Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

OPufcuIum de dignitatc Saccrdotum,ad amplifsi'miimantiftitem D. Hugoncm de Landenberg, Conftantienfis Ecclefiae Epifeopum. foLi»

Symboli Chriftianx fidci lt;/'*Aûw, feu commcntariolus, ex intimis feripturx ditiinx facris depromptus. Accedunt aliquot loci communes, quorum apudomnes eft maximum Vfus.fol. ÎO.

Catechifmus minor puerorum, dicatus Othoni Furfter, filio Cancellarq Lunebur-gici. folio 88.

Catechefis inuftrirsimoPrincipiFrancifcoOthoni,Brunfuicenfium tuneburgenfium^ Puci,puero generofifsimo, amp;nbsp;toti fcholx DucaU dicata, fobiatf. nbsp;nbsp;nbsp;; , ■ .ry

t Libellus confolatoritis.ad eös qui patiunturpcrfecutioncm propteriuftraam, cum, €narrationefuccinftaPfalmii2ï,fol.ï8r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u.-'C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

Doftrina certifsima, amp;nbsp;folidifsima confolatio contra defperationempropter pecca-ta,è quarto capite ad Romanos, fol.594..’

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘•’tS .y I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘ XHIL. nni n ' .)ov.* ' n ,.1 '

De verbis cocnx Domini, amp;opinionum varietate Theobaldi Billicani ad Vrbanuro Regium Epiftola, amp;nbsp;refponfio Keg ij ad eundem. foLi.in altera parte.

Refponfio ad duoslibros,primum amp;tertiumde MifTa Ioannis Ecci], quibus Miffam effe facrificium ex fcriptufis oftendere, amp;nbsp;aduerfae partis obiefta diiuere cocatur. fol.tf.

Dl« Epiftolae: prior Eccn, altera Reen» ex quibus leftor intclliget caufam cditili-bcilideMiffa.fol.42. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ «v

Indicium Vrbani Regij de Cypriani libelle, quem de Eleemofy na inferipfit, feenn-dum canonem fcripturx fanda: amp;nbsp;orthodoxe ; proruturum etiam ad plerofcp aliosEcdc-fiafticös feriptores intelligendos. fol.4ï.

CommentsjriolnsinPfalmumBz.Fundamentaciusinmontibus amp;c.fol.48. nbsp;nbsp;'gt;

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, VUL

ChriftianiPrincipisamp; Magiftratus Enchiridion, omnibus amp;nbsp;Prmcipibus amp;Ma^ ftratibus magnified amp;nbsp;conlolatonum, amp;nbsp;frugifcrum. fol. 04»

De reftitutione regni Kf aelitici, contra omnes omnium feculorurti Chiliaftas, in pri* mis tarnen contra Millianos Monafterienfes djTputatio.fol.74gt;

Confntatiolibellicuiurdam Luneburgi occulte affixi, quo feriptor illc, quifquisfue-rit,vfum vmns fpeciei m Sacramento conatur ex fenpturis amp;nbsp;patribus probare.fol. 80.

Tres Epiftolae ad Antonium Berekhufium, Confulem vrbis Hannoucrae» confblatoriç ttmporepenis,verræperloannemlrenacum.fol.90. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;jn (ia

^^ Refponfio ad quaeftionem, an homo poft hanc vitam hominem agniturus fit fol, 95. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Xim... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I n

Fulmen in votariam Monafticen, qnód ca tuta confeientia pofsit amp;nbsp;debcat rclinqüi, ad quendam magni nominis abbatem olim,nunc Chriftianum.fol,90.

A DAM P L I S S I M O S üirôs, Cönfules ac Senatores Rei^ PVB. AVGVSTANA, DOMt

I QVÎD EST^VIRÏ AMPLISgt;^ fimi, in hoe momentaneo curfü uftæ nogt; itræ,quod cæteris anteferamus omnibus, quodamplcxcmurpræ reliquis,quo fida^ mus plurimum,in quo 5^ fingulan cotdis obklt;flafionc, amp;nbsp;citra falutis nol tra' inco:* lumitanscp difpcndium, tuto acquiefcas» mus, folutn hanc laudem, amp;nbsp;finguloruni teftimonio,amp;: ætatum omnium (uffragio, uerbum lUudauferGquodcx arcano créas* tons conGlio afHido ac cæcutienti mun-* do per Prophetas, per ipfum æterni patris filium, per Apoftolos indçj ofc^ ab ultima generis humant memoria reuelatum patefadum€j^ ciK Qiliequid prgterea dilexeris unicè;quodcunlt;ç diiKiauicris^hoc amp;nbsp;ucternis defraudat bottis,6d ipfum caduco temporum noftrorum defluxuruinam trabens, in communem te fecum perniciem abürahit» Adeo nihil prxte^ reahominum uitæ reliquum ell, quo lapfamfalutem reparet ,jlacenteni erigat,afdidaminrtauretadubiam uacillantem^ ilabiliat atq^ confirmer De quo cum pauciuoquam dubitandum ,pauciores controuertendum difputandumep cenfuerint;hoc tarnen fateri puto uniuerfos, impugnare neminemîtria cfle,quorum confideratio uerbum illud ccelitus reuelatum illuftretatep explicet, amp;nbsp;hæfitantem Gngulorum fidudamin eo mirumift modum roborct ac fukiat^

Sunt autembæc: Imperiorum fatales progrefsiones ac periodi : Ec* elefîæ turn conferuatio inter hjcdifturbata diliedtac^ Regnorum rudera, turn perpétua eius ad omnem pofteritatem propagaiio { atqj illorum opera,qui do^flrinam Ecclefiæ propriam omnibus temporibusrelt;He in terprecati funt, docuerunt, iliuürarunc » De quorum Gngulis li libec ui* deamus,

» lila Mundf parte, qua rtatùra ftdbrum Solls^jj ortum îoeauit, ipfa quoc]p imperiorum origo fuitt quæ annorum atqp ætatum incrementis paulacimconUerfa progreHa^, propius ad occafumacceirerunt,ut cum *pf'^i|dlarummotu OGcidcre,Mundi annis confenefeere,return cunóa* rum ékitu elanguefcere,ac propediem expiratura uidcantur ♦ Hunc emm lt;nbsp;3 conuerbo^

conuerßonft;^^ ^ro^flu^rdfnemlpü Gentium hiQprfa oQêMit, 1(1 Chaldæos An^rioTs^ Mediae Perfæ, Per fa s Maeedbries, Maccdofies RômaijiÜînçmta^iK pe/jpçlpruiti cirçvity j Reghorum’lrïlltanone min# fiel fbtnörun^atQj conuulßb^uni fpeââculîs ae ruims» triniGi^s'îccùÀ fuW' ; . .. Ci ,^. h , . ’ G - ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. W

Etfi uerô inter hosipfos tumuïtus,has ipfas ImperiorUm ruinas nullius ferme ex omnibus tanta fuerit perfpicacitas,tanta proüidentia,ut eau-las eiufmodireium omhidmhnconftantiæ deprehenderet, 6^ quid fibi uelint ab bis in illos translata feeptra, promotaéj^ tanti inter mortales fa-ftigq infigniaconrjceret:euentus tarnen,qui cæcos homipum animos, fi quid unquarn 4 érudit edoest^jj,palam teftatus efl,aboleri,ac præcipites dari politras, quac potentia i luxu, fuperbia eueda elata^j legutn naturae praeferipta paruipendant t obbuifeantur modeâiæ ♦ inter médias ordinis atq^ honeftans didurbationes infolenrius fe gerantaefeeuri fiant» His ut indignisereptum diadema,ercptos fafees alqs permit« ac commendari, qui diuinitus excitati Icgum babenas teneant,regant^ felicius ac circum^ fpediusî qui populorum gentium^ effrenes animos reftnngant ƒdiffu# fos uagaûtesfj^ mortales fine Redore^ fine Duce4conigant: ad modefbæ uirtutuméj^ obedientiâ adducantj puniant fcelera:tucantur difciphnam: diferimen eße faciant inter-illa animalia,quæ nemorum latebrasfedan^ türlt;3fcopuios incolunt, agris oberrant^à^ratione hocornatum donagt; tumqj,Cuios dudu amp;nbsp;declinare turpia amp;nbsp;fequi honefta conueniebat»Hoc folùm emm rationis fimilifüdine ad conformitatem aliquam, ad pieta* tem,ad obedientiam obligatum eümenti iUi intelligenti, cuius nutu Si creata'funt fingula ac uniuerfa 4 amp;nbsp;conferUata hadenus, conferuabu«* tut ep quo adiptiuifum erit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- \ nbsp;nbsp;nbsp;-

At^ ita edodirerum exitu, diuina ptouidentia dabiliri imperia a«^ abo1eri'concludimus,ea^ij ueluti Scholas effe datuimuS, quarum régime ne,quarum^ metuprocliues adpefsimaquaeej^ hominum mentesco* herceantur ac reprimantur, intrap rationis honedatisf^ metas reuocengt;' tur. Sunt igitur Magidratus, RegeSjMonarehæ Slt; Gngulari uolüntatis diuinæ prouidentia excitati, amp;nbsp;cudodesOrdinis atq^ legum,quashomi* num mentibus natura indidir» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Qiiishotintcripfanutantium trahentium^p ruinas Imperiorum ru* dera obfcruauit';'quis præuiditCQuis nô, podeaqUàm ita euenit, ipfcmei experitur,tedaturac approbate Quid in hifee Omnibus omnium muta-tionum conuerfionumép acciditCquidgedöC quid gentium hidorqs pro-pagatumad poderitatis memoriam fempiternam, quod idem non futurum prædixerintfacræliteræ ƒ non perfcripferint ante cuentuni pro-phetac^cuius exitum confpicaii miramur finguli ac uniuerß*

Pompcius Magnus cum poft præltum Pharfalicum Sd copijs omriP bus amp;nbsp;impedinaenus^Coutus Miryknen. cuafflet, atcp ei obuiam prodp Kt cumurbis primonbusCrathippus PhilofophuSjOmifsis alqs^huncfo'-, lumfccrcto alloquitur,dc prom'denha fermonem mouct iCura arma pró' Repub ♦ ccperit fucceftu fraudatumft conqueriturtSedrefcondet pru« dens PJuIofophus, priftinam urbis formam obuiuoiïunimoien| ac con-'. tufionum magnitudineni diuuus nonpotuifte tokranpl mutons ^^qi ii ^ Miratur Cicero , mirantur complurcs alq caufam uiVlartàm^^Juliit ftatura ilium Reipub.Romanj totannorumimmodaucoriiate deknlum protelt;ftum€p hadenus,tantaiam impunitate turbari eueftié^ non credit diftent unquam î folamlulq temcritatemacconfidennameiufcc rei eaurf fam eftè fulpicantur,hanc propediem daturam panas autumantipoftea« quâmucrôamp; potentiäm dus crcfcerci^ amp;nbsp;Confirmari ujresjiamp; nouam» Rcipub»tormamftabiliri uidcnt,m»rantur cuenrum,ftupent rerum cxwuj Ipfc Cicero ad extremum eó redigitufqUi fateri cógatur,nort jam Ga'fansi culpam uideri,fed Romanorum oraniumgt;amp;: cum præteritaitum pralen::* na tempora tales præ fc mores tulifle, ut emendauone opusbabuifte iam nullum fitdubium.Slc Babylonq Cyn impetumjPerfæ Akxandri fulgu^ demirabantur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fT^i' T quot;nbsp;r k fUJi» ■; nbsp;nbsp;'‘ • lt;'‘ï

Dérogent fideminhacrerum luce, hoe prsrdiftorum euentuum^ fconfenfu, ueracifsimis prophetarum monumentisbndübium uocentac contróüerfiam Oracula iUa non dico Delphica, non Dodonæa, non Ammonia,non Sibyllina,antris fpecubuscp efflata fadifsimis, Daniclis uolo,quid dico Daniélis , Dei ueri,uiui, puto, ipfius Spiritus fahdi dü^ dem cum Deo patre acfilio cflentiæ,omnipotentiæ,rapicnti»:de his,ina quam,ambigant,omniura Gennumiomnium fcriptorum j tonus Mundf fpreto fdedo^i^ calculo, quibufeunq^ non dico cæcutire optadus èüï quam uidere,inter dubitationum anguftias conflidari, quam rei ueritatd acquiefcere, fed quos omnia cafu orta hta^ hadenus, quos ueri falQ^ difcrimenrtunum,quosfequoq^rerum natura extortes efte autumaré profitcri^ïJ non pudeati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'

Qyapropterftabilitatq^confirmâtfidem,quamfacris Ïiteris debe* mus, Imperiorum ac Monarchiarum,ut dixi, periodus, amp;nbsp;quam in hac non minimarerumhumanarum parte conclufam ratam^ euidendam ac certitudinem demonftrat, in alps quoep omnibus non ifuftrari, non labefadarpnon minoris momend atœ autontatis habendam edocet*

Ipfumuero conferuatæatqj propagatæ Ëccîefiæ miraculum cuidsl non tollat haifitantiam ƒ quem non conuincat facillimè f Quæ per media proueda defenfaq; gentium ac Impeporum rudera etiamnum eoliigitur, a 4 étiamnum

cnamnum habet fncorruptam legis ac Euangelq uocem , etiamnum do-* drinam, quam ipfiirs Dcixterni patris fdiusin Paradifo ad primæuo® parentes ex arcana fede Maiedatis diuinæ protulit,una cum ipforum Sa* cramentorumpiolidto^ ufu tucturacrctinet» Hanc primordio mortal-hum fuÜTele^iniusjhodic inter nos effe coram uidemus ; futu^am perpe* tuo Ô^fignis non faUacibusamp;ora cub's indubita tis pro fpicimus.Hæccum ipfa Regnorum feric indies niagismagis^prorepßtjfub ipßsRegni® uaftaqj Monarchiarum mok in anguüum adduda contrada^ deinuit; inter lilas fublimium præcipitioruni ruinas tuta, inmedijs præcelforum culm in urn incendrjs illxfa, Hanc nee arma texcrunt, non cinxerunt mu# nitiones, non defenderunt cxercitusjipfe protexit propugnauit^ créai« tor ac conferuator omnium^qui fadt mirabilia folus; qui transfert régna mundi J qui oadrametatur in circuitu nmentiufefe*Quicquid ufpiam Ty*i rannorum fuit,quidquid crudebfsimarum bediarû, in has Chridi copio* las facuqt.has carpfît,has ferro faabusq^ dekre amp;nbsp;extinguere fummope* re conatum cd» At uiuit inter hxc pericula,atcp ita uiuit, ut rerributionem perfequentium kuideat, ut necem, ruinam, inter it urn pefsimorum con* tueaiur,Et cum à tribus hodium crudelifsimorum generibus in fedata im« pugnata€|^ tuent, Tyrannis, Sedarqs, Diabohs,quibus circumfepta cir« cumfufa^ premitur ,incolumis tarnen euafit hadenus, euadetq^ perpe* tuo, nee euadet tantum,uincet hodem,ruperabit inlïdias,ti iumphos aget, idC^ in eo ac per eum,cuius dudu hæc cadra militiaml^ dquimur, cui lu* ramentum dedimus,cui facramento adndi, cuius fudoribus,uult^ribus, morte coadunati defenfi^p fumu8»Hic uerbo non credes, cuius efredum uides/de promidis ambiges, quibus adatim fatisheri coram contuerisC Non cdEcclciïafomnium,rton imaguncula, non kuis umbra, uidetur, afpicitur,qmn imó impugnatur ac pentunSi hanc eolkdam uides, G de# fcnfam,ncc defenfam modo/ed triumphantem, atcp ita triumphantem, ut hoe multis fecubs ante facris uaticinqs praedidum iega$,quid fidem ai* feufumq^ fufpendis^quid qs detrahes li terts, quarum ueritatem condan* tiamq5 mirarisC

Sed ad tertiumuenio.Hiuero funt feriptoresin EcckGatinterpretci prophetiarum:tcdes temporumtexplicatores dodrine.Hi ódCteci funt, apudquosEcckGae Aliaticae monumenta funt.amp;Latini, qui in Euro-* pam ac Africain lucis diuinæ radios difperferunt, Horum fi contexara numerum,quantam coronam,quantum optimorum concilium edetis afpedun^ Accederunt his nodris temporibus Germani,qui amp;nbsp;proprie* tatis beneficio, amp;nbsp;dodrinæ puritate illos fi non fuperant,at æquant ta*-men.Horum omnium ide ordo ed,ut contiguis fe pafsibus mutuo fub^ fecuti fint, nullusfp aïtatüm hiatus fit,qui non Dodore expkatur, qui non feriptorem, non interpretem aliquem podentati relinquat, atcp ita GnguJi continua ferie atqy fuceefsione mutuam,ut fertur, huius præ* clarj

daræ lull’s lampa dem tradanc ac pomgant^Nifi utro amp;nbsp;autoh'tas amp;f congt; fenfus fcriptorum omnium tantus eilet, obliterata fuiffet ipfa dodrp na Lcclcnæjpfe mtellecfius facrarum literarum horainum mentibus ex-ciJiflet. Omnes hæretici,omnes Apoftatæ ex hoc fonte,ueluti pharetra fagittas deprompfiflent, quibus amp;inpernitiemueritatis,amp;r errons con.* firmationem fuident abufi : atq^ hunc tarn præclarum thefaurum, tam incomparabikm, uduti communem, ueterum prouerbio, Sifaponem poflediflenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Etut eredam non quoquo modo^ad fenbendi officium perdudos efTcjde quibus loquoryCceledium Myderiorum interprètes, rnultæ funt caufac quae fuadent, plures quæ cogunt, ob’éj? id amp;nbsp;pofteris commens* dandos, amp;nbsp;opulentiorum Bibhothccis ac fumptibus affiéruandos cum olim Deus ubluit, tumhoc ipfo tempore piorum MagiAratuum offii# cio acminidcrio dementer prouidet, 5ic Lutheri opera nunc habemus inmanibus,Philippinoshabiturosconftdimus,iam^ parentis mei otre# rimus,Vrinam quantum conuiuqs intempeftiuis, quantum luxui in ue-« ftimentis,quantumc]^ aleac ac lufibus indulgemus,tantum ad hos thefau^ ros nobis comparandos, tradendos pofteris, reponendos Ecelefiæ quandoq^ expendamus, Sedfaciunt hoc pleriq^, faduros multos fpera* mus»

Quodautem ueffiræ Amplitudini acmagnificentiæhanc partem la^ borum patris mei offeram, cas caufas, cas€j^ rationes uideo, ut amp;nbsp;ueai ftræin ipfum beneuolentiæ,amp; mei erga uos officrj obliuifcerer,fi alios de ligerem,quibus amp;nbsp;fcripta amp;nbsp;gefta uobifcum dedicarem»Duæ funt in pri*« mis genres,apud quas,amp;: antea rdigionis datum emendauit, dodrinam Euangelqcontraiuratum pietatis bodem tuitus ed,Ecclcfiam Chrido collegit ac rexit,Sd hodie quoq^ memoria dus fanda atq^ inuiolata con^ feruatur»Ex quibus ut apud Vinddicos primo fuit,ita hanc pattern,quæ prælo typographico ante alia cximebatur,offerendam,dicandamq^ ipfis cenfui. Ab his adLuneburgos addudused, quorum ilia pars erit,quæ proxime excudetur» Ita confido fore, ut neutra pars ca patris memoria frau Jetur,qu3m 8d iure domedico, amp;nbsp;temporum pofrefsione,ipfiusé|5 in cum beneuolentia,eiusé]^ uicifsim in fefe aflerere atc|^ uendicare fibi uide* tur»Si quid erro,hoc meo erga utrofqj amore, hac cum in uos turn in il* los fide ac obferuantia, quiequid Iioc ed, condonari poffie iudico,fi quo animo,qua propenfitate,quo deniqp uoluntatis deuotione fingulas pro* fequar,cognitum atqj confideratumutrobiep fuerit»

Multain his futura non dubitabam,quæ iucundifsimam idorum tem potum memoriam refricarentîquæ cum afpiceretis, illa ipfa pericula uos intueri putaretis,ex quorum magnitudine,ut turn non abfep confilio Dei optioio maximo cxplicati edis, ita hodie liberationis fuccdfu,datu inco* lumi'

Ïurtlitatis uoluptatem aÏÏquam Jæntiam^ condperetis ♦ Legendo enitn controuerfias, quae hic atringuntur, imagïnem quandam præteritorum annorum intuebfminï,amp; quis turn flatus ürbis, reiQj publicæ fuerit,fadlc reminifeemini« Ad hæc puer ego,ac parentum perreptans genua, Augu* flæ nomen utriusq^ fermone frequentari,repetiï]^ meminuba Reipub, ucflrae memoria infliUata infanti, auda m puero, in adulto confirmata, radidbus a'dis peniius,nec fc ünquam extirpari,nec obliuione obrui uo* luit«

Eius nuncigitur fcripta,monumenta^ boni confulitejcuiuspræfcngt;-ris confuetudinem, abfentis memoriam plurimi apud uos tum fadam hadenus^tunrhoc ipfo temporüm momento fieri edoceor«

/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emeflus Regius:

i^ej^io di(^uruS',opcramaJprimè ^ihidandam proi ^pido: utQXquot; posleritati ori^incm eiiiSy patriamycdu^ cafionemrlludia, preectpua uit(e o^icidy ^ (puc^uid eß eiujmodi, (l^uatita fieri poteß perfpicuitâte at^f perfediione i/pcriam : lt;^ßylo tarnen interim ita tei» perem, itauerborumtenoremmodereryitadeni(Ji uo^ cis hbertate non abutar-, ut nee /nece laudis ^ueeßtum (juieejuam ^ nee arro^atum alienee , nee a^ecdibus omninoindultum eniuis apparcat^lt;^.^ eqo nee d^edlcriseypedlationi meßttu jßae^urumputo : necidla rattone utomnes ae^-cdlus exuami eostic Stoicorum commenta ad d^ercutis columnas exterminem, a' natura snibi impetratums uidcor, /^ trumcump horum atti^eroy ulcus e/l^ d\am ç^ in fans a dulcifia ma patris cofßuetuainc complexu^y auidßis, fi guaß perJomnium oris uultuó^ ^ffS^'^ ’ “^^ ^^^^ '^cnioto (Ctatis tempore in mentem reuoco, (piantulumeun^ hóe non contemnendi beneßeif loco accipio : ^ ipfa pateriue pietatis memo'‘ ria per^ÿ ce^reßeret aaßecluum fpiri impetus' ^ ac natur ce implatitatos ßi^ mulos euelli. Sed ([uoniam id peod ohm^^neecè meopte indlindluprcefitt^nunc amicorum preces latinis exton^uent hteris^ ßejuide^o uel imperfeélius reit cenfuero, uel intentes naturce inf/ltn^ non retardauero^ utrum^ÿ condonabi^ tur i^Sy quorum me Ziir uoluntatibus obßquh amp;nbsp;^ratiam demereri, Q^ precis bus locum dare oportuit^. Î^os lt;^ ßdem nosir am eorumeommemor otione ^ quee memoria tenemus, liberabimus : çy^ quoadeiusßeri poteritjdconßlio co^ ^itationum noHrarumr ß quee forßan obeße bißoria: ucritati uidebuntur^ ali^ quanta longius abarcebimus^

dSlatiis efl f'^rbanns ad lacum Brigantinum) illa a^orum parte, queè GeneroßorumComitum amonteßortidominatuma^noßit:lt;^r^a Bon^aop» pidoj quod uv nomen oflendit exporredlo amano^f dudln ripam Brigantinam occupât, ^ L^reem in ipß lacu adiundlasn habet : parentibnspi/s ac bone^ ^lisycuiiss famdiee rehquias ßsperefß pleriq^ meminerunt^ Afaiores einsßa^ mdtcefp confortes R.egum co^nomine appellatißuerunt ^inde ufp d prima ei iuße domus memoria^ Sed cum er obnoxium tnuidiee ^ hßbns aptum boc tenui rerum ßatu nomen l^rbanns ßaßidtret ^ leni deflexu fiperbee uoculce ^ locantium Jales declinauit,^^^^ limis jeinuidorum ßbtraxit oculls : ex/^c* Ä^C quad non imueundo multorum riß perßepe expoßui,)ßadlnsedlReains^ ■^ec multo ßcius f^rbani appeUatio ipß inditai f^/ulierculls enim queeßacro d'aptißffatisßonti oblaturee infantem conuenerant, ac iam limen e^refuree^ templum'q} petitur^ crant^ puerpera imponendum pueHo nomenßg^erit ^ cue

turn dies menßs uu^aribn^ annorufn CalcndariJs dtcatnsßiit^ Ho^.^um non men Sacerdos expeteret, memoria ipjum elabi paßten in je mntuos coimertnnt oculoszincrepantemoram Tresbytcro^nomen(juidemexcidijefafentnr ^ jed hunc diem ipjo notatum arbitrary Cum iam z^ipje Sacerdos dierum notas ne^ji^entiiis obferuaßet, (:^ p^rbanidiem non longe abefje jubi^cerct : arri^in unt l^rbaninomen mulierculcCy co^infantem did conjentiunt: it a puerpera ahoquampreeceperat nomine infantcw^ifau^o tarnen dubio ^rocul c/e^anticc moruml^i omme accipit^

^^pud parentes annos iifantüepdmos exegit^ (luorum ^ boneflate çy pietat^ pudio in ampliorem jortunce Jpem educabatur^, Quamprimum ucrd amp;nbsp;capax literarnm animus fi o fendit :,lt;^ ingenium dotatum indole ;, puer JSindouiarndparentibits ablegatusefy ubi ludumliterariumjrecluentauit : gni turn ibi iz^ J^rceceptorum doélrinis z^ optimee pubis abluent ia celebrabatnr^ ïplaurbsOquot; Imperialilibertate donata antic^uitus^zi/prijccc Alaiorum inten gritatls fimpheitatlscp etiamnum tenax: clemensac beneßca inbojpites '.faua trix aepropagatrix tllarnm artium, ([nas prefundiori pbilo/opbiie indagini z doclnme feef/de: Legum polihcarumjtudio^ Zdr mcdicandi Jolerticc^uiam reelujuras projpiedf fdicrudls acpuerills animus preeceptorumexcultusin^ dußna: primas bic dodlrinarum plantulae^ (lutefreijuentibus expuUulanta fur euhs-fipjo paulatim temporis incremento uirentes propagines ramoscp loigd latdf dijfunderent amp;nbsp;explicarent^tenero agello in fitte: biemorum expohius conjormatus^i tenor ef: Zir canum ilnidbarbaricumabferfumguo een na^ tiuls inuoluta: tencbrls bominum mentes ccecutiunt primitus, Pubertatls aden ptusannos^cumiamlanugoJuccreferety mentum^ u^flentesßofuli maturas avails ofenderent uires ^ e^ amphorls eruditionls capiendce gratia patri/s abjeedendum lardons commonefacerend ad t^cademias fe^ utmos cf, contuti lit: FreiburgumBrisgoice concefityubiZdl' dodlßimorum bominumlefliones fcbolas^ feélatus ef-, Zll’printer btve publica prareptorum documentair,tra priuatos piiop parietes exemplls uirtutum probatißimls ußus cdF In ff af/ lurlscotfulti, ffriamp;omnidodlrinarum çenere^ ^ uirtutum ornamentls exa cultißimi, familiam Jufeptus ef : apud^uem difiplina domefica fummum ibfi calcar adßudium uirtutls extitid jNec tanti uiri inteçritatem ac mores Ipeclouit flummodo : etiam intra Bibliotbecam eins fè abdiditt librorum a^ ceruosfolerti lufratione peruoluityac nuneluid fibi juls^fudi/sprofuturum (puandop ojfendcret magna cura perpuifuit : z^ puia buius b^iri opérant Jcbollsjalutarem multls annlsfuife compereratfonorum ßriptorum margin nes fudiofe obßruauit, atpin blsutiles optimarum rer urn comment ariosJa^ gaciteruenatusef, cjuos nodlu multoties ad candelas def ripft^ Hifedudlus efillecebrls, becceum tenuerunt obledlamenta : ab blseum necludus auocauit: nee fomnusrctardauitinec abfraxitocium: necueternus Jeduxit,torporiie abit arcud. hfomniafepenumero torpuebatur 'Zafus ex curls diurnls, (putbus eum intricati caufarum Babyrintbi implicuerant : puapropter excitus cubili^ ut me diocri obambulatione Z^T boras no^lsfalleret-)Z^ membrorum lafitudine fm^ num fibi conciliarct;, lucubrantem inuenit f^rbanumpatremmeum^defcriben,»

^ä (Jiiorufn ffjcnttoncm Jvd ■, cuuis auricula blanJiuJculè uflficanêo aric pa ß defrauJari iocatus e^K Qj^ndoi^i etia/n jcriptiuuü ^ uiqiliaruui ffotracliouc foutnoad candclafn oppre/ßfu prono^i in /nenfam capUe repei ^it^ acu/rüuolu/nenunu/n atip alterumßapu/is impujuitt oheratum'p etufmodi feliipiit^rcina, nee Je aßt ß^banus /nolem incu/nbentent bunteris-,.juoadpn^* fnusilleßpor^ (juiedsp dulels complexus abfeeßit ocul^^, ibitum ereélu^omus. exeußa tnßütSy cop ioci ludibrio Z^aJi/ u^dias coniecit protinus. ^^mauii cu/n Ztapits ut^bu/n-, cum propter nature morump bonitatem -, turn ipid il^» iud in^eni/^qermen in Jores erupturum prouidebat^ /\ec fcfe/ltt ßpemdejeß tonceptam ß^^'banus, ^edebetur finçrularis^ratiaZajio, qui hoc faluta^t te orçanum Ecdeßie dofneßicumbabuit-,re coußbop iuuit -^acluo excmplo ait lifs pr^eit complunbus-, qui außnodibenßeia in piot ac bon,e expedationis iua Uenes conf erre non^rauabuntur. Freibur^i, quantum àd comparandmn india dum de rebus, Qt morum qubernationem jatis ußm ed, adeptus,Baßleam aeeßtt, ut qui ibi artium linçu/arump pr^dpum jcriptores proßtebamur cua diret,eorump commercio eruditionis aceeßione ßaeeret. ' bed erat turn in, er omnes abas Çjermanne ßbolas eelebratior In^oßadi/ F^edore ae ^nbert a» tore Bedot uirobaud dubie etiam omnium iudictoi quad ad P'}ilo[oßi.e hea tas attinet, eruditßimo : cuius audiendi gratia tuminillam F^'''bem undequ^tj confuebat iuuentus, buius frequenti m^ratione ipß quo^p ßaßlea Inqoß. à dmm âbJudiis eH. Bt quia m tanta optimorum aJolcleemum aifmentia^pr^a ter pubbeas lediunes etiam priuatim babentur fcbol-e, b^rbanus aborum ea icempló domi docuitßrequenti auJitorumconcurß/, cuius rei ego muit à monua went a inter rebqua manujeripta quotidie reperio. Inrebquo djeipu/orum mt Wero aliquot nobiles pueri aparentibus ßdei ae dßipbn-e ipßus commendaà ti funt^ea ß^eyUt pr-eter jludiorum morump qabemationem qu^cuntp ad Bia ijbot/jecam, ueßimenta ac rebquam cerporisjufentationem requirerenfur,mit *^^^pß^ apuJ Çiues acciperet, Jiampproipqi, ßdem in Bibbopoli^iyboßnti/si aceiUßmodi locts interponerety ß perßripta Jumptuum rat tone creduoribus pofl annum fatißaduros, IZrbanus i^ßudia /\obibumrépit, ^ quoeunq^ indt^ebant pajim apud dues impetrat, Bb elegdntiüs ueßiri : farpms uiditàâ tetubiq) bberius apere t bic quotidie mores inerepareiproßußonem corrioea te,modum ßmptuum pr^eßribere: donee i^ ßuas admonitiones Iper ni uideti ^ (CS abenum ^pr ande conßatum iri proficit- Dat i^itur literas ad parent tesißmptus ac moresßbbrum ojenßt, domum mature reuoeàndos cenßt: ipi ft bono animo eß inbent, ac denuo, quiequid id ßt, Inbent es fo/uturos promit^ tunt^podî annum fabula, ac profunda pronußorumobbuio, nee quidem refpon ßs di^nanturymukotiesßadlas interpcllationesyßlios quoq^non reuoeant,(^ debitum ereßit indies J nbsp;nbsp;F^rbanus interim creditorum importunis mohitis

ac quotidianis infe/lattonibus expoßtuSy borum'p iurpia^exposdulatinnes, mH ^ deuorat, donee lt;^ fpeomni dciedus, ^ crédiforum rabiem nequiequam ^^mu!cens,djcejus confibu parat, i^duenerant ifs diebus Inpolfadium for ^^J^rtuna Capband conjeripturi ntilitcm aduerfts 'lurcam minantem ua^ ßatio^

flitfionem P^n^ariic. f^r^eJlu^ hoc nuncio ^rbanilS^ hbrot ^ luppcUpi ^i/cm cmnem uajculti indufifn apud dues deponit, quanti durant diuendi iubet : ipfe^raut ar/natura indutuSj qladio^s fuccin^u^ ■, QT ha/ia /niiitart arrepta tn forum proddy ibif Capitancos prarfidentes aditt atep und cum re^ bqun recent conJeriptH mditibu^ nomen dat Qenturionibu^^ Tgt;rodit in pubi» cum ßcciU0ßipatus colb^arum Jodabeio, ut copias in f^nçadam prrj^e^iu ras contemp/etur-, tbidum ordtnes obit-,^^ explorât mUitum^orpora ^ habi^ turn, (pubtfi iam ^rbanitsje immijcuerat ■, notus muJtó ante aefami/iarût dlcctOy in hune unum defixisocults animi pendct : utrum eundem coram mde» ad uifuitefraudetur ambi^it : comintus accedit, [alutat l^ybanumy armojeit : eaufam tantte mutation^ qnarrit : ea coquita-, hallamprecibits impetratt hanc puero domum def-erendam tradit, ipje i^rbanumjecum abductt-^cum^^J^^^^ mento militari apud Capitaneos libérât, tabeUarmm conf^eßim ad d\cbilium parentes dimittit, addit hteras, quibus ^ imquitatem aceujat, (^ ni premijt Jitf fletur-iPrincipM inclementiam minaturdtli extemplo foiutioni incumbunte dta^creditortbus fatisjit, amp;nbsp;l^rbanus ad literarum /ludta^quilttspauld ante Je abdicauerat-,reuertttur. fdunc cajurn non temerè redt o, d\ec entn ^da ceu condimcntum relnpium utta: curjurn t^rum diJJ-idlemcp mitip^at^ rc^ cenfindum putaui-,fed quad confo/ationi eumf ore animaduerti hh^ (pa cum Jia tmlibusf^ortalJè conßtdlabuntur hominum mt^enijs.

Cum it a fe priuatis labonbut adjpem ampliorts flatus probe' exemiß fet, /‘’daximilianus imperator Ulac tranfiuit , qui Juts ipß mand its laurctm d^îufarum Jertum impofuit^ T^oëtamCratorem^^ dejî^nauit ,ut ex dipiemaa tibus appareil quibus ipje d^laximilianus Imperator tnuidusßa ipßus manu fubßcripßtgt; Poß dijeejjum C^Jarece Pdaießatis, cum iam ad f riuatam moa rum dolt;liringt;elt;^eleqantiam publicum Principes accederet tcßimomum -,in nua merum profeßbrum i^cademi^c communis ûerarÿ ßipcndio adjdtus iH^doa €Uit^ Poeticen er Qratoriam annis aliquot^

Sed cum non multd deinceps Tbeoloqi^c ßudioß totum dicaret, d peea tices abduHus illecebrisiomnta Jacris literis poßhabuit : licet plcra^y uerjia . bus abeojeripta tum édita uiderim ^ tumdomi inter libros eins inuenenm^ i^tqaiSol Je calcßis dodnu^^qui f uhore ßuo ßellarum oljujeat radios^ nec eos ßmt iubar exerere-, lucemf dijßundere, ÄluJarum quoq, ßderiemer^ Jp^entt obßitit, hebetauitrutilans, Ipiendem objeurauit, cohibuit , repreßit, eba mit. Ita rehquum uitiC tempus arcanis Eccle/i^ imßeri/s^, oracutis extetera nipatris adyto reuelatis-, acmetris illis perpetuum cencentum atq) haud fal^ lacem ßmphontam Jonantibus, ipfo^ Jandli Sptritus ac Prophetartrn medu' lamine condlrudlis impendendum dejmandump decreuit. Acr immento, ut qui non obfeuros ßcclejat ^udlus,uelut è uicinoprojpedtabat poitu, atq^cen tra has tempeHates (puehbet auxilia muiumeutap comparanda opedana da^ norat maturrimd,

P ^‘^^^^ *^^^^ Eedufft ^ p^rbanit/Tt animorum ßtrnma contun^iOf çy nû^ ^CpHuJo penè plus (luà/n dofneßieaf neceeßu Z^banus cukluam omnium ßde ^‘' bcncuolentia er^a Preeceptorem Eccium » id (Juod C^ debebat Eccio pro» pier ipßus in ß^maritaac benßeia^ Scd orta inter Eccium lt;lt;^ Eutberum controuerßa de reh^ione-, cum iam baud dubiè Ecdi^s ambttione ^ fiu» dio contradicendi falutarem Euat^eli^ uocem lt;^ Ecc/eßer dodirinamincor» ruptam ajpernari uideretur : E^rbamts ne Ecd^ pr^ceptoris pertinadain communemßaiutis pernidem abßraberetur y eo relidlo pere^è abi^‘t (.^u^u^ ßam E^indebieoru/Uy ubi ßatim Edagißratus ac Ciuiumpredbusßdidtatus^ Eccbc/iic^ubernandce curam fußepit, Et lt;^uia mdebat impios ac idolatricus cultus ußeri d Tgt;ontifid^s y lt;ï^ ßabdiri manifeEos abußts ßtlutarium ßoera» mentorum inEcdeßa: ipßm (juo^^ßlium Eei i^nominia aß-td dodlrina d» perum iZdquot; abßurdißimarum traditionum y illa^ omnia uel Sole dariits trade comprobari^ d Eutberoy diuina prouidentia ad boc minidlerium excitato ^ cas^tra tlla Eontißda plena impiarum propbanationum y plena idolomanitc., plena furoris diabohdy plena crudelißmiC ctedisac latrocini^yConfeEimdc» ßruity acßantores partesßcutits Eutberi dodrinam ajßmpßt y ma^na^con» siantia in totam circwm^uaß Sueuiamprop^^auit: cuius ^ laboris ^peri» culi magnitudinem a^noßent i/yipu perpendent id ejuod uel cuiuis noErume/l notßimum : bominum animos tum temporis lon^a conßtetudine itaßßeinatos fmßcy ita dementatos Edonacborum bypoerßy utßmmum neßas commiß/ros fe opinarentury ß uel ßens de i/s co^itarenty Extirpauit ß non radtdtus.at aliquatenus ßaltem lappas, tribulosy inßelix lolium, nodoßs arborum truncos terr^ lamdudum immortuos, er triticum purqatum ztzani/s bumo mandauit, ßmmamß adbibuit operam ne corrupted naßeituris frudibus admißcerentur^ Interim fiontißicijySacramentanj.^^nabaptißce^iEquot; id^^enits borium circum (Iua:p ipßum inpeEauiti^ terruitydßedentemßQ^eEopallioretraxityperpla * teas euntem medium circumßitit, dodlnnarrationcm exe^qitycarpßtyuexauttydiß cruciauit^ H^cgemebant boni, laudabant improbiy ur^ebantßeleßi, Seduicit clamorem peßifflorum,autoritatedmpetum improborum,uirtute:rabiem uc» cordium, maßuetudine ; pu.c niß in ißß ßiiQulan ßaßet comunda bomtate, ßmplicitate Jpeclatißima,nun^? tot lepiuilßt minas, toteuaßßet inßdias, tot dedinaßet periculay Ideoß cum relu]ua omnia ab amico guodam prdeclare de ipßo diàla,tum illud (iuo^ pnecipue: Elullus in boc toto corpore ßaEus erat^ Elonnunpiam tumultus ma^noortos dEetpub, dißcrimine,periculo EE^iEra» tus, urbis pernide, bonorum omnium fi^a metußyita placauityita reßinxit, ita repreßit, ut malum a auiumcorporibuSyßammaSyßaces^ ä Curia,^ ab ipfo i^eipub capitcßatale uultuts depulerit.

Ela^ißratu tandem animaduertente in illos, (Jui contra lepum duilium prießrida dandeßina celebrabant conuenticula,lt;^ ßacra priuatim peraçe» bant^ßoemma quatdam non inferior is conditionis p^ fortune, (j^utet-^a» baptißicam biCreßn prßtebatur, ^ dus circumpiaß uirus diuulgabatycom» ^ 2. pre»

f^l^cnpi incdrecrcM cotiycicbatury'Ç^ (juod e/î ifinis Se fl ce proprium^ iniu^ riam p bißen autuwans, nec dubiuffi forecoftßdetts, guin lgt;^rbcino ßudfneau^ fam probaret, ß dißputandi cum ipßo licentiam adepta foret .^ ad publicum fermouem cum ipßgt; babendum prouocat:, ^ua in re: Senatus illi obfeguituryZ^* diem conßituitj (]ua InSenatorum confßu caufam dic^^ ex umculif, C^ cum ^uocump uelit exlfbeolo^is di^ma fuum conf érât^ Is dies pofleaguam tl/u^ Xit ^freejuenti dato SenatUy^ rbanus adCotßules aßidere iuffuST^ fami^ na compedibus tnclufa ê carcere prolata efl in curiamgt; Ita oritur utrin^col^ loi^uium^ dijputat mulier peruicaciter, nec deßint Jcripturarum centonesy qm» bus z^ ^rbant netjuicijuam fatiqabaty ZiJ^ Senatus obtundebat aures, Jed ixec nullo adbibito iudiciOy nullo^i, pemtus intelleflu profundebantur ydetor^e ijtiebanturlp uiolenter adcaujam nefariam^/^rbanus interim ajumit panlat tim alle^^atas djdemina Jeripturas y casip ita interpretatur zi}- explicat, ut iam bauddubid errorem a^nitura uideretur mulier. Sedconutflay guandoiam Ç^relt;^ conßlio deihtutam obmutuije oportebaty eleganter nie liercule di^ fputasyinquity /^^'bane frater y qui molli reßdensculatray Gr ad lat us Cotiß^ bain me bumi proieflay Gr bße coitßnfla uincultfy quee fêla animummibipoit ter ant eriperCyUelut ex tripode proloqueris Delpbtco. Cui d^rbanus : d\ec abs rey mea Jorory ut queefemel ex captiuitate Uiaboli G^ inferorum in cetera nam uindicata libertatem perCbriftumy denuo ad priflinum fruitutis onus relaberisy tua^? fponte ceruicem turpiu^o fummittK^ p/cec Junt illa ornament ta^ quibus te amiflam uejanus odlentatXjeniuSy utß quee plures tuce fbolcef^ flatrices eiujmodi dcleflentur braflessGrtorquibuSynonmultd pof dlarum f compotes fore profpiciant^ (Jonatur earn adjaniorem mentem cum precis buSytum admonitionibus ßeflcre y quem pofleaquam nibil a^ere Senatus ui^ dety conta^ium illud pief ia exilioy GT d^^be confeßim expellit,

7gt;epuliteum d^rbe t^uç-ufa non una nice crudelitas Tont feta y cum G}^ marfuptorum pur^atoria proderet y Gr indulqentiarum uenales merces plus qua'm uiliy uelnullo quoq^ extruderet precio, drallem ^..^^beßnam exul perreptauity Sahnis oberrauit ac E-nipontCy donee frefpientibus duiumßfra ^ifs y omnium^ bonorum confinfu ad docendi officium lt;.^uqufam reuocatus ei^î.ddic ilh in matrimonium elocataej lt;.^nna etuis f^u^ußana d^ueifrue^ cerorum famih^y ex qua tredecimam ßßrepit ßbolemyGr 'menß poßeaquam obiftpoßbuma in lucemeditay quee ex matris preematuropuerperiopauas die^ bus pof fubfecutaefl parentemdefunflum^

Dunt ^u^fr docuitycertamenillifuit cum Eccio propbanante Adfam pontjeifs abuifbuSy loUicitantead ßicietatem nefaricecoijpirationisd^rbes J^efpu. Afa^firatusJpar^ente doflrinarum corn/pte/asaurusßum circum^ qua^i per Sueuos diffeminantejpfe EcciitS lt;^u^ujam aduolatyGr cordm cum eo a^Uy ubi nequieq iam eum attentansy re infefla domum recurrity a^it^ rem hteriSyExprobraoat d^rbano in^atitudinem EeduSy GT perf dè tratisfu^

^‘^^J'a^u ob/f debat, nefnimffi untluaf/t foeJiet vmine fidem l^rarreptori da^ t^’n feßdä/fct ßbl noneßedubiumy quin ad tale impuljus ßagieiwn pani^ ßuit ^^^^^ ac impfacabihbiis 2^i)Cfin^e furios ßc iamdudum mandpauertt yßerre fe t^lßy^ »ot^ ejuoip^ß ijuid iß oStineri poßet^exoptareomnibifö^ ut corpore in pernidem traduo^anima dijctpuli in perpétuas plaißus uendicaretur. C^t ue» ^eri ßeinutiiem ijuerifftonia/n^ßadlurumß (juad ßt ßi oßieiff notantßü^u* fufn amp;nbsp;orbi er d^rbi eiiße uiri ingratitudtnentj ^ßnj^ulis cum co confue» tudinem interdidurum, Iniuriamßbißeri d^rbamts aß^rmlt;ibat, cuius Jerit' pta defendender uentat^ caußa édita inpnuatce contention^ ealumniam aUlra-» herentuTyßbt non tarn cum ßccio controuerßam eße, ejudm ueritatis ßfee^ ptum patrodnium^ E^cd/ meritagrato ßpedorc a^noßere, de^ eiusperjona priuatim bene meren di occa/ionem cpiamwetß arrepturum^necßmagis au^ ree popularit gudm pietatis ■, ßriptionis ßa/n cjuerelee , ingenij (^udm doloris partesßouere^ d\lec ßleuiter angi mconßlta l^ecccptans pertinacia-) op» tare ß amorem ac iueem Euangeß tanto uira, cuius opera ut contra ueri^ tatem eluderetur ßadle-, iia proea ßßepta magni mo menti futur aßt ^Qjßd orbi Q^ urbi Eedanis encomifs d^^banum notumfore preedixcrit^ id Je neue fire pfopadlo aedpiat ^ tjuam urbem uelit parum con^are* Si lt;^ugußam’ putetyhuic ß iamdudum fatis fuper^$ familiärem acdomeflicum t fodß doornam: facile ß pati, pan potius benßeij loco babereßde/naeprofeß' fionemfoam er urbi ^ orbi akerws labore pateßerij namJe etiam ab bofe-tedhmonium dodlrmte nd afpernari^ßdeminerit tandem, grafurnfmfe Socra^ tem, grafurn amp;nbsp;T^latonem, attamen ambobus preelatam ueritatem ab Ethnic co, cuius exemplo ßipße pt op Qbridlianus uteretur, non ß bi dubium effc,duirt approbaturum ßtuniuerfa poßeritas. SedEccianum odium fpiri amp;nbsp;e^m^ gm non potuit^ Ïtap multoties dam Jubornati Paber Ç}^ Cochlcus homines uafri ^ afluti, pii doits lt;^ infodijs peterent d^egium ßiasji ipfom blandicijs ndpernicicm impeUerent, cumhis contendendo dilputando^ Eedanos conait tas dußt-, doneeße frußraems uirianimum attentare, Jucm nullis rattonibu^ labef sdaturi uidebantur, experti funt^ nbsp;nbsp;nbsp;’ »

d-decetus integritaï acfides ita Euthero placuit,ut dißidlemßbiuidlo^^ riampratdiceret, nji di.egij ßdelitate acuigilantia inoßieio retineretur Sue^ uia^Eratenim turn temporis dufegentis magna autoritas ob imperiales contgt; uentus, pain eahabebantur compluries y ^ ab dus exemplo relupue nationes Germanue pendebant^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

ddoc rerumßitfuin Germania,cumiamcircumpiap omnia arderent een tentionibus lt;lt;^ certaminibus tn relgione, dies dicitur (JomitiJs c^ugußce ab dmperatoreGarolotpto abuniuerßsconfßio exhibcaturßdd ac dodrince^ dille frequentes Germanue d^agiEratus confluanty^ magna conßantiaßn^ ^di religionem exponunt. d^bi quisfuerit bond partis confenßis, pta^ doélri^ ^ifalutari libelle expoßtu edl^â jummo d^iro 'Pbibppo Adelanthone : qui li^»

^tiamnum régula ei' norma edi controuerßarum in EccleßaJicctpaulatim ujifa^e receptteji cotfßionisperteeß nouis ac inußtatis paflim inhiemus^ ac in 3 hoc

^e fohrß nus^? alibi •-^tUcie^ent^ exempla imitemtir, milli opud Tbiey^., tiidem exprobari memiftima^^ lt;^fuit Comui^s inter rdhiuos Qcrmanier Di^^ ces n/u(lrißim/is 7gt;rmceps Bmeyiu^Dux Brannßieenßum, Limerbur^cn^ finmacB' andaloru/nj l^eipub.Cbrißianirprircipuumdeeu^ accoh/men,lum^ ma: ernditionis Ç^mrtutis^ Hie tam midtd ante Hrbani nomine ac amorti ' tate commotusjcumz^ jdecleß^ dodlrinam inter fubdacs Inadentins (]f/am autea propa^andam ceüferet, Z:/- Z^rbanum bunc eße iudicarety mm^ Im^tdai^ ripietate «^fcxlicitatedoeendi fummao^inatimu/tomm animi cem/erti fle^ tdi^ adagnitionem neritatispojßntj omni arte expertns emnemiiÿ pertetnans ' aditumßmpetrat ut^Comitem ßpromitteret inSaxoniam, ez operamß,» am Bedeji^s Bmicb'a7^icis polbecrctnr^ Bxadis Comitijs cnmutio attp alt» ’ tero cijuitein Ducatum Buntrbur^enßm praemißusedl, eum^i Emeßns pauf‘ Idym ob Trincipum nej^ociacommorafHSy cum reUepio eclmtatunon midtó posl ßbßcutn^ e^. Fecit F^rbanumplurimiß'fneßns J^incepS) enm^i ntpatrem amplexatits edlj eins preefentia ußi adeo btys atp ereciu^^nt ,Hn^nßa dc^ mum reiierjifs,cumin Hobilium cenßeßuinterro^aretur,num padnouer ac pre cioßemerpfs reliquorum Ducum excmplo ex comités fecum apportaßt^ ahatü a ßß tbeßurum diceret toti Ducatui incomparabdem, uirum utpote manner. dodrina: ac int^ritatis^ (Jnem omnibus omnium,'Principurn ant epen at debtijs^ dumF fr^u^ußa urbs mßajegatione Hrbanum repeteret^, Bmefbts pari ß ebaritate relpondityi^ oculos hoße^y F^rbanum (eßimarc,^ utrius lorum abßntiam moderatiusßit laturus parumperfpicerei

^■' \ Pßcefecitp^rbanum Princeps Ecdeß/s in toto DucatU:, ciuarum Epi» ßopatum tpßus ^ubertMtiom ttapermißt, ita concrediditßdei, ut nullius ui^ ^tlantia-, nuläusßudiOjUix cuiußaamalttriusoßicio ac inte^ritatCjmelifts ipßx tonßukum prolpedum^i conßderet. P^rbanusconcrediti memor off^id/iluot» anhü.Ecdeßarumßatum inßexit:Sd)olarum explorauitcatbedras : Haerett cas dodrinarum corruptelas ita Dei benefido extirpauit Z^yßßulit,utetigt;» am bodte ab laße conta^^s penitus proßigatiSj d/aß coißmemur, qua in re ^‘trtinus uir dodißinms merito laudandus edï,qui defuncli parent is mei ex^ emplo^ne quidßai^aturerroris,ne quoddo^ma nouum-,ne qua corruptda^de^ bitaßde acitßcdione prircauet-,eniti^iß/}oc ipßo teßatur^ut qua accepitin^ te^ritate atip incolumitate ißuddepoßtum, cadem meßim de manu^^ut dicitur, inmanum poslcntatis tradat»

i FruebanturHrbam in Saxoniamaduentu pkrap duitates alilt;r,d quibtts tantiuiri opportunitatem exofculantibus, ultra citrop uocaius Ecdeßarum ßatu ^ ordinem itß'ormauit.i.^nnos aliquot eins copia EeipuF Punfebur^ ^enfia PrincipefadaedhHannoueram addudus uicinas HildeßiC tyquot; aha^ rumHrbium Ecclcßas fcbolaslp curauit pontißeks uulneribißßaucias^ Hoc itincre ad p^ßr^im ßdundam ußp pertradus cdl^ ubi tum Duc alls ßedes et»

El^bcf^ vI/iußrißtmT nidifié dir ici T^rincipü. E^tiam Brurfüllte pa^ hamper fubßitit AB^illratiiS ro^atu^ poll conuentum ibi dpZenJ^p Qerfua^ fu^ Pnncipibas ac Jjanorum dieqe babitum-, ad c^uefn pra:ciput ex ITccoai .. h^Zs iHiiis tcRiporZi muitaba'/tur^ i^uoru/n in m/ntcro T^bdippus ^ d^'rba» tti/4' erant, ubi adjuanto com/.:-^ratios lot^inSy B-uan^cZ^' doclrinaift cun tft Berdeßa^tun in lèbola propa^auu acdocuit.

dn bac ipßt tanen ne^ociornn nok^ (Jua nnfji^uannon obruebafttr indict fitidta feripfityde in pubbeun cdidit. d^bt procéda noitn cxidliman d ijuo^ ^/lan nontnls diuuigandi auiditatc dudlum tot tantis^^ Zaboribn^ je immi»» Jcuijètcncrè. Net^nm een uirtntum fpiendore Z^oninn/n mentibus fe iZlabi pojJcj anari a dodt^f, probari a bonis dtß'iderct^ dcpidns notâtn^ j^ oßentari nd in ipßs JaZten ßd/iopoZarun tabemis uoZuit, d^on cun tta tranlucrjun ^it uccordia, non procZiucn rapuit denentia-, nonj-ajeinanit deZyrwn^ ut itgt; den cjje ßatucrct, in uuZgo Jparqh a^itariin conuiui/s^ djartarun projlitui ludibnoy Qy' d bons di/i^iy Zaudari à prudcnttbifs ■, nomina ecZebritate uirtu^ tun^ oma/nentZs perpétua coniccrari nenorite^ l\bn prcjiit ne bcrcuZc ' ucHigia nominZs fut Zcuiter^ ^ ad exi^ui prédicat ionen temporis d^xttr reZüpit admenorian pofleritatis jenpiteman. d^iZd auribus dedit, mbdm^ dutjit itoZuntatun bZanditijif J^oßerorun aninos irajojß'cnßoncdnuidia defter catos ßneenus de p/crisp eeßimafuros iiidcbat, in tjuibits aß^eduum dominion voZuntaiu^i cx^Kratione prucpeditineccjuict^uam ccecuti/miSy ac baZZucinamur turpiter^Zb^bfuijctySni-Zx creditote-, abßtißetomnibus uotis Zibefttius ab tßa nea ^ocioruniadatione: typispr^Zun'pß/isoccupatapinnigs non tuZißet * neeßma ptuuncuip/dm-,ncc temporisiaduram [ua inportunitate fieri uZZa un^uamraa tione permittenJun cenßnßet^Zpja eumexciuit necefiitas:rupttßZentiumpremeft tisgrauanen oßieipy fubpr^ZunproZtcuit peßßer Zsoßiun inßuZtus -, in pubZicunt extrußtpericuZun:cxtorßt obfe.juium (Ctatis fimpZicitas acimperitia in eptosZia betfaptax errores. Zduic cautun oportuUdjitc cotra uenenata sPontificiorum,. Sacranentariorun.i^nabaptißarun aeßmiZiumJedarum containprarmua niriuduittretundißran^i^ymuZtorum conatusipßn tempus taetta'juodamnoa do uoce fiaçiitauit^ Quo crupißet furor ßeZufp compZunum: eptoproßrpß/Jet errorun contagiun - piojuißct pu^Jo abßracta.puo preeceps data ruaispioa 'f'unßmpZicitdSuptidno propbanaßet juhdoZa aduerj^partis Uisfrides Z puot non corrupißet tot annorun ßpedata bypocrißs Z p/id non jubucrtißet toa tilts ßuropat niriZms innixa poteßas tricipitis beZZu^Z efutd denipnonuexß^ JetZuioZafetZ perturbaßet Z euertißet Z ß pro alu^uota ßecZeß^ incoZurnttate itt Zxec tot tantap je obtuZit dßcnmina-, fi exiZi/s ucxatus-,ß projeißus undipuap^ probris ac conuici/s ■, ß Zaboribus diurnis nodumisS^ confedus ■, fi exbaußus

^^nari; ({nis captarc aura/npopularcm:quis fedari applaufuun idecebras ^guZt ß 4 bomiif^

Iiominunfmonesdef expetere uolußje, at^ÿ biccipft ad (eurmenentum du*' raturatantiredempturum opinabituri i^mt i^itur ba cilla queccump ^ qualia^ cun^ ipfus nomine publico commiaimus,anifnorun exe/npta liuori, aliéna a ß» fpicionibus,acalumnif libera: utrobiep ^ inter f^indebcos f^ Dun^bur^cn^ * jès€Xlt;^it oficium, popoßitDcclcßa,cxpetiuerunt piorum nota, ßa^ttauit do centium in jdedeßa ßeboiap nondummatura acpraecox iuuetitus, utquernam quib/M^rationibiM deßn^ula dodlrincc Cbrißio/uc locM di ferenda dfputan» dapfuerint pra:monita, utarmis contra quotidunos perßquentium tncurfts tuta,utarte nonitbsp dodliorum caution, obuiam tret conatibus tmpetenti' um pur am E-uan^eli/uocem,facranentorumdeterfumpiumpußm , ipfam dca nip meritorununi^enitiflij Dei ncorruptam il/^fanp prtedicationem,

Praeter banc cur am, iffpedlionem, uißlantian incredibilen, dodlrinam ^ Jeripta iZbr orc preeßitam afatim, quorum omnium nomine itaßn^ults comment datiM eße debebat, ita acceptjis omnibrts, ut nibilnon eins sne/noriie atp cxido» mationitribuerent, etiam prarfutia,opera, conflits non défait, conuentibus ZIJ^ Synoda,/^wrmaci(e,Smalcaldi(C,Dlaganoa: ü“ ali^sJpedata tntegritate ac ßde fundamenta dodrintc non multo ante maints iadlaßdortbus ac pcriculbs fiabiliuit ac conßmauit intrépide.

fJaganoa CcJlam reJeunti in itincrcßaxiis a capitc ^çr oceukos labcw tromîtes ad dextram ß/bjedrt tibiamjibi^ejfforclcentc pu^tufa cxcßa^cutc a^ fier uit biatulumj (Jucmconßilti Alcdid cicatrice obduci difjiiaferont ^ bed is pau CM ante obituntdiebicsimproußd femetipfe occ/ußt, cuiißmodt rheuwatum ul^» cerum^ÿ repentinas curationes nuka Adedicorunt accerßta^arte, nulla induit flria.mortM non procul excubantMpreeja^ium eßecomperi. Ita continuM^ ingt;* exhau^M cof^e^iM laboribus, nullo pra;curjore morbo, nullo in craßinum o/nit» nejipJetarnen bauddubiefuturorumpraßaqus die donunica, cjf^a ddcclejia, in ntentoriam SaluatorM (^ conßrmafione nodlrteinipfum ßducice ac rcconcilut ativuM cum iderno patre, corpore lt;z5rfan^ume Uonunino/lri lefu Clrißiuc* [ci conß/cuit, hutus tanti Sacramenti particepsfadlus,fib uejperam obßrudlio^ • ties in cerebro inibi^ dolores prodidit digitulo fronten futJolebat boejenß oba repente,} fer lens: /(Ctus tanen, ^ nilul innutans conflantiœ ac bilaritatM pri dhuc, 'Podlridieuix dun caperat tllucejcere, (juandóuxore dormitante ledlo J^ ^ffy^^^ ‘^ ’^^'^^^^ ^^p(^f^^^' t^orreptjM in pautnentun fupiniM concidit,ipfo ru^ ituejbnitu (luielcentemexcitans coniu^en,cjucetborun norito uiduatun fenti» ens, dolore atß rei niraculo exaninata profila, [ola in k^un laberat extolled re,connititur lt;^ ipß nanu altera,cuius adluc conpos erat, adfunt uicini dido citius7borun concurpexcitatur ciuitas,itafre(iuentes conueniuttt anichcoi^Ma runt opefunitibus aninareuocant: interim tpfe collo(juitur,cr quorum ipfc f^ laminibics debebat eri^i , bos ut rem Deo committatit,nec difefjum ex hifi ce nijeri/s podi tot labores, tot moledhas, inuideant precatur fdulo, i^i diant GoUc^ce ip^us Dbeolo^ ac ßalutares donciones induituunt de uita aterna ^ de ^atuita reconciliatione apud^ oaernum 'Patrem , de mii*

^^^^ ß^if interecßione œ mrit^ ^ Je pr^ßentiaJpiritusßinJlt in fn^cc inti. ^^^ ac certaminibi^^ Utecrepetunt, hcec incufcant crebcmme, quoad inter Pieces ac lacrymal omuium expirât bora fere tertia, po/leaqudm te^otare coeperaif ac animaut qua/nJe mutuà à Deo acceptfe meminer at ^ ut buius tn^ teUeélu ipfum (Jreatorem celebraret ac coleret^piè ac placide per janJIa^ gt;^nqelorufn manus reßituit,qua podl conjummationem buius Jèculi dorabi» tUr denuo, ZT in^orruptibili amiélus car ne ■, Deo pro inefabi/i mjèricordia er^a^enus bumanum-, pro mfione dilelt;lli Jli^y pro dato fpiritu fanélo ■, pro omnibus ali^sbenfd/s Ratios aqet Jempitcrnas ■, acquiejeet in eo ac I^ctabüi tur. Dt ne quH bunc obitunt nuliis accerßtum ce^rttudimbuSj nulla morborunt Prorogationen nullo^ decubitu, uel infortunio afenbat uelominin ^fc banc mi* grationeminopinatantn bunc phciduni dfeejum ■, bocrepentinum ex er^fulo profu^ium, quotidianis expetiuit precibus', nibil ita perofts ut diutumoj lan^' ^uores'y ac protradlai morborum périodes»

Etß uerd e^o priu^ttus tanto parente, deßifufiisdomedlicoconßlio ^ o» pe, cum orbitate inde ujp ab anno quinto cetatis mœ luJlatus, uix tandem pro Jpexifore, ut ex tantis emer^am dificultatibus, at(p ob id non iniuria [ummü ex prarmaturo parentis obitu dolorem concipio: tibi tarnen mifericors ac om^ nipotens Deus, qui meritis aewtereeßione dileJli ßli/placatus,tutelam meam ab ipßt ßfepißi ^ adminißraßi infantia, ^ratios aj^o,qut eumadtantasmi* ferias, tant os tumultus, tam inexpeélatos rerum exitus, tantajdißidia refera uandum noncenßui^lt,fddementer eum intuamillamcum omnibus elediscon fuetudinem euocaHi maturius. Diane c^o j^ratiarum adionem ^raufimis de caufis inßituo. Dam ut primus omnium qui dodrtnam lems z^ Duanqeli^ d 'J^ontfetqs duerunt emundaruntip for dibits,ex bac uita auocatus edl, ita eius obitiis fequentium cerumnarum non olfurum reliquit preeßaqium. IHußrißima focmina Sopbia Dlclt;^a!pur^enfium projapi^e Jilußrfimo T^rinctpi E-rneßo in matrimonium doeâta paucispodl diebus fubfecuta» bunemaritus Erneßus comitatur ; Eme^lum Dtbo frater, Dtbone brand feus, relinquuntur 7^rin^ ' -gt; cipes Erneßi ßlif uix puberes lt;^ orpbani, in^ruit inaudita annomc caritas^ qu.£ uix tandem fubfequentium annorumfoccunditate fpitur : ad fores medi* ocrium patrumf amiuas infolita mendicantium turba uoluitur, banc nee abdu^ eunt nines, nee pellunt frt^ora, nee in^ui^ußif compeUit latebras imbrium uen torum^ impetus, ipfe lamentantium ac ejurientium ^emitus obtundit ßriduloS uentorum turbines : confumunturfame er inedia familiiC , maf as lint folli^ culis ac frumentorum lequminum^ codas fhquis oßento atep miraculo in Drbem allatas ipf eqo turn puer manibus tenui acoculis afpext^ quibusret» gt;vmcoados inopia run plerofp uiditare afirmabant»

, corJiam parfitramJperabafniis,cpidcmiapeße exafperata e/î, (pa à Bakica mari oppidatim profirpensfuncra denfauit unmodied, popidoja maritimi bt^ torts emporia hommum ßra^e exinanita uix domiboó babitandis Jiffedlura uidebanair, tarbabantur fepukura iura ^ tol/ebatur reuerentia coj^uatiJan^. ^uin^j confundebautur omnes ordines^ mißrd enedla corpora uot^u ad poiya andria rapiebautur, obticebant planc^us^facejjebant co^natorum Jo/amina„ nufia mintdleria mutua ^ nuUa auxilia, nu/ii aceeßtSy pißp ßbtßa:p uita diß ßdere^

lgt;^idcbamur iamreßiraturi d tot tantis^ arumnis, pando opimotte citi^ HS mea patria obfidionem minantury (^^ tot a dreumejuaip Germania bel/is exardeßity cxpediuntur arma-, babentur deledus, reparatttur munUionesy diß ponuntur pra/idia, omnia be/fo tumultibuscli perflrepunt, augetur terror ma^ borum incrementts. Sedin hiße calamitatibus omnibus, (^uapromifeue preme^ baut bonam Germania partem,ßli patria mea peperett diuina dementia, annonce caritate pumuiljè contenta, d^amt^ unisadibus indußt peßis, ^^ bdium auerßm ßeheitery ^letninerunt heee ita eße ßmmiuiri, inter eptos edi Z^prudenticeeximia er fpedatee facundice Baldafar G lammer, JJu» catus Bunabur^enf/s Gancellarius, pi turn Zl}^ cotflio ^ pi^s precibus po^ ad dusßeri potuit Rempub. hiße uulneribusfiuciam curauit, aß'/idamconti folatus edl, iacentem erexit, trepidam fuis^ dißdentem rebus conßeruauity huius fide, cura,ui^lantia,conßlio,diuinit'i/s exhße ßudibus emerßmus, ex bac iadatione, hoc naufragio, nos coll^imus, ifto^ malorum lubrico ue/lma recuperauimus.. i^' nobis hac mala translata funt lor^ius, muts ademptus J^utherus,in captiuitate alfradi Principes, bello pajjatce urbes, certatum ad intcrnecionem ufp lanienis ac uulncribus mutuis , reßub. fatahbus con^ uulja mutationibus ac ruims, re^nain ßconcitata mutuö, porum omnium nec hodießnem profpicimus, neeßore ullum arbitror, poad tandem uniuerßa tcm»gt; ports momenta ad nocem tuba ccc lefts conuertantur^

Hac lt;amp;nbsp;eiupnodi mda obitumRybanißubßepebantur. Ipßum triduopoigt; clÇj lt;)f ßeapamdiem fuumobierat,honorificèhumo Cellanimanddrunt, adcuiusulti^ t^gt;^*'*' mum honorem uniuerßa duium multitudo in publicum eßufa, ac funus comita^ ta edl.lt;^^d ppulturam concia habita,pa ^ benefcia eiusin uniucrfos redt a uerunt,^ Bcdeßameiußeuiriobitu aßlidam conflati ßnt.Sepultus fin templo Barochiano duobus drdter ab Brneßoeius(pconiuppafibus,ubi ad Jat us dus nuper Fridericus Brinceps,pi ex uulnere in pralio ad Pr mum acce^ ptoobt/tjocatits cdFldpitaphio pop eius memoriam exornauit urbs Rlanno-nera,diurnoCella dißans itinere, idp in adc facra,pa ißius Krbtsßm^ da cd ^ adßnißram monumenti RricoPrincipi dicatife^tur^

DeP^rhano “Pâtre (Quantum or à J co^ttionem poflerifttfii de i^ß pi» tü Jvre arbitror ^ CT f^^bt dó dits uita, didlii, Jaéïn^^ notum fuit, ex* fiofuiy guamreïationefn meam ctiamfmutilum efjefri^fncna^nojca/n, cycu^ Jiitam tarnen habebunt dudïiores: acceptabunt catterC^ /\am Q^ here irf^ fnihi explorata fuiffe mirabuntur, qui e/ni^raffe cum ex bac Uita cc^itabunt dtiits.qudfn quid fituiuere didicertm. eam'p atti^erimcetatefn, qua ^ neOfM thnm cmfllia ebfinon, amp;nbsp;fa^a coÜKm, ©• dt^a mmMtfe potucrim, HT ob id ßltom boe mw aejaicfcM beo^ficio, ijmld co moScuL „n

baue flat ionen proucdliis fit, m t/ua (ÿ- d: feboOs Cit opti, m^ meriti0 ? C^ cuts opera EcckCipeJalutf tarii ex titer it

V M in editions monumentorum reurrendi um Vr* bani Regn ^ewes annorurn,quibus nngula in iucem dcdiC« fct,obfcruanda effet, graue admodum amp;nbsp;molcftumforc ledori ucrebar,nprima fronte ftatim opufeuïüm illud of* ferrctur,qüod de dignitate facerdotum inferipfit, eotem# pore,quo impio Midæ facrifido operam fuam Antichrî*

fto Romàno facrificilocate folcbant^ ldco^ afterifeo notari,pcrpctüa^ obliuione obrui redius uidebatur, ne aut obUaret properanubus aa utilfora 5^ magis pia,aut totum uolumcn de manibus dudæforum fan» amp;nbsp;iHibatæ dodring excutereuSed hæc anxie mecureputanti, acexigent tibusamicis, ne quid temerc delucubrationibus dodifsimi uiriomitte# rem, fubqt animum cogitatio dé plurimis excmplis fandorum Dodo* rum in Eedefia, quorum feripta cum â maionbus noEris, turn uero hoc noilro feculo ita eolkda fun^ut pariter ucrbo Dd cofona, Slt; alicubi ali* quid Jabis habenda coniungercntur,adiunda tarnen admonitione,uc ac* curate rationem cius ætatis amp;: temporis haberent pfj, quo fîngula in pu* blicum emifîa effent«Ac de muftis fade unum illud Lutheri * cuius hic no* der author dudiofifsimus fuit,longe illuftrifsimum eft * qui in præfatione PrimiTomi confuetudinem 8lt; caligirtern illam horrendam regniPon* tifteq exeufat.quibus motus,initiO quidam largitus fit Romanenfium di* gnitati,qu3f porterionbus temporibus longe ardentiore zelo oppugna* uit. Itaenim præfationem claudiiîHxcideo narro optimeledor, ut file* durus es opufcula mea,memor fis, me unum fuiffe (ut fupra dixi)cxillis, qui(ut Augußinus de fe fcribit)fcribendo amp;nbsp;docendo profecerint, non ex illis,qui de nihilo repente fiunt fummi,cum nihil fint net^ operati,neqj tentaii,necp eî^perti,fed ad unum intuitum fcripiuræ totum fpiritum cius exhauriunt. Hæceademde Vrbano Regio inanimû inducat plus ledor* ne illico â ledione tôt piarum lucrubrationum primo limine offenfus re* filiat.Qiiin potius immenfam mifericordiam Dei côgitct,qua nonmo* do benigne propterChriflum filium fuumreCipit Omnes per ueram pce* hitenriam ad fe conuerfos ,uerum etiamex Idolatriæ propugnatOnbu# cœleftis dodrinæ repurgatores efficit,idquoddiuus Paulus quocu de fe pra*dicati*Timoth.i.Gratiasagoei,quimeconfortauitinChrido lefu Domino nofiro : quia fidelem me exiftimauit,ponens in miniderio, qui prius blafphemus fui,amp; perfequutor,amp; contumeliofus • Sed mifericor* diam confequutus fum, quia ignorans feciin incredulitate » Superabun* dauit autem gratia Domini nodri cum fide amp;nbsp;diledione,qug edin Chri* do lelu amp;c. Regi autem feculorum immortali,inuifibili, foli Deo honor 6c gloria in fecula feculorum, Amcn,Bencuale amiceledor,£lt;hacnodr# opera pie amp;nbsp;fcehciterfruere*

MONVMENTORVM Vrbani Regn Latina orationccon^ SCRIPTORVM PARS PRIMA. IN QVA EA qaæ funt A^owtik« comprehenduntur.

De dignitate Sacerdotum income PARABILI, AD AMPLISSIMVM ANTISTITEM DtHugonem de Landenberg,Coaftanrienfis

P^^^J VM HOMO CAETERORVM ANIMALIVM ^Z/’^^^'b^e^î^' ß”’®» ingentifsimis naturae beneficqs decoratus, foluscp ration» 151S* ƒ hOvw É a^’®*”®P’‘ædttus,ad agendum amp;nbsp;contemplandumnatus fît(Angt; A 1 ifi *’^^‘’ amplif$ime)non uidco,quomodo fuo finikin quo contingent zifl^ ^° cuiufep rei perfetSio confiftit, coniungatur, fi neq; agere offit ^æ^'^» ”^^ contemplariftuduerit. Immo nifi quam diligentifsime utrunqjperficiat, fruftra efle amp;nbsp;uiucre putabitur. Quod quam fit turpc uel inde cemjeitur, quód nihil eft tam minutum Ä^ defpicabile in toto return ambitu, quin fuam fundionem impigre abfcluat, ut in tam ampla rcrum machina '’ ’ ' ‘*‘^‘ nihil irultra amp;: fine ufu aliquo Natura rcrum architedrix fabricaflc uideatur. Quan* to magis,per immortalem, decebit hominem,ita naturae confentaneum uiuerc, ut nunquam fegnis Ót inutilis,ocq qnoque, nedum négoce rationem reddere pofsit. Quod Scipionem admodum prudenter feeihe legimus.Hoc cum mecurn ipfe repu* tarcm,operafprecium me fadutö fpcrabam,fi hoc, qualccuntp eft,tempufcuh, quod itineri ad patnam conficiendo impendere certum crat, non nugis aut inerti ocio confumcrem/ed aliquid bonae frugis mcditarer,ut temporis,cuius fumptu nihil pre ciofius,raticnem minimeoblitus efieiudicarer.lbi fanehçfilt;abam,quidnam agerem fenberemue, quod aut uoluptatcm legenti, aut utilitatem duntaxat aliquam adfert ren Commode tum in mentem ueniebattua R.patetnitas,cuicum muit is nominw bus me debere int eiligerem, nee tarnen folucndo elfem, non ridiculum fore arbitrât bar,aliquot dicrum opellam, foeturam tumultuarié de Sacerdotij eminentia cond** tam,dedicare.Nam quid à me dari potuit maius,aui tuæ amplitudini accommoda* tiusfqui cum presbyterorum Antiftes fis, de nuÜare libentius autdi(reris,aut difiet rentem audis,quam de facerdotaria dignitate,quam tu ita tueris firenue,ut in dubio fit,tù ne maiori fisornamentofacerdotali ordini,an ilie tibi.Et fecurius in publicum exire augurabar,quicquid foret,quod auguftum aliquod nomen praeferrer,cuius uc lutaufpicijs freium, aleam iudiciorum ancipiiem intrepidé experiretur. Subdebat interim uel fpontecurrenticalcariaDodor loan.Faber,mihi preceptor,uir,utnofti, indefefia in omni fcibilium genere perueftigando diligentia, dodrina fingulari,int duftria fupra ueri fidem eximia, ingenio pcrfpicaci,ac memoria tenacifsima. Is me m bibliothecam fuam, bone Deus, quam dimtem introduxit, ubi tot in emni prot fefsionelibrorumcopiammihifecit, ut ipfis (criptorumaceruis obruerer, quos ne A Ptolo*

Ptolomxi qaMem bibliotheca caperet. Vrgcbat enixé . et aliquid quantulumcun«^ foret, prööjderem, ut éft homo IabGn'ofus,amp; ingcOio infatjgabili,qüi ut diurnas eius noefîumasep negocioOfsimi muneris molcftias fileam, neminem fuorum contu* bernalium amp;dilcipulörumociari finit, SC quæuix finguliexpedirent négocia, ipk citta cuiufquam auxilium, fuopte marte , unus facilimc exequitur. Cum^ totus in atQiuauerfeiur uiîa, na tarnen contcmplatiuâ amplexatur,ut plura corda,quàm olim Ennius habere credatur. Quare R.tua patemitas ferena fronte chartaceum hoc mu* nufculum à me accipiat,maioraolim acccptura,cum plena manu tuas laudes in aftra efferam.Certe nô ignorabam,maiotibus quibufdam operibus lantô heroa fuiffe falu tand3,S(^ proinde à me ternere factum: animabat tarnen me fubinde genuinatua in fiudiefos omnes bencuo!ct(a,5C recordabat, quanta facilitate olim magni Principes fïmÏM. modici momenti donula ab egentifsimis acceperint.Nâ Ô^dqs ladle rufilci,mukecp genres f’}pplicabanr,qui non habebant thura,ut Plinius ad Vapafianum fcribit. 11* lüd obiter tuam R.Pat.rogauerim, ne,quód delicati fiomachi kflores faciunt,bar* barorum nomina,qux fubinde inferui, fafiidiat, atcp meminerit, in re Théologies feribenti ciufdem aurores fuifie citandos.Nâ ubires narratur tam ardua,mens ora-, torls,cuius fibi Idacamfinxit Tullius,non femper excubatin auribus,, quaru alioqul judicium fuperbifsimum cft,ut Lecythos,Icpores,uerborum phaleras,iun(fluras,nu^ merosep obferuct,amp; illas lotifsimard aurium delicias ad unguem explorer : fed ue^ lut in adytum contemplationis fefe colligen$,fenfatam acriter intuetur, ut uerborum coheentum ^ Icnocinia animaduertere non uacef. Adde quód illi lingua quid cm barbari funt,at mente cuItifsimi.Sed quis tam nulli confiltj mercator unquam fuit,ut probam mercern ob id abrjeiat Öd répudier,quód fuco fortaffe uendibilior fada non litfquis ob id argute dieffa contempferit.quod ea non concinnis linguae uoculis fint foras prolata amp;nbsp;compta ƒ Malo certe indifertam fapientiam,quäminfipicntcm do* quentiäiquamuis non ofeiranter curarim,nc hifpida omnino aure 8d iacenti fuiffe in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicarcr. Veru ne diutius quàm par eft pratluda, manus negocio admolior : urep faci^

Iius,quac fcribam,capiantur,ordinê feruabo intcllecftu baud difBcilem. Primo igitur quaefacerdotij origo fit S^ uctuftas,exponam : Dein, qui in eo ipfo colendo atqj or* nando fuefit hominû confcnfus;Poftrcmo,qux poteftas fit amp;nbsp;amplitudo facerdottf. Principio non ignoras,hominem natura rcligiofum effe animal,nullam gentem tam ’cieerom. feram,neminem Omniu tam fuiffe immanem,cuius mente non aliqua imbuérit dco* S'u[.ifuifi. rO opinio.Neep enim iam D/agoram Athenienfem, qui Atheos cognominatus eft, Dwgorrff atcp id genus inGpientes amp;nbsp;impios homines moror,penitus ebbrutefrètes, qui cum **'*«^^1 ® ^*^quot;^“ cömuni abhorreant,indtgni funt de quibus uerba fiant. Prxclarc cm Arifto* ^npouL ^^1^5 inquitjUt eft à M.Tullio de diuina natura repetitö.G effent hommes,qui fub ter Cicero de ^j-j fg^iper habitausffcnt,amp; deinderepente cuadcre in hxc loca, qux nos incolimus, ritm’''^ * ^^’^ exire potuilTentjpuIchritudinc mundi,cutfibuscp ftcllarû ordinatifsimis cófpe* lt;ftis,profelt;fto Ói effe dcos,amp; hxc tanta opera deorü effe arbitrarêtur, Solemus enim ^riftot 8. *’^ opere artifieem cognöfcere,cx creaturis crc3toïê,manudult;ftu rationis. Quo mo^ thyßio. do magnus ilk Peripateticus cx re minima,utpote motu, in unius primi motoris amp;nbsp;«. Meu# Dei cognitionem folerter afcendir,ut in oeftauo de Phyfleo aufcultatu oppido quàm phyfices, docftc concludit, et ünü principcm li.ultramundanx Philofophix hbro,nó illiben* A4 Rom.i ter fatetur,amp;: quidem prudenter JShm ut ad Roma. Paulus fcribit, quod notum eft Dci,manifeftü eft in ilhs. Deus cm reuclauit jlÜs.Scd quomodo'f fubiccit : Inuifibilia .. enim ipfius,a creatura mundi, per ea qux fada funt,intcllelt;^a cófpiciuntur,fcmpircr* *l^deTri ^’ff^^T ^*“5 uirtus amp;f dsuinitas.Omnis enim creatura A. Auguftmiteftimonio lib* ’ nbsp;nbsp;nbsp;* de Tri.ult.c.4.proclamât fe habere prxftantifsimö creatorem, Ad hunc modö ab

’ ’* his finitis rebus ad infiniti coditoris agnitionem' uteunep exurgimus, à fenfibilibus creaturis notiones eheiendó, quas de seterno incommutabihep creatore forme mus. LtHant dt Ladlantius quoep Chriftianus Cicero,neminem effe ait ta rudern,tam feris mcribus, fU. nU, qui no oculos fuos in ccelu tollens,tametfi nefciat,cuius Dei preuidentia regarni hoc omne

SACERDOTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

omar quod cem’tur.aliquam tarnen eile intclligat ex fpfa rerS magnitud/nc,motu, difponrione, conftantia,ututtate,pulcliritudine,comparanone, nee polR fieri, quin id quod mirabili ratione confiât, confilio maiori aliquo fit infirudum. Naturahs i,Mfflt;lt;pamp;» enim luminis dult;fius,qui minime erroneus eft cenfendus, reru omnium orig/nem, caufam,pnncipium,ó[:fincm difquirere hommes iubebat natiuis fiimuhs ad uerita* til cognitionem pro nos, ld quod in mêlions notât Philofophis adeô manifeßS eft, W multi admiratione moti, eó natura duce iugi Philofophix fiudio deueneririt, ut hihil eis ad perfedionem humanam, quam coelefie fidei donum defuifie uideatuf. Hinc illac fontEpicureorurn notiones öi anticipationes omnibus mortalium animts Ep^“»*#» infita::Dcum efiCjeumep ob infinitam maiefiatem,ob nature prxfiantifsimx nobsli? latcm magnopcre uenerandum,tametfi Deum mundo profpicere negarent, Hinc Stoici, iUa Stoicorum non ingrata pietas,qui Deu mentem 3^ uerbum nominarunt, à quo omnia ad ufum hominum fapientifsime fint condita. Ex infita enim notione Dei, amp;rationis auxtlio, mira de Deo amp;nbsp;natura inuenerunt. Nunquam enim adeo mor«: talium mentes fuerunt occxcatx,quin ex tenebris emicantes,aliquam cognofcerent eolerentep diuinitatem. Quid^picurei homines,non optime de diuina natura fen« ticntes,Deü tarnen fuum fidicium, atomis cotinue diffiuitantibus temere conflaiu, ^P‘^^** ücnerabantur:Stoicifpiritum:Acadcmici mundum,atcp gloriam qux uero debetur ^^^j^^^ Deo,crcatis rebus,Soli,Lunx Stf ftellis,taquam dijs tribucre folcbantulfj item alijs, ^c^^^id^ ut ex infano Aegyptiorum errore deprxhenditur: qui tantis igaorantix tenebris fuerunt immlt;rfi,ut canes,feks,crocodiios,lbim,atq) alia portenia,mfiar deorum co krent. Nimirum enim faUaci fenfuum iudicio innixi,nihil elle, prêter ea qux fcnfus mouentjfalfo fufpicabantur.Hinc corporalibus rebus, in quibus non eft folida foelie citas,diuinitatcm tribucrunt,mentes (pclxo Platonico nimium deprefias non pote« rant ad intelligibilia fubuehere,quç fola ucrx funt rcslhx uero quas uidemus,^ eraf* fum uulgus tantopere huptr, caducs amp;nbsp;euanidz ucrarum umbrx, Horum miferet? lur Paulus ad Rom.i.Et mutauerunt gloriam incorruptibilisDei in fimilitudinem imaginis corruptibilis hominis,SC uolucrum,amp;; quadrupcdum,amp;: ferpentum. Qiiod ^*“‘*'* ” primum rationalis creaturx mal urn fint, ab co, quo folo fruendumerat,ad creaturas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

Ie auertere.McIius certe omnibus bis Peripatetici noftri, generofum PhilofopborS pj„ ^^j^ genus, quiuelut abfierfo aboculisEthnicorum fomno, Deumunujuniuerfiguber* j^^jj^, natorem amp;nbsp;monarch3m,quantum per rationum naturalium pondera licuit.agnoue^ runt.Quorfum hze^ut cum homine ortam efie rcligioncm,fcmpercp fuiliè confia# sacerdatif ret,ucïufiifstmi fiqu dem hommes,ef*ain Ethnici,deos elle crediJcrût, religiofi cos on^o. Iimuerunt SC uenerabantur, a rep omnia his fubieóa fafsi funt, alrj tarnen aliter, pro diuerfe ingeniorü captu. Eihnici nonnuUi impq 3^ fupcrfiiciofi,uanifsimo facrorum ntu,prolucc tenfbras,pro piciate delirium fiultifsimc amplcdebantunnullû tarnen erat tarn fini tum factoru genus,quod non ab aliquibus optimum fithabitum:nullum fuis amp;: ceremonq's caruit Si miniftns. Quapropter in confefib erit, amp;nbsp;Sacerdotium jarotinus cum religioncortum accepilTc, quod non obfeure nominis ratio innucrir, AHit^w/Ä qez Grxee Latineepfacrorum uccem includit.Sed quam ipfa res eft uetufta,tantum''“^’ ctiam apud omnes gentes femper 0^ fantflitatis habuit amp;nbsp;uenerationis. Nam poft Demones ^ quibus cultus per hofee homines à ftulta uctuftate eft impenfus, maxi# mus huic ordini honor femper habitus eft. Enimuero Aegyptq amp;nbsp;Indi Saccrdo9 Aegyptif» Slum rem omnium maximam,amp; humanitatisfaftigio fublimiorem eße crediderunt. indu Nam Aegyptq facerdotes, omnibus négoces curisep reiedis, in templo fucrunt, pratparci in uilt;ftu,£lt; contemplation! dediti, return naturas caufasep, ac fyderum ta« *ioncscontempfabantur, mulietum commercio,carnibus,uinoep abftinentes, taro”“**’ Pgt;neuefcifolebant,ne ftomachumoherarent. Quibus tarnen omninodifsimdes erant alq apud Aegyptios Sarabayix facerdotes, in foramimbus petrarum habi# Sinbaitt tances,induti porcotum Si bourn pelhbu»,cintfti funibus,palmarum fpinas ad calcar fnurdoM» nea portantes ad cingulum Iigatas,ddcalc«ati,0^ (anguine cruentati, cauernis exe,

«wes ad krtum S cnopbegic petebant Hiercïolymam^æ fan^a fanc^oriim jntrar^ tes p Jupei tatem QC abihnentiam praedicabant à fc feruar«,tü barham fpecflanre po^» pu!o ibidemacriter pcruclIebant.Numis itacp taliaftu ft^comento collelt;flis,in fuam . regionem remeabant^n kciicia amp;nbsp;dapibus epiilaturi. In horumuultufeucritas appa-s rrbatpn rccflïu flagicia rennebantur.Catones Ä Curios Gmulabant ( quod ctiâ ho^ ^aüt^' °'^ ^^^ ^’^‘^ bacebanaha uiuebant.SyrijSeythae jimmancs,Galb, Graeci, amp;nbsp;Romani ni Craci ’^'' I^3buerunt inhumanisuencrabilius,auguft(us, tantacpdignSadmiratione,ac(a* t^omam. ^^’^^ ^tiö,quod adeó femper enituit,ut maximi Imperatores amp;nbsp;Reges in facris obe«? Namrf. ' undis facerdorS uice fundii fint. Quid facra amp;nbsp;religionem Nume Pompiiq referam^ qui maiorem fibi glorix fplendorem ex inclyta iufticia, rdigiene amp;^ facrorum mune^ T.Uuiits. re,quâm regia corona comparauit. illc ut efferos militia animos, ÔCferocientem «ii» Óorrjs populum,armorum difuetudine mitigaref,pulchrocómento deorum metuns jnieeit.SimuIabatenim fibicS dea Aegcria, in fpelunca peropaca Aricini nemoru, noc^urnos eflè congreffus,ciuscp monituca inftituerefacra,qu3c dqs effent aecepr^s fima. Videlicet aftunam Minois uoluit imitari,qui fc in antrum louis recondebat, oC ibi diu moratus leges tanquam fibi â loue iraditas afferebat, ut hommes ad parens dû,non modo imperio,fed etiam religioneconftringerct.ldemPontificcs,flamina^ falios, augures creauit,dcos per fimilia s defcripfit,ut hoc modo effrénés âf Mart»» H'aitit. nbsp;nbsp;les Romanos ad ftudia pacis a rebus bdlicis auocaret. Virgines etiam uefiaks legtt, lei.r^cBâ. Aiba oriundum faccrdo(i3,quibus nihil crat uenerabilius,cuiufmodi ÔC iam uitam ta monafterrjs caftam uiuunt à: illibatam,aut uiuere deberent.Neep enim omnes uir? liierony, gincs m Euangelio oleum in lampadibus habebant. Has ut Hieronymus ad Euffoi» KjKj. chium de uirgmitate meminir,olim Nonnas uocarunt,uocabulo,ut cloquens Theo5 ' IMon»/. logus Erafmus adnctauit,Aegypilo. Nam Aegyptiorum lingua monachos amp;nbsp;fans* irafmui. lt;ffos,Nonnos fudlé uocatos putat,Monachas uirgmes Nonnas,quod nomen hac tê# peftate uirgines illæ Dfo dicataf,itafaftidiunt amp;nbsp;deteftantur,quamuis honeftum^ut Cenom^tu mahnt ranæ Pythagoricæ,aut quiduis aliud appellar/.Scripfit Üenomaus m libro de ^efiodui, oraculorum falfitate,triginta miHia deorum inorbe terrarum elle habita, id^ ipft m trtu ta» ^ y^j^ Hefiodo fuifle allertum.Septimius ucro Tertullianus in Apologeticoconira Varro Gentiles,trecentos ait effe loues à M.. Varrone dinumeratos, eoscp fine capitibus introduiffos.Sed ociofum eft ( inquit Tcrtullianus ) per omnia deoru nomina udic dccurrcre,qui eolebantur à uetenbus, cum tot, tamep uart),noui,ucteres, fcrui,Bar« bari,Graeci, Romani,peregrin*,captiui,adoptiui,proprq,communes, mafculi,ioemi^ nx,rufiiCi,urbani,nautici,miIitaresenumercntur.His omnibus fuus cultus nó efface glelt;ff'js,fed fine dubio numerofo miniftrorS grege mirabiliter cxhibitus, amp;nbsp;ij fek» «Fiores,propter facrum minifteriû honoratiores femper habiti memorantur.Extant Vulrr/w. apud Vakrium ac reliquos Htftoricos non paru multa de cultu deoru. Vnde liquid do dinofcitur quam fit uetus res facerdouum, ut quod religionem,quae femper fu«i c^far dl» nunquam non fit comitatum.Caefar ilk dióator cum morte tandem Pontificatö de» ^^‘‘'’'* pofuit. Ad eum modum Augußus, Caefarumep plurimi,qui ut fanóiores uenerabi* lioresép fierent,Sacerdotcs elkuoIucrür.Scd hacede Ethnicis. Nam fungendafunt interdum prophana facris,non ut eiufmodi fint, quæ reóe cüillis conferri queans; abfit à me ca dementia, ut terrena unquam coelcßibus,aut humana diuinis compa-? rem: Verö clarius intclligmir ueritas,confpe«is errorfbus, 6C fidei ardor aigibiiur, A ff’ cömonßratafuperflitionößuliitia.Addequ0d ad rem facit, quoquomodoiacerdo Hinonyf **^”’ originem fumpfcriqcdoccre.Et uidcofamffos Dolt;ßorcs,A. Auguflinü,HicTo mui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nymum,alioscp non cótempfiffe,fi boniquippiam Eihnicus homo fccerit,dixcriïcp:

lAelchifeé ß*dcm neqp nos prohibemur,urui potcrimus,tcmplü Domini Aegyptiorum fpoiq* ^f^lj^ Iocuplet3re,modo cum ddeeffu fiat, ut Augußinus innuit. Sed adeamus uctufiiora. Am ut - Nonne Mekhifedecfi,qui myßieam Chrißi perfonam gefsH,Sacerdos fuit 6C Rcx ƒ Alujrm li. Quid Anius ille Troianf Anchifac hofpesc'qui amp;nbsp;ipfe utrunep decus tulit, ut Pcetac varh. ft. carmen indteat. Aluarus Pdagius facerdutium humanae mfinutionis, uuh ortum effe ab

«ffe ab ipfo ftatfm mundi exordio. Vndc amp;nbsp;fccundum Auguftinum, Abel facer« Auiufim9 dos fuit. At quod ex indttutione dfuina coortum eft,tn Aaron eoepit. Attamen qui Abel. fnterpretatur Rcx iußieix, deinde rex Salem , hoe eft, pacis, qui facro xnigmate, Aaron. fine pâtre, fine matre, fine genealogia, neep initium dierum, neep finem unx ha^ Ad Heb,7» buiffe fcribitur, ille inquam Mekhifedech prius obtulit facrificium, eoep primus pafsim in fcripturis Domini facerdos memoratur, qui panem ö^ uinum obtulit Deo, amp;nbsp;cui Abraham Patriarcha décimas dédit. Scd dum Mekhifedech rcx tan^ turn crat,non licuitei facrificium miniftrare, aut décimas exigere. Sacerdos er« go foetus eft, ut potefiate prxiret Regibus, amp;: fanditate Deo foret proxiraior.

Vnde Gratianus in Decretis fuis, Maiorum (inquit ) hacc confuetudo fuit, ut rcx ^ ^j^ • effet facerdos amp;nbsp;Pontifex « Hinc amp;nbsp;Pontifices Romani Imperatores appellaban« ^J ^.^ * tur. Quid altj Pontifices in ludæa f in quibus nonnulli regia ftirpe infigncs cxti^ * ' tere, amp;nbsp;tanta olim Hierofolymis Sacerdotio dignitas accefsit, ut diu qui in ea gente Pontifices effent, tam diuinarum quam humanarum return fummam pari Êoteftate adminiftrarent. Scd audiamus loannem Annium fuper Philone. Filij rlt;’M«w«f gt;auid facerdotes erant, quod in primo libro Paralipom. in fine 18. cap. ad hune ^hdo. , modum in textu ducidatur : Filrj Dauid erant ad manus regis, hoe eft, ad officia '• l’'”'^' i^* regia, quae tria erant ♦ Vndc facerdotum officia cognofcemus. Primum, ut eilet fuper omnes maiores regni, qui afsiftebant ei : hoe habuit Azarias primogenitus Nathan. Secundum ut praceflet Zanedrim, hoe eft, colkgio facerdotum Ä legis Dodorum, penes quos publica erat poteftas iudiciorum, « feeptrum occidcndi uiuificandiep, cligendi Reges amp;nbsp;deponendi, ut fecit leiada Pontifex contra Atha« kam. Et huic pi acpofuit fecundo genitum Nathan,öd ideo dicitur facerdos, quia lî^ lis prtepofitus, non ad facrificandum, fed ad cos continendum regio iure,ód amicus regis,nc cum cis contra regem confpiraret. Tertium officium fratris ucl primoge^ niti regis, ut domus Öd familia omnis regia tanquam à primogenito regeretur, quod eft ius fuccefsionis. Hocmunus habuit adulcfcentior filius Nathan, unde no# mine dignitatis appcllatur ibi, ubi fefibitur : Pratpofitus doraus Salomonis erat Ahyafar,hoc eft frater Principis,utdiuus Hieronymus 6d Philoexponunt, fid latifsime hacc noftcr Annius. En quomodo apud ludacam gentem dodrina öd fa^ cerdotium principe loco erant, Öd cdebrabantur maxime. Quod fi lofcpho daeo Hiftorico aflentimur, tria antiquifsima Philofophorum genera fucre ludacis: Effaeorum, Saducacorum, öd Pharifacorum : quorum feda non gencre, fed uirtute amp;nbsp;humaniiate difeernitur. Eflaci rationalem Philofophiam uitac minus neceffariam Ejl^i, arbitrabantur. Naturalem item relinquebant, quoniam altior effet, quam ut hu« mana earn natura affe qui poffet. Hanc duntaxat tecipiunt partem, quae de diuinis petifsimu Öd creatione omnium pertradat,Moralem ut omnium utilifsimam feda» S»tr4«ft» bantur, Socrati, qui deceeïo in urbesöd domos Ethicendcuocauit,non abfimi^ les. Vitam iHi triphei régula tranfegerunt : Amore in Deum ardentifsimo, cultu tiirtutis uigilantifsimo, charitate in proximum feruentifsima : uxorcs, carnes, ui^z num fugiebant ; iemnium quondianum uertebant in naturam. Pharifaci fato omnia Ph^nC^i. geri putantes,hberi interim arbitrij poteftatemnon auferebant : iudiciom Dei fu» Sitduaii turum fentiebaat,quandoquidem animos fato non obnoxios adferuerunt. Sadu^ cacorom dogma nefarium crat,animam morte deleri,ficut inter Ethnicos etiam Philofophos nonnulli fee dé funt hallucinati. Sacerdotium ergo confeftim cum ho* minibus exortum, in maximes excreuit edfifsimosep honores. Nam cum inditi natura rcligionisaculci animos fuppungcrent, 2d numina quaedam fingerentur, fa^ *:nquocp ritus, Öduarrj eolendorum numinum modi funt excogitati, quibus prac« ficitbantur corum periti,ód Sacerdotij eminentia cactcris mortalibus pracpollc^ bant. Hadcnus de origine facerdotij, ödconfenfu hominumin cocokndopau« bignitM cula. lam dignitatis faftigium cxplicandum fumamus.Nemoid mihi negauerit,ni- fuerdoiip CiUitcratus infanx mentis homo, quo quiequampetfedifsimo fuent fimilms,

charîus, propinqu/us, eô maiorem id fortiri pctfeô/cnis gradam. Nam hoc pa» lt;So uarios in rebus perfccfîionum gradus uenamur, pro accelFu rerum abkefîucp ab inexhaufto illo omnis perfsclionis 3C bonitatis fonte, Deo optimo maxime. VerS facerdotes rdiquis mortalibus fimiliores, chariores, propinquioresep effe, non difficile ex h‘s conuincetur, quxnobis facrac liters, amp;nbsp;Ponnbeum fandtiones affa« tim ruppeditant. Et ut hinc ordiamur, quis nefcit, quanta facerdoti poteßas Gt in corpus Chrifti myfticum, hoe eft, omnium Chriftianorum concionem, EedeGam t. Cor.tt. utpote catholicam, quod Apoftolus indicat: Vos eftis corpus Chrifti,amp; mem^ brum de membro, amp;nbsp;uerum Chrifticorpus: quod ( o inauditum opiGcium )fpiri* tus paradetus à patre Hliocp profedus, diuina arte, intra uirgineum pedufculum, natura ftupente, ex purdsimo fanguine peregit, inenarrabdi commiffura, Dei uerbum cum humano fpiritu hominis, animam cum mortali carne compingens, Sd tria inter fe diuerGfsima ita coniungens, ut hypoftafeos fimplicitas naturarum df? fcrimina haud quaquam perturbaret . In myftico corpore facerdos ligat poenarum *‘ cruciatu, dd à mortifero criminum nexu foluit : ueram falutis femitam docet, con* firmat acrumnoG huius exilq uiatores facramentorum uiatico: ad quod exedfum munus rité expediendum, presbytères tubaillaEuangdq uocalifsima Paulus Tat ^’^”^*® euocat. Attendite (inquit) uobis Öd uniuerfo gregi, in quo conftituit uos fpi# *‘*®‘ ritus fandus Epifcopos, regere Ecclefiam Dei, quam acquiGuit fanguine fuo.Por^ róSacerdos confecrandi poteftatemobtinet corporis Chriftiueri, quodaffert,dd Chriftianis pro nutu difpenfat » Ad hoc, quandoquidem omnis quæ de aliqua re TtiRiutt iufetpnur difputatio, à diffinitione confulto aufpicatur, Tullio in offices tefte, opc* racprecium fucrit, quidnam EccleGaftica hxc poteftas fit diffmire, ut quanta nite# ant emmentia facerdotes, hinc darius cernatur. Eft autem receptifsimis Thedogia «fffowrfe authoribus, Poteftas à Chriftöultra natural! potentia Petro Vicario primo Mo#» M«fc. fot, uarchx, Apoftolis Sd difcipulis,lcgitimiscp eorum fucceffonbus in finem ufep mun^ di fpeciatim collata, ut militans Ecdefia ædifieewr fuleiaturep fecundum EuangeÜ* cas leges,ad furnmae beatitudinis adeptionem. Sunt enim nonnulla Dei opera do^ na fupernaturalia, omnibus tarnen huius itincris moleftifsimi peregrinis commu# nia, cuiufmodi funi fides, fpes, chantas, prophetia, timor, pietas, ob id non in# v caffum fpeciatim diximus. Nam hare poteftas non indifcriminatim cuihbet,qui mi# ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litix Chriftianæ nomen dedit, confertur, fed undis Dei miniftris. Quód fi finitio

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem illam ad perpcndkulum examinaueris, folos profedo facerdotes repcries

Deo à fecretis, folos eos in terra poft Deum praccipuos effeöd maximes. Neep ua# na uideatur illorum authoritas, qui facras literas élucidant, cum ex Euangdico the^ fauro depromant, quac de presbyterorum faftigio dici poffunt. Chriftus, ut in# concuffa Euangdq ueritas edocet, feptuplici poteftate exornauit Apoftolos, quac ,,fl. eorum fucceffortbus Ecclefisc miniftris, Epifcopis, Öd presbyteris per manus tra# AtwUrtw ^ft’tantundem efficit, quod Anacietus Pontifex maximus confirmât. Apoftolis WafA.ÿ (inquit) dcceden«bus,in locum eorum furrcxerunt Epifcopi. Et ad idem pauló Iwc# io^ PO^ • Videntes autem Apoftoli meffem effe multam, paucoscp opcratios, dornig num mefsis, quo complures in meffem operarios emitteret, rogarunt. Vnde ab eo feptuaginta duo difeipuli funt elcdi, quorum typum presbyter! gerunt, atep in OmrTrfcfM Ecclcfia corum funt loco conftituti. Rede igitur kholafticx Theologiae princeps ƒ»• nbsp;nbsp;^ Cardinalis Cameracenfis, fex illas enumerat facerdotum poteftates. Primam con^S

firfeenJotS (ccrandi. Sacramentorum adminiftrandorum alteram. Tertiam diuini uerbi prae# poff/Ut« 4ic3n(jj. Qyartam iudiciariac corredionis. Miniftrorum Ecclefiæ difpofitionts c^inrH «w *1“’®*®quot;’ • Sextam neceffaria uitat accipiendi ab ouibus, quibus fpiritualia fubmini# tiderelu ^’^®”^ • Primam confideremus, qua Sacerdos rite facris initiatus feruatoris noftrl llui. 0. rtf* corpus amp;:fanguincmconficerepoteft. Chriftus enim, qui fine tempore de seterno Zcflt;«Ua# Deo patreDeus abfep initio nafeitur, fine fine nafeiturus : Verus ilk fid fumraui ^1^, facerdot, fefe in ara crucis, in affumpta mortaUs carnis fubfiantia, ad humanum genm

genus adfemandum hnmolaturuszquó huiufeê muneds nunquam obliuifccrcmur; ‘»fep ipfe pro fragili p!cbe,quae continue labitur,quocidic item myfticc immobretur: corpus fuum facratifsimum udut cibum, fanguinem preciofifsimum tanquam po# rum/ub uenerabili Eucharißix facraméto in poßrema corna tradidiijquando pane accepte gracias egitjradumep charis impertitus eß difcipulis,Inquiens:hoceß cor luc^xü pus meum,quod pro uobis tradetur. Atep banc confecrandi poteflatem bis uerbis dedit ; Hoc tacite in mcam commemorationem. O facrofaneßum amp;nbsp;ßupendü my# (krium : quod tantum abeßut ullx bominum lingua: queant exprimere : ut buma^ nx mentis captum fuperet:amp; angelicx mentes non confequantur animo Jpfa natu# ra tan tam, tamep incomprehcnfibilem rem fuis maiorem uiribus ingenue fatetur, qux elements quidem tranfmutar, utep ex uno aliud progignatur, oceukis procurât feminibus.antiquarumep formarum expulfionibus,SC nouarum in rudi materia prç^ paramentis, confluxu elcmentorum, uaria mixtorum genera feite mirificeep coflaf» Hxc abdita ui ex humore flores,ex bis frueßus, ex frudfibus cibum, amp;nbsp;ex illo tan# dem carnem efficit:carnem autem in fpiritü tranfmutare non poteß, Nee fua,quan# tumcunep ca fit pofcntia,tta ex iflo aliud facit,ut prions nibil in fequente remancat, *’^®^ quoniam materia nee generationi, nee corruptioni eß obnoxia , fed formis Euripi inflar fluentibus refluentibuscp ipfa per flat eadem. At qui facerdos creatam rem in

ipfum omnium return creatorem tranfmutat, Panem utpotê in ueram Cbrißi car^ nem,amp; uinum in fanguinem. Quamobrem nibil fimilius Deo eß quam facerdos, fi quiequam poteß eße fimile ei,qui immcfui.innominabilis, omnipotens, omnifcius, amp;nbsp;nemini prxterquam ribqpfi,ob infinitx fubfiantix pelagus,pofsibilia in fe omnia eminenter cöpleclens,ad plenû notus.Trifariam Deus,quid pofsit,oßcndit bomi# nibus.Primo cum ex re fubieda quippiam formauit,quod ipfe dein arti etiarn bum« nx aliqua ex parte dedit:ut quando corpus Adami de terra,óf Eux de corpore pro^ topiaßifecir.Deindariuseiuspoteßas eßulfitcrcandi potentia. Poteß enim ex nullaantecedente materia quiduis moliri fapientifsimus iUe arebitedor Deus,quod creaturx non cömunicaturtut quando de nibilo pulcherrimu bunc quem incolimus mundum creauit, quod epus tantx profedo potentix amplitudine expoßulaf,ut ad ' cius cognitionem, ne9 Academia, neep Lyexum, immô nulla Pbilofopborum fola ratione dudorum perferutatio unquam quiuerit deuenire. Poßremo, quando de creatura(ut itafari liceat) creatorem fecit : quando uerbum femper nafcens à fem^ per générante pâtre, xternx genetationis myßerio, tandem temporis complcxu taro fadum eßmbi Deus fadus eß homo,ôf homo Deus:quod item nulla un^ fxcu Philofdi laris Philofophix fubtilitas ud inuefligare uel intdligere potuit : ncc Arißotelicx p^or« b aures hoc axioma tulißcnt : Deus efl homo, ob immodicam ( ut uidebatur ) extrem maxmx morum diflantiam. A Dodore ueritatis hanc ueritatem eramus edocendi, óf à ue» deßHia» ra luce quxilluminât omnem hominem uenientem in hunc mundum. Poteflatem ^*iowlt;lt; antedidatb, illam omnium maximam, Deus optimus conwlit, non fux matri fele» difsimx, non angelis, fed facerdoti,tanquam miniflro, qui Deum in hoflix fub» P^^ '^ ßantiam , óf contra hoflix fubflantiam in Deum conuertit , quod, qui akj quam facerdoti licerc contenderit, bxretici nota cenfendus eß. Non infeuê Bo»

nauentura dubitat, minoris'ne uirtutis fit, in Cbrißi corpus panem conuertere, ç ^^-quam quod non erat, create. Nam efficere, ut pluribus in Iccis fimul eadem c^ q^^j^^ res fit, maioris quodammodo potentix eße uidetur, quam prxßare, ut quod nibil j.,. p^y^ J fucrit, fit. Adde bis, quod facerdos ex akifsimo coelorum habitaculo in bunc ui» ««ai^fy^* fibilem mundum, modico uerborum complcxu deuocat eum^ qui coelum Ód terrarn Botnum, nerbo creauit, amp;nbsp;in nihilum, fi uellet, nutu redigeret, cuius ineßabili bonitate amp;nbsp;4.frN.4(flJ continua conferuatrice potentia , quiequid ubique return eß, uiuit, fpirai, amp;nbsp;lo.f u fobüftit : cuius nomen profunda tartara tremifcunt : ad cuius nomen Pontifia cius apex amp;nbsp;imperatoria maieflas nudatum inclinant uerticem : cuius fe pedibus

angdorum fodidtas, omnium denicp cozh procerum cdOtudo uencrabunda fub^ mittit. Turn auguftifsima illacodi terrarUmep regina’, uirgo mater Maria, qua unafecundum diuinitatem,nullum habet coddle theatrum fpeólaculum admirable lius,qux call lumina fub pedibus defpicir,ad pedes tarnen eius,quern facerdos tras Ôat, procumbere n«n dubitat. Hîc o uenerandi SalomonisPiacemx, QC omnium qux ad falutem noßram attinent promt Si. condi, hîc oculos aperite, non corporis, qui folum caduca à: horaria infpiciunt, fed pectoris, qui fua ade altifiima hxc myßeria, quoad licet, contemplari poiTunt : hîc proprix dignitatis memores feriam Gregorij exclamationem ante oculos ponite, cum ait : O ueneranda faÿ cerdotum dignitas : in quorum manibus, uelut in purifsimo uirginis matris utero, filius Dei fpcciofus prxhlqs hominum incarnatur,ut noto uerbo utar, Clamatamp; Bernardus : O uencrabilis fanditudo manuum facerdotis : O falix exercitium :

O uere mundi gaudium : cum Chriftus tradat Chrißum, facerdos Dei fihum. 51 oculos habetis non caïgt;gantes,ccrnitepropriam fublimitatem amp;nbsp;oßieij cxccllen-» Adron. uj^^ Expendamus ueßes amp;nbsp;ornamenta Aaron Pontificis, etusep hliorum facer« datum in Exodo,inueniemus in eis omnium creaturarum typum,quantum ad alle« lExod. jS. goriam attinet:at pro tropologico fcnfu,uirtutum cunólarum imaginem, Porrocon lemplare anagogen , figuram Chrifli reperies, In fronte nomen Dei ineffabile fculptum in auro rutilabat, quia caput Chrißi Deus cß. Si caput Eccleßx Chnßus. Oleo fandificationis confecrantur, ut cundem fignificent, de quo prxdidlum eß: Vnxit te Deus Deus tuus oleo Ixticix prx confortibus tuis. Et fi tanta Pontic fid amp;nbsp;facerdotibus Dei adferibuntur, ut foil tanta fadant, totum mundum, om* nescp contineant uirtutes. Si fimul mundi uirtutumep Dominum nobis exhibe* ant, quisnoncos omnibusprxtulerltmortalibusf quis illaofficij authoritatenon omnibus magis exißimet reuerendos T Soli Pontifici faneßa fandorum ingrcdl licitum : lobs facerdotibus Deo minißrare : fob's panes propofitionis fumere,procp populo fupplicare, Hcrbam,quodaiunt, porrigat omnis terrena potefias, cum ni* hil in facerdotis poteßatenondignumcoeloconfpicitur, Hine eß, quod Emißarif «.Rf^.iz. régis Saulis facerdotes Nobe interficcre iufsi, quod Dauid , cut Rex infeßifsimus erat,fufccp.(rent,manus inferre nequaquam audebant. Vrgebatquidem Rex in fa* cinus indignum quam poterat inßantifsime, Ôi ira frendens atrociter minabatur : iUi immoti Dei minifiros occidere nolcbant, Scrui deniep morte contempta, furi* bundi Domini mandato facerdotum reuerentiam prxlocarunt. Doëch uero Idus mxus,cui nulla rehgio,nullus Dei metus crat,facerdotum cruore manus foedare no ucritus eß, ut tyraano morem gercret. Doéch interpretatur mortuus, nimirum quo inteiligimus morte damnandum eße, quifquis Dei famulos iniuria laceßerc i.Rc2-j* non perhorret. Sed Saul Slt; Doech tam fcelcflum facinus non tulerunt î impu^ nê. Nam ambo cum in Gclbof Philiflinos fugcrent, proprijs mueronibus iußifsi* mo Dei iudicro incubue»unt,ót; ie mteifecerunt ipb, qui facerdotes ante interfcee* rant. Ex omnibus his cognoicimus, ob hanc facerdotum cum Deo propinquitatê, cumubtiorem facerdotibus honoi em deberi, quam uel omni temporali dignitati. ? **f^’ Quod perfpicuum ex Pktone euadit, qui fimpbeiter perfedlius eße fenbit, quod fimilitudine quadam Deo primo efl propinquius. Atqui Angelum, quod mate* rnm corporalem abdicatficut Dcu», nobliions naturxiudicamus animabbus ra^t tionc ptxditis, exterum materix adhxrefcentibus : Turn uirgo mater, Dei filium , concepit in tempore, quemadmodum coelorum pater xternum : qua fimilitudine, Deo proculdabio habetur propinquior Si proinde nobdior Angelis, rationa* •ßiwdUfnt. bbusep creaturis, Bonauenturx iudicio, Quapropter facedotem mul to propin* i.f(Ht.diü. quiorem Chnlio ture fatebimur, quam fintuniuerfi orbis homines, quod officio 44. angelico amp;nbsp;charaeßere indekbib' infigniatur,cocp exterfs omnibus impenfiuseflé honorandum. Chrißus enim duo habuitofficia, Angelorum utpotê,unde Sif An* Miteft.j. geb appeUationem habet, Ecceego miilo angelum meö, Óf prxparabit uiam ante facieni

foci cm mpam, amp;nbsp;Hati’m ucnict ad tcmplum fanóumfuum dommator, ÇJîm uos quacritis, 0^ angelus Teflamenti, inteUige noui, quern iios uultis. AIccrum Chrifti officium fuit facerdotium, quocirca ab Hebraro Vate facerdos nominatur : luraurt -, Dominus, amp;f non poenitcbit cum, tu es facerdos in xrernum fecundum ordinem ^‘ ^^ Melchifedech.Verc enim facerdos fuit Chriftus,ÔC eft caput corporis Ecdefiae, A^ poftolo tefte, hocep quantum ad hominis naturam pertinet, Öif caput eft corporis Thorn, f: fui, hoc cft.Ecdefix, quae Chrifto unita eftgratix SC nature ncxu.utcapiti.His duo* par.fum» bus offices folus facerdos condecoratur, qui quatuor angdorum in facrafcriptura m^q. jj* exequitur officia, Nam Michaelis officiu eft,pro fidelibusorarc,ut apud Danielem lt;*’' u habeturtfed facerdos publice pro populo intercedit. Raphadis partes funt, fideles Dow.?, fanareffacerdos animorS xgritudines facramentali medicamento propulfat. Vridi *^^“'^ ^®‘ negoclum eft datum,Dei uentura nunciare:Sacerdos hominibus mandata Dei fer* ^?^*”’^ uannbusfuturam prxnunciatbeatitudinem, prauis fummi boni priuationem : qux ®’“’’' '^ uel fob eft xternum fupplicium,ud infernx poenx maior pars. Gabrieli demandas Luce.u tum,ut Dei myftcria declarer. Nam de fide incarnatiuerbi Mariam amp;nbsp;lofephS in-2 ftruxit. Sacerdos indem Catholicam fidem populo prxdicat atep dedarat. Nam Reges Euangdiex legis formam à facerdotibus debent accipere. Prxterea facets DrwtiT* don charader imprimitur, cuius uirtute per hoftiam confccratam,Dco Panifaenfi* cium corporis ^V fanguinisunigeniti fui offert, cuius meminit Efaias : Videbunt Eptfrf. glcriam meam , amp;nbsp;ponamin eis fignum meum, hoc eft, charadercm. Nihil inprxfentiarum me folicitat fcrupulofa quorundam corrixatiuncub , an chara^ Ôer die epffcopo manus adponcnte,aut calicem porrigente imprimatur. Illud muh R«lt;^«lt;’'-»« to omnium mirificifsimum non iniuria duxerim,quôd ex hoc fignaculo fex infigni^ 4 /'*'• *^'^ bus facerdotalis ordo egregic corufeat. Primum eft decor iUe nunquam obfo-î’’’”*^*’'*‘ lefeens : quoniam non tanto Iplcndore commune hunc acrem micantifsima phoebi ^■^‘ lampas tlluftrat, quanto fpirituale hoc ornamentum facerdotis animam. Nam luci tenebras contulerit, qui fpiritus perfedionem corporali comparât. Quod fi cculis inrueri presbyteri animam pofsibile foret, protinus tarn formofa oborirctur, tamep incomparabilis fpecies,ut res omnes uel fpeciofifeimx, qux fub profpedum fenfus cadun^minutix quxdam,proie(ftamenta,aut ealigo prx ilia crederentur. Commo* 2:4,^ j, de ergo lamina quondam aurea capiti facerdotis ante altare nantis fuppofita, hocce fignum reprxfentabatur. Er hoc fignum Dei miniftris quam conuenientifsime da^ batur. Nam fi in regum aut principum aulis, purpurati, qui Dominorum lateri hos noris caufa adfißunr,omniuariam cxculti amp;nbsp;mundi prodcunt, quanto per Herculcm' iuftios Regum régis famuli dccoro charadere infigmunturf Alterum eft afsimula^J Cionis infigne. Quamuis enim in rationali anima fuperbenedidx trimtatis imago ^c6i. wk collucefcat, fi ad unitatem diftindionemep commonftrandam,tribus animx uiribus diü. ?. fundiones fuas addideri?,eocp Deo optimo maximo nonnihil fimilis cuadat,fimfi fruhfa» Ifor ramen quorundam arbitratu Dei filio redditur hoc anima infigni. Propterea in Angelica Hierarebia Dionyfius facerdotem appellauii Deiformem.Tertium aiunt Diony/ïm effe difcretionis tnfigne,ut quo Sacerdotes facramentangfidei neftrx adfcrtorcs,SC milites eoekftis militix feledifsimi, in militante amp;nbsp;triumphante Ecckfiaa cxicris Chriftifidelibus internofcantur, quemadmodum fymbolofuo regis milites,ab his, pj,ii!pp„ji qui fub Duce ftipendia faciunt, difcernuntur. Quartum infigne eft uigoris cuiuf fran.^ô^ piam prorfus immarcefsibilis. Nam in hoe charadere , poteftas panis 5^ uini rührt, ée tranfmutandi in corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti traditur : qux omni omnium ratis pz. onalium creaturarum poteftatc longe eft iuperior admirabiliorcp. Nam Chriftus fub quabbet fpecierum parte lotus eft, co modo, ut fubftantia hxc tota in dis ’*'^1« limul locis fit, tota in toto, amp;nbsp;in qualibet parte tota. Quintum eft inxftis ^^^^^ mabilis precq. Tantum nanep hoe fignum eft, ut nulli quamuis preciofx rei com* parabili rede pofsit comparari. Sextum uiroris indclebiÜs. Eas enim radices ^ ’ ■ agit ißc character, ita impingitur , ut extirpari prorfus nequeat : quemadmos dum

dum arcanarum litcrarum Dolores in quarto fuper Theofogicas Petri Lombardi fententiasfcripturn r cliquer untenan abdetur federe enormi, nonfacerdotq drpo^ fitione, quam dcgradationcm nominaiit, non motte, non acterni ignis fupplkio. Cum enim fupernaturalis qusepiam forma fit,à folo increato creata:nulla creatæ oir» Ia Andre, j^jj machinat/one corrumpetur : in nihilum quidem reduci poteft, cui ficut amp;nbsp;Pbd Fm». treat,00i omnis creata uirtus impar eft. Non equidem ierim inficias, dericum gra* fuper 6. e j^ ^^^ fubrnotum, dcricali priuilegio priuari, autoritate canonis ï Si quis fuadente; GerfofTde ^‘^“‘^ ^“quot;^ ‘^’^^ conceffum fit, ab eodem haud difFicuher tolleretur. At quod Deus potPede lt;l«lt;lit»homo non teilet,Pauct bic Philippus Franchus,qui depofilum à gradu facet« 10 Andre' dotalijConficcrepofiejiuri opinatur die confofmius. NamfimulaciUe fumrniPon* Archidtac. *’^gt;^ dementia fuo rdbtucretur ordini,non fumeret denuoordincs,infigniaabb? ttecenfur. «^ duntaxat ei reftituerentur. Cum enim a' Deo ckarader illc inferibatur animar, Dionyfiut nuila corporalis poena eundem facile abftulerit,Hacc communis opinio à Dotfiori* dflercen. bus neotencis baud grauatim recipitur. Toto igitur ealo criant, qui ob prauam ia rr4«.M4gt; facerdote uitam, ob mores corrupros, fulgorcm ac potefiatem facerdotij ftatim cxÿ ronifcont. tingui opinantur.Nam canones habent;Mcmcnto facramentis Deinihil öbeflc ma Kagiß. 'm lord hominû mores,quo ilia uel non fint, uel minus fa nd a fint, quibosplena ( quod lt;^-dift.ij. aiuntjcaera fobfcribii Auguftinus : Int ra Catholicamfinquit) Ecdefiam in myficrio corporis Ô^fanguinis Domini,nihil à bono maius,nihil à malo minus conhcitur Sa^ t.^.i.e-Do ç^r jote,quia non in merito conficienfis,fed creatorisuerbo,amp;uirtuie Spiritus fan« i Cl ic m» ^’ fonficitur, Qiiatc innepide adferimus facerdotem etfi malum,non tarnen eó fpo r^^ ’ ’ * ban audoritate conficiendi miniftrandicp facramenta. Quod eleganter admodum i.^ i.c.w«f *“’^’^*’*^’’* teftaturtQuid melius corpore Ô^ fanguine Cbrifti^Siuc ergo per bonos, 1,. hue per malos mimftros inira Ecdefiam difpcnfetur, facramentum tarnen eft, quia Spiritus fandus mylticé illud uiuificat, qui quondâ Apoftolico tempore, uifibilibu« Augußin. apparcbai opcribus,ncc uel bonorum mentis difpenfatorum amphatur,neemalo* » q i c de rum culpa attenuatur.Quia neq, qui plantai,nclt;p qui rigat,a!iquid cfi,fcdqui incre* tapnfm. mentum dat Deus, Et alio in aho,ius habet Baptifmum uel malo hel bono admini* ».co««/.^ firctur,repcti non dcberc,tantumq}efl'cEcdefiae facramentum, ut nee abbomicida »lt;?•’• c cu mi,filtrante polluatur.Rurfum pulchre Ambrofius ofiendit,Deum non mérita per* fmpiura fonarum confidcrare, fed off eia facerdotum. Nam ad preces Hieroboam ignis cœlo delapfus, atep Heliaprecante ignis demiffus eft, quifacrificia confumcret. Ignis illc uihbilis mittebatur, ut crederent, nobis inuihbilis eperatur quod credi* mus, Crede ergo adefie Dominum lefum inuocatum facerdotum precibus, qui ait; Vbi fuerint duo uel tres in nOmine meocongregati, ibi fum in medio illorum.ln^ tac muU ^^’P^*^ ”°” merita facerdotum, fed uittutem dimnam facramenta fanóificare copioÿ iilKKÜ **^''’ Gregorius docet* Fabianus itèm Papa cum Epifcopis Orientallbusfcriberct:Si^ i.q t.c,sig gmficaïiis (inquit)plerofq} aitendere multos in fiedefiafticis honoribus indecenter mßcallK uiuere,O mtferos hommes qui hos intuendo, Chriftumobliuifcuntur, qui óf multó indi-fexto. ante prardixir,ut kgi Dei potius obtempcrarctur, quam imitandi uideantur illi, qui f Kub, ca quae dicum non faciunt, Ö^ traditorem fuum tokrans ufque in finem, etiam cuin euaoge'izarè cum catteris mifit. Nam Apofioli talcm confuctudinem non habuc« runt,nee habendam docuerunt. Max addit Nicolaus Papa ad Michaelem Impera« t.lt;; tc )t!gt;M torcm:Non qualcs facerdotes Dj mini funt,féd quid de Domino loquantur,c(i uo* ^.«.rt. ßjj magnoperè pracuidendum. Nee inuicarijs bcatifsimi Petri Apofioli uobis efi attendendum, quid fint,fed quid pro CofleÔione Ecclèfiarû,quid pro falote uc^ fira fatagant, Nec enirri illos inferiores dicebs Scribis amp;nbsp;Pharifaris fedentibus Uitth.t}- fuper cathedram Moyfi,dc quibus Dominus pracepit :Quxcuncp dixerint uobis, facitc,fecundum opéra cor un nokte faCere, Ergo Imperator conlideraji illos dixit audiendos qui fuper Cathedram Mofis fedebant, quanto pofius, qui fuper cathe* drarn Petri refidentjCxifiimas effe audiendos :* Et Augufiinus contra Penhanum, facerdotum immundicta,facramentum non pollui, baptifmiép puritatem abimpu^ mate

s A G E R D o T V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI

tiiafe Uel/mmundida confcicntiof, fiue dantis fiue accipientis, ommno efle dining! i.^ i.cDo t^am contendit. Nam fi non habebat Saul facramenti fanditatem, quid in co Da; Mim» «id uencrabarur* Si autem babebat innoccntiam,quarc innocenté perfequebatur ƒ Nam eum proprer facramenti unc^ionem amp;nbsp;honorauit uiuum, 5C umdicauit occi* Cum, amp;nbsp;ob panniculum ex cius ueftc abfcilTum peretflo corde trepidauit, Eccc Saul non habebat innocentiam, amp;nbsp;tarnen habebat fanditatem, non merito uitae fuar, fed undionis. Nam hæc fine innocentiahaberi non potefi,fed facramentum Del quod di in mahs hominibus eft,fanlt;5um eft. Si quis folo facrarhento facerdos eft, ficut Pont Jex Cayphas,quamuis ipfe uerax non eft, quod dat tarnen uerum eft, ft non dar fuum fed Dei. Ineandem rem fufifsime diuinum ius differit, Quis non iu-f re optimo hoc loci in agreftes amp;impios quofdam excandefcerct,qui uirufentam kn guam indiferiminatim Inomnes facerdotes eurbrant, ubi e milfibus pauculosab« quot uidennt,fetus ac or dints facerdotalis integritas exigit,U!tam traduccref Hi fta tnn quod aliqui faciunt,omnibus imputant: fi uel tranfuerfum unguem ab Euange^« fico pracfcripto aberrarint, tragoedias mouent : non cogitantes,cum hifdem hofti* bus,mundo, carne,amp; diabolo rem effe facerdotibus,quibus cum totus conflidktur imundus.Non protinus non homoeft,qui facerdos eft:amp;in mortal came fine mor^ tail peccato uiuere nemo non experitur efte longe difficibmum* Certe quandiu exulans anima in terreni hurus corpufeuti compagibus uinrfta delituerit, nunquam x nonfolicitat ad mala cæcus membrorum tyrahnus. Afsidua inter fenfum fi^ ratio« nem pugna eft,uióoria rara. Non femperPlatonicum ilium aurigam equi nimium »ndomin 5C effrenes audiunt. Nam ut mira quadam ingenq acrimenia Ód dorftrinae omnigenae copia incomparabilis Theologus loanncs Eckius mihi preceptor,nu« per duferuinOmnis humanacaro morbida qualitate infeHacft, quam carnis fadi« tatem in omnes Adami liberos libido ex aequo transfudit. Hec Auguftino tcfte,le« tik-rocallidiferpentisfibilo progenita corpora noftra pcftilcntifsimo afflatu ucne^ nr,omnes çqualiter inficimur,amp; anima alioqui pura,quoniam ah fep fecundarü eau« farum mtnifterioà Oeo folo condita, fimulac contaminate carni infermationis, ut woeant,copulaunirur,ficut Margarita canofis manibus commaculatur. In hoe ma* lumnos omnes Eux intemperantia detrufit:non funt exemptifacerdotes : eandeni enembrorumlegem perpetiuntur;quid igitur mirum fi cecidcrintf Nemo feipfc iu* ftum exiftimethn eadem naturx deprauatione fumus Omnes. Dei di hominis geni# rricem Mariam iUibatu uirginitatis florem femper exeipio. Aequale nobifcum pre^ ^.^^ ^j^^^ mium expectant presbyteri,eodem curriculo procurrunt ad metam. Teipfe ergo ^^ ^^ g rognofce,nccum plus facerddeis uitam difcutis quam propriam,in magnu contem- multi feMi ptionis diuinorom facramentoru crimen incurras : ut fideliter monuit Gregorius, u. Verum nemo in fefe,quod cecinit Saryrographus,tenrat defcendcre neme,fed prx pcr/ïia, cedenti fpetftatur mantica tergo. Nemo fecum habitat,nee unquam uident ilb,man tiexquodiniergoeft,prxcipitesfemper,ut Euangclicx notarunt literX,feftucam cxaltcrius oculo eqcere.R.efipifcant,Deumprccor audaculicblrclt;ftatores,amp;f male« diccre definant,nc malefarfta nefeant fua:nolint fi falutem amant, tangcre Chrifios. Quoniam Prophetain peifona Dei minaciter prohibetzDijs, hoe eft facerdotibus, pfaL 104« non deirahcs. Verba facerdotum non opera perpendanCquod Anacletus pontifex Exod.ij. maximus uoluit:Quanquam(ait)facerdotem tam à fuis q; alienis criminibus immu Disl Sj. nemclTe oporteat, attamen fi aliterfe habuerit,nó ideouerba fuç pr^dicationis de« c.nulilla. bent cotemni. Ait enim Hieronymus: Sicut lixiuiu per cinerchumidu ftuenslauat aiirony* ^ non lauaturuta bona dodrina per malS Dorftore animos credentium lauat â for* ^*^* dibus peccatorum. Et probabilitcr doctores adferunt,malum facerdotê magis ho* norandû,quàm ucl optimu fubditS. Malus eft facerdos,fed docet uiâ falutis.Nonne candela alqs,ne Iabanlur,lumcn diffundens,interim ipfa cófumfturt'Et manus cruci VeraU. in triuio a ffixa,qua ribi fit cundumcómonftrat,nec tarnen ipfa te deducit. Campana wem ad uerbym Dei aqdiendum cxufciiaqad quod ipfa no ddccndit.Sacerdos tibi iter

iter ap er it, quo ad monte m aetemae fœlicitatis feandendu eft. Quod ft ipfe neepræs cedit,nee fequitur,atqp ita uixerit,ac fi nulla fint S^ uirtutum premia Ô^ uiciorum tor menta, nuihg; omnino infentnihil hoc,fi fapis, te moueat * quinimd cogita nullum cife uel minimum apiculum in (cripturfs facris,qui non fit ucrifsimustcoelum fiCterra pereant,nunquam certe peribit uerbum Dei,nunquam ociofum erit. Quid fi Deus ideo malos facerdotes amp;.' Ecdefiarum antiftites uiuere patiturtutuideamus non ho# minumjed folius Deimanutenentia Ecdefiam fubfiftere ^ Triturn eft illud maiorS noftrorum amp;nbsp;uulgatifsimum uerbum : Inuentionem effe infodicifsimam,fi facerdos . tern apud inferos tnucncrimus.Sed efto,nulla canonum ôd facrarum literarum com* nnnatio ab hac dilatrandi rabie te, quifquis fucris,qui os in coelum ponis, deterreaf, facerdotu p^^^-j faltem facerdotum in te mérita linguae tuaeffacna imponât. Quis cras,ut pri^f mhommes ^^^^^ ^ materno utero innudam humumuitam à fletu aufpicans,prodqfti inops, amp;: nudus,omnium rerum prxterquam infcdicis originalis maculae uacuusc' qua fiebar, ut Deo parenti tuo,a quo paulo ante cum nihil elfes, creatuses, ftatim difpliceres« Hanequis abftulitf Non parentes,non amici,fed lauacro falutari presbyter. Quis te rudern 6C famdicum pane uitae uerbo Dei pafeit, ut aeternam famem gehennam cf* fugias f Sacerdos. Quis te ex alnfsimo uiciorum baratro , in quo pedorem contra* xifti,extrahit,0£; pœmtentiç medicina fanum reddit amp;nbsp;tncolumem:’Saccrdos, Quis te peccatorum uinculis adamantinis, quibus condamatum iam mancipium ligaba« ris,excmit^ Quis animam paralyticam corporis adfccfibus, uelut ignauo grabato prorfus affixam,uitae SC pietatis offices reftituit:' Quis tibi capitalibus plagis faucio falutaris poenitentiae uinu amp;nbsp;confolationis oleum infundittSacerdos. Quis tibi uia« ticum dat,ubi anima ex noto hofpitiolo recefthra,graue mortis paulatim ingralfan^ tis Imperium fentit amp;nbsp;perhorrefeittubi graui ariete corporis moenia quatit,omnium terribilium terribilifsimi3,mors, Quis inquaminhoc difcrimine fuppetias tibi fet t, amp;nbsp;defperabundum animat, aduerlüs omnes cacodaemonum machinas Öif infidias clypeo fidei com munit, defenfat,Ôd uelut cœlo tranfmittit^Sacerdos.Eat iam ingrat tilsimus atro loiiginis fucco tintons,ôd fpiritualium pareil turn umei in aduerfis praerf fidq Ôd perfugq famæ labem olfundàt,atcp in eum contumeliofus fit, quo fine bea^ tus fieri uix poterit. At parum fidei nobis habete,nifiDeum hocuelleintellexeritis. Quid hæc Chrifh uerba polfunt:Qui uos fpernit me fpernufNam ad Samudem ait Samuel. DominusiNon te fpreucrunt,fed me.Sacerdos organum Domini eft,non ex feipfo loquitur, quem fi defpicis,non lUum defpicis,fed Deum qui illum ordinauit. Oui# Cbrgt;foil. ’P^c es(inquit Chryfoftomus)paftorem noli difcuterç, ne eius quoep criminis reus homtl.2.in tenearis,quód illum aceufare præfumis.lnfurrexerunt aduerfus Aaron poft formai tptß.adTi tam uituli effigiem Chore, Dathan Sd Abiron: Qiiid ergoTnonne ilh periérefquo tnothaxd. loco luculcntifsime magnus ille Doctor facerdotes défendit. Porto fi fæcularium N«m lö. principum cubicularios,ód fi qui funt alq paulo honeftiori famulatu aulici,tam impen vfakioj. fe honoramus propter Dominos,cxtremaeprofe(fto dementia fuerimus, fi eos hon Sco.4. di. in fumma habuerimus ueneratione, qui nó regi aut terrarum imperatori,fed cedorü Sd terrae creatori intimi funt Öd fecretarij,ad cuius pedes ut uermiculi fupphees pro* w c uoluunturEpifcopi,Archiepifcopi,Patriarchae,Pontifices, Principes,Rcges öd Cac* ^ offi '^^ fares.Suilt amp;nbsp;fccrctarq hQminum,qui nemini quam facerdoti occultam fcclcrum fen IdmiK^n ®quot;’’'” manifeftant, fed ita manifeftanr,ut reuelarc nemini ud debeant ucl pofsinr. c mtma» ‘^^^ “* redeam unde fum digrelTus : Hanc facerdotum daritudinem, cum facrae lu üit.deuft. teracunius uoculxanguftijs firmgere ncquircnt,hos modoreges nominant,ut Apo £01.4: calypfis primo:Fecit nos reges amp;nbsp;facerdotes Deo Ôdpatri.Et prima Petri fecundo: Erod-zz. Vos cftis genus ekdum,regale facerdotium, gens fanda, populus adquifitionis. Diß 45. Deos appellant in Exodo:Vtriufcp caufa ad Deos peruenief,pcr quos Commenta* Alexandri rius facerdotes intelligit. Tam uerc efiarn quam dodecardinahs Alexandrinus fu* mufuper per Decreto,fepicm nomina facet dotibus ex facro eloquio attribuit. Nam facer dos décrit, paftor dicitur : irruente cnimlupo non fugit ut mercenarius.Tum cams appdlatur.

quandoquidem lupos à grege latratibus arcct.Prophcta uoc3tur,nam mydcrla ferj^ pturac populïs expomr. Angelus nominatur,cnuncians populocïoquia Do mm!. La* j^ni^chi» btt enim facerdotis euftodiunt fcïentiam,6C legem exquirent de ore eius,qina ange lus Domini exerdtuum eft. Appdlatur etiam ueritas facerdotq ucteris Teftamen^ H.Nam tintinnabula habet inucftibus, ut uitx uiam cum linguarfoniiu ipfa queqp facerdotis opera clament. Veßimenta porró facerdotis funt opera reda. Nam rcgt; Pf^l i3^^ gius Propheta ait:Saccrdotcs tui induantur iufticia. Vocantur infuper ïocum tenen? les Apoftolorum,ideo Spiritumfandum in igne amp;nbsp;linguis accepiiïe debent. Q’na Gr^go. nimirum quos Spiritusfandus repleuerir, defe protinus loqucntesfacit:Rcp!eti Alt;7««wi2. funt omnes Spiritu fando, amp;nbsp;caperunt loqui. Super hæc præco Dei appeüatur. Quare indefefla lingua indamet. Clamare autem parum proderit^nifi quid clamet (nteUigat,amp; fadat.Nam qui dat fine mente fonum, quantum inuinea Domini fru? j^ Ae^t^ dus producat,aliorum efto judicium. Hieronymus officium facer datum eße ait, de ^ ^ lege interroganti refpondere.Si facerdoseft,dodus fît,fciat legem Dommi.Si igno ratlegem, ipfe fearguitnon effeDomini facerdotem. Sacerdotum eft feire legem, ^^^^ „ quod quidem amp;nbsp;in Deuteronomio lcgimus,ut:Sicubi in urbibus ifrael quæftio fuclt;. rit exorta,inter fanguinem Si fanguinem,inter iudicium amp;nbsp;iudicium, lepram amp;nbsp;le? pram,contradidionem amp;nbsp;contradidionem, eantad Sacerdotes, amp;nbsp;Leuitas ,amp; ad Pontifîcem,qui in diebus illis fucrit côftitutus,amp;quart ant ab co legem Domini:qui? bus refpondentibus,faciant quod iubentur. Quod fi no fccerint,cxierminentur de populo.Et ne forfitan in ueteri folum inftrumento hare prarcepta uidcantur, loqui? lur fit Apoftolus ad T imotheum,Epifcopum non folum irreprachenfibilem effe de? bere,amp; unius uxoris uirum.â; fapientcm,amp; pudicum,amp;ornatum,Ä hofpitalcm,fed ctiam dodorcm. Et ne cafu hoc dixifle uideretur, ad Titum quoep fuper presbyte? P‘‘“‘“* *f“ ris,quos amp;nbsp;Epifcopos intelligi uult, ordinandis, cadem cautela (eruatur. Practerco * '^“’” ‘* complura nomina,qux non indodê Gratianus in Decretis congefsiqquç certe pre? di/ï.z.i.c. clarifsima funt, tantumep fplendoris ex decora facerdotis appellatione nafcitur, ut c/erj«. * Ïurifconfulti hinc fibi blandiantur, amp;nbsp;non parum glorias accedere credunt, quód in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* _ defcriptione iuris à Celfo facerdotcs nominantur. Praeter htee demiramur inédit vlpA i. ff, carum mentium naturam praeftantifsimam : qua nulla poft Deum clarior, nobilior, de itißi.Gf Si perfedior cft. Quamuis cm hominis anima immortalis,feminis actheregad Dei iU‘ imaginem Si fimilttudinem fit exculpta : quo fummi boni capax foret : Si homo in horizonte aetemitatis locatus,corporis mole fenfibilibus, animi natura SC eeleritate inteUedualibus perfimilis,multiscp munificentifsimi conditoris muneribus infigni? ter dotatus:minor tarnen eft angelis.Sed hi quanticunep fint, ad facerdotq author!^ tatem afpirare non audent.Enimuero homini,nô angelo Deus dixit:T ibi dabo cl a* nbsp;nbsp;, ues regni cœlorum. Quinimo in ilia immolationis hora,diuo Gregorio no dubium ’*• eft,angclos afsiftere,mirari,St; terreri:amp; ad facerdotis uerba efficacifsima coclos ape ^g'^Z'J^ riri : multos adeffe angelos Albertus magnus, immortalc Sueuorum decus,exiftilt; mat:fummis ibi fociantur ima, terra cœleftibus iungitur, Si unum quidem ex inuh j^ confier, fibilibus amp;nbsp;uifibilibus fit. lam agite,fi libet,ad uirgmem fupremam confeendamus: diß,i.c. od cuius uirgincam mentem altifsimus,nô ftiUulis aliquot gratiarum afperfit: fed ipfum fit tangua omnium charifmatum fontem in illam tranftulit : Si quae reliquas omnes creaturas longo poft fe intcruallo relinquit; ilia Hierarchis Ecclefiac in tanto cedit myftcrio. Nam illa odo ucrbulis femel Dei filiummundiep redemptorem conccpit,cum An? gelo pronubo fubmiffe refpondcret : Eccc ancilla Domini, fiat mihi fecundum uers L«f-t. bum tuum.lfti facerdotcs ab optima maxima Dco côfecrati,quincpucrbis,ut adde« ^^^prolatis,eundcm Dciuirginisep natum quotidic in facrificiumucre aduocant,ad Criminum expiamina.lUa mifericordiæ mater, intado uirginitatis candorc feruato, potemifsimum call principcm carnisuefte amidum, fragilitati mortiep obnoxium mundoedidit feruatorcm. Sacerdotes diuina cofecratione eundem orbis audorem facramento yete contentum,nulli fubiedü mutationi çgritudinicp,amp;; fulgcntifsimis

' nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glorix

R?fïi.4 ff« gîoriæ dofibu: fpl^ndcntem, inuidifsimum mortis uidorem, triumpbatorem uit dtß.u.art. doriofifsïmum,Clt; inferorum uaftatorcm,manibus fuis centredant.Hxc benedida

SC noua puerpera miratn fedolitatem lefu cunabuhs ofReiofifsimè impernebat, aï» genîem pudlum tepenti confouebat gremio,eiimcp uînis complcxa fæpe finui uirgj nto amp;nbsp;peôufeuîo pursfsimo adprcfsir, de Virginea papiUuîa fufpendens cum, qui itnmenüm mundifabricam digitolibrat, materni laÆs fucco nutricauit umuerfa pilcenrem : ucram bcatorum glorùm. At jfti coeUcum cibumin cruce chantaris igne toftum,ore infutnûucacteris^ communicant ilium ocre dulcem angclorum ci* bum, bas nieras lauticias, SC fyncerum defoecati cordis folatium SC lubikim. iiiud haudquaquam inuoluendum filentio,quanto dignitatis apice Euangelici noftri my» fix Mcfaicæ legis facerdotibus prxrtent. Etemmcommodumfucritueteris mftru? menti urnbram, huius noui clartfsimx luci conferre, ut collatione utriufepconditio lucidius innotcfcat. Ex facra bißoria habemus, olim ex una tantum tribu Lm inca

facerdotes effe confecratos : in noftra lege uiuibca, nemo tam eb humililoco natwi^ tam defpeda forte, qui à facerdotioarceatur, modo ad rem tarn facram uirtutum cultu pro uirili fe præparet, nee illotis ( quod aiunt ) pedibus, adytum petat. ld ISfoW j. quod cx Jacobi dodrina bt.Nolite(inquii)inpcrfonarum acceptione habere fidem lefu Chribj. Olim in figurz umbraculo capita olco perfundebantur,manos facraban tur, dextrar quaedam partes hoftiarum fanguine madefcebant:hodie cum EuangC# lici fobs radquetcrum tenebras difcuffère, nihiloleo materiali,aut arietum fangum! tribuitur : non enim tantiaeflimantur,ut fcelerum luem abluant: uerum collato laco« ciæ oleo fpiritus paraden gratia ad abolcndas criminum maculas datur : eacp fimul poteftas tradiiur,qua aliorum queep peccata dekantur« Turn licebat facerdotibus inter kpram ÖCnon kpramdifcernere: Verumcorporalem tantum : Atep boac mundum, alium immundum iudicare, dignum uel indignum ad templi material» introitura. Athodie,quod longe maiuseft,prouincia eis dclegaturonerofa qui? dcm?fed omnino honoratifsima, dqudicandi argri animi languores, qui tante font piK/xrcft. permciofiores morbis corporum,quanto animi immortales momentaneis probant corponbus:probant autem modis propeinfinitis.Poflüntïtem foluere Óf colligare, claudere Óf recludcre fores regni ccelebis. Turn presbyteri inter uebibulum óf altare formidabikm Dei iram a populo peccatore deprecabantur. Nunciudicea à Deo dc{ïgnati,adjTiiba condonanr,leges condunt, anirnasep proprias pro ouium falütc,fummi paboris exemplo offerte nongrauantur.Olim in crepufeulofalutis,fï» txoi», M L*^“* cum ahjs in deferto codefti manna akbantur, uermiculis fi paulo diutius af» feruaretur,fcatcnti, quem patres manducantes mortui funt. In rnendie falutis, foelie cius nobbeum agitur. Nam angebeo cibo, ueri pafcalis agni carne fif fanguine, fart mefcenies rcficimur. Hic panis nullo unquam tempore marcefcit,kd uirct æternû, pureep manducantibus uitam largiturfcmpiternâ.Tum facerdotes craffo illo 3ffao^ guinoknto matffandorum pecorumfacrificio,fif fanguine bircorum cruentato, cc» Ifwir. per cupabantur : nunc fummo illo facerdote IcluChribo praefente futurorum bonorum totwm: Ponnbce,pcr amplius tabemaculum non manu fadum,nec huius creationis, nequc faulut erfperfanguinem bircorum aut uitulorum, fed per propriS fanguinem femel m faatfl» Hctrlt;,ÿ. introcuntc, aternam inuenit redemptionem, atep nouum facrificium panis Si uini, eiufdem fanguinis fui Si corporis, fecundum ordinè Mekbikdech inhituente,pnamp; cos ritus fuftubt:Sf Ecckdam inani illo tot facrificiorum brep'tu liberauit:Sacerdo#

tes Euangelicos,qui pratciofilsimi corporis SC fanguinis facrificio fub panis Si uini fpecie litent,delcgit Si pratpofuit, qui animas peccato commortuas ad uitam redu* cant, confcientias cmaculcnt, atep ad feruiendum Deo uiuenti nos pratparenunon uult iam taurorum cruoré placari, fed puro corde. Nam ut turn Pfabes Spiritu fan» dlo edodus cecininCor contritum Si humiliatum Deus non defp/cict. Et alibi: Ad • quem reipiciam, nifi ad pauperculum SC contritum fpiritu, SC trementem fermones mcos f Facit itaqi leue hoe noux kgis onus SC iugum fuauifsimum, quod tota ills ucteium

SACERDOTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIII

ueterum facrifidorum pompa Ó^ tragoedia minime poterat, ut ApoßoIus'adHei»xrf;..y * bracos iatifsimê explanat. Huc pertinet Pontificum amp;nbsp;Impcratorum de facerdota^ Sco.j.fm* r/a laude locupletifsimum teftimonium. Ferunt, fi probe memini, quandam Ana» difl.ult clcti pontificis extare Epißolam, qua praccipuis honoribus cumulandes effe pref? AuMletut byteros praecipic. Quare presbyterum lodens,non digne honorât facerdotem, £C pontificis edidum negligit.Altéras ergo irreuerentix,altéras inobedientiae poenas dabitJuftinianus in Codicefiatim ab initio,Epifcopos amp;nbsp;Ciericos immunitate do« q j^ ^.^^ nauit. A Confiantino quoep Imperatore lex quædâ édita traditur,qua plus honoris ’ facerdoti decernit, ^ ulli alif uel Dno uel regi,quoniam inillis honoretur Chrifius, cannant. qui uicem Chrifti in terra gererent, non in his qui terrae imperarent. Solis autem imperator Apoftolis, quorum locum facerdotes tenent,à Domino effe didum i Qui uos rew ßiatth,to.. pit,me recipit, QC qui me recipit, recipit eum qui me mifit. Eodem pertinet quod Martinus Turonenfis fccit. Hie à Valentiniano Imperatore inuitatus, poculu quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pro more conuiuq circumferebatur,non principibus qui aderant uiris,non Impera* tori, fed presbytero fuo porrexit:neminem conuiuarum fecundo honoris loco di^ gniorem autumans.Idem ilie Valentinianus Augufius quondam Martino acceden ti non affurrexit, dC quiddam petenti fuccenfens non en gratificatus, Uatim Hama à folo furfum uerfus emicante,affurrexit inuitus,atqp miraculo perterritus petita con« cefsit : multocp honore afficere epifcopos amp;nbsp;presbyteros cozpit, facile perfpicicns, terrenam dignitatem diuinæ cedere, amp;nbsp;facerdotes etiam ab imperatoribus eHc ué-9 nerandos. Propterea Sd Theodofius Auguftus, qj ira accenfus acerbius,^ didabat Theodof. çquitas,in Theffalonicêfcs animaduerti fecerat,Mediolaniab Ambrofio Epifcopo x^tro. Êcclefiae aditu prohibitus, palamcp reprœhenfus patienter tulit, amp;nbsp;confitens Comlt;J miffum,pcenitentiam egir. Vide quacio quanta facerdotum audoritas fit, qui prins cipibus infultare audent,amp; quibus haud grauatim principes cedunt. Ipfi enim funt Matth.f^ fal (errx,lux mundi,duitas fupra montem «edificata:ipfi lucerna fuper candelabrum po{ita,lucens omnibus qui ih domo Dei funt. Hæc funt qux Dauid admirabundus p[al.i3S^ clamat : Mihi nimis honorificati funt amici tui Deus, nimis confortatus eft princi^ patus eorum. Quidt’quod Antonius Aegyptius abbas,uirtutibus ÖC miraculis ubi« Awfonwe queclarus,magni benefieq loco facerdotum benedidionem accepit f Benedici i“^t^* facerdote uoluit, quo benedici à Deo mererctur, non in fola uitx integritate confi« dens, uerumetiam aliunde fpiritualia fibi fubfidia comparans. Nam amp;nbsp;palmes in Euangdio quamuis fertilis, purgatur tarnen, quó frudum cum foznore adfcrat, amp;nbsp;prouentu indies Ixtiore copiofius exuberct. Cur loannem primumobticerem, qui Hormifdae in fummo Pontificatu fuccefsit r Is Conftantinopolim proficifcens, curt Corinthum diuertiffet, equum ei,à quo accommodate acceperat,reftituit:hoc equo uxorutifolebat, quempoHeainfeendere uolens,ferocientis S^ efirenis fefeep cir« cumagentis beftiac impetu non eft admiffa;quafi mulierem eo dorfo,quo Pontificem portaffet,pati nollet.Quod cum uxotem maritumep in admirationem uehemêtem uertiffet: feep illo equo pofthac indignos iudicaffent:eum pontifici dono dederunt» Docuit iumentum,quod homo ignorabat, non folum Ecclefiac antiftitis perfonam honore profequendam,fed locum etiam in quo ille conftiterit, atep adeo fedem, in .

qua fc aliquando collocarit. Eho iam Marcellinus Anconac urbisEpifcopu» occurs Mlt;lt;wfffz»». rit:qui cum podagra debilitatusinambuiarc non poffet,geftari uoluit : amp;nbsp;contra ins ®PW** cendium quo urbsconflagrabat, deponUadmirandum auditu:ftamma adiilum per* ueniens retroccfsit,ac paulatim fopita eft.Quod fi ignis,inane clcmcntum,facerdo* eis uirtutem fenfit atep rcfugit, quis tam erit impudens, ut eandem reucreri nolit ƒ Atila crudelis ille,quifc flagellum Dei uocabat,Leoni papae,uiro fando noccrc,aüf A(,j4. petenti quiequam denegare non potuit : interrogatus à fuis, cur pratter folitum tam honorificus S^ beneficus in Romanum Pontificem fuiffet, refpondit : fe non Papac perfonam tantopere reucritumjed alium quendam, qui ad latus Papac flans, facer«

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' B x doiali

dotaîi usRitu,hcroîCO corporis habitu,amp; canicie uenerabili», mortem diflridîo gîa# diominatus fit,mil pontificemuoti compotem in omnibus redderet.Namcum princeps fit Dei minifter^gbdium ab Ecckfia fufcipiens,iufticia cxpoftulat,ut Ecclc fiam honorer,ciusep miniitros defendat,atcp ab eis omnem iniuriarum uim prepub Zozandt fet. Preferarnus in medium akerius quoqj fexus exemplum,Zozimas abbas in de« iibbiiiS. ferle orantem Mariam Aegyptiacam uidit fupra terram attolli, fupra aquas lorda« *^ nis ambulantem non mergi, amp;nbsp;ftupefadus geniculari ante illam reucrentiae gratia ^yptutci., yQjmj^ ^j mulier facerdoialem in ipfo dignitatem animaduertens, id fieri non per^ mifii ; fed contra honorem quo fe indignam cenfuit,et detulit : maius quiddam exo iftimans facerdotem efl'e,quam mfracula facere : immó omnibus miraculis mirabb lius iodicans, ex pane QC uino corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti conficere, quod facer# dotibus demanditum eft, Quæ cum ita fint, prxfediuras Ecclcfiafticas amp;nbsp;facerdo^ tia omni mundanac dignitati anteponere exporrèdîa fronte cum Augufrino non es rubefcam. Nulla(inquit illc)maior efr dignitas fub ccelo,quam faccrdos Dei,ad cœ# lefria facramenta pertradanda confecratus. O faccrdos Dei, fr altitudinem eoeli contémplaris,altior es : fi pulchritudinem fobs,lunar,atep frellarum rimaris,pukrior es : fi difcretionem Angelorum,dikretior es : fi omnium proccrum fublimitatem, , fublimior es;folo tuo creatore inferior, Huie confine eft illud Bernardi : Quantara ' dignitatem, quantam nobibtatem, quantum etiam donum contulit uobis Deus, . nbsp;nbsp;0 faccrdotes ^ Pracrogatiuam enim ueftri ordinis practulit Deus omnibus regi-ï

iWi ^“® ^ impcratoribus terrar. Nihil in uos iuris habent leges Caefarex, quoniam uc c de iudi ^^pcr^tor ait,non dedignantur facros canones imitari: nee ulla confuetudo contrat ‘c.RdiU de ^^^ ï^mum habet uirium,ut ab Eedefiaftieo iudice ad fecularis fori carmficinam clc#» ß. conpe» ”^™ pertrahat. Deus practulit ordinem ueftrum omnibus mundi ordinibus ; imó c.i. denij. “^ ^^**U8 loquar, practulit uos Deus omnibus ordinibus Angelo rum, amp;nbsp;omni An^ tspe.nucia. gelte« Hierarchiac, Sic enim non Angelos,fed fernen Abrah« apprachendit,ad fa# c. inhtmn eiendam redemptionem : fic non Angelis, fed hominibus fobs facerdotibus com# t« de iura mifit Dominici corporis ôC fanguinis confecrationem » Nonne Ecclefiaftici fepd# calum. mo, cum iubemur tota anima timere Deum, fubditur : Honorifica ualdc faccrdos Ad HfEtx tes. His finitimum eft, quod in foo paftorali Ambroftus fcripftt : Honor,fraires,6d Ambiof, fublimitas Epifcopalis, nullis poterit comparationtbus adaequari. Si regum fulgo# c.f. diUgen ri compares ÖC principum diademati, longe erit inferius, quad plumbi metallum t^ibi cano ad auri fulgorcm compares w Quippc cum uideas regum colla Öf principum Rib^ , nißa deß. mitti genibus facerdotum,amp; ofculata eorum dextra, eorum fe credunt oratiembus fompe. ty communiri. Tanta certe dericorum immunitas eft, ut fi foro fuo renunciauerint, Salicetm nullius ponderis ca erit renunciatio. Confecrandi poteftas fuper omnia admi# ^t. quid rabilisjà nobis,non quantum meruit, fed quantum ingenioli infra mediccritatem d^ pofiti exiguitas amp;: inopia permiferungexpofita. Modo ad facramentorum admini* puilt ^trun ^^’'’^‘^°rum poteftatem uentum eft. Quo quidem loco probe colkdlis fenfibus, re# fitio. ‘^^ putemus faccrdotes elfe medicos fpirituales, fpiritualia autem corporalibus in# 2.peteßaf. comparabiliter praeponi.Hi enim non corpori bull« inftar cuanefeenti, fed animae, facramentaria ope medemur : cuius mors tarn eft horrenda, amp;nbsp;uita tarn preciofa, ut unigenitum fuum ab «there Deus demiferit, ad earn e Plutonis faucibus fua fab . uifica morte enpiendam : in cuius facrificio feptem facramentorum nou« legis my-? Tuonyßia rojbecium nobis codiuigquod expafsione Chriftfomnem fuam uim ad merendum ^et^^ ^^^^P*** ‘’“‘^^ omnigenis medebs omnium «gritudinum radices extirpamus. Sed vobardm P”™® omnium de poteftate facramenti pœnitentiæ agendum eft, qu« eft fe# cunda tabula poft human« natur« naufragium. Corrupta enim uefte innocen# ti« in baptifmo fumpta, unum reftat pœnitentiæ antidotum, quo male repetit« uetuftatis rubigme deterfa, nouitas imprudenter amilTa recuperatur. Eth«c eft wrifdidionis fpiritualis poteftas in foro pcenitenti«,qu« 0^ elauiurn poteftas nomi# natura

gt;aCur,quitus refcrare coelum mundis, 8^ obferarc immund/s presbyter/ poRunt, Vtphmum enimin mortiferi peccati coenum mifcr homo fmpte culpa coBapfus focnr, tantifper coclcftis paradifi fores fibi occludit, donee Eedefix moderator /»^ cerdoSjCaufam ob quam coelum dauditur, trutinaucrirjap/um, fed erratorum pee-? nitcntcm,cacp confitentem, Ecclefiaft/capoteflase erexent,amp;poenttcntjxremedio Tbcologü fuuehr. Egregiam hanc auélontatemTheofophi poteftatem dauis uocarunt, quæ gemina dt,fcicntix utpotê amp;nbsp;poteßads. Vbx non incongruum tuerie, facerdoïcm qui ad dauern fdentix anhdat,fcicntiam fibi mulos anteuigilqs ccmparare,quô ad difcemendum in uarijs, quz occurrunt, caufis,dolt;ßior magiscç idoneus, euadar» Qui enim medicus reeße fanauerit incognito morbi genere ? Auc quomödo iu# dexcaufa nondum perfpeda wflam feret fdentiam f Cohxrerc profedo feienei* am dauipoteflatis oportet, nehzetyrannit potius aliqua aut excitas quam pote^ fias nominetur ♦ Minime enim uulgaris res eft fcientix dauis, ut quam à dodori^ bus magna confiderari diligentia uideam. Nam fubnlis die Dodor Scotus accu* rate de ilia difputat latitudine, extra quam dauis citra uel ultra hgans erret. Pro? uidendumep cß, ne ita indodus foluat in terris, ut uinculum in coelis mancat : eu« iu* me,cum hxc feriberê,amicus unice diligcndusSigifmundus Keth monuit, Phi? lofophix magifter, gemino uirtutum ornamento conipicuus Lindoicenfis Eiede* fix uicatius, mihi profefsionis fimilitudme coniunddsimus. Qtare fapientit ume Antifiea, mirificus tux prudentix fulgorhoc loci egregic promicat : qui Occra dotff infignia petentibus examinatores dodos pxponis : quorum acerrimo iudi? do amp;nbsp;iufiifsimo examine d/gni admittantur, indigni uero, quoniam fcientiam re^ pul er un t, à daue item feientix amandentur : ut ipfc nuper uidi, cum examint inter* faeram: qux examinandi grauitas acfeueritas tux diocorfi,tibiq»inprtmis, non poteft non effe maximo orname nto:qui quam uigilanter fuperattendas.at: quam at?

tenté nomen tuum excutias (nam Grxci Eptfeopum uocant, quem nos cxplorato? Dil 21. u rem aut fpeculatorem) hinc dducidé cognofcere licet, quod ad examinandi nego* deros. cium exadius tradandum dodorem loanncm Fabrum ddegefli, udut examinis odofred, prxfidcm,prxccptorem amp;nbsp;Meeoenatem meum, tuum uero in fpiritualibus Vica* i«rMamp;- tó. rium,Theofogum 6C iurifperitum infigncra,uirum omnibus mod is eiufmodi, ut in ^ ftgt;d di ambigu© fit,magis'nc eum debeam admirariob multiiugam eruditionem, an ijenc# rari ob uitam ex omni prorfus parte inculpatifsimam, an deamare magis ob incre* dibilem quandam morum fuauitatêjamp;^ confuctudinis iucunditatem, ÓC proinde tux reucrendifsimx paternitati ebarifsimum. Hic tibi ingeniorum cenfor uidebatur ri* gidu* 8f incorruptn#,qui facris iniciandos fua notaret cenfura » Ita anxié profpicis, nc ufpiam ad rem facram faciendam perceniat,qui uieqs eft maculatus : femper au* .

ribus tuis intonat fuperna uox inLeuitico ad Mofen dida, quam is ad Aaron lo* ^f“^**** qui debuit: Homo de iemine tuo per familias qui habucrit maculant, non offerat panes Deo fur,nee accedat ad minißerium dus, Vbi repente fubiungitur : fi ex? eus fucrit, fi daudus, li nel p^j-uo uel grandi uel tortO nafo, fi frado pedc, fi man« eus, fi lippus, fi gibbof«n,fi albuginem habet in oculo, fi iugem fcabiem, fi impeti? ginem mcorpore, uelponderoiüs:qux pmniatu, non tam ad corpus quam ad «neniem referre nouificcumcp ab his maculis quam longifsime abfis, exteros in fa* cerdotum album in tua ditione recipiendos ab eifdem uis effe aiienifsimos. Epffeo? . pumitatp agis plane talfm, qualcm aduerfus louinianum diuus depinxit Hiero* uierotiyt hymus, in quo confertus Epifcopalium uirtutum chorus fplendicat. Et cum iura «•«• Epikopum prudentem effe uelint non folum iiterarum peritia, uerumetiam nego? hierum feeukrium difpenfatione : tu ca in rebus agendis indufiria flores, ut in hoc ncmini fis fecundus : difplicet tibi in facerdotibus imperitia illa amp;nbsp;infantia : nee ideo quempiarh fandum putas, quad ruflicus fimplex, ÔC omnium Iiterarum egregic impcfitui efl:nonpatcrii cacum animal Deo offerri. Ita enim indodum lacer*

detem HVrenymut fuper Mabehiam nommât. Idcp turn EcdeOaRiex Ktentur« 'forin i f‘^‘P*®*’®’ ^^’^^ putant, quando iUiteratus ÔC amufus mihtix rcligiofx adfcriptitius A«Z'ï 'in fi^^^^o^ dedicatu’’»Manet tibi aha mente repoftum illud Pauli: Qui ignorât,igno Itb- ‘■abiuK.Èc Aügu'lînusîNô omni's qui ignorât,à poena immums eft. Sacerdos unqi ferrauctti. «’undi lumen dicttur,quareignorannaci tan^ peftem abijeiendäede admoneeftia depreben. quamgi auiter sus dininum obiurgct cos,qui ad ecckfiafticos honores prouehût in^ ttdig.f.ex dignes, quibus nee morum honœas,nec htcrarum fcientia fuRragatur ; Si indeco« rat one de rum putat.ut hi debeant regere Eedefias,qui no noueruntgubemare feipfos: Cum tta.iyc{ua ad Écekfiarum gubcrnaculataks fint perfonac admouendat, qux diferetioneprxe^ ïif ord. mineantgt;amp; morum fulgcant honeftate. Papa Gelafiu# iHiteratos, aut aliqua corpo« tAudtoru r,s parte uiciatos, ab ordine tam facro deterret ; quód literis carens facrjs,non fit de stat er aptus officitjs:Se praccepta kgaha nihil aliquo contaminatum uicio Deo offerendum quakord, janxennt.Zofimus pontifex maxirtfus in Superintendente facrarum liicrarum pc« üKod. 28. «««’n requirit.Nam in ucteri inftrumento inter cetera ornamenta Pontifex ratio« nak ferebat in pedore, in quo fenbebatur manifeftasio ÓC. ucritasiquoniam in pe^ lt;ftore pontificis ueritatis cognitio debet effe manifefta, Hinc SC uedes, quibus ar^? cha portabatur,anuiis iugitcr erant inferti : ut cum archa effet portanda, nuUa effet uel fieret mora deueeftibus intromit tend is: quia prxdicatores per quos (it cumfer« tur EccieftaJacris literis fine intermiisione debent inuigilare : ne turn primum pa^ Jiduid. rent difcete,cum ex officio alios debent docere. Hinc etiam Dauid prius ex Spui« tus fanefti gratia donum fapientisc percepit, amp;nbsp;poftca adminiftrationem regni alle Salomon, cutus eft.EtSalomon nondiuitias,non longifsima uiuendi tempora,fed fapicntiam Vara:ip. i. à Deo expectabat atep impetrauit. Hinc feruator nofter prius in dotftorumcorona fedigiilosaudiens amp;nbsp;interrogans,amp;poftca coepit praedicarc. Nam difcereprimo, Diß.^g. e. deinde prædicandi officium ufurpare debemus. Rurfum Salomon ait:Prius effe ta« ^ui EccUa ccndi tempus,à: poftca Ioquendi:quoniamueritas prius tacendo difcitur, SC poftca ^dßuif . loquendo prædicatur.Nonne Dominus Apoftolos primo omnium docuit,amp; dein^ de demifitadconcionandumf dix nep : Eftote prudentes ficut ferpentes, amp;nbsp;emplie ces ficut columbar. ha poft refurreóionem fenfus difcipulorum primo aperuit, ex^ planauit fcripiuras,amp; poftca dixitzEunte# in mundum uniucrfum,2tc. Porroquan« do quinep panibus millia hominum quinep effet refedurusjprius panes aceipiens fie gitzdein difcipulis porrexit, amp;nbsp;poft eosdemum turbis appofuit. Quia kg/s facra« menra amp;nbsp;prophetarum prius differendo expofuit ; poftca eerum fetentiam ddeipu« lts dedit:^ tandt per cos fidclibus illam difpenfauit.His fané pr nGeniatis in aper ts ert, facerdotes non folum morum probitace, fed amp;nbsp;dotfirina fpedt^tes »fle debtre, Vndc facerdotes ingreffuri templum tabcrnacull, prius in labio acnco lauabantur, quod fecerat Mefes ex fpeculis mulictü, Infuper in Canticis canucoruinzOculipcr quos EcckGarum praeföui intc!l)guntur,afqmilantur columbis,quae iuxta fluenta re fidentpknifsima.Hic putant fcrob quidam,male inaugurari htcris,cgregie fe canoni Di/liM t7« bus obtcmperare,fi in PcétarumjÖratorüjPhilofophorumqp libris adeo n hd Epiât, t, eptfeop, UI ne legere quidem norint. Preferunt magno boatu ex concilie Carthagmenß, ex e facerd, Hietonymp ad Damafumfuum plumbeum Achdlcm, repudiandas effe ieculares di f-noneuo. jciplints. Nefciunt Logodxdali nafutuli co in loco non bonarum artium ufum, fed abufum damnari : qui in bonis etiam rebus malus eftznon tarnen in his quibus abu« timur,fed in abutente culpa eft. Monftro fimik exiftimant, fi quis uelut tyrocinio quoda in lireris Poétarû amp;nbsp;Ph»Iofophorugentilin prscluferit ad akiores diiciplinas. Eloquentia fapientisc iungere Chimacram aut hippocentauru putant,cum fi ingenua inftituendi rationemcogneucrimus, feparari ilia necpofsint nee debeant. Adhac ftudiorum obklt;ffamenta Baftlius hortatur adukfcentulos,quosaduitam Chrifto di^ gnam inftituit,amp; ad Mufas Licentiumfuum Diuus Auguftinus reuocat. Adamatx captiux nunquam poenituit Hieronymum. Non officiunt maioribus ftudfjs fix U'S Urx, fed profunt : non impediunt maiorci conatus, fed iuuant. Quod pcifpicuum eft, non

s A C E R D o f V Wf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

^R,nó rnuffertbtis fotó Irak's Si Germains,fed ctiam tn nofirat têpcRatis hômimbu# dodifsimiXqui cum fine éloquentes,ira tarnen in omni« rerS cognitione funt exer# citat«^acutï, expert/,ut id foSS egiffeuideri pofsint. Quaks funt in Germania mibi no tir Hr ifmus R.otcrodamus,noftri fecuÜ Varro, lacobus Vuimphelingfus eu fïng; lari cnidnone integeirtmus,Mutianus R.ufFus,nobiIis amp;nbsp;prarftantifsimusuir, Leonar« dus Hekius de Vuo)fFcck,honeftar« artium amp;iuriü Dolt;Hor, fumma doÓrina, uerS admirabili moru integritate neutiqua inferior fefe, meus amp;nbsp;HudtoforQ omnium Me ceenas maxime obferuandut,Gregorius Rifch Carthufianus, Vdalricus ZaHus lu* nïconfultif$«mus,pracceptor nofter Joannes Eckius,extra omnemingenq akam po* firus,pnmi fubfelfq Theologus,Joannes FaberPhjiofophus, lurüperitusac TheeJo pus doc^iü/mus, Vuolffgangus Fabricius Capito Theologus tnlmguis, lacobus Sturm nataliQ fpkndore clarugt;,bonar« artium SC Theologiç cognitione clarifstmut, Hieronymus Baldung,Hieronymus Vehus,prtecellentißimi Joriumprcfeflorcs ac pracceptores me», Joannes Reuchlin trium linguarûpcrinï«imus,Bcatus Rhenanus, Francifcu# Burchardus noftri feculi Scacuola.eiuscp frater D.Petrus,alter illius zta* tis Hippocrates, Angeloftadienfes,Georgius Cufpinius artiü amp;nbsp;iuriu Doflor excel lens, Georgius Hauenus artiü item amp;iuriumDolt;^or cekberrimus,Toannes Auenti nus Philoiophus amp;f Poèiainfignis Boius,loachimus Vadianus artium amp;nbsp;medicinx Dodor,Poeta amp;nbsp;Orator à Carfare laureatus, Henricus Glareanus Peeta Laureatus, Amorbacht) tres Jnfignirer etuditi, Michael Humelbergius nofter cóierraneus, lo^ annes Boizhem iurium Dolt;ftor,EcckGxcathc. Conftantien. Canonicus, Mathias Cr »dus LandfpcrgiuSjCÔmbernalis nofter, cuius eruditionê dukifsima cohuctfatio mihi marufedaint. Inhis nö minor eßerudstio quàmeloquentia:qucd hberaJis indi* tutto pi A’ibnt.Prattereo complûtes Germanos magni nominis uiros mthi ignotos. I'’gt;hilt; rmuidcoGermanis obeße {ydera,quô minus in literis (modobona obungat xcur,no) ahquid fapere incipiant. Délirant igitur qui humanö ingenium nwltarunl ^ii ü capax ueJui glcbar,ut dicitur,addicüt:aut adeo faciunt anguftö,ut u/x unam ar* «ê capere q cai.Vbi facundia eß,ibi negant ede pofte eruditionê. Nunqua aud^uc* sût Hncytîcpediâ.orbem dotftrinarö.Nam ficut Stoicoi« oplnione,Moraks,ita eru ditorü omn:ü confenfu, intelktduaks uittutcs quo da quaft nexu copulatx,coronam fadut decoraufsimam. It humanitatis fótemptores,fi ccHubitü eft,faciant periculS in praccbnfsimis uiris,quos modo nominauimus,difpeream,fi no prarter fummam do v (’rutiam,eximia Sd raram inuenermt dodfrina.Hos ideo eloquentes appcl!o,quôd * ruditi funt.Non enim eloquenna eik potcft,ubi nullaefterud»tio,ut Magifter dogt; ouentix Tullius fentit.Excufsit cerie cuItifsimS hoe feculG ueterum quorunda fquak iorem,amp;ad omnium dodlrinarû areem foelici gradu cofccndir. Ad coruos abtji Bar aror« infantia,amp; MufxGotthorS incurfibus olimfugatz,redierunt.Bonaingeni# , kudium iam aufpicantur fauente Mercurio, amp;nbsp;protinus à hóenutneis cxcipiuntut à Mufis manfuetioribus, cum ingenti proueóioris ziatis commodo . Nam litcrx poUtiores puenlia ingeniaftatimfingunt,uegetantcp:6Cad diuinarum humana* rumep rerum cognitionem pulchrc préparant : ad quam ( quod olim Barbarorum grex fecit ) pedibus mambusep liions irrumpere facrikgium eft. Sed ut infulü Iw teratores balbutientem linguam refrenent,ó^ quod non didicerunt, pofthacmiS nus lacèrent, Auguftmum legant, Hieronymum in deheqs habeant, Ambrobum alioscp folid3cTheologt3f Scriptores,quos fineeloquenna non intelligent, quoi Poerarum Philofophorumep ßudiofu'gimos fuifte uidebunt. Nam Hieronymus adè uerfus Ruffinum difputans,Ego (inquir) Philofophus,Rhetor, Grammaticus, Dia^ kóieut, Hebreus, Grxcus, Latinus, Tnlmguis. Quibus artibus nifi inftruóus Giftet, quomodo Hscrcticonim malkus ede potuiiTetC Idem ilk taxat impudentiam lt;nbsp;nbsp;nbsp;^^

corum ,quluix fxcularia ftudia falutarunt à limine, amp;nbsp;audent diuinas attingere jJ^^^\* fcripiuras, Legant uelim iUi eloquenttx detradores Ambrobum fuper Lucam, ßquit c L Hidonymu in epiftohm ad Tiwm» Quoränn not tranfuerfos abnpuit ßomachus r „ ^t niifl - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iiij Ötd '

Sed uerua dabitur: quomam onimno his rcfpondendum erat, quibus fnfœîix pTgt;9 cedenhs fzeuh deprauatio «crius qudm infbtutio «bftitit, quo minus amp;nbsp;dccHi fie» rent Si eloquentes. Qui cum ipOferd cumphrygibus fapiant, uellent n^ihn or* bc celcbrari praeter Floridas, Alexandros, Mammotredos, Si agrede illlterato» rum uulgus, quo falt;dum cft,ut fertiha Ingenia Aerilekerent, Si omnis animorum uigor depcrirct . Qiiamobrem uellent ƒ nempe ut Si ipfi aliquid feire uiderentur. Sed bene habent : uident ilIas iuuentutis pedes cxplofas : uident muenes femhus Ülis non folum facundiores, fed etiam dodiores : quart finamus hos hommes fi« betbrip inekgantiores inuidia contabekere. No» ad remredeamus, Experiumur quotidie Prseful optime, cuiufeunqp fint ordinisliteratores ( non mim apud te per s fonarum acceptatio cd}qui ucl ignauia torpidi,aut Liemiano in honed as artes odio flagrantes, uemantem actatem in ganeis, afotorum cauemis, aut tabemis ui? narijs,malueruatturpiter abfumerg, quam in fapientum fchobs utilibus impende» re dudrjs. Experiumur iudidam tuam, cum â facerdotio repuifi, non fine magne parentum 5C proprq nominis probro, poznitentia quidem, fed fera mon, domina condematireuertuntur. Sed utreuertatur orationiscurlus, unde iudo animiaffe« «du deflexit, hanc prxnominatam potedatem Dominus Pciro, fupcr quem pofte» Katth. ij. Eedefiam extruxit, his uerbis promifit : Tibi dabo daues regni codorum : exte« riscp Apoftolis, cum ait : Amen dico uobis, quxcunep ligaueritis fuper terram^ erunt Si hgata in cœIis,SC quxcunqj fokeritis fupcr terram, crunt Si foluta in cœÿ jvidtth. ij. fis. Dedit autem poft gloriofifsimum refurredionis iriumphum difetpulis in ton'? Iww.io.' daui congregatis : Accipite ( inquiens ) fpiritum fangum, 5^ quorum remifem» peccata, remittuntur eis. Hic magnum illud fpiritus Paradeti donum acceperui» presbyteri,quo peccatorum gratiam hominibus faciant. Ingens profedo amp;nbsp;omni« bus modis ftupenda exedkntia ed, hominem iam deploratum amp;nbsp;O rei familix few re adnumcratum,ad uitam rcuocarc, non ad illam corporis duxam,fcd animx,qux fob eft uita nominanda. Conditi Cumus ab optimo 5C benignifsimo return archite» efto rationis iumine donati,quo fummum bonum intdligcremus, intcUeeftum unies anutremus, amato fine fine perfrueremur, ut humanx mentis amplitudo non alu^ CißcrcKn^ quàm immenfa Dei efientia fatbri queat * Sed quim primum ab increato amp;nbsp;i»9 commutabifi bono, ad pendulum Si creatum ftolidi aueriimur, animamt^ Deifca-* cotiftßio» j^^i^^ jgjgjj deiicftorum morbo afflixerimus,ftatim morimur,amp; à beatitudine in mi» ferbm cos ruimus, à qua ita demum cruimur, fi ad facerdotem tribus his poeniten» vx comitibus, contritiene, confefsione, amp;f fatisbeftiene comitati,ceu ad medieu« confugcrimus . Prxebra quidem res eft corpukulum, uas folum fidfik, affiitftauaib» tudine decumben$,priftino donaterobore .Nam abfepfanitate 3^uiriumintegtii» tate Peripatetici confummari fodicitatem negant. Omnibus certe omnium regum jplmiui. g’^is maior habenda eft corporis fanitas. Terreni numinis inftar fufpicimus medw cos, qui illam prxftant,mortem alioqui nen raro per expérimenta agentes : his ma» ximi honores ftatuuntur : his opulentifsima premia conftituuntur : nihil his inter mortaks fpkndidius,prius,opulcntiu8:ut klis his ne TurcarS quidem feritas fit ex# timefeendazquandoquidê his iuxta Chriftiani utuntur A' Ethnici.At quanti xftima» re debemus,animam grauifsimis kekrü uulneribus non modo fauciam, ualitudma» ria,fed foetentcm,plane mortua,quippc quatriduanam,nó ul!o herbarö fucco,aut ui» ga Mercuriali,fed poteftate Dei ad priftina uitam refufeitare ƒ quibus illos medicos honors litulisfqua fatis codi^na ueneratione cohoneftabimusf Nihil eft in uniuerfo AUi^i9do^ terrarn orbe tam nobile,tamep prcciofum,quo dignam uieem huic medico fpirituaW nu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repen das; nihil Croefi, nihil Crafsi, immó nihil tonus mundi diuitix funt,fi precium

fanatx animae refpexerimus. Anima cm omnes creaturas in infinitS doflorufenten tia cxcclltt,amp; anima iufti toto mundo,nó mole quidê,fed uirtute maior eft. Hxc una fanitas expetenda eft;hac una Deo fumus accepthuna animsc infirraitas, ut ex trema tnalu fugienda eft,abominâd3,ô;^periculoûfsima:cS nobiUotê noftri parte inuafent.

QiJX cum minus forüfte fentjatur,ur omnia qua: à prephanîs uuîgi ocuîis fokrs natura longîus femouit, minus a nobis curationis accipit, quoniam non omnes habc^ mus ocuios Philofophicos, quibus fob's uerus lUc homo ab extrario hominis uafeu* lo difccrnitur.Solis itaep facerdotibus ucri funt honores decernendi, illis ucra tribua tur reuerenna/rede ad Hebracos Euangelico praecone Paulo.Ncmo fumât fibiho^ ^^^* norem,fcd qui uocatur à Deo,tanquam Aaron. Accedit huic illud Ambrofq : Nihil in hoe fxculo excellentius facerdotibus, nihil fublimius Epifcopis reperiri poteft. Expofitis duabusfacerdotum poteftatibus, iam tertia uenit explicanda, qua: pûtes j^pottfl^t^ Aas Apoftolatus,hoc eft, praedicandi authoritas uocatur. Hanc Dominus difcipulis Mar.uW, * deditjn Afcenfionis fefio die. Ite (inquit) in mundum uniuerfum, amp;nbsp;prædicate E^ uangelium omni créature, hoc eft, homini, qui ob id omnis créature appeUatione fignificatur,quód ei cum plantis anima uegetatrix, cum brutis fenfus, cumnaturis inieilecftualibus, hoc eft, Angelis, mens Ôt: ratio conuenit. Nam Leone Pontifice maximo tefte,ita Dominus nofter iefus Chriftus humani feruator generis inftituir, nt ueritas quae ante Icgis St^ Prophetarum prxeonio continebatur, per Apoftolis Dif.iy.t* cam tubam in fa lutem uniuerfitatis exirent, ficut feriptum eft : in omnem terram ita domi* exiuit fonus eorum,amp; in fines orbis terrx uerba eorum. Verum huius muneris fa# nuf -cramentum,ita Dominus ad omnium Apoftolorum officium pertinere uoluit, ut in vfaltn. beatifsimo Petro Apoftolorum principe prxeipue collocaret, ut ab ipfo ceu capite ^‘‘^® .’®* quodam dona fua uelutin corpus omne diffun derer, ut diuinife exortem minifterq inteiligeret, qui à Petri foliditate aufus fuiftet recedere. Hunc enim in confortium indiuidux unitatis aftumptum, id quod ipfe erat Dominus nominari uoluit, atcp ait : Tu cs Petrus,amp; fuper hanc petram xdificabo Ecclefiam meam, ut xtemi tem-pli xdificatio mirabili munere gratix Dei,in hac Petri foliditate confifteret, haneep Ecclefiam fuam ca corroborauit firmitate, ut incaflum earn humana impctat terne* ritas, quam nee portx inferorum ucl tantillum queunt concuterc. Quo uehemen^ tius prxcipitemquorundam demiror audaciam, ne amentiam dicam,qui immodi^ 1« Apajlo» ca fcientix ad gehennam xdificantis opinione inflati, uel quod bbentius credide# ^‘^‘^ f^^^ rim, nigro afflati fpiritu, contra petrx iftius fandifsimam firmitatem Deo xdjfi^ cforn^ cantc conftrudam, flC potentiam infuperabilem, proterue deblatcrare non ueren^ tur. Non uident, uel fortafte difsimulant,eius loei efle Ecclefiam unfuerfalem,ut earn iudicare erroneam piaculum fit,amp; qui contemnit dodrinam Eedefix Catholicx,^^ ut quidam dodores aiunt, qux eft uelut régula fidci infaUibilis, à qua facra etiam feriptura robur defumit Sü authoritatem,eum effe hxreticum. ld animo mco hxic* bit fixum : Ecclefiam caiholicam, ficut in dido ita QC fado fuo non falli in fide aut moribus, gar riant proftitutx frontis homines quicquid uclint, modo Vulcanum non prouocent. Sed has paruulorum fagittas, canicularumqp imis pedibus circum^ latr^mtium ridus tam expauefcit generofus Leo, quam mufeam Elephantus. Nu^ j^j ,0. tentjabantur utcunqp miniftri,ipfafedesadamante fblidior,nullo aduerfantium im^ petu deijcietur. Nam infeftari fludibus Petri nauicula potcft,fubmcrgi non poteft. Quare per immortalemf quoniam non Petrus ciauum manu tenet, non cius fuccef« for, fed prodcntifs.illc nauis gubernator Chriftus, qui uerbo omnem tempeftatura uim fcdat, ad cuius nutum elementa quiefcunt.Sandior quidem creditur fijifle Pe# Bi^aw I, trusomniPontificefucceftbre,gratqsep perfonalibus copiofior, Scd quantum adrefmpfa. ordinis amp;nbsp;iurifdidionis dauern attinet, Leo 10. Petro primo non eft minor. Quini* C- lt;if fgt;^* R1Ó de iure poteft quxcunep Petrus potuit. Et fubtilis iurium enarraior Baldus,mas twpfra. »ƒ. iorem effe authoritatem Papx fcribit,quam fandorum. Vbi inter extera Papx po# “• ^'1^' ^^ teftate oftcndeniia fcripfit,qux afummofint Pontifice confirmata,a nullo infirmai ^'^f^’'^^ *' lt;5 iri : leges item cuiuslibet Apoftoli feruandas ficut leg? diui Petri :PapaIi appro* batiom omnino cffcftandQ:atcp ubi Papa eft,ibide uniuerfalc efrcSynod3,patriamcp quot;nbsp;7^ ƒ * comunem, Affirmât infupcr Papam utrumep habere gladiQ,undc redeadmodu Im;- Romu«oz5 pera£or nominctm:c«cp ancmine cogi, tametfi hxrctiews dicatwr;omnia item iura ,a,dtliin» habere

Än^ßäßut habere in pc ét o re. Quod fi illi obtrec^atores tam diligenter facrós canones legerr^ 17. dißx. quam intrepida amp;nbsp;perfrida fronte Ariftotclis Philofophiam à facratifsima Thedo tiottlicuit gi2 eliminant,quafi uerum uero HuUibi confonet, melius de fummi facerdotis iurlt;$ de dilat. c. didione fentirentSed inter omnes fdentias humanitus inuentas,praccipue ad pro# txpofuit. pagandam Thcologiamutilem arbitrantur Grammaticam, amp;nbsp;ubi logicae â^ Philo# zi.dßi.oes fophiæ termmos in Thcologiam duxcrimus,horrendö errorum chaos cod ere no« t nbsp;nbsp;difputantjamp;infurnmaid agunt,ut fcholadica Theologia explodatur. Quae mihiut#

‘^‘^’^*^''^ efle Paradoxa,fed ea quae minutu in litcris indicium prac fe ferant. Omnino Mat *4 * *®^™ ’^ dodorcs fandos intcUigendosPhilofophiac praefidium non eft inane : non nZV** '* Sophifticae illius, quae circa inanem uerborum pugnam quauis etiam pica eftloqua? 23.dkc. dor:fed folidae,quam nec A. Auguftinus,nec Hieronymus unqua tarn fuperbe effet putnea, auerfatus.Non ambigo,infulfos Sophiftas appellariplerofcp omnes ab his Roman* gratis impugnatoribus, qui uel tantillum dixerint, quod nonufcpquacp cum circu# laribus corn corollaries conucnerit. Vtitur fane Rom.Pont.tot integerrimorS homlt; num opera,ut nephas Gt arbitrari, quicquam ab hac fede proGdfcl » quod non ante prudentifsimis fit coGlqs difeuffum.Non poflum ex haefapientifsimoru corona ob« Idurentim ^‘^^^^ LaUrentium de Buccis Cardinalem. S. quatuor Coronatorum reucrendifsimS^ de Pucci;! mhltiplici dodrina QC raro quodam uit* candore ucre magnS : eiusep ex fratre ne» Cardm«lis, potem Antonium Pucdum,cum poteftateLegati d latere nuncium ad Heluetios.ui# Antonius rum de quo dubites dodior ne fit, art melior,adeô cum eximia quadam jurium,Phi# Bucctut. lofophise,facrarumcpliterarum CDgmtionc,probitas morum ex aequo certat:Necta# Paulus nbsp;nbsp;cebo iliorum utriep a fecretis Paulum Bombafium,hominem aeque literatum attp inP

Bombafius corruptum, fiquidem Graece fid Latine dodifsimum. Hos amp;fi de facie non uide# rim, ex Joanne tarnen Fabro facilime cognoui : qui cos fuis mdiicoloribus ira de# pinxit,ut ftatim intellexerim, omnium ftudiorum ac ftudioforum ueros effe Mecoe# nates. Quorfum me proripiof Eminentifsimum munus eft uerbum Dei interpréta# ri,amp; ne uerus,hoc eft, fpiritualis homo famefcat, pane intelligentiac fuccurrere, de quo facrae aiunt liter*: Cibauit cos parte uit* amp;nbsp;intelledus. No tantum exquifitif« limis obfoniorum condituris,non Apiciahis Lauticr}ï,nonPontificalibus ceenis cor pus reficitur,fi parua licet componere magnis,qoantum humana mens cdulqs dim# ni uerbi mellitifsimis. Sunt enim amp;nbsp;animo fu* qu*dam dapes, fed corporalibu* longe duldores » Non enim in folo paneuiuit homo, fed in omni uerbù quod ex Gregorius» ore Dei procedit, hoc eft, fcripturis diuinis, qu* diuo Gregorio atteftante, os Del funt,quoniam Dominus per eas loquitur, qu* fieri ab his huit,quicapicht b*redit« tem faluîis.Huius uerbi Dei appellatione ucnit omnis ueritatis inftrudio/omnis bo na cofoiatio,omniscp ad uirtutê exhortatio:rine hoc uerbo homo Uita fpirituali ncuÿ R4tlt;lt;»iM. tiquam uiuerc dicitur. Quoniam,ut eft à Rabano didn,qui uerbo Dei non wefdtur, nô uiuit.Et Dominus iufsit Petrû ouesfuas pafeere.Quis eft illepaftustNempcfpi# Augußin9 rituahu facramentorum rcfcdio,ô^ uerbum Dei. Quare A. Auguftinus non imme^ rito interrogatjUtrum horum maius uidetur, uerbum Dci,aut corpus Chrifti r Si uc^ rû confiderare uolueritis ; dicere debebitis, non minus effe uerbum Dei quâm cor# pus Chrifti,quoniam adeo réfidt animam ut corpus Chrifti.Enimuero uerbum Dei, facra fcriptura,qu* ab orc eius promânst,ipfius nutu manifeftaî,fine cuius agnitione nemo poterit rede uiuerc. In ea enim quâm propinqui DeO,quan^ ab eoremoti figt; ®**’*”’”^ Grcgoriusadferit,mchtis oculis quafi fpcculum op? ponitur,ut interna fades noftra uideatur : ibi foeda, ibi puitbra noftra confpicimus: ibi fentimuS,quantum proficimus, quantum a profedu diftamus. Qui cïgô üiuerei hominis animus uitaiuftici* Si grati*,nifi cognitam habcrctDeiuoIuntatem:'atq^ ca fciret,qu* ad hanc omnis iuftici* amp;nbsp;bonitatis regulam iufta funt uel iniufta, qu* agenda, 0^ qu* fugicnda, aliacp ad falutem attingendam neceffariaf H*c omnia c facratifsim* Thcologi* facrario expromuntur.Omnium enim facrorum A«^M/lw9 librorum feries, ait de falutaribus facramentis Auguftinus,ad noftram falutem fcri^ pta eft,

pca «ßj^icHris^p auribus maxime intonant ca,qu3c noßr» profunt faluti. ïtcrum at^ Herum incukat,quid cauendum homini, quidfequendum ; per hos hbros os uerita^ tis loquimr, amp;nbsp;fus uoluntatis indicia exhiber certifsima. Hine Apoftolus fcripfir, quad omnis fcriptura diuinitus infpirata, ad ignares inftruendos, ad ncgbgentei arguendosjad corripiendum raali luto hacrentem, atep ad iuftieix cu!torcs erudien# dos apprime utilis fit, ut homo Dei perfedtus, amp;nbsp;ad omne benum opus infiruólus fit. Ex quibus omnibus haud magno, ut opinor, negocio deprehendimus, (acerdo* tes noftros efie parentes fpirituales,eocp impcnfius,quam alios uenerandos.Paren* tes cntm carnis,uiliorcm tui partem,corpuiculi maflam adminifirant, aut ne partem ^f^^f^^jj^ quidcm, fi ueteribus Academicis acceflerimus, quorum opinatione fo!us animus ho mo eft:Animam uerd tibidat, qui finxit figillatim corda eorum. Non enim ex tralt; pf^hcf: duce,fed omnipotêtis Dei infinita creandi potentiaproficifcitur,ut ait Auguftinus» Auguß. U, Parentes tuicibosporrigunt corporales.Agcquid â facerdotibus accepifii ƒ Taccoc/f sale, omnia aha propemodum infinita: non panem in fornace codum, non carnes, nul 'a dogmlt;u font hæc;Sed uerbum Dei, fine quo intellcÔushominis tenebris atrior cymmerijs obbrutefceret, Quod fi,ut eft â Fabio feriptum, tantum prxeeptoribus nofiris de^ pab qumh bcmus,à quibus artium humano inuentarum ingenio noticiam percepimus, ut cos inß, W. j. parentum uditeffe Ioco,quoniam mentem alant formentep, non corporis membra: quantum prxeeptori obligabimur, à quo non humanx fapientix riuulos errorum kto furbides, fed fontes cœlcftis fapientix limpidifsimos accipimus f Quos dum bibimus, amp;:in fanxintclligcntix fiomachum traqcimus, eÖfiatim exurgimus, ut ruundi creaiionemjhominis formationem, ultimi finis cogninonem, innumera Dei in nos beneficia, aniculis iam notiora quam Arifioieli,amp; prouidentiam, media de-? mep quibus toheitas comparetur, cognofcamus ^ quam in hoe mundo Philofophi dfu mvlfumcp quxfitam non inuenerunt. Nam fpiritu Prophetico amp;nbsp;ueraci DoaoJ re Philofophia uera iradenda crat. Noncognouerunt fragilem naturx captum.So« ^o enim naruralium fubfidio nunquam ad ueram beatitudinem fubucheremur :quo^ »•am abfqj clara unitrim Dei infpedione, confummatacp diledionc haberi nequit. Verum hxc circumferiptifsimam natuixuim excedit. Hinc Thcologorum non^Jp^/f^jj^ ï.c h menrem noftram in patria calcfii creatx glorix lumine eleuandam cenfent: ut i„ uir. beii» defigere debilem aciem in hanc inacccfsibslem xtemi Solis lucem qucat : quam tUudo. Thoologi negaiiui bic in caligine expedant: Philofophi prifei, qui xtates fuas imhtologi Fhilofophix ftudio contriuerunt, neep alium, neep icipfos ( fi natura paululum ob» «rg^üw. flitit) potucre facere mcliores. Scd Philofophia fidei, quam facerdos tradit, non à Socrate morali, non à Platone diuino, nee à dodifsimo illo deambulatore,fed do* dfore uentatis Chrifto accepta, hoc facit : cuius tanta eft efficacia, ut paucis prxce* ptis fic totum immutet hominem, ex uctere nouum reddat, ut non cognofcas cundem efte ♦ Viuus eft enim fermo Dei, ait uas electionis,amp; cfFicax, SC omni gla-? dio ancipitipenctrabilior, aut quod Vallx placet, incidennor feu amputantior, 0^ -^^^Het- 4 pertingens ufep ad diuifionem animx ac fpiritus, compagum quoep ac medullas LM,Vtdli, rum, à dderetor cogitationum amp;nbsp;intentionum cordis. Solomon item, omnem pfg^f„ ,q Dei fermonem dixit eftè igncum, Ö^ clypeum omnibus fperantibus in fc. Et in Hieremia : Verba mea funt quafi ignis, amp;nbsp;quafi malleus contcrens petras. Porro in Hifrem.xj* Cant. Anima mea liquefada eft, cum diletftus meus locutus eft. Addit Ód Prophes cant. ^. la : Fadum eft cor meum tanquam exra liquefcens in medio uentris mei, ex audiïgt; lione uerbi Dei. Alludit Eiaias : Omnipotens fermo tuus Domine fanai omnia. Efa/.igx Rurfum Propheta:Mifit uerbum fuum amp;nbsp;fanauit eos:Lex Domini imraaculata,có^ wertens animas,tcftimonium Domini fidele,fapientiam prxftans paruulis. Perpend vi4lut^ j dito ó Chriftiane,uim uerborum Dei,qui uerbo iuuenem mortuum fukitauit.Ados lefcens (ait) tibi dteo furge: qui ftatim furrexit, non tantum corpore,fcd etiarn ank ma.Hoemodo,utfperamus,hodie multi diuini Oratores, non folum Dcmoa^“^*.^‘ fihenis autTyllq aruficiojeduiw uerbi eacrgia,inipiritu mortuos ad uitam euceât, amp;con#

amp; contritionepræuia efficiunt, ut Deus amp;nbsp;diuina gratia rurfus animae poenitenti tohM’ ó» coniungantur. Audi faIuatorem:Amen dico uobis,quia uenit hora amp;nbsp;nunc «ft, quan quot;iemarius *^° ™oriuiaudient uoeem filijDei, amp;nbsp;quiaudierint, uiuent. Vbi Bernardus aux ’ Mortuus in peccatis uiues/i uoeem Dei audieris. Si cortuuinduratumfucritjCmu* f faites. nbsp;nbsp;*«® uerbu fuum Si liqucfaciet itlud.Ita enim promifit, qui tam nö potefi fallet«,quim kroner, ij. non fallitur unquam. Verifsime igitur Solomon inquit:Lcx Dei fons uitat,ut decli? Ezeeb. 37. net quis à ruina mortis. Quid hoc^quód Ezechiae praccipitur,ut ad peccatores fpirt* ïtban.u. tu mortuos exclamer : O offa arida,audite uerbum Dei : haec dicit Dominus Deus:

Ecce ego intromittam in uos fpiritum (intclligimus) gratiscamp; uirtutis.Lazarus uo^ catus à Chrifto foras ,extcmplo prodqt uiuus,qui fuerat mortuus ; utuideamus ans* mam quadriduanam peccatorS fanie putridam, diucp fepukam, uerbo diuino fpiri* tualitcr rcfufcitari,quïe refurredio maior praeftantiorep eftmateriali omnium corpo* rum refufcitatione,qu3c in fine mundi fict. Quod Gregorius fentit.Si inuifibilia pen Gregorius famus,nimirumconftat,quôd maius eft miraculum prædicationis atep orationis ftu* 4« éial. j,g peccatorem conuertere ad Deum, quamtarde mortuos fufeitare. In illis enim fufeitatur caro iterum montura,in ifto uero anima in çterna uióIura.Expergifcimini peccatores:exurgite ex hoe fquallore,in quo plus nimio tabuiftis:uenitc Si aures ex porrigite:fed purgatas,amp; diuini oraculi feruantifsimas: non quales erant Phartfxo» rS amp;nbsp;ludacac perfidiac.qux uoeem Domini audiebanefed fernen in afpera faxa prof iedum fruäum proferre non potuit.Fruftra enim (ut Ethnicusferipfit) docemur,fi OttMiUa^ quicquid audiuimus practerfluitNifi enim aures habeatis, quas in Euangelio Dom# nus pciit,uitam diuinac gratis nunqua fufeipietis.Nemo finecaufa exiftimetigneam colurnnam Ifrahelitico populo dies nodes^ Dei iuflu praciffe. Hac dum filij Ifrael Exod. 13. illuminabantur,Aegyptios fugabant,maris^ euadebant praccipitium, ipfum tranfe^ undo.Frange corticem,erue nucleum,quid habebistPer igneam colurnnam concio ncm intclligo charitate ignitam,quam dum peccatores audiunt Si imitantur,liberan tur fane à pratcipitio maris,hoc eft,inferni,ö^ manibus Pharaonis atep Aegyptiorü, I . nbsp;nbsp;hoe eft,Iuciferi à fatellitum fuorum.Non facerdotemjed Dc3 audimus.Q^i uos au

dit,me audit,ut apud Lucam fcribitur.Sacerdotes ergo,ut archigrammateos Dei,au diamus in perfona totlus Trinitatis. Quos fi hic nö audimus,nö audiemus profedo fœlicifsimâ hanc Dominiuoeem in confummatione faeculorum: Ite benedict in re* gnum patris mei. 111e folum qui inuocatnomen Domini,faluus erit.Quomodo ergo inuocabit,qui non crediditƒ aut quomodo credetei,quem non audiuit f Quomodo Rcw4. lo. aut audiet fine prædicante ƒ nam fides ex auditu eft,auditus aut per uerbum Chrißt Certe' quantum mortalibus expédiât bonos audire concionatores, quantum obfit ncgligcre aut non haberc,Niniue feruata, Sodoma Si Gomorra cuerfac docent. lila lonaprophetantepoenitentiamegitthacabfcp Dotftoteinomne fcelus prxcipite* Proue.29, iêtelDeocp ulcifcentead internitionê redaóixfuncillud implcntesSolomonisora* Aßo.io. * eulum:Cum Prophetia defccerit,difsipabitur popuIus.Et Petro przdicante, cecidit fpiritus fanólus fuper omnes,qui audiebantuerbum.PauIoaSt abfente, Ö^ inter Co* rinthios,quos ad Chriftum eonuerterar,fchifma orltur:Slt; Galatz à pfeudoapeftoli# tentantur. Ecce facerdotes noftri funt thefaurarij Domini, cleemofynam omhipe* tenti prxftantes:eccetriplicem thefaurum in figura przmonftratum, quando intra fanda fandorum erat urna aurea facerdoti commifta ; in qua fuerunt tabuiz tefta^ Ai( Hf Lp, menti,eratep primus:fecundus erat manna,tertius uirga Aaron. Sacerdos efi fidelis twe« u. 111e Si prudcns difpenfator, quem conftituit Dominus fuper familiam fuam, ut det mendicis in tempore tritici menfuram.Hicagnum pafchalem ucrum, panem facets dotalem,cibumcp regium in fpiritu famelicis proponit. Vide quz à facerdotibus di« i.T««o.j. fcas;Idco Apoftolus presbyteros qui przfunt, duplici honore dignos efte feripfit.

EtHieron.Efto,ait,humiliterfubiedus pontifici tuo,amp; quafi parentem animz tuz honora SCama.Adftipulatur Gregor. Quis dubiiat,inquit,facerdotes Chrifti, rega Ó^principum, omniumep fidelium patres Öd magiftros cenferi : Nonne miferabiks infar.iz

infmixeflè cognofcïtur,G filius patrem,difcipuhis magiftrum, fibi conetur fubiuga^J r^ amp;nbsp;miquis obligationibus iUum fuse poteftan fubijcerc, à quo credit non folum in terra, fed etiam in codis fe ligari poffe Sif folui f Saluator ipfe facerdotes honoraun, quando leprofos fanandos mißt ad presbyteros, Vade inquit apud Matthäum, oftende tc facerdoti.Att^ apud Lucam dece leproßs mundandis dixit:Ite 0^ oHenr ^‘^'^‘ dite uos facerdotibus.Porro Cyprianus fummus Pontifex,Dominus nofter(ait)Icr ^^g^i^J^' fus Chrißus rex Ô^ iudex,amp; Deus noßer, ufep ad pafsionis diem feruauit honorem „oßgj.^ Pontißeibus amp;nbsp;facerdotibus, quamuis illc nee Dei feruaßet timorem, nee agnitios» nem Chrißi. Quod ß, ut oßendimus, facerdotes patres funt omnium,ad eos hono randosprxceptocompelIimur.Modo ßnt parentes,qui filios ament,non indulgen tia corrumpant,ueritatem obticentcs,quos acriter increpat per Prophetam Domw nus,amp; canes uocat non ualcntcs latrare, quod eis forfan in os offam aliquis obiece^ rit. Nam per Efaiarn Dominus monet : Clama, ne eeßes, quafi tuba exalta uocem Efd flt;xi . Cuam:praeconisquippe officium fufcipit,quifquis ad facerdotium accedit:utante ad« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ßt

ueótumiudicis,qui terribilitcr fequitur,ipfe fcilicet declamando gradiatur. Patefa« reaor. i^a eff tertia poteffas, fubfequatur quarta iudicialis correeffionis in foro externo. ^f“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

HariePetrus a Chrißo accepit, cum aiebat : Si peccauerit in te frater tuus, corripe ■i-Pottß^e «um ; n tc non audierit, die Eedefix : quod fi Eccleßam non audierit, fit tibi ficut Ethnicus 6^ publicanus. Hac utitur Ecdefia in inuitos, ad urgendum fubditos in fi« ^^^j^^ nem beatitudinis xternx,Hoc loco iuridica hxc poteffas à communi^ne depellens ^^ ^^ diinterdicendicpuelut ffabili fundamento recumbit: qua Apoffolus eff ufus ad Ti^ nbsp;nbsp;nbsp;*

ftim : Hxreticum hominem poff unam atep alteram admonitionem deuita. In hoe «tiam plena confiffit audoritas d.fnniendi,difcernendi, ffatuendiep prxcepta, leges amp;canones.Namfubditur:Quxcuncp ligaueritis fuper terram,Slt;c. Quiltaqj impios putant effe, 5^ perpcram agere Epiieopos, amp;nbsp;eorum officiales, aut uicarios, quód Chriffifidelium communione hominem obxratum contumacemep derjeiant, amp;nbsp;fc-; ueritateineum utantur,quim pie facianr,ipfiuiderint.Certe Eedefiç auihoritatem «xtenuant,in caput ingtatffsima membra graffantur, amp;nbsp;filoquilicucrit, Hufsifunt. Scd latiores funt Apoffolicx poteftatis fines, quam ego breuiter dlcere ueluelim, -ucl pofsim. Elus emm amplitudinem maximi etiam Imperatores fufpiciunt, cum ^‘ f'°^gt;^^ ^^ imperium facerdotio minus fit,eiep obedire debeat. Didum eff enim,non à quoli'z ^ bet,fed à Deo,non rcgi,fed iacerdoti, non de regia ffirpe,fed de facerdotali profagt; ‘’’^“‘f”^’ pia defcendenti, de facerdotibus uidehcct, qui erant in Anathot : Ecce conftitui tc fuper gentes amp;nbsp;régna,ut euel'-as Ä dibipcs,edifices amp;nbsp;plantes. Præterea nolle de* bucras,quôdDeus duofecit luminana magna in firmamento cœli,luminare mains ut dici prxcffet,ói: minus,ut prxeffet nodeutrunep magnum,fed alterum maius. Ad firmamentum igitur coeli,hoc cft,uniucrfalis Ecckfi3c,Dommus Deus côlbtun duas dignitates per luminana defignatasiPontificalem audoritatem amp;nbsp;Imperatoriâ po« teffatem. Verum iHaquædiebus prxeft,hoc efl,(piritualibus,maior eff : qux carna-» libus,minor:ut quanta eft inter folcm amp;: lunam, tanta inter pontifices amp;nbsp;imperato« res differentia cognofcatur. Do itaep tibi, imperatorem totius mundi effe Domi« num,cui omnes principes fublunt : Pontificc tarnen fummo minor eft.Nam Papa .- nbsp;nbsp;nbsp;.

Reges deponcre poteft.aicp eis adminißrationeintcrdicere. Seite fubtilitcrcpBals °’^ dus Perufinus,quantum Papa Imperatorem antccedat,exprefsit.Suprcmus enim fa p^^X ^^ cerdos Papa appellaturtquod nomen à Mofcfumpfit.Omnes dignitates,omnemep ^^p^^^ poteffatem,quam omnes habucrunt Patriarchç,Papaobtinetfolus,ut adEugenium inlrtßnp de contemplatione Bernardus fcripfit.Solus Papa locum tenet principis Apoffolo^ td c. de im rutn:folus Qioécefes mundi diuidit:folus imperatorem deponit,ód fententiam impe pera offer. ratoris déclarât nullam. Eleganter me hercle de furni Pontificis poteftate Andreas lo.ßbrrcu Barbatius Siculus fentit. Translato(inquit) facerdotio de Chrißo in Petrum,eiusep fuif aüfg. fucceffores, neceffario item poteffas interpretandx condendxep Icgis in Petrum w b ‘^^°i translata uidetur.Rurfus aiilPoteflas non foil Petro/ed omnibus Apoffolis totam f^ff^

Ccdeßam rcpræfenîâfttîbus data fuit, ita ut penes Ecclefiam refidcat uniuerfalem, ‘fftufhu» Uff um per Papam,tanquâm per caput,explicari debet. Poteftatem ad difponendos Ecdefisc miniitros attingamus. Nam ordinanda eft Ecdefiafticaiunfditftio, ut oma nium diffenfionum feminaria amoueantur. Vbiep enim confufio 0lt;: difsidiorum materia exterminanda eft : fed imprimis in Ecdefia Domini, quae fub uerae tran» quillitatis amp;pacis antefignano Chrifto merer. HaepoteftateChriftus Petrum eius^ fob.ultm: fucceftbres bis uerbis donauit : Pafee cues meas : idipfum tertio repetens : hoc eft :

Efto paftor 3^ moderator generalis, ut generalis ouium amp;nbsp;ouihs moderatio ad te pertincat. Solus enim Pontifex maximus poteft gubematorcs dC prseferftos Eccles fiafticac Hierarchix inftitucrc : quoniam foli Petro didum eft 5 Pafee cues meas* Non commifit has,illas uerô obmiftt;fed generatim omnium fibi curandarum onus iniunxit, O mnis itacp iurifdidio Beddiaftica à fummo facerdote in alios inferior res demanat prxfidentes,quos ad fc in folicitudinis partem uocat,cum ipfe in pie* nitudinem poteftatis fit uocatus. Notifsima eft omnibus Monarchiaiure diuino in perfona Petri inftituta , Nam decuit Ecclefiam ab uno régi, quemadmodum eft una fides,unum Baptifma, ÔC una Eedefia, ab uno eapite tarn primario quam uicem u. Mrt-K S«fcntc depcndcns:qui principatus, idcpcumprimis in fpiritualibus, ad unitatem f^y^ nbsp;nbsp;nbsp;Kdei confcruandam optimus eft : ad quam obligamur omnes, Nonne Ethnicus illc

Stagirita in Theologia Pbilofophorum multitudinem principum nocituram pu:gt; tans,uniuerfo unum tantummodo prarficit. Sit ergo,inquir,unus Princeps. Vnum - -.^ ita^ fummum efie congruifeimum eft, à quo alia dependcant, ipfum non aliundé, ' * ^^ ‘^ natura confpicimus.SoI luminis fons eft ,'ab a’io corpore non illuminatur, fed ' ’ estera illuminât. Suntep nonnulla, qux à Soie illuminantur, amp;nbsp;alia illuminant, ut ftclls. At rutfumqusdam illuminantur jiluminandi uirtutis expertia, inquibus Cerfos. lux occumbit.Eftep exempli uice Angelica Hierarchia. Quamuis enim fi naturam, gratiam,amp; gloriam perpenlt;icrjmus, quilibet Angdus ablcp medio à Deo fit effor* nicrcircbii watus î attamen cum vnutiera Hierarchica purgare, illuminate amp;nbsp;perficere confié Uulefiajî, derauerimus : très primi ordines hierarchifant (liceat mihi iam per Mufas uerbo «tiTheologico) nonhicrarchifati ab alqs: très medq hierarebifantur amp;nbsp;hierarchi* lt;ant:tres infimi hierarebifantur, fed alios Angeles non hierarchifant. Pontificalis audloritas cum magnifico cardinalium coetu imitantur tripliccm primam. Alteram ucro mcd/amlmiiacur Patriàrchaîis,archiepifcopaîis , epifcopalis amp;f facerdotalis au* thorfrasin his,qui.fubiclt;ftos habent : quod corum gratia dixi, quos curatos nomi* nantiam epifeopos titulares fineplebc. Vltimi funtinftar tertix hiérarchie, qui hierarebifantur in Ecclefia, fed non alios audoritatis ui hierarchifant,quemadmo^ Hionyßus ^“quot;' ^unt populi Ôd fimphees religiofi, Dionifrj fententia. Eft itaep poteftas Eede* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiaftica, in admirabdi ilia plenitudinc,in folo fita Romano pontifice, quam facerdo^

lîbus multiuarq ordinis pro nutubac uel alu rationeimperttri poteft. Nam ordmem habet Ecclefia in membris fuis,hoccp ad decoremproprium. Nihil enim abfep or* * dine pulchrum eft,quemadmodum in Pfalmo dicitur : Rexuirtutum diledi, dile^ pfX. * ^* ^ fpec/ei domus diuidere fpolia. Chriftus enim diuifit fpolia,id cft,ordinauit il* A/r,ftiaoJo«jqogt;15«® fpolwuft «Jftbolom adfpeciem amp;nbsp;decórem Eedefix. Vnde nonnulft ».^Jeiit' ^““* archiepifcopi,quidam epifcopi, quidam archidiaconi, Si aliorum aha funt effi^ * cia. Quiequidid eft, ingens profedo poteftas eft : oinncm mundane conditionis maieftatem magno precedèns difcrimine. Gaudeant ergo facerdotes, fecumep «gf^g**: adum efle dicant,quód in uencranda hanc hierarchiam funt recepti, quam ipfi eiiam angcli uenerantur. Atep ibi locum aliquem uel non primum ob tin ere glo lt;,Poif/l« tiofius ducant, quam in terrena poteftatula diademate folgere. Poftrema poteftas occurrit, qua Sacerdotibus licitum eft, que uitxfuftentande neceftaria funt, ab hit exigere,quibus fpiritualia ipfi adminiftrant. Hec Apoftolis muulgandi diuini ucr^ bi gratia,in ómneth terram mifsis à Domino concefta eft.Edentcs,aicbat,amp; bsben* tes que apud cos fqnt. Dignus eft enim opemius mercede fus aut cibo. Aften ne

SACERDOTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIIII

Paulus: Quit militât fuis ßipendijs unquam ƒ quis plantat uineam,^ de fruÄu eius i.Comt? non edett quis pafcit gregê,fiC dclaóic.grcgis non manducetf Si nos fpiritualia üoc bis feminamus,magnum eft d carnaha metimust Nefcitis,qui in facrario operantur, cos,qux de facrario funt,edere,amp; qui altari feruiunt, cum altari participate ƒ Ita ÓC. Dominus ordinauit,quf Euangelium annunciat, de Euangelio ijiucre, QC patrimo-? nio lefu Chrifti. Non debet enim os bouis triturantis ligari, fed portie presbyteris ^‘J^ nbsp;nbsp;*

fufiiciens afsignanda eft. Hinc Eedeftas do tari, décimas cp accipere rationi confen^ bend. ^* taneum eft:hoc iura facra iubent « Nam Abraham décimas perfoluit ipfi Mekhife* c.i c/r.dee« dech » amp;: decimam partem omnium frugum Leuiticae tribui populus ex lege dé» bebat. Et hoe uel ipfa perfuadet etymologia. Cum enim à deros, quod eft fors bet hæreditas,derici appellcntur,quiainfuiordinationeudaftumuntur inhaereditatem . j Domini, ucI aifequuntur hscreditatem in ipfo, ut uere pofsint pfallere cum Prophet ^^ ta dicente: Dominus pars hacreditatis meac, dignum eft,ut Ecdeftafticis fuftentent ^^* ftipendqs,in qua amp;nbsp;per quam diUinis obfequqs afcribuntur.Ezechias praccepit po^ ^^^ * pulo habitantium Hierufalem,ut partes datent facerdotibus amp;nbsp;Leuitis,quó pofsint ^j uacarelegi Domini» Abfurdamconfuetudinem penituseXtirpatumiriJnno.uos 2,Pardieu luit, qua Eedefiatum patroni earündem proucntus fibi ucndicantes, presbyteris c'^^/rpd« quorum toti iure étant, exilem aliquam portiunculamrelinquunt, qua Uel non pof; dit décret funt uiuere,uel adeo uiuunt paupetculi, ut ferê inter pannofos mendicantium gre^ gcs,manum ad ftipem porrigere cogâtur. Nihil ergo mircmur,fi his Eedeftjs idiotç analphabeti praeficiuntur,qui cocci coecos ducêtes ambo cadunt in foucam, Quis e» M^tu^. nim üel mediocriter do(ftus,qui florem actatis,qui omne uitae tempus, non fme im^ modids numorum impendqs htetarUm ftudio dedit,ubi moleftiarum premium eft cxpc(ftandum,meranï mendicitatem affumerct f aut enim literis tenuncians gt;nbsp;mfli« tatum,quoquo fortuna uexerit,abibit,aüt matrimoniali capiftro,hbcrtatem uendes, ora prxbebit, èc omnia potius exttema pertentabit, antequam poft tot in fcientia comparanda fudores,poft amatas radices, übi frueftus duleis eft fperandus,inopiam amp;nbsp;has uit» fordes perpetiatur. Vidi ego ante aliquot annos facinus tam indignum, ut prope collachrymarim. Eftnefcio qua mala crux,mifel!os facrificulosundiepexs carnificani. Exigunt enim ueri Eedefiatum paftores üel penfionci, bel nefcio quac fpolia ab his,quos uicarios conftituerunt.Sed ita exigunt,ut malis Galeotam agere, aut durifsimam fetuitutem feruire,quàm talcm agere Vicarium. Erat itatp uicarios lus,qui tantum nummorum uero paftori, alioqui prxbendofo , ante feftos pafchaé dies numerate cogebatur, ut fanefte iuraret,fe, quicquid confefsionum laboribus e« rat partum,ÔC tota cafula,diuenditis nonnullis rebus corrafum,id omne fecum attui Iifte,nec quiequam domihabere rcliquum quo uefceretur, fed hoftiätim ad fubditös circumire uellc,donec fortuna aliqua magis propicia fubueniret. O fcelus,quid iUe, qui de paftoris nomine fefe ia(ftitabat,quid ouibus unquam contulit f Siccine paftos rem agebat,ut gregem non tonder et,fed deglubetetTgregem dico quem nunquam rccenfuit,quem nonnouit, quem nunquam pauit, nunquam à luporum incurfionis bus défendit. Non appeUaBet te ucrum paftorem Auguftinus » Cur ita :’ quoniatn zeugje pd ueri paftoris ueram uocem non audiuerunt ex te oues tu«. Si dicere pot er is, fed ^ora-c.i^; uere : In pafcuis bonis paui uos,amp; in montibus aids Ifraehuerus paftor eristfed lac ab ouibus fumpfifti,earum lanis te obtexifti,oucs pingues macftaftftaudics male à di uino fermone,qui palpum obtrudere nefcit » Ecce lac confumitis, SC lanis uos tegi* tis,amp; quod craUum eft,interficitis,amp;: cues meas non pafeitis.Quod infirmatum eft, nonconfortaftis,amp; quod aegrotat non corroboraftis, öd quod conttibulatum eft no _ JoUigaftis,amp; quod errabat, non reuocaftis, ÔtT quod perqt non inquififtis, amp;nbsp;quod 6c«amp;. J4

.7*^ ^i,confcciftis,0C difperfac funt oues me3c,eo quod non fit paftot. Hoc pafto# dbus dicitur,qut pafcuntfemetipfos,non oues.Si non te minx terrefaCiunqquas has bet Ezechiel,faxens es.Vae(inquit Deus)paftoribus Ifrael,qui pafeebat femetipfos. HitroHyt Lac comedebatis,lanis operiebamini» Hicronym.presbytcr per paftores Ifrael, in ,„^^

Euang’îico populo Epi'fccpos,Presbytères,Ô^ Diaconos inteHig/tiln bos«gitur bçc Domini tulmina intorquentur: Væ paftonbus Ifrael,qui cum gregem Donnni pa« leere dcbcapr,âC faluti ilîius prouidere, pro fua feßinant luxuria. Ucee ego ipfe ad pxßores ueiisaiiifdtcit Dominus^âf requ/ram gregern meum de manu eorum,qui^ bus expedir, ut moh afinaria albgctur ad ecUum, quain ut minimu fcandalizent de populo mco.Ä^ hberabo gregern meum de ore eorum, amp;nbsp;non crunt ultra eis in cf« earn. Hue ades pafior,(ibi luditur.Dominus dicet.’Ouemlupo commifi;ó^ lu ratio« nem nd des uiUicationis lux in nouifsimo die. Quare per Hercu!em,mercede pria uabateum quifolus meruerat :* luflinianus imperator non cenfet ferendum elfe .r.p^.pro çij^ qyj lucrum quidem amplcdtitur,onus autem ei annexum contemnit. Nee re« cretin fr’8^*‘^*’ Clemens ƒ. mquiens : Naturae confonum efl, illos non reeufare onera,qui tóUctt ïCïum commoda compleÓuntur, Quid tandem f facerdoti huie uiarum laberibus exhaußo ægrc iofculum, quale libilt;inarius aliquis fuo ore dedignatus effet, contemn ptim appofitum eß. Is moerore óC limorc futura: famis confedus recefsit, amp;.’ pecu« niolaquac mulos menfibus famelicum uicsriolum fufientafftt,horç fpaciolo aleaab-i fumebatur. Prarcipitur facerdonbus ut hofpitales fint,ne in numero eorum habean« tiifl ^^-c. tur,quibus in iudicio dicetur: Hofpes fui,ó^ non fufeepiflis me : Dctur ergo materia holjjitalê. hofpitaïitatis,prouenruü uberias.Parua meberde ucl nulla eß mendicorum hefpita« amp;^jhenfii, litas.Hoflienfis fuper tertio decreialiumtln dcdecus(inquit)fihj Dei ccdit,fifacer« dotes egcant. Quia non fibi,fcd Domino grauis cß,qux feruit eg -fias,hoc cß,pau-? pertas ilhus qui feruit. lußa certe obiurgationc exprobrat Hieronymus ad Rul tic u, quibufdam Écclefiarum prx(idibusauariciam,a qua tu Rtuercndibimc Prac(ul,ma« num retrahis,utueneno pracfcntaneo,quæ ilhberalitas iam inEcclefqs, ficut in Ro« mano creuent imperio. Qiiofdam dicit,totumquod Leuitarum cß, in fuos ulus re'? d!glt;’rc,ncc hoc folum, quod fibi adferiptum eß uendicare, fed cunCtis auferre uni? vet fa. Aicp ideo mendicat infoelix in plateis clericus, amp;nbsp;feruili operac mincipatus, publicam à quolsbet pofen eleemofynam, qui ex eo magis defpicitura cunlt;fiis, quo mifer à: defolatus iufie putatur in hanc incidtfl’c ignommiam. Hinc propter facet do turn auariciam fxpe conlurgunt odia:hinc cpifcopi accufantur àckricisthlnc prinek pium htishme detraÓienis caufa,binc origo fit f riminis.Etenim fi quifep na m hoe mfibili mundo pofsidere aliquid lubetur, ut fua tantum peffefs.one fit contentus, rescp aliénas non inuadat : non agrum pauperis tollat : non vine am : non frueßum; quanto magis qui Ecclcfiæ Dei prafefl,it3 in omnibus iußieiam feruare débet : ut id folum fibi uendieçqquod fui iuris elle cognofeat: aliéna non rapiat : aliéna non tan* gat : xqualem fe cxtcrisfaciat:amp;; ficut ipie fine his in mintficrio non uiuicna in dff? penfatione non uiuat. Quiaffumitur ad onus,nonrepellatur a mercede, ncEcclefia ».cMfffKM* ipfmn ffiiudulenter uideatur illaqucafle. Super fixe,generale Epikopcrum offic»unt d«m Apo» eli,circomfpicerc,ut quis dericorum egeat.Illud cette compettum habco:olim non ’ “ ^ “^ maleEthnicorum facerdonbus fuilfe prouifum: ut exStrabonedeCommanis Pon? dipHii **^’^ intelligcre îicet:quod facerdotium Dianæ dicatum eratjta cnirn loquitur Stra« Vojlièttfis bo : Accept imperio Pompeiiis Archelaum facerdotio prxfecit, amp;nbsp;regioncm ei fuperideo attribuit duorum Schoenorum in circuitu, quæ fexagmta funt Radia facram urbem creul. ambientia, tufsit^ etus incolas impeno cius parère. Qua!e autem fucrit, aut quam Strab9. locuples facerdenum, ex eo intelligitur, quod idem aueßor ait his uerbis : Regum Ponticorum tempore,in diebus feßis,qui Dianx facri erant, Sacerdos Commano« rum diadema RegumgeßabaqSC fecundum regem honori habebatur. Commana autem urbs imperto dus fuberat, cumfacris feruis qui Hiercduli dicebantur,nume« ro non paudorcs fex milhbus, in quos omnimodam poteflatem babebat, prêter« quamuendendi.Ex tanra poteflate intelligimus cos non foiße raendicos. Nam hb. 17.idem adferit : In Meroc olim primum ordinem Sacerdotes ebtinu-ffe, qui tsn* tarn aueßontatem habebant,utnonnunquam miffo nuncio mortem regi imperaröt, amp;nbsp;pro co alium facercat, Sed obqdci mihiquifpiam opuUntifstmafacetdona, qu«

Satraporum aut principumfumptui fußinere posent, qualia in Germania atep Italia repcries,nihilq) elle Sacerdotibus hoc tempore opukntius.Equidem baud negaue* rim,multos eße cius ordinis hommes ditifsimos . Sed probis ÖC eruditis plxruncp neglelt;3is,in homines ignarifsimos facerdotia congeruntur,tam inertes, tam literas uirtutemep perofos, tanta morum nequitia fenefcendo brutefcente$,ut animam illis pro fale datam à natura fufpicari quls pofsit, ideo taatu ne putrefcerent. ld quod de fue animalium indocilimo Holidifsimocp Plinius dixit. Nam uita talium fagina eß, quos inertia terrae pondera iure dixeris.Quôd ß quâdo tales inPrincipum aulis ali« quaualere audoritate contigeriçita dominorum animis literarum odia ingerunt,uc Licinios quofdam faciant,qui poßea nihil minus honorant, quam quod maxime ho norandum eße cüamEthnici credideruat.T u uerô Prxful dignirsime,Iano circum« fpedior,ubicp uigilas,ne ad Sacerdotia irrepant aut introrumpant eiufmodi Epieux

’ ri,quorum Deus uenter eft,óf ea quç fub uentre funt.Hic fl Stoicorum ftoicifsimus, aut ipfa etiam Apathia dupidior eßem, non poßem tarnen nô ßomachari,in impios quofdam St Ethnicis peiorcs,qui faccrdotibus,quorü fpirituali pharmaco fanitatem animx recipiunt, paruambonorum fuorum portiunculam dare grauantur, per« ditum iri exiltimantes, quiequid ad Sacerdotes enutriendos quoquo modo ex^ pcnditur,cum nihil omnium minus.Et funt,fi drjs placet, qui non modo nihil dani (acerdotibus corum qux debent,fed eorum bona,{i ulla darctur occano,diriperent: quibus facerdotis nomen inuifum efl: qui turn egregium facinus fe perpetraße arbk tr3ntur,fi facerdotem Ixferint, fit aliqua affecetint contumelia eum, quem Chrißus, quem omnes codeflis exercitus legiones, omni honore condecorant : fine quo nee nafci Chrifio,ncc mori poflumus. V atinianum hoc laicorum in presbyteros odium, Chrißus apud loannê prardixit : Veniet hora,ut omnis qui interficit uos, arbitretur lofc^s.i#. obfcquium fe prxßarc Deo, Et hze facient uobii, quia non nouerunt pattern neep me.Sed rurfum apud Matthäum,ne deiedo fint animo dlfcipuU,ita confolator no» MtUthïj^ fier inquit:Bcati efliscum maledixerint uobis homines, 82 perfecuti uos fucrint, fit dixcrint omne malS aduerfum uos,mentientes,proptcr nomen meum.Gaudete fit cxultate. Nee Bonifacius S. hoe ignorabat odium, eum ait : Clericis laicos infeßos f^^y ^i bppidótraditantiquitas, quod St przfeniium expérimenta temporum manifefle ^^^^ ^^j^ declarant,dum fuis finibus non contenti nituntot in uetitum. Sed iuflifsimus Deus minißros fuos,quos unies d iligit, nun^ patituc sfle inultos « Nam Sacerdotes funt sptculMot Legati Chrifli, unde lUorû iniuria ad Chrißum pertinet, cuius legationc funguntur, tit.de l(glt;t. ut alt Speculator.Omnia abundant exemplis. Quis unquamuidit facerdotum ho« parage. M ftes honeßam obire mortemc' Aut enim ignominia aliqua deturpati, omnibus fiunt pri«« ludibrio fit defpedui.am crudeli fit infami mortis genere inuldü fpirltum exhalant, Nouimus hominem nobilem diuitemcp,quiimplacabili odio in clericos defçuiebat, fit quibus potuit iniurqs molcßabat, led horribili uinditla facerdotum uiolatio cl y^^ expianda erat.Lento quidem gradu ad uindidamfui diuina procedit ira,fed tardi« tatem fupplicij grauitate compenfat.Quidflmminebat tremenda hze hora, qua ex hac uita ad terribilefummi iudicis tribunal ei abeundum fuit, currunt famuli exarce facerdotem accerfitum, ut fada confefsione, quod fieri aflblet, uiatico Eucharißix munitus é uiuorum contubernio tutius emigraret. Sacerdos facratifsimo angclorS pane accepto, in areem zerotantis f eßinanter concedit, fit mox prope arcem, ubf uia erat triiifsima,ita per dumeta aberrat, ut üix tandem ad femitam reuerteretur, plurimum admirans,quonam fato accidißet, ut eo in loco diutius erraret, quem ucl intempeßa noeße femper habuit cognitifsimifln,8t antea nunquam deuiauit. Cumep adituo przeunte tandem ad arcem ueniflet,nobilcm iflum inuenit mortuum. Non dubium erat populo, eum qui fanus facerdotes erat perfecutus,zgrum confclatione corum fuiffe indignum, camep ob rem Deo ita uolente,zdituumcumfacerdote tam diu abuiaÖè,ut iUc facerdotum inimicus intcrea animam agcret,et à presbyteris dc^

retinqiiereC^r.ïtcccfdor amp;.’ alterius.qui incomodabat facerdotibüs,ubk0cp aliquara cccsEonem nanc/fcebatur, fed moitah xgritudine corrcptus,tum facerdotes adfta rcm^coiifcïarentufjcrucifixum lefum offidofe in memoriam rcuocarent, ad peenis tentjam amp;nbsp;fidei cenkfsionem ftrenué adhortarentur, nihil prorfus refpondit, fed ’^i‘“^^^’ more bouis horribiliter mugiens,expirauit. Quod equidem non fcribo,ut illos iu* diccmrocculta funt enim mdicia Dci,amp;uelut abyllus mukarfed ut oftendam,uulgo ctiam perfuafum, Deum feuerifsime in Sacerdotum aduerfarios femper animad^ uertiiTe . Miferabik uifu eH , quod pafsim dericos uidemus One facerdotijs . uagari egmufsjmos.quos piefunep infoelix paupertas fermé ad Ibuam adigit,ut for^ didifsima quxephis manibus obire cogantur,quibus omnipotente codorum regem lefum Chriftum contingunt.Próh dolor,hi non de ara,fed hara aut aratro uiuere cô^ pelluntur, Quod ne in tua dioecefi ufquam aeddat, non indiligenter prouides. Sed iam ad facerdotes, quorum dignitatem pro mea uirili tueri confilium fuit, me con# uerto. Vos igitur, quos Chnltus tanta poteftate infigniuit, quantam ne Cicero ff (T'arta# quidam indciedo cioquentix flumine ex condigno explicarct, immó quam ne a» no adfactr therei quidem fpiritus animo capiunt : Vos inquam tantorum beneficiorum memo dottf, res eftote, illudtp pro foribus templi Dclphici ab Amphidyonibus inferiptum apo phthegma memori tenete mente,yväb atoujvvj Nofee tcipfum, quis,qualis,ac quan# tus fis. No feite uosipfi, ad quantam rem Dtis à Deo cledi, tales uos pr acheté, r.tf.i «4 vi ^* **“ muneribus digni Óf exißimemini mundo, ÔC Deo habcamini. Nam udifsi^ 1^^^ *”“5 habendus eß(inquit Symmachus)qui honore eft prxftantior,ni feientia Ôf lan evirate prxcellat. Qui fumma omnia fibi deberi uolunt, ut ipG uicifsim fumma nm^ nia prxftenqneceftum ent. Pulchra res eft facerdotium, quis negat f At apudPla# tonem in Protagora extat, J'vo'Mi\lt;x. ri natA«, Ardua qux pulcra. Et li Diocletiand ' diffïcilimö fuit bene imperare,^ Oeftauius Auguftus,uir cruditus óf pcrfpicax,non femelde deponendamundaniimperqmole cogitauit,amp; feciflet, fi natrus fuif* fet in cuius humeroscitrapubliciflatus perniciemonusreclinarepotuiffet,quam itZptitfs 3r^duum erit fuum in hac noflta Hierarchia gradum defendere, fuoep munerepro* je «efdt, er ^c fungi, cum animarum regimen ars artium ab Innocentio dicatur f Honor itacp g«4/i,pW. facerdotum pracccllentifsimus eft* Sed memincrinsoportebit,eoferrumineho^?

’ norem oneri coniungi, ut feparari citra dccori negleóumnunquampofsintEue^ heris ad culmen honorssmon ideo fuperbias, fed uigilantius circumfpicias ; ex c# dito loco grauior eft cafus: non ideo in utramqj obdormias aurem:nam ubi honor, ibi labor* Protinus memento quantum honoris, tantum ó^oncris te fufeepiffr. Quanto reliquos mortalcs antecedis honore , tanto amp;nbsp;uirtutibus prxirc opord) tet. Nam Alexander ille Macedonum rex dcfyderabat ita dodfrina praepeUere a* lijs, quantum imperij potentia prxualucrat. Piures igitur uirtutes te pracCarr opors 1.44 Tim.jtet,C conditione fublimiorfueris.Si quis epifcopatSdcfidcrat,bonü opus defiderat* Sed non cfl de(iderandus,ut laute uiuas, faliaribus ceenis mgluuiem confercias, ut Awj U.ip. möllern fenatamep uitam agas, ut ociofus defideas, ut ille hpicurcorum Deur, ut 4f cz«. Dfinihil ad tefubiedtorum ucl bene uel male mérita pcttincant,tuam rem agas, nc^ '•V’ mini prouideas,ac cures cuticulam fecutus. Quia Auguftini iudicio, epikopus no« men efloperis,non honoris«Romani ut oflenderenr,ad honorem te non perueniu« rum,nifl uirtutum ornamehtis elucefcas,templum honoris Sd uirtutis ita conflruxe^ runt,ut ad honoris templum greflum molienti,pcr tcmplS uirtutis,nec aha uia fueric intrandum.Quoniam nemo eft in honore fine laborc amp;nbsp;uirtute. Verus enim honor Autu^ **’^*^*^”’ * “* umbra corpus , indiuidui inflar comitis fequiiur « Qui facerdotis * ornamenta examufsim difeuflèrit, inueniet qua uirtutum corona redimitus elle debeat clericus. Dodus fit, fubmiflus At, prudens, temperatus, fortis, amp;nbsp;breui'S ter, iuflus. Nam facri Canones ignominiofum facerdoti aiunt, intemperantiæ ui^ cio confpurcari. Hieronymus confuGonem amp;nbsp;ignominiam nominat, lefum ctuciGxum

crarifïxuni,pauperem Öd cfurientem fartis pracdicarc cofporibüs,amp; iciunfcrum do^ Orinam rubentes buccas tumentia^ ora prokne.Si in ApoQoIorü loco furous,non folum fermonem cornimitemur,fcd ctiam conuerfanonem amp;abftinentiam,Venter ,j^ mero aeftuans cito fpumat in libidinem.Vbi ebrictai,ibi libido dominatur amp;nbsp;furor, yt^^f^. Ante omnia,fnquit canon,dericis uitetur cferictas,quæ omniS uiciciO fomes ac nu« ü,ß_ ^^ f^ trix éft, lta^ c5 quefn ebrium fuifle conftitcrit (utordo patitur) aut triginta dierum 4n(c ojnwi fpacio a communione fobmoucatur, aut corporali fubdatur fupplicio, Adde (quod apud Ethnicos maximi femper momenti fuit ) nifi exemple præftenr, quod uerbo docent, amp;nbsp;fupremi omniu facerdotis exemple amp;: faciant 5C doccant, operam magna ex parte ludûî.Facile eft de moribus,decp omnium uirtutu genere ex fuggeftegra« »liter Sd fuperciliofe declamitare : at facere non item.De uirtute loqui minimu : uir* lutibus uti,hoc Samfonis opus. Et Philofopho tefte, minus utrium babent fermoncs MMtH4», de monbus fine faôis.Recepiftis itacp cum amplifsimis honoribus arduifsimä pro« »iinciam:fubeat animos ueftros faluberrima canonum admonitio. Prophetauit SauI (inquiunt)rex malus,cum ctiam fandum Dauid perfequeretur.Nê ergo fc iadenr, ,.,.p,g qui forte fine charitate babent fantftû munus Dei:fed uideant qualem rationem fint habituri cum Deo,qui fandis non fände utuntur.Ex ijs erunt qui diduri iunt m tu» ' diciotEt in nomine tue prophetauimus: quibus non dicetur,mcntimini, fed nefciö uos.Spiritu ergo prophétie dicendi funt habuifte,fed non meriiü, Hieronymus ad Vakrium uenisime fcripfit,nihil efle inhac uita,amp; maxime hoc temporc.difficilius, Iaboriofius,amp; periculofiüs Éptfeopi aut presbyter» officie. Sed apud Deu nihil bea^ tios,fi co mode militer,quo nefter Imperator iubet, Quac fi folicito animo reuolue« ritis,honor illc nonluperbie tumorem in uobis cxcitabit,fed onus folicitudinCm in« geret.NunquS ex animo efnuat, quonam mode ferai fitis in eolendo Domini agro, quomodo reuerenter amp;nbsp;digne unigenitû Dei amp;nbsp;uirginis filium tradetis, per quem omnia fada funt,fine quo fadû eft nihil,qui eft « er «»Principium amp;nbsp;finis, cui omne genu flediiur cceleftium,tcrreftrium amp;nbsp;inferorum: quem cum patre amp;nbsp;fpiritufando liinplicifiimam iubftantiam Angeli profplcere defiderantamp; tremunt, ArchangcU rcoercntur,domtnatlones uencrantur,potcftates adorant, uirtutes Chérubin amp;nbsp;Sc# raphin cófitentur,omnis fpiritus laudauCogitate quomodo incxplicabile uerbum, incircumferipta deltas,immenfa maicftas, fub uifibili ifta palpabilicp fpecie ad uos ê coclix digne tur deken dere. O facerdotes exammatc uofmctipfos, ut nihil in uobis fit,quod tanti hofpiris quictem interturbet, Scd iam tempus eft, ut receptui canam, ne,qui ludens hanc lucubratiunculam fufcepi,iuftü opus conferibendi libidmcm ha^ buifle uidear. Qued fi tanta in mt foret ingenij uis,quanta amp;: quam prona eft ad fer# niendum tux paternitati uoluntas , anniterer, ut elaboratiori aliquo munere, tuum anihi animum demcrercr.Quanquam id femper fedulo effedurus firn,ut omnia po# tius fflihi,quam animi gratitudinem flC obferuantiâ dcfuiffc intelligas. Atep utinam ca mihi ocia concedantur,qu3c tue nominicclcbrando,amp; memorix poftcritate con# fccrandx impertiri pofsim.Non enim mihi timendum eft, nc non laudandi mate^ ria fuppetat,cum citra fucum campus laudum amplifsimus pateat. ld potius ueren'S dum.nc tanto oneri humde ingenium fuccumbat.Sed diligentia fupplebo,quod in# genio dceft.Quanquam quid non audebo fub tanto Moeccnatc*qui amp;nbsp;ornabitftu^ dia,ód alct ingemûjà^ langucntê cakaribus extimulabit.Interim paucula iUa,fex ut# pote dierS laborcm,boni cófuk.Et quonia oratio mentis imago eft,nó miraberix ta tnukuanx fcriptionis ineptias,informes ucl uerborum,ucl fententiaru compagines, totumep corpus male côpofitum,câ animus ipfe fpc,curis Sr: angoribus in uarias par «es diftradus no domi fuerit,fed peregrinatus fit,non fecS habitaucrit,ncc eópefi^ cus fuerit,(cd perturbation« xftu mirum in modum iadatus.Nce tantö fuit répons, ut Vrfino more,tenell5 foetum lambcrê,aut prefsius infpiccrc,cum Angelcftadium citra proctaftinationê fuerit repetendumZne prxlegcndx oratorix munus,dluftnO Cuni Éoiorum principis Arioiufti libcralitatc nubtiiuundS, fegnius obite uiderer, ...........C 4 Sugge#

Suggerebat mihi multo plura Theologie Canonumep kdlio : quæ in facerdotum laudem fuiffent confenbenda: fed temporis ratio mihi habenda erat : amp;nbsp;longé ma* iota praeteriui,nec forte omnibus in re tanta fatisfeci » Sed peregrinabundo homini facile dabis ueniam. Omnium deniep habere memoriam, amp;nbsp;penitus in nullo errare, , diuinitatis magis eß quam mortalitatis ; ut uerifsime Imperator ait : Non fum tam c ^X «f “^ Üolidus,ut non fentiam me maiora uiribus conari : fed id me abunde folatur, quod ùcHM *” magnis flC uoluiße fat eß, ut cecinit Tibullus. Nam fi fufeeptx rei magnitudini non facio fatis,tarnen hoc ipfo excufabor,quód rem pulchcrrimam tentauerim.Sx* ApultiMgt; P^ enimmaiori fumus uoluntatc quam facukate, eoep propenOus fortaße laudandi, quód omnibus bonis in rebus,conatus in laude,cffedus in cafu eß. Men tem Vrba* ni babes. Rcliquum eß Antißes optime, ut lefum ChrißS facerdotum Hierarcham fuppîices rogemus,quô per primi Vicarq fui Petri mérita,tux Reu. patemitati,atqp omnibus,quorum fuperintendens es, ex infinito bonitatis fux mari, fui benignifsi* mifpiritus dona elargiatur,ut gemina claue difcerncndi,utpotc fcientia amp;nbsp;poteßate lt;udjcand(,utamini quam redii(sime,atcp hic thefauro gratis muneratus,pofi pia fata in expetfiatifsimum confcendas beatorum thronum, ubi afsidua erit ledio Irbri ui^ tx,hoc eß,sternx ueritatis,fummx fapientix, amp;nbsp;uerbi Dei, qux eß Chnßi lefuui^ flo.ubi iußis fandifsima patebunt myßeria, qux nee oculus uidit, nee auris audiuit, necincor hominis afcenderunt, quonam modo Deus inuifibilis fit, incomparabi^ lis, Gne initio, Gne Gne, ante omnia, quomodo Glius nafcatur, Paradetusep fpiritus procedat, excepto quód ex uno unus fit natus,amp; alter ex duobus procefsit,quomo^ ’^° “”” Glium pater non tempore prxcefsit,fed origine,nee fpiritum fandum, qua ratione omnia Dei unum fint in Deo, atep ille mundus in Deo fuerit an* tequarn in feipfo eßet, non mundus, fed Deus,ubi deniep me*

(Jof^antift in ^dibnscÏar^imiuiri Toan» Pabri-, Turis Canonici Do^or^ Sacrojanclic fedri ^-^oftoncee 'Protbonotari^inJpiritnabbiis^Conßanttcn» f^icariJj'Pbiboßpborufn bojpit^, i^» Septem^is^^nno wr^nà partie /ml/çlîmo (luin^cntefimd dccimoo^auo^

VM SALVATOR NOSTEK MARC. I. SPlRlTVM immundum ab homine cieciffet, ludxi obllupefcebant dicentcs : Quae docirinanoua hxcî'Nouuru cnimiudebaturmifenshominibiis, oblcri-| ptutarum ignofanuàm, quod omnium erat vetulhfbimum,nempe, Euan g gelium, iam olim per Prophetas in fcripturis fanftis premifium. de filio Oei IE S V Chnlto.Idem audiuit Paulus,cum Athenis Chrillumpræ-1 dlcaret.apprehenfum emm Apoftolum duxerunt ad Martuim victim, 1 dicentes : Poffumusne fcire, qux fitiftaNoua, quae ate refertur,do-ftrina^Noua enim quidam ingeris auribus noltns, Afto.iz.Anprotinusnoiia erat Apo-ttoii doftriua, quod Ethnicis carnali fapientia turgentibus, noua uidebatiirtSimilia omni-no extremis hilce diebus patiuntur, quotquot Euangelium gratiae amp;nbsp;gloria: Dei pure docent, amp;ncquaquamcauponantesverbfia:terna: ueritatis.feduelut ex fy nceritate, fed ue-lut ex Deo,in confpeftu Dei, per Chriftum lociintur, Nona Onquuintaduerfarh^doftrina dtin hxreticorum officinis nuper confifta,perfiftamiis in fide uetcri.Patrum fanftitas, au-thoritas conciliorum, amp;nbsp;tot faculorum contcnfus,nos in ui^s Patrum noftrorum retineant. Valeant haretici, cum noua ilia, in Septentrione nata doftrina. Qua: nos docemur à Chri-fto atque Apoftolis.non omnia quidem Icriptis, fideh tarnen narfationead nos ufquc pro-fefta hint. Quibus non aliud relponderim, quam quod ohm Sadducais Chriftus : Erratis (inquiiJnefcientes fcnpturas. Atep utinam id (altem aquitatis.a cerebrofo hominum gene-re impetrare pofsim, quod Ethnicus praftat Ethnico, nempe, ut primo caufam cegnofeat» dein, li videbitur, reum códcmncnt.Iam cauffa incognita innocentes damnant, amp;nbsp;nobis vet bumDommiobtendentibus, ipfitantum clamant, furcas, laqueos, ignem, ne minimo quidemEccldix Caihölicx loco nos dignantcs, ut demirer Cape, cuiulham fpiritus lint.Nam Ppintusille muis amp;nbsp;placidus Chrifti, qur corpus My fticum uegetat, falutem, non pérmciem quant errantium. Ét chantas, fpiritus fanai frurtus, pro Apoftoli fententia, non cogita# malum,fedcongaudet ucrUa(i,omniacredit,(;mniafperat.Certe qui pofito adfeftu,cxco indicé, rem ipfam prefsius contuentur, de nobis fecus iudicant.Nam bona pars eorum, qu^ noftri damnatores docent, prifcisetiampatribusignorantur, tantum abeft, utproueten-bus amp;nbsp;Apoftqlicis doftrinis haberi debeant. Ad Uxe qux Patres fcripferunt, non omnia Apoftolici fpiritus fynceritatem refipiunt.Quxdam etram intra quadringentos annos, atque adeo nuper commenta, amp;nbsp;ftatim recepta lunt.Scilicet hxc eft illorum tam uetus doftri na, ut Fermé Euangelium prx ea, ceu nouum dogma haberi amp;nbsp;refici cupiant. Difcant igitur tandem, nosueteremamp; nere cceleftem doftrinam fpiritus prxdicare, nempc Euangelium Dei, magnum illud pietatis myfterium, quód Deus manifeftatus eft m carne, iurtificatus eft in fpiritu.uifus Angelis,prxdicatusgentibus,quód fides illi habita eft in miindo;, amp;nbsp;rece-ptus eft in gloria. An hxc funt nouatDeus prxdeftinatut nos, ut adoptarct in filies, per le-fum Chriftum in fefc,iuxta beneplacitum voluntatis fux, ut laudetur gloria gratix fux, qua charos reddidit nos per dileftü.per quem habemus redemptioncm per far guinem ip-hus,remifsionempcccatorum, iuxta diuitias gratix fux.Hoc crat patemum Dm fuper nos corifilium, antequam iacerentur fundamenta mundi, ut faluos nos faccret, amp;nbsp;uocaret nota-tione fanfta, non fecundum opera noftra, fed fecundum fuum propofitum amp;nbsp;gratiam, qux data quidem eft nobis per lefum Chriftum, ante tempora xterna, fed palam fada eft nunc» per apparitionemSaluatoris noftri Chrifti, qui mortem aboleuit, vitaminlucem produ-xit,immortalitatemper Euangelium. Quodcum per Prophetas, authore Ipiritu fanéto,an tctotfxculafitpromiirum,amp;umin omnes fines terrx diitulgatum, qua fronte illi nouam doftrinam appellants Defiftite ó uiri àblafphemfisiftis,amp; nobifcum date gloriam Deo, ac veritatis oracula, vt par crt,prjs animis veneramini, he eu reprobis induremini,qui non cre dunt ueritati, fed approbant injufticiam. Securis ad radicem arboré poflta eft. Ego Chri-ftiani fratris officio funftus, antithefin feci doftrinx Veteris ac neux, è qua charilsime fra-*er,faciieji,rfeneaniniuria,nouxdoftnnx prxdicatores vocemur, dhudicabis. Sic enim *^^?P.^’‘quidam contemptim nos vocabant, amp;nbsp;tu quid refpondendum effet maleferiatis ho-minibus,ex me fcire cupiebas.Quod Cum per Epiftolam explicari non poffet, uifum eft diö bus hifeecqui à carne nomen habent, quôdhis more Gentium,uelut tuperçalia facra eele-« brenturOahquotfuffurafihóras, huic'conficiundo ncgoüo.Tu amicioperambonicon'uli-tOj^vaisjDeum^pronie peccatoreorato, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESA-

D Sacramenta efficaciter (ufcipicnda, fatis cd, non pofu/fle obiccra peccati mortalis,netp requirituf bonus motus interior in fufcipiente, quo de congruo,uel condigno mereatur gratiani,conferunt enim gra? nam ex opere operate, eo ipfo fciticet,quód opus illud utpote Ggnura aut Sacraments exhibetur,in quarto Sentent, Dißin, i.per dodores»

T7 Vangelium habet Î Per fidem noS iuftificari, non figno facro,Gencfeos ij,Cre^ JQ didit Abraham Deo,amp; reputatum eft illi ad iufticiam,Roman,4i Item Roman* 10. Cor de creditur ad iufticiam î non didt» corpore fufdpitur Sacramentum ad iu« ßidam. item Abac,x. Roman.i.Iußus ex fide fua uiuei,non dicit : Ex Sacramentis uïuet.Confequitur ergo,ad facramenta efficaciter fufdpienda, iuxta dodrinam uc# tere m,fi dem fufcipientis effe neceffariam*

HO minis uoluntas,ex puris naturalibus,poteft fe difponere, faciendo quod in fe eft,ad fufceptionem granæ,pcr adiim conformem redx rationi, qui eft mora* I«.ï.frt»# hief bonus,item uoluntas,remoucndó bbicem, id eft, propofitum peccati mortalis, teu. du ij. ^ jjQj^Q ^Qju ex libertate arbitrij elicito, primam gratiam poteft mereri de con» gruo. Quid hoc aliud eft, quam cum Pelagic principium iuftificationis tribuerc no^ bis,confummationcm Deo tErgo poftet homo pœnitentiâm fuapteui incipere, ut initium poenitentiac fit in nobis, quod attritionem uocant » Hate doeftrina hypocri* ias facit, amp;nbsp;fuperbiam ueteris hominis fouet,

^7 A char lac xo .Conuertam eos,quia miferebor cofum.Threnorum quinto; Conlt; dauerte nos Domine ad te, amp;nbsp;conueriemur, Ioannis dccimoquinto ; Sine me nihil poteftis faccre, PhiIipp.fccundo;Deus operator ueHe. x.Corinth.3, Cogitatio f«^ bona ex Deo eft » Roman, ix. Si ex operibus ,iam non eft gratia, x, Timoth.3.Si quando det illis Deus poenitentiam.Ergo iuxta ueterem dodrinam: Poenitentia eft donum Dei, quam non uis dicitiua liberi arbitrij, fed gratia iuftificans operatur* Ante gratiam,nee cogitatio,nee uoluntas bona eft,nec ulium bonum opus, fed tan^ turn peccatum,quia qualis arbor, talis fru(ftüs,pcrfona eft peccatrix amp;nbsp;caro,quid igi lur aliud quam carnalia faperet, uellet, operaretur f Hxc dodrina humiles facit, Qê Ueteris Adami arrogantiam retundit.

