntqui dantur pupiUis ut eos tueätur, hoc e^i,de fendant. Curatores uero,autore Iefio,funt qui pu pillis loco tutorum dantur»

Quarn utfufj^e^orum crimen incur.Gre.ysuffe (lorum legendum eü, non f^e£latorum,ut quidam todiceshabebant» Eli autem fenfus : quarn ut fufi fiat eis fufj^edorum infamia» Porri ful^eHumtu' tprem faccrc,esl detegere cr iudici approbare fu-f^icionis eaufas,inquit Andreas Alciatus. infamia autem capitaUs poena apud iurifcofultos haberi fo litaeSl:quoniamfama periculum,uit£ aqparatur.

Vel confulto circa edendum patr,)Ëderc,auto fe Eudao,dicebant,quodnuncperfcriptum dare, mI per decldrationem,dicunt.

ttiam in re tali prafedus in eum etc.) in ^. feri ptum ed: Etiarn metalli in eum pana ßatui debet» Hoc autem fignificdt: damnabitur in metallum, ii td,p«ni ei e^Q, in metaUorum fodinis laborando

•STRATIBVS ROMAN. LIB, H. gj fodiendo^i uitamfinire. Cura ctium rei ma ceUarig) Laurentius VaUa lib.^Ælegant^cap.^^» dubitat, utrum macellum tantum fignificet locum in ’quo carnes ueneut, an etiarn ubi annonayid e^, anni alimonia, Certè hoc loco manifeflum eût rei maceüaria nomine non tantum carnes inteUigit uc rum etiarn citera ad uidum ^ertinentia. Gr Dona tusin Eunuchum Terentij ait,maceïlum à Maeeïlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quodam latrone didum locum, ubi ucnirét ea qui uefcendi caufa in urbem erant c^ata.

Stationarios milites habere déblai funt praß diarij,quos ordinaries appeUamus^qui in locis ho~ flium jinitimis Rationes agitare [olent,ad repenti-ftos hoßiumincurfus intenti,

Aduacationibui) Aduocdre,ed ad cofilium opi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

tulationemcj; cau[i praßandam amicos accerfere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Inde aduocati,quos Vlpianus ait omnes omnino ae cipiendos eß'e,qui caufis agëdis quoquo jiudio ope rantur. er aduocatio hodie confilium appeUatur, id ed,caujidici et cognitores,omnes^ qui quaß tu tores caufi dati [unt,quum unus fit ador caufi»

Autor Budius in Panded. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'t

tt cum citerorum omnium magißrat.^Viüc lo-cum uideo eße deprauatißimumßed utinam tam ui derem quomodoßt forrigendus» Hoc in praßmia rum dodiori alicui excutiendum relinquam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

COnfularem poteftatem rcgiæ pote^ Bâtis cxcmplo accerfitam fuiffe, uc tuftatis monuméta dcclarant.Exaâis eni regibus.duo uiri creati funt,quibus,^ræ terg quôd annuû imperiû datum eft, ni«» hil aliud immufatum cft. Itaque lidores amp;nbsp;trabcam, cæteraej regu infignia tenue te. Quôd confulere reipublicæ deberét, ConfuiM confutesappeUauere.Iniundû^,ut omi unde di. um quæè republica fore arbifrabantur, ’ diligenter curam agerent. Primi confus» les poft exados reges fucre L.Iunius Bru tus, de L.Tarquinius Collatinus. Brutus cum collega egit,ut penes alterum duno taxai fafees forent,ne fi penes utrunçp po pu! us côfpexiftet, duplicatum terrorem ex uno ad duos reges quercretur.Duode cim erant numéro lidores,qui cum fafei bus uirgarum fecurim cuique côfulum præferebant,Quemnumerum lidorum collegifte Komulum ferût, eo quôd du« odecim uultures in Auétino monte,quu auguras cû fratre contendcrct,infpexit*

STRATIBVS ROMAN. LIB, II. 51 NonnuIIisautematque idoneis autori* bus,hoc ut plera^ alia, fcilicct apparito res,fcllam curulcm.toga amp;nbsp;prétexta ab Hetrufcis finitimis populis adfciuiffc uc rifimilius uidetur. Hetrufcos cnim quü duodecim populis condarent, rege com tnuniter creato,unum lidorem regi fin* gulos exhibuifie.Lidoresautema ligan Liaowt. do didos exidimant,quod quem confu les præhendi ligari^ iuiïïlfcnc,præfto cf fent ad præhendédum, £C uenientes con fulibus obujam, de equo defcédere iube rét. lunio autem Bruto altcro ex primis confulibusin bcllo cxtindo,cum folus P.Valerius in confulatu remafiflet Chic p. Valeri’ enim inTarquinq Coliatini locum fufee ptus crat,quódilleob inuifum Tarqut* niorum genus fc cêfulatu abdicate com putfus elfet) utfunt mutabiles uulgiani à prind-mi, inipfum non inuidia modo,fedfu* pjo^b«»« fpicio etiamcum atrocicrimineoborta cd. amp;nbsp;quum conful,aduocata concione, feexpurgadet,autorede indituit feren* d« legis,utaducrfus omes magidratus

91 t. FiNtSTiELAE DE MAGb Inferior '^^^ prouocatio.Tum uero confularisau reg^rpo toritasjcgix poteftatis loge inferior cf Cric^có^'^^^P**’’^ ^^*^*®**® ‘’‘^^ fêmina,niir«ï ftr^aio ° in modum conualuiffe uifafunt.Confu^ r tini^ ^^^ ”*® e' patribus creari, quad apud ali*

*“■ osaufpicianoncirent,religioné forcaU* quando creditum cd, Profligato tandem Gallico bcllo,Cco fcilicet quo T.Manili Torquay us Torquat’, torque hofti Gallo, quetn cognomé fj^guia^ eert amine occidcrat,detrado, Torquati cognomen fibi podcris'^p fuis clariffimum deditjaffiduis tribunitnsfc dicionibus uidi,alterum ex plebc confu lem creandum conceflere.primus au tem

- de plebc conful L.Sequatius créa fused, amp;nbsp;cum antea tribunos militum,qui pro confulibus edent, ex fuo quoque ordine crcari plebs obtinuidet/xpenumcrocre ationi tribunorum, confularis potedatis intermidio occurrit,adeo ut duobus alilt;* quando,nonnunquam pluribus, fepe eti am paucioribus annis confulare imperil pm uacaueritDcconditutione uero’ con fularis potedatis, id uulgo compertura

STR.ATIBVS ROMAN. LIB, IL ï^| cd,habits fcilicct per confulesjtiue alte* rum duorum, Que per interregem aut di datorem comitiis, quæ tribuum centuri arum^ cöuentu ac tuffragijs confiant,ÔC incampum Martium accitis,qni confuîa turn petituri erant,in campû defeendätj ateg eo quod tunc eädidis ueftibus indu ti runt,câdidati uocantur.ln quem igitur populi fuffragia,confularibus habitis co ®^*^ niitns,fuffragtiscpriteperadis,concurrc bant,iscrat conful defignatus.Sed qüo* niam decomunshabuimus mentionem, non incongruum ed hienonnihilex qs, quæ ad nos uf^ peruenerunt,adfcribere. Comitiorum enim aha calata,atia tribu Comitid-tanuncupantunCalata ucro dida,quód jj^g^'“*^* perliöorcm curiatim calari^ded^uoca* ri. Ea uero in centuriata Si curiatadiui* dntur.Curiata ex curiis,quætrigintanu

, mero erant, amp;nbsp;omne genus ciuium con tinebat, per curiatum liciorcm uocaban tur.Céturiata uero per cornicine ex een* fu amp;nbsp;state accerfebantur, Tributa uero

94 I“ FENESTELLAE DE MAGI' bus^utreoOnäeupata conflabant.Cen* turiata autem fieri intra pomœrium ne* fas erat,quia excrcitui Cut ferunOniß ex traurbem impcrari iusnon fuit.Propte* rea ceturiata in campo Martio haberi, ^ crercitui impcrari prxßdn caufa folitum fit. lllud prætercaneccirarium confula* Cum petétibus, ut per feipfos comitns in cerefTentiper alios petendi facultas nullo pado decernebatur.Quinetiam perfcri bédis exterts magißratibus obferuatum uideo.Eam præterca poteftatem, de qua agimus,amp; filtj familias,amp; fui iuris con* ftituti,confcquuntur,fc'ç ipfos apud fe fua autoritäre emancipandi facultas eft. Tandem etiam inftitutum, uc qui confus les fier ent,ipfo iure ßneemancipationea patriae poteftatis uinculo liberarentur.

Iraciue Uilores C trabam) De liüoribus^e»^^ tur: de trabettjuide Lazlt;iritm Bayßum captK. rei uejiitiria.

Scilicet apparitoret') Apparitores^minillri ^ui mugißratui {emper aderant ad iu^a capienda» ,

Rfiigioncm fore aliquando creditum eü) Reli' ^tonem fore, id c^iConfdentilt;emetum,cr dijsnon pUciturum.

Per liüorem curiatim eahiri) Calarh id ellgt;cti~ ^ibinturjiißnitum pro finite, ni fi uerbum ttli^uod défit,quad facile credidero,

QjiWti:tnt perferibendit ceteris) Perferiberet s^ in tabulai publicas in aHaq^ referre:ciuod in re ^ifiro fcribere,uulgo dicunt, uocabuloà regefiis (orrupto, autore nud^o.

Dedidatorc. Caput vii]« DIdatorem Albanospriufquam R.o manos habuifle, quippe qui Meti:« ümSuffetiumhabucrunt,teftis cft Ti^ lüsLiuius. Apud Romanos ucro prim’ didatorfaduseft Titus Largi’ primum confuhquo anno,quibus'uc confulibus, non fatis confiât, Illud uero liquet, Lati«’ no Sabino'que bello impendentc,*qua* »„jgin. draginta'ue populis in Romanos coniu tai^ fatis,conenante «Mamilio OdauioThu ***«“B® fculano,Tarquinii Superbi gcncro,q eu anaftrogt; pênes exulabat, didatorem Romæ créa* ?*“• ri indituifle.Ea fummaquidempotefias apud Romanos fuit,a' quanec prouocan^

9« L. FENESTELLAE DE MACI-*op»*r dl iusfuifle,amp; animaduerfionem in*capi nam wad . r m • nbsp;nbsp;nbsp;- lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

uerto pro tc cmulqj duis Komam, totiusqj reipu-euftduo*' ^*®’' fummam ditioné penes ipfum fuquot; gaudet, i (Te, ueter urn fen'pta tedätur« Lidores Ä ei'*ofitquot;'' “”^'’^*^^’ regum infignia didatori attri* in. nbsp;nbsp;nbsp;bucre.Quia autem fummum ei in popa^

lum ius,fummaqj poteftas fuit, ma giftet populi cognominat’ eft: ex quo fadumi ut qui poteftaté ali^uam de publico ha^ beret,utpote quod a fuprema didatur« poteftace ortum ducereCjmagiftrat’jUel* ut à candido cadidatus,uocaretur. Dida tor autem nuUo alio pado creari cofue^ uit,quàm eft uis afiqua maior de impro^ uifo oborta,ingentem urbi dadem mini tari uideretur.Prius non nifi c patribus, uelut pleracp aHa,didatorem Icgi fas fu' it.tandem,ut cetera quofp,idipfum im* minutum eft. Bello cnim quod populus Romanus cum Falifeis geflit Tarquinie«* fibus^, primus de plebe didator creatus eftC.Marius Rutilius, qui amp;nbsp;ipfe magi ftrum equitum etiam de plebe hominem

STR.ATIBVS ROMAN. LIB. H. 5.7 niâ quàm ampliflïmus cflcc,non niß fex menfes recinerclicuit. Quod uero futu* ros diditare magiftrat’ folitus fit, appel Diajtor latumeffedidatorem Mare’ Varroait» unde ap-Huiusetiam prétexta magiftratus, Luci P****““* us Sylla ac deinde Iulius Cæfar rempno blicamoppreflcrcjtyrannidisinuifumac $ infame nomen enitare cupiétes.De di datore ergo,quantum per ueterum dif* quifitionem licuit,diximus,

Supra belli Latinimetumid quoiiucaccede rat^t^uod triginta iam coiuraffe populos, coneitan teOtiauio l/ldmilio,[atis coßabdt.Quareapud fe tteßeUdm pro (^uddragintäuedegetrigintdqi.

