v»DB EVERSIO
NE’ EVROPAE PROGNOSTICON D. MAGISTRI Anthonfj Torquatt,arti5 et Median^ Doutons Fer rarien.Clariffimic^ Aftrologi, ad Serenifll# mum Matthiam Regem Vngaromm anno Chrifti M.CCCÇ,LXXX» confcriptum,8i ab eódem an no vfcp ad M ♦ D ♦ XXX VlUt duras.
ff. D. x^pniir.
-ocr page 2-ïc^u-’- :; ^Hsïu-iLÏU .n- rj.!.i
-ocr page 3-PROGNOSTICON
D. MAGISTRI A NTHONIl TORQJV ATI, ARTIVM êCMedicinac DodonsFcrrancn, dariffinncj; Aftrolo? gi,de euerfione Europæ, Qiiod Seremliimo
Matthiae Vngari» I^egi, Anno Salutis
M, D* LXXX. direxit,vfq; adan# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
num M, D, tXXXVlH»
durante,
VLTA SVNT S^RENISSIAÏE REX» quæ dfuinos homines efRdunt, virtutis primum éxcellentia, vt in feptimo tefta^ tur Ariftotcles,Secundo Deitatis contem platiOjClarai^ fubftantiarum fep ar at ar û notitia,ficut ex decimo eiufdem habetur,
Sed inter cetera,nihil tam fimiles Deo mortalcs reddit, ^ contingentium pr^fcientia futurorum, quam omnes Dei propriam ede, confirmant,nec fine diuinitatis par ticipatione adipifei poteihQiiæ Slt; ad confilia præben^ da ô^ ad prouidentiä eorum,quæ uentura funt, plu rima prodelfe atep conducere,cxperientiafidem facientc,con Ipicitur. Et proptcrea Regnorum Prouinciarumcp,ncc non 2C Ciuitatum dommis, Redtoribus,arcp Gubernato ribus permaxime nofcutur necefTaria, Etquoniam fc^ dinant tempora,in quibus Deus per aftra,tanquam per fecundas caufas mirabilia multa,fingulariacp plurima horribilia,vifu audituep trcmcnda,Slt;^ euentu ipfo,ac ef# fedu terribilia, quibus fimiliaper longafocula fada fuiflenonlegimus. Quæ licetplurimaClimata,orbifcp Prouincias fint afflidura,6f Reges, do min ia,flatus, le# ges,mores ,religiones, fedas ,dodrinas mutatura, ÖC varl^l^^jprocerto fint. Tarnen quoniammaioriex ' A q parte
-ocr page 4-parte hufufecmodi circntiTS,ftonra apparetunt in Euro# pa,dignum duxi eadem annotarc,amp; tuç Maieftati deftb nare.Quia vir diuinus es , St non paruam ipfius Euro# gæ partem cum prudentia régis, atq? gubernas, Chri# ianamcpRempublicam ab infidclibus tucarisSt defer» dis. Et id ad confolationem tua addere non vereor, Fu# turumefle,vtpoftnonnullas ftrages amp;dcpopulatio# ncs Vngariac ab Othomannis faStas, Otho mannorum Regem in manus cuiufdam Vngaria: Regis, amp;S Vnga# rorum,Impcrijcp Romani, amp;nbsp;Germanorum agentibus Hifpanis cafurum clTc Jnterficienturep ab eifdem ante# quam anni M. D. XXXVl 11 » finientur.Et Othoman# norum domus imperiurnep Conftantinopolitanum de# ficict.Et Imperator Germanus vnicus,fuper duo regna bit imperia, SC Vngariæ gloria fuper fyderafcandet.
Et vt indicium noftrum hocChriftiano more bonum fortiatur exordium,Diuinum prius inuocabimus auxi# lium.Primo SC ante omnia tria pondcroforu conuenum annis M. D. III. 5C M.D.IIII. futurum prçnotabimus, et in M.D.IIII.anni bifextilis Februarij quinto die Men fis.XXI.Virginis gradu, annalis reuolutionis erit prç# uentio, Quæ non parum ponderanda venit.Quoniam Luna defedum patictur,. Secundo confidcrandum ac# cedit, non folum trium ponderororijm,fcd etiam omni# urn pene Erraticarum ftellarum coitus in pifeibus, qui Anno falutis .M. D. XXIIII, Februarij continget me fe.Sed 6C Lunç Solifcp defedus, qui contingent, ac ma xime de aquea, terreatp tripheitate, 5C in angularibux fignis , angulanjfue fchcmatum,ac præcipue primo 5C decimo fient ,geminorumq? tetragonis maiorum duorS fupernorum pondcroforum,6C oppofitiones,SC qui coi# (us fequencur.
-ocr page 5-Ex præfati’s jgitur Call confie!Iationiliirs primo d^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» * ƒ4'« ecndiim eft, ab kalia exordium tantorum malorum na^ l-nd.S^rt pro Dueelt» feiturum efte, nam præuijs malis difpofitionibus,quæ G4cazo népotefuo ex orientur ex fimultatibus Aragonum Sfomadumq; do# ^‘^('^‘^»^cdioldnuguber ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nanteobzelotypldmCe
morum,accitis ab altera earn in Italia, Gallis , Europæ difeordiçcp ruinç virus diffùndetur £C femina iaeientur, ex quibus inter Chrifti^nos Reges SC Principes maxi# ’'■
rola GaUorum Kcgc,ca
tra {^Iphonfum Arrag»
nu Keg mprouocante
manafeentur bella, ÔCadhxemalaaugenda TurcarS auxilia etiam contraChriftianos , abipfîfmetChriftia# re^nomSiciUdmßtgies^ nis implorabuntur.E Rcgno NcapoIitanoagentibus
qui reUilo Utapolhana
Gallis, Arragoncs non femel pellentur,fede Medio!a# no per cofdem pdletur etiam Sfordadae.Et ab vtroep re gno vel dominio ab Hifpanis, Germanis amp;nbsp;kalis, plult; hes vel ipfi expellêtur Galli, et mutationes magne orl entur in Italia,in qua nonnulli mox in altum deuabun# tur,moxcp décident.
Potentes Venen acEcclefia Romana in præfatisfor tunæ ludis commifcebuntur ,qui vtinam abdincrent. Nam dum maiora lucrari credent, etiam qux habebunt amittent,ncc femel id dumtaxat eueniet eis.
Orientur quoq? res ob Italicas inter Romanum Ger^ manumep Impcratorem, SC Gallorüm Regem primam poft confie!lanonem multa odia, SC inimicine non par# uç, fed agentibus etiam Ecclefiafticis Prmcipibus dicli Reges in vnuminient foedus,2Cin Venctorum pernf# lt;iemcofpirabunt,difrimu!atapotius inter cos pax co# cordiatç fiet (^ vera, amp;nbsp;ideo poft aliquot arinos fecre# tis amp;nbsp;occultis alFeÄibuM,alter alterum detjcièt,nefç alto animi confilio inuicem bene conuenient, Galli fupera# buniWenetos , fiComnia pene terreftria ab cis auffe# rcnt,ÓC ad euftodiam Venetiarum Veneti ipfi dcUoluê#
1 54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Lud.GaÜ.Kex^expuïf» Lud,sßrt.'Dwe Media lani, ZT capto Mediole no^poßqi menfes fcx ite rudcïcliâoz^txpulfo, !
LuioSforti, t^ïcdiolanï Dkx 4 Gaüii tlouaria capitur^dte^in Irancii perducitur, incidit in ßueam quint
i ro».
Citfar lAaximilidntu c» lui.Pont, er Ludouic» Cal-Kegc contra Nenf tot confpiremt.