QVi ad annos difcrétionis peruenerit,ad minimum femel in annö, tehetur con# fiteri omnia peccata fua,manifefta 01^ occulta, cum fingulis circumftantqs, pro« «»tlt;tr«ß[; p^io facerdoti, aut non erit Chriftianus.Et Epifeopus habet potefiatem fibi quidam peccataobenormitatem referuandi, in quibus fimplex facerdos abfoluerenonpo« tcft,nifi in articulo mortis. Sic illi circa Diftimft.i/.Ä: iS. quarti.

PSa'itt.^i.DiXt, conRtcbor aduerfum mcimuniciam méam Dortiino,8? tutemi* fifti impietatem peccati mei.EccePropheta confitetur Domino, amp;nbsp;confequitur Kmifsionem peccatorum faorum» Lucx cap. i8. Publicanus dicit : Propitius cfto m»hi peccatori, amp;nbsp;defcendit ïuftificatus in domumfuam. Vbihiccircumftantia* rum à occultorum recenfio in aurem facerdotis t Lucx cap. 7. Pcccatrix nihil lo^ quitur, fed Iachrymator,0£: humilia ad pedes kfu procumbit, ëC protinus remifsio» nem peccatorum adepta, audit: Vadc cum pace. Matth. 3. Ad loanncm egredi* tur Hicrofolyma, tota Iudxa,amp; tota regio lordano finitima, óf confitentur peccati foa.Nimirum generali confefsionc,eoipfo enim, quód poenitentix fignum BaptiÉ» ma petebant, peccatores fe fatebantur, nec^ tarnen peccatorum ulium audis cata* logum . Idem m Aóis Icgitur faditatum Bphefi ad prxdicationem ApoftoIi.Necp A/{9.lt;K tarnenufpiam audiunturhxcuocabula, propriusSacerdos, omniaocculta, omnes circumftantix, amp;nbsp;fimilia 1. Ioannis 1. Confefsionem habemus, qux eft iuris diuk ni, qua nos Deo cordium cognttori fubmide confîtemur peccata no(ira,dC ipfe fb» delis eft dC iuftus,ut ea nobis remittat, quia humiltbus dat ^atiam, fuperbis reßftit, prima Petri ^. Vbi uera poenitentia eft, certè amp;nbsp;confefsioeft, utpoie uerx poenig tentix frudus,

Confefsio autem auricular is, non in uniuerfum à nobis reqeitur, fed additiv ment a humanarum traditionum, à fanadodrina,ceu palex à tritico, feparantur.Sa* na dodrina eft, amp;ius diuinum : Ex ore Sacerdotis legem requirere, ab Epifeopia uiarnDeiperdifeere, Malacbix x. Aggei x. 1, Timoth. 3. Tkumi. Ideonohm Ëcciefix ordinem turbari, qui eft 1. Corinth. ix. Vbi Apoftolus myftici corporis mentione fada, oftendit,Deum in Eedelîa pofuiffe,primum Apoftolos,dein Pro^ phetas, tertio Dodores. Cur Dodores inEcdefia funtrNimirum,ut formam fano« «vm fermonum habentes, Ecclefiam doceant, qux fcitu ncceflaria font adfaluîcm, à: gïadio ipiritus.Hdci hoftibus,amp; omni impictati refiftant.ut prxdicent fermonem pubi-cè,pnuatim,inftcnt tempeftiuê, intempcftiuc, arguant, increpent, exhortent* wi,cum omni lenitate,amp; dodrina. i,Timotb.4. Àgnofeant uultum pecoris foi, Ôd breuner omnem Ilium uirtutum concentum abfoluant, quem ab ipfis, ut fpeeuhto« nbus domus Ifrad, Deus exigit apud Ezechielem 34. Si qux ad Chriftianifmum pertinent, non rede percepimus in declamatione publica, adeundus eft Paftor, ut ex ore eiu* dikamus teftimonia amp;nbsp;iudicia Domini. Si quis confeientqs icrupulus obotitur, quem iuftfoj quim Paftorem animx confuluerimus f Deniep cum pufilla« nimes fumus,amp; tentatiombus urge mur, neutiquam negligi débet remedium à Do# mino propofitum.Habcsucrbum Domini, Matth.iS, Vbi duo,uel trcr..Et loan.xo. Quorum remiferitiSjôdc.Qucm non paterne hx promifsioncs ad confitendum al# liciantt' ubi non humano,fed dmino uerbo,per os hominis prolate, confeientia cri# gitur, ftabilitutcp.

Cxterum additamenta font,lege confeientias unicité^Só compeUcre ad confié tendum omnia peccata,cS omnibus circumftamns prxftituto tempore, proprio fa# ccrdoti,qualis qualis tandem ilic foerit, Hinc cauterio notantur confeientix. Natn qui ad modum in confehionaUbus prxfcriptum non foerit cófeflus,ucl ruditatc, uel memoria labili,aut pudore prxped)tus,etiamn ipfum uitx malx ex corde puduerit, pOEnttueritcp,tamen irrequictam amp;nbsp;defperabundam cófcicntiam fecumper omnem uitam circum fert. Quód fi adhibitaqualicuncp diligentia uel memorix bencficiofre tus,uel ex fchedula,omnê illam male adx uitx purulcntiam, in aurê Monachi alien# fosmale 3uriti,euomuerit,Deum immortalcm,quam geftit, nö tam quód Legi fällst focit,qu3ni quód uelut onus Aethna graufos ab humeris excufsit.Tum quafi anxiö ‘^°^°P^*c remifsionc peccatcru emeruerit, infe confidit, defperaturus,fi non hoe paCto peccata recenfuiflct.Prxficiant Epifcopi confefsionibus audiendis, fpeculato# res dolt;ftos,non truncos,amp; turmatim confluetpopulus ad facerdotem, quod du ipfi !^^?.È^^£*9hftbi,QQanobisimputCQt,Q popufos paftoris foi negligenuor foerit.

Prætcrea quod ad cafuum referuationes attinet,dicant primates Eccleßae,qaa« re ab Apoftoticis dovirinis 0^ ritibus tantopere abhorreant. Apud Paulum idem eft presbyter qui Epifeopus, nee uiquâm hoc mmiftrorum difcrimcn innegodo Euangelq facractraduntliterae. Cum Dominus in orbem terrarum emiflurus effet difeipulos^xquali eos poteftate donat,dicens:Itc in orbem uniuerfum, amp;nbsp;predicate Euangelium omni creature,qui erediderit 0^ baptifatus fucrit/aluus erit, Marci 10. loan.20. dicit eis: Accipite fpiritum fandlum,quorum remiferitis peccata,remittun* tur cis. Vbi hie Epifeopi äd fimplicis facerdotis ullum difcrimcn f an obfeurUm «ft, quid fit illud;Quoru peccata remiferitis rEt fixe eft dodrina Chrifti amp;^ Apoßolorü*

Ï^Ro practeritis peccatis,quaedamconfitenti fatisfac^/o iuxta peccatorum quanta l“^tatemó^qualitatem intungenda eft/utfatisfaciat iufticix diuinac, circa dift. 17. quarti,d^iS.Hac doCttina obliteratur gratia redemptionisChrifti, d^ magmfican* tur opera hoininum,in iniuriam pafsioms dominiez grauifsimam»

ESate yj.Ipfe attritus eft propter fcelera noftra. Pater pofuitin eum iniquitatem omnium noftrum,Propter fcelus populi mei pereufsi eum. Hic uides Chriftom propeccatis mundi fatisfeciffe. Item i.Pet.x.Peccata noftra ipfe pcrtulit in corpore fuojuper lignum,eius uibice fanati fumus. hem x. Corinth. i.Chriftus eft iufticia no? ftra Öi^ redemptio. loan.20 . Animam fuam Chriftus pofuit pro ouibus.

Roma. 5. Morte Chrifti reconciliati fumus patri,non fatisfalt;ftione noftra. Idem habetur Ephe.i.CoIoff. 1. Coloff x. Chriftus Chirographum quod erat contratium nobis per décréta,fuftuht ê mcdio,fuffixum cruel. i.Ioan. 1, Sanguis Chrifti emun« dat nos ab omni peccato.non dicit fatisfadlio noftra.

His teftimonijs conuincitur: Solam Chrifti mortem pro peccatis totius muno dl plemfs.effe fatisfa(ftionem,non neftras menftruatas iufticias » Qux autem benig* nus pater nobis flagella immittat, aut nos manum Dei pracueniendo, nobißpfis in» fligimus,d!fcipllt;nain,ucrbera QC id genus fcripturae nominibus appellemus.Satisfa* tftionis uox fuperba eft,SC Chriftiams auribus inuifa, quibus illud ex Luca nunquam non intonat:Si omnia lecerimus.ferui inutiles fumus. Pudeat lutum amp;nbsp;cincrem arf rogantlt;fsimae illius uocis.fatisfaóio pro peccatis i nobis confulio, Deo noftro luftij da. Si nos noftris operibus aut pafsionibus fatis facimus pro peccatis, ergo fruftra mortuus eft Chriftus,

Et hac dodrina magnificatur gratia reconediationis, per fanguinem lefu, ÖC parui fit opus hominis,ad gloriam pafsionis faluificx dignifsimam»

ES T hominiliberum arbitrium,non folum in ftatu innocentix,fcd 6^ Iapfus,tan* tx etiamnum uirtutis, ut faciendo quod in fe eft, remoueat obieem amp;nbsp;impcdi* mentum gratlx,fecp difponat ad gratiam iuftificantem. Et ne homini animali, per fe fatis ac fuper elato,fuicp admiratori,dceflent arrogantie fomenta, Scripturis pcr^ peram intelleflis hanedodirinam confirmare conantur. Eccleüaft. capite 15, (in^ quiunt ) liberum arbitrium ftatuitur, ubi Deus hominem dicitur teliquifte in ma* huconhlij fui,adieciffe mandata, quxfi uoluerit conferuare, conferuabumipfum • Et hue

Et hue conuerrunt quiequidubiep in feripturis eft legum amp;nbsp;adtnoftitionum, quad rede colligamus ad hunc modum: Deus praccepit ut hoc faciamus, leges uitae præ« lt;crjpfir,tranfgreffbri minatur pœnam:Ergo in noftra poteftate eft, hoc ipfum facere, Etfi uideam primi nominis uiros hoc Enthymemate fibi,in adferendo libero arbû trio,peneuidoriampolhceri, cum interim non uideant, quam nihil hæc dodrina facial ad Chriftl gloriam,quam imprimis querere oportet. An non ingens dodri* nat cKav/aAofj eft, fic docere, ad merendam primam gratiam gratum facientem, fa* tis eft gratia gratis data,aut generalis Dei inftuentia,cum intelledu rede inteiligen te,dirigentccp,amp; uoluntatc conformiter uolente;' C^is in femimortuo illo a latro* nibus relido,tantumadhuc uiuacitatis amp;nbsp;fanitatis fperaftegut etfi fanare ipfe fe non pofsir, pharmacopolz tarnen officinam pofsit ingredi, neep ei iumento fit opus, dC tudo« oftenlo morbo,datocp precio medicamina compararef Efto fane,doceant iuftiftcae tionem non fieri noftris uiribus, citra gratiam iuftificantem, docent tarnen initium penitentie in nobis efte,dum prçdifpofitionem ad gratiam nobis tribuunt,facien^ libus quod in nobis eft, ut bono motu ex libertate uoluntatis elicito, primam gra^ tiam mercamur de congruo. An non hoc eft primum bonum motum tribuere na^ turz C Przterea docent hominem per liberum arbitrium ex puris naturahbus im* plere pofte precepta diuina,quo ad adus fubftantiam, etftnon quo ad intentionem przeipientis, Quz ft uera funr,pcccatori in manu eft,rcfipifcere,aut in peccatis per* manerc. Quod ft tantum poteft natura, quid opus erat gratia r Simplices cum ifta audiunt, quando unquam perdifeent Chriftû c* quando pro ineffabiti redemptionis heneficio gratias agente'paru abeft, quin in hos dogmatiftas illud Petri torqueam: x.Pd. j. Dominum qui nos mercatus cft,negant, amp;nbsp;de populo Dei fadieqs uerbis négocia antur. Quando unquam Chriftusamp; Apoftoli fic locuti funt:Meritum congru',com digni,facere quod in fe eft,liberum arbitrium,uirtus produdiua liberl arbitrqffüge hzc,Chriftiane uir,tanquam flatum peftiferû callidi lerpentis,quo naturam noftram per fe plus fatis elatam,aduerfus Deum intumefcere facit.Habes ledor,guftû fcho^ laftici dogmatis de libero arbitrio,fibi male conftantis.Nam dum feripturis urgent tur,odioPchgianorum,gratiatamiciuideriuolunt, miratergiuerfatione alicubl, auxilium quoddam Dei fpecie, uoluntati hominis turn conanti,tum operanti, prz* ponentes. Mox ne Manicheisfaueant, fortiter ad przclaras ilias naturz fuz uires reftUunt*

ROmanos 14. Omne quod non eft ex fide, peccatum eft : Ergo motus file bo« nus hben arbirrq ante gratiam iuftificantem, peccatum eft. Quz igitur amen* lia cft,pcccato uellegratiam emercrifaut quz libertas eft, ex fe bene agere non pof* fe,fed tantum male f Quzfanitas eft, cadcrequidem ex fe poffe, furgere autem aut Rare non pofte,mti akerius adminiculof i.Corint.^.Sufficientia noftra ex Deo eft» Fides iuftificat, R.om.3. Ante fidem homo peccator eft 3^ malus, quomodo igitur bonum motum habebit ex fe,qucm fides non excitauitf quomodo fpina produxe« rituuamt' loan.8«Omnis qui facit peccatum,feruus eftpeccati.i.Petri x. A quo quis fuperatus eft, huic etiam inferuitutem addieftus eft. Ephe.x. Natura fumus filq irz» Gcnefis 6.Caro fumus,nifi rcnafcamur,Iohan.3. i.Corinth,2. Animalis homo non percipit quz funt fpiritus Dei, Quomodo igitur feruus peccati 0i mancipium, filius irz,caro,animalis homo, ante renafeentiam in puris naturalibus, bonos motus ex f^habebitt An poteft arbor mala bonos frudfus parcredNifi Chrifti gratia regene* ’femur, iuxta imaginem terreni Adam, nihil boni ferimus, cum non folum pronos 3d malum, fed malos Ijj-t^^urtKas xjù iTriTv.ri)(.âs Spiritus fandfus in feripturis nos pronund«.

Porto Dominus przferibit leges.Scd antequâm inferas:Ergo poffumustquor* fum alicquiiot præceptaôd côminationes ^ difcc magiftro Paulo legem cffe cognw Romj«

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D tionem

fionem pcccatj, non authorcm iuflitiac. Lcx fpiritualis cd, nes carnaks, uenundati Rom4. 7. ^“1^ peccatum» Quare ut Icgem facias,fpiritualis fias oportet, hoc in tuis uiribus non eft,led Dei gratia : quarc per legem difeis tuam miferiam, qua cognita, urgens ad Chrifium legis perfeiSionem. Noniufiificat lexjcd tibiin confulionem oliënd sr, Gahit. J, quam fis à débita integritate tuapte culparemotus.Non ergo fic cogitabis:Lcgeni habeo bonam,quid infuper opus eft, prêter meam indußriam tquot; cognofco bonum,^ ratio diißabit redum, admoliar manus, amp;J adibus meis elicitis amp;nbsp;impcratis luflifia cabor.Non fic impij, non fic. Arrigc aures ad fcripturae oracula, amp;nbsp;retundetur fpi* ritus ilie Pharifaicus.Praefumebant Ifraclitæ,propofita lege, fe omnia faduros,ucla^ tam Mofifaciem contuentes; fed audiunt Deutero. $. ^is det cos talem Iiaberc mentem,ut timeant mc,SC euflodiant mandata meacCerte à timore amp;nbsp;amore lußi« ficatio incipit. Sed uides eos timorem Domini non habere, neque talem mentem, qux bonum facere exfe pofsit. Ideo Deut^o. dicit Mofes : Dominus circuncidet cor tuum. EtE^ech.u. Auferamcor lapideum. Et loan.d.Nemo uenitad me ÖCc* Quarc per legcm difcite uefirum debitum ó hypocrite,impotentiam amp;: poenas: Et cum fenferitis manus Mofi graues,ad eum properatetoto corde, qui Roma.s.legis implctor difcribitur,ÓC Matt.n. oneratis animarû requiem pollicetur. Dum enim facimus quod in nobis cß, malx arboris malos frudus proferimus,id eß peccamus. Qualis enim quifcp cfi,talia cogitat,loquitur amp;nbsp;facit, Atqui caro fumus, carnalia igi= Augußia W^ Epimus. Quin cum Augutimo De Verainnoceniia fatemur: Cum homo lè« ntu, cundum fe uiuit, non fecundum Deum,fimilis efl diabolo, quia nee Angelo fecund dum Angelum,fed fecundum Deumuiuendum fuit,ut fiaretin ueritate, Nemohaa bet de fuo, nifi peccatum amp;f mendacium.Si quid autem homo habet ueritatis atquc iufiitiae,ab illo fonte habet, qui efl Chriflus : hoc autem quod largitore Deo habe« mus,pendct ex Dei poteftate, non noflra facultate.

Expcndenda autem in primis mihi uerba fpiritus,Rom. p.ubi fuos,uafa mifc« ricordiac appellat.Et Roma.s.Filij Dei fpiritu Dei aguntur. Et Efaiæ 20. Domine, omnia opera noflra operatus es nobis. Agnofce igitur te figmentum formatons omnipotentis, conditum in Chriflo 1E S V ad opera bona, quæ præparauit (nota quæ præparauit^ Deus,ut in eis ambularemus. Ephef. 2. Quarc quoi infpirationi diuinæ tenfentis, quod bonum uellc habes, quôd bene operaris, hæc omnia in te operator gratia Dei. Tu quidem confentis,uis,operaris,fed Deus te facit confenti« re,uellc,operari,ut iure optimp illud obuerfari oculis femper debeat: Quid habes, quod non accepiflifquód fi accepifli,quid gloriaris quafi non acccperisf'i.Corin,4» Non nobis Domine, non nobis, fed nominituo da gloriam. En tibi feruum ar bi* trium.fed fi HLus te hberauerit,uere liber eris, loan. S. Per Chriftum enim libéra* mur à peccato,ut feruiamus iuflitiæ,Roma,6»

N On fola fides iußificat,iuß4ficant etiam opera,amp;1 fides potefl fubnßerc,fincbo« nis frudibus ac gratia iuftifi'cante, in homine Dei mandatorum transgrclfore. Duplex igitur iuflitia ad falutem necelfaria efl:fcilicet fidei amp;nbsp;operum, Altera abfep altera,nifi défit facultas,non faluar.

ROman.3. Arbitramuriuflificari hominem, abfque opcribus legis. Vbi Apo* flolus non opinatur, ut quidam male inteUigunt Sic enim habet Graeci ueri^ tas, Aoyi{o(j.tG« ou^j idefl, Reputamus fiue eolligimus : Nam Thcophiladus inter* pretatur tfuMoyi^^fxtfl«, uelut hoc iam argumentando collegerit: Quarc opera non iuflificanqfed fides. Neque hoc meum fomnium efl, fed purdsima dodrina ipi^b

tot fanói, Rom. 3, amp;nbsp;4. ubi A pondus de Abrahame iuftificafo « fer/pturfs d 0 ferenSjSdem nobis pro juftuia imputan mamfeftifsimecondudit.Si (inquit) Abra* ham ex openbus iußificaius fuit,habet quod glorietur, at non apud Deurn. Quid entm fcriptura diettf Credidit Abraham D f 0, amp;nbsp;impmatum eft ci ad iußitiam. Et in fine quarti capitis adferit, non fcriptum elle propter ilium tantum, imputatum fuilTc lUiJed etiam propter nos, quibus imputabitur. Neque hie opera legis cere# monialia tantum inteihgit, fed.amp; Decalogr, id quod palam fit Roman. ^. Cum ex operibus legi» non iuftiHcari quenquam dixtfret,moxfubdit:Perlegem enimco* gnitio peccau: quae claufula fans oftendit, de cuius legis operibus loquatur. lam ß opera quoque noßra iußificant,dimidiam falutem Chrißus prç(iat,â^ quot erunt iu^ ßißcatores i* Eß auiem unus duntaxat iußihcator amp;nbsp;faluator, nerope Chrißus, per quem iußificamur gratis, per ipOus granam,Roma. 3. Non ergo lußificant opera, fed fides in Chrißum, non ilia quam icholæ uocant intormem, led uera iUa amp;nbsp;uiua, per charitatemoperans,Galat.5. Sicut autem iußificamur coram Deo fide,qux eft uera iuftificatio, ita coram homtnibus, qui uident in facie, iußificamur ex operibus, id cß,iußi cognofeimur per frudus bonorum operum: qua de re inielbgenda (une uerba Apoftoli Iacobi,ut Paulmam difputanonem de fide St operibus intucnti,ni* hd obfcuium fir, cur folam fidem dicamus iußificare. Non enim fidem charitatis expertem,uocabulo SOLA Hngimus,fed opera oftendimus non eße principia iu* ftificarionis. Saluamur quotp non operibus,Titum ^.fed^fecundum miiencordiam Dei, per lauacrum rcgenerationls ac renouanonu fpiritus fandi, ne quis glorie« lurinhomine. Per hane dodrinam non prohibentur bona opera, fed bonorum operum author,fidc» formata,docetur,0^ granx tnbuitur quod et debetur.Per do^ drinam nouam fcholarum, pars glorixnobis ableribitur, quod quàm litblafphe« mum, probe norunt Cbrißi fideles.

Vetus itacp dodrina non tollit opera,fed ea fuo foco reponit,ut fidei teßimo« nia fint, fubigantcamem, feruiantep proximo, at non utiußificent, cumfola fides ex mera Dei mifericordia, per Chriftum in uerbo dus, hominem luftificet, Perfo* na autem lußificata luße operator,nee tarnen operum tußieiam ad falutem neeeßa« riam iadat,ne propriam iußieiam quzrens conßituere,iußitiam Dei,hoceß,fidem amittat,Roma. 10. Etfa(etur,id quod res eß,operum fuorum iußidam menßruatx panno perfimilem, cum Icfaia 64. feep feruum inutikm.•Qp» una ad ueramiußi« ciam perueniendi ratio eft, nempe ubi iedulo quidem operaris, in omnibus tarnen operibus peccatorem te humiliter confeßus, ad folam mediatoris gratiam confu« geris,prectumcprcdempüonis noftrç magnifeceris.Nam fi lufticia operum nofh c^ rum aliquid cft, falutem noßram mors Chrifti ex integro non operata eßet, quod eft bbfphemum. States Paulinum tvlüiiHux inconuulium : Si per legem cft lulticia, igitur Chrißus fruftra mertuus eft. Chrißus autem non cft fruftra murtuus,ergo iu? Bicia optrijm uel Icgi» fruftra iadatur,

CVm facimus quod in nobis eft, eliciendo bonum motum in Deum, ex arbifrq hbertate primam graiiam mcrcmur,de congruo, licet non de condigno. Item anima infor mata gratia, per adum à uolunrate ümul amp;nbsp;gratia eliciiû, de condigno, «neretur xtemam uitam. En chriftiane Icdor, ubi carnalis fapientia audierit, lan* lt;urn fe poflé, ut bonum motum in Deum ui naturalium bonorum queat eliccre, joep mereri, nonne criftas enget, amp;nbsp;in pharifaifmum incidet i fibiqj tribuet, quac Ww« gratix funif Qiiod nihil aliud cft,quàm filjum Dei conculeare, amp;nbsp;fanguinem 7 eitamenti ceu rem prophanam habere, per quem fumus fandificati.Prxtcrca fui adouratrix natura,his uißata dotfttims, in fiduciant operum perdueßa eft. Auduns Da enim

«nîm S^ uoluntatem nofirampartim mereri uitam «tefftam adibus eh‘cjtis,conabi^ tur mérita congereré, quibus affluentibus fperabir, defidentibus defperabéq quo errore, mortis Chrifti dignitas ÔC meritum obfeurantur, Ô^ confeicana in are nam operum ædifîcacur, ad omnem tentationis tempeßatem certifsimê ruitura»

SEcunda Timoth.i.Deus nos fa!uos fcdt,nonfccundum opera neftrajed fccun« dum fuum propofitum amp;nbsp;gratiam, quac data eft nobis ante tempora acterna» Idem ad Titum tertio»

Ephcf.i.Gratia feruati cftis per fidem,idcR non ex uobis; Dei donum eft.non ex operibus, ne quis glorietur. Hic fcriptura rationem meriti operibus noflris a dû «nit,amp; gratig tribuit quód faluamur.Nam qued didt:Non fecundum opera noftra, iiem;Non ex uobis,nimirum adum illum à uoldntate elidtum penitus non admits «itingloriam faluationis aut meriti. Chriftus meruit nobis omnia per fanguinem fuum, Nos autem suftiHeamur gratis, Roma. tertio. Non noftro, fed Chrifti fudore parta eß hxreditas. Fides in Chrißum facit 6lios, igitur amp;nbsp;hxredes, ergo non opera.

Roma. quarto.Et qui operatijr,merces non imputatur fecundum gratiam/edl fecundum debitum : Et qui non eperatur, fed credit in eum qui iuftificat impiom, imputatur fua fides ad iuituiam. Roma. 8. Nam reputo non effe pares afflidjenes pracCentis temporis, ad gloriam quac reuelabitur erga nos» Luc. 7, Cum feceritis, quaecunep praccepta funt uobis,dicite; Serui inutiles fumus. lefa.^4« Quafi pannus menfiruatac uniuerfx iufiieiæ nofirac.

Prima Corinth.4. Quid babes quod non accepißifRoma.ii, Quis prior de* dit ei, amp;nbsp;retribueturf Phil. x. Deus operator in nobis ucUe Ö^ pet ficcre. Quod fl Deus in nobis bonum operatur, quid inde noflris uiribus arrogamus f Si amp;nbsp;nos tneremur bcatitudinem,cur fcriptura gratiam uocatf Non itacp mcriiis noflris,fed folius Chrifti operibus ÓC mentis faluamur, Quod autem aliquoties fcriptura mer^ cedis meminit, non eft quod hinc quifquam pofsit aut debeat intumcfccre. Fides eaim per charitatem operans, eft donum Dei,opera bona funt dona Dei, ut ft quid rétribuât Deus,non noflra,fed fua in nobis opera coronare intdiigatur. Tu nero fi quid hinc tibi arrogaueris, cum impqs pharifacis non reciptes mercedem glorisc, led gehennae fupplicia fenties.

Hacc eum ita fint, facile iudicabitur, uter retflius doceat. Ego cum Apoftolo ad opera uere bona,quac in fide fiunt,nunquam non cohortor,ubique cauens,ne in fe ob id confidat homo, amp;nbsp;cum Pharifaco reprobetur. llli fic ad opera extimulant, ut ijs fimul ipem falutis amp;nbsp;meriti rationem afFigant,quo fit,ut opinione peruerfa iugt; ftiheandi per ca óf: (aluandi,illa pafsim fiant. Nos gratiam Dei non aipemantes, Ód folius gratis docemus effe quod faluamur,amp; confeientias, non fuper opera,fed fu^ p^cr petram Chriftum xdificamus,contra quam non pracualent portae inferorum,ôd Euangehum illud confolantifsimum perpetuo incul.*amus: Ex fide datur hacredi^ tas,ut fecundum gratiam,ut firma fit promifsio» lufiificati ex fide, pacem habemus erga Deum,pcr Chriftum.Roma,4.5’.

COncupifeentia, qua à Baptifmo remanet in homine,!ex membrorum.infirmi* 1112. öcw t3%mala uaktudo,non eft peccatü,nec mortale,nee ueniale,amp; poft Baptifmum ienti^dtn. ®°” originale, fed eft poena peccati, parit autem peccatum. Hxc opinio hominem |o.ii.fM^ baptifatum reddit ad militandum contra carnem, pigrqm ^ efciiantem, ut qui de ' ^ fanumamp;iuclutintutocollocatum arbitrawr.

COncupifccntia,quæ fc maks frudibus in ho mine etiam baptifato prodit, in fe pcccatum eft. R-om.7.HicIoquitur Apoftolus.'Nuncautemnoniam ego per« petro lüud,fed inhabitans m me pcccatum.Hic non loquitur Apoftolus in perfona ï impiorumzimptj enim non confentiunt legt,non feruiunt mente legi Dei, Akquan do Auguftinus crat in hac fententia, Apoltolum in perfona malorum hare dixilTc, Au^ußi« . Gxterum in Rétractai, QC contra lulianum ita reuocat hanc opinionem, ut neget à ««^* fc turn fuiffe intelicctum Apoftokim,cum ita fentiret.Iam qui ita loquitur, amp;nbsp;haptic faius crat, dC eledum Dei organum ; conqueritur tarnen de concupifcentia poft baptifmum,amp; pcccatum uocat. Dicant igitur Scholæ, an Apoftolus, qui concupi^ feentiam lUam, frudus,nifi reprimatur, malos proferentem, re dé uocct pcccatum, Jmmó an fpiritus fandus non erraritin uocabulof Certc.i,Corinth.14. Apoftolus gratias agit Deo, quod magis quam omnes Corinthq linguis ioqueretur, Nouit Igitur tantus Apoftólus,qutbusuerbis concupifcentiam propricuocaret, 11 kim lo; quendi modum cum imitamur, uelut hacretici cxplodimur ab his, qui caufa tanta* rum return parum adficiuntur,modo ipfi in mundo triumphent amp;nbsp;pacem habcant, Veritas igitur habet,Concupifcentiam,qux cofdem frudus parit poft baptifmum, quos produxerat ante, appcllari pcccatum : Sicut Apoftolus baptifatos hortatur, RomanJexto : nc regnet pcccatum in mortali ueftro corpore, non dich: Concur? pifcentia,fcd peccatum. Sic enim habet Greca ueritas,[AX oao CaffiAmro « dp-a^Tim, £xo.to, non 11' t7riflu(jio(. Ad hxc nemo ignorât. Lege cognofei peccatum:h3cc autem con^, cupikentia lege prohibetur : eft igitur peccatum. Infirmitates ccrtc dC poenac fub prxeepto non cadunt.Etnotum eft,quod dicit Apoftolus Roma.7.Peccatum non cognoui, nifi per legem. Nam Si. concupifcentiam non nouiffem, nifi Lex dixiflet: Non concupifees. Lt mox peccatum appellat. Nifi quod hoc eft diferimen, ante baptifmum aquae amp;nbsp;fpiritus, concupifcentia ilia crat pcccatum regnans, poft laua^ crum regenerationis, eft peccatum uidum. Eft quidem natura fua malum,fed uere regcncraius,non ambulans fccundum carnem, fpiritu gratis pcccatum illud refrc'? nar, ne dominetur,ut nihil damnationis fit Chrifto infitis,Roma.8, Non enim im* putatur ei ad damnationem,propter fpiritum carni reludantem,id quod his uerbis Auguftinus conclufit;Rcmittitur in baptifmo uniuerfum peccatum,non ut non fit, Aagußb fed ut non imputetur.Nunc iudica ledor,uter noftrum uerius loquatur. Qui uetus „^. hoc fermentu malitix fic exténuant, ut infirmitatulam duntaxat uoccnt,quac ne ues male quidem peccatS fit,grati3m Chriftiignorant,im6 blafphcmât: nos qui exags geramus,idcp ex uero,ut quod modis omnibus magnü fit,magnacp Dei gratia opus habcat,fanguinê Chrifti quo expiatur omne peccatum,grata pietate magnifacimus, ut humiks conlefforcs malorum,gratiam inueniamus in oculis iufti iudicis Dei.

NOn folus Chriftus eft mediator nofter, fed amp;nbsp;fandi qui cum Chrifto regnant in eoelis: quare inuocandi funt tanquam mediatores intercefsionis, qui multa bona nobis impetrant.Dominus partito regno fuo,dimidiumregni, id eft, miferi^ cordiam fandis commifit,mundo difperticndam,altçram partem,nempciudicium, fibireferuauit. Apud principem quippiam confedurus deligit libi primx authori? tatis uirum,cuius intuitu impetret quod petit, qui repulfam pateretur, fi folus acee^ detet. Maria mater Dei, fi caput antiqui ferpcntis contriuit, cur non foret mediae trix generis humaniï' Beata igitur maria amp;nbsp;fandi funt noftrx falutis coopcratores. Beata uirgo eft collum, Chriftus eft caput, nos membra, nihil à capite in membra influit chatifmatum, nifi per Mariam ut collum. Ad hoc faciunt miracula; quotics enim ad fandorum monumenta fanati funt narijs morbis laborantcsC

DE NOVA ET PEccator folus comparere in confpcdu Dei non potcft, quia Deus noRer ignfa confumens cft, Hebr. 13. Niß per mediatorem fuerit addueßus, propter cuius mérita ad peccatoris delidla conniueatur. Mediator il Ie Chriftus eft» i.Timoth.z. Hebræ.p* Roma.s. Noßra propiciatio.i. loan.2. Noflra iußieia, i.Cori.i. Noßer facerdos in actcrnum,Pfal.io9.Hebrae.4.5,7.s.9‘io»

Chrißus non eß formidabilis iudex ßdelibus, fed aduocatus, oneratos ad fe vocans, Matth. «♦ Tam incomparabilis mifcricordiaf,ut animam dederit pro oui« bus,loan. 10. Matth, zo. Tantum abcß,ut ccu iudicem propter peccata Chrißum debeamus exhorrerc,ut ob hoc maxime hune thronum gratis debeamus acceded tue. ;. nbsp;nbsp;re,quod peccatores fumus, ut à peccatis noßris liberemur. Ipfe enim eß agnus tob

MMh. 9» lens peccata mundi: Venit in hunc mundum non ad uocandum iußos,red peccato* fes ad poenitentiam. Medicum non timet aegrotus, fed hoc magis eum fufpirat Sd libentius adit,quo eßinfirmior. Scilicet qui pro nobis mortuus cß,cum adhuc effe^ mus peccatores, Roma, c, iam mutata fronte non poteß nifi minitari amp;nbsp;trucidare, ut ad placandum eum homine opus fit intereeßbrefd indignam Chrißiano cogitas lionem, ÔC carnak fomnium, quam nihil fapit hoc hominum genus in arcanis Ute^ rist' Quis pro nobis mortuus cßf'num Stephanus aut PetrusfNonneChrißus, idep cx ineßabili charitatefMaiorem hac (inquit loan. 15. ) diledionem habet nemo,ul quis animam fuam ponat pro amicis fuis. Et nos in tanta charitate etiamnum fom^ niamus,Chrißum elle horribilem tyrannum,qui mifellü peccatorem,medico egen« tem, niß fando quopiam comitatus adeeßerir, protinus ßt crudeli uultu repulfurus rimp-i^ ^ tortoribus traditurus lt;nbsp;Sic honoramus filium Dei, qui pro nobis humiliatus eß loM. 14.. u^*? ad mortem crucis, ut uerbis cius non credentes, cum dicit, uenite ad me, refi« ciam uos,Egofum ui a, ego pono anima pro ouibus, audeamusuelut mendaeq reum agere ÖC dicere: Inania uerba funt quæ dicist* Mifericordiarn commißßi fandis, tu non potes niß minari amp;nbsp;perdere fontes, ad fandum aliquem conuertar, qui mihi apud te ßt patronus. An non hxc funt impia f Sed ficfentiunt, qui fandifsimi ha^ beri cupiuntjSi^nos cauffa incognita damnant hxrefeos.

In nomine Chrißi iubet fenptura petere, quibus nobis eß opus, loan, 1^. non 1^01». 8. in nomine diuorum.ln nulio alio nomine reconciliatio amp;nbsp;falus.Ado. 4.Chrißi fa^ cerdotium eß sternum. Et Apoßolus dicit eum ad dextram patris reßdentem,in^ tercedere pro nobis. Ipfe eß unica ad pattern uia,loan.14.Per ipfum habemus adi^ turn ad Pattern. Ephe. z. Per eum habemus audaciam amp;nbsp;aditum cum ßducia, quae eß per fidem illius. Ephe.3.qui eß fpes noßra. i.Timoth.i. qui uenit ut peccatores faluos faceret.i.Timoth.i. qui tradidit femetipfum pro nobis, oblationem ac uidi# mam Deo. Ephe. 5. Et nos inter tot igneæ charitatis ÔC meræ mifericordiac præ^ conia nondum didicimus eo fiderc, qui noßer reconciliator eß, tam benignus, ut pro nobis peccatum Heri non fit dedignatus, quo nos iußieia Dei efficercmur per ipfum,tam potens, ut qui in eum credunt, non pudcHant,Roma.2,

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porró quæ in laudem uirginis matris illi occinunt,uirginea mater non agno«

feit. Qua fronte obfeerö fcrlpturæ deprauatores audent hoc tribucre matri, quod fpiritus fandus de filio uaticinatus eßrGene.^.Ipfe enim non ipfa conterit ferpen^ tis caput, ut plane nefciam, rußieam'ne hanc infeitiam magis admirari in Rabinis illis debeam, an deteßari impiam de Chrißo opinionem, adeo nihil penß habent quid dicant,fed tantum curant ne nihil dicant.Et quemadmodum olim Epicurei ÔC Stoici non fecus agere Deum,nec aliam habere fubßßentiam,contendebant, quant ficut ipß de eo cogitabant,€C uanifsimis opinionum commentis Dei naturam de« pingcbant : Iia noßri pfcudotheologi Chrißum imaginantur, translata in fandos mifericordia, ceu horrendum iudicem tantum damnare reos,nifi alicuius fandi in^ tercelfu leniatur,placet^ imaginatio,vlt; ßc lubcntcrcdere Ecckham, Turn beatam uirgi«

ufrg^nem collum fadunt corporis myftici.Rifumteneatis amid.Extra fcripturam é cerebro fuo fabricant fidei articulos, amp;nbsp;cum fcripturis fit unice hxrendum, aniles fabulas procompertis amp;nbsp;folidis proferunt, diuina omma rationis noftrae perpend diculOjamp;f huius fæculi parabolis metiuntur. Et cum non minus impie quam infcite nugentur, non tarnen dubitant Volcano deuouere, quotquot non ineptiunt cum inepus : atep ut omnes numéros pfeudododorum abfoluant, fcripturae teftimoma ad fuos errores firmandos detorquent, de qua re fufifsime in lods noftris commu« nibus.

Caeterum.nc quis putet hæc à nobis diet in fandorum contumeliam,fic fentin mus, honorandos efle fandos, fed ex fcripturarum régula. Cum enimgloriofa myftici corporis membra fint,^ domefiici Dei, firmifsimo nobis charitatis umeu; Io funt conglutinati.Nam charitas non difperit, fed confummatur in patria, qua fit ut nos diligant, nortri conuerfionem fraterna diledione cupiant. Idco facrolanda t,Coringt;ij» nobis corum memoria cfto,in quibusDei fapientiam, bonitatem amp;nbsp;potentiam, ac illas inenarrabilcs mifericordiac diuitias intueri licet, ad fidei, fpei Sd charitatis no? ftrx exercitium. Quotics enim recordamur ftrenuae eorum pugnac aduerfus por* tas inferorum, 8C multiformis gratiæ Dei, qua iliepater omnis confolationis fua iftxcuafa mifericordiac larguer perfudit,in fpem erigimur ÖC fiduciam tantac boni? tatis. Et propofitis eorum uirtutibus,uelutincitamentis acerrimis, ad imitationem tantac perfeuerantiae cxtimulamur. Quis enim piorum non uotis omnibus poftu* Iarit,ut tanto fidei robore, quanto communiti erant fandi, pofsit faluiis noftrac hoa fies dcbcllarcr ut tandem dcuidis hoftibus eledis Dei in fempiternum coniunga* tur. Cuncpuideatex Hlqs irac ÓC malfa perditionis, tam pracclara gloriac uafa fieri, non humants meritis, fed gratiac diuinae potentia,nimirum fiduciam concipiet tam mifericordis patris,qui,quos non dignos inüenit.ipfe facit.

Hic fi dominum oramus pro fide, fpc amp;nbsp;charitatc,^ regnum Dei ante omnia quacrimus,ut fandorum ueftigijs infiftere liceat, quam optime uencrati fumus di* uos.Vna eftuoluntas fandorum Stl Dei, quid igitur aliud petierint quam peccato? ris reftpiieentiam, ÔC iugem in nobis Legis Dei meditationem/

Verumut adeos in necefsitatibus noftris (upplices confugiamus, quo me? dient inter nos amp;Deum, nee ipfi poftulant, quippe qui nihil aliud quim gloriam Dei qu3erunt,nec nos abfep iniuria perfedifsimi amp;nbsp;(ufFicientifsimi mediatoris Chri fti facere idipfum poterimus. lam cum Scriptura fit lucerna noftra, in huius faccuU denfifsima node, multo tutiores nosfumus, qui Deum inuocamus per Chriftum, quod Scripturac iubent, quam illi qui nouas dulias confingunt, quarum non memi« nit Scriptura.

Inuoca me (inquit Dominus) in die tribubtionis, 8C eruam te, amp;nbsp;honorifica* bis me. Plalmo. 49. Et loei. 2. Quifquis inuocauerit nomen Domini, faluus crit» Rowiio« Neep hic moramur temporis diuturnttatem aut confuetudincs ï fiquidem Chriftia« nifraus non temporum curriculis,aut rituum antiquitate confiât,fed fcripturis attera nx ueritatis. Nunc ledor iudica, quales Chriftiani fint, qui non in Chriftum, fed in creaturas figunt fpes fuas,quicquid nobis in Chrifto fit praefidij ignorantes. Parum abeft,quin bidolohtrx fiant. Et dum impenfifsimc ftudent fandomm honoribus, cnormtfsime cos inhonorant, quando fpem amp;nbsp;fiduciam, quxuni debetur Deo, in creaturas transferunt. Quod autem ad miracub attinet, legatur« 24. Matthxi, 0^ Ucundum fecunda ad Theftalonicenfes,amp;conquicfcct animus,

SAcramentum altaris fub utr^ue fpeciefolis Sacerdotibus dandum en: Laicis fub ipecie panis tantum, quodfub utraque fpecie^naturali quadam concomi?

tant/a fit totus Chhfius,û]xta illud: Caro cibus. Sanguis potus, Manet Chrifitis ta« men totus, fub utraqae fpecie. Laicus quotannis femel communicet iuxta Cap» Omnis utriufque.

Mifia Sacerdot/s cü facrificium pro uiuis Si mortuis, nec frustum impedit minifin perfonaUs mafitia, cum ex opéré operato mm habeat Mifla, amp;nbsp;in perfona Ecclefiæ fiat oblatio: qua de caufia cil maximi menti, qua nobis ôif alfis meremur» Hinc bonae funt Alifiarum infiitutioncs, utiles anniuerfarq. In alijs cnim openbus bonis,perfonalis malitia operi adimit rationem merits Hic nihil obftat,cum Ecclc^ fiæ fidcs fpe(fietur,non perfonæ dignitas.Corollarium: Homo impius habita dun« taxât intentionc débita, etfi Deo per fefit abominabihs,hic tarnen,quia perfonam Eedefiæ gerit, ipfe damnabdis amp;nbsp;peccator manens,alijs meretur peccatorumte^ mifsionem, Ôt: uitam aeternam. H«c tlh»

DQCTR ÏN^ P^B T K S, APoftolus prima Corinth, n. Coenam Dominicam infirudurus, à Domino fe accepiffe krip fit, quod Corinxhijs tradidir. Cumep coenac negocium exponir, utranque fpeciem præbet indifcriminatim omnibus fratribus, quemadmodum Ô^ Chriftus inftituitMattb. 2d. Marc.14.Luc.22. Hic habemus uerbum fiC fadurn Domini, Ôi^ minifiri cius Pauli, denies primitiuæ Ecckfiac, in qua etiamnum fides uiu;dtor,ch3ritas feruentior,fpescp firmior, amp;nbsp;in uniuerium Chriftianifmus purior erat, quippe fond proximior. Quod fi non licet uerbum amp;nbsp;factum Saluatoris fer# uare,in re præfertim magna, nempe facramento, ad quid feriptura proponitur Ec# Gerfou. defiæ Deif An non 3^ Neoterici feripferunt, ut Genón,dolt;firjnas ab Euangeliftis amp;nbsp;Paulo datas,nec à Papa, nec Concilio, imô nec ab Ecclefia pofle aut debere mu# tari. Quod fi in Sacramenns Lcclcli4,ciul(bet poteftas efi mutare,qux docuitfer^ uanda Chriftus, docuerunt Ôf leruarunt Apoftoli, cbfecro, quæ tandem erit Eccles fix conditio,quç crederc cogetur,Chnftum Patris fapicn(iam,SC Apoftolos ea dcr# mitantia docu’ife Chnftiamfmum, ut per fucceflbres farciendum fucrit, quod ipli neglexeruntf NumSarraceni, Arabes Ô^ Agareni, quos Turcas uocamus, paden# tur,ur quis eorum Alkoran ad eum modum pro libidine mutct,nunc dcioget,nunc penitus abroget amp;nbsp;corrigat,qüod eorum legislator minus prouide feripferitfEt nos Chriftiani, nili fenpturas peruerti, obfeurari Ôd mutibri, imô reijci penitus pariai mur,tanquam Eedefix hoftes proferibimur Qi. perdimur f Sïd fint hxc toleranda, quis ferai é memorial! morns uiuificx, ocioforum nundinationem fieri, qua faenfi« cium c M lTa faciunr,Chnftum denuo, quantum in ipfis eft, crucifigentes i Nam fi ipfi facnficio quotiduno, ut ferunt, quotidianorum remifsionem peccatorum opelt;» rantur,qux tandem peccaia languis noui SC xierni teftamend in cruce fuftufit f Eli igitur hxc fides noftra, SC Cadiolica de ccena Domini.

i Ceena Domini,ad prxlcnptum Chrlfti, prima Corinth, n. peragt' debet, ut iugi domimex mortis recordatione, noftra fidcs augeatur, accendaiur chantas, ro* boretur fpes,nosq3 cogmta prcciofifsimx mortis caufta, magis magis^ad gratia# rum acfiionem,pro ineaarrabili diledione, ad abolendum corpus peccad,SC ambw# landum in uitx nouitatCiUrgeamur.

HoRra attn'tw cß.Et tloannis i. Ipfc propitiatio Ö^c. Confequitur fruGraneas elf« plures Gblationcs,quas jpfi prxtendunr.

5 nbsp;nbsp;nbsp;Imo nouam ob!ationem engere,eft priorem paruipendcre, Deum mendacq arguere,ó^ Qiriftum,qui nos mercatus cft, iuxta uerba Petri, i.Peiri. 2. abnegate«. Cum enim dicant in Miffali facrißeio remitti peccata^cum pro uiuis amp;nbsp;mortuisofFe ratur filius Dei per facerdotes, confequitur ipforum opinione, unicum illud crucis facrißdum pro omnibus peccatis non fatisfeci(re,quod quid aliud eft,quam Domi« num, cuius preciofo fanguine,non caducis rebus auro amp;nbsp;argento, redempti furnus, abnegare,dum noftris Mifsis tribuimus,quod uniuerfa fcriptura tribuit morti Do; ‘»P**’** mini noftri lefu Chriftic'

ö Neque tarnen hac ipfa Cotnac communione remitti peccata adferimus, fed cum recordamur fide uera Ölt; grata,beneficium redemptionjs,quo fiJius Dei corpus luum tradidit uidimam pro peccatis,^: fanguinem fudit ad abluenda peccata,hac 6« de iuftificamur ,amp; rcmiftioncm peccatorum,morte Chrifti partam,confequimur.E( hoe eft opiparum animarum conuiuium,cuius qui non erunt participes,peribuni,fiî» cut Ioan.6.ait;Caro mea uere cft cibus, amp;nbsp;fanguis meus uere eft potus.Panis quem ego dabo,caro mca eft,quam ego dabo pro mundi uita.Hanc carnem filtj hominis mft cderimus,amp;: fanguinem cius biberimus, non habebimus uitam in nobis, fed pç ribimus.Eftenim panis uitae,dans uitam mundo,quem edereeftinChriftumcrede re,ficut ait:Ego (urn panis uitx,qui uenit ad mc,non cfurict: S^ qui credit in me,non fitietunquam. Amen,amen dico uobis,qui confidit raihi,habet uitam aterna. Nam ficut pane materiali pafcitur corpus, ita hoe coelcfti pane reficitur amp;nbsp;uiuit anima. Quando enim anima credit Chriftû efte predom redemptionis noftrx,noftram fa^ tistadionê SCioftidam, hac fide cditcarncm,blbit fanguinem,0^ pro uerbis Chrifti loan« lt;^. efu tam falutari uiuit in acternum. Tanta font, quac circa Domini menfana commemorantor. Faxit Chriftus, ut hæc cius ceremonia priftinac integritati refti-tuatur,ut nos qui corpus Chrifti furnus capitis noftri, chatitatis crga nos diuinx in cœna admoniti,uicifltm indiffdubili dileeftionis glutino, ut membra addccet, coa-Icfcamus, gregem Chrifti excommunicationis cribro purgantcs, amp;nbsp;fimul camera Chrifti uere manducemus.Hoe cft,credamus in Chriftum crudfixum,amp; inferamur ei per fimilitudmem mortis cius, ut 0i refurreöionis gloriofa: participes iniUo effi# damur, Amen«

NOn licet quolibet die quibuslibet uefei» fiquidem neccffariumeft,utflt;xtaamp; feptima feptimanæ 4, angarix temporibus,^ per quadragefimam,ab efu car« nium abftincamus« Qui fecus {ecerit,citra diploma Pontificium, aut fupplices libeb los legatorum fedis K.omanac,peccabit,male Chriftianus,imó impius cenfebitur.

lNlcgeuctcri,Lcuiïidii.amp;: Deut. 14. ciborum delectus ludxis fub Mofe prat* lfcrjbitur,ut rpü^non lieer et uefei quibuslibet. Nos autem qui iubemur in liberta« te, in quam nos Chriftus adferuit,ftarc, nee rurfus iugo feruitutis fubmittere colla, quid Chriftus magifter amp;nbsp;Dominus nofter dixerit attendamus«

Matthäi 15» Audite amp;nbsp;intelligite:Non quod ingreditur in os,impurathomi; nem,fed quod egreditur ex ore,hoc impurum reddit hominem.Hxc Chrifti uerba tollunt dele dum ciborum, ut carnibus ucl pifcibus uefei liceat in nouo teftamento citra peccatum«

i.Timot. 4« Dodrinas daernoniorum uocatfpiritus fandus, prohibere cibos amp;nbsp;nuptias. Cibos enim creauit Deus, ad fumendu cum gratiarS adione fidelibus, amp;nbsp;bis qui cognorunt ueritatem, quod quiequi^ creauit Deus, bonum fit, ÖC nihil -, reqciendum.

DE NOVA ET fenckftdum, fi cum g»-a{/arum adtone fumaiur : fant^ificæur enfm per fermonen* Dei,3c precationem, Hoc uno Apolleh icxtu funditus cradicatur, quicquid de ci# borum difcrlmine hadenus docuerunt amp;nbsp;prxccpcrunt homines.Nam fpiritus fan* (flus doctrinal dxmoniorum uocat, quibus nemo citra falutic iaeSuram obedierif» **quot;quot;gt;* J^ec quenquam moucat, quad Hieronymus hxc aduerfus Tacianos amp;nbsp;Marcioni* tas detorquet. Indubitaium efi,his fpiritus fanói ucrbis,confcientias nofiras à tra^ ditionibus de ciborum dclcdiu,tiïe Überatas. Quifquis igitur,fiue Mardon, fiue no^ (in fxcuii homo prxcepto alligat, quod Chndus liberum efle uoluit, hoc textu re* prcbaiur,tanquam Deo ingratui,amp; bonx creaiurx contemptor.

Colof, 2. Ne quis uos ludicct in cibo aut potu. Si mortui cd is cum Chrifto ab démentis mundi,quid quad uiuentes in mundo, decretis tenemeni ^ Pugnat 3^ bic textus manifefie contra humanarum traditionum pf xdicatoret,qui hominum con^ fcientias diuexant prxceptis humanis, de ciborS difcrimine. Quamuis enim hoe contra ludxorum obfcruationes dióium fir,omnes tarnen hominum de hac re tra* ditiones conuellit. Nam fi Mofi lex ca de re abrogatur, qux à Deo^ohm lata e(^ quanto iuftus hominü conditutiones repdluntur,quibus iUi Pfychotyranni tegnum in hominum confcienna adfedlant.

Gala. Si quis uobis prxdicarit Euangelium, prêter id quod aocepifiis, ana* thema fit. Quicquid iraqi contra SC prxter ChriAi Euangdium obligandis cons feientus obtruditur, fententia fpiritus fandi anathema eft, quarc à nobis manibua amp;nbsp;pedibus auerfandum.

Tit. i. Redarguito illos feueriter, ut fani fint in fide, non attendent« ludaici* fabulis amp;nbsp;prxceptis hominum auerfantium ueritatem. Omnia quidem pura pur», porró pollutis amp;nbsp;infidelibus nihil cd purum, fed polluta cd illorum mens amp;nbsp;con« feientia. Quis non horreat ca pixcepta qux auerfantur ueritatem f atqui fpiritus fantdus hoc titulo cchoncdat huiufmodi hominum traditiones,quibus mcntium (e^ dudores conantur confeientias uincire,ubinon umcit Deus.

Hic nihil moror magniheos illos abdinentix prxconcSjqul me, ut olim loui? nianum Hieronymus, Chridianorum Epicurum nominabunt, quad gulx frena re* laxem. Nam ut taceam,quód ipd phafides aues, amp;nbsp;quicquid ufpiam exquifittorum lauticiarum excogitatur,notant, amp;nbsp;pleno uentre de iciunqs difputant, quxfo, quid lue prxter fpiritus fandb fententias promit f Non docco abufum, fed ufum creatu* rarum Oei, cum gratiarum adione, amp;nbsp;non tam de uentre, quam confeientia mihi folicitudo incumbir. His enim deutcrofibus, cauterio notantur confdentix, amp;nbsp;ti* metur Deus mandatis hominum, id quod apud lefaiam 29. ipfe abominatur. Non parui periculi res edconfcicntqslaqucos ponere,amp; in chndianam hbertatem pec* carc,qux tanto confiât. Quód fiquis Hieronymü aut aliospatres obiecerit,Refpon deo,patres nunqu5 ca (uüïe cxcitate,ut fibi magis quam fcripturis credi uoluennt. Non contemnit patres,qui pattern omnium in cœlis glorificarc conatur. Qui in re confeientiarum Deo magis quam homini obediendum cenfet, non contemnit ho* mines,fed Deum magnificat,hominum atcp angdorü dominum.Et alio loco chri* dianorum conditio cit, quam ut uiuendi normam uela louis uatibus, qui carnibus CouW ta* g^ cotais cibis abfiinebant, uel à templo Elcufinx, aut Orpheo accipere debeant, HtniMum t ^^^ tarnen pudet utrum fandlum in fuo Monachifmo tot inanium uerborum.

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod ad fcandalum attinet,docui fcmper,iuxta A poft o li docftrinanï,Rom.t4, infirmorum habendam efte rationcm,ut qui uefd(ur,non uefcentem ne defpiciat,^ qui nonuefcitur,uefcentem nc iudicet.Et quamuispronunciet,nihil efteper fe com mune,ngt;fi «i qui exiftimat aliqutd eflccommune,non tarnen uult fratrcm,abufu no^ firx hbertatis contriftari,0i: cibo perdi,pro quo Chriftus mortuus eft.Sunt aha lon* gemaiora quam cibus Af pofus,quorum rationemChrifiianus habere deber,ncmpe pax amp;nbsp;xdificatio. Non eit enim regnum Dei cibus sc potus,fed iufticia amp;pax K gau Jium m fpinu fando, Sedemur itacp qux pacis hint 3^ qux xdificauonK,alius ergs

«rga alium. Tofidcm habest apud tcmetipfum habCjCoramDtO. Et t.Corintb.s* fcientfa jnflar, charkas xdiHcat, uidete ne quo modo facultas ilia udtra oßendicdo fit infirmis, Hæc omnia QC fpiritus fan dl i fans docflrinxfuntjôd nuliam apenuut k^ neftram gul», ut (ommant traditionum adfertores,

CErtis diebus fub praecepto iciunandum dl,ut dies Apoftolorum feßa proxi me precedentes,4. angane, ÔC quadragefima»

VIta noßra militia cß, lob. 7. Afsidue cum carne domeflico hoße conflióan« , dum,ne crapula faginatus aduerfus fpiritum preuateat. Cauete uobisfait Cbri# fius Luc. 21. ) ne quando grauentur corda ueßra crapula amp;: ebtleiate, fubituscp uo^ bis ingruat dies ille tanquam laqueus.

Ilt;oma.i3. lubet fpiritus, abrjcerc opera tencbrarum,SC inducre arma lucis, 6C numcrat commeflationcs amp;nbsp;ebrietates. Ét non prefcribit ullam diem, tantum dt^ ciuCarnis curam ne agatis ad concupifcentias, uciens nos ad profliganda tenebra« rum opera non uno autaltcro die, fed continue abfijnere à commeflationibus Sd ebrietatibus. Ne quis putet Chrillianum eße iciunium, quod iam regnat, præcipilt;? tut Eunice laudator,cum aliquot boras à cibis abltinemus,0dreliquis diebus genio mdulgemus amplitcr,uentrem pro Deo colentes. Qua quidem re ipfis etiam Eib-? nicis fumus détériores,qui uießum ad corporis uahtudinem rctuleiunt amp;nbsp;aduires, non ad uoluptatcm. Confiderantes enim quæfii in natura hominis exccllentia ÔC. dignitaSjintellexcrunt quam fit turpc ditfluere luxuria, amp;nbsp;delicate atcp molliter ui^ ucre,quamcj5 honefium,paTce,continentcr,feuere,fobrie.x, Thefia. 5. admonetnos Apoftolus nofirae condiiionis: nos(inquit) filii lucis fumus,ac filtj diei,fobrii fimus, idep non iubet aliquot dumtaxat dieculas, fed totum tempus intcUigit, quo corpus peccati circumferimir.Qiiis bic in tanta complexionumuarietate modos amp;nbsp;dies rcóe pratferipferitf N juit quifep in fc,quanti temporis iciunio,5C quanta adflidio« ne fibi opus fit, ad domandam carnem. Non fgitur Efienorum more, quotidiana praefenbtmus iciunia, nee cum deuterotis, certis affixa diebus : Sed ad continuant fobriciatem,ó^ camis refrenandx curam cohortamur, ne Domino ueniente inter ofcitantes oppnmanmr. Et hoc modo, falua libertate Chrifliana, femper ad uitam temperantifsimam amp;nbsp;iciunium Chnlliano d!gnum,Ecclefias Cbrifli opportune Sd importune urgemus, Saturum autem illud fit! crapulofum ieiunium,quod meriti uis ce Domino uelut exprobramus,cum tarnen ad mort.ficandam carnem nihil faciat, Öf. corporali duntaxat exercitio, ptetate ncglcda, infulefcat, ingenue tanquam fors didam hypocrifim retjcinius. Et ad Icfaiam Prophetam remittimus hypoentas, ubi quod nam ieiun urn dominus uelit, abunde difcimus. Nunquid hoc erit ieiu'? nium quod eligam, die ut affligat homo animam fuam t* num uincire ficut iuncum caput fuumr’St; laccüm 3if puluerem ßernere,num hoc dicetis ieiuniumf aperi nexts impictatis,rumpc falciculos iugi,emittc confraeßos liberos, omne iugum dirumpe, frange efurienît panem iuum,öi pauperes uagos indue in domum,cum uideris nu# dum, teges cum,0d à carnc tua non abfcondaris. Hic uidcs calbgandum quidem i.Tim.4i corpus elfe, parum tarnen utilem extemam afdidlionem, nifi ad mentis ieiunium ordinaueris,id efl,ad abfiincntia à prauis adfecflibus,ab auancia amp;nbsp;immiCericordia. Vicp ad hunc modum reële ieiunes,non eß tibi necefiarius ciborum deleëlus, nifi domandæ carnis ratio hoc cfflagitaritzabflincs enimö^parcifsimcutens quocunep Cibo, tantum ad naturam fullentandam. Carnibus igttur aut pifcibus uii poteris, quanquam Ód pifces caro fint, Plinio Öd Apollolo lellibus, ne quis iudaißans nafum ad bxc cotruget»

Dies non font squales,quidam funt fand/,reliqui non item, Hine dominica dies Chriftianis feßus eß,ocio fancßificanduszSimihtcr dies uirgmfs matris, Apoßo lorum,amp; alq ab Ecdeda ad feriandum eIedi,dC ß quis præfatis diebus opus aliquod feruile aut manuale cöfccerit,pcccabit. Hine fi quis uel necefsitate compulfus.quip* piam opens feeerit domi aut forisjefto die,crudelius ab OfRcialibus Epifcoporum amp;nbsp;Plcbanis tradatus eß, quam ß adußerium perpetraßet, aut ufura proximum ex« pilaßet.

D Q C T R I Ni^ l^ETRquot;S, COnßituendi funt dies aliquot,ad feriandum ab operibus manuum,non quofan« eßior aut eelebrior ßtilla qua conuenimus, fed ne inordinata congregatio po« puli,fidera minuat in Chrißo. Nam quô cômodius audiamus uerbum falutis xter^ næ,cœnam dominicam peragamus,âf comunibus uotis Ecdeßx necefsitatem Deo proponamus amp;nbsp;comprecemur,omnino certi dies conflituendi funt,quibus dum agi tur res animae, à familiaribus négoces fuperfedeamus.

Cauendum tarnen,ne animas laqueis mandatorum perdamus,amp;iudaifantes contra dodrinam fpiritus fandi Galat. 4« dies obferuemus, ßcut Hebraci diem Sabbathi,ô^ Neomeniae,quaß neeeßario illa ßnt obferuanda ad iußiciam.Hoc enim cßet,Libertateßdeireieda,ad infirma Ô^ egena elementa conuerti,amp;Chrißum ne« gare. Hebræi fabbathum obferuareiufsi funt,fed luce uenientc,hæc umbra cefsit,ut nemo iam Legem fiatucre,ô^ peccatum facere debeat, ubi feriptura nullum facit, St libertatem relinquit, Colloßen. i. Ne quis iudicetuos in parte dici feßi amp;c» Sic de Sabbatho Augußinus:Obferuatione Sabbathi(inquit) qux uaeatione unius dici fi« guratur,ablata, perpetuum Sabbathum obferuat,qui fpe futurs quietis fandisope^ ribus intentus,nec in ipfis adibus fuis, quafi de proprijs,fiC de ijs quje non accepe« fat,gloriatur,ói: illumin fe opcrari cognofcens qui fimuloperaiur,^ operando quie« tus eß. Rede igitur Hieronymus in nouo teßamento affirmât omnes dies squales eße, femper eße fandum relurredionis diem, femper licere ieiunare, femper uefei domin co corpore,femper orare.EtApoffolus,Rom3.14. Non uulteum temcre iudicar/,qoi idem iudicat de quouis die.Quçcnim in Lege dediebus,cibis,ueßibus, Ioco,periónis praecepta funt aut uetita, ad tempus corredionis impoßta crant, iam corufeante Euangehj gratia, euanucrunt, amp;nbsp;libertas régnât, qua non amplius fiatis diebus, extemisep operibus iudaice colimus Dcum,fed Ipiritu âf ucritate.Nam pcr^ tinebant hæc legalia ad Iudæos,non ad gentes Ado.15. Quomodoitem Chrißus noffræ libertatis author tradarit Sabbathû,ex Matth.liquet ca.iz.Marc.x.Luc.14. loan.5. amp;nbsp;9. Epifeoporum igitur effet, abrogate dies teßos, quos nulla effiagitac Ecclefiæ necefsitas, amp;nbsp;quæ populo ad petunias £C animas perdendas occafionem prxbent.

0 Random eff ffatishoris,nempc matutina,fcxta, tertia, prima, uefpertina, amp;'c. atep in Eccleftjs Deo confecratis fit oratio congruentius, iuxta illud;ln Eccles ftjs bcoediciteDomino:óif,domus mea orationis domus uocabitur. Multa funt in templis qux deuotionê tribuunt ÔC augent : Ipfa loei maieflas, Campanac baptifatae, organ3,noIæ,Cantica,Carrci,reliquiçfandorum,pidurac,imagincs,ucflcsconfecra« tæ,Sacr3mentum Euchariffix, facrificium altaris, altaria in honorem diuorum con« fecrata, Vexilla, fupplicationes, ipfa templi undura amp;nbsp;confecratio, aqua benedida, ipfis etiarn cacadxmonibus formidabibs, angelorum pratfcntia,quM Gene. 23.

TerrÄiKs eft locus illc. Item certior exauditioms fponfio, ut 5. Reg. S. fefpondit Dommus ad orationem Salomonis: Audiui orationem tuam, eruntep oculi mei amp;nbsp;cor meum cundis d:ebus amp;c. Deniepfunt quædam pater nofter confecrata,in qui« bus fit oratio efficacior fit! maioris meriti, quætemplorum foribus affiguntur: cer« tus orationis dominicx numerus amp;nbsp;angelicx falutationis obferuandus eft. item quxdam funt precationes multis indulgeatqs donate. Item proprijs Apoftolis dC eledieijs fandis, quotidie aliquoties oratio dominica eft dicenda.

D 0 C TRI KETKS, ÏN omni loco adoranda eft fuperbenedida trinitas,Pfal. 103. Benedic anima mea Domino, in omni loco dominationis eius. loan. 4. ait Chriftus: Venit hora Öi nunc eft, quando ueri adoratorcs adorabunt patrem fpiritu amp;nbsp;ueritate, nam amp;nbsp;pa« ter tales quxrit,qui ipfum adorent. SPIRITVS EST^ D E V S, amp;nbsp;eos, qui adorant eum, SPIRITV AC VERITATE oportet adorare. Vbi Chri Rus Samaritan« de loco orationis intcrroganti,refpondct: Mulicr, crede mihi,ue= nithora(eamq} horam iam effe dicit)quand0 neepin monte HOC, neqjHicrofo« lymisjadorabnis patrem.Prima Timot.i.Volo orarc uiros,in omni Ioco,fuftollen« tes puras manus,abfcp ira SC difeeptatione. Sic Stephanus Ado.7. Iud«orum exo citatem pcrftringens,qu0d templum Salomonis iadarent,ait: Non is eft excelfifsi* mus,qui in manubdis templis habiter. Citans locum lefa.óó. Sic dixit Dominus, Cœîum fedes mea, amp;nbsp;terra fuppedaneum pedum meorum, qux nam ilia domus quarn «dsHcabitis mihi,amp; quis ille locus quietionis me« f Et omnia iUa manus mea fecit, SC fada funt omnia illa, dixit dominus, amp;nbsp;ad illum refpiciam ad humilem amp;nbsp;confradum fpiritu,5^ trementemad fermonem mcum.Habemus patris Ä filtj ucr« ba de loco orationis, qu« fpiritus fandus locutus eft, an non credemus filio, quem pater audiri iufsit,Matth. 17. SC ipfe cum afteueratione dixit,mulier crede mihij* Scimus in ucteri Lege arcam foederis tuiffe,^ templum domini magnificum, ubi Iud«i promifsionem diuinam habebant,x.Parali. 7. Aures me« crunt arred« ad oratienes eius,qui in loco ifto orauerit,elegi locum iftum. Scd quid nunc facie« tnus,qu3ndo cedente Mofe,qui feruus tantum crat domus Domini totius,filius ipfe uenit, Apoftolus amp;nbsp;pontifex confefsionis noftr« lESVS CHRISTVS^ Hebir.3.uenitcp uiua Dei Templa pr«paraturus,quippe futurorum bonorum Pon« liiex, qui per maius 6^ perfedius tabernaculum non manufadum, hoe eft, non ho« minis ftrudur«, ncque per fanguinem hircorum ac uitulorum, fed per proprium fanguinemingreflus eft femel in fanda, «terna redemptione reperta. Hebt«. ^. Abrjt qui Legem dédit, fuccefsit per quem gratia fada eft,Ioannis 1. Abijt Aaron, quia uenit Sacerdos uerus in «tcmum.fecundum ordinem Melchizedck.Brcuiter, euanuit figura, quiailluxit ueritas. Quorfum igitur fumptuofifsima cæremonia« rum pompa, in nouo teftamento f Nondamnamus illa «dificia,in quibus populus commodius ad uerbum audiendum confluit,abufum amp;nbsp;errorem damnamus,nema pe, quod in his Bafilicis extruendis amp;nbsp;ornandis, ncc modus, nec finis ullus eft* Exodi 36. iuflu Moll pr«co uetat, ne uir uel mulier quicquam offerat ultra ad opus (anduarij,plus enim ofFercbat populus, quam neceflarium erat. Iam pr«cones iUi ad templorum ftruduras, line fine donaria populi exigunt. 'Vbi Chriftus in nouo Teftamento, tcraplorum ornamenta SC «dificia ficexigitSd pr«fcribit faciendaf Nonne iufsit adorare patrem in fpiritu amp;C ueritate;’qu« duo uerba,uniuerfam illam ^eremoniarum tragoediam damnant, quam ad orationem putamus utiIem,Si ne« lt;««ûatiara. Quid enim ad fpiritum Ô^ ueritatem adorationis facit infinita ueftium W2ri?tas,Campanarum, organorum, amp;nbsp;canticorum diucrfigeneris infanus illetu« multus ; Quod fi lUa deuononem homini tribuunt, pr«ftaret, non folum Bafilicas, fed Qmnes domos,uias St' compita campanis petftrepere, rcpleri imaginibus. Do-î E minus

minus exigit fpir/tum Ôd ueritatem : Nos contra cgrcgie praeftamus Câmafcnl pompam ceremoniarum,quac pofsit totum ludaifmum, nedum sequarc, fed mnecre numéro amp;nbsp;magnitudinc, pro fpiritu camem habentes, pro ueritate fpeciofifsi* mam hypoenßm. Totos enim dies confumimus,cancndo,facrificando,amp; murmur i.Cor.14. rando. Linguis loquimur,fed nemo prophetat, qui hominibus loquitur ad aedifica^ tionem, exhortationem, amp;nbsp;confolationem» Apoftolus uult quinque ucrba mente Ioqui,ut Sd alios inflituat,potius qua in decern millia uerborum Iingua.Nos ad quae* flum, pfalmos fine inteiledlu detonamus, dantes fine mente fonum, Atque huic cacco feruitio cogitur ccdere uerbum Dei, fid Apoftoli infiitutio. Clamamus, ficut olim ludaci, Hicremiac feptimo, Templum Domini, templum Domini, tcmplum Domini : Cultus diuinus, cultus diuinus,cultus diuinus,confidcntcs in uerbis mcn^ dacq, cum totum hoc ceremoniarum negocium fit plane conduditium, fid impies lur, quod Dominus dixit Malachiaeprimo: Quis eft in uobis, qui elaudatoftia,fid incendat akarc meum gratuite f Quarefubditur : Non eft mihi uoluntas in uobis, dicit Dominus exercituum,fid munus non fufeipiam de manu ueftra.

Quod fi tantopere placet ilia ceremoniarum tragoedia,age ludaifmum totum , reducamus. Inftruatur Aaron, conftituantur Leuitae, madentur oues,boues,0^ ui^ tub. Deniquecum infanis ludacis circuncidamur, fid expedetur alius Mefsiah, qui brachio non Domini,fed faeculi, nos in terram Chanaan introducat. Certe, fi fum* ptuofifsimus illc Dei cultus,nofter Chrifiianifmus eft,in quopietas fita fir,(ateor me ignorare quid fit religio noftra. Si autem Chriftus eft Dominus fit Magifter no# fier, fid dodrina eius Patris dodrina eft, ueritas fid uia, turba ceremoniarum no^ firarum qulduiseftpotius,quàmcukusdiuinus. Vbi legimus inEuangdiocon# dudas preces,quas præfente mercede pcrfoluas,abfcnte recufesC Vbi probat Do^ minus nundinationes illas in rebus diuinis f lam quae pro certo orationis loco fta# tuendo ex VetcriTeftamento producunt, quis non uidet abfque iudicio tradari, ex mera ignorantia fcripturarum :' Eiufdem farinac eft fid illud,quôd finguntSata# nam horrere ad afperfionem aquae benedidae, quafi non magis terreatur ad afpe# dum Chriftiani, quern und/o fpiritus fandi fandificauit, fid qui eft templum fpiri# tus fandi f Quae autem de confecratione ligneorum, Pater nofter, fid numéro ora^ tionis dominicae adferunt, gerris Siculis uaniora funt,ôd anilia deliramenta»

Orandus eft igitur Pater codeftis, per Dominum noftrum IE S V M Chri# ftum fpiritu fid ucritate ubique, ut preces non fint alligatae locis. VcI enim ingre# , dimur conclaue,fid occlufo oftio,oramus pattern qui eft in occulto, Matthaci fexto, Vel precamur in 0 mni loco, prima Timoth. x. Totus enim mundus eft templum Dci.Coelum fid coeli coelorum non capiunt Dominum, quanto minus hxc Balilicac' Si afeendero in coelum (ait Propheta regius) tu illic es, fi defeendero in infernum. Ado. 17. ades. Et ipfeper Hieremiam cap. 23. Coelum fid terram ego impleo. Et Apoftolus Athenienfibus in concione dixit : Deus non longe eft ab unoquoque noftrum, in ipfo enim uiuimus,mouemur,öd fumus.

VOuete Domino,0d reddite. PfaI.75. Vouerc igitur poflumus, fid reddere de# bemus. Vouentibus enim lex pofitaeftde reddendo 4. Sent. Votum eft,cum quisfpontepromittit,fe feruaturum aliquod bonum,ad quod alias non tenetur, quamuis teneatur poft uotum. Tria funt uota fubftantialia:paupertatis, caftitatis, fid obedientiae. Semel Monachus faâus uel Sacerdos, uoto obfiringitur ad fic uiuen# dumperpetud»

VOtum eft 1« : Gc enim fchoîæ fcntiunt: Vouentibus lex poGta cG de reddend • do. lam non eft obfcurum,quid de Icge,eiuscp operibus fendant arcanae liters.

Lege aut operibus legis Mofaicç nemo iuftifîcatur,quanto minus operibus uotiuis, Ro^. cum humanas tradidones penitus rerjejatferiptura,^ Deus nolit deuteroGbus co« (-^{^^ j. Iif leia. 29. Matth.ij. Marc. 7. Soh cnim fidcs in Chriftum,non opéra, quaccunq^ tandem ilia Ont, iuGificat.Nec padtur (yncerafides fecum uUam in opera Hduciam, Opéra quidem producit,quia per charitatem operatur:cæterum non padtur quen* quam illis hxrere opimone impia,per ipfa iuGiHcandi,quôd hoc fit negate Dornis num, qui nos fanguine fuo mercatus eft.

Vota autem non aha opinone fieri folent,quâm per ipfa delendi peccata,cme^ rendi gratiam, 5^ remifsionern peccatorum, ideireo ex ignorantia Chriftianifmi proficifcuntur, ÔC plané impia font, amp;nbsp;proinde nulia funt. Nam ÔC (choix docent, quæ ad difpendium falutis uergunt,fub uoto cadere non pofte,cum uotum eofdem habest comités,quos habet iuramentum, nempeiuftidam, iudicium, amp;nbsp;ueritatem. Velle autem per opera iuftificarl, eft gradam Chrifti abqeere, hoc eft, falutem uc^ , ram amittere. Nulla funt igitur hxcuota quae iaeftantur.Stat enim Enthymema Pau ®'’*’4* hnumjuotarqs omnibus formidabilc amp;nbsp;inuidum : Si ex lege eft iuftitia,fruftra mor tuns eft Chriftus. Et Galat.$. Chriftus uobis fadus eft ociofus, quicunep per legem iuftificamini,a gratia excidiftis. Et Galat.x. Scimus,quod non iuftificatur homo ex operibus legisgufi per fidem IE S V Chrifti. Si bate dicuntur in ludxos,qui ope« ribus Icgis Mofaiex iuftificari praefumebant, quis ferct noftram impietatem,qui 1c« gum noftrarum operibus ea quacrimus.qux folus prxftat Chriftus in fidej* Proinde temerarij uoti nos poenitet, amp;nbsp;precamur à Deo ueniam peccati, per uotum ftultum perpetrati, ad libertatem Chrifti fanguine partam cum fiducia re« uei tentes, amp;nbsp;contemptis operum magiftris, profefsis Chrifti hoftibus, illam potius audimus (piritus fandi aedamationem, Gala, 5. In libertate, qua Chriftus uos libe» rauitjftatc,^ ne rurfus iugo fcruituiis impheemini,

lam quæ ipG ex uetcriTeftamento p/o uotis adferunt, nihil faciunt ad hoe in^ ftitutum,Gquidem ritus ille uouendi ludaicus crat,ó^ iam abolitus eft,Geut facrificia, Ado.xj.Fides in Cliriftum libéra facit omnia extcrna,ncc uotorum feruitus Öd no« ftra libertas ullo modo conueniunt.Et quid multis opus eftf Vota noftra extra ft« dem funt,peccata igitur funt, Quis iam dubitet peccata relinquere;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Row *4»

Evangelium diniditur in confilia amp;nbsp;praccepta: prxcepta tenemur faccre,conGIia autem non contemnere, Confilia habentur Matthäi j .Diligerc inimicos,Non refiftere malo, Non litigare in foro,mutuo dare cuiuis egenti, amp;nbsp;id genus alia, qu« fi tanquam praccepta'haberentur, nimium oneradua eftent nouât legis, fie cnim lo« quitut Lutécia.

COnfilium inEuangeliohabemus de C«libatu, Matth ad 19. t. Corinth, 7. Ea autem qux habentur Matthäi j, praccepta funt non confilia, id quod ex cit^ cumftintqs textus darum fite'Nam minatur Chriftus,quod haudquaquam facerct,fi tantum confuluiflet.Qui minatur poenam,lcgcm proponit,non confiÜum.Ad hxc prxcipitur; Dilige proximum, lïcut te ipfum : amor autem ille in fc complcóÜtur qux diximus. Denique concupifcentia prohibetur. Ergo amp;nbsp;dia Matth, cum re; Mdü j.

cenfuifTet flîa,quç fcîioîç inter confilia numerant/ubdit: Vt Ct/s fîfrj Pafrîs ucflr/,qtji eft in coehs. Sfmihter Lucas,poft enumeratas has leges,fubningit : Et entis filij Ah lt;^ry[o!ïo» **‘®”^*‘ ^‘RO non facientes ea non erunt fihp Certe non diccret ad hune modum gt;»««t. confultor. Âtque ira intelJexcrunt uerba Chrifti, Chryfoftomus,Auguftinus, Hila« Alignât, ’’W®« Quod fi Dominus ea omnia præcepif, cur ferui pro libidine nolba refigimus tuu^ J^g« Domini:*

QVartusgradus confanguinitatis impedit matrimonium* Sunt sutem duode-? cim impedimenta matrimony, quæimpediunt contrahendum, fi^ dirimunl lam contradiurn,ut habentur in quatuor uerfibus:

Error, conditio, uotum,cognatio, crimen. Cultus difparitas,uis,ordo,ligamen,honcflas, Si fis affin is, fi forte coire nequibis,

Quaedam funt, qux impediunt matrimonium contrahendum, fed non dirh snunt contradum,ncmpe, tempus fcriarum,ó^ interdidum Ecclefiz,

Item per Sacramentum Baptifmatis ÖC conhrmationis contrahitur cognatio fpiritualis,qux impedit matrimonium contrahendum, Öd dirimitiam contradum» Item Subdiaconatus,Diaconatus,ólt;: Presbyteratus, impediunt matrimonium con^ trahendum,dirimunt contradum,quód uotü caftitatis fit dlis ordinibus annexum. Item fado diuortio,uterque innuptus maneat,

LEuitici 18. 'gradus confanguinitatis 6^ affinitatis prohibit! leguntur,pater, ma^ tcr,noucrca,foror naturalis, foror légitima ex utroep parente,neptis,amita,ma^ tertera,uxor patrui,nunis,uxor fratris,priuigna, filius priuigniuel priuignæ, foror uxoris uiuentc uxore. Hic prohibetur primus gradus affinitatis, óf fecundus con^ fanguinitatis, quamuis fratris aut fororis filia, ucl ncptis,non numerctur prohibita, Hæc cum iure diuino cauta fint, non poffunt non effe honeftifsima, ut temerarium fit, fi homo addat uerbo domini fua décréta.

Quæ de feriarum tempore,^ interdido Ecclefiæ dicuntur,hominum inuen« ta funt. Cognatio item fpiritualis, nullum in facris litcris teftimonium habet: quare quantacunque honeftatis fpecie fulgeat, cadem tarnen facilitate contemnitur,qoa recipitur.Cur non impedit fraternitas iUa fandifsima,qua omnes cum CHRISTO connedimurf Fratres mihi funt amp;nbsp;forores, quotquot CHRIST VM confitentur. Ordinem uero matrimontj impedimentum efle,nihil aliud eft, quam falfiloquium per hypocrifin.Nam fi matrimonium Sacramentum eftfut ipftdocent)non intelli« » gimus, quomodo facer ordo connubq fanditatem non ferat. Honorabiles funt nuptiæ,fpiritu fando pronunciante,Heb.t3. Et illi putant fanditatem matrimontj, ordinis tandnaii effe contrariam, quod Apoftolus nefciuiti.Timotj, amp;: Titum x. Vbi Epifcopum uult unius uxoris maritum cffc,Eti.Timoth.4, dodrinam dæmo« niorum uocat,fi quis prohibeatcontraherc matrimonium.i.Corinth.7,NonfoIum dicit : melius eft nubere quam uri, fed palam præcipit in hune modum : Propter ftuprauitanda, fuam QViSQyË uxorem habeat. Quis eft illc quisepf an obfcu* rum eft,libéras effe nupnas,omnibus quibus continentiæ donum non obtigitff lic« Vierony^ ronymus caufam adferr,cur Chriftus Adorum 9. Paulum uas elcdionis uocauerit, xniM. nempe quod legis amp;nbsp;fandarum fcripturarum armarium fit. Et contra louinianum, Paulum Apoftolum (inquit) proferam, quem quotiescunep kgo,uideor mihi,non uerba

VETERI DOCTRINA. XXVII «erbaaudirCjfedtonitrua.Sedqui impurum coelibatum tuenwr, hac c!edi organ! tonitrua,tanquam cam's latratum contemnentes, peccare cenfent eum,qui uxoreoi duxent 0^ ante facris fit initïatus.Deus pater nuptias inßituir,nltus fua prarfentia amp;: primo miraculo decorautr, fpintus fanclus honorabiks pronunciamt, Scruus lefu Chrifti Paulus Epifcopis amp;nbsp;Diaconis non prohjbuit,ÓC dli qui Euangdium iadant, nuptias Epifcoporum,tanquam rem prophanam,quam ordmis fand nas non paria« lur,jnterpeccatamortaIiacoiiocant«Cur non uelpatrum fententisecredunkTheo« phyladus enim fuper.Math.8.ait;Difce hic,quód nuptiae non à uirtute prohibent, princeps emm apofiolorum focrum habuit.

Porro diuortium nos nullum probamus,niG in cafu fornicationisrut Chrifius docet,Matth.i9.ubi perfonae innocenti à repudio liceat iterate coniugiumJd quod facile fier et, fi proLegeDei,Deuteronomy.22.adulter uel adultéra occideretur.lam uterep manet incomugatus: quod nomine uerius quâm re diuortium eft.Notus cd textus, Matth.19. Quicunep répudiant uxorem fuam,nifi ob fiuprum,amp; aliam du« xcrit,is committit adulterium. Nam claufula interieda,nifi ob fiuprum,totam pe* riodum moderator amp;nbsp;cxplicat,ut fi Ruprumintercefierit, qui adulteram repudiarit amp;aliam duxerit ipfe innecens, is adulterium non commiferit. Et cur in his non confugimusad fcripiuram diuinitus infpiratam potius, quâm ad Summifiasf cum Apoftolus. 2 .Timoth. 3.cam pronunciet utilem ad dodtinam, corredionem £lt; inditutionem*

t Pifcopus maior eft fimplici presbytero, habetep cafuum quorundam referuatfo# XLnero,quo enim gradus eelfior, eo poteftas illitnitatior. Atep hxc dodrina noua conduct ad pompam plufquàm fxcularem, corum qui fe uocant Apoftolorum fuc« ceirores,âlt; uerbum Domini non predicant, quod eft officium in Ecdefia praeftan« tifsimum»

CVm inter difcipulo# coorta effet contentio, quis corum uideretur effe maior, ^ dixit Chriftus:Reges gentium dominantur cis,VOS AVTEM NON SIC.

Vbi hunc ambitionis ad fed urn pcnitus eximcre uoluit,e difcipulorû animis. Nam fi Dominus 8^ magifter nofter non uenit ut fibi miniftraretur, fed ut mimfiraret alys, Matthäi 20. quanto minus feruQs decucrit, ut mundana ambitione into« mefeantr Qiiod Apoftolus i. Corint.4. palam docet:Sic nos (inquit) arfttmet ho« mo, ut minsftros Chrifti£lt; difpenfatorcs myfteriorum Dei, Mimftros dicit, non dominos amp;nbsp;principes mundi.Slc pafsim in Epiftolis fc uocat Apoftolum amp;: feruum lefu Chrifti,non principem. Et Roman. 1. Non enim me pudei(inquit) Euangdq Chrifti,quia eft potentia Dei,ad falutcm omni credenti.Et i.Connt.i.ait fe miftum, utEuangelizarct* Et i. Corinth. 9. Vocationisfuacmemor ait: Vac mibi eft,nift Euangehzem. Praetcrea Chriftus Apoftolo« in orbem uniuerfum miffurus, nullum Apoftolkac poteftaris diferimen fecit,fed omnibus dixit, Matthaei ultimo, Doccte omnes gentcs,5C extera.Et Marei ultimo:Ite in mundum uniuerfum,amp; praedicate Euangelium omni creaturæ.Lucç ultimo,facit cos sequaliter teftes Euangelq.loan« his 20. »quaiiter omnibus dixit : Accipite fpiritum fandum : quorumeunep remi« kritis peccaca ôfc,Vbi hie referuationes cafuum,£C ingens ilia inter miniftros uer^ bi differential Quod fi adco placent patrum fcripta, legant quae fupcr ea re libéré kripfit diuus Hieronymus,ad Titune i. cuius uerba Hdehter adfcribam,fic enim ait: aierony» Hem eft presbyter qui Epifeopus. Et ante quam diaboli inftindu, ftudia in relis mm. gione Herent, amp;nbsp;diceretur in populist Ego fum Pauli,Ego Apollo, Ego autem Ce» ph^,communi presbyterorum confilio Eedefix gubernabantut: paulaiim uero,ut

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3 diffenfio«

dîiïènfîonum plantaria euetkrentur^ad unum omnis defata eß fdichudo. Sicut ef* go presbyteri fduntje ex Ecclefiae confuetudïne, ei qui fibi prxpoficus fucrit, effc fubicdos,ita Epifcopi nouerint fe magis confuetudïne,quam difpobtionis dominie cac ueritate, presbyteris ede maiores, amp;nbsp;in commune debere Ecclefiam regi, Imi# tantes Mofen, qui cum haberet in poteftate,folus praecffe populo ifrad,feptu3ginta clegit cum quibus populum iudicarct. Vbi bic ius diuinum quod iaciant Epifcopi pro fuo primatuf Nonne Hieronymus palam fatetur, non iure diuino effe hanc di* (paritatem, fed confuetudine f Et cum Epifcopi dotes à Paulo recitatas expianaret, cxigit in Epifcopo dodrinam. Hic locus (inquit) aduerfus eos facit, qui mcrtiac fe amp;nbsp;ocio amp;nbsp;fomno dantcs, putant peccatum effe, (i fcripturas !egerint,amp; eos qui in Lege Domini meditantur die ac node, quad garrulos inutiiescp contemnunt, non animaduertentes,Apofto]um poft Catalogum conuerfationis Epifcopi, etiam do# drinam Gmilitcr praccepifle,

Hoc nominK 4 Cxretc traHum putent, oppido Tu[cic,qno eultum diuinum,fed externumßgnißetontu^

SEruandae funt cacremoniac ä patribus traditae, neep mutandae, ut qux cultus fint diuinus. Eas enim, quaks quales fint, ea tarnen pertinacia tuentur Carremonia# rq, monachi, amp;nbsp;facrificuli, quad in his folia fîta dt pietas. Nam uidimus hoc fxculo ordmes facros implacabilibus odijs inter fe ardere cfigladiari, propter exremo# nias«

tt uf. nbsp;nbsp;quot;M^^ ’^ dextram, ncc finidram eft dcclinandum, fed regia uia eft terenda. Vita ^' IN noftra co loci cft,ut citra exremoniastrandgi non pofsit:non enim angelici fpl ritus,fed homines fumus: amp;nbsp;donee in corporis ergaftulo uiuimus in hoc mundo ui* fibili,nccc(re eft ut differcnrias habcamus opcrum,locorum,officiorum, tempcrum, perfonarum,aliarumcp rerum, Sumus enim,ut eft apud Apoftolum, Rom.12. muU ta membra, amp;: unum corpus, non omnes cundem adum habentes. Sed poftquam lux Euangehj Legis umbrç fuccefsit, quam paucifsimis exremonqs utendum effet, quemadmodum Chrifti inftituto in nouo Teftamento, Baptifmum habemus,amp; cos

nam dominicam.Solemus enim(quae cd noftra femper in deterius procliuitas) cac» remonqs mulium tribuerc, amp;nbsp;in his probe abfoluti8,uanam iudiciac opinionemSC fiduciam concipere,atcp ijs obmifsis dultum timorcm,hoc ed,pefsimâ utrinep con» fcientiam.Ne ergo in his à pictatis fcopo aberremus,fidem à charitatem uelut mo deratrices caeremoniarum adhibeamus,in quibus fi fadç fuerint,pie fieri poterunt» Ante omnia autem folicite cauendS cd, nc caput amp;nbsp;iugulum nodrx religionis, fi» dem in Chridum petant Cacremoniac, Vnica ed indicia nodra fides in Chndü,ili* quac dein per charitatem operator,qua,falua manente libertate fpiritus,irreprehen^ libilis uerfaberis in Ecclefiae cacremonijs. Siquidemqui per fidem iudificatus cd, ne paruulos in fide fcandalizcqferuat C3cremonias,nó quad ad iudiciam ncceffarias, fed quad paruulorum paedagogiam,perfuafifsimû habens,omnia ilia externa nobis per fidem libera ede,necp fe quicquam debere cuiquam,nid ut diligat Rcm.i^. Hac régula A po dolus citra confeientix amp;nbsp;fidei iadura fratribus couerfans, de fiber erat per fpiritu fidei,ut tarnen omnium fe feruufaceret,omnibus omnia facdus,ut omni* no aliquos feruarer, Scientiam habebat, exterum non ignorabat feientiam indare, charitatemautem xdificare. i.Cor.s.dH to. omnia fibi ficere fatetur, at non omnia fionducere: omnia fibi liccre, fed non omnia scdificare. Et fe^abitur ^qux pacis SC qua

qu| xdificationis crant.Hunc imitabimurjibertatem non dantes in occanonem car ni,(éd per charitatem inuicem ferujentes,Gal, j.Monendi funthic qui populo prat« funt fpeculatores in Ifrael, ut exonèrent Eedefiam tot iam cacremonrjs amp;nbsp;Legibus preffam,ut prope tolcrabilior fucrit ludxorum quam Chriffianorum conditio. Iam nedum ridiculum,fcd amp;nbsp;impium effob cxremoniolas nefcio quas dimicare inter (e Chriltianos,quorum fymbolum chantas eft noncacremoniar.

BSt Canon,qui Pontificum conftitutiones xquat Euangeltjs, nee Euangelia con* tendit utiliter recineri,nifi patrum quoqï ffatuta feruentur,ut habet Leo. 4. diff» 20.c.dc libellis.

Non omnia neceffaria fcitu ad falutem,in canonicis literis funt expreffa,fed fpi ritus S.fubfecutis temporibus,reuelauit multa falutaria patribus noffris. loan.16» Multa habeo uobis dicerc,fcd non poteßis portaremodo.Ëtquç turn étant in pra* dica,non omnia funt fcripia,fed uelut per manus tradita, ad noitra ufqj tepora per uenerunt,ut Damafchenus in fer.de defunöis fcribit, memoriam defundorum fi* delium ab Apoßolis ad nos profedt am. Prêter ca Paulus pleracp corâm docuit po» pulos,quos Chriflo lucnfeciqquac literis non funt prodita.

ltcm:quinon audicrit Ecdcfiam.fit ßcuiEthnicus.Poteß igitur conßitutione* f4ccrc,neccffarias ad falutcm.ltem:Neceffarium eß ad falutem,cuius tranfgreffio cft mortalis.Sed Ecclefiae conftitutiones funt eiufmodi.Maiorem tenet Abb.in prooe. Dccret.Et in ca.i.de conßit.citât Caldcrinû, loannem Andrex öd Thomatn.Facit ad hoc textus in c.quo iurc,8.dift.ubi habetur,quód prxcepta EedeOç transgredi* cns peccet mortalitcr,eó quód Lex poOtiua ctiâ obliget in foro confeiêtiç.Ergo ob» ligant.Hinc magno fupercilio dccernit loan.Maiorts in 4.d»f.i5.q.3.Scntlrc quód iranfgrediens prxcepta Ecclefiae non peccet mortalitcr,error cft.

DOCTRINE KETP^S. MAtth. 17. Pater eoeïeftis Eedefix fux dodoremprxfccltjfiliumunigcnitum, diccs:lPSVM audite:pofuitep uerba fua in ore eius,Dcu i8. Vltor futurus eo* rum,qui huius dofloris dodrinam refpuerint,qui loan.7. dixii:mca dodrina non cft me a, fed cius qui mißt mc.Hic cft xtema patris fapientia,uia, lux, Öd ucritas, que fitmiter credimus,Sd uoluifte,amp; dediffe Eedefix fux dodrinam non mutila 3d man cam,aut inßabilem,fed folidam, perfeeßam öd immutabilem,cui non opus fit quic^ addere uelut fupplcmentum, Quç enim ad falutem fcitu neceffaria funt, canonicis litc ris fatis fuperep «ontinentur.Interdum Apoftoli copiofius de regno Dei, utua uoce teftati funt, quam demandatum fit literis, ueruntamen quod ad fummam fententix aut dofftrinx attinet,nihil aliud prxdicarunt quam Euangclium,quod fcriptum ha» bemus : ut qux ad uitam Chriftianam pertinent, non aliunde quam ex Biblijs dif? cere oporteat.Omnis fcriptura (inquit Apoftolus) diuinitus infpirata, cft utilis ad 2.Tjmo?4* dolt;ftrinam, ad redargutionem, ad corrcóioncm, ad inftitutioncm,qux cft iniufti» cia,ut integer fit Dei homo,ad omne opus bonum apparatus. Quid igitur hominu legcs,uclut ad Chriftianifmum neceffarias, Eedefix obtrudimusf De ciuilibus non loquor,fcio poteftatis fxcularis leges effe (eruandas, propter confeientiam: habent enim tobur ex iure diuino.De homiu5 decretis loquor,quibus confeientias obftrin^°^^‘ *^‘ gere uolunt.Prxterea magnifico fcripturam faneftam dogio cohoneftat Apoftolus, i.Tim.^.Sacrxliterx(inquit)poffunttecruditureddereadfalutem, per fidê cjux «ft in Chrifto Icfu. Quis audct fuis conftitutióibus hunc titulS prxfigere,ut ad faillie dodos reddantcHic honor arcanis duntaxat literis debetur.Porro fi qua ante mille äOnos Patribus à fpiritu fanäo teudata funt,quç têpore ApoftoI. in flore nafcentis

Päemmn ^^^^^^æ ApoRoKs amp;nbsp;Eccîefix focre ignora,ca uel nccciïaria funt ad faîotem, uel *‘ non.Si non funt neccHaria/ed pro tempore conftiruta,quid his cbligatur confeien« tiarSi adfakitem necedaria, uel alia eft uia iamad falutem, q^am ohm in prinunua EccleOacuel damnatifunt,quotquot antehancreudationem cuiramigr3!un£:quipgt; pe qui rem ad falutem neceflanam ignorarint. Quae cum uaniffima fint, S^ eadem ilia ratio iußificandi^öd uia falutis iam fit,quae turn crat,amp; turn erat quae tarn eft,quid neceffaria facimus quae necefiaria non funt r' Et libertärem Euangeheam tam uilem habemus,ut acque uelimus fomnia noftra, at que fa er o fan drum EuangeÜum obferua ri.Conftitutiones Epifcoporum quacconfcieniiam non diuexant,fed ad pacem pub» Iicam,amp; uitae conuerfationem tranquillam pertinent,non reijcimus, tantum reqci^ mssleges,quibusuclprxcipiunt,ueluctantfubpcccato mortali, extra kgem Dei» Solus enim Deus in confeientia regnare debet,in cuius manu peeuhariter funt ani» xTfcef.2. mæ. Apofiolus aduerfarium Del uocat,cum qui in templo Del federe conatur, amp;nbsp;fe i-Conn-i- ipfumDeum oftentat.Nos noul Tefiamenti minifiri fumus, fpiritus miniftri, non literae» Quid faciunt ad iuftificationem human« conftitutioncs rSi dicistPratparant ad fadhus obediendum Deo» Refpcndeo;Nihil eft, quod animum ad feruandam Dei kgem queat pr«parare aut formare, praeter Chniti gratiam. Apofiolus Gala» tas primo anathema pronunciat, non hominem folum, fed amp;nbsp;Angdum de cedis, qui auGt aliud Euangelium praedicare,qudm quod Paulus praedicauerat. Quod fi eft potentia ad falutem omni credent/,cur ad tantam potentiam nofiras quoque paleas iungimusÆt i.Corinth.tertio ; Fundamentum aliud nemo poicft poncre, pratter ld quod pofirum dl, quod eft IE S V S Chriftus» Si ad Mofi kgem addere nemo debebat,Deuterono.ia.cur adderemus Eu3ngdio,quodamp;Cameracenfis fchoLfti eus kgem perkdlifiimam uocat,amp; in praeceptis redilTimam :* Quin obmiffis kgW bu$noftris,exequimurnegocium aChrifto datum Matthçi ultimo: Docete omnes gentes feruate omnia quarcunquepraecepiuobisj'Nos mimftrif^mus Chrifti, ÔC dif penfatores myfteriorö Dei. Quod fupereft,illud requiritur in difpenfatoribus, ut fi» dusaliquis reperiatur. Myftcria bate funt articuii fidel Eùangdicæ,fapientia cruels, cognitio grati« per Chnftum part3f:h3ecpracdiccmus in falutem populi Dei, nec abutamur potefiate noftra, quam dedit nobis Dominus in aedificationcm, non in dcftru(ftionem,2.Corin. ultimo.

Canon qui Patrum conftitutioncs Euangclio arquat, palam impius eft, quern nc aduetfartj quidem noftrirecipere pollunr, nifi fcripturarum canonem ignorent, TieciuitiUe Bf«uiter,fides qua uiuit iuftus,ex canonicis fcripturls,non ex patrum decrees con« Deilib^9. ‘^’P^f^G haorftur, 6f eruftur, Auguftino tefte. Cur igitur ceu fidci artiedum recipes Cap.18. rem,quod kriptara diuiniius infpirata non habet^Probare iubcor fpiritus, num ex i.io(j»j.4. Deo lint,quam hbertatem per iacras litcras ludicandi de omnium decinnis, ne« mo nobis unquam extorfenr. Nccuerbaloannls i^.ftabiiluntconftltutlcnes hums j^^P.i, nas : promifttoncin enl.m fuam Deus impleult in die pentecofies,quando miflo fpi« ritu ueritati.$,duxit dncipulos inomnem ueritatem,quam ante hoc tempus portare nonpotcrant. Memoriam autem defuntftorum ab Apofiolis ad nos peruenilTe quis ncgaucrit,cum Paulus.j.Thffia.4.iubeat,ut Thefialonicenfcs fe mutuo con» folenturfermone de refurredione mortuorum in Chrifto ^ Ad Eplcherema uero, quo per tranfgreftlonem conftitutionls Ecclefiaftlc« ratlocinantur, mortahter pec« care hominem,Refpondemus:Per kgem cognltio peccati.Kom.^. De lege autem diuina non humana loquiturApoftolus, Semper loquor,de kge mere humana, quae conkientiam obligare tentât, à; feripturis permotus fie fentlo:Non debere aut pof» fe humana conftttutione obligari confeientiam.Sumus entra donati libertate, qua utemur:qu« libcrtas cofcientiae hbertas eft,i.Cor.3.Omnia ueftra funt,fiue Paulus, fiuc Apollo, fiuc Ccplias:unde intell/gimus,nccPaulo,necCeph5 poteftatêeffe obli gandi confciêtiaSjUbi Deus non obligat 1. Cor,7,Nolite fieri fetui hominö.Co!» x» Mortui cQ Chrifto,quid decretis tenemini:' Et pkruneß conftitutioncs huiufmodi, pugnanc

pugnant cum’ AponoIorum uerbo amp;nbsp;fado. Sed etiam ipforum' Gerfon? tefte, Lcd.2,De uita fpir.Coroll.y.non cft in poteftate Pap3e,ConciItj, aut Ecdcfiae,im-? mutarc dodrinas ab, Euangelißis amp;nbsp;Paulo datas. Vidit hoc in defenfione confti* tuti.Ecdefiafti.D.Cafpar Satzgerus,qui dodrinas extrafcripturam bonas, tarnen exIcge diumano elfe obligatorias,palam fatetur.Nee mirum. Solus enim Chriftus per uerbu regnare débet in confcicntia,qui folus faluare poteft Sdperdere, Mat.io » Metunc,non qui poflunt occidere corpus,non animam, fed ilium,qui poteft ani; mam Si corpus perdere in gehenna.Certe ft poffunt conftitutionem facere, eamcp praecipere fub peccato mortali, perdere animam poffunt. Secus habet Euangdica ueritas. Contra ilios fertur fententia diuina,Eze. 13. Vaequiceruicaliafaciuntfub capite uniuerfæ xtatis,ad capiendas animas,ut interftcerent animas,quae non mo* rientur amp;c.

Quomodo autem fibi confiât fcholafiiconim dodrina,de ui obligandi huma* narum confiitutionS f cum Thomas ingenue fateatur,prxcepta iuris politiui magis obligate ex intentione legislatoris,quam ex ipfis uerbis, ut ilk præcepti tranfgref* for magis fit cenfendus,qui contra intentionem kgislatoris agit, quam qui ab ordi« nationelegisiuxtaliteramrecedit.lncentio autem kgislatoris iuris pofiti non eft, ut femper obferuetur prçceptum fuum,quôd poflint acciderc^ impedimenta,in qui» bus feruate legem non expediret, imô mortifera effet prxcepti obferuatio. Quare inomni praccptolegia pofîtiuç,admittitur exceptio caufiac rationabilis.Iam propo ne cafum.Lex eft,ne carnibus uefeatur Chriftianus fexta feptimanæ, aut ne uxo# fern ducat facer dos. Hic Icgslatoris intentio eft inducerc ad bonû. Accidit autem, ut fi illaobferuemus,uel periditetur Chriftiana Iibertas,ud in kgem diuinam pecce lur.Hic non obligat lex pofiiiua.Intcntio cnim Icgislatoris non eft,quenquam per^ dcrc,auttransgrtifionis occafiones præberc:poftquam eius intentioni nonfatisfit, proculdubio remittet quæ ftatucrat.Etfi rationabilis cauffa adfuerit,tranfgrediendJ iraditionem huiusmodi,abfoluium pronunciabit tranfgreflbrem nontemerarium» Que autem rationabilior cauffa,qu?. fuga peccati mortahs, aut peticulü confeientiç?

SI Conciliotum ekuabitur authoritas, omnia in Ecckfia crût amb/gua 5C incerta: redibunt enim hactefes ohm in concilqs damnatæ. Non,igitur tas cft priuato quicquam aduerfus concilia adferere,aut docere. Congregatur cnim concilium in nomine Chtifti,regitur à fpiritu fando:proinde non errat, ut conciliorum confti» tutiones,fint Ecclcfiac Chatolicx conftitutioncs,quam Concilium repr çfentat. Quae autem Ecckfia ftatuit,non minus quam canonic« feriptur« funt obferuanda. Nec opus eft, ut determinationibus fuis feriptur« teftimonia concilium adqeiat, cum Apoftoli Si Seniores non fuleiant feriptuns primum concilium Hicrololymis ha# bitum,Adorum,i?»

1Oannes.i. Ioannis.4- iubet probare fpiritus, num ex Deo fint: licet igitur Chri» ftianis fpiritum conciliorum iudicare: nam fpiritum fandumaiunt concilq au-?

thorem elk. Quam auiem probandorum fpirituum regulam habebimus, præter Uerbum Dcic'Hoc cum fit ccrtum,ucrum,purgatum fcptuplum, 6d lucerna in loco oblcuro, lydius nobis lapis crit ad probandas omniS hominum doeftrinas.Quod fi fpiritus fandius Concilia modcratur,atcpilk idem ueritatis fpiritus Apoftelos omnï ueritatem docuit,Apoftoli pr3edicarunt,ód nobis tradiderunt,neccffe cft, ut confti« tutioncs Conciliorum cum Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum dcdlrina, hoc eft, facris litetss conueniant,Non enim diffidet fibifpiritu* Dei, ipfe (implexeft, amp;nbsp;fimplex eft eius doeftrina.

DE NOVA ET dodlrina.Cum autem conßet Concilijs décréta cflre,quae 1/tcris facr/s,af«ç adeo fpi^ ritui fando funt diiFona ; quis uetabit ciufmodi Conciliorum conßitutiones fn du» bîum uocare C Apoftohea doctrma uult Epifcopum eße unius uxoris maritum. Ed Concilium,quod Epifeopis ufum faerî connubij inter dixit, quid hie iurwe' Dodrina Pauli eß Euangclium Si ius diuinum,quod mutari non debet, cum uel angclicis fpio ritibus anathema minetur, ß ahud Euangeliuni adferre außnt. lam ß ßatuunt quae diuinis literis funt contraria, errare ea poße quis negauerit f Neep bate dixerim, ul Concilia condemnem, quae uere funt Concilia, fed Deum fupra Concilium flatui* mus»

HMtb. it« Fatemur enim iuxta Saluatoris promiflionem,in congregatione qux fit in no« mine Chrifli,adcfle Chriflum,fcd nemini damns potefiatem, cÔtra fcripturas quic« quam fiatuendi in Ecdefia Dei.Ncminem recipimus,qui ucnit in nomine proprio, Ioannis ^,Si qui à fe ipfo,amp;l non expatreloquitur.Accedithis,qupdfcripturanon dat maiorem potefiatem Concilio generali,quam duobus aut tribus in nomine Do mini congregatis, quae congregatio potefiatem habet,rebellem Si Publicanum ex» communicandi,non auiem praccepta condendi,amp; liberis Chrifiianorum confeien^ KMih 14. tqs obtrudendi. Practerca fcripturac prxdixerunt, extremis diebus pfeudododo» res in nomine Chrifii ucnturos, qui multos fint feduduri,dicentcs;Ego fum Chri« fins, quae grauifsima faluatoris admonitio merito nos circumfpediores reddit, ne Coloffquot;, i. omni fpiriiui credaraus, Egregia quidem funt nomina,Ecdefia,concilium,in nomi« 1.T1JW.4. ne Chrifii congregari. Sed quo minus haec fola nos moueant, Chnfius óC ApofioU effecerunt, qui tam horrendis eoloribus, haec ultima tempora depinxerunt, ut plu» Cyprunuf quam ftupor fit,haec non animaduertere.Cyprianus in concilio quodâ,ubi confide« bant Só. Epifcopi, de baptifmo haereticorS male dqcuit, errauerunt cum eo plcricp omnes Aphricæ, Numidiae Si Mauritanie Epifcopi,Quód fi errant concilia circa Eedefiç facramcnta,quis tuto pofthac concilijs citra fcripturam decernentibus,ae« dideritr Porto quod particularibus, ud prouincialibus concilijs accidit, hoc idem plenarijs accidere poiré nihil dobitamus.Ego uero tune omnia potius inter nos du« bia amp;nbsp;incerta fore centendo, obi uetbi authoritas conciderit, quam oportet illiba« tarn manere. Non enim Ecdefia dedit audoritatem uerbo, fed uerbum Eedefix. Cum enim congregatio credit Euangelio, falua efficitur, Si hacrcfcs,quae olim pro* fligatae amp;nbsp;extinda:funt,gladiofpirltus,quod eft uerbum Dei, extind« funt, Certe haereüs, non alia re quam uerboDei, Si iana dodrina, eradicatur, Ideo Apcfiolus Tit.i.uult Epifcopum fana dodrina efle communitumjUt poifit contradicentes con uincere,Finge iam concilium abfc^fcriptura quicquamfiatucre,mox dieet Gerfon, dicentep cum co uiri eruditione Sd integritate fpedati: Dido unius hominis,autho ritate canonica munito, magis quam dedarationi Papac, aut generali concilio cre^ dendumeft. Vttaceam interim, notifsimum illud, quod habet Innocentius in c. cum uenerabilis de excep. Nempe, aduerfus fcripturam non debere admitti ullam probationem, led omnia citra dubitationem eße tenenda.

Ex his confedarium eft,concilio non liccre citra fcripturac fuffragia,quicquain imponcre Ecclefiac. Et Concilium Hicrofolymitanum, nihil abfep fcripturis fois fpiritus fandi pracfumptionc decreuit. Nam pratter uerba Amos 9. reliqua omnia ex fcripturis,nó ex mera hominis uoluntatc,roburhab€bant.Iubcbant enim Apo* ftoli amp;nbsp;feniores, ut abftincretur ab his qua erant immolata fimulacris, à fanguinc, fufFocato,8C fcortatione. Summa negodj erat,non eperibus legis,fed gratia ChriftI tuftificari homincm,qu§ fidei iuftitia iam olim comprebata erat,tcfiimonio legis SC prophetarum,Roma. 3. Porró fi hoc Concilio tationem luftificandi impq fatis do^ cuerunt Apoftoli, magifterio fpiritus fandi, quid prteterca pofteritas alias iuftifi^ candi uias commenta eft f' Nam quæ ipß neeeßaria uocant, non erant ad iuftitiam neccflaria,fed ad charitatem, Scandala enim infirmorum erant cauenda. Breuiter, quæ fiatuerunt Apoftoli, fcripturis fulcire poterant, De Eidcicthyus darum eft» Habebant

Habebant cnim ex Deut. de fratre non Iædcndo,ôd negligendo : negUgitur frater rit. t. per fcandalum datum. Sciebant omne quod in macello uenditur, edi iteere, mungt;- x.Cor io2 dis omnia munda,omnïa Heere, at non omnia conducere, nihil effe commune per Rom 14» fe,fed nokbant effendi fratrcm,pro quo mortuus eft Chriftus.Pr3etcreaExodi.34. palam praecipitur iudæis, ne comedant de immolais, quæ obferuatio, lege etiams num tenaciter Hebræorum cordibus h3crente,citra offendiculum non potcrat pro* linus centemni.Genc, 9. Sanguinis cfus prohibetur. Idem Leui.7.17.19* A fuffo* cato abftinere lubct Dominus, Exod.ix.Leuit.xi. Scortatio prohibetur. Deu 1.23.

amp; 5. Ex ijs feripturae locis firmari potcrat Hierololymitanum concilium, quibus fiebat, ut nondum poffent firma confeientia ludæi Chriftianalibertateuti: quarc præceptum de charitate, iubebat uitari fratrum offendicub. Communiant noftra Concilia fuas conftitutioncs fcripturis,aut ea iubeant qux facris literis funt fundata, kandali rationern habeant, nihil imponant,nifi quæ eo modo funt neceffaria, quo ca turn erant,qu3c ab Apoftolis ad tempus funt ordinata,amp; nemo illis rcluôîabitur. Obfecro itaep fratres per mifericordiam Dei, quandoquidem hic non de agrorum hminbus aut rebus caducis,fed animarum falute agitur, anima aduortite,rem omni« bus modis maximam,pofita animi perturbatione,lynceritcr expendite.Nemoquç fua lùnt,q«ærat,fed qux funt lefu Chrifti,nemo genuinum in fratre confringat. Êft amp;: mihi confeientia, ueneror patres ÖC concilia, non afpernor Prophetias, fed ante omnia facras literas, ccu unicum thefaurum Ecclcfiac exofculor amp;nbsp;fufpicio, harum (inquit Auguftinus) maior eft authoritas, quam omnis humani ingenq capacitas. bi fans erat nos fand os uiros habere,ingenio amp;nbsp;erudiiione precellenics,ad regen« dam Ecckfiam.quorfum attinebat fcripturarum Canonem conftituercfSi iUi de re# bus extemis duntaxat quidam ftatuunt, in quibus nobis libertas eft, cur quidam bis encrant confeientiarn, atep ita onerant, ut pari imô maiori folicitudine homi« num deuterofes mculcenr, quam Legern Dei fandifsimam f Ego quod ad me at* tinet, prudens amp;nbsp;kiens, neminem feduco, nee quiequam affertam uolo, quod uer« bo Dei 6e EccleOse catholicxfit diffentaneum. Praecepta diuina fic urgeo, ut ta* men interea nolim feandab poni fratribus, quae ex tradihonibus hominum, ut eft dies hxc, potifsimum oriuntur. Necp in hoc uno fudant ftudia mea, ut penitus csremonias amp;nbsp;patrum ftatuta extirpem, fed monui pro officio meo, cacremonia* rum G humanarum doflrinarum obferuationes Sd Dei iufticiam, magno diftare fnteruallo : effe quandam Dei iufticiam, utroep nobis oculo obferuandam, ut fcia^ mus quanam rationc hominum confeientix lint confirmandx, aduerfus portas inffrorum, quibus in rebus uera refipifeentia fita fit. Interim cacremonias Ecdefix, 0: traditiones patrum,ubi nihil ftudio pietatis obftant,aut uicq habent, propter cha ritstem amp;nbsp;pacem fcruandas fuadco: Tantum ne religionts uim omnem, uel in de^ fpiciendis uel feruandis tantum exremonfis pofitam effe arbitremur. Quod fi quis cenfutare noftra uoluctit citra liuoris fella, tanquam cum fratre,non cum hofte,rem tranOgat. Nam3^ refeUcre fine pertinacia, SC refeUi fine iracundia, parati fumus, Quód fi in hac anïithcfi commotior cuipiam uidebor, quam uetbi miniftcrium fe^ rat,is non mihi fuccenfeat, fed üUs qui me impia conniuentia enecant, palam laten« tes,effc in Ecclefia abufus multo maximos,cçterum emendate nolunt,totics oppot tune Sd importune monits,quod difcordix feminar ium,ac uerx pietatis peftem effe eerto fciunt, Verum obmittamus hoehominum genus,quodfpiritunonferuct, atep utinam non dicat cum infipiente in corde fuo'.Non eft Deus.

Hxc mi frater, pinguiore formula tibi deliniauimus, non omnia corradentes, Qux ad hanc rem dici pofte uidebantur, fed ex ingenti cumulo paucula quidam carptim arripuimus, in locis noftris communibus uberius omnia explanaturi. Gratia Chtlfti tecum,

COMMENTARIOLVS, EX INTIMIS SCRIPTVRÆ DI-lunç facris depromptus, fine quo uthactenus latuit articuloru Chriftianæ fidcieer-manus intcUeftus, ka nunc maxime vtilis ac neceffarius Chriftianis omnibus. Huj’c accedunt loei aliquot communes» quorum eft apudomnes nunc longe maximus ulus, baud contemnendi.

yiTSI LECTOR OPTIME, CVM APVD Q^VOSDAM f^^ f^^^ Areopagitas,qui hanc meam reddendorum commentariorum operam minus probaturi ßnt,me Gr temeritatis quamfedulo cauere uolut,Gr uanlt;egloriole hbidmis, ^1 quam nunquam moratus fum,Gr m anmum induxi meum, turn apud audorem ipfum, 'Wi paraam me 'mituru gratiarn ueritusfum,qucgt;duerfandoin aliéna labore, parum audoa ÿdj ris mentemfequutus uiderer. In qua re, utequidemcircivmjpedam requirente diligent _____________Ml tiam,itapericulofafatis,negrauius,ut opinor,peccatu/m ßt,cauttmeß. Tarnen hor urn infante cauillationis rabiem,mea fiicilitas, autoris nero frementem animum, uel ipfa pietas, uel quarn ad muit tos,pttrtim qua loüM magis dcled^t diélio,partim quibtu ptr 'mde germanica non comperta fuut, noflra opérât peruenturam Jjieramui^comentartolihuiitt utilitei(,uincett[edabil^,Ne^ per me (quandoquidemmbac parte nullos Herman uideam)lict!^c uolui,quo mmui hic tantiK uere^ regius Ubellus^uel utcu»lt;^ latine loqui tentia ret,qui pluStHi frUor^aliquanto ad pietatem Gf religionem ueram confirre queat, quim (tel ingéniés cornmena tirijquorundam.Di{iionemautemnonmororyquahic utlogodadalisferuire non er at animus, it a minus [ua perßmafamtumbec res orationcm,meo iudicio,efflagifabat-M.ibi fatis eleganter, ft faits pie.

FmUimarum regionum faluti, hoeeß, Damit, cateris^ idiomatisgermanici ignaris, baenoßratranfa lationis tenuitate prodeffe tantum ßuduimus, ne ob fermonis, quo primum loquebatur libellus, imperitiam, pietatem,er quagraditur ad falutis arcem,tonipendiofam hanc uiam,exterts Germaniarn muidere, calumniari poßmt. Eß emm cum inuidiofum turn impium,earn,qua ipfe uteris,foelicitattm,alijs denegare,ac non communia care multis,quam er Chrißus ipfe nulli non creature,fuis iam abiturus ad patrem,communicandam edixit.

Ciuu autem fcehcior fxlicitas,quam noßro feeulo rurfum audiie eoncionantcsgermantce,Apoßolos er ad pietatis certamen,Euangelij renafcentis tuba,uelutclaßicumcanentes,extirpantis omnemimpietatem,etregnïi Sathantilnter quos optime de pietate meritus mihi uidetur Vrianus Regius,qui pradpuam Chrtßtant feeltei tatis partem,hoc eß,fidei noßrt Symboltvm,qua pendet totus orbisfalus,ßccontra olim mundatam impietatem tuetur,adeo robußißimis Scripturt fanait munimentis circumutlht, tarn ßabtli ac uelut muro aheneo cittxit,ut nullatempeßate,nulla machina, nußa^ ui,uelfrangi,ueldebilitariqueat.Acce{ferunt ad hiec,non contemn itendtfaersrum Btbliorum loci aliquot communes,non parum lucisbarumrerumcandidato,crcuicordifaltetA pietas eü,adßreHtts,quos er uertimus,qua opera,ß quid contuhmus fludiofis commodi,erit id noa bis gratum. vale bene,Leâor optime,cr hanc noßram operam aqui bom^ confulat quafo,ubi alias dabitur opportunitas,non deer it tibi noßra,fi qua tß,mdußriai Vuifmaria,ab orberedempto,Anno.

YPRIANVS ET RVFINVS, APOSTOLOS (quospoftquainprçfccerat Euangeli) uniuerfoterrarum orbidiuuk gandi officio, praccones ChriltiisDantc feparationem, totius prxdicatio ms futurae fcopum quendam unanimi acconcordi fufFragio confccilÏe exifhmant, amp;nbsp;quid quifqj fentiret in medium adduxiffe, ut uno omnium ore,crcaturis omnibus fimul diuulgarctur dodrina Chrifti. Adcoq hoe illudeffeSymbolumillorum.fideinoftra: continens duodecim articu-los,quihodiepafsimlcgHturapudChriftianos.Vtcun(j line Apoltoh, _ ^, „. fiue horum fucceflbresin compendium redigcrunt,mihi tarnen haud contemnendum uide- ^ turSymbolum.Nihjlominus audiat ac legat quifep incomparabilem quidemiUum fapien-tiasthefaurum, Biblia, nimirum originem acverumfontcm,vndehoc atqj id genus plurain ^MtH» cruditionemnoftram deriuarunt.

Credimusfub Sacramento altariscarnemamp;Sanguinem Chrifti comprehendi, quod ^‘’ omnm his non complex! fiintarticulis,qui tarnenfidci articuluseft, quaeres arguit fcrutandam ‘l'^* credit effe Scripturam. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ut articu

In noc Symbolo fere traditü eft,quid creditu Chriftiano dignu fit, ad confequendam 1« his com falutem.Quandoquidemres nortrx Chriftianx, uel in fola fide lux fint omnes, utfinchac prehcn[lt;t confequi lalutemimpofsibile fit,quemadmodumrcfcrt Chriftusipfe.Quinon credidcrit, condemnabitur.Item line fide fieri non poteft, vt quis Deo placcat. Et^ibi Chriftus: Qui ' non credit, iam condemnatus eft.Equidem mulbs machinis hollis nofter diabolus infidiatur nobi3,hac in parte, quó nos ex fide horum articulorumarceat.Quapropter firma nee fifta fiducia,his articulis iigata mortalium corda effe nccelTc eft, quo confliftationc, ac tcntatio-tuimprxlio imminente, non dcficiant.

Chriftusipfe infidianti amp;nbsp;infultanti Sathanx, Scripturx facrç teftimonio,uclut for-lifsimo propugnaculo reliait, ac uicit, obqciens quid facracontincrct illa anchora, Scriptu ra:id quod a nobis quoq; fieri debet.Timet ac horrct fcripturaminfidiator ille, qui cum parens fitmendach, uerba ucritatis nunquam periturx, ferre non potelhhic princeps tenebra rum eft, odit ergo ac fugit uerbalucis:hic dux eft mortis, reformidatigitur vite fermonem. Quamobrem Chrillianum fcripturx munimentis, tanquam muro non ruituro,hos duode-dm articulos miinirc amp;nbsp;cingerc oportet, quo przualeat aduerfus acerbos diaboli infultus.

Scriptura illa diuinitus infpirata, nobis hic murus aheneus extat, atqj unicum refuge Scriptur^e um.Hxcenimtanquâtutilsimaxra,fortifsimcin fc fperantiamortaliu corda tuctur,qux^ confamat fiduciam nollram. Quiequid hze Stdocctamp;prxcipit,non poteft non ucrum, ' reélum,amp;ipfiffimaDei uoluntas eire:hxc uia,hxclux cftnollra,qux ex Dei fpirituflanéli finu dcfluxit, docens nos quid ad (alutem conducibilc fit,in medics tentationum proccllis confolatrix adeft nobis benigna, neej qucnquam aberrate linens, fed omnibus nos folutos faciens erroribus. Hxc demq; illuminât nos in extrema tenebrarum infcitix noftrx cali-gme. Atqui hoc ell, quod inquit Paulus:Quxcunlt;j fcripta funt, in nollram cruditionem leripta funt, ut per pafientiam amp;nbsp;confolationcm fcripturarum fpem habeamus. Et alibi: Omnis fcriptura diuinitus infpirata, eft utilis ad doftrina amp;nbsp;redargutioné, ad correftione, inllitntioncm, quas eft in iullitia: ut integer fit Dei homo, ad omne opus bonum adparatus.

Durabilcrohur.uis, gloria,amp;maicftasScripturx facrç uetcrisacnouiinftrumenti, Perhomu homines non exrciplis, fedjQgnmperhoslocutumapertifsime oftendit. Non hominis, fed msuelut Deioracuiafunt.SicenimlViQQ j-j^jfjcxninusiPcrge, amp;egoeroinorc tuo, doceboqjte, orgunAlo» quidloquioporteat.^rillusdoftrinamfuam patri fuoretertacceptam, utfcriptumreli- aun^fDgf quitapudloannem: Deus pater huncecclcfiçgratuitomunere germanumaefanumdedit doftorcm,cui,ut ipfe inquit,credendum ell, qui^audiendus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

In hums Symboli hmine,potifsimum habes uocem illam:Crcdo.Nam inquit D.Pau-lus:Sine fide fieri non poteft, ut quis Deo placcat.Nam qui acccdit ad Deum, hunc crederc oportet effe Deum, amp;nbsp;eue remuneratorem quxrentibus fe.

Nondicimusuideoaut lcio,uerum credo.Eft autem, ut inquit Paulus, tides, carum return qux fperantur, fubllantiaiargumentum corum,qux nonuidentur.Habent hi articu hmirabilia ac latentia Dei myftcria, qux humanx rationis caliginc prxhendi intcUigiqt Iionpoffunt, fed foils fidci oculis.Non enim humana fapientia fuis nitens uiribus, Dcum ho ^^^‘^ minem faftum, mortuum, refufeitatum, fufeitantem qui obierunt in Chrillo, adfcendilTc in ct^«iuitur cœliim, fedentema dextris xternipatris,adfequipoteft,neepporro dexteramDei,natura articulas filmm, natum ex uirginc, amp;nbsp;huiufmodi plura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidet ex fc.

Sapicntîa crticis longe ab oculismundanæ prudentiac remota cfl,arcaniim eft quod Ede ccrnitur, planed) humanam prudent jam, uteuneß in fpeciem magnam, latitat. Hoc enirn eft quod inqutt Paulus.Nos autem praedicamus Chriftum crucifixiim, ludacis qmdé offen-diculum.Graccis ftultitiam,fed ijfdem vocatis ludxis panter amp;nbsp;Graecis, ChriftumDei po tentiam ac Dei fapientiam. Auditu ridiculum gentibus uidetunDeum morti obnoxiiim lu-iffe, infcrutabilcm qui dem illam,ac incomprehenfibilem maieftatem: nihil minus inteHi-gunt, quim fanftißimum ilium Dei humanæ nature partum, noftrx faluds gratia ab jeter-nû prxhnitum.

D. PaulusCorinthns (cribens,inqiut.’PoftquaminfapientiaDei,noncognouit mun-dus per fapientiam Deum,vifumeftDeo, per ftultitiampracdicationis faluos faccre cre-dentes.Hic politus eftin lignum, cui contradicitur, amp;in ruinam, amp;inrcfurreftionem muL-torum in Ilraél:hic lapis ille offenfionis, amp;nbsp;petra offendiculi, ut utar uatis lefaix uerbis, quo multi conculeandt elTent.Hxcilla Ghriftianoriim fapicntia,haEC prudentia liera, qux laluat.Quid minus potuit gentilium Philofwhorum fapientix dogma, quàm uel in tantillo minimoq) dolore, id quanquam limulabant Icdulo, segrotantis animum confolan ; hxc à fa-pienubus amp;prudentibus ablcondit Deus, aereuelauitparuulis.

ludxi qui nitebantur propres conftitutiunculis, ae openbus Legis,fclt;SanteRLegcm iuftitix, ut adlêquerentur falutem, ad Legern uero luftitim non peruenerunt. Chriftum Mobilem acpræclarumquidemillumlapidem angularem, reiecerunt, quiperfeéüo eft Lcgiÿ adiuftificationemomni credenti.

Eft autem alia iufticia, quam ignorant ludxi, qux Dei iufticia dicitur, quod eft, ere» dere in illum, qui iuftificat impium, ut eft apudD.Paulum. Si uere credo in Chriftum Dei patris fill urn, prater hunc feruatorem alium effe neminem:ninitfum, bate fiducia amp;robufta crgaillum fides, imputatur mihi adiufticiam.

Fides non tam eft facile, vt tuarum virium potentia virtuteep, vbi libeat, earn compa-rarctibi polies. Ver urn magnlficentius amp;nbsp;potentius quid, quod hibinde nou am creaturam format hominem, nihil ueteris hominis, nihil carnis/Aïhil cupiditatis prauxrehnquens. Crc dere,eftinuniuerfum, fiducia adhxrefcere verbo Dei, line id minx, liue promiflionis eft verbum, in hoc tarnen conteftam omnem fpem effe oportet : hoc ex fe mortalium nemo poteft, folum autem hoc fpiritus Dei libi nendicat:hicrenouat. luc illuftrat corda mortaliu. Fieri potcft,vt quis opinionemuclut ex fe ftatuat,Deum mifericordem aepium effe: uerurn hxc nihil virtutis, nihilq; virium haftet, tentationibus iam mftantiftus euanefcet, ut uere eft fomnium. . f

Prxclaram vcro, fide Deoqi dignamrem prxftitiffe fe uulgus exiftimat, fi in die tcr^ Vergde quaterq),labhs,amp;vtvocant,adKofariurn.hocfidcifymftolumtffuticrit.Verum hoc nihil ^trmlt;tn4 efficitur,nihikp promouetur.In corde vcro fcriptum amp;nbsp;infculptum lit^ amp;nbsp;vt viuat oportet, fides.^ non vt lingua tantum vagetur, quo ingraffante ^ ingruente, vt dximus, malorum tempefta te,tummaxime quxlinguaprofeffus,reiplaprxftcs.Credo, inqujs,pcccatorumremi(sio-ncm;at vrgcnte.tentantccpSatana,iam laborantitifti extremis, peccatorum tuorfi lernam obhciente,recurrisacdefperas.Ex hot intelligo,ho«articuloslabhsrecitarete,cor autem longe abeffe, nee vere fidere Deo. Credo, inquis, carnis refuTreftionem, amp;nbsp;vitam çternarn; verum h-emcnteiamoboculoslaborantis dira mortis imagine, videntis amp;nbsp;corporis amp;a-nimx diflolutionem,adeo terntus es/ac li corpus amp;nbsp;anima fimul interiturx effent, adeo^ ac Aiu(rßtd0 li tccum aftum effet. Vide, li in tem hunc non néta effet articuium fiducia, li non diffideres, te probatw mox fimulanimam amp;nbsp;corpus m fcfe re«ertiacconiungipoffe,nonprofefto vlqj adeo tre-ficus. pidaresmam ficut aurum calculo amp;nbsp;igne.ita rebus aduerfis amp;difcr.minibus proftatur fides.

Sit autem hxc tua fcdula, frequcns,ac omnium prxcipua prccatioiDominc Deusx* terne pater, prxfta pro bonitate tua fidem mihi veram, charitatemamp;

Credo in Deum, 'Patrem^ omnipotentcfn^ creatorefn ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cash Z^ term^

r^ïk^Rimumhie animaducrtc,unum quidem efTe Dcum,fcdtres perfonas, y^^ be-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patrem, Filium, amp;nbsp;fpiritum fangum, id quod dare teftatur nuilo non «1,0- mt

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^° Scriptura. Hx uero perfonx tres,xquc funt xternx,xquc poten# period,

1 via nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes,maieftas eadem, eadem eft,ut grxcc dicam, » ovofiei tribus, SMt/Utw.

Filius autem in hac diuina exidens Triade, nouifsitnis tempori# bus demifTus nobis ex Gnu patris, humanam hanc induens naturam, ne non corn« pleretur omnis Scriptura, ut nos, prout erat magna uoluntas patris fui, libetaret motti obnoxios, Hic Gmul iuxta diuinitatem, cum patre amp;nbsp;fpiritu fando,ab initio condidit omnia,Gc enirn inquit Scriptura: Audi Ifrael,Dominus Deus uelter,Deus nbsp;nbsp;* unus cd. Diliges Dominum Deum tuum, ex toto corde tu o, ex tota anima tua, Sd cx totis uiribus tuis.

in tantis tenebris,tantacp peccati c3ccitate,uerfatur Humana natura,ut propria Hrffiaa bu natura,fuiscp uiribus,uel hune tantülum articulum, unû ede Deum, nc fatis quidem wi4«4 non prxhenderequeat,etiamd quisopinetur aliquidede,quod Deum ede oporteat,c’'f‘^‘^ “”^ qui moderetur ac gubemet uniuerfa. In qua fententia Ciceronem gentilem tuide 'IR Drm. intel!igimus,caterum nihil certi,nihil Gr mi, de huius ucl potentia,uel uoluntate no# Cicero, utt. Qyis non uidet,quàm parum imp nihil,naturx dudu, hoe ed,ratione propria, dénatura Dei ratiocinantes adfecuti funtgentilesf Multos fabricaruntDcos,ÓC frudraii funt per cogitationes fuas, neep imeUexcrunt maiedatem potenti» Dei. Lutncn,ut uocant,raijonis,ad has fublimes ac diuinas res, nó fatis habet uirium,fed plane obfcuratum ÔC obnubilatum ed : gratis uero lumen idhac in caligine luccat ä: fplendefcat neceffe ed,alias merus error, meracep funt infeiti», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Deus pater noder cum dicitur,tum exidit, qux res magnx confolationi ede DfW ejl debeat credenti: hic enirn G pater noder cd, nos ergo iUius Ghj, ac hxredes rc^ni ?lt;“quot; «»* iUius fumus,ut inquit Apoftolus. Atep boe nomine amp;nbsp;apud lefaiam prxdicatur:Tu /*quot;■• Domine pater noder, fiC redemptor noder, à feculo nomen tuum. Idem alibi: Et nunc Domine pater noder es tu, nos uero lutum, amp;nbsp;Gdor noder tu, amp;nbsp;opera ma* nuum tuarum omnes nos. Ad hunc modum amp;nbsp;precamur indies: Pater noder qui esincoelis.

VocamusprxtereaipfumPatrem omnipotentem,ed enirn isfolus omnipos tens, cuntdaep fubiedafunt {ublimitati potentie eius. Quxcunep Sf cceloSd ‘«rra^J^JJ” ucrfantur,xquitatis füge dexteragubemat: uis,potentia, maiedas,cdeniia huius in^ finita Slt;gt;nbnda ed. Hincfepius àProphetis, Dominus Sabbaoth Si exercituum prçdicatur. Ad hunc modum Baruch locutus ed:Domine omnipotens Deus Ifrael. tt Genefeos cap. 17, Ego Deus omnipotens.Et item in Exodo: Omnipotens nogt; men eius.Rurfuin libro ludith: Dominus autem omnipotens nocuit. Sic prxtcrea lob:Tu tarnen fi dfluculo confurtexeris ad Deum,ad omnipotentem fueris depre« catus.Etapud Ioannêinnumcrislocis,præcipueucro.j.i3.zi.ix.z4.i7.capitibus» Angelus apudLucam inquit: Quia non crit impofsibile apud Deum omne uerbum, Vodtemo, loanncs in fua Apocalypfi : Santdus, famous, fandus, Dominus Deus omnipotens, qui erat 2lt; qui ed, Sc qui uenturus ed. Rurfum idem quintodecimo eapiic:Magna Öi mirabiba funt opera tua,Dcus omnipotens.

Porto hunc conditorem ede Si coeli Si terrx, Genefeos liber fatis indicat: Ïn „ principio creauit Deus coelum amp;nbsp;terram amp;c. De hac re lege.37.40.45. lefaix ca# jLy ^^j pita,borum nihil non in Scripturis obuium cd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onwiw»

Hic rurfum humana ratio friget ac cxcutit.Non’enim natura hçc,celRtudlnem dlam,ô^ mitabile er eationis opus inuedigate potcd;nihil lUi ridiculum magigt;,quàm

«x nilulo aliquid fieri pofie,uidetur. Ad ucro fidei uis 8C iplêdof,pcrfelt;na ede fecuU Verbo Dei intenigjt.utex his qua: non adparebant, ea quac uidentur ficrenr,ut te* Oatur Epidoia ad Hebroos inferipta. Vide quefo gentilium,que ue! pafsim ac prx# cipue iadabant,caeca dogmata,ex nihiïo nihil fieri poflc,mundum ab aeterno fuide, motum coeli neep principium, neep finem habere, hominem neepunde natus 0^ principiü,necp quo periturus fit finem habere,generate ëC mori perpetuo manere, a o imam nullum habere proprium opus,in quo non indigeret corporis operaZquod femel mori(ur,idem reuiuifcere no pode. H^c 0^ id genus plura,quam inanis,man« ca ac mendax fit Philofophia ida,clanfsime arguunt: tantum abed,utquaepraefcri« pferunt dogmata uera edent. Attamen ida uclut praecipua fcilicet,€x Aridotcle ue« nati funt. Proinde anus equidem decrcpita,fidc Chridi fulta,altius quiddam, quam Aridotclcs,in germana dia Philofophia fapjit: philofophatur enim per fidem, Deura eoeli amp;nbsp;terrae conditorem ede, Adamumfuilfc primum hominem,hoc prüfens cor« pus fufcitariinnouifsimis, Animam hominis uelut nitentes folis radios, nunquam deficientem, fed immortalem futur am, Gencrationem ÔC mortem finem faccre in

extremo iudicio.Proinde tenerum Chrißianuni,6C rudern illam iuucntutein,genti« tihlU prit Iwm Übros imbibere primum non conucnit/cd à puero facros iHjs Bibliorum fon m» difetn» tes,qui pietare featem, hauriant. Mera impietas continctur Philofophoïum dccre# dn pucrii- tiSj^ Ethmeorutn ïibns,ncdum pugnarent cum Deo dC fide nodra.

g'Uut D T\^° 1^’^^^ unicus cd naturalis filius, un/ui potentiac ac fubdantiae, cum patre ß^ fiuut cl, J^yn^uj cxidens,a patre ab aeterno fic gcnitus,ut comprehcndi,dicicp non pofsit» Pater non cd maior natu filio, fed acque Itmul fuerunt à feculo. Hie ubi uenit phni« Kudo tcmporis,mifius cd a patre,fadus ex muiiere, qui multis Prophetarum oracu* lis promifius erat, Adeom per quem dC condidit fccula,pcr eundem quocp ipfa fer« uauit ab aeterno interiru.Htc uerus die Mefsias,ieruator terrarum orbis,dequo ua« ticinati funt olim Prophetae. Ad hunc modum Samaritanae muheri refpondit ipic Ioannis 4. ubi dixerat dla: Scio quad Mefsias uenturus cd, qui dicitur Chridus» At iIle;Ego fum qui loquor tibi.Et Samaritanihoc confitebantur;lpfi feimus amp;nbsp;au« diuimus,qu0d hic cd uerus feruator mundi Chridus.

Sic ilium Petrus, cactenep Apodoli confefsi funt;Tu es Chridus die filius Del uiucntis. Hoc fernen ihud ed Abrahae diuinum, in quo Deus Abrahamo, gen^ lium lancdiScationem promifit, Hic cd fernen illud mulicris, quo conterendum eC» fetferpentis infernum caput. Per hunc enim, ut inquit Paulus, recenediati furnua Deo patri. Hides fola in Chndu, amp;nbsp;faluat,SC iufiificauHic ed rex noder,ó^ acternua ille Pontifex,per quem libéré Deum pattern adiré licet, hic unus cd conciliator na ftcr,amp;: id quidem noui tedamcnti,hic fpcs nodra,fantdificatiü Öd redemptio.Nemo uenit ad pattern nid per hunc, hic enim ed uia,uita amp;1 ueritas, Jwne pater unigen0 turn dédit mundo, ut omms qui credit in cum, non pereat, fediiabcat uitam aeter« nam.Hic ille nimirom, qui fanguinem fuum in redemptionem muhorum effudit, *^*’'® ^^^ ^‘’æ ^^ *“ conciliatorem Chrifium, nemo unquam adfecutus cd fa* w chrßu lutem.Patriarchæ amp;nbsp;Prophetae,qui ante hunc extiterunt,magna fiducia in hunc cre diderunt futurum, nos autem in prxfentem fidei oculcs dctixos habemus. Huiu# j £ 5 y j magnificum amp;nbsp;incomparabile nomen lESVS ed, quod feruatorem fonat,fimulatc|| ^jUj^jAj^' huius honorificum cognomentum, CHRIST VS, quod interprecari poted undus» ’ Hic ilIe rex noder,ui(dor inferni amp;nbsp;mortis,hic Epikopus illc lantdifsimus.Hunc di uino adflatu, regem adpcllitat Zacharias,inquiens:Ecce rex tuus uenit tibi manfue* tuj.Huius facerdotalem proumciam^iine qua in cœlum nobis proficifei non datut) quam

quâm grapWce deplngh Epiftda Hebraeis feripta. Reges feeuH holos ungen'ur oko terreno, Chnftus uero rex noftcr,cuius regnum non e.Q ex hoc feculo.undus eftâ Oeo patre, per Spiritum fandlum.Vt eft apudlefaiam: Spiritus domini luper me, prop te rca quôd unxit me, ad Euangdizandum pauperibus miGt me amp;c.

Qyemadmodum lefus filius NaueJfrahelitid populi pratfetflus 3^ dux eletflu» erat, ut proficifeentem populum ex Acgypto, perduceret ad terram illam promit fam: ita dominus nofter lefus Chnftus, donatus nobis dux à Deo patre, ut nos ex crafsifsimarum tenebrarum Acgypto, hoc eft, ex fpifta peccatorum, amp;nbsp;immundi* cifsimorum feelerum lue, ex omni infeitia amp;nbsp;errore huius feculi, duceret in ter ram uiuentium. Hoc eft quod dixit angelus domini Iofcpho;Hic faluum faciet populum luum. Hinc feré in Noui inftrumenti libris, praedicatur dominus nofter, quod 0£ Paulinx Epiftolx nulio non loco faefiitant.

Hic ille unicus eft Dei filius, quem nobis toties iadat,inculcat, ad quem ue1ut unicum feruatorem noftrum, ducere nos geftit fcriptura:hoc nomine ÔC. ilium co m« pellat plus Simeon apud Lucam. Verum quodfacrx liters non paucis inlocis, Chrifto fidences,filios fubinde Dei apeiliten^alia eft ratio. Chriftus uerus eft,^ na» tura Del filius, ab ster no à patre conditus, ut indicat Scriptura. Tam inuuftum 3C potentem dominum,ut habcat cor noftrum,cui fe committat fidat^,necefte eft,qui fimul nos à peccato,morte, fatana, Ä inferno, cruddifsimis quidem boftibus tuca? tur.Hxc uero qui fibi uendicet, Deum effe neceffe eft.

Teftimonia ex utroep inftrumento.lefaias Chriftum uocat Emanuel, quod eft Deus nobifcum. Euangelium fuurn ad hunc modum orditur loannes: In principio cMUm erat fermo,ói fermo erat apud Deum, amp;nbsp;Deus crat ille fermo, hic erat in principio °^“* ^/^ apud Dcum,omnia per ipfum fadia funt,ó^ fine eo fa dl urn eft nshil.quod tadlum eft, amp;nbsp;fermo ille caro fadus eft. Si hic non eft conditus, fed ipfe conditor, non poteft ergo non Deus effe.

Apud loanncm ultimo capite exchniatThomas:Dominus meus amp;nbsp;Deus meus, In Adis Apoftolorum,inquitPau!us,Deum fuo fanguine acquifiuiffe ccdcfiam,ubi loquitur deunanimi duarü perfonarS concordia,in duphei natura Chrifti cxiftentc.

Ad Romanos idem D.Paulus fcribcns,inquit: Qui eft in omnibus Deus hu» dandus,in fccula, Amê. Et alibi: Is cnlm,inquit,adfedus fit in uobls,qui fuit in Chri fto lefu,qui cum effet in forma Dei,u3 rapinam arbitratus eft,ut effet xqualis Deo. Sic idem amp;nbsp;Coloffenfibus fenbit: QuOniam in illo inhabitat omnis plénitude Dei» tatis corporaliter.Neep Paulus diuinitatis Chrifti immcmor,ubi fcribit Tito fuo: Vt expedaremus beatam illam fpem,ÓC adpazitionem glorix magni Dei,ó^ feruatons noftri lefu Chrifti. InEpiftola adHrbrxos, fic fillum adloquitur pater: Thronui tuus Deus in feeulum feculi Slt;c. Item loannes in fua Epiftola lie inquit: Et fumus in ucro,infiiio «lus leïu Chrifto,hic eft uerus Deus amp;nbsp;uita xterna.

Sic uero in Pfalmis rex 0lt;: ProphetaDauid: Quid eft homo, quod memor es ciu$,aut filiushominis,quoniam uifitas eumf minuifti eum paulominus ab Angelic, Gloria amp;nbsp;honore coronafti eum, amp;nbsp;conftituifti cum fuper opera manuum tuarum. Hosucrficulos interpretatur Paulus inEphe.Coloff.ôd Hebrx.epiftoîis,

Pofteaquam Deo à dextris Chriftum,S^ hunc quidem Dominum ac principem cceli,terfçq5 conftitutum iniciligimus,eftlgitur Deus.Non enim dccereti'tum,Dei ^’^ Pf pairis dexterx finum occupare, hoc eft, amp;nbsp;eoeli 3^ terrx geftare imperium, fi non ^‘*quot;' * elf«Dcusiquandoquidem gloriam (uam non daturus fit altcri Deus,ut inquit per quot;*^^ Vïaiam,ó^ in eandem fententiam Ofe. 13. Ego autem dominus Deus tuus ex terra '^^5Y?n,S^ Deum abOp me ncfcies,ói:faluator non eft prxter me. Idem fcribitur pafsim apud kfau^öé Mofen,in Exodo,ac Deuteronomio. Cum his locis,tum alijs quidem infinitis,ne quis tingit fibi alienos D eos,edidum uoluit Dominus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;om«« b«

loannes ille Euangclicus fcriptor,memorix prodidit, eundem honorem,eun^ «orfni fi, demep eulcum deberi fiho lefu,qui patri illius cœlefti debetur. Ifte autem cultus,hic j,^ ^^.j^

SYMBOLVM CHRI-honor, Iixe oolontas denkp Dei cd, unum agnofcere,eolerc,M habere Oeum ;nj* hit ucl tantiUum huius glortx creaturis adfcribcre. Qupd H hanc glorïam (ut pate( ex fcrlt;pturis)Chrifto in uniuerfum tribuit,neceflè cd ipfum Deum elle, id quod D. Paulus Romanis feribens teßatur:Qui genitas,inqujt,hut ex femine Oauid fecund dum carnem, qui declaratus fuit filius Dei cum potentia. Cette cum potentia, cui «qua cum pâtre poteßas,gloria,amp; maieftas.

Chriftus nunc aperte Dei nomen,nunc fubinde alqs afcp altjs uerbis aliud for* eitur inScripturis.Ex quibus equidemfortifsime corroboramus,ac fatis darum eft, Chriftum ede uerS Deum, Nihil ergo attinet hic plura recenfere,uolue atq* reuolue Euangdion diui loannis,RihiIpræter teftimonia diuinitatis Chrifti inuenies,qux uoluit prat omnibus cacteris Euangdicae hiftoriae fcriptoribus, uei orbi teftatifsima lUMin. eftê.Proindc non minimo errore uerfati funt Cerethani, Ebionitar, amp;nbsp;Arriani, qui Chriftum merum hominem, non Deum fuifTe, falfo exiftimarunt. Verum nos, qui gdintus Chrifto.hlij quidem Dei fumus,at dcÆonis amp;nbsp;reconciliationis gratia,non naturae ucritate. Quomodo autem hlq Dei adfeiti Iumus,oftendunt Paulinac ad Ga* ’^'”* ^°quot;””°® ^ Ephefios epiftolx» Ex his manifeftum erit, per Chriftum uere Dei filium, adoptatos nos in fihos amp;nbsp;cohaeredes Dei. Fides illa in Chriftum, nos tantos,tamcp honor tficentifsimos eftïcit Dei filios ac cohaeredes,ut inquit Joannes: Quotquot autem receperunt,dedit cis ut liccret filios Dei fieri,his qui credidiflcnt in nomen ipfius*

HVius articuü dux funt partes» Prima eft: Chriftum non effe iuxta communera naturx ac propagationis ritum,uirili femine, fed fpiritu fan(fto,attamen natura« liter,conceptum. Deinde, parentem illius, non ea cui caeterae iam partu laborantes obnoxix funt mukeres, naturx macula contaminatam fuiffe, uel corporali ucl fpi« rituali uirgini obftante, fed ante partum,in ipfo,amp; poft ipfum, feruata eft uirgo ma« ter»

Inenarrabilem hune partum, prophet« diuino numine fuiti, multis uaticinqs olim futurum diuinarunt, amp;nbsp;hodie Euangeliftaru indicant fedpta. Dixit enim An« gelus lofepho: Quod in dia conceptum eft, à fpiritu fanefto profeeftum eft. Quippe diua iUa uirgo angdicz falutationi intenta, fc futuram tam potentis régis, amp;nbsp;filrj at* tifsimi Dei matrem,ciusep regnum magnificum 8f xternum futurum, poUicitanti, placide ac pudice interrogat angelum, qu» hoc fieri poftet, quandoquidem uirum non cognofceretc' Refpondit AngelustSpiritus fandus fuperuenict in te, Ót^ uirtus altifsimi obumbrabit tibi, quapropter amp;nbsp;quod nafcetur fandum, uocabitur filius Det

drijium Necefte uero erat,nouum quendam amp;nbsp;inauditum hominem, qui impuritatem tufaoport fllam, ac fordidam peccatorum lernam, poftcritatiex maleditfto Adami panu reli* twt purißi tftam,fua puritate fynceritateep purgaret amp;nbsp;ablueret,nafci. Proinde non potuit non punt. hic faneftifsimus uirginis partus, ab omni forde amp;nbsp;maledidionc diuinitus uindica« tus effe. Opifex enim hic, fpiritus iUe facer erat. Ad hanc immaculati Marix uteri ofticinam, alium przter hunc opcratorem fpiritum, admittiindignum fuit. Caro enim dia nçuo carens,amp; fanguis uirgineus,naturalis femims uice funeftus eft,quibus nobde Chrifti corpus condidit opifex fpiritus fandus.

Ad mirabilis amp;nbsp;facra dia uirginitas Marix,pucllx ex multis eledx,multis no^ minibus prxdicatur apud Propbetai df Euangcliftas,atcp adeo,uc contra niti difti« cilimum fit»

STIANÆ FIDEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXini

DWnxl/twx hoc fubindc incukant, (andiWmutn iflum ulrgfnis (rudum, Chndum,unicum natura folius mullens natum cHe.AdpeUatur enim folius muite* ris fernen. Porró fieri non poteft,quin incomparabili quadam libertate à; eminent da ex ter is mortaîibus prxiiaret,qui peccati onere uacare deberet : imo cuius impe» riOjferpcntfs letale caput,pcccatum,mors,2lt;rcgnum fatanae, euer tenda ac conteren da effent. Quódfi huiuspeccatumcontraxilïct partus, nimirum non minus huius, aiep exterorü mortis amp;nbsp;irx filiorum,fubiedus effet ortus Satanse tyrannidi.In Ghri ftumutcunep frementis fatanx imperium nihil potuir.ld ipfe iam abiturus innotuit fuis: Venir princeps mundi huius, amp;nbsp;in me non habet quicquam.Huiufmodiunicus folius mulieris natura filius effe uoluit Chriftus.at ita,cuius mirabilis ortus quiddam ultra naturam uulgare(n,amp; fordidum filiorü Adami partum,adferret, Qux omnia uirginitatem illam Manx incorruptam,clarifiime ac fortiffime mumunt,

Primum,Scriptura folius mulieris, non autem uiri fernen dicit, mulieris tan# turn norainis mentionem faciens:adeo ut hie uideres uirginem matrem peperifie filium,flne uiri alicuius femine, atiamen ucre natura matrem pueri exiftentem.Sic enim Paulus inquit, filtum Dei fadum effe ex mullere : exieri homines ex uiro finr.il atcp multere procreantur.Scripiura ueroadfirmat Chriftum,ex fola mullere iadum eife. Hxc uero uocula muiter, hoc loco non earn,ut feré folct,qux uirum cognouit, 5lt; corrupta eft, fed famineam quandam naturam, camep inutolatam, defignat: nimirum, quo innotefcat, hunc partum nullius uiri indiguiffe opera, fed * abfqj uirili femine perfedum effe*

Deinde, ubi poUicebatur Dominas Abrahamo Chrißum germanum ilium Mrff^am,dixit i!!i:ln femine tuo benedicentur omnes gentes. Ex Abraham! amp;nbsp;Da uidis progenie,corporaliter nata eft Maria: Chriftus uero ex Maria iuxta corpus genjtu5,qut illud ift Abrah0emen,quobenedtcendç effent gentes:ut eft ad Galata# 3. Vnde fequitur Mariam effe incontaminatamuirginem.Nam fi Chriftus huius fi* lins,feme ftludeft benedidum, auferens omnem malcdidionem, ne poteft quidem niri femine procreatus effe, Quod ft ex uiro,communi quodam naturx ritu,hoc eft, fiftus Adam! natus effet, profedo amp;nbsp;huius peccato infedus fuiffet partus. Ver uni h^c un;cuifolius foeminei corporis frudus eft,ulrilis opera carnis uacans:carni uero nou conuenitcum benedidione*

Pofteemo, fic locutus eft fpiritus Dei per lefaiam: Dominus ipfe dabit uobis f:gnum,Ecce uit go concipict amp;nbsp;pariet filium. Hebraicus contextus habet, alma, quod fonat anciUam.non uelut feruarn aut pediffcquam,fedfoemellulam,qux uirum nondum habet,cuius uirginea tempora ferto nitent, qux inuitiata eft. Hxc uero cintiia, quid qu^fo aliud quàm uirginem indicanttHinc Mariam Dei genitrieem, andUam oocamus iuuiolatam.quam uirginem interpretari neceffe eft, quod uel ipQ ludxi inficias irenOn poffunt.Hinc uirginem ipfam adferimus integram, ante par* turn di in p u to.Faciant opiner tibifatis Hdei,Matthxi,8lt; Lucx Euangeliftarum te# Menatur# f fin tonie lortifttmatqui appellant Mariam uirginem, nitentes lefaiç dido, quod óf go po/t hac adducom.Cçterura,poft partum unius filq Chrifti,eam perpetuo integram man portam. ftne uirginem, lifts ipfis ftatuemus fcripturx ucrbis,quibus Heluidius hereticus,pu^ Hcluidim gnantemequidcm ctaduerlam partem,earn poft primogenitum Cbrlftum,ex lo# blt;i'rticwlt; lepno ahos fuftubfle liberos,infett.

Apud Maahxum eft : Non cognouit eam,donec pepcriffet filium fuum prh mogenitum.Hinc quorundam infci«a,non aduertentium phrafis proprietatem Ód Lrwonis tropum,plures poftca illam habuiffe liberos,coUigunt.Nos uero aliud (cru ®®*ftPf* tabimur, fi paricura rei circumftantia perpendas,PonitoboculosEuangeliftarem^^^^’^ -nobis maudiïam, óf mirabilem, nimirum uirginem prägnantem, idep priufqudm *^” ad fe domam addax'ffet maritus, ^ cognouiffet illam, donee peperiffet pri* taugcuïtum, qmm uel habere debebat, etiamfi earn, iuxta uulgarcm procrcandl j^,^

SYMBOLVM CHRT-rahonem,antea cognouiRct lofeph.Matthxïuero uvba non quæ poll partum ac^a funtjcfp/ciunt.

Hoc loquendi modo apud erud/tos nihil udganus, perinde ac fi dieeretur: Miferum homuncionem damnarunt iudiccs, antequam cognita rrat cauda. Ad hunc moduminquitEuangeIium,quód inuentaßt praegnans,antequam addudïa ßt ad fponfi domicdium:quemadmodum ex hoc,nunquam cognitam eße cauiram,ne« que illue peruentum (uifle,ut cognofceretur,collïgimus:ita alterum, Mariam fubin« de à lofepho cognitam eße non dccJarat,ucrum,nunquam ab eo cognitam eße fub^ indicar«

Hac loquendi ratione ufus eß Mofes:Dimißt inquit,coruum,quicgrediebatur, ^ non reuertebatur,donee ßccarentur aquae fupcr terram.Hic contextut quid ßbi cult,quam coruum nunquam eßereuerfumCha ex diui Matthaci fententianontor« quetur,lofephumfubinde Mariarn cognouiflc,ult;l ex hac fußuliße liberos,fed maxiÿ me contrarium, quod nunquam earn cognouit,

Hanc Chrißi natiuitatem multi« uaticinqs prsedixit lefaias:ParuuIus natus eft nobis,amp; filius datus eß nobis,d^ fadus eß principaius fuper humcrum eius, amp;nbsp;uo* cabitur nomen eius admirabilis, conßliarius, Deus fortis, pater futuri feculi,prin* cepspacisXonfuleamp;undecimumlefaixcaput» Natiuitatis Chrißi hißoriam lege apud Lucara, capite. 2. quo pado Bethlehem^ puerum peperit Maria, ut Micheaa fpiritus uißone uidit,cuius uerba D. Matthäus repetit, inquiens: Et tu Betlehcm, terra Iuda,nequaquam minima es inter principes luda, ex te enimmihi proditurus eß dux, quigubematurus eßpopulum meum Ifrael,

HAec paterna Dei uoluntas fuit, ut unigenitus eius filius Chrißus, adfumpta humananaturajn cruce pro nobis occumberer, quo errantes ac dißipatos Del pi»«»m. folios cogercuHçc delegatio ac iuflio paterna erat,ut Dei filius innocenti ac mifera bilt nece, mortem, cui obnoxtj eramus,uinceret, profierncrct,ac iugularct deniep. Hoc idem Chrißus proficifcentibus Hicrofolymam,non uano fuis prardixit uatic0 nio,ubi inquit;Ecce confeendimus Hierofo!ymam,ód filius hominis tradetur prin# cipibus facerdotum ac fcribis,8^ condemnabunt eum morte, SC tradent eum gentil bus ad illudendum,3d flagc!landum,amp; crucifigendum,SC tertia die refurget. Apud Lucam inquit:Ecce afcendimus Hierofoiyma,amp; confummabuntur omnia,quae fertp ta iunt per Prophetas,dc filio hominis.Hic fuperiora,qu3c citauimusuerba repetit» Prophetx fummum fludium amp;nbsp;curam in defcribenda Chrißi morte adhibu« crunt.adeoep proprie,ut non raro uel adflidionis genus inculcent:ubi enim fpina^ rum,flagellorum,alapx,crucis,fortis fupcr illius ueltem miflx, aceti quo potabatur, amp;nbsp;hts hmilium meminerunf.

Nunquam nonfc ofFerungin ueteris teßamenti ÜbrisuocuIXjpadïum, foedus, feflamentum,quibus adumbratum cß,Dcum fufeepto humano corpore, obiturum fd^io 0- mortem.Cxterum,pafito ó^ mors Chrißi,diligent/flïme ac graphice depingitur Ie* ii»lt;»wCfertofwï«xao.u.4i.4lt;J.49.yo.?5.5^»Iercmix.ii.i8.xj.3i.?5.Threnorum. 3.4.1nquil ßf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icremias,Chrifium captum eße,in peccatis nofiris.Baruch ^.Ezecbielis.17» Ofex»

é»S)£. 13. lohelis. 2. Amos. i. lonx. 2. Michex. z,S)^.^, Abacuc.2. Aggxi, 2. 2Sacharix.9.12.13.14* Dauid Pfalm. 20. 37,54. 21. lt;^S. 5C alijs quidem Pfal* mis innumcris. Ego uero te ad Scripturx liqoidifsimos fontes tantum duco, quos ipfe bibas oportet: prxcipuê uero quinquagefimum tertium lefaix captt Ugas,

STIANÆ FIDEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV ^cgssjncclliges nimi'ru,quanto fpintq Propheta pafsiohis Chr/fti hinonam, adeoç Ölius fruâum complexus fit.

Euangefifias pafsionis Chrifti fcriptore» uo!ue,jnucnies miris modis,n»hiï nó, quod perProphetas prxdicatum crar,cffedlum eflè: adeoep fentics,qudm omnibus tnodisetmuenit Euangcliftis rum Prophetarum oracuiis.Porró ncc omnino Chri^ fii pafsfonem Apofiolorum ada tacenr, imd nihil aliud agunf, quant quad fände u t»3gt;4»^,7»iQ,i3.i7-2’Cgt;gt;^^‘ capitibus hanc praedicent.

Paulus ad Romanos primo óf tertio, adfirmat redemptionem nobis per fan# guinem Chrifti oblatam cfle:quinto uero capite inquinCum inimici ciïemus,rccon-gt; ciüati fuimus Deo patri per mortem fflij eius.Et fexto amp;nbsp;odauo capitibus,Chriftus mortuus eft pro nobis. Similiter ad Romanos i4.iç,i. Corin.4.5^.13. ad Gala.1.2. 3.4. amp;nbsp;6. capitibus. Ad Ephefios 1.1.5. Ad Philippenfes x. capite, do cct Chrittum ex altitudine maieftatis fuc inaniuifte femetipfum,noftrac falutis caufla,uflt;p ad igno* miniofam crucis mortemfPorrè ad Philip.3. ad Colof.i.x.j. Primae ad TheQaa x. 4.5. Ad Timotheum prima amp;fecunda Epiftola, Ad Titum x.in ea Epüiola que ad Hebraeos inferipta eft. 1,1,5.6.9.10,13.capitibus,Pettus prioris Epiftolac, capite 1, 2.3,4.0^ item in pofteriori Epiftola. Ioannis primae Epiftolx cap. t. 2.3.4.

De fepuitura Chrifti lege Threnorum 3. caput:Conclulit uias meas tapiiibus sepulture quadris, Pialmis 3.4,17.Et caro mea requiefcet in fpc. Et item lefaiac u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebrtfiu In nouo inftrumento Matth.27. Marei 17. Lucae 23. Ioannis 19. Infandum uero mortis Chrifti frudum ac infinitum eius meritum, citatia ao* bis paulo ante Ioci,clarifsime proponunt ac oftendunt.

z^Hriftus redemptor amp;nbsp;feruator nofler eft, quocirca quiequid faluri noftrae ad^ K^uerium eft,uincit,nimirum peccatum,mortcm,in€ernum,diabolum ipiüm,cuius Ju gt;r’s rabie, mors in t?rrarum orbem propagata eft. Chriftus fimulatcp dcfcendit chiJlM pd inferos,quo in Chrifti fidehum gratiam,quiequid erat poteftatis Si machinac ila deCcttM boh mfer.ni prmcipïSjinfirmaret ac du Holler et, Refurr exit autem,ut per hunc habe; ** mprot* rent nouitatem uitat credentes, piéép in uitat innocenua uiucrent. Ad hunc modum apud Dautdem: Non derelinques animam meam in inferno : hoc notât Chriftum fuilfc apud inferos. Non enim ait: ne derdinquas animae mex operationem in in^ fcrno,lt;ed nc derelinqurs animam meam, ut inteUigas animam iplius uerifsims de# fcendiiTc ad miero-s, idcp propria fubftantia amp;nbsp;elTentia, non autem opcratione tan* tum.Porró fi ad inferos dcfcenfum,non fatis ratione adfcquamur,Prophetx tarnen Dauidis leftimonio pie adhibeamus fidem.Partis manibus poftquam commendaC* kt animam fuam facratiisimam,iacuit quidem corpus fanrflifsimü tumulo quietum, uerum anima ad inferos defcendit. Adeo hic benignus dominus, nihil non crude« Lfsimarum rcrum nobis per femeiipfum exantlatum elle uoluit.

Chrifti refurreeftio.potens eft articulas, qui cum omnium martyrum adflidlio* » ncslcniQitjtyni hxc fola ChriftianorS Si Celebris ttiumphus,amp; gaudium eft. Huius ^^^ ç^j^ refurredio noftri eft iuftificatio,Sd quç operetur relurrecftionê glorix,nouitatis uit£ ^; Ä animç noftrx, Chriftus re(hrrexif,à nos igitur relurgemus.Quod fi fpiritus eius qui excitauit lefum à mortuis, habitat inuobis, qui excitauit Chriftum ex mortuis, uiuificabit

«fuificabit amp;nbsp;mortalia corpora ueßra propter ipfius fpiritu inbabitantem In üobigt;* 'Quemadmodum per Adam omnes monuntur, ita £C per Chrißum omnes uiuihca bütur,unufquifq} aßt in proprio ordme,primitiac Chrißus,demde if qui font Chriß ♦ Inuidifsimus potentis Chrißi reforredlionis honor, amp;nbsp;incoinpa^abilis gloria, qutcquid antea meticulofum âd imbecille fuit,illußrat amp;nbsp;m3gniHcat,procul peilst cm delifsimutn mortis horrorcm, inmirabilem quandamexultatscncni erigit cords mortalium. Quid hûlætiusf Chrißus refurrexitingloriam 5C honorem, qui femel morn fuit obnoxius,amp; non amplius motilur,mors illi non amplius dominatur.Nos autem fumus membra Chrißi,hic caput noßrum eß,quocuncp fc confert, Öi ubi lo* corum regnat caput,ibi à: futurafunt membra. Hoc inquam gaudium,hçc iubilatio noßra eß, huiufmodi fermonibus Paulus Chrißianos fe mutuo confolari iubet, funt cnim magnac confoiationis uerba credentibus.

Scoput Scopus Ä Euangelij fumma cß:Chrißus rex eß gloriae Sd honoris,nobi's natur, iudugdij. ac gratuite bénéficié patris codeßis datus.Nos peccatum amp;nbsp;mors fumus,hic autem iußitia ÖC uita, quod ß in huncfolum comedos habeas ßdei oculos, fit ut quicquid chriftimet « meruit,tuum fit meritum ac bonum : huius reforredio, tua refurredlt;o,fimulatcp huw», «o* quiequid gloriofo refurredionis triumpho operatus eß, in uniuerfum tuum eß, ßram ma yj Paulus inquit, fieri non poteß, ut quem pro omnibus nobis tradidit Deus, non cum eodem nobis omnia doner.

ReCurra ^’^ ^^’^^ refurredionis gloria operatus eflfMagna quidem,peccatum enim dionis fi-u ^“^’’^^» iußitiam inuchens,mortem iuguhuit,uitam exhibens, inferni potitus eß ui^ ^^, ' doria,aeterna gloriam fid honorem fubminißrans. Proinde non fine magno plault; fu Spiritus Dei occinic Ecdefia Chrißi: Refurrexit Chrißus, Adeoep (i hie non rc^ furrexißet,ad unurn omnes perijßemus.

Xauat Chn ^^^^^ inßrumentum per lonam Prophetam latentem tribus diebus amp;nbsp;tribut refurre» ’’^dibus in uentre Ceti, mox ucro inde hberatum, Chnfli refurredionem adum^ âionè ad» brat,quod QC. Chrißus ipfe in Euangelio hue apiauit. Scribis enim amp;nbsp;Pharifaris exi* umbrauit, g^ntibus ab eo fignum, rcfpondit: Generatio prana amp;nbsp;adultéra fignum quacrit, SC lignum non dabitur illi, nifi fignum lonae Prophetac. Quemadmodum enim fuit Ionas in uentre Ceti,tribus diebus amp;nbsp;tribus nodibus.fic erit filius hominis in corde terne, tribus diebus amp;nbsp;tribus nodibus, Huius quoep apüd loannem meminit, in* quiens: Deßruite tem plum hoc, amp;nbsp;m tribus diebus erigarn illud, ubi ioquttur de templo corporis fui.De hac re plura apud Ofeam amp;nbsp;Dautdem:Dormiui,inquit, 0^ foporatus lum,amp; exurrexi,qu3c uerba de Chrißo inteipretantur. Et alibi: Non de^ relinques anima meam in inferno,neep permittes fandum tuum uidere corruption ncm,ijs clarifsime oßendit refurredionem Chrißi Propheta. Chrißus pafsim in Scripturis praedicatur fandus Dei. Porró cum inquit, non derelinqucs animam in inferno,perin jeeß,acfi dicerct:moxcam ex infens reduces,Et non permittes fan« du n tuum uidere corruptionem, hoc eß, maturabis me ad prißinß corporeæ uitx meæ uigorem excitare SC reducere,Huiufmodi plurima mmimecp frigida adfidua E.blioium ledio fuppeditabit»

Hæc quae fequuntur Scripturac teßimonia,ipfe requit as, ego me meo funduni officio puto,ubi indicio Scripture diuinx,quç mentiri nefcit,relurredionis gloriam eminus oßendo,omnium omnia pent infinitum fuerit adkribcre.Primum Matthäi uelut huius rei principis,quod à Chrißo ipfo uaticinatumeß,teßimonium produce, cius capite uigefimo fcriptum: Tertia,inquit, die refurget SCc, Porró Marc.io. Lu^ caciS.Rurfum Matth.xs,Marc.i6.Luc.z4.1oan.i4.ilt;^.xo.Ado.i,x.5.4.ç.io,i5» i7.x4,2ö«C3eterumapud D. Paulum Rom.1.4.5. lt;^•7.6.10.14.15, ad Corintbios prions Epifiolar.d.i^.capitibusjd^ inpoßenon ad Corintbios Epiß.capitibus 5.1^.

Ad Calatas 1,3.4.$. Ad Ephefios 1.2,4. Ad Philip.1.2.3. Ad CoI.t.2.3. Ad TlielE' primæ cpiftolx capitc 4,amp;^ j.fecundæ cpiftolæ ^.capïte.Kurfum ad Timoib.prw* ris cpjQolæ t. 0113.cap- Pofterions epiftolaci, A' 2. capitibus. Ad Titum. z.ln cpw ftola ad Hebræos i. 2.4,lt;$,7,20,13. Pofiremo apud Petrum, primae epiftoU i.x.y» «pitibus.

ADfeendit Chridus ad coelos,non quad acternCeius ucrbum,quod tofum Deus pfo^^i^ cd, in coelo non fuiflet, quippe immortak hoc Verbum femper a in coelo amp;nbsp;chnfiim in patre cxiftens,nullo non loco,potens,prxfetM,amp; ut graecc dicam v'TrosKtfiâf uers cceUm» fatur. Verum iuxta homme dicimus cum adfeendifle ad coelum,qutahic nunquam in cœlo fuit. Perro quad diuinitati tanta perfon. unanimitate interne, cum hu« mamtate conuenit, utimur hac amp;nbsp;eiufmodi pluribus loquendi rationibus: Sedet ad sedert di dcxtcram Dei, hoc cd, con fti tu tus eft à patre rex Si potens dominus, fuper omnia dtxter^m bona Dei,quae coelo amp;nbsp;terra pofsidet, Potis eft ergo fua potentia, fibi credentes in Deu omnibus adflidionum tcmpcftatibus,adiuuare feruarecg,

BX XBTERT IXSTRX^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnento teßimonia ♦

In pfalmo quodam quam magnifiée adfeenfionis Chridi triumpbum depingif Spiritus Dei. Adfccndidi,inquif,in altum,cepifti captiuitatem, accepidi dona in ho« ' «ninibus.Chriftus,propria diuinitatis 5C punheatse humanitatis potentia,coelos pe^r netrauit,ibi à patre in omnes creaturas accepit imperium,paracletum ilium demifit cum omni donorum incomparabili quodam thefauro, per quem fine trepidation«,' annunciatum eft cum potentia Euangelium, adeoep per quem refiauratuc cd terra* rum orbis.

Acerbus quidem hodis diabolus,longo carcere premebat mortales,crant enim fub peccati makdido, mahs technis domino Deo, in tenebrarum regnum fuum, hoc cd in abominabik peccati amp;nbsp;mortis i-nperium feduxit illos. At ucro uenit ro* buftior aliquis fortis ko,dc tribu Iult;b,uerus uicior,forti(simus illc Samfon, iugula* tor mortis,peccati Öl'. inkrni,qui uioknta mano, Satanse regno uim intulit infanabi* Iem,ac ut rcx gkrix,inferno domus deftruxit portas,hoftem fpoliauit bonis,digna» principe manubias,crucis triumpho,uitæ ac rerö omnium dominus,reuexit,adcccp qui huk fidant uindici,à peccati,mortis,diaboli tyrannide liberi funt.Rurfum con^ fuk,2.i7.24.46‘47‘iO9«no.Pfalmos.

Apud Matthacum 26.cap. Amodo,inquit,uidebitis filium hominis fed entern à dexieris uirtutis. Ad hune modum apud Marcum i6.capite:Itaq} Dominus qui* dem poftquàmlccutus fuiflet,receptus eft in coeium,amp; confedit à dextris Dei.

Porrô Lucæ 24. loan, 16. Nunc autem uado ad eum, qui miCit me : amp;nbsp;paulo poft, quia ego uado ad pattern,loan.14.

In Apoftolorum Addis, adfeenfionis hiftoriam quam graphice depidtam in^ *^®tiies,nbiinquitPetrus:Dcus patrum noftrorumfufcitatMtiefum,quem uos intere* miftisjfufpgndentes in ligno, hunc principem amp;nbsp;feruatorem cxaltauit dextera fua, ad dandam potentiam Ifraheli, remdsionemep peccatorum,

Paulus in Epiftola ad Romanos inquit, Chriftum federe ad dcxtcram Dei,ód intercedete pro nobis.Porró in epiftola ad Êphcfios,pukherrimum habes teftimo mum; Deum,inquit, fufcltaffcChri^m ex wowuis, ^ keiffe federe ad dcxtcram fd^ra

Tuam in coeleßibus/upra omnem prindpatum Ô;' potefiatcm, Si uirtutcm 8i demi«* mum, 0^ omne nonnen, quod nominatur, non foium in feculo hoc, ucrum etiam in futuro, dó omnia iübiccilie fub pedes iüius, amp;nbsp;eum deditle caput fuper omnia ipß cccleflae,quae eft corpus illius, complements eius, qui omnia in omnibus adimpIcU Rurfum. quarto eiufdem epiftolae capite, nititur Dauidis teßimonio: Cum adfeen* diiïèr,inquit,in altum,cepit captiuitatem,accepit dona in hominibus.Catterum ülud adfeendit quid aliud eß, quam quod etiam defeenderat prius in inßmas partes terraef Qui defeendit, idem «lie efl, qui etiam adfeendit fupra omnes codos, ut im^ pleret omnia, CæterumIege Epiflolam ad Philip.uidebis in quam cuec^us ht fubli« mitatem, dignitatemep. Vide porró cpiflolas ad Coloff. ad Hebrafos 1.4.7.9.10» capitibus.Petrusrefert Chriflum effe ad dexteram Dei,profecium in calumjubie* dlis fibi angelis,amp; poteflatibus ac uirtutibus.

Cowfotew Hos duos refurredionis 8C profedionis Chrifli in coelum arnculo^,animad:? Hefurre^t uertas,ac ferues oportet, funt enim confolationis pleni. Nam credere Chriflum fu* monK^ Oquot; fcitatum à mortuis, migrafle in coelum, federe ad dexteram patris, nihil aliud efl, ad^cenßo^ quàm credere Chriflum mortis fuse uidoria mortem acternam uiciflc, in fefe formic flis Chrifli. dabilem iram Dei tranftuülle, camep fubindc fedafle, abftuhfle, ac patri fuo coelcfti * nos reconcdiaire, demep fuam innocentiam communicate nobis, adeô ut mor^ neep ei, neep cledis membris, ultra dominari pofsit. Atqui hic refurredionis fru* dus cfl, nimirum excitatum efle dominum lefum à mortuis, propter iuflificatio* nem noflrijód indulgentiam peccatorum noflrorum.

Sdere ad Sedere ad dexteram Dei non aliud efl, quam in omni poteflate Si regno do« dextnam minum agere: illi amp;nbsp;eoeli Si tarx traditam efle poteflatem omnem. Omnia enim Bri. fubiecit Deus pater fub pedes illius, quem fimulatcp apud Deum patrem habemus reconciliatorem,qui^ eft propitiatio noflra,pcr hunc uel tutifsimé licet adiré Deum patrem : hic pontificatum pofsidet aternum, ipfe acternus exiftens, hic «erifsime quotquot adipifcentur regnum patris, faluos facit.

:n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tnek uenturiis eß ludtcarc uiuos ^ ntortuos.

FjOe futurum en in peßremo die, qui omnibus efFulgcbit hilaris lartuscp Chrifli Ifiddiljus: qued SC fcruator ipfe apud Lucam teflarur,ubi difcipulis Cigna fui ad^ wi«« dia. wentus in nouifsimis indicia commemoraflet,addit:His fieri incipicntibus,fufpicite amp;nbsp;attoVute- capita ueftra. Hoc de folis cledis locutus efl, quod futurum eft gaudio plemfsimum tempus, nimirum quo femel tandem hare omni flagitiorum genere refertauita deficict.ö^ Cbriflus muho fplendore in cledis fuis illuftrabitur.Quisue« ro non gratig uitx beatioris amp;! aetern», ex intimis adfedibus,Slt;fümmo cordis tri* pudio extltaietc'

Pi/ fümmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qygt; '««ro P^f fpiritum fidei,miferrim3c huiusuitar cxi!ium,amp;: blafphemiam

deflderio Dci fcntit, quam indies flagitiofæ uitat noftrac caro corruptifsima exercer, ac com^ expedant minifcitur,is nimirum laetatur, iamiam habituram uitae calamitatcm finem. Verum difm Co»^ impijs/quos Apoflolus uocat, uafa irac, qui Dei iudicio obnoxq funt, nihil magis in wmi. uotis eft, quam ut hanc ahoqui perituram uitam protrahere,ac degere acternâ pof!» Impij hor. Antradeo,!!!: uel Deo coelum ipfum habitandum foli relinquerent,ipfis interim per« tent diem P^^o uitae hums lenocintjs delinitis. O quam horribilis uobis futurus eft Chrifli üommi. f nltusf qua fronte fufpeieiis potentiam maieftatis Dei, quam turn fimul homincs, angeii,amp; daernones contemplabunturr' Primus eius aduentus humile amp;nbsp;defpedum quid oculis mundi huius udus eft. At uero tum,ubi Deus pater omnes inimicos Dos,in tam horribilem,perpctuum,ac intokrabibslem cruciatum trucidabit,relink querep : eledos autem amp;nbsp;membra*Chrifli ab omni calamitate SC laboribus,in per« petuain

STIANÆ FIDEL XXXVU petuam quandam pknitudinem,gaudium S^ gloriam, hoc cd, in sternum domicil ljum,ad ptorutn falutem conditum paratumep, eos conftüuens, iibcros faluosép ta« cicr, an lum pauperem humilemép credis ipium fuper ahnam equitantem uilurum ifJ'Minime gcndumzNullatn turn inHrmitatem, nuilam rem mancam,fed plenuu^ dinem,gloriam,magnificentiam,âC potentiam quandam uidebisttum enim magnus dies Domini,in fonbus tibi ad cm, dies irx amp;nbsp;tnbulationis Ô^ anguftix mutex,dies tenebrarumamp; ealiginis horrendx, diesnebqlx amp;turbinis uiolenti, ut eftapud Prophetam Sophoniam,

ludicaturus ueniet uiuos qui fupererunttac mortuos,quiuita concefTeruntCy« prisnusucro cxinimat,pcr uiuos,animas:per mortuos autem corpora,flue cadaue* ra intelligi. Verum Paulus uas illud eledlum, fcriptum rdiquit: quad nos qui uiue« mus,amp;f reliqui erimus,in poftremo die (imul cum mortuis, rapiemur in nubibus, in occurfum domini in aera,amp;^ lie Temper cum domino erimus. Exiftimare hoc loco quis poteft, uiuos atcp nondum mortuos,rapi ad iudicium.Kcfert Qi. Hieronymus hoc loco eos,qui obierunt in Chrifto,primos refurgere,fandos ucro rcliquos in ui« ta fuperftites,tum Omul quoep rapi in occurfum.

Auguftinus ucro in co libro, cui titulumindidit, de ciuitate Dei, fcribit, Pau« lum in dia ad Theflalonicenfes epiftola, non fe,necp cos,qui Do uixerunt tempore, figmficare uoluifle,uerum quos fuperftites in aduenius fui nouifsimo die effende« ret Chriftus.Non deert eins alia porrô exirtimatio,qua (ubindicat turn uiuei.tes in occurfum aduentus Chrifti raptos,ifthoc raptionismomenco^una mox mori,ac fta* lim excitari à morte, id quod £lt; alio loco fcribit,

Quibus autem rationibus, modiscp huiufmodi futura fint, Deo relinquimus, * parumep refert,etiamfi Icimus minus»

Propheta Malachias Chrifti aduentom ac iudicium,fimu! atcp Daniel aduen« turn filq hominis,de poteftate, regno,S«: potentie eius perpetuitatc,de imperio in« cxdnguibili uaticinati funt,de quibus 0^ Lucas, itemep Michxas mentionem fece« mnr.

Porrô apud Matthxum aduentus Chrifti defcribitunSicot enim,inquit,fulgur exit ab oriente,Ô^ adparet ufcp in occidenten, ita erit aduentus filq hominis : tune plangent omnes tribus terra, fie uidebunt fitium hominis uenientem in nubibus 5””'“ ccebjCum uirtute amp;nbsp;gloria multa, 9^ mittet angelos cum tubx uoce magna, ôi con* •‘’^‘f“** gregabunt ele(ftos eius,à quatuor uentis, à lummis cœlorum, ufcp ad ter minos co^ rum.Habes amp;nbsp;aduentus Chrifti teftimonium,Marei ix.Lucx 21, Rurlum Matihxi 19.25.6Cxd. capitibus.

Porró nee huius immemor D.Paulus i.Corin.4.primx ad Theff. 4. Si^ fecun dx ad Theft.x.Bt ad Timoth.poftcrioris epiftolx cap. 4.Obteftor ego,inquit,co'S ram Deo 0^ Domino lefu Chrifto, qui ludicaturus eft uiuos Si mortuos,in adpari« tinnefua,amp; in regno fuo, Rurfum in epiftola ad Roma. Omnes rtatuemur apud tribunal Chrifti.Scriptum ert enim:V iuo ego dicit Dominus,mihifefe flcóct omne genu,amp;l omnislinguaconfitebitur Deo. Cxtcrum,in poftcriori ad Corinth, epi« uüla; Omnes nos, inquit,mani{eftari oportet coram tribunal! Chrifti, ut reportée unufquifep ca qux fiunt per corpus,iuxta id quod fecit,fiue bonum,fiue malum. Ad hanc quoepmodum Petrust Quiredditurifunt rationem ei,qui paratus eft ad iudi« candum uiuos SC mortuos» Poftremo in Apoftolorum Aertis, fic ait Petrust Prxce* pit ut prxdicaremus populo, actertißcaremur,quöd ilie,qui conltitutus crat iudex u-uorum ac mortuorum^c»

O Vod bic inquis, credo in Spiritum faneftum, in boe confîterfs, ac fubindica», Spiritual faneftum Deum ene. Nam in rem aliquam credere, quid aliud eft, ^quam omnem fiduciam, fpern amp;nbsp;amorem, in cam ipfam coniedam haberef Qui cultus potentie ac maieftati diuinae foli debetur. Spiritus fandus tertius eft in ifta Triade, qui æterna diuinitate ftmul à patre ac Hlio proficifcitur, idep ratione in* fcrutabiÜ ineffabilicp. Apud Matthacum inquit Chriftus ; Buntes ergo in omnes genres,baptisantes eos,in nomine patris,amp; hhj,^: fpiritus fanói : quo loco fornf-s iime adfeiimus,Spiritus fanefti diuinitatcm.Quandoquidcm enim in Spiritus fandi nomine baptizan iubear, neceffe eft ergo in hune omnes fideiuires fixas tenere. Qijód ft huic fidere oportcat, in prochut eft uerum,hunc efle Deum. Nam nemmi mft foli Deo debetur fiducia.

Gen. primo,inquit Mofes: Spiritus domini ferebatur fupcr aquas, quibus in «reatione amp;nbsp;Spiritui fando,fuum munus ad Cignat Mofes.

Dauid uero in pfalmis fuis, Verbo domini conditos effe eerlos, amp;nbsp;fpiritu oris dus omnem uirtutem eorum,cecinir,boc eft,per Spiritum fandum fabneatum «Üè ipfum coelum,ó^ quiequid in eo continetur, quar omnia Spiritus fandi diuinttateiH darifsime adftruunt. Quis enim non uideat, cui rerum fabricatio ad krib a ter, enn^ dem St^ Deum efTc.Idcm Propheta alioinPfalmo : Quo ibo à Spiritu tuo, öt^ quo d facie tua fugiamf Quo oftendit, nullo non loco efle Spiritum fandum. Vbicp gen* tium efle,non creaturar, fed Deo conuenit, id quod diuino fpiritu intelhgcns pro# pheta, dixit : Si afcendero in coelum,tu illic es,fi defcendero in infernum,ades.

loannes illeBaptifta, Spiritum Dei in columbar fpecie, defcendentem fupra Chriftum, confpexir. Apud loannem ucro fic inquit feruator ipfe: Ego rogabo pa« trem,amp; alium confolatorem dabit uobis, ut maneat uobifcum in xternum, Ipiritum ueritatis.Et paulo poft: Paraeletus autem ille,qui eft fpiritus fandus,quem ipiritum mittet pater nomine meo,tlie uos docebit omnia.

Porró ad hunc modum alio loco apud eundem: Si non abiero,confolator non ueniet ad uos. Hacc amp;nbsp;id genus teftimoniorum multa, feparatam in diuinitate ter« tiam iliam perfonam, fpiritum fandum fatis indicant. Idem uult ifte locus: Accipi« te fpiritum fandum.

In Apoftolorum autem Adis,(k memoriae proditum eft: Adhuc loquente Pe tro uerba bxc,cecidit fpiritus fandus fuper omnes, qui audiebant uerbum.Bt alibi: Oraucrunt pro ipfis, ut acciperent fpiritum fandum. Ad Romanos fic legis: Di« ledio, inquif,Dei effufa eft in cordibus ueftris per fpiritum fandum, qui daiut eft uobis. Deniep m 2.Corint.epiftola,Gratia inquit,Domini noftrifefu Chrifti,amp; cba ritas Dei,amp; communicatio fpiritus fandi,fit cum omnibus uobis, Horumloccrum magna copia eft,in exteris Paulinis epiftolis.

Maieftatem iîlam eximiam, incomprehcnfibdis diuinitatis profunditatem, cxteracp triadis diuinae myfteria, pie adorare conuena, quandot^uidem inueftigari Humana induftria baud pclïünt.Nam in bis penitus frigef,minus^ fapir,adcocp cc* cxcata eft bumana natura,neep barum rerum feite nos uoluit Deus quiequam.

QfEcium ^” ^°^ prxHmia ordinatacp funt à Deo uniuerfa, ut iuftitiam ac ia!uicm adfe# eJitifth per fïU2’’’'J’'j quant Cbriftus fanguims fui nobilifsimi effuftone, nobis meruit, deditep* 1 f6n£ in quot;'’P’^nus ucro faneftus hoe Chrifti erga nos merits abfoluit, nimirum ut fiamus iufti.

Trude exi Adecép hoe proprium munus,hoc officium Ülius eft,ut quiequid adChrifti gloriam flftfdf^ Si mernum Jpe^iar, difponat, conftituat, ordinetep, prout uideatur commodum, aC tibi ue!ut thefaurum proprium fubminiftret,ingcratcp.Dentcp ut eiieam uno uerbo, ft ad patrom per Cbriftum migrandum cft,eius uitar, mortis,^^ quiequid mea cauffa ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubrjï

STIANÆ FIDEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVIII

(ubijt, ac perpeflus eß, G particeps fieri geßiam, operatore ac opificc fpiritu fan^o primum indigeo. Deus pater ac filius per Spiritus fandii operationem, me alioqui futurum meram mortem,feruent ac (oueant oportet. Spiritus fandus res illa cß in« comparabilis ac potens,qua Deus pater per filium fuum dominum lefum, amp;nbsp;in iUo omnia ümul reßaurat,operatur,excitât,ac uiuificat,

TDemGgnificanthxc duo {wtAiorf« ac communio, Ecclefia enim catholics nihil jj„!e)ïa laliud eß quam fpirimalis quçdam fandorum,hoc cß,Chrißi fidelium communio, ßue cont Cue congregatio: neep refert ubicunep locorum fit, non enlm uteunep uni loco ad^ munio. hxrcntcm,adlegatumcp multitudinis globum,fed Chriftiane acgermanz fidci,fpei No« q«lt;* ac amoris,fpirituscp congregationem defignat. Spiritus Dei per Verbum prornif« uw congre Bonis,£lt; gratis hanc conflautt ecclefiaro, quam 6e hlc fuflinet ac miro confilio gu^ glt;ttio eede bernat. Qua fubinde uerbo Dei ÖC eucharißi« communione,ceu proprio cibo nu» fi* dicitur. tritur acpafcitur.

Eedefix caput Chriflus efl,quemadmodum uxoris caput uir efl. Adeoep hac J^/w «* Chrifli fponfa eß, ut fcriptum cß apudPaulum : Chrifius femetipfum expofuit pro lt;a,ut illamfandificarct,mundatam lauacro aqu3c,pcr uerbum,ut adhiberct earn fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

ipfi gloriolam ecclefiam,non habentem maculam,aut rugam,aut quiequam dufmo? ^ß^^ lt;i,fed ut effet fanda S: irreprehenfibilis,

Viri QC uxoris confenfio ac unanimitas matrimonycp capißrum indiffolubile, 'Ecdeßn jpiritualem Chrifli cum ecclefia matrimonq contradionem ac confenfum repris cbh/li lentat, ut elegantifsime Ephcfqi fcripta cpiflola docet. Quemadmodum enim uir fpor(4, ^ coniux unum corpus funt, QC quiequid utriep bonorum acciderit,communi xque Utuntur ufu : ita, quiequid Chrifli efl ÖC meriti amp;nbsp;boni, in uniuerfum ecclefia fiuc communio, Chrifli fponfa, fibi uendlcat. Quid quefo, magnificentius, Ixtius, falu« briusép excogitari potefl f Nos fcclerc, morte ac inferno fqualemus, fordemusép, Chriflus ucro gloria,uita,iuflitia ac falute clarus nitet ac abundat. Hxc omnia Chri# fii noflra funt, modo per annulumiUum nuptialemó^ fidei datilion iUi defponfati fumus,amp; cum lUo in unum redadi corpus.

Ad hunc modum locutus efl Propheta Ofeas: Defponfabo te mihi in fempia temum,5e defponfabo te mihi in iuflitia,iudicio, SC in mifericordia,amp; in miferatio« nibus, Sd defponfabo te mihi in fide, amp;nbsp;kies quia ego dominus. Nam non folum per human» natur» partum, nobis amp;nbsp;in caput amp;nbsp;in maritum, adfeitus eft. Chriflus, uerum etiam ut ecclefia cius fponfa, fubinde per fidem (qux defponfationis Sy mJ bolum eft) in huius uerbum ac padum manibus pedibusep, quod aiunt, iret. Qui habet fponfam, fponfus efl, amborS confenfus matrimonq nodum fancit,munttcp, hoc non pado confenfu,ne dicendus quidem fponfus effet,propterea udutfponfus ptoccdit de thalamo fuo,ut eflapud Dauidem. Cuius reuelatio efl in fide eedefix, hoc efl, poftquam iUi fiduciam adhibuit ecclefia, turn palam fadum eß ipfum effe fponfum, Humanam naturam induit, step ita padum cum ecclefia feciffe,fimulatcp in unam tedadum effe carnem, certü eft;adco ut membra fumus corporis ciufdem, ex carne cius QC oisibus eius : quod Apoflolus myftcrium magnum uocat, in quo opulentus amp;nbsp;paupcr,iuftus amp;nbsp;peccator.beatus amp;: damnatus,reconcihatio gratix,ÓC ceconciUatio irx, anxietatisep in unanimitatem Si xqualitatem, concotdi pace li# gantur. Deum immortalcm, quam mifericordiam Deifublimiorem, reperire lice^ bit,qudm Chriflum prxdicari eedefix fponfum, quo cum fimul eius bona habemus communia,longifsime interim omnium à nobis calamitate ac mifcrijs remotis.

ülius^cn, in qua ußus eß Dominus, una fides,unum baptiftna,uaus Deus ac patet omnium,qui eß fuper omnia,amp; per omnia in omnibus.

^etkßä Vbicunep gentium annunciatur fyncerum Euangelium Ohrifli,Ecclcfiae huius Verbipr^n pattern ibi addle intelligas.Nonea uelut corporea cerni queat,nccp uni tantum,ut dicaiionc fpongia,loco adhærefeit. Verum congregatio cfi,quae fpiritu confiât,in bac,modo cogno^cit quodam inuifibll/,multa uirtute uerbum operator, adeoep non potefi non cum aîi* fur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo frudu,audire uerbum Ecclefia,quod fentiens Propheta lefaias dixirSicut de^ feenditimber amp;nbsp;nix de cœlo, amp;^ illuc ultra non rcuertitur, fed inebriat terram, Sd infundit earn,amp; germinate earn facit,datcp femenferenti,ac panem comedcnti:Sic erit uerbum meum, quod egredietur de ore meo, non reuertetut ad me uacuum, fed faciet quaecunep uolui,amp; profperabitur in his,ad qux mifi illud.

Quemadmodum tempore Noe, eorum nemo in huius non exißentium area Q^i Meat aufugcre faluus po(eraf,quin abCerbebatur diluuq fiuóïibus: Siequifquis fefebuie, ecc^afo» ppg y^æ beatioris non adaptat communioni,fiue Ecciefix Chrifli,amp; cum hac unani* ddlitdte,»o jnjjgf «andern fidem,Verbum,Sacramentum,fpem ÖC charitatem non fände pro# yiudtur. fiteatyr,hunc iam extrema pari neeeße eft, amp;nbsp;infernis immergi fludibus,

Hon du^t ^‘^ ‘ï^*’ ^^’^° erret,quamuis congregationem uteunep conglomeratanr cede# vis congres ß’® dici.Marcion,Valentinus,Hcbion, Cherinthus, Manicheus, Hduidius, quo« gaiio eede ‘'^’■n pertinacem quifep fecutus hxrefim, eedefiam, hoe efi fingularem opinion^, fia dialur, aut f^dç cuiufdam globum,feu communionem quandam,at ucro non Chrißianam« cuius fponfus amp;nbsp;caput Chrißus eß, habuerunt. Idcp, quia fynecra, germanaep in Chrißum fiducia uacarunt.

Se^a ö* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^* ^* hodie eiufmodi habetur alicubi iftorum ecclefia, qui ad hominum nefcio ordmes fi fi^^^ confiitutiunculas,feda8,ordineslt;p à communione Chrifii deiciucrunt,fidei pu tide care! *'*^ ’^ robore dcfiitoti,quam uel folam diuinx liters pafsim ineukant : neep eos attt,ineco P^t fiuos in uiam redigi meliorem,crudiricp pofient, fußinentes hxretici ac feda# etefia non turn audorcs, nihil minus quâm falutem jdfequentur: fi faltem Chrifii ecclefia non [««(. reconcilientur.

Porrö hic animaduerte,Crcdo in eedefiam catholicam,in remifsionem pecea« lorum, non dici. Vtimur enim particula,in,erga folam illam triadem,nimirQ Deum patrem,filium,8C fpiritum fandum.

^dnaorum ^”'^ “*’^° ®’ *^ fandorum communioï’Refpondco:hac ratione Chrifiianos, cormnunio ^^* ^^odi dicuntur,concordia nÓ uulgari conflatos effe in fraternu ac Chrifiianum

4«« fit, quoddam Symbolum, per charitatis uinculum, qux non in rem propriam qux fua funt quxrit,ut omnia cum bena turn mala inter eos cômunia fint. Sandorum enira bona amp;nbsp;res tusfunr,te fimulatcp iuuant ac confolantur, tusfubinde calamitatis cu* ram getut,alius deniep fert alterius onus,atcp ita fatisfaciunt decreto Chrifii. C^od auxilium maiusfquæ confolatio falubriorf qux fandior communion qux deniep di« uina magis largiriot' ld quod Eucharifiix panis amp;nbsp;uinum nobis reprxfentant. Vo* cat enim nos Paulus,unius panis amp;nbsp;unius fanguinis corpus.

Quifquis autem huic articulo uere fidit, iiunc nulia utcunq} urgens anxieta», nulla tam odiofa calamitas,nullus tam ietifetus aduerfitaris fiimulus, ad defperatio4, nem impelkre queat. Nam corde fixum habet,Chrißum omnesep fandos fuos,fi« mul germanes fratres eße, adeoep quicquid fibi fit, id Chrifio ac fandis omnibus fieri.Omnium prccationum,hymnorum, gratiarum adionum, elecmofynarum. Si quicquid fandorum operum fit in Chrifiianifmo,fe tam coelefiis cotubernij fratrem participem elle, communemep omnibus omnium ufum eße, certus efi. Eiufmodi prxfidfj, confolationis, SC operæ mutux, ne infcius quidem Dauid, ubi in commué mone timentium Deum,fcruantium qux mandauit Dcus,fe eße glorlatur.In omni ucro anxictaris necefsitate, huiufmodiquid hofiibus nofiris obqciendum efi, ut trepidanti feruulo Helifxus dixit ; Noli rimcre,plures enim funt nobifcum quant cum üùs.

PEccatorum condonatio fiuc rcmifiio.non nifi m Ecckfia S^ communfone Chrk fticftjhujccnimexhibuitclaucsChriftus» Nouatianus occæcatus hærencus, fea wel prolapfos in peccatorum luem,utcuncp fada prions uitx reOpikenda, nullo Modo faluari,pertinaci autumabat hæren,cui repugnant tot inuidifsima fcnpiura# rumtedimonia^ qux pafsim nunquam interclufam Oei mifericordiam adferunf, into exclamant ac inuitant ad refipifcentiam, ex quibus fatis erit uel unum Chrifti producere tedimonü,qui dicit: Venite ad meomnes qui laboratis,à^ onerati edis» egoredciam uos. Quod ucro pondus grauius peccatorum mok;*

Quid attinet bic plura refcllcre, cum propterca natus fif, ob id mori fudinuic Chridus,quó tantam nobis inueheret ac exhiberetfedulogratiamamp; mikricordi^ am. Apud Lucam,inquit: Non egent qui fani funt medico, fed qui male habent. Non ueni uocare iudos, fed peccatores ad refipifcentiam. Porto apud Matthäum Angelus lofepho, quod Chridi fit officium fatis indicat : Vocabis,inquit, nomen cius Iefum,is enim faluum facietpopulum fuum,a peccatis fuis. Non hic femel tan^ turn condonat delidum,ucrum quoties hoc intimis cordis adfedibus, multiscp gea mitibus e(flagitas,promptus aded ad dimittendum tibi errorem,quod inimmera* bilibus amp;nbsp;Prophet» amp;nbsp;Euangelidac tedantur locis.

Mofes lik in Exodo ad Deum cxclamat,inquicns:DomincDeus miferkor« amp;nbsp;clcmens,paticns SC mult» miferationis, amp;nbsp;uerax, quicudodis mifericordiamin nMlIia,qui aufcrs Iniquitatcm ^feekraatep peccata,nullusq} per feinnoccnscd,qui teddis iniquitatem patrumfilqsacnepotibus,intertiamac quartam progeniem. Vnde quanto praeconio,quamcp egregie gratiam Dei hadenus uir Dei Mofes ex* tuitte'

In libro quoep Samuclis,ubi cum Vri» uxore commififTee adulterium Dauid, ac terrore correptus cognouiffet fcekris dcli(dum,dixit illi Propheta Nathan:Do^ minus fudulit peccatG tuum. Porró per lelaiam dicit Dominus:Lau3mini,0^ mundl cdote,auferte malum cogitationum uedrarum ab oculis meis, quiefcite agere pcrlt;i UCTfe,difcitcbcnefacere,fi fuerint peccata uedra ut coccinum, quafinix dealbabun* tur:ü fuerint rubra ficutucrmiculus,uelut lana alba erunt.

ApudEzechiclem inquit Dominus : Si impius egerit poenitentiam,ab omni* bus peccatis fuis^qu» opcratus cd,6lt;: cudodicrit omnia praccepta mcajóC fecerit iu« dicium amp;nbsp;iudiciam,uita uiiict, amp;nbsp;non morietur, amp;nbsp;omnium iniquitatum cius, quas opcratus cd,nonrccotdabor.Confule Ö^ eiufdem 53.amp; 36.capita. Caeterum,apud lefaiam inqutt:Ego fum ego fum ipfe,qui delco iniquitates tuas,propter me,amp; pee* catorum worum non recordabor.Lege amp;nbsp;3X.5o.9S.Pfalmos.

lnqufrcntiPctro,num ufepfepties condonandum effet fratri dcli(dum,refpon« dit Chridus:Non dico tibi ufep fepties,fcd ufep feptuagies feptics:huic mox adiun* tensparaboïam,fubmouitbenigno animo ignofcenda effe fratris deiilt;fla. Apud

■ueam uero inquit:R.cmittite,amp; remittetur uobis. Verum hxc quid muftis egent, Olm apud Matthäum Ecclefise tradit» fint remittendorum peccatorum claucs, óC »pud loannem xo.capite.

Nunc uero Euangehea perpende paradigmata. Chridus paralytico dixit:FiH, remitlunmr tibi peccata tua,amp; pauló pod, ex telone uocat Matthacum,qu3e nobifih G 3 ßma

fima'efus mikdeordsx paradigmata funt, Pracdicationis off/c/um S^ Chridi, 9£, Ioannis Baptißx,primum fubindead poenitudincm inuuat,cum inquit utercp:Relt; (ipifcite,adpropinquat enim uobis regnum Dei amp;Ct

Apud Lucam abfoluit pcccatricem Chrjftus,inquicns: Remitluntur tibt pee# cata. Ahouero loco apud rundem, ubi turns in Siloè,fuper decern SC oCfo rucnni exemple, uocat cos ad refipifcentiam, inquiens: NiG rciipueritis, limiiner omne« peribitis.

In Marei Euangclio inquit : Omnia remittuntur filnshominumpeccata, amp;nbsp;conuicia, quibufeunep conuiciati fucrint amp;e« Porró, quid fibi aliud uuk renafcentis hominis natibitas ill a, quàm humanae rationis caligine non adfcquitur Nicodemus, mfi quod refipifeentiae dC noux creaturx,udut Gmulachrum adumbrate

Cxterum qui tenebatur, ut apud loannem cft, morbo triginta 0^ odo anno, Chriftus fanitati reßituit,referens:Ne poft hac pecces,ne quid deterius tibi contins gat.Item apud cundem infra,mulieri in adulterio deprçbenfx dicit: Vade,amp; poft# hac ne peccaueris.

In A dis Apoftolorum inquit Petrus: DrIldorum panitentiam agite, ÔC ba# ptizetur unufquiiep ueftrum in nomine lefu Chrifti, in remifsionem peccatorum# Ad Corint. pofterioris cpiftolx cap. fecundo, optat Paulus,ut quem iupra Saunx Cradidit peccatorem, relegatum à communione, Corinihq recipiant, atep in hune cxcrceanichantatis opus:iimodo egeritprioris uitat poenitrntiam,

Breuitcr, huiufmodi teftimonqs ac paradigmatis gratuits Chrifti mifericor# dix Scriptura pafsim abundat : qui banc peccatorum condonationem promiGt re# rum omnium 3dminiftrator,adcocp omnipotens eft,nedum prxftaret quod ipopon dit:' Hic folus pius pater dlt; mifericors cft,tantum abeft,ut paterno nomini, qutduis exhibendo,nonrefpondcat. Atqj hoe cft,quod in prxcatione fua nos orare uoiuit: Pater nofter amp;fc. quo hac patris compcUatione, crederemus mhil non nnpciran. Poftremo,apud loannem dicit: Amen amen dico uobis, quxcunque peticnül pa# trein in nomine mco,dabit uobii.Et paulo poft; Petite,inquit,Si accipictii»

EST Sif hic fubl/mior articulas, quam ut Humana ratione concipi poftet: adeocji occxcatum plane in hoc rationis lumen eft,ut ne uideat quidem hoc ipfum cor# pus,quod tam mirabili ac uario intentu obnoxium eft,reuerti poft'e;hoc maris fub^ ’^”^^^“quot;’ ^n’^ii pifces confumunt, alio corui,cxtcrxcp ferx ac uermiculi utfeuntur; rAiiow «shoedeniép uoraces rapiunt flammx» Hocinquam opus, hic labor rßnaturxno« tredUur» ftrx,credcrr,hoc ipfum mille modis perditum corpus,radem compadum materia, ijfdem membris, oculis,manibus,pedibus,breuiier,quod idem hic uixit exciiari»

Atqui hoc eft, quod credendum magis, quàm cernendum oculis.myfterium Dei appeliatur: hoe uero idem corpus,quo cum anima nunc uel peceaquel teiunat, uel eiufmodi quid exercer,extremi iudicq die eodem refermm fpiritu, fufeitabitur, atep ita uel muent,uel patientur intcritum fimul.

At uero corporis futura renouatio amp;nbsp;mutatio ingens eft:in hac enim uita exi^ flens peritura,corpus uarqs obnoxium eft cladtbus,fqualore,rordicie,tencbris,cra(# fitudine, torpore,tarditate,uetberibus, uulnere, furfum porró ac deorfum mouen^ do anxiê laborar, uxcors cft, ac infirmum:adco ut mcliora conanti,fxpcanimo di# fturbetopus,amp; impedimento fit. Quod fialiquando acriorem exerceam literal «urn curam,uel aluores,fubbmiorcseji contempler tes, mos fwbinde condole! capul

taput,tanta debilitate,tantisép cahmitatibus featet humanum corpus.Hinc Platonic ci,corpus hoc,animae fpcluncam,domiciliumcp appeUitant,amp; mot te m ipfam Îoiutio nem ex uincuiis animç Nouidimo uero dic,iultorum corpora multi's gîoriac dénis, (jrponstt auda amp;nbsp;ornata fulgcbunf,nulla in his porrô fordicies,fed mundicies,candof, ac ta* „,„ij, lt;/,amp; credibilis elegantia.Sapientiæ.^j'nquit Scriptura;Fu!gebunt iufti,ôt: tanquam kin^ Rndio. till« in arundincto dikurrent.Et Matth. 13.Chriftus;Tunc iulhfu’gebunt ut foi, in^ regno patris fui.

Porto nulla defidia,focordia,5C tarditate grauabitur turn corpus, ucrum,clark . -täte ac uelocia donabitur:adeocp non facefTetfpiritui negotium corporis moles,nec cum quocunep tendentem remorabiiur.Nullam quoep autcalamitatem,aut morbu, g^^^çj’^ aut debilitatem fcntiet,fcd adeo potens,ac fubtile futurum eft, ut non impediri uel „(«/«rx# occludi qucat,imó occlufis foribus, introire amp;nbsp;exire poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trem«.

Pr«terea corruptionem non patietur:ut uapulare, l«di,aut uulneraripoffet, uerum,offenfionis,uclut fobs radq expers erif.

Qu« claritatis fiC glori« donacitatD.PauIus,in Epidola priori ad Corinthios, (itnulatcp turn alios pr«ftaregloria,alqs adkrcns,uelut ßeHuI« differunta Hcllis glo ria. Ad hunc modum D. Auguftinus Dioftcro fcrtbens,Deum tam potentem con^ didiffe animam refert.ut ex plenitudine falutis fu« in corpus «terna quidam fani^ tas,amp;uis inuiolabilis Hueret.

Pukherrima gram triticicollationeimbccillitatinoßr« fidei Paulus occurrif, quod cum mandamus terr«,non uiuihcatur, nib mortuum fuerît: atep ita inde pul^ cherrimi producuniur kudus,ac natiuü quodep uelut gignit corpukulum, amp;: fpeck cm,adeo ut nunc longe clegantiirimumjfuauillimumjpotentiflimumcp niteat.Taha cum natur« ui, in cre^turis incompr«henfibihbus fieri uideamu?, quid non po? tcnti«,pictatis,fapienti«SCfcicnti«,illc rerum omnium conditor, crcaturis rationc pr«ditis,hoc elkhominibus ad fuam ip(ius imaginem conditis, immortalibus’ ani* mis dargiri dignabiturfEccleOa quondam Cartaginenüsjarticulum hunc ita pro? nunciauit;Crcdo refurreóione huius corporis.Vides additum efle huius corporis, ut quadam differentia,ucl graphice exprelfum effet, non aliud huk fimilc tantum corpus excitari,formaricp : ucrum hoe ipfum quo nunc fto,fcdeo, uideo,audio, am? ”‘”‘‘^* bulo,authuiufmodi quid ago, St quod hic cum anima fide dignos exercet kudus, not’Utm fukitari.

Huie fententi« elegantiffime fuffragatur Hiob: Sdo,inquit,quod redemptor quoHune meus uiuit, amp;nbsp;nouiflimo die furredurus fum,amp; rurfum circundabor PeUe mea,amp; uiuitur,rt incamcmea uideboDeum meum, quern utkrus fum ego ipfc, öd bculi mei con# furgeU fpeduri funt,^ non alius.

i.Corin.i5.0portctcorruptibiIchoc induere incorruptibiltatem. HxeS^id genus multa,fatis oppinor offendunt,hoc corpus,hos oculos,h«c membra, rurfum conflari ac reuerti.

lefaias iuquit: Vine nt mortui tul, interfedti mei rcfurgcnt:cxpergifcimini, ac Iaudate,qui habitatisin pulucre.Chriffus in Euangdio apud impiam Saddueçorum turbam, mortuorum refurredionem teffans, nititur Mofi dido : Ego fum Deu» Abraham,Deus Ifaac,Deus lacob. Deus uero non eft Deus mortuorum,fed uiuen« ttum:eos uero diu antea obqirc mortem,quam hoc à Chrifto didum fit,qul$ non ui detfQyód autem fe Deum pr«dicct mortuorumjubindicare uoluit,non poffe non ahcubicoscffe,acuiuere: qoocirca corpus amp;nbsp;fpiritum illorum fuo tcmpore,turfum compegendos renouandoscp effe.

Ezechiel Propheta huius refurredionis communis quoep meminit,ubi fic inter alia: H«c dicit Dominus Deus, Ecce, inquit, aperiam tumulos ueffros, SC educam . uos^l^pylchris ueffus.

Kluka Daniel de ijs qui dormiuntin puluere terrae loquifur, quod partim ad gloriam æternx uitæ, partim ucro ad confufionem amp;nbsp;ignominiam expergifcen« di funt»

Apud Matthäum contra impiam Sadduexorum felt;Qam,rerurre(Sionem coHO gens,hunc articuiS excitandae carnisjortiter tuetur Chrikus.Et alibi Maîtbæus in# quit:Et monumenta aperta funt,öd multa corpora Tanderû qui dornu'crant,furrcxc runt,amp; egreffî c monumentis.pofl refurredionem etus, uenerunt in fandarn ciui# tarem,amp; adparuerunt mukis.Chriftus quoqïfilium uidux cuiufdam vitx reftituit» Et pauló poli exenauit lairi filiam principis Synagogar, Gmulatq} ipfum Lazarum, Paulus item puerum nomine Eutychum diuina uirtute excitauit,

Porro apudloannem inquit Chriftus : Nemo poteft uemread me,nifipater qui mißt me,traxcnt illum,amp; ego fufeitabo eum in nouidimo dic.Et alibi apud eun* dcm:Ego fum refurredio ö^ uita,qui credit in me,ctiäß mortuus fuerit,uiuet. Et ad fc inquientqrefurget frater tuus,refpondit Martha:Scio quod refurget in refurredio one,in nouidimo die.

Ioannis quinto inquit:Sicut enim pater fufeitat mortuos 8f uiuißcat,ßc Si filiuj quos uult uiuiHcar.Neq; enim pater iudicat quenquam,fed omne iudidum dedit fi# lio. Et paulo poft: Amen amen dico uobis,quód uemet hora, amp;nbsp;nunc eft,quando mortui audient uocem filq Dei,amp; qui audierint uiuent Sic. Nolite mirari hoc, quia ueniethora, in qua omnes, qui in monumentis funt, audient uocem eins, amp;: prodio bunt.qui bona feccrunt in refurredionem uitx:qui ucro mala cgerunqin refurredi onemcondemnatioqis.Inadis Apoftolorum Athenienfibus prédicat Paulus reo furredionem mortuorum.

Alioloco inquit idem:Confiteor autem hoc tibi,quód iuxta uiam, quam uo# canthaerefim,ficcolopatternDcum,crcdcns omnibus,quæ in kgeô^ propheti* feripta funt, fpem Habens in Deum,fore, quam hüpft exp£dant,rffurredioncm mortuorum,iuftorum fimul 6Ciniuftorum.Porró ad Komanos inquit:Nam fi infttio tqfadi Turnus illi per ßmilitudinem mortis eius,nimirum,amp;; refurredionis partis cipes crimus,ö(fc. Quod fi mortui Turnus cum Chrifto,credimus quod SC uiuemus tu illo. In prima ad Corinthios Epiftob, Deus,inquit öd dominum fufeitauiqäd nosifu# feitäbit per potentiam fuam.Annefeitis quod corpora ueftra membra Tunt Chrifti^ quod fi membra Chrißi,necede eft 3d illa cum capite,hoc eft Chrifto,una glorißcarj öd iHuftrari.

Decimum quintum prioris epifteix ad Corinthios caput,multis nominibus tibi commcndamus,qu0d 8d magniHce,ôd exade de Chrifti ac noftrafimul refurredio ne difputct,ubi Paulus adhunc modö argumetatur, colÜgitcp: Chriftns excitatus eft â moi (uis,crgo öd nosexetrari oportet. Cur autem mertuus eftfaut quid ipfum ned tradiditfEnimuero iniquitates noftrx, quas pater illius humeris impofuit expian« dasjpro quibus öd fatisfecit,ut eft apud lefaiam.

Quod fi hie nonrefurrexißetjnullx effent res noftrx,peccatum enim öd dam# natio,nunc xquc dominarentur nobis ut ante.Nihil mifcrius,nihil ealamitofius no^ bis Chriftianis clTc poffer, ft nulla in Chrifto reliqua fpes effet, prxrerquam in hac uelut Ephemerorum uita,tanquam Chrifto grauiora ac fortiora fuiffent delida.

At uero quandoquidem Chriftus furrexit à mortuis,ncc mors ultra illi domi# nari poteft, uicit Öd peccatum Öd mortem, adeo ut in nos reliquum nihil habeant uirium. Premuntur enim fub fortiffimo ac potcntiffimo Chrifti uidoris imperio. Quemadmodum enim omnes per Adamum moriuntur,fic Öd perChriftum uiuifigt; cabuntur. Exulte mus igitur corde hoftem noftrum, peccatum,mortem öd tartara ipfa uida Öd difieda iacere. Chriftus rex potens,regnum poffidet inuidum, ubi bic etit,tbi öd nos futuri fumus.Non immerito Ixtamur, öd eum gratiarum adionibus, liberi

liljcr/acuclut audaces in ChriQo, duce, Domino ac uidlore noHro^wottem ipfam magna confidentiafaftidimus ac laccHimus ultra. Abforpta eft mors in uidoriam. Sic dicit Daminus:Ero mors tua ô mors,morfus tous ero infcrnc;ubi tous mors acu Ieuslt;ubi tua inferne uicfloriaCDeo autem gratia,quad nos donate dignatus Gt tanta uidoria,per mortem filij fui lefu Chrifti Domini noGri.

In pofteriori ad Corinthios Epiftola inquit : Ne conßderemus in nobis ipRs, fed in Deo,qui ad uitam fufcitat mortuos. Confule amp;nbsp;elegantiGimum eiufdem Epi* Golae quintum caput.

Et infra: Scientes,inquit,quôd qui fufeitauit Dominum Icfum, nos quoep per ïefum fufcitabit,amp; item uiuemus cum illo uirtute Dei.

Ad Philippenfes tertio: Noftra conuerfatio in eoelis cft,ex quo amp;nbsp;feruatorem expedamus dominum Icfum Chriftum, qui transfigurabit corpus noftrum humile, 6^ conforme corpori fuo gloriofo, fecundum efficaciam, quapoteft etiam fubtj^i cere Gbi omnia. Et ad ColoRenfes: Itacp G furrexißis unà cum Chrißo, fuperna quxrite.

Porto ad ThcRàlonicenfes feribit: C3Ctefum,nolo uos ignorate fratres, de ijs qui obdormjcrunt,ne doleatis quemadmodum amp;nbsp;C3cteri,non habentes fpem.Nam Getedimus quód lefus mortuus cft,ód rcfurrexit:Gc amp;nbsp;Deus cos qui obdormierunc per ïefum adducet cum illo. Hoe enim uobis dicimus in ucrbo Domini,quód nos qui uiuemus,ôi reliqui erimus in aduentu domini,nequaquam pr^ueniemus cos qui dormiunt.Quoniamipfc dominus cum hortatu amp;nbsp;noce archangeliactuba Dei det* cendet decoelo,ôd mortui in Chrifto refurgent primum, deinde nos qui ui ui mus, qui reliqui erimus,Gmul cum illis rapiemur in nubibus inoccurfum Domini in acra, amp;nbsp;Ge femper cum Domino erimus, proinde confolemini uos mutuo fermonibus bis.

Vltaqux in terris eft,eKiliomdicitur.Non enim bieperpetuam manendi con# uerlationem habcmus.Et ut Apoftolus feribit : Non habemus hic ciuitatem manentem,fcd futuram inquirimus.

Patria noftra eoelum eft,atcp eó fpedamus, conditi ad uitam seternam. Et ut ^^ nbsp;nbsp;-

furnmatim dicam:illic fumma fatictas cupiditatis humanç,qux non nlR adfpe(ftu,ac *^ nbsp;nbsp;nbsp;*

tuiiflinio diuinç triadis ufo fatiati poteft.Quemadmodum inquit Dauid:Ego autem in iufticla adparebo confpedui tuo,fatiabor cum apparuerit gloria tua.

Anxie quxGuerunt Philofophi, quid return eÏfet, in quo Gne omni paftione, Stilus la» adfeftu uel perturbatione cor hominis,ecu Gne quodam proprio, ad quem conditû minis» eflct,fatiarctur,ac placide quie(ccrepoffet,quç falus noftra eft:uerum ut abfolutam il lam uirtutem, nature uiribus, Gne gratia non adfequun (unt,ita nee intcUexerunt in quo Gta Gt hominis falus.

Hiciudicauit fanitatem fummumbonum,alius in opibus nihil non foelicitatis conftltuit,alq uirtutem falutem ipfam fomniarunt. Neep defucruntqui in tria bona , partiti funt fcelicitateminimirum in bona fortun3c,ut funt diuiti3C,honores,amp; potegt;- . ftaics.ln bona corporis,quxfunt,fanitas,forma,glt;: fortitudo. In bona denied animi, ^ ^ Ï* “^ utdifciplin3cóifuirtutes.Verumobfcuratumrationislumcn,parumaut nihil amp;nbsp;de y A’*^ falute,^ uita futura pr3cuidct,quam uelfolus Spiritus Dei per Scripturas nos docet. ^^^^^ ^ Sic enim inquit loanesfChriftus eft uerus Deus,et uita aeterna.Et Chriftus ipfe:Hçc „i^^y, aSt inquit eft uita aetetna,ut cognofcant te folum DeS uerum, amp;nbsp;quem mififti lefum Chriftum.Hic portus quo fpiramus dicentes : Hxc requies mea in feculum fecu^ li; Hoe regnum in quo manGonesiftas multas patauit Chriftus,in hoe fegregabit - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cledos

tledîos fuos,dicens:Venite bcnediApatns mei,poiï»detc regnum parafum uobis ab exordio mundj.Haec uera fa!us eft,de qualoquftur Matthaeus, quae in Chnftum fperantibus,exada hac pentura uita, illucefcet.

Apudloannem inquit Chriftus: Sic Deus dilexit mundum, ut filium fuum uni genitum daret, ut omnis qui credit in cum,non percar, fed habcat uitam aeternam« Nunquam non uiiae xternç meminit.

Apud eundem:Amen amen dico uobis,qui fermonem maum audit,Sf credit ci,qui midt me,habet uftam aeternam,amp; in condemnationem non ueniet,fed tranft bit de morte in uitam.Et alibi:Qui edit animamfuam in hoc mundo,in uitam çter# nam euftodit cam,Copiofam quoep materiam huius articuli fuppeditabunt Ado* rum. 2.4. amp;nbsp;24. capita. D.PauIus Romanis feribens,inquit:Autoramenta peccati mors,donum autem Oei,uita acterna, per Chriftum lefum Dominum noßrum. in Epißola ad Teß'alonicenfes:SempercumDominocrimus,inquit.

Non opus eft hic multa feripturse munimenta adferre, qux paftim teftatur aeternam uitæ future beatitudinem,adeolt;n daturum Deum poft hanc,nouam quan dam,ôd nunquam perituram uitam prxdeftinatis fuis,impfjs uero aeternam ruinam.

Quicquid hic uelut umbris amp;nbsp;typis adumbrat, promittit,ac poUicitatur Deus Q5®‘^f’’'®inVcteriinftrumcnto,hocfubindefidiflîmisclariff'imistpuerbis exprimit ac præ^ mitUt ue» Qjj Chriftus in nouo Teftamento. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nuMitm Denitp cœleftis iftius,aeternaecp uitæ triumphum,maieftatem Si gloriam, ne* hoc «ouü mo uel uerbis uel literis complétai poteft, longecp fuperat omnem noUrae rationis captum,utrefert prophetalefaias,â^ diuus Apoftolus:Oculus non uidit,amp;: auris non audiuit,amp; in cor hominis non adfccnderunt,quac praeparaun Deus diligentibus fc.

His demum articuhs,compcndiofe expreftùm ac oftenfum eft,opinor,quid de Deo fentiendum ftt,amp; quas excellentis gratiae diuiiias,per ftiium fuum elargiius fit. Hic enirn nobis mortuus,fcpultus, S«^ excitatus potentia patris eft:hic nobis adfidei dextrx patris acternirhic reconciliator Si aduocatus nofter efi:hic nobis fcelerû ueÿ niâ meruinhic refurredionis demep glori2,foelicitatem,amp; corporis amp;nbsp;animae nun* quam interituram,adeocp uitam illam aeternam inuexit: id^ non noftris, quae nulla funt,fed fuis meritis:his enim tantum amp;nbsp;feruamur,amp; iuftthcamur.

Vniuerfa itacp Scriptura in Chriftum refpicit : fubinde proponens, ut ipfum W 3gnofcamus filium DefOb id difdpulorum de fe fententiam percontatus eft,quoru Vwi^d jy^ uicem gerens Petrus, rcfpondit;Tuci Chriftus ille filius Deiuiui.Nimirum, tkehMo ^“P” ^^^”^ ualidiffimam confeftionem,quam uocat Chriftus petram, omnibus ne* loquitw ceftariam,3cdsficata eft Chrifti EccleOa. Ad hunc modum Paulus;Nos inquir,praedi* * camus Chriftum Dei potentiam. In uniuerfum, non aliud praeter lefum Chriftum patitur fundamentum,quern predicauit à patre Deo profedum,humano circumda* turn corpore,mundum redimifte:noftrç omnium falutis gratia,in cruce occubuifTe, noftrum denies caput,ducemcp conftitutum ad dexteram Dei, ad quern noftrorum operum meritis,non datur migrate, fedmera gratia Si fide (eruamur.

In dim Ioannis Euangelio,nullo non fere loco praedicat feipfum Doi filium, paftim inculcate patreDeo fe profedum, adeoep, ut uel ob hoc,ludxi lapidibus przdicantem contundere tentabant.

Chriftus enim cruditum uenit earn fidem,qua in fe,tanquam uerum film Dei, fpem omnem noftram fit am cftcuoluit, Finis ueto amp;nbsp;perfedioLegis uniuerfç,fides: Tiits perfe hze enim eft iufticia illa perpetua:hçc opus iUud incomparabile maieftatisDei:hçC AitLegit» mortificatio eft carnis noftrz,hzc fpirirum excitât,hze mundi,carnis 5C infemi ui« (ftrix:aduerfus hanc inferorumportznonualebunt,Breuiter,hzcomnia in omni^ bus:fic enim loquitur in loannc:Si non credideritis, moriemini in peccati# ueftris. Et alibi:qui credit in me,non guftabit mortem in xternum,

Apoftolorum liters,fidei dodrinis ubiqj referte funt,tn hac enim,uelut in bad, omne#

omncs Chnüianx res fit» funt.Qui non credit,üm condemnatus cR, Si qui crédit filio,habet uitam æternam.Orare igitur oportet nos fedulo, quô tanto ucræ fidei tnuneredonemur,hacc enim charitatem, fpcm,amp; omnem adfert iufliciam.

Fides non eft opinio quidam kuis,quam quifep fibi pro arbitrio,ac natura fua fingere pofl'ct,uerum res quidam uiua ert, fub corde Iaten$,quæ fubinde hominem renouât,Si cor ipfum purificat. Hxc uero tanta ac tam uiua dl erga Deum, ut ho? mo ipfe per hanc fidem,ipfa certitudine certior fit,fc effe Deo acceptum, habere fe Deum mi(cncordcm,pium ac iuftum,facile delnflorum fuorum ueniam dantem»

Primi prxcepu praccipuum opus cfl hçc fides. Quemadmodum enimprimum praeceptum, fcopus, régula, ac uis quidam aliorum mandatorum cd, in quo uclut capite,caetera membra uiuunt, Si uirtutem quandam inde capiunt:Sic fides caput BomiM Si uirtus efîicax eft, omnium bonorum operum.Nullum poteft dici nifi fide operas opt». lt;utn,Si hac uclut nouo fermento petfulum, bonum opus. Quod enim non ex fide, peccatum eft

Hac fide nullum opus Deo prius,nullum antiquius eft.Sic enim Chriftus ip*c inqoif.Hoc eft opus Des ut credatis in eum, quem »Ile msfit. ?ktqui hoc eft qued ubiep diuinx bterae fidem exigunt,quod in prochui eft uidere ex EuangcIqs.Chri^ Aus miraculumac beneficium afiquod exhibiturus quibufdam, fcifcitatur priusco^» tum fiduciam,hoc cd, an credant, ipfum erufmodi quid cxhibcrc Si pofte amp;nbsp;urJie.

Matthat« Si Marei Euangelium, Chi idum edendorum miraeulorum m patr/a (ua fuifte paroftimum oftendit,quód crant ad credendum tardi^tm«.Apud lyîauhç urn inquit Chriftus,lunaticum non potuiftc difcipulos fanarc,propter illorum incre# dulitatem,Vbi illafides germanaacChriftianauiuit,ibi fubinde renouati Cordts ad# «flecreationcm oportet. Veteris uero Adamicor,non(uis uinbus acceptamreferre «iüfmodi confidentiam poteft,fed gratuite Dei beneficio,

Non deeft multorum ignauia,qui récitant quotidie fidei fymboïum,idcp non fine arrogantia, nihil interim intelligentes eorum, quae pronunciantur. Deum im* pj'^; #nortalem,quam officiofum,humi’.em,obedientcm, diuinum,ac Deo fidentem po» pulum,in ilium omnem fpem conieeftam habentem,format hacefidesï' Hxc proeul reicâo return omnium amore,folum Deum d.ligit, timetc^. Neep crubefcit amice fratrifuo familiari, re ipfa amp;nbsp;opcre iuuare. Nemini molcfta eft, aequo animo eut» damna,turnperfecutiones ferrepoteft:deniqphuedeftinat emolumentaac officia fua untuerfa,ut non minus fuo proximo,quam libi feruiant,fiue is amicus, üuc hoftis eft, id quod Chriftus nobis fecit.

Non font igitur omnes Chriftiani, qui Euangehei nominis titulum iadant, jj^^*^ proximo fubinde ad inferendam iniuriam, ad fubftruendas infidias aliorum Öd cor» ” J^«. pori, amp;nbsp;animse. Si bonis,promptiorcs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mt,qM hu

Ethnicos agunt fub Chrifti nominis prxtextu,quos produnt frueftus ipforum tusgloru proprn,ne non perfpicui fmt.Quód ft effent uere Chriftiani,Si Euangelici,nihil dcc 4^1 ur »0» fydetarctur in illis obedientiae,nihil fubminiftrationis fratcrn3c,nihil demep quod mm» hum propulfare proximi excidium poffct,quorumucrafidcilluftrare mcntemdigncwrkjiiitó* Chriftus, ut re ipfa tales effe poffmt, qualcs adpellari gaudent,Amen,

Qui non crcdiderit,condemnabitur, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mirci.p. ■

^C LOCQ^Rl^^r OrORj^N^ dam commiminmt£^{\aefifißticintcrfgt;rctatio,utcompcndi^7ita utdts QJ' neccßä tiaChrißünis omnibus:quibus (altem corlt;b eß djuinarum'^htcrarum non uulgaria inteUeduSjin gratiamhonoratifsjmiiuxtacnfapientißimt uiri,Lucac Gafner femoris,ä loanne Styphel latmitate donata»

Hi funt germani muïtç uencrationis facrarum literarum codices,à Spiritu fan* nbsp;nbsp;nbsp;’

ólo profedi,omni mendacio ac errore uacantcs,quibus abSdc prachenfum eft,quid ad animae beafitudincm,SC ad falutcm nancifcendam, conferre queat. Adeo, ut in fidei amp;: fpiritus rcgno,ad modcrandamconfcientiam nulla dodrina fortior,nullum Uerbum, nullum mandatum falubrius ÖC neceffarium magis, quam horum libro* rum mortaljbus exada cognitio. Quanquam in hoc controuerfia eft,extét ne, qui inteUigat fanè fcripturam Bibliorum,quaccum multörum nefcio qua fiducia,dodo* rum quippe SC indodorum,tradctur ac uoluatur.

Qtiae ut facile dirimi poteft pugna, ita opus eft pia Scripturarum collatione,qua Scriptun conRrendï funt uelut difsidentcs Scripturx locijS^ non ex hoe atep illo loco ruptas coßrendit Scripturac fententiolas corradcre, Verumeamabexordio, medijs amp;nbsp;ultimis, hoe eft,in uniuerfum peffpicias,ac trutine» oportet»

Vnus idemep fpiritus eft, amp;: Veteris amp;nbsp;Noui inftrumenti. Qui enim fpiritus vnut er per Prophetas muit is uaticinijs diuinauit aduentum futuri Chrifti, idem cum Euan id^n fpmt geliftafum,tum Apoftolorum corda duxit,Petrus refert nullam fuilTe unquam pro* t«« vetera phetiam ex humanx uoluntatis uiribus profedam, uerum fandos Dei locuios per er noui Spiritum fatidum.Porfo non èd hominis,fed folius Dei uerbum, per hommes ue* inßruneü» lut organa literis mandatum. Ad hunemodum Chriftus uniuerfam Deo patri ac* ^** ceptam refert dodrinam fuam, ut cft apud loanncm : Sermo quem audiits,non eft meus, fed cius qui mifit me patris. Hoc fermone unice palcitur anima, ut inquic Chriftus ipfe. Adhæc apud Lucam:Bcati qui audiunt,inquit,fermoncm Dei,0£: ey« Podium ilium»

Caetera omnia cum principta habcant » Deus folus fempiternus cd,natura mii? nbsp;t r.

^^^ ^ ’ Pcrcrcationcm’mundi,amp; adminiftrationem nobiiifsimarum renim.D^um in* inóio^Dei ^^®8^™“®» ^* “®” cognitio Dei,quç necelTano exigitur,cogni«o Chnlb eft. Quid uero cd cognofcere Chriftum f quippe nihil aliud, quam in quem ufum, amp;nbsp;ad quid miHus fît nobis Chrißus à Deo pâtre,quo cum tarn innumerabiles diwtias, amp;nbsp;qux fupcrant humanum captum,bona nobis elargitus eß»

tn. Syncerus cultus Dei eß,ipfum conditorem coeli Si tcrrx,5C omnium creatura# rum cognofcere, omnem fpem, fidem, amp;nbsp;confidentiam in illum, tanquam unicum fcopum fixam habere,imö tanquam in illum, qui uel folus iuuare poteß, quód amp;nbsp;ilM fubiedia fint omnia,amp; quód ex animo bene uelit nobis,nihdep nö exhibere obuius fitjidep quia pater noßer efl calum inbabitans. Porró Deu amore proféras omni^J bus creaturis,ut fummum amp;nbsp;maximum bonum propter ipfum. Illum teuer caria tanquam filius,non uti feruus horreas oportet,

1111. I” Deum blafphemia nihil aliud eß,quam fpcm,confidentiam, amp;: amore fum« mum in creaturas fitum habere, parum fidei dare uerbo Dei, quo fe nobis ultra Chrifius benignum ac diuitem feruatorem, offert amp;: exhibet,

V. Lex eß edidum, quo bona praecipiuntur, mala uero probibentur, utiDüige Deum amp;nbsp;proximum tuum,ne facias furtum,non occidas,^ huiufmodi, Lex autem fpiritualis eß,hoc cß, adfedus amp;nbsp;cor ipfum fcrutatur ac requirit lex. Per folum Ipw Ifgfï uir^ ritum legifatisfit, tantum abefl,ut per carnem compleri pollet. Car o legi diuinae in« tt« er pot j^ßg eß,per legem non nifi ad terrorem,cognitionem peccati,amp; damnationem fui tentu. peruenitur.Fides autem qux per charftatem operaturjegem abfoluit,charitas uero donum Dei eß,

Vh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelium le turn nuncium,â Deo mortali generi profedum interpretamur,

quód per Chrißum unigenitum fuum filium, humano corpore indutum, mortales d peccati,mortis, SC infernauiolentia uindicauit. Lexterrorem inducit, infirmitatem hominis fubindicat. Euangelium uero confolatur confeientias, amp;nbsp;medicum ipfum Ifgh er offert. Lex accufat te peccatorem, amp;nbsp;damnationi obnoxium. Euangelium uero in« ff^’*’^^® bono animo,nc defperes, Chriflus enim in fe tranßulit peccatum tuum, S^ iigcrenfu» pró ^1,3 uidor fatisfecit. Credc in Chrißum,ut unicum feruatorem tuutr!,huiufmo« di fides te iußum reddit, amp;nbsp;ueterem hominem cum omnibus concupikentqs fuis, mortificat. Qui per talem Chrißo renouatus eflconfidentiam, hunc porro pecca* tum,mors,amp; infemus non aceufant, nihil in hunc iuris habent,utcfl in cpißola ad Romanos,

vn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fides non eß leuicula res, aut fomniculofa quidam opinio de D ra, uerum ui#

ua fiducia in promiflam Dei mtfericordiam,diuite quodam ubere per Chrißum du« cem noßrum exhibitam,qu£ amp;nbsp;alqs fub fignisfacramentalibus promißa ac rata efl, fidtlit nbsp;nbsp;Credentem in procliui efl folis Scripturis pendere, qux de iudicio, ira amp;nbsp;mifericor«

feriptuu dig 0çi loquitur,his tam adhçreat fortiter,ut inflantibus adHicïionibus,m bas con^ iedam habeat fpem omnem,imó naturam ipfam uiuendi fatietate in his confident tifsime expleat.

Veraßdeh Hæc germana ilia ac Chrifliana fides efl, quam uel unice comitatur Chriflia« nxeharitatis opus. Nam per fidem intdbgimus, exceUentem ae menarrabilem

Dei erga nos amorem. Quae res cum cxtimulat cor hominis, turn pacifîcat, ac di« uini amoris igne pe^us in Ham mat, quo pro tarn immenfa mifericordia ardens in gratiarum aftiones prorumpat, femper quaeritans, quibus Deo placere, inferuire proximo, ac fatisfacere kgi diuinæ queat. Quicquid fit operum fine fide, non po« teß non peccatum eße. Qui uero ad hunc modum Dei mifcricordiam non fentiat, in eo non poteß non merus contemptus Dei,ac frigida huius cura, imo negligent! tia 0^ odium Dei adeffe.

Semper fidem comitantur fui frueßus, hoc eß,bona opera, ubi uero charitatis Fic/rmp« opus non elucet,ac ardet,fubinde non ibi nifi moriua quxdam fides fubfidet. c^umtur Chrißianum hominem femper oportet pqs precibus prx omnibus rebus eb frudm.

fiagitare fidem, quam ducem habere fuorum bonorum operum conuenit. Verbis iadare bona opera, aut ea facere Gbi prxfumere, nondum uiuente fide,quid quaefo a1iud conaretur, quam fî retro ac prxpoßere uehiculo quis iungeret equos;' Muha operando ac faciendo fine fide, Slt; oleum amp;nbsp;opera, ut dicitur,perit.

Atqui hoc eß impendere omnem fubßantiam in medicos cum muliercuh apud Lucam,ac diu detincrl morbo, nec tarnen reßitui fanitati. Quæ uero fit fidci potentia,ex fubferiptis locis intelligas,quos ipfc malim requiras,Genefcos 15. Ko« mano.3,4.i4.ad Galatas. 3. Ephefiorum 2.Matthäi. 6.8.9.17.21. Marei 5.9.11» Lucx 8.9. iS.19. Ioannis3.4. ^.7»8» Ód primxloannis;3.4.5.Adorum 16.

ludxis apud loannem extorquentibus à Chriflo, quid facerent, ut operaren« yin. tur opera Dei,rcfpondit:Hoc efl opus Dei,ut credatis in cum,qucm iUc mifit. Pri« mum introfpicias,an quid in te fit fidei, pieep orandum efl cum difcipulis: Domine adauge mihi fidem. Deinde perpendc, qux prxcepit Deus, fimulatcp ad faciendu te adcingas,hxcfunt bona ac Chriftiana opera. Nam ex fidc ueluti fonte manant, adeoep ex edido Dei fiunt. Quicquid non fit ex prxfcripto Dei (id quod pafsim Scriptura expreflum efl) fufpedum habeas. Non enim humanis conflitutiunculis, legibus,ac fabulis coli ambit Deus.

Quiuero reda, ac commun! Chriflianx uit» uia faftidiata, dcuiam quandam scriptura fuorum fidorum operum femitam,ad falutis arcem graditur,uclut inter Seyllam amp;nbsp;I'ai«:« «,i Charybdim,non fine periculo nauigat. Nam qui Chrifli dodrinam non fequitur, doect. hunc in tenebris Ód errore necefle efl deuiare. Chriflus uiix noltrx lux 0^ uia efl unica,ut proditum efl memorix apud loannem.

Qui mortuis ac fandis perpetuum cxrcolum adfigat, interim fandis uiuenti« bus fratribus ac fororibus in Chriflo neglcdis, palpitat nimirum in tenebris ÔC deuiat. Ex his tu caetera conijec.

Sacramentum diuinum quoddam fidei nofirx fignum eft,quod admonct nos i x. promifsionum Dei,quo Ód corda confirmantur, in fiduciam diuinx uoluntatis erga nos,ut funt baptifmus amp;nbsp;Euchariflia. Audis ueniam acremifsionê dclidorumpro« mittentem Deum,filium unigenitum fuum incruce neci adigentem, adeoep per mortem eius te fibi rcconciliatum eße,crede hoc,^ nihil reliquum efl. Adhxc cor« pus Si fanguincm fuum,arrabonem eiufmodi promifsionum,in facramento teliquit ÔC ordinauit Chriflus. Vt Gedeon non dubitauit futurum,quin fuperaturus effet ho ftem, iuxta promifsiones Dei, igne amp;nbsp;uellere, duobus fiddifsimis teflimonqs con« firmatust Ita minime te dubiiare oportet,quin mifcricordiam confecutus fis,auditis cum fiducia promifsionibus, S^ sdhibitis baptifmi amp;nbsp;Euchariftix facramentis, ut certïfsimisteftimonijs,ói figillis promifsionum.

Difce Sacramentoru ufum Sgt;C uim:non enim extat quod confeientias uehemen« dus confolatur quàmfacramcnta,quod uidere potes, ex Gen. 17.amp; Rom. 4.cap.

X. Mors Chrißi fatisfadio eft pro peccads noftri» : Chrißus foîus faffeferft/qufs fobs redemir.Crucem quam patimur in terr/s,nonpro peccads fansfaeft/ed mor* Crux non dficatio ueteris ac camalis hominis eft,ut operatione amp;nbsp;uirtute baptifmi confermis p:isßcit imaginis Chrifti, fui capitis, fiat Chriftianus, QC in Chrifto noua creatuys, di moria« ^‘•^ pf^ tur,amp;: refurgat, Homine rurfus aqua amp;nbsp;fpiritu renafei oportet; qui faite m fpirct ad t^ceaUf» aftra. Crucem tolerare, amp;nbsp;carnem una cum concupifcentqs fuis, crucf adfigere, qui effe Chrifti gaudcat,neccftc eft; breuiter,neminem dignabitur fuo regno Chriftus, qui in terris auerfatus eft adflidiones,

Caro, nontam in Scripturis corpus ipfum, quam unioerfum camalembomi* nem,fiiium Adami,amp;corpus fimul amp;nbsp;animam reprxfentat. Fuit enim ucl à primo partit, amp;nbsp;peccator,amp; Hiius itx totus homo: quod enim ex carne nafcitur,caro eft.

Priufquam per fideifpiritum renafcitur homo,nil niß mera caro eft,hoe cft,6d corporis amp;nbsp;animç uires,non niß terrenum ac carnale quiddam fapiunt,mcd!tantur, ac faciunuSubÜmiora funt coeleftia,quam quód humanae imbecillitaiis uiribus prç^ hendi poftent, longiuscp remota, quam ut terrenis oculis cernipoftent Oeniep in uniuerfum nihil certi,nihil ueri de Deo ac rebus diuinis indicant humanx uires. originale Letifcrx peftis damnum di corpori amp;nbsp;anima: uenenofum originale,ut uoc3nt,pcc# f cccaum» catum intulit,quod nequaquam ut leuiculum exiftimandum eft incommodum.Sen fus nofter,ceu,ut uocant,fenfualitas,ne poteft quidem ex fe, quid ueri ftatuere, Arbu gt;nbsp;tfium ßue uoluntas noftra,fic infcóa eft,ut auerfetur bonum : Adeoep infirma,(au* ciacp, ut malum pro bono, 3^ ßbi nocitura feligat. Sicut enim febris infirmitas, omnem homini faporem uiciat, adimitep, utomnia üli uel lautifsima inOpida uidc* antur,amp;: quçcp letifera amp;nbsp;nocitura adfedet:itad^fordidum,foedumcp genitale pee* catum,omnes uires hominis rupit,ut ad fe,fuamcp natiuam uim,non line magna no# ui partus renouatione, redire pofsit. Renouari acfanari oportet hominem, alias damnationi obnoxius eft:hoc autem fit, ubi mortis Chrifti meritum in bomine operatur,ac ipfum uelut figurât ac format, adeo, ut cocupifcentqs camis fortior re* pugnans fpiritus fidei, proftratis hoftibus, carne amp;nbsp;morte, uidor euadat. Atep ita camalis homo (id quod baptifmus rcpracfentat)â^omnia qux contraximus a fœdo primi parentis partu,fubmerguntur amp;nbsp;abluuntur,ut plane noDUS quidâ homo,luxui Deum conditus,pcr iuftidam amp;nbsp;fandltatcm,prodcau

^jf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus bic,fpiritus ille fandus cft,amp; dus in nobis uirtus 8i operatio.

Porró ut idem fonant, externus homo,uctus Adam, caro, amp;C corpus peccat^ ita dC nouus amp;nbsp;internus homo idem fignifîcant.

Spiritui cum carne,perpétua quidam eft conflidatio,quod fubindicat Paulua in epiftola Romanis fcripta.

Durafimul interris morta1itate hacuerfanturcorpus £C anima, iuftus fide* (is^ homo, primitias tantum fpiritus habet : propterea omnia hominis opera, car* nale quiddara fapiunt,immó peccata funt coram iudicio Dei. Quare ne confidas in mos conatus, uteunep in fpeciem bonos: fed fides in Chriftumiidificatio eft noftri coram Deo.

3011. Tres funt germanx fummxep uirtutes,nimirum: fides, ebaritas, amp;nbsp;fpes, qux duo, poftrema ex fide uelut fonte, fluunt * nam diuinx mifcricorduc cognitio, ut diliga?

dilbgamus Deum efFicit, amp;nbsp;nos officiofe creaturis omnibus fubiecflos ddeuat ï bate deniep proximi chantas dicitur»

Quod amp;nbsp;fpes ex fide manat, in prodiui eft, nam fides eft, qua er edis uerbo: fpes uero,qua expédias quod uerbo promiftum eft. Quid autem cff(cit,qu0d fpem habeamc'Refpondeo : Fiducia erga uerbum Dei. Vides ergo hxc tria, uirtutum omnium longe praeftantifsima capita,uelut catenas quafdam cohxrere.

Summa urtus,de qua D.Paulus Ioquitur,charitas elt,qU£ per fidem operatur: ^.^^ tine fide uero niulla eft dicenda uirtus.

Maximum omnium peccatum, incredulitas eft : qui non fidit in Chriftum, xV. Condemnatus eft, neep uidebit uitam, fed ira Dei manet luper eum : nam quicquid non fit ex fide,peccatum eft.

Ïncomparabili nobilitatc decorata eft hominis anima, nimirum fabricata ad XVt* Îimilitudincmfandifsimae Triadis. Tres autem habet primas uirtutes,quippc: ins teHeôum,uoluntatem,ôd memoriam, quæ tarnen una eft 11' ovcfiót.. Hatte uero expi« Öam fimilitudinem,ex hoc intclligas,fi in uencrationc,£lt; De^Sd uerbi illius fufpen fus eft animus,quod fubinde in nobis ede diuinam quandam effigiem arguit. Nemo nififolusDeus,magnam ac amplifsimam fapientum amp;nbsp;prudentifsimoru hominum feiemix cupiditatcm fatiare poteft.Excitata,inquit iUc, imagine tua,fatiabor. Pritte cipium quidem habet anima ipfa,quia à Deo condita cft:at uero finis S^ interitus irt uniuerfum expers. Ad hunc modum Chriftus inquit:Ne metuatis uobis ab bis,qui occidunt corpus,animam occidcre non poflunt,fcd metuite magis rllum, qui poteft Si animam, Ö^ corpus perdcre in gehenna. Tantum diuinx imaginis opus eÜ, ipfa anima, ut nullis terrenis rebus comparari pofsit. Quid prodeft homini, ft totunt mundum lucratus fuerit,animae uero lux iadiuram feceritf

Vitam pattimus in terrenam amp;nbsp;xternam : Terrena eft, qux principium amp;nbsp;S« nemhabet, mulnsqj expofita eft calamitatibus ( id quód conqueritur D. Hiob) Sd ^ tantum umbeUa illius futurac, qux tanquam patvia creaturas fouet. Vere Chriftia^ nus,non magno xftimat hanc prxfentem uitam, quia per fidem cdo flus eft, fe non momentanex ac iamiam pcriturx uitx natu effe: fidei uero luminibus ipfam germa nam,beatam,ac xternam, fine mortis iniuria,fine calamitate,finclabe,immó tutif* firna quadam fccuritate,gaudio,ac gloria fcatentem, prxcurrit,ac fufpicit. Sic Pau^ lus Philippenfibus Rribens,inquit ; Nam mihiuita Chriftus eft, amp;nbsp;mors lucrum ; quód fi contingat uiucre in catnc, ca res mihi fruflus eft operis : amp;nbsp;quid eligam, ignoro: coartor enim ex his duobus, defiderans diffolui, SC effe cum Chrifto, Ion# geep melius eft*

C^iuero inuitus mortem oppctit,huius peritur^ ciuitatis,fpaciolicç mox eua# ndccntis cxilium xgrc relinquens,ueteris hominis lue crudus adhuc abundat,eftcp illius fides modica.Vera fides fubinde nos inflammat,ardcas in Chriftum defyde^ ï»um fuggillat, ac huius plufquàm impix uitx poenitudinem inducit, adeoep, ut tan# quam nocentifsimo hofti,bellum huic indicemus. Fides fordidx uitx Icnocinqs^ac q/nnium uoluptatu corporis,uel uiuentes,ut renunciemus, efticit. Quare ut nullum fidelibus gaudium maius,letiuscp audiri poteft,ita,uel hçc fola procul ab omni créa# turarum fiducia, arcet mortalium peflora, Chrifto ut foli uiuant. Sic enim diuus Paulus ; Ego Udo, inquit, abfit glorier,nifi in cruce Domini noftri lefu Chrifti, per H j qucni

quem mfbi mundus crudfixus eft, flC ego mundo. Et alibi idem : Vwo, inquif, at non ego, fed uiuit in me Chriftus : nam quod diligo in carne, diligo amp;C in fide Hiq Dei, qui me dilexit,amp;: femetipfum pro me tradidit.

