Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

PlTiELI^VS C//Xl^ sT/ sEJir/s,/gt;/£r^rE et don:ngt;iaprafiantifiimù, Pailenhus ^ Do-ilortl^iis Ga/licarum Ecc/eßarum, tjuie pu-rafft Euan^el^ eio£irtgt;jaf» prefifettotr^ Sjf»-fKtH'is ac fram^Mî fuis p/urifftufft olfer-uandts,Afttoftius Sadee^^ratiam t^pacern à Dofffifioprecatur.

E R o s Ecclefiæ Pafto- ^quot; ^^“^' res, Chryfoftomus dice- ^Jf^. bat rubis illis elle fimi-les^quarum dangorc mu ri lericho corruerût.Qua -

fententiam,vt vobis eciam accommo-dcm,fratrcs obféruandi,facit veftra in obeundo lando munere, ad quod vo-cati cftis,{edulitas : amp;: maximi labores non finefruéfu maximo iampridemà vobis exantlati. Quanuis enim Ecclc-fia: Romanæ dodrinaji vfquam alibi, certè plurimùm in Gallia vigucrit, multis hominum propugnaculis, ceu mûris altiflimis circumuallata: veftro

tarnen fandißimo illo clanglore, amp;nbsp;E-uangclicis prçdicationibus tandem ef-fedum cft,vt,eucrfis Pontificiæ dodri-næfîrmamentis,tanquam mûris diru-tis, Ecclcfiæ Romans corrupcclæ,ab-ufus, crrorcfque iam omnium oculis patcant.Ex quo fit vt quum noftra hec tempora cum prifcis Ifraelicarum tem poribus comparo ^ non polTim fatis ac-eufare fomnolêtam huius ætatis igna-uiam,pr.T veterum Ifraelitarum ala-critate .• qui fimulatqueviderunt col-lapfa lericho mœnia , vrbem ipiam c-, ueftigio expugnarunt : at huius xtatis plcrique homines, licct Pontificios cr-rorcs iampridem patefados animad-uertant, attamen tantum abeft vt illos cxpugnct,vt etiam luo præfidio,quan-tum in ipfis eft, communiant. Vobis autem tot iam ærumnas,moleftias,dQ-loréfque perpeflis, ecce, noui quotidic labores cmergunt, fumma anirrii con-ftantia, amp;nbsp;inuitba fortitudine fuperan-di. Nam,vt varia ac propè infinita alia incommoda prætermittam, video vos duobus certaminum generibus potif- . fimùm cxcrccri. Vnum cli^quud noui quoti-

(juocidic calumniatorcs apponuntur# (nempe aduerfus veritatis Miniftros, miniftri mendacij comparati ) qui libellis editis, piorum Ecclelîæ Pafto-rum innocendam, hortendis menda-eüs, amp;: impudenddimis calumniis ex-agitanc. In iftorum numero, lune e-tiam nonnulli, quos jeftus pcrfccudo-nis abforpfit,qui quum fuermt ad Pon tificios errores, quad tempeftate delà-ti,ad cos tanquam adlaxum, obftina-ds animis , adh^refcunt : atque, quod magis dolendum eft , Pondficiorurn gratiam amp;nbsp;fauorem mendieantes,nullum nee malcdicendi, nee male feri-bendi finem faoiunc. Hoe certaminis genere vos puloherrimc, meo quidem ïudieio,dcfungemini, noncertâdo: ni-mirumhuius Dauidieæ fentcntixme-pfai.j^, mores, tadem fore,vt ealumniatorum lingua in ipfos ealumniatores reeidat: ita enim vfuuenit, vtmalcdioi fuofc telo ipd confodiant, amp;nbsp;falua maneac probis hominibus fua integritas à ealumniatorum mêdaoiis vindicata. Rc-ftat alterum oertaminis genus,in quod ferio amp;nbsp;diligenter [fatfeiojinoumben

dum effe exiftimatis, atque etiam in-cumbicis. Na paucis abhinc annis ex-ticcre quidam homines, qui arcibus amp;nbsp;liberalioribus dilciplinis, aepræiertim ea feientia, quæ ad veri difquifidonem comparaca eft, ad Pontificios errores confirmandos abutuntur : vtque faci-liùs fucum facianc, ipfum ^O7rov Treu-S'-tia^ in Sophifticum quendam , arque tejLçiJcèv difputandi modum , con-uertunr. Huiufmodi funt imprimis Pfeudonymi (iie enim illos Monachos appcllo, qui facrotan dum Icfu nomen perperam,nec fine blafphemia, fuæ Testae inferibunt) qui florentiflimas olim. Academias proximis hifce annis oc-cuparunt, ac iam foli tocas propemo-dum poifidêc, mirabile quoddam eru-didonis genus præ fc ferentes, arque imprimis, rette ac perirè diiputandi feienriam, fibi vendicanres. _Horum conaribus quum videam vos forriffi-mè obfiftere,æquum efie exiftimaui a-liquid etiam pro mea virili in medium proferre, amp;nbsp;quem à vobis nulla vis, nulla tempeftas, nulla denique loco-rum intcrualla diucllcre potucrunt, cum

cum vobis in hac ctiam pugna, amp;nbsp;in hoc fanftilîimo laborc focium adiun-gi. Porroeamdilpucandimethodum* mihi lequcdam propoluij quæ accom-modatior vüa eft, vt Theologica, ae proprcrea verè Analytica difputatio: non folùm ab a^wa-m-nx^Z; raciocina-tionibus amp;nbsp;Sophifticis faUacüs, fed c-tiam à Topicis ac Rhetoricis exercita-donibus diftinguerctunipfamque me-thodum, quoad eius fieri potuit, hau-rire malui ex puriflimis veterum font tibus, quam turbidos corum riuulos confeftari » qui noftra memoria no-uum quendam diflerendi modum cx-cogitarunt. Hac ramen de re turn vc-ftrum, rum reliquoru doóliflimorum Thcologorum indicium cxpcdo,cui meam fententiam,mcque adeo totura libcntcr fubiicio.

Quanquam autem hanc difputan-di rationem nunc fcquutus fum, no-lim tarnen propterca aliquid deroga-tum copiofis düFulifquc traftationi-bus. Nam ( vt quendam ex veteribus diccrc folitum accepimus ) quemad-modum cadem manus amp;: apcriri po-

t-eft/ô^ rurius compreflïs digitis in pil-: gnum contrahi : ita res cadem amp;nbsp;continua oratiohc copiofè, amp;nbsp;Syllogifticis angulbis -coarttata fubcilius ac prcf-üus trattan pored. Mancat igitur finis honor ijs traétanombus, quæ latiùs amp;; vbcriori dvio confcrip tac funt, modo ad condrmandâ veritatem adhibean-Plut. in tur. Ed cnim,vt ide diccbat,To S'ixetjov

ùnTfymv as» op'^aç Â^ym-ttjfamp;â Auguftino De dod. meritü vdà cd eloquentia tantô terrd '

bdior*, qiiantô purior. Nihilominus, ^ ''^'^’ qdum tes podulabit, amplcéfamur «

tiarrt coffadum hoc diderendi genus, quod perma^num habet vfum, quo-tiês'iaccuratc veritatem difquirimus» dura impedit nevetdimdia pro veris feélantesjcaptiofaprobabilitatc falla-mut. ' Qua: cùm ita dnt,quæri poted.

Denat q“amobrcm fummus illc Orator, fu-dew, 1.1. fam latiùs oratiOnem cum fubtili amp;nbsp;fcholadica difpuratione comparans, amp;nbsp;plus æquo fortadis arti fuæ blan-diens” : Vtprofluens amnis, (dicat)auc vix, aut nudo modo,' coneJufa aurem aqua facile corrumpitur : fie oratio-' ‘ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis

nis flumine reprehenforis vicia dilu-uncur, angoftia autcm conclude ora-tionis, non facile fe ipfa tutatur. Hiçc ille: quæ vc fateor quadrate poiïcjtum in laqueos fophifticos, tuin inproba-bilcs dialedicorum difputationcs : ita veris amp;nbsp;analyticis lyllogifmis pernego conuenirc. Nam, ( neapropofita limilitudine recedamus) qucmadmo-dum torrens, dum extra ripas longe latéquc diffluit, tummulta cuiufque modi, atque etiam impuriflima colligit , qua: tandiu latent dum aquis in-iindantibus obteguntur : ita f«pè ma-gnos errores, quos rapida vehit amp;nbsp;occultât oratio, analyticæ difputationcs ftatim detegunt, quum, fublata ora-tionis copia, res ipfas nudas apertaf-que contemplantur. Sed de hac re tubus cgimus in Præfationc. Cxterum propono difputationcm,dc verboDei icripto, quar vc primaria eft, ita debet cflc Theologicarum omnium difpu-tationum fundamentum. Relique verô difputationcs,vt De vcra Chrifti Humana natura, De præfentia corpo-ws Chrifti inCœna, De légitima pa-

Horum vocationc amp;nbsp;ordinatione ( de qua nos aliquid ante duos an nos feri-jWimus aduerfus Turrianum Pfeudo-nynum,remipfam copioßus traólatu-ri,poftquam nouum dederitferibendi argumentum) Dc libero arbitrio, De Purgatorio,amp;:conßmiles,huicfubftra-tæ difputationi,adiici poterunt. At-que hoc quidê factum iri à vobis con-fido,vel ex hac mcthodo quam fcquu-tusfum,vclcx caquam vos ipfime-liorcmiudicabitis.

Quamobrem peto à P0tificns,præ-fertim ab iis qui ßbi difputandi feien-tiam imprimis arrogant, vt ca ex (cho læ vmbraculis in folem atque pulue-rem , adeóque in iplam aciem perdu-cant,amp; omni fimultate depoßta, con-uitiifque omnibus valere lultis,moderate, pacatifque animis noftram hanc traftationem excutiaht: atque in cun-dem difputationis orbem nobifcum ingreflï,notent, quid reprehedendum exiftimarint, argumenta noftra fol-uant, amp;nbsp;viciflim luam fentetiam con-firmarc conentur,planis atque perfpi-cuis fyllogifmis: fle enim futurum ipe-ro,

to, vt collatis vtrorumquc fententiis, Deo tauente, lux ipfa ventatis oboria t«r,à cæcis propemodum iplis confpi-ciêda. Faceflant igitur dentatæ ebar-tæacrepletæ conuitiis, autorumque luorummaculis inquinatæ: facciranc turbulcntæ cóciones,nihil aliudquam gladios amp;s flammas Ipirantes .• adlit manfuetudo, vigcat tranquilliras, regnet veritatis amor amp;nbsp;ftudium: amp;nbsp;qiu Catholicoru nomen fplendidum tan-topercaftettanc, tones iiiculcant amp;? tanto oris hiatu pronuntiant, memi-ncrintquod aliquando ab Auguftino feriptumeft: Ecclcbam Catholicam De mor. docerc,Charitatcm omnibus, amp;nbsp;nulli^“*^^j deberi iniuriam. Qued fi qui lint, qui e.,;,. præfraaè, obftinatilquc animis pcr-gant famofos amp;nbsp;fyeophanticos libellos feribere, amp;liqui aded hominem exuerint, vt caninis latratibus verita-tiobliftcrc, quam veritatem ampledi malint ( quod inter alios facere audio imprimis vnum , in quo miferrimo fummum extat diuini iudicij exemplum, cùm propter alia Icelcra, turn ob sins feedam■^ç-aena* ab Euange-

lica dolt;ärina,quam aliquando profef--fus eft ) ego illis hominibus opto mc-liorem mentem: atque hoe meum votum oppono ipforum petulantiæ ac malcdiccntia:; nihil aliud ad eiufmodi libellos rcfponlums, quos fcio,vcl vna patientia: licura, pofte totos facillimè delen. Nam, quod ad me attinct,pro-hteor me Icripta illa in quibus tetrum virus acerbitatis lux cantummodo c-uomunt,ne Iccturum quidem: quippc qui conftitucrim diftcrere, non con-uitiari : nee malcdidis eer ca re, fed ar-gumentis. Vos autem,fratrcs obfer-uandi, ( liceat enim mihi cohortatio-nem hanc Apoftolicam vobis accommodate dccertate prxclarum certa-menfidei, apprehendite vitamæter-nam,cuius caufa amp;nbsp;vocati cftis amp;iam-pridem præclaramconfeftionempro-fefticoram muleis teftibus : atque ma ledicos iftos nihil morati , mdefeflo ftudio/umma conftantia, inuióta pa-tientia, fpatium vobis propofitum dc-currite, amp;nbsp;Euangelicæ dodnnæ veri-tate, ea qua cœpiftis,hoc eft maxima, diligentia amp;nbsp;integritato aduerfus hu-manos

manos crrorcs propugnare pcrgitc: vt laborum veftrorum curriculo fortil-ümè pcrado, pofteris ipfis amp;purita-tem doélrina:,amp;vcrum Eedefia-fticæ difeiplinæ vfum trade-

Criptvram facram e/Te ad x.Tmi.j, doólrina amp;nbsp;ad redargutionem vtilcm Apoftolus affirmauit:ni-mirum dcclarans homines cfle non docendos tantum, fed amp;pe etiam re-darguendos.Certè conftat adcö comiptos Ecclefia-effehomines, vtnonmodoinignoratione#«^ ‘^‘^^^ veritatistanquam in crafla quadam caligi-'^‘’'5® ^

P * P , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redarviic-

ne verlentur, icd etiam plenque vcntatis i- ^^ * pfius lueem oderint atque réfugiât. Quan-quam autem vtrunque dolendum eft , me-liùs tarnen cum iis agitur, qui ita ignorant, vt feire velint, quàm cum aliis quos fua de-leâat excitas atque ignorantia: quandoqui-dem longe tolcrabilius eft nefeire, quàm

nolle fcirc.Ex quo faftum eft vt,quia Pafto ribus ac DoSoribus Ecclcfix, res efie folct cumillis duobushominum generibus, A-Titj. poftolus cos iubcat effe tenaces fidclis fcr-monis,vt poffint turn exbortariper do-Arinam fanain,tum contradicentes conuin cerc.Ac de bis duabus veri Ecclcfiaftg partibus cum Auguftinus difTcrerct , calque Ench. ad inter fe compararet, Facile eft, inquit, vt Laun dicatur quid credendum , quid fperan-ndum, quid amandum fit. Scd quemad-j’ modum aduerfus eorum qui diuerfa fen-5gt; tiuntcalumnias defendarur operofioris v-»»beriorifque doftrina: cft. Hec Augufti-nus,quæquimverafinciampi-idem cxpe-rientia comprobauit.Quantas enim mole-ftiaspiis maioribus veteres hærctici exhi-bucrint, illi præfertim qui in Sophiftica amp;nbsp;Jg^ç,^^ palæftra crant cxcrcitati, facile licet 34drcd,n-cxdo0fiffimis OrthodoxorumfcriptiscoI-^uenduin ligerc:in quam difputationisaciem quot-quot;f”. ^‘'^ quot ex noftris veniebint paratiorcs vt-^'”^^ potcarmis T5-jf«ari(TO(J'ai«inA:rufti, illi pa-tefafto veritatis luminc, fumos illos So-^ phifticos nullo ncgotio diffipabant. In-Inlaud. terquos Nazianzenus videtur palmam da-Bafil. reBafilio,quGd prefer cæteros cxccllcrct in ratiocinadi amp;nbsp;recic dificrcndifcictia,quod ctiam de Greg. Nyfleno affirmare polTu-Epift.i$i. mus. Auguftinusautem (qui,vt eins verbis

(Jifi folcbat, amp;nbsp;ea fefe obleöare) ingenueContr. profiteturad diflolucnda hæreticorum fo_-Acad. 1.3. philmata, artcm liane magnum fibi adiii- ‘'^P'’^' mentum atrulilT*. Etlongè ante Augufti-Derepir. num Tertullianus in iisferiptis in quibusMc. fœliciter cum hsercticis dimicauit, non dif-fiteturfe ab aduerfariis ad philofophandu* fuiÜ'c proiiocatum. Quæ quidem anobis-^^/^^“”quot; có dicta funt qu6d plcrofque videamus, fe- ^J ‘^jquot;jji_ fehuic difeiplinæ alioquin vtilifhmæ præ-r^,,^, ƒ,_ bere iniquiorcs,quafi earn Paulus ex Theo- oitiam^^ logixfinibus exterminarit, cum vetat ne’$»»»» quis nos per Philofophiam dcprxdctur:at-’»«/^««lt; qucliuc multa congcrunt ex veterum Do-^ Theolo élorum fcriptis.qux in 'r?óïr«»wmJ'ai«,ipfam-4'‘* ^''‘~ _ x 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* but arcere

que recie dilputandi icicntiam,quadrate e- ^„[„„t^ xiftimant.' Itaque nunc libcntcr audiunt Col.i. Nazianzenum Dialedicoscum Moabitisamp; Aducrl. Ammonitis comparantem : nunc, poft Ba-filium , Dialcdicam bcllatriccm appcHi-j^^ap 1'. tant: nunc denique cum Tertulliano ex-Efa. clamant mifcrum clFc Ariftordem qui hæ-Dc præ-reticis Dialeóticam inftituerit, ftruendi amp;nbsp;^“••^'æ‘‘ deftruendi artifieem vcrfipcllcm : quibus quidem hominibus ego paucis ita fatisfa-étumvclim: Apoftoliim non ipfam rcétè ac vere diflerendi fcientiam improbare, quæaeertis, propriis Sc neceftariis prin-cipiis arceftit ipfiiis veritatis cognitionem: fed potius vanum fallend! artificium, amp;nbsp;1a-GUCOS lUoS fopllifticos amp;nbsp;iTm^miKsuif quoS

nedere folebant hæretici, vt ita pios af que Orthodoxos dccipcrent: quod ita lt;nbsp;G non folùm ipfa contextus Apoftolici f -nes, fèd etiam vocabulum i!»-«^ à Paul o v-furpatum manifefte déclarât. lam ciun i m-primiseófpedet i^l^ïawjA/i« vt Sophitia-•rum præftigias fallaciafque difcutiat, erro-res redarguat,mendacia expcllat atque ve-ritatislucem animorumoculis intuendam proponat: ecquis vnquam meritó cxifti-mauerit, praeclaramhancdifciplinam fuif-feab Apoftolo reiedam? Q^d enim fieri poteft, vt qui fe Sophifticis fallaciis inimi-çum effe profitetur, non idem amet fcien-tiam rede difl'erendi,nugis illis Sophifticis omnino contrariam,amp; ad id comparatam, vt eius ope atque dudu captionum infidias faciliùs declinemus ? Vt enim qui tenebras oderit, eum lucis fplédore dcledari necef-fecft:itaqui inanes argumentorum decc-ptiones excludit ab Ecclefia, isprofcdó videri debet veris ac folidis argumétis locum in Ecclefia reliquifle, qiiibus vanæ iHæ vanorum hominum deceptiones amp;nbsp;redar-guifacilè,amp; virari poffint.Nifi forte cenfe-mus medendi fcientiam cfle reiicicndam, quod homines doceat eadignoftcre quæ funt cxitiora,vt ab his abftineant,amp; ca tan-tummodo fedentur, quæ videbuntad vita ac valetudinem tuendam pertinerc.Q;iam-obrem dixerit fanc',amp; præclarè dixerit Na-zianze-

ADVERî. HVM. TRAD^ 5 zianzenus ( eftenim aliquid ad fuperiores obieétioncs refpondendum) Sophiftas efle MoJ’bitarum amp;nbsp;Ammonitarü fimiles, qui à Dei templo arccbatur,modó fimulagno-fcamus, redè ratiocinandi præceptanon Ciim Moabitis amp;nbsp;Ammonitis, fed potius cum Tyriis illis amp;nbsp;Sidoniis efle comparan-da, quorum opera ad templum domini ex-«.fificandum Solomonem vfum fui/Te me-moriæ proditurn eft. Laudetur etiam Bafi-lius,quód Sophiflicen dixerit efle bellatri-cem: dummodo eó magis amemus vera ilia arma,quibus nos 7?ó7res ^oi^itaf inftrult adi veritatem propugnandam.Denique libcn-ter,fi placet,audiatur exclamans Tertullianus aduerfus cam quam vocat ftruendi amp;nbsp;deftruendi vcrfipellem artificem: nimirum iliam artem -nm^iit^ qua: probabilia tantùm confedans, nufquam pedem figit. At nos inr. rea difcipünain «»aZtnxi» honorificè ap-pcIJcinus, qua: neceflaria à probabilib*di-Ïcumensjira vera ftruit, ac falfa dcftruit,vt femper maneat fuifimilis, quippefubnixa conflantiffimo veritatis firmamento. At- ('eteret que banc quoque fuilfe vetcrum fententia *heologi de Doftrina rede diflerendi, facile nobis *r^fjf^^ afltnrietur,quifquis veteres ipfos diligcn-J„j,-- [‘^ ter actenderit. Quid enim ille ipfc Nazian- darmt. zenusquemifti nobis obiiciunt fquot; Veritas, Ad. 150. inquit, logicis difputationibus trita in lucê ^J'^'’^°^' profertur.Quid porró Bafilius? vera Diale- Éf^.”^

j, dicæ virtus cft naturas refum diftindè di-jj uiderc, quæ funt affinia dignofccrc,amp; di(-^^’^”‘^*’® contraria. Augußinus autcin j ‘ °'vcriirn vfum -j^jotok îra/Ja« à Sophifiarum abijfiidifccrncns, Si Dialeßica, inquit,di fcicntia veritatis, fie illam nouit fapicns, vt Sophiftarum ealumnias contemnendo enecct. Sed nihil eftprædarius Iioecnifdê De or! Augußini teftimonio : Dialcélica, ingnir« lib.i. c. cft difeipfina difeipfinarum quæ docet do-*iquot; cere ac difccre,quæ feit fcirc,amp; alios feien-s’tesfaeere. Hæcillc. Qinr quum ita fint, mancat fualaus huiepræftantiffimæ difei-plinæ, amp;nbsp;affirmemus cos non fatis rede ra tiocinari,qui hodic aduerfus rede ratioci-nandifcientiam infurgunt.

De dodo- Hïc autc fortalTe^ nobis quærat aliquis, r«z«óv6o-num hac noftra commendatione feripta lafticorumquoqueScholafticorü Dodorum compte de hendamus, corum præfertim qui iampride tioiMfü. ex Lombardi fontibus fluxerunt: amp;nbsp;num ca exiftimemus adveram illam difciplinam «,«zi(7Jxii» dfereferenda. Equidem vtnolim de tot viris ferre fententiam (quorum 1a-boribus amp;induftriæpcr me licet finis bonos tribuatur.)ita non verebor quid de hac re fentiam libere amp;nbsp;ingenue profiteri: fem-pcr tarnen intra inca; tenuitatis cancdlos ^ f meipfum continens.loanncs Duns,Scotus dift 14quot;*^ *'’^ quem fubtilem Dodorem vulgó appcl-quxft.i. Jant^ait alicubi Theologicos dodores tandem

ADVERS. HVM. TRA CT. 7 dtni Philofophiam cum Thcologia maxi-ino cum frudtu mifcüifle. Ego ccrtè fateor mifcuiflc: atque ctiam addo,confudiflc,fcd quum id magno cum fruftu faâû efle exi-ftimat, veniarn dabitfubtilisDoftor,fi nó poflumillihacin reaflentiri. Quumenim Scholaflici doctores non veram ijlam amp;: «-»«zoTixvrationé diflereridi feeüti fint(vtp.au lö poft dicemus ) fed propemodum tantum lufcrint probabilibus,amp; vt plurimùm vanis atque f/»sigt;cjï'f argumentis, non illi verum v-fum, fed abufum potins philofophiæ mihi videntur in Ecclcdiam inucxilTc. Mihiin-quam videntur Scholaftici dodores Sophi fticam illam mcretriculam, vt honeftæ ma-tronæ,fic Philofophiæ nomine amp;nbsp;pigmen-tis exornatam in mediam Ecclcfiam, cum maximo ipfius Eedefiæ damno,produxiue. Atenim, inquies, nó fine magnis laboribus multifque vigiliis acutam illam difputandi fcienciam fibi compararunt. Sit ita fanè:Ve-riimenimueró cum Scholafticos doétores , nbsp;nbsp;.

in fuis illis acutis difputationibus labpran- fgrumnia tesjfiidantes,anhelantes video,mihiTroia-^,„' quids norum in mentem venit,qui magno laborcfei/iT/t;,/« cquum illum àGræcis fabricatum in fuam vrbem introdoxcrunt, vnde confequuta eft '^*^^ ^‘''' ipfius vrbis euerfio.Sie enim Scholaftici fal fam philofophiam magno conatu amp;nbsp;ftiidio in Ecclcfiam attraxerunt, vt indc,tanquam êxcquo Troiano, innumcrabiles errores’

prodierint, qui quidem, cuftodibusEcclc-fiæ, fomno , defidia amp;nbsp;infeitia iampridem fcpultis,Ecclefiam ipfam inuaferunt, corru perunt, vaftarunt,ita vt (liceat enim locum Efaiæ vfurparc)nifi turn dominus nobis aliquot reliquias fcciflet rcliquas , profedo nullam iam Ecclefiam haberemus. Teftis eft Romana Eedefiaadeo deprauata, cor-ruptaque, vt dum Ecclefiâ in Ecclcfta quæ-rimus, cogamur folos Ecclefiæ cincres non fine Indu amp;nbsp;lacrymisintuen. Sedne lugerc hîepotius qua’dilputare veile videamur,ec-cc qiiod proponimusiScholafticos amp;nbsp;Quæ-ftionariosdoétores, nec veram Theologi-^^^, ^cè difierédi rationem , nec verum acIcgiti-‘^^”*mum ‘T^iTTov va^^âxf vfum fcquutos fuifle.

ermrestiræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

eifiiti qui Q^od Vt lit magis perlpicuum,agc,ex mul-deprehen-ûs erroribus quofdam tantum colliganius, duntur in^j^ quibus inteHigi poffit,eos in Thcologi-çi . „ cis dilputatiombus non parum a vera ac J^«f4h'lt;gt;Theologica diflerendi ratione aber raße. nibus. * Primus error quem vidétur Scholaftici in i. Error.fuis dilputationibus admittere, is eft, quod f'ldeSco- folcnt ex principiis logicis difputarc, atque Iio's qw indearceflere fuas coclufioncs.Itaque pro-firipferSt pofitis quæftionibus,non Scripturæ locos, •aUbr.fcniedvt plurimùm Axiomata logica amp;nbsp;Maxi-tent.^ inj^^^ topicas, aut co etia aliquid minus,fub-iuÏ'm^ fternunnin corumque difputationibus Scri libetariit, ptura muta eft. Sarpecnim Pbilofopbos, at amp;e. perraro Apoftolos appellant : amp;nbsp;fiquando veteres

ADVERS. HVM. TRAD. 9 vetcres etiam Dolores adhibét, turn illo-rum autoritatcm cum Scrtpturæ autoritate confundunt,ncquc dubitant eorum fcripta nomine Scripturæ fignificare. At nos de LomkL Theologia exprincipiis Theologicis difpu i. Sent, tandum effe, ex ipfa Theologia didicimus, lt;lift-54-Se amp;nbsp;ita faciendû efle, vel ex ipfo iço»« zrofiaM ainrmamus, qui vetat^s™««i»«» '^'“^’^“'’’pafiim. amp;nbsp;vagari extra orbem illius feientiæ de qua differendum fufeeperis. Porro quum Theo logia fit fupra omnes fcientias, cam fubiiei principiis philofophicis non ineptum modo,verumetiam iniquiOimum tft,atqiie in-digniffimum. Dolores autem Ecclcfiafti-cos exæquare cum Prophetis amp;Apoftolis, hoc verb eft plané intolerandum. Quam-obrem nemini, nih fitàôUA.jsf, dubium effe exiftimo, quin primus hicScholafticorum error iure à nobis recenfeatur.