I f o 5/
AC ff. Max. PontAul, etGal.Kfff, fubulbs de
bcUatiscfficr proßa tur, Sed h^c iniuadolorum eifdem crunt, nô finis.Nam ^nsvenetts Cefarca* A iq humiks piiVcwntuntPaauium,
cMi^rr^ntim BrixU bftmiles fadi, contfa Gallos nonmodfca rc'cipicnf au; z^'Cremonumcum dUjf xilia, 06 amifta recuperabunt, 56 animos apponent ad oppidisßoeisiy.c^flris
tollunt,multci hts tem^ poribusßiit mututioncs pdrum ab^it eptin cf^e netiam ipßmexpißent,
i f 1 n
C£ßs et profit^lis No uuri£ G Mis, ab italia, expulßs.IJi.'iximilimus Sßrti. D«x fiedioluni reJUtuitur.
Tnneijiui Kex’G.iUa. m menfe Sc^iemb. c^ßs bofhbus ^\cdiolMupo= titur, poß modicosipjCii fta DuceMMcimiliäiia V i» ïnnciA perduihi i y 11.
rnnci^MAi. sßr.dux JAediolMii,potents C4= Tolt.j.Ctef/tnpiter num folium reduaiur. .
tn^nti tuilict Vruncifc. Rex Gaü.in menfe Sep. Pdpiï^edpto primo Me diobtio ) circumuaUiit, f^y if if. ¥cbrud.t4: die apud Papium in Barehu cis pdUutium MinbeUi
maiora, acquirenda, Q_ux res totalis mtcrkiis libertatê aïqjrtatiis ac eorudominij ruinam pariet, parum^ abei nf,qiun £lt; Venetiamm ciuitas quoqj cuertetur»
Poft hæcinter Bcclefiafticos prælatos,inter Galloft^ atrox bellum infurget, 06 nonnullæ ciuitates Venetoi rum ante a Gallis fttbaóte, ipGs nouiftimis dominis re# bellabunt, quam obrem bellis acribus ac diris interfo eftionibus 06 depopulationibus affligetutiSC modo Gal li, modo Ecclefiaftici vincent, varia vtriufep 06 anceps fortunaeueniet,ó6 in beUo vtrinep multi cadent.bcclefi aftici Germanorum,Hifpanorumcp auxilrjs freti, fortio res erunt,Gallofcp cladibus Ô6 prxlqs affecios vi tandé ab.Italia'pellcnt» Eoqj tempe Angli cotra Gallos tue magna neceflitate compulfos, bella ex Hifpania motie; bunt,fed hæç bella parumdurabunt.Poftquteexurget in Gallos R.exnouus,in cuius fpe plurimi peribüt,quo ma Gallos iterumin Italiam ducent.Hic humili cum ge te dimicans,magna tarnen cumdiferimina vincet,et In fubrurn ciuitatibus potictur,ô6 cum Papa duratura fœ; derainiet* Nam circa falutis Annos M, D.XIX. vel M. D. XX, nouaiterumpracliainter Gallos Papam.^ confurgent, 06 agentibus Imperatore R.omano,R.oma# nis Hifpanifcp Papa folicitance ,rurfus Galli Italia pep lentur,Et Sfortiada domus C parum duratura ) tertio in Mediolanenfia ducatum redibit, Verum obftinati Gal li obfeflum Mediolanumreuertentur,fed re infedaca lamitatibus opprefTi, fugam arripientcs,vix inpatiiä fuam fc recipient, fed ne dû Galli obftinatiorcs effecli, infaeUciter pugnuns rex Qj^*^ tamen domi bellis fuerunt vexati ,ab Italis fedu; eupiturcuingenti^Am ûi, Icalica rurfus belia tentab«nt,06inannisM.D.
XXIH
-ocr page 7-XXrTI. 'M.D.XXIÏII. M.D,XXV.mfoelicitcr pa num,pYoeeifumamp;Copi gnabût jamp;^eorurcXjVcl capietur aut intcrficietur. C^ui «»'«’» cade. liberatus immemor preterite fortune admaiora difcri ^ertotifirè GermanH uulgus contra potentes
mina fubcunda animum ponet,nee definet tam diu Ro? ““‘g^ J?” , potentes manum Imperium contra prxlia mifcere,donee confra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^/
pit feuire ob innumerabi
ftis viribus ,rcgnum, vitam,filios,Duces,amp; omniafv mul amiferic,fed alio me reuocant Cœleftia fata.
les mtoüerabüeséli dg« grdUAtiones,‘iiifciturfe=_ ditio magna,ßißo fangui
Per h^c fere tempora tumultus in Germania orientur atc^ internitiae multac. Ignobiles contra nobiles infur# nKab utrip^maxima,. gent, fed prius hæc labes in Vngaria nafcetur,in qua i y t p. viri Ecdefiaftici plurimorum caufamalorum fient. PapaClemens,7.Henri Sed ad omnium Prouinciarum particulana quaedam cm Kcx AnglicmParla
vcniam ^ÓC ad nonnullarum domorum ac gentium 8C ftatuS feudominia fpecialia procedam5in quibus plu ra diftindius enodabo futura.
mentum trancorum er ■ Veneti aduerßus Capré copias tarn Germanas . ïiifpdnas,ut ab Italia es : 41 depcUerent cÔturant* • agentes Caf. fubconfpi
Futurum eft enim poft hæc, vt Papa, Galli, Angli, Vcneri,ac Sfortiadadomus,cum nonnullis alqs contra Romanum imperium confurgent, amp;nbsp;noua praclia mo#
. . , r ratióiscolorefiicato,ob uentes vno animo in illud ferantur. Mediolanum oblu noxiumPrandfeu sjor. dione cingent, èC Infubres diuerfis comifcebunt malis,. ij MediolaniDucê cotn intus ac foris, ÓC cum Hifpanis male res agentur.Et eo#^ minât laborante tune in
rum militia circundetur,fed noua auxilia ex Germania A^ne,(juo honeßiusui: venient,virofcp anxios releuabit,amp; ad meliorem fpem ta ßbi toUerent ßtase^ cuedos confolationenonmodica facial lætari.Sed hæc quot;“S*^ tegât^inarceNie lætitia diutius nodurabit.Namiterum ruina cadem pei:,‘^^°^‘^!^^‘^‘^'^‘^‘***‘^^'^^^‘‘^^ ne Infubres,Hifpanic« maiori calamitate,nec diflimili gt;^jßß^^nlt;gt;^o-am^ gt;nbsp;r p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phni rccludunt.
prementur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Creditur Venetos ut fc
Per hæc fere tempora atiç hæc ob bella Chrtftianoru . nbsp;nbsp;^^^^^^^ ^^
có ad nonnullorum forte Chriftianorum mftannam im# Turcarn contra Chrifti4 munifTimus Turcarum exercitus capietBclgradum ÖC
nosincitajfe.Qui isn. Rodum munitiffima Chriftianorum loca. In Vngariam yn^riä muadens prodi tratjeietpEt potius Vngarorum feditiombus qua vi ft ia tione Alborc^U captai
vincet
t r *♦ i po/l b«g«n RboJidf» fm/ïonéMenp Tieceb. tAndrm in Turcarum de ütionemuenit.