Gentibus fiue etbnicis uita hxc arridet, quia beatiorem nefciunt: Chrißianis uero fordet,quia futuram eamep faUdorem intell(gunt,cxpe(ßantcp, Atqui hoc eft, quod uidemus fandos elcdos Dei, fummo mortis contemptu, adeoep lactos è uita, CifwöTttf. tanquam exilio Iamentabili,in ueram illam patriam excefsiffe.Ethnici trepide mor qMltUb.t. tem horrent,quia adum ehe fecum poft hanc uitam, hoc eft, cum corpus, turn ani^ mam ftmul oeddere exidimant. Nulla Philofophorum fapientia tanta, null a difei* plina tam exada,imô non Philofophia ipfa,utcuncp arrogans,animos eorum(quüd tarnen fimulabant fcdu(o)mortis horrendx curis uacuum reddert potuir.

Qgi c^rw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QP’ Chriftura ignorât,nee huic fidit,quid mirum,fi mortem horreat c* uidetur

flwn r^0* enim ilh horrenda,acternam minitans amp;nbsp;adferens ruinam. Qui uero Chriftum cum nUtmorté nouit, turn habet, non hune ullus mortis horror compleditur, amp;nbsp;id, quia hanc fibi iorrtt. quondam proftrauit uidor Chriftus. Poftremo, uerbum illius diuinum, aduerfus mortis impetum, unice nos confolatur, circumuallit ac munit.

Hxc uita eft aeterna, ut Drum ucrum, amp;nbsp;quem pater mißt, lefum Chriftum, * cognofcamus. Nunc uero cernimut per fpeculum in xnigmate,tunc autem facie ad faciem. Nunc cognofco ex parte,tunc uero cognofcam, quemadmodum amp;nbsp;cogni« rusfum,hoc eft,cognofcimus quodammodo hicDeum,amp; eius erga nos bénéficia: ucrum non eft hxc a bfolu ta co g nit io, fed eiusuelut umbra acpars quzdameft. At quae in iila germana patria futura eft cognitio, uerifsimus eft fplcndor ac con# fummata Dei cognitio, qua eum ficuti eft,uidebimus,

XÏX Dux funt mortes, altera temporaria,altera perpétua. Hxc corporis Si animae diftblutio eft, quatenus illud manet omnes homines,ut femel moriantur : ilia uero, ubi uultus Dei tempiatione,ut uera Si unica animz uita,fine fine carendum eft.

Perpétua mors, qux eft infemi damnatio, eledis fidelibus per Chriftum de« uida eft. Chriftus mortem aboleuiï,uitam autem in lucem produxit, ac immortali« tatem per Euangclion. Grauitas ac moles iniquitatum noftrarum in infemi abyf« fum nos prxcipitauit, obruit,fepeltjtcp. Verum has Deus Chrifti charifsimi filrj fui humeris impefuit, qui pro nobis, à peccato,morte. Si inferno omnes feruans, fatis« fecit. Cuius rei abunde teftimoniorum eft, apud D. P^lum i.Corint. i. Galat. 1.3, Ephef.i.Coloflcn.i. Rom.x. Heb.9.amp; ad Titum.x,

Itacp qui credit in Chriftum,non pcreat,fed habeat uitam xternam. Ad hunc modum D. Paulus: Nulla,inquit, condemnatio bis qui infiti funt Chrifto lefu, qui non iuxta carnem uerfantur,fcd iuxta fpiritum. Quare nihil ucre Chriftiano hornig ne Ixtius uidit bic fol. Nam apud hunc, quam hxc uita, minoris xftimationis eft nihil,Sd quia futurs beatioris uitx certior cft,amp; quia imperium habet in peccatum, mortem ôf infernum. Quid itaC Nimirum Chriftus femel exciiatus à mortuis,non amplius moritur, mors illi non amplius dominatur, fed ilIam proftrauit peccatum dclcns. Qui uero credit in Chriftum, illius maieftatem reueretur acadorat,unus «demep cum illo fpiritus tfficitur,imó in hoc amp;nbsp;per hunc ftmul peccatum, mortem, diabolum, amp;nbsp;mundum ipfum uincit. Sic enim Paulus loquitur:Si Deus pro nobis, quis contra nosC qui proprio filio non pepercit,fed pro nobis omnibus tradidit il« Ium,qui fieri poteft, ut non SC cum eodem nobis omnia donet C Morti quidem fu« bijcunur,at uero per Chriftum potimur return,qui ddexit nos»

Quid uero Chrißus habctc'enimuero,iuflitiam,paccm,uitam,af fslutem. Qnx chrißi bot per fidem cum Chrißo,ut unico amp;nbsp;domino Si. capite fuo.confpirationc fadajn uni nu, uerfum poflidct Chrifliana anima, adeo ut fummo fupercilio faflidiat mortis tyran nidcm,inquiens:Ne^ mors,neep crcatura ulla me feparabit a dileeßionc Dci,qu» «ß in Chriflo lefu» Exultans clamare audet: Abforpta eß mors in uidoriam, ubi tous mors aculeustubi tuainfeme uidoriatDeoautem gratia, qui dédit nobis ui cio ham,per Dominum noßrum Icfum Chrißum.

Mortem hanc temporariam huiufmodi uerc Chrißianus homo,nÔ porr6 hor^ ret,imdexpetit.H3ec enim,uel ferne! ipfum, peregrinx huius fcelcratxac impix uitx mille moleßtjs libérât,ac exonerat,amp; ad Chhßifolius feruatoris noßri beatic* temarcemducit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebrißu^

Chrißianus certus eß, mortem xternam, ut in Chrißum ipfum,ita in fe iuris «„$ morllabere nihil,temporariamep mortem corporis amp;nbsp;animç tantum dißblutioncm eße, i^m non purgatas fimul,pure,nitidccp fupremo die,in omni perfedione rurfum perpétua timet, ligandas effe pacc,glorißcandas ac illußrandas.Certue eß animam in manu Chrißi elfcpofitam,amp;:diuitcfoelicitatisubere procuratam in finu Abrahx, hoc eß quod Chnflianam mortem Scriptura fomnum adpellitct,quôd tum Chrißianus conditio tionem fuam fodiciter permutet,ex multo labore tandem in requiem uelut fomnu migrans.

Verum Chriflianum nondolere aut moerore adfici oportet, fi quis fuorumNo» co«-uita concédât. Ad huncmodumPaulustCxterumnolumus uos ingnorarc fratres, *rlt;ß‘«’‘i“*’* deqs quiobdormicrunt,nc doleatis,qucmadmodum amp;nbsp;cxtcri nonhabentes (pem. A ”** Nam fi credimus,quôd lefus mortuus eß Ö^ rcfurrexiqfic fiC Deus cos qui obdormi ^^*^‘*''* cruntpcrlcfum, adducet cum iilo.

Infinitauirtute Dei corpora mortalium excitentur innouifflmls, benigna animas cencordia amplexura.Piorum uero corpora mirabili ratione mutabuntur, innu merabilibus donis, quippefubtilitate,uelocitate,impunitate,gloria ac maieflate in'/ MMtdiw comparabili decovabuntur. Sic enim inquit D. Paulus : Seminatur in corruption' t^J^®^* nc,re(urgctinincorrupitbi!itate,(zminatur in ignominia, refurget in gloria, femi« natur in infirmitate,refurget in potentia.feminatur corpus animale,refurget corpus fpirituale.Supra dixit idem:Quemadmodum per Adam omnes moriuntur, ita per Chrißum ömnes uiuificabuntur,unufqutfcp autem in proprio otdine,primitix Chri ftus,deindehi qui funt Chrißi,inaduentu ipfius,mox finis,cum tradiderit regnum Deo 0^ patri,cum aboleutrit omnem principatum, Öi omnem poteflatem, ac un? twtem.

Chrißus excitatus eß exmortuis,proptcrca 2lt; nos excitari oportet.Hic arti« eulus puppis eß,ut aiunt,ae prora,fimulcp omnia in fe compleditur.Sl non refurrex iffet Chrißus,tobußior illoluißct mortis aculcus,iamuerocx mortui# excitatus eß. Sunt igitur tum pcccati,tum mortis uircs,infirmatç,fupcratçcp.Excitabimur öd nos, ea quam nobis Chrißus öd meruit öd parauit maießate.Tum ucro,ubifpiritushic in« quit Apoflolu#,qui excitauit Chrißum ex mortuis, uiuificabit öd mortalia corpora ueßta,propter ipfius fpiritum inhabitantem in uobis«

Chrißus inquit:Ego (um refurre^bo öd uita,qui credit in me,etiam fi mortuus Iuerit,uiuet,ôd omnis qui uiuit amp;nbsp;credit in me,non morietur in xternum. Et ahbit ^Çc eßuoluntas eius,qui mifit mc patris,ut omnis qui uidet filium,ct credit in cum, habeatuitam xternam,öd ego fufeitabo eum in nouißimo die.

Porto hicHiob inquit:Scio quod redemptor meus uiuit,öd in nouißimo die de terra excitabit me, öd rurfum circundabor pelle mea,öd in carne mea uidebo Dominum, quem mihi ipß uifurus fum, öd ocuU mei confpedfuri lunt, öd non , alius ♦ Poßremo fie Chrißus ipß apud loannem: Nolite, inquit,mirari hoc, quia

Uen/ét hora in qua omnes qui in monumentis funt, audient uocem eius, ^ predik bunt,qui bona fecerunt,in refurredionem uit3e,qui maïa egerunt, in refurredioneifl condemnationis.Chriftsanos fc mutuo contra mortis metum huiufmodi (cripturst faerç fermombus confolari conuenit,ut D.Paulus in priori ad Theffaloniceuks Ëpi ßola cap.4,Proinde confolamini,inquit,uos mutuofermonibus bis«

XXL De iudicio extremo duo Scriptura continct:Primum certidima quaedam Cg^ ^*^ ‘^^‘^ naprodidit Chriftusjudutfuturi iudieq nuncia,quod fubindicabit, fi kóione graf* KO w‘^'‘^'lt;’^j.j.,'5 pçf j^Tjjitth'xijMarci-St: LucacEuangeba.InnumcrabiIia perfecutionum genei* duo Script |.j imminent pqs,bellinjmores,tumuJtus,offendicula,impij mores,charitatis con^ tura contit j^mptus.Cxterum abominatio ilia defolationis in loco fanc^o ^templo Dei, quX ** fe ipfam eriget ac condituet Deum, Horrenda deniep fidci defedio, 0^ propria in bominum dodlrinas, 0^ conditutiuneufas fiducia. Chriftus uero (ie inquit: arbori^ bus iam protrudentibus gemmas, certum ed iam aduentare aedatem:ita eiufmodi fieri incipientibus fignis,non proeul abed orbis ruina»

Deinde huius fupremi temporis momentum amp;nbsp;horam pratuidit nemo, Chridus quidem figna premititt. Verum apud Matthçum inquttiÖe die illo amp;nbsp;ho* ra nerao lcit,nc angdi quidem coelorum,nifi pater meus folus. Quo loco amp;nbsp;nos hot rendo diluuq exemplo Chridus admonet:quod Noc temporibus ex infperato ofti tantes obruipSic inquit, critódaducntus filq hominis, quos nimirum nihil minus quam hunt fperantes,omnes fupprimet, Ad hunc modum D,Paulus:Dies Domini ueniet tanquam fur in node.

Formam, rationem, ac proceffum iodictj fupremi apud Matthacum,amp; in ei qu3c Thedalonicenfibus fcripta cd Epidola,requiras ipfe. Nolo ego meo te labore extra fcripturae tramitem, ucrum in hoc, amp;nbsp;ad hunc ducere;mehor enim lympha^ qux ex ipbs fontibus,quàm quæ ex riuulis ac fordidis lacunis bauriatur»-

^^” Mida Chridi tedamentum ed,qua fidchbus peccatorum indulgentia ac conlt; donatio promida cd»

VefccntibusiUis,acccpitI«fus pancm,S^ cum cg)flretgratias,£rcgit,dcditcp difd* pubs, ÖÓ a it: A ccipite, comcditc, hoc ed corpus meum. Etaccepto poculo, gratijs adis,dedit illis dicens : Bibite ex hoc omnes,hic ed enim fanguis meus,qui cd nod tcdamenti,qui pro multis effunditur in remidionem peccatorum,hoc facile in mei recordationem»Lege Matthacum, Marcum,Lucam,^ epidolam Pauli priorem ad Corintïnos.ii.cap.intelhgcsmjflama Chridofancitamrquiequid ergo huic practef huius confilium accedit,commenta ac conditutiones humanacfunt»

Hxc qux recitauimus uerba,qucmuis Chridianum node ac firma fiducia me* Miff'd quo ditarioportet,impium edidaoccultare,actacitemurmurare.Siueremidam audire Kodo audi cordi ed,cogitabis cibum aepotum ibi paratum ede,adeotp te edere aebibere opot ^^^‘ tere,alias frudra midam audis»

Quid ergo inquis feciamtVerba midse tibi arripics, atep hare uera fide medi^ taberis,nil haefitans,quin quod promittit Chridus tibi eueniet fedulo:tum datim in horumuerborum fiducia uenerabile facramentum,fan(didimumcp fignum ac figilb urn fume, fub quo tibi eiufmodi polliccntur promidionés,ó^ quo cor ipfumadmone* tur,ut fidentidimepromidionum uerbiscredat.Hoc cum Ipiritualiter tum carnaliter cd edere aebibere»

Quod fi tibifacramentum non porrigatur, fed midam audias tantum, fume rurfum tedamenti uerba, amp;nbsp;pedore uolue, quid in te benificiorum Deus paterae Dominus noder I ES V S contubt; hunc te nece feruade fua, aebeatiorem uitam meruin^

meruiffe cogita,h^bcs ad hacc germanum ac uiuum fignum amp;nbsp;Ogillum Corpus Si fanguincmiilieSjhis uerbis,SC huic figno fide,8d promilTam nadus es hacredKaïpm, fimul atep fpirituabter edis ac bibis. Verba Chrifti praecipué te confirmabunt,con# fo!abuntur,munient,ac ad refipifcentiam inuitabunt,

Namquiuerba hçc 0^ fignum hoe fide prxhendit,hic pafcitur ac munitur ad-» uerfus omnes tentationes ac cahmitates extremas,ad grattas diuiti ac benigno pas tri agendas excitatur,inftigaturcp,quód nobis irac filqs tam opulentum,tam nobile v teftamentumrdinqnitacacdit.Hic minime in promifiionibus hsefitare oportet, nam ob id teftamenti nomen fortitum efi, nimirum, ut cui contradici non poffit* Atep itafancita promifito, que nobibifimo iuxtacp charifiimo mortis Chrifti fangui«: ne obfignata acrata fit.

Non hic hircorum aut taurorum effunditur fanguis,qui peccatum non aufert, wijp koh fedinnocens Chrifti fanguis, qui confeientias noftras purgatd raortuarqs opcris n^ f-frijt# bus,ad feruiendum Deo uiuenti. Et ob id noui teftamenti reconciliator eft,ut inquit D,Paulus.Mifiainuniuerfum non eft facrifici5,fed nun^ fatis laudati iftius factigeq recordatio, quod Chriftus filius Dei, c ccelo profcdus,pro omnium delidis, femel in cruce peregit.

Eiufmodi recordationem euflibet mortalium cordi recentem effe oportet:qua quifep difcat,quis,quabscp fuit,Si quid in fc contulit beneficiorum Deus. Turn non uana erga tam benignum Dominum ac fcruatorê,fiducia fuppuUulat ï inflammatur prxterea in Deum araor,ac ueteris hominis rcnouatio oritur,

Miffisabundat terrarum orbis,atraro annunciator mors Domini.Opulcntum Ortó «amp;lt; gratiac,hoc eft Chrifti mortis donum proclamare,ac mutuo admoncre nos fedulo «KtiJt mf« charitatis,cum Dei,turn proximi,pracftaret : nam hoc facramentum unanimitatem r • chatitatis fignat, id quod indicat huius nominis myfterium.

Breuiter, quiequid teftamentum hoc, ÓC infe miifa continet, Chriftus teftatot J^'l,^ efttuerba teftamenti funt. ut fupra recenfuimus,quibus ucncrabile facramentum ah ^^ r^ tarisChriftus fanciuit : iftis breuifttme prachenfum eft,quid condidit tcftator,qu3ccp pjlt;jfj,„ legauit fidelibus. SigiUum, certitude uel obfignatio, corpus Ód fanguls eft, arrabo, £o«acKit * fignum ac figilium diuine 2^ promitTionis Öd redemptionis.Hacredes Chrifti fideles !«,(ƒgt;lt;««» funt: hxrednas dclidi indulgentie Sd condonatio cft.Vbi iniquitatiscondonatio, tf/UiHem® ibiucl neceftitate quadam rcliqua teftamenti condita adegata bona fequuntur. siginum.

Condonatls enim ddióis,Deum habemns mifericotdem per Chriftum, Chri H^nJ«. fius nofter eft,ód cum hoc pofitdemus uniucr(a,atcp hxc hxreditas eft noftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hitr-d tÄ

? Veteris teftamenti facrificiaimperfedaacmanca fuerunt:non enim peccata Slt;icri|icilt;« auferre potuerunt, fed germani, perfediep iftius facrifieq ( quo peccatum radicitus «‘quot;tfrine.* delendS,Deus reconeihandus effet nobis)tYpum gefferunt futuri:hoc ipfum Chri'; ^f”^g.‘? ftus fuit,qui in cruce occubuit,qui unicum uerumep noui teftamenti facrificium fa; .?^r* Óus eft pro noftris fordibus, in (ancftificationê, iuftlciam,etfatisfai5:ioncmoblatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-

Miffx u«ro facris,aut menfx Domini participatione,inepte,imô impie,Chrb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^

flumofferri fingimus:quia amplius morti nonfubqcitur.Paulus ipfum femelingref» (urn per proprium fanguinem in fanda, redemptione reperta, prédicat : ac paulo . poft,Chriftum femel oblatum teftatur.Non hepius offert femetipfum, alioqui opor* tuiffetiUumfepius paffam àcondito mundo : uerum perfedi, quod femel in cruce ^jj^-J^ peradum eft facrifieq illius recordatio eft.Hxc uera Chrifti meditatio fupplicq,qua roboratur ac augetur fidcs,Inflammatur feruens ód in Deum Öd proximum amorfs »ftus,fpes deniep fulcitur ac ftabilitur.

Propter ea inquit Chriftus:Hoc facite inrecordationemihoc eft,ubimco uefci® ndni corporc,meicp fanguinis potum hauritis, recordamini mortis mex, me pro uobis crucis fupplicio adadum,me redemiffe aos,mc deniep pro peccatorum uc^ ftrorumlue, factifiçium femel fadum.

xxni. Fides non fimulata in mifericordiam Dei amp;nbsp;lefum Chriftunï,ipGflïma eß iufli* da noßra. Credenti imputatur fides ad iußiciam:Credidit Abraham Deo, amp;nbsp;impuf tatum eß illi ad iußieiam»

lußicia duplexeß: Primaoperutniußieia eß. Hypocrite camaliter Legem ®wp^* intelligunt,conantes externorum operum conatibus Legi fatisfacere, frigente cor^ ’“c“^ de,quod torporequodamad bonum fomniculofum flertitVerum bate iußieia in lujUcta0» uniuerfum ad falutem nihil confert,ut inquit Chrißus: Nifi abundaucrit ueßra iußi* lufl^àdei ‘^*^»P’“® quam Scribarum amp;nbsp;Pharifacorum, non poßttis ingredi in regnum coelo* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum. Altera iußieia Dei eß,qux fidei iußieia dicitur,quam ucl folam Deus refpicir. Propriam iußieiam ex operibus neminem fiatucre oportet:in hane fi confiât dentiamamp;fpemconiedam babes, ßultefuper arenam aedifieas.At confyderanda nobis iifa eß iußieia,quae Deo probatur.

Chrißus pro nobis traditus efl, propter ipfumrcmittidelitßum, qui nobis in faneflifieationem ÔC iufliciam datus efl,huic foli fide,ac nuUorum operum meritis te iuuari pofle crede,quae fides ucra ilia iußieia efl,qua faluabcre,

Noßra opera in uniuerfum fordern, ac came polluta funttproinde nullum Sold fides opus,fed fob in feruatorem Chriftum fides,iußieia eft. Coram Deo non iußificabi^ iußieia tß. tur ex operibus Legis omnis caro,ut inquit Apoftolus.

xxnn. Sanchi eledi Dei bifariam à nobis coli uidentur : Primo, earn ipfi nobis pro ^'^P^^ arbitrio noftro fingimus cultus quandam rationem, quippe aurea aut buiufmodi in* ßgj^jj fabricantes fimulachra, id^ea fiducia, ut hoe nonleue facinusnospatraße ^^* exiftimemus:illis lemplorum erigentes uaftas moles,cum harum nulla fit penuria, uoti narijs extremisép damnati periclitamur terrae finibus: Horum nominibus exi» reola,ac febaceas candelas adfigentes, hos fpcm,prxfidium,ac uitam adpellitantes, bis rcconciliationis officium,ac maieftatem interpeUandi pro mortalibus apud Chri ftumadferibentes.Quafiuero cumfaneffisdiuifit regnum Chriftus,his feilicet mifc* ricordiam delegans, apud fe uero iuflicix amp;nbsp;xquitatis reueritatem,ut crudelis dd borrendus index,referuaffet,ad quem nulli tutus pateret aditus, nifi foli faneftorum fuffragtjs nitentk

Hie fidus, quem hadienus dcpinximus,diuorum cultus,merum eft in landlos conuitium,ex Scripturarum Sacrarum crafliffima irreptum infeitia.Non equidem Chrißus fo hi noftrum ambiunt cultum,Chrißus folus inter Deum amp;nbsp;nos reconciliator eft : fo^ lus reconci lus bic pro nobis occubuit,folus ita dilexit nos,ut animam fuam effundere pro no^ liator, bis non fit ucritus,adeocp mifericordia cxccllit omnes landlos.Eftep tutiflimus no* bis ad patremper Chriftum acceflüs,quiconledit ad dexteram tbroni maiefiatis in coelis,fandlorum adminiftrator,qui interceditpro nobis gemitibus inenarrabilibus. Hue quoep attinet,quod in epiflola ad Hebrxos proditum eft. At hic,quód idem ma net in xternum,inquit,perpetuum habet lacerdotium,unde etfaluos lacere ad ple* num po te ft, qui per iplum adeunt Deum,fcmpcr uiuens,Slt; ad hoe,ut intcrpellct prO nobis. Quid,malum,eft ergo alios aduocare interceffores:’

Summa,Chriftusfolusfpes noftra,nec alius landlorum quilquam. Spes, fides, Chrißus ac fiducia folius Dei funt, non creaturx, uteunep in fpeciem magnx, In Deum, ut folus[pes fummum bonum,fperes ac confidas oportet, ex quo fimul prxfidia, confolationes, noßra. malorum nullx iniurix, breuiter, omnia bona, 5d falus ipfa fluit.Iefaias inquit: Ego fum, ego fum Dominus,Sd non eft abfqp me feruator.Apud Hieremiam fic habes: ' Domine fortitudo mea Sd robur meum, amp;nbsp;refagium meum, in die tribulationis. Et alibi: Maledidlus homo qui confidit in homine ; bencdidlus uir cuius fiducia eft Dominus,

Nihil agis iftis,hxc pio à mejnquis.aguntur adfcdlutin bis qux gloria: Dei amp;nbsp;nihil ftafu animarum noftrarum falutis funt,rationis noftrx libidinem fcqui nequaquam opor endum ß^ lt;/Et. Eft enim cum merus error,turn dcceptio,quicquid præfumitur abfqj Scripturis «e Scripts diuiniSjó^ abfep edido mandatoep Dci.Ad hunc modum inquit Mofcs;Non facies ris. tisibi.qax nos hicfecimushodic,finguli,quod fibi redum uidetur. Non bonum owHi^ «ft-Quicquidfimplici piacp Htfententia, adfcripturac calcula m dqudiccs,probes, ac probanda formes hanc animi fententiam,oportet.

Secundo, prout Scripturis fandis proditum cR, ueneramur fandos, quodut j^p^^^ redu cft,iia minor erratio, In Deo ucnerandi colendicp funt eledi,amp; Deus in illis. J^4„^^ Paulusinquit:Ët glorificabant in me Deum.Porro, non ut feruatricemaut idolura, r^^ifi^m^ fedutnobilem creaturam, ex multis eledam, adeoep diuinam mulicrem,Mariam* admirabatur uentrabarurep Elizabeth, Deum glorihcabat gaudens, ac gratulans illi, quad gratiæ tarn eximium opus iUi exhibutffet DominusiBenedidus, inquit, frudus uentris tuncacterum matrem Domini,ac beatam illam uocat, quad credidit uerbis Domini.Et ipfa in hymnofuo;Ecce,inquit,beatamme dicent omnesgene* rationcs:quod quidem hodie cclebratur prxconium.hoc eft,iaudatur ac beata prac# dicatur,ut nobile ac immaculatum h ofpitium,in quo atterna illa fapientia quieuit,ód fpiritusillcfacer,mirabiliter diuinx humanitatisillud opus perfecit.Caro fui corpus lis tncontaminata,pura,ac uirginea,in unitatcm incomparabilislongccg fandiffimae diuinitatis perfonarum concorditcr conciliata eft, adeoep, ut earn ob hanc inenars rabikm diuerfæ nature concordiam, in una foemcUa exiftentem, matrem edes bremus.

Eftitacphic germanus fandorum cultus, horum fummo praeconio Ód uefcenti amore mcminjffe,ac his congratulari,carnem fiquidem amp;nbsp;peccatum et mun 'ƒ .^^^^ dum ipfum in Chrifto eos ftrenue uici(re,atcp cum hoc duce noftro magna maiefta® tis gloria dominari.Inhis excellentis gratig ac benignitatis diuing,mirabile contem plamur opus,qua: tanto hos claritatis Iuminc,gratutto beneficio donauit:nam hi iu^ xtacp Adami fueruntfilq.adcocp ipfum fpiralfent Adamum, finon tampreciofa honoris uafacondidiffet Deus. Ex huiufmodi diuino in fandos beneficio, income prahenfibiks diuinac beneficentiae diuitias cognofcimus,laudamuscp in cledis fuis Deum, diuitem aepium feruatorem, amp;nbsp;cledos fandos magna ignis flagrantia perkde Chrifto lefu eorum duci ïnfertos,eiuscp bonis,uduthareditati De^cohac# redes Chrifti infitos,admiramur.

Porto in his uideoeximiam illam fapientiam,potcftatem,bencficentiam diüb uinam.Qux res in me intupcrabilem fiduciam,erga tam mifericordem Dcum,mihi seque futurum ac fandis benignum,excitât.Diuinam nobis ingerit amorem, cond pientibus hanc in Deum fpem, futurum efte, ut amp;nbsp;nos fordidos Adami filios, uæ facp irac, aliquando honoris ua(a conficiat. Eftep orandum, ut huiufmodi fiduciam, amorem,fpem,nobis quoep fuggerat Dominus,Si ut apud eos fiquidem in Chrifto fratres ac membra noftra,unanimesagere liceat»

Nondubiumeft,quandoquiclemtimidiac fragiles uixerunt in terris, proxk mum charitatis beneficio prokcuti, quin nos deament unice, gaudeant ac gratu^ lentur noftrx future faluti,ac regno Dei nobis adpropinquanti,uoluntatem gcftiant innobis fieri diuinam,uitam hanc ceffare facrilegam in refipifcentiam, corpus fpiri* tualc mox cum omnibus membris ad perfedionem leuari. Quó tandem in cultum kudemep Dei, hoc triumphale lætumcp occinere carnem liceat : Mots abforpta eft m uidoriam:ubi tuus mors aculeusfubi tua inferne uidoria;'Supremo profliga® to amp;nbsp;extindo hoQe, morte, elcdiscp omnibus Chrifto concorditcr iundis, udut fponfo ko fponfa,perpetux quidam acternac fœlicitatk amp;nbsp;’gaudq nupti^ eelebren® tur. Charitas eniminfuturo regno non excidit, fed ibi maxime perficitur. Itacp in ccelo coram angclis Dei plus gaudq cft,fuper uno refipifcente peccatore, quam (uper nonaginta nouem iuftis,qui poenitentia non indigent.

Qjzac ucro fit illa pro nobis fandlorum intcrcciïio, an hi ct/am nefiram fcntl# antorat!onem,ceuuclut Ïn fpcculo uerbi immortahs uidcnr,amp; quo iflamodo ratio* neep aguntur omnia,nulfa utfeiamus cogit ncceflitas^Dum bic in terris agimus/e« f^uinjf dulo mutuis preeatiombus uelut contendendum efljd quod indicat à Chrifto inifi* precatiom ^'J*^ precatio. Et Paulus ecckfiae orationes fibieffïagitat,ficut amp;nbsp;ipfe nullis non locis iut certan uidfijm pro illa diligenti infiat precationi. Vnicum tantum nobis relidum «ft no^ dwm eß, menjn quo faluos fieri nos oportet,quod eft I E S V S.

Chriftus inquit.’Quaecuncp petieritispatrem meum innomme meo,dabit uobis* Ad hune modum amp;nbsp;eedefia precationes fuas,quas uocant collctftaSj nimirum per Chriftum dominum noftrum, finit»

StinflcrZ Quod uero ueteris inftrumenti precationes, nonnunquam diuorum patrom» mvmimje Abrahami,lfaac,ôif Iacobi,Dauidis,Sdaiiorum, mentionern fadunt, non id caufae inprecatio eft, quód eoru fie ftatuerunt nomma,quaCi effent qux auxiliari poffent: Verum bis mbu!, quo pacïi ac foederis,quod cu übi mera miferscordia pepigif,Dcum admonucrunt. Ad noda bett hune modum Ö^ hodic nihil ueiat prccariiMifericors «terne Deus, qui fa nel o Pe^ ^^' tro eleólo tuo, fidei praeftitifti robur,da quçfo,ut tanta amp;nbsp;in me uigeaf,pro tua bo^ Precatto nitate,fidei conßantia. Vides folum piam fanflorum recordationcm, non inuoca# K‘‘dù^u^* **°”®”’ ^^^ adorationem efle,fed laudator in eleôis fois, adeoep fuæ ueritatis gra^ . rorumur ^^æ^ admonetur Deus. In nomine lefu omnes fieripfecationes oportet.Is cnim 1« nomine ^®'‘“® rcfonciliator ac Deus nofter eff. Enimucro ira fit, ut fandlis dccens, Decep iff« omna f^*“® praeftetur cultus. Etiam atep etiam tibi commendatos fuperflites ac usuos fieri preca fandos uolumus,quibus uere tuo opus eft auxilio, Diuus quifpiam Nicolaus, non tiones o, tuisindigetopibus,uerum egcnus miferep uicinus tous. Diuus Vitus porrôgallina portet. nô uefcnur,qua fi pauperculum donates,luxta quod precepit Deus,hoc tibi ac fi tUi SanétorZ feciffes,fado Chriftum demerebere.

muentium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

XX ludæis in Veteris inftrumenti bbris,quafdam crcaturas,uclut immundas, inhi | huit edendas Deus. At uero noui teftamenti fidelibus nullum in uniuerfum cibo^ j rum deledlus pracceptum effc debet. Abufus quidem 6lt;^ luxuries borum tantum daigt;nantur:non fi quis rede ac frugaiiter his utatur. Nulla dies uetat, quo minus J omni ciborum genere tibi frugalitate quadam,fiue pifeibus, fiuc cirne,fiue ouis, Ä y quibufeunep creaturis,gratiarum afliones agenti uefei liceat. Non emm quod m^ grtditur inos,imputât hominem,fed quod egreditur ex ore, hoc impurum reddit hojnincm.Nam omnia munda mundis, hoc eft fidelibus, ea ubiep Euangehorum ^ Paulinarum epiftolarum fufFragio,bbertasproditacft,

At uero cum ingens mortalium pars humanarum traditionum iugo,Sd uelut tricis quibufdam circumuenta,uinlt;ftacp iaceat, non omnibus diebus omnia licet« cxiftimans,nc tua felicui fit offendiculo hbertas,nonnihil detrahendum, amp;nbsp;uelut co^ ercenda eftipraccipue ubi gloriae Dei non refert.Eftep tibi afiumendus, docendusep uerbo Dei,ut feiat quid prohibuit, quid item concefiit Deus.Nam fi reipfa Chrifti* anus effc gaudcs,refpicias Chrifti uerbum,ô(: hoc utLydium lapidem fequaris opot ‘ *^^- Qy0d fi pluris font tibi hominis cuiufdam commenta,non lam Chriffianum,f£^ papiftam agis»

NeqaicquamDeomprefixiffctibifuGucrbumexiftimast’Credisimpie,occaca«* ' ïncepitto tc,mifcr,ac truncus inets, inftrumentu Satanae, credis inquam,qua ad falutis areem graditur, Deum ipfum non turn commonftraffe, turn docuiffe f Tu(fi Dijs placet) pro tua libidine meiierem inueftigabis uiam:'Chriftus amp;nbsp;uia ipfa amp;nbsp;lux eff. Qui uc* rohuius decretum,tanquam Theleum filum non fequitur,fcd fibi excogitatum Ktt • facit, deuiat ru nirum,ac palpitai in tenebris.

Nihil ergo iefpondes,cumPontificum,tumConciIiorum décréta tibi uiden* r tut« f

^^f^pondeorPontificem amp;nbsp;Concilia crrare poffc, amp;nbsp;próh dolor/xpe pernidofe Ia? Deorw P^OïciTe, Quód fi erroreuacare libeat, Scripturam unicum fcopum tibipraeKxam PontißdA habeas. Sunt enim facrarum literarum monumenta à Spiritu fandlo profedia. Pa^ C conclu piOicx traditiones aut Concilia, ß Candis Scripturis confentanex funt, amp;nbsp;cum his nihil pugnant, concludendi Aatuendiép uerbafunt ex Biblqs deprompta, adeocp •bferuanda funt. Quód ß à Bibliorum decretis dißentiantymeri errores funtSem« per ßbi conßat/uicp ßmilis cß Spiritus fandus. Quod ferne! per Euangelißas ani* marum falutis gratia protuiit, eo contentus eß: non enim fecum difsidet, necp pu« gnantia loquitur.

Si tentare libeat,tecp certiorem fieri geßias,quid fpiritus habeant S^ Pontifex amp;nbsp;Concilia,perfpice,lege,ac confer cum Scripturx facrx fcrinrjs pontißcia dogmas ta,fi his confentiunt, fpiritus Dei eß ; ßn minus, fpiritus eß Satanx. Verbo enim Dei nihil addendum eß»

Verbo Dei aluntur mortalium animx,quod nouas,eredas,lxtasm facit conlt; yerti Dei (cientias, commodiorem uiamac femitam commonfirat ad falutem. Verbis ßuc ƒudut. cooßitutionibus hominum inficiuntur animx,qux dißurbatam, moeßam, anxiam, ^„^^„^ crroneam,adeocp cauterio notatam confcientiam faciunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(öftuuti«^

Chrifliano non eß dierum difcrimen, nee alium alio fandiorem habet, fed xxvr. ©mnis illi fandificandus dies, in nouo teßamento, nullisfp non diebus celebrandS chnftiän» efl fabbathum,hoc eß, fordidis ab operibus ueteris hominis quicfeendom eß, oms «Se/I àM niacp Öi ferenda amp;: toleranda in nobis opera Dei funt, qux noßri efl cum mortifié rm d/fat» citio,tum renouatio. Qui ucro ad Chriflum tendit, hunc plane feipfum abnegate, me», fe proeul à tergo relinquere oportet. Dies dominica,cxtericp dies feßi,hanc maxi?

me ob cauflam tolerantur,ut in his fyncerius meliuscp fedulo conuocata Chrifliano- Dies demi turn frequentia unaniml fimul uoce precaretur, ac uerbum Dei audiret, pioep Sa; «k«. cramenti ufu Chriflo gratias ageret eccleiia : qs adis nihil obflat, quo minus tuo te accingas operi,necp laboranti peccatum reclamat.

D.Hicronymi temporibus, exadis rebus dioinis, quod reliquum erat dicij'tnporé dominiez laboribus fuis inipendebant ecclefix, quod idem fcribit in Epitaphio Hifro«gt;fni Pauli. Quid ergo nos ignauia ac torpore plané diem perdere cogunt,idcp non leui cum corporis bonorumc8,tum animx iaduraf Confute D. Pauli ad Calatas amp;nbsp;Co? loffcnfes epiflolas.

NuIIanobilior, nulla falubrior oratione Dominica precatto, in fe mortalium xxvii. necefsitatem omnemcompledente.Chriflianamorationcm diligentia amp;nbsp;intention ordtiow ne fieri oportet. Accipe urgens necefsitatis onus, amp;nbsp;apud Dcum flatuc, illicp pro« dominiez pone. Quod uero illud necefsitatis onus^nimirum fidei,charitatis,fpeic^ imbecilli? ««Hamr« tas,hxc prxcipue à Deo fupplex efflagita, in his fita efl uniuerfa falutis noflrç foelie bol'* citas. Sic enim Chriflus docet : Primum quxrite regnum Dei, Sd iuflitiam eius, ÖC hxc omnia adijcientur uobis, Quód fi Deus coeli uolatilia, omnibus uacantia curis, ' alat,mirecf cum illa, turn agri lilu uefliat, quanto magis tibi, quod ufui futurum efl, nihil non, faliem fidenti luppeditabit, Credidit Abraham Deo, amp;nbsp;imputatum efl illi ad iuflitiam.

Oratio breuis clTc debet, ut Chriflus inquit : Orantes ne fitis multiloqul, ficut orar/o (rs «hnici. Putant enim fore, ut ob multiloquium fuum exaudiantur. Superflua uerba or«ionemnon decent. Proinde caueas Hortulum, ut uocant, animx, Rofarium, ,jj(. Herbarium hortom,Speculum, 0^ id genus flultifsimas nxnias, quibus multa con* tinetur garrulitas. Non efl cuiufuis adrum è luto legere, ac rodere. Oratio fide coniunaaßt: qui enim fide non orat,non exorat. Dominos fe exauditurum depre* cantem pronuût,ob id crcdas oportet,01: hocquidem fpiritu Sf ueritatc.

fiMü'op» Noîi Deo mc(»m,ranonem,tcmi3i!s,horam, quando, quibus mod/s danduta fertuniUf fit,’quod oras, prxfcriberc. Jpfe nouit ubi commodum libi iucrif, ilhcp banc curam temer(ogt; prcuinciamcp linquf, hoc femper tecum Si pedlorc Ôéoratione uduens : Fiat do* tnoditatem mine fandifsima uoluntas tua: mox déprecatorem fidentem exaudier. At ucro n5 uouit Dein ftatim fubinde refpondet precands Iibidini,quandoquidlt;m ipfe non ignorât com* modnatem» j^ O r i^.

xxviir. 1*1 Baptifmo diuino uoto nos obflrinximus, liquidem in hoe renunciauimuf Votum blt;tgt; Satanse, ÓC huius pompis perpetuum indiximus helium, in hoe pugnam aduerfus ptifmi. propriam carnem,mundum, Öi. Satanam promittit homo. Ex parente natum pee* catorcfn,amp; irç filium renouari,amp; uelut rurfum aquae amp;nbsp;fpiritus pareu renafcinecef fum eß, uetus homo mortiheandus eß, idqi innumerabihbus amp;nbsp;folicitudmibus £C ^tn^ci aduerfitatibus,quae carnalcm hominem adHigunt. Sic enim PauIus;Omnes qui uo* •pntet. jyj^j pjç uiucre in Chrißo Icfu,perfccutionem patientur,Atep ea eß,quam Chrißus

amp; ioannes docent,reGpifcentia,qux uetcrishominis mortification renouatio eß, t^eßpifien cu*us fignum baptifmus eß,altera ilia exiflens renouatio. Qui igitur aduerfîtates n tiaurteris •dflidiones horret in terris,perfidisc damnatur. Non enim quæ in bapttmopolh* fcomi«« CHus eft,intégra feruat. Quaeres facilime arguit,phoenicc in terris rariorem eße ue^ tnortifiuf re.Chrifliaum hominem, Ne temcre facilccp uoto quis fc obftringat. Satagit enim tioeß. nbsp;nbsp;ear um r er urn, qua» inbaptifmiregeneratione promifit, ijscp plenas gerit manui re (pondendis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, WoMrffJo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monachorum nota mcrac funt ineptiac,fiuntcp fine fide. Virginitatem non eft rum uota. nofirac poteflatis uouere,fed rarifsimum quoddam donum Defimó confiUum tan* tum.n non prarceptum efl.Euangelica paupertas ad emnes fimul Chriftianos fpef . ^uangtUci tßat, quæ uerfatur maxime in ca parte, ut fpiritu nihil concupifcamus, ne terrenig fjuptriM. facukanbus corde inhacreamus, ac omnes facultates communi quodam focietatis *

amp; proximi ufu,ut prarfeefli ac difpenfatorc8,non ut carum domini, pofsideamus ae nbsp;nbsp;nbsp;£ fruamur. Ad hunc modum Chriflus: Si quis uenit, inquit, ad me, nee odit patrem gt;nbsp;fuum ac matrem,n uxorem, amp;nbsp;filiós,n fratres, nforores, practerea autem n ani* «nam fuam,non potefl meus eße difcipulus. Huic kgi uniuerfum mortalium genus, non monachi aut raonachac tantum obnoxtj funt. Efl enim, ut tota Lcx, fpirituabs, lynccros,puros^ requirit adfedus, nihil non terrenorum abnegantes,hoccfl,nulii8 rebus fernere ac inepte ebligatos. Bonis tantum utendum, non adfcdibuï ad har* nbsp;nbsp;) rendumefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ^U4»gelie4 Quas ob res Euangelica paupertas non cft,hoftiatim mendicare,aut nihil pol* pd'iperttu fidcre,(cd auaris adfcdibus nullis inharrere bonis, Diuitiac omnes Dei nobis mu* no efimetu nere,non ut priuati foiiep his fruamur, eueniunr,fed ut his omnibus quac pofside* dicit^t. nbsp;nbsp;mus feruiamus urgenti fratris necefsitatil hoc tam diuina quam naturae Lex poflu* lat, Mofes edixit ferendum non effe mendicum : Chriflus quoep docet: Nolitc tranfire de domo in domum : in quamcunep domum intrauéritis, edite ac bibite, quz dantur ab ilhs.

Obedientia nobis omnibus arque ac monachis faruanda efl, ut Paulus 0^ Pe* trus docent,quam quifep fuo,in ciuitate amp;nbsp;focietate,principi debet. Quiequid autem lt;iM.etti Qfquam eft de obedientia diuini uerbi proditum in Scripturis fandis, hoc naiferi *“* caccorum duces,uelut crinibus trahentes, ad fuam fomniatam fidam^ detorquent obedientiam; quemadmodum Sgt;C hoc Samuelis didum: Obedientiampraeftare fa* cnfictjs,falfo detorquent ad humanum commentum.

Monachorum uota, ex mera Scripturx infeitia, 6^ libri arbitrq (quod defen* ) dere tueriqj fperant)arrogantia trrepfere, Monachorum uotum non eft Scriptura ud confilium, uel prarceptum : eft igitur mera impoftura, hypocrifis ac infiducia. Chriflus fiduciam noftram fynccre in folum Verbumfuum, coniedam eredame^

effe iubet.Super hatte enim petram aedifieat Eccledam fuam. Efapud Toannem in-? quit: Oues meat uoeern meam audiunt. Quandoqutdem fynceri ucrbi Det ne ima quidem manifede appareat,quac aut confulat, aut prxeipiat xternum urn, uitq»ojs, mendicitans ue capillrum: enimueronon pofTunt non in fumma errons ca igmc berfari,qui docent ciufmodi nota, eaep uelut Ddphicum oraculum, cemfsuna, 3^ ut Scripturis rata tenent,cum fint Siculis gerris uaniora,amp;Scripturç fandç contraria. Verbum fuum ad falutcm tantum doceri Deus uoluit. Sic enim Petrus refert : Si quis loquatur, loquatur ut cloquia Dei, hoe ert; Si quis doceat, certus fit uerbum Dei ede quod docet,

Prx omnibus, Deo ut germano imperatori amp;nbsp;Domino nofiro, dcindéqs, xxix. quos Deus nobis gubematores ordinauit deditep, ut patri, matri,.dominis, iudich Qü^tr”** bus, Ö^ ad tutandam pacem pubheamin potefiate conftitutis,obediendum eft. Si quod pacis amp;nbsp;reipublicx referat, aut ciufmodi ucl tyrannicö quid prxcipiant, per^ p^ttfiiU. fcr,obfcquere,amp; fumma modeftia obtempéra,hoc fraterna charitas flagitat.

Quando uero,quod cum uoluntatc Dei pugnare uidetur, prxcipiunt,rerpono de cumPetrocxtcriscp Apoftolis: Potius obtemperandum effe Deo, quam homi* nibus. Non enim quis duobus qfdemep pugnantibus dominis feruire poteft. Ba« byloniorum regi, Danielem Prophetam interroganti, imperantiep, ut Dracontm adoraret,refpondit : Dominum Deum meum adoro, quia eft Deus uiuens, ifte au« tem non eft Deus uiuens. Paulus poteftatem Dei mimftram tibi m bonum uocat : proinde,fi mala Se cum Deo difsidentia prxcipiant,ne »U»s aukultes.

Dei uoluntas uelut filum eft uniuerfx iufticix ac boniratis. nunquam errans. xxx. Quod redum bonumep uidetur,id propterea 0^ redum amp;nbsp;bonum eft,quod lie dt= uinz uoluntati confultum uidetur,

Humana uoluntas error eft,quam conformem ac fubiedam ede diuinx uolunlt; XXXI. tati oportet,in qua rationalium creaturarum perfedio fita eft. Sic ÓC oramus : Fiat

' uoluntas tua. Ad huuc modum amp;nbsp;Chriftui orat : Pater,fiat uoluntas tua. Si Chriftus optimam redifsimamep fuam uoluntatem, in patris fui eoekftis uoluntatê coniccit, quid non miferrima ac fordidifsima lues homuncio in omnibus optaret, non fuam, qux error eft, fed Dei uoluntatem, quxueritas eft, fieri ç* Apud Icrcmiam inquit fpiritos Dei; Humanum cor,prauum ac infcrutabile effe.Cot hominis omnium ad« feduum,ó^ uoluntatis humanx domicilium eft: ex teuero,fine gratia Dei, non nifi malum conaris. Vbi ergo liberum arbitrium^

Dux funt offendiculifpecies. Vna, qua proximus otfenditur, nempe, G quis xxxn, male fratrem in fide erudiat, quod horrendum eft offendiculum : uel flag iiofa ui ta offi'-nd cut lua offendat,0t pub!icani,hoc eft,manitcfte flagitiofi degentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h dugj^ct

Altera quam fic accepimus.Chrifto docente ucibü ueritatis, à patre fibi com« ««i. mi(rum,apud ludxos, ofFenfi quidem funt, uerum Chriftus illis oftendiculi caulia non fuit. Sic amp;nbsp;hodie nonpauci, ubi Chriftianam libertatcm prxdicari audiunt,ofs fendunturifuni enim eorumconfeientixhumanis conftitutionibus amp;nbsp;dodrinis mi# tum in modum jintricatx.Euangclium prxdicandü eft,offcndat fe in hoe cui hbeat» Chriftus in ruinam Ól refurredionem mul tor urn in Ifracl pofitus eft, amp;nbsp;in fignum, cui contradicetur. Qui ex huius funt ouibus,ubi tempus erit,paftoris tS agnofcent, turn accipient uocem. hs Chriftus amp;nbsp;dodrina eius in refurredionem pofitus eft» Qui non funt eius,ofFenfione feipfos in abyftum detjetent.

Rebus omnäsus, quas Deus prxccpit, morem gere, nulle cuitijquam effendi* mb habito refpedu. Huius rei hoc erit exemplum : Chnfti praeceptum eft, ut cius faneftiisimum imbibam uerbum,ex hoc unice uoluntatem tllius dikam,Si quis hanc facram prohiberc Scripturae ledionem conetur, nequaquam in hac re inftand aufcultandum eft.

Træcepta in rebus ab hominibus rads, fieriep licids 6c illicids, earn obfei uabis regulam, Ijominum, ufemma iuxta fidei, charitatis, ac necefsitatis Effragfa excudas tencasep, ut uefei carne,^ non ueki. Habes,'à Deo quidem uefeendi hbertatem, at proximi charitas expédiât nee ne, facile te admonebit : quod ft nemo offendatur, tux es ualetudink Cui uero bare non fads peripetia hbertas cft,illius inferuiens imbeciliitati,a cîbo in fe tarnen minime’malo, nee inhibito, abftinebis. Quemadmodum ft carnis media diem Vencris obferues,non hoc aut officium,aut bonum,ut uocant,opus,Deo pre« ftas,fed fratri folummodo hoc inferuis officio; Ita minime peccas,ft ucicaiis,modo neminem offendas tua libertate,

Quouftp lac|fugentes manebimus infantes f nondum uidemus maturitatem credendi potius uerbo Dei, quam hominum ftultifsimis nunerjs f Spiritus Dei in* quit; Omnia munda mundis ; St^ tarnen feduloinanes operum umbras timemust* Habcbant diui Pauli tempora,quibus,quod carnium efu offcndcbantur,fe défende* bant, quód ftmuiachris erat immdata caro. At inexeufabiliora noßra funt fecula, quae macellis deprompta carne offenduntur. Quando uidebimus tandem ftultifsu morum offendiculorum finemc'Vt quid nos djumi fpiritus per Apoftolum loquen^gt; risuerba non mouentf Omne quod inmacello uenditur,édite,nihil interrogantes propter confeiendam. Quippehuie ftmuiachris immolatam carnem commixtam cos uendidifte crcd*bile eft, '

Nihil eft, quód dicas ; ConciI/a, f2nóïiq5 patres prohibuerunt. Sit,itefrum atcp iterum prohibuerunt. Quod Chriftus non prohibuit,fcd omnibus liberum reliquir, nemoneep po(eft,necp debct,ucl fub mortali,ut uocant, peccato prohibere. Quod fine diuinis Scripturis ftatuunt, confeiendam tuam non oblfgabit. Nulla his per^ lt;lendaclacerandaecp,at uero fanandae confeiendae data poteftas,ut inquit D. Paulus»

XXxnf Elecmofynar, omnia quæ in proximum conferuntur officia, dicuntur. Euan* * gelica rcftpifccntia,hec uelut principes uirtutes quafdam in fe continet,ieiunia,ora* tiones, cleemofynas. leiunium omnem Hagitiofæ carnis noftrac difciplinam, fine omni ciborum acueftium refpelt;ftu,comple(ftitur. Vt oratio uniuerfam cordis crga Deum,Icgendi,audicndi,prccandi,contemplandicp adionem adumbrat,ftc eleemo fynae, omne in proximum officium fuftinent.

iciumd. leiunqs mihi ipQ reruio,ueterem hominem uincio,oratione Deo,cleemofynfs 'Oratio, proximo, leiunqs uero praui carnis affedus uincuntur,fobrie,frugaliter, pureep ui^ ^kemoÇyt uitur. Orationibus cum uitat elatio coercctur, tum eiufdemimpetramus pietatem» M. Eleemofynis oculorum libidines arcentur,^ rede pratfenti tempore uiuiiur»

In uniuerfum nc iurctis, fed erit ferme uefter, eft, eft, non, non. Porto quod ultra hæc adiungitur, ex malo proficifcitur. Hic Chriftus omnem iurandi affedum fuftulit,ut foIetLex tantum adfedus notare. Adeo ftmpliccm ac innocentcmCbri* fdanum, non autem opinionibus aut fufpicionibus tumidum expetit Chriftus, qui Iibens proximo hdem adhibcat,neminê ad iurandu impellat cogatcp.lpfe nunquam iurandi libidinem habcar,idcp dminæ maieftatis glorix reuerentia,ad quam Temper

tnendaerj aceufamur. Atep hoe eft,quod inquit ilk : Quod ultra bate adiungituf ex male proficifcitur: perinde ac fi dicer et: Qui uel libidinofe proximi fui iofiurandum poftulet,uel faedime furet ïpfejatis arguit, hominem ede periurum, maium, leuifsi* mum,neep ueritatis diuinx cultorem.Nemo ex induftria peierabit,uerum ubi cha^ jur^n ritatis, necefsiiatis,ac proximi utditatis, adeoep Dei glorisc refert, acquitati coiiun? ^ntndti tancum eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liceat»

Chrißiana libertas non in hoe ucrfatur,ut porró non indigcamus opcrari bo^ XXXV. num,fed etufmodi quidam eü libertas, qua non Lex,fed homo immutatur. Oiuo Litcrta» * Paula conuerfo ac iUuminato,immutata Dei praccepta iïlimanfcröt,ac porró feruan chrilii«nlt;h da relida funt,ipfo uero in a li am formato creaturam.Nam hze eadem lex Dei,quç iUi amara,amp; contraria ante conuerfionem uidebatur, ipfo iam fide purgato, amp;nbsp;cha# ritate per Spiritum fandum in corde dHFufa, arnica illi arridebat lex,ut nunc fpon» te faciat,quae prius txdiofe fecit.

Lex Chriftianum,tamctfi culpam non uacantem hominem,nunquam damnat, ^^^ ^j^, modo Icgis execrationem per Chriftum fublatam, Chrifti iußitiam fuam iußitiam, j^^ „oil Chrifii fadsfadionem fui emundauonem eße credat, ut inquit Spiritus Dei : Chrilt; damw^u ttusfadus nobisfapientia à Deo, iußitiacpSifandificatio S^ redemptio. Hanc ChriSi benignitate nadi fumus libertatem,nobiscp cauendum eß,nc libertatem in occafionem cami demus,fcd per charitatem feruiamus nobis inuicem.

Ne iades eiufmodiuoces : Liber per fidem fum,quac nihil non abfoîuit, quid porró meis opus efl operibus f omnia pet Chrißum abfolutc ada funt. Longe ia# «cép abetras, abfit ut ciufmodi uocc impium nequitix operculum practexamus, Non huiufmodi, ut nulla deinde operum adione indigeas, fed Chrißiana libertas eß, quae non coada, fed libere, nullorum meritorum refpcdu,bona opera, uelut fc ipfam uincere ßudens operctur. Ad bunc modum Paulus: lex, inquit, iuflo non cß pofica. Lex porró in illum nihil iuris,nthil habet quod incufet.Spoiue enim ód Spi« ritus Dei,quac lex pohulat,exequitur»

ÉKHÀiffîa in Scriptor is, quae graecauox efl, fidclium congregationem lignifié XXXVI» catæftep Spiritus fandi afflatu reterta,qui earn uelut manu ducit,adeout errore ca* Eeck/tam reat. Sponfus etenim fponfum non poßhabet.Verum efl in ca eedefia membrum, ^fniwfa« errare quod potefl. Pontifex èi. huius cardinales eedefia non funt,fed in hac uel ^«^ 2«tc* pars,uel membrum: idep fi uere Chrifliani funt,alias minime. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«lt;^-

Eedefia per uerbum Dei conflatur,quod nimirum corpus ipfum efl,quo con* P^^'Ä* ^ cipttur, formatur, fouctur,roboraturacfuflentatur eedefia, Breuiter omnis uita, ^''”‘”‘‘'” omnesep eedefiae res in folo uerbo Dei fitac funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^J n”*

Proinde uerbo Dei diuerfum nihil flatuit,nihil molitur, nihilcp docet eedefia, ^^^j^i ^^. nunquam à purifsimi lyncericpuetbiDei tramite,ucl latumdifcedit digitum.lnhoc Eccip^i^^ enim quod ad fpiritualcm conducituitam,in uniuerfum repofitum habet. Si conflit C9,jß4. tutiunculam quandam nouam quis nobis feruandam prsefigat, mox ex Scriptursc fcrinqs an depromptum fit, uidendum efl : fin minus, huic confeientiae noßt :x nen obligandse funt. Nee» edidum eßecdefiac.fi cum Scriptura pugnet: tam nó cede^ fix Dei prxccptQ,ut uel congregationis Bohemoth Cacodxmonis cömentum fit.

Quocirca uoculam hanc,Chriflana eedefia,ne ad quamuis(quod hadenus fa# dum eli)impiam cohortem torqueri permittas. Nee dicere puduit cos. Concilium eedefiae uicem gerens,labi non poffe. Meum confilium efl, fi hpfu carere libeat, ut Concilia lotus ex uerbo Dei pédeas. Eft enim uel luce clarius,omnia cöcilia perniciofe lapfa bpflt; [««!♦ efle,utfuntquç Arimtni,EpheCi,2C Côftantinopoliacclebratafunt.Poftremo cöcilia fibi nö confemiunt, ftawitep aliud alio diuerfum,proinde alters errare neceflum efl.

XXXVII Diuit/ae non funt creatura Dei mala, uerum uirtutis inflfumcntum. Cur, in* quis,easScriptura fpinas adpdlatfS^ Chriftus inqui^difRcilfmum effe diuitcm ad«« fcqui polk regnum Dei, facilius camclum per foramen acus tranfire,quam diuftem ifiuitie ^^ regnum Dei ingredifRefpondeo: Quanquam per fc creatura Dei minime mala crcatitnt ^^”* diuitiæ,nos tarnen ut fomus proni ad malmam natura,ijs abutimurjdeoep ubi Dfi mM» peccandi patel feneftra, plus eeleres fumus, adeo ut nos moderare ac coerccre mi* me main, mme ualeamus. Fieri poteft, ut Croefi quis pofsideat opes, nibïlominus adfequitur futuram illam hacreditatem. Sic enim amp;nbsp;Abraham,Hiob,Naam ex Syria,amplifsi^ mas tenuerunt opes,fed uiri incuipati,aequi,timentes Deum.

igt;iuts in Proinde non opes, fed harum abufus SC infatiabilis auaritia,hoc cft,tcmerarfj, Scripture ineptiep erga diuitias affedus, qux idololatria eft, damnantur. Is Scripturae diues tjuis hit» habetur,qm hduciam,amp;: fpem in fuis quibufeunep bonis collocat, in his delitias,gau letuur, dia 6^ uitx lufus omnes flatuens : ut apud Lucam diues ilfe fibipalpatur,inquiens: Anima,habes rnulia bona repofita in annos multos,requiefcc,comedc,bibc,gaudc. Huic fimilc eft quod apud Dauidem legimus : Eccc, in quit, homo, qui non pofuit Deum fortitudinem fuam,fed fperauit in multitudine diuitiarum fuarum. Et idem alio loco: Thefaurizat ignorans cui congregabit.

Hi ut Deo non conhdunt,ita nifi corum quatrendi anxietas, amp;! cura plufquam immodica accede rit, frumenta uinumep par urn foeliciter prouenturum exihimanr, cum interim ad eorum longitudinem, necubitum quidem fe addere pefleuideant, ij de mep cum gentibus Ont peiores,tum prudentiae amp;nbsp;gratiæ Dei funt expertes. lyediuitijs Duas potifsimum res de diuitijs Scriptura continet. Prima, longe periculo'? uo Seri» fifsimum ede in eiufmodi amplifsimis opibus uerfari,quae Scripturx ob id fpinæ ui^ ptum eonf demur,quöd no uulgaris gratig diuino munere fît opus,qui hisuèlutfpinis obfitus, tmet* illarum non pungatur idtibus,qu3C ceu magica techna incamant,afpe{ftus perdrin* gunt, totumep hominis perturbant pedus. Adijt adolefcens quifpiam Chriftum, mundo quidem iuftus SC integerrimus aeftimatus,ucrum Chrido perfedionis fubh^ mitatem^iHi prxdicante, dmul atep pofsidenti, inpauperum ufum omniauendere praecipiente, tridis abijt, eratenim habens podefsiones multas. lefus autemdixit difcipulis: Amen dico uobis, diues difficile intrabit in regnum cœlorum. Diuitia* jum crefcente amore,mirum in modum hominis inualefcit excitas.

Altera, non quód Scriptura diuitibus regnum ob id neget, fed rei periculum indicet, amp;nbsp;illós moneat prudemix,ne poffedoribus regina pecunia,uel imperet uel dominetur, neüe temporäres rebus his infeedi adhxreant affetdus. Etdiuitixd adHuant,ne his cor ipfum adponamus,idololatrix damnati. Diuites uero memora* bili apud Lueä diuitis illius exemplo,nfgligcntis Lazarum,unice admoneri cenfeo. Atqui Spiritus Dei diuitiarum difcrimina, mire per Apodolum locutus, profpexit. Qui uolunt,inquit,ditefcere, inciduntin tentationem SC laqueum, amp;cupiditates multas,dultas ac noxias, qux demergunt homines in exitium ÖC interitum. Siqui^ dem radix omnium malorum ed dudium pecunia, quam quidam dum adpetunt aberrauerunt à dde,amp; feipfos implicuerunt doloribus multisjn fine autem eiufdem Epidolx,mirum cd quam diuitibus fanede confulit,inquiens: His qui diuites funt in prxfenti feculo,prxcipe,ne elato fint animo, neep fpem ponantin diuitijs incertis, fed in Deo uiuente, qui prxbet nobis omnia affatim ad fruendum, ut benefaciant, ut diuites fint operibus bonis, ut faciles fint ad impartiendum, libcnter communis .cantes, recondentes libijpfis fundamentum bonum in poderum, ut appréhendant acternam uitam. Nemo fimul Deo, ut inquit Chridus, Ö^ Mammom' feruire potefi» Audi porró de diuite huius feculi,in Ecclefiade Solomonem:Diuitix conferuatac in cnalum domini fui,pereunt enim in addiedione pefsima.

Qui in ncgociatorumjcencratorum aut huiufmodi fordidae ui^uerfatur fece, hunc circumfpicere uclim inter acutiffimas uerfantem fpmas, ne charitatis ilhus fra« rernx obliuifcatur.Semper ob oculos ponens hanc naturae legem,quemadmodum fibunfidiofeabaliisimponinegat, ita hanc maxime legem in proximum uicillim feruandam putabit:Omnia quaccunep uolueritis,ut faciantuobis homines,ficamp; uos ^ ’’**'** facite illiSjhxc enim eft lex amp;nbsp;prophetac.Date inquit Scruator,SC dabitur uobis:mu ’^** tuum date,nihil inde fperantes,amp; erit merces neftra multa,amp; eritis filq altiftimi. In Deuteronomio inquit Mofes:Neauertas oculos tuos à pauperefratrc tuo,nolens el quod poftulat mutuum commodare,ne damet contra te ad Dominum,amp; fiat tibi in peccatum,feddabisei,utbenedicattibi Dominus Deus tuus,in omni tempore, ÔC in cundis ad qux manum miferis, ne fratri foenoris fpe pecuniam accommodes,

Deum immortalem,quid eft quod tam anxie,per maria,per faxa,per ignes,per tot difcrimina rerum,temporaria h3ccconflamus,qu3e hinc propediê,omnia migras turis in terris relmquenda funt, neep à mortis tyrannide quenquam tucri poffuntf Quid prodeft tibi,fi totum mundum lucratus fuifles, animae ucro tux iatfturam fecc risfPaterne uos Chriftus apud Matthacum pracmonet,nc rcponatis uobis thefauros ih terra,ubi gugo amp;nbsp;tinea corrumpit,amp; ubi fures perfodiunt ac furantur.Nam ubi fuerit thefaurus uefter, iUic fiC cor ueftrum erit,

Non facile mifcrum ac nudumillum Chriftum fequi, amp;nbsp;propriam baiularc cru^ cem,tantac opes rerumeg luxuriæ permittunt

Quiequid legi diuinac aduerfatur, peccatum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvim

Peccatum originalc,prauus quidam eft affeeftus ab Adamo in omnem pofteri Triplex tatem propagatus,femper ad peccandum folicitans. Hoc indicat quod in Genefi pccc4ti2ea per Mofen traditum eft: Cogitatio humani cordis femper prona eft ad malum à ius „m. uentute fua.Huius peccati labc amp;nbsp;Dauid fe contaminatS fcnfit:Ecce,inquit, in ini^ quitatibus conceptus fum,amp;: in peccatisconcepit me mater mea,Hoc puer pecca^ turn in utero materno contraxit.

Quoduispeccatum,cxfua natura legt diuinac aduerfum, mortale, ut uocant, Horfafe dicitur,* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecc4tunu

Chriftiani hominis, Guefandorum peccata,uenialia funt,non quod per fe tantil laleuiacp fint,uerum quod Dei gratuita beneficentia fidclibus condonentur, SC mi» nime imputentur ad mortem:8lt; ut paucis abfoluam,quoduis Chrifto per fidem non infiti hominis opus,letiferum peccatum eft.Non enim frudus ab arboribus natura degenerant:arbor homo carnalis eft,fpiritualiter mortuuszunde ergo ex fe frudum uiuum,hoc eft,infigne aliquod opus ederett*

Quandoquidem Chriftianum mortis nullus occupât horror,nc poteft quidem ullam uteunep moleftam corporalis infirmitatis iniuriam timcre,femper autem ani? mx imbeciilitatem,hoc eft,pcccatum ueretur.Exiftit autem aduerfus fceleratam car ^»firmitM nem nobile pharmacum,corporalis infirmitas,Nam nunqua probioresfumus,qudm‘‘”‘P'”‘*^‘*‘ lt;um adtfióli'.quando Dominus ttagellat,tum maxime medetur.Bellam uitae rcfipis Ï«nuam,uariç adflitftiones èC anxietates gignunt. Corporis imbecillitas hominem ab illicito ac praepoftero creaturarum amore auellit, adeo, ut oculos in conditorem iplumpaulatimconticerejtanquam infupremum medicum,unice rcfocillantcm ads fiilt;flo8 in terris,incipiat.Non hxc poftremam quoep homini anxietatibus laborant! Ixtitiam adfcvt,nonminorem in Deum exhibet fiduciam,ft faltem tacitis hxc Seri# pmre facre coguatiorybus uelut pharmaca uoluat: Quem diligit Dominus,corripit:

- nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 4 ftageUat

flagellât autem omnem Hïium,quem redpiuSi cafligationem fufl/netf?, ueluti fllq# Deus fe offert. Quis emm cft Hlius, quem non caftigat paterfOyod ß alicni cftis à calbgatione,cuius participes funt omnes, igitur fpurfj cftis,non ftlrj.Itacp cum carnis noftrae patres habuerimus cafligatores^ö^ reucrili ftmus ilJos,an non multo magis fubq demur patri fpirituum,3^ uiucmus.

fi^^yd o*””™® pracflanti{Ïjma,ipfius anima: fannas eft,modo fid/t Chrifto : eß cqutdeni nu^tra» ”^” ignobile à Deo elargitum munus,ipfa corporis uirtus ac fanitas : uerum, non flintißimi ’^’‘’'o(ut eft naturae malitia)occafionem peccandi fuggillat. Augußinus inquictum omnium maxime malorum adfeduum infirmitaiem corruptiflimam effc,quando bene habemus.

Xtr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftianum militem,aduerfis ne commoueri quidem oportet,fed libéré ac m;’

defeffo animo,omni adfließionum generi fe obijciat, nam propter nomen ipfiu», mufti crimus omnibus hominibus.Crux ipfa(aliter enim fieri nequit)baiulanda eft, quoniam quos prarfciuerat,eofdem amp;nbsp;pratfiniuit,conformes fieri imaginis filrj fut Nam fic Petrus fcribii,Chriftum adflieftum cffe pro nobis, relinquentem no^ bis excmplumjUt infequeremur ueßigia ipfius.Et alio ciufdem epißolae loco:Charif fimi,ne miremini, inquit, dum per ignem exploramini,quae res ad experimenium neftri fit,perind€ quail nouum aliquid uobis obtingat,immô in hoc,quod conforte# eftis adthchonum Chrifti, gaudetc, ut in reuelatione quoep glorias ciufdem gaude* atis cxuItantes.Siprobds afficimini innommeChrißi, beati eßis, quoniam gloria äifpiritus Dei fuper uosrequiefcit:iuxta ipfos quidem maiedidis adfidtur, apud nos autem glorificatur,

tudn^d^i Vbïcunm annunciatur Chriftus,ibi noft poteft non ludas aliquis, Annas, Cay non emt pbas,Pilatus,Herodcs,ô^ crux fpfa adefferhis tanquam notis quibufdam,ueri prcdi« perficuiiot catienem Euangelq cognofcimus. Videndum eft igitur,ut inquit Petrus, nc quis ut mbut ty homicida,aut facinorofus,aut curiofus alienarum rerum adfligatur.Porró,fi ut Chri* frMe. fiianns adfligitur aliquis, ne pudcfiat,imó glorificct Deum in parte hac.

Paulus Romanis feribensjinquit: Glonamur fuper adflidfonibus, feientes, qiiód adHidio patientiam pariat,pancntiauero prc'bationem,probatio autem fpem: porro fpes non pudcfacit,quód dilcdio Dei eflufa fit in cordibus noßris,pdr fpiri* turn fandum,qui datus eft nobis. Habes item apud diuö Iacobum;Pro fummo gau* dio ducite fratres mei,quoties in tentationes incideritis uariasjilfod feietes, quód ex* ploratio fidci ueftra: parit patientiam.Cxterum patientia opus perfedum babeat,ut fitis perfedi amp;! integri,nulïaq) in parte diminué,Paulus unice gloriatur fuper infir« mitatibus fuis, contumelijs, neceffitatibus, perfecutionibus, anxietaubus pro Chrifto.

Quem non ilia Chrifti uere paterna uox confolareturr Beati qui logent,quo^ niam ipfi confobtionem accipieneßeati qui perfecutionem patiuntur propter iufti* tiam, quoniam ilforumeft regnum ccclorum: Beati eftis, cum probra iecenntin uo» homines,8Cinfedati fucrint,à; dixerint omne malumuerbum aduerfum uos men* tientes,propter me.

In adis Apoftolorum inquit Lacas:Ierofoly mis Petrum,catferoicp Apoftefos incarceremconiedos, cefoscp, demum folutos, gaudentes à confpedu Concilq iuiffe, quód digni habiti effent,ut pro nomine Chrifti,contumclia adficerentur.

^^^j Nullum eft ftrmum ac durabile ,nifi folum purae confeientiae gaudium, alias Verum * ^^^^® terrenarum reru ac feculi buius gaudium euancfcit,anxietaiibus amp;nbsp;moleftqs studium^ iiniaficatum, innumeras tergo baiuians m«ftitudines,idcp,qi}ia ex creatura profiel * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feitur«

CORVM COMMVNIVM. till Ç:itur. Quandoquidem nulla creatura exiftit,quin uarietati fub facet, Sf’uen to inftabi* lipr crefcit.decrcfcitcp.Sublato iam aut corrupto cuius tenebaris amorr,ac quo te nö infuauiter oblcdabas,contriftaris ac doles» Cum nulla tibi creatura ftabilis durer, aut cnim illa te,aut tu ipfa,priuabere;non eft igitur ullum in terris fyncerum amp;: ab^ lutum creaturarum,rcrumqi conditatum gaudium.

Longe diffident fpiritus,carniscp móeror,ó(: gaudium. Vt moeror propter ere aturas,nonfolum dolores amp;nbsp;difpendla, ucrumetiamutcunep temporariumgaudiént gignitutafpirituale gaudium,non modo delitias,compcndiacp,fed amp;nbsp;fpiritualêmoc* Hitudinem adfert. Atep hoceft,quodinquit diuus Paulus: Nunc gaudeo, non quod contriftatifueritis,fedquôdcontriftatifitis ad poenitentiam. Nam contriftati eftis fecundum Deum, fic ut nulla in re detrimcntofitis adfedi per nos.Nam qui feeun* diun Deum eft dolor, is poenitentiam ad falutemhaud penitendam parit.: contra mundi dolor mortem adfert.

Nulla in reperinde exultât uere Chriftianus,quâm in Chrifto Domino foot atep hoc eft uere durabile gaudium,quod ad omne malorum genus immobile per^ ftat,idcp quia nullis uanabilibus creaturis adhacret, uerum huic, qui amp;nbsp;angelcrum gaudium exiftit,quicp Los famulos ab omni trifticia ac animi anxietate unice uindi cat,cuiu8 reiChriftus jpfe apud loanncm teftimonium reliquit: herum uidebo, ia« quit.uos ÖC gaudcbii cor ueftrum,ólt; gaudium ueftrum nemo tollet â uobis. Ia Épi* hola ad Philippenfes,fyneeri corporalis gaudij nos admonet D. Paulus: Gaudete, inquit,in Domino fempcr,et iterum dico,gaudcte,

Chriftiani hominis pelt;ftus,nulla re perinde atep peccato difturbatur ac angitur, quofe Deum iuxtaépchariftimumDominumfuumoffendiffefentit.ProindehChrl ftianus perfecutionê patiatur,non tam lug contumeliç damniep, ^ pcrlcquentis pee* cati uieem unice dolct.Inimicum tam teneré, tamep uoluntaricin maieftatem »ilain diuinam agentcm,ct antequam Ixfus ab illo üt,grauiffimc tarnen ipfum peccaü in Dcum,fuaecp animx non leuem feciffe iaduram uidens,ciufmodi quid pio pedore öoluit:Ego propter iniquitates meas,nullum nonadflidionum genus merito pari« or,qui fit,magnc Deus,quód hic diuini iudictj inftrumentum in mejordium quid? Urna iram Deifibi eolligat. Atep ita miferet illum(quanquaminimlci wxta carnem) Chriftiani fratris Iui,8lt; pro dlo,ut nefeiente quid agit, orat.

Pax duplex eft,mundana,cum nulla moleftctur quis iniuria,inquietudine,omniscp p^x d«« uita,uelut in uado, quod aiunt, effe uideatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f lex.

Spiritualis pax,confcientiac tranquiUitas adeoep fecuritas cft,quam in uniuers fumnemo,nifiChriftianum pet fidem pcdus habet. Compertum enim habet, in; Pdxf^iru telligiïcp»quantam ac quàm peticulofam pugnam, damnum longe infoeliciffimum, tiah«. nimirum iram Dei «icrnam euafit,ac per Chriftum,contemptis peccati,mortis, in« (erniep horroribus, in utramuss dormit aurem.Huie perfecurio,infanitas,adflidio mundana,imó mors ipfa,amp; quaecunep ucluthotrenda mundus xftimat, kuia nullacp uidentur:tanto enim g»udio,tranquillitate,amp; fecuritate,eacp incomparabili pratdis turn eft ipfum pedus:hxc mens illa fecuta,iugc cxiftensconuiuium,utSolomonis u« tat uerbisihxc illa pax,quam mundus dare non poteft,quam neep hoftili manu,neep ullisturbis uteunep feditiofis tollere potis eft:fuperat enim omnem fenfum ac cap* tumhumanum, ut inquit diuus Paulus: Pax Dei qu3c fuperat omnem inteUedum, euftodiat corda ueftra,amp; fenfus ucfttos,pet Chriftum lefum.Et ad Ephefios : Ipfe, ïnquit,cft pax noftra. Simile eft,quod ad Romanos fcribit: luftificati igitur ex fide, pacem habemus erga Deum,per Dominum noftrum kfum Chriftum,

Pax mundana,proprie gentium eft,cum fine omni aduerfitatc,lçtus ac quietus Plt;xm««i quis uiuit,utapud Lucam diues iUe fibi blanditur,inquicns: Anima,babes mult a bo» «a repofita inannos multos,requicfcc,c0mcde,bibe,gaude»

Parum fecundx fc habent res hominis, eiufmodipoflidentis pacemkofripÄ enim hic Domtnus filios fuos quos di!igit,idcp adeo, ut oculis mundi null a maiorl perfecutione digna,nulla^ plagoGor gens ipfis ucris ac candidiffimis Dei fiiqs eße ... uideatur,

Chn^tMo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vete Chriftianorum uita plane dura,confempta ac nullius refpedus, perfecu* L^ **^* tionibus ac inquietudine plena,ut eft,mera crux externe adparet.Sic enim Chriftul caput aefpes noftra in gloriam fuam migrauit,proptereautperpetuo quodam belle, ut inquit Hiob,uitanoftra uerfatur,ita quoep manebit olim. Qui perfecutiones, cod tumelias,ac crueem ipfam renuit,quiduis potius quam Chriftianus eft. interne uero lt;lelt;ftis,pax fanda amp;nbsp;gaudium inenarrabile. Nam quanto uehementius, uniuerfum huius kculi prxfidium,omnium creaturarum techna ac ^fiducia, in pedore noftro friget,ac aucllitur, reiedis omnibus uiribus noftris,noftra in Deum conieda cum uoluniaie turn fiducia,tantôChriftus nobis mellitior,peduscp tranquillius futurum eft:in hoe cnim pacem,in mundo uero,ut eft apud loannem, moerorem habemus. cb^^m* Itaqj regnum Chriftt inuifibik eft, amp;nbsp;quanquam fc hic inter medias omnium utßbik. * kborurrijCalamitatum ac miferiarum tempeftates, occultât, interne tarnen mirum, quanto pacis,gaudijcp candore micatfNihil confeientix auditu iucundius,quam pa^ Convient com habere nos cum Deo padam per Chriftum.Deo amp;nbsp;exiftente Si manente pio tutgaudiu patre,nihil expetit ultra. Ideoep regnum hoc Chrifti, Prophet« totics falutis regnö ebuccinarunt. Ad hunc modum leiaiastEt erit opus inquir,iuftitiç pax,amp; cultus iufti ax filentium QC fecuritas in fempuernum. Et populus meus fedebit in pukhruudi* ne pads, S^ in tabernaculisfiduciac fif in requie opuknta«

Verbo Deihancreferimus acceptam pacejrangenti corpus Behemoth, paceue ro carnalem ac mundana non item,Eft cnim uerbu cruds,non deftdiofe ac uoluptuo fç interris uitç.Proindc minime mirûuideri debet, ex puriHimi fyncenep uetbiDd prædicationejedas diHenfioneSjturbasep oriri,id huius eft proprium:bonum cnirt a ma’o udut aurum à cupro Hamma feparat.Quamobrem,amp; uerbi hoftes etufmodi quid nobis obganniuntzQidd ex hac prxdicationc bonorum frucQuum,non nifi drf fidia ac tragoedias,eascp infinitas concitante adparetcEgo uero,boncuir,tibi uiciftitn ; refpondeo.tc ne tarn ilium quidem return harum inteUigere: fic fieri neceffum eft ' hiunfera ilia eft difcordia,ubi ab dedis redpitur uerbum Dei,fuas partes cum im* pqscollocatas nolcntibus. Non poteft non fic fe habere, quoconfpicui fint qui in* legri, probatiep Deo habentur. Ad hunc modum in eedefiç primordio (e habebant C'hriftiani,quibus turn Euangdq fplcndor illuxerat.-a cacterarum gentium albo fc all enarunt,nokntcsmagnxmukitudiniserrofifubfcribere. Nunquam melius habuft ecckfia,quam,eo tempore quo quidam indies ob (andtfiimi nominis Chrifti pro? feflioncm(ut eft apud Gyprianum)fanguinem fuum efFudcrunt. Idem nos doceni enim ex hoc quinqj in domo una diuifi,tres aducrius duos,0^ duo contra très: did* ditur pater aduerfusfilium,SCfiiiusaduerfus patrem; mater aduerfus filiam,amp;fililt; aduerfus matremfiocrus aduerfus nurum fuam,amp; nurus aduerfus focrumfuam.

Nunc rurfum gladius ilk Spiritus fandi,utrincp meidens, fecretor cogitation numô^ intentionum cordis,pertingens u(c^ ad diuifionemanimæjfimuiacipiritus* compagumep 5^ medullarum,priftino graflàtur uigore. Proindc nemireris, neep te moucant paftim exortx turbx ac difcordix:diftiak locus internat tranquiUitati da^ tur,huiufmodi externonongraftante beUo.

ßfriiu dei In paradifo ac uitac innocentia liberum arbitrium hominem habuifte, wel fapien* bom»^^ ^* lefttmonium indicat, uerum poft Adami lapfum, Spiritu Dei orbatus eft homo»

Adecep cxcus,brutos,tneruscpfadus error,quem amp;nbsp;Scriptura 3 primo partu car# nem appellat,non quód fob intcUigendi uis,amp; malitix obnoxia Öi camahs lit, ue# mm quöd et corpus ct anima peccati ueneno in uniuerfum corrupta acfordidatafit» Idtp adeo ut ex primo ortu,ac omnibus fox naturae uiribus,nonnifi peccare pcllit.

Scriptura cor ipfum impurum uocat,quid quefo nunc reliquum in homine pu tiep boniépt renafci oportet hominem alioqui inutilis,meracp caro,hoc eft,amp; terre« nis amp;nbsp;malts rebus prxditus eftjmo ipfa eft malie ia: neep üb Deus curx eft, neep il# lum magni çftîmat,planecp ipfum negligit. Sic item hunc depingit Scriptura.Diuus Paulus Romanis feribens inquit:Qui carnales funt,qux carnis funt curant,at qui ipi ^^jj^^jj^ rituales quxfpiritus funt. Qui uero incarne funt,Deo placere nó poffunupropterea .„„„(!* quod affedus carnis inimicitia eft aduerfus Deum,ham legt Dei non fubditur: fiqui (,j,j;tuti dem ne poft quidem. Iccirco Auguftinus fecundo contra hxrcticum lulianura Ei'? do„dnrMr brp Arbitrium humanum, feruum uocat arbitrium,iuxta illud Ioannis: Omnis qui |(t,„ potcfl facit peccatum,feruu8 eft pcccatl:hoc arbitrium.libertati rurfum per gratiam donati poteft,quod codem Ioannis loco uidcre cft.Si ergo,inquit,uos filius liberos reddit, uerèliberi cftis.Chtiftus Dei filius,fpiritum amp;nbsp;gratiam nobis credentibus,quo bo« nitatem operariliceat,cmeruit. Attamen quiccquid hoc eft operis, foli diuinx gra* tix in nobis opcranti acceptum referre dccet,minimccp noftris aliquid naturae ui# ribusacconatibustribuendum, quibus arbitrium quaft ex parte, bonitatis eaqffa dici poffet,ut mifera Sophiftarum fex hadenus terrarum orbern feduxit,

Apud Paulum fic memotix proditumeft:Non quöd idonei fimus ex nobis# ipfis cögitare quicquam,tanquam ex nobis ipfis, fed li ad aliquid idonei furnus, id «x'Dcoeft. Quöd fi ex nobis nc cögitare quiequam idonei,qux igitur eft Sopifta? turn arrogant«,amp; Liberi Arbnrq uis,quabonum opcrarifcmnianirD.Paulusuero fic inquit:Deus eft qui agit in uobis,2lt; ut uelitis, amp;nbsp;utfaciatis. Et alibi: Copioftus ^ illi omncs,bboraui,non ego tarnen,fed gratia Dei,aux mihi adeft. Ad hunc mod3 o nnes fandi,quicquid eft bonorum operum,Deo foli adfcribunt,fccp tanquam di# vinxgratix inftrumenta agnofcunt. Atep itacum Damde fancftiftlmc precanturt Non nobis Domine non nobis fed nomini tuo da glotiam. Item non poteftaccipe# . f e quiequam,nifi fucrii ei datum c coelo,Pcftrcmo: Nemo poteft^uenire ad mc, niÜ | pater qui mißt mc,traxcrit cum:amp; id genus multa,quibus abundat Scriptura, *. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vroinde qui fic Liberi Arbitrq arrogantia inflatifunt,quafi ex fuis uiribus, abgt;

fente gratia,bonitatem operati,aut gratiam fibi operibus demereri pofient,période mihi facerc uidentur,3c fi quis fux poffeffionis arcem eucrfam,ignecp depulatam ia# Öitaret, cö non mfilocus dirutis muris reftaret,ac moenqs dciedis, nullo exiftente propugnandi prxfidio,inbac tarnen defendendi fe,infaniam prxfumerct. Arx in? ttalt;fta,dcftru(ftac^ nominis ptiftini quidem titulüaudit,acfi diccremtEnPergama, atuero non antiquas uirtutcs,nanuires ca(dem,ut olim,fortiffimis moenqs,robuftif fimismuïis,egregi^s uallis,muniia.Sicamp; noftro arbitrio, antiqui nominis titulus tantum relióuSjquodLibcrum Arbitrium uocetur, uet ö nihil minus quam quod dl citur cft,fi non à gratia bbertati donctur.Si uerohbetum cft,ut ipfi exiiumant,quid «ft quodPaulus ex fuis uiribus,non quöd uclit,fe operari pofte damatt cur fetuil ptccato,quod tarnen oditf

Vides diuinum elecbonisuasPaulum, peccati legifcuinflum conqueri.Noftri «ttoimpqSophiftxfcclerum lueuel madentihomunculo,Liber urn Arbitrium fri bucte nunucrentur.Siadeo liberS eft,ut fimulant,quid eft quod precamuf.SandiK» cetur nomen tuum,fiat uoluntas tust Num id quo meliusleuiuscp nofttum arbitnS (ut fcelcratiffimumPclagiorum hxrcticorum genus commentatum eft ) bonitatem lcilicetcxerccat,facimust‘Minime fane,nam oratio in noftta poteftate non efte, in# dicio eft.

ÏNTERPRETATIO tO-mblttiumyinddctit^ eos intdhgat arbitrium hbcrtans quidemquot; capax ,'af ncn’p«flt; inde fuis uiribus liberum, differ ere. Per granam uero ad bonorum operattonem r* clinari,ac uere libertati rurfum donari potefl,ut prgcepta Deifquibusnatum e(t)fel uct, alias tantum abe(l,ut bis fine gratia refpondere poflït,cum iam non nifi peeca^ re fuis adiutum uiribus arbitrium ualear. Verum opérante gratia,hxc feruare nihil difficukatis habet, ut eft apad diuum PauImn:Omnia poffum per €hrißum,qui nilt; corroborat.Non omnino abfurdc Hieronymus,qui execrabilem illum uocat,qui nö bis effe praecepta Dei impoffrbilia didt,cum non omnino impoffibilia fint, alias fcü Rra promulgata efïént:uerum noßris uiribus fine gratia Dei, impoffibilia quideiO funt,at Deo omnia poffibiba.

Sopbifiarum angulis diuante difputatumefi, quid fibiuelintspud Mattbar.ƒ. XLV. capita hæc Chrißi dogmata : Dilige inimicum,malo ne refißas, noncontendas iudi do,nee quenquam in ius uorabis,alteram obuerte maxillam,mutuum da fine fœnof re.Hæc confilia amp;nbsp;bonos quofdam fermones dixcrunt,qs,qui perfedi effent ChrP fiiani,uerum fi quis eos non feruaret, minime falutis tarnen diferfmine periditar^ gt;nbsp;Ch rißum tantummodo cenfilium boe loco propofuiffe, non mandaße garriunt, quod Cretenfi uanitatc mendacius eß.Nam fi contexti circumfiantias perfpexeri», uidebis nimirum Dei mera praecepta effe,quae à nobis fub gratix amp;nbsp;fauoris fui iadu ra,feruari iubet pofcitep Deus. Verü hi funt pfcudoprophctç,dequibus Ezechiel« Decipiunt,inquit,populum dicentes:pax,pax,cum nulia fit pax.PaUim concionaö* tur ac docent,etiamfi qux recenfuimus praecepta,quis non feruaret, ob id ipfum nd nime damnari»

Confiéitft Vnft» tantum confeflïonisEuatigeftommcminitjOtapud Matthäum Chrflt; KW unitu l^us:Si peccauerit in te frater tuus, uade ÔC argue eum inter te Sr ipfum folum.Si « Scriptura audieriqlucratus es fratrem tuum:fin uero te non audierit,adhibe tecumadhucu^ ^ nemmit. num aut duos,ut in ore duorum aut trium teßium, confißat omne uerbum.Quod ß f no audierit eos, die Ecclefixtquöd fi Ecdefia non au die rit, fit tibiuelutEthnicus 0^ ' Pjblicanus.Huiufmodi palam fadla eß confrffio,huic amp;nbsp;Paulus fubferibit: Aduerfut presbyterum aceufationem ne admiferis,nifi fub duobus aut tribus teßibus, Tui# enim manifeßaaefoeda fcclera fub teßibus amp;nbsp;aceufatoribus aufcultabant, donet tefiationibus amp;nbsp;uidus amp;nbsp;cognitus erat reus, Eiufmodi confeßionem, iure quodarf AurkuU» diuino fuis temporibus exercuerunt Apoßoli,horumm fuceeßores.De bac confrfH ns confif one Iocutos,Augußinum,Ambrofium,Gregorium, Hieronymum,orthodoxes in* fi^- telligas. Auricularis uero confeßio, nullum Scripturx munimentum habet, no» -quod illam damnem:uerum dolco in tantum nephas ac feruitutem earn redadant eße, ut ad earn impeliantur, coganfurep uel inuiti, idep non leui uitx dßcrimine ^ fedult;Si martak$,fimul atep hac diliurbatas ac defperabundas confeientias feceruOf«

Meritum,fuperbauoxefi,{ibienimtum adferibit, turn gloriofe arrogat ho* muncio,multaoperibusmeruiffefe«Deumimmortalem,cum ex nobis ne cogit^f^ quidem boni quippiam fußieiamus.Quxeß ißa ergo plus impiameritorum noßt^ rum arrogantiafSi quid quafi ex nobis illucefcat boni,huius cß operator in nob** Dominus,qui nos fuis exornat corenatep muneribus,quicp fuum opus in noßt^*” conuerterii meritum.Nunquâm tuo excidat animo hoc Lucç dictum:Cum fecerid* omnia qux prxcepta funt uobis,dicite:Serui inutiles fumus:quod debuimus frclt;gt;^^' fecimus.

tris uoluntatcm, beatJtudinis nodrac gratia,nihil non effecdum dedit,cu{usucftfgtjs amp;nbsp;nobis inOdendum ed. Non enim precq aut meritorum fpe, ut ferui dcminis,ue« Win libere,ac amorc non illiberali,ut filij parcntibus,Dco feruiendS ed.Non quan turn mercri,uerum quibus ofFicijs diuinar uoluntati iatisfacere pofsis, mente uoluas, Mcreri,non cd fpe precq bonum operari,quod hatdenus impn animarum fes dudores, non fine truculenta, cum iatdura, turn exiiio, terrarum orbis docuerunt. Verum mereri, ed fimplici petdore, nullocp 3^ meritorS 3^ precq habita refpecdu, *^’*' ’ diuinac uoluntati morem gercre; charitas enim non quacrit quÄ fua funt,ut ed apud diuum Paulum.Meritum uero ac precium fuapte natura ac fine inquifitione noUra, ex obcdienna,quam uoluntati diuinac pracdamus,proficifcun(ur»

Padorem habcmus,uerum,bonum, ac fidelem, qui nobihfsimam iuxtaep eha^^ç^y./ij^ rifsimam,pro nobis edudit animam : HicedlESVS illc CHR.1STVS : Sicenim «cmac apud loannem ipfe concionatur: Ego fum pador bonus. Hie odium ouibus ed: qui /.oui« put per hune non ingredus fucrit, fur cd 3^ latre. Hie ille Archinumida, cuius propriae ßor. funt oues,nonnodraf.Porrö apud ioannem Chridus mandatiPafee oues mcas,non tuas inquit. Qui huius conetur imitari padoris uocem,hunc non eonfumit internus illc lupus,optime ucro tutifsimecp tuebiiur.Infinitifuntmerccnai ij,paucilsimi uero padores: omnesquæfua funt quarrunr,non qux lefu Chridi,tede 0. Paulo. Hypos numidas pafeere oportet, puroac incontammato VerboDei. Verum adduntiua commenta, dodrinas humanas docendo, quibus anima ipfa fpirituahter lef teram patitur inediam. Humanae doedrinac opes, Euangehum perfecutiones adferr, quac tes non paucos auocat,tcrritatcp ab Euangclio.Chridus ab ciufmodi nobis cauen* dum fedudoribus prxmonuit apud Matthacum: Cauete à fermento Pharifacorum acSaducacorum,hoc ed, ab humana dodrina, De his plura Deur. 4. Proucr. 30. Iciaix39.Matth ij.24.Marei 7.Lucae i7.ad Gala.i.Col.x. i. Tim.4. AdTit. t. i.Pct.z. Porró fi quibus eoloribus malos padores, Scriptura graphice dipingit, ui* derc libeat,confule Ezcch.i3.a: 14.Iere.23. lcfa.3.Michc.3.ad Philip.3.

Podremo,qucmuis Chndianum pie admonitum uolo,ut bifee nouifsimis tem* poribus,quibus Antichridus fua mancipia ac praccones nütrir,fuacppafsim ædit mi racula,circumfpcdle agat,ac lieras fandas indefedo dudio, fummacp maniuetudi* ne, non temeritate aut arrogantia uoluat. Si quid illi fpiritus fandibeneficio re^ Scriptura uel£tur,gratias agat : fi quid ucro ut didbnum, eius fuperat caprum, nil temere da; quomodo tuat:necp illi fit dubium,quin nihil non rc(dum,3f à fpiritu fa 11 do,qui errorc uacar, legenda. profetdum fit. Verum in nobis error ed,atcp itafe habet,ut dicitur prouerbio:Di^ (cipulum prions poderiorem ede diem.Quod hodie non adfequeris,iliius notuiam adferet cradina lux. Longe diuerfiorem humanac literac Icdionem, atep facra Seri* ptura requirunt. Non temere,iilotiscp,quod aiunt,manibus,in hancirruendum cd, led pifs precationibus,ac tui infiducia,adeo^ pafsione in te operanrisDei. Caucas tua qualicuncp ædimatione Scripturas metiri,aut intclledu huic inducerc ahenum, qui tibi uero inde fynecre petendus cd,adeocp aDeo in fpiritulTandi uere akibima fchola edolt;dus fis, oportet, Confulendi tibifunt eruditiores,a quibus fine fuperci* lio ac controuerfia difcendum ed. Etenim, cum non infima linguarum peritia,tum LinguarZ fpiritu opus ed, fynccre Scripturas enodare conanti,aliera polen opem alterius,3f opM pet Paulus linguarum cognitionem Ö^ Prophetiam exigit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlt;ti4.

Proinde cuinon fatis cognitae funt linguae, ne temeritate audaciacpiudican* ^0 Scripturas.agitetur, Qiiæ uero illa rcrum collatioffumma reucrentia, infinitoep honore,fantdorum,ut uocant,reliquias excipimus : germanas autem illas reliquias, hoc eft, Ver bum diuinum,quod films Dei fuo facraiilsimo fanguine fanxir,per quod fimul omnes fantdificationem adipifcimur, temeritate 3^ infeitia tradamus,

Non tarnen hare te â fedulis Scripturac letdionibus terreant, Scripturarum fci*

Iicet fecn uoluere ac cognofcere,faccrdotahs tantum elle pf0iï/ndae,exïft/fflanfen»ÿ' Verbum eiufmodi eft, quo unice uefui dbo, fe tua fuftentat anima, per quod in bo# CÎÜniiM minetn formari Chriüianum oportet. Omnea «ni regno, «nien hatreditati firnul legendi pratfinfti fumu* : unos baptifmus, «num uerbum, una fides eli. Neminem fogere Script-ti ronuenit, quidnam uelit nos Deus: quodrea, quam ebara tibi eß anima (use falus, rß» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarn fit tibi maxime cofflmcndatum,omniumq^ charifsimum uerbum diuinum.Ni*

Ipl efficis ifiis.’Sequar, inquis,ego maiorum meorum fidem.Parentibus forte ineuh carunt operum lufliciam, perpetuis animarum mifsi», erigendis templis, nihil non «ffedumefle: quód fi turn poflea parentem apud inferos inuenies, mak profedo tibiisp illi^ inuenrio.

Sol 111e pellueidus iuflicia Chriftus, rurfum illuxit ferrarum orbi, pafsim fyn* ccre,pure£p pradicatur Eoangdium. Qui «ero nuncluminadaudit,aut ueritatioc* dufit hofitum,hac nimirum uacabit negligentia.

Si parentis ÔC mulfitudinis fidudam fequutus foifiet diuus Paulus,fiatuifièt utiqy fine cerporali circumeifione, falute in uniuerfum fe orbatum foifle. Quid uero iW contigiflèt f quód fi uniuerfas Epifeopi cuiufdam confiitutiones, ut ündißimuin Euangelium, ratas obferuaffet genitor meus, num propterca buius porro mibi fe# , quendi erroresfquod unica fpes mea ac redemptio falus^ aueicat Ciariflus,qui no# bis per fpiritum ilium uiuificantem, Scriptura diuina myfleria, ut intdhgamus in# enarrabiîes diuitias gratis ilhus, aperircdignctur,Amen.

Qui uero huiufmodi,ut diximus.errorc «olutus, dicat: Parentit mei fidudam fequar, non faniori confilio, non eruditioni, nen Euangclio ipfi adquiefeens, huiû nulla prorfus cognofeendae ueritatis cura cfl,quem forte uidfsim Cbnfius ohm non •gnofeet, flabitep, ut dicunt prouerbio, inter facrum amp;: faxum. Huie incaOum folk jile candor illuxit,adeo(^ caecus ac truncus iners efijEuangeheam ueritatem horrer, uham fibi iufliorcm timens.Contemplarc modo Euangelrj lumme hominis uitam, «c prauos frutflos,quos fubindc operii humanç dodrinç operculo.Hoc eft quod in# . quit ChriflusjHaec efl autem condemnatio,qu0d lux uenit in mundG,amp;: dilcxcrunt » bominc» magis tenebras quam lueem: omnis qui mala agit,edit lucem.

Nonne inquis, badenus Euangehum femper praedicatum efl i Nos uero ne# , gamus : Euangehum quidem iuxta hteiani enunciatum eft, mox autem human» gt;nbsp;commento obnubifatum,utex Euangeho,faoc eft, bonolactom nuncio, plane trifte quoddam nundum fa^um fit. Lex tantummodo pradicata eft, rcfcdio uero iUa ae eonfolatio uere Euangehca,hoc efl,inenarrabilis per Chriftum mérita gratia the# faurus occultatus eft. Non Chriftum, fed Antichriftum pradicarunt : non tc, tub contemptis uiribus, ad Chriftum folum duxerunt, ut ad quid tibi Ch riff us denatua effet, Euangehjep myfteria,ac ueram cordium feu confdentiaiS pacem, gaudium^ * cognofeeres: ucrum,negle(fto Chrifto,fiduciam noflri,hberiep (ut uccant) arbitré operibus, iuflidam ac iaiutem confequendâ docuerunt. Drum immortalem,quant bic non calamitatem,quam non inquietudinem excitarunt c' Non rnim tute iedari, pacariep confeientia potcft,ubi iuflida res operibus aguntur: ntc^ didna uolunta# tis erga fecertier er it confeientia, quemadmodum iubindicat dmus Paulus, Sid m’rum,quanta oneratç confeientia confoktioni eft,iufliciain opcrum humanorum nullam efle,per fidem uero in Chriflum fokm adipifeendam falutem audire,qu£ eft ipfifsima Euangehj pradicatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Qiicmadmodum iuflificatus eft Abraam coram Deo,iia SC nos iuftificari opor tet: hunc Scriptura multarum gentium,hoc efl, credentium pattern adpcl’at. Mo'1 fes Gendcos decimo quinto; Credidit, inquit,Abraam Deo, amp;nbsp;imputatum eft ilfi adiufticiam. Idem Paulus nullis non loeisagit, per fidem nos iuftificari, quod its deniq^ inieUigas.

ride; dui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fides fiue cognitio Chrifti,duplex eft ; altera eft hiftorica,ut cum cognitum ex

plcxeß- Setiptaris hab cam, Chriftum Deum hominem^ eße,autcura eredam, Anflotekra

Alex an dn' magni patdagogum fuiffe i qu« omnia uix frigide leuiter^ cordis ad* feduni tangunt. Eftep plané hißorix fadiep quidam uteunep credulitas,qu3e Chri* fti cognitio tantü abeft ut iuftificare poßet, ut uelimptj homines, ac cacodacmoncs »pfi,eani perfpeeßam babcant ac eredam,quaè omnino,ut inquit diuus Iacobus,mor tua quatdam fides eft,fine opcribus,rtil fru(ftuum,nilcp uirium habens. Vbi no uelut ftellulz quzdam elucent boni fru(ftus,non ibi fides,fed mera hypocrifis, fine omni diuinæ fiducie uirtute, in pedtorc uiuit*

Altera uero,hoc eft,uiua ac Chriftiana fidcs,fortifsima credulitas amp;nbsp;fiducia in promifsiones Dei eft.Nimirum,Chriftum pro me morti traditum, ipfum mearunl iniquitatumgratuitam illam condonationem, huncuitam meam eftè* Hæcuere Euangehca fides eft,qux uel fok hominem iuftificat: hxc,inquam,illa unica,qux no bis à Deo imputatur ad iufticiam. Fado autem hic tantum amp;nbsp;fidei amp;nbsp;operum col* Iationcm,quis alioquin ignorât,quomodo Deus,Chriftus,Spintuflan(ftus,0^ Sacra* menta iufilficantc' Opera uero uteunep in fpeciemfplendida,ad iufticiam nobis im^ putari baud poßunt : uerum fi Chrifto infiti fumus per fidem, iuftifumus, quodrea amp;nbsp;not Deus iuftos reputat.

Ad hune modum Paulus in epiftola ad Galatas, ekgantifsimis coloribus rem ipkm depingit« Iufticiam ac uitam nobis per Chriftum promifit Deus, fide autem deprzhenditur promifsio: iuftificamur igitur per folam fidem. Quemadmodum ho minis teftamentum, fi fit comprobatum,nemo reijcit aut addit aliquid, fic amp;nbsp;tefta^ mento Dei, nihil detrahi nihil addi debet, lam uero Chriftus uitam fine omni ope* rom fefpeéujgratuiio bénéficie, uniuerfis Chnfti fidclibus teftamento Icgsun, de^ ®llt;p.Non igitur operum noftrorum meritis,fcd fidc tantum iufti zftimamur» Mul* lis nominibus commendatz fint tlbl Romanis Galatisép feriptz D. Pauli epiftolæ, qux Chriftianum pedus non nifi fide quietum effici polie docebunt.Sana Euange* Iq dodrina, docens ueram umamep fiduciam, unice confolatur ac munit aduerfus nior(€m,pcccatum,amp;; infcrnum,confcicntiam,

Nonignoro,germanam illam fpiritualem ac Euangeheam dodrinam nouitio eum^cUcâ ChriftIano ac incipient/, primum nort perinde arridere, miramcp uideri ad fchola# dcanna fiieorum dogma,amp; carnaies horum dodrinas. Nam utPaulims uerbis utar: Ani? prmum mafis homo non accipit ea,qux font fpiritus Dei,ftulntia fiquidem iUi funt, nec po= incipiemi teft cognofeere, quid fpiritualiicr dqudicantur. In limine ipfo tibi plané uclut in «5 arndtti fipidauidebuntur, idep quia rationis tuz cupiditas,phantafiarum ac humanarS opi* tnonumfqualorc madet. At uero fit tibi tua captiua ratio,ad feruiendû in fide Chri^ fto#Tum prominebit fpiritus, teep uerc ciufmodi,quac nulla quamyis akafchok do* Cebit. Idcirco extant hoc tempore, per magiftrum fpiritum Da, fimplicifsimi ho* munciones, qui melius adfequuntur Scripturz fenfum, quam quiuis alio qui magni nominis dolt;ftores,ac per fpiritualia noftri equitatus arma,omnem aduerfus cogni* ticnemDei exurgentem altifsimam huiusmundi fapientiam frangentes ac pro^ ftementes.

Non minima peftis eft,ilk perfuaCo.Scripturz peritiam tantum efte facerdo-, tails prouinciz,rafz,talaratæ,Qlcatæ^ turbz. Ne erres bone uir, uerfamur nunc qs tempo ribus, de quibus dixit Propheta Icfaias: Non ex foiis,ut uocant, ahis fcholis, tinod hadenut fomniar0f,difcipJinam proficifei,fed efte Chriftianos à Deo dortos, ft eft apud Ioanncm.Ariftotetis,Platonis;aliorumcp gentilium librorum Iecftio,pa* romconipendq uero Scripturz intelledui adfert, eftep horum adhancrem pens nulla necef$itas,quod tarnen nefeio qua impudentia hadenus damitarunt*

Apoftoli nulla hauferont phrtofophorum dogmata,nc(ç dockorum infignia ücndicatût,quz nunc pafsim in fcholis quibufeis proftituunt,uerum fimplices erani homunciones,Hi# fi fpiritus Dei Euangeheam ueritatem, abfep omni philofopho^ rum 5C Scotifticarum iubnlnatum adminiculo,uelut mfculpcre potuit, equidem nort Uideo quid obftaret,quo minus uel nunc, fimplici bumilicp laico Scripturz diuinz

fenfum reudaret, imprimerctep. Neminem periode refpicit Deus, ateg humüeni amp;nbsp;manfuetum, uerba Dei fumma reuerentia, fummoep honore exeipientem, atep ad hxc trementem, ut cd apud lefaiam: Superbis reOdit Dominus, humilibu« au-^ temdait graiiam.D. Bernhardus pijs fuis precationibus/ub quercubus dotdrinant fuam impetrauit.

Aridotdes, exteriep gentiles feriptores, quos uulgo docent, adeo mifere in* genium humanum didurbant, perdunt^, ut mira crafsitate, inadfequenda diuina (eientia ex fcripturis, plane frigeat. In uniuerfum enim Scripturar fanedae cum hu# mana fapientia nen conuenir, ut ed e-egantifsime apud lefaiam. Philofophia mun^ dana ferè ex humanx rationis fordida bcuna manauir. Qux cum plane carnalis Si occaccata dt, non nid tenebrx ac error ede poted, ex fe non nifi carnalia capiens, nihil de fpiritualibus,nihil de Deo folide intelligens.

Proinde huiusmodi philofophorum dogmatibu$,humanis fomntjs,cor uacans facilius adfequitur diuinac fapieouse dodrinam, quam d humanis nxnijs obrutum ac didurbatum edet.

Humana fapientia, quarn fuperciliofe iadant, ut utar lacobi ucrbis,tcrrena, animalis,amp; dxmoniaca ed.Hanc Philofophiam amp;^ nobit cauendam D. Paulus prx# cipit: Vide te, inquit, ne quis fit, qui uo» deprxdetur per philofophiam amp;nbsp;inanem • deceptionem,iuxta conditutionem hominum, iuxta clementa mundi,ó(: non iuxta Chridum,

Philofophia ac humant rationis dudus, in uniuerfum pugnant cum fide no# ßra, edep harS rerum longe difsimilima comparatio, id quod dotdifsimis quibufep confpicuum ed. Proinde idiotis nullam hxc res curam, fcrupulum^ inijciat, fum# marum angulis fcholarum non fomniade, fed humili,puroép corde, ac fumma reue# rentia fcripturarum utriulcp indrumenti diuitem ac nobilem thefaurum uoluant, 4 ' Chrido fupplices germanam mêtem,dauern illam Dauidicam exorantes.His xoue permida Scripturx traedatio ed,ac fummis maximorum titulorum doedoribus. Ad faune modum amp;nbsp;Chryfodomus Condantinopolis docuit»

Pharifxi promifcuam multitudinem,fummo fupercilio,ut quibus folis delega^ ' ta fciendx ueritatis prouincia edet, contemnebant, clamitantes turbam qux legis peritiam non habcret,execrabi!cm ede. Sic amp;: hodie, unde inquiunt plcbeculx co^ loniscp fapientia f quafi uero nulla extaret, nifi ex altifsimarum fcholarum latcbris, feientia. Quxro autem à uobis domini:quis docuit promifcuam,humilem,ac indo^ ^arn multitudinem,quód huiefemper pluris erat Chridus,quarn (acerdotum prin# cipibus acfcrabisduce clarius ed,communi plcbcculx femper meliorem, turn xdimationem, turn cognitionem de Chrido, quarn Hierofolymitanis principibus primanbusep fuide, ut ed queep apud eundem

£xurgat Deus,amp; difsipentur mimici eius, 8^ higiani qui oderunt cum à facie eiuq

MATERIA COGITANDT ^E TOTO MISSÆ NEGOCIO, PARTIM tx faJpturh fanilîis,partim c prifcae Eedefix minis eruta^confciipta^ ad loannem Ranam Theologum,

f^ H B^N lgt;'S REGTP'S ICk^TNNT Ranx Thcolo^ C^ißum Rectum redempttotth tierreet

VOTIES MISERANDAM HANC ECCLESIAE FAdEM, ttlttmif hifee ttmporibut ctnletnplor, frater in D. (hanßme, kite protrnm ieremitt lot menta «ccurrunt: Cui comparabo te filia lerufakm!magna eß uclut m re contritio tua^ ^UK medebitur tibt i prepheta tui uiderunt tibi filfa ty ßuka, nie aptr-rb-nt miquitati tem,ut te ad pœnitentiam prouacarent. Vtderunt autem tibi afrumpicnes frlfas Z!^ eita iiiona : plaufcrunt fuper te manibat omnet tranfeuntes per wam, fibilaucrunt amp;nbsp;mot uerunt caput fuum fuper filiam terufalem.Hteccineurbt,dicetittt,perfrth decorit, gau» dium uniuerfa terrai Et qua capitefecundo queritur ; Sacerdotes non dixerunt: ubi eß dwinin f er tenentes legtm nefeterunt me,er paßores prauaricati fuut m me. Sic enlt;m aliquot jècultf uaßata tß umea dommi à beßijs, fie prifca eedefra freies obliterata, ut ruinai uerrenti uix tenue quoddam uffiigium Apparent pr^ca lUiw turn mtegritatif, turn doUrma: adee in abufw horrendof paulattm prolapfr cernimut omnia,donee his uitimis d ébut impieatur uerbum faluatoris : Eihui hominis cum uenerit, an reperturus efl fia den in terra ? Gravante enim indies lÜufionis efficacia, dilcdio uentatis non recipilur, mendacio aub m proa tnfrime tredittir,ut tam manifrßi errores incipiant prafcriptionis titulos iadare,cr prophétie dono paßtrn con temptOfdeUra anus o- ebrius frrtor cognttionem myßeriorumfibi arrogant, ut uidras caÜidum Satané cona filium,qui ne fcripturis regnum fitij perditionis reueletur,prophetiam perfuadet quibuslibet eße communem^ ut hac occafiane uicietur fcripture fenfutpraua interpretatione,cr m mUe commenta dsfeerptuSfiam^ eïiuna bis frilus, nihil agat uel docendo uel exhortando. Siquidem è fuo quifij; cerebro, qniequid libet, confingit, inani frinlus prafimptione. inter frintum fanüivm, Cf dona donorum^ rationes, nihildifirminis, nuUa^ myfiici corporis ratio penitut habetur, id quad hocpotißmum quadrienuio uidiHi,quando de Kaptifmate er 'Euchaïifiia uaria dogmata er dißidentia Ißargi ctxperunt,aeerbißimiscontentionibus,nemonon deSatraa mentis Eeclcfre mtreptdi difrutat,garrit,decernit, fenbit omnia: Kam fieut i cana Domini facnficium pro peccatis,non[4tis perfrcHa Latrun mente, fecula fuperiorafreerunt ; Ita hoc noßrumfeculum, dum in cana panem tantum er uintim,uacua figt,4co„ßiiuit,uerbis Domini interim uice narrationis cuiufdam utcunq; adhibitis,rem uulgo conteinptam,cr f^u^ß quondam panes propofitionis,ut olim 'm lege erant,è coena dommi frcit,ubtnihtlaliudquamfrgnumfitrtrumabfentium,nontypiprafentium.iant^ ueteres errecentes erroa res, fynceritatem cane dammice ita obUterarunt, ut malum fit pene immedicabile, dum auaritia er ambitio mordicus tenent,quedcondudt er uulgo plaufibiltus efl. Keefudatur, ut aliquando ex hoc labyrintho extrio temur, fed mcumbitur manibus tr pedibus, mins^ uerborum pugnis tr technis, ut intricemur potius. Elfi rationes fint, quibusfuccurrere rebus accifisqueatpiaeruditio. Verum nihil confiliorum admittitur, frrtur equis auriga, nee audit currus habenat. e^a de re cum non fine graut animi dolore multa nuper m confeffis nofiro ageremus, Crego opera precium fore dicerem,fi diu multumq; pofito adfrüu negocium tantum trat Bannus,multa cogitantes qua adfanum iudidum frciunt,rogabac confrfltm, ut aliquam cogitandi maleriam •*^i « tempore deltniarem,ut uelfic tranquiUis domi cogitationibus,meditationèq; fagact habita,fi non plant ad portuin perueniatur, fres tarnen adfulgeat aliquando ex his errorum fcopults emutgandt.

En tgilur libi breuiufcula tUa, Gr qualm pne catarrho hac feptmant conferibere licuit : tuopte mgenio exadius omnia

i-^7^/i Rfncipio non arbitrer ad rem pertinere, anxiam «Ham de fiomeft Ja^ ^^“^^ difceptationem, cum lis etiamnum fub indicé pendeat, neefatis cognitum fit, ex qua lingua, in Eedefianicum ufuni irrepferit Miff« Œ '/t^ uocabulum Nam qui cx Deut.id.huc tranffumptum conqciunt, con* iedluram, non rem certam adferunr. Et quaeftio in hoe uerfatur, non quod nomen Euchariffia habcat,fed quod habere debeat,ut rem fpedemus potius quam uerba, nee tam quid quifep dicat quam quod cuiep dicendum fit, uideamus» Ante omnia autem fetutandum nobis, quando Miffafit orta primum,amp; qui* bus autoribus. De eoena Domini non eft controuerfia, Hane enim Chrifto infti* tutorc habemus, Myfterium facrofandtum, ubi Chriftiani conucnientes, feep pro* bantesante percepticnem tantimyfterti, corpore amp;nbsp;fanguinc Chrifti pafcuntur, mortem Domini faluificam,qua à morte féconda redempti fumus,annunciantes,S^ gratiss agentes redcmptori,hoc fcdulo agentes, ut femel à peccatis amp;nbsp;morte libe* rati, QC in tantam Euangelq granam amp;nbsp;gloriam admifsi, tantorum beneficiorum memores, porró digne uiuant hac tam fanóa uocatione. Qua de re nunc non eft agendi locus. Illud potius perquirendum, cur amp;nbsp;quomodo e eoena Domini fatfta lit Mjffa,hcc eft, repratfenratio illa exrimoniofa in ueftitu, rituep geftuofo, quac ha* flenus aliquot feeuhs habita eft pro facnficio iugi in Ecclefia,pro uiuis amp;nbsp;mortuis» Nam Apoftolorum tempore coena domini eelebrata eft longe alia ratione, quam Dionyfius die,nihil minus quam Ariopagita,de myftertjsSynaxcos tradiditin cc* elefiæ H)craicbi3,5d nunc Miffa celebratur. Quod amp;: Gabriel in canone fatetur, Sd liquide ex n.cap.primae ad Corinthios, denique ex TertuUiano difeimus. Etenim Apoftolus,qu3c à Chrifto accepit,fideliter récitât, nee tarnen ufquam meminit uc^ ftium facrarum,altarium confccratorum,gcftuum,rcpr3cfentationum, atep id genu* caercmoniarum, quas nunc mire uarias cemimus in Mifta. Vt facile appareat, tuni hanc caeremoniam non fuiffe,quails iam eft,z\ut ft tails erat, cur nihil earum rerum attigerunt Apoftoli SC Euangdiftac f forte quod non multum moment! in his ob* feruatiunculis fitum putarunt, amp;nbsp;Ecdeftac Chrifti liberum fir, uti hac uel alia Caere* monia. Aut fi h$c c^remonia fumptuofius inftru(fta,tam eft neceffarla,ut fecui agen tes peccent mortalitcr, quod fentit in Canon,Gabriel,quî Ht, ut tam neceffaria cb^ mittat Apoftolus,qui tarnen fle uchit ferfpturas, ut non dubitet, his perfeeftam falu^ lis doârinam tribuere. Adferltenim eas ad falutem erudirc. Quomodo ergo in^ 4crraifit ipfe, quac Theologorum recennum iudiclo obmiffa mortem adferuntZ VbiÖ!; hoc obiter abs te uelim expenfum. SiabApoftolis hxetradita non font, fed temporum fucceffu ab Epifcopis addira, an fic Ilgct hæc humana traditio Chriftianos liberos,ut intermittentes cæremoniam praeferiptam peccent mortal!* ter. Quod ft omnino ita uidetur,quiduoluit Apoftolus,cum dlccret,Epifcopis da* tam poteftatem in 3edificationem,non dcftrutftloncm. Quid autem eft deftiuere,fi non dcftruit,qui legibus hulufmodi oncrat confeientias hominum,öu peccata con^ ftituit,ubi nihil praecipit feripturaf

lam amp;nbsp;hoc excute, qua fide dignum fit,quod adferunt Miffarn primo edebr#* tam à Petro Antlochiac in Syria, à lacobo Icrofolymis, à Marco Alexandria:. El quod lacobus miftandi fermulam primus confccenqdein Bafilius magnus eandern formam exornarit. Qui facile crcdif,lcuis eft corde, m rebus prçfertim tam arduis» Nam quibus ld fcripturis probabitur j* Aut quomodo crcdibilc eft, Bafilium ma* gnüm,uirum crudiilfsimum amp;nbsp;pium,(ic fibi blanditum, ut rediora uel omatiorafc tiadiiurum cedefix fpcrarit,quàm tradiderant Apoftolij’

Quælo, redte ne fentjunt de Apoftolorum docftrina 5C autoritate, qui eorum tradltiones tarn paruo acftlmanr, ut per Bafiltj Induftrlam fuerlnt uel ernandx uel locupletandpec’

Videmus Apcftolu,dolt;ftorê gentium,nihil tak tradidiffe inEpiftoli.s,nihil Lucani in Actis.Sl dicisiNon confequKur,idco hanc caenmonia apud Apoftolo» takm n5

fuifTeJnio Ccnfequiuidetur.Cum enim cærcmema hxc plane exffî/metnr nccefîa* iia,abhisquiftantà Ponnfice Romano,quippe quae neeeßanam habeat Sacnhcif ïcpr»fent3tionem,nonuidefurcrcdibile,ApoftoIumco praefertim lod,»jbiexpio* fdlo tradat Euchanßiamjcrn tarn neeeßanam uel ebhuione vel fetenter obnußße, praffertim cum alicubimulto minera,ut uidctur,tani incukctfolicite, cuiufmodi eft, mulierum in fiddium conuentibus lilcntium. i. Corinth, 14. Et de udando capitc prophetantium traditio,deep udandocapitemuIierum.i.Corin.ii. Vide quantum ucrbofum,quam dihgen* monitio in re mediafEt nos feiheet credemus cum,rebut uidetur,tamneceßariae oblitum,et turn maxime,quando data occaßone de indußna cuenx raticnem expheatt

Atdicent forte,nos ecdeßaßieasinßitutiones quafdam,Apeßolicatraditione perfucceflores acccp’ße,fine kripturis,atcp ex illis elle Mill im câfrimoniofam.Di« cent ccrte,fed tu uidc, num credendum fitcudibct fpiritui. Mihi fane non uideiur. *' ‘’^quot;^ N fiforfitan tanti non fecerunt Apoßoli banc fa:iimcn»a.n,dc Mifla Joquor ponti* ficia,utuolucrint feriptis prodere.At non dabunt hoc MiOæ adlcrtores.

Rurfusigitur mcidimus in locum Chnßianar librru(lt;s,5t contreuertitur î An liccatEpifcopis talia commintici amp;obtruderc Ecdehjs,ud credendum hr,*ptrtû f. illa ptimum non dccuifle apoflo!os,quôd portarenon potucrnv,dccuiife auie fuccef^ ^^ ^^^ fores ApoRolorumtAt uidemus ÂpoÜolos arcepto ipirituueritans prom ßo, loris ge maiora portarc potuiflc,ncmpe fapienttam Dei in myßeno, quae eß recondita, ^ ^^ j^ quam praehnieratDeus ante fecul3,»n giortam noßtarnzquam nemo pnncipû feeuh ' huiujccgnouit. Quod fi magnS dlud pietatis Myficrium in Cbrifio portarunf,quo* modoCafrimoniofamtcpraficntationcfacnficq mifiatis capete nequiuerantr Nos eerteadhuefirmiUr credmius, ApoÜolos ca docujùcomnia,qve creditu ad lalutem fontnecefl'a»ia,atque cadem quantum fatis cfi,benigr.i patrie cenGlio optimo amp;:Ipi ritus fandi m3giÜcrio,p€r apoüolos Iiteris prodiia faons, quæ nos ad ialutcm cruo diunt,ut qiiç in lus non hahentur,ad falutem non eße neeeßaria creditu cognofee# musJta ientit SC CyrillusJoa.ulti.Nonomnia (inquit)qiiac dominus fecii,ccnfcrw pta font,fed quçfcnbêics tarn ad mores quàm ad dogmata putarutfufficcrc,ut reda fidc,amp;: opcnbus,ac uirtute rutilantes,ad regnum cœlorum perueniamus in Cbrifio*

Nam quod TertuUianus hb.de uirg.uc!andis,paracletum in hoc miflum putar, ut quaehumanamediocritas femel capere non potuit,pauîatim docereturà ukano Domini fpiritufanlt;fio,aicp hue torquet locum Ioannis, hac uia deuterofes defenfu* rus,fuomorcfacit.Equidcni puto,no8 priuikgio Chrifiiançhbertatis fretos irrepre henübiliter poße,rclKßo hominis comment j,ccrta fcqui.Si Paulus et Cephas nofiri funt,cur non amp;nbsp;Tcrtulhanusr

Atque hic confydeta,utros exifiimes fequfndcs^Cbriüi'ne minifiros apefto# los in Iberis facris,de quorum fide nemo orthodoxorum unquam dubitauit,an illos potius,quipoft Apoftolorum tempera (cripferuntfin quibus certo praedixerunt a-? poftc^i,fcdu(fiionê fore magnam, idep pietatis praetexiu.Quod nolimlicàquoquâ accipi,quafi penitus Ecekfia* doôores contemnam,procui ahtit hoc ab cxiguitatc^'^^'4* mea,quae eft infra omnem mediocritatem.Sed hoc uolo, diligenter cauendum, ne gt;nbsp;iub umbra magni nominis, occultus error imponat fimplicibus,prc bandacp omnia, ^'^dx» Ôiquod bonum eft,teoenduro,nifi contemnendas omnino putamus admonition« Petti amp;nbsp;Pauli,de ultimorum dierum periculis.

Quod fi quisnobis dixcrit:Age, folas fequemur fcripturas, quis autem mihi ^nudixSor crit/Certc priuataminterpretationem refpuunt diuina oracula.x.Pe.i. ^5*'8o duerbus opus,nc à fano inielkcfiu aberrem,qui apud ecekfiam tani3 lt;flccreditur,cius^magiftros,lgnatiû,Tert»llgt;anum,lrençum amp;nbsp;reliquos orihodo« xos. Spaciofum sc magnu mare fcriptura eft,quod fimul ac ingenioli mei lynt re, ci» tra gubernatorem qui dauû tcncat,ingredior,naufragium fccero. Vêtus querela eft, difficiles intdleôu fcripturas eßc,5lt; cura interpretum commentarios intcHigi non

polTc nos m hamer is patrum dare,One quibus nobis obferata Gnt in faipturis myRc ria omnia.Huc facit quod Eufebius fcripGt,BaGIium amp;nbsp;Gregoriunt Nazianzenum inßgnes Thcologos/olisquidê dimnacfcripturç uoluminibus operam dediffe,cartel rum earum intelligentiam ,non ex propria prxfumptionejed ex maiorum fcriptis amp;nbsp;autoritate illos fecutos,quos amp;nbsp;ipfos ex apoßolica fucceffione inteUigendi regn* lam fufeepiße conßabat.

a«T»«.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid hic dicemustScripfurae à rpiri.£proditx,ab eodem refle docentur.Ani*

*.c«r.z. malis enim homo non capit myßena fidei.Tertullianus fpiritum. f.uocat Dni uica* iefc.16. rium.Hic in omnem feriprurç uentatem pios inducit,amp; ubi ipfe non fpirarit,in me# i.Cor n. ris tenebris uerfamur. Proinde amp;' ipfe ctnfeo, non irrumpendum illotis mambua 1X^14. in hje^ fcripturx myderia, qux fi quibuslibetpaflim obuiaefrent,cur dos prophétie iXbef. j. promitteretur ad EcclcGx xdificationcm,amp; fpiritus rcudaiioiifHinc fit ut prophe tias non udit fpemi Apofiolus.Legamus igitur dodorum uolumina,excutiamus 0^ , mnia,cumiudfcio amp;nbsp;dele du, ut quad bonû eß tenesmus,nihil amplius arrogarunt fibi uiri pientißimi.Nam (um amp;nbsp;ipfe in ea fententia,ad docendam Eedefiam cos po tißimum elle chgendos,quibus apofiolus ob prophétise donum manus impofuißet» quot;Veut enim à Deo doccantur omnes eledi,pro lefaix uaticinio, quantum ad fidei ra tionem fingulis per fe opus cft,doccre tarnen alfos,amp; infiituere in fana dedrina Ec ckfiam,interpretari fcripturas,nó credo cuiuslibet eße.Quod ideo confiderabia di* ligentius ut non minimam tragcedix huius feculi partem hinc enatam uideai,quod , temerefacrisfefeingefiitquiubet,contempto amp;nbsp;ignorato prophétie dono. Nam I ego fic fentio,poß^ Apofiolus in Eedefiam ad myfiici corporis xdificationem do* ».Car.n. dores pofuit,ex negkdo prophetix dono mox defirudionis imminete pcricula, ^pbt*^» Erue oculos,qui uelut prçluccnt reliquis membris,amp; tom corpus in tenebras conie cifti.ToIIe prophetix donum ex Ecckfia, amp;.'non fanc intdiigetur fcriptura,imó m , peruerfißimü fenfum torquebitur.Qua lucerna ê medio fublara,mirum non cfi,nos in Cimmerias,ut aiunt,tenebras incidcre.Hinc fit,ut dn yfofiomus in concione ter ■ tia de Lazaro, ld iotas quidem hortctur,ut domi afiidue diuinarum fcripturarum Ie* dioni uacent. At ne in obfcurioribus priuata interpretatione luderent, mox addit:

- - Si non poteris inuenire affiduitate Iedionis,quod dicitur, accede ad fapientiorem, uade ad dodorem,communicacumhtsquxfcriptafunt.Sic legimus EunuchSre^ ginx Aethiop3, infeitiam fuarn confefium in ledione Iefaix,fed Philippü interpre* tem amp;nbsp;dudorem diligenter audifie. Quare qu^ de fcripturarum ebfcuritate obijci* t untur,fanc intelhgamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Équidem quantum ad Etklefix xdificationem attinet, fatis apertas eße feriptu ras exilbmo prophetix dono pollentibus, rudioribus quantum opus efi. Qux ad fi* dem amp;nbsp;charitatê pertinent,fic (untexpQfita,ut citra falutis difpendium, quidam inie rim ignorent.Impiorum alia ratio efi,ut apofiolus i.Cor.4,ait:Si adhuc uelatum efi Euangelium,in ijs qui pereunt uelatum efi,in quibus Deus huius feculi excxcauif fenfus incredulorum,nc iilucefcat illis lumen Euangdtj glorix Chrifii,qui efi imago dci.De priuata interpretatione fic fortafie fentiendum, non protinus elfe priuatam interpretationem,cum unus multorum fententix repugnat.Fieri enim potefi,u tfit Michxas aliquis,qui fpiritus fandi dono uerum uidcat, cxcutientibus interim qua* dringentis aliis,nequis in multitudinem fpem nofcendx ueritatis femper collocef. Priuata enim interpretatio efi,quando non eodem fpiritu, quo proditçfunt feriptu* jAlt;I- **• rx,fed proprio enarrantur.Priuatam rede no dixeris,quando collatis lods fidciep analogia probe feruata,ad Chrifti gïoriam,5C ecclefix xdificationem fcriptura eluci* datur. lam fi confeßus aliquis fecus interpretetur kripture locum,quam ferat pictas, ' et hoc folo nomine credi fibi pofiulet,quód reprçfentet ecdefiam,furgat autem Ger* fon aliquis priuatus,cuiueritatem fpiritus fandus reuelauit, num undionem bic ue* racem contemnet, Sd multitudinis iudicio fiabit tutef Viderat certe Paphnutius g^ unioculus in Nyceno concilio Sacadotarq coelibatus pcricula.Reliqui aut non

»on uidefant,aut?elo tcpidiorc diffîmularant.Si ab ccclcfix mag/firis ftAfl uftquam proditum cH,quod notam habcat priuatç interpretationis aut errors maculam,age, intellfgamus omnia iuxta ipforum expolkionem.Sin aheubi dormitarunt, idep ipQ ingenue fatentur,amp;^ ad fenpturas nos uocant,cur fine iudicio maleferiati putamus, Oeritatem potius tn hommum commentartjs,quam coelcftibus oraculis quxrendS» Scripfuras tradauit amp;nbsp;mtellcxit Ecclefia.magifteho fpiritus fanói amp;nbsp;Apoftolorum mimfteno, pnufquam Clemens, Philo, Origines,Ignatiiii,Tcrtullianus amp;nbsp;reliqui accruos librorum fuorum conferipfiffent.Noui certe prophetias non effc afpeman# das,amp;miruminmodummedcledatucteromleóio,inquibus tanquam in ruinis, uetens Ecclefiç formam perquiro.Sed uide,mi frater, an tut o illisfic hçreatur,utpro* tinus fpiritus (andi fenfus fit habendus,quemubicp tradunt magidri.quos uocant, Ecclclic« Atilli dcconfedu ecclefiaftico Ioquuntur,cuius meminerut Ignatius amp;nbsp;Ter tullianus, ubi folo ftudio glorix Chrifti SC Écekfiae iuuandx,é kripturac fandx ora* culis purisme omnia petuntur.Reóe.Nam amp;: mco iudicio minus errorum.öi: plus ^ ^^^ |^ pictatis hatfienus fuifict in Ecdcfia,fi apoftoli inftitutum obferuaium effet,amp; omnia ad sedificationem, dccenter amp;nbsp;fccundum ordinem fièrent, ut qui interpres non eft,taccrct in Ecckfia, amp;; fedentes tantum dqudicarent, amp;nbsp;omnia fpiritus iudicio trutinarent. Quafo frater, putas' ne aliquando finem poffe tantorum malotum obtingere,fifpretaPauli mftitutlone, nullacp confeffus Ecclefiafticï ratione habita, fuo quifep adfedu interpretaiur, imó deprauat fcripturas tMihi certe nonuide« tur.Dicam quid hac in re mihi nuper acciderit.Homo illiteratus,ó^ qui ne elementa quidéra prima nouit, imperiofe admodum rationemfidci mex exegk, atep inter caetera interrogagan eredam Chrifticorpus in eoena adeffe f Ego adefte aio corpus £lt; fanguinem domini.Mox illc fubridcns,orationê mihi dominicam occinebat: Pa ter nofter q es in coelis.Si(inquit)in coelis cft,quomodo fimul in terris effe poteriti' Nam amp;nbsp;egohic tecumfum,quomodo fimul extra urbem fuero,qui tibi iam loquoi^ atephxc tanto intonabat fupercilio ut cuperet fc à Deo doóum haberi ab omnibus, nee unquam fubtilius quenquam philofophatum opinabatur, ad mir ans qui ficrct,ul doflores craffuli hoc non caperent,quod iam ne cerdones quidemlatet,Ncmpe pa nem effc panem. Ego confidentiflimum hominem amp;nbsp;pfeudoiheologum hortor, ne ad rationis acquihbrium humanx,myfteria feripturç amp;nbsp;potentiam Del omnipo^ tentis exigat,cffe moneo permulta alia,quat ad huius quxftionis fanum intelledium faciant,quibus negkdis non poffit rei qt ^fite certanoticia,ueracp fententia haberi« Quid multa f Homoilkfupra modum inflams magnifies hac kientia, qui kir et Dominum in coelis cffe,8lt; Chriftum abqffe ad patrem, reliqua omnia qux adfereo bam,furda aure prxterijt,quibus tarnen manuduci Idiota potuiffet ad cognokendS Mcritatem.Etfunt interim,quibus hxc rudium audacia ftupidiffima mire placet,qua freti quiduis docent,folum uulgi phufum captantes. At ipfe iudica, quid tandem futurum fit,Ühuiufmoditemetatores amp;fomniatores,nihil intelligentes et omnia au dentes, ferre diutius cogitur eedefiafProfeefto quod ad me attinet,optarim,tales ali quando confeffus fieri Ecclefiafticos,quales crât olim,ubi ad krip tutx fandç régula omnia examinabantur:amp; kriptura tradabatur grauius,uigilatius ac purius. Soloe* EpM Ä nim fpiritus fanefti gladio,quod eft uerbum Dei, patres pugnarunt in conenqs ad« üerfus Hxrclkos,tdcp tanta grauitateamp;rcligione,ut facile intelligas,8C quàm reltgi nknobis tralt;ftand^fint feripturç,^ quantum expédiât huiufmodi habere confeffus, hotunum agentcs,ut doeftrina Euangdq apud Ecclcfiam, fana 2lt; incontaminata mafieat ab h$reticorum deprauationibus.Verum cogitandum eft nobis,quid quç« j^^^jj fiermt in primo confeffu Apoftoli,2lt; qua rationc,quales'ue turn foerint Sedentcs,ne nbsp;nbsp;nbsp;' *

nominum laruis decipiamur,amp;Ecckfia uel Concilium uoectur, quod forte nihil eft minus quàm uerum concilium.Sicut enimà confeffu pie doeftorum 2lt; dolt;ftc pio« rum innameta bonapta Ç confeffu quorundam,mala tantum ÓC certa Ecclçfiç per nk £ic5 prouewunt. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ïam fi exulccraoflimo hoc feculo uix confeduR acquis uere Apoßolicus fpcrad petentjinquo de componendo Eedefiae ftatu agatur, num ideo putasjaccndufli interim nobis,Ôf expedandam Concdiorum fcnicntiam,etiamin bis,quac taceri filt; ne certifiima animarum iaeßura non poflunt,et uneßione docente certiora funt ^ ut «ndubiumuocaripolïintjaut dcbeant,erfi quidam cofttrouertant ƒ

Sed ad MifTam redeo,quam,ut dl hodie, ubi cum coena Domini conf uier is, qux conuenientiafGogitato^fi ApoHoIus iam uideretpontificaliter mi(ïantcm,num toenam Chrifti agnofceretrCum adeo fint diuerfa omniajiuc Mifiantis intentiené, fiucCacremoniam amp;nbsp;fermonem infpexeris.Namorationibus in eoenautendumefie» non nego:Sic enim gratiarum adio Chriftianorum preeikus iungitur,utnec prece* mur fine gratiarum adione,nec agamus grattas fine precibus.Sed jllud nunc confy dera,rede ne an perperam tot orationcs et inuocationes in MiiTa fuper pane et uino habeantur:'amp; an ad confecrationem aliquam neceflariae fintfaut potius eoena fit eele branda fimpiici»:r,ut facrac habent literarfAuiquid ert quod in Zepho.c*^.Hierom nymus fcripfit:Sacerdotes qui ad EuchanRiä Domini imprecantur aduentuf Quid eft imprecari Dominiaduentumf Non ne uidctur lentire, corpus Chrifti adefle in ccena,idcp predbus facriHeantis ficrifquç tarne qualcs fint,ne uerbo quidem comme morat«Tum iHud excute,quod paulo ante fcribinSacerdotes ( inqujt )qui Euchari* fiix reruiunt,amp; fanguinem Domini pepulis eius diuidunt, impie agunt in legem Chrifii, pu tantes Eucharifitam imprecantis beere uerba, non uitam,0d necefiariam effe tantum folennem orationem,amp; no facerdotum mérita. Quçfo quç eft h^c folen nis oratio^An Domintcat'Non afpernor prophetias, à Paulo monitus, fed proba omnia.Quid igitur uult HieronymusfAnte dixerat; Sacerdotem imprecari Domi ni aduentum ad Eucharifiiam,nuncimpietatemuocat,uerbis tantum tribuere, nulls uitat melioris ratione habita. Imó fic exigft uitat faneftimoniam, ut fufpeÓas nobis coenas faciat,aut Milfas mail facerdotis: Vtiliud obiter dicam, Sanguinem Chrifti populis olim diftributum, non tantS corpus,teftimonio Hieronymi,contra decretS pontificum de una tantum fpccic bids danda.Potro de confecratione nouimus fcho brum fententiam,at tu confydcrabis,num tanquam oraculum diuinum ampledi o* porteat Ecclefiam cathoiicam,quod Eufebius Emiftenus tradidifte fertur in decre» de confec. dif.z.c.Quia corpos,Nempe Chriftura hisuerbis confecraftc:hoe eft cor pus meS. Varie à uarrj.s hic iudicatum eft, de forma uerborum, miror autem cur in Grçcorû lithurgijs eadêuerba non reperiantur.Et Aug. Epft. y 9, inter multas orati* nes,quibus benedici fokt id quod eft in altari, com memorat etiam precationem do minicam,uclut claufubm tonus coniecrationis.Et Hiero. autor eft li.^. contra Pela» Chriftum docuifte Apofiolos fuos orationem dominicam, uteain corporis iUius facrificio quotidie uterentur.Et tarnen interim nulla Canonis mentio.

PerpendeSd hate Ifychq uerba:Nifi Chriftus rogatus ore facerdotum ipfe uene rit, SC coenam fandificauent, amp;nbsp;initiauerit ea quz aguntur, nulfatenus facrificium Dominieß fiunt.Sed quomodo rogabitur Chriftusfeur nulla ab Apoftolis rogandi forma pratferiptakgiturfEt quid eftylpfeuencritt'no'nnepratfentiâ Chrifti in cans credidit IfychiusCNon abfimik eft,quod Theophilus Akxandrinus lib. pafcha. t» contra Ongenc diiTcrit.ubi pane dominicum amp;nbsp;facrum calicem,per inuocationeni aduentum bnefti fpiritus docet (andificari. Cogita qualis hate fuerit inuocatio.

NecilludChryfoftomi lib. 3.de Sacerdotio nobis prattereundu eft.Dum con fpici8(inquit)d0minijm immolatum,facerdotcm facrificio incumbentem, ac precci defuper fundeniem. Quid eft preces defuper funderetaut quas preces fudit defu* pertHaerco.Certat praefentiâ Chrifti in cotna code loci fatetur,cum inquit:En qui eil pâtre furfum fed et,tn iilo ipfo temporis articuioomniü manibus pertracRatur, ack ipk tradit uokntibus ipfum excipcre0^ compkdli.P’it aurê id nullis prçftigqs, fed apertisac circumfpiciennü omniß oculis.Hoc ergomyfterifi omniu maxime horré* dum,uerendücp,quis neninfanus,ac g idem mente ahenata ftqfafttdire aedefpiccre potentî*

p^tetkfVbf obiter obferuabis, canam Domini apod ueteres, rem babitam muUo aldorcm ßnäioremcp quam nunc quidam credanuNam fi Chryfoftomus nihil prç ter nuda figna tradare nos crcdidilïeqnunquam uocaffethorrendum my!kr,um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

lam attentius cxcuties, quod in his cogitationibus praecipuum eft, nempe an M'ffa rede uocctur (acnficiumrCerte ut ut noftra exjguitas iurc nihil iadct,nc.n ta men adeo nihil cerebri erat,ut in re magna penitus mhd aliud cogitaremuq praeter hoc cantatiffimum Lutheri dogma:Mifta non eft facrificium. Edodi enim eramus olim in puluerc fcholaftico,fimplicium rationem amp;nbsp;compofitorum thematum. Primo omnium non temere,ut putitur,cogitauimus, num MiffijquaUs iam in corrup* tiffimo Ecdefiae ftatucclebratur, fitidem quod coma Domini apudPaulum,ratione nominis M (Ta interim diligcntiflime perueftigata.Dein audicramus ante. 17. an-nos infeholis Thcologicis,Sacrificium elle cultum quendam foli Deo debiturn,tefte Auguftino.Aut ficut alrjs uifum eft. Elle oblationem Deo (adam,in recognitionem fupremidominii.TumafÏnitione,ad alteram Iciendi rationem progrefti, ddeeba* mus,duplex effe (acrificiumtintemum, et externum intemi indicium. Deniep non tam mufeina nobis memoria erat,quin numerate facnficiorum figurahS in lege tpe^ despotucrimus exLeuitico;Ne»npc Uolocauftum,paciftcam hoftum pro delicto, pro peccato,munera cilibamma.Cum ergo docebamus,M.(iram non elle facnhciO, iudica,utrum Lutherum non intelledum,uel probe intelledum fimus fecuti. Puto autera ucl hoftes non tantum amicos tatet*,Si nobis olim analytics pofteriora Ar0 ftotelis uifa effe,nee tam nulliusludicrj ftipves effe nos,quin rem tantam mohturi,pri usquxftionesfcibilesretpTOpolHçexcçàerimus.Quare fiLutiicrus nulquam etiami doemffeqquid in hac controuerfia pet tacrificium intelligcret,nos tarnen uel tacito nomine facie intelteximus,hacc controüertizNum Milla ht facrtficium pro peccato, nel expiationis,uel fatisfadotiumCQuamuis et à ftmplicibus int died um effe iampri dem arbitrer.Nam fi de facnficio grauarum adionis pars aduerfa dillcruiffet, m0 mis effet contentionum,cum nonhotreamus nomen,fcd rem.In hoc ergo fudatur: An M'ffa fit hoftta quotidiana expiationis pro peceatis,i prophetis in h^hc utum pf 0ida,ód inftituta à Chnfto,frequentata ab Apoftoli», mandala EedefixÆt noul mus quid antagoniftç noftri doeeant,nempe Miiram effe facrtficium,quod prouiuis öc mortuis oblatum,quotidic tollat Ói dekat non folum uenialia,fed amp;nbsp;mortalia peccata,nec folumlumentium,fed omn-um pro qmbus offertur,quantum ad reatum culpx Óe panteHic non quçtnur, num fint Slt; être debeant in Ecclefia oblatione«e Quis ita defipcret^Nouimus quid nunc fit offerendum, ne ingrati Ôd infruduofi fin mus.HoCueroquxtitur.Numaliqua fit iugis oblatio expiationis, qua peccata no-S dra deleanturf Quo loco Aquinaslib.de fwcra.aliatis docet,corpus Domini femel oblatum effe in crucc pro debito origtnali,fed tam offerri lugncr pro noftris quoti-dianis delidis in altari,ut h^beat m hoe Ecclefia munus, ad placandum fibi Deum, fupet omnia facrificialeg's preciofum amp;nbsp;accepium.Et hue tcrquetlocum MaleacM 3.dcfactificio luda et leru{alcm.Cumiftauideremus,§lt; cumferiptutis conktremus, • forte non adeo pr^cipitis ftulikix fuit,rem magnam paulo dihgenttus controuene'? re«Cum enim mortefilqlegamusplacatumDeum, abbotrutmus ab eo dogmate, quod Ecclcfix muneri hanc tribuebat placauonem, quxm ctuce fadi eft. Certe f’^ti|tma fecus docet, Utpote, unicam effeuerx expiationis uel placaiionts hoftiam, j^^j^ ^ ’^^quot;f'ÇeChtiftumln ctuce,in quem pater noftras tniquitaies poluit, Si peccatumj ^-jj^^* '' feciteuR}, quiagnuscrat inconiaminatus,uinosiuftitia Dci efficeremur per tEi.pjRj.u lum,Etutriufcp teftamenti teftimonia clamant,unicum illud tacrificium quo perlita» turn eft.^atcnïur amp;nbsp;hoc Ecclefia fprculatores,nam Bemhardus atuChnftus pro fa') lute mundi femel fados eft hoftiafalutaris,rei rcconciliatio generalis. Mors Chri-fti opus eft fine exemp4o,humilitas fine modo,donum fine precio, gratia fine men« to.EtuoluitCfiriftusuiiugitcr colcvetur per my her turn, quod feme! offer ebatur in ptcciw,SC ilia prenais uidimauwerei in memoria,et prüfens effet temper in gratia.

Turn fcholæ fatentur,in unica obbtione Chrifti amp;f pcrfcdiffîmo facrificio in cru^ ce,nos habere pcrfe0e,quæcuncp lex naturalis ucl Mofaica aut figurab^t aut conte* rebat impcrfcfle,pcrcp hanenoHra peccata effe ddetajuxta ilîud:Mortuus cft pro* pier peccatanoßra.Athanafius dcpaffionc amp;nbsp;cruce Deminiait: Chr.ßus uiCens nos non poffe perfoluere pcenas,has in fe rcccpitipfe,per (e ipftm nos adduxit ad patrem, ut ipfe pattens,eum quiuere patiebatur,redderct innocuum:fanguinc uidi* mæ omnes fimpliciter rcdemit:fciiTi«s quod hberati fumus a peccato:pacificatot fli Dei tu nobis amp;nbsp;fil 10rG nomen per adopiioncm dcdifti,nobiscp recontiliatis tuo pa* fri inimicitiâ in carne diflbluifti. Et Gregorius Nazianzenus de fide Nycena intef esterasiidei articules et hune poni£:Crcdendumeffe,qui in Chrifti morte amp;nbsp;fanguß ne emundati peccatorum reinUrsoncm confequamur,ncc ullum Ecdefiac munus pO* nit,quo iam primum emundemur Si placetur Deus.ünero te frater,fuperfluisjputo autem, his probe pcrlpedts, neminem tarn iniquum,qui abfep iufta cauffa nos di^ cat de mifiali facrificio difputaffe.Nam Ouna elf duntaxat hoßiafemel tantum obla ta,quae in perpetuum confummatfandîificatos,id quod Apoßolus ad Hebroos tatn diligenter Qi ferio docuit, confequitur nullam aliam efle aut frequentari pofie expi^ ationts hoßiam.Non igirur tollimus abEedefiaomne facrificium,fedexpiationis ho fiiam,prêter Chnfli mortem,admittimus nullam,ut Enthymema noßrumnonfit» unö m cruce facrifictum crat, ergo Mifla prorfus non eß facrificiû. Dum fie ratioci* nantur,merito lunt rcprchendendi,tan^ benarum htcrarum Ôi Theologie egregi« ignaruSed ita ratioemamur:Vnö efl tantum facrificiû plenißimae fatisfaÓionis ptö pcccatis mundi,teß(monio fcripturarum 5i omnium orthodcxorum,crgo Mifla nó efl iacnficium pro peccat/s, Qui autem facnficiura inEcdefia iuge,pro pcccatis ite* randüflatuit,mortê Chrifli blafphcmat»Ncc efl,quad dicant mortem Chrifli fontein quidem omnium facrificioru infynagoga amp;nbsp;Ecclefia,in quo coniummeniur,if d no^ tirum illud Mtflalc facrificium, ab eadem morte (uam rfficaciam habere, dclenlt;l^ quotidiano offerendi aclu peccata hominum,cum palam fit efïicaciam ucre delen* di peccata,non efle in ullis ud operibus udfacrificijs Ecdefiaf,quaf iam fiunt,fed 130 turn in preciofifiîmo Chrifli facrificio, cacterum in Eedefia die cómemorationcin iugem iacnficij illius unici,^ gratiarum adionem perpetuam. De modo pat tid* pation's meritcrum tanti facnhetj ahas dixerimus.

Si rurfus inflant,nos offerte idipfum quod Chriflus,obflabit ut uides Apofloi lus ad Heb.fatis dedarans,quç fithoflia pro peccato,amp; quando cblata,amp; quidfewt* pcrfecentjódquomodo eins particeps fiamus.Nam manifefla funt hxc; Pro peeca* tispopuli Chriflus femel obtuhtiemetipfum. Et cap.p. Chriflus femel oblacus,*^* multorum peccata tolleret. Vel ergo fuftulit peccata noflra unica fua in cruce oblat** one,0!; non opus erir, nos denuo ud quotidie cum offerte pro pcccatis rofff'^ fieep dilutum efl quod obqciturzuel non fuffblit peccata,non placauit patrem mor‘* fua,led forte nos hocqbottdieneflris aôionibus prarffamus:quod facerdotio fat^*^ ficisep Chrifli plané répugnât. Quid heremusfNoflrum offerte non efl peccata to^ Icre,ôf iamprimum iratum placare iudicem, fed agni peccata tollentis uefligia uo^ luntaria imitatione amp;nbsp;abnegatione noflri ad uiuendum iuflici^moriendum peccant» fequi,amp; pro beneficio redemptionis iuges gratias agcrc,nihil dubitando,nos Cbf^ fli uidima reconciliatos Dco,ut idem offeramus,hoc cfl,eodem nitamur fidamu*9 =facrificio,fed femel ucre oblato,quo placatus efl pater,Sé pleniffime fatisfadfum P**^ pcccatis dedtorum.Nunc tibi cogitandum relinquo,an idem fenfermt Ecdefiac D® rflores,quando Miffam,udut oblationem rccordatiuam proponunt,nimirum hocin nuentes: Nos iam non pro pcccatis amplius offerte pofl umbras,in lucc Euangcbl» fed oblationem earn qux femel pro pcccatis faöa efljtraflarc in myflerrjs,amp; ejust^ cordari cum gratiarum alt;fllone,CumChryfoflomus loper ^.ca,ad Hcb.lcmd diX’ fer oblatam hofliam in fantfla faniflorü,fubdit: Hoc autem facrificium exemplar ^

^*^™rç^^*®/P®’®»P®*'*^“noftcrlt;IIc(Chriftus)eft,quihonfammundantemnos ob« tulit. Audi's mundantem nosf fubiongit : ipfam ofFerimus amp;nbsp;nunc, Et ne pcrucrlz inteUfgentix error obrcperct,moxaddit:Hoc autem quod nos facimus, in comme« morationcm quidem cius fit,quod fadîû eft,non ahud facnHciumJcd id ipfum fern« per facimus,magis autem rccordationcm facrificq operamur. Quid infuper defide^ îamui^Nonnc apcrtifsimc Chryfoftomus fatetur, nobis non multas rffe uidimas pro peccatis,ut in lege,fed unam hoßiam,eamcp femel oblatam. Quae cum perpetui uigoris fit,St tunc oblata confumi non pofsit,duretcp femper, St nos femper eius fa« erjficij,utnoftrithefaurirecordcmur,dicimur ob id quotidie ofFerre. Non ofFendi« »nur,fi fane intellcxcrimus loquendi modû,quo uetercs utuntur.Non fic ofFerimus; W Qiriftus,8t nihilominus Chryfoftomus dicit,nos per fingulos dies ofFerre femper •dipfum.At ftatim,ne primç oblation» uideatur derogate, addit: OfFerimus quidem per fingulos dies,fed ad recordationem facientes mortis eius.Similiter intelbgcnda fun^qux habet Chryfoftomus Matth.i6.8t Homil. z. in 2. Epiftola ad Timoth.St Homih 60. St 6i.de perceptione facrorum myfteriorum, St in oratione de beato PhySogonio,amp; de facerdotio fib. 6. SicErafmus ad Hifpalcnfem Epifeopû fatetut Midain eflcfacrificium,licet non eodem modo, quo Chnftus ucrum iacribciû perelt;? gjt in cruce. Et loanncs Eccius Thcologus in loeis communibus, fupra memorato Chryfoftomi loco, ipfa rei ueritate coaeftus fatetur, modum ofFcrendi noftrum per recordationem St repracfentationem, longe difFerre à prima rcali oblatione.

Et Gabriel led, canon»s,27. Miliara uocai facramentalc facrificium ; ncc fecus loeuti font de facrificio Ignatius in Epift.ad Smyrnenfcs,cum dicit,non liccre, ui ft« ne Epifcopo facrificium immolemus. Et Dionyfius, cum fcribit Euchanftiam eft« boftiam hoftiarum.Et Tertullianus,cum de exhorta,caft.fcripfit,Saccrdotcm offers? re St tingere.Origines lib.i.fuper lob.Homo probet fe,8t ita de fandifsimis Domi nifacrifieijsfruatur.EtCyprianus ad Caccihum lib.z.Epifi.^.idem fentit,inhis ucr« bis:Cum pafsionis eius mentionem in facri^cqs omnibus faciamu# f pafs io eft cnim Domini facrificium quod offcrimus ) nihil aliud quam quod ilk fccit, faccre debe* rous.Cum dicigm omnibus faenfteqs,cogita, an non liccat adfererc,uirum fandum deferuitute illa externa locutum.uel Dei cultu,quo feruimus Deo,St uelut exercitio quodam prsefcripto continemur in officio, St przparamur formamutep ad uitam Chrifto dignam,ac iudica,an non uanitas fit, magna in nobis iadare fpintus molimi na,ubi ociofi interim St defides abfep omni exercitio externi cultus torpemus. Atep id indicate uidetur Irenxus hb.4.cap.54. de noftro cultu Dei externo in libertati# fpiritu.Sacrificia, inquit, in populo, faenficia St in Ecekfia, fed fpccies immutata eft tani0,quippe cum iam non à kruis,kd a liberis ofFeratur. Vnus enim St idem Do^ minus,proprium aut charader feruilis oblationis,8t proprium libcrotum, uti St per oblationes oftendatur indicium hbertatis.Iam cum Cyprianos dicat:Pafsio Domini, facrificium eft quodoffcrimus, confonat Chryfeftomo ad Hebr .ut inteUigamus fa-? crificium memoriak, quando Chrifti pro peccatis noftris crucifix», St mortui ut ui« ueremus,in Euchariftia grati recordamur, St pro omnibus peqcaiis noftris, quanta quanta fint,hoc unum facrificium,quo folo peccata funt abolira,fpc firma réconcilia« tionis fad3C,portis inferorum obtendimus, cum Apoftolo fidelicorde dicentes: Chriftus nos redemit à makdido kgis, dum pro nobis fadus eft mak did ü. Neep gt;htcr intelligcndum cenfeo Eukbium Catfarienfem lib. 9. quando fcribit in culiu dl ^'no,amp; officio Ecckfiaftico, praelatos effe uiros uitat fincerac, quibus immolandi ia? ^•^^cq permiflum fit ofticiumPratterea Nazianzeni uerba in excufatione fugx fux, ^^fn ipfa facrificia dicit non pafsim omnibus licere Infumere, de kgahbus uidimis, carumep titu didafunt,ut textum prefsius intuenti obuium fit. Similiter Hierony* mum intelligo,cum lib.3.contra Pclagiura fcribit, difcipulos à Chrifto dodos ora? «oncm Dominicam, ut ca in corporis illius facrificio utercniur quotidie, ubi de fa« crificio memorial» loquitur.ld quad St de Auguftino fentiendö,queues Euchariftm

appellat fa er ifii iomkConfonat Petrus Longobardus in 4.10 quseft. Si quod gerit (i^ cerdos, proptie dicatur (acrifidö uel immolatio, Si fi Chnftus quotidie immeietuG Ucï femel raatum immolâtes fit. Ad quam quaeftionem refpondet diccnrHllud quod offertur amp;nbsp;coufeeratur à facci dote,uocatur facrificiS Si oblatio, quia memoria eit Si repræfen ’tio ueri facrifien.Ä: (ant^ç immolationis fadæ in aracrucis.Enille Tbclt;gt;' logicarum fciiolarum Magifter,ingens diferimen facit inter Chrifti immolationeni» amp;nbsp;noßram obi -tionemjicuf inter rcm ueram,Ö£; rei uerxjprarfentis tarnen, memo»* riam.ßt forte idem innuit Eccius in axiomatibus, quæ Eecio præfide difputata font Ingolßadq ante tfiennium,ubi inter caetera fie ait; Vnde Chrifiû femel in cruce ob^ htum realiter ut uidimam,faccrdotes quotidieofferunt ut facrificium Deo acceptif« fimum.En quod Chriftus egit,uicffimam uocar,quód fanguinem expiationts turn fü* lt;ierit,eocp peccata abftulcrit:quod nos agimus,facrificiu uccat,nÓ tcmere,ut opiner. Quod Chriftus ficut amplius non moritur,it3 proprié amplius non immolatur, Sed facrificium peragimus,dum praefentibus corpore 0!^ fanguinc Chrifti, uicftimac illius uerae cum gratiarum adione recordamur, quæ uere munda, amp;nbsp;ucrae redemption!# hoftia femel fuit efficax pro elclt;ftis»Prxtcrea confiderandum nobis cft myftici cor* pons flC capitis uinculum,ö^ hifee de rebus non folum loquemur cautius, fed amp;nbsp;pa* trö feripta reeftius intelligemus, Ambrofius de facramêto Dominicae incarnationis, de Chrifti facrificio fic diirerittChriftus ex nobis accepiqquod propnû offerret pro nobis,ut nos redimeret ex noftro, amp;nbsp;quod noftrum non erat, ex fuo nobis diuina largitate fua conferret. Secundum naturam igitur fe obtulit noftram ,ut ultra no^ ftiam operaretur naturam.’de noftro facrificsum,de fuo pratmium eft, Hunc fecutus Akuinus lib. 5. de tri, cap, 12. Chriftus (inquit) facerdos eft amp;nbsp;facrificium,ueniens ad nos offerte pro nôbis,quod aflùmpfit ex nobis,ut auferret à nobis,quod inuemt in nobis,id eft,peccata.Hic uides quid de benediefta Chrifti humanitate fennant Pa tres, uipote Chnftum de noftro obtuhffe pro nobis facrificium . Ncn cft emm immolata diuinitas uerbi, quia nön peccauerat diuinitas uerbi: hoc autem in fe ob^ tulit Chriftus, quod induit: induit quod ante non habuitiCamem utpote humanam, Obferua quid Chriftus fit nobis, amp;nbsp;quid nos Chrifto, amp;nbsp;forte non abfurdum crit pijs auribusjfi aliquaratione dixerimus,nos quoep offerte Chrifti corpus amp;nbsp;fangui* rem,quando corporis obbti,SC fanguinis pro nobis cffufj/acnficq de noftro cblati, fideh mortis Dominic^ annunciatione recordamur;ut membra ebam dicantur age^^ re,quod egit caput pro membris ex membhs, fed alia ratione,caput uere, membra uero memoriahter, ut fic dicam* in myftcrio. Nam fi tetus Chriftus à patre nobis donatus eft,amp; nobis falt;ffus faptentia, iufticia, fanóificatio amp;nbsp;redemptio, con* fequitur facrificium corporis Chrifti,iam ipiriiualis coniugq lure,noftrum lt;nbsp;Oc faerie ficium.Tradidit enim pater ft hum pro nobis, qui igitur fieri pellet, ut non amp;nbsp;cQ eo^ dem omnia nobis donaret^i.Corinth.t. Roman.S.

A blit igitur efronea opinio, amp;! aber/t impietas . Magnum amp;nbsp;modis omnibus ftupendu myfterium eft,Chrifti 0? Ecclefiac unio, arcftifsima capitis amp;nbsp;membrorum necefsitudo,fateor,miror,ftupco,0t; immenfas diuinacbomtatis diuitias laudo à’ean to. At comunicationem idiomatum fieputo tcmperandam,nc uel cnormi aliqua lo* quendi ratione,uel Phatifaicac opinionis fermento uicietur, ut qui gloriatur, in Do* cnino femper glorietur. Refpiciamus umbram,amp; conferamus ueritatem. Pro po* puli pcccaiis offerebat facerdos olim, typus Chrifti, amp;nbsp;quotics propitiandi munu# tribuitur facerdoti in Leuiticofut in umbra cernas,quantum fit difcriminis inter ob* lationcm populi uel animæ pcccantis,0^ propiciatione quacrentis,ac facerdetis pro* piciantis. Quid igitur muftis opus cft Semel pro nobis oblatus cft Chriftus uerus facerdos.cupro peccatis noftris moriebatur,amplius proprié non offertur.quia amlt;’ plius non moriturj ut una duntaxat olim fucrit hoftia cruenta pro peccatis,quae fan* guine preciofo emundat eledos.ut lam,fi fexcentahoftiarum genera comimicamur, nulla tamen hard expiatepeccata bominS potuerit.Cum igitur non amplius cruenta hvlU

fioftia fît ChrinuSjSC Patres nihilominus facrificium corporis Chrifti fubfnde in Ec« deOa commémorent, cogita an ratio amp;nbsp;feripturx conuincant, hoc quod ohm ui? oima erat pro peccatis,nunc facrificium dici ratione aliqua pofrc,quod tarnen uero facrificio in cruce nihil deroget.Nam meo quidem iudicio, pietas nequaquam iior^ rebituocare facrificium memoriale. Certe legant, cribrent, tundant,fccentcp Patrum fcripta ut uoluerint,nihil aliud extundent, fi contentionis morbus abfucrit. E(t ó^ a me laboris fortaffe nonnihil impenfum eruderandis prifez Ecclefiz ruinis, amp;nbsp;anti^ quifsimz ftrutflurz deprzhenfa uefiigia, quz fi protinus tanquam ipfifsimam ueri stdifieq formam arriperem,nec adferipturzamufsim pro uiribus cxigcrem,irritum profedo conatum omnem in uerrendis Ecdefiz ruinis fuiffe, quotidie experior.

Ad hze puto non fomniculofe nobi# difquirendum, quz fint in nouo Teßa# mento hofiiz cruentz amp;nbsp;incruentzïEt cur panis amp;nbsp;uinum Domini, facrificia uocen tur à magnis quibufdam Ecdefiz magiftris: cum hoe rationi noui Tefiamenti uidea ^ turex Diametro oppofitum.Deniep num prztcr internas amp;nbsp;fpirituales hoftias in nouo Teftamente,externum quoddam facrificq genus fit admittendum, an facrifi# cq amp;nbsp;oblationis appellatio in coena ahorfum fpcAet, quam ad corpus Dominicum: nempéad res oblatas in ufum paupcrum,ut olim fiebat;uel ad panem amp;nbsp;uinum, uel ad CŒnante8,qui 6^ ipfi facrificia funt: quod fi confonum ueritati uidebitur, facihus finietur quzftio:num Mifla fit facrificium^

Ambrofq canon ut legitur li.4.de facra.6. habet:Offerimus tibi hanc immacula t3hoftiam,rationabilem hoftiam,incrucntâhofttâ,quam particule Canon Pomificius obmifit: Concilium Ephefinum incruentam feruitutem uocat in Ecciefiafitc» facri* fieqs.Damafcenus libro 4. de fanflis amp;nbsp;incontaminatis Chrifti myfterqs ; Eucha# riftiam uocat, pur am ÔC incruentâ hoftiam Maleachi uaticinio przditftam, Athana# fius inlibro de uarqs quzftionibus : in coenafacrificium ponit,quod exanguem im^ roolationcmüocat.ldem fentit exNeotcricis Rupertus Tuicenfis,in Male ach. cap. i.Et Cyrillus Alexandrinus Anathematifmo.il. Sanóam (inquit)amp;: uiuificatrieem, £lt; fine fanguine immolationem m Ecclefiis edebramus. Hi nihil minus cogitaffe mihi uidentur,quam ut à coena dominica caro amp;nbsp;fanguis Chrifti abfint: Sed incruen turn facrificium appcllatunt,quod uerz uidimz défit proprietas : nempé, czdi aut maóari, ut caro amp;: fanguis adfint quidem in Euchariftia: fed corpus non madatur, non funditur denuo fanguis. Ad quem fenfum amp;nbsp;Grzcus Canon inter reliquat ora tiones habet: Et hoc incruentum facrificium perficiam.Et mox ; Summus facerdos «otter fanxitti incruenti facrificq oblationem, ubi uel à memoria ueri ac unici facrifi« cq pro peccato, facrificium uocatur Lithurgia.Vel fi facrificium reuera dicitur,lon« ge tarnen alia ratione eft,quàm fuerat illud facrofanäum redemptionis precium in cruce,ut rurfus nulla prçbeatur anfa facrificatoribus,qui ex Mitfa opus amp;nbsp;facrificium pro peccatis nottris laciunt,in iniuriam hoftiz hoftiarum Chrifti in cruce.

Quod ad cruentas amp;nbsp;meruentas hoftias Ecdefiz ex Ecdcfia attinet : cogitai b*s,anrclt;ftc fic f^ntiamtlncrucntz hoftiz fumus, quando membra terreftria morti-? ficamus : Cruentz,quando ufc^ ad fanguinem pro urritate Chrifti certamus. Vtfcn lit Auguttmus lib.io.de ciuitate Dei. Verum hz uCtimz uidentur mihi pertinere, non ad facrificium pro peccatis,fed ad Oiah neda bah, id ert, fpontaneum holocau« fium, cS homo Deo confecratus amp;nbsp;deuotus igne fidei,filt; charitatis fuccenfus,mun» na moritur,ut Deo uiuat.Et ad Sebach hathodah, id eft, facrificium gratiarü aCtio# nis uel confefsionis,qüando contrito corde agnofcendo peccata noftra,amp; Dei boni« *^tem,pet 8lt; propter Chriftumremittcntis peccata noftra,iugitcrimmolamus factie ^cü budss, amp;: cum Dauide canimus : Ecce Deus adiuuat me,ód Dominus fufeeptor ®fi animz mcz.Voluntariz facrificabo tibi. Confitebor nomini tuo Domine,quo-? thanibonum eft : quoniam ex omni tribulatione eripuifti me : remififti iniquitatem peccatimei, De hishoftqsChryfoftomusHomil.u.fuplt;r.6.adHebrz.Sunt etiam (tnquit)aUz oblationcs,que uerë funt holocauftomata martyrs corpora,ibi ÔC anima L 3^ SC corpus

5f corpus iHa facrificia odorem fuauitatis habent maximum.Ongencs fupcr ti.cspa ad Rom.Martyrummortem fimili ratione uocat hoftiam. Ambrofius hb.de bonc mortis:Quid (inquit) prærtantius quam fieri Chrifti hoftiam :quot; Tibi facrificabo ho* ftiam laudis,non facnfico,inquit,fed facrificabo : fignificans illud perfectum effe fa* crih'cium,qu3ndo unufquifep Domino, corporis huius uinculis abfolutus afiifteret, amp;nbsp;offerret fe hoftiam laudis: quia ante mortem nulla eft perfeda laudatio. Jgnatiu# sd RoiTia.{imiit:er de hoe genere hoftiarS fentit:Sinite me,inquit,ut beftiarum efca firn : triticura enim Dei fum,dentibus beftiarû molar.Tö Hilarius in Pfal. ^j.fic ait: Martyres in fidei teftimoniu,corpora fua holocaufta uouerunt: fed quid in hac cor^ perâ fuornm oblationc uoueruntfSeiheet ut per hec martyrq fui exempla,genres ad (pern regni æterni erudirent. Et Gregorius Nazianzenus Thcologus, in oratione de Gregorio Nyffeno, Martyres qui fanguinem fuû propter Chriftum effuderunt, Chrifti hoftiam uocat. Et Apoftolus Phihp.i, mortem fuam uccat immolationem,ó^ x,Cor.ix. expendi cupit pro animabus Corinthiorum, T aies cruentas amp;nbsp;incruentas hoftfas habet Ecclefia. Scd quis uel omnium martyrum amp;nbsp;hominn uoluntarias mor «es in unum collatas,cxpiationcm reefte dixerit pro mundi pcccatis f cum peccatum expiare,aut pro peccato perlitare non potuerit, nifi qui ipfe purifsimus, amp;nbsp;ad o^ pus redemptionis amp;nbsp;remifsionis peccatorum parandx ante conditora mundu ptx ordinatus cft,ipfe Dei filius lefus Chrifius,agnus immaculatus, amp;nbsp;unica uieftima ue* quot;nbsp;rat fatisfadionis,cxpiationis,8C pacificationis. Nam quod Apoftolus ad Coloir. t. ; fupplerc fe faibit,quac deerant affiitftionibus Chrifti,in carne fua,pro corpore Chr^ 1 Oi Ecclefia, nemo non uidet fecus intdhgendurn,qudm docuerint quidâ.Nam quae mens pia cogitauit unquam,ad expianda hominu peccata,uim plenam defuiffe mor «i Chrifti fan(ftifsimae,patricp acceptifsim3c:’Apoftolus t.Cor.i.Corinthqs dicit: Nö Paulus pro uobis crucifix us ^ A tep in eadem ad CololT. Epift,cap.eodem,fatetur pa« «rem per Chriftum reconciliare cunóa crga fe,pacificatis per fanguinem crucis eins» | per eundem, fiue qux in terra funt, fiue qux in coelis. Et mox : Reconciliauit uos j lt;Chriftus) in corpore carnis fuæ per mortem. Idem agit Roman. ;. Imô quid aliud agit ubicp,quàm quod inculeat mortem Chrifti, qua fatis fupercp pro noftris pcccatis fît fatisfadum.ldem docent Petrus amp;nbsp;loannes.Paulus Chrifti membrü crat,cicp fu^ pererat crux ferenda. Adflieftiones igitur tolerandac Paulo amp;nbsp;cleeft is Chrifti mêbris, uocantur adflieftiones Chrifti,quod indicant uerba Chrifti Aifto.^. Saul, Saul, quid me perfequeris:’ cum ilfe Chriftianos perfequeretur, membra Chrifti.

Vide crgo,num rede fic ratiocincmur. Vna tant2 eft a Prophetis prædida, 5^ Euangeliftis annunciara uidima crucnta, pro peccatis fola potens perlitare:Ergo * nulla alia eft amplius uidima pro peccatis,fiue cruenta fit,fiue incruenta. Vnus enim nbsp;■

duntaxat fanguis eft,per quern uere fit redemptio amp;nbsp;remifsio pcccatorS,nempe Ie* 4 fu Chrifti,ut eft in Rom. Ephe.Colo(r.amp; Heb. Quis aut fic ineptit f Vna eft cruenta uidima pro peccatis in Ecckfia:Ergo nulla alia eft cruenta uidima,uel penitus nulla 5 alia oblatio.Imo funt oblationes in Ecclefia,praedidae à Prophetis,ab Apoftolis de* ’ (ignatac.At fi decies centena miliia talium uidimarû dederis : nulla tarnen unquam * fuit uel erit facrificium pro peccatis.Id quod pie docuit Bafilius magnusin Pfal. 4 5 Ncqp(inquit)frater fratrem redimere potcrit,neqj quifquam feipfum,quoniam mub to mehorem redemptorem quam captiuum aut iam feruientem oportet efte.Sed £C neep hómo crga Deû pro peccatore propiciationem offerte facultatem habet, quod ipfe fitpeccatireus.Omnes enim peccaucrunt,0d gloriamfummi Dei amiferunt, rufttficati aut dono gratix eius in Chnftolefu Domino noftro. Non dabit ergo Deo placationem fuam, ÔC precium redemptionis animx fux^ Neep enim fratrem in re« demptionem quxrit,fed aliqucm qui noftram fuperet naturam.Non item hominem tan tn, fed hominem DeS lefum Chriftu,qui (dus pro nobis omnibus fc Deo prepi* ciationê dare poteft,quôd ipfum Deus placationc in eius fanguine per fidem dcgc;? rit.Et Ifychius in Leui.Ii.i.cap.4.Opus crucis amp;nbsp;cffedus,perfeda peccatoiS noftro rS remifsio «ft;breufter,ncmo no ueteru fic fenfit, quia tota feriptura hoc teftatur.

M 1S S AE N E G O CI O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXIlî

Oblarione» igitur gratlarum aâionis,laudi#,crudscp juge« funt ioEedefia, ut uidemusRom.iz.ó^ i.Pctd x.quarum fie meminit Nazianzenu» in Apologenco: Nemo dignu» eft fummi Dei ud facerdos effe ucl facrificium, qui non prius femeta ipfum exhibuit hofiiam uiuam,fanóïam,amp;c.immolauii Deo facrificium laudis S^ fpi ritum contribulatum,quod folü facrificium expetit Deus, exteris omnibus abiedtis amp;nbsp;contemptis.Et in fermone de pafchatc : Offerendum eft aliquid ei,qui pro nobis paffus eft,8^ refurrcxit,aurum forte putatisme dicere, ucl argentum, uel ueftes, ucl gemmas preciofas,qux terrena funt, Ä caduca, amp;; uilia,qutbus mali amp;nbsp;manopia in* ferions mundi,principiscp huius fxculi magis abundant. Offeramus inquam nos* inetipfos,rem Deo acceptifsimam maximeep propriamjeddamus imagini,quod ad cius exemplar eft fadum. Similiter fenlit Ifychius de facrificio noui Teftamcnti* Quia(inquit) facrificia Deus à nob» pro noftra faluteuult,non ipfe ea opus Habens, (atis nos Paulus cômonefacit. Ait enim:Obfecro uos {ratres,ut exhibeatis corpora ueftra,amp;c.Ergo placens facrificium Dco, corporum noftrorum mortificatio eft, Et Cyrillus contra lulianumlib.io.Sacrificamus nunc multomelius quâm illi olim, de* feendit cnimeoelitus non fenfibilis ignis,imaginem ineffabilis nature complens,fcd ex pâtre per filium fpiritus fandus ilTuftrans Ecclefiam. Adhibemus auiem amp;nbsp;facofi ciafpiritualia SC mentalia.Nam illi qui ex fanguine Ifrael, offerebantDco boucs SC oues,nos autem tarn craflo minifterio relido, pracceptum habemus, ut tenue ac fpi^ rituale Ôd fubtile perficiamus. Offerimus em in odorê fuauitatis Deo uirtutes omnl gênas, fidcm,fpem,charitalem,iufticiam,côtincntiam,obedicntiam,facilitatem per* petuas laudes, SC alias uirtutesJftud cnim facrificium minime carnale,fimplicem,0d fecundum naturam incorporeum decct Deum, Ôd mentalis fragrantiæ oblationea funt uerè honeftx uitx modi. Atep hue citât Hofex cap. d.i,Regum iy,cap.ôd Ro^ man.ii. de rationah obfequio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Sed uidemus pios omnes à condito mundo prêter fpiritualem oblatloncm, ex* terno aliquo facrificio pietatem animi teftatos,ut Abelem Gen.4.1egimus,6d al tare Noah Gen.8.altare Abraham Gen.iz.13.Ifrael madat uidimasGen.46.Et Affa habet altarc.x.Paral.i5.Eademlegimus de Mofc,Iob, Zerobabel,Iofia ôd Gideon, Samuele ôd Dauidc, ut ante legem datam, Ôd fub lege,prxter internas oblationes, (emper foerint etiam facrificia externa. Ergo quxritur,nû in nouo Teftamêto prx* ter facrificium laudis ôd crucis,fit extra hominem aliud quoddam externum,quo ue^ lut teftêtur pij animi gratitudinem erga creatorem Öd redcmptorem,ut uidetur fen* tire îrençus,cumfcribit,primitias Deo offerendas ex fois creaturis, non quafi indü genti, (edutipn necinfiuduofi fimus nee ingrati. Et rurfum:Oportet Deo obla^ rionem facerc,ód m omnibus gratos inueniri nbricatori Deo, primitias corum quæ font creaturarum cius offcrentes:ód hanc oblationem Ecclcfia fola puram offerer fa* bricatori, offerens ei cum gratiarum adtone ex creatura eius : offeremus ei non quafi indigcnti,fed gratias agentes donationi cius ôd fandificantis creatura. Quem adpodum cnim Deus non indiget corum qux à nobis font, fic nos indigemus of* (erre aliquid Dco. Dedit Deus prxceptS populo faciendatum oblationum,quam* uis non indigcret eis, ut dikerct Deo feruire : fic öd nos quoCç uult munus offerte ad altar c fine intermifsione. Hic expende, an panem öd uinum adlata ad eoenam, uclhxccadcmfanlt;ftificata,quandoperccperunt uocationem Dci,uocct oblatio* nem noui Teftamenti:ód wide quid fit Dei uocationem percipcre’.fi panem öd uinu, ut iam corpus öd fanguinem Chrifti habent,uocat oblationem noui T eftamcnti,me# «notiakm oblationem, ut fopra diximus, conftituit : fi panem öd uinum abfolutc •^teaturas lilas Dei,uocat oblationem nouiTeftamenti, ut uidetur, quxrendum eft,

- ®ttnouiTeftamenti ratio hoe ferat, fiqmdem nunc eft hora quando cultus Dei mu^ tatus eft.Nam mif$is nunc typicis (acrificijs, uerum Dei cultum iubemur ampledi, quo infpiritu ôd ueriiate colitur Dcus,Ioan.4,Prxterea uidcri poffent facrificia no^ ftra,pattuin ante Icgcmód in lege facrificijs inferior a. Nam illi pecudes plcrumcp L j mada*

MATERIA COGITANDI DS ma^abant uidîîmas cruentas,natura amp;nbsp;fignificatione prscftabihores.Nos lusta hS^ opinionem, Panem amp;nbsp;uinum offerremus re» inanimata». Ad hxc noui Teftamenrf oblario eiufmodi fît oportet,ut abfcp hypocriO in ucritatc fiat. Pa nis Qi. uinum offert ri poflunt ab hypocritis, cor pium non item.

Itacp opcraeprecium fucrit hoe loco Irenaei dogma, de noui Teßamenti nou» oblatione,de pane amp;nbsp;uino diligentius fcrutari.Nam funt quibus uchementer abfut^ dum uidetur : 0 quis panem amp;nbsp;uinum in nouo Teßamento facrificia illibata uocct, ut habet Canon.Ét cur rogatur Dominus, ut panem amp;nbsp;uinum accepta habeat tan^ quam facrificiat'Confer cum his, quac de coma tradunt literx facrz, amp;nbsp;obferua api^ ces fingulos,an ufpiam reperias oblationê panis amp;uini,innouoTeßamento, à (pi;lt; fitu faneßo pracceptam. Scimus Gabrielern cum feholis doccre, quomodo Chriftu« in uerbo:Hoc facite,amp;c.h3ec munera,panem amp;nbsp;uinum,nobis in facrificium cornent dauerit,tem pore Euangelq« Efl forte permotus Ambrofij uerbis,qui Corinthio» c5 uenientes fenbit munera (ua obtulifle,amp;^ zclafle oblationê» iuas ; amp;nbsp;una atep eadem precc,omniü oblationes benedici folitas.Obfecro,putas Chriflum in eoenaobtulifle beo patri panem amp;nbsp;uinumfSiobtulit illa, ofFerenda funt amp;nbsp;nobi», iuxta mandatât Hoc facite in mei cômemorationem. Quod fi nulla erat in coena oblatio noui Tcfta* menti,fed oblationis mentio amp;nbsp;memoria : confequitur Chriflum non uoluiffe, ut pa* nis amp;nbsp;ui nu fint noui Teflamenti externö facrificium. Incerta feré funt, qua hac ipfa de re Miffalis facrifieq adfertores fcripfere. Hatfitat enim Gabriel nonono in loco, nee plane nouit,quorfum tandem referrioporteat pronomen Hace,in Canone Mj0 fal/,cG dicitur;Hxc dona,hacc munera,hacc fantfia facrificia illibata. Vel (inquit^fub^ flantias oblatas panem amp;nbsp;uinS dcmonflraguel nosipfos,uel Chriflum. Sed quç có^ fcientia tam incertis in re magni momenti fedabiiurt Certe Auguflinus cogitatio* nes noflras aliorfum rapit,cum ait;Dona offcrimus,cü nosipfos offerimus: munera, cum beneficioru eius memores fumus:facrificia uero illibata, cS ei humilitatê amp;nbsp;lau* des impe nd imus. Iuxta illud:Sacrificium Deo fpiritus contribulatus.Cor contritum amp;nbsp;humiliatumDeus non defpicit. Hic nullG audis facrificium pro peccatis in Mifla» Cogita etiam,fi per facrificia illibata, Chriflum intellexeris, qua turn fronte pms audeat patri dicere:ClementifsimePater,acceptahabeas hare facrificia, id efl, Chti* Hum . Cu enim nulla alia uia ad DeS patuerit aditus,quam per acceptifsimifilq obe^ dientiam in mortem crucis, non iniuria perquircs:num liceat ad hunc modü orare, ut habet Canon.Certe in cÓfeflb efl, unum elle tantS facrificium,quod nos acceptos fccii Deo.Reliqua omnia,quac creatura offcrt,fide offerentis commendantur. Vt ui drre licet in Abdis oblationê. Quemadmodû amp;nbsp;Irenaeus docctlib.4. côtra Valcn. Si quid tale docuit Chriflus,feccrunt Apofloli,fequamur. Et quemadmodûCypria* 4« nus ait; Ab co quod Chriflus amp;nbsp;docuit SC fccit, non recedatur:at fi nihil horum uef Chriflus docuit, uei tradidcruntobferuandum Apoftoli, uide an tutu fit, in re ardus noflras cogitationes fequi, fcripturis fandis plerumcp tamenormiter difTentaneas*

Sunt qui nomina oblationum, ad res in coena oblatas putant referenda. Olim enim in liturgia uariaru return oblatio fiebat pofl ledionem Euangelq, quas facer* dos benediccbat,non tam in priuatum cuiufep ufum ,quam in communem refedio* nem. Etnofli quid olim Chriftianorum Agape fucrit, quo loco tibi obiter cogit m^ dum efl,quo pado in coena olim fucrit duplex cibus teflimonio ueterum, ê quibus wide Sedulium Si. Ambrofium : erat cibu» comunis ante panem myflicü,dcin cibus myfticus,qucm Sedulius fpiritualem amp;nbsp;dominicam eoenam uocat, quæ fi folida funt, quarn rationem reddent Deo, qui cibos hofee confundunt, amp;nbsp;nihil in coena prxicr panem fimplicem rclinquunt SC frudS uitis. Certe uetere» auguflius myfterium cre^ diderunt efle eoenam Domini,quarn nunc hi qui figna tantum return abfentiS adfe* runt. Nam Sedulius fcribit:Corinthios ab Apoflolo reprehenfos,quód cibu cerpo* ralem in Ecclefia intempcrantius ante communions corporis Chrifli fumèrent. Ei! Ambrofius:Si quis (inquit) impatiens cf^domi terreno pane pafcatur,nimirü alium panem

pnlétn in «sns totelMgcns jnempe ccskflcmrtum febribus Si inOrmitatibus corré* ptos fcrib(t,quJ fnconfydcraté corpus Domini accepcrant.

At reuertor ad Ircnscum,cuius dogma uidetur eflczEcckflam panem SCöinunt ßn^rrejid^ ab Apoftobstradttum effe,in cuius dogmate perdifcendo proderit ad «’ne rem fané intelligendam obferuare : Primo quod fenbit, Apoftolis confiUum d faluatorc datum,ut primitias ex creaturis ofFerant Deo,ne fint infrudïuoG amp;nbsp;ingra# u,ubi Eucharißiam inteUigit. Nam nrox panem uocat in quo gratisc agantur,quem munus uocat,citans ad hoe Makachiprophetam in cap.i.amp; Matth.cap.^.Si offers munusad altare.Certe Africanum concilium cap. 4.offerri putai panem amp;nbsp;uinum aqua mixtum,in facramentis corporis amp;nbsp;fanguinis Domini. Deinde obferua quod in enarranda Makachi prophetia, incenfum uocat orationes fandorum, fed per fa^ crificium purum,inteliigit munus uei oblationem Euchariffix.Deniep obferua,quod panem hunc uocatione Dei percepta,credit effe corpus Domini, at non docetcor^ pus Domini hoc loco offerri denuó,quod tibi his circumfiantqs conqciendum pro# pono. Nam dicit,nos offerte cum gratiarum adione ex creatura Dei,ubi Chriftum non ita appellat,nifi nihil uideo:tum dicit Ecekfiam in Deo offerte per Chriff urn Si, hanc Ecekfix oblationem, uelpurumfactificium Makachi 1, prxdidum; dubi^ tat acceptum Temper effe propter uariam offcrentis difpofitionem. Nam adferic facrificiuma confeientia pura offcrentis fandificarl, nonedlucrfo. Deniep panem Domini Euchariftiam uocat aliquoti«,manifefié oficndens,eflc in coena oblatioem gratiarum adionis,non facriHcium pro peccatis. Et ne nefciremus unde panem St uinum facriHcium purum appellater, palam fatetur, fie uocari propter Eedefix fim^ phacatem, in qua offert,« inteUigamus hoc munus Ecekfix fimplicitate commen# dari,qucmadmodumPhilip,4. qux ex charitate in refedionem pauperum miffa e# rant, Apoftolus hofiiam acceptabtkm SC gratam Deo uocat,ut oblatio ilia Ecekfix, Irenxo authore,fiat,non in fatisfadionem pro peccatis nofiris uel expiationem,fcd in gratiarum ad»oncm,utgrati inueniamur fabricatori Deo. Porto amp;nbsp;Damafeenu# »n4.re{crt uatictnium Makachi ad Euchariftiam. Nunc difeute fingula ,atcp ex qs, quantum licuerit, conqcc,an Propheta Makachi, externum aliquod facrificium in nouo Teftamento prxdixerit, carnalibus fynagogx uiôimis fucceffurum in omni loco. Quod ft uidetur,quid igitur Hieronymus prophetarum no pefsimus interpre# uoluit, cum reprobata immolatione Iudaica,eo Prophetx loco dixit, carnalibus u0 tiinus fpirituaks fucceffuras. Vbi iuxta Ixx.uetfionem thymiama amp;nbsp;thy fia ponun^ lut,id eft,incenfum ÖC facrificium, incenfum Hieronymus orationis oblationem in^ tcUigit, per faaificium,mundam inieUexit oblationem in extemonqs Chriftiano^ rum. Reftat igitur,ut quid per oblationem raundam in extemonqs Chriftianorum * jntelkxerit Hieronymus,perquiramus. Certe duaa potifsimum exremonias Ecclc# fix apud ueteres kgimus,nempe Baptifma 8d Euchariftiam, duo primitiux Ecekfix bcramcnta.VideTettul,lib,4.cont.Martlon.

lam per quire, quid in his extemonqs obtukrint Chriftiani.ln Baptifmo re# nunciarunt Satanx, carni amp;nbsp;mundo,ubi totus homo per abnegationem fui offertur Domino, ficut ueteres docuetunt.lnEuchariftta,id quod nomcnclatura monet,gra tixaguntur, oratur in conuentu Ecclefiaftieo, cumep pro morte Chrifti amp;nbsp;redem# ptione noftri gratias agamu$,noftras uoluntatcs grati offerimus, parati moruficarc catnem’cum concupifccntqs,camcp mortificationem,morti Chrifti infertam offcri-s mus,iuxta tegulam Apoftoli Rom.ii.quç omniacohxrent.Nam qui mortis Chrifti *tcordatur in fide,gratias agit liberator!,de oratper Chriftum pro robore fidei,quo ^ipfe peccatis mori,6^ uiuere quest iufiieix, renunciando feculo huic, femetipfum ®bntgando,0d fuam crucem fufcipiendo,Chriftumcp quoad licet,fcquendo.Nam fid Apoftolus orationes,gratiarum aâiones,lt;uicç refignationem coniungit.

Sed obqcitunHic fpiritualem facis oblations,ubi Propheta prxdtxit externam In omni loco.Et id uidetur (entire Hieronymus, cum Catremoniarum meminetit.

Audio, fed expende. Num Hieronymus exremonias ChriRianorum, dixerît eö* fecrificium illud purumàPropheta prædï(flum,uel elle aliquam oblationem puram là PrOpheta prznunciatâ fn Cæremonqs Chriflianorum.Prcfedîofi attentius legan* tur eo lodquæfcripfit Hieronymus, uidetur SCipfe offerenrium uoluntates intclîe? xiffe per purum facrificium. Quod fi quis omnino contcndit,cum per purum facrifi dum inteUcxiire panem 5C calicem Domjni,quod tarnen ex eo loco minime conuio citur,rcftat ut fcripturis probet,panem S^uinS à Chrifto ut facrificia noui T eßamefl ti nobis effe commendata.Nam ca turn effe in cœna oblata SC nunc offerenda, non uidetur per Maldzedcc typum aut fcripturis probatum effefatiszamp;O probatu effet, non tarnen ufpiam in fcripturis docetur, facrificium illud offerri quotidie pro peeca tis uiuorum amp;nbsp;mortuorum. Et confeientia noftra fcriptorum autoritäre non eft con tenta. Super bate funt conicc^urx haudquaquam negligêdx,quibus fit,ut putem Mt leacbi prophetiam no hoc agcre,ut externa hoftia in Ecdefqs frequenter.Nam cum eundem locum TertuUianus trac^arct.nufquam meminit panis amp;nbsp;calicis offerendu Lib.enim ^. contraMartion.per facrificiummundum intelfexitgloriacrelationem, bcncdidionem, laudem amp;nbsp;hymnum. Et lib.4. intelligit fimplicem orationem de confeientia pura. Ec contra ludxos, eandem Prophetiam intelligit de fpirituahbus facrifieqs,citans ad hoc Propheta. SiCinquit)attuleris mihi fimilam, uanum eff. TÔ Iib.4.contra Martio.docet mundatum leprofum offerte deberc munus Deo apud cemplum,orationem fcilicet amp;nbsp;gratiarum actionem apud Ecclefiam per Chrißum catholicum patris facerdotem«Et adScapuIam,facrificamus(inquit)pro imperatoren fed Deo noßroamp;ipfius,fcd quomodoprxeepit Deus pura prece.Et in codemliK 4.gratiarum aeßionem uocat ueram oblationem : obferua emphafim in uerbo, Ä obierua, Chryiofiomum Oratione 2. contra ludxos in enarratione loci Malta* chi 1. per purum facrificium inteUexiffe eulrum Dei in fpiritu amp;nbsp;ueritate, cum fu« quilt;cp domi fedens colit Deum,Miff3C nullo uerbo meminit. Similia fentit Cyrillus ’ coniralulianumlib.^.amp;io. Pra:terca cogitabis quifiat,utTertullianus in Apolo* getico cont.gentcs,cum uetcris Ecekfix conuentus defcribit amp;nbsp;ritus, nufquam cæ^ ' remoniofac illiusMiffe meminerit.EtPlinius in Epift.d2.ad Traianum fcribit,quid ’ folin ohm fuerint Chriftiani agere in conuentibus, fed nufquam Miffx mcntioneifl b fccit. Quod autem Irenaeus locum Matth.$.de munere pro ftatuendo externo facri 1 ficio exponst,ut quibufdam uideatur Matthäus loqui de Ecdefiae Dodoribui, co* \ gitabis mi frater, an hoc folidum fit, cum, quae eo loco Matihxi habentur omnibus I Chriftianis did a fint, ut rede fentit Chromatius« Quod fi ab Ecclefia Dominus exi 5 git externum facrificium praeter hominem Deo confecratum, cur Ladantius hb. • inft.d.cum ex profeffo de uero Dei cultu in nouo Teftamento feriberet, nos fie in? fiitutt:NihiI fanda amp;nbsp;fingubris illa maiefias aliud ab homine defiderat,quam folani innoccnham,quam fi quis obtulerit Deo,fatis pie religiofeép litauit. lam funt qui io Euchariftia, pratter gratias,laudes. innoccntiamlSC uitat emendandae ftudium, aliud quoep facrificq genus requintnt,idep uocant facrificium pro peccatis. Faftidium pa? reret tibi moroiior enumeratio eorum,quae ueteres de uero cultu Dei in nouo Te? ftamento, Öd de facrificio ab Ecclefia iugiter offerendo fcripferunt : Tu ex paueuW his contjeito caetera,qux copiofc habentur apud Arnobium,Ladantium, Hilariudk Origenem óffimiles.

Eft Óf hoe nobis ferio excutiendum, an folidum fit, quad quidam putant effe myßerium in uocula Minchah apud Prophetas, unde noui Tcftamcnti facrificium externum roborctur.Ratiocinatio illorum fic habet:Mofc numerat y. genera facri? ficiorum,inter quac Leui.6.crat Minchah, oblatio muneris uel doni,nempe fimib, panis piftus abiep fermento.Cum autem illa facrificia figurât fint eorum, qux futurs er ant in nouo T eftamcnfo,qu3eritur,num pofsit praefiguratus intdligi eo bcnficio» panis nofter gratiarum adionis ; ut uoluerit Spiritus S, externum aliquod noui T eftamêti faenfidû per Minchah præfignare, Quibus hoc ita uidetur, cogitationrm fuaifl

foam ten potant quibufdam Prophetarum locis, qui legi's font /nferprcîts. Narrt Makachi primo,ut ante diximuSjpraefignatur pura quidam oblatrogentium futuc ira in omni loco, quae uocatur Minebah. Vbi ctfi multa fint gencraha à: fpccialia facrificiorum nomina, eo tarnen potifsimum utitur Propheta, quod uidetur appofi^ te panem myfticum defignare. Maleachi item ^.uaticinatus Propheta defacerdoti* • bus Sc facriheio Ifraelis iuxta fpiritum,eadem uocula, nempe Minchah, utitur, qua ufus eft Mofe.Iefa.uIt.quando de tempore dilatadi per quatuor mundi partes Éuan §eh|\ad gentes uoc3ndas,uaticinatur, adducendS prxdicit decundis gentibus do* num uel Minebah. Deniep apud Zephon. cap.^.ita legimuszFihj difperforum de# ferent Minchab meam. Vbi 7 o. uerterunt, afferent uitfÜmas mihi,Hebraci habêtuo culam Minchab. lam uide,cum de gentium oblatione in Ecclefia,aut facrificio noui TeftamentiuaticinatiProphetæ,propêpeculiariter fint ufi nomenclatura muneris uel doni,in uocula Minchab,an ideo neceffe fit in nouo TeftamentoJaCiiHeium ali^ quod reale conftitui, ut uocant,extra hominem,in Ecclcfia quotidie frequentandum, qualc putant effe Euchariftiam.Qui affirmatiuam credunt,manuducuntur in ea co^ gitatione interpretamento Irenzi in locis Maleachi primo amp;nbsp;Matth. 5-. Cogitan# dum aut tibi cxiftimo,an qux de Minchah à Mofe amp;nbsp;Prophetis prædïcta funt, de pane Dei intelligi oporteat,qui de cœlo defeêdit. Certe Hieronymus Similam,quac de frumento conficitur, adChriftum refert,qui loan. iz. de fe ait:Nifi granum fru^ menti deieâum in terram,mortuum fucrit,ipfum folum manet.Etlfychius in Leui^ tico. per munus cothurn intelhgit incamationem Chrifti. Non eft enim alia Cor# ban, Minchah, uel pan» coâus alius abfep fermento, quo facerdoles fpirituaks ue# feantur ÔC uiuant. Huie confonat quod ad Cxcilium fcripfit Cyprianus:Chriftus hoc idem obtulit,quod Malcizcdec obtulcrat,id eft, panem Öd yinum, fuum fcilicet cor7 pus amp;nbsp;fanguinem.

Et Cyrillus infexto capite Ioannis : Dixit Dominus ad Mofen:Ecce ego pluamuobis panem de coelo.Et in Pfalm.canitur : panem de coclo dedit eis,panem angelorum manducauithomo. Sed perfpicuumeffe arbitrer, non alium panem, neep aliud alimentum prêter filium Dei, rationalibus intelkdualibuscp fub# fiantijs propofitum effe. Ipfe igitur eft manna uerum,ipfe inquam eft panis de ca# Ïo, qui omni rationali créature à Deo pâtre pratbetur. Nobis autem uidetur confié derandum, quam oblationem Apoftoli in nouo Teftamento docuerint, amp;nbsp;legimus Spirituales uidimas crucis amp;nbsp;laudis requifitas.Panem amp;nbsp;uinumfanc?tificata,aut aliud qmddam extra hominem, in facrificium nufquam exigunt Apoftoli, exatfturi cer^ Fr,ft quid huiufmodi à Prophetis effet prxfiguratum, cum ipfiEuangelium in Pro# pbetts contenturn, Spiritus S. dudu perfedifsimc proeul dubio docuerint Eccle# fiam. Verum de qs egimus copiok in Apologia noftra ad Ioan,Eccium TheologS.

A multis etiarn connrmari putatur facrificium in Miffa, ex eo Apoftoli loco i. Corinth, to. ubi dehmtatur à commerciofaccificaütium Eidolis, duóis argus mentis à fide oblationis Ethnicorum Ö^ Ifraelitarum. Nam uidetur uidimam con# ferre uieftimae, ut docet Chryfoftomus : amp;nbsp;Apoftolus, qu» genres (inquit) immo# lant, daernonijs immolant,atq^jmpia iftac oblatione uclut commercium ineuntcum Sathanacuifacrificant,quafi dicat:abbac abominatione fpurcifsima Si execrabi# li commercio,quam longifsime abeffc dccet Chriftianos, qui per panem amp;nbsp;pocu^i lumbencdi(ftionis,menfam Domini,immolationem fantam amp;nbsp;illibatam,cum Do# •^ino confortiö felix habent,Sic enim uidetur habere collatio Paulina,ut hinc colli# S^tur,in cana Domini Chriftianos propriam quandam oblationê habere, qua con# ^^lt;8 fiant Domini, quemadmodö Eidololatrx abominabili fua uióima confortes “’^t dæmoniorû. Quae fi redit didla funt,dici poffe uidetur,in Chriftianorû canis ««« corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti,quac facrofanrtum facrificium funt Chriftianorum, ®5? ^ j^l'idfxpe offerant in deletionem peccatorum,fed quod femeloblatû perliia^ ritpam^ eofreti gracias agant luges Deo patri per Chriftum, per quem iam habent redemptio#

MATERIA COGITANDI DE redempdonem per fanguinem ipfius, remifsionem pcccatorum iuxta diuitias grJi9 tizfuae Ephe.1.

Facit ad liane rem,quod pafsimde Malcizedeclegitur in patnbus;hunc enini Amobius putat hoe ipfo typum Chrifti fuifle, quod panem amp;: uinum folus obtukrit in facerdotibuSjUt Chriftus per myftcrium panis amp;: uim facerdos fadus fit in zter* num,quo fit ut facrificium Chrifti debeat effe iuge amp;nbsp;femper durans, ut facrificium fiicczuum facerdotio. Cum autem oblatio illa quzincrucc fada eft, amplius non fiat,quzrcnda eft ah3,qu3c duret femper durate lege Euangelica,ne facerdos fit fine facrificio, quandoquidem nequit facerdos conftare fine TeftamentoJege amp;nbsp;facrifi* cioiut teftatur Theophiladus cap.7.6c g.ad Heb. nulla autem alia oblatio oftendi poteft perennis iam in Ecclefia,pratter Miflam. Et ita exiftimant inteUigi oportere ordinê Malcizedec,quemadmodum Cyprianus ordinem illum putat defacrificio ib Ioueuire,SC indedefcendere,quód Malcizcdec facerdos Deifummifuit, quód pa* nem Öif uinum obtulit.Similia docuit Ifychius:hinc confcquitur,Chriftum wel in coe* na panem amp;nbsp;uinum obtulifte,uel offerte quotidiein officio Mifiç.Hic cogita an lurè metuamus Chrifti facerdotium non fore Sternum, iuxta patris promifsionem, mß panem amp;nbsp;uinum gratiarum adionis offeramus iugiter in Eedefia. Et quzrendum nobis fagatius,quid fit ordo uel ordinatio aut ritus ille Malcizcdec,fecundum'qoert Chriftus uocatur facerdos in Sternum. Cogita item an tutius fit hoc loco credere Eufebio ordinationem illam referenti ad uirtutem cOekftis fpiritus,qua confecratus Chriftus erat, amp;^ nonoleiliquore, quemadmodum amp;nbsp;Malchizedec,nonoleo com* mum pcrundus erar, neep ex fuccefsione generis fufeepit facerdotium, ficut apu4 Hebreos fieri mos crat. Nam fi facerdotium Chrifti intelligitur Sternum à fugi ob^ lacione facramenti Euchanftiz in Ecckfia,quomodo patris iuramentum impkbitut de ztermtate facetdottjïquando AntKhriftofeuiente,tolIetur iuge facrificium dies milk ducentos nonagmta, iuxta prophetiam Daniclis, quam quidam de Miffa in* teUigunt:ergo iuxta horum fententiam, Chriftus nonerit tunc facerdos perpetuos tres anncs amp;nbsp;dimidiatum. Quare uidetur hie ordo non ex oblatione panis amp;nbsp;uini . Domini,fed aliunde intclligendus,nempe uel ex regal 1 faccrdotio,quod typice crat in Malcizedec,ut fentit Sedulius, uel ex potetia uitz indiftblubilis,iuxta quam exor* !, lus eft Cohen Chriftus:id quod epift. ad Heb. preihus rem omnem intuenti often^ ' dit.Et fie intclkxerunt Chryfoftomus amp;nbsp;Theophilalt;ffus,ut exiftimem Malcized« ’ Chrifti facerdotium nobis reprzfentafle, non tantum generatione illa mirabili, be* nedidione Ôi decimarum acceptione, fed multo magis regalis facerdotif przemi* nentia:^ quod non iuxtacarnak legis mandatum, facerdotium accepit , fed patris uirtute,amp; fuapte potentia infolubih lacer dotiofungitur,ut uirtutem unici facrificrj in crijce complet! Ôf perpetuo faneffificantis taceam. Nam panem amp;nbsp;uinum in coena à Chrifto oblata efte quidam dicunr, non autem probant:amp; probari ex typica Malei* zcdecoblationcnonpotcft, quz fatisimpktur,dum Chriftus uiuificus panis fefeiii faenficium offert femel, amp;nbsp;ftupendo myfterio przter omnium intclkdtum ueruS Malclt;zedcr fefe etiarn in cibum amp;' potum proponit Abrahz file's, ut quod ad typ^ impkhonem attinet, nó fit opus Chriftum quiequam offerte przter fc ipfum : quo^ èCTheophUaclus docet. Vt legis facerdotes (inquit) Deo efferre aliquid confut* uere,£ta amp;nbsp;Chriftus feipfum obtulif. Sacerdos nequaquam eft facrifieq expers, er»* ttacp neceffe,ut h c aliquid haberet,quod offert«,quod autem efferretur, przter e* ius corpus,nilquippiam crat ncceirario,ergo amp;nbsp;mortuus eft.Quibus ucrbis uir tan* rus docct,Chriftum ut facerdotem obtulifte quidem,fed feipfum, Idcp non in cœn^ fed dum moriebatur,quod lathum eft femel,amp; uim habet perpetuam.

Quid autem pcriculi fi fcripturam fimpheiter fecuti,dicamus:Malcizcdec pro* tulifle quidem panem amp;nbsp;uinum,non autem obtulifte. Negate profeóonc aduerfan} qufdempoflunt,fic loqui Mofen. Vmalcizedec mclech (chalcm hczi lechen uai»^ Utliu Cohenkel elion, hoc eft;Et Malcizedec rex Salem protubt panem Ä umu^

Â^ ipfc facer dos Dei altifsimf. Idem habet Thargum ; api'c lechem uachemorj uehu fnefchamefch,hoc cft, eduxit panem amp;nbsp;umum, êc ipfe minifter, 6Cc. H/c obqcitur, protulifle quidem Malcizedec panem QC uinumjed in hoc ut offerret, dein mandu« candum proponeret amp;nbsp;bibendum.Nam cur prctulcriqdieunt^ aufarn fubsungi^erai fm facerdosmbi coniüóïio caufalis,Enim,oftendit caufam cur protu!crir. Quia fa* cerdos erat,crgo protulït ea faccrdotaliter,hoc cft,ad offerendum. Veru nc his qui^ dem faciatui confeienua, cum legamus,uehu cohen,ÓC non,ci cohen hu, hoc eft, öd amp;nbsp;ipfe facerdos,non autem, ipfc enim facerdos.Rurfum inftant aduerfarii,re(fïê hc uerti Hebraicum textumjerat enim facer dos, quód litera Vau etiarn figmheet enim, neefolum fitconiun(ftiocopulatiua,ó(f,fed etiarn caufaiisrdeniep nullam efleuoculam apud Hebratos aliam,qux hgnsheet Enim,pratter uau. Quae omnia audadler dicun tur,fedquamfohde,noruntHebraice doÓi, quibusttftibus aiouoculam Ci, inHc^ htsco lignificare enim, ut fxpe uertit Hieronymus. Quarc etfi, uc, Gene.io. uehi beulath boal,fign’ficet enim,ut uertit Hieron. non tarnen ubiep fignificai enim, fed pkrunep eftcopulatiua.Non autcrede ratiocinaris,ueGcn.io.amp; z4,accipitur pro enim,ergo etia Gen.x4.accfpitur pro enim.Et conftat ci apud Hebt acos fignificare enim, ut patetGen. 7. Ci kiamim od fchibah, uertit Hieronymus:Adhuc enim Sd poft dies feptem. Similiter habes Gen.ö. Ci iezer leb, fenfus enim amp;nbsp;cogitatio.Et Gen-i^.iS.lociscpinnumcris. lamfi relida ]edionegermanafcripturar,cuius com* mentario adharrendu eft,cogita,ubi tandem fana fidei dodrina fit manfura^Eftoau tem.fie omnino kgendu effe:Erat enim facerdos,ut per caufakm hanc Propbeta in* nuat officium facerdoiak,cuius erat proferre ad offerendum,non tarnen neceflè eft fequi Miflak f3crificium,cum rede dicam ; obtulit Makizedee in typo panem,ob* tulit in uernate Chriftus panem,nempe uerum ilium,qui cor hominis inuido robo^ re confirmât, quid inkper ad figuré impktionem defiderabis f

Quid autem reboris habere putas confirmat^nem, quarn aduerfartj ex uerbo faccre m coena addueüntfnam lodo.Clithoueus,uerba Chrfti,Hoc facite,non folum ad lumpticnem Euchariftiar, fed SC confecrationem amp;nbsp;oblationem probandam de^ Cürquet.F3cere(inquit)Latinum uei burn, fact ificare aiicubi fignificat,utin Bucolicis VergilianisiCum faciam uitula pro frugibus,ipfc uenito.Hic car tens anfarn prebuit, in reliquis linguis ex uerbo faccre difquircndi patrocinium.ut in Hebraea,Chaldaea Cd Græca. Citant itaep ex ueteri Teftamento locum Leuit.23.Num.20.lehef.45'. Ôi 45.1udicum 13. ubi facere contendunt pro offerte Ôd faenheare à Prophetis accipi, unde concludunt;Non infiequens cft,ut facere fignificet facrificare, ut patci ex lo* ds prxalkgatis.crgo non eft abfurdum, ut in uerbis coenac in eadem fignificatione fumatur.Eft itaeç mandatum Chrifti,hoc facile,amp;cjd eft, offerte,ut his uerbis per* petuum nouât kgis (acriffcium nobis inftitucrit. An fatis folida hçc fint,eruditorutn cftoiudicium,mihi fané nonadmodum probatur argumentum, imô infirmius om^ nino uidetur quamut ladari debeatinfokntius.Nâ à pofte ad eftenemo rede argu mentabit.Etfi facere inferipturis aticubi abfolute idem effet,quod offerte, inefficax famé ratiocinatio cft: Alicubi fie accipitur,ejgo amp;nbsp;incoena accipitur.Nec côtemnen dum eft, quod M. Buccrus uir haud medioenter eruditus dixit, faccre nufquamin feripturis pro facrificare accipi, fine adiundo facrifiefi nomme. Legantur loci fupra citati,amp; uidebis rem effe ut dixit.Leuir.23. kribitur Hebraice : Vaefithem feir ifim «chod Iechattoth,id eft,Ô£Î facictis hoedum caprarum unumpro peccato. Chaldaiceî ti«hao6dunzephir bar ifin chad kchatioho. Vbifacere quidem ponitur, fed non abfolute.Additur enim nomen facrificq,cum dicat hoedum pro peccato.q. d. appa* ’quot;âî« betaytenb ju/hoedum in facrificiü pro peccaio.Ofoh enim Äapparare fign ft cat,Num.2,g,Hebraice fic kgimus.olath thomid hoefuiah behat Sinai,holocauftumi juge obtuliftis in more Sin3i,Chaldaicc:Olotho thediro deithebidobeturo dcS naiï ubi rurfuni facere addit nominifacrifictf.Non emdicit:Feciftis in móte Smaijkd fc dftis hülocauftü.iydic.x^kgimus Hebf. Vcim thaefeh oiah,öi; ft facies holocauftü* Chaldaice

ChaWak« î ueim thaebed dotho, Grxcc, TPiiv^riKoKnjJTainti^ lehef. cap. 4^. He* braicrjUeofobpar chattoth, Chaldaicc,uciacbid thoro dechat(otho,hoc eft, amp;nbsp;fackt uiculum pro plt;rccato,ucl hoftiam pro peccato.Et cap.4^«heb.ucofu hacohenim cth ólotho,Cha]daicc,udaabdurt cahenaio iath dothch,hoc cft, amp;nbsp;facient facerdoto ho locauftum dut, Âge quid hinc elidentf Hebraicum, Ofoh, Cbaldalcum, Ebed Ä Graecum Tpoiiu, ponuntur quidem in bis locis, fed addito amp;nbsp;facrificiorum nominee Finge autcm Prophetas fic loquirPac mihi, ucl fac mihi uiiulum,quis intdlfgcrct i»» crificiumtSed additur holocauHum, ucl holbam pro peccato,q.dicat : appara uitu9 lum in boltiam pro péceato: cathoth enim non raro idem ert, quad hoOia pro pcccatOjUt Lcui.4» Vefomach cch iodo al rofch hacchattoth,amp; ponet manum fuam fuper capurpcccati,hoc ci% hoßiae pcccati. lam redi ad textum Euai^elq» Si Chri^^ fitis d»xißct,fac hoc hoßlam pro peccato, intdligcrcmus in c«na offtrendum efle panem Domfniraut fi Chriftus in coma obtuIiiTd panem amp;nbsp;uinunj,rutfum per uerf ba, hoc fecite, ad offerendum obligatos nos fatercmur * Probent igitur aduerfarx^ qp pronomen hxc demenftret facrificiu aliquod à Chrifto in coena oblatû,amp;finictut lt;-ôtentio:fi no probauerint,fiußra dtarunt fupra dittos locos ex Prcpheti»,ubi face re femper habet adiunäß nomen hoßiac.Sed in uerbis Chrifll additur particula, ad commemorationem mei, ubi exiamfi Cbnfius obtuliffetpanem amp;'üinum in ceen», amp;nbsp;nobis idem faciendum commiGffe^nihil tarnen aliud hinc eutnceretur,quàm no bis iam in EcclcGa facrißeium frequentandum cffc,non pro peccatis, fed memorial le,cum dicat:ad mei commemoratienem, Breuiter,nouimus facere latifsimae Ggiik ficationis eße, fed earn ex adiondfo inno tefeere, ut facer eßipendja, facere iterjaccre terrorem. Nee locos Zephon.^.quiequam facit ad inftitutum,ubi aduerfarq putart Ofob,juxta Hebraiese liogux idioma,etiam ßgnißeareidem quod fchochat Ichxcb* ten,occ!dcre,rnacfÏ3rc,immolate ♦ Sic habet Zeph. Ofeh cth coimcanaich,uer(« Hieronymus:Interficiam omnes qui afßixerunt te* Rabi izhac nathan,hodoco O* fob pt 0 facere accipit,non pro contunderc. At fi ita lubet,exponant Ofoh Zepho. ^.per fchochat ucl per Chothafch,id efi,contuditucl contriuit, flC ne fic quidem ob* * tinent quod uolunt. Quid enim ad corna Dominica facit hçc expofitio:facitchoc,id lt;nbsp;efi, madate ucl côtundite mef Semel attritus eft Chriftus propter peccata noftra,llt; fa.5-3.nec ufquam mandauif, ut Chrifiü denuo cotundamus auc msdemus,nifi crueo tam uidimam in coena Dominica ftatuas.Non video mi frater,uilam edificationet» fecuturam ex bis latebris,quas fagaciter quxrimus,tantß ne in errore manifeftode» prehendamur.Cur non quxrimus gloriam Chrifti, cuius nos minifir os iadamusf Totam aduerfariorum caufam intempeftiuçhuiufmodi argutiarß ftrophç fuipedam reddimqapud tacita piorum judicia.

Prodcrit forfitan à: hoc excutere, quod Gabriel Led.i. amp;nbsp;^» docet, poft alio#, nempe : Hoc facile,amp;f reliqua cornac uerba, tantum coenantibus effe dida Apoßo^ liSjÔd difcipulis,eorumcp fuccefToribus Epifcopis amp;nbsp;facerdotibus, hisep per hare uer” ba poteftatem datarn confecrationis, quam nemo laicorum habeat amp;nbsp;habere dc^ beat. Confidera, an hinc Ö^ praerogatiua facerdotum probari pofsit, amp;nbsp;mandatiun Chrifti uelit folos facerdotes utramm fpeciem Euchanftix fumerc, laicos altérai« • tantum. SiChriftusbatecanx uerba folis difcipulis utpote iamfacerdotibus,ut aiunt,dixit,amp; pronomen hoe demonfirat totu Chrifti fadum,qui utramep fpede«i facramenti eo loei inftituit, amp;nbsp;difcipulis dedit, confequitur neutram fpeciem laick efle dandam,quia textus ad laicos penitus non pertinettaut oftendatur,ubi Chrifti« prxceperit eoenam hoe modo diuidendam, amp;nbsp;alteram fpeciem laicis auferendam, tnramqi folis facerdotibus dandam.Verum non inftituifté hic Chriftum,ut adferut» facerdotium quoddam externum noul Teftamenti, fed memonam mortis fux fa* criflctjq3 fandifsimi,omnia confumantis, 011 non folum difcipulis 61I Eedefix prx* fcdïis,fcd omnibus Chriftianis utramqj fpeciem ordinaiTe, nö aliunde cert)us,quam ex Apoftolo difcimus, qui Corinthtjs fuis utramq^ dedit, nee uni tantum Ecdeß*

particular! fcribit hanc dodrinam/ed Ecdefix cathobcx.Ncc^ hie dicif,ut i,Cor,7. hoc ego dice non Dominus,fed,ego accept à Domino. En inftitutionem Demini, Nunc audi prxfcriptum:Et tradidi uobis.Iam omnea Paulini rextus circumfiannas cxcute,0^uidebi#,non facerdotibus tantum,fed omnino toti Corinthiorum congres gao'oni Paulum coenx formam amp;nbsp;ufom prxfcriberc, idep iuxta uerbum Doirmi, cuius certifsimus intclledus eft praxis Apoftoli. Et fie uidemus ueteres orthodoxos Pauli inftituto utramep fpeciem dedifte congregation!, qui fi Paulum non inieUexe# runt,amp; peccatunt hoe fado,eur fic uehuntur ab aduerfarqst fi intellcxerunt kriptu^ fam, â^ inculpabiliter egerunt, cur fadum eorum non licet fequi t Et confiai Cy^ prianum mariyrem utramep fpeciem, non particular! tantum Ecclefix licitam, led uniuerfali data credidifte dC docuifte. Sic enim in Sermon, décerna Domini ait: N o ua eft huius facrament! dodrina, amp;nbsp;fcholx Euangelicx hoe primum magifterium protulcrunt, amp;nbsp;Dodore Chrifto primum hxc mundo innotuit difciplina, ut bibe« rentfanguinê Chriftiani, cuius efum legis antique authoritas diftridifsime interdis cit.Lex quippe efum fanguinis prohiber,Euangelium prxcip!t,utbibatur. Cur Cy^ prianus non dix!t,ut biberent fanguinem facer dotes t Certe fecus docuit amp;nbsp;f acien* dó trad!d!t,quâm nunc Pontifices,qui tarnennunquâ non iadant patres.Sequantur igitur patrem AmbfofiG,qui tefte Theodoreto,fic alloquitur ThecdofiQ, Quemo'? do huiufmodi manibus fufeipies fandS Domini corpuse qua temeritate ore luo po* culum fanguinis preciofi percipiesequibus uerbis difc!mus,amp; olim Euchariftia lateis datam inmanus, id quod etiam tempore Nouati fa dum teftatur Eufebius lib,6.amp; fanguinem quotp Domini à laicis perceptü, ne hoe tanquam nouum quiddam Lue; theromaftix aliquis caiumnietur» Deniep textus coenx,aut Chrifti mandatum,uel ad laicos etiam pertinct,uel ad folos facerdotes.Si ad facerdotes tantü, cur dant corpus Domini laiciseSi etiam ad laicos,cur auferunt eis Chrifti fanguinérSi obqciunt: Ec* clcfiam pofte ftatuta conderc,iuxta illud Ado.15. de uitandis fuffocato amp;nbsp;fanguineï ut fi etiam primitiua Ecclefia ex Apofioli inftituto acceperit utramep fpcciê, liccret tarnen Eedefix, altera duntaxat inftituere pro laicis, facerdotibus utracp feruata:ni* bil penitus iuuantur aduerfarq Apoftolorü decreto. Ado.i$.Nam Apofioli in adis, falua Chrifiiana libertatc iubebant abftincre à fuffocato amp;nbsp;fanguine, neep obtrude^? bant confeientix traditiones ulla^ut qui palam concludcrent,gratia per Chrifiû fab 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uari credentes. Vbi bic uil» confeientiarS laqué! t Non igitur obfirinxere confeien*

lias Apefiob, fed hheraiT. cbarnatem monuerunt offieq infirmioribus exhibendi, quos tam lubtta omnium ftmui iegalium abrogatio facile ab Euangebea dodrina ab# ßerruifiet » Et fesmus quornodo in ea re Chrifiiana libertate ufus fit Paulus, ne quis hinc prafidium petat ad Ibbiliendas hominS traditionesin Ecclefia, Certe amp;nbsp;Ger# fon, noftris etiam aduerfarijs non abiedus author, fic fcripfit Led. 2. de uita fpir it. Non eft in peteftate Papx, aut Concslrj,aut Eedefix, immutare dodrinas datas ab Euangdiftis amp;nbsp;Paulo, iieut quidam delirant, amp;nbsp;quantum licet dubitare de iure ali^ cuius in Papatu ud Epifcopatu , tantundem licet fuas conftitotiones in dubium re-? üoeare. Pono Apoftolus fcribit Epifcopispotefiatem datam in xdificationem, non in defirudionem, cur igitur truncant Eplfcopi, qux docuit per Apoftolos fpiritus ; / fandus,ÔC ne fpiritus fandi dodrinam fequamur,obfiftunt legibus fuis, miferas cö^ IcientiasmiferccxcarnificantestSi reuerentia facramento exhibenda incaufaeft, ^ur alteram fpeciem auferant laicis, cur nihil hac de re prxcepit Chriftus ucl Pau* *uamp;f aut cur non facerdotibus adimitur utracp excadem caufa f Nam mire ineptiunt quWatn,ö^ uel panem Domini geftibus rufticis in terram detutbant, uel effundunt calic«n,quid autemfentiunt de gloriofo Chriftifanguine, quiputant cum guttatim fundi poftet Cur deniep Papa Boemis admifit utramep fpecicm,fi de iure diuino al* tera tantum debetur laicis f Necpaudio eos, quipermifsionem dicunt,qualisalb quando ludxis contigit,ob duritiam cordis,in exhibendo libello repudtj.Qua derc audiamus fixe Concilq Baßllcnßs uerba : Non eft intentionis facri Concilq, per*

mittcre commuftionem fub dopl/d fpccie permifsione tclerantiXjUelficUt Tud^d^ fuit pcnruITus hbefius repudij» Quia corn facrum Concilium, uifcera maternæ chan^’ tatis exhibere didtis Boëmis,óif Morauis in tend ar, non cd intent/onis concilij,p«lt;* mittere tab permsfsîcnejqnæ peccatum non exdudat,fed tahter ebrgtri, ut author*^ täte Domini noftri Icfu Chrifti, amp;nbsp;Ecclefiae ueræ fponfae fuae, fit licita, Ód digne fti* mentibus uiilis Ö^ falutaris. S» altera fpecies tantum debetur laicis iure diuino, c^t ius diumum hic mutat Concibj fentcntia t Si utraq?, cur akeram abdulit :* fed q^s non uideat, akcrius fpeciei duntaxat exhibitionem, effe humanam dotdrinam' Quam hoc locofecura confeientia mutauit Concilium Bafilienfe, definicns,utranit? fpeciem heitam laicis,unlem fiC falutarem, idep authoritate Chrifti ÓC Ecclefe, qu^ licita non effet, nee à quoquam admittenda, ff ius diuinum fecus ftatuilTei. Quid mukaTad quos memoria mortis Chrifti pertinet, ad eofdem Si mandatum Donlid gt;nbsp;ni, hoc facile. Sed ad Chriftianos omnes pertinet memoria mortis Dominicae.Er^ go SC hoc mandatum, hoc facile, Cum autem pronomen Hoc, demonftret Chrb fti fadum, qui utramep fpeciem dedit, amp;nbsp;difcipulorum, qui utramep receperunG confequitur utramep fpeciem laicis ex Chrifti inrtituto dandam effe. Nam quod iu^ bet hic faccre, ad memoriam Chrifti pro nobis oblati fit, quæ ad omnes pertinet' Tolie particulam fermonis, hoc facile, amp;nbsp;erit fimplex narratio : tolle particulam, if mei commemorationem, Só ignorabitur ratio fai^i nobis prxfcripti : coniungc au' tem utruncp,óC habebis mandatum faciendi,amp;^ caufam,nempe commcmorationem Chrifti pro nobis mortui amp;nbsp;refurgentis, Non poteft alterum ad omnes pertinerf» nempe memoria Chrifti, amp;nbsp;alterum ad folos facerdotes, nempe, Hoc facile. PoP funt quidem omnia dicijed nen debet omnia credi amp;:fieri.A nobis ftant, uerbum» fadum, amp;nbsp;mandatum Chrifti,executio Pau!i,Patrurrép fandïifsimorum imitatie,fo» la obftat humana traditio, quæ iure cedit uerbo Ôi fadlo diuino. Quad Gabriel cauflatur,hunc ritum fub utracp fpccie communicandi, à particularibus quidem Ec* clcfijs obferuatum olim,fed nunquam ab Eedefia catholica,inutile effugium eft. C^ Pontificrj fuis derretis morem Apoftolicum abrogarunt î' Non enim ritus ille obit^ ab omnibus Eedefqs non eft obferuatus, quod lUtCitus fucrit, fed quôd per hornig num deuterofes fuerit prohibitus. Cur non pafsi funt Pontifices, Eedefias omntJ communicate, ficut ex Pauli inftituto communicabant Corinthij T rem Sacrament ti laicis non pclTunt adimere, SC facramentum auferunt, quaefo qua ratione ^NuU^ utuidemus, nifi inani hac, qua docent, Chriftum non ordmaffe, quomodo SC qu(’ ordinefideles ceenarn agant dominicarn,fed Apoftolorum arbitrio reliquifte, an foi’ nna tantum udgemina fpecie facramentum uelint difpenfare. Vbiferipturæ Tlt;* ftimonium ^ Si patres falicm hic Pontificq imitarentur, quos immodice ubiep gt;3* Óant,cum nee corum eruditioncm,nec uitam ut appavet,morcntur : lege Pafcafim” cap.ip.öi uidebis ex cœnæ dominicac myfterio, quam periculofumfit, ritum feqfi Pontificis Romani, cuius fc ét a ter es ante o dt en mum palam fatebaniur, in deeïnn’ amp;uita Romanae Ecclefiae SC eius fedïatorum, pleha effe abufibus omnia.lam fcfO^ cfores faiki fuccefsibus, omnia didta amp;nbsp;fadia PontificS tanquam reóifsima uehun'» contradicentes mox ultra nigra Tartara mittunt, ut impleafur Danielis prophetic cap.iz.Claufis Cignatisep fermonibus impie agent imptj,necp intelligent omnes if^ pq.Poftquam aSt in Danielis mcntionêincidimus,examinanda funt quac ab aduef^* rijs ex eo Propheta contra nos producuntur.Citant itaep locum Danielis ex C2p.i2* amp;nbsp;huic adaptant quac Chriftus dixit Mat,24.ubi iugefacrificium in Ecdefia,MiflsO’ . üocant,camép ex Prophetia Danielis, teporc Antichrifti putant tollendam très an^ nos cum dimidiate,SCin eius locum abominationem fiatuendam.Qiiac intelligentie fiucra eft, Antichnftouiam préparant,qui MifTam tollere ex Ecdefia moliuntunTu uero cogitabis, an praedidus locus Danielis 12, amp;nbsp;Matth. 24. de Antichrifti tei”^ pore 1oquatur,necdum fit completus, fed ultimis hifee diebus implendus, Ced^ complcturn effe magni nominis authorcs fcripferc,qm fi liera fenuunt,fruftra ad de*

* - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fendendu®

fendendum Mtffak facrificium hic locus obijcitur . Eufebius CaffarienOs libre 3 » cap.7« amp;: Chryfoftomus in Matth. z4. atep in oratione fecunda contra ludxos, lo^ cumMatih.z4. ad excidium Hierofolymitanum referunt. ChryfoftomumTheo* phyladus pkrunep kquitur. Hic tarnen non negat, inteUigi pofle qux Antichrifti tempore contingent. Qui Matthäum de excidto lerufakm per Titum fadlo int eb ligunt,citationcm Chrifti ex nono capite Danielis defumptam aHeruntjUbi Prophet ta de urbis Ôd templi uaftatione, amp;nbsp;perpétua uiÓimarum kgalium ceffatione loqui^ tur. Et funt coniedurae haud plane faUaces, quac Chriftum eo loei ad lerufakm de-? ftrudionem pratdicendam citaife Prophetac uaticinium demonftrant. Nam oftenfa templi druólura praedixit Chriftus, lapidem non relinquendum fuper lapidem , QC logatus à difcipulis,quando hæc futura effent, inter caetera figna calamitatis futur«, abominationem defolationis m loco fan^io praedicit, quac uerba plane quadrant Propheti« Danielis,qui dixicErit in templo abominatio defolationis. Sequitur ad« tnonitio’.qui funt in ludaca, fugiant ad montes. Et Lucas capite ±1. cum de cadem defolatione loqueretur,dixit:Cum uideritis ab cxerciiibus lerofolymam circunda« ri,fcitote quodimmineat defolatio,tunc qui in ludxa funt, fugiant ad montes. Sunt amp;nbsp;coniefl:ur3e,quibus fit, ut exiftiment quidam Mauh. de Antichrifti tempore lo^ cutum,ut eftapud Cuianum in conicólura de nouifsimis dicbus. Nam difcipuli non folum interrogarunt Chriftum de tempore excidq lerofolymitani, fed etiam quod^ nam fit ftgnum aducntus filq hominis, amp;nbsp;confummationis fæcu’i. Cumep nonnuUa dixiffet,qux palam de urbis fanólx excidto prxdteta inteUigütur,ad alteram quoep interrogationis partem refpondere uidetur,nempe, quod fit fignum confummatio» nis fxculi.Htc Euangelium dicit praedicandum in toto orbe, amp;nbsp;turn uenturam con« fummationem. Quod certe ad ultimos dies potius, quam ad deftruóioncm lerofo« lymorum uidetur pertinere.Turn manifefte aducntus fui formam pr3edicit,cum aitj bicut fulgur exit ab oriente,Ôdc.Dein Sohs obfcurationem,fteUarum cafum,amp; plan'? Ôumomnium tribuum terr«, fiftjep hominis in nubibus aduentum recenfet • Qu« omnia cS de ulttmis temporibus,confummationi fcculi propinquis, dtefta uideantur, 8C inter hçc loeS Danielis citet, coUigimus,Chriftum de Antichrifto loqui,0^ DaniC'? lis locSà Chrifto citatum de Antichrifto intelligendum effe, atep ex cap.ti.hue de« fumptum,quod in 9.cap. de templi ludaici contaminatione uaticinctur Ptopheta.

Sed lofephus amp;nbsp;Chryfoftomus,DanielisProphetiamad Antiochumreferunt. Nam Chryfoftomusinoratione i.contra lud«os,ab 8.cap,Danielis incipicns,per« git U’tp ad 11.0«: n.in finem uftp perpetuo textum de Antiocho enarrans,atcp in ca«? pd€ u.oftenditlud«orumEndelcchifmumceffaffefub Antiocho très annos co di? inidiato.Verum hic obqciunt aduetfarq caput 8.Danielis, ubiProphetam adferunt loqui de ceffatione temporatia iugis tacrificq fub Antiocho, de ceffatione ueio lu? daici fact ificq perpétua,tempore Mediah futura,in cap. 9. Ei tandem incap.n. de fublatione iugis facrificq Ecclefi« fub Antichrifto futura, qu« fiat tres annos cum dimid ato.cum ceffaticnis fub Antiocho faô« tempus habeat 13 o 0.dies, hoc eft, tex annos amp;nbsp;très menfes.Hic confidera an ferat textus,ut cap. 8 .amp; n. inteUigamus de cadem ceffatione loqui iugis facrificq,non obftante numeri diuetfitate,cum forte in uno cap. de toto tempore uaftationis urbis, Ôi contaminati templi loquatur Pro? phcta,in altero de tempore tantû contaminati templi,amp;fublati Endelechifmi.ln Ma chab«orum enim libris,amp;i lotephi hiftona icgimus,143.anno à Scleuco, qui primus lt;«gnauit in Syria poft Alexandrum,lcrofolymam ingreffum Antiochum,ac uaftaffc ®tnnia, 0d anno tertio reuerfum in templo pofuiffe ftatuam louis, amp;nbsp;ufep ad ludatn Ï^’ichabxumjid eft,uicp ad annum centefimû quadragefimum odauum, per annos uaftitatis lerufakm fcx,contaminationis aute templi très, duomilha, ttecentos dies, 6C Ites menfes tffe complètes,poll quos templum pur gatum eft.

Confidera etiam, fi de Antiocho h«c dida funt in utroep capite, an ilk pokit Antichtiftifigura dici,in quocompknda fim, qu« typice contigerunt IfraeU car« M i naU

naît fub Antiochoilîüfl:ri,ut fimiliter in Bcclefiafub Antichrifto, inge aîiqaod facri* fidum fit Antichrifti furore tollendum annos très amp;nbsp;dirrndiatum, quemadmodum ludaeorum Endelechifmus rempote Antioehi fublatus eft, in defclationc tempi’, quant Ictcphus amp;nbsp;Machabæorum liber tribus annis fuiffe cÔmemorant.lam,quod^ nam eut iuge illud facrificium Ecclefiæ,tollendum ab Antichriftot num JVIifla PoO tificia^Sed lîieronymuscius non meminit hoc loco,tant« dicit:Quando Antichri^ Eus orbem obtinens,Dci cultû interdixcrit,ufcp ad internitionem eius très amp;nbsp;femis anni,id cft, 1x9 o^dies cÔplebuntur. Si fpiritû Chrifti amp;nbsp;Eedefiæ Hieronymus ha^ huit magiftrum,air nonfenfit hic,quod nunc fentiunt,qui iam ic folos membra Ec^ elefix iadantjUobis penitus reiedisfSupereft igitur ut difcamus,quid hic Hicrony^ mus per cultû Dei interdicendû intclligat. An orationis hoftiamc'at haneputât tun* maxime frequentatum iri,cum trueukntifsime fandos Dei A mich riftu s perfecutus focrit. An hoftiam crucis cruentam ucl incruentam t Et illa multiplicabitur durante perfecutione ft lij perditi, non tolletur »An opera bona pier urn Pforte fie difpergd Antichrifti rabies Chriftianum gregem,ut palantibus pijs iam nulla fit occafio cha^ ritatis opera exercendi. Scd manct interim eximium illud opus Dei,fides, loan, à» Cur igitur Dominus dixicCum filius hominis uenerit, an reperturus eft fide in ter* ratCum itaep interna Antichriftus nequeat tollere, uidetur extemû cfle facrificiun* m Ecclcfia,quod lUe fit fublaturus, ut inloco fandoftet abemmatio, id cft, ueri cul* tus Dei defo!at‘o, Endclechifmo noftro fublaro « Et quodnam crit illud facrificium externum uel Dei cultusfMiffàm effe contcnduntPontifictj,tollendam ex Ecclcfia, cuius rei prxludia iam adefte clamant. Vetum illis dicitur, ut ante omnia probent, jMiffamefte fecrificium iuge in Ecclefia. Quod fi Antichriftus conuentus Chr0 ftianorum atrocifsima perfecutione prohibcbit, nc fimul Euchariftiam edebrent, hoftiam gratiarum adionis iugem in Ecclefia, SCne fimul orent, quid binc Pontifi* cqs fuffragij adhoneftandam Miftam,qualis nunceft^Abfurdum'ne tibiuidetur, fi quis dicat, auferri pofte Antichrifti fyrannide cultum Dei externum, totam eoenss Dominica exremomam, quandoconuenimus ÔC publice oramus,coenamcp Domi* nicam grata facrifieq unici in cruce femel oblati commemoratione eelebramus, ad alcndam fidem,charitatcm ucgetandam, fulciendamcp beatx immortalitatis fpem^ Certc prohiberc poteft fceleratus ille homo, alienis prxfertim uiribus armatus, ne ufpiam congregemur.profligatis iam uerbi minifiris, quorum opera popuks ad ri^ te facrificandum apparabatur, ubi etfi finguliorent,gratias agant, cor coniribula* turn ofterant,tarnen quod ad locum attinet, membra funt iam difsipata,grex fide^ liS difperfus,6C errans abftp paftore, ut nee infirmiora membra,amp; morbidx etiam* num ouiculx firmiorü dodrina,monitis ÖC cxemplo, fuleiri iuuariep pofsint, nee fir* miora infirmiorum defedus uideant, ut hac parte uigor ille officiorum fidei amp;nbsp;cha* ritatis,qui inter uniuetfos colledosfcfe aiacriter cxerebat,in fingulis difperfis uclut langueat amp;nbsp;cmarccfcat,ficcp iuge facrificium gratiarum adionis publica gratulatio^ ne Ecclefix Chrifti fidelium quotidie frequentari folitum, ceffet, donee pax redda* tur Ecclefix, Mihi fane uidetur,omnino magnum fubeffe myftcrion Prophetx uer^ bis de Endclechifmo tollendo,^ dignum feria pericrutatione.

Porto confiderabis,an qui loan.d.carncm Chrifti nihil penitus prodeffe con* tendunt,ad cfum myfticum,rede uel perperam intelligant fublime myfterium, uim atqp frudum uerbi incamati, ac rationem facramentorum Ecclefix, Mrhi profedo no uidetur fatis digne tradatam effe ab his incarnationis uim. Nam ut pie ac dode monuit eximix cruditionis uir Theo*Billicanus,Pietas Chriftiaha pluris facit ingens flludpietatis myfterium,quód Deus manifeftatus cft in c^rne, quam ut homini rena to,non aliamefte cum Deo comunionem per Chrift/jm credat, nifi obfequio amp;nbsp;uo* luntate religionis tantum. Quafi ueró caro Dotr,inica,fola crucis oblatione, fuo per^ fundaofficio,facrificiorum duniaxat cor^ummationem prxftiterit, ac uelut ociofa, porró abfepuUa fundione apud fopt:os defideat. Scio non omnes fic delirare, fed exeO

ex corum numéro imperiti non parum multi, fcopo totius difputationi» non infcî* Icdo,ita tradant caput Ioannis fextumgt;ut uulgo abfurdiora pcné,amp; à feripturis pc* nitus aliéna perfuadeant»

Tuuerô fi fpiritû Chrifti in Hilario,fandio Ecclcfiæ do^torc fuifle credis, non grauaberis,quidhacin rc fcnferit,uigilantibus oculis peruidere,in his præfertim lo® cis,ubi unitatem patrisôd filrj, eorumep qui Chrifto Hdunt,explicat » Videbis emm piorum admirandam per Chrißum amp;nbsp;cum Deo, Ôt^ inter le unitatem. Nam hb. 8 » de Trin.per unius fidei naturam, naturalem unitatem Hdelium conßitutam probat, Ô^quomodo unum Ont,non modo côfenfus amp;nbsp;uoluntatis unitate,fed in ein id cm re*? generatione naturae : quam fideliû unitatem ex natura facramentorû eße, Apoßoio teße oßendit.Vbi fi ufquä alias,clare uidebis,humilius quiddä loqui deEuebarißtae «nyßcrio,pracfentiae corporalis Chrifli negatores, quam ßupeda rei magniiudo exi« gat,SC myßiex comunionis frudus multiplex amp;nbsp;deßderatifsimus.Nec^ enim ex ho mine,fed myßerqs arcanarS literarum fie loquitur Hilarius:utrum per naturae uen^ latem hodicChrißus in nobis fit,an per concordiam uoluntatis. Si enim uere uerbö caro faeßö cß,amp; nos uere uerbu carnem cibo dominico fumimus, quomodo non na turaliter manure in nobis exißimandus eß ƒ Qui amp;nbsp;naturam carnis noßrae iam infe* parabilem fibi homo natus adfumpfit, amp;nbsp;natura carnis fuae ad natura aeterniutis fub facramento nobis communicandac carnis admifeuiuSi uere catnem corporis noßri Chnflus aßumpfit,amp;uere homo ille,qui ex Maria natus fuit, Chriflu« efl,^o^^ fub myfierio carnem corporis fui fumimus, amp;nbsp;per hoc unö crimus, quia pater in eo eß, amp;nbsp;die in nobis,quomodo uoluntatis uniras adferitur, cQ naturalis per facramentum proprietas perfedg facramentu fit unitatisfDe naturali cm »'n nobis Chtißi uentate quac dicimus,nifi ab eo diicimu$,ßulte aiqp impie dicimus.Ipfc enim ait : Caro mei uere eßcibus,amp;fanguis meus uere eß potus. Qui edit meam carnem,amp; bibit men ianguinem,in me manet,amp; ego in eo. De ueritate carnis amp;nbsp;fanguinis non efl relis Öus ambigendilocus,Nunc enim amp;nbsp;ipfius Domini profefsione, amp;fidcnoßra ucrè caro efl,amp; uere fanguis eß. Atep hxc accepta amp;nbsp;haufla id efficiût,ut amp;nbsp;nos in Chri« ßo,^ Chrißus in nobis fit. Eß ipfe in nobis per carnem,amp; nos fumus in eo,dum ica cum hoc quod nos fumus,in Deo efl.Quöd aut in eo per facramentum comunicatae carnis àC ianguinisfimus,ipfe teßatur dicens;Et hie mundus iam me non uidet, uos aût me uidebitis,quoniâ ego uiuo,amp; uos uiuetis, quoniarn ego in patre meo, amp;nbsp;uos in me, fiC ego in uobis.Si uoluntatis tantö unitatem intelligi uellet,cur gradS quen« dam atep ordinem confummandae unitatis expofuit^nifi ut cum ille in patre per nat tuiam diuinitatis eflet, nos contra in eo per corporalem eius natiuitatem,amp; ille rur* (urn in nobis per facramentorum inefle myflerium credcretur, ac fic perfeda per mediatorem uniras docerctur, cum nobis in fe manentibus, ipfe maneretin patre, amp;nbsp;in patre manens, ipfe maneret in nobis, amp;nbsp;ita ad unitatem patris proficeremus, cö qui in eo naturaliter fecundu natiuitatem ineß, nos quotp in co naturaliter inefle^ mus,ipfo in nobis naturaliter permanente.Qiiam autem in nobis naturalis hçc uni^ tas fit, ipfe ita teßatus eß: Qui edit carnem meam,amp; bibit fanguinem meS, in me ma nct,amp;.' ego in co,Et mex docct,nobis ad filium,amp; perfiliS ad pattern, non obfequio taniû amp;nbsp;uoluncaie rd gionis cotMingcre unionem,quafi nulla per facramentu carnis ÔC ianguinis naturalis edmunionis proprietas indulgeatur,cum amp;nbsp;per honorem no* bis datum Dei fiiq,amp;.' permanentem in nobis carnaliter filium,0^ in eo nobis corpo rallier amp;nbsp;infeparabiliier unitis,myßcrium uerac amp;nbsp;naturalis unitatis fit praedicandS» Hæc forte per troporum rimas quifpiam effugiet, quo minus ad myflerium facro-? , ^oduni coenae.St; uiuificatricis Chrifti carnis efficaciam referantur: fed nos quamli^ ®ct ineruditi,iampridcm tropos didicimus, nee ullam uidemus rationem, qua bare ^^nißea Hilary uerba tropis pofsint aut debeant extenuari. Nam uir tantus amp;nbsp;tiö loliic à coena carnem Chrifti,amp; magnificenttus fentit de coenae myftcrio, quam Nto tenci quidam,qui cum panera tantum amp;nbsp;uinum adferantin coena,in quibus agantur

gratiæliberator! Ghrifto, eafide contend font, quainChriftum olim pro nobis il* truce mortuum dirigimur. Quid ueró in myftica benediddone eoenat, caro agat SC fanguis,non docent,quia adclie negant. Quorum dogmati plane contraria tradidit Cyrdlus,non fol um tribuens cami Chrdti perlitationis in cruce honorem, fed SC uim uiuificatrieem. Quodens enim carnem Chrifti appellat uiuifîcamî'eap. loan.d» Alagnifica certe funt,quæ inter caetera in hune modum de Chrifti carne differit, ca^ pitc 6. Non uerbo folum fcmper,uerum etiam tadïu mortuos excitabat Chriftus/ut oftenderet corpus quoep fuum uiuificare pofte. Quod fi folo tacftu fuo corrupta rcd^ integrantur, quomodo non uiuemus, qui carnem illam 2C guftamus amp;nbsp;manducalt;* mus :* Reformabit enim omninoad immortalitatem fuam participes fui* Nonne hæc plane pugnant cum hoc dogmate iam tritifsimo : Caro Chrifti nihil prodeft manducatarNeep enim audire tutum eft eos, qui omnia per tropos defleeftunt quo Iibet,ôd feimus hacc de carne Chrifti didia, quæ uerbo unira eft, ut Cyrillus ait : quo* niam cum uiuificante Verbo, caro coniunda eft, tota eft effect a uiu:Hca. Quamuis cnlm natura carnis ut caro eft,uiuificare nequeat, facit tarnen hoc,quia totam Verb! Oper ationêfufeepit. Corpus enim eft, no cuiufuis hominis,cuius caro prodefte quic^ quam potcft(non enim Pauli aut Petri,aut exterorS) fed ipfius uit» amp;nbsp;faluatoris no* ftri lefu Chrifti corpus,in quo deitatis plcnitudo corporaliter habitat,faccre boe po reft Nam fi mei, cum naturaliter dulce lit,ea dulcia facit, quibus immiketur, nonne ftultum erit,uiuificam Ver bi naturam putarc,non dediffe homini,in quo habitar.ud uificandi uirtutem^Quas ob res caro quidem exterorum om mû quiequam uere nó prodeft,caro aut Chrifti,quia in ipfa unigenitus Dei ftlius habitat, fola uiuificare po^ teft.Et cap. 15-.in loan.Nó negamus(inquit) redia nos fide,charitatecp fincera Chri* fio fpiritualiter coniungftfed nullam nobis coniuneftionis rationem fecundu carnem cum ilio efte,id profedo pernegamus : idep a diuinis fcripturis omnino alienum dk cimus. Audi Paulum dicentem : quia omnes unS corpus fumus in Chrifto, quia eiö multi fumus,unum tarnen in co fumus,omnes enim uno pane participamus. An for lafsis putat ignotam nobis myfticx benedidionis uirtutemefte f qux cum in nobis fiat,non'ne corporaliter quoep facit,comunicanone carnis Chrift/,Chriftum in nobis habitarefcur enim membra ndelium membra Chrifti funtfEt faluator ait: qui man# ducat meam carnem, amp;nbsp;bibit meum fanguinem, in me manet amp;^ ego in co. Vnde confiderandum eft, nonhabitudine folum, quxper charitatem intdiigitur, Chri* ftum in nobis cffCjUerumetiam amp;participatione naturali.Nam quemadmodû fi qui# igne liquefadam exram,alij cxrx fimiliier liquefadx ita mifcuerit,ut unum quid et utrifep fadum uideatur,fic comunicatione corporis amp;nbsp;fanguinisChrifti, ipfe in no^ bis cft,amp; nos in ipfo. Non poterat enim aliter corruptibilis hxc natura corporis ad incorruptibilitatem amp;nbsp;uitam traduci,nifi naiuralis uitx corpus eicoiungeretur. Atqi hue citat Cyrillus,qux de efu carnis,amp;^ potu fanguinis Chrifti habentur, loan. 6. Et capite 17 . in loan, Origo amp;nbsp;uia ( inquit) qua Ipiritu fando participamus, amp;nbsp;Deo uniti fumus,Chrifti myftcrium eft. Omnes enim in illo fandificamur. Vt igitur in* ter nos ÔC Deumfingulos unirct,quamuis corpore fimul amp;nbsp;anima diftemus,moduni tarnen adinuenit conliho patris, amp;nbsp;fapientix fux congruentem. Suo enim corpore credentes per communionem myfticam benedicens, amp;nbsp;fecum amp;nbsp;inter nos unum nos corpus efficit. Quis cnim eos,qui unius fandi corporis unione in une ChriHo uniti font,ab bac naturali unionealienos putabitrNam fi omnes unû panem mandu camus,unum omnes corpus efficimur.Diuidi enim atep feiungi Chrifius nÔ patitur» Ïdcirco etiam Ecclcfia corpus Chrifti fada eft,amp; nos finguli membra Chnfti,fecund dû Paulum. Vni enim Chrifto per corpus fuum côiundi,quoniam in nobis illum,qüf tftindiuifibilis,accepimus,ipfi potius quàm nobis membra noftra accommodantur» Quo loco palàm fatetur Cyriilus,corporalcm banc unionemad Chriftum,participa* tione carnis eius acquiri,id quod liquide fuper eedem cap.loan, his etiam uerbis m^ nuit:Corporaliter ftlius per benedidioaem myfticam nobis ut homo umcur,fpirita* liter au^

liter autem ut Deus,fui fpiritusgratia,noftrû adnouam uftam S^ diuinæ naturæ par^ tiejpationem fpintum rcdintcgraas.Ét rurfumzFilium Dei natura patri unitum,cor poraliter fubftantialiter^ accipientcs,clarificamur,glorificamur^ fupremæ faôj na •urx participes,

Nee minus dara funt,quæ Iib.4,fcripfit IrenarustCorporafinquiQnoßra per? cipieiwiaEuchariftiam, iam non funtcorruptibilia, fpem rcfurreélionis habenna; Idem eft apod Theophyladîum. His omnibus non difsimilia habet Pafcaftus ex uc» terum do(ftrina.Quac cum ira fc habeant, ait Cyrillus,loan. 6. Riant baptirati homi? ncs,amp; diuinae gratie participes facQi, fi rarius in Eedefiam proficilcantur, amp;nbsp;longo temporum fpacio propter fimulatam religionem myftice communicare Chrißo re# cufe:it,ab acternafe uita procul depellerc,quippe reeufatio eiufmodi,quàmuis ex res ligione proftcifci uideatur,amp; fcandalü facit,3^ laqueos inftruit. Quare oportet om? nibus uiribus à peccato mundari, amp;nbsp;reóte uiuendi iadis fundamentis, magna cum fiducia ad fumendam uita concurrere. Idem docet Ignatius :Feft ma te (mquit) fre? quenter accedere ad Euchariftiam:quando enim afsidue hoe ipfum agitur,expeilun tur poteftates Satanac.Et Cyprianus in oratione Dnica;Hunc panê dari nobis quo« cidie poftulamus,ne qui in Chrißo Turnus,amp; Eueharißiam quotidie ad cibum falutis accipimus,intercedente aliquo grauiore delido,dum abßenti Öf non communicant tes à coelefti pane prohibemur,à Chrifti corpore feparemur. Nonne hace aptifsimc in quofdam præpoftere fpirituales quadrant,qui praetexunt fpiritû,ô^ carnem Chris ßi in coena contemnunt, uelut nihil utilem, fatis fe putantes ad actemam uitam pat ftos,ficubi frigidaaliquaS^pharifaica cogitatione, fpiritualcm fibi manducationem confinxerint. De temerarqs loquor, quorS commentitiac fideiprœtextu, ucrahdes obfcuratur,amp; perpcram tradlatac communionis titulo, longius à communione cum Chrifto,amp; per Chriftum cum patre coelefti, feparamur. Dum enim fide ubicp etiam nos fatis manducare earnem Chrifti docent abfentem,ó(^ procul à nobis in cœlo po Ctam,meros iam Euchetas uidere licet,qui Euchariftiarn neep obefte neep prodeffe, magno facramentorum contemptu,amp; profunda fpiritus ignauia fomniant.

