-ocr page 1-

y* F C) ^R AZ F^ L REFORMATTONIS

PERCAESAREAM MAIE-ftatem , Statibus Ecclefiafticis in Comitiis Auguftanis ad delibera-dum propofita, amp;nbsp;ab eifdem,vt pa ci public» confulerent, amp;nbsp;per earn EccIeQaru ac Cleri fui vtilicati cö' modiiis prouiderent , probata amp;nbsp;rccepta.

ITEMACTA 5YNODI

»I OECE! A NAB GO IONIEN. ■ babitx fecudit Odobru per Rc-uerendi^.Archiep’tfccpum Colonienfem.

p A R i s 11 s,

VaneuM in tedihui Vituntij Gaulthe- ■ rot,fub figno D.Martini nia lacobx.i.

-ocr page 2-

-ocr page 3-

A R o L V s Q«ï«f«i,Di uinAfaucK dementia, Ro-C manorum imperator Augu (iui : ac Germame, HijJjii-niaram, utriufque CtciUie^ 'Hiertifalem,Hugaria:,lialmAtl!e, Gro-aüie ere. Rcx. Arcbidux Aujiria:, Dux ^urgutidia,-ßrabantix ere. Co-»KS 'tiabfipurgi,vlüdrilt;e,Tyroln ere. Vmuerfts er ßnguln noftrii er Sacri i -KomAni imperij Eiedoribiw er Pnn-cipibtK Ecclefiajlicli N.Epifcopb, er aliii Vral-itii , cuiußctmeiuc grades, ÆgnitatK er przrt?Miir»f!-« cxifiant, Graham noßram ér omnebonum. Vc-nerabUes EïefloreijPrincipfi, er Co-fanguinei noßri charißigt;ni,ac Honora~ biles,deuotl^dileSii: Graham um nebii I fuit, plaeuiffe dUe^ionibus uefris, er 1 nbsp;nbsp;nbsp;uobn coifeeptAm Reformattonem , ex

gt; nbsp;nbsp;nbsp;qMX dijciplmâ Ecclepaßicam ,itwhii

prtTtibiw deformAtam , prijlinæ digni-Uti ac niton rejiitnere pro uiriÜ «e-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ij fret

-ocr page 4-

fir a ß atu iß is ; cupientts ea partefolici-tudinis^ijuam fußccpiftii è manu Domi-ni,affli£lii imperij rebiu fuccurrerCjCT j omni fludio ac diligetia,collapQtm pe- \ tie ReUgionem erigere,ac confirmare. ' Qjtam ucflram uolwitatcm, egregiam fane acpiam,ut perjpeäa ante habui-mas,er nunc Ubenter agnofeimus, ita Quogue deinceps'in ip fa rerum adini-nisiratione operam uefiram futuram flrenuam ac diligentem nobis pollice-tnur . tdeogue ne plus hie exercendit 'Reßormationis ealor ionga temporis di latione refrigeretur, tuide nobis pro-batur,guod in hoc ipfum de eelebran-dis Synodis Dioeceßanis,adfefiumDiui ; Kartini diem proximum conflituiftis. ( Vam Prouinciales ut ante Quadrage-fimam omnes abfohuntur, uidetur om- j nino neceffarium, guod crit facile iis, guibtos Vrouinciie non funt amphe : iis uero guoru Prouincilt;e latius patent^no ita dif idle,f Suffragatuhcr gnos co-

uenit 1

-ocr page 5-

Uenit intere^fe, in tepore admone^tur, çr conuocètur. ’Earn nero snoder at tönern, quam quibufdam lacis adhibenda ej^e cenfuiüts, qu£ iam ipß Keforma-tiani apporta eft, nabis quoqiie aft ui-jum, zr rcrum ipfarum condittoni, cr temporibus bis conuenire . Qiicd uero petitis, ut literis naftris agatnas cum fummo Pontiftee ,utftcad progreftum buiiK operis fanüi ac necejftarij, aliquot Keformationislocis accommodet. Hits uidelicet, ut Coadiutores qui examine explorait, indigni deprehenden-tur,fumnwueri poßint: ut Eenefidoru ^ EpifcopatuumpluraUtiis refrene-tur ; ut Pr^poptura:, e:y alia: quadam dignitates,Sedi Apoftolica referuata, ad Articulum ilium E.epormationis re-uocentur, qui patuit non nipidoneos Cr examine probatos, ad elufmodi di-gnitates eße admittendos : ut locorum Ordinarij corrupts mores repormare, (^ exceftus corrigere poftint, non ob-

Aüj ftante

-ocr page 6-

flante exemptiotie,dut priuatis perfo-nis,dut CapituUs Ecdeßarum per Sedan Apofiolicam coccjßa,aUißjue no-nullis. Nos(]uidem guaad nnßra fieri poterit, diligenter agenuis cum ipfitii Sanditdtc.ut in retamiufta er necefi-farid,officio fuo def itigi uclit-Datdin Ciuitdte noftra tmperidli Augufia VJ-delicd,die nono Metifis lulij. Anno i ndtiuitdte Domini, ivtillefimo,guingë^ tefimo , qtudrdgeßmooäduo. imperij nopri uigefimooa:auo,er regnoru no-ftrorum trigefimo tertio.

CAROLV5.

Admdiiddtum Cdfarete er CathoUc£ Uidiefid' tis proprium, t

V A.Pemnot.

lo.obcrnburgcr.fubft.

-ocr page 7-

OçjFORMYLA REFOR-

MATIÖNIS PER CAESA-

Ycain lAaiefliitem flatibus ^cclcjta^ fitcis in ComitiK AuguRanis ad d« liberandum exhibita, er ab eifdem frobata er recepta.

T abufus amp;nbsp;fcandala.pro- Lenum pter quæ Deus iratus feue-

V rirer adeo Ecclefiam fuam n- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r deheomni caltigatjtoiiatur,reformen ,^,iunij\ turque Clerus amp;nbsp;populus ^mo iuxta facros Canones,traditióes ma- ryc ^s. iorum , amp;nbsp;facræ feripturæ normam, ß^obot^ (quantum eins per hanc tepeftatem jr^^jj^, fieri poteft)donec Concilium gene - ji,cit, rale difsidiis amp;nbsp;abufibus modum po nat, imprimis neceffarium eft,vt re-dintegretur repurgeturque ordo Ec clefiafticus, quo confufo, indilcreto amp;nbsp;incerto , tota Ecclefiæ facies con-fufaeft,amp; variis iaftatur modis.

A üü D«

-ocr page 8-

gt; o R M V l A

Df ordinatione er eleâione mi-niftrorum Ecclcfite.

Riufquani admoueatur aliquis facris Ordinibus, diligenter in-•*- quirédu eft de fide, de moribus, de rcientiajamp; ætate ordines petentis. De fide quidé, propterea qudd g reftam fidé non tenet,ad fidei Sacra Ex Con- menta iurè admitti non debet. Iraq; cU.ii.To diligenter ordinandusexaminari de-let,ca.io. ß^j., jg hærefibus hoc potifsimute-pore iadatis, an in articulis hac tem-pefiatc controuerfis, hoe fynceriter credac,profiteatiir,amp; femper retine-re velic,quod Romana,Catholica,amp; Apoftolica tenet Ecclefia. Na defe= pultis hærcfibus,amp; nufquä emergen tibus inquirere fpecialiter operæpre-till non videtur. Expedit tarne fimnl explorare afFedum, quo ducatur ad gradus Ecclefiafticoru Ordinum pe tendos,amp; an propofitumcius pium, fandum amp;nbsp;firmum fit.

Mores

-ocr page 9-

M. « » o RM AT TONIS. y

Mores autem conftare amp;proba-ri debent, fideli ac certo teftimonio Parochi, Præceptorum amp;nbsp;probo-rum virorum, apud quos maiorctn vit» partem ordinandus exegitxum beatus Apoftolus requirat, vt ha-beat teftimonium bonum ab eis c-tiam qui foris funt, amp;nbsp;fit fine crimi- ^ ^^-^^ ^^ nc,irreprehefibilis,iuftus,fandus,fo- ’' brius, continens, pudicus, prudens, modeftiis,benignus,ornatus, non fu perbus,nonlitigiofus,non iracudus, aut percuflbr,nec vinolentus,aut tur pislucri cupidus,amp;c.

Scientia faltem explendis mini-fteriis, ad quæ ordinatur , fufficiens InConà, conftare debet,nó titulus,quos mer- ^om.fub catus fit quifpiamin Gymnafiis, aut ab aliis dignitatu amp;nbsp;titulorü védito- ^‘‘^' ‘‘‘'^* ribus,fed ddigeti eius examinatione.

Licet aute Canones antiqui ftatue- ^nConch rint,vt ante trigcfimüætatis annum, nemoin Epifcopö vel Presbyterum ’ ’ * ordine-

-ocr page 10-

Ï o RM V l A

Jtigorem ordinetur,m)niftrorü tarnen inopiâ, Canon«»:pp^ j^^^ j^j- huiusordmis ftragé ho ^JmSdo. ‘Jæ poftulat, vt qalioqui dignus cft, ruteforat^^ anno vigefimo quinto,ab hoc or-tttceßitas. dine non repellatur.

Gelaß, in In {jjs omnibus folerti cura adui-pH^j-q debet Epifcopi..Nam ad illos fifiofos præ^pue pertmet ordinandoru cx-Jbucanos, aminacio, dicente Apoftolo : Manus Brunos nemini cito impofueris, aut fi per va ^ Sicu- letudinem amp;nbsp;caufas,Deoiudice(cui funt ordinationum fuarum daturi ra Tin. AÆ.“®”®*”^ dignas id nequeant, eurent 18. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faltem per idoneos Vicarios,amp; virox

_i.r»»:.}.pios,racrarumquc literarum, Cano-num amp;nbsp;traditionum Eccleffaftica -Ordinates’^'^'^ P®quot;''°® ^^quot; ’ quot;^ Ppcftacula tan-indimos W® inquifitionum edantur, auttefti tib/^ fxx-monia fuborncturnon légitima, nee idonea,aut fuperficialis tantu amp;nbsp;per-^^^‘'“^^'■fiindoria fiat examinatio: fed diliges can 9.coa ^ ^'“^ ^“ proclamationc præcedete iff }7;«-ad plebcm parochiæ, vbiordinadus habitat,

-ocr page 11-

R E Ï o R M A T I o N t s. é habitat,fi commode fieri pofsit,nul- ni,amp; tun-lûfque fit ab examine illo liber. *^^ allegd-Ad Epifcopatum nemo affumide- ^“”j^ ** bet,nifi fit facerdos,aut promittat fe Cartbag. veile gradus,quos nondu habet,om- Dißmü. nes in proximis ordinationibus,abf= 60.l^uJ-que fraude,dilationc,aut terciuerfa- ^‘^^quot;l.^/* dc^Nul.

Ad Prælaturas foli digni atq-, ido- j^ - 'p^^ nei defignandi funt amp;nbsp;admittendi, ^oßtum, qui idonei fint examinatio probabit, fi tales inueniantiir,vt corum compa rationc,illi quibus præficiutur, grex meritô dicantur.

Ad Ecclcfias Parochiales nemo prouehatur, nifi fciat amp;nbsp;velit popu-lum docere, amp;nbsp;verbum Dei pro ca« ptu fuorum prædicarc.

Epifcopi amp;nbsp;Archidiaconi defigna tos,fine per cledione, fiue per colla-tione,namp; priùs inueftiat,ncc ad Eccle fiae muncra fubeuda admittât,quàtn explpratum

-ocr page 12-

Ï 0 R M V t A exploratu ipfis diligenti examine fit, cos eflc idoneos,amp; vocatiöi fuæ pro viribus fe fatisfafturos polliceantur.

NuIIa pro examinatione exigatur pecunia,ciim ad hçc ta neceffana officia habeat Epifcopi,iamp; ad quos exa minatio ptinet, ampla fatis ftipedia.

In eis quoquc qui ad Ecclefiafti-cas dignitaces,curas,vel beneficia,per coadiutonas aut refignationcs cöcen dunt,cadem cura quç in eledione amp;nbsp;collatione exigitur,eft adhibeda: nee recipiendi aut admittendi funt huiuf modi homines, nifi examinatione præfcripta cöprobentur idonei,qua-les fi non fuerint,qualecunque fit re-fignatum illud beneficiu, vacabit,amp; adfcifcédus erit alius in reiedi locu.

4^ r

De ordinum EccleßitAicoruin offidis.

Vm duplex fit poreftas,vna Ee f . clefiaftica,alia temporalis, quæ gt;nbsp;longo diftant inceruallo, Epi-fcoporum

-ocr page 13-

RBrORMATlOUIS. 7-fcoporum Germaniæ pars maxima, praeter Ecclcfiafticam,etiam tempo-rail præditi funt. Eft autem præpo-fterum,amp; voeatione eorum indignii res temporales fpiritualibus præfer-re,amp; rebus fecularibus feduló intentes eos,Principes tantum agere jeu-ram veró Ecclefiafticam omne reii-cere in Vicarios,dicentibus Apofto-lis : Non eft æquum nos relinquere verbum Dei, amp;nbsp;miniftrare menfis. ^.^’^ ^^ Ita ergo eis vita inftituéda eft, vt ap- ti,'a,ca,i j, pareat eos Epifcopos potius quam Principes effe, amp;nbsp;tcelü potius,quam mundum hunc cogitate.

Eft autem proprium Epifcopi of ficium, regere Ecclcfiam Dei,quam _ Ebi c H R. i s T v s acquiGuit fan -guine fuo ; ad quod pertinet pafcerc oucs eius cibo verbi Dei, Sacramen tis amp;nbsp;exemplis : Conftrmare bapti-2atos, examinare amp;nbsp;ordinäre Ecclc-fi® miniftros, Synodos celebrate, Vifitare

-ocr page 14-

r o K M r i A

Vifitare fua prouinciam,amp; lupos ab ca abarcere.Qu»,fi fidelis amp;nbsp;bonus Paftor eft, per fe potius, qper Vicarios,quantuvis pios amp;nbsp;dodos jP ædi ficatione Cleri amp;nbsp;populj fut obibit, nifi aliqua légitima caufa Ïpediatur.

Debet ia;icur omnium ouium fua-rum habere cura,fed præcipuè cooperariorum , per quos regit cues, amp;nbsp;defpicere, vt fuu quifq; munus fide-Iiter in Ecclefiaexequatur,Etfienina omnes oues noffe fupra naturæ vires fic,cöpaftores tamé, amp;nbsp;in opcre Dei coadiutores fuos vt cognofcat,eft o-pus,vt fciat quomodo præfint, quid doceät, quomodo traditiones amp;nbsp;ritus Ecdefiafticos feruent, quomodo viuâc,ædificent an corrupant gregê. Ex üs enim pedet difcipüna amp;nbsp;(alus populi. Sic poterit deGdes amp;nbsp;torpen tes arguere,inutiles rcmouere,amp; cor ruptores perniciofos amp;nbsp;fcandalofos ctiam pleöcrc.

Pertinct

-ocr page 15-

RBFORMA-TIONIS. t

Pertinet quoq-, ad Epifeopû foli- raau.t». citè inuigilave, ne lupi gregern inua-dant, quibus fefe obiicere pro grege fortiter amp;nbsp;ftrenue debet,eófque abi- Heir.ij,

gere ac pcrfequiinec ferre,vt doftri-nis nouis amp;nbsp;peregrinis, aut per dulces fermones corrüpantur,atq5 à ve-rirate abducantur oues, pro quibus Chrifto daturus eft racionem.

Tisorn ,i s

Arcbidiacones quos alii Chorepi fcopos,alii Archipresbyteros,alii Dc canos appellant rurales, quocunque cenfeantur nomine,in partem folici-tudinisconftituti funt amp;nbsp;vocati, vt cerrac tegiunculæ Paftoribus feu Pa-rochis,ne in officio négligentes fint, fuperintendant. Horum efi Synodis „ Epifcopalib’ intereffc, referte amp;nbsp;ex-ponere illic fuç porciunculæ ftatum, ^^on, lt;ii amp;nbsp;vnacum pacribus cófulere ac de- German. cernere Synodalia décréta amp;nbsp;fen- ^9^^* tentias ,placita quoque Epifcopo - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

rum publicare curæ fuï Paroebis, Qf,g,.,^,;, amp;nbsp;Jcopii.

-ocr page 16-

? o R. M V 1 A

amp; exeqiü,amp; prætcr confirmationem amp;nbsp;ordinarioné,amp; propria folius Epi fcopimunera,ca omniapræftarcin fuo terntorio, quæ in Diœcefi Epi-fcopus(cuiiis funt ociili)(ólicitè inui-gilantes, vt liquid aduerfus fidem pie tacémque Chriftianam emergat,Epi fcopo idipfum, ad quem cura prima pcrtinct,l’gnificent.

,Cor, 4. Parochi difpenfatorcs funt verbi Dei,amp; facrametorum: qui vt fideles inueniantur,debet frequenter popu-lum de bis quæ ad fidem amp;nbsp;religio» nem noftram pertinent docerc, eóf-que inftruere,vt norint quid credere amp;nbsp;quomodo conuerfari ac viucre in fua quifque vocatione debeat. Ad-miniftrare quoque debent Sacramen menta, amp;nbsp;eorum gratiam myfticam cxponere. Arguere eos quoru publica funt peccata publicè,occulte verd delinquëtes in priuata cófefsione: amp;nbsp;1 in omnibus fe non fegnçs aut cæcos । ipfeu-. 1

-ocr page 17-

».ETORMATIONIS. Ç

fpeculatorcs exhibcre. Ne fint vekit E^fa.^e. canes muti non valentes latrare : fed ^f“'^^' quafi tuba annuncient populo pec= cata,amp; ad conuerfionem amp;nbsp;pœnitcn ham cos adducant. Incorrigibiles ve ró amp;nbsp;prxfrados referre debet ad ma iorcs,vel publica fatisfaftione curan dos, vel ab Ecclefiaprofcindendos. Debet quoq-, Parochi,paruulos,quç eft pulchra Ècclcfiçportio,amp;apta di fciplinæ pietatis, non negligere : fed cos ac rudes quoique fuæ Parochiæ, certis temporibus inftruere, amp;nbsp;catc-chizare:vt difcant Symbolum, Præ-cationem Dominica , Salutationem Angelicam,amp;Decalogi præccpta, Aut certè habere Sacellanû,aut Pæ-dagogum, per quos officia ifta mino ra præftent Vt verd totam curam in Mercenariosreiiciant, Canones non permittunt.

De

-ocr page 18-

F 0 R M V l A

Df offtc’o Decani çy Canonicorunt. IN CoIIegiis vbi diiierfi funt mi= niftranciû gradus amp;nbsp;ordines, De-canorum eft exemplo fuopræce» dere, verbo moncre amp;nbsp;prouocarc Cülîegii fui Clericos amp;nbsp;fainiliani,vt fuæ quifquc fundioni grauiter in« cumbaf. Er co, ad quem deftinatus efl IoGO,miniflret in diuinis,amp; Colic gii rebus:neq; enim vt torpentes va-® cent, fed vt muneri fuo fatisfaciant, amp;nbsp;vitam ducant appcllatione fua di-gnam,confiât Clcncos ordinan. De Bet itaq; Decanus cStinereCIericos, in decent!, ac ordmata officii diuini perfiilutione,in vitæ amp;nbsp;morum hone flate, in religiofo habitu, in difcipli-na.in ledione amp;nbsp;Audio facræ fcriptix ræ:qud Pfalmodiæ,prcccs, officia di uina , amp;nbsp;Ceremoniæ flatis bons ad g „ landein Dei, amp;nbsp;populi ædificationc, Later'’'' I^cundum inftituta Patrum, digna c.«, 7? Maieftate perfoluacur. Inobedicntes verd

-ocr page 19-

RSrORMATIOJ^IS. 10 Verô amp;nbsp;ebriofos, luxui indulgentes, AleatoreSjPercuffores, ScoiCatorcs, amp;nbsp;officium négligentes, publicè ar» gucre,feucriter corripere , facris ab» arcere, niulâare etiam prouetu amp;nbsp;di ftributionibus, pro exceffuum graut tate,iuxta potelfatem, qua de iure amp;nbsp;confuctudineEcclefiarum fungutur.

Scholafticorum cft docere indo-flos,eosq; in his,quæ ad pietatem amp;nbsp;eultü Dei pertinent,erudire, aut cu-ram hanc procurare. Præfertim verd iuuentutem regere, cisq-, idopeos ac probos prsficere Pædagogos . SinC Scholaftici viri graueis, qm inuenta tem EctleGæ minifteriis deftmatam in poteftate habeat,amp; eurent, vc lub eorumdifciplina,doarina,pictate,amp; morum honeftate imbuantur,^ ca-ueant,ne émancipent, aut ad Capita la tales præfent«, quos propria vitia reiiciût.Sic Cantorûeft, modû darc cis, qï Choto canûtur,ac ïtonaredic

g .^ Ihe-

-ocr page 20-

F O R M T L A

Thefaurarii, fie Succentores, fie Vi-carii,amp;reliqui miniftri omnes, débet fao quifq; loco, quod eis ex nomine vel officio,vel præfidétiû madato in-cöbic, diligenter obire,quó decenter ac ordinatè omnia fiant inter eos.