C^ui eum penes exulabdi) findßropheeü,nota fchemd,Sed uidetur prapoßtio penes,pdrum pro' prie biepoßtd effe pro,apud, NdW penes dUquein'' effe,e^ quodammodo db Ulo poßideriidpuddUque e^e^eH qudhtercunq^ db eo teneri,dutore Vlpiano de uerborum ßgnißcdCione. SedÇcienduin quad pe nes,dpud dodos interdu pro dpud ponitur,ut apud Terétium in Adelphis Qu’d^ ißh£c iam penes nos pfdltrid estitodemmodo hic i:eneßelld dixit Tar

Q Val es tnbuni céleri apud reges, ta les ferme apud didatores magiftri equitû fuere: ÔC ut didatori ius fummu in populumfuit,ita in omnes milites ôC accenfos magiftro equitum fuifte tradi* turn eft,Primus magifter cquitu S p.Caf fius fuit, à Tito Largio primo didatore creatus. Id demum offieq fuit magiftris equitum apud didatores, quod tandem ftiw^o! præfedo præforio apud Cæfarcm.

IT4 in omnes milites t^y accenfos)De aceißs iU ßribit Vegetius De re militari Iiblt;i,cati9, Ad obiequiaiudicum uel tribunoru, neeno etiarn prin cipalium,depiitabantur militeSfqui uocubantur ac dfi,boe eü.po^ei additi quam fuiffet legio corn-pletatquos nutte fupernumerarios uoeant.

STRATlByS ROMAN. LIB. II, çj tem facrum fada. Tranfado enim bello, hinc Volfcorumjllinc Acquorum atq; Sabinorum,cumex promiflispatrum fe Longs ac rendæ Icgis.de Jibcfanda a nexibus fœne jon^f“™ ratorum plcbe, fpes quibufdam ccrtis m n modo dicqs uerfarctur,quæ turn quadam ac ni ®^^quot;‘ ’quot;® mia lußone protrahi uideretur à patri* bus,M. Valerio didatore er cat o, g ad po pulares feditfones eóprimendasjingéstj gerédum helium mitterctur,cumq^ pro plcbead ferédam legem intercedereeoe piffet,6lt; fe ßC plcbemfruftrari uiderct, raagiftratu fe abdicauilïet,accederet^ ad indignationêplcbis, qgt; patres plcbis ani mos à feditionibus auertererati,fu b præ textu facramenti confulibus præfbci, no uo bel lo cogcre ad militadum adniteban tur.PIcbs permolefte id ferens, in mon* tem facrum, qui eft trans Anienem, tet^ tio ab urbe miliario fcceffit. Quod cum ingentem trepidationem incuffilfet pa* tribusCquo nam enim modo urbe omni* urn milita robore exhaufta, fi qua uis bel lialiquaex parte irrepfiffet, tu tan rem*

, Agrippam fummæ ea tempeftateauto* ritatis uirum,plebi charum panter ac pa tribus,legatum ad componendam popu larem feditionem dccernunt, qui grain ùfus oratione, in quai apologum de con# fpiratione membrorum contra uentrem induxit,quem3dfnodutn uentri ea côfpt ratio cladé attulerit,ufqj eo deliniuitplq bis animoSjUtiHius opéra paccm eu pas' tribus iniuerit. In cuius padioe fœderis côuenit,utplebeios in urbe magiftratus obtinerent. Duos ergo tribunos turn ha bere plebs cœpit,Aulo Virginio,T.Ve tufio confulibus. Alla rurfusfeceffione^ très additi, Appio Claudio ôi C, Quinlt; tio confulibus, Mox quinq; item altj,con fulibus M.Horatio Puluillo,ô(f Q,Mi* nutio. Hoc padodeeem thbunisinple* bem Komanam fuit iurifdidio. Tribut norum uero tanta creuit autoritas,ut qc quid fenatus decreuiflet,ita demum ratii haberef,fi tribuniapprobaffent. Stabant ergo in ucihbulo euriæ, ubi habehatur

STRATIBVS ROMAN. LÎB. II. |0| fenatus; (^templü enim ingrcdi non lices bat^ÔC quæcunq^ fenatores dccrcuilïenc, tribunisantmaduertendaperfcrebantur. Ut fi pro republica fore uiderétur,appro baret,cetera ad ar bitriu reqcerent. Cnqj fenatufconfulta approbafl'ent,T literamT liter»* in tergo adnciebant,haud alio pado rata iudicatum iri.Sed in tribunitia poteRate fi latius *patercuobis uoluerin]us,Labetf*Facer«. onis Antüïq inris peritiffimi conftat fcn *'**’• tentia,cuius nerba quemadmodum apud Aulum Gellium fcripta reperi, ita iplc^“’^^*J^ fcripfi;ln quadam,inquit,epiftola Atteq Capitonis fcriptum Icgimus,Labeonem Antiftifi legum atqj morum populi R.o* manijiurisq^ ciuilis doâum apprimè fu * iffe» fed agitabat,inqnit,hominem libero tasquxdd nimiaamp; uecors,ufq^eo,utdit* uo AuguRo iam principe, amp;nbsp;rem publié cam obtmente, ratum tarnen péfume^ ni hil haberet, nifi quod iuRum fandtum'^ Qi^dam cRe in Romanis antiqtatibus inuenifiet. apud cd Ac deinde narrat, quid idem ipfe Labeo j^* ^^ per uiacorem à tribunisplebis nocatus/c fa.

los 1. FENKSTELLAE DE MAGI' fpôderit.Iulïiteum qui miffus crat,ad fri bunos plebis redite, cis'^ dicere,ius eos non habere, neq; fe neqj alium uocandi, quuni moribus maiorum tribuniplebis præhenHonem habcrcnt,uocationem nô haberent.Poffe igitureosucnire,ÔCpræ hendi fe iubcrc,fed uoeâdi abfentem ius non habere. Id^ etiam apud Varronem in lib.rerum humanarum feriptum adcäi rit Aulus Gellius. Qui fane Varro cum triumuir effet,afferit fe 4 tribuno plebis uocatuni,noniuilTe:cuni cribunus plebis effet,neminé uocariiulïiiTe. Maxima: ue tarchs in ro partes tribunorum in mterceffionibus , Cratchis extiteread quidcmeft,uimà cæterisma gidracibusprohibere fier bat minores in legibus ad populû ferendis,quæ plebifd ta appellabantur.ln quibus fane rogidis, patrum intereffe nulliadmodumiusfu* it.Quinetiam in prouineps proconfulari bus affignandis, ut quidem apud Plutar* churn in uita M.Catonis,maxîe in tribu* natu P.Clodr), liquet. Iftudetiam obrer* uatum eft inter tnbunos,fi exteri omnes

STRATIBYS ROMAN, LIB. 11. (öl unam rem probaffent, unus ucro id pro* hibuiflct,plus cæferis quidem omnibus in ea * probatione polieret, Si reliques *.P*'®WM omnes facile impedire poffet,

Moserdt Roniie,ut dre dUenogrdudti, ^ui foluendo noeffent,dddicerenturfaenerdtori,dquo protrudebdntur in crgajinld,ut operd er feruitu te debitum foluerët. Ed ergo uincuU nexus uoedtf ^uibus qui uindi operdbdntuTidicebdnturnexitde quibus wultd lib.t.db V.C-Liuius* Et Vdrro dit: Uexi funt liberi homines,qui operds fuds in ferui* tute pro pecunid quam debebant, domino prdßd-luntt Eft cz iuris qudddm folennitds,nexus: qua quomodo fierct,Cdiusin inflitutionibus docet. Ré Boethius in Topied Ciceronis,ubi dgitur dedeji-nitione qud per diuifwnë pt, CT Philippus Meldn-ehthon in eundem Ciceronis locum.

Ojiemddmodum uentri ed con^irdtio} Certum eH huic ordtioni dliquid dee^e, ut fit perfeUd.pef feceris dutem, ni fdüor,hoc modot Quemndmodu non uentri folum ed co^irdtio/terum omnibus to* tins corporis pdrtibus ciddem dttulerit.

T ifffrlt;lt;w in tergo adijdebint') Erdfinus in ddtl ^i« i ptitfigerejtx Afionio peedidna refert, olia 8 nbsp;^

104 I- FE N ES TE LL AE DE MACI-itt iudidjs fortes,lt;iu^ mittebintur in urnam,triplt cent notant habere foleretac g quidem damnatiois f“'])' fymbolü.T abfolutionis,K ampliationistid eü, quoties fignificabant fibi parum adhuc li^uere,ae ienuo caufam agi oportere.

Qttin etiam in prouincijs proconfularibus afi gnandis)Repete ex pr£cedenti: patru intereffenul li admodum iusfuit. Et quod fequitur,utidèapud flutarchum Grc^mendofifimumfuit.Tu fie legito: ut quidem apudPlutarchu in uita M.Catonisyma' ximè in tribunatu PtClodijJiquet, 1 jlud etiam etc. Vt autem inteUigas, quomodo hoc ex Plutarcho li queat,nonpigebitdus uerbaafferibere. Uam Clo dius,inquit,nec Cicerone expeüereconfidebatpr£ fente Cat one square confilium cepit, ut cum à con-Ij^edu urbis remoueret. in prindpio enim trtbuna tus fui, Catone ad fe uocato, fic uerba fecit,quafi turn omniu duium integerrimu atq^ incorruptißi mum iudieio fuo putaret,eius rei indidu fe fadu^ rum.nam multos profedionem in Cyprum pofiula-,regt;fed ad earn rem Catonem folum exijiima^eido neumt Cui cum fiatim aduerfaretur Cato,afferc~ retc^ non ob honorem, fed ob contumeliam at(^ in filas hoeftbi negodum demandari,Clodius nimi-urn fuperbè:At f non uolens,inquit,tamen coaHus dolens^ profcifcere.Aduocataqi condone,plebi^ fdto frmauitmißionem Catonis,d^ abcunti nee

STRATIBVS ROMAN. LI B. II. («ç nauemynecii militem, nee miniUrum quempiamtrii didit,prêter duos feribas, t^uorum alter fur erat, alter Clodijclientulus.Uailenus Plutdrchus,Ex g bus rede Ui^uere ait FeneficUa, aßignationem pro uincidrum proconfularitim effe penes tribunosple ■ bis,neq; ins effe uüipatrum UU rei intereffe.ndm fi patribus bic dUcluid iuris fuiffetynequaquarn eßet paßi, Cdtonem cum tanta contumelia in prouind' am extrudi.