Secundus error, hic eft, quo d de rebus t. Error. Theologicis in vtranquc partem,ac topicè difputant ex probabilibus argumetis, quod tarnen contra fadum oportuit: primum c« ‘t^óvtv Trof^axf : deinde ex ipfa Theologie natura. Nam topicæ in vtranque partem di-Iputationes relinquuntur colloquijs amp;nbsp;exer citatiombus. Tradiationes autem ims-ii^K-gt;f9«i(cuiufmodi fut imprimis Thcologicç)rc-quiruntanalyticas dilputationcs,quæ veris, certis,necelfariisamp; iinS'ax-ntts'Ïs argumentis niti debent. Solcnt quidem philofophi dt

lo DE VERBO DEI SCjklt; feientiarum principiis in vtram que partent) aliquando tlifputarc, vc magis eluccat veritas: fed Theologi non difputât de fuis pria cipiis, quippc quæ funt per fe «IJot,-« amp;nbsp;extra omnem dubitationis aleam conftituta. Deinde nihil eft magis contrarium fidei quam dubitatio,amp; illa£5r«;c« Academica:quï Contr. doéüflimis Auguftini amp;nbsp;aliorum vetcruin vlcaJe. difputationibus iugulatam pridem amp;nbsp;con-fepultam,nefcio quomodo Seholaftici,cer-tè non fatisfauftc, abinferisexcitarut. Sci-Apolög. tè enim Hietonymuslouiniano exprobra-«^““f* bat, quöd de quxftione Theoloeicaytt«»«-lomma. . 7 nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

fma! inquit, non ^y/ngi-nx’aif diiputarct : Id-licet longe grauiora didurus inifl:os,qui non aliter de rebus grauiffimis difputarc confucuerunt. Quinetiam fæpe illis acci-dit,vt multis ac variis argumentorum Audi bus,modö in hanc , modo in illam partem iadati,nefciant quem fe tandem in portum recipiant:adeó vt Scotus illc fubtilis,amp;plc-rique alij,rem dubiam ac minime definitam in medio rclinqucntcs, permittant ledori-bus in vtram velint fententiarn difcedere: fi in hanc,inquiunt,ita refpondeto contrariis argumentis : Sin mauis in illam , ecce tibi quod rurfus ad contraria argumenta rclpó-deas. Quid quod multis obiedionib* pro-pofitis,fepe fubfiftunt,amp;,Quçre,inquiunt, folutionem ? Item,Qui poten refpon deat. obfccro,hoccine eft Theologicè difputare? vbi

ADVERS. HVM. TRAD. lE vbi imprimis fidci wA^foffofi« requiritur : an veró analyti£è?vbi iiibcnt Philofophi res i-pfts (vtendum cft enim corum verbis ) «? i-(«eTOÄnDT»» Ti^ita^y Sc cas in veritatis firmilfi-mo gradu collocare.

Tertius error hie eft,quod veritatem ob- 3. Error, feurant fuis argutiis,nedum ilIuftrent.Nam quæfunt difficilia , reddunt ipfi fpinofisamp; contortis quxftionibusdifficiliora;quæ veró per fc facilia funt amp;nbsp;pcrfpicua, illi obfcu ris quæftionum inuolucris obducunt, no-dum,vt vulgó dieitur, in fcirpo quxrentes, Ecquis eft etiam (nifi qui plane ad eiufmo-di obduruit) quin , vel audito tantum hor-rificoillo nouorum vocabulorum ftrepitu, ftatim réfugiât, amp;nbsp;ca fc defperet pofte vn-quam animo percipere, quç ne paticti qui-dem aure,caperepotcft ? Quarequod ali-quando dixk Auguftinus, artem Sophiftica Coiitf. efte cauernæ Caci perfimilcm, mihi videtur AcaJ. li-egregiè in Scholafticos quadrate, qui dum^’’” ^' peregrinis dogmatibus tanquam alicnis di-uitiis gloriatur, adcö obfcuritatem aftedat, amp;nbsp;latebras quærunt, vt quotics difputant, non res ipfas aperire, fed operire potius,amp; non tam hominis voccm,quam obfcuros quofdam mugitus,ex tenebricofis illis quæ-ftionum fpeluncis edere vidcantur.

Quartus deniq; hic eft error,quod Scho- 4. Error, laftici vel potius'Q^seftionarij Dodores tc-runt tempus in vanis amp;nbsp;curiofis quæftioni-

bus,iifque non tam explicandis, quàm im-x.Tim.x.plicandis, quas «oiii^«»w Apoftolus vult ab

Ecclcfiaftico doétore cohibcri. Et paulo poft,Stultas, inquit, amp;nbsp;ineruditas quæftio-ne$ rcücc, feiens eas gignere pugnas. Quod quàm vcrû fit,manifcltè patct ex ipfis Qug-Hionariis,quorum vix duos reperias, qui in vnam candémque fententiam conueniant. Sicplcrunque vidcasà Thoma Scotum,à Scoto Occamum, ab Occamo rcliquos dif-fentirc,ita vtvixpoffisin eoruferipta ingre di,quin ftatim in ciufmodi altcrcationcs Veftigium ponas. Verumenimuero illæ de-mum funt traélationcs Theologicæ,quæ fi-dem inftruunt atque confirmant, fùntque ' adtotius Ecclefiæ ædificationcm amp;nbsp;falutê Enchir.accommodatæ.Rcâc enim monuit Augu-ad Laur. ftinus nihil opusefle vteacumdiferimine *-J’* definiantur, quæ fine diferimine nefeiûtur.

Ex quibus omnibus fatis intelligi poteft, earn diflerendi rationem, quam fcholaftici Pôtificij fccuti funt, nihil,aut certè parum, habere commune cumTheologicis ac verè Scholafticis traâationibus. Qiiamobrem, vt gratiam aliquam ineamus ab iis qui fe tçô-üT» OTlt;(^a«lt; aduerfarios profitentur, hue fane conucrtant licet fuperiores illas reprehen-fiones,ac dicant, vanam Scholafticorû Phi lofophiam efle inanem deceptionem, bel-latricem,ftruendi ac deftruendiartificem verfipcllem, cum Ammonitis amp;nbsp;Moabitis

AD VERS. H VM. TR AD. IJ ab Ecclcfia repcllendam. Hæc,inquam,di-cât, ac turn fatcbor me nihil habere guam-obrem mcritó repugnem. Cæterùm huius ætatis doâores Pontificij pauló aliam fibi romifii:^ rationem feribendi propofuerunt. Neç e- do^oret nim nudos Syllogifmos contcxunt,vc fole- I^‘^quot;^ ^^^ bant illi, fed vtuntur continuis amp;nbsp;prolixis ^„■^^''^ dcclamationibus j præfertim aducrfus ^os,jp^^^^-^ qui puram Euangelij doftrinam profiten- neiinfuit tur ; qua in re libenter à Syllogifmis abfti- firiptii ni ncnt.Q^m enim conuitia,vt plurimùm,c-uom3ntamp; flammas anhclent, non c^^^^-s/hoUJ^ marunt fatis commode Syllogifmis cü mo-do amp;nbsp;figura facere fe id polfe: itaque in la-tiorem orationis capum ingredi maluerfit.

Quum igitur ex iis quæ ante diâa funt, J^J^^fJg_ fatismanifeftum elfe arbitremur Scholafti- ^^ 2-ijgi, corum Pontificioru difputation s, nee vc- b^icè amp;nbsp;re Theologicas,ncc elfe rité ex'‘nin-nitui^aM•^ç^obfti-rcgulis conil:itutas:optræprctiû fuerit me- quot;^^^“^^ thodum aliquaproponere,qua amp;nbsp;Thcolo- ^^^ f^^^-gicè amp;nbsp;SJiolaflicé diirercrc,amp;,vt Augufli- mit necef-ni verba repetamus, Sophiftarü calumniaspr/rf. enecare poffimus, quod vtinam præftan-tiffimi Thcologi, fimulque in hac præclara fciétia cxcrcitatiffimi(qualcs hac attate mul tos elfe minime dubitamus)in animum in-ducant facere, amp;nbsp;nobisatque etiam pollens viam commonftrarc Thcologicè fimul pç jo^j amp;nbsp;Scholafticc difputandi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chr.l.t.

14 DE VERBO DBI SCR. narum cognitionc prædarè cóparauit cuiu Ægy pttoru ditiitiis,quas fecum Ifraêlitæ ab-llulcriintxcrtè duin hodie plcrófque vide-mus diiiitiis illis pcregrintfque ornamen-tis,ad conflandum crrorisidoluin abuti,æ-quiflimum fuerit pios ac doótos homines il lasipfas diuitias liberaliter impendere ad conilituendum Dei tabcrnaculum, amp;ad veritatem ipflus aduerfus humanos errores propugnandam.

Ac tantifperdum illi qui amp;Thcologiæ ftudio amp;nbsp;'i^iwit OTï/^a«« fcientia cxcellunt, id præftandum fufeipiant ego in eorum ado-Icfccntum grati5,quifunt Thcologia: candidat! non dubitabo aliquid ca de re leui-tcraduinbrarc, vt huic noftræ mm^^aipiu. Sc craflioiibuslineamétis viuos illi poftea colores addant.

Dupliccm efleftatuo Theologicain tra-dationem: vnam , plenain amp;nbsp;vberiori fty-lo co!npolîtain,quç amp;nbsp;rudes doccat,amp; tar-dosexcitet ad Vcritatis dodrinam atnplc-dendam : Alteram autem , accuratam quidem fed contradam, amp;qai fepofitis iis quæ ad commouendos animos adhi-bentur, detradaque orationis verte, res ipfas fimplicitcr amp;nbsp;enucleate nobis cxpli-cer,atque argumenta nuda proponat: ita vt ipfa rerum veritas oculis propemodü con-fpici amp;nbsp;digitis attredari poflit.H^c fortaC-fe minus eritiis grata,qui orationis fplcn-dore

dore deleââtur: fed certe non minus vtiJis iis omnibus qui vt fimplicitatisamates, ita funt veritatis ftudiofi. Quemadmodum e-nim iucundior quidem cft afpcdiis Iiuma-ni corporis, dum amp;nbsp;carne vcnitnm,amp;' fan-guinefuffufum , amp;nbsp;colore ipfo venunü eft: Hquando tarnen ad anatomen deueniendu eft, turn partium fingularum intcgritasamp; totius corporis conftitutio loge melius di-gnofcitur : ita fi quis ferió amp;nbsp;accurate velic diffufiorcs illas amp;nbsp;venuftiores tradationcs cotrada expcnderc,earü'T:quc«»«auti, amp;nbsp;tanquam a- ö^ Scho-natomen conficcre, proculdubio facile a-nimadnertet, hntne omnibus numeris ab- quot;nbsp;foluta», an vero aliquid adnuc deiidcrctur, tomt fu-amp;,vt morborü,ita errorum,fi qui fint,fon-fioru ^ tcsamp; caufas, quafi digito,commonftrabit. ’^beriom Itaque fuperior illa quidem tam dodorum^’'^“'^^'*^'“quot; quam indodoru animos afficit: at hæc po-ftcrior, cùm in folo ^euKnxK genere verfe-tur, magis cóuenit üs qui funt exercitatio-res^quiquenon conturbantur flumine ina-nium vcrborum,fi fit rcruin ipfarum ficci-tas: quandoquidem oratio fine ratione, nc oratio quidem exiftimanda eft.111am diffe-rendirationem Auguftinus,Cyprianus, Hi larius, Hieronymus amp;nbsp;plcriquealij vetcres dodiffimi vt plurimum fecuti funt: hanc Scholaftici dodorcs videntur quidem fibi propofuifie, fed quo fuccelTu, paulo ante à nobis luit cxpofitum.Invtraquc aufem tra

«Satione videtur imprimis effe obferuan-dum, vt,quum agitur de doâriiiaairerêda, omnia argumenta fine neceflaria,amp; apodi-â:ica:quippe quæ nitantur vens Thcologiç principiisamp; fundamentis. Arque imprimis cauendum eft,nc probabilia pro neccf ßriis,aliéna pro confentam is, falfa pro veris vfurpemus.

Q£od quidem fiepe accidit nimia difFu-fie orationis licentia, qua ventatis aduerfa-rij fiepe, abutuntur,vt fub orationis vefte commodius latitét,amp; cum multa dixcrint, vera quoque dixilfie videantur. Huic malo remedium eritaccó.nodatifiimum, fi poft-eaquam plena traólatio antectffitjtmn fub-iiciatur fcbolaftica traólatio , tanquam fu-pcrioris«»«/kots, quæ fit fophifmatum ac fal laciarum omnium cuerrictilum : quum ab-fterfo orationis fuco, ea quæ funt falfa de-teget,vcra falfis opponet,vtraque excutict, faciet denique vt,qucmadmodum aliquan-Contr. do dixit Auguftinus, res cum re, caufa cum Maxim!, caufa,ratio cum ratione concerter. Hïc ve-' ■^‘ ró quis non videt, fublatis erroribiis, facile fuperatura, amp;nbsp;quam rapidum orationis flu-men obruebat, fua fponte emerfuram efle, veritatem ? Quamobrem quum ciufmodi traólatio Icholallica fruólum quam maximum allatura fit ( dumodo facræ Thcolo-giæ regulis ipfe •z^öTm« »«(ƒ)'««« dirigatur) oro, obteftórq; doâiffimos huiusxtatis Theo-logos,

ADVERS. H VM. TR ÂD. I7 logos, veritatisEuangclicæ propugnato-rcs,vt in liane curam incumbant, nobiTquc proponant huius Scbolafticæ traftationis incthoduni eertam ac facilem quam fcqua-niur,amp; quæ nobis fit atque pofteris pro lapide lydio,ad varia hominum fcripta ekplo randa,qiiæ de rebus Theologicis edanfur: qiiod fi præftiterint, bonam operam naua-bunt Ecclefiæ, bis præfcrtim temporibus, quibus homines certatim de dogmatibus Theologicis librosconferibunt. Na quum foli lurifconfulti de iuris amp;nbsp;Icgum feientia, foli Medici de arte Medendi feribât, atque in reliquis difciplinis de ca quifque tradet qua profitctur,amp; in qua verGtus eft: fit tame nefçio quomodo, vt de Theologia tam Theologi quam i^oA.jsi amp;nbsp;cuiufuis ordinis homines foleât paffim libriscditis difputa-re: quö fum æquior Nazianzeno, quiali-quando grauiffimè de-hac re conqueftus cfi. Hunc autem tanrukim nofirü laborem De meJ. in medium proponcre vifum eft, nó quodquot;quot;/'/?’-/«’' hanc ipfam mcthodum,quam requirimus, nosafliquutosfuifie confidamus,fcd vt vel hacratirtnc teftcmur,nos accuratiorem à dodiffimis Thcologis non expedare tantum, verumetiam flagitard.

Eccc igitur, proponimus tradationem Scholafticam loei Thcologici defumpti ex iJ^^^^’jl primo cap. Epift. ad Hebræos ; nempe, àc^^rbeOei Verbo Deifcripto, aduerfushumanas tr^- fmpto.

j8 DE VERBO DEI SCR. ditioncs : qua de re magna eft inter nos 5^ Pontificios controuerfia.

Tradationem autem huius dogmatis co piofam,amp; latiorc ftylo compofnamjidcir-co prætermitto, quod ea facile videri po-teft in feriptis ex vtraquc parte iampridem editis, quorum ego vcluti quandam «faîAüSî» conficiam hac Scholaftica difputationc.

^^‘^ antequam rem ipfam aggrcdiar,Ie-tatiowi ^ofcs admonitos velim , difputationcs de quomodo rebus facris inftitutas,a quibufuis aliis di-ab aliil fputationibus longifdmc differre. Nam in différant philofophicis,AJcdicis, Politicis amp;nbsp;aliis e-fftirelT* ’“^mo^i difputationibus viget eloquentia, ^^iofe fru-regnat ambitio, feruct contentionisftu-'ilainix. dium, amp;nbsp;farpenihil aliud homines fibi pro-ponunt,quam oftentationem ingcnij,amp; gloriole cupiditatem. At in Thcologicis difputationibus, vbi no omamenta, inquit De Joft. Au.guftinus,fcd documeta quæruntur, ma-Chri.1.4. gnacum rcucrcntif»jamp; fände de rebus fan-

étis agendum eft, non quafiin hominutn theatro, fed vt coram Deo, amp;nbsp;fanétis Angelis, adcoqj in medio totius Ecdcriæ con-fefluadque non contédendi ftudió, led vc-. ritatisretineudaEgratia;qiiandoquidcEc-i.Tnn.6. jj,(]æ p^fj-Q^cs vctat Paulus A«J9,^o^A;«? , vÇ quod fieri finç yciitatis iadura vixppffit. Quamobrem Deum prccati,vtnoftros co-natusfui Spiritus duttu dirigat amp;nbsp;auxilio confirmet, defeendamuj in hoc fandilft-

AD VER s. H VM. TR AD^ lÿ mum certamcj in quo Verbum Dei eft fta-dium, Deus ^gjióaOi«, Veritas ßg^^St», falu« corona. Arque co meliore animo certamé iftud nobilifiimü fubcamus, quöd liïc nort idem accidit quod in aliis certaminibus,in quibusfolusiilc coronaturqui vincit. Na huius certaminis bic eft exitus, .vt is criam qui vincitur, modö fc viftuin agnofcat, amp;nbsp;veritatcm ampledatur, fimul etiâ cum vi-ftorccoronctur.Prxftat autcm,inquit Au- Quæft. guftinus, vinei à vero, quara veilt verum i- “ ''*’^-pfum perfalfa vinecre. Quiequid enim’°*‘ homines adiicrfus veritatem moliatur,ccr-tèitaftatuendum eft, vinei veritatcm non pofte,quam idem Aueuftinus xtemam vi- P®.7‘“'’ a • * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Derhx.c.

Ctonam appellauit. ' . nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Hoe autem dogma de quo nebis infti-tuenda eft difputatio tanti eft momcnti,vtfentu di-mcritó cenferi debcattotiusreligionis £unj}’'^^‘‘f'o-damentum. Nee enim finccanfa Pfaltcs a-p^'j gnofcit verbum Dei efte inftar lucernar, quænifi noflris pedibus prxluceat, nobis in craffftfimis tenebris verfari,amp; idetidem impingere ac labi necefle fit. At Romana: Eccleüæ dodores acerrima fummaque a-nimi contentione pro humanis traditio-nibus digladiantur, cafque fibi retinendas exiftimant täquam aliquod Palladium quo fublato non poffint alnplius areem illam Pontificiam defendere, multos iam annos obfeflam amp;nbsp;proculdubio, vinecte veritate,

y/utut di Vtigituradrcmaçccdamus,huiusdiïpu-fiutatio- tationisfex erunt partes. In prima propo-»« rftyfrj-nemyj noftramamp; è regione opponemus aduerfariorum fcntentiam , ambafque cx-poneraus, vt ex ilia collatione melius per-fpici poflit quifnam fit totius controuerfiæ Ratus. In fccunda,fentcntiam noftram con firmabimus expreffisScripturælocis, amp;nbsp;cer tifiima demonftratione cxillislocisfimul ’8g’‘^S^^*® confeda. In tertia,fcntentiam Pontificiorum refellemus«»«™«’^«?”'? dilpu eatione. In quarta diluemus Pontificiorum obiediones ex facris literis detortas. In quinta,fubducemus ca fundameta quæ Pó-

' fuse fententiç fubfternunt.In fcx-ta,ipfos quoquc vetcres hac de re cum verbo Dei

S^eni multis yicil/us tnultt/^ue moJis olim loijuutifi ^atri^M fier ‘PrO-fibetas, 'vltimis Jiebus hijce loefuu--rits eß nobk per Ftlium.

?VvM Tertullianus in aciem ;5 difputationis prodirct, fole-^bat fummam quæftionis(fic enim ipfe loquitur ) certis li-neis determinare amp;nbsp;gradum conferre,ne extra rem ipfam vagari liceret. Quod vt etiam ipfi faciamus primùm om- l^io^ra. nium proponemus noftram,hoc cft EccIc-^**”‘'* bæ ex verbo Dei reformatæ de ipfo ^lt;i'^ /)eßj^^ verbo fentétiam. Hæc autem eü ciufmodi,^fo. Om»ta dogmataßdei Chrißianx »eeeßaria in Scriptnraßtcra contineri.

Hane noftram fentetiam fic exponimus fiToTlre ex illo loco Epiftolx ad Hebræos, qui no-ßgt;^‘»tix bis huiufee difputationis fontes aperuit. ‘’^fßtio. Veteris Teftamenti temporibus Deuslo-cutus cft Patribus noftris multifariä multif-

quc modis. Nepe per oracula, vifa,fomnia, per Vrim amp;nbsp;Thummim : denique per ipfos Prophetas afflatu Spiritus Dei loquetes. I-pfum autem Dei verbum codem Spiritu di-B. iij.

ôtante cum àMofe, turn ab ali is Prophetis vinfque fanólifhmis fuit litcris configna-tum.Tandem nouiffimis tcmporibiis Icfus Ghriftus furnmus amp;nbsp;perfediflimus Eedefiæ dodor mundo exhibitus» Apoftolos viiia vocedocuitamp; Ecclcfiæ Chriftianæ dodo-res conftituit, qui dodrinam Euangclij à Chrifto receptam amp;nbsp;ab feipfis viua voce traditam litcris mandarunt. Quumigitur verbum Dei fit méfura fidei noftræ, ipfum-que verbum cxtet in fandifiimis Scripturæ monîmentis, efficitur omnia dogmata quæ funt ad fidem falutémque Ecclcïiæ necefla-ria in Scriptura facra contincri,amp; quæcun-que Apoftolitradidcrunt illahodic nobis in fola Scriptura quærenda, nuL'afque alias traditiones effe incaufa fidei recipiendas. Et quia fimilitudine res facilius cxplicari fo Ient,propono fimilc dudum aRege,qui e-didum viua vocepromulgandum ac deinde perfcribendum iuffit, quod vbi fadum eft non folent homines anxic amp;nbsp;curiofc querere ex üs qui ipfi promulgationi in-terfuerunt,aut ex aliis audiucrunt,quidnam cdido iUo regio comprehendatur, quippe quum cxtet perfcriptum edidum, cui iam fiare amp;nbsp;fidem habere oporteat. Ita affirmo quandoquidem verbum traditü amp;nbsp;promul-gatu ab Apoftolis amp;nbsp;Euangeliftis, ab iifdê fuitliteris mandatum,fruftra amp;nbsp;temere ho-die alibi quçri,quàm in Scriptura, quidnam Apofto-

At Pontificiorum fententia hæc eft. P^tißda-JVonomftia dogmata fidei Chriflianæ /je-'‘^’quot;(‘'*~

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentia.

Quam fententiâ ita exponimt. Licet ver- Pitifido-bum Dei fit inenfura fidci noftræ,nô tarnen rüfenten-omne Dei verbum extare in fcriptura.Mul- ^æ ta enim ab Apoftolis Sc Lnangdiftis fuifre^' viua voce tradita,quæ tarnen ilîi non fcripfé rint.Prætcrca Ecclefiam Catholicam ( Ro^: manam autem intelligunt)efle fretam Spiri.^ tu Dei duce, ita vt ipfa quoque poflit ca tra dere qu$ funt ad fidem falutémque necefi-faria.Quare vt habeamus plenum Dei verbum,Traditioncs Apoftolicas amp;nbsp;Ecclefia-fticas effead Scripturam facram adiicien-das.Hæcilli.

Ex quibus fatis cft perfpicuum quifnam ^quot; ^^ fit controuerfix ftatus. Hoe cft enim ra Ç». ^^^^ -r^i^Mt An omne Dei verbum perPropbe-’’ tas amp;nbsp;Apoftolos traditü, nobifque ad falu-tem ncccfrarium,in facraScriptura cótinca-tor,nccne,Nosaffirmamus: Illi vero negat i»rlt;?i«7i«Si. Ita vt alteram tantum fentetiâm efte veram oportcat, ex prima illa lucc ra-tiocinationis, dc re quaque veram effe affir mationem aut negationem.

Antequam autem aegrediamur cofirma- ^quot;™quot;quot;‘ re nortram fententia, ipfi termini jnSMMfe»^^ nis nobis breuitcr cxponcndi lanLiil^Wÿ^^r.

^rbum D« intclligimus non verbum ætcrnum Fi-“,quill, jj^j^ æterniPatris ncmpcAi)7«»ó^lt;5-«^4quot;»' (fie enim veteresplcriquc loquuti funt) fed ver burn externum quo Deus voluntatcm fuam hominibus patefetit : itaque addimus per Prophetas amp;nbsp;Apoftolos traditum : vt,quid intclligamus per verbum Dei, magis perfpi Tradere, cuum effe poffit. Vocabulum autem Tra-•i-‘‘^- Jeudi, Tö 7»wp«Jij'ógt;«^,referri quide poteft tam ad verbum viua voce traditö, quam ad verbum fcriptum,vt patet 2. Theïf.z. Tencte, in quit, traditam doclrina, T«f7raftóeJ»(n)'s, qua edofti eftis,fiuc per fermonem, fiueper e-piftolam noftram. Arque ita fæpe veteres ipfi loquuti funt, vt fuo loco videbimus. In hac tarnen quæftionc exvulgato loqucndi gencre reftringitur ad verbum illqdquod Neeeffd- viua voce traditum cft. Cæterum per Ker-““^ l/iw Deiuo^ifadßi/utent necejjarium, intcl-' ligimus ea omnia quibus Deus nos iubct certa fidei isrXvflt;l»fl» aflentiri vt ita fidem ab opinionc,amp; Chriftiana? rcligionis dogmata à probabilibus bominum difputationi-busac placitis diftinguamus. Pollrcmó no Scrlptura mine 0’er/^rÄZlt;«yäerlt;«,intclligimus omnes li-f*^’^‘'- bros Canonicos veteris amp;nbsp;noui Teftamen-ti. Atque hæc quidem de noftræ quæftio-nis expofitione nobis breuiter diâa fint.