Canonici omnes debet in his,quç ad cultiim diuinum,obfi:ruationéCa nonum,amp; mores bonos pcrtinet,Dc cano fuo humilitcr obedire : diuinis omnibus intercflc,modeffia, grauita te,pictate,elccmofinis, amp;nbsp;bonis cxe-plis populu ædificarc : non deambu-iareintemplo diuinorum tempore, nee cófabulari, oculos habere pudi-cos,incefluni minime faftuofum, Ec clefiafticum officiü,cuius gratia beneficium percipnmr, vltro, promptê amp;nbsp;reuerenter perfoluere ac adimple-rc; vt dum ore canant,cantent amp;nbsp;me te: amp;nbsp;ita ne videatur tanqua codudi mercenarii trahi,amp;pecuniæ potius q Deo feruire,amp; magnarum diftribu-tionuni

-ocr page 21-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;», B f o R M A T I o N I t. H ƒ nbsp;nbsp;nbsp;tionum tempora anxiè, minorum ne gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^'g^'^’:^*’ obferuare,ac fi ftipendium ( præcedere officium debeat, amp;nbsp;non potius fequi.

Quo veró doftis amp;nbsp;claris viris ’. Collegia orncntur amp;nbsp;vigeant , De-t canus amp;nbsp;Collegiu ftudiofos aliquos, j qui fpem bonam de fe præbent, debent mittere ad Academias amp;Vni-1 uerfttates célébrés amp;nbsp;Catholicas, ac ftudiiseorumdare fufficiés tempus, f ac interim cos habere pro præfenti-bus in Collegio, aut lane quantum pro vidu amp;nbsp;libris eis fufFiciat,fuppe-ditare . Qua in re fi négligentes fue-rint, poterunt Epifeopi authoritate 1 ad hoc compelli.Curent tarnen Ec-( defiarum Prælati de iis qui ftudio-rum caufa abfunt diligenter cogno-feere.Et fi compercrint eos ncgligen tes , aut peruerfis moribus deditos, fumptus antea dari cofuetos eis lub-trahant, amp;nbsp;in alios melioris fpciiu-

B üi uenes,

-ocr page 22-

F o K M T 1 A

nenes,eofdem tranferant.

De borts Canontcis er Pfalmodüs.

Iquot; N cultu diuino poft Miffæ facri-Heium in Ecdefia primas tenent bra.Mif- preces Canonicse,in horas feptem firü wn.diftributae, ad quarum obferuantia, Tre/byt. qui maioribus Ordinum gradibus funt initiati, feu de beneficiis gaudet Ecclcfiæ, præcipuè obligantur, quo preces,laudes,amp; gratiarum adiones ' Deo pro Ecclcfia,cui’ funt Miniftri, cum grauitate amp;nbsp;decentia modulen-tur atq; perfoluat,amp; in lege eius no-i. Cor. 9-âe dieq; verfentur. Ideo enini de Al tari edunt amp;nbsp;participant, quia altari fcruiunt.Præpofterum eft autem, amp;nbsp;tam naturæ quàm dignitati ac infti-tutioni cultus illius diuini contrariu, veile cura hac ad poftremos tantiim Ordines aut eonduditos Suecento= res reiieere.

Forma autem cantionum amp;nbsp;prc-cum illarum quonda ab antiquæ Ec-défias

-ocr page 23-

R E F o R M A t’i o N l s* I» clcfiæ patribus, amp;nbsp;poftiemó à beato E^xcodi. Gregorio, aliisq-, EccleGæ Reftori- '^g^^-bus purior tradita,ordineq; præfcri- nbsp;nbsp;’’®*

ptacft.Verùm,ad banc temporu vi-tio,multainepta,apocrypha,parüm-que ad fyncerum cukum pertinentia nó negamus irrcpfiffe. Quod ipfam amp;nbsp;Breuiariis (quorum vfus permif-fus eft propter cos,qui iuftis impedi ^^ ^^^^ ti negoïüs, choro nequeut intcreiTe) MUeui. ' vfu venit,qux opera-pretium erit,vt tanoxa.t» àviris dottis amp;nbsp;piis(quos Epifcopi interim in fuaDiœcefi ad hoe dare debcant)emendentur,amp; reducantur ad puriorem amp;nbsp;antiquiorem ritum: nee tarnen modus, quem nunc Ec-clefiae in precibus Canonicis feruat, mutetur,fed in locum eorum,qux e-mendatione indiguerint , meliora amp;nbsp;puriora reponantur ; quó fanfta, authentica , amp;nbsp;officio diuino digna fint omnia , quæ horis iUis recitan-tur . Epifcopis verb cura hæc relin-

B iiii quenda

-ocr page 24-

» o R M V t A

quenda videtur,vc de hac re diligenter cogitent,fi quid forte de Sando-rum hiftoriis in eum vfum publicari pofsit, quo Ecclefiæ Gcrmaniæ inte rim rede in ledionibus Matutinali-bus vteretur,donee ea de re per Có-cilium generale ftatuatur.

Expediret ad hæc frequentes ea-rundem precum amp;nbsp;Pfalmorum in vna die repctitiones, memorias item quarfuffragia vocantur,quibus ad fa ftidium vfque plerifq; in locis Sacer-dotes grauantur tollere , quó proli-xitas neminem ab illis quæ fecundu feriarum amp;nbsp;temporis curfum,dicen-da erat,deterreac, aut adea impcllat, quæ de Sandis,brcuiore quidem cö-pendio , at frudii nonnunquam mi« nori,dicuntur.Horæ ramen Canoni-cæ integræ pcrmaneant,fublatis tantum accefsiombus quibufdam, quæ minus neceflariæ videntur, idque aU thoritate ordinaria Epifcoporum,ita tarnen

-ocr page 25-

RIFORMATtOWtJ. IJ tarnen vt voluntatcs fundacorum fir-mæ permaneant.

De MonAfterw.

EO maximedolcndumeft,Mo« nafteria multa A Germaniis excifa, amp;nbsp;euerfa, quædam etia fponte deuiaffe ab inftituto, amp;nbsp;vix pauca reftarc,vt olim, integra: quód Monafteria apud Patres noftros of-ficinæ erant cultus diuini, amp;nbsp;paupe-rum quædâCcllaria,in quibus vnius voti ac profcfsionis homines certir horis die noftuque DeumPfalmo-diis amp;nbsp;laudibus colebat,horas intercalates, orationi, leâioni fcriptura-rum facraru, meditationibus rcrum cceleftium, amp;nbsp;aliis ftudus piis amp;nbsp;ho-neftis dabant, iciuniis fc caftigabant, amp;nbsp;quod fupcrerat,crogabant in pau-peres. Quibus fanè viis ad Euangcli cam perfedionem contenditur.Hinc non modo leges, Canones, amp;nbsp;ipfius nature iura.vetumetiam tam necef ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitas

-ocr page 26-

F 0 R M V 1 A

fitas publica, qua Monaftici infbtuti Sandicas efflagität, vt reformentur, amp;nbsp;quantum fieri poteft , reparentur amp;nbsp;conferuentur.

Igitur Monafieria cuiu(cunq; fint ordinis, quæ ab inftitutis fuis dege-nerarunt,debent fecundum Régulas quas profefsi fiint,abfquc omm pcr-fonarum refpeöu , à Vifitatonbus fuis reformari, amp;nbsp;Monachi in obc-Ex cüül. bientia amp;nbsp;religionc fui Ordinis con-•^‘*’'‘- tineri.Répugnantes verd, amp;nbsp;Refor-3”^ba‘ quot;^2tionis impatientes, fine exceptio-Ittur. 18. ne ad earn fubeudam cogi, Qiwdfi jurfi.i. Vifitatores ad hoc non fufFiciant,de-•~^{bl^^ bent aut Ordinarii,aut Magiftratus, tesfrobu ^g] Principis opem implorarc.

* *f*’ Ad hæc debcnt Monafieria opu» lenta refiaurare apudfe,intermifla ftudia , præfertim facrarum Iitera= rum, vthabeant Monachi quotidie Icéiioncm aliquam facræ feripturæ illufiratricem , qua deuotionem fua alant,

-ocr page 27-

R 1 Ï 0 MM A T I 0 N l S. 14

' ahnt, feque ad pietatem continuam cxerceant, amp;nbsp;fe ad prædicarionem

gt; Verbi diuini aptos efficiant.Vbi vc-rd pauci funt Monachi,idemque in-opia laborant, debent nihilominus vnum vel duos mietere ad aliud pro-uinciæ fus Monaftcrium,vbi fcholæ reftitutæ funt, qui m literis facris fi» mul amp;nbsp;in Religionis obferuantia,il* lie inftituantur amp;nbsp;proficiant.

Non exerceantur Monachi rebus t prophanis,fed in locis vbi feDeo de-uonerunt, permaneant: nifi forte ad concionandum vel facra peragenda, aut ad aliud Monafteriû à fuis Præ-latis mittantur, aut ad curam anima-rum, ab ordinariis locorum cuocen-tur, de confenfu Prælatorum fuo-rum,fub quorum obedientia nihilominus manere debet ,qui pofsint cos » corrigere amp;nbsp;reuocare . Sic tarnen vt

Præhti ordinû,Epifcopis in hac ne-; cefsitate

-ocr page 28-

» o R M T 1 A

eeßkate no defint. Téporc verô q3 cis à diuinis amp;nbsp;Icdionib’reliquucft, femper pü amp;nbsp;honefti aliqd agere, vt ^ eos fempiueniatdiabolusoccupatos.

Non debent item Monachi, qua-uisopulcnti,amp; Rcgalibus dotatimu nificétiis,ociofbs amp;nbsp;vanos facere furn ptus , nee familiam fuperfluam, nee equos, ad fattum amp;nbsp;pompam potius , quam ad necefsitatem, Principö mo rc nutrire , magisque fccularcm qua rcligiofam diicere vicam:fed in humi ' litatc viuerc frugalitcr, amp;nbsp;quç vitra necefsitatem fuperfunt, in pauperes amp;nbsp;educationem fludioforum , quo pofsint EcdcfiçChnfti olimvfuicf fè, vtilitcr expendere. Idquc cuin au thoritatcOrdinariorü loci,fi illisfint fubdita Monafteria, aut habeant ius Vifitandi cadeni.In cçteris fiat hoe per corum Prçlatos.

At vbi per banc tempefiatem vél excifa funt Monafteria, vel exhaufta mena-

-ocr page 29-

Rbtormationi». ij monachis amp;nbsp;dcferta,debenc Vifitato res initid duos aut tres bene inftitu tos,ac jpbç vitç Monachos iltó mitte re,quiMonaftice rurfus Ïtrodiicat,amp; quanta fieri poterit omnia reftauret.

Monialibus continentiam profcf-^'T^''^* fis nequaquam Monafteriorum fuo rum fepta egredi licebit, fed in eis la i^’^iojo. tere debet,ac foli Deo pudicitiç ama torijCui fe confecrarunr,quemque re pudiatis huius feculi amatorib’ prço ptarunt, fe conféruare illibatas, nee item patere debet cis virorum con fpeftus,autviris permitti,vt monafte g^ ^^„j. rium ingrcdiantur , nifi ineuitabilis Rpamc. necefsitas requirat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clt;oi.}S.

Ciim non detur auté eis fuafmet ^j” n‘^** res foris procurare, Oeconomu fibi deligerc poterunt fidu, frugalem amp;nbsp;'p„rró nt honeftum,quidebeat eis amp;nbsp;Vifitato Monu* ri quater in anno,amp;quoties pofcitur ^f' reddere negotiorum fuorum ratio nem. Q^d fi inutile cum, aut gra= uem,

-ocr page 30-

|gt; O R. M T 1 A uem,vclinfidum experiantur, potc-runt co amoto alium furrogare.

- Quæverô continentiæ ftudium ai. Ma- fedantur abfque voti profclsione,« gmt. atn vitam in Collcgiis ducunt rcligio-\’’ ^^ fam,qualcs vocatur Canoniflæ,etiâfî ^^‘^L° non habcanffquam tarnen decentif-E-ug-^io fimum efict haberc) menfam comu-».Can.}. ncm,fedfuamquæq; peciiliaré, de« bent tarnen commune habere dormi toriû,ne pudicitiæ infidiatori Satha-næ detur occafio, ad incontinentiam i.Twi.î f^ntanda. Debentquoqi ànimisex-».Pet.}. quifito amp;nbsp;procaci habitu abfiinere,

ftibus cxcultæ, fed in habitu mode-fto,mundo,amp; cafto,vt fint earn Mo naftcria (cholæ pudicitia:,amp; virtutu, in quibus filiæ Nobilium difcant no ]afciuire,non fuperbire,fed Deum ti mcre,orare,a: pus afiueleant cxcrci-tiis,ac moribus bonis;vbi voluerint, nupturæ in Domino. Talia autem

-ocr page 31-

M. SïOKMATIONJ»^ IÄ

Collegia,ficubi in his virgines ob li-beriorem vitamfamamfuaminperi culiim adducant, per Superiores amp;nbsp;Epifcopos reformentur.

De Scholis er Vniuerßtatibu^.

^ Choix (eminaria funt, non Prç-latorum tatum amp;nbsp;Mimftrorun» Ecclefîç,verum etiam Magiftra-tuum,amp; eorum qui confiliis fuis Ref publicas gubcrnant,quç fi negligan tur aut deprauentur ,nccefleeritamp; Ecclefias, amp;nbsp;Refpublicas indeperi-clitarupropterea de carundem inftau ratione magna cura habendaeft.

In primis igitur, vbi extant fonda tç authoritatcq; ()rdinaria probatç vniuerfitates feu Academiç,debet de ftinata Prçceptoribus amp;nbsp;ftudiofis be neficia amp;nbsp;ftipcdia,PriiiiIegia item,amp; immunitates, atq; exéptioncs à vedi galibus,exaóionib’,conationibus amp;nbsp;oneribus publici5,ta difcipulis qPrç ceptoribus,ante oïa tuta conferuari, nee ab vlb hominum quantauis po-

-ocr page 32-

» o X M V 1 A

teftate fit prseditus,infirman,infnn-gi,aut alió conuerci, quàm deftmata lunt. Q^ód fi Prouiforcs Beneficia hue dcftinata,in alios conculerinc,ir-rica debet habcri,amp; effe Collatio. Et qui damnum Vniuerfitati intulerint, ad fatisfadionem compclli.

Curandum eft in fingulis Acade-müs, vt non nifi probati Authores in artibus amp;nbsp;difciplinis,audicoribus Öantur, atque vt Dodores amp;nbsp;ri,qiii doceant inuentute pro bi fint, Catholici, amp;nbsp;de ReÜgionc Chriftiana bene fentientes.

Ad hæc qui in numero Studentin volunthaberi,amp; priuilegiis Vniuer-fitatum trui ac gauderc, non debent priuilegiis amp;nbsp;libertatc fua abuti: iéd fub obedientia amp;nbsp;difciplina viuere Rcdoris,qui eos delinquentes amp;nbsp;fta tuta prætergredientes,præfertim ri-xates,feueritercorripcre, amp;nbsp;pro mo do dclidi pledere debeat.

NuIIa

-ocr page 33-

RIPOHMATIONIS. !ƒ

Nulla re. magis Ecclefiæ, publi-cæque vtilitati confulerctur,quàm fi fummus Pontifex amp;nbsp;Collatores ordinarii, fecundum Coucilii Bafilien-fis placita, Academiis purioribus amp;nbsp;incorruptis poteftatem facerent, fi-gnificadi eis fubinde viros üteratos, ad regédum Ecclefias idoneos,quos ipfi quibufcunquc alüs minus ido-neis,in Collatione Beneficiorum, amp;nbsp;præfertim Parochialium Ecclefiarü præferrent, modd tarnen perfonali-ter illi non detreftarentrefidere.

Vbi fundatæ non funt,debent fin-gularCollegia fecundum Décréta Concilii Lateranenfis, vt parua fue-rint vel magna,ita fcholas paruas vel inagnas apud Collegia crigere, qui-l^us præfieiant Magiftros 5; Pæda-gogos incorruptæ vitæ , à quibus ta pietatis Chriûianæ prima principia, quam rudimenta litcraruin inconta-minata adhuc, amp;nbsp;quorumlibet ftu-C' diorum

-ocr page 34-

T o R M V l A

diorö capax iuucntus hauriat, atquc vbi multus eft adolefccntum nume= rusjin claffcs diaidi poterunt.Debet autcin eis prælegi hoc tantum,quod innocentiæ illius ætatis côueniat.Va: enim ci qui fcâdalizauent vnum pu-fillorum,quiin me credunt, ait Chri ftus. Idcirco fcdulôcurandum,ne prælegantur eis libri obfcœnijfufpc-âi,autcontagiofi, corum qui perfi* dû: fus: virus,rcligionifque amp;nbsp;picta-tis odium teneræ iuucntuti fuis fcri-ptis, quæ per hanc tempeftatem ædi dére,inftillant.

Sed vbi collegia non funt, debent in fingulis Ciuitatibus ciTe Schol», quarum Magiftri boni, honefti, amp;nbsp;dofti funt.

Præter Pædagogia verd habeatuf in Collcgiis Theologus , qui certis horis interprctetur Biblia, ac de re Thcologica doceat iuniores Cano-iiicos,Vicarios,amp; alia Collegii mem bra,

-ocr page 35-

M » o RM A T I o M I »Z 18 bra, vbi quifque ad ledionem fuæ profcfsioni amp;nbsp;inftituto cogruetem, tenebitur comparere.Huic veró quo modo, amp;nbsp;vnde prouidendum fit de viftu,in Concilio Latcranen.confti-tutum cft. Ita nimiru, vt vnius præ-bendæ prouentus ei,donee in docen do perftiterit, afsignetur,fi fufficiat. Sin minus, vt aliunde fuppleatur, amp;nbsp;tantum huic,quantum fatis fit, fup-peditetur.

De hofpitàUbut pauperumjnßr^ morum öquot; peregrinorum.

SAnftorum Patrum conftitutioa nibus olim fancitum fuit, vt bo-norS Ecclefiafticoru pars quar= ta cederct pauperibus • Hinc apud Collegia,amp; Monafteria antiqua ho» fpitalia extrufta funt,quae nune paf-fim,autin vfus alios funt cóuerf3,aue iacet negleâa, nö fine grauiïpietatis

Ç ü piaculOj

-ocr page 36-

» o RM T l A

piaculo. Verifimile eft cum ccclcfia-ftici, Patres pauperum haberetur amp;nbsp;cftenc,fideliterque bona comifladi-fpenfarétjImperatorcSjRegeSjPrin-cipes,amp; locupletes homines permo-tos , vt tam amplis prædiis Epifco-pos, collegia, amp;nbsp;monafteria ditarint. Debent igiCiir Epilcopi, collegia,amp; monafteria , rurfus ædes illas licubi collapfæ funt, inftaurare. Vbi verd extant, conferuare, redditus quoque ad eas deftinatos, ac olim feparatos, de quibus eóftat,in nullum vfum a-lium conuertere. Qui fi forfan cura exteris redditibus , amp;nbsp;bonis alicubi eonfuli finc,amp; hodie ignorantur,dc-bet nihilominus ædibus illis, de omnibus ad infirmorum jcuram perti-nentibiis,ex çrario communi mona-fterii vel collcgii fufficientcc proui-deri, idque pro difpofttionc Epifco- j pi, aut ordinarii Ècclefiaftici illiui I loei.

Sic ■

-ocr page 37-

KE » o RM A T t o'N I s. 19

Sic etiä rcliqui Ordines, qui Ho-^italia habent eadem ftudeant con-fcruarc.

In eiufcemodiHofpitaliarecipié-di funt viduæ, orphani, amp;nbsp;qui verè funt paupercs,amp; ad viftum quçren-dum Gbi non fofficiunt,amp; potifsimu eius loei vbi Hofpitalia illa funt con ftituta. Peregrinis verd pro refedio-ne, non inhabicatione,aut in pan pc-rum illorum fraudem, patere debet.

Cæterùm,ficubi Refpublicae Ci-uitatu, Municipioru, aut Parochia-rum fuis ciuibus aut etiam peregri-nis Hofpitalia conftruxerunt, quoru fibi retinuerunt prouifionem ac di-fpenfationem ; curandum eft, vt ad-miniftratores dent Prouiforibus à communitate deledis, quater in anno rationé,ne amp;nbsp;ifta, cafu fimili quo illa,pereant, amp;nbsp;pauperu res per frau dem diftrahantur. Superiorumverd omnium infpeftio ad vifitaiionem

C in pertinet

-ocr page 38-

F o RM y l A

pertînet Epifcopalcm, autPrælato* rum,quitus de confuctudine eius Iq ci cura hæc incumbic. ; ;

De dif^enfatione uerbi Dei oquot; officia Ecclefia/he.