DE hacquidem poteftatis fpeci'c, ni hil quicqua prius reperi,quàtn bet loà populo Romano cum Acquis infeli citer gefto,maximo'çp terrore urbi iUa^ to,Turn enim conful qui in urbe remans ferat, quo eelerius dclcdum facere pof«« fct,proconfulem creauit,qui obfeflo col* legæ auxilium afferret. Great’ eft igitur procóful T«Quinti’, * Albo Pofthurnio amp;nbsp;Sp.Furio confuIibus.Quod uero pro conful ibusmitteretur, eorumqj üicefun duri eftcntyprocofulesappellati funt.lis magiftratibus cetera quidem confularia 1 nbsp;nbsp;infignia conceffa funt,pratter quam quod

fcx duntaxat Kdoribus uti iniudum cd» Qua temperate non ordinana quidem, fed delegataiurifdidione procôful Cde quo aginiusj)utcbacunquâuis poftea ulu uenit,ut propria huic magidratui iurif^ didio competere indituerit. Propagatis enim imperq finibus, complurium amp;nbsp;in gentium bellorum adminidrâdorum eu ra exoita,obfcruari cœptû,ut quoquiq; anno confules fuiffent, fequenti proeôfu les rcmancrent,amp; alias prouincias eu ira perio fortirétur. De finibus autem pro* confularibus,quæ nancifei potui,ea brc-uiterfubqciam. Potedatéfuamprocon* ful,nifi in ea prouincia quam ed forticus, volfitanâ exercere non poted, quanuis uoluntariâ ♦i, nocon (utaiunQiurifdidionem habet, earn effe iftiofam. gfl-g aujQritatem,manumittere fetuosfu osapud fe uolcntibus, autfeadoptandos dare,potedaccm pdare, Côtentiofara uc ro iurifdidioncm,prxterquä inprouin* cia,tradare non potcd;ncc quiequam ra prouincia negociorum exoritur,quinad proconfulis adminidrationem pertinere

STR-ATIBYS ROMAN, LIB, 11. ,^07 foieat, Sin autem fifcalis cauG incident, J^^^? melius facietad procuratorem Garfans pe“unia-deferre, Si uxorem fecum in prouincia ”*^ §*^ duxent,quod non feciffe, decentlus puts fci^pnnu bitur,eaq^deliquerit, in earn ipfam ani# pw. niaduertet,*Obfoniis dono miffis^utpr^^Xeniu, fus abftinere non débet, fie in accipiendis nâ fie i pa modum feruare. Valde enim inhumanü u^J^i?* eft,a nemine accipcrejpaffim uero,uiliG unde h« fimumSC penitusauariffimum. Abaltisf^JJ-p^^^'’ uero rebus dono miflis, omninoabftine 5'4 amp;nbsp;ibi re proconfulem oportet,Item ab emplit ”x7^j onibus omnium return,præterquam ui* exemiu ’ dus quotidiani caufa.Lites ueroquæ feP?*?*“^^ riofa exculTione animaduerfione'q^ indi* fuito9J k-gent/fummatim pertradare ac diffinire^“* non debet. Qua: cognitionem exadiorê non dcfiderant,utfi obfequium liberi pa rentibus non exhibuerint, neg? patronis eorumqj filqs liberti,rummatim animad uerfa pronficiare poten t.Pa^ autem ob:* requêtes patronis fuis libertos,cum uct* bis paulo atrocioribus exterrear,turn eti am fuftium cafligatióe cücrceat,abfqgt; iu

Ip5 t. rSNBSTILLAB DB MAGI-diciofapicntisac fon ftrepitu. Nonha* bentibus autem aduocatum,ob inopiat# feu aduerfarq potentiam, ultra exhibe* at,ac denique uniuerfa expédiât, quæ me roCutaiunQimperio affignari folent. Id enimfignißeat gladii potedaté in facino rofoSjferuosqj animaduertéduSed quo* niam negociorum prouincialium multi tudinem, per feipfum obireproconfulé difficile eiÏ,legatum proconfules habere folét,de cuius officio paucauidéda fuut»

ALto Pofthumio et Sp-PwidiPro i'urios,Yu fws fcripjere quidim. idfe admonere ait Li tiius,ne quit immutationem wrorum ipforum effè, qu£ neminum cü,putct,

Quetnuis uoluntariam (ut aïunt)iurifdi{lionem Cc^ ) Locus erat adeà uorticibus fcopulisc^ infe' fiuSyUt ncip[e quidë natator Debar owerfumf« i^e uidedtur,Sic habebant codices: quanuis uolun iariam(ut aiunt)iuriditionent, earn e^e autoritatë, manumittere feruos [uos aftud fe uolëtes,autfe ad optandos dari paf^im prefiarc^Gue^o te ledor^qs tam^ Öediputy qui ex histterbis diuinet.qua fue fit melis [criptprisi Sed buius generis wfinitano-

STR-'aTIBŸS ROMAN. tIB. n. 109 lit dpud hue feriptorç óccurrerut.qudre ^ero ne ininë fore turn iniquu,q no fit nobit uenid daturut, ficubi nliquid non fimus affecutu Sed ut dd infiitu turn reuertdrjn Pudedit itdlegimus: Omnespro-confulet, jidtim qudin urbem egreßi fucrint,hübet iurifdidionem, non cotcntiofdm/feduoluntdridm: ut ecce nidnumitti dpud eot poffunt ti liberieluÀm ferui,Z7 ddoptiones fierit nine mihiuidetur lene fleUd fie fere feripfiffe : C^uunuit uoluntdridm,ut diuntjurildidionem hdbet. Earn effe dutoritdtem, manumittere feruot fuas dpud fe uolentibus,dutfe adoptandot dare, pote^atem prendrez

si uxorem feeum in prouineia) Hihi uidetur fie iffe legendum: Si uxorem feeum in prouindam du xerit,ciuod non feeiffe,deeétius putdbitur,eac^i de liguent,in earn ipfeanimaduertet, Otidnc^udm Vl-piani uerba in Pandedis nonnihU habent ambigui tatit, Profieifei autctr^inquit^proeonfulem melius quidem cd fineuxore, fed’Cr cum uxore potent dummodo feidt fendtum Cotta O' Htffald eonfuli bus,cenfuiffe futurum,ut fi quid uxoreseorum qui ad officia proficifcuntur,deliquerint: ab ip fit ri'-tio 0 uindida exigatur. liicenimHlud,abipf)f^ ‘ddiuè dccipi poted, ut fit fenfus: ab ipfis, hoe eâ, Ut ipfi a fuis uxoribus rationem 0 uindidam exi-gant. uel paßiue, tdque duplici fenfut aut enim ab ipfis,fcilicet maritiSfquorum funtuxores que de~

Ob[on^s dono miffui^-c,) Non cü dubium g» xenijs pro obfonijs legcndum ßt: id quod ante not alius ^fj^iamadmonuitt in Padedis adducitur grfi corum prcuerbtum,lt;^uod inde repetit et Erafmus inChiUadibus^ Quantum^inquit^ai xeniapei ti“ net,audi c[uid fentiamus-Gncumprouerbium eslt Oun 7rdévTCt, oun ttocvth, ovn Traja Tnivrispt id ed,necofnnia,necpaffim,necab omnibus, Ham ualdeinhumanu eit,a nemine accipere: fed pafftnt, wUßimumtcr omniajauariffimum.

CIU£ cognitionem exadiorem no Grc.) sic ha' iebant exemplaria: Qui cognitionem exadiorem nondefiderant^ut oblequium à liberis er patri'' ntonijs exhibentur,d liberis furnmatim animaduer fa pronunciare poterit, Non puto quenquarn tam cxcum effe, qui non uideat,nihil effe bic integrum: nequerurfum tam oculatum quenquam. qui In his verbis mentem fcriptoris uidere po^ßt, in pande' dis legimus-Ce plano autem proconful potedex pedire hoc, ut obfequium parentibus cr patronis, liberisque patronorum exhiberi tubeat, nine ego conijci0,l'cneßellaminh£c feri uerba ßnpfi^e:

Qttlt;e cognitionem exaliiorem non deßderant, ut fi obfequium libert parentibuf non exhibuerintjte ^ pitronis eoru^ ßiijs liberti,fummatim aninmd- j uer^a pronunciurc potcrit,

Abf^ iudicio Çapientisdc fort etc.^Suf^cBdCii mihi diäio,fapientis,vide,fit ne pro ed legendum, fenatus.

id enim fignißatt glddij poteßdtem) Sul^kor legendum eße gladiusgt;pro gladij: amp;nbsp;hoc modo di^ ßinguendum: ld enim ßgnißeat gladius, potefiatç in facinoro[os feruos^i animaduertendi.

Soient proconfules ob rcrum gerent darum multitudiné, in prouincia Ic^ gatos ftarucre,qui non propria, fed man data iurifdidione utûtur, quospriuseti am quam in prouinciamperuencrint, fi^ bifubftituere no poffunt. Si quid autem legato occurrat, cuius rei grauitas exadi orem diligentiam exigat,qd proconfulé remittere legatus debet, Neque enim ani maduertédi, cocrcendi,feu atrociter uer berandi legato licentia cd, Indices tamé

lit t. f ENESTE Lt AE DE MAGI-Îquot; F’quot;«* litigantibus, tutoies etiam pupillis dare gatus lus poteft,culrodiarumq5,quæ per proumci quot;•^'^ am difpofitæ fùnt in ftationibus, procon fui legato cognitionem cômendare: nec priufquamè prouincia proconful difcei« dat, Icgatum dimittere côfueuit. Et fi di er« fuum obierit in prouincia procôful, itademum fibi mandata négocia exiger, ac fi res integra non inueniatur, Siuero abelle a' prouincia proconfulem fortaffc contigerit,caufas etiam quæ animaduer:» fioncm exigant,delegabit.