if it, luioMcM Vn^n^ vex in (IrAta^mM mntrlt;t TurcdfXXVUl, Au=
laodem Anno pirs Vo»
vi’ncet.Vngan’æ Rcx, qui tutte cnt, nercio vï aft doTo* aut cafu, co morietur in bello»Quamobrem non modi# ca inter Vngaros de regno orietur cotcntio,arq? hi vnu alij alium fibi depofcent in Regem. Turcarum gens Pa noniam pene totam dcpopulabitur, incendct,dcftruct. Et predam multam,viros ac mulieres captiuos abfc^ nu mero ex ca abducet.Et duo Reges in Vngaria eligêtur, vnus per ambitionem Sc^ contentionem. Alius canoni# cc atep maturc^SC forte ex antiquaregni Vngariæ ftirpe veniet.Hic ille crit Rex, in cuius manu Othomanor3 Imperator intcrficictur. In ca fiquidem re Vngarofurn adcrit non modica laus SC Germanorum. Sed aftra etia jlt;lt;nlt; TerdinandumKe Regem quendam magnum Hifpanum, acHifpanoru gfMBofmorMm,p4rïdl mgenium afRituru pronunciant, QC Imperatoris Ro# teraiodnntm Vayuodi i j^^j^j auxiliäres copias permittunt, et forte ipfe quoep «h^^f” ^ '5?^? * aderitCaefar. Sed Regis Vngariæ prima laus amp;fingu# f cÿw [ce^ A t jaris in hak: crit opera. Nam 06 fecretS tibi Screniffîme
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rex,06 ftellarum fataaperiam ,inter annos Domini M.D.XXXVI.S6M.D. XXXVII. hæc oculata fidc
cemét Chriftiani ,,ante^ præfati finiâtur anni,Imperia Conftatinopolitanum diffoluctur Ô6 debcllabitur, Tur# cisipfis crudehffimis ftragibus affcdis,06nonfoluni ab alieniginis hæc fient contra Turcas,verumetia a di* fcordia inter fuos principes orta.Nam ihtcrfcAo Turca rum Impcratore tanta orietur inter Duces corum difcor dia atep diflentio,quod et ab inuicem,ô6 ab externis cm delilTimis bellis laccrabuntur ,06 diris bellis per totam Græciam excitatis, atep Marte perGræcos, Ô6 Afiam minorem furente, Ô6 eofdem populos fæuiflîma pefte cruciantc. Ex Othomannorum familia, atep a Turcara gente Conftantinopolitanû imperiS abfqj dubio cadet, De quibus in fine libclli noftri lÓgior a nobis fiet metio«
-ocr page 9-Tempus eft cm vt ad Chrifticolas reuertar,ôlt;r de Ec* clefïafticis Dqs hominibufc^ vn/uerfis cantum lugubre canam. Nam in antus M.D,XXVLvel M.D.XXVII capfribus'EccIefiafticorum pradatorum aduerfa fortui na incipfct comminari, fieteg pluribus annis Fortuna nouerca, SC Ecclcfiafticis Romanifep dura contingent mala.Roma vi expugnabitur, amp;nbsp;exerdtui Impcratoris Roman, prxda Fiet, amp;^ ineaintcrFidcnturmulti.Papa vel Fugabitur, vel capietur. Cardinales ÔC Ecelefiaftïd praelati fpoliabuntur, amp;nbsp;pnuabuntur boni's, amp;nbsp;Cardie nales triftabuntur, 8lt; Praelatorum Ecclefiafticorum die uitum atlt;p potentium incipiet ruina,horrendum guide 6lt;^ extremticendum Ecclcfix Romane Futurum dicam. Ecclefia namep Romana diuitijs vitra modum auda ad id deueniet, vt poft habita rcrum Fpiritualium cura ,de rebus temporalibus dumtaxat cogitatura Fit,atcp cura habi'tura,8C regnum cœlorum cuius clauesfibidatas creditur, in temporale terrenumep regnum comutabit. Propter quod Deus eos abijcict a fe,atcpdiris ac crudee liffimis flagellis cos percutiet, Quoniam nihil cœlefte tue diuinûuc meditabüftur, Ôd armis hoftiû,tum fideliû tu ChriftianorCf, bellifcp multiplicibus expugnabStur. amp;nbsp;tam acriter quidem, vtdifperfi Praelati in Fugam com uerfi proFugiep varia fint ad loca accelTuri, Nee in tribu lationibus illis maximis alicubituticrunt,6C aChriftiae norum tandem auxilio deftituti miferias fuas amare fle bunt, Quoad omnes f®lum ChriftumDominum hoe norantes,rebus Fadifep contemnent atep vexabüt,amp; ad priftinam paupertatem rcdudi fub fpirituali Fient poe teftate,quoniancc^Deum vtDeum ,neq; Sandos eins, fed fe ipfos tantum gloriFicabür.Et in hypocrifi loquée tes mendacium,populos dccipientes, atep faUentes fpe
B virtue
FroCieprckiïirwprtI tor Carolin BorbonijU Komam cireMaUat, d «.Maijeam capit, wga diendo i£lu beVici öÄI tormettto,am ^lorioßj] 1 uiihrioßß. cecidit,^ pa Clemens. 7. cum al\ quibus Cardinalibui « areem Sanch Angeli ai\ fügens, tandem fe dai captis difperßsc^i œtir. er CardinaUbus er E^ feopis Aulicisé^ Row ßtprtedamilitibuf,^ '
virtutîSjamp;f vmbra,EccleftamDci profanabimf, 5lt;' mul# torum malorum inter principes ÔC populos Chriftianos SCgentes exiftent caufa»Quorûnonnulli nominis Chri ftiani hoftes occulti crut,amp; quoniam tales peftes nun^ dignatus eftChriftus habere feruos,de futuris malis di co, non de bonis,nam multos ,06 Ecclefiafticos ne dum bonos,verumetiam optimos fore ccrno,Verumtamen de malis dumtaxatintendo loqui,Qtioniâ propter eos veniet ira Dei fuper Ecclefiam, amp;nbsp;malos hic incipiens de medio tollet,g futuri funt in malo obftinati, alios ad fe cônuerteqBonofep ficut Argentum 2C aurum præfa« tis flagcllis ac veluti per ignern purgabit,et fie ex malis Deus eliciet bona,amp; Ecclefiæ ftatumteformabit. Nam plures eruntmali,etboni pauciflimûQuoniamtunc in lurgentHypocritçmulti, ÔC Pfeudoprophetæ,amp; pauci in veritate Chrifti ambulabunt,Mifer ille Papa .amp; infoe Ïix,de quo dixi,dolis proprijs capietur,66 alios credens decipe ipfe fe decipict,et ab alijs decipietur« Poft capta ram aut fugam eius non diu fuperuiuct, obiturus breui aut animi dolore aut veneno aut ferro,vel a femetipfo nefeio. Cardinales in futuri Papæelelt;ftionedifcordes, magni Schifmatis caufa erunt,plures Papæ creabutur, quo fietvt Ecclefiaftici viriodio omnibus hominibus turn infidelibus turn fidelibus, ôr in Hæreftm venient, et abominabiles cundis erunt. Keligiones omnes pers turbationibus plurimis ac difeordijs agitabuntur,et prç cipueMinorum Religio, Omnes Ecclcfiaftici viritam Præfpiterifecularcs,^Clauftrales a via veritatis difee^ dcnqSamftimoniales a dono caftitatis et regu lis fuis de cident, fit cunAi pene a via veritatis auertentur, multa fimulatio faneftitatis regnabic 00 dominabiturjadeo, vt veri boni Religiofi non valentes habitarc cum malis, a^mon
-ocr page 11-»d montes tune fugcre cogentur *
Venict a Septentnone Hxrcfiarcha’magnus fubuer tens populos contra vota Romanæ Sedis, cum magnon rum Principum Septentrionalm auxilio,qui facietmgé tia,ÓC magna loquetur, SCapparebunt tune temporis multi Hypocritç,quærentes fibi exaltationes QC hono# resjóü^dignitates Ecclefiafticas ambient,Óó eritconfufio maxima, amp;nbsp;perfecutio maxima in Ecclefia,tara diu do? netinterfectis Ecclefiafticis inmalo obftinatis, abfcp vi maximarum tribulationum adDeum conuerfis , 06 ma lis moribus in bonos mutatis , £lt; iniquis legibus ac pra uis confuetudinibus fubIatis,ÓCritibus pelÉmis déletis £Cin fa net as Marquas Leges confuetudinefep ac ritus pios conuerfis» Ecclefix flatus renouabitur totus,óf ve lut Sol oriens claro fereno formofus,SCdecorus refill? get in terra, fed nondum ftatim finis,Nam fere annis o? d:o Petri nauicula fluduabit,fed Audib’ no opprimer» Quin imo melior emerget óf folidior, ac folito fplcndi dior,óf preciofas merces inCœlum vehat»
Sed óf alio fermonemmeum conuertere me oportet, Óf ad Chriftianorum bellaredire,demûad extername conuertam » Erunt enim in diebus illis bella facuifllma inter Francos tune maxima calamirate compulfos, óf inter Germanos,Änglos,Hifpanofcp,nee non inter Pan nonios óf Italos,óf Italia óf tanta quidem,vt genus hu? manum tantam morralitatem vix poterit pati.Galli eu Hifpa.nis,Anglis,Germanifcpmanus mifcebunt,Sed óf inter quofdam eorum primes inuicem bella, 6f difcor dix videbuntur » Iraq? ab externis,ôC a fuis alfligentur» Germanic^ óf domi,óf foris,óf ad inuicem óf cum exter nis óf maxime cum Gallis óf kalis prçliabuntur» Angli modo cum Gallis, modo cumfinitimis Scotis,ac etiam B n cum
An ie tutle-hoc HxiH ueUt, andcalijs nefcio, Circa tempora Lutherui Pont.CeonemlC.inueh re de poteftAte clauiu Wa capit pro indulgntijs Alb.Archiep. lAo^nti no 0- Magdeburgij ad» minijïratonscii Halber-ftaten coneeß.