Oncionandi officium fibi affu Ç mere nemo debet ,nifi voeatus i amp;nbsp;Ordinaria Ecclcfiaftica po-teßate admiflus, dicentc Apoftolo: Qjomodo prçdicabunt,nifi mittan tur?Pertinet autem officium illud ad Epifcopos amp;nbsp;Paftores, quibus animarum cura amp;nbsp;folicitudoincumbit. lis tanquä fublîdiarii coopcratores, quatuor mendicantium ordines ad prædicandum verbum Dei adiun-di funt. Permiffum quoque iptiseft accirc ad hoc Vicarios Sacerdotes, feu SacelJanos,quorumintcrdumo« pera vtantur. At non temere debent ignotos quófque aut vagos Sacerdo tes amp;nbsp;monachosabfque Prçlatorum fuoru tenimoqiis,fên formatis(vt vo

-ocr page 39-

KlfOKMATIOMIS. te cant Canones)admittcrc,muho minus fufpeftos de fide, aut flagitiofos Sacerdotes , aut Monachos fugiti-uos,per quos populus eis credit’ fe-duei ac corrupi facilius, quàm rede doceripoteft.

Ad verbi Dei dodorem feu Con-cionatorem pertinet, vt Euagelium amp;nbsp;facras fcripturasfynccriter tradet amp;nbsp;doccat: non fecudum fenfum que ' prins conceptum ipfe ad fcripturas attulit,fed iuxta fenfum amp;nbsp;interpre® tationem fandorum, amp;nbsp;orthodoxo-rumPatrum. Ita enim nee ipfe erra-bit,neque alios in errorem feducct. Hinc Canones fuadent,fandorum Patrum Homelias,fcu Euangelio-rum enarrationes inEcclefia rccita-ri, in anniuerfariis quoque fandorum Martyrum diebus,licebit fecun dom Aphricani ConciliiCanones, recitare corum pafsioncs poft Eua-gelia, fi tarnen certæ funt, amp;nbsp;à fide

C üü digms

-ocr page 40-

gt; o II M r t A

dignis fcriptoribus proditse.'

Jn condone nihil prophanum,incertum, fabulofum, autillo indigna loco adfêratur,nihil fufpc(Siim,nihi! inconftans, nihil nifi qtiod tota probat Ecclefia,amp; à Maioribus acceptu cft,vc fic forma feruetur,fecudu prç-ceptum Apoftoli/anorum verborö, amp;nbsp;dodrinæ fanæ, quibiis fanfti Patres amp;nbsp;Ecclefia Dei, quæ columna cft amp;nbsp;firmamentum omnis veritatis, vti confueuerunt.

Aquæftionibus item difficilibus amp;nbsp;perplexis, Ecclefiaflcs abftineat: non oportet enim ad ingenii amp;nbsp;eru-ditionis oftentationé prædicarc : fed vtiliter pro ædificatione populi. Id-ci reo debet fc demittere ad captum auditorum , amp;nbsp;nunc Catechiftam agerc,nunc interpretemfcriptura-rurn , nunc vitiorum reprehenfo-rem,nuncDo(aorem Myfterioram, amp;nbsp;fapientiam loqui inter perfedos,

, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-

-ocr page 41-

REIORMATIONIS. il omnibufque omnia fieri ad omnes Chrifto kicrifaciendos.

Nee fit contentiofa declamatio autrixofa (contendere emm verbis, inquit Apoftolus, ad nihil vtile efie, nifi ad fubuerfionem audientium) fed modefta,fobria,feria,grauis,ner-uofa,qiia potens fit exhortari dodri na fana, amp;nbsp;eos qui contradicunt, ar-guere.Caueat quoque fcurriliter ca-lumniari, fcommata amp;nbsp;dideria in a« lios iaccre,fuum expuere liuorem, amp;nbsp;fubfilire ,incompofitis moribus ge-fticulari, concitare plcbem in abfen-tes, Clerum,velMagiftratam. Qui etiam fi reprehenfione dignum all-quid admififlent,non eft tarnen illo-rum eaufaad plebis indicium refe-reda,quin potius cotra in omni condone admonendus eft populus, vt pro Clero amp;nbsp;Magiftratu orcnt.

Subinde quoties locus opport u-nus inddit, facienda Concionatori-bus

-ocr page 42-

» o K M T 1 A

bus eft mentio miftricordi«, chari-tatis, amp;nbsp;bo ni Cat is Dei erga nos, qud dubitantes amp;nbsp;anxios,ad bene fpera-dum amp;nbsp;amadum Deum inflammet. Ita tarnen vt etiam iuftieix eius, qua pro benefadis cœlum , pro malefa-disgehennam amp;nbsp;æternû fupplicium reddit,non obliuifcatur,qud malos à peccatis deterreant,amp; ad refipifeen« tiam,eleemorynas,fatisfaSiones, amp;nbsp;opera pictatis inducant,ne firrt qua-les Pfeudoprophetat,de quibusapud Ezechielem dicitur : Deceperut po-pulum meum dicentes, Pax, pax, amp;nbsp;non eft pax:amp; ipft ædificabât parie-tem,ini autem Imiebant cum abfque luto, amp;nbsp;abfque paleis , amp;nbsp;tempera-mcnto,amp;c.

Frequenter etiam per hanc emer-gentium vndique hçrefum tempefta tern confirmandus eft populus, Ca-tholicac fidei dodrina, vt fuppullu-lantcs zizanias vitare queat.Hortan-----------dus

-ocr page 43-

«.IrOKMATIONt*. IS

dus vt verbum Dei attentus audiat. fed à Catholicis amp;nbsp;fynceris, nc fub nielle verbi Dei, propinet aduerfa-rius ei aconita. Inftruedus de Sacra-mcntis,amp; eorum Myfteriis,vt eis ic-cundum Ecclefia: traditioncm,ad fa-lutem fuam religiofe vtatur, vt Mif-fæ ofFicio libcter interfit,votis Eccle fis vota fua coniungat, cum Sacri-ficium offeretc Sacerdote,ipfe quo-que mortem Chrifti pro peccatis fuis,cordis furfum cleuati mani-bus Patri ofïcrat:frequenti cófcfsio-ne fe expurger,corde mundo amp;nbsp;aui-dofalutarem jorporis Chrifti cibu exeipiat, diebus feftis, fandis tantum incumbat operibus.Brcuiter ad omnia pictatis Chriftianæ cxercitia ipfiim inftruat amp;nbsp;formet, inculcet quoque feduló Dccalogi præcepta, caque explicet.Adquodetiam pro-derit catechifmum fxpius rclegerc.

Ad poftremum, amp;nbsp;tarnen ante omnia

-ocr page 44-

F o R M y 1 *

omnia mcmineritEccIeßaftcSjVt exemple Pauli caftiget corpus fuum, amp;nbsp;in féruitutem redigat, ne vbi alüs prædicauerit falubnter, eófque ad pietatem addoxerit, ipfe feruus fit ventris amp;nbsp;peccati, ac reprobus effi» ciatur.

De Adminisirntionc Sicra-mentorum.

ECcIefia qiiat'fola Sacramento-rum thefaurum à Chrifto ac-cepitjnouit etiam verum ac le-gitimum eorum vfum , euftodieque fubftantialia ipforum jmmutata. Cc remenias vero, quas plerunquc fi-gnificationis autpictatis exettandæ gratiâ, vel ipfa inftituit, aut ex cra-ditione Apoftolica accepit, amp;nbsp;ora-tioncs folennes ac Titus in admini« ftrando pro Vtilitatc amp;nbsp;ædificationc Ecclefiae , mutare poteft amp;nbsp;fokt: quam tarnen poteftate nemo priua= tus

-ocr page 45-

RITORMATIONIS. JJ

tus fibi vfurparc debet, fed potius fequi in omnibus receptam vnifor» mitatem,tum ob reuerentiam atque obedientiam , quæ debetur facris Canonibus, antiquis traditiombus, amp;lmperatorum piifsitno.rum legibus , turn ad confuGonem amp;nbsp;fchif-piata in Ecclefia Dei vicanda, iuxta illud ApoftoU: Si quis videtur con-tentiöfus ede , nos talem confuetu-dinem non habetnus, neque Ecclc-GaDci.

Ne vero hxetata Dei beneGcia, quæ ad omnium falutem aChrifto inftituta funt,ignorcntur aut puten-tur otiofaeffe fpeaacu!a,nec fuoha-bcantur loco, veletiam indigné tra-ftentuiqdebetpopulus ineorum ad-miniGratione ( vbi commode Geri poterit)fttquenter etiam in eoncio= nib*,vbi incidevit locus,doceri, quid in Sacramêti cuiulque coUatione a-£,atdr, quis fit eius fiuftus, quid ve-liirt

-ocr page 46-

ï o n rfv i A

lint figna externa, quomodo Dei vir tus prçfenSjinuifibilitcr eis adfit:quo modo etiam dignè vel indigné perci piantur,amp; iis fimilia.

Redius in Ecclefia Occidentali Sacramêta lingna Latina quam ver-nacula celebrantur: cö/êruatur enim Myfterio ( vt Bafilius üle Magnus ait)filentio fua autboritas atque ma ieftas. Quód autem putauit quidam omnium referre,vt Sacramentorum Myftcria, lingua omnibus intelle-äa, peragantur amp;nbsp;adminiftrentur, quo gratia Dei quæ illic opcratur, cognofcatur ab omnibus ; arbitra-mur hoc commodiùs fieri poffecon cionibus frequcntibus,ad populi ea-ptum demifsis ,q pauois illis verbis, \ quibusin Sacramentorö celcbratio-ne Ecclefia vtitur,iifdemq; Myfticis amp;nbsp;facratioribus, quam vt à quouis è vulgo ftatim intelligantur. Et fanè ante vilefcent vulgo Sacramêta, Im-

-ocr page 47-

KlrOKMATlONIl. 24

gUâ vemacula celebrata, qua vt fuô habcantur loco, debitaque venera-lione colantur: quippe quod ea quæ captu ingeniunique noftrü excedut, attetius miremur atque obferucm’: intellefta veró propemodum negli-gamus.Attamé vtinBaptifmo Ab-renunciationes amp;nbsp;Profeisioncs fi -dei, fecundum antiquas agendas, amp;nbsp;inMatrimonio, ficut haftenus con-fuctum eft fieri in Eedefia Catholi-ca,confcnfus contrahentium, lingua vemacula requirantur, non impro-bamus.

De Adminirlrdtione Srferdme«« ti ^aptifmi.

Vamuis orationes illç folcm-V J nes, amp;nbsp;Ceremoni», quibus circa Baptifmum Eedefia v-titur,non fint Sacramento effen-tialcs, nó poffunt tarnen abfque gra ui facrilegio contemni,nec omitti fine (chifmatc,aut animçpericulo,mG facultatc

-ocr page 48-

Ï o R M y 1 A

facukatem eripiat necefsitas, Statim enim à tempore Apoftolorum cœ“ pit confuetudo illa , quam Eedefia hue vfque religiofè ob/eruauit,vt ba ptizarentur fideles in aqua,inuoca-tione nominis Chrifti ad baptizan-dum benedida, amp;nbsp;prius exoreizare-tur, exufïÏarcturque contraria potc-ftas,amp; fignum crucis fronti baptiza-di imprimeretur, aurefque ei aperi-rentur, ad audiendum deinceps verbum Dei, amp;nbsp;fal fapientiæ fignifica-tiuus ori iniieeretur , amp;nbsp;diabolo per iè, vel fponforesfuos abrenuntiaret. profitereturque Symbolum A porto licum, amp;nbsp;in pedore, aclcapulis tan-quam nouusathietainügeretur,cui cötra Diabolum pugnaturo, amp;nbsp;cordis (quo creditur ad iuftitiam }con-rtantia opuseft , amp;nbsp;corporis , robo-rc,ad mandata Dei opere implenda. Ac poft immerfionem iam Chrirto incorporatus in vertice vngebatur, ' indue-

-ocr page 49-

R B r o R M A T I o N I s. ay

induebaturque verte Candida,ciirto-rtiendæ innoccntiæ figno , atque ita præferebatur ci cercus ardens, tan-qua per tenebras mundi in luee am-bulaturo. Qiiibusceremoniis figni-ficatur, quid tota vita cxercerc,lt;me» ditari, cogitate, amp;nbsp;operibus impiété debeant baptizati. Idco fæpius debent hæc populo exponi, vt profef-fionis‘fuæ, qua Chrifto initiati funt, frequenter admoneantur . Curan-dum ert etiam, vt Sufceptores feu Sponfores paruulorum fint prouc-dae æcatis, in fide probe caiecbizati atque inftruôijquô non orc tantùm, fed de mente aeferiô ad interrogata rcfpondcre,fuum munus intelligcrc, amp;nbsp;paruulos vbi adoleucrint, in fidc orthodojfaljfi tes poftulat) inrtituerc pofsiot. Id enim ipforumrquam pro paruülis'bapttzandis Deo amp;nbsp;Eccle-fiæ faciunt jfponfio requint.

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D UiiiDc

-ocr page 50-

F o R M y C A

Df ddminifiratione Sacramenti Confirmationis.

Pifcoporum eft ad confirman-dos baptizatos fuam Dioece* •*-^ firn fi equentius circuire, My • ftcni huius originem, amp;nbsp;Chrifmatis arcanum , fi non per fc , fakcm per cöcionatoic idoneum, populo expo-nere, pro captu tarnen paruuloru, vt amp;nbsp;ipfihinc aliquidfruduspcipiant.

DeMijfd Ceremoniii.

r-^ Anon Miflæ, quem tot iam fê-'f. culis retinuit Ecclcfia Dei, ni-1 hd continet quod non fit con-fonum ns,quæ à tempore Apoflolo-rum apud Altaris Sacrificium fup-plicata,pronunciata, vel oblcruata funt. ld quod liquet ex antiquorum veteris Ecckfiæ Patrum fcriptis, m quib’ipfii Canonis verba alieubi eft repcrire, vt prorfus facrilcgiü fit, eu vel damnare, vel authontatepriuata immutare.Dcbet ideirco ille,qucm-admo-

-ocr page 51-

R « Ï o K M A T t Ö N I I. *6 admodum hadenus fad urn eft^in MifTa rcligiofè ac fubmiflavoccfquo Myftcriis tam tremendis fua confer-uetur authoiitas)pronunciari.

Quodad rcliquas Miflæ partes attinet,ctfi omnes illç nihil fint aliud quam aut laudes Dei,aut preces Ec-clefiæ, aut Lediones facræ , amp;nbsp;ideo tninimè negligenter habendæ, tarne fi quas nouas Colledas, Sequentias, Præfationcs,amp; id genus res vel indo das vel incertis amp;nbsp;Apneryphis hi» ftorüs innixas, aut Miflæ facrificio parum congruentes recentior ætas inuexit, tales omnes tollendas cenfe-mus, atq-, ad probatifsimorü codicu fidem reftituendas. Debentq; Epi.» fcopi pro officio fuo huic repurga-tioni,adhibitis ad earn rem viris do-dis,dare opera,quó pura,emendata, certa amp;nbsp;folida exiftant omnia,quçia ücratifsimo illo officio dicuntur.

li; Epiftolæ amp;nbsp;Euangcliapro reue® D ii rentia

-ocr page 52-

t M ORMTLA

rentia quæ eis debetur, femper pro-nuncienturin Miffa lingua Latina. Dominicis’verd amp;nbsp;feftis diebus in Parocliialibus Ecclcfiis, plcbi lingua vernacula exponanturtyfiue ante Sacrurnïôlenne,l:iie Rib ipToïneccó cionis tepore vlla 'Miffa ceiebretur^ qua populus ab aufcultatwiie diftra-hatur. Sed neque fub Sacro folenni conuenit, vt coram populo eodem legantur ctiam Miffe fpeeiales, qui» bus hue illuc populus diRrahatur,a* uoeoturqjytitnülli facro fatisuntedat. Vcnim interim non minus curandi eft,nc Sacru illud protrahatur aequo prolixins,generetque potius faftidiu aufcultanttbus,quam deuotionem.

Organa nihil lafciuumfonent aut ' fccularc: fed. quodipfa eciam plebs intelligac re!igrofum,ac pitim effe.Et præftiteric Symbolum tóram cani, fimiliter præamp;tionem, amp;nbsp;orationam Dominicam, quam pircem relirtqui orga-

-ocr page 53-

R E F Q R' M A/T l O;N I S. ij organis, ficut magno abufii alicubi confuetum eft fieri.

Nee conuenic, vt fub cleuatione facræ hoftiæ cantentur Antiphone adhôc Sacrificium non propriè per-, tinences, quales alicubi dicuntur de pace , debeata Virgine, de S. Scba-i fliano,aut aho quopiapatrono, qua; melius.afacroperado eantarcntur.

Et fratemæ charitatis redintegra tio,amp; pax nobis à'Ghriftoreliftapo feit, vt ofculum pacis, vbi mos-eius: dandi exolcuit in Mifsis folcmniori-bus reftituatuiqüevt iimguncula cru cifixi Domini pacificatoris omnium ab ore facerdotisjpacem populo im-precantis,ad aftantes deferatur, qua ordine,ïn concordix amp;nbsp;pacis fymbo luni oiculentmiomnesi

Docendus. item eft populusfrea queter d« Miß'? myftenis,vt Miffam audiens votafui facrifieSli Sacerdo-li coiun gat,amp; ad finem vfque, donc c

D iü bene-

-ocr page 54-

»■OXMTIA

benediâionem Sacerdotalem acce-pcrit,pcrfcucrct,fæpiusque comuni-«t, fi no femper externa fumptione Sacrament!,fake fpiritualitcr,dcfide riofrudus eius, amp;nbsp;vnionis cÖ Chri-fto.Vcru interim nó minori diligeria monendi funt,vt qui peccati vinculo rctinentur ligati/abfquc abfolutionc amp;nbsp;vera: emendationis propofito à Myfteriorö illorum diuinorum pcr-ceptione abftineant: palam verd cri-minofi, amp;nbsp;quipeccati certifsima oc-cafionem dimittere nolunt, fiue Sa-cerdotes fint fiue Laici,omnino à cö munione abarceantur.

Similiter docëdus eft populus, vt quamuis in MifTa piè orent pro fpc falutis amp;nbsp;incolumitatis fuæ,incomo-disqi tcmporalibus vitandis, cauen-das tarnen effe omnes fupcrftitiones, quales funt Ipolliceri alicui è certis Mifsis certa fort unam,fecuritatem in aggrefsibus tcmerariis, aut aliquid

’ ' ” huiuf-

-ocr page 55-

M t » o KM A T l o M Ï I^ aS

hniufmodi.

Tametfi omnis Miffafit officium publicum,amp; ad totam pertineat Ec-clefiam, neminitarnen vetandum eft publicum cft celebrate pro Ecclefia non publice, modo cum grauitate o-, mnia exequatur ,amp; orationes ac le-ftioncs facras,clarè amp;nbsp;difertè pronu-cict, vt pofsit à circumftantibus au-diri etiam atque inteUigi •. amp;nbsp;habeat (fccundum facroru Canonu fanftio-nes) præfentcs, qui Ecclefiæ nomine fefpondcant,vt verba qu» dicuntur, congruant etiam rebus ipfis. Curent etiam Epifcopi,vt ignoti facerdotes, amp;nbsp;qui publicis criminibus infames funt, aut folum quæftum fedantur, ad celebrationem Sacri huius non admittantur.

Cum iubcant Canones Ecclefia-ftici vitale hoftiam feruari,vt femper habcatur parata pro infirmis,quibus

.....D üü via-

-ocr page 56-

, » to R M Vt A viatico illo opus fuerit, fidesA reli. gio noftra prorfus exigit, vt in loco lèructur honorato, cum perpétua lu mine,quo admoncamur eo loco prç-fenteni efleiHumj quiJucem habitat inaccefsibilcm, quique tenebras no-ftras illuminât.

Quando in folennibus Fedinita-tibus ad amplificandiim cultum diui nutn,aut in magnisfupplicationibus ad cordafidelium compungeda, cir* eufertur hoftia illa falutaris, omnes ludi prophani, amp;nbsp;quiequid nó valet ad veram deuotionem cxcitandam remoueat«r:ncc deferatur Sacramé-tum extra Ecclefiam,nifi graues eau fæ poftulent, amp;nbsp;fint qui digno illud honore , tanquam verè præfentem Chriftu,ptofequantur atque adorct. Sed amp;nbsp;quando ad infirmos defertur, præferri debet lumen, amp;nbsp;campanel-la , ad dandum fidelibus fignum, pulfari.

De

-ocr page 57-

R E F o R M A T I o N I s. 29 Df Sacramenti PœnUentilt;e ndminiftratione.