Lr-gdto licentia eH) Ucentia hoc loco in boni partcmujus eli,proiui4 N4 quoi hic dixit, legate Ucentia eüyipidnus in Pandedis dixit, k' gdtus ius habet, Ne gj tarnen putei hic erratum ep fe 4 fcriptore,(ciendum (^uid Cicero ipfehac uoce ineandem fignificationem ufus ed, quum in offi^ cijs lib.^.aif.Nobis autem noßra academia magna licentiam dat,utquodcunq; probabile maxime 0C‘ curratßdnoßro iureliceat defendere, Deædilibus plebeqs»

AEdilitatem plcbeiam pro uctuftif« fimomagiftratu habeo,amp; utrum ædilesantctribunosplcbis creari cœpc* rint,ambigo, memor quod exadis regi# bus,ad fcceflionem plebisin facro mon* te fadam, maxima quidem pars populi Romani tanto tempore abfq; aliquo in republica magiftratu, à quo tucrctur,cx* titerit. Quin apud Liuium haudmulto poft tribunos plebis creatos, peftilenti quodam tempore, quum amp;nbsp;conful alter obißet,alter ueroægram animamtrahe rct,*apud ædilcs plebeios,et confularem * »d £lt; tribuninam poteftatem,amp; tandem to tins reipublicæ fummam recidiffe con* ftat» Non quod illos turn primum créa* ri cœptos appareat,fed quod loge ântca creatos effe potuifle facile fit. Crefeenti* busautem plebeps opibus,ita ut etiam di datores ac pontifices de fuo quo^ cor* pore præftarentj akp patres mul totics à * wndtw plebe uidi,duos ædilcs plebciosc patri* bus creandos peruicerunt.Nam efixdi* libus Judos faciédos, folennesîÿ pro ordi

II^. L, FINESTELLAE DE MACb nibus in concordiam redadis dies,in Fa* ftis referendos mandarent^negarent^^ fe ideffefadiuros ædiles plebis, conclama* turn elle à inuenibus patri tps dicitur, fe id honoris deorum immortalium caufa libenter aduros, ut ædiles fielet, quibus cum ab uniuerfis gratiæ adæ effent,feua tufcôfultum fadum eft,ut duos uiros ex patribus,qui ædiles forent, didator po* pulû rogaret,patres comités autores fo* rét. Duo ergo patritn ædiles creati funt, Cn.Quintius Capitolinus,6£: P.Corne* lius Scipio.Sedduos tandem ædiles cre atos alios à luIioCæfare, qui quenia fru adUeV.” raentopræeffent,céréales appeUati funt.

Apud idoneos inuenio autores, ædiles à facrarum ædium, quara gerebât, cura ap Curai«, pellatos effe. Curules uero, q qui ex pa-tribus creati funt,quoniâ fella curuli uc* hcrentur,cognomin3ti funt. Plebeq uc* ro amp;nbsp;curules,iam adeomanifedo cogna minefunt,ut interpretatione non egeanC Ardiiium nodra.Ludosinffituere, quauis caufa,q# muncra, bus'UC in fpedaculis fièrent, ad ædilium

partes pertinet.Id etia erat haud leucædi Iitatismunus,utfua quiPp ædilis fadus impéfa,Iudos pro modo patrimonq ac di gnitaHsfuæ,celebrâdos procurarer, cui^ us inftituti M,Cicero in ijs Iibri3,quos de ofïieqs iftferipfit, quum de fua amp;nbsp;Magni

, Pompeqædilitate raeminir,locuples te* ftiseft. Afeoniusautem Pædianus Pom* peium ædilcm creatum, theatrum,quod fua impenfa ædificauerat, magnificentif fimis ludis,in quibus currus eu elephant tis induxeritjdedicalTe ait.Id etiam in ar* gumentis comœdiarum,quibus nomina a:dilium,qui ludis præfuerant, adferipta funt/acije eft animaduertere. Locooi au* tem difcretio, amp;nbsp;cuilibetordini pro di* gnitate affiguatio, ædilium muneris eft, Valerius Maximusfcripfit,AttiIium Se ranum amp;nbsp;Lucium Scribonium ædiles,fc nat’ ac plebis loca fecreui(Te. Quod fi fer uum quifpiam autiumentumorbofum, aut uitiofum, pro integro fanoqj uendi-derit, edido ædilium emptori fuccurre* tbr,Quod ucro eloaeæ publicæ amp;nbsp;aquæ b 7

I,g- L. FENESTELLAE DE MACT-duâuSjCætciacç ædificia Iauta,mûda,in^ tegraî^ amp;nbsp;expedita aireruantur,ædilium officium eff, Deni^ quicquid rerum uif tiofarum profyncero/radum pro inte# gro ufquâ ucniircr,xdiHtiü edi do redhi ben fo let«

Rpud adiles plebeioscrc ) 3nj^icor,dd, legen-dum cßje prOydpud-i^am apud,gMdet uerbis figni ^eantibus quictem: ad uero,motum ftgwjicitibuf.

Sed quod longe anted creatos e^jepotuißße, fad Ie fit-)Videtur deeffc,creditu uel probata,uei fimi le aliquid.tiiß mails, fade hie poßtum effe pro liq do, feu manifeßo: quemadmodum apud Terent,in Andr,¥dcilè hic plus maU eH, q iUic boni,

Sed duos tadem tdiles creatos alias d lulio C£f fare) Veedi hic uerbumaUquod, confiât,uel aiunt, uel ftmile aliquod.

DEcetnuiris fummam poteftate inc untibus,magiftratus omnes g rem publicani agebanr,cxoluerc fas erat, qui

STRATIBVS ROMAN. LIB. H. „j bus creandis hoc in caufa fuiiïc peihibc» tur.plebeenim quotidianisfeditionibus, turn ob creandos de plebe magifîtatus, turn ad ferendam legem de foluédo à ne xibusfœneratorum,fîepcetiam de con^ nubio, ut inireliceret plebi cû patribus, nonnunquam ob ferendam legem agra^ nam, diuina Gmul humanac^omnia mi* fcente,amp; tadem communes quafdam le gesferri pctentc,ne quis elfct inuidiæ lo eus,leges extraneasaccerfiri placuit.Mif fi ergo très Athenas funt Iegati,qui indy tas leges Solonis feriptasferrétjiuraeti am amp;nbsp;mores aliaru ciuitatum nofeerét. q fucreSp.Pofthumius Albus, Au.M an Iius,amp; P.SuIpitius Camerinus. Legatî igitur anno tertio poftquam recefferant, leges feriptas referunt: pro quibus fane cenfendis, promulgandis, eenturiatis co mitiisC^djUt fandiores effent, fieri opor tebaCdeecmuiros créât,qui fuo arbitra* tu leges promulgarent, lifuerc Appius Claudius, T.Genutius, P. Sextius, L. Ve turius, G, Iulius, Au, Manlius, P.Sulpiti* R.»f«un-

ng L. FENESTELLAE DE MAGî-yutolf*®’5»P»C“*^*’^“5»'^’^®““^*’»5P’P®^^*’^

■’' mius,Placuitqj,nc ab horum poteftate ef fet prouocatio.Pencs ucro alte9i,u£ fors foret,quoaduf(p omnem numerum per uaßffent,certis dicbus Adores forent,Eo dem ergo anno decern tabulas cdunt,po teftatem infpiciendi omnibus faciin, edi cunt,agitent feefi omnes, amp;nbsp;fi quid emen dari,fuppleri,minut'ue opus effe cenfelt; ant,omnium fententias æquo animo ede audituros.Podquam fatis emendata ede apparuit,decé tabulis fcriptas leges cen^ biU*quot;* *’turiatis comicqsproferut/ac fimul fe ma

* gidratu abdicant. Gum uero rumor per crebruiflct,duabus alqs tabulis iuspopu li Komani plenum ac abfolutü fore, ite^ rum habitis comitqs alq decéuiri fubrolt;« gati funt. Tum Apptus,cui comicia habe re datum fuerat, fefe contra ius fas^, de* cemuirum creat.GolIcga: fuere M.Gor* . ncliusMaluginenfis,M.Sergius,L.Mi* J2S^j*quot;“*^‘”»QtP®^‘“’*Vtgrtanus,Q.PctiHus, T. Antonius Meréda,Gæfo Duilius, Sp« Optus Gornicen,M,Robulcius, Operæ

STRATIBVS ROMAN. LIB. IT. ,(^ precium eft audi'rc,quàm rj decemuin'p fpem 3c libidinem dominandi,omnem reipublicæ fpeciem Idibus Maps,quo in iere magiftratum,cum duodenis finguti fafcibus forum compleuere. Neg? enim ad rem pertinere, demi fecures, quando abfqp pronocationecreati eifent,interpre tabantur. Dccem ergo regum inftar pri* mo confpedu præbuÜTc ferunt. Incredi bilecft enim, quantum ca res urbi terror reminicccriuiSlecg fuus urbemfefeUitti mor.Primumcum abftinere a' patribus cœpiirent,inhumiliores crudelitatem li bidinem^ exercebant.Hominü,non eau fatum,toti crat, ut apud quos gratia uim aq haberet.iudicia domi eöflabant^pro« nunciabantin foro. Si quiscollegamap peIlalTet,abeoquemappelIauiiret,itadif ccdebat,ut pœniteret primo deercto nó ftetiffe.Opinio etiam fuit,foedus dim in ter cos iureiurando idum,ne comitiaha Deccuiro herent,perpetuo^ dccemuiratu poffefi«’^“ *gt;«quot; fum femel obtincrét imperiu. Hac códiquot;'** tione ia maior anni pars peeHerat^dux

1* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«»j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

.IX® I» FENESTEL^AE DE MAGI-tabule ad dcccm adieâæ fuerant: nec^c quam aliud fupcrerat, niß ut centuriatis comitiis profcrrcntur.Hoc pado cum la berctur annus, nuliat^ comitiot um men tio haberetur,öC quanuis anni fados exa dione priuatos plebs obftreperet, ac li# bertetem penitus amiflam conqucreref, *üâ?'^^^ iHlt; nihilo^communiore fada,hac pe* tulantia abutebanf. Sed hos urbanos Ürc pitusnunciatu bei Ium à Sabinis Aeqs^ impenderc,paululumintcrcipit,Habito enim deledu, decemuiri armato exerci« tufn bellum prodcunt«Dum bellum ua« rioeuentu gcritur, Appius Claudius dc ccmuir,q gerendis rebus urbanis reman ferat,plebeiæ uirginis cuius amore deda Ap.ciau- grabat,ftuprand«confilium capit. Pater dhiibidi- çjys L.Virginius,qui turn honeftum or« flum. dinem in cauris ducebac,Icilio cuida tri®

bunitio uiro,puellam defponderat.Hanc uirginem forma egregiam cum Appius « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prece amp;nbsp;precio tétaiTet pelliccrc, parû^

STR-ATIBYS ROMAN, LI B, II. m CO Claudio clicnti ne^ociumdat,ut corä fepro cribunali fedente, puellam in fer* uitutem afferat.Cæteros omes qui liber tatemaflerat.reiedurum promittit. Op portunitatem ergo nadus M,Claudius libidinisminifter, tranfeunti per forum puellæfceleratasman’ iniecit, feruamfu am feruaqj natam appelläs,ac fequi fe pu ellam iubet: eundaneem ui abdradurus effe uidebatur, Cum ad clamoré ereptæ nutricisqj fidem Quiritium implorantis, multitudinis cócurfusfadus effet, iamq; ui tuta effe uiderefur,tum Claudius ni* bil opus effe tumultu ait;fe iure graffa* ri:finon crederent, ad tribunal fequere* tur. Cum ad tribunal uentum eft,pctitor apud argumenti autoré agit,puellam do mi fuæ natam, furtocj fubtradam, in do mo Virginqpro filia effe fuppofitam. In terim dominum aneiilam fequi,quod ita æquitas didarct,interloqueretur.Com-pofuerat ita fefadurum Appius daudi^ us,ne line caufæ cognitione pronunciare jn fer uitutem uideretur, Tuncaduocatïlt; h *