Infupcr amp;nbsp;hoc non erit inutile, fi coUatis quibufdam feripturae îoeis, difcamus cur Cyrillus loco prædido dixerit : Sciant baptizati homines,amp;: diuinæ gratiæ’part ticipes fatflijamp;c.Nam uidetur uir fandus (entire, non quorumlibct elle eoenam Do ininicam,{éd eorum qui iam gratiam per Chriftum fadam agnofcunt, remifsionem pcccatorumconfccuti,fiC in gratia firmi,ad perfedionem reda pergut. Quac fi uera funt,excommunicatio uidetur coenac adnexa,qua uelut arceantur morbidi à fanis,ut firmi, 3: de fauore patris per Chrifti fanguinem lecuri,duntaxat ad tanta myftcria, tan$ Chrifti conuiuæ idonei ueniant admittendi. Et hue pertinêt qux pafsim docet Apoftolus,ut i.Corin.j.cum fcekratis ne cibum quidê fumi à Chriftianis uoluit. Et i.Corin.io.a daernoniorum menfa arcet fideifacris initiatos, utpote confortium nó cum daemone,fed cum Deo iam habentes,per carncin amp;nbsp;fanguinem Chrifti. Turn i.Corint.ii.in communicaturisdiligentem probationem pracexigit.Cumenim non fit pars fideli cum infidcli, neep unquam pofsint in unum corpus Chrifti coalefcere, qui non hauferunt unum Chrifti fpiritum, cum deniep unus panis SC unum corpus multi fimus,qui de uno pane patticipamus,re ipfa fic exigente, amp;nbsp;tefiantibus id fa* eris fymbohs,difcimus,non quemlibet ad menfac Dominic« participanone effe ad* mittendQ,fed eos quifpecimen pr«bent refipifcentis animi, amp;nbsp;Chrifti fpiritu urges *’tt,quó ad «dificationem myftici corporis Domini in fide 2C charitate inueniantur ‘*10 net Sic apud Dionyfiö in Ecclefiaftica Hierarchia legimus,facramcto Euchariftfè ®^cffe fandos, ab alqs difcretos,ad fecoadunatos,in quo fignetur eorum adinuicem lt;:oniundio per fidem SC charitatem , amp;nbsp;per communionem facramentorum uniiiö eorundem fandorum ad Chriftum. Attp hue pertinet, quod ad Synaxim ohm nort admittebantur,quibus aliquid poenitentiacreftabat perfoluendum.Tum Chryfoftot «MMS amp;nbsp;Ambrofius.i.Corin.u.nugt;2nam omiuno animi religionem ac puritatem in

MATERIA COGITANDI DE communicantibus cxigût.Theophyladusiubet ca myftcria adirr,cxaminata difcuC facpconfcicnt»3,cum purum te ac dignumcôpereris.Hincilla [acerdotis uox magn# port confummatû facrificium, ad cômunicantes Sandla fantflorû,ut habet Chryfoß® mus homi.61. Etinorationc de beato PhilogonioîQuando parabitis(inquit)hufugt; facræ hodiac Hcri participcs,multis ante diebus repurgetis uoOpfos per poenitentia, precationem amp;nbsp;eleemûfynam,deni(p per hoc ut uacens fpiritualibus,ncc denuo co uertammi cams in moremad proprium uomitü. Similiter Bafilius Magnus,magno timore diuini iudieq amp;nbsp;hde feruenti in Chridu pro nobis traditum,praeparatos eße uulr,de pane 0^ calice Domini participantes. His efFicitur,ut quidam exidiment in coena non quatrendam infirmis primum remifsionem peccatorum,amp;’ adflilt;de con* fcientiae paCem ac condrmationem, fed renouatz fubdantiz profeedum drmifsimi) confcienri)s,ut fic afsiduisuirtutum incrementis ad immortalis uitzgloriam,dChri* do partam proficiamus, dum in Eucharidia, panefiC poculo Domini commercium habemus cum Deo, naturae quadam Ôi. mydica proprictate per Chridum, hoe cß, carnem 8^ fanguinem cius.

At iam uidco quid cogites,dum perfetdionem tantam requiri in commum'cai tibus ex quorundâ fententia colligo,abderreri putas potius ^ alhci ad coena uel pio* hac dolt;drina. Cogitas etiâ,cur iudam Chridus coenz cofortio fit dignatuSjSC difei^ pulos reliquos,mox metu periculi indantis magidrü derelicduros, ut taceam eoens^ uerba,quz palam indicat, peccatoribus bate dici,quorû gratia Chridus ucnit inhSC mundu,utpotè medicus ad infirmes,qui fi firmi iam ante edent,quorfum opus ChH di medela^ Certe Theophilus Alexandrinus fcribit,pancm Dominicü frangi in fan edificationem nodri,cuius tedimonio,amp; fi minus famdi adimus coenam, fanedi tarnt à ceena abimus.Non enim infrugifcrum ede putamus,adcdefymbobss’terni foede* ris,ót: reconciliationis uerbum audire, per fanguinem Tedamenti xterni confirmai tum:ubi uclut Dominum ipfum audientes,ihefaurum meritorum fuorü in cruce paf torum difpei ticntem,illud loan. 15'.nobifcum reputamus : Iam mundi edis propte fermonem quem locutus fum uobis. Cogita autê an hue faciant,quz Cyprianus ha* ber in oratione Dominica:Eucharidiâ(inquit)quotidic ad cibum falutis accipimuS» Et Iib.i Epid.i.epifi- Viuennbus comunicatio à nobis danda cd,ut quos excitamm amp;nbsp;exhortamur ad prælium,nô inermes amp;nbsp;nudos rdinquamus, fed protetdione fan guinis amp;nbsp;corporis Chrißi munfamus.Et cum ad hoc fiat Eucharidia, ut pofsit acci* pientibus ede tutela,quos tutos ede contra aduerfarium uolumus, munimento do^ rainicae faturitatis armemus. Mens deficit, quam non rccepta Eucharidiaerigit Si accendit. Au dis'ne przeonia Eucharidia, nempe earn munirc,cfic tutelam, eriget^ iacentem animum.SC accendere tepidumt'Et in Serm.de coena Domini. Exquo* Domino died« ed;Hoc facite in meam commcmorationcm,hçccficaro mca,hicc^ fanguis meus,quoticfcuncp his uerbis amp;nbsp;hac fide ardum eH,panis idcfubdantialis,^ eaiix benediedione folcnni facratus,ad totius hominis uitam falutcmcp proficit,fii^ medicamentum amp;nbsp;holocaudu ad fanandas infirmitates amp;nbsp;purgandas iniquitates exi dens.Profe^Io nifi plane nihil intelligo,uir fanedus cum illa loqueretur, non abhors ruit à dolt;drina,quac tradif,in coena ede remifsionem peccatorum, amp;nbsp;pacem confo^ entie,propter uerbum Chridi,quo partam in cruce peccatorum remifsione difpf^ iitur,diccns:Hoc cd corpus quod pro uobis traditur. Vbi audimus uerbumremiß^^ onis,pl3cationis 6c falutis,cui credentes uere remifsionem peccator3,ó^ confeientiC fecuritate adequimur, Porro Cafiianus colla.24. Nec tamcn(inquit)cx co debemuj nos à Dominica communfone fufpcndcre, quia nos agnofcimus peccatores, fed ad cam magis ac magis ed propter animx medicinam fiC puriftcationem fpiritus aui* dé fedinandum. Veruntamen ca humilitate mentis ac fide, ut indignos nos pcï^ cepnone tantxgratix iudicantes, remedia potius nodris üulncribus expetamus, alioqui nee anniuerfaria quidem digne ed przfumenda Communie,ut quidam falt;^ ünt,qui in monaderrjs cófidentes,ita facramentoru coeledium dignitatem,^ fant^* ficatiend”»

ßcaKoftcm,ac merifum metïuntur,ut æftiment ea non mfi fancies atfp immaculatös debcrépracfumerCjamp;nö potius fandos mundoscp nos fua participanone perficiaf. Quiprofedo matoremarrogantiac pracfumpnonem, quam dedinare fibiuidcntur, ïncurrunt,quia ud tune cum ea perciptüt,dignos fe eins perceptfone dqudicat. MüI to-enim iuftius eft,ut cum hac cordis humilitate, qua credimus amp;nbsp;fatemur illa facro* fanda myftcria nunquam pro merite nos poffe c0tingere,fingulis ea Dominicis ob temedium noftrarûçgritudinû prefumamus, quam ut uana perfuafione cordis datf, udpoft annum dignes eorS participio nos eße credamus « Hadenus Caflianus,quï ut uidcs,infirmis etiamnum confeientijs fiabiliendis,non folum Hrmifsimis amp;nbsp;ineen taminatis fratribus ceenam Dominicam apparat. Eft hic forte quod dici pofsir,tü tu dicatoan etiarn debeacCorna noftra nomen fortitur à gratiarum adione,amp; àuete^ tibus uocata eft Euchariftia,Ergo ucl nomine monente, ad eoenam peragendam n5 funtidonei, qui beneficia Dei per Chriftum data, utpoie inpeccatorumprofundo etiamnum iacentes,penitus non agnofcunt,cocp gratias agerc débitas non poflunt, ut intelligamus palam facinorofos, mortaliter animo aegrotes, nee tarnen aegritudi« nem agnofcentes,aut medicina petcntes,a menfa Domini proHigandos.Nam quid illi accumberentin Coena Domini,cum ftomaclius, nondum concodis peccatorum fccibus,penitus non efuriat cœleftes epulasfCacterum quamlibct enormes peccato« fes uenerint, modo poenitudine uitac turpiter adae tangantur,etfi adhuc uehemen^ ter lint infirmi,agnofcant tarneninfirmitatem,amp; copiant fanari,præcedcnte fus in:? firmitatis confefsionc, amp;nbsp;fpe aliquarecupcrandac per Chriftum fanitatis adfulgentc, cenfeo ad participandam myfticam benedidionem admittendos, ubi audito uci bo Domini,charitate Dei patris in morte filq prçciofifeima iâ perfpeda, pleniorê Hdult;! ciamconcipiuntin benignum pattern,fiC charitas accendfturjpescp roboratur, piß fruftra putamus fieri conuentus fidelium, fruftra audiri teftamenti gratia confolan^ tifsima uerba,fruftra confpici tot membra Chrifti, uno ore amp;: unanimiter in coena, glorificantia Deum 5C pattern domini noftri Ïcfu Chrifti, per Chriftum;ubi confen^ fus eft animorum,una fides,una Iaus,una menfa,unum facrificium, gtatiarS adio,ora tioamp;fpes beatse immortahtatis,per unum Chriftum, qui fanguine fuo quem hauri^ mus nos purgat, ut purgati palmites in uite mancamus,gloriamcp quam filio pater dcdit,accipientes,unum fiamus,ficut pater Ä Chriftus unum funt,£lt; fimul uitc xtef nç hæredes efficiamur »

At obftrepit adhuc cogitatio,qux longo diftare interuallo putagRcmifsioncm peccatorS, confeientiseep tranquillitatê alicubi querere, amp;nbsp;pro accepta remifsione ' gratias agere.Nam hocuidetur effe hominis iam réconciliât! cû Deo pacificaticp,dai iud pcccatorisirrequieti,amp; Deumetiamnü ccu offenfum dirumep iudieem hortens tis,eocp penitus nondum rede fidentis Deo ut patri, qux tam diucrfa funt, ut nulla ratione conftare fimul pofte uidcantur.Nam fi ucteres fanc docent,firmos modo 0^ pcrfedos,nulla peccatorS conlcientia diuexatos communione dignos efte,cófcqui^ tor minus folidum efle, quod nos docemus, coena Domini etiarn apparari infirmis confeientijs Öd trepidantibus,ut in ea remifsioncmpeccatcrum,amp;^ cunfeiennç fecu^ fitatem amp;nbsp;firmitate accipiant.Refpondeo:Haec dogmata magis uidentur mihi con traria apparere quam effè. Vctcres enim in Baptifmate poenitentiaép remifsionem peccatorum iam confecutos,ad Synaxim admittcbant,idcp iuftifsime. Quid enim in ^onuiuio fando facerent,nondum fandis fidei myftertjs imbutitamp; quorS adaman« ^Inas ceruices nee inflexibilis iudieq diuini rigor diffringerc,nec ulla promilfae mife ®0ïdtx dulcedo emollirc poteft^totamiUi menfæ Dominica: rationem penitus im^ Pn Ignorant,eoep excluduntur. Dum ita fentiunt ueteres quidam,non funt interim •”«o iudicio, tam male propitij erraticis Chrifti ouiculis,ut fi qua çgrior fuerit,modô ^^®* ^ charitatis agnofcens ei queratur, cuius cft illa pracftare,mox illi ma^ giitroChrifto duriores à caulis ut dcploratam efjeiant. Sic enim efthuius uitat ratio, utimbecüliQta qyjçdâ membra femper reperias, quac tarne ob ulcus no plane Ictife«

tum,non protinus à corpore refecanda, fed blando aliquo confolationis malagm* te confouenda funtgt;donec cura Samaritam conualefcant.Nam ueterés exiftjmo p’^ flores bonos fuiffe,quorum eft infirmum confolidare,abiedum reducerCjperdiW«” quacrcre,SC confradlum aïligarc,lehef.^4. Lutherus amp;nbsp;qui eum in hac fententia ^ quuntur,de ijs infirmis differunt,qui iam ante Euangelium audierunt, hoe ed refr pifeentiæ dodlrinam,SC ueniae peccatorum per Chriftum certo fperandx.llli caroi* illecebris,infidqsSatanx,mundicplaqueis incautiores illedi, opprefsi atep irretiti.^* buntur nonnunquam, amp;nbsp;titubante confeientia »gré uel tenuem aliquam diuinxbo nitatis per Chriftum prxftitœ fiduciam,in tentatiene concipiunt, ut mercantur 3Ult; dire:Quid dubitatis ô modicae fidei hommest' qui ft cum Chananata fe catellos, ü® imicis cibi communis indignos fateantur,clamentcp:Mifcrerc mei Domine fili D«^ uid,anima mea mifcre à peccatorü(urqs agiratur.óC cum difcipulis dicant:Domio^ adatge nobis fidêjecipiêdi funt,non abqcicndi.Ccrtc hos fic adfeóos {non imm^ »itoadCoenam inuitat Lutherus,utidentidem audientes incomparabilem patri* crga mjfelloscharitatem, filqcp in mortem crucis pro nobis faluandis promptifsi* mam obcdientiam,ó(? plcnam per mortem Domini reconcihationem, deniep pig* nu« tanti fauoris fufeipientes irt Euchariftia,ftdem imbecillem V E R ß 1 alimoni* pafcant SC facrificiö Euchariftiae,in fide remifsi pcccatijó^ reconcihati Dei per uit^i* mam fi!ij,quotidic fiant Confirmâtiorcs amp;nbsp;pacatioris confeientiae. Nifi dixerinu» fidem noftram primo ftatim uerbi auditu firmifsimam dari, quac nullis aueftibus ad Efd xt. perfedionem fuccrefcere debeat. At fecus docent arcanx hterae, amp;nbsp;reftatur «** ’ ’ perientia omnium quantumfibet fantftorum Hac uides nos habere 0^ fcqui exem* plum Chrifti benignifslmi medici,qui arundinem comminutam non confringit,^ linum furnigans non extinguit,ncc reiecit quamlibet imbccilles,ftcubi fpes eftet ui^ ix mehoris. Sic enim benignus pater prodigum filium, portione fubftantiac pateti nat male abfumpta, non protinus cum aufteritate domo exegit, 4 pannofus etian* num amp;nbsp;à porcorum filiquis tetrü olens ueneripfed benigne rccipit,dfgnatur ofculo» flola,anhuto,ca]ciamenti5)denicp poliucibili conuiuio, quia peccatuó^ indignitatem fatebatur.Padü xgre fert quide filius frugi, profligatifsimu homine tali conuiuio io* dignS iudicans,fed audit:FiIi tufemper mecum es,amp; omnia mea tua funt.L^tari aft amp;nbsp;gaudere oportebat,quia frater tuu# bic mortuus erat,amp; reuixit,perierat amp;: inucö tus cft,Luc.i5. At iudicent Sedentes,noftrascp cogitationcs in fcopum ueritatis dü rigant,ne quid indignum noftra profefsione uel cogitemus uel agamus.

Poftremo iuuat nonnihil de cura pro mortuis inquirere, quandoquidem inha^ primas haóenus Mtflk facrificium obtinuerit O rare docuit Apoftolus in conucO^ tlt;bus pro omnibus hominibus* Et hoc fa dum effe teftatur in Apologctico Tcrtd^ lianus. lam autem cogitabis,an amp;: pro defundis fitSC orandum ÖC facrificandutii,S^ quomodó.qux nos hic in uita agimus, fratribus ÔC fororibus defundis profint,qui^ ïl!o quçratur facrihcio,quod fit pró mortuis,cuius eft apud Tertut mentio de coroO* inihtis:Ob!ationcs (mquit)pro defundis annua die faCimus, Ët Athanafius 1 ib.de Darijs.q q 34. putatpeccatorüanimas nônulla participate beneficentia ab exango^ immolanonc amp;nbsp;gratificatione pro ipfis fada.Ambrofius (deobitu Theodofq imp* katoris) célébrât quadragefimö Theodofio:Alij(inquit)tcrtium diem SC irigefimd, ahj feptimum amp;nbsp;quadragefimum obfcruare confueuerunt. Damafcenus in tremen* dis ÔC uiuificis my fie rijs, me mor iam celebrate eorum qui fideliter obdormier0t,pn^ tat A poftolicam efte fandionem. Nee tibi Pontificiorum dodrina ignota eft,qui a* pudinferos 4.1ocacoftitüunt,limbuai patrum,purgatoriG,limbum pueroru, amp;nbsp;Ge* henna,ubi docent,quomodo animae é feculo migrantes, nó mox uel ad coelos,ueliO gïhenna ferantur, cu fint qux hinc emigrent quidê in gratia Dei, adhuc tarnen int* mundx funt, ob uenialia peccata cordis,orisSC operis, attp ob mortalia nondu peif fatisfadionem expurgata.Docent item ChriftS non omnem in cruce poena period buiepro peccatis, fed Äteinä tantum, membris ucro temporalem rcliqucnt pctfol* uendam»

MISSÆ NEGOCIO; tXXH vendam,ut capitî conformcntur. N cep enim,ut aiunf,con(r/tG Si pcenRenti omnia pana fimul cum eulpa remittitur, fed poena temporalis referuatur, omnino luenda, uel bic ud in purgatorio, anteqj animx in beatorum confortia recipiâtur. Quæ cum ob myRici corporis priuikgium,communions habeant nobifeû, ebaritate Hagitans le cum dolentibus dolemus,amp;cum fe iuuare, utpoté extra ftatum merêdicóftitutac, nequcantjiuuari autem à nobis pofsint,fandam amp;nbsp;falubrem effe cogitationem pro defundisorare amp;” facrificare tradunt, uia peccatis foluantur. Et fingunt animas in carecre purgatorq detentas eiuiare ucrba lob.9. Mifcreminimei.m.m.faltemuos amici mei,quia manus Domini tetigit me. Ignis enim purgatorq ctfi æternus non fîr,maius tarnen fupplicium eft, quam uil um pofsit in hocfeculo cogitari aut fentiri. His igitur tam horribiliter excruciatis animabus,fubueniri poteft Sandorum precis bus,charorum cleemofynis,cognatorS ieiunio,potifsimü a3t oblatione Euchariftiae«. quod fuffragium multis nominibus caetera excellit,charitatis communione,intentio nis diredione, mcrito,pia fupplicatione, idep cfFicaciaopcris turn operati turn ope*? rantis.Neep hacc facrificq altaris efficacia minor cr»t,etiamO faccrdos fitabominatio ob peccatorum grauitatem,modo intentionem Ecclefiac feruet amp;nbsp;formam,

Hxc Ponufieq de purgatorio amp;: purgandis,quac libentcr eredam, fi fcriptura^ rum autoritäre fucrint corroborata, fi defint teftimoniafcripturarum, co h^c lege* mus animo,quo olim illa Maronis exfententia Platonicorum.

Q^fi lt;0^ ßpremo cum lumtnc uit a reliijuit, J\onta/ncn omne malum mißriijticcfunditusomncs

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Traita diu concret a modis inoleßrerc miris^

Supplicia expendunt, alicc panduntur inanes Sufpenfo aduentos,ali^s Jubj^uj^ite uafto

Nihil legimus inlibris facris ca de re,quod nobis fidei articulum faciat.Dama^ feenus qui ab Apoftolis hune morem ad nos pcruemfte fcribit, nullius facrifieq pro peccatis mcminit,qualc tarnen ad liberandas animas ftatuunt Pontifieq. Vbi qu^fo in Apoftolorum literis ulla mêtio illius facrifieq aul purgatorqVubi Chriftus hoe do* cult ^Tuuero coniydera.quiduelitPetrus in lib.reco.Clementis fecundo,cumait: Nos Apoftoli, illius qui nos mifit ucrba exponere mifsi fumus, SC affirmare fenten* tias : proprium uero dicere aliquid non habemus in mandatis : fed uerborum illius, ut dixi,aperire uerltatem.Et Paulus Rom.i$.Non aufim loqui quiequam eorS,qu2C non effeeit Chriftus j^r me.Neqp huic facrificio Miflali pro peccatis,patrum fuffra^ gatur autoritas.Sacrlficauit quidem pro imperatorib. Tertullianus,fed pura prece, nee ullasmeo iudicio,pracficas conduxir, aut perennia parentalia, ac Miflas confti* tuiguel fi quid eft eiufmodi inuctionum,quæ magis funt uiuorum folatia,quam mor* tuorum rcfocilIatióes.Nam ctfi ueteres pro defundis orarint,amp; in facrificio Eucha* riftiæ memoriam eclebrarint dormientium,quos'prccibus Domino commendarût, wincocilio Aphri.cap.8.cogitabis tamen,nüprotinushine adftruatur Miffalc pro defundis facrificium,quod fibi ad peccatafoluenda uim arrogaguta poenis liberen* *^ï captiu3c animae,aut rede hinc eolligatur purgatorq career. Et quae conuenientia P^t« precis amp;nbsp;gratiarû adionis parrû,ad facrifîciû fatisfadoriû PontifieiorS^ Pote^ *^’^tenim ex charitatis liber ac officio ueteres, in memorqs dormientium or are pro

j Ôi facrtficare,non ut hoc opéré animac ligatac foluantur, SC peccata deleantur, fed ut defundos tanquam uera membra corporis myftici Domino commenda-, *^*0b gratiasep agerent Domino, qui fratremà corpore mortis hberauit , Ö^d morte

morte ad uitam tranftulif,quôd d prxfentis uitæ militiam durifsimam ffnierit,mua dtq} uiôlorjam dederit. Laudo officiofam charitatem amp;nbsp;piam hanc pro mortui* cu^ ramjhoncüçc^ fepulturx mor€m,ne udut abominandum aliquod Epicuri aut Ifabe* iis cadauer abqdatur illa caro, quæ fub certa fpe rcfurrcébonis, adtiidlione* in hoC feculo amp;nbsp;crucem/oda animae,pertulit. Exemplum habemu* in patribu*. lacob de fepultura mandat Gcne. 49. lofeph pattern planóu honeftofepeIit.Gen.5o. Iuftgt; perfoluuntur Aheroni Nume.20 .Et Mofi Deut.34.Pnuari enim fepultura,amp; pro* qd cadauer,pana erae.^.Reg.t^. Quare placer,ut in conuentu fratrum, ubi facrift*. dum Ecdeftafticum gratiarum adionis peragitur,fratrem defundum commended mus redemptori,citra ludum Ethnicum.Cum enim in Chriftoobdormierit, unico fllo purgatore animarum,Iacta fiducia, feimus eundem in nouifsimo die refurredu^ rum,amp;: nobifeum cum Domino femper regnaturum. Quo fermone confolamur nos mutuo,cx Pauli dodrina,cum fiducia Chriftianorum lit refurredio morraorum, ut ait Tertullianus.ldcp nufquam fit cômodius,quàm infunebri fratrum memoria.ubi ôf mortis necefsitatcm,confradum mortis aculeum,refurredionis gloriam,amp; futu* ri feculi beatitudinem,uiuaciori memoria commemorabimus.Nec^ tarnen dilfiden tia quadam Ethnica immodice Iugemus,amp; fumptus perpetuos pro fagmandis odo lis facimus. Abfint dodrina impia amp;nbsp;fuperftitio,amp; placebit ritus.Si pro beatisPen tificq facrificant,non ut Iiberentur,fed in gratiarum adionem, quid uetat idem fieri â nobis pro qs,quos fperamus in Domino obdormqfle, eocp in requiem beat are* lt;cptos,iuxta illud Apocal.14. Beati mortui qui in Domino moriuntur. Vbi tameO abeft erronea opinio fatisfadendi pro mortuorum peccatis in pur gator io, in qua nee Ambrofiumfuifte exiftimo, qui de obitu Theodofq inter extera ait : FruituS nunc Theodofius luce perpétua, tranquillitate diuturna. Hie nullum audis purga^ rorium. Mox item fcquiiur : Dtlcxiuirum,amp;prxfumo de Domino, quod fufeipiat uocern orationis mex, qua profequor animam piam : Da requiem feruo tuo Theo* dofio, iild conuertatur anima cius, unde defeendit, ubi mortis aculeum fentire noO pofsiqubi cognofcat mortem hanc,non hominis efle,fed culpx. Hie audio pia uota Ambrofq in funebri imperatoris memoria : nullum eft autem de purgatory fuppW eqs dogma,nulla penitus Mihalis facrifidj pro Theodofij peccatis mentioned lue# amp;nbsp;tranquillitatis.

Certe Grxea Ecdefia purgatorium Pontifidum ignorât, amp;nbsp;quidam orthodori cius Ecclefix prxcipul. Citatur quidem concilium Florentinum anno 143 p.ede^ bratum fub Eugenio quarto, ubi Grxd fint confefsi purgatorq locum. Verum hoC pijs mentibusnunquam fatisfedt, rum Grxdproculdubioinfigniter eruditi,noO ita multo poft purgatoriö negare iterum eoeperint, intelligentes forte quam parui» candide amp;nbsp;pie Concilium Florétinum fit inceptum.Bafileam citatus erat Eugenius fed glorixPoiifidx timens, interim alia excogitat,6C bellamolitur,ac mails artibu* Grxeos Ferrariam pcllicir,ut Rafihenfisconcilq nomen aboleat,deni(Ç Delphinui» in Baftiienfes condtat, omnia fupra modum Apoftolice. Scimus canones quofdad ad ftatuendum purgatorium elfe conditos,quos nihil moramur.'feripturç ad dogm* iälud produce,à patribus uarie enarrant;^ nihil penitus certi habetur,quo nitipoi* fit confdentia. Vifioncs amp;nbsp;apparitiones animarum,putat Theophyladus fa^as ab bofte,ut Pfeudodoeftrinas feminct óf confirmet. Animam egreftam dicitin mund» non errare, iuftorum animas efle in manu Dei, peccatorum uero amp;nbsp;ipfas hinc ab* duci. Sic Athanafius in S'ymbolo, ubi nobis fidei articules prxfcribitin fummi doos tantum fines ponir,uitam xternam pus, ignem xternum impqs. Diuinxi»* fticix aiunt omnino fatisfieri oportere,quod libentcr credimus. Per nos autem,ad per noftra opera uel paftiones fatisfieri pro peccatis noftris, pernegamus. Cbrifld enim fatisfedt pro elc(ftis,huius eft gloria omnis,non noftra.Reproborum peccata» quiafide inChriftum non funtdeleta,xterni ignis fupplicio pumuntur. Chriftu»d cruce poenas peccatorum pcrfoluir,fed crucem nobis impofuit in hac uita,quam pd*

Chridi difdpulus id carnis mortificationem libcnter acceptât, feiens fc capm con« fbrmandum effe. Verum has pœnas ucl adfliôiones non credit ehe pro pcccatis (a« lt;isfa^ionem,qu3C hicuelin purgatorio fitfoluenda. Quid igiturfPatris monitoriS, fiïgellum amp;nbsp;medicinam agnofcit.Nonenim ipfi patimur pro nobis ipfis ad latisfa-öionemjed Chriftus iuftus pro iniunis,amp; peccatis noftris paffus c ft femel, ut nos adduceretDeo.Chrifti fanguinem blafphemat,qui noftra opera aut pafsioncs tani^ fatishdiones pro peccatis iaóant. Si membra capiti, quantum ad adftiótioncs atn^ net,pcnitus conformanda funt:ergo in hac tantum uita adfliguntur,poft liane uitam quiefcunt:id quod in capite faóum cernimus.BreuiterJeriptura crucis noftre in hac uita amp;nbsp;flagelÜ meminit, poenas autem de Ais poft hanc uitam ferendas fuperefle pc nitus non adfirmat. Probent igitur aduerfarq ex fcripturis,animas ekAorum, cum poena temporali retenta,ex hoe feculo decedere. Nos credimus benignifsimum pa trem,qui poenam acternam cleAo propter Chriftum cum culpa remi(itgt;cidcm iuxta internum hominem mori parato,moricnticp, temporalem quoep poenam remittere; óf eum qui in magno tam largus eft,in paruo non facia parcum. Hic cum operari po terat de Aus,amp; iuxta fcholarum fenientiam mcreri,quamlibet imbecillis amp;nbsp;fubinde labens,ut filius tarnen habitus eft,a tot malss libcratus:quomodo igitur poft hanc ui# tam,ubi nullum habet in fe pr3cfidium,ric abijceretur in iudicium grautfsimörquan« quarn mak fibiconftet hoe loco fcholarum do Arina,qui cü purgstorij poenam into# lerabilem, amp;nbsp;penè (ola duratione à gchennali fupplicio differentem adftruant : hinc enim prodeunt iila animarS lamenta, uota,ô(: fulpiria,ut hberentur, tarnen maius in purgatorio gaudium effe doccnt,quam in hoe toto mortali mundo. Credit enim F» Maronis,in 4. purgandas animas malle in purgatorio eik, quarn in omnibus dclu «ijs huius mundic'Cur igitur clamant miferemmi meit Cur nos eishacc gaudia inui» demusf’quomodo funt fimul tam miferac óf tam feheesr Eccius patadoxum hoc pe# tipatetico fak condiuit,affirmans beatitudini politic^ non repugnare poenam.Tra» Xlunt etiamanimas purgandas in gratia confirmatas effe, cur ergo nolunt poenam lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lemporariam, tanto gaudio icmperatam ferre,quarn cis lufticia diuinainfligit r quac

fi non fle Aitur,ut remittat uoluntarie morienti poenam temporalem, cum ei aducr; t farijs teftibus oporteat in purgatorio fatisfieri fatispafsione, quomodo orant ipfi ut I animat hberenv,hoc eft diuinx fe iufticix fubducant^aut cur nos oramus,ut ucl tan# lis gaudijs ante tempus priuent,uel ab ca poena liberentur,quarn fciunt à iufticia di# uina exigi ufep ad nouifsimS quadrantem.Si nouifsimus quadrans poenac etia perfol rendus eftm purgatorio,ficut ipfilocum Euangclij intcrprctaniur, hoc eft,nô folum ^ pro mortalibus re nuisis luenda poena temporalis, in quarn merito pafsionis Chrifti seterna mutatur,fed ciiam ca quac uenialibus peccatis debetur, certe purgandx ank mX nö orabunt pro liberationc, ne iolutionis debitS, emnino perfoluendum fati0 pafsionc,impediât amp;nbsp;auerkntur.Neepkuc eft eoeli ciuibus hoe Chrifti iuramentu: Amen dico tibi,non exibis illinc,donec petfolucris extremum quadrantê. Prxue^ niant igitur hanc poena in uita,aut ft in hune carcerem uencrint,fclant in co manen# dum,doncc folucrint omnia.Nam dicit:donec tu petfolucris, non donce altj pro te foluerint.Efficiet igitur gratis côfirmatio.ut hanc partis quamlibet afper â uitga pa^ tientcr ferant,nc luftiôæ diuinæ uideantur aduerfarq. Aut fi orant licite, Sd cfficacia funtfuffragia noftra,Cocedant aduerfarq, incarceratas animas emitti aliquando é cat lt;ere,anie^ nouifsimus quadrans poenac (olutus fucrit.Tacco iam quidam al ia, quac pslamfapiSt animS lucri CUpld5,cuiufmodi eft, quod Magiftctfcntcnt.amp; ciusfeAa# 'ortsin 4.dift.4$.tradunt, nempe, mehoremeffe conditionê diuitis in purgatorio ^ P^upcris,lt;ÿ diucs multa habest ex bonis temporalibus fubfidia, pauper uel nulla ^*-1 paua,ut etiamin teligione noftra locum habeattritum illud c ttiuio:pauper ubicp iarct.Nam aperte docent,plura fubfidia,pracfertim pet Miffas,cckrior cm liberation nem autabfolutionê conferre diuiti.Quç cum kgo,protinus illud Apoftoli in men# rem ucnit,de mente coiruptis,quibus adempta eft ucritai, qui exiflimant quxftum

effe plcfaîcm. Quod ad notre attinet purgatory,Ge fentio,fpirjtu G def nes hie pur* gari,per Chriftom,qui itère purgat filios Lcui,ut fandiHcentur. Qiiod fi et.am Poff hanc Uttam Ratos aliquis eGet,in quo purgarentur amp;nbsp;proHeerent animae,nobis tam? non licet ea de re quicquam afl’erere, cum nihil feriptura de huiufmodi purgaiorio igne habear, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Hocucro me uchementer mouct,nc purgatoriS eredam, q» Apoftolus Thefl# lonicenCibus fcribens,cum ex profeGo in defundorS memoria,dtofficia ipGs exhi* benda ineidiflet,nihil penitus fcripGt de fufFragijs quae in purgatorio cruciatis pro* fint. Certefi purgatoriO Apoftolus credidsflet, atq? in eo miferas animas tam atro^ cibus fupplicqs excruciari, maxime hie Sif locus ä materia poftulaflcnt, ut eius rel mentionem faceret. Lirgebant enim Theffalonicenfcs fuos defundos. Apoftolus non plane uetatlugere Sd flere, cum amp;nbsp;Chriftus Lazarum fleucrit, fed inconfolabi* lemluóum prohiber,qui animi refurreeftfonis fide amp;nbsp;futurs gloriac nô facts confirm mati argumentum eft,quale uidemus in Ethnicis,fpem melioris uitat nullam haben* tibus.Hi enim cauflas habent inconfolabiliter plangcndi,cum una cum corpore pu* tent animS amici interirc,ut nos in æternû mors terribilis feparet. Humanum erat flere charifsima pignora,amp; optimos amicos ac frat restât immodicclamêtari Ethnic corum crat,non Chriftianorü,in quorum finu h^c fpes eft repoGta,quód fciunt Chrl flum redemptorema mortuisrcfuriexiGe, primitias corum qui'dormicrunt, St nos in Chrifto refurreefturos de terra in nouifsimo die,ut morralitas abforbeatur à uita, amp;nbsp;hæc corruptibilis caro incorruptionis gloria fupcrinduatur. Quid igitur praciérie bit eo loco ApoftolusfNe dolcatis inquitSed non dolerc non poreft carnis imbecil litas.lgitur addidittquemadmodüC3ctcri,fpem no habentes.Hicfubfifte fiC eegita,^ Theflalonicenfiü defumfti fuiflent in purgatorio.inpoenis tâ horrendis,ubi mileri'J cordiam uiuorum afsiduis lamcntis impïoraftcnt,non fe cotinuiflet magnus zelatof animarum Paulus, quin dixiflccBtfi nolimuos Ethnicorû more lugere, uruunt enim amici ueftri SC refurgent,nö perierunt, hortor tarnen ut oretis pro eis amp;nbsp;facrificetis» quo citius à flammis cripiantur. Nam deftituti funt,miferi funr,fe iuuarenopoftunt^ aueftris præftdijs toti pendent,poteftis autem cos iuuarc. Quid hiedicamfApefto* lus qui cum uiuis dolêtibus amp;nbsp;flentibus fubet dolerc amp;’ flere,quia cômembra iumuf» Rom. iz.amp; in paupertate conftitutis pafsim ram folicite corradit fubGdia,multo di* ligentius Ód feruentius hoe praeftitHTet defundis, fi corum conditions credidiffet c* iufmodi elfe,ut miferi effent,ÔC à nebis iuuari polTent:præfcrtim cum uix unq; quiP quam Gngula charitatis officia prxfchpferit exatftius,^ inculcarit urgennusJam c3 uetet dolerc,Óf tantum pr3cfcribat,ut nos mutuo fermombus de relurredîione coo* folémur,non putofatis tutum effe,proprijs intentionibus bic multa cómmifcirAut dl cant ftrueftores purgatorïj,quï fiat,ut Apoftolus fuifragiorum pro mortuis hoc Icco fît oblitus, qui tarne paupeiû utuennû tam diligens ac fidclis fempcr patronus fuit»

Hanc qualemcuncp cogitandi materia tibi ccu digito indteare uilum cft,nont’ adiuuandi tui,qui iftis non eges,^ praftandicfticq Audio. Nam funt hodie,quibiJlt; ad hanc rem præftandâ abunde iuppetunt foecundioris ingenij prsefidia, plus crtdl tionis amp;nbsp;ocij,dcnicp fpiritus magntGeenhor. Equidem praeclarc agi mecu putabo, rne uèl infimo aliquo fubfellio dotflifsimi Euangehj pratcones hoe ieculo dignabunt, nee rccufo,G ita expedit Ecclefix Chrifti,inter «os numerari, qui filcre lubcmur in Ecclefia,tanturo abeft ut reeftiora docentibus uoluerim negotium faceffere. Tu qu® coepiftipedc,conftanterpcrgito in uocatione fanlt;fta,cuiüs te haudquaqi pudear, edi tiullo Epifcopi diplomate comendatus uencris.Satis eft à pijs,in pia caufa,amp; urgen* te animarû nccefsitatc,te ad prxdicandum Chrifti Euangclium effe uocaiG.Ncn cc* temnimus Apoftolicas inffitutiones,G quæ fidelitcr fcruantur:non tarnen immerito cogitamuSinum firma fatis cêferi debeat uocatio, quz pleruncp duplomate fit magi* quam iufta manuum impofitionc. Si enim Rex facierum,Gcut olim lcroboam,odio lerufalemjegni Daujdici,uericpcukus Dei, Sacerdotes exceUorum in Bethel, imo

Bcthiuenconftifuat,non(ecundumritum Leus,hoc eft ApoftolorumJcd luxo con® ftbum cordis fui, quo mutet locum,tempora, facer donum,facrificia amp;cultum Dci,ut corda populi a Domino aucrtat,amp; regnum proprium h3beat,fcd Apoftancum, in quo etC inueniantur pafsim 7. millia contemptores Baal, Lex tarnen aut do et r ma eftimpia,altenum facerdotium, abominabiicfacrificium, fpecies pietatis nonnulla, cuius tarnen ois omnis eft abnegata,ut Oueuitam fiue dortrinam fpecies, nihil eer!* nas fani,fcd omnia pene uerbo amp;nbsp;fado Domini contraria, iure optima cogitabis: num tutum aut neceflàrium tibi fît à talibus uocari, eos tanquam ueros Dei mini« ftros agnofcere : num diuina tum oracula,tum facramenta citra confcicntiæ remor« Turn pofsis apud illos folos querere, ab illis fufcipere,poftquâm à talibus cauendum monet Chriftus : amp;nbsp;Apoftolus Timothacum fciungi uult ab qs qui eiufmodi funt : ft (uturn non eft omittere illos, qüid agunt tot feripturæ, Antichrifti amp;nbsp;Antichriftia« norum infidias falfascp dodrinas,ultimorum dicrum caecitatem amp;nbsp;pcriculum praedi centes,amp; nos fidditer monentesf Non reijcio officium propter perfonx maliciam, uerum ubi contra Chrifti amp;; Apoftolorum prafcriptum non folum uiuitur, fed etiâ doceturjEccleOam quidem effe fateor, fed qualis crat fub leroboam congt egatio in Bethel amp;nbsp;Dan,ubi palam impia fedari,aut in duas partes claudicarccompelleris.SÏ hic Eliam audirc,amp; Dominum fequi piaculum eft, agnofco cu!pam;G no audire EliS impictas eft,quid totics uocatio noftra incefsiturfPanem amp;nbsp;aquam leroboam dcfc^ doris edere amp;: bibere uctatur uir Dei,at negligituerbum Domini, amp;nbsp;max à leone necatur. Quo fit ut neep nos fatis tutos exiftimem, ficubi cum qs confpirauerimus, qui cultum diuinum uerbo Dd diffentancum Inftitucrunt»

Poftremo cogita,an tutum fit earn uocationem amplccfti, qua quis iureiurando fe cogitur obftringere ad docenda, qux Chriftus QC Apoftoli non docucrunt,immo contraria docuerunt, cuiufmodi funt hace amp;nbsp;fimilia :

Pontifex Romanus eft caput Eedefix uniuerfalis iure diuino, Non eft membrum Eedefix catholic«, qui quacunep ratione ab hoc capite diffentit aut difcedit.

EcclefiaeftluprauerbumDd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç

Papa amp;nbsp;Cardinales ac Epifcopifunt EcclcGa Dei rcprçfentatiue,cui citra cort^

Scriptura luxtaPapx interpretationem eft intdligenda 8^ docenda, Sola fides in Chriftum non iuftificat.

Non folus Chriftus eft inuocandus,fed etiam fandi, ut mediatores intercefsi^ NonconfitcnsSacerdotiiuxtaprxfcriptumhumanum,damnatur, (onis. Traditiones Epifcoporum funt feruandx fub peccato mortali. Apoftoli edebrarunt Miffam ficut iam Papa amp;nbsp;Pap« fubditi.

Pofthanc uitam eft flatus medius, nempe purgatorium, in quo fatisfacere aut fatispati oportet animas, ut fatisfiat iuflici« diuin« ufep ad nouifsimö quadrantern,

Anim« noftris operibus,redmifl'alipotifsimü facrificio,è purgatorio libérant, Rede conftituuntur ad fuffragia pro mor tuis anniuerfarq,ó^ tundantur Milf^. Mifia eft facrificium pro peccatis uiuorum amp;nbsp;mortuorum.

Vota monaftica funt fanda,amp; feruanda fub poena «tem« damnationis, Monaftica uita eft flatus pcrfedionis,flatum communem Chriflianorum me« titis longe cxcdlens,

Qui facet dos eft aut diaconus, ÔC uxorem ducit, peccat amp;nbsp;damnatur in «• ternum» ' quot;

Non omnû funt in fcriptuhs fantflis, quae feienda amp;nbsp;facienda füllt ad Confier quendam falutcm.

Habere campanas,BafiIicas magnifîcas, camus, organa, cacreos, ucflcs precio* fas,SC id genus cxrcmontas,cft cultus Dei,contradicens eß haeretieuf• Epjfcopis licet conflitutiones facere ad obligandas confeientias«

Epifcopis licet regum Gazas pofsidere, Ói: uerbi prxdicandi onus in ahoi quot;retjeere.

Externum debet eße facerdotium in Ecclefia, ad imitationem Leuitici facer* dotij,amp; externs facrificium pro peccatis,non öbflante priuiiegio pleiutudims tem* poris,SC complctione prophetiarum de facerdotio facrißeio Chrifli.

Solos facerdotes undos ab Epifcopis, dccet ofFerre,amp; utramep fpeeïe fumcre» Miffa facerdotis proprium facrificium,prodeß uirtute opens operati,etfi opuS operands fit abominatio coram Deo.

Chriflus purgat quidem fua morte peccatum originale, at nos per fact am enta dekmuspeccataadlualiaquotidiana.Sedquis enumerabituniuerfa dogmatapon* tificum ƒ Nos notas habemus nequaquam fallaces,quibus manudufli intelligamul tandem, in quos iure quadrent hxc feripturac oracula amp;nbsp;monitiones grauifsimse» Danidis 12.

Veniet tempus,quale non fuit ab co,ex quo genres eße coeperunt, ufq; ad d* |ud tempus, 0^ in tempore illo faluabitur populus tous omnis, qui inuentus fucrit feriptus in libro, daufi funt fignatiep fermones ufep ad prxfinnum tempus, impie agent impq, neq? intelligent omnes impq, porto dodi intelligent. Et qux funt in capit.7.8.amp;ii,

Multi pfeudoprophetae (urgent,amp; feducent multos, queniam iniquitas abun* dabit,amp; refrigefcet charitas multorum,furgent pfeudoprophctac,amp; dabût fignama gna amp;nbsp;prodigia,ita ut inerrorem inducantw,fi fieri pofsit,etiam dedi.

In poßerioribus temporibus defcifcent quidam à Ede, attendentes fpiritibui impofloribus,ac daemoniorum do(ßrinis,pcrfimulationem falfiloquorum, cautcrio notatam habentium confcientiam,prohibentium nubere, iubentium abßinete à d* bis. Quxfo quis tarn caecus,ut illa non uideat iam impkri ƒ

Illud fcito,quöd in extremis diebus inflabunt tempora periculofa. Erunt enim homines fui amantes amp;c.habenies for mam pictatis,fcd qui uim dus abnegarunqâ: ißos auerfare.

Erunt inter uos faifi doctores,qui dam inducent feóas perniciofas,etiam De* fninum,qufillós mercatus efl,abnegantes, accerfentes iibiipEs ederem intcriruni, amp;nbsp;plericp fcquefttur ülorum exiiia,per quós uia uentans malcdidis adEcictur,amp;pet «uariciam faditijs fermonibus de uebis negociabuntur.

Scio quid bic dlcant aduerfarif,amp; qua uafneie in alios reqciant,qusc bic pr^dW xit Spiritus S.Sed tuu erit iudicio incorrupto librare fingula. Daniël eer te nóobfoi^ ris AntichriRum notis proponit, amp;nbsp;cos qui Antichnfii partes tuentur. Nolim bic tribum Dan AntichriRi ortu infamari,necfirmu cR,quod quidam cotendunqAnn^ chriRum nequaquam fere perfonam Ecclc(jafiicâ,ôc in Ecclefia rehquis praffecRam» De diebus 1290,alias dixerimus. illud iam confideraticne dignum iudico,quódDa niel AntichriRum introducit intelligentem propofitiones,cap.8. Et cap.7.atrcg30 liam AntichriRi Satanicam dcfcribcns,fic ait: Putabit quód poisit metare tempora Ct: leges. Cui aliudit ApoRolus,2.TheRa.2. Homo(inquii)fcclcrofu8 e Hertur aduer* fus omnem qui dicitur Deus, adeó ut in icmplo Dei fedot » Quid cR iedere in templo

templo Dei^Num hic muros ol«o perundtos oftendenti* darum en,EccleGafticam fore perfona,quac conabitur in templo Dei,quod fumus nos, regnare per mandata bumana.Ei quemadmodum fatellites Antichrifti cotra Chriftum infidiofis pfeudo'? •dodrinac propofittonibus pugnabunt, fiC ex nobis proficifcuntur : ita S^ corum ca« put Antichriftus.Et uel ipfo nomine difcimus qualis fit futurus. Sicut enim Chriftu» «ft doctor Ecc’elix,^ facerdos nofter, pro nobis intercedens apud pattern, ita 5C Antichriftus in docftrina amp;nbsp;uerbo conabitur præfidere, amp;nbsp;aheno facet dotio Chrifti facerdotium obfcurare, ut fiC ipfe fit impius,^ impiorum dox amp;nbsp;patronus, qui non intelligunt,quod doäi â Domino intelïigunt.Porro nÓ magno negocio ccgncices, quis iam aliquot feculis omnipotentia,fignis amp;nbsp;prodiges mêdacibus pereuntes ter« tuent,attonitos reddiderit Sl ladauerit.

Éft SC hoe omnium iam oculis confpicuum, quod de falfiloquis per hypoenfim prædixit Apoftolus. Quacfo, quis eft ülae hypocriticx caftitatis magifter,qui iuxta D3ntekm,fuper concupjfcentiam foeminarum non intelliget,hoc eft, ut ait Hiero* nymus:ideo fimulabitcaftitatê,ut plures decipiat f damabunt hie Saturninos, Mar« cionitas,Tacianos,Encratitasamp;: Manichxos notarié Ilcde,fiitalubet,ô(: in Turcas detorqueant,modo fciant Apoftolö loqui contra omnes practeritos iam,amp; adhuc fu euros hçreticos,qui nuptias prohibent Ôd cibos. Pontifieij prohibent nuptias facet« dotibus,quod nô fecerunt Apoftoli, amp;nbsp;laqucos ponunt incautis animabus,uotorum plufquam legahfcruitute,5^ dein finguntfc non prohiberc nuptias,utpote iam ante nObis per nos prohibitas uoto coelibatus.Atnos querimus,ubi didicerint dodrinS uel exemplum aliquod in facris literis, futurum facerdotem uoto abfterrendi à con« iugioflmó intrépide dicimus adeonfufionemhoftium uerbi,amp; gloria diuinae uerita tis,Pontificios prohiberc nuptias in hypocrifi,nonzelo ullo ucrae caftitatis,fed ut fan óiores ceteris uideant:quemadmodû contra nuptiaru uituperatores rede dixit Se dulius:ui qui plane fint difsimiles Dionyfio probatifsimo CorinthiorG epifcopo,qui GnofiorG EpifcopG PinytG commoner, ne fratribus necefsitatem cÔpulfæ caftitatis indicat,in quo nonnullorG periditetur infirmitas,ut eft apud Eufebium. Noftii ucro aduerfari| earn necefsitatem indicunt in falfiloquio amp;nbsp;hypocrifi. Falfiloquium eft, cj dicunt,nuptias obftare purirati (acetdotali amp;nbsp;cultui diuino. Quia ueritas pronunciat coniugium honorabilc inter omnes,ÔC impollutum cubile uocat,H€b.i3. Crafta hy* pocrifis eft,ore tantum magnifica fonare de caftitate, manc no dem fluminc purga« re,anritiuncula amp;nbsp;fida confefsione luftrare, ac in die Origenieam caftitatem prae fc ferre. Etfinondum quifquam eorum caftitatis fcruandç ftudio fcipfum caftrarit,O« rigenis exemple. Nam fat habent pleruncp,formam caftitatis uulgo oftentafte,iuxta ter purum hoc Elogium:Si non cafte,tarnen caute, Nuperrime cum me perlibenter -reliquiffe aliquot opulenta facerdotia, 8C propter fornicationem uitandam uxorem duxilT« diccrem,mox quidam pontificaliter coelcbs,fornicationem uelutleue pecca turn excufaturus,palam affirmabat, fornicationem nufquam efle prohibitam in deca logo.Et hunc inaufpicatum cantum funefta auis,nô in dcn(o irondium ger mine,fed in frequenti Bibliotheca ceclnit, ne no nofeeremus magnificam hanc Theologiam, quae nondum intclhgitDecalogum, At decet uttali tabs fonct Atthide lueus. Super h^c confidera,qui fint fui amantes,qui forma pietatis habent,rem non habent. Quis fibi iam in mundo religionis gloriam atrogat T quis hoc nomine exteris anteferri «upit,quód religiofus,quôd in ftatu perfediori fit,quam laici*

Quis demeç fedas introducit,amp; Chrifti nomen tanquam irritamentG profert» officiû Chrifti fibi uendicatfOfficiG Chrifti eft,iuftificarc amp;nbsp;faluare,quod dum quids fuis tribuunt operibus amp;nbsp;fedis,fanguinc interim Teftamenti æterni gratiar ceu rem ptophanamhabent.Etquotics etiam cum ucteribus Ambrofio amp;nbsp;Sedulio dicimus^ folamfidetn in Chriftum iuftificare amp;nbsp;faluare, idcp citra operum iaduram facimus, mox iUi atrocifsimis maledidis dodrinam innocentem impetunt, Sed uidc mihi, an non fadidauetbafint gt;nbsp;purgatorium, meritum congruum, hyperdulia, ftatus

MATERIA COGIT. DE MISSÆ NEGOCIO. perfedionfs uotarius, mentum fupcrerogatfoms, opus Miflae operatum, Aurcob uirginum,charader facerdotum,amp; id genus multa,per quae cauponari uidemus ca* ßifsimos iilos coelibes,quibus pene for det coniugium facrum, amp;nbsp;quorum pauperta* tis uotum immodice praedicatur, Verum ratio infhtuli non patitur,ut in his fcriptu* rac admonitionibus diutius immorcr.

Vtinam autem pofsim ad ferium examen horum ïoeorum, uelut clafsicum ca^ ncns,cuocare,non folum aduerfarios noßros qmnes, fed amp;nbsp;fratres quofdam, qui ^ ipd calamitofam ukimi temporis conditione non fan's animaduertentes, in medija periculis nefdo quam fecuntate,uelut in rebus bene pacatisjibi fingunt. Quail uefO ab aduerfariorum uita duntaxat,ac non potius à dodrina nobis fit fugiedum, quam nifi fugias.Kdem in Chriflum,qu3e efl in Ecclefia,amp; quam pq omnes habuerûqpro^ culdubso amiferis : Nifi fides fana penitus non pendeat à dodrina fana^Non autem feruari incontaminata Chrifti fides potent, nifi fanos fermones Domini noßri lefü Chrsfti ÔC Apoftolorum purifsime ferues. Neep fcripturam ac fenfum fine EedefiJ adferemus. Scripturam non adfcrt,quigenuinS fenfum fcripturac non habet* Quem ubi habuerimus, cum tota clcdorum Eedefia fentimus, cum Eedefiaiucro feriptu* rac fenfu fdens amp;nbsp;prudens non recedat, Ut figuratum morfum quorundam nihil m« tuamus, neep apertas illorum fannas, quibus parum acuti 8C fuperftitiofi uidebimut, ut qui non fimus feiti artifices,omnia patrum fcripta de Euchariflia,Troporum arte commode tradandi,amp; omnia ad folam fpiritus energiam referêdi. Quibus refpon^ demus,Nec nobis forfitan deeffe cogitationcs Porphyrianas ex Philofophiae inge* nio fubnat3s,at fufpeda efle hoe loco omnia,quae temeraria interpres diuinorS Phu Ïofophia fuggerit,cum ipfæ h^refes a Philofophia fubornetur,Tertulliano amp;nbsp;Ifychio teftjbus. Confule in fidei myfterqs philofophiamamp;fccularem fapientiam, amp;: Chri^ flianum dogma ludS ac iocum facics;quod ucrifsime contra Origenem dixit Theo philus Alexandrinus, At de qs alias copiofius.

Pater glorix det nobis per Chriftum illuminates oculos mentis noflrac,amp;f fpi/ ritum potcntiac,nc uel Satanica Antichrifli fraude,diabolicam apoflafiam in fe reca^ pitulantis, in falfa dogmata minus cauti illiciamur,ficcp relida ueritatis luce cæcid^ ignorantes ignoremur, uel portentofa eius potentia compellamur ad confefsionem Smpiam : ÖC fpiritu timiditatis confultore, Chriftum non confitentes, non agnofea^ mur Ô^ ipfi,apud tremendum illud tribunal fupremi iudicis,qui efl Deus benedidus in fecula. Vale charifs. frater. Ex phron» tiftcrionoftroii. Nouembris,

QVENDl DE PRÆCIPVIS CHRISTIANÆ dodrinaelods, pro iunioribus Verbimiaiftris^in Du*= catu Luneburgenß»

^^RB^NKS REGT^S S^GR^Ry'M Lt^ tcrarum 'J[yronibiis,in Ducatu Eun^hir^enß Euan^ciiufn Ïelu Qbri^ {li anf}unciantibifs^{)kna/n Christ co^mtionefn^,

TSIIN OMNI SERMONE VIRO PRV^j, denti,nedumChrifttano,fumma cura cauendücft,nc lingua men* icm anteuortat, ut citra ordinem quiduis effutiat : in primis ta» men Euangdi) miniftros acerrima diiigentia, qua: in Ecclcfia Dei ^ o locuturi funt,obferuare,amp; quam ordinatifsime proferre oportet, jjt^L^/^i ne quod offendiculum prxbeant fimplicibus. Arduifsima enim, ^^^^^ ut fcripturar telhntur,pf0üincia eft, terrore ÖC pcriculis plena,in Ecclcfia Dei üiuentis loqui, ubi pmculdubio fedent filij Dei, quibus Angeli mini»» firant: Vbi ut in fuo tabernacu’.ö ipfe Dominus Deus eft prüfens omniS infpeflor, fpedantibus Angdis Sf cundis creaturis, magna ueneratione uerbum Dei audien» tibus. Sic enim lubct credcre pistas , Omnia fumme reuercrij Verbum Dei, per quod facla (un:, prêter hominem ÓL Diabolum,qui hornbili ingratitudinis fee# 1èreobfurduerunr. Quod diuus Hieronymus intclltgcnsucre dixit: Grande peri» culum eft in Ecclcfia loqui, nc forte interpretatione peruerfa, de Euangelio Chrifii, fiat Euangelium hominis,aui quöd peius eft, Diaboli ♦ Hue fpeófant grauifsimx ad» menitioncs Apoftoli : Queties conuenitis (inquit i» Corinth.14.) omnia ad xdi? firadonem fiant.Et ad CololT. 4» Sermo uefter femper cum gratia fit fale conditus» Et i. r»mo£h.i.StUde tcipfum probatum exhibere Deo, operarium non erubefcen dum, reCte iccantem fermonem ueritatis » Quid hïc aliud Paulus docet, quam cir^ , tumfpcc'tifsime amp;nbsp;religiofifsimc tradanda effe tremenda diuini uerbi myfteriaƒ Aut quemadmodum Ambrofius monet, ut opportuno amp;nbsp;loco S^ tempore, magi» ftra modcftia,religionis uerba promantur * Nam fi noftra inccgitantia,noftrx fidei dogmata aut Uieiamus,aut mutila profcrimus ad populum, nee redè fecamus uer» bum Dci,abflt;^ dubio panas huius temeritatis grauifsimas dabimus in die Domi* ni,quando noftróe uilhcationis ratio reddenda eft fupremo ludici. Quare ut iunio^ *es Ód nondum fatis excrcitati Tyrones Theologix, omnia in docendo fcandala hilare facilius qucant, conferipfi uobis breuem quandam rationem caute loquendi prxcipuis Chriftianx dodrinx articulis, quam amp;nbsp;ego inter concionandum ob^ q^i wm tot annos in plcriscp Germanix locis non fine acerbo animi dolore , ®*w, quam grauiter effenfa fit Chriftianorum fimplicitas, indifpofito illo,infulfo amp;nbsp;imprudenti dicendi gencre,cum nee quid dicant, nee quomodo,aut apud quos di* cant,fatis animaduertunt fcioliquidam improuidi, fola eruditionis opinione inflatu Sed proponam exempli gratia aliquot fcandalofos fermoncs, quibus ufi quidam lubuertunc animos fimplicium,â^ multos ab Euangelio deterrent. Vt cum quidam N 4 rato

taro admodum de poemtentia concionantur, fed tantum de fide Sif remifsfone pet* catorum, quafi credere Guangcho amp;nbsp;remifsionem peccatorum accipetepofsint ïm^ pocnitcntes,cum tarnen Euangchum utrunep complcdatur : pocnitentiam amp;f renuf* fionem peccatorum,ut habes Lucae ultimo:Oportebat praedicari in nomine Chfift^ pocnitentiam amp;nbsp;remifsionem peccatoria, incipiendo ab Hierofolyma ufqj in omnes gentes.Ecee ordinem quem Chnftus ponit. Primo poenitentia praedicanda eft, et tumfequinir annunciacio remifsionis peccatorum. Suni qui fatis urgent poeniten^ tiam,fiC lege confeientias uehementer terrent, fed eafdem confolari Enangelio non poHImt, igitur docent pocnitentiam mutilam 3^ mancam. Ego expertus fic fentio* paRorem qui locum de poenitentia ignorât,tam utilem elfe ouili ChriRi, quam utilis eR lupus caulis ouium. Similiter quidam,quoties de fide amp;nbsp;operibus dogma firmunt amp;nbsp;darum efl proponendum populo,fic concionantur:

4^6 ijl ntd)C0 mit vn fern guten wercfcn/ftcfollcn niette/ fte fitnefen fut (Dott/^rwtllrniebt/ftc mnebencytclglei^ncr/Afe tbute allein ber glaubt/ Wenn bu gloubejl/fo mir flu from mb fcltg.

Hxc excidunt quibufdam fine fale,nihil addunt,fed truncatum dogma de fide amp;operibus cffutiunt,non dducidant hæc uerba ficut oportet. Quid igitur mirum, ' fi fimpliccs bine ofFenduntur,praefertim illi,qui uix unam amp;: alteram Euangelq con* ' donem audiuerût:*ExiRimant enim fic fidei omnia adfcribi, ut opera plane reijcian tur amp;nbsp;inutilia fint.Statim igitur coguancCocionatcr ille eR perditus nebulo,qui bo na opera omnino damnat,quae tame Chriflus præRitit,amp; ea à nobis exigit, SC poRz ' hac de noRra doôrina pefsime fentire incipiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Sunt qui fimili imprudentia, cum de Mifla loquuntur, fine omni dedarationt tantx rei, tantum fic nugantut:

i)ie(^0tf ifletn grewd fur (Bott/man fol vnbmuf fit fît eben/be y ver^ lierung ewiger feligteyt / töte Pfatfen creuQigen Cbtiflum noeb dn mal trt Scr flOef/ï)te dOef ijl Bein opffer vberal/4f e ijl bes ^pgó Icre mb fönb^ lern . ^«y biefen wotten laffcnfie ee bleiben vnb fleden/on alle weyterc er^ * tlerung,

Cum bic nihil aÜud fimplex audit,quam bate uerba,quae tantum deflruunt,noti 1 autem ïcdificant,quid aliud cogitabit,quàm hoc totum quod in Mifla agitur,nulliu» I elfe momenti lt;nbsp;Quare deinceps etiam cœnam Domini negligit, quafi rein non ne* ceflâriam, cuius impiænegligentiæ autores funt illi infulfi amp;nbsp;audaculi homines, qui ^i nefeiunt abufum rei, longe amp;nbsp;late diRinguerc à re ipfa, fed propter abufum in re, ; etiam rem ipfam abqciunt, perfimiles qs, qui preciofa margarita in luto inuenta, T' earn mox propter lutum adh9crens,tanquam inutilem penitus abtjciunt,nec marg^ ritam à luto emundant amp;nbsp;feruant.Hïc cautê agendum efl, 5/ coena Domini accurate efl feparanda ab ijs inueHtionibus,quas uel (uperflitio, uel auaritia Papiflàrum addi* . dit coenæ,ut dare populus inteUigat, nos tantum damnare additamenta hominuif» lt;}uac contra fidem pugnant, non autem damnare Miflam Chrifli amp;nbsp;ApoflolorufP» hoc efl,cocnam Domini,uel uenerabilifsimum facramentum akaris.

Quidam dum de lege dluina,ciuscp officio apud plebem, de eflrin am Pauli do* cere conantur,non erubefcunt fic docere:

Ï)ic 5eblt;u gebot (tub ons niebt gegeben wotben/bae wfr fie halten foiled' Hic fermonem abrumpunt,amp; alió properant,ubi maxime opus effet,prolixin* ^ clarius offen der e,cur data fit Lex,cum tarnen peccatorem non pofsit iuRificare. Certe qui talia audiunt,nifi Paulum exadie intelligant,non poffunt non offcndi. S»^ tim enim cogitant,in meditatione aut exercitio Legis âc bonorum operum non die uerfandum,amp; porrô licere ut furemur, adniteria perpetremus amp;nbsp;cardes, tam impi^ enim uoces publice audiuntur ab eis,poR auditas tam infulfas condones*

De libero arbitrio item fine iudicio 3d inepte quidam fic garriunt apud po^ pulum.

Hic nihil addunt, quo fermo ilk mitigetur, amp;nbsp;rdinquunt aculcos in mcntibtt' rudium, qui ftatim cogitant : Si omnia fado co a die Si nihil libéré, quo me do dißero à bellijs, quomodo poffum caucre peccata f Si igitur coaflus pecco, cur aceufor «ranigrefsionis f Et ita prxbent illl imprudentes homines cc ca fie ne m uulgo, ut Deum putet effe authorem peccatorum, quod eft blafphemum . Deus enim non cft author peccati, fed fuam uoluntatem nobis per legem reuelauit, nempe, quad odit peccatum,quippe quod ipfe tanta aufteritate prohiber gt;nbsp;8i punit temporahter amp;nbsp;x* icrnaliter.

Similiter de arduo predeftinationis Articule, nulla Gmplicium rationehabi^ lt;a,fupra modum fcandalofe quidam loquuntur, cum fermonem moderari, amp;nbsp;intra feptaPaulinx dodrinx manere poffent » Nam hxc interdum eorum uerba funt:

23ïfl hu ton ©Ott jut feUgïeyt vetfebcu/fö tanffu niebt vetbawpt wet^ bctt/ïgt;u tbuff was bu wóUejl/bó^ obet gut».

Hicauditores aut effrencs Runt, amp;nbsp;omnium kgum contemptores, aut defpe# tant,ficcp blafphemant:

XVas wolt id) mid) vil mit faflcn/bettctt/allmufeti geben/ meinem ned?^ fien vetjeyben/vnb betgUtd^cn guten wetefen bclaben vnb mattem /Vnfet Pfattbetï fpuebt/es belffe mid) nid)t«/ 3d) wil ein gut gefeUe fein/vn ntd)cs folgen / ^in id? vetfeben / fo wetbc td? felig / ^in id? nid?t vetfeben/fo fate id? bih wicbcrngtoßenbauifcn/Jd? tbu gldd? wasieb w^Ue/fo gtltegleid? Viel«

Sic ratio humana eertifsime blafphemat, quotics audit takm nugatorem, qui tam ilioto ore,tam indigno fermone, de (acrofando iUo Ekdionis myfteriobla# terat.

VÏein/eó gilt nidt gleid? viel/was bn tbufl / ^enn wit febenbas Cbtb flus lt;V)attb.xgt;.fp:d?r:2kombt (t gebenebeyten meines Vattets/ befÏQet bas Keyd?/wcld?s eud? von anbegin bet weltbeteyt ifï / f^Oid? bat gebungett/ vu |t babt mtt ju eßen geben / te. Die bóteft bu/ tret guts tbut/ber witbt felig / Wet bofes tbut/ vnb btinn vetbattet/bet witbt vetbampt.

Idem accidit in articulo de Chriftiana libertate, quem indodi tam ignoranter ö: impie tradant, ut rudes opinentur, Chriftianos nemini quiequam debere, libe* jos elk ab omnibus legibus, 5lt;: .non fubiedos Magiftratibus Jyluas, agros, umcas, heus, prxdia 2lt; uillas, omnia denies effe communia omnibus, non elk petfoluen'? das décimas, aut dandos reditus, Breuiter, quiduis lieert quibushbet. Ex igno# rantia huius articuli ortum eft helium Agricolarum, Anno Domini 15 z j. in quo occifa funt centum millia uirorum, in Sueuia, Franconia, Turingia, amp;nbsp;Aliatia. Ego noui quendam Magiftrum Parifienfem, qui hoc modo patrocinabatur ruftico Lin« doix coram Abbatilfa, cui rufticus erat feruus ad onera feruitutis ciuilis obnoxiusï Éia generofa domina, nonfiect uobis pauperes habere tali feruitute preftbs, à qui^ bus hxc omnia exigatis, quia Chriftus nos redernit amp;nbsp;liberauit fuo fanguinc. Ecce knex ilk Magifter, amp;nbsp;quadragiotaannorum Prxdicator, nondum intelkxit libéré titem quam hsbemus in Chrifto, Si politicummundi regnum ,ac fpirituak Chrifti *cgnum inepte confodit. Egregius fciliccthonor, quem Chrifto tribuit, quod nok »boneribus ciuJibus liber arigód liberiatem carnakm contukrit, de peccatis amp;nbsp;iu^ kifitatione nihil intelkxit aut docuit, fuum referens Gymnaftum, quod in hune ’hf*^ diem kruit Antichrifto. Expettus loquor. T aies conciones ftolidx, impix Si feuitiofe de libertate Chriftiana multos uiros ingento Si eruditione confpieuos, ab Euangchodeterrucrunt. Cum enim audirenthos fciolos Euangelium iadrare, amp;1 lam hortendis erroribus prxtcxerc,mox doórina Euangelq habebant fufpedä, vu üb fanatici non Euangelium Chnft»,fed fua (omnia adferant.Euangehä enim non

tonk Magißratum 6^ ordinationes ciuiles,fed confirmât. Hine etiam perperam^î* Magißratu ciuili funt locuti : funeßionem Magifiratuum non commendârunt »ƒ quam bonû amp;nbsp;neceflanum opus,fed ueluttyranmdem amp;nbsp;uiolentiam perflrinxet^f* Porró quidam audiuerunt Chrifiianos à Deo dodos cflc,amp; fiatim patrocio’** tur ignauix fuae,omncmcp eruditionem liberalem uelut inutilem contemnunt/f** ftas crigunt,amp; de fe om nia polhcentur. Quo quifep efi indoeßior, co magis gloi^ tur de ipiritu, quafi ueró fpiritus fandus, fua dona, eruditionem amp;nbsp;fcientiam bof’ reat. Bic error efbcit, ut etiam ruflici amp;; artifices irrumpant ad officium pr^^' candi, iadantes nihil opus efleftudqs liter arum, quia omnes fimu5 aDeodoo’» cumep fcripturas fine fpiritu Prophétise trädant, infinites errores pa ont,' Doctores Ecckfix ueteres contemnunt,quafi iam fob fapiant indodi. Et bona illorS p^r’ fic defpiciont fcholas puerorum, ut iam fcholx iaceant negledae, quæ negligent uchementer placet Diabolo, fed fumme difplicet Deo, Obfccro,ubi pofl uigi”® annos Ecclefiac uOcabunt Miniffros Verbi t Vndc Refpublicae ÔC Principes accd^ fent iurium confultoscNonne homines fine liteiis obbrutefeent, ÓC redibit in G^ mamam prifca barbaries,qua fiet, ut rurfus praeda efficiamur omnium impoflorui®’ JNam quód Antichriftum amp;nbsp;Romanas impofturas, nefframœ in Domino libéré* tern nouimus,Dcus per linguarum amp;nbsp;fincerioris Theologie ßudium in nobis op^ ratus eft.

Nec de Satisfadione fatis caute quidam Ioquuntur,unde rudis populus exi^^ mat fe à bonorum operum exercitio amp;; crucis tolerantia plane abfolui.

Deuirginitate, quae certe fuas in fcripturis laudes habet, ita contemptim k^ quuntur quidam,ut multa fimplicium corda ucrbis impudicis uulnerent,ubicp ueb“ dexteram,uel ad finiftram déclinantes. Nufquam in uia regia confiftunt. Comji^ gium proculdubio fummis laudibus uehendüeft,fcd citra contumeham uirginitat*’'

Et audio effe qui Confefsionem parui pendant, nec fuas oues diligenter in cöH fefslone examinent,ÖC Catechifmum exigant, deniep multos confitentes fimul m* ftruant Ód abfolu3nr,quae omnia non 3ediHcant,fed deftruunt Ecclcfias Chr.fti.

Similiter de humanis traditionibus nonnulli infipienter apud populum g^t* tiunt ;

flOnn mu^ nik tnehfdxn fn^ong ßtebett / fic finb nufi bcm’^cuffcl/hK’*’ t|l j«en tein gebotfnm fcbiilbtg/bne ijl ergetUeb vnb vbd von ter fneb Slt;^i^(^^

Hk diligenter doceredebebant,quaeiraditioncsdiccrcntur humanx, Sd q^t)* tuplices effent, quæ obferuandæ, Ôd quæ rcrjciendæ effent, fed tantum in gend‘ omnes fine ullo difcrimine damnant. Vbi proculdubio rude uulgus putat omnia ie* gum uincula iam foluta effe, amp;nbsp;fe nihil omninoferuare debere eorum quæ homint^ præcipiunt.

GOnn bneff bet Jnfien ntcbt/»«nn tnn feine fónbe mit tuffen ober gtii’^ tbnn/ïfie Mafien ifi bee ^npfie funblc.

Et pleruncp hïc abrumpunt iermonem. Cum autem caro noßra fuapte natW^ fugiat crueem ód abftinentiam,ód quærat uoluptates,ncceffe eft ex talibus concion*^ bus infinita mala fcqui. Videmus quódegregie homines contemnunt ic!unia,qu2^’ hihil omnino profint, SC laxatis gulæ frenis, in omnem intemperantiam prolabunz rur. Certe hïc ludex fupremus fanguinem eorum, qui his ftultis concionibus perçût, exiget de manibus Concionatorum,ficut minatur Ezechiclis cap. 33.

Quid de oratione dicamf Hïc quidam nihil aliud in ore habent, pleruntp cum fn hunc locum inciderint,quam hçc Tragica uerba:

Viel betten vnb tlnppern ifï dn tlcybnifd) fvitbumb vnnb gletfnever ©ott bnt garf ein gefallen batob/îba bteeben fie aber bie tebe 5« turç lt;*b.

Hk fimiliter immorandS eft,ôdordine dicenda quæ ad orationem pertinent,0 hommes à tam neceffario pietatis exerenio ftolidis uociferationibus abflrahanwr^

Bs Sandorum inuocatione tam fcurrihter loquuntuf'quidam,ut pia corda non pofsint non uehementer offendi tarn prophanis uocibus, cum tarnen de Sancfîii Îumma cum reuerentia loqui deccat.Sed Sathan per impiam hanc feurnUtatem co^ natur hune fidet articulum: EedeGa catholica, Santdorurn communio,contcmptum «■edderCjUi parum,uel nihil curemus Sandtorum communionem.

Dclmaginibus in EcclcGa fimiks pafsim naeniae à quibufdam audiuntur, qui libertatem Chriftianam plané ignorant.

De fehis item diebus fanaticas fpargunt opinioncs,quibus populus ab audien* douerbo Dei,amp; perceptione Sacrament! auocatur.

Nclt;p ut oportet de Caeremonijs concionantur, auditur inpkrifep kcis hxc uox tantum :

4^6 t|ï dn vetgebUd) bing mit ben (Ceremoniën / pc feilen nld)tó / W^d UbArff man tn ber 2V:rd?en befonbere Eleyber/ 4^6 tp cytel vnnùç menfdjen trtnbt.

O ftolidoshommes, quah ueró hæc uita carere pofsit caeremonqs, Prudent? ter igitur debebant difcemere cacremonias impias ab indifferentibus« Et quae ordi* ni rcrum in Ecekfia gerendarum feruiunt, eas cum dccoro fcruare debebant, non tcmereabqcerc. Nam femper magnas turbas amp;nbsp;dilTcnfiones in Ecekfia pepcrit cacremoniarum receptarum mutatio-.

SathanSadducaeorum amp;nbsp;Origcniftarum,quofdametiamfieucxat,ut nimisir* reuerenter loquaniurdc Sepultura 0( Coemeterqs Chriftianorum, qua ftoliditatc non parum eneruant fidem refurredionis : cum tarnen pia mens non poisit fccus quam honorifice de fepulturaloqui, amp;nbsp;quae ad cam pertinent reuerenter tradare„ propter eertam fpern gloriofac refurreâtonis, quae eft unica confolatio noftra, nec patitur, ut ea corpora citraomnemeuram abqciamus, quae gloriofo Chrifti corpori conformandaeffcinnouifsimodie,ex uerbo Dei nouit. ,

Scd quis omnes ineptias cnumcraucritfEgo,ne qua ^igentia in me defidcra* ri pofsit, breues quafdam loquendi formulas praefcripfi,qurous amp;nbsp;ipfe utifoko,quo^ ties de infra fcriptis Iceis mihi coram Ecekfia concionandum eft.Has charifsinu fra 1res,femper in promptu habere ualdc proderit,ne offendamus fimplices.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do caute lo(jucndufit^

SVNT qui hoc loco quidem aliquid dlcunt,fcd non ut,amp; quantum oportet. Nam Uulgatam 41am defcriptionem ex Magiftro fententiarum incukant;

Peenitentia eft,mala practerfta plangere, amp;nbsp;plangenda iterum non committee te.ocd hinc neep origo 0( caufa etticiens pocnitentix,necp eius ucta ratio aut partes ^^*^**^^“^’**^7»®“f*oplanxii,ÔClt;ôfeffus eft peccatufuum, quod iniwccntê fanguinê prodidilkgidcp tanta contritione.ut mox fc fufpenderet, 0«c polthac quenquarn prodidit t fed erat inutilis poenitentia, Euangelium igitur docci

docct ucram pcenitentiam, qux cft, ex animo dolere de pcecatis perpetraiïs,««** terren Judicio Dei, ut cor fiat contritum amp;nbsp;bumihatum. Et fimul firmiter credert omnia peccata, quantacunep fint, à Deo nobis remitti propter mérita Chrifti, ^ peccara noftra ipfe portamt in corpore fuo,fuper lignum crucis.

Ordo igitur in poenitentiae partibus illecfi • Primo,cognitie uera pcccatoni* noftrorum,lcge rctfie pr3cdicata,fitper fpiritum fanelum in nobis, vew vnnb U)^ Secundo, cognitio gratis Dei in Chrifio,nobis donatur per Euangelq pr«dicai^ nem finceram,aut fides in Chriftum,etn verteAwen mjlf (6otxe6 grwb. Exemr Extmtflu. Statia. Primo audis decern praecepta, in quibus fiatim difcis , quam enwmiterÖ ” ’ tranfgreflus legem Dei,SC in atternum damnandus iufto Dei iudicio.Mox audistl® 104„, j. cem Euangdq,hanc uel fimilcm: kfus Chriftus uenit in hunc mundum,non ut conlt; i.Tiw0X demnet mundum,fed ut peccatores faluos faciat.Si hicChrißum fide apprehendii» ut tuum, unicum iuftificatorem ^ faluatorem, qui non folum peccata Petri amp;nbsp;PaA fed fttam tua ddet, iam recrearis, 0^ ucre agnofcis Dei gratiam, habescp poeniW damucram,quam proculdubio fcquentur frudu# poenitentia digni,id cft,uit^ cmcndatio,0!; bona opera.

Hunc ordinem Euangdißae docent in poenitentia uera, Mar.cap.i.Refiplfc^ Si. crédité Euangdio. Hare efl concio magni illius praecurforis, quafi dicat : Af*® omnia agnofcite ueflra peccata,odio habete,ó^ fugite ca,reuertimini a uqs maiis:^ créditepeccatauobis remittipropter Chriflum lcfum,ficot Euangdium uobisan* nunciat remifsionem peccatorum in nomine Icfu Chrifti, Hïc primo babes conO* tionem,timorem Dei,primam poenitentiae partem. Secundo babes fidem Euan2^ Iq,recundam poenitentiae partem,quam ludasnon habuit, idea deiperauit, quiait*^ fam poenitentiam habuit.

Vides etiam hïc,fidem in homine ucram non eflè,nifi antea fit in eo pccnitt'’* tia ud contritio. Qiiom^Mo mim in iuftificatorem Chriftum ille crederet, uel em’' defideraret,qui propham miufticiam ud ignorât,ud non curat:* Accipe cxempltn’^ Quicapitabtçr aegrotat,« tarnen uel ignorât uel non curat morbum fuum,ille etd^ medicum 0^ medicinam neghgit amp;nbsp;contemnit » Peccatum eft morbus capital* Peccator eftargrotus,Chriftus eft medicus. Gratia Chrifti eft medicina: Ergolt;1^*^ gratiam promifl/im 6d oblatam m Euangdio non defiderant obftinati peccatordi qui non dolent de ullis peet ans, fed gloriantur:ud lußiciarij hypocritae, qui fe P** tant luftos fine gratia Chrifti.Sed peccatores qui agnofeunt fua peccata, amp;nbsp;terrent®^ horrendo Dei iudicio,fentiunt in confeientia iram Dei,quad æternam mortem^^ meruerunt, ij magno defiderio fufpirant gratiam Chrifti. Hbs una abfolutio à pec^ fis ex Euangdio prolata, gratior eft omnibus diuiiqs amp;nbsp;bonis totius mundic Chriftus dicit Matth.ii.Paupcres euangdizantur, id eft,qui habent perturbai*®^ anxias confeientias propter peccatum, amp;nbsp;cordacontrita Ä^ humiliata, funt idlt;^ a'iditores Euangdq : quia Euangdium annunciat cis remifsionem peccatorum, P\ Chriftum.Ipfi autem nihil ardentius defidcrant,quam remifsionem peccatorum,'*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuiuficentur.Et Maith, 9. Non uent uocarciuftos, fed peccatores ad pcenitenua*”*

Vd hïcuius ad hunc modum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

^rBdUic/berew vtb betenne befne (ónbc von ber^en/Cßlnnbe nbcf j,^^ bnbev/örtd 3cf«e Cbttfïuó (Bottes vnuemalïgct Cnmb 4udgt; bife bdne . k nbsp;nbsp;nbsp;seepage«vnbgebildet bnbc/l^c^cnge «ud? beine innwenbige ^uffe nvtWr.

rc b«||C. yyjig Reined ganzen lebenô/bnô iff bic teebte -^«nngdiftbe bufte. Kew kyb one glaiÄen bftfft nitbc.fßUub one rew mb kyb/tft tein rotter hebet glaube / Kew vnnb (BUub inüffen bey etnanber fdn / ibnmmbme^’ ßeiflig/froinmer (Ebnfl/wdcbermenfcbnitbt 5utncr|icn fem cygen faltig fünbe/vnb bttneben auch bte Untern gnnbe (Botree in Cbtiffo fOertn warbt^lfcigUcb one gUifînerey Bennet vnb glaubet/ ber Jieefet noch in feinen fftnben vnb mbußferttgteyf/mb l|| Bein Cbnfl/wenn ef rJJ

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAVTE tOQVENDl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXIX

^”‘^f^iteHo Vfbctt vnb fd?«ybcn Fan. Îgt;tlt; dnfeld^én bóten |CQt ï?^^J^^ ^^^^ pteWge vorn glaube« / 2Lbcv an «tikken o:«« aU^n wettig Wflfk ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^ ^^^’^ büttefen / pe glauben recht / fo hoch tn bei: fûiib ^^ ^‘^’^^^^^^^^^Sl^nlpet/er babe bennaueb 5«»ot few vber feine

^ Vm paftor etiarn «n aUo fenpturz loco uerfatur, fubindc tarnen, ut Rt,in fidei amp;nbsp;^-^^^^ operum menttonem incidit, ubi cauere debet, ne hoc concifo tantum fermone utatur;SoIa fides Ïuftificat, noftra opera nihil funt; amp;nbsp;mox ad alia properer. Sed ad ^^^^'^' «une modum loquaturZ

Sola quidem fidci tuftificat peccatorem, hoe eft, fiducia mifericordix Del in ^rlßo promiffx, nel fola Del mifcricordia : Sed fides non manet fola, Vcra enim * tides per charitatem opcratwr,Galat. $ . Sicut arbor bona kudus profer t, ira fides profert bona opera,qux fidem certifsime comitantur.

Vhi nulla cernitur uit» emendatie, nullus Del tlmor, aut poenitentia, 56 ubi luillafunt bona opera, ibi eer te nulla eft fides, uei tantum fida fides. Quiadhuc carnalitec uiuit in ebrietate, commeflatione, fcoriaticne, adulterio, forto amp;nbsp;fimdl^ bus peccatis,non debetgloriari, quód fidem habcat amp;nbsp;Chriftianus fit, fed reuera fatur a malo, amp;nbsp;faciat bonum. Exemplum ucrac fidci habes in Abraham, qui ucre credidit dluinac proraifsioni, qux fides magna SC mirabilia operabatur, Obedl^ uit uerbo Dei, reliquit patriamjuit In exilium, propriumep filium immolate uoluit. Exemplum fidx fidei in Cain amp;nbsp;luda.Cain offercbat,fed cor non erat redum cum Deo;0pus dus eft homicidium.Iudas erat inter Apoftofos, putabatur Chrifti fide» lis,fed opus eius erat proditio Chrifti.

Ordo inter Fidem amp;: Opera in lufilficatloUc tails eu : Primo concipitur fides ex Euangelio,qu3c iuftificat me,id efl,cx impio plum facit. Ego iuftificatus facio bo^ na opera.Bona arbor prxcedit bonum frudum. Exemplum in Paulo. Paulus ante conuerfionem aut iufttficationem erat malus : Ergo mala erant omnia cius opera: quails arbor, tails frudus. Poft conuerfionem erat iufius, mox ergo bonus fadus, bona Optra fecit,pracdicauit Chriftum, propter cuius nomen perfccutioncs, omnia inala,tandem amp;nbsp;mortem perpeffus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Scriptura duplicia opera docet. Opera Chrifti amp;nbsp;noftra.Sed inter hxc maior , eft differentia, quam inter coelum amp;nbsp;terram : Quia opera Chrifti meruerunt nobis ^^*P^^ acternam iultlciam,uitam amp;; falutcm, amp;nbsp;luftlficant nos, quando ea per fidem appre# ®**’’* hendimus, Ipie enim folus eft nofter redcmptor,propiciator, mediator, iuftificator 6d faluator,« nullus alius,ne Angelus quidein,ut omnes fcripturac teftantur. Sed opera noftra non merentur nobis res Illas immenfas amp;nbsp;xternas,ncc iufii* ßeant nos.Sunt autem omnino nccefrMia,qBia foum officium habent.

i. Sunt debitum obfequium Si pracceptum à Deo, quod noscreaturx creator! t^ dcbemus,funi uclut gratiarum adlo pro benefices Del,à: facrificia Deo grata pro^ „orum opc pter perfonam Chrifti fidelem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^, 2‘ Pater nofter cœleftis per hate in nobis glorlficatur.Matth. y.

3» Opcribus bonis fidcs noftra exercetur fle promouetur,ut crefcat Si uegetetur.

4» Opera bona funt teftimonia noftrx fidci ergaproximum, quibus proximus *Qlficatur,0^ ad. imitandum prouocatur,0iin fois necefsitatibus luuatur.

ï^fhona opera mihlmca uocatio certa fit. Cum enim amo proximum, amp;: be# ncfic|sorno,cxper!or meam fidem non effe fidam,amp; me effe Chriftianum.

^* r- ^^’^P^*“’ noftra,etiamfi immenfos illos thefauros,rcmifsionem peccatorum, libcratioacin à morte amp;nbsp;Diabolo, non mereantur, hoc enim folus

facit Chriftus Ictus,lamen ex gratuita pronufsione dïuina merentur pr«mfl corpc* ralia àf fptrituaha,amp; in hac uira, amp;nbsp;poft hanc uitam. Non quód Deus nobis aliquid dcbcarjed quia promifit ex mifericordia,SC ucrax cft.ldeo redder nobis ca preptef nomen fuum gloriofum, quemadmodum fcriptum eft Icrcmiac 17. Ego DommuS fcrutans cor, amp;: profaans fenes, qui do unicuiep iuxta uiam fuam, amp;nbsp;juxra fruduoi adinuentionum fuarum.Mattb. 16. Futurum cft, ut filius hominis ucniat cum gloria patris fui,cum Angelis fuiï:amp; tune redder untcufcp iuxta fadia ipfiusjdem Rom.gt; Mart. 15:.fans oftendit Chriftus, quam fint fibi grata opera bona ex fide fada.Nam dreit ; Efuriui,amp;^ dediftis mihi bibere.

5gt;ie Öcfattjfc rebet «Ucncbnlbett faenlid) vnnb Ublttb von guten wer* cfen/vrtb gebe liefet feer nimmer vbel/îgt;lt;tv«mb wenn man fptidgt;t:2Lllein be* glaub ma^c from fo verwirfft mnn ntebt bie guten werefe/Sben es iff fo vilt;l gerebc/nlöfoid) Jpud): 2iUctrt (ßow^a gnabe in Cbrtflo macbet vne front vnnb feUg/vnpr wirbigBeyttbutö niebr/ibenn tein Crearur/weber im Dt^ tnel noch aulf 4f eben / vermag fold) gvo^ vberfd)Wenglid) bing / ab verbiet nen ablajj ber fiinbe/from vnb felig macben/fünbe vn«b tobt vernlgen/Jlb lein vnfer eyniger UOitlcr 3^f“® ^l)^tfittö f**« vnb fol fblcbö fbuu/^enn bef i^atter batfnallein/vnnbfon|lniemanbe/weber ^ngdnod) menfeben $of «rlofung vnnb frommad)u»3 lgt;w menfd)cn gcflt;bllt;d)tô verotbret vnnb ge^ fanbt.'öerbalb/ wenn man ben glauben rbómet / fo febmebet man bie werd ftiebt / fonbern man vbumet ben rechten btunnen / baraup alle gute werd quellen/tfôilîvnmûglid) dH ben glauben gute weref tb»n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

JÖae titan ober fo mit fieilfigem vnrerfdicybt vom glauben viu^b gute« werden rebet / vnnb einem feben fein ampt $ulegt / bae fbut man barumb/ bae man tlar ßben mog/wag Cbtiflus fey/vnb wie wir allee gute von (Dorf allein vmb Cbttf^ns willen baben vnnb empfangen / Vnnb wae wir von vn^ felbe baben vnnb ebutt/ Öolcbe erbentnuf macfacc allein auf einem verbaut) pten fi'mber einen feUgen ilbuflcn. Ibarumbifî vielmebrbtan gelegen /blt;»J man recht vnterfchicölicb vom glauben vnnb guten werden rebe / benn bi^ Welt meinee/3gt;er glaube macht vne from für (Bott.

ibie guten werefe bezeugen aber folchc »nnwenbige ft5mmfgBeyt /voü stiffen für vnferm nchcften/welchcm fie bienen folUu/jur beßetung/in allen notben.

ißlaube one gute weref tfi Pein glaub / Werde one giant en finb nidf gute wereb/ibarumb müßen biefe jwey bing/glaut en vnb gute werd tbu”^ bcy einanber fein/bieweyl wir leben/ Wer f«in leben uieht befje rt / vnnb gw^ weref rbut/ber fol wißen/bag er Pein Cbtiß tß/ ber w rbt vetbampt/ 2?ad nach mag fieh ein jeberman rid)ten/(5ott fate alfo bcfchloßen/ alfo wirbt lt;f® auch «n^d’d? volßrecPen/bag iß gewifi.

11 Ifta ut in Papatu edebrata eft,fait abominatio, proprer herribdes abufus amp;nbsp;ö^ lVlrores,quos homines addiderunt MrflacChnftröC Apoftolorum.Nos quac m») la fant,rciecimus,bona rctinuimus.Nam Verbum öd ordinatioDeinon debent ab hominibusmutari.multo minus debet aliquid contra ueibum ÔC inftitutionem Dd in Ecdefia pro cuItu Dci crigi.

'Additioncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Male addiderunt,quôd Mifla fit takfacrificium,quöd filiui Dei-quotidie offe^

M/Jficprfaraturpatri pro peccaus uiuorumÔCmortuorum. Scriptura docet,quód Chnft*’* Plt;^rragt; (ctncl mortuws fit ÖC rcfairexn, öC amphus non moriatur» bemd enim femctipftim obtain

pstri pro ftobis oblattonem amp;nbsp;uidimam in odorem bon» Frigrantiae, ut Aponolujdocet Ephe.y* Hebr, 7. 9,10. Hoc facrißeium non peteft nee debet fcn*d fa«um fufficit in actemum. Chrißus autem iufsit nos memorjam j ^’****®**» unid facrificq, uflt;p ad diem nouifsimum. Et qui credunt Euangclió weChrifto mortuo amp;nbsp;rcfufcitato,amp; Chrißi Sacramenta percipiunt,fiunt hmus iaeri^ «ei) participes,nam confec^untur remifsionem peccatorum,d^ unam «te mam. Hl omnet debent quotidie offerre Deo facrificia, quz funt : cor contritum amp;nbsp;humw «wm, laut diuini nominis, gratiarum adio, inuocatio, crux pro nomine Chrißi, * fradus fidei bona opera.

Ex iUo errore de facrificio pro peccatis Miflali, ortz funt Mißae priuatz, qux cclcbratxfunt abfep numero in mundo ßne communicantibus, contra uerbu Chri# Aigt;amp;primitiux EedeGxritum. Quid enim tam contrarium raiionicoenz denn« niez, quam nouo facrificio aut opere ueUe mereri remifsionem peccatorum, cutù lt;oena dominica fit commemoratio illius mortis, quz eß unicum facrificium,quo iö* lo potuit amp;nbsp;debuit omnis culpa expiari t Et addiiamcnta fua docuerunt eße necef* faria ad ucram Mißam/ed errant.

Nos propter ßmpIices,6C ut omnia decenter Gf fecundum ordinem in Ecek^J Ca fiant,iuxta regulam Pauli 1.Corinth.14.Itbcntcr feruamas, citra fuperßiuonem, uefles EccleGaßicas,amp;alia qux non funt contra uerbum Dei.

Mtffa Chrißi ScApoßolorumefl peradio eoenz Domini in Ecclcßa, quano vera milp doiuxta inßitutionem Chrißi, SCritum Apoßolorum edimus corpus Domini, Si fanguinem eius bibimus in commemorationem Chrißi, annunciantes ialutficam mortem Domini,donee uenenc, id eß, uiep ad diem iudieq extremi. Hze eß me^ moria mirabilium Chrißi opcrum, ut Pfalm. no, uocat, quód unus ipie pro nobis omnibus mortuus fuit,ergo nos omnes mortui eramus. Et reforrexit â morwis fe# cundum fcripturas,noßris hoßibus, peccato, morte, S^ Sathana deuilt;^lis, nuneep in dextera patris regnat in fempiternum, amp;nbsp;nos cum eo regnabimus. Non nc omnes creaturx in xternum non poßunt fatis admirari amp;nbsp;celcbrarc magnificentifsima hze Chrißi redemptoris noßri unici opera, quód ipie peccata noßra, fuo proprio fanguine deleuit,mortem fua morte abforpfitjSathanamfp triumphauit in femetipfo Colofi'.i.Et iam impletur uaticinium Pfalmi no. Redemptionem mißt Dominus populo Rio, mandaait in ziernum Teflamentum fuum. Nam gloriofifsimam hanc uióoriam in noßros hoßes, Deus nobis dedtt per Dominum noßrum lefumChri« ßum i.Corinth. 15. nbsp;nbsp;nbsp;Vel brcuius ad hune modum:

îbre beyUge Schüftt fagt nlUin von einem eynigen ©imbopffer/ba® ift tas befonbev gvoffe opftcr / óns (Bottes ©on ^befus Cbtiftus Óch fclbs nm CreuQ einmal bem X)attcv fût vus nuftgeopftevt/ onnb ben bittern tobt ge^ litten bat/ vnnb bamit alle onfete (ùnbe auff ein mal be^alt/vnnb vus (Bote bcm Vatter wiberumb verfonet bat/Wer bas glaubet/ber wirbt from vnnt felig/benn er wirbt gewif heb fein lebenbeftern / vnbbinfurt Cbtiftlid? leben/ blewcyl er glaubet/bas ein folebt lt;rnftltd?e/ vbertbewte bejalung vnnb bufte bat für feine fónbe gefebeben müßen / bas (Bottes fon felbs in ey gener perfon Gd) vmb onfer fónbe willen bat tobten laßen.

ïbarumbiftsein grewelfûr (Bott/bas ßdj tie fûnbigenmenfebenvn^ terftanben mit tegliebem (lOe^opfter erft fe^t vnfer fünbe ju bejalen / vnnb »ns (Bott ju verfonen.ibie CbUfteubtyt bat fa auch fre opfter als wol als rot ’^ytenbie Synagog ber 3wben/vnb vilbcfter/^lber vnfer eyntge fünbe 1^0 V^^bopfter zift niemanbtbennCbtlftus fclbft/bcr von feiner fünbe wufte/ bev Vatter bat jn für ons ju eim fünbopffer gemacht/ fptiebt Paulus/ ^•Whtb.j.auff bas wir würben in fmbie gereebeigfeyt/bte fur (Bottgilv ®‘'® m/bas wir buret 1« gebeyliget vnb gerechtfertiget würben/ nicht buret

Vbet ^AS ©ünbopffer/opffat bic Cbtiffcnb^yü nud) fc^c/bf^ ah Jüff^J Pen tA^/bAndfoptfer f»r bte cvlofung in CbHfïo / vnb fut alle gâter (Botte«/ alfo optfer« wir tegbeb etn vtbfiirlî bemûtig berç/kb »nb banef/v«nb nUf« WAS wir gute wtreteu »nf«r leben lAug / au^reittem glAuben/îî)Aneben Abe^ tat vne lt;£bt’'f^u6etrgefc»5t mit einigen begehen bk troflUeben gebedTtnuP feines robee ober cynigen opffere Am (CreuQ ein mnl »olnbtAcbt / bnetfl/ fdit heyUsee nAd?tmAl/bAe b^cbwlrbige ©AcrAment fetnee leybe vnb blute.

t 1 Egern diulnam feruarc quidem exalt;?l»ftlme deberemus,ut ne Iota aut apex pr?^

* JLy teriret.Eft enfin fandifsimauoluntas Dä,QC funtmapfetas. Et niß lex feructut» ‘ non eft fperanda Talus arterna.

U Caeterum noftra natura peccato orlginaV, quod fn carnali natfuftate ex Adat« lt;n nos transfunddut, fta corrupta eft, frada amp;nbsp;exexcata, ut mandata Def ex fe aul Ïiroprqs ufrfbus non fntellfgat,amp; aduerfus ea naturali indfnaiione concupifcar,ec^ japte ui nunquam impleat, Ita enim Mofes noftram naturam nondum ex aqua^ fpirfturenatam defcribit,Gene,^» Omne figmentum cogftatfonum cordis huma* nf,duntaxat malum eft omnibus diebus.Quomodo igitur bonum facerekLex igi* tur Bnda eft,pratceptumfandum,iuftum,ac bonum eft, Roman.7.Sed nos fumut mail ex utero matris, amp;; tarnen adeo caccicaecitate fpiritualf nafdmur, ut noftram propnam malitiam non fnteÜigamus, amp;nbsp;ideo nullum remedium aut auxilium quat^ rimus,ficcp in xiernum t^riremus«

Ig^ur mifericors Deus, dedit etiam legem ferfptam, ut ipfa nos argucret d« * * *♦ peccatis, rainaretur poenas, iudicfum Oei proponeret, terreret, amp;nbsp;nos in noftri co* gnitionem ducerct, ut propria malitia 0^ perditione cognita, quacramus gratiam ^ auxilium.Ita Apoftolus dicit : Lex eft agnitio peccati, non dieft abolftio, qufa tan^ turn manifeftat noftrum peccatum, 0^ Dei iram, fed peccatum non tollit. Data d^ igfturLex,ut fuperbum hominem humilfaret, amp;nbsp;ut humilfatus gratiam quaereret^ mediefnam.

Sed nullum eft rcmcdfuni,nulla Def gratia,nifi in Chrifto Icfu,qui eft medfawi nofter fnter Deum amp;: homfnem, Ideo compellit Lex peccatores confugcre ad mlt;* dicum Chriftum,qirt legem impleuft,amp; illam implctfonem donat nobis. SicutPaUi lus dieft bCorfnth.i.Chrfftus eft iufticia noftra.Ét Roma.io.Chriftus eft kgfs pet* ftdlio ad iuftfeiam omnl credenti.

Deinde meruft etiam nobis fpiritum fandum, qui nobis datur fn baptifmaf^ amp;nbsp;cum audimus Euangelfum gratix Dei, per quem fneipimus in nobis etiam 1«^ R.ow4.7» gern implere,ÔC habemus magnum priuilegium in Chrifto. Camales enim ex psA* ^4141.5. fumus, cum caro fpirltui femper repugnct : amp;nbsp;caro impedit implctfonem Icgis :

propter Chriftumfn quem credimus, Deus nobfs ignofcit rcliquum peccatum i® carne,amp; non imputât nobfs ad damnationem aeternamtdifplicet nobis illud pec^^ turn, amp;nbsp;uellemus illud fermentumueteris malftfx omnfno effe expurgatuin, quo® plene fiet in regeneratione in nouifsimo die.

5bk gebót (Botte^ftub vue JlbAttt« hnbem 5« bod? / »It finb empfAj^ gen In bet? erbfünbe/wn betbAlb Arme gebotue fänber/vo« jugent Auff bófe/ wir foUens bAlten/Aber mfr Bónnen« one bie gnnbe Cbtfftt nicht b Alten/ W*^ vn« vnmügltcb/bAS tfl (Bott mâglicb/î)Aromb bAt fte »ne ©ott AuÇ gern willen gegehen/bAS wir inben gebotten/Ale in einem Bl Aren fpicgel/t® Jere fnnbige verflóite nAtur/vnfer gebklt;he«/f«5nbe/vn göttlich '^^^^^^^^^‘^’^

«Jj««n«n^emüttct wevfecnvnnb CbHdum («(better aUdn vnnb fonfl nk^ ^*5?®^ bic ©ebot rein auffó volBommcncfl erfüllet/folJeveefuUung ge* J«fl^ wir für (Bott/wenn wir in CbüHum glauben/ w Cbt fîuô allein gibt JJ® feinen geyflburd) fern wott/bas wir and? vey|lanbt/willen vnnb ^^nîte j^«gen/(50fjjg gjjj0f *u halten/3lbcr bie erfüU^g gebet nod)(lt;bwacl?$u/ ^‘«^eyl Wir lebeä/benn bas fleifd) bat hin lug 5u ©ottee 3cbbtten/2lb^ ben J^^^beyl haben wir/fo wir im ibtigHeben glaubei^le^en/ble funbe bauen/ ^8 btts ©Ott immerbar bie vbtigen fünbe / vmb Cbngnö willen ^^yj^y^^^^ Jrthimb ob fetoon bag ©efeisbenfürtber nicht ftom machet/benn folch «ro^ ^‘f’3 gelmt allein Cbtigo 511 cy gen/ @0 bereyt ee in aber jur frommighyt/ benn er erfebtieft/wenn er feine fönbe »nb ©ottes gericht bm^ö©cfeQ er^ «nnec/mb beucht ^umCveuß CbtijH rügetben namen beöDerm an /be^ Sert gnabe/vunb trugt ablaß ber fünbe »nnb ©otteß geyg/^amuib/licben ^eunbe/lernetbic 5eben gebot mit groffemßeiß/vnb bittet ©ott vmb gtw=* ^/bag fr ßchalten möget/vnb vmb verkyhnngz wo jr ße vbertretten habt»

Tl Omo habet liberum arbitrium in rebus qux ad baue caducam uitam perti* n nent,ibipo,eft uelle edete.ucl nolU edere.ueUe hoc uel ahud agete utl omitted rc.Nam habet lumen naturale ÔC libertatem aliquo modo honette uiuendi coram mundo, ficut multi Ethnidhonefte uixcruni.Scd tupra diximus, per peccatumon^ ginak omnes hominis uires eße uiciatas,ut per naturam corruptam, non pels« les gern Dei implere.Lex enim Dei fpiritualis eft.Roma.y.óC plus requit« ‘^am hy^ pocrifirn operum, ber natürlich menfeh hat weber verganbt nochluftbar^«. ideo non habemus ex natura primx natiuitalis liberum arbitrium pie uiuendi co^ tam DeoA bona opera faciend^fed ex gratia Chrifti, iuxta illud Ioannis 8.S1 hhu# oos liberos reddidcrit,ucrclibericftis, id eftji Chïiftusuobis pcccataremi(cr«,8d fic à Oiaboll poteftate eripuerit, amp;nbsp;fpiritum tuum uobis donauerit, tune non ferui, fed fili] liberi eftis,óc potcritis tufte utucre, id eß, credere in Chriftum,ôd fidem bo* nis opcribus teftari.

IVlr ßnb vonnatnr ïinber bes ^omg / vnb Onecht ber gmbe/vnnb tÓn^ nen nichts guts tb«« von ons felbg/^tber wenn vng Cbtignó wiber gebiert/ vnb ben gUuben vnb geyß gibt/ticH fo ßnb wir frey vnb tónnen g«t8 tbun bmeh ben heUigen ©eig/Mer one bie gnabe vn ben geig Chtigi/gebenefen/ begeren vnb tbun wlr cy tel bófeg/wie eg ber bófe geig haben wil/ Vnnb wir/ i felbg tbun bag bófe auß vng fclbg / ©otthat bine fcbnlbt baran/ er verbeut 1 nbsp;nbsp;nbsp;bag bófc/vnb ßraßtß 5cytltch vnb ewigbu^/ Ïber ueuffel vnb vnfet vettere r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter bófer wille/ßnb aller ©ûnben vtfach vnb theter*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et neceffarium eft illa habere probe cognita, ut (ciamus miferiam primx nati^

. UitatiSjper quam fumus ferui peccati, amp;nbsp;mancipia Sathanx, qui nos captiuos tenet ptopter pcceatum pro fua uoluntate, ex cuius raanibus non poffumus effugere, nifi Bölter Gigas Chriftus uincat fottem armatum euftodem anq fut, amp;nbsp;digito Dei, id *^fpiïiiu fanóo fpiritum malum eqclat, x.Timoth.x.Lucx .it.

Hoc cognito clarius cognofcemus imperueftigabiles diuitias gratixDei, quat *«^®o babcmus.Solus enimChriftus Diabolumuincitamp; expellit,nos libérât ÔC «luminjt fuo fpiritu, ut nobis libeat uitam agere iuxta uoluntatem Dei » Regnum »gitur biaboU eft quidem firmum,quta dum euftodit atrium fuum, id eft, imptos, in ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pace funt ca quz pofsidet, id eft,nihil cotum poteft effugere.Sed firmius 6^ poten-?

ï^K cd Ff gnu m ChriHi, quia cqcit Diabolum, umuerfarg dus arms aufert, amp;nbsp;Zn fu* vc^no perpetuam fecuritatem tribuit.

ES S E Pracdeninatjenem certum ed. Ephe. t. Pater clegit nos fnChrido an^f^ quam iacerentur fundamenta mundi. Roman. 9. Nondum natis pueris Efau Si Ïacob,cum neep boni quippiarn feddent, neep mali, ut fecundum elcdlioncm pro* pofitum Oei maneret,non ex openbus, fed ex uocante, dióum cd Rcbeccïc:Mgt;* tor feruiet mmori.Sicut Malach.i.fcriptum cd;Iacob diIexi,Efau uero odio habui.

Scd hoe myderium Przdedmanonis eft foil dus cibus adultorum, non lac io^ fantium. Quare ualde neceffarium cft,cautc tradare hune locum,amp; non apud quos* libet indderiminatim de eo loqui. Paulus enirn iubet omnia fieri ad aedificationenr. Videmus enirn cum quanto Dei timoré, quantaep reucrentia hune locum Apodo* lus traôârii Roman.9.10.5c n.Pefsimeigitur quidam dicunt:

^iflu verfeben/forbu rvnôhii wilt/ es fcy b^fee ober gute/fo wlrfîufdi^» Eft blafphemus error, Scd lie Itxjucrc:

Wer jum cTOtgen leben verfemen l(î/bcr glaubt bem if uangelto vu hep pre fein leben/îbennCBott berótftfnjü fetner^cyt/cinen in ber jugent/öc« anbemitn nlrcr/nneb feinem willen /4fô bleibt betn er weiter im V? glauben/ mb ß^nbigem leben enbtltd). Welcher aber immer bin bofee tbut/vn baraujf beharret /ber wirbt verbampt / 2)cnn er bat Beinen Cbtißlieben glauben/ CÖlaubetc er/fo lebete er Cbiifilicb/vnb beßerte fein lebcn/3gt;arumb wer enb^ lieh Beine büße rbut/ber iß gewißlich ber verbampten einer.

2gt;arumb ißegcwiß/welcher verfeben iß/ber tbut nicht fmmerbar walt; lt;r wil/fonbern wirbt befert/vnb tbut barnad) auch was (Sott wil/ Wer bé* fes tbut / ber Ban vnnb fol verbampe werben / wenn er im bofen verbarrct» lt;ßleich wie ^ort Petrum/ paulum / vnnb vne anbere Abrißen jur feligBcyt »erfebenbat/ 3tlfobat eraud) juuot verotbuef vnnb verfeben fre bcBerung/ fren (Cbiißlichen wanbel / bujfe vnb gute werd'/ barinnen ße wanbeln/vnuJ^ Jren beruff vnb glauben bejeugen müßen/ if pbc.i.

Wir foUen ben tießen abgrunb (ßottlicher verfebung nid?t mit menfebi lichem fürwi^ bnnbeln/ fonbern tbun was vue (Dott beyßet vnnb befjiber/ ticmltchbem ^uangelio glauben/Wcr fm glaubt / ber iß ber erwelren ciref/ Xom 8.3oban.s Werfm noch nicht glaubt/ber iß entweber mdte außbä^ jal ber außcrwelten/ ober aber es ißbie ßunbe femee beruß» ned? nttBd«^ men. Wer bie nicht grewlid? fallen wd/wie Cucifer/ber fol mit ben beywt^ eben gerichten (Dotted vnuerwotren bleyben.

Et placet rothi quod Auguftmus neder de bono perfeuerantiae cap. 22. Pt^ dicatorcs monct,de definita fententia diuinz uoluntati# lecuturos apud poputm”* Cum cnim alloqucmur Ecclcfiam Dei uel Chrifti fideles,non debemus djecre.dta^^ habet de praedeftinatione definita fententia uoluntatis Dei, ut alij ex uobu de irf»^ delitate,accepta obediendi uoluntate uenetitis ad fidem. Nam cum dicimus ex t^ö* bis,eerie uidemur exteris facere iniuriam, uel cos à faiuic exdudere. Scd ita curaid Eccleda dicamus :

ha fe habet de Praedeftinatione definita fententia uoluntatis diuinW, ut ex inß^ dehtate ueneritis ad fidem,accepta uoluntate obediendi à Deo, uicp accepta etiac' perfeuerantia permaneatis in fide.

(Dott bat euch ben glaubeninCbtißum/vnb guten willen gegeben/W gibt euch auch bie guabc/ ba» fr biß in» cube im glauben verharret.

* Similiter nee fie eft loquendum apud populum : Cacteri nero qui Zn peccato^ rum dekdatïóne remoramini, ideo nondum refurrexiftis, quia needum uos adiu# «otium gratis mifcrantis erexit» Talibus enim uerbis uideremur quibufdam in turba denegare gratiarn pceniteniiac, Sed hoe modo coram popuSo loquamur : Si qui autem adhuc in pcccaiorum damnabilium dekdatione remoramini,apprehen« dite faluberrimam diiciplinam, quod urnen cum feceriti«, nolite extolli quafi de o* petibui ucftris,aut gloriari quafi hoe non acccperiüs.Dcui eft enim qui operatur in «obis Si ueile Si operari pro bona uoluntatc,

CHriftus nos hberauit à peccato bt poena peccati, xterna makdieftione uel mow K tc,à poteftate Satanar,donat nobis Spititum fandom, qui corda noftra reno^ nat,ut nobis libeat ambubre in prxceptis Dei, Ói tuctur nos contra infidias amp;nbsp;uio» lentiam Diaboli, liberauit nos item à lege cxremoniali amp;nbsp;iudkiali Moil, amp;nbsp;onerè 11* traditionum humanarum in Ecekfia.Omnes traditionesEcclcfix.quac ad ordinem 1 IL faciunt,feruam«s libère,ut omnia in Ecekfia ordinate gerantur, Scd non ponimus »aqs feruatis pietatem:uel citra fcahdalum negkdis,peccatum.

Hæc eft prseeminens ilia libertas, quam in Chrifto habemus, fpiritualis, non carnalis.Sed curandum cft/iclibertatem lUam demus in occafionem camisjed per charitatem feruiamus nobis inuiçem,ôi ne fcandalizerausfimplices fratres,flcut A« poftelus docetGalat.j.EtRom.i^.x.Cotintks.

lt;V34nfol4n^hevgcy(tUcblt;n ftcyb^yt feine flcyfd?lfrt?e pdxtbeyt vnnb mutmilkn m4cbcrt / bas man wokc vogelfrey vnnb niemanbtó vntev^ ivoiften fein. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

in carne pofliimus «(Te ferui omnium, omnibus fubqci, amp;nbsp;fimul in fpiritu efle Liberi,non à debitis amp;nbsp;feruitute cimli, fed à peccato, morte amp;C inferno,ut iam pecca# turn amp;nbsp;Satan nobis non dominentur, ficut antca,cum eremus lub tyrannide diabo^ li,8lt;nondum eramus in Chrifti gratiarn amp;; regnum recepti. Ita Apoftolus Roma.cJ. Peccatum uobi$ nen dominabjtur,nó enim cftis ful? kge, fed fub gratia,Et loannci ca. S. Si uos bhusliberauentjUcre hberi cftis,

X K ^8*^*'3^* ^°^ ^Tyrannis aut uiokntia, fed légitima poteftas â Deo data IVinobis in bonura.

Omnes leges Öd conftitutiones Magiflratuum,Chriftiani diligenter feruare debent,nift fint impiac,quac pectatum praccipiant. Tune enim oportet magis obe« dire Deo quam hominibus Aöor. 15. Et illac Magiftramum conftituttonct non debtnt habciipro pure humanis traditionibiis, quia habentuim fuam ebligan« dl immediate à uerbo Dei. 1. Petri x. Subditi eftote cuiuis humanx creaturx, id «ft, ordinations, propter Dommumbluc Régi tanquàm prxcelknti, hue prxfidi-? bus, ut qui per cum mittantur, aduindtôam quidem nocentium, laudem ucro re* Öe agentium ; quoniam fic eft uoluntas Dei,ut benefaciendo obturetis os omnibus hominibus ignorantibus. Tanquam liberie SC nonuduti ptxicxtum habentes ma» lictx libertatcm^fcd lanquamkr ui, Dei»

Vulgus hominum per Papiflas didicit contemnere Magiftratum, quare dil^ genter amp;nbsp;far pc populo inculcada funt h^c Apoftoli uerba Ro.t^.Omnis anima po* tcftanbus.quac prxfunt,fubdita fit. Non eft enim poteftas nifi à Deo : qui poteft’^ refiftit,Dci ordinationi refiftit : qui refiiterint, fibijpfis Judicium accipient. Mag*^ firatus efi mimfier Dei, ultor ad iram ei, qui quod malum efi fecerit » Quapropte^ oportet effe fubditos,non folum propter iram,fed etiam propter confeientiam. S«* pe doceatur quam egregia opera fint, amp;nbsp;Deo gratifsima, pie gerere Wagifiratum, iamp; Magiftratui libentcr óf prompte obedire»

Q^/gt;^OAfOnO ^^l^m TR^CT^N» dus ßt locits E'ßaice ^^^^fm^ Dabo umucris fosßlios tuai dodlos a Domina,

NO N fernere hune locum produco.Nam ab imperitis iatfiatur tanqudm Encoi miumimperitiae,df hïc putant fc uerbum Oei habere, quo omnes bonx artes» . df ipfa deniep Theologie hu dia explodantur. Chrifius fatis cxplicat hune locutn loan.6, Nemo poteft, inquit, uenire ad me, nifi pater qui mißt me,tiaxerit eum, óf ego fufeitabo eum in nouifsimo die. Efi fcriptum in Prophetis : Et erunt omnes do (Si à Deo.Omnis ergo qui audiuita patre,óf didicit,uenit ad me.

Hïc Chrifius de communi iHa amp;nbsp;omnibus faluandis neceffaria dodrina Io^ quitur, qua Chrifium agnofcimus clïè fiüum Dei, propter noftram falutem homi* nem faóïum,8f in eum,ut nofifum unicum faluatorem,credimus.Hac dodirina iUu* minantur eerte omnes elecfii. Et qui ca caruerit,condemnabitur,

froplctit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed efi etiam in Ecclefia alia cruditio,quaé uocatur donum propheWx, quo do*

àonnm. no donantur non omnes Chriftiani,fed qui Ecclefqs docendis prxficiuntur, nt ferW pturas fanefias ex ponant, ad xdificationem, exhortationem Sf confolationem, cuius mentio fif.i.Cor.14. Hoc donum non efi omnibus cerdonibus, fartoribus Sf futo* ribus cum Apofiolis commune,quo qui car ent’, nbn debent docere in Ecclefia, fed docentes reuerenter audite,uf Apoftolus ait: qui non efiinterpres,taceatinEclt;W fia.'cxtcrum fibi ipfi loquatw fif Deo,

J^Roprie nulla eft alia fatisfadio pro peccatis mundi, quam preciofa mors Chri* J hi,hare una fatisfecit pro nobis iuftieix diuinx, fif nos Deo reconciliauit. Sed il* lius Satisfatfiionis nemo fit particeps, nifi credentes Euangelio Chrifti. Nemo au* tern habetur in numéro credentium, nifi emendet uitam impiam, amp;nbsp;teftetur bonis opcribusfidemfuam,ucl,utApoftolusait: Quiabnegatimpietatem amp;nbsp;mundanas concupifcentias,fobrie Öf iufte,óf pie uiuat in prxfenti feculo.Ideo feipfos periculo* fe dccipiunt,qui fic blafphemant : Quid opus eft me ieiunare,ofare,corpus adfligO re,opera bona exercerez Nonne Chriftus pro me fatisfecitlegiC Siipfefecit,quid opus eft mcls operibus f Verum eft frater,C H RIS T V S óf iufticix DEI ft^ gorofx, óf legi fatisfecit plenifsime,fif inxfiimabile predum perfoluit pro delendis noftris peccatis. Sed nemo fit particeps illius plenifsnhx fatisfseftionis, nifi credat in Chrifium. Et qui credunt in Chrifium, proculdubio odiunt peccatum, pro quo expiando tam preciofam uidimam offerri oportebat, óf innocenter uiuere inci^ piunt. Qui autem in peccatis mancnt,ncc poenitent,illi non credunt filium Dei pro noftris peccatis mortuum efte * Ideo inter Ethnicos fuut numerandi, óf de fatisfa* dions

CAVTË lOQVENDl. * IXWW ^ioftC Oirinj nee pofrunt,nec debent gloriari. Non te a pecëatisïcdemit, ut ferric per in peccatis mancas/cd ut peccato dcleto,iuftc uiuas ; ficut Chirurgicus letaliter tiulncratum non ideo fenât, ut rurfus uu1nera accipiat,fed ut deinceps fanus perma ®«t. Ita Apoftolus dicit i.Theffa.4.Dcus non uocauit,nos immundieix caufa^fed M fandjficationcm. EtRom.tf. Nos fumus fepulti cum Chrifto per B?pt]fmum •n mortem,ut quemadmodum excitann eft Chriftus ex mortuis per gloriam patris, «’ a nos in nouitate uitat ambulcmui.

Sic igitur Chriftianus cogitabit amp;nbsp;dieet » Chriftus Dominus meus fiC Deu» Weus propter peccata mea delenda mortuus cftamp;fatisfecit, Er^o pofihacpeccata higiamtanquam peftem infernalem, qux nullo alio remedio, quam innocentifsima tnorte fiüj Dei dderi potuit.

Drtt bic be^rtlung metner fónbe vnb bte verfonung fo viel getcfîct/nenî« ben btetern tob metncó (Botces/fo behüt nnd; (Doet für funben.

TTlrginltas tail's eft ftatus,quem Paulus confulit donum caftitatis habentibus, amp;nbsp;V fine multis impedimentis poteft traeftare Euangelium, ficut Apoftolus ait : In# hupta curat ca qux funt Domini,ut fit fanda cum corpore,turn fpiritu. Ita igitur do cendum eft : Qui habet à Deo donum continentiae, ille coutatur, Tempus breut cft,praeterit habitus huius mundi. Qui autem uritur,ó^ donum ilfud non habet, ui-uat in matrimonio fando. Adflidionem quidam in carne habebunt coniuges,fcd funt in co ftatu,qui placet Deo,ÔC tons eft honeftatis publiez, Honorabilc enim eft inter omnes coniugium,amp; cubilc impollutum,aii Paulus Heb. 13.Scortacores autem Ä adultcros iudicabn Deus.

^ Onf efsio fempet fuit in Eccleßa, fed per homines addita funi quzdam imJtÄiSi V^imo periculofa.

4 nbsp;nbsp;nbsp;Populus perfuafus fuit,propter ipfum opus confitendi amp;nbsp;contritionem pro» priam,remitti peccata. De Chrifti meritis parum cogitauit. Hzc tanquam nccelTa« riaPapiftat urgebant rum magno confeientiarum pcriculo.

Confiteri ergo Chriftianus debet, amp;nbsp;Deo fCmper, amp;nbsp;fzpe Miniftro uerbi, ad «Mftimum quando ad menfam Domini accefTurus eft, ut audiat uerbum Chrifti ex ore miniftri.quiper os miniftri nos abfoluit â peccatis noftris. Nam Chriftus dcdic flaues regni coelorum Ecclefiz fuz,hzc committit miniftris uerbi : quibus ilh re^ *’'Hiunt peccata,illis funt remiffa,quibusrctinent,funt retenta. Credere ergo firmi? debemus abfolutioni,non minus quam fi Chriftus ipfeuifibiliter nos abfotueret^ W abfoluit Magdaknam amp;nbsp;paralyticum.

Communicaturi debent ante perceptionem uenerabilifsimi Sacrament! dih» genter examinari in confefsione, non multi fimui,fcd finguli:ut paftor explorer, an *f ^^lligantCatcchifmum, an feiant cur fit communicanduto, amp;nbsp;quid in Sacramento wq^kndum.

NÓn omnes traditione# hominum funt reijcicndx,amp; in primis moneo, n« d^tf les ordination« amp;nbsp;leges inter traditiones humanas collocetis. Nam hoe uO* cabulo folemus uti, quotics de conftitutionibus Epifcoporum in Eedefia loqi^ mur. Et tantum lilas traditiones retjeimus, qua: uel aperte reludantur uerbo Dei ut dodrina defacrificio Miffæ, quod mereatur remifsionem peccatorum pro uiuö amp;: mortuis,dodrina de coelibatu impure,quod Sacerdotes, Monachi amp;nbsp;Moniale* peccent contrahendo matrimonium, uel quoties Epifcopi aut Sacerdotes conduit leges uel traditione«,quibus Deus fit colendus, amp;nbsp;quibus iußißeari peccatores de* laçant, quaics traditiones funt in Monachatu de cibisd^ueßitu uario, quibus put^ runt fe cofere Deum,pofuerunt peccatumin transgrefsionctalium dodrinarum,^ iußieiam in earum obferuatione.

Tales dodrinas Chrißus Matthaei i;. aperte improbat 8C damnat diceflt! Hypocricx, rede de uobis prxdixit Efaias : Appropinquat mihi populus bic œ* fuo,amp; labqs me honorât, exterum cor eorum procul abeß à me, fed fruftra me co* luntdocentes dodrinasprxceptacphominum, 4^6 ifleytcl»erßebUeVet:lonni^ ^lt;v btenfî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sed quxdam traditiones in Eedefia fiunt bono fine, nempe propter ordi* nem feruandum. Apoßolus enim non frußra Corinthios monuit, ut in Ecdeß* emnia decenter amp;nbsp;fecundum ordinem fiant. i.Corin.14. In his non quxrimus in* fticiam,fed rudes quafi pxdagogia quadam retinemus in officio, ut difcart reu«* renter tradare facra. Sic feruamus diem Dominicum, fic Epifcopus prxfcribit ilt;* iunium propter orationem feruentius eelebrandam, fiatuitur dies, quo ad audico* dum uerbum Dei, ÖC percipienda Sacramenta populus conuenire debet, prxcipn* anni fcfia,dc naiiuitate,circumcifione,pafsione, refurredione, afcenfione Domini amp;nbsp;Spiritus landi mifsione, de annunciatione Angelica, de loanneßaptifia, fcrugt; mus,ut myßeria Euangelq prxcipua, qux in fis commemorantur, memorfis hon^ num efftcaous infigancur,^^ tenacius inhxreanr.

Contra huiufmodi traditiones, qux de rebus medfis confiitutx funt ordini* gratia, nemo debetconcionari,fed eas approbare, nefimplicesà talibusexremo* nfis amp;nbsp;traditiombus deterriti, incipiant omnia pietatis exercitia contemnere, fied fit, ubi prxdicatores fine differentia omnes traditiones reficiunt : ut iam uidentn* in multis locis populo no intrare tcmplü,ucl fi intrant nihil curare omnia facra. Cu* ius erroris autores funt indodi amp;nbsp;temerarfi prxdicatores, qui fine modo amp;nbsp;ßn* omnibus cxremonfis amp;nbsp;traditiombus reclamant, donee populus etiam content* nere coepit publicas conciones amp;nbsp;facramentorum adminißrationem.

Ex fis facile inteUigimus, quomodo de cxrimonfis amp;nbsp;feßis fentiendum loquendum fit caute. Cxremonfis Eedefia militans in carne carere non pottæ quare fi non funt palam aduerfarix uerbo Dei, fed boni ordinis gratia haden»* feruatx, fincimpia opinfone iuflicix per eas acqoirendx, certe non funt abficieO* dx, fed pacis gratia eußodiendx, ne offendantur fimplices. Magni tumultus » amp;nbsp;infinita (candala oriuntur ex huiufmodi cxremoniarum mutatione, ut in Hi* fiorfis Ecclefiaßicis Eufebfi amp;nbsp;aliorum clare legimus. Quare pius Qt prudens p^* Hor diligenter cauebit, ne fubita talium return mutatione fcandala pariat. Q^ re Principis mandatum eß, ut illarum fimilitudo retineatur , neueßes Ecdefi^ fticx, quibus in adminiflratione Sacramentorum utimur, rcficiantur , fed ren* neantur propter decorum in libertate Chrißiana,

v ®®®^'®fF®^*'**®”f‘*®*®*^*quot;”bgt;f®8®nlt;18» wpopulüs afTuffeat cerns fakem Fiebus audire uerbum Dei, SC ücrü inter eße, corumep panidpatione exaccatur aaptetatcau

DVplfx fdlfiunium, quofidianum amp;nbsp;fpcdale. Quotidianum eft, quotidiana U Chriftianorum fobrietas êC temperanna. Semper enim à crapula SC ebrietate «ucredebent, iuxta admonitionem Chrifti, Luc. zi, utfemper integris fenfibu» queant glorificare nomen Domini. Ad hoc pafsim urget fcriptura. bphef. $. Ne inebriemmi uino in quo luxui ck, fed impkamini fpiritu, loquentcs uobifipfis per Pialmos æ hymnosamp; cantiones fpinruales, canentes amp;nbsp;pfaUentes in corde ueftro, Deo gratias agentes femper de omnibus in nomine Domini. Roman, i j. Abijcia« mus opera tenebrarum amp;nbsp;induamur arma lucis, tanquam in die compoGte ambu« iemus, non in comekattonibus amp;nbsp;ebrietatibus. Et carnis curam ne agatis ad con* cupifcentias.i.Thcfla.j.Nos qui fumusGli^ Dei/obrq Gmus,Tit,z.Apparuitgratia Dei falutifera omnibus hominibus,erudicns no$,ut fobrie üiuamus,amp;c.

Sed ipeciate leiumum elf j quando uel tempore magnx calamitatis ud oratio-? 11, nis gratia homo ieiunium unius diciaut plurium fibipnefcnbit, autEpikopus uel Magiftratus iciunium indicit, Ocutfecit lehcfaphat Rcx iuda. x. Paralipomènön zo. tic Apokolus i. Corinth. 7. coniugibus tak iciumum prarfcribit, dicens : Ne fraudetis uos inuiccm, nifi fi quid ex cofenfu pro rempore,ut uacetis ieiunio SC pre* cationi. Et ego exiGimo ieiuniumquadragcfimalc hac de cada, tarnen in hbertate Chntban i.oïim efleferuatSineedefia primitiua.ut populus ieiunio prgpararet ad ar dentius amp;nbsp;attennus orandum,ac gratias agendum in cœna Domini,pro precioGfsi* ma morte Chnfti, qua ab omnibus malis in xternum redempti fumus , ^ pro iiidoriofifsima ews refurredione , unde noftra iuftiGcatio amp;nbsp;refurredio pro# ueniunt.

Certe fandus Ignatius Ioannis Euangelidac difcipuks in AGa,Martyr ChriGi, jgnitiM» inEpiftola ad Philippcnfes fic ait : Nokte QuadrageUmam pro nihüo habere, imi? tationem enim continet conucriationis Dei. Verum non onerauit uir fandas cen? (eientias bis oneribus, quibusnos Papa mokGauit, qui prafcepit hoe iciumum fub peccato mortali, carnes,oua, butyrum prohibuit, quarum rcrum null a eft mentio a# pud Ignatium.

Dmus etiam Hieronymus contra Montanum hatreticum ait : Nos Quadrat Hierwiy», geGmam fecundum tradmonem Apoftolorum toto anno iciunauitnus. Et huius tciunij f^pe meminit diuus Ambrofms.

TJVlt;ïlt;blt;vlt;fn lt;p)tl(ïl|lzblt;r wtrbr gemi^Hd^ vcm ^eyjfï (Borre« belegt/ hüd)tettt vnb nitflisUd??« kben «Uc tag / bamte bus mucwUltge ßeyfd? beti 5ey|{rïfd)t vbcrpokfve/?gt;ult;b wenner ermaß ernfelitte von (Der birren wil/ ober |td) Ju lt;lnlt;P evn|tUd?en önnetfagung ins Dertn nadgt;tnidl ftblden wil/ [o wirb cv and) jmiot burd) anvegung bes gcy(ls Cbtifh faffen/ oökv me||ïg? '’d) vnb nüdjtevn Uben/ Wo «fö nicht ebut/ fotjl er nod) gar ßcyfd)hlt;b vnnb J** titel Cbhfl • 35k cr(ïc fromme Cbniunbeyt v« td«|ênt faren blek en ’kviertjigtagfajïen / fit» feber nach feiner gelcgcnbcyt/ Waß fmb wir für ^^hilen / bas wiritn far nicht «1« o^ct Jwey mal wollen faflen / wenn wir 5*J Metres ^tfh gebe« foHen/Dod) bt|$ alles von benbefonbem faffen (olci# ’’f we vnnb vertnanu’tg fet»/ »lebt «wsclMZbas man ber confetennen bei? ^^^/kiçf lege*

QVi acre orare uoluerft,in fpir/tu amp;nbsp;uentate orct,non tantum uerba fabifi n”^ nphcct. Intente amp;nbsp;ex fide fad»oratio exauditurcNâ Deus prxcepit orare cx 18, amp;nbsp;promifit exauditionem Matth. 7. Certi igitur aliquidpete apatre coel^ per Chriitun»,iiuc fit fpirituale fiue corporale : Sed ante omnia pete ueram Ä ßantemfidem inChriüum. In petendis rebus ad hanc uitampertinentibus,ute(^^ nisaSjUidus ^ alia,adncc diligenter hanc cIaufulam:Domine fiat uoluntas tua.N*^ «pfe noun quid nobis conducat,quidue noceat. Et orandum eft perfcucrantcr.amp;* empkm habemus in Chrifto,qoi Lucxd.in monte orabatô^ pernodabat in dept** catione,teftc Luca. Et beata uirgo Deipara cum Apoftolis unanimner in depre^ tinne perfeuerabat. Ado,i,Et Paulus in i.Thcfià.^.aitzIndefinentcr orate.Et Oi^ ‘ ftu» Luc.iS«propofita parabola de uidoa amp;: iniquo iudicc,dGCuit,quód oportcatf«’* per 6C inftanter orare,nee defatigari.

Quod autem Chriftus Matth, d. reqcit ©rationes Pharifxorum, in caufa ct^ ipforum error Qc abufus. Bonum amp;nbsp;neceifarium eft orare, fed oportet orare iu*!* uerbum Dei. Phar«facorum oratio crat hypocrifis contra uerbum Dei, quarfebat* laudcm hominum,publiée in plateis crantes,Et erat multiioquium,finc fide Ó^artd** tione cordis, ficut murmur Papiftarum, quando horas Canonicas permurmurantfr nc attentione amp;nbsp;deuotione. Ideo dicit:Orantes ne fitis multiloqui,ficut Ethnici,p®* tant enim fore,ut ob multiloquium fuum exaudiantur. Ne igitur eff.ciamim fimit^ ƒ iftorum, Non reijcit igitur Chriftus afsiduam amp;nbsp;prolixam orationcm,quae fit ex cd ? defidcli SCattentOjied illud multdoquium bbiorumj quando cor luliü feno defidef^ ’ amp;: auente/ed tantum labia perftrepunt fine mente.

IPtlcbtP *^^cbt beten wil/ her fol nu^ reebtem vertraden fnn Chïl|ïu’’’ | von berken etwas von (Bott begeren/ wie ein Einb von feinem lieben vattetf ! vnb fol lang ober burtj beten / nach bem ihn hie noth vnnbanö4cbtbrlngd^ S Ïtloke (Bott/buß wir auch eine gan^e nacht beten tunbeen von gronb vtf^ 1 fers bet^ene/wie Cbd|l«ö thet/Cuce am^. Silber wenn man allein viel wß^^ | mit bem munbe machet / vnnbbae berç bein auffmerken noch emgUchb*^ * girb bat etwae von (Bott ju erwerben / ba« ijl ein eitel gley^nerey vn«^ Pbarifeifchgefchwe^/welched (Bott nichthaben noch erboten wH/ÎX« Cbt^ (lud fpticht Joban.am i.ibie rechten anbetcr/bas |inb bie (Cbtilfcn/bte w#^ ben ben Vatter anbeten im geyff vnb in ber warbey t.

Concionator afsiduc hortetur populum ad feriam 8C perfeuerantem oratM Vö tnttio nem,ä( f»pe inculcet efficaciam orationis Chriftifiddis,in hunc uel fimilcm modS j „if^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mofes orabat pro populo, di. Dominus per seneum ferpentem fubueniebA /

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecdefia primitiuaorabat pro Petro, amp;: cathenx cadunt, Petrus fabenflA Adorum 12.

Paulus orat in magna tempeftate marts, Sd uitam exorat 27p. hominibiA Aeftorum 27.

Cornelius ardentes orat, amp;nbsp;mittitur primo ad eum Angelus dieens : Oratio* nes tux 5/ clcemofynç tuç afcenderunt inmemoriam coram Deo. Et mox mimtu* ad eum Petruslt;ut eum in fide Chnftiana inflituar, 0( baptizet,Ador»io* Scriptu»^ talibo*

taxibus «emplis plenxfunt. Ideo in omni necefsitate mox orate pattern noUruni coeltßcm per Chriftum in fide, fid dabit nobis petitiones cordis ueltn.

ECcIefia Chridi catholica certo nouit, nos omnes peccatores naW, amp;nbsp;ex mera gratia Dei propter Chriftum iuftificari amp;nbsp;faluari.Dcm nouit amp;nbsp;confit«tur,ou0d foluslefus Chriftus eft nofter mediator amp;nbsp;propiciator,quifolus potuit bd debuit nos liberare a peccatis, morte amp;nbsp;poteftate Diaboh,6d Deo patrircconcihare. Et quia propter fola Chrifti mérita Deus nobis propitius fit, amp;nbsp;peccata remittit,amp; uitam æ^ ternam dat. EtEcclcfianouit, quod inuocare eft opus fecundi pr3cccpti,quoci ioli Deo dcbetur,non ulli purx creaturx.Nemo eft inuocandus nifi ilk,in quern crede re oportet,quod pofsit amp;nbsp;ueiit nos (aluarc, in folum Deum debemus cred ere, fo^ lus igitur Deus eft inuocandus,Ut nos ab omni malo liberet,Pfal.49. Inuoca me in die tribulationis,^ eruam te,amp; tu honorificabis me. Et Chriftus dicit : Venice ad me omnes,Mitth.n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Itanos docct Spiritus fantftus per fuum organum Paulum Rom, 3. luftifica'? mur gratis per illius gratiam,per redemptione,qux eft in Chrifto Icfu, quern Deus propofuit propiciatorium per fidem,intcrueniente ipfius ianguine.

His difeimus primo, Nos gratis iuftificari per meram Dei gratiam, non per noftra mérita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

x Oportuittame efie precium quoddam tant» redemptionis amp;ƒ propitiator?, quo Deus plaçâtetur nobis,amp;: quod pro nobis datum, mercretur nobis remifi ionc peccatorum,0L uitam. Hoc precium eft ipfemet Chriftus lefus,qui fuo proprio ian? guinenos redemit,platauit iratum Deum.Non cuiushbet hominis fangtiis Slt;f mors hoc pr»flarc poterant,fcd folius Chrifti fanguis h»c nobis emetuit bona çterna.

3 nbsp;nbsp;nbsp;Fide efficimur illius precq participes, ut ipfe fit noftra propiciatio pro pecca* us noftris i.loan.x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Hint conCequitur irrefragabiliter,quodnullus Sandcrum nos redemit,fcd fo* lus Chriftus. Ideo propter nullius fandi mérita, nobis Deus fit propitius amp;nbsp;nos iak uatjed tantum propter infini ta mérita Chrifti,qui eft Sanctus fanôorum, .

Ergo Santal non funt inuocandi,amp; eorum meritis non eft fidendum. Neque enim funt Dtus,fed cteatur». Et non propiciarunt nobis iratum Deum, fed folus Chriftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Et de Sandlorum muocattone in canone Scriptor» nullum eft pr»ccptum, m^llum confiÜum, nulla promifsio,nullum, exemplum,

Viuos rogamus^jt pro nobis or ent,fed non inuocamus eos,nec eorum merk Cis fidimus,tanquam ipfi fint qui eripere pofsint,uel propter quorum mérita adiuuc mur,fed propter Chrifti mcrita.Ei banc orationem mutuam,qua alter pro altero ofl »at,fcriptura exigit,habet exempla amp;nbsp;promifsionem exauditionis.

Scd de qs inuotandis, qui obdormierunt in Domino, (criptura nihil pr»cipif, nee cöfulit ut eos inuocemus,nec promittit in eorum nomine quiequam, nee habet txempla, ubi quifpiam ex Chnftianis inuocauerit defunóos, amp;nbsp;exauditus fit.

SifumusChriftiani, cur non apertum Dei ueibumretintmus f cur non Chrt4 ^Um uerum amp;nbsp;unicum Mediatorem amp;nbsp;interceftbremapud pattern ampletftimur, ft'gt;5‘n folum Pater ipfe Propiciatorem noftrum conftituit ^ Et nullum ahum conflit •^’’‘ in folo enim Chrifti nomine promittitur nobis iuftificatio ó^ l^lus. In nullius fanâi nomine promittitur.

Et fandorum uoluntas eft conformis uoluntati diuin», quare nolunt diuinos feonoresa nobis fufcipere,qui loli Deo debentur.

SMflï (fuo t^omodo igitur colendi funt fan^ii ;' ntod t (ot ChanfsinüfratrcSjfi quis fpnituabs cft, agnofcatqux fcribó ucbis. Honttf'/^* kndt. ccnt isinie dcfanóisiuxta fcripturas fentkndum amp;nbsp;loquendum eft. Quo» enmi Deus ipfe fic honorât, cos proculdubio honorart ouït amp;nbsp;a nobis. Sic enimfenbitut P(alm.7i.iuxta feptuagsnta interprètes,de Chnftianis : Hcncrabde nomen eoruin \ oor am iHo. Ipfe enim Pater cos pro filqi fuïs agnofcit,FiIiüs cos uocat fratres amp;nbsp;co* Iixrcdes,Spiritus fanlt;Qus ueró,fua templa, Idco pafsim exempta fancQorum nobis. proponuntur confideranda in fcripturis. Nonne fandi qui in Chriftö obdormie* runt,funt cum Chriftorqui igitur cos non honorât,ipfum etiam Chriftum irt eis co* ïcmnit, amp;nbsp;gratiam Dei, per quam tales tantiép euaferunt, paruipendit. Obfecro, quid fentit lile de fanda Eccldia,qui noßia commembra, iam cum Chriftö m pace conftituta,^^ de acterna falutc certiftcata non honorât f Chriftus dixit, angelos Dc^ gaudcre fupcr uno peccatore poenitentiam agente,Luc.i?. Quare proculdübjo fan* dl,fratres noftri,miro deGderio deliderant accekrationem noftrx poenitcnriac Sé falutis.Et cum angeli pro nobis orent Zach.i. ucrifimile eft etiam fandos pro no^ bis orare. Nam charitas corum erga nos non eft diminutajfed auda, quamuis h’nc non fequatur fandorum inuocatioïSicut neep angelos inuccamus, kd folum Chri* ftum Deirm noft urn.

Honorare tarnen fandos dcbeinas,Gcut uetus Eedefia cos honorauiqque ce* lebrabat hononficc fandorum memonas, Gratias egit Deo pro fandorum Lberaa tï0ne,pro gratii ipOs collata, amp;nbsp;pro beatitudine corum, ac pro eximtjs doms, quX Deus per fandos m EcefeGam efFudir. Nonne,ut rehquos taccam,prr Auguftmum D us Èedefiam excitât, ut Pauli Epiftolas intcUigat, quando uir ilIc fandus Chr0 ftumin fcripturis tam ardenter quxriqóL Pdagianos tam potenter tonfutat 6lt; con* fuhditjdodrina PauH armatus f

Nonne fandi darifsima gratige diuinacfpecula funt ' in ffsuidemus,quid poP fit gratta Dei .quot;Quando enim kgimusud audimus cos,qui hebis fimiks étant, tart mtrabtliter Ä potenter potuilTe uincere peccatum.mundum Öf mortem,mox amp;f noï Cxcitamur ad concipiendam Gduciam tantar mifencordia Dei, in Chriftc ptomißi amp;: exh'bitx. TumiHorum exempla nos inflammant ad imitationem, ut D cum pró fimili G de oremus, Öf fandorum uirtuteS, luxta uccationis nefttae rationem imite* mer. Sic confirmatur in nobis fides in Chriftum,accendiiur charitas,roboratur fpes acternx falutis.Cogftamns cos non effe amiftbs, fed piæmillos,;d unam futur! keu^ li.Ei hune articu!um:Credo Eedefiam caiholicamjSandotUm corn munionem,(end confideramus. Non enim exigua confolatio eft pio ccrdi,rccordari corum, qui pr« mum ut nos in moi tali carne contra peccatum milit^runt, nunc autem crépu font; 6f in tuto coHocati. Nam nos cos certo fequemur,fumus cnim fratresecrum, cond ues fandorum,fit: domeftici Dei,fnpcrftrudifuper fundamentum ApoRolorumSi Prophetarum,fummo angularilapide,ipfo lefu Chnfto. O beatam iHam Dei ciuita^ tern,in quam tot infantes,uirgincs,martyresm funt recepti, ubi uidebimus in aeier* lt;uim Apoftolos,Prophetas,Patriarchas âC iuftos omnes, qui ab Adami ufcp ad ulii* mum in terris Chriftianum,in Chriftö crediderunt. Videbimus angdorum chores, amp;nbsp;ipfam fuperbenedidam genetricem, nobihfsimum myftici corporis membrum, deniep unicum illud Q( acternum gaudium angdorum ^ hominum lefum Chnftud regem g!oriae,flf Deum omnia in omnibus.Nonne pia hac tantarum return memo na,fides gioriofx refurredionis noftrx amp;nbsp;uitx futurs in nobis ekcitabitur,aleiur 0^ f confirmabitur*

Idco Apoftölus nobis pulchrum caiakgum fandorum, qoos ex Scriptuni • confiât cum Chriftö efle, ponit ob oculos Heb. n. defcribens fidem Abel, Enoch, \ Noah,Abraham,lfaac,Iacob,Sarx,iofeph,Mofi,R.ahab,Gedeonis, Samfonis, Üa# uid,Samuclis,ut in eis cernamus uim fidei Öf gratis Dei, militiam 6f uidoriam con tra mundum,peccatum amp;nbsp;mortem,df in fide ac fpc corroborcmur.Ei Hcb.13. dien:

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Meauo*

CAVTE LOQVENDL IXXXVI Mcmentote eorum,qui locuti funt uobis fermonem Dc!,quorum imitemim' fidem, confiderantes qui {uem fxiïus conuerfationis illorum. Et i. Timoih.i. Chriftus le* fus uemtin hue mundS,ut peccarores faluos faccret,quorü primus fum ego. Verum ideo miïencordiam fum adeptus, ut in me primo ofiéderet Ie fus Chriftus omnem dementiam, ad exprimendum exemplar qs,qui credituri effent in ipfo in uitam ac^ï ternam.

Porro cum TheflalosicenfesEthnicorum more lugerent immodice fuos de^ fundtos, A poftolus non tollit omnino hanc memoriam amp;curam pro mortuis,amp; me norias pias Chriftianorum dormientium,fed eas confirmât, tantum corrigit abu^ fum.Nam recordari Chriftifidelium,qui obdormierunt,pietatis Chriftianac eft. At iSadduczoró deplorata excitasmortuos fimul ex domo amp;nbsp;animo abqcit, quaft nun^ quam fint reuidurijfed perituri,ftcut beftix pereunt, quibus à morte corporis nihil fupereft.

Sed audite uerba Apoftoli confolantifsima : Si credimus, inquit, quod Icfus mortuus eft amp;nbsp;refurrexit,fic amp;nbsp;Deus cos qui obdormierunt per lefum addueet cum dlo.Hxc uerba noftrx refurreÓionis fidem maxime conHrmant.q.d. Ablati qui^ dem ab oculis ueftris font ueftri amici amp;nbsp;fratres,fcd non perierunt. Quam certo e^ nim Chriftus refurrexit à mortuis,tam certo etiam refurgent ueftri amici. Et in fine capitis primæ ad Theff.ait:Confolemini uos mutuo fermonibus his. Qui crant fer* mones illi^nimirumzChriftus refurrcxit,Credentes in Chriftum etiS refurgent,fem per cum Domino erimus,hoc eft,Mors corporalis nos ad brcue tempus feparauit, fed rurfos cóuiucmus,^ fimul cum Chrifto in xternum regnabimus. WAS hórtfen wir vue faff befümtnem hcr verffotbenett balbcn/iniilfcn wir hoch triber «lie 5uflt;tmctt bminen/vnb barnacb binfurt ctriglicb bey etnanber tn freubc vnb gloff bleiben. - -

Ita Apoftolus Ecclefiam confolatur. Óf ipfa fc Apoftoli monitis folatur,fermo* nibus eertis de certifsima quiete, pace óf falute fratrum obdormiêtiumin Domino.

Ego data opera coniungo fandos, de quorum falute fcriptura teftatur, amp;nbsp;reli# quos,quos etiam fperamus in fide Chrifti ordormqffe. Nam amp;nbsp;ipfi, fi in Domino obdormierunt,fandi font. Hor urn certe memoria femper in Ecclefia rcligiofe ccle^ brata fait.

Quare uir DciD. Martinus Lutherut in xternum obferuandus Preceptor 'nofter,non putat à Chriftiana pietate alienum effe, fi pro noftris defundis femel at* que iterum ex libéra deuotione orauerimus. Charitas enim Chriftiana mire efficax uirtus cft,nec fecótinct,qu!n 8f pro uiuis Öf pro defandis fit folicita, ita ut Óf com^ membra noftra ex hoe feculo emigrantia, pia prece commendet Chrifto Domino ac Deo noftro in xtemum benedido.

Et hxc erat dim óf eft nunc in Ecclefia catholica memoria defundorum, qux euidens teftimoniS eft charitatis óf fidci,de gloriofa carnis refurrcdione,óf cum fit fidei frudus,qux per charitatem operatur, nemo earn rcqcict, nifi Epicurei óf Sad# duexi. -

Eiufmodi defundorum memoriam cclcbrauit uetus Ecclefia, ut eft apud Or* ïhodoxos,a quorum fententia recedere non eft tutum,nifi répugnent uerbo Dei.

Gregorius Nazianzcnus Theologus,in oratione funebri ad Cefanum fratrem ^e matre fu3,oftendit memorias defundorum celebrari folitas. ,

Idem ait Gregorius Nyffenus. Idem Chryfoftomus in fermone quodam ho« *’t*lia 09. .

■, Ambrofius de obitu Theodoftj Impcratoris. Dilexi,inquit,uirum,3f prefumo ®® Homino quód fofcipiatuocem orationis mex,qua profcquor animam piam. Da requiem feruo tuo Theodofio,illó conuertatur anima eius unde defcendir,ubi mor-? tis aculeum fentire nonpofsit,ubi cognofcat mortem hanc,non hominis finem effe', fed culpx.

Et in coheflio qnodam Äphncano, ca.g. iubetur fieri dcfuix^orum commen^ dado poft mcridiem/obs orationibus.

Auguftinus hb. confers, 9.cap. 13. orauit pro Monica fùa matre defuntfta, Ói feribit candem defiderafle memoriam fui ad altare Dei fieri, ubi uidima fanda di* fpenfatur, qua Chyrograph5 dektum eft,quod crat contrariü nobis. Et libr.zo.de Ouitate Dei,cap.9,Piorum animae mortuorum nó feparantur ab Ecclefia, quae cri^ arn nunc eft regnum Chrifti « Alioqui nee ad altare Del fieret eorum memoria in communicatione corporis Chrifti. Ér de cura pro mortals gerenda cap.4.aper* te innuit fupplicationes, qux fiunt reda fide SC picrate pro mortuis non elfe ob^ mittendas. Et de hacrefibus 88. adQuoduult deum hacrefi. j^. feribit quendan» haereticum nomme Aérium Arrianum dogmatizaffe, non oportere pro mortuis orarc.

Similiter in lib. de cura pro mortuis gerenda cap.i.dicit:în precibus Sacerdo* tis quac Domino Deo ad altare eius fundûtur,locum etiam habet cÔmendatio mot tuorum. Ecee uetuftam Ecclefiac confuetudinem, quac proculdubio non tales anni* uerfarios perpetuos SC facrificia pro peccatis defundorum inftitu)t,ut Papa, fed ex libéra charitateChriftifidclcs Deo commendauit.

loannes Damafeenus in fermone de qs qui in fide hine migrârunt,dicit:Apo ftoli difcipuli Saluatoris In tremendis uitabbusep facramentis, memoriam cor uni quifideliter obdormierunt,habendam efte dixerunt.Et dicit catholicz Ecclefiæ re* ceptam SC generalem obferuationem fuiffe.

Ecclefia item uctus religïofe edebrauit memorias Chriftianorum, quos aut feripturarum teftimonqs certe nouit,aut ex przeedentis uitz perfpeda pietate non dubitauit apud Chriftum efte.

Ifychius Nazianzeni difcipulus in Lcuit.Iib.d.cap.ip. Nobifeum inquit,fun( Prophetz 5C quotquot iufti apud populum ludaicum fuerunt, in tantum, ut mémo* riz corurn à nobis annisfingulis honorentur,

Auguftinus de difciplina Chriftiana cap.z.Nonne has mortes fubicrunt,quo* rum natafitia edebramus^ Et contra Fauftum Manichzum lib.zo.cap.zi. Populus . Chriftianus memorias Martyrum rellgiofa folcnnitate concélébrât, amp;nbsp;ad excitan* dam imltationcm, amp;nbsp;ut meritis eorum confocietur : Ita tarnen ut nulii Martyrum, quamuis in memorias Martyrum conftituamus akaria.

Colimus ergo Martyres eo cuitu diledionis SC focietatis, quo amp;nbsp;in hac uit» coluntur fandi homines Dei. At illo cultu,qui Grzce dicitur Latria, latine uno uer* bo dici non poteft,cum fit quzdam proprie dluinitati débitaferultus, nee colimus, nee colendum docemus,nlfi unum Deum. Ipli enim fandi uel hommes uel angeli, exhiberi fibi nolunt,quod uni Deo deberl norunt.

IdemIlb.3.contra z.EplftoIasPelagianorum ad Bonifacium c.8. Sandiom* nes fine ab illo antique Abel ufep ad loannem Baptlftam,fiueab ipfis Apoftolis ufcp ad hoc tempus,amp; deinceps ufep ad terminum fecuh,ln Domino funt laudandl, non in feipfistquia lllorum uox eft: Gratia Del fum ,id quod fum.Et ad omnes pertinet, ut qui gloriatur, in Domino glorietur.

Idem lib. confeff. 10. cap. 4z. Domine quem inuenirem qui me reconciliaret tibi^an eundum mlhi fuit ad angelosc'qua precc^quibus Sacramentist

Similia de angelis honorandis habet Auguftinus de uera rellgionc capite^F* Angelos diligimus,SChis gratulamur SC honoramus cos charitate, nó ferultute,nee cis templa conftrulmus,nolunt enim hls honorari â nobis.

Et lib.zz.de ciultate Dcicap.io.piedocct,quomodo fandis Martyribus noo debeat exhiberi Latria,aut eis erigi templa,fed foil Deo, Idem agit Ebro 1. contra Maxlminum Arianorum Epifeopum.

Hieronymus in cap,5.Sophoniz : Nomen Apoftolorum quotidie nominatut in Ecclefia,quotidie magnlficatur, non q* Ipfis profit à nobis in Ecclefia nominari.

r«3 quod no« magnificantes nomen corum, amp;nbsp;quae fcripfcrant iacHitantes, conU* quamurfalmem.

- nbsp;nbsp;Wir foUert Cbtiflnm vnfer« einigen if rl0fcr/^:fd)off/ mitUr vnb fÄr^

T’fdxr im t^imd bey bem Vrtter/anrutfe»/ ju j m vertfAwUd) in aller noth nilt;blt;«/4ld5ttmlt;Brtabenflucl/ba Rd? ©oct allein wilin gnaben finben tafjen/ Jenner fpttd?t felbô ÖOattb.n.Äompt alle ber ^n mtr bte jr móbefelig »nb . wlnben fetb/^d? tbHif ud) erguiefen « Vnb bic garçe ©d?tilft weifet we $iï ^briRo/bev vnó allein jum Vater bringet/if r allein iff mfer barmberçiger ^nbtrewcrbôber pricRer fur ©ot/ in ben bingen bie wir für ©ott juban^ odnbaben/fbeb.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

2lbcr bic ©e^tiffe lebtet nirgenb/bad wir ^ubenen/ foim lOifKKXt e^tfcblaRtn Rnb/in vnfern noten Rteben/Re anmlfen/ vnnb bWe bcy ibnen boffen vnb f«d?en foUen.abie 0d?:ifit lebtet aber/baô manbie Deyligen/aU biCitufcfTOeletenglibcr ebtifd/ vnfere trewe btuber/folie fonR ebten/ bas bï/ebtheb von ihnen balrcn vnb reben/ ©ott in inen |gt;:ey fen/ vnb Re in ©ott Ubm/ber ihnen fold}c vbcrfd?wcngltd?e grabe bewifen / vnb 5« fclcber bert^ bghyt erhohethat/Vnb laßet vnô fold?egnabe rcglid? vrhrnben / ahff bas Wir burd? biefe if jjempel lemen / vns gleid?er gnabe vnb hüllte jn vftferm rr ewen ©ott 511 verfehen/ vnnb bas wir babiird? gcrevQt werben / ©ott mit ernß jn bittert / bso er vne armen fünbern / bic ned? mit bem Reyf-b hm-a Pifen/aud? wolle einen folcbenfeflen glauben/ liebe vnb botfitimg geben / wie bie lieben Ocy Ilgen hie jeytlid? gehabt haben /auß bad wir and) alfo mögen burd? ChtiRuin vnfcr eygen fünblgs Rcyfeb / bic Welt vnnb ben bofen gcyR vberwinben/vnb jn ben lieben l^eyligen Bommen/badiRaneb gcwiRlid? fh» hctQlid) febnen/ benn Re haben vne lieb / vnnb frewen Rd? vnfer fromigfeyc hnb fclighyt,

Ç Criptura Leui.xeï.prohibe* fieri imaginesj Sed addit notanter;ut adoremus eaS* OTï'ksigttur imagines in ecekfia habed nort debent,ut adorentur.Sed imagines Chsifthbeatxuirginis, Patriarcharum, Apoftolorum Sic* memoriale licite haberi poflunt. Ad hoe enim prefunt, ut nos moneant ut dum intuccr imaginem crucifix! aut Chnft» rtfurgeniis, ftatim reuocantut mihi in memoriam faluifica mors Chrifti

amp; glonofa dus rciurreCtio, q-aarum rerum memoria certe Öl' utiHs cR amp;nbsp;necelfaria» Sic enim Gregorius kripfit Mafsilienfi Epiieopo : Qiiod kgcntibus cd fcriptura^ hocidiotis pratfiat piduta, Nullum igitur mandatum eft in nouoTeftamento de imaginibus tollendisjcd éis uti poffumus ex libertate Chriftiana : tantum caucatut abuius.Nam fi alicubi effet imago, ad quam rude amp;nbsp;(uperftitiofum uulgus accurre« ret,óe earn uenerardurA apud cam auxilium quaereret,hanc debet certe Magiftrai tus dus loei tclkre,ne »dolatria committatur. Exemplo Ezechiae régis, qui xneuin Irtpcnteni à Mofe faÓumjConfregit tandem propter abufum, quia populus ftolw Wcojpcraï ei diuinos honores impendere,2lt; cum adorarc*4.Reg.i8»

A Rtictdus nofirx fidei profcipuus,docethanc candem carnem quam nunc gefta ***ï*u»,tp nouifsimo Dei glorificandam ^refurreefiurä effe in uitam xtemam.Si'; tut emm Chtdlus teturrcxii, fit ultra non morictur,ita ChriRiàni omnes refurgere

habenî cûm corponbus fuis,inquit Aihanafius inSymbolo» Quare fepulfura ert Chnftianis rdigiofe traôanda propter infallibilem Ipem noftrac refurredionis^ Pu* nera iunt à pijs deducenda ufcp ad fepulchrum, Ôifcum corpus fepditur, débet P’^ Hor aut uerbi NLnißer brem condone confolari populum, ut primo recordeiub nos omnes in Adam eflc mortuos amp;nbsp;damnabiles. Deinde rurfus nos omnes «n Chriflo uiuiHcari,qui omnia re Rit uit, qua: prius Adam corrupit amp;nbsp;perdidit. Ipfe e* nim mortuus cft propter peccata neftra, qua: omnia ipfe fua morte cxpiauit,^ nö* lt;nbsp;ftram mortem aboleuit, 5C fadus eft omnibus Chriftjfidelibus refurredio amp;nbsp;uit% qui credit in eum, etiamfi mortuus fuerit,uiuet. Et omnis qui Ufuit amp;nbsp;credit in eum non moriciur in xternum, loann.ii. Corpora noftra membra fuht Cbrifti, ficut ig^ lur Deus fuCcitauit Chriftum Dominum amp;^ caput noßrum, ita amp;nbsp;nos fuicitabit pet j potentiam fuam.i^Cor.ö Hïc trader concionator locum illum.i.Theff4.N0I0 uos g ignorare frati^es.ufep ad finem : uel a1iquem locum ex ly.cap,primae ad Corinthios. ? de gloriofa refurredtone Chrifli à: Chnßianorum,ut articulus ille, Credo huius cat I nis refurredionem, firmiter imprimatur cordibus hominum, amp;quot;nbsp;fides refurredio* nis confirmetur amp;nbsp;exerceatur. Rede enim Ambrofius ait fuper Eprfl. 1. Cor.ij.ca» Omnis fpes credentium m hoc fita efi,quód mortui refurgent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï

, Hacc caeremonia honeflxfcpulturae flt;mper fuit in Synagoga amp;f inEccIefia, Ä | «fi teflimonium noßr-ae fidei, quód credimus refurredionem carnis, amp;nbsp;noßrar cha* ritatis erga proximos defundos,quos credimus non eße amiflós, fed tantum prae^ niifi'os,non dubitantes,nos in die Domini omnesainicos noßros rurfum uifuros,d! manfutos limul cum Chrißo in æternum.

Erat certe in ueteri Teßamenio horribilis poena, priuari fepubura , amp;nbsp;cadaürt protjei fine honore,ut uidemus 3.Reg.i3.4.Reg.9. lerem.8.14 16.19.2x.34.30. Ezech.39. Pater noßer Abraham nonne Saram luam fepchuit in Hebron honorific ce,qui locus fepulturac Patriarcharum deinceps erat,Gene.x3.26.Similia hge de a* lijspatribus Gcne.35.37.38lt;47.49«5’o.

Nonne filius uiduae cum honore eßerebatur extra Nain,Luc. 7, Lazarus ho* norificé fepultus erat in Bethania.

Sarpe in fepulturis ineukentur populo uerba fixe confebtoria uel fimilia: Pfal.71 Preciofus erit fanguis corum in oeufs ipfius. Et loquitur de Chnßia^

EtPfaLii^.Prcciofa in confpedu Domini mors fandorum dus. Nonautein tfletpreciofa,fi corpus altera pars hominisnonrefurgerct.

i.Cor. 15. Corpus feminatur, fepelitur in terram inßar feminis, in corruptie* nc,in ignominia,in infirmitate,fed refurget in incorruptibilitate,gloria amp;nbsp;potcnuigt;» Obfecro uos fratres per Chrißum primitias refurgcntium,ut ad uerbum edifcatis 17. caput primae ad Corinth.ut apud morientes amp;nbsp;in fepulturis femper ex eo confoiationem in promptu babeatis.Det uobis Dominus in oui#

Dtbus intelledum« quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ixxxvm C AT E C HI S MV s MINOR PVERORVM, GEN ER 0-fo puero Ottoni Fur ft er dicatus ab Vrbano R«gio, ab «Odern recognitus amp;nbsp;loeupktatus.

p^Q Jcmde/l imbut a recens Jcruabit odorcm^R^a diu^ ul uerc cednit ]Horatiii^^Summo igitur^ßudio annitendum c^ï ^m inueniUs animituitcfiula-,non uanis huius feculi opiniombii6-,Jèd ^^^ cathoboejidei doçmatihus imbuatur, (j^ud mox à tcncru ad fict'atcm^bri^ianam excrecarii-, Chnltum^^difcas ^ JSlc^ut degencres fib^ßolcnt-facie tantumjUun etiam animo lt;^ fpietaa te referas Chriflianiftmum par entern tuum^IoannemVurlleriE^iluefr/i ordia nisuirumfurifcoifuïtum,^ Lunebw^enfis ducatn^ Qancellarium, de ßudio^ fis omnibus fidm optime mentum^^^^d turn commode fiet,ubi m illo lt;£tatü fo» reGatecbil^m probe didiceris.Cuius ego tibi in hoc Dialogo (lucedam rndi» ment a prafcribo o cfuibus ç^ Ccllane fcholce pubes utetur, Qhrfits Dumimts oeJDeus mof er, tejpiritu fo myfiéria fidei doceat, er te patri ac patrem tibi (pidm diutifime conferuet incolumem,

B S E R V A N D 1S S i M E Pr acceptor, die mihi quid fit Catech# mus,cuius mentionem toties facit Pater meus:'dicens: Catcebtfmus P* eit miracub.

Pater tuus femper etiam in orc habet Pauli ad Ephefio# 6.uerb*’ Patres educate liberos ueflros, in eruditione amp;nbsp;correptione Domini « Diligent^ jgstur aufeuha : Catechffmus eft compendiaria eruditio corum,quae ad fidem Chd^ ftianam pertinent, Catechumeni font difcipuli, quifideiChriftianacrudimcntaprf* cipiunt, Catechiftac font qui docent Catechifmum.

Tria, nempe: legem Dei, decern prxeepta,articules fidei, SC orationem Do^ minicam « in his fermé comprehenditur uelut in fumma, quicquid facrac liter* docent.

Obfecro mi preceptor, breuiter amp;nbsp;dilucide hxc tria me doceto j ut feiam cut firn Chrißianus.

Omnipotens Deus decern praccepta Mofi dedit, fcripta in duabus tabu1itlgt; pideis,ut per hxc noßra peccata agnofcamus.Nam utpcccata uitemus,amp; ab cis 1*^ beremurucliuflificemur, maiusquiddam rcquiritur,quam fandapraccepta, qu* exigunt bonUm, SC prohibent malum. SicutÄpoßolus Paulus docctRoma. ^.Pd legem eß agnitio peccati. Non dicit abolitio. Lex enim, ut ait beatus AmbrcfiiA Roma.j.Galar.^.non data efl,ut per earn abolerentur peccata, fed peccatorcs reft fe feirent apud Dcum. Nam ficut homo deformis, infpeculo uidet fuam turpitudi^ . ncm,Ä: terretur: Ita peccator in decern prxeeptis, uidet abominationem peccato^ rum fuoruni,amp; confunditur.

Prima tabula Mofi habet tria praccepta,quae docent, quid nos ertaturx debt* mus Deo creatori noflro, aut quomodo Deus in fe colendus fir.

Id eft. Cum ego folus firn Deus, nec fit ullus alius Deus prxter me, qui fo^ poftum d^ uoio te feruare: in me unum crede SC fpera, me unum ama amp;nbsp;time.

Difcc hie puer, horrenda Si maxima peccata eße, quae contra primumpt*^ ceptum Hunt, quaiiafunt: Ignorare Deurn, nontimerecum, noncredercineuiOi fijerc creaturis,defperarc,contemncrc Dcum.

Difce etiam hanc eße ueram fidem in Deumi quando in Chriftum lefum cnn cifixum credimus,quia nullus alius Deus eft, quam incarnatus iUe in Nazareth, nr* tus in Bethlehem,dC crucifixus pr« nobis,extra portam Ierufalem,in loco Caluarirt* Ioan,tp, Hebrus«

^oH a^ßimcs nomen Domini Deitui in iianum / JSJott enlm habdit Deus in^ntem eum-,clM nomen Domini Deißii in nanum adlumpferity

Hoc eft: Confiterc amp;nbsp;prxdica gloriofum nomen Dei in omnibus Qi. femper, femper amp;nbsp;in omnibus gratias age Deo. Inuoca nomen Domini in omni necefsita^ lt;«1 uigilanter ÔC afsidue ora.Et quando Del gloria Ôd proximi militas poftu!ant,per Dei nomen iura.

Tranfgreflores huiaslcgis funt,omnes blafphemi,periuri, qui fine necefsitate, mera leuitate iurant per nomen Dei, amp;nbsp;qui ad decipiendum abutuntur nomine Dei:Qui non orant, non gratias agunt, non laudant magnum SC tembik nomen Domini.

ludxis olim feptimus diesfeftus erat,Chriftianis odauus dies, amp;nbsp;alq quos Ec^ defia conftituit.ln quibus debemus audire , legere amp;nbsp;traeftare Euangelium Chrifti, noftra pcccata amp;nbsp;Dei gratiam recolere, publice etiam in Ecekfia orare, 8C gratias agere Deo,Euchariftiam percipere, irtfirmos 8C afflidos uifitarc amp;nbsp;confolari, famis liam noftram uerbo Domini ad pietatem exercere.

Tranfgreflores funt, contempt or es uerbi Dei amp;nbsp;Sacramentorum,qui huius fc* euh uanitatibus dediti,pietatis exercitia nihil curant*

^ - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetjC^uid debeamiis proximo noßro^

T-donorâpatrem tuumamp;matrem tuam^ut benefit tibi-^amp; fis Ïongceuiis fper terram^

’ Id eft, teuerere parentestuos, Deus enim per eos te in mundum edidit,eos tibi prxkcit, honorifice de cis fentias, reuerenter aUoquere amp;: tradia : in omnibus eis obedi in Domino,eis diligenter ferui, ÖC neceffaria miniftr ato. Nomine autem parentum intcUige etiam Paltores animarutn,Magiftratum, Pr3cceptorcs,Tutores, Patresfamilias amp;nbsp;Matresfamilias.

Difce puer,quod Deus in mundo C«farem,Reges,Principes,amp; alias Potefta-? tes conftituit, quibus debemus obedire, amp;nbsp;ficut Paulus docct, reddere eis hono* tem, timotem, tributum Óe uedigal.Nam Magiftratus Dei minifter eft tibi in bo^ num.Romsu13.Ideo omnes fcditiofi amp;nbsp;contemptores poteftatis, horribiliter punt« üntur à Domino:quia Deus poteftatem fa;culi,ut fuos minifttos tuctur, amp;nbsp;iuatn ors dinationem ipfe confcruat •

Tranfgreflbres huius mandati,(unt inobedientes amp;nbsp;rebelles libcri,ód fcditiofi dwnes.Hic recordare puer, quàm grauiultione Deus pledlat contemptum Magi^ ftiatus.Nam anno ànato Chrifto M.D. x^» centum millia uirorum occiü font pro* P^n feditionem in Germania excitatam contra fxculi poteftatem.

lâeftîKolitrafcijnolifigna irz oftendere, noli conuiciari, noli manu occO dere,ô( conlcntite in necero proximi. Sic enim Chriftus exponit hanc legem Watth.cap.ç,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trante

TranfgrefTores font: iracundï, jnuidi,iurgioß, makdici, contumehon, obt^^ Öatores, contemptorcs, Si irrifores proximi,occifores,latroncs,amp;qui in hxc gitia perpetranda conkntiunt, adiuuantep, etiamO manu non confïciant.

2)0 fok nfd?t vntcijfd^cn. Sic enim in lingua fanda fonat hoe praecepW'^ Nam Naph, quo uerbo Mofes utitur, fignificat fornicari, vn^euftbbeyt treyl’f. In genere enim prohibetur omnis ilkgitimus concubitus,ut R. Auen Ezra eru»’ fcripfit,Exodixö.Hoc eft, cafte uiuito. Obfcrua tuum cor, ne obfcoma cogite*, concupi(cas,obferualinguam tuam. Scortatio amp;nbsp;omnis immundicia, ne nomioet** quidema tc.Pratferuaoculos,ne uideant turpia.Rede enim dixit AuguÜinus: 1*” pudicus oculus, impudici cordis eft nuncius. Praeferua auditum, ne uana JCfpiJf^'’ audias, amp;nbsp;tadum,ne immunditia confpurceris « Corpora enim noftra funt temP' ipintus fandi, i Corinth. 6.

Ora lugiterjege Euangclium, ieiuna, füge ocium,femper aliquid honefti cp^ fare,füge crapulam amp;nbsp;ebrietatem, füge impudicos homines amp;nbsp;libres.

T ranfgreftbres huius kgis funt : lafciui/cortatores, adulteri, amp;nbsp;quicunep co^ tempte coniugio,non pofsident uas fuum cum fandiftcatione amp;nbsp;honore.

Hic puer dike hanc fententiam fpiritus fandi, Hebr. ij. Honorabile eft int^ omnes comugium, dC cubik impollutum. Scortatores autem amp;nbsp;adultères iudiesb^ Deus.

Id eft.Non auferes amp;f ufurpabis rem ahenam, ui, fraude, dam ud palatn/*'^ potius tua a!ijs Itbenter impertire.Petcnii abs te dato,cupientem mutuum accipd^ ne auerferis.Matt.5.Mutuum date,nihil inde fperantes. Date,amp; dabitur uobit. 1^ cae lt;j.

Tranfgreflbres lunt auari,ufurarrj, fures,praedones,amp;omnes impoftores,^^ 'opprimunt ac fraudant in négocia fratrcmfuum,quacuncpidratione fiat.

ld eft.Efto in fermone uerax,fimpkx,candidus, lingua tua noli abuti in dt^ num proximi,fed eius potius honorera amp;nbsp;rem tuerc.

Tr anfgreffores funt ; calumniatores,mendaces,detradorcs, affentatoresj É* teftes.

ï^on concupi/ces taorem^ßruum difS^Z^ andHamy^ bouem^Z^ ^f^ nuMj^ ofnnia (luce dusJant^

Hare duo praecepta palam prohibent uiruknta radkem peccatorG, origin*^ niilull’

. nbsp;nbsp;nbsp;' minor: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xc

ftaîum,mahm'cô4'dis concupifccntjam, quæ nobis omnibus fiîqs Adae amp;nbsp;Eua: ini hata eft.0nines igitur iomus tranfgreffores.Nam Scfi manu amp;nbsp;corpore non pecca« muSjCorde tarnen concupifcjnius,quae noftra non funt,aut illicita font, De hac pro^ Funda cordis bum a ni malitia conqueritur Apoftolus Roman. 7, Cencupifeenuam nou'demjnifi Lex dixiffecNon concupifees. Earn antea defcripferat Moks m Gene, cap, 5. Afferent omne figmentum cogitationum cordis humani, omnibus diebus tantum malum « He, Quod uerifsimum die afsidue experimur, fed fpintus i^nciys corda noftrafidein Chnftum afsidue magis ac magis putificat.

Chriftus earn proponit Matth.7.Omnia quzcunep uolueritis,ut faciantuobis homines,lie Tijlosfac.tclibs.Hzemm eft LexSdProphetx,

Et Matth.zx.Diliges DominumDeum tuumextoto corde , tota anima tuât tota mente , amp;nbsp;proximum ficut teiplum . In his duobus mandatis, uniuerfa Lcx Ói Prophet« pendent,Ideo Apoftolus Roma. cap. 13.dieft: Impietio legis eft ddedio, DISCIPVLVS.

Deuteron, ^.loquitur Deus : Ego fum Dominos Deus tuus, Deus emulator, reddens iniquitätem patrum fupcr Hlios in tertiam Öf quartam generationem, his qui oderunt mc.Et faciens mifericordiam in multa miUia dihgennbus rac,0d cufto# diennbus przeepta mea.

Deus itacp punit peccata temporaliter amp;nbsp;xtemaliter. Pan« temporales fünf. Deutero. 18. fames,peftis,cgeftas,febres,frigora,aeftus, aer corrupt us, rub’go, pro# letftto cadauerum ad beftias,amentia, excitas,furor mentis, direptio uxorum, belia, pauor cordis, et breuiter, nUe plagen duff erben. Eft Ôd poena xterna. Quienmi nonrelipiicuntSC credunt EuangeJio,in Uternum ignem gehennx abtjcieniur, ubi maieditSicum Diabolo 5C angel« cius fine fine erbeiabunmr, Maith.x^, DISCIPVLVS.

Sum nc in mundo tarn perfedfi homines,qui omnia mandata Dei impleantf PAEDAGOGVS.

Tvlulti quidem conantur,at nemo Hliorum Adam in hac uita adimplct prxee# pta Dei,Ut Aug'^ftmos docet de fpiritu Sd litcra, capitt 30. Impleri tarnen ea opor* tet, aut iuftaeix Dei fuppheip fatisficri.

Si in judicium intraret nobifcum,iure nos omnes damnaret in xternum, Lex «lim nos omnes maledidos pronunciat. Deuter. 27, Malcdidu# omms, qui non *«anferft iri omnibus,qux fcripta iunt in libro hoc,ut facial ea,

Pialm,ii8, Maledidi, qui déclinant à mandatis tuis. Et uidex in fpeculo Lcÿ 4i^-— ruines elle peccatores, Ôd declinafte à Dei mandatis: Ergofumus maief

Scripturx faneftx Deonofirofummamiufticiam, amp;f fummam mifericordiam tribuunr. Deuteron.j.Deus abftp ulla iniquitate, iuftus fie redus, Pfalm. 144, lu* fins Dommus ûi omnibus uqs fuis « Pfalm, gt;4. Omnes ui« Domini mifencordia uer0

ÎC ue ri ta s. Nam promifit nobis liberationem ex rhera bonifatc. Et uerax, pronsi^* fionem implet indignis.Et Pfalm.io t. Miferator amp;: mifericors Dominus,longan^ mis,amp; multum mifericors.Non in perpetuum irafceiur,necp in aetemum commins* bitur.Non fecundum peccata nofira fecit nobis'Neep fecundum iniquitates nofirat retribuit nobis. Ei Pfa!.'i44.Suauis Dominus uniuerfis, fit: miferationes eius fupd omnia opera eius.Quamuis ita débita Dei iufiicia nos ómnes condemnet, indebi^ ta tarnend metamifericordia nobis miferis fubucnit,ne in aetemum pereamus.

Chriftiani norunt,qui habent promifia Deipreciofa, in Scripturis fandii, DISCIPVLVS.

Promittit gratiam, remifsionem peecatorum , iuftificationem amp;nbsp;uitam xtet* nam.

Etiam. Quid meruimus filq Ad», cum eramus inimid Dei,nifi mortem f *” propter aliéna merita,acdpimus omnia Dei dona.

Hacc funt dulcia,amp;? auditu iucundifsima. Sed ubi manet iufiicia f Dlxifti eni* quód Deus iufius fit,eocp iure puniat peccatoresin acternum, Öi^ iufiicix eius omO^ no fatisfieri oportere adferuifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

lufiiciam aut indicium Deus exercet in eos,qui non credunt Euangdio. N^ qui Chnllum redemptorem mifericordem funt auerfati, eundem experientut dieem feucrum. Et eft mifericors credentibus Euangelio. Quemadmodum D»'^ , cecinit Pfaltno 14. Omnes uiæ Domini mifericordia amp;nbsp;ueritas. Quia gratis p^ mittit liberationem .gratis exhibet promiffum. Sed mox addit: Exquirentä’”’ teftamentum eius amp;nbsp;teftimonia eius, id eft, Euangelium gratix Chrifti acciplcfl^ bus. Sed poenam,quam debent, luhilominus transfert in alium, ut iufiieix fuse •« ad nouifsimum quadrantem ubiœ latisfiat., ..

Quis igitur 1egem Dei uere implet amp;nbsp;poenam nofiris peccatis debitam ^^ tantacp bona nobis meretur ƒ

Ipfemet Chriftus filius Dei, in quem pater pofuit iniquitatcsnofiras,ut^ expiaret.lefaix 53.Hunc Deus pater fiatim inParadifo, poftquam Adam amp;nbsp;peccauerant,ÓC morti addidi fuerant, promifituchturum in mundum, ut homond ret, fed fine peccato ex uirgine, ut foret nofter Icfus ,id eft, Saluator,qui nos faceret à peccatis nofiris^ ut foret Mediator inter Deum amp;nbsp;hominem, ut i*”?^ legcm, 6C fua morte fatisfaceret pro peccatis nofiris, amp;nbsp;nos redimeretàpoteß^ DiabolijSCfuouerboö^fpiritunosiufiificaretamp;faluaret.

, Etquod Deus per Mofen amp;nbsp;reliques fuos Prophetas, de Chrifio pro«»®’ hoe amp;prxftitit,quia efiuerax, amp;nbsp;in plenitudine temporis, quae fuit ante i54®' ' annos,mifit filium fuum unigenitum in hunc mundum.Et fadus eft homo, amp;nbsp;o®®'* impleuii, qua: Prophetx de eo prxdixerunt, amp;nbsp;qux heceffaria erant ad noftrt”’ iufticiam amp;falutem,natus,paftus, fiC mortuus eft:fedrefurrexit, fuacp morteÄ^^ furredione peccata nofira expiauit, nos tufiificâuit, amp;nbsp;patri reconciliauit, ut pter mortem filij parcat nobis Deus. Turn mortem aboUuit, ueram uitam a gt;«*

^ortaUtatem refiituit, Diabolum uicit, amp;, ut uno uerbo dicam, nos liberauk, Be hocpraedkawr in toto Mundo, 5^uocaiur Euangelium lefo Chrifti, id eft, Ixtum ’^cium,qu0d fimus per Chriftum a maledidione Sif morte liberati, amp;nbsp;cum co ui^ ^iin gloria Parris in acternum. Et omnes qui credunt huic Euangelio,in nomine «fuChrifti, hoc eft, propter dus merka accipiunt remifsionem peccatorum,iuftifi^ ^intur flC tandem xtema I^eatitudine donantur.

. Audiuifti italt;p uerum legis impletorem » Nos Dei legem certe in nobis non *'’’pilt;nius,fed Chriftus impkuit pro nobis, Ä eius impletio 0^ iufticia fit noftra, ft ^rurn, utin Dominumnoftrurn,Sd Deumiiiftificatorem,amp;faluatoremnoftrum, credimus.Et infuper meruit nobis fua pafsione (piritum fandum, quern nobis do« natjUtS^ipfi legem faciamus,

Memini te pado ante dixifte : Nos in hac uita prxcepta Dei non implere. Cur igitur nunc doces legem non folum à Chrifto die impletamjcd etiam nos earn facere pofte deberet

Rem fie cape î Erronea eft illorum cogitatio, qui Chriftum putant fie implex uilTe legem pro nobis, ut porro nobis fit ociandum, nec fit necefte legem à nobis fieri. Non cnimChriftuspronoftris peccatis ideo paftus eft,ut in peccatis perma« nrremus, abfit, fed ut fpiritum fuum nobis daret, quo renouemur, 0^ in nouitatc Mitx ambulemusjcgicp Dei feruiamus.

At carnis nondum mortificarx imbcciUitas, amp;nbsp;malitia fpiritui in nobis 3fs0 duerebcllans,nosadeo impedit in exercitio legis impIendXjUt per totam uitam etiamftrenueopérantes,utx inchoatelegis impietionem pofsimua.Neqjtarnen ceftandum, fed fine intermifsione certandum contra carnem,amp;f meditanda lex eft, utfaltem inchoeturLex in nobis,5C magis magisep fiat, quo ftudio, fobric, iufte Sd pic uiuend(, dum contra peccatum pugnamus, ut ipium extinguamus, fit, ut inuiti peccatum in nobis habentes, pro non habentibusa Deo habeamur.Et quicquid uitio carnis nondum impleiur, nobis proprer Chriftum remittitur, quia iple eft impletio legis, uel pcrfelt;Sio ad iuftificaiionem omni credent!,Roman. io. Lex cnim exigit à nobis iufticiam. Sed qui credit in Chriftum, ex gratia Dei reputatur ' iuftus,quia Chriftus fit iufticia Chriftifidehum, i.Corinth.i.

Habet itacp Chrifti fiddis * quod Lex poftulat, ex imputatione diuina, hoc (ft,ueram iuftiejam. Idco fandus Ambrofius Roman, x. dicit : Hie feruat legem, qui credit in Chriftum, quern lex ad iuftificationem uenturum cecimt, qqamipfa dare non potuit.

Sane înieHigis. Nos malæ arbores fumus natura, quem igstur frult;?}umbo* num ferremus ex nobis f Mutila, manca amp;nbsp;immunda eft noftra kgis impletio, pafsiones noftrsc impuræ funt, lutum luto non mundatur. Ininiici Dei eramus» Roman. j.Dileô:» propter diledum cfficimur. Deus enim nemini fauet, nifi pro^ pter filsumfuum. Ideo qui in Chrißum crédit, faluatur. Qui non crédit, fuper ik lum manet ira Dei, loan. 3. Quia nemo prêter Ghriflum peccata expiauit, nuHus abus cß Mediator,ô^ propiciator,nifi lefus Chriflus, i.Timoth.a. i.loannis z.

Ïgitur nCmO iuflus SC faluus fict nifi Chrißianus, 8i nulla cfi ueta Hdes iuflifî* cans ÔC faîuans,nifi Chrißiana,omnis alia fidcs,efl ex^crabilis error amp;nbsp;impietas^

Reële fentis, Nam ßat hoc decretum Dei inuiolabik: Extra Chriflum nulls efl Dei gratia, nulia remifsio peccatorum,nulla iußicia öd falus. Sicut Petrus Aëto? rum capite quarto concionatur: Non eß aliud nomen fub cœlo datum inter homk nes,in quooporteat nos faluosfieri, quamlefusChrifias Nazarenus.Deusom^ nia bona nobis promifit in iHo, öd propter ilium, amp;nbsp;implet promißa propter il* lam , quia efl diletflus filius Dei, in quo patri complacitum eft. Ideo Paulus 2.Co* rinth.i.dicit.’Omnes promifsiones Dei in Chrifto efle etiam öd Amen, id eft, in eO confirmari.

Sathanas in Paradifo priraos parentes noflros dolo adgreflus,Euam feduxit Cumep mendacio crcderent,inobedientes fadii, grauifsime peccarunt i quo pecca^ to tanquam ueneno natura Humana infedaeft fid corrupt a, lam qualis pater, tali* proles. Ex Adam in prima natiuitatc in nos transfunditur peccatum ccncupifcen^ ti3c,quod originale uocatur,ut omnes homines naturali propagatione ab Adam de* feendentes nafcantur peccatores. ,

Ex peccato autem Mors orta eft,peccati poena aut ftipcndium.Ita enim Apo^ Bolus Roman, cap. 5 . docetj Per unum hominem, intclligc Adam,peccatumió mundum inrroijt, ac per peccatum mors, Sd fie in omnes homines Mors perua^ fit, cd qudd omnes peccauerunt. Et ficut ab uno primo Adam in nos peruaferuöJ peccatum Sd mors : Ita à Chrifto in nos perueniunt iußicia ôd uita.

lam cognofeo morbum naturae, 6d peccata per Legern, quid Deus à me exl* gat,quam nihil edrum praeßare pófsim meis uiribus,quid iure commerucrim.

Symbolum Apoftolorum clare docet gratiamDei in Chrifto, quomodoprt cam natura morbida fanetur, amp;nbsp;a peccatis amp;' peccati poena, morte ac malis omn0 bus eripiatur Öd reftituatur.Auguftinus in Enchiridio cap. 5 lt;^. articules illos uocat Regulamfidei,

Recenfe Öd déclara mihi Symbolum Apofloficum, ut alteram partem Caief ebifmi perdifcam.

Hic ert primus Articulas fidci. Audiuifti antra legem Dei,unde times . lam wdipromifla eius Ód beneficia,unde fiduciam in Deurn concipias.

Vbi Deus promittit,ibi fide opus ed, ut promittenti credas , amp;nbsp;accipias pro^ nnÏÏa, Sine fide, inquit,Hebr,ii, Apodolus, impofsibile cd pheere Deo. Excitant «enefidem wam nomina Dei confolationis plena. Scriptura enim Deum uocat «reatorem omnium,pattern omnipotentem ( Quid hic amplius defiderast ) qui omnia in tuum ufum condidit, amp;nbsp;prxdare omnia poted, Gene. x . Idem ilk tuus eß pater, Matth.6.1ncxpiabile fcelus cd, non credere^ut fpem ponere in fumme fapientem,fumme bonum ,amp; famme potentem.

Habet autem Symbolum tres partes : Prima docet, quid de pâtre. Secundi, quid de Filio.Tertia, quid de fpiritu [an(do Chridianus ad falutem (entire debeat. Deuteron.cap.d.dicit Propheta Mofes; Audi Ifracl, Dominus Deus noder, Deus unus cd. Nonuero funt plures dq, fed unus ed uerus Deus. Tres tarnen peiïona: funt in Deitate : Pater,amp; Filius,amp; fpiritus fandus, ficut fcriptura docet.

Ed itacp huius Articuli fenfus: Credo, id ed, fiduciam meam 6C fpem pono in folum Deumuerum,qui non'klum omnia ex nihito creauit, eoelum, tettair), inare,amp;ornniauifibilia%inuifibilia,qux in eis funt,fed etiam omnia conferuat, neereccdit à fuacreatura, ficutfabricator nauis àfua naui,fed fempcr pra^fens ed nobis. Ipfe folus poted me feruare in omni necefsitate,quia ed omnipor«ns,amp; nuk me conferuare amp;: tueri,quia pater meus ed . Et de'eius paterna gratia dubitare non debco,quia ucrax ed,imó ipfa ueritas.Quiequid igitur de eo facrac litersc docen« ëC promutuntjucra effe credo.^fefff aUcs bic reel?« wavbeyt/bn vevUjje id?nücb outT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ita nos docet fcriptura Gene. cap. i. In principio crcauit D eus eoelum amp;nbsp;ter^ ram , Cœli amp;nbsp;terrae nomine omnis creatura intelligitur, ut Augudinus Itbro iecun« do Confefs.capite duodecimo.Et Pfalm.113.Dcus noder in coelo, omnia quxcuncp uoluit feeit'. Et creaturam fuam non deferit. Nam per ipfum uiuimus, mouémur Sd £umus, Adorum 17 .Et Matth. 6. Ne fitis (oUiciti uitat uedrae, quid cfuri fitis, aut bibiiuti, nec^ corpori uedro, quibus indumentis ufuri. Nouit enim Pater ue^ der coeledii,qu6d opushabeatis hi*omnibus .Et 1.Petri 5. iubet Petrusomnem curam in Deum cohqcerc ,quia tlli cura ed de nobis.

Sï Crus ipfe omnipctens,tcrum omnium conditor,ubitp praefens,Pater iio-? der ed, Öd pro nobis curat ,qu3cfo quis hocebit nobis T quid décrit nobis fub cura tand patns7 Ideo Apodolus ex fide huius articuli dixit : Si Deus pro nobis, quis contra nos t Quafi djcerel: Quiequid extra Deum cd,crcatura cd: Ä quid cd crea^ turacchata ere ai om cmnipotenti,fine quo creatura nihil cd ÖC nihil poted^ Quod fi Deus me cudod*t,roihi prouidct,latis tutus fum .

Et Dausd Pfaim. xd. Dominus illuminatie mea, amp;nbsp;falus mea,quem timebof Dominus projedor uitat mex,a quo trepidabofEt Pfalm.xx.Si ambulaucro in me^ ^w umbrae mortis,non timebo mala, quoniam tu mecum es. Ita Dauid ex firma fi« ^t pnmi artiarh Deum alSoquitur. lam hunc articulum omnes ore recenfent, pau* ^‘Mem corde credunt. Nam qui hunc credit , facile credit omnes alios ; qui hunc ^ou crédit, nullum omnino crcdit,cxhoe enim reliqui pendent.

Anentus'eftopuer, nam Artkulus delefu Chrifto amp;f eius myderifSjChrjß/»^ hos facit. Docet entm quid de féconda perfona diuiniiatis,nempc,dc filio Dei, fd quem Öi: crean amp;nbsp;reer eau fomus,fit fentiendum»

Primo tradunt Chriftum fihom Dei effe uerum amp;nbsp;naturalem Deum,PaH tonfubftantialcm, non gratia, fed natura filium unigenitum Dei parris.Sic enim al^ loquitur Chriftum fanéfus Thomas, Ioannis cap. zo . Dominus meusamp;De«igt; meus. Et i. Ioannis 5. Sumos in filio élus lefu Chrifto, Hic eft uerus Deus, amp;nbsp;ui# icterna.Et Ioanniscapite primo: In principio erat Verbum, ^V Verbum eratapult;l Dcum,ó(i Deus erat ihud Verbum.Et uerbüm caro fatftutn cft.

Hic audis uerbüm Dei patri« acternum, uerum Deum,hominem fa^um. C* lefus Chriftus èft hoe ipfum uerbüm sternum. Et Prophetse uocant Chriftum foW inde Dommum exerciruum, ut Zacharix fecundo, ubi in Heb. Icgitur Deus. Ö Pfalm.44.dicit DeusPatér ad filium ;Thronus tuüs Deus infeeulum fxcuh.SI^ tut Paulus ad Hebroos cap.t.citât. Et Chriftum filium Dei uocat iplendorem glo* fix paths, expreftam imaginem iubftanti2 eius, Et Ioannis cap. 14. dicit Chrifto PhibppoiQui uidèt me,uidct patrem,Noncredis quód ego in patre fim,6c pater tö metEt Ioannis iz. Chriftus ait : Qui uidet me, uidet eum,qui mifit me. Et icannif captte 10 . Ego Ö^ pater unum fumus. Vbi Chriftus fe uerum Deum unius cumpa^ tre fubftantix eftè doemt. S’cut etiam ludxi uerba Chrifti intellexcrunt. Senierufl* enim, ut Auguftinus ait: Non poffe did : Ego ÖC Pater unum fumus, mfi ubi xqul» litas cft patris amp;nbsp;fiiq.

Ideo chare puer, credefein Chriftum debemus, ficut in pattern, quia lefui Chriftus, amp;nbsp;i'lc unus Af uerus Deus, quem fcriptura nobi.s colrndumiradit. Sicu* ^fe docet Ioannis 14. Creduisin Deum, 5C in me crédite. Vbi Auguftinus «il Confequens cft, ft m Deumcreditis, èC in mecredcre debcatis,quod non effd cönicquens,fiChriftus non«'flet Deus.Creditis in Deum,^ in eum crédite, cuinJ* tUra cft, non rapina, efle xqualem Dei. Semetipfum enim exinaniuit, non taniö* fórmam Dei amutensjed formam fcrul accipiens.

Deinde docent facrx hterx,illum Dei filium efle miffum à patre in hunc muö* dum, hoe cft,ueretfteincarnatum uel hominemfalt;ftum, loan.cap.i. Verbumcarö fadum cft, id eft, filius Dei unigenitus, fatftus eft uerus homo, ficut omnes 0^ thodoxi exponunt.

Poftremo docent etiam, in Chrifto duas quidem naturas efle : diuinam Óf hui manam,fcd tantum unam petfonam.Sed edifee Athanafij Symbolum pic eruduuö* de Chrifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Primo Athanaflus ex feripturis docuerat, Trinitatem inunftate,6^ unitateni In trinitate efle uencrandam.Mox addit : Qui uult ergo faluus efle, ita de Trim»^ le fentiar.

Sed neceflarium eft ad xternam falutcm,ut incarnationem quotp Domini noftri lefu Chrifti fidditer crcdat.

Eft ergo fides relt;fta,ut credamus amp;nbsp;confiteamur, quod Dominus noßer Icfus Chriftus Dei filius,Deus 5C homo eft,

Deus eft ex fubftantia patris antefxcula genitus: amp;nbsp;homo ex fubflaoha ma^ tri# in facculo natus,

f Perfedus Deui, perfcdus Homo, ex anima rationali,8d humana’carne fub^ miens»

Acquahs patri fecundum diuinitatem. Minor pâtre fecundum humanitatcra» Qyi licet Deus fit amp;nbsp;homo,non duo tarnen,fed unus eft Chriftus »

Vnus autem non conuerfione diuinitatis m carnem,fed affumptione humani* tathinDeum»

, Nam ficutanima rationalis8d caro unus efthomouiaDeus£lt;homo unus tft Chriftus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Scio,fed profuerit hacc uel non inteUcdla edifeere, 8d uelut thefaurum, in ferk niolo memorix reponere amp;feruare, donee intelledus tuusfiat exeratatior, tum banc fanam Euangelq dodrinam depromes amp;nbsp;gaudebis»

. DISCIPVLVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Perlibenter hos uerficulos Athanafij cdifcam.Sed die tandem : cut Deus ho# mo fadus eft;*

Caufam facrofandx incarnationis D ei, Symbolum Nicenum fic canit : Qui (filius Dei) propter nos homincs, amp;: falutem noltram defeendit de ccelis, amp;nbsp;incat-natus eft,atcp homo fadus,

Sandus Irenaeus libro tertio contra Valent, cap. xô. eandem caufam altjs ta* menuerbis adfert,Incarnationis Vetbi imaginem,inquit, amp;nbsp;fimilitudinem Dei in Adam perdideramus, Verbum igitur, quod temper aderat generi humano, nouif* fimis temporibus, fecundum praefinitum tempus à patre unitum fuo plafmati, fa^ dum eft pafsibilis homo, ut eandem imaginera in Chrifto Icfu reciperemus,

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinus de Trinitatc libro i^.capite nono,docet natura Dei filium,fadum

effe ettam hominis filium, ut nos natura filn horainis, gratia fictemus filrj Dei, Si t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitaremus in Deo: in quo folo,^ de quo folo effe poflümus bcati, participes im*

mortalitatis eius efFeatPropter quod petfuadendum, Dei filius particeps noftrx 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortalitatis effedut eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cytillus in loan, capite 16 » Vnigenitus Dei homo fadus eft, ut ab interitu, quern prifca maledidio intukrat, nos libcraret,ö^ naturam noftram fandificaret»

5j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DISCIPVLVS»

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed cut filius Dei uocatur Itfosf

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAEDAGOGVS. . nbsp;nbsp;. , , -

Ïefus Hebrxum eft,quod Hebrxi fic pronunciant: lehofchua, id eft, Saluator. Rationem nominis docet Angelus Matthäi i,dicens:Vocabis nomen eius lefum, quia is faluum faciet populum fuum à peccatis fuis » Nullus enim alius eft Saluator smeris humani,quàm lefus Chriftus Nazarenus.SicutPetrus docet Ado. 4. Nub Lttvïliud nomen «ft fubeoelo datum inter hommes,m quo oporteatnos faluosfiegt; Muim lefus Chriftus Nazarenus. ,

Chriftus,glotiofum nomen eft regru 5lt; Sacetdottj, quem Latini undum üo^ canuGracci Chriftum : Hebtxi Mefsiam ,Vngebantur enim Sacerdotes amp;nbsp;Reges spud Hebroos facra quadam undione.lcfus autem Nazarenus,ucrus eft amp;nbsp;xternus

Siccrdós ftonerJecüntJum ordinem Aïelchifedcch.PfsIm.iop.Ncner ufticus diator, i. Timoth. 2» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sacerdotale officium eft, fachficare pro populipeccatis. Hebr. cap. 7. Ó'^^ Chridus (cmel propeccatis femetipfum agnum immaculatumobtulit Deo Patri, nos qui antea inimici Dei eramus,propter noftra peccata,fuo fanguine mundauit,* fuo facrificio unico Deo reconciliauit.

Eft fiC uerus Rex noüer,omnium Regum, hominum amp;nbsp;Angelorum, amp;nbsp;cr«^ turarum Dominus. Ideo Mefsias ucl Chriftus uocatur per excellentiam, nam fi’'^ gulari unc^ione fpiritus fandi unäus eff prac confortibus fuis. Solus enim Rf^ Nazarenus perpetuum habet facerdotium Ö^ regnum, ficut Archangelus Gabd® uirgini matri ex Prophetis Lucx i.Rcgem Chrilium defcribit, dicens : Is erft m*^ gnus, Sc^ films akifsimi uocabitur : d^ dabit illi Dominus Deus fedem Dauid patri* iplmsjcgnabitcp fuper domum Jacob in acternum, amp;nbsp;regm eius non ent finis.

Solus Chriftus eff naturalis Dei filius, nos quidem fifq Dei efficimur per fi^ «lem in Chriftum,fed adopnui. Ideo Auguftinus in cap.io. loan, dieft : Nos Hito* Dei gratia fecit, Chriftum autem natura.

Hanc adoptionis gratiam prédicat Paulus Ephe,cap. i.dicens : PraedeftinaU^ hos,ut adoptaret in filios per lefum Chriftum.

Et Galat.4.Vbi uenit plénitude temporis,emifit Deus filium fuum,falt;^uin lt;* muliere,falt;ftum lub lege,ut cos,qui fub lege erant,rcdimeret,ut adoptione ius filios rum acciperemus.

Ideo Deum appellamus patrem noftrum in coelis. Nam fi credimus inkfun’ Chriftum naturalem Dei filium, hac fide nos efficimur adoptiuifilq Dei, hxredd DeijCohacredes Chrifti.

Eramus propter peccatum fub dominio Sathanar.tyranni infernalis. At Ch«^ flus fua morte Sathanam uieft, amp;nbsp;nos ab eius tyrannide redenut. Non fumus no* ftri iuris,quippe magno empti precio. i, Corinth. 6. Chrifti fumus, qui eft Doiiii* nus nofter amp;nbsp;Deus nofter, qui femetipfum dedit pro nobis, ut redimeret nos ab omni iniquitate, amp;nbsp;purificaret fibijpfi populum peculiar cm, fedatorem bonorum operum.Tit.x.Sic enim Scriptura docet: Chriftus mortUus eft A: reuixit,ut uiuef* tibus amp;nbsp;mortuis dominctur,Roma.cap.i4.Et Pfalm.8.Gloria 8C honore coronair eum, conftituifii cum fuper opera manuum tuarum, omnia fubiecifti fub pede* eius.

lam igitur,chare puer, au des dicere ChriftozDomine tuus fum, faluum me fa«^ eram mancipium Sf captiuus Diaboli : fed tu me à potefiate eius liberafti, amp;nbsp;è tf* gno peccati óf mortis, in tuum regnum iufticiae amp;nbsp;uitac tranftulifti. Benedidurr. k‘ nomen maieftatis tux in acternum,qui folus uicifti diabolum,óf redemifti homin

TERTIKS ^RTICKLP^S EST, Qia conceptlid eß defpiritu fanélo,T^atus ex Afar ia uir^ine^

OmncValij filq Adam de uiris concipiuntur,amp; ex muficribus nafcuntur, ideo coguntur cum Dauidc dicere : Pfah^©. Ecce in iniquitatibus conceptus fum, amp;nbsp;sn peccatis concepit me mater mea. In iniquitate concipi,ait Auguftjnus,cft iniquita^ tem ex Adam trahere.Solus efle innocens infans potuit, qui de epere in Adam no tftnatus,inquit Auguftinus Pfalm 50. qualis eratChriftus filius Dei miflus uel na® turnon in peccato,fcd in fimilitudine camis peccati, hoc eft, Chriftus eftuerus ho^ tno,fed fine omni peccato. Non enim de uirifi fcminc,fed de Spiritu fando uirgo Maria praegnans fadla eft.

Hinc Ifaiashanc Dsuidisfiliam,uirginem parfturam pr3cdixif,cap. 7. Ecce uirgo concipiet,8lt;: parietfifium,Sd uocabitur nomen cius Immanuel, id eft, nobif* cum Deus» Matth.i. Et Archangelus nouam hanc amp;nbsp;purifsimam concipiendi Sd pariendi rationem fic déclarât. Lucx 1. Cum uirgo rogat:quomodo erit iliud,quan-doquidem uirum non cognofcofRefpondit Angelus:Spiritus fandlus fuperueniet mte,amp; uirtus altifsimi obumbrabit tibi.Quapropter ód quod nafcetur fandum.uo cabitur Filius Dei- Eft itacp Maria uirgo illibata ante partum, in partu, fit poft par*« turn,quam Ecekfia catholica ob hoc uocat perpetuam uirginem amp;nbsp;Theotocon, id eft, Deiparamuel Dei genitricem, quia Chriftum nobis peperit, uerum Deunt 5^ «erum hominem.

Conceptus eft Chriftus in Nazareth,natui temporibus Herodis regis,Matth, a.in Bethlehem, utimplereturprophetia Mlchçac capit.5. Tu Bethlehem Ephrata paruulus es in miUibus luda, ex te mihi cgredietur,qui fit Dominator in Ifracl. 1110 dominator uel princeps eft lefus Chriftus, Rex regum amp;nbsp;Dominus dominantium, cuius fant^ifsimam natiuitatem, amp;nbsp;locum eius Angelus de coelo annunciauit pafto# tibos,dicens:Nc timcatis,Eccc annuncio uobis gaudium magnum, quod futurum eft toti populo, quia natus eft pobis hodie Saluator, qui eft Chriftus Dominus in ciuitatc Dauid.

rÆofès kripfit Gcn.3.qu ód Deus ferpenti Satanac,qui hominem in peccatum fllexerar,minatus fit excidium, Sihomini decepto amp;nbsp;lapfopromiferit auxilium amp;nbsp;liberationem»

Inimicitias(inquit)ponaminter teSd mulierem,amp;fernen tourné ferneniUius» Ipfumconterct caput tuum,Si tu infidiaberis caleaneo eius.lbi Deus promifit Chri* ftum lcfum,qui eft Semen iliud, uel Filius non uiri uel ex uirili feraine, fed mufieris tantum,quac uirgo eft,^ permanet. Sic enim legi debet Textus »11e. Latmi codices ^abent,ipfa conterct,fcd menda eft. Hebraicus Textus habet,Hu,id eft, )ple,nemc peChriftus filius Mariae uirginis,hic à Pâtre miflùs eft, ut conterat caput ierpentis, *deft,uincat eum,regnum cius deftruat, peccatum 2lt; mortemaboleat, hominem é quot;‘*»0 Satanse fiber et,immortalitatem ÖC çternitatem ci donet.Sic legunt hune tex* tumuttetes Orthodoxi.

Irenaeus lib.4. contra Valent. 17S* contempta etiam Grammatica legit : Ipfc tuum caicabit caput,amp; relatiuum in mafeufino ponit,ficut Sd in Hebr3co,quamuis an tecedens latinum fit generis neutri, quo exprefnus redderet hanc promifsionem Euangelicam.

Icxerunf,quo fernen pro filio natural,ucl ciufdem natur« ponttur,utrelatjuum,lpfe» referai filium mulïeris,iefum Chriftum.

Hic habes promifsionem Dei de Chrißo lefu, qui non uiri, fed mulieri# tao^ turn fitus efle deDebat. Virgineus enim partus neeeßarius erat ad conterendum caput Satan«, id eft, ad abolcndum pcccatum amp;nbsp;deftmendam mortem. Si Chri* ftus conceptus effet de uirili femine,natiuitas eius effet carnalis Sf poliuta peccato orfginali,ficut noftra natiuitas immunda cft.Chriftus itaep fuiffet filius ir« amp;nbsp;pecca^ tor,quare non potuiflet effe Redemptor nofter. Quomodo enlm peccator peccato rcs mundaret ^ â^ malcdidus alios benediceret :*

Adredemptioncm autem generis humani necclTaria erat cuiufdam homini» pura, â: fine omni macula conceptio amp;nbsp;natiuitas, qu« impuram natiuitatem omrit* um aliorum hominum poffet mundare. Munda autem effe non potuir,nifi effet uit* ginca.Ideo uirgo ad hune partum edendum electa cftex profapia Abrahami,lfaat» lacob Ô^ Dauid , ficut Deus patribus promifit. Gene.zz.promifirAbrah« mitabÜ’ le fernen, dicens : in femine tuo behediceritur omnes genres terr«.

Semen illud Abrah«,cft Chriftus,ut Paulus expofult. Galat.3. Benedidio i '«ftiuftitia,uita amp;falus «terna» .

Omnes homines in Adam peccauerunt, omnes funt malcdidi, rei mofti» ' amp;«tem« damnationis , fed Deus inftauratorem lapfi hominis promifit amp;nbsp;ded# Chriftum, ut ait Apoftolus. i.Corinth.ij. Quemadmodum in Adam omnes ino* riuntur, ita in Chrifto omnes uiuificabuntur.

Sic fcriptura defcribit nobis duos admirabiles hommes: Primum Adam pet* 'catorem, ex quo habemus peccatum, mortem Si damnationem » Secundum A^ dam iuftum amp;nbsp;iuftificatorem Chriftum, ex quo habemus iufticiam, uitam Si falü* tem xternam.

lam obferua puer, fi nafci debebat fil/us quidam Abrah« fecundum carnen)i qui tolleret maledidionem no ft ram, id eft, peccatum Si mortem, Ôd benedicerd nos, id eft,donaret nobis Spiritum fandum, iufticiam, amp;nbsp;ueram uitam, Si nos ö^ ptiuos diaboli redimerechune oportebat hominê elle,fed plane benedidum,id eft innocentem,iuftum, amp;omninoincontaminatum,amp;liberrimum à iugo Satan«:^ cut eum pr«dixcrunt iuftum, Ifaia cap.53. Zach.cap.9. quod ita fitbat commode fi nafcerctur ex uirgine fine uirili confortio, tantum operatione Spiritus fandi, ^ obumbratione uirtutis altifsimi. Luc« ï. .

Talisigttur filius hominis, cftChriftus iuftus, qui infultat peccatorum aü* tori Diabolo, Ioannis 14. dicens: Venit princeps mundi huius, £C in me noU habet quiequam, hoe eft, nullum ei ius in me eft, quia non fum peccator, VW peccatum eft, ibi mors regnat, Sd diabolus, qui habet mortis imperium, tyranny dem exercet. At ubi nullum eft pe€catum,ibi nee Satan habet uliam iurisdidione® aut poteftatem. Vides'nc tandem ad quid uirginitas Marixprofucrit t

. Vides etiam cur angelus Gabriel Aue gratia plena,Dns tecum,bened benedidû ferne Abrah« mûdo erat

minor; xcV iddidit infignc audlaUumîBcnedidosfrujfîus uenfris tuf, Cui item Eedefia adjuûgt; xùJerusChriftus. gt;

Vere dixù.benedi/fus. Namfolus illefrudus uirginei uentr/s nullam antiqusc malcdidionis labern contraxft,fed ceu nobilifsimus amp;nbsp;nlibatus Hos de radiée leffc tanta puntate fuccreuit,ut omnê immundidem noftram originalis peccati 0^ adua^ lium feelerum abinat,

Verc enam Angelus dixit : Gratia plena,Dominus tecum. Nam peperit uni;* gmitum Dei Pattis plenum gratia amp;nbsp;ueritate, De cuius plenitudine nos omnes ac* ttpimus, Ioann, i, Et ab omni peccaio erat purifsima, de qua ait beatus Augufti^ nus lib.de natura amp;nbsp;gratia cap, 3d, De fanda uirgine propter honorem Dornin ni nullam prorfus, cum de peccatis agitur,habere uolo quaedionem.

lure igitur amp;nbsp;nos hanc uirginem bénedidam cum Angelo, amp;nbsp;beatam appek famus cum Elizabeta,quae beatitudinis amp;uere falutis audorem Chrihum nobis im« maculata peperit, ut impleatur Prophetia bènedidz uirginis,quae Seruatorem no-; firum in utero geftans uirgineo cecinn t Beatam me dicent omnes generationes, Quia fedt mihi magna, qui potens eft,amp; fandum nomen eius.

Ad renouandam afsidue memoriam maximi illius myRetij, qu6d Deus ho* mo fadus cft, in plenitudine temporis ante M. D. XL. annos, amp;nbsp;promifsiones Abrahac SC patribus fadæ exhibita: funt. Bcatifsima enim uirgo Maria, filia cft Abrahx 3f Dauidis Matthaci 1. ex qua nobu genitus cft lefus Chriftus, unicus ille Siluatormundi.

emoties enim falutationem repetis Angclicam, gratias agRo ex toto corde inifertcotdi amp;: ueraci Deo, qui fic dilexit nos, ut filium fuum unigemtum miferit in 4iiinc mundum,ut homo fadus, homines ab omni malo liberaret'. Illius benefiet), hempe incarnationis Dei, m?gnitudo cft plane immenfa 8^ ineffabilis, de qua uere d»xit Auguftinus deTrintt. hb.13.cap.19. In rebus per tempus ortis, fumma hxc gratia cft, quod homo in unstate perfon« contundus eft Deo.

Vsteres Chriftiani attentifsimis 8C rcligiofifsimis animis, incarnationis my« fterium femper meditati funt. Auguftinus in loannem Trad, i, capite 1. Noli (inquit) mirariöhomo, quia efficeris filius per grat ta m, quia nafeeris ex Deo fe* cundum uerbum cius. Prius ipfum uerbum uoluii nafei ex homine,ut tu fecurus na* fcercris ex Deo, Qi diceres ttbi : Non fine caufa Deus nafei ex homme uoluit, niß quia alicuius momenti me exiftimauit,ut immortalcm me facer et, amp;nbsp;per me morta* Uer nafeeretur.

Qui incarnationis myderium ignorât, aut non credit, fruftra iadat fe credere fe Deum uel Dei fifium. Vera enim tides,quae nos iuftificat 8; faluat, eft credere in ßeum incarnatum propter noftram Llutcm.

^ Pukhre igitur ait Cyrillus in Ioann.cap, 14, Diuus Paulus, non nudum ad 6f ynigenitum tradit,fed hominem fadum,mortuum,amp; a mortuis excitatum.

Filius Dei ideo fallus cft homo ƒ ut pati amp;nbsp;mod poflet pro nobis. MortiUi* eß autem, ut fux mortis uidlima diuinac iufticiaefatisfacerct, amp;nbsp;fuo fanguine n®* iuflificaret, Deoep , cuius tram noßris peccatiS j commerueramus , recond# har et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sicut Petrus ast i. Petri 5. Chriflus femel pro pecan's paflus fuit, influa ?*• iniufl», ut nos adduceret Deo » Roman, 4, Chriflus traditus fuit propter pc^ cata noftra. », nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„,

Nam Deus Pater filium fuum pracordinauerat, antequam conditus effet muni dus,ut foret agnus immaculatus, cuius preciofo fanguine redimeremur à captiuitatf Diabob. iPctrii. Et per os omnium Prophetarum fuorum praenunciauit Chriftu’’* pïsffurum.Ador.3. Sicut Chriflus Luce ohimo, cum duo difcipuli propter mortel* Cht ifti uehementer contriftati effent, dixit : O flulti 6^ tardi corde ad credendort in omnibus,quæ locuti lunt Ptophet£.Nonnc hxcoportuit pati Chriflum,ó^ intrii ve in gloriam fuamf

Vbi Prophet« prxdixerunt Chriflum effe paffurum , amp;nbsp;moriturum pr* siobis *

Mofes mortem Chrifti figuris pramunciauit. Sacerdotes eniminueteriTd flamento offerebant uaria animalia, quorum fanguinem effundebant, utlcgimus d Leumco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

HiSacerdotes Stfhaec facrificia fignificabant Chriflumnoflrum, amp;nbsp;ueramu** elimam pro peccatis,uerum Sacerdotem, qui femetipfum pro nobis in cruce obBi* ht,amp;: fanguinem fuum proprium effudit,ut nos Deo reconciliaret, amp;nbsp;remifsiond* omnium peccatorum nobis mcreretur.

Et Numeri 21. Mofes exahauit acneum ferpentem in deferto, ut qui mofS effent ab ignitis fefpentibus,il!um exahatum ferpentem,afpicerent, amp;nbsp;fanarentui' Hanc figuram Chriflus explical,ioann,3. Ita (inquit) oportet exaltari filium hom* mis,ut omniSqui credit in eum,non pereat, fed habeat uitam seternam.

Dauid Pfalm, 15. Caro mea requiefcit in fpe. Quoniam non dcrelmquesafl* mam meam in inferno, nee dabis fendum tuum uidere corruptionem. Et PfalmU* 21.dare prardixit amp;uerba Chrifti in cruce pendentis,9f pafsionem. Infummoifl® moros horrore Chriflus clamauit : Deus meus, Deus meus, cor me deferuift*' ï:t uide pafsionem, Foderunt manus meas ÖC pedes meos, dinumerauerunt on* un offamea. Diuiferunt fibi utftimcnta mea,amp; fuper ueftem meam miferu** R;rrem’. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Et in Pfalm. dg.Dedcrunt in efcam mea fcl,amp; in fiti mea potauerunt me ace* tt. Harcomma Dauid de Chrifto pratdixitin fpiritu. EtEuangelifl« defcribentlt;* p.ioooem pomunl,docentinChriftonoftrocfleïmplcta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

haras capite $3. de Chrifti uaticinatur pafsione, ÖC pafsionis frudu dieeï^ Vere languores noftros ipfc (Chriflus) tulii, amp;nbsp;dolores noflros ipfe portauit : i* buore eius fan at i iumus. Omnes nosquafi oucs errauimus. EtDeuspofuit into intquitatem omnium noßrum« Ipfe cum feeleratis reputatus eft. Hoc totum caput cum adoleucris,cdifcc. Nam in nouo Teftamento ab Apóflolis Ä^ Euangcliflis mmimum fepties citatum eft.'ut Matthäi 8. JMar.15.Luc.2x, Aeftorum S. Rom.tO'

Zachatias cap^ 9» Tu in fanguinc Tcftamenti tui cmifdU uinctos de beu , in quo non eft aqua. Hxc de Chrifto Icfu uaticinatus eft, qui in fanguinc non hirco* «um,aut uitulorumjed proprio,qui eft fanguis ncui amp;nbsp;3eterniTcftamenti,uindîos id cftjpeccatorcs captiuos infer ni hberauit.

Nolo te oncrare pluribus teftimonqs, donee adolcfccntiam attigeris. Nam Prophetæ omnes in hoc mifsi funt a Deo,ut Chrifti mortem,refurreeftionem amp;nbsp;re» gnumseternum mundo pracnunciatent.

Heus, chare puer, quoties hunc afticulum recenfes, fubfifte, amp;nbsp;ferio cogita, quanta fint peccata mundi,qux tarn preciofa morte Hlq Dei expiari oportebat. Si# cut Paulus diciti.Timoth,x.Vnus conciliator Dei amp;: hominum,homo Chiiftusle^ fus, qui dédit femetipfum precium redemptionis pro omnibus.

Gratias igitur age redemptori tuo femper pró hac faluifica morte, quam idea pro te pcrtulit,ut tu in sternum uiueres . Exhorre peccata, propter qux innocens filius Dei mortuus eft.. Illi cnim non funt Chriftiani, qui peccata non odiunt, quia pafsioncm Domini preciofam non digne aeftimant, amp;nbsp;fanguinem’tantiTeftamen# ti tanquam rem ptofanam habent. '

Difcc etiam puer ^ optimam Pattis coeleftis uoluntatem effe, ut Chriftiani Tint in pafsione imitatores Chrifti, amp;nbsp;fuam quoque crucem fer ant, quam idcû imponit, utnos humiliet amp;nbsp;emendet, Chriftoep Domino noftro conformes fa# ciat . Hie femper in omni tribulatione tibi in promptu tint aureae iliac confolatio# nes fcripturac.

Rom.s.Si cum Chrifto patimur,unà cum illo glorificamur. Namreputo non effe pares afftidiones prefentis temporis ad gloria,quae reuclabitur erga nos. Quos prxlciuerat, cofdem amp;nbsp;praefiniuit conformes imaginis filij fui * id eft, ut per crucem Entrent in glenam.

Hcbrxo.ix. Quern diligit Dominus , corripit. Flagellat autemomnem Rli^ urn, quern recipit, ad commodum noftrum, in hoc,ut impertiat nobis fandimo# niamtuam.

Sed fimifiter imitate Chriftum in hor to, qui in angufti» fua ardentet orauit«. Jta inuoca amp;nbsp;tu ex corde Pattern mifcricordiarum, per Chriftum,ut fuccunat labo# ranti, amp;nbsp;non dubita te exauditum iri, quia promifit auxilium.

Èt Ioannis 16. Amen,amen dico uobis,qu?ecuncp petieritis Pattern in nomi^ ncmeo,dabit uobis.

Chrifti pafsionem, mortem Öd fepulturam Euangeliftac omnes defcribunt, Matthaus cap.xd,X7. Mar..i4. ij,Luc.xx.13. loann. 18.19. Pilati mcntio iada ^^gt;utiudicis nomine fignétur tempus pafsionis,inquit Auguftinu#«

Ï^auid in Pfalmo 17. Non dérclinqucs animam meam in inferno. Pfalm.48^ ' ’^®^‘lt;net animam meam de manu inferi, cum acceperit me. Quac uerba Au^ Suftinus ad defcenfum Chrifti ad inferos refert,

Tradit «acpnóbisEccIcfia ex fertpturis, Chriftum pofteaquam in cruce n*® tous cft, ctiam ddeendifle ad inferos, ut Satanam opprimeret,infernum, in lufto Dei iudicio damnari eramus, fpoliaret,amp; regnum mortis deftrucret, 0^*’^ ilkfortior Gygas,Lucc ii.quifortem atrij uincit,uniuerfa arma cius aufer(jÓè: ip^^ «JUS difiribuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

A diana dus in Symbolo fuo: Qui,inquit,paflus cft pro falote noftra, defcefl*** ad inferos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

AmbroGus in 2. ad Corinth. ^. Zelum paflus cft Satanas aduerfus Salügt;^ rem,ocddit cum,nefcfcns futurum aduerfus fe. Chriftus enim poft trueem lt;1^*® dens ad infères, deuida morte, quia peccatum neiciebat, teneri à morte 1*quot; Paierai, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Cur tu hune articulum fidei femper in ore habes, Gue loquar/s , Cue caf^ Ï^in omnibus parietibus ruis fcribis bæc Pauli uerba ad Timotheum grandibu* terisr MEMENTO lESVM CHRIST V M refurrexifte à mortui* ex femine Dauid.

Quia refurre^io fefu Chrifti cft meum gaudium, unicum folatium in moerore QC aduerfirate, meus^ Triumphus. Nec meus folum/ed Ä omnium Ö*^ ftianorum, Tubixdum tenuner hancuitam deguftafti, amp;nbsp;expallékis ac frigi*^ horror membra quatir,queries uel mentio fit mortis. Vnicum autem contra ta^ mottis rcmedium cft gloriofa Chrifti refurredfio.

DISCIPVLVS. D c Igitur, quis ex refurrerftione Chrifti nobis cft frueftus? PAEDAGOGVS.

Efficacia amp;nbsp;frueftuseiuscft primo , iuftificatio hoftri. Romano. 4. Rd^ texit propter iuftiftcationem noftri. Deinde amp;nbsp;noftra refurredlioj, ficut ^‘’' guftinus ait fermone 162, de tempore : Refurrexit Chriftus , ut refurredufU*® fe non dubitet Chriftianus. Quodenim pracceisit in capite, kquetur incorpeft* Chriftus enim esput noftrum, Ephef. 1, Nos Chnftiani iumus cius corp** myfticum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Refurreeftio itaque Qirifti operatur in nobis fpiritualem refurredïiont*® peccatis, 8^ corporalem à morte. Quid turpius peceato f quid horribdiuin’O^* te t quid igitur iucundius fiC defiderabihus uiefteriofa Si triumphatrice refiirtf ô/one Chrifti, in qua peccatum amp;nbsp;mors abforbentur ƒ luRicia amp;nbsp;uita in E^^'® producuntur ? Hie Articulus de tefurredione Chrifti noftri, eft caput Chnftö^ nacdoeftrinæ* * .

Ideo Auguftinus in Symbolo ad Catechumenos ait 5 Omnis Tpes fidei nodrf hare eft, quoniam refufeitabimur. C^id potifsimum difcernit Eihmcos àCbd^ ftiants ( Nonne fides refurrcdlionis amp;nbsp;futurae uitat per Deum incamatum lefufl ChriftumtEihnici fpem non habentuitae mclioris. 1. Theflalon, 4. Chriftiani cef* tam fpem habent refillreeftionis fuac, amp;uitac acternx, quia Deuspromifttnobit gloriofam refurreefionem, Quisfperare änderet, nifi Deus ueritas ipfa F®^ mitteret r ait Auguftinus in Pfalm. tS^» Quód fi refurreÓio mertuorum non fo* rct,à; ficut Paulus ait t, Corinth, t/, fi in hac uita tantum fpem in Chriftum habe« tCfflUl

«mus, maxime miferabiles omnium hominum cHemus. Sed certo futurs eft re-? farredio.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efgo omnium hominum, felicifsimi fumus, imo foli nos foelices Turnus, qui

* in Chriftum fperamus, quamuis propter nomen gloriofum Chrifti , Domini ac Dei noftri in «temum benedifli , in feculo fimus impijs Kstßsff^aT« xjd argi^«#

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed die an hoc Enthymema tuum fit firmum : Chriftus refurrexit a mortuis, Ergo nos etiam refurgemus ƒ

t* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAEDAGOGVS.

Apoftoli, Petrus 8lt; Paulus Adorum x. ^ 13. ad probandam Chrifti refurre# Aionem à morte, citant Pfalmum 15. Non derelinques animam meam in inferno, nee fines, ut Sanóus tuus uideat corruptionem. Vbi Petrus ait 1 Dauid cum effet Propheta, prxfcius locutus eft de RefurreAione Chrifti,quem Deusfufeitauit folu* tis doloribus mortis, quatenus impofsibile erat tencri ilium ab ca,cuius omnes nos ' fumus tefies*

Potifsima enim pars Apoftolicx prxdicationis , eft refur re Aio Chrifti, Sicut Apoftolus coram Fefto S^ Agrippa A Aorum x6, teftatur, dicens : T eftificor turn parue,turn magno, nihil aliud dicens, quam ea, qux Prophetx prædixerant futua ta effe, amp;nbsp;Moles î An paffurus fuetit Chriftus f An primus ex refurreAione root« 1 tuorum lumen annunciaturus fit populo amp;nbsp;gentibus t

Apoftoli ut po te Teft es refurreAienis Chrifti uarqs argumentis amp;nbsp;modis de '' refurreAione Chrifti uera funt certificati. Non enim ftatim poft relurreAionem , Chriftus in calos afcendit, fed quadraginta dies ab Apoftolis uifus cft,amp; eis de re* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gno Dei locutus, A Aorum 1. audiucrunt,uidcrunt, palparuntcp Chriftom eundem,

Sicut Petrus AAorum 10, concionatur* Hunc ( Chriftum ) Deus fufeitauit tertio die,óf exhibuiteum, ut manifeftusfieret, non totipopulo, fed teftibus prins ad hoc dekais â Deo,nimirum nobil, qui comedimus Si bibimus unà cum «lojpofteaquam refurtexit à mortuis,

Chriftus enim rediuiuus apparuit Marix Magdalcnx. Marei 16.Ioannis xo* Apparuit Magdalcnx, loannx, Marixlacobi 8^ cxteris,diccns : Auete,^ tenues runt pedes eius, eumep adorant. Matthxi x8. Lucx X4. Apparuit duobus Difci* puliscuntibusEmaunta, Lucx 14.10 ipfo die refurreAionis. Bodem dieftetitin medio eorum, oftendit eis manus, iubet ut uidcant amp;nbsp;contreAent uecum corpus» huc.x4. loan.i®.ó^ edit cum eis.

Apparuit SC oAauo die à refurreAione Difcipulis amp;nbsp;Thomx, amp;nbsp;prxbet fe

Apparuit amp;nbsp;undecim Difcipulis in Galil^a,amp; plus quam quingentis fratribus ^'”'w\t.Corin.i$.

Apparuit ad mare Tyberiadis Petro,Thómx,Nathanael»,filijsZebedci. lo* 3nnisi|, Certiitacp de refurreAione Chrifti mittuntur in totum orbem, utteften? lur lefumChrtftum abolita motte,nunc uiuere amp;nbsp;tegnare in xternum.

Magna itaeg uirtute, art Lucas A Aorum 4. ceddebant Apoftoli teftimonium — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R refur#

* C-ATHËCttlSMVS refurrcc^lionis Domini Icfu,ut Ada Apoftolorum 5c Epiftolç Pauli, Pet ri amp;nbsp;loano^ vbicp teftantur,

Quód autem tertia die refurrexit a mortui^ olim in figura prxnunciatum lt;»* Ionas emm Proph€t3,Chnfti figura fuir. Jonat i. qui in uentre Ceti fuit tribus die* bus A: tribus nodibus. Sic Chnftus etiam in fepukhro quicuit fecundum earner’® tubus dtebus QC tribus nodibus. Matthäi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quali corpore Chriftus refurrexit? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ' ’ 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’quot;‘*

Incorruptibi!',gloriofo, potentifsimo amp;nbsp;fpirituali. Hare enim eft gloria refill* redionis. In eodem autem corpore refurrexit, quod antea in uita mortali habuit* de quo cum Thomas dubitarct,Chriftus dubitann oftendit ueftigia dauorum in m* nibus, amp;nbsp;latcris apertionem,ut uifu 2t tadu fentiret idem illud corpus rdurrexifle, quod in cruce pependerat.

SedaudipuJehrauerba Auguftini. Pfalm, gS. Chriftus qui poterat membre fua fic fanare,ut ea uulnerata fuifie non apparcret, cicatrices feruauit in corpore, 0* uulnus dubitationis fanaret in corde.

Nonne dixifti pauJo ante Chriftum refurrexiffe in corpore ipiritualÆrgonofl refurrexit in proprio corpore,quod certe non erat fpiritus,fed caro fumpta de be^ lauirgincf

Corpus glorificatum port refurredionem,uocatur fpirituale,non quód io fpi* ritum mutetur:abfit,fubftantia manet,conditio corruptionis mutatur. Et A po fto^ lus corpus fpirituale uocat i.Corint.ty. quod non eft obnoxium conditionibus cot* ruptibilitatis, id eft,cui non eft opus cibo, potu,fomno, digeftione,generat)oae, Ä id genus proprictatibus huius uitat corruptibilis : fed quod à fpiritu uiuificante, iD* corruptibile amp;nbsp;immortale efficirur,2lt;: ficconferuante Deo permanet,

Veruntamen illud idem corpus eft port glorificationem,quod ante fuit. JdcO cum Chriftus Lucat ultimo d fdpulis apparcret, Ô^ ipß prat terrore exifiimarentlt uidere fpiritum,mox dixit : Quid turbati eftis, St' eegitationes afcendunt in corlt;l* bus ueftris :* Videte manus meas amp;nbsp;pedes meos,quia ego ipfe fum,contre(fïate fl* Si^ uidete, quia fpiritus carnem amp;nbsp;offa non habet, ficut uidetis me babere, 0^ coiiiti dit coram eis de pifcc afia amp;: faut apiario«

Lucas fcribit A (ft o. i. Quadragefimo die à rcfurredlione Chriftum uident^ bus ApoftoÜi in altum fublatum,amp; in nubefubdutftum ab corum cculis. Subirax** itacp corporis pratfentiarn uifibilem noftris confpeeftibus. Verum non eftcerioali* cm loco in coelis adfixqs, quemadmodum pi (ft ores pingunt. Maius enim myft^* nüin

Hum eft afcfnOonis domim'cae,quam quod ratio Humana fuis cogkationibus capiat, Ef federe ad dextram Dei, eft omnem poteftatem habere in codo £^ in terra. Chrißusenim Dominus ÔC Rex omnipotens à Pâtre conftitutus eft, cuiomnes «esturae ia ccclo 5f in terra fubiedac funt,ange!i,homines, fa tanz, omnia mfibilia «iriuinbilia.Dcxterain fcripturis,potentiam fignificat,

Vbi Prophetx Chrifti in coelos afcenfum, amp;nbsp;hanc furnmam poteßatem prat« Amenait f

Dauid Pfalaop* Dixit Dominus Domino meo,fede à dextris meis,Donee po^ nam inimicos tuos,fabellum pedum tuorum. Hanc Prophetiam de fe ucrax Magi« fter Chriftus Matth.az.inteHigendam fatis innuit. Pater enim filio dicit, turn incite nando,iam incarnato: Sede à dextris meis, id eft, eßo Rex amp;nbsp;Dominus fuper om^ nia, ut ego.

Et Apoftolus Heb.i.docet,nulli Angelorum,fed Chrifto didlumtSedc a dex# tris meis,6t: Pfal.^y. Afcendiftiin altum,captiuam duxifti captiuitatem. Vbi Pau« lus dix;t,Ephe.4.Chriftumafcendifte fuper omnes coelos,ut impleret omnia.

Auguftinus in hune Pfalmum dicit:Captiuafti captiuitatem, id eft, uicifti mor^ tem,qux illos tenebat captiuos, in quibus regnabat : uel homines, qui fub diabolo captiui tenebantur. Nam, ut Paulus Coloflcn.i.fcribit, Chriftus expoÜatos princi^ parus aepoteftates, ideft, dzmoncs oftentauit palam, triumphans illos per fe« metipfum.

Et Pfalm.4lt;J, Afcendit Deus in iubilo, amp;nbsp;Dominus in uoce tubx ♦ Ruffinus in expofitione Symboli ait: Afcendit ad coelos,non ubi uerbum Deus ante non fuc^ rat, quippe qui crat femper in coelis, amp;nbsp;manebit inPatre,fcdubi uerbum caro fa« dum ante non fedebat.

Qualis ac quanta gloria fit afcenfus Dominici,amp; fefsionis ad dexteram pater« nam,magnifies prædicarunt Apoftoli.

Paulus Ephe. i. Deus federe fecit Chriftum ad dexteram fuam in coelcftibus, fuper omnem principatum,ac poicftatcm.ac uirtutem, amp;nbsp;dominium, óf omne no« inen,qüod nominatur,non folum in hoe feculo,uerumetiam in futurotSf omnia fub^ iedt fub pedes dims, Si eum dédit fuper omnia ipß cedefix, qux eft corpus fUius , compl^’^’^^ntum cius, qui omnia in omnibus adimpJet.

Et PhiÜp.iuDeus ilIum(Chriftum)in furnmam extulit fublimitatcm,ac dona« uitslli nomen,qued eft fuper omne nomen. Vt in nomme lefu omne genu fe fleo d3t,coeleftium ac terreftrium amp;nbsp;infernorum.Et omnis lingua confiteatur, quad Do minus fit lefus Chriftus ad gloriam Dei patris»

Petrus i.Petri 3. lefjs Chriftus eft ad dexteram Dei deglutiens mortem, ut dtxxtemx hacredes tfficercmur,profe(ftus in coelum, fubiedis fibi angchs amp;nbsp;po« teftatibus óf uit tutibus,

,^'’'^8^* hotninuw rudiumfomniat eum fic abijffe ex hoe mundo ad Pattern, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®^»ilt;*»I»«Mgt; redcat ad judicium in fine ^‘■witled quid interim agat,aut nefciunt aut non curant,

-, y^tumtu puer ftudiofe difce, nobis nullam effe confolationem maiorem Sd tmcacioren^ quänfj q^ôd lefus Chriftus à morte refurrexit,amp; nunc ad dexteram Pa ’Hs tegnat.Hxc enim Chrifti myftcria,mor8,refurrelt;ftio, confefTuscp ad dexteram ’’’HclUtis diuinx nobis feruiunt,óf noftra funt.

Rotn.S. Paulus non folum didt Chriftum federe ad dexteram Dei, fed interim cedere pro nobis«

Et Heb,7. Chriftus,quia manet in xternum, perpetuum habet Sacerdotium» Vndc amp;: faluos faccre ad plena poteft, qui per ipfum adeunt Deum, femper uiuen* adhoc,ut interpcllctpro illis.

Et cap.5. Habeinuï,inquit,Pontificcmmagnum,qui penetrauit coelos, lefuni filium Dei,tcneamus confefsionem.Non enim habemus Pontificem,qui non pofsÜ adfici fenfu infirmitatum noftrarum,fed tentatum per omnia, iuxta Umilitudinc«’* abfep peccato. Accedamus igitur cum fiducia ad thronö, 5lt; gratiam inueniamus a^ opporiunum auxilium.

Et cap. 9. Chriftus in coelum ingrefTus eft, ut appareat nunc in confpedu Dé* pro nobis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et Ioan.x.FiIio!i,ne peccetis,ó(^ fi quis peceauerit, aduocatum habemus apu^ Pattern,Icfum Chriftum iuftum, amp;! ipfe eft propicialio pro peccatis noftris,non pro noftris autem tantum,fed etiam pro totius mundi.

lam uide,quid nobis beatius ƒ fummus Sacerdos pro nobis iugiter intercede Ergo peccata non damnabunt nos.Summus Rex régnât nobis, ergo fatis tuti futuur ab omnibus Satana: amp;nbsp;omnium impiorum infidqs amp;nbsp;iniurtjs, modo in regno eim permaneamus perfidem in hunc Rcgem,Ä:Sacerdotem xternum.

In omnibus tribulationibus cogita femper, te spud Deum Pattern in coelis M ■ bete talem ac tantum Aduocatum,;Rcgem, amp;nbsp;Sacerdotcm,cui omnem poteftateif ^, pater ded(f,amp; femper in Domino gaudebis,S^ triumphabis. Neep enim fic abijt a^ f Pattern amp;nbsp;rcccfsit,ut non fit nobifcum.Nam dixit,Matthäi 28»Ecce ego uobilcui” fum omnibus diebus, ufc^ ad confummationem fcculi.

Vide obfecro religiofas cogitationes ueterum Chriftianorum de myftcrio a^‘ cenfionis Dominicsc.Tertullianus in lib.de re(urtclt;ftione carnis: Quemadmodum* nobis Chriftus arrabonem fpiritus reliquit: ita amp;nbsp;à nobis arrabonem carnis accepi^ amp;nbsp;uexit in cœlû pignus totius futnmae illuc quandoep redigendaec'Secuti eftote caf® amp;: fatiguis,ufurpaftis SC coelum amp;nbsp;regnum Dei in Chnfto:Si negent uos in Chriß*' negent 0^ in coelo Chriftum,qui uobis coelum negarunt.

Nonne femel uenit Chriftus in hunc mundumr’ucnici ne denuoT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

Scriptura duos aduentus Chrifti docet,Prior erat cius inesmatio, quandobu^ milis uenit in forma ferui,ut peccata noftra portaret.

Alter erit gloriofus,quando ueniet,ut fupremus ludex, in maieftate inmarT’' bili in fine feculi,iudicaturus uiuos,quos adhuc in ifta carne,uita animali uiuentrs ^^ uenturus eft eius aduentus, ut fcribitur Lucae 17, i.ThetFal. 4. Et mortuos, qu’ corpore ante hunc altcrum aduentum exierunt uel exituri funt, ut etiam Augu®* nus exponit in Enchiridio cap,^^. Pater enim loan. 5. poteftatem Chrifto deditiu* dlcandi,quiafilius hominis eft. Quod Orthodoxi Cyrillus, Chr yfoftomusôC Aug^ ßinus de extremo iudicio in fine mundi futur o, intelhgunt.

Oftende ex Prophctis,Chriftum fore ludicem omniS, amp;nbsp;uniuerfale quoddam «tm extremum foreiudicium.

PMm.49. Deus manifefte ueniet,Deus noftcr amp;nbsp;non Glcbif, Ignis in con* fpeâu eius exardefcet, amp;nbsp;in circuttu eius tempedas ualida. Aduocauit coelum de# terrain difcerncre populum fuum. Congregate iUi Sandos eius.

Auguftinus de fecundo Chrifti aduentu ad iudicium extretnum hæc intelli^ g^tjöi: reliqui quoqj Orthodox». Et ait: Venit Chriftus occultus judteandus (loqui* ^ur de priore aduentu in camem) V eniet manifefte iudicaturus, loquitur de fecun« ^0 aduentu. lam ante magnum diemiudierj fikt quidem Chriftus à iudicando, ut Auguftinus ait.Nam longanimis monendo 8C interdS flagdlando inuitat ad poem* lentiam peccatores,nondum iram exerçons,fed expedans poenitentiam. At tan^ dem uemet ad iudicium amp;nbsp;non filebit, turn non conniuebit ad peccata, fed mander ftè iudicabit amp;nbsp;damnabit omnes impios.

Pfalm. 9$. Iudicabit orbem terrx in ïcquitate,ói populos inueritate fua. Hæc Spiritus fandus de Chrifto iudice fummo in Eedefia expofuit* Turn enim nemmi parcetur,fed ficut minatus eft Chriftus impoenitentibus, ita puniet eos. Nam cob iegerunt fibijpfisiram in dieiræ,quo patefiet iuftumiudicium Dei, quireddituru* -«ftunicuiep iuxta fada fua, perfeucrantibus in benefaciendo gloriam, amp;nbsp;immorta« litatem, quarentibus uitam ætcmam. Contentions, ueritati non obtemperantb bus afflidionem Ôi anxictatem,Rom.i.

Malach.cap.4.diein extremum ÔC impiorom damnationem uaticinatur. Ec^ cc,inquit,dies ueniet fuccenfa quaficaminus, amp;nbsp;erunt omnes fuperbi 6e omnes fa« dentes impietakm ftipula, amp;: inftammabtt cos diesueniens, dicit Dominus ex« creituum, qui non derdinquet eis radieem amp;nbsp;germer».

Hinc il!æ concioncs Euangeliftarum amp;nbsp;Apoftolorum Matthäi 5. loannes Baptifta ait, uentilabrum effe in manu Chrifti, qui repurgabit aream fuam, amp;nbsp;conlt; gregabit triticum fuum in horreum fuum , Paleam autem exuret igni »nex-/ tinguibili.

Paulus î.Timoth. 4. Chriftus iudicaturus eft uiuos amp;nbsp;mortuos in apparitione fua,amp; in regno fuo.

DISCIPVLVS. Cupio ex te audire erdinem extremi iudieq; PAEDAGOGVS. Quædam figna prxcurrent diem illum magnum.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanum imperium,quod in terris fommum 5^ ultimum eft, defokbitur.

JI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reuelabitur homo pcccati,filius perditionis Antichriftus,Mi tcmplo Dei,id

eft,Ëcclc(ia fedens. x.Thefl'a.x.Non adueniet Dominus, nifiucncr it defedio prius amp;nbsp;reuelatus fucrithomo peccati,filius perditionis, Quem textum Hieronymus ad Algafiam.q.ii. exponens, palam dicit:N»fi Romanum imperium ante dcloiatum, Si Antichriftus praccefkrit,Chriftus non ueniet. Idem ducet Ambrofius.

111. Surgent Pfeudochrifti Si Pfeudoptophetæ, Matih.x4.falfi Dodores, fe« darum autores,x.Pet.x. Opcratio erroris mittetur uel tanta cfficacia illufionis, ut 'ïiendacio magis credatur,quam ueritati,x.Theffa.x. Spiritus erroris dodrinas dç« *’'onioïum docebunt,prohibebunt coniugium amp;nbsp;cibos.i.Tim. 4.

^kh Eedefia Chrifti perfecutioncs grauifsimas patietur, erunt tempora perk ^'Jlofjjpkna omnibus flaginis,Matth.x4. Dani.ix.x.Timotb.3.

* ♦ Erunt figna in Sole Ä Luna,ftcllis,in terris anxietas gentium per defpera^ lionemjjfQjjjibmK Mare amp;nbsp;fludus,extabefcenthomines præ timoré amp;nbsp;expeda« tione corun,, quæ fopcruenient orbi terrarum. Vir tute s ealorum mouebuntur, tuc.x1.Mauh.a4.

His fieri incip{enttbus,appropinquät redemptio ucftra.Luc.2i. Redîm^î^’ô^ eftim Chriftiani pkne ab omnibus malis animarum amp;nbsp;corporum» Idco ApoftoK'* Ephe. 4.dkm nomfsimum uocat, dism redemptionis, propter plenam liberation liemfiliorumDci.

Qui crediderunt Euangdfo, amp;nbsp;primum Chrifti aduentum in humilitatcU» #cccperunr,hos praeturfores uenturi ludi'ci»,non fine gaudio fpintus excipient, in* terca gaudentc mundo impio, ipfi gemunt, adoptionem expedantes, redemptio* nem corporis fui,Rom.S.

Matth.i4,FiIius hominis ueniet in nubibus coeli,cum uirtute multa,6^ofli^^ fandi Angcli cum eo, Tune fedebit fuper iedem glorix fux. Et mittet Ang®^ fuos cum tubx uocc magna, SC congregabunt eledos eius â quatuor uentis, à W*^ mis coelorum ufcp ad terminos corum. Et congregabunt ante eum omnes Et feparabit cos,àlteros ab alteris, ficut Paftor fegregat cues ab hcedisquot;. Et ft®^ eues quidem à dextris fuis, hoedos autem à finiftris»

J^i/i ly'cnïte bcnedidi T^atr^ mei,^oßidetc Return paratum uobü ab ‘exordia mündig

Quid nifeontremifeunt Ôi^ d3emones,quia fdunt fc iudicandos. Et contreme« faftus eft,Aâ:o.x4, Ethnicus prxfes Foelix, cum audiret Paulum de futuro iudicio difputantem.Et mihi fané clangor ultimo tub« nunquam non pereellit adres, gratis id pr3chante,ne carnalis fecuritas obrepat,qua uentur« iræ obliuifcar.

Nunc tandem intclligo,cur poftibus ianu« tu« grandiufeulis litcris, hanc ad* monitionem infcripfetis:Memento uocis Archangai, tub« Dei,ac tribunalis Do^ mini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;x

Quotufquifep eft, qui hune articulum ucre credat, quod fatis teftatur uita ho« ininum,adeo perdite uiucntium,ac fi nullum fit futurum iudicium, nulli omnino in« feri. In re temporali, ubi coram tribunali principis tantum fama ac capite périclita« mur,quam trepidamus,quam exanimamur cS credimus minis tetrenoru ludicum, öd r cos nos agit propria confeientia. Cur non terrent item min« fupr-emi ludicis, qui minatur «ternum igneme*

Refponfso in promptu cft : Óre dicimus omnes ï Credo Chriftum uenturum iudicareuiuos ÔC mortuos. Cordeautempauci perpendunt,Ód credunt foturarn iramludicis.Tantus cft huper carnalis fecutitatis.Grauiter igitur nos monet Chri^ flus Luc« cap. n. Ne terreamini ab ijs, qui occidunt corpus,amp; poft h«c non ha« bcnr,quod ampliusfaciant.Oftendam autem uobis,quem timeatis. Time te eö, qui, pofteaquam occiderit,habet poteftatem conijciendi in gehennam,certe dicö uobis: Hunc timete.

Excutiat ergo ( inquit Auguftinus in Pfalm. 49.) unufquiftç cor fuum, Ód ui^ ' deat,quid ibifides tcneat. Si credimus futurum iudicium :Fratres /bene uiuamus. Tempos mifericordi« nunc eft, tempus iudieij tune erit.

Chriftus figna aduentum fuum pr«ccdentia manifeftauit, At ipfam aduentus fecOndi horam occultauit dicens : Matth.14. De die iUo amp;nbsp;hora nemo feit,ne An« gcli quidem coelorum,nifi pater meus folus, Vigdate ergo, quia nefcitis, qua hora Dominus uefter uenturus fit.

Et Luc« 11. Vigilate omni tempore deprecantes, ut liceat uobis effugcre ifta omnia, qu« fututa funt,8lt; ftare ante filium hominis.

Et Apoftolus i.ThtfT.j.Dies ille Domini,ut fur in nolt;Se,itauenturus cft:Cuni ^'xerint.pax amp;nbsp;tuta omnia, tune repentinus cis imminet intérims, ficut dolor par« *us muUeri prçgnanti,ncc effugient.Ptoindc nc dormiamus ficut c«ieri,fcd uigtle» ^ttujócfobtijfimus.

Credo m Jpiritum faodunh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Alia quidem eft pcrfona Patris, alia Filq, alia fpiritus fandi : Sed patri» S^ fi^^ 6d fp/ritusfanéïjjUna eft diuinttas,xqualj8 gloria, coxterna maieftas.

Spiritus fandus à Patre amp;Filio,non fadus, nee creatus, nee geaitus, fed pro^ ccdcns,ut uerc diuus cecinit Athanafius ex feripturis.

Cum igitur fpiritus fandus fit uerus Deus,in eum, ficut in Patrem amp;nbsp;Filiu»^ crederc feriptura iubct,ut illa fuperbenedida Trinitas compleatur, qux Deus «ft quemadmodum Auguftinus docet in Enchiridio capite 55.Hinc Canftantinopoli* (anum concilium in fuoSymbolo cecinit: Gredimus in fpiritum fandum Domi^ num amp;nbsp;uiuificatorem cum patreamp;filiö,adorandum 0£:glonficandum,qui locutü* r^ per Prophetas.

Cyrillus 1ibro Thefau. 13. amp;nbsp;x4» capite/fieprobat fpiritum fandum nawf efTeDeum.Deus Icrem.ij.capite ait: Non’ne egocoelutn Ö^ terram impleo-ImpW autem, quiaubiep per fpiritum fuum eft. Quodoftehdit Pfalm.138. Quoibo à fpf* ruu tuo:Si afcendero in eoelum, tu ibi es, Sfe. Si ergo Deus omnia replet, idep pd fpiritum f«ndum:Ergo fpiritus fandus cft Deus.

Solui Deus uiuificat, fpiritus fanduamuiftcat, loan. «J. Spiritus fandus igiU^ uerus Deus eik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Spiritus (andustecreat 6^ renouât, quod eft Dei opus: Ergo tft Dcus,Pfalrt’* aoj.Emittefpiritum tuum amp;nbsp;creabuntur,amp; renouabis beiem terrar.

Matth, cap.t. Icgimus de Maria, quad inuenta fit Habens in utero ex fpinW fando,Poicftas creandi diu/nse folummodo ineft naturae, QC haec cft inter alias D«» conuenichies dignitates praccipua . Sed fpiritus fandus in utero uirginis lemplui” EtiO Dei creauit : Ergo fpiritus fandus non eft creatura, fedipfe Deus creator.

Spiritus cft,qui per ftdem Chrifti ad falutem nos régénérat,amp;f filios Dei farft loan.3.Ergo eft Deus.Nam regenerate,conuertere,iuftificare amp;: fahdificare,optii funt iolius Dei.

Spiritus fandus omnia cum patre amp;nbsp;filio in creaturij operator, quia unius«^ cum patre fie filio cirenti:e,potennx amp;nbsp;glorix.Auguftinus aiihbrofecundqdeTi** nitatc,cap. 10.Trinitas infcparabiliter opcratur,aut ficut in fcholis dicitur Theob* gicis : Opera Trinitatis ad extra funt indiuifa.Peculianter tarnen fpimuifando tf*^ buit feriptura haec opera,

Sandificat fiC iuftificat nos, qui peccatis confpurcati Af prophani eramtA i.Corinth.ó.Sandificati ÔC iuftificau eftis per fpincum Dei noftri.

Exornat nos uarijs chanfm3tibus,fide, charitate, fpe,patientia, perfcuerand^ finguarum cognitionc/dono Prophetiæ,fcicntia, i.Corinih.iz. Galat,y.

Cohfófitur nos efficac(ter,ideouocatur Paraclctus,id cft, confobtor, Ioan.ï4' amp;nbsp;15.Certificat corda noftra de gratia Dei patris erga nos, dat teftimonium fpi*^ tuinoftro,quó4fumus filij Dei.Per huncenim damamuijAbbapater, Roman.8» tftep arrabo fixreditatis noftr3f,Ephe.i.

Rcuelat Öd docet nos myfteria Chrifti, efficit ut beneficia Chrifti nobis in’* penfa cognofcamus,amp; accipiamus cognita, Sd accepta feruemus, ijs redeutamuG efijsep diJpei tiamur. Arep hoc operator intus Ä foris. Intus per fidem ÔC aha ebar nfinata, fons per Euangelq prxdicatiünem,per Bapufma 5«^ Euchariftiam. Nai” per haec tria ceu media fpiritus fandus ad nos uenft,pafsioncm Chrifti m nobis fX* trcet,0d ad ufum falutis prouehit,ut fixe omnia fcripiurx teftantur •

».Corinth. ï. Spin'æm ex Deo accipimus , ut fciamus, qux ä Girifio donata Ont nobis. Animahs enim homo,id eß, natura fine gratia fpiritUs Ghrifti , non acci^ pit ca, quæ font fpiritus Dei. Omnes totius mundi fapientes unius articuli myfte» jium folo rationis luminc,fine fidei lumine non caperent.

i. Corinth. ix. Nemo poteft dicere Dominum lefum, nifi per fpiritum fano dum, id eft, Pater quidem kfom ad dexteram fuam collocauit, Regem amp;nbsp;Domi« num omnium conftituit, in coclo amp;nbsp;in terra : Sed nemo lefum Nazarenum ut ue-? rum Mefsiam, Dominum omnium rerum ampleditur, nifi à fpiritu fanóo iUumb netur fide.

Ioan,ij.ó(f id.uocatur fpiritus ueritatis, ducens nos in omnem ueritatem, tc^ fiimonium de Chrifto perhtbet,ólt;^ Chriftum glorificat.

Poftremo fcias Apoftolo Gabt.j.tefte, Spiritum fanflum accipi ex praedica« tione fidef.