Ostra de vcrbo Dei haße-/)ƒ//’«/lt;»-nuspropofita amp;nbsp;explicata fen- tio ti^-fu--tentia nuccertiffimis argumé- exoZxii-tis ex ipfo Dei verbo petitis có- ««^ firmandaeft,amp; tandem conficienda «Ti^ti-ln quæ rem totam ab omnibus tcnebris vin dicatam in media veritatis luce conftituar. Huius autem rei faciendæ banc rationem inibimus,vt primùm fubftcrnamus aliquot Scripturæ locos,ex quibus fingulisargumc-tafirmiffima depromamus : Deinde omnibus illis fimul collcéiis conficiamus veram deflnitioncm Scripturse fàcræiquæ quidem definitio ent Medium ewfA;« noftræxJnJq-liaif omni exceptione atque dubitatione ma i ius. Quanquam autem in recenfendis Scripturæ locis non curiofè laboro deordinc (nullus eft enim locus qui non conficiat có-clufionem primariam,amp; ipfi loei habet vim fummi Axiomatis) tarnen curauivt,quoad eius fieri poflet, ordo locorum fingulis dc-finitionis partibus re/ponderct. Quare fa-ciamus initm ab hoc Âpoftoli loco,qui nobis caufam præbuit huiufee difputationis.

Deu^ wu/tis v/ci/gt;f/s muà/p^ue modts o/im I kb.i. Zoiji^utui Patri^us per Prophète, v/tim^ die-Itti hifie «ohfe /oi^»»ttei eJiperPtüft»!,

rium .fiolfis prirnkm per Prophetas, deinde per Chrißum amp;nbsp;^poïîo/os traditam efl, (^ verlu Detper Prophetas traditie hodie ^eeare»da es! tantetfn in firiptis Prophetids. Certè verh/euf Dei noèiiper ChriHeetK ^ ^poitoios tradttüt iodie qtearetidtem eß tanteem ift fcriptis dpo-^ nbsp;nbsp;fle/icis, »iß eert a ratio difiimiitteedinis reddi

^t verlief» Dei adfahetet» Ecc/eßa »eeeß-ßeriiem nolis primiemperProphetMi deinde per ClrißiefK (^ dlpoßaiot traditam eß : amp;nbsp;verlêe Dei per Prophet as tradittém hodie t^eearendnf» eß tanttem infiriptis Prophetids, nee v/la eer-ta ratio difsimi/itiedinis reddi poteH tjetomintts idem de veria Dei per Chriidem lt;ÿ‘ ßpoHo/os tradito ßatieendiemßt,

Q^re verhem Dei adßhitem Eedeßa né-eeßarmm hod/e i^iearendum eß tantiim tnßri~. pris Prophetids (^ ^poßo/ieis.

rxplica- Excutio fuperius argumentum. Syllogif-ti» ó'^flo-mus cfthypotheticusOTdiZfxif, cuius vfus cft S’fi”‘‘ maximus quotics de rebus comparandisa-gitur. Syllogifmosautem hypothetieos ef-fe difputationibus Theologicis valde ac-eomodatos patet cùm ex vetcribus turn ex Scbolafticis, quiillis frequétiffimè vfifunt. .Itaquenon dubitaui æquè illis vtiacJ'«»n-quandoquidé hypothefes non funt To-picæ,fcd nituntur expreflis Scripturæ locis, ac proptexca huiufmodi fyllogifmi nÓ funt direftis

ADVERS. H VM. TRAD. 27 diredis inferiores. Huius ergo fyIlogifmi hypothefis fiuc conncxiim hypotheticum Connexi patet ipfa luce naturæ quæ diólat de iifdem hf^^^^-idem effeftatuendum. Hæc autcm princi-j*'quot;^quot;™, pia quæ ex natura ipfa haufimus atquecx-preffimus, non cfle repudianda docuit A-poftolus ) quum Corinthios ad naturam i-pfam reuocarct. Facilius enimjinquit Ter- zgt;e reßm-. tullianus,credcs Prophétise,difcipulus natuur»«, ræ. lam fi igt;ilt;rtat ipfam ipeftes, reperies idé efle verbum Dei cùm in vetere, turn in no-no Teftamento,fiquidem audimus Apofto â^jæ lumprofitêtem fe nihil dixilTc extra ca qua: Prophets amp;nbsp;Mofcs futura efle prsdixerut. Fateorinnouo Teftamento exhibitionem fuiffe vberiorem amp;nbsp;auguftiorem:fcd id ad -iuuatnoftram caufam , tantum abeft vt ci noceat, quemadmodum in fcquentibus ar-gumentis nobis erit fufiùs explicandum. Expendamus igitur comparationem veteris amp;nbsp;noui Teftamenti, quantum attinct ad verbum Dei vtrobique exhibitum,atquc ita dicamus. Si Deus loquutus eft per Prophe-tasfubvetcri Teftamento, pcrApoftolos quoquc fub nouo Teftameto loquutus eft. Si Prophets verbum Dei viuavoce tradi-dcrunt,id fecerunt amp;nbsp;Apoftoli. Si Prophets verbum Dei litcris mandarunt, id etiam Apoftoli fecerunt. Quarc,fi Prophets do-drinamveteris Teftamcnti totamlcriptis comprehendcruntycur non dicemus Apo-

ftolos quoquetotam Euangelij dodrinam fcriptis fuis fuifle complcxos? Proférant PontiScii rationem dilfiinilitudinis,ratio-nem,inquam,non ex humanis fomniis,nun ex probabilibus ac Topicis argumentis,fcd cx certo Dei verbo petitam. At non potc-runt. Quinetiam vrgebo locum hune Apo-ftoli quem in manibus habemus, atque ita ratiocinabor: Si verbum Dei multifariam olim multiTquemodistraditum,totum ho-die in fcriptis Propheticis rcpcritur, cur nó idem dicemus de verbo Dei Euangelico quod non multifariam ncque multis mo-dis fuilfe traditum Apoftolusteftatur? A-lioqui quis non videt iacére vim compara-tionisab Apoftolo propofitæ ?Namita di-ccret Apoftolus, fiquidcm vcra elTct Pon-tificiorum fentcntia: Qiiemadmodum olim Deus multifariam multifque modis loquu-tus eftfub vetcre Teftamento: ita nüc noui Teftamenti temporibus multifariam nobis multifque modis loquutus cft, nempe per fcripta Apoftolica, per traditioncs Apofto licas ab ipfis Apoftolis non fcriptis ; atque ctiamnum loquitur per traditioncs Ecclc-fiafticas : quod quam repugnet Apoftoli fententiæ, nc ipfi quidem Pontincij ncga-uerint. Atque hæc de eónexo hypothetico.

^ffumpti Affumptum (T«|«ï7KAiie^ó«*of^^oi) quod fc-eoitfima^ cunJo loco pofuimus habet tria membra.

ADVERS. HVM. TR AD. 2$) clcfiat ncceflarium nohis primum per Pro-phetas : deinde per Chriftura amp;nbsp;Apoftolos traditum fuifle. Atque hoe pcrfpicuum cft ex hoe loeo Apoftoli. Olim , inquir, per Prophetas: Vltiinis diebus per filium: quod pofteriuseflead Apoftolos qiioquc porri-gendum patetex hoe ipfo Apoftolo,eap.2. nuiuscpiftolx, vbi dieit falutem Euangcli-cam nobis priinùm annuntiatam à Chrifto fuifle, deinde ab iis eonfirmatam qui ipfum audiucrant. Etapud loanncm : Qucinad-loan.io. modü,inquit,mifit me pater,ita amp;nbsp;ego mit- ’7-to vos. Atque omnino ncgari non poteft Euangelij doârinâ fuifTeab Apoftolis có-feriptam. Seeundum membrum Afliimpti efl:Verbnm Dei per Prophetas traditü ho-die tantum efTe quærendum in feriptis Pro-phetieis. Atque hoe patet ex vfu loqucndi Ser)pturæ,vbipcr Prophetas intelliguntur Rom.l. fcriptaProphcrarum.Vt,Euangelium pro- Liici«. miflum per Prophetas in Seripturis fan dis. ^(^’^g' Habent Mofen amp;nbsp;Prophetas, Seriptum eft ^uc z^. inProphetis. Credis Prophetis. ExorfUs à z.Pct.i. Mofe amp;nbsp;omnibus Prophetis intefpretiba- n _ tuf quæ de ipfo fcripta crant. Denique Petrus per fermonem Prophetieum feripta Prophetarum intcHigit. amp;nbsp;pauló poft : Nó . , n libidine hominis allata cftolim Prophetia, fedadiaSpiritu fando loquuti funtfandi Dei homines.nc mihi multi alij loei confl- . , miles recenfchdi fint, PractercafiPojitifieij ,. ,

nobis non aflentiantur, fcrant igitur uiumr. At non poterunt. Tcrtium membrum cft, nullam ccrtam diffimilitudinis rationê pof fc reddi aPontifiens, quominusidem fta-tuendum fit de verbo Dei tradito per Chri -ftum amp;nbsp;Apofl:olos,quod ftatuitur de verbo Dei tradito per Prophetas : nempe totum fuiffe litcris mandatum, quatcnus fidcsamp; fclus Ecclefiæ poftulat. Qu.um igitur Pon-tificij affirment efle diffimilitudinem hac in parte, debent caufàm diffimilitudinis proferre qua: fit vcra ac Theologica.

Kifum efi mihi omnia ferièere vt agno/cM ear»m rerum 'ventatem tfuas aetdittone accepi-ßi.Hac etiam referri polTunt fequentes loci. ' • Omne fiadium adhifeo vt fertiam ad vox de eommamfa/uie. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11'

Eadem f 'ertiere 'vóigt;fi me ^nidem haudpi-gt;’ ^et •. voir is autem t»tfsm efi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lt;

Hafee Etirasfirièo -vohis j ejssibiss nos eom-monefacie nt m^mores ßtis doiirtna Erophe~ tatum noßra.

’■I^ct-x. A^on neg/i^am nos de ißE femper commo-nefaeere heet ijuantumuis eruditos.

ADV ERS. H VM. T R AD. JI Sir wam Eftange/icam Eteris mandarttnt^vt ve , ritas earum rcrum ijita viua -voce tradita fue~ rant magis »tagiftjKeagfiofcerettrrc^coKfirma-rettir,at^flt;e etiam hominem memoriiX »Je/ius eo!tf(i/tnm effet: certè ^poffoh (ÿ- Euange/iß^ ea omnia fcnpta re/itfuerant i^ttx vixa voce tra dtderant adfidemfa/ute'mtjfte neceffaria. yintecedens atftem verum efi, Kerum tgttar^ confe^uens, Cannexum bypotheticum primo locoójiZo’ijW pofitum ndgari non poteft, aljoqui media'•'^/’^'“'’ pugnarent cum ipfo fine, quod abfit vt vel ’ cogitemus'in fis præfertim qui eodem Spi-ritu duce Euangelium amp;nbsp;viua voce tradidc-runt amp;nbsp;conferipferunt. '

Afltimptum expreffis verbis confirmant locicitati. .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.01

iquot; JVthil addatis'verbo ^aodego vofits pmei-Daa. .^. pio. Item, Neaddoi verbis eiiSifKe te redar- ^’t®“- Jo-guaty^ mandadi conttincaru. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

St no Ecait homintbw i^mdpiam addere firi Sgt;^'gt;^‘Ç-ptE Aiofis : certè pofitjaam adferipta Aiofis amp;nbsp;””**’ Enphetarum fenpta ejuaejae ^poßoEca acceffe~ rtmtÿdteedftm eß Scriptaram facrameà omnia continere (Quorum cognitio fä“ fides ad falatem neceffaria eß, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

, [■^ernm eß antecedent, • s ’ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

bitandam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'i nbsp;nbsp;'• nbsp;nbsp;lt;-gt;•- 7ni expU,

tft,nó folùni cxfumma fimilitudinc,verum etiam cxidcntitatc verbi Dei tam à Mofc quam ab Apoftolis propofiti, vt probatum cft in primo loco. Affumptum probatur ex locis citatis qui negant addendum effe ver-bo Dei. Ac nc forte dicant Pontificij»Mofis locum non cflc reftringendum ad verbum Dei ab ipfo Mofc confcriptum:profcrimus locos fequences qui vias omnes efliigiendi ïxod. ï4Pontificiis intercludent. Mofes fcripfit o-ncut.jr. mnia verba Domini. Item: Mofes fcripfit Dcut.ix. liane Legem.Omnia verba huius Legis quæ z\d. X4. feripta funt in hoc libro.Ec Paulus apud Lu cam: credo, inquit,omnibus quæ in Lege amp;nbsp;Dcut.17, in Prophetis feripta funt. EtquodaitMo-^^•3. fes, Exccpabilisquifquisnon permanferit in omnib. verbis huius Legis Paulus ita cx-ponit:in omnibus,inquit, quæ feripta funt • ' in libro Legis. Ex quibus omnibus intelligi

poteft verba Dei, de quib. loquitur Mofes, no effe exponéda de fcriptis Mofis nee tra-bendaad quafdam traditiones «yf«^»? ac vi-ua tantum voce à Mofe propofitas, quem-admodu ludæî Cabaliftæ mentiuntur,quo-rum errores iampride in Ecclcfia Chriftia-na cxplofi funt.

t(a.?. ^d/egem ^ ad teJÏimo»i»»i, Si Koudixf-rt»t laxta hoc‘verê'»fn,»thiihaigt;et /mcù. Hinc SyHorij:. conficiofcquentcm conclufionem.

ADVERS. HVM. TR AI). 55 nihit^uein cattfa.ßdei reeipie^dfim ^itod »0» continereturin Senptura ; certè , nslt;ïiü^i -^ratio-^f gt;nbsp;poßt^uam ad ßenpfa vetert-. 7quot;.eßatMe»ti ^^fjß^ £ff‘f»g.e/ii doElrina cexfe rjpta glgt; ^po- -ti' • ■ floats,lt;f ut ventatem ü^is exp/icam/M/ ^t/}ife ex-hf^uentfjt, ea fo^a fuut tn caußifidei T^eipienda ^f{£ cg»ttfie»tttr i» fcriptu veteris C^ »oni Te-ßamefiti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Connexumhypotheticum lucctfua Ince^y^^S'f’quot;* propter vim comparatioms. Quanquam e- ^ß rum fi ina* amp;nbsp;fubftantiam ipfam fpcä:es,ni-hil aliud dixerunt Apoftoli quam quæ præ-dit^a fuerät à Mofe amp;nbsp;Prophetis (inquiebat Aft, {ö, Paulus) tarnen nemo Chriftianus dubitat quin exhibitio verbi Dei lógè fuerit plcnior amp;nbsp;auguftior pofteaquam Chriftus patefa-dus cftincarne;quemadmodum étiam A-1. Cor.j. poftoli fæpcdocuerunt. Quarc, fi tune fuitamp;c. ftandum verbo fcripto,quantó nunc magis? AlTumptum perfpicuum eft ex loco citato. Ncc verö fum nefcius locum ilium Propbe-ticum non vno modo etiam à doéliffimis exponi folitum : fed omnino quocunque tandem modo exponantur Efaia: v,crba,huc rcdibunt denique, in craffiffimis‘tenebris eos vcrlari qui fpreta lege Dei ad pythoni-corum errores amp;nbsp;Humana commenta de-feifeunt.

Jl puera ßicroi UterM uofli tju^ tepo/fuut ßi-pie»tém reddereadfi/zetem perfidem ijut efi t» i.Tim.j. chrifio/eJu.Omztts Script ura eft di»imtfui»~ pirata (^ vü/û ad dotlrma, adredar^utionet ad correSlionem, adi»fiitutio»em i^u£ efii» iu-fiitio’.vtperfe^lwfit homo Dei, ad omneoput hoziamperfe^lè infiraSlits.

Sylio^if- ^’ ^“^ quot;^^ ^-^ Scriptara vt hominem fipien-mut. nbsp;nbsp;nbsp;tem adfa/utem perfect urn ($^ perfeElè infiru^ié

^J^gff- Connexum hypotheticum manifertum mi txpli~ cft propter naturam perfräionis. Nam fi plicAtio. Scriptura nos reddit perfcftos,quorfiim tra ditio non fcripta ? hue fpeftat enumeratio à Paulo propofita. Aflumptum fibi fidem fa eit ex Apoftoli loco. Dicent fortage Ponti ficij Paulum login de feriptis veteris Tefta-mcnti,quippc quç Timotheus à puero didicent. Verum enimuero quum addit Paulus, per fidem quz eft in Chrifto lefu, fatij dcclarat ad cognitionem veteris Teftamen ti doélrinamEuangelicam acceffifle. Ate-nim,igquis, tune Éuangelij doftrinanon erat confcripta,fed tradita tantùm yiua vo-ce.Primùm vndc id tandem colligis ? Confiât enim ex cap. 4. illius Epiftolx,Paulum camfcripfiflcfub ipfum tempus mortis. Ia ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi ra-

ADDERS. HVM. TRAD. 55 fl rationem tempçrun) accurate fubducas, facile cognofccs, tune cum Epiftola hæc data fuit, fcripta Apoftolica aut omnia aut certè propemodum omnia extitifle. Deinde quid refert fi. tune Euangclij doärina fcripta nondum fuilTctjquandoquidem con flat poftea fuifle feriptam ? Denique fivis Paulum illicloqui de feriptis veteris Tefta-menti, ego fortius aftringam argumentum hoe modo:Si fcripta veteris Tcltamcnti po terantreddere homines fapiétes adfalute, quanto id magis prsftabit vniucrfa Scriptu ra veteris ac noui Teftamenti? Sed omnino qui negauerit hanc auream Pauli fenten-tiam deScripturafacra (nempe quod fit di-uinitusinfpirata amp;nbsp;vtilisad doftrina, amp;c.) adScripturam noui Teftamenti pertincre, is non modó ex Thcologorum choro tol-Icndus fuerit,verum etiam è Chriftianor rum numero expungendus. Neque nobis negotium faciant ex co quod vctus inTcr.-pres paratum dixcrit, non, perfeâè inftru-lt;Sum.Nam,yt omittam nihil propterea ar-gumentonoftro decedere, certè vocabu-lum ^$))fH!r^«ó(^ perfeélioncm fignificat. vt amp;nbsp;A6i.2i.v.5.cxplerc dies, ’«^«fTiray.ficeom-pofitum aliud,Matth. 21. Ex ore infantium perfecifti laudem, ,ötT»fTlt;'o-«. i. ThclT. 3. v. 10. quæ défunt fidci veftra: complete, gt;(st7«f-7(5-«/.amp;Hcb.X3.v.2i.

loan. 7. ScrutamiKi Scripture, »am exifiimatii vi-tam aternam i» ipßs hadere.

^mm^‘^~ nbsp;nbsp;nbsp;^^ quot;^^^^^^^ß*^ ^^^^ ^onßituti exi/limaiamt amp;nbsp;^ftiilem recle ,ß vita ieter»a haiere i» Scri-pturts.hoc efi,ea contmeri Senpturis i^uarum co^»itto»e Cp'ßde vitam ittcr»am adipißere»-tur.- certemaiori ratione »os hodie idem crede-re dei^emttsfui Efta»ge/io co»ßitKti, poß^uam adferipta veteris Eeßamentiß ripta ^poßo/i-ca veritatem veteris Eeflamenti exp/tcantia amp;nbsp;exhièe»tia acee^eruxt.

^y^if- Cónnexum hypotheticum confirmât vis ”*''’'?^'-comparationis; quoquidem ratiocinandi Luc gelere amp;nbsp;Chriftus ipfe 8e Apoftoli fæpe v-ve^f'^u fifunt. Nee JpfiPontificij negant fcripta i.Pct.4. noui Teftamenti eflè veteris Tcftamenti V.17. amp;c, fcriptis auguftiora.

AfTumptum probatur expreffis Chrifti verbis. Tantum enim abeft vt Chriftus lu-dæos propterea reprehendat vt potius inde ratiocinctur.

mas. eß.a (^ dogmataßdei ad veram ßapientiam pertinent : certè de^emies in canß fidei eße con-tenti

Connexum hypothcticum per fe patet. Syllo^if. Aflumptum probat Apoftoli locus. Fa- mi expU^ teor locum hune aliter exponi à quibufdam f'’^'®' recétioribus:nçpe de iis quæ Paulus jpfe an- i tè feripferat. qdem fenfum fi quis malit fe-qui,tü hge erit vis argumenti noftri,Si Paulus ad fiia fcripta Corinthios reuocat,quan tö magis ad vniuerfam Scriptura fumus re- ^,, , ùoearrdi? Scd quiavctcres(quosPpntificij..,.* i, 7 fequifolent) generaliter locum Pauli intel- . ligunt malui ex hac veteruminterpretatio- -• * nc argumentari. Poteft etiam confier fyl-logifmus S'nKTixif in media figura,quia ne-gatotiêrhinhunc modum. '

Q^ßft^ dogmatafid'nßaimi ex traditio- g ^ ... ttiiw fidferiptts, fapit fapra id ^»od firiptu eß.

JVullta vereChrißiatia (^ .lt;^pono/ic£ do-llri»lt;t o^edtesfapitfepra id ^»od firiptum eß.

Qf^re nu/ltis verè Chrtßtana ç^ ^poßo/i-cadoSriaa e^edte»t dogmata fideißatuit ex traditionil/fu no» friptü.

A/a/ta a/iafgna edidit /efw ejua non funt j^^ j^p-fcripta i» hoc/ihre : hac autem fcripta fuut vt credatit /efum eße Chris/um Fi/iu Dei, ^ ere deutet vitam at erna haieatte, per nomdipfut.

^^^P'ßo^^ ^ Ettauge/ißa eafcripferüt ejua sySoilf-quot;i^f^ftut ueeeßaria^vt fis credentes vitam ha-mus^

leamui, certè do^m^tafidei fiatue^i^Li funf ex ScriptKrat na» autem ex tradtiianéïftü »0 fcri-ptis ^»as Po»tificit xipoffofica^ appefl^s^f.

SySorîT- Connexi hypothetici veritas in pronï-miexj^li- P^^“ ^^J quot;i^ fortè quis fe Apoftolis amp;nbsp;Eiian cati». geliftis fapientiorem exiftimet,qtiod ab fit. Aflumptum probatur verbis Ioannis, ioevs ix.

Pfal.iÿ. Z^ex Deiperfe^a eEi,vitam refiitficxs, Vi-^^t^^'^-^P‘^^^‘* fipp^^^^^^ ^o»tinilgt;fie,re^a,if{ßai Pfald^ ^^^‘^pretioßor,meileZtefeior, Ece/eßteßpiefitia Ö’ïxteHige/ftM , (^ quti» ea fTjediMrur h^-tM e^t.

^y^^S^f-, Si S^riptura veteris T'eßamextifuit'inßto ”gt;gt;gt;t- £e»ere perfe^ait^uippe tjua Veram ßipie»tiam

” continereti amp;nbsp;Ventos praifaret i^uoti^uot ex a-»imo ^ co»ßa»ter earn meclitaèaxt»r : cetiè poïÏtjuamaelvetm EeïÏamevtum ^pb^teUca ' firipta aceeßer/txt, ipßus veteris Eesfamertti veritatem pSew exp/tcantia amp;nbsp;exhiéentm-, eptimo iuretota Script fera veteris (^ notet Ee~ ßameti diceturpe^ßecia, vt ^u^ do^rinam Ee deßa »eceßartaw perfeSiè coxti»eat,

^^re verfem eß etiam eanßei^fecffs. ^y^^^'f- nbsp;nbsp;Connexum hypotheticum pater.

Nam nomen Legis fæpe intelligendum eflè detota Scriptura veteris Teftamentiper-

ADVERS. HVM. TRAD^ 39 fpicuum cft ex Apoftolo ad Calatas, amp;nbsp;lo- 601.4.11? corum fuperiorum circunftantisc id mani-feftè poftulant,

Ex his omnibus locis amp;nbsp;cófimilibus col-ligemus veram deénitionem Scripturæ in hunemodum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ r ..

óenptfirajaera efi verh/t a D^f, diut^äft^ b ^criptar^ tnßiiratum, Ç^à Prop kein , ^poßsl^ (ÿ~ £-faerie, ftange/ißis Spirits Dei afßatu perfcriptum /»a Hcb.i.i abris Canonicis veteris ^»aui T^eßamefHii^jg vt lt;1 Dei veritM ab hominS obhftione amp;nbsp;cor- e Hcb.i.i rapteas vindiiaretur f C^^ Ecc/efia perfefiè iPe.t.u. inslttueretur ac confirmaretur i» iis omnibtis ^“'^•’•3-ijuor/tm a^nitio amp;nbsp;fielet ad jd/tetem ‘tferttam^Q’^ ^^ tieceßanaesl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}i.amp;c.

Hie definitio cft vera amp;i vesêwûîiisxoïi £xplica-ftat genere amp;nbsp;differential præterea con- ^‘* ^’*^ tinet omnes caufas tam fubieâi qua attri- *P'^p^j buti, pr^fertim efficientcm( cui lubucitur j.j.i. etiam inftrumentalis)amp; finalc:quç duæ eau CoLj.i. fæ in eiufmodi rebus funt in primis confi- Prou-S^f derandæ. Spiritus Deieftcaufa efficicns,^ g ^^ ifquevfuscft Prophctisamp; Apoftolis tan-g^ê. quam inftrumentis. Coferuatio veritatis amp;nbsp;e PC 1. te inftitutio confirmatióque Ecclelîç eft finis ^9‘Siai9. propter quem verbum Dei literis fuit con- ^yy^ j fignatum. Itaquehæc definitio confiât fuis jg 17. partibus, amp;nbsp;definitum ac definitio mutub i.Pc.i.ii.' conuertuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.10.31.

lam exhac definitione tanquam medio ^•'^“”'^‘ perfeamp;è amp;nbsp;«w^S conftituamus noftram 'J,'.^^r C.iii^

ÄToJ-«- 'Q^ctju/iil tfi ^er^um Det cli»i^(tflt;s in'^-i~ |lt;f. ratâmes à Prophetisy^pofie/is (ÿ- Eua/t^e/i-ßis Spirtt/tsDei affiat/t perfiripTumiamp;f. ' /d continet emhia dogmata fidei Chrißiaf2£ ne-eejptria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^tSenpturaficra«ßverium Dei d/aint^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tas inffriratam, amp;c.

i ' jQ^re Scriptara/acra continet omni^ do^~ ■^mataßdei Chrißiananece/Jaria.

■ ei' 5 ’ Hæc«To'J'wlif eft cuidcns öf neceffaria, vc qüæ nitatur fiiperiorum locorum firma-mentis cóntinctqiïc verum ^in Attributi primarij noftræ quxftionis. Cur enim Scri-ptura continet ca omnia quorumcognitio amp;nbsp;fides ad falutcm eft necefTaria ? nempe quia eft vefbi/m Dei ab Apoftolis amp;nbsp;Pro-phetis in eüm firtem conftriptunl,^t Eccle-fia perfciftè inftitueretur amp;c.Itcmq; omnia j»p«rwMuntreciproca. Siquis enim quarWt quæna d^fira- fint ea,quorum cógnitio amp;nbsp;fides eft necef-tionn ex- p^j.j^ ^j falutcm gt;nbsp;proferam Scripturam. Et ' nbsp;nbsp;nbsp;' viciffim quumpropono Scripturam, ca o-■Z.:,r mnia propono quorum cognitio amp;nbsp;fides '‘* '^''^0’eft ad falutcm neceflaria. Idem dicendum eft de Medio quod eft ipfius Scripture dc-finitio,vt diäum eft. Q^are hæc noftra de-monftratio in media veritatis luce verfttur, amp;nbsp;noftræ fententiæ veritatem extra omnê

dubitationem conftituit : nempeScriptara ßtera continere omnia dogmataßdet Chrißia-»Tneceßiria, quod erat demonftrandum.