, III L. FENESTELLAS DE MACL pucUæ intci'cedcntibus,patrein reipublf cæ caufa abefle,iniquuni de liberis abfen ris agijCXteraqj huiufinodi allegantibus, Liu. *aua Ïcilius uir, ÓC Numirorius «auus fuper^ tului ueniunt. Iciliurn autem, ut erat uir acer, multa intrépide uocifcranté, Appius per lidorem fubmouct iiuffit. Sed cum illc condantiffimo animo refiftere pergcret, ac mukitudims concurfus ingens fieret, Appius,ne exortus tumultus nouadi res occafioné faceret ,uades de uirgine in po * fterum diem in iudicium fillêda,dari iuf fitduterea pattern accerfunt nucikaduo«» lat in urbem pater, ac prima luce fordi* Liu.*ob, datus,filia*folita uefte,cum aliquot ma^ tronis fecum in forum ducit. Vociférât, opcmfcrant,lamutatione SC querclisoïa . implct.IdemIciÜus,idem puena,acma^ tronæ faciunt, Aduerfus hæc omnia Ap pi’ obdinato animo tribunal afcédit, uin diciasfecundu feruituté dccreuit. Quod dccretum cum ingentem omnibus admi rarionem incuH'id'et,ac Marcus Claudia us iret ad compræhendendam uirginem,

STRATIBVS ROMAN. LI B, IL ,^ tune pater intentans in Appium manus, Icilio inquit, nó tibi Appi fih'am meain defpondi ad nuptias,nóad duprum edu# caui.fed quxfo patrio dolori ignofcas, ö quid fum in te inueäus uehementius. Si nas ergo cord uirgine me nutricem per# contari: falfo pater fimmt re comperta, æquiore hinc animo difcedam. Seducta ergofih'am pcrcontandi ptextu,raptoè tabernaculo lanq cultro interemit. Quid muItat'R.ei indignitate pariter ocs com^ nioti,in forum concurrunt, Appius auté ut tumultuari cœptû uidet, ut uitx con« fuleret,obuoluto capiteeffugit.Plebser gorecupandæ libertatis occafionenada, arreptisarmis,duce Virginio in Auen# tinum feeedit. Nee min’ Icüius incaftris militum concitat multitudinem,plcbis(.g urbanæ exemplo decern tribunos milita tes créant,ingenti^ cum exercitu ad ur bem accedunt,alteri fe excrcitui coniun* gut.Hoc pcradö,armata plebs ex Auen lino in facrum montera fecedere ftatuit. Eó ergo,quicüquc per ætatem ualetudi»

Il^ t. FENESTELLAE DE MACI-ncmqj potuerut,cum uxoribus libenscp per ucnere. lis tantis motibus percuifi de cemuiri,fenatum frequence fieri iubent. Rogant qde'rcpublicafore cenfeant edi cere.Demü cum multa ultro citro'qj in fenatu agitata eflent, ac plcrique fenato# res intrepide dccemuiros oratione cafti^ ®'5' '^“ gaffent,decern Tarquinios appelâtes,de çenjyjfj tadeju futuros fe ;n poteftate pa trum affirîî',arôr,mc!dô fefe ab iniuria tu crentur.ae iimul legatos inittcrc ad res componendas ftatuunt.Miffi ergo lega* ti M.Horatius amp;nbsp;L. Valeriusprobatiffi=* mæ exiffimationis uiri,de conditionc pa cis cum plèbe agut. Petebatautem plebs inter conditiones pacis,ad fuppliciûde* .. cemuiros. quod legati primum compofi exadt ” tisorationibus diffuaferût plebi.Côtcn^ ta igitur plebs fuit, ut fui fibi tribuni rc^ ftituerentur,amp; ut côfueuerant,rcdiretur ad confules.Interim abdicant fc magiffra tu decemuiri. Comiti»confulibus,tribu nisîÿ creandis habentur.Hoc pado crelt; atis exadis^ decemuiris, ad prioris for*

Enesuero akerum} Paies ilterum dixit,pró, penes unum:ß modo codex cÜ integer. Liai'' us hic explanjtius dicit his uerbis:Decimo die iut populo ßnguli reddebant, Eo die penes prtßdum iuris farces duodecirn erunt: coUegis nouem ßngue liaccenßapparebdt. Et paulopoü-’Kum c^uumitlt;i priores decemuiri feruajjent^ut unus farces habe' ret,er hoc inßgne regium in orbem,[uam cuiufque uicem, per omnes iretßubito omnes cum duodenis ßaßibusprodicre, cetum uiginti Uilores forum int pleuerant, er cum fafcibus fecures aüigataspro' ferebant.

Opereprecium eli audirecre.) Deeß huic ord tioniuerbum ahlt;iuod,puta,inuerterint aut pcrtur bauerint,aut ßmite aliquod.ciuarc mihi uidctur ita legendum eße: Openprecium eü audire, quam ij decemuiri per jfem ac libidinah dominandi, oêm reipublict jfeciem idibus maijs, c^uo iniere magi-ßratum,euerterint.Cum duodenis ßnguli faßibus forum compleuere-Hoc modo ft legas,ct perfeüus eü fenfus,cr manifeßust

Decern ergo regum inßar cre^Sic ordiriabis Cr interpretabere: Eerunt,fcilicet decemuiros U' lós^prfibuiffe primo couffedu infiar, hoe til, fot~

lié I- fKNESTELLAE DE MAGI-m^m^decem regum: ut injlir, fit dccu^atiui cdfust Nrfw er ïujlinus in nominatiuo eleganter dixit lit ^-Synicufani auxiliu à Laced^monijs fetiuerunt. dbhii mittitur GyUppus.folus c^uidem, Çed in e^uo in^lar omnium auxiliorum erat.

lïominum,non eaufarum Cfc.)[ï£cex Liuio di tierbum quidem tran^jcriptitcrant, fed librarioru ofeitâtia plane perdita, Qjidrcnof Liuij uerba re fhtuimus, reieüis idis tam deprduiitis,ut à nemine poffentintedigi.

Eoilli nibilocommuniore fdSld^tiemo non ui-det locum effedepraudtum.SUihiuidctur^tenefel-lam^ pro communiore fada, fcripfffe mitiores fd-iïi. Sed c^ued fequitur, hac petulantia abulebatur, hic demöUrdtiuum Hac, facit me fufficari,aliquot uerba librariorum incuria hinc perijffe. Videtur enim petulantiam nobiUs inuentutis^qua turn erat KomXyUededimonflrare- Hane enim fceleratifi^ ma qttadam mdulgentia, (y in miferam pleb cm li' centia,ita corruperant decemuiri, ut propdlam(ut inquit Liuiui)lieenti!m fuam maRet,quam omnium libertatem.

M.Claudio cliêti)Moris fuit apud antiques,ut prouinciales ae focij populi homani, in clientelam jefe darent proceribus Romanis, quos patrones ft bi adef tabant,non modo publicè,fed etiarn pr!ua~ tintiqé^ Ut clientes torum diccrentur, inter feue'

STRATIBVS ROMAN, LIB, Ih jj^ roboßnY«. Terebatitutcm id huinfmodi necejjitu do, ut clientes perpétua paironorum Quorum pd' trocinocaputacfortunasfuas tuerëtur,uicij[imc^ ipft patronos ^uos omni ob^eruantta at^i objequio colerent amp;nbsp;uencrarétur. Autor Sudtusin Pand»

interloqueretur) interloquor eii, alic^uid inter agendum deßnio,inqt aut or Cornucopi£,A quo in terîoeutoria fentétia uocatur^qud non deßnit con trouerfiam ea enim deßnitiua dic!tur,fed ahqd obi ter decernit ad caufarn pertinens»

Vindicias fecundü (eruitutem decreuit)l1oc eü, pucHam in^eruitutem uindicauit. Suntenim uindi cidfaßertioesiudiciales Vindicare,äußrere eü-, Vi de Sudium in Panded,

QVoniamdepoteftatibus agitur,ra tio etia admonet, ut de pfedo ans« nonæ,extra ordiné tue crcari folito, non nihil adqcia, De quo fane magiftratu n? hil ante reperi, quant Appio Claudio Si P.Seruilio conlujibus,eo quo que anno Tarqu'nn quo Tarquinius Superb® apud Arifto* quot;‘®”’

1X5 L. FENISTELLAE DE MAGI-demum tyrannum mortuus cft. Turn fn«» ter confules orta contétio dicitur de dedi catione ædis Mercurq, quæ fane hac con dinone fopita eft,q, uter dedicaretMer* curii ædem, is quidem annonæ præeffet. »Lefto« Populo g dedicatioilcm dédit M* »Pkto* rioprimipilo, non tam cb hominis meri turn, qua ni ob ignominiam confulum, baud probe in magiftratu obuerfatorû. Cæterum ut hoc apudLiuiumnonmi« hi planum ufqucqualt;p apparct, credo er ub 4 ’”**’'°’^^ fcribentium,ita de L.Minutio præ^ felt;îïoannonæ,haudmukotemporepoft, ufquequaq^ manifeftum eft.Huius magi ftrat’ difficili tempore,6lt; cantate anno«: næ ufus potiffimum atqi opera enge ba tunPrumentum undique coemédum,amp; fi quis ultra proprios ufus poffiderct, in medium ponendum curabat,adueht un^ dique, Slt; aduedum iuHo precio uenire nitebatur. Cuius ope magiftratus egre^ gia populo Romano penuria laboratifæ Apere po P^‘operanauata ek.Eam poteftatemde uuaum. qua agimus, cum Magnus iUe Pompe*

'STRATIBVS ROMAN. LIB. H. ^j,^ iusageret,arqueè Sicilia cum magna ui frumenti folucre pergcrct, ac gubemato rcs cl3ins non le committendos maxime fæuienti pelago dicerent, iHam falubcrri mam rcipublicæ uocemdediffe dicitur: Nauigare enim,inquit,neceire eft, uiue^ Po^p^i, re neceffe non eftt'Tantus prxicrea ânno^ lt;ord«ifl na: huius caufa fauor,autoritasc5 acceflit, quot;*“ ‘^‘'^“ ut quæ alioqui perfonæ ad aceufationé minusidoneæ effent,hac tarnen in caufa admitterentur.Huiufmodi funt mulielt; rcs infames,ÖC qua: funt cius generis quo nosetiam utimur. Sed de præfedoanno næiàtisdidumeft,

gut pr£[e^tuni annona ZT uigiium effe magi-jlratus: fed extra erdinem utilitatis caufa conjiitu tos ait.

f^duehi undiqtie.ZT adueHum iußoprecioueni renitebatur)P.ara locutio.nitebatur frumentu ad-uehi:zT,nitebatur frumentum iußo precio uenire.

Eampoteßatem de qua dgimtis, cum Magnus Ule ZTc,)Vide Plutarchum in PompeiOfZT Era^mii

Tantus prieterei dnnon£ huius C^c.) Locus mi hi [uf^edus eUtl^on puto e^e integrum, Scd (^uiiS nihil certi habeo^pergo ad jeejuentia^dum uel mihi ^liquid occurrat,uel alicui me dotiiori, 5 nabis ut litfruUum [uorum jludiorum communicare.