—Nfinitam peccandi licentiä Con-I fcfsionis facramentalis negleäum cófequi piorum omnium vox eft,

amp; negari non poteft. C^amobrem decernendum,quod amp;nbsp;ab Eceleüa falubriter inftitutum eft, amp;nbsp;à Pacri-bus diligenter obfcruatum, vc quot-quot Chriftiani nominis funt homines,faltem in anno femel peccata fua Sacerdoti confiteantur:quodfi recu-fent facere , ab Ëcclefia protinus eii-ciantur.Etenim vt fçpe confitcantur ii, qui fæpius peccant, propria ipfo-rumfalus cfflagitat, eximiæque cu-iufdam pietatis cft, peccata ftatim vt commifla funt lugere, confiteri, di-gnaque fatisfadione mortificarc.

Veteres rigidiori difciplina Satif-faftionem publicam exigebant. De quoCanones pœnitétiales adhuc extant. Verum ad feueras illas public« pocni-

-ocr page 58-

» « n M V 1 A

pœni'tcntiæ leges dcfperamus,fide amp;nbsp;lt;haritate admodum languentem po-pulum , hoe tempore poffe reduct. Ergo quando hic non datur,confuc-tudini pofterioris ætatisinfiftendum eft,quæ obtinuit, vt confefsis pro Sa tisfadione iniungerentur orationes, clcemo(ynæ,ietunia,amp; id genus opera pietatis, quibus fcripturæ diuinx tcftantur pœnam peccatis débitant dimitti. Nonnunquam grauioresint ponuntur,fedoccultx affliâionesad fatisfaciendum ,fecundü pœnitentiï facultate,«5rpeccatorumagnitudine.

Q^are prudentes oporteteflê Co fcflbrcs ,qui norint diftinguere le« pram à lepra,amp;ita de peccatis inqui= rant,ne fcandalizent pufillos, ita Sa* tiffadioncs iniügant,vtfint fimul amp;nbsp;médicinales, quibus anima: morbus curetur.

,Quo veroquamminimu retraba tur hominesà Confefsione , videtur nobis

-ocr page 59-

KB T o RM AT I o N 1 ». JO nobis hoc tempore maxime profc-00 expedire, vt cofiteri volentes no ad vnurn folùm cogantur,fcd vt plu-ribu5(idoneis tarnen) Sacerdotibus, fiatabfoluendi poteftas, etiain cafi-bus rcferuatis,qiiosadirefitomnib* liberum.Idque pro arbitrio Epifco-pi, amp;nbsp;Ordinarii loci.

De Vnilionii extretn£ adminijlralloe, RO more,quern hadenus tot* feruauit Ecclefia Sacramentum vndionis fuprema: fidelibus im particndum eft cum Letaniis amp;nbsp;ora® tionibus, huic negotio congruenti-bus,quales funt iliac, quas à maiori-bus acceptas, tota Ecclefia feruat. Studebitque Sacerdos infirmum co folari, atque à curis amp;nbsp;defideriis traf cuntis huius vitæ ad fpem falutis æ-ternæ erigcre, diabolum amp;nbsp;terrores eius no formidare, in Chrifti miferi-eordia,q nouit figmétu noftru.amp;tu» lit initiates noftras,jpquib’amp;mortc ?•’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuftinuit,

-ocr page 60-

, nbsp;nbsp;» o R M V l A lt;

fuftinuitjtota nientc fperare ac fixere, arque ira confirmatum, cutp be« nediâionc Chrifto comendarç-Nec abs re fuerit, vt rediens Sacerdos ha beat oraciunculam ad comitantem mukitudinem, quainfirmitatis hu-manæ admoneantur,amp; vt pro laborante in extremis, ftudeant feruen-tiùs orare.

DeSdcramcnti Matrimonij 4.d~ mniUratione.

QV I Matrimonio iugi affedat debent doceri, vt fciant qua . religione amp;nbsp;fide qubatur ia Chrirto,amp; clandefiinailla, qua^caiïr naliter incitante fola Vcnere, præt«r Ecclefiæ Chrifii ritum contrahun-tur , non effe religiofa, amp;• Chri-ftianis digna Matrimonia : amp;nbsp;quan-uis illa(vbi contrahentes fuerintper fonæ legitimæ)fint rata,veraque Ma trimonia, non tarnen ob id effe Deo

grata, vtpocc gratia 5acramctali dc-'^' ftituta,

-ocr page 61-

RSfORMATIOMIS. JI ftituta, donee vitiö fuum cmcndent, amp;nbsp;Ecclefiæ legibus fubdantur. Ideo iungendi Matrimonio admoneri de-bent jvt parcntuni amp;nbsp;amicorumv-tantur confilio , exemplóquc Tho-biæ,ieiuniis,amp; oratiombus iele præ-parent,ac comendêt gratig Dei,qua quod reliquö cft vit» deinceps per-agendum erit. Neque enim polFunt filü Sandoriim (vc in facris dicitur) ita coniungi,fient genres quæ ignorant Dciim.

Ne debet Sacerdos Saeramento huic alieubi quam in Eeclefia (quæ eft proprius Sacramentorum locus) bcnedicerc,nec admittere , feu con-jüngere quoflibet fibi oblatos, nifi quos poft proclamationes, vt mini-mu tres, tribus diebus fcftis fibi foc-ccdentibus,ad populum in concione publicè fadas, cognoucrit nullis im-pedimetis irretitos,quofque examine fado, exploratum habeat, non cogi

-ocr page 62-

» o R M T l A, cogi ad banc copulam inuitos à Parentibus vel cognatis, fed animo ca libero appetcre.

De Cermontii Eedefîaflids,

V M Ceremoniae fint pictatis Ç incitamenta qusedam amp;nbsp;alime-ta,quibus fublatis,ipfa quoque frigeat, Ianguefcat,atque emoriatur pietas,nulla vnqua Religio abfq; Cc remoniis potuit conftare.Idcirco Ce remanias Maioribus noftris,homini bus rcligiofifsimis vfitatas , retincn-das,rcuocandasque cenfemus. Non quidem propter fpeciem opcru, aut fignorum externorum vim amp;nbsp;mcri= turn,fed qudd ad varios pietatis vfus valeant.Ncc itcm,quód in ipfisfidu da falutis fit locanda, fed quia exerd lia quædam funt, quibus corpus fi-mul cum mente ad Deum,fêu cultu dusattrahatur.

Sic fecundü dodrina Apoftoli» M orant viri nudato,faminac velato quot;ir“' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capite,

-ocr page 63-

KIFOKMATIOKK* Jt capite,amp; genua in tçrra figimus,cor pus eu fpiricu humiUates,amp; tudimus pedus quod malefadoru confeientia dolcrc debebat,amp; contcri.

Sic in terronbus ac periculis,incla tnato nomine Chrifti, ßgnamus nos figno Crucis, qua diabolo in nos po teftas imminutaadéptaq; eft.l dé icu ridormitü propter timorés nodur-nos facimus,amp;mane quoqj furgctes, quó tota die i malis jptegamur hoe figno muniti. QjjinTertulliano tefte antiqui Chriftiani olï fiue veftes in-duerét,fiue deponerct,fiue domo ^p-dirét hue aliud quid agerct aut ineœ ptarét,ad lingulas adióes cofignarût iê cruce. Non poted enim negligcre pictas vera Chrifti fignü,aut à cogi tationc cius, quæ figno illo renoua-tur,cflc ociofa. Sic cibü amp;nbsp;potum fu incbäc,benedidionc precedente,me mores illius ApoftoIici.Sandificatur per verbum Dei amp;nbsp;orationem.

Hinc

-ocr page 64-

FORMVLAr

Hine, amp;nbsp;Aqua,amp; Sal, amp;nbsp;Herbx, amp;nbsp;Agnus Pafchalis, amp;nbsp;fruélus noui, aliâque humanis vfibus neceflaria (de quibus ad Adam, in quo pecca-uimus omnes , diâum eft: Maledi-Öa terra in opere tuo) bencdicunctir amp;nbsp;lacranturin nomine Chrifti, per orationem qua petit Ecclefiæ mini-fter Sacerdos, vc Deus il la ipfa ad fandificationem , amp;nbsp;falutis noftræ profedum, potentia amp;nbsp;bonitate fua, contra aduerfarias poteftates,incata-tiones, magias,fraudes,amp; machina-tionesinimici,qui nocere homini-bus non deiiftit, nobis concédât valere. Et valet vtique fidelibus,ob be-nedidionem Sacerdotalem,per verbum Dei amp;nbsp;orationem, quæ alioqui nullam aduerfus fpiritales nequitias, amp;nbsp;poteftates inuifibiles,inlcipfis vir tutem habebant,arque hincadeo eu afpergimur Aqua benedida,oram»s | mête amp;nbsp;habitu,vt à peccatis amphus lauemur:

-ocr page 65-

RSÏORMATIONIS. 3} lauemur : cum falem fuinimus exor-cizatiim, vt vitam nobis, amp;nbsp;fermo^ nem omnem concédât Deus habere fale conditum.

Cereos autê accedimus, in gloria illius, quiluceminhabitat inaccefsi-bilem, amp;nbsp;illuminât omnem homine venientem in hunc mundum.Scd amp;nbsp;Sandos luminibus veneramurjquos viucre cum Chrifto in gloria,amp; in regione lucis prædicamus. At in fide defundis cæteris, lucem ad fepultu-ra præferimus,orantes,vtlux perper tualuceat eis.

Thuraincendimus fignificationc, quôd oportet orationes amp;nbsp;defidena noftrafurfum ad Deum, cum odore bonorum operum,afcenderc.

Procefsiorum alias lætas ducimus in modum cœleftis cuiufdani exerci tus ordine copofitas, de Chrifti gloria amp;nbsp;triumpho exultantes amp;nbsp;canen-tes, Q^a de caufa crucis fignum amp;

E vcxilla-

-ocr page 66-

r o R M T l A

vexillain aerafuftollimus,ad fignifia candum aercæ poteRatis cxpugna-tionem : alias agimus trideis amp;nbsp;fol-heiti intribulatione,quam peregrini hoe exiüum peragrantes patimur,ve niam peccatorum , amp;nbsp;miiencordiam pro vindiâa fupplicantes.

Confeeramusitem Eeelefias, Airaria,ealiees,pallas, veftes facerdota-Ies,capanas,aliaq; Eedefiæ vafa.quç vfibus eximuntur ciuilibus feu pro= phanis, amp;nbsp;minifterio tantum Sacra-mentoru Chrifti aptantur ac manci-pantur,vt fciamus in Ecelefia no nifi facris amp;nbsp;diuinis rebus vacandu, gratia Deiillic,ceu numine quodâ,præ-iénte : campanis verd ab operibusamp; negotiis feculanbus , nos ad oratio-né,Iaudcs Deijamp; facra myfteria mui tari: cogitemusqj è tanto vaforu ap-paratu,amp; tot eonfeerationibus,qua-ta reucrentia facrificium corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti, d rebus propha-nis Titfecernendum, amp;nbsp;düudicandu.

-ocr page 67-

REJOKMATIOtilsJ ^4

De quibus oîbus debent populus fedulô ac frequenter doceri,ne Cere manias religiofifsimè Ïftitutas,in ab-ufum,aut ftiperftitionem vertanf.fed ad pietatem exercenda/pfis vtantur, Vtq; Procefsioncs rebus fêcularibus ac vanis præciGs fint graues,ordina-tæ, honeftæ, ac Chriftianareligione dignæ.Reprobi verô,amp; q.bus uudia ifta pietatis vilefcunt, redarguantur.

De Dtfciplinrf Clcri cr pop«ït.

Ifciplinæ iam pars bona tradi-i J ta eft in defcriptiöe officioru.

Etenim vt fuum quifq; prüftet officium, præcipuaeft difeiplinæ régula,hoc tantum reftat,vt vitia quidam publica, quæ emendationem, Concilii definitione non expeftata, requirunt,retexamus.

Contra ordinem amp;nbsp;dionitate de ri cum primis funtluxus amp;nbsp;auaritia, quas res etiam plebs exccratione di-gnas in Clcroducit. Debet igitut

E ii Clerus

-ocr page 68-

Ï o R M V 1 A

Clerus à luxu prophano , faAuolb, camalijprorfus effe alienus,amp; primö feruare decorum in habicu, amp;nbsp;incet fu.Sic habitus honeftus, lt;amp;nbsp;fimplex, non limbis, non fciduris comptus, mundus tarnen . Superior veftis ht talarismec incedant Clerici cum mul ti famulith drepitu, aut gladiis accin âi terribiles,fed venerabiles,quialiï ter fe contemptibiles reddunt.

Menfa quoq; fitfrugalis, ncclau-ta nimiu,nec fumptuola. Pompofus verd cfculcntorum apparatus, amp;nbsp;ex-quificæ ad !uxum dclitiæ, longus ac-cubitus,amp; commeffationcs fréquentes,deteftandç ac fugiendæ. Similiter infamis amp;nbsp;faens Iltens dänata ebrie-tas,amp; ftudium compotandi,atqucad æquales hauftus prouocadi.Cui Pro pheta væ imprecacur:Væinquit,qui potentes eftis ad potandum vinum, amp;nbsp;viri fortes,ad mifeendam ebricta-tem. Quinfacris Canonibusdecrc-

tum

-ocr page 69-

JIT. FORMATION! s. 35 turn eft, talcs ab officio amp;nbsp;bcneficio fufpendere.

Porró quis ferendum putet , vt fcorcationiindulgeanc, amp;nbsp;adhæreant concubinis,qui facrificu àorationis, (ad quam debet perpetuóeffe accin fti)caufa,coniugio etiam alioqui ho-nefto amp;nbsp;licito aoftinent? Q31 adhæ-rct(inquit Apoftolus)meietnci, vnu corpus cum ea cfficitur. Tollens er-« go membra Chrifti, faciam membra meretricis? Quibus verbis fignificat fcortacores à Chrifto excidere Tan-tam ergoindigmtatem in Clero,ma gna pœnarû feuentate veteres pro-Ïccuti funt. Concilium Neocefarien-fe,Niceno antiquius, ftatuit Pref-bytcrum,qui vxorem duceret,ab ordine deponendum: fi fornicaretur autem, vel adultenum committeret, etiam extra Ecclefiam abnciendum, amp;nbsp;ad pœnitentiam inter Laicos a-gendam rcdigi debere . Vt autem É iii non

-ocr page 70-

Ï o R M V 1 A

non fcrant hæc fecula tantam feueri-tatem,amp; fit mitiiis agendum, Sucera dos, Diaconus,amp; Subdiaconus for-nicationis,adulreni,aut fufpeftæ fa-miliaritatis conuidiis,remota proti-nus concubina, primum nonpœna pecuniaria,{êdfiiipenfione ab officio amp;nbsp;beneficio fecundum fcandali gra-uitaté pleftendus efi. Qm fi facinus nonemedet, amp;iterum conuincatur, pledatur fèueriùs:vbi verd apparue-rit eum effrené amp;nbsp;incorrigibilem fa-ftum,amp;nec pudore infamiæretine-ri,neepœnis abareeri à fcelerc,in mo dum equi amp;muli,quibns non eft in-telledus, beneficio fecundum Canones prorfus priuetur. Sed amp;nbsp;conçus binas,quæ pofthaceum clericis coha bitare fibi permiferint, per excomu-nieationem ab Ecclefia amp;cœtu fide-lium expeUere oportet.

Et ne tantum dedecus Clericals dignitate amplius dehoneftet, reuo= candi

-ocr page 71-

RErORMATIONIS. 5« candi omnino funt in vfum Canones antiqui. Conciliü Nicenu no permit titEpifeopis,Sacerdotibus,Diaconis auc Subdiaconis habere domi fubin-troduaam,feuextranea feminam, niG fortè aut matrem , aut fororem, autamitam, aut tales quæ fugiant fa fpicionem.Concilium Carthaginen-fetertium eui Auguftinus interfuit, extendit hunc Canonem etia ad fratrum vel fororu Glias. Sic amp;nbsp;Canon à Siricio latus,nullas fceminas Clericis permittit cohabitare, niG fangui-nis necefsitudine Clerico iunftas.Ve rum fufpicionem non fugiunt iuucn culæ,formofæ,lafciuæ,cultæ, procaces, imperiofæ, ociofæ, impudentes, curiofæ. Si admittitur, ergo quæ fufpicionem fugiat,annofa,quç annum quadrageGmum fuperauerit, Gatæ formæ,verecunda,fobria,pudica, in-eulta,Iaboriofa,fcuera,amp;quçteftimo nio publico cafta cfl, vidua eft,virgo

E üü fenex,

-ocr page 72-

Ï o R M V L A

ïêneXjin minifterium domefticum af fijini poCeft,amp; nc cum tali quidéfas miliaricas nim/acHhabenda.

UepluraUtatc Bcnefidoruitt, TÓlIenda eft ctiam ex Clero o-

mnis fymonia amp;nbsp;ambicio. Ac quia fine grain Ecclefiarû de -trimento accidcre no folet,vt aliquis pluraquàm vnum(maxinièficurata fint) beneficia occuper, folus enimp onines Ecclefias,fi munere fuo rede ac diligenter fungi vclit, nee officin pcrfoluere,nec rebus earn neceffariä curaimpedere valer : curandüeft,nc quis plures q vnam Metropolitanas, aut Cathédrales Ecclefias teneat, amp;nbsp;ne Clerici finguli in pofterum plura quam vnum bénéficia acquiranC at« que obtineanr.

Sed quia renuitas beneficioru facit,vt cü eoru fingula multis in locis poileifores fuos alere atqj fuftentare nequeat, caufam arripianc, cur plura bqpefia

-ocr page 73-

RM FORMATION! s.

37

bénéficia coaceruét atq; pofsidcant. Archicpifeopi,aut certè Èpifcopi eu rcnt,vt g vnionê,aut per alia quand! via, beneficiorû tenuior redditus ita augeâtur,vt de fingulisbeneficiis fin guli poffeflbres fans emolumeti pro muncre atq; dignitate quifqj fua habere pofsint.Nä vt ambiciofam plu-riü beneficiorû cupiditatê (quæ ma-lam omnino fpeciem habet) ex Ec-clefia tollenda cenfemus, ita vicifsim miniftris Eeclefiæ profpiciendû pu-tamus, vt habeant, vnde commode viucre pofsint: Dignus enim eft opc ratius mercedc fua. Q^a in re arbi-tramur eorum bcneficiorum,quibus euraamnaarum annexa eft, cum pri-mis rationem habendam effe.

Inquare hanc lequantur rationem Archiepifcopi atque Epifcopi, vt fi cenfus alicums Eeclefiæ,pro ve-teri præbendarum atq; beneficiorû numero, ad iufta Mimftrorum emo-lumen-

-ocr page 74-

P o R M T 1 A

lumenta non fuffieiat, beneficia quæ nullam Ecelefiarum neceffariam fun dioné habent,illis vniantur, aut prç-bendæ ac beneficia ad paucioremnu merum redigantur : donee è fingulis polïèffori cmque iufta emolumenta fuppetere queac,vt caufa non fit,cur vnus non vno beneficio fit contêtus.

Rcs enim ita conftituendaeft, VC non defcrat quifq; officium, propter quoddatur beneficiü:fed in loco be-neficii fui refideat, ac muneri Eccle-fiaftico,quod huie annexum eft, ipiê diligenter incumbat, amp;nbsp;cogitet qua-tifit momenti vigilare pro anima» bus,amp; ab eis non difccdere,pro qui-bus aliquando coram tribunaliDei rationera redditurus fit.Intererit igi tur non folùm Ecelefiarum , fed enä pofrcfrorum,fi plurabeneficiacura-taiam obtincant, vtvnoquod ma- ( luerint, eisqj ad iufta emoluméta fuf ficiat/etento, estera intra annö fine vlla

-ocr page 75-

RSrORMATIOMIS. ,Ï

Vila penfionc refignec. Sed fi fortè de iure,quod fc acquifiuilTe putant, re= ccdere nolint, imponatur necefsitas eifdem,vt difpenfationem fedis Apo ftolieæ,Ordinario loei exhibeant,ac fi légitima fuerit difpenfatio , rclin-quantur illis beneficia . Ordinarius tarnen loei iuxta conftitutioné Gre-gorii Decimi,in ConeilioLugdu-nenfi,quam etiam Tridcntina Syno-dus innouauit,prouideat, etiam per idoneorumVicariorum deputationc amp;nbsp;cÔgruæ portionis fruSuu afsigna tionem,vt cura animarum benefieiis illis annexa,non negligatur, nee bene ficia ipfa debit is obfequiis frauden-lur. Atq-, vt bic üs qui iam pofsident amp;ius habent acquifitu iudulgendum videtur,fub hae tarnen cautione,qua Concilium Lugdunenfe præferibit, ita in acquirendis benefieiis in pofte rü coaceruatio eorundem,atque plu-ralitas , de qua vetus eft querela, ~ eaque

-ocr page 76-

T O R M V 1 ^

caque non iniufta,omnino debet vi' tari. Ac ne falubre inftitutum Curia les turbent, hue vt accedat authori-tas fummi Pontificis, quamprimum impetrandum videtur.