K^ OsTEAQVAM noftræfen-DiJ^naa-^ tcntiæ veritas patuit ex fupe- fi» i^fii-^( riori demóRratione A difpu-«»«'«««» tatione »^iTOTCrfOasjJt!), nUnc ex‘^‘*'^f^^ ordine nobisab initio propo”^^^ fito,acccdendtim eft ad difputationem «w-j^,^;^ lt;wlt;j£;lt;«57xi» qua Pontificiorum fententiam rc-fellamus. Quanuis autem extrudà veritate, neceflario mendacium cotruat, amp;nbsp;ex bac , affirmata demonftratione,Scripturam fa-cram ea omnia côtincre quorum cognitio amp;nbsp;fides ad falutém neceflaria eftî fequatur »5 »wyictn hæc negata, Nihil cuius cognitio amp;nbsp;fides ad falutém necelfaria eft extra Scri-pturam facram quærendum efle , amp;nbsp;vi con-fequentis traditiones ab Apoftolis non fcri ptas,non efle in caufa fidei recipicndas ; tarnen fit nefcio quomodo vt nos magis co- . moueat erroris rcfiitatio quam aflertio vc-ritatis. Quamobrem hoc difputationis ge- ' -nus nobis ncgligendum non fuit, vt ma gw magifque leftorcs in veritatis cognitionc confirmentur. Hæc igitur eft Pontificioru fententia cum noftra pugnans «»rça^xif.

Scripfuramfacram »0» ea omnia continere quorum cognitio amp;■fides adfa/ntem nafira eit neceffaria. quern errorem nos itadiruamus. -^*S i- lt;*i Si Afofes,Prophetlt;e,Chrifixs ^ ^pofio/ifi- ^^f^ ‘’^‘^ dei dogmata fiemper ex Scriptura,»unip/tam a« pg„fiß^ tem ex tradttiom^us nonfiriptis confirmaruc, das.

t^Pontificif fideniogmata rar« ex Scripturdi ide»tidem autem ex traditiom^w non fcriptb coußrmare vo/axt ; certè Pontifie^ a/iter do-cet Ecekfiam ^aàf» Mofes, Propheta^ Chrißus ^ yipoßo/i d ocaerixfi

f^trum i^iturç^' conß^aensfC^ vi ionße^ae-tu Pontißc^ad docendam Ecc/eßam nonßant redpiendi.

'ixpliea.- Connexum hypotheticum perfpicuü eft. ^meia7^ ■^^^^P'^i’ni p^tct ex fcquenti induCtio-firuta. ®® collega cx facras Scriptur« locis.

i.Reg.ij nbsp;nbsp;/quot;emporiha /oßa régis popaiasprot^ittit w reiurandoß feruataram ejua ßriptafant^,

Nchem. ^^^ reditum ex captiaitate recitaturLex 8. Adoßs,amp;exea cu/tas Dei reßituitar.

Johan. ^. Scratamini Scripturae,i»lt;]ait Chriüas, Matt.11. nbsp;nbsp;Errata nefeientes Scriptufas.

Laudä/ar7'he[ßi/anicenfes,ßae Biraenfeti Aft.i;; qnod fcratarentar Scripturoi an itares feba-beret.

Neepuid dieam de Scriptura iecisquot Cbri ^as amp;nbsp;^pofio/i identident citafuni.

Hæc indu^io cft ccrtiffinla amp;nbsp;nulh ótcrii-CH labefaßari potcft. Vis autém cóRcjucn-tisquaadfincm proponimus fatiseftper-fpicua.Nam Propheta: amp;nbsp;Apoftolifunt in-ftituti à Deo doftorcs Ecclefia:, amp;nbsp;fucrunt *^»mlt;ibfti. Chriftus autem cft perfeßiffimus Ecclcfiæ Doßor. Ex quo efficitur, qui aliter Ecclefiam docent quam Chriftus, Apo-fto!iamp; Prophetxdocucrint, hoc cft non «adem,fed aliéna proponunt fundamenta, eos Ecclefiam perperam doccre, Pontifidj verd aliter docét, quandoquidem non re-uocant Ecclefiam ad folam Scripturam, fied adTraditionesnon fcriptas. Ttantedißu cft. Ex hoc autem fuperiori argumentoc-mergh fcquens hæc conclufio.

Si a^pofio/t verbum t^nod vina voce trade-^ bant ^aatamnis Beet 5t«wa0ró», tarnen ad feri- ^^2tio^ pta Prophetica extgebanty muito ma^is Ponti- „a. ficy debent fua doblrtng capita ad Scripturam facram exigere.Et etem id non fadant,indien di nonfnnt.

~^rgum.i. Si »Off omnia ^^»oram fides amp;nbsp;ca^nitio adfa-aduerfus /Mem »ecefiaria efi i» Scriptara cö'ti»e»t»r,fie-Tradit. ^ueretarSpiritf/m Peieftm Script/tram Eec/e fia propofiaitfinem J»»m »0» faifiè afieijdutam.

^t con/e^aens efi fa/fifiimai» ^ /gt;/afiphe-mam. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Connexi hypothetic! confequentia ita £xpiic4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r

Ho 4r^«_probatur. QuumScriptura-caulasin lecun meiiH. docapitehüius difputationis inueftigare-mus, diximus verbum Dei in eum finem fuifleliterisconfignatum, vt ab hominum corruptelisVindicarctur, vt piorum memo riæ confulerctur^ denique vt Ecclefia magis magifque inftituetetur ac eorifirmarctur in üs quorum cognitio amp;nbsp;fides ad falutem eft nccefTaria. lam fi non illaomnia,io Scriptu ra continentur, féquitur profedó'Spiritum Dei non perfcéiê,fcd ex part e tantum fine fuum aftequutum fuiffe ; quod abfit. Certè ft cóCcdis,quod negate non potes,Scriptu-ram nó temere nee fruftra, fed fumma Dei prouidcntia fuifle Ecclefiæ propofitam, fic vrgeo :Si, vt vindicarctur verbum Dei ab hominum corruptelis,num,obfeçro,voluit Spiritus Dei quædam ad falutem neceftaria

ADVERS. H-VM. TRAD. 4$ vindican ab bumanis corruptelis, quædam yerö minimé ?Si,vtpiorummemoriæ con-fultum eflet.: num ex parte tantum? Dice-mufne, eorum quæ ad falutem neceflana funtalia magiselTe memoriæ mandanda,a-lia minus ? Si eorfl memoria vigcre amp;nbsp;con-fcruari fine Scriptura potuit, curacceffit Scriptura ? Nihil enimfruftra fitaSpiritu Dei. Si acceffit Scriptura vt noftram me-moriam adiuuaret, quis neget in omnibus ad falutem neceflariis noftram eftè iuuan-dam memoriam? Denique, fi propofita eft Scriptura à Spiritu Dei vt melius inftitue-retur Ecclefiajcur id non habebit locum in omnibus iis quæ funt neceflaria ad falutem? Quamobrem quæcunque tadem effugia captent Pontificij,manet fuperioris connexi hypothetici veritas, eos nimirum veile fru-ftrariSpiritum fanftum fuo fine in propo-nenda Scriptura, nifi in ca contincantur quæcunque funt ad falutem noftram ncceC-iaria.

Si ^pofioU i» omKem veritatem a Spiritu ^rX'*- 4\ Ja»Elo deduEH, /oau.iSft^uiedam adßt/ute ne- aduerfua ' eeßaria »ou firipferuut, idfa^um eß^aut e^uod ^^‘*^^-i/lafirihre uo» deigt;uerifit,aut gt;3o/ueriat,aut uo potueriut.

^t uo» de^gt;uiße,fa/fxm eß : Kofui^èf ahfur-dum :fiofi potuiße, «âti^^ej^t.

f^vfüra- Connexi hypothetic^ confcquentia pa-tnar^u- tct,nifiPontificij ferant ‘»f^tn«.noscnini a-gimusnondequibufuis hominibus, fed de Apoftolis, quos Spiritus Dei jn epferiben-da Euangelij dodrina gubernauit,

Aflumptumpatet, njfidoceantPontifi-cij quxnam fit ratio tantæ difdmilitudinis in rebus non tantum fimillimis, fed etiain iifdem.Hoc profecto certum eft amp;nbsp;«vetf^ipir-ßii-mTtf inter omnes Chriftianos,fi Apoftoli non omnia feripferunt quæ funt ad falutem necedaria, id eo faâum, quód non de^ue-rint omnia fcriberc. Horum igitur alterum Pontificij doccant nece/fe eft:aut quidnam fitcauamp; quamobrem Apoftoli quædâ fcriberc, quædam vero ad falutem ncceflaria de buerint omitterc:aut certe', Apoftolos pla-nis amp;nbsp;perfpicuis verbis teftatos fenó omnia quæ ad Chriftianorum ftdem pertinét lite-ris mandalTejCcrtis de caufis quas Deus no-luerit hominibus effe cognitas. At procul-dubio neutrum vnquam docebunt Pontj-ficij.Ex quo fit vt firma mancat argumenti noftri condufio.

^r«iigt;n.lt;j. St/tbri Canonici veterit Teßamenti conti-attucifm nent ea omnia ^dit ad vetM Tei/amentam per Tradit. tinebant, G7quot; /ibri Canonici nont 7“eßamenti na ' continent ea omnia t^uæ ad noteam T'eilaf^en-tampertinét:fetjuitnr Scriptaram veteris T'e-ßamenti

Gonnexi hypothetici confequentia üct^pUeF. probatur.Libri veteris Teftamenti vocan-1« '*r^** tur vetus Teftamentum à Paulo, cum agit ^ç^j de lediqnc veteris Teftamenti.Adde quod j^ ait Mpfes,foedus, inquit, quod fcriptum cft Deutu.' in libp lcgis;amp; in facra hiftoria fit mentio «• li^ri foederis. Quare non dubium eft quin ^’^'S‘ vetus Teftamentum ( hoc eft, Scriptura ve- *'^* terisTeftamenti ) rede refpondeat fuæ in-fcriptioni.Nihil enim proferri poteft extra illam Scripturam, quod verè dici poffit ad vetus Teftamentum pertincremempe cuius cognitio fucrit püs maioribus fub vetere Teftamento conftitutis ad falutem neceffa-ria.lamfi non idem dicas de nouo Tefta-. mento, quis non videt nouum efte vetere Teftamerito imperfcftius?Nam perinde eft acfi ita exponas iwiyeje?»;,, nouum Teftame-tum,h9c eft,quidam ad nouum Teftamentum pertinentia. quod quamfit abfurdum non puto pluribus probadum cffc.Scriptu-ramautem nouiTeftaméti cfle minus per-feftam quam fitScriptura Teftamenti ve-teris,ncmo Chriftianus baden’ dixit.Q,ua-renonvidétur pluraeffe dice da ad Affum- ^rg,6^d ptinoftri coijfirmationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mr.Tr4,-

hoc eUfaeduj vei Tefiamentum 1 ^rn 2ilg,}tÏKif niht l ficet addere.-certè »ihi/ iicet addere Serh-ffar^ »outTe/iameKti.

Kfrum i^tf/tr (^ co/èt^uens^ (^ vi co»/èlt;^/tegt;t fis »ogt;if/lt;nt recipiendte tradittones ah ipßs ^~ pt^ahis »0» firtpfit.

tu ar^it~ Aflumptum habet duas partes.Prior per-Gal} lt;nbsp;Q’icuaeft ex ipfa infcriptione,necvllaalia probatione op’ habet. Pofterior probatur ex Paulo:quum ait ne humans quidem JÏ*-3-i)gt;tij adderelicere: atque inde efficit multo minus addere licere dhiins :^^iKtf, Quod firi» Sil^üixhu Teftamentum intcrpretcris, turn fortior etiamnum erit noftra conclu-fio.Ecquis enim hominis teftamento quid-piam audeat adiiccre?Quod fi non licet ho minis teftamento, quato minusdiuini Tc-ftanienti tabulis?

^•^•Z' Si adfinem v/^ue mutidi /tft/lot aüoi fi-‘^'*quot;’f^ bros Canonicas dehemus expe^are prater eas i^uos hahemas in Scriptnra veteris ^ naai 7quot;e-fiamentic fi^nitur Script ar am ficram ejfe ntt-merisomnihns ahfo/atam.

r'eram eff igitur t^ confiejaens, amp;- vi eon-(èc^uentis Sertptura non habet opus vliistradi-tionibns nonJcriptts.

gxplicor- Connexum hypotheticum fatis eftper-»‘o ‘‘’2' fpicuü,prsfcrtim quüDcus fit author Scri-pturs,

ADVERS. HVM. TR AD. 49 pturæquicam adfinemvfqae mnndi manere imperfeftam non patcretur: quippe au tlior perfcdifTimus.

Aflumptum non negant Pontificij : non enim ignorant tempora poft Chriftum exhibitum effe tempora pIcnitudiniSTï 7rgt;.r,^-loquitur Apoftolus.

Si Tra-ütioftes »ofi fcri]gt;t£ ^^en fit fit mintti ^f^r^ g ^ ti^endis quam Scriptura(zt Pontificij 'vo/ut) uer. Tra^ ergo est credendu^n cadem fidei ■xXin.üCficfia fèri- ditiones. ptis zeterum Do^loru tjua /criptic Propheticis Ö'^pofioitds credirmt^.

Fa/finm igitnr C^ antecedes^Cà“ vi confietpKe~ tiatTradtttones non ficript£tncanfit fidei non fnni recipiendx.

Connexi hypothetrei confequentia CiCExpUca-probatur.Qi[oties Pontificijnobis propo-Ho argu-nunt humanastraditioncs,quas illi vocantquot;*”“-Apoftolicas,nos Apoftolicas efte pernega-rnus.Tnm illiTcrtullianum,Ircnçum,amp;: in primis dementem nefeio quem citant qui nuper e monachorum tenebris cmcrfit.lfti omnes Dolt;ftorcs(inquiunt Pontificij) affir mant hafee traditioncs cfle Apoftolicas. Certè fi huiufmodi traditioncs nó funt minus retinedæ quamScriptura, fcquitur ca-dem fidei conftantia credendum efte,tradi-üones illas efte Apoftolicas, qua credimus Scripturam facram firifle didante Spiritu fanfto conferiptam. Quodfiitaeft,rurfus

fequitur, Tcrtulljani, Ircnæi amp;nbsp;démentis amp;c. feriptis æquè eße credendum, ac fcri-ptis Prophcticisamp; Apoftolicis. Facenim vt quis me roget ; quamobrem eredam A-poftolos viua vocctradidjfle,Chriftü pro lalute noftra fuiiïe crucifixum. Rcfpondc-bo me id credcre quandoquidem id Apo-Roli ipfi 8e Euangeliftæ feripferunt. Quoi fi vicinim rogem Pontificios,quamobrem credant Apoftolos viua voce ca tradidifle qusE ad ipforum MifTam pcrtincnt:tum re-fpondebunt feid credcre quandoquidem id vetcres aliquot Ijoélorcs feriptumre-liquorunt.Itaquc ego inde coJligo Pontificios eadem fidei zrx^pc^J.pi« credcre vetcrum Doâorum feriptis qua credendum eft. Pro pheticis 8e Apoftolicis. Nondum difputo deipforum veterum fententia, dcqua,fuo löco;fcd volui tantum confcqucntiâ fupe* rioris connexi reddere dilucidiorcm.

Afiumptum patet. Quis enimvnquam pms fcripta veterum Doélorum cum feriptis Apoftolicis cxa?quarit?imö neipfi qui-ç^^ dem Pontificij id dic5t,nifi forte obliti fint folis^ fui Canonis ex Auguftino deprompti. vis Dift.9. autemconfequenriæ quam addidimus,ma-nifeftaeft: quemadmodum melius patebit ex fcquenti argumento.

^rir 9 td ^f/ttiitraeiitfofiibnf.de t^aibtn certo »o»co uer^Trit- Fiatcertaftdesaelhiberi poteft.Omffes traeUtfo-etitimes. net non firipta ^HM froferaat Po.H/^4^ fu^ ei «pao ~

Q^m KuUis f radiilOKtVus kok feriptis ejuaf proferuKt PoKtißa^certa fides adhiberipotesl. £tvicoKf(^KetiteomKes dUtrad/tioKes iKcau- nbsp;nbsp;/ .

ßifidetreiicieKda pint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;.en.

Maioris propofnionis veritas liicet fii3 ^xpHea-luce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fig ^r^n.

C/emem .A/exa»dri»waffirmât taKe^aam^'^-^-^''^ extraditioKe^pon^tihca^pofio/os pasetsfecre'^^'',. ta ^a£da tradidife, amp;nbsp;ettat haKc Zocum Paa/i, I. Cor.i.SapieKltam Zaï^Htmar iKter perfecios. lib. de

Contra: TeriKlltaKné refedtt dlttm errorem præferi. graatj/tmii ratiüKilgt;tis.C^ PrcKaies ait ^4»^’ƒz•/zƒ|’æ'y• ^ fie veteram h£rettcoramfeKteKtiam,aerefjoK-^ '*^‘ ^‘ det ad dlam Zocum Paait t^uem corrampe/iaKt.

Contra, HteroKjmoi C^ aZii^aot aZij vete-resduaat y^pofioZos faijfe cOKteKtos oratioKe DomiKi.

PpipZtanias ait ^pofioZos iadexifiè ietaKtam -AduerÇ diei'at /oan (^ f^eaerit pertotamaKKam: ü^ p^7^' '” lai^tiadrage/tmavteKdam ejfe iKftdueyiixjadtó- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°'

Contra., ^agasiiKas : Qm/as die^asfitie iaKaKdam(iKi^ait) Kee à Dommo Kee ait .^dpo-fioZZs defimtam eil.t^/reaeas apad £afeèfam£pi{i_ g^. aitidad tetaaiam variéfaijfe oZtm vfarpata, I.j.c.iS. tj/tam aZij diem vaitj aZtj daas, aZ^ pZares teia-

»are»tt»ec vocat traditionem ^po^iolicamißd munlâ^etiiu/1(31,6’ àtr^i-niTK ê iaiuTurfiai^co^ßief/tdiKe exfimp/icifate (^ priuato q/todaw t»}litflt;to. Lih.dcic/tem 7~ertf(llia^ftj cum ad A'/ontanum defe~ iiiuo. cijfet, reclus Catho/icoram ohte£lio»es aduer ftts Adotant^ioi: Q^d, i»£^»tt,xeropha^iai oégt;~ feruemui,!^ dieu»f, a^o/ttis Zega/iéiiti (emn^s de cetera indifferenter tetunandum ex arèitriot non ex impeno nofta difcep/tna^c^c.

/n i/ia contronerßa de dte Paffhatis,/^^ dite veterem Ecc/eßarn exerenit: Oectdeia/es Ee~ deßießnoieeit Socratet,refere^ant fnum inßita-Lib. j. c. tnmad Petrum ($~ Pau/um: Orienta/et autem iigt; ad a/ios -y^posto/os .• ßed neutra pars profere/iat certam (^fcriptam proiatione lyo^aiptr i-aH'ti-^tr./taijue exißimofuiffe confuetudtnem,Ç^c. Aduerf Eertu/lianus ait ex traditione ,^poÜo/ica MarcJ.i.’^ ^‘^P^ff^o /ae (^mei inos infundtfoiitum. Si de Pfieronj/musautemme/ntnit vint non medv,^ cor. mi- vocat morem.

EC.amp; 'có- ‘’^fi'f^'^^^t ßt/ieet oèferuaturißijuidem ^poßo tr. Luci- ^tr’aseffetraditionesexißimarent.

fen Eertulhan/es'cömemorat oh/atione pronata-Vbi flip, /if^^ inter eos ritus cjuos ait aè ^poßoiis ßuxiß fe. Contra,pofi Ntcanam Sjnodu Ecc/eßa mo~ remt/iu repudtauif,lt;^u'odpa^anifmu redoieret, Tci t.vbi nbsp;nbsp;p/eritjue veteres hac ad ^poßo/iea infiitu-

‘'f' tarefereigt;ant, P7effas effedie dommico degent~ cu/is adorare, iVefas effe caputfirt 's (^ßoriius eoronaref^ßmuPa etußmodt.

ADVERS. ft VM. TRAD,' 53 C.ontrii,Ne tpß ^titelet Pontifie^ ta/eafi-quid o/fferfta^iditm exifitmant, ^uippe qui H^a-tuarum collo amp;nbsp;capite coroUae appofi»»t,C^c. Ser.de

Contra, HocEcclefa conßanterrepudiaf.in Can-Clemens fuos canones refert ad .^pono/os Apott.

authores, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.Cano4

Contra, velipfa Etclefa PomanadiuUlos^^^'j^^f canones retecit tanejuam ul’ hareticis confitlos. q, pia_ Efetnde Zepherinus Pom. Eptfeop. ex tills ca - cuit. Ibi. nonihu recepit fexaginta. tademjexta S^nod, recepit 85.^4-.

lJenßue('vt fexcenta eiafmodi omiftamus) ^ua Pontifcij referunt ad ^poßolos h/florta a-Iß fribuuntyHt ejuadra^eßma Ee/eßhoroi^c.

Si tJeteres haretici p/erßue i^uum ipfis ver-^urn Det defieeret^ad traditiones confugeruntj-^^^^'^^^ stomen ylpoßolorum entenittas, G*quot; idem hodie nes. fadunt Pontißc^: certèhacin re funt potius cum harericis ^uam cum orthodoxie numeradt^

Connexum hypothcticum fatis patet. ^ßl‘C‘t-Afliimptum ita probatur.Q^i legales cç-X/uA^**^

remonias vrgebat, pr^texebat traditionem Apoftolicam,vt vetcres tefiantnr.Atquc id Aft. ly. videtur fignibcare Lucas in aclis Apofto-^4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licis. Adde tjuod dicit Paulus vetcres hæreti

i^Cor.ii. ^^5 ^j^^j^^jj.j py]jjQ5 perfonain Apoftolo-rum. Et alio in loco hortatur Thcflaloni-a.TheiP cenfes nc fc à fide abduci patiantur : ncque i.i. per fcrmoncin,inquit, ncque per cpiftolam tanquam ex nobis. Qua: quidem poftrema verba non reftringo ad cpiftolam fed rcfc-roctiamad fermonem. Necenimdubium • eft quin illi bærctici vt fibi fidem concilia-rcnt,iaâ;arcntfæpcnumerofe id quod do-cebantab Apoftolis audiuifle. Idem tefta-Lilj.3.c. turlrcnæus: amp;nbsp;Euftbius narrat quendam 2- Papiam fuoserrores propofuifle,tanquam, Ub.j.c. inquitjcx traditionc non fcripta « 7mi^^i~ a-lui àyfâ^ov.'Nc quid dicam de ludæis Caba-liftis,qui traditionem non fcriptam een co-lumnam fuffulciunt fuis fomniis:tefteElia in Thifbith.in rad.pi-a.amp; gt;!^p.

'^rfu it Si traditiones ijfiiepu^nantcum fcriptis ^~ aduerfm poßoUcü »0»ßt»t ^poflo/icte, amp;nbsp;Po^tifidorxm Tradit. traditiones ß(»t etufmodi, certè Potificior/tm

F.xplica- Cónexi hypothetici veritas fatis eft pcr-tio aivu- fpicua, alioqui fequeretur Apoftolos non inenti, ço quo loquuti füllt Spiritu fcripfifl'c,quod abfit vt vel cogitemus.

AÓVFRS HVM. TRAD. gt;) âores facile vidcbüt in Dodorum noftro-rum fcriptis,cx quitus condat caPótificio-rum dogmata quæ funt inter nos contro-ncrfa,amp; quæillireferuntad traditioncsA-poftolorum non fcriptas, cum ipforum A- , poftolorum fcriptisaperte pugnarc. Atque omnino quocunque ie vertant Pontificij, cogentiir exigcre fua dogmata ad fcripta Apoftolorum. Semper enim vrgebo fupc-rioré hypothefin,dogmata illa fi cum fcriptis Apoftolorum pugnent,non cflcApo-ftolica.Si pugnarc fatcantür,vicimus:ft nc-gcnt,ncccfle crit cuolucre fctipta Apoftolorum, vt ad ea exigi poffint illa dogmata dequibus quæritur an pugnent cum fcriptis Apoftolicis, nee ne. Ex quo efficitur tandem Pontifteiis poft multos errores,ve-lintjnolint,cïre in gyrum Scripturæ redeun-dum. Scd ne pluribus argumentis molefti ft mus,fuperiorcs omnes rationes hoç vno ar gumento comprehendamus.

Si ex Pontificiorum fentextia de tradi-^^, ,£, tio^ihm no» fcriptü hi errores co»Jei^uK»tttr: ^f»mm^ xempe, alitert» Ecc/eßa doceri tjftam Prophe~f‘*l’‘'^‘'^ t£ c^ ^poßolt decüenut : Spiritum fa»Elum i» proponenda Scriptura non fut jjefinefuat» aße- „e^p^ cutum’. ylpofiolos omma ad falutefn necefaria, Tr.tditio-^ aut non debuße feriberc^aut noluiße, aut non ‘*‘‘‘ potuißetScripturam veteris Teßamentt eße no-ui Teßamentt Scriptura perfeSliorem : Sacra Biblia non reßondere fua infe riptiont 2^èix.r,;t

(ßi^uidt Zicet ho»figt;filgt;m adhere Diiti»it :ilg.}4-xp) ficram Scripturampost ChrtZium exhiZi-tam C^poZl finpta ^poZlo/orufu no» eße nu-merii omnih^u abfo/utam .■ ea^dem fidem effe fcriptis veterum adht^eßdaf», i^/tafiera Seri-ptura adhihetur : eerram fidem ejfe tis reZui adht^eftda/K, de i^fitZgt;M certo »on confiât: ve-ter/em haretieoruf^ eattfim fion par/tm fil^-leitart tjtn etufmodi traddio»ilgt;3es non fihptis ndel^atur.-dent^ue ^poito/os aZio Spirits fnifi fiLocfttos tj/nam i^fiofirtpfirin(. Siine^t(d,fi-penora ahfirda fintenttam Ponttficiortt»i de T'radftfomZffa non firiptZi confetjnnntnr: certe Pantißefomm fintentia de T*radittonilgt;f(i non Jerfptfi eSïptts ernnt^ui (^ orthtdoxis actiere CathoZteZs répudianda,

AfTumptum patuit infuperiori difputa-tione antmebanic^^ qua Pótificiorum fentcn tiam cuertimus.

Quarefitiam finis huiustertij capitis vt ad diluendas Pontificiorum ofiieófiones progrediamur.

Vperior noftra difputatio fcn-tentiam Pontificiorum refuta-UR,amp; quafidigito commóftra-uit errores varios, in quitus il- '^ losvcrfari necefle cft, dû pro fois tradition nibus obftinatè dcccrtât, quas illi non fcri-ptas vocant;nos autem nec fcriptas ab Apo ftolis, n« fcribendas vnquam ab vllis aliis fuifle conftâcer affirmamus. Sed quia variis amp;nbsp;iTmi^-n^ÿif argumentis fuam illi fentétiam veftiunt,vt ciuS falfitatem obtegant, atque ita rudioribus imponant, operæpretium favori videmur,fi ad omnia eorum argumen la,quænobis videre licuit, relpondeamus. Primùm igiturdifeutiemus eorû obieâio-nes ex Sacris literis détonas.Deinde ad ve-terum quoqucDoélorumteftimonia, qua: illi nobis obiiciunt,accedemus.Prima Pontificiorum obieâio eft huiufmodt.