Detnbunis militum confulan poteftate, Gap, xvi, CRebris quidem feceffionibus pk* bis à patnbus,quibus cofules de fuo quo^p corpore creari peteref, ex rem is etiarn bellis ingruentibus,plebecg ipfa de Icdum pati negante, coadi tandem pa”, tresfunt,ut aut ciuibus, aut hoftibus de uidoria concédèrent. Ab eorum fenten* tps, qui tribunos plebiscæde uiolandos putarent,quos feedere cum plebe ido, fa crofandos haberent, primores patrum abhorrebant.Per hæc confilia eó res de-duda eft,ut rogatione Camilli, tribunos militum, qui proconfulibus effent, tam. ex plebe, quàm ex patribus promifcue creari patres finerentj de confulibus ni” hil iramutaretur,Tres ergo tribuni con”

STRATIBVS ROMAN. LIB. II. ïj| fulari potcftate,qui militares appellaren tur, creati funt: q'que conftituti funt ua-no numero, Intcrdumenimuiginti fue* runtjinterdum pluies,nonnunquam pau ciores, fed de fuperioribus tantum trr bus hi fuerût, Aulus Sempronius Atrai-iu. * A. cinus, Lucius Attilius,amp; Titus Cæcilius/””““* patritq omnes. Plcbs enim eo duntaxat contenta fuit,quod eins ratio habita eiïc uideretur. Tunc igitur primo à confuli* bus ad tribunos militares confulari po^ te(late,uétum cd,Marco Genutio amp;nbsp;Pu blio Curiatio confulacu abcuntibus. pc* nesquem fane magiftratu Cutipfumno* men indicaOcadem quæ apud confules, poteftas erat collata,nominibus tantü im mutatis,ac plebis ratione habita«

IN hoc capite nihil occurrebat, quoi uiierctnr fcholiarequircre.Erant aliquot manifeßx men dit,eit [ujiulimuh

•^^ L. TENISTELLAK DE MACT-CVM ob multa SC uaria bella,dm'lt;’ les'quc feditiones,R.omæpluribus annis populos inccnfus manfiflet, neque effet luffrum aliquod de more códitum^ neque diffiniri cenfus poffet, neqUe cen* fulibus, cum multum bellorum immine tet,id negocium agereoperse effet, men cio inita eff a' fcnatu,rem uidelicet opes* tofam amp;nbsp;minime confulaiem,proprio magiffratu indigerc,cui fcribarum mini fterium,cuftodiæ'que amp;nbsp;tabularum eu* ra, arbitrium formulæ'que cenfciïdi fob qeeretur.Tum duo cenfores creati funt, Papyrius amp;nbsp;Sempronius,cenfui^queha bendo præfedij ab calque re,cenfores ap Liu. *Ma pellati,Marco GeganiooMaccrinOjamp;Ti lt;rino to Quintio Capitolino confulibus.Inffü tutnm'quc,ut quinquennio is magiffraïs rus perdurarct. Quod tadem tempus ob cenfurum infolentiam immutatum eff, ad anOum'que amp;nbsp;femeftre redadum à Mamerco Aemilio didatorc,Lucio Vir ginio,Caio lulio confulibus. Miru quip pe didu eff,quanto cenfurx initium par

U3 re oitumjincrementoadaudumextiää terit. Eó quippe peruenit,ut morum di^ Ctfomm fciplinx que Romani fenatuSjetjuitum^ auiontw regimen,decoris dedecoris'que difcri^ men,fubeiusditicnc magiftratus,priua torum ius publicorun/que locorum,uc digalia populi Romani repofita effent, in lenatum aUegere, fenatus principem defcribere,ccnfum agerc,luffrum conde re,equosadimcrc.Quos autem putaffent parumdignos,fenatu amouere,ut feeiffe fertur CaiusFabricius,qui cenforPubli urn Cornelium Ruffinum patritium ui rum,fenatuamouit,quod dccemponJo argenti facti, pro conuiuio appofuiffet» Marcus autem Gato cenfor,Caii Flami* nq fratrem fenatu eiecit, quod exoratua à fcorto,utaliqucm ex ijs, qui inuincu* lis erant Cobtinebat enim proconfular» imperio Galliam^fccuri percuteret,ob« temperauit. Quid dicam, quam leuiffi^ mis de caufis cenforiam inurere notam confucueruntJ’Nimis corpulentis mditt Ijusjunguentoc^ nitidis, equis adempti^

|^4’ I. FENESTELLAE DE MAGI-ignomima'quc notatis, exercitu dimife* re«Equiti Kumano nimiu compto,fplcn dido^,cquum ftngofum,ut uix hæreret pelhs oHibus, habenti, cum obequitan* tes urbem cefores ueniffent obuiam, per contantibus, ut quid ipfc tarn ruber £lt; comptus,equustam niacilcntus,filt; fqua* lore obfitua effet. Hie eques Romanus; quoniam, inquit,ipfc me euro, equum ucro Statius meusferuus, Vifumeftid parum reuerens refponfum, atqueobid ignominia à cenforibus notatus eff .Ciue Romanum qui altius ofeitauiffet in audi Iorio cenforum,ignominiæ nota affeces* tunt. S cd cum id refciffent, non inconti^» ncntia, fed ualctudine fadum effe, ilico reffitucre. Cum eelebrationi quorudam fponfaliorff intereffent,uii um'que, num uxorem ex animi fui fentétia haberet, de moreinterrogaffent,itle'’que ex parentis bus, non autem ex animi fui fententia fe habere refponderet, cueftigio labe igno miniæ conuulfus eff. Magnopere enim ab eorura maicftatc alienu effe rati funt,

STRATIBVS ROMAN. LIE, lÜ (jy quod in confpeducenforiæ feucritatis, kuiculus homo adeo ridiculofe fuiffet cachinnat’.Multa in hoc gencre diet pof fent, fed omirtenda func. lUud autem nö eft prætermittédum, quod altero ex cen foribusmorte fubdudo,alteruminde* mortui Ïocum fuflfici religio fuit» Ita^ reliquumabdicari fe magillratu,utduo deintegro cenfores crearentur, inftifu^ turn eft. Id enim huic obfcruationi cau^ famdedrt,quodeo anno, quo Galli R.o^ mam cepcrunt,altero excenforibus mor, tuo,alter quidem indemortui locofue^ ^htfubftitutus. Omen ergouifum eft, 6^ pro lege perpetud, neidamplius fieret, obferuatum eft« cenfores uero cumpr«^ terquam expatribus crearialiquando ne fas fuerit,id quoque, ut extera, immuta^ turn eft,at$ indifferenter fieri cœptum* lllud etiam cenforibus negocium datum eft,ne in fœnore modus excederetur»

POpulus incenÇus mdn^^eiy.ncenÇusiid eÜ,Mit cenfust Eft dutem centre populum, dftimdre

CZ rfcoj/ère fingulorum duium fäcultates. nine ienj'us,eü iüa rerum boncrumq^ £llimütio,fecun' dum quant tributa penduntur.

ÏJequeeffet lußrum aliquoi demo.c.) Cenfores quinto quoque anno urbemfacrificijs lujirabant, id e^,expiabant,feu purgabantAd jiebatfue,oue, tauro ctefiSjtejie Liuioltbro fecundo.ldqi c^con-derelujlrum»

( Arbitrium formulteé^ GrcA Liuius habet:Cui airbitrium formulacenfendt [ubijceretur, tü au-tem formula modus feu ritus, ut fi dicas, Hacell. formula confecrandi templa,baptizadi pueros etc.

Quod tandem tempus ob cenforum)Locus erat deprauatißimus. fichabebat: Qjiod tandem tem' pus ob eenforum infoläiam immutatum dl, ad an num^ reda{iu,A istamertio Aemylio didatore, lu lioVirgiliojlfl. Appio confulibus,Sed Liuius libro quarto ab urbe condita, fcribit ïAamercum Aemi' Mum didatorem tuiiffe legem, ne plus quam annua ac femeßris epnfura effet: idé^ fadum effe Caio iu' lio iterum,Lucio Virginio tertium cofulibus. Ojid te ego apud FeneßeUam ftc legendum cëfeo: Qjtod tandem tempus ob eenforum infolentiam immuta' turn eü,ad annumque er femeßre redadum à Mamerco Aemiliodidatore,Lucio Virginio,Caio du-lioconfulibus*

STRATIßVS ROMAN. LI B. n. ,57 lt;(p«d Valerium Maximum libra z.cap.^^O’ Aulu GeUium lib»4.cap s*

Marcus autem Catocefor^Dc Catonecü apui Titum Liuium de bebo Macedonicodtem apud Va krium Maximum libro i.cap,4. cz apud Cicero' nem in Catone maiore de fendiute, lüud obiter . notandum,buc qui fenatu à Catone motus e^l,apud Valerium et Liuium,Lucium llaminium dici,apud Ctceronem uero Caium llaminium. Tratri dus Ti to llaminio nomen erat.qui aliquando totam Griie-dam fubegcrat, cr iuffu fenatus popubq; Komani, liber am fecerat:cr Philippe Kiaecdonum régi magnum regni partem ademerat.

Obtinebat enim proconÇulari imperio') Cicero tumconfulem turn in Gallia fuiffe feribit, \dem in' nuere uidetur Valerius»

Hirnis corpulentis militibus)Sufj^icorlegendum c^e, Hirnis corpulentes milites, unguentóqueniti-dos,equis ademptis,ignominjó,que notât os,exerci~ tudimifere» Alioqui enim non uidetur oratio Latina,Hifi quis contendat,fubinteUigendum effe ac-eufatiuum,eos:quod quale fit, iudicent Latinè do' Üi, Extat fiuper eademrecaput apudAulum Gel-Hum libro 7.orjline pofiremum-

Lquiti itomano nimium compto^Kefiertur ex Sabino Mafifitrio apud Aulum Geïlium libro quarto, capiteux,.

Virumq;,num uxorcm ex animi fui fententid hit heret, de more interroga^ent, iUcó^ ex parentibus Crc.^Ceüius fcribit earn re^ondiffe’.Hubeo eqiade uxorcm, fed non hercle ex Mimi tui fententid.