Habes itacp faneftifsimam Trinitatem: Pattern creatorem, Ftlium incarnatum redemptorem, Spiritum fandum fandlificatorem, qui fanóificat nos, ponens nos primo in gremio fantflac matris Bedefix, ibi baptilamur, uerbum Dei audimus, rc^ mifsionem peccatorum fide uerbi confequimur, amp;nbsp;iuftificamur, tandem etiam caro tenouabitur, amp;nbsp;totus homo plene renouaius,3eternx uit» corona donatur,

Ruffinus hicmonet,per prxpofitionem In, creatorem à creaturis in Symbols fecerni.Dicimus enim:Credo in pattern, in filium,in fpiritum landum. Sed in ex« teris ubi non de diuinitate,fed creaturis fermo cft,prxpofitio In,non additur. Non enim credimus in Ecclcfiam,cum Eedefia fit creatura, fed credimus Eedefiam cftegt;

Auguftinus in Enchiridio cap. 56, Reclus, inquit,confefsionis ordo pofcebat, utTrinnaii fobfungerctur Ecckfia, tanquàm habitatori domus fua, Öt Deo tem^ plum foum,ói: conditon ciuitas fua . Et docet Auguftinus eodem capite, nos Chri^ ftianos in teiris etiamnum peregrinames, amp;nbsp;fanlt;ftüs Angelos in ccelis, nunc unam efte Ecckfiam uinculo charitatis,amp; poft peregrinationem unam fore confortio xter niiaMS,qux tota inftituta eft ad colendum unum Deum ♦

Proprie eft congregatio Ód focietas uere Chrifti fiddium ubicunep illi uidant» DISCIPVLVS.

Illx fontEedefix particulates, aut partes uniuerfalis Eedefix, fed eft tantunt otiauera Bcdefia,id eft,congregatio Sandiorum ubtep terrarum, in Afia, Apbrica, Europa.In qua eft unus Deus amp;nbsp;Pater omnium,unus Dominus Icfus Chriftus,unus fpiritus, una dodirina Euangclq,una fides, unum Baptifma, una fpes,eadem Sacral rmenta. In dia Chriftus eft caput, nos membra,amp;fomus unum corpus, unum ouilè Chrifti paftoris,una fponfa(Chriftus eft fponfos)unum regnum Chrifti Re gis, unum tempfom Dcû

ïudas fuit inter Apoftolos,Simon Magus in primitiua Ecclefia, amp;nbsp;hodiemul^ funt baptizati, amp;nbsp;nomine Chriftiani, re autem Ethnici. Sed impij illi funt in EcH^ fia, non ut membra, fed ficut uicera amp;nbsp;ßercora in corpore humano, tandem exp^^ Icnda. Et ficut pales aut zizania inter frumenta funt : ita illi reprobi funt inter fl^' (flos amp;f in Ecclefia, fed non funt Ecclefia. Veniet enim hora in confummatione culi, quando mefibres Angeli colligent zizania, id eß, filios Diaboli, amp;nbsp;minent«^ los in caminum ignis » Et Chrißus congregabit triticum fuum, id eß, Chrißiatlt;^ in horreum,hoc eß, inregnum Dei,Matth, 13.Öf 3. Intereaußp ad meßem finin’^ cur utracp er efcere:hoc ei^impq funt pijs admixti, donee cos Chrißus feparct in t*' tremo ludicio.

Auguflinus Iibro 7. contra Donatißas capite $1. didt quofdam fic effe in ^^^ ino Dei Ecclefia, ut ipfi fintEcclefia,quales funtueri Chrißi fideles, ubiep difpet« fed fpirùuali unitate deuinôi. Et alios dicit ita eßs in Ecclefia, ut ad Ecclefiam no” pertmeant, ficut palea dicitur eße in ftumentis, quales funt, qui Chrißiani not»' nanrur tantum,fed non funt.

Ego autem definio Ecclefiam ueram, qux eß congregatio in fpiritu uere dw dentium amp;nbsp;iußorum in toto orbe, h%c eß fponfa Chrißi faneßa. De qua loquiO^ Paulus Ephe.cap. ^. Chrißus dikxit Ecclefiam, amp;nbsp;femetipfum expofuit pro ea^ iliam fandificaret mundatam lauacro aquae per uerbum, ut adhiberet earn fibnP glorinfam Ecclefiam,non habentem rugam,aut quicquam eiufmodi,fed ut effet amp;”* da 3^ »rreprchcnfibilis. De hac congregatione Symbolum intellige, qux tanW'” fandos compleditur, quos fpiritus fandus in baptifmatc fandificat, ut fiant pium Oei fandum.

Vb^cun^p Euangelium finecriter docetur, amp;nbsp;Sacramenta Œrifii rede adt”** t^ifirantutjibi Ecclefiam inuenies.Similiter Augußinus de paßoribus capite 13.po^^ chgt;e docet: Ecclefiam inueniri,ubi uox paßoris cß Euangelium,ficut Chrißus io}”* cap.io.auzOues meae,uocem meam audiunt. Vocem ahenorum non nouerunf» DISCIPVLVS.

Quid fi in India aut Mofcouia hominum congregatio effet, quac haberef 0t^ tum Euangelium,amp; rede uteretur Sacramentis,hanc ne tu uocares Ecclefiamf PAEDAGOGVS.

Quid ni^dc quo prxdicatur definitio, de codem prxdicatur amp;nbsp;definituni» DISCIPVLVS.

Cum igitur nuper Monachus ille calopodiatus cIamabaf:Neminem effeChnr fiianuniA Ecclefiam nufquam eße,nifi ubi Romanus Pontifex agnofcercturgt;l^ ^’^ bei dur pro capite Ecdefix ƒ

Maleferiati homincs,Ecclefiam intra Europar,aut regni Pohtificif fepta pu*^ rffe conclufam.Sed errant grauiter, ficut olim Donatißx, qui Ecclefiam tantumƒquot; Aphrica effe fomniabant* Noffne Articulus ille Ecclefiam Chrißi uocat ^’*^*^^^

Veteres Orthodoxi ob id Eedefiam uocant catholtcam, id eft »uniuerfalcm^ quia regnumChrifti aut Ecdefia coareftari non poteft in unius Prouineix anguftias, led per omnes Genres toto terrarum orbe diffunditur, Auguftinus pro unitate Eci? deftx, capite fecundo : Ecdefiam dicit à maioribus catholicam nominatam efle, uC ex ipfo nemine oftcnderctur,quod per totum cft.Secundum totum cnim kxS’ o'Aojj grxee dicitur, Hine Prophetx ampUfsimum Chrifti regnum defcribentes, tonus orbis imperium in manu cius forc uaticinati funt.

Mofes Gene. cap ♦ ix. In feminc tuo benedicentur omnes'tribus terrx ; Vbi promifit Deus benedieftionem, id eft, fidem Chriftianam, uitam amp;nbsp;falutem in Cr0 ftOjOonfolumSyrix, Germanixuei Itahx, fed omnibus gentibus totius orbis» •^6 folUtt Art Allert ottert tn bet gAh^en wdt/Cbtiflm ge^mben wetbcH/ntdjt Allein vuur bem ^apftumb.

Et Pfalm.x.dicit Deus pater Chrifto filio : Poftula à me, 6C dabo tibi Gentes hsereditatem tuam,9(: poffefsionem tuam terminos terrae, Vbi rurfum Deus pater filio promittit, non iolum ludxos, fed amp;nbsp;Gentes in peculiarem populum, hoc eft, Utrofep fore Chrihianos ubiep terrarum.

Et Pfalm.xi. Conuettentur ad Dominum uniuerfi fines terrx, amp;; adorabunt in confpedu eins uniuerfx familie gentium : quoniam Domini eft regnum, amp;nbsp;ipCe dominabitur gentium.

EtChriftus Lucae 13. Venient ab Oriente amp;nbsp;Occidente, 6C Aqmlone Sd Au* ftro,amp; accumbent in regno Dei, ’

Faceffant igitur calcpodia,8^ audiatur potius Auguftinus, qui in Pfalm, xi, di« xipVbicunep timetur Deus ód laudatur,ibi eft Ecdefia Chrifti.

Et Ambrofius i.Timcth.^.lHic necefie eft,dicatur efle domus Dei S^ueritas, tbi fecUndamuoluntaicm fuam timetur,

PAEDAGOGVS, Additam Cenfeo hanc particulam uelut exporaionem prxcedentis, ut Ffforte ften intellexeris, quid fit Eedcha catholica, audis bic nihil aliud effe, quam focicta-?

• nbsp;nbsp;nbsp;temaut communitatem famftorum , Quamuis enim impq homines in Ecdefia fint,

S^nobifcum utaniur qfdem Sacramcnris,non funt tarnen Ecdefia uera, quiain Chriftum Ecdefix caput nón credunt, de quibus loannes in fus Canonica ; E no^ bis,inquit, profedi funt, fed non erant ex nobis. Et in hac fanda focietate aut fra^ temitateper vinculum charitatts omnia funt communia.

Qui itacp Chriftianus eft, Rater Chrifti eft, amp;nbsp;omnium Elciftorum, omnium Santorum,Virginum 0^ Mattonarum, Patriarcharum,Prephetarum , Apoftolos - tUmScMartyrum, eftep ciuis in ciunate Dei, qux eftEcdefia catholica Chrifti : in H'gt;5ifolacftucrafcr.ipturarum intelligentia,agnitio ucritatis,qux eft fecund cm picta« *tt»infpc uitx xternx.remifeio peccatorum,ueritas, iufticia,uita«tema, pax, fecu* litas Si f^iqs,

Sicut olim Gene, cap.7. tantum 0^0 homines feruabantur in archa Noah,né périrent dJuuio : ha tantum illi faluantur,quifunt inEcdefia, Extra Ecdefiam funt omnes hxretici, Schifmatici, Ethnici 2lt; ludxi, omnesep, qui in Chriftum non ere» dunt. Ideo damnabuntur inxternum, nifi Ecdefiam incrediantur, hoc eft, fentin ant ôf «edant, quod fcnui SC credit fanda Mater Ecdefia ddeda Chrifti fponfa.

Ergo 5C nos dimnaremur.Nam Monachi, Nonnae amp;nbsp;Sacerdotes, conWn’lt;’ Ïiofe nos appellant Lutheranos hacreticos f

Si hxrct?c« effemus, nee reuerteremur ad gremium Eedefix, profdfio’^.^ uUa fpe damnaremur » Hacreticus cft,qui contra dodrinam fidei, nempe Euang^ unt,blfa dogmata fpargit, nee rcHpifeit monitua, ut fatis liquet ex tertio cap‘“^ Titum.ouftff»; gr3cce,etteledio uel fccla.

Exempli gratiaiPelagius Monachus à Sathana exexeatus, docuit olim, ho’quot;’’ nem fine gratia Chrifti,pofie omnia Dei mandata implere,amp;pueros nafcifiotp^* cato originali.Hxc dogmata funi erronea, ut ex fuperioribus fatis intelligis.Uk dudor hcpe monitus,noiuit reCipife^r’e.Hæreticus igitur habetur*

Ansbaptiftæ noftri temporis,puerorum Baptiima reqciunr,cum tarnen EcO^ fix dogma fit, infantes efie baptifandos, quod óf fcripturis iandis confirmatutr tones uidi SC moniti in errore perfiftunt:funt igitur Hxretici*

Nos autem contra Euangelium nihil afferimus,fed Euangdium finceriter*^* esmus,iuxta fenfum Ecclefialficum Orthodoxorü, amp;nbsp;ueteris Eedefix, noßrx^j dei confefsioncm Anno Domini i j 3 0. exhibuimus Carolo V.Rom. 06de Romani Imperq proccribus, in comitijg Augufix frequentifsimis. Hanc adue»; rij nofiri impugnarunt quidero hominum dccretis amp;nbsp;prauis feripturx expoOt*®*^ bus,fed expugnare non potuerunt, perftat enamnum ueritas inuida,contralt;1''’''^ ne ponx quidem inferorum prxualebunt «

Maxima certe.Nobis autem fatis eft,quód tales non fumus,qualis ab iniip^ dicamur. Chriftus dodrinx noftrx author, qui eft iuftus iudex, reddet iUis,ni puerint,iuxta fada fua in die irx,Amen.

Non te,ftudiofc pu er, de ter rean tab Euangelio aduerfariorum conuicia.Chf'' flus entm Dominus nofter, ac Deus nofter in fxcuta benedidus, fimilia óf m^, propter nos paflus eft.Non ne Chriftus eft ueritatis Dodor,a Patre miflru8,fola®7 dodrina ueritas eft,Óf dcdrinafalutis^lam uide,quomodo fit tradatus à Pharif^ óf obfimans facerdotibus, qui turn prxerant populo bei: uocabatur SamariW®^ impodor dxmoniacus .Tandemabimpijstanquam legis deftrudor amp;fedit*®*'' accuiatus.Óf in crueem fuipenfus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

S((hiha Öf nos patimur ab ijs,qui nunc in Eccleßa fc prxclpua membraan''* fti efie iadant,cum tarnen per omnia.hoc fint amp;nbsp;agant in Ecclefia, quod olim bx,Pharifxi óf Sacerdotes Chriftoinuidentes erantóf agebant in Synagoge hac cöUatione plura colligé.

Audiuifti Chriftum lefum natum, pafibm, refufeitatum. Nunc audi opcrum frudus. Propter mérita pafsionis Cbrifii,donatur nobis remifsio P^^^^ rum,uita amp;nbsp;falus. Peccatum eft aculeus mortis, frado aculeo nee Mors no* ®® cicuBt eft hic articulus caufa finalis hiftorix de lefu Chrifto,

Solius e^go Chrldi metiti», non noftris operlbus, aut pafsionibus confequi^ » mur remifsionem pcc«torumr

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAEDAGOGVS*

Etiam. Ephe. cap. t. Pet Chriftum habemus redemptionem, per fanguinem ipfius remifeionem peccatorum, iuxta diuitias gratis fuse. Roma, j. luftihcati fan« '4 gumeeius,Ador.cap.io. Chvifto omnes Prophetx teftimontum ferunt, quod re-? ï^ifsionem peccatorum accepturus Gt,per nomen eius,quifquis crediderit in cum» DISC1PVLVS»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAEDAGOGVS;

’ nbsp;nbsp;Hoc eft,propter eum, nempe Chriftum,ergo non propter ulla mérita noftra»

Hoeubiep predicant Apoftoli,ut Paulus A (ft o. cap. 13. P er hune ait: inteUige Chri^ ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gum,annunciaiur uobis remifsio peccatorum,amp; ab omnibus,à quibus non potuiftis

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per legem iuftificari.Per hunc omnis,qui credit,tuGiGcatur»

Et Roma.cap. 3. docet Paulus, nos iuftißeari gratis, aut remifsionem peeca^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lorum confequi. Verum per redemptionem, qux cit in Chrifto, quem pater nobis

propofuit Propitiatorium. Addit:per fidem interueniente ipGus fanguinc, t , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. DÏSCIPVLVS. , nbsp;nbsp;nbsp;.

Audio igitur remifsionem peccatorum noftrorum non fieri, nifi propter mc« * rita Chrifti, Si igitur Chriftus meruit nobis omnibus remifsionem peccatorum,cur * tam multi damnantur;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, , ,

/ nbsp;nbsp;Quia multi non credunt in Chriftum.Non enim omnium eft fides. i.THcfh^.

Nonne Paulus palam docet hxc duo punda t Primum,quis remifsionem peccato# rum emerucrit,nempe folus Chriftus.Sccundum,amp; quomodó nos illius meriti pat* Sticipes fieri, amp;nbsp;remifsionem peccatorum accipcre pofsimus : nempe per folam fi^ dem in Chriftum. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Chriftus quidem fufficientifsimus Redemptor eft, amp;nbsp;folus : fed non recipitur ab omnibus, quare, qui eum nonrecipiunt, abfep dubio in captiuitate diabolica de# tenti damnabuntur in xternum.Sed Chriftum apprehendere alia ratione, quam fi^ de, non poffumus, Neceffe eft enim Chriftum tanquàm uerum Saluatorem per fi« ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem apprehendere anté omnia bona opcra » Sola igitur fides in Chriftum peccato-?

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res iuftificat,aut remifsionem peccatorum accipit,ut ait AmbroGus»

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DÏSCIPVLVS.

Quomodo autem fidem Euangelij confequimurf / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAEDAGOGVS. , nbsp;,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum audimus Euangelium lefu Chrifti, quomodo in hunc mundum ucnerit,

W peccatores faluos faceret. Quod ita perhcit,ut Paulus docet.Roman.4.T raditus «ftprepter peccata noftra, amp;nbsp;refurrexit propter iuftificationem noftri. Hoc Euan« gdium eft potentia Dei, ad falutem omni credcnti.Roman.cap.i.Eft uerbum falu? ^Aftorum 13.ex quo audito uenit fides in Chriftum. Roman.to. amp;nbsp;datur nobis 'Wtusfan(ftus,Gala.3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scd proderit,ftudiofc puer edidicifte artlculos 4.8^ ç.noftrç confefsionis lm^ P^itOTi exhibit«,ubi docuimus ex fcripturis:Primo, luftificari homines non pofte uitibus,metiti8,operibus : fed gratis iuftificari propter Chriftum, fed per pdcni' eum fe in gratiam re ei pi crcdunt, amp;nbsp;remitti peccata propter Chriftum, qui wa motte pro noftris peccatis fatisfecit. Hxc fides imputatur nobis pro iufticia co« ’fawDeo,Róma,3.0C4»

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S Deinde

Deinde docctnus Dcum inftituiffe minißerium Euangdfj doceftdi, amp;^ perH* gendf Sacramenta,ut per Verbum amp;nbsp;Sacramenta cofequamur fidem iufiificante^» Deus emm per uerbum amp;nbsp;facramenta, ceu per organa quaedam, donat noblt;* fpiritum fandum,qui fidem operatur, ubi amp;nbsp;quando Deo mfum efl in audientibu* Euangelium gratis Chnlii.

Ergo,qui fugiunt Euangelium, amp;nbsp;facramenta Ecdefix, fugiunt falutis inw**^ rncnta,0lt; Gbi uiam falutis praedudunt ♦

Theologi pîerunq5 fic definiunt : Sacramentum eft inuifibilis gratix Chriw uifibibs forma.Signa emm uifibilia,quando ad res diuinas pertinent,facramenta ap^ pcllanrur. Ait Auguftinus ad Marccllinum Epift. y. Vt in Baptifmate uident oru» toi immerOonem trinam uel tindtionem, aures tux audiunt gratix promifsioncn^ Qui crediderit amp;nbsp;baptizatus fuerit, faluus erit. His fenftbilibus rebus Deus nob** donat gratiam fuam inuifibilem,ô^ redemptionem, qux eft in Chrifto lefu.

Chryfoftomus in 26.cap. Matth.idem fentit, nempe rebus fenftbilibus noW a Deo tradi infenfibilia.Sicut (inquit)in Baptifmo per aquam qux res fenibilis eft donum illud conceditur.Quod autem in ea conficitur, regeneratio fcilicct ac reno^ uatiOjintelligibile quiddam eft. Nam ft tu incorporcus effes, nuda ipfa dona incof* porca tradidiflet tibi. Quoniam ucro coniunda eft anima tua corpori, in fenfibiW bus intcUigenda tibi traduntur * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sacramentis Ecdefix Chrifti difeernimur a Gentibus ♦ Propria enim figo^ funt Chriftianorum,funtcp figna gratix SC uoluntatis Dei erga nos,unde certo dtf^ mus, Deum nobis efte propitium, amp;nbsp;utile remittere peccata, amp;: nos iuflificare faluare.

Et duo obferuabis in Sacramento, nempe : Signum amp;nbsp;uerbum. Verbund” nouo Teftamento eftpromifsio gratix,addita figno diuinitus inftituto.NouiTeß’^ menti promifsio, eft promifsio remifsionis peccatorum. Verbum offert remifsi^ nem peccatorum. Signum autem aut Ccremonia,eft quaft pidurauerbi,uel ftgiliu*’’» ut Paulus uoCat,oftendens promifsionem. Verbum incurrit in aures, ftgnum in olt;® los,ut fidem in corde exufeitet.

Eft itacp Sacramentoru officium, ut a fpiritu fando,tanquam per infirument* fides in Chriftum in nobis excitetur, erigatur amp;: confirmetur.

Obferua autem puer, fidem in Sacramentis adeo neceftariam efle,ut non “ lum nihil agas,fed etiarn pccce#,fi non credideris ucrbo promifsioni$,Ö!: te accepté rum rem,quam fignum fignificat.

Ergo ita demum rede utemur Sacramentis,ft crediderimus nos ea certo co®^ fe qui, qux in Sacramentis fignificantur, promit tun tur amp;nbsp;ofteruntur;*

Etiarn. Nam promifsio Dei requirit fidem. Nifi enim Deo tibi remifsio*'^'® peccatorum in Chrifto promittenti credideris, promifsionem tibi inutilemR^“ ’ 5C grauifsima blafphemia Deum mendacq arguis, quafi nolit aut non pofsii prx»^ re,quod pollicctur. Deus enim eft,qui in facramentis loquitur amp;nbsp;agit. Minift^*^ ’ƒ* ftrumentum eft Chrifti inuifibilis facerdotis, qui quidem fpiritu fuo, fed per « fe inftituta,nos fandificat»

DISCIPVLVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

Ergo nihil oberit percipienti facramenta miniftri milicia,fi minifler tantôt#* inftrumentum, Deus autem primarius eft operator.

Nihil plane. Si cut Auguftinus in banne capiteprimo ♦ Sint( inquît ) miniftri boni,n uolunt,fi nolucrint effe iufti, fecurum me fecit Magifter meus, de quo Ipiri'? tus eiusdixit loan.i.HIC EST QV1 B AP T12 A T. Retinuit ßbi Domw nus baptizandi poteftatcm,fetuis minifterium dedit,

, nbsp;nbsp;Cur autem pauló ante, duo tantum facramenta numerabas,cum nuper in con^

Auguftinus Ortbodoxorurn baud poftremus, plerunèp duo enumerat pracci* pua Chriftianorum facramenta : Baptflmum Öd Euchariftiam, Vt in expofinone Pfalmiioj.amp;libro j.dc dodrina Chriftiana, cap, 8. Ipfe Dominus 0(1 ApeftoHea dodrina tradidit pauca quidam Cigna : ficut eft Bapttimi (acramentum^â^ ceSebra/ lio corporis amp;nbsp;fanguinis Domini.bt ad lanuarium Epiftola‘ii3. leius Chriftus, in9 quitjacramentis numero paucifsimis,obferuationc factUimis, fignittcationc praitan tifsimis focietatem noui populi colligauit : ficut eft Baptifmus Trinitatis nomine confecratus,communicatio corporis Ö^ fanguinis ipCius.

Si quis ex fcripturis plura oftenderit, baud grauatim eaampleiHcmur. NuUa enim tanta eft homini autoritas,cuiliceat facramenta inftitucre.Docuetunt £lt;Schü laftici dodores in 4. Sent.folum Deum pofte facramenta inCtnuerc.

Auguftinus in capite quarto Ioannis, refpondet ex $, cap. Ephe. Baptifmus Chrifti, eft lauacrum aquae in uerbo. Tolle, inquit, aquam, öd non eft Baptifmus. Tolle ucrbum,non eft Baptifmus.Audis aquam effe baptifmum,iundo Dei uerbo. Accedit,ait Auguftinus in loannc,cap,'tj. tradat. 80. Vetbum ad elementum /ÔC fit tacramentum,eturn ipfum tanquam uifibileuetbum.

Quia Deus inbaptifmate abluit ôC remitlit nobis peccata omnia.Non eft enim lignum inane amp;nbsp;incfticax.Nam Cigmficat 8lt; operatur raagna.Significat ueram pa^ nitentiam, uel mortificationem uetcris hominis, amp;nbsp;uiuificationem ac remifsionem peccatorum. Immergn emm infamem in aquam Sacerdos, fignificans ueterem ho^ m.nem peccatorem imtnundum, morti adiudicatum, fubmergi amp;C mori. Et rurfus extrabit, fignificans, renafei hie ex (piritu amp;nbsp;aqua nouum hominem, tuftum ÔC pu^ turn,qui porro non peccatis uiuit,fed iuftieix.

Atc^ fixe tanta opera non tantum in Baptifmate figniftcantur, fed uerc Eunl pet (pintum fandum acceptum in Bapiifmo. Incipit enim homo baptizatus protic ttus men peccatis,£lt; exuerc ueterem hominem,id eft,iram,luxuriam,auaritiam,ac^ ^quot;ibm,Iupcïbiam,impietatem,ôereliquas peftes onginalis peccati, quas ab Adam parente noftro carnali in prima natiuitate,uelut hxreditatem peftileram accepimus. Ennduit afsidue ulep ad mortem nouum hominem, id eft, pietatem, manfuetudi« nem,lohtietatcm, 2lt; r cliquas uirtutes ♦ Nam inBaptifmo renuncias carni, mundo SiDiaholOjte Chrifto dedis,£lt; obftringis perpetuo feruiturum. Initur inter Deum amp;nbsp;tc fadui gratis,ut ipfe port0 fit Deus tuus,hoc eft,Saluator, qui te à peccatis re# purget amp;nbsp;fandificct.Et tu,qui in Baptifmo peccato moretis, pofthaç in eodem no^ hsuiucre,

Qui igîtur poft arceptum Baptifma impie uiuunt, funt fœdifragûHoc tu ^f®^ per cogita,quotics ad peccandum te follicitant caro,mundus,Sathan.Nam fuut ho^ hes tm profefsi, quibus in (acramcnto Baptifmatis renunciafti « Qui igitur peccante tradunt fe capital.bus inimkis. Datur emm fpiritus fandius in Baptifmate, qui^n* cftificai bapnzatum, Si ex filio irac facit filium gratise, amp;nbsp;carnem cum concupifclt;f* tijs fuis crudfigitper omnem uitam,doncc in die plcnac regenerationis opus 1^* ptifmatis in nobis omnino pcrfici3tur,hoc eft,ut omnibus peccatis plene abolitis rf omni parte tnundati,fau(ftam imaginem geftemus Adam coekftis,hoc eft, Christ»

' ' Magna narras. Ergo Bapnïmus rants: gratia: effieax fignum eft, ut per ipfui” faluemur. Confirma feriptuns banc Baptifmi figoificationem fit efficaciam.

Paulus ad Roma « 6 . Baptifmi fignificationem pukhre proponit,diems : An jgnorat(#,qu0d quicunep baptizati fumus in Chiiftum lffum,in mortem tius bap^ zati fumus»Sepuki igitur fumus una cum illo per baptiimum in mortem,ut quem-^* modum excitatus eft Chriftus ex mortuis per glotiam patris : ita amp;nbsp;nos in nouidt* unz ambukmus,

Et ad Titum 3 . Poftquam bonitas amp;nbsp;erga homines amor apparuit faluatoHi nodrt Dei,non ex openbus iufticiz,quz faciebamus nos, fed lecundum fuam mift^ ricordiam faluosnos fecit,per lauacrum regenerationis acinnouationis fpiritus faf^ lt;fti,quern effud t in nos opulente per Itfum Chriftum ialuatorem noftrum/ut lufl»®’ can ilhus gratia,hzredes effkeremur iuxta fpem ukz zternz.

Oblecro attentasefto, magna enim loquitur Apoßolus» Primo audis,faluoi nos fieri non openbus nuftns/cd mera mifencordia Dei.

Dein lefum Chriftum efte fa!oatorcm,q'ii nobis lanta bona meruit, Poftremo hze mérita Chrifti Oc bona per cum parta nobis donari in baptif^’ te,in quo fpiritus fantftus nobts datur, Sd iuftificamur,ucl remifsionem pcecatoruii^» amp;nbsp;uitam setemam per Chriftum accipimus,quern in Baptifmate induimus. lia eni*” docet Petrus Adorum 2.Rc(ip:fciie, St'baptizetur unufquifep ueftrumfub nomin^ Chrifti m remifsionem peccatorum:amp;: acetpietfs donum fpiritus fanCti. Et Ananii* Adlurum ix.diXK Paulo: Exurge SC baptizare, amp;: abluc peccata tua, inuocato n®^ mineDomini.EtPettus i.Pct.j . Bapufmus refpondens figurst area:Noenosfi^ vos reddit.

Qtud niï’Chridusenim loan. 5. lutc iurando adftruft,neminemingfrfibni^ in regnum Dei, nifi tx aqua amp;nbsp;ip riru renatus fit, Nam quod ex came namm^^ caro eii. Caroautem amp;nbsp;fanguis ( hoe eft corruptio lila naturre noftrz, eX peccal® contracta, ut exponit Auguftmus Epift. 146, ) regni DeihareditatemconftQ‘-quot; nonpoßunt. i.Cor.15,

Hinc Apoftolus lauacrum regenerationis uccat Baptifmum, quia lauamurd eo,perfanguincm lefu Chiiftià peccatis omnibus,originali amp;; aóuiïibus:^' renaid^ iiiur,nouacp in Chrifto creatura eftteimur. Quz omnia fiußt meritis amp;nbsp;gratia Chr^ ßi,in fide uerbk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cur dixifti nos in Baptifmate renafei Ód renooari,cum etiambaptizati hab«ol adhuc uetuftatem aut concupifcentias, irafcuntur, fuper blunt, amp;nbsp;intus in corde ko* tiunt malos adkdus grafiarif

M Ï Ïlt; o k. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv

Scripfura docet,cul omnino credendum cft,omnia peccata in Baptifmaïe no^ bis penUU* remitti. Cxtcrum concuptfeentia alla adhuc jnbaptifatisfunt ,fed per fpirnum fandum reprifnitur,ó^ paulatim reftringitur, non tarnen omnino abelen tut ufe^ ad mortem. De qua eft elegans Auguftiniuerbumlib. 6. contra lulianom. Remimtur concupifcentiacarnis in Baptifmo, non ut non fitted ut in peccamm non imputetur.

QuiaChriflom induimus, propter quem mediatorem iilud peccatum nobis ïgnofcHur. Et Ghriftus nobis in Baptifmo fpiritum fandum dedit, qui contra hanc lt;oncupifccntiam afsidue pugnat, amp;^ «am extinguere nititur. Ita fumus renati, quia habemus fpiritum Chrifti,amp; reputamur iufti amp;nbsp;noui propter fidem Chrifti,refiftcn^ ^« cócupifcentix carnis,donee opus Baptifmi omnino perficiatur in refurredlione, DISCIPVLVS.

NuncinteUigo, cur parentes tam feftinanter infantes EccleCx baptkandos offetant. Perfuafum enimhabent cos alia ratione non faluari» niG per lauacrum re^ generationis.

Cum baptizandis paruulis feftinatur amp;nbsp;currUur, quia fine dubio credaur, cos alitec in Chtifto uiuibeari omnino non poffe. Qui autem non uiuificaniur in Cbrilto, rc^ ;ftat,ut in ea condcranattone maneant,de qua Apoftolus Rem. cap. 5. Per umus de lidum propagatum eft malum in omnes homines ad condemnation^. Idem kn^ tiunt exteri quoep Orthodoxi.Cyptianus bbto EpiG. 8. adEidum» Grrgoïius Na* iianzenus in orauone de fando lauacro.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DISCIPVLVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, inuiilef

Hxredci funt à Diabolo infatuati,mente corrupti,reprobi circa Rdemucriptuï ras enim obexcati non intcUigunt.De quibus Ezechiel cap. 13. Vch Prophetis inü» picntbus.qui fcquuntut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uident.

iSiÇ dtlitanuBaptkandi funt,qui creduni,Pucri nihil credunt aut fciunt. SefH butta non iubetbapikare putros, eiuscp rei nullum habet exemplum,Non funt igi» tut bapuzandi pucti.

PerhbentetwTantoenim magis pro mlamibusnoslcqui d eb emus, quant o mix Kus ipVtpro feloqui pcffunt,ut an Auguftmus ad VAihvium.CpAhS 9.

Primo igitur,quis Anabapuftarum ncuit,infantes credcre non poftet Non’ nt tuçette dubiaxdiRcantfuam Edem f Cummaxime fitptobabile, infantes credcre

Voùc,quod nbiinprxfennatS duntaxat unieo fyllogifmo oftendâ,in tertio primx. LÀ Omnes Deo placent« creduni : Nam impotsibile eft place re Deo Gne ^de.Vfebr.n.

kf nbsp;nbsp;Varuuli adChriftum allati placent Deo. Mar .10 .Siniteparuulosuenire ad

me.\biecsin ulnasacccpU, amp;lt;bcnedixit CbriGusbenedi^um fernen Abrahac, hoc cü,peccata ï«miGt,in gratiam Euangdq adiumpUu ^ nbsp;nbsp;nbsp;^'^go patuub allati ad Chtiftum»lt;tlt;dunt.

Nolo excutcre nunc cuiufmodi fit haec ratiocinatio, tantum ofiendo, quam 0«^ pidi fint Anabaptift3t,qui fuper harena hums propofitionis nondum probatsezPue* ri crederc non pofrunt,sedificant ruinofum xdificium illius dogmatis peftifcrnPü«^ rorum Baptifmus in Papatu inams en:Ergo rebapriXandi fumus.

Certe non audent adfercre,infantes Ipintus fandi capaces non effc. Quod» fptritum fandum accipcre poHun^quid nos impia curiofitare quacrimus, quomodo fpiritus (andus,quippe Deus omnipotcns,Hdcm in pueris opercturtCum legannü Lucx i.infantulum loannem Bapufiam, (piritu fando opérante, ad ialutauone«^ Deiparx uirginis in uicro materno ialrjlie. Quod ego non tantum corporis moiud cxthimo ,fed mentis admlrationem etiam amp;nbsp;reucrentiam, inicliigentis adtflei*'” Meisiam mundi faluatorcmpn Prophetis promillum.

Idem fentit Ambrofius fuper i.cap. Luex, cuius Uerba funt : Sandus loannd matris adhuem utero pofitus,fpiritus accept! gratiam defignauir.Nam in utero p»* rentis cxilicns Domini euangehzauit aduentum, qui Marix falutationem ant«^ quam nafceretur,audiuit»Habebit inteUigendi fenfum, qui exultandi habebat adft* dum.

Prxterca nihil dubito generali hoc mandate Mattb.ultimo : Euntes ergo, doi tete omnes gentes, baptizantes cos in nomine Patris,amp; Filij,amp; fpiritus fan di, dlt;^ centes cos feruare omnia quxcunep prxeepi uobis, etiam infantes comprehend'' Nam fi noftri infantes funtgentes , quis dubitat cos comprehendi f Quod aut«« non poflurtt ftaiim docéri myltcria fidci,Baptifmum non prohiber.DOcentur cnn’' Cum dodrinam capcre per xtatem pofiunt , Neejj enim Euangelifta hie ordind* prxfcribir,quern feruare in omnibus oportcat •

Doccre amp;nbsp;baptizarc debcmusjed docere dum licet:Adultos ante perceprio* hem facramenti baptifmati», pucro# autem iam baptizatos. Quemadmodum olin* in circumciiionc adume(i,ubi infantes primo dreumddebantur, dcinde docebm* tur legem,ut patet Deute. 4. AJ 51»

Quod fi fiber omnia in hoc tex tu tarn anxie expendere, dicamus bis Eirti* gdiftam iubere, ut A po Rol 1 doceanr,amp; mtclligamus primum de adultis,fccunduilt;' de infantibus. Sed quid his opus ƒ Marcus capite primo non obfcruat hunc orlt;l'* nem Anabaptiftarum, dicens : Baptizabat loannes in deferto, prxdicans Baptif' mum poenitentix in remifsionem peccatorum.Si urgent ordincm,uideant hiepi^ mo baptizari,deinde prxdican aut do ccri,

Ï3einde quis dubitat infantes à parentibus ad Apoftolos elle addudos,ut^ ipR in communionem Eedefix recipcrentor, cum anteaad Chriftum fint addi^'» amp;nbsp;Chnftus tam krio itflenr, ut Apoftoli infantes ad benedidionem accipimdn” admirterent amp;nbsp;non arcerent. Mare. 10. cui prxcepto dominico paruiflépofieaA* pcHolos nemo pius dubitat.

EtueiustcftaruT É'defia,Baptifma infantiumab Apofiolis profeÖum. genes , qui vixit anno Domini 2 5 4. ad Romanos capite fexto icribltzEcclcfia’'’ Apofiolis traditionem accepit, etiarn patuulis Bapnima dare. SciebantcniwilK quibus myfieriorum feercta commifia lunt dminorum, quód elfem in omnibus g^ nuinx fordes pcccati,qux per a quam Ó^ fpiriium ablui deberent.

Auguftinus fuper Gene.libro decimo,cap.2^. Confuctudo matris EecIeGlt;^® baphzandis paruulis nequaquam fpernanda elfnccp ullo modo fupei flua deputsn da,nec omninocredenda,nifi Apoftolica effet traditio;Quid multar Baptifmus fantium ubiep in Orthodoxis ueiuflifsimis,Hicronymo,Ambrofio,cxlt;cri»^, ’fquot;* monta habet.

Outre Patrom Orthodoxorum amp;nbsp;Ecdefix fidem fcquitor, amp;nbsp;Tatii tutus ens. Caue à faills Prophetis, qui ucniunt in ueßitu ouium,id eft, citant etiam fcripturas, fed deprauatas,amp; habent (peciem pietatistuolunt haberi ChiiQiani ,fed intus funt lupi rapaces, hoc cft,conantur dccipcre falfo fcripturx fenfu * ut exponit T ertullia^ nu»,à frult;Sibus eorum cognofces cos » Male docent, amp;nbsp;impie uiuunt, etfi utrunep mtrabilihypoerifitegant,amp;: nunc Anabaptiftx,nouiDonatiftx amp;nbsp;noui Circum-cdlionci,qui praetextu Euangelq difturbant coniugia, rcfpublicai, amp;nbsp;ubi admitrun# *“fgt;deuaftsntÊcclefi#8. Tales amp;nbsp;Auguftini ternpore in Aphnea graffabaniur irt ßccleßam, noßris fanaticis fimilimi, quippe codem fpiritu aai,

Maiorem Syllogifml nemo fanx mentis negat » Quibus enim Deus rern Sacramenti * hoc eft, gratiam, tedemptionem per Chriftum faóam, remifsionem peccatotum, iußieiam ^ uitam in Chrißo, pet Baptifmi Sacramentum fignifica« tam largitutjficuti proculdubio infantibus ab Helode occifis largitus eft, qfdem non uultadimitantx rei Sactamentum, iufticix fignaculum,Adorum 10.

Minorem probo bifariarn* Primo,ex ueteri Teßamento per prophetat« Möfcn,Gcne.x7. Vbi difcimus circumcifionem hoe fuißeludxis, quod iam Ba* ptifmuseftChriftianis omnibus» Quid igitur erat Circumcifiot Signumfempi* ter ni foederis gratix inter Deum amp;nbsp;Abraham ac fernen Abrabx » Promitt it enim Deus gratiam fuam Abrabamo, quod uelit Deus effc Abrahx amp;nbsp;feminis eius » Sic enim ait : Statuam foedus inter me 8C te, amp;: inter fernen tuum poß te in generaiioa nibus fuis,ut Vim Deus tuus amp;nbsp;feminis tui poft tc«

Vbi dare docemur, quod Deus non folum Abrabamum rêceperit infoedui gr'tix,(cd amp;nbsp;prof cm Abtahx,quam ftmilitcr faluate uolebat. Ideo dabat infant» b^s bgnum foederis illius , nempe circumcifionem , qux erat certom promit lx giafX fignum amp;nbsp;piomifsi feminis benediefti, nempe lefu Chrifti, in quo bene* d.cendxfuniomncs gentes tetrx. Paulus fignaculum iufticix fideiappellat» Ro# man. 14 » Porto ne quis putet banc tam ineffabdis gratix ptomifsionem ad lu^ 4x05. tantum pertinet e,Apoftolus nominal Abrabamum pattern omnium er eden» tium nel Chnftianotum,ÓC ludxorum ÔC Gentium.

Obferuà autem puer, fr mum effc argumentum à Circumeiftone ad fea^ Pgt;'f’quot;aa.Nam eadem eftfignificatio utriufep Sacrament»,idem finir,eadem rcs.Toia «tiitnEeclefiificfentit: Sicut olim circumcidebantur non folum adulti, fed etiam ijihtittSjitaódnuncbaptizandifuntinfantes.ïdcm enim eft Deus, idem gratix fœ^ ^»f'^na titum funt diuerfa, Eadem cette tes femper quxfita eft,nempe gratia per ^l^’^'l^mottificatiocarnis, iuftiücaüo,rcaufsio peccatorü, teg«neratio,circumcifio

int muftäatfo cofdis.MukaÏünï nomina,uatïafigna,fed rés eadcni. Non eniffl ^^ üem figna efie debebant gratiat Chnlb, in utreri Tertamento ante incarnationc*” Chriftj,amp; poft incamationem cius.

In Auguftinus libro d. contra lulfanam ^ Pelagianum, cap. j. connedit.O* cumcifionem ^ Baptifmum tanquam eiufdem rei Sacramenta, dicens : Sacramen* turn circumcifionis in figura praccefsifte Baptifmum, quis uel mediocriter facniJ’^ tens cruditus ignorât ^ cum apertifsime de Chrifto dicat Apoftolus,Colofl’. i»’“ Chriftianos:GircumGifi cftis circumcirione,qux fit fine mambus, dum exuiftui^ï pus peccatoruin carnis,per fidem opcratioms Dei,qui excitauit iilum a mottuit.

Hic uides Baptifmurn eficcircumcifionem noftram, QuodenIm camiscit^ cumcifio olim fignificabat, nempe cordis circumcifionem autpuritatem, Deutern xo.amp; 30.hoc nobis fignificat amp;nbsp;præftat Baptdmus, quia datur Spiritus fandus, q“^ fide corda purificat. A do rum 15.

Dein probo minorem Syllogifmi, per ipfummet Chriftum in nouo Teft^ mcato praefentem, Ä: fie loquentem de pucris. Mar.io, Sinne paruulos cenne me,nee prohibeie iUos, talium enim eft regnum Dei. Amen dico uobis, qugt;cunlt;f non accepent regnum Dei tanquam paruulus, haudquaquam ingrcdieiur miUud» Et cum cepijet iUos in uinas,impolitis mambus fuper iilos,bencdixii ciSk

Confolantifiimum hoc Éuangclium Ècclcfia hadenus recitauit in eseretnoi ftia Pædobapnfmaris,ubi aperte uidemus,infantes à Deo patre diligi,a filio redim^ a Spiritu fando fandificari, ceep regnum Dei ad cos pertinere, eo.cp iam xq«* cum adultis efte in feedere gratiae inter Deum amp;nbsp;nor, atep ohm in ludatfino iai^ tes crant.

Nifi Pebgiani Anabaptiftx, hoftes Chriftianx gratiae, contendant grath’” Ghrifti in nouo Teftamento nunc reftridä partius dari,qux olim in ludaifmo eÖ'’* fior fuerit, V'crum Chriftianac aures hanc blafphemiam nonferent. Chnlfus enigt;'’ omnium Saluator eft,etiam infantium, non folum adultorum. Si prius Adam fu’ inobedientia tantum potuit perdendo, ut unius peccati ueneno, uniuerfum gen«^ hominum infecerit (teftatur enim fcriptura etiam infantes cum peccato origin^ nafd,rcoscp mortis file,) quis Chrfftianorum dubitabit, plus praeft t fle Chrdlui” reparande,ac faluando per fuam obedientiam, qua infantes amp;nbsp;adultes mundat wflificat f

Nuncuide darifsima trfiimonia gratia? Dei erga infantes.Mar.iOiSiniie^ lt;ïuit,paruulos uenire ad me Quid obfecro infantes apud Chnfium agebant ƒ quo® infirmus apud medicum. Peccato enim original! funt infedi ab utero. Cur auK®* Cbnftus in m und um uenerar:* Refpondei Paulus 1. T imoib. 1. ut peccatores ia'u®* faceret,proculdubio original! amp;fadualibus peccatis ferdidatos. Quid apud C^f*^ Hum quaerebatur f Ipfc benedidum fernen Abrahac eft, quacritur ergo apud eu®’ bencdidiOjid eft,gratia Dei,rcitiifsiópcccatorum, iufticia,uita Sif falur.Sinire og® uenire ad me,tnqu!t,q.d. Ego non folum propter uos, fed amp;nbsp;propter infantes «e®^ in mundum, quxrere amp;nbsp;feruare quod perferat. Salus mea etiam ad infantes p«^ nct,quia 5t ipli funt (i!q Abrahac,nlij promifsioni».

Vos putatis ad percipiendumDei regnum hancartatem non efie idoneïi”» Üérum ego, qui bout, qui fini Dei, Ôlt; qui ad regnum Dei pertincant, dico uobî5gt; quad talium eft regnum codorum: amp;nbsp;quicuncp regnum Dei non acceperit ut paf* uulus, haudquaquam ingredictur in illud. Videte ne condemnetû unum ex bis P®* finis. Dico entm uobis, quôd Angeli eorum in cœlis femper Uident faciem Pa* insmci,quiin cc«hstft» Venit enimfihus hominis feruare,quod perferat» S’ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiî?

M I N O R, tV)| j^’^ ^§0 ftüm propter infantes ucni, ucniantSCipO ad rac ,NoIitc üöscos pro« bgt;bcrc,

Vide mf puer, mandatum amp;f minas Chrifti expende, quamfint Deocurae pruuli, quibus fic patrocit^atur Chriftus. Audi rationem, quia tahum eft regnum ’^«4ergo amp;nbsp;ipfi funt pars Ecclefiae,Chrifti participes.

Sequuntur enim tria eximia amp;nbsp;certifsima Cigna fauoris diuini, quod infantes d ■^to recipiantur in gratiam/andificentur ac faluentur.

?• Benedicit, id eft, remittit peccafum, donat Spiritum fandum, Stf in foedus gi’atix cooptât, Éant nunc Herodiani, Anabapnfix, amp;nbsp;arceant â Baptifmo infant r«jhoc eft,quantum in ipGs en,enecent cos fpiritualiter,ac falutem cis inicrcipianr, •Quos Chriftus ad fe uocat,amp; tam amanter ampleditur,

Quod itaqj Deus in circumciGone praccepit,promifit æ minatus cft,Idcm pro ratione nouiTeftamenti in Baptifmate eum facere intclligimus.

Olim dixit ludaeisjcircumcidctis carnem praeputq ueftri, ut fit in fignum fœ* deris inter mèS^ nos. Infans o do dierum circumeidetur in uobis. Ero Deus tuus Si. feminis tui,id eft,in xternum feruabo uos, En promifsionem confolantiisimam.

Nunc dicit de omnibMs:Baptixate cos in nomine Partis, amp;nbsp;Filq, amp;nbsp;Spiritus fandi* Qui crediderit SC baptizatus fuerit,falüus erit:En amp;nbsp;Irc promiflam falutem.

Ofimminabatur ludxiSjCuius praeputq caro circumcifa non fucrit, delebitur anima iUius de populo fuo,quia padum meum irritum fecit : ubi nemo non intclli# git,incircumciios fuiflé abicdos.

Nunc miaator omnibus,Ioan,3. Amen amcn,dico tibunifi qui« renatus fucrit èx aquaamp;rpirifü,noh poteft introire inregnum Dci.Quod ucteres Orthodoxi de Sacramento Baptifinatis intellfgunt,quorum fidem bic tuto fcquimur.

In Baptifmate enim omnia peccata remittuntur, ut diximus, Chriftus daucs RcgnicalorumdcditEcclcfiae : quare nifi Eedefia infantibus Chriftum addudis, peccatum originale, in quo nati funt,remiferit,ncmo cis remiflum efle certo fpcrare audthit. Ecckfia caihoÜca habet Verbum amp;nbsp;Sacramenta gratis amp;nbsp;uitar. Et cum xèmifsio peccatorum ibi fit duntaxat, ubieß Chrifti Verbum amp;Sacramentum,coni fcqoituriHos infantes accipere remifsionem peccatorum, qui ab Eedefia ChriAo in Baptifmate offeruntur bcnedicendi, amp;nbsp;per Sacramentum baptifmatis inuocato Dei nomine Eedefia inferuntur, fignumé^ promiflae in Chrifto gratiæ accipiunt. Nemo tam eft excors,ut dicat nuHos omnino infantes regni Dei participes elle,aut Îaluosfieri. Multiigturfàluantur infantes. Siquæris, qui nam faluentur ifaterf nos certe data ucritas cogit,peccatorum remifsionem ac regnum Dei ad eos per# luiere, quibus in Eedefia fignum foederis gratiæ conkitur.

Vt eredam, Scriptura cogit fie uetcris Ecdefix autoritas. Nam Apoftolus, ^O’nj.cum pcccatum driginak tradarct: Condemnatio,inquft,ex uno ddido ad ^®’'demnationem. Quod Avguftinus contra Pdagianos amp;nbsp;Manichaces adHiia« pu'nEpift gp.fic enarrat. Quid eft ex uno delido ad condemnationcm,nifi illo de^ “^ogt;quo deliquit Adam^ Jiludunum,quo eft obligata propago carnalis,qu3e ab illo pnmo hominc originem duciijftfiicere dicit ad condemnaticnem. Ideo non eft fu* petnuus Baptifmus paruulorum, ut qui per generationem iUi condemnationi obli* gad fint,per regenerationem Uberentur,

Et ad H/eronymum de natura 5C origine animarum EpiH.iS.fic afft Qui^r^ *dixerit,quôd in Chrißo uiuificabuntur etiarn paruuli, qui One Sacramenti eiu» P’ licipatione de uita excunt,hic profedo SC contra Apoftolicam praedicatione^ *^ nitjà: totam condemnat EccleOam.Vbi propterea cum baptizandis pueris £lt;»**? tur a: curritur, quia fine dubio creditor, aliter eos in Chrifto uiuificari omn'’' non pofte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p u

Et mox in fine : Robußifsima, inquit, ac fundatifsima fides eft,qua Chrifli K défia,nee paruulos homines rccentifsime natos â condemnatione credit ( niB P^ gratiam nominis Chrifti, quam in fuis Sacramentis cûmmendauit ) pofte libff^ Idem altj quidam Orihodoxi,crcdunt amp;nbsp;docent.

O quam horribileeft iudicium Dei in peCcatores , fi infantes propter pf^^^ ' turn originale damnaniur,quos non proprix uoluniaiis peccatajed natiuitas pt^^' cores facit.

Verc horrib le,Sed idem Auguftinus in Enchiridio cap.93.dicit,mttifsiifl^^ ’omnium fere poenam corum, qui pixter peccatum, quod originale traxerunt,’’'’ lum infuper addiderunt. Et in cxteris,qux addiderunt, tanto quifc^ tolerabiliot^quot;’ ibi habebii damnationem,quanto hc minorem habuit iniquitatem.

Habcs nunc quid fit Baptifmus,qulbus dandus,SC quid cfFiciauGratias ig'^ Deo ages quotidie,pro tam infigni dono Baptifmi,fine quo tot millia hominum * orbe terrarum moriuntur,0!: in Sternum pcreunt.

Si autem poft Baptifma rurfus peccauero, irritus ne fadus eft Baptifmus f A^ fi/ne peccaiorum ablulio aut remifsio femel rantumf

Neq’iaqqam.Tu quidem cecidift»,Bapiiimut autem,quia eft uerbum 5lt;f of“^^ ’natio D i.finnner perlt f,tantum redi per paenitentiam.8c Baptifmus te faluabit-'’^ queries pp.extum premit.óf COnfcientiamordet, obqcc Baptifmum,per quein^ Chrdo infiiu», in quo nbi promifta cduita ÔC laJus xterna, corporis amp;nbsp;animat,gt;'j cunqi peccata tua fuermt mult3,grauia amp;' enormia, amp;nbsp;die : Ego quidem pcccaui/^j baprzatus fum,non femel tantum piccata remuruturjed afsidue, modo redeamy Baptdmt fer Jus pet poenitentiam.Habes prom fsioncm uitx,amp; cius ügiUumin^* libiIe,nempr,Bapt«fm.lt; Si nuncCxfar tibi Ducarum aliquem promitteret fuis'* teris,easq} figillo iuo obfignaret, ne de tanta promifsione dubitares, nonne tri#’* phares * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

Cur igifur non SC h'c triomphas amp;nbsp;beatum te exiftimas, cum baptizaW*quot;f ^e Chriftum t Hic enim non caduca tibi bona promittuntur ab homme, qui p^^^^ faüi ó^ fa Icreiomnis enim homo mendax, fed bona xterna à Deo, qui eft utr**’’’ qui mcniiri nefcit, Promitut enim tibi amp;nbsp;dat remifsionem peccatorum amp;: attei'f’’'* uuam,amp; appendst promifsioni figillum,quod te deipfius uoluntate certificat,n^*^ pc Sacramentum Baptifmatis. De tantis rebus habes fit eras, fit’ figiUum. Dt^ ^^ Dominus inteliedurn,ut intclLgag dia,

Sed fides capitFateor,bona funt maxima amp;fupracaptum humanum , fcdi”^ gnus eft,qui promitut,nempe iptemet Deus,tantum deelt fiae* m nobis, Oref^;

igitur Chrißum j ut Bdem fantarum rerum nobis adjugeât amp;nbsp;confcruet, ^ plane beatifumus tali fpc,qux non confundit.

Pcteftas prxdicandi Euangdium Chrifti, remittendi Si retinendi peccata, ac gt;dminiftrandi cius gratis Sacramenta ; quam poteftatem Chnftus ^ckOs fuse dedit.

Matthxi t tf. dicit Chriftos Petro : Dabo tibi daues tegni coelorum, Si quici quid foluctis in terra,eritfolutum in cedis : Et quicquid alligaueris in terra, critalU« gatum in coelis. Hie Chriftus Petro promifit daues regni coelorum«

An fobs Petrus daues iHas à Domino accepit :’Si ester» Apofbli eas non ba* buerunt,remittere peccata non potuerunt.

Chryfoftomus in 6, capite Matthäi feribit, Petrum exterorum Apoßolorum os fuitk ; hoc cd, ilium per quern alq funt loeuti, autjqui fuo amp;nbsp;in aliorum nomine Chriftum confelTus dixcrat:Tu es Chriftus ilk filius Dei uiuentis. lam igitur Chrw ftus non foil Petro pollicetur daues Regni, fed in co amp;nbsp;exteris Apoftolis, Quod fans conuincit locus Ioann.zo.Vbi Chriftus claues dat omnibus Difcipulis,dicens: Sicut mifit me Pater, ita amp;nbsp;ego mitto uos. Hoc cum dixiftct,Hauit in cos. Si dixit cis: Accipite Spiritum fandtum, quorumeunep remiferitis peccata, remittuntur cis J Quorutneunep rctinucrltis, retenta funt. Ita Matth. 18. Ecekfix etiam, non tantum unihomini dantur daues Regni.

Ita hos locos Sd Auguftinus intelligit,cuius uerba funt Ioannis, cap, 19 « Omc nes Difeipuli interrogati. Match. 16. folus Petrus refpondit : Tu es Chriftus filius Dei uiui. Et ci dicitur : Tibi dabo daues Regni coelorum, tanquam ligandi fid fob uendi poteftatem folus accepcrit,cum amp;nbsp;illud unus pro omnibus dixerit. Et hoc unum omnibus, tanquam perfonam gerens iphus unitatis.accepcrit. Ideo unus pro utnnibus;quia unitas eft in omnibus. Hxc ilk.

Per miniftros fidèles,amp; idoncos,ut alios quocp doceant. Nam Paulus i.Cor* Hgt;ptxcipit, ut omnia decenter fid fecundum ordinem in Ecckfia fiant.

' 1 u^®®® ^^ f*^^’ Anabaptiftarum,cxtcris prxponi indiferiminatim quemlibet * P’^^'Jeoncionantur agricolx, fardlorcs,furores, textores, lanq, aurigx, Ôd nulla anus elttam délira fid cxcors, qux non aufit inter eos in publico loqui de myfterqs

Anabaptiftae ab EcdeGa fe feparauerunt, ueritatem derdiqueruncquid mfr urn, G Gne ordine utuant amp;nbsp;agant omnia ƒ Chriftus Lucae ultimo, cum Apo”®* ios,tanquam EcdeGae dodores miGurus eGet in uniuerfum orbem ad EuangeU^^ dum,apperuit antea illorum mentem,ait Lucas,ut intelligerent fcripturas,

ApoGolus in miniGro EcclcGz donum Prophetiz exigit, hoc eG, utferip^ ras fynceriter amp;nbsp;rede pofsit elucidate. ^Corinth. 14,Et i.Timoth.^.Oportctf^* quit) Epifeopum aptumeGe ad docendum.Non igiturcuilibet licet in EcdeGa cere,fed aptis ad docendum Ôd uocatis.

Hoc certe, quod gubcmator iners amp;nbsp;cius rei omnino ignarus facit in naiA^ ter proccllas mans iadata, 5^ auriga temulentus aut rudis in curru, ubi falebroG* paluOris uia eG,Hoc tarnen puer obferua, fzpc miniGros eGe hypocritas Ô^ imp’^ quorum tarnen miniGcrio, uerum Dei uerbum amp;nbsp;uera Sacramenta exhibefllt;’'^‘ Exemplum habes in luda Ifchariotc. Verbum enim Sd Sacramenta non funt m*®* Grimed ChriGi:quz G rite adminiGrantur, minißri maiitia nobis nihil ob er it,

Sed quomodo minißri Ecdeßz aut Epifeopi utuntur dauibusf Quomo4®* periunt amp;nbsp;daudunt regnum calorum hominibus^

Primo enim ligant omnes illos, amp;nbsp;eis peccata retinent, qui non baptinfl^ Omnes cos foluunt,amp; eis peccata remittunt, quos baptizant,

Cum autem etiam poG Baptifma fufeeptum, rdabamur in peccata, rui^ opus cG remifsione pcccatorum. Ibi EcdeGa ut mater indulgenlifsima nonP^ tinus abijcit Glios prodigos à: lapfos, fed in gremium iuum quetidie allicit, fipifcant. ,

Hie minißri Euangelq publias concionibus quotidie prxdicant, fub noi^J^ ChriGi pœnitentiamô^ remifsionem pcccatorum omnibus, qui adcor redit^^ quocunc^ tempore amp;nbsp;quotiefcunep à uijs malis reuerfi fuerint, Ligant impaD^ tes, abfoluunt in nomine ChriGipoenitentes, idep generatim, admonent p«^ omnes peccatores fufeepti Bap(ifmi,qui eß Ggnum poenitentiz Ói remifsionUi^ catorum. Credentibus annunciant certam remifsionem omnium peccatoruifl mérita Chrißi,qui propter peccata noGra mortuus eG,0(^ propter iuGiGcationc*” flri refurrexit. Non credentibus denunciant iram Dei, à damnationem «ri®*^^*^ Quz omnia Deus rata habet in coelis . Palam contumaces nonnunquam «^ municant.

Qufaudiunt Euangclium de poenitentia noflra 6^ gratia Chrifli,amp;pcccatï agnofcunt, mox accufantfe apud Deum quotidie dicentes : Iniquitatem *n^lt; cognofco,amp; peccatum meum contra me efl. Dixi,conGtebor aduerfum quot;’^‘^‘^ ciam meam Domino,amp; tu remiGGi impictatem peccati mei. Pfalm.32.SC efl generalis confefsio, quz quotidie Deo Gt. Cum enim femper peccemuSjG*^ item Domino conGteri debemus nos cGc peccatores, SC gratiam fufpitätep publicanus ex corde diccbat : Domine,propitlus eßo mihi peccatori»

minor; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cix

Euangdi'ca panitentia,eß conuerfio peccatorfs ad Chridum,Habens très par# tc»,CQntriti'onem,Fidem in Chriftum,Fidei fru(ßus,bona opera.

r A ^^ praedicatione Legis Si Euangefij. Quando Lex Dei elucidatur gt;nbsp;Spiritus functus oftendit nobis peccata amp;nbsp;horribilc Dei judicium in peccatores * Si excitât in corde ueram contritionemjKew »nb leyb vher bie öónbe/ut uides in Magda 'cna,cuius hodie mcmoriam cdcbramus,quàm acerbe amp;nbsp;ex corde fleuerit cognita turpitudine fua.

Mox pratdicatur Euangclium,id eft, remifsio peccatorum, per Icfum Chri^ «urn gratis, Si hic poenitens credit, étiam fibi remitti peccata propter Chriftum, mox recreatur Si uiuificatur, Si iam conuerfus facit dignos frueftus poenitentiae, id cß,facit bona opera,uiuit porró fobric, tufte amp;nbsp;pie in hoc feculo. C^i cor habet ita contritum, haud grauatim confitetur Deo Si hominibus peccata fua, libenter hit: confunditur,neconfundatur in acternum.

Sed quis abfoluit fic poenitentes amp;nbsp;confitentes â peccatis f * PAEDAGOGVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Deus,qui in literis facris amp;nbsp;per miniftrum Ioquitur,cum Euangelium in pub# lica concione audierunt,uel legerunt domi.Quod quid^aliud damat,quam afsiduarn remifsionem peccatorum per Chriftum,fi crediderimus in cum ƒ Si enim Euange# hum ob oculos reuocant. Si Chrifto remifsionem peccatorum promittenti ÔC ofte# renti credunt, proculdubio à peccatis abfoluuntur, per hanc generalem abfolutio# 'nem,quam audieruntinEcclcfia,amp; in corde feruarunt»

Propter Abfolutionem,qux eft uerbum Dei,quod de fingulis autoritate did# napronunciat poteftas clauium,quç quàm neceflaria fit afHi(ftis,amp;iudicio Dei per# terrefadis confcientijs,olim experieris.^

Nimium ucra narras, utfnam gauderet potius, hanc Confefsionem tam uti# lem amp;nbsp;neceflariam nuncin Eedefijs efte corretftam.Sed uulgus caret iudicio. Au# «hunt hanc confefsionem plenam fuiffe abufibus,amp; ftupidi totam abqciunt. Sicut fi quis preciofifsimam gemmS ob id abijeeret, quodin lutum cadens fordidata efteti Wonne prudens ablueret lutum,amp; feruaret gemmam {*

J . Enumerationem omnium peccatorum in hac confefsione neceflaria de iure «iu’no,cum illa fit impofsibilis,iuxta illud’.Ddida quis intelligit f

^‘ nbsp;nbsp;Docuerunt hos magis confidere propter hoc opus noftrum,quôd peccata e#

3* luiunxeruni confitenti quaedam opera tanquam fatisfatftionem pro pecca# «s, cum hulls alia fit pro noftris peccatis fatisfadio ; quàm preciofifsima pafsio lefu Chrilu.

’’ Ablue has fordcs humanarum traditionum, amp;nbsp;ferua preciofam' gemmailt; hoc eft, Confefstoncm auricularem,quac exitnios frudus in Ecdefia pant. Rd^ cnim 5C iuuenes examinantur, flC cxadiiu# Catechifmom difcunt in Confefsiof^ quam in concionc publica. Nam minifter in confefsione protinus audit, quidpult; in concionc didicetit, quid minus tede percepcrit, à: unumquenqj pro fuoOp® Crudit ad iufticiam,dehortatur a uitqs, terret minis amp;nbsp;confolatut promifsionibu*'

Turn fiquis fcrupulo aliquo confcienti3c,ueluf occulte ulcereuellicatur,lt;’‘j, nouit,quomodo confeientia fit pacanda, is in Confefsione hoc quicquid eft, ^’’’’” dolct,faccrdoti ceu medico expo nit, qui protinus ex myrothecio fcripturarum,'^’* lagma aliquo d depromit^ infirme appotut,coafolatur pufîllanimcmjdocetcrr»” tern, amp;contoentiamabanxietate liberal uerboDeiccrto, quocarereanimal*'’ poteft.

Confiture igitur libenter miniftris Eccleflz.in uerbo Dei eruditis,chare pu^^‘ Habent cnim daucs Regni coelorum ; amp;nbsp;cum tc abfoluunt,non minus huic abfol*^ tioni credito , quam fi Chriftus ipfe uifibiliter przfens tc abfoluerct, Ikut abfol*^ Mariam Magdalenam Luc.7. amp;nbsp;paralyticum. M st th. 9. Nam Chriftus ipfe abfe** ■uit per os miniftritnon eft enim uerbum miniftri,fed Chrifti noftri zterni Saccr^ tis. Quarc perfuafum habe, ilium non effe Chriftianum, qui fpemit Confefsioo«quot; amp;nbsp;Abfolutioncm» Nam nee fua peccata, nec Chrifti gratiam in Abfolutione ot!* •amnomt.

Seruabo hsne gemmam,tantum abftergam lutum,Ut dOcuifti.Sed dicobfe^’^'J iquidcftEuchariftiaalterum Ecdcfix Sacra mental Quarc de tur,quando amp;nbsp;quibn*' PAEDAGOGVS.

Eft uerum corpus amp;nbsp;uerus fanguis Domini noftri Icfu Chrifti,fub paneÄ”^ no:Sacramentum ab ipfo Chrifto inftituium , ut Chriftiani id manducent ^ bit’*'’ in Chrifti memoriam,mortem eius annunciantes donee uenerit.

Veteribus Chriftianis hoc nomen placuit,quod gratiaru actionem Egnil'’^ W^aefniaenim Grzeumab «fxotfe'o.id eft, gratiss ago. Nam Chriftiani ad co«’”'' Domini conuenientes, gratias agunt Deo pro ineffabili bénéficie noftrz rc^«’* ptionis, quod Chriftus pro nobis mortuus fuit,â^ hac morte fua nos ab zterni ^ ce redemit.

Quando amp;nbsp;quomodo Chriftus hoc Sacramentum altaris inftituit i PAEDAGOGVS.

In ultima coena,quando pro nobis moriturus,agnum Pafchalem corn di^^ lis antes comedit. Hze autem funtuerba Chrifti,quztu chare puer, ut thebut’J’quot; unicum alta mente reponito.

Domnn^ I^ts’ihca fto^c^()uatra(lititit{l,accept panc/ny^ po/t^juamgratias cj^iU^t^frc^it^ f:^ dedit difeipulisfuM,duetts:^ecipitc,comcditc,Hoc e/î corpit^ meumguodpTo uobû datur^ Hoeßadte in met tommc/hdrationem,

Siffttlticr po^lduam cattauit acceftto caliec ■, cum ^atüu cf^i(Jct,dcdiitil/^jdiccns : Bibitc ex hoc omnes^ bic cahx noutim Teßa/nentum e^l in meo ptt^uine, ejni pro nabis ejj'unditur in remißionem peccatorum, Binc ßadte (luóitefcuncj^ biberitis ■, in mei comemorationem,

Quia quotidie cfurio amp;nbsp;fitio, quare niß cibo SC potu me reScerem gt;nbsp;prorfui êlangucUerem ÖC defieerem*

Similia hic quoep contingunt. Natum te effe ex utero matris non fatis fucrit, ft’fi cjbo potuép in uita conferueris. Sic renatum te effe in baptifmate non fatis eit, mß in hac noua uita conferueris ut crelcas.quod certe abfep cibo potucp pro tatione illius noux uitx, fieri non poteft. Regcnuit igitur te prius Deus, deinde coelcftem hunc cibum Euchariftix dat,quo abris,uircitp firmentur amp;nbsp;crefcanr.

Quamprimum enim baptizatifumus, pugnandum eft contra carnem, mun^ dum amp;nbsp;diabolum, in qua pugna afsidua pro noltra imbccilhtatc facile fuccumbere« mui. Data eft igitur Euchariftia, qua fides noftra pafeitur, ÔC confirmatur, accent ditur charitas,roboratur fpes,ut in certamine quotidiano inuidi confificre 0^ uires ittritas fubinde reficere pofsimus.

Vide igitur puer,quis ex hoe Sacramento fruôui fpcrandui fit. Vita Chrißi« ana in uerâfide in Chri(ium,amp; chantate Dei ac proximi confifiit, Satan autem ad# iutus a noftra earns Si. mundo, in hoc unum incumbit fine intermifsione, ut in no# bis fidem amp;nbsp;tharitatem extinguat,aut fal tern infirmet • Irritamentis innumeris ab licit nos ad amanda temporaha, ut Deum obliuifcamur,dC in camalem feeuritatem probbamur,tantum noftra quxrentes,non quxiunt Dei amp;nbsp;proximi. Et nihil non tentât, quo peccata noftra à gratiam Dei nobis abfeondat, ut fie contritionem 6i cogmtionem Chrifti, fit chariiatcm crga proximum ab cleat, Si notpenitus car^ hales facial

Porto tentamur etiam grauiter f3epe,ó^ metu mortis concutimur, confeientia peccatorum uulnetibus fauciata Si laccrata nos adfligit , amp;nbsp;ad defperationem hrgemuri

Obfecro quid facies in his tantis periculii f Nonne fie fieri poftet, ut fides in Chriftum rcnouatetur,öi charitas, qux propemodum extinda eft, redaccendcre# tur,in portu nauigarcs ƒ

Plane in tuto effem. Sed doce obfecro,quanam ratione fides imbeciUis Si Ian« glt;}ldarcfici,ac charitas frigida rurfus accendi pofsit ƒ

. Afsiduo üerbi Dei Si Sacramenii exercitio amp;nbsp;ufui Sacramenta enim infiitutà W ad excit3ndam,alendam,óf confirmandam fidem, St igitur te fenferis fide Sd tusritate deHccrc,fac quod illi iolent,quifcntiunt efuriem amp;nbsp;litim : q protinus fefti# hantad menfam. Tu ad hanccoelcftem menfam propera,qux tibi ob id prarparata *^ß,ut ad uitam Chrifto dignam reficiaris, Si pafearisen uitam xtemam, Nonne poUuctbilucaena colin qua rcmifsiopcccaiorum tibi impartitur,fides excitatur,qua

promißa’-n Öl'oWatam remifstónem pcccatorum accipis, charmas in Deum S^P^°^ ximum scccndinirjfpes uùæ fukitur.Nam remdsionem pcccatorum femel quid«*” 'Chriftus in crucc nobis meruitjed earn tibi dat uerbo fuo óf Sacramento,

Cum enim ad menfum Domini accedis, Chriftus ipfe per os miniftri quitur, æque ac olim difdpulis, amp;nbsp;ipfetibi per manum miniftri porrigitfuum lt;^* pus 61^ fuum fanguinê. Itaenimdiuus Chryfoftomus in Homiliaquadam,de hocSï cramento, quæ eft 60, feribit : Non funt humant uirtutis opera propofita. Or tunc ip fa feeit in ilia coena,idcm ea nunc quoep facit: nos miniftrorum tenemus I‘’* cum,qui uero faneftificat ea amp;nbsp;immutat,ipfe eft» Hæc cftilla menfa,0C minus nihil b bet. Non cnim illam quidem Chriftus, hanc autem homo perheit, uerum amp;nbsp;han^ ipfequoep. Haccillc,

Si dicis,cur hoc facit/ quid hie fru^fus accipiotRcfpondco: Hoc tibi uerbu’” Chrifti fatis o(kndir,qui dicit : Accipitc,hoc eft corpus meufn,quod pro uobis ^’* tur. Hie eft fanguis meus, qui pro uobis effunditur in rertiifsionem peccatorum*

Attendeobfecro,Chriftus dicit:Pro VOBIS daturcorpus, pro VOBb^ effunditur fanguis. Ad quid:* In remifslonera peccatorum, Accipis igitur pk catbrum remifsionem in coena Domini. Gum enim nouum Teftamentum fit ’’ cdena Domini, Ergo in ea eft etiam remifsio peccatorum,fplritus,gratia, uita lus. Non datur tibi Pams tantum amp;nbsp;Vinum, fed uerum illud corpus Chrifti, quo^ dim fuit facrificium pro tuis pGCcatis,amp;uerus illc fanguis Chrifti, quo peccata tti* abluuntur. Tantus ihcfaurus tibi hoc Sacramento datur,in quo, 0/ per quern acdl pis omnium peccatorum remifsionem, Quisfatis digne aeftimabit magnitudio«quot;’ heius grati3e,qu0d uerum Chrifti corpus,uerusep fanguis, uere adfunt, fid tibi del** tur per Ver bum ÔC Sacramentum, ut tua fint ficut donum amp;: thefaurus, idep tquot; fempiternumf

Mereorne egoremifsionem peccatorumhoc opcre, cum Eucharißiatn^^ manu facerdotis accipiof

Attende diligentius, ne erronea tibi cogitatio obrepat. Nonne faepius à lt;* iam audiuifti,hominem non mereri remifsionem peccatorum,aut iuftificari ulk li“’ opere. Chriftus folus meruit nobis omnium peccatorum remifsionem. Sed htif^ ordinem obfeiua.

* Chriftus in cruce fua morte meruit nobis remifsionem peccatorum «gt;‘’* fltörum.

x nbsp;nbsp;nbsp;Hanc remifsionem nobis offert 6C difpertitur uerbo amp;nbsp;Sacramentis.

Cum enimhæc audimus, primo mouemur ad confiderationem peccatoturt noftrorum, propter quæ tam preciofum fanguinem effundi oportuit. Hic uidentet iram ÖZ ludicium Dei, nifififaxcifumus,terremur, amp;nbsp;ad poenitentiam promour’ mur, Tum excitamur ad confiderandam hancinxftimabilem Dei bonitatem,^'^* proprio filio fuo non pepercit, fed pro nobis, cum inimici eflemus, in mortel tradidit.

Nonne ineffabilis charitas eft, mori pro impies, pro peccatoribus,pro inim*^ cis ƒ Et mori tantam perfonam, qux Deus Ä homo eft / Hæc tanta Dei erga no* charitas in morte filq manifefta, uerbo amp;nbsp;Sacramento nobis propofita, merito

M I N o X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXX

excitât in nobis fidem in Chriftum, tarn fidelem redemptof cm, qua fide certo ac« cipimus, quicquid hoc uenerabile Sacramentum fignificac, amp;nbsp;uerbum promittit amp;nbsp;offert,hoc cft,remif#ionem peccatorS Sc mtam ipfam. Et accenditur in nobis amor ^w amp;nbsp;proximi, cui fcrulre promptiores cfficimur , ficut uidemus Chriftum in forma ferui nobis ferutjiTe, obediendo patri ufen ad mortem, mortem autem cru* ei*» Philipp, i,

Non igitur tuum opus,quod accedis ad altare SC manducas, tantas res mere* •w » Seduides Sacramentum tux redcmptionis,amp; audis uerbum Dei, ex auditu fi» *ics uenit. Verbo enim amp;nbsp;Sacramento ad credendumexcitaris, hac fide confeque^ *ü ttmifsionempeccatorum,in Euebariftia.

Nulli dies flati tibi pr3cfcribuntur,ut olim ad efum Pafchalis agni ludacis præ* Icriptus erat dies 14.menfis primi. Cibus falutis eft, qui igitur firit 0^ efurit iufticia, cui mors Domini preciofa cft,facpc accipiet Sacramentum, ut facpe refricet memo^ riarn tantarum return, nempe mortis amp;nbsp;refurrclt;3ionis Chrifii,ut facpe excitet, pa« fcat,amp; confirmée fidem fuam,remifsionemcp peccatorum accipiat, amp;nbsp;Deo pro fum ma charitate fua ex animo gracias agat.

a Pracceptum Domini:Hoc facite.Si Chriftianus es,certc hoe facies,quod te iu bet fecere Dominus amp;nbsp;Magifter tuus Chriftus*

x nbsp;nbsp;nbsp;Promifsio tam magnifica:Hoc eft corpus meum,quod pro V O BIS datur»

Hk eft fanguis meus, qui pro VOBIS effunditur in remifsionem peccatorum* Hic promittit amp;nbsp;offert nobis Chriftus codeftem banc medicinam, quacuitam dat mundo. loan. 6,

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^P^^ indigentia. Nihil tibi acque neceflarium eft atep hoc,quod in Sacra« mento tibi ofrertunPeccator es,offcrtur tibi iufticia.Mortalis es,offertur immort» iitas.Damnabilis es,offertur aererna falus.Imbecillis es,amp;inferior hoftibus tuis,car ^ï nc, mundo amp;nbsp;diabolo, à: contra cos offertur tibiuidoria certifsima. Vbienim peccatum remittitur, ibi Chriftus eft cum bonis fuis omnibus. Fides tua nimium infirma eft,fed in hoc Sacramento roboratur,fuccenditur charitas,flabil»tur fpes.

In Ecdefia ueteri,maiori ftudio eelebrabatur cana Domini, quam nunc in his dtiinis temporibus. Ignatius fandi Ioannis Euangeliftx difcipulus inEpifiola ad Ephefios* Fcftinatc,inquit, ad Euchariftiam frequenter accedere, amp;nbsp;gloriam Dei: quando enimafsidue hocipfum agitur, expeUuntur poteftatesSatanse,qui adm foot conuertit in fagittas ignitas ad peccatum.

Dandum eft probatis,iuxta pracceptum Apoftoli 1. Corin. ii.Probet autem fit •pfum homo,amp; fie de pane edat,d^ de poculo bibat.

Sihoc,quod in filo tremendo myderio dicitur amp;nbsp;agitur, quantum licet, IntclÜ* gh aefynceriter credis,Chridi corpus pro te ctiam datum,ianguinem Chrifti pro te etiam effurum,rede probatus es,â^ tuto accedis.

Ex uerbis autem Chrifti duo intellmis.Primo te peccatorem efle, qui fine mor te Chrifti in acternum fuiftes damnatus. Deinde, hxc tua peccata morte Chrifti ex* T 1 piata

piata^Äf fanguine e/us abolira cjTe. Agnofcis itacp tuum pcccatum,amp;; Dei gratiam »fl Chrifto. Redeitac^ ufnrus uencrabilifsimo hoc Sacramento , crede quod ChtiHus bic dicjt,amp;: fac quod iubet.

Ob id non admiitimus nifi explorâtes per confefsionem : nee tantum intet* rogamus eos,qu*d de Euchariftia fennantjed ctiam,an doleant fe peccaffe, SC quo^ mode credant fe peccatorum remifsionem poffe confequi.

Qui funt in dig m amp;nbsp;arcendi à menfa Domini, SC qux eft eorum poena ^ PAEDAGOGVS.

Temcrarq SC camalcs ilii, qui de admifsis peccatis nihil dolent, nee gratiart Dei morantur. Curenim Margaritas protjeeremus ante porcosf llli igitur,quoï nee pr»ceptum Domini mouet, nee ullx minae terrent, nee uHæ Dei promif^ioott exhilarant,fi acceflerint ad Ëuchariftiam,indignifsime edunt amp;nbsp;bibunt. De quibu’ Apoftolus: Qui edit SC bibit indigne,judicium G b ijp fi edit ÔC bibit,non dijudicaflt corpus Domini, Propter hoc inter uos multi imbecilks SC inualidi, 8C dormant multi. Quod fic Ambroßus exponit : Multi febribus amp;nbsp;infirmitatibus corripi^ bantur SC moriebantur,utin his eseteri difcercnt,8C paucorum exemple territiem^' darentuf,non inultum fore, feientes corpus Domini neghgenter accipere,

Si plane impius fine omni proba acceflerit ad Eucharifliam, accipit SC iUcue' rum Sacramentum corporis Sefanguinis Chrifti^

Accipit,fed fibi ad judicium. Nam Apoftolus ait : Qui edit aut bibit indigné indicium fibijpfi edit bjbit:Ergo ÖC imptf corpus Domini accipiunt,non tarnenip*' riiualiter,ad jalutem,quia non credunt. ludas cnim uerum Sacramentum carnis^ fanguinis Chrifij,cum cc ter is difeipulis manducauit SC bibit, ut teftatur Auguftim^ de uerbis Domini fe^raonc n. Et Chryfoftomus in Matth, cap, 26. Horn.Sr

Si auternquis confuetudine peccandi fic effet obeaecatus, utuelit quidewi^ dolere de peccatis admifsis, ÖC fufpirare gratiam,non autem pofsit, arcebis 0Hiu'^‘ à menfa Domini :*

Minime. Sf hoc Sacramentum medicina eft fpintualitcr trgrotannum,cur ^^® prGhibercm,qui morbum utcunqp agnofeungfananqj cupiunt, etiamfi uchemen*^ lint lnfirmi,Oftendo autem his, qui huiufmodi font, mor bi magnitudinem amp;nbsp;P^'** culum:propono fcripturas,quibus ut in ipeculo prop ria tn turpitud/nem intneanW'’ ÔC pracmifla oratione publica, eos ad Synaxim admittc;nc durior firn Chrifto W ftro,dc quo Efaias cap.42.Cafamum,inquit,quaftatum non contcretgt;0C linum gans non extinguet. Eft cnim bonus illepaftor, qui Ezech.34.quod périt requit« abieâum rcducit.confracftum alhgatjinfinnumcp confoiidat.

Cur Sacramentum jEuchariftix tarn difsimiliter porrigitur hominibus f “ utraq, fpecies datur omnibus. Vbi Romanus Pontifex régnât, laicis altéra tantu*” exhibetur.

Romanus Pontifex hoc inftiturt contra ordinatiOnem Chrifti, quafe legem nihil moramur. Anobis nant,Chriftus,Apoftoli, primftiu^ Ecclefia,ü’'^ï foftomus,Cyprianus,Hieronymus,Auguftinus, amp;nbsp;cacteri Orthödoxi, qui utramep (peciem Chriftianis dandam olie teftantur cara perfenx refpedumjQP

hjsreticum' dcgma Papx gt;nbsp;de una tantum fpecie Lakis porrigenda, iure optime

Hispatronis fati* tuta eft fides neftra. Perge fam, ut cepini elucidare rcliqudj articules,

Cur'tam impenfe Ixtaris, quoties refurredionis mentio fitï* Nam Uideo uul^ lümtuumiamfolito effe alacriorem.

Qui mortem timet ciusep acerbitatem amp;nbsp;horrorem ucl tenuiter pratfenfit, non poteft non uchementer Ixtari audita refurredione mortuorum,

Ego credo hanc carnem,quam gefto,rcfurreduramin nouifsimo die,amp;uidu# tam in seternum.Quod enim geftum eft in capite Chrifto, idem in membrisperfi-? cictur. Sed idem iUudChrifti corpus, aut eadem cius caro de uirgine aflumpta, in qua paffus eft,non alia relurrexit: Ergo amp;nbsp;nos in proprijsnoftris corporibus in ex^ tremo die refurgemus.Hinc bcatus Athanafius in foo Symbolo ex kripturis confia tetur amp;: dicit : Ad cius (Chrifti ) aduentum, omnes homines refurgere habent cura corporibus fuis, £lt; reddicuri funt de fadis proprijs rationem.

DISCIPVLVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Vide mus in Ccemiterio, defundorum offa etiarn nedum carnem computruik fe:amp; tothomines marims fludibus fubmerguntur,tot abeftijs deuorantur, tot con fuiruntur igne,denies mille modis pcreunt,utimpofsibil€ uideatur,carnem fic cowt fumptam polie eandem redire,

PAEDAGOGVS, Credis primum articulumfideif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DISCIPVLVS, Credo inDeum pattern omnipotentem creatorem coeti amp;nbsp;terrae. PAEDAGOGVS,

Si omnipotentiamDei credis,nonerit difficile,0^ refurredionem mortuorum crederc.Nam qui omnia, cum nihil effent, creaui^ ut effent,facile etiam in mortem dilapfa Si deffruda reparabit, Mors enim illa,utcunq5 horribilis, animam tarnen non confumit,quia immortalis cff.Matth.io.Nc metuatis ab his, qui occidunt cor^ pus,animam autem nonpoffunt occidcre, Hoc Dominus exercituum dixit: idee Chriftiano firmius cft * quam omnes Philofophorum dé animae immertalitate de* monfirationes,

In puluerem quidem redigit,fed in nihilum redigcre non poteft, quód omni« tötens creator condidit, Manethæc caro in finu naturae, requiefcit sn lue refurre« Vionis ubicuncp fit,Ô^ quomodocunqj difcerpta amp;nbsp;confumpta fit.Sicut AmbroGus « oratione de Gde refurredionis ait:Si bene difcutias,non naturae mors ifta eft, fed «naliciac. Manet enim natura,malicia moritur.Et hoc Ipfum indicio eft,mortem non elle naturae,quia ijdem erimus,qui fuimus.Refurget enim natura eadem iam ftipen tlijs mortis honoratior.

Video non tutom effe Chriftiano, human* rationis cogitationes Iclt;jut/^^ myRerio fidcinodrac.Semper enim réclamai ratio increduia huk articule:quigt; lo modo cap« dua inyfterium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nonnatur*,fed,^atjx lumen,hoe cft,fidcs faanc Dei fapfenriam cenüt.C^ tea^qu* uerbo Dei amp;nbsp;Lide car ent, ne umbram quidem illius articuli fufpicatxl^^ In nuUa re (ait Auguftitaut in Pfalm. 8 8 J Oc contradfeitur fidei Chriftianx,quao’ refurredione mortuorum. Ideo die, qui natus eft in fignum, cui contradidtur ipfe camera fuam refufc«auir,ut obuiam irec contradidori.Dc animz immortalité*^ cc multi etiam Philoföphi Gentium multa difputauerunt ; amp;nbsp;animam ede immort* Iem,pluribus Öi multiplicibus fibris conferiptum memoriae reliquerunt.Cum aukf* uentum fucrit ad refurretRionem carniy,;non titubant,fed aperte contradicut*^ Hxc dfe.

Maiora funt certe myReria fidei,omnl captu humaner adonis. Ideo qui radlt;’^ riem, S^ non uerbum Dei fcquuntur, illa non capiunt:ui Gentes, qu* non habt*** uerbura Dei,non nouerunt Deum, nee fpem habent actemitatis « Ét olim Zaddo* cxi refurredlionem negabant. At Chridus corum Ruporem coarguit,dicens : Erti* cis, nefcientes fcripturas, neep uirtutem Dei • Et AmbroRus de excis gentibus oratione de fide rerurredionis:Illi dubitent (inquit) quinon didiccrunt, nos uef^ qui legimus legem,Prophetas, ApoRolos,Euangeliom,dubitare fas non eft»

Tu femper in ore habes caput ooindecimum prim* ad Corinthios, profité refurredionis mentionem,amp; didst NuIIum hortum tam amomum amp;nbsp;florulentun^ qui fuauius amp;nbsp;uifum obledet, amp;nbsp;refidat olfadum, quam hoc caput animum tuui^ Quomodo ergo Apoftolus refurredionem adftruic capay ƒ

Ver a narras.Nulb de morte tentatio tam grauis eft, quim nonferia huiuslt;* pin's ledio difpeUat.Sapientes huius fxculi, amp;nbsp;quidam Philolophi Corinthij tantôt myfienum, humani ingenq captu metiri uolebant, amp;nbsp;euanuerunt in cogitatioPl^ bus fuis, mortuorumep refurredionem negate eoeperunt « At eruditifsimus Tbe^ logus Paulus, cuius fapientiam Si Petrus commend at, Corinthqs hune artieuk»’’ probat exuerisamp;primis principes,qux textus infe compleditur,ft cius argu* cncntaicruteris,amp; peracurate excufteris»

Ex quibus igitur prindpï|s,aut quo fundapicnco probat refurredionem mol* tuorum Apofiolusf

Fidei nofirx bafis eftrefurredio mortuornm, hanc quidarn Corinthqa^** thana fedudi negabant » Verum Apoftolus mira arte Dialedica 5^ incuitabili ^^^ gumentorum ui,Hxreticos iUos compellit, utpropofitionem negatam rurfus adfc^ rerc cogantur. Adfumitcnlm propofitionem falfam Corinthiorum: Mortui emö* non rdurgunt, Si afsiduis Enthimematum uel confequentiarum gradibus eos du* cit ad horrenda impietatis monftra, quxomnia ex propofitione falfa Corinthio* rum neceflario inferuntur, ut politisante oculos abominandis abfurditatibus, qult; lt;x,negatiua hac : Mortui non refurgunt, rede inferuntur.ipß tandem dare uideat, fe mamfeftS errorem tueri;nam erroneö amp;nbsp;plane heretics eft,quod ex propofitiont Corintbioru cofequebatur. Ergo amp;ipfa propofitio ud antecedcs impiö,hxrcticü^ blalph«^

biafphcffium eft,ex quo totimpietatis portenta necefTario fequuntur. Sed uide uim argl’mentatfonj?.

Chhftus à nobis Apoftolispracdicatur à mortuis refurrexifle. Ergo eft refur* rs^io mortuorum. Confequchtia firmatur per locum ab autoritäre. Non cnim fponte curtitnus,a neminc mifsi, nee arte compofitas fabulas praedicamus : fed in hoc à Deo fumus uocati amp;nbsp;mifsi, ut fimus teftes refurrerSionis lefu Chrifti,qu0d Deus Chriftum filtum fuum à mortuis rcfufcitauerit,primitias dormientium, 8C per ChriQum nos quocp fit à morte refufeitaturus in uitam aeternam, fi in Chriftum ere* diderimus. C^omodo igitur falfum effe poffet teftimonium refurredionis lefu Chrllft , cum à ueraci Öeo nobis fit commiftum f Vera igitur eft doeftrina noftra, Suij^pc non noftra,fed Dei,qui fi uerax non effet, quomodo Deus effet f Nos itac^ ueraces Dei teftes fumus, quare amp;nbsp;fides noftra non eft inanis : nam ueritati diuinx inniiitur : Eft ergo refurre^io mortuorum.

lam animaduerte, quae fa1fa amp;nbsp;abfurda Apoftolus ex negatiua propofitione Corinthiorum in bona confequentia inferat.

Pofita hac propofitione : Mortui non refurgunt, uel,aon eft refurreCtio mors tuorum,h3cc fequentia ftatim confequuntur, hirgo

Hœc omnia Cotinthij,fi antecedens tueri pertinaciter uolucrint/onccderc co* gentur.Nam ex eorum negatiua neceffario fequuntur.

Quod ti clanfsima ueritatis luce uidi, hxc omnia tanquam abfurda negaue^ rint amp;nbsp;reiecerint, atep oppofitum adftruxerint, confequitur amp;nbsp;antecedens, ex quO hxcerrorum monftra infercbantur,falfum effe.Porro fi antecedens eft falfum : Ér# go cius contradidorium eft uerum,nempc omnes mortui refurgunt, ut nofti ex 1c* gecontraduftoriarum.

Confequentiam Apoftoli firmam effe in fingulis Enthymematibus amp;nbsp;illatio* nibusfic docco.

eff« U3num,eocp Deum etiam effefaifum.Omn^a en/m qua contra praed/catteW*” Apoftolorum dicuntur,redundant inautoren» illius doórinaeDcum.

V J» Quod fi Deu# eflet mendax 5C uanu8,certe Deus non eflet, Nam Kn^tfl* rat lumen nulla aliäratione intelligere Deum potert,quam bonum Zi. ueracem/uquot;’ ne bo no quidem uiro falOtatem aut uamtatem tribuat«

in his gradibus tu uides, qui negat mortuorum refurred/onem, quam nob» Deus promilit, Zi primum gloriofam in filio prseftitit, per Apoftolos praedicari flt;^ cit: idem negat Deum effe Deum. Pereat ergo cum cacis 0^ impijs gennbua.Nt' gat enim prima principia,qux hominum mentibus infita funt. Quart contracuni non di ddputandumjed protinus in Anticyram ablegandua eft * ut cerebri dupe* rem helkburo expurge^

De h’S Apodoll illanonibua, eperafprecium fuerit^audire examen AuguHio’» libro keuhdo de deëinna dinftiana cap, 31. diemtii: Sunt uerae connexicnes H* liocmationis» quae faîfas habent fententias, quae confeqtuniur errorem illius curf quo agitur.Qjx tarnen ad hoc inferuntur à bono Zi dolt;Ho, ut in his crubefeens lt;1' Ie,cuius errorem confequuntur, eundem relinquat errorem» Quia fi in eodem m*^ nerc uclueritjneceffe cft,ut etiam ilia,quae damnar, tenete cogatur. Non enim utij inferebat Apcftolus, cum dicerct : Neep Chrißusrefurrexii. Gt illaalia: Inanntquot; pratdicatio noßra,ihanis eß fides ueßra,amp;: deinceps alia, quae emnino falfa fuUti quia Ôd Chrißus refurrexit.Gt non erat inanis przdteatio corum, qui hoc annund* bant ; nee fides corum, qui hoc credebant: fed ißa falfa uetifsime connedebantu* ÜÜ lrntentiac,qua dicebatur: Non eße reiurretßionem mortuorum . Ifiis autemf^ fis repud atis,quoniam ucra eranqfi mortui non refurgunt, confequens ent refurfd 010 mortuorum. Hzc file,

SiCorinthiorum antecedens uerum fuißet : non efl refurredlio mortuorum ucrum eßetÄconfequcns: Ergo Chrißus nonrefurrexißet, Confe que ns sutem‘1' folfum.Ërgo ÔC illud ex quo fequitur, Sic autem ratiocinate ex antécédente uero®^ coinp«rto:Chnflus refurtexit, Ergo efl refurredió mortuorum. Quare tu remo®^ nem nutié fic cape breuiter.

tmpofsibiie efl,u3num eße, quod Ecole fia catholica per uniuerfum orbem dlt;^ ditjSf Apofloli ex Euangeliodocuerunt. Aequeimpofsibileefl, Apoflolos fSt^^^ fles mendaces Dci.Si enim Apofloli eflent falfi tefles Dei,confequeretur Zi Deu** eße mendacem autfalfum, Ergo Deus non eßet, Cum itaqj h«c principia fir*”’ fint, fif inconcufla,ftatim ipfa tcconlcquentia urget,ad mortuorum refutredion^quot;’ tam Cerio credendam,quam certo credis, quód Deus efl Deus .Nam Deus rdui* re^ionem per proprium fuum filium in Scripturis manifeflauit, 0^ per Apcftol** przdicari mandaui(,Eßcp ab Ecclefia catholica hadmus recepta amp;nbsp;firmiter cttlt;^ t4, Verus eßigdur Articulus de huius carnis refurredione.

Quam cuidens iginir óf certum efi, quód Deus uiuit, quód Chrißust^^^** 2uód Ecc'efiz dodrina óf files uera, fana Zi certa eft, tam certus amp;nbsp;üeruaeß ^* irticuius de huius cat nis noflrz refurredione.

Deus hanc fidem refurredionis in te augeat óf confirmer, Amen. Ante 01”' n*a chare puer adnitere, ut primum Articulum de Deo omnipotente creatore,td deinteHigasA firmiter Crcdas,amp; facile érit reliques credere.

ha Apoftolus cum hunc articulum tradaret, Ado,i^, coram Agrippa gt;nbsp;wO* impios ad primum fidei articulum reuocat, uthincdifcant ueritatem huius artied’t de refurredione corpörum,Sic enimait:Cur incredibilé iudicaturapud uo#,fiD^ mortuos fufcitai ƒ quafi dfeacSi tantum opus,neiapc tefufeitandi mortui iribuertd* human«

mi'-ho-k; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiiii

humants ukibus', turc à uobtt aceufarer inhniae. Ornnfs eftitnomnium heminuin uis amp;nbsp;potentia ne mufeam quidem emortuatn exufeitare poteft: fed Deus eft, qui mortuos fufeitat, cui certe fummam potentiam tribueti#, aut Deum effe negabitir. Qua impofsibilia funt apud'homines,pobibflia funt apud Deum . Sic kriptura di^ cit: Gerrc.cap.iS,Nunquid Deo quiequam difficile eftc

Et x.Corinth.5. cum Apokolus docuifïet, mortalitatem noftram in refurré? ^ionemortuorum abforberi auita,m0x fubiungit tant« amp;tam incredibilis rel caufam efficientem, ne uidcatur dicere impofsibilia. Qui parauit, inquit , nos in hoc ipfum,Deus eft, quafi dicat: Difficile eft uobis credere, tantam in nobis fore niutationem,ut ex mortalibus cfficiamur immortales, atep uthxc caro corruptibi^ lis à morte refurgat, fed refpicite in eum,qui tantas res promittit amp;nbsp;efficit, amp;nbsp;facile credetis. Deus enim,qui nos creauit, idem ille eft, qui nos recreabit, ad uitam re# fufcitabit,ne de refurreAione dubitetis.

Et quo facilius humanx rationis imbeciUitas ad tantarum return Hdem aftur^ gat,promifsioncm uitx Chriftus exemplis mtraculoüs confirmauK, Exufeitauit enim à mortuis filium uidux Lucx cap. 7. Filiam Atchifynagogi Luc« cap. 8. amp;nbsp;Lazarum Ioannis cap. 11.Et Matth.16, multi corpora fandlorum, qui dormkrunt, furrexerunt refurgente Chrifto, fid egrefsi è monumcntis,poftreibrrelt;Sioncm eius, uenerunt in fantam ciuitatem, amp;nbsp;apparuerunt muftis.

T andern itaeçut mundus de futura tefurredione fumma certitudine certifica# retut, fada prxdicatione immortalitati# poft mortem futur«, amp;nbsp;ipfe, qui fponte mortuus eft, ucre refurrexit. Sed audi Auguftinum ea de te fermonei^. concio# nantem,

Certifsima, inquit, eftfiducia Chriftianorum, diuinitus promiffa refurredio mortuorum.Hanc enim ueritas ipfa promiCit. Vera eft igitur de refurredione cor^ porum promiffaueritas,quia ueritas, quxmentiri non poteft, totum nccefle eft ut implcat,quod promifit. Hanc enim refurreâionem corporum, ut futuram èertifsi^ roe nouetimus,ipfe Dominus in fuo corpore dignatus eft demonftrare. Refurrexit Chriftus,ur refurredurum (c non dubitetChriftianusZquod enim pr«cefsit in capi* tc,fequeiur in corpore,

Expedo nunc teftimonia ex kriptuns de refurreóione corporum, amp;;quomo«* do hoc Emhymema demonftres.Chriftus refurrexicErgo amp;nbsp;nos refurgemus.Pbl# hcebaris enim nuper te illud in hoe articule probaturum.

Corn refurrev^io Chnfti caufa fit noftrxrefurredionis, profedo omnes ScrO tgt;t«ïx, qux Chriftl refurredionem in regnum xternitatis beat« probant, hoc ipfd 8( noftram confirmant. Et quàm certo Chrifti refurtedio eftimpletaante M. ÏX )hQos,tam certo implebttur noftra in fine fxculi,

Quôdmortui refur gam, Mofes Exodi tertio oftendit iuxta rubum, cumdkit . ^eminumDeum Abraham,^ Deum Ifaac, Ai Deum lacob «Deus autemAon eft

ER boni confequentia aut connexio in quarto terti« figut« ad buhe modom: DA nbsp;nbsp;Dem eft Deus uiuorum,non mortuorutn, id eft»ni2quam exiftcAttuim

, . Aut (i mauis,reduc hune modum imperfectum, ad tertium primæ figure P^ fe^um, hoc modo:

Maior fans data eft. Habere nos Deum, efl habere proteflorem Ô^ faluatoK’’’' qui nos perire non patitur,fed in sternum faluat.Qui autem non funt,aut nufqüî’® uel nihil lunt, non habent opus protectore.

Minorcm habet Mofcs,ubi Deus ait Exodi 3.Ego fum Deus patris tui, D^^ Abraham, Deus Ifaac, à: Deus Iacob.Et fandi illi Patriarchat,dura Deus üb lt;^ ÎMofe loqueretur, erant defuncti.Non igitur pericrunt illi, ficut Zadduexi ßo'**^ fomniabant. Animât eorum erant apud Deum, corpora quiefcunt in terra fp^ •‘^ furredionis.ultimo die refufeitanda.Et cum Dominus fit Deus eorum, id efl, P^* fedus ialuaior,non folum animas eorum in atternum feruabit,fed etiam corpora r^' fufcitabit,hnc quibus non forent perfectc beati. Preciofa enim mors Sanctorum *” confpectu Domini. Non abqcictur caro illatanquam prorfus ad regnum ccxlo’^^ non pertinens, fed immutabitur amp;nbsp;transfigurabitur,ut conformis fiat gloriofo cof’ pori Chrifli. Philip. 3.

lob cap. 19. Scio, quôd Redemptor meus uiuit,8^ in nouifsimo die de telt;^ furrecturus fum,amp; rurfum circumdabor pelle mea, amp;nbsp;in carne mca uidebo Dc^ quem uifurus fum ego ipfe, amp;nbsp;oculi mci confpeduri funt, amp;nbsp;non alius. Repon'’ efl fixe fpes in Onu meo.

Danielis cap.ix.In tempore illo (loquitur de tempore regenerationis) libd^ bitor populus tuus,ôiîc,hoc eft,Chriftiani,qul inuentus fucrit fcriptus in libre,id^” dectus. Et multi de qs, qui dormiunt in terrx puluere,euigilabunt î Alq in uit”* «e(ernam,alij in opprobrium fempiternum.

Ioannis cap.5.Veniet hora, in quaomnes', qui in monumentis funt, aud^*** «oeem ëius ( hh] hominis) SC prodibunt,qui bona fecerunt,in refurrettionem uit^ qui uero mata egeruntjn refurrettionem condemnationis.

Ioannis capitc ô.Hæc efluoluntas eius,qui mifit me,ut omnis qui uidet flUo*’^ amp;nbsp;crédit in eum,habeat uitam aeternam,6C ego fufeitabo eum in nouifsimo die,

Ioannis cap.».Egofum refurredio amp;nbsp;uita, qui credit in me, etiam R mortui^ fucrit,uiuet:Et omnis,qui uimt Ô^ credit in me,nön morieiur in atternum.

Roma.cap.8.Si rp ritus cius,quiexcitauit lefum à mortuis, habitat in uobHgt;** qui excitauit lefum ex mortuis, uiuihcabit amp;nbsp;morialia ueflra corpora propter ip®** fpiritum inhabitantem in uobis.

, Acto.zo.ait Apoflolus: Golo patrium Deum,credcns omnibus, qua inL*^ 8C Prophetis fcripta funt,fpem habens in Deum, fore, quam amp;nbsp;ipfi expectant', f^^ furrectioncin mortuorum, iuflorum fimul ÔC iniuflorum, 1

Quintihanus iubet memoriam exercere, ne pereat. Vtinam gcnerofep'’d (edifceres totum caput 15. prims ad Gorinthios, quam foeliciter amp;nbsp;pie exercé** memorsam in re tarn ardua,nempe refurreólionis myfterio. «;- t '

Nunc tandem audi necelTariam hane,quam expectabas, SC confolantiftim’’” confeqaentiam ex Paulo.Icfus Chriflus ex femine Dauid refurrexit ex mortuis:^* go Sc: nos refurgemus. *

Antecedens fatis iam oftenfum eft Scripturis, fenfuum experimcntis,ó^ coA* cordifide Catholic« Eedefix. Confequentiam probo per locum à caufa effido^ amp;nbsp;fufficunte ad cftectum, Cum enim caufa fufficiens agit, effedum fieri neceffe w UtdifcimusinTopicis. _

MINOR. CXV abolenda, Si peccatis abolitis, rcfurrexilTe propter nos lußiffcandos S: muifican* dos.Refurrexit en im uida morte, à qua tenen non potuit: SC nobis refurrexit, ut nos in co refurgeremus. Ergo Chriftus refurgens, eft caufa efficiens amp;nbsp;ü;ff(ciens noftrz refurredionis . Quis igitur prohibet effedum, id eft, noßram refurredio^ nemf Qui nobis refurredionê promifit, ipfa ueritas efl, amp;nbsp;ipfe refurrexit in natura noftra,quam glonficauit,et efiomnipotensromnis enim poteßas in cceloSC in terra ci data cß. Ad «pce eius refurgent omnes mortui, ficut Lazarus refurrexit,à Chri* Ho uocatus ad uitam . Sedin ultima refurredione excitabimur in uitam ^eternam, qui ante diem iudieq excitati funtjefurrexerunt in uitam hanc temporalem.

Nonfolutn igitur efl argumentum à fimilifChrißus Hiius Dei amp;nbsp;homo üerus refurrexit,Ergo. amp;nbsp;nos homines SCfilq refurgemus : fed multo robuflius a caufa rfheiente.Refurredio igitur gloriofa Chrifli efl efficiens amp;nbsp;exemplaris caufa no« ßrxrefurrediohis.Chriftus eft caput noflrum,nos membra. loan. 17. dicit Pater: Quos dedifti mihi,uolo,ut ubi ego fum,^ illi fint mecum, ut uideat gloriam meam* Sicut igitur caput ucrc refurrexit in propria came I ita amp;nbsp;membra refurgent in propres corporibus. Ardifsimum amp;nbsp;indilTolubdc uinculum eft inter Chrdtum ca« put, fiC Chriftianos membra,ut Apoftolus teflatur, Ephe. cap. 5. Vbi de Chrifto Ecdefisefponfo dicit : Membra fumus corporis eiufdem ex came eius, SC ex ofsi^gt; bus eius. Si ergo Chrtflus amp;nbsp;Ecdefia funt una caro, fponfus fuam fponfam non re; linquet in puluere ter rat, fed refurredionis gloria earn donabit.

Laudetur gloria gratix Dei,quï nobis tanta bona promittere Si largiri digna; fur. Cupio autemfeire, qualis fit futura refurredio, quantum ex uerbo Dei kite permittimur.

Gloriofa crit abfep omni defedu fpirituali amp;nbsp;corporali, Apoftolus quatuor dotes corporis glorificati enumerat, 1.Corinth. 15. Incorruptibilitatcm, elaritatem, potentiamuel agilitatem,amp;fubtilitatem.Nam corpus (inquit ) feminatur, id eft, in terram fepelitur in corrupîione,ignominia, infirmitate, animale corpus refurget in incorruptibilitate, gloria,potentia, corpus fpirituale.

Si obi fisc inteUedu difficilia funt,generofe puer,refpicc granum tritici, quod aridum in terram proqciturjSC non uiuificatur ut germinet, nifi mortuum fuerit aut computruerit.

Hoc exemplum Apoftolus rudibus preponit, in quo uclut typum habes no; Hrx refurredionis. An non multo magis id Dcus prxftabit in natura noftra, quod infemineprxftatquotannisfTu fernen aridum ac emortuum conqcis in terram, ubiputrefadumjnterrjffcuidetur,fed ita demum in ucrc amoeno é terra mirabili potentia profilit,ac uelut renafeitur amp;nbsp;reuiuifeit. Ncc aliter reuiuifcit,nifi aqtea mor tuum amp;nbsp;fepultum fuerit » Et longe alia fpecie renafeitur fernen,quam conditum fue« »« in fcrobc:pufillum,uile, nigrum ac ficcum granulum infoditur humo, quod in li« yioputrefadum uclut reuiuikens,prorumpit in teneram herbulam,mox eulmi, de* ‘'^deariftae.

Idem illud granum,quod infoderas terrae,tarn amoena fpccie renatum proger; quot;‘^: Ita idem illud corpus tuum, quod fepelitur, tandem refurget, fed ineftabdi PWchritudine.Iufti enim in regno Dei fulgebunt ut fol (ait Chnftus Manhaj. ) Bi flclbdißert à fteUain claritatc,fic 8C refurredio mortuorum, i.Corinth.iy.

Omncs homines, boni ac mâli refurgent, fed conditions loacquaff. NiJ” „ Chriftiani reful gent bcati,gloria fie incorruptibiks, ut etiam fint impafsibiks ƒ ^ na fry in impafsibiktatis ueftientur/et refurgent in uit am æternam, amp;nbsp;ga«®^ set.rnum. Împq autem refurgent miferi, in fumma ignominia, pafsibiles:nam**. nam poenam morte patientur. Eorum uiuere eft aeternum mori, ubi dolor p^^r tuus non interimirjed adfligit, eftep u'eliit perpétua corruptie. Non cnimuer»^, eft,ait Auguftinus in Enchi. capite pi . nifi ubi foeliciier uiuitur : nee uera incot’’ ptio,nifi ubi falus nulle dolore corrumpitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Refurgent autem fubito.Sed audi Paulum i.Corinth.iy. Ecce myfteriun’'^ bis dteo : Non omnes quidem dormiemus/omnes tarnen immutabimur inp''*’^ temporis.in memento oculi,per rxtremam tubam. Canet cnini,amp; mortui rw lt;ncorruptibile$,amp;^ nos immutabimur.

Opoftet HOC corruptibile induerc incorruptibilitatem, amp;nbsp;HOC «ö^-inducre immortalitatem.Cum autem H^Ö C corruptibile inducrit incorruptihii^ tern, amp;nbsp;H O C mortale inducrit immortali täte in, tunc fiet ferme, qui fcriptu« lt;* Abforpta eft mors in uidoriam.Hic audis candem hanc carnem,uel idem hoc^®' pus noftrum refurredurum. Ideo quatcr uelut digito commonftrat corpus iüu® cens:Hoc corruptibile,hoe mortale,

Nunc tandem intelligo, cur liberi tul orantes manc ^ uefperi, articules ^ tibi recitanre«, porredo ad pedora digito, oftendant propriacorpufcula, eu®’’ hunc ariiculum uentum eft:Huiuscarnis refurredionem.

Sequof morem Aquikgienfis EcclcGz, Si Apbricanx, Sic enim Rufin® i Symbolo fuo fcripfitt Vnicuicp animae non confuium autextraneum corpus/'’ fuum,quod habuerat,reparabitur,ut confequenter pofsit pro agonibus prxfentü'“ ty,cum anima fua caro uelpudica coronari, ucl impudica puniri, Et ideo fatis t^*^ amp;: prouida adieeftione Ecckfia noftra Symbols docet,quac in co,quod à cacteri»^ ditur,carnis refurredionem,uno addito pronomine tradit:Huius carnis refurtt™ nem.Huius fine dubio,quam is,qui profitetur fignaculo crucis fronti impöfito^®*’ **S*^9^° ^'^*’t unufquifep fidelium,carncm fuam fi mundam feruarit à peccato,!“*'’ ram efle uas honoris,utile Domino,ad omne opus bonum paratum. Si ueró eu® minata fucrit peccàtis,futuram efte uas irsr,ad Intet Hum.

Et in Concilio Carthaginenfi, cap.i.kgimus, Epifcopum antequam r^^’’L dram docendi admittebatur, interrogari iolitum: ah credat HVIVS quamg^™ (nus,amp; non alterius carnis refurredionem':'

Tanta diligentia pertradati funt olim arficuli fidei Si Cctechlfmus. Nun^ paucis Eedeitjs ucl umbra illius priftini ftudq confpicitur.

Memini te nuper quorundam impietatem perftrinxifte, qui corpora n*®^ rum contemptim tanquam afinorumcadauera abijciunt,amp;óffa defundorum ?«ƒ bus coneukant, amp;nbsp;eoemitena cohtemnunt, nullam prorfusfcpuliurz ratiooemn^ bentes.

Ego tales noui nihil minus quam Chriftianos, fed Epicurei de grege ported fui proculdubio (pintum habent impij Plinq, Zadducacorum amp;' ^pkureon^^^*

quos refurreâionis amp;nbsp;future uitx nulla omnino cura folicitat « At qui fpem babel refunedionis Ôd futuri fxculi, fepulturx curam Si honorem non negHgit: qui fcial bane tandem carnem,nuncquidetn in ignominia feminatam, in elaritate olim redi# turam, 2lt; cum anima uiduram in femptternum : quod fatis teftantur uetercs Chrb ftiant

Abraham cum honore fcpelit fuam Saram in Chebron, Gene. xj. Abraham wum item fepelierunt in eodem loco honorifice,I(aac amp;nbsp;Ifmael, Gene. cap.i6. Sia ’n lilt er fepuhus eft Ifaac Gene.cap,55. lacob Rachel bam fepeliuit, appofito titul« fuper fepulchrum cius.

In nouo Teftamento Lazarus honefte fepuhus «rat, Ioannis cap.u. Exempla ubiep font obuia.Eulebius lib. 9.Et Athanafius in Apologctlco 1. Veterum Chri^ hunorum coemiteria mcmorant, in quae orandi gratia conuenire foliti étant, Qua: LcaChriftianis facra étant,propter quiefeentium ibifandoru corpora,8lt; Ho^iTiçup uocabant,hoc eft, dormitorium: quia credebant illos omnes non efte mortuos, fed obdormijffe, ÔC tarn certo refurreôuros, quam certo refurgunt à fomno,qui tan^ turn dormiunt in ledo,anima in corpore manente.

Hue reipexerunt amp;nbsp;ludxi doóiores,qui coemiterion uocant, Beth ebaijm, id eft,domum umcntium.Crcduni enim Abraham, Ifaac,lacob, ÔC pios omnes uiuere, ó^hxc corpora reui(fturaamp; reunienda animabus»

Si fanc intellexi,qu3e pauló ante demyfterio refurrcAionis dixifti, nempc,nos 1 non omnes dormituros : confequitur cos,quos diesultimus in carne,uiuoB repetiet, non incidere in manus poUindoium aut (unetaterum.V tinam igitur ueniat dies ib Urne uiuente.

Rede intellexifti : TOw werben nld)t Alle bent ^obrengvebev ober ^ub gveber jU tbeyl/ficut audiuifti ex quarto capite primx ad Theffalon.Nos qui reli^ qui crimus,fimul rapiemur cum ijs,qui antea mortui,8C in momenta oculi refufeita^ ti funt, in nubibus in occurfum D ominl in aëra. Nihil igitur negocq nobifcum crit cumfuneratoribus ,fitum fuperftites fucrimus.

Quid igitur bbi uult, quódnupct in concione audiui ex nono capite ad He« brxos: lUud manet omnes homines,ut femel morianturtSi illi, qui uiui reperiuntut in iccundo Chrifti aduentu,in punâo temporis, à terra rapti, prafentabuntur Do# minof

Animaduerte puer,quid dixetim,non dixi omnino non motituros, qui fie ui^ ni repcrientur, fed eos non fepultum iri in terram, cum fubito capiantur in aera in occurfum Domini.Non igitur infodientur humo, nee iacebunt uermium efca,ut q, qui ante Chrifti aduentum fecundum obdormierunt.

Etfi (uerint olim inEcclcfia magninominis Ortbodoxi, quifenfetunthocloÿ co, non omnes homines effe motituros,ut Theodorus,Heroclcotes, Apollinarius, bt Chryfoftomus in hunc locum palam dicit ï Non moriemut omnes. Quicquid,id «ft,dübitarc non poffumus, animalem uitam non poffe setetnitatis glotiam pofside« f«, i.Cotintb. 15. quare neceffarium eft, ut fic rapti in eo raptu immutemut fubito ad glotiam immortalitati8,ut corpus fiat fpirituale. Quse fubita ftupenda mutatie,ubi mottabtas abforbebitur â uita,unicuicp fic rapto uice mortis erit.

DiumHieronymus ad Matccllum,q.3.eotum, qui uiui repcrientur, corpora, raanente in iphs anima transformari ad glotiam immottalitatisjcripfit.

; i AuguOtmis fibreYo. de Giuitatc Dei, capiic xo. deert uitlos iïfos rapfos ob* uiam Chnfto,jn raptu^in idlii oculi, fimul 5C morituros Ói. refurredutos, ^ refurre^ dtonemeffe «niuerfalem arbitrafur,ut omnes morianturjamp; omnes refurgant: cum quèd iemm3ttjr,non uimHcatiir, nifi pms mohatur. Non incredtbile purat, tHam mukicudinem corporum in acre quodammodo feminari, arepibi protinus ad in* corruptibilitatem reuimfeere, cumiuxia Apoftolom credamus refurrecftionem b idu oculi tuturam,amp; in membra fine fine uidura,tanta facilitate, tantaep inæftin»^ bili uelocitatc rediturum antiquifsimorum cadauerum puluercm.

Ambrofius in quarto capite i.ad Theflalon.In ipfo raptu,inqujt,mors proue* nietjSif quafi per foporem,ut egrefia anima in momento reddaturtcum enim tollend tur,mor!entur,ut pcruenienies ad Dominum, præfentia Domini recipiant animai quia cum Domino mortui efie non poflunt. Sed quid hie hæremusp Dominus fua omnipoteniia,qua omnia ex nihilo creauit, in die iilo omnipotenter reformabit mortuos amp;nbsp;uiuos, Quid igitur mirum, fi fubito amp;^ fupra omnem captum creature mirabiliter fiat refurrediof'(n momento omnes ad Tribunal Chrifti rapiemurtA^ dam non prseueniet Abrahamum,nec nos illos præueniemus»

Probe teneo omnia,fed ubi feriptum eft: Mortem abforberi in uidoria, quoi ex capite 15.ad Corinthios citaftif

Hieronymus docet, ex dccimptertio capite Hofeae defumptum hoc tenimo* nium.Vbiiukcaeditiortemfeptuaginta interpretum,Chriftus amp;nbsp;Chriftianiinfuhant morti, dicentes : Vbi eft caufa tua mors :quot; Vbi eft aculeus tuus inferne p Sed iuxw Hebraicam ueritarem: Ero mors tua ó mors,Ero morfus tuus inferne. Quod Hie* ronymus cxponcns,ait:Idcirco mortuus fum,ut tu mea morte moriaris»

Ex capite x^.Ifaiae clarius defumitur, ubi iuxta Hebraicam ueritatem'kg^ mus:Et perdet uel degluttet mortem in fempiternum.Et loquitur hoe loco deMef^ fia noftro, ut etiam diuus Hieronymus in co loco teftatur, quem fie enarrat iuXtJ Apoftolum.’Abforbebitur mors in perpetuum, SC auferet Dominus lachrymam a'’ ; omnifacie,quando morte fuperata,Chrifti aduenerit regnum,SC obprobrium genf* ’ ris humani, quod ad imaginem conditum foerat creatoris, Diaboli amp;nbsp;mortis efiiH gerit feruitutem.

Memento igitur generofe puer, SC nunquamobliuifcerc Chriftum ex femin^ Dauid refurrexifle,SC femper gaudebis in Domino. In refurredione enirn Chril» tüam uidebis iuftificationem SC glorificationem. Hæc eft bafis fidei SC fpei neftr^^ Tota enim, ait Auguftinus in capite 5. Ioannis, pratdicatio dilpenfatioep per Chf** Hum hxc eft, 3^ alia non eft,ut refurgant animx ab iniquitate, 5C corpora à tot* ruptionce

£t^o/l hanc uttamyUttam (eternafnk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Proprie folus Deus eft a:ternus,cum neep principium habcaf,hecp finem.DeDtl enim natura facrac literac fic loquuntur Pialfop.Priufquam montes fièrent,SC forms retur terra, 8C orbis terrae, amp;nbsp;ab xtemo uftp in sternum, T V ES DÉ V /

MINOR; - , cxvri Sic enim habet Hæbraica uerhas. Optime,ait AuguninuSj pofuft uerbum prxfcntis ngnificanonis, fnfinuans Dei fubftaniiam omninoincommutabilcm, ubmoneiï, fuît amp;.' eritjed tantummedo EST.Vnde Exodi 3. didum eft: Ego fum qui fum,ó^ quieftmifiïme.Et Pfalm. 101. Mutabi# cos, amp;nbsp;mutabuntur: Tu autemidem ipfc CS, amp;nbsp;anm tut non deficient.

Creatura autem incèpit effe in creationc.Idco i.Timoth. x. Apoßolus Deum uocaïRegem faeculorum immortalcm.Ipfe enim tempus, amp;nbsp;omnia, quae in tempo« re iuntjcreauit. Jpfe beams amp;nbsp;folus Princeps, Rcx regnantium,ó; Dominus dorai# •J^intmin.Solus habet immortalitatem, luccm habitans inaccefiam, quem uidit ne« K^o hominum, nec^ uidere poteft, cui honor amp;nbsp;imperium iémpiternum, Amen. i.Timoth.i?»

Creaturae autem rationali Deus aeternitatem amp;’ immortalitatem beatam, aut uitam arternam in filio promifit; ut quamuis incepcrit effe, non tarnen in nihil re# digatur aut pereat, fedfempermaneat. Ideo Paulus Euangclium uocat promifsio^ nem uitx ia Chrifto Icfu, qui eft uia, ueritas 6; uita, z. Timoth.x. loan, 14. Solui igitur Deus habet ueram ’»ternitatem natura; Nos earn, quantum creatUra capaX eft,habemus ex gratia per Chriftum,

Daniell's cap.xz.Cum uatiematur de Chriftianis,dicit:EuigiIabunt alij in uitat« ieternsm. ïfaiaS35. Redempti Domini r euer tentur, 0; uenient in Zion cum laude amp;nbsp;Ixtitia fempitema fuper caput eorum, gaudium amp;nbsp;Ixtitiam obtinebunqdd iugiet dolor 8( gernitus,

Hæc certo Propheta de cledis amp;nbsp;Chriftianis à Chrifto redemptis prædixif,' qui in sternum anima amp;nbsp;corpore uiduri,Iactabuntur fine fine. In extreme emm iu« dteio uocabuntur ad dexteram Chrifti in regnum patris acternum, fiber an a pecca# to,morte âd omnibus malis,quæ in hoc mundo nos excruciant.

Ne promifsion«m Dd unquam obliuifcar, praefertim promiftae æternitatis; Lxcedit cnim magnitude huius promifsionis,non folum humanum, fed etiam An# geficum inteUedum.

Obfecro in quam abylfum incidis,cum uel incipis cogitare atemitateraf Nos proh dolor nimiumftupidi furr.us,peccatis übcæcaî),ncc tantas res ferio cogitamus, Hwamor huiUs faeeulx nobis obrepir,ut obliti uitæ uerae, umbram temporalis uitae felum cutemus«

At tu generofepuer, quoties hunc recenfes articulum mane amp;nbsp;uefperi, ferio ^^gita, quomodo ex mera grana Deus in Chrifto nobis promilerit gloriam setei# Sintis, Ä beatam uitam cum Angelis fine fine, amp;nbsp;hxreditatem immarcefsibdem, dUeedinem uultus fui,donS fandificatioms fuse in ccelis, amp;nbsp;refurreeftionem â mor# tuis, nullum deinceps moriendi metum. Hoc eft promiflum eius tanquam finale^ quodecurrit noftra omnis intentio,quó cum peruencrimus, nihil amplius requi#

Et ficut Auguftinus ait in Pfalm, xo9. Quia incredibile uidebatur hominibus, quod promittebat Deus,cx hac mortalitatc * corruptione, abiedione, infirmitate, puluere amp;nbsp;cinere futuros hommes xquales Angelis Dei, noniolum fcripturam,

cum hominibus fecit« ut crederent, fed etiarn fidei fux pofuft mediaforem ♦ N«^ qüemhbet Principem, aut quemlibet Angclum,fcd unicum filium fuum, ut qua^'’ perducRurus effet nos ad ilium finem,qucm promifit,per turn ipfum filium fuumA oftenderet QC pracberct,Parum ertim èrat Deo,ut filium fuum faccret detnonftrato* rem uiar,cum ipfum uiam facit, ut per illum ires regentem te, ambulantem pet 1“ Promifit ergo,quia uenturi effemus adeum, id eft, ad iHamineftabilcm immotlï^ tatem,amp; cum Angelis eius acqualitatem. Hare illê.

Ita enim Chriftus Angeli formitatem rtobis promifit,Lucr x o Jlli, inquit, 4® digni habebuntur facculo illo (futuro) amp;nbsp;relurf etftione ex mortui»,neep ducOt uX0* ra.nclt;9 nuptum dant.NEQVE ENiM VLTRA MORl POS* S V N T. Acqualcs enim Angelis funt,amp; filq funt Dei, cum fint filq refurredlóölJ*

Ideo parietibus tuis,ut femper intuearisjinferipftßi uerba Auguftini de uetbs Apoftoli,Scrmoa.

Nullx funt maiores diuitiae,nulli thefeuri, nulli honores,nulla mundi buius ni’* iot fubfiantia eft,qwam fides Catholica, qux peccatores faluat,in xterna hxrcditKlt; cum fandis Angelis communicat.

Et fermon.1t3.de tempore:Quomodoamandaeft xterhauità,quando(lean«* tur mifera ifta,Slt; quandoep finienda uita :quot; Quantum àmanda cft uita, ubi nunquï“” finies uitamt

Solco huiufmodi neterum Chriftianorum uerbis, meum ueterem AdaiflUff ‘ fomno camalis fecuritatis fubinde excitare, ut in uerbo Dei difcendo amp;nbsp;docent

Boni confulc,obfccfo,meam temcritatcm,eft quod me difcruciat, quod tu^’^ edeadimes»

Audio te hunc articulum de xterna uita fuleire oraculo Danielis. At iHti“* mihi co loco nupcroftendifti, fic habet, lokizu clch Icchaic dam. Quod ru dilt;^ bas fic uerti poffe, id eft, euigilabunt hi ad uitam perpetuam. Quia Olam Hebr^ fignificet faccuiumaut perpetuum, quod diu durât, fed non femper. Seculum du«*^ Latinis fignfficat centum annorum fpacium,ue! certe tale curriculum anhorû, tandem finitur.Et dicebas Hebrxos etiam differentiam confiituere inter L calai”* Lead,Ut ubi Vead uel Lead ponitur, fignificekur uera xternitas,qux finem nonb* bet. Vbi autem Alam ponitur duntaxat,Alam dicebas Hebrzis fignificare petp^* tui ta tern, id eft,diuturnitarem aliquam, uel longum tempus, fed quod finem hab^b Quomodo igitur x ter nit as uera, aut xterna uita,quae finem nefeir, ex uaticinio D*^ tudis probaturf

AuguftinUs lihrofccundo, loeutionis in Exodum ea dt re mentioneth Ëtlibro fecundo, q.inExod.câp.43.monet diligenter fetutandum ede, quomo“^ fcriptura appellate foleat xternum.Cüm igitur quæftio tua fit pia, amp;nbsp;ego tibi ex ui' teri Teftamento produxerim teftimohium, non pudcbit amp;nbsp;me rém iuxtafabo* linguae proprictatem tradare«

Principïo igitur probe ncfti,apud Latinos de uerbo xiernUm, nullam efietö® trouerfiarn,etfiperpetuum etiam fignificet,quod aliquandiu durât. ApudHi^ brxos interdû differentia obferuatur,inter Alam amp;nbsp;Ad,id quod obiter,ut audiuift Hieronymus in Epißola ad Suniam amp;nbsp;Fretdam attigit, a Barrabono fuo nodw”“ prxcefW

MINO R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXVIIl

prxceptorc «dodu». Scd ad Calata, hoc ipfum éxàdjus doce^fcribens. Ahm quando fine Vau fcrjbitur.figniHcare tempus tongum, quale eft annus quinqua^ gefimus apud Hebrxos, quern illi lubilaeuin uocant, ut Exodt ii.ubi fetuus liber« tatem non accepTans,iubetur kruire Lcalani,id eft, in feculum, id eft , ukÿ ad an« nurti quinquagefimum. Quando autem Olam habet literam V au, figniheat xicf'/ nitatemJatn porrige Codicem Hcbraicuib,amp; quxte cap,u.DaAiehi;

NohnehiC uidesOlamfcribi perliteramVauSquareattemam uitam ft* ^nificat,qux finem non habet,amp; habes, quod pettjfti. Animaduerte igitur in^ terdum bate duo coniungi in fcripturis,Leolam uaed, amp;nbsp;Ognificant uetam xter« nitatem.HieronymusuertitfXpc,inxtcmumamp;ultrai uel infempiternum fid Iugitcr,ut P(alm. 14$. Inuenies etiam textus, ubi Alam fine Ad, Deo tribuitur, atepperfe sternum fighificaqurPfalm.^j. Parata eft fedes tua ex tube, ab xter« no tu es. Hoc cum de Deo dicatur,Leolam Uerti debet, ab xterno fid non â fecu? Io. Deuscnimutpotefeculorum conditor ab xtemo eft , ante omniafecula. Quemadmodum etiam hie Auguftinus latinam uetfionem corrigit. Et Pfalm. èÿ. Bcnediólus Deus Lcalam in sternum » Vbi ncfas eft dicere, Deum tantum benedidum efte in feculum, hoc eft,centum annos. Ergo res ipfa cogit nos hoc loto Lealam intdligere in sternum.

Age nunc expendamus hunctextum, ubiDanielloquitur dedodiis, qui fulgebunt ut ftellx in perpétuas xtemitates • Vbi certe de eadem iuftorum uita Sterna agit, qux omnibus Chriftianis communis eft, 2d Hebraica ueritas xterni* tatem tarn dare cxprimit,ut uel pértinacifsimis fatisfiat.Dicit enim Lealam uaed, hoc eft, in (empiternum, fine fine, fmmetvnnbtwigHtd). Loquitur ergo de uita aeternain Chrifto,ficut Articulus habet,qux finem nefeit,quemadmodum in houo Teftamento pafsim legimus, utMatthäi capite 15« dr^wip edaviop, lufti ibunt in uitam xternam. Ioann.5. Qui credit in F ilium, habet uitam xternam. Idem 5.5^6. Roman, x. Redditurus eft Deus perfeucrantibus in benefaciendo gloriam 9d honorem fid immortalitatcm,quxrentibus uitam xternam. i.Timothé ö. Prxcipe diuitibus,ut diuites fint operibus bonis,ut appréhendant uitam xter* ham. HancPetrus t.Pet.i. uocat hxreditatém immortalcm, incontaminabilem attç immarcefcibilem,conferuatam in coclis. amp;nbsp;1. Petri 5, Immarcefcibilem glo« tix coronam. Et rurfum : Deus omnis gratie uocauit bos ad xternam fuam glogt; tiam, per Chriftum lefum.

Nolo te oncrare teftimoniorum mole, cum in bouo Teftamento tibi ubieç fint obuia,ut fatis darum fît, in Euangelio promifsionem uitx xternx pratdicari, qux fine caret, quemadmodum amp;nbsp;res ipfa clamat, fid fcripturx coUatio cuiden« tifsimc docet, Nam ut inteUigas, quid Paulus Uclit, cum ad Titum 1, fe nominal Apoftolum Ictu Chrifti,iux»a ndem decorum Dei amp;nbsp;agnitionem ueritatis, qux , eft fecundumpietatem in fpe uitx xternse. Et x.Timoth. 1. cum fe nominat A« poftolum Chrifti pet uoluntatcm Deifecundum promifsionem uitx, qux cft in Lhnfto, Et quid loanncs uclit, cum i. Ioannis 5. Chriftum uocat uitam xter^ nam,Lege 4.cap. primx ad Theffatubi docet in his promifsionibus,ueram no* bisxternitatemofferri. Dicitenim:Rapiemur inoccurfumDomini,ET S1Ç SEM PER CVM DOMINO E Rl M V S. Semper, inquit, non tabi tum mille aut decern millia annorum.

i^re aftermim,ut Efaias capitc p.quod Archangclus Gabriel repetit Lucae i..Rlt;* gnabit fuper domum Iacob in aftrmum, E T kEGNIëIVS NON E* r R1T FINIS. Vna igitvr in Clirifto promida, arterna ed, fine fine beata'.ll* cut beatus Petrus in 2. Eptd. cap. 1. regnum Chrifti faluatori« noftri aetcrnui” uocat, Et Ioannis capite id. Gaudium Apodolorum, quod ex refnrrcclionc regno Chrifti acceperant actemum effe teftaiur. Nam dicit : Gaudebit cor ue^ EtumjÄ^ gaudium uellrum nemo toilet à uobis. Si nemo toilet, ergo fempff durabit.

Atm hxccatholica ueritas {imiliter ex contrario eluccfcit. Poena enim in’* piorum eft xrerna,Erga gaudium piorum actemum. Matth. 25. Sic enim Matth» 5, loanncs ßaptifta concionatur de Chrifto : Ipfe repurgabit aream fuam,^ congregabit triticum in horreum, paleam autem/, id eft impios, exurct igne in* «xtingu«bili. Si non extinguetur, durâtigiturin actemum. Et Marc, capite9* gchcnftam,in quam impq mittentur, uocat ignem inexyngutbilem. Et oraculo Prophetico Ifaiaeultimo hunc articulum probat. Vbi uermis illorum inquitjiTe” meritur,amp; ignis non extinguitur. Nam qui Euangclio Chrifti non obedteiuo’i luentpoenaminteritum in actemum x.Theflal.i. Itainconfummadone feculi/e^ grcgabunt/mgeli malo.s de medio iuftorum. Alali in caminum ignis mittcntuG quem ignem Chriftus MatthatiiS. uocat actemum. lufti fulgebuntut Sol inrlt;^ gno Patris coeleftis.Matthxi ij.Quod regnum edam fcriptura actemum uocat,»^ cepiofe oftendimus.

Quae itac^de Chrifto fcriptura praedixit SC de Ecclefia, uidemus implel’' Venit Chriftus ut praedteftum cft,natus,pairus,mortuus Ä fepultus eft , deieen* dit ad inferna,rcfurrexit, afcendit ad dexteram maieftatis Dei,regnat omnipn* tens, Ecclcfiam uerbo congregat, ÖC Spiritu fando fandificat. Reftat, utd”* nes elcdi per Euangehum uocentur in oude Chrifti, amp;nbsp;corpus Chrifti mydien'’' imp’eatur/tum redibit ad iudicium,amp; Chriftianos in regnum gloiiac fux artetet fulcipiet,impios detrudet in gehennam ignis acterni.

Expedamus igitur,ut A.guftinus Iermon.1o9.de tempore aif,ipfam h^f^* ditatem u.tam acternam. Adhuc enim nontotum corpus accepif,quia caput in^^ loeft,membra adhuc in terra funt. Nee caput folum accepturum eft hxredi”'' tem, SC corpus reÜnquetur.Totus Chriftus accepturus eft hacreditatemuotusl'^^ cundum hominem, id eft, caput amp;nbsp;corpus. Membra igitur Chrifti fumus, fp*^ remus hacrediratem, quia cum ifta omnia tranficrunt, hoc bonura accepturi mus, quod non tranfibicamp;f hoe malum euafuri quod non tranfibit. AE TE^^* NA SVNT ENIM VTRAQVE, Non enim aliquid non «f«^ num promifttfuis, SC aliquid temporale minatus eft impijs. Quomodo uitfh beadtüdinem, regnum, hacreditatem fempiternam fine fine promifit Sanlt;fI^‘ fie ignem çternum minatus eft impijsi Si quod promifit no amamus, (altem qult;’‘' minatus cft,dmeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Habes itacç generofe puer Symboli expofitionem breuem,prolixiora in tecifino Luneburgenfibus dicato iuuenies. lefus Chriftus noftrum falutarc ^. cum,te indies magis magi sep cognitione Euangeltj fui illuminct, ut exptU*”^® Patris optimi refpondeas,Âmcn.

Ordo iampoftulat,’ut tertiam partem Caiechifmi eluddes, nempe oratie* nem Dominicam.

Didicifti generofe puer, in prima parte Catechifmi, quid Deus a te exig^ quid fa cere, qui du e omittere debeamus, quae fint uere bona opera. Vidih' qn»quot; grauitf*

grauster contra Deum Ôi proximum peccemus quotidie,^ quodpeccatorummer'; ces eftmors temporalis Slt; sterna, omne deniqj malum, amp;nbsp;quôd nemo fuis uiribuà à peccatis liberarsÔt: legem implcrc poteft.

Infecunda parte didicifti, quid fit credendum, quid Deus nobis det ex gratia Chrifti, quomodo à peccatis mundemur, amp;nbsp;unde fit uis, qua legem Dei implere poffumus.txtiorafunthxc.Videmus enim quomodo omnipotens Pater fe nobis dat cum omnibus crcaturis,ut nobis feruiant, Chriftus filius cum omnibus fuis me» ritis, Spiritus fandus curh omnibus fuis donis, ut fandifsimam legemDccalogi implere pofeimus,iufti amp;nbsp;falui euadamus,

Nune in tertia parte difcito,quomodo fit orandum, quomodo fitimpetranda aDeolegis impletio in Chrifto,amp;: quicquid nobis ad hanc amp;: ad foturamuitam nea ceffarium eft. Èft autem oratio, feria petitto,cum Deum inuocas in lua necefsitate, ut.tewuet,^^ quod defideras,conférât,

, Chriftus quodam in loco orabat,cumq} ceflaftet, dixit quids ex difcipulis eins ad e3:Domine,doce nos orare,ficut amp;nbsp;loanncs docuit difcipulos fuos. Et dixit: Ad hunc modum orate uos.

7idt uoluntas'tuaj quemadmodum in calo ^ in terra^ l^anem noßrum efuotidianutn da nobis hodie^ Ternate nobis débita nofra^peut Oquot; nosremittitnns den bitoribits noprist

Ad hunc modum Auguftinus inEnebiridió cap. 117. dinftinguit otationem Pominicam in feptem petinones : T rta,inquit,pofcuntur xter na,qua: bic ineboan« tm^perheientur in futurs uita, öd femper poisidebuntur.nempe:

i. t, Sandificatio nominis Dei. x. RegnumDei, 3. Voluntas.ebs in nobisi In reliquis quatuor temporaliapetuntur ad prxfentis mts indigentiam pertó nentia^qu» tarnen propter a:terna conlequenda funt ncceffaria.

DISCIPVLVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Déclara lingulas part es, 8lt; primo die, cur fie incipiamus: Pater notier. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»■

I Qui propter peccata noftra formidabilis ludex effe debebat, morte Filtj pla» I nbsp;nbsp;nbsp;estas eh,5C Pater nunc èft Chriftianorum, Quo nomine, nempe in primis amabili, I nbsp;nbsp;nbsp;Charitas excitatur in Deum, ut Auguftinus ait in fermone Domini in monte, lib.2, Quidenimcharius Hipseffe debet, quàm Patert Magnum donum accepimus, 'A'iolt;i Cinimur Deo dieete: Pater Nofter. Quid enim tam non det blijs parentibus,

1 P^‘ ‘^''ga nos prouidentia,cbaritas amp;nbsp;mifericotdia, quàm patrum terre norum erga 1 nbsp;nbsp;«»m ptoUmfut Chriftus fatis oftendit Matih.7. ubi fimul mandat, ut pètamus, ÔC 1 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eertum

«rtum promittit auxilium. Petite, inquit, fiC dabitur uobis. An quiïquam enu«^ ßrum homo,qui ii fibus eius petierit panemjapidem daturus fit iUi f Aut ß pife^*quot; pc tie rit, num ferpentem addet illi ƒ Si uos igitur cum fitis mali » noftls bona dom date fiiqs ueftris, quanto magis Pater uefter qui eft in eoelis, dabit bona fi poftuUm abipfor

Hicgenerofe puer,fcripturam babes', quxnon mentitur. Ante omnia H cogita inaeßimabilem dignationem Dei, qui Pater nößer efle uoluit, quo uno ü^ DOS ad orandum prouocat» Sed tria difee hoe loco ad orationem neceifaria :

Quls enim petere auderet, fi Deus ad petendum non prouocaret Si fe ex*^ diturum promitteret f Vbi autem Del promifsio cß, fidem noßram adeffe epo'^* tet,quxomnia impetrat, Marat.aitGhrißusiDicouobis, quaecunep orantespd^ tis,crédité quod accipietis,ó^ erunt uobis. Turn petere remeertam oportet, facile fiet, ut probe confiderauerls,quam multa tibi defint.

Cogitable quos habeas hoßes,Mundus te ad omnia mala aUicit, caro adp^^* cats folicitat,Satan ubiep amp;nbsp;femper tibi infidiatur. Fides tua eß exigua,charitas(^' pida, fpes mutabunda, patientia in cruce nulla, plcni fumus peccatis. Quot unti“? hulc corpufculo pericula imminent^ Nonne bate ob ocules pofita nos urgebunt * feriam orationem, ut ex animo oremus, pro augmente fidel, charitatia fpei, amp;-Pf‘^ bberatione à pericubs.

Ad hscc prouidentifslmus Pater noRer non cententus promiiiße oraht^’quot;’ omnia bona,addii etlam pracccptum,ut ud fic noscarnales amp;nbsp;fomniculofos ad ot’” dum exuTcitet. Luc.ii. Petite amp;: dabitur uobis. Matth.i6, Vigilateamp; orate, nt‘^ iretis in tentationem.

Et fcrlptura exempla fuppeditatexauditx orationis in fide uera faëlæ.AA'’' Eedefia primitlua orabat afsidue pro Petro in uincula conledo, oratio exauditur^^* truc miraculofe bberatur.

Ado.27. Paulus orabat in fempefiat« maris pro omnibus nauigantibm^^ mui, amp;nbsp;feruantur 276. homines,ne pereant naufragio.

Tanta uis eß orationis, quz fit in fide, ut plagas ab irato Deo intentafas P^*^ (Inus auertat,ut teßatur locus Exechielis22. C^adiul dceisuirum, quÜt'^^'* poneret fepem, amp;nbsp;ßaret oppofitus contra me pro terra,ne difsiparem earn, Ä®*’* (nuenl.

Exordium igitur orationis magnarum rerumte admonet, DISCIPVLVS. Quarum obfecroƒ

Paternz Del uoluntatls erga te, amp;nbsp;tux dignitatis. Cum enlm Pater Al nari amp;nbsp;eße uelit,quld aliud,quam ueram gratiam amp;nbsp;ineffabilem bonitatem ac rlcordiam Del cogitabisc Quails enira fit patri# adfcdui erga fuam prolem «xr rentis tul fiddifsimo animo,S^ offices erga te liquide deprehendis. Quid ew® non lubens propter te facit ac patitur f

Experior certe fummam charitatem parenturn, PAEDAGOGVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

;f4 J. , • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MIN O R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'CXX

‘^^ Jüfem erga nos,ufxfcnucm cHe umbram, aut fomnium umbrae, ß iRaeftimabiU ’^^^P^^fg’noscoUatafoerit*

. P*^ide quanta d^nitas ac nobilitas eft , nos Deum ipfum habere patrem, 3’a hk font omnia carnahs nobilitatis ornamenta amp;nbsp;ftemmata,niO merx fordes ƒ '*n«baità8 eft, Cbriftianum efl'enUerum cnim pater Deus eft.

peer ^^'^æ‘’'’*^^ quot;8® Chryfoftomus cap. 0. Matth, ait:Patrcm dicendo 2C ueni'am r«i *f°^“quot;’gt;^ poenarum mtentum amp;nbsp;iuftiflcationem,amp; fandiftcationem, fiC hbe^ een^**'”^’^ ®*®’^“*quot; adoptionem amp;nbsp;hxreditaiem Dei, amp;nbsp;fratemitatem cum unigt; 6 Jte copulatanijÄ^ SanÆ fpiritus dona largifsima uno fermone ßgnauit.

£ » S^hanc dignitatem,quôd filq Dei fumus, per Chrißum confequi(nur,quï ideO _ ^’eftlegi obnoxius,utnos kgiuereobnoxios redimcrct,ut ius filiorum ado# P*onc accipercmus.Galat,4.

Magna amp;nbsp;uera fuhr qux diets. Sed eft quod etiamnum detcrfctbomines ab ®r*ndo, nempeindignitastpeccatores enirn fumiis. Et feribitur Proüetb.iy. Lon^ ßf eft Domiaui ab imptjs,amp; erationcs iuftorum exaudiet. Timemus igitur Dcurti *on exauditurum preces noftras,propter mulia amp;nbsp;magna peccatanoftra.

^^lt; puer, qux dignitas fucrit in Cananxa mullere, Matth, ly. Nonne amp;nbsp;dia P^ecatrix cratt'Impctiauit tarnen quod petqt.

lila agnouit fe peccatriccm, amp;nbsp;indignam Dei beneßcqs, humiliter de fc fen* contenta quod inter catcllos numcrarctur , modo ptopirium Dominum faahcrcf.

Fac tu fimiiiter,^ exaudieris à Chrifto.Dcus longe eft ab impqs,amp; eotum o# rationes non exaudit » Sed impij funt, qui non agunt poenitentiam, nee credunt «nChriftum, Quamuis igitur peccatores fimus, non tarnen à Chrifto rcpcllimur, hpeccatanoftraconnteamur,poenitentiamagentes,Scin Ghriftumcredences. Sia cut cnim non iuftißeamur, per ^ propter noftra mérita, fed per a: propter ChrM ftum,fiia eum credimus ; Ita non exaudimur à Deo propter noftram dignitatem aut mérita, fed propter Chriftum, propter Dei prxeeptum amp;: promifsionem, qux inChrifto firma eft. Quare etfi peccatores fumus,impq tamennon fumus, imo iufli fumus,ut ait Hieronymus lib.i.contra Pelagianos ex i. Ioann.i. Tunc iuftifu^ t«u3,quando nos peccatores fatemur.Iufticsa noftra non ex proprio raerito, fed ex öd coafiftit mifericordia, dicente fcriptura: luftus eft accufatorTui in principio Iff moms. Et ad Sabinianum : Nihil ita répugnât Deo ac cor impauutens, folum crimen eft,quod confequi ucniam non poteft.

Ipfe quidem fingulorum Pater eft,nec erre,ft d!Co:Patcr meus. At hie charS» t»ti*futcrnxmoncmor. Docet enim Chriftu. , ut Chryfoftomus ait, gcricralem orationemfacerepro fratribus. Non cnim dicit:Pater meus, fed nofter:utpro com munifcilicet corpore precem fundas, amp;nbsp;ubiep non cam propria commoda , quam proximorum requiras. Ergo amp;nbsp;pro mimicis orandum eft.

Vt cogites,fi Patres in terra,mortaks homines tarn foeliciter prouident pro* li fuæ, eamep tarn tenere diligunt : Quanto magis prouidebit amp;dil/get illeueru* Pater nofter cœlcftis ƒ quanto fecuriorci fumus in finu cœleftis Patris, qui aeterot# «ft amp;: omnipotens,ubicp praefens r Qui didt Ifaix 66. Galum fedes mca, terra au* tem feabeUum pedum meorum. Et Hiercm.ij. Puta'sne Dominus ê ulcino EgJ fum,amp; non Deus de longe C Nunquid non coelum amp;nbsp;terram ego impleo ;* Et Pi^ 144» Prope eO Dominus omnibus inuocantibus eum in ueritate»

Dein cogitabis te hic in exilio ede miferae amp;nbsp;mortahi uitac, in quo tibi non lt;^ manendum, ied feftinandum ad patriam cœleftis immortalis Ó^ beatae uitac, qui omnia noftra defideria amp;nbsp;uota tendere debent, nempe ut nos fihjfimus cumPa* tre, ubi noftra ed hxreditas immarcefsibilis, i.Petri 1. Ita Apoftolus ait : Philips Noftra conuerfatio in cœlis eft, ex quo feruatorem expetdamus Dominum Icfutf Chriftum.Et Coloffi^. Si refurrexidis una cum Chriftó,fuperna quxrite, ubi Chri* ftus eft ad dexteram Deifedens:fuptrna curate,non terreftria»

Déclara primam petitionem, non enim intelligo,quomodo Dei nomen poft^ fandificari,cum femper inuiolabiliter fangum fit amp;nbsp;permaneat. Et nuper ex te aw diui uerba Dei, Leuitici 19. Sanäi eftote, quia ego fandius furn Dominus D«^ uefter t

Sandlificetur nomen tuum,hoc eft.glorificetur, ut exponit Gtryfoftomus« ^ cum in fc femper fandum fit,precamur ut etiam in nobis ianlt;ftiftcetur,uel apudno’ fandlum habeatur, hoc eft,innotcfcat nobis Deus, ut non exiftimemus »liquid Éx** lt;ftius,quod magis offendcre timcamus,ut exponit Auguftinus Epift.ixi.Cum en’'* Deus fit Paternofter, amp;nbsp;nos filij fimus tanti patris, dignifsimum certenom** gerimus,

Decet igitur, ut tam fandlo nomine, tamepfandia uocationedigneuiuannA nö ut dégénérés folcnt filij,qui parentibus probro funt:fed tales, ut nemo de no^X* queri pofsit, fynceriep filij Dei, irreprehenfibiles in medio nationis praux ac w^ tuofx, inter quas elucere debemos tanquam luminatia in mundo, (ermonem «^ fuftinentes,ut docet Apoftolus, Philip.z. Quando itacp aut male d©cemus,autii’’^ pie uiuimus, nomen Dei in nobis polluitur. Chriftiani enim amp;nbsp;filij Dei uocaKxX» a uiuimus, non ut Gentes,qux Deum non nouerunt. Nomen igitur Dei, 0®^. in baptifmate datum, blafphcmatur,cum dicitur : fcilicet ij funt Chriftiani Dei, qui proh pudor uiuunt ut Turex ƒ

Sandlificctur igitur folius Dei nomen,hoc efi,fecundum Auguftinum,cun”^ heratione Sd offenfionis timore nominetur,non abutamur hocnoftrounico thefi^ ro ad uliam uanitatem. Soli Deo transferibamus omnem bonitatem, iufticiam,'^ pientiarn, potentiam, mifericordiain, iuxtailiud :Non nobis Domine non no^”’’ fed homini tuo da gloriam. Nomen Dei gloriofum fiat in uniuerfa terra, quo^”* cum ÊuangeHum lefu Chrifti fynceriter ubiep prxdicatur. In quo Dei Patris ^ narrabilis bonitas amp;nbsp;erga hominesamor innotefcit mundo, utomnes homin** cantent gloriam Dei cum Dauidc Pfalmo 102. Miferator amp;nbsp;mifericors Dominum longanimis ÔC multum mifericors, Non fecundüm peccata noftra fecit nobis, fecundum iniquitates noftras retribuit nobis, Benedictus Deus amp;nbsp;Pater Do*”' noftri Icfu Ghrifti,quibenedixitnos omni benedidtione ipirituali in ccelcftibu* Chrifto. Ephe.t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MINOR* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXl

Brcuiterjede de ^co fenhto,conftanter cum confitcre, amp;! luxta promifiio# nem Baptifmatis pie uiuito, ut nomen Dei Patris coekHis in te filio, fide amp;nbsp;operi^ bus ofiendaturjSe nomen Dei fandiScabitur in tc,id eft,glonficabitur. Hate eft Io-; quendi ratio fcripturac pecuharis, ut Ezechielis 3^. PoUuiftis nomen fandum me« urn in Gentibus, ad quas intraftis. Sandificabo nomen meum, ut kiant Gentes, quia ego Dominu», cum fandificatus fuero in uobis cotam eis. Tollam quippc uos de Gentibus,amp; eftundam fuper uos aquam mundam,£lt; mundabimini ab cm« nibus inquinamentis ueftris, fid eritis mihi in populum,3d ego ero uobis in Deum, q.d.Infigniti eftis nomine meo,uocamini populu* pcculiaris Del, amp;nbsp;interim uiuitis turpiftime. Hine nomen meum male audit« jet) b‘'be ewlt;V nur fd)lt;wbt/ vnub tûnlt; ebt» Verum ego ab hoc contemptu nomen meum adferam:iuftiHcabo uos, ut porro non folum uocemini populu» meus, fed uere fitis pet fidem in Chriftum, qua cor mundatur.Ad hanc primamprecationem pertinent, omnis taus diuini no# nuniSjSd gratiarum adio in tota fcriptura.

Hoc eft, O pater, fuimu* in regno peccati Sd mortis, ubi imperium ebtinet d/abolustpeccatum nobij dominatum eft, cuiui krui futmus, prxbentes membra noftra ferua immundicix ad aliam atep aliam iniquitatem. Fuiit adhuc in membris noftris concupifcentia carms,ad peccata no» folicitans.Cohibc regem peccati Sata* nam. Confer nobis fpiritum tuum, qui fide in Chriftum corda noftra purificet,d0 ï kdlone tui 9d proximi accendat,Sdpucas cogitationes Sd munda defideria in nobis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excitet. Brcuiicr,pr3cfta,ut pknius in regnum Chrtftl,quod tuum regnum eft,trans-?

* fetamur, nempe ut Chriftus per fidem iphabitet U regnet in cordibus noftris, nc regnet peccatum in mortali noftro corpore, ut obediamus rUi per cupiditates eius, fed ut fpiritu fada carnis mortificemu», ut carne noftra crucifixa uiuat Sd domine« Itut in nobis fpiritu fuo Rex nofter Chriftus,ut uiuamus bic in regno gtati3e,ód poft hancuitam cum Cfirifto inregnoglorix aeternx♦ Qiiod nobisinfcripturis tandis ptoinift'um,ClKiftifanguine partum eft, übi cumRege noftro Chrifto regnabimus 11 in xtemum.

Fac obfecro omnipotent Pater, lux tra promifsiones was Propheticas, ut ab 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;or tu Salis ufcp ad occafum, magnum fiat nomen tuum in Gentibus uniuerfis fub

ccelo,ut per Euagefium tua paterna bonita» ubieç innotefcat Sd magni fiat,quo er eb 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cat hxreditas Chrifti,regnum gratig, fantfta Ecckfia caiholica per orbem, fifijs tuis,

j qui funt difpcrfi,quotidie uocaiis amp;nbsp;congre gat is in hoc regnum gratiae, iufticiae, li« bettatis,pacis,uitx Sd falutis per uerbum Sd Sacramenta. Nam in quibus hic Chri« ; Rus non regnat per fidem,q non regnabunt cum Chrifto in regno eoekftis patriae.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non folum enim regnabit Chriftus poft hanc ui tam,fed Sd nunc r€gnat,(edens in ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;throno Dauid,facien» judicium fid iufticlam in terra, Huc pertinent omnia, qux in 1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iciipturis habentut de uita pia,pietatis exercitio 2d augmente,deep perfeuerantia in K bono ufcp in finem, / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DISCIPVLVS.

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mos magna petiuimus fimpUcibus uerbis. Prudentes illi filq huius fecull pc-?

* tunt4iuitias,honores,rcgna mundi,qux omnia funt caduca. Nos Chrifti a ni in hoc T feculo ftulti,xtcrna öd ueta bona ambimus, feientes, quod fapientia huius mundi,

Üukicia eft a pud Deum, 2d quôd hic mûdus tranfit 2d concupifcentia eiu». i.loan.i, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X P«da*

Per/uimns magna,fed à magno, amp;nbsp;per magnum,nempe â Deo per Chrife^ fummum Regern Sgt;i. Sacerdotem noftrû.ôd peumus ita iufsiô^ edodîi.ab ipfo Cbï^ ' Ho,omnium bonerum fuiurorum uero Ponnfïcc. Heb.9,

O nos fœliceSjC noftra bona noflèmus, fed quomodo tertiain petitioned ^ teUigis f

Ex ijs,qux de naturx noftræ corruptionc nuper dixi, fatis inteHigis, cor ho^ minis eße à natiuitate prauum. Prau« funt igitur cogitationes noßr3c,prauacp lt;1^ fideria,ut plerumcp hoc uclimu», quod Legi diumæ contrarium eft. Cum autemR Dei fimus,ooluntati Patris in omnibus rebus obedire debemus, noRrx autem u®^ Iuntati,tanquam de errore amp;nbsp;malina fufpetSac, omnino renunciare, ut corde amp;nbsp;«** dicamus: Domine, tua uoluntas, non noftra, fiat in nobis, Sicut Paulus Philipp«^ cum in periculo mortis eifer, abnegauit femetipfum, paratus yenire poft Chrift«'”» ac crucem fuam tclkrcjdicens : Magnificabitur Chriftus in ebrpore mco, fine P**^ uitam,fiue per mortem. Nam mihi uita Chriftus eft,mors lucrum.

Clarifsimum exemplum habemus Chriftum, qui uoluntatem fuam, erfi ret^'^* fimam,tarnen uoluntati Patris fubiecit,dicens:]Vïatthaci 26, Pater mi, fi nen potd^ hoc poculum tranfife à me,nifi bibam illud, FIAT uoluntas tua. Ita in omnibu* petitionibus, nc contraria gîoriæ Dei amp;nbsp;noftrae fafuti petamus, adijcienda eft Hï^ claufuSazPater tua uoluntas fiat,non mea. Ita cum abnegatione proprix uoluntatit* petebat fanitatem leprofus. Matthäi g. Domine, inquit, fi uelis,potcs me mund’^ re. Permittamus amp;nbsp;nos Deiuoluntati hocipfum, quod petimus, ut det,quid) quando,amp;^ quantum uoluerit. Sicut autem petimus, ut Dei uoluntas fiat,ita quäl’* turn licet, ftudere per omnem uitam debemus, ut uoluntatem Dei notam nobi* perficiamus . Voluntas autem Dei eft, aitCyprianus, quam Chriftus SC docilité fecit, Chriftus enim Si donum eft Dei Patris, amp;nbsp;fanefte uiuendi exemplum,

Obferua Si hoe generofe puer, quód quxdam funt petenda à Deo cum co* ditione,quidam fine conditione. Qijando enimres adfalutemnon neceflat*” petere uolucris,ut quód te à febri liberct Dominus,aut peftc aut alio corporali P^ riculo, addenda eft conditio. O Pater,fi ita uis,tua uoluntas fiat. In talibus cnn” nefcimus Dei uoluntatem, an uelituel nolit dare petitum. Pater dat pucro,quanlt;i* ei expedit .At ubi Deus uoluntatem fuam nobis manifeftauit, ut fciamus quatrJäi” nobis neccnari3,SC illa à Deo promilfa, deniep ab eo prxceptum eife, ut petal”'’’ quidam 0^ credamus ea certo prxftari, tune non adde conditionem, fed fimplni'^ ter pete : qualia funt remifsio peccatorum, Spiritus fanefti gratia ad pie uiuen^u”*» iuftificatio, uitacp xterna. Nam Euangdium illa nominatim promittit,^ wbcG’’' promifsioni credamus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qyia nemo eft in coelo, qui diuinx uoluntati rcpugnet, fed purifsime cohM 6C uoluntas eius perficitur, Sicut ergo nobis Angelis formitas promilTa eft in fuW* ro,ita bic earn meditari debemus,ut ficut Angeli in coelis uoluntati diuinx aben^ ter obediunt, ita amp;nbsp;nos obediamus. Sicut canimus in Pfalmo 102. Benedicite Do mino omnes Angeli eius,potentes uirtute, faciêtes uerbum illiui adaudiendam ƒ cem fermonum eius. Benedicite Domino omnes uirtute# cius,miniftri eius,qui w citis uoluntatem eius,ut citat Chryfoftomus»

lia adr»^*^^®’^^ 7* ^’^^^^ millium miniftrabant ei, ^ decks millies centena mik haâ * *'^’^* **’^“°‘^ ^* fedulo amp;; promptifsimo Angdorum minifterio inrdkxic tibt,*’?’®^^*®’*®®*quot;?® ^® Angdorum choris,principatibus, potefiatibus,uiriu^ *»türonis,Scraphim,Cherubim,Angclis amp;nbsp;Archangelis.

. H« petitioautore Augußino, adtemporaliapertmet»Etfiin fermone Do* ■‘’Win monte per hune panem intelhgat,

Verbum Dei,panem fpiritualem, quo carere anima non poteß. Matth.4. ^od 8c Cyprianus antea docuit.

_ Hieronymus uerbum afrop vpivivyiap ita uertit ; Panem noßrum fuperfob* »antialem,ö^ diligenter expendit proprietatem uerbi ; adiedt enim quomodo »b ^d uerbum 70. interprétés Wfisawp frequentifsime tranßulerint, öl uhüpü in “iblia tranftulerint -m^fscioii, in Hebraco dicit Icgi Srgdlah, quod Symmachus qwfiTopjid efl, praccipuum, egregium, ucl peculiare tranßulät, öC exiRimat nos hgt;c peterepeeuharem ud praecipuum panem, de quo Ioann. 6. Ego fum panis uiuus, quidecalodefcendi; etfi Ecclefiatexpofitionem, quanunccum Chiyfoftomo m' tdligimuscibum, Ö^ alia neeeßaria corporis non reijeiat. Monet etiam in Euan^ gdio Hebraorum legi Machar,td efl,craflinum.

Cyprianus etfi intelligit panem uitx Chriflum,qui non omnium, fed peculiar titer Chnßianorum efl, quemadmodum amp;nbsp;Deus propric Chriflianorum Patej eft, 0^ impiorum Dominus amp;nbsp;Index, mox tarnen uulgaiifsimam hanc interpretation Tiem proponit, qua dicimus Chriflianos, qui feculo huic renunciarunt, terrena hæc adco non curare, ut tantum petant uiôum amp;nbsp;amiôum. Nam defiderium omne extendunt in xterna bona futuri feculi. Hic uiuunt in diem ut peregrini, non ha* benteshic manenttm ciuitatem, fed futuraminquirentes'. Merito inquit,Chrifti dikipulusjuiaum fibi in diem poftulat, qui de craftino cogitare prohibetur,qaia Öd contrarium fibi fir amp;nbsp;repugnans,ut quacramus in feculo dm uiuere, qui petimus re* gnum Dei udociter aduenire.

Hanc dedrinam confirmant doefirinz Chrifti 6C Apoftolorum. Matîhæi lt;5. 'ChriftusaigNcfitis folicitiuitzueftrac, quid cfuri fitis, aut bibituri. Neq^corpo* nueftro,qqïbus indumentis ufurl, Nonne anima pluris efl, quam cibus, amp;kor^ pus pluris, quam indumentum î* Vertite oculos ad uolatilia eoeli, quia non ferunt* neep raetunr,nccp conuehunt in hotrea. Et Pater uefter coeleftis alit lUa. Nonne uos longe præceîlitis ilia ƒ Quis autem folicite cogitando, poteft addere adflaturam luam cubitüm unumf Ac de indumento quid foliciti cftisTCognofcite lilia agri,quo modo crevant, non laborant, ncque nenr. Attamen dico uobis,ne Salomonern quidem in uniuerfa gloria fua fic amieftum fuiffe,ut unum ex his » Quod fi gramen «gri, quOd hodie cum fit, eras in clibanum mittitur, Deus fic ueflit, an non mukö magis uobis id bciet,ô parum fidentesf Ne fitis igitur foliciti,dicentes : Quid cd^’r mus,aut quibus operiemurfNam omnia ifla Gentes exquirunt. Nouït enim Patrr Uefter coeleftis,quod opus habeatis his omnibUs. Quin potius quzrite primuni rclt; gnum Dei amp;nbsp;ieftitiam eius,amp; hze omnia adqcientur uobis. Ne igitur fitis folicifón craftinum, nam craftinus dies curam habebit fuqpfius. Sufficit fua diei adflictio.

ccram Chdöhnonjm ctTe,nt aternam uitam appréhendant.i.Timoth.tf.Nfhl^*’* tui» mus tn mundum,usdclicet nee efFerre quiequam polïumus.fed habentes aUtne»^ ta de quibus tfgjmur,hjs content! erimus, Gacterum qui uolunt ditefcere, incidon* m tenrationem 0^ laqueum,ó^ cupiditates multas, hult a s,ac noxjas,qux demerguft* hommes in exitium ac interitum. liquidem radix omnium malorum eß ftudtum pecuniae,quam quidam dum appctunt,aberraueruntâ fide, A^ feipfoi implicueni»* ■doloribus mukis.

Hie depreeamur malum, ficut ante pctiuimus bonum. Remote nobii debit* noftra,amp;c. Nullum malum Cbriftiano abominabilius efte debet,quam pcccatuni» quo coekftis Pater nofter tarn grauiter ofFenditur,ut niG ipfe Dei fikusillud propd* morte cxptaffet,in sternum nobis pereundum füllet. Nondum in nobis uetus ix’* mo omnino abolitus eft, eoneupifeentia carnis uaria afsidue pugnat in nobis eon«* £piritum,retrahens nos à bono ad malum. Quod ft concupifeentix non rcftkei^ mos,peceamus,eoq( nomen Dei in nobis blafphematur, regnum cius impeditu^» amp;nbsp;uoluntati Deifandifsimx repugnatur contra ires petitiones fuperiores.

Peccamus autem afsjduc,ut ait loanncs,i.Ioana, Si dixerimus, peceaturn n^® habcmus,nos ipfos faliimus,^ ueritas in nobis non eft, SC Deum mendaeem fed* mus. Afsidue igitur confîteri peccatanoftra debemus Deo, qui fiddis amp;nbsp;iuftus «ft ut ea nobis remjttat, amp;: nos ab omni iniquitate emundet. Afsidue pro rcmifiioat peccatorum rogandus eft Pater. Quo loco monet nos Auguftinus noßrx tni^ti rix,quód hxc uita uteunep iuke traducatur,fine peccatis tarnen efle nonpofsit,pfO* pter reliquias carnis.

Et de peccatorum meritis Óf remifsione, cap. »j.concluditjOratiortemDo«* nicam etiam Sandis hominibus eße beeeßariam, Dei uoluntatem feientibus ac ^ cientibus. Difcimusitemhanenoftratnuitamincarne, afsiduam omnino petoi* tentiam eße debere. Nam femper peccamus,femper igitur orandum eft:ReniiÉl* nobis débita. Quare amp;nbsp;contritum cor femper habendum eß, cui peccata difpÜcd ant,Ut non hypoennee/ed ex corde dicamus: Remitte nobis débita noftra.

Quare additur hxc conditio f Quemadmodum êC nos remktimus débité tibus noftris»

lüre additur. Nam hos fumus obxratus ille debitor Regis, Matth, t?« lt;|^ Domino debebat decem millia talcntorum. At illi,qui nos offenderunt, debitor» quidem funt noßri,fcd dcbent tantum Zentum deharios. Nonne igitur lußjfsinW'’ eß,ui mmutum illud debitum remittas fratri, fi tibi poßulas ingens lUud debiwnt cuum remitti à Domino f

Si igitur non remiferis fratri tuo, qui in te peCcauit, debitum illud ex cofor, audits quod feruus ille nequam in Euangcbo:Serue nequam, tantum debitum iHu“ remifi tibi,cum obfecraßes mc:Nonne oportuit amp;nbsp;te mifereri cenferui tut} ficut» ego tui mifertus cramT

Omnes igitur iUi, qui oder unt fr a tres, nun qua morante’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nunqujm. Quacnim fronte audent * Deo poftulare remifsioncm maximl *Dlt;tf,cum ipG nolint exiguum illud debitum remittere fratribus t Quare fi obiu« ' ^•^••munus orationis tux,amp;recordarlsfratrem tuum habere aliquid aducrium ^gt;’oi8(: pnus reconeikeris fratri tuo, amp;nbsp;tune ueniens offer munus tuum. Matth.y» igitur fratri tuo non remittis paruum debitum, perfuafum iiabe amp;nbsp;tuum ƒ debitum grande,à Deo non effe remiffum, Caufa in promptu eh, qma non crc^ W Chriftum,qui tua peccata portauit.

^i crederes, ut debes, innocentifsimum Dei ßlium pro te mortuum effe, pró ®*“ oraffe, teep cum effes inimicus, tarnen in gtatiam recepiffe,pro» Koo cor tuum accenderetur amore etiam in inimicos,utkbenter remirtcres quie® in te peccarunt. Cumautem nonremittas fratri, ex hoc odio mamfefta fit tua injpictas,quod non digne aeftimas pracciofsimam mortem Chrifti, nee credis tan* ïam tnultitudinem amp;nbsp;magnitudinem tam enormem peccatorum tuorum tibi effe remiffam à Chrifto. Ideo fide cares,peccata tua portas,nee remittiszlibenter remif* iw,Geredere poffes,quód Chriftus femetipfum dedit prcciö redemptionis pro te.

Didici nuper,noftris operibus nos non mer eri remifsionem peccatorum: Cur igitur hicaudJo:Remtttite amp;remittetur uobisfOuafi ego primo omnium remitiam katrijóC hac remifsione meamerear remifsionem peccatorum meorum, ut Öu mihi Deus parcat,

Infpice ordinem Euangclicae parabolae Matth. i3. de remifsione debiti, ^ rem protinus intelliges.Primo audis effe Regem,cui eff debitor feruus , qui amp;! ipïe conferuum habet debitorem. Mox audis Regem debitor! magno ex gratia remits’ •teretotum debitum,non ex mtrito. Ecce Dominus rcmiitit prtmoferuo luo.Dc^ inde feruus conferuo debebat remittere, me mor benefieij accept!, amp;nbsp;remifsi debiti tarn ingentis, Nonne Deus Pater,ut loanncs ait,prior nos dilexit, fini cum inimici ■effemus, tarnen unigenitum filium fuum in mortem propter nos tradidit ex mera .charitate amp;nbsp;mifcricordia. Et nobis in Chrifto amp;nbsp;propter Chriftum mifericors, grande debitum noftrum rcmittit:quottdie enim inconcione nihil audis,quam uo* cemDei peccata Femittcntis,^ nos abfoluentis à grandi debito.

Prxceditigitur remifsioDomini, prxuenitnos mifcricordia Regis. Confe* quens eft,ut noHam hberari à tanto debito, erga conferuos fimiliter mifericorde« fimuSjót débita parus hbenter remittamus, memores illius ineffabilis mifericordix Domini,qua: nobis tama débita gratis remifit. Quód fi remittimus debitoribus noftris, cerium iam amp;nbsp;mtaUibile fignum habemus,nobis etiam débita noftra à Deo effe remiffa. Nam certain cft,nos credere in Chriftum, propter quem libcnter re* miitimus quicquid contra nos agitur.Credentibus autem in Chriftum remittuntuf omnia peccatiaut totum ubicp teftatur Euangelium,

Ergo remifsio, qua egofratri remitto debitum, non eft caufa motiua antcee* défis amp;nbsp;meritoria rcmiisionis diu!nx,qua mihi Deus meum peccatum remittit, fed «ft lignum amp;nbsp;«ffeduïjucltcftimonium remifsionis diuinx antca fadx, quad mihi Deus peccata mea tam antca remifit.

Rcâc infers. Nam qui hune locum fie Intelligunt : Remitte 6C remittetur, id efijtcihittite uos priores, amp;nbsp;hoe opere bono meremini remifsionem peccati ucftrl spud Deum, aboient Euangelium de Chriftro » Nam fi noftris operibus merer!

pofTüinns iVmifsteftcmpeccatorumjChrfftus fruftramorwus cd. Atqui non frudra mortuuâ, fed in hoc ut peccatorum reniifsioncm ipie fua morte nobis mef** rctur,Ergo nos non mcremur.

Vide erdinem in iuftiKcando peccatorCjSC deprehendes,primo Deum neWs remittere débita noftra, dura credimus Euangelio. Quando igitur iam iudific’’* furnus, Deum mifericordïfsimum, qui ex charitate débita nodra nobis re mißt, f'' damamus,amp; turn primum fratri condonamus, Condonatio itacp noftra fequitut «J** uinam condonationem.

Si nondum accepimus per fidem remifsionem peccatorum, autO Deus nort* dum remifit nobis débita noftra,certe peccatores furnus, nondum iuftificati furnus» nondum réconciliât!. Quomodo ergo condonaremus debitum fratri ^ aut bonus'’ opus faceremus.ipft nondum boni SC lufti f Condonatio quantacunep bonum opu* non eß€t,nifi fteretà bonis aut lt;uftificatis,fed mera effet hypocrifis. Nemo ex cuf* de remittit fratri,nift cor habeat puriftcatum fide in Chriftum«

Dicit igitur Euangdium, Remittite,ÖC hoc ucrbo hortatur ad pœnitêtiant,quot;’ fratris odium deponamus. Deinde addit pfomiffsicnem huit bono operi, ne rups remifsionem peccatorum noftrorum, ficut Sacramentis promifsio peccatorU'” anncAtur.

Aid hunc modum Chrißus pafsim connedit Legern amp;nbsp;Euangdium,quia Hol’ fol um prédicat remifsionem peccatorum,fed etiam pœnitentiam.Lucæ ultimo,d”* iungit doeffrinam fidei SC bonotum operum,ut moneat meram hypoctifin effep^ nttentix,non ueram pœnitcn(iam,ubi nulli funt boni frudus*

Aud/uifti nos undiep hoftibus effe circundatos. Diabolus hoftis per ali^'’' iam annorum miUia exercitatifsimus fadius, amp;nbsp;ad nocendum promptifsimus, t^f^* quam ko rugiens cicumir,quærcns,qucm dcuoret.i.Petri j. Deinde caro prep^” nunquam non ad insla aHiciqut lacobus ait: Vnufquifcp tcntatur,dum à propria d”* cupifcentia abftrahitur QC indcatur.Mundus denfep innumeris modis nos tenta’i^ nufquam non ftruit infidias.

Cum igitur inter tot hoftes tamep potentes fimus, amp;nbsp;tam fragiles, hac of»t^ ne tanquam armis nos muniamus, amp;nbsp;alsidue oremus : Domine tentatores no»d'^ cumdederunt,non inducas ros in tentationem. Alligatus eft quidem diabolus, ”5 * faciat quantum poteft, nc facut quantum uult,tarnen tantum tentarc fïniiur,quai’’'^ expedat proficientibus, Non expedit nobis,ut fine tentatione fimus, nee rogaquot;’“^ Deum,ut non tentemur, fed ut non inducamur in tentationem,id eft,ne fuccumb^ inus,ut AuguftinusaitfuperPfaf.63. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Milites Chrifti fumus,pugnandum eft contra carnem,mundum amp;nbsp;fatafla®’^ coronari uólumus,légitime certemus.permaneamus ftabiles in fana dodlrinaChf fti,in ucra fide SC fps Euangelq SC exercitio pietatis»

Tentatuseft pater Chriftianorum Abraham, tentati Ifaac, lacob, Mofes,^’^ iiid,amp;f omnes elcdïi. Quare amp;nbsp;nos tentâbimur, ut probemur, ut tam illuftrium P^ trum kgitimi habcamur fifij, ficut ferfptum eft.Ecclefiaft.33.Vafa figuli probate' nax, hommes «iftos tentatio tribulationis. Retfte ertim Auguftinus in Pfal®»^®* dixit : Vita noftra in hac pcregrinationc,non poteft efte fine tentatione,quia preR Ôus noftcr per tentationem noftri fit. Nee fibi quifquam innotefcit nifi tentai** nee poteft coronari nifi uiccriqncc poteft uineere nifi certauerit, nee poteft certa* nifiinimicum amp;nbsp;tentationes habuerit.Tantum uigilcmusinuerbo Sé oraiiofllt;gt;^ norum^ operum exercitio, ne nos Satan ociofos ÔC carnahtcr keuros inuerj^^

fedarnntoi oratione amp;nbsp;uerbo Dei.Hortes funt potentes 8i calkdijed potentior ert Chnftus,qui dicit loan.lö.Confidite,ego uïci mundum.Et ioan. cap. id. Princepi butus mundf,id ert,Diabolus,tam ludicatus ert. Ergo in Chrirto fortes finius,0d rc^ fiftamus diabolojolidi fide, ut monet Petrus. Nam cum iudicato amp;nbsp;uidio horte rei nobis cft. Et quamuis in nobia quidem non fît tanta fortitude, quae poteftati tenc« brarum refirtere pofsit, omnia tarnen, ut Paulus, inquit, Philip. 4. poffumus per -Chriftum,quinos corroborât.

Eî foktur nos,quod Cyprianus hoc loco fenbit: Aduerfarium aduerfus nos ni* hupoffè, niß Deus antea permiferit. Siquidem Sathanas ne in porcos quidem ir^ rucre potuit,priufquàm permitteretur à Domino,ut ait Chryioftomus.Hic dicimus cum Dauide,Pfalm.7.Dominus adiutor meus amp;nbsp;protcôor meus, in ipfo fperauit cormeum, amp;nbsp;adiutus fum. Et Pfalm. x^. Dominus illuminatio mea,amp;: falus mea, quemtimebo^Dominus proieÓor uitac mex,a quo trepidaboi’Et Pfalm.x4.Ocu« Il mei femper ad Dominum, quoniam ipfe eudlet de laqueo pedcs mcos. Refpice in me amp;nbsp;mifercre mei ,'quia unicus amp;nbsp;pauper fum ego. Tribulationes cordis mei mukiplicatxfunt,dc necefsitatibus meis crue me, Vide humilitatem meam amp;nbsp;do^ Iorem,amp; dimftte uniuerfa delidfa mca.Cuftodi animammcam,amp; erue me,non eru^ befcara,quciniam fperaui in te. Et Pfalm. ix o. Auxilium meum à Domino,qui fe« eit cœlum amp;nbsp;terram.Non dormitabit neep dormiet,qui curtodit Ifrael.

Hiefime audis generofe puer,quoties ad peccandum te Sathanas tentât,mox præmiflà inuocatione diuini nominis, hac duodecim arma fpiritualis pugnac à lo^ annc Pico Comité conferipta arripics,amp;: attemibime perpendes ♦

Cogitabo hxc diligenter adiuuante Chrifti gratia. Cur autem oramus : Pater.' ne tu nos inducas in tentationem, cum nemo tentetur à Deo,lacobi 1.Diabolus autem uoccu« tentator noftertMatih. 4.i.Thcrtalo. 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Deus neminem tentat,ut decipiat,aut in peccatum illiciat. Non cft enim autor pfccati,ut canit Dauid,Pfalm,y ,Non Deus nolens iniquitatem tu es . Scd alia qua« dam ratione tentât, ut profit. Sicut Deuteron. 8. fenbitur : Dominus quadraginta annis adduxit te per defertum,ut adfligeret te atep tentaretjUt nota Herent, qux in animo tuo uerfabantur,utrum eufiodieris mandata illius,an non.

Et Ioan. 6. Chrirtus dixit Philippo : Vnde ememus panes, ut cdant ifti t Hoe autem dicebat tentans cum.Ipie enim feiebat,quid eilet fadums.Rem igitur fie in*

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 4 Voluntas

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A T E C H I s. M V s

Voluntas igitur bona Patris eft, ut uarie adfligamur amp;! tentcmur, ut pf® . mur.Beatus enim ujr,qui fuffert tentationcm, quoniam cum probatu* fucrit, piet coronam uitat,quam repromifit Deus his,a quibus fuerit dilccftui, lacobi i- ^

Sed firma confolatio eft,qüód non tentât,ut perdat,fed ut probates ’'edlt;^^/, conferuet » Tentat non ut hoftis, fed ut Pater .’lubet orare pro auxiho, quoquot;’^ »am ante parauit film's fuis, Sicut i, Corinth. to, Apoftolus docet, Fidelis eft D®, qu» non finit 008 tentari fupra id, quodpoteftis ; Imo faciet und cum tentai*® cuentum,ut pofsitis fufterre.

Hoc cd,ut placet Chryfoftomo,à Diabolo, Grxce enim legiturtKTro dv Vbi articulus Graecus fuadet, ut referatur ad Diabolum, qui in Euangelio T^”’ tor iiocatur.Sic eum eodem nomine uocat Chriftus Matth.cap. tj. ubi ait : niafunt filfj illtus maii. Et i.Ioannis x.Scribouobis adolefcentes, quoniam ilium malum.Et nos Germani de Diabolo loquentes,interdum uocamus cum»^ ^^f® ’ Quamuis enim bene fit conditus à Deo, in ueritate tarnen non ftetit/t® Deo aucrlus,fua uoluntatc lapius,SC malus fadfus cft.Non enim natura, fed pt^c^ do Diabolus facftus,ait Auguftinus libro fecundo, de Gen. contra Manichxo^^ P’f c xS. Non ergo creatio cum malqm fecit, fed bonum : propria uoluntas tf^ fedt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Et retle uncatur malus : malorum enim omnium nobis caput amp;nbsp;caufa eft,®*^ Chryfoftomut. Pri010 enim hominem infidijs amp;nbsp;mendactjs illexit ad peccant®”' per peccatum mur zu mor tem,amp; breuiter omnium malorum lemam.

Pct»mu* itacp hherari à malo lÜo, id eft, principe mundi Diabolo, amp;nbsp;ablt;^ nibus nrbs corporahou» amp;nbsp;Ipintuabbus,qmbus ilic malus deeftos Dei adficdt^ kt,ut expenit ctiam Cyprunus*

Non tibi mirum uidcatur, fi natura humana tanti hoftis mentfone cotrenuf^ Diabolus emm noftri generis profeflus eft hoftis, in hocunum incumbens,irt^ mines feducat,excxcet amp;nbsp;perdat in acternum. At interim Chriftus nos folatur han iCgt;.Ptinceps,inquir, hums mundi iam iudicatus eft, hoctft, expofitore Cyt’quot;®' Sathanas non peteft um fuperare fignato# Sanefto fpirituad iufticiamamp;fanA^®* tionem per fidem Clirifti,fed omnes uireafius, fidchum pedibus premuntur, Obkrua igitur Diabolum, SC füge ut hoftem infidiofifsimum, amp;nbsp;ad perd®®^ ’ -m animas,corpora amp;nbsp;res noftras femper SC ubieppahitïfsimum. Et permit ni em »Ml Dominus,ut homines tentet,eisep noceat. Atfi iiiffde Chrifti permanl^*’ m is, lt;.c nomen dus inuocauerimus, fatis tuti fumus ab’irtfidtjsj ÓC nöcumcnttt5’'

Vig.Iat quidem illc '®oAuTtf©^, Ten ta tor, ut nos incautos opprimât. Sed» ■ mjl ctiam non dormit,qui euftodit Ifracïem,id eft, Chriftianos, Pfalm.ixo.quin®* An'gelito prxfidio circumuallauit.Singulis enim fidelibus fingulos dcd;t Angt*® rijftodes,qu4 tentaterem 3/ hoftem impediunt,noscp tuentur,SCuelutmanudult;ü®^ Nam fi Angelica euftodia abeffèt, qua nos afsidue protegit Dominus neftet W Chriftus ,unf3n(cs in utero materno Diabolus inficeret amp;nbsp;oceidcret, amp;nbsp;natos m»' modis interimcrct,imó ne unum quidem diem genus humanum umcre pater«'®'' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratis

Gfstias igfwr Sgt quotidie Chtifto Deo noftro pro Angebca bac euftodi^ qvmuJmodum ci gratias agis pro Sole, Luna, exterisep creatuda, quaa ad urdita? tem nofirim creauit» DISCIPVLVS.

Faciam perhbenter, fed iam, mi Preceptor, hanc de Angdorum euftodia dodrimni mihi ex fcripiuri» oRende.

Hebr. t. Omnes fuut adminiftratori) fplritua in minifterium mifti propter eo^quihxreditatem capient falutis.Et Ado. cap.u. cum Petrus in carcere daufus effet, Angelus Domini eduxit eum de carcere. Cumép ad domum Marei ueniffet, amp;nbsp;oftium ueftibuli pulfaflct,audiuit eum puella nomine Rhode, amp;nbsp;rcnunciauit con^ gregationi in ea domo,Petrum flare ante ueflibulum. At congre gat io dicebat: Angelus eius eft. n

En uidemus,primitluîe Eedefix fidem fuifle, Petrum habuiffe proprium An-gdumjEadem ratiotie exteros quoep Chtifti fidèles.Et Matth.i8.Videte,ait Chrw dus,ne contemnatis unum ex his pufiUis. Dico enirn uobis, quad Angeli eorum iemper uident faciem patrie mei, qui in calis eft. n « i-Habes itam de Angelorum euftodia fcripturas in Eccleuaftico amp;nbsp;catbolicO ïenfu. QuiaBaultus magnus contra Eunomium libro tcttio,fic inteUigithunc lo’? euïtiMatthxijdicens : Quod fingulis fiddium adeft Angelus, utPxdagogus qm^ dam amp;nbsp;Paftot ad uitam dirigendam, nemo contradicet, qui uetborum Domini re^ eördatutjdieehtis: Ne contemnatis unum ex his amp;c. . idem docet Chryfoftomus fuper Marcum capitc i8.Et eodem loco Hietony'? mus:Magna,inquit,dignita8 eft animarum, ut unaquxep habcat ab ortu natiuitatis in euftodiam (ui Angelum delcgatum.

Obfetuaa nem, quód Chriftus dixit: Angeli ecirom : Ergo ptoprios haben« Angelos à Deo deputatos.lam intelligis uerfum Pfalmi 33.Caftramctabitut Angelus Domini in cacuitu timentium cum,amp; eripiet eos.Hxc generofe puer, quolidie grato animo cogitabis,ÓC patemam Dei prouidentiam ergatcprxdicabii»

Obfequartibiprxftantc Chrifti gratia.Sed curaddishanc daufulam: Quit tuum eft regnutn,8lt; potential gloria, in fxcula fxeulorumf

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scio latins cxcmplaria non habere hanc coronidem. Libenter ca tarnen utor,

• cum in omnibus Gtxcotum excmplaribus adiedam effe couftet, quam amp;nbsp;Chryto-ï

• tanquim duü (ydus fplendmt,eaubilt;p u(am. Cum Auguftmus iubeat,noui T efta-tntnüueritatemexGtxeishbris requircre, cur ergo hanc pattern orationis Domi-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad eundem enim modum ohm Propheta Dauid laudat Dominum,2lt; ei grae

♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tbs agit. 1,Paralip.ip. Benedidus ca Domine Deus Ifrael pattis noftri ab xternn

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaaternum.Tua eft Domine magnificentia, ÓC potcntia,£lt; gloria atep uidoria, Sd lt;'bihus.Cunfta enim qux m coelo,óó intcrra,tua funt.Tuum eft Domine regnum, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0lt; tuts fuper omnes Principes.Tux diuicix,amp; tua eft gloria.Tu dominaris omni^

1 * nbsp;nbsp;nbsp;um,in manu tua uittus 2lt; potentia: in manu tua magnitudo amp;nbsp;imperium omnium» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eximium hune titulum Deo noftto ttanfecipQt ocando oticmaUs Eedefta, cur not - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«undem tercet emusf

*| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DlSClPVLVa.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QiJtdauumhxcCoïonlifignificai^

Vt Chryfofiomus amp;Theophihdus interpretantur, animat amp;nbsp;confirmât n^^J; ejui tanti patnsfilij fumus.Nam fi Rcx eft,amp;poicns pater acglohofus, ommoo* nes uïncemus malignum,amp; tandem glorificabimur»

Amen eft Hxbraicum.Hicronymus in Matthæo capite tf. amp;nbsp;Galat» capital' nocat Ggnaculum Dominicac orationis,ó(^ iuramentumChtißi, 70, interprètesix^ tcrunt y/vorro, idcft,fiat,brtsg«flt;beblt;» Sed Aquila tranftulit'xi7riyü{ifcv«j'gt;’*^* fiue fidelitcr.

Habes itacp generofe puer,Catechifmum,quem à me tantopere efflagitaW.^ de peccata tua, Dei gratiam in Chrifto, ueramep orandi rationem aliqua ex P***^ cognofces,Gcrmanice, ved)t beycbeen/ recht glauben/ recht beten. Ego plant*’ éC rigaui,Deua det incremrnrum.ut fpiritu uentaus magiftro,exade difcasiquît*® Chrilio donata funt nobis, Geep non folum nomineris, fed amp;nbsp;uere fis Chriftian**' Impofsibile enim eftquenquam faluari^nifi Chrifiianus fitBoni confule meafflCf^' ram,ac pro meora.

Fiat,fiat,quod pctqfti:ego pro te femperorabo Dominum,Ut ipfe, quids'** «ft inmifericordiajtibi rependai in refurredioneiuftorum •

Y^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxvi J-ATECHESIS IE-

ç^TRissiMO PRINCIPI FRANCIS» ^^ OTTHONI. BRVNSVIGENSIVM LYNS-burgenfium^ij Dud,puero g€neroßfsimo,amp; tod Scholæ Ducali dicata»

^^i-^^Ti^tSSTMO TRIl^Cm, fR^i^^i j^^ ^tthoniy Brunfuiccnfiufn ac Buncbur^ctißum Dud inefyto^

m^ cfficcre pojjunt, ßllt;e autem faenc ht er ce pie dodlum^ziJ^ do^ depium redduftt,Prima igitur tibi cura efo ^ ut uerce ptetatn dogmata ex aede coç-nita babeas,lt;^ unie amCbrifianorurn fa^

^ j pientiam Gbriftumexfcriptur^sfan cd is dd^enter dßos^d qua P^^^P^^^^^^ ^^^^’^^^^fif^J^^^^^ nobditatem habemnSy ^ ^l.'rilliafii z^ ßli^ Dei uocamw^.Ita emm ^ Cbrißi/snos hortatur: Pri:* ^ ([u^^iteregnum Deij^O' iuliiciam Giltst Spero autembaneftudiorumtuo^ ^^t^-gt;f^^^^ ^diutufn in bac noßra Catccbcfi^qucim tantôt ^^r^^^pifttn^-prieceptor tuns ac fratrum tuoruiny A familier Guilielmns Aie ^lt;Jtes rranetts^atniett^metti htcrarii/s à me cfdagit at.Quarc earn tibiCompa^ tri ftteocharij^imo^ren(V loco adinjlantem Domini nat^m mitto, CMlum^ precoTy ut adfit ipfeßudif tuis, tuorum^ nat ahum elaritati, çj- boe ramm dccus addatyut pis dodlus PrincepSyCt babcaris ^ fis » Dx Pitronti^ feriomeo CeUir^ejuarta feptimanat anteprimam Domi» vicarn ^duentus f ^nno

IVACAT/MI FRATER. COLLOQVAj mur aliquandiu de Chriftian!fmo,ne nomen noftrum, amp;nbsp;elus »F fterium ïgnoremus.Dic mihi obfecro.’Nafcuntut'ne Chnftian*’ Runt;'

FRANCISCVS OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Omnei homines nafcuntur peccatores amp;nbsp;inimid Dc»gt;'^“ poftea fiuniChnftianiper uerbum Dei. Oportet enimhomin''’' denuo nafci.non iterum ex utero maremojed ex aqua amp;nbsp;Cpintu.ui Hat ChrinianD’' FRIDERJCHVS.

Hoc quod DeuJ nobifcum per Prophetas.Chriftum, 8^ Apcftolos locutui'”' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRIDERICHVS.

Adeo certe neceffaria.ut fine qt falutem acternamconfequi nemo pofsif.Pquot; ino loquiiur 5C tradit nobis uerba legi# fuac. uel decern pratceptvrum, ut difcan”'^ . quomodo Deo fit feruiendum.quac bona opera fint facienda, qu» m?Ia opera W cnda,hxc doeftrina oftendii nobi* peccata noftra,amp; damnat nos, quippe tranfg''' forcs,quia nemo peificit earn , Deinde tradit nobis Deus Euangelium gratiJt^'*, in quo difcimu», quomodopræcepta Dei pofsint impleri, quomudo nobis epn^j gat remihio peccatorum,quomodo peccator à peccans Iiberetur,iuftus amp;nbsp;f»luo*^l per Chriftum Dominum noftrum.Et exhibentur nobis in Euangelio facra amp;nbsp;io^. bilia figna gratis DeijBaptifmus.dC SacramentumEuchariftiaf.Poftremo dotttnquot;'. Chriftus in uerbo fuo,ueram amp;nbsp;perfedifsimam orandi foMnulam, ut Deum P*''^quot;' rede oremus pro omnibu* neceftarijs, öf exoremus.

Cur praccipit Deus,ne aliènes deos habeamus,cum reuera non fintullldti* pratter unum Deum,qui creauit roelum amp;nbsp;terram, amp;nbsp;omnia qux in eis funt;* F.OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Eft quidem unus tantum Deus uerus,nempe,pater Domini noftri IrfuCH'’ amp;nbsp;nofter,patcr miiericordiarum,amp; Deus omnis confolationis. Veru diaboIuJ,’quot;’* ftishumani generis,excaecat homines, ut fibi multos deos confingant in crealu'quot;' in quibus diuinum auxitium quaerunt,ncmpe,ucniam peccatorum, protedionem'^ omnibus periculis,profpcritatem,ó^ ueram falutem.Nam fi homo in aliqua créai**' per fiduciam cordis hacferit,in earn fpem pofuerir, quali ad illam in omni necefiK’' toto queat confugerc,hancfibi in Deu erigir, amp;idolum ex eafacir.Sicut ausrifiJ®* opibus,potentes fuse potentiae,alq airjs creaturis fidunt,negledo Deo uero, quiquot;

^°f'* ^ Prophetar, qui funt interprétés legis,potifsimum hæc 4, opera in ^Pp^^'ptoexigunt.

^. ^*“CmiVt credamus in Deum patrem, in fflium incamatum lefum Chriftum, r» ’’’JfMritumfancQmrijDeum unum,fed tres perfenas. Et bic obferua, nullam effe

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’” Deum, nifi fidem in lefum Chriftum. Nam pater propofuit lefum ^fuiUQnobis ut thronum gratiae.Nemo (inquit Chriftus loan.14.) uenit ad pa^ Hek*4» ttem,nifi per nie. Ipfe eft Mediator unicus inter Deum amp;nbsp;hominem,noftcr aduolt; caws apud patrem in cœlis, amp;nbsp;unica propiciatio pro peccatis noftris, imó totius ™nai, nofter unicus redemptor. Quare qui fine Chrifto mediatore nößro uolunt ^ Üfum accedere,ut Iudxi,Turcïe,amp; Ëthnici,repelluntur à Deo, non inuenient pa« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° ' ’ ti^mjcd iudicem inexorabilem. Per folum Chriftum lefum habemus aditum cum noucia ad patrem,femper igitur co mediatore utendum eft,quotics cum Deo agen «urn, Deus propter peccata noftra iure nobis irafceretur in aeternum, fed Chriftus wa morte nos reconeihauit patri. Ideo primum praeceptum exigit fidem in Deum, KO per Chriftum, quauna uerus Deus inuenitur amp;nbsp;retinetur.ludxi dicebant ; Hic eft Deus uerus nofter,qui eft Deus Abraam,Ifaac fit; lacob, qui eduxit nOs ex Ac« gyp’o. Chriftiani autem dicunt: Hic eft uerus Deus noftcr, qui nobis Chriftum Ie» wm filiumfuum mißt, ut nos à potefiate Diaboli redimeret, Ita nos certo inueni« *’’uSjapprehendimusep ucrum Deum in propiciatorio noftro lefu Chrifto, qui eft natura Wim Dei unigenitus, extra hunc unicum Mcdlatorcm, Deus nee agnofci potcft,nec inueniri, amp;nbsp;fie apprehendi, ut apud cum gratiam auxilium inuenias, heut Chriftus ad Philippum loan. 14. ait: Philippe qui uidit me,uidit patrem.Non credis quod ego in paw* ß^» ^ pater in me;* Hue pertinent 0«: fila,firmiter crede* ire omnes articules fidei»Breuiter,omni Verbo Dei credere,minis fit: promifsioni«

Diligere Deum ex toto corde,tota anima,totis uiribus, Deut,6.Ipfe eft créa* jj. tor amp;nbsp;pater noftcr, qui prior nos fie dilexit, ut filium fuum unigenitum miferit in tnuadum, utuiuamusper EVM, 1.loan.4. IdeoDeum uicifsim fupraomnia, quippefummurnBONVM, diligere debemus.

quot;1 imere Deum. Deut. d. Dominum Deum tuum timebis, amp;nbsp;iUi foli feruics. 11 i, Quemtimebimus iuftius, quam hunc Dominum dominantium, Deum magnum, potentem amp;nbsp;terribilem. Dcut.io. qui poteft fiii animam Ód corpus perdere in Ge» henna. Matth.lo. •

Sperare in Deum,quód quicquid nobis in Chrifto pollicitus eft gratis, confolt; mi, htionis amp;nbsp;auxilq, idipfum certo fit propter Chriftum praeftaturus. Nam Deus eft ucritas,qui (allere fit: mentiri non poteft. Hue pcriinet âf patientia, in cruce expe# clans auxilium.ha uidcs in primo prxcepto,quomodo Deus fit eolendus interior! cultu,nempe cordis fide,diledione,timoré,fpé.

^™P*^”’ “°® credcre in Deum, Euangelio nolle credere j in creaturas 8^ wcloscrcdere, auxilium ab eis fpcrarc,fidere eorum meritis fit intercefsiombus, hdcre proprijs meritis.

T entart Dcum, fuperßitfoncs fedarf, Idolatnam S^ magicas artes «tf^ Errores in fide,amp; pranas opimones de Deo docerc,tuerj.

Deum contemnere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Dubitare de promiffa gratia, prouidentia,6^ auxflio Dei in pcriculis, amp;nbsp;defperare»

FRIDERICHVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

, Qux poena irrogabitur tranfgreflbribu# primi pratcepti f qu* item prît®“ Deum timentibus amp;nbsp;amantibus proponuntur^

Deus temporaliter amp;nbsp;xternaliter puniet impioi, amp;contemptores uerbll^’ Minatur enimtalibus maledidionemjVfiglücf / vnfaU in omnibus rebW» mem, peftem, gladiom, uel bellum, ( Nam in excidio lerufakm decies cenlt*y milia hominum intericrunt, ut ex lofcpho, Flaoio amp;nbsp;Aegeflppo eolligitur : lt;*•! crat,noluerunt in lefum Chriftum credcre, tempus uifitationis fuæ nô agnoueriX**' febres, ardonem,acrem corruptum, rubiginem, id eft, corruptionem fegefJ®^ coelum aeneum, terram ferream, (id eft, non eritpluuia, igitur nulla fertiÜta*) uredinem, qua h er bæ, fruticesamp; arbores aduruntur. Vlcera, feabiem, d^P*^ nginem incur abilem, amentiam, caccitatem, furorem mentis, qualem nunc cern^ mus in hoftibus uerbi Dei. Exilium, amp;' breuiter omnes caiamitates, qux in IK^ feculo homini acciderc pefTunt. Atep efto impq in mundo aliquandiu interdu«* fioreant,tarnen poft momentum terrenz foelicitatis,poenam luent interitum sd^^ num. 2. ThefTa.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pqs aMem Deus amp;nbsp;in hoe feculo multa infignia bóna promittit, amp;nbsp;largiW'* tandem etiam fempiternam uitam poft exilium hums munch: iuxta illud t. adï^ inoth. 4. Pietas habet promifsiones uitz przfentis, ac futurz. Pfal. 35. Non^quot; inopia timentibus Deum. EtPfal. 32. Oculi Domini fuper timentes eum, amp;nbsp;inlt;^ qui fperant fuper mifencordia eins, ut eruat à morte animas eorum, amp;nbsp;slat co’'® fame, Pfal. 111. Beatus uir qui timet Dominum. Pfal. 144. Deus uoluniatemd* j , mentium fe faciet, deprecationem eorum exaudiet, faluoi faciet eos. Et Prop^c'^ pafsim beatospronunciantfperantesinDcum.;Mauh. 21. Credennbus de orantibus Chriftus omnia quz petunt, certifsime promittit. loan. 3, Qui ^^^ dit in lefum Chriftum, non peribit, fed habebit uitam zternam. Manh. 5. Ü»®* ? fiianorum merces erit multa in coelis.

Sed audi feriam Dei comminationem, amp;nbsp;confolantifsimam promifsio»^ huk przeepto adnexam, Exodizo. '

3 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B^o ßm Dominus Dc/ts tuttsfortis ’zdotcs^uißtans iniijuitatem p^^f in^thos^ in tertiam er ^uartam ^encrationem-, eorum tjui oderunt me-, O' f^ acns mfiricordiamta miiliati/rqui dd^nt me, ZIJ^ euftodiunt ^neceptatn^^^*

QuaOdicatjEgo fumuerusüle amp;unus Deusomnipotens, quite amp;oinO” cream, à quo amp;^ per quem omnia funt, conliftunt Ô^ conferuantur. Ego.unices 1^ Dominus proiedor amp;nbsp;faluator tuus,id eft,qui te euro amp;nbsp;feruo hic amp;nbsp;in seternum»* quo omnia bonaaccipis. Nam etft multa beneficia ab hominibus accipias,cmogt;’ tarnen hzc per eos à me accipis. Parentes enim tui amp;nbsp;alg benebóores, funt mquot; manus ÔC mUrumenta mea,pcr quz tot beneficia ubi confero.Nam uliiur hoe lof®

C A T E C H E s I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXVIÎi

Mof« uencrabilifgimo nomine, lehouah, quod nomen äpud Hebroos plenum en maieftatis, nulli enim unquàm meræ creaturæ communicamr, fed ob iep unius oeri Dii,unicam amp;nbsp;fimplkifsimam ElTcntiam tribus perfonis communem fignificar. Si ipfeDeus,cft Deus,id eft, Seruator nofter,crgo perirenon poftumus, fed uiuemus pet eumin xternum, Rurfum cum Zelotcs fit, non feret contemptum fui, fed im« piosinhocfcculo amp;nbsp;in futuroexerueiabit borribihbus fuppfierjs.

Filius pills ob id parentibus obedit, quia refpicit ad autorifatem amp;nbsp;Maiefta* tem mandantis Del, qui hanc obedientiam praccepit, timet Deum legishtorem, amp;uult Deo patere. Paren# nofter charifsimusin quarto praccepro didicit, fibi à fobditis deberi honorem,timorem, Ö^ tributum. Et fe uicifsim fubditis debere paj-ternam curam,ut fapientia, 0;^ iufticia tueatur fubditos» Cum igitur inter Confinas rios fuos fcdct,amp; anxie curar, ut ante omnia prouideatur uerbi miniftris,ut fana fis dei doârina,amp; ueri cultus Dei confcruentur, cum in hac prouincia obequhat, lus dkit,lites dirimit, uiduaSj ÓC pupillot, amp;nbsp;ui opprefios tuetur, amp;nbsp;in facinorofes ani^ inaduertit,amp;: alia Magiftratus officia pcragit,obfecro quorfum refpicit f Nonne in iJrirnumpraeceptumi'Timet Deum,a quo póteftatem hanc accepit, 0^ ijs fumpti# bus Ôé laboribus ftudet obedire Deoï funt enim cultus Dei,quia funt opera legitim inx uocationis,in timore amp;nbsp;fide Del fadia.

Propter hune nexum praeceptorum Dc{,confequitur, in omnibus alqs pecca* lis inefle tranlgrefsioncm primi præcepti. Omnia enim peccata ex diffidentia, ucl defedufidei, amp;nbsp;contemptu Dei promanant. Dum enim proximo incommodas, bine certe prouen:t,quöd Deum non fatis times Ôi amas, qui tibi proximum com^ mendauit. ita fi primum pracceptum feruaremus, nullum aliud præceptum tranà grederemur,

i^on ad/ùfncs nomen Domini Dd tui in nann/n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11»

Hoc præceptum exigit uerum ufum diuini nominis,8^ prohibet abufum eins, Et docct eultum Dèi exteriorem j inftruens os amp;nbsp;linguam, ut quod corde crédit inus,orc confiteamur,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;preveepti juntt

Gratias agere in omnibus amp;nbsp;femper beneficentifsimo Deo patri per ChrifiS, Laudare,prsedicare,magnifacere non nos,amp;: noftra, fed nomen Domini, gra« tiam Chrifti*

Inuocarc nomen Domini in omni aduerfitate,amp;: ferio orareDcum per Chri* ftum,id^ femper*

Jurare per nomen^D E J, quando gloria Dei, CC proxfmj neccamp;itai fiO^r ftulant. Deur, ó»

Synceriter docere uerbum Dei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Auguftinus monct,ut fumma cam ueneratione, 0^ offenflonis timoré, remus glonofum SC terribde nomen Dd: Et ne hoe tanto thefauro unquam uanitatem abutamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Jnomni itacp pcriculo ÓCanguftia debet Chriftianus ad nomen Dominé*; deli corde confugere, amp;nbsp;Deum muocare pro auxilio contra Diabolum, CCo®^ nocumenia : fit’ experiemur præfentiam SC bonitatem patris coeleßis,qui mulw^ auidior ad dandum,quam nos ad accipiendum. Eft enim diues in omnes inuoc«’' tes fc,£C uerax, Öd feruans promifsioaum fuarum, lodi# x. Omnis qui inuociutf*' nomen Domini,faluus ent. Et Pfal. y o» Inuoca me in die tribulationit ; eruain ft fiC tu honorificabis me. Pfal, 144. Prope eft Dominus omnibus inuocanüb^ cum in ueritate,

Coniungc item gratiarum actionem femper precibus tuis,ut docet Paulus P*’' lipp. 4. Semper enim fine intermifsione innumera beneficia accipimus à P‘®* Semper igiturgratias agamusDeo,utPfal.n7. Confitemini Domino quoniaifl^ nus, quoniam in acternum mifericordia eius. Item: Dominus forritudo meajó^l’“! mea, amp;nbsp;fadus eft mihi in falutem. Item Pfal. 119. Mifericordia Domini plenum'' terra. Duo funt incitamenta quibus ad femper orandum amp;nbsp;gratias agendas tx*' mulamur: Aduerfitates, amp;: beneficia Dei continua. Crux paterna uoluntate P® nobis imponitur, ut Chrifto capiti noftro conformemur, ut ad pornitentiam uo^‘* raur, Cc fidcs nottra exerceatur in adflidionibus, quac nos urgent, ut oremus euxilio. Orantes cxaudimur,iV experimur quam bonus, ueraxe^ fit Dominus.^ dicimus cum pfalmifta: Bonum eft Domine quod humiliafti me,ut difeam iuftiß^^ tiones tuas, Pater cœleftis, quem diligit corripir, amp;f flagellât omnem filium que** recipit:non in hoc ut cum pcrdat,fed ut ei impertiat faneftimoniam fuarn: Heb» Magna amp;nbsp;firma confolatio eft Chriftianis, quod norunt tribulaticnes confilioP^ nobis*accidete,amp; effe figna Dei mjferentis,6C faluare nos uolenUs : Ideo inuo^’^ Dominum in die malo, amp;nbsp;exercent fidem,fpcm,ô^ pacientiam fuam.

Negate in perfecutione Chriftum, Ci obmittere confefsionem amp;nbsp;pratdicaH®^

Prophana colloquia de rebus diuinis habere : ut Epicurei foient,qui dcridcnl docQrinam de refurredione, cuiufmadi eft jy. cap. Phnq feoioris libro feptimou* animabus Suf refurteeftione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nunquam, ucl negl’gentcr amp;nbsp;pharifaicc orare : inuocare fandos in eoelo, u» idola in terris.

Errores in fide fpargere. Et impios cultus contra uerbö Dei inftituere,tue«» Peierare per nomen Domini, decipere, mentiri, execrari,^ ex leuftate dt^ omnem necefsitatem iurare per nomen Domini,ut prophanum uulgusMüiWW® Ëquitum facit.

Dominus fecundo præcepto Icriam comminationem annedit Non eriti** punitus qui fuper rem uauam nomen ƒ ius aftumpferit, Deut.y.EftenimwU

CATECHESIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIX tem,crimen læfæ MaicHatis diufnar. Hærcfiarchæ qui fcripiuras depranant, hærc# fes docent,monitiép no refipifcunt,horribilipoena,nempc caecitate mentis puniun# tur,Ö£^ in fenfum reprobum traduntur:dcnicp horrenda pleruncp cakmitate opprik muntur, ut Mona(iericnfcj pfeudoprophetae in VuefphalianoUro fcculo mikrabi* liter trucidati perierunt.

Agricole anno Domini lyi^. mouerunt feditionem in Germania per abu« »um S: practextum diuini nominis, Euangelij, amp;nbsp;Chnlltanx Übertatis, amp;nbsp;pauculis wcnfibus occifa funt centum millia rußieorum.

Cerinthum, qui ßmiliter Chrißi diuinitatem negare aufus eß, domus in qua balneab3tur,collapfa contnuif.

Rabfacem Affynum, blafphemum in Deum Ifradis, angelus Domini cum centum odoginta quintp miUibus una node occidit.4.Reg.is.i9.

Deniep omnes mundi hißoriac teßantur, periuros homines panam nun* quam euaßlfe,

. ^otum praemiorum magnitudinem nemo unquam enarrauerit. Audißi ex kcle,ini]oeannbus nomen Domini falutem promitti.

ßt i. Reg.i. quicunep honorificaucrit me, glorißcabo eum, Pfalmus 17, Lau# dans inuocabo Dominum, amp;nbsp;ab inimicis meis (aluus ero.

Pfalmus 14. Qui iurat proximo fuo 0^ non failli,promifsionem habet,quod irt domini tabemaculo habitabit,amp; in monte fando eius requiefcet. Et qui in nomine Chrißi orat,promifsionem habet,fe à Deo omnia qux petierit accepturum.

Obfccro quanta bona funt,faluari,g]orifîcari à Deo, cripi ab inïmicis,habitare in tabemaculo Dei,omnia que petieris à Deo accipere» Quid infuper deOderabis» Cilla fueris confecutusf

P^^^poum fabb3thum,id efl feflus dics,apud Hebratos erat, dies feptimus in feptimana. Cauffam eius Genefis tertio uidemus. Et Exodi 20. Deus fex diebus fecit coelum amp;nbsp;tcrram,amp; mare, amp;nbsp;omnia quæ in eis funt. Et die feptimo requieuit, Idcirco benedixit Dominus Deus diei feptimo Sabbathi,amp; fandificauit eum,

Hoctertium pratceptum uocatur à Theologis partim cærimoniale,partim Mo tale. Nam feriari die feptimo erat cxrimonia lu da: is prxeepta fid obferuanda, ufq^ ad Chrißi aduentum primum,utEfaias cap 66.docct, lam autem exhibito Chnßo, übCxrimonia figuralis neminem ludæorum obligat, fed ut umbra legis, pracfente luce cuanuit. Col.2.Et Chrißiani funt liberi à cacrimonijs Mofaicis, Sed morale Ó^ Principale in illo praccepto, efl fandificatio, »lia efl huius praccepti nucleus, 5C ma# net omnibus feculis. Debet enim dies aliquis fandificari, id efl, in res fandas col# locari, ut etiam nos fandifïcemur:fefto enim die debet tradari, legi, audiri, 0^ dili# genti meditatione perdifci uerbum Dei,lex,amp; Euangelium,quo nos mundamur 0^ lanâificamur.loan.xj, amp;nbsp;17, Sicut Dominus Exod, 31. ait : v idetc ut Sabbathum mcum euflodiatis, quia fignum efl inter me ÖC uos,ut fciatis : Quia ego Dominus. quifandificoHos,

In A(9» ApofloUdt» uidemus qux fuerint in Sabbatho exetci^ ïudxcruff' nempe legercjcxponerc.difccrccp legem, amp;nbsp;prophetas, in quibus Deus nobifew” Ioqujtur,amp; per fuam ueritatem nos fandificat. Nos Chriftiani ne iudaifcmus, ob feruamus odauum,uel poctus primum dkm,qui Dominicus uocatur, Apocalyp.i» à Domino noliro lefu Chrifto, qui eo die refurrexit à mortuis, cuius obferuatioa^ Apoftolis ad nos dimanat. Nam Paulus i. Cor. id. iubet eleemofynas conferreiO una Sabbat hor urn, id eß, Dominico die,ut etiam Chryfoftomusintelligit.

Sandificamus amp;nbsp;nos Chriftiani alios quofdam dies in hbertate Chrißians,w cß,fegregamus,ä^ feparamus Domino, ut^udiamus uerbumDei, uel Deum in 00* bis loquentem, Seruiuntep noftri fcfti dies fidei,quando in eis recordamur creatie* nis, amp;nbsp;conferuationis rerum omnium, amp;nbsp;recreationis naturae lapfac, qux per filiW” dei fada eH: Et charita ti, concedimus enim (cruis,amp; anciUis noßris quictcm,Ul res récupèrent»

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Opera bona Sabbathi funt: Docerc,audire,difcere,mcditari uetbum Dom* ferio Sc attentifsime.

Pro noßra uirili curare,ut Minißerium uerbi amp;nbsp;Sacramentorum conferut«^ «c floreat»

Prxcipit itaquc tertium boe prxceptum, externum cuitum Dei in extit»^ nqs Eedefurheis.

Contioncs, Ói Cbrifiianas cxrimonias contumaciter negligere. Hoc cHj ^* rojucl nunquam intereße: quafi ad te nihil pertincant.

Sacramentis non uti,uel ea contemnere,uel fecui tradare, quam Chrifii* cramentorG autor docuigut Pontificq fecerunt ex Coena Domini facrificium (^ ’ tidianum pro uiuis,amp; mortuis»

Minificrium uerbi abolcre, impias exrimonias infiituere, ÔC, quod proPquot;* num uulgus facit : fefiis diebus tantum conuiuari, ludere, carnis defideria negledo uerbo Dei: uel eo die operari, amp;nbsp;negligere uerbum D EI : ac offeno^f proximum,nihil expendere pauperibus,uel ad confcruationum mimftenj uerbi»

Familiam negligere,earn non excrcerc in Catechifmo,uel impedite ne audice contiones Euangekcas,

Qux funt poenx malorum operum, amp;nbsp;qux funt prxmia bonorum open”” tertio prxcepteP

F. OTTHO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

.Quam uchementer execretur Dominus huius mandati prxuarlcatiooefli gt;;» cap» Numeri intclligitw« CoHegerat ludxw dic Sabbathi figna, ó^o^J^

fuB turn lapMibos obruj,ut morerctur.Et noßro feculo mukac caTamifatet procul dubiopropicrhuïusprxccpricontemptum accidunt. Tanta enim rÜ impictasSd tatnincxplebilis auaritia homlt;nü,ut contemnant fcftos dies Eedefiar, uerbum Dei, amp;nbsp;pias caeremonias. Qui autem Deum operibus bonis hu/us praccepti honorât, ni^ hil ex co 000 detrimenti in re familiari accipit, fed benedi^iones corporales QC fpi rituales à Domino confeguitur, Sicut Chrittus Matthäi 6. promißt: Qu^ritc pri^ momregnum Dei, amp;nbsp;iußieiam eius,amp; hxc omnia(quaead uidum SCamidum per« tinent)adijcicniur uobis.Etaudi amoeniflimam paradifum benedidionum Dei fpi tKualiuin,Dum audis ferio Euangelium,confequeris ex uerbo Dei fidem, remißi* onem pcccatorum,fpiritum fandum, noticiam ,Dei, amp;nbsp;tui reconciliationem cum Eco,pacern confoentiaf,gaudium fpiritus,donum ucræ iußißcationis,amp; uitat after« næ.Et Chriflns,loan.i4,ait:Si quis ddigit me,iermonem meum feruabicâ: pater meus diliget eum,amp; ad eum ueniemus,amp; manlionem apud eum faciemus.Obfecro ïcgt; quid unquam praedari ab omnibus prophets 0^ Euangelißis promiflum efl nobis, quod non fit comprehenfum hac una Chrifti promtlüoneXNam o bi pater,â^ Filius amp;nbsp;fpirituflandus manfionem faciunt,ibi cß (umma bonorum omnium.

f-Ionora pairem tuumt Z^ matrem tuamt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^

Audifti pritnan, legfs tabulam:tria praccepta prima,quae docent fummumDei cultuni interiorem,ÓC ex teriorem. Sequitur iam fecunda tabula 7. aliorum pracee* ptorüm,qujc docent officia erga proximSJnter qux primum cß de honore paren ium,amp; obedientia erga parentes,Stl alios,quibus parentes fuam uieem committunt. bi intellexerts quid fit honorare,amp; quid appelbtione patris ÔC matris demi# ®^^8®*fîcet,niox tonus praccepti fenfum habes.

Henorare efl honorificc de parentibus fentire,nempe,quód Deus nos eis fubiecc Hsswritt ri!,quóduoluntatc Qt. ordinatione Dei ipfi nobis prçfint:nos uero ipfis fubfimus,amp; ^s ex animo tribucre fapientiam amp;nbsp;iußieiam, id cß,Iibenter parère eorum iudicio a autoritati.Et fi interdum,quod humanum cfi,peccauerini amp;nbsp;errarint,peramantcr Ä rcuerenter condonare,cxcufarc tegere errata.

Parentum autem appelbtione ufu linguarum omnium,honorantur etiam Ma gltratuj, paflores animarum, pratceptores, amp;nbsp;patrcsbmilias, ac Matresfamdias: Hos omnes à nobis honorari uult lex diuina.

Animo,8f externa reucrentia honorarc Parentes, eis in omnibus obedire ex animo. Apofiolus ad Eph, cap, ait:in Domino.

Omnia Hliahs charitatis officia eis exhibere. Dum fenefcunt, deficiunt, ó(ï *8^01, necefTaria uitat fuppeditare.

Magiflratibus,Epi(copis animarum, ecclefix Matri fpirituali,prxceptoribus, P^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®^’*’™ pr^ßare obedientiam,amp;quçeis debeniur fideliter largiri,

Magiflratibus autem debemus iure diuino,ut Paulus Roma.ij.docet; hono# iem,nmorem,tributum,uedigal,

joù/febrtetmg/frottdtbeyt/frtegô raffling: hje debentur Magiflratui.Ï)di’’ regtcrcnBofl'vfl/cóg^c vil baruber.

Contemnere parentes,eoiiim Judicio,ó^ autoritati Tefißcre,eos offendcre, non obedire in rede iuffts, cos in nceeHitate derclinqucre.

‘ Magiftratus contemnere,nolle obedire imperio eorum,eorum dida amp;nbsp;falt;^’ calumnian,feditïonem moucre contra Magiftraium.

Pr«eceptores,amp; Paftores animarum defraudare, debitam mercedem neg^’'^’ cos defpicere,3^calumntjs offend ere.

Audio quid nos debeamus 'parentibus SC Magißratibus.Quid autemipfiu^ ciflim debent nobist

Apoßolus ad Ephe. ^.tria complcditur, quacnobis parentes debent: Patfd» inquit,educentlibcros in eruditione SC correptione Domim.Hic habes primo c^^ ras,^; labores educandf,ut necefTaria uitat liberi habcant. Deinde inßitutioneni«' dodrina pictatis.Sicut Mofes Dcute.6.pr3eccpit:Narrabis,uel ut Hebracus habt'» acues uerbum Oei blijs tuis. Et poßremo habes correptionem paternam,difcipl^ nam tenera: attati maxime neceflariam.Efl enim imprudens,amp; efFrenis:quare cc^f ceri debet certis exercittjs,laboribus,ßudtjs amp;nbsp;poenisiut ijs tanquam frenis à ptd catis retrahatur,amp; ad pietatem afluefiat.Sicut Salomon Prouerbio.x^.monet: Non fubtrahas à puero difciplinam,uel caßigationem.Si pereuHeris cum uirga,nonni^' . rictur,fed liberabis animam cius ab inferno.

»• nbsp;nbsp;, Magiftratus uocari folent patres patrix. Nam in externa difciplina debtn‘

( Sed paterfamilias hoc officium debet familix,ut curet earn rede inßitui inH^f bo Dei,amp;: prohibeat,atcp à domo ut peftem profliget impios cultus, falfam doiüf^^ nam,a: quiequid fanac dodrinxaduerfatur. ’

, Confequitur itaep magiftratus officium effetefficere, ut dodrina Religio*’^^ fynceriter doceatur,errores amp;nbsp;abufus aboleantur,^ ut difciplina fatuera in Repub* exerceatur.

Kegijlrdt Abominabilis error eft,Magiftratû ciuilem square armentarijs,qui tantum utA* tut quid! tri pecudum profpiciunt. Magiftratus enim officium,non folum eft corpora ww fed habet fundionem longe excellentiorem,nempe totius Decalogi defenfionen’’ Hatc enim eft uera diffinitio poteftatis fcculi:Magiftratus eft minifter Dei, in bo^ conftltutus,ut fandiflimam Deilegem,quodad extemam difciplinam attinet, 0*^ CorporaÜ tueatur,

Jdeo non folum debet prohibere,5C punirefcclera,quæ contra fecundam lam Moft fada iunt,qualia funt:parentü offenfio,homicidia,adultcria,furta,raping’ periuria amp;c. fed etiam peccata in primam tabulam,qualia funt:blafphemiat inpn^ Epicurei,Curtifanici óT Pliniani fermone5,idolatria, impij cultus, errores in fi^^’

Debetep curare ante omnia, ut fubditi rede ex uerbo Dei de rcligione doeP antur,ut (choix floreantjamp;iuuentus pia eruditione inftituatur. Dein iudicium,» iufticiamfacerc,nocentespunire,bonos tucri. i. Petri. 2. Non enim fruftra gdn ghd(um.Rom.i3. Et Exo.23.Pauperis non mifercberis iniudicio,nec accipics^^ ner3,qux etiam excçcant prudentes,ÔC fubuertunt uerbaiuftorum.Eilere. 22« ^’* cité iudicium amp;nbsp;tufticiam, ui oppreflum liberate de manu calumniantis, adocn»quot;’

pup/Hum, uiduam nolite contnßarc, neep opprimais mïqOê, 8^ £angU2netninnolt; centum ne effundatis.

Inprimis nos edifcerehxcuerba Regia lofophatiufCt prxceptor noRcr/ut n. ^‘’Secundo Parali.ip.^Ilie cum iudices terrz in cunóïïi duitanbus luda con^ f d n ^’^^^°* '^’°^^’^^*^’'^’^'^* ^*^ fadati$:Non.n.hominia cxcrcerisjudidum, ^® lJominj,amp;; «pfe uobifcum eit in wdiciotfu «mor Domini uobifcum, Ö^ cum dili# S'^^''’cunäa facue.Non eft enim apud Donunum Deum noftrum iniquiias, nlt;C Pedonarum acccptio,nee cupido munerum.

Apoftolus grauiter monct Dominos luxfa camera,ne inflati faßu, in iobditoa y'’3nnidê exerceant. Vos Domini inquit,xquiratem,amp; xquabil.tatcm (cruis exhi# ^^ kientes quod amp;quot;nbsp;U's Dominum habeans m coel*s,ad LoJotftn.4.

Hoc in pnmis Magiftraium mouerc debct,ut rcóc fungaiur ofticio fuo,quod IJeuiinPfalmoSa.MagiftratumtituIoiui nominis infignir: Ego dixidq cltis. ld ^d.’cgo fic dccreui,ad hoc uos ddegi amp;nbsp;uocaugut le» diuinas dcfendatu,ut confer *J3ncurctis fanam dodtrinam Chrifti,ut tueamini ueramreligicnem,ui aboleatis er#

'^^Ituj ab hoinmibus,contra uerbum Domini excogitates,ut conferueti# *uiiiciam,coniugia,pacem,amp; omnem turpitudinem prohtbeans.Narn in bis que ad deccmprgccpia Dei pertinent, idem eft officiS poteftatis leemans innouoTeila« inento,quod crat Regum piorum in Ifrael.Sed Deus in 17. ca. Deu.conlhtuit RegS «nliraelcuftodem kgis,0!: DotRrinac Rebgionis.Et non fruRra Dauid cecinit.Ptai. }«btnuncRrges inteU)gite,erudimini qui,iudicatis terram, Scruite Domino m ti# ”ioff,quod diligenter fciide legimus Chrifbanos CxiaresXonftantinum, Valentin manunijS:: Thfodófium,qui legibus 5lt;gladio Bbaipheniij« Öii impies cultus pro* prohibudunt^Ó!: punier unt.

Qii^ ai’tcm funt poen» Tranigrefibrum in hoe prxceptofquz item obedient tiumprxmiar

Datütero.ti.Durebaturfi’iusinobedicnSjàfcontumaxad portam Icdicrj,5d lapidabaturàpopulo.Liberis obedientsbus promittit Dominus longamuitam. L t fcimus uitam actemam promittifcruantibus mandata Dei.Et xterna damnatio m»# net prxuaricatores legis. EtRomano. 13. docet Apoftolus: Magiiiratui refiRere amp;nbsp;115 obcdirCjeilè peccatum mortalc.Ergo inobedientes damnantur. Sic enim alt: oportet efle(ubditos,non(olum propter iram, id eft, panam: uerumetiam propter confeientiam, id eft, ne confeientia polluacur peccato mortal! Ergo peccatum mor lale eft uiolare editfta mag.ftra!uum,nmul enim contemnitur Deus,qui nobis Ma# gifttatuspræfecit.Et iterum;Qutfquis reüftit po(eftaii,Dei ordmattom leîiibt.Qui autemrcftiterint,fibiipfis indicium accipient, Nam Principes non terrori funt ben« agentibus,fed ma1e,pleruncp hornbili mortis generc pereunt ledmofi.

Chore,Datham,Abyton étant feditiofi contra Mofen, et terra debifeens de# gluiiuit cos,uiuicp ininfemum defeenderunt. Numeriid.

Abfolon moliebatur feditionem contra pattern luum Dauid, amp;nbsp;in belle fugir» fitepéquereupcnfills x.Regum 16.amp; 17.Recordarc Rufticanac cladis, in fccundo puccepto recenfitç.Chriftiani igi'ur ex animo Magiftratibusobedite debent. Sei« tntenimfcà DEO per minifterium poteftatis Iccularis fumma bentheia acd^ perc:ncmpe leges ad banc uitam uti!ilbma’,paccm publicam,fccuntatem,dcten# fionern uitæ, côniugum, bberorum, amp;nbsp;return tranquillicatem,ad quacrendum uiâum,ad dif endam religionem amp;nbsp;alias honeftas artes ♦ Toile magiftraium.-ê mundo , amp;nbsp;folem fuftublti. Qyid enim aliud turn uideremus, quàm boni# M^jcnebias inewiiabiliura caUmitaiumfBeUa inteftina, dircptioncs bonorum, utoUtionem

C A T E C H E s I s. uioIatîoncmIibcrorum,S(f comugum Jatrodma, infinita pcrtcula demi amp;ftgt;f^ breuiter omnium ftatuum perturbationern, amp;nbsp;mundi defoladoncm ccruffima®’*

Manfuctudo , dulcis affedlui cordis crga amices amp;nbsp;inimicos, Beneuo]entia,mifericordi3,panentia,clcmentia,facilitas,tradabiiï(as

Tuen uitam proximi,noniuuare,nonapprobarc iniuriat corporum,quot; Placabilitas,iniuriarum Si offenfionem facile obliuifci,nô effe uindid; ciJP*“’'

Iraki, odium,maïeuokntia, rancorem in corde foucre, iJ-i^av^^üs-ïóip hal’^^ quakm legitur habuiffeTimon Athcnienfis,qui odio hominum in folitudinem ^ ceffit,nulla re perinde delecffatus acfufpendijs hominum,

Irac Si odq figna prodere.Et ut Matthaeus aif,rhaca dicere fratri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , Palam conuiciari,dicercfratri:fatue,pr0ditör,balatro,furcifer,homo triuml** tarum,iurgiofum,contumdiofum eHe,rixari,difcordias ferere fiC alere,

Occidere proximum in necem alterius confentire, autorem effe homgt;^' ’' priuatam uindidam cxerccre,implacabilem effe, 6^ immifericordem,

Quintum prxceptum prohiber uindidam priuatam, qux ex odio amp;nbsp;i®”^ fit fine autoritäre magiftratus,

AtMagißratus autoritäre 8^ mandate Dei plcdit facinorofos. In hoct’^', poteflas feculigladium à Deo aCcepit,ut e3 dißringat in nocentcs,Nccp enim ^ ercet uindidam fuo nomine ex inuidia,odio,ac maieuolentia, fed iußu Dei, c*^'? uicartj dd minißri funt Magißratus in hoc feculo.lta Apoßolus magißratuinadF^ lat Dei minißrum, ac umdicem.

Quae ßatuuntur panx trangrefforibus Quinti prxcepti^qux promitW®*quot;' premia obedientibus;*

Poena temporalis Homicidarum eß oCcidi, quam Dominus ffatoit,Ge0f'\ Quieffuderit fanguinem Hominis,per hominem (id eß, magißratum ^iangu'’^ us effundeturiquoniam ad imaginem Dei faeßus eß homo,

Leuir. i 4. Qui pereuflen^ôd occiderit homincm,mortc moriatur.Et Chti«^ IvIat,20. Qui gladm acccpcrit(intcllige fine iußu legû et magiffratus^gladio^^f''’

. GîIi j.InimfdtïXjIiSjjrÇjfcditioncSjtnufdiaCjCacdes, üoeantur opera farms: 5^ Ruitalia agunf, regni Dei hxrcdci non rrunuPeus ipfeeuftos eft huiu» kgïj, nee tmit euadcre homicidal. Gcne.4.dicit Camo frafricidac: Vbi eft Abel frater tuusef ucxianguinis battis tut clamai ad me de terta, Vagus amp;nbsp;probgus erts fuper ter* f^ni.Omnei homicide funt timidi,nam confeientig furqs exagitantur.Quid dicam ®tpratmijsc'nonnecharitasquacproximlt; corpus,uxorem,amp; res tuetur, eft confus ^atio legisrldeo ampliffima premia confcqmtur.Manfucii tdcm audiunt Luese«^» ♦^niitt»te,ó^ remittetur uobis.

Qux bona opera pratcipit nobis fextumprzccptum;'quç peccata probibeuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

P^n ffiocchaberis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vl»

Hoeprxcepto Deus honorabile Contugium approbate amp;nbsp;munit aduerfus •tfandam libidinem car nahum horainum.

^^^5^’^ P*'ophcta cap i^.caufasSodomitici fceleris recenfens ait ï Ecce bate Litiniquitas Sodomae fororis tux: fuperbia, faturitas panis, abundantia amp;nbsp;ocium lt;nbsp;ipfius amp;nbsp;filiarum cius.Chriftianus fugiat crapulam,ebrictatem,luxum in ueftitu,orgt; Uïtumexquifitiorem corporis,deuitet impudicorum confuetudinem, auerfetur U# WM fpurcosjturpescp piduras,nam funt irritamenta amp;nbsp;fomenta übidmis»

Concupifcentia cordis,qua homo uxorem proximi concupifcit,obfcoenx cogi biones.Ita amp;nbsp;Chnftus exponit hoc prxceptum Matth, y, •

Nutus oculorutn impudicorum, turpes geftus corporis. Libentcr Ioqui,uidcre,audirc turpia,amp; fpurctloquio dekdari.

, Adultcrium committere amp;nbsp;fcortari. Mofes ait lo thinaph.^U folt ttfdjt VM* cufcbcmóc generali uerbo omnem illicitum concubitum prohibcuDenicpomnia prpbibentur,qux defyderia carnis excitant,wuant, amp;nbsp;fouent.

Nunc mihi aduiterorum/cortatorumcR poenas amp;f caftorum premia recent' F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Adulter amp;nbsp;adultéra in kge Mofi Dcuteizz.lapidabantur,amp; loan.S.Euang*^ urn excludit tales à regno cœlorum.i.Corinth.cJ.Hcbrae. 13.Scortatores di aduquot; ros iudicabit Deus.ludicum 19.amp;x 0,0b Huprumuxori Leuite illatum, occifeW in tribu Beniamin d^.millia beilatorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Salomon erat primurn Rex incomparabilis,fed paticbatur cor fuum pet f*^ cres formofas aucrti à Deo,ut tandem Senex coleret Deos gentium. Primo ‘^ excæcatur cor eius.Deinde excitantur in eum holies, Adad, Edomeus amp;nbsp;R^A . ^ Regnu cius fcinditur,amp;: auferuntur à domo Dauid 10.tribus IfraeI.3.Reg.ihVet ^ol^t^ ßj^g igitur docet propheta Hofeas,Iibidinofos cxcitate cordis puniri,ut ho«m'’^ exuani amp;uelut obbrutefcant.Fornicatio(inquit)amp; uinum amp;nbsp;ebrietas auferunt ^

Gcnc.34.propter ftupratamDinam filiam lacob,occiduntur omnes mtilt;, ^ mifXjdiripiuntur eorum cues amp;nbsp;armenta,paruuii QC uxores abducuntur in captquot;^ tatem,urbs fit pracda,amp; omnia uaftantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

in Genefi inter cauflas Di!uuij,quo mundus recens conditus perqt,recen‘^“ . tur libidines, Gene. lt;^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.»

Subuertit Dominus Sodomam 8d Gomorram fulphure amp;nbsp;igne de coelo proP*^. abominandas fpurcicias libidinis,Gene.19,Hane poenam cum effet Dominus ’ I domitis illaturus,reuelat earn Abrax,utillud exemplum irx Dei filqs fuis Ä amp;*quot;’' I fue inculcaret,quó ab iHis fpurcicifs per omnem uitam abhorrcrêt,amp; cafte uiuet^ 1 Gene.i8.ldeo hxc exempla Ö^ nobis recenfentur, ne obliti Dominum Deum ƒ I lirum patiamur in nobis regnare foedam libidinem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;1

Semper igitur perfonet in auribus tuis,mi fratcr,grauiflïmum Pauli pratt^P I i.Cor,lt;ï.Fugite fcortationem,omne peccatum quodcunqj feccrit homo extra lt;^ * pus e(i,fed qui fcortatur,in proprium corpus peccat.An nefcitis,quód corpor’^® ftra fint templum cius qui in uobis eft fpiritus fandii, quem habetis à Deo. elhs ipG ueftriiuris.Nam empti cftis prccio,glorificate iam Dcü in corpore uew^ fiCin fpiritu ueftro qux funt Dei. Eti.Cor.7. Propter ftupra uitanda, foam lt;R uxoremhabeatj^fuumquxepuirumhabeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In caftis itaép mcntibus amp;nbsp;corporibus libenter h abitat fpiritus'fanâus.I*”?'^ ra amp;nbsp;fpurca corda ut foetidiftimam latrinamhorret»

Audiam nunc ex te feptimi Prxcepti expofitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

' Hoc prxcepto pater ceelcftis unicuiep munit fuas facultatcs.PIacct enlin mlno,ut fuum quifcg teneat,ut fit diftindito rerü,amp;fintDominia.Sicut enimuU^^ gelium non abolet precepta Del, Ita non tollit return proprietatem.Nonlo''^ autem uult Dominus ne furripias aliéna bona, fed etiara ut tuis bonis adiu» proximum»

Eleemofynam de tua fubftantia egentibus libenter erogare,Luc.it» nbsp;nbsp;nbsp;, .1

Darc omni petenti,Luc.^.Scdiuxta regulam Pauli.i.Corin.g. Non ut ali)” bxatiofit,tibianguftia.

Liberalitatem cxcrcere in domeftlcos.Nam qui fuis,amp; maxime famiu^f“^ non prouidet,fidem abnegauitjäd eft infid ell dcterioruTimoth.5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1

Elt; qui fcuult in ius trahere, ac tunicam tollere, permitte amp;nbsp;pallium Match, 5* Mutuum dare, amp;nbsp;nihil inde fperare, Luc.d,

Opcrari manibus, amp;nbsp;honeße parare tem urtde uiuas ^ egentibus impet» tiaris Ephe, 4.

liberalem effe ergaminißros eccle(i3e,amp;fcholarum moder a tor es, pauperesep «MiofojjUt minißerium Eccleßaßicum conferuetur, Öi floreant Scholæ.

Auaritia,nihil cuiquam dare.Iniufia lucra fcdîarûDolo malo,malis contradli# out, prohibitis artibus aliéna bona compilare,

Iniquitatem exercere in menfura, ulna, pondère, amp;nbsp;fratremin negocio cir^ cumuenire,

Rem tuam ignauiter tueri, ut tandem tibi neeeßaria uitat define, Mendicare, cum queas ex tuo labore uiuerc.

quot;«rocinia in malis caufsis per corruptelas emere, iußas mercedes non dare, impofturas in omnibus mercibus exercere, quod faciunt inflitores, caupones, mercatores,

Purarijapere aliéna. Wuras exercere Exod.ii.Leuit.zj.Deutaj.Ezcch.is, ßonaEcclcfiarom,quac ad alendos VERB! minißros collata funt,in propham nos ufusuertere, Aut hxc abfumere,cum non fis idoneus feruire Ecclefix Chrifii in uerbo amp;; adminifiratione Sacramentorum,

Vide obfecro frater, quam plena fint omnia furtis, fi nucleum huius pratcepti î)ie Heinen bleb benetc man / bte Stoffen Giftet vnb feyere man/ oTcmpora,ô Mores,

SiôCofurarq funt furcs, cur nemo illas uoragines inexplebilcs trahit mge^ monijs, Sed enumera panas furum amp;nbsp;premia obedientium,

Nonne fatis efl fupplicq Tantalis illis,quad multis ßultis ac noxtjs cupiditati^ bus a: hanc breuem uitam fibi reddunt longe acerbifsimam, Ô^ à futurs: uitx bea* titudincfe ipfi pendus cxcludunt.Sed pergo, Olim pana furum in Icgc Mofi, erat refiitutio dupli^quadrupli êC quintupli. Exodi xx, Et Salomon prouerb.cap. 6. iu« bet a furem reddere feptuplum amp;nbsp;omnem fubRantiam domus tradere,ut libérée fc. i. Corint, 0. Neep fûtes, neep auari, neep rapaces regni Dei hxreditatem acci^

Et Luc. d. habes pratmia: Date, amp;nbsp;dabitur uobis : Menfutam bonam amp;nbsp;con* krtam amp;nbsp;conculhm atep exundantem dabunt in finum ueßrum, Badem menfura qua rnetimini,nictientur alq uobis. Prouerb,xS,Qui dat pauperi non indigebit,qui dcfpicit deprecantetn,fußinebit penuriam.

Pfa!.3d. Tota die miferetur Ôf commodat iuftus,5c fernen eius id benedidîio^ Î^^’M?* ®^”’ultiplicabitur amp;nbsp;ditefeet ex bcnediôione domini. BenedidIio cnim Uomini diuiics facit, Prouerb. 10,

Loc.id. Facite uobis amicos ex Mammona imufio, ut cum defeceritis,rec0 ptant uos in xterna tabemaeuh.

Matth, lo. Qui ad bibendum dederit aquxfrigidx poculum uni eX pufillis his,tantum nomine difcipuli,amen dico uobis,non perditurus eßmercedem fuam, Z FRIDE-

Cum Chrißus Luc, is. dixenr, difficile cfrc,uf pecuniofus in regnum D^’ tret, licet ne Chrißiano pofsidere diuidasc'

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Difficilcquldcm cff,fed non imjjofeibilc. Abraam,Iacob,Dauld, Afa, W’Pquot;^ Iob,erant diuitcs,fed fimul fandli ÖC filq Dei,licet igitur Chriffiano proprias pcquot;^ (lones habcre etiam amplas. Sed hanc Pfalmiftac regulam obferua. Pfal. di. Di*”® fi adfluant, nokte cor apponcre. Nemo enim poteff feruire Deo Ä^ Mamnioo 3Vlattb,ö» Chriffus auaritiam hominum rcprchcndit,n5 prohibet ufum diu»tialt;f‘’*’’* Sed pracceptor noffer iufsit ut hanc Pauli admonitionem ad uerbum edifca’”*’? tanquarn antidotum contra uencnum auaritix i.Timotb. d. Quatftus «lagnwf** pietas, cum animo fua forte contento: nihil enim intulimus in mundum, oiddl^^ nee efferre quiequam poffùmus,fed habentes alimenta Öf quibus tegamur, bis to^ tenti erimus. Cæterum qui uolunt ditefcere,incidunt in tentationem amp;nbsp;Iaqueugt;^)^ cupiditates multas, ffultas ac naxias, quæ demergunt homines in exitium amp;in‘^ rilum, fiquidem radix omnium malorum eff ffudium pecuniar, quam quidam lt;lu® appetunt, aberraucrunt à fide amp;nbsp;feipfos implicuerunt doloribus multis. Deinfl^*’ iubet Paulus, diuitias in mare abijcere, quod Philofophumquendam ambitieftf^* ciffe legimus,fed iubet ijs benefaccre proximo i.Timoth.d. His qui diuites fuo*® prarfenti feculo,praecipe,nc dato fint animo, neep fpem ponant in diuitfjs inctrO^* fed in Deo uiuente, qui prarbet nobis omnia affatim, ad fruendum, ut benefacM ut diuites ffnt operibus bonis, ut faciles fint ad imparciendum: libenter commun** cantes,recondentcs fibi ipfis fundamentum bonum in pofferum, ut apprehendi*^ «ternamuitam»

Hoc przeeptum munit indicia, in quibus defenduntur corpora noßra, cofl^ gcs,res,ó(: fama ud nomen, ebt vnb gut getüebf» fludictjs.

^^P^* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simplicitas,id eff ,rcditudo,feu ingenuifas, quando omnia fine fce^ fimulatione amp;nbsp;infidqs,ferio amp;nbsp;bono ftudio agimus.

Mcndacium,quod Deus maxime abominatur, Prou.d. Nam maxime cenirt naturam hominis eff mendacium. Ideo prxcepit Dominus Exod. 23. Mendacium fugies,eff enim uitium uerc diabolicum. Nam Diabolus eff mendax,atcp eiustd pater, loan.8.

In iudieqs ueritatem difsimulare, fraude opprimere, falfa teffari, calumniate obtrc(ffare,deferre/idulari, maledicere, ben teuren vbd reben.

Non lueri famam proximi, prarbere aures detradoribus, eos non obiurgart amp;nbsp;repdlcre.

Pfou.i^.Teß« falfus non ent lt;mpunitus,ó^ qui mcndacia loquftur non cAFugiet* P’oai.Qui cuftodit os fuum,amp; lingua fuam,cußodit à iribulatione anima fuam, Phlm.33. Qys eü homo qui uult uitam, diligit dies uidere bonos;* prohibe lm* Wam à malo, Öd labia tua ne loquantur dolum.

Luc, 6;Nolite iudicare, amp;nbsp;non iudicabimini, nolitccondemnarc, amp;Î non con« «fwnablmini.Bonum nomen omnibus diuitqs fzculi praeßau Quare detradores 9'^ibonamtratris famam mendacijs dénigrant, debent ei reßitutionem famz.

Nonum, 2^on concupijces domum pfoximi tui^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ^

ApoAoIus Roma. 7. hze düo praecepta connedit : peccatum finquit) non cognoui,nifi per legcm.Nam SC concupifcentiam non nouiffem,fcilicet elfe pecca^ ium,niü lex dixiffct,non concupifces.

Qpz igitur bona i quas uirtutes exigunt à nobis hze duo praeceptat* quz ui* tia prohibent;

Has uirtutes exigunt: Prefedifsimam cordis humani puritatem,ut fis integer ft^ purus ab omni inquinamento malarum cogitationum,^ prauorum adleduum.

Exigunt naturx noflrz laplz integritatem, fummam caßitatcm,amp; ucram fpi# titU8paupertatem,omni praua cupiditate radicitus euulfa,ne fibris quidemrelidis, ut petfede omnia quz in rem amp;nbsp;falutem proximi tui funt expetas, ÔC ei tauentifsi? mo corde optes, fila nature noßrae integritas amp;nbsp;uera perfedio inchoatur in hac uita per fpi# titumfandum, qui nos renouât, fed perficictur plene in die redemptionis, id eft, generalis refutredionis,quando imago Dei in nobis perfede inflaurata amp;nbsp;reftitu? ta fuerit.

Prohibent autem hze uicia: Virulcntifsimam radicem omnium peccatorum, Peccatum originale, bte 4f vbfûitb/ cordis concupifcentiam, malitiam natur x corgt; tuptz quae nobifeum nafcitur,dc qua conqucritur Dauid Pfal. yi. Ecce in iniquita^ tibus conceptus fum amp;nbsp;in peccatis cOncepit me mater mea. Et Apoftolus Ephe# fiorum x. Eramus natura hin irz, id eft, peccatores, nafeebamur peccato corrupt! Ôideprauaii,utiurc nobis Deus irafcerctur Si nos damnaret: adferimus enim no# bifcuni morbum naturae peccatum originis, quod eft caufa omnium malorum ad# K0uum,ideo leremias cap.17. uocat cor hominis prauum. Et Mofes Gen,6,ód 3* lt;lcpingit nobis illam nature corruptionem amp;nbsp;malitiam peccatum originale horten do colore. Sic enim ait : omne figmentum cogitationum cordis humani tantum* modo eft malum ab adolefccntia per fingulos dies.Ecce iezer Cordis humani,id cft, quiequid cogitat SC cupit, folummodo malum cft, cor ipfum eft infedum 6C depra# uatum, quod cft fons operum. Deprauatio enim illa eft in ratione £C uoluntate,Si* cut amp;nbsp;Chriftus,Matth. 15. hanc fententiam defcribit: Qux ex corde egrediuntur, impurum reddunt hominem : nam ex corde exeunt cogitationes malz j czdes, adulteria,ftupra,{urta,{alfa ieftimonia,conuicia.

Ideo Mofes in lege Deut.io.praecipit,ut Ifraelitz’corda c/rcume/dad» * , «t peccatotum originem,fontem amp;nbsp;ofFidnam repurgent amp;nbsp;emundent, ^^^^jjni dite, inquit,pr ar puckm cordis ueßri. Hic uelut digito demonßrat nobis »g®*^^ malitiam, corruptionem, amp;nbsp;peccatum noßrum natale. Et ne nobis uiderf k%j,_^ nocentes, fi forte ab externis interdum fceleribus abßinucrimus, his duob0« ‘'^ mis prxccptis,inrernam naturae prauitatem, amp;nbsp;immunditiam nobis reudat,

tïus naturae pcccatum aceufat amp;nbsp;damnat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

j^'ü. Et bic obfcrua quanta fitemmcntia legis diuinx. Humana leges int^'^ nm^eni^ cordïi uomtram relinquunt intadam. Nullus fur fufpendttur propter udu0^^ furandf, fed tantum propter adum furti. Arguunt amp;nbsp;prohibent tantum lt;lt;^ pcccata,qux etiarn humana ratio nooit, Sed lex Dei pcrfedifsima.perfeÓJÏ**'’' ÿ obediennam exigit, prohiber omnia uicia externa Si interna, rxigit intcrn^*’j externam innocentiam, amp;nbsp;perfeÆonem : Nam Paulo tefte efi fpirituahs, hot ^ praecipit amp;nbsp;exigit non tantum externa bona opera, fed munditiam eerdif, P*^ ^ cogitaWones amp;; ianda defideria, adfedus fandos,notitiam, timorem, fiduci”^ diledtonem Dei,plenamcp obedientiam in omnibus operibus diuinis.Namb®., cR imago Dei, ideo debet omnibus modis talis eße, qualem eum uult eße lt;i‘^'^ uoluntas,quar eOomnis boni rediep infailibilis régula, quiequid huk dißenPO^ lt;ß, malum eft.

Definito mihi peccatum originale , amp;nbsp;ßmul docc quotuplex üt peccattli®*

Primum animaduerte quid ßtiußieia origfnaIis,quot;qu«eratintegri(aJi”^''^ Iiumanarum,qua Natura humana bene condita poterat legt diuinae obedire» homo erat conditus ad imaginem amp;nbsp;ßmilitudinem Dei Gene. 2. qux imago ^i^^' tefle Apoßolo ad Ephe. 4. Co lof. 3. noticia Dei,iuflicia amp;nbsp;ueritas. Sed P^^^’j horribiltter hanc imaginem Dei in homine corrupitamp;' oblitcrauit,ut omnesboj nes naturaliter ab Adam prognati ignorent Deum, fintiniußi Óf mendacesgt;j^ mißus eft filius Dei Chriftos icfus, ut hanc imaginem Dei in homine inßs*”^^^ renouet uerbo óf fpiritu fando,uthomo rurfus per óf propter Chrifium con^T cur ceriam Dei conditoris fui noticiam,iußidam,ucritatem óf fanditatem. .,, Peccatum autem Originale eß illius iußieix originalis carentia óf imputant, poftcritas Adx propter parentum primorum deiidum,rea nafcituractemat 5 eftep horrenda corruptio naturae humanx, qux fecuta eft lapfum A dar, qua 1^*,^ infedar,deprauatae óf fradx uires animx óf corporis,ut non pofsint uere kg* 7* nx obedire, Augußinus contra Pclagianos,uocat hoe pcccatum, concupifo«0^” J ied OmuI comprehendit defedus illos grauifsimos óf uicia enormia : ^S'^.^L« Deum, contemnere Deum, non pofte credcreDeo, aut eum timereac 0*^8, Duplex igitur peccatum defcribit Apoßolus Rom.y.Originale,quod in n’®*”^ carnali contrahunt omnes homines,qui naturaliter nafeuntur« Aduale pe^^^**^ quod Original! addimus,óf eß maledidx arboris maledidus kudus, nen’P*‘’j ginalis peccati:ut funt adfedus praui,cogitationes,dida óf fada contra deeem ^ cepta Dei. Vtrumeç peccatum etiarn uocatur mortale, id eß, dignum î**^

Nam etß quxdam peccata, ut pote fandorum, uocantoruenhïi*, nontan’^^^ ex natura funt uenialta, id eft, digna qux ueniam confequantur, ftd tantum ex 8 « tia Dei propter Chriftum fide apprebenfum.Sicut Apoßolus Roma.S» ^‘^^uli lam eftecondemnationem in uere Chriftianis.Non dicit nullum peccatum,fe**^^j lam condemnatienem: quia proptet Chriftum non imputamur eis pece»lt;’

Mors corporalis, sterna, morbi,dolores,esdes,omnescp cabmitates, quibuS natura Humana adfligitur,tyrannis Satans, in cuius poteftatem iufto Dei iudicio la« p(a cß natura propter peccatum, qui fie dominatur in qs qui Chriftum redempto« rem ignorant,ut eos impeUat ad omrits generis fiagitia,ad blafphemias,hsrefes, fe ditiones,csdes,odia, hypocrifin» Philofophia miratur Qi ignorât unde in naturam humanam uenerit iUa prauitas amp;nbsp;tanta mala« Sed facts liters docent, caufam tot malorum eße peccatum originis*Gen.l.ait Deus ad z\dam:Quoeunqß die come* deris ex ligno feientis boni Af mali, morte morieris« Et Rom. 5:« Per unum homi« Mon uüa nein peccatum in mundurn intror)t,ac per peccatum mors, amp;nbsp;fie in omnes homi« de, ties mors peruafit,eó quód omnes peccauerunt, id efi,reibdijleu peccatores funt, feuhabent peccatum« Et Roma.d» Stipendia peccati mors« Et obferua diligenter, quód Diabolus mendax amp;nbsp;uoluntas primcrum parentum funt caufa peccati Ori« ginaIis,Deus nullius peccati caufa cft.Nam bene creauit naturam,fed uoluntas ma lorum,uidelicet Diaboli 5c: impiorum eft caufa omnis peccati«

Quare tex Dei neminem poteft iuftiHcare,cum tarnen fit dodirina perfedifsi« ma, omnia bona opera amp;nbsp;omnem hominis perfedionem quam optime docens fi^prafaibensf

Cutpa non debet adferibi fands, iufts 8C bons legi Dei, fed nofirs naturae peccatrici amp;nbsp;corrupts, qus etfi audiat legem omnia bona prscipientem,amp; omnta mala prohibentem,non potefi tarnen fuis uiribus uel intelligere uel implere legem, fed peccatis csca ddedatut,tantum abeft ut (uaptc uifugiat peccata,ó^ bona opera fedetur«Verifsime igitur Auguftinus de fpiritu amp;nbsp;litera 5^ de natura amp;nbsp;Gratia fcri Augu^u pfit, Homini ad iußieiam non tantum eue neceiTarium dodorem, fed Chriftum «1«. adiutorcm,mcdicü amp;nbsp;luftificatorem,qui cor renouer, amp;: fpiritum donet,ut lex etiam incordibus noftris feribatuf« Voluntas per legem oftenditur infirma ad bonum faciendum, datur gratia Chrifti,ut fanet uoluntatem, Sanata uoluntas incipit facere bg®m,iHaobcdicntia legis eft in hac totauita adhuc exigua Sd plus nimio imper« felt;ft»,quiauixirtchoata,hsrent enim in natura noftra reliquiae peccati, placet tarnen illa exigua obedientia Deo, amp;nbsp;conniuCi ad feliquüm peccatum propter Chriftum, in quem efedimus, amp;nbsp;hac fide furnus iam filrj Dei, à fadi membra Chrifti« Idea huila eil damnatio in nobis, etiamfi fit adhuc peccatum«

Audio etiam iuftificatos amp;nbsp;habentes fpiritum fandum propter peccatum ad^ ' hue inbabitans in came,legem non implcre:Ergo lex eos ut peccatores damnatf

Minime,Habent enim grande priuilegium prç alqs peccatoribus.Hoc tc uclinl ska mente leponere ut thefaurum, quicquid in iuftificatis defideratur amp;nbsp;deeft im« (Ictioni legis,ut femper multa défunt,non imputatur éis ad damnationem propter Wem in Chriftum, ut fisc aurea Apoftoliuerba docent Gal. 3« Chriftusfaduseft Fonobis maledidum, ut nos à maledidione legis redimeret, id eft, lex damnat **ieoptirrto omnes homines ut tranfgreftbfes legis, uerum pater coeleftis ex me-? p 'Hjrit«e,mifit filium iuum Chriftum innocentem Agnum,qui nullum peccatum *^C't,imô ncc facere potuit,ille fubtjt poenam peccati,amp; fadus eft pro nobisuidima ^phtoria amp;nbsp;propiciatoria in cruce,accp legi accufatrici ademit ius illud damnandi rPu ^'^^ ^'^^^‘^*'* *“ Chriftum. Nam ipfe eft propiciatio pro eis, ut ipfi iam,ctiamfi #dhuc in fe Gnt peccatores,tarnen iufti nunc reputentur propter Chriftum,qui folus

Vgem perfcóifsi'me ïmpkuiX ^ « gratia nobis à pâtre donatus ell, ut fpfe fit ’‘’^ fticia noßrajSt^Jimpkuo cius fiat noßra, i, Cor. r. Ideo Roma. 10. ApcfioluscbfJ pronunciat Chrißum eße implctionem kgis ad iuflificationem omni credenti,ƒ cß,qui in Chrißum kgis impktorem credit, habet iam hoc quod kx poflukt. c^ gratia imputante,etiam iuflus reputatur apud Deum, ac fi ipfe kgem proprijs op^ ribusimpleuiflet.Habet enim per fidem in Chrißum primo rcmiisionem omnio'^ peccatotum,propter qua kx ipfum damnauit:dcindefpiritum fandum etiam alt;^^ pir,cuius gratia Ô^ auxilio incipit etiam in fc obedire kgi, Poßremo quiequid a^ buc non impletur, propter Chrißum,remittitur amp;nbsp;non imputatur. Hane Apoßo« dodrinam neeeßariam probe intelkxit Augußinus, qui lib. i. Retrada. cap. 1?» difputat,an lex in hac uiia impkatur;* amp;nbsp;refpondet àd hune modum: Omnia m’^ data dei implentur, quando quiequid non Ht,tgnofcitur»

FRIDERICHVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Quid opus eratkgc,uel decern pracceptis,n non poßunt iußificare peccal^ rested tantum damnare;*

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Legis doórina modiscmnibus neeeßaria eflhomini, utcoëreeat,arguât,* crudiar.