Efi4»^e/^ deSrina fuit »ou atrame»toy obi^ii^ fedSpiritu Deif »oui» tal-u/isiapideis, fèd i» tordetufenireuda.Ergo addoilriuam viua voce aégt; ^poHo/ii traddam recurre»dum e^l, »ee hitrendum priecife id t^ux algt; ipft j4pofio/d co-feripta fu»t.

ài»tecede»s patet ex/eremia. Hoc efl fœ-ïcx. }i. dm t^uodpactfiar cum domo /frae/H^tlam leget meat menti eorum amp;■ cordi eoru infri^amy 1^ ere tpßs Detu amp;nbsp;crut mihipopu/ut. Item ex

58 DÈ VERBO DÈI SCR* i.Cor. 3. Pafi/o:pa/amefl,i!fijfeit,vos eJJèepi/to/a Chrißt fff/^nitfitfiratam a no^is, igt;ißrtptam,gt;2i)» atra-mento,ßii Spiritu Dei niitt, xó m taé’tt/is /api-detsyfed tn carMeis taitt/is cordis.

Refp ^^ ordine rtfpondcamus,primùm nobis cxcuticndum cftAntcccdens,ttim ad Con-fcquens dcuenicndum : atque hunc ordiné deinccps fcruabimus,ad iuuanda leftorum mcmoriam.

Expono igitiir Antecedés, de quo video non fatis conuenire, ne inter ipfos quidem jjg[j g Scholafticos Pontificios. Ciim cnim Apo-ftolus ad Hebroos, vt conftituat difcrimen inter vctusamp; noHum Teftamentum, proférât locum fupcriorcm Icremiæ,quælitum eft inter Scholafticos, quidnam fit caufæ quamobrem Euagclium dicatur menti in-fcribcndum. Quidam afterunt hancratio-nem,quód gratia Dei non fit fcriptibilis(vt Ioquutur)quain fententia eft Thomas illc quern Scholafticorum amp;Quæftionariorum Rege vulgo falutant. Alij mahn id efle caufæ; quod doctrina Legis cœpit à Scriptura (ftatim eniin propofitæ fucrunt Legis ta-bulæ ) at Euangclij dodrina cœpit à præ-dicatione cum Chrifti, turn Apoftolorum. quam controucrfiam(nc vagemur extra can cellos noftri inftituti) videât Icétorcs apud Lyranum in 8.cap.Ep. ad Hcbr.io. Quan-tùmigiturattinctad fuperiorem obicâio-nem,dicimus neque lercmiam, neque Paulum

AD VERS. HVM. TRAD^ 59 lum ncgare fcripturam noui Teftaincnti, fed agcre de fandi Spiritus efficacitate amp;nbsp;Jpiritualibusdonis,quælonge maiora exti-tcrunt noui Teftaméti téporibus, quam an tea, iuxtaProphetiâ loclis,Petro interpre-^^’■^' te apudLucain. Qiiarclociilli funtintelli-gendi per comparationem , alioqui fcque-retur Legern Dei nó fuiffe inlèriptam pio-rumanimisfub veteriTcftamento,quod ta men fecusefle docent fequentes loei. Audi- £f^jj te me qui noftis iuftitiam: popukis in cuius cordclcxmcacfl.Item:LcxDci cftincor pfal. 57. de eius. Itémque ; Cor mundum créa in me Deus, amp;nbsp;redum fpirituminnoua in vifee-Pfal^r, ribusmeis.Addc:Dominuscircuncidct cor tuum, inquit Mofes. Et apud Dauidem : In Dcut.50. Lege Domini voluntas eius,amp; inca totos^^^’j dies nodéfq; meditatur.Et alibi Pfaltcs fæ- ‘ ”’' peteftatur habere fe Icgem Dei in animo pcnitusinfitam. Denique(vt multos cófimi les locos pretcrmittamus) quum Solomo Prou. j. præcepta ex lege Dei proponcret, iubebat ea in tabulis cordis inferibenda.

Atquc hæc de Antecedetc, vbi Pontificij committunt errorem TS^rtofn «®xâçAsj5|Ui«K.

Itaque nego Confcqucns,cuius varioscr^n-arej lores figillatimrcccnfebo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitferiorit

i. Error Traf«ri tsrö^tM,. Non .n. fcquitur: “^^“^‘^ dodrina Legis fuit fcripta in tabulis, ergo quot;“' dodrinaEuâgclij nó eft fcripta.lté: Euage jiü eftferiptü ï cordc, ergo nó eft feriptû in

6O DE VERBO DEI SCR. tabulis.ifta nó funt confedaria. Rurfus no-uo ratiocinandi modo,pofita vniucrfali af-firmata infcrunt negatam particularê.fic e-nim illi : Deus fcribit in animis piorum o-mncm Euagclij doiSrinam. Ergo quædam ad Euangelij doftrinam pertinentia non funt fcripca ab Apoftolis, quodquidé con-cludendi genus vel ipfipueri exfibilarent, Ec enim procédât eorum argumentatio ne cclTe cft. Nihil quód fcriptum cft in corde, fcriptum cftintabulis. Omnis Euangelij doftrina fcriptacft in cordc.Nulla igitur Euagelij doélrina fcripta cft in tabulis. Ma ior propofitio falfa cft.

SeK:undus error Traf« ri^xï^ü«- T« zflt««. c5-fundutenimhomonyma cum fynonymis. Scribere in tabulis,propriè dicitur : at fcri-berein corde dicitur impfopriè amp;nbsp;ó,«»»».«»'?, ncmpe inctaphoricè atque per fimilitudi-nem. Ex quo fit vt Paulus alio criâ loquen-di gencre vfiis fir,quû ait ipfos Corinthios cfle Epjftolâ.Scruit enim argumcnto quod in manibushabebat. Cum enim plcud-A-poftoli influèrent in Corinthiorû animos per epiftolas commedatitias : Ego,inquit, nihil opus habeo ciiifmodi cpïftolis. Vos ipfi cftis mca cpiftola,quâdoquidem in vo-bismeus labor cft conlpicuus, ineaqueo-pcra in omnium oculis cftpofita. Namo-mnes vident,amp;,vt ita dicam, legunt in vo-bis dodrinam Chrifti,quais vobis annun-tiaiii*

ADVERS. HVM. TRAD. 6l tiaui. Summa eft,Corinthios tuiflc accurate inftitutos ac veram Euangtlij doflrinS pçrcepifle, modö vt pcrfcuercnt. Ex his i-gitur Apoftoii verbis qui colligunt Apofto los non omnia ad falutcm neceflaria fcri-plifl'e,laborant profedó xffarix:i^Atatx^.

Tertius error,quod faciunt fubordinata pugnare atque opponunt caiifam efficien-tem caufæ inftrumcntali. Deus enim is eft quifcribit Euangelium in corde: at Matthäus , Paulus amp;nbsp;alij fetipferunt in tabulis Euangelij dodrinam, cum eflent organa amp;nbsp;initrumenta Spiritus fandi. Iraque Paulus in illo loco dicit Corinthioseflefuam cpi-ftolam amp;nbsp;epiftolam Chrifti,fubminiftratâ, inquit,à nobis. Eccc,diftinguit minilleriû , fuurn ab efficacia Spiritus fandi. Quam-obrem Pontificij ita concludunt,vt G quis dicat? Deus rcftituit ægrum ilium in prifti-nam valctudincm : ergo nihil præferipGt medicus,nikil propinauit,nulla externa remédia ardhibair. Si valet hæc concliîGo,va-Icbit amp;ifta, Deus fcribit Euangelium in mentibus, ergo Apoftoii non feripferunt in tabulis totarn Euangelij dodrinam.

Quartus error , quod illorum Confe-quens non fatis conuenit cum Anteceden-te.Nam ft in Antécédente,opponv.nt Scri-pturaminuiGbikm Scripturx.vlftbili,certc volunt, vt vna pofita , non poftit Gmul efle altera.(ad quodenim aliud oppofitionisge

nusfiiamillam oppofitionem référant,Vt aliquid cfficiant in concliifionc ?) At in có-fcqucnte,pcdem rcfcruntamp; tantum dicunt quædam adfalutcm necefTaria non fuiflc feripta. quum dicendum cflet (fiquidem ex arte ratiocinandi argumentarcntur vt pau-lö ante diftum eft ) nullaad falutcm nccef-faria fuifle feripta. fed illos manifeftarci veritas hoc in loco deterruit. Atqucvtvi-deant quam fint infœlices in bac fua oppo-fitionc,quxro annon habcant fideles ea o-mnia feripta in corde quæ fût feripta in ta-bulisad fidem falutémque neceflaria? Cer-loan.io. te. Sic enim loancs: bate feripta funt vt cre-datis amp;nbsp;vitam æternam habcatis. Tantum igitur abeft vt pofita vna,toilatur altera,vt potins vna fit via ad altera, n'’mpc Seriptu-ra vifibilis Apoftolorum ad Scripturamin-uifibilcm Spiritus fanfti.

Quintus error, Tapi TÄ,«;4i««!«i «5JAéyx'’''» quia fupponunt alia vocabula quam quæ à Paulo viurpata funt. Sic enim Paulus, feripta,inquit,non atramcnto,fcd Spiritu Dei. Loquiturenim deScriptura inuifibili, nec proptcrea tollit vifibilem Scripturam,tefte iila ipfa cpillola qnam turn feribebat. At Pontificij longe aliter : non feripta in Ta-bulls,inquiut,fcd per manus tradita.quod-Tfr exfu- ^^ longe à Pauli turn verbis , turn /erzorZoZ. mente rcfilirc.

ADVERS. HVM. TR AD. 63 •!ru»gt;ógt;lt;ï5» iugulcmus abfurdis amp;nbsp;incómodis.

Si non efi pr^cif ? htsrendum fcriptti ydpoßo-/idsy^pftia Deut ferihit Enange/tnm inantwu ptorum,fetjHeretur fenpta ^pofio/ica non eße pß hominihitt neceßina. Cttm emm (vt illi vo Innt^ nonontnia ad fa/ut ent neeeßariaferipta fint,auorfam Seriptura'^ ejuandotpitidem omnta adfa/utern neeeßaria Dem tn animis piorut» fcribit. Nam hoe argumentum nonpotefi eon-cludere ex pane tantum.aut emm vntuerfe ve-rum eflf aut 'vmuerfefa/fum. ^ti^uctta con-ueSeretur fierce Scripture authorttoi ; nuod abfit,

lrem,St va/et hoc Confeejuens, recurrendu eft etia ad tradttionet non f riptac^ ^ma Dem ferrhtt Eua^clium tn antmit ftiorum: fetpuere-turßuntualem Dei efficacttate' confundteum vtf btlt (ÿ- exterao ^poflo/oram mtmfterto,^-traditiones viua vocepropoftas effefenpturam Det tnuifbilcm, quant Santi tußintus impri-mitin animés credcntium. quodfa/ßfsimü efl.

item, Sirene conc/udttnrex loco deremia non omnia quaad Euange/ium pertinent eße fcripta, eo quod Deus in notto Deflamento lege fluam inferihit inanimés pt arum ^ ctimfub zetere Eeflamento eßetferipta in tabulés', ergo^vi illtus oppofittonisflequiturfub vetere Eeflan e -to Deum remtflße tantum peccata ex parte, (^ faiße Deum /frae/itarü ex parte tantum,qua-doquidem addit /eremias futurum, vt in nouo Eeflamento Deus remutat peccata uopulofno

Ketortjae Denique retorqueamus hoc argumen-* tur obic- turn Pontificiorum in ipforum caput atque itadicamus,

Omnes Leges Dei firipta fuut tn animis piorum : quot;Vt dtetfut Pontifie^ ex Zoets ßupra ci-tatts.ZVouatramento, tarait Paulus, fed Spiritu Det.

TVu/he Poutißeiorutu tradtttonesfiripta fuut fff animes pterum. Sant enim atramento ijutde firtpta,fed nou Spintu Dei.

Exquibus omnibus manifcftumeffc arbiträr,qnàm ineptum,vel nullum potius fit argumentum iftud Pontificiorum;quod tt corrigamus, dicendum eft cum verbo Dei, Scripta Apoftolorum amp;nbsp;Euangcliftarû con tincre illam ipfam doârinam Euangclij, quam Apoftoli amp;nbsp;Euangeliftæ viua vocc docuerunt, ac poftca litcris mandarunt: amp;nbsp;quam Deus fuo Spiritu in mentibus pio-rum inferibit. Et de hac quidem obicäio-ne baétcnus.Pcrguntilli hoc modo.

Ecc/eßa Chrifitana totes vigi»ti anties ca^ tTeitßriptü ^poïto/orfiWiKiwtrtefK eorttm tra^ ehtcoKe contesita. Ergofiripta y^poßo/ica gt;t»ft ßunt precise ueeeßana aei ßt/utettt, ttei^tte «lt;?-ceße eß om^ta ad Ettange/^ doilrtnam perti^ .■oefttia t»ßriptts ^poUo/tcts contitteri.

Etfi nolo multum immorari in Antece- jie/p. dente, negne de numero annorum hïc dï-fputo:tamé vclim Icéiorcs mcminiire Chri ftianam Ecclefiam ante fcripta Apoftolo-rum non caruide Scriptura. Imo Chriftum jpfumamp; Apoftolos docuide Euangclium ex fcriptis Propheticis,vt ante fuo loco di-âum ed. Quare iftud Antecedens Pontifi-cioruin,nihil aliud eftquam fundamentum in aqua pofitum,adcô vt flare non poflit ilia conclufio quam aflruunt.

^^go igitur Confequens.Error efl mfiiemr eb. Tsaytaicu, TÎ£Atyx».Mutatur enim forma Prg- *‘^' dicationis, amp;nbsp;fit tranfitus à præterito tempore ad præfens amp;nbsp;futurû. Ecclcfia, inquis, caruit fcripto Euapgclio. Fac ita edc(quan quam fcripta Prophetica continent pro-miflioncs Euangelicas,ita vt Apofloliillis nitcrentur.) Addc etiamfivclis fcripta A-poftolica turn non fuifle præcifè necedaria, Venim quid inde cfficis ? Non igitur nunc funt necedaria,aut in poflerum non erunt? Quis hoc concédât ? Ratio differentiæ hæc efl: quod Apoflolis fuit prius viua voce prædicandumquàmferiberét. Dum autem Apofloli prardicabant Euangelium,tum ilia ipla proponebant,quç deinde litcrisman darunt.At poflquam è viuis cxceflcrunt,nec iam poflunt Ecclefiam viua voce inftitqe-rc, certc eorii fcripta fût nobis hodie æquè

66 DE VERBO DEI SCR. neceflaria ac olim fuit viuæ rocis prædica-tio,cuius locum fupplcnt.

’^bfurd. Abducamus à««?«»««»; Si valet illud P5-tificiorum confequens,valcbit amp;nbsp;iftud:Ec-clefia Ifraelitica nó viginti,fed bis mille an-nos, aut co amplius,caruit lege fcripta : ergo nó fuit neceflarium Ecclcliæ vt Lex fcri-beretur:aut,Lex fcripta non continebat ea omnia qua: ad veteris Teftamenti doârina pertincbant.ii'J»«T»i’.

^‘o- SiDettt. fumme ßtpiens mok pajfw efi £c-c/eßam Chrifiianam dtu carere firiptts ^poßo /iciSiVt confertMudte Euange/ùæ 'veritatiyC^i-pßm Ecc/eßxß/titi conßuleret ; ergo illi hof»i~ »esßt»t ida/phenii in proufde»tia7»Dei,lt;j»i »e-^a»t ea om»ia i» ßcrtptis ^poßo/icis co»ti»eri e^».e ad do^rinam Euange/^ neeeßarta faut. Quorfum cnim Deus fumma fua prouiden tia voluit Apoftolos Euangelium viua voce annuntiatum feriptis confignare? Nurn vt femiplenam amp;nbsp;imperfedam doiäiinam traderent? Præterea fialiquandoEcclefia fuit contenta prædicationc Apoftólorum, hempe primis illis temporibus, obfecro, cur non crit hls temporibus contenta fcri-{»tis Apoftolicis,quï fvti diximus) fübicrüt ocum ipfius Apoftolicæprædicationis,po dus quam recurrat ad cómentitias illas tra-ditioncs ab Apoftolis non fcriptas ?

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiam-

Quamobrem argumentum Pontificidru CmtfH» cft «TiKTKTiKÓv: quod nos ita corrigamus. fuper^n

Pnmis Ecclefiæ Chriftianæ téporibus A-° '' poftoli fretifcriptis Propheticis, primùm omniu viua voce docuerunt Euangelij do-drinam exipfisProphetarum fcriptis. Deinde ne illa viuæ vocis prædicatio, vel ab ho minibus corrumpi,vcl (quæ eft humana in-firmitas) eius memoria paulatim ex homi-num animis effluere poffet j vt facram illam vcritatem quam annuntiarât nobis fartam tedamque relinquercnt, earn literarum mo nimentis, disante Spiritu fanfto,configna-tam poftcris tradidcrunt.

Chrtfimpoß refurreEltontm per dies ^O.d oUeif^ j4poßoln verfatfUiea doemt ^Ute ad re^^KÜDei pertmefit; MecconßatvUMftnpris ejuitnam il~ /aß»tejn£ doewit. Ergo fian omniaadre^num Deiperttnetta ab Ap0ßtlifeo»fcrtpta fant : Cz ^utt non extaxf peteuda fient tr traditiembKs non finpti^ab ^poßvitf.

Nego itaq;Gonfcqucns. Error cft,peti- ^^^‘’^ lioprincipij.Vnde cnim didicerimt,vel fo-mniarunt potius , ca quæ turn Chriftus do-cuit non fuifle fcripta ab Apoftolis ? Quin-etiam manitefte refeUitur iftud Pontificio-rumfomnium ex Matth. 18. cap. Marc.16. Luc.sq.loan.io amp;nbsp;ii.qui omnes narrant ca

qaæ Chriftus tu docuit. Ac nominatim te-natur Lucas, Chriftû ea cxpofuiflc quæ de fe fcripta erant;tantum abefl vt ad traditio-nes à'^Mpxf nos voluerit reuocare.

Z^bfurd. Abducamus ad incommodum. SiChri-ßwpoß reßarreclione'doewt ea omnia ç/ua pertinent ad reanam Dei^tt emm videtareßeßn-ßm verberum L,nca TimfJ tïs ßanXaca rS'^ii ) (^ i/la t^aa tam dotaitßcripta nonßantah ^poßo-iii.- er^o ^aaßcriptaßant algt; ^poïîoiif ad regna Dei non pertinent. »^uvifnit ac l/aßphemam.

obieü. ^^ ^ Chrtßo inßitati ö- edo^iin its tjaa ad regna Detpertinent, de tpß Dei regno, diäan-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te Spirit a ßnSlofiripßrant : ergo p/enefinpfi-

correßia Vt igitur corrigamus ilkim errorem, di-^obien”^ c®™“®GhriftHm vt Apoftolos conftituerct perfedos Ecclcfiæ Doftorcs, etia poft re-furrcdlionem per quadraginta dies illis ca omnia incuJeafte quæ ad Euangdicam do-ftrinam pertinebant. Nempevt ApoftoH itainftituti ipfam doólrinam non tantùm viua voce annuntiarent, fed etiam mandatent litcris ca omnia quæ ad regnum Dei amp;nbsp;ad falutem Ecclcfiæ pertinent.

Expono Antecedens. Paulus ait fe auda- ^^H’-cius quadatenus Romanis feripfifle ; •mAj«»-f67tp«» avt/itflii. Et illud, quadatenus ( quod vetus interpres ad verbum conuertit,Ex parte ) non eft comungendum cum verbo fcripfi,fed cum particula,audacius, quod amp;nbsp;ipfa contextiis ferics,amp; pbrafis Græca fatis indicat. Alioqui dicendum fucrat, Tiftifilt;. fimilis pbrafis extat, i.Cor. a. 5. Triftitiam attulit quadatenus vobis omnibus.

Nego igitur Confequens. Eft error turn ^’■’■®’' ®^-•mf» To «|;ïp{9'. Tws AÉ^iaï (vt ante diâû eft) turn •srap«T«t7ni|tt£,o,.Paulus nó omnia fcripfit Ro-manis;crgo Paulus non omnia fcripfit.At-enim multis aliis fcripfit.Itcm iftud Confequens no pcrtinet ad «lt;? 4^quot;'‘ Paulus non omnia fcripfit, ergo non omnia ad falutem neccffiria in fcriptis Apoftolicis continen-tur. »Tomt Sc indignum Gone.

Chrißtes dixit ^po^lo/û fe m»ita 'halgt;eredt Obied.^. cexda^ua non pot erant portare, Er^o ^poHoU non omnia ad falutem necefaria fenpferunt.

Expono Antecedens. Ac primû omnium Re/p, dcmiror Potificios ad cos fcopulos nauem allififre,ad quos veteres hærctici naufragiu fecerunt. Teftis eft cnim Auguftlnusbæ- in loan, reticos, locum ilium Ioannis fuis erroribus Ttaa.57 E.iij.

prætexere folitos. Ipfeautem tanta cum rc-ucrcntia verba illa Chridi traftauit, vt facile Pontificios à fua curiofitate arcerct: In loan, fiquidem cum audircnt. Qiii.s, inquit, no-Traft.96 Hnlm dicat ca quæ Chriftus tacuit amp;nbsp;dice-rc noluit ? Quis noftrum hoc faciat in quo nee Prophetica nee Apoftolica oxcellit au-thoritas? Hæc ille. Verum enimuero ia hxc quçrerc definat Auguftinus.Tandem enim exorti funt Pontificij qui ca qua: turn Chriftus reticuit fidenter nobis rccenfcar,quan-do midalcs ritus amp;nbsp;fuas tiufinodi nugas ho minibuscommedant.Atque vtinam cxifti-marentnunquaa purifhmoillo fonte fuas traditiones, hoe eft, errorii ac fuperftitio-num colluuicm manarc potuilfc.Sed redeo adillius loei expofitionem quamcxillo i-loan.is. pfo loco hauriemus. Sic enim Chriftus: » Multa habeo quæ vobis dica, fed nunc non ” poteftis portarc. Atquum vencrit Spiritus ”illc vcritatis dcducct vos inomnem vcri-Dc præ-tatem. Q^are vt TcrtuJliani verba potius hxr. quam noftra vfurpemus : dixcrat plane ali-quando Chriftus,Multa habeo vobis dicen cia,amp;c.tamcn adiiciens, quum veneritSpi-' ritus vcritatis, dcducct vos in omnemve-ritatcm:oftédit illos nihil ignorafl'c,amp;c. E-X quo efficitur Apoftolos omnia ad ftlutcm ' neccnariadocuiflljamp;fvtait Tertull.) omne ordinem rcgulæ omnibus edidilfc. Itaque hie fibi vultChriftus: Apoftolosturn dé

APVERS. HVM. TRAP^ 71 nium fore plane inftruftos, quum cflent vi-fibilibus amp;nbsp;extraordinariis Spiritus fanfti donisilluftrati. Quodetiam facile colligi-tnrloan.2.22.

VenioadConfequens, in quo nc vllam Aw)- ob-quidem veri fpeciem reperio , nedum vin- ^‘^‘o^»-culum Theologicse veritatis. Eft error m-ficTiilij^tiM, ? U!y;e»'Non enitn feruatur ca-dem temporis ratio. Apoftoli ante Chrifti rcfurreélionem , amp;nbsp;antequam accepiflent dona illa Spiritus fandi miraculofa,non po terât fatis affequi illa omnia, quar ad myfte-ria Chriftianæ religion^ pertinét: ergo Ä-poftoliillaipfa myfteria ignorarunt etiam poft Chrifti refurreüionem, amp;nbsp;poft acce-pta dona illa m’dC^^nw. Incptû ratiocinan-di genus. Multa Chriftus dicenda habuit: ergo funt illa qua: Pontificij fomniarunt. fcilicet.Error was« ritwöi^s». Vrgeamus i- '^I’f^rd. ftud confequens 7^ ii’ütaTif, Si j4po^to/t »on omniet ad fü/ute »ecejfariafcripferu»t,eo ^»odj ante refurren^ionem Chrifti ^ Spiritum fà»-^HmiJftm,»!)» poterdtportare m»/ta q»£ Chri ftm turn dicenda hahuit : feejueretur Jdpofto/os »0» fttifte deducios i» omnem ueritatem à Sa» Sloßarttu poftijaant wrftus eSï. Faifttm, ex ipfi Zoco/oannis: deducet -i/oj,inquit, i» om»e Verität ew.Item, feejueretur Pait/w» »»»ijfta a»-»ftntiafte omneconft/ntm Dei. Q^d itemfal-ptm efidocet ipfe PattZits, ^SZ.zo.z-j.Q^c. , j^^t,^'

»OH omnia fenpferunti eo tpuod non potera»t o^ mnia portare: certè »ecomwa ^»idem Vina vâ ce trddideruHt.ç^ vi confe^ne»tis i/le Zoc’u fo-annii ad traditiones ^poflo/oram no fertptMßt Mere »OH pofe/1. Dicent fortaßc, ilia falutis noftræ myfteria de quitus Chriftus Apo-ftolos cclatos voluit,fuifle cum Epifcopis Romanis communicata:quod fi ita cft,ccr te Epilcopi Romani non amplius dicendi funt Apoftolonim tantùm fucceflbrcs,fed ipfis Apoftolibus omnibus lógcfupcrio-res,Quqd abfit vt credamus.

CwreCHo Corrigamus illum errorem hoc modo. fuperinris Liect Apoftolï ante miflum Paradetum obieHio- non cfTcnt fatis capaces myfteriorum Dei quot;H. quæ ad Euangclij doftrinam pertinct ; tarnen miflb Paraeleto , poftqua in omnem veritatem dedudi funt ,ccrtiffimiim eft o-mnem veritatem quæ ad falutcm noftram pertinct fuifle ab illis amp;nbsp;viua voce tradi-tam amp;nbsp;litcrarum monimentis configna-tam.

Panfiti fandat Corinthios ^»od rpßtti tradi-Obied. 6.ffg^^^ retineret.Er^o mufta tradidtt viua voce 01»^ »0» ferip/tt.

ylntecedenspatet.l.Cor.U,Lando voSy in-quitj^wo^ZoHtHia »tea »tenti»tjhi (^ßc»t fra-didi vol^i^ traditioHet retinetis.