ARicini atçp Ardeates, cum de am:» biguo agro fæpe hello certaffent, multts inuicem dadibus fenï,populü tan dem Romand ea de re iudicem eóftituê:»

Liui’ h{cre.Cumergo utnufque ciuitatis legati fub finem oratum caufam uemffent, concilio popu lib.b liamagifïratibus dato, magna contenu:» one add eft.lam'quc editis teftibus cum tribus uocari amp;nbsp;populum inirc fuffragi urn oporteret,confurgitPublius Sca^ ptius de plebe,magno natu.Et,fi licet, in quit,confules de republica diccre,errarc ^go populum in hac caufa no patiar.Sed cum quad uanum ôC delirum reqeerent confutes, audiendum'que pr.orfus nega» rent, pergentem uociferare publicam caufam prodi,pcr lidorem fubmoucre iudcrunt, Hie ille tribunos appellat; ad

STRMTIBVS ROMAN. LI B, 11. ^^ cosadmiffuSjtertium amp;nbsp;♦nonagefimumLi^oao-feannum agere inquif,eum agrum,de®'‘'quot;’“‘quot; quoduopopuli ambig3nc,tenere memo na Fixum, neutrius popul i, fed Coriola^ norum fuifle, atqueeo fe tempore mill* tafle,captis*CorioIanjs, quo is ageriurej^. *j. . belli populi Rom.faâus eBet.proinde fe ob's magnopere fuadcre populo,nc inutili pu dore eau fam fuam damnaret.Mouit non tam hominis autoritas, quam commodi tas ufiis'queagriïtantum'que tribunicia poteftas ualuit ei,ut cum hac de re latum efletad populum, lex de agro populo Romano adiudicando promulgaretur. ld fanefadum maxime dehoneftauit ma

, ieftatem populi Romani,multum'quc apud finitimas ciuitates infam ia: dedeco ris'quecontraxit. Quamobrem, cum id æçrre ferrent patres, ac non multo pûft^æ^'’^V Judicium de Ardeatibus egrcgie auxi^ Liuia ii.4 lio illis aduerfus Volfcos allato meriti effent, cum tam infamem iudieq notam, prorfus exanimtsdclerccuperent, fcnalt; tufconfultum feccrunt,m quoniam emi*

(35 Ardcatium inteRino tumultu ad pan cos redada uideretur, coloni có præfidq caufa aduerfus Voll cos fcribercntur.Id cum latum ad populu effet, pfacuiffetq^ multoplures Kutulos quain Romanos colonos afferibendosjpnusqj is aget, qui infami iudicio intcreeptus erat, quam al tenus agri glebaaffignatetuc ullaalicui, diuideretur omnibus Rutulis, co tadem pado ad Ardeates reuerfuseft, Triumui ros igitur deducenda: eolonia: créant, Agrippam Menenium,TitumCIoeliuni Siculum,amp; MarcumEbutium Heluam. Nee abnuerim hune magiftratum alias à maioribus R.omæcreari potiiiffc.Cxtc* rum ab infigniori ratione, SC ingenti po* puli Romani poteftate exordiri non pi* guitPertinebatueroad huius magiftra* tus officium,ut êiagros nouts eolonis di uidercnt,urbes defigqarent, ædificarc uo lencibus areas partirentur, commodis re gionibus ciuitaié diffinguerent, legibus

tui ♦magiftratitus fifterenr, 6lt; ad fpeciéopti mi tabcmaculi rempublica eftingcrcnt, ^

ID ^uum littim ad populum c^fet^Locus eratinfi gniter deprauatus. Ego ex libro (Quarto ab ur-beconditt Liuij colli go fie t^e legeadum: Ïd quum latumàd populum effetgt;placuißctque tnulto plures Kutulot quàm Romanes colonos afferibendos^pri-ttsque is dger,qui infami iudicio interceptus eratf c^uàm alteriui gleba aßignaretur uUa alicui,diui^ deretur omnibus Rutulis, eo tandem pd^o ad Ar-' deates reuerfus eü^Quod ß gr r equirat Liuij uer-ba,ea non grauabor affcribere. Hoc palam,inquitt relatum in tabulas,ut plehcm tribunosqs faileret iudicij tefeindendi conßlium initum. Conjenjerant autem,ut multo maiore parte colonorum,quàm Rd manerum fcripta, nec ager ullus diuideretur, nißt is qui interceptus iudicio inj’ami erat: rtec um pri' us Romand ibi, quam omnibus Rutulis diuifus ep fet,gleba ulid dgri dßignaretur.Sic ager dd Arde* ates redijt,

Hec abnuerim bune mdgißratum e^c.^Certuni ill,dntc hos, creates fmffe Titum Quintium, Au' lumvirginiumtfubUum Rurium: qui Antiumcoló niam deducerent,dutore Liuio in prindpio libri 5*

De præcoribus, Caplt; xix* CVm crcbrisacdi'uturnis certarhini^ bus,uidi tandem à plebe patres, et

,^t L. FENESTELLAE DE MACb confulibusakerum ex plebe creandum conceffifient,id fibi uoJuntatepIebis pro aperto ad confulatum adieu arrogaucre, ut unicus magiftratus crearetur ex patri* busjis'queàpræeflendo pretor appella* retur,qui tandem,eo quod inter urbanos ius diceret.urbanus appellatus eft. Pencs buncueromagiftratumadcó omnis pu* blici priuatitg iuris poteftas fuit, ut no* uum iuscondcre, Ói uetcra abrogate fa* eultas effet. Tâtum uero poftmodum au cta eft, prætoris autoritas, ut quod præ* iwhoBo- ^^^ ’P^^ dixiffet,obipfius honorem ius ho rarium. norarium uocaretur.Prætoii regia infi* gnia,confularesc^ ferme apparatus,lido res uero non amplius fex,fella curulis,6lt; trabe3,ca:Cera'cç huiufmodi tradita funt, Ac quanuis fex nuero lidoribus uti con ceffum prætoribus effet, Paulo quidem Aemilio prætori in Iberiam contenden* Piuur.in tlCut ait Plutarch’^ duodecim adhibitos AcniUi“*‘ ^^^°^^s comperi. Equisalbis,trabeacan* dida utebaf prætor, Niuei adfrena Qui* rites fubminiftrabât,ut ait luucnahs. De

STRATIBVS ROMAN, LIB, It. ^45 muracum undiquepercgnnorummuï=« titudo in orbem conflueret,nequeunus prætor turbæ caufarum fuflicerc poffet, alter prætor creatus eft; qui,qnoniam in ter peregrinos cognofcebat, peregrinus Perfgrin* appellatuseft, Grefcente ueró inipcrio, P«*o^ tantum poftmodum amplificatus eftnn merus,ut decéSCodo prætoresaliquan do in urbe ins dicerent.Et quia magiftra tus uefpertinis temporibus in publico ef fe inconueniens erat, quinque uiri confti tuti funt citra Tiberim amp;nbsp;ultra Tiberim, qui poffint promagiftratibus fungi. Ca* ptadeindeSardinia,mox Sicilia,ité Hi* fpania,deinde Narbonenfi prouinci3,to* tidem prætores quot prouinciæ in ditio nem uenerant,creati funt, partim qui ur* banisrebus,p3rtim g prouincialib’pra: effent. Deinde Cornelius Syllaquæftio nespublicasconft{tuit,uclutide falfo, de parricidio,de ficariïs,ac prætores quatu* or adiecit. C.Iuli’ Cæfar duos prætores, 6C duosædiles, qui frumentopræefl'cnt, ÔC à Cerere Céréales,côftituit.Itaqj duo*

I^^, L. FENESTE LLAE DE MAGI-decim prætorcsjexçdiles funtcreati.Dc inde diuus Auguftus fedccim ptorcs có ftituit.Poftdiuus Claudius duos adiecit prætorcs, g de fidei cômilïis ius diccrét, ex gbus und diuus Titus detraxit,amp; adie citunü diuus Nerua,g inter fifcu, amp;' pri uatos ius dicerct.lta ododeeim prætorcs in ciuitace ius dicût.Ethæcomia,guoti* es Romxfunt magiftratus,obferuâtur: guotiesaût^ficifcuntur, unusrelinqui^ tur, g ius dicat, iscu uocatur pfedus ur^ Prçffftus bis,g præfectus ita olim conftituebatur, Ladnarfi Pofteauero aliusLatinarü feriaru caufa feriarum introdudus eft,g quotanisuacatibus ca: priftftusnjagiftratib’creari inftituir. Quib’ omibuscu plurimi ingruentiu bellorum ufus exegiiïent, corundé adminiftratio« nesmadari cófueucrc, excepto præfedo urbis,in ciuitate rémanente,

IS^j 4 pftee^endo prftor appeUiretur) Veteres omnem migijlutum cui exercitus pareret,prt tore appellauerM,autore Ajconio Prediano, ÿ pr^ iretexerdtui, ut inqt Varro.

Off poßint promagißratibus fungi)Promiigi'' ßnttus dixit, quemtidm-ydum dicimus proconsul» proprietor ere,')

CVM improbitate fœneratotû picks Roman.magnitudine serfs alieni pc ne obruta eSe uideretur, ei'que difficult tati principes plebis fuccurrendum fa:^ Snecurr? penumero tentaient)inclinatis tandemj®;,*[“ ad concordiam omnium animis,qui turn confules erant, funebrem quoque rem, quæ diftinere unanimos uidebacur,Ieua^ re aggrclïï,folutioncm sen's alieni in pu^ blicam curam uerterunt. Quinque ergo uiri creati funt, quos a difpenfatione pcs« cuniæ,menfarios appellarunt,qui inßgni McfirHa Kquttate diligentia'^quc meriti funt, ut per omnium annahum monumenta celc bres nominibus eflent. Hi ergofucrunc Caius Duellius, Publius Decius Mus, Marcus Papyrius,Quintus Publius, Tirf

tus Aemilius: qui rem difficilimam tra* âatu, amp;nbsp;pterunque parti utrique, fern* per certe alten grauem,turn alia mode* ratione,tum impendio magis publico, quam iaâura fuliinuerunt. Tarda enim nomina, amp;nbsp;impeditiora inertia debitor rum,qudm facultatib®,aut xrarium men lis cum xre in foro pofitis diflbluit,ut po pulopri’ cauerctur;aucæftimatio æquis return precis liberauit,ut non modo ß* ne iniuria,fed etiam fine querimonqs par tis utnufque,exhaufta uis ingens æris ali eni fit.

TArdd enim nomind cr impeditiord')'S!omind, dutore Bud^o, pro debitoribus ponuntur. Ml pro fyngrdphif creditdrum pecunidrum. Vn-de prouerbidU jigurd dixit ColumeUd libro primo, cdpite [eptimo. i^ecrurfus intotumremittendum, quonidmuel optimd nomind non dppeUdndo fieri ntdld feenerator Alphius dixiffe uerifiime fertur* Id eSl}lt;ludnuis locupleteshdbedsdebitoret, tarnen fidiu iudicium ipfis nondiUdueris, ufurasq; no pe tierit, mala tandem fieri:id rd, ipfof tandem non

foluenào tanto teri alicno fitri-.ficé^ inanem tandem perÇecutionemtCt nomina ipfa caffa fadum iri.Htee Sudans.