i y 1 5.
ComiiK de Zyps dich Vayuate fraore nutué^ Turca potentiß. exercé tu imodico damna Vn^ riäintram /ßuda capa alijse^ oppidii, Oeide W Außriam animum ponëi viennam inuadit atc^ ol ßdet,re amê imperßik graut fuouituperio © c£de tandem earn defo ruit,ßi^en$ Außria pelt; nedeuajha-
IJ 37^ ïnnumerabili exerdtu Turcafecundo Außrian pergräßatur inandijsri ina dtq; depredae ntßHi reßudibriofe recedit.
109.
crhorredui miuditM^i rim morbm, AngUcus idor afgt;pellitus increbu :, K-cdicH incognitui, plures citiß. abolit,
•odemi^i anno penurU tgentiß non tnm ItaUd, ctii GermMÜ perM^ it.permultißme perles mt,
i f s, 'raneißeui Gdlloru Rex urn 'Venetii caßret cans ra tieapoUm ponmt,e^ wq; obfidione cingunt, ubitemem fubßquitur iorbui, caßra dirupit, am GaUorum q V enero-um re inßektgraai cede ußt^mt,
tfio-
?)ie 3. Qihb.hora n.no hi Tybrii ßuMM cxcre it no mo die o damna Ko nam fubmerßt, iodëq; ano f,tiouêb.Se= andix er Uolandije ma cimaßeit aquarii itwnda io fubmerßone multorü ocorum.
doc ide Ant'^erpie in ^^landriauicinißc^ oppU iisaccidit.
eSHifpanfs belfabS^Iulf SiC admuicem 6^ab extemis opprimentur, ÔC intcrfi'cientur, SC in area Italias maior pars huius lugubris ludi fortunç fiet. Nam in ea peftes faeuiffimac, quae earn confumcnt,euenient,ac praecipue Koma,Venetiae,MedioIanum,Florcndæ, lanuçqj pene totaliter confumentur, licet 6Caliæ Ciuitates plurime co morbo plurics adeo affligentur,vt hominibus quad vacue fint remanfure, Inauditi morbi nafcentur incts, quibus Medici nefcient remedia propria conferre. Pe# nuria quoc^ Italiac populos ciuitatefep plufc^ credi pof? fit,aggrauabit Ciuitates nonullac,villae, caftracp partim comburentur,partimdeftruentur, Ôôæquabuntur folo»
Timeant Infubres,^ Longobardi,qui ad morte vfcj de internitiem grauifiïmis amp;nbsp;diris 6C varias affligentur malis intus óf extra,Quae omnia eis propter inteftinas difcordias acdelida,0f propter flatus Mediolani conté# tioncs cotingent.Poft Mediolanum Roma, port Roma Florentia,poftFlorentiam lanua, Venetiaeqjeonfimi« lia timeant fata. Nam cadem fortuna 6f aduerfa ipfos omnes moratur vt deuoret.
Sed óf Neapolitanum Regnum anguftias óf aduer# fas fortunas fuflincbit,in quo Galli cuniHifpanis plu# ries longocp tempore pugnabunt.
Port Turci cum Hifpanis, quibus omnibus tandem Hifpani fuperiores erunt,omnia extrema vifura partit raqp mi fel la ert Italia, fed précipité Logobar di,bel liens furor oîa maligna in Iraliâ effundet, plufqj Italiæ ^ cç teris prouineqs artraminantur,Apparebitnamc^ fortif# fimus princeps a Scptcntrionc,qui populos debeUabit, SC vrbes Si dominia, 8C potétatus,horribili eGterrore fç uiflïmifcpbcllis,expugnabit,uniucrfos ui fibi fubrjeiet.
Aquarum diluuig ne dum in Italia verumetia in al qs quo^
-ocr page 13-quoqj Prouincijs cxundabunt,amp;f humiKora openent lo ca, amp;ciuitates 8C Caftrafubmergent»
Futurumq^ eft Mare Pyraris amp;nbsp;daffibus plenum. Qui magno cum terrore ciuitates maritimas opprimêt, 2lt; fpoliabunt, vndefleantcxpccflantcsjfleantc^perma# xime Romani imperq hoftes^Qjuotdominia mutabun# tur^Quotej Illuftrcs familiæ antiqua amittent dominia, baud facilenarrari poteft,ÔC hoc permaximein Italia continget. Quot Refpub» per vim 06 cum dolore fuos ftatus amp;nbsp;libertates amittêt, et altjs dominas 06 externis fubtjciêtur^FlorentiajLucaJanuajVenetiïCjS^^ alig que cunq; Italiæ Reipub, præfato fato erunt fubie(ffæ,nc(^ euadere poterunt, 66 quo tardius id fiet, eo durius,mife riufep atcp infelicius cueniet eis,et eo fato premêtur.Cir ca nacp anos M.D,XXVIIL66M,D.XXIX.66 M.D, XXX. tam ardu a, diraq; att^ fçuiflîma bella inter Gal los atqj Germanos, 06 Hifpanos,66 inter eorum Reges oritura funt,inter quos Angli,Italiq; mifcebuntur, et eti am Turci ad ea aChriftianis in auxiliu vocabuntur,Ita quod tüc vidcbitur, quod ftatus orbis fit ruiturus,06 o^ mnes præ confufione return, timebunt vltimam ruinï.
Multi contra Romanum Imperatorem 66 fuos feren tur 66 ibunt, fed Romanum Imperiumtanta vi repente contra hoftes fuos pratter omnium fpem 66 opinionem infurget,quod contra omnium iudicium opprimêt eos, fupcrabit,ac vinGet,06 Gallorum Regem aut interficiet aut fecundoeam capiet, tarnen gladio concidet,66 amifi fo rcgno,filijs calamitatibus oppreffïs,Ducibus fuis in^ terfedis vitam finiet, 66 tue vltima Gallorum laus, fub Aqla volabit ,tü Galli infoelices erunt,M,D.XXVIII M.D.XXIX,66 M,D,XXX, M.D,XXXLScdm annis M,D, XXVIL 66 in principioM.D.XXVHL
B nj ipforu
-ocr page 14-ipforam lupiter caufamfouebit ÄTp^rmcabiti'ngcnte glonae famam,mox interituram amfttet, Stpofl fubito totaliter extinguctiir,interea foliciter pugnabit.