Debent ecia,qui incorporatas ha-bentcum Decimis,amp; cenfibus eccte fias, qiias velint retinere,non nifi ido neos, atque à fecularibus amp;nbsp;fordi-dis negotiis liberos facerdotes eis præficcre , quibus deviâu amp;nbsp;vefti= tu honefto, amp;nbsp;competétia iufta pro-fpiciac;qua in re,fi fiierit negligéres, aut auari, Epifcopi erit pro fuo officio, amp;nbsp;remouere incptos, amp;nbsp;idoneis de Ecdefiæ illius decimis amp;nbsp;iuribus quantum honeftum eft,decidcre at* que afsignare, aut reclamantia Col* legia vel Monafteria fuo iuref ob ne-gligenciæ culpam) priuare: Dignus enimeft operatius mercedefua . Et qui Euangelio feruit, de Euangelio debet viuere. incubit autê Parochis plus

-ocr page 77-

RBIORMATIONIS. J^ plus reliquis Canonicis amp;nbsp;Saceidoo libus curæ amp;nbsp;laboris.

Species alia cupiditatis eft,fi quç=» ftum fecularem aut luerü turpe fe=t dentur clerici,amp; fint vfurarii,negos ciatores, vel caupones ; quæ vitia om nes Canones in clero danant. Q^in amp;nbsp;fcriptura dicic : Nemo militans Deo, implicat fe negotiis fecularib’, Vt ei placeac cui fe probauit.Proinde nemo clericorum amplius recipiat,^ dederit accommodatd : fi pecuniam (inquit Concilium Carthaginenfe) pecuniam,fifpeciem,fpcciem eandé, quam dcderit,accipiat,nec vltrà, aut iuftum pro ea precium:fecus faciens tes, fœneratores funt, ab officio amp;nbsp;beneficio fufpendendi,excommunié candi, amp;nbsp;ad Ecclefiafticafepultura, fecundumCanones,non admittendi.

, Ncc licet mercaturas clerico ex» ercere , vt emat quæ poftea vcndat: nee item cauponem agere , vt domu fuam

-ocr page 78-

» o R M T 1 A

faam vertat in œnopolium/eu taber nam publica. Necfortilcgiis,diiiina-tionibus, aut cria venationibus indu! gere. Quae omnia faeris Canonibus lèueriterprohibita funt : in capitulis difciplinæ, in vilîtationibus,amp; quo-ties deprehendutur per Epifeopum, Archidiaconos, Decanos, amp;nbsp;corum Officiales, pUnienda.

Sacerdoces item Nobiliu amp;nbsp;diui-tum ciuifi feruitio, fine Epifeopi con fenfu amp;nbsp;autoricate fe non ita manci= pent, vt feruiant in negotiis propha-uis,amp; à cura facerdotali alienis.

De difcipliiMpopuU.

Opulus præter obedietiam, qua M Principibus amp;nbsp;Magiftratui ciui li debet, ad earn quoque quam

Epifcopis debet amp;nbsp;Ecelcfiæ Præla-tis, fine qua in difciplina contineri non poteft , rcdigendus eft. Qpine- lt;nbsp;tiam lex diuina cxigit, vt obediant | præpofitis fuis, quorum eft peruigi- ' lare,

-ocr page 79-

K. B F o KM A T I o N t s. 40 kre, vt reddant rationem de anima-bus eorum , quo cum gaudio quod officii fui eft, faciant, amp;nbsp;non gementes.Debet ergo populus clerum, pa-rochos,amp; illis fuperiorcs ordines ve-nerari, eorum fada non temereiudi-care ,neeaduerfus presbyteros fuos contendere, aut duros vel refrada-rios fe exhibere , fed morigeros amp;nbsp;obfequentes.Ad Chriftumcnim,cUî-ius legatione funguntur,pcrtinet eorum tarn contemptus quàm honor. Diebus dominicis amp;nbsp;feftis conue niat popultis ad diuina,quæ in Ecele fia celcbrantur.Concionem fub file-tie audiat amp;nbsp;memoriæ commendef. nee ftrepitu aut deambuktione, vel concionatorem,vel aufcultantes per-turbet: Patres amp;Matresfamiliâs audita illic feciim domum perferant, fecundum quæ liberos amp;nbsp;familiam inftruant ad pietatem : doceant cos Deum ( qui infpedor eft omnium adio-

-ocr page 80-

T o R. M y l A aftionum noftrarnm)timere,eigne fa lutem fuam quoridie commendare, memoria retinere, ac frequenter reci tare Symbolum Apoftolicum, Ora • tionem Dominica, Salutationem an-gelicam,Praeceptadeca!ogi,amp; quic« quid ad virtutem bonofque mores pertinet:frequcnter intereflê diuinis, verbum Dei attente audire, orare, Clerum amp;nbsp;Magiftratum honorare, erga omnes modeftos amp;nbsp;placidos fc gerere , malam focietatem fugcre, hortere à blafphemiis, iuramentis, amp;nbsp;execrationibus : non contendere, litigate , aut infoicfeere , nemini in® iuriam irrogare, fenioribus cedere, increpationes amp;nbsp;caftigationesæqua-nimirer ferre, vera loqui, mendacia deteftari.

Ceremonias quoq; pietatis Chri-/fianæ,quaîes fuprà defcripfimus, amp;nbsp;inftituta Ecclefiaftica de ieiuniis amp;nbsp;abftinentia carnium , de Feriis, de Procef.

-ocr page 81-

R B T o R M A T I o N I J. 4I Procefsionibus, amp;nbsp;id genus ritibus, populus religiole ac pieobferuet.

Libri contagioG,de falfa Religio-ne fufpedi, amp;nbsp;qui Lucianico more, cum Deo , cum fanftis, cum Reli-gione, amp;nbsp;Sacris iocantur , trahunc-que ea in ludibria,fpedacula,populo curiofo prohibendi. Neque enim ad piecatem amp;nbsp;bonos mores faciuc. Similiter petulates amp;nbsp;obfcœni, imagines , Iibidinum incitamenta , cum multa fœditace oftendcntcs, vel ad ludibrium religionis, aut ad certo-rum hominum infamiam eftigiatæ, prohibeantur. Legat autem populus libros facros,fandos patres,vitas fan darum,hiftorias præclarorû amp;nbsp;fortin m virorum, amp;nbsp;tales fpedet ima-gines,quibus ad pitCatem,virtutem, ftudia honefta , religionis, amp;nbsp;reipu-blicæ amorem accendatur.

Abftineaxur ab ebrietate amp;nbsp;com-potationibus,quibusi5i: naturæ vires

F eneruan-

-ocr page 82-

Ï o R M T 1 A

eneruantiir,amp; malis ingentibus fæpe * dacuroccafio. Nccpateant œnopos lia amp;nbsp;tabernæ diebiisfcftis antefa-criim in Eedefia peradum, nifi pere grinis amp;nbsp;infirmis . In tranfgreßbres ( Magiftratusanimaduertat.Animad- ■ uertat qnoque in fedudores populi, qui noua dogmata ab Eedefia non recepta,non verentur fpargere;in fa-crilegos,in periuros,blafphemos, v-furariosjadulteros,amp; crimina publi- , ca, quibus corrupitur iuuentus, imo ' omnis ætas,amp; jppter quç De’refpu blicas fæpe magnis dadibus afficit. '

Principes feeulares amp;nbsp;Magiftratus ciuilcs,non patrocinentur cis, qui in Clero amp;nbsp;populo reformari detre-dant, fed Epifcopis amp;Prælatis Ec-defiæ fint auxilio, corumque décréta fideliter excquantur, ^ ordinem præferiptum cogant obferuarc. lo- ( rifdidionem quoque amp;nbsp;libcrtatcni ac imtnunicatem Ecdefiafticam, lm perato-

-ocr page 83-

R 1 Î 0 RM A T I O N I S. 4% peratorum legibus, amp;facriscanox nibus Epifcopis amp;nbsp;Clero tributam acfirmatam,tucantur, ipfißjue con-ferucnt. At hi qui Prælatos, Eccle-fias, eorumque bona in fidem, tu-telam , ac proteftionem fuam rece-pêre,amp; contra fidem datâ,præfedu-rafeu pr.otedione fua abufi , Eccle-fiis,quas tueri debebât, grauia amp;nbsp;ini quaonera aufi fuerunt imponerejæ-quueftvt præfeâurafeu tutelaper Cçfareje Maieftatis comifiarios amo ueantur:eis autëqui abufi non funt, limites amp;nbsp;ius præferibantur, vt aper tè conftet,quid alteri alteris inuicera debeant.

De quot;Vißtatione. VT vifitct EpifcopifuasDiœ-ccfes,non nupera cft inuétio, aut à Patribus primùm intro dufta, fed hic mos ab Apoftolis de-fcendit. In Adis fcribit Lucas,Paulum circumambulaffe regiones, in F il quitus

-ocr page 84-

T 0 II M V t A

quitus prædicaucrat verbum Dei, vt vidcret quomodo haberent fe fra trcs,amp; vt cófirmarec eos in fide,tra-ditioncfque Apoftolorum amp;nbsp;fenio-rumeis præciperec cuftodiedas,quse ferê omnia funt,quç ad vifitadonem pertinent.

Debet itaque Epifcopus., fi non iuxta Toletani Concilii decretum, quotannis propter latitudincm pro-ùinciæ,faite quarto aut quinto quo-quo anno tota Diœcefijn fuani per ft , vel fuuminpontifiealibus Vicari« circumire ac vifitare,amp; inter vifi t3ndum,pneros baptizatos cofirma-tionis Sacraméto fignare.Archidia» cones verd,feu Chorepifcopi amp;nbsp;De« cani rurales, territorii feu regiiincu-Jæ fuæ Ecclcfias, fingulis quibuigue annis vifitare debét:ad hoe enim nes górium in parte folicitudinis Epifco palis vocadfunt.- :

A viCtatione Epifcopali nuUa.Ec* clcfia

-ocr page 85-

KEÏOHMATIONIS. 4}

clefia fit exempta, fed à Cathedrali ad Collegia, à Collegiis ad Monafte ria(nifi proprium habeant Vifitato» rem) à Monafteriis ad EcclefiasPa« rocÉiales,ab bis ad Oratoria, Hofpi talia,Scholas amp;nbsp;Bibliothecas träfea-tur.ln quibusipræcipua fit cura Epi fcopo,vt primùm Cleri vitia,deinde populieradicet,ne qua radix amati« tudinis furfum crefcat,pcr quam in-quinentur multi. Siquidem negledâ Vifitatione, Religio omnis corruit, amp;nbsp;robur acquirit impietas.

In locis vifitandis delcgatur impri mis viri probijboni nomints,amp;; ndc digni quatuor , quinque, aut plûtes, fecundum Cleri amp;nbsp;plebi$,fubieamp;0s rumque pagoru multitudinem, qui^ bus couerfatio Cleri amp;nbsp;populi,famj quoque vulgaris fit nota: qui amp;nbsp;ob-ftringantur iuramento,ad dicendum hberè,audafter, amp;nbsp;feeurè,ira,odio, amore, amp;nbsp;affeftibus prauis remótts, P ld ca

-ocr page 86-

r o R. M V t A

ca dc quibus eft Vifitator pro emen-datione amp;nbsp;correftione maloru per-contaturus. Atleues delatores, nifi probent quæ deferut, non audiatur.

Proeedendum autem in inquifi-tionc à capitibus ad membra infe-riora, à Decanis ad Canonicos, Vicarios amp;nbsp;miniftros infimos : ab Ab-batibus ad Procuratores amp;nbsp;mona-ehos, à Parochis ad facerdotes, ædi= Ics,amp; boftiarios:deindc ad laicos re-Jiquos , inquirendumque in CoJIe-giis amp;nbsp;monaftcriis, vtrum Canoncs amp;nbsp;regulæ obferuentur , vtrum fer-uetur frequenter capitulum difcipli-næ,amp; qua feueritate: an corrigantur illie vitia quotidie fubnafcentia , an reuerenter amp;nbsp;débité feruetur cultus diuinus,an fatiffaciant maiores amp;nbsp;mi nores fuo quifque officio,fecudu ea, quæ fuprà expofita funt : an fint vlfi concubinarii, adulteri, ebrioG, eri-minofi, infames, aut fiifpecti de hx-

-ocr page 87-

RÏTORMATIONIS. 44

reß, vel aliis mails . Externa, quails eft habitus amp;nbsp;tonfura, ædifieiorum-que amp;nbsp;bibliothecç ftatus infpici debent . De prædiorum ,cenfuum , amp;nbsp;iurium conferuatione inquirendum. Sed fpecialiter in Parochiis, num in-trufus fit Parochus, amp;nbsp;quo titulo re^at,an conftet de ordinatione,vtru fit mercenarius , an reâè admini-ftret Sacramenta, an extorqueat pe-cunias pro adminiftratione . Item de doârina, de honeftate vita , amp;nbsp;famihæ eins , amp;nbsp;an boni Parochî munere in omnibus perfungatur. Sic de ædilibus , de facviftis,feu eu-ftodibus, num ornamenta, veftes, facræ reliquiæ , vafa aurea amp;nbsp;argen-tea , ædificia. cenfus, prædia bene conferuentur . Diligentifsimè ve-rd inueftigandum , num deliteai in Parochia hæretieus , aut fehifina-ticus vllus, numhærefis aliquaoc-; eultis conuenticulis diffeminetur, E iiii an

-ocr page 88-

r o R M T L A

an fint qui curiofiiis de fidei myrtes nis difputent, amp;nbsp;fimpücibusiniitia: fcrupulos: item de obferuantia ieiu-niorum,proccfsionu, dierum ferto» rum,amp; rituum Ecclefiafticorum, de fupcrftitionibus, maleficiis,blafphc* miis,periuiiis, adulterjis,ftupris, in* ccftibus,odiis,diftidiis, rebellionelt;3c contemptu ccclefiaftica: amp;nbsp;ciuilispo teftatis,amp; üs cnminibus,quibuslo» cus,qui vifitatur,folet diffamari.

Inquifitionc fafta, quæ reflè fe ha bentjaudabit: quæ malc,caftigabir, amp;nbsp;corriget. Intrufos Parochos, va* gos facerdotes quib’nulla certa fun= ftio eftjtt monachos fugitiuosjextrn det atq; eiiciet:quæ per ipfum emen dari nequeunt, referee ad lynodum Epifcopalcm, vt ilhcciufcemodire* bus fecundtim canones Ecclefiafti* cos ftatuatur.

In cartigatione tarnen fit prudens amp;nbsp;circunfpedus vifitator,ne occulta prodat:

-ocr page 89-

R s T o R M A T I o N I s. 4^ prodat : fed quæ occulta funt, clam etiam amp;nbsp;occulte puniat, amp;nbsp;fanare eu ret : manifefta verô publice arguat, vocatilque ( lecundum Lateranenfis Conciln fanétiones)accufatis,nó pri mum muldam ab cisexigat (vt ha« acnus)pecuniariam,fed pœnitetiam canonicam amp;nbsp;publicam , quantum eius fieri poteft,imponat ; fic videli* cet,vt peccatum humiliter agnofce-ribus,veniamquc petentibus,amp; pol-Itcentibus emendationem,pœniten-tiam falutarem in ædificationé alio* ium,adcertum tempus,pro magni-tudine delifti,imponat. Cótumaees veró,amp; manifefta fua crimina agno-feere, amp;nbsp;pœnitentiam fufcipererecu fantes ,fi clerici fint ,a mimfterio amp;nbsp;beneficio eos remoucat, aut etiapro criminis magnitudine excomunicct. Laicos extra cómunionem facramen torumamp; confortium hominum lo-cct,ab omnibus vitandos , donee ad

COÏ

-ocr page 90-

F 0 R M 7 1 A

cor reuertâtur, amp;nbsp;crimina fua agno-fcentes,pœnitetiç remedia fufeipiär.

Poftea Vificator omnes in vniuer- t fum moneat, vt no folùm qui publiée peccarunt, fed etiam quorum con fciétiç occulto peccatorum reatu te-nentur obftridç,ipfi aut eis,quos in comitatu focios amp;nbsp;cooperatores habet, priuatim confiteantur , vt pote-ftate, à Deo Epifcopis data, abfol-ni à vinculis fuis mereâtur,amp; fecre- * this pœnitentia falutariimpofita fa- i tiffacere.

Ad hac formam vifitent quoque, amp;nbsp;inquirant, ac pœnitentiam iniun-gantArchidiaconi amp;Decani rurales in fuis regiuncutis. Grauiora ve-rô, amp;nbsp;quae per ipfos emendari ne-qucunt, référant, vti fuprà diftum oft,ad Epifeopum amp;nbsp;fynodum Epi-fcopalem , publico iudieio fubmit- 1 tenda.Eorum enim vifitationes par-næ quæda amp;nbsp;particularcs funt fyno-

-ocr page 91-

RErORMATlONIS. 4 4 di,fynodo maiori fiibieâç,amp; fecun-dum eins judicium dirigendæ.

De Synodic.

S' Akis Ecclefiæ , terror hoftium eius, amp;nbsp;fidci Catholic« ftabili-

1 mentum funt Synodi, in quibus potifsimùm eminet Epifcopalis api-cis authoritas.Qjiapropter Apofto-li,amp; poll Apoftolos magna ilia Con cilia , Calcedoncnfe amp;nbsp;Lateranenfe ftatuerunt,vt Epifcoporum compro uinciakum Synodus quotannis bis celcbraretur.Quod cum in Germaniis , propter prouinciarum latitudi-nem,fieri fit difficile ,faltem Diœ-cefanam Synodum bis quotannis cc Icbrare eft neceffe, in qua Arehidia-conis, Abbatibus«. Praelatis, Deca» nis, Presbyteris, Parochis, amp;nbsp;Cle-ro fuo , Epifcopus, Synodi caput, t praefideat, quern à Synodo abeffe non licet: nifi infuperabilis impoten-tia adimat ei facultatem. Concilium verb

-ocr page 92-

Ï o R M r 1 A

verd Prouinciale ftatuerunt Patreï Confiln Bafilicfis, ad minus de trië-nio in triennium debere cclebrari.

Primd Synodi die, præfentibus qui eiintererunt, inuocctur fpiritus ftndus.Deinde Epifcopus, autalius quifpiam,cuiille hoc negotii impo-fuerit,adhorteturomnesad promo-uëdum ftudium piccatis,amp; Ecclefia-fticarn difciplinam , ac correâionem vitiorumemergenti urn. Poft exhor-tationem legantumouifsimi Conci-lii generalis vel prouincialis nodum publicata décréta.

Deinde eicóhs ad publicationem Synodi vfque Laicis amp;nbsp;clcricis mi-norum ordinum, amp;nbsp;eis qui ad fccre-ta Synodi confilia non pertinent,in-tronnisis illis tantu,qui jn confeflum Synodalem recipiuntur,amp; facerdo-tibus ac dignioribtjsè Clcro caufam Epifcopus exponat,aut alteri expo-nëdam imponat, ob quam Synodus

-ocr page 93-

y s f o RM AT I o N I sè 47 fit coafta,iubeatque fingulos per iu-ramentum(Notariis qui oirinia exci piant afsidentibus) proferre in medium Ecclefiarum fuarum:PræIato-rum quoque amp;nbsp;populi, fiue præfen-tium,fiue abfenriu vitia grauia, quæ à Synodo corrigantur, abfque vllo perfonæ refpeäu . Si fit Pallor ali-quis non legitimus , am per vim in-trufus: Si negligens officii amp;nbsp;incorri gibilis ;Si in clero quis Symoniacus: Si hærefes fuppullulcnt: Si in officia diuina irrepant abufus : Si Prælatis aut Parocho bene præfidenti rebelles fint inferiores: Si vlli male præfi-deant : Si per tyrannidem potentio-rum, aut iudicia iniuffa opprimatur Ecclefia,populus,viduæ, vel orpha-ni:Sifacrilegia cómittatur,fi violen-tur Ecclefiæ iura,fi vfurarii fint Ï de ■i nbsp;nbsp;nbsp;ro vel populo,fi Ïcefluofi,fi enormia

criminaadmittätur, à quibus nolint dcfiftere,aut agerc pœnitentiam.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Audian-

-ocr page 94-

F o RM T I. A

Audiantur quoque appellationcs coru qui ad Synodum proiiocarunr, amp;nbsp;abfendum legantur EpiftoIç.De-nique amp;nbsp;Laicis fiat poteftas fuas querelas(modd resEccIefiafticas cö-cernant,aut ad indicium Synodi per tineant) proponendiin fcnptis, aut per Sacerdotem vel Aduoeatum ali-quem . Aut fi virifunC digni,intro-mitti poflunt, amp;nbsp;audiri præfentes, non vna tantum fcfsione , aut die v-no, fed duobus , tribus, quatuórve, aut quinque , donee fuerit Synodus de caufis fufficientcr informata.