De triumuin's reipubhcæ confticuendæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}

SI triumuiratus rcipubh'cæ conftitu=^ endæ origtnem quæris, ante ipfuni quem CæfarAuguduscum Antonio ÔC Marco Lepido geffit, alter nullus apud Romanos fléodifle memoratur, Egoau^s tem de ipfo nufquam prætcrea offendifs» fememini. Vtrum poteftatibus annume randum cenfucrim, haud fan's fcio: quip pc quod eas poteftates quas iniuffu, prxo ter'quefenatusautoritatem quifque non dicamfortitusfuerif, fed per libidinem dominandi arripucrit,tyrannides potius quam poteftates feu magiftratus appel*'’ landos duxerim, Vtcunque fc res habeat, ïllud facile animaduerti poteft, lulio Cx 1 fare in fenatu ab iis qui cum Bruto amp;

Caftïo erat,occifo,mox Antonium,cum AntonH ftudia omina ad componendam rempu# »y«quot;««» nbsp;nbsp;nbsp;,

_ L. FENESTELLAE DE MAC!-blicam contuhlïe uidcretur,pnncipenl ciuitatis euafiffe, Confeftim uero do mi«’ nandi libidinc,ciedum Giccroncm,Brü turn cæteros'quc qui fadioni eiusaduer fabahtur,urbe excedcre eoegifle, Oda* uiano autem,qui tedamento Cabans hæ res fcripius fuerat,cx Afia reucrfo,Cice* ro ac cæten qui cius fadioni obereda^ bant, ad Odauiani potennam confuge* funtex quo fadum eft, ut y^ptonius ur«! be migrate adadus,hollis ajenatu iudi^ caretut: ad quem opprimendum Hirci* us amp;nbsp;Panfa confules mini',Auguftus'que cum fafcibus,Antonium apud Mutinam-adepti fucruntjugauerunt^q’, Defpera^ cis ergo rebus,Antonius fupplex ad Mar cum Lepidu confugit; cuius potentia fre tus,Odauianum, qui æque animumad dominationem intenderat, ad fœdus fo^ cietatem'que pcllexit.illam uidelicet fo* cietatcm,qua homicides in permutation nem uenifTe dicuntur. Inter quos ad cæn dem deftinatos, Cxfar Cicerone pro Lu

STRATIBYS ROMAN. LIB. II. j^j CIO Carfare auunculo Mard Antoni],ei# dem concelTi't. Igitur tyranni dem prxte xtu pio magiftratus palliare pergentes, fefetriumuiros rcipubltcx côftituendæ appellauere, quorum nutui dC aufpieqs omnis rcfpublica niteretur.Cxterurn eo rumanimos, quorfum indinarent,mox ipfe euentus rerum o(lendit,omnes diuilt; nas humanas'que res commifeens, Omni bus cnim intra fe opibus confumptis,ad extremum unus Cæfar potitus eft, qui 6C ipfe omnibus ceteris fuperftes,ipfum de quo loquor,triumuiratum annos dr« citer decern (ut Suetonius Tranquillua referOobtinuit.

HOC caput tolerabiUter haiebiit, excepta una aut altera diflione. Alicubi etiam fuo more loeutus eH fcriptor/ed mihi non erat prop» fitum ea excutere.

pu ex pâ- *^V*®*^™» Sue apud didatores magidri deftis de equitum,tales demû fuere præfedi pra:gt; prji^’f’ torioapud Gæfares.Nam cum fecundas port Cæfarcm partes geftaréc,præeffent* que difcîplinæ publie« emeniind«,ad^ çô a' paruis orta principqs creuit autorit (as,ut quum aliquo teinporeà præfedis prætorqs prouocare liceret, extarent »^ exempla maiorun),quopado ab qspro« uocairentjeda poftmodum principis feu tencia, à præfedo prætorio prouocatio fublata cft. Credidit enim prineeps eos qui ob fingularem induftriam,fîde illo^ rum atque integritate explorata,ad hui* us potedatis amplitudinem adhiberen* (ur,non aliter pro fapientia ac fplendo* re dignitatis fuæ, quam cundem,fore iult; dicaturos. Alio etiam priuilegió hutuf* modi potedas fubnixa ed, ne ab eorum fententiis minores «tatc^ut abaliorum magidratuum^reditui poifent.

^4 fcriptum eÄ-’Ne à [ententijs eoru mnóret ietlt;i te ab alijs magiliraübuStWfi ab ipfit prtefeüis pre toïio,reflitui poßint.

Dcquibufdam minonbus magi4 i ftratuum fpeciebus, Cap. xxiq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ALtcram magiftrat’ fpeciem in ur beRoma ius aliquandodixilfere pcri. Nam cum beHorum munera,cætc4 ris magiftratibus non fufficientibus,ad præcorem dcfcrrentur,quorü munus ad^ miniftratio iuris præcipuum fuit, creati decemuiri funt,qui iusinurbe dicerent, prætorum'que partes eo tempore gere^ rentjicium iudicandarum appellati. Eo^uatuor-* tempore quatuoruiri crcati dicutur, qui“’”-uiarum curam agerent: ac trcsmonctagt;^Trcfuiri. les, auri argenti'que flatores,quorum effet diligentia,numifmata auro argentoeg fabriçari.

DIuus Auguftus falutem publicam nullius altenus,quain fux diligen tic congrucre cxidimans, coercédorum incendiorum caufa,feptcm cohortes op portunis urbis locis, ita ut binas urbis re bis regiones unaquægj cohors prxßdio tutaretur^tribunis, amp;nbsp;fuper omnes da* riffimo uiro præfedo uigiluni,prxpofi* tis.Ec licet apud ueteresKomanostrU umuiris nodurnis, xdilibus, tribunis'^ id negoep quandoque elïcc aßignatum, pluribus eodem die exortis incédqs, qui bus accurrere, fatis'que facere non poife cos appareret,create præfeâum uigilu AugudusCæfar inanimum üiduxit.De incèforibus crgo,effradoribus, furibus, raptoribus apud prxfedum uigilum co gnicio eft, nifi ß qua: tam atrox, tam fa* mofa perfona fit, ut ad præfeâum urbi temittenda uideatur.Et quoniam ineen* dia plerunquc culpacxoriuntur inhabi* tantium,autfuftibus cadigat cos,qui ne* gligentius ignem habuerunt,aut feucra

obiurgatione comminatus, fuftium ca« ftigationem remittit. Cum cffraduræ in horreisCut plerunquc fiO infulis'93,11 bi preciofarum ferum fuarum partes, pas tres familiarum feruant, apparuerint, R quando cella uel armarium effringatur, effradorum fæpe,nonnunquam etiam euftodum quæftiones apud hunc magis ftratum exercentur. Et ita dtuus ♦ Augus ais tn:* ftus Erithio Glaro præfedo refcripfit; ^^^J^S* Aitenim,efFrad:is horreis de ea read ils ciaro, lumipfum pertinere. Sciendumautem, præfedum uigilum ad plurimam nodé uigiiare oportcre, oberrare'que calceas turn cum hamis amp;nbsp;dolabris, curam'que agere omnes inquilinos admonendi, nc per eorum negligentiam, incendiorum cafusexoriantur* Quin etiam ut inquili^ nus quifque aquam in cœnaculo habeat, qua,ignco terrore ingruente, præfto 00 currerc poffe cenfeatur. Aduerfus capia riosautem, qui mer cede feruanda in bals nets ueftimenta fufeipiuntjudex quoçp

conditutus cft,ut fi quodin feruandisuc ditnentis admiffum fucrit, ipfe idem de quo Ioquor,magidratus quædionem cxi# ercebit,

AHuerfus capfarios^iiuid fit cdpfatdiximus fwpra de ficerdotijs cap.V. Indecapfiriusi qui mercedis gratia fcruanda in balneis uefiimen'^ ta fufcipit,cuHos capfarum.

DVumuiros daffi reftitucndæ,ufpo te baud magni momenti magidra« tum,omiflurus uidebar, mfi quod Liuio placet,minime prætereudum uifum. An no enim quo Appi’ Claudius,is cui poft:« ea Cæco cognomentum fuit, cenfuram geffit,M. Valerio 00 P.Decio cofulibus, duo imperiaCut ait Liuius) dari per po* pulum cœpta funt,utraquead rcmpublt cam pertincntia: unum,ut tribuni miliru (enideni in quatuor legiôesà populo cre

STRATIBŸS ROMAN. 11 B, H. ,,çç arcntur,quæante perquâ pauds populi fuffragio relidis locis,confu!um ÔC dida torû ferme fuerât bénéficia. Tulcrecam rogationem tribuni plebdi L. Attilius, amp;nbsp;C.Mattius.Alterû impcriûfuit,u£du umuiros nauaks clalTis ordinandæ,reficj endæ^ caufa idé populus iuberet. Tulit hoc plebifcitû M.Dedus tribun’plebis» Haud multo cépore poft huiufmodi ro* gationes triduiri nodurni creati funt, q busCut exiftimatione deducor^ *utdiffi*^^* d^atum cili bel lord 8i ciuiliu fcdiciond tempore eft. aut fi. mûris cuftodiæ per milites ftationarios qJjj,’’*‘ mitterenf. Id etiâ eorfî curæ iniundum cft,ut amp;nbsp;nodurnas feditiones à ciuib’ ar cercnt,amp; quies urbi coferuaretunHuius fanépartes magiftràtus in officiû præfc* di uigilumdemûtradudæfunt, Enira*-uero hord magiftratuû nomina rem fer*’-me ipfam,cuiaddidi effent, facile often*-dunt. Ncqj Liuius ipfe rei autor,hac in rc-amplius uerborum facit,apud alios uerd uulla prorfusmentio fit, \

VLtimum eft,ut de procuratoreCæ fans^isenimeft inter Gæfarcm amp;nbsp;Romanum populmn coftitutus indexé pauca uidcainus, Quanquani principal« km cellicudineni,à qua legum,fenatuk confultorum, magiftratuum'que omni« um origo manat, moribus introdudum fit, legum impcrio,cui pra:eft, non efle fuppofitam. Cæterum quoniam maio« remfc,a quoius inter priuatumac rem publicam decernatur,impoftîbile inuen« tu fit,ipfum'que principem in propria caufa iudicare, baud fane æquum efte ui dcatur,magtftrum creari placuit, cui in^ ter fe priuatas'que perfonas competens quidem effet iurifdidio, qui fane eft ap« peUatus procurator Cæfaris.Huic magi ft rat ui principalis totius rei licentia com miffa eft,ita ut quicquid abeonegocio# rumimpcriafium geftum eft,per inde ha beatur ratum,acfi ab ipfo Caefarc fucric

STRATIBVS ROMAN. LIB. H. jjcrtracSatum. Scd fi rem eius quaGpro«* pr/am procurator tradat, non pu tant en dominium transferre. Tunc uero tranß« fert,cum negocium gerens Crefaris^pG«* US confenfu tradit. Deni^ G donationis, uenditionis,träfadionis caufaquid agat^ nihil agitur. Nonenim aticnarerem Cæ faris, fed diligenter négociaCæfaris oba ire, procuratori Cæfaris iniunäum eft. Id uero in primis pcuratori huic de quo agimus,adfcriptum eft,quod fcruuni Cæ faris hæredem inftitutum,adiré hærediî« tatem iubet, amp;nbsp;ea ha-reditas impcratori acquiritur.Quin G Cæfar ipfe hæres m^ ftituatur, 6 fe procurator opulent« hx« reditati mifceat, hæredem Cæfarem fa^ cit.Quod G eabona,ex quibus princeps hæres inftitutuseftjfoluendo non funt^ confulendum erit impcratori, ne quids quam inde detrimenti patiatur. Hærc* dis enim inftituti in adeundis répudiant dis'ue hæreditatibus, congruo tempore Êxplorari uoluntas debuit. Deportandi

huk magiftrafui facultas pcrmilTa non eft. Sed de procuratore Cæfaris,cæte* ris'que omnibus Romanis poteftati bus,quæ à principio urbis condk tx, ufque ad Aügulïi Cxfaris tempora faâæ tradatx'que

'** funt,fatis ad plenum dixi mus.Prxfidis nomen , gnale eft, eo qgt; amp;nbsp;procófules,6C

Icgati Cx faris, amp;nbsp;omnes prouincias regentes, licef fenatores lint,prx(ides appel Idtur.