Anglus quoq? I^.ex,Gallias ruinis n5 longe diiTimi# lia pertimefcat infortunia, potent, 8gt;C ipfecum luis ad^ uerfam experiri fortiinam,amp;^ ingenti Rrageprofter# ni, quia tutum non eft contra fata niti. Verum fi fapiés fuerit,dominabitLir Aftris.
Hifpani multis vidorijs augebuntur,gemina Hifpa# noi^ regna, fub vno Rcge cóuolabunt, Auaritia fada«! buntur,^ eos in Italiagrauiter pefliindabit.Multas Ita# liæpartes, Aphricameptotam fuofubiieientimperio» Roman. Imperator ,Germanur(.p 00 Vngarusindif folubili iungcntiir amicitia,2lt; inuicem auxiliaribus ar^ mis fe iuuabunt,
Angli modo cum Imperio,modo cum Gallis , nuccp cS his, nunc uero cü illis erunt, firmaftationem non ha bebüt,fed videant neftudio fuo aut opinione fallantur»
Germani cumVngaris mediante Regefirmius co# hgrebunt.
Veneti nunc his,nunG illis adhçrcbunt,adeo vtper# fidireputcntur,amp;magna fupereos veniet amp;nbsp;infperata ruina.NamdeftrudisGallis, 0^ coröRege interfedo, Florentia, lanuac^ occultorS ac manifeftorum criminG fuorum,crudeles poenas dabunt.
Mediolanum in ipfa GaUorum concidetur ruina, poft Veneti')s manent crudelia fata,peftibus facuiflimis confumentur,^nouis bellandi artibus 8C inaudito ex# creitus genere ipf^met Venetiæexpugnabûtur,Ôôalic naeditioni fient fubiedæ. Aftraquidemmonent virorG bellatorum ingenia,nec crudcli fato obuiam venire po# tcrunt^Ciamabunt nee exaudientur,ne(j quif$ eorum miferebitur
-ocr page 15-mtfcrebituræt.addircctDominiis firper éos omncm rw inani j quam ipfi fuper altos artibus induxerunt, 8^ po tentes potenter tormenta patientur.GoncIudeceos Dos minus in mantis inimici,ô(^ fapientiam corum perdet, nec feient vulncri fuo remedium aliquod afferrc, pro« pter grauilTima eorum pcecata, Quæ inChriftum , Ô^ Rcmpublicam Chriftianam commiffuri funt,ÔC qux c5 miferc. Tune ad Turcarum auxilia iam non fecrete, fed palam manifefte confugient,ôc OthomannoK Im# pcratoRi familiam,gcntcm fecum in ruinam trahedVe^ rumtamé vidis hoftibus huius velint nolinc,tradêtma nus, ÔC decantus Hieremiae atcp lamentatio cantabitur, Princeps Prouinciarum fadla eftfub tributo.Cumqjeo^ rum interitum abfeß lachrymis prædicere nequeam, eu de me benemeritos non amare non poflum,Hoc illis ta men prædicere volui, vtnon ignorent quam viamad eorum falutem caperc valeant,Si tarnen obcecatum no fiat cor corum, quod fæpe contigit.Q_uia nefeimus cre« dere cœlo Matenameç magno ßruimus per vota ruinç, Ô£^ aDeo fæpeducimur,atcp cum peruenerimus,pcccato rum pœnitentes,futuris ac iminentibus malis remcdiS aliquod afFerre non valcmus.
Ad immaniffîmos Turcas iam fermonem meum con uerto. Q_uos longû latumcç ac magnum imperium,diui tiarum magnitudo,Ô£^ frequentium gloria vidroriarum, tantum attoUet animum eorum aefpem, vteis non pu# têt ipfum pofie rcfifterc coelum,atc^ iccirco ad totius or bis Imperiû afpirabût.Afl'yrios,Âegyptios magnis prç Irjs fradlos fuperabût.Armenos, Parthos amp;nbsp;Perfas cô# tinuis prçlqs infeftabût.Cû bis varia fortiêtur fortuna, nûc cos fuperabût,nunc ab illis fuperabûtur, pluries vi dor,atlt;$ fuperior euadé^ Ôd quandoc^ fuccubet magna B liij ftrage
-ocr page 16-ftrage faortimjn Chriftianos arma mouebunt,Veneti's malta infèrent damna, poft amici corum fatfti.Belgra^ dum in ditionem fuam recipient/uperabunt Panoniarn Vngariami^ multis cladibus afficient, tandem in earn intrantes ,aut Regem corumbcllolaceffentes,fimul 0lt;5 Imperium Romanum Germanofe^ bellis duriftimis téü tantes,eorum Imperator inipforSmanus cadet. Annos tune Chrifti M. D. XXXIIII. vel M.D.XXXV. fed prius Apuliam intrabit,filt; Siciliam, amp;nbsp;Gallic Hifpani# teep littora claffe fua,necnon £C Italiam molcftabit SC affliget, terrorem magnü Chriftianis incutict,Sed Chri ftus tandem fuorum ftragem diutius no ferct. Furorem Germanorum, Vngarorumep militiam, Sif Hifpanorum atcp Italorum ingenia contra eum adducet.Et tandem fa peratus interficietur, in quo praclio, ac negotio Regis Vngarorü laus erit prima.Na vt aftra prædicunt, dicti Regis aufpitijs ingenio induftriaqj ac dudu perficien^ tur omnia »
Hæc de morte immaniftimi Imperatoris Othoman^ norum ,6C vidoria contra eum per Chriftianos habend da prçdixi.Othomana namt^ domus in XIII.vel XV capita deficict,nelt;^ illum excedet numerum,nccp annos falutis M.D. XXXVI. tranfict. Tune omni horrendo concidet cafu.Ex hacTurcarum Imperatoris morte ta ta orictur inter Othomannos difcordia,quod ab inuicê SC ab externis interficientur 5C dcftrucntur, SC tota Grç cia inermis,6C in externis bellis feruefcentibus in ea af« flilt;ftabitur,pcfte(p acfamclaborans fçuiffîma.VItramo dum cxcruciabitur,ncc fibi paulumrefpirandi prxfta# bitur tempus aut locus,doncc pene tota corruerit. Töc Chriftiani omnes vno animo vnoeg impetu alacres ma re tranfibunt, SC tanta velocitate actot,SCtantis copijs, ytquafi
-ocr page 17-v£ quaff totam terr am Chriftianonim in Orientem fton ire,fed potins volare credendnm fit,Scdpriui Vene ti etipfi malis omnibus affliëli fuccumbent,^ hçc fiant. Tune videbis Turcas ad Chrifti fidem conuolare, tune Chriftiani,qui Chriftu abnegauerüt,ad eius fuaueiugS laeti reucr£êtur,Só gemina Imperia fub vno Imperatore couolabunt,Së ab vno regetur. Aphrica quoqjfangui^ nolétis bellis deuaftabitur,peftecg fçuiifima laboras,Së multis afflida calamitatibus,ct ipfa Hifpano rcgi iSdas manus darccogetur.Adhocacceditftultiffimi PoenorS Regis ftnltiffima proies difcordijs agitatura, §l de Nu^ midia Aphriccqj c5tendês Imperio, dû qfep fumma A# phricae conabitur habere atcß regere,viribus nititur, reÿ gnu diffipâs amittct,ÔC ad tanaprorupet infaniâ,vt ma^ luit externo fubijci Rcgi ^ prçbiti,6ë paternû Regnû ad Hifpanos puenire potP g apud fuos pmanerc.Hçc odia 45xima ad anos Chrifti M,D.XXXVI,amp;: M,D.XXX VII. interfratres oriri incipient,Së aliquamdiudiflîmu* lataerunt, Inprincipio parum contender adinuicem, poft in apcrtas inimicitias deuenientes adinfaniamSë cxtremamanguftiamduccntur,5ë furore ad inuicema^ gftati,vcl relinquentftatum , quod ad perniciem frater# nam faccre arbitrabatur,ficc^ dum externa ad auxilia confugient,ôd ab fuis fiC ab alienis vi compulfi cadent. Et in manus Chriftianorum Aphricç perueniet Regnû, nec ccflabunt,ncc definet Hifpani ad vlteriora procède re,donee omnia Meridiana ad extremam Indiam vfep fibifubiicient,fedgloriam fuamauarit-ia luxuriac^ ali# quâtulum denigrabunt, prædatp ingentiffima ab omni parte,gentet^ donum addudafupra cp credi poteft dita buntur, Sieep Domini noftri lefu Chrifti vcxillum ad orientales partes enm gloria portabitur, Et Mahn#