Perceptis vitiis amp;nbsp;querelis, con-fultandum inter Synodales communiter amp;nbsp;priuatim, qua ratione arbi-trentur audita incommoda emenda-ri pofre,amp; tolli. Ad quæ confilia etia Theologi amp;nbsp;lurifpenti, fi res poftu-lat, adhibeantur. Et nemo difcedat, donce caufæ omnes finiantur,dimit-taturque Synodus.

-ocr page 95-

R B Ï o R M A T I o M I s. 4?

Vbide executione eorum,qu3e Synodi pars potior probabit, fucric conftitutum, pulfatis campanis ad publieationem admittantur omnes, renouenturqj Canones ad correâio-nem vitiorum (de quibus traftatum fuit)amp; eoru extirpationem valentes, aut etiam noui,pro difciplinæ Ecele fiafticæac pietatis reftitutione con-dantur.Si quid non finiatur, reiieia-tur ad Synodum prouincialem , illic difcutiendum amp;nbsp;definiendum , ro -geturque Metropolitanus,vt quam-primum fieri conuenict, Concilium prouinciale indicat.

Peraftis omnibus cantetur:Te Deu laudamus: dimittanturque Clc rus amp;nbsp;populus, cum benedidione, Epifcopali.

•cc : ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

■ 'c luif?’/' ' nbsp;nbsp;11 ••

-ocr page 96-

Ï o R M T L A

Dc Excommunicatione.

CV M excommunicadi poteAas in hoe à Chrifto Ecclefiæ tra-dita lit,vc impii ,fcelerati, contumaces, rebelles, amp;nbsp;incorrigibiles, ab Eccleha , à Sacraoïentis amp;nbsp;com-munione fidelium pellantur , trada-turque Satanxin inceritum carnis, donce fuftufi ptidore refipifcant, amp;nbsp;abnegata impietate,digna pœniten-tiapro flagitiis fuis Ecelefia: fatiffa-£iat,eiufq; fe iudicio fubmittat,fum-niopere Chriftianis veris mctuenda cft , nec leuiter in alique dringenda.» Cauebit ergo ludex, ne ob alias caufas,quam criminates, eâfque val-de graues ac locales, magno cum iudicio, diuinam hanc cenfuram , qua nulla ed maior in Ecclefia, proférât in eos, qui aliter corrigi no podunt: fic tarnen , vt feriendo magis faner, quàm vt prorfus interimat, atque vt fpiricus faluetur indiedomini. In caufis

-ocr page 97-

mroRMATioNi». 49 caufis veró merè ciuilibus, iuris ciui lis difpofitiones obfcruentur.

Excommunicatiiecundum facros Canones amp;nbsp;fcripturas, fub grauis reatus incurfu,ab omnibus vitaride bent,amp; à nemine recipi in confortiu vel familiaritatcm , nee ante ad Sa-cramenta amp;nbsp;communionem fide-lium admitti,aut abfolui, quàm pœ-nitcntia dufti, veniam fuppliccs po-ftulent.fpondeantqueeniendatione, amp;nbsp;nó modó Ecclefiæ digna pœniten tiapro perpetratis fceleribus fecun-dum Sacerdotis indicium fatisfaciat,, verumetiain illis,quibus iniuram in» tulcre.

P I N l S.

G

-ocr page 98-

-ocr page 99-

5® ftîiVOCATIO ORDÏ-

NVM ECCLESIASTIC O-rumdd Synodum fecwidA oC^o-brii cdcbrandam.

D o L p H v s Dei gratia fanâæ Colonienfis Èccle-

A fiæ Archiepifcopus, Sacri Romani Imperii per Ita-liam Archicacel!arius,Prin ceps Eleftor, Vueftphaliae amp;nbsp;Anga* ris dux,Legatüfque natus,amp;c. V ni-uerGs amp;nbsp;fingulis Abbacibus , Prio-ribus,Prspofitis,Decanis,tam Col-legiaUbus, quam Ruralibus, Eccle= fiarumque Parochialium Keóoii= bus,Monafteriis amp;nbsp;Conuentibus,óe aliis, qui Synodo noRræ EpifcopaU de iure vel confuctudiae interetTe confucuevunt amp;nbsp;debent, Salutem in Domino fempitemam . Benediftus Deus amp;nbsp;pater Domini noftri lefu Chrifti, Pater mifcricordiarum, amp;

G ii Deus

-ocr page 100-

▼ o C A T I 0

Dens totius confolationis, qui con-folatur nos in omni tribulatione no» ftra . Is fupei ionbus diebus Ecclc-fiam fuam iam miikos annos abin-fanis amp;nbsp;fcelcratis hærcticis noftritc-poris,grauiter amp;nbsp;miferabilitcr diuc-xatam amp;nbsp;afFliéIam,ex infinita fua mifericordia refpiciens, per religio-fani Chriftianifsimi amp;nbsp;clementifsi-mi Impcratoris noftri Caroli quin* ti folicitudincm , mirificè confola-tuseft. Vnde nos plurimùm gau* dere amp;nbsp;exultare in Domino debe* mus , ipG gratias agentes , quad na-uiculam fuam,fpiritualium vento-nim , amp;nbsp;procellarum turbine dirê conquafTatam , ac in mcdiis flufti-bus periculofifsimè amp;nbsp;pene ad de- , ^erationem vfque laborantcm, fc-cundiim veracifsimam promifsio« ' nem fuam non defcruerit, redditaci , Ipe fecuritatis, maxima amp;nbsp;ccrta fidu j cia cx hac fxua amp;nbsp;horrifona tempe-

Üate ,

-ocr page 101-

o R D I N V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1

ftate {cmel tandem emergendi,amp; adquot; portam Catholicæ tranquiïlitatis amp;nbsp;pacis, coelefti fauore falicitcr pertin gendi. Audiftis enim haud dubium omnes,amp; quamplurimi’ex vobis fcri pto etiam cognouerunt,quemadmo dum Inuiâifsimi amp;nbsp;cxcellentifsimi Principis pietas fpiritu Deiincitata, in proximis Aiigufte(ib.comitiis,rc-ligionis reparadæ reftituedçqj can Ca à fe clemétifsimè indidis,omnë a niquot; mi ac confilii fui vim cd intedent, vt fua prouidcntia omnem diffenfio-nemcontra integritatem fidei amp;nbsp;re-ligionis Catholicæ, à fchifmaticis amp;nbsp;peftilentifsimis apoftatis in hac in-clyta Natione noftra pemiciofifsi* mè excitatam, reftinguerct ac fopi-ret,nihilq-, in Catholica Eedefia im-pacatum relinqueret, quod ad faam gloriam quammaximè pertinerc exi ftimarct;vt cuius tutelam à Deo fu-fcepit, earn c captiuitate verè Baby-

G iii lonica

-ocr page 102-

V o c A T i e

lonica in priftinam vindicct liberta-tem.Qja in re bonum profedóini-tinm fccit, quando inter estera , in fua Impcriali declaratione (quorno-do in negotio religionis per Impee rium,vfque ad definitionem Conci-lii generalis vinendum fit) à comma nibus Imperii flatibus, qui Ecclefiæ Catholics inflitutioncs amp;nbsp;décréta hadenus obferuauerut, clemétcr re-quifiuit,vt eadem deinceps in fuis di tionibus religiofè obfcruent,conflan térque tcncanr,amp; à fuis fubditis ob-feruari amp;nbsp;teneri faciant, nee fc auelli ab eis vllo modo patiantur,auc om» nino quiequam immutent, adempta cis facultate nouos ritus vbilibet fe-ftandi vel rctinendi. Quod amp;nbsp;fta» tus ifti Catholici ( è quorö numero Dei benignitatc amp;nbsp;nos fumus , amp;nbsp;' codembene fauente perpctuó eri- | mus} fc faduros, amp;nbsp;perfcueranter obfcruaturos efle iam ante obtule»

runt,

-ocr page 103-

o ft D I N V M.

runt, amp;nbsp;requificione fada libenter receperunt. Porrd cum fua Maieftas Tapientifsimè fecum conlï der affet, omnium harum calamitatum amp;nbsp;ma-lorum,quibus Ecclefia Catbolica tamdiuiacuit oppreffa,vnicam cau-fam effe iniquitates,fcelera amp;nbsp;pecca-ta noftra prxterita, ob quæ( vt Pro= pbeta ait ) ftillauit fuper nos male-didio amp;nbsp;deteftatio, quæ fcripta eft in libro Moyfi ferui Deirea de re adreformationem morum ac difci-pÜna: Clcri animum imprimis ap» pulit, veluti ad vnicum remedium, quo mediante , excifa omnis mali caufa , finetn denique malorum om-mium inde promanatium Deo pro-pitio certifsimè fperare pofsimus.

Formulam igitur quandam refor-mationis à viris Catholicis amp;nbsp;Théo-logis facrarum literarum peritia amp;nbsp;fingulari fide , amp;nbsp;veræ Religionis G üü zelq

-ocr page 104-

r o c A T i o

zei o præditis, confcriptam, flatibus Ecclcfiaflicis,hoc efl, nobis, Archi- j epifcopis,Epifcopis, aliifque Eccle- L /iarum Prælatis,in memoratis fuis Auguflenfibus Comitiis,ad deliberandum propofuit. Qui nobifcum perpendentes,quantum præfidii Do minus Ecclefiæ fuæ in eius dementia præpararir, Fonnulam iflam diligenter vifam amp;nbsp;perfpeftam , quó paci publicæ confuleremus ,amp;per cam Ecdefiarum amp;nbsp;Clerorum no- ^ ftrorum vtilitati commodius proui-deremus, vti diuinis lireris amp;nbsp;facris Canonibus conftntaneam probaui-nius,eamque finguli in noftris Eccle fiisamp; Diœcefibus debitsexecutio-ni per Synodos cum Epifcopales,tu Prouincialcs,vt ea res poflulat,intra præflitutum tempus demädare vel- ( le promifimus.Dehis igitur tam piè t amp;nbsp;religiofe geflis, vos om nes amp;nbsp;fin-' gulos certiores reddentes, in virtute ji

-ocr page 105-

o R D I N V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ}

ûnôæ obedientiæ , authoritate no-ftra Archiepifcopali in Domino rc-quirimus amp;nbsp;monemus, imprimis, vt fecundum Cæfareæ Maieftatis fe-riam dcclarationem , amp;nbsp;mandatum Ecclefiæ Catholicæ,lnfbtutiones amp;nbsp;Décréta, tam in doftrina, quam Sacramentorum adminiftratione amp;nbsp;di fciplina,in Eccleriis,Monafteriis,Sa-cellis amp;nbsp;Oratoriis veftris,ac alias v-bilibet,pofthac religioß obferuetis, coftantérque teneatis, obfcruariquc amp;nbsp;conftanter teneri faciatis ,nequc ab eis vllo modo vos auclli, vel im« mutari quicquam patiamini. Deinde fimilimodorequirimus vos,amp; monemus, vt ad alteram diem poft Remigii confefforis, quæ eft fecun-da menfis Odobris, quam celebra-tioni Synodi noftrç Epifcopalis pro executione memorata: Reformatio-nis,vt haftenus quoque femper fuit, deftinatam præfixâmque effe volu-mus,

-ocr page 106-

T o C A T I o

mus, in Ciuitate noftra Colonienfi, omni exeufatione remota, obedien-tcrcQmpareatis,audituii à nobis, amp;nbsp;fadurinobifeum omnia,quæ adex-tirpationem errorum, amp;nbsp;confentien tem diuinorum Saeramentorum, amp;nbsp;Ecclefiafticorum officiorum admi= niftrationem, morum corredionem, falutarffque difeiplinæ obferuatio-nem , fecundum ciufmodi Ecclefia-flicæ reformationis tenorem, ac fa-cras fcriptiiras,amp; fcitafacrorumCa nonum neceffaria videbuntur amp;nbsp;op-portuna . Neveró quifqiiam turn, pcrobtenfam ignorantiam reformationis huius quoquo modo fefe va= leat excufare,mittimus vobis amp;nbsp;ve-ftriim cuiuis, fecundum fuum mu-nus amp;nbsp;officium , vnum vel plura c-iufdem reformationis cxemplaria, inter fuos fuæquc curæ commifTos publicanda amp;nbsp;diftribuenda, præfer= tim per vos Dccanos rurales in Ec-defiarum

-ocr page 107-

o R D l N T M? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

defiaru Parochialium Redores fub veftris Decaniis commorantes. Vos nihilominus omnes amp;nbsp;fingulos præ-diftos in Domino fideliter exhortantes , vtfiatim exemplaribus iftis acceptis, ad illorum præfcriptu, vi-tarn,mores,amp; officium veftrum cxi-gatis, amp;nbsp;quæ fecus habent, quacque adiierfus ca amp;nbsp;Ecclefiæ Catholics, facrorumque Conciliorum inftituta inEcclefiis,Monafteriis, Sacellis amp;nbsp;Oratoriis veftris, recens poft ortam in Religione diffenfioncm,qualiter-cunque inuedafeu introdufta fue-rint, quatu in vobis eft,è medio tol-latis: quod ft minus poteritis, faltem cos qui in hac re vobis obfiftent,aut fecundum hanc forma fe reformare detredabut,nobis in futura Synodo, vt vel noftra authoritatc coerceatur, vel Cæfareæ Maieftati fecundum iuf fionemcius nobis defuper fada in-dicentur, denuncietis , Omnino ca-uentes

-ocr page 108-

V o C A T Ï 0 O R D.

uentcs ne quifquam vcftrüm, gratia aut formidine poteftatum feculariu fe deprauari finat, vt à veritatc abf-tedat. Cercificantcs etiam vosoin-nes amp;nbsp;fingulos prædiftos, præfên-tium per tenorem, vt fine ad præfi-xam Synodo diem compareatis,fiue minus, nos nihilominus ad execu« tionem Reformationis prædidæ ex ofFicio nobis iniunâo, per remedia opportuna proceffuros effe, præfra-ftariorum conturnacia non obftan-te.ln fidem amp;nbsp;teftimonium praemif-forum, præfentes noftras litcras, fi-giUo noftro fubimpreflb fecimus communiri. Datum in arce noftra Bruelenfi, prima menfis Septem-bris, Anno Domini MiHefimo,quin gcntcfirao,quadragefimo oftauo.

MAN-

-ocr page 109-

SI «üîM ANDATVM DE ABIIGIENDIS CONCV-binn.

Ad o i P H v s Dei gratia fan-dæ Colonienüs Ecclefiæ Ar-chiepifcopus, Sacri Romani Imperii per Italiam Archicaiicella= rius, Princeps Eledor, V ueftphaliæ amp;nbsp;Angariæ dux, Legatûfque natus, amp;e.Omnibus amp;nbsp;fingulis Præpofi-tis,Decanis,Canonicis, Plebanis, a-liffijuc Collegiatarum amp;nbsp;Parochia-lium,ac Capellarum redoribus, Vi-cariis, Presbyteris amp;nbsp;Clericis vniucr fis, noftrarum Ciuitaris amp;nbsp;Diœcc-fis Colonicnfis, amp;nbsp;veftrûm cuiliber, Salute in Domino. Etfi ex reforma tionc deri per Cæfarea Maieftatem DominS noftrum clemecilsimum in proximis Auguftenfibus Comitiis Ecclefiafticis flatibus propofita, amp;nbsp;ab eifdc expenfa,probata amp;nbsp;recepta, quata

-ocr page 110-

MANDATVM

quam vobis fuse Maie dan's iuffu du ximusintimädam,cognofcere abun-dèpofsitis, qualemvos pofthac vitara indituere, quibus moribus or-natos amp;nbsp;præditos effe, amp;nbsp;quæ vitia, ne cuiqua offêndiculofitis,cauere o-porteac. Nihilominus tarne cùm inter omnia crimina, nullum ferè fit, quod Cleru fœdiùs apud populum traducat,amp; maius in plebe fcadalum pariat, g fcortatio manifefta, vifura eft nobis operæpreciu, vt quod ma= iorem probet Ecclefiaftici ordinis contemnendi materia, fpecialiori amp;nbsp;accuratiore animaduerfione coercea mus.Quaobrem non modd Cöcilio generali amp;nbsp;faerisCanonibus,noftro-lumq; prædeceflbru cöftitutionibus fuper hac re æditis infiftcntcs,fed amp;nbsp;Reforraationemraenioratam in hoc articulo, fub titulo , De difciplina Cleri,cuius initiu eft:Porró quis fe-rendu puCet,vt feortationi induigeac

-ocr page 111-

gt;1 CONCYB.

0 amp;nbsp;adhæreant cöcubinis, amp;:c. (quem diligéter perlegere,amp; animis veftris infigeredebetis)exequi(vt tcnemur) voletes:harü liceraru noftraru tenorc ftatuimus.volumus amp;nbsp;madamus,vt omnes amp;nbsp;finguli facris ordinib’ ini= tiati,Presbyteri,Diaconi, Subdiaco ni,cuiufcunq-, dignitaris, ftacus,gra-dus Velcödicionisfuerint,quibus co cubinæ vclfœminæde incótinentia fufpeaæ,feu quarö nomine ipfi ante bac de forme at io ne diffamati fuerût, manifeftè cohabitât, eiufmodi mulie resafe è domibus amp;nbsp;parochiis fuis intra noué dierum fpatiû poft recca pttone amp;nbsp;publicationé præfentium, quorum tres pro prima, tres pro fe-cunda, dfc tres pro tertia perempto-ria amp;nbsp;canonica monitione ipGs præ-figimus,omnino amoueant amp;nbsp;cxpel-lant. Alioqui fentetiam fufpenfionis ab officio amp;nbsp;beneficio , iuxta diftx Reformationis tenorem(quam propter

-ocr page 112-

MAMDATVM

ptcr hoc in eos feritnus in his fcri-pcisjie nouerint jncurr'lTe. Mulieres aucem eiufmodi,fi poft iftos nouem dies, in domibns ftu Parochiishoru Clcricoruni repertæ fuerint perman fifte amp;nbsp;permanere,per Collegiales amp;nbsp;Chnrtianicatum ipforum loco-rum Decanos, authoritate noftra cxcommiiniccntur,amp; excommuni-catæ publice nuncientur, Volumus quoque vt Ecclcfiarum Prælati me-moratas pœnas diligenter exequan-rur,alioqui nos eorum negligentiam fupplecuri, inobedientes fecunduni Canonicas fandiones puniemus, vt pœna docente bene agerc, amp;nbsp;à malo defiftere , amp;nbsp;à peccatis abftinere di-fcant. Iniungimus etia Prælatis ipfts amp;nbsp;Chriftianitatum Decanis,vt ad proximam per nos indidam Syno-dnm nobis indicent, quinam Cle-ricorum prædidorum , huic noftro maadato intra tempus præferiptum parère

-ocr page 113-

»BCONCVB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f7

parère Sc obtemperare neglexerint: VC contra tales vlteriùs ad Beneficio-rum priuationem, aÜasqiie diiriores pœnas fecundum didæ reformatio-nispræferiptum procedamus.In hoc fafturi noftram, imó facræ Cæfareæ Maieftatis mentem amp;nbsp;expreflam vo luntatem.In hdem præmifforUjprç-fentes noftras literas,figilli noftriim prefsione fecimus communiri. Datum in arce noftra Bruelenfi, prima menfis Septembris, Anno Domini, * ^ 4 8-

Ecunda Oftobris dic,p^ræfcnti-^bus amp;nbsp;ordine compofitis in cho t ro Cathedralis Ecclcfix Patri-bus amp;nbsp;Dominis, quos Reuerendifsi müs Avehiepifcopus ad eelebradam Synoduaccincrat, cum reliqua cleri amp;nbsp;populi omnium qui intereffe vo-lebant multitudine, mane fub ho-rafexia, Miffa de S. Spiritu folenni ritu peradaeft,quambencdi6tio Ar-

El ebiepi-

-ocr page 114-

MANDATVM

chiepifcopalis fubfequcbatur.Et vbî Archiepifcopus rurfus in locum fuß rediiflec,reuerendus D.Ioancs Noe-pcl à LippiajEpifcopus Cyrenenfis, amp;nbsp;Reuerendillimi D.Arclnepifcopi SufFraganeus,ab ipfo Archiepifcopo iuffus, caufas cxpofuit huius conucn tus : nepe vt fynodi Patres ad exemplum fandorum Apodolorum, qui difRcili aliquo cafu fuborco, fynodu engere folebant, in qua de Religio* nis negntiis communibus, conßlio Patrfi communi decerneretur:amp; ipß quoq; inuocato nomine Chrifti,qui præfentia fuam ad finem vfq; feculi Eedefiç fuæ poüicirus effet,amp; fe aJ-futuru in medio eorum,qui in ipfius nomine congregarentur.nunc in c5 • anune conrerrent,quanam ratione cc ferent,tot hçrefibus amp;nbsp;fchifmatis di-lccrptar,ói dorinientibus ho minibus affhdæ,torque viriis Cleri 5; populi contaminatie Ectlefix, confuli pof» fe,qud

-ocr page 115-

DECONCVB, 58 fe, quó vitiis amp;nbsp;hærefibus fublatis, tranquillitati amp;nbsp;fplendori fuo Eccle fia Chrifti tandem aliquando refti» tueretur. Ad quam rem vti omnia co filia amp;nbsp;ftudia fna , omnemque animi vim, pro fuo quifque munere inten-derent atque conuertcrenr,graui ora tione fynodi Patres ex Archiepifcos pi nomine adhortabatur.