• qpam freno aut repagulo cocreeantur iniufli, ne impune expkant defideria cam’* ƒ J( w ha.Lex enim efl paedagogus, compefcens effrenem malitiam hominumïficutcatt* gt;nbsp;ïl nx Öt: uincula uinciunt ö^ coêrcent koncs amp;nbsp;efieras beflias,ne lardant homines.

Ad hanc neeeßariam difciplinam retinendam ordinauit Deus MagißratuiU) ut euflodem kgis,legem,dolt;flrinam,poenas,amp;: calamitates. Cum enim nulla fit«^ feracior bcllua, quam agnata cordis noflri malitia, Ód concupifcentia, eer te ad eam domandam omnino his frenis amp;nbsp;uinculis opus erat, ut qui Chrifliani eße noluni» ' lege tarnen tcrriti,minus fint mali amp;nbsp;nocentes,quam uolunt,utfaltem pax extetot (cruetur.

Dein incrcd«bikm utilitatem adfert lex,quando nos carnalitcrfeeurosSt**’ peecatis flcrtentes,falubri aufleritate cxpergcfacit,tcrrct,pcccatum arguit Si reue* lat.Roma.j. Lex efl cognitie peccati.

Hic uidebis, ctfi kx non pofsit iußificare peccatorem, tarnen préparât rum | ad ueram iuRiHcationem.Nam quando fpiritus fantflus per kgem arguit mundu^ | de peccaro, ÖC perterefacit confcientias,ut peccator iam uideatfuam makdiâM ■ mifcriam, Stf damnatlonem, turn fit cor contritum, amp;nbsp;humdiatum hac cognition* / proprix miferix, SC incipit de fe amp;nbsp;fuis uiribus defperare, amp;nbsp;fitire amp;nbsp;quxreregra* tiam medici unici,ac medutoris lESV CHRISTI.

Ïta kx fit nofler pxdagogus ad Chrißum,quem fine hac cognit/one non que* reremus,fed flupidi, amp;nbsp;exei putaremus nos eße fanos, amp;nbsp;in exiciali morbo périrez . mus.

Adhune modum facit kx pauperes fpiritu,id efl,contritos, quibus dcindeul idoneis auditoribus utiliter prxdicatur Euangelium de gratia Dei in Chriflo-lnfir* mus enim magno defiderio confugit ad medicum. Ecce quam bona ÔC neceffarU Monitrix efi lex Dei,ne moriamur flupidi in peecatis noflris, urget enim peccato* res ad unicum iufljficatorem,ÓC faluatorem Chrißum lefum.

Poftremo neeeßaria efl lex iuflis amp;nbsp;iniußis, ut eknehus bonorum operum. Difcimus enim in ca qui fintUeri cultus Dei,qux fint ucre bona opera Deo graf» Efllex Dei pcrkcflifsimadodrinaomnls honeflatis,amp; omnium bonorum operuw, cui fi contulens omnes Eihnicorum libres,apud Philofophos,merx funt tenebrsf. Porro cum in Chriftianis rehquix peccati fuperfint,carerc amp;nbsp;ipfi lege nee poflunt, nee debenf,ut arguantur,ó(: cocreeantur per kgem. Oportet enim luflihcatOï i^è^ ter uerlari m meditatione legis diuinx,ut Deo obediant»

lam obferua uerbum Dei LeuitiS. quod eftprotnifliofium legaïium fumma, Ego Dominus Deus ueRer, cuftodite leges meas asep iudicia, qux faciens homo uiuet in e:s,SicutChriftus legis periro relpondet interrogann quid fadendo uitain «ternam poflidebo^Hoe (ac,id eft:Dilige Dominum Dcumtuum ex foto corde ^f’Si proximum cunm ficut te ipfum, id eft, impie totam legem,Ôd mues nimirum _ diaxtetna.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et Matth.xp.Si uis ad uitam ingredi, ferua mandata,

[• i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRIDERICHVS.

, oamnari Ô^ malcdici.qufppe iniuftos,cum in hac corrupta natura nemo propria im« phtionc poftitlegi fatisfacere,uel perfede obedire.Et nemo faluatur niu iuftuszquç

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F, OTTHO.

' htis facit legi tam ardua exigenti,ideo nobis alia uia ad luftidam 6^ falutem queren

; ! da eft,quam per lcgem;nempe in diuinis promiflibnibus.que funt Euangehum Oei promiflum per prophetas,in fcripturis fandis de Chrifto lefu Hbo Dei,quid fecerie Ä^ paffus fit, ut nos à peccatis,morte amp;nbsp;diaboli poieftaie redimeret,id elt,iufto8 Öd

, ’ nbsp;nbsp;Chrißum credit,ut unicum noftrum rcdcmptorem,mcdiaiorcm ÖC iuftificatorem et

faluatorcm,i)Iehac fide certoSC gratis per mifericordiam Dei in Chrifto promjf^ fem,6i: propter Chrifti mérita,non propter fuam impletionem legis, confequiturT« onHionem peccatorü,iuftificationem,ut iam reputetur coram Deo iuftus, ac ft Ie*

. Nullus igitur homo fuis operibus,paftïonibus ac meritis coram Deo iftifica« | tur,fed tantum per mifericordiam Dei ex meritis infiniiis lefu Chrifti.

1 Acft43.Pcr Chriftum nobis annunciator rcmiflio pcccatorum,Sc'ab omnibus 5 cU^‘5ft fi'' P°^®^‘’ P^'' legem Moyfi iuftificari. Per hunc(Chriftum) omnis qui Aâ. i^,Cuftos career is adcidit Pauloamp;S1I« ad pedes, dicens:Dominl quid , 1 me oportet faccre,ut faluus fiamfeui illi dixeront:Credc in Dominum lefum, amp;nbsp;fal* DUS eris tu ^ domus tua,quafi diccrcnt;Hoc quod tu potes facere uel opera tua,non poftunttefaluare,fed folus Chriftus,fi in cum credideris.Ideo Apoftolus Roma,3. b lie de iuftificatione pronunciant : Arbitramur fidc iuftificari hominem abs^

ta If gts i'ußificari coram Deo/cd tantum confcqui remiWonem peccatorum, f^f tancp (ußum propter Chrißum per mifericördiam,n in eum credident. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Hie diligenter obferuabis iuificationcmpeccatori�re meramgratianij^ ' *r 'x *^”’ ^^ ”°^ atïinet,nos enim non poffumus earn merert, fed fi refpexeris ad ^ ”1. Hum,inuenies infinitum meritum. Oportebat enim interuenire immenfum p^^ TT^vTap^ ^lt;^lt;^«®ptlo®^’»Q“o tedimeremur à diabolo,amp;^ perfedißimam hoßiam Deo en ^* pro peccatis mundi,ut per earn placatus Deus reconciliaretur generi humanOi^ hoflia efi Chrißu5,agnus Dei tollens peccatum mundi. Vide obfccro quanta »*j ira Dei contra peccatores,nulla enim hoßia placaripotuit Deus iratus peccater’ tantum morte unigeniti filipldco Apofiolus.Romano.^.cum dixidet, nos on^^ ' eßepeccatoresjiußificari autê gratis per illiusgratiam,mox addidit : Per tedt^ VropicUé nem quæ efl in Chriflo lefu,quem propofuit Deus propiciatorium per fidem,ie* vrium,^ ueniente ipfius fanguine.Sic enim malo interpretari graecam uocem in neutre 'ï’ iAasVftopjid eß, propiciatorium,quam/Aay»f/opin mafculino»Nani^C ßolus proculdubio tradans Rom.^.ueritatem amp;nbsp;lueem Chrißum,refpexitadP^ piciatorium Iudçorüm,id efi coopertorium arceTcnamcnti,quod erat figura ^'^ bra Chrifii uenturi,ExodtZ5»

Similiter docet Chriflus loan.3,Sic Deus dilexit mundum,ut filium luin”^ ’ genitum daret,ut omnis qui credit in eum non pereat, fed habeat uitam 3ct«i^ Si fides in Chrißum confequitur uitam fempiternam:Ergo per fidem etiam lt;^ camur.Nam hxc tria,quç nobis inEuangelio promittuntur Ó^donantur,coh^^^ nempe remifiio peccatorum,iußificatio 3^ donatio uitx «eternae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

‘ Porrèidem prçdicarunr,etfi aliquante telt;ßius,prophetae omnes,qui unaiir ter amp;nbsp;uno fpiritu uaticinati funt de officio et meritis Chrißi,qu0d morte fua ^ ^ furretßione peccata noßra fueritexpiaturus,amp; ueram iufiiciani allaturus,quód*^^ malcdidtionemipfe unuidebueritamp;potucrit auferre^ôd ueram bencdióio^^ reddere, idcfljiufiiciamamp;uitamaetcrnam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.d

Mofes concionatur Ge.3,de femine mulicris contrituro caput ferpentór de Chriflo uidluro Diabolum, 0^ deflruduro regnun peccatiamp; mortis.Et caf^ promittitin femine Abraac gentibus uniuerfis benedidionem, id efl,rem)iÏgt;^'’‘^^ peccatorum, iufliciam, fpiritum fandum,öi: xternam uitam in regne coelefli P^'' propter Chriflum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Nee tacent prophetae,quomodo hare beneficia Chrifli accipiamus. i6gt;^^j palam docet,per fidem in Chriflum nos hare inxflimabilia bona accipere.So^^ mcus(inquit)iuflus cogitatione fui iüflificabit multos,quorum iniquitates ip^t n tabn.Q^nd autemahud efl noticia Chrifli,uel fcire Chriflum,quamcrcdcfegt;^^j fljm,ut m unicum precium redemptionis pro nobis.Hacigitur noticia,uel fid^ ^ fequimuf rcmiffionem peccatorum,ct omnia Chrifli beneficia.Fide tantum Äquot;^ jj mur Paulo tefle.Quarc neceflarium efl hanciuflificatricem noticiam eße Ip^’*? J dcm,uel fidei luftificatrici infeparabiliter efle iundam. Tumfi hac noticia ^ iufllt;ficamur, profedo Moabitica fophiflarum fupcrbia confundetur, qu^^“[^ fomniat efle noticiam hifloriac tantum,quam amp;nbsp;Satan habet meliorem, amp;nbsp;quam fophiflac mancipia Papç. Oportet certe hanc noticiam Chrifli, efle, non «ó*|^ inteliigcrc literaliter hifloriam paflionis Chrifli,amp; Euangeliflas;fed amp;nbsp;ucllt ft*^ amp;acciperepromptsuoluntate oblatam inEuangelio gratiam omnem,P’'®'?'L) nem remiflionis peccatorum flC iuflificationis, quemadmodum exemplum naar Matth.^.abunde teflatur,quac non folum inteliexitfummam illam Euai^ nempe lefum Nararenum effe uerum illum Mefliam, Dauidis filium,apud VijJ gratiam Dei amp;nbsp;in omnineceifitate auxilium amp;nbsp;liberationem querere debemu’» j etiam hanc gratiam amp;quot;nbsp;hoc promißfim auxilium importuna quacrebat,amp; e* ^7^ cupiebat,ficut eius fides,eximie in tentatione conflans, teflatur, Öd Chriflut a“' muller raagna efl fides tua,fiat nbi ficut uis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erVN

WY^^ ’^^ féconda Catechifmi parte, nempe depraedpuisEuangdrjacChrf« * Muanx ßdei articulis in fymbolo Apoßolorum, ut ordo poflulatjcolloqueraur«

Euangelium grarce fonat borium nuncium, qua appeffatione nouum Teßa^ Ew^x^fn« ƒ ntutn inOgnitur ab Apoßoiis,amp;: cß bonum illud nuncium per fpiritum fandum, ^uii. ƒ Petrus,emiffum ê coelo,de philantbrophia Dei,qui fie nos dilexit prior, ut fuum nigemtum filium in mundum mifcrit,utuerus homo ex femine Dauid nafccretur, « Pc^ü-Pgt;’opeccatisnoflrismoreretur,amp;refurgeret:ficcpnos apeccato, morte 0^ Diaboii y^nnideredimcrefjiufticia, uita, amp;nbsp;falute acterna donar et.

Hicobferua,Euangelium nobls diuinituseHe reuclaïü,etfapicnfibus fcculi effe ab« conaitum,0^ rationi humanz ignotum. Magna ergo differentia cli inter iegera Öd j^’ngdium.Lex cordibus hominum in fcripta efi,amp; promitnt etiam nobis auxilS ït.Uocetó'e(uscratiam,docet Deumefle bonum ÓC mifericordem, fed addii „”’^J?®’^ncm:Si iufli SCifine peccato fucrimus.Sed Euangelium promitnt gra« ’Oï « auxilium Dei nebis indignis peccatoribus,finculla coditione,nempe: quod gfaas propter Chrißum,Deus nobis uclit remittere peccaia,fi in Chriftum credide ”B®’»ÖCqoód hanc fidem uelit nobis imputare ad iufliciam,ac fi legem ipfi impies nkniusjö^ donare fpiritum fandumjö^ uitam acternam.Hic non addicli lege per« ^”®^P^^cri8,fed fidem tantum uel fiduciam in Chriftum exigit,ut promiifio re« tonciuationis fit nobis certa,ne dubitemus de gratia Dei erga nos.Nam fi in Euan 8^10 etiam adderet illam conditionemtSaluabo uos, fi legem meam impkucritis, ^°quot;’*”’’*” unquam poffet faluari, cum nemo legem perfede implcat. cdhacceft illalæta annunciatto,quac totum mundum replet Iteticia, quod credenti? i.Tm.i» us gratis per mifcricordiam peccata certó remittuntur propter Chriflum, qui earit.a. ponauit,ó(: pro fais femetipfum obtulit,amp;: praccium redemptionis aternac dedit.

^°^ eft Symbalum Apoßolorum,amp;: quae eß haius nominis ratio:’ F. O T THO.

Symbolum Apoßolorum eß ilia fumma eorum,quz Chrißianum firmiter cre jy^j^jg «re oportet,quam amp;nbsp;nos unà um nutricis lade imbibimus,nempe; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipoßaidj

Vocatur fymbolum à tfvpijïxMü3,id eß, confero,quod plures conferunt in onu. WRuftinus Aquilerjenfis eedefix presbiter,(cribit Apoßo!os,antequam in or# ^’i'uniucrfum dikederent prxdicaturi Euangelium, hoc concordis dodfrinx, ÓC w indicium compofuiße,ut per cam coUationem agnofecretur is,qui Chrtßm ue« ^^undum Apoßobcas régulas predicaret,

fiç’u * °^’^^’^ *”^ Apoßolorum fymbolum, quod ab Apoflolis traditum fit Eccle neinü^*”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.io.Epiflolarum,epiß.8».Et Hieronymus contra loan«

tam f ^^^°^Y'’’^’oum.Eße autê hanc fummam credendorumab Apoßolistradis jwcile nobis perfuadentIgnatius,amp;Polycarpus,Ioannis Euangcliflac difdpuli, 3poffolicam doórinam,ca qua acceperant fynccrKate,amp;fimpbeita -«’cadderunt.à: hos artkulos,hoc propemodum or dine, quo ho die fokt Ecdefia, «erbum recenfent in Epißolis fuis»

Docc obfccro quid fit fides ucl credere^ F, OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fida a Fides quam fic uehunt fcripturx fan(fiac,amp; qua nos coram Deo luftific^^j ^‘^'‘’ quam Euangdium à nobis exigit,non efi tantum cognitio frigida hiftohac de Cb^ fio.fed eft fiducia mifericordix diuinx in Chrifto amp;nbsp;propter ipfum nobis prowiö*’ • aflentiens promiHioni Euangdicx.

F. OTTHO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Ex prxdicatione Euangelij:pracdicat enim nobis Euangdium poenitentiab* remilfionem peccatorum in nomine Chrifti. Cum itacp ex legis prædicationc gnoueris tua peccata,iramDei et damnationem, perterrefit conicientia tua, cot® contritum QC humiliatum,mox profcrt Ecdefiaftcs Euangdium,docet quid pr^P*^ tuam falutem feccrit SC paffus fit Chriftus filius Dei,amp;proponit tibi duIciflimasPj® mifliones gratig,quod Deus placatus fit tibi morte filq, amp;: propter filq mérita tibiremittereomnia pcccata,et donate fempiterna iuftida et falute.Ecce frater,«*^ affentiris huic promiflioniji uis amp;nbsp;accipis oblatam illam in Chrifto mÜericord*^ 0(^ falutem, iam babes fidem ucram, Nam fpiritus fanöus per Euangelium ut fuum organum efficax eft, mouet, illuminatqj, cor lucc quadam codefti perfoP“^ ut Euangdicx promiflïoni firmiter aftentians, eamcp auide per fidem accipi3^^ retineas.

Hxc ideo in te tranftuli,ut fares non fufficere generalem iUam fidem, 6^ daernones habent,cum quis credit Deum propicium quidem effe Petro,Paul0r alqs fandis,fed non credit fe etiam habere placatum amp;nbsp;fauentem Deum»

Fides igitur fpccialis hic requiritur,quae eft propria Chriftianorum, qua öfjj, unufquistpSibiremittipcccatadDeo patre propter Chriftum,fola hac fide iu^y caris, quare fob hac applicatur tibi Chrifti mcritum,fi etiam tibi credis Deum reconciliatumper Chrifti mortem, Huius fidei dariflimum exemplum uidemUS' Paulo.Gal.z,qui fic ait: Vitam quam nunc uiuo in carne,pcr fidem uiuo filij dilcxit me,amp; tradidit lemetipfum pro mc.En frater,non dicit,Chriftum fe taO®^ pro a!ijs tradidille,fed fpeciali fide applicat fibl paffionem Chriltguiua fiducia Chrifto redemptore,nihil dubitat fe enâ effe redemptum per mortem Chrifti à P^, catis,morte SC Satana,ó(l quicquid Chriftus propter peccatoresfecit 8^ paffus «ft’® fe quoqj pertincre,firmiter credit,

Hinc facile intdiigis, quid fit fidem habere uel credere in fcripturis Ö*’^ nempe omni uerbo Dei conftantcr affentiri,Vefï/on allen $weyfel für bl«^ eben gvunblïcbenn’arbeyt halten,quiaipfa ueritas loquitur:ita enim pr»f’®’“ prophetæ concion3turi: Audite uerbum Domini, uel hxc dicit Dominus exef^*'^^ um Deus Ifrael.Credere in Deum,id eft uera et tota fiducia cordis inniti Deo, U*^ bum eius ut certiftimam amp;l indubitatam ueritatem fidc ampletfti,

Quöd autem fides fignificet fiduciam mifericordix Dei,quam peccatorj pter Chriftum promifit,exempla Euangdq Dei abunde tcftantur,ubi fides com« datur.Matth.3, Centurio adijt Chriftum,petit famulo fanitatem corporis,««^ Chrifto gloriam potentie SC bonitatis,fe indignum confitctur,qui Chriftum hov*^ recipiat,obiecratDoniinum ut tantum dicat uerbum ut fanetur famulus# Dan« dem commendat Chriftus prat fide Ifraelitarum.Etpoftea aitiQuemadmodum ^ dispta tibi fiat,Hic credere certe eft fidcrc potentia Ód mifericordia Chrift),qoodP fit QC uelit iuuare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Lucæ.7, Vcnii Maria Magdalena ad Chriftum,peccatrix ad iuftificator«m, credit eumeffe ucrum Meftiam faluatorem mundi,quacrit apud cum peccatorum, CHRIST VSabfoluit earn dicens: remittuntur tibipeccata,Fgt; ^

Watefaluam fecif,uadc cum pace. Quis cd tam ßupidus quf flon ittfelHgathoc loco, fidem eflcfiduciammifericordiaefMuher emm flebat, feiens fe quidem beneficia onto indignam ,fc nihil nifi poenam SC Sternum fupplicium comefuifle, aecedit talt;i jnenfidensbonitatcChriftf,ÓC expédiât donum iuftificationis. Quare uerbaChri^ï «i nunc fenfum habent : irrequietam confeientiam habes mufier,propter peccata tua,timens iodicium Dei,cupis à peccatis Iiberari,amp; confidis in me, quód tibi firn ruturuj propitius,amp; tui miferear,nec te propter indignitatem wam firn repalfurus: ïemitto igiturtibi peccata tua,abj cum pace amp;nbsp;gaudio confeientiae, Deus propter we iam te in gratiam recepit, ipfe pater tuus cß,m filia cius*

Apofiolus in Romanis 6^ Galatis,fidem adeo clare pro fiducia promifiaemi« uricordix inChrifto lefu accipit,ut nemo fanac menu's hoc negare auliu

Primus itacpfideiarticulus,docet nos omnium return creationem, amp;nbsp;Deunt *’obis confolantilfimis epithetis depingit:uocat patrem, omnipotentem, Ôd creato* ••^fflcœli amp;: tcrrx,id efi,omnium creaturarum uifibiliumamp; inuifibilium.

Primo audit unum efie Deum,ut fpiritufiandius docet per M0fen.Deu.0r. Audi «rad Dominus Deus ncfter,Deus unus eft.EtlApoftolus i.Co.8.Nullus eft inquit, Deus aliusnifi ünus. Nam etiam fifuntqui dicuntur dq fiuein coelofiuc in terra, quemadmodum funt dij multi,ÔC Domini multi,nobis tarnen unus eft Deus. Qui* dam dicuntur dij falfo,ut ftulta genulitas multos Deos commenta eft. Diabolus e^ nim genres quae fine Chrifto erant,fie dementauit,ut triginta Deorum millia con^ nnxcrint,teftibus Hefiodo amp;nbsp;Eufebio de pracparationcEuangelicahb.^.cap.y.Ma giftraWs dicunturdij,non natura,fed nuncupatione honoris, quafi uicarij Dei inter ^’i 9^)1 getunt officium ordinatum amp;nbsp;mandatum à Deo.

Obfcrua autem frater,quód fcripturx famfiae docent,unam quidem effe effen tiaradiuinam,fed tres perfonas: patrem Ö^ filium Ä fpiritum famißum.Et quamuis, W diuus Athanafius ex fcripturis docet,alia fit perfona partis,alia filij,alia fpiriruffan «i.nihilominus tamen,patri8 0^ filij 0^ fpiritus iandli,una eft diumitas, acquabs glo? «t,coëterna maieftas.

Dein audis Deum effe patrem noftrum.Sic enim appellari amp;nbsp;haberf à nobis Uult.Obfecro in quem magis decet omnem fiduciam,^ fpern poncre quarn in Pa* tremr’cui fic funt curac res filiorum,ut patribus^Ad hæc nulla eft in terris prouiden tia.aut Charitas parentum carnalium,quaï cö prouidentia et charitate Oei partis eoe* leftis crganosautpoffit,aut debeat conferri. Multa debentur parentibus iuxta car* iicm,p«r quosDeo piacuir,no5 nafci in hunc mundum.

Et efto,omni qua licet,follicitudine,amp;: charitate nos cducent,8C ampliffima no Ws patrimonia rclinquant,quidh3cc omnia funt.fi confidcramus immenfa beneficia Deipatris coelcftis,nifi tenuis umbra,aut fomnium potius umbrae;*

Omnia Deus creauit,utferuianthomini:coelum pulcherrimis luminibus, fee* Wr.doinfluxu,amp;: motu hanc inferiorem machinam regit.Tcrra nobis omnisgenc **s animantia pafcit in ufum uit3e,fuppeditat lingna,amp; ex finu fuo fertili promit no* '’raetalla,plumbum,ftannum,cuprum,argentum,aurum QC lapides preciofo5,pro ƒ dt{oenum,amp; frumenta uaria,quibus,uelut medulla fua nos nutrit. Quanta eft ar* p^’quot;’°“^*’’»^’“f*^*’‘^ ^ utditas^Hinc uinum crefcit,quod laelificac cor hom.nia

^®*ö^fl“”’^*'’ praebent pifces mirz uarietatis in alimoniam. Aër uolucres ®^obledationemuehii. Ignis quarn utile Öd neceffarium elemcntum hominibus^Prseter€aangelos,fpirituscoeleftcs nobis miniftros mittit. Sed quod *' J-”^°''''^'’’P«itrtn?charitatisfuac erga nos przclarius 0^ euidentius propofuit,

Alifitenim in hunc mundum unigenitumfilium fuum,ut nobis feruiret, in expi* indis peccatis noftris.Hoc beneficium eft fummS,^ inenarrabile. De quo Apollo w* Komanorum, 8. Deus proprio filio fuo non pepercit, fed pro nobis omnibus / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradidit

tradidit illum,qui fieri poteft ,ut non amp;nbsp;cum eodem omnia nobis donets per hij filïum quem nobis donauit Deus,omnia utcuncp mala amp;nbsp;noxia coguntur nob»’'^ iumenio cHein bonum,morbi,crux, calamitates humanæ,ô^ mors,qux omn)gt;F‘' Chriftum Hunt medicamenta contra uenena peccati.

Atcp bic te hortor, ut femper in promptu habeas aliquot feripturarum «^, monia,de paterna Deiprouidentia ergaomnes creaturas, potiffimum autem lt;*?’ hominem.Hinc enim moueberis ad libentius credendum in Dcum patrem. •

Matth.6. Ne fitis foliciti uitæ ueßrae, quid efuri Otis,aut bibituri, neqj cotp^ ueßro,quibus indumentis ufuri.Nouit pater ueßer coeleßis,quodopus habestis omnibus. Quin potius quxrite primum regnum Dei,^ iußieiam eius,^ hçcoH’'quot; adqcientur uobis.

i.Pct.ç.Conîfcite omnem curam in Deum:nam illi cura eß de uobis.

Pfalra.54.ïada curam tuam in Dominum,amp; ipfc te enutriet.

Matth.io. Duo pafleres aOe ueneunt,amp;unus ex illis non cadet in terrainquot;'’, pâtre ueflro,ueßri etiam pili capitis omnes numerati fünf.

A(ß,i7. Deus non longe abeß ab unoquoep noßrum, per ipfum enim *'* mus amp;nbsp;mouemur öd fumus.

Hieiußit praeceptor noßer, ut edifcamus PfaImum.t03.de prouidentia ne cum Epicuris huius feculi fomnicmus,Deum non curare res humanas. nbsp;nbsp;jj

lam cogita,quantum ueræ confolationis fit inucrbo,Omnipotcns,Si enim^^’ j crederemus, ficut ore confitemur,patrem noßrü eße omnipotentem,quae calagt;^.gt;; unquam poflet deijeere animum nofirumCPatrcs iuxta carnem impenfe ^p^f» diligunt prolem fuam,0d pro uirili ei prouident,fed quoties inuiti deferunt pericuhsfNam ctfi maxime cupiant,tamcn fçpe iuuare nequeunt. At Pater noy coeleßis uult,ôd poteß ubiep öd femper auxiliari.Sic enim canit Pfalmus. ii4*^‘i noßer in ccelo omnia quxcunep uoluit fecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Itafe nominat DeusGen.17,Ego,inquit,Deus omnipotens,cuilatin» tionipuIchreconfonatHebraicaueritas,ubi Deus ficalloquitur Abraamurtl^'f^i . fchaddai,hoc cß,Ego fum Deus Sufitciens.Patres in terra non funt fufficienl*y reuera déficientes.Solus Deus eß pater fu(Ficiens,quifußicientiam habet,««^'quot;'^ tis cß,hoc cß,qui omnia habet öd poteß, Ad hune enim modû,tefic Hieronyn’^s Marcellam,uerfit interpres Aquila nomine,uocem fehaddai, id efl, al'Ax/fxc^, robuflum Öd fußteientem ad omnia pcrpetranda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Sicut igitur pater, eß fuauiflimum] nomen prouidentix öd charitatis Dlt;'’y cognoicimus Deum ueile iuuare,ita omnipotens öd creator omnium funt no’” fummæ et immenfæ potentie, ex quibus intelligimus Dcum etiam poffe I”^quot; Appofitifi'imcitacp folus Deus uocatur Schaddai,id cß,fufficicns. Nam infcln*^^ ■ parre noßro fumma chantas,nel bcneuolentia,cum fumma potentia coniunch 4ff e rtlUtn Bun vnb wH in allen noten an^btlffcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Porro plena maieflatis appdlatio cfl. Creator coeli öd terrae, fie cum MoyfesGcn.t.InprincipiocreauitDcuscoelum Ödterram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Et pfaltes canit Pfalmo xzi. Auxilium meuma Domino, qui fecit cceW'’ ; terram, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ƒ

leremias cap.^i. Domine Deus, Ecce tu feeißi cœlum öd terram in foi^L ne tua magna, öd in brachio tuo extento.Non cfl tibi dißicileomne uerbuiVa magnus öd fortis. Dominus exercituum nomen eius,magnus in confilioamp;i”’’^ ficus in operc. Sed öd oculi tui aperti funt iuper omnes uias filiorum homin’””’ des unicuiqj iuxta uias fuas,Sd iuxta frueßum fludiorum eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pD

xObferua autem quad create ulu (cripturae, eß per uerbum Dei ex nihil” ^^ dcrc.Ita Deus creauit,id cfl, ex nihtlo fine aliqua præcedente aut pracexißen*^ jj teria condidit omnia,öd ficut ipfe rebus omnibus fuas fubflantias Öd operatic”” ji dit iuxta fuas fpecie$,ita perpenjo etiam foecundat, foßentat, öd conUruat .i»^'

terum, ac gubemat omnia. Prophanum cd imaginari Deum duntaxat create res, #( nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;deinde cas omnes relinqucre, ficut faber domus à domo difcedit, nihil folicitus

^ nbsp;nbsp;nbsp;an uel igne pereat uel tempeftate fubuertatur. Non difcedit à creatura creator, fed

ƒ perpétue alit,protegit, conferuat nos ÔC. omnia quae nobis indignis largitur.

Eft enim creatio non folumjemel condere res, fed etiam eas perpetuo guber# / nbsp;nbsp;nbsp;flare amp;nbsp;conferuare. Quotannis renouât amp;nbsp;foecundat terram Deus, trügesep pro*

’ etcat, perpetuo dat amp;nbsp;conferuat animantibus uitam Si motum, bonos honorât Ô^ per adftiâioncs probat, malos punit.

v nbsp;nbsp;nbsp;©pus Creationis magnificentifsimum,amp; Deurn agnofccrc ex operibus eius,Graeci

uocant hominem i^iHçÔHoo-uop, id cft,mmorem mundum, propter ßupendum opifi# Homo wf* ttumhominis,in quo Deus pater architeólus admirabili arte amp;nbsp;fapfentia fabrefecit „or mudM omnia, amp;nbsp;ipfum tanquam contemplatorem tantarum return in mundo conftituit, ill* qui tanti operis rationem ingenio perpendetct,pu!chritudincm amarct, amp;nbsp;magni^ tudinem admiraretur. Quare intuetor amp;nbsp;contemplator hanc maximam cœli,terrç, ^ nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;maris macht nam, cum omnium creaturarum ordine pukhcrrimo,utlutingentem

librum Dei digito fcriptum, Slt;^ intelliges impcrfcrutabilem conditcris fapientiam, » ineunabikm S^ fummam potcniiam,ac bonitatem ina:ttimabilem,qu£ diuitias luas

1 perpetuo in omnes creaturas uberrime effundit,amp; fe minime obfcuris indicq s toti mundo manifehat. Vere enim Auguftinus.15. de Tri. cap.4. dixit: Non diuino? Augw/Ïw y rumhbrorum tantummodo autoritas,effc Deurn praedicat,kd omnis qux nos cirlt; „„lt;. ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumftat, ad quam nos etiam pertinemus, uniuerfa return Natura, proclamât fe ha?

4 bere potentifsimum conditorem.Slcut amp;nbsp;Apoftolus Rom.i.ait:inuifibilia Dei ex Ïj| creatione mundi,dum per opera inteUigantur,petuidentur, ipfacp aeterna eius po# r tentia£/ diuinitas, id eft, potentia amp;nbsp;diuinitas Dei confpiciuntur animaduetia in operibus eius à conditione mundi, id eft,à tota uniuerfitate return. Potentia seter# 1^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na non debet intcUigi ociofa potentia, ficut Epicurus prophanus fingit Deurn ocio# 4 Em, fed figniheat potentiam qux creat, amp;nbsp;perpetuo conferuat Si gubemat créa# (P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut at. Diuinitas fignificat fapientiam,bonitatem, iufticiam diuinam, Deurn guber# nanum Si curantem res humanas, exaadientem Sd feruantem bonos, amp;: punien# ƒ tem malos.

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opus igitur creationis amp;nbsp;gubernationis mundi tam evidenter teftatur, did^

I nam fapientiam, potentiam amp;nbsp;bonitatem, ut amp;nbsp;ratio humana naturaliter intcUigat (|3 effeDeurn, ipfum effe bonum, ueracem, iuftumep. Nam hx noticixinfitae funt di# ƒ wnitus mentibus humanis, Sicut amp;nbsp;Cicero Ethmeus lib. 1. de natura diuina contra Cicero, ^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolidum Epicurum docet,gratiam maxime propriam effe optima pt^ftantifsim^cp

ƒ( natura diuinx.Quis eft tam ftupidut SC excors,qui non cognofcat cfle Deum,eum (i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effcbonum,iuftum amp;nbsp;uindlcem nialorum,quando cernit certas iftas ulccs motuum

5lt; icmporum, unes return nafcentium mirabiles, mentis humanx prxftantiam, Sd ji* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uim intelligendi,uigorem memorix,qux innumerabilium return uelutfcrinium Si

ihtfaurus eft, refpublicas mundi florentifsimas,^ régna potentifsima in tanta ho^ ^ ■ winum malicia durarc,quod fine prouidentia Öd gubematione Dei effet impofsibi# ^bpesnas flagitioforum, amp;nbsp;in impijs etiam difetimen honeftorum Ód turpium, 6t ^jü wnfaentix tttrotes:quamuis,ut Apoftolus ait,gentes 2lt; impq hanc ueritatem, id ƒ ^HiUoticiamin iniufticia detineant. Cum enim opificem Deurn ex opcre cogno-j ƒ tcanbnon tarnen ut Deurn glonficant,non ctedunthuic natutali noticix de DEO, ’♦• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tedingrate contemnuntDEVM.

i^ed pruferam tibi de hac naturali noticia de Deo darum teftimonium ex ifll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ariftotele,quodCice.ltb.x. dénatura diuina citav.

(f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si effent homines,quifub terra fempet habitauiffent, bonis amp;nbsp;iUuftribus do» AriJfoicl«

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^idlqs,qu3e eftent omata fignis ateg pidutis,infttuilacp rebus hts omnibus,quibus

J* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a abundant

abundant q qui beâti putantur, ncc tarnen exiflent unquam fupra terram, accept* fent autem fama,amp; auditionc,effe quoddam Numen amp;nbsp;uim Deorum: Dein alilt;l‘“’ tempore patefac^is terrx faucibus, ex bis abditis fedibus euadere in hxc loca, qu^ nos incolimus,atcp exire potuiflent,cum repente terram amp;nbsp;maria, coelumcp iMlt;* fent,nubium magnitudinern, uentorum^uim cognouiflent, afpexiifent^ fclt^ eiuscp turn magnitudinern puichritudinemque, turn etiam efficientiam cogno^y fcnt,quôd is diem efficcret, toto coelo luce diffufa : Cum autem terras nox opf® (et, turn totum coelum cernerent aftris diftindum amp;nbsp;ornatum, lunxque luminu® uarietatem, tum crefcentis, turn fenefcentis, eorumque ortus amp;nbsp;occafus, atqut lt;® omni acternitateratos, immutabiksep curfus, quxcum uiderent, profeÄoÄw^ Deos,amp; hxc tanta opera Deorum cHc arbitrarentur.Hçc Ariftctcles.Mox G^ hxc addidit: Nos autem tenebras cogitemus tantas, quanta quondam eruptic’^^ Aetneorum ignium,finitimas regiones obfcurauifle dicunrur,ut per biduum on^. hominem homo agnofcerct: cum autem tertio die fol illuxillet,tum ut rcuix'flf uiderentur.Quod fi hoc idem ex xternis tenebris fôtingercqut fubito luccw’fp^* lt;eremus, quacnam fpecies cocli uideretur t* Sed afsiduitate quotidiana amp;nbsp;confutt^* dine oculorum alTuefcunt animi, neep admirantur, neep requirunt rationes eaff** return, quas femper uident, perinde quad nouitas nos magis quim magnitude i^^* rum debeat ad exquirendas cauiTas excitare.

Nonne, frater, palam agnofcunt cthnici qux Apoßolusdc Dei notion mundi opiheio Roma. i. fcripfit^

Erubefcant frigidi ChriSiani,6^ ignaui,qui in illa clarifsima luce Euangelij '^'’’ ofcitanter confidcrant opera Dei, cum Gentiles in illo fuo naturalis luminis ctep»* (culo 0c Oupeani diuinarum manuum plafmata.

Magma igitur fide opus eO,frater, ut rede hunc articulum de return oinngt;'quot;ï’ creatione amp;nbsp;creatore irademus,de qua apoftolus Heb» ti. ait : Per fidem intcl^ mus perfeda fuifTe fecula uerbo Dei, ut ex ijs qux non apparebant, ca qux uidf'’ tut fierêt. Quanta amp;nbsp;quam effieax Qi. uiua uirtus fit,hçc creationis fides uer2,nct^^ unquam uerbis exprimer. Propheta Dauid pfal.103. hoc myfteriû creationis, fpi'^* tu fidei magna uoluptate coniempiatus eft,nempe omnipotentiam,fapientiaii’»l’/ nitatein êC prouidentiam conditoris in omnibus rebus conditis,amp; intellcxit quiquot;* tutum quamep beatum fit, in tanti creatoris aepatris manus fe amp;nbsp;fua per abnrg* tionem futcommendaré.

Senfus autem illius primi articuli eO, credo me creaturam cfk Dei, omn!ï’ ipf« effe bene condita amp;: conferuari, amp;nbsp;quicquid habeo bonorum corporalwm * foiritualium,a Deo me acccpilïe,non ex aliquo merito,fed ex mifericordia pgt;*^ Nam credo eum eOe pattern meum pet lE S V M Chriftom, amp;nbsp;talcm tanW’”^ pattern,in cuius manu funt omnia,amp; qui omnia fecundum beneplaciium fuum f^‘ amp;nbsp;gubernat.Nam efi omnipotens.Solus itacp amp;nbsp;uult amp;nbsp;potcO,me in omnibus ƒ lis tucri ïf ab eis cripere. Quare in manu tanti patris amp;nbsp;creatoris omnium 6® fum tutus, nee quiequa mihi décrit. Omnê ergo fiduciam amp;fpem in hoe uno D^ patre rcpono,hunc quippe fummum bonum diligo,timcocp,hunc in omni animx à corporis per Chriftum lefum inuocandum, Sd omne auxilium amp;^ bol® ab eo expedandum, cum in omnibus glorificandum, eius uoluntati in omniP^ obtempcrandume(re,nihil dubito. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Quid moltat' Maius cft huius articuli myOerium, quam ut ullis uerbis foat*’’ queat. Exerce te mi frater,huius articuli meditatione, ne ipfum murmures fine® tcllcdu amp;: fide. Nam 0 hue rede credideris,facile credes amp;nbsp;alios.Ora igitur D^^^^ femper pro fidei dono,amp; cum Apoftolis clama:Domine adauge mihi fidem.HaP primum articulum de creatione omnium return. Nunc Ô^ de redemptione bun” ni generis per Chriftum,çolloquamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. OTTHO.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jltiti [eßmCörißum ßhu/n dits unieufft Dominum noßn/m^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRIDERICHVS.

» Deus uerus unus eft, non plures dij. Quornodo igitur amp;nbsp;in Icfum Chrißum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- T

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. OTTHO.

lE S V S nomen hebraicum eft lefuah,id cft,falus aut falutare.Excdkns illud i E S V S. ', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epitheton le(u Chrifto debetur,qui folus eft noftra talus,aut lalutare Dei, ficut cum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dauid in pfalmis nominal,ut Pfal.18. Defecit in falutare tuum'anima mea.Hilarius

1 Porto funtinter hebraieedodos, quilESVS auguftius Ôi exceUentius nomen ' «ffecontendunt,ncmpequadriliterum illud nomen lehauah,quodnullicrcatur« • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metç unquam tributum eft,fed foli uni amp;nbsp;ucro DEO in fcripturis tandis proprium * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tft. Nam fi interpofucris unam literam, Schin, qu« hzbrzis fonat Sch, efficitut ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen IH E S V S, ut dicas lehefchuh, fed primum e raptifsime lcgltur,ut fonum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiuix qucas audite. Ab hac expofitionc fides noftra non abhorret, ut qux feiat ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hum Chriftum effe ucte amp;nbsp;natura Dcum,amp; quôd prophet^ Chriftum lollti fint nO ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis Vroponerc fub auguftifsimo iUo amp;nbsp;diuino nomine lehauah» Nam lcre. 23. cap. promiuiiur ludz amp;nbsp;lTracli,id cft,ueris confefloribus Dei amp;nbsp;Chriftianis,uera fecund ' tas in diebus Chrifti, amp;nbsp;nomen cius exprimitur,nempe lehauah, ift eft, Dominu* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 eus iufticia noftra.ldeo eruditis nÔ eft difficile cteditu,ab illo (andifsimo nomine t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dhlotmarinomen illud Ictus,prziertim cum Apoftolus Phflip.i.teftetur,Chrifto * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donatumeffenomen,quod fittupra omne nomen,ut in nomine lESV omne genu * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa X ftedatur,

C A T E C H E SI S.’ iterator,coeleftiutn.ac ferrennum.SC ïnfemorum. Obfecro qbod aliud nomen bis,quod fit fupra omne nomen, ^ cut omne genu iure fletSatur, quam nomen''* 1 jd Ichauah, unde nomen Ie fus formatur, amp;nbsp;quod eft uerum, proprium^ nom^quot; unius ueri,amp; xtermDei,qui apud Jfaia cap.45. didcMihiftedetur omne genu«

Hxc libenter audio. Habet enimnefeio quid latentis energise nomen dukifsimum Iefus,ut ad ipfum in omni pericuJo, tanquam ad afyium confugüm**^' Sed cur uocatur Chriftus;*

CHRISTVS eft nomen praeclarifsimum officq, dedudlum ab untfî*®*’^* Chriftus enim uocatur un(ftus,ficut flC in Hebraica lingua à prophetis uocatur Cas. Vn^us eft enim m uerum amp;^ femp ternum regem ac facerdotem lfraeli’% elcdorum Dei.Ohm ritus erat uogendi reges â^ facerdotes,ut monerentur diuquot;* çxFtcii,quôd fine diuino adiutcno rede officio fuo fungi non pufient.

Docent iiaqj nos facrx Iitcræ.utruncp nomen fingulari quodam modoaÇ*^ pereminenter debert Chrifto lef^quippc unigenito Öl' primogenito Dei pa®^^ ' uirginis matris Aïariac,ut ipk fitfummus ÖC facerdo», amp;nbsp;rex populi fuqundusp'* coniortibus fuis,Pfal.44. Nam ei Deus dedit fpintum non ad menfuram,Ioanlt;? Sed eft omnis gratig fons inexhauftus,decuius plcnitudine nos omnes accepi'’quot;'’' J ian. 'i. Non igitur funt nomina inama, fed plena confclationis. Cum enim r^ j »ternus,amp; rex regum, Dominus do mina otium, Apoc. ip. certe regnum fuom,*® ; cft,Ecclefiam fandorum gubernaf,in omnibus malis tuetiir.óC faluat. Cum ß‘ 1 mus Si acte mus facerdos fecundum ordinem M^eizedek, fuo facrificio, quod ’ | eruce obtulit,réconciliât nos Deo patri, pro nobis mtcrcedit, SC nos ueritaiem ®^ » eet,per quam feruamur.IdeoHebr3ci,extmium illud fernen Abrax,amp; Dauidis»quot;^ rum redemptorem, amp;nbsp;faluatorem, Regemep Ifraclis, imó tonus mundi, mkg^* prophetis promiflum eelebri iHo nomine Mefsiä xaT^ ^y^oXs/j. id eft,per exed'^’'^ tfim nominate fokbant, quod ilk uere tandem fingulariii’r,^ fvpereminenKt®? dus,cocp ucius rex regum,amp; facerdos facerdotum eftet. Sic uocat Daniël Du*^*^ num noftrum capite 9, Quando itacp Chriftianus recenfei hunc articulumjCOg*'* in aeterno Chrifti regno elle inuidam ,amp;fummam potentiam, in facerdotio«f** eius omnem ede gratiam, amp;nbsp;benedidionem» Cur igitur non femper in Doin^* gaudcmus,iuxta Pauli admomtione nï*

Cur Ï-fum Chriftum uocas,unicum Dei filiumfNónnc docuifti ex loannt,quot;^ bis datam efte poteftatem,ut ÔC nos efSciamur filq Deit'quomodo igitur uoc*^ untcus,bct cinig/cum cuam Chriftiani fint filq Dei;*

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

lefus Chriftus rede uocatur unicus Dei fihus.Quamuis enim Chriftiani uoc^ tur filn Dei,non tarnen hoc ex natura habent,fed ex fob gratiaDei per Cbf^ ’ ,qui folus eft naturalis Dei filiui,cx fubftantia patris ante fecuia natuj,ut canit yi nafius. Ad hunemodum Deus pater,unum duntaxatfiliumhabet, nempekl^^^ fChriftum,qui non eftcreaturaiuxta naturamfuam diuinam,fed creator, Pquot;‘1‘’*|^ omma fada funt. loan.i. Nos autem alia quadam ratione uocamur filq ÓcG’’^^ per gratiam. Quando credimus in Icfum Chriftum naturalem filium Dei iU3^(^‘ pturas, bac fide efficimur filq Dei adoptiui.

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n’

Uel ex femme pafri's, fed aliunde ex aha familia adfcitus (S' in filium decSus, ut Sf De dJoi ipfc pofsit patris hacres die,qui uocatur adoptiuus filius, id cd, detSus, S' in fami« ptione. ham ex gratia uocatus : quae adoptio, ut docet ludinianus in inftitunonibus Juris CiuiliSjfiebat olim duobus modisraut prirtcipis autoritäre amp;Rercripio,aut imperia ïiaagiftratus. Ita adoptauit Augußus Tiberiüm in filium. Sic nos qui maneipu Sa* ^næ propter peccatum eramus, per gratiam Del in Chrifto adopiamur infifios Dçi, Ôiîlibcramur à potefiate Satanac, qui in Chriftum credimus. De ilia inenarra« ( biJi gratia adoptionis fie loquitur Paulus Eph. i. Deus pater prædefiinauit nos, ut adopfaret in fîlios per lefum Chriftum. lam fi ÔC nos efficimur filq Dei, confequ)« tur Ôdhæredes nos efte Dei, cohæredes Chrifti, ficut nos appellatPaulus Rom. g* Deus pater promiferat Patriarchis, Prophetis amp;nbsp;dédis omnibus æternam h acre« ditatem amp;nbsp;immarccfcibilem,côferuatam in ccdis,quç iurc ad naturalem Dei filium Icfum Chriftum pertinebat. Ideo ex mera charitate mifit Deus naturalem hune fi« hufnfuum,ut fieret etiam uerus homo ex genere noftro, Deus amp;nbsp;homoinuna perfona, ut fie per filium nature, nos fieremus filq gratiæ adoptiui,6C de accipien# da hxreditate beatx xtcrniiatis amp;nbsp;immortahtatis, cemfsimi redderemur, qua de rcbreueillud Auguftini uerbum cap. io* in loannem,mandate memoriae: Nos fi« hos Dei gratia fccit, Chriftum autem natura.

. lure itaep uocatur Chriftus Jefus unicus Deifilius, praeter hune enirn nuHus anus cft filius Dei,eiufdem naturae cum Deo pâtre. Ideo amp;nbsp;Auguftinus de fymbo« loue!régulafidei ad catechumenos ait: Quando audis unicum Dei filium, agno« fccDeum,non enirn filius Dei unicus poftet efte non Deus*

Ignatiuj Ioannis Euangeliftae olim difcipulus, in Epiftola ad Pbilippenfes Ôii Smyrnenfes ex Ioannis Euangelio uocat Chriftum unigenitum Dei filium»

Simiîiter récitant hune articulum Concilium Nicenum amp;nbsp;GonftantInopolita« num,Credimus in unum Dominum lefum Chriftum filium Dei unigenitum,ex pa« , tre natum antcomnia fecula, Deum de Deo, lumen ex lumine, Deum uerum ex Deouero, natum non fadum,confubftantialem Patri, per quem omnia fada fünf, qua in coelo Ô^ quae in terra*

^°^ ’°^° fidditer rccordare eorum, quae in huius articuli initio dixi, de ucra Diumt^i didnitate Chrifti Iefu,finc cuius fide nemo poteft faluus fi'eri. Audiuifti cnim Chri «er# iff«, fturn inProphttis uocari lchauah,quod nomen foil uero Deo fcriptura tribuit : fo^ lus enitn uere dC per fe eft,fcmperq} exiftit, creatura: autem etfi etiam fint, habent tarnen effefuum autfubftantiam à Deo creatore fuo à quo pendent. Et cum Chri* ftus fit eiufdem naturae amp;nbsp;fubftantiae cum patre, uerc dixit loan. 8. Antequam A« braam eifet, egQ (um:quia ficut pater uerc eft amp;nbsp;per fe,ita 0^ filius uere cft, amp;: per fe,ut dicebat Mofes Exod.j. Egofum qui fum. Valde ergo nobis prodeft,imó ne« ceftärium eft, ut firma,cIara,5C indubitata teftimonia fcripturarum femper ante ocu los habeamus,de uera S^ natural! diuinitate Chrifti lefu. loan. 1. In principio crac «erbum,0i, uerbum erat apud Deum. Et Deus erat illud uerbum: omnia per ipfum fitftafunt. Hic audis uerbum illud efte Deum. Verbum hoc loco non fignificat uo« eulam tranfeuntem, fed perfonam in diuinitate, quam pater genuit ex lua fubfian-? *fi. Ideo Apoftolus Heb. i. uocat filium Dei, paternae lubftanttx charadercm. E( Chriftus paisim in Euangdio uocat Deum pattern fuum.

loan.zo.Thomas Chriftû aperte uocat Deum:Dominus meus amp;nbsp;Deus meus* Rom. 9. Chriftus Deus benedidus in fecula Amen.

TL ^’^P^gt;‘44*P’^®bat Paulus diuinitatem Chrifti.Hcb.i.pater alloquitur filium; Thrönus tuus ó Deus in fcculum feculi.

idoan.5, Sumus in uero,in filio dus Icfu Chrifto. Hic eft uerusDeus 5C uita ffterm.

lam amp;nbsp;illud obferuabis,ueräm Chrifti diuinitatem certoadftrui ex opcribus dus magnificentifsimij. Nam remittere peccata,uiuificare mortuos,refufc!tare,pcc

C A T E C H B S I 5? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

«atumac mortem abolcre, diabolum uincerc, iuftificare impies, faluare faluK «^ pïterna,ubicp amp;nbsp;in omnibus periculis uelle,amp; poffe eripcre/unt opera folios ogt;n potentix diuinx. Chrifto autem omnia hxc opera in facris literis tribuun^’ omnia hxc mfe prxflat propria oirtute«

Ergo Chriftuseft oeros Deus, Hoe argumente inuido utuntur’ortno^ Eccledae dodores, Chryfoftomus, Bafilius, Hilarius, Ambrofius, Augudinus^J rillus amp;e. quando docent Chrißum ciTe natura Deum.

Qui igitur Chrifti diumitatem inftindu Satanac negate audent,omnia hx^^ btia amp;nbsp;auxiUa nobis, quantum in ipfis cft,auferunt,amp; nobis purum hominc^P faluatore relinquunt, qui etiamß ueUct, non tarnen poiTet nos liberate ab noflris.

1 Nam humanitas Girlßl quamuis innocentifsima amp;nbsp;integerrima fit,fton »«fl^ paßet nos cripere ex malis scterni»,peccato,ÓC mortc,fi fola effet, ld eft,fi «‘’’’f^ tunda pcrfonalitcr oerbo diuino ucl filio Dei, Nam uerbum Dei acternum,ilt;*^ films Dei naturalls,eß uita ipfa effentialiter,uiuificans amp;nbsp;uitam donatam eSfen^ S^ extra lllud uerbum ucl filium Dei,nulla cß uita.Hac fua natural! amp;nbsp;infinitau*^ te uiuificat amp;nbsp;nos, loan, u.Ego fum refurredio, amp;nbsp;uita amp;:c, Et in uera hac uH« conferuat,

Dupliciiure Chriffus efl Dominus noffcr,amp;' nos Turnus élus poffefsio.Pi*^ iure creattonis,nam per cum fumus creati,ipfe enim efl Deus,creator amp;nbsp;confO’^ tor omnium, Sicut Dauid canit pfal.%4. Domini efl terra amp;nbsp;plenitudo eios,o‘** terrarum, 8^ omnes qui habitant in eo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Obferua ettam quód Chriflus ab Apoflolo uocatur Dominus nofler,qui’’P^ eflattemus ille Deusnofler creator, amp;nbsp;gubernator, prouidens omnibus kJ** omnibus praefentifsimam opem lerens, per quem omnia funt, ÖC confiflunt, fcripiura fanda nobis fub facrefando illo nomine quadrilitero lehauah propen^ quo uerus Deus fignificatut, Hebrxi hoe nomen putant effe ineffabile, amp;nbsp;ciant ipfum per hoc nomen Adonai,quod fignißeat Dominum,id quod Ôd h^**^* terpretes obferuärunt, qui ubiqp pro lehauah ponunt grxcum iUudHvf/^'J^^’ Dominus.

Dein amp;nbsp;iure recreationis uel redemptionis.Cum enim nafcamur in pc^^’z^ fuimus peccati 8^ mortis tyrannide opprcfsï,amp; captiui Satanse, Chriflus auteii'^ metipfum dedit precium redemptionis pro nobis omnibus i.Timoth. i, 0^^^?, peccatis,morte,legis maledidione,amp; poteflate tencbrarum,preciofo fuo fang“*® redemit, ut iam non fimus noflrl iuris, fed peculiaris populus Chrifli,feda(or P® ncrum operum Tit. 2. i. Corin, ö. Non efl ulla maior confolatio Chrifti ßdeli*^ quam cogitate, fe c manu mortis amp;nbsp;Diaboli liberates, iam effe in regno Cbf“ ’ quod eft regnum iufticiac, uitx, fecuritatis, gratiae, libertatis, amp;nbsp;giorix ftP^r

Sic angdi Luc. 2, euangelfeantes paftoribui, infantulum in przfepi iacen^*^ uocant Dominum, amp;: feruatorem,cuiusprzfentia uniuerfus terrarum orbit repb**, »•swiiK. dus fit Izticia.Et Pfal.no.Dauid uocat Chriftum Dominum fuum in ipiritu,dictfl*’ DixitDominus(Dcus pater)Domino meofChrifto lefu)fcdc à dextris nec ponam inimicos tuos fcabcllum pedu tuorum:Nam pater in manus cius tfl®* dit omnia.Matt,xiJoan.13.Et Ad,io,Pctrusait,Hiceft omniumDominu8.Htblt;' Chriftus eft hzres omniâ.Ro.i4.Chriftus mortuus eft amp;nbsp;refurrcxit,ut uiucnnbij’ amp;nbsp;mortuis dominefur.i.Cor.2.uocatur Dns gloriçPfaI.xt.domini cftregnû,Â'P dommabitur gentium, PUI. 8» Gloria, SC honore coronafti cum,^ cóftnuifti eSfup

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__CATECHESIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXIH

tƒƒ^^ ’”?®®**** tuarom.omnfa fubiccifti Tub pedes eius.ßreuifer, Chriffut eft créa« lt;n-°”^quot;”’®’^“quot;’»®’*“ ^’■g° eftquïcquid conditum eft,ut Domini creators. Cum eftS- ‘‘®.^^®quot;’®^®Chrift» fint una perfona,certe chamfiho horainii,qui idem “y’^®’gt;oniniafuntfubieda,ut Domino fummo.

Q J” omnibux itacp periculis corporis amp;nbsp;animzjefpiciamus ad faune articulum: ^^’^^^^ou* nofter,ad dexteram Dei collocatus,cui omniafubduntur,aa^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunda creata.

lof • * ‘S’^^qui fumus hacreditas amp;nbsp;poffeffîo tanti Doming fecure habitamus* P f enimnon pacictur hzreditatem fuam ab hoftibus noftris perd^ cum fis muru* •8ntüjincircuttunoftro.Zach.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’

Hebrxi fcripturam fanifïam,^ canonicam, fpiritufTandi inftindu proditan^ ’'juam nemo dubitatefie uerbum Dei omnipotentis,uocant Effrim uearba,ideft ui^ gind quatuor,ut funtlex Mofi in quinep hbris,prophcrac priores Ó^ pofteriores, Ód P’gwgrapha.Hos 24.libres Graeci una uoce uocant J^lSAioc Biblia, qui libri primo ïn h^ræa tantum lingua fcripti fucrunt,amp; apud ludacos latucrutw.

K f ,quot;*^*€gt;nR«x ^^gypb Ptolemacus PhiladcIphus bibliothecam optimis qui* ^'cpHbriiinQfucretJadum eft diuina difpofitione^utetiamcuperetornare biblio* inecanifuanilibrisfacris Hebrxorum,ideo impetrauit apudfummum facerdotem «roiojytnis Eleazarum.ut uiros facrorum peritos feptuaginta tranfmitteret Alexan «f»m,tran»laturos fcripturam faneftam ex hebrzo in grarcam linguam, Iftos intelli^ gequotiesaudisnominari Ixx.interprètes. Vt faxe tefiantur lofephus Itbro anti# quitatumludakarum xi.ca.i Jrenxu# contra Valentinum lib.j.ca.zj. Et Eufcbius lib.Ecclefiafticx hidorix.y.cap.g.qul et in Iib«de Euangetica prxparationc fenbit, diuino hocconfilio elle fadum.ut uerbum Dei quod hadenus tantum hebrxi ha# Sucrant,in grxcam linguam,quam turn ferè omnes gentri intclligebant,ucrtcrctur. Nam dies falutis, quo genres erant conuertendz ad Chriftum, appropinquabau Ideo hac ucr(ionc uia prxparabatur uocationi gentium ad gratiam Euangelicam» Nam lefus ChriHus fic eft promiflus ab Ifala cap.49, m fit etiarn lux amp;nbsp;falus gentil in umuerfo mundo«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. OTTHO.

Sequitur in fymbolo articubs de conceptione Si natiuitate temporalij filq DcL Q^concc^tuscßdcfprituJanéio^n^tus ex /^fariauir^fiç^

Hieprimum obfcrua.incarnationemfilq Dei unigenitifirmufime d nobis eITe credendam,Gne qua nemo poteft faluus fieri. Nam Euangelium eft in prophctis,cu^ iusnon minimus articulas eft,incarnatio Dei.Prçdixeruntitacp fandi Dei homines prophete,Deum ipfum ede in carnem uenturum,id eft, fore,ut qui eft uerus Deus abxterno,Dei niius,etiam uerus homo in tempore fiat prxfinito à patrc,cx femine Abrax Si Dauidis.Redaenim fides in Deum pattern eft, ait Cyrillus in Cap. 14. Ioannis,amp; in filium,non fimpliciter, fed incarnatum,amp; in fpiritum fandum.

lam autem in hoc articuio fymboli,docent nos Apoftoli,qui fit modus Deimlt;) carnandi, quails eius conceptie, dd natiuitas,nimirum mirabilis ÔC fingularis.

Pcrlibenter dicam, ucrum boni confules prolixitatem. Akius enimmihi Aa 4 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b»lt;

hoe myfterium eft repetcndum,ut amp;nbsp;extremam humani generis mifcriaffl,ct fo®’ ma Dei partis beneficia,qux per Chriftum nobis confert,clarius intelbgas.

Deus pater filium fuum unicum mifit in hunc mundum,ut naturam huroiW® adfumeret in unitatem perfonæfuæ,ut naturam lapfam amp;nbsp;peccato corruptaw, r^* pararct,reftitucret amp;nbsp;faluarct.

lam audi quomodo lapfa fit,ÓC redlitudinem atq5 integritatem fuam priwscuam ?«lt;lt;M S. amifcrit.Deus primo hominem per sternum uerbum,id cft,filium fuum quant op' me adimaginem ÓC fimilitudinem fuam creauerar.Eratep humana natura exornt® Jnuidid sa originali ludicia amp;nbsp;prarclariffimis dotibus,munda,innocens,fine peccato, amp;nbsp;Dj^ tant mors chara.Hanc conditionem foelicem inuidebat Sathaninuidus,mendax ÖC bomW intrawt i» recens condito homini,amp; irrepfit in paradifum in Serpente,qui eunedis animalib'® w«mJ«»b. ^fjj callidior,et uerfutia fua adortus eft mulicrem Euam,quam mendacio blafph^®® ^“P*^* decepit,utde frudu arboris à Deouetitae cderet,qux amp;nbsp;eundem marito Adan® f”’ ^* edendum dedit.Sic ambo mandatum Deitranfgrcdi,inobcdicntes D«o,amp; xteW'* mortis rei fa^ifunt,quo peccato bene condita hominis natura hornbibter ind^^ Ô^ plane deprauata cft,fummiscp mabs.peccati,mortis,acSatanactyrannidi Si P^^^^ Oati penitus fubieeda.Et hoc praefentaneum peccati uenenum per carnalcm gend*' tionem demanauit in totam Adami poderiiatcm : Ö^ illiuspeccaticomités funfl^' ribiles poenae peccati,mors temporalis amp;nbsp;acterna,morbi amp;nbsp;omnes calamitates, “^' ni(Ç Diaboli in genus humanum furiofiffima tyrannis.

a.Timo », nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnes itacp homines naturaliter per uirum amp;nbsp;foeminam ab Adam propag’*’ j

nafcuntur pcccatorcs,peccato originali miferabilitcr contaminati, unde omna' pd* gt;nbsp;cataqux adualia uocamus, fuppullulant:quidigitur aliud erat homo ob peccatu®) quam dcploratum mancipium Diabolic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i

Ex hacSatanicacaptiuitate homo captious non potuit fe cruere, Satan ttï^ potenter regnabat in natura capta amp;nbsp;occatcata, atqj ut fortis armatus eufto diebgt;^ atrium fuum, id en,mundum, uigilanter, Ö^ erant quae ponidebatjin pace,quxomd belle periedofior cd. VideiamperditifTimamconditionemlapfac naturç. laf«t’* homo lub peccato, mortis imperio, Sd fatanæ potedate captious ad æternam dam* nationcm,qua mifcria nulla maior cogitari poted;erat enim iam homo peccaior«” pius,amp; inimicus Dei,amicus Diaboli.

At Deus pater mifertus cd lapfi SC captiot hominis, et huic cxitiali worb'* prouidit et prarordinauit remedium,promifitcp Adamo,Euae,amp; poftcris eofuwg'^ -tiam,aux(liumód oeram hberationem in femine mollens. Et hæc promiffio eßp^ mum Euangebum Dei,de uincendis aboJendisep hodibus generis humani atroo^ mis,peccato,morti,Diabolo,Gene.3,lnimicitiasponam inter te amp;nbsp;muliercWjamp;^i*’* ter fernen tuum 0^ inter fernen illius, ipfum conteret capot tuom,ó^ tu infidiabdii calcanea eius.

Satan per mulicrem Euam adhuc uirginem coniecit genus humanum in on^ mala corporis amp;nbsp;animar,temporaha amp;nbsp;xierna,mulier credidit mendacio angeß * poftatç,hac uia Diabolus in mundum inuexit peccatum Ö^ mortem, ÓCfalt;^ö®^ mundi princeps amp;nbsp;Dominus.Deus autem uoluithgc opera Diaboli rurfus deflW^ rc,0!Ï prarordinauit aham uirginem, non curiefam, fed obedientem, amp;crcdenttm bono angelo,Dei uerbum annuncianti,ut ilia parerct filium mnocentem, quicon' tereret caput Diaboli,id eft,regnum Satanac uadarer,abolcrct peccatum, amp;^ mortem uinceret,amp; triumpharct Diabolum per femetipfum.Sicut loannes ait: Ad hocapp’ ruit filius Dei,ut diffdluat opera Diaboli.i.lo.^.Ecce ipfemet hlius De/j etiarofißquot;* hominis, amp;nbsp;uerus homo fadus cd,fine tarnen uitio natur£C,ut diuina fua uirtute n’* turam lapfam repararet,ód à peccati ueneno emundaret innocenti fanguine fuo. S^* menenira mulicris,nonuiriprçdicitur:oportcbat enim illius femints ud filijm^* trem ede uirginem immaculatam ante partum, in p3rtu,poft partum: ut nafeeretiK uerus homo line peccato,ut ipfe peccatum expiate poflet,amp; Immaculata uidimau* propinatio fieret pro peccatis totius mundi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^

Koe fernen cd lefus Chnftus,filius Mariae uirgims exfemme DauH,ficutetjni pfophet« pollidti erant.Ex co itacp tempore,Heut inimfeitiae capitales inceperunt wter Dtabolum amp;nbsp;Chrißum acChnfti fideles,itageneri humano mox^ Chrißus, Qux,cuftos,gubernator,ö^ laluator conßitutus cß,

Sed uide inuidam potennam Chrißi, 3^ regni cius.Noßerg'gas Chrißus,iußi* flt;3 amp;nbsp;potenna inuaditregnum Saranae,Satanam umcit, amp;nbsp;nos libérât« Qiiamuis e« Satan calcanéum noßrum omni qua potefl fraude ^V uiofentia inuadat, ut fao# uarqs tribulationibus exerceätur in hoc mundo,amp; corporali morti fubijeiantur, ‘^Cütamp;Chnßus caput fan(ßorum,affl}lt;ßus cß,regnum tarnen Chrißi uincit regnum ^iaboli,ä^ fandt faluantur in Domina Chrißo falute arterna,Efa.45'.

Huic confolanc ßimo Euangelio erediderunt parentes primi,hocefl,fe per hoc wturum fernen hberatum iri à peccato ÔC morte aetern3,2C propter hoc fernen fibi ® peccata remitti, amp;:fe Deum rurfus propitium habere non dubuabant, qua fide amp;nbsp;Mti^ufßu •uftificabantur, non ex openbus aut mentis proprijs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Daniel,Abel,ôf omnes eledi hanc promiihonem de femine mu1/eris,contri* fJtocaputferpentis fide apprçhendunt.Sc fimiliter niflifican funt uiep ad AbraamS ptrfecula multa,ab orbe condiio 32do.iuxta fuppufaïionem Eufebij.

Jbi Dominus conflituit Abraamum, patriarcham populi ludacorum, ex quo Cnriftusfeçyjjjjg carnemcrat nalcjturus,ctrurfum promittit Chrißum redempto« J*« « hluaiorcm mundi:In femine,inquir,Tuo benedicentur omnes genres terræ. Hoc fernen efl lefus Chnflus,ui fpiritus f.per os Pauli nos certificat Gal.3, Habestjitur ex hoc uaticinio ueram humanitatem Chrift'. St enim debebat *«cSera,id clt,femen Abrah3c,crgooportebat ipfum die eiufdem naturae eö Abra 8ni,cuius fetnen dicitur,hoc efl,uefurn hominem ex anima St^ corpore, nee tarnen ^tteepmmin peccato,fed incontaminatum â^ abomni peccato Iibemmum, fan* fua fanditate nos fantflificantem.Sicut feriptura alias Chrißum uocat,ffuc^i5 lumborumDauidis,frucflum benedieflumuirginei uennis Mariac.2«Reg,z.Lucç,i* bicut amp;nbsp;Euangehflx Matthaeus Si Lucas genus Domini ufep ad Abraam fit Adam ’‘fcenfent.bt quoties in Euangelio Chriltus fe appellat filium hom/nisf nee ta* «tfuatninno:fntiam,amp;! puritatem.loa.s,ait:Quis ex uobis arguit me depeecatet biPettusa.Pet.xJoannisi. loannes.3.peccatuin,aiunt,tn eo non efl,peccatum non Kotjiuftua eß ^^ E,aixcap.$j.flcut decebat eum, quipeccatum amp;nbsp;omnia mala per peccatumin mundiï inuclt;ßa,e medto tol!ere,amp; omnino delcre,amp; naturam horna* namuiciatam priflinac integraati reflitucre debebat.Habes etiam maledidionem generalem totius generis humani,quod miferabiliter oppreffum erat peccato,mor* ‘t,amp;fcrudthHitna(yf3Hj^j4j £),jl3oif in qua maledióione tota pofleritas Adatui PutjiTet in sternum,fi fernen Abrahæ benedidum, modo non effet promiffumôC Exhibitum,quo uno utpotc mediatore Sui propicia(ore,iuß41imaira Oti in nos plaça ^^«ftjamp;per quodunum ab ijs malis xterntsliberamur. Benedicimur emm rurfum ’ƒ Chriftoói per Chriftumud efl.iuflificamur, donamur Ipiricu tando,uita Öi falute ‘'mpitema,

Obfcruabis 8f hoc,quód hoe uaticinium fi reóè intelligitur, co num c it hoc fe •’itn Abrax,etiam Deum effe.Benediccrecnim non eft opus creature, fed create* ^’’.Eft enim à peccatis,morte et impcrio Satanx redimere:qux opera nemo poïu t V^tneere prxicr Deum uerum.ldeo et prophet3c,fpiritu fando magifiro intclkxe^ ^^'^''t Deum ucrum in camem uenturum in perfona filtj unigenin. Steur EfaiasCapi» ƒ*’« ^^® ’P^® ueniet amp;nbsp;faluabit nos. Angeli autem Lucx» 2. Irfum Nazarenum Ppdhntfaluatorem mundi. Deus fimiliter Hofç 15.palam aittSaluator non eft prç^ w *'*^^° *^°^’’* Deus faluat nos, 8t Chriltus lefus m hoc a pâtre minus eft, fb^^^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cß,ab xterna maleditßione redimat Slt;faluet in xtcrnum,Ergo

i?fc*lt;ü««U8 Deus.Hxc ratio eft inmefta. Et ne quis cauiUetut Chriflum quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nol»

non fua fed aliéna uirtute faluare,babes clariflimum tefijmonium,CoIo(r *»^'’^/ lumuintflum efle amp;nbsp;triumphatum propria Chrifli uiriute. Dicitenim Apoftolui quod Chriflus expohatam poteflatem tenebrarum oflentauerit palam, Si triomPquot; 1 uerit illam per femetipfum.Et Deus in paradifo dixit Adamo: Ipfe nimirum ”’“* lieris fiïius, contcret caput ferpentis. Tahbus teflimontjs plenx funt fcripW' 1

fand«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ex qs eolligimus conceptionem amp;nbsp;natiuitatem generofiflimi illius pueri efTe ipfiflimam puritatem et innocentiam.Sicut teflantur uerba SymboIitConcrpt^ eft de fpiritu fando,ut Angelus Domini lofepum docet: Quod in 111 a (Maria) o’ ceptum efl,a fpiritu fando profedumcfl*Matth.i.Et Luc, 1. Sic uirginem Ao8®\ | Gabriel alloquitur: Eccc concipies in utero,0^ paries filium,amp; uocabis nemend lefum,is erit magnus amp;nbsp;filius akiflimi uocabitur. Et dabit illi Dominus Deus ir^f Dauid patrls iplius,regnabitcp fuper domum lacob in «ternum, fiC regni «^l*^ ; erit finis.Spiritus fandus fuperueniet in te,amp; uirtus akiflimi obumbrabit propter amp;nbsp;quod nafcetur fandum,uocabitur filius Dei. Quod myflerium propos Efaias rcuelauit,ca.7,his uerbis: Ecce uirgo erit pr«gnans,amp; pariet fiIium,S^ƒ^’ bis nomen eius Immanuel,id efl,nobifcum Deus.Hoc loco Maria uocatur ^^ fanda haalmah,qu« uox fignificat adolefcentulam puellam qu« incorrupta e», efl,uirgmem,ficut Ge.24.Rebecca uocatur Alma,priufquam defponfaretur h^® 1 Nos fecuros reddit Matth«us,cuius autoritas facrofanda amp;nbsp;irrefragabilis^^’P quê uetba Efai« fic uertuntur;Ecce uirgo impr«gnata amp;c.Et apud Ixx. interpre** Graeca uox clara efl, ü 7r«f6tv»f,hoc efl,uirgo.Ad h«c fcribit Hieronymus in 7‘ Efai«,quód Alma non folum puclla uel uirgo,fed cum iTtmiya uirgo abfeondi« caturi5cfecreta,qu« nunquam uirorum patueritafped.bus, fed magna parcntnquot;' diligentia euflodita fif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Hancuirginem immaculatam ab Efaia prxdidam Matthäus Sc Luca* ö®^ { uclut digito commonflrant,qu« efl filia Abrah3Camp; Regis Dauid,mater ucralö’*” ; nuelis lefu Chrifli. Matthäus fcripfit genealogiam loiephi fponfi Mari«,Lu^’*’!{gt; '

Matthaeus Gcnealogiam Chrißi deducit à Dauide Rege per Salomont«”». Abiud ufcß ad lofeph fil iura Iacob coniugem Manz» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Lucas eandem deducit â Damde per fratrem germanum SaIonionis,Nath^?; Refa,uflt;ç ad Manam uirginem matrem lefu Chrifti, qui eft uerus Dauidi» 0^^ cunducarnem,Mcflias illc celebratiflimus^inlege amp;nbsp;prophetispromiflus,S^’n*f pore à prophens prçdic^o in carnem minus,qui Ô^ maießatem fuam ftupendis hi^ 1 miraculis euidentiHimè demonßrauit,qux prophet« uero MelPç tribuunt,S^ “®, falutis cornu,id efl, Regnum «ternum erexit in domo Dauid, ficut pater loan”' '' Zacharias fpiritufianefli inflineßu de co cecinerat Luc.i. S l'eut antea Dominé P' os prophet« Nathan promiferat Dauidi i» Reg. 7. dicens;Cum complet! foef^ dies tui,^ dormieris cum patribus tuis,fufcitabo fernen tuum pofl te,quod rgf^“; tur de utero tuo, amp;nbsp;firmabo regnum eius, ipfe «dificabit domum nomini^^^* flabiliam thronum regni eius ufep in fempiternum.Ego ero ei in patrem,6«:ipllt;‘' rit mihi in filium.Hoc eximium uatiemium tota Ecclclia de Chriflo lefu Na^ard’'’^ intclhgit,qui efl generofiffimum illud Dauidis fernen,id efl, filius ex carne amp;nbsp;t*”? nine regio Dauidis,cuius regnum non efl ruinofum,ut funt alia mundi régna, primum eeleriter flor ent,fed breui durant, amp;nbsp;mole ruuntfua. Regnum autew * .minis Dauidici,teflibus prophetis,perflabit firmum et inconeuflum in fempitrd’'^ quia non efl mundanu, ut cum mundo pereat,fed fpirituale ÔC codefle,haben»t^8 ^ui feme! pro nobis redimendis mortuus efl,fed excitatus a mortuis non amP'quot;^

’'’Oritur,mors ifli non amplius dominabftur.Rom.d.Eftenfni pater acternitans, cu ^’•^^gninon crû finis LpcrthronoDauid,Luc,i.UIe ædificat domum non manu Ha '^^^^ ^^’^^^^^^‘^’^‘^æ ^^ Ecdefia Deiuiuentis, atqj hune aedificatorempater ’’•aextcramfuamconocauit,amp; fiefirmauit regnum eiu$, ut labefadart nunquam ^oeatifcd ipfumomnia régna mundi uaftabit,Dan. 2. amp;nbsp;ficut Efaias uaticinatur cas 60,Gens amp;nbsp;regnum quod non feruicrit regno Chrifti, id eft, Ecclefiac,peribiî, ^genres folitudine uaftabuntur,SC pater huius feminis regn inimicos ponet feabef pedum eius.Pfal.io 9,

Hoc regnum iam floret,fed eft abfeonditum crucc,5C oculis fidci cernitur.Po ’ontiaautem amp;; gloria eius in fine mundi cernetur,quando diabolo ÔC omnibus im* Pj)s Chtißihoßibuspalàm damnat», fandi cum Chrifto regnabuntin »terna

Idem illud fern en Dauidis fände nobis promittit Dominus Pfalmoi^i.Iurauit ^ominus Dauid ucritatem,SC non fruftrabitur cum: De frudu uentris tui ponam ‘“perkdem tuam.

Efaias cap. 9. uaticinatur de hoefando pucro:Pucr natus eft nobis, fuper foli* Dauid amp;: regnum cias fedebirut difponat iliud in iudicio St^ iufticia,amodo Si •^w xtemum.

Efaiae.ji.ggredietur uirgo de ftirpe Ifchai,ó^ furculus de radicibus eins frudi* ‘’oabit.Hxc prophetia femper intdlcda eft in Ecdefia catholica de Chrifto amp;nbsp;Ma«’ W,Augufljtjy5 in fymbolo ad catechumenos fenbit, Mariam fignificari per uirgaar, ^pwfurculumucl florem, filium uirginis lefum Chriftum, qui progerminamt ut “OS iHibatus de ftirpe Ifchai,qui erat pater Dauidis.

«remiae.x^.ait Dominus:SufcitaboDauidi germen iuftum,id eft,filium inno* ^^* ’'’^’^° pcccato contaminatus eft,fed plane integer SC purus, qui S^ alios Wiiincabicubi Hebraico more intdiigit per germen filium oaturalem. Vt enim ra^ J^u.culi de arborumlbrpe,ita ex parenttbus progerminant nati. Chaldaica uerfio Goet prophetiam hanc aperte fine Metaphora:Sufcitabo Dauidi Mefchiam iuflö.

f'^”quot;”^ Dauidis iando Sd fandificante ita concionatur Paulus Ada^, Inu« leiïe,uirum fecundum cor meum,huius è femine, ita ut promifcrat, ïdduxitQcQsIfracli feruatorem lefum.

^od audi quam dilucide Euangebftx Lucas amp;nbsp;Matthaeus Chrifti lefu natiuita^ tem lanctam defcripferint, nihil intermittentes eorum qux ad huius myfterfl do* cendam ueritatem périment.Circumflamix hoe locoobferuandç funt:Tcmpus,pe nes quem po pulurn in mundo turn fuerit fuprema poteftas in terris, nomen impe^ CireumflM tâtons,nomen pratfidis ab impcratore conftituti in terra natali noftri régis, praeci« t'««««/*» hum negocium quod turn in ca terra per imperatorem agebatur, genus aut pro* ’Pia Chrifti,famiha eius, matris nomen,pater putatiuus, patria, locus hofpitq, nati« *Utis teftes amp;: praecones ac fpedatores, turn amp;nbsp;natiuitatis frudus.

Tempus fecundum Eufebq computationem ab orbe cond1to.5199.cam He« touts AntipatrisfiJius.50.annos in ludça fauore Senatus Romani rcgnaflet,deflru 0 Grxeorum imperio,amp; Romanis iam in orbe dominantibus,cû tranfadi effent tamp;(f^ ^^'^^^'^’*’^’ Chriftuspromiflus fuit,2oi J»odauo Calendas Januarias natus «luator mundi Chriftus klus. Ita fore prxdixerat Daniel cap.x.nempe quód in “ma Orbis Monarchia, quae eft Romanum imperium, nafciiurus effet Chriftus, te?V^^*'’**’*’’P*^®»9'** ^quot;® manibus de monte praecifus eft,qufa Chriftus li* 1adumbrationc uirtutis altiflimi rernj^’'*’’®’”^^“*’*®®^*“®*^^* ^’^*^Çtt”^®'”®P*f’^® i^iicotionê kelt Herodis No ’^^;'”®^5*'^®tfgt;us,iü impictam effe prophetiam patriarchs faceb Geneii,49.

^^^^^^^^^^P*^^'’^ (^t*«ltpoteftas regia) de ludah,^^ legislator de medio pe^ ^t» donee ueniat Sikh ud Meffias, ÓC ad eum coUigentur popqli, id eft, Chriftus

Chriflus ueniet amp;nbsp;nafcetur,quando ludæi nonhabebunt propr/umTegem detrib* Iudah,fed alicnigcnam,ut erat Hcrodes ilie Edomita.

Monarchja,utiam dix/, erat turn penes Romanos,quz primum in terrijfci' apudßabySonios amp;nbsp;AHyrioSjà quibus translata eßinPerfas amp;nbsp;Medos,à P er fis * Médis in Alcxandrum Magnum Macedonem.VItimo data eft Romanis,quorum iinperium uelrcgnum Heterat annos plus minus7o.quandopoft primum Cçfartm Caium luliuro,regnabat Odauianus Auguftinus,cuiuslnipcrrj anno 42, na tus fl* Chriftus lefus.

Et turn profes Czfaris erat Cyrenius in Syria, cuius dÜpeniauoni turn ludäf’ erat adunata«

Cumép ludzi tempore nati Chrifti fuiftent Romanis fubieôi per Pompewm Magnum,cenfebatur primum orbis totus fub Cyremo.ldco Lucas air,hanc defer*'' ptionem primam fuifle,quz eratadio cenfus,amp; aftimatio facultatum, quam uod' mus exalt;ftionem,in qua fingulorum nomina conkribuntur,amp; iuxta facuitatet fugt;’ ad danda tributa Magiftratui ceefentur.

Genus Ódprofapiapueridcicribitur. Nam Chriftum oportebat nafeietr^** . lu dab, ex domo amp;nbsp;familia Dauidis,utantea probauimus.

Patria pueri erat Bethlehem,ciuitatula in tribu Judah, ßcui de hoc rege p*^' dixcratMichças.cap.j.Ettu Bethlehem Ephratab,parum eft ut fis inter miHeo’^ rios Judah.Ex te en un mihi egredictur,qui fit dominator in Ifracl, amp;nbsp;egreffus t»** ab initio zternitatis.

* - Hofpitium certe tantorege plufquâm indignum,nempe ftabulumin diueim^ riopublico,ubiRcxrcgum,terrz Dominus, ö^Deus nofter heneditftus redio« tus cft in przfepi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Angelorum exerdtus prçcooes erant huius fdutiferç natiuitatiSjannuncianie’” ‘ paftoribus,notQc cxcubantibus excubias fupergregem fuö.Neiimeatis dixitAng* us,ecce enim annuncio uobis gaudium magnum,quod futurum eft toti populo)^“ ’ natus eft uobis hodie ialuator, qui cft Chriftus Deminus in ciuitate Dauid, Et he* uobis fignum, inuenietis infantem fafcijs inuclutum,pofitum in prsefepi.Lucx 1' Paftores autem mox uenerunt ad Bethlehem, Ól inuencrunt Mariam amp;nbsp;infants*”' Et ut uideremus, hune infantem non tfle regem folum, óf Dominum ludatorufi fed óf gentium, fcnbit Matth.cap.z.Magos, id cft,fapicnrcs amp;nbsp;dodores Perfar***” uenifle lalutatum hune regem,quem óf honorarunt auro,thure amp;nbsp;mirrha.

Natiuitatis frudus eftineffabilis.Natus eft.n.angehs tcftibu5,nobis, utGt**^ fter faluator.Natus cft uerus homo,utpcflitmori,amp; moriendo ac refurgendo ß Iiberare à peccatis,morte,Satana,amp;: gehenna.Padus cft enimnoftra uidima.qu’'' ; tisfecit propcecatis noftris, qua Deo fumus teconciliati, amp;nbsp;ab omnibus mä*'^ berati.

quot;J^aßusßub J^ontio J^/ato^crueßxus^ mortuus ^ fyultui^ ^(^ ß:endit ad i/ßerox^

Si Chriftum Dominum noftrum diligis, maxima diligentia pwlt;®‘®^’j^ Articulum de fandUfima óf falutifcra paflionc óf morte redemptoris “y'^’jjjn Chrifti.Primum igitur difcc hanc paflionem óf mortem à Deo effe P’^^®’^^’’^^)! propter redempiionem generis humani,Chriftus optima óf promptiffima ^ter^f óf iua uoluntatc mortuus eft. Quis enim filium Dei inuitum potuilfet int«^ . Przfciuit óf uoluii hanc mortem.Przdixit enfin difcipulis LuezaSt/c P^Gu^^ji

CAT EC H ES IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXLV

Ec« (inquit) afcendimus Icrofolymam,amp; confummabuntur omnia,quat per Pro^ phetas kripta funt,de filio hominis : tradetur enim gentibus,amp;illudetur,ó^ contu« tnelijs adficietur,amp; confpuetur, amp;nbsp;poßquam Hagellaucnnr, cum occident, ac tertia dierefurget. Et Apoftolus. Philip» x. ait : Chriftus humiliaun femetipfum, fatHus obediens ufep ad mortem,mortem autem crucis.Et Eph.5.ait:Chriftus tradidit fe^ tnetipfum pro nobis oblationem,dt:uióimam» Non dicit : raptus cft nolens 3^ in^ uitus ad mortem.

Prophetac omnes prædixerunt confonis oraculis, Chriftum paiTurum 6C mo^ liturum pro peccatis noftris,decrcto Dei patris.

Mofes primus adumbrauit mortem Chrifil uarijs facrifieqs amp;^ uióimis ani^ malium, per totum Leuiticum. Sacerdotes enim in lege offerebant uióimas,fan^ guinem ui dim ar urn effundebant, quæ omnia in figura fiebant. Significabant enim lorCjUtaliqua uidima Immaculata ofFerretur pro peccatis hominum, qua ucre ex« piarentur peccata, amp;nbsp;fanguis innocens efFundendus effet, quo ueré mundaremuï ab omnium peccatorn coinquinamentis. Hæc uidima cft Chriftus 0£. fanguis cius, Ipfe etiam facerdos cft,uerc nos reconeihans Deo. Ideo toannes baptifta uelut ex* ponens totum Leuiticu de uidimis,ait demonftrando Chriftum Iefum:Ecce agnus •lleDeiquitollic peccatum mundi. Nam mors animalium neminem potuit Deo teconciliarc,fiCfanguis taurorum S^ hircorum non potuit auferre peccatum:Sola autemChrifti merspotuit iram Dei placare,pro peccatis fatisheere. Solus Chrifti hnguispujjggjfe peccatores potcft,ut docet Apoftolus ad Hebroos copiofifsime. Ideo Apoftolus Petrus x.Petri i. uocat Chriftum agnum ilium immacubtum amp;nbsp;in« contaminaïum,pracordinatum ante quamconditus effet mundus, extremis autem lemporibus manifeftatum, ut prxciofo ipffus fanguine redimeremur ab seterna captiuitate.

Et Nume. xt. incarnationis amp;nbsp;pafsionis dominiez myfterium Mofes æneo ferpente exaltato præfigurauit. Infedi ueneno ferpentum iniucbantur ferpentem Kxacrefaflum,^! hberabatur à ueneno ÔC morte corperalijnfedi ueneno peccati, oculosfidei i» filium hominis in cruce pendentem deffgunt,in cum credentes,qua fide fit, Ut non pereant ueneno peccati, fed fanati uitam infuper acternam accipiant.

Efaias cap.y^. nihil aliud agit quam de morte Ôi. refurredione Chrifti Ôd de Efai/t« caulaacfrudumortis,Ipfc,inquit,uuîncratus eft, propter iniquitates noßras,amp; con ttiiwpropter feelera noftra. Dominus coniecit in cum iniquitates omnium noftrö. Et prædicit eo cap. animam Chrifti dandam effe uidimam pro peccato, id eft, ipfum eile moriturum pro populi delidis.

Daniel, cap. 9. non folum praenunciat mortem Chrifti, fed amp;nbsp;ipfum tempo-j Daniel. ris articulum indicat accuratifsime, quando Chriftus erat moriturus. Poft folutam captiuitatem Babylonicam,ab co temporc quo ludei coeperunt inftaurare templum amp;nbsp;urbem, ufep ad Chriftum principem St' iam regnantem, erant feptimanae anno? rum 70.id eft,420. anni: has hebdomadas parntur propheta in tres partes.Prin* cipio tribuit 7. feptimanas hoc eft, 49. annos,quibus reparari debebat templum, amp;urbs. Medio tempori dat^x. feptimanas,contunge7. babes 69. feptimanas, id «ft,annos 435. Poft tot annos,nempe 69. feptimanas,excidendus erat Chriftus Ô^ crucifigendus,nimirum anno quarto poft.69.hebdomadas,quando Chriftus Euan gelium graux Dei iam prædicauerat toti Ifraeli annos.3. amp;nbsp;dimidium.Harc utpre« dida funt,ita funt Si impleta, Romanis iamorbis Monarchiam obtinentibus.

Non grauabo mcmoriam tuam nunc pluribus teftimonqs,ubic^ enim in pro« phetis obuia funt.

Cum itaqi ueniffet hora Chrifti, qua ut agnus immaculatus offerri pro nobis wmori uoiuit,ultro fe hoftibus ludacis exhibuit capiendum,amp; ut habet Efaias, tan« Quamouis ad occifionem dudus eft, SC quaff agnus coram tondentc fe obmutuit. Hiftoriam pafsionis Euangeliftac commémorant.Tandem amp;nbsp;à ludxisprimoribus, ß b ac po«

«c populo Si^ à gentibus'mor ti adiudjcatus cft.Iia dominus propter nos à foto «HDi* do ïudicariamp; damnari uolutr. Pontius cmm Pilatus Romani Catfaris ethnieün^“* data Ethnicus pratfes erat, amp;nbsp;crud affixui eft inter duos latrones, Hout Efaias cap* 5j. prædixerat.

Et toto illo fupplicq tempore loquebatur fcptirs Dominus Deus noßer Icfu* Chriftus,qu3c uerba à Domino noftro in fumma angultia,amp; acerbifsimis anmixac corporis doloribus dida Chriftiani ut thefaurum conferuarc,ô^incordibusfuia conferre debent,

ir. Matri dixit : Mulier ecce filius tuus. loanni : Ecce mater tua. En moriiurUJ matrem fandifsimam commendat loanni.

un. Larroni conuerfo Chriftum agnoicenti acconfitenti dixit:Amen dicotib4 hodie mecum eris in paradifo. Ecce Dominus paradifi, eoeli 0^ terrat promiidtl* croni iam Chnftiano locum folacij amp;^ quietis,quod folius Dei eft: ergo Chrißuseß uerus Deus.

^f. Confummatum eft. Ecce omniaquxin falutem generis humani pater eiß^ eienda iniunxit,perfecit,prophetias de fe impleuir.

y U, Pater in manus tuas cÔmendo fpiritum meum. Hoc exemple pq morient« commendent animas fuas in manus patris, ÔC Chrifto Epifcopo animarum. Vide quo migrent animae Chriftianorum,quando à corporibus abierunr.

Iam confidera quç fuerit caufa huius pratciofat mortis,^ quis frudus.Deus Si mifericors eft amp;^ uerax, ex mifericordia promifit nobis filium fuum redemptorem» 0^ quod promifit,quia bllerc 0^ mentiri nefcir,fideliter impIeuit:Chriftum mifitjU* pro nobis moreretur. Per unius hominis inobedientiam peccatores fadi fumus omnes. Per unius item hominis obedientiamlefuChrifti, rurfus iufticfficinwr. Efaias caufam amp;nbsp;budus breuibus uerbis indicat. Cauftam quando aitrConttitustfl propter fcelera noftra. Frudum uero his uerbis:liuore eius fanati fumus.

Sic enim peccatis noßris offenfus erat Deus,ut nulla re quam preciofa motte unigeniti filq placari potuerit, Hæc iiaqj mors faluifica nobis omnia bona attuliti omnia mala abftulit. En igiiur caufam finalem amp;nbsp;frudum mortis Chrift. Mors iHi eft unica Óé perfedifsima fatisfadio pro peccatis noftris, eft ucra amp;nbsp;xterna propi* ciatio,unicum facrificium propiciatorium, cuius uirtute omn bus feculis omnium cledorum peccata funt expiata.

Efaiæ 5^.poftquam pofuerit animam fuamhoftiam pro delidis,iiideb(t fernen longxuum.Ecce pofitio animx Chrifti, eß hoftia pro peccant. Ei hæc erat paterna uoluntas Dei,amp;promptifsima uoluntas Chrißi. Per quam uoluntatem ait Paulus Heb.io. fandifteatifumus per oblationem corporis leiü Chnfti femel peradam.

Efaiæ 53. iniquitateseorum ipfe portabit. 1. Cor. 15. Chrißus mortuusfuit pro peccatis noßris fecundumfcripturasi.Pet,2. Chriftus peccata noftra ipfeped tuiit in corpore fuo fuper lignum,quo peccatis mortui,iußieix uiueremus.

Zach.3.ait Dominus:Aufcram iniquitatem terrae in die una. Quae de morte Chrifti propheta uaticinatus eß.

Pfal.ôô.quæ non rapui tune exoluebam,delida mea à te non funt abfeondi», Hæc uerba Chriftus ioquitur,qui fadus erat pro nobis ßdeiQflbr,amp; debitor,amp;alie* num debitum,nempe noftrum ipfemet perfoluit, cumep pater peccata noftra omnia in filium fuum tranftuliftet lefum Chriftum, ut ipfe ca proprio fanguine abolerer, Chriftus hoe pfalmo noftra peccata uocat fua deUdatergo peccata noftra hac morte

fijntdeIcta,i.Ioan.t.SanguisIcfuChriftifïItjDei emundat nos ab omnipeccato. ^atth.zt^.Hic cft fanguis meus qui eft noui teftamenti,qui pro muleis effunditur in ttmifsionem peccatorum.

Mors Chrifti eft reconciliatie generis humani cum Deo. Rom. $. Cum iai^ *quot;ici eflemuSjrccÓcilian fuimus Deo per mortem Hhj eius.i.Ioan.4, Deus mifit fi* Iwmfuum propiciationem pro peccatis noftris.

Porto hsec mors aboleuit amp;nbsp;mortem. Hofeac. 15. De manu mortis liberabo ^oj,amp;: de morte redimam cos. O mors ego cro mors tua» z. Timoth. j. Chriftus mortem aboleuit.

Efaia 25. Mefsias deglutiuit mortem in æternû, Ôi. abfterget Dominus Deus behrymam à cun dits faciebus, amp;nbsp;opprobrium populi fui auferet ab uniuerfa terra, doornam Dominus locutos cft.Hec uerba ecclclia Chrifti intelligit de uidoria Chri fti»quauicit peccatum amp;nbsp;mortem.Sic enirn canit:Mortê moriendo dcftruxit,uitam ïdurgendo reparauir. Turn hxc mors plenamnobisôdacternam redemptionem 3dtulit,à peccati,mortis,diaboli tyrannide.Pfal.izp.Ipfe redimet Ifrael ab omnibus iniquitaubus cius. Zach. 9. Tu in fanguine teftamenti tui emiOfti uindos tuos de beu,in quo non eft aqua,id eft, Peccatores propter peccatum captiuos fub Satana, ad «ternam damnationern, mentis tui fanguinis eftuft iiberafti ex lacu illo, id eft, loto cruciotus aut tormentorum.

Sophonix jjubet propheta toto corde exultare Hierufalem,id eft,Ecclcfiam» Ratio gaudij tanti eft, quia Deus abftulit (inquit) iudicium tuum: Aucrtit inimfeos ^°lt; ) Dominus Deus tuus in medio tui gigas, id eft, fortis ipfe faluabit. Hare de Chrifto Deo fiC homine,rege Ifraëlis uaticinatur propheta,qui abftulit iudicium no ftrum quod commerueramus,id eft, damnationê perpetuam: amp;nbsp;hoftes noftros, qui nobis molicbantur interitum,aucrtit,fcilicet peccati amp;nbsp;diaboli tyrannidem,ac ipfe* met in propria perfona inter nosfuir,Sd gigantça uirtutefortern atrq uicit in cruce, amp;nbsp;nos faluauit. Hinc pafsim in prophetis Chriftus uocatur redemptor nofter.Pau^ lus aitChriftum femel efte ingreftum infan(fta,æterna redemptione reperta.Ad Ti turn 2. Chriftus dedit femetipfum pro nobis,ut redimeret nos ab omni iniquitate, ôi: purificaret fibqph populum peculiarem,fedlatorem bonorum operum.i.Tim.z. Chriftus lefus dedit ièmetipfum precium redempfionis pro omnibus»

Hatemors eftgaudium 3^ triumphus confeientiae noftrx Coloff. 2. Chriftus ddeuit Chirographum, quod erat contrarium nobis, amp;: fuftulit iilud c medio afFi« xum crud,quod fic intclligas:Primo,ut ftylus inferibit peccatum confeientiae ada# mantinis literis.

Scriptura illa eft confeientia propre peccati, Chirographum, Hoc Chirographe Satan nos agit reos damnationis.

Chriftus Chirographum adhxit cruci, quia pro peccato fatisfecit,^ legis ma kdieftione nos redcmit, ademit Icgi ius damnandi Chrifti fideles. Si credimus in Chriftum,hacfide pacem habemus erga Deum per Dominu noftrum lefum Chri« ftutn.Nam iufticia Chrifti per fidem fit noftra,amp; tranquillatur confcicntia;quia ma* ior amp;nbsp;potentior eft iufticia amp;nbsp;innocentia Chrifti omni iniufticia noftra,3^ omnibus peccatis noftris 6^ totius mundi.

Hec mors eft uita noftra.Nam per hanc uaftatum eft mortis imperium in nos, amp;nbsp;reftituta eft nobis ucra amp;nbsp;beata uita,2.T im.i. Chriftus in lueem produxit uitam, acitnmortalitatem,ficut per Hofeam ait: O mors ego cro mors t!Ja,idcft,occidani te^penitus abolebo,nc porró quenquam mcorum interimas. Confringam enim atüieum tuum,id eft, peccatum, ut inermis amp;nbsp;uidla cogaris audire Chrirtianorum uocemtibi infultannum:Mors ubi eft aculeus tuusf Immanis lyrannus erasycutpi« c tua ttansfodiebas omnes, omnes deuorabas ; at nunc cuipis tua frada eft, id eft, ?^5ff‘’®*^*^*®*“*’’»*pftiaa per mereftituta« Defqftiigitur formidabilis eftè Chrifti b-eiibus. Et hane glonoOfsimam uidoriam defcripÜtfandus Apoftolus Heb. z.

Poflquim pucri commerdutn habent cum carne amp;nbsp;fanguîne.id eftjunt ocn’boiBç heSjà ipfe(Chriftus) fimilitcr particeps «ft facQus eorundem (id eft, uerus homo) ut per mortem aboleret eum qui mortis habebat imperium,hoc eft, diaboïö, amp;nbsp;*^ beros redderetcos,quicun£p metu mortis,per omne uitam obnoxq erant feruiw^ Sepukura Chrifti,

Ad haec lefus Chriftus,fepultus eft in menumento novo Iapidéo,quod eraf'’ horto,non procul à Caluaria.Iudaei autem municrunt fepulchrum cuftodibus adh»* bitis,0(: ingens faxumquod aduolutum erat oftio fepulchri, obfignarunt, Ui M’*' ' thæus amp;f akj Euangehftae teftantur.Sic enim Pfalm.id. praedixerat Chriftus per o’ Dauidis: Caro mea requiefeet in fpe : ccrto enim crat tertio die refurreôurus.No^ corruption! nee putrefaôioni obnoxia effe debebat caro, quae fanefta 0^ fineomm macula peccati erat, Ita amp;nbsp;Efaias cap.u, dixit,requiem Chrifti fore gloriam udg^ riofam:ftatim enim refurrecturus crat glorioftfsime, quippe uidtor pcccaii, moïi*’ ÔC inferni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Defcendit SC Chriftus ad inferos iuxta fcripturas Pfa!m.id,Non derdinqu^* ■ iiefeettfut* animam meam in inferno. Nee fines ut Sandus tuus uideat corruptsonem. chrifli ad Sicut enim Chriftus homo propter nos fadus eft, ita uoluit Si uere mori, uef^ i»ßgt;^of, fcpeliri,0(; fccundum animam defcendere ad infema ad pias animas, AdanijNoan» , Loth,Abraam,Ifaac,lacob,Iofeph,Dauid amp;nbsp;allot u Chrifti fideUum, infinu AhtJ’^ quiefcentium amp;nbsp;expedantium plenam redemptioncm,uteas confolarcturinccp’^ 1res folum ex inferno hberaret, fed amp;! omnes credentes à cendito mundo oftp ’“ Confummaiionem feculi,in quern omnes eramus damnari,in quo amp;nbsp;tunc,fKUtamp;i*' morte per fententiam diuinam eramus, ubi ignis act emus omnes filios Adam m3* nebat, ut morti per z\dac peccatum traditi, in extreme iudteio tradercmur etiam Èœnæ igniep aeterno,ubi nulla plane redemptionis fpcs fuiftet: quemadmodum» )iabolo amp;nbsp;angclis cius nulla fpes eft, quibus ilk ignis ab exordio mundi paratui cft,0(: quotquot ex cius regno per Chriftum nolibcrantur. Defcendit itacpuiDi’* ; bolum uinceret,omnemcp eius potentiam calcaret pedibus, portas infercrum con* £ringeret,ut ab infens crucret fuos, ficut amp;nbsp;fponte in mortem fe tradidit amp;nbsp;fepd*quot; uoluit,ut fuos à morte amp;nbsp;fepukhro amp;nbsp;à tota merte libcrarcr,amp; nos qui in cumcf^ dimus in certa fpe gloriofac refurredionis quiefeeremus poft corporis mortem»^* cut amp;nbsp;omnes eledtSd Chrifti fideles ab initio mundi ex hoc feculo emigrante’» requiefeebant in finu Abraac,amp;: eximiam illam ac cœleftem benedidioncm, m^^' nedido femine Abraae Chrifto expedauerant.

Chriftus non coniccit fe in mortem, utin ilia maneret, fed ut utm omnemS uincula mortis difrumperet,0C uida morte,amp; peccato delete refur gerei. Climbin’ propter peccata noftra fe in mortem tradiderit,amp; propria uirtute folutis dolonbiH mortis rcfurrexerit,quatenus impoffibile erat ilium à morte teneri,quia ipfeeftutt’ uita ÔC refurredio.loan.ii.confequens eft,peccata noftra Chrifti morte eife abohU uitam immortalem,hoc triumpho refurredionis gloriofx reftitu(am,ut Ecckfia cal nit: Mors 6C uita duello conflixere mirando, dux uitæ mortuus regnat uiuu$.

Hoc grande mifterium refurredionis Chrifti,amp; mortis noftra: per dirißn’'’ uidæ pracdixerunt prophetac, lonas enim figura fuit Chrifti morituri, fepeliendiS^ reiurreduri,loa.2.Dotninus prçparauit pifeem ingentê,ut deglutirct Ionam,Ätr3l Ionas inuentre pgt;fds tribus diebus SC tribus nodibus, amp;nbsp;dixit Dominus pifcij^^ cuomuir Innam in terram.Hanc confolantiftimam figuram ueritas ipfa Chrißusßcl pheat Miittb»»^,quango fenbis amp;nbsp;phanfactsfignu petentibw« refpond«: Generatio

Igt;Tau3finquh)S^ adultéra Rgnum quxritgt;amp; fignum non dabi'tur e/,ni‘fi fignum lonæ prophstx, Qucmadmodum enim fuit Ionas in urntre Ceti tribus diebus Ä.' tribus noAbus:fic crit filws hominis in corde terrae tribus diebus amp;nbsp;tribus nodibue.Se« pciiebatur enim in die parafceues,amp;f quieuit ufcp in tertium diem,amp; cum fabbatum prxterrjiTet fummo diluculo dici primi Sabbatorum, Chnftus qui habet poteftatem ponendi animam fuam 0^ poteftatem rurfus fumendi eamjoan.io.magno tetr^mo tu fado, gloriofe relurrexit in nouam amp;nbsp;acternam uitam, id quod angdi tefiantur Marcfi^, Ne expauefcatis,lcfum quacritis Nazarenum, qui fuît crucifixus/urrcxtt non eft hic, ec ce locum ubi pofuerant ilium.

El Lucaf.24. Angeli mulicribus dicebancQuid quaeritis uiuentem cum mor» tuis,non eft hic,fed furrexit,recordamini ut dixerit uobis,cum adhuc eflet in Gak* ipidicens.quód oportuerit filium hominis tradi in manushommum peccatorum et «ücifigiamp;die tertio refurgere.

13auid.pfal.8.Minuifti cum(Chriftum)pauhfpcr ab angelis.Gloria amp;nbsp;honore coTonaftfeum,amp; condituifti cum fuper opera manuum tuarum,omnia fubiccidi fub pcdes cius. Vaticinatus eft fic propheta de Chrifto, qui cum eflèt filius Dei, uoluit «iam filius hominis fieri,in mundo propter nos defpe£f?iflimus,amp; ad breue tempus, utl monalitatis fuæ uel paif onis fux infra angelos dciedus eft,quando femetiplum txinaniuit, fadus patri obedicns ufcp ad mortem,mortem autem'crucis, Cæterum in refurrectione moxcoronatus eft ineffabili honore amp;nbsp;gloria beatacimmortalitatis Óffummac poteftatis,qui4 conftitutus eft rex amp;nbsp;Dominus omnium.

Non dcrelmques animam meam in inferno, neep dabis fanc^um tuum uidtte corruptioncm.Notiftcafti mihi uias uit3c,implebis me Içticia cum uultu tuo,iucundi« lasindexteratuain aeternum.Saneftus Dei Chriftus eft,cuius caro priuilegio fuem'î nocentiæ Ôs: integritatis,etiamfi ad tempus mortalis eflet, Öi in fepulchrö mortua ia ceret,corruption! tarnen amp;nbsp;putrefaeftioni non erat obnoxia, ut noftra caro qute in peccatoconcepta amp;nbsp;nata eft.Huie pater notas fecit uias uitte uc»ç,nimirum,in quam mors nullum habet imperium.Namrefurgendo ueram atep immostakm uitam non folumipfe primus ingreflus eft,primus paradifum intrauii, fed amp;nbsp;nobis hanc uiam adunamimmortalcm amp;nbsp;beatam aperuit. bt ficut fuit primogcniius exmortuis. Co loffen.primo, primus qui in ueram SC coelcftem uitam refurrexitglorificato corpo* re:itt öc refurredio cius gloriofa.eft caufa efficiens noftrx rcfurrcdionis in glori* am coelcftem.

Vera ftaep amp;nbsp;perpétua Içticia impleuit Chriftum pater, quia ab omnibus mahs 6c xrumnis crepium ad dextram fuam collocauit,ubi eft aperta Uifio ftuuio Dci,fe« curitas 3eterna,3ctcrnumcp gaudium.

DauidPialm.ii.cum mortem Chrifti Stf mortis genus expreffifref,mox tarnen prxdicitforCjUtChriftus narret nomen Dci patris fratribus fuisin Ecclcfia: Narra* bo nemen tuum fratribus meis,in medio Eedefix laudabote :Ergo neceflano erat refurredurus à morte,ut patris gloriam fratribus,id eft,Chnftianis narraret.

Moxcanit, quis frudusex laude Dei,quando gratia Dei in Chrifto predica* iur,proucniat;Edcni paupcrcsü:faturabuniur,amp;:Iaudabunt Dominum,quirequ0 runt cum,uiucnt corda corum in feculumleculi.

ld eft,paupercs fpiritu,qui corda contrita habent, amp;nbsp;timent iudicium Dei,pa* »centurpraed!cationeChrifti,faturabuntur,quiafidem confeqv{êïur,0£; pacem conici* eonarum, qua iufticia fidei uiuent inxternum.Ethacpracdicationecongregabitut ^^‘'''»‘Clinflïjlicut canicKeininifcentur, Öd conuertentur ad Dominum omnes hoes terræ. Adorabunt in confpedu cius omnes pairix gentium, quoniam Domini «ft tegnü, 0^ ipfe dominabitur gentium,Hoe uanemio docet Dauid refurredurum ß b 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum.

Chriftum. Nam prxdicare cum oportet,amp; Eedefiam conuccare,5lt;; alios uWÄcaff in acternum. Regnum præterea cß eius,St: ipfe dominabitur in toto mundo, Nofl igitur poterat in morte detineri, qui regnum debebat crigere, amp;nbsp;tale regnum, ifl quo fubditi in aeternum funt uidiuri: ipfum igitur oportebat primum morte uid« rcfurgere,amp; etiam omnes fuos corteges à mortuis exukitare.

Efaias cap. 9. uocat Chrißum Abiad, id efi, pattern æternitatis, amp;nbsp;antes no« minauerat ipfum, puerum nobis natum : fi natus cß homo, ergo mortalis erat. At idem eß Pater ætcrnitatis,qui ut Pater fuos Chriflianos in aeternum cofcruat. Si^f^ loan.io.ait : Ones meæ fequuntur me, amp;nbsp;ego uitam aeternam do eis, nee peribunt in aeternum,nclt;^ rapiet cas quifquam de manu mea.Neeeßarium igitur eratCbd^ ftum refurgere à mortuis,ut eflèt primogenitus ex mortuis, Colofi. 1. Primogen** lus inter multos fratrcs.Rom,8. amp;nbsp;nobis author gloriofac refurredîtonis, in uitam coeleßem,amp; fempiternam.Eodem capite uaticinatur propheta,regnum Chrifti’^ dicio amp;nbsp;iußitia difponendum SC fundandum eße in fempiternum, 8i pacis in boe regno nullum fore finem.Ex hac prophena necefiario confequitur,amp;' Chrißum œ rciùrredîurumâ mor tuis, quia eß rex æterni regni, amp;nbsp;nos qui Chrifio adhxremu» ut membra capiti,certó etiam eße rcfurrcdluros : nos enim furnus regnum Chrißt» nobis hæc pax fempiterna promißa cß. Ergo refurgemus in nouam illsm amp;nbsp;coelt* flem uitam,ubi mors amißb aculeo nemini timenda eß. Nam in reuelationc regn' Chrifli,mors ultimus hoßis abolebitur.i.Cor.iy.amp; canetur hymnus ille de uidofi* nofiri régis: Mors abforpta cß in uiöoria ucl in fempiternum. Et ne mihiomnw uaticinia de refurredione Chrißi Qé fandorum recenfere fit neeeße, obferua hanC infallibilcm rcgulam.

Omnes feripturae propheticae, quac de regno Chrißi aeterno uaticinantur, “ cas diligenter infpexeris, ÖC nudeum carum exeußeris, irrcfragabiliter amp;nbsp;certifei^ me conuincunt, Chrißum refurredurum eße à mortuis,ipfum eße ucrum Deum Iiomincm,amp; omnes etiam hommes eße per cum refurreduros. Nam cum Rw ß* conflitutus aeternae gloriae,neccße cß ipfum poßc fiC ucllc abolcre peccatum amp;mof tem : ergo neeeße eß ipfum natura eße Deum,cum hæc opera magnifica fobus fin* diuinæ potentiae fid bonitatis.Cum autem amp;nbsp;homo fit,certc mori poteß,nee tarnen in morte detineri potefl,cum ipfum regnare oportcat fuper thronoDauid amp;nbsp;fop^ domum lacobin aeternum Efaiae.p.Luc.cap.i. Mortuus enim non potefl regnart» Porto cum regnû cius aut domeflici cius fint Chrifliani,quibus in illo regno, atet* na pax amp;nbsp;fecuritas promittitur:Ergo nee ipfi poterunt in morte detineri,fed refut* gent in uitam,cum Chriflus non pofsit eße rex mortuorum, amp;nbsp;cum omnes ilh mo* riantur. Y am cnim potens cß refurredio Chrifli,ut amp;nbsp;damnati cegantur refurgtrt» quo dignam fadis impijs mercedem, id efl, Gehennam accipiant,utcp fcabcUaihn* pedum Chrifli, ut ipfe fit iudex fid Dominus uiuorum fid mortuorum.

Efaias cap.x^.Mefsias deglutiuit mortem in fempiternum,Quod uatidniuA non folum docet, Chrißum dcuida amp;nbsp;penitus abolita morte refurredurum, fed Ôf nos reuiduros, qui furnus membra Chrifli. Nam prophcta dicit. Dominum Deum ablaturumlachrymas ab omni facie, idefl, omnes caufasnoßri moeroris,ludus» £d Hetus, quac funt peccatum,morbiSu mors. Efaia^ ^5lt;Si dederit animamfuamho* fliarn pro peccato, uidebit fernen longæuum, id cß,fi Chriflus pro noßris peccant mortuus fucrit,aut fe patri obtulerit uidimam,per mortem:fua morte,mortem aby lebit,fidipfedurabitinaeternum:'fid hiquos redemit fimilitcruiuentcumipfoi® aeternum. Ergo oportebat cum à morte refurgere fid nobis ctiam bcatæ uitæ ætei* nitatem conferre.

Et Hofeas quam magnifiée defcripfit uidoriam Chrifli, ubi Dominus nefter, uitat autor,fic nos folatur Öd morti minatur intcritQ:De manu inferni hberabo cos, de morte redima cos. O mors ego cro peflis tua, ó inferne ego ero deuaflatiotux ^^^^ l' Cii^ftus nofler,nos de inferno fid fepylchrq Itberabiqfi ent mors morti,ergo

CATECHESIS; CXtVIH abokbit mortem öd in fe, 5C i'n nobis, ut ipfe fit primitif eorum qui dormieranr, tCor« i54d eft ut ipfe primus umcat mortem,refurgat in acternam ijitam,ó^nos ex fiucibus mortis eripiat,uiuificet,amp;: in uita uera in aeternum conferuet,

Chriftus Luc. ultimo difcipulis ordinem fuorum operum reuelat diccns:Non« ne hæc oportUit pati Chriftum amp;nbsp;intrare in gloriam fuamfPrimo itacp tempore dif» penfationis,decreto Dei patrjs,oportebat Chriftum in humih«te apparcre,amp; utEfa iaspraedixitjfieri dcfpedtL!m,5C nouiflimum uirorum,plenum dolonbus 0^ infirmi-» tatibus.adeo contemptum ut auerterentur uultus ab eo: uerum hac uia crucis reefta tendebat ad gloriam fuam fempiternam.

Deinde cumpleto tempore difpenfationis d Patre commink, cum iam ufcp in ignominiofiffimam mortem crucis femetipfum humdiaffet, per fummam obedient tia!n,mox adcrat iucundifiSma hora glorificationis eius,Sicut prædixerat. Ioan.ilt;^* Nunc uadoad eum qui me mißt.Exiui à Patre ÔC ueni in mundum,iterum relinquo *nundum,amp;: uadoad patrem.Et loan.io.Afccndo ad patrem mcum,amp;patrem ue* utuni,Deufn mcum, fiC Deum ueftrum, Rupto igitur mortis carcere,propria uir* tuterefurrexit,amp; per mortem corporalem,in ucram coelcftem ÖC fempiternam uita wgreflus eft.In hoc refurredtionis triumpho glorificatus cft.Nam refurreeïio cius, wit plena eins glorificatio amp;nbsp;exakatio in fummam fublimitatem, accepto impcrio, 0lt;^ tegnofuper omnes creaturas in cœlo amp;nbsp;in terra.Poftca tarnen,ut certi eflêmus de tanto myfterio,aperte etiarn oftendithumanis oculis,Afccnfioncm fuam in ccelos, die qnadregefimo à refurredione, cum iam difcipuli de refurreeftione uera Chrifti, warijs argumentis etfenfuum experimcntis,pleniftïmècertificati effent. Et ut Lucas capite ultimo habet.’Eduxit difcipulos foras inßethaniam, Ô^ fublatis in alfum ma nibus fuis bsnedixit eis,ac ferebatur in ccclum:ubi pater ipfum federe fecit ad dexte ramfuaniincoeleftibusfupra omnêprinclpatum,ac poteftatem Ö^ uirtutem óifDo* minium,amp;omne nomen quod nominatur,nonfolumin hocfccnlo, uerum etiarn in Lturo: amp;nbsp;omnia fubiecit fub pedcs illius,amp; eum dedit caput fuper omnia ipfi eccle* fiar.qus eft corpus illius amp;: complementum cius, qui omnia in omnibus adimplet Ephe.i. '

Hunc Euangelq articulum prophetaï nontacucrunt,ut Dauid corona prophetara T^jab/^io^Dixit Dominus Domino mcojede àdextris mds^donce^onaminn* nucostiios jeabeffum pedum tnorum^

Hæc de Clirifto prxdicta font,cuius fpiritu magiftro, Dauid hoc myftcrium pratuidit Ä cecinit,Chriftus. Matthäi.interrogat phanfeos: cuius filius Meffias ucl Chriftus fitfPharif^j refpondenufibus Dauidis.Id enim fciebant ex fcripturis.z.Re* 8um.7,Et rurfusinterrogat cos Chriftus,quomodo Dauid in fpirituChriftum uocet Dominum fuum.Si Chriftus cft Dominus Dauidis,quomodofilius cius eft ƒ At Pha hiæi cacci obmutucrunt,non intelligentes fcripturas. Chriftus enim filius eft Daui# i^kcundum carnetn, fit nihilominus, ut Auguftinus in Pfalmo. 109, docet, eft D M1N V S Dauidis, fecundum utranep naturam. Secundum diuinam na# R^V^ “^'^‘^quot;'æ*^'^”^quot;^ Patris,amp;; creator Dauids: fecundum humanamjCft ruU ’ ^^^'^*^*^^æ^^’^^^^’ ’” ^3*^*^^ clarificata Dauidis,ad dextram DEI fedens,uc# ^3'Ua-or Dauidis,qui per hunc fuum filium, à maledicftione hberatus eft «eter# ■ '-uninia eft ergo poteftas eius.Pater eum ad dextramfuamconocauir,id cft,om« ® ^ipoteftatem dedit in coilo ói^ in terra.Quod Paulus Phnipen.i.fic exprimit:

Deus Chrißum in furnmam cxtulit fublimitatem, ac donauit i1!/ nomen ejuod c^ fupra omne nomê,ut in nomine kfu omne genu fc HcdîatjCœkftium ac tcrrcnnui’’ Ö^ infernorum. Omnisqï lingua confiteatur, quod Dominus fit Ilt;fus Chriftt»’® , gloriam Dei Patris. Sic cum predicant Apofioli Adto. 2. dextera Dei exaltaïutfl»

. tic Aóo. 5. Oportebat lefum Chriftum eed um accipere dep ad tempus reftitutio* : rus omnium: Deus patrum noßrorum glorificauit filium fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Ado.jr.HuneChnflum principem Si feruatorem Deus cxaltauit dexterafuî» | Pfalmo item. dy.Triumphabbus uerbis propheta Chrißi uicßoriamjdcRribii’ I Afcendifli(inquit)in altum,captiuam duxifli captiuitatem. Quam prophetiam Apo Bolus Ephc.4. de Icfu Chriflo intcUigit, qui afcendit fuper omnes coclos,ut iwp^f 5 ret omnia,amp; afcendit gloriofifsimus uittor peccati,mortis amp;nbsp;Satanæ,qui nos capb* uosinregnum malcdidionis abduxerat inacternum excruciandos. Chrißus^u# tem expoliatos principatus,ac potefiates tenebrarum ofientauit pa!âm,triumphaDS illos per femetipfum,id eß, illos captiuatores rurfum cepit, qui hominem c«P^^ rant,id efl,mortem amp;nbsp;Satanam,amp; his fortiter deuidîis amp;nbsp;fpoliatis reduxit pratdam fibi ab!atam,nimirum nos,quos Satan captiuos detinebat,idcp inenarrabiligaudiö» ut fit in uiótorijs gloriofis. Ideo de codem myflerio Pfalm. 4^. fic cecinit: AfctH* j dit Deus in iubilo,Dominus in uoce tubæ : quod uaticinium de Chriflo ucro D*® » amp;nbsp;homine gsonheato intdligcndum efl. Et cum in Chriflo Deus amp;nbsp;homo finiun’ , pctfona,Deus dicitur afcenderc,nimirum fecundum naturam humanam glcriamp;^ tam,quam ut primitias nature noflræ,tum primum eoelis inuexii»

Dicito quis nobis ffudus, quæconfolatio proueniat ex hoc gloriofo Chriflo akenfu ad pattern«

F. OT TH 0. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Hæc uidloria mi frater amp;nbsp;triumphusille ad nos pertinet.Noftros enim hofirt R proflrauii amp;nbsp;peßundedit Chriflus : nee iam fibi folum, fed nobis fedet ad Patr” , dcxteram,fine intermifsione fungens officio régis amp;nbsp;facerdotis.Thronum Dawd, id cft,Ecckfiam difponit,amp; fuleit uerbo amp;: fpiritu fuo.iudicio amp;nbsp;iuflitia, tueturnos in omni pcriculo, intercedit pro nobis, fpiritum faneflum mittii in corda neftra, Si hoc unum agit,ut ÔC nos brem, corn plet o dedorum numero,ab omnibus malis ipi* ritualibus amp;nbsp;corporalibus ereptos in'gloriam patris adducat.

Ita enim ait loan, iö. Expedit uobis ut ego uadam ad pattern» Si enim non t abiero, confolator die non ueniet ad uos. Si autem abiero,mittam eum ad uos, ^ cum ucnerit iUe, arguermundum de peccato,^ de iuflitia,amp; de iudicio.Ioan.»4’ Vado paraturus uobis locum. Sed ubi efl locus illee' Ecce rurfum ait cap. 17. Pn**^ quos dedifti mihi,uolo ut ubi fum ego amp;nbsp;illi fint mecum, ut uideant gloriam meain quam dedifli mihi,quia dilexifli me ante conditum mundum.

Ideo fi refurreximus und cum Chriflo, ut Paulus monet,fupcrna quaeramuii ubi Chriflus efl ad dextram Dcifcdcns,Coloff.3.

Vertamus corda S^ oculos noflros ad Chriffum glorificatum in omnibus atl* ueefis, quia efl nofler mifericors amp;nbsp;fidelis pontifex in his qux apud Deum font agenda in coelis, Hebrac. 2. Accedamuscum Hduciaab huncthronum gratist, ugt; confequamur mifericordiam. Hebrseo. 4. Ipfe apud pattern aduocatus nofler cO-i,loan. 2.

Si nos uel tenuiter dukedinem confolantifsimi huius Articuliucra fidedf* guftaffemus,fcmper gauderemus in Domino. Qux enim mala funt tam horrend?) ut magnopere timenda fint ijs, qui credunt lefum Chriflum, uido mundo amp;nbsp;cp^ preffo Satana, inuidum regnare in dextera maieftatis Dci,0£: pro nobis iugiterin* tercedere:*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRIDERIGHVS. Sequitur articulus de ludicioî

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mc îicnturus c/l Micarc uîuos ^ mortuns^

Hicperordinem narra,quando futurum fit hoc iudidum, quomodo célébrandum„ amp;quis turn futurus fit rerum omnium flatus. Denicp qui fine dhuiuiâ^.müttui 4 Chrifto iudicandi.

Quod ad primum attinct,fcio hoc indicium fore extremum nouiffimo die f^* Icbrandum.ArticuIum temporis cius praeter Deum mémo nouit. Nobis autem fui - ptura tantum manifeflat, quantum no bis ad uitam piam fatis efl.

Primo certum eft diem ilium eo tomporis punt^o uenturum,quod pater fia^ *’ tuit.Noftrum autem non eft nolle tempora et articules tcmporum,quos pater in fua ^fiusconftituitpotcftatc.Cumautem illuxcrit ilic diesjfiftentur Chrifto fupremo iudiciomnesgentes,boni amp;mali,ut unufquift^^recipiat mercedem fecundum fa^ da lua,^ tune erit finis mundi huius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Deinde fcias horam his tantis rebus deftinatam,foli Deo notam eflè, ut nos ’^ ’’' . -in timcre Domini amp;nbsp;oratione fideli uigilemus,amp; cautius uiuamus,quo liceat nobis ^‘’’’’•^^ effugere ifta omnia,quae fuperuenient orbi terrarum, amp;nbsp;ftare ante filium hominis

Poftremo figna tarnen nobis praedixit Dominus,quae diem ilium irx Ôi. te» j^j demptionis antecedent,ut uifis his Ch/iftiani gaudeafW,quia appropinquatredem^ lio illorum, quam Chriftus Lucac.zi.uocat pulcherrimo uerbo «7roAuTfû)o'ip,id eft, txpofitorcThcophylaeflojConfummattentmutrfufcp hbertatis,animae ÔC corporis. Qpae ab omnibus malis plcne turn libcrabuntur,pecCatis,morte et omnibus morbis amp;nbsp;aduerfitatibus penitus abolitis.Impq qui nulli uetbb Dei credunt, putant minas de extrcmoiudicio figmentum c(re,ideo fine timoré Dei fedantur defyderia car# nis,cdunt,bibunt,ædificant,celebrant nuptias faneras/fine omni ftudio fanditatis, infummacarnisfecuritate.Mar.i4.SiGuttcmpore Noë homines carnaliter fecuri, nihil curabant conciones Noë,amp;l fubito ipfos oppreffit diluuium: itadies Domini, primo Thefl’a. j.ut for in node ita uenturus eft. Cum enim dixerint pax amp;nbsp;tuta 01) mnia,tunc repentinus eis imminet intcritus.Sicut dolor partus mulieri praegnanti, nee eftugient.Cur illat'quia in tenebris impietatis obambulant mde fecuri.Sed nos qni ChriftiEuangelio credimus, non fumus in his tenebris, ut dies ille nos tanquS fur opprimaunos filtj lucis fumus,ac filq dici non nodlis 5C tenebrarum.Proinde no bisuigilandum,nondormiendum in pcccatis, fed fobrie, iufte Öd pic uiuendumin prafenti fcculo,ut fponfo Chrifto ueniente ad nuptias,cum quinqp uirginibus pru* dentibus fimus parad,amp; oleum fidci actimoris Domini habeamus in lampadibui HoftriSjJVIatth.ijr.

Cum autem Dominus nofter nobis figna daturus fit, ex quibus diem irç appro Pnquantem intelligamus,^ redemptionem noftram Ixti expedlemus, certe impi^ ^ fuerit,haec figna negligerc,

Daniël uaticinatus eft quatuor prxcipua rcgna,ucl monarchias in toto mundo ’’? ad finem feculi futuras efte. Quarta monarchia eft Romanum Imperium,cuius ’quot;’nemoderator amp;nbsp;imperator eft Carolus Quintus,magni illius Maximiliani Cxfa ?’nepos.Inea Monarchia res omnium maximal fieri debebant, nempe nafci de# ,pChriftus,ct,hic mundus finiri amp;: omnibus mundi regnis in nihilum redadis, quot;quot;'Chriftiregnumreudari, durarefiC florereinacternumDaniel.x.S^7.cap.

n, Hoc Romanum imperium ficcorruet ante extremum diem et fecundum Chri quot;'''^ntum.ut in eo uix liceat cemereucteris illius imperq ruinas aliquas. Si no# ®5n.Hoc fignum ueteres Orthodoxi Chryfoftomus, Hieronymus amp;nbsp;Ambrofius ’^wnt ex uetbis Apoftoli,z.Thef.x,Tanium qui tenet in pracfantia,tcneat, donee

Et Antichridus reudabitur ante nouidimum diem,id ed, aduerfatius Ow qui ex diametro uitæ Ô^ dodrinæ Chrifti contrarius eß, fub optima tarnen fpe^'^ quia fedebit in templo Dei, id efl,regnabit in Eccleßa,quem mundi potentia nonP* rent opphmere,fed folus Chrißus daritate aduentus fui ab o leb it ilium iniepiuw®* minem peccati amp;nbsp;filiudi perditionisjam uide quot régna a Romano Impeno (if . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecerint,Longobardia,Hifpania,Gallia, Anglia, Aßa.Grsecia, Acgyptus, Syria) /'*

phrica,amp; Germania permanfit hadenus nomen amp;nbsp;honor aliquis ueteris Kon)’*quot; imperq.Et udcaeciuident,quisnomine Chrißi contra Chriflum in Eedefiaf^i gnct,et pfychotyrannö agat.Hic habetfuos pfcudoprophetas,de quibus Matthä’ praedixit,cap*24.Et quanta multitudo per efficaciS illufionis in tota Europa fed’ll’ tur,utrdida ueritate credat mendacioe' Nee défunt perfecutiones crudeliiTimï *? Ecclefiam Chridi,quales nc tempore quidem Neronis aut Diodeciani erant. Afl* • nie,corpora,honor,rcs omne# periclirantur.Siupidus eß,quihaec non fentit,lœp***^ eß qui contemnit,quan omnia in tuto fint.

Porro Chrißus figna prxdixit futura,in fole,Iuna,amp; flellis,qute Matthau ^ Si^M^ 24‘dc obfeuratione horum luminum intclligit.Si autem flagicia mundi intutir-iïi nonuideo quid ad fummam impieiatem pcllit ad di. Nunc cnim uidemus hoBiin^* fui amantcs,auaros, fafluofos, fuperbos, fupra omnem modum malcdicos, part*’'*^ b9 immongeroSjingratos,impies,carentes affedu,nefcios foederis, calumniators'’ intcmpcranies,immites,negligcntesbonorum,proditores,pratcipites, inflates,in^ luptatum amantes potius quam amantes Dei,habentesformam pietatis,fcilicd)^ uim eius abnegârunt.Ei iflos iubet Apoflolus auerfari,amp; dicit ex qs efle,quifubti®* in familias,amp; capnuas ducunc mulierculas oneratas peccatis,qux ducuntur cocup’* * feentqs narijs,femper difcentes,ne{p unquam ad cognitionem ueritatis uenire u* lentes.2,Timoth.4.Haccomnia iam nihil opus eß exemplis illuflrare,cum round»* his monßris plenus fit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;□ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Age ergoaudiamus Chriflum öd Apoßolos,ßdeliter nos’monentes,titab wi date amp;nbsp;erroribus horum hominum cautißime abßineamos,ö(' nos intègres fo*^ ; mus in diem magnum Chrißi.Chrißum autem ad hunc modum iudicatutüffllt;®‘ mundum, praeuiderunt prophète, amp;nbsp;nos monuerunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

DauidPfalm.^j.Ueusludicabitorbemterrxin3cquitate,amp; populos inutf'^l tatefua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Hunc iudicq diem uocat Malachias fuccenfum, quafi caminum, in quo imp*! I omnes erunt ut fiipulat;amp; ficut loannesprxdixit,Chrißus impios ut paleasexiïd 1 igni inextinguibili. Mattb. 3,

Et Pfalm.^c^.praedicitur ignis apud iudicem:Ignis ante ipfum prxcedet à’»' flammabit in circuitu inimicos eius.Nam amp;nbsp;Petrus ignem eius diei pr3cdixit,(]^ p omniacorporalia foluentur,amp;liquefcent cceli, dementaSC corpora hominum gt;»* ' perflitum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Efaiascap.6d,Eccc Dominus in igneueniet,SC quafi turbo quadrigae ciUsO efl,exercitus Angelorum)ut reddat in furore iram fuam,SC increpationcm fuan’'*' flammis ignis,quia in igne Dominus iudicabit etc. Magna enim erit maieflas fet»quot; di aduentus ad ultionem,amp;impijsformidabilis. Venturas efl enim,SC Apoftolon’ fie.z.Theif.i cum Angelis potentiae fuse cum incendio flammae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Pfalm. 49,Deus manifeße uenict,Deus nofler SC nö filebei:ignis in confp«^“ t eius exardefcet,amp; in circuitu eius tempeflasualida. Aduocauit eoelumfurfumamp;tr** ram,ut difcernat populum fuum. Hic uaticinatur propheta, Arnobio amp;nbsp;Auguffi»» teflibus de iudicio extremo,amp;^ defecundo iudicis aduentu,qui in priore adutnl» humilis,amp; contemptus ucnerat in ferui forma,quando iuxta Efaix.Cap.43«4i*c uiebat nobis in expiandis peccatis nofiris,non clamabat,non audiebatur uox c'»’ foris, calamum quaflatum non conterebat, nee linum fumigans extinguebil' Tandem in confummatione fecuU manifeße ad iudicium uenier, tanta maielht ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;potenti’i

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€ A T E C HE SIS’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXX

^ P®ltntia,utun/uerfus orbis contremifcat,ficut loan.Apófa!yp.cap.!.ait;Eece œ '*pnnceps regum terrxcum nubibus,d^ uidebit eum omnis oculus,amp;fqui eum ^quot;’punxerunt. Turn conuocabötur angeli ê coelis,^ homines ex uniuerfa terra:et

i^f’^ jPT ottines ad tribunal iudicis uniuerforum Hat congredandi, ut iudicentur,

tu k ^.^’^.P^ß” ualida SC horrenda fpecies iudicis irati erit in circuit« eius: ue*

^ofonamglorix accipiant:fed implos.hados â ßnißrisj'nuoluet ignis, (°'’Petrus.i.Petri.j.docct,qui nunc funt cœli 8C terra eiufdem fermonerepoliül

F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ör^ohü

Mattharm aitcap.24*ßcut fulgur exit ab oriente,SC apparet ufep in occident djertremi '’’jitaeritaduentus filq hominis. Poft apparitionem fignorum,quae tibi recenfui, erftuptn» “'ttfillu» hominis in nubibus cceli cum uirtute amp;f gloria muka,ct omnes fandhan da chnfii j^'*':‘^meo, a^ refufeitabit à mortuis omnes homines, qui ab Adamufep in hoc offrit. j^''gt;potis momentum mortui amp;nbsp;fepulti funt,idcp fubitoin momento ocuIi.i.Cor,i5r l,^'“5^?*J8tIosfuos cum tubac uocc magna,amp; congregaburtt eJetdos eius à quatuor j^^Wunimis coelorum ufep ad termines eoru.n, Chriftiani inenarrabili gloria bAæ^^®pofis exornabuntuf, Sicut Apodolus Philippenlium tertio docer, j. ®'^(*nquit)faluatQrem expetdamus Dominum lefum Chriftum, quitransfigu« forpuj noftrum humilc, ut conforme reddat corpori fuo gloriofo/ccundum tsciam quapoted etiam fibi fubifeere omnia.

^0 j^”’n'’®’’'finita Dei potentia(ui Deus nobis per Efa. capidjr. per Paulum ‘‘’»COquot; ^’. ‘5’**’*elaoit)mundus hic uifibilis renouabitur et purgabitür ab omni« impiorum SC impietatis.Elt; utPaulus ait:ipfa crcatura,id eft,rc 1 0(1,610 *’®^‘^**’’l’^“*’ 3 feruitutecorruptionis inlibertatem gloriae ftliorum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’*’P®®aduentum diei Deicoeli iucenß folucntur,ÖC ekmenta zduantia

1 ^’dam ’ • ^®'°* nouos ac terram nouam iuxta promiflum illius,(Efai3c.d5.)ex» I l’'''^'^'^us iudiciainhabitat.Sicut igitur homorenouabitur,ita dC mundu« indaurabitur SC innouabitur. kiim?*^®^’‘*^«thaeus,flt;dcbic'Cbriftu$fuperfedcin.gIor/ac fuac, öd congreg» ®nte cum omnes genres.

5®® altères ab alterïs, ßeut paftor fegregat cues ab boedis, Äf flata^ ^aJem â d„ir,s fœ. hœdos ä GniBr».

**®fctenî*^^ P*^® dieet fcnientiam,quam mi frater aha mente reponito, ^«XD f 4 *“^?®®\'***’ConfoIationem.Nam etfi in hoe mundo omnibus iniurtj» ^ibunal n^^«5*“® * ^®o dereliöi effe uideantur,tarnen apud iHud acquiflimuo»

i *'*««»h H* ™™’*“return uicibus,in xternum liberati ab omnibus mails after« id ®’’iniumb''*^^*^^**” recipient immarceßibilem,qua inxßimabili, amp;nbsp;indeficienti ^f benedi^'^'^^'^ ^°^*^ eompenfat omnes fandorum idüidiioncs,^cfiitc,in(Jui^ f* nbsp;nbsp;nbsp;H« ƒ ^^^^^ ^fpoßidetc rc^num paratum uob^ab exordio mündig

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® o^rinibus tribulationibus. Edo impq in hoc mundoi

*z ^“^tarnen noß ‘?^’'^*'^®»^hriftianiautemplorcntÖClamententurfubcruce, mce * ^^löfniane nbsp;nbsp;|®’“»tö«uertetur in gaudium,quod nemo tollet à nobis.Nam pell

)i ’®“'’*^5Wit$affliâioncs,poffidebimusregnapci,erinmshçredesDei, cohaerede»

CA TE CHE s IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cohæredes Si corries Chrifti,Rom.8.Deinde iudex dieet hcedis,id cfi,inipi]^n Euangelio Chrißi non obedierunt:

Ec 'ibunt inipq iUi in fupplicium xternum, iufli uero in uitam seternam.H^ horribilis fcntêtJa,fi fapimus,fempcr ante ocu!os noftros Hatuenda eft,ut aptet’* □bftcrreamur,ÓC Dominum precemur,ut nes praeferuet ab ira uentura.

Sed qui funt uiui iHi amp;nbsp;mortui? F. OTTHO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Lucas cap.2i.dicit fore,ut dies Dni,quo uniuerfale iudicium celebraW^^ ingruat,amp; tanquam ïaqueus fuperuemat in omncs,qui fedent fuper faciem tonus rac.EtPetrus.2,Pet,5,dicit cum diem ut furem in node ucnturum,amp;Chrißus ^ thaei. Z4. nosmonet, ut uigilemus amp;nbsp;parati femper fimus,quia qua hora nonr tamus,ea filius hominis uenturus eft.Irruente itacp fubito bac die,multi horn’quot;^^. ui etiamnum uita hac animaÜ reperientur,ut Luc.cap.iy.docet. Sicutaccidinn^j bus Noë,ita erit amp;nbsp;in diebus Hh) hominis, edebant, bibebant, amp;nbsp;uenit d^““*^ perdiditomnes. Secundum hacc erit dies,quo filius hominis reuelatur,id f^*^fl entur adhuc uiuentes in carnc.Hos uiuos tumiudicabit Dcus.Subitocniminn mento oculi ftabunt ante iudicium,nec turn fepulturac locus erit, aut tempus u“ J miant fub terra,ficut alq mortui funt,ói in terræ puluere dormierut, ab A^^J diem illum.Hoc myfterium nobis reuelat Apöfiolus.i.Co.iy.Ecce On^l^^Oxi urn uobis dico.Non omnes quidem dormiemus (id eft, non omnes mortui iTl «mur in terra ut compu£refcamus)ied omnes itnmutabimur,(hoc eft,immorts! I inccrruptibiles cfficiemur)ln puncto temporis, in momento oculi, per lt;xo®j tubam,Canct enim,et mortui refurgent incorruptibiies,amp; nos immutabimuf» J

’ Quod myfteriumreuelat 0u r.Thef.4. ct docet,quôd uiui non fintprstR ri mortuos ad iudicium. Non enim tardius aderunt Adam, Abel, Abraaff) lacob, amp;c,quam uiui,qiios dies Dominiin came reperit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Sed pukherrimum Apoftoli textum adferibam, ut eum edifcac,Docet en'^ lus fublimia myfteria, urpote refurredionem carnis, mortem Chridianor?^^ fomnum tantum,amp; ordinem rcfurreÆônis,Ô£: quomodo Chriftus de coelo’'* tutus fit,Sc de sterna fandorum beatitudine confolantiftime concionatur.

d^olo uos ignorareßratres de ys efui obdor/uicruutynedoleatis(lti^'^^^\ admodum ^ cceteriÇ^entiks^non babentes Ipemtl^amß credifW^ ^'^ l leß/s mortuus eß amp;nbsp;reßurrexitßc ^ Deus eos ejui obdormiert^f Ic^/n,adducet cum ilbotf-doc enim uobis dicimus in uerboDominh^l^^^^ qui uiuimus ez rekqui erimus in aduentum Domini netjuaquam frlt;^. mus eos qui dormtunt^Qjumiam ipß Deminus cum hort atu ^ noce ^^^ angek ac tuba Dei defcendet de cabyZ^ mortui in C/mßo reßtr^ttitf l mumidemde nos qm uiuemus^qm rebquierimusy fimul cum iliis raßtm^ nubibus tn occurjum Domini in aera^f^ßc femper cum Domino tri^'\ 'Proinde conßofaminiuos mutuoßrmonibusbis^

Hic habes noftros illos uiuos,id eft, qui adhuc in carne uiuent Dominéf^^ fed rapientur fubito,amp; in raptu mutabuntur, ÖC corpora illa craffa amp;nbsp;^^^J efficientur in momento fpiritualia amp;nbsp;incorruptibilia. Mortui funt, qui à P^j, mundi ufep ad diem iudicq ex hoc feculo cmigrârunt,â^ quorum corpora ® interim quieucrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

CATECHESIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLi

»ß . ®S’*^*^^^**m fie récitât Apoftolus Paulus i.Timot.4.Chriflus iudicaturus Uiuos a mortuos, in apparitione fua amp;nbsp;in regnoTuo. Eodem modo ponit Pe^ J*‘ ** v^’4‘^ Ado. lo. üc concionatur Cornelio: Chriftus eß ilie,qui conftitu« 'ent a Deo iudex uiuorum Si mortuorum.

Agemus nunc de fandificationc,qu3C fît per fpiritum fandum, qui cd tertia Setm^ißdo rnonamdiuinitate, ubi primo obferuabis fpiritum fandumefle natura Deum, ào, P’triamp; filio confubftantialcm perfonam diuimtatis, quac fandificat Ó^ uiuificat naé '“fîm humanam, ficut Chriftus perfonas difcernit. Matth, i8. Baptifantes in no^ j^nepatris Si filq Ö^ fpiritus fandi.Si una tantum effet perfona in diuinitate,Chrid 'Wsnon tam diftinde loqueretur de tribus perfonis.Spiritus fandus igitur eff tera perfona procedens ex Patre amp;nbsp;filio, loan. 15, Cum uenerit paracletus,quem ego ’'’ittam uobis à patre, fpiritum ucritatis,qui à patre procedit. Spiritus ille Chrifti à 'onditomundo cledos omnes,Patriarchas,Pfophetas,Apoftolos,ó^ c^teros,quos FietChriflo dedit,fandificauit.Prophctas amp;nbsp;Apoftolos,fingulari quodam lumine “Uminauit, ut arcana uoluntatis diuinac amp;nbsp;Euangclium Chrifti uiderent,amp; nobis ’''nunciarent.Nam Petrus teftatur,i,Pct,i.Spiritum fandum fuifie in prophetiSjód os Prophetarum myfteria Chrifti nobis rcuelaffe. Et Oauid Pfal. 51, fpiritum l’octumtuum ne auferas à me. Intellexit enim, fe fine fpiritu Chrifti effe abomi-? ’’''■onem coram Deo, effe carnalem ö^ caecum, Öd nihil return fpiritualium fapere, *’'*:lfgem Dei implere,

jj In fpiritum fandum itacp credimus, quia uerus Deus eft, ficut Dauid canit P^’gt;’.31»Verbo Domini eoeh firmati funtjód fpiritu oris cius omnis uirtus eorum. p^^'Hbnus exponit Si ait : Verbum certe Dei filius eft^SC fpiritus oris eius fpiritus hodus eft.Hic creatio tribuitur fpiritui fando,ergo creator eft Ôd natura Deus:hoc nood ex diuinis operibus fpiritus fandi certo intelligit eedefia Chrifti. Nam hxc ®PonnonfuntuUius creaturac,fandificare,uiuificare,iuftificarc,regenerare,crearc, ^potatiin^Qjjjj fidem,fpem,diaritatem,ód reliquas uirtutes Chriftianifmi, cor hu» ’yanumficcQjjfQjgfj ut mortem Si omnia mala defpiciar, ideo 0«: TrxfaKÄHTor, para^ detusjhoceftjconfolator appeUatur loan. 14. practcrea in hac mortali carnc cor de gratia paterna Dei,amp; de accipienda poffefsione eoekftis uite certificate,effe in cor» dibus noftris arraboncm hxreditatis coeleftis, omnia per undionem certo docere ^uæ Chrifti funt.

Hanc naturalem diuinitatem fpiritus fandi Cyrillus lib. 14. Thefauri copie» •nsime ex (cripturis docet.

Eximium lUud opus fandificationem,operator in nobis per Ecclefiam Chrifti, per remifsionem peccatorum amp;f expurgationem, per carnis refurredionem Ó^ ui» hm xternam. Nam in Ecciclix ut matris fpiritualis gremium nos collocat, in qua äüdimas uerbum Dei, ex quo Chriftum difcimus, fidem confequimur, 0^ fpiritum finflum accipimus, De ijs igitur quatuor articulis nunc colloquamur,

p vif^f^™ fingulas uoces, ut uerum fenfum queas percipere. Principio igitur bedefia i’iutAiiÿi«, idem eft quod cœtus uel congrcgatio,concio,ab ixxxAiip, id eft,

«uocarc.Nam tlcc^i é tcnebns imprj mundi ïn admirabilem luccm ucritatis miü^ ftcrio Euangebo cuocantur, ficut Apoftolus Chriftianos per Euangelïum é mundo 'Cuccatos appcUare fokt, xAntx'? dytvf, id eft, uocatos fandos, Euocaniur enimt’^ impiorum congregationibus, amp;nbsp;congregantur in oude Chrifli per Euangelium» Hxc piorum congregatio in ueteri teßamento uocabatur Kehal Edona!, ideftc®* rus amp;nbsp;Ecclelia Dei. Nam Num.28. regnum facerdotak gens fandia Exod.19.Art fegillab, id eft, populus pecuIiaris,Deut.7.1tem Ifrael Am nacbalah id eft, populo hacreditarius,Deut.4.Item populus Dei,item tabcmaculum Dei Leuit,2^»pgt;^optd inhabitatorem Deum. Hinc Apoftolus Eccknam.i.Tim.j, uocat domum Dekt* uentis,columnam amp;nbsp;bafim ueritatis,amp; 2.Thcflà.2.tcmpIumDei,ôd Ephe.y.fpo^^ fam Chriftf.

Ecclelia Chrifti uocatur fanera, quia fanclificatur à fpiritu fandlo. Nam «^^ in lefum Chriftum, amp;: hac fide fanc^dicatur, remifsionem peccatorum confeq^^ amp;nbsp;ipiritum fanlt;ftum,amp;; quiequid in uita fupcreft peceati Sd impictatfs,non imprt^ fur ei,quia credit in Chriftum, qui eft purgator, fandlificator amp;nbsp;propiciator Ecck* Ïîæ,imô ut Paulus i.Cor.i. ait, ipfe eft noftra fandliHcatio.Nam propter cumft^^ reputamur. Qiiamuis ft noftras pfonas infpexerimus, fandlitas eft admodStenu^ ßf uixinchoata;fi Chriftum fandlificatorem infpexerimus,cuius fandlitas eRmfirt^ j ia,ód ex gratia eft noftra,iure uocamur fandli,fïcut amp;nbsp;Apoftolus uocat Chrifu^no’' I Et redle olim Auguftinus in Ioannis cap.i, tradlatu. g.dixii : Omnes qui pW ^ '^ ftum iuftificati funt, iufti funt, non in fc, fed in illo (Cnrifto) Nam in fe, fi inters®* ges, Adam funt,in illo,fi interroges, Chrifti funt. Ecce fentit dodlor fandïus, in lira perfonali perfedlione aut fandlitate,próh dolor, nimis multa defidcrari in uita, cum nemo legem pcrfcdle impkat, óf omnes cogamur orare : Pater tert^ nobis débita noftra. Caetcrum Chriftiani hanc habent praerogatiuam in ebri»^ quod eis reliquum peccatum, immundicies rcliqua non imputatur ad damnOK®^ nem, fed iufti óf fandii pronunciantur propter fandîum Chriftum, cui per funtinfiti, ficut ApoftolusRomano. 10 .ait:Chriftuseftimpletio legis adiuRib cationem omni credenti.Nam Chriftus donat id quod lex requirit,id cRqulbb’'’’^ qui credit in Chriftum, habet hac fide fua quod lex pcftulat, id eft, ipfe hac fid^^’ iuftus,per imputation? diuinam,ôf liberatur à morte. Verum hate liberatio wn*®? in hac uita inchoatur,ctfi interea credens in Chriftum uere eft iuftus fif fanóus i«^ putationc. Et Auguftinus in Pfal.sj. Vnufquiscp fidehum dicatï Sandus fumïnlt;’ 1 eft ifta fuperbia elati, fed confefsio non ingrati. Si enim dixeris te fandum (Sc te,fuperbus es: rurfus fidelis in Chrifto, óf membrum Chrifti, fi te non dixeri*^“ fandbijngratus es. Die Deo tuorSandlus fum,quia fandlificafti me,quia accepsn® quia habui,quia tu dedifti,nô quia ego mer ui. Et co loci dicit Auguftinus, unü*”^ . quidem fandîum fandlificantcm, Chriftum caput noftrum: nos autem eße fant fandlificatos, quia accepimus gratiam fandlitatis, gratiam baptifmi óf remifstón^ peccatorum. Et citat Apoftoli locum.i.Cor.ó. Hæc quidem fuiftis, fed ablutid gt;nbsp;fed fandlificati eftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Ad hæc obferua,Ecclcfiam dicifandlam,quiahabet fpiritum fandlum,qui£l‘' j tidie agit quod in baptifmate incepit, id eft, repurgat óf fandlificat EcdeRïnifl^ . folum per remifsionem peccatorum, quam nobis Chriftus fua morte emennb enam per abl3tionem,rcpurgationem óf occifionem peccati in carne» , ^ Nam uita Chriftiana non folum hanc praerogatiuam habet, quam dixj, duam remifsionem peccatorum per Chriftum,óf imputationem iufticix pee J fed in hoc etiam pietatis exercitio ftrenue fudat, ut réfugiât à corruptione, qo^ in mundo per concupifccntiam,ut cxuat ueterem hominem,óf induat ncuurtiM^ fudat in lauacro regenerationis óf in exercitio poenitentiac, utmoriatur uiuat luftinx. Spiritus fandlus non eft ociofus in Ecckfia,fed cffïcax. ^brinüS in Ecekfia,operate óf regnatper redemptionem, per gratiam Óf per ’■^‘” ^^ ,

IXcfjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHESIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;' CLII

^^*'^'^*P®*^ uwificationem amp;nbsp;fan^ifî^âtioftem, per quotidian thus h^'’'^83^’onem ^ofdium peccati,amp;renouationem uitæ:ne in peccatis manea^ ^*'»tta^*^’^ ^^æ Chriftum mon oportuit,fed ut nouam utta uiuamus,ut per omnia '^f«do °”°'^^”’ óperam ad pietatem exerceamur^quae kx diuina exigit, id quod Pofuitu^^* ^P°®®“’'® Ephe. 5. Chriftus (inquit) dilexit Eedefiam, amp;nbsp;ieipfum ex# ‘’*ftt quot;f° p^^* inam fancïifïcaret,mundatain lauacro aquae, per ucrbüni, ut adhi#

8^^*®f^m Eedefiam, non habentem maculam aut rugam, aut quic# ®ciolij •'^*^^^^ ^^ effet fandia à: irreprehenfibjIis.Hic audis Chnrtum non elfe ’ft U?’®, ^^^ß®» Sed primo audis mortem, facrindum eius, quo Eedefia patri *^**?^*’* ^^*”^^ meritum : meruit remifsioném peccatorum omnium, Sd ld .^*” 4’’® régencramur, ut ex prophams file's Adam, fiant fanói filq fftjnaA ’”‘^P^^quot;’ *’^P°ß”'* P'^° Eedefia, profedo non in hoe, ut maheret pro^ ”10« ^J’'ß”^‘ß^u* peccatorum, fed ut earn ab ijs mundarer. Sieut Ö^ ad Tltum 5obi ^^“ß* ^ frudum eius meuk at: Chriftus^ inquit, dedit femetipfum pro ttmi’A’^^^““'^** ”°® ’1^ omni iniquiiate,amp; punficaret fibi ipfi populum peeuha# ‘ktatorem bonorum opetum.

. ^’go fanditas Eedefix Chriffi non eft fie imputatiua tantum, ut Eedefia in ^*'^ ””’'^'‘’fine poenitentia,fed eft etiam reipfanouitas quidam, amp;nbsp;ineepta per ^^'tum findum, purnas animx SC eorporis^ Nam Chriftianus mortificat fpiritu (jji?'’”’figt; tentationtbus refiftir,peceata odit keundum intérnum hominem, fer#

1 u ’'^^ Apoftolus Galat,y. ait : Qui Chrifti funt, carnem erudfixerunt euni h-. nbsp;nbsp;nbsp;^ concupifcentqs» Quomodo enim redempn à peeeato, nihilominus r ‘■’“’’umutlibeftatemamarentf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bn ^^’^^'’’^ni deqs fcnt/s,qui inter Chriftianos ucrÏantur,Chriftianihabcri uó ^ « tarnen non credunt in Chriftum, non funt à fpiritufando illuminati à: fan# J ’^äUf Nonne ludas erat inter Apoftolos f Nieolaus inter Diaconos primitiux fi 1.!’^?’quot;’°“ Magus adiunxit fe ApoftoIis,SC baptifatus eft. Ireneus dieit eum oublie fidem,amp; poft aeeeptum baptifma, fub Claudio Cxfarc, ad magieas fupet# ‘ tonet amp;nbsp;abominationes, ut eanem ad uomitum redqffc.

, .^^':fitia,cuius hîe fymbolum rhentionem facit, hon eft quxhbet quorumhbet zeckßtt Dominum congregatio, led coetus fandorum qui uere credunt in Chriftum, fanCti^ 'proprie-nca« a ipiritu Chnfti,npud quos eft uerbum Dei,amp; legitimus ufus facramentorum. q;«i«?

r ?^“fi°»4‘”‘«lt;Jo ßc fentiendum elfe docet fcriptura,ithpios non eße Eccles am Cnnih. Nam cues Chrifti uoeem eius audiunt. Ioan, toi Impq autem nolunt duc uoeem paftoris Chrifti,fed diaboli amp;nbsp;Antichrifti.Sunt autem in Eedefia iM ff Cathohcoi,lient paleae funt inter triticum. Communiter nobifeum utuntur Sa^ ‘t”rtenti$j fed nullam habent communidnem fpiritus nobifeum, reguntur enim â ubdo, credunt mendacio, à ueritatc abhorrent.

Hunt Eedefix ftatum,qux in hoe mundo admixtos habet malos amp;nbsp;hypoerk Ecckpe k, cuangelium üarns parabolis depingit. Afsimilatur arex, in qua mixtim lacent milüMs tolucumamp;palexMatth.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuifimtlis»

Verritulo immundo habenti pifces bonosamp;putres Matth.ij. Agro,in quo cum bono femine amp;nbsp;Zizania funn

Decern uifg(nibus,quarum quinep prudentes funt, quinep ftukx Matth.ty; ^egts nupujs, ubi fedet qui non eft nuptialiter ueftitus Matth, 21,

Matth '''^æ *” ‘^^^ duphccs operarq funt liberaliter feruientes amp;nbsp;mcrccnatij

tem,alia inignomiRSm.i.Timoth, z.Roma. p. Verum quiequidt eft imj^c*^ bominUjin ilia fanda congregatione,cxtcrm»nabitur in die nouifsimo,amp; in ig”^ i Gebennac conqdefur,ut Icgimus Matth.13,25, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Et ne bate uafa contumebae, ne bac leues paleae amp;nbsp;putres pifees, id eft, i®P amabili dIo amp;nbsp;uenerabili nomine Ecdebae tibi imponant, ficut folent, ut iplt;^ erronbus, impietatibus confentias, amp;nbsp;cum eis in aetemum pereas, arripeamp;ft'’ per ab oculos babe infaUibilem regulam Cbribi, id eft Euangelium, in quo 01^ mus^quid de Deo,Chrifto,0^ de nobis fit fentiendum, quid credendum amp;nbsp;fpd^ t dum,quomodo reële uiuendum: defige oculos in facrofandlam dodrinam prop“' larum Chrifti 8^ Apoftolorum, ßC fi Angelus e cedo praedicauerit tibi aliud lt;p^ dam,quam Euangcliû Chrifti,hie Anathema fit, hunc ut lupum füge. Solum «1” Euangelium eft uox paftoris noftri Chrifti, quam oues cius audiunt amp;nbsp;nonjot»®*quot; cem autem ahenorum non noucrunt* loan.io.

Quicquid dodrinarum tibi adferetur, quod Euangelio Chrifti de gratia rw redemptione noftri per eum, de officio ft! mentis eius, contrarium eft, tanqu”quot;, uocem lupi Diaboli, ôi^ Antichrifti füge,damna S^ execrate, etiamfi audicris ^ gt;nbsp;texi illa magna nomina,Ecdcfia,Paftor Ecclefiæ,caput Ecclefiae.fummos Poom^’ Cathobcus. Nam ijs nominibus fe fucant pfeudododores, ut faciles deeip^ » queant fimplices. Satan enim nouit fe admirabili aftutia transfigurare in Ango“ Iucis,quam kiens iam pulchre docet difcipulos fuos pfcudoprophetas,ut fraodui^ ti ueniant ad nos in ueftitu ouium, cum tamê intrinfecus fint lupi rapaces,MatC' -^4 Hoc loco probe obferuei regulam Auguftini ; Sacramenta funt Chrifti, qui ton’ fgt;-^iègt;^lïinb autor Si fandificator eft, quarc nunquam ipforum efficaciam aeftimabis à digw*’ à; indignitate perfonac miniftrantis. Dixi tibi in hac uita ingentem mulritsdin^, impiorum Si bypocritarum effe pqs admixtam, Quarc facpe fit,ut mali gérant m’ giftratum Ecclefiafticum,amp; adminiftrentfacramcnta,ucrum miniftri maliciaSad mentorum uirtuti nihil obeft.Sacramenta Sif uerbum propter ordinations Ä datum Chrifti funt efffcacia,etiamfi per malos exbibeantur,ut Auguftinus ait W Sint miniftri boni fi uolunt,fi noluerint cffe iufti,fccurü me fccit Magifter quo fpiritus cius dixit : Hic eft qui baptifat. Baptifma eft tale,qualis eft die '‘^''^ j I poteftate datur, non qualis ilk per cuius minifterium datur. Vbi autem fubfl^o' | inftitutionis Chrifti in Sacramentis aufertur, nullum ibi Sacramentum hab^ 1 etiamfi quis uerba Sacramentalia rceenferet. Oportet enim ordinationem amp;nbsp;ioquot; ' tionem Chrifti retinere in facramentis, quod fi fecerimus, uera habebimus fa^^| menta,etiamfi minifter impius abuteretur ordinatione Chrifti, Abufus enim not lit fubftantiam. Vbi autem caufa efficiens Si finalis Sacramentorum amp;nbsp;coruffl t»' V«4, tialia negantur,peruertuntur, auferuntur, nullum ibi facramentum crit. lam ^^ quot;^ confydera,cur dicatur una Ecclefia. Nam ctfi multas fint congregationes in mf do Chrifti fidelium,utApoftolus Gakt«fcribitEcclefijs Galati3C,una tarnen dl^|^ uerfalis Ecclefia,fpiritu,fide,amp; fenfu unita,quamuis corporibus per totom muno“ { difperfa.Nam Ecclefia uocatur corpus,t.Cor.iz.Eph.i. Quemadmodo fOte«^ , pus humanum unum eft Si habet membra multa,omnia uero membra corporis tf,^ ta cum fint, unum tarnen funt corpus, fimiliter difpofitum eft corpus myftienin» cft,EccIefia.Cbriftus eft caput,nos fumus membra,caput 0^ membra funt unum to, pus. Et ficut in uero homine una eft anima Ö^ unum corpus, utcunqp fini dio^ membra cius,ita Ecclefia Chrifti catholica, eft unum corpus, amp;nbsp;habet diuerfa mt bra:amp; anima que hoc corpus myfticum uiuiHeat Si gubernat eft fpirituffandus/to Apoftolus i.Cor.ti.ait: Per unum fpiritum nos omnesin unum corpus bapt®'' mus, hue Iudaei,fiue graeci, fiue ferui, fiue liberi,amp; omnes unum fpiritum hau um * Pulcherrimam itacp unitatem amp;nbsp;harmoniarn in Ecclefia uidemus quocunqf tdp xerimus, Nam inter nos eft uniras fpiritus per uincuium pacis,amp; ut Apoftolus ' Ephe, 4.Vnum corpus amp;nbsp;unus fpiritus, quemadmodum amp;nbsp;uocati lt;ft»»D«»m^

. •location« uçRræt unus Dominus,una fides, unum Baptifma, Ußus Derquot; St Pater omnium,Et loan. xo. Ezech.34.37. Vnus paftor Chhßus, habet unum Oude Ec* dcham ex ludæis amp;f gentibus colîcôam. Et loan. ii.Iefus montums erat pro gen« •fjöi non tantum pro gente,fed ut Kilos Dei difperfos congregaret in unum.Et lo^ ’n. 17. Ego gloriam quam dedifti mihi dedi eis, ut fint unum ficut Si^ nos unum fumas.

Qui in hoc corpore Eedefix non cß membrumuiuum per fidem in Ch ri* '‘um,ncn habet Chriflum,nec fpiritum fandlum, nee fan(ßitatem,nec remifsionem pKeatorum, nec fpem ullam falutis. Efl extra regnum Chrifti, in regno Diab oh. oaluari igitur non potefl,cum fit fine Chriflo unico faluatore. Extra Ecclefiam func «nines hxrctici,impfj Iudxi,Turcx,5C quicunt^ Euangdio non credunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nunc audi cur Ecdefia dicatur Catholica. Auguflinus de unirate Ecdefix cathoUed» fetibit Ecclefiam à maioribus fuis appellatam effe catholicam,utipfo nomine eftendcrentquod per totum efl. Nam fecundum totum xxS’oAop grxce dicitur.Ca* wolica eft igitur, id cfl, uniuerfalis, per omnes genres toto terrarum orbe diffufa. hit enim regnum Chrifli,quod nec intra fepta Chanaan indudgnec intra anguflias Unius feculi ardari, fed per orbem uniuerfum SC omnia fecula dilatari debust, ut. prophetae de Ecdefix latitudine, darifsime uaticinati funt. Obfcrua etiam Eccles 11am dici catholicam, ut hac infigni nota exduderentur, haerefes, Sl falfx opiniones ^ecærimontjs, quxfomniant Ecclefiam efle alligatam certis locis S^exrimonqs ’?'’®‘ ^agna igitur caufa eft, cur hoc epitheton fit additum catholica; quo in* •jmg'mus moTtitudmem fandorum confencientem de Euangdq dodrina, per ^poftolos tradita, etiamfi per totum orbem difperfa,difsimiles habeat ritus huma* Quare fatis tuti fumus à calumntjs pfeudoeedefix, fi Euangehum iuxta Apo^s ftolicutnintclkdum retinemus fynccrom, ÔC Sacramentorum uerum ufum, nosep yiritu coniungimus cum Eedefia orbis terrarum,in Afia, Aphrica, Europa, in in« lulls Maris ÔC ubicuntp funt fancfli.

Mofes in promifsione ad Abraam amp;nbsp;fernen eins faefla, ait; Benedicentur in ^^^ ^^^ leminc tuo omnes genres terrx. Hoc impletum eft, quando Euangdium fanefli ik lius feminis, id eft, lefu Ghrifli, annunciatum eft gentibus in uniuerfo orbe, qux ex hoc Euangdio Chrift/ani Kebant,5lt; etiamnum Kunt ufe^ ad nouifsimü diem. Nam uocantur per Euangdium in conforcium Chrifti, SC confequuntur benedictioncm lpirituabm,id eft,fidem, remifsionem pecCatorum,iuftitiam, uitam xternam, amp;: li* berantur ab xterna maledidione, in qua omnes nafcuntur*

Pfilni.3, Poftula à me,amp; dabo tibi genres hxreditatem tuam amp;f pofTefsionem tuam terminos terrx, Quis unquam,ait Auguftinus, dubitauit hoc de Chriflo prx^ didum,aut banc hxreditatem aliud quâm Ecclefiam efle inteHexitc' Pfalm.t7,Chriftus ait Patri: Confit tues me in caput gentium,id eft,Dominum ci regem,Confitebor tibi in gentibus Domine,

Pfalm.4^. Omnes genres plaudite manibus,quoniamDominns rex magnus wperomnemterram,

Pfalm. s$, Omnes genres quafeunep fecifli, uenient amp;nbsp;adcrabunt coram tc Domine,^glorificabunt nomen tuum.

Pfaim. 144. Regnum tuum regnum omnium feculorum, èc Dominatio tust inomni generatione amp;nbsp;generationc.

Efai.n, Erit in die lila radix Ifchai,qux flat in fignum populorum, illam gen* ^^^Inquirent; ergo credent Euangdio amp;nbsp;Chrifliani fient. Nam funt illxoues de ^‘ nsloan to.Chriftus ait:Alias cues habeo,quç non funt ex hoc oculi,illasquocp °poti«me adduccre,0c: uocem meam audienr,amp; fict unum ouile amp;nbsp;unus paftor, , ƒ ^’’lt; 49‘L«ult;- «ßjUt fis feruus meus ad fufeitendas tribus Iacob,ö^ defolatio7 nwiitad reducasf Dcdi enim te in lucem gentium,ut falus mea ufep ad extremum

tertóf/ Hæc pater filio Chndo loquitur» Ergo Eccleßa Chnïii per omflés gf^' eii dgt;fFundcnda» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . az

kremiae 3, m temporeillo uocabunt Hjcrufalem, thronum Domini, »^ . gregabuntur ad earn omnes gentes ad nomen Domini in Hicrufalcm, nee ibn ultra poft obdinationem cordis fui pefsimam.

Sed quid muftis teftimonijs opusCApoftolus Ephe.j» hoe myfterium éx phetis omnibus,pauculis uerbis indicat,dicic reuelatum efte fandlis A pondis t fti amp;nbsp;prophetis per fpiritum,ut fint gentes,cohacredes Si emfdem corporis,conlo tescp promifsionis Dei in Chrifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Hçcuerba,communionemfan(Qorum,Âuguftinusadncitmfermonibu*,v

*^*^’^’JS ‘” iHafancftorum focietate ÓC ciuitate Deiomnia efte communia,fideso» ’** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ pro omnibus, charitas omnibus feruit, bic after afterius portât onera, iuxtaleg^*”

Chnfti, ut uerc Chriftianus cum Dauidcqueat diccre : particeps fum omniumu mentium te,6^ euftodientium mandata tua. Quid foeiicius quam me in tali effet publica,ubi Qi tex Qi omnes conclues Qi domeftici Dei in me refpiciunt,di botUi” omnium bona etiam mihi feruiunt.

De remifsione peccatorum, quae feitu neceftarta funt,iam me ex fcripturis cdotti F. OTTHO.

' Hue fpediant omnia quæ Chriftus propter nos fecit,Ô£^ perpeffus eft, ut à P«^ catis liberemur, ut plenam omnium delidorum noftrorum remifsionem habei^ mus. Vbi enim peccatumfuerit fublatum,in tuto fumus.Eo enim remiftbfolutae*’ captiuitas noftra fub Diabolo, reconciliatio cum Deo parta,mortis imperium“t^ ftrudum. Verum ut hunc articuium exatftius perdifcas,haec punefta obfcruabö» j

Quis remittat peccata. Aa ex merito aliquo uel gratis conferatur remifsio peccatorum#

Quomodo hoc tantum beneficium accipiatur# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Quod ad primum attinet, Deus apud Efaiam cap. 45. Ego fum,ego fumip’* qui delco iniquitates tuas propter me,amp; peccatorum tuorum non recordabor.

Et loan, ». Chriftus hlius Dei appellaiur agnus Dei tollens peccata nwn®' Remittere enim culpam eft opus folius diuinx maieftatis,qux noftris culpis efftd fa eft. Eius enim eft remittere peccatum cuius eft lex,öd cuius eft mortem abdett® uitam reftitucrcrhoc eft folius Dei,

Sed in hoc eximio opcre paternx fuae mifericordix, id eft, remifsione peflt;^ torum, utitur D;us medqs quibufdam, quibus nobis hoc beneficium imperd^» quaha funt minifterium Ecclefiafticum,prxdicatio uerbiDci,0d Sacraments E*®** lix,Baptifma â^ Sacramentum Euchariftix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cum enin remifsio peccatorum non pofsit accipi nifi per fidem in lefoinC®* ftum,unicum icftificatorem noft’um,ordinauit Dominus in Ecclefia m/niftefJJ'’’ docendi Euangclq, ex cuius auditu oenit fidcs in Chriftum, S^ annec^^t ucrboiu® eerta fux illius paternx gratix figna, ui his duabus rebus tanquam organis dont* tur nobis fpirituftancftus, qui in auditoribus Euangelq fidem operator.

Ecclefia digit Si uocat miniftros dono prophetix prxdltos, ut nobis annun* cient hoc uerbum gratix,Euangehum de remifsione peccatorS propter Chnffun^) Qi admituftrent fatramenta, promilTx illius gratix infailibilia figna Si efficacia.

lt;1iws re» Nam Chriftus dcdit Ecciefix fux elaues regni coelorum, ut quicquid foluW» ê'^tcceloe in terra,fit fefutum in coeli$,8i quicquid alligauerit in terra fit amp;nbsp;aUigatum in cab** Malt.tó.lS.

Illa abfoluit per miniftros, poenitentes, Si infantes ad baptifma aHatoSrlig“ omnes non baptifatos Si imp«nnenie», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;'

eATECrtESÏS.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLHli

, Oaucs iHx font potenas à Deo data,Ecclefîæ hommibus remittendi ucl retw Btndipeccata.Mauh.p.cum publice turn priuatitn.

PVBLlCE,ut in concionibus Euangelicis, quando prxdicatur poénifentia amp;! ffmiifo peccatofum fub nomine Chrilb:qui Euangelio credit:hac fide rcminioncni pwcatorum accipit,amp;^ quando in publica poenitentia abfoluitur poenitens.

Pnuatim,quando peccator nonfolum generaliter confitetur Dco,ut publica* '’'JsLu.igfcd etiammintfiro confitetur peccata,confilium, dodrinam, confobtia^ ’**2^’’’^®’“tto*’®™P«lt;*ns.Hocxftim necefTarium eft, ut Euangelium omnibus publice,^fingulis priuatim appIicetur.Hxc cft potefias confobntifiïma quarn Chri jus Apoftohs deditjS^ eedefia Chrifii mandate dateorum fuccefibribus. loan, zo a ^ccipite fpiritum fandum,quorumcuncp remiferitis peccata, remittuntur eis,quo^ furncunep retinueritis,retenta funt.Et remiflio hsec per minißrum fada, ucl abiolult; ^noneft hominis féd DefiNam efl uox pafioris Chrifii,qui per o# minifiri pccca totem abfoluit.MiniflcruiccChrifli remittit peccatum.Annunciat enim nob/s Ufrgt; uni buangelij,5c illud nobis applicat,amp; hac priuataabfclutione teßatur, bénéficia ^nnltiadnos pertincrc.Et in hacabfolutionc nos fans efl crcdcre,in genere quibufp/j/,; i’^^d nnrcmitti peccata,fed unufquifcp debet credere, fibiipfi etia hanc remißionem ^/jj^ ptccatorumdari:uerc enim ei datur hoc beneficium rcmiiTionispeccatorum, Si n3 ^''^uit idfibidarijSt^abColutionetn contemniqfuo maloid facict.Dcus enim non cü tntndaXjfed uerax, amp;nbsp;cfficax per uerbum amp;nbsp;facramenta fua,quorQ facramentorum usintcclefiajetiam efl certiffima applicatio Euangelq gratie Dei, quac applicatid t* «tur nobis,facramenta percipicntibus,gratiam Chrifli ad nos quoep pertincre»

Similiter ligat Eedefia publice S£ excommunicatpublicis criminibusobnoxw osgt;amp; rurfus abfoluit cos,quando refipuerint 0^ abfolutionem petierint. Et priuatim P«tmmiftrosligat,quosintclligitcontcmptores clïe Euangclq SC ecdefiac,ut audi« ^utUntentiam excommunicationis latam. loa.j. Qui incrcdulus eflhlio,ira Dei ma ®«lüpereutn.Etobferua fidem non efle in his,quosnon poenitet peccatorum fuo* '^'’’•Quarc impoenitentes non pofluntpeccatorum remiffionem accipcre:ubi non *«cor contritum amp;nbsp;humiliatum cognitione peccatorum, amp;nbsp;timor Dei, ibi fides t^un habet locum.

Euangelica doeßrina non folum nobis offert remiflionem peccatorrm, fed eti* tupcenijentiam ptxdicat amp;nbsp;exigit, ut Chriflus.Marei.i.Refipifcite amp;nbsp;crédité E« ugolio.ldjQ ille articuïus de remiffionepeccatorum,non poteft uriliter prædicari mpanitentibus,fed tantum poenitentibus,uel qui anxias confeientias habent pro« peccata fu3^amp; tinrent indicium Dei.

Mo amp;^**'^^’^^ conuerfio peccatoris amp;nbsp;renouatio,quando déclinât peccator d nok' P^*^^‘’‘ efl contritio amp;nbsp;fides,qua dolemus nos peccaffe, amp;nbsp;qua credimus Pwtoiii^ ’bed^r*”*^ P^^^^^^ propter Cbriflum, quarn ueram poenitentiam fequitur noua

gt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^5 ’^ peccatore per uerbum fuum,uerbokgis manifeflaf,argu1

lor f “^ pcccatum,terret conicicntiam.Hic oritur contritio,id efl,terror SC do« k'® ,^5®*^æ»lt;iu« fcntit Deum irafci peccato,^ dokt fe peccafle. Rurfus uerbo ^?’’8clh,fcilicct quad Deus propter Chriflum gratis ex mera mifcricordia nobis 4j/^****'^' peccata,folatur Deus territum,amp; fidem feu fiduciam huius mifcricor« ‘^‘uin^^^^*’^'^^^^ ^^ tranquiUetur confcientia,quia fcntit dulcedinem mifcricordia: editb ^^” ^^*’^’t k habere iam propidum Deum,per Chriflum. Sic poenitens

,amp; fe accingit ad exercitia pietatis,refifliC tcntationibus,oiat diligen ®ubco - ^* * pcccatis prxferaef,ut fobrie,iufle amp;nbsp;pic porto uiuerc queamus. Êdica ’’^*^“onefl ucrapoenitentia,fcd contritio fidei iunda,eflpoenitentiaEuani

Qi”* fcripturat non fntdkxcrunfjpoenitentfae addidcrunt nefiram û”^'“^^^ nempropcccatiscommißtsiuerum propcccatis nulhcft aha fatisùlt;Qio,qtiàngt;''', Chri(b,Poeniten«a Jgitur tribus potiff mum confiât; contritlt;cnc,fide, amp;nbsp;i^’-^” j|| täte,ucl bonis operibus:quaf funt hurtus poenitentiae uerae.Qui «ere confdm’ conÉtetur non grauatim fua pecrata Deoamp; hominibus.Qiiiucrcamp; r«ïilt;*^,S gtortam fatisfaóionfi amp;nbsp;reconedauonis amp;f iuftificationis uni Chnfto iribu»t.^L exlcgcuel openbus noftns,aut poenitentia aut fatnfadiionc effet iuftio^ *” ^^ Chnftus fruftra mortuus effecGalatas.z.Si au tem mortuus eft propter P^^*-’^,,( ßra,ut pro bis fans faceret. Deurn placaret, rcmiffioncm eorum nobis fuo w ^^' merereiur.‘quidg!oriamur de noliris fatisfadiionibusf Omnes omnium bein'®''-omnibus feculi# paffsonesjmortes uirfutes,non pcnent,ucl pro uno peccato 6^ cere/ed fola morsjolus fanguis Hbj Dei hoe pr^ftarc potuit amp;nbsp;debuit. ^

Rcmiffioigitur peccatorum,ó^ iufiïHcatio peccatorit,fine nofiris tpi’^^^L titis nobis contingit,nos gratis propter Chnfium certo coniequimur rcmiW . peccaiorum,iufticjam ÖC uitam atternam.Sed bsec beneficia, ante font

amp; meritis Chrifii infinitis,ut concionatur tori mundo Apoftolus,Coloff.t.P^'' flum babemus redemptioncm,per fanguincmipriusreminionem peccatorum'b-brçorum. i. Chnftus per femet'pfum fadia purgatione neftrorum pcccatoruif»®® dn nidexii a matftatis in exedfis.

Et Rom.3, Cum oftendiflet omnes homines effe peccatoreSjmoKaddii'*quot; fic3nti;rautem,id eft,iufti reputantur à Deo, remiftionem peccatorum conW^j tur,gratis per illius gratiam.Ecce nullum ibi meritum noftrum commemorate'’ tantum gratia Dei in Chnfto Af meritum Chrifti.Nam fcquitunPer tedemptiot^ qux eft m Chrifto lefu,quem propofuit Deusproiciaiorium,per fidemintew®'’^ te ipfius fanguine ad oftenfionem iufticiac fuae.

Oblerua uigdanter amp;nbsp;nuhquam obliuifcere hanc iioculam gratis.Hoc a^®*’.. urn eft unica Ód luauiffirna peccatorum confolatio,quöd gratis ex mera milcti®®' non propter mérita noftra, fed propter Chriftum,accipimus remiftionem P^^ rum.Nam cum iuftificatio fit gratuita,ergo eft certa: non enim aliquando haregr”^ tolletur.Etnititur etiam inconcdlbamp; formiffimo fundamento,nempe op^^i mentis digniffimisö^ perfcdîiftimis Chriß^qui hoftia pro nobis in cruce fiff^ gumem funderc uclun,ut nosa peccatisredimeret,iuftiftimam iram Deipbf^'^^J '

Si remiflio peccatocum inniteretur nofirisoperibus aut mentis,neceti’''quot;'®', ret,opera ac mérita noftra elle fatis digna,perfeÀa,amp; per omnia kgiconics'’®-, nunquam autem font ta!ia;nemo ig tur auderct fperare falutem:eftet incerta fio peccatorum. Nemo enim in hac uita 8C mortalicame fatis magnam habet F®^^ tcntiam.Ncmolegemimpletprarter Chnftum. Peccatumin camerehqu®®’’ j, contagio omnia opera noftra quantumbbet bona, macular,omnia pietatii t^®® impedtt Ôf remoratur,

Siem Apeftolus Ro, 4.docet Abraamumnon effe iuftificatum op^^’^*’’o^() coram Deo,led per fidemfui benediCli feminis,td eft,Chrifti Iefu,fl^ ex pfd**^ jj quorum rcmiftçfunt iniquitates,3i! quorum teefiafuntpeccata. Beatus uif putabit Dominus peccaium.Dixi confitebor aduerfus me iniquitatem w«® ,^ mino,amp; tu remififti impietatem cordis met Apoftolus probat iuftificationew®® , Ï® purgatioem per propria opera,fed effe remiftionem peccatorum,id eft,“®® «^ ergo non ex operibus noftris.Probat iuftificanonem etiam effe imputationeni ' ^^^ ciacex gratia,ergo remiffio peccatorum 5^ iuftificatio,quae idem funt, conting® bls non per opera noftra aut mérita,fed pronumciamur iufti amp;nbsp;accept! ex ra Del, qui nobis peccata remit tit, 0^ non imputât ad damnationem prepter W fuum,in quern credimus,

Et de ilia cettitudinc rcmiffionis peccatorum fenbit Apoftolus memorabiK burn «p.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_«

Hæreditas idcitco est fide datur, Ôd fecundumgrathm/utfirnia (iCpfófnhïió Omnibus,ld eft,hacreditas noßra promilfa in Chrißo, bona c«leßia Ô^ sterna, ins» certa nobis client, fi propter opera darentur. Quia opera noßra funt incerte codid önis Ä indigna. Id co autem dantur ex fide uel premier fidem in Qirißum gratia, ut fint nobis ccrta,nedubitanduni fit nobis dc rcmifiionepeccatorusn 5^ uita »ternie Nam gratia Dei eß certa, promifloris Dei fidcs non uacillat, ueritas dus manet in* concuda in at ternum, Pfalmo. u^. Qui iHam firmitatem gratis Dei Sf^ certitudinc.il Chriftianifmi non intelligit, Euangdium non intelligit, in quo finniflime robora^ turn Ôdfundatum eß hoc dogma.Patcr quiuult amp;nbsp;poteß praertare,promifit haoegra turn in filio fuo lefu ChrifioiFilius infalhbilc pignus illius gratiat, cum nos eiTémus inimici, tantum abefi ut hare beneficia noßra dignitate mereri poflemt», mittitur ex mera charitate, Si mikricordia^ut homo propter nos fiat. Mittitur etiam fpiri« Iuffandus,arra iufliciac 0^ coelefiis hxreditatis, ut nos de paterna Dei beneuoientia dganos certificet.Promilfioni remifiionis peccatorum additur iuramentum,ut har* tedibus promiffac benedidionis oflenderetur firmitas confilq diuini, Öf per duus tes immutabiles,in quibus fieri non poteß ut mentiatur Deus, ualidam conlolatio? nem haberemus.Hebrco.d.Pofiremo promißio hxc uocatur amp;nbsp;efl foedus gratig et teftamentum sternum, preciofo Dei fanguine confirmaium,quod non potefi un* quam irritum fieri,

, Hoc itaep Dei beneficium,nempe remiffio peccatorum,nullo alio medio potefi 8 nobis accipi,nifi folafidc in Chriflum lefum. Opera nofira ÖC paflioncs noßrx ha DentaliudoflFicium.Operibus noßris bonis glonficatur Oeus,acdificatur amp;nbsp;iuuaair PtoxirnuSjpafiionibus fimiliicr glonficatur Chriflus,8C nos ei conformes reddimur# Hoc dogma dare docet Efaias cap.yj.ubi concionatur de palTione Chrifli,dc (ruda cius,amp;qqomodo frudusille pcrcipiatur,amp;dicit notitia Chrifli nos iußificar^quart do Chriftum nofcimus,hoc en,beneficia Chnfii.Hxc autem beneficia rede nofie, ptopric etucreeficredcre in Chriflum, credere,quód quxpromifit Deus proptec Chriflum certo praßet«

Omnes prophète 5C totum nouum teflamentum confonis oracutis teflimohiS ferunt Chrifio lefu,quód remißionem peccatorum fit accepturus, per nomen eius, quifquis ctedidcrit in eum.Adorum, to» amp;nbsp;i» foannis.x.Scribo uobis filioli, quód temittuntur uobis peccata propter nomert cius,fcilicct Chrifli Iefu:ergo non pro« pternoftra opera aut dignifatem.Si obgeit aliquis,hoc non elle confequens,ut meri1 turn cxcludatur,refponde,imó maxime efl confequens, quia propria notaEuangdq efl,quódexgratia,indignis amp;nbsp;poenam commeritis,remittitur peccatum,ficut tettan« turillxclaufulaecxclufiux Pauli,gratis, per gratiam, non ex operibus,efl do num,

Efaix.4^ jn Dominofkiu Chnfio)iuflificabuntur Af gforiabuntur omnes qu/ funtdefeminclfrael:iuftificabuntur,id efircmiffioncin peccatorum, per SC proptec cum accipicnt,iufti à Deo pronunciabuntur,5i fpiritu dus etiam ex impijs pp effw cicntur,Namgloriabuntur in co,utin unico iuflificatore Ö^ faiuatore,omnem glori« am fcli Chrifto tribuent,

Et cap.^j.Ipfe peccata multórum tulit,propter iniqUitates noflras uulneratus tfl.Propter peccata noßra pereuflus efl,liuore eius fanati fomus.

Hiefpirituffandus clare pronunciat,Chriflum pcrtuliflc(ut Petrus ait)peccüta hoftra in corpore fuo, fop er Iignum,hoc efl,pro peccatis noflris ipfe fatisfeciqrtmif* fionem eorum ipfe morte fua ÔC fanguine nobis meruit. Nullis noflris amp;nbsp;paffioni* busamp;operibus potuimus remißionem peccatorum mereri ucl iuflificari. Ét loani nes ait,fanguine Chrifli nos mundare a peccatis noflris.i.Io.i. lam fi folus Chriflus per füam mortem , fuum fanguinem, delet peccata noflra,amp;: mortis imperium tollit,confequens efl,peccata noflris operibus amp;nbsp;paßtonibus non expiari aut deieri, Sifn folo CHRISTI nomine,ut teßantur omnes prophete,remißionem peccato rum accipimus, credéndo in Chriflum, Ergo non nomine noflroucl alterius# Moks'

Mofes ]Sutw.T4.primum confitctur neminem ede innoxium, deinde commend»! miferkordtam Dei,5C fatetur Deum remittere peccata, fecundum magnitudinem mifencordt^ fuæ.

Lex eniin non in hoc data eft,ut ipfa nos iuftiftcet amp;nbsp;Chrifti officium Gbi ufur pet,hoçxrateiimpolîïbilc,Rom.8.fed utnobis noftram iniufticiam amp;nbsp;damnation nem maniféftet,reatüm oGendat,3(f pocnam ineuitabjilem:amp; Gc territos , humiliato» amp;: conuidos ad ChriGum unicum iuftiHcaiorem nos tranfmittat, ut cius opcribu* amp;nbsp;mentis infînitis iufi:iHcemurjamp; remiflionem peccatorum coniequamun

lid co Apoftolus Ad.i^.cum fiducia cIamat:Notum Gt uobis viti fratre#,quolt;^ per hunc(Chriftum lefum^remiftio paccatorum uobis annunciatur, 0^ ab omnibu* a quibus non potuiftis per legem MoG iuftiGcari,per hunc omnis qui credit iulbn*

Haec uox non eft obfcurà,per legem MoG noh poteftis iuftiGcari,id eß,rc®*® onem peccatorum confequi,quia nemo earn implet*

Ideoadgratiam Dei in Chrifto promiftàm,ut ad unicum afylum,eft nobis wd fugiendum.Et hunc unicum redemptôrem,amp; peccatorum abolitorem Chriftun’»’’” polfibilc eft aha ratioue,quam per fidem apprehendcre : fola igitur Gdc in Chnßi®’ iuftiftcamur,autpeccacorumifemiffionem confequnnur.

* Pfalmo,x4.agnofcit Dauid peccatum (uum, öd ingenue fatetur, peccata nodd non propter ulla noftra mérita remittijed ex gratia ,ut omnis gloria fit Del mihrf® lt;is,non hominis currentis,ita enim canit;Proptcr nomen tuum Domine prepieb* bcris peccato meo,multum eft enim«

Et Pfal. $0. implorât mifericordiam.Sccundum muhitudinem (mquil)«^ tionum tuarum,dclc iniquitatem meam:Amplius laua me ab iniquitate mca,amp;àp« cato meO munda me.

Et pfalm.119.Si iniquitate# obferuaberis,Domincquisfuftiftcbitt'apudDo«’’^ num mifericordia,8C copiofa apud eumredemptio.Etipfe redimet Ifrael ex 0®®^ bus iniquitatibu# eins.Non eft meritum eperisnoftri, fed gloria gratiz diuinsf ® Chrifto,quod peccata nobis remitCunturtGeui Apoftolusait Eph,5. Gratia tillsfd* uati per Gdcm,idcp non ex Uobis:Dci donum eft,non ex operibu$,nc quis gloritW’’* Nam ipGus fumus figmentmn: conditi in Chrifto lefu ad opera bona,quit pti^^ nit DeusjUt in cis ämbuIaremus.Et.x.Tim.i.Saluos nos fecit, amp;nbsp;uocauit nos nocatione fan(fta,non fecundum opera noftra,fed fccundupropoGtum foutnÄg’^ am quZ data eft nobis per Chriftum Icfum,anic tempora act er na j fed palam i»‘ eft nunc per apparitionem faluatoris noftri lefu Chrifti amp;c.

Michcas cap.7. Q^iis Deus Gmihs tibi, qui remittis iniquitatem, 5^ diffi®® peccatum reliquiarum hxreditatis tuxfnon roborauit in sternum iram fuatP,q’^^ niam complacitum eft lili in mifericordia.Reuertetur 5^ miferebitur noftri, c^»P' luiquitates noftraszSf protjeies in profundum maris omnia peccata eorum. tieritatem lacob, Sc mifcricordiam Abraamo,qux iutafti patribus noftrisadieW* antiquis.

HxC eft propria noui teftamenti promiflSb.dcrcmittendispcccatisS^aboI^ dis,Gcut habcnt promiftiones fadç patribus Abraam,Ifaac,0d lacob de beneoit«^ ne generis human! in Chrifto,cuius benedidionis prima pars,eft remiflio p^*^^’^ rum noftrorum,ÖCeorundemet!am tandem plena expurgatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Verum quid multa^Sacrarnnta ecekftx à Chrifto inftituta Si nobis don ’ ebriffime teftantur,remiflionem peccatorum noftrorum iufticiam ÖC falutem nu effc,niG per Chriftum mediatorem noftrum unicum inter Deum S^ homing”’’ cum Gdc ut luftiGcatorcm amp;nbsp;faluatofCm noftrum apprebendtmus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pglP^

Lie mihi quid fit facramen tum ƒ quoi facramentafö^ quis eorum ufus^ F, OTTHO.

Sacramentumeft fignumfacrum,certum,Slt;mfalIibiIe,diuinxerga no* grada: Srfcrxwf^ «nüfericordiaeinChrifto promifiae.Deus enim mirencors, feiens imbecilhtatem‘“w. Mram,^ ad fantas res credendas difficultatem amp;nbsp;fiuporem,paterno animo, ma« gnificB fuis promifliionibus facramenta quidam,ecu figilla literis appofuif, ut con« ‘‘^tret tremori confeientiarum noftrarum,ut lUa figna in oculos incurrentia mone« ffntnos promfix gratis,ut promifiioni credamus, per quac figna fpirituffancflus operatur in nobis. Fides enim illis excitatur,erigitur, amp;nbsp;confirmatur. Verbo enim yacramentisDeus ouem erraticamreducitinouile,Per illa ut organa ad hoe à Deo ^tda nobis adfertur 6C donatur Chriftus cum meritis fuis, datur fpirituiTancius. Qyarcheramenta utdiuinos thefauros Ecclefixampkc^i debemusóduenerari.Ob« A«_5«^M 'wuaautem diligenter,pukherrimum uerbum Auguftmi in I0a.cap.t5r. Tra(5l.8o» ^^* Quarc Chriftus non ait,mundi eftisper baptifmum quo loti eftis, fed ait,propter •»rhum quod locutus fum uobis,nifi quia 6C in aqua uerbum mundat^detrahe uer« “'wgt;8^ quid eft aqua nifi aquaf Accédât uerbum ad elements amp;nbsp;fitfacramentum» fctiïmipfum tanquam uifibik uerbum.Hæc ilk.Hic difcimus facramentum duabus tebusconftarfjijerboSC ordinationc Dei,ac Ekmcnto,hoc eft,re quadam externa, woneaad aliquod myfterium fignificandum. Vt,in baptifmate eft aqua amp;nbsp;mandat« f^Oiormuhcp baptifandi,in Euchariftia accipiuntur panis SC uinum,uerü inuifibili« •«i' Herum corpus amp;nbsp;uerus fanguis Chrifti adfunt. Vocatur autem uerbum uifibik, qntaquod uerbum auribus, hoe facramentum, uelut pidiura quaedara uerbi, oculi» ineukatjUt cernas eundem efie ufum uerbi amp;nbsp;facramenti.

Augußinus fokt pkrunep hxc duofacramenta Ecckfiç proponerc,Baptifma,' « euchariftiam.Nam fi de facramentis proprie loquiuoluerimus,ut fint ccrta figna promiflae remiflionis pcccatorum,mox intelligemus hxc proprie elfe Euangelq fa« tt’manta,Baptifmum,eoenam Domini. Quidam etiam abfoJutionem addunt. Hi tnim fieri ritus à Chrifto funt inftituti in Euangelio, ÔC fignificant hanc promifTio« wdh ”^'*^ pfopn‘am,fdlicet peccatorum remiffionem gratis propter Chriftutn j nbsp;nbsp;Vb praccipuus ac finis facramentorum eft, quod certa figna funt paternse uo«

Iunt35!s Deiergj nos,amp; ülius immenfsc milericordixfux in Chrifto promiffae, per quarugna Deus uerax,qui mentiri amp;nbsp;fallere non poteft,teftatur tanquam miraculis ecodo xditisje uclle noftri mifereri propter Chriftum,ód in filq fui confortium fuf lt;ipere,ut wftiRcati iiiuamus per Chriftum in acternum.Rcóte ergo dicimus,hxc fi? ^”3 tam elle efficacia,ut qs confirmetur cofcientia noftra in maximis angußqs.Si dl ''s: quomodo res externa confirmât Slt; certificat confcientiam,cum hoc opus effi ^tfpirituffanflus,qui eft arraincordibus noftrisfi.Cor.i.Rejpondeo,fpiritu* fan J» reuera intus certificat amp;nbsp;confirmât, confolatur S^ pacificat,fcd facit hoe exter« 'tmedijs à Deo difpofitis,nempe uerbo externo amp;nbsp;fignis facramentalibus.

Hoc facile difcimus ex. 4. cap. ad Roma.ubi Apottolus appellat circumcifio« ^wfqos crat facramentum hebrseorum) figillum iufticix fidei, id eft, certum fi? c«a'amp;^^° ^^'^^^ Deus teftatus eft,fe Abraamo effèpropicium,ó^ ei remittere pee« no^^^™ P’’®.’“®® habere. Nam figillorum hic eft ufus in liter is, ut nos de alteriu» bear^* ‘■^'^’^’^^’^t« ^3 circuncifio certificabat Abraamum,de gratia Del,quad ha? djçp p'^'’iptopkium,iuftificatorem öc faluatorem. Hoc enim figno Abraam infi« Ditnr ^ftjq'Jiantcaiuftificatus fuit.Dcindc fignum illius iuftificaiionis acc«

ideft r. æ^“®^h®^gt; quod in Gene, corporalis illa circumcifio uocaturoth brith, bhgnum foederis, Vbi autem foedus cft,confaederatorum fides requiritur.

^unt inter cos leges qu3cdam,eft Si certitudo per figna, Deus autem fidclis eft/'^, fericordia dus fuper nos confirmata cft,PfaIm.iid.ut de autorc foederis amp;ciusp*^ miflionc fideep nefas fit dubitare, Quód fi circumdfio efi certum fignum fode''’' profedo fignificat hoe foedus ratum fore:hinc certe qui in foedere funtjConfirwi’quot;* tur,ut certo Deum credant praefiaturum quod promifit.

Similiter iudicabis de Baptifmo Öd coena Domini,qua funt noftra facram^''* ta,quod fint certa teßimonia diuinac uoluntatis erganos,quöd certo propter Ö'^' ftum uelit nofiri mifereriDeus,nosiuftiHcarc Si faluarc,utcuncp fimus indigni.N’'quot; fides facramenti infcrit nos Chrifto,qui fatis dignus efi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Obferuaód hoe,quód cum facramenta contineant promiffiones Dcidcrcnn™ one peccatorum amp;nbsp;iufifKcatione,necelTarium efi,ut promiffionibus illis eredam'^’' quód certo fimus confccuturi,qux hic promittuntur. Promiffiones enimDcirr^“'’ runt fidem nofiram,fine qua recipi Sd apprehendi non poffiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i

Cumigitur facramenta finttalia figna,qua requirant fidem, confcquinirjqu®“ jpfa non iuftiHcent hominem fine fide ex opere operato, id eft, quia tantum £ƒ alijsacceditcommunicaturus,nihil tantarum return inteUigens, uel credent, id‘’ tanquam fus margaritam uorat in fuam perniciem.

Baptifmus cft aqua óf ucrbum,ordinatio ac mandatum Dei,Matth,lö.Eun'p doceteomnes gentes,baptizantcs cos in nomine patris Óf filq amp;nbsp;fpirituffindlb P Mar.ultimo.Qui credidcrit amp;nbsp;baptifatus fucrit faiuuserit: quiuero noncredid^f condemnabitur:^ oritur à uerbo jSoeT^Z^a, id eft,mergo:quod enim foris per ftri manum agitur,ucre à fpiritu fanlt;fto inuifibiliter in toto homine peragitur. ^’ fumus fill] irx Óf pcccatores,nec intrabimus regnum coelorum,fi fic manfenmu»'’ nalcs,pcccati et concupifcentie fermento uicianJdeo uctus nofter homo exterrtf^ Adam natus mox baptifandus cft,id cft,mergcndus in lauacrum rcgeneratiomii torus regeneretur ex aqua Óf fpiritu,ut peccatum in nobis penitus pereat,óf ueiu’^ mo mortjficetur,ac natura ab omnibus coinquinamentis,quæ ab Adam in nos ^ pagatafunt,repurgetur quotidiana poenitcntia,ut emergat óf rcfurgat nouus hon’ qui gerat imaginem Chrifti innocentis,óf plané iuftus ac purus fit ab omni mac*** peccatorum.

Hoc myftcrium nobis pulchcrrime depingit Apoftolus Ro. lt;?.Qulcu‘’^’'^ quit,baptifati fumus in Chriftum lefum,in mortem cius baptifati fumus. SepuI^C tur fumus und cum illo per baptifmum in mortem,ut quemadmodum excitatus Chriftus ex mortuis per gloriam patris,ita óf nos in nouitate uit? ambulcmus.ch nim baptifmus fignum poemtentiae óf remiftionis peccatorum. loannes cnimM 5.ait:Ego baptifo uos aqua ad poenitentiam,óf Aélo.ip.ait PaulusJoannesbap uit baptifmo poenitentiae. Practcrea Mar. id. ialus promittitur baptifati», óf W uocatur baptifmus lauacrum regenerationis óf renouationis fpirituftanói.

Cum aSt baptifati fimus in nomine patris,óf filq,óf fpirituftanefti, habemuso^f óf infallibile teftimonium óf figillum,quód Deus pater nos propter filiumfuui” fum Chriftum in gratiam rccipit,ôf fpiritum fandum donat propter eu nd cm,? ûiuificamur óf fandiificamur.

Et opus baptifmatis,idcft,mortificatio camalis hominis, uel poenitentla,dn^ , per totam uita noftram.Semper enim debemus agere poenitcntiam,crucifiget^ ' nem debemus femper,item per fidem in Chriftum erigi Óf confirmari, . * Qg;^j(f Dandum autem cft facramentum baptifmatis infantibus óf adultis n^dM dinium^ baptifatiSjUt prgfentaneum remedium contra peccatum originale et omnia «uo»

Pff ipfum confequimuf omnium peccatorum rcmifsionem, ^ fp/rifumfandum, hoc eftjXternam (alutem,ut Paulus Tit.cap^. fcnbie,quód Deus nos fJuos feccrit pcrlaujcrum rcgencrationis ac renouatioms fpirirus hncfl», quem opulente m nos tlfdditjpcr lefum Chriftum feruatorem noftrum. Et i.Petj. Baptifmus nos faluos ftdditjquo non carnis fordes abrjciuntur, fed quo fit,ut bona confcientia bene re^ Ipondcatapud Deum,per refurrec^ionem lefu Chrifti. Hoceft, bapufmus cft pa? lt;ïlum,quo Deus erga nos teftaiur, fc nobis placatum ede propter rclufcitatom Chri fium, qui peccatum noftrum fua morte aboleuit, SC nos Deo reconciliauit, SC nos tonfcientiam habemus pa ca tam, que propter Chriftum refufdtatum confidit fc ha# here Deum reconeihatum»

Pueris in baptifmate remittitur Originale peccatS, adultis originale amp;nbsp;acQua# In firaul, qua /pn propria dedione amp;nbsp;adione addiderunt originah. Hare cft fun* dtifsima fides cathobcar Ecclcfiac,ut apud Auguftinum in libris contra Donatiftas cfmimus. Quód auicm Si pueri fint baptifandi.EcclcGx docet autoritas.Ab Apo Putrorum OoIorum enim temporibus m hunc ufep diem baptifmus puerorum durauit. ItptifmM^

Et habes mandatum Dei: Baptifate omnes genres,ergo amp;nbsp;pueros. Benedia ftionem benedidi feminis Abraae,id eft, Chrifti, eiiam ad pueros pertinere, ipfe teftarur puerorum redemptor Chriftus,qui Marei lo patrocinatur pueris: Sinite ('nquit)pu€llos uenire ad me,ne prohibete illos.Talium enim cft regnum Dei.Et f^P^t illos in ulnas,amp; impofitis manibus benedixit pueris,hoe eft, eos m fuam gi a# ham reupit,peccatum remifit,fa!utcm donauit. Etcum falus ad eos pueros tantum peftineat,qui funt in Ecclefia ud populo Dci,amp;: EccleOa feiat (e habere mandatum remittendi peceata,relt;fté facit,qu6d infantes mox ad lauacrum regenerationis ad* fcd,ut amp;nbsp;olim in populo Dei, infantes oóauo die fignum gratiae circumcifioncm ’teipere iubebantur. Quód fi falus amp;nbsp;regnü Dei ad infantes pertinent,cur fignum gtaiix eis fubtraheremuse'

Gana domini ud facramentum Euch3rtlbaf,eft ucrum corpus SC uerus fanguis ^onsininodjj lefu Chrifti,fub pane amp;nbsp;ui no: quam cesnam Chriftus inftuuit.ut Chri pj“i^®^‘®‘hoccibo Si potu uerx uitat rfficiantur,edant amp;nbsp;bibani in memoriarn tnriiti rcdj^pjQifjj^ fnortem cius annunciantes donee uenerit, id cft,ufcp ad no# Unsimum diem,amp; fecundum Chrifti aduentum ad iudicium uniuerfale.Debemus fempetjinprimis tarnen in ufu huius facramenti, fumma corn gratiarum adione 0^ laude gratia Dei in Chrifto, praedteare uirtutem SC frueftum preciofifsimat illius mortis filij Dei, unde nobis omnia bona promanant: remifsio peccatorum, iuftifi# cado, reconciliatio cum Deo æterna, fpiritus fanefti dona, perfetfta SC atterna re# demptio ab omnibus malis,bcata immortalitas, ucra Si atterna uita SC falus.

Scd audi facrofanda Chrifti uerba, quibus hoc uenerabile facramentum cQ inftitutum, ex Matth, cap. zé, Marc. cap. 14. Luex. cap. za. 1. Corinth, 11.

Dominus nofter leßt^ Chrßus in ea noélc-, c^m traditns cß, ac^ cc^itj^anem-,galias cf^it-^ßre^it^dedit^ dilcipulhjurs ^9- ait:lt;^ccise ^itc,comcdite-,hoc eß corpus mcum-iijuod pro uobis datur,Hoc facitc in niti commemorationem^ Similiter Qr poßcluam canauit^accepto talicc-, cum grattas (gißt^ dédit illis diccns : Dibite ex hoc omnesy lie caux eß nouum teflamenturndn meo fanguinegm pro nobis efun^ diturinremfionem peccatorum^ Hoc fadte (luotiefum^biberitis in mei commemorationentt

x . Ex Ill’s ChriRi netbis uelut ex fumma Euangcln,multa difcimus. Prittiuw»*’“ ucrum ibi corpus Domini, amp;nbsp;uerus fanguis, in cibo ÔC potu nobis donantur, B» pane material), amp;nbsp;uino de fruôu uitis, non tarnen datur ibi cibus amp;nbsp;pon» f® «entre ^aliquot hor as reficiendo, contra famem amp;nbsp;fitim corporis, fed danturdb^ amp;nbsp;potus animarum, ut nouus homo,qui per baptifmum renaius eft, hinc alatur » ' roborctur.Sicut enim per baptifmum renafcimur,ita per facramentum Eucharl«*ï pafcimur amp;nbsp;roboramur in uitam coeleftem amp;nbsp;acternam.

Hinc facile etiam intelhgis,quibus hçc ceeieftis eoena fit apparanda^Curntnirt myderia in hac cerna fint tam tremenda,miniftri eedefie cam nó promifcue ernnK bus apparent,fakem feienter, fed probatis. Nam Apoftolus. iXor.it. ait:Probd autem feipfum fomo,ó^ fic de pane edat amp;nbsp;de poculo bibat. Nam qui edit aut bibil indigne, indicium fibi ipfi edit Ôd bibit, non dijudicans corpus Domini. P fep iff hoc multi inter uos imbecilles SC inualidi,amp; dormiunt multi.

Tuncautem probatus cs,quando uerbaChriftiin coena intcnigis,amp;' faße fff' dis,ut non dubites ÔC de tuis hic peccatis mentionem fieri,amp; bénéficia Cbriftiqu^ hicofferuntur etiam ad te pertinere, paratus iam gratoin redemptotem animo etiam cum Chriftianis interede Eucharifiiae.Primo,ii credit,qued res eftjtamgf’* uiter effenfum elle Deum peccatis tuis, ut fucrit te in acternos cruciatus géhenne abie(Rurus,fi Chriftus non fuum corpus uidimam expiatoriam, propiciatoriam Ô^ fatisfacRioncm obtuliffet Deo patri pro te redimendo, amp;nbsp;fanguinem fuum prtdo* fum cffudiiiegut te à peccatis mundaret; tam enormia amp;nbsp;grauia efle peccata,ut no* in poteftatem Diaboli ad acternam damnationem coniecerincprofecfto terrebm’» conteretur cor tuum,ô^ timebis iudicium Dei, poenitebitte tuæ ingratitudinis,®^ peccatorum, quibus offendifti Dominum Deum tuum. Deinde fi credis quod ff’ eft,morte fîC fanguine Chrifti, peccata tua amp;nbsp;totius mundi uerc efle expiata, te bau morte Deo efle rcconciliatum,tecp è Diaboli manu redempîum,mox erigetur pet* terrefatftum cor (uum,amp; ex ilia confideratione incomparabilis charitaris Dei fg’ te,qui proprio filio fuo non pepercit, fed pro te in ignomimofam mortem tradidU, amp;nbsp;ex confideratione fummæ obedientia: filq, qui fimibter fic te dilexit, utPat^ obediens fucrit ufep in mortem, amp;nbsp;mortem'crucis, ut te ab aeterna ignominh hb^ rarct,profelt;fto exhilaraberis,amp; fidemconcipies in tam beoignum PatremA'mli* beratorem Chriftum,ÖC iam procul dubio inçftimabilc illud precium redempfieni»! nempe,ipfummct filium Dei, acternac illius pe^fonac obedientiam, mortem amp;nbsp;ßt* guinem nihil dubitabis fic efle accepta Deo patri, ut illorum dignitas ,cfficacia^! gratia Dei incomparabiliter uincat omnem grauitatem Sd indighitatem peceato^ rum noftrorum.

Poftremo hæc fides in Cbriftum, ilia tan tor um beneficiorum cognitio,nonfii nent te ingratum ftertere, fed expergefacient ÔC urgebunt te,ut magno dcfidefW) amp;nbsp;fumma animi SC corporis reuerentia,accedas ad Sacramentum hoc,amp;; cum Cnn fli fidelibus, mortem amp;nbsp;refurredionem Chrifti, tuos thefauros amp;nbsp;tuam uidotiaw celebres,amp; alacriter annuncies.

Habes tria quæ ad banc probam pertinent, contritionem, fidem, uoluntatcw gratam,quae par ticipatione Sacramenti uult Dominum confiteri, 2C ei pro benefit do redemptionis æternac etiam publice gratias agere. Qui fic affeeftifont, tclt;Slt; praeparati (unt,probati,0i: digne communicant.

Q^ià etc# Iam Öl' illud intdliges, impoenitentes qui peccatis fic dekdîantur.ut non lia* naarcendi. béant ullum propofitum emendandi uitam, amp;nbsp;ideo gratiam Dei in Chrißo,6^rd mifsionem peccatorum nihil curant, fed carnis defydcria tantum fcCtaniur,amp;cf^ minibus etiam manifeftis obnoxq funt, nequaquam ad facram communienem lt;1» Communia ^dmittendos. Poemtentibus enim coeleftis hxc menfa, non porcis fuo uolutabr» cdiwri pro# S^*^*^^quot;“^^^ Apparatur.Idco confefsione priuata cxplorentur communicaturi, an ientur *‘^*^ mulligani, an credant uerbis Chrifti, amp;nbsp;per poenitenuam fint pratpatati, ut

CATECHESIS. CLVIII quot;uncfaleßem cibum amp;nbsp;potum fumcre cupiant, tanquam med/c/nam cfficacdsi? ’’'am fpiritualiter languentium.

Si iam quacris quis ex hoc facramento frut^us perefpiatur: Refpondeo, per^ ptnoeuerba ChriHi, cogna quis fit,qui tibi in his loquitur, de quibus bonis loqua^ ’quot;■^quïtibi donat,de quibus malis,quibus te liberal.Nonne cum Chrifius per OS •^iniltri dicit: Hoc eft corpus meum,quod pro uobis datur,tu certe in ilia uoce,uo^ °'»,inclufus cs,amp; unus eorum pro quibus corpus eft da turn. Cum dicit: hiefanguis ’’'fus eft,qui pro uobis effunditur in rcmifsionem peccatorum, tu fimiliter unus es redemptorum. Tibi cnim loquitur in hac ca:rimonia,ribi bare bona hie appheat 5^ donat,teftatur hoc (acramêco beneficium fuum ad te quoep pertinere:cum tibi cor* pus fuum impertit ÔCfanguinem fuum,hic te fibi tanquam membrum adiungit, qua conlundione nuUa poteft cogitari propior. Tcftatur fe efficacem in te fore. Nam ’pft eft uita : teftatur fe abluerc peccata tua. Quis hunc immcnfum frudium dignae communicationis enarrabitf Remifsionem peccatorS,quam fidelis accipit, omnia hona comitantur,iuftitia,fpirituft'3ndus, uidoria contra peccatum, mortem, Saia* nam,fecuritas confcjentiarum,participatio omnium bonorum totius Ecclebæ, uita w filuslempitcrna. Oi hæc cft caufa,cur accédas ad Synaxim, ut in iacramento in« wmparabiïcm iUum thefaurum accipias, in quo remifsionem peccatorum, pacem wnkicntiaf,fefe^ioncm noui hominis cófeqiieris,ficut uerba coenae clare docent, « nob« hxc bona exhibent, In hoe iubet te hic edere 5C bibere, ut bona hgt;c con* ’f^fajiint tua,amp; tibi profinr,ut certifsimum pignus falutis,immó ipfifsima hæc bo^

03 qua pro me amp;nbsp;te data funt,contra mea amp;nbsp;tua pcccata,mortem amp;nbsp;omnia mala,

Chriftianus fic cogitat:Tuquidê fuccumberes peccato,amp; morte SC acterna fame pentesjuerum hic tibi dat Chriftus panem uitee, corpus uctbo Dei aeterno amp;nbsp;natu« ra uitJifico iundum, in quo corpore âi fanguine peccatum cft ablbrptum,mors de« fttuâaSiaboüta. Cum ergo uita ipfa fit cibus tuus fC potus tuus,confide, Ôlt;f facile uirtute huius cibi perrumpes omnia uincula mortis,ó^ uiues in aetcrnum,ficut ueri« las ipfa dixit loan. d. Caro mea uere cft cibus,5C fangus meus uere cft potus. Qui edit meatn car ne m,^«^ bibit meum fanguinem, in me manet Ô^ ego in iUo, amp;nbsp;habet ui«tn»ternam,Öif ego fufeitabo cum in nouifsimo die.

Laudetur gloria gratis Dei, qua nos indignes lands bonis dignatur,fcd ex« p.anaiam penuftimum articulum :

Addam SC ultimum, qui fuperiori natura coniumfliis cft : Et urtam set er nam, Ideo emm generalis refurredio celcbrabitur,non ut rutfum in mortali uita, omm* bus tnbulatïombus exponamur, ÖC tandem iterum moriamur, fed ut finis fiat mi« ftriarum, amp;nbsp;ut pij amp;nbsp;Chriftiani refurgant in uitam seternam, impij in æternam damnauentm.

Boni enim pariter êC mali refurgent, boni in gloriam, raali in ignominiam amp;nbsp;panam.Sicut Apoftolus de impcenitentibus Rom.2.docet,quód eolligant in hoc l«ulofibiipfisiram in diemirac,quo patefiet iuftum iudicium Dei, qui redeft utuS ‘’’Wuiqj ftcundum fa da fua:bis quidem qui perfeucrantes in bene faciendo glo *“”gt; 5«: honorem 0^ immortalitatem quxrunt, uitam æternam: alijs uero qui con^ ^quot;''oïifunt, fit: qui ueritati quidem non obtempérant, fed obtempérant iniuftici», •’^’’w« eft indignatio amp;nbsp;ira,adflilt;Sio amp;nbsp;anxietas,aduerfus omnem animam homi# ’”*ptrpeiraniis malum.

Ac primo de qualitate refurredlionis quae habet fcriptura, adferam, deinde Q«lt;ilii* quot;ïtiGnu prophetarum amp;nbsp;promifsiones de refurredione huius carnis. Ratio hu^ relurre

mana etH in omnibus fidei articulis uel parum ucl plane nihil fuis ufribusamp;W*'ï^ rali luminc capiat, inprimis tarnen de mortuorum refurredione ne fyllabamfl^ dem fomniat: id quod indarifsimis Ethnicorum ingénus uaria cruditione exewP cernere licet. Nam ctfi de animarum immortalitate dudu rationis,amp; à poßeriort hoc eft, effedibus earum, quaedam fcripferunt non indigna lectu, adeo tarnen P^' peram de corporum falute fenferunt, ut dodirina de corporum refurredione apP’ Ethnicos fpcrmologia fit appellata:ficut Lucas in Adi#.cap.i7.teftatur,qul fcnW Apoftolum Athents, ubi omnis humanae fapientiae amp;nbsp;cruditionis arx à pplPf”^ «ranl,fpermologum etie uocatum,cum refurredlionem mortuorum pradicaßd,^ à fcculi fapientibus irrifum effe. Efto itaeç, Plato dixerit/îne corporibus aniflM*® set er num effe non pofle, amp;nbsp;fapientum animas poft quamlibet tongum tempus,^ men ad corpora redituras, hoe tarnen myftcrium non luminc naturali intdltuU’ . perueftigauitjed ex dodrina Mofaica accepit,ut teftatur Eufebius lib.ti» pwp®* tionis Euangelic». Vide Auguftinum.22. de ciuit.Dci cap.27,

Abfurdifsima igitur fomniatinfidclis ratio, cum refurredbonem audit, Sadducaci Matth.22. ftolide ratiocinantur de mullere, quac feptem uiris in hacuil^ uxor iunda fuerat. Sed dniftus caufam amp;nbsp;fontem iHius erroris oftendit, dicet^' Erratis, nefcientes fcripturas, neep uirtutem Dei. Ratio fine fpiritu fando nihil telligit eorum,qux ad futurum feculum pertinent: fed uix ea quac fenfibus fubittquot; funt: bona autem coeleftia quac Chriftianis praeparata funtnon inteüigit. Aninw'‘* enim homo non accipit ea quac funt fpiritus Dei. i.Gor.x. Maiora enirn funto^ captu rationis,ficut ex Efaia Apoftolus teftatur: Oculus non uidit,3uris nó audrt

amp; in cor hominis non afcenderunt,quç praeparauit Dominus diligentibus te moucat,qua morte intercidat caro,autquo elemento abforbcaturtinextrenioiJ^ Infinita uirtute eius, à quo ex nihilo creata eft, intégra reuocabitur, ficut elcg’ii^^ Auguftinus lib. de ciuit. Dei 2 2. cap. 20. fcribit : Abfit ut ad refijfcitandacorpö^ p uitacép reddenda non pofsit omnipotentiacreatoris omnia renouare,quçuclb^“’’’ i uel ignis abfumpfit,uel quiequid in puluerem cineremue coHapfum,^ in huflwr** j folutum, Sein auras ex balatum, Abfit ut Onus ullus, fecretumep naturae itareop*’’ ' aliquid, fobtradum fenfibus neftris, ut omnium creatoris autlatcatcogwtlo”^ i aut effugiat poteftatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

In hoe igitur arduo fidei noftrae articulo,ratio caeca non eft in confiliumsdi’^ f benda,fed uerbum Dei omnipotentis ât^ ueracis eft confulcndum, bine uen'tstf^ huius articuli difeemus. Primo igitur cogitabis, quis refurredfonem mortuot^ fit pollicituSjamp;f cuius uirtute fiat. Et reuocanda mens eft à carnalibus cogitatih”^ bus, ad primum fidci articulum : quern fi credis, facile deinde credes »ortoo^ refurredionem, Id quod Apoftolus facit, quando coram rege Agrippa, amp;nbsp;pf^ Fefto, de fpc Ifraelis concionabatur, id eft, de refurredione mortuorum amp;nbsp;uh» ternapiorum, dixit: Curincredibile iudicatur à uobis, fiDcus mortuosfuß^ Quafi dicacquid inaniter philofophamini in creatura,amp; apud terram myßefi’^ qu3critis,affurgite a creaturis, ad creatorem omnium Deum, hie refurredione huius carnis gloriofam fuis promifit. Ergo eft refurredio mortuorum,quia p«^ for eft omnipotens Deus,à eft uerax,ac nc nos dubitaremus de re tanta,fufch^'^ filium fuum in natura noftra.Et 2.Cor.^.docet,dcfyderium animae ad corpus Ri^, effe nobis commune, quod nolimus exui,hoc cft,corpus omnino dcfercre,amp;u«‘'” inutile abqcerc, fed fuperindui, ut abforbeatur mottalitas à uita, id eft, uefliric’ nem noftram iam mortalem,beata immortalitate.Ac ne quis defydetium ho*^**^ inane rideat, quafi cupiamus impofsibilia,oftendit, quomodo refurredio fit poR* lis,SC ait: Qui parauit nos in hoc ipfum Deus eft, Quafi dicat:Si humanis ‘^’^Vj bucrem opus illud refofeitandi mortui,tum uero fruftrarctur defyderium ®o^ Deo,corporibus noftris gloriofam aetemitatem promittenti, adferibo hanc inn tam potentiam refukitandimortuos. Si igitur credis Deum effe omnçotenten’^

Wracemeffe promifTorem tantarum rerum,nihil hic te rationis fomnia turbabunr, fed fide intueberis uerbum Dei,cm tuto credimus»

Docet itacp gloriofum uerbum Dei, hare eadem corpora noßra,in quibus hic Qiom ret Umimus, refurrediura cire, fed renouata: nunc enim caro noftra morbis innumeras fuméUot Dilibus amp;nbsp;rautationibus crebds,tandem Si morti fubieda eft,crefcit,minuituf, edit, «is EleHoi Dibit,dormit,digerit,cgerit,fatigatur,inKrmatur, efurit, fitit, friger, uritur, ferro Ixi rum, oiiur Ä armis,ueneno interficitur,moritur.

Verum in refurrecQione ultima,fubftantia carnis refufeitabitur integrated fine prædidis defedibus, Ô^ fine omni uitio, ficut Philip. ^. Apoftolus ait ; Chriftus transfigurabit corpus noßrum humile, ut conforme reddat corpori fuo gloriofo. Chridus autem in eadem carne rcfurrexit,in qua pependit in cruce, non in alia,3tqî utimbecillitati fidei noßrse confuleret, ueßigia clauorum amp;nbsp;lateris uulnus referua^s •Jit,qu3c in cruce habuerat loan.xo.

Hæc igitur eric quaiitas corporum refufeitatorum, aut refurgentium, quatuor prædarifsimis dotibus dotabuntur corpora beatorum, quibus m defponfatione anitnarum fuarum omabuntur.

Vt Augußinusex Apoflolo docct hb. 13. de ciuitate. Dei cap. 20. ufcp ad 24. htdaudi Apofloium i.Cor.iy. qui primo amoenifsimam imaginern refurredionis, ’n natura nobis commonßrat.

Proponit fernen,granum nudum,femen non prorumpit è terra,non crefeit in ^„„y^ ^^^ ^feanijdonec in terra putrefactum Ôd mortuum fuent,turn exilit admirabili uigore iiituur ret pufehritudine, ac uelut reuiuifeit cum foenore: ita amp;nbsp;corpora feminantur in terlt; p'rrftljo^ taramortua,ut tempore ueris,id ell, in die laetifsimo refurredionis generalis redis nem, wuaamp; pulcherrima in momento prodeant.

Et obferua quod Apofiolus fepeliri uocat feminari,uerbo minime terribiîi,fed fecundo.Sicut enim granum non feminatur ut pereat in terra,led cum foenore pofl nyemem é terra progcrminet,ita corpora non fepeliuntur,ut in terra maneant pul# U'S Sc cinis,fedut in die nouifsimo perfetßa refurgant in uitam immortalem.Mors ^'intum abforpta efl in uidlona. ldco Paulus tarn meundis metaphoris utitur in re T^fMaii'oqqi horribilius ratio humana nouit, fuis 1 ‘•‘’”f'9“fe’’'‘gt;^o’'pora elediorum pofl refurredlionem non fore animabus In I h f ^^ oncri,fed ornamcto,quia gloriofa erunt,prædictis dotibus infignita. , * 'hpientiae ca.p.coqueriiur anima de mortali corpore ut de molefio amp;nbsp;ruinofo 3D)taculo lutcac fubflantiac. Corpus,inquit, quod corrumpiiur, adgrauat animam, ttfrena inhabitatio impedit fenfum multa cogitantem. At in relurrediiene iu# lorura ceffabit hacc querela,Nam tefle Auguflino, ultimo de ciuir.Dei cap.ao,

rConuptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j rlmpafsibilitateffl

Aberit â corpora J Deformicas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t J Claritatcm

bus noftris omnis 1 Tarditas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f P^*^ j Agilitatcm SC potcntiam

Et fi quid aliud eft,quod non decct regnum Chrifti, in quo filq refuncÆoni» SC promifsionis,3cquales erunt angelis DeiXucac uigeftmo.

Etlfb.il. Mt Auguftinus;Corporibus noftrfs uicia dctrahentur,natura fcroaW* tur. Ergo eadem carnis (ubftantia refurget, ca dem corpora, quar per mortem ceci» dcrunt Ä fepultafuerunt, redibunt, ut Athanaftus ex uerbo Dei canicAdcuiui (Chrifti)aducntQ omnes homines refurgere habent cum corporibus fuis.Eccefuö •dieft,non alienis aut nunc primum de nouo creatis, aut ex alfa materia formatis.'id quod eletftum or ga num Dei Paulus his uerbis exprimit clarifsime : Oportet cow ruptibile Hoc inducre incorruptibilitatem, et mortale hoc induere immortaltotr» Cum,ait,corruptibile hoc inducrit incorruptibilitatem, SC mortalchoc indueritinK mortalitatê,tune het fermo qui feriptus cft:Abforpta eft mort in uidoria tCor.i^ Et hoc Chriftus fua rcfurredtione,cui configurabimur,euidentcr tcftatur;rcfurrexif enim in fuo proprio corpore,quod triduum in fepulcbro iacucrat,amp;; refurrexitwr^ poreincorruptibili,gloriofo,potentifsimo,amp;fpiritua!i,fic amp;nbsp;nos refurgemui.ßt o** Ïcrua no ede ociofam ßoiT'pÄa^fciiii, quandopronomêdemonftratiuum Hoc quatet apoftolus repetit: uult enim nobis diligenter inculcate hoc dogma,no alia corpora pro illis noftris,quae nunc habemys, fed cade corpora in fubftantia,alia tarnen qu* Iitate,hoc eft,melius ut fic dicam, qualiheata,quia dotibus gioriæ exornata amp;nbsp;fup^f^ induia,ut Apoftoli uerbo utar, atep ab omnibus uicqs repurgata 3d libera, certort* (urreeftura eife. Nam öd paulo ante fic dogmatizat : Quemadmodumgeftiofin^^S (intellige in hac uita) imaginem terreni Adam, geftabimus öd ( inteUtgeinfown I uita)tmagine coeleftis.Hoc autem dico fratres,quód caro öd fanguis regni Demist* 1 reditatem coniequinon poirunt,Necp(hxc claufula eft expofitio praceedentisjeof* ruptio incorruptionis haereditatem accipir.Ecce myftcrium uobis dico,non omnes quidem dormiemus,omncs tarnen immutabimur in punefto temporis,in moment” oculi,per extremam tubam:canct enim,öd mortui refurgent incorruptibilcs,ôdn”’ immutabimur. Similia docet Ôd i.Their.4.Hoc cnim uobis dicimusinuerboD”* mini,quia nos qui uiuimus, qui reftduifumus in aduentu Domini 3dc.

Age nunc uideamus feripturarum teftimonia de huius carnis noftrx tefof* redione, ôd uita fandorum sererna ôd beata.

Ac principio,fatis antca oftendimus omnibus his feripturis noflram refurt^ dionem probari, quibus Chrifti capitis ac redemptoris noftri relurredionem’“’ ftruimus. Apoftolus enim,qui hune articulum dodif$ime,cx caufæ fontibus deal’ cit,fic ratiocinatur: Chriftus,qui propter nos feruandos mortuus fuit,rcfurrexittey j tio die fecundum feripturas, ergo ôd nos refurgemus. Refurrexit cnim Roms* 4' propter iuftificationem noftri, id eft, ut nos iuftificaret. Refurredfo cius eft noiW nobis ferufr.Apoftolus confyderat myftcrium incarnationis,quód filius Dei bum nam naturam in unitatem perfonx fuç adfumpftt, ut fieret fponfus cIcdorum,rsP Chriftianorum, ôd naturam noftram qux peccatis Öd morte oppre(ra,propter n ’ lapfum crat,hac ratione ex fumma ifta miferia cruercr,ód in fummam gloriani bes t immortalitatis fublimaret. Cum igitur nos Chrifti fponfa, cius membraôdcorp myfticum fi mus, ôd ipfe fit uitis fila uera, cuius nos fumus palmites eledi, pofsibfle eft Chriftianos non refurgerc, quàm impofsibile crat, Chriftum d^ captum in morte. V»ta cnim noftra,ut Colo.3. Apoftolus docct,abfconditaette Chrifto in Deo, Ideo quando Chriftus manifeftatus fuerit uita noftra, tuncÂ cum 1II0 manifefiabimur in gloria. Nam Ôdnunc mundo morimur,uiuit in t^” Chriftus,qui nos fuo fpiritu ducit ôd gubernat,ut caput fua mêbra, Quare » ’P*^^

'''^SjÇui ctduuit lefum â mortuis habitat in nobis, certe is qui t^disuit Chriftum mortuis, uiuificabit ÔC mortalia corpora noftra, propter ipfius fpiritum inhabi* 'entern in nobis Rom.s.Obiedioni carnalis fapientiac,quac dicit:Chriftus quidem ^wrexit,num idcirco Ôi. ego refurgamc'Refpondet Augurtinus Pfalmaip. Vtiep '«wgetîio hoc cnim (id eft, in hac carne) refurrexit Dominus, quod à te accepit: '’^enim refurgeret,nifi mortuus effet: non autem mortuus effet, nifi carnem por* *3irct.Saccrdos noftcra nobis accepit quod pro nobis offerret,accepit à nobis car* ’’fm,in qua uidirna fadus cft,in refurredione innouauit illud, quod occifum eft,5^ ’3nquam primitias tuas Deo dedit,ód ait tibi,confeerara funt iam omnia tua, quan* ' ’o tales primitix tua: de te datae funt Deo.Spera ergo Öd in te futurum, quod prx* ^tftitinprimitqs tuis,

Atqp hoc eft confilium Dei in homineredimendo: Poftquam per hominem mors irrupit,ctiam per hominem refurreeftio mortuorum erit, Quemadmodö per ^dam omnes moriuntur,ita per Chriftum omnes uiuiKcabuntur.i.Cor, 15.

Refurrexit autem Chriftus uere à mortuis,caput amp;nbsp;cor noftrum,antc mille 5d ^oingentos annos,ó(: in eo iam refurrexit melior pars noftra,id eft,anima à morte peccatiper fidcm in Chriftum: reftat tantum adhuc altera pars noftra mortale cor-3 P«shoc,domicilium hoc terrenMm,ut Apoft. 2. Corint.ç. uocaf, aut Tunica macu* «ta,utludasThadçus appellat, qux per mortem aut diffolutionem expurgabitur, i^ortalitatem exuet, uirtute Chrifti regnantis renouabitur, amp;nbsp;fuperinduetur ftola tinmortalitatis beatae. Ita Auguftinus Pfal. 70. Refufeitata eft anima noftra ab ini* quitateinfïdelitatis,amp;: facia eft in nobis quafi pfrima refurredio per fidem. lam re^ Iurreximu$,mente,fidc,fpe,charitate,fed reftat utrefurgamus corporc.

Hocmyfterium.huncfideiEuangelicac Articulum,a condiio mundoprxdi* cauerunt prohetae.Mofes Gene.^.docet,caput ferpentis diabol/,qui mortis imperi Gf«f«J-urn habet,contritum iri,per fernen faneftum mulicris,id eft,Chriftum,hoc cft,pecca turn amp;nbsp;peccati poenam,mortem poenitusabolendam effe, per Chriftum, Ergo eft tefurreâio mortuorum.Si Caput Diaboli infraeftum manerer,hoc eft,poteftas cius tnconai(ra,detincremur omnes in morte captiui. Sed fernenfaneftum triumphauit, ferpentem per femetipfum, ait Paulus.Ergo ficut ipfum fernen mails noftris pecca* *° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^ft*lt;Jatis refurrexit,ita amp;nbsp;nos refurgemus,SC cum per fernen hoc bcquot;/

i 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’‘æ^*^^^°’^’™^5 gentes effe benedicendas,uaticinatur certema G«»«»»

ledictionem noftri effe tollendam,ut ab ira Dei,peccatis amp;nbsp;mortis tyrannidc, tande per hoc fernen plane hbcremur.Gen.22,

Dauid Pfa!mo.5.L3ctcntur(inquit)omnes qui fperant in tc amp;nbsp;in acternum ex# ppf«, ^ ultabuntamp; habitabis in cis.Hæc fieri non poffunt,jnifi ôtf Chriftus Ixtitia eledo* tuminpropriaperfonarefurgat à morte, amp;fuos etiamamoite exufeitetin uitam «ternam.

_ Dauid pfalmo.^^.Haercditas immaculatorum in aeternum erif. Ergo reform pf^h».»^ getimmacuIatijUt hanc haereditatem poffideant in acternum.Eccc breuis uerficulus ' includiirefurredionem mortuorum, S^uitam acternam.Sicut petrus ait.i.Pet.Deus p3tcr Domini lefu Chrifti,iuxta copiofam mifericordiamfua regenuitnos in fpem ^iuam per hoc,quod refurrexit iefus Chriftus ex mortuis, in haereditatem immorta hm,aincontaminabilcm,atque immarceffibilem conferuatam in cod is.

f «°^*°**^™ pfalmo canit propheta:Dominus amat iudicium,amp; non dcrclinquel fuos in aeternum, conferuabuntur, faluabit eos quia fperant in cum. Ergo °''’^«nebuntin morte,fed ad uitam aeternam refurgent.

*quot; aternum mifericordia acdificabirur, in cedis praeparabitur ueri# pf^ijoj, '^3‘Ddpofui teftamentum deeftis meis, iuraui Dauid feruo meo, ufcp in aster# ^’^'’’parabo fernen tuum.Nam Chriftus cum fuis regnabit in acternum,ut Pfalmus

p^'^ ^^§° ^^ «furredio mortuorum : mortui enim non regnant. Alox cnim Wha nosfimas peccatores, promiitit tarnen, fe mifericordiam fuam nobis fer^

C A T E C H E S I S. uaturumsnaetefnumjS^ fuum teftamentum.de benedicendis nobis,nunqoani pi’ phanaturum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pfalm.item. lox. Mifericordia Domini ab aeterno,amp; ufep in «temutni^ timentes eum. Hac mifericordia remittitur nobis pcccatumSi; peccatiftip^no* mors,2 nobis incetemum aoferetur.Pfalmaoi. agit pfalmifta Deo gtatias p*? ^ demptionis beneficio 0^ aü;Benedic anima mea Do mine, qui fan at omnes inW^ tatcstuas,qui redimit de corruptione uel interitu uita tuam. Vbi Auguftißus ait. fanabitur omnis languor tuus,cum corruptibilc HOC inducrit incorcuptienffn. dempta eftenim uita tua decorruptione.lam fecurus efto,inituseft bona fidcief tradus.NemofalIit redemptorem tuum,ncmo circumucnit,nemo premit.Bg** ^ c0mercium,iam precium fo!uet,fanguinem fudir,f3nguinem,inquam,fudif,no’’'’^ lius Dei pro nobis,oftendit exemple',quod promifit in præmio« Mortuus lt;» pf® pier deh(ffanoftra,refurrex»t propter iuftificationem noftri.Sperent membra,lt;!**’.[ m capite demonfirafum eft;nunquid non curabit membra fua quorum caput «u«* inco’lumc'

Pfalm.iop. Chriftus iura mento patris ordinatur facerdos in ctemumfet^ dum ordmem Mekhizedek.Ergobenedicet nos, benedilt;ftione(acerdotaliôitp tuali,id eft,remurer pecearapufttciam donabinquia eft rex iufticiç. Vbi autemP®®‘ turn remittitur SCiufticia donatur,mortisimpenum toUitur, Sflequitur uitaaft’ na, quam luftis Deus polliciius eft, óï certo dabit. Quia ueritas Domini mane* * acternum PfaÏm.ii^.

Pfalm. 145:. Beatus cuius Deus Iacob ad/utor eins,fpes eins in Domino^ ipfius,quifecit ccelum amp;nbsp;terrain,óf omnia quæ m eis funt. Sed Deus îaeobeftau*** tor Sf DeusChriftiancrum:Ergo Chriftiani ium bead hic (nfpe,Roma.S.poft^p/i uitam inrc.Beatiautem cfienÓ poffeht,fi peccatis óf morte opprefti manerent.b ergo refurredio in uitam xternam,ubi omnium bonorum poffeffio eft indefid^

Efaias.i5.uaticinaturpropheta de Chrifto fif Ecclefia,eiusep liberationer®f* didit(inquit)moriem in Sternum, Sf abfterget Dominus Deus lachrymam à lt;^ ctis facientibus,et aufereï opprobrium populifui ab uniuerfa terra,amp; dieet in die«“' Ecce Deusiile nofter,expe(ftauimus cum óf faiuabit nosjlfc Dominus quem dp^^ lt;ftauimus,cxultabimus óf Ixiabimur in falute eius:quoniam quiefcet manus Du**quot;

H arc eft uere Euangehea condo Efaiæ de arduiffimis myfterqs Chrißi amp;nbsp;c^. elefiæ eius.Hoc ent officium Chrifli, ut perdat Ô^ deuoret mortem,generis htim^ atroaffimumhoftem,amp; perdat in aeternum.Ergo æterna uita donabit redenip® fuos. Sicut amp;nbsp;capur, çi. Binas de Chriftanis uauematur, in Zion, id eft, «f^®'' et uocat cos redemptos à DOMINO, laudaturos Dommum, quod eftopus^’'^’* torum in pafnapnxta iUud.Pialm.84.ßeati qui habitant in domo tua Domine,* feculafeculorumlaudabunt te.Et prædicitfempiiernamlacticiam fuper capnae®' fore.Eteum Ecclefia in mundo lachrymarû ualle uarijs adtlidionibus exetucie***^’ pcrfecutiôibusjodioacerbiflimo mundi,contumelt|s,morbis,peclt;atis,Ô!;mort!segt;’ dehffima tyrannide,promittitpropheta,incap.2y.unà cum aboKtione mortis,o^ nium malorum ablationem. Chriftus abfterget tandem in die redemptionis a • cie (anefforum omnes Iachrymas,id cft,nô patiôtur fupereffe uel tantillum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rô moleftare,amp; meerore poffit afficere fancios. Chriftiani etiam propter Chrilw male audiunt in hoc feculo,hacrctici,fchifmatici,feditiofi,amp; nihilî homines uocanl^ Matt.j'.omnibusprobrisdeformantunHæeprobra fimiliter aaferet Dominus, gloriam Ôi^ honorem perpetuum reddet.Nec quifqiiam poter it hoc confiÜum W^ dire,quia Dominas omnipotens hæcpronuiîtcôi; Zion intelligcns quid auxi'O confolaüonis in Chruro habeaï,dicet:Ecceifte eft Deus neftemn ülo eft nofirau^* falusjuirtus amp;nbsp;maieftas Dei eft in illo monte,id eft,Ecclefia,quia Dominas libérât

Nam an(chzcuerba,djat:peirdet in monte ido fadem Muolucrî quo inaoluti juntorancs populï,amp;openmentum quod expanfumeftfuperomnes gentes. Hoc loco propheta Omiliter pracdicif, inuoliuorum fadem toUendam, id eft,mortem. Mortui enim ïnuoluuntur linteaminibus dum fepcliuntur,omncs autem homine« bis Jiuolucris ïnuoluuntur,omnes enim funt peccatores,ód dedinati font omnes morti: •wauferentur haccinuolucra à pijs in monte Zion,id cft,Ecclefia,Hacc enim poten dChridieft, mortem tollere,muificare mormos,à in terram fcpultos euocare in Cftani nouam 8c beatam,

Efaij ca.iö, Viuent mortui tui,cum cadauerc meo refurgent. Euigilate 0^ cantate ^p,^. i^gt; namtatores pulueris,quoniam roj tuus ros herbarS uiridium,amp; terra inferos erjeiet.

*w mortui Dei,quia propter nomen Cbridi in hoe feculo addrguntur amp;nbsp;moriuntur: ^urgent non in alps corporibus, fed in ill's ipus in quibus mortem font perpedt. wco cum in certa fpe gloriofx refurredionis in puluerc terrac dormiant, iubentur ^'g'lare, Refufeitabuntur cnim per uoeê Anhangeii ac tubam Dei, Et iubentur Iç^ •^nlætlcia nimirum perpétua, quae porró ab eis non auferetur loan. lö. Et ualde tu «undam Metaphoram adbibct,derore amp;nbsp;uiridibus herbis feu prato. Nam in refor# bimu'’”°* *’®^^*®‘® d^pofitofouenefcimus, ÖÓ perpétué fouentutis uirore Hore»

ik^t?^*^**®’^ ’*’«•gt;’** DomlnuSjin fempiternum erif,S^ fodida mea non in» ^(^-f^'' '^Ï^Dorn/nus loquitur populo foo,ided,Cbrnhanïs,quód cos fit tail fodida

? p?? **®lwturus, qux m Sternum durent. Erg o r eforgent amp;nbsp;uiuent beati fine fi? .*‘^g*’^®‘^o®fous ent tibi in lucemfempirern im,ó^ Deus tuus in gloriam tu« E[^4.6o* '^Annientur dies lutdus tui.Hxepromittit Oomsnus Ecclefix foxJdeo tam eer« Ä^'“!C^«««‘’*ex puluerem gloriam æiemæ uitte, quam uere Dominus f“Ws,quinabis haccxternabonaöCinsEftimabiha msruit, reforrexit 0^ amplius '’’nraoritur.

^'f^* ^^‘ P’’°'’''^“* Dominus Dauidi,germen iudicix,id ed, Chndum Icfum, ifrf.jjA na8‘amp;^ •’^^“’”^’‘*^*‘^‘”’’**' ^'^’■^gt;’^ ed,damnet amp;nbsp;tollat peccatUfn,SC iudificet Hxc “’'‘“Ï^bus ait faluabiturludah,Sc farad habitabit fecure uel conddenter. caturV?'^^^’'^^’^^g'’‘°^’’’^’*^* ^’^'’■’”^^“'‘’**^ ed,EecleiÏ3 Ctiridiaoorum,qux uo^ lalab amp;?^^f’f*^^fo*wïpfafau™»bufopfotnfadtfelutetn,3f fecuritatem. Atqui nul amp;m ^^ ^^“’‘'’'’^ueraedjubipcccatum amp;nbsp;mors régnant.Ideofigiiftcatpeccatum Vera^*^*^!*''^'^'’””’ ‘”’’’«bolilum iri,nos iudihcandos amp;nbsp;in xternum faluandos ede. löree'”?^'^’*”'*” *®^ quot;®” poted, ubl non ed pax SC gaudium fine fine,Ergo rlt;^

t^*^^^^.^‘57»pfoinittitDomlnu8,Chrldum uerura Dauid, forc feruumfoum,8i'ï^w.jw ’'Jm'^’f”^*^*^quot;' ^ padorem ueri Ikaelisin acternam, amp;nbsp;pacis fee dus fempiter* 4ijf’^.’’“‘^^ficationem acternam ei poUiceiur.Ergo ÔC ipfc noder pador ex Daul

™^’'t^’T^refurget,amp; foasouesfoumq) populum refofcitabit ’’•’gt;t^*^*’^-f*”’^’^^’^ ^^^'‘”^ pacecum fuo rege fruantur.Ergoedreforreäio mor g[ Öanici prætfr g, q^æ j^ Eterno Chridi amp;nbsp;fantdorum regno prxdixit,cap.i. iiit)‘’’l”’’®’odum perfpieuo tedimonio confirmât articulum de reforredione a^^^*”*’** *tti^?’’5’P**^’ï® tempore ill o faluabUur populus tuus omnis,quiinuentus foerit •*’Uijir''’^’^»^tnulticx fis qui dormiunt in puluere terrae, euigilabunt, fi ad *^'’^fXT’^*^*'*”'’^ ^^ ^^ (Wtobha SC abiccSioncm xternam:^ qui alios crudi« fitutiMi “®‘ ficutfplendor nrmamenti,Ölt;: qui multos ad iudiciam conuertunt,erüt

^‘’luit ^f'^'^°’d^°* myderia uno hoe uaticinio Daniel reudatfSaluabitur populus. fills nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dextema animarum falutc,ut prophete omnes,ficut tedatur Pe^

anfeconditum mundum.Deinde prs^dicit refurrcdionem confcïantiflïmi# U«l’^ morruos amp;' fepukos in terra,uocat denrientes, ut mors ccrpcral/s fancQotum tantum fomnus,ficut earn Apoflo!us.t.Then..4.amp; Chrißus Ioannis, n.uoaßf'^' dicit Daniel, cuigilabunt,quo uct bo etiam fomnum duntaxatfignificat.Propnr tf^*’ Clinlhani non nioricnfur.cum eorum mots fit tantum requies Ô^ fommu»,Ä f«^ da mors in faneßos nullam habeat potefiatem,ut fiC ChriHus loa.s.clarc pronunt^ Amen, amen dico uobis, fi quis fermonem meum feruauerit,mortem non uidtP’ inaeiernum.Etloannis.ii.Egofum relurreóio amp;uita, qui credit in me,«»«!”'* mortuus fucritjUlucuó^ omriisqui uiuit 5^ credit m me non morietur in atrerniii”' jMors enim nofira,morte uidtonofa Chrifti plane udta amp;nbsp;abforptaeft,uita rffliW^’i ut rclürreÓio nofira tam fit certa,quam eerta efi euigibtio fani hominis,qui natuW^ liter dormitinledlo.EtPropherafeparafouesab hoedis.Chrifiianis refurreóion^ carnis ad aeternam uitam promitt4f,f«d reprobis ft* »mpi)F,etli prardicit rdurreo* onem carnis,tamen prardicit cos refurrrefim es elle m a^ternum opprobrium cl co® lumptionem.Nam Efaias dicit: Vermis eorum/eiheet piïcuaricatorumjamp;igni^®' turn ne n»xtingücrur E(a.6^.

Poftremo mdicat propheta tnxqualitatem in derfbus corporom glorifiüto* rum,ubi certe unufquilq) accipiet Iccundum opera fua.Ganori proc4 dubio corpo^ rc,fuïgfcb)t Paulus m refurredione iufiorum,quàm latro confeflor Dominé N»® multos ad fidci lufisciam conuerf/t.

Hofeæ.t^.cum Dominus Ifraeli dixit;faluatcr noneft praeter me, darcoflefl* dit,fe lakafoiem firaebs eße,id cfi,fc redempiurum efle popuium fuum à peeww* morte.Sicutpaulo poft airjiberabouos de manu mortis.Ergorefurgemusa mott** is,fic morte abolira,uiuemuscumfaluatote noftro SEMPER, ut Apofió!üS'lt;' Their.4. firipfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

loëlis. i .cum promififtet Dominus fpiritum fancftum,mox promictil W^”® ? fc falutem, inquit:quiinuocauerit nomen Domini faluus erit.Et loquimr deuetî®

arterna falutc,ftfut Efaias cap.4^,docet:lfrael faluatur in Domino falute go eft relurrediio mortuorum Öë uit»,fiueuita beata.Porró lonasficut fuoiHo W^ quo erat in profundo manXfeduiuui emerfit, figura erat Chrifti morientis, flt;P®^

amp; rcfurgentis,ita amp;nbsp;noftram mortem prarfigurauit fiendam, ut rediuiui euro »r cantemus mifericordias Domini inarternum,ficut ipfe cecinit,eripuifii de corn-pi^ one uitam meam Domine Deus meus.

Michae.4.acternum regnum Chrifti in Ecclcfiaprqpdidtur.Confequiw'g't^ óf ipfum oporiuifle refurgere,amp; nos certo refurrcâuiosinbeatamuiiam.Mifci* nimuiïa,pon vocatur regnum,fcd potius career.

Sd^ho-h SOPHO .3 .prxdtxit propheta fore, ut populus Domini nontimcat uit«'’'’ -** nbsp;nbsp;’ Ivm.kationem addit:Dominus Deus tuus in medio tui forris,lt;p{c faluabibg«'^“^ fuper te m læticia.Nenne Sophonias promirtit nobis rcfurreóionem óf ww*” ’'*', namf Si enim Hierulalem nihil porró malorum t»mebtt,quç tarnen nihil arquÉdi” ac mortem Sf d-emnanonem arternam.’Ergo mors Öf damnatio nóturbabuni ct^ cum Deus gt;p|e in humana natura fit habitaturus in medio pepuh fui,Óf nos Idu»^ rus,ld efi,à morte óf inferno liberaturus,flf in xtetnae uitat gaudia transhtutuSj'' Deum uidebimus,Ücui efi. i.îoa.3.Qui erit omnia in omnibus,qui efifcmnium)'^

’' rum, óf tneommutabik bonum, cui in arternum perfeifta charitate adh^^W® pet fede beati. Confequitur igitur no» in mcltorcm uitam refurredturos.