„ Exciitio Antecedens. Locum illum Pau li Ghryfoftomus Sc Ambrofius, ncc nó a-liquot ex doftiffimis rccentioribus,intel-ligunt

Ab VERS. HVM. TR AD. 75 ligunt non de doörina, fed de ritibus Ec-clefiafticis. Alij fatentur quidem Paulum illic agere de quibufdam ritibus ad ordinc ac decorum pertinentibus: fed tarnen no-lunt hæc verba quæ nobis obiiciuntur re-ftringcread illosritus:caquc potius generaliter jntelligunt,quia generaliter Paulus locutus cft.Oinnia,inquit,mea meminiftis 5r«f7K(K». itemque addunt, nomc indefinite vfurpatum vix reperiri in fcri-ptis Apoftolicis refiriäum ad folas tradi-tiones de ordinc Ecclefiæ ac de ritibus. Exponunt igitur Pauli fententiâ hoc mo-do:Ea omnia quç vos docui nicmoria tcne tis:atquc equidem eo nomine non parum vos laudo.Qiiia verb inter alia vobis quæ-dam etiä tradidi de ordine amp;nbsp;ritibus in vc-ftriscœtibus Ecclcfiafticis obfcruandis: amp;nbsp;funt quidam inter vos contentiofi quibus ea minus probantur,idcirco profcram rationes quibus aduftus vobis illa tradiifc-rim.Hæc illi. Verum vtrouis modo locum intelligantPontificij,ccrtè nullum exitum habebit corum conclufio. Nam fi de folis ritibus illic agitur, eft ergo locus ille extra orbem noftræ difputationis. Difputamus enimdeiis quæ funt ad Glutê neceflaria, non autem de ritibus qui mutâtur pro varus circunftantiis. Sidedoftrina velint c-tiam illic agi,nihilo plus efficient, vt nuric dicam.

^mr uh- Nego igitur confequens. Paulus multä '^ tradidit Corinthiis, érgocorum quædam ' non funt fcripta. Errör Tnifit tö (Trif^yi. Fa-tcor hoe impofuineTheophylaélo amp;nbsp;aliquot aliis, fed profeétó ( quod piorum o-mniuin pace dixcrim ) offenderunt in via plana amp;nbsp;æquabili. Primùm enim Paulus turn Zenpfit illam ipfam traditionem de ri tibus de qua illic agit. Deinde licet no fcri pfiffet Corinthiis,potuit fcri,bcrc aliis: de nique fi non êxtarentilla in fcriptis Pauli, reperirentur in aliorum Apoftolorum fcri ptis. Cæterùm, Imitatorcs meieftote, in-quit, ficut amp;nbsp;ego Chrifti. Nihil igitur tra-didit quod à Chrifto vel tantillum abhór-rcrct.quod tarnen faciunt Pontifieij. Pro-fcro fimilcs locos,quibus etiam Pontifieij î.Tlief3. abutuntur.Qui non incedit fecundum tra-ditioncm quam accepit à nobis, turn fc-quitur ilia ipfa traditio quam Paulus ad-Aft.itf. fcribit.item apud Lucam in Adis:Tradc-hantcuftodirc dogmata ab Apoftolisco-fiituta. at ilia dogmata iam turn fcripta e-rant,vt cóftat Aâ:.r5.v. 25. 24. amp;c. Item in hocipfo cap.ii.prior.ad Cor.Accepi à Do mino quod tradidi vcgt;bis,amp; in ead. Ep. c. J5.V.5. idcdicit.At ilia omnia fcripta funt. Quamobre qui ita concludit : tradidit vi-ua vocc,ergo no fcripfit,is profefto nefeit quid fit rede ratiocinari.

ADVERS. HVM. TRAD, 75 liu viM voce tradit tones prop optie Corinthits fet^ttitar tllas ipfat tradittones fcrtplas non ejp: er^o tradittones de veiandis niitlierilgt;tts in cœttt Ecc/eßaßico,deprophetandoapcrto capi~ te,amp;' ettlt;pvodipier£(jtte-,ßcnpt£ non ßnnt.t^nod faißum eßtex tUo cap. n.amp;c.

Retorqueämuj argumetum. Si traditio-^ '^quot;’^'°^quot; mes de ^uihits i/lic Patti tes diptttatynempe de prophetando aperta capitey ite'mtjtte de veian-dis muiterihutyfpß Pontifie^ negit^ttnt(^itippe ^nor am Adonacht concionantttreapite non ntt-do fed cticftlla obaoiato ) luttant o niagis nobis iteehtt eas neg/t^ere tradttiones ^aas Pontifex fomniarunt altpjite verba Dei,amp;Hits name tantum Apofioloram pretex/terunti

Vt igitur corrigamus illum errorem,di-Ç®’**'^'® cendum cft Paulum in illa Ep.ad Cor. ruinrerummemoriamrefricare quas viua„^, yoeetradiderat: quum nimirü perfpedum naberet quanta fithumaniSngenij incon-ftantia ac leuitas. Ex quo efficitur nobis omnino ha:i?cndum effe fcriptis Apo-ftolicis, nenoshominum commenta ab Euangelica veritate abducant.

/nbet Pattiat Thefaionicenps tenere tradi- oy/c^^y^ tianes ^aas edoclifaerdtyßae perfermonemf-ueper epifio/am.Ergo Paaias non omnes tra-ditionet ad fidem neeeßartas Uteris man-daait.

7^ DEVFRBODEI S CÉ, bis: fiuc per fcrmoncm,fiue per cpiftolärrii particulam «'n præcifè volunt efledifiun-(Siuam:quodqindem no illisaflentior. Na i. Cor.13. animaduerto in /criptis Apoftolicis ( de a-i.CorJï.^”® ”“f'ctacco)particulam illam repetitam «. copularepotiusquàmdifiungere. profcro

locos: fiuc Prophetig abolcbuntur fiuc lin-guæ ceflabunt, amp;c. «n, id eft amp;nbsp;ProphetijEf abolcbuntur amp;nbsp;linguae cclTabuntjamp;cJtem. ad Corinth, fiuc ego, fiuc illi, fic prædica-mus.hoc eft amp;nbsp;ego amp;nbsp;illi. Item : ad CololT. Pacificans fiuc quxin cælis funt,fiue quæ in Col.1.10.t^J'’'js. Sic vfurpatur ^«n'nin hac cpiftolagt;

code cap.V.2. Quarc perinde eft aefi dicat, perftate in doétrina quam didiciftis amp;nbsp;no-ftro fermone quum coram efTemus amp;nbsp;poft-canoftrisferiptis.

^»ror ob- itaque nego Confequens.Errorem enim admittitTrapa rj ^«401 w Af^ta;, quemadmo-dum dixi. Item Tmfà TÏéwóp-Slu»» multis modis. Primùmnoneft confeftarium, fiThefla-loniccnfcs edofti fuut amp;nbsp;perfcrmoncm,amp; perepiftolam, aliafuifle per fermonem il-lis, alia per epiftolam tradita. Deinde, fac alia fiiific tradita, nihil vctat illa ipfa, fi non in cpiftolis ad ThcfTaloniccnfcSjCertè in a-liis cpiftolis elle fcripta. Dcniquc,fac Paulum nufquam illa fcripfifle, non propterea fcquitur illa non fuifle fcripta ab aliis, vt de Baptifmo, Cœna Domini,amp;c.

ADVERS. HVM. TR AD. 77 ^uendi-Rentre, ßueper ferwo^emjit^e perepi-Jîo/ligt;ffiCof^ßs^^gt;^( Pau/um »« ownta ad Jà/utefft ficcejfanafcnpfijje: er^o victf/ifKfequitur Paukant no omnia adßt/ntem necejjàyta 'vida voco tradidiße. a^iigt;ifny,^faifdm z'tpatet ex his/o cis : e/eili eßis adßi/ntem per ßanSiißcationem i.Thcfll Spiritus,i^ßdem 'ventatis ad t^ieod quot;voeati efiió i-^a^. perEdan^e/mm noßram, (^c. Item, No'n- Ibid.y-ne meminißis earn eßem apud vos me hac Voits dtxtße ? Item, Scitis i^aa mandata vo- i.Thef.4. iis dederimasyVt aißineatis àßcortationeiamp;c. Item, Cdpieiamid voiis tmpartiri,non tatdm i.Thcf.x. Edan^ehum Det,ßed etiam noßras ipßordm a-nimas. Eta/iittriiditt/ZisnrJ^tifo^ofieufideiexi^ThcCi. pradtcatione vidavocis. Ex ijdoreferidr Pad /dmomniaad ß/dtem neeeßana Eheßa/oni-cenßids tradidiße. ^dod tarnen contra eßetß-^didem argdmentdm Pontißciordm va/eret.

Retorqueamus argumentum. Si Theßa- j^ftor. ob-■ionicenßes p/ene inßitdti in reiigione Chrißia- icE na,idijde vida voce ^poßo/i,nihtiomtndsfde-rant conßrmandi tpßds ^poßo/ißcriptis : tjdä-to magis deiemds barere ßcriptis ßpoßobers, nos s^di eoramßcris cencioniids non interfdi-mds, nee eornm vida vocefdtmds inßitdtP

Corrigendus eft igitur Pontificiorum ^®”'‘’‘^^‘’ error,vt dicamusPaulumTheflaloniccnfcs{“^quot;'° ‘^ inftituifre,non folùm per fermonem fed c-tiam per cpiftolam, cùm fatis perfpiceret quanti momenti effent fua fcripta ad pioru fidem cofirmandam. Adeo vt Scriptura fa -

Paa/th pr^catM est vt videret facie'T'heßa /onicenjia tamp;ea ijseie ipforamfider deerant co-p/eret. er^o triiditioni vista vacts rnttha refers Matat adfidemJaftte^m^ue »ccefßna.

Expono Antecedes. Plcriquc cx vetcri-1quot; huncbiislocüillu intelligütdedodrina.Chry-I^.lbid. foftomus refcrt ad doé^rinam de refurre-Their^ ‘^*°’^^ mortuorum. Ambrofius ad doßri-fcom. j. nam dcTrinitatc. Quanquam parumfibi videtur conftare Chryfoftomus. fic enim ille:Non quafi vobis(inquit) quidquam fi-dei défit, aiit qniequam difcere debeatis. Et video banc veterum fententiâ aliquot doftiffimisTecentioribus non difpliccre. Alij veto cxponunt nomen fidei de ipfa lTIkE j. fidci conftantia. Vtin cod.cap. Nifi vt co-gnofceré fidem veftram,amp;c. Nituntur ante bis rationibus, i.quód tribuatur Thefla-lonicéfibus fidci wAD()«^.fw. vt ante diéiutn j.T{icf i.cft.a.Non dubium eft quin ThefTalonicen-fes illi fucrint baptizati amp;nbsp;idcirco plenè in-flituti in religionc Chriftiana. Multa affe-runt argumenta eodem fpedantia,ac præ-fertim proferunt totum cap. 2. prior, ad ThclT.amp;c. Verùm cligant Pontificij vtram vclint interpretationem : nihil proptérca efficient. .

nomen intclligitur de fidei conftantia, error eft in homonymia vocabuli. Simalint exponere de doftrina ipfa , error eft Tiwf« »ii^if^o». Non enim ita redè concluditur:

Aliquid dcerat fidei Theflalonicenfium, ergo Paulus non'omnia illisviua vocetra-diderat;vel,ergo nó omnia ad fidem necef-faria fcriptafunt ab Apoftolis. Nam aliud eft docere, aliud difcere: amp;nbsp;poterit eflc w-fW in difcipulo, quum non crit in dodo-re.Itaque dicebat Paulus, eadem repetere vobis tutum eft, ac mibi quidem nó mole-ftum. Atquc,vt redeamus ad Thcflalonicé-fes,Noftis,inquit,quæpræcepta vobis dc-derimus,vt abftincatis à fcortatione,amp;c. Sed,vt illud dcmus,ccrtè non fequitur:Ali-quid deerat fidei ThclTaloniccnfuim : ergo Paulus amp;nbsp;reliqui Apoftoli non omnia fcri-pferunt ad dodrinam Euangclij pertinen-tia. lila,inqua, omnia nullo rationis vinculo aftringuntur.

Abducamus ad ineSmodum. Si va/et hoe argumentum Pontifictorum .■ ^poHo/os mu/ta 'Viua'Voctf traditioni re/iraaßead fa/ute Ec-eleßa necejfuria,e]ifia Paaites optauit zitderefadem TheJfa/onieenfum,vt ea comp/eret e^fta t-pfortim fidem deerant : feejuttur Pau/um e/fe omnes ^pojio/ot, lt;^ TheJfa/onicenfés vniuer-fam Eedefiam. Ahfurdum.

Retorqucamus argumentü.5/ Pottfiedin- fy(or.9i de probant faat tradttiones ^uod Pau/as opta- '*d.

rit vitlerefadem T^hejfa/onicenßtem, 'vti/los CO ram,c^ vifta vocepie»è if^itaeref.fitjftit/iri/^ iud ftihi/ad »os fertigere t^ui Pau/t fade'iam^ pridem videre no»pojfufffas, Atcnim,dices, Veteres fcripferunt quænam fint illa quas Paulus coram docuit. Ego veró (vt taceam falfum id efle)ita refpondco.Si fcribenda illa fucrunt, cur Paulus ipfenon fcripfit?Si non fcribenda,cur veteres fcripferunt.

„. Ita igitur errorem illum corrigimus: Pau p^rior^ ’^™ optaffe venire in confpelt;äum Theffa-nhieflio- lonicenfium,vt eorum fidem magis magi'f-*■ que confirmaret: cum haberetperfpadium • quam fit efficax ipfius Dodioris præfen-tia. lam quum hoc beneficio frui non pof-fimus, nobis efie fcriptis Apoftolicis plané adhçrendum, caque tanti nobis effe facienda vt fi Apoftolos ipfos coràm loquentes, vel potius voeem ipfius Chrifti in illis fcriptis fonantcm audiremus.

Gbiecl o nbsp;P‘t^i^ firipßt CorifithijS fe ^aum ad cos ve-»erit reitqua ej/e dtßgt;oßtumm:er^e m»ita viuit vod referuaait.

^^JÏ’- Expono Antecedes, Paulus enim non loquiturde fidcicapitibus, fed tantum de ordine Ecclefiaftico. Nam :i^iA'gt;f^‘M (quo verbo vtitur) fignificat rem fccundum ordi nem traditum conftitucre, vt Tit.i. Cófti-tuas presbytcros vt tibi mandaui Jit7a|«^t2w. Et adiiua voce ; i. Cor. 16. de elcemolynis confe-

ADVERS. H VM. TR AD. Sf conferendis: quemadmodum mandaui Ai-TK^ae.Loquitur auté de ordinein ea reob-feruando.Sic Galli dicunt ordo^^er.

Nego igitur Confequens. Error eft Tm-Emt ol^ fkro e-xH/^r'iiç Ailssu. nam propria verbifi-*^ gnificatio aliud fignificat qnam ifti velint, , ItêjError mtf» ri i^ói^«». Paulus voluit quidam inter Corinthios coram dïfponcre: er go noua dogmata ftdei proponere. Item, Paulus diftulit quidam in aduentum fuu qux proponcret Corinthiis, crgoilla nuf-quam fcripta funt. Item, ergo illa ipfa funt quæPontificij nobis obtrudunt tanquam traditioncs Apoftolicas. Illa omniafunt inepta,falfa, ùrvx^iytfK, aut iis etiam aliquid peius.

Deducamus ad abfurda. Siverum ell-^^f»^-i^/iod vo/ftnt Pofitificij, Pau/urn turn citm fcri-èeret tllam eptfloiam,gt;jof! omma tradidijfe Co-ri»thif^ t^ua ffi^tad fidem necejjaria :feq(tere-tur( ^uod abßt )h£C t^U£ fitjuuntttrßare kopef-fe-Corinthios fi^ijfeditaios omni ce^»itio»e. I-tcm,Drf/.»-oi;o^«,inquit, Euange/oim t^f/odi- Cor. f EuaK^e/izani voin,^uod amp;nbsp;accepifiü, i» lt;jf(o ’'^Jj’g (fiamfiatüjperijfiodeeiamfiruaMiKi.ïzcmiia omnt^if{aèfi»dattffide,fermogt;ieyco^wttogt;iei o~ mmßudto.hem, Q^d est^» ^uafi/erifit t»fe x.Cor.ix. narei c£(crisEcc/eßa^Sc pleraque eiufmodi. Denique retorqueri poteft amp;nbsp;corrigiboc argumentum Pontificiorum,vt in fuperio-ri argumenta fecimus.

Obiedao foannes no/ait multafcrtlere, er^o non o-mnia ad ßdem neeeßariaferiptafunt.

Antecedens patet ex feenda (ÿ- tertia Epiß. /oan.Cum multa haherem vohùfiriigt;enda,no-luiper chartam t^atramentum.

Error ob- Nego Co nfequens.Error ^fi Ti emfS/iHf ied. hïc cnim non funt confentanca: loanncs multa habuit feribenda: ergo de fidci ca-pitibus. Item: ergo illa nufquam alibi fcri-pta extant.

Abfurd. Abfurdum hoc alioqui fcqucrctur.Ä mu her t/la no erat tune plané inßttuta tn Chrißia i. Ioann, na reltßone'crgo non coherent i^ua /oannes di-ett dum commendat illius muhersßdem,(^e-ins lilgt;erorum ^uos ait in ventate incederc.

Prêterüla t^u^finpfa fH»t,a/ia mu/tafedt Zefffi^tjaaßßgillatimfcriiatMr,»e müdtu tjtti-dem ipfe caperet Ztiroi ejui fcnèerenturyergn no omnia adßdem neeeßariaßenptaßa»t aigt; Jipo-^to/iS.

Nego Confequcns. Error -mß ri» kj^hsim' T«üfA(y;(«u.Vagätur enim extra câccllosquç-ftionis.Ioâncsloquitiir de miraculis à Chri fto editis, nos autem de fidei dodrina ad fa lutem neceflaria. Sic cnim loanncs : Multa fecit,inquit. Hæc igitur nullâ habent con-fequen-

Rqucntiarti. Omniamiracula quæ Chriftus fccit non funt fcripta : ergo omnia doétri-næ capita fcripta non funt.

Audiatnus qncmadinoduinPontificij fc- Pontifie^ ipfos iugulcnt fuo gladio. Si Pontifices refe- deftrumit rtintfnas rradtttones adeaejnæ ehe/t Zoannes ^J*.^^^*^^quot; fcripta non efe: ergo tlla trachtiones fu»t infini-nita, (^- vt confeejHentts finit fictentiam non ca-dftnt. Etcerte fatcor ciufmodi traditioncs vfqucadeö excrcuiifcjVt iam cas miidus ferre non poffit.

Rctorqucamus argumentum. Dictt^tn-^y-°^' dem Zoannes Chrifium mu/ta aha fecifie cjna fiertpta nonfiantfied idem affirmât ea t^næ firi-ptafanteo fpeilare'vt credamnst amp;nbsp;'vitama- ' ternam haneamtis, Er^o ea e/mt ficripta fiant^ad vitam aternam fiaffictunt.

Corrigatur error Pontificiorü hoc mo- ConcZlia do. Ex iis quæ fccit Chriftus ahoquin inti- fr^^toris nitis, Ioanncsamp; rcliqui Euangehftæ cafc-® *' ’ Icgerunt quæ vifa funt neceflaria. Ex quo fit ,vt Apoftolicis fcriptis contenti efle dc-heamus.

jdpoflo/t fitpe charunt tefiiwama finmpta ex obie^lSz traditionibns veternm-, ergo non hicrcndttm est fiohs Scriptnris.

Antecedens patet. 2. Timoth.^. Zannes amp;nbsp;Zambres reiZiterunt AZofi. ZtemZnd. zier.s). Michael Archagelw diffntas de ctlrpore ZlEo-fisiamp;c.Paulo poZl vfurpat Prop het iam Enoch., Ecce venit Domitrns eufidîtK! mtllibtu fuis,G c.

^JP’ Expono Antecedens.Fatcor Apoftolos aliquando vfurpafle quafdam fententias ex libris Apocryphis depromptas. Et quod ad Paulilocum attinct,non dubito illius tem-poribus extitifle librum ^liqucm de Magis illislanne,amp; lambrc.Nam Plinius lib.^Oi nat.hiftor.cap.i.rcccnfct lanncn inter ma-gos vetuftiffimos:quod non faccret nili id ex aliquo libro didicilTet. Amplius dico: ne ipfos quidem authoresEthnicos fuifle pla-^^j^ nè ab Apoftolis repudiates. Sic enim Paulus quçdam citauit ex Arato amp;nbsp;Epimenide, Tit.i. Sed arnrrno Apoftolos non proprerea ciuf-i Cor.i$. modi teftimoniis vfos fuifle, vt indecaput aliquod fidci confirsnarent. Nam ad cam rem fcinpcr adhibucrunt cxprclTos locos petitos ex fcriptis Propheticis,eófquc affla-tu Spiritus fanfti expofuerunr. Sed quum proponcrent docirinam de moribijs,aut a-liquid proferrent,de quo vtl nulli vcl pauci dubitabant,tum fi forte quidpiam occurre-rct ex Apocryphis,atque etiam ex ipforum Ethnicorum libris, cos ab ciufinodi fenten tiisnon ita abhorruifle,quin adfuum pro-pofitum accommodarent. Itaque nolucriit Apoftolitribucrc tantam authoritatem Î1-lis fentétiis,vt elfent «««»,511: abfit vt id co-gitemus:fed volucrunt ca rationcmagiscS-moucre animos hominum,vt facilius reciperent dolt;ftrinain,fatis alioqui exipfoDei verbo confirmatam,Exempli gratia:Cóftat ex

ADVERS. H VM. TRAD.' 85 cx Ilirtoria Mofis magosÆgyptios Mofi re-ft!tifl'c:ccqiiidreftrt quo nomine magiilli fucrint appellati?aut, pofTunt nc illa nomina ad caput aliquod fidei referri? Minimè gentium. Item : Michael noluit impingcrc malediftum Diabolo, inquit ludas : quare, multó minus dcbcmus magiftratib. à Deo inftitut!s malcdiccrc.Hxc ludæ cohortatio ad obltruandos magiftratus centiesextat in facris litcris:ncc diffimilecft quod ait Pc i.Pct.i. tras, Angelos nó maltdiccre dignitatibus. itémque venict Dominus vtrepedat mer-cedem improbis ( inquit idem ludas ) qua:-quidé conminatio pafhm occurrit inScri-ptura. Q^;amobrem fatis perfpicuum eft, quorfum Apoftoli quafdam fenteruias fint aliquando ex libris Apocryphis mutuati.

Itacjuc nego Cófcquens. Apoftoli qua:-dam viurparunt ex libris Apocryphis, ergo illav(urparunt ad confirmanda fidei dogmata. Item : Ergo debemus ad traditiones recurrere quotics agetur de fide,ac nos ipfa Scripturæ teftimonia dcficient.Falfum.Er-roreftquot;TOSût ri t^èt^/iov, Nam nee Apoftoli vfi funt ciufmodi t ftlmoniis ad dogmata con firmanda, amp;nbsp;illa ipfa teftimonia (fimodo rem fpcéics)multis, cxpi efifq; Scripturæ lo-cis confirmantur. Quare vidcntur Pontifi-cij obliti quæftionis propofitæ , dum hæc obiiciunt. Hocenim quæritur inter nos. Vtrùm,quum de fide agitur,ftandum fit fo-F.iij.

lis Scripturæ tcftimoniis;an prêter Scriptu-ram addenda; fint etiarn traditiones,quibiis eadem fides qua; Scripturæ adhibeatur.Ni-hil auteni talc reperias in illis tcftimoniis quæ Apoftoli vfiirparunt, vc ante diximus-Nedicam,noii fatis rede ab Apollolis ad nos,in hac çaiifa,argumentum duci.

Sh^uia ^pofio/i ^Uicdam citarunt exhi^râ »OK caHOKtCfsttdeoferait»ry^po/}o/os Mris t/lù (^ /tfffi/ilgt;xs afithoritatem in canßifidei trii^mf fe.£rgo/^Kia ^pofioUtpuidtw ciramfit ex /i‘-igt;ris Eth^icor/t, fii^fietKr ^poito/os i» caufifi-dei, aMthoritafem Zilins EthKicorxm triigt;»ijfe ài'ûiiifnv (^ tTifih^tti,

• Si ^pofio/tKXKi^aawcstarf/Kt veter^wtra-ditiones, »ißad dlffflra/fdiî ea tjaa firmißiffiis Scriptara teßi»to»i.:-f »itantar. Q^»(o »ti»ai dehemoi citare ■vetera») traditionex ad eapro-lgt;a»da qaa Scriptara teßimonw deßitanutur.

Sic igitur corrigendus eft error huius ob-ieélionis,vt dicamus Apoftolos ciim fead captum hominum accommodarent, vt eos melius vel commouerent, vel conuinccrêr, vfos sliquando fuific libris Apocryphis,at-que etiarn Ethnicorum fentcntiis:nimirum ciim de iis rebus dificrerent, quarum veritas manifcftc lucebat in Scriptura.

E/aretieißcripta Paa/t dctorijaeia»t etiaf» xdposdoZoram te»iporih{S)amp; »otam eßbareE-cot

AbVÈRS HŸM. TRAD? amp;7 fox atijfte adeo Satanam Scrip/t/ramfuif em-rilgt;wpr£texuijfe. Efgofo/n Scriptam hxren-dum non e^l.

Antecedenspatet,2,Pet.^. (^ ex hißorid Eâ-C/eßaßica,adde Afatt.^.St Ei/i/u Dei és da te prlt;ecipitem,Scriptnt» efl enim,amp;c.

Nego Confequens, nec enim ita conclu P‘J^. dit Petrus: fed potius ad Pauli fcripta reuo-cat,ncdiim auoCat. Error eft wapiT« «lï »l-ntf B5«Ï7i«gt;.Hrretici abututur Scriptura, 8c Seri pturam detorquent in alienos fenfus:ErgO| inquis, debernus aliö recurrere ad fidem fta biliendam.At Scriptura non eft in culpa,fo ^quot;'’’■’“i-li homines in vitio funt,qui rem illam prat-**^'”*** ftantiffimam detorquent ad fuos errores. Quaretatum abeft vt Scriptura præfidium deferendum fit propter ha:rcticos,vt potiuS hæretici ex ipfa Scriptura cortuincendi fint. i.Tim.}i quemadmodum fuo loco ex Paulo diximus. Tit.i. Cum autem Satan abuteretur Scriptura, vt fidem Chrifti labcfaftaret, certè Chriftuj non confugit ad traditioncs, fed illo ipfö Scriptura: tclo,hoftcmiugulauit. NamSa-tanæobiieieti. Scriptum eft: Chriftus vicif- j^jtt, ^ firn rcfpondit:Scriptum cft,nó autem, tra-ditum eft.

Abducamus ad incommodum. Si ejuia ^bßrd. haretici pratexnnt Scripturam^ folis Scriptures karenduno eß:certè tfuia hareticiprétextent e-tiam traditionet Apoßo/icas^vt fupradocuimus

cum exfertpti^ ^poslo/icif, turn ex freucc C^-' Eufeifio)fi/â traôtàiomèui^audu uo erit. ylt-^ueitu ; Q^audoijuielem hxrettei aiutuntury C/'’ Scriptuns amp;nbsp;traditiom^its, uec ScnpturiSf nee traditioniém hxreudum er/t^iSuxt-n» etturu ipßr Poutißeus a^èntientióm.

üetorq. Retorgucamus argumcntum.5/ ejuemud~ ^^“^' modum Satu» aduerfus Chrißum Senptura ahußm en, ita haretici aduerfus Orthodoxes Scriptura ahutuMur. Certè e^uemadmodu Ch ri fus/o/a Scriptura 'vfusenad Satauaturepe/-Zeudum, ita Orthodoxif/a Seriptura i/ts de~ he»t,ad hareticos repeUeudos.