Poft quem honorabilis D. Seba-ftianus Nouimola,facr£e Theologias Licentiatus, amp;nbsp;Ecclefiæ Cathedralis Presbyter Canonicus,confcenfo fug geftu, concionem Latinam amp;nbsp;piam habuit: qua fynodi patres omnemq; Clerum exhortaretur ad ftudium Religionis amp;nbsp;facrarum lirerarum re fumendum : quibus folis armis im-pii aduerfariorum Ecclefiae conatus elidi poflent atque confringi, qui=* bus amp;nbsp;in ipfo(met retorqueri pof-fent tela,qiiæ perpcram aduerfarii in catholicos iaccrent:ac hudauit intc-

H ii

rim

-ocr page 116-

MANDATTM

rim Ecclefiæ Colonienfîs in fide amp;nbsp;rcligione Chrifti orthodoxaperpe-tuam atque immobilem conftantia, à qua primum Ecclefiæ Catholic» hoftes didiciffent per hanc tempefta tcm,amp;fub totius orbis Chriftiani teftimonio experti iam effent, fe pof fe fupcrari ac fugari.

Örationem diftam laudauit Rc-«erendus D. Suffraganeus, ac mox fubiccit, quad ciim Concilium Oe-cumenicum Tridcnti perfedem A-poftolicam induSum , foeliciter cœ-ptum, amp;nbsp;fefsionibus aliquot habitis celebre fadum, è quo omnium ani-mi pendere viderctur, ignotum qua diaboli inuidia ,furpenfum iam hæ-reat,necfortiatur progreffum,amp; Cas faream Maieftatem, Dominum no- , ftrum clementifsimum, negrauiorea per hanc tam longam atque pcricu-lofam neceflarii Concilii fufpenfio-aem, perturbationes in Impcrio,va« riis

-ocr page 117-

DBCONCTB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J9

rüs hærefibus ac difsidiis plus fatis iaa:ato,fubnafccrcntur,Statibus lm perii Ecclefiafticis propofuifTe Re-formationcm quandam cxpenden » dam,fecundum quam, fi facris Gano nibus cófentanea videretur,fuas quif que Ecclefias in religione amp;nbsp;officio continerent, ac regerent,donee Con cilium generale finiretur, amp;nbsp;difsidia hxctolleret.Q^am,quum Ecclefia= fticorum omnium iudicio vifa fuif-fet è fcripturis diuinis,Patrum tradi-tionibus amp;nbsp;facris Canonibus congé fta , atque ad difciplinæ Ecclefiafti-cæ reftitutionem amp;nbsp;emendationem vitiorum non parum allatura , ipfc Reuerendifsimus Dominus nofter, vnà cum aliis Archiepifcopis, Epi= fropis,Prælatis,omnibusquc Ecclc« fiaftici ordinis Statibus receperit,atque acceptarit definitioné vlqj Oe= cumenici Cócilli,in tota Diœcefi amp;nbsp;Prouinci fua obferuandam ,eaque de

H iii cauls

-ocr page 118-

WANDATVl*

eau fa ipfam oibus fibi fubieöis Dice cefanis, qiios ad præfentem Synodu coniiocalIct,tranfmiferit.Verùm,ne cui videatur hoe pafto nó fatis legi= timèpublicata,amp; nc quis eius igno= rantiam caufan pofsit, vel ipfam fub tcrfugere,iubcret modó Reucrendif fimiis D.eam amp;nbsp;in præfenti Synodo legere palam amp;nbsp;publicarc.

Quibus diöis ftatim confeendit Magifter Petrus CosfeU diæ, Capituli Metropolitani Secret tarius,amp; altainde voce totam Refor marionem illam ad finem vfque legit,amp; publicauit.

Fada publicatione, Reuerendift. D. Archiepifcopus iufsit, vt ad Sy-nodum vocati, amp;nbsp;quibus Synodi a= dionibus intereffe liceret, ingredcre tur domum Capitularcm, vbi de ne-gotiis Synodalibus traftarctur,amp; de caufis ad Synodi cognitione,amp; vitio rum emsndationem inquireretur, amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ confilio

-ocr page 119-

»B CONCVB.

confilio communi decerneretur.

Proceirerunticaque Abbates,Prç' pofiti, Decani, amp;nbsp;Patres ad Synodil connocati, è clioro ad domum Ca= pitularcm,Primoribusq; cum Reuc-rendifs. Archiepifcopo fedentibus, cEteris verb ob loci angufliam ftan» tibus,inuitabat Reiierendifs.D.Ar-chiepifcopus per fuum Suffraga -neum omnes ad conferendu de per-tinentibus ad Cleri amp;nbsp;populi refor-niationem,vitiorumque emcndatio-ne. Ibi primùm interrogati propius afsidetes,profefsifunt,fc veile feipfos fuosq-, fubditos ad modu prçfcriptæ ac publicatæ Reformationis,quanta in ipfis eflet, per gratiam Dei,com-poncre:acomnê dare opera, ne quid, in eis defideraretur. Cœptum quoq; eft inquiri de vitiis. Sed quoniam la multum temporis elapfum erat, amp;nbsp;in meridiem vfquc aft io dedufta,iuf-fi funt ad horam fextam alterius diet

H iiii redire,

-ocr page 120-

MANDATTM

redire, amp;nbsp;5 ynodi ncgotia profequi. f;

Poftridie tertia Ödobris ,onini- '' bus ad eundem locum reuerfis, Re- k uerendus D-Suffragancusiuffus quç in mandatis habebat exponere, retu Jit Rcuercndifsimum D. Archiepi» fcopum ita fecum firmiter conftituif fc, vt quoniam à capice ad membra inferiora dignum eflet reformatione ordiri,fe diligenter curaturum,vt quæ Archiepifcopalis fui ofFicfi fint minimè negligantur,nec temporalia fpiritualibus præpofiturum.Pertine-re autem ad fuum officium, celebra-re Synodos, cui negotio intetus ip(c ia enet: vifitare diœccfim,quod exe- h qui propofuifléc,primùm in ipfa Me tropoli:amp;vbi commode intra vrbem vel extra vifitare ipfenon pofret,pro pter negotiorum multitudincm amp;nbsp;magnitudinem,quae indies incideret, decreuiffet per idoneos Vifitatorcs, qua: ad ipfum pertinerent, implerc omnia »

-ocr page 121-

BB « O N C T B.

it

•mnia Sc exequi: Confirmare bapti-zatos, Sc ordinäre Eedefiae mini» liras: in quo negotio opera vteretur fui SufFraganei:lus diccre,in quo Of ficialiumfuorum opera vteretur. Si verd quis in ipfomet Domino Re-uerendifsimo , vel eius Vicariis, Sc Officia!ibus,emendatione ac corre-Óione dignum aliquid animaduer-tiffet, oraret vt is hoe ipfum propo-neret,velfuam gratiam Reuerendifs. admonerct, fe æquanimiter auditu-rum, amp;nbsp;laturum quodeunque illud effet,amp;daturum opcram,ne quis me rito de fe queri poffet : nee paffurum aliquid,quod m fua poteliate effet,i quoquam meritó defiderari:nec gra-tumfibifore,G qui Officialium luo-rum, perniciofam negligentiam aut iniqua grauamina diffimularent, ide ergafcipfum fieri poftulabat D. Suf fraganeus,amp; viderifibi verifimilc aie bat ,fe non omnibus in docendo amp;

Pon-

-ocr page 122-

MANDAT TM

Ponrificalia exercendo fatisfaccre,cS lïbiipfi non ûtisfaceret, etiam vbi a-liis fatisfacere videretur.Admonito-ri inquicbat,fe gratiam habiturum, amp;nbsp;tneliora Iibenteramplexurum.

Regreflusquc ad ea,quæ prins cœ perat nomine Rencrendifsimi Ara chiepifcopi exponere,fubdidit,Cæfa ream Maieftatem in bac Reformatio ne Epifcopis dedifte negotium, vtft quæin fâcræ Miflç officiu,vel boras Canonicas inutiba, aut quæ paru ad pietatem amp;nbsp;ædificationcm confer-rêt,poftrema bac aerate irrepfiffet,ea repurgarent, atque ad veterum amp;nbsp;probatifsimorum codicum fidem re ftituerent : qud non nifi pura,emcn-data,amp; facra exifterent, quæ in offi« dis dininis recitantur. Quod licet raultum temporis aelaboris require ret, decrcuiffct tarnen Reuercndif-fimus Dominus Archiepifcopus,ad-hibitis ad idnegotii viris piis amp;do-Öb,

-ocr page 123-

tgt;«.C»NCTB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éï

dis, fcduló curare, atque ad proxi • mam Synodum prouincialem, fi ex-pediri interea temporis negotia tanta queant,piiblicare. Q^od prætcr» eaCæfarea Maieftas Epdcopis in re formatione impofuiiret, vt Ecclefiis negleâis, amp;nbsp;debitis obfèquiis frau-datis,per occupatores plurium Bene ficiorum, aut Ecclefiarum incorpo-ratorcs, iuxta conftitutionem Grc» gorii decimi in ConcilioLugdunen-li,prouiderent idoneis Vicariis,qui= bus compctentiam amp;nbsp;congru« por-tionis frudus afsignent : amp;nbsp;vbi te= nuia funt Beneficia , quæ vidum non fuppeditent , vt per vnionem talium eurent , fecundum modum quem præferibit Reformatio , qui habeant qui altari deferuiunt vnde viuant, nee caufa relinquatur, cur ” non debcat vno quifque Beneficia meritó efle contentus . decreuit

quan-

-ocr page 124-

MANDATVH

quantum cius modo fieri poterie, ia fua Vifîtatione exequi: amp;nbsp;ficubi ob* ftabit difficultas,per quamimpedia-tur, earn ad futuram Synodum pro-uincialem referre. Hortaretur proin de,vt finguli ad hunc modum amp;nbsp;eins exemplum, perleda diligenter Rc-formatione, quæ fui muneris eiïe co gnofcerent, ad fe raperent, cisque fa tisfaciendis atque implcndis feduld incumberent: Decani, quod eft De» canoru;Canonici,quod eft Canoni-corum:Paftores,quod ad Paftoris amp;nbsp;Concionatoris officium pcrtinet:qui ca etiam , quæ de difciplina populi præferipta funt, diligenter populo inculcarent: itafuturum,vtpietas ve ra aliquando reftituatur.

Qjiæ præfatus,cenfuit progredie dum ad inquifirionem de rebellibus, criminofis,amp; Ecclefiarum grauami-nibus faciendamuufsitque Reueren-diflimusD. Archiepifcopus(qud feitet

-ocr page 125-

»leoNev«. Éj ret vnufquifq; quæ fibi cognita dc= ferre ac proponere de Synodo debe-ret)prælegi articulu,q fiib titulo,De fynodis,in Reformanone habetur in hæc verba: lubeat Epifcopus fingu-los per iuramcntum, Notariis qui o-mnia excipiant affidentibus,proferre in medium,Eedefiarum (uarum,Prç latorum quoque amp;nbsp;populi, fiue præ-fcntium,fiue abfentium vitia grauia, quæ â Synodo corrigantur, abfque vllo perfonæ refpeftu . Si fit Paftor aliquis non legitimus, aut per vim in trufus:Si negligens officii,amp; incorri gibilis-.Si in Oero quis Symoniacus: Si hsrefes fuppuUulét: Si Ï officia di «inairrepant abufus: SiPrxlatis aut Parocho bene præfidéti rebelles fint inferiores'.Si vlli male præfideant: Si per tyrannide potentioru, aut indicia iniufta opprimatur Ecclêfia, po pulus,viduæ, vel orphani: Sifacrile-gia committantur r Si violentur Ec-

elefiæ

-ocr page 126-

MANDATVM

élcfîæ iura : Si vfurarii fint in dero vel populo:Si incefiuofi:Si enormia crimina admittantur,à quibus noluc defiftere,aut agerc pœnitentiam.

Ira admonitis præfentibus, amp;nbsp;in-formatis,fecit Reuerendifs. D. Ar-chiepifcopus omnibus poteftarem fiue/criptis fine verbis fua propo-nendi,amp; fi qui forte haberent nego-tia,qu!E metu potentiorum ad Sy® nodum deferrenon auderent, vt ea dam apud Comifiarios deponeret, quos iua Reuerendifsima gratia ad hoe dare amp;nbsp;ordinäre vellet.

Ordine itaq; fingulivocati ad Re uerendifsimi Archiepdeopi confpe-dum precefferunt, vbi fua depofue runt vt habebant parata, fimtqjoes à Reuerendifs. ita auditi, vt tarnen à remotioribus exaudiri nó potuerint: amp;nbsp;quç attulerunt àNotariis excepta. Nee cefiarû ab ifia inquiftione fuit, donee vllus fupereflet non auditiis.

Omnium

-ocr page 127-

BI C 0 N C V Ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4

Omnium deinde confenfu amp;nbsp;fen tetia placuit, è fingulis ordinibus de ligerc quofdam , qui denunciata ac propoGta expederent ac deliberarct, concipcrentque de eis fuu indicium, quod ad totam Synodum vel proba dum, vel emendandum ,priufquanï cnulgaretur,referrent.Tempore per hæc negotia vitra meridiem ferè la pfo , dimifsis ad fequentem diem cæ teris, foli dcledi a prandio reuerfi funt, amp;nbsp;negotia quæ plurima erant, vt à multis dclata,amp; plçraqnc eiufdé generis,rctulcrunt in ordinem atque compenJiizdeliberationeq; amp;nbsp;colla tione inuiee habita /ententiam fuam iuffcrunt ad Keuerendifsimum Do minum Archiepifeopum referte.

Qiiarta Oaobris,eü RenerenJifsJ D. Archiepifcopus cü deleâis fente tiäfnä fuiffent feripto comp'exi acci tis ordutibus omnibus ad domu Ca pitularem,Reaetendifsmo Do. Ar-ebiepi-

-ocr page 128-

MAMDATTM

lt;hicpifcopo præfidente, acfuffragia £)ngulorum,quæ libéré quifquedare potcrat, requirentc, Sentcntia illa di ftinâis ac difèrtis verbis vniuerfis Synodi Patribus prælegebatur: quo rum fuffragiis acceptis, omniumque fententia atqiie iudicio ad illam ac* cedentibus, ftatim proceflum cft ad facrum folennc: qiioperaâo, publi* catio fada eft e papyro in verba quç fêquuntur.

Euerendifsimus dominusno* fter Arch iepifeopus Colonien fis,Princeps Elcdoramp;c.ciipi*. piens pro Paftorali ftio officio de* rum amp;nbsp;p!ebem fecundum Reforma tionem à Cæfarea Maieftate præfcri ptam , amp;nbsp;ab vniuerfis Ecclefiafiicis imperii fiatibus receptam, dirigere acque inftituere: primùm omnium ipfâm in Synodo præfenti, publica* uit: deinde à præfenris Synodi ordi* nibus inquirendum durit de cisqui parèrent,

-ocr page 129-

OB COH er Bi lt;{ parèrent, ac vitam fuam fccundum jpfam componcre ftatucrent, amp;nbsp;qui fccus faccrent.

In qua inquiGtione, amp;nbsp;examine fuorum Praclatorum,Abbatum,Dc-canorum, Statuumque EccleGaftico rum, bic piæfcntium,cxplorata ipG fafta eft amp;nbsp;comperta,præfentium o-mniuobedicntia,qui fe poUiciti funt buc omncs vires amp;nbsp;fludia fua couer tere veile,quó amp;nbsp;ipG earn obferuent, amp;nbsp;fubditis fuis obferuandam tradat atq; committanf. quod dementer amp;nbsp;cum gratia ab cis fua Reuerendifsi-ma gratia accepit.

Percepitquoque abfentium com qui repugnant amp;nbsp;Reformationi pa» lêre detredant inobedientiam aiquc rebellionem: cui occurrere amp;nbsp;mede ïi ftatuif.partim Canonicarum poe» narum feueritate,partim inViGtatio ne,aut aliis opportunis remcdus,pro buius Synodi iudicio atq-, fententia.

-ocr page 130-

HANDATTM

Et imprimis, quod ordines quidam indicarunt quofdam eflè Pafto-rcs, Saccrdotes amp;nbsp;Laicos,qui inordi natè viuerent, contra prædiftæ Re» formationis præfcriptum , à quibus tarnen admonitis de emendacione nondum retuliffent refponfum;prç= cipit amp;nbsp;mandat Reuerendifsimus do minus nofter,cum prçfenti Synodo, vt hi diligenter de eorum propofito in proximis eorum Capitiilis inqui» rant: eorumq; refponfionem Reue» rendifsimæ fuæ gratiæ denuncient, quô pofsit de ipfis fecundum Sacros canones amp;nbsp;Reformationem præfen-tem, iudicare atque ftatuere.

Quód verd fimul aceepit quofdä effe Paftores amp;nbsp;Sacerdotes inobe*’ dientes, qui Reformationi prædiâæ amp;nbsp;Ordinariæ fuæ poteftati fubiace-re ac parère plane recu(arent,decre-iiitfuaReuerendifsima gratia vndcu prçfenti Synodo,vt cótra eiufeemo-

-ocr page 131-

DB CONCTB. 66

dl rebelles amp;nbsp;inobedientes,primùtn proeederet Reuerendifsimæ fuæ gra -tiç Fifcalis,eosqucad parendum via juris compelleretiquod fi non obti-neret, ftatuic idem dominus Reue« xendifsimus fc agerc veile cum Prin-cipibus amp;nbsp;Magiftratibus,quorum præfidio nicerentur/ecundum dau-fulam Reformationis ,quæ ita habet, fub titulo de Difciplina populi;Prin

-* cipes feculares amp;nbsp;Magiftratus cim« les, non patrocinentur eis qui in Cle ro iamp; populo reformari detreftant, fed Epifcopis amp;nbsp;Prælatis Ecclefi» ^ fint auxilio, eorumq; décréta fideli-tcr exequantur,amp; ordinem præfcri-ptum cogant obferuare.

lurifdiftionem quoq-, amp;nbsp;libcrtate ac immunkatem Eccleüaftica.Impc ratorum legibus amp;facris Canonibus Epifcopis amp;nbsp;Clero tributam acfir-ir.ata,tueantur, ipfisq-, coferuéc,amp;c.

Decreuitq-, oïno fua Reueredifsi-

1 ii ma

-ocr page 132-

MAMDATTM

ma gratia,no defifterc,ctiafi ad Cçfa ream Maicftatcrcs fit defercnda,do-nec eiufeemodi rebelles ad obedien-tiam amp;emendationem perducantur.

De apoftatis verd, profugis mo» nadu’s amp;nbsp;monialibus, quos veto-rum amp;nbsp;Religionis fua: immemo-res accepit Reuerendifsima fua gra» tia,cum Synodo,extra Prælatoru amp;nbsp;Superiorum fuorum obedientiam pafsim in Dioecefi amp;nbsp;prouincia fua Vagari amp;nbsp;fe continere, alicubi etiam fub magiftratuum fccularium defen-fione:fanciuit amp;nbsp;ordinauit Rcueren« difsima fua gratia cum præftnti Synodo, feefidum formam pratfentem?

D o L p Hvs Dei gratia fan» y\ âæ Colonicnfis Ecclcfîæ Ar-chiepifeopus, Sacri Romani Imperii per Italiam ArchicanccIIa rius, Princeps Eledor, Vucftphaliz amp;nbsp;Angariæ dux, Legatusque natus, amp;C. Vuiuerfis amp;nbsp;fingulis Abbatibus,

Priori- i

-ocr page 133-

DI co N CTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éj

PrioribuSjPraepofitis, Dccanis, Ca^ nonici$,PIcbanis,aIiarumq) Eedefia rum Collegiatarum , Parochialium, Monafteriorum,Conuentum vtriuf-quc fcxus,Ecckfiaftici ftatus,CapcI-Janis, Altarium reâonbus, Vicariis, Presbyteris amp;nbsp;Clericis, Ciuitatis amp;nbsp;Diœcefis noftræ Colonicnfis, Salu-temin Domino fempiternam. Cùm nihil æque deccat hanc facram Syno dura procurarc, quàm vt fuæ quif-que vocationi ac profefsioni fatisfa-ciat : id quod amp;nbsp;Csefarcat Maieftatis Reformatio exigit, amp;nbsp;ReligionisJä propemodu per infoléces,ac^fefsio-nis fuæ defcrtores,côfufæ ac peurba-tç reflitutio poftulat:Hïc decemim* madamus ac prçcipimus,ne qs pod-hac Monachos vel Monachas fugici uos,amp; extra fuperiorufuornobedic dam vagatcs,reciperc,fouerc,aut ad Sacramenta vel^ÉccleGadica mini= ftcria(admitterc aufit,fub excomuni-, nbsp;nbsp;nbsp;,.,j ' I iü cationi»

-ocr page 134-

M A n'ï» a‘t ▼ H

cationis pcena, qua amp;nbsp;fach Ganove» feriunt cos,qui huiufcemodi fugitif uis, Apoftatis,atqucci£coiiimunica- | ris communicant : cos vcró qui fub difpenfanonum Apoftolicarum prç-textu , extra m'ófiafteria fua degunt, volumus,vt difpenfationes fuas,quas p!cruriquefübrepticiè,vel allegation he caufarum falfarum impétrant, no Ïjis exhibeant examinandas,amp; voca-ris corum fuperioribus , ac quorum intcrcrit,difcutiendas. Datum in Ci uitate noftra Colon. An.Do.MilIefi-mo, quingehtcfimo, quadragefimo oftauo,dicfecuda menfis Oftobris.