2^j]^ ,j. Zach.13. praedixit propheta, etiamfi daar partei populi exterminandy',J quar ab Euangclio abfierrebuntur cruce,6f abducentur crroribusimpcftorumip tuum,tertiam tarnen pattern,udutaurum igne probatum,inuerbo ueritafis per® . furam. Et uide quam larta de his tentatis Chnftiams annuncict. Ipk | uocabit nomen meum,Óf ego exaudiam eum,Dixi populus meus efi, óf ipk ® . » DOMINVS DEVS mcus.Ibiloquitw de Chrifttanis, quicxfidcuerainuof’ 1

^Wn Domini. Qühfdunt non cfTefaluatorem pratter cum: Et Dom/nus rurfus '’onoratcos à guibus honoratur,exaudft pieces eorum,SC didcifte cft populus me* ^-'Sipomini fumus peculiaris populus,amp; ipfe cft Dominus Deus nofter,Ergo pe^ r^^nÔpûfiumuSjfedeerto faluabimur:quis enim è manu Dei, populum Dei rapict* ^on cft autem falus ucra,nifi peccatum amp;: mors tollantur,ui iuftificati refufenemur ^öttain immortalem ÔC beatam,

HancratiocinandiformuIam,Magiftcr nofter Chriftus nos docuit, qui refute* ^lt;^ionem carnis contra ftuporem Sadducacorum probaturus Matth.22.citât uer* ' Jexodi. 3. Ego fum Deus Abraam, Si hinc conuincit Abraam refurredurum* ^um fnim ede Deum Abrax.eft effe actemum eius protedorem Si faluaiorem.

Malach,4.Cum propheta tmpqs iudiemm Dei minatus eilet, mox promittif, '“hriftianis timentibus nomen Domini exoriturum folem iufticiac, id eft, Chriftum ^''^'i’iquiutuerus fol illuminât nos fpiritualibus radijs,ut nos 8i noftrum illuminai 'Wem no(camus,amp; inipfum credamus, qua fide iuftihcamur. Si iuftificamur, ergo “^^lonficamucex tenebris trifticiae nos educer,amp; lumine fuo exhilarabit,dum pk# *''noxliberabit ab omnibus malis.Nam fanitas eft in pennis eius.ln illius radijs,co ’PpatebUjUcra nobis fanitas animat amp;nbsp;corporis conferetur. Ergo refurgemus ÖC ^fp«uo foeliciter uiuemus:ftcut Auguftinus ad DiofcorS de giorihcandis fcripfit: ’«11«chpotentem Deus animam, ut ex eius plena focheitate redundet in corpus Pwpetua,ó(; uigor incorruptibilis.Tcftimonia noui teftamenti ubiep funt ob# •I^ä.öat« tibi hoc fit loa. j.Sicut pater habet uitam in femetipfo,fic dedit et filio habe Ortam infeqetipfo, amp;nbsp;poteftatê dedit ei iudicandi quocp,quia filius hominis eft* mirari hoe,quia uentet hora,in qua omnes(tam boni qua mali)qul in mono# ’’’*wisfunt,audientuocemcius,amp;prodibunt(ideft,ex fepukhris refurgent uiui) ^mona fecerunt, in refurreóionem uitat (nimirum aeternae)qui uero mala ege# J’wyn refurredionem condemnationis,id eft, Gehennac.Et Ioannis. 5. Qui credit “ ium habet uitam æte main.

le v- '“f ?®®’^^wemteftimonium fandli lob is, qui prophetico fpiritu, pauculis jjjA**’quot;*”^*”” “o^^s fidei noftrac myfteria pandit cap. 19. Ôd inprimis hoc, quod enus Eit unicum folatium omnium Cbriftianorum. Scio(inquit)quód redem# ”''”*'’*?“»^*®**®W'ffi™o die de terrafurreefturus fum, amp;vurius circundabor r ”’?’®^ ’nearne mea uidebo Deum, quern uifurus fum ego ipfe, amp;nbsp;oculi mei '«quot;fP'a»rifu„,.a;„o„a|,„,.

^gt;cit f ^^quot;^^ '°^fitctur redemptorem fuum, fine cuius ope in actemum perqftcf, ôd ita • ^^*^ ^ [P’titu fando hoc did icit, qui cft fpiritus ueritatis,fua undione cof W **^ u ^*’'’^*’*^”®» Deinde confitetur diem elle nouiflimum, in quo generalis *'iliim *quot; “°”’’”®*” refurredio fiet. Si uiuum uocat redemptorem, non quód ipfe Mn^i^ ^^ ^P’'° f^ muât,fed quod etiam mortuos fuos uiuihcet, ut fcquentia ucr# \ V ”*’^°”^’utcr enimfperat fe relurredurum. Etuide dogma Apoftoli^ %• *^* ^”’”’ eadem corpora refurgent,qux fepulta funt,fed diuina uirtute pub |itia,’’5®’^*®ouata, Sicutenim Chriftus caput noftrum,in codem corpore fuo pro# ®‘*gt;quo paflus 0^ fepultus eft,ita amp;nbsp;nos in eifdem corporibus relurge# *”W^ 8^°'“™‘“^ff-^bilemrenouatiSjea Dei uirtute,qua oronia creauit ex ni# ^itajPJ**’*3*Dbfcrua,quód pellcm nominate carncmfuam,ubiidem codem Apoftoïu*»ï»Corinih.i5.hoc corruptibilc induct incorruptibili# Ptllit^^’^»®*® ^”^° meaulccrofa arrodatur,amp; ukcribus exedatur, ita ut inftar ’’’'büs '^^ contrite plane fit deterrita, etiamfi totus computrekam, amp;nbsp;à ucr# mcajifn^’'^^’^*® ®’lt;ï®«ïnipfe came,fed renouata uidebo Deum, rurfus pelle ’^•H? 'ft ®’”™ ^“^^”1 uidere amp;nofccre,beatitudo uera eft.Sicut Chriftus loan* ^M ^ fl ^’xtcrna,utcognofcanttefolum Deum uerum, amp;quern mififti lefum ^ticJ’*’*'^''’^^ucrtefimiliter quam accurate fpiritus fandus per oslobi hunc gt;101 de refurredione huius carnis, quam nuncgeftamu5,edoccat.Alt enim:

quem usTurus ego ipfe,et oculi mci,amp;^ nö alius. Qiiid cß cauta locutio contt^ ,^[,ii rationis humana:calumnias,fi hacc non cßƒObßtuit enim os Origem ®‘’^^ alij$,quiperperamdccorporum noßrorum refurredione fentiunt, 8i ^’W pro Det uerboucndität.Ego ipfe ait,qui nunc ulcerofus fum, fit nihil ahuo «i ^ cor.quam putrefadio Ötuermium efea, tarnen renouabor,hoe corpus Inieg^p^^ji omnibus membris recipiamjed mutatum in gloriam: ut ctiam his modo tune autem glorificatis oculis uideam Dominum faluatorem mcum,amp; ’’‘’P^tii Non enim aliud nouum corpus mihi Deus dabit,fcd illud ipfum tam Uccrol’T^ rofum 0^ putrefadum redder tanta claritaterefulgens,ut nunc follucct,tanf’t || turn fanitatc,ut nuyquam qucat in aeternum dcficcre,fed crit perpertua Si fima iuuentus.Latina ucrlio habenHacc fpes repofita cß in finu meo.Etcert^^ ■ ƒ lum hxc fpes crit in finu Iobi,fed omnium dedorum à mundo condito,qu^^ J boedodi iciebant,non iolum animam hominis eße immortakm,fed etiam illud fragile,in fumma potentia amp;^ gloria,uirtuterefurredionis Chrißi tlt;^® ^^i*

a8.13.2d.Nam fperabant Uraditæ omncs,ucros Dei cultorcs gloriofc ï^f’^’^^pi* ros eiTeinuitam fempsternam per Mefchiam. Hacfpe freti,propter Deui” tokrabantjUt dcMachabçis.z.îib.cap.7.dc blijs Solomondegimus,quorun^‘^|^‘ dus,cQ ab Antiocho ad crudebnimas poenas rapcretur/pe relurrctSionis I3^J luit contra legcm facere,fed moripottus,SC dixiKMakdide homo,tempor*^ “(i dem hanc uitam mihi aufcrs,(ed tonus mundi Dominus, nos, qui propt^f '^L fuammorimur,refufcitabitin uitamaeternam.Alios Hhus quartus,dixit:H''^^/L gna contoJatio,quód fperamiis Deum,C ab hominibus interbcimur,nos f*^^ ^ rum à mortuis.Hxc crat ÔC Simeonis pij ipes,Lucae. 2. expedantis confcb*^È Krachs,id cft,redcmptioncm,a morte refurret^ionem, S^ uitam çtemam in quem cum praefentem in ulnis geßaret,uerum Oeifalutare,uitx autorem,!*”®'^

refurredtonem Si ui;am,tanto gaudio replebatur,ut mortem nonhoner^b'^“ cem nominaret.

Tempus Sfordo cxigunt,ut ultimam Catcchifml partemjOraticnemr''' nicam mihi expiants.

F. OTT HO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hane orationem appcllamus Dominicam, â Domino Chrifto autore. J?^| funt precationes in feripturis fandiis,multi Pfalmi precatorij,uerü quicquilt;iAp|!| nes multis uerbis pctutn,hoc breuitate mira,fed qux return nccdrariarunh’*^ ter mit tit, à Domino Deo patte hæc breuis oratio petit amp;nbsp;comprehend'' enim à ieruis,prophctis ÔC Euangelißis,fed ab ipfomet Domino Deo nolb®gt;L phetarum amp;nbsp;Euangehßarum Domino ÔC magißro didata efl.Et habet phW®quot; oemium, deinde pentiones feptem.

F^^Ft l^emitte nobis débita noßraß cut et nos rcmittimns debitoriblii ^7 f^L Ft ne nos inducasintentationem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

'n. .^‘^®^P^° ^^*^^ ^^ orationem Chriftianam uel frutfluofam omnino fidem in ^ „ ^. tnrißum needTariam elle,ut non fis impoenitens, fed credas Öd fatcaris,te quidem Wepeccatorem indïgnü omnibus Dei donis etiam minimis, deep peccatis dokas, .^^“^^^^’^^j^^ Uïtum nihilominus credas, Deum tibi propicium effe propter Chriftum, uteunep kindignus. Turn fi Chriftum per fidem ftatuis tuum mediatorem cfle,amp; aureum Altäre,turn per Chriftum tutus tibi ad pattern aditus eft, Ôd certo exaudteris. Stout promifit ueritas loan.i^. Amen amen dico uobisïC^accuncp petieritis pattern wb nomine meo dabit uobis. Ipfe enim eft facerdos Si^ pontifex nofter in coclis toram patte,0^ aduocatus fidclis. Vrgebunt autem nos f i Noftta necefsitas» ad fidelitcr orandum ^ z Mandatum Dei. [ 3 Promifsio dus m Chrifto ; amp;f öuód pas lernoflcreft.

Oraturi igitur adferamus ca ad Deum pattern, quibus maxime premimut, amp;nbsp;quibusmaxime nobis cft opus. Opus eft autem nobis in primis augmento fidei, AaritatisJpei, timor is Degpatientiac. Deinde funt amp;nbsp;corporalia mala: morbi,pau» pertasjamp;c.quaccupimus amoucri,amp; corpotalia bona,quæ dari nobis uolumus.

Praeterca,mandat Deus ut oremus : Oratio enim eft opus bonum fecundJ P'^wepti. Et queries dicit : Orate, petite, amp;nbsp;dabitut uobisf Hoc mandatum certe nonuuhneglïgi.

Promiüt etiam exauditionem Matth. 7. Quifquis enim petit accipit, amp;nbsp;qui* f^nt^quacrit inuenit,^ pulfann aperietur,amp; Matth.21. Omnia quatcunep p ener ia ös in deprecatione,credentcs accipieris,Oremus ergo cum fiducia»

Id eft, tu pater nofter es fatis diües, mifericors,polens, ad danda omnia nê* eeßaria,amp; paterna bonitate nos femper Si ubiqj refpicis.

Weft, effice ut faneftifsimum nomen tuum, etiam apud nos fandlificctutjUt agnofcatur gloria gratiae tux,ut rede doceatur de te Euangetium tuG,quo te omnes rette ’§nolcant,inuocent,SC colani.

ld eft, deftrue in nobis regnum Satanse, cui plus nimio per carnis cupiditateS rcruiuimus,amp;; rege ac guberna nos in uerbo amp;nbsp;fpiritu luo. Inchoa hk in nobis re* gnum gratiae tux,ot haereditatem regni gloriae poft hanc uitam confequamur.

Prsefta hoc tu, ne uoluntatcm carnis noftrac fequamur,amp; nc tux uoluntati,quïc Wgt;bona,fanâa amp;nbsp;fandificatrix eft,refiftamus, fed nofiram uoluntatcm tux redif* '®xuoluntati in omnibus iubijciamus,^ unufquifqß noftrum in fua uocatione tibI ’ ^iuijquemadmodum Angelici fpiritus in coelis per omnia tibi obediunt.

fion^^*^’^^”^’^*’ ^^’^ ^“° omne bonum cft,ncCcflraria huius uitat, pacem,defen* ^’f°^’*^^5 **’^’” “ omnibus rebus gerendis fucceftus, liberalem pucroruin 'fi^bonemjód qux huic uitae pk tranfigendx neceftaria funt.

«ffe, qux credat remtfsioncm peccatorum gratis propter Cbriftom ülifewMtt«4^* tcrem, propter quem unum nobis accelius eft ad pattern, amp;nbsp;dafür quiequid bolquot; daiur.Obferua iamen,quód Chriftus in fua oratione no dictr,debita nofira reit'H“ propter noftram remiisionem, qua noseemittimus fratri. Neftra enfin condona* tio non fieret, fi non ante crederemus nobis noftram culpam ede remiffat» 3 per Chriftum, Sed noftra remifsio eft fignum minime fallax, quo admonemur, noftra nobis débita à Deo ede remida. Propterea difee bic, iuftificationemno*quot; efte remifsfonem peccatorum noftrorum ex gratia Dei in Chrifto. Deosre®^ amp;nbsp;condonat nobis débita noftra,nos non foluimus de noftro. Sicutdaredocetp* rabola Matth.iS. ubi feruus debitor debebat Domino fuo decern millia talmi^ rum,fed non erat foluendo.Dominus autemtotum debitum ei remiftt ex miK*''' cordia. 111e feruus fignificat peccatorem, qui non poteft de fuo folucre debiw*®» fatisfacere pro peccatis, fed per meram Dei mifencordiam in Chrifto abtoluituf* debito: abfolutus debet amp;nbsp;ipie ex corde conferuo deiióum re muter c.

^^ƒ nbsp;nbsp;nbsp;Et nc nos inducas in tentationem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quandiu in hac mortali carne uiuimus,afsfdue nos impugnant SC à pitOtt* federa auocant caro noftra peccatnx, plena malis defydettjs,mundus hie, qui^ loanne i.Ioaj.toius in malo coftitutus eft,8C Satan,qui omnibus hums niundipf? j fidijs conatur nos à Chrifto abfterrere,^ ficut Petrus aft: tanquam ko rugl«»^ ambulat,quxrens quem deuoret.Hic cum fit hoftis ram pcriinax,infidiolus,üid^ riofus,aftutus,nocentifsimus amp;nbsp;crudclis,tamcp potens, ut cum Apoftolus E^^ Mundi dominum,6C Chriftus loan.u.Principcm mundi uocent, certe nobis ff’' riSjinexerritatis, fragilibus hominibus, maxime uigilandum eft contra hoshonij amp;nbsp;noftra arma fedulo m manibus tenenda funt, qux funt Euangclium gratisD^’ fcutum fidei, amp;nbsp;oratio ardens ad Deum per Chriftum, ut illc ubiep 0^ fenipt'^’’\ t cuftodiat,necp unquam finatnos induci in tentationes,ut uidi à Diabolo kqu’*”“. carnis cupiduates, amp;nbsp;turpiter fuccumbamui, fed ut iuxta monita Pctrf,reß»”’quot;*’ r fchdi fide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Z^fE Sed libera nos d/nalo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. « i

Hïc petimus Iibcrationem ab omnibus peccatis amp;f malis, qux ud corpo^quot;’ . animae poffunt accidere, Ói fufpiramus ab exilio huius calamftofæ uiiar ad p^i*^ eoekftem. Appendix qux additur, habetur in grxeis codjcibus. Neep fö claufula, Huicenimhaec oratio innititur. Deus enim nobis promifiijkin”^^ regnaturum, Efaix 9. Ezech. 37. Et fuam diuinam uirtuiem ad noftram ftlj’'^' fic collaturum,ut nos in after num cantemus gloriam gratis cius, corde, orlt;amp;^^ uita.Hoc Dei decretum ftat inconeuftum. Ipfius eft regnum, ipftus eft poten*” folius eins omnis gloria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

Quare ft fide orauerimus æ petierimus ea qox ad noftram falutcm amp;nbsp;riam pertinent, certo petita confequemur. Tota emmhæc oratio hue fp^^^L Deus in nobis regnet, amp;ut per fuam ufriutem nocadomnem fanûitatemô^” tem prouehar, ut uitam noftram omnem ad laudem amp;nbsp;gloriam diuinx ipfitiS ff flatis tranfigamus.

Ïd eft, Hoc firmum amp;nbsp;ucrum fir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

Habcs mi frater, fummam Chriftianx doórinx, quam CatccbifmunitJOf’ Ora Dominum ut nobis fidem amp;nbsp;inteUeóum tantarum return conférât,ne*’ tantum Chrifttani inani tiiufo, fed ut pic uiuamus, amp;nbsp;tam prxclarinominis nem,ubi opus fuerit, reddert pofsimus.

E CONCIONE RIST). AD DVOS ILLOS DISCJ. euntes, mox â rcfurreóti'one, ex Mofe amp;nbsp;Prophens ha-*ta,DiaIogusjquo Prophetiacue ten's Telia meun deChrirto pic 8^ luculenter explicantur» *

^^ink D.Qttboni, D^ ßrneßo, ^ D^ Franeißro Fratribits, Dt/cibiis ^'^^^üßicenflbns ^ lyuncbur^en^bitS) Dominaiß^Ckmentißim^ ïoannex Fredems Gratiam lt;^ pacem in Cbriflo^

EtI exj^ I T NOBIS VRBANVS RHEGIVS WVLTA eximu fut ingenij dmplißimlt;t rarißmti^ doârm^ de pietttis monumentd, unde ai Cbrißi Ecekfiam redijtuberritnus er immenfM fruUin : fed Dialogiu hic quo Pro,gt; phetidf ueterisTefttmentideChrifiocT regno aus piecrbondßdcexplicat,GrtiKts quos fcripßt libros ut magnitudine fit er utihtdte, meo quidem ludiciot ßetk umcit» Sunt enim hd de Chrifto prophétie medulld cr nucleus Scripturarum : mm hoc not mme D. Paulus Teßamentum uetus cenfet : er proprie etiarn ntiximeq; ad Propbetut Nm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'*’” '^^ (^^^iß^ udtierntd re/ßieit^ubi dit ; omnia qu£ praferipta funt,in noßram doélrtt

^^’’** P^ P*itfgt;^i‘‘^”t ^ corfolttionemfcripturtrum/jiem habeamus. Etenim feix bx de fol« * ^°^^'***’ ®' ^^f er pofi Cbrißi in carnem dduenium piorum onimos affliHos er anxios foUdis cont doit ^'^ ^^'^‘fm ercorroborduerunt : bxfolxprxfent^mt er faluberrimd ddleudndosdc depeUen» ^”^''!'^^°^^^^f^f^‘lt;*ß*PP‘'^‘^‘^‘*^‘*^^' Ü£etiaminuiâum famdmentumedrdoq; religions Chri» Ij^mi ** '^^“^^ gt;Joßrd ceu tneoneuffo ßndamenta er foUdißima baß nititur de ßldtur : ht funt predom liitifir^^*^^^^''*f***^‘ß^tnd^ lÜdpromißioneSfinquibustotd falidtdtis er fulutis noßra ratio conßßit.

^t(t»i r'***PPnbendimus tamßhj Oei fumus^dc proinde etiarnharedes Dei, cohxredes Chrißi,er uitte ßt^plif^i pdrlidpes cumCbrißo Domino er captte noßro m ditn *^^r^^*^^’''^^' HstProphetids cum hicliberdo£ïe,fuccMe,diligenterq; expliedtds continedt, ï«(«r n’‘^^'' ^ßgt;^^^ *♦• omnibus nationibus, in omnibus omnium gentium Unguis, in omnibus Ecekfijs let don * ^^f ^ '^^'®’' ipß,fdn3tßimlt;e memoria, ante fefquidnnim me rogdffet,ut eum Dialog urn Idtimtdti fm,«im^pcirem multospios,linguagermanicatgntros, uerfionemetus fummis uotisexpetfre, operain iit^iv^^^^^ß*^^*ß* non grdudtim dedi. VaxitChrißus ut pari falieitdte tantôt frudu Ecclcßa \(lp'^''''^.^'^^^^^^'ß‘*^^^‘^^^lt;^fi^*f^ ^ promptitudme uoluntdtis,qudnto^benemertndi de omnibus pijs r«,^*®^”*^*^“*^*®» is labor d me eß fufceptus. Sed earn, quim quidem decebat, diUgentiam CT cut ^petudm in uertendo adhibere propter dlids occupationes non potui, nee propter proUxitatem libri, ^Wionnmetldboribus dißridus, omnidreuidere, cr emdcularediligentius licuit. Sed fferopium er ^^^°^^gt;^” i*^^° op(fe nauos aliquot condonaturum er boni cotfulturunt,dldcritdtem^ uoluntdo f^° °^‘^'* mterpretaturum, ubi uires uolunldtem er conatum noßrum deßitucrunt. Vt aut f*» a**’^*’”’^“^^Idborespqs omnibus gratiofiores effent, duffteatiusq^ mmanus hommum exirent, uit Iliri ”’^’ ^' ‘^'‘^’oare, Prmdpes lüußnßimi: ^c putdui uobis cos potißimum eße dedicdndos,cum Autor •iiiii'J''''*^ ^^^^°’^^^‘*^ Supermtendentem feu Epifeopum egerit, nen talem qudles ßerunt multi multis tam *'idqn''*””** ^^^^“^ epifcopi,qui Satrapas er reges,tmó tyrannosueriusegerunt quam epifcopos,fed uet Noties c^^^ ^‘ P'^^“’ ^^ß^trit er defirtbiU Hec iteßrarum tantum fed omnium utemarum regionum imi brig ’’’'‘quot;^'^ ^pifeopus non mmeriio diei poße uidetur,(um tot pradaris er dtuinis feriptis puritdiem er ''^it ^^ ‘*^^ *^ ^**”* dodrina tot tam annos conßanter aßeruent, deßnderit, conferuauerit ac propagat ^^^^^‘*^^^ ^‘^^'S^^°^^sn er feditioforum Anabeptißarum altorum^ ßnaticorum er r'^^Mitanbomniimerroresexttrpauerit^ Qj(4niraris, quameximijs donis exceüuerit, quanto,quàm ar»

- '^ntiumpictitiißudio ^^ MinorefliigräriLtjudin tttuU!plià,lt;{ttdm uurid.qudm KconSiid ty ititmtntddo ' 914 'mflruilut fitcrit,quanto reru/m ufu,qudtitaprudentiapoüuerit,quanta rlequentiaemininrit,quantadiitg^ tia Patrum omnium fcripla txcuffèrit,quantum multarum difaplmarum linguurumq; Latina^Gneu, Hf^”''^ f« CZ Chaldaia cognitioncm habuent, brcuiter quam omnibus numeris abÇolutus Theologus^quàm uit maximus er mcomparabdis, quam eximium huiits temporis opus füer;t,id turn hit Dialogua, turn relitiu*^'* Hits praclara cr fantdißma monumenta pofleris rehUa, ubunde ar tuculenter teßantur. Quart mtritit^’i^'^ pert amatus att^ obferuatus eß à te, Erneße princeps optime, or [umma pietute omnibusq; fummoptuitr - dignis uirtutibus audißime, ut eum non contemnendis nee poenitendis fumptibus atq; impenfis, umpbpt^ falario conducere atq^ alere uolueris. Et uel hme non obfeurt perfpici poted quim cupias confuliim tuis ZT falutifubditorum tuorum,quàm ardenti pietatis amore,quÀm excitato er mdeßjßo iuuanda oni^ uera rehgionis ßudtoßagres, quam uerut ßs patrue Pater, quam uerus ßs Eccleßt nutritius : qua comptuif tione nuüui titulus,nullum elogtum pnnapibus eßepoteß honorißcentiui,illußrius,dtgniws er congTueiuud-Hoc pietatis opua,uere hoc laudabik ßHum. Kite ß^a decentReges ac Principes : hacßHa maiorem lauidi amphora^ praconia merenlur, quamß maxima muUorum regna fubegißcs,multaq; ghnofißinutroß^^ fcelici Marteßatuilßs: nullus triumphus clarior, nullum decus magnißccntius,nullus labor fandior,''’*^ cpitt Deo gratius, quam Ecclcßia Chrißi nutrictum agere. Et fruäum ettam hmc und cum fratribus fxt^l^^ ßiamphßimum er maßimabilem. Nam Eixltßas habetis nunc optime er pretclareconßitutM,uei^^f‘^^^^ er reiigione imbutas, nec impijs feditioßs^ Anabaptißarum ßirioforum cpiniombus demematat, dhp»^ rortbus mßüas, 0-fubditos ad prlt;eßandam debitam magißratui ohedientiam lubentes er expeditoS- 0b ifi^ tanta tarn maßimabilia beneßeia, quantos,quam ardentes CT mdeßjjas gratias Deo patri er Chrißo Dtwaa^i ■debeatis O'uos er fubditi ueßri, ßcik pro pietate ueßra aßmatis er agnofeitis. Sed ut finem ßeum, «* er exip[o Vrbano Rhegio, beata memoria, er ex uxoris meafratre ClementePalken,utro intègre CT ttin^^^ uirtutibus generis nobihtate dignis ornato, mtellexerim,uos. Principes lüußrißimi, prater pietaiis,ti'ßii^ aiq^ aquitatis eximium ßudium, prater foUicitam er aßiduam tuende er conferuanda pads er tranquillité fis cur am uigilantiamq;, prater mßgnem munißcentiam ahas^ multas heroicas er praelaras uirtutes, ttid^ incredibih er mtra quadi dementia atq; humanitate praditos ejß,fretus illa dementia ueßra,hos laboret n«^ uohis oßvro er^edico:utq^ pro exmia lüa ueßra cUmentia er hunc librum CT me in patrocinitm actnttln^ ■ueßram(ufcipiatis,hoc(^meumßudium,(y primumhoc mearrga uosobßruantiamonumentumaepißtgt;f toni confulatts, etiam atq; etiam rogo. Chnltus iefus donafua m C. V. conferuare er augere, mperiumqi

' uobis tranquillum zy ßcurum,doäores uerbi fanos ty doAos,conßliariosprudentes, fidos ey pios,pofHlss* obedienten cr mongtrum donare, uos^ ueßris ty Eccleßa Chnßt, quam diutißune tncoltmies (T fitiald pruare dignetur.Ajnoi Amen»

^|VLTIS DE CAVSIS MAGNVM ACCIPIO DOLO-^i rem, quoticsiam audio funcra piorum.prxfertimeorum , quorum vir*-tus in gubernatione feu publica, feu domeltica, fuit infigniv. Primum e-

I nim doleo EcclcfiXjRcipub.autetiam familiarunilafturas, qux fideli-1 libus orbatæ funt cultodibus. Nam vtnuncdeEcclcfqs dicam , qüanto | damnoaffeftxfuntEccleftxSaxonicæamiiro VrbanoRegio, qui vcre fuit Epifcopus vitinarum regionum: in quibus Euangelium Chrilli puré __fparlit, correxit cultus amp;nbsp;mores populi, oppreffit tanaticorum defiria, “gt;tos piObuuniltros, amp;nbsp;alios gubernatores, doftrina, confilqs , amp;nbsp;autoritäre rexit. Ho-'quot; p^8‘’^ P^ts nunc agnofcit, Ie velut gregem fine paftore vagari.

_ Cogitanti autem de mteritu talium virorum,accedit alius longe maior amp;nbsp;acrior dolor, enun animo circnfpicio omnium regionum Ecclelias, quas amp;nbsp;in precibus meis complex ^’*^^ magno mocrore, cogito, quam pauci nunc lint idonei minifti i, amp;nbsp;in illis iplis, plot‘“^^’^^^'^^*^^’ Q*^’^*^^^ fi^ infirmitas,in nohnullis etiam peruerfitas.Deinde de« fgJ^ ^fä^tidiaEiiangdöin populo, qui non adficitur cura Religionis, non ftudet con-lasc^'^V”*”*^^’'*””’’ nonmetuithorrendamiramDei, non emendat mores. lam cum fcho-Doft ^'‘°’ *” qi^bus feminaria excoli debent, ad regendam Ecclefiam amp;nbsp;Rempiib. ad iiiuc^'^°’*’'J'^quot;^Q'‘“^^c*®*' 'Tgt;cEgt;quot;ore’ cum video petulantiam,infcitiam, amp;nbsp;arrogantiam eiua hs v'^'’’’'l''æ’iobis fucceffuraeft. Poftremo,cumcircumfero oculos ad principes amp;nbsp;au-«leS* ''^f’‘°'^'^tä dolori indignatioaccenditur. Nam cum ille fummus gradusprxcipuc Em'''^ 1 “®*'®EccIc(ias, tuen difciplinam, excitare lludia literarum amp;nbsp;virtutis, ornarc ci)“S‘quot;quot;‘'’°quot;««e'«P^is,oH:endereDci timorem in domeltica vita,diligentiam iniudi-Quidh *”'quot;^^^ æ*^'^^^® puciiarumiforcitudinem amp;nbsp;fidem in detenfione ciiuum amp;nbsp;fociorum.

uorum facit? Si principes officium fuiim diligenter facerent » viciffim à Deo mgenti Beis °’‘’?’'f®’'^“*’« ftcut fcriptum eft: glorificantes me, glonficabo. Quantum decus elmt, li ZQn^^^^^^^^'^àAcïcnAznAum'pxtxïimTiAatxÇü'iTurcicH furorem, ac doccret manus finpu? ^^ P''æ^“gt;ni, vt Pfat loquitur. Sed vt redeam ad inftitutum, magno dolore adficior, vita P'^^”’’0tdiniim vitiaconliderans. Et cuminfignia Chrifti membra cuocantiir ex hac titudin’'kag*'-®^’^*®*'^ '^®^’^°*^' ^“’quot; enim impendentpublicx poenar, prins à reliqna miil pac»,amp; • æ’^^cus ele6tos,vtEfai3sinquit:Iufticonigntiir, nevideantmalum,firuiintnr tinfti r,'^'^æfeunt in cubili fuo. Vt ante dilnuium pi} Patres amp;nbsp;corum andi tores placide ex-gt;niliamN'1?^^^^quot;^^ fpeftatorestantx irç Dei, qua totupi genus humanum, prçter vnam fa-^ï folet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^’ ^^ ’*”^® excidium Hierofoly mx prins inde fanfti expulfi hierfit.

’bneer ' ^‘ **’*tloannes,prins eolligcre triticumin horreum fuum, poftea veró paleas •hultitid*’’**^’^’^“'quot;’?”®”’* autem crcbra hoc fempore piorum funera. Et detenor luxui 1 •,quot;”''®^fuperftes,contemptrix Dei,fecura, ccrtans ambitiorte , auaricia, dedita

*''nim quot;'^^’'^*®'^e moueor,vtiudicem impendcre magnas calamitates, amp;nbsp;rerum Humana-Scient ^*'^^’ ’^**æ audaciamhumanamcaftigabunt, amp;ferocientimundorurfus frenum

•*quot;}^”’PT*® quidem gratulanda eft hare quafi emigratio» Beati mortiii, inquit fcriptu-WCh ”ir °'quot;'*'° ’^Q''*i’ntiir. Quare amp;nbsp;Vrbanum noftrum, qui in vera inuocatione Dei, amp;

quot; ’?l'‘li’c vixit, amp;nbsp;fidniter feruiuit Ecclefix, amp;nbsp;Euangelium caftitateamp; pietate ll'ülF Pr^i*’ Pc'^uuis beatum e(rc,amp; habere vitam amp;lxticiam3Eterna, in focietate Chri-^quot;'JXtquot;^ ^ k ^*^^^^’^’ ’'^qh^’^i”^ceacoramdircit,ccrnit amp;nbsp;audit, de quibus hic in Ecclc-’’’biu? 1 .“quot;’l^ui differuit. Vt antca cum coniuge,cum liberis fuis, deniq; etiam cum om-^fudiU c^Hoqucbatur de diftis patrum amp;nbsp;Prophetaru, qux in hoe Dialogo pic, *''’'îii(Ç’*^P°l*^®’‘®‘^**^t: Itanuncipfosprimos doftores amp;nbsp;Chriftum harcinterpretan-^'^Q’Prn^''^^^ ^^^quot;^ fidem congruere cum ipfa Chrifti amp;nbsp;patrum voce, agit gratias ^boata •, ”***l“cc antequàm hincdifcelTerit,qua inipfo peccatum dcletumeft, amp;nbsp;in-

^^ 1^^^ quidem arbitror cafu accidifie, quod paulo ante mortem hune ^“Oofo'^r '‘^^^'^’'^’'e^ionepliirimumlegit, quafiiam animo hinedifeefTumprçfagiens, in • Hoiam Chrifti refurreftionem intuens, feiebat mortem abolitam effe, amp;Ïibi hanc

ValAAilk* » W’-VIll itiVUAVMM«^gt; k|H* K**»«*^ • JL/4 W a»«-/A a vu»»», v anMA 9 9 V^ »»*WA Auu VLlUiS aiM«b.a««*gt; '^«M*

Vtafttemdratin Vrbano pictas erga coniugetn amp;nbsp;liberos eximia, amp;nbsp;cohiunxöquot;'. I buspiz matronat virtutibus exccllit, amp;fainilia honellc inftituta eft; Ita credible [ non fine mocrorc difeeffiffe à fuis, qui iplius offiejis indigebant. Sed tarnen illud norat, nbsp;nbsp;nbsp;J

umeffe patrem orphanorum amp;nbsp;detcnlorcm vid;iarum. Deo nunc familiam commet ; quicerte piorum Sacerdotum famdias amp;texit haftenus, amp;teget amp;nbsp;aletpoftca, vein’ tomundo, lient (criptumeft: Non vidi iuftum dcrcliftum, nee fernen eins quzr^L nem. Spero ctiam futurum, vt harumpiarummulierum, filiarum, amp;HIiorum militia » ert, pictate amp;nbsp;precibus. noftrx Eeddix amp;nbsp;Refpublicx tcgantur contra Turcicamem r litatcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ac de Vrbano haftenus.cuius memoriam rctincre debemus, vt ipfius fcripta legantur. Continent enim piam amp;nbsp;falutarê doftrinam. De morte veró’cius cum cogit’^’^.j. gratuiemur ipfidulcinimamconfuctudineCnmCliriftojEccidiarum veroorbitatcmo ^ mur.amp;Deum oremus.vtfimilesminïftros inEuangelfi mclTcm extrudat. Oremus■cto®’ impendentes calamitates orbi terrarum mitiget, amp;nbsp;morts noltros emendemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.|jj|(-

Pecubaritcr Autem hunc Dialogum Ihidiofis commendo. qinconfolationemvO ma.Ti prjs continet, amp;nbsp;multa teftimoma centraxit in vnum fafeem : ca^ erudite enar Mundus ctiam inuitus fateri cogitur, hanc dodrinam promiffionum Euangcli) dnftis patrum, muftis fcculis non habuiffe tantum lucis, quantum Dei beneßeio ß’^^^’^c« Ideo hçc fcripta conferuanda funt.Sed tanta eft fccuri tas hominum in maximis vitijs, vt tucudumfit, fccuturascllcrurfus denlilfimas lcnebras,amp;harumpanas, calamitatesJb^^ F tipliccs. regnorummutationes amp;valhtates.Eft amp;nbsp;exemplum honeftum amp;nbsp;dignii”’.,( quódcumpiaconiuge de patrum amp;nbsp;Prophetarum diftis colloquitur. Namhzefo ^J coniugalis eft initium amp;nbsp;feminanum Eedefix : qliare de nulla re magis decct coning'” jj|{ loqui. quam de Deo, amp;ciusbenefit^s, amp;admirandisopcribus. quorurn exempla ^^^y^j vident pij conitiges, in generatione. amp;nbsp;educatione fobolis. Deinde nihil dulcins eft, 0^ inconiugioconlenticns tides, mariti amp;nbsp;vxoris, vnaVoceDeum inuocans. Magf“quot;’ ?-ji przfidium eft, afterius fidcs pro äftefo folicita, amp;nbsp;apud Deum pro eo iaborans. P^'^^jci coniugium tabs focictas, de qua Chrirtus inquit:Vbicunq; duo contienerint in nomine » j, in medio corum fum, Vera fide pariter innocent Deum coninges , eolloquantur mt^f * j Euangclio, tradantEuangcliumliberis. Taliumconiugum conucrfationi amp;nbsp;periem” ij. dubic adeft lefus Chriftus filius Dei, amp;nbsp;deftruit opera Diaboli, qui vt toti EcclenZ gt;nbsp;^ tur exitium, ita fçuilTnne irruit in coniugci pros, amp;nbsp;pias familias. Sed inter hxcperict^ nbsp;nbsp;8

cet fanéiorum fidcs, amp;nbsp;triumphat Chriftus. Dérident talia piorum coniugum coHoq”® piftz impuri, amp;nbsp;inquinati calibatus defenfores. Sed nihil dubium cft,Papiftas datiires ^^^ panas oofcanitatis, quapolluunt totam rcrumnaturam, amp;nbsp;Deum horribilitcr o«^5\p O duras amp;nbsp;ferreas mentes hominum. Manifefta funtpeccata Papatus, Idolatria amp;nbsp;..jj fimz libidines. Et pana, fcilicetTurcica rabies,eft in confpeftu.Et tarnen adhuc tur amp;nbsp;defenduntur tarn abominanda fcclcra. Ideo oremus Deum, vt quam priæ”^ luccfcat file dies EcclcfizlztifiimuS,quo Chriftus palam feoftendetmundo,» E refufeitatis mortuis,diabolumamp;impios in zternas panas abi^cict, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

glorificabit catum, qui in magnis zrumnis in hac vita Eu-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

'angclio t^temperauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXVI

bVt^sTkrèèé ËT s j^ È LiAtT st^m-^ natc natte J^incipi^^poloniar^ i^ußrlßimi Tgt;rincipts PitttrictySrutit*

ilk °^ r a - '“^ voluntatis erga nos nobis tarn luculcnter apcriat. C^arc vt fpintualem mei lanftilsimam animi tui voiuptatem renouarem amp;cumularcmjcollcgi ex ammx no-xptradifo.hoceft, c diuinis litcris feu prophcticis fcnptis Hofculos aliquot fnauifsimc fti §7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratifsimum atqj faiuberrimum fpirantes, videlicet prcciofas amp;nbsp;mx-

Chriftolcfu promifsionesi vcluti Petrus cas vocat, pcrquasfidcap-hv ■ ™ r '^'*“æ ’'‘‘turç participes fafti, cumDomino Sc Deo noftro Chrifto, in regno glo 'pillis, fin en: non habituro, gternac vitx gaud's fruemur. Ad eolligendos autem hos c^o tos amp;nbsp;fakiificos flofculosinuitamt me c6cio illa Chrifti, quam habuit ip(o die pafchg poft gyf ’^quot;’’holeadcccaluinvcrgcntcjadduosillos difcipuios ab HicrololymisEmaumpro

*^‘^” dutium «^ cximiam amp;nbsp;prarchram fuifTe, cumtcftc Lues fciD I^ ”^^^ ^cripturas c Mofe amp;nbsp;Prophetis omnibus, ita cxpiicncnt, vt duorum illorum di-^ P'‘ Ofum cordamflammata extra fc quodammodo raperentur.Etfi autem eaconcio per JC4m conferipta non dt,Facile tarnen diuinanpotcfr.qualisfiient, amp;nbsp;quid condonat* üt, '’gt; tjra«ultaextent de Meflâa in omnibus Prophetis teftimonia, quodcumpati amp;:niorr, fto^ '^p ” quot;^ ^8”quot; sternum glorix lux ingredi oportuerit.Ea teftimonia feu vatidnia de Chri inProphetarumlibrisextantia, intiiiclibelluincomportataacconefta,fuccinftc Üâ^^act tnpp explicarc conjitus fum, amp;nbsp;vt magis perfpieua effent omnia, per Dialogum, in quo en xoreaDeo mihi data eolloquor, pertradare dr ediffererc volui. Nam amp;nbsp;domi fie inter no# »)»gt;f ■”*/'*^^°™t’’Bc‘l'*-^”glo*“’^O’''^'*’P'’”*’amp;*i’’stcmporibijs quibus vixit magnusSc f *’s.'quot;’’’*”hoe 24.cap.Luc.commcntans, verba quxdam fcripfiï,qufpios animos nópoP Ter l?° r?”^*^®’ ^ ’tl maiorem verfandi traftandicp facra diligcntiam excitare, quç hue ad lurn 'quot;’’v’t’nquiOrationc gloriantur fc effe Chriftianos, qui iuxta virium fuarum modu

Chf V ’ k P*^''^^^’ tinaliter ad Chriftu pertineant, inueftigare» neqj ad gloriam, quam en

's Af ®'^,9gt;piunt,per pafsioncs tribulationum,dcliderant attingerc^Hçc Beda.

'tatem o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SrangclicamcfiDcoplaccOPapiftarumcafti

tatur aertV ®^”^” ^“quot;^ légitima coniuge fua de rebus diuinis amp;nbsp;facris domi lux commen-vd on ^- ^'^l^i hominum generi in prxfentia hoe fit refponfum:Si puderet me colloqui nernffJ^??'^tlpiiblice cumTegitima vxorc inca ?, r.u ngclio falutisnoftrx,tum prorfus ftianx^ ‘ '‘'’^‘'’tnihi collatus effet Baptifm’, amp;nbsp;inçfti. labilis illc thefaurus libertatis Chri icten ’k”^'”’’”’*’^fitlcli8illc Dominus meus Chriftus, tBabylonica horribiiium errorum Ïoh ^“^“^’^ftfcdifsimf inquinatifsimoe caftitatis Papifticx captiuitatCjinfigni conucr-«mex miracuiQ creptum amp;nbsp;liberatum afferuit, vocauit amp;nbsp;collocauit.

¥01 '^ ’™”’^’® wme Dei gratiam amp;nbsp;immcnfam mifcricordiam, quam tonfeeutus fum illo

‘»er ^P°^^’51^°meafpurcifsima vitaPapifticainmentemreprobam à Deo tradicomme hd^’ quot;’”''^m'ïuam3mirericordiam agnofco, profiteor amp;nbsp;prxdico, nee vnqüam prxdic» ïetOk'^ft ■^'^°’”'^® ”°” pudet me cum vxorc mcâ cóferre amp;nbsp;colloqui de tam opulenta Dei

'olu ™æ 2*^^^'^ ’ ^ mifericordia mihi collata, amp;nbsp;facio idCum gaudio amp;nbsp;hngulari animi

''^ ^^æ^ ^odirc, in eofum gratiam, qui iam per totum Ferme quinquennium ea à mé vt^'’^“*’*^'^'lttidcm nihil tam deect, nihil tam frugifcrum, nihil tamncceffe eft, quâiù ^®Ch ^^^^tfimilias fepenumero amp;nbsp;diligenter cum fua familia,vxore amp;nbsp;liberis, de faluifi-* ^‘'ic k ^*'^^ Euangclio conférât amp;colloqnatur, curigitur puderet nos cum vxoribu# hh ƒ“*tedes gratis vitx futur» funt.i.Pct.j.de dtuinx mifericordia: myfterf/s commen

MFh quot;nbsp;P®‘™**^^“**^’ti Paulu8gt; vt millier in Ecclcfia aut congrcgatione publica fibi do Vult . “’^ himati fedprxcipit tarnen,vt in filentio difcat cum omni fubieftione, i.Timo. z. ^‘^”'* maritos fuos interrogent. Ac profefto fi paterfamilias liberos (nos in c-OHtSicorreptioneDnieducaredebet,ficuciPaulusprxeipit, certeneceffe eft, vten Ee 4 vxorc

Vxorc amp;nbsp;libens fxpifsime ex verbo Dei colloquatur, ac domi fux Epifcopus ac D®^®Ù vekiti amp;nbsp;D. Augultinus docet, traftatu quinquageümo primo in cap.Ioannis u.Mil'® j^, que facio Papiltas mcos, imó mitto cos ad duodecimucaput Danielis, in quo inuewent gium amp;titulum fuum:bona^ amp;nbsp;Ixta confeientia cum caloquor, quani mihiDcus noquot; nus quammeum proprium corpus commendauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj-

An non amp;nbsp;Dominus amp;nbsp;Deus nolter Chrittus cum Samantide ilia fermonem ®*‘‘^^j nclongum, amp;quidemde rebusmaximisacgrauifsimis, depotuamp;aquaillavcragt;q“’^j[,j 3Eternarefocillationerecreat,defp veroDei cultu,quomodo amp;nbsp;vbi verus Deus adorât fit, aperteej) amp;nbsp;clare apud earn profitetur fe efTe verum illum Mefliarn, de quo PropW,^ ^^^ ticinati eiïent.ConciQnatur etiam Magdalcnx,ad pedes iplius ledcntis, in domo,«»*’’'? jd dat,quód meliorem partem elegerit, loan.zo. ex Maria Euangeliltam facit, iiibcns v Apoftolos fe conférât, i}s^ refurreftionem ipfius annunciet, atej ita Apoftolorum Ap^ la fiat.Et Matth.28. Angelus Dei valde confolatoria cum Magdalena alr^sq muIienW jj refurreétione Chrifti amp;nbsp;mortuorum loquitur. Nee dedignatur Chriftus lalutarccj® ^ glorificandus, amp;nbsp;cum eis de (ua refurreétione conferre.Paulus item amp;nbsp;Timotheus wu»* ^^ quebantur cum mulieribus in Macedonia ante portas vrbis Philipporum, apud 0*11®'^ pracdicanteshsEuangelium, vbi Lydia purpurarum venditrix conuertitur, necvl» mentio virorum,quottum adfuerint docentesqj Apoltolos audierint, Aéto.iö- -«

S. Hilianus fenbit fux filix Aphrx, ac longum cum ea fermone habet de ChriftO’P^, cipitq; fi Hymnum,quem ei compofuerat,literaslt;j,non fatisintelligcret,vt ex matte *‘'h tetur ea qux nefcirct, ac probe omnia difcerct, S. Anibrolium non pudet de rebusMjy de corponbus defunétorum, fanétorumq; refurreétione, publice ad Sororem fcribete-ronymum quorp nihil pudet myfteria fenpturx cum mulieribus publice traftare, vtv mus in eo fcripto in quo loquitur cum fpirituali fua Klia Principia. Et quam longos *®’‘ j nes facitper integrum librum cum doétailla fccmina Hedibia, duodecim ei quaft*° ^^ nouoTeftamento foluens amp;cxplicans. Itemcum Algafia, cui advndecim quaftæ’^ù (criptuns per li ter as refpondct,c Bethlehem, vbi agebat, in Galliam vfqj miffas.Qo2'’'‘u|( quam prolixe confabulatur cum focmina Euftochio in oétodecim prxfationibus m ^ j Prophetam Efaiam , amp;in quatuordecim prxfationibnsinEzcchielcm, item cumPsf EultochioinProphetasMicheam,Nahum,Sophoniam amp;Kaggeumr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

Maximum qiioqj illum amp;nbsp;incomparabilcm Doétorem EcclefixD. AuguftmU®' , pudet cum matre (ua Monica multa amp;nbsp;prolixe de fcriptuhs amp;nbsp;rebus diuinis colloq*”’^^jj proprium ei pfaltenolum collcgit.Et li.i.de ordinc cap.ii. fcribit decere hoc, philofophetur ltem lib.9.confclT.cap.io,fcribit quomodo cum caante mortem ipfi*''’ j,^ ce amp;nbsp;amabile colloquium habuerit de xterna vita fanétorum. Sed quid opus miiltiso ’^ Galat.z.docet inter Chriftianos in hoc cafu difcrimcn hoc temporale perfcnart'mHÇ® feruari. Quotquot baptizati fumus,Chriftum induimus : hic nec^ feruus neq libeob*^, ^ mas cllncq foemina, fedomnes vnum fumus in Chrifto lefu. Vtinam ego amp;nbsp;mei adeo? nes ante omnia fummo impigerrimoq ftudio de Dei verbo priuatim amp;nbsp;publice IoqJ^jj, R mur, conferremus,mcditaremurq; femper. O quam beata effet, quam antiquaaugiift’Ï -^ ’ mus atq familia illa, in qua nullus (ermo putris amp;nbsp;fpurcus,nulla futilia,nullainepta,niii‘ , fulfa,nugatia,ftult3 atqjobfeoena colloquia, fed verbum Dei duntaxat amp;nbsp;pfalmi hyiy^ amp;DeiIaudes femper audirentur. Ea domus profcéto domus Dei vocandaeffet,cam^ j gulari cura atq follicitudine Angcli Dei refpicerent euftodirent atq tuerentur, vto”’‘^ anulloEpifcopo Suffraganco fuerit confecrata. Sed quid multa verba hac de rchü*’’(^ verc pius ea de re non ambigat, nee iinpio vilis argumentis amp;nbsp;rationibus fatisfacerep® cunq indigni f nt, quibus cum verba facias. Redeo itaq ad T. C. Domina phfsimaiS^ ^ rogo, vt hunc libellum quo fignificationem duntaxat aliquamgratianimimcidarc'^J, dementer fiifcipcre dignetur, amp;nbsp;pcrlcgcrc non grauetur. Mca Sifequentifsima amp;dt^j fima officia,ftiidia,operam, atqanimi expofitifsimam amp;nbsp;alacerrimam promptitiidint®,o a induis Tux Clementix offero amp;nbsp;dedico. Prccor Chriftum vnicam noftram iufticiai’’', igneturT. C. amp;T. C. Fratres, D. Erneftum, D. Ottonem amp;D. Francifcum Dominos os clementifsimos, in fuo Euangclio, ficuti pro immenfa fua mifericordia ac bonitateolt;®rj|j : ad finem vfq confirmare, ftabiure, amp;nbsp;conferuare, ad hxreditatem xtemi regni fuigt; i®® perfeétione amp;nbsp;abundantia fapientix amp;nbsp;cognitioms fux, Amen. Cel lx.

^^ VID folitotriftiores Anna,hoe Pafchatis die,quo uniuerfae créa« turac cum Chrifto rediuiuo gaudqs infinitis exultarent ac trium« g P^’^*'^'^^ ^ Quid angit animum tuum f* cut tot fuipiria ducis f ScM | lefum Syrach nos monere, ut congregemus cor noftrum in ùn'/ ^lt;^^i^f 3®*

1 eluate, amp;nbsp;trifiieiam longe expeUamus à nobis : Multos, inquif, occidit tnfiitia,amp; non cli utilitas in illa, San' amp;nbsp;Paulum iubere, ut gaudcamus in Domino femper f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scio,fcd dolor SJ tridicia non unius funt generis, nee ob unarn Slt;^ candem öuTam femper animis moeftis fumus» Nonne idem Paulus didt, clTe dolorem fiult; ïXw. 7* tnftitiam fecundumDeum, quac poenitentiambaud pœnitendam^adfalutempa# fistf E|contra effe mundi dolorem qui mortem adferate*

Reâetu quidem. Sed quid tandem efi, quöd meefiieia animum'cuum difcru# tiatf quid qu^fo te adeo habet follicitamf

Ob quid anxq amp;nbsp;trifles erant duo illi Difcipuli, Qeophas ciuscp corner, Emaumfe conferentese'

G»uifsimis ini de caufis trittabantur. Denfis enim ignorantiae tenebds iHo^ wmanimitutnobcjecatierant, ac fide tenui ÓC perexigua praeditj, nondum Chri* lium fatis 8( çxaâe cognoucrant, cuius tarnen longo tempore fefe prxbuerant oilcipulos.

Eadem ed g^ meæ triditiae caufa. Nam cum in Chrißl mOrtem firn baptizata, ^mep auguftifsimo £/ facrofando Chrifli nomine infignita, Chrifliana uocer, do# «oquodChrifti Domini mei non tampknacam^folida cognitione, quam qui# «m debebat, animus meus imbutus ac præditus eu.

Nonfolahicimbecillitatem tuamdéploras,neefola laborasbacinfirmitate: ^’^X'mulus hoc eß commune tibi, idem hoc faxum uoIuentibus.Crebra quidem Ôi ®lt;iliafit Chrißi mentio, docetur diligenter pro concionibus,multadeillo praedi# fW magnifiée ôd ucrc,fed longe plurimi funt, qui nondum tarn perfede ac plcne 0® cognouerunt, quàm debebant.

Sticum tam graues meæ maftitudinis caufas habeam,non potero ante finem ’'’®'’®ndilacere,quàm amp;nbsp;oculi mei aperiantur,itidê uô duobus illis difcipulis,EmaJ ™3tuntibus,ut ucre amp;nbsp;plene Chrifium cognofeam.Memini cnim te faepenumero “ictre,nullam effe cxcellentiorcm,nullam praeflantior^nuUam magis neceflariam.

««uFatri rf^îmorem artrm, fcientiam artp fapknuam, quâm GirjUum COßf^ UiU^quod ca tognmo adferret fccum acttmam lufliciam ac iaiutttn»

Sic femper me docuifle profïtcor,amp; idem nunc d/cOjæ id ipfum dfeatn «J^^^J boqi dum mxero. Et ratio meat ptofeßionis requirit,ut fie doceam^nce alittt*^ fpirituofi amp;nbsp;uertiginofî homines quidam, qui pofthabiia CHRISTI nu a te, m altum amp;nbsp;m ipfos cotlos afcendere, quidép in arterna, infînita, immenf’ incomprchenfibili diumitate fiat, indagareamp; cxplorare conantur, mirccpô^’”*’^ (orquent feie, ut rationis acumine aflequantur ea,qux in Sertpturü funt de lt;iafcu Hypoltafi,de pcrfonis,dc intelligentiaatcp icientia Dei, de pratdeftin^tfo’ alqscp.Sed magis neeeße efl in hoe nos eße totes,hue contendere,ut feiamus Ä”j ( quiramus quid Ä quis Chriflus fit.Nam cum fumma ilIa amp;nbsp;infinua Maieftas ft 'P lam extreme humihatam fic demiferit,ut ad infima ad nos dignata fit dekendd^ carneep Humanafumpta,homo fieri,« naturam humanam morti artemat atep addilt;Tam iiberare(,hberatamcp in coelos ad gloriam immortahs à; 3ttcrD*’'| lat perduceret : cum hafc,inquam,ua fint,certe non proprias fibi quifep kaU* ß*^’ pareille oportet,qua ad Deumin Maicfiatis ipfius gloriam afcendatifedcao^ fcala.qscp nosglt;ad bus uupar eß,quos ipfe Deus pater ad cum afcenfom p^^ atep apphcauit,eacp uia femitaue ingrediêda, quam ipfe pater monfirauit,quac{)’^ turn in foeios patere uoluit.Profedto nontemere,non ob nullas caufas dixit flus loann.14.Ego fumu»a,ueritas,amp;uita.Nemo uenitad pattern nifi aha ac compendioficr uia, aui bethor expeditiorue afcenfus in coelos adD®’*’ cßci,nunquam amp;nequicquam Deus mifißetfilium fuum unicum in munduw,^* palDs fu‘liet rum humanam naturam longe miferrimam Ód calamitofiflïtnatn in®^ cre,ut homo fadus amp;nbsp;à morte rcdiuiuus coelos afcendens hommes nos ket-’m^ï uedos ad pattern perduceret. Sacrac literat Chriflum uocant reconciliatorcff,*’’^ k aiorem,iacerdotem,aduocatum,paßorem,uiam, lumen, lucernam,fucem,tnjgiß''^'''' regem,caput,redemptorem,iußificatotö,falutem:his nominibus arque epithet»^^ liant cum faerx litcræ.Cur quxio f ob id nimirum,quia nul la alia rafione, nulls iJia,quam per folum Chnflum,Dcumuerum,ÓC hominem uerum,ad Deum p»*^^ pcruenire, Deo reconcjliari,ó^ cum Deo agere poflumus. Breuiier, Deus nonp’’J tur,nec uu!t,nec poteß citra medium al quod apprehendi aut inueniri. a#dlgt;r ' peruenire uis,fi illius diuinx maießatis betem aliquando contemplari concup“'^, Ïi DE VM propius atep ucre penitiuscp cognofcere geßis, neeeße eft,ut probe exadeep Chrißum mediatorem cognofcas.Hunc ii eegnokere ncglf^ff-' nunquam Deum inuenies.Eiaias teßatur, Deum Chrifii humanitaiem prep®[‘'’ nobis.ói: tanquam expandiße in fignum feu uexillum certum amp;nbsp;infigne, quo “ luos é mundo ad fe uocatos ac congregates colligeret.Et Paulus ait, in Cbriflo 1 babiiareomnem plcniiudinem deiiatis corporaliter.Et Chrißus ipfe: 0«tgt;ft’z quit,mihl à paire meo tradita funt,amp; nemo nouit filium nifi pateqnecppatrtni'i''' quam nougt;t nifi films, 8f cuicunep uoluerit films rcuelare. Ac fiatim pefi bxt**^ nos ad fe muitansinquit: Venue ad meomnes,qui laboratisamp; onerati enis,8^^^ refoediabo uos.Quapropter femper dixi,amp; docui Chrißum elfe dikenduniamp;^“ gnoicendum;at(putinam tam claram Ö^ lonoram ßentoreamcp uocem, totling®’^ amp;nbsp;tot orahaberem, ut toto orbem his uocibus complete amp;nbsp;perfonarepofftw«!’^ Efaiz quinquagefimo tertio ait Deus:Iußificabit iple iußus feruus meus multot gt;^ fcient a fua,leu cognitione fui-id efi,cócognofcetur. Cognofcere amp;nbsp;fcirc Chriß®’ miranda d^ fumma eß cognitio amp;nbsp;fciêiia;Ea enim fob lußos nos,amp; à peccaiomu^ nes, mundoscp facit. Earn ob caufam ubicp imptecantur Apofioli hanc deeß^ «ügmuoacmüue fcicntiamEcdefijs.eiuscp faciuni mennonê crebermnam/ub^

Af p , ^’”f^* ^^ itérantes^ ui quae totius fcr/pturac caput furrifnusep Gtarticulus» do-V i ’’'’‘quot;*^’’ ’^ «’ultum ca uocc utitur in omnibus Epiftolis,ut Coloffcafecuo folidiudinem habeam dcuobis, amp;nbsp;bis quiLaodiceac t(^j^5‘’°*9“o*®o““’^®’'“’'*^^'’lt;^*^’quot; m«am in carne,ut confolationem aedpianc Puf^p ’^»^*” folt;M“tcorop»lt;^lt;Micharrtat^ âCin omnem opuientiam certat funt °”^’ *^^®*’’S^”’'’æ’ ‘” ’8«‘«o“«™ myfterq Dei amp;: patris amp;nbsp;Chrifti, in quo lm,- J”*®’ ‘^^^’““ fapientia: ac fckniix rcconditi.ldcm Paulus apud Corinthios tl, '^^, ’^ ’ƒ rationis fapientia tumentcs,gloriatur de nulla aha fapientia ac,feiend »^•^ïm quod Chriftum crucifixum fciret à cognofcerer. Qin itacp hune Ch riftum ° c noüit,isabundc fatis 0^ excellenter docflus clip's maxunarum fummarSqj re* ^nijione præditus eß. Qui hune non nouitps élus fcientiæCquæ quideni fei* '*’ «ici niereiur)omnino ru dis efl.Qui Chriflum nouitps nouitctDeum patrem, *®lt;P ab horribili Tyrannide,imman*cp potentia ac uiolêtia bathanæ,à peccaîo,a °ne,æternacp damnatione libcratur. Qui Chrißum non nouirps neqp fe,nec^ De* ® nouitps dementatus aiçpexcaccatusps Etbnscusâd Turca eß, is Sathanæ mn? ^''^ captus,^ ill,us Tyrannidi fubiedlus, in peccatis fuispn morte amp;nbsp;æiema dam# ’'’’ioneeß^ maner. Quae poteß autem horrrbtlior calamitas,quac iaduragrauk “Mu» «rumnx eße aut cogßari maiores,quam in aeredd potrßate Sathanx eßr, cum corpore, tum Sil amma totum addilt;ßum,(eruum fubiacerc inatternuinf Myodreanö finegraui caufa trißantur ac moerent,qui Chrißum no noueront,quta °*nnibus calamitanbus ac mahs immcrfi atep ob nm, non babcnf,qui fubfidium au# ^'gt;*umcj5 ipfis ferat,deeßcp ilhs fumma prarßantdbmaqj iha feientia acfap(entia,q ^odumac terras ueralxticia replet,adeocp quae fola eß laiuSjUeluti Chrißus aß io?n* Qccimo(epnrao;Hæc eß uita xterna,u( tefolum eße uerum Deum, Sc quem miiißi hium Chrißum,cognofeanr.Eß qutdem C hrißus crutiHxus, ludxis oßendicuium^ pcntibusßulucia,fed uocatis,ideß,ucre pijs Sil credenubus, Dd potenda ac Del «pientiaeß,

Credo qua dicis,Dei gratia S^ beneficio,fed fides mca etiamnum perexigua «imbecillti tß,cognitiocp msrabilium maximorumep niyflcriorum Dei non tanta lt;ß,quantaeßefJc5e52fjg^ magnae adhuc ténèbre oßufx funt oculis animi mei,u* tox caper tranfennam ac deniam quandam cahginem, perep longißima interuafia mihioidereuideaf .jjn^^Qljcaufjni merito tnßicia affieior, ardenttbusqp uotis â Deo peto,ut meum cor in ca cognition« iHumtnetur.utcp uera lux exoriatur animo JpeOiö^ ut nie quofp cibet Chrj»tus,quo in Domino ex animo latter,uti duo iUi di« ^uliproficifcentcs Emaum,cum cos Chrißus erudnßet Sil docuißlt;t,panemcB i.# Pütrexiflet,

. Si ex animo ardenterep id pens,non dcferet,nec preces tuas reqeiert Chrißur,' ^W peteremus omnia ab ipfo bona ac falmaria, fe^ exauditurum nos iandte ^MtJn primis autem docet,ut ante omnia quxramus regnum Dci,Sl iußicüm •

^enmirum quod gauifi funt duo tlli difcipuli.eum ipfe Chrißus,uitat fons,fiicrit quot;'’püdeoSjói admirandu excellentemcp concionê apud cos habuerit,unde ipin^n ^•°S^ou{runt,(olidocp inde gaudio perfufi funt,alqsq^ difciputis fuum gaudiurn on *'’uidenint,ód candidecommunicaueruntdicentcs:Vcre Dominus relurrexit. \ ;i« ^3’’’an)jhi contingattalem audtre cocionem.Nihil eß profedloin terris quod a « ^e«alMn, Eamenim concionê,quam turn ex prophetis omnibus habuit,quacp ic “‘fcipulislacrarum literarum penuario referato manifcßauit,ut ipfum plcnc cogno4 Wntjói folida ueraeç lx tl na aßlcercnturicam, inquam, concionem citra omn* m

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-controuerfiam exccllentillîmâ,fuau(frïmam,poten(iffimamcp tuilTc neceffe efl.SiJ^ remus,aut fi monumentis ad poftentatcm tranfmilïa effent ea, quac tune Chrift'’ eft locutus,nullum cimelium,nullus thefaurus eo fcripto maior ncc predofior tö*^ amp;nbsp;adextremosorbis terrarum fines,aut fi ukerius etiam is thefaurus laterer,feftm^’ tis amp;nbsp;conunuatis itineribus contendendum effet, ut inde erutus ad nos .depfi* larctur»

Salua res eft. Video te fumma teneri cupiditate difcendi Chriftum, ac cogner cendi quid Spiritus fandfus in literis diuinis de Chrifto praedixerit. Et fortaffe naris non fdri poffe,quid Chriftus tune fit locutus,eacp concione uberrimis prtf^ tiifimiscp confolationibus plenifiïma, Ecclefiam catholfcam priuari Si carere,nt^ quenquam pratter duos iftos difcipulos Etnauni eûmes eins concionis fados p^^^ cipes arbitraris»

Sic putabam,Ô^ quomodo fecus cogitarem,eum non fit ab rjs, quicâm coiK^ nem audierunt monumentis crédita,nee nobis tanquam per manus traditaf

Non itaferes habet uti tu opina ris. Chriftus Ecclcfiac fuæ multo maiorfifl^ ramegit, folicitiuscpde cius falutc cogitauit, quam ut tampracclara amp;: prated concione earn fraudaffet fpoliaffetcp. Ob earn caufarn ucl maxime miflus eft à p’‘' in has terras,ut hanc concione doccret omnes Dei filios.Non coram prüfens P'^, fentê nunc Chriftum uides,fed audis uerba amp;: uocem ilhus per EuangeliftaSjSU“'’^ in ijs ipfis Euangdiographis concionem illam,quam apud duos iftos difcipulo’? buit. Quid:* An non habemus incomparabilem Si immenfum ilium factaruin'^ rarum thefaurum 0^ prophetastSuper hgein Adis ApoftolorS uidemus,quo^®. teftimonia et dida prophetarum de Chrifto inteUexerint difcipuli,quomodo if‘ pretati fint ex afflatu atep inftindu Spiritus ueritatis, qui Apoftolis ante «o’^ Chrifti promiffus,amp; Pentecoftes die miffus,eos docebat 5C comonefaciebator»^ {quç fcriptura deChrifto h?bebat,quçcp Chriftus coram uoceuiua antemerttö’. cuerat. Quiequid aSt cos docebat Spiritus fancftus,id eó tantum pertinebat»'^ debat,ut Chriftum,à: per Chriftum patrê cognofcerent,utc^ per.eam cognido” auf fcientiam iufti fadi faluarentur.

Sciri itacp poteft, quantum nunc audio, quid turn Chriftus ab HieroTO g ad Emaunta ufcp in innere fit locutus,unde illorum corda in ipfis ardebat. Gj amp;nbsp;mihi poffet eius concionis audiendae contingere facultas,nihil eft quod tai” ^jj fit in uotis,mallemcp earn audire concionem,quam totius mundi exquißtf^^** luptatibus fit: gaudns afftuere.

• nbsp;nbsp;nbsp;Cum à Mofe faä o initio omnium prophetarum uaticinia de fc «pefo^.

cile xftimare potes,quid docuerit.An non Lueas difertis ac apertis uerbis id ’ quodinterpretatus fitillis in omnibus Scripturis,quac de ipfo erantErgoo^du ’ Chrifto prophctias,in literis facris extantes, eft interpretatus.Eftep hoc mbi** quam ipfiffim6Euangelium,quod mandauit difcipu!is,ut docercntamp;fpatg^’^^^î^^jjci fines ufep Orbis terrarum. Quippe id Euangelium,eft dodrina de Chrifto cur fit fadus homo,docetcp nos confilium Sternum Dei patris,ciuscp in oof ” 0 tatem propenfiflïmam,quöd pattern noftrum fe futurum promitrit, quodef ï^ quam paterno affedu nos complediiur, proeg filqs uclit agnofcere charff’’^’’ ui per Chriftum lefum unigenitum filium fuum:ÓC qu6d ita pater ordinarit,üt i® ^^ niret pknitudo temporis,nafceretur uerus homo ex ftirpc Dauid,^ in ‘^’’^^^ j^jC tctur,ólt;; à mortuis refurgerct,ut peccata hominum expiaret, ac pro ijs depd* jjjji

mortem lugularct Sif dderet, uitam reducerçr, patrem nob/s reconoliarcf, codas afcendcreijcdcreicjp ad dexteram patris,rcgnum uerum amp;nbsp;afternum aufpkaturus, in quo cum ipfo regnemus amp;nbsp;lætemur in æiern? kcub. in hanc glorram per fuum opus,pafsionem amp;nbsp;probfoOfsimam mortem cruets ipfum ingredi uoluit pater, ut fam ipfam gloriam hac uia nobis promererctur.Hoc accidit imperante Cariarc Ti* beriejub Herodc,Pontio Pilato,amp; Caipha HierofoÏymis : ÔC. üc impieiæ (unt pro« phettæ quae de ipfo extant. Nunc fedet ad dexteram MaieÜatis dtumae, Dominus omnium,defendtt amp;nbsp;gubetnat Ecclefiam fuam, hoc cft,omnes pios SC ucre creden tes per fpiritum fandum : uenietep nouifsimo die in fua Maieftate iudicaturus ui« uos amp;nbsp;mortuos, SC uitam xternam credentibus daturus ; cos uero qui Enangcho noncrcdidcrunt,ad inferos in Gehennam cum tota caterua diabolica prafcipnatu« rus. Ac quotidie nobis hxcfua mérita amp;nbsp;opera,fuam paGionem, refurretSionem, amp;nbsp;afcenfionem in eerlos per fuos mimftros annunciat,ut qui ad eum modum Chïi« flo,Deifilio credit,quemadmodum Scriptura de eo dicitgs per earn fidem à pecca tis liberatus,Deo patri reconcilieiur, amp;nbsp;perpetuo in gloria Chrifit apud Deum via uat. Ob earn caufam Euangelium primum omnium nos inuitat fit: uocai ad pemi« tentiam,utex animo doleamus nos pecesffe, peccata abhorreamus amp;: execremur, omnescp occafiones peccandi fummo Audio fugiamus, cum nulia aha hoftia pecca« ' tîîuferre potuerit quam Chriftus preciofifsimo fuo fanguine, quem profudit pro nobis,utnos mundaret Ä liberaret à peccatis,morte,ö^ inferis. Demde annunuat Euangelium remifsionem peccatorum amp;nbsp;uitam afternam omnibus in Chrißum crc lt;ifntibus,amp;; hocEuangelium non repudiantibus, fed toto SC grato pedore reci« pientibus, amp;nbsp;fumma reiigionc ac reuereniia tratSantsbus, Atep ita ex mera gra«a, otraulla noftra mérita, duntaxat propter opera amp;nbsp;mema CnriftiJt in eum credit ”’us,apeccatis abluimur, Spirituiandio donamur, iufh, fanÓi, Islui, hæredes Oei, cohacredes in regno ipfius Kmus,â£ in Sternum uiuimus. Et cum pio animo Euan« gdium audimus, ^Chnlto fidimus, eumep unicum mundi faluatorem elle credit ^ustumpeccatis irafcimur, eacp execramur amp;^ deteßamur, poenitentiam agimus, Ooiemus ex animo nos peccatis Oeum offendiße, ad meliorem uiix frugem reü* ^ff !®‘“*Deurti amamus, qui inexhaußam amp;nbsp;immenfam mifericordiam fuam, inlt;! cftabilc 0^ infinitum beneficium in Chrifio Icfu filio fuo, citra ulla nofira mérita tn nos contulit: dihgimus SC proximum ficut nos dilexit Chriflns : damus SC operand ut neut decet fillos pios, caßam, fancfam,modcßam, fobriam, mnocentemep uitam fX'gamus, ad exemplum Chrißi,attp ita omnibus bonis openbus Iludemus ex anaoreiufhûæ pietanseptnifi quód in haccarne cognitio noüraecaiamitatis cC no« »rorum peccatotum, item amp;nbsp;fides cognitioep Chrißi, (hoc cß, fummae àc in com« pieheufibilis immenfacep miferfcordtac, dikctioms, fiudq, gratis ac benefiefi, qus »Î^^'^'^° ®^ propter Chrißum nobis offeruntur amp;nbsp;dcnantur)non plena, perfeda, « exada eft in hac uita, fed donee uiuimus crefcit Ôt! augetur, efiep hic nobis pu« E’tandum femper in uita cum came, amp;nbsp;uetus ille Adam mortificandus, ÔC iubinde t«nouandus amp;: reformandus,donee imago Dei iterum in nobis renouerur,îŸ Chri« '»pulcherrimam diuinamep imaginem in nobis geßare contingat,quemadmodum ^econceptam fidem 8C regenerationcm, ueteris Adx tetemmam amp;nbsp;hombiiem ^ïginem geftauimus, Habes nunc quid Chrißus duos iftos diicipulos docuctr. ^æ autem Chriftus docuif, eadem citra dubium docuerunt poftea âf Apoftoli: j^’^îd eundem modum uaticimjs prophetarum dodlrinam fuam de Chrifto pro^ .^tuni.Nam Sandus Spiritus cos docuerat amp;nbsp;formauerat, utiex Adis Apollo? '“’««tfatispatet.

iof Qp^tttum nunc accipio, nihil aliud Chriftus praedicauit iftis difcipulis, quam P sm ÔC puram Euangdq dodrinam ex prophetis: unde dilcerent quid eftet Chri« Ps,% ob quam caufam in mundum msflus effet,quid feciflcr,quid paflus eßet,quid

gt;R0PiîETIÆ VETERTS TESTA- C pafsione fua promeruiffet, quomodo cius meritis amp;nbsp;beneficijs pti pofTett^XJ ( ab co expedandum amp;nbsp;fpcrandum effet.Hme ingenti amp;nbsp;fumma laticia anim* dubie afiedi funt.

An non funt ha fatis magnç Si graues caufa,qua fiimmo animos gaud*u ^ fondèrent, quod feimus quam inaftimabilcs fiC incomprehenfibiles diuinW^ fuç miferis nobis peccatoribus Deus in prophctis promiferit,quódcjp nócuid^ J

Magna cupiditate teneor audiendi ex te (fi tantum tibi fupereflet u’^“’Ï^^ poris)ordinem concionis Chrifti ex Mofe amp;nbsp;rchquis prophctis, quidnam p«”J fiC quomodo de Chrifto uaneïnati fint,ut inde amp;: ego mea fide confirmata gt;n no gaudeam. Quod fi enam dies aliquot in explicanone amp;nbsp;tradia none carum pW’ phetiarum confumeres, opera predum nos tarnen feciffe, amp;nbsp;cas borat nom” collocafic, imó pium, utile, amp;nbsp;in primis necefiarium id fiudtum nofirum arb^i^ ’ lt;um D.Paulus CoLj.moncat ut fermo Dei inhabitet in nobis opulente.

Legimus AciorumiS. amp;Paulum Rom» prol/xam ofationemde Chi^ Icfu ex lege,Mofe amp;nbsp;prophetis à maneufep ad uefperam habufire.Curitatpn'’® nos fæpc amp;nbsp;multum libenterep loqueremur de Domino noftro lefu Chrifto un* amp;nbsp;incomparabili thefauro noftro, apud quem in perpetuum manebimus Si u*** mus. Sed ante audi quid Lucas cap.ultimo fcribat,Cum fraóum panem dieft’** nedidtione porrexiflèt duobus iftis difcipulis ait:Aperti funt oculi coru(n,Siï’g**** , uerunt cum. Etpaulo poft dicit Chriftum aperuiflcillorummentem, utio^W. rent foripturas, Orandus eft itacp 0^ nobis Chriftus, ut ipfe fuo nos pane, fuij cognitione eiber amp;nbsp;recreet, caliginem incrcdulitatis noftrae depeliat, ignotî»^ tarditatemep cordium noftrorum emendet amp;nbsp;auferat, amp;nbsp;lucem fui fpiritus anii^ noftris immittat,ut ÔC nos cum ë Scripturis cognofcamus. Paulus ait Corin, t« mundi fpiritum accepimus, fed fpiritum qui cft ex Deo, ut fdamus qua à Chr*’' donata fint nobis. Oremus itacp humiliter amp;nbsp;ardenti peóore. Omnipotens P^“ 6C pater Domini noftri Icfu Chrifti,idemep pater nofter,pater omnis mifericotæ^) amp;: Deus omnis confolationis, mifcrere noftri amp;nbsp;exaudinos. Oramus amp;nbsp;rog””*** te per dilelt;ftum filium tuum lefum Chriftum,per omnia illius opera amp;nbsp;beneftd’O® bis praftita,pcr pafsionem amp;nbsp;mortem illius,quam propter nos rcdimcndcsfubil^ mitte Spiritum tuum ueritatis in corda noftra, ut ueram amp;nbsp;confiantem fidenj “ Chriftum det Sd inferat nobis, ut lux amp;nbsp;folEuangelq tui, gloria Chrifti, nobhi'5 ccfcat,amp; mentes noftras illuminet,ut ineffabiles amp;nbsp;inexhauftas myfteriorum tias de Chrifto difcamus amp;nbsp;cognofcamus. O pater gloria,dona nobis Spiriw^b* pientia, amp;nbsp;duc nos in cognitionem filij tui diledi lefu Chrifti, 0^ in cognitionei” tul ipfius: aperi öd illumina oculos mentis amp;nbsp;intelledfus noftri,ut cognofcamus fit (pes uocationis noftra,amp; qua fit opulenta gloria caleftis amp;nbsp;aterna hared#*’ noftra in Chrifto,Sd propter Chriftum donata, ut per ueram fidem, intelligeoti»® amp;nbsp;cognitionem aterna fapientia tua, qua eft lefus Chriftus,ucre ij cffidaniur,^* uocamur, hoc eft, ucre Chriftiani, teepfemper infpiritu amp;' in ueritate adoremu’i amp;nbsp;gloriam tua gratia in Chrifto nobis donata, pradicemus nunc amp;: femper amp;nbsp;*** lecula feculorum. Per Dominum noftrum lefum Chriftum» Amen»

Nunc ad tradationem Ôi expUcationem fufeeptinegoen accedemus,Chnfio îufpice Ä bene fortunante. Tuucro,cum Chriftus dicat: Qui uos audit me audit, non minore religione, attentione atep amditateaufculta, nec minus uera £C certa fffe crédite,que hic proferentur amp;nbsp;adducentur,quàm ß Chrißus ipfe corporali fora mauifibiliter hic ex prophetis fc tibi ofFerret, tibiep prüfens mua uoce exponeret, quomodo amp;nbsp;ob quam caufam fe nafci, patij mori, refurgere, arque ita in fuam glo^ ham ingredi oportucrit.

Muka fane extant de Chrifto in Mofc, id quod Chrißus ipfe teßatur loan, ƒ* obi ad ludæos dicit: Si Moifi credidißetis,credidißetis utiep amp;nbsp;mihi,nam is de me fetipfit.Statim itaep initio fcribit Moifes,quód(condito iam coelo,terra 0^ homine) Serpens,hoe eß,Sathan confeßim Euam dcceptam,atcp in mendacium illcdam fc^ duxerit,ói quod Etna deinde ipfum Adam deceptum amp;nbsp;perfuafum in eandem ca« •aniitatcmpertraxeritacpraecipitarit: attp ita negkdo ^poßhabiro uerboDei, mendacio credidcrint,ó(J per hoe horribditer peccauerint,có quód Dei mandatum Jfansgrefsi, Deo Domino fuo debitam obedientiam non praeßiterunt, fed Diabo* *0) qui mendax amp;nbsp;homicida eß ab initio, obedientes fuerunt, in cuius et tam pote^? katîm,Sd tyrannidem, tarn corpore quam anima, per banc transgrefsionem Ô^ ‘nobedientiam reciderunt, atep ita mors per peccatum Ada:, in ipfum Adam, Sd omnemipfius pofleritatem, peruaßt, ut omnibus, iuxta Dei iußum iudicium furns iuftitiam,pefcp mortem huius corporis in acternam mortê tranfeundum ef« Atep its mors per peccatum potenter regnauit in toto mundo. Quid autem oc peccati regno, in acternam.damnationem nos conqdente, SC hac extrema ca^? imitate horribilius:’quid hac molegrauius Ói durius ï'quid hoc malo potuißet eße strocius f SedDeus in media ira memor fuac mifericordiæ (uti pröpheta de eo di« '“jhuicmaloac morbo remedium inuenit praefentifsimum ac certifsimum, uide« ^«hoctOfferebat nobis gratiam fuam,dC promittebat fe peccata condonaeurum, cj?'^^^'?^3boliturum,per mirificum quoddam medium,nimirum per unigenitum adT *■“*” ueniret plenitudo temporis, id eß, cum tempus praefinitum ’^ ^Mpkinterras è coelis demißüs,huic cabmitati mcdcrctur,hocefl,hominem id^^*^ ^j^^y^nnide amp;nbsp;poteßate tenebrarum amp;: Sathanx redimeret ac hberaret, ^ ïnirabilitcr Qf latenter,forma ferui fumpta,homo fadus omnibus mifcrtjs,ca!a^ itatioüsót: xrumnis huius uit», adeoep ipfi morti obnoxius, fed ab omni tarnen Wcato !mmunis,omnis labis «xpers,mortem oppeteret pro nobis,eacp fua mor« ^noltra deliâa expiaret, amp;nbsp;refurgeret à mortuis, amp;^ Sathanam debeilatum ac ui^ j^um peffundaret,amp; fpolium pr»damcp, quam in regnum peccati, mortis amp;nbsp;dam« Oh*^”® P^*^ mendacium abduxerat,ei auferrct,hoc eß, hominem in regnum Dei, hi n*^“® ‘^quot;æ ^ »tem» falutis eß, reduceret. Prima autem promifsio grati» „ . fj^'“?^^’'^fis tertio : Inimicitias ponam inter te amp;nbsp;mulicrem, amp;nbsp;fernen tuum SC (,Jp,.ƒ* Sc^- ^’‘ ^pfum(fcilicct fernen : fie enim Hebr»us habet)contcret caput tuum, ,„,^,5 ƒ g[j, ‘ttudiaberis calcanco eius. His uerbis Deus mundo fiüum fuum promißt. * «u^-r Promifsio ipOfsimum Euangclium, hoceß,nuncium I»tifsimum amp;iu^ snim ”*”” .^*^ Chrißo. Adam iam immerfus peccatis amp;nbsp;ir» filius, corpore êd ntifete*?”^*^**^®®^ ®^*’®*^tis, ad xternam damnationem deßinatuserat,ideoep ^ouA*^“* ®®“fc^®t*t*’ excarnificata ac difcruciata angebatur, in que acerrimis ^tJrtiljf*””’*^ ^®fiP^'^’*tonem uergebat : nihil enim aliud quam mortis »tem» ^y^n a^ t^tuciatuSjA: cordis dolores acerbifsimos fentiebat. Quippe in Sathan» ^'dem fua obedientia fefe pr»cipitarat, ilhustp iam captiuus ac feruus pro«

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-pfer peccatum erat. Cum autem Deus illï fernen muhens promittcretjßatimfpwi de uira conceptt, quód ex gratia 3^ mifericordia ipfum feruaturus Oeus, ^ ex Sa» | thanae tyrannide per promiïTum illud fernen liberaturus effet. EH enim Euangd ' lium promifsio uitx, fed in hoc femme,Gue per hoc fernen mulieris, 2.Cora. .

PromiOt itacp Oeus hie filium naturalem, qui ex mullere,fed fine peccato,na^ fceretur, ut caput Sathanae conculcaret ac contereret, hoc eft, ut Sathanx poten* tiam fiuc regnum, quod peccati ac mortis regnum eft, fubuerteret, ut peccatum, mortem amp;nbsp;inferos uinceret,peftundaret,abolerettp. Id fernen promiffum Chriftut cft,uti amp;nbsp;Paulus teftatur Galat. ^.

Pauca font huius promifsionis uerba, fed multa ac magna myderia continent. KifitrU Primo innuunt,quód Deus humanam carnem fompturus lit. Nam fi id fernen nihil prowi^/o* aliud quam homo futurum effet, neutiquam potuiffet Sathanac caput’contercreï nis defemi ^q^ gu, peccatum ÔC mortem abolere, ipfum Sathanam fibi fubdere ac pelfundare. «c M.uUe» Deinde innuunt hoe fernen nuHi peccato futurum obnoxium, nee naturaliter, hu* ^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mano more,ex uirili femine,fed de Spiritu fandio coneipiendom : nee id fernen,th

cuntdos omnium hominum filios ex maritata mulicre, fed ex uirgine nafcendum. Ideocp bic non uiri fernen,fed mulieris fernen duntaxat appellatur. Item, Si pettak to fublato humanum genus c Tyrannide Sathanac cripcre ac liberate uoluir, neceP fe fuit ut peccata ante expiarentur, utep iuftitiae Dei feucrae ac fommx fatisfieret. Atep ita hoc fernen, aut hic huius mulieris filius in captiui hominis locum confiât* tus eft. Et cum humanum genus propter peccatum morti adiudicatum effet, etó mulieris femini moriendumfuit,ut fua morte delida ac peccata humani generis ih fe fublata dependeret,ut a Tyrannide ac poteftate Sathanç libérât i, Domino noßtJ fufficienti expiatione ac fatisfadione rcconciliarcmur.Quod ft itacp, caput Satha^ nac conterere, hoc eft,mortem abolere debuit, non potuit fieri, ut in morte mant^ ret,fed cum propter noftra peccata hanc temporalem amp;nbsp;caducam uitam relinquto^ f moreretur,necelfe fuit eum ftatim à morte refurgcre,aliamcp SC actemam uitam io^ 5 ehoare ÔC poffidere:alioqui non poffet hominum genus ex longe maxima amp;nbsp;hom bili ifta calamitate,in qua erat,liberate. Neep enim homo feruari poteft, nifi pro pP-catis fit fatisfadum,nifi mors fit deuida,xternacp uita parta ac reddita, ita ut nef? pcccatum,necp mors,nccp Sathannocere queant.Eftamp; inimicitia inter Chriftuquot;’ atep inter fempiternum illum Diabolum,uti textus hic dicit. Vter uero fit obtenu“'* rus uidoriam,ex eodem textuaudimus,nimirumfernen illud Chriftus cum fui’‘'’ Sathanam ferpentem illum uirulentiffimum pedibus contritum fuperabit,df utnlt;^ xime ferpens ille calcanéum Chrifti amp;nbsp;uerac Eedefix mordicus arreptum pupDg^^ rit,hoe eft,perfecutus eos fuerit ac tentauerit,tarnen longe ó^ in infinitum m^*“”^* potentior ac fortior eo Chriftus ê prxlio uidor difcedit, palmam auferens, ƒ ®* umphans tandem cum totaEcclcfia,hoccft,uere pqs ac credentibus, uiduris gt;’? regnaiuris eus Chriftoin xterna fecula.Atqueitain hac promiffione,utuides,d^/ tiuitate,pafsione, morte, SC refurredione Chriftititem deuidoria,qua Chriftus mf‘ Sathanac,peccati,mortis SC inferorum fregit,przdidum eft,tedis quidem ^ ratis uerbis,fed nullum alium fenfom recipientibu8,SC certè planecp id ipfum 9*’®quot; diximus fignificantibus.Bifariam enim Chriftus inliteris facris prxdicitur df anu ciatur. Alias fubobfcuris2C figuratis tedisép promiffionibus SCtypis. Aliasapf'‘ promiffionibus,expreffi8,difertis,ÓC claris uerbis. Omnes itacp promiflioncs,q^^^ hanc fequuntur in Biblqs,figniHcant hoc fcmcm,fiC applicandxfunt huk femini fubindefiduntapertjoresacdariores,donecipfecarncm inducns casimpleuen^

Quidam Latina exemplaria habent:ipfa conteret caput ferpentis,nonip ’ «el ipfum.Hinc promiffio hxc Marix tributa eft,ac fi ipfa ferpetis caput contre ' fed nulfo modo poteft ad Mariam referri hxc promiffio. Hebrxa enim lingua m ’ non ipfamjed ipfum hoe feciffe Óf prxftitiffe,intclligitcp fernen Mulicris,Siolt;''

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXXÎ

fïrech’’'^^”^^® ^P’^’^ ’” fancfla tifa lingua,qua propbctiæ confcriptse funt: Vben ^^ inf ^ ^^^quot; farach,hu icfchupcha rofch. hoc ch: Inter tuum fernen amp;nbsp;(plies fernen, *l*J»m f” ^’‘*1*^^ mullens fernen, conteret tibi caput.Ccrtuni eft hu Ggntficare non ’lotft r ’P^*^™»^^ ipfumj ucl ipfe, ac ea propria ac germana eius uoculx fignifica® Qu»’ ^^”^8’’™ ^'^‘^ Chaldaica Biblia fie habent : Inter tuum filium amp;' ipfius filium falo ^^quot;^^^ ueramfententiarn amp;nbsp;apertius ctu ac clarius exprimunt ac reddunt.Dc hom'^*quot;^ ^^’’’«® *^ dicitur, per hunc fo!um,nec per ullum aliud fernen,per nullum

’nem alium Satban uincitur, peccatum aboletur, remifsio peccatorum ö^ falus hn’^^Q^^®*'’^’^* ^^’”^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^ omnes,hoc cft,totum humanum genus Ty

bi/*”*^^’”æ ^^^*^^^”’ ’^ damnatum arterna morte perijiret,nifi id fernen no^ gj.P^^’^’ffiitn ac donatum fuiflet. Qui hoc fernen refpuit, qui ci non toto pedore cin'’'^ P**^’^’^^ ^° adluni eft,is eft ad damnationem deftinatus,is Sathanae eft man« pium quantus quarttus eft Ö^ corpore amp;nbsp;anima. Qui uero hoc fernen in hac pro« 'sionefideapprehendif, isTyrannideni Sathanae effugit, atep à morte Öd actcr? quot;’aamnatione liberatur, cum eo praeclare agitur in omnibus, quia erit Dei filius, falutis confors, 5C uitae coelcftis harres. Obfcruandum eft enim bic, quód ?«m,Iibcrationcm atep uit^oriam certifsimam de Sathana,morte amp;nbsp;peccatis pro« ”$it Deus,fed non citra medium, nee propter aut per noftras uires, non per no* 3suirtutcs,non per noftram fapientiam, non per noftramintelligentiam, non propter noftra mérita, non propter dignitatem noftram. Per uel propter quid igi^ eft r °” P^ ^'’ propter quicquam aliud, qua tn unicum hoc fernen mulici is, hoc ithrißum unicum i/^zvithii noftrum. Huie uerbo uel promifsioni diuinx credent ‘^'nefljqo^j^jfjpj'^j.gjjjgj.jjpyjji^Qjj eft quod dubitemus, quinéregno Diaboli “ös per Chriftum liberaturus, ld quod fpiritus faneftus abunde in nouo Tefta* ^i^to kriptis teftatur,ubi Chriftum dicit dfe facer dotem noftrum, fummum pon« 'ncem,iijRitiam noftram, mediatorem noftrum, redemptionem noftram, uitam, ^’^™juccm,ucritaïem,faluatorcm,uilt;ftorem principis feculi huius, qui lenge amp;nbsp;in •f^nnitum pienius abfolutiuscp nobis reddidit ea quœ in Adamo amifimus. Eaqj rauws admodum graphics depingit Roma. 5. ubi Adæ 8C Chrifti,peccaii SC gra® J’æ antithefin faciens, inquit : Non ut peccatum ita fV donum. Nam fi unius do ’ o multi mortui funt, multo magis in multos exuberauit gratia Dei, ötl donum P^'' g^tiärttjqux fuit unius hominis lefu Chrifti.

. Lajihqg textus habet: Infidiabcris calcaneo eius, iuxta translationem Septua ? g'nta. bed Hébræus habet : Veaihath Tefchu phennu a keb. hoc eft, conteres ucl comminués calcanéum eius. Spiritus fandtus enim utitur in Hebraco in utroep loco hac una duntaxat uoce Scoph. Sed Rabi Salomon annotat hanc uoculam, qua: bis inhacpromifsione eft, idem eiTe quod fibilo impetcre,ucl fibilare in morem uipe; Jïfibüoimpetentis SCafflantis hominem,cum nondum infixit aculeum. Ea uoca* Miinterpretatiofententiam fatis commodam habet, huic loco fatis aptam SC qua5 ^nntem.Nam quamuis uetus ille Serpens efferatifsimo amp;nbsp;exacerbatifsimo in nos '«animo, inep nos odium inexhauftum SC infinitum conceperit, amp;nbsp;nihil nón con« ''anos moliaturactentet,nontamenprofuahbidinc nobisnocere poteftquan« ^o»uultjcd tantum fibilo impetit Chriftum Si Chrifti Ecclefiamlt; Et inimieftia in« ?Serpentem fplritum illum tctcrrimum,amp;l inter Chriftum Chriftiarios^ excruil ^''^entfefe minime obfcuris Stf mukis fignificationibus ÔC pctfecutionibus. Ser^ P’tnim ille ucnenatifsimus Chriftum hominem fatftum fibilo impetiuit hoftihf« !'’'°atrp acerbifsimo, emsep calcanéum pupugit ac Ixlit grauifsime, turn cum Iu^ ^''Phm Sathanico prorfus edio atep inuidia accenfi, amarulcntiacp amp;nbsp;acerbitate ®Vfciii extrema Si Infinita efferati, horribilibus Si iniolerabilibus ciuciatibus, ad cruel affigentes morte etiam probrofifsima affeciffent. Sedadeo Chris ‘wm eitlere Si ulnccre non potuit, ut hoc ipfo quo eum Ixdcre ftuduit, fuum ipfius *’'gnutn turbarit ac uaftarlt^ Nam adionem contra homines in Chriftum credent

IS ïnflitUcndijCoscp reos agendi aut aceufandi lus omne amifit. Et quartWH»®’^ Ê«: genuinum infigit omnibus Adae file’s, coscp mikre dmexat, angit amp;nbsp;difemf’ «cnrationibus,mcndaci|s,h£rcfibus,perfecutionibus,peccatis amp;nbsp;morte,nihil tan*'’ aliud quam fibilus cd omms illius contra piosconatus quantumuis hodslisS-'’^* probus, 3^ adeo non poted detriment! aut calamitatis illis adferre aliquid, uten^^ uel plurimum profit, cum plurimum lædere fe exidimans cos è uitatoilit. Nami'' fuo fibilo, quo calcanéum feminis illius impetiuit, ex mifera hac Ód cabmltofaöi* cos in aetemam ö^ dvlicifsimam adducit. Ipfiautcm totum caput minutatimS^quot;''* fere conteretur ac coniundetur à femine mulicris promifib, hoe ed, à Chrifto, i SC ipfc exaltatus ed figura ferpentis in deferto, Hunc Chridum qui oculis pijs 'quot; tuetur, qui in hunc omnem fpem ÖC fiduciam col loc at, ei fibilo uenenatoep fuo moy fu nihil noccre potuerit Sathan, quantum ad animz falutem. Tentationibus uanp nos agitare quidem, 8C fibilis uirulentifstmis nos afflare inep peccatorum canuiquot; conrjeere poted,fed Chridus datim aded nobis, uulneracp morfu ferpentis fa^sb* nat,condonatpeccata nobis, nosqjfuoSpiritu confirmât, nepeccatuminnob* regnet. Roma,6. uitæcp nos refiituit,ne per mortem temporalem perueniamusn' mortem æternam : fed obdormimus in Chrido, qui uita nodra ed, in quo in st*'^ num uiuemus Ö^ corpore amp;nbsp;anima, ut amp;nbsp;ucre Ó^ pic dici pofsit ac debeat : NoU*quot;* Chridi fidelem, fed gentes Si incredulos duntaxat mori, Hæc certafunt Ä»'^ Chridus fuo merito hoc nobis peperit amp;nbsp;attulitfummum Ö^ immenfum benebo urn. Sathan nihil poted adferre nobis calamitatis, nullo poted animas nodrasaib' cere detrimcnto,fed fubdetur pedibus nofiris.Chridus enim uicit bodem iliumn^ (frum,amp; fpolium illi detraxit, omnescp ilii uircs fregit. Hanc Chridi uiöoföm® Sathana, quam per fuam humanitatem adfalutem generis humani peperit, defend bit D. Paulus obi inquit Hebræ. z. Podeaquam pueri commercium habent cu^ carne SC fanguine ( id cd, podeaquam homines ex Adam nati funt ) amp;nbsp;F ( fcilicet Chridus ) fimiliter pirticeps fadus ed eorundem,ut per mortem abo** ret eum, qui mortis habebat imperium,hoc cd, Diabolum, amp;nbsp;liberos redderet ƒ’ quicuncfi metu mortis per omnem uitam obnoxq erant fcruitutt Non enimuidt’ licet Angelos aflumit,fed fernen Abrax adumit. Atep ita plena hxc confolailo?*’ promifsio Adx fada, Adx amp;nbsp;omnium patrum Euangelium amp;nbsp;unica confolatioW' ad Noah Abrahamum ufep. Huic promifsioni patres crediderunt, perep bant fttficati ac faluati funt, Omnem enim fiduciam falutis fuxin Chridumuenturüiquot; fixam habucrunt, hunc cxpctflaueruot, 8^ crediderunt futurum ede unicumfi«^ i faluatorem amp;nbsp;rcdemptorem,qui ex omnibus calamitatibus,ex uitx S^ mortis ptquot;* I culis ipfos libcraturus effet. Ac proptcrea tam Chridiani fuerunt illi quam nos, ƒ ' quód nos iam non expeedamus fed certo fcimus fernen illud promiffum adutml*’ àcaput ferpentis contritum effe. Eacpuidoria Chridi deferpente parta, hoi:w promifsio uitx per Euangelium, palam inmundo prxdicatur ad iuditiamaeW*''* tem omnibus qui hqie Euangelio crediderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Pod annos aliquot temporibus Abrabx promifsio de Semine hoc fflu’ltf renouata cd,in qua ctiam difertis uerbis exprimitur,quid utilitatis id fernen orbl b allaturum. Hxc promifsio faida Abrax extat Gene, ix.is.zi, SC iz. Item Ó^lfu^” fadaed,Genc.zd. Tandem Ö^ipfilacob Gene. Z8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vcrba promifsionis hxc funt : Per memecipfum iuraui, dicit Dominus,in 1^ mine tuo benedicentur omnes genres terrx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , ,

Iterum hic Chridus promittitur. Edep hxcinfignis, memorabilis 8^ exin” promifsio,qux à prophetis amp;: Apodolis non uno in loco,ut ipfifsima Ä certifié clarifsimacp Euangelq uox SC uerifsumum de Chrido tedimonium, produo^’ amp;nbsp;magnificis elogqs célébratur, latidimecp ddatatur, preciofilsimi SC fummi th faun loco habetur ac prxdicatur,Ex hac enim promiffione tanquam fonte,pro^

^fgt;lt;|0iclt;jtj/d prophetae de ipfo Chrifto uatieïnantur: Si^uMefll ÔfflflfiJin prophet h''^P’^æ^P““quot;’officium hoceß,hoc unummaximeagunt,ut Chriftum per figu ƒ «apertas promifTioncs uenturum predicant, utep regnum ipfius acternura de Oj”ia,iuft(ci3,innocentia,uita amp;nbsp;falute acterna eelebrent ac diligenter inculccnf, amp;nbsp;fetoa’d^P*Q**^®”**”°quot;’”^* inflamment excitentcp.ldcp probe ac diligenter ob P Sic Paulus Roma, i. teftatur Euangelium Dei de Chrifto ante prxdieflum et ' /P®P5®pl’«tas in fenpturis fandis. Et Petrus Ado.^.Quin SComnes propbetar;

^^ir,^ Samuele ac deinceps,quotquot locuti funtjCtiam annunciauerunt dies iftos, °f f», tempus illud optatiftimum amp;: falutifcrum Noui S^ «etemi Teftamenti de æ^ 'fna ôt^infaHibili Dei mifericordia Dauidi promifla.

Item Efabj-^.ubi uerbis claris prxdicit propheta, quad Chriftus uenturus, Sd os a mails amp;nbsp;calamitatibus omnibus liberaturus, quo ctiâ piodo, quo libcrationis pnere,abijs malis nos erepturus fit.Aceufantquidem etiam prophetac populum, tgtm urgentes,amp;: Dei iram ukionemep contra praefrados amp;nbsp;poenitcre nefcios fe^ oio inculcantes,Muka etiam uaticinantur,que ad iHa tempora propric fpedabant, 'kentep ijs terrena «lam regna 6C impenaded fumma tarnen diorum uaticiniorCr, ® ^rgationum,ininarum,in unicum Chriftum fpedat et dirigitur.Volueruntenim oitudu^runt hac ratione populum in officio contincrc,timentes Dei reddere, dif* plinam conferuarc,ad Chrifti aduentum inftruere ac preparate,in peccatorum co* BOKionem eos adducerc,confcientiasperterrefaccre,ut ex oognitfone peccatorum, Oiuinx irç,corda hominum preparentur ad expetendum atep fufeipiendum Chri unicum faluatorem mundi. Ac toium uetus Teftamentum nihil eft 'Ouguampraecurfus quidam,ut fic dicam,i3d talis parafceue feu prçparatio ad no* “■pTcftanientum,ut Chrifto aduentantiuia ßemeretur atep complanareiur, adw P^p^^rtftumexpeditior redderetur.Et quemadmodum paedagogus Domini i^* nliuni difciplinae fuaeaeßdei commiftum mftituit, afperitateep minarum^ fla 8nsetiamdurioribus,acribuscp caftigattombus ac monins format amp;nbsp;préparai, ut 3 iquando 3^ paterfamilias bonus,Ö^ uir reipublicac noninutilis reddatur:fic Ö^ Te^ amentumuetus,nos Chrifto præparat SC ad Chriftum ducit.

p. .^^^cdelegePadusloquitur, Galat. 3. Lex,inquit, pedagogus nofter fuitad ’ntum. BtHebræo. 10. Lex umbram obtinet futuroram bonorum nonipfam *'?’g’neni return. Bt cap.7. Abrogaiur quod praecefsit praeceptum propter imbe^ t' j^^l'^’^’^klitatem. Nam nihil ad perfedionem adduxit lex,ucrum erat in* roduebo ad fpem potiorem,per quam appropinquamus Deo.Eft itacp in prophe* 'squsrendusnobisChriftus, fummusillc thefaurus Ö^ preciofifsimum xii,u»Aio|i ^°lkum,id quod Theftalomcenfes faditaffe legimus Adorum 17. Nihil eft enim ^t^a omnem controuerfiam in propheiis,quod non uerc amp;nbsp;propric in Chriftum bedefiam ipfius refpiciat eiep competat. ld quod amp;nbsp;Chriftus ipfc teftatur Lu* *t4.ubi ait: Hæc funt uerba quæ locutus fum ad uos cum adhuc cllem uobifcum, r^ necelTc foret impleri omnia qux fcripta funt in lege Mofi amp;:Prophetis dC ®Iniis de me.

i«h^^** P^*”^ ^’^^’’*‘* uerbis fignificatur, quod prophetac non tamfpedarine I^wale regnum Ifrael, Öi; mortalem caducamep hanc Sn; inanem uitæ huius 0^ t,^®“®*** kenam, fed quod uaticinia ipforum maxime in sternum Chrifti ^«m 0^uitam calcftem refpexerint. Verba Petri funt: Defalute animarum fcru'^*^”* ^ ferutati funt Prophetac, qui de uentura in uos gratiauaticinati funt, , ^ fpir.'’''’” ’^ quem amp;nbsp;cuiufmodi temporis articulum fignificaret, qui in illis erat «p

'^Chrifti, qui priufquam acciderent teftabatur uenmras in Chriftum afflidiolt; ’^“b®P ^ , 5^f]üx efient confecuturx glorias, quibus St; illud rcuelatum eft,quod non fi^ W,imó nobis miniftrarent lixc, qux nunc annunciata funt uobis per eos,qui

uobis prçdicaucrunt Ëuangdïum per (pintum fanóum cmjflum é ccdopn fju» “^ j derant angcb profpiccre ÓCr.Hacc Pet. Ita 0^ ante 1400 annos ignan'us,non o’^ lo tantum fed rcfpfa utrus amp;nbsp;cximius EpdeopuSiad Magncfianos fcnbcnsipropquot;* t3c,inquit,ferm Chrirti fucrunt,cum fpiritu pr^uidentes,^ tanquam magHkumf^ pedabant Ö^ fpeiabant in Dominum Ô^ faluatorcm,diccntes;lpleLcnieï amp;nbsp;W“’*”

Et Ter tul. ante annos 1300 in tandem fentendam commentate: Chrinusin’ quit,eft fignaculum omnium prophetarum,adimplens omnia qux retro de tcpi^^ pheix nunciauerunt«

Tn hac promifsionc totius Euangdij fumma adeps amp;^ cardo, adeoep fnU'’ C udb niyfiena comprehenduntur, 0 attenthis infpcóa amp;nbsp;penficulata excutistuf' Pnmum 1 eperies ei indufam Óf annexam efle pœmtentiam.quac prima pars ^^“’^ læ Chriftianx, ficut Chriftus ipfe docet Lue.14. Nam fi omnes genres in hoc»* mine benedicende fünf, neer Hario fequituf,quód omnes genres,hoceft, omnes fl^ j ex Adam propagati fünf, malediôx amp;nbsp;abominahiks fcram Deo fint. ld oeroW non aham ob caufamqaäm propter peccatum. Nteefieeft traeput primumadquot;* poenuentia, Inpeccatis concipimur amp;nbsp;nafcimur :Pla!m. *1. amp;nbsp;Roma. 5. PcronuiS hominem peccatum in mundom incrorjf, óf per peccatummors,amp; ficinomnes^® mines mors peruafit,quandoquidem omnes peccauerunt. Etpaulo poft.'PertniU* ddidlum propagatum efi maium m omnes horntnes ad condemnationem.Mdu'S hoc, peccatum originale eft,quod nobis Adx Blijs Óf pofteris hxredirario quodsi’f morbo adelt Óf tnbxret omnibus, quodep in priore ifta c: rnali natiuitate adlenWl nobifcum, per quod tota naturacoirupta, contaminata ac dcfotmaia eft/onH^ ratacp amp;nbsp;peccatrix faóa,ita ut natura à prima ifta fua natiuitate impia fit,nee D«’quot;’ nee leipfum cognofcat,Deo non Bdar,Deum non requirat,nihil ud minas «et 01’®' data Dei moretur,non timeat,non diiigat Deum:per peccatum enim tota extï^ ta,dcprauata atep corrupta eft.

P^ydncM Ei de caula facrX liters pfychicum hominem,hoc eft,nondum regeoeraW*'’' homo, camc’m uocst Gene. 6. óf 8. teftanturep (enium óf cogitationem cordu hums®’'’ j maium prena rfle ab adolefccntia fua omni tempore. Idem fignificat Apoßo*quot;' ' 1 Cor. 17. omnes homines in Adam mori. Et Eph. 1. dicit nos elfe naiutah*®’’ irac. E( Romano. 3, pfychicos hernmes camales eHe, 8fqux carnis funtcurss^ Óf aff cl .m carnis mortem effe óf inmiicitiam aduerfus Deum. Éphe. i- ^ nos mortuos fuiflc pcccatis: rade mep epiftola pfyclnci hominis calam!tatem,n”* led (ftionem mifcriamcp muitis uerbis defcribens ait , nos natura ignotanirt fpem non habentes, deoep carentes in mundo uiuere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Item nos ambulate in uanitate mentis noftræ, fenfus Si mentem habwe®^ tenebratam, abahertaios à uita Dei Öfc. Et i.Theff. 4.ait genres non neflè DfU”'* Et Pfalm. iij. Omnis homo meridax. Icrc. 17. Prauum cor hominis £f infolij bile. Et i. Cor, x. Pfychicus homo non percipit ea qux funt Ipiritus Dei.’ ß*^®’'’ ilh funt nee poteft cognofcerc. Ita Humana natura tota infeefta, contaminata,f®** rupta óf deprauata eft per primum peccatum inobedientix Adx : eacp prima»’' tiuitas contaminata eft. Porró ubi adultus fatftus homo fenfuum iudicio uti incif'i Ptteafttw». annorum progrelTu, ex peccati illius originalis ui indmanoneep in omne gt»'” uoluptatum óf feeJerum fentinam ,Hagiïiorum ac libidinum omnium canumW prouolutat auf prouoluere geftit : id quod coram oculis uidemus. Vbiueropt^'

' catum eft,ibi ftaiim infequitur óf adeft maledidiOjóf omne malorumjCalamiiat»»'’ oeticul«'

Wedorum ac morborum generis, deniep amp;nbsp;mors ipfa, Gene, 5, Puluis es Ôd quot;’puluercm reuerteris,amp; z. In quocuncp die comederis ex Iigno fcicntix boni âC morte morieris, Jtem Rom.ô. Mors peccati autoramentum. Atep ira difci^ ''’primum ex hacpromi(sione agnofeere mifenam, calamité tem ÔC malediction ''’'noftram, Ô^ Dei iram atep ludinum: id quod alqs locis feripturac fufius doce^ flt; Lege diuma exigitur à nebis perfecta obedientia, fumma integritas, uera pie* ’jfximium rdigioms ffudium,ut uere timeamus, uere cognofeamus Deum, '’’me dihgamus, omnem fiduciam in ipfum coUocemus, laudemus Ô«f glorifiée* '”•».’ hem ut proximum dihgamus, beneuolentia Ô^ ofbeijs profequamur, nihil j^on ftudij,operaî, curx ac dihgentix in eum conkramus;brcoïter, ut nos ipfos dr - ^^ '§3mm. Tales efle debebamus,tales conditi eramus: fed imaginem terreni nofiri petris Adami referimus, ÔC ex horribi1i tllius lapfu, peceâto original infecti, natu^ *iumus impq amp;nbsp;peccarores, fine cognuionc,fine timore Dei : non fidimus Deo, ’’ondilig mus Deum. Adharc auerfamur proximum, nee eo quo debemus amore fomplcaimurdcd uel leuteer offenh acerbifsimo odio perfcquimur, mademus in» 'ma,adeocpomnis generis uiiqs iaboramus. Cum autem harum uirtutum quac lex d requirit (utpote ut Deum iimeamus,ei credamus,eum d.ligamus amp;nbsp;glorifiées ^'’*)itlt;mutlunimafideâ^ amore proximum complectamur) natura plane uacui ”’gt;’*,eamqi obedientiam legi non præfiemus,ideo horrendam fententtam contra ’“fenlex diuina dicens : Malcdictus omnis qni non permanferit amp;c. bt Pbb ®°*U9.Malcdi(tiqui dedinanr à mandans tuis.Itcmdi uisin mtam ingredi/erua ^wa.Scd quis feruat aut unquam feruauit mandata,acpracHirit ea qux lex re* Vclunuin mibiex Adarfilijsprofer, qui unquam primum (altem præee» P Uni uiribus fuis naturalibus letuauenif Nullum mihi ex ijs unquam produces J ’’'oenim id praeftitit unquam, imo plane contrarium facimusomnes: nam qua« ’ dt arbor,tales funt öd f uctus.Fructus autem camis, id ell, pfyehici feu carnahs qua in lint fdlicet (uaucs,quam belli, uidereed ex Paulo,qui nonquidem ®quot;«»i,fedpauco8 obiter Gala. ^. recenfuit: adulterium,fcort3t’onem, immundi*

'n) afciuiain,finiuJachrofumcultum, uenefictum, inimicitias, litem, xmulationes ’a '^‘^“•^’’'tahaagunt.regni D« hacredesdon erunt. Vrget »aepö^mant« tii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®”*’* ^'”’'•5 Adac fill os lex diuma, graudimeep nos premit,ac«

eit ft°*4^P’®^^‘b ^ ’^^Ç rnaitfiati# diuinx crimen atrocifsimum nobis imping g gt;0 enditi^ nos eonieeleratos Sd prefl^gatae malinx prauiratiscp efle homines, ^^innationiobnoxiosjimpiôs, i^t»?, perfidos, (aertiegos, Dei Ôi hominum con« niptoresäf ofures. Et requiritànjbis perfecîiamobcdien'iaiTi, fummam pieta« Jntegfjtjtçjp 0^ illibatx innocenux uitam,iuxta Dei prxcepta. Cum ad eum odumlex Deimuo, ^^ mores noltros examinât, turn quaks Omus, quanta cul« ^squamis criminibusobnoxrj,quanti peccatores,pater. Et cum legt Dei nonfatis« ^linosjcumnon manferimus in ijlt; omnibus quzinlibro legis lunt feripta, ne» (^ p’'”™*“’®o®*gt;i# prxfentiisimam maledidioncm, nosep concludifub pec^ ^gt; Gala. 5. Hienune mifer homo proflratusd^ damnatus lacet, xterna morte Â'^^' *^^®®‘®’ n»kdtlt;flus. MUedicTio autem legis eft eulpa Stf poena, tempos *'””’ tndlgnatio,ira,anxietas,affli(flio,mors,â^ xtema g^hennx fupplicia.

conditio eft,0crediinusfcriplt;urx teftann de cahmitate Ô^ ^'’Ki^^^ ^'^æ^P'’^'^*'ogt;'um dus horribili, turn omnem prxfumptionem ac fidu» C’itoï®'^*”’® *“*’*‘*’”» dignitatis, meruorum, facultatis naturabs, aiqueoperum, f’ectjj Q^^'^’^^*^^'^^»^^'^^‘^^ fi'J™'bt’tcm, ac poemtennam non fidam fequi fluidf '^^ ^”’”’ 8’®”*«*ur, quid prxfumcret, quid uiribus fuis tribueret, jy^ ^oftentaret homo, bac maledidione probe cognita: quod à Deo aucr-?

' Pffiuga ^ pcifidu» ùdus, totus Dtaboli fît? in regno peccati, mortis Si maie ƒ

PROPHETIÆ VETERIS TESTA- j tnaledidionis captus : In peccatis enim conceptus Si natus eft, nee quic^n^ni^^. ex fc uel cogitare,uel uelle, uel faccre poteft, fed ad mala tantum amp;nbsp;uitia, flag''' omnia pronus Si procliuis,nunqu2m non peccat.

Quihanecertam immutabüemcp irae diuinæfeueritatem ferio agiiof^V^^ Si ipfe mundus anguftiflîmus çft,ncc ullam requiem cpnfolationemûc admi^ ^ nec hisuinculis Si. malcdidionc fuerit exolutus.Nec une graui caufa facr2lif^''-^j, gern diligentiftime amp;inftantiftîmc urgent,quo occxcatom,pcruerfum, acucr^’,^(| mantma malitia præditum hominem per legem hue pertrahanf, ut fc, fuaffl ®’'j am,maledi(ftionemcp amp;nbsp;malitiam innatam,Deicp iudiciun cognofcat, quo tionepeccatorum Si irx diuinae,humilietur ex animo,amp; fpiritu contrlbulato, ^^^ de contrito,pauper Si anxius fa dus ad Dei gratiam conh}giat,mifericordiani . pem imploret,amp; unicum faluatorem Chriftum benedidum fernen Abrax to*° ^ dorepetatdCfufcipiat Siquidem ijs qui (ie contrlbulato fpirlto,contrlloamp;^quot;ù liato corde agnofcuntS^ confitentur peccata fua,qui uere amp;nbsp;ex animo potoit**’^fj^ agentes dolore ob peccata graulflimo cruciantur,dlt; terroribus confdeniiæ mis conflidantur, ijs tantum benedidum hoe fernen miftum eft, ut eruat r®^, omnibus pericuiis ÖC calamltatlbus,fublataomni makdidione, qua erant ob^ Nam prêter hospauperes fplritu,nemo ilium nec expetit nec fufeipit, Hodig .^ cat Paulus Ro.j.ubiaitzPer legem agnitiopcccatl.EtGa. ^.Lexpac dago gus ad Chriftum,ut ex fide iuftlhcaremur.Ibidem dicit,kgcm Dei cœpifte SC daW’L annis. 4 3 0,poft promiffionem diuinam Abraae fadam,idcp propter tranfgt^“ nes, donce ueniret fernen cui promiftum fuerat SCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

0 mnes nature uires,omnis fapientia,Ilberum arbitrium,kges bonse,«®**^ creatorç,imô amp;nbsp;ipfalex Dei ex hac makdidionehominem llberare,iuftific’''^?n(„ii centemep reddere non potucrunt,fed neceftefuithoe fernen benedidum mitti, qui nos eriperet ex his malis,quicp Spiritum fandum promcreretur Ä 0 i ret,alioquihomo planeaCosÖHTgy^ manhftcr.ldeotp Paulus eodem loco de *f§ ^ Chrifto egregie ditrerens,fic inquitj Etenim ft data fuiftet lex quae pofsit uere ex lege eflet iuftitia. Sed condufit fcriptura omnia fub peccatum, ut ex fide lefu Chriftl daretur credentibus. Cactcrum antequam uenifTet fides,^*“’^ cuftodlcbamur,conclufiineamfidem,quae erat reuelandaamp;c. Lex quidf^jj,; cata nobis oftendere, nos conuincere, aceufare, damnare,maledidionitp’ ^ poteft, fed ê makdidione cripere non poteft. Praccipue autem ideo data c»ƒ^ perterrefaciendo corda, excitet, quo ad Chriftum benedidum fernen M’jLji amp;nbsp;confugiamus, apud quem omnia inuenimus amp;nbsp;accipimus, qux lex à n®'’ ^^ quirlt,uidellcet perfedam obedientiam, innocentiam, iuftitiam, impleuon^'”, jff nium kgum,Spiritum fandum cum donis fuis,fidem,dikdionem,timoretf/ tatem in proxlmum,d^ fimllia«

Tota fcriptura nihil aliud agit, quam ut nos doceat Chriftum cognoft^^S Chriftum fufpirare,ab eo auxllium amp;nbsp;fuppetias efflagitare, in eum crcdcrc,t®^ ligerc. At ld fieri non poteft,nifi makdidionem,morbnm,miferiam,óu Üra ante agnoucrimus. Vbi earum return agnitione imbuti fucrimus, tum W animi defyderio fernen illud benedidum expetimus,quodfolum hanc malt“^i^ nem £C poteft Si uult in totum tollere. Hoc fi feiuiftrnt Si credidiffcntkd^'’ ƒ quam Chriftum tarn extreme contemptum cruel affixiftent. Si Ô^ Pharifs^* Wÿ critscep horum temporum, ac nos omnes feiremus hoc ipfum, defperarcnnj^ fus de nobis, de cundis uiribus humanis, in qulbus nihil eft auxilq nec iuftitiam SC falutem ijs confequl pofsimus, nihil in his omnibus fpei fid**®**^ locaremus,fed ad fernen hoc confugercmus,ubi praefentifsimum auxllium dium inuenitur

. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXXIIÏÎ

b^0*quot;®^®’^®®®^®*’Af«P^P^’”’ ’ peccatis liberarc,Ô^Dc/gfatjam fuisoperibuS i,f®®f*^*^®’lt;»n«c fernen hoc cognofeere uult, ncc ullo eïus defiderio affidtuf^ tfea'quot;”^f^*^‘^^’^^”’ P’^o’^’ff’oncs Dci maximas, per quas folas miferr/mæ nos lt;fî p*'^fæ^’^ ®^*® ^’® hberamur. Quemadmodum Abraarn coram Deo luftifîcatus ^gt;0» ^ ^^1' ^ ”°^ luftificari oporter;at is luftificatus eft per hoc fernen Chnftum,in per '^’’”^°^ °®”®™^’*u*“ fpem ac Hduciam repofitam habuït,perfuafus fe fi’d R ^” bcncdidionê confecuturu Jdep ipfi reputatum eft ad lufticiam Gené bis, ^“’•^♦Concludens ’^^ Paulus eo loco amp;nbsp;afferens for titer hoc fernen no* ^’ær jP^^?'^^quot;’»’'’'Non per legem promiflio contigit Abrae aut femini eins,ilium fede f • mundi/ed per iufticiam fidei.Etenim ft ij qui ad legem pertinent,he* tur f^*’’°’”“'^’‘^’®®fi^®®» amp;^irntafa(ftaeftpromiftio.Nam lex iram operas ^tfe' d ^*^ *^^*'''*^^ ^^ Iex,ibi ncc tranfgreffio cft:idcirco ex fide datur haereditas* 8f’*‘’”’gt;ut firma fit promiftio uniuerfo femini, non ei quod eft ex legs

’lUodn ”^^ ^” ^’^ promifftone mcra,fumma,infinitacp gratia Dei uidetur. Näm Mr f ^^ ^^^’^^ ^**’^ ^’^ femine Abraac dignatus eft,id non meritis aut dignitate promf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^’* ^’*‘ mera gratia Chriftunt

prom* **’'* quot;^^*^^ gratia promiflibnem impleuit mifTo Chrifto:lex Öl' legis opera no fttoquot; ^*’^®*^**‘^*’cnira hie quod Deus patriarchac Abraæ benedidionem hanc 4^0‘^ntequamMofi lex data eft, Idcpideofadum eft, ne quis in

tia *^^^^’æamp;:falûtisfibiquippiam tribueret,acdemeritis fuisgloriareturjgra« t enim njera,cirra ullum noftrum meritum,amp; ante omnia opera noftra.

ton' ^'^^*°‘^^”’^^^5 benedidiionemâ^gratiam fuam in hoc fernen Chriftmn foßi?'^*’^ P^ ^^”^ folum benedidurus fit, fequitur quad nufquam benedidio, n»ïled’A’^^’'***V***’’ Chriftuminueniatur.Etquódomnia quac extra ipfum funt, obc f ^*”fduodin peccatis,in morte amp;nbsp;damnatione iaccant.’Neep enimleuem hmiquot; • ^^^^'^ ‘rlle putabis,quód omnipotens immortalis amp;nbsp;fummus illc Deus, ^“®®’ confolatione plcnam fententiam profcrt,qua promittit iureï lom ^ °®‘'^^*^ionem amp;nbsp;uitam per hoe fernen fe daturum. An non merito ange* inïïlÏfc'®‘“*’»ÖChoininamomne gcnüs,omnescp creaturae tam in coelo quam . bito pj ^'^^ ucneratione,fummo reftgionis ac pietatis ftudio,indicibilicp 6^ infi* r«maud'^ °^^^”’ I^o’w^nu™^*^™ b^’rc uerba fonsntem,^ tam eximia promitten firmit ƒ ^'^^quot;P^ri’us ait:Deus cum eximie uellethxredib. promiffionis oftenderé ’'teti^ ^*n°”^‘*‘^ fui,fnterpofuit iufiurandum 5lt;c. Audis hic quod promittat Ôi tu* ^amp;n * ^^^^ ' ’8‘^f ®‘:*^^ Chriftum quifquam bencdidionem,hoC eft, iuftiti* te • ^®”’^®“^’fftui poftet,cur Deus benedidionemin Chrifto tanta feueritate chri^iidii Proemftt f Itacp nihileftquodquisputetfe crediturum Deo exttifidesfola di^f ”'^’™»Néquaquara,NoMafidesüeracft nifi Chriftiana, reliquç opini «trafic i(Itih”pp’^°’’®’*^^®P*'lt;’fuo’8“o*f‘^^t**®®^“®™®ß fi**® ho*: femine Chrifto» Del ƒ' * “*^’’':'^’3uus,nifi in Chriftum crcdat:necpenim alibiueram innocent ia, fïliijs . ”’gt;^fi®’3™»fatisfadiottem pro peccatis, auxilium Si confilium, uitam ÖC ®€6d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ï“®® ® hoc Chrifto, In co fperauerunt patres nendum homi*

**^^ ^ *”^^^^ promiflione probata humana Chrifti natiuitas, mors, refur# tJujo ^/'goom actemum,quxomnia pertinent ad benedidionem, hanc, in h’. aU?'’^^’5’*” promifta eft. Nam hæc benedidio in femine Abraac eft liber* 'nera ft ^ * P^**’*”gt; redemptio à morte SC damnatione acterna : amp;nbsp;è contra *’$,to 4^*’®“®‘’»^fi'***’» huplctio legis, renouatio imaginisDei in nobis, fecuri* ^^VlQT ’ P^^ ^ ^*^^ Çtema: quid plus optaucrlsC Summa beatitudo in hoc °L^ *fi*^°®^hifa,ÓC.omne maft genus exclufumïeamcp obcaufam Apo r oiniliionein hanc diligenter urgent, tubinde earn ineukantes Si repetente» Ado#

- Aifïo.^.Gala.j, Cxterum librratio à maledióione hac,mirifico quodam woconfi * ^‘ ujdcïicct per mtamjam amp;nbsp;ignominiara cruds. Sic enim au Paulus:ChriftuJ r«llt;»J nos ab execratione lcgfs,dum pro nobis SCc. Hoc factum eft ipfa die Parafeeot^^ penderet in cruce cor am ludxis amp;nbsp;gcntibus,ac ft à Deo amp;nbsp;creaturis omnibugt; fc®*. rciióus» Peccata nqftra ipfe pertulit in corpote fuper lignum crucis, quo prtlt;^ moriuijiufticiç uiueremus,ut Pcr.ait. Scriptum eft enim Deu.21.in lingua fanda.'Sx ipenfus malcdicQum eft apud Dcum:fic enim de uerbo fonant Hebrxa.Sfpw’g''’'’ reddiderunequi pendct in cruce, maledidus eft,hoc eft, ludçis ofFendiculuni,gfn''' bus ftul(iciaeft:ied uocatis Judacis pariterSC gentibus cruafixus iUeCbnßutD potenfiaSt^ fapientia eft,t.Corin.t.Nihil fiukius ac ftolidius ratiom uidetur,qw^ quod Deus in Humana natura hanc ignominiam pan uoluilïe dicitur : fed fie fuit Deo tefte Paulo:Poftquam in fapientia Dei non cognouit mundos pet fap*^’ Deum,perftultifiamprçdicanonisloîuos facere credentes. Si diuina iHa propter ingratiftïmum peccatorem adeo demifit fefe,utininßmas has partes dele* derit, amp;nbsp;fummam ignominia pertulerit, cogita et expende quam graui3,atroo3j'’' genna ÔC immania fint peccata noftra, amp;nbsp;quam non grauanter quamep pïd^ ter ac moderate affluftionem amp;nbsp;crucem nobis immdram ferre debeamus: com®^ from^io kdidïio nobis in beneduftionem fit o er ta per Chtißum«

perpjtr ar Hoc lernen Cbriftum, primum Adæ, dem Abraar promiflum, Dlt;us W* thi Iacob renouamnpoftea alrjs enam patribus poft Abraamum promifit. Genefis.esp* ^’ llaaco.Gen.zsJacûb.ôf G en. 4 9. iter urn promißio de Chrifto renouatur per P*^ archam Iacob,qui paulo ante mortem fuam,fic de Chrifto uaticinaturj/s/o« aaf(^ turfeeptrum de Iuda,et DuxÇfïue ma^illerJdefefnoreÇßue d^ pedibits)^^^^ donee ueniat (I^nimittetiduseß Cßue Stloh } lt;^-ipjè er it ex^edbatio gef^^'’^

In hac promiftione diferte amp;nbsp;clare indicatur amp;nbsp;defcnbitur tempus, quo «Jt^ Nandus erat Mcfl’as:prçterea, quis illius flatus amp;nbsp;conditio, uel quak eiw «ff* futurum (flet.

V RB AN VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sceptrum Gue Schebct,uti non ignoras, fignificatregiam feu principalt®^ teflatem uel adminifti aiioncm.Thargum habet Schultan,hoc eft imperium,?^'J tiam.Erat autem à Deo fic ordsnatum in populo Iudaico,ut ludarorum teges^L luda eflrni.Praeter hanc poteftatem mundanam,feu politicum Magifiraiutn ®j|. bant ludei aliam ctiam fpiritualem potcftatê,fiue pohtiam bedefiaihea ètribuf^' Hi erant Ïacerdotes in lcge,atcp etiam dodores ac prophetx, Ó^ ut quidam opquot;’j^ tur,Sjnhedrim,feptuagintailliSenioresin1frael,quos Mofes Num ii. otämaG duobus magiftratibus ludaicus pcpulus regebaiur:(ed admimftratio hare amp;nbsp;Sacerdotumfeu Seniorum non duratura erat diutius,quam donee uctus lu^ rcXjfacerdosÓC doctor Chriflus ipfe ueniret.De hoe tempore pricris adufn^''y mini noftri Jel'u Chriftiuaticinans hic patriareba lacob,dicit,ludabfcupcpu!i^'^,gt; daicum habiturum Reges feu Dominos à quibus regantur, ctribu luda, atlt;p do(ftores,dcnec Chriflusipfe uerus rex amp;nbsp;Dcóor ueniar.Sic ludxiIiabuc^ ges,Iudices feu principes amp;nbsp;Doctores è tribu luda ad easfep tempora £»4^ nafcebatur Chriflus, Ulo natoregiamiflam dignitatem amp;nbsp;fac erd otium tribuit'' iuxta prophetiam Hanc,fincm habere neceffe fuit.

An non longe ante Chrifti natiuitatem Regia ilia poteftas aludans abb^’i^, cum 7o.annos in Babylone capti fub ethnicoRege eflent,nec dum tarnent®^ pore Chr:ftus ueneratfBt nifi fallor,hacobidione ludji banc prophetiam d“ cum Chnihants difputantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-4,

Hallucfnantur bic ut in multis ludxi. Siquidem Regia tribus nihilo fedus “'anfit tempore captiuitatis in lechania,qui c captiuitate libcratus, magnis honoria ^usun Rex cultus eft. Poft captiuitatem ucro Babylonicam regebant â^impera« ^3nt Principes é tribu luda hi, Zerubabel.

Hintucro regebant, fed non diu, Afmonai feu Macchabaci, ludas, fonathas neroda,‘ «Jter dus, Simon, loannes Hircanus, Prifcus, Ariitobulus, Joannes Alexander, Alexandra uxor eius, Hircanus, quem occidit Herodes, fld ui regnum occupant : o^c erat bic Herodes ludxus natus,fcd erat aïienigena,uidcIicctEdomit3,hlius An bpatri Afcalonitae.Js Romae apud Odiauium amp;nbsp;Antonium hocimpetrauit,ut Ro* WïniSenatus autoritate ac uoluntate, ludxorum Rex fadlus fit. Sed magno nego« 'gt;ouix tandem ludacos fibi potuit fubigcre, ut ipfum regem agnofcerent, nÓ icmel tebelhonem amp;nbsp;infidias molitos,ut etbnici régis iugüm excuterent. Ac uix tandem “rojo. plus minus annos probe cos cxercuiflet, grauiterep rclutftantes oppre^iO l^tpolt conflidationes uarias, tandem eoepit rite imperare, atep adminiftrattonem i^fgiani ac plenam cxercere,citra rebcilionem lud^orum,qui magna ui tandem hue wmpulfi,ut ip’um Regem fuum agnofcerent. Bodem ipfo tempore cum feeptrum ’ 8 ludacis per Herodem plane ablatum,0f omnis 11 lorum poteftas oppreffa eiter,ue^ ®'i hicSiloh uel Chriftus, natus in Bethlcem, uti Matthaeus EuangeLfta cap. a. in* wjt,addudo Prophetæ Michçx teftimonio. Aderat uerusDuminus amp;nbsp;Rex, • •deoeç ôd ludacorum regni finis aderat.

Sed diligenter obferuandum,quale Chrifti regnum, quanta eius potentia futu* taelfet. Nam amp;: id Patriarcha defcribit hoc ipfo, quod magnificum amp;: auguftum mUgneepnomen illiindit, Ôf Siloh uocat. Significat autem Silo, diuitem, foehcem, Sih: tortunaiufnjqyj profp^fo utitur fucceftu in omnibus qs quf tentât,cut omnia ex uogt; to a lententia animi cedunt«

■to quicquam, quin promifsio hacc Gene. 49. fit implcra ad literam, ita ut ne una ■tcrulaquidemaut apiculus fit omiftus. Quicquid emm Deos promiftir,id non po-9 «inonfieri. Qpis impediret t' Verum cum prophetia dicaqquod regia poteftas pâtura lit apud tribum luda, ad id ufcp tempus quo Siloh uenturus crat : cumqj Pgt;uloantedixeris poteftatem hanc poft lani Hircani mortem, ad Macchabæos

H ^’tandem adHerodem deuenifte, feire peruelim, cur Sceptrum nonapud Afmonai: fu^ 2cnepotes Nathan manferitufepad Heli. Nonne Afmonai è tribu Leui idtji^KAc Ql’onïodo ^gitur Schebet in illorum manus peruenit, quo iure illi tbabi». S'^m poteftatem occuparunt SC cxercuerunt? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

.§Di •^™ ^^^^° fciamus ac credamus prophetiam hanc,quam patriarcha afflatu flatP*‘°**^^*^’ *™P’**’™ lt;ffe,itaut ne apiculus quidem fit intcrmiilus, quad ^ tempora natiuitatis Chrifti SC regni Herodis conueniunt ÔC hm P^*^® ^*”^ periculo futurum nobis, quod citra temeritatem in fide hac Öii quot;'«ore Dei ea de re differimus;

^rifijt Hatte prophetiam certe {icïmplcrioportüif,uti‘ huic Siloh Chn'fto,^olt;^^? ^^ tur ptupn rem ipfius in mundum hünc aduentum,conueniebat, SC fie, ne alns propheö)* . prior tui, Chrifto SC conditione regno'ue eius repugnet. Atpropheta Zacharias dicit» r ^gt;f^' rem aduentum Chrifti futurum £n^hoc elt,pauperem,egcnum, humtlem^ont libüe ac defpicabilê.lam fi Chriftus naius fuifiet turn cû adhuc ftirps DauidiJ^*;»/ maieftatis faftigium obtinuit,atcp ita loachim,Maria Si lofeph potétia clan reg' J fceptro potiti fuilTcnt coram mundo, ubitum effet hümile iüud öi^ paupfrn? ^ praefepein Bethlcemf ubrfuga in Aegyptum C ubi abac notât ac figna Chrifti,amp; miferx erumnofeep conditionis in tempore difpenfationis ^P^“®’, iL prophets funt uatiematiƒC^apropter breuis iila Macchabxorum in regno w® .^ poteftas aut regimen impletioni huius prophetiænon répugnât . Hoc f®*quot;*®?^ fieriuoluit diuinaprouidentia,ob fuas caufas, primum,utChriftus pauper, One» pitu amp;nbsp;pompa mundani regni,utifpirituahs rex è tribu luda Ä Dautdis nafeerd ^ ■deo tributniUam,anno»aliquot ante,dignitatis multum ambtere, uilem achum defpeeftame^ fieri,ac fere concidere,nuilo^ in honore coram mundo haberi o^' it,qucmadmodumidEfa.ii.defcribit,ubiinquit:£gredietur uirga dé radiée 1» Ä flosffiue ramus)de radice ciusafcendetffiucfruÆficabiQHebracus textusu***. üocula Gefa,eam uocem Aquila, SymmachusS^ Theodotio reddidcrunt 0^^ iKoffxojj,id eft,truncum, ftipitem, baculum, ut ffgniffcarêtquód longo tempore p'’ captiuitatem Babylonicam,cum iam nemo ex ftirpe Dauidis regiamfedemOuW ret,quódtumMarjaudutictruncoquodam aride,SC Chriftus é Maria exilit™ quemadmodum óuHicronymus fcribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

Hanc prophetiam quoep impleri neceffe fuit,ideocp tribum Dauidis, éo t^ pore quo Chriftus nafci debebagante omni regia gloria uacantem Si contempt**’^ iem face te, 0^ ucluti infrugiferum,anaofum andumep truncum Si ftipitem rep^^ oportuu.'id quod amp;nbsp;fadum eft ijs centum amp;nbsp;uiginti neuem annis, quibus po» num Hircanum,Afmonai,hoc eft,ludas cumfuis cognati« amp;nbsp;nepotibus pofteru“^ SacerdotiG amp;fecularcm etiam poteftatem und adminiftraueruntJbi wm proW^ Dauidica in earn paupertatem ac contemptum deucnit,ut uideretur fieri non po‘*^ unquam,ut tantus Rex ex arido hoe Si uetuftate quafi plané corrupto amp;nbsp;lt;®®^ trunco proueniret.Cum autem tribus Icftc extrcmo contemptu laborarct,tuni“ Chriftus,in forma humili,uili,abic(ftacp,in Bethleem ciuitate Dauidis nafceb^C Ideocp ludxï turn cum grauis'tjsimminerct Antiochus, cumep AfmOnai feew. talcm 0^ regiam dignitatem infefufcepiffet,tum facile diuinare amp;nbsp;non obfcun^ (ignis admoniti intclligerc potuiffcnt,inftare tempus illud quo Silo ueniuruJetî^, Adhacc,non eft quod nosualdc mout af, (neep enim multum ad rem W breue illud Macchabaieac adminiftrationis tempus. Nam ut maxime non Rjefquot;’ f tribuluda,tarnen loco tribus Dauidicx adminiftrationem cam obib3nf,confuknt ^ bic tribui luda,atq} ita defendentesac conferuantes tribum eam Si Beniamin,»^ cerdotium uni cum fuo cultu,adillud ufep tempus quo Silo aderat, Si tribus k necexfe, ex fanguine ftue ftirpe fua, nee ex cognatis, uel reges uel principes t)) adminiftratione aliqua fungentes habebaf,fed prorfus fub alterius amp;nbsp;abenipoid' temredada erat. ludaamp; Beniamin é Babyloneredierant. Tribus LeuiW’'^ bubus,ut miniftra Dei,admixta erar,Atcp ita luda obtinuit Si obidit admimlk’”' nem politico poteftatis.

A N N A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Parentes Chrifti, ex Dauidis ftirpe ab adminiftrationefubmofifunt,non‘^’ coultq tempore ante quam Chriftus natus eft» Et fortaftii fie yofun Deus t« wbJj

**'’yus utracp illa in populo ludaico poteftas, fpiritualis fiue Ecclcfi«nfca, Ó^ fecula^ Oue politica, hoe eft, Sacerdotium amp;nbsp;Regnum in unam tribum feu perfonam ««uenirctac conqcerctur,poftcaquam Silo «11e aderat,qui à Deo uotflus in Ifrael,d^ '’ctrdotij Ö^ regis fundionem obiturus, bencditflionem omnibus alfaturus, amp;nbsp;in *ttrnum regnaturus effet,

An non Ïudæi hic dicerent,Silo effe amp;nbsp;fignifîcarc non promiffum ilium McO «tijatcp na promÜsionem hanc ê mambus fic extortam duderentf quia alium for* *’fsis princ^em, magno fucceffu ufdm, hic fignificatum ac praedidium effe addu# ftnt,u( funt refradarn,prae£radi, SC e-xAnfoT^^joc^HAoi, cumferipturis irrefragabilibus conuidiurgentur.

Nihil hic contra adferre poffunt quod ullam fpeciem habeat, tam aperta, ram' Pwfpicuajam firma SC inuida eft propiictia hxc cum euentu feu impletionc fua : ’'*cin ullum alium quadrat, ad nullum alium regem accömodari SC adaptari poteft, *l»aniad Chriftum, Chriftus enim obiuit adminiftrationem regni fui per omniaad lt;’w formam atep rationem, quemadmodum prophete de eouaticinati funt, fub il# ƒ 1’P^^*^ *^f^pus, quo Sceptrum à luda ablaium erar.Ab eo tempore iam per mil# ■'^quingcntos annos, acplures,nelt;p regem, neep Prophetam habuerunt, amp;nbsp;tam tuiare quàm Ecclcfiafticum regnum corum finem habet. Praeter bxc,propnu$ il* 'o^m magifter ac dodor Schlomo, cuirefragari non poffunt, affirmât S»loh hic j ^ fignificare Meisiam. Et fcis quód Th ar gum in locum uocis Siloh ponat ^thiam. Quiequid itacphic opponunt ludxi, omnis tergiuerfatio illorum ftulta

Sed quomodo ex hacuoce Siloh, regni Chrirti conditio atqué ratio intdkgi poteftj-

. . Optime : maxime, fi fequentia uerba : Ad cum erit expedatio gentium, ucl, quot;“c gmies adhxrebunt, uel, ad eum genres confluent (fic enim propius Hebrxa tedduntur) diligenter SC attente conliderata expenderis. Difcimus enim exhis öofo«, Chrifti regnum fpiritualc effe. Mukx enim gentes ad ilium defcifcent, ucl ad ilium fe confèrent ac confluent, iili obedient, nuila ui, non armis, non gladio toadi/edultro aclubenti animo. Alq ludacorum reges geftauerunt iccularem glas chrilïut tlium/oép homines fubegerunt ac compefeuerunt, idep in fuis tantum regnis atcp ^ualK rex. '^gienibus, amp;nbsp;nonnunquam etiam in confinijs, nee ullus eorum regum iuperftes tVed diem fdum ordine obierunt omnes. At hic Siloh, non ad tempus, ficuti Üli ’f^es, fed in atérnum ufep, fceptrum acceptum manu geftat öd tenet,hoc eft, in æ^ ^tinurnrégnât, fuumep regnum non inunam aliquam mundi partem, non in lu; “^am tantum, fed in cotum orbem extendit S^ dilatat. Idcp facit non armis, non ^^treitucopiofp, fed folo uerbo. Siquidem regnum eius mirabile Öd fpiritualc re* ßnani eft, ia quo fubditi funt Trfó^ufaot, lubentes, alacres, promptifsimi,ukro,fum; lquot;.?»hcritate, huie regi fefe fubdentes : proinde net gladio nee armis in ijs fibi fu* ^dendis opus habet. Vbi uel uocem fuam ( quad longe fuauifsima SC blandifsima �it,ftat)m illi, qui ipfius funt, uocem eius audiunt,ac fequuntur ultro ac luben* •^* Tradat enim fuos biandifsime amp;nbsp;humanifsime: nee impcriofe, nee tyrannicc f^Snïtjfedclementifsimum atep officiofifsimum fe omnibus amp;nbsp;ad omnes iuuan; ®‘J’,fubleuandos acliberandos expofitifeimum offert. Idcp regnum eius fpiritualc *Jfcgit Mofe* defcribit figutatis Ä piduraiis uerbis,uidelicet qualis fit futura eius

tegoi ratio, quomodo adminißrandum fit,ÖC ait:Ligabit ad uineam puRum ^^ amp;nbsp;ipfius afinac filium ad nobilem uitem.Lauabit in umo ff o lam fuam, amp;nbsp;m ftn^ neuuxpalliumfuum.Pulchrioresfuntoculieiusuino,amp; dentes eius lader)» *^‘ores.

Haccuerba omnia royß/cum fenfum babent de minißerio uerbi Si £«»?* ' j quia Mefsias nofler gubernatregnum fuum uerbo per fpiritum fandum, ub^»* ( aliud quam anditu gratißima, iucundißfma, fuauißimacp audiuntur de chiclt;^'^ . Dei erga nos, qui filium fuum nobis donat, ut ex omnibus malis amp;nbsp;calamiD»^ nos liberet, tam corpo railbus quamfpiritualibustquibus auditis homo fummog)^ dio affïcitur,amp; tanto huius régis amoreac defyderioardet, utfummaad dl«®’ critate currat,ac quadam etiam pia uiolentia ad iüum irrumpat,amp; feilli ultro ftb«)^ totumepdedat ac confecrct.Matth.il.

Sed nunc audi,quid Siloh in fc compledatur, SC quare hoc nomine Cto^® ügnificare uoIuerit.Tam opulentus,tam fixlix efi,tam omnium return copia »®’’'. hic Heros,ut nullus regum ludaicorum,imoncc uniuerfi reges acquariautronffii ipfi uni poßint. Ac plane aliud longeq^ diuerfum regnum Chrißi eß à regn» a”C* rum rcgum,longacp alia rationc id admimftrabitur, quam terrena : adeo9 om»» aha régna huic regi ccdent.Hoc certe fieri non pokuit,fi hic Siloh tails rex fut®“’ eßet quales fuerunt alq,Dauid,Salomon,amp; rehqui,utexado breui temporisfp2Cæ' cum uita amißa amp;nbsp;regnum amitterct, æ regia dignitate priuatus : ucl fi regnu® eius al/um regem fucceflbrcmexpedaret,ficutSceptrum ludx hunc SilobexP® dauit,Necefle efl hic fieri longe maximam mutationem regnorum, longcrp aR®* regem acprincipem eße, qui uehturus praidicitur, ahoqui Scriptura non ueesf'* eüm Siloh,hoc eß vi’cKvoTrAoviriap.beatißimum, foelicißimum ÖC beatißimum Het»^ qui in omnibus quae aggrcditur optatißimo fuceeßu, amp;nbsp;profperima fot»®’ utitur.

Ex hocitacp ucrbo penitius amp;nbsp;diUgcntius infpedo, mortalitas Ä^imortabW rtcrnicasép Cbntli dicitur.

Prinio,ncccflc «ft cum uerum amp;f naturalem hominem ede, arque ob id w^ calem, fiquidcm è tribu luda oriundus, fecundum carncm Abraç amp;: DJuidis HJn-'* erit,

Sccundo JNeceffe eß eum etiam immortalem eflc,5C à morte fterum refurg^' re, 0^ in acternum uiuere:qüia Scriptura defcribens eumjeftatur ipfumeximwquot;^ queifdam regem futurum, longe amp;nbsp;in infinitum ahum, cclfiorem,acpotcntiorlt;''’ maioremcp, quam rdiqui reges omnes fuerunt, qui feeptrum Iudaufc^adipfi‘’* temporageßauerunt, atep ordine fibi fuccedentibus loeum dederunt. Hicautt'’^ rexnullialq fuum regnum adminißrandum committit, necfuccefibrem habtlt;‘'^ Ium,nec quiequam concedit u!Ii,fed ipfe fub Herode id feeptrum feu regnum ft®® occupatum obtinet amp;nbsp;gubernat in atterna ufep feculalt; Hoc fane aliter fieri non pc* tun,qua ni ut ante moreretur, haccp calamttofa amp;nbsp;fugitiua uita per mortem relief itcrum à morte refufeitatus in immortalem amp;nbsp;acternam uitam refurgerct,u(Scd* ptura impleretur,ut Chrißus talujex amp;nbsp;Siloh effet,cui non tantum ludati adhaw® rent,fed quem torus etiam mundus ut Dominum amp;nbsp;regem fuum agnofcerct,fufe** peter amp;nbsp;adoraret,urcp ita fit uerus homo amp;nbsp;rex ex fiirpc Dauidfs,a(cp etiam mbJ^ (ecius immortalis, inutübtlis, amp;xternus : atcp ita in fide fpiritualiter regnet«

Si Cleophas Si comes dus prophetiam hanejui Patriarch; tcßamcntum,pf* be intcliexiflent, non oßenfi fuißent Chrißi morte.

tuerintjficDîUm uoluiffe Ôd conß/tuiHejUt Mefs/as feu Sikh et jam mortem obiret, non tarnen in morte mancret, uerum à morte refurgeret, Ifraelem libcraret, QC in sternum regnarct. Sed nondum credebant prophètes, id quod fatis teßantur 8C ïrguunt hccmcrcdulitatis eorum uerbatSperabamus eum effe ilium qui redemptu^ fus effet lirael. Vacillabat itaque adhuc amp;nutabatcorillorum, putabant^cum Chrifto prorfus a du m, eu mep omnino mortuum, feep fua fpe fruftratos effe, SiquO dem cum mortuus effet ChrißuSjlbmniabant jpfum alios iuuare, amp;nbsp;è morte libéra« renonpoffe. Ideoep dixit Chriftus ad cos ; O Hulti SC tardi corde ad credendum in omnibus quæ locuti fuut prophetæ» Nonne hæc oportuit pati Chrißum SC in^ träte in gloriamfuami*

Ego præcipuas tantum SC maxime claras apertasep de Chrißo prophetias ex« plicarecoftitui. Quod fi omnia myßeria typosep interpretari atep euoluere uellem, limita adhuc de Chrißo ÖC Ecclefia eius in Genefi reperiri poffent.

Incapitc decimo quarto defcribit Mofes MekhizedccUm paucis uerbis. Sx« pt Jutem audiuià te, Chrißum Mclchizedck uocatumeffe* Huius nomenclatural lt;ïufam quaefo te mihi reddas atep exphnes ƒ

MyHerium infigne, 5C fumma plenum confofatione de Chriflo in Mclchize^ dek cft,Gene. 14, idep Paulus Hebracorum 7. pulchre ÔC dextre explanat,nempe, quód Malchizedck facerdos altifsimi, typusfucrit Domini noflri Icfu Chrißi, quemDeus pater Pfalmo. iió. bis uerbis compdlat: Ty es facerdos in xternum kcundum ordinem Makhifcdek.

Quis efl ordo Malchizedck in facerdotio ipfius ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Wirifica eß ratio amp;nbsp;ordo facerdotq ipfius, longecp amp;nbsp;plane alfusj quam is j^^^i^j^j^^^ quem alij facerdotes in Lege habuere. In lege Mofi erat etiam facerdotium ê tri-; ^^^^ bu Leui. ld facerdotiumfacrificia offerebat, ÖC orabat pro alqs Si pro fe quoep, do* cebatcplegeni Dei, in qua quisép fua peccata SC makdidionem difccre poffer, Sed id facerdotium neminem à peccatis amp;nbsp;makdidione liberarc potuit:prxterea mul« ti beerdotes fibi fuccedebanr. Moriebantur enim, SC defundis alijs fcquebantur alij, nee unusaliquis perpetuo Sacerdotis officio fongebatur. Mclchizedck ucro admirandus erat facerdos, de quo Mofes pauca tantum uerba facit, fed ca Spiritus

, famous explicat fufius Hebracorum feptimo, dicens : Melchizedck ex interpréta« tione dicitur rex iußitix, deinde ucro etiam Rex Salem, quod eß rex pacis, ignoti patriSjignotx matris, ignoti generis, nee initium dierum neep uit» finem Habens, fcdaisimilatus filio Dci,manet facerdos in perpetuum, Ad hxc bcnedixit Patriar« cha Abrah»,qui tarnen promifsiones benedidionis à Deo habebat,

Hæc omnia in Chrißo impleta font, quemadmodum Dauid teßatur, dicens : wrauit Dominus,fiC non poenitebit Cum, tu es facerdos in sternum fecundum or# ^wemMelchizedck, hocefl,tulortgCaliarationeSacerdos cs,quam AaronÔC ‘UcctJorjs cius. Hi enim mortaks homines erant, qui per Dei pracceptum fiue Ic« 8^’’’j omnes homines malcdidioni poterant fubtjeere fi^ adiudiCarc,fed neminem liberare autjiufttficare, Omniacp illorum facrificia, amp;nbsp;tota facerdotq ratio talis erat, gt;rt neminem à peccatis redimere poffer, fed tu Chriflé ücrus es Malchizedck,

Ôfter nus amp;nbsp;benedi^us Rex Ôd Saccrdos. Hoc fie intellïges : Chrißus in feró P^ trem non habet, in call's nullam matrem. Efl æternus, quia efl actemus Deus,^ »mmortafis etiam homo. Nee ante fe nee poft fe quenquam habet in hoc ordin^' Non eft fadus facerdos fecundum legem carnahs mandati, fed fecundS potent«'’’ indiflblubilis uitae, qui nos reipfa benedicit, à peccatis amp;nbsp;morte nos Jiberans, amp;-'^ ternam falutem donans. Malchizedek eft ÔC Malcbifcholam, hoe efl, rcx luftquot;'^ quinoftra iuflitia eft, amp;f nos coram Deoiuftificat. Eft0^ rex pacis, quiaper ‘P®”® folumpacem habemus cum Deo. Roman. 5« Ephe.z»

' ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNA.

In hoc myßerio baud dubie intelligendum,ut fupra,quód Chriftus prins mof • tab's eße debuerit, cum Paulus Hebrxorum feptimo dicat, quód hic ucrusMjlehi-zedek Chriftus é tribu luda uerus homo natus fit,amp; tarnen etiam immortabs W qui in sternum uiuat, ut femper Qi. in perpetuum iuuarc pofsit, Id quod Owp^ à comes cius nefciebant nee credebant,alioqui tam trifles non fuiBcnr,ncc tantôt pere morte Chrifli fuiffent offenfi.

AgntuPdi Satis teßimoniorum Scripturæ,prophetiarum Stl figurarum habuere,unde dx [ahttUff feefe potuiflcnt,quód Chriflo ante moriendum fuerit. Ante triduum etiam agnum Pafchalem comcderant,quem madare ex mandate Dei, amp;nbsp;fine fermento abiume* re oportebet. Exodi iz. Sumebatur etiam fanguis agni,eocp uterep poflis amp;nbsp;fopef* liminaria domorum inungebantur ac afpergebantur, Idep fignum grattas erat» Nam cum Deus per totam Aegyptum nodu omne primogenitum interficerd» ludxi in fuis ædibus tuti erant : in quibus enim aedibus Angelus percutiens ag® fanguinem afperfum uidebat, eas tranfibat. Is agnus cum fuo fanguine figura efd smmaculati agni Chrifli, qui mortuus amp;nbsp;oblatus efl pro nobis,per cuius fanguins^ nos liberati fomus à morte, quam figuram D. Paulus primae Corinth. 5. dextre a belle applicans ait: Pafcha noflrum pro nobis immolatus eft Chriftus. Itat^feßu® celebremus non in fermento oetcri,nec in fermento mahtix amp;nbsp;uerfutix, fed if P^ nibus fermento carentibus,hoc efl,fynceritate dd ueritate.

Ex figura hac facile 5C non obfeure intelligi potuiftef,quôd Pafcha flue Pafeb?^ lis agnus nofter Chriftus occidendus,eiuscpfanguis profundendus effet,

Ex Capite quinquagefimotertio Efaix prophetx facillime quocp didicilfwb quis uerus ille agnus effet, fed oculi eorum elaufi crant, nec Scripturas intelbgtrt poterant, donee ipfis cor Chriftus ipfe aperiret.

V R B AN VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Habet, eoscp multos. Nos prxeipuos tantum or dine explicabimus. Eroi 1 capite uicefimoquinto,gratifsima ac pukherrima figura de Chriflo eftin Capo^“’* ’ Prxcepit Deus Mofi, ut Arcam fieri curaret, intus Ód foris deauratam, eaoi^ ƒ CipoMh ’^^^ Caporcth in fuprema parte clauderet. Seis autem Caporcth uoccm,a Gp«quot;^ ' Propici4» dudam, fignificare propitiationemjeconciliationem, feu propiciatorium. Iniigquot;’ tonwn. boe myftcrium efl : promiferat enim Deus filqs Ifrael,fe iplum habitaturum in n0‘ fA«nfwpPropiciatorio,ex cocp refponfurum,SC fententiam fuam expofiturumpopulo»’'’’ Hocipfum propiciatorium 0^ eft amp;nbsp;fignifieabat Chriftum lefum Dotwoumoor

. Spiritus faneßus fiefiguram banc ipfe per D. Paulum interpretafur Romano« J” capite tertio,ubi ait: O nines peccauerunt ÔC deflituuntur gloria Deùluflifican*

Gütern gratis per il'ius gratiam,per redemptionem, quae efl in Chrifto lefu, que jf°pofuit£)eus reconaliatorem,fiuc propidatorium /Aarüf top,perfidem intcrueni jj '^’pfius (anguine, Et ad Hebracos capite quarto,ubi de fummo facerdote Chri« “i^uifenfuinfirmitatum noflrarum affid poffit,ucrba fadens:Accedamus,inquit: '’’fiducia ad thronum gratiac,ut confequamur mifericordiam, amp;nbsp;gratiam inue« ’'nusadopportunumauxilium« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

. Sic Moks in fuo Propiciatorio Chrifium in humanitate fua belle Si affabre ypinxitjin quo folo nos omnes gratiam amp;nbsp;Deum ipirim inuenimus, ueluti Paulus '’CololTen.a, In Chrifto inbabitat omnis picnitudo Deitatis corporaliter.De hoc ^’poreth Chrifto,Deos ipfe nobifeum loquitur,uti Chriftus Ioannis 7.aii:Mea do* ''‘nanon eftmea,fcd dus qui mißt me.Chriftus eft uerbum sternum patris,eius^g '‘'’‘gnitus filius uerus Deus ♦ Si uidemus amp;nbsp;audimus Chriftum, audimus amp;nbsp;pa« f^m,Ioannis 14,Philippe qui uidetme, uidet Si pattern meum .'Noncredis quod *2oinpatrcfum, amp;nbsp;pater in mcî*

De hoc Caporeth magna nobis dicendi copia ac campus fuppeterct, fed non '’’morandum nobis eft in figuris, quo ad apertas amp;^ claras de Chrifto propberia« rrneniamuSjöC maxime ad cas quae de morte Si refurredione eius extant.Satis (it ‘'^l^^hacdixiilcdeCaporeth:uidclicetquódnoftrum Caporeth fit Chriftus:Per ^“«ßum enim rcconciliamur amp;nbsp;in gratiam redimus cum Deo, perep cum remiisi« ^^ïmpeccatorum accipimus.Breuiter in Chrifto Deum ipfum inuenimus amp;nbsp;habe« ^aCh^ ^^^ *” ’^^^*^ Teftamenti noui Icgimus;Non eft enim alius Deus quam Ie

e ./^’^din Leuitico eft de externe Sacerdotio Aaronico, de omnis generit lacnhcqsjdçfanguinjs profufionc,de peccatorum remiftione, hæc omnia nihil aliud «ucrunt,quàiii figura Chrifti,ueri faccrdotis noftri,quinos uero Sacrificio foo in cru ceoblatoredemitApcccataexpiauit.

Cm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouom explicat 6^ interpretatnr nobis bas figuras, 8^ applicat cas

*“•!“’ diferte docet atep u’^^P^’^’ÿ’odfâcerdos Aaron,towmcpfacerdotiuro in lege cum functionis ^jj^^jjajcumfacrificns, oblationibus, mundationibus, deprecationibus, dadlri« fit^®^*’*‘°®^^'»»Pfopaciationibus,fanguinis fpar[ïonibus,alijsq5 figuris appo ritim ^*’”^“*quot; deliniatum adumbratumep nobis uenufte amp;nbsp;eleganter, fignifi« «to^æ®®^®® ®*“® ^^''^ ^“™ fiebant,umbrae tantum amp;nbsp;typi crant noui Tefta* nco T 9’”™*^®’’*“*” *“ ’'^° exremo Sacerdotio Ód (acrifieqs illis non eratuera P«ctó*Ï*^’^JP®®®®*®*‘“quot;’ 'f®*”’®® ^®® iufticia.Offerebantur mutac,amp; irrationale# amp;nbsp;inƒ’’’^™“* ^’“8’^“»’’* P’uïu* aitip®^®’** î’W^«*'’f® ”®” poteft» Typus tantum Ii/ii)j’’*®®'’“®*®®*”“’*®®®’^®^'ocMntpeccatorumóC remiftionis, quaeper prccio? ^'’bxat Chrifti fanguinem contingit.Hebraeorum nono amp;decimo.

^wæ erant hoftiae,multae eftuGonesfanguinis,abIutiones Si purgariones in G g 4 Lege^

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-Lege,qux omnia typi tantum erant amp;umbrx resqj ineffjcaccs,qux neminemp^f' feóum reddere potérant iuxta confeientiam. Hebrxorum nono. Ex er eins f’quot;. turn crant externac difciplinae amp;nbsp;fanclitatis, amp;' iuftificationis carnif, qux uiqu* ’ tempus correr^ionis impofita, firtem habitura client, mox ubi id adcflct,quo£lp“ has figuras amp;nbsp;typos turn temporis fignificabatur.

Geßio audire, quomocio Aaron S^ Sacerdotiom efus cum fuis facrifici)* » bis CHRIST VM prxfiguratum fignificauerint. Rogo ordine lingulas mihip”’ tes explicare non grauens»

Faciam. Vt autem tanquam in tabula ob oculos uideas amp;nbsp;res melius mf# ac percipi pofsit,figuras ueteris Teftamenti, amp;nbsp;è regione prxfentem implef*^ atep ueritatemnouiTeftarnenti, inhac figura fequenti depidam ac ptepoW’ babes«

Huiufmodihoß/r,uicßimaf,aCprofußones fanguinis pecuiniin Legalibus fa;^‘fi^-^æciiî fignificabant preciofifsimam amp;nbsp;incomparabdem mortem Mefsiae,quod in ^^ ^^* î^i^à^ff'f^^ ^°”^*^*°”^ ^^*”^”^’^^ expiarida pcccata noflra,femel uoluerit 00

Hie diligenter SC probe obferuandum erit. Primo, quód legis hoflix ac facrU ^lïcumfuo languine, nullum peccatum uere potuerint expiare, aut auferre, nee ueo quencjuam reconediare. Figur« duntaxai trant à Deo ad hoc ordinatx amp;nbsp;in* litutï, ut lignificarent unicum dlud Se uerum Sacrificium fiue hoßiam ,amp; reconci; lianonem noui Teßamenti, uiddicet Chrißum in Cruff, per cuius fclius hoßiam peccatum uere Se pkne expiatum,mundatum,ab!utum,Se uera «aroAuTf »«r parta.

secundo. Quod fi per folamChrißi mortem duntaxat peccata uere expiant ’ur3edtlentur,Ergomors uere per cam tota uincetur SC ext/nguetur;quia mors eft Wamemum peccati, Vbi autem peccatum nullum eß, ibi nee mors domlnari

Tertio, Sequitur 5C hoe firma Si iUabefeSlabili confequentia, quód Chrißianl ^tdenteSj pro qutbus hare hoflia effscax eß, certo à peccaus lihercntur, Öi quod ’'”'cttiam,ut maxime moriantur corpore,tarnen ad ultam redituri fint. Sacerdo* ’^Legis defungebantur uita omnes ordine fefe confequente«, nee feipfos neep «Ws à peccati« amp;nbsp;à morte Iiberarc poterant. Chrißus ucro nullum fuccefforem ^3btt,quia ipfeidem perpetuo SC in xternum manet facerdos xterni amp;nbsp;«Troifdvro» hwducij, per quod fif uult ÖC poteß xiernum faluare, amp;nbsp;peperit nobis xtcrnaiTt *^'^«'nptionem. Hebrxo. 7. Óf 9. Quocirca omnes ctiam xternx uitx conforte» wkp«t«t,qui cius funt, hoe eß, qui m cum credunt. Non eß Deus mortuorum 'auhotuiTij Matthxi 12. Ergo neeeße eß cos certo refurgcre à morte per Chri* ^™* Siticto nos per cum à morte refufeitari debemus, Ôf uita xterna potin,nc* *'‘nt fuit ipfum ante à morte refurgcre, óf Dominum uitx eße, Sicut Óf Efaias *«• Si pofuerit pro peccato animam fcam * uidebit fernen óf longum xuum*

Hic docetprophcta,quód Chriduspoß impUtionem faciificq fui in crucc fcäaiB,igt; acternum cum Ecclelia, Gt uidurus Ô^ regnaturusj nee moriturus uti alij facerd’’^ tesjteges be domini.

An nonfumma uoluptatc animum pium affici neceGe eft,cum uidet amp;nbsp;»* derat quàmlucBlentef,quâm euidentcr,quam appoGtefub umbra figurarum mort öf refurreedio Chnlu amp;nbsp;ChriGi fidclium hic fignificentur Öd proponantur,ód[Xlt; quad medium Dco uifumfuerit captum mundum redimcre,0d eum Gbijpfi P® hum fuum unigenitum MeGiamreconciliare.2.Corin.5.

In Numéris,hoe eft, quarto libro MoG, legimus quad Mofes in uaflo ddfrtquot; æneum ferpentem ex mandate Dei erexerit,quem afpicientes filrj Ifrael, leialiuo'* nere ab ignitis ferpentibus percofsi, priftinae fanitati reftitucbantur,nec ex utneo^ aut uulnerc Gxi moriebantur. Sic GJium hominis (Ioannis tertio,tede ipfo Chnlw cxaltari oportuit, ut omnis qui credit in eum non pereat, fed uitam «eternam h)* beat, In hoctypo Serpentis crux Öd falutifera mors Chridi uni cum fruâuÂ®* mortis cuts, uidelicet, redemptio à morte perpulchrc Öd GgniGcanter prxHgof’' ta ed»

Per hanc quo^ figuram Cleophas Öd cornes cius facile intcllexiffent Ä w®* ciGent,Mefsiam ante monturum,dein refurredurum in uitam xteraam.

Si conGlium hoe Dei, Ód prxdedinatum miniderium atep odicium hocO di fduiGent,tanto moerorc affeedi no fuident, nee de Mefsia dubitantes ailt;p o^. uacilladcnt.MuIto ucro apertiores atquc luculentiores prophetias Öd promili^®® de Chrido in prophetis habuerunt, è quibus apertius atep cerrius mortem Âï**quot; redionem Chridi cognofcere potuerunt.

D, Petrus in Adis capite tertio adducit memorabilem Ód infignem d«^J^ do prophetiam,ex cap.iS. Deuteron, ubi Ge loquitur Mofes ad populum:Pf°P^ tam de gente tua Öd de fratribus tuis. Geut me, (ufcitabit tibi Dominus Deus’^j mfum audics. Qui autem uerba cius, qux loquetur in nomine meo audireno*'^'

Ego ultor exidam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uj

Inhacprophetia Chridum prophetam illumede, cuius hic Mofes me^ .j perfpicuum öd certum ed,cum fpiritus fandus ipfe per os D,Pctri earn 0*gt;®‘^ * commodarit. Et loan, 6. turba cibo refeda dicit de hoc eximio öd exctlho^P^ pheta, in quo loco Graece Ge Icgitur : iTrof ^jj «Ah^-m? o' TTfoepinff o' »fX^Mquot; ^^j» '■ Top KÓtfpiop, qux uerba hunc fenfum reddunt : Hic uere öd extra omnem c°'’^'t(;( i fiam ille ipfe propheta cd, qui in mundum uenturus crat, iuxta uaticinia P'^^P jO 1 rum. Item Lucae 7,Magnus iUc propheta inter nos furrexir,ôd Deus uißtam r,^ 1 bcm fuam* Edep notandum hic. Primo, quód Chridus uerus homo fc*®*^!^ | ïdeo ctiam moriturus effet. Hine dicit: Prophetam Geut me,ex fratribus ®®‘^jj^ r Secundo, quod Chridus ctiam futurus Dodor,ód Dei patris uerbum/J^'^^jJ jl!udialutis,facrofandum öd faluidcum Euangelium mundo allatyrus effet, b' dis fpiritualem regni Chridi mentionem Gert, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|^

Tcrtio, Quód qui id uerbum falutis audire dedignatur, nee ei rt*®**^ net, quód is Gt ludicium öd iram Del in fe deriuaturus, quódep eum Deu* Pvjjj incredulitatem cum indignatione uiGtaturus, horrendoep fupplicio fit, Tedatur hoe Öd Paulus fecundx Theffaloniccnfium primo, his uerbh* ^^ reuelabitur D O M 1 N V S lESVSde eoelo cum angchs potentie ^^

MENTI DÉ CHRISTO. _ „ ClWf nnn insehdio flammz, qui infligit ultionem his qui non floUCfUAt D^Um, amp;nbsp;qui nonobedfunt Euangelio Domini noftri lelu Chrifti, qui poenam luent interitum sternum a facie Domini, 0^ à gloria fortimdinis illius, cum uencrir, ut glorificecur. Infant's fuis,^ admirandus fiat in omnibus credentibus.Et Petrus A«orum tor« •io, obi harte prophetiam adducit,poft recitata uerba prophctiac,annc(flit amp;nbsp;adtfeic 11«uerba: Futurum eft ut omnis anima, quxnon audierit Prophetam ilium, ex« ttrminetur i populo Dei. Latina uerfio inOeuteronomio dicit,Deum uhorem fu« Wrum,(iquiseius prophets uerba audire recufauerit« Ex quibusuerbis futurum indicium intclligimus. Ex quibus omnibus fequitur, quod Chriftus non in morte ■nantrejed aduitam redire debuerit.

Quid extat de Chrifto in alqs Prophets in Samuele, Dauide, lefaia, leremia, Efechieleôicî'

Quantum de Chrifto nos feire opus eft,de eo fatis multi uaticinStur,uidelicet, Degenealogia feu ftirpe Chrifti fecundum carncm.

De nomine quod cl indi debebat, » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

De pnore eius amp;nbsp;paupere in mundum aduentu,de^ condittone attp uita hu« n)i1igt;atcp ab omni oftentationis fpecic alienifsima, di quo tempore is aduentus fu? turujelfct.

De duplici élus natiuitate. Altera aeterna à patre, deep uera etui dnjinitate» Altera temporal! è Maria interner ata Si perpétua uirgine, Defugadusin Aegyptum; , ,

De miraculls ipfius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

De gloriofa eius r^urredione, deep caufis amp;nbsp;innumeris indicibilibuscp Öf •nfinius fruclibus pafsionis SC refurredlionis eius,uidelicet:

De mirabili uidoria qua fuperauit proftrauitep pcccatum,mortem amp;nbsp;inferos* De gloria, afcenfu in coelos, amp;: aeterno regno ipfiu#,quale id fit,quomodo re«

, Multi fane font articuli, ut audio, de Chrifto in prophetis. Sed quaefo te,om« adE* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum expbeaiïe difeipulis iftis, in eq itinere, ab Hicrofolymi#

Script*’'quot; “^^Cquod oppidum fiadqs fexaginta tantum ab Hlcrofolymis abfuifie d ^^° “*ß‘“® praecipue ca uaticinia Chriftum adduxifrc,quac extant in prophe to ^ ’ P3fsione,mortc,refurre(ftione amp;nbsp;gloria,quia in his maxime ofFendeban? ^’'i^i^dicetinpafsione €ius,putabantcp nihil ampliusneep confilij,nccp auxilq, nullam

PR o P H ETIÆ V E T E RI s T E s T A-huHam fpcm fupcrctlé Ifraëli in illo, aut perfona illms, cum cruci affixus maU’* obfjfTet. Ëamcp ob rcmtantoperc angebantur animo.Caufa moeftidac atep anxiété tis erat^quod nefeiebant nec credebant JM edi am prius ignominiofam amp;nbsp;contiim^ liofam mortem pafluruni,ac deinde refurreôlurum,per^ earn uiamin glonannn' gredurum.mundiep redemptorem Ô^ Dominum futurum,id quod ^ ante dixi.

Alox autem ubi uatietnia de paffîonc Ôd refurredione ipuusaudierunf,at9uW cam fuifTe uoluntatem ordinationemep Dei,per prophetas multo ante tempore ptÇ didam,ut Meffîas per mortem mortis Ôd uitç Dominus fieret,intellexerunt,nullâ'’’ jam trißieia antmum difcrudandi caufam habenqatqj ideo corda corum répéta ^ gaudio amp;fpe,ita ut idrpfumgaudium non in finufouere potuerinr, fed alijs etftm difcipulis, qui Hierofolymis eranr,communicauerunt.

Deo fit in act er num gloria.Certc nullum poteß aliud,nullum fokdum uerum? efic gaudium, nifi mors 0^ refurredlio Chrifli nobis probe cognita Siperfp^*^’ fuerit. Quae fi creduntur,fi animo penitus infiguntur per fidem, omnes nebulas 2^ cabgtnem trifiitiac euanefeere atep difpelli,5lt; in Domino cor immenfa S^inHnii’ laetnia exundare neceffe efl.

Btfi autem fortafsis Chriftus cas duntaxat prophetias explicauit, quae paft** nis amp;nbsp;refurredionis memincre, tarnen admodum geflit animus audire,quxpf’'' terea Scriptura de co pracdixit, paulo ante à te breuiter in catalogum amp;nbsp;cettosaf* ticulos redada, ut eo certiore ac firmiore Chrifli cognitione imbuar.

Nongrauabor commemorare amp;nbsp;breuiter explicate omnia,co minus defydlt;^ rare quippram de Chrifli turn habita concione potcrimus. Idép facio eo etiam liH tius amp;fludiofius, quad Lucas dicit Chriftum initio fado à Alofc Ö^ Prophet's iO omnibus Scripturis interpretatum eße qux de ipfo fcripta crant. Si omnem pturam eft interpretatus, necefie efl earn concionem bene longam fuiffe, Wecep^ nobis in ijs explicandis plufculum temporis infumendum efl. '

Supra audifti uenturum cum cxfemine Abraac,8C prophetia ex iSM^P'? Deuteronomtj fignificat cumè ludxis oriturum, quibus hxc promifsiofe*^^^ Nec contemnenda, imófumma amp;nbsp;eximia praerogatiua hxc fuit, atteßante r» Roman. 9. Ifraclitarum eft adoptio 8C gloria amp;nbsp;teftamenta S^ legis conßiw«® j i cultus 2C promifsiones StJ patres, Ö^ hi ex quibus eft Chriftus, quantum atrind | carnetn,qui eft in omnibus Deus laudandus in fccula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. I

Poft aliquot tempora iterum Deus per prophetam Nathan Dauidi pw^ ê femine Dauidico Alefsiam uenturum, x.Regum 7. ubi fic ait: Cum complet rint dies tui, Ö^ dormieriscum patribus tuis, fufeitabo fernen tuumpoß egredietur de utero tuo, Ö^ firmabo regnum eius. Ipfc ædificabit domum no®'^ mco,amp;J ftabiliam thronum regni eius uiep in fempiternum.Ego cro ei in P^d*”’ ipfc erit mihi in filium. Item Pfalm. 131. lurauit Dominus Dauid ucritatem,»” ^ fruftrabitur eum, de frudu uentris tul ponam fuper fedem tuam. Eadem pm^'L extat Ö^ Pfalmo. 89. IdeocB Matthaeus cap. 1# Chriftum uocat filium V^

* braam. Hk aides Chriftum è tribu luda fuiffe. Ac Matthäus receniet aliquot Pätr« feu majores Icfu Chrifti, ab Abraatnad lofeph ufcp maritum Rîariæ, qui de oino Ôi familia Dauidis erat, Lucæz. ut uideamus quod promifsis luis fieterit fus, quanta^ fide pracftiterit Abra« amp;nbsp;Dauidi id quod promiferat, miiro fcilicec 'r®ine hoc Chrifto.

Nonmefugit Matthäum Chrifti maiorum catalogum faccre ad lofephum ’''%uerum cum Chriftus non lofephi filius fit, fed Mari« intemerat« ac perpetuae ^fginis, citra ulhus uiri fernen, per operationem SC uirtutem folius Spiritusianefti, Jonnjturaliamp;uulgjri alqscp hominibus commun» conceptionis morc,oti claris ôC wtis uerbis textus docet, Ex qua genitus fuit lefus, Ex qua dicit,non ex quo, ’eoep nondum capio quomodo Chriftus è ftirpe aut familia Abra« ÓC Dauidis Wagetur. Quid enim genus aut familia lofephi ad Chriftum f cum lofcph Chri# •«pater non fit, Quod fi» S. Matthaeus patres aut majores Mari« ab Abraam, ad Mariam produxiflet, turn liquidum amp;nbsp;apertum uiderctur, promifsionem ’ne impie tam elfe. Pro infirmitate mei iudieq exiftimo nihil dubitationis, nihil Prrplexitatis nee obfcuritatis relkïum fuifte, ft Sanóus Matth«us probaftet öi^ affet, Mariam Dauidis filiam fuifte,aut è familia Dauidis ortam, H«cnon *® 3 rnedida accipi uelim, quód de Euangelq ueritate quiequarn ambigam ac h«^ ^^^ eredam uerifsima effe omnia qu« facris litcris continentur, cumep “’WiDeo is bonos tribuendus fit, ut illius uerbum eredam effe ( uti 2i eft) ipOfsu wam ueritatem amp;nbsp;certitudinem folidifsimam,ac firmifsimum fundamentum, quod ubuerti nunquampofsit, non temeritate aliqua, fed pio difcendi ftudio ad corro# Ofandam fidem meam certi aliquid amp;nbsp;folidi firmamenti ac probationis è diuinis •wj» audite de hac re admodum cupio.

Cum Matthäus dicat lofcpho uirginem amp;nbsp;matrem Chrifti Mariam defpon« f H r *'°*’ ^P*^® ^**' catalogum foeminarum, aut gcnealogiam Mari« recenfere, «dlathabuit gcnealogiam lofephi commemorafte, quia turn per fe manifeftum £lt; “«um eft, Mariam ê tribu Dauid,atcp ita Chriftum filium Dauidis eflè,Nam,tefte gt;«onymo,gcncalogias foeminarum texere fcriptura nonfolet. Sic autemferea naoet. Efeph g^-^^j-j^ ^^^ g2dcm funt tribu luda. Duxitautem lofcph Mariam r^i?L ®’’*°’’*®*‘«t’l«glt;“* DomitUi^extat Numc.jö.Verba legish«c (7^^lt; ‘”^”^“* uolunt,tantum ut fu« tribus hominibus,nc commikeatur po0 usio nliofum Iftad, de tribu in tribum. Omnes uiri ducent iixorcm de tribu ÔC Wgnationefua, amp;nbsp;cund« fewnin« de eadem tribu maritos accipient, ut h«rcditas P'rmaneat in famtlns,nec fibi permifceantur in tribus,fed ita maneant ut à Domi# ''ofeparatsfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^* Bädern tribu S^ cognatione fuifte. Netp enim alteri cuipiam quam co* L'° ^^^ “ufdem tribus ac cognationis uiro nubere potuit. Si itacp lofcph é tribu ''’ac Dauidis eft, eft à: Maria ex eadem tribu, Ideocp S. Matih«us genealo^» 6 w Chrifti fic tçxit,ut à Zorubabel amp;nbsp;Abiud deueniat ufep ad lofephum Mari« «erf^^ ’^^’ kgem Mofi mox citatam, rede ÖC probe earn gcnealogiam re# 8*quot;«’*oggt;’‘™ hanc ducit a Zorobabel per Rcla,lohanna,iuda, ^*^' ^^quot;^ ^ loakim,qui pater crat benedid« Dei matris Mari«.

Mamp;fl 'P^u'o ante prophetiam ex Efaia cap. 9. Egredietur uirga de radice uatiem radice cius afcendet, amp;nbsp;requiefcet fuper cum fpiritus Domini, Hic (ut ri’f^'’PæP''*^^’Chriftum oriturum ex tribu Dauidis, lefte enim fiue ifchai «Dtstiifonat) Dauidis pater fuit, t. Regum xd. H«c omnia funt implcta, H h Hinc

FROPHETIÆ VETERIS TESTA- ^ Mine arcEangdus Gabriel, Luc« primo, poft falutationem ad Mariam f-gt;i^2^' ^ xit: Deus dabit iUi (hoe cft, Icfu Chrifto) federn partis fui Dauidis, Et P^*^^ manorum cap. t. dicit, Chriftum fecundum carnem ex femine Dauid ge” Item i. Timoth. i. Memento lefum Chriftum refutrexiffe ex mcrtuis,eXK^, ^ Dauid, fecundum Euangdium meum. Idem confitetur mulier illa Canao««^ th«i 15. damans: Domme Eli Dauid mifercre mei. ltem,Matth«i 20. duo il” , kdentes iuxtauiam, cam audiftent quod Icfus tranfiret, clamauerunt dice”'^ Domine mifercre noftri fili Dauid. hidem cap. z». die Palmarüm turbac ch bant dicentes : Hofanna Filio Dauid, benedid^us qui uenit in nomine 0””quot; Et cap. 22. dicunt Pharif«i Chriftum elle Dauidis Hlium.

De articule hoc fatisfadum mihi eft, laus Deo, ut nihil defiderem Nunc qu«fo ut adducas loca qu« extant de ciuitate ca,in qua in mundû büße » I Dominus amp;f Seruator nofter uoluit.

Propheta Michæas nommât earn ciuitatem, in ca prophetia de ChriH”gt;^ irxtat cap. quinto : Et tu Bethlehem Ephratha paruulus es in millibus I^^^’ mihi egredietur qui fit do minât or in lfrael,amp; egreftus eius ab initio a diebut ^

Hie audis primo, quod Bethlehem in luda effe debuerit natalis locus Cn' quemadmodum amp;nbsp;Scrib« Hierofolymis regi Herodi ex hoc citato cap» 1quot;* cundem locum patriam Chrifti futurum indicant,Matth.x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Hçc prophetia impleta eft 42.anno Imperq C«faris Romani Auguß* ƒ J Uiani, decreto edito in publicum, tempore Cyrenq Pr«fidis Syri«, ut cenß^U lotus orbis. Eo tempore, cum cenfus agcretur, quifep fe conferebat in fuaj^J?^J tern. lofeph itacp, cum diet de domo â familia Dauid fid luda, afeendit à Ga' 1 de ciuitate Nazareth in Iud«am in ciuitatem Dauid,qu« uocatur Bethlehem» 1 Maria defponfa fibi uxore, ui profitcretur, öd obedientiam m^giftratui deb'^^ 1 przftaret. Accidit autem,ex ordinatione Si prouidentia diuin3,ui eo ipfo I quo erant ibi, dies pariendi complerentur, amp;nbsp;pepcrit filium fuum primog^”' ^^ 1 Uerum regem amp;nbsp;Dominum Ifraelis« Cuius nanuitatis hiftoriam proftquiquot;quot; I

A N N Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Malth«U8 Mich«ç prophetiam inducit capite 2.Sed ubi Mkhias w ^^ paruulus es in millibus luda : uel, minima es ut fis in millibus luda, Mattha^^ bet : Nequaquam es minima amp;c » Quomodo h« diuerf« lediones concilié funtf

Propheta Michseas loquitur de Bethlehem qualis turn erat. Erat autem humilis amp;nbsp;nulla fpecie,contempta,amp; perexigua, collata ad alias magnifies» pulofas urbes in luda, ut Hieroiolymam, Ö^c. Siquidem co tempore comparata ad Hicrufalcm QC Samatiam, tantu inter fe diftabant,quantum boei porcFribergum ad Augfpurgum, feu Auguftam Vinddicorum, aut Vuißle Luneburgum collata. Matthäusuero loquitur de Bethlehem qualisturned'’ ^ prophetia impleta,amp; Chrifto nato iam amp;nbsp;manifeftaio.ldeocpcam nunc FS”*^ adijs prxfert, Siquidem ft moenia tantum £lt; pomœria at9 ambitum '^PP^^“^j{,(ii

ßftWchcm rcfpexiffes, uïculus humilis atcp contcmptibilis fuïHet ad alias magnas ’cfrequentes ciuitates eins reg/onis. Verum fi refpexens à: pro reï magnitudins älumaucrij, quo earn honore dignatus fit Deus,hoc ipfo, quod Mefsias file tonus unicus Saluator in ea nalcf fe uoluit, fam profedo non minima ludicanda * reputanda eft : fed inter omnes tonus hums uaftifsimf orbis efuitates primam *’’«Kolaudem ac nomen darifsimuni obtincr,0C fummo inter alias amp;nbsp;illuftrifsimo beo ponenda, fummoep honore, fummis pracconijs amp;nbsp;magntheentifsimis elogqs ^elebrandaamp;uehcndaeft, propter admirandam amp;nbsp;ftupendam atep faneftifsimam bguftilsimamqj natiuitatem nobilifsimi amp;.' generofifsimi fil^ Dei leid Chrifti:undc 'ioppidulum lummamamp; maximam nobihtatem, infinitam gloriam, immenfum ^norem, amp;; nomen illuftrifsimum atqj darifsimum fortitum atep adeptum cft» MS’d quxfo funt mcenia quantumüis ardua ac turrita,quid muri ud h'rmifsimi,quid ’'nbitui ud capadfsimus amp;nbsp;fpaciofifsimus, quid frequentia, quid magniheentia, ^i^’d Iplcndor amp;nbsp;ornatus aedificiorum ac ftrudiufatum uliius ciuitatis,ad unarn hanc gloriam,ad unum hoe priuilegium,ad unarn hanc praerogatiuam BethIeemitici op* Pbi,quod patria feu natalis locus maximi/ummi, amp;^ oninipotentis Domini noltri ^ffsixfecundumcarnem feu humanitaiem fuitf Atep ob id Matthaeus afflatu Spi* ’'tus fandi alijs cam prarferens merito, ait ; Tu Bethlehem in ludxa, non minima ’sinprtncipibusluda.

Sic icite HieronymOjS^ feptuaginta hunc locum legunt;Et tu Bethlchem,do* JpusEphrathabjNequaquarn minima es,ut inter mdlia luda fis.Chaldaicustcxtus fic Pu Bethlehem Ephrata ahquando amp;nbsp;paulo minor fuifti, quam ut inter milha uomus luda potueris recenferi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Fuitaurem Bethlehem paruulum oppidum in tribu luda. Qpndam dicebatur bphraihahjUtpatet ex Genefi.cap.jy.Sed fi textum feu ueritatem Hebraicam diii* sanier amp;nbsp;penitius expendcre uolucrimus, mco iudicio, propheta Micheas cum tuangelifta Matthaco in fenfu plane amp;.' per omnia conueniet, nee ulla difcordia aut Pugnantia inter cos crit reliqua. Hieronymus Hebracam uoCem Zagir reddidit: P^tuulus es.Sed prophetaf uerba bacc:Zogir hbeiotb, fic queq; rcddi pollunt:par* uum,cxiguum,niinutum aut minimum cft,uf fis inter millia Juda.Eftep hic genumus *‘'8«manushorumuetborum fenfus.Tu Bethlehem Ephtatha longe amp;nbsp;m infini* tummaior,pr2eftantior,excellentior,amp; dignior es,quam ut recenien amp;nbsp;connûmes taridebeasintermillia aut principesludah, Hic honor multo minor amp;nbsp;utiiior cft quamuteojj^jç. Jeß^js^aut ut dignitati tuçrclpondcattdignitate amp;nbsp;preftantia mul ’0 maior es,quam ut hoc ipfo fatis praedicari ac eelebrari pcliis:omnia c'ogta,oiTinia præconjaôi: encomia inferiora funt eximijs laudibus tuis. Si fic uerba prephetae ac* J^periSjUidebisEuangcliftam ld ipfumdicere,quod propheta proprie fenfitac uo^ 'quot;t.rsamquodadfcnlum attinet,idem valent hx duæ orationes:Ncquaquam mini ^ä« inter principes Iuda.Et:Minimum eft,uel perexiguum eft,quód inter uulga* ’principes apt millia luda es.Caufa mox fubfcquitur: Ex te enim proditurus cft Xliasamp;c.Hxcautcm non contemhenda, fed longe omnium maxima gloria Öd quot;‘’quot;mus honor eius oppiduli fuir,ut merito omnibus alijs longe anteponi polTit,

. Q^odamem propheta dicit:in milhbus luda,fic iniellfgi dcbet;Moles Exodi S-Ugemfert ac ordinal,ut mille uiris praefieiätur unus Tnbunus uel princeps : in ^®^iascium Ó^chiliades diftirtdus cratpopulus.Eftitacp prophctefententia;Tu ^^ƒntm Ephratha,quac uix mille uiros, qux uix chiliadem unarn Jiahcs (parua ptQö^'^^’’’^‘'^'^^ft’^^’’5 ’“* pcpulofa)nihilo fecius tarnen quantulacuncp fis,dabis 0^ ïurS^’'®^“ P’^^^'P^ui aut Dominum,qui regat totum Ifrael. In te enim nafce^ Pfm ^{’^’*‘”®‘^“”* pr»tcrea in hac prophet ia, quod per hunt Mofchel uel Prfnei Mij’^”**‘’?*®*^^g* ft'^^’^^’’^’’’ Chriftus, uel Meflias ille promiflus,de quo

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-fcribas ferio pcrcontaretur,quis futurus effet Chriffi natahs loens, ex hac prop^ refponderunt tlii : in Bethlehem ludææ; eamep prophetiam teftimonn locoa“' ceiunt. Vbi ucro Hebræa lingua habet Mofeheî, hoc eft, Dominus aut phne^P', ibi Thargum habet Mefchihah,hoc eft Chrifius« Et Rabbi Salomo fie int^’P^*^^ tur:Ex te prodibit mihi Mefsiah,Hiius Dauidis, Quanquarn autem pio fatis acP^ fatishoceffe debet, quod Euangelifta prophetiam hanc Chrifto tribuit à acte modat, ut amplius nihil defiderari poffit, nee pluribus teftimonijs fit opus, ta® tanquàm parergon,óu tanquam cong(arium,nc quiequarn defiderari pofsii,a^^ dum hoe duxi,quód ipfi'etiam ludxi de uero Mefsia, quo ahuspræter lefumCH ftum nullus eft, hune locum inteilexerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quod autem propheta dicit, quod hic Mofchel ucrus fit futurus guf’^’’'”/j Ïfrachs, eo fignificat hune principem non Feudatarium aut Vafallum,ui uocan^ Herum amp;nbsp;fummum Dominum ac principem Ifraeüs futurum, cuius uafaHiimc'^ j niftri ah) principes omnes fuerint, SauI, Dauid, Salomon, Roboam amp;c. Mol^y enim propre Hebræis fignificat monarcham amp;nbsp;fummum ac potenhfsin’U'’’P‘^'J| cipem,cuius folius funt omnia, qui Dominum fupra le no agnofcir/ed alios ci”'’ fibifubiedos habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Poftremo loco indfeat quantus princeps amp;nbsp;Dominus fit,có quod dieft: E? fus eijs ab initio à diebus acternitatis: Per quæuerba Ecclefiafemper intetlc^”',J comprehcnfibilem,3d impetferutabilem Chrifti ab æterno natiuitatem, ^*‘°f^^ri tris ipfius cocleftis. Meminit enim Scriptura duplicis natiuitatis Chrifti,co«®r ^ temporalis,uidelicet ea, cum iuxta humanam naturam, tempore praciinitod”^ lt;nbsp;täte Bethlehem ex Maria uirgine uerus homo natus eft. Altera æterna iuxta“f nam luam naturam,fine tempore, fine initio, ab æternitate. Vtranep autem naW latem Chrifti propheta hic attingit, amp;nbsp;ucram eius diuinitatem probat his p®‘L mis uerbis: Egreifus eius amp;c. quafi dicerct ; Vide amp;nbsp;audi ô Bethlehem quale® minum fis cditurus.In te quidem uerus homo narcetur,fed ca natiuitas nonmPjj cipium amp;f primordium eius, quia ante etiamfemper ab initio ÔC à conditomquot;” f jit,imô antequâm iaeerentur fundamenta mundi ab aeterno fuit. Hine cette ^ fcquitur quod uerus ÖC naiuralis Deus fit. Nulla enim creatura sterna eft,‘‘“^ tempore condita, fuumep initium habet,ante quod prius nihil fuit. Item,li egt^ eius ab initio eft, redilsime SC uerifsime hic etiam intelligitur id unde egc^^H uidelicet Deus Pater. Atqj ita luculentifsime amp;nbsp;pulcherrimc propheta m® quód hic princeps iuxta cam naturam in qua cgreditur ab æterno, unicus, uquot;^ naturalis Deus, Dei filius fit, qui non coepit elfe unà cum tempore, hue iwn^ tempus initium haberet,aut cum mundo, cum mundus conderetur,fed quifeL luti Paulus ait Colof. primo) imago Dei inconfpicui, primogenitus unlucrf^t .^ turac,qu0d per ilium creata lint omnia quç in cocks funt amp;nbsp;quæ in terra font, . ha amp;1 inuifibilia, fiuc throni, fiue dominationes fiue principals line po^^L Omnia per ilium fiC in ilium creata funt, SC ipfe eft ante omnia, amp;.' omnia per® ^ confiftunt. Item loan.cap.i. inquit: in principio crat uerbom , fitluerbu® ^ apud Deum,0L Deus crat uerbum.Hoc erat in principio apud Deum.Otnn'’L ipium fadia funt. Et uerbum caro fadtum eft,hoc cft,uerus homo natus eft. He*’ enim uox Bai ar in facris literis fignificat totum fere hominem turn corpore

Item Chriftus loan. g. alt ad ludxos : Amen amen dico uobls, ao^®^ Abraam nafceretur,cgo fum. Hic nota quod non dixerit: Ego cram,fed ego * f qua orationis forma aeternam QC diuinam naturam fuam indicate uoluit. Si^|j^^ ■. conditio creator sc cuiufuis fic fc habet, ui in tempore aliquo condatur,ut imho®^ । beat,ut temporis aliquo termino menfuretur amp;nbsp;circumferibatur. Fuit temper ijj^ : ca creatura non erat,aut quo condita nondum erat. Fuit tempus, quo condiw f ut Abraam non fuit temporibus Noe,fed fuit temponbus Mekhizedek. J

Longe autem fe res aliter habet cum Deo. Dimnstas immcnfurabîhs, «nHni* ta ^ acterna eft : non poteft in Öi^ à tempore quod abit, praetent, profluit SC nun* quamconfiftit,comprehend! Sd continerLNon habet prws aut poftcr«us,non præ* tentum aut futurum, un creatura habet. Ob id Chriftus Îoquitur dlt;^ hac fua diuina æterna natura uno uerbo aut uocula præfcntis temporis,dicens: Ego fum: Semper enim eft Aeternitas,necp prius neep pófterius,nccp initium neep finem habet.

Erronei 0^ increduli ludaci putabant amp;nbsp;judicabant cum hominem duntaxat fffetalcm, qualis Abraam autEfaias fuit, nee fuftinebant myftsriafermonis Chrw fti audire, aut fidem ijs habere. Somniabant fieri non pofte ut uidiftet Abraamum, «o quod duo annorum millia ac longius etiam interualium intcrcefsiflet inter A* braamum amp;nbsp;Chriftum in mundum naium. Neefeiebant aut intelligebant fcriptuo ras docentes amp;nbsp;prtedicentes,quód Mefsias non tantum ex Bethlehem prodiïurus tfTet, in tempore, fed quod egreflus cius effet ab initio amp;; acternitate. ld quod ÔC Paulus Hebrat. 17, teftaiur,dicens : lefus Chriftus heri amp;nbsp;hodie,amp; idem eft etiam in recula.

Siitaep prophetiam hanc accurate infpexcris.inuenies in ca turn mortem turn refurredionem Chrifti, quam ideo fieri necefic eft, ut in æternum SC fpiritualiter ^'gnet. Nam cum in Bethlehem uerus amp;nbsp;naturalis homo nafci debuerit è tribu feu hmilia Dauid, non mirum crat fi etiam morcretur ut Dauid amp;nbsp;Salomon. Quid lt;wm miri cß fi naturalis homo moriturC Certe uita corporalis aut uitalis acte* na elle aut perpetuo durare non poteft. Verum cum etiam mhilo minus uerus Óc: fums

Dominus Ifraelis effe debeat, non poteft mortis iuri fubdi, aut à morte uincl wdetineri, fed neceffe eft cum à morte rediuiuum in »ternum uiucre.ldeocp mor.« Wem uitamper temporalem mortem cogitur relinquere amp;nbsp;deponiere, Q omodo «nim poteft mortaiem naturam ad immortalitatem fubucherc, nifidepofita ante jnortalitare, id quod fit per corporalem mortemf Attp ita corporalem,corruptibi^ «m 8d caducarn hanc uitam in fpiritualcm, inuifibilcm, immortalem amp;nbsp;incorrupt!* bilem comutare cum oportuit,ut polfet uerus amp;; acternus Dominus omnium Brae^ iitamm effe,tam corum qui iam fucrant, quam qui turn fucrunr,amp;^ in pofterum un* quamtuturicrant,utcpucrumamp; acternumfpiritualcregnum,quodnoniuxtamun ’•wm morem adminiftratur, nee temporalibus huius mundi rebus confiât, aufpi* caremr. Ideoep dicit Ioannis, ü. Amen amen dico uobis, nifi granum frumenti Q«raum in terram mortuum fuerit,ipfum folum manet. Si uero mortuum fueriq K««ummultumadfcrt.

j. ®P®®Deus quam plenafurnmae confolationis 6^ fuauitatis, quam admiran« ,ödioinae maieftatis confiltjs,quantis myfterijs referta efi Scriptura, quanta,quam ?*?”'’*’®’ bpientia ac feienna in ea recondita iacet,licct mundi oculis abfcondi* ’2^ ignotac' Quam ucre dixit Dauid Pfal.np. Quam dulcia faucibus meis eloquia ^33upcr mei ori meo. A mandatis tuis inteliexi,proptcrea odiui omnem uiam ini* Watis. Lucerna pedibus meis uerbö tuum,^ lumenfemitis meis. Quantus feien* 'æîefapientia: thefaurus, quam preciofa acternac ialutis kapsAf« in uerbo Dei re^ te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9’’®™ inexhaufta 0^ omnem humanü captum fuperante cogni^

ml'^^®*^®^8®*fl’fc3tet,quantâm,quâinfolidam,quàtn praefentem, quam ple* Chr•|?’‘®’’’**°®^® indehaurire mens pia poteft c* Si duo ifti difcipuli perfonam fem' ' ^^ ^^^'' *^°’^^”’ ^ Eac prophetia Michgx cognouiflent,non offenfi fuif? töfr*'‘’'5^^'^^®^®^^ ’**t®U«*tflcnt,SiCfe hocconfolati tuiffent, quód ex prouiden* „ ^ordinatione diuina omnia hacc fic fieri oportcret,amp; quöd crux Chrifti Chrb Chnn^tn^’^*^** ^ ‘^’P°^*^ ^^’^*» ^^^ 4^*’ ^^ patria audiui gt;nbsp;perge, Ö^ de matte

«tcro geftarit, per Prophetam Efaiam cap.7.uatkinams «ft, temporibus dmi Regis luda Achas,aducrfus quem duo reges, Rezin Rex SyàXf^ quot;Ad”* reliquarum decern tribuum in Ifrad,bella gcrentes,hoc animo amp;nbsp;connlio ut j^

regem dignitate regia pnuarcnt,amp; in locum cius alium fubftitucrent, grauifsimoep damno terram luda affecerunt. Quamuis autem infeßifsimi ipu^ ji^ Imminerent, tarnen Deus non paflus eft, ut Achas una cum tribu luda ab wj” ^ flibus quantumuis potentibusêd crudelibus deleretur, obid,utqux *'^^®P,’ Dauidi daturum, bona fide praeftaretjUidelicet, ut ex cognatione amp;nbsp;familie ff

Mefsias nafceretur, Confolatur itacp regem Achas in hoc periculo, ciusep n miraculo excitare ÖC confirmare uolebat,nefibi abhoftibus fuismetucret.i ^^^ promiferat Deus fe ipfi opem laturum. Sed Idololatra 8C Hypocrita crat ^ ’ nee fignS auxilq diuini recipere fußinuit. Ideoep répudiât impium Regetu” J fed nihil o fecius tarnen miraculum S^ fignum edit domui Dauid,quod ligou”* «cri auxilq^amp; redemptionis ab horribili acternacp illa calamitate ÔC mifct^’’ prefsi fumus omnes, uidelicet æterna morte QC damnatione Sathanx^ amp;C, Sic autem inquit. Ecce haalmah uel uirgo concipiet dt pariet filiumA ‘^^ bitur nomen cius Êmanuel uel Immanuel,

In hac prophetia de Maria uirgine Sé filfo eius Chrißo uaticinium en,ut3U“^ ac docet nos hie Spiritus fandus, quód Mefsias non in morem aliorum fil^u*^“ Adx, ex femine uiri, fed ex iUibata Sé intemerata tantum uirgin^ nafci debud * Atep ideo natiuitas eius non uti nodra, immunda,contaminata, peccatotp infej^ 5 fed fanda, munda S^ nulla peccati labe foedata eß : quia Benedidum Abra«»* Semen efl, per quod folum,nec per ullum aliud, nos miferrimi Adac filq ^P^*^ tis concepti Si nati,ab omnibus peccatorum fordibus mundarf,£c benedici,(anlt;^ ficari ac iuflificari oportet«

Porto uerba prophète modum conceptionis plane lueulcntercp deping^**’ uidelicet, quód non ex femine uirili conceptus fit, fed quód Maria per folius ar ritusfandi uirtutem grauida fada fit. Nam partus hic uirginalis promittitur,üt**’' figne aliquod amp;nbsp;exitnium fignum amp;nbsp;miraculum, nee ullius ibi patris fit men*'*’' Archangelus Gabriel, Lucx primo, hanc prophetiam dextre explicat« Is poß»^ tationem ad Mariam dicit: Ecce concipies in utero ÔC paries filium amp;uo^ nomen cius lefum. Is erit magnus amp;nbsp;filius akifsimi uocabitur. Cum autem W harfitabunda interrogaflet: Quomodoid fieri poffer, quandoquidem uirumne cognofceret : flatim refpondens Archangelus, aperiens ei fingularcm, nouuff^ fupernaturalem modum conceptionis eius, dixii ei : Spiritusfandus fupcruenieti® te,01 uir tus akifsimi obumbrabit tibi, Quapropter amp;nbsp;quód nafcetur fandum u^c* bitur filius Dei.

Hoc, Dei beneficio ac gratia, confianter credo, nee quiequam haefito, Quint* pura Sé cafta uirgine fit natus Chriflus, cum id ipfc Spiritusfandus hic teßetun Matthaeus cap. primo hunc locum Efaiae ex cap. feptimo adducens, Hebrad didionem Haalmah, interpretatur uirginem. Cui interpreti certe tuto crcdipoit ac debet. Verum cum perfidum amp;nbsp;obflinatum illud genus hominum ludxiffhfj' fti hofles damitent Haalmah non fignificare uirginem,fed adolefcentulam sût put'’ lain uno wmnupMm,ciintp uirgmitatemMari» clcuent Ö^ commentlciam m^

,jjj^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CIXXXIIII

^3tnûL i?^ P?^°P^**‘’”’ **’“^ ’^'^ torqueant,quam ad Mariam,lt;d quod référé« ^^dd'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.”®®*’^'^®*®™“® ^®'fg»^t®» ^u™ etiamnum ageremus Auguftx ttndif^***””* ’^^^ uelim audire ex te quoinodo ludxi refutandi amp;nbsp;conuw ’^^Puunt ^* “**^f^ Teftamento.NamnouiTeflamenti autoritatem ac teftimoma

^nt ^’'”*P°*® inimid ueritatis Euangelicx,multa contra propbetiam hanc obq ’nin ^®,®’^*®^olido fundamento,nullis argumentis firmisnixi.Vtautem fententi r'*^æ **‘^“® quot;’*^® affequaris,ante tibi explicabo uoces aliquot amp;nbsp;certes ca lud *? . P‘“*’^*®,to quibus firmamentum negocq pendet, rem expediam,Primo, ßmfi'^ ^”^ ^^^^ uocabula qux puellas fignificant. Primum eft Naërab, qux uox fi« L..?*P’’*®®™, Cue illibaia ft fiueuidata. Etymon enimhuius uoculx in genere § incatadolcf£cntïam,tefte Rabbi lizhak Nathan.

ibt n ^“^’’o^^^u*“™ ®ft Bthulah, fignificatep uirginem intemeratx pudici* Pm ^*‘^^’ ‘*’”* tiominato. Tertiom eft Haalmah, eacp uoce boe loco n,( . T?’^^ ^ appofitifsime utitur de Maria Efaias.Significat enim puellam uirgi H^dlwit* ^ 3tis illibatx, fed mro maturam tarnen amp;nubilem, adep pariendum aptam.Ei h5^*’®°^fquot;^'^’ftone eft, quodhxc uox nufquam in diuinis literis ufurpetur pro L* ’ 9uæ uirum cognouerit.Prxterca,quod çque amp;nbsp;diligenter obferuandum eft, ’^’mahnonfimpliciter uirginem quamuis fignificatCquod D, Hieronymus an^ y «)fed abfconditam Ä quaftcondufam uirginem,quam parentes diligenti ac QMeruationeep domi continent SC feruant. ld quod di. é fchorefch P tt.Ahni enim fignificat abfcondcre,tegere,ab oculis fubmouere.Atep ita Maria 3aimahuocatur,non tantum ob id,quad uirgoimmaculat» aut intemeratx pudia Di'Xf ^^^^quot;^^^ “’^0 Parents cura atep euftodia diligenter afteruata, amp;nbsp;optime, P ^'^bnfleeducataamp;inftituta eft.Nec propheta uccem aptioremac quadrantio« tm noc loco ufurpare potuiftet, quam hac Almah,qux proprijfsime in Marians ompetit.Bthulah enim uirginem fignificat indifferenter tam adokfeentem quanti aultam aut prouedx iam xtatis,fiue ad partum fit apta feu minus. Multx enim ’tgineslexagenariç aut feptuagenariç prouediarisep^tatisfuntpamep adpartS in« tptæ.bed Propheta talem uirginem defcribere amp;1 fignificare uoluit,qux adokfeen^ “‘MwiWmwn.aifaoÄa.a.

secundo. ludxi nullis rationibus,nullis tcftimonfjsfulti,fcd mera rixandilibidi« neac pt^fraäa obftioatia, impudentia 8C malicia exexcati ÔC obdurati, nugantur ’cment/untur,Haalmah adokfcentulam fignificare iam nuptam uiro. Poffunt enim 'onuinciamp;mcndacq srgui ex ipfis uetcris Teftamenti libris, in quibus Haalmah ^“iquam adokfcentulam uiro ufam,fed uirginem duntaxat caftam amp;nbsp;intemeratam ^^•ca,z4.llt;ebecca cum nondum lacob defponfa effet, uocatur Haak ^h,qux certe turn nunquàm uirum cognouerat,amp; uirgo illibatx pudicitix erat,id wduerbatextus amp;nbsp;hiftorixmanifeftifsimcamp; irrefragabiliter probant amp;nbsp;conuin« pEademfignificatione ufurpaturhxcuox Exo.ca.2.de Miriam Mofis forore. ''’»inPfal.07.ltcm in Canticis cap.i.alqscp pluribus Iocis,qux prolixum fit, nee ^’^tiuam attinet hic recenferc.

P Sed obijciunt aliud etiam,uidelicet quod hxc prophetia de filio Regis Achat . 7'5^3 fcripta fif,eumm in fignum domui Dauid datum effe, quo feirent futurum uc gt;nbsp;’'fgibusiftis duobus Rezina Pecah tandemliberarentur.

QyiEuangelio credit, is obiedione hac nihil mouetur. Scdcupio tarnen audire quomodo hxc eorum obiedfio dilucnda fit.

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-di'tat.Acuchcmentcr dcmfror hic procarem impudentiam Qi pctulantiam W^®^ rum,quod nihil uereantur,tanta,tam palpabiÜafut fic dicam)tan-, mamfefta mtn®’ cia proferre.Hiftoriac Scripturarum teßantur claris fiC difertis uerbis,regem Ach^ fedccim annos in luda regnaffe,quo tempore tegni ipfius hare prophena fadam Ac1}lt;ts Efàtæ feptimo» Poß regem Ächas,regni gubemaculis eß admotus HiskiaffS” tiukió, Achas H!ius,qui coepit regnare anno xtatis kæ uigefimo quinto. Subducito o«*’^ ipfa rationem,amp; inuenies hanc prophetiam non poße Hiskiæ applicari. Nam n^ uem iam annorum eraf,cum Achas pater ipfius regnare capir. Aiq; na manfm'‘ deprehenditur,quód Hiskia co tempore,quo hate prophetia ædita eß,ui minima'’”' nouem annorum fucrit. Quomodo igitur propheta de Hiskia dicere bic amp;nbsp;fogt;^ potuit ƒ Quid multis opus eßrObcccati funt ^ indurati ludæi,nec feripturarumi’'' tclhgennam aut cognitionem uilam habent.Mifereatur iUorum Deus. Amen»

Habcs igitur hic,quód ucra amp;nbsp;iïÜbata uirgo fucrit Chrifti mater,5^ qoódh^ Mitrïiiuea conceptio non communi al ijs hominibus modo per niri congreffum, led nouc^j vacrtUb audito, Si miraculofo modo,uidelicct, per Spiritum fandium, manente amp;nbsp;*n(ei’’j batawrgo, rata uirginitate matris.Sic propheta Daniel capitc x.oculis fpiritus cam inwen’ uifione de quatuor Monarchijs in terra,ait: Abfeißumeße lapidem démonté®'* mambus. Quae ucrba haeßenus in Ecclefia de Chrißo amp;nbsp;benedießa matre eins o^ ne Maria intclletßa funt.Chrißusenimfaxum illud efl,qui fine manibus,hoceft‘''’ femineamp;adminiculouiri,è uirginali corpore Mariae fumptus eß. Sic hune lofquot; accipiunt Si interpretantur fandi Si pq uct er is Ecclefiae Doctores, ut Dydquot;’quot;'^ Ambrofius Romanorum dccimo.Hieronymus in x.cap.Danielis. AuguHinoquot; loan.Trac.nono cap.2.Irenaeus lib.tertio contra Valen.cap g.fieep hauddubisquot;*’ fentiens pqs ißis Doeßonbustota Ecclefia intelbgit.

Quód autem filio uirginis huius inditur nomen Emanuel Gue Iffli’”’''J ^mMuetfi maximamamp;inGnitam confolationem piorum cordibus adfert. Nam Immano, ueimmanu gnificat nobifcQ, Elidemquod Deus:quiaDeusnunc efl apudnosamp; nobiko’”’*^ *^ 3*'^’ nbsp;tantum per gratiam fuam,^ quemadmodum femper ubiep efl,quemadnwdüfquot;',^

olimapud patres erat, fed alio amp;nbsp;noue fin gul ar sep modonobifcum cli,uidelief'‘‘,; porali præfentia uel praefenti corpore. Deus enim homo fatßus cfl,fiC uti Pauluslt; Colof.z.omnis plenitudo deitatis inhabitat corporaliter in Chriflo,hoc olfi^^A \ tantum in Chrifloefl uirtute aut gratia fua,ficuti in omnibus fancis amp;nbsp;pij» ‘^ Deus ipfe habitat in fandiflima humanitate Chrifli,ueluti in templo fuOjitautH amp;nbsp;homo in Chriflo una fint pcrfon3,ói: quemadmadum Athanafius in Syn^J fuo dicit:ficut anima rationahsamp;caro anus efl homo, ita Deus Öe; homo ui”^^ Chriflus,hoc cft,ficut ait Aguflinus libro decimotcrtio capitc dccimononod» . nitatc,dicens: In rebus per tempus creatis illafumma gratia efl,quód homo in ^ täte perfonae coniuneßus efl Dco;in rebus uero «eternis fumma ueritas redriquot;®’^ turDei uerbo. Quis poflèt humanac naturae noftrac honor maior, qua d’g®^^ celleniior contingerc,quam quód fe Deus ipfe è coelis,è fumma maieflate Si ÿ fuain has terras demittens,non angelicam naturam aßumit in uniiatcm P^j^l fed humanam,fernen Abraar, Hebracorum fecundoratep ita fit ucrus homo,®',^,i turam noflram earationeadgloriam beatae amp;nbsp;aeternaeimmortalitatis ^“^^^f^jjjF pra quam dici potefl fubmißum, familiärem, comem, humanum, facilemot J ciofum fe crga nos exhiber, non aliter quam fi ex aere emptum mancipimn^j, feruus nofter eßet, Ó^ fuam aetemam diuinitatem, potentiam, amp;fapientiain ^ pofuißet. Nam ut Paulus ait : Philippen.capitefecundo.Cum eßet in forma ®j^ nonrapinamarbitratus efl,ut eßet acqualis D E O,fed femeripfum inamtn^' j^j, ferui fumpta, in fimilitudine hominum conflitutus, amp;: figura repertusnH mo,humdem praebuit femeripfum, fadus obediens ufque ad mortem, ^f tem autem cruds» Et Tit, tertio capite ait : bonitatem ÖC 4»A«t»-5p®‘'Jj^

fuatoris nond apparuiïTe.Vcre maxima SCinfînita fuit iIIa4lt;Aoiv5fa2r/«^ Quo ’rtoardentiffimam flagrantiffimi fuierga nos amoris affedium dedarare potuit *’’’§'s,‘l^m quôd tarn amanter,tam pic,tam efflidlim humanam naturam complet ^uSjCiusep falutem ardens,homo fieri digaatus efifAn non fixe argumenta maxis *''^^^^”’^™^P’^t’*‘*»beneuolcntia^amorisamp;ftudq ingénus humanum fum« ’’’i^infinitif'Quam autem aliam ob caufam fieri homo uolmt,nifi ut immenfas, in^ toniprehenfibilesjimpcrfcrutabilescp thcfauros,3C infinitas diuitias fox bonitatis ac . pietaiis opulente amp;nbsp;exundanterin nosindignos effunderetc' Vere prefecîo nunc^^*^‘*7‘^^“’7 ^'^P°ffumus,Immanuel Deuseftnobifcum,cumnon tantum apud nos amp;^ no^ ^ niiqua Dneum lit ut creator Ôd gubemator apudereaturas fuas cum gratia fus, agi ta ns, uege ^**’’’ ””*** *anj,alens,S^conferuans omniauirtutefua ; fed cumetiam nunchomofitnonob wud nifi propter nos,ut falutis amp;nbsp;glorix xternx nos hoc modo participes facer et, 319 ita nouo amp;nbsp;peculiari modo apud nos fit. Olim apud creaturas fuas erat duns taxai ut Deus.Nunc eft apud nos homines,ut homo, eftép diuinus homo Ôi^ bu* wanu» Dcus.Qtix maior,qux folidior,qux ucrior,qux uberior confolatio ede po* tdi in omnibus afflnftiombus Ô^ calamitatibus,quant quôd Deus ad cum modum nobifeumeftfQuis nunc contra nos;'uti Paulus magnafiduciaait Rom. g.Si non eO htnobifcumDcushoc admirando, ftupendo, fit: ineffabili incomprehenfibihcp bumanitatis fuæ modo,turn humanxnaturx falus defperanda effet, turn nihil hornig *''lpt),nihilremedij,nihil auxilq necconfilqin fummofiti horrsbjli xternx propter piccata mortis pericu’o reftatet. At nunc femper nobis inDomino gaudendum eft, ^DeoChriftogratix maximx pro maximo hoc myfterio faneftiftimx ipfius 0^ laluificxincarnationis d/i^hé-^ar agendxfunt?Nunc enim mortalis natura noftra ««tam amp;nbsp;firmam fpcm,3dcocp preciofifsimum 5^ maximum iufficientiflfinumep ui# i^pignus habet,ut metucrefiC ambigere nihil pclhf,quin una cum Chrtdo in xterd ’^umlituidura.Siquidem,uti de hoc négocia plus deeftor Athanafius, autor per* ^uftus,in libelle de pafsione Domini ait: mortale immortali erat conglutinatum,'

7 fürtuptibiblc corpus cum incorruptibili uerbo fociatum erat.Per uerbum igitur

•mmortalequod acceftrt,etiam mors mirabiliter abohta eft in eo, baud aliter quam ’0 'gm culmus abfu mitur»

^^nediflainfccula beatahxcHaalmah inter muliercs,amp;: benedidus ftudïua uentriseiusjmjyj Immanuel.

Recepifh te mihi nomen etiam Chrifti in Scripturis indicaturum,^: uatteiniar Pfophetarumjin quibus longe ante eius rei mentionem feccrunt,exphcaturum.

^ ^^^ ^^’ 9^^^ modo audifti ex capjeptimo Efaix, Immanuel. Sed 30» '^‘pr«cipua amp;nbsp;peculiaria nomina,quç ei Scriptura tribuit,de quibus primutn ^o^^ii’P”'” **’’®’^u™ illoroiw nominum eft Jefus, proprijfsimum fit appofitifsi* hofT '^ ”°'^^'^’’iohr3^ fumma confolatio. Eftep uox Hebrxa. lefchuab feu Ie* ld ff ‘^^‘’”* Hebrxi idem efte quod falus, faluator ucl feruator, à uerbo lafcha, ^fetuatus eigereptus eft,ucl à uerbo Hofchia^id eft,feruauitjliberauii,faluauit.

Hoc aiiguftum 8i gloriofum nomen in neminem ucrnis amp;nbsp;aprius cowpfA quam m ChnliumJs merito Ö^ fummo lurc hoc nomine infignitur amp;nbsp;corr.pHis''^' is enim folus cd,qui nos ex omnibus calamitatibus temporalibus Ód actemis rat Öi: faluat. Sic à angelus hoe nomen interpretatur Matth, i. ubi ait ad loftP”' lofcph fili Dauid, nc metuas adiungere tibi Alariam uxorem tuam. Nam quod’J’ lila conceptum eft, à Spiritu fandio profcdlum eft. Pariet autem filium, Ó^ «of*^ nomen cius lefum.ls enim faluum facier populum fuum à peccatis fuis. Item

amp; Joannes Adorum quarto,interrogati ab Hanna principe faccrdotum,amp; Caipl” amp;nbsp;loanne fid Alexandre amp;nbsp;alijs amp;nbsp;quotquot erant de generc pontificio, qua uiti^ autquo nomine daudum fanarintfrefpondit Petrus : per nomen lefu Chrift^’* zareni, Nee enim aliud nomen eft fub coelo datum inter homines, in quo opC'^'’ nos faluos fieri.

An non Zacharix tertio, fummus facerdos Icfus quoep nominatutfOp'^’ hoc, aut quomodo competit iUi cam augußum amp;nbsp;diuinum hoc nomend

Summus facerdos in co loco figura tantum Chrifli efl, ideoep iHinonienhquot;^ accommodatur, quemadmodum 0^ lofux.qui nunc fieuoeatur, filius Nun,ptoP*^ typum lehofcbuauocatur,lofue capite primo. Nam quanquam Deus etiampef*’'’ uiros ludaicum populum multis commodis atqj benefieqs cumulauit â^ auxit,»''!* men corporalia tantum amp;nbsp;terrena bona fucrunt, qux per cos praeflitit à'’•*’‘ j |)erexigua,fi conferantur ad ea bonaö^ bénéficia,ad eam falutem ^ auxiliuni,(}‘'® Deus non uni populo, fed toti mundo per Jefum Chriflum præftitit. Chriflu’f’ que libérât nos ex alterna calamitatCjà peccatis,c morte, amp;: ab æierna damnant amp;nbsp;adfert nobis innocentiam, uitam Si^ cetemam falutem, Implct itaep hoc nogt;^ cœlum Ôi^ terrain pitna amp;nbsp;infinitalxiiciajprcptcrca quod uerum Ô^ pratfen*'*’ mum in omnibus malis 6^ periculis auxilium,uera amp;nbsp;certifsima ab omnibus calai” tatibus falus per folum hoc nomen contingit,uti Sd Petrus dicit, Actorum dccin’* Huicomnes prophet» leßimonium feront, quód remifsionem peccatotlim ac^ pturus fit per nomen eius,quifqu!S crcdidcrit m eum.Hoc demum uerum suxilgt;”'v hæcuera falus amp;nbsp;libertasefi. Quidefl tonus mundi ÖC omnium creaturarumai^ hum aut pracfidiumf Num uel unum hominem ab umco ÖC leuifsimo peecatoli^ rare poffuntf num ueluni homini uit» perpetuitatem dare, aut uitam conf«r”\j aut à morte refufcitare, aut èDiaboliTyrannide liberate queuntf Nihil mió“^'j noltcr Dominus Chrißus,folus is eß, qui mundo auxilium ferre potefl,necp”‘‘ tantum/edÄ uult,amp;: praclfatid quod potefl. Quocirca is folus,nee qoifquan”'’*|^ ucrus file lefus eß, qui amp;nbsp;corpore amp;nbsp;anima,m uita Ô^ morte luuat, auxilium f®^ berat,feruat,öd aterna urta donat omnes in ipfum credentes.Hoc uerum aux»'” h»c ucra falus, hoc plenum confolationis fummac nomen praediôum efl à proP” tis in mulos locis. ut Hieremiae tertio: ubi Ifrael confitetur, nufquam alibi pry auxilium eße, quàm apud Deum.Jbi inter alia dicit: Verein Domine Dlt;ol^ Ifrael.ln fanÓaLinguaefl:Thcfchu3th,id cß,faluaror,auxilium,falus. f^°^®’% audißi,quöd mundo falus in nullo alio,quam in lefu Chriflo promißa fit, tfß« tro A^orum quarto. Facile itaçp diuinari potefl, quód ubicp Chrißus telligi,ubi in Scripturis ad cum modurn de Dei auxilio aut falutc mentio fit» ƒ , 1 Efaix fexagefimo capite, confoiatur Chriflus Ecclefiam fuam, promittfns ilb , tium amp;nbsp;regum prompta minißeria atep officia. Inter aliautitur amp;nbsp;his uerbis: »•'8 lac gentium,Ôd mamilla regum laâaberiSjôd feies quia ego Dominus Salwn* Ç amp;nbsp;redemptor mus fortis lacob.

Om ^^ ^‘^ alium intellfgemus redemptorem, quam Icfum Chriftum ƒ queni 11b **'’ P*’ f*^^®^ ^ credunt folum à Deo promiflum a datum efle/ut redimere/ 0^ jp ®»et mundum.Item Efaiç quadragefimo tertio : Ego Dominus Deus Sandus ï^^^’’*“*®’f*wu$.Inutfocploco ponitur hoc nomen Chrifti Mefchiah, ê radice '^’•Efaiç quadragefimo quintojfrael faluatus eft in Domino falute act erna. Non Pnlundemini,amp; non crubefcetis ufep infeculum feculi » Et bic ponitur uo» The^ ^‘’Wchin Hebrço.Et quod hic dicitur, certe in ucro amp;nbsp;fpirituali Ifraeli, hoc eft, in Catholica Chrifti impletum eft, qux Sternum auxilium amp;nbsp;séternam falu* «nChrifto habet.

1 Quotics item legimus in Pfalmis lefchuathe cha,hoc eft, Saluator tuus, uel fa ƒ ’^^ Auguftinu# femper unicum feruatorem noftrum Chriftum intelligit, ui «mo up. ^ alqs locis quam plurimis : neep enim poffunt omnes annotari pro^ F« multitudincm,amp;ubiep occurrunt. Rabbi lishak Nathan in fuo Perufeh Alepli 'm multa horum comportauit,quac uide fi uoks,

Ncc tc latere uolo quofdam effe qui putent Jehofchua Si Icfus non idem efte ’’Omen,fed Icfus dcriuari à uoce Hcbraea lefch, id cft,eft,referentc Capnione: uel 4 ”«0 amp;nbsp;proprio nomine Dei Iehauah,hoc eft, qui talis cft,ut eflentiam fuam à nullo ^umeturaut habeat,fed ex fe eft,qucmadmodum Ioannis odauo Chriftus ad præ« ’70* ludaeos ait : antequam Abraham nafceretur, Ego fum. Quo fignificatur W Chriftus uerum amp;nbsp;proprium illud nomen habeat, quod nulli akcri quam uni '’oOeo competit. Deus enim feipfum uocat Sum, Exodi3. ubi Mofi nomen “umindicaturus, ait: Sum qui fum. Sic dices finis Ifrael : Qui eft,mißt me ad uos. 'pc igitur quidam exiftimant hoc nomen icfus effe ipfum nomen Dei Tetra^ 8famaton,hoc eft,quod in fanda lingua quatuor litcris fcribitur, uidelicet,lod,hoe^ ^bhoc.Pro quo nomine ludacl religionis ergo fid reuerentiae caufa legunt Edonai. ^umautemlitcra Sehin quatuor his litcris interponitur, conflatur inde nOmen le^ elehu Uel Ihefu, qux iiox proprie fignificat Deum ipfum, aut diuinam effentiamè 'omifit enim Deus nofter in prophetis feipfum uenturum, öd nos faluaturum, Olka queep Catholica ucra fiC indubitata fides, credit Chriftum efte uerum Öd na^ Nomes ‘ï”* °™quot;*’ condidit, öd omnia conferuat : öd ob id foli etiam hoc lef«, uo ” H^S^ftum nomen lefus competit, quo nomine Ôd angelus Gabriel eum filial ”'*®® *^kit,antequamà Spiritu fando conceptus erat,Lucxfecundo.

T quot;°'longc omnium fandifsimum nomen illiin circumcifione publice indi# wm, quod nomen ipfum nullus alius habuit, nee quifquam haberet,aut merito ha* here poteft alius, quam uerus nofter Mefsias. Teftatur enim fcriptura eum cffc *^ 4 nbsp;nbsp;*’™ in Humana natura. Et Paulus Philip, z. ait,Chriftum nomen habere

eft fupra omne nomen. Quod poteft id aliud nomen effe quam Dei f HxC 0« priori nomine Icfus.

Porto altcrum in Scripturis Chrifto fxpius tributorum nominum eft Mefftah, Mtßi^ ^xuox fignificat undum,eftcpregium nomen.Non tantum enim Sacerdotes in^ftro'? ^'8'ung«bantur,fed öd reges. Chriftus autem non co modo undus eft, ut alq, fed NndMi ^wquodam Ôdpeculiarijita ut Meffas fit longe alius quam alq, De qua peculiari ^dioneperprophetamEfaiamcapitefexagelimo primo, Öd apudLucam quarto ’P'kipfeloquiturhis uerbis: Spiritus Domini fupcr mc, propterca quód unxic ^^'•Hic non loquitur de corporali undione aut opobalfamo, quo folebant capita ^^’'PtrgcrcSddelibuta rcddcre,fi quando frontem exporrigebant öd conuiua* mun^'^' ^^^'’’’^^ ®o öd manus aut articules illinire. Item öd reges öd facerdotes flos ^^ ’^’‘ corporis inundione bic non intcUigi uult fc dclibutum effe Chri nini æ'^ *™*” * Spiritus DOMINI fupcr mc. Loquitur igitur de Spiritus dio

*” fpiritualcm xternumep Sacerdotem Öd regem inundus eft, tuu I ‘l’’’^'^8^P*™’’^4’^intus Plal mus fignificat, his uerbis :Vnxit tc Deus • Wto Istictx prx conforttbus tuis. Hoc eft,Dcus te in Mcfljam,Sacerdotcm öd Regen#

SC Regem confecrauit Si unxit non opobalfamo terr eno (neep enim regnumtuum de hoc mundo cft)fed interno quodamoleo laèticiae, uidelicet Spiritu Ianâo,quo itidem omnes in Chnftum credences in reges fpintuales Ôi. facer dotes eonfeenn* tur amp;nbsp;injtianiur,huiuscp olei Ixticix participes hunt,fed certa quadam racnfuH' Chriftus autem longe in infinitum magis,largius,copiefius, liberaliscp onóiBlt;quot; quam Chrifiiani.Hi enim fpiritum accipiunt iuxia menfuram,ahus alia dona, qui«? fua pecuharia,ncmo omnia.Primæ Corint. duodecimo, Romanorum duodecimoquot; Sed Chrifto Spiritus Dei noniuxta menfuram datus eft.Plenus is eft gratia Si ue»^ tate,Ä de pknitudinc cius omnes accepimusæa propter lefus non eltuulgaos^li* quis \^iTès aut uncTusJed fummus ille Xçis'of ßue Merîîas,qui in Scripturis pron»’ fus erat,ut in mundum ucnirct,eumq} gratia iua perfunderet ÔC repUret« Qui» P^ pheta Daniel capitenono fie uaticinatur : Septuaginta hebdomad« abbreu^ funt fuper populum tUBm,amp; fuper ürbem fandam tuam,ut confumetur prjeuatio^ tio,amp; finem accipiat pcccatum,ó^ deleatur iniquitasjö^ adducatur iußieia iempüff* na,amp; impleatur uifio óf prophetia,ó(ï ungatur fartdus fandorum.

Suo etiam 8C proprio nomine compellat Chriftum dicens: Pau!ó poft hebe^* mades (exaginta duas occidetur Chriftus.De hacprophetia alio Ioco,uoknte fufius difteram. Sre legis amp;nbsp;Ioannis primo, ubi cum loanncs Bapiifta djfcipi* Andreae Chriftum oftendiffetacdixiflecEcceagnus Dei, ait Andréas ad fr«*^^ fuum Simonemdriuenimus Meffiam. Et mox eodem loco ait Philippus ad naehlnuenimus Icfum de quo fcripfit Mofos in lege,amp;; prophetic.El dtxit N»®’' nael ad Chriftum:Rabbi tu es ille filius Dei : Tu es ille r ex Ifraël, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Hic Mefsias in totius Ifraelis maxima amp;nbsp;anxia expedatione eraf, dus^ »quot;* derio uehementi cruciabantur.Tantum enim de Meflia ê Scripturis audierantiJ' fpem certam amp;nbsp;optimam haberent,nihilcp dubitarcnt,omnia mehorem ftatumb^ bitura,futuramep illorum 6^ return omnium conditionem foelicißimam SC comi”® diflïmam,onrnia ex uotis ceflura,omnium bonorum, omnis foelicitatis quafip®’^ gus quoddam inundaturum,forecp ut ex omnibus periculis, incommoditatibuS)^’^ Iamitatibus,iniurns, Sëuf,qua premebantur, deniqueab omnibus malis,quibu5“ priuatim uel publice urgebantur,liberarentur mox, ubi promifTus ille MeffW’ cftet;id quod non obfcure intelligi poteft è uerbis Samaritan^ illius, qÖl6 ^o’^Jl quarto ad CHRIST VM dicit:Scio quod Meflias uenturus fit, qu^^^j Chriftus.Cum ergo ucnerit,ille nobis nunciabit omnia. Didt ei lefus : Ego fu® loquortibu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.u

Expendenunc apud te,quantum,quam ucrae,quamfolidac amp;nbsp;fumtnçto®^ tionis ex duobus his Chrifti nominibus haurire peftimus. lefus falutem ud^ j rem fignificat,uel idem ualetquod Deus ipfe. Chriftus uel Melbas idem wC undus uel dclibutus.Significatur autem hoc nomine undio gratix £ë mifcrk^J quam Deus nobis in fibo fuo promifit. Quid requirimus amplius f Quid oi^S^L j bis in uotis elfe poteft t* Qua prxterea re egemus f Quid deeft nobis, fi un^|^ hac delibuti fumusf Vbi igitur hocconftanter credimus, perfuafifsimum^b''j mus, Chriftum nobis à Deo inSacerdotem Óë Regem datum, ut is noftt» ‘»% confolatio,iufticia Së redemptio fit, turn non poteft non id effe nobis quo“ .ÿ mus,quia fandifsime promifit fc id fadurum, fi modo crediderimus. fallere non poteft, quia ueritas eft. Quare fi ea qux promifît firma fide er«® mus,per earn fidem iuftificamur amp;nbsp;faluamur.

Bone Deus quantam confolationem concipimus,quanta,quamfolid»'^®[jJ plate SC gaudio afficimur hxc audiences. Deus, optimus ille pater dignctot^ ^I donare ucram ÔC conftantem fidem in Chriftum,ne infinita hare gracia nob» 1 feqauoff«aur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Ren ^^^° ^^ ^ reliqua nomina, quac Chrißo in feripturis tribuuntur, enumerate H; ^‘**5^» Nam ex duobus bis fenfi mirifica amp;nbsp;incredibili quadam confoboo-jji' “’^tatc animum meum refici, amp;nbsp;noua quadam amp;nbsp;fumma #oluptate perfun? tt S^ au°” ^^^^^^tienda de Chribo cognitione inde haufta Hdem meam confirma«

^^^fm effet omnia nomina fîngulatim explicate, amp;nbsp;ultro fe corum cxpli« ««oofferct fuis Iods in prophètes de Chrifio. Non grauabor tarnen breuifsime ^««nfere, nulla addita corum explicatione ; Vocatur itaque Chnftus: Zachariat nono, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* uernus facerdos, pfalmo centefimodecimo. fopiciatorium, iÀ«y»fwj», Romanorum 5. Hebracorum 4, recondUatio» , JW propkiatio pro mundi peccatis, primat Ioannis fecundo, yator amp;nbsp;redemptor,Efaiac 47» ôf Oo.Matth.2o»i«Corin,i.Luc« 1. p ^Hlptio ocæ’eÂVTfcc'/r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^fcciUm redemptionis eévri AvÇop, prime Timothæi fecundo» j^uw niffiufs’mediator, primae Timoihæi fecundo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;j U ter aduocatus TreefetHÄHT©^, primae Ioannis fecundo, J^ncium amp;nbsp;hoftia pro peccato amp;f delido, Efaix quinquagefimo tertio, . *ni^ oblatio pro nobis Deo in odorem bonlt;efragrantiae,Ephc.5»

, 'Mapicntia,fandificatio óf rcdemptio noftra, t. Cor.i. Hiere.22. fnundi,Ioannis duodecimo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfb

Ser^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decimotertio. y uw Dei, hoe cft, ex Dei mandate nobis feruiens, Efaiae 4 2 » amp;nbsp;çj.

R f“’^ noftra. Ioannis decimo quarto» p^ï?*’, ““^’»lo’nn’swn^^^cimo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

p^ '■‘P'^’T'jprirnogenituj ex mortuis, Colcffenfium 1. Apocalyp, i.' inter multos fratres, Romanorum odauo. £f?*?l*»Ttaodwi primo. •

’Pf®^™® 2.i. Hebracorum 2. Alatthxi 23» Ioannis 20»' tor nolter, Ezechiel is 54» Ioannis dccimo, Mw^apprinceps paftorum, prim« Petri quinto» gum ouium,Ioannis decimo, gJüitar, Ioannis fexto, ’* ^^^tihæi dccimofexto» Lquot; , nbsp;nbsp;^P^*®of“™ f«cundo» . \ !•’ Z j^wper quem feptem oculi funt, Zachariat tertio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-^r

P^abkiflus de monte line manibus, magnus, Ó^umuerfam terram Implcnr,’ L Oanielis fecundo capite, '

^«m . ’ *quot; ^’P*^* angulijPfalmo centeßmo dedmoodauo,Adorum quarto» Prin^^®“® “*’ wftitiac.Hieremiac uicefuno tertio»' j) P’uitx, Adorum tertio.

lußus, Romanorum^.SC y, Efaix ^t,amp;^^» Adorum 3.0^7* i.Ioan,i.Matlligt;l?' Spes glorix, Coloffcn. primo,

Hæres omnium, Hebraeorum primo, Princeps Regum terrae. Apocalypfis primo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Immanuel Deus nobifcum, Efaiaefeptimo, Matthaci primo» Actemum uerbum Paeris, loannis primo.

Primogenitus uniuerfae créature, CoIoflTenfium primo, ZTTatuyaffp-x fplendor gloriac Dei, Hebraeorum primo, gt;nbsp;X,«f!)(»iTK? expreffa imago fubflanriae Dei patris, Hebraeorum primo, V crus Drus amp;nbsp;ui ta actema, primae loannis quinto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1

Dominus Zabaoïh, id eft, cxercituum, Septuaginta reddiderunt •7r«»TcKf*i’«f» * cftjOmnipotens,annotante Hieronymo in Zachariam capite fecundo. Angelus Teßamenti, Malachix tertio.

Princeps pacis. J „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sunt plura pafsim eius in fcripturis fuauifsima epitheta amp;nbsp;pidurata nomina,qux prolixum fit,nee multum attinet bic omnia connumerare.

Incredibilc quantum lucis,quantum intelligentix animis noftris infenti'l'' ^ | turn confolationc à; gaudio expleat nos uelnudahxcamp; breuis eptthetotiJ^^ nominum Chrifti nomendatura 0^ catalogus. Quantum igitur copix cof®’»^ admirandam fapientiam, quam uberem ÖC plenam coniolationem nobis fopr latura client, ft diligenter expenderentur,amp; lingula ordine fufius explicarto^

Perfpicue amp;nbsp;clare indicant hxc epitheta qualis 8i quantus fit Dow^‘’^j(^^ flus lefus,dC quanta confolatio ex illo,quid auxilij nobis expedandumbt* Ù gula nomina pro dignitate fufius explicate hie prolixum fit ; alqs beis in ^*' tione prophetiarum commodius 0^ tempeftiuius und explicabuntur»

Recepifti te quoep diftertunim ÖC allaturum aliquid de priore Chb^^^*’ dum aduentu. De quo nunc audite cupio,fi uacat.

J)unc mundum Chnlli aduentu^ dc^ humi/i iliuts in his terril '2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ConnerfeittoncyOJ'^dc tempore aducntiiócii(^,

Si hune articulum ludaci probe intelledum credidiffent, nunquam tarn horrende I’pfi fuilTcnt.Si 5^ nunc cum intelhgerent fiC crederenqnon tantopcre ofFenderen* Wrin Chrifto,nec tam diu in fua cxcitatc perdurarent* Ante Chrißi sduentum, fiC Chrifti etiarn temporibus, gloriabantur prac eundis in toto orbe hominibus de fximia quadam facrarum literarum intelligentia, fed de præcipuo amp;nbsp;fummo Seris pturæcapite amp;^arriculo nihil prorfus fciebant,uidelicet, de Chrido, quomodo, qua lpefic,amp; qua de cauffa uenturus eflet. Somniabant iuxta carnalcm fcnfum,Mefs! ßamcum ualidifsimo amp;nbsp;numeroGfsimo exercitu, ut potentifsimum aliqucm AI os narcham,in mundum uenturum, mundana magnificentia, potentia, fplcndorc, dis gnitateep omnes alios reges mundi obfcuraturum : Goym, hoc eft, genres, ui op^ preffasjudarorum pedibus fubiedurumjudacosep opibus,omnium return affluent ^»^lt;/«“lt;* *13,dignitatibus,gloria,ocio, amp;nbsp;uoluptatum omni genere affatim in terris cumula; if’quot; ^^^i* turum,federn regiarn Hierofolymis Canaan habiturum. Hæc fie futura ftolido cars nis iudicio fufpicabantur : tam nulla eximiarum de æternis bonis in Ch ri do pro* ”*'”^’ wifsionum intelligentia præditi étant, fed omnia carnaliter accipientes, nihil nifi sterna momentanea,caduca,fluxa,0C peritura huius uitx bona fibi pollicebantur. Ejfdem multocp abfurdiores ac ftolidiores imaginationes amp;nbsp;fomnia habent nunc a ludaci de Mefsia. Saepenuraero Ratisbonae Qi alqs Iocis,de Mefsia SC regno iæ,cumillis in difputaiionem defcendere fufiinu^fed aliud nihil quam carna« h's imaginationes, fiulta 0^ mera fomnia,. ridiculas ftolidasep fabulas ex illis audire Contigit.

h). Hieronymus multa fcribit de ludaeorum erroribus, quomodo mundanurn gt;’fgnum in Chnlto expedient : amp;nbsp;multa tamcrafia, tarn inepta, tarn fanatica i!lo« ■fumfomnia refett, ut crediturus nunquam fuilTem, nifi pofiea ipfe cadem ex iliis ’udiuidem. Sed mirum non eft tarn ftolide 0^ enormiter eos hallucinari, tantac^ '’ligine inuolutos, tanta amentia efFafeinatos eos efle,cum non lint,nee fuftmeanc ^ikinEcdefiaCaiholica Chrifti, in qua fob Spiritus fantftus ueritatem amp;nbsp;inteih; S^ntiam Scripturac aperit. Ob id nihil facrarum return intdligunt, nullum Bibho= f^’^i'anuiTiintsilecfium habent, Vbi enim Spiritus Sandus non eft, ibi ncc myite; «’»era kripturac intelliguntur, ludaci nihil aliud quam promiflam illam terram ’'’’’giriantur amp;nbsp;fomniant, fed Scriptura loquitur de multo cxcellentioribus, muho PfscUantioribus eelfioribusep rebus, quam de gemmeo aliquo aut aureo Hierula* ®®’ ' ‘Ophejæ fpiritualibus oculis præditi, longe extra amp;nbsp;ultra hunc mundum in’ profpiciunt, in quo non unionibus nec auro, neep cibo,nccp alqs Ulus huius yjjgj, neceflarijs opus eft, fed in quo perfruemur acterna falute SC coelcfti; bus bonis ac gaudy's,ueluti D. Petrus ait, prophetas de falute noftra fcribcrc. Sed ’umamus fpiritus fandi uerba è Zachariae prophetac capite no no, de Chrifti aduen ‘U a humilitatc.

Exulta filia Sion, iubila filia Hierufalem, ecce Rex tuus ueniet tibi iuftus amp;; ^luator,ipfe pauper,0^ afeendens fupcr afinam amp;fupcr pullum filium afinac, biam difperdam quadrigam ex Ephraim,amp; equum de Hierufalem, amp;nbsp;difsipabitur ’feus belli. Etloquctur pacem gentibus, amp;nbsp;poteftas eius à mari ad mare, amp;^ a flu» ^mibus ukp ad fines terrae. Tu quoep in fanguine Teftamenti tui emififti uindos “fos de beu in quo non eft aqua.

Primo hic obfcruabis , quöd Spiritus Sandus per Prophetam nunciet in hac P^phetiainaefthnabile immenfumep gaudium, uidelicet, quód unicus ille in nc» uatibus adiutor, unica Salus noftra,Aleflias ille, tot ante tempora promiflus,ad ’'O’^nturusfit.

een ^^*°^«°’ expergefadurus, ut excuflo fomno, oculis non ftertentibus, dili* Ou ar ^°«^y^^gt;^cmus quacóC quam magnareshicagatur,quid SCquantum id fit quot;nbsp;°ufuturum prxdicitur : Exulta, inquit, Filia Sion, iubda filia lerufalem amp;c, 1 i 1' Per’

TR.OPHETIÆ VETERIS TESTA-^cr ßiam Sion amp;nbsp;Hicrufalcm, intelligir populum Hierofolymïtanum. Sedf^ Sïon Si Hierufalem figura Ecclefiac Catholics fuerint, cumep maximi Qi infininl’“* ius gaudq non tantum ludçi,fcd Qi genres futur» eflent participes,appheabo «•’'* ba toti Eedefix, qu» ex ladxis amp;: gentibus confiât.

lubila,’inquit, amp;: exulta. Neceffeefi eximium Óirprïcfignequrddamagi^^^’ corn Spintu« fandfus tantopere ad exuitandum Si lubilandum nos exhortetuf» Ecce, hoceft, expergifcere: uide ne bic fomno aut ullis defidiae caufis ïndulgt^' cauc occafionem qu» offerctur amittas aut negligas, uigtla, diligenter attende, “ lt;uriofe obferua quid nunciem, aures arrige, res tua 0^ attema animae tuxfalusbc agitur. Rex tuus uenit tibi. H»c efi euT/oAoyi« maximi iftius gaudij. Re* 0°quot;^ uenit ad nos quærens perditum populum fuum, qui â fpiritu malo tyranno iHo ^^^ terrimo in regnum inferorum amp;: tenebrarum captiuus abdudus crat, seterna mor* teperiturus. Jnquo horribiN periculo amp;nbsp;fumma calamitate fua ita occxcatus(gt;* men,tam omni mente atep inteUedfu captus erat, ut mifcriam Si aerumnas ilbs^n grauifsimas non agnofceret, Si pericula prxfentifsima æternæ mortis non uïde* ret, nee auxilium imploraret, neep conOlium aut remedium expeteret, fed (tanO erat dementia, incogitantia 6i excitas) in tyrannide Sathanx captiuus manw* ^ perijfrer, nifi Rex ille nofier affcdlu mifericordix erga populum fuum in tant'’ pcriculo uerfantê tacfius,opc fua prxfens nobis adfuidet. Is uidit quód ipO r regns boe peccati SC mortis reducere nos, amp;nbsp;ê crudeli Sathanx tyrannide liberate 00” pofiemus, amp;nbsp;quód Sathan mukum uiribus amp;nbsp;potentia nos uinceref, Qi atrium ƒ pace pofsideret,quôd nullx tantx efient humanx uires,nullum tantum robur,nuv^ facultas, nullx artes, nulla Humana fapientia, prudentia aut afius, nulla confilia, ij^*' bus tyrannidem qua tenebantur effugere poflent. Hoc uidens, miferatus noßm'” fortem tam miferam uenit ad nos,ui e tanto periculo,a feruitute ifia nos redempm^ ■n libertatem afiereret. Non uenit à nobis inuocatus aut expetitus aut meriti»»* ' Kris hue prouocatus. Quid dico inuocatus f ne cogitatio quidem uila de co W animos nofiros, illius opem aut confilium nunquam efflagitauimus, prx horten“’ ifia cxcitate,qua capti eramus. Nee unquam ad cum uemflemus, nunquam adew” confugiffemus ex nobis ipfis. Nee quiequam minus potuimus facere. Nont'’* boe in uiribus nofiris, non erat facultatis nofirx. Tanta erat naturx nodrx ei’'' ruptio, tantx in mentibus tam denfx SC profund» tenebrx. Venit üaqj Re* *''* nofier ad nos,fiquidem nos ad illum uenire neep uoluimus neep potuimus.

Caufam autem ob quam ad nos ueniat,amp;: quid apud nos agar,quid profit,^*j apporter nobis, Propheta addit dicens ; Venit tibi iufius amp;nbsp;Saluator. Hoc eftiil““ gaudium maximum, Hxc exultationum Si iubilorum caufa. Eramus propter p^ cata noftra ut malcfici,ut omnium iniquitatum rei,omnibus uieqs, fceleribus amp;nbsp;»* g ie ijs inquinatifsimi, adxternam mortem defiinati, ÖC damnationiadiudieati,nt( ipfiiuuarc aut liberare inde nos potuimus. Scd Chrifius rex nofier uenit ad »* auxilium ferens, nos iufiificans, amp;nbsp;ex omnibus periculis liberans. Etenimf«*’^ nofier nó cantum,quod ad propriam ipfius perfonam attinct,iufius,innoccns,amp;^ omni culpa, ab omni labc immunis efi, fed communicat etiam nobis fuamiu®* ciam Öi innocentiam, ita ut propter cum amp;nbsp;nos iufii reputemur coramDeo,^ cum crediderimuSjheuti amp;nbsp;Paulus Rom. 3. eum uocat, quod folus iufius fiG^ ficet alios.

Vox, Iufius, nonintelligihic debet defeuera exaóacp iußieia, quamjf^’ £C prxfados iudicat amp;nbsp;punit. Summa hxc iufiicia miferos peccatores nos male 11“ ronfeios mifere terrer, moefiitudinem SC acerrimos angores adfert, ad defperatio nem urget,nec quiequam minus quam gaudium, exultationes aut iubila parit, oc Saipiqra fokt Chriftum uocare iufium confolindi caufa, tam inweteri 9^quot;'^

Teßamento.Nam folus inter cundos homines iußus 5^ innocens eß,Ä; tam Quitus âi; innocens, ut per eum folum nos coram Deo iulb Ôt^ innocentes repute* ’'’ur.Hoc nomine apud Efaiam capite quinquagefîmo tertio Deus pater Chrtflum •Pompeiians, inquit: Iußus feruus meus. Et Zacharias inhocuaiicinio.ltemStepha quot;Win Adis capite feptimo.iJoan.z.Sic amp;nbsp;D.Paulus Rom.quinto : Quemadmos oom per inobedientiam unius hominis (fcilicet Adac ) peccatores conflituti fui^ ®w multi, ita per obedientiam unius feiheet Chrißi, iufli conßituentur multi. Per nosipfos^aut per opera noßra à peccatis nos liberari Ôi. iuflifîcari non poGumus, *'Oiuftificamur per folamgratiam ChrißiSC fidem Chrißi, quxin Scripturisfa-? ons uocatur Dei iußieia, hoc eß, qua coram Deo iußi reputamur, quam Deus ipfe ' ® nobis operator, cum nos ipfe per Spiritum fuum iußos amp;nbsp;innocentes reddit.

VocatChrißum Propheta Saluatorem queq^, nee id temere. Primum mim chr-fluf nos iuftificat. Quos autem iußificauit, cos amp;nbsp;faluat, aeternacp uita donar, Romano« attuv^aur nimodauo.Eßtp hic ordo operationis illius in nobis:Per Luangchum uocat,iußi# SnuMr. nwtjói: tandem etiam laluat nos.

ludxi hic obqciunt, Hebraeam uocem Nofcha, in hac prophena, quam inter* P’’«, Saluator, reddidit, fignificare faluatum uel ereptum paisiur, led id nihii mo« ^^bnpios. Nam eadem uox m fanda lingua acßiue etiam ufurpata iegitUi,ea lignin boatione qua à Latino interprète reddita eß, uideheet Saluarcris, ud iibe» itenr» “fptuaginta nihil dißentiunt à noßro interprcte,utuntur enim hoc loco race o'a^lt;üp 9*« laluantem figniHcat. ipfi quoep ludaei ante aduentum Menix, m Bjbyioa r, ’lt;:«ptrunt adiue hanc uocem, Thargum enim fic habet:Sakai up enk, id cü,inno^ ^fos amp;nbsp;liberator aut faluator.

Vocat cum amp;nbsp;pauperem propheta. Hebracis eß Eni. Hæc uox fignifieat an-? ^gt;uni,contritum corde, ualde difcruciatum animo, humilia turn, animo humili Si äbiedo, in quo nullus faßus, nulla ferocia aut fuperbia, nullus tumor, fed in quo fumma humilitas, fumma demifsio, fumma modeßia, fumma manfuetudo, Ó^ aße^ ^Uï erga alias talis eß, ut uehementer moueaiur amp;i aŒciatur proximi malis 2(. m^ fortuntis. Hinc Sandlus Manhacus citans hanc prophetiam,prouocc,pauper,po* Wïid efl, manfuctus, Attp eius manfuctudinis fiC humilitatis fuae fpecimen abquod in ipfo ingredu in Hierofolyma afinae infidens edidit. SummiAf potent tilsimiHierofolymitanorum odio piufquam Vatiniano perfequebantur Chrißum, tantacp in ilium acerbitate odij atep crudditatis flagrabant, utoccafiones illum tol* lendi é medio ubiep uenarentur. Sed nihil his motus Chrißus, ac quati ohlitus fuae neds, quam i prin^ipibus Hierofolymorum pharifacis Senbuep, errto fibi immi- *”* nere lcubatjhocfuïcprarfcnti uitaepericulo contempto, hominum cxciratem amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'” ürbis falainnatem uaßationemtp ex animo déplorât, nulbcpre dolentius aßieirur, tumqj fuum dolorem,eum erga urbem amp;nbsp;homines afiedium amans lachrymis fuis ’ hiis teßams eß, Lucæ 19. Talis autem eius animus tam pius,tam manfuctus, tanta iiilerkordia inproximum praeditus, ab Omni oßentatione abhorruit, nullas opes, ti^lum ßrepitum mundanae pompae QC uamtatis moratus eß. ld quod Ltis arguit ’otum uns eius in his terris curriculum, in fumma humilitate, paupertate, folititu* ^iiie,angoribus,periculis Ö^ erumnisgrauifsimis confedum. Eius rei teßis eß âd #e, ubi dicit uuipes habere cauernas, filium autem hominis non habere quo re^ eiintt caput.