B v metha#
-ocr page 18-jncthana feda ccfTabic, S'pafTimMahumcthani S' In* di adChrifti' Bapufmum conuolabunG cui fit honor 8^ gloria in faccula fæculorurn,Amen,
Hçcdixifle fcripfiflecp volucrimScreniffimeRex, 2C tibi direxi{re,vtnonnunam ex hoe capcres volupta# tatcm,et in co tanc^ in fpeculo futuro profpicies, etiam quæ ventura crunt pofhre prænofcas,vt bencfidorum a te receptorum non immemor, dictum vaticinium gratiarum loco refcrendarumMaieftad tuæ mitterem. Qui obfccro non donum,fcd mittentis cor afpiciens be nigne accipias ,et Torquad tui femper in bonumfis memor ♦
-ocr page 19- -ocr page 20- -ocr page 21-è ji gt;nbsp;. i ê: V : a A t 3 .0 1 e - .’ï 'C V ^- ‘V
. ' ' iUquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si•juina
-ocr page 22-IO» s T A B I V s P. 8 E^
V E R O St D»
Inddi nuper in oratiunculam quandam, quam Germano aliquo confcriptam effe fatis apparet, ho^ mine ingenuo, amp;nbsp;Germanicæ libertatis perftudioib: cam uelim lésas, amp;nbsp;fentendam tuam ad me feribas: non de orationis gencre aut ftilo, quem ille mini ne« glexifle uidetur : fed de argumento ipfo, fatis ne cos piofe tradatum tibi efîè uideatur, Vale,
-ocr page 23-ILLVSTRISS'
SACRI ROMANI IMPERII Eledoribus,Pnndpibus,Ciuitatibus,ac cæteris ordinibus S.
REDO egouos,Clarifs,uiri, probe meminifle, quam multó antea uobis ea prædixerim, quæ nunc geruntur : amp;nbsp;tanquam illa quæ oculis cernutur, perfpicua uobis funt : quotiescunep edm nubem hanc, amp;nbsp;tempeftatê coorientem animo cernerem, uos admonuerim, fcduló profpicerctis,in quam illa pattern incumberet,amp; quó potifsimü eru-ptura cHèt: ut tantó antea cauerens, ne iliius uis atep impetus calamitatem finitimis regionibus, Europas perturbationem,Slt;^ Chriftianæ reipublicæ interitum afferret. An uerd prædidionum mearum manifeHio ra argumenta expedatisçquot; aut eorum,quæ turn incer ta uobis uidebantur,ceruorem exituqueritisC Nons nenubesipfafeiamaperuiiC non'neCæfaris ambu tio conatus fuos, quos ille (uelut frudus) multos an nos animo texit,amp; aluit,in apertum nunc protulit C Refpicite,Clarifs,uiri,quorfum rcs euaferit,ó^ quam unius hominis fimulatio multos induxerit,Slt; tefelk
rit,qui nulla alia in re decepti unquam fuerant. Eius initium fuit,aftèdatio imperrj : ad quod quibus artü bus peruenerit,iam turn nemini oblcurû fuit, Quan« a 2 quam
-ocr page 24-quàm non defuerunt illi's tcniporibus,qui feipfos de cipere cum ucUêtjfimulatf^ potius probitati,quam manifeftæ calbditati crederentzeontinere fe nó potue rut, quin dignitatis huius amplificationis profperos fibi euctus pollicerent j quafi natura humano generi fubirata, ex illo tempore auxilium anobis aduerfus nofipfos quæreret,quô falfa noftru opinione ad poe nas amp;nbsp;fupplicium nofirü abuteretur. Pudet me com memorare, quo afiu amp;nbsp;Audio fecutus fît ueftigia illi# us itineris,quod eft ingreflus: quam feipfum diligen tia fuperauerit, ut ambitione cæteros fuperaret : qui# bus artibus perpetuó ufus fît(id quod in primis ani# maduertenduefie duco ) ut populis tandem perfua# deret,quibus uitfjs maxime laboraret,ab rjs fè quam longiisimè abeflè^Nam fî defidei obferuantia agen# dum eft,quam ille iadat, quando unquam eam fèr' uauit, nifî ubi animaduertit, fide una in re à fe uiola# ta,occafionem fe in omnibus amittere coUigendæ fi* dei,qua poftea uiolaret. Ad hæc nihil ftudiofius un# quam egit, quam ut alienos miniftros corrumperet, quó dominos fuos illi proderent,Quod ad religionê pertinet,uos ipfi teftes eftis,illius permifsu in Germa nia interdum fadu eiïè,ut unufquisq? ea lege amp;nbsp;con# ditione uiueret,qua collibuiflèt : cum eodem tempo# re hocipfum in rege Chriftianifs, reprehenderet, 6C nullo alio nomine in inuidiâ apud Rom.Pontificem uocaret,quam quód in Germania fouebat eas leges, quas Lutheranas, Ôdhæreticas nominabat ; ad quas euert
-ocr page 25-cuertendas ita operam fuS pollfcebatur, ut ne falud quidem fuæ parcere fe uelle diceret:amp; ad idê certaine pontificem quoeç hortabatur. Si uerb de fidei Chri^ Hianæ amplificanone, amp;nbsp;infidelium interitu uerba fa cienda funt,nimis multis cognitum eft,Cæfarem fœ dus amp;nbsp;focietatem cum Turco coire percupiuiflèjfi iU le annuiflet,qud orbis imperium,amp; prædam inter le partirentur. Et tarnen hæc funt tria capita, amp;nbsp;præcb pui articuli,in quibus iadandis fimulatio illius præ# cipuê dominatur,dum iè fida oratioe in uuigi aures infinuat: nec fatis cogitat,fore tandem, ut res ipfæ ib lum bis integumentis euoluant. Poflèm hoc loco ma la ilia conigere,quæ poftquam ibe ad imperium eue élus eft,Chribiani pcrpefli funt:quæ tot,8lt;^ tam mi Ce randa funt,ut fî eu qs conferantur ea,quæ fub XI b fuperioris memoriæ Imperatoribus pertulerunt, le# uiora multd ac pauciora futura fint : uerûm ea feiens præteribo,quôd eorum eulpam uel in tempora, uel in fatalem aliquam caufam,nobis obfcuram,côferri, uel in alios etiam principes ab dus defenforibus deri uari poneuideam. Sans mihi eritin memoriâ uobis reuocaffe fadum aliquod,cuius illefolus eulpam fu# flineat,quodtp ad Germanise libertatê imprimis per tineat : quod quidê initio huius epiftolæ obiter com# memoraubcüm derationeïmperq adipifccdi uerba facerem:cuius tanquam ineuntis ætatis gradus con# fiderare fi uolueritis, meminiffe poteritis, quanta ille no tam fimulatione, quam humilitate, amp;nbsp;animi fub# a 3 mifsio