Infupêr decreuit eos omnes nomi narim perfeqiiendos committerefuo Fifcali,doncc refipifcant, amp;nbsp;ad obe= dientiam reducantur.

At verd de iis monachis,moniale bus amp;nbsp;faccrdotibus,quiiam c6iugia inierunt, amp;nbsp;in connubio inceftuoio perféÿçrât, Aatuit amp;nbsp;decreuit Reue#

quot; rendifsi; .

-ocr page 135-

D« CONCVB« é? rendifsima fua gratia, vnà cum præ-fenti Synodo,fecundum forma quæ hic fequitur:

Ap o L P H v s Dei gratia fan= âæ Colonienfis Ecclefiæ Ar-chiepifeopus, Sacri Romani Imperii per Italiam Archicancena= rius, Princeps Eledor, Vueftphaliæ amp;Angariç dux,Legatusq; natus amp;c. Vniuerfis amp;nbsp;fingulis Abbatibus, Prioribus,Præpofitis, Decanis,Ca= nonieis,Plebanis,aIiarumqj Ecelefia rum,CoIIegiatarum, Parochialium, Monaftcriorum,Conucntiiû vtriuf» qucfexus, EccIefiafticiftatus,CapeI lanis,Altarium redoribus, Vicariis, Presbyteris amp;nbsp;Clericis, Ciuitatis amp;nbsp;Diœcefis noftræ Colonienfis, Salu-tem in Domino fempitemam. Vo-lentes tranquillitati Sandæ Ecclefiæ noftræ confulere , amp;errorem, vnde grauifsimæ perturbaciones, non in Ecclcfiafticis modo rebus, verùm I iiu etiam

-ocr page 136-

criam in ciuilibus oriri poflcnt,penï tus tollere,iuxta Sandorum Patrum décréta,facros Canones amp;nbsp;leges, v» ni cum hac fanda Synodo,matura dcliberatione præhabita,deccrnimus amp;declaramus,prophanas,illicitas,amp; nufquam tolerandas cflc nuptias,' quas vel Monachi,vel Moniales, Re ligionem aliquam folemni votopro-fcfsi, vel Sacerdotes poft hunc gra-j dam,contraxerunt,prolesq; inde fu-fceptas, illegitimas effe, nee aliter fpurias amp;nbsp;nothas habendas, ac pro • inde hæredicario nomine parétibus fuis,neqj in mobilibus ncqj in immo bilibus fuccedere pofte aut debere.' Quç nö noua aut recens eft fandio, (cd peructufta,(êmpcr in Ecclelia re ccpta,Impcratoruq; legib’amp; Sacro-rum Canonu authoritatefirmata,ac vfu lôgçuo probata.Datu in Ciuita-te noftra Coloniéfi. An,Do.millefi- ' mo, quingentefimo ,quadragefimo

®dau9

-ocr page 137-

BICONCT I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;9

quot; ôôauo, die fecuda menfis OHobris. Qud verd tales ad refipifcentiam amp;nbsp;dignam fatisfadionem reducan» iur,ftatuit praetcrea Reuerendifsima fua gratias cos nominatim committe re vbicunque locorum agant intra Diœcefis fu« fines Fifcali,coram in-quifitoribus vel iudicibus ordinariis perfequendos.

Cum eis verd qui refipifcentia du di fponte redeunt ad Ecclcfiam,Re uerédifsima fua gratia pollicetur mi fcricorditer amp;nbsp;clemeter fe aduram.

Adeundem omnino modum ftaa tuit Reuerendifsimus dominus nos fier vnà cum præfenti Synodo age-re amp;nbsp;procedcre veile per fuum Fifca lern amp;nbsp;inquifitorcs contra Sacerdo* tes,CIericos amp;nbsp;Laicos de Hærefi Sc fchifmate fufpedos, aut fortilegia, vel diuinationcs amp;nbsp;fimilia,diuina lege grauiter prohibita,cxercctcs:prç-cipuque ac mandat Dccanis amp;nbsp;Pa* ftoribu*

-ocr page 138-

MANDATUM ftonbiis,in quorum territono vel pa ftoratu li continent, vt eos prçcipiat populo vitandos, ne plebs inde eon-tagionem accipiat, Sunt amp;nbsp;alia plc-raque vitia Reucrendifsimo domino noftro amp;nbsp;præfenti Synodo expofita, de quibufdam non bene præfidenti-bus Paftoribus,aut intruGs, concu-binariis actyranis, qui per vim amp;nbsp;iu dicia iniufta opprimunt clcrum, im-munitatéfque ÉccleGafticas ,popu-.Ium,viduas,iït orphanos.De facrile-giis irem,homicidiis, adulteriis amp;nbsp;vi tiis Gmilibus, quæ quoniam non ad omnes pertinent, ftatuit Reuerendlf fimus dominus noftcr vna cum Synodo, in ViGtatione, per fe vel fuos ViGtatores exaâiùs ac diligenter in-ueftigare,aciuxta Canones amp;nbsp;Refor mationem præfentem , corrigere amp;nbsp;emendate.

Porrô quod Decani amp;nbsp;PaGores quidam petiuerunt declatatiodem amp;nbsp;modéra-

-ocr page 139-

DÏ CONCTB.



moderationem mandati, per Reuc-rendifsimü domi'nü noftrum contra cócubinarios facerdotes amp;nbsp;concubi nas æditi, quas, fua Rcucrendifsima gratia cupiens Reformationé Cæfa-reae Maieftatis exequi, mandauerat eiieere extra ipfam Parochiam ; deli-berationecum Synodo habita,con-fidcrataque Parochiaru quarundam amplitudine,aliarum verb anguftia: dedarat Reucrcndifsimus dominas nofter cum Synodo,eiiciendas è vi-cinia eoncubinas, ita vt commereiis nó detur occafio,amp; fufpiciones om-nes vitentur.

Quod item petiucrunt Decani amp;nbsp;Paftores quidam,quomodofe habc-ic debeat in adminiftratione Sacra-tnenti Euchariftiæ,quôdquidam pc terent taquam à Cæfarea Maieftate pcrmi(rum,quibuflibct fub vtraque fpccic fibi exhiberi:declarat amp;cxpo pit idemReuercndifsimus dominus nofter

-ocr page 140-

MÄNDÄTTU

«öfter cü pracfenti SynodOjCacfareä Maieftatem Comunionem duplicis fpeciei Jaicis Catholicis minime per-mififfc:fed cxp^cHe amp;nbsp;dilertis verbis à Catholicis ftatibus,amp; eoru fubdi-tis exigerc,nc quid in Sacramentoru adminiftrationc,prêter Ecclefie cö-fuetudine immutet, aut immutari in fuis ditionibus vllo pafto permittat. Cui Caefareae Maieftatis ordinationi vult ReuereJifs.dominus noftcr,tan quä Archiepifcopus amp;nbsp;Princcps per Dei gratia catholicus, hdeliter amp;nbsp;o-bedienterper omnia o.bteperarc:om nibufq; precipit amp;nbsp;mädat cum tota Synodo, vfquc ad generalis Concilü definitionem obtemperandum.

Proprer quofdam,qui metu poten tiorum forte dcterriti,nö aufi fuerut negotia amp;nbsp;grauamina ipHs cognita ad Synodü palàm referre,ordinal amp;nbsp;ftatuit Reucrendifs. dominus nofter fuum Cominariunj in hac parte,re-uerendum

-ocr page 141-

B 8 COm’ct«, 71 flerendum D. loanncm Epifcopum Cyrcnenfcnijfuum Suffraganeum, quem pofsint fccretó ac libéré adiré, amp;eaomnia tutóexponcrc,quó Re= Uercdifs.D.noftcr de rebus ipfis,fiip prcfsis dcferentiu nominibus infor-matus, pofsit ciufmodi negotiis amp;nbsp;grauaminibus remedium ac mede* lam adhibere.

Prætcrea vbi Reueredifs fuæ gra-ti« non erit cömodum perfonalitcr vifitarc,defignat amp;ordinat prçcipuu Vifitatorcm eundem reucrëdum D. Epifcopu Cyrenenfem, cui pro tem poTu,locorum,amp; caufaru ratione ac difpolïtione,plurcs idoneos vifitato-res ac coopcrarios adiugct: cofdém« que vobis in patentibus Tuis litcris, quas cifdem dabit,fignificabit.

Cætcrùni,fi quae occurrant ViG-tatoribus Reucrendifs. domini, aut etiacius Fifcaliamp; Comiffariis, qu» in prüfens emendationé facilem non ji^iittant,

-ocr page 142-

MANDAT, CB CONCT »4 âdmicran^eiufeemodi omniâ deerc-tum cd: referuarc,ae reiieere in futu-ram Synodum fuam prouincialem, quç feria fccunda poft dominica Irt-uocauir, fauente amp;nbsp;propitio Deo ee lebrabitur.

Pœnitentiarios veró confeffores vultReuerendiftimus dominus no-fter fuo opportuno têpore ordinäre.

Aäum,conclufum,amp; pronuncia-tum in publico Synodi conuentu-, Colonise, Anno Domini Millefimo quingetefimo quadragefimo odauo die quarta Oäobris.

'S ent ent ia per Secret arium ifugge» slu recitata,flatim cantarunt^Te Deu laudamui, er antiphonam, Da pacem Domine: tjuibiN Keuerendiß. dominus Archiepifeopm fubmißt Cólleilant,^ Synodum omnem cum Archiepißopa-li benedidione dimißt,

MAN:

-ocr page 143-

7* «aMANDATVM DE

SVPPI-ICATIONIBYS pro reformatione Bccle^ fîæfadendii.

AD o L p H V s Dei gratia San-ftæ Colonienfis Ecclefiæ Ar-chiepifcopus, Sacri Romani Imperii per Italia Archicacellarius, Princeps Eleftor, Vueftphaliæ amp;nbsp;Angariæ dux,Lcgatufque natus,amp;e. Vniuerfis amp;nbsp;fingulis Abbatibus , Prioribus,Præpofitis, Decanis, Ca-nonicis,Plebanis, aÜarùmque Ecclc-fiarum , CoUegiatarum, Parochia-liiim,Monaftenorum, Conuentiium Vtriufque fexus, Ecclefiaftici ftatus, Capcllanis,Altarium reftoribus,Vi-lt;ariis,Presbyteris amp;nbsp;Clericis, Ciui-tatis amp;nbsp;Diœcefis noHræ Cotoniefis, Salutem in Domino fempiternam.

Quando vertimus oculos noftros, ad fupcriores annos,omni diffenfio-

ne

-ocr page 144-

MAN DAT TM

Se plenos,qua régna eu regnis,Principes cum Principibus,Oppida cum Oppidis,Ciues cum Ciuibus intefti-no bello concertabant : atque varia hireticorum verfutia obnoxios,qua firmi in fide fatigabantur,infirmi ca-piebantur,medii cum fcrupulo dim it tebanturdatenti fane amp;nbsp;atroci perfc-cutione, non martyres Chrifto, fed apoftatas multiplicantc, non pofTu-mus fans vobis exponere,atque verbis explicate, quantas arbitremur,amp; vclimus domino Deo optimo maxi-mo, agendas efle gratiarum adiones, quantafque cidem dcbcamus,proin-geti fuo infperatóque beneficio, qui infinita fua mifericordia, amp;nbsp;inenarra biliclcmcntia,ita noxias diHenfionex è medio fuftulit, ita impofturas hæ-reticorum amp;nbsp;fedariorum fuæ Eccle fix catholics manifeftauit, vt modd ad cam venerimus pacem amp;nbsp;concor diam,finc qua,neque in hac Diœcefi noßra

-ocr page 145-

s Ÿ P P t I C A T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 J

fioftra, vobifcum, amp;nbsp;cum Suffraga-neis noftris, neque in aliis parochüs Epifcopalibus, de fidei ncgotiis, de corngendis emedandifque moribusj in comunc confulerc licuiflêt. Quod nunc per totam Germaniam fœlici-ter fieri baud obfcurè intelligitis,at-que animaduertitis.

Accepta quidem hæc merico fe-rimus Dei omnipotentis bonitati amp;nbsp;niifcricordiæ,gracôque animo corn-memoramus.Veruntamcn iftud non minus meditari, perpendereque,nifi prorfus domino Deo ingrati eflè vc limus, operæprecium eft. Qyod ad remouenda flas,ena ifta,noftris pee-catis amp;nbsp;criminïb’iuftèinflifta,Pien-tifsimum principcm,amp; inuiftifsimu Impcratorem Carolum quintum,do minum noftrum clementifsimö,fin-gulari vidoria decorauit, admirabi-liquccxaltauittriumpbo. Quando «lus eatholica Maicftas ImperioRo-

-ocr page 146-

MAMDATVM

mano rebelles , in ordinem coegit, quando præfraâos fiibiugauic,cun-darione quçrcs communem pacem, non vllo inodo (anguine fitiens con-fligendo. Quæ profedo heroica.di-uinaquc virtus cft,rebus mortalium, vbi afflidæ turbaeæq; func,concilia-dis pacandisque cœlitus concefla.

Porro, fi tori corpori domini no* ftri Icfu Chrifti,qûæeft Eccle(ia,re-âèeric conlukum, vt fit in vnitate Ïpiritus,amp; vinculo pacis,ad quod fer nandum Diuus Paulus, nos vulteflê follicicos, nc qua membra fuo define olïicio,opus ent amp;Oecumenico Cu cilio,muleis annis expedato,iamdu-dum apud Tridentum aperto, atta-men fine fine hærente, amp;nbsp;nondu ab= foluto, ( licet muico aliter pii viri amp;nbsp;Ecclefia: amatores habuerint in vous) . Qjare precibus amp;nbsp;obfecracio-nibus iugicer eft interpellandus Dominus noftcr Icfus Chriftus, vt (pi»

-ocr page 147-

ITPrlICAT.

74

Htu fuo fanâo impartito, cü habcat Synodus noftra, cum aliis Epifcopa-libus, amp;nbsp;prouincialibiis fiiccellum, eumR.efortnatio,(ccundum qua vos viuere, moresque componcre dece-bit,adferatfrudum: quo ex Synodo Epifcopali ad Prouincialem , à Pros uincialiad Oecumenicam in fpiritu fanfto concorditer finiendam,inftrii Öiores,paratioresquc veniamus.

Hifce de caufis,omnibus amp;nbsp;fingu lis vobis mandamus,vt in veftris tc-clefus,Monafteriis,amp; Conuentibus, tribus diebus Dominicis, amp;nbsp;Eeflis interim occurrentibusjiarum liiera» rum publicationem immediate fc« quentibus,populum vobis fubicÖu in concionibus adnioneatis,amp; hor» temini, ad dicendas gratiai urn aftio-ncs pro accepta pace, pro Cæfarcæ Maieftatis vidoria,amp; ad precandum pro vcra totius Ecclefic,imprimis au tem miniftrorucius, fruduofaemé--^ datie-

-ocr page 148-

MAMDATVM

dation«, amp;nbsp;Occumenici cócilii faltn bri confummationc . Qua cum alias nationes, turn prascipuè Germanica opus habebit, ad dilïenfionu amp;nbsp;has-refum rcliquias,plané exterminädas.

Castcrum , quo proces populi in miniftcrio vedro, Deo omnipotenti cumiilatiiïs offerrc pofsitis’ praccipi-mus iifdem diebus Dominicis amp;nbsp;Fe Ais,in facrse MilTæ officio, decan tari CoIIeâas modo fequeci: Prima diei, quæ alioqui fcruata fuiflet. Seconda, pro concordia : Deus largitor pacis-Tertiam, pro omni gradu Ecclcfiæi Exaudi quasfumus Domine. Quarta pro Imperatoria Maieftate: Deus regnator omnium. VItimam de fan-âis:A euffis nos domine quefumus.

Fiduciam etenim hanc habemus erga Deum, qui nos à dißidiis libe« rauit,quód in pofterum ab omnibus hoftjbus amp;nbsp;pcriculis fit crepturus, adiuuan»

-ocr page 149-

»TPPI-ICAT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Î

adiuuantibus Deiparæ virgints m a-M AE , aliorumque Sandorum, amp;nbsp;piorum hominum prccibus . Quæ diligenter exequendo, noftram pcr= ficictis voluntatcm,amp; rem ton Chri flianx communitati neceflariam . In fidem amp;nbsp;teftimonium præmiflbru, figiUum nodrum hifee literis eft im-preffum. Datum in ciuitate noftra Colonienfi, Anno Domini Millefi= mo quingentefimo quadragefimocgt; dauOjdic prima menfis Odobris,

FINIS,

-ocr page 150-

-ocr page 151-

»ftnhif /Vt^A-nb) ^«A^«' /)•*»,- Sómt -J^ *rgt; i^H^ff pnm^^ J^nHtha wi»»/H. Vlt;À»»t^lt;’ V#- *»r k' \:rtHfït^ ^ ÿt^^*' /f^tf ^et^rtt N v f^// t/ent' ^^'^Z Hi'^^^■fcM ytihu^y Aêt /t'Atrki)^'^^'tit9h• •^t/ij^v'^^vitif ^fi^t^

Uloie/o^rf^filti^i y/j^yJ^hn»»/’'ƒ^^xilt;»ƒ^^

^*' /''v^^eHt-/àihsf ^^Xf JiH-m •

^‘'’ ^^^^ ^M'gt; »m-t»A’Jlt;’war/*' mp^f/irt'-

'7'«»A«» ^ft-paft in ^^ttvf^t^nntf»^ ^t^nta^ ^til toriti ^■t.ifth j^iliq» lyitu' Junn

*?** fitiK - ó'lnie, it-^rjZmf fnutn^H^Kn^c

^c iini Ntinhf/nff nffUf'ff^'^^^i lyn^^ti)-'^ (»nuff^ox-;; f4,igt;»k ft^nA quot;^ir Itn,^i^ ^fn^t^ijtti m'Mk^’th-fi yen ^ttr Sr^'tiT^

-ocr page 152-

•‘bfhi


/ta hhoh^/mj^» Mti-tt/ lt;4, ]gt;t*^'/f^f^t Mni' •^4i'Z(ii,- n't


f^ckt^r^^nif^Z f f^- ^h./^- ftt^'^i^/ H^'ü HO i/my«wfyùÂz» rtn-t^.


-*fi


ia ^tH tjt4.f^


-^^tl^-Jff^ fru'/l, «n- ^^,'„^ ^^


-ocr page 153-

-ocr page 154-

€r*«H^

3

-ocr page 155-


-ocr page 156-

inlglUu •JnUartti^îûuPŸ^^îîiaïpj oÄcamtwötnS î «h^'’a ût tlt; 0^*1» «^ iHoqcamc ^pmpina qîuqmrFmm Cbt'’ -5 J»^w^% «5 aif'’ r wöbe cHn?uo‘\nÉtK T^ labiel ïmna ün 1 goaa^a utan qïéj^ tun am^iwa twieo caiiçfeq-^nfœîuc mr q 1 uUtoc^u^nian6-lfiJr.co j|«jÊg^ n^i-fircanf incanco -Muabcernw^ôa ' mjO-vTt^nH «ne iv®w t iw rimv «^ PfmqJ cötu yjttuatlï ub oancoHßfli d v5Mïio ürinct pnüiüumuchulter. C|n^ ama gee laf »S'csà-onm

w»5SÇ*AûtcaJlAvtô q^ifiSrtëbH^aa

rtiMßrvnicsn Vilcgn^^tl ^^MÉI^pa txmî plcva tcv uiU ou tantôt. xTftt^tpTquptö ut tcfhiiUhnCG wu^FcoîcflHiî ïwitsuiotapp ',wrtcaiiop'’rgt; | IWUlHClMlili^

-ocr page 157-

2265 66.


A. SMIT Partie. Boekbinder M. H. Trompstr. 22

UTRECHT

-ocr page 158-