Sic ergo errore iftum corrigamus.Q^n ^»quot;rioru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^ ^^^ lixreticorum prauitas, vt

ebiteï. Scripturis famSis al)utiiitur:Janda eft opera vt Scripturis Ga feriietur,amp; authoritas amp;nbsp;puritasrguod fiet fi ex folis Scripturis hære-tici conumcantur, amp;nbsp;ij loei qui pauló ob-fcuriores vidcbütur,ab aliis facilioribus lumen accipiant. Atquc fi nos minus audiant Pontificij faltcmfcipfi attendant in quo-Can re ’‘^^ Dccretis extat bæc fententia: exipiis latiim feripturis capiendum efle fenfum veritatis. Dift. 37. Padohaptifmus uo reperituri»ficris /tteris.' netjue vocahu/a Eriuitatts, lt;gt;jojx'riit,perfi»e,^ a/itpuoc aZia.-ejUte tarnen omnia adßdet dogmata pertinent.Pr^o non omnia t^ua adßdem pertinenten funs ßterts repenuntur.

uintecedens patet ex ipft Scripture ZeShone. P*^- Expono Antecedens. Pæjobaptifmum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc

ADVEKS.HVM.TKAD. 89 hoc eft, doftrinam de baptizandis infantibus in facris literis non rcperiri, falfum eft: quemadmodum rccentiores noftri Dodo-res fcriptis luculentiffimis docucrût aducr-fusCatabaptiftarum errorcs. Qua de re no lohîclongiorém difputationem inftitue-rc, ne vagari videar extra metas propofitst quaeftionis.Trinitatis autem,»««»^«,^ pcr-fonæ vocabula tateor non cxtarc in fcriptis Apoftolicis ; fed affirmo dodrinam eâ,quæ illis vocabulis fignificatur effe, deprompta ex Scriptura.Qiium autem exorti effent bç-retici qui negabant veritatem illius dodri-næ5tû pij maiores noftri habita circunftan-tiarum rationt ;propofucrunt iUa vocabula, quibus facilius amp;nbsp;apertius explicarcnt do-drinam de Trinitate, quam expreffts Scri-pturæ teftimoniis confirmarant.

Nego igitur confequens. Error eft wapifryer efc-■»« ^ïf(9gt; ’*« xi^sM. Trinitatem, pædobaptif- itiHmTf. mumjo/^s*”«’ non rcperiri in facris literis,di citur of/jxiftwï.lpfa enim vocabula non repe-riuntur,fcd rcs fignifieatæ illis vocabulis re-periuntur. Fides autem Chriftiana non fita eft in vocabulis,fed in rebus; non in verbo-rum foliis(diccbat Hieronymus) fed in radi ce rationis. Itaque fatetur Baftlius fe aducr- Ttaft.Je fusbæreticos quidam vocabula etiam non fcriptavfurpaffe ; fed tarnen, inquit , quæà” quot;nbsp;feniu fandis literis côfentanco, neu tiquant abhorrèrent.

Vrgeamus abfurdo. Sz quia Trixitatti pcrfon£,c^eiuft»odi voca^n/a xaextat in ßterie lt’terü,i»defeq»itt(rnonom’i'a qaæ adfidenf neeeß'ariaßant,inßterte itteris reperiri .• er^a i^ pßt voca^tiia ßantadßdem neeeßaria. Et -vi conßeqaentia, cam 'o/^sfsmif^^ a/iqaot eiaßmodi vocaiu/a, ßaerint tantam à maioribfa noßris

excogitaea ^propoßtapoßexortam ririam'. ße^ qaeretar Eccießam qaa airiam temporepraeeß-ßt, adeoqae ipßos j4pofio/os,nöea omnia qaa ad ßdemßantneceßiria tenmße-, oißardißßmant

Sitantaßaitpiorammaiorum religio, vt ni z/Uam qaidem vocairalam excogitariht'in tra-Dandtsßdei dogmatifias, qaod no express Seri ptara lode niteretar (vt conßae ex Ertnitatü, taurin, C^perßna 'Voeaha/M^qfto loco habendi ß/nt Pontißcq qui noti vocabula modo j verum etiam res tpßas,aßaerts literiepenitui abhorre» tes, excogitarunt.

Cin-enia Itaquc corrigamus errorem ifliits obie-lt;^‘o*’*s'amp;dicamusliccre,piisEcclcfiæ Do-ftoribus quidam vocabola proponerenqui-busrcsin facris litcris Contentas melius aC facilius cxprimantUr.

OhKcl.i'j. Si »0» poJfumKt ex parte Ecc/e/i'« credere, amp;nbsp;ex parte »a» crederez^ crediw’u Ecc/eßa afßf manti,Scripturamfat ram faijfe à Spirita Dei proférant: certè dei/eta/u qaoque Ecc/eßa cre-deri

ADVERS. HVM. TRAO. 9I derCiUffirmatthas ve/i/h^ï traditioxes ^ejje ^i-pgflo/tcM.

AfTumptum habet duo membra nobis fi - jf^.ip_ gillatim excutienda. In priori membro di-ftinguo nomen Ecclefiæ. Nam Ecclefia illa 1. Tini.j. quam Paulus vocat domum Dei,colünam amp;nbsp;firmamentum veritatis,quæ audit voeem fponfi,amp; ab cius ore pédet, ac femper regi-tur à fanfto Spiritu,videri non poteft, quia nullis Jocorum, temporum amp;nbsp;perfonarum circonfiantiisaftringitur: credimus autem camEcclefiam fiare verbo Dei fcripto, amp;nbsp;nbsp;nbsp;*

humanas traditioncs reiicere.At Ecelefia vi fibilis ha:c,amp; illa,vel multarum Ecclefiarum vifibilium Synodus,poteft defcifcere à veri-tate:vt patet de Orientalibus Ecclefiis,qua-rum pars maxima ad Mahumetum defccit: ne mihi proferenda: fint vetcresSynodi quç maximos errorcscomprobaruntamp; in Ec-clcfiam inuexerunt.De hac Ecclefia ita fta-tuendu eft:quâdoquidc multis erroribus eft obnoxia,nó aliter audienda ca cflc,nifi cùm eadicitquælut cófcntancaScripturis. ( qua de re alibi à nobis copiofiùs difputatû eft.) Hicigiturnóhabetlocu quod diciturnon pofte nos ex parte credere, amp;nbsp;ex parte non credere, quia tu credere debemus Ecclcfiis vifibilibus cùm nihil aliud proponut quàm verbû Dei: CÔtrà,nô debemus credere Ec-

clcfiis vifibilibus,cùm à vcrbo Dei recedatJ Propono exemplum Synagogæ, quæ reli-giofe feruaiiit canonem Scripturæ, amp;nbsp;nihi-lominus innumerabilescrrores habuit.Ita-que illi credendum fuit quum diccret libros canonicos fuiffc à Spiritu Dei profeéios. Rurfusilli credendum nó fuit,quum Chri-fti dodrinamrciiccret.Quamobrcm Chri-Hus dicebat Scribas amp;nbsp;P.harifeos fedentes Matt.13 *” cathedra Mofis elfe audiendos, quorum Ib.ver. 16 tarnen traditiones alibi reprehcdit. Ex quo Matt. is. efficitur, illis fuiffc amp;nbsp;ca parte credendum,

W verum non cft: acproptcrea non tenet icflimtit. conf qiu ntia.Error ymfù. it ‘^ït/^ rUs gt;^fit‘^(, -iihfitrd. Abducamus ad incommodum.7err«/Z/4-

ftttewpigt;rilgt;w Erc/cßa dieehat oh/afionem pro »atadititd ej/e traditioftem ^dpofio/iea/n.-at fern portée Nice»ii Sj»odt,Ecc/eßa dtxit oi/afto-Kew pro K/ita/ttiie »an eße traddioKcw ^poßo dteaw (vtßuo Zoco prohauiw 'n.) Ergoß»o» pof-fftmia ex parte credere Eeelefa, amp;nbsp;ex parte ko credere, Kof’ttßmtt/ credenda ergt;e»t ea ^uafant lttTi(lgt;iAx,ti( oppoßtatK^oixvii.

Retor ob- Retorqueamus obiedionem hoc modo. iefb. Qf^ßauts dictt Scriptttraw eße verigt;u Dei-cat KOS credere oporteatyt^ßwu/ rectpiedas eße traditiones non [criptas,pugnantia dictt,

Eontißeioram Ecc/eßa dicit Scriptaram eße •verhfim Dei cat credere eporteatt amp;ßmai re-cipiendas eße traditiones nonßriptas.

Q^re Eec/efia PoKtifidorum p/t^»^)!^^ dt cit, amp;nbsp;vi confei^uentts neeejfe eH’ iüt ex parte creelere, Ç^ ex parte »0 credere.Etß va/et ^xod proponunt «os «onpojje Eceleßa ex parte erede-re,!^ exparte »0» creeiere,certè efftciturex eo~ rum argumenta Eontificiortim,Ecc/eßam na» ‘Verè did Ecdeßam.

Maioris propofitionis veritas ita pater, explka-Si me iubes credere Scriptura:, certè creda f‘^f‘i’^^0 nihil addendum cflcScripturx,quia id no-^^y^? ’■' minatim cauctur in Scriptura, vt fuß’ fuprà Deut.4. docuimus. Itaquelaudatur hæc fententia Prou.30. Tcrtulliani: Quii credimus,inquit,hoc pri-mum credimus, non cfle quod vitra credere debeamus. lam fi fumas in manus tra- ^^ p^æ_ ditioncs iftas Pontificiorum,facile videbis fenpt, ' eas non tantùm eflc addititias, fed etia plané contrarias expreflis Scripturæ locis. Ita fitvtnonpoflim credere Scripturç,amp; tra-ditionibus Pontificiis.

Corrigendus eft igitur error fupcriorls ComéUa obicétionis in hunc modum. Cum foIusf“/’‘'’'quot;”'“ fit Deus cui in folidum credere debeamus, (n vere amp;nbsp;propriè loquimur ) diligeter nobis cauendum eft,ne pictatis fpccic in erro-rem abducamur. Quia vcro nomen Ecclc-fiæ fpeciofum eft,(i quid nobis proponitur Ecclelix nomine, debemus attente eófide-rare an fit vox veræ Ecclcfiæ, neene. Vt iJ polTimus dignofccre,confulcndum eft verbum Dei,nobis in Scriptura propofitum, à

quo vcva Eeclefia non deficit. Cum autcm Éccicfia nobis dicit Scripturam facram ef/ fc verbum Dei, agnofcimus id efle verum» non tarn quia Eeclefia affirmât,quàin interior! Spiritus fanâi efhcacitatc,qua Scriptu ræveritasin animis noftrisobfignatur : amp;nbsp;quemadmodum Ecclcfia duclu Spiritus fan ftijirobis dicit Scriptura effe verbum Dei: ita nos eiiifdem Spiritus diiftu, credimus id elfe veru quod Eeclefia nobis dicit, vt fides noftra nunquain hominibus,(emper au tern folo Deo nitatur.

olie^.ï6 ^poflo/i /egi addiderttnt, nempe Euafi^e/^ do^rigt;iamiergo /icet adders veri’o Dei.

j^^jp Expono Antecedens. Quanuis Euange-lij dodrinafit plcnior,amp; vberior fcriptis veteris Teftamenti, fame fi rem ipfiim Ipe-’ dies, vtrobique cadem falutis doéfrina con tinctur. Siquidcm verum eft quod ait Pau-Ad. is. Jus,fe nibil annuntiafle extra ca quæ Pro-Rom.i, phetæ amp;nbsp;Mofes prædixerunt. amp;nbsp;aiiigt;i Euan geliura fuifle promilfum per Propbctas.Fal fum eft igitur Apoftolos Legi addidifle. A-liud eft enim Legi adderc,aliud,Legem ex-poncre, amp;nbsp;ad fuum fcopum referre. Proférât enim aliquis lyngraphu (vt hoc fimilc v-furpemus)amp; folutione fafta adfcribat, huic fyngraphæfuifiefatisfaélum: obfecro, Ifne dicenJus fucrit fyngraphæ addidifie? Ita cum Apoftoli teftati funt fuis fcriptis, Chri ftum aduentu fuo Legis Prophetarumque

ADVERS. H VM. TR AD. 95 promiffioncs implcuiHc, ncc Legi,ncc fcri-ptis Propheticis addidcrunt.

Port o nego Confcqucns. Error, Tmfà re £mgt;r eb-^ e^^i^ T« Ät^iu;, vc pater ex iis quæ diäa funt. “^’ Adde quod non reftè procedit argumentü ab Apoftolis ad alios homines. Faccnim Dcü L gi fuæ adderc voluifle, amp;nbsp;id faólum fuiffe Apoftolorum minifterio, qui Spiritus Deiinftinâ:u,afflatùquc fcripferunt: certc nihil proptcrca deccdcret huic interdifto, Ncquid homines addant vcrbo Dei.

Q^arecum ex hacPontificiorum ratio-cinationc fequeretur cuerfio præftantiOi-mæ doélrinæ de timilitudine veteris amp;nbsp;no-uiTeftamenti.

Corrigamushunc crrorem ex hac præ- Corr.jif^ clara fententia, quæ extat apud luftinum °^“^' Märtyrern,in Inter p.amp;Rcfp.Quid eft Lex? Euangelium prænuntiatum. Quid eft E-pangclium ? Lex impleta. Ex quibus verbis fans conftat Euangelium non elfe nouam doftrinam Legiadditam ; fed veteris pro-miffionis nouam impletionem.Atquc

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K fint ca argum enta qnæ aducf |\^^^^^'O ^“® Script u ra, ex i pfa Scriptu-*'® ^I’* videtur deprompfifie, tandem confugiunt ad vetcrum Doctor urn teftimonia, quæ longa ac diffiifa oratione nobis inculcare non definut, vt fcilicet eo-mm accruonos obruant. Quare fcquentl difputationi quadarn videntur cfie pratmu nienda, vtfaciliùs amp;nbsp;Pontificiorum obie-Óiones,amp; noftræ relpófiones intclligi poC fint. Vtigiturbene prouifaamp; cxplorata rt ■vete-principia ponantur,fubfternemus huic di-rum fm-fputationi aliquot régulas quarum ope ve-ft if bate terum fententias exponcre,amp; vt Thefei fi-■vtainur, Jq , j^j earum duifiu in multis ac yarns ve-frofonun j^j-^^j^ Doftotum feriptis, tanquam in la-^Mt re- bynntho comode,amp;tuto verlan poinmus,

t.Resida. ^^il Jiâem' n-o^r4fn efin^rmamiafn 'i^eten^nt 2)o^oruni Jeripra eate-^ n-tfißmt recipien^Ji!(ylt;jUiiten,f(s cum Sacculiteru coffuemunt.

Confir- Q^nuis hæc régula fatis perfe luceat, m.uio. coruin præfertim oculis qui veritatem in-tuentur, quidam tarnen fubiicicraus ad il-lius

ADVERS. HVM. TRAU. P7 lius confirmationem. Siquis aliter vobisGaij.’ euangelizat quam euangelizauimus, ana- * thema lit, inquit Paulus. Item, Denuntia j. TimjJ nediuerfam doélrinam doccant ;«i) mpiiJï- • i Jï*OTi«AS)i. Item , Obferuate diffidioru auto- Romufi. res prêter doftrinam quam vos didîciftis,amp; ^■' ':. declinate ab eis. Item,fi quis aliter docet i- ,.Tiin.«, »fp«J^iLTO«x5,is turget,nihil fcicns,amp;c.Itcm, Hcb.ij Doélrinisvariisacpcregrinisnecircumfe- i ramini : amp;nbsp;pleraquc alia in hanc fententiâ. Ac ne forte dicant Pontificij fuperiores lo coseffe de verbo tradito amp;nbsp;non fcripto inr telligédos , vt taccam quæ copiofiiis hacde re à nobis antca difputata funt, hoc vnum ex illis quæram: num exiftiment Apofto-losaliquid viua voce tradidifle quodnon fucrit iis confentancum quæ fcripferunt: negabût certc.quare vclint nolint hue fem-pcr redeSt neceffe eft, hanc nofiram regu-Îarn efle certiffimam : veterum Doâorum feripta haâenus effe recipienda, quatenus cum lacris literis conueniunt. Sed fi vete-rcsipfos nobis afTentientes audiant, in fpc venio nihil dubitationis reliquû fore quin nobifeum fuperiorem rcgulam recipiant.

Sicigitur Ori^enes,JVoèiinecejfeeßScri-i- leicm. ptttrMfin^Mtgt;t teiUmoniu vocare^euftti ^uip penofin e^enarratiafies ßne fits tesîtius km ha/’entfiiiem. Item, Sicut om»e aurum extra Match. temp/um no» eß fitK^ißeatuKt : ßcom»is fen- hom. 15. fff.} quifaerit extra ScriptKram non eß ffKebfs,

De pts- Tertvllianvs. Qmd contrariuf» fcript.hç fjol^üin »ofirisi(locja'itur aiitcm de Sacris li-Ibîdem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item, Q^dfitmt^^, hocfHnt.

Jn pf-sj. Chrysostomvs. Sit^ftid dicitur aif^ t^ue Scriptura, andttorum co^itatio c/audicat. In Pf 8fi. Hl fi R 0 N YM y S^xceptis^pofio/tjyijuod-cuntjuepo^ea dicetnr,ahjct/!datnr,»o» haheat af/thoritatem.

Ep.48.ad AVGVSTiNvs. 7Vo/icontra dtuiaate^ 'Vgt;^'ic^t.ßi^0„ia colhgere ca/umniM ex Epi/coporuM

Jcrfptfs,vt Ht/fiV^,Cjpria»i, amp;-c. qxia hoege-»tu iiterarum ah authoritate canows dißt»~ gfee»dx»t eß. Non e»i?nßc iegffnturyVtcontre fintrnno»' üceat, ßc/thiforti a/iter fenferint Dc vnit tj^^'^'^^^^^‘^pofi^t/at, ltcm,NecCatho/ictt Ecclel’. Eptfeopis confentiendum cß,ßeahifadutHr, vt C.io. contra canonical Scriptural a/ßutd fentiant.

Ep. 19.ad Item,A^ö fo/ü ß Scripturarum /ihrüt^uiiant H^ton. Canoniciappedantur, didici huncttmorew ho^ cullcót ^^'^^'^^^^ deferre, vtnuduw eoram authorum Eli. firihendo a/ßnid erraße,firfnißime eredam.

ad/tos autem ita /ego, vt ijaanta/ihet finSUta- ' te doPlrma prapodeant,non ideo verumputem, tjuia ipß ita fenferunt, fid ijuia mthi ve/per lE /oj authores Canonicos ve/ prohahi/t rattone, quod a vero non ahhorreat, perfuaderepotue-Can.ego t'unt. //acide, qua Pontißcqpot/ea in ßua De-fohç. creta retu/erunt : adeo vt iam n,égaré fuperiore Dift.s. regu/am non pofiint,neßia ipß Décréta prodere videantur.

Z^eteres Dolores Jape nomme tra-ditionkJigmficat ea dogmata ^jua Jcngtü ^goßohcü continentur. Hane régula ni elfe veram ex fequentibus (^«quot;ß''quot; patebit.

Ir F, N A F. v s referéte Eufebio,Poi^raFp^« j^ift. Ec-dgt;gt;cutt,int^u!t,lt;^ult;£ ab ^pofto/u didiccrat, ejuæ rlcf. 1.4. amp;nbsp;£ccleßatradtt c^-foia p'»t zera^ HieciUe: C.H-tradit^hoc efi,docet, nmiram ex feriptù ^po-^lolicü, ylltoejui quomodofiaret ejuodait^ Et fola veraf tint. Qt^d etiam facile inteUigitur i^w^^o ^, ex endem lyeuMtCuitu verba refert Etifebita’ C.io. PoljcarpiM co»i»)eworabat,tgt;ttjt(ityCjU.e andine rat ab ^poH^ol ,ont nia Saern ht cru confenta-neay’settm cu^.ttfiMta toÏs }^xlt;paäf. /dem /rénales Lib.j.C-3' Eceleßa Romana feripßt Corintbifs annuntias illis earn traditionem t^nam ab ylposiohs rece-pißef.nempe vnum cjfe Denm omnipotentem, (ö-catera qua contmentnr in hbru ARoßs^Et Cap.4. paulopo/h A/ulti barbarißne Scriptnra veterem traditionem diligenter cuflodinnt,creden-tes in vnum Deum Qp in Chrißum ijui natm ebl ex E'irgine,amp;c.

Tertvllianvs. ^pofolida traditio Contr. nihilpaßa eß circa Dei regulam , boc eft , illa omnia qua: Apoitoli docucrunt amp;nbsp;Uteri« mandarunt.

ZJeteres f^pe 'pocant rraJition-ent nort JcriptamiJ, ^uoJ totiJe 'igt;erbii ingt; Sacris Uterii non- rel’eruur, fid tarnen firermpjaw fieses, extat in Scrtptura.

^lt;»^fi’^‘* SicBafilius aitfe aduerfus hxreticosv-Tran ^e^urpafle quædam vocabula ctiam non fcri-'uera ac placed tarnen (inquit)quæ à fenfu Sacris li-fiafid. teris confentanca neutiquam abhorrèrent. De The-Et Nazianzenus refcllit Maccdonianos,qui cl.or.5. hegabant deitatem Spiritus fanóli,quód to tidem verbis non extaret in Scriptura : amp;nbsp;ait quædam effein Scriptura amp;nbsp;non did. fi dicis bis duo, inquit, dicam te dixiffe qua-Deßapt. tuor. Sic ctiam Auguftinus probat Pædo-côtr. Do baptifmum efle in Scriptura, amp;nbsp;Baptifinum natJ.4. j^Qj^ pjp^ iterandum. Idem dicendum cft de Ib. iib.i. vocabulis 6f^ii=-lw, Trinitatis,Pcrfonæ,amp;c. C.14. qua de rc quædam à nobis infuperiori capita diâa funt.

TJeteref fiefifiime nomme Tradition ms it-on fi^nficant 2)o^mata ,fied rietts £cc/efiafiicos.,amp; yt ma^k co-^ mendent ordment Ecclefiafiic^tnt, rttia

Quam varij fucrint ritus EcclcfiaRici, confirms ^uantoque Audio vetcres ciufmodi ritus tio. commendarint, vt vias omncsSchifmaticis obftruercnt,nihil attinct hïc fpeciatim có-mcmorarc, quandoqiiidcm his rebus libri vetcrum abundant. Quare vidcant Icâo- , . res quid fcripferit hac de rc Auguftinus in £pj|^ j^g duabus epiftolis ad lanuarium. Certè Hie- amp;nbsp;lu. tonymus ordincm amp;nbsp;ritus Ecclefiæ ita có- -^d ^u-mendabat : /^«rffl»tf^z/f,inquit,pro»t»«4«»- ‘^^'*’”' ftituta matoram , Zeges ^pofiolieM arZ’itreturt quæquidem verba Hieronymi commodè intclligéda funt. Multa enim veterum in-ftituta proprer varias circunftantias muta-daeffe ne ipfi quidem Pótificij neeaucrint: necæquum fuerit ritus Ecclcfialticos hac in parte cum dogmatibus ipfis cxæquarc. Itaque dicebat Tertullianus folam legem fidci immutabilem pcrmancre;amp; Hiero-j^^x^ nymus ipfc monet obferuandas efle confti- dum. tutioncs Ecclcfiæ quæ,inquitjfidei non officiant.

Quidam ex veteribuf, ^uum nauos ejuoe/ueß^os haberent, nimkin-dulferunt aufmedi rraditiombus

non ßrtptü, de propterea /e db' ^uanilo aJ bicreticos mclmarunt’ 1 Supra cx Ircnxo audiuimms vetcres hæ-rcticos fuis erroribus traditioncs non ferf- ' ptas prætexuifle. Et narrat Eufebius de Pa-hift Ec P’^ quiTO/w^iSsequçdatn in Eedefiam inuc-def cap. hebat,quafi illa tflent ab Apoftolis per ma vit. nus traditaxuiufmodi fuit error Chiliafta-rum, in quemTertuHianus, luftinus Martyr,amp; aliquot alij lapfi funt. Quare non fine iudicio Icgédi funt vut cru m Dodorum libri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I'

J^ulti libri nomina Veteram'(^en-tinnti/r,lt;juum tarnenJintfnppo/itt. e Factum eft librariorum culpa, vtpleri-ti^.quot;*‘*en\e libri falfb préférant corum Doftorum nomina quos in primis vetuftas commen-dauit. Vtillærapfodiæ dementi Pauli di-fcipulo attfibutæ: vt liber de reuelatione ca pitis loan.Bapt.Cypriani nomine honora-tus,cùm tarnen illic fiat mentio Pipini Gal lorum Regis. Vtdenique mólta volumina in quibus Augufiini nome inferiptum eft, vbi ipfiiis Augufiini fententia rcfeHitur: ne fexcenta eiiifmodi mihi commemoranda fint.Quamobrcm,quod aliquando Hieronymus dixit dclibris Apocryphis, multo magis de veterum Doâorum libris diccn-dum

ADVERS. HVM. TRAO. lOJ dum cft:C««»e4?,inquit,o»»»z4 ^pocryphaf^-^'l^*^^' ße^uamio ea non ad dogmatum veritatefaißd ad fignoram reuerenttam legere volaerittßiat non eoram eßey ejuorum titulh pr£»otdtur^mul ta^ae hu admixta vitiofa., (^ magna eßepru-dentta anrum in Into ij nar ere. Hæc iUe. : Hisigitur rcgulis fubftratis iam nobii cxcutiendæ funt Pontificiorum obieétio-nes ex veterum Doftorum fcriptis pctitæl

Clemens alexandri. OperaruuoiU^i. t. ^ni in meßem Domtnt emittitMr,dup/icem ha- ^b'^° ’• vet agrtenltarant ■, a^t^xput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item, jj^ lib^

vt Phtlofophi ^nada arcana de fins dogmati-hiu tradidemntdt^ etiam ^poßoliwt ait Pau i- Cor. i* lus,Sapientiam lotjuimur inter perfe^os..