-ocr page 26-mißibne illud ambien't, quantam^ omnibus ipem oftenderit in illius adminiftration€,ièpotius aliorum uoluntatibusobtemperaturum,quampro iure fuo quidqua eflè imperaturum, Vbi nero iliud adeptus eH, Hmulata ingenq cuiufdam fimpheis fpecie, benee uolcntiam hominum captauit,amp; apud uos pufilbni mitatispotius nota, quam arrogantisc fubire uoluit, quod item apud alias quoqj tam ftudiofe cocupiuit, ut grauifsimis teftimonijs planum mihifadum fit. Regem Angliæ,cuius turn animus ancipiti cura difti nebatur, Caroli ne an Gallorum régis partes fequeü retur,bello iam inter eos glifccte,Cardinalis autorita te, penes quern fumma regni Anglici illis teporibus fuit,in ßudia Caroli magis inclinaflè : non alia ratio# ne, cp quod ille ofienderetingeniumiftius fimplex, amp;nbsp;ab omni ambitione alienu : contra regis ChriHia# niisimi mores fuipedos eile debere, propter infigne quanda, Slt; omnibus aperta magnanimitatem, idea modis omnibus præftare,humilem illam natura ex# tollere,que nullo negotio defjei poiret,amp; deprimi: ^ alterius animi magnitudinem altius euchere,quæ no facile corrigi,aut in ordinem redigi pollet, Sed quart tooere utrunc^, amp;nbsp;Regern amp;nbsp;Cardinalem nó multo pdd pœnituerit, quod in hâc fraudem falfa opinio-ne impulG client,complures ehe feio, qui teßimonio fuo comprobare pofsint. Quod igitur dicere inßitue ram,nihil uerius eße duco, quam prima illa imperq rudimenta, quafi infantiarn manfuetiora fuilfe : ubi uero
-ocr page 27-U er8 adults magis »täte ene eoepit, amp;nbsp;res fuas fiabt^ lioresanimaduertit ,uosipfi Clarifs. uiri teReseftis, an non humamtatem priAinam, 8d manfuctudinem illam paulatim exuerit, ac in ijs,quæ a uobis, nel ab alqs fandilmpcrq ordinibus poftulauit, fuperioris uitæ confuetudfnê rctexere coepcrit,quo in hifee po# ftulads tetaret, uosnc Imperium ferre poflètis. Itaqj übi uaria ratione animos ueßros fan’s explorâtes ha# buit,animaduertitcp fublimes illos Gcrmanoi^ fpiri tus imperium etiam pati poße: rclida priflina rogan di amp;nbsp;fupplicandi confuctudine,hoc imperandi ius rc tinuit,quo libertans ueßre fundamêta demoliretur: ut non inepte in hune congruere uideatur, quod de alio didum olim efi, Regnum ingreßum eße ut uub peculam,regnaflè ut leonem. quem ueró exitum ha# biturus fit,incertum eß,8C in unius Dei arbitrio pofi tü . Sed ut de fjs, quæ in præfentia funt,Ioquamur, Nonne unicuiq^ perfpedtum eß, ceruices ueßras iu# go illius tyrannidis oppreflas eße f nee libertatern uobis, aut priuilegia, aut denies ulla iura fupereflè, quæ ille pofleaquam illius ætas cum Imperii magni# tudine adoleuit,irrita efle no iußerit. Quid dico iura ueßra antiquataeßefquafi ueró no omnibus uobis, quibus hæc nota funt, necefsitas ißa impofita ßt, ut nemo propemodum ueßrum fit,qui prgiêntem reru ftatum reprehendere,aut de his conqueri audeat, pu bliceue uel priuatim quidquam contraillius uolun# tatem ac nutum probate, aut improbare « Ita quod olim
-ocr page 28-oli'm Romæ diutuma feruitute effœminatæ fut ukw mis illis imperatorum monfins licui't.’hoc nunc gene rofifsimis Germanorum animis fub hoc modefto ho mine non licet« Et huius quidem rei indicium omniû ueftrum effe uolo Clarifs. niri, uerane hæc fine, quæ dixi : ut unulquisq? rem ex ucritateipfa perpendat, non ex illorum oratione,qui fortaflè me odio aliquo addudum hæc feripfiflè affirmabunt« Vndecunqj enim uernas proficifeaturUiberis amp;nbsp;libêtibus animis accipiéda eft.Quamobrem nolim uos exiftimare,me ad hanc orationc defeendifle, aut detrahendi Audio, quod uitium in multis late patet:aut odio aliquo adlt;s nerfus nomen Cæ{àris:aut deniep potentiæ illins in# uidia: id quod facile intelligetisjî animaduertatis, fî qua funt in eo uel animi uel corporis uitia, pœnitus me non attigÜTe.Sed obiter tantum de qs nos admogt; nere,quæ fi à me proponerentur, uos tanquam ocu# lis cernere pofïètis,quorfum fpe(fi:arent,quæ fuperio ri uita ille molitus eft.’amp; quam uafriciem amp;nbsp;fimulatio nem adhibuerit,ut pedé illic poneret,qud fe toto cor pore ingreiTum eflè nunc exiftimat: ut imperiumjiiu^ quam,orbis occuparet « Quod quidem adeo peripw cuum èC apertum eft,ut quâto uehementius ille con-tradixerit,tanto magis fides illi deroganda fît«, Nam (ut caetera prætermittam argumenta,quæ tôt ac tan* ta funt,ut illorum tantum parte comemoranda non folum epifiolæ,fed iufiæ etiam orationis modum ex ceflurus fim) quærite ex eo,quæ caufa ilium impule# rit
-ocr page 29-rit ad arma hoc tempore fuicipiêda aduerfus Regem Chrinianifs.bdlumcp in tllius regnum traniportan^ dum,ea animi impo£entia,ut dicat. Regem fe euerlu rumjamp; ubi pedem in fuo ponat,non elk relidur um«. Quid ilk refponfur us fit,nefcio : hoc fans icio^quod à Rege ipfo accepi,dum per Galliam tranfirem, non aliam ilium adducererationê, nifi quódRex Duel's Sabaudiæ urbes quafdam occupant: nam illud quis dem uere dici non poteftjmperatorem ipfum ulia in re uiolatum ede : quado ab Rege diligenter cauium edgt; ne quidquâ, quod ad ilium pernnet, penitus au tïngaiur.Sed libenter ex eo quererem,quam ob rem Ducis Sabaudiæ caufa tam infenfum ilium uni Gab lorum régi faciat,amp; tam facile obliuifcatur,fiquc pee alios iniuriæ illi fad^ ßnt.quanquam ilk non folum cas iniurias oblitus eft,kd uultu etiam*uerbisxre ipfa deniep ita illos amplexus edj ut per legatos eorc ami citiarn ambienï:ea^ pro hifce iniurqs præmiaobtu# Ierit,quæpromaximisbeneficrjs otterri oportehat* Mirabitur forfan aliquis,unde tantum in alterum 0« dium, in alteros tantahumanitas proticifcatur. Sed hoe uiris ea fokrtiaprgditis,qua uos eßis^obfeurum elle non potedrprefertim fi quæ antea cÔmemoraui» animo repetantur. An non cernitis,uin Clarifs.quid exor tæ ei cum Roberto Marchiano cotenuonis præ textu molitus olim fuerit f an non ad bellum Regi Chnttianifsimo, eidem^ uobis coniundilsimo,infc lendum primis Imperq aufpieqs uos pertraxit f uer^
b ba