Refpondco. AutHorem iftum rton fätis Rijp:''x^ pure hanc quæftionem traftaflejS»: hunc. næuum irteo facile deprehédo ex ipfa Scrifï ptura. Sic enim Chriftus : Q^od vobis dicó Matt. uI in tenebris, palam annuntiate, amp;nbsp;quad au-lt; ditis in aurem, prædicatc fuper teda, amp;c.; Quare faUitur Alcxandriniis illc, dum my-ii fteria Ghriftianæ religionis cum arcanit Philofophicis commifcet. ’Ëtlrenïus àc’Lib.j.c.i Tertullianus teftes funt veteres hæreticoS'de præ-inea fuiffe fententia quam Alexandrinus fcript. proponit, adeóque abufos faiffe illis verbis Hjjjç„ Pauli: fapiétiam loquimur inter perfedos,-Irenæus affirmât. Idem Clemens nondu-Li^ro ^, bitauit diccre Græcos fuiffe per pbilofo-ftrom. phiam feruatos. Velim igitur ledorcs mc-i

miniffe régula quinta qua pauló ante pro-pofuimus,ne vetefum Dodorum naui nobis imponant. Cçterùm cum dupliccm con ftituit agriculcuram,certè per agriculturam i^itifnt nonvidetur cas traditiones intclli-gere voluifle qua pugnant Cum facris litc-ris. Ecquis cnim agricola, quod vna manu plantauit, altera eucllat ? Itaque ne lie qui-dem Pontificiorum caufa poteft fublcuarilt; ^igt;it(l. 1. Irenabvs. Cftfn ad earn tradttio»em lt;jf(ie efiai ^po^lo/^proaocantarharetict, i^agt;t L'b-j.c. iper faceeßioaes Presi^j/terorum caßadttts i»

. 3 ^»e nee^ue Scriptari/ , neqae traditioni co»-ß;»tif(»t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;cquot;

ni noftri lefu Chrifti quem baretici illi nc-gabant: qui quum vi^cretur facra Scriptu-.11 ra teftimoniis, confugiebant ad dogmata quadam per manus tradita. Rurfus quum iUis obiiccretur, doélrinamde vero Deo fiiifle per mänus quoque traditam, ita vt du bitari non poflet,quin illa doftrina,qua in Scriptis Apoftolicis continetur, abipös A-• poftolis manaffet ad Ecclcfia Chriftianam:

. nie in blafphemiam impudcntifdine pro-rumpebant.Quarc nomine traditionis Ire-næus fignificat illa ipfa dogmata, qua-con» tinentur in facris literis, amp;nbsp;in Ecclcfia tra-duntur,lioc cft,anHuntiantnr,qu3 de re fu-pra in in fecundarégula. •; nbsp;nbsp;....:?••

TeRTVLLianvs.S»«»/Zlt;ï Script Mta de- Olie^-i-t er minauit,eerte/Sfuel ado corrolgt;oraftit,t]Uie de ^^^^_ tradttionemanauit.Etpau/opefi, hartem difet--^^^ ' pUnarumfi ieg

lam igt;tfeenies,tradttio pretendttttr attéinx^cen-faetudo confirmatrtx,fides ohferuatrix.

Quærebatur an liçcret Chriftianis C3.-^^‘ putfertis coronare, quodvetcre quodara inftituto fuerat interdiftum, nimirü propter Gentile s qui coronati fuis idolis facri-ficabant.Non deerant autem qui dicerent hoc ornanienti genus efle «Ai»?gt;of«», quod vc hernenter ncgat Tertullianus, quia videba-tur Cbriftianam religionem proderc, qui hac in re cum idololatris communicabat. Profert igitur veterem confuctudittem ac traditionem,licetnominatim hocinterdi-öum inScriptura non extarct. Sed fimul docetmorem ilium vetuftiffimum habere fundamentum in Scriptura. Vbi praefertim fcandala omnia interdicuntur, amp;nbsp;profert quod ait Paulus aducrfus cos qui cum fcan i.Cot .16 dalo idolothytis vefeebantur ; amp;nbsp;multi alia inhanefententiam. Quare non bincagitur dedogmatibus , fed de fobs ritibus quos pro varia temporum ratione mutari poffe, nclpnge abeam,docet hie locus nobis ob-ieftus.lampridem enim amp;nbsp;illud intcrdiélû de coronis amp;nbsp;fertis, amp;nbsp;multa alia quæ ibidc retenfet Tertullianus , inter Chriftianos obfoleuerunt.vide igitur reg. j. amp;nbsp;q.fupra»

ObieSl.^. Basil .De^mata quadafffmfiripra,ijfK£~ j^^ . dam ex ^poßo/orum traditione in mjißeno (^ tu fan- ®^^*/^'’ tradtta Ç^ recepta,!jf(orum vtrdi^uepa-do c.iy. T^^^ 'l'i^ ha/^entadptetatem.

Xejp, Quum in Ecèlefia cantari folitus effet hic verfus,Gloria Patri amp;nbsp;Filio cum Spiritu fan âo : plcrique ex Græcis ( qui vt plurimùin fuereinSpiritum fanélutn iniquiores) hoC loquendi genus repudiabant, cum Spiritu fanâoivt ita Spiritus fandi Deitatem negi rent.Hac de re longum fermonem inftituit Bafilius,amp; adduâis Scripturç reftimoniis af fcrit Deitatem Spiritus fanéti. Tumagno-feit quidem fuperius loquendi genus non reperiri in Scriptura totidem verbis, fed aamp; firmat lâtis cffe quod res ipfa de qua ageba-tur dilucidcextaret in Scriptura. Inde obla ta occafione differit de traditionibus non fcriptis,amp; tranfit ad ipfos ritus Ecclcfiafti-r cos, inter quos retefet vetuftiffimum illutu morem quo Chriftiania Pafebàtæ adPen-tecoften ftantes adorabant. In hac igitur difputationc Bafilius non dubitauit propo nere quod vulgó iaâabatur de arcanis Aptf ftolicisiex quo fit vt Pontifieij exBafilij vet bis nobis infukent. Verum enimuero vt a-gnofco ex animo bonitatem caulç qua turn fretus erat Bafilius,cum affirmabat Spiritû fandum cffe Peumjita (quod tanti viri pace di-

ADVERS. HVM. TRADÓ Ï07 cedixerim) mihi videtut pauló curioGus a-licna argumenta eonquircre voJuiffe,quum veris ac propriis argumentis abundaret.Paf Gmlucet inScriptura Spiritus fanftiDei-tas:quorfum igitur Apoftoli arcanas quaf-dam formulas cade rein occulto(vt loqui-tur Bafilius)amp; quafi in aurem certis homi-nibus tradidifsêt?obfecró,ccquid crat in co dogmate rcticendum quod oportet in pri-mis ChriGianos omnes proGteri? Porto vo care arcanum amp;nbsp;occultum,quod tune temporis in vniuerfo propè terrarum orbe can tabatur,nefçio an Bafilio liciaerit. Atque 0-mnino quia commentum illud de arcams Apoftolicis fuit olim bæreticorum funda-mentum(vt ante diftum eft) neque iuuabat caufam BaGlij alioqui GrmifGmis rationi-bus fubnixam,optaucrim ego Bafiliumab illoargumcnto (G argumentum dicendum cft)abftinuiffe-.cum non ineptè vetcres mo-nuerint,vidcndum, ne Gnt »ah« »«psfj« t3t tpy»». Verum,vt vt eft,nihil hic habent Pó-tiGcijquod gloricntur. NamcùmBaGlius affirmât hoc loquendi genus, cum Spiritu fando,Guxiffe ex traditione Apoftolica, no mine traditionis intclligit, id quod quam * uis non totidem verbis extet in Scriptura, re ipfa tarnen Scripturæ incft r de quo vide regulam 5. Quid quod neipG quidem Pon-tificq in fuis ÈccleGis hoc loquendi genus

mos Ule,quo veteres certo tempore ftantes adorabant,in obliuïonem abicrit.Quare vi deant Pontificij quam dextrè nobis exponent hæc Bafilij verba. Vtraque parem vim habent ad pietatcm:vt ipGs cum Bafilio có- . ueniat.

Olieä.^. GhrysostoMvs. f/t»cpatete/f/odno» In i. omniaperEpifto/dtradidertKtyfedmu/taetid Theff ß„g iiteris. Éadem ver o fide dignafitnt tam d-Idem Da ^‘fi^'^^^^fi^’'^^^^^f tradittonem qwijae Eedt maken. fi‘^fidi digrampatamm, Eraddio efi, mhd de orth. tj/taroi ampEw.

i^Thefi^^”^*’^ ^*^^‘^^^'°'^^* ^^^^ edodi eftis, fiuf Ke^. pe*' fermonem fiuc per cpiftolam: hinc colligit non Paulum tâtùm,fed etiam rcliquos Apoftolosnon omniaper cpiftolas tradi-difle: quod quam fit confeâarium in fupe-riori capite expofuimus. Verum vt illud o-mittamus(ne aólumagcre videamur) dico Chryfoftomum loqui de illis traditionibus quæ licet non fint fciipta: totidem verbis, tarnen rcipfa infunt Scripturæ. Alioquin hæc verba Chryfoftomi ftare non polTunt: traditio eft,nihil quæras amplius. Sequerc-turenim nihil amplius quçrendum in Saerb literis : quod abfit vt tanto viro vnquam io menrem venerit, qui leâioncm Scripture identideminculcabat. Itaque traditionem Ecclcfiæapud ChryPoftomum intclligo,do Örinam illam quam Ecclefia fcriptis Pro-

ADVERS. HVM. TRAD. I09 pheticis amp;nbsp;Apoftolicis edofta tradit, hoc eft,docet amp;nbsp;fundit quæcunque haufit ex pu riflîmis Scripturæ fonlibus. qua de regt; vide regulam.î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

Nazianzenvs. Noua Legis doElrina Ot^Q. 6. t»ßg»ior eßpropter Ecc/efixfigurai ejuaitradi- In^ulian. tto»e acceptai tn hune vfi^ue ehern fieruauimia.

Locum hûc expono vt fuperiorem pro- jiejp, xlmum,nempe de iis traditionibus quæ in-funt Scripturæ : ex régula z. amp;nbsp;3. Nam fi di-cant Pontificij, nouum Teftamentum efle præftantiusproptcr fuam illam aquam be-nediââ, aut ciufmodi mifiales nugas,rifum profedô mouebunt, vel lachrymas potiiis piis hominibus quierga Dci eultum ex a-nimo funt aftifti.

EpiPHANivs.Opertetetiamtraditioue ohiefl.^. vtt. Non enim omnia à diuina Scripturaacci- Hæref. pipofiunt. Q^propter ejuadam tn Scripturù^ ^j^^j^J' quadam tn traditione gt;nbsp;fian^t ^po^oh tradi- Arianos derunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rejp.

lUic agit Epiphanius de quibufdam riti-bus quos olim Chriftiani obferuabant ( vt in régula 4. diftum eft ) amp;nbsp;multos recenfet qui propemodum omnes etiam inter ipfos Pontificios iampridem effe deficrût ; vt hic igitur non iam nobifcum,fed cum Epipha-nio, amp;nbsp;aliis quos nobis obiiciunt, litigent Pontlficij.Nam fi illi vetuftiffimi ritus funt traditioncs Apoftolicæ, fi parem cum Scri-ptura vimhabent, fi cadem fide dignifunt

qua Scriptura, fi cùm effent traditiones niquot; bil quærédum fuitamplius, fifidesdebuit effe earum traditionum obferuatrix (vt lo-quuntur illi vetcres,quos Pontificij accerfi funt in fua caufam) ccquænâ hæc fuit auda-da traditioncs illas nónegligcrc modó,ve- . rumetiam multos iam annos fitu amp;nbsp;fqualo-re obduélas,procul ab Eedefia, amp;ab ho-minum memoria reicciffe ? Quid igitur fa-cicnt traditionum aduerfarij,fi taliaaudent qui traditiones ipfas defendunt ?

obied.S. Hyeronimvs. Q^tnsvélfiriptumßt? /» ^êlts ^paßo/icix, at^fte etiat»ß Scriptur^t authéritai non fiiéeffety tottus oréis i» hacpar-^duerfm fern eo»/enfni, t»ßarpwepti oéti»eret. Nam Attrife- (^ mu/ia a/ia ijaa per tradttto»em i» Ecc/eßis obßeruamuraftthoritatemß^ifirtptiie Legis v-farpauer/ft.-ve/ut t» Baptifmo tercaput mergi-tare,/a^lif (^ meUis pragußare cocordiam,

Agebatur de manuum impofitionc poft j^^jp Baptifmum, ac propterea deEcclcfiafticis ritibus:qua de re fiipr3,in reg.z}. nos autem differimus dciisquæ funt ad bdé falutém-que neceftariann quibus fi veteres illos ritus numcrcs,quidnam funt refponfuri Pon tificij,qui præguftationc laâis amp;nbsp;mcllis (eu ius meminit Hieronymus ) non adinittiint? Aiqui teftaturHieronymus, turn illä fuiffe totius orbis confenfu confirmatam , qua: qunc totius Orbis confenfu reieda eft.

tuit Scriptura, mospopu/orit vei tnflituta maio obleif. 9. rupro Lege teneda fu»tA.tc,tlla e^ua nöfcripta. Ad Cafu fed tradtra cufiodim^,^Ui£^uide toto terraru or-lanum be obferuïiitur,ddtur ifitelligiy vel ab ipfis ^po- ^j^ jj^’ flo/n't velpleuariis Coiiliii Ç^uorû t^ tn Eccienus,^, e, fafaluberrtma authorttM)co)nendata (é~ fiatu pift.118, tareti»eri;vt Domim PafsioyrefurreShoyamp;c.

Auguftinus illic agit, nó de dogmatibus fidei,fcd de ritibus Ecclefiafticis,de quibus admonuimus in reg. 4. Et certè quum fola Re/p. coniedura ducatur Auguftinus, ex co fatis patet nólbitraélaride rebus ad fidem ne-ceflariis. Cæteiùm idem Auguftinus in fe-quemi epift. conqueritur quód Scriptura negicâa omnia effent plena præfumptio-nibus,atquc monct Icui nos iugo fuiffea Chrifto fubiclt;ftos;obfccro quid dilt;fturus,{i ingentem illam cçremoniarû molcm vidlf-fet, amp;nbsp;traditionü onus AEtna grauius quo Pontificij iampridé Ecclcfia opprefferunt?

Poffint fortaffts alia ciufmodi nonnulla cxvetetibus deprompta in medium profcr-ri.Sed quorum folutio facile cx iis quæ à no bis difta funt intcUigatur. Ac nc putet tra-ditionum a*.luocativctcrcsDolt;ftoresita tó-mendaffe traditioncs vt aliquid propterca detradum voluerint Scriptura: autborita-ti : eccc buc fe fiftant iUi ipfi veteres, amp;,nobis taccntibus,iam illifuis verbis exponant quid de Scriptura amp;nbsp;de traditionibus non feriptis lcnfcrinv.atquc,fi quod yulnus fece-

lint in fnperioribus obieftionibus , appo-nant ipfi fua manu medicamentum : vt nobis tutó ftatuere liceat præftare fequi vete-res Dolores cum Scriptura, quam cum illis ipfis Dodonbus à Scriptura aberranti-bus(ficubi contingat) abduci à vero : quoi profcétó vcnia potius dignum fuerit,quàni imitationc.Jam igitur veteres Doâjores au-diamus.

R E N A E V s. ^pofio/f Eua^^e-Itxm pracomafter/tgt;3t,pofiea w-i ro per Dei vo/foffatem i» Script uns »oit is traehderütifu^iia^ mentit (gt; coiamnamfidei nofirii Ub-v futuric.hem: Oportet confusere ad Ecdeßam) e^ etus finu educari, amp;• Dominie's Scripturd enutnri. E/antatas efi Ecc/eß£ Paradifut ifgt; hoemundo. Deommit^no paradiß efcas ntan-ducaigt;it,tntj»it Spiritus Dei .• hoe eß, de omni Scriptura Dominica manducate.

carnis. cum Ethnicis ßpiunt, vt de Scripturis folif tjuaßtones ßuMßßant,C^ßare non poterunt.

Sic olim Tertullianus hæreticos rcfelle-bat: at nunc hæretici habenturà Pôtificiis»

qui voIuntdeScripturis folis fuas quæftio-De pix-^^^^ücrc.îtcmyiVohiscuriofitate opus no eß 1*‘^P’^‘ P'^ß Chrißum Zeßumynec mt^uißtionepaß Euan geiiam.Cut» credimmnihil, deßderamus vient credert

ADVERS.HVM.TRAb* tlj credereyhoc entmprimum creeUrnttsitfo ejfe^itod vltrA credere deheamtu. Itc, doceat Hrrmege- Aductf. nes fertpti cjfe', fi no efl fcriftum-, timeat va. tl~ ^“™°' lud adijCientibus^aut dctrahentibu^ydefisnatii,

Or I GENFS. Necejfe nohis eß ScripturM j„4eie.' fan^M in te^imontum vocare : Senfm ojMippe ^ nofin amp;nbsp;enarrationes fine hts te^ttigt;tss.fnon ha-hintfidem,

IvsTïNVS MARTYR. luFUnwconfn- In Tr^’-^iebat ad Scripture., vt in omnibus tntus eilet, pHonc.

Athanasivs, Sufftcittntfxnbla amp;nbsp;di- Contr. uimtus inHirata Scriptura^ad ventatis indica- I^oJ* tionem.

HiL ARiys. Benehabet vtifsauafertpiaTie Tri-funt cententifimns . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nit.l.j.

CvR1L L v 3.Non omma eftta fecit Domi- In loan. nasfcripta fant^fed s^ua fertbentes putauernnt ^•‘’quot; fufftcere^ tam ad mores cjitam ad dogmata.

Cfirysost oMVs. Stejuid vel difcerOi^'^^-'^'’'' vel ignorare opmfit^in Sertptnris difcemns. ^^°^'^ ' item, Sicjuis eornmt^uidtcnutur habere Spt~-Qc1wtt-ritum fanldum^dicat alssjuid ex fetp(n.,(^ non ^ oran-ex Enangeli^s,ne crédité. nbsp;A4anes dicitt^uod^o Spit.

Sol amp;nbsp;Luna opißces fu»t,vbi legifli hac'i Ex ejuo non legit hac fcriptatfed a fiipfo lotjuitur, mantfeflnm eß ^uod non habet Spirittifanilït. Item, Qmfnnt in Chrißianitatey conférant fe \^ ^4^^^ adScriptitras, tjata nulla alia probattopotent Rom.49, eße Vera Chrt^iamtatiSyCjud Scripture dt/ana.

B A 51 L 1 v S.ffManife^ifstmnm infideli- Traft.de tatis argumentum, ßgnüm^tte feperbia cert if- ^^*‘ ?’*

ßmumß^uis eorum ijua feriptaßu»t a/i^uid ve iit rei/eere, aut eorum ejua uoufiripta faut, f»~ troducere, cu»t Dominus toiler dicat •. 0»(t. me a vocem meam audiunt, a/ienum autem »0 In mo]:ifi‘i^^'’^^^’ Item, Q^iccjuidve/dtetmus,vel lib. Heg-facimuSfid ten-imonio diuinarum Eteraru co»' as. firmarideiet. itemy^poH^o/usfumptoaihf Trgö.de f„f„ff,ffj exemp/o(Gai.^) Kehemeutifitme i»' pia fid. ferdidt nei^uid eorum ^ua tn Dfutms inerts hif . igt;entur,deieatur,aut,ejuod aißt addatur.

In mo- Item , Si omne ejuedexfide nou eß, peccet-raJ. Reg. turn eß, fides autem ex audtfu, auditus aut ent 80. nbsp;nbsp;nbsp;per verium Dei: fine duiio , cum ejuiajuid ex

tra diuinam Scripturam fit, ex fide non fit, id E [n^Q p^^‘^^^^^^ß‘^^^’^-^^^’^^ ttrütratu tnßirau ■ à Deo Scriptura,c^ apud ejuos inueniutur dogmata Diuinis oracu/ts confiona,illts omnis veri-In Reg ^“^^^ adiudtceturfiententta. Item : Eorum ^ueS breuior. '^pttd nos in vfufunt,ta verieru quam reru, a-Ir.rerr. 1. Ha dißmiie tradtta June in Scripturis,aiiapre-termißa: ficripta,nu/lo modo omittendafunt: de its autem qua pratermißa fiunt,reguiam haie-‘ msu à Eauio traditam : Omma miht itcent,fied

H i E R o N Y AI V s : Ecc/efia Chrißi i» tot» or^e Ecc/eßi^spßß^(ie»s,Spirlt^lt;^ 'v^itateconifOf é^ia eß,(^ haltet vries LeptSiProphetarffm, E-ftan^ei^^ ^po^o/ortsm:/Vo» cß egreßa eleß^ ntii^futSiicleß, eie Scripturrs fanilts. Item: Qua ^i/^ue authnrieate C^ teßtmouiis Script ft ray um t^uaß trtidifione ^poßoUcaßeMte confits-euut^

ADVERS.HVM.TRAD. 115 gunt,perçoitgladiw Dei. lté, Q^d de Seri-1*» Matt. pluris authontatem non hahetyeademfacUita- ^'^^' ■, tecontegt;n»itur,^tMprolgt;atitr.

AvGVSTiNVS. Nec ego Nic£»umy nee 9^^ ^ tu debet ^riminenfe tantjuam prxiudicatttrw j j j^, proferre Conciltumz nee ego huius authoritatey , . nectu illites detttierés.Scrtptttrarfim eetethonta-tibus: res ettm re, enufi cu^n amftyratto cttm ratione concertet. Item, Canon Ecc/eftash- Contr. eus conflit utus eflad cjuem Prophetarum amp;nbsp;^^!^;^ ^poflolorumlibrtpertinent,fecundum ciMos de ^5.1. exteris literie velfideliumyvel infidelium ludt-cemtis, ItemyDominus nihtlcredivoluit ad-Com. uerfus confirmatam Sertpiurarum authorita-^'^^-tem. item, Afferamus diutnam flateram de ^^’ Scripturisfancis amp;nbsp;in tilts quid fit grauius ap- jjg gapt. pendamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cont.Do

Damascenvs. ytarborplantataficusm^-li*»^ decurfus aquarumfic anima irrigata ‘’^****’’‘*^^[,*^^ Scripturaymaturum affert fruElumyfdem or- ^ jg. thodoxam. Item, Cun^ia qua tradita funt De orth. per legem, per Prophetasy per Apostolos amp;nbsp;E-' ^^' ^'^•^* uageliflasfufcipimusyCognofiimusyVeneramury nihil vitra illaperquirentes.

Sc o T VS. Patet quad Scriptura fufficien- In pro. ter continet doÜrinam neceffariam viatori, nbsp;nbsp;nbsp;'^^'^~

Petr. DE STILLIAC o.Recurrendü ’^^{^ ^^ efi ad filas Scripturas vt vitam aternam adi- m pnne, pifiamur. SicCratianus infuadecretaretulit ute,Xeat.

^■^*amp;°fe»te»tiam j^ugH^Ufsi', tjuam tvfuperiori capi-fUnft quot;^^ ^^^^^f^^'^^^^t ^ fix^ f^^'i etMpnoiit, ve /ogiUf ' ivt/lam jy/uampr»gretitamvr.

Clt;»tcïnfio ^' igitur hunc locum de obicétionibus obied. «xPontiHciorum, quas illi depromunt ex vc-'veteribintetam fcriptis, tandem aliquando conclu-^'‘^^‘ damus,eas omnes vno enthymemate com-prehendemus.

Keteres Ecdeßx DoEioret cevfueruvtyprxter Scripturam tradtltoves ijuoijue ne»JertptM eßt ' rectpiendM.Ergo va» omvta ^vaßtvt adfident /a/ttttmtjue neeeßarta tv Scriptura cantuteturt JieJp. Expono Antccedens.Nam ex iis veterum teftimomis, quæ nunc audiuimus fans eft J perfpicuum , veteres non vno tantum mo-'^do deTraditionibus feripfifle : ita vt vetc-’ ^ Ï rum prius intclligenda fuerit,quam nobis obiiciendafententia.Sitigitur hæefumma corum omnium quæ veteres Dodores, qui •^ nbsp;nbsp;nbsp;præftantioreshabentur, deTraditionibt«

' clenæ,vcl ad dogmata amp;nbsp;mores,vel ad ritus ï atque ordinem Ecclcfiafticum, pertincre. ad dogmata amp;nbsp;mores pertinent in Seri ptura contineri: nee obftare fi quædam lo-quendi genera ad faciliorem dogmatum ex plicationcm vfurpata non totidem verbis in Scriptura reperiantur : modö rcs ipla amp;nbsp;fenfus illis verbis fignificatus cxtet in Scri-ptura.Quæ verö ad ritus amp;nbsp;ordinem Ecck „. üx pertinent, fi fint cum Scripturis confen

ADVIRs HVM. TRAD. 117 tanea,fi «dificationi Ecclefix feruiant, dt-nique ft communi Ecclcftæ confenfu rcce-ptaftnt^eflemagnacum reucrentia obfcr-uanda.Hanc effe veterum fententiam ex fu-perioribus fatis arbitror effe manifeftum. Ex quo apparct Pontificios falfam hypothe fin fumpfifle.

Itaque nego confequens. Error eft Tntf^Emtr ƒ«-T«5t?^TB« Àt^i«f, ftquidem ratiocinantur ex ^quot;‘°^‘* diftis veterum perperam intclleäis. Aims’ *^ error,quod petunt principiumidû pro con-feffo aflumunt id, quod eft in difquifitionc pofttum. Q^ritureniminter nos: an in dogmatib* fidei eóftituendis, folaScriptu-ra audienda ftt,nccnc. At ifti nobis propo nunt fententiam veterum Dodorum amp;nbsp;ex ilia ftatuunt non folam Scripturam effe au-diendam: videlicet obliti hoc ipfum inter nos effe controuerfum. Nam ft hoc dogiha de quo difputamus ftatui poteft ex veterum fcriptis, fequitur non folam Scripturam in ftatuendis fidci dogmatibus,effe audienda. Quarc non fatis rede Pontificij difputant,

Quareitacorrigedus eft error fuperio-risconcluftonis. Quandoquidem omnium {^^'^’* leterum Dodorum fcripta ad facræ fcriptu ræ normam cxigenda funt(itaiubente ver-bo Dei, amp;nbsp;ipfis veteribus facile affentien-tibus)amp; veteres Ectlefiç Dodores tradide-runt,dogmata quidem fidei ex foils Script«

ris effe ftatuenda, at ritus Ecclefiafticos, fi fint cum Scriptura confentanei, fi ædifica-tioni Ecclefiæ feruiant,denique fi commu- l ni Ecclefiæ confenfu recepti fint, éfie magna cum reuerentia obferuandos:quæren- , : dum eft, vtrùm hæc veterum fententia cum facris literis conueniat, vt eaterius recipia-tur,quatenus firmamentum habebit in Seri ptura.

Quia vero de folis dogmatibus ad fidem falutémque neceflanis,noftra hæc inftituta eft difputatio, ne vidcamur vagari extra terminos propofitæ quæftionis, hîc fub-fiftemus, nee aggrediemur difputationem . deritibus Ecclcliafticis: quam,fi res poftu-larit,amp; Dominus conceflerit,in aliud tempus differemus.

Conclufto Hæc habui quæ difputaré de verbo Dei totuff /^i-fcripto aduerfus humanas traditiones ex fiutatio- jQ^ifßmQrmn hominum fcriptis collegia: atq; ex noftra methodo, theologicè fimulgt; amp;nbsp;fcholafticè tradata. Ex quibus omnibus elucefcit noftræ fententiæ veritas, fùperatis errorum amp;nbsp;fallaciarum tenebris,fummo il-luftrique loco ante omnium oculos confti-tuta : fic enim fententiam noftram propo-fuimus,cxplicauimus, confirmauimus: ad-ucrfariorum aufem errorem rcfiitauimus,amp; eorum argumenta,cum ex facris literis,tum ex fcriptis veterum petita diflbluimus:vt o-mnibus

ADVERS. HVM. TR AD. HP mnibuspateat veriffimum efle hoe dogma, quod noftra, hoc eft, exverho Dei reformata,ac propterea orthodoxa, veréque Ca tholica Ecclefia profitetur.