-ocr page 30-bo quidern jUt Imperio amp;nbsp;Germanic libertati confub turn effet : fed re uera, lit cum Regem ueftro auxilio fuperaffet, ad nos fubigedos alior^ opibus uteretur» Qug quidem inceptaetfi fèrius,ad extremum tarnen nonnullos ueßrü minime latuerunt: is^ fua expeda tione eß frußratus,coadus^,non dicädefißere Mo narchiæ adipifcendæ incepto, quo non niß cum uita defungetur;fed alia uiaeandem aggredi.Omnes igit ingenq uires ad dominatum tonus Italiæ tum côuer titî cæteras autem nationes,quibus potiri haud ita fa cile poterat,quo iure,qua^ iniuria interim adiûdas uoluit. Non repetam quæ uobis non ignota effe des bent, Summum Pontifieem cußodia diu afferuaiû, peeuniam pro eius libertate exadam:Florentiam,Se nas,Lucam, Genuam (ciuitates liberæ olim conditio nis) oppreffas, quas tandiu feruitutis iugo oneratas habebit, dum opprefloris tyrânidem ferre poterunt: Me.diolani,amp; Monferrati, aliorumcp omnium occu pationem quocuncp illi inuadere licuit,ut nobis lon^ gum effet comemorare, ita uobis auditu no perinde iucundum«Hoc unü in fumma dicam,quofquos po tentatus in ieruitutem redados cómemorauijfub fpe cie libertatis omnino redados, Confiderate iam,uiri proçeres, confiderate, fi fic eos accepit, qui nulla ex parte ad eum pertinebani:quid uobis tandem future fit,quos partim fuos eße,partim obferuantiæ amp;nbsp;fidci uinculo ßbi obßridos contendit. Vt igitur có redea' mus,unde fumus digrefsi. Imperator copias, quotas potuit
-ocr page 31-potuil maxim as,comparauitî iniurias,quas auunca loRcx attulit,mox uindicaturus» O^ ultionê glorios fam: 6 fpedofam,amp; memorabikra prætextû, regnu occupandiin orbe Chriftiano florentifsimu, amp;nbsp;lrangt; gedirepagula,quibus præcipuê arcetur, quo minus in Monarchiæ pofkfsione protinus inuadat. Quod igitur dicere inftitueramjlk hoc nunc agit prætextû Ducis Sabaudig ulcifcendi,utregem Gallorumgt;quê conatibus fuis obftarc uidet, fummoueat, ac regno fpoliet» Sed,ut fpero,Deus hoe auertet,amp; res mortal lium unius ambitione,tot km calamitatibus mifera* biliter afflidas,pijs oculis aliquando refpiciet:eius^ nutu poenas delidoi^ fuorum eopotiisimumloco luet,quoeainfeadmitterecoepit: ubinecTuneium inuenturus fit, aut arcem in faucibus æftuarj) fitam,-quæ uano metu portas patentes,amp; aggeres immunf tos hoftibus hatim obrjeiat : nee phnopem idoloru cultui addidum, qui potius equorum muliitudine, quam Deo confifus, hohem eminus uelitando laceG fat,nec^ audeat manum conkrere: qui exercitû dek^ rens,aut ab eo dekrtus,confugiat in motes, Inueniet Regem multis uirorum nobilium acbellacium milli^ bus ftipatü,quiidolo Baal genu nondum flexerunt, nec^ prius flexuri funt, quam uitam in ipfis uulneri^ ’ bus ftrennuê effuderint:pulcherrimum illud maioi^ fuorum exemplu fecuti, qui mortem kruituti nun^ non antepofuere.Non quó ego quiequam ijs ab ho' he magnopere uerendum exinimemdi uirium,fi eau ’ rO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 2 fXj
-ocr page 32-fæ ƒ1 uolutatum, animorumcp rationem habeamus, lam ego hoc quoqj uobis,ego inquam, qui Ô^ princi pis iplîus,amp; fuoi^cüm domefticorum, turn German noR2,quibus illeabundat,militum uultus amp;nbsp;animos non ofcitantcr fpedaui,aftirmarepofliim,nuncß ex? tiuffe qui promptius amp;nbsp;alacrius in pubiicæ libertatis defenfionem ingrederentur. Quam uerô procul ab^ fintabillanota,quamillisfalfó amp;nbsp;impie aduerfarq innrere uoluerunt,Turcarum fcilicet partibus eos fa nere, uel hinc conijci maxime poteft, quod Impera^ tore res in Aphrica gerente.aiqj interim hoc molien^ tc,ut regem ethnicum,pada ingêti pecunia,in regnu reftitueret:omnes mortales facile fciunt Regem non Italiam modo facile turn occupaturum fuille, ipfiep Imperatori alrjs in regionibus magnas calamitates al laturum:uerum etiâ de fortunis omnibus, atcp adeo de capite ipfum in difcrimen adduduru, fi Aenobar bi partibus (quod turn nullo negotio poterat) fe adü iunxidet. Vidißis tamen,uiri nobilifsimi, quo modo fègeflèrit.Iam uerô cum Imperator regno toti interi turn minitans,omnibus copias Galliæ imminere cœ# pit,reiectis etiam pacis cÔditionibus,quas Régi pro# pofuerat,quas^ Chrifiianæ trâquillitatis caufa Rex acceperat,quamlibet iniquas,animaduertitis quanta diligentia bonus princeps àTurcis auxilium implo* retieuâ fi hoc facere facrarum literarum autoritäre,SC populi à Deodedi exêplo iure ei liceat. Quod fi fe# me!in animû induxiflet, dubitatis quin copias inde.
-ocr page 33-8^ auxiha eduxifTetnon pcmîtenda f cum ipfe Tun carum Imperator Cgfans (ut audio) ambitionem me tuês,omnem operam,arcpopcs fuas ultró Regt ob-tulerit.Quo fit,ut fatis mirari non pofsim, qua fron te aduerlarq tot calumnies, totep mendacqsjquæiiv dies magis conuincuntupfum onerare audcant, Ade rit,uiri nobiles,aderit,id^ breui,cum illa impudent num mendaciorum, amp;nbsp;ambitiofæ libidinis Babylon in manifeßü dedecus corruct : illicp Prindpi,qui iam inde à fuis,qfdem^ ueUris maioribus (nempe qui fo cietatefanguinis,acgenerïs propagationeunam atq; tandem Franciam amp;nbsp;Germaniam fecerunt) Chribia nifsiminomen cftadeptus,Deïopnmjmaxïmi aulpi cqs ad id faßigium libertatem comunem euehere lice bitjUt eius opprimendæ nullum æmulatoribus fit re lidurus locum : neep uerd fuas modo ac fuorum for tunas in earn curam deßinauit,fed ne propriæ quidé ac liberorum faluti parcere illi certum efldnterim, uw ri nobililsimi,cum eiufmodi propugnatorem ad tan turn perïculum alacriter adire,quafi^ pro communi omnium libertate fe deuouere cernatis, quando præ fertim ex fuperioribus uos minime prgtercat, fi forte Rex ipfe fuccumberet,ruin am in uefira capita recafu ram, ueflri oflicrj exibimatote, fi tempus amp;nbsp;occafio non fert, ut in præfèntia eum auxilio iuuetis, fa hem animis illi faucre, felicem rebus fuceeßum exoptare, atcp ab eo peterc, quimunera cœlefiia partin' folet hominibus,ut ad fandifsimi nominis fui gloriam, amp;nbsp;b 3 com
-ocr page 34-communem omnium CBrißianorS tranquillïtatcm üli uidoriam largiatur« Et quern uidetis pro commu nis libertatis propugnatione unum hoc tem pore arma fumpßfre,eü unicè aduer fum libertatis ipfius unicû ac fîngularê hoftem oppugnatorê# '
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ tiiea
tur»
il
-ocr page 35- -ocr page 36-or N éSô^ uiéz