Sed illius humilitatem amp;nbsp;paupertatem fatis arguit tam humilis amp;nbsp;ab omni oßentatione alienus in urbem mgreßus. Non dicit Zacharias,quod urbem fit in* gffnus feroci,phaleris atep ephippqs magnifies regqsep exornato caballo aliquo •n'laens, cataphradus, uti Imperator triumphans aut ouans, argento faturata ge^ Tens conchylia fuluo,perfufasùe oßro ueßes aurouc rigentes, magno ßrepitu, nu* li 3 merofa

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-»cnCTofo fatcHitio ftipatus, omnibus meruendus, non fie Chriffum mgrcflurti fcnji, prophets, fed dicit corn infedifie afino, animanti uil« amp;nbsp;contcmpto,omniurn^ y^ amp;nbsp;ludibrqs expofito. Hoc ipfo fommam certe hunnlitatem, fubmifsionem,ni0ü^^ ftiam,ac manfuctudinem prx fe tuUt,nec ulli metuendus fuit. Hoe impletum nbsp;nbsp;.

Palmarum, cum Chriftus mifsis difeipulis ^ui Afinam cum pullo, ad fe, *8^'’'^. Betphage,ad montem oliuarum,adducerent,fupercp illa collocatus, urbeming^^ =fut efijUti Euangelifta Matthaeus huius prophenae impletionem cap« 21, deied^'^

His uerbis defcribit propheta proprietatem amp;nbsp;conditionem regni 0gt;f^ Nam cum Chriftum regem uocauerit, qui ad fuum populum ucni3t,necelïe ^ß^“. . regnum quoep habere. Scd audi quod aut quale cius regnum fit, Non eh münd’ num aut corporale regnum, non regitur neep admimfiratur nee eonfiabiliw’’ modo quo régna tcrrena,armis exercitu, munitionibus, humanis uidbus acpot‘ lt;ia, Atep ideo dicit, fe inde ablaturum Öd difsipaturum quadrigas, equos. Si ’^ ’ quibus armis utitur mundus hie, ad fuac ditionis limites ilabiliendos, aut ad nini lt;nbsp;, curfusep hoftium de imperio concertantium propiilfandos, aut ad pomœria ïT profcrenda ac dilatanda» Sic Öi Efaias regnum Chrifti defcribit cap. 2. oW turn cum de Sion Lex, amp;nbsp;uerbum Domini de Hierufalem exierir, conflatutoag'’ dios fuosin uomeres, amp;nbsp;lanceas fuas in fakes, nee leuaturam gentem contrag^** tem gladium, nee exercendos ultra ullos ad przlium.

Per Ephraim inteUigit Zacharias decern tribus Ifraeliticas, quac fub Robo’ â domo Dauid difciuerunt ad Hicroboam, 0^ regnum proprium ac peculiars ^° ßituerunt« Ac fignificat propheta turn, cum Chriftus aduenerit,duo ca regn’» H amp;nbsp;Ifrad, non diuifa, fed fub uero Rege Chrifto coniunda futura eflèjld quod fadumefteo tempore, quo Chriftus 2C Apeftoliin Galilata Hicrofolymam^'? én regionibus iftis ubiep prædicabantjamp;f Chriftus ucrus princeps in Ifrad pop^* fuum congregabat in unitatem Chriftianae fidei per Euangelium,

Hoe eft, Chriftus non armis fuum regnum firmabit aut conferuabit, qd’^ men cius eft, Efa. 9. princeps pacis, Regnabit, fed regnum fuum non münd”' more, fed fpiritualiter gubemabit uerbo fuo,in quo mera amp;[fumma pax/ecunt^ tranquillitas, falus fummaep félicitas annunciator Ôd ofFcrtur,non tantum id ïudxoSjfed per totum mundum omnibus etiam gentibus.Eacp pax omni P^^^'^/j di longe amp;nbsp;in infinitû praefiat,quia uerifsima pax eft cum Deo, Domino poUdd mo amp;nbsp;maximo. Qui com Deopaeem habet, hoc eft, cui cum Deo bene conord ’ quiDeum fibi propicium,fauentê,placatumcphabet,huic nihil eft quod fibitneW ’ is inportu nauigat,is omnes hoftes exalto dcfpicerc,tanquam inedfifsimamrupj ; aut arcem munitifsimam amp;nbsp;infuperabilem collocatus, is ex animo femper Si exultare poteft ac debet. At nunc pacem nos habcmus cum Deo ud erg’ per Chriftum unicum reconciliatoremamp;mediatorem noftrum,tcfte Paulo Rodi-r Reconciliati fuimus,inquit, Deo, per mortem filq cius. Et Eph. 2. Chriftus euP^^ noftra,qui fecit ex utriiep (ludxis amp;nbsp;gentibus) unum, amp;nbsp;interfticium ’’’’‘Artist ruit,fimultatem per carnem fuam, legem mandatorum in decretis fitam ’brog’ ut duos conderei in femetipfo in unum nouum hominem faciens pacem, 0^ “^ conciliarct ambos in uno corporc Deo per crucem, perempta intmicitia per , amp;nbsp;ueniens Euangdizauit pacem uobis, qui procul aberatis,amp; his qui propt» U. mam per ilium babemus aditum utri9 in uno Spiriiu ad patrem.

Qitiß Ï'^^’*^’^*^’^**’ 9*”^’® ^ amoena uerborum forma pratd/xit, quôd inqn- ^^P®®°^*8‘f’‘^'“’^ «xoptatiflîmçpad» nSeq futuri effent. QySpukhrl, bon ^^^’^^P^^ montes pedes annundantm ÔC praedicantiu paccm,annuncsantium rant^™’ P’’*^^®*^™quot;® falutem,dïcenti3 Sion:Regnabit Deus tuns. Apottoh prçdj j^ ucram paccm,iucundifftma Ô^lztilîîma nundant in Euangeho, uideljcct, quôd ^ w amplius non indignetur nobis,fed quôd fit futurus nobis pater indulgentifsw g^p P|°pt^ Chriftum,qui iraDei fedata at® mitigata pacem nobis peperit,uclud W^ ”* ^‘“**'^*®^*P”™®îCoinpladtuin en Dco patri per Chrißum recondliare fun p^’S’fejpadficaas per fanguinem cruds eius pereundem fioe qux in .terra ft/’ ^?”æ *”^®*’s.EampaccminEuangelio per Apoßolosö^ Ecdefix minh D ®?*^°™®’®’rodat.Eiu8cp pacis Scriptura multis focis meminit,ut Efa.9.capite ait, Pj is tn regno Chrifli nonfuturum finem.EtChrifius loan, 14. dieit ,ad difeipulos: iiJ«™™’”^“®*’^®*pc«™ ««Mtn do uobi#,Ne uero carnakm aliquant pacem aia'S^^”***^’**”’ fobiungit:Non quomodo mundus dar,ego do uobis.In mundo gt;«ionem habebitis,in mepacem;Sed bono animo fitis,Ego uici mundu loa.iô.

Sequitur, T^oteßa^ cii{6 a mart ad marc^ fur 0^^^ ^^’^‘bkquam late regnum Chrifii patcat,quibus terminis circunferiba« gent n^^^’ ’’^P^ß’^do futura fit,uidelicet, quod non tantum ludxorum, fed Si ^dPiT^^*”'^^’ ^ ’^^ fit,atcp ita totus otbis terrarum ipfi fubiedus fit, iuxta d« habi .’^4‘Donii»i efl terra amp;nbsp;plenitudo eins, otbis terrarum amp;nbsp;uniuerfi qui Kant in eo. Et Abebas teflatur regnum Chrifii extendi fuper omnes inhabita» «fH'**^*’***^ ^^P°^ßf^”^*’’ Thargi, Quad dicit,a fluminibus ufep ad fines ter# fy* amn'f Lumina intelligimus lordancm,qui in terra Canaan memorabilis dC da»

^K ^«o^ injan^uinc teßameMi tui cmißßi uin^ox fuos de lacu in quo ito eß aqua^ reo P^°^^'*’^Pf««dcntibus verbis docuit, quôd regnum Chrifli eflièt foturunt n iS • ^’’®* ^ coram mundo contemptibile, calamitofum amp;nbsp;erumriofum, cato A??'’®'^ ‘ï“®^ nihilo fecius tarnen Rex huius regni populumfuum iufiifi^

^^ 1^ (aluaturus effet,quodephuius Regis auxiliS tam potens^tam prçfens effet firmel« ton, ly^æj ^^^ genres per totum mundum auxllq eius effent future par fcipes,«quôd per cum Regem coniundio confociatioep inter utrofa fotura effer, ®®Æ®^'“*n Deo etiam pacem per cum Regem eflent habituri. Hxc font fum» _ 3«longemaxima,Cumuero RegnumChriflifpiritualefit,nee mundanis pom« PK,tnagnificentiaacfplendore illo uano,corporalibuscp rebus confier,forfan cogitet 'togetaliqmsjperqu36 media igitur,qua uia, tam miranda conficere conflitueritj* uicobicdioni occurrens propheta,docet,foturum id per fanguinem.Magno con äbit huic Regi,ut nos liberet: ob cam enim rem id quod preciofiffîmum amp;nbsp;charifit^ um habet,cogetur profundcrc,ncmpe facrofantflum amp;nbsp;preciofiffimumfuum fan« Sygt;nem,Eofolo nos libérât,dCà peccatis omnibp emundata.lo.i.dd redimit, i.Pe.x to .Miwdautem dicit;Emififti uindos tuos fanguine, amp;c, alludit amp;nbsp;refpicit ad lu v’^'^*^ 'J^f^^* teftamentoidentidemfanguinernquoep traóiabat,quiq3 popu^ 1^1 a^*^^’^”’ ^^‘”^*^ ^’‘^ Aegypto per fanguinem eiufdem ueteris Teftamenti Mof *^’^^^^ ‘^ß^gt;'Ct:Ducis ÔC tu populum tuum ècaptiuitate, quemadmodum lODw ^?'^'””’ ^^”’®ï’i‘cu™ Eedefix typum in figura eduxit ex Aegypto.fed mut terirT^'*”**^^® magnificentius,multomirabilius quàmMofes:quia fangisinue to- ’’quot;*quot;*°*®8“” ^“”^’’^’^ ^“^ fanguinis fuit.Turn noum Teftamentum con«

PROPHETIC VETERIS TESTA-per proprium tuum fanguinem, quo non populum aliquem numerabilcm amp;^^* guum,uti MofeSyfed innumerabilem,omnes uidchcct in ChrifiS credentes ptf , Üißimum terrarum orbem eduxini,amp; liberafhex tenebrofiflima Ö(^ dunflima “ gypto Sathanicae tyrannidis amp;nbsp;æternæ damnationis,quae uere locus efi non ha^^ aquam,hoc efi,relaxationem,recreationem,refocgt;iiationem autrefedionem uHa ^ Nam cum peccator uinculis Öi. catenis peccati lub lege conftndus, in damnât'® iacet,tum nihil aliud ^ pauor,terror,animiconfternatio,trepidatio,formido,b®f^j res,anxictas,defperatio adeoep ipfa mors adert, necquiequam ufquam ® ^®»ÏL uniuerfitate in ulla creatura uel auxilq uel confiltj, uel (olatq uelremedy eß,quot; guinenoui huiusteftamenticonfpergatur,hoceft, nirt credat quód Chrißus»** j^ lduangeliumdocet,fanguinem fuum profuderit,ut pro peccatis nortris petütatd' ca expiarct.Hoc fi crediderit,tum è lacu extrahitur,hoc ert,confcientia eius pd^’ , (idem,qua credit Chriftum propter nos fanguinem fuum cffudifle,pacem cü*”^ habet,amp;f gaudio in Deo afficitur.Roj.

Hæc prophetia clare etiam innuit,quod hic rex Chrirtus debuerit w®^ v I nulla aha re quam per fanguinem fuum capiiuum populum fuum liberate,iulbb®’ u amp;nbsp;in «ternam uitam perducere poterat. Non potuilTet sût fuos liberare à ’i’®^*5L in morte manfifletndcocp à morte illirefurgendum,morscp illi uincenda amp;nbsp;dd^^ da fuif.Hoe duo illi difdpuli Emaum euntes nefciebant,ideocp tantoperec^^'’.^ bantur morte Chrirti,ut omni fpe fua,quam deliberatione Ifraelis per Chrißun^ bebant,fc frurtratos ede putarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Habes itacp in hac Prophetia quód conuerfatio Chrirti in priore aduentf‘^^ non futurafueritfplcndida ÖC magnifica, fed humilis, defpicabilis,fubmifla,ó'^ derta.Nihil in eo erat quam manfuctudo erga miferos peccatores, 0^ prepttt durât erumn3f,fummx calamitates,perfecutionum ilbtarum grauifsimx pr«®’^^ proccllac,afHi(rtioncs 3d tnbulariones infinitat, tandem 3d ignominiofifsima'J^® .J quam propter nos oppetebat.Sedaudi ex eodempropheta plura deeodeW^L fto. Capite tertio inquit: Et oftendit mihi Dominus lefum(ucl Ichofchiia)factf tem magnum,ftantem coram angelo Domini,amp; fathan ftabat à dcxiris dü^i'^A) uerfaretur ei. Et didt Dominus ad fathan ï Increpet Dominus te Sathan. Et ƒL (lehofchua)eratindutus ueftibus fordid/s amp;nbsp;rtabatante faciem angel*,qui ’'®l«(, dit amp;nbsp;ait ad eos,qui ftabant cotam fe,dicens: auferte uertimenta (ordida ab tu ^,j

in nat ptupiituaprtipuniiuriummus lattruus m »v^lt;,tui nomen ituviv— . lcfus,fordidis ueftibus indutus, Eftep figura Chrifti, uen amp;nbsp;fummi facerdot'^’j,) quamuis uerus Deus effet,tarnen fic fe demifit, ut carnem humanam inducts ^_,| gnatus fit,ut noftra peccata perferret incorpore foper lignum, ipfc ab omni p®^^^ labe immunis.Sed languores noftros ipfc tulit,3^ dolores noftros ipfc portgt;^’^ p^i jas 53,Propter nos fic Ie demifit, propter nos extreme humiliatus cft,propl*'' ; uiliisimus,defpe(rtiffimus,fiC uirorum nouiffimus fieriuoluit,ueluti Pialmo« Wj j^ij^ dicit : Ego fum uermis Ö^ non

Quid habene ahj Prophète de humili amp;nbsp;feruili habitu atep conuerfation^^^' (bin terrisf

Prolixum fit omnia commemorare: aliquot duntaxat amp;nbsp;prateipua u^ ^ delibabimus. Hieremias capite. i4.ubi didt ludacos fua peccata agnofcer^rj,j(ilt; fiteri, propter quae omnis generis ealamitatibus atep aduerfiiaiibus «o®®^^ turjbi inter aha fic ait : DO AHNE multac funt auetfiones noßtat, ub’ P^

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MtNTl DE CHRISTO/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXd

lo^f^*^^^*^® ^*^3^^ faluator noßer in tempore fribuladohîs. Quare quafi co» iitlm • ”’ ^® ^ terra, amp;^ quafi uïator dedinans ad manendum, Quare futurus es Pq “quot;■Wgus ôffornsjquinonpotcfl faluare.Tu autemin nobis es Domine,SC '’’^ntuuminuocatumeflfuper nos, ne derefinquas nos,

htih^ °^^ ptophena conqueruntur Iudçi,fe in maxima anguflia ÔC fummis calami# g^ us uerfari,fccp à Deo derelidos, aut Deum uideri plané ab ipfîs abalienatum D? . 5-*®^*“®^u*^’™ ipibrum curam agere,fed hoc feuno confolabantur,quôd îtJ’*i”*^‘°”®^^fr’**lt;fl*^^^fr*®***nplt;cdiomelegerat,quia ab hoftium iniurqs hu 1?^^^^^”^^^’^’^”^^*^^ ^°® habitat,quemadmodQpromiferatipfis Leuiti.x^» uerbis: P 0 N A M tabcrnaculum meum in medio ueßri, SC non abifciet uos i^iuu^ej Ambulabo inter uosSC ero DE VS ueßer, uosep eritis populus bd**'^*”^”^”’”*dercli(ßi,fic^ Deus cos traëlabat,ac fi poßhac inter eos am? yç Î*^^. ^’bitare dcdignaretur,SC quafi de nia feßbs ad eos diuertißet ueluti in di# nonunialiquod,moxcp abqßet. Sic hune textum prophetx intdligunt ludxû tiM*^*quot; ““?* Ecdeßa,tcße Hicronymo,ante mille annos,dc Chrißo uerba hçcin* .•n'*!^*******^«^ prophetam uaikinari de futurs difpenfatione Chrifi»,aut de mi« ■Iteriofeu muncre ipfius,quôd ad certom SC prçhnitum tempus humana natura in« utui in terris ambulare debebat, corn eßet in forma Dei.Phi.x.Sed non rapinam •^ Ktatus eft,ut eßet çqualis Deo,fed femetipfum inaniuit forma krui fumpta, in Witudinchominum conftitutus,flC figura repertus ut homo. Breuitcr,ita fe bumi ^uii fubmifitjut quafi aduena aut peregrinus in terris obambolaret, nee manen* tm ufquani locum haberet,uri Lucas cap. nono tcfiatur,quód Samaritani cum non 'Wperint. Et cum quidam ad iUum dixiflet;Sequar te qnocuncp ieris, rcfpondit: u P«Mucrna8h3bebant,ÓC uolucreaccdi nidos.Fihust autem hominis non habet ru'^ ff^‘®®'wlinetEt Mat.s.rogantGrrgefcni cum,ut decedat éfinibusipk'? Cü^ » ^ ’” ’“^ prophetia uocatur Gcr amp;' Nidham, hoe cfi, peregrinus, amp;nbsp;ua? . J j , 1° ®«to loco certam domum incolens,nuïlo certo ’oco mantns.Siquidem ia U *“*’*® f” diuerforium habebat bouile,cunx ipfius e/ant pr^fepe. Mox coadus ^S«e in Aegypium,amp; cum aufpicatus dfetmunus minißerrj fui, é Galiläa in lur 1««^™’’* ”*'^“* ^ ludxa in Gaîilçam,nunc in hanc nunc in diam atep aliam ciuita n* ex V*'^**'^*’E® quanquam totus terrarum orbis ipfius folius crat,tamcn in ter adueiuf ”^'‘“quot;' *°^“”’ ”^quot;^ *'“^ quot;“”^ ®“*^ ^^ contulit,perinde ut peregrinus aut BihdJjJj^'Ï^’^’^^»^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^‘’®’““®^“quot; ^lt;rfolt;üïinquacritamp; petit,

S^fe^’”'^^'”^^””’^°’^*’® *^ (quemadmodumEfaias cap.^. iplutn uocat)quf n tl t °”'”^’ ^ omnibus periculis liberare poteß,tarnen tempore peregri« î onisfuatintcris nolebat uires, fortitudinem amp;nbsp;potentiam fuam exerere, fed aff” J *^’‘gt;P’“pcrói:infirmus eße propter nos,Sicutô(: ludçi iliudentes ilii cruel æxOjdlcunt.Matîhxi X7. Alios feruauit, feipfum non poteß feruare. Si rex Ifrael * ‘jdefcendit nunc de cruce, amp;nbsp;credemus ei;Confidit in Deo, liberct cum nunc,fi «uit cum.

, Sed nunc audi quid Efaias capite4i. de priore aduentu Chrißl uatteinetur, ^uam fubn'.ifff,quam humiliter in his terris conuerfaturus eifer.

bcceferuusmeus,fufcipiameum, eledus meus, compheuitfibi in illo anima ’uea.Dedlfpiritum meum fuper eum,iudiclum gentibus profer et. Non damabit, «fep accipictperfonam(uelneq}uoclfcrabitur)neep audktur uox eius foris. Ca'a« rnum quaffatum non conterci,a linum fumigans non extinguetzin ueritate educet u ‘''“quot;’,’«°« «it kißis neep turbu!entus,donec(uclut)ponat in terra iudicium, ÔC ‘^gememsinfulacexpcctabunt.

f, ^’^ffciibn Efaias perfonam Chrißfqux ipfius conuerfatio,tempore difpen? ’ onw feu miniftcrq, in his terris futura eflet, quod peccata nofira tn fe fufeepta poriatu#

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-portatiirusquot;amp; expiaturus, nosep miferosôi^ grauiffima quæcp rentes fumma humanitate ac pietate tradlaturus,amp; fummo amoris afïeó:u nos p’'‘^'‘^‘’^^^i rus clTet,utnemo ab illo quiequam fibi mctuerc,nemo ab iHo abhorrera, nemo pauefcere ilium,(cd omnes confolationem, opem,amp; fuppstias ab illo cxp«^’quot;^ petcre meritopofsint, Sed ordine fingula uerba expendemus. Plena font ƒ _^ fumatæ amp;: infînitæ confoIationis.Primo,Vocat Chrillum Deus pater feruo® **^^ ob id,quod ca uolunias patris coelcftis fuit,ut filiusipfius unigenitus ad nes ^^ derei,humana natura fumpta, nobisepTeruiret» Id quod Chriftus ipfe fatetuG^^^^^ij cap.2o.inquiens:Filius hominis non uenit ut fibi miniftrarctur, fed ‘^^’P^%Ujp, ftraret,utcp darct animam fuam redemptionem pro multis. Sicut Sd Paulus r ^.^ i.fcribit eum forma ferui fumpta fadfum obedientem Patri ufep ad mortcin ^ An non haccincredibilis,admiranda amp;nbsp;maxima humilitas amp;nbsp;fubmifsio t^’’ uberrimam amp;nbsp;folldam confo!ationem,SC fpem optimamhinc concipcrcrnusJ'^,^, Dei ucrus amp;nbsp;naturalis filius,qui noftri nihil omnino egetjam fe demittit amp;nbsp;J”*^ at,ut qui Dominus noftcreft,feruus noßer fieri dignetur,nofiramcpfar£:inameO . peccatorum grauiffimum in fe fublatum portet,in locum noßrum fe fubftlw^*^ nobis dépendit amp;nbsp;exoluit, quod nobis ipfis exoluendum fuiHetfSi hoc aducnfij^^^^ utDominum fegefliflct,dominationc,potentia,amp; dignitatisfuæ amphtudin*^ jj ta ta, fi 3Utoritacem,maießatemcp fuam ueniens exeruiiret,ubi miferi nos p«^’y j manfiflemusfquo confugißemusf quo orc in illius tories à nobis offenfi ooquot;^*,|) lt;ßum,tam male nobis confeq,prodire fußinuißemusf Verum cum ueniat in J ^ humilitate, in forma ferui, fummam fubmiffioncm, modeßiam, amp;nbsp;manfucwo’^ prae fe ferons,quis non etiam in profundißimam peccatorum uoragincm de»”* ^ quantumuis male fibi confcius,fpcret fe gratiam amp;nbsp;remißionem peccatorum ’ j impetraturumÆquidem feruitus hacc citra dubium Deo patri gratiflîma,aco^P^ ma,preciofißimacp feruitus eß,quam maximi facit,et fibi fieri gaudet. Banir^ j in prçdicando Chriflo Paulus quocp feruat.Prlncipio no extollit nec profert*’” j fam Chrißiamp; infinitam potentiâ amp;nbsp;maießatem,fed Chrißum ilium crucifixo% mum omnium prçdicat,quomodo propter nos ultro infirmus amp;nbsp;contempt* fît, quomodo fe, ad infima demißum,nofira caufa humiliarit.His diligéter inf” u turn demum additin quantam fubhmitatem,gloriam,0(^ ceUitudinem per hao militatem euedus fit, Pius rei exemplum efi in Epißola ad Philippenfes cap-^’

Hebraeauox Afmcch fignificat fupponcre, fulcire, apprehendere, inn^^J cumbere, ut non incommode hieintelligi pofsit hypoßafis amp;nbsp;fulcimcntum“’àquot; næ naturae in Chrifio, quad humana iplius natura diumac naturae inunamoi nam efl unita, iuxta illud Pauli Coloflcn.fccundo.ln illo inhabitat omnis pl^^ij Deitatis corporaliter. Qui igitur Deum quacrit, is nufquam alibi qu3erat,(l‘’’ hoc feruo felcdo,imô Domino unico Chrjflo, ln co non frufira Deum quxf”^ praefentifsimum inuenier,in eo folo uoiuntatem Dei paternam,erga nos coggt;gt;‘’

Sequitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Elcéfus mens/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Vere eledus8d fumme diledus Dei filius efi Chrißus, tam'que tentr^!^^' cfHidingtam unice eum deamat,ut nos,qui nihil aliud quam indignationeA^i plicia crudehïsima commeriti eramus, propter diledum amp;nbsp;ckdum arçû^’s^. turn ilium filium, Deus delegeritamp;dilexeritacpraedcfiinarit nos Bt adopt’ filios per lefum Chriflum Äc, Ephefiorum primo» ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

r^omplacuit fibt in illa anima mca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

. Hæc cadem uerba Matthäi tertio óf decimofeptimo, Pater de coelo fonaf. ® poft hac quiequam de gratia Dei in Chrifto,dubitare potenmus^Si compk'? eft Deo patri in Chrifto, certe complacitum erit illi in omnibus etiam ijs qui ‘ bnt 0^ in filium credunt, quod nos Euangelium ubiep doccr.

• Sic Ioannis tcrtio:Non hufe ad menfuram dat Deus Spiritum,quia undus eft -o^olxriciac præ confortibus fuis:Pfalmo.45.1tem Ioannis primo:Spiritus dc^ ^fndii fpecie columbæ de coelo,amp; manfit fuper cum. Et Efaiæ fexagefimo primo: “pniius Domini fuper me,ideo unxit me Öfc.

Hic dcfcribit Ffaias pcrfonam Chrifti uerbis admodum gratis ac blandis, ‘luodueniatadnoSjnonutinfoîentiquadam feroda falbqj tumens, magnificent^ ’quot;wpoftentans Phneeps aliquis, gloriarum humanarum, amp;nbsp;bcneficiorum cupiens egens, fed utiblandusamp; humanus comisep do dor aliquis, qui nos docere, Öd ^os honores,fua beneficia ac facultates omnes m nos conferre ac profundere ge* quot;ït.Etloqmtur hic 'de dodrina Chrifti, nimirum Euangelio, quod id non tantum •nter ludaicos fines doceri,fed per totum mundum inter genres ,quolt;^ propagari ’itbeat.Voçat autem Euangelium feu dodrinam Chrifii iudicium, cam ob caulam, guod Spiritus fandus per Euangelium mundi peccata arguit, totiuscp mundi iuftici ’■niSiomnespcccatricis feu corruptæ naturae uires reijcit ac damnat^^ocens cas ad promerendarnDeigratiamautuitamacternamprorfus ineptas amp;nbsp;inutiles effe, nee *ius iufticiæ quæ Deo probatur,quacqj Dei feuero iudicio opponi poflit nomen

•’'tteri:amp; prédicat offertép nobis Chrilli iufticiâ,quç unica ÓC fola uerifiima amp;nbsp;fum* •p’iufticiaeft,qux Deiiudicio opponi pofiigtubetcp in Chriftum credère, id quod lolmn nos Coram Deoiuftificat amp;nbsp;acceptes reddit,His affimilcs fententias amp;nbsp;tcftigt; n^ûniadeuocatione gentium ad gratiam EuangelicammultapalPm extant,ut PfaL ï i7as.ii,4j,j^^^,lt;j^.7X.gj.p^,ioi.io6.u6,ltcm Efaiæi.p.ii» X7. 41. 49* ^54 55.60.65.66.ItemHieremiar 5.16.Hofeæ i.x.Mitheæ.4.5Zcphoniac,2,3. ^’^wfiï.x.8.^, Matthæi x,2i.x8.Lucæx.i^.loannisio.Adorum x. 10. 11.13,

‘z^A^‘^^‘29»K.'omahorum 3.4’?‘io«u.i5. Epheßorum x. 3. ColoÛènOum.i» b 1 “fhaloniceniium x, i.Petri x,

Id eft,Chrifius ueniet non in morem principis alicuius præferocis faßuep tut gentis,auttyranni uires ac potentiam fuam oftcntantis,omnibuscp metum ac terror tem incutientis,fed ueniet in morem manfuetißimi ^ humanifsimi Dodoris ali* (uius,ut qui fit regnumfuum manfuetudine, facilitate, dementia, comiiateqj appa* ’Jturusamp;gubernaturusjldeocp uoxcius non fcrox, non minax, nun aipera, non 1^3 nee crudelis erit,fed blanda,fuauis, amoena, iucunda, grata amp;nbsp;amabilis, nihil ^labens ciusinfolentiae,ofieniationis,faftus,fcrociacüe,quam præ fe ferunt principe# buius mundi ; qui fi quo fe conferunt,amp; iter faciunt magno iatellitio hipantur, ma* ^tiut circa eos eü firepitus ac tumultus equitum ac peditum, tympanorum, tara* '^'^'«ïtum,magnus tubarum, cornuum,buccinarumcp clangor, ita utnemo non J'™ote quodam perculfus, ad drepitum eumobftupefcat â perhorrefcat. Ni* ™Mmodi firepitus ac tumultus audietur in CHRISTO: non dama* i^'h nullum uocis afperitate aut infolentia facuisc^ didis portdabit, nullum fallu

faflu ac fupcrcilio quodam lyrannico contcmptum amp;f pertcrrefacQum à fc ab/gf^r nianfuetudincm,modefliam,humanitatem,amp; comitatem incredibilem Sif fumm’^ praefcferens,omnibus fc facillimum dabit,omnibusfe expofitiffimum amp;offi^jj filïjmum exhibcbit,omnes ad fc inuitabit.Ncc captabit auram populärem,nee plaufum ambibit,necuanarum mundi gloriarum tumidus,omnia ad oftentation^ feciet,uii huius mundi principes,fed omnis glorix humanac contemptor, honefj etiam dcbitifTimos fugier,omnem uulgi plaufum,omnem mundi glcriamrefpu^f’' quod hoc ipfo fatis dedarauit,quód mukis maximisé^ miraculis æditis, multos 1^'’ (atirelh'tuens,fuzcppotentiaemaicßatem crga miferos amp;nbsp;ealamitofos affatim crens/erioae feuere interminatus eft, ne fe manifeßum facerent, Ms tihxJ.iigt;

chrißieum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mundanornm principum pompa,firepitus ac potentia terret pauperc5)^'*

MofccoU ólos,humile$,amp;: ealamitofos,fed Chrtßus tabs eft Dominus acprinceps, tabs D Utto. lt;ßor,qult;ncmjnem terrer,nihüqj prac fc tyrannicum ac fxuum fert. Mofes kg^ “ pertcrefacst menculofasac pauidas confeientias. Voxillius facua eß amp;nbsp;trucultf'* doeßrinaep eins durißima amp;nbsp;grauilhma.hxigit enim à nobis fummam innoten**’ Si obedientiarn erga legem Dei,quam non praeftitimus, nee uiribus pt^eftaren firis poflLimus,aiqs( ob id fententiam horrendam fert contra nos,aeternç maleai*^ ntnos (ubjjciens. At Chrtßus nihil aliud loquitur, nihil aliud fonatquàmblan ' amabilia,grata, fuauia, iucunda,amp; ingenti confolatione perterrefadas Ói conn natas mentes afficientia. Vox illius eft Euangelium, hoc eft, Içnftimum, weuno*“^ mum amp;fuauiftimum nuncium, nihil aliud confeientrjs anxqs occincns,quàmg*’ am, confolationem,peccatorum remifttonem, amp;nbsp;benedidionem. Non ’^^^‘’jj propter imbecillitatemnoftram,non répudiât nos propter uacillantcm aliqnîn h'dcmnoftram,nonrepellit nos propter infirmitatem qua adhuc laboramus ” lt;xiguam,fcd uocat ÔC inuitat nos ad fe uitro,ut nos confoletur,refocillet, iuucG ^^ firmet,^^ aduerfus omnes tempeftates muniat. An non blandiftima bate ipû** , fuauiftlma uox apud Matthäum capi.ii. Ventte ad me omnes qui laboratis ä^n ratieftiSjöC EGO rcfocillabouos. Tollite tugum meumfuperuos,amp; difdte* quod mitis firn fiC humilis corde, ^inuenietis requiem animabus uefiris. lüg'*; enim meum commodom,SC onus meum kue eft. Et Matthäi 9. comparât le t” । dico. Nam cum cibum capcret cum publicanis óf peccatoribus, amp;nbsp;ob id Pb’' . murmurarent, nihil minus ipfum decere, nee fas eBe, ut commerctj quipph*” ‘^ ijs haberct, eosep in totum retjeiendos ac damnandos elle, iudicantes, ÊbrinU’ fpondens ait;Non opus habent q qui ualidi funt medico,fed qui male habentn ueni ad uocandum iuftos, fed peccatores ad poenitentiam. Et quid quxfo sgt;böquot;P^ ' fe fert Chrtßus per totam Euangdtj hiftoriam,quàm inauditamhumanitate*”» ^ credibilcm comitatem, inexhauftam benignitatem, immenfam bonitatem, ***M turn ftudium, ac fummam beneuolentiam in homines puftllanimes, moeftos/* rnuolos, morbis conHidlantes, contemptos amp;nbsp;abieflosf Quem quatfo p^^^Pj^^yJ firmitatem repudiauitï' quem propter humilitatem amp;uilitatem contempt*' , nonopempetenti adfuitcAnnon humanifsime recipit amp;nbsp;tratftauit Petrum q**' uis ipfum abnegadetp An non facillimum, manfuenfsimum amp;nbsp;bencuoleniils**’’^j fe exhibuit Zachæo, Magdalenar, Samaritansc adukerae, loan. 8.1atroni “»^ } alqscp multis f Hi ac fimiles his, funt calami illi quaftati SC lina fumigantia, qu* terrendi,non frangendi,non cxtingucndi,fed confolandi,corroborandi,refoO di ac reftaurandi funt.Idép facit Chrtßus, humanifsime amp;nbsp;tenerrime W’*^’^ Jj»

qui infirmitate laborant, qui peccaiorum fuorum grauitate premuntur, 9“* V* ^1. franguntur, aut alio quocunqj .tandem malo amp;nbsp;incommodo duro ccnfli^^'^ ,j| Hos blande amp;nbsp;ultra ad fe inuitatos fufcepit, hos rcfccii, bis medetur» bos r^^^^^^

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXCin

-f*”^’ ptaefenti auxilio iuuat SC liberat, Ac taiem eum futurum longe ante P^’’™®7** ludicabitpauperes popuh',Sd faluos fadet nlios p^u ® potente, amp;nbsp;pauperem Hoc ® ^’^^’^**’^®’’» Pareet pauperi 8C inopi, amp;f animas pauperum faluas facier. f'^ Mnim”^*” quotidie facit per miniftros fuos, qui Euangelium pauperibus Spi*

tant ^^^^^ ^ mundus fuum iudicium, fed id ualde hallucinatur 6C fallit, quia ca net ^v f^^^* 9^æ oculis funt expofita. At Chriftus intimos recedus cordis amp;nbsp;pc« tauafeerctifsima pedoris perfpicit,amp; ipfum cor hominis iudicat. Mundus hy:? tat^h^^T ^’*^^’”’^“’^ ^°*^’’^°’*» odio, ambitione madet, alqscp uieqs ac cupidi^ ’ us tadifsimis inquinatifsimum eft, faepe falfo iudicans putat fandifsimum amp;nbsp;re*’ri^-*’^*^'’™ hominem elfe, aciam in terris angelicam ac diuinam uitam uiue« • thriftus yero non iudicat iuxta facicmamp; extemam fpeciem, ciusep iudicium nimefallax,fed certifsimum eft. Eoepipfo docet, ut amp;nbsp;nos amp;nbsp;alios iudican'?

nobis ipfis enim primum diligenter confidcrandum tetrum S^ deforme illud diffÏ?^°*”*’’’’”‘ “*ciorum feminarium, caecus amor noftri, feu philautia, fiC cordis ‘Qetiafeu,ncre£jyïitas,animus omni Dei timore,diledione,amp; fiducia in Deum cuus. Cum hæc capitalia ac fumma uitia, hi morbi, hoe lernae fuffocatac ÖC extin« life r i ^‘^’^æ^ ^“quot;‘ , turn externa illa mala opera factie pelluntur. Non erit trb feu’ ^°^^® fcuintradabdis) neep turbulentus,id eft,Non tumu!tuabitur,non inf I ’*'°*' ^pwitate amp;nbsp;triftitia uultus abalienabit à fe homines, nee ulla uerborum ^jO ent«ac ferocia quenquam offender, fedhumaniiatis, dementia’, moderation» far^^ ’^f‘’'^^®is fummum 5C perpetuum iIÜ ftudium erit, breuiter nihil non *tt,nihil non tentabit,ut iudicium in terra ponat,hoc eft, ut fuum opus perficiar, t cniandataefibi fundionis munus diligenter obeat amp;nbsp;abfoluat,ut iudicium Ói iu« (?-?®®^*wij inftituat S«^ adornct,Iere. 23. hoc eft, impietatem,fceler2,ac flagicia

*'“fct,cmcndet,puniat, tollat,pietatem amp;nbsp;uirtutem docear, in(Lnet,pro3 ’ ’^^ommendet omntbus,ut quod malum eft fugiant,quod bonum eft faciant.

• ^?^ ®^’Do^^nna cius latius cxtendctur, incp plures regiones propagabitur,

lt;!«»«gt; MoOdodrina, qua: intra ludaicx tantum terrae limites continebatur.Huius P^^po’^orb dodrina longe fpargetur latius. Nam amp;nbsp;Gentes, quæ per infulas ‘^nificantur,eam expedabunt amp;nbsp;expedent,hoc eft, per totum orbem dilatabitur. Vox Hebrxa Thorah,quam interpres Legem uertit, dodrinam etiam fignificar,

wc non incommode reddi poteft, Eft itacp Thorah fiue Dodrina Chrifti, fak '*'ncailla Euangeltj dodrina,uera nobis gaudia,ueras confolationes adferens,amp; ad 8njnes cafus ac morbos prxfentifsima auxilia ac remedia fuppeditans,

Matthaeus cap. 12. banc prophetiam adducens, in fine dicit. In nomine illius ^’'ttsfperabunt, iuxta uerfionem graecam Septuaginta interpretum, qui rcdifsis ^.''f^’ldideruntfcntentiam prophetae. Nam in Euangelio nomen Chrifti deprae« tark'^f^ ^^^^^^^^'^’' P’^^^^'^hfsimum amp;nbsp;unicum elle in omnibus malis amp;nbsp;necefsi« ji .*5*^rt’*”n j præfidium, profugium amp;nbsp;falus, uti SC Petrus Cornelio ethnico 'Wiuiam falutis monftrans ait: Adorum lo.Omnes prophetae teftimonium de “•Wo ferunt, quod remifsionem peccatorum accepturus fit per nomen eius, K k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quisquis

PROPHETIC VETERIS T E S T J^ quifquis crediderit in eum. Ncqp enim per ulJum aliud nomen rcmifsio pef^’*L rum contmgit quani per nomen Chrifti. Ex mentis noßris non condonantuf ® bis peccata,(ed propter fola duntaxat Chrifti mérita. Hace fob nobis adfenmiP^i catorum remifsionem. Chriftus folus, nee alius pratter Chriftum,noftra iuflicö^ primat Corinth, i. Sed uideamus explicemus^ amp;nbsp;fequentiauerbaproph(lt;*° Chrifto, ex hoe codem cap.

7^c dicit Dominiió Deus^ creans ccelos (^ extendens eos,J-irfftdfts ^ ram O“ (jnce j^erminant ex ea^ dansßatum populo^ ejui eßfuper eam^ (i}'Sf^''^ turn calcantibus earn. H^o DominiiS uocauitein inflitia^^^ apprcbeivii ^. numtuafn^zj’ j^uaui te^lt;^ dediteinfadnspo^uli,inlucemgentium,utaP^ res oculos c(ccorum-, z^ educeres de condußone uint^um^ de domo carets Jedentes in tenebr^s, z^c,

chrifti OF0 ^‘^^ quam graphice, quam belle amp;nbsp;blande nobis Deus Pater hic d^P^”^ ficium er ®‘“™ fuum Chriftum,quàm egregie iUius perfonam amp;: officium defenbat.NoD^ ferfontt. ^’^ ^^quot;^ futurum Mofen aliqucm iracundum amp;nbsp;imperiofum, aut principemf®L gern aliquem praeferoeem, faftu turgentem, SC tyrannico fupercilio omnesp^'-p refacientem, talem filium fuum futurum non dicit, fed humanifsimum amp;nbsp;offio®*, fimum aliquem DotSorem ÔC monitorem, qui nihil ftudear, nihil meditetur aW quàm ut à uia deflexos in uiam reuocet, ignaros ac rudes doceat ac formet,tif^. bus implicitos ad ueritatem (per quam liberi fiant, loan. 3. ) ducat, pufi^l’’‘*nL anxios,moeftos, doloribus aftcdlos, ad defperationem folicitatos, amp;nbsp;metu conft ^ natos confoletur, crigat,roboret, reftauret, certos degratuita Dei mifericordi’ immenfa gratia reddaP, ex omnibus cum corporis turn animat periculis Ä cî'^J’^ tatibus liberet.Nc quis autem de tantis rebus,de tantis tam eximtjs Si iofiniP’^^ neficijs, qua hic per Chriftum promittit,ambigat, ante commémorât potcntiï*”quot;. lam fuam furnmam 6C immenfam,qu6d fit Dominus is qui omnia condiderit)lt;l'''j omnia conferuet, foueat,uegettt,gubernet ac regat. Si hoc potuit,potefl Ä ««»‘T hic promitiit,praeftarc, Qiiau dicer et: quam hoc certum eft,quod coelum amp;nbsp;Ktf condidi,tamindubitatum eft,mc Chriftum uocaturum feu miffurumin terras.

Nos eramus iniufti omnes, tamep omnis iufticia^ expertes, ut necffTe/n^' mitti nobis aliquem, tanta iuftitiaprxditum, ut diuinæ iuftitiat pro nobis fausf^^f re, nos óp ueram iuftitiam doccre,^ cordibus noftris inferibere fiC inderceamp^j fct. Is elf Chriftus ille Dei filius, in cuius ore inuentus dolus non eft, omnis fl«^ ftitiae auror, ÔC ucre iuftitix exprefsifsimum exemplar, imó ipfifsima fiC uerifsquot;’; suftitia. Is nos fummo iure fua itla iuftitia à Sathanx tyrannica poteftate Ä o'”!’' bus iniurqs redemit. Eumep Deus uocauit,ut nos ueram iuftitiam docerct, nee«'’’ ceret tantum,fed ÔC donaret. Extra eum enimnuila ufquam eft iuftitia.

Et apprehendi manum tua/ft,^^ feruani te lt;^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Quamois fît Chriftus lapis offenfionis, flC fignum cui contradieitur LiK’ ’’ cum Sathan SC mundus omni fua potentia,fapicntia,ÓC hypocritica fandimoniafjquot; lunflis copqs fe iUi opponant, tantis uiribus, tanto impetu ac conatu, ut fepe ra fit Eedefix ucrx facies,^ parum abeftet, quin Euangelium opprimatur à dek’* tur, nee à tantis 3duerfarf)s,inftruófis potentia, infidtjs,molitionibus, dolis,fflJflquot;' niscp,fibi caucre SC confiftere pofte uideatur, nihilo fccius tarnen Chriftus, ^u^' hum erus,£C omnes qui dus uerbo credunt, perüftent,adcp furnmam gloriam p'^^

MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXCinî

^’fhentur: Aducrfarq uero Chrifti amp;nbsp;Chrißjanorum,tandem iß/s fuis molimimbus *'’extremum addudîi penculum amp;nbsp;exitium, miferrime amp;nbsp;horrthilùcr extindî*, in Sternum peribunt. Neep enim hic humanac uircs ac potentia contra homines cer« (alioqui uidoria eßet futur a incerta,amp; caußa noßra non fans firma nee flaWa ***)fedhic efl omnipotens manus Dei Patris, qui omnia créât Öf conferuar, is fera ’’*,^ ’Pprehendit Chrifium,ideocp nunquam cuerti, nunquam loco moueri, nun« A^am é medio tolli poterit. Quis eum ex illius manu,qui condidit omnia-qui cun« ^lt;potens,qui aetemus efl,extorquebitrHec maxima confolatio efl Ecciefiae,magno bic in terris contemptu laborarttis,in tantis periculis conflitutæ,in medio luporum habitanttSjtotaduerfariorum infidqs, dolis,technis, ac machinis circumuentae atep txpofilæ. Quamuis aotem Eedefix Catholicae rex amp;nbsp;Dominus citra mundanum ülum ßrepitum in hune mundum ueniàt,uti doctor, ita ut mundus opinetur nihil in *o pótentiae, nihil uirium,nihil pratfidij aut auxilq eße,tarnen maxima amp;nbsp;inuidlifsi* nu potennaj uerumód pratfentifsimum pracfidium Si defenfio à noflris partibus

lt;«, nimirum, Dei iplius Dextera, quac Chriftum amp;: omnes in Chriflum credentes gt;ppreheadit,tuetur,fuflentat, corroborai £lt; feruat.

Vt maxime Chriftus amp;^ Ecclefia Chrifli coram mundo dcfpicabilis fit,nub umepfpecicm habeat, tarnen hic uera fortitudo, fumma fecuricas, fidifsitna muni« mcnta,ac firmamentum folidifsimum eß: Deus fc futurum pattern noßrum, feep in filiosnos recepturum promifit. Et ne defpéraremus,nedetam immenia gratia ad^? dubitaremut, ne de paterno illius in nos animo ac propenfifsima uoluncate quie« quamhatfitatemus, unicum filium fuum pignoris obfidisep loco dedit, eoep foedus gratis promilfx nobis fanxit aefirmauit. Quo maiore ac preciofiore pignore, quo Undiore foedere fidem fuam nobis de promißa gratia firmaretf Chrißus Dei um« cusfiliusamp;: Oeusuerusad nosuenitamp; reconciliatio noßra fadus efl. Per hunc omnes Dei promifsiones funt etiam Öd Amen. i. Corinth« t.

Sic amp;: Spiritus fandus perSimeonem dicit Lucae fecundo : Videront oeuH meinlutate tuum,quod parafli ante faciem omnium popuIorum,Lumcn ad reuela^ tionem gentium amp;c. Et loan, primo : Erat lux iUa lux uera,quac illuminât omnem hominem uenientem in mundum. Et cap, u. ait Chrißus : Ego lux in munduni ucni,ut omnis qui credit in me,in tenebris non maneat. Obferuabis itaqj hic,quód ubi Chrißus non eft, ibi merac Öd profundifsimx cenebrae,horrendifsima excitas,ac proinde niera inimicitia contra Deum fit.

Hoc Chrißus prxßidt cum corporaliter tom fpiritualiter. Nam ufo oculoruni orbatis,uifum rcßituit corporaliter,Öd fpiritualiter quotidie nos omnes,qui exei fu^ mus, hoe efl, qui nee Deum nee nos ipfos cognofcimus,propter lapfum Adx cor^ tuph^ exexcati,illuminât uera cognitione Dei Öd noflri. Eripit item nos ê captif wateSatbanx,qui captiÔd uindi eramus à lege,peccato^morte Ôd diabolo. Ab his Mibus immaniisimis nos libérât per ueritatem fuam, fi ucrbo ipfîus audito cre^

Similem prophetiam habemus Efaix 49. ubi itidem propheta uaticinatur de toro regno Chriftj,quôd non camalis Dominus feu princeps aliqüis huius mundi, Ad Ipiriiualis princeps öd Dodör Ecclefix fux fit futurus»

uz/'uJite inßifce^ ^ attendue popuk de longe. Dominus ab utero tioeß me^ de neutre matras mete recordatus eß nomina met, ^ poßnit os meum ([ti^^ gladtum acutum^ umbra manas fn^e protexit me, Q}^ posait meßeatßa^^^^ eledlam, in pharctra abßcondit me, lt;Q^ dicit mibi : Sernas mens es tu Ilrad, lt;i^’'^ in te gloriabor. E.t ego dixi, in nacuum laborani,fine canßa lt;z^ uatteßorHI^ ■rtem meamcorßunpft, (piamuls indicium meum cam Domino lt;^ opus meinn^^^' Deo meo^ ht nanc h(ccdicit Dominas, formans sne ex uteroJeruumfd^'^ redneam facob ad eum,^^ ne TJrael é medio tollatur. hdinc giorißicatu^ P^ in ocuIh Domini, ^ Deus meusßadlus eß fortitudo mea, ht dixit: 'Paruin^p^ utßs mihißruus adfußitandas tribus Iacob,c^ßeces Ißaelconnertetdit^ß dedi te in iucemgentium,utßsßalus mea ßp ad extremum terra: ^ct

Audimus amp;nbsp;hie,quod Chriftus ut Doctor à patre truflus, ad fc ooce( non^'^ dxos tantum,fed amp;; omnes gentcs in tern's. Ne quis autem uili Q^ humtii ^^ quam apud nos gefturus erat, offenderetur, ideo uocanonis fuac mcminir, quö^’ utero Deus pater ad hoc ipfum uocarit, ut EceJefiac Docflor eßet. Ob id dio^ fuum elle gladium acutum, hoc eft, fc effe doeftorem tai cm, cuius doefttina eff**^’’^' cnergetica ÔC potens fit, quae moucat, rapiat, afficiat, innouet, mutetephoming’’ quxep intimes cordis rereßus explorer, amp;nbsp;penetralia pcdloris abfeohditifsiffl’P^* netrer,iuxta illud Pauli,Hebrxorum quarto: Viuus eft fermo Dei 5^ ivif^if ® f^ Tifof vTSïç Tr0ilt;fci}gt; iJ-aXcûçxis /iTts^jiop, effieax SC petrantior quouis gladio utrinqj'^^, dente, ac pertingens ufcp ad diuifioncm animæfimul ac fpiritus compaguw?

P . medullarum, ac difcretor cogitationum Sif intentionum cordis, ncc eft ulb ct^f*^ thiM chri ^’’æ ”®” manifefta fit in conipedu illius, OCc, Redeitaque Si uereos .^ nus dicitur gladius: Excutit,ad uiuum refecat, examinât, amp;nbsp;inueftigatonw'’“ gentifsime amp;nbsp;accuratifsimc,amputat prauos animi affedus,uiciorum hulcera’lt;^‘’\ piditatum apoftemata purulcntifsima aperit,medullam Si ofla hominis,hoc eft*®^ turn hominem renouât Si mutât, Eodemep fuo gladio, hoc eft, uerbo fuo P’^®’'» Sathanx reg num, cxfo toto illius excrcitu, peccatis fcilicet, lege Si inferno, fi^*® Si euertir.

Eft Si dodrina eius certa,firma,irrefragabilis, conftans, inconeuffa ac poi^ ' ut fagitta, qux mjfla,tcncri aut impediri ê medio uolatu non poteft, quxqu« ’r^ fcopum attingens collimat,nec ufquam aberrat : fic amp;nbsp;dodrina eius c oicdiof*^ reuocari non poteft: eft amp;nbsp;certa, indubitata,ualidaâcf potcns,aducrfarios P''®p?J amp;nbsp;ecu uibrante Si acuta fagitta retorquens Si difsipans omnia,ita ut nee conW\ i nee mutire contra quifquam pofsit. An non Matth, il. Pharifxi Si Sadduc^’ dodrinam illam prxpotentem amp;nbsp;diuinam Chrifti obmutucrunt, itaut nein^rquot; tuerit eirefponderequiequam, neqj aufus fuerit quifquam ex eo die cun’^®P ÿ interrogare C Non enim talis crat Dodor, quales fuerant miniftri ipfius, Mo* ^^j facerdotes ueteris Teftamenti feu Legis, non fic docebat quemadmodumiw’gt;g^ uti Dominus ipfe, qui Si autoritäre Si maieftate turn perfonx turn dod^nst ualens ÖC eminens aduerfarlos facile uincere, Si retundere, frange re, atep 20 ^^^ corum ita percelkre potuit, ut uel obturato ore confundcrentur, nel ’^‘^ïf’ .^p^ obftupefcerent. Q^tod amp;nbsp;Ioannis feptimo accidiße Icgimus, ubi miniftri Pb’ rumamp;f principum facerdotum interrogati, quare non apprehenfum Chriftum,refponderunt:Nunquam fic iocutus eft homo,ficut hic homo^W^ jj^ ut captum adducerent, fed cum audißent loquentcm, orationis maieftate lutate quaüconftcrnati,tnanus ei inijcere, nee lUi mm ullara faccre pot«’’’”f'^ÿ5i

Herodes in cum's Chrißum intcrfecinet, ÔC ludæi nihil aliud molûbanîur fin^ pene horis,qi)àm ut ipfum c medio rollcrenr,fed hora ipfius nendum uenerar. pater umbra manus fuæ protegebat cum,

gt; Eft amp;nbsp;fcruus Dei propter feruitia, officia feu minifteria, quae nobis exhiber Si Pfæftat, uidelicet, quod peccata noßra portât amp;nbsp;dépendit, uitamcp fuam proprer ®0J profundit, quod amp;nbsp;Ïpfe de fe dicit loannis dccimoquarto : Sicut mandauii Pa* •^Gfic bcio. Item Ioan.17. Pater,ego tcglorificaui fuper tcrram,opus confummaui ^uod dedifti mihi ut facercm, Vocat autem pater eum Ifrael, eó quod ucrius Ô^ tortior mcliorcp Ifrael futurus effet quàm lacob. Siquidem hltj amp;nbsp;poßeri lacob J’’2gna ex parte carnalis crant Ifrael, qui Deum non gîorificat. AtChrißus ueros Iftaelitas gignit, qui robufti ac fortes funt in Dco amp;nbsp;cum Deo, per quos âf nomen Deiglotihcatur,

J Scd ftatim queritur Chrißus, quod hoc officium Si minifterium fuum nobis cbhtutnamp; pracftitum,tam pauci agnofeant, quodep fidele hoc beneficium amp;nbsp;mini* ßerium ultroncum fuum in multis male collocetur ac pereat, ueluti Ô^ loannis pris ^o fenbitur : In fua ucnit amp;nbsp;fui cum non receperunt. Queruntur idem amp;nbsp;Apoftoli EniJtquinquageßmo tertio: Quis crédit auditui noftrof Hoc tarnen fe confolatur, 9^odcau(ïa ÔC opus hoc,Dci patris cauffa Si opus fit,qui ad exitum id fit perduetu^ •■usjamp;uftpad fînem (uosferuaturus, lactaep Cataflrophe negociumabfoluturus, ficep Euangclq curfum moderaturus,ut frudum tarnen fuum faciar, ncc uacuum res dt«,quaniumuispauci uidcantur eorum,qui acre id ament.Deus noun fucs in qi'^s bus Euangehum cfficax eft. Vt maxime magna hominum pars ipfum audire non fuftinetj mep errorc percat, aliqui tarnen hbcrantur amp;nbsp;feruantur, quiEuangelto tredunt, ad quod ipfum Pater mifit, nc totus Ifrael periret. Et ut maxime non omticsludati ipfum rcciperc uolucrint, non propterca nemo ipfum recipiet, imo p«us pater plures etiam in terris homines habet,inter quos ipfum glorificarc uulr, Nam amp;nbsp;gentium omnium, quae otbem hunc uaftifsimum incolunt, Magifter, Do* Ûor Ôi faluator futurus erati

Eluius prophetic uerba Paulus Si Barnabas Aeßorum decimo tertio cirant magna panhefia, contra obftinatos ac contumaces ludæos in Antiochia Pifidiac agentes,quiçQj,{j.3jjjj.j,|3an| j^is quae à Paulo dicebantur. Scd fumpta fiducia Pau-? lus amp;nbsp;Barnabas dixerunt : Vobis oportebat primum loqui fermonem Dei, fed qüóniamrepelütisillum, amp;nbsp;indignos uosiudicatis acterna uita, ecce conuertimur adgerttes, Sic enim nobis praccepit D O MIN V S: Pofui te in lucem Gentiumj ut lis falus uRp ad extremum terrae. De hac uocatione Gentium loquitur Paulus amp;! ad Epbefios capite tertio, ubidicit Gentes coharredes amp;nbsp;eiuidem corporis «yii^jotofMt Ksd CU way« Ksu «-vf^/^iiox,« confortes cp promifsionis eius in Chriftó ptrEuangdiumi

Et Efaiac capite fexagefimo primo ait Chrißus : Spiritus Domini luper msi to^jod unxeritmcj adannunaandum manluctts ÇudhumihbusJ mifit me-, ui niederer contritis corde, ^ preedicarem captiuis iuduiqenttam, Z^ daußx C’’'lt;ww, z/t pr(edicarem annum placabi/em Dominilt;^ diem ultionti Dei ”°/^fi) ut confolarer omnes intentes■, ut ponerem ßortitudinem hicentibus in Y°^^ ^ darem eis coronam pro cinere^ oleum gaudif pro indu-, pallium I^mdispro Dritu marorlSf^ uocabunturin eaj^onei lujlitia:, plantatio Do^

lt;af€,Nazareth in Synagogam die Sabbathorum fecundum confuctudinew fntraffe,amp;furrexifle ibidem ut legeret,eicp traditum librum Efaix prophet3C,Q cum cxplicuiffetjinucniffe locum hunc Efaix modo citatum,quo leêlo libruni ^ plicatum reddiddie miniftro ac refedifle. Omnium^ oculos in Synagoge ^ ‘^ defixos fuiffe, illumcp coepilTe dicere ad cos; Hodie implcta eft hacc fenptut”*’, ^^ ribus ueftris. Et omnes tehimonium iUi deddïe amp;nbsp;miratos effe fuper gr3quot;^ u|^ monum, qui procedebant ex ore ipfius. Atep ita Dominus prophetiatn h’'’^ appheat, cui etiamfoli competit. Defcribitur autem hic non ut mundanus **V potentia praccellens Rcx, fed uti DotSor S«; Minifter, qui in hoc mundeff^ ,^^, quandamconditionem atipminiftenaobeat,quiep omnia ftudia amp;:conat^gt; deftinet amp;nbsp;dirigat,ln hoc fumma cura, diligentia, folicitudine ^ afsiduitat« bat,ut miferis, afflidis, moetore ac dolore grauatis adfit, feruiat, eos^ redin' feruer«

Infignis profedo ÖC memorabilis hze prephetia eß,amp; digna qu^^’Vj, expendatur, quamep pij omnes penitifsime animis afïïxam femper Quare rogo ut fingula cius uerba, itidern uti in prioribus feeißi, ordinept’^^j conOderes amp;nbsp;explices, ut amp;nbsp;melius inteUigantur amp;nbsp;diligentius confidcrata*^ tenaciusinfigantur 2C hacreant.

Defcribit hic Efaias Chridum fupra quim did poteß graphice,Jucukfl^ uerbis ijs unde eximiam amp;nbsp;fummam confolationem concipere poßumus.W^ anus ita® or dine uerba ßngula, utipetis. Quod dicit Propheta inperfooa^pO SPIRITVS DOMINI SVPER ME amp;c. co fignificatfeaCgt;^^ Patre coelefli in facerdotem Suf dodorem confecratum, undum, ^ midatum „ ne dubitemus,omnia ca qug CHR15T VS loquitur amp;nbsp;facit,Spiritusûnlt;^^ dopera eße.

Reges 5c Sacerdotcs in Lege ad fundiones fuas afdti InungebanWt» amp;nbsp;CHRIS T VM,quiauerus fiC «ternusRexfurnmusep Sacerdos«^'’V gi oportebat, fed non oleo, quo corpora delibuta redduntur, fed Spirit W®^ plenitudine omnis gratiae, de qua undione loquitur Pfalmus quadragefin’‘’*H^ tus. Vt autem fciremus qualis ea undio, amp;nbsp;qualis Rex ac Sacerdos Chrift^’ rus eßet, ideo addit.

i^d annunciatidum humilihiiS ftuc a^idlfSfJcu ad J^uan^^^ Zandum paupcribi^ mißt mc^

Ïudaci à fpiritu iilo fuo uertiginofo delufi concepcrunt fatuarn, Si epinionem de fuo Mefsia, quód uenturus fit mundana amp;nbsp;corporali mag*’ fplendorc ac ßrepitu turgens,amp;hoßibus metuendus,uti Reges in terris,9^°“Llt; terns his corporaliter htiwperaturus,omniatp bona lud^is aßahm m tns t^**^^

^Wuj,o( omni uoluptatum genere abundent, omnibus corporis cörnmoditatibut ’‘f^usnt, ut totius modi Domini fintjamp;c.Talis eß Chrißus ludaicus,amp; bellus,fl dns tet.hicChrifluseß.

Quanquam error hic non tantum ludacorum animos,fed 5C quorundam no# •’’tec duntaxat non re Chriflianorum occupauit.Siqufdcm nunc Chrißo iam in lu# «mrcuocato,^ Euangelq dodrina ubi^illucefcente,multi reperiuntur tarn carnal ^us adhuc cordibus homines,qui in Chrißo S^ Euangclio nihil quaerunt 0^ expe« ^«ntaliud,quamtcrrenas opes,tranquillitatem,ocium,curarû,uacuitatê,dignitates, sonores,omnium return affluentiam. Atqp ita ludaizantes fingunt Obi ludaicum 0^ ^^tnalemaliquem Chriflum,qui in his terris corporis commoditatesac uoluptates *3tgiatur,quales fuerunt Qi. iUi in Capernaum Ioannis fexto,qui Chrißum feeßaban« ^obid tantum, quod pafeeteteos panibus, uenttesépeorum exanarct. Fidei amp;nbsp;Witualium atternorumep bonorum,quae CHRISTYS donat, nulla apud cos crat

Sicfaciuntnunc quoep apudnos erronés noflri, nihil aliud qoam ociom ca* Phntes,^ cibo alienoinfidiantcs.Dc gratia Dci,dc ueraiuflsda ac pietate,de bona unaconfeientia nihil fciuntqiec earum return Audio ullo tenentur/ed ficubi no* Dciunt homines Euangelicx ueritatis amantes ac fludiofos,c0 fc conferunt, fic apud * cogitantes: Nunc belle mecum agetur, nunc rebus amp;nbsp;ocio meo confuletur, hie ^orradam tantum nummorum,unde me alam,ne mihilabcrandum fit, illorum fub* quot;oiumamp;piamflipemefflagitabo.Non deerunt mihi fua opera, liberalitatem fuam me exerent, fiquidem Euangelium mutuam charitatem docet, qux liberalise p^i^’^*^®®®*’^^^®*’“**®®» ^ prouehendoa iemper propenfa Ôi ex*

Multi funt talium nebulonum amp;nbsp;mendicabulorum hoc tempore,qui non Euan* I«!) gtatiam,(ed ocium Sd uicAum ferlantes ad Euangelicos fc conferunt, feep fub oangelij nomine uenditant,falfo Euangeiiû pr£tendêtes,ciuscp caufa fc in pcricula «am paupertatem deueni(re,fuiscp facultatibus fpohatos effe mentientesjhoe præ «tu pietatis multos bonos decipiunt,qui ex officio charitatis,opc,opera 0? quibuC* unep poffunt offieqs cos iuuant, uidum amp;nbsp;amióum fuppeditantes, acnummo» lam htgienies.Hoc genus 'hominum,omnia loca,in quibus Euangelium docetor, f”jS?‘’‘^®onsgt;Ïto«*ob caufam amat Euangelium quam ob uentris in ocio «endlltudium.NifiEuangeltjpraetcntuociofos iftos uentres faginarent, extreme Mängel!) deärinam contemnerent ae confpuerent.Nihil hic Hngo:Scio quid feri* ’ni.Nouin'.ultos,qui hac Euangclq fpccic,ab iflis alienx menfæ mufeis Öi. gaflre* togeliciSjOb uenttem tantum amp;nbsp;ocium Euangelicos fc falfo profltentibus,decept4 ^10 argento hls fraudibus emundi funt,

, CumSathan in membrisfuis hanc ignominie notam inurcre Èuangeho.ó^ dibl**^*” P^*^'^ ’^ deformare non cenèt,qua poffumus occurrendum eß huic offen ^0,erronés^ ihi prodendi,illorumcp fraudes SC aucupia aïqs omnibus fignifican j^^ont,utquif{çûbihiccaueat, nee omnibus Euangelq titulo fe uendAantibus, 8C Utar****^ ”’®'^^^®*fl’us,facile fuo detrimento fidem habcat.Fit hocfçpiffime, pront°p^^* ^*’^8^’® fauent,ueniant erronés ifli,mifere£p elulantcs querantur fe

P'^°'f^®°”®”' ciuitate exacAos,d o mo,agris, omnibus facuitatibu» uitje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc Buangehj *'0™*“ f®* impictati ac confederate

«ante ****”** ^°^ ^^ explendos uentres amp;nbsp;cupiditates fuas abutuntur, obfc* «amp;i£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ P^*^ ^®3®g^fl®’’’gt;P®f’quot;’®t®2c charitatis ac pietati» ^Pfiubleucntur.Nec content! lunt medioeri aliqua cicemofina, nuc pecuniary

Tinne uidum, nunc ucflcs,nunc commeatum,nunc alia atqj alia/uo quafi ior«*^ giiantesjimprobitaie fua nihil non impetrant.Vbi hbcralitatc cos iuuimus, ub aluimus amp;: touimus,tandem comperimuS erronés,amp;! impeflores cos cfle n”’^‘?Ï amp;nbsp;prefligatiffsmae maliciæ hommes * nihüép minus, quam id quod pt3ct^'’^L Magna efl horum ncbulonum ÔC ocioforum hominum ubiep nunc copia. 0?“.^ exhisßatimad ipfos Concionatores fe conferunt, ijs fc dolofe infinuM^^’j improbis precibus cogunt, non tantum ut ipfi dent amp;nbsp;muent,fed ut ex slijs ^J ciuibus 6^ ex publico etiam, fub CHRIST! nomine, pecunias, qu!^‘'^ jj^ pauperes alendi étant, corradant. Nullus fcrècalo amp;nbsp;hxa, nullus circuii'gt;‘’^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;neus,nullus Ïere popinio, helluo Sd lucro efl, qui non falfa fpecie hac Si pf^'^ ÿ Caroloßd» Euangchife uenditet dC alat. Et quod profcdlo mirandum efl, Cardoftsd^ diani. nbsp;nbsp;nbsp;Anabaptiflaf, qui infini tam quandam Si inuincibilem patientiam, fummam^ quot;^^

Ami^pUt derationem, tempcrantiam, amp;nbsp;modefliam profitentur, ac fingularem fig. fantflimoniae fpeciem prae fe fcrunt,ubi propter errores fuos perniciofiflï’’’^’?J ad nos ucniunt,nunquam cxpleri poflunt,nunquam fatis pecuniae illis iopP^.^'^Ji potefl, nullum efl diuerforium, quod beni confulere poflint ac uelint,àl deü^^ faflidiofiep hommes non quemuis cibum, fed exquifltiflimum amp;nbsp;Iaut!fli«i’'”’’.j^ propomuoluut.Peflimum eflói^ teterrimum genus hoe hominum. Jn fide P^i'^i lofiflime mente corrupt! erranqpcfîilcntiffîmas amp;nbsp;feditlofiffîmas opmionet®^ natiflîme SC ptæfradîifllme tuentcs,aut certê clam apud fe fouentes. P^’**. „1} uita Si mores corum tam incommodqiam infulfi,tam infeiti, tam inconcino^ agrcites,tam horridi funt,utbarbariflimac etiam gentes Turcae ac lud^iuits^’^jn rum honeflate amp;nbsp;commoditate illis anteeant. Tales cum fint,nihilo iecius t^ quac iliorum extrema amp;nbsp;effrons impudentia,improbitas,impictas amp;nbsp;malie«‘, nomine CHRISTI, Euangeltj titulo, in ôcio uiucre,fe ali, foucri,««^‘^3 nonofFictjfibi fludqqjpraeflari uoluntd^poflulant, atq5 «a mhilamplius nt^’j^ an CHRISTO quaeruntquàmtemporalidhæc bonaamp; huius uitx coinj*’^ tates acuoluptates,période ut ludæorum illud uulgus, nec Euangeltj “'1°, rf tenentur, nec id ex animo expetunt amp;nbsp;amant,quod argumentis minime

Vbi CHRISTVS uerfaturamp;! docetur,ibiSi,ludasfit oportet,db^ rei quàm marfupij fuicuramagit,nec aliudcogitâtquàm de explendis loculis^ . trc,quomodo,quibus artibus,tcchnis,fraudibus, ac dolis triginta argenteis i, infontemcp CHRISTVM prodat.Idemfaciuntnuncfanaticiiftiamp;^‘'^q^ ri uertiginofieç Spiritus.Ncc illi tantum,fed idem fccerunt ac faciunt Pap*^^'^ enim quaefo aliud 0^ iUiquàm temporalia ÔC carnalia bona,opes, dignitat« ‘'’ Üo quacQuerunt;’

Hic facilimam habebis me* Malo enim audire de Chrißö Doffl^’’®jjjjilt; quam iliorum flagida ac fcelera,fuco reiigionis amp;nbsp;Euangehex prof*flïooi* jd pus quidem tinda 0^ occultata,fed nunc tarnen farpe produa * RediP “ waticinium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

Efaias longe aKum facit C H RIS T V M, longé eum al/js coloribus depin* ?Muàm fanaticum Ô^ ftolidum hoc hominum genus.Non dieft eum regio fplen« ’lt;»«amp; magnificenha fupcrbiturum, necuentri tantum confulturum , uoluptatum ^•nientaamp;materiamfuppcditaturumjfeddicfteumüenturum in morem Apoftoïi ^Concionatons,quiucrbo amp;nbsp;Spintu regnumfuum fit adminiftramrus. Ne nero oninino quiequam magnificentiac ÖC pomps carnalisjaftuscp amp;nbsp;infolenttx munda« ®*^50 fpclt;Seniu8,ilt;ieo ait Efaias,quod manfuetis, hoc eft,aflilt;Sis calamitatibus, ®’’f«tijs^ prell«,nunciaturus larta, feu Buangelizaturus uemat. Mundani Reges ^ principes nihil rei nee commerce habent cum debilibus,uihbus,contemp«s,njr* lt;1*5,daudis,coeds,n,ocßis,paupcribus,calamitofis ÔC afHictis egrotiscp,fed deledail J?^®**f‘’ctudine hominum bona corporis uaktudine Ö^ uenufiate prxditorum, wiibusacleporeiucundorum, amoenitate ÓC feftiuitate concinnitateep morum ac ‘‘«at aniabilium,hilaritate uukus dcledantium, dignitatibus ac tor tu nis eminentie ^(horum ac fimilium confuetudinem ac prxfentiam amant Si. expetunt, ut opc p opera iilorum utanrur,ut ddedamenta ÓC uoluptates ex ijs percipiant, ut ab ijs ''ononbus alhciantur. AtChriftus propter miferosamp;ï afHidtos in hunc mundum “tnifjUt cos confolarctur,ut crigeret, ut fa nar et, ut liberaret S/iuuarer. Neep enim '^tns Si mifellus dufmodi rcx eli, qualcs funttcrrcni,quibijs feruiendum eb,qui ali Wumoper3jconfili0j0pe,miniftcrijs ac famulictjs opus habent, talis rcx Chriftus *'°V^’''^ *^^* æternus,rex omnium affluentiffimus Sf opulentilTimus,rex maiefia» “*8lori{infinftae,rcx potentie iminenfç, laluus xtemx fons, autor ÖC largitor» «lco^nihil cg£tpoftr,s miniftcrijs,noftris facultatibus.officijs Sê opera.Sed lantx bm inexhauftæ eft mifcricordix ac benignitatis,tantx liberalitatis Ö^ munfices^tiae ftx,ut non foil fibiopulentas iftas dimtias 0^ glorix fuç immenfas opes habeat, rncubet in mortem tfiAxfyuf » aheuius ÖC fordidi hominis,féd cas tantas lu as o^ rSiftos fuos thefauros,precioliüima ifta cimclia fua largiflime S^ liberalilTime nogt; 'icum etiamcommunia facetc,amp; nobis ultro impartiri uult,eamcp obcauHam ue« P‘tnonad opulcntos,non ad ualcntcs,non ad potentes, fed ad pauperes, ad xgro# ‘os,adttift£saiaffl.dos,peccatoresep.

.n ^^’”§^^'^31 Lucas capite quarto,Hebrxam oocem Enonim redidit :^ax«7r,id ^Ç?‘'P5^'^‘‘s,qucmadmodum ÔC feptuaginta in Grxeo habent T^aXoîf.Hmeep 6** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;textum Hebraicum quo Septuaginta ufi funijhabuidè non Enolt; 'mledbnijm,35E„,- qyjypjgg^ Zacharias utiturcapi.^.Significatautem eauox j^^?^*j!”’»‘‘*fteffl,opprcirum,humilê,demi(rum,humiliatum,afHi(ftum.Sed utrum* J«“? lignificct, fiuc pauperem fiue afflióum, eodem res rediequia per utranep ^cem mtcHioijntur ij pauperes,quos Chriftus, Matthäi quinto, pauperes Spirim ^^‘’t,quibus Enangclium cum frudu prxdicatur,Matthäi u.Ei funt i!h ipfl qui coc 3ritum,amp; confeientiam anxiam habent,qui peccata fuaamp;Ddiram iudiciumcp

'quot;mt, quiep uebementer indignationem diuinam metuunt, 0^ ad cam perterriti 'quot;remilcunt, quorum cor citra intcrmiilionem ad gratiam ÔC opem diuinam fufpi* 011'^'’’ ^®”’^’ ^ perpetuis ardentibuscp uotis nihil aliud petunt amp;nbsp;obfccrant, ^^■««utapeccatis libercntur,amp; Dei fauorem ’amp; gratiam adipifcantur. Eiufmodl la^'k*®'’®^^^^*’“* ’P*’fl*®* fcholaftici SC difcipuli Euangehex docirinx, amp;nbsp;ïï“^ nonr°’'’^‘’æ*^'*‘^“'®^“*»’^*^æ^* kontra autem qui faam miferiam QC p^c^^^^ iiintutj’^i» funt gt;^'’‘''Ln’’*J^^u‘nnontiment,nec gratis Dei cupidi amp;nbsp;auidi funt, qualcs(tiur^ ^’neb^^^^’^’^°'^''^^ ^°^”’^’^'quot;*^^^’°^^“'’^*’ ^ occxcati mundi fihj, ^ Vhnß quot;^^°^’’’îæ’ ^’ “^I^ö morantur, non expetunt, non caffa nuce fibi paravent

Chriftus Matthan* nono:Non hahent opus medico ij qui uahdi font,fed bent. Veni ad uocandum peccatores ad poenitentiam, non iuftos, hoc Äy^pit faftuofos amp;nbsp;fupetbien tes illos (piritu8,quifaifaperfuanonedementati putanfi* elle iuftos,qui fua peccatanon3gnofcunt,atlt;p idcoprxfumptuo(i,fccuri amp;nbsp;f®”^ ces funt,qu(cp mifedam fuam nonfcnttunt,ncc ferio cogitant demortc,def^^^n iudicio,de futura ira,qux mundum manent,fed akinimac immerfi carnali in nullis rebus’airjs quam caducishuius mundi cogitationes fuas occupais nee uitat futurae amp;nbsp;falutis acternat cura ulla tanguntur.In fcquentibus doectJ^r^jj O,qui frudus proueniant exEuangeho hoe, quicp pauperes feu afflid^*?*“ dicens:

^t /neuerer contritis cordc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

gt; Hare font mera Euangelia,hxc auditu funt iueündiflima SC gratiflÏfflïjl’^^j^ffi nafummae confolationis uerba funt Mofes cum fua Lege docet nos ’^’’^jji peccataS^maledtdionemnoßri. Per earn coghitionem corda perterrefi«'®^^ peccata tantum indirat Ó^rcuelar.nec ca aufertjed ca in corde fixa felio‘P’‘% auiem peccata fun(,ibi regnat mors,ibi aliud nihil eftquam pauor,mctus,n^r J anxieus,d^ driperatio,donee cenfeientia peccati camificina torquetur, ^Rjjfl opfonion, mortem metuit.Hifuntcontriti corde, Sd omnium afHidiiffinii. fuam miferiam ÖC calamitatcm,fcntiunt pericula,fed mederihbiamp; èpcticulo iantisep »mierijs liberarefe ipfi non poffunt, Verum ubi Chriftus uemt lt;oii^^ (aluifica dia fua praedicanone feu dodrina Euangclq, ibi œnit 3^ adcft ßa*^ ^ Iium amp;nbsp;confolano : quia Ëuangclium ofFert,amp; donat omnibus credentibus f‘.^; onem pcccatorum,utram iußiciam.amp;uitam^rernä, Sicenim dicit te ^0*”?^/^ Si peccator cs,fi confcicntia tua angitur,fi mortem exhorrefcis,audiquid C*^\^ dum tibi.Confugito ad Clitiftum,qui foSus potefi amp;nbsp;uult uliro te libciare Ä ^ quia pater ob id cum mihtCrede in ilium,amp; propter ilium peccata tua condonabunturjpfe enim peccata tua in fe fublata dépendit et expiat!it.Hot‘'uj( turn confeientiapacata/erena ôd hilaris fit,quia Chriftum fide apprehendit,^f ^ji rographum malx confeientice,quod aduenus nos erat,quodcp nos mif«e amp;nbsp;excarnificans omnem animi tranquillitatem auferebat, deletum c med’® lit, crucicp affixitjUt nihil fit quod in CHRIST VM credens propter plt;^^y contremifcat ac metuat,Oeumcp ut iudicem iratum fugiat,fiquidem Dcus®^ pter Chriftum,in quern credit,propiefusfadus eft, eiep omnia peccata cond^'} Haecepfidcsin Chriftum cordi liii contrito remcdium pracfentiftimum, P’ j^i confolationcm aitulit,animum confternatum collegit,amp; firmauit,ut certo fc® J Deum poftbac non iudicem extimefeendum öd horrendum, fed pattern bt^j^ fimum Öd mdulgentinimum propter Chriftum futurum.Et hoc eft uere Ôd foquot;^ tnium, uulneratum, affedum^ cor obligate, fanare öd curare. Nam cor alibi quam in folo Chrifto ueram öd folidam confolationem,iufticiam, gratwö’ tarn inucnif.

J^t pricdicarcm captiuü wdul^cnti^m, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Per inobedientiam fadi fumus ferui öd captiui Sathanæ.manfiffemus^ petuum eius captiui,nift Chriftushic nobis fubueniflct.ls fadus KVTaM«gt;M^ AvTfo|j precium redemptionis noftr3e,per mortem fuam ê captiuitate Saib?***,ü redemir,iuxtaillud Pfalmf.ög.Afcendit inaltum,captiuam duxit Col.z.Expoliatos ptincipatus ac poteftates oftentauit palam,triumphans w,’'^jf' femetipfum, hoc eft, Chriftus Dominos öd redores tenebratum, qui b®*”'” / 1»P

f'gnum pcccat/,morti« amp;nbsp;damnatfonis praccipftarant, dedc/f, amp;^ proprio Marte, 'Poliunj illij detraxit,0£: quemadmodum Lucas ait cap.ii.Fortior fortem armatuta ’ffiuin fuum euftodientem uicit,ÓL omnia arma eius abftulit, hoe cd,homines libe^ ’’''itamp;eripuitèpoteftatÈ tcnebrarum,etinrcgnum fuum lucis tranhuht.Hoc ex ^» ^’pZa£han:cÓ!:4i.Efaiacfupra audidi.Hanccjj induigennam hue redemtionem ’^rtmiffionemChridus ipfemEuangclio annunciamt amp;^ prxdicauit,fuiscp Apodo *“« omnibus Euangclq praecombus annunciare uftp addiem nouiffimum iuflit. ^uM cft enim Euangehum aliud, quam taiis coneio de Chrido, quod [j-o'^s^a^ùy

Sathana uolucr«,eumcp in ea monomachia non dolis.non fraude,fed uifturc •uïdiuinauidum ö^fradum fubegcrit,St nos qui fub peccato,mortc,Ö(: Sathana ca^ Pti eramus, per cam uiôoriâ Iiberauerir,iuftific4uerjt amp;nbsp;in xterrm faîuaucrit, ut nue pîcemhabeamus apudDcum,àcç tyrannoillo inferorum, adDeumpatrem nodtû 'æhftcm,apud quem,uipote filq iplius beatißimi in ztetnum uiuemus, perdudfi ‘'tniiî,

*^'»003 ncquimus liberate. Debebamuaquidem per omnia innocentem Sf ime# wj»m uitam agere, nihil non boni facere,mala unare.Hoc lex à nobis exigebat, ‘ W natura peccatrix ad bonum amp;nbsp;ad obedientiam ergakgem pigerrima et alienit« ah ’^,’*’””8^^ uiuebat iuxta carnales fuas cupiditates »3t concupifceritiam,quae ä^oidcentia fua ad malom prona St prodiuis ed.Hinekx nos magisethm uro 8^hnnllum finem indandi,cogendi,2t imperandi faaens,non oBedientibus mor* c ff *o’''^‘'^•onem min»tans,accidiicp nobis,quod Paulus Galaij.ait : Antequa wet nats,ut fub lege cudodircmur,condud in earn fidem, quae erat reudanda. j^^.^^’nüftta introfpicimus,diligenter obieruantes quant ex congenita SC na* tum*'^^'‘ *^-^^^ ^^* ®“* inobcdientia,quam contumaci?jquam à lege Dei aliéna^ per cT^P^quot;'’’y®gt;4uod omnibus nobis,qui etiamnû fub lege continemur, needum dante^^®^^’^^’®’^’^** P®*’*®*^® ^ ***^*^ ^‘^“^ fit, quam career, in quo relu* üitam * ‘ ’**'*^ condudimur amp;nbsp;euftodimur. Nam ut maxime,quod ad extetnani 2flgt;titt,modeftis honeßisep moribus prçditi une quandam fandfimoniam 5C gnuitatempratnobis feramus ac profitcamur,quan legem fernemus, nihil tarnen ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®’ fit‘7rea8u/ji/«,eo obedientiae Audio 8^ ptomptiiudinc,

‘ toVh . ’^*^P^^'‘'ihypocriiicx ümulationis coadi de multi fa en nus omnia, ex j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f * os ’’TimundiUbTiis amp;nbsp;inquinatiAimis. Nam lex tam uehementer inAans £C j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gens minando Qi tcrrendo,auocat quidem et deterret nos ab extémis flagittis 0^

* nbsp;nbsp;nbsp;iii^g’*’*^^^.”'””»’‘^“^*®'fwiii,c«d«ii faciamus,ne maledicamus, ne bhfpheme^ ’ nbsp;nbsp;^kat ^ ' ^ '^P'^ccationibus quenquam deuoueamus,fcd intus in corde, ubi tons Pf^’^“'’'8o opeium efl, carnalis Üla concupifcentia fcruet,luel:atur,3eAuat,facuif, ac gisaiTP^I/ o' °P^’‘8'^^A,quocp magis retunditur,quo acrius ei relü(Aamijr,co ma* dor O-* ^ “’gi^at^eocp fit maior, impctuofior, imprebtor, effrenior fiC contuma* Veile ^quot;’^^quot;’odum fit in magnis amnium inundationibus, quatum impetus Sd ' nbsp;nbsp;iem^'^V***” aggertbus obltruitur amp;nbsp;reprimitur,ma'orem amp;nbsp;acriorem fieri Ui* j tuotisj''^^ ^ ^°^^'f^^” ^’^^P’^’™ ^^c‘'l^ patitur, ac tandem magna ui 0^ impetu, U ^itSlt;hic'^*^^'**^’’°'''’‘^^^®’^S^'^’^“’ ^ ob^rucAionlbus omnibus, crumpir: Ita 4 ^ comoT^ ^^^ cupiditates amp;nbsp;concupifcennam cordis minis peenarum cohercet

Vbifgitur Lex Dei opus fuum in homine fecitjum intelligu homo,tn quäl''® fitpenculo.MiïenadC prauttas hæc humane naturae.acöd cor neftrum Dcikg‘’ non modo non feruatjed earn ctiam odit,nullis uerbis cxpl!C2ri,ncc pro w^g®*^ nc aclhmari poteft.Agnitio tant» praunatis,maliciac, amp;nbsp;cajcitatij nolirar, humi**' tis Itudium in nobis parit,cum uidemus nos in extremo ucriari periculo, wd«^ nos nihil cflc,nos kgi diuinç pcrfedcnonobcdire,noftr3cp putatiua amp;' impura u^ na opera è peßilenti ac foediffime putenti lacuna,uideiieet e cordeomniOni''’’^ re Öi^fidc uacuo,inuitocp promanare, ideoep non uere bona opera dici pcflè»n^ ^ , gi diuinx ijs fatis fieri,quia fpiritualis eß lex,Romanorum feptimo,ideocp Ipi'*® . corde implenda efl. Agnita ita hac mifena gratiam amp;nbsp;mifericordiam “’^P p, mus.Tum fummccupimus à malcdióione legis iibciariö^ iuüi fieri, queep «^ amp;nbsp;penitius miferiam amp;nbsp;calamitatem noßram agnofcimus, co inflaniius Ä ’f“® tioribus uotis auxilium expetimus.Nufquam autem alibi auxilium a^ccnfiliuj'’ bis mails efl quam in Chriflo, is efl implctio,tïA«r legis omnibuscredentibus, manorum decimo. Si Chriftus non ferthicopem nobis,turn fub lege fU®*. confeientiæ carnificina ÔC anxictate perpetuo condufi ac capti manemus.Seö'’ Patre ad hoc mitlüs eft,uti Efaias hic dicit,ut fub lege claufis apertionem pracdic^i adferat. Id qued Ói: tccit turn cum pro nobis in cruce execratio fadus eft,ut nos atterna execiationelegis redimerct,Galatas tertio:cumcp ipfc Euangdiump''^quot; fet,dicens: Venire ad meomnes qui laboratis amp;nbsp;onerati cflis,amp; ego refich®quot;* Mathei und ecimo. Item Ioannis tertio : Sic Deus dilexit mundum, ut üliu®^ unigeuitum dar et,ut omnis qui credit in eum non percat, fed habeat ui«® **. 1 nam. Non enim mißt Deus filium fuum in mundum,ut condemnet jmundu®iquot; Ut feruetur mundus per cum. Qui credit in eum non condemnatur.

Chriflus aitLucx quarto,fc miflum efle ut annunciet Euangelium, ho^ft' laeto nuncio mundum cxhilarct.Hoc hic uaticinatus efl Efaias diccns,Chriflu®r num placabilcm fiue acceptum praedicare,hoc efl,pofi triftia tempora tempos ucnturum,nimirum tempus gratis diuinae, nouum Teflamentum, quod Ö»’. nobis nunciat,in quo nihil aliud quam meram gratiam amp;nbsp;remiflioncm oniniu®r catorum noflrotü audituri fumus.Hic efl exoptatiflimus annus ille nofler iubilt; in quo per cornu Eu angeln promulgator plena, folida,aEterna, durabilis Hbc^ ab omni culpa lolutio.Nam quod canit Zacharias Lueg primo, Deum cr«»fld®j mo Dauid cornu,hoc cfl,rcgnum falutis,ficut loeutus per os fandorum propl'*'’^ fuerat,ut feruaremur ab inimicis noftris, SC de manu omnium qui oderunt ^ per Chriftum remiflioncm peccatorum acciperemus:hoc certc fadum eft, amp;^ . flus ipfe annunciauit, amp;nbsp;quotidic adhuc annunciar, ufqj ad diem nouiflimu® Ç Euangeliftas fuos, ficuti amp;nbsp;per Paulum z.Corinthiorum fexto,cum annum p®'quot; gat,ubi dicit;Qu'n amp;: adiuuantes obfecramus,ne in uacu3 gratiam Dei «clt;P^ Dicit cnim:ln tempore acccpto exaudiui te,amp; in die falutis fuccurritibi. Houfot éb’-Trfóc-AxT©^ tempus acceptum,ecce nunc dies falutis. Non ne hxefuaunG amp;nbsp;iucundiflima dodrina 8^ concio efl confeientqs contnflatis amp;nbsp;pertenu’^., Ne una quidem uocuia efl,qu3c Chriflum formidabilem amp;nbsp;metuendum fadä'i omnescum optatiflimum amp;nbsp;iucundiflimumEuangehflam faesunt.

crtd f^^^’^^ credentes hoc additur, fed contra Antfdin'fl/anos, qui ChriRo non djA-’^’^’^^ooni®™ faune iubilaeuin przdiuins grause annum contemnun^bene« j^ 'onemep oblatam refpuunt, ideoep maledidlionem habebunt, longifsimecp à ferf 7^*^^**^’^’ ^^ accept! feu placabiiis iJlius anni ntc punctum in xiernum fint ®^ ?^ *° unquam fruituri. Quandoquidem Chriftum faluatorem neep uifum Çauditum uolunt, ideoep teternmum amp;nbsp;immanifsimum Sathanam uidebunt ÖC '«tnt,ncc unquam cius tyrannidem euadenr.

MnHiA*^ '^ fruAis fau/ut praedteationis Chn'fti,quód omnea lugentes ac moefticia quot;Fintel (qui fub lege, peecato amp;nbsp;morte capti perpétua amp;nbsp;incredibili anxic-? uid P^'™^^’*'*ur ) confolatione per Euangelium eriguntur Si. exhilarantur, quia tot nunc,quomodo à peccatis fabereotur, ideoep luóus ac moeror corum aufer# l“f)gt;n9 corum locum Ixticia amp;nbsp;confolatio redditur: amp;nbsp;uti mte fufeeptum Euangc^ um, mincreduljtate agrcftes,diftortx, inutiles degeneresep arbores iniufticiæ, S^ ta I?. ^“’'” ’fa cap.i7»myricx feu agreftes dumi in dcferto,in infrogifcra ter* musmund»crant,!ta per ridem Euangelrj amp;nbsp;hanc confolanonem erunt pul* «jf”'”* ^ foecundifslmaearbores ad aquas fitx, amp;nbsp;ad humorem mittcnies radi* ohidf?’^*’*’*niaximeacRusaliquistentationisingruat, nihdtarnenmetuant, nee ^Haccefcant ÖC cmarccfcant,fcd folia carum femper uitent, nee seftatis ficcitate Cïloribiji etiam xflucfifsimis exarefcunt, fed tempore fuo feront fructus fuos.

®*'^™ corde eredunt, ita amp;nbsp;ore confitentur. Quafas cordis fides eft,tabs eft Si *confelsio,Dcicp nomen fine intermifsione praedieant»

^^ minifterio, amp;nbsp;de humilitate Chrifti in priore aduentu uaticinatus ' ’« «ijs loeis attp ntulit Chrifti mulrumea de re dicitur. Scd quxfo tc,an non ’fciutnina eft humjiiatio 0^ fubmifiio Chrifti, quod talis rex efle uoluit,cuius pria p2tus ipfiuj j^yj^çj.^^ j-j^^jjj^jjgi.gj j^Qç gjij qyj j^Qj mlferos peccatores und cum

Rwatu neftris fuis humeris impofitos in cruce ferret, feep pro peccatis noftris ui^ car«*»?®*””»’**^ ‘^’ ouiculam perditam amp;nbsp;errantem quaereret S^ in uiam reuo* turn P“^'^ Chrifti dorfo in piduris Crux imponitur. Regna mundano* pinguntur ac proftant ornata amp;: uariegata alqs ahjsep emblematis orb' 1 nbsp;nbsp;* ®”^°*“ preciofa amp;nbsp;fplendida additur capiti, feeptrum dextrx, malum f ^*”’^'^æ* K.^gnant cnim in mundo, ideo amp;nbsp;mundaniscorporafabusep ƒ UI ^inignificemia ifta fuperbientes fefe oftentant. At Chriftus uincit cruce, tgnumepfuum uerbo amp;nbsp;fpiritu, internis amp;nbsp;inuifibilibus rebus, inuifibili amp;nbsp;arcana

Daniel capite nono uaticinatur Chriftum Principem quidem futurum,amp; pe* ?u ™ Populum habiturum, fed eodem uaticinio pracdicit, quod ipfum é medio wblaturi aut occifuri amp;nbsp;abnegaturi ludxi eftent»

loci capite iecundo uocat Chriftum dodorem iufticiz, ut qui ob id miffus fit, nos ueram iubiciam Dei amp;nbsp;pietatem doceret, Malachias capite tertio Chriftum iT* ’’'â'^’quot;® ’“^ nuncium Teftamenti, uel, ( uti Septuaginta habent ) angelum firn f ®quot;*^^ inueniuntur multa pafsim in prophetis,pcr quz nihil nifi iplif* miV'^ 1 *^^°’ P'f®*’®Plt;if*f™* ’lt;f feruiendum amp;nbsp;fubleuandum nos alacritas,fum« to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;œnuerfatio, fedatifsimiép mores Chrifti in priore aduen#

^uotrid ”^^''‘ PoiTem amp;nbsp;hic adducere omnes prophetias de pafsione Chrifti, fatoali ^* ^^^ ’^ mortem cruds humiliauerit,aliacp multa,quae prophetz de fpi# Jim A ^*^”.° Ç^*^‘^b quomodo nos nunc regat, przdixerunt, Sed hze uaticinia in rucUo Cue capite fefe offer ent, ibiep cxplicabuntur,

Omn« prophetic de pafsione Chrifti probant amp;nbsp;humilem tllam conuefï* t^onem, in qua Chriftus propter nas in his terris ambulauit. Ideo^ Pergamum quacramus, quo tempore prior aduentus Chrißi in expedatione ede debuerit*

Primum pukherrimam ülam Danielis prophetiam ex capite nono adducJ“’» qux certo indicat tempus iHud, quo Chrißus uenire uoluit.

Septuaginta Hebdomades abbreuiatx fuel definite,dcterminafae)funtgt;‘'P^. populum tuum, Ô^ fuper urbem fandarn tuam, ut confumetur praruaricstto,^'' turn cohibebitur aut arcebitur tranfgrefsio) ^finem aedpiat peccatum (uel ^' claudctur,tegetur peccatum) amp;nbsp;deleatur iniquitas(uel expietur iniquifas)S^ au® catur iuflitiaTempiterna,Ä impkatur (Gueobfignetur)uifio Ö^ prophetiam“”® lt;ur fandus Sandorum,

Scito ergo amp;nbsp;animaduerte ab exitu fermonisCid efl,ab eo tempore quo w** datum exit) quod iterum reacdificabitur Hicrufalcm, uftp ad Chriüum duc^' Hebdotnades ieptem funt ÖC hebdomades Sexaginta du». Et rurfum aedißc’l’®’ pbtea 3^ muri, fn anguflia temporum.

Et poß hebdomades fexaginta duas occidetur Chrißus,Äf non critewtp^P'^ lus, qui cum negaturus efl, ( uel Ô^ noient uel repudiabunt eum ) amp;nbsp;populus w’ uenict ciuitatemep Ôd fanduarium difsipabit( fiuedeßruet) amp;nbsp;finis eiusuaft^ (uel finis eius cum tempeflate uel cum inundatlone,amp; pofl finem belli flatuta ddû^ latio fuel pofl prxlium omnia manebunt dcfolata.)

Confirmabit autem padum mukis hebdomada una,SC in dimidio hebdo^ dis deficict hoflia ÔC facrificium, amp;nbsp;erit in templo abominatio defolationis (ufli”' per alam, uel apud alas flabunt abominationes defolationis) amp;nbsp;ufep ad confiiW®? tionem ÔC finem perfeucrabit defolatio (uel conflitutum efl ut ad finem uf^ P^”quot; ueret defolatio.)

Hæc prophetia efl fubobfeura : amp;nbsp;hadenus â ludæis 5C Chrifliaois uan« pofita amp;nbsp;inteHeda. Eoqj in eius tradatione amp;nbsp;explicatione plufculum tempod»*; bis infumendum efl, digna efl qu» diligenter excutiatur, fiquidemunabaet^ expræcipuis amp;nbsp;infignibus deCbrifto prophètes: tantum myfleriorum deD^ noftro lefu Chriflo nobis aperit. Compledar itacp interpretationem eius artio^ aliquot. Primo obferuandum efl, quôd Propheta Daniel uatidnatus fitinBâbp^ nicaCaptiuitate, cum rex Babylonis NabucadNezar tribura luda in Cbld’^ abduxiffe^S^ ludæi annos 70. captiui elfe cogerentur, quôd Hieremias prsto^ rat cap. 25. In hac captiuitate grauifsime animo angebantur £g diferuciabanW’'/^ dxi. Maxima enim Ô^ fumma hæc iliis crux, ÔC acerbifsimum erat,quodinKf “” pros Goqm, hoc efl.gmtes capti, cultus Dci in lege pracceptos intermittere bantur, quod ex Pfal. 135. fatis liquet, ubiludxi his querelis animorum dolorem teftantur : Super flumina Babylonis illic fedimus amp;nbsp;flculmus,duni daremur tui Sion. In falicibus in medio eius fufpendimus organa noftra, quia^ interrogaucrunt nos uerba cantionum ( uel iuflerunt cantate nos ilh) qui capu® duxerant nos, Ôd qui abduxerantnos:hymnum cantate nobis de cantidsSio^ Quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliéna f In fais afflidionibus miferqs coepit Daniel fuaSCpopuli fui peccata confiteri, proep capto populo » Drum diligenter 3^ ferio orate, ut pro mifericordia fua dignatetur, peccaU® condonare, propter quæ capti erant, fuoep auxilio illis adefle, ut in terrain f«up’ triarn Tuam reuerfi, eukurn Dci tot annos intermiflum, reflaurarent. bestoof’ Daniël exauditur, 3^ Archangelus Gabriel ad eum milfus efl, qui reuebuik*”

*^fmînafum tempus aut plenitudinem temponsfuti Paulus nuncupat:) hoc cftje-vi PusMefsix, quo Chrirtus uenturus,amp; omnia bona, beafitudiacin lummam aUatu« '“s eflictjannorum^ numcrum certum defignat, uidelicet,quot anni relient uiqj ad Pfi^orem aduenturn Mefsiae, quo uenturus in mundum àl regnum fuum xternum ’Wpicaturus effet.

Secundo obferuandum etiam,Danid( prforem aduenturn Chrifti dophei’er ne ^wit* reuelatum : Primutn.eminusaut paulo obfeanus, uidclicet, lub qua Monarchia morlot '’’undi Chriffus uenturus effet. Deinde propius amp;nbsp;ccrtius,tamcp concifc, ut ÖC anlt; narchijs. Wifeite pofsit, quo Chriffus regnum fuum inchoaturus effet, In fecundo namep SP?®®^®P’^*“wlt;f Daniel ex airtatu Spiritus fantfii, Regt NebucadNezar mirum ^‘wpendum fomnium de quatuor Monarchijs hue regnis in terra, uiddicet, au 5 ^ srgenteo,xreo, fiC ferreo, Hxc ut melius intdligas, icito quöd Deus Danidi fMant futura effe quatuor régna feu Monarchsas in terris, ufep ad mundi finem, ^'uuicet, quöd fumma poteftas mundana fupra Reges, Principes, Comités, Baros '’^s,jlioscp magiffratus quater mutanda, aiqsœ nationibus tradenda effet. Hæ font ’“•on quatuor die Monarebiae, fiue regna. Primum eft Affyrium amp;nbsp;Babylonis in AHyria Sd Chaldæa, Secundum per far um amp;nbsp;Medorum in Perfi a amp;nbsp;Mes

Tertium Graecorum ud Macedonicum in Graecia, Quartum Ôd pci très ^”“quot;’»gt;nquo Chrillus uenturus erat amp;nbsp;mundus finern habiturus eft, Romanum •■^P«!«!!!«!!. Hæc quatuor imperia Hue Monarchiae in feptimo etiatn capite Dalt;5 “■oireuelantur per quatuor beftias,quarum prima crai Leo,altéra Vrfus,tertia Par “s, quarta erat tcrribilis beftia fine nomipe, dentes habeas ferreos, Dicit autem uaniEl fecundo capite fie :

In I^bus Rer^nomm iHorumÇuclut aîij, rc^uut iUorumJß/fcltabit DeiiS ^ar^num ^uottin attemum non di^ipabitur, J^tre^num dus akeri populo ^°^ tradetur, Comminuct autem ciquot; conjîf/net uniuerfa re^na liec^ ßd ipjum f d»tmlt;eternwtt. Secundum quod uidißi^ quad de monte abjcißii^s eßCue/auu{i= lapisßne manibuSyC}quot;c(gt;tf^tninu{tteßamciquot;ßcrrum,CIquot; ^s lt;Cquot; ar^ena ^^i'ilt;Q‘ aurum, Deusma^nus ita oßendit l^e^ij quicuenturaßnt poßea,

Eua ^*'|^°P^®*^ hac indicator tempus quo Mefsias uenire, amp;nbsp;regnum fuum per ^^ *^«wn8(: Spiritum fuum aufpicarf ueluerit, Primum in humilitate Öd uili fpe#

'd • c**’® ^*°’^*’ ^ maieftate, in pofteriore aduentu, Hieronymus dieu hic, ^^‘linfinercgnorum horum,lapiis,hoc dt,Domtnus Sd liberator nofter Chriftus, ^^ tnonte fit abfciffus,hoc eft, quöd fit natus è Maria uirgine fine ui* lila h*”*”^‘ ^^* '^’‘^ manifeftum eft, quöd Mefsias priore aduentu fuo in fum* Hon ®™*^*^®°®’0itlt;incarnem quam fub ultima Monarchia, uiddicet Roma* tfo *”’ ^^’^’f^) fuumeg regnum inchoare uoluerit. Dicit enim Daniel, in diebus tó °™®’ri®°'^quot;’»*’‘0€ eft, rimtis aut cuerfis prioribus tribus regnis, Ód quarta ateg iii,'*®p °®“®* fcilicct Monarchia iam florente öd uigente ac tumultuante, ua* $ callbus agitata, turn regnum Chrifti fufeitabttur aut erigetur, Romanumeg lila H*’ ^^^ ^^^™ fcilicct Chrifti regnum in aeternum manebit. Rebqua totius ltcßQj^’.j“*®*^^“’‘*^’^'”‘P^*^’°^°*» ^uäß^ta tempora,quibus exadtis,necef* feset^^‘*”^’’f^^®'”” *’^^’^ maximum Sd potentifsimum, nullum habebit finem, gub aut'^quot;^ ®°® dffsipabitur, fed ftabit in fecula feculorum,nec in uno tantum an* *«lwin^”^ *^undi erft, ut in Europa, aut Aphrica aut Afia, fed in toto mundo, ••ßsturdTei ^^^*'' ffeundo de ftatua à NebucadNezar ui{a,ód à Daniele expofita,

•P^ébai ita donee ab^iUiis eß hp^s de monte fine mantbits., ii f’^’^^^j ' ^atuam in pedibn^ eiifs ferrets lt;!^'filt;^dibifSf ^ comminuit eos^ Tiinccogt;^j fimt par it er ferrum ^tefacers :, argentum Z:^ aurum Zt}^ redalt;^a iiaaßi^L^ iameeßtute arete^ Qt^ raptaßnt ueiito, nui/as^^ locus mnentnseßei^-■^ ‘^i autem ([ui pereuferat fatuarn^ faillis eß /dons magmts^^ impkuit ^ ' Jam terram^

Bic lapis eß Chrißus, cui omnis poteßas tradita eß, tam in ccelo qnt^ ^ijl utubiep potentiCsime regnet. Sic habemus etiam in feptimo capite P*gt; quatuor Monarchie per quatuor beflias fignificantur, quod Chrißus «»v ^ Monarchia, utpote Romanorum, uenturus amp;nbsp;regnaturus eflet. Suppi^'^.^^ nunc in nono capite per 7o.hebdomadcs, quando impletio eius temport quot;’U habituraßt, di quam diu tumMefsias illis expeóandus fuerit,ut regnut^ ^,^, aufpicarctur. Hac rcuelatione Damclis ludxiapercifsirncamp;^potcndfsinit*^^/'^,), cuntur,quód Chrißus iam ante M, D. annos uenerit,iuxta prophetarum ua^U Principio Angelus dicit in nono capite ( ex quo uerba prophétise fuprapaul*’ j pofui ) feptuaginta hebdomades prxßnitas feu determinatas eße ludaico Ö^ fandx ciuitati Hierufalem, utpofl cas feptuaginta hebdomadas, populus^jjj) cerdotium Judaicum finem habcant, totuscp flatus rcgniabolcatur. Na*”R^ tempora Hierofolyma tota deuaflanda erant, populuscp Judaicus partim txcƒ dus,partim interßeiendus.Sciendum autem Angelum hic non ioqui de ht^°^^^^ dibus dterum,ubi dies feptem unam faciunt hebdomadem,qux uix bienmii'^ j^ ftruerent,fed loquitur de annorum hebdomadibus, ubi feptem anni unam . madem tantum conßeiunt : feptuaginta uero hebdomades eflidunt annos 4^ Sic enim fokt Scriptura etiam alibi Ioqui, eacp orationis forma phrafiepu^^ tjitici.ji5r. Sic etiam intcllexcrehadcnus conflanter omnes, qui dono profil prxditi fucrunt. Obferua autem ex prophete uerbis quam magnx res tefl*^ DUS Mefsix eucntur3c,ó^ quam admirandx potentiae regnum,regnuin ipßu’*‘^ turn effet. Verba Prophetx fie fonant.

- l^t coißmmetur pneuaricatio^ZTfittern acciptatpeccatum,amp;“ '^^^^‘^ initjuitas^ adducatur iußitia funpiterna^i^ impleatur ußo lt;^ prof''^’'quot;

Mofes ante fuerat,(uerant SC alq multi legis doctor es, qui bona Si blt;®^^ cuerant Si^ prxceperant, mata amp;nbsp;impia uetuerant, fed nihil illi profecerunto^^ Peccatum per Legem reuelatum tantum ÔC maius atrociusc^ fadum fuerai» ta enim citra gratiam, ut maxime moneatur, doceatur,ad honeflatem,ad pi^J’ ad obedientiam erga Deum infligetur amp;nbsp;excitetur, nihilo fecius tarnen aquot;*^^ nium fuum redit, Ô^ antiquum obtinet, fuumep dudum fequitur, uadens uü’ . fitep fubinde peior, deterior, feeleratior, ÔC. ad peccandum xHu copiditam®^ inHammatur. Jta manebat peccatum,nec per legem auferebatur, fcd,(ueluu^’ ^ teflatur Gala, capite tertio) tranfgrefsiones fubinde fadx funt maioret, gf^jn^ Si crebriores fine intermiisione, ideoep neceffe fuit ut Mefsias ipfe ueniro^ .Hij malo raederetur, fua^ ope adeffet, alioqui fubinde res fada fuiffet deterior ^ maiora mala deueniflemus, quemadmodum Paulus Adorum decimoiffP^ concione dicit : Notum fit uobis uiri fratres,quôd per hune Chriflum oo^’^^jjj fio peccatorum annunciatur,âlt; ab omnibus à quibus non potuiflis per J*8^®L,ji ' lt;uftificari,pcr hue omnis qui credit iuflificatur.Chriflus enim ideo à patre w»^ 1 homo fadus cft,ut pro omnibus omnium hominum peccatis fatisfaccrevem , nemep peccatorum omnium, Spiritum fandum, uitamep xtemam atep ita ucraraiuflitiam, qux coram Deo ualet,adferret,nempe,fidein ebhm’^ ^j

MENTI DE CHRISTO. CCI df qua ante Lex amp;nbsp;prophetæ multa prædixcranc, Romanorum j. Atep ùa uifio^? nés amp;nbsp;prophehas oportebat obfignar», hoc eft, opertebat nunc impJer», quod Vi* denies feu propheræ afflati amp;nbsp;illuminati per Spintum faneftum uiderant amp;nbsp;uaneb Md fuerant de MeCua. Nam omnes prophet» óf ipfa lex ufep ad loannem pro^ phetsuerunt, Matthaci undccimo.

Hie eft Chriftus omnium Sanctorum Dominus amp;nbsp;Rex,qui per Spiritum fan* «^um longe prac confortibus fuis fanôificatus, 6C in baptifmo à pâtre cœlefti dile^ ftus filius nuncupatus cft. Hic nunc ut uerus doctor,magifter amp;nbsp;dominus omnium prophetarum audiendus,uerbum eius fufeipiendum, amp;nbsp;iHi foli mordicus adhacren# dum amp;: credendum eft, Cum autem intra feptuaginta hebdomadas, hoc cft, qua? dringentos nonaginta annos, Chriftus expeeftandus eftèt,ut regnum fuum inchoa? retjeiendum eft bic, ubi amp;nbsp;quando h» feptuaginta hebdomades incipiant, Turn de toto hoe negocio ccrii elle â^ ftatuere aliquid poftumus,

Attente obferua uerba Angeli Gabrielis. Sic ait: Ab exitu uerhi,ut iterum sedificeturHicrufaiem, id cft, ab co tempore, quo exit mandatum, ut reftauretur Si reHimatur Hierufalcm. Angelus ipfe exponit dare, 0^ incipit co anno quo man* datumfiue decrctum cxijt,ufHierofolymarcftaurarcntur. Hie ex Hiftoricis terns pora amp;nbsp;fuccefsiones regnorum aut Regum difeendae, hinecomputatio cetta fefe offcret.Nos igitur initium harum feptuaginta hebdpmadarum fumcmus à lecundo Mno Regis Danj, qui longimanus dicws eft. Eo enim anno faCtuin eft uerbum griper Prophetas Haggacum amp;nbsp;Zachariam, iufsitep Zorobabdem tempiumre* ‘HUrire, ueluti legimus in primo capitc utriufep prophet». Et id etiara ira manda* uitiamdiäus rex Darius, ciusep ediôum de re»dificando templo turn cxijt,Eidfa ftxio. Ct coinput atio pulchre concinit amp;nbsp;conuenir,fi hinc initium facimus. Nam ab eouerboquod per Hagg»um exfjt,ufq} ad baptifmum Chrifti (quo tempore mini* icriumfmjn^fyjjjmj fmjjj^^ regnum autteftamentum nouum aufpicatus cft, uti 5C hie angelus eum ut principem defcribit, cum pueritiaamp; adolckentia exaefta uirilis srtas eiusiamiadcftet,ut utiprinceps regni adminiftrationem turn obirct ) ab co uerbo interecdunt anni fere quadrihgenii odoginta très. Ex quibus harum hebdo madarum annuarum, (hoc cft,quarum fingulæ feptem annos contineni)ftunt fexa* ginta ncuem,de quibus hie Gabriel dicit:Vfcp ad Ciiriftum principem iunt feptem hebdomades Ócfexagintadu» hebdomades,hoc eft,óp.

Sic itaeç compuiandum eft.Poft fccundum annum Darrf ufcp ad Alcxandrum Magnum font anni centum quadraginta quinqp, ucluti Metafthenes Icribif. Ab Mexandro ufep ad natiuitatem Chrifti funt trecenti amp;nbsp;undccim anni. A Chrifti ûatiuitate ufe^ ad baptifmum ipfius, funt anni triginta. Luc» ^. Hi anni per addi* honem faciunt quadriggentos odoginta fex annos, qui funt fexaginta nouem ill» hebdomades»

Quantum earn rationcm aut fupputationem intelligo,tres anni funt rcfidui,qul ^uortierendi funtf Impediunt'ne hi anni quo minus fit exadîa ueftra [upputatioC

In huiufmodi rationibus dies amp;nbsp;hor» fingulx tam exade fupputari non pof* to. Nonpoieftficriui inhuiufmodi fupputationibus non ucl fuperfit ucl défit L1 nbsp;nbsp;nbsp;^ temporis

temporis aliquid. Fit enim fxpifsime in hiflorqs, ut annus totus uocefuf Ä*™“^ annus. Id tempus quod refiduum efl, includendum reliquis annis, Ód nihil ipu® gotio incommodât in hac quidem fupputatione de Mefsia, ubi de capite caulï'’ certa teflimonia Scripturx,amp; tam folida fundamenta habemus.

Quidam has 70. hebdomades aufpicati funt ab anno lo.Si ultimo 0®^^ fis,pains Darq, is paffus cß Nehemiam redire Hierofolymam, ad earn reawi dam. Neemia 2. Puit autem biennium inter uigefimum annum Cambyus0 cundum annum Darq. Cum autem magnum amp;nbsp;memorabile aliquid fit mtr’ ^^ annos, id lolemus fxpe complcdi amp;nbsp;ita efferre, quafi uno anno geflum fit, aut dem temporc,dicentes : Hoc accidit boe aut illo tempore« Sicuti amp;^ bic d‘‘*’?^ efl: Verbum Dei ex ij cut Hierufalem reflauraretur fecundo anno Darij, W'’ circa ca tempora, quibus Ne hernias à Cambyfe reuerfus,coepit Hierofoly^’*p dihcare St^c. Erat enim magnum, imó etiam longe maximum opus,quodâ.'”’'^j^ lt;is coeptum efl, óé ab Angelis ipfis inflantibos promotum Zacha. 1. bed no” umuerfis una eademep hora aut die fimul coeptum efl.

Partitur autem Angelus Gabriel has 70. feptimanas in partes tres, ta^“^ bet harum partium infigne amp;nbsp;magnum aliquid accidit. In primis feptem madibus dicit Gabriel,hoc efl, in 49. annis muri amp;nbsp;plate a: Hierofolymis nbsp;nbsp;nbsp;. buntur, fed in angußia temporis : quia hoßes corum Samaritani} SancbaHat, 1 l)ias Öl’ al ij circumiacentes remoram innclcbant,reflaurationera impedireöin' turbarefummo Audio amp;uiribus omnibus conantes : hinc rexdißeatio bateP'^^ mum peperit ludxis molefliarum,plurimum habuit curarum, anguftiarum Ô1I Py

Hinc ait Daniel: Poß ^2. hebdomades oeddetur Mefsias fiuc Chriftus, ügnificans hie, quid cuenturumfit exadis bis 6^. hebdomadibus, ubi Ûf“' minißerium fuum aufpicatus efl, Maximum Ô^ admirandum quiddam co®*} Chrißus turn erucifigefur. Id aeddit quarto anno port 69. hebdomades «pflus iniiium. Atep ira Icrufalem ob id tandem concidet, difsipabitur, tota??. üaftabiiur,populuscp Judarorum ita finem habiturus efl, Hsec omnia impiété' pofl afcenfionem Chrifli drca quadragefimum annum, cum Imperator Ron”**. »um Titus Vefpafiani filius, Hierofolyma pofl longam obOdiontm tandem/.^ pugnaflet 5C miferrimc uaflalïet. ld quod amp;nbsp;Chrißus futurum pratdicit, pto^ iachrymisob miferrimâ ÔC horribilem iliam cladem amp;^ calamitarem ilü ciui(3^ pendentem,có quod uifitationis lux tempus non agnouerint. Ait enim ibiO*. flus, quod inimici uallo fint Hierofolymam circundaturi, amp;nbsp;earn cinduri 2eo^lt;y guftjaturi undiep, amp;nbsp;fo!o xquaturi. Lt quod Chriftus prxdixit, id Titum etuf cille,apud lofephum, qui omnia coram uidit, legimus. Titus enim murum t^ dedxt urbi, ne quifquam ludxorum effugeret. Ambitus eius muri erat ftadioti*

Sic eindlos tam mifere affligebat, ut fame dira coaói, fimum boumigt;i^‘'^ turn, zonas, calciamenta, corium clipeorum amp;nbsp;ueteris foeni laceramenta uo«^L In latrinis etiam cibos quos ederent quxfierunt. Quzdam mulicr proprium*^* aflauit Sd deuorauit nimia famccompulfa.Mutuis item cxdibus ac lanienis P** runt plurimi in ciuitate. Erat amp;nbsp;ram fxua peflis, ut leda domus, amp;nbsp;pfatc« om^^ cadaucribus oppletx effent. Breuiter tantamDeiiramexpertacfthxcciuit3’ gratifsima, qux Chriflum Dominum amp;nbsp;Deum fuum repudiarat, ut fimile plum nufquam extet. Mortui Öd interfetfli funt per omne tempus obfidionis ot ^ centena millia. Septendeeim miUia in Aegyptum mifsi funtferuitutem 1«’’*®*^^ grauifsimisdurifsimiscp laboribus onerandi. Qui infra fedeeim annos craf’^i“ ^ «lebaniur,uiiiori etiam precio quam canes, triginta ludaci uno denario, un »lt;**?jj

ƒ iquft Ege lippus. Titus templum incendifjojamep urbem uaftauIt,Af folo çquauït. ænnorbcmpulfi ac fpar fijn quo iam M. D. an nos uagabundi oberrant, obdu^ Dl’^V^**’** P^®*^quot;’^«’f’^^*^ homines,nee regnum nee facer dotium iam am« P*u»habenies,có quod tempus illud gratis,quo cos Chrdius uifitabat, neglexe«

A ’^®^P“'*^“nt.Idcocp nequiequam Si frußra nunc priorem Chrifli aduentum ^fpfnantjqui iam ante M.D.uenii, uti patribus à primordio mundi promilfus ‘fat.Flnem etiam habet, amp;nbsp;plane abolitum efl tam templum quam Sacrificium eo^ Mquoniam Médias ipfe iam adefl prüfens,amp; figurae funt impletae. Chryfo« o^utfenbitin Oratione z.contra ludacos,quod ter fint conatitemplum reßaura« *f)«hcrificare iterum ut antc:Primumfub Hadriano,deinde fub Conßantino, qui nculasillis amputauit,poflrcmo fub luliano Apoflata.Hic in contumeliam Cbri« “^''’Sænis ludacos fouebat,5C auxilio eosiuuabat,magnam pecunia uim fub» p'iiiitrabat, fabros 0^ operas mittebat amp;nbsp;procurabat,ut templum pofl fatalem iHam ^“Uerlioncm reficerent, fed cum fabri fundamentum locaturi foderent, Ham» cruptioncs, inter fundamentorum ueßigta éructantes, cos confume» ”'tgt;ói:laborcmintcrmittere cogebant. Necefle enim fuit uerbum Dei manere ’''ït«num.Dcuspraedixit fore,ut ierufalcm amp;nbsp;templum excindcrentur, amp;nbsp;facrih^

P^T^^^o uafla amp;nbsp;deferta client omnia, Eucnißc id quod Pf^ictum eft,patet oculis omnium;Nec tarnen cxci ludxi errorem fuum agno#

Sed quo referenda ultima ilia annorum feptimana ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.

put ^quot;'* ^’ HebdomaSjOue pofiremi illi feptem anni, funt ilfud ipftm tern» Ch T i^^ ^^* iMasfeptimanas fequitur,in quo,ut ante dixi, occidendus erat Una • F ^^ iadum efl. Angelus dicit : Confirmabit padum multi* hebdoma»

Quart uirtute prxdicatum eft. Chriflus ipfe pracdicabat Evangelium, in idipfu F ^ ^*’num,xditis etiam miraculis ÔC uirtutemagna.Oeinde prxdicabant sternu f quot;8^’’^quot;^Pquot;U”^^’^’*‘^”’0’ßß°s^’'”^’ Apofloli etiam, amp;^ annunciabam quod or ^^^^ S‘’’hçDei,nouum illud padum amp;nbsp;teftamcntum,a Deo promilfum, profi'n i '^ ^^^'^‘ftû propicius nobis elle,paternoinnos animo nos compledi,fld fwddCTeuÏ^^* agnofcere,pcccatorum noftrorum memoriam ex animo pror»

BjpjL,”’'^‘®’“^™wJ*‘lt;n«htiiushebdomadaf,hocefl,anno quarto pofl Chrifli ’dPilat ’4?®^“* ^^* occifus cft.Refpucrant enim amp;L repudiarant cum, dicentes Dm ^^'^^gem non habemus prater Cxfarem.Cum itatp uerum illud facrihei^

Oita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VS(dc quo Mofes amp;nbsp;prophets prxdixerant,quern etiam

'quot;tius ^hquot; ^g^ificabanOiam prefio adelTet ipfe,amp; feme! per unicam oblationcm ’gt;lt;iiiih***”™k''^’*’‘ ^’^P‘^’^^*’ ”°^^ P^*” proprium fuum preciofiflimum fangui» °quot;^”’°‘^® peccatis emundaret,uti Paulus ad Hebroos docet,ibi turn figura» •iïîf n^P^^^”’ *’*'^^ facrificium ludxorum, amp;nbsp;corporalem illum Del cultum in lu# t late eportebatjpoftea^ iUe iam adeflet ipfe prüfens, quem fignificauerant«

oljst^'^ ^^*'’“^* Daniël, ubi dicit : Abominationes defolationis flabunt apud

**^” wdem modo expofita funt hadenus apud omnes, fed citra dtttimentum, fic, ut nihil propbetiae dccefferit, aut nulla uis fada fit.

Qpidam /ntdî/gunt per alas,Cherubim in temple,ubi idola loeanda erant. AÜj^ tch'igunt temph apkem amp;nbsp;ambitumcircuitumue,dicuntq; quod Pilatus Î^o’”^quot;!*^ peratoris ligna,uel uextlium, Aquilam pinnaculo tempi» impofucrit, Pa figna ^ manorum, utpoie gentilium ferre non poterant, amp;nbsp;contumcliofe abomination^ uocabant.Eftautem Abominatio talealiquid, quod abominamurS^ abhoffO’quot;quot; tanquam mortuum aut putrefcens 3^ f ade ölens ca dauer»

Seipfos nuncmlferi confputarent:Verae enim abomination« font Vc*’quot;'^ ludxijhoc eft,confiteotcs,eum tarnen non confiteantur ucritatem.Certecogiwf* quî fieret,quod ultra M. D.annos lamin cxilio palantes oberrant, quode^, uerbum fuum prorfum illls ademit. Nam ut maxime legant,non tarnen .intdl^ï®* quoniam uelamen cordibus lllorum Impofitum efi,uelutl Paulus ait.

Hxc prophetla ludatorum caccitatem 5C indurationem uel maxime atj^ Equidem ex hac prophetia tempus aduentus prioris Chrißi didiciffent. Ang^ certe htedare indicat Meßiam uenturum inter Babylonicam captiuitatem Ä ^^^ mam Hierofolymorum deuafiationem. Exatflc enim computat,quant diuan tempore Hierufalcm ö^ templum duraturumamp;ßaturumeirct,amp; dicit490’’*’ p, effe determinatos,5C exprerfis ueibis air,quód eo tempore,frrè in fine eorum «^ tum,poßlt;Ji.hebdomades,uidclicer,in medio hebdomadis illius annux,^^% in fua propria perfona adluturus fit,amp; quod turn excindetur aut ocddetuf,tl'J?“j tumSjcrificiumccirarurum,amp; dcColatio aduentura perpeiuocp manfura C*' jU( nunc fcluntludaei,quod Babylooica captiuitas finem fuum habuerit ante bit i^^^^, annos.Sciunt amp;nbsp;templum Sc ut bem Hierofolymorum per Romanorum Imp^f’j rem Titum dcuaflata amp;nbsp;conflagrata eiïe,amp; pod ca tempora non potuiffe i^P’jj,/ Fatendum efi itaqj illis,uc’ nt nolint,(cum hx 70 .hebdomades annorum iwru lïntjdeuaflatfonemcpSCdcfolationemoculis coram afpiciant, qux iam annoté minus M. D. durauit,quódMeffiaspridem ucnetit. Nec adferre aliquid c^^ ,j( firmi po(runt,quodueri Ipccicm habea^de ullo aïio,qui in ultima ilia annua bt^^^ I made fit extindus autoccifus,quim de Jefu Nazareno utro iUo Mcflîa,unko ^^ f mino Slt; Deo. Nihil igitur aliud efi quam obfiinata peiulantia, excitas,malic*’ duratio,qu0d adhuc pnorem aduentum Chrifli expetfiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Quid quxfo refpondit tibi Ratisbonz Rabbi Ifaac Leui ad hanc ptop^^ ■ Necteb» ^^^'^^*5’^^^”^^°^'^’^P^^^ minus boras difpuiando confumpfiftiT hber eft m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^

^«0 i«lt;ilt;f« Attulit in medium nullis argumentis, nullis fir mis rationibu# folöW»/*^ •r« omnid tam,ineptam Sd fiohdam fupputationem,cx fuo Nezachon,ca erat plufquif” fontn nos fabula g^ nuganientum nugaeißimum. Nihil enim hlfioriarum tenent,^^^ ^rgumtnti j^^p rudes funt ludxi,^ minus etiam fciunt hlfioriarum, quam pueri. yi adferre potuif,quod uel ullam fpccicm haberet, turpilfimeep fe dedit.

Mtemu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{atear,nihji firmi,nihilfolidi reperi apud illum,licet fummus Öf infig*’^^jj

Aonmu ^‘^^*^s Rabbi habeatur. Vidi Si ibidem quam horrenda plaga fit,com Dc“ uj)

J’^fiw^cçdtate percuté, qux obi eft, ibi caliginofiflîma hoxS; (enebr» den* Wiimxamp; horribles funt. Ac turn facile citra ulium interpretem inteUigebamuer^ w Pauli Romanorumio, ubi de ludzorum incredulitate ^ezcitateße feribir: Quod quacrit IfracI hoc non affecutus eft,fed elediio confecuta eft,reliqui uero excç* ï’tifunt,quemadmodum feriptum eft:Oedit eis Deus fpiritum compundiionis, 0# t«losutnon uideanr,amp;: aures ut non audiant ufeg ad hodiemum dietn.

Dignetur cos illuminare Deus ut nobifeum Chriftum Dominum noßrum co# fuofeant, Si confîteantur.

AmcB.Equidem fpero fore ut multi ex ludzis ante diem nouiftimum contter# bntur.Neep enim temcre dixit Paulus Rom, 10,Exezoatio ex parte Ifraeliaccidie, donee plcnitudo gentium aduenerit,ô^ Getotus Ifrael faluus erit, Geut feriptum eft: Adueniet ex Sion illc qui libérât,fiC auertit impietates à Jacob,SC hoc lihs à me tefti»

. Obferuatur etiamnum menti mez Danielis prophetia,amp; cogito de ultima il# ”nnua hebdomadc,ccrtc hoe exoptatiftimum foelicillimumep tempus eft,quo De* ‘'’unigcniiunifilfum fuum ad nos in terras mißt, Vocat ne D, Paulus hanc hebdo# ’uademGal.^.plcnitudinem temporise*

«mporig,quod Deus dcterminarat,ut mundum gratia fua uiGtaret,in quo filium fu# ^'''emifit,{a(ftutnexmulierc,fa(ftumlegi obnoxium,ut cos qui legi erant obnoxq ^dimerctjUtadoptione ius filiorum acciperemus Gal. 4.

Septuaginta illz hebdomades computari etiam poftunt iuxta annos admini* rjtwnts in facerdotio Pontificum Hicrofolymitarum,uftp ad id tempus,quo jChri* “sa Apoftoh przdicabant. Eius fupputationis initium faciendum eft a primo ’“no furnrni facerdotis,cui nomen lehofchua,cum redrjffet in terram Juda c captif? ‘t’tf,aiin!ffus ab Affucro.Gabriel enimin propheta Daniele dicif,quqd ab exor* pubf ''””*DanielisjCgrcffus Gtfermo,cum primo anno Darij Longimani pro pc*

A primo autem anno Darq Longimani (fubquoIehofchuafummusSaccr* o* Pontificatum fuum uiginti annos geftit) ufep ad tempora Apoftolorum poft wreäionem Chrifti,cum peccatum Gnem acciperet,amp; dekretur iniquitas, com^ wantur 70, annuz hebdomades, hoc eft,490, anni. Computo autem Gc. leho* ^iJa Pontifex poftreditum fuum c captiuitate pontificatum geftit annos xo.loa* J^^filius euis4s.EliaGb.il. Ioiada.i4.1oathâi4.Iaddaio.Oniaj,Pfifcus z7,Sb ^nPrifcus ^.Eiiaiaruszo.Manaftes 27.Simon luftus iS. Onias j^.annos.Poft *^ucnit ludas Macchabeus,is regnabat annos 5.1onathas frater eius 19. Simeon 'ohannesHircanusid.Ariftobulus 1.Joannes Alexander 27, Alexandria uxor p'‘’9.HircanusUltimos 34.Poft hune Herodes ex mandato ^ autoritäre Senatus ‘’'’lani, in regnum ludaicum indignantibus, SC inuitis ludzis fefe ingcrens re# «'’’bat annos triginta feptem. Anno trigcGmo regni Herodis natus eft Chriftis ’'usncftra.Is in his terris cgit annos.33.fiC dimidium.

His nunc commemoratis annis adde 3. aut 4, annos,in quibus Apoftoli, PO'kaquam Spiritum fandum die Pentecoftes accepifrcnt,Euangclium Chrifti kfu Przdicabant, turnfeptuaginta Ilias hebdomades annuas, hoc eft 490. annos,de , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus

quibus Daniel capite none d-cighabebis.Non eftautem quod te morefur aJ^”'^ ueat,€u.m feptem aut odio annos uel fupcreffeuel reftare inucneris.Pit cnimffPf’ in fupputatione Rcgu,ahquando annus unus capiatur pro duobus,aut duopto*^ ' Vfu uenit narnqj abquaado,ut ultimus annus régis ahcuius, ena primus fit ^‘'t ^ lis régis,inde fit,ut ta fupputadone annorum ex uno anno duos laciant èO^o^^^

Nunc intelligo S.Petri uerba 1,Capite primo,ubi dicit quod fcrutati fc^^ ^ phetx amp;nbsp;exquifieront defalute Sd deuentura in nos gratia uiticinatt funt, fn“*^^ ad quern aut cuiufmodi temporis articulum fignificarct,qui in liiis crat Spù't*^ uj Hi, qui priufquam acciderent teftabantur uenturas in Chrifium alflidionni 1 effent confecuturat glorias.

Equidem Petrus bic in primis de Daniele etiam loquitur, qui non deChndo uadcinatur ut alq etiam Prophète, fed præ aiijs prophetis ßn^id peculiare quiddam habet,quia numeral etiam tempora flC annos, definier s^ . minans articulum temporis in quo Chriftus uenturus erat, nempe quantum uallum,uel4uot anni intereflent inter id tempus amp;nbsp;Chriftum.Clare etiam Ä ^ ^ feftedefcribit,quistum mundiftatus,qui8inmundo Monarcha,aut ubi ^^’’lJ? turn futura ellet,uide!!cet quod Perfarum 00 Graccorum regnum turn fin^’ï’ tura,dC id regnum quod in terris poHremum eß,fioriturum efletDaniebs W^^ St^nono. Itaut CHRISTVM uenireoportuerittemporibusregni Ro®’^^0j cum effet potentilTimum amp;nbsp;florendffimum.Tam certaô^ elara de CHRi°^| prophetia confirmât catholicam amp;nbsp;ueram fidem noftram mirum in modum '■ ^1 tentiffime, confeientijsep noftris infinitam amp;nbsp;folidam confolationem, ^’'‘*^Ù| adfert,cum coram uideamus nunc in mundo, id quod in fua prophetia tam 0 ^j-tarn perfpicue, tarn certo or dine, tot ante temponbus defcriptum amp;nbsp;depi^-oculos pofuit.

Sumneplurainalqs etiampropheds de priore aduentu Chridi «n de bumiSitaiCjó^ fubmifla conuerfadone eius T Qpacfo commcmorcsiAudn^^ geftio.

Muka funt in Pfalmis 5d prophetis de hoc articule. Verum cum alijs 1^'^,; de pafilonc Chrifti,amp; alias etiam fubinde ea de re facienda fit mcntiOjdiffetaO' tempus,quo de ijs agemus.

^8^ igltu^dic quid Prophetx de duplici natiuitate Qirifii fcriptum i^^ rint,de Sterna fcilicet,Sd t empor ali, deep diuinitatc Chnfii,

DE DE'T'Lrer NL^TrE'IT-^'I'^ Chrißi^akcra^qu^e cetema eß ex patre,^ uera illiit^ diuinitatc^ f aftera^^uce tempor alis eß^ex Avaria perpétua uir^ne*

Prophetiam Michæç ex capite quinto de zterna Si tcmporali nanuit’^^^ .(j fupra à nobis explicatam, etiamnum te memoria fidcli tenere non dubito,q“^^i nihil attinet femel didlahtciterare. ibidem audifii etiam, quód Chriftus ne* ^

«niBero«homo, fed 8Cuerus Deus fit,quod duxnaturx diufna amp;nbsp;humana in Chd nomitçRntin unioncperfonç.De qua unitate perfonç pius die Athanafius,e dtui# ’yslitcns infuo Symbolo pic admodum fcripfi^amp; ud iUe fcripfitjik cû co tola Ca; wouQ piorumEcdefia fentit credit.

où **’“* “^’^^’ Athanafq de Chrifti,perfona non graueria commemorarr, H o maefidem meam de Articulo hoc tarn magno confirmem,^ pic reócen de co ^“gtemacfentiam.

fubn^f”'^^”' ^^ loquitur de Klio in dminitate feeundm diuinam ipfiui naturam amp;

maitft ^^^”* ^ ^*’^ ^ Spiritus fandi und eft diuinitas, xqualis gloria coacterna

ocut non tres incrcati nee tres immenfi,fed unus increatus amp;nbsp;unus immenfus» öirmliter omnipotens Pater, omnipbtens filius,omnipoten# Spiritus fandus« tarnen non tres omnipotent es,fed unus omnipotens.

^ttarnen non tres Dij, led unus eft Deus. p'^üominus pater,Dominus filius,Dominus fpiritus fandus.

01 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®**’* fingillatlm unamquanep perfona m Deum aut Dominum confiteri, tiltianaueritate compellimur,lta tres Deos aut Dominos dicere,CatboUca reU*

P«erinullo eft fadus,nec creatus nee genitos. ^*'‘t»apatrefoloeft,ncnfadus,neccreatus,fcdgenitut. .

cedew^®®’^ ’^P’“® ^ P^®’ non fadus,ncc creatus, nee genitus,fed pro# Vnus ergo pater, non tres patresiunus filius,non tres filn : unus fpiritus fan# ^^‘^’*‘’® fandi. Et in hac trinitate nihil prius aut poftcrius, nihil maius aut minus, bed tote tres perfonx, coxternx fibi funt bi. coxquales. . “^ “* P^t omnia, ficut iam fupra didum eft, dC Trinitas in unitate,S^ unitas in’

^iuuk ergo faluus effe, ita de trinitate fentiat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

n.; I. needfarium eft ad xternam falutem,ut incarnationem quorn Domini no ««ItfuChriftifidditercredat.

1 ru ft ^*^8° ^tlcs reda, ut credamus amp;: confiteamur,quia Dominas nofter Icfus iHUs Dei filius Deus amp;nbsp;homo eft.

1 in kc^o^^ ^^ ^^ fubftantia patris,ante fccula genitus,^ homo ex fubftantia matris | fobfift5^’ DEVS, perfedus homo,ex anima rationali amp;nbsp;Humana carné \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q*^^ P’^I fecundum diu«nitatem,minor patte fecundum humanitatem. ' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sut licet Deus fit homo, non duo tarnen,fed unus eft Chriftus.

Vnos autem non conuerfionc diumitatis in carnem, fed sfTumptione hm”** : nitatisin Deum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Vnus omnino non confufione fubdantiæ, fed unitate perfonac. lt;nbsp;Nam ficut anima rationalis Ä caro unus cd homo,iia Deus Si homo uns» Chrißus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hoc fie intclliges,duç iHçnaturae diufna Si Humana,in fuafubfiantla nonj**^ unt, non abolentur,non mutantur,aut diflrahuntur,fed funt in Chriflo unadimt** ac perfona non duae.Sie audit quod Chrißus Dei naturalis filius femper in p»”” amp;nbsp;cum pâtre fit,amp;àpatre ab atterno gencretur. Quac æterna eins generate ration« comprehendinetp uerbis expheari poteß,lcd eß incomprehcnfibih’)/’* narrabilis quemadmodö propheta Efa.ca.qufnquagcfimo tertio,afttGencranö” ciu« quis enarrabif/Quac uerba uetcres amp;: uerepq Dodores,ut Cyrillus alij^JP rc», dc ztema Chrißi natiuftate intellcxerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Ce de Chrißo fentiendum amp;nbsp;credendum elfe docuerunt de pracferipferunti”

imictLhif CredimusinunumDominum Icfum Chrißum filium Dei natum lib, 1O.C.6 unigcnitum,hoc eß,ex fubßantiapatriSjDcum ex Deo, lumen ex luminCiD j in ieeï-tri. uerum ex Deo ucro,natum non factum, confubflantialem patri, per quer” ® ,lt;( W.2.rx.9. fadtafunqamp;quzincoelo fiC quae in terra. Qui propter nos homines ÄP*®”^) noßra falutem defcendit de ceelis,Ô^ incarnatus eß de Spiritufanedo, ex M’f* gine ÔC homo faeßus eß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji

Nunc audi perpetuum ßabilecp illud diuinarum litcrarum dc xterna hac*^ uitate Chrißi fundamentum amp;nbsp;teßimonia indubitatißima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Salomon in prouerbqs capi.oeßauo per fpirnum Dei fic loquitur de es^s minus pofleditmein initio uiarum fuarum,antequam quicquamfaccreta prlt;'’^''| ab aeterno ordinata fum, amp;nbsp;ex antiquis antequam terra fieret., Nondum C^’’,, byffijde ego iamconcepta eram,nec dum fontes aquarum erupcrant,nccduin'’’^ tes graui mole conßiterant: Anicomnes colles ego paturiebar, adhuc cf””*/” j feccrat,amp; flumina d^ cardines or bis terrç. Quando pratparabat coelos adew^ do eer ta lege 3^ gyro uallabat abyßos, quando zthera firmabat furfum,^ 1“’*^ fontes aquarum, quando circundabat mari terminnm fuum d^ kgen' P'’5 aquis, ne tranfirent fines fuos, quando appendebat fundamenta terrât, r”j cram cunda componens.Et dekdabar per fingulos dies ludens cora co ow” pore,ludcns in orbe terrarum,deliciz mex crant cum filijs hominum. nbsp;nbsp;nbsp;jp

Hxc uerba Orthodoxi Dodores de Chrißo intellcxerunt,ut Cynici* ^ cap.y,Cyprianus lib.x.contra ludzos cüp.i.ö^ 2. quód Chrißus«tctncm_ö^ amp;xternafapientiaDeipatris fit,per quam o mm a condidittam quxin f'^''^,}? ^x in terris funr,qucmadmodum du' Augflinus ait inexpheaticneuerfusPy Quam magnificata funt opera tua Domine,omnia in fapientia feeißi. Sic^ ^^^} i.Corinthiorum i.Chrißum uocat Dei potcntiam Si fapientiam. EtColo^' i mniaper Chrißum condita eße. Et Hebrx. i.per filium fecula condidit. Hü*^ brxa Lingua cum uocat Amon,quód in opere conditionis coeli di^ terrx, u' * praeßantilßmus Si ingcniofißimus apud Deum pattern fucrit dC opetatut h»^ quam xternam fapientiam pateromniacondldit,Sedfapientia hxccondi»3 . ata non cß,quia creatura non efi,fcd creator ipfe, ab xterno tarnen à patte g^^^ Habetepin deheijs fummis,ut fit apud hotpincs, quod in magno iHo optt” J fiez amp;nbsp;iandißim» humanitatis ab ipfofufeeptofatis dcclarauit,quaminifflt”'^| inexhaußam gratlam amp;nbsp;falutem Diuus Paulus ad Titum tertio capite uo«' J* •fcwZ«p, eóquód Dei filius, quamuis nihil nofiri egerct, tan to tarnen, tam äp amorfs aßedu nos eß complexus, ut noßra cauTa df ipfe homo fieri digquot;*' jjf

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCV

fffemni'anobis fimüis, excepte quod omnis peccatilabe expers fuit, noftramep ■’Wramueré afTumpferitjUt in nobis effet, Ôi. nos in illo acternum uiueremus. Non probatiombus ad confirmandam aciernam natiuita-; «mChrifti: ubi enim fcripiura de ucra diuinitate Chriffiloquitur, ibi firmifsime 0^ ftiragibiliter etiamcius xternam natiuitatem probat amp;nbsp;aHerir . Nam fi Deus elf, »«tamenpater, ficutifcriptura perfonas daré ÖC diferté diftindeep feparat fuis Foprietadbus in diuinitate,ideo alia perfona eft quam Deus pater, non tarnen no^ ,. * ^’’*us Deus.Cum itaqj unus tantum æternus Deus fit, non poreft dici, quód ’ushieztate minor Gt patre, ueluti creaturarum conditio eft, ut is qui gignit um« ï’tattategenitum.Sed Deus tempore non eft comprehenfus, fed eft perpetuo im« ’’gt;utabilii;ideocp filius patri xtemitate fit fimilis oportet, ut dicinequeat, erat ali^ ^od tempus,quo gj/yj non fuit,SC deinde fa flus eft. De creatura quidem hoc dici Pit«, led non de aeterno uerbo, quod in principio erat, amp;: crat apud Deum, 0£, cn“’ V’^^^ gt;pfum uerbum, amp;nbsp;omnia per ipfum fafla funt, Ioannis capite primo» « igiwr Chridus unigenitus,ut ab aeterno genitus Deus,Dei naturalis filius, qbia ’^ ijlam naturam habet,quam pater habet, qui ipfum gcnuit, uti ait Hilarius. Si» ' *’wipoffuntjnon quidem per omnia quadrantia, fed tarnen talia, unde aliquo« SolE^^**-***’^’ *^”^® myftcria, quantum quidem mens humana capcre poteft. Si g^. 'cuifibilis amp;: corporahs in firmamento coeli ab aeterno ftetiffet, turn almus iÜc ®°^’* fplcndor aut fubar, qui è Sole in totum mundum permanai ^^ ifrunditur : itidem æternus uti Sol, nee Sol prodiret èiubare, fed inbar ê Sole, dmen Sol uinceret annis fplcndorem,fed eadem utriufep effet æterniias»

^ogo recenfeas teßimonia de diuinitate Chrifti ê fcrlpturis, Vk’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fcn» * f ^°^'^’gt; maximus file Prophets, per fpiritum fanflum primum hbrum *tetn?fir-^*’”f ^^ aeatione omnium creaturarum diflurus, ibi aperte mentionena ™i) Dei facit,cumcp uerbum uocat.

jÊ^incipio^ificjuttfCreauit Deus caIu/)tcrtcrraM4 Dixit^Deus: Fiat ^‘gt;^^^ faéla cFl lux^Et uidit Deus lucem ejuod efjet bona,

*gt;tDe °’*'’'fb“ habes primum perfonam patris,ubi Mofes ait; Creauit Deus,di« ^lt;rbu^**^'’^^^ S^ perfonam filq Verbum. Neep enim folus eft Deus, fed dieft nitate r’^^®^^ Verbum apud ipfum crat in principio. Eftep altera perfona in diui^ ^erit n '’’’“*'rn Deus per id fuum diccre fiuc Verbum, omnes creaturas condi« Potcra^V^^ ^^'^'J^fb*jni quod dixit ante omnes creaturas, amp;nbsp;Deum fuiffe. Nee P'oco ^*“’’ ^^’tu’f’ ‘^ß^’ ^™ omnes creaturas per Verbum Deus in princi^ ^ant Cum itacp uerbum creatura non fit, cumep antequam tempus efle^ ’'‘fne °f^^^^creaturas,apud Deum fuerit,cumnondum ulla creaturaeffet, fcqui« Dtjjj’ho hoc Verbum æternum effe,amp; verum Deumeffe. Quiequid enim eft, ^ttim^ ®®‘*^® ^^ gt;nbsp;”®^ temporale eft, nee initium habet, id neceffe eft uerum ^ iA ^“^^'^^ftuidem hic inter Deum creatorem ÓC creaturam nullum eft me^ ’ft.Si ' ^^^^^^‘'^ «iftit^id aut increatum eft aut creatum, ud creator uel creatura Cftji^’*’^ ‘verbum quod Deus dixit, creatura non eft ( fiquidcm per uerbu omnes Mu'^æ ^’’'^‘^æ funt, atep ita uerbu creator eft omnium creaturarum)fequitur hoe ^enx’^’^‘”***'”'uincp Deum efte.Idcpuerbum eft Dei filius,qui in tempore fa* ’'Verbum caro faflum eft, hoc eft, ucrus amp;nbsp;naturalis homo fa^ »bidj/ ^x boe textu Mofi Euangclifta loannesfuumEuangeliumaufpicatus eft, *^gt;01 dn^*^^ ^'’^^ Chrifti diuinitate fic ait: In principio erat uerbum, amp;nbsp;uerbum ^inf 7^'^'^’^ Deus erat uerbum. Hoc erat in principio apud Deum. Omnia ’f'^^f’^f*’*ccofaflumeftnihil.Teftimoniumhocfirmifsimumamp;fl* Von,.4 *^^”**'^quot;' effeuerum amp;nbsp;naturalem Deum, Nam id uerbu eft Cbri^ “ od dro in temport faflum eft. Mm

Rogo bate yerba »on graueris explanare. Excedunt cnim modulumit^s SCcaptus mei,

Non bic tantum, fed omnes Articuli fidci noftrac catbolicac excedunt c’P ^ rationi#, VerG fi rationern tuam in obedientiam fidei eraderc Ôd fubigerr P??^’«|, eile capics amp;nbsp;inteSliges omnia. Longe fecus hie fîf,quàm in rebur amp;nbsp;“^i®*^^’^» Iaribus,ubi res fenfibus âf ratione ante perdpiturfiC apprehenditur^quam et« j At in myrterns diuini uerbijintelledus articulorum proficifeitur ex fide, *“*’’’j| Efaix cap.y.Nifi credideritis,non intelligetis. Sed excutiamus AC expiant*’’“’ ba Ioannis.

In ^rindpio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hoc eft,cum ercaturse inceperunt aliqoid efle,quae ante nihil lt;rant.Etlt;^^j te id principium creaturarum,nullum erat principium. Nihil nameç erat aliud quam folus Deus,qui non eoepit elle,fed cH xtwnus,

, Auding Non dieft: Verbum eoepit in prinefpio, fed iam erat apud DeU«»^ «mma inciperent elfe. Subfiadtia aut Effentia eius non eoepit turn uni cuni nlt;’ ris, fed aderat prüfens ibi turn, cum omnium return aut creaturarum efieatblquot;^ pcret,omniumcp rcrum cHc uel effentia eoepit per uerbum.

Extra Drum nihil eratjideoep uerbum apud Deum fuifie neceiTe eft. Obfo^ diligenter,quod loannes diferte amp;nbsp;explicate dicit: Verbum erat apud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hoc ipfo diftfnc^c Öif cuidenter difcernitperfonam uerbl, fiue fil^ a perfonaOdP* Kis.Si aliquidfuitapud Deum ante conditionem omniumcreaturarum, ergo'’”, fuit folus. Quid fuit autem apud Deum ( Verbum erat apud Deum. Aliquid’r Deum efle,certe non eft Deum folum effe: Ergo neceffe eft id ipfum uerbum perfonam cffe,quam is Deus eft,apud quem in prinefpio erat» Sequitur:

Seis Deum hxc uetba loqui Deut,6. Audi IfracI, Dominus Deus ueft« p^ Unus eft. Si itacp unus tantum Deus eft, fequitur quod Deus ipfe eflentigt;liter«l'r fum uerbum fit,quod in prinefpio ante omnes creaturas erat. Vides hinc quódi’^ Uerbum cffcntialiter Deus ipfe fit, aut quód Deus ipfe uerbum fit. Ita habeiuti’j’ amp;: naturalem diuinitatem Chrifti.Nam Chriftus uerbum eft, loan. i. Etcap. 1 ludxi dicebant ad Chriftum: Quis es tu f Refpondit dicens : Inprimis id quoi* i loquor uobis. tü «f\.*P o,ti \3t}. AoiAlt;S vplpfCrc»

Fdoc erat in principto apud Deum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

‘ Audin hoe uerbum in prinefpio apud Deum fuiffe, Deumep id ipfufflUdb®* fuifle.Hxc uerba clare fignincanterep probant amp;nbsp;conuincunt,unam effe tantum^ curam diuinx eflentfx, fed non unam amp;nbsp;eandem perfonam, quamqptaaienpt'*' , nom uerum Deum in prinefpio, amp;nbsp;in xternum.

Hxc uerba fatis probant amp;nbsp;docent, qudd fdfpfum Uerbum Chriftus Dt®” A^ creator omnium rcrum, quac^ in calls', quxép in terris font.Si omnes cro8gt;J per ipfom faâx font, ergo citraomnem controuerfiam ipfefadus non eft»»^”-numero creaturarum,qux omnes fatfix funt,foumcg prioefpium amp;nbsp;fobßaanan'P”' uerbum habent,computari poteft.

^^ü inf^'^ ^^^c Text um D.Hieronymus; Si fine co nihil fa^ium eft, quomodo ^^\ ^‘'Wtus effe, aut fieri, fine quo nshil factum eft f Ex his omnibus perfpio ^^» n ^’*““”’5^9004 hoc uerbum uerus Deus fit, non tarnen ex fife, fed ex ®®gt;IUS c^at”^^” tempore aut temporaiiterjed ab aeterno, amp;: in at ternum extra

sternum uerbum.Dei uerus amp;nbsp;naturalis fihus,humanam tltHJ^f ^P^**“^ ’ ’^^ ^^ ^^^’^® Nararenus Chriftus : Ergo Chriftus uerus Deus ’t® ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folidifsima funt arguments, fi^ probationes irrefutabilcs

**one *y . ^”diufnitatisChrifti,contraSabclh'um,Arrium,Eunomium,Marjs t«cj|tquot;’’^’®*^*’æ*’™»V’^*”'^quot;**™gt;^“*y*^**®®»N«ftorium,Apollinarem, aliosep ex^ Um \ ^ * ^^'uentatos horrend« haerefeos autorcs, qui de his tantis, tarn eelfis, g, °'’gc fupra omnem humanum captum pofitis rebus, non c fundamento Uju ™”*’** ““^‘ diuini,fed é fanaticis,ftul(is amp;: erroneis fpeculationibus amp;; opinion» usrationisfuae loqui, tradare amp;nbsp;explicare uolentes, inhorribilcs amp;nbsp;execrandos b^^n^.*^®^?® fi^’nf.Neceftt itacp eft,ut nuUo modo hie rationem ducem, fed uet'j Uff ^”“’*” f€quamur,ei mordicus fide adhaercamus, id uerifsimum efle, per# Dofth^k '^*” ^®^®’tnus,iuxia id tantum ludicemus Sd loquamur. Quod fi rchdo dC F ™abito uerbo,rationis acumine ca peruiderc, amp;nbsp;fenfibus perciperc attp metiri, omprehendcreep uoluerimus,tum ex alio in alium errerem deucniemus, donee ue Utem ptorfus amiferimus.

Sedaudiamus plura teftsmoniadiufnitatis Chtlfti:Pfalm.44, Diufnitas amp;nbsp;hu^ wanitaa ChnlJj, fpirftuale efus regnom, 0(: data fides SponIx Ecdefix, defenbitur iw inter alia uerbis : Sedes tua (uel Thronus) Deus in fxculum fxculi. Virga re^ gw tui(uci feeptrum regni tui direlt;ftum,fiue xquitatis feeptrum eft) Dilexifti ( uel ws) iußieiam, amp;nbsp;odifti iniquitatem ( uel impietatem ) Propterea unxit tc Deus runs oleo lxtitix,prx coniortibus tuis.

HitPropheta Chriftum uoeat uerum Deum « Et hunc uerfum D.Paulus citât tfibprobanirus diuinitatem lefu Chrifti. Audis etiam lefum hominem elle,quern tus magis Ît: largius unxcrit,hoc eft,fpiritu fandto,amp; donis fuis dotant,amp; cumu« « tmuhoô^ infiniio pluribus,maioribus ô. opulentioribus, quam confortes ipfiu«, ocdt,credentJ5inChriftum, Id intelhgi debet de humanitate efus, iuxta earn ad xtemuRiregnuni amp;nbsp;facerdotium undus eft per fpiritum fandum. Iuxta earn huma mrat^habetChriftus confortes feufocios,quos in Pfalm.xi, francs uoeat. Paulus MemRoma.8.uocat Chriftum primogenitum inter multos francs. Secundum diuf-j nitatemuero non habet confor tern ullum: Solus eft unigeniius xiernus Def fihus, Virga aufem uel feeptrum eius eft Euangelium : eo regnat ÔC regit Chriftus, Id eft i^tga dircdionis uel diredum feeptrum xternx 0^ ucrx iuftieix, qux per Euange# «uni contingit,nempe,fidcs in Chriftum,per quam amp;: fpiritum fandum accipimus, «lui nos reda, non per deuias amp;nbsp;erroneas uias humanx dodrinx, fed per redam, tonipendicfam, amp;nbsp;nufquam aberrantem femitam ad uitam, ad ueram foelicitatcm, ’iDcumipfum ducit.

Peffentne hie obqcerc ludxi,nonpoftc diuinitatem Chrifti ex Pfalmo hoc fo^ We amp;: iufficicnter probari,cum didio Olohim,iuxta dialedum lingux fandx,ncn Vgt;'um tantum fignificet, fed amp;nbsp;Angelis amp;nbsp;ludicibus tribuatur, Pfalm. 8 . Item

Fateor didionem Eloha creaturis etiam aliquando tribui, fed in Pfalmo hoc Ofeumflantix omnes cuincunt amp;! probant infaUibilitcr amp;nbsp;manifefte, Elohim hie fluntaxatfignificarc ueruilium naturalem amp;nbsp;xtemum Deum,quia dicit:Deus fedes Mm 2 hue

fine thronus tous,nel regia Cedes tua. Audin raentionem fedis fieri ƒ E«!**^^^^ j sternum regnum fiue imperium, aut regia Cedes hxc,nullius creature P’^^P?do) fed umus ÔC uen Dei,qui ubiq5 in fcripturis dtcit:Ego Cum Dominus.BtgOquot;^ ^ him eft uerus ilk 0^ actemus Deus,quixternamCedem habet.Eftep hoc’^^-^^pjoi tasChrifticuidentifsimCjfirniifsimec^ probata contra prxfraeftos ludsto*»^ quibus uelint nolinr.confitcndum eft,hunc Pfilmum de Chrifto loqui.

11 7l'lt;i Porró Paulus etiam probat diumitatem Chrifti ex fecundo Pialf^'’gt;’;’^'Pj;‘ ‘* ait ad filium:Filiu$ meus es tu, hodie genui te. Quamuis autem omnes dentes in fcripturis etiam filij Dei uocentur,attamcn Chriftus bic alio do filius Dei appeUatur.Nos Cumus filij Dei ex gratia per lauacrum ï*g^5^^ ÊCc.Tit.j. At Chriftus eft Dei uerus Si naturalis filius, ex Dei fubftanuaab’^* genitus. Ac prxrogatiuam hanc Paulus fignificans ait : Ad quem Angelon’'” ^^ unquam: Filius meus es tu f Si nulli Angelo hxc uerba dixit, multô quot;’‘’^*”a7(^ hune modum homini ulli locutus eft. Angelos creauit Deus, creauit amp;! ^°yh uerbum,percp fpiritum rcgcnuit,cacp regeneratione fadi fumus filij glt;f*^*’ *jo(i Chriftum dicit ; Ego hodie genui te. Ü. Auguftinus in commentarqs in ^“’*0 Pfalmum ait,hanc uocem, Hodie, indicate ÖC fignifieare arternam natiuii*!^* ^ Quanquam etiam poCsit iUa dies in Prophetia dieftus uideri, quo Icfus Chf®^ I eundum hominem rtatus eft : tarrien hodie,quia prxfentiam fignificat (aiqi*'’ ^ nirate nee preteritum quiequam eft, quafi clfc defierit, nee futurum,quafi non , fit, led prüfens tantum : quia quicquld xternum cft,femper eft) diuinitusac^’P^ fecundum id diduin : Hodie genui te, quo fempiternam generationê uirtüt«^,^(^ pientiae Oei,qui eft unigenitus filius,fides CynceriCsima óf catholica P‘'2f‘^*‘-’^‘^ ab alqs Eedetix pijs Óf fancftis dodoribus,Arnobio,Hilario,Cyrillo,Chryfon piuribuscp hie uerfus intelligitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Ciiat etiam diuus Paulus Hebr.primo uerba qux extant x.Rfg.7'^^'^j pater de Chrifto loquitur:Ego ero ei pater, óf ipCe critmihi filius. Hoe pf^Pi^'^J Salomone (bei non potuit,ubi Deus Dauidi filium,feu Cemen promifit,quod^ (uturn effet de utero ipfius. Circumftantix enim textus euincunt de Chrifto jj^ effe. Ac Paulus his uerbis probate uult,Chriftum effe filium longe alium, «jn”®^ ulli alij.óf longe fupra alios fillos,Deumcp hoe ad nullum Angelorum dixilfc*® ^ minus ad Salomonern. Quomodo autem hoc fieri poteft aliter,quam ut Christ. naturalis Dei filius.Siquidem adoptio óf nomendatura filiorum ex gratia noO' Chriftum credentibus tribuitur, ficut loannes ait capite primo : (^*‘l‘’®!.f(ii Chriftum receperüt,dedit cis,ut liceret filios Dei fieri, uidclicet his qui credit' in nomen ipfius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Item exPfalmo ptf.adducitPauIus uerfum hunc;Adorate eum omn«^ eiu5.Verba Pauli hxc funt: Rurfumautem cum inducit (fcilicet pater) P'^quot;®'’A|()i turn in orbem tetrarum dicit : Et adorent cum omnes Angeli Dei guitur de regno Chrifti,quod eft Cupra omma, tam in eoehs quam m t^*^’gt;^®^ Jj* uangelion prxparatur,per quod Chriftus mundo mamfeftatur, per quod^ ^ ■ dus eihxreditate obuenit, quam hacrcditatempaterciinPCalmo i. datutum .| pft • Quanquam autem Angelica natura inter creaturas nobilifsima dig^'t^jjo* » prxftauiia longe alias præcedit,tamen mandatur illis,ut hunc Regem ebf*quot;® J{ | rent.Adorari autem honor eft is,qui foli Deo debetur, nee ulli practerca. f^^^^^ fcripturas,óf inucnics,quod Angeli neminem adorent przterquäm ucron’^ Apocalyp. ip.

Probat item Paulus Hebr.i.diulnitatcm Chrifti ex decimo Pfalmo. |^ Et tuin initio Domine terram fundafti, óf opera manuum tuarumlunt^,^ ipfi peribunt,tu autem pcrmanes,óf omnes ficut ueftimentum ueterafccnt, ’^ ^^j opertorium mutabis cos, Óf mutabuntur « Tu autem idem ipfe es,óf aon’ ‘^

Docet nos,Wi indes,hic fpiritus fanlt;fîus,per organum fuum Paulurn,qnôd hic rfalmus hoc loco de Chrifto loquatur,id quod etiam ex toto Pfalmo, ÔC argumenta tius facile eolligipotcft,uidelicet,quôd Rex Ülc, quem miniftri ipfius in toto muni» do promulgarunt,ut genres,ÔC omnes reges terrae cum timerenqquód is rex fit il^ If ipfc Deus,qui coeluna amp;nbsp;terram condidit 6C fundauit.Et licet créature pereant amp;nbsp;wutentur,hic tarnen Deus in fefe permanet, qui eft immutabilis, amp;nbsp;æternus. Hæc oniniacerte in Chrifto inueniemus. Dubium igitur non cft ,quin idem lîlcuerus Deus fit,qui ita per totum mundum annunciatus eft SC timetur»

Habemus item ftrmifsimum amp;nbsp;illabefacftabile argumentum ad probandam Chrifti diuinitatem,c’ nominibus Dei diligenter obfcruatis,quibus feriptura de Deo loquitur.D.Hieronymus ad Marccllam decern nomina annotäuit, quitus feripturi Deum uocati

lehouah.Hxc duo nomina fignificant Deum tantum in foa diufna, seterna, ®f immutabili eftentia.

^uncobferua quid Deus dicat Efaiae 42.Ego fum, inquit, lehouah, hoe eft, nomen meunijö/ gloriam meamalieri non dabo.Hoc eft,Ego fum uerus Deus , hie honor,hoc nomen mihifoli debctiir,mihi foli competunt, nee ulli crearurac. Quód « nunc è Prophetis probari poteft hoc excdlens amp;nbsp;fummö nomen Ichouah Chri^ «opropric elR tributum, turn certifsimo amp;nbsp;fortifsimo argumente diuinitas eiui pfobataeft.Certum hoc cftamp;; manifeftum , fiquidem hoc nomen lehouah eft pro^ Pfium amp;nbsp;effentiale nomen Dei,nihil aliud figniHcans,quàm unum uerum Deum in •ua diuina eflentiaamp; ma;eftatc:ld quod nullum exdcccmillis nominibus facits Juam folum hoe nomen lehouah amp;nbsp;lah, quod idem fignißeationeeft, mea quidem ^tentia.Eadcm enim utnufep didlionis radix eft.

Oritur à uoce Hoiah uel Houah öd Heuch, quae uoces fignificant Hebracis idem ^’^nobis Eft. Hoc de nulla re dicitur, nifi habeat fubftantiam amp;nbsp;fit aliquid . Seis jf^quot;'^)f libro fecundo Mofi,ubi Deus Mofen miffurus crat in Aegyptum, ut filios ’®«x Aegypto in terram Canaan cducerct,quód ibi Mofes ad Deum dicat:Ec^ jJ^Oiiadam ad filios lffacl,5d dicam cis:Deus patrum ueßrorum mifit me ad uos* g '^crini mihi,quod eft nomen cius ƒ Hie refpondens Dominus, dixit ad Mofen ^h efeher eheieh,hoc eft:Ego fum qui fum,Öd ait; Sic dices Hlqs Ifracl:Ehcich Mm 3 mifit

mint me ad uos^oc eft,qui eft mifit me ad uos.Hic uides unde nomen Ichossn ^ ducatur.utdelitet ab Eheieh.Eft autem tetragrammaton in Hebræo, id eft, lt;1“^. Uteris apud Hebroos fcr!bitur,hjs fcilicet:Iod,Hoe,Vau,Hoe,amp; fignificat iubfil'^ uei qui eft,Sobs enim Deus proprie loquendo, ita eft, ut à nullo fuam cfientiai” beat aut fcrtiatur.Eft sterna, incomprehenfibilis,infinita, perpétua, conftans, it»®. tabdis cif?nt 13,nullo egens. Sunt amp;nbsp;creaturae omnes aliquid,habentcp fubflan^'^ ^ fed non habent earn ex fe,fed a Deo omnipotente creatorc amp;nbsp;Ehcieh,is dat®*^ bus rebus Si creaturis fuum efle, is fouet,alit,uegetat Sd feruat omnia. Hinc R^ Dauid Kimchi ait:quód Scriptura Deum omnipotentem ideo uocet Iah,quodcf^ tor mundi,amp;l caufa fit,cur mundus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Sed nunc audi locos aJlquot,übi Scriptura Chriftum illo ipfo nomine Ichb^^ ’ hoc eft,Dei,compellct, amp;nbsp;turn Intelliges, cur Chriftus loan. 8. ad ludxosdix^‘' Amen amen dico uobis,antequam Abraham nafeeretur, Ego fum. Hie fc eo“^ ' nomine uocat,quo fc Deus uocabatEhcieh,ubiçum Mofe loquerctur,Bxodi^lt; .

Dauid Pfalmo z^.uocat Chriftum Dominum Zebaoth. Hebraeis eft W’^*^’^ Zebaoth,id eft,Deus cxercituum,ucl uti D, Hieronymus feribit Zacharias ft^“^^ do,quod feptu3gintau£rtcrint2y«vTOKfaTOfo£,id eft, omnipotentem, Non eft 8®*^ dubium inEcclefia,PfaJmum 23. de Chrifto feeftumefle, amp;nbsp;Chriftum ibi D®®’“’L Zebaoth uocari.Si igitur nomen hoc foil uero amp;nbsp;naturali Deo cornpctit,crgo^ ., monium hoc indubitatifsimum æirrcfutabile eft, Chriftum efle uerum ÄlnätuL Icm Deum. Nee i^uicquam hie contra adferre poifunt ludxi quantumuis pt*^ amp;obdurati.

Item Zacharix fecundo,fic dicitjehouah Zebaoth mifit me ad Genies* b loquitur Chriftus ipfo,qui à Deo patre miftus eft in mundum, ut non tantu lu®^! fed 0l Gentes uocarct per Euangelion in xternum regnum fuum,eis^ ialutei^^fj ferret, feep uocat IehouahZebaoth,qux uoces folum omnipotentem Dcumfig^' '^®”*‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit

Item Zachariae 14.Ibi turn uenict lehouah Deus meus, 5^ fanefii cranesƒ” co aut tecum. Hxc etiam de Chrifto dicuntur, amp;nbsp;de pofteriore cius aduento^»* dicium,interpreteD.Hieronymó.Ei Ecdefia hadenus hunc locum ficaccepüA dclicet,quôd Chriftus Deus nofter lehouah file ucnturus fitcum Angelis fuis J*^ Matth.ij.Cum uenerit filius hominis in gloriafua,amp;omnes fandli Angelieuwi'’ tunc fedebit fuper iedem glorix fox, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j

Eodem cap. 14. addit Zacharias : Qui non afeenderint de familijs ten^’n ÏHierufaîem, ut adorent regem Dominum exercituum, uel lehouah Zebaoth,H crit fuper eos imbcr.Hxc loquitur Propheta de Chrifto non crcdentibus, neck'd num in Ecdefia pro foo rege,Domino Öd Deo agnokentibus öd adorantibus,^“’ grauifsima Öd horribdi plaga fit eos puniturus, ablata fcilicet uerbi diuini P^*quot;^ Quod amp;nbsp;ludxis accidit,ut ita exarefcant,fiaccefcant,amp; pereant. Cum ludsfi-''”,,, 1 ^deo,cumcp kripturas tradantem 0^ exponentem audio,bone Deus,quam ibh®^ riam,quanïam, quam horrendam infeitiam uideo à audio, did non poteft jft borribiles tenebrx cordibus eorum obdudx fint,quam immedicabilitcr ßn^’” .5 rati,quäm potenter Sathan eos in erroribus fuis captos teneat. Habes plûtes in hoc Propheta, in quibus Chriftus uetus Deus appcllatur nomine lehouah.*' uid quoep Pfalmo quadragefimo fexto, fic canit de afcenfione Chrifti: *^ft‘''^jj Deus cum iubilo,ód lehouah in uoce tubx. Non ne hxc darikima amp;nbsp;certifsira^ umitatis Chrifti teftimonia RintyjtemPlal.d7.ait;Prxparate uiamei,qui ’‘^“^Lj fuauitcr,Dominus nomen dus cft(fiue Deus) amp;f exuitate coram co. In bc^P L^ iterum Dauid de Chriftocanit, quem locum ipfc fpiritus faneftus per Diuura ' ^^ lumEphefiorumcapitequarto, de Chrifto exponit. Iterumep hiccffentiale Dei ponitur.Hcbrxa enim uerba hxc funt:Solu lorocheb Baeraboth bdah^h . Hie ut uides ponitur cftcnhakilludDei nomen lAH, quod candem habet^

^^^’^ Efaiæ ^3. Ichouah ludex noncr cfl, le h ou ah Irgiftc Mehouah rex noftcr,ipfe faluabit nos.

Wd« • ^*'f*ftj8 ter Deus uocatur. Id in uulgata trànslatione non tam perfpicuè ^éft f^*«^‘ ^’ ^^‘‘^ uocem Ichouah redditam habet Dominus,quæ uox gênera»» ter ’ J ®niunis omnibus qs, qui dominium aliquod habent, quicp regunt Ä im^gt; tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrôfolius Dei proprium nomen cft,nec generalis nee alqs cornu

*ioneP °”’’”^’ uocuIaLatinis.Propheta ante uaticinatus erat de ftatu amp;nbsp;condi« j^f ctdeßa Chriftianac,quód fub rege fuo Chrifto fummä paccm,tranquilhtatent tal^*^’^*®® habitura effet. Etfubijcit «uuoAoyi «p hanc, quod Ecdefia fit häbitura ti)v?”’^*^*®»’tgwlatorcm amp;nbsp;regem, qui Deus ipfe fit, à qui ipfe adeffe nobis Ôd W***”^*'^®“**rt,Eft iudex noftcr,non qui nos damnet,fed tueatur,amp; abiniurijs ferk '^”' *’^tlf«t,quorum itidem fed alia ratione index eft, nimirum ea qua de^ Cat *^^^^f’^quot;’«ilt;ApP’'thenditc difciplinam,(uel ofculaminifilium)ne quando irai:» ^,^ff'ominus Ä; pereatis de uia. Nam exardebitin breui ira eius. Turn iudicium Ac'^’r'*’* ’^’^tedulos amp;: impios tantum facuiet.Dc nobis inChrißum credêtibua

int nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*°”2^ ’^’^ ^“*”’ ^öfts,qüilüdx/s fcgê Deidedit

^^f’“Ulislapidys^n^c tarnen ea lege ad ueram iußieiä fuos ducebat,non enirn potc (Uij^’’’A®^*®‘*tIiSf praèftandilcgem adderejednoßer ille legislator amp;nbsp;docet nos ?^'^jßncßa,piaq5lunt, ÔC addit etia nouu cor Spiritum füö,qucmadmodü per (ftt™’^’P’^®™*fit:Scribit enirn legcm fuam in cordï noßra dtgiiusDci,ut cum ala

omn i quot;^^^* nofter,quia régit nos uetbo amp;:fpiritu fuo,défendit Ôf tuetur nos ab ' ‘’tnialistg^^pQf^jIjßuj ÔC xternis.

non 't” ^*’V4»confolatur Spiritus S.totam Ecclefiâ dicens : Noli timere, quia buah 7 ^*'^*’ quot;^‘^ crubcfccs,quia maritus’tuus efl creator tuus.Nomc cius eh ic^

J^fi^aoïh, 5^ redemptor tuus,Sanlt;3us in Ifrael, Deus omnis terrae uocabit, 5«Qt)ödCk^*^°^^^*’ ^^ Chrifto amp;; Ecclcfia cius locutus cß.Paulus enirn docet Eph. bwth' ^''^^'*^ ^^ fponfus 5d maritus EccleGç catholicç.Iterumcp hic Ichouah Ze« ne eu ’''®*^P’^ot»i^ ^ftgt; Drus omipotens : Et deinde alio eriam diuinRatis nomiV indicT-^^’^^^^hejqu« uox itidem Deum fignificat,uti ante in decern nomimbus dieadhquot;^^^'^* ^æ^ prophetia ab Apoßolorum temporibus efl impicta, amp;nbsp;queti« denies ^ '’’’P^tur. Per totum enirn orbem confitentur omnes pq in Chrißum ere Deus ij”'’’’‘°^Pititu ^ hdc,quöd Icfus Nazar cnus fit ChrißusDns noßer amp;nbsp;uerus denoir^^*^*”'^ ^^“*^^^®® ^” fecula. Amen. Scriptura referta efl his teflimonqs our ^'^^^^houah. Audiamus Haep amp;: alia.Efaiaczj.cap. Ecce Deus noßer iße efl tok nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h»luabit nos.IfleeflIehouah(fiueDeus)Epedabimu8 eum,ó^

rus æ^P’'°phetia copetit proprie in Mcfsiam,is mortem aboliturus amp;' abforptu« E(d*n**i æ*®’^®“»ot ante Propheta droit, Ô^ turn tempore noui Teflamenti dieet Mt N ’ *^* ^azarenus Chriflus efl Deus noßer, qui auxilium Ói falutem adferre lüiD ^?^.^“’”‘ '’ pracdicatio feu docarina fparfa efl per totum mundü,ficuti Pau, ret F P ^ ^''^’quot;’•^'Chtiftumlefum ueniffe in mundum ut peccatores faluos bed prat ' 1 r^”* ^‘^®‘*^*’^ eundem modum concionatur,diccns:Credimus nos per * ƒ V t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faluos fieri,ficut Óf patres noflri crediderunt.

duc« '^^^”æ^^* ConfortaminiÓf nolite timere, Ecce Deus uefler ultionê adi» quot;«Vetributionis Deus ipfe ueniet óf faluabit uos.

«entta'd ®^^^*“ hi^*™!oqult;f de Chriflo, de quo cam óf Cyprianus citât I)b,2. ^dsias*****’ ^P*^* N^m flatim fubiungit Propheta óf recenlet miracula ea qua Pf^cenk**^”” '^^'*^” mundo. Ac pracipit hic Spiritus S.omnibus uerbi diuini ^*’”* o^nnes fpiritu paupcrcs,hoc efl,cos qui ucre poenitentiam Jgunt,qui

5*animo de peccatis dolent, óf ad nam óf iwdiciö Dei expauefadi óf anxq ^m 4 contrei»

PROPHETIE VETERIS TESTA-fontremifcunt, ut cos confolmtur, 6C Euangdium de Chrifto diligenter Ü annundent, quód Deus ipfe fit uenturus uthoftibus noftris com mentum fcpF cwm infligat,nosjcp liberct amp;nbsp;peccatorum tyrannide redimaf. ld quodfaóum^ in plenitudinc temporis,quo ipfe unigenitus Dei fiÜus , in propria perfenaaan'’ in terras uenit/aiTumpta Humana natura, amp;nbsp;propter peccata nodra mortuus cruce,óif à morte refurrexit,eocp peccata noftra expiauit, nosep à morte amp;nbsp;liberauir. Hoc præfiitit nullus alios quam lefus Chriftus Nazarenus ucrusD^’ Iius,qui in plenitudinc temporis fallus eft homo : aicp ideo nomen hoe confobt^ nis fummæ plenifsimum habet, quo cum Prophète ante uocaucrunt. Et angt^ Matthäi primo nominat cum hoc etiam nomine lefehua uel Itfus. Edep dignüß . (eruatu fiC confolationc plenum, quod hat Prophétise hatdenus commemorate, de ope amp;nbsp;falutc loquuniur,qua à peccatis ôe morte hberamur,ibi utuntur caip^” dice feu feborefeh, unde fandifsimum amp;nbsp;faluificum hoc “nomen lefus dedudtn^* VeluîiEfaiæ 27.aitPropheta lofcienu^ jj. dicit,lofchaechem.H»diâ;oneso^* nesuemunt amp;originem fuam habent à lofcha amp;nbsp;Hofchia,id cft,ereptus,auxilio^‘‘^ redimere amp;nbsp;liberare.

leremix 23. uaticinatur Propheta de rcgno Chrifti, eumep uocatufrutn g^* men Dauidis, amp;nbsp;addit : Vocabitur lehouah lufticiac noftrx : Hoc eft nomen üoeabunteum Dominus indus noder. Prophetamhoc loco de Chridoamp;t^S^ 1 eius uaticinati confitentur ipfî ludxorum Rabbi*i,uc Rabbi Kimchi ’M^\^ Thargum feu textusChaldaicus dicit : AkemIe Dauid Meichiah dcZad kai’:^^ cft,Dauidi fufeitabo ucl eng am Mcfsiam,hoc eft, Chridum ludum. Hic promit' Deus Dauidiper PropHetamlongcpoft mortem Dauidis, germen feu fronds, iußicix,quod germen,ucram iudxiam eriget amp;nbsp;producer. Hoc germen eft Ci’'‘* flus. Bode mep loco indicar,qt:od cius fit futurum nomen,uocatep cum Deum.Pf'’ enimuoeem illam fandifsimam Ichonah. Hoe teßimonium erroris infanilsimi^ eufat omnes ludxos amp;nbsp;damnatos Arianos , firmifsimo^ amp;nbsp;manifeftifsi®® ^1 gumento probat à: conuincit,Chrifium non tantum uerum hominem, è tribuD^i uid fecundum carnem natum,kd SC uerum SC unicum SC naturalem Deum eût* I

Safpenumero dicere te memini,te in Scripturis inter breues fententias a^ 1 ^3 nullam habere quaere efficacius præfentiusep confoletur,quàm h ace uerbaîL J minus iuflus noßcr,uel Chrißus Deus iußieix noßrx. Hane fententiam didJ^ * prcciofifsimum amp;nbsp;charifsimum öd unicum cimehum tuum, quod comutare | aliquot mundorum myriadibus, fi tot mundi eflent^fle enim nudeumtetius gdq. Quapropter rogoutea uerba diligenter ex curias öd pertradeSjUt Ödegolz ' ciofifsimi illius thefauri Sdeimehj particeps fiam.Equidemomnia dcbentnobisquot; communia, cum mea quocp fint ea qux tuafunt.

Cur non cum Paulo Philip.3.dicerem:QuxmshierantIucra,?aarbitratnil^^^ propter Chrißum damnum eße. Quin etiam arbitrer omnia damnum effe pWP i excdlentiam cognitionis Chnßi lefu Domini mei, propter quem omnia pw^g^ nis duxi,habeocp pro reieedamentis, ut Chrißum lucrilaciam, utep repenatiM' | no Habens meâ iußieiam ex lege,fed earn quç perfidem eß Chrißi,qu£cflt'^^ ' [ iußieiamfuper fi'de,ut cognofeam illum öd potentiamrefurretdionis illius. ^ j

Nulla affliedio, nullus dolor, nullum quamuis acerbum uulnus antmi,il’’ÿ mum incum perturbauit,ôd excruciauit,ut me hoc leremix diedum nonreerrarf rcfocilIarit.Quxcâcp enim tentationisprocdla ingruit,quantacun£p afflidfonS'^ peßas exoriatur öd fxuiat, cu peccata meangunt,cum mortis horror animumtf ,^ cutit, cum xternx damnationis cruciatus animo obferuantur,ßatim hue teW''’'j/ hoc cimelio habeo unum ilium Heroa, qui uult öd poteß ex omnibus P^f' , * j

MENTI DE CHRISTO; ' CdX ’Witatibus mg liberare,qu« ucros ert Deus lehouah.ER Si UCfUS bomo fat^us, ut P fatamea portarec, ut innocentem amp;nbsp;fandifsimam uitam fuam, predofifsimam omnia fua pro me expenderet.

h n quot;* ^°**^““*'^’ *quot;** ’^ defperanonem uergens dicit:quomodo perGfles cp '’’Ueo, quomodo arternam mortem effugies^Peccator e#, peccatoris non aliud P^ndium amp;nbsp;merces eft, quam indignatio, tra, afflidio amp;nbsp;anxictas tam m hac uita 1^*11 pofthancuitam. Hia impetibus amp;nbsp;arictibus tentationum quaflatus, confugio hoc didum,cimeliom meum,ceu ad anchoram facram. Hoc didum meu» gh^ ^hoepanoplia ommsep armatura mea, hocarx illa mea fortifsima cd, atep in cuerbaprorumpo: Fateoruerumefreest: eheu nimiumuerum eft ) me efle mi^ Jftimum peccatorem,quantum attinet ad meam perfonam, ac proinde commeri# J’^ramfsima quxcp fuppliciajed Deu* peccatoribus promiGt,fc miGurum c ftira P'Dauidis germen iufticrae,quod DeusGt, amp;nbsp;practerea quod etiam iufticia fit no* Ji c ^ ^’fso’ peccatoribua fidem fuam ante molta iam tempora liberauit Deus ’®Mo hlio fuo Q(. nobis donate, ut effet iufticia noftra:quibus uerbis amp;nbsp;Paulus utitur **\orinsh,i,ad hoeProphetx teftimonium haud dubic refpiciens. Quocirca ut ma» ''he de mukis amp;multiplicibus grauibusép peccatis mihi fim confcius, nolo tarnen ^ '° defponderc animam. Nam amp;nbsp;in Baptifmo facrofando indui Chriftum,faiuta^ j^'Grijper quem Deus falutem nobis amp;nbsp;promißt amp;nbsp;prxftitit:is Chriftus extra om# Hun p®quot;**®’*^'’^® f’**® fuperep iuftus eft, fid cum meus fit,ut maxime peccatia o# blitperfona mea, tarnen cum peccatorum feriam poenitentiam egerim amp;agam, 'hexanimodoleammeoffcndjffcDeum, habeo quod opponam peccatis meis, ojirutn jctcrnamiufticiam,qux gratuite mihi donatur, uidelicet Chriftum ipfum - ^om pjfsionc amp;:rcfurredionc ipßus.Hunc obtendere fummç amp;nbsp;feuere irç Def, poll ilium ut uerum propiciatorium latere amp;nbsp;tegere poffum,atcp ita cenfiftere â£ 4J**’?*’*'®’befadatus aduerfus peccata,mortem amp;nbsp;(piritum ilium malum, quan« oJ^'L*”'^o®lt;nlt;lt;’^iufticiaChrifti infinita, xterna amp;nbsp;inuida eft, amp;nbsp;potentior ^^ hibus peccatis.Vita illius tanta eft,amp; tam infinita fortitudine ac robore, ut mor« ^“’*’ mens affequi, nullalingua explicate poteft, quantx turaV^T^**‘æd'”®‘” thefaurus,quanta opulcntia,quod Chriftus Dei ucrus 5C n* Mid '”’ '^quot;^’ noftra fadus eft.Si pro fe aut fibi tantS iuftus amp;nbsp;bonus effet,ni« de aDnf°k'^f‘ nobis.Nunc ucro cum mea etiam iufticia fiat,quxfo te,fi id firma fi« moi ”quot;'^®’^‘h°^ ®'^‘ perfuafifsimum eft,quis meIxderetrquis terrorem ani riab''?*'f'*‘ ‘ï™*^ ’^ defperatione me adigcret:* An non cum Paulo turn pic gio« Pfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’‘^“* poffum:Si Deus pro nobis,quis contra nosfQiii propio filio non

dem ^”^^’*® quot;®^“ 0®®^*^* tradiditilium, qui fieripoteft, ut non amp;nbsp;cum co# lt;lui' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;®^’®donetf Quis intentabit crimina aduerfus eledos Dei f Deus eft

Uto ft • ^““ ‘’’' ^“^ condemnetf Chriftus eft qui mortuus eft,imô qui Ô^ fufei# ^* quot;^hi amp;nbsp;eft ad dextera Dei,amp; intercedit pro nobis. Quis nos feparabit a'di# Cf”'*^*^*V^‘ï«ftu’® animofum,quam fände iadabundum amp;nbsp;pic preferoeem ^1'4*****’ P'^^P^^’æ Diuum Paulum reddiderit,quantum illi antmi, quantum ro ’^^^nihilo mninofibi formidarit, ut ad nullum malum expauefcere IhC®^**^* potuerit ï* An non igitur amp;nbsp;ego hoe dido nitcrer,an non co me ob« jiji^*tem, exhibrarem, rccrearem amp;nbsp;fuleirem ƒ Si Chriftus iufticia mea eft, (ut eft) t)J'°”Ph^untnonmihicöndonataeffe amp;euanefcere omnia peccatamea, turn ^ifl^ ^*” ^’'8^*'® omnibus iuftum me reputat propter Dominum meunl ^''iM '^^quot;^^‘^ ^^^ *^'quot; infinita iufticia nullum peccatum remanet aut relinqui# ♦’itinj?*''^® ®^ca^u”i^ft«’'c amp;nbsp;extingui,non aliter quim fcintillula minutifsima

’” mariuaftifsimo.Quód fi peccata ablata amp;extinda funt,tum SC mors **^njü* • ^*’ *^’®* P®’’” morsfomnus tantum fit,amp; expeditifsima ma ex hac P^UtS ^^ immortalem amp;nbsp;çternam uit am. Turn etiä nihil habet in me iuris am« ’'’n,fed amidus iufticia Chrifti,fu« filius amp;nbsp;hxres Dei, amp;nbsp;in xtemum cum Chrdo

Chrifto uiuam« Scd quis incomprehenfibilcs amp;nbsp;inefFabiks diuitias Chrifti**’^^^ ucritf Chryfoftomus aft in quadam Homilia fuper loannem : Qui ChriÜu# ®* idem Si omnes diuitias apud fc habet : habet enim ueram iufticiam quarn opP^^^^ Legi SC iudieio Dei, ueram uitam contra mortem, ueram falutem aducrfusd2’J tionem,u(i Paulus dicttiChriftus eß impktio legi$:qui in eum credit,is iuftu» ‘Q

Ex hoc dicQo Icrcmix tanta fiducia,tanta fed fanda fuperbja,taniuslt;f ƒ* ^ Paulo additus eß,ut quasi medium oßendere digit um mord, peccads amp;nbsp;’‘‘^^^'Lip : de3t,i.Corint.i$.dtcens:Mors ubi eß aculeus tiius^Vbi tua inferne uicton’^^^^; kus mortis peccatum,poienda peccati lex. Sed Deo gratia,qui dédit nobis lt;* riarn per Dominum noßrum lefum Chriflum. Ecce lic Chrißus iußieia n®^’ ,j) eiusep iußieia Öi: uidorla de peccads,morte amp;nbsp;Inferno nobis donata eß, «tP^’^ noßra Qt,ut earn nobis uendicare pofsimus. O utinam omnes qui Chrift* o®“’ profitentur hoc intelligercnt fiC crederent.

Bone Deus quam eßemus longe bcatifsimi,n hxc tarn prçclara,tam pf^ tarn imct w ■scacHj’ dTp/o^^f d'^u uerba Del penttus animis noßris infigere amp;'’'^ me in pedora noßra dcmiitcrc poßemus » Erit poß hac hoc didum mi!'gt; xijf^HÄiop longe omnium preciofifsimum Si carifsimum. Deus mihi pretor ii“^, qua id femper feruem in pedorc meo repoiitum,dare dlgnctur,Amcn.Selt;l^L dloncs HebraicasEdonai Zldkennu reddis. Deus lußiciac noßrx, atnonpo$ lußus noßer,ud habet uulgata uerßo.

Quidam kgerunt, lußus nofler, Verum cum diuus Hieronymus lt;*”^-||i legerit, iußieia noßra, malui amp;nbsp;ego fic legere. Pknlus enim eß efflcaciuscpgt;^L habet energix ad cognofcendum Chrißum,5C ad confolatlonem noßrl. S*^. rL mus iandus per Diuum Paulum reddidit i.Cor.i. Chrißus nobisfadus eß^ faplen«a,iußicia,iußifi'catio 3^ redemptio:ut qui g!oriatur,in Domino gkrid^Jj^

Habemus tcßimonfa diuinitads Chrißl alqs edam locis, utEfaix ^. u^' pbeta Chrißum uocat El,ê quo nomine fit Emanuel uel Immanuel, Efai3tf^Pjquot;'J,| Qtiam uocem Spiritus fandus ip le interpretatur Matthxi primo, Deus oob®^ I El enim idem eß quod Deus. Quamuis autem proprie flgnificetforiem,3tt^^ I Efaix 7. Öd 9. fignificar uerum amp;nbsp;naturalem Deum, qui per fe fortifslmus cm‘'’''j, t Sd fortltudo ipfa eß,Septuaginta quoep fic reddlderunt .Jior f«tvf@-',id c^j^^'^J tis. Extai item tefiimonium diuinitads Chrifli Zacharix 3, Et oßendebatuj , facerdos magnus.'lehouah, ßanscoram Angelo Domini,amp; Satan flabat a lt;* dus,ut aduet faretur ei. Et dixit Dominus adSatan:lncrepet te Dominos» ..

Hic Angelus Dei amp;nbsp;lehouah uel Deus,cß unigenitus Dei filius ipk» ^’y^ de Angell apparuIr Prophetx, ÔCfxpeedam Angelus appellatur, ut Efaix^ geks magm confilq, ( Qiia ex magno amp;nbsp;xterno confilio fandifilntx TH ^ tut ad nos in mundum minus eß, ) Hic Angelus Chrißus hic uocawr^ ^ ne »Ho propria amp;nbsp;unico uen Si naturalis Del, uidelicet : Edonai uel It**^ Ita habes ex difertis hls Si claris uerbis, quód Chrißus fit uerus fiC natural«^^j( J Horom it^cp hutufmodi teßlmonlorum, ubi Chrißus aperte ac diferte l^^^’^gyji ƒ tur, plut a é dminis literis adducerem, fedubit^ obuia ultro fefe tibi off^rfpf'^j^ | autem muua etiamnum tcßimonia, quibus diuinitas Chrild clare Ô1I pbn^pf^v/ tur amp;nbsp;demonfiraiur, licet Nomen Deus non femper additum fit,S^ expreflu'”'^ cumfbndxtamen euincunt potenter, quad ilk ipfe, de quo Scriptura in quitur, uerus Deus fit, ut Èfaix 43. dicit Deus : Ego ego lehouah, neet» torabfepme. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Hic dicit Deus ipfe nullum ahum Mofehiam, liberatorem aut faluaior^*”^^^^ quâmfefolum.Et nomen hoc Saluator inucteri Ö^ nouo Teßamento ubn^ P^,

^ffiietùfntrlbttitur.Scquitur ïgnur,quôd ChriRus uems quc^ßt Deus sut Ie^ ®U3h.Hoc^ teftimonium eujncir,â^ probat non minus diuinitaiê Chrifti, quâm fi '’'pfeisis amp;nbsp;difertis uerbis Deus appeUaretur. Nam cum perfonam principis pro^î ®cà alicuius aut regioni» indicare amp;nbsp;fignificarc uolo, turn idem eft 5d codem rc^ , *tuue dkamlHic ftai naturahs oC hxreditarius Dominus amp;nbsp;princeps terrx huius, '’*:Hic flat is cuius cft tota terra fiue prouincia hacc, aut, cui ex Dei mandate tot» quot;*ƒ regio fubdita cft. Si itatp tota regio aut Ducatus iUc nullius altcrius eft,^ illiu» P‘’’ncip(s,qui cum régit,turn utnufep orationis eadem cft fententia. Si nullus alius '‘^erator aut faluatoreft quam Deus unicua : Si^ Chriftus unicus cftfaluator no* ^ tefte Scriptura:Ergo necefte cft Chriftum efte Deum. Hoc neceflario fequitur.

P item leremlx 17, dicit Scriptura : Makdidius hemo qui confidit in homine» ^^Efaia: u, Roman. 9. Qui crediderit in cum (Chriftum) non confundetur • Et

‘û^isj. Qui crédit in Chriftum habet uitam seternam, Totum Euangelium rc^ Wit fidem in Chriftum. Eft autem fides opus primi mandati, quod nulli debetur J^imunicoamp;ucroDeo. Si igiturin Chriftum credendum cft, fieut quotidie Sym* 1 ^“lumKdeinoftrxrécitantes dicimus: Credo in Chriftumlefum Dominum no# quot;•^uniiamp;jc. certc fequitur cum uerum efte Deum. Nid cnim uerus Deus eftet, turn ^Mptura non mandaret ut diuinusilli honor exhiberetur ♦ Verum cum exigat 'PlumafFidhonore diuino, neceffe cft cum Deum efte. Vt Ioannis 5. Pater omne **^diciutn dédit Hîio,ut omnes Hlium honorent,fteut pattern honorant, Honoratur *utem pater fide, dilcdîione,timoré, fpc amp;nbsp;inuccationc, cura in cum creditur, cum ,Wlt;ür,cum timctur,cum in cum fpes omnis rcponisur,cum inuocatur,hislt;p fimi# quot;«88. Hic eft honor diuinus.Eodê honore itaep affïci débet amp;nbsp;filins.Ergo eft Deus* , cîufmodi argumentorum multa colligi poftunr, uti uidemus in Hilario, Ambrofio, i pugufiino,in primis autem in Cyrillo 14.prseelaris amp;nbsp;fanctikimis Iibri8,quos The i HUruminfenpfit,contra Arianos.

Ef^æn.extat quoep teftimonium de diuinitate Chrifti, ubi Hebreus fie ha« yC Gentes Chriftum inquirent, uel de ipfo interrogabunt. Septuaginta reddi« ’truncGeatesin ipfum (Chriftum) fperabunt. Loquitur autem hic de radice Ifai, 8*1 hffe,hoc«tt,Chrifto, qued omnibus fatendum eft, quî^d nemo inficiari poteft, ^odfijgitur Gentes in Chriftum fpem fuam collocate debeat, fiep in nulïö alium ‘P^figidtbetquaminuenimDeum, quandoquidem nullus alius poteft aut uult wluarqfequituj Chriftum efte ucrum Deum.

ß. ™!'^f«niodi argumentorum refertus cft Euangelifta Joannes, unde ucra Chri nidiuinitasediuinisipfius operibus probari poteft. Ioannis 5. Sicut pater mor« tuosfufdtat amp;; uiuificat, fic ét filius uiuiftcat quos uuIt. Hinc fequitur filium eft« ^tum. Excitare enim mortuos ad uitam, opus cft infinit« potentiae, quodne^ ’^przftare poteft,nifiuerus amp;nbsp;naturalis Deus* Cumueró Chriftus mortuo* ‘Mitam rcuocct,ficutpater, hoe eft, ex potentia propria,fequitur eum effe ’^Deom.

Item Ioannis $. Quxeanep pater flt;cerir,hxc itidem amp;nbsp;filius facit. Hinc fe» Wpatrem amp;filium eiufdem eflentiae,naturae,S^ potentixetk. Ergofilius ucrui n Peus,amp;l tarn créât quâm pater. Ibidem » Sicut pater uitam habet in femetpifo, ^HtSi filio habere uitam in femetipfo. Noscreaturac quoep uitam habemus, ? ”011 ex nobis ipfis earn habemus,ucrum habemus earn â Deo donatam ex gra« ‘’gt; f ater uero cceleftis uitam habet in femctipfo,ita ut ipfe eftfcntialiter fit ipfa uita, H*''^'^ ^’^ ^^ ^^‘°’ ^^^ dedit filio fic uitam,uti dat earn crcaturi8,ut ante non ^ poftea uitam à patre acceperir.

W'quot;^' ^°” ^^ '^*^’”’ fiabet filius in diuinitate, fed genuit fibum ab aeterno é fli ß*^ ^“^ effentiaUta Pater fuam fubftantiä à nemine fortitus cft. Quod aut .p'^pfum eftamp; habet à patre.Pater qui ipfa uita eftin femetipfo,fifiü genuit, ide '^'^'^ ”^^’*” femetipfo cft,uti Auguftinus ait: Et Chriftus cft die ipfe Dei filius^

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PROPHETIÆ VETERIS TESTA- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

- Item Ioannis n.dicit ChriftusÆgo fum refurretSio amp;nbsp;uita. Hine epo^ tur turn effe uerum Deum. Eft cnim uera uita,SC uiuificat. Quod non ctesfl®* Dei pecuhare ac proprium opus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ji

Item Ioannis lo.dicit Chriftus:Pcteftatem habeo ponendi animam infr’ÿ potefiatem habeo rurfus fumendi earn. Id quod Äfccit die Pafchae,curp e P’^y^t diuina amp;nbsp;potenti uirtute a mortuis reforrexiffet.Hoc diuinum opu8cft,idillgt;‘P* j dicat ac tribuit,dicit cnimtEgo poteftatem habeo,5Cc. Refurgemus amp;nbsp;potenmus ipfi nos refufcitare,Gcut Chriftus fe iplc refufeitat ; fed Chndus^^'P pria potentia ac uirtute nos excitât»

Item Chriftus eft omnipotens.Omnipotens autem nullus eft prÂterÇ^^f*^ 6i uerum Deum. Ergo Chriftum uerum Deum effe neceffe eft. Burn omnip*’*,^ tern autem efle probat Paulus Philip.5.ubi dicit: Chriftus transfigurabit co’^P''’'^ ftrum humile.ut conformereddat corpori fuogloriofo, fecundum efficad’^^ poteft etiam fubtjeere fibi omnia» Ergo omnipotens fit,ac proinde eaa.«!“* neceffe eft»

Zachariae tx. dicit DeuszEffundam fuper domum Dauid S^fupcrhaWl^* Hierufakm fpiritum gratis S^ prccum,amp;: afpicient ad me quem confixerunt« ^

Hic Deusipfe loquitur, Darcenim Spiritum gratiac proprium Dei oP^ Ac idem ilk Deus unus dicit fe conhxum aut transfoffum efle. An non 1^^ in crucc pendenti acciditt Ioannis i9.cap.ait:Vnus militum lancealatus ctot*^ amp;nbsp;continuo exiuitfanguis Si aqua. Gum Deus amp;nbsp;homo una tantum in Chrgt;^f j fona fit, ideo foriptura propter perfonalem hanc unionem ,hac orationis fofquot;^^ phrafi uti folct,ut t. Corinth, x. Dominum glorix crucifixerunt. Non enim P^^ ^ Chrifti diftrahenda aut diuelknda eft, nee dicendum eft : Chriftus homo pgt;^‘‘L pro nobis:Chriftu8 homo transfixus eft,fed Deus amp;nbsp;homo, una hxc perfoo*»^ minus maieftatis aut glorix crucifixus amp;nbsp;transfixus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

E fundamento ueteris Teftamenti diuinitas Icfu Chrifti in nouoTefo'^^ ubitp probatur amp;nbsp;confirmatur. Adorum zo,

Attendite uobis Si cundlo grcgi in quo uosSpiritus fan^us pofuit Ep“^* ad regendum Ecclcfiam Dei,quam acqüifiuit fanguine fuo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

In hxc uerba commentatus Bcda ait : Non uerctur Paulus diccre ÖC Del, propter unionem in duabus naturis Domini noftri kfo Chrifti, proptffÇ amp;nbsp;dicitur filius hominis,qui in calls eft,Defiftat itacp Neftoriu» hxreticusdiu^ filium hominis à filio Dei,nee ipfe duos fibi Chriftos faciat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^

»çty^W- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioannis i.ait loannes Baptifta Chrifti: Ego uidi Si teftifleafus fum,hune

focust K9Ù burn Dei. Hic nötandS,quod etiam annotauit Cyrillus,fuper Ioanncm,quo£l^,j[ P-tfjKXfTÜ cus articulus clarc indicet illam ipfam perfonam Chriftum, effe ipfum Deiil’^ çiH^ 071 peculiar!quodam modo filium. Nos fumus filq Dei ex gratia adoptati, at^‘’% i-nf ^fJ eft uerus unicus amp;nbsp;naturalis Dei filius ex Dei paths fubftantiagcniius, cf“^ ó qof Ttr Mofaicx Icgis prxfiguratus amp;nbsp;fignificatus eft, quiep in Prophetarum reotW’ iamp;tw« annunciatur,

Ioannis 5.Sic Deus dilexit mundum,ut daret filium fuumunigenitum,'’* nis qui credit in eum non pereat,fcd habeat uitam xtemam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xJ

Super hxc uerba ait fandus Cyrillus : Plane his uerbis|Dcum fe nature ƒ à gnificat.Siquidem necefle eft, filium Dei unigenitü,patris fimikm, Deuffl®^, non deforis filiationis, ut nos habeat dignitatê, fed illud ipfum ucre fit quod ^ j item Ioannis 10. dixit Chriftus ad ludxos. Nemo ones meas c manu F |y, mei rapier. Ego 0^ pater unum fumus. ludxiideo eum lapidaturi diccbant:T“^ mo es,ód Deum te facis. Hic probe intellexerunt ludxi, quód cum Chnßufh^j. uocarct pattern fuum, Si cum diceret : Ego Si pater unum fumus, quód fc ƒ j( Deum amp;nbsp;Dei naturalem filium turn uocarct,qui patri fimilis fit, qucmadnio®*' Augditah»:«ab.«|gt;lt;»lt;b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^_^

Iohannis lo. uocat Thomas Chriftum difertis uerbis Dcum, dicens : Domi* meus amp;nbsp;Deus meus. Hic iterum nos commefacit Dmus Cyriîlus, ut diligenter unguia uerba in Græca lingua,in qua Teftamcntum nouum confcriptum elt, obier* ^fwus, Habent autem de Græca, ôKvzgt;-ô{p's,Kâù-0’^wiJL'if; Vtraep uox amp;nbsp;Dominus « Deus fuum habet articula,unde plane intciligi SC colligi potcll,qgt; Chriftus no uo ^«tur Dominus aut Deus,eo modo, quo Angeli ÔC magiliratu fungentes Dij uocan ’^fifed alio amp;nbsp;peeuhari modo, amp;nbsp;proprie. Eft enim ucrus ÔC naturalis Deus. Sed pfolixum fit omnia ê loanne recitare • Hoc autem fcito, quód totum Ioannis Ei’ •J^ngelion in fingulis fermé capitibus ac uerfibus nihil fit aliud,quam teftimonium ^ediuinitate Chrifti, Quapropter te moneo,ut Ioannis Euangelion magnifacias,ex 3nimoames,diligenter Icgas ac relcgas.

Paulus Roma. i. ait: Deus ante promiferat Euangelion per Prophetas fuos in wipturis fancis, de filio fuo. Hic quoep peculiari quodam modo Chriftum uocat Oei filium,ut naturalem filium.Rom.p.ail Chriftum expatribus elle,quantum atu# ’'et ad carnem,amp;; Déum in omnibus laudandum. Amen.

Tit.i. Expedamus beatam illam fpem amp;nbsp;apparitionemgloriac magni Dei ^ fctuatorisnoftrilefu Chrifti.

Philip.^. Chriftus cum eftet in forma Dei non rapinam arbitratus eft,ut effet Squalls Deo, fed femetipfum inaniuit forma ferui fumpta,in fimiluudinc hominum tonftitutusj^/fjgmrg ^gp^ftus m homo.

Coioir.2. In Chrifto inhabitat plcnitudo omnis deitatis corporaliter. Hoc eft, “’t Theophiladus exponit,fubftanualiter uel cffenua!i*cr,ir3 ut Deus St^ homo una ’'tperfona,nec duo fini fihj Dei,fed unus Dei filius,unus Chriftus,

1*Ioannis 5. Sumus in ucro,in filio eius lefu Chrifto. Hic eft ucrus Deus amp;nbsp;uita sterna. Longe quidem plura funt de uera diuinitatc Chrifti teftimcnia, uerum cum com f** ^’^°’^“ ^ temporis omnia commcmorare , his in praefentiarum fis

fh n'^'^'^'^^t^onta fat” multa:5d al.as etiam faepenumero audiul te diuinitatem ^hnuiprolixis amp;nbsp;muftis conciombus probantem ac ftabilientem : ncc manum de Î u a tollere ,ncc ftnem facerc potes, cum de hoc loco QC articulo dicedi fefe occafio ^°P?ottunitas offert.

aliquis return fpiritualium exiftimauerit fortaffe,inania fundi uerba,aut opcrara fupctuacancam mihi lump tarn elle. Sed map co te etiam atcp etiam, mea W, ne idinducas animum tuum, nec pûtes reï^'eagi non magni admodura ^'Î^”^’’’’^^^®gt;ftw amp;nbsp;perfuneftone hunc arnculu atraias 0^ difeas, fed iam récita# ' ^ttlnmonia penitifsimc ammo mo infigas. Etenim diuinitas Chrifti Iefu,fummus j^^cctllarius fenu arriculus eft, eum^ Spiritus ille malus, mendaciorum pater, in J®*®^’“«b Apoftolorum lemporibus femper cucrtercamp;^ eripcre nobis cona# 'cit.Oppugnauitcumillis temponbus quibus loannes Euangclifta etiamnumchrifUdM tin^*^*P”P‘’®®‘8’fif**™æ maliciæ amp;nbsp;impietatis perditifsimum nebulcnem Cc# *’'’‘** ‘*5“* lïe'quot;nquot;?‘^°Ï.^^^P^'’ 3**3 fua membra obcaccatos confccleratoscp ucrac pietatis ho# ^“^ ‘’PP«* •otiunijEuzoium,Achtilam,Eunomium,Paulum’Samofatcnu. Nuncoppugnat^”*’«’'* obfe ''quot;”’ ^ phanaticum illud genus hominum Anabaptiftas, Attende itacp 8C ftum V**'^^”^^*^ ”®”‘*“®™ pofte luftilicari amp;nbsp;faluari, nifi credat Deum ipfum fat? tiautt*^*^®’”*“^^ æ^^*^''“ uerbum,quod apud Deum crat, Dei naturalem filium, teinuT'quot;””’quot;’™ ’“ ’^‘^pote affumpfiflé, Creaturam non elle,fed æternû Creator pcrire ^'*' ^^^quot;^ * ^^^ 9“^ “on credit, eum in peccatis fuis in acte mum mori amp;nbsp;I'us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^”’quot;^ habet ueram uitam,qux eft hoc uerbum çterçium,Dei fi^

siateff ^*’^’quot;®*^’“*’’*‘,“^’ ^^’^” ^° f°^° *^*” ^^* ^’f^f^” Chriftus homo dunta#

finc Deo,turn à peccatis,morte Ó^ inferis liberate nos non poffer, utmax^A’^^j fanclus,amp; ab omni peccati labe immunis.Nce prophetiaeimpktac fuïfl'ent,qü3ti!^ arcanis quibufdam myflerïjs actypis,fed tarnen firmis ÓC minime faUacibtö^h prijs Öd appofitifsimis,ucl apertis etiam amp;nbsp;claris uerbis tcffanlur Deum ucru®». minem futurum. Scd uidemihihic pefsimi illius amp;nbsp;kderatifsimi uetcratotis/P'’ tus illius pcrfidijCallidilsimas artes amp;nbsp;affus. Qiiia feit Deum nó inueniriextra 1'3 humanitatem Chrifti, fed in humanitate Chrifti duntaxat, ideo conatur hoe «f implicarc amp;nbsp;feduccre homines, ut Chriftum non credant ucrum effe Deu®» ^ -tniferi peccatores Deum extra Chriftum quaeranr,nec unquam inueniant. 0?*’^ errore circumuentus credit Chriftum hominem duntaxat effe,nee ucrum nullum Chriftum, nullum faluatorem aut liberatorem, nullum redemptore®)7|j lam uitam,breoiter nullum Deum habet. Fingit enim fibijpG Chriftum aliqö*^.^||) nufquam eft,qui iuuare amp;nbsp;liberarc non poteft, amp;: Deum extra Chriftum quxn*» “J, mueniri amp;nbsp;apprehendi fe Deus non uulr. Hine fequitur, quód is homo2tff'”^^ damnationem effugcre nequeat. Et in hoe eft Sathan, hoc molitur, hue omnts natus deftinat, ut in æternum exitium fic nos praccipitet amp;nbsp;perdat. Caue Mundus ad finem fuum propcrat, ad Cataftrophen fam uenit, finis eius Inlhtp thanacep fuum judicium 0^ damnatio imminer, ideoep omnem mouet bpidn”’ ^ htl non molitur amp;nbsp;machinatur, nulla non captat confilia, omnes uites expIW Chrifto ód in Chriftum crcdentibusnoceat,ut in Chriftum bajX^atos felf»®®*«! neis doeftrinis hacrefibusep feducat, à Chrifto auocet amp;nbsp;in pcriculum animat lt;®% ciat.Nihil minus,nihil çgriusfcrt quamfanam amp;nbsp;puramde Chrifto dot^uhai^'^, gilandum eft itacp nobis,ncc unquam oratio ÖC exercitium uerbi diuinii»*“ mittendum,

Sit kus amp;nbsp;gloria Deo in atterna fecuia. Video, Dei gratia amp;nbsp;bencßdlt;’)'’'”'j quanti referai hune articulum benc cognitum,amp;; alte animo infixum haberc,*“'^j Iiberis noftris fedulo inculcate conabor. BoncDeus quâtum fitum in hoc inagnimomenti tes eft,diuinitatem Chrifti credere ;' Satins effet abneg^rc^'”,' lias habere omnes creaturas cœli amp;: terrae, ac fatius effet mille etiam tcre,quàm de diuinitate Chrifti ucl in unico apicuio dubitarc. Scd perge Â|»s alteram Chrifti natiuitaiem,quç in tempore fuit,cum uerus homo cxÂlMbp^'f

De tcmporali NatiuitatfJfhrifti audifti nonnihil fupra qüoque,ubj ^^**^01 qua Chrîftos nafei debuitjôdBTMaria benedióa Dci génitrice locuti fumus,^ ticiniumEfaix ex cap.ô.quddfiliusMariae Icfus uocandus effet ImmanutV^^jj Deus nobifcum,dd uaticinium Micheae ex quinto capite cxplanauimus.Pib^ natiuitate habemus Efaiae 9. cuius uerba hxc funt:

Puer natus eft nobis, filius datus eft nobii, cuius principatus fupcr hu®*^j,( eius, amp;nbsp;uocatur admirabilis, confilium, Deus, fortis, pater xternitatisgt;^quot;’j^ pacis,ut multiplicctur imperium eius,amp; pacis nullus fit finis.Super folium D*Lji fupcr regnùm eius fedebit, ut confirmer illud amp;nbsp;corroborct in iudicio amp;nbsp;i*“ modo amp;nbsp;ufqp in fempiternum. Zelus Domini exercituum faciet hoe»

In hac prophetia de regno Chrifti non tantn temporalis natiuitas ebfl^ -bis proponitur, fed amp;nbsp;miniftcrium, regnum, Ö^ totius adminiftrationis reg'^' h^i ratio.Principio dicit natum nobis puerum,amp; filium datum effe nobis,ut lc«®%p natiuitatem Chrifti, amp;nbsp;quicquid eft Chriftus, quiequid facit amp;nbsp;habet, id pî®quot;^ na uoluntate Dci noftrumeffe, nobis in falutem amp;nbsp;emolumentum ccffurumi.^^jui mikris pcccatoribus profuturum amp;nbsp;feruiturum, qui in hune mundum ^ ^

• t * nbsp;nbsp;nbsp;*** *^ *t*l^ividLw 11mIv1**IUI^I1*i| ** lllHvl A CWdlwl vd VA UlVtw ■ll«l.lJ9j| »ïK'-pr * födigni xterna damnations. Sedhic nafcitur tab's films, cuius na nuiras fanera ÔC efi, plena benedit^ionii amp;nbsp;falut»s,amp; nafcitur nobis,hoc elî,ut nobis commo '*gt;nobis falutcm ô^ omnem felicitatem adferat, ut per illud a fordibus Ôf inquina^ ®f0fis noßrx carnalis ex Adam natiuitatis ii]undemur,regeneremur,iußißccmur * «^mur. Sicut Ecclefia apud Germanos per multa iam fecula in fefto Nanuita* ■•^nriftilxtauoce canif.

. ^w Kinbekin fo lôbeltcb ifî vu« gebotn bentc/vonefher junefft-nwen pwtlkbîu teofî vire arme« kuten/were vus bne 2^lnbckf«nf(btgcbo:n/ (Tl?-«*” ’’’^^ «Ijumrtl vcvlom/bas bcyl tfî vnfer nlk / 4f ya b« rôder ^efà '^PH|Vb(iô bu menfd? gebotn Wjï/bebût vue fût ber belk/tc»

Hoc eß,Puer laudc infînita uebendus amp;nbsp;nunquam fatis laudatus, hodienobif ®®*W* f uirgine illibatx formx ac pudicitiæ, in foîatium nobis miferis mortali* «w.Quôd fi puer hic nobis natus nô effet,omnes miferrime perqffemus.In omnid “Hittm,ad omnes iuuandos aebberandos natus efi. Eia ergo dukifsime Idu Chri* % mtUitlfsime puer, qui noftra cauffa hue te demififti, ut homo fieri dignatus fis, fog’nius te ut à tyrannide inferorum nos libérés ac tucaris.Hxc eft fententia can« «MXhuit» Gcrmanicx,quç ideo à me hoc loco inferitur, quôd uerbis pknis,gra^ ’Hwimis amp;: perfpicuis nucltum fif fummâ huius uaticinq Efaiaci côpkditur, quo dtp ®'Wum nofirorum pietatem Sif ueram in Chrißum fidem déclarât.

Primo emit hic Ecclefia fantßa, quôd fit nobis puer miferis mortabbus folatio ’fui)« confitetur quôd propter nos noßra caufa natus fit.Sua ipfius caufa ucl pro« Pf^nenon opus habuiffct,ut nafccretur.Quid «nim eget Deus creaturaf

Secundo confitetur amp;nbsp;prédicat hic Ecclefia frutffum amp;nbsp;ufum Chrißi natiuitatis, ‘«dieet,falutem noßram.Nifi enimpuer hic natus fuiffet.nos in peccatis manfiffe« “’»nfcnoiipfi bberare potuiffemu«,fed miferrime in xternS omnes perqffemus. g. «. ^ confitetur,quôd hic faluator feu fixe falus omnibus contigerit. Quod oimeon confitetur Lucx2.dicens:Videront oculi mei falutare tuum,quod para« * «te beiem omnium populorum. Lumen ad reuelationem gentium, Scgloriam P 'Dis tu» Ifrad.Et Paulus i.Tim.x.Chrißus lefus dédit femetipfum aWAurpp pre

uitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’“^ Ecclefia de regno amp;^ potentia Chrißi,amp;confitctur ueram huma«

Quod's t^”^“'“*®™ P*’®*^^ lefu,eumcp compellans amp;nbsp;obteßara per nomen ipfius tetiv' * ^^‘^ ®^’^'*’”^*°’^ “^* liberator,rogat ut nos ab xterna damnatione bbe« ^ffg8t.Hoc ipfo confitetur eum puerum regem effe amp;nbsp;potentifsimum Domi« um pcccarij mortis Sc inferni. Neceffe eß itaep eum uerum etiam Deum effe, mej fe'^’h'* P°*®^’*® *®^ noflra falutcm,eumep folum poffe nos feruare amp;nbsp;à fup«

Quid eß autem quod Propheta Efaias dieft,principatS effe in humeris ipfius ? VRBÀNVS.

tóu^'^^' '’® “f’l^^”^ fmaginern pueri Icfuficpi(ßam,ac fi defcenderet c eoebs ‘^Miam,ói geßaatem in humero crucemt

Vidifxpe. Significatur autem iluus pafsio», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

iina\i,^S‘”lt;^,’’.^^8*ß3U’‘tgt;n cruce fua, quim nos miferos 8f perdîtes peccatores HiceP 8f’“'^’'’’’‘krcina peccatorumnoßrorurntteße Petro i.cap.z.â^ Ioann.i.

^*’»ß’“P®“3^ peccata mundi, Efi bonus tllc pafior, qui euern per« * errantera quxfimt, Qi. inuentam in humeris domum reportât, Lucx ly.

Nos quocpTcgnum feo princtpaïus Chrifti fomus. Vocat enim nos Pefru? «|’^ facerdotium, amp;nbsp;AiLop^tTr^TPiHCHi, id eft, populurft qui in lucrum accefsit,uclpop'^ Ium pceuharem Chrifti. Cfiriftus eft lapis «Kfoyov/oü^, id eft, futnmus angularis“^ in fummo ponendus angulo, cui rcliqui lapides omnes, fpirituale aedificium, «^ eft, Eedefia cathoiiea innititur, amp;nbsp;incumbit. Ecclcfia enim fuper Chnftum soih* catur , fuper firmam amp;: folidam petram, Pfalmo iiS. Marthari i3. Ephefiorutnï*

Hunc textum Efaiae Chaldaicus fic reddidit ; Ipfe, (hoc eft, puer) legem iigt;^ fnfcipict,ut cam prüftet St impleat. Hie textus certe egregiam confolationcm*:®'’* tinet. Ncq cnim corrupta ÔC peccatrix natura ullis fuis uiribus legem diuinami^ plere pcteft,Romanorum 8. DotSrina eft prxeipiens tarn felfa,tam magna,mp''?* flare homo ^uXL'xof non pofsit.Eam ob rem mittit Deus pater dilcdlum hliumfuun' Chriftum,ut legem in fe fufeeptam impleat, atepita ipfe omnibus in Chrißöm^*** dentibus ucra impletio Legis fieret, ut, licet peccatores eftent, propter Chriftom»* men reputarentur etiam iufti coram Deo : quafi ipfi legem propria fua iulhca'** plcuiflent,utcp nobis Spiritum faneftum promerereturac dar et, qui luxatam uul(K* tatam 5^ corruptam naturam fanaret, reformaret ac reftauraret, ut amp;nbsp;ipfi I*?*** prxftjre poflèr,fincquo Spiritu Mefsiæ nullius facultatis eft legem impiété. lequuntur lex infignia amp;nbsp;pulcherrima nomina fiuetituli pucri iefu.

J Primo uocatur Pele, hoc eft, mirabilis,admirandus, mirificus, uel admihO^ faciens. Et certe mirabilis eft perfona fua,mirabilis eft in fatfiis fuis,amp; mitabiltf^S^ bum habet,idcp mirabiliter regit ^ défendît.

Perfona illius mirabilis eft,quia uerus eft homo, amp;* nihilo fee has uerut «ö®^ aftemus Deus. Admirando etiam modo nafeitur, nimirumexuirgine,citraiiin'^'J operam .• Omnia opera eins funt admiranda. Puer annorum duodecim ddew® in difputationis arenam cum fummis fit” doeftifsimis Rabbinis Hierofolymitanis'” templo. Cum iam uirilem »rarem atrigiftet edidit figna 5C miraeula ea qu« faccre poteraf,uti Nicodemus Ioannis 3. dicit. C»cis uifurn reftituit/urdis M®'* audiendi reddidit, malos fpiritus è dxmoniacis pepuiitjeprofos mundsuir, emn'’ morbos adahguorcs fanauit, mortuos etiam inuitam reuocauit : paucis pani^ multa hominum milliaabauitSCfaturauit : prxeepitmariut quiefccret,acptc*’''^ fedata tempeftate quicuit,peccata remifit,corpus amp;nbsp;animam fanitati reft!tuit,Äcfi ukro propter nos mortem oppetiuiffet, à morte propria uirtute refurrexit. » uide mihi quam mirabili modo nos à Sathana libcrarc,amp; in fuum regnum pff’ cere uolucrit. Mortales homines à morte liberaturus, ÔC illis uitam »rernamil’' rus,fit mortalis homo, conceit fe in mortem,m fepukhrum ponitur, óf in tefli^ «fep diem in monumentoiacet . An non mirandum fummehoceft f Quid i’'* bilius ƒ Is eft per quem xternâ uitam habituri fumus:id quod Prophet» ÄE®’”^: lion teftantur, amp;nbsp;Paulus i.Timoth.i.uocat Euangclion Chrifti promifsioncnigt;®,j inChrifto. Confule nunc tuam rationem,quomodo h»c conueniant inter fe»^ 1^ex noftcr regnö fuum inchoaturus,amp; fuos redempturus, cep malis omniboïi’‘’ raturus,in extremam calamitatem fe conqdt,omnibus fe malis, afflitftionibus,^®, bimelijs, ac deniqj morti probrofifsim» exponit. Nos ditaturus fit paupetfl® nos ad fumm» glori» ac dignitaris faftigium prouetfturus, fummas contuff^« opprobria Óf ignominiam fubit, feep inter latrones cruci affigipatitur. uires nobis additurum contra omnes hoftes,com nihil ipfe uirium exeruenttoo fuos hoftes,fcd ab hoftibus captus,uin(ftus,flageIlatus,èórónatus,crucifïxusÓo'-^, fus fit. Breuiter, promittit fe nobis laturum auxilium', com i^fe in cruce W“’®’^ Deus meus, Deus mens quâre me dercliquifti f Dixerat quod is qui in ip^®®^ deret mortem uifurus non effet in »ternum,amp; moritur ipfe,incp monumeinun’ . conditur. Hic fi rationis indicium audiremus, ftatim diceret cum Cleophaa t® te «ius: Nos fperabamus cum effe ilium redemptorem Kraelis qui nos omnes

Atquijpfeiam moritur . Qi«3modo liberab/t no# fnortiTUs T* Quo* ^^0 poteß sternum habere regnum qui occiditur ƒ Vides nomen Pek non One ^Wahuic puero inditum. Quem nomine refert Iefu,id eßjaluatoris, is amp;nbsp;nere efr, fft faluator amp;nbsp;liberator,qui ex omnibus malis nos libérât. Et fie illi uifum fuir, . ^’'Wpaupertate {ternis diuitqs bearet,per contumeliam ^ignôminiam quam P’Hui efl,nof ex çterna ignominia ad çternos honores flC gloriam proueberer, per ^'’»infirnwiatem, aeternam nobis uirtutem amp;nbsp;robur adderet, per mortem luam ulta donarct,no(framcp mortem fua morte totam aboleret.Hacc fent omniai ‘3de in nobis quotidie,eum nos fibi conformes facit, hoc eft, cum nos facit infirm ®* ta came,fed fortes in fpiritu : uiles,humiles amp;nbsp;contemptos, HstJocfpar« or ■trt* ^'HM«r«,quifquilia8 coram mundo,fed uafa amp;nbsp;organa glorix coram Deo. Sic per^ Ch ’’*”^ * “^ **^®‘^ putent nihil efle diferimims inter Chwßianum amp;nbsp;ncn f'^inun^Turcam aut ludxum,fed tarnen mors noßra preciofa efi m confpciQu ”°* ^ motte. Hxc certe omnia longe maxima, minfica Ói: mira» lunt opera, longe omnem captum fenfuum, rationis amp;nbsp;inteliigentix exceden* ®^lt; omnem uirtutem,robur amp;nbsp;operatienem naturx fuperantia.

, Altenan nomen eß,lcerz,id efl,Confilium. Cum hic Pele nos tam mirabditer W ac tegat, per^ crucem fiC igneminjam amp;nbsp;ad gloriam euchai, nos ucr6 igno» Qtesjrudegj puQUanimes amp;* meticutofi fimus, ideo necefle eß,ut mirabihïcr rtiani a?'^®®®*’^ ^ fubueniat.Neep enim facultatis ac uirium noßrarum eß,ur m cru» to f ?^’^“*^®® P^^uf^f^us.Quornodo autem confuht nobis f Longe aliter •Uwitquàni mundus, Mun dus confulit ut crucem óf afflidtenem fogiamus, ui* ®w,caueamus Óf nos ulcifcamur, Sed Chrifius cemjeit fuos in médias affltdio» «arn 2^^» ®°’^ *^^ ^^ aurum inigne óf fórnace probat óf purgat, fed confulit ^ *®* confeJatur illos amantifsime, ut Ioannis decimofexto dich ad Äpoßolos: ^ono animo fith. Ego uici mundum. Et paulo ante dixit : Plorabitis óf lamenta* iniucj, Mundus contra gaudebit. Vos mexrore afbeiemini, fed moer or 'f ®hteturin gaudium,óf gaudium ueftrum nemo tollet ä uobis»

tifsim^'ï*^ ^^’^^^ ^^^”^ ^^ æ*^^ Scriprura facra, quam affluentifsimum, opulen* fi«nen'f^ P^’®f®«opoliun’,»nde ad omnia roorborum, calamitatum óf malorum lunt p’”®®^’ prxfemifsima óf confolationes uberrimx óf folidiisimx peti poft fcriDö?** ^’‘” teßamr Romanorom dccimoquinto, ubi ait : Quxcunep prat* onem ^^^ noßram dotSrinam prxfcripta funt, ut per patientiam óf ccn(claris omn» ”*'P^^^^’’‘^'” fp«*” babcamus, Ófc. Is enim qui inScripturis loquitur, eft ifed to^^c'** ^ poteft óf uult iuuare óf adefie femper, uerbum cius usnum non eft, ^f^tüu ''^^^æ ^°°^^^^* Confolator eft,feu paradetus ipfe Spiritus fanlt;ftus,qul ^‘^ *'g‘^usia libro Sapientixid.capitc ; Domine neepherba ncœmabgma ®* oos, fcd tuus ferma qui fanat omnia.

j^ Et primo Machabxorum duodecimo ait Jonathas Pontifex ad SpartistasJ ^®»lüd«ifoact,jg óf amkitia Gentium non indigemus , habentes folatio fan* (|i?®*°’» 4ta funt in manibus noftris. Quxfo te, qux anxictas, qux afflieftio, «to*'™””*’ ’ ‘^“* pcticula .tanta eße poftunt in hoc mundo, quantacunep fint, titii ^P”' uctbumjaluificum illud óf facrofandfum Euangelion, non prxfen* ^^,fo!idifsinia$,ueriüinMS Ófnberrimas confolationes habeat ac fuppeditet ƒ ’‘ntu”*’®*’”quot; ®®'pf”’ale,fed óf xternum auxilium in eo promittatur. Premifsi* rdfo^.quot;” ®®* P®f Chriftum latx, firmx, certx, Etiam óf Amen, Si legeris Óf ®*®®‘®™ Philofophorum ethnicorum monumenta ( qui tarnen h ° ’*^*^ incubucrunt, óf animum totum hue intenderunt, ut confola* ‘*’«quam contra mor tem iouenirent ) nihil in ris reperies quo te uere conio# Noij lari

latlpofsis. Omnis FJorum ars,omnlt;8 fcienda,omnisfapicntj3, omnia iüa rerfü^ quæ conqoificrunt, minus etiam funt quam nihil uel ad duas has fentcntiai M’lt;^ thaci dccimo : Nokte timerc cos qui oedduntcorpus,animam autem oeddertn^” polFunt. Hic habes immortahtatem animx, de qua ethnici non fccus loquuntuG quam de coloribus is, qui oculis cft orbatus, Sed hac uerba non Philofophus J® I»quis,fcd accernaueritas SC ucra uita CHRIS TVS ipfe ioquitur Ioannis fexIƒ Omnis qui credit in fiîium Dei, habet uitam aeternam. Et fufeitabo eum in no«^ fimo die. Hic habes refurredionem carnis, de qua omnes Gentes amp;nbsp;totus mun* dus cum uniuerfa fapientia lua nihil fciuerunt omnino ♦ Age igifur, fi quit ud ‘‘’ agone mortis eflet, uel grauifsimarum perfecutionum amp;; alflidionum tempeß’''* bus impeterctur, uel confeiemix acetrimis doloribus amp;nbsp;terroribus propter peet’/ ta uexaretur ik' angeretur, is ubi uel duas has fententias fide appréhendent kïi’* roo alte ac penitus infixerit, turn inuenit remedium, hine ueram habet amp;ubeiï'* mam confolationem. Habet enim remifsionem peccatorum, ÓC certain fpem^u^ xternx, Imó iam habet uitam æternam : quia eft in Chrifto öd Chnftnselt Hoc profedo uerum confilium eft:Siquidem omnium hominum confobtionetquot; confilia fruftrantur:nec inucris Ô^fummis periculis aut necefsitatibus iuuare berarenospoflunt,nee confiftunt. At conplium DominiftatSCmanetins^*^ num. Et prxcipit Pater Matthäi undecimo,uthuncconfiliariumaudiamu$,ubi’‘ Hunc audite,

Hanc uocem loetz berterunt SeptuagintaïAngelum magni confiln,fnfig'’U tes Chriftum egregio Ó^ appofito epltheto,ó^ peculiarcm illi titulum tribuentts*, enim Chriftus Ïegatus amp;nbsp;Angelus é magno confilio Trinx illius unionis amp;nbsp;É®‘ fimx Trinitatis,eftcp xternalapientia pairis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tertium Epitheton feu nomen pucri cft El. Significat autem liste uox to^J fortitudinem,ucl Deum,uti amp;nbsp;Septuaginta reddiderunt ^tor f*^vfof,id crt,Dt^.. tis. Hoc nomen continet furntnam confolationem. Significat enim quod Chf’‘^ «en tantum confulat nobis uerbo Euangehj,fcd adfit etiam prxfens,^ ‘UUttP‘’‘ ter,prxftctcp fumma fide ca qux in uerbo promifit.Donat enim Spiritum bf^^.j qui dat nobis fidem,amp; confirmât nos in uerbo, ut mordicus ÔC conftanter ei aü E reamus amp;: innitamur,uti petrx alicui folidifsimx, amp;nbsp;in omnibus aduerfis ac c^b tatibbs aduerfus omnes hoftium incurfus amp;f iniurias confiftamus, amp;nbsp;tandem wC ria gloriofa potitl cos fupercmus,5lt; cum Pfalmographo dicamus acglorieifuf' minus uel Deus fortitude mea. Et cum Paulo Philip. 4. Omnia polfum in Cö qui me corroborât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Quartum nomen cft Gibborpd cft,Heros uelgigas. In prioribus tw^iö^ nibus docemurquemmodum, quam rationem feruet Chriftus, amp;nbsp;quid agît E^j cum,quomodo traóiet nos,cum nos ad fc in regnum fuum perdult;fturus cft-'mirabilitcr nos traslat, mof tificat uéterem noftrum Adam, id quod cami sy^ uidetur,amp; contrario modo facit omnia, ut ratiointclligerc 6^cxplic3*'Y (0i nequeat. Deinde confolatur nos Euangelio fuo. Tertio adeft prüfens JE^ borc amp;nbsp;fortitudine, è medijs periculis amp;nbsp;extremis malis nos eripiens. quot;^^®Ijÿ turn hoc nomen fignificat, quomodo hoftes fuos amp;nbsp;neftros Chriftus gt;^^P

Vocatur autem Chriftus in Scripturis Gibbor,id eft,Heros uel ^ ïnui(ftamamp; infinitam fuam potentiam Ödfortitudinem. Namcum rexfitj gnum pacificum effe 0^ pace conftabilirc ucIiqneccfTe eft,ut hoftes regni gt;nbsp;opprimât,quo Chriftiani in tuio fint,nec ab ijs fibi metuât, nee ulla iniuria an ^.^ . Non poteft autem retundere amp;nbsp;frangere hoftium uires fine maxima fcf'’ jjjinl quandoquidem Sathan cum mundo,peccatum cum morte, horribiles ^?‘f^^4* tobuftifsimi^ lïoftcs funt. Mors fortior eft toto mundo,Ä Sathan, teftelc^^ jpiP

tantoroborepf»dïtus eft,tantiseduiribus,ut nemo interim et compararfpp; ? , Rfxeft omnium ffliorum fuperbix ac fallusJ3t Lucx ivcap.EH fortis armatus, qua striurn fuum fic cuflodit,ut omnia fint in pace quæ pofsidet.Sed Chriftus eft foruor •He,qui fpiritum ilium malum uincit,Ioan.i3,ColoIÏ?z.amp; eripit nos ab omnipotefta* t«t?nebrarum.De quo Pfahip. Ëxultauit utgigas ad currendum uiam fuam. Vicit ptecatum,mortem inferos,à: foius nunc iure his tiiulis infignitur 0^ fuperbit,hós •ituios geftat amp;nbsp;ofienrat, Chriftus Dominus omnium. Actorum capite decsmol Dominus cui fe fledunt genua omnia. Philips. Dominator mortuorum 5C uiuen« J’om.Rcman.cap.14. i. loan,3. Chriftus Dei filius apparuif,nt opera Diaboli di^ blu«rct.Colol.x.Expoliatos principatus ac poteftates oftentauit palam, triumphans ^f illisper femetipfum.

Efaiac 8. uocatur Maher fchalal, id eft, accéléra pradari, quafi dicas : uelox pfsedojtem HasbaZjid eft, left ma fpoliare, uel feftinans fpoliator. Nos eramus ue# ^ondatifub peccato miferi ferui Diaboli,Roman.7, Is tyrannide fua toros nos pre^ p^bat ói: aexabat pro libidine fua, 2. Timoth.3. Ibi uenit gigas illc fortifsimus, âf •-to de tribu luda,Chriftus, commiflbqp pratlio cum redore tenebrarum, qui mor-? *“ Poteftatem habebat,uidoriam obtinuit, perép mortem hoftis uires fregit, noscp ^•yfannide eius recuperatos in libertärem afferuit, iuxta illud loan. 8. Si uos filius ’ fîueritjUerèhberieftis,

Quintum nomen eft A B IA D,id eft,pater in aetcrnum,uel femper amp;nbsp;perpe* J“® P«er,pater in/æcula. Ex hoc nomine cognofeitur amp;nbsp;intclligitur mifericordia, t^^'^^’P^^i^SjSic bonitas pueri huiuserga nos,quôd non uclit elle talis Rex inter ^ Md in populo fuo,ad cuius maieftatem obftupefeant, trépident,contremiiCant, ^xpamfçgjjj pqjfed paternum in nos animum geret, paterno amoris affedu nos in^i '*‘”’»figt;“«w» P’^^^f^ ’^ folicitudine nos fouebit, alet, tuebitur, Vri plus Ô^ fiu ^*®*P’t«' ex naturalibus iftis ftorgis afFetftus eft in tenerrime ddecTum fiimin ^f ’^''^^ ^^ ^^’° folicitus eft,femper cogitans quomodo eum alaf, quomodo pie

^ inftituat,formet, doceat, caftiget,regar, tueatur, defendat, Ô^ ad '*^^’nftmat amp;nbsp;parcülta facit amp;nbsp;Chriftus in fuo regno,nihil hic aliud eft quant

«us L^'^P’^^'^”* *ti nos,nihil aliud quàm amor uehementifsimus amp;nbsp;HagrantTsi^j béni '‘’'’“^ quàm cura amp;^ folicitudo afsidua pro nobis, nihil aliud quàm fumma •lifer ^^*®ß'**^’ Io nos beneuolentia. Sed longe maximum 8C infinitum tarnen tónj*^*^’‘’^‘:’ff«*’®””quot;* patrem|,amp; inter Chriftum patrcm,multô maiora,mub etia ^ ^‘'^’‘^iibó ardentiora apud Iwnc funt omnia,quàm apud rerrenum patrem ’•«Ut' ”?’*‘‘'8®®lt;‘f$inium , amp;nbsp;fuorum amantifsimum. Terrénus pater non «Vofy©^, OihT*^^ **’’^°’ fuos,curam illorum agit,alit,fouet,cducat,amp; format eos.Sed ea . ’“‘*°»*’‘ bcneuolêtia, ea diligentia terrenoru patrum temporalis eft,nee 5(1? y“^*^®® à perpétua effe.Et farpifsime fit, ut cum maxime filq opc amp;nbsp;confié? ’i«t^^^ °P^^ habent,tum cos cogatur rclinquere,ó(f ex hac uita migrate, Chriftus ®P*^P^P«tuo,in «ternum aut aeternus pater eft. Semel enim duntaxat pro K*^!? quot;^°*^^^^’ ^^ ’ ”^^ moritur amplius. Et filios fuos neep poteft neep uult un* »i?®tferere. Etpoteft ÓC uult cos alerc,foucre, curare, euftodire, tueri hic in ’’O?’’ P*’æprat hic cos fibi in peculium amp;nbsp;hæreditatem, ut poft hanc lempoi? dtam, etiam cum ipfo uiuant Öd regnent in fuo regno in aerernum, •'inv^'^^^ P'^Rb^trime quadrat uerfio Septuaginta, qui uoeem Abiad reddide» '*^^' ^*®^‘ fxc«Ii, ucl futuræ uitat, ut fignificarent myfterium gloriofæ refurâ ’F^t'1*™*V^™ *”^^’^*^^”’ credentium,in ucram amp;nbsp;xternam uitam, in qua turn Pi^o lt;F’^®’” ’^^lt;^’ï»'tw ac confpicierur,in quanta gloria amp;: dignirare fucrint ^Cftß^y®‘^® «®’ amarit, quàm cos complexus., quantam eorum curam egc^ ’'’ Itfü ^ ^ ^ ^ ^ ’ Hunc itacp titulum C H RIS T i quifcp pius in mortis agm) 'ftn corde fu0ió^ inueniet uberrimam confolationem. Seit enim rum quód

ChriHus non tantum in hac uita, fed m acternum fit parer futurus. Id quodP^ probe tenebat, d^ tam perfuafum habebat, tam penitus cordi fuo iafixerat, u***^ gno amp;nbsp;infraiflo animo in ipfa morte fucrit ac dixerit Philip.i. Chriftus tnibio^L amp;nbsp;mort lucrum.Cupio dilïo!ui,5C effe cum Chrifto.Cur non Ö^ nos cupimui ^^ gt;nbsp;’ hideur non moriendi cupiditas nos incefut f qui fît quod mortem expaudo^ cur uelad mentionem mortis exalbcfcimus amp;nbsp;inhorrefeimus teertenulb*'’« cauû,quà(n quod fcripturz non conftanter amp;nbsp;fohde credimus, quod fide i®^^ amp;nbsp;pc exigua prarditi (umus,quodcp hanc coelefië 3^ diuinâ conloiationem öW*’^ bi Dei, ubi Chriftus uocatur pater in xrernum ,nontam ake in animos noßt® ^^ tnutimus.non fic meditatam habemus,non fic inteUigimus, nee tam firmitet tft ^^ mus, quam Paukis.ahoqui non tanto pauore concuterent nos noOra pedora, 0% dtremus Öl' fvircmus,qiialis amp;nbsp;quantus Dominus, rex,uita, amp;nbsp;pater Chriftus ^‘’^^ bus credentibus fit.

' habet regnum,in quo efi (ecuritas, pax, ö^ tuta omnia, nihil in eo pcncvlia n^^ . Sathanxd^ omnibus calamitanbus æmahs.Hoc tantum opus hiclabor efb utjj gnum eius perucniamus,amp; in eo maneamui.Si in eo regno Turnus, turn nihil ®^ (ieuh,turn Turnus extra omnemteli iadum,tumpraeclare nobifcüagitur.Sino’j ^ caiö pungit in confdentia,Chriftus ftatim adeftâ^ défendit nos, is pecesd n^w^ Te fukepit amp;nbsp;expiauitjfaduscpeft ipTe iuftida noftra,is ddeuii (uti Paulus ait fecundo) ch;rographum,quodaduerfus nos erat, contrarium nobis per ^^‘^'^^*S iilud iultulit ê medio affixum cruci. De hac uera amp;fpirituali pace multisw'^ fcriptura loquitur,ut Roman.cap.j.Pacemhabemus cum Deo j per Domitw'’’'\ ftru n lefumChriftum. Peccatum nos inimicos Dei fecerat, ficut amp;: Paulus «7. capite ad Romanos,nos uocsit,fed Chriftus ipfc peccatis expiari»,Dcum nol* J conciüauit.ita ut non hoftis aut iudcx,fed pater eftenobis uelit.Roma.j.Sicü*”^ mici rfiemus, leconciliati fuimus Deo per mortem filtj eius, multó magis rtW®^ liatiferuabi nur per ultam ipfius. NonTelum autem hoc, uerum etiam gloriao*j( Deo per Dominum noftrum lefum Chriftum, per quem nunc reconciliation^^ fecuti fumus.Ephe.2.Nunc per Chriftum lrfum,uos qui quondam eratis longi”^ propinqui facfti eftis per fanguinem Chrifti.Ipfe enim eft pax noftra.HzeigiW^^ ra demum pax eft, cum parem habemus cum Deo, per reconlt;iliatorctn amp;nbsp;lorem lt;.'hriftum, Q^id luuaret nos,quid prodelfet totius mundi, amp;nbsp;omniumt^ rarum pax amp;nbsp;amicitia,fiDeus iratui effet amp;nbsp;mimicus nobiscQuid poteft ^u«^ cere nobit, qua nos ud leuifsima iniuria afbeere poteft torus mtndus amp;nbsp;w^^t creatuf ar.G Deus pro nobis eft, fi pax nobis cum Deo eft, fi nebis Deus bfHt*\^ | fi nos Deus tuetur,qui curam noftri agit,multó diligentiotem amp;nbsp;iolicitioreiV)^ I indulgcnciisimus etiam pater filtj mellitiisimif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jH I

Chriftum credimus, ut nos quoep dicere nunc pofsimus : Si Deus pro nobit»ƒ1 contra nosfRoman.8.EtPfalmii2t.Non dormit,neep dormitat,qui cuffoditf^C Quapropter etiamfi habemus affliefticnem in mundo, loan. id. ueramtaw^M cem habemus in Chuff o noftro, e^iivc/o\ü er c’fHVoTrojii), neftro Saikholaw»*’^ pacis principe,is pacem nobit apud Dtum patrem impetrauit 6t promeruit^^ nobis fpintum fuum, fpintum pacis, ut 3C cum proximo neftro pacem habrt*’^ Optât nobit pacem fuam,loan. 14.Pacem, inquit,rdinquo uobis, pacem nobis, non ficut mundus dat, dCc. Défendit etiam nos,ne dia nos iniuria aff*^ .■ hoftet noftri,utcp tuti amp;nbsp;extra omne periculum fimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

funt,ur,quôd uerus homo,5C uerus etiam Deus fit:quód moriendiun fit ^’»^“%! Aaicatur, fed non in morte manendum,cum acternum regnum babiturus i» ^ dard*simcamp; Turtiitime probatur refurredio Chrifti amp;nbsp;noftra.Nua ^^“”*^j^

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXV

\f? ^^^‘™‘’®’^^’^’^’ membra,hxreditas amp;nbsp;regnum fumus £Z erimus in ærcr ’^’iüb'’*’*P’‘® quot;®^^’ orauit amp;nbsp;exauditus eft. Pater filium nobis donauit, apud eum '^''’1 o''^^^ ’“ sternum ufcp, Manfio amp;nbsp;domicilium diuerforiumép noftrum pri# ^nin., ’^^’’’ eft.Et Chnlius ait Ioannis i7,Patcr uolo,ut ubi ego fura,ibi apud rac pnilhidcd^Qi.

^^Oto^'**^^**® ^*^’^^^ uaticinatur Propheta Efaias de ar ter no quoep regno Chri* klt;lV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*°”8*^ maximum:cum rex futurus fit,non ludaeorum tantum,

P^*°*^‘’^*”^”^*^”’ iparfarum, quodep fobinde regni fui pomœria ^^W *T^^ ^f “^‘^ ’‘^ ‘^’^quot;’ nouifsimum,quodep id iufticia amp;iudicio fit admini# f’tte^ • quot;l’*“’'“® ^ ftabiliturus, SC in æterna uiep fxcula conferuaturus, De qua V|!^*’*ï»**gt;*«ntc Dco,plura dicam in titulo de t egno Chrifti.

'‘’Dicin' '^^’^ ^'^°”’°‘^° P*^^*^ lefusnatus fit, fupra audifti cum explicaremus excap.5.amp;: ex fecundo capite Lucx.

*’'ke *^''*^^ Chriftus in Bethlehem luda in Decembri, mediahyeme. Aeditus ••ïtïb -^n* ‘nuolutus,in praefepe pofitus eft.Non enim lofepho amp;nbsp;Mariae locus lt;iixç, ^’“^’uetforio.Hanc facrofandam amp;nbsp;auguftam natiuitatem lefu Chriftt^prae^ f‘^'H,L''*quot;”^*PæP^*^^^»“^* ’“^’^^’ ^ Po^’^ä Angeli ê cœlo paftoribus nunciaue* *’'’8nu ^æ ^‘^^^ ^’’8^^^® *^^'^ ‘ ^^ timeatis : Ecce enim annuncio uobis gaudium ^**^’^‘^'” ^^ *®** populo, quia natus eft uobis hodie faluator, qui eft ’^'*c*’^ n^”’*^* ’” ciuitate Dauid.Et fubito finfia eft cum Angelo muleitudo mi? ’‘otUto-l ^ ^’‘’^’Wlu™ Deumô^ dicèntium:Gloria inaïtifsimis Deo,in terra pax, ^’I^otf '’^ ï^®’ uoluntas.Hanc natiuitarem Chrifti annunciaucrunt amp;inuuïgarunt Hi«Â^’.®^^®’’’nhTcftes etiam cius natiuitatis accefferunt, Stella in oriente, QC ^Mu °p^ Bethlehem ufep profeÆ » Item Simeon amp;nbsp;Anna in Tcmplo puc^ ^’''fun u ’*^ omnis autorem uiderunt, amp;nbsp;præfentiam promifsi Mefsiac conter ^'’‘gt;««1 a ’■^'^cdit,confitetur,prédicat, SC decantat nunc Chrifti Ecclefiapcr to* ^llt;liuth*’^’”®‘^**orottgt; loco nomen Dei pr3cdrcatur,amp; glorificatur,ubicp hoc Euan« ^I^*'*’®®®'®wr, quod falus noftra leius Chriftus lam in Bethlehem fit natus^ f*^B3eç^'^'f’P'‘°pter hoc geftit 2C exultât uerum lerufalem,hoc eft, Catholica Eccles» ^'’’'natluiras omnem £œlicitatem,(alutem, St confolationem adfert,

^iuf . ®’ ^’Plt® fecundo fcribit: Cum Magi ab Oriente ex Judaea rcuerfi cf* , non reflex! ad Herodem, digrefsis lifts, apparuit Angelus ^^Çû' °''P^ ’**fon«ni8 dicens:Surge St a flu me puerum,ac matrem illius, St füge Nrn ƒquot;’’^ '^^° illic,donee dixero tibilFuturum eft enim, ut Herodcs quxrac ^Xr P^’^'^^^dum eum. 111c uero excitatus, affumpfit puerum St matrem tins ’’’M|A'^^f®‘*^’*^*8yph*m,fit fait illic ufepad obitum Herodis, ut perficeretur ^''»11,' **^”’ fuerata Domino per Prophetam diccntemzEx Aegypto uocaui filiuni ^^^^^'^’^‘^®^®'” Of« cap.n.fic habet St fonat:Com adhuc eftet puer IfracI, ’’»Ôi ex Aegypto uocaui eum,filium meum.

'l^’^amp;H °P^”? ’quot;*o**onein facit Ifraelis, hoc eft, Judaici populi, fit fihj fui leih *** ^1110 • ^'^^^ ^^®® P^P®’”™ Ifraeliticum dilexcrit.Hcc fatis declarauit mul« **gt;i»mbeacficqt, Nam eo#, ut pater filium, educauit, fouit, illorum curam iemper

femper egit, Si magnum ex qs potentifsimumep Öd clarifsimum populum fet^**^^^ 1 quamuis ingratitudo eorum longe aliud merucrat,nihilo tarnen fecius fcmpf'‘L- ï mifsiones lüis fadas bona fide prxftitit.Hçc autem omnia faefta funt propter ƒ1, ftum benedirftum illud Semen,quod Abrahx promiferat. Hic Chriftus boc^ nafci debuit è tribu ludah fecundum carnem.ldcocp populum fuum Ifrael eX L pto ê domo illa feruitutis, forti öd edfamanu, öd gloriofa potentia eduxitin^^ - ' Chanaan per Mofen öd lofuc. Ex hoc enim populo Safuatorem totius 1 ftum nafci uoluit,ficut per Prophetas fuos promiferat. Cu autem iam faluatof ftus in plenitudine temporis natus effet, inuidiamep Herodis, qui infantes ƒ .^ iufsit,in Aegyptu profugiens, declinaftet ad tempus, Deus reduxit eum c* pto in terram Ifraeliticam, quod ibidem capite 2. Matthaeus commémorât, [

Carter um defundo Herode : Ecce Angelus Domini in fomnis apP^'^L , feph in Aegypto,dicens : Surge öd afTume pucnim,6d matrem eius, öd uade i» ram Ifracl.Defundi funt cnim,qui quxrebant animam pueri. At ille furgrnt»^ jj^ pfit puerumöd matrem illius,amp; uenit interram Ifrael. Vetumcumaudiflet Af j I laum regnare in Iudxa,loco Herodis patris fui,timuit illue abire, fed oracuk * nitus in (omnis,fecefsit in partes Galilx«,ac profcóus habitauit in ciuitate q»*^ I catur Nazareth, ut implerctur, quod didumfuerat per Prophetas : Nazat^f*^ cabitur.

DE MrNTSTERrO CHRrSTE QjJ-^OD^Ï'' turns c^et R.eXjSnccrdos, Dodlcry rcconcibator^ utediO' torj^aßor^redemptor noßer ■Q?^ fnundiludext

Prophète tefiantur Chriftum effehoftrum Regem, facerdotem, dortflt*® niaginrutn,reconciltatorem,mediatorem,redemptorem,amp; fummum Ïudicfmlt; Pfalm.x. Prxdicabo ftatutum ( fiuc decretum ) quod Dominus dixit a^^ Filius meus es tu,ego hodie genui te. Poftula à me, Öd dabo tibigenres, b«f** ' tem öd pofTefsionem warn terminos terrx» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hic dicit Deus pater,quód filium fuum Chrißum cÖßitueritRegem to^ hoc eft,in tota bedefta catholica. Zion enim fuit mons in krufalcm, in quoP*, dis Regia öd pahtium erat. Eftep figura totius Ecdefix catholics per tow»

Filius mentionem facit fux prædicationis öd dodlrinx, quod mundofliY,) fid predicate uelit fe efTc Dei fi'lium,fibitp à patre omnem poteftatem datai»^^’^^ non tantum Dominus öd rex ludxorum fit, fed öd gentium, hoc eft, omnâ»»^^ (lianorum in terris: eos foturos peculiumfuum,in quibus in xiernum rego«^*^) quot huic prxdicationi ipfius crediderint.Item Pfalm.72. Deus iudicium t®»quot;^ regi,0d iufticiam tuam filio Regis. Adorabunt eum omnes reges, öd GenttS‘‘‘

Hic Pfalmus loquitur de ucro Salomone Chrifto,quód potentifsimus Si ^^ mus rex in terris futurus fit, ante quem omnes reges alq ad genua fint Sic Chriftus quoep Pfalm. 8 9. rex uocatur.Sed fufius de his in titulo deregno^ fti.Pfalm.89.Ego primogenitumconftituam eum, altifsimum inter reges

Efaix 33.Deus iudex nofter, Deus kgifer noftcr, Deus rex nefter Jp'^ ’^ bit nos.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI OE CHRISTO? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXVl

Msfetundo:Fini Sion,exultate prar gaudiojn Domino Deo ucRro,quiä dodo* ^^•ufthiaf dedit uobis. Hic Dodor eft Chriftus IcfuJ unicus nofter Magifter Öd Wcalus Matthacicapite x^.Vnus eft Magifter uefter Chriftus.Sed uosettisom^ ^’fratres.Non eft autem tabs Doctor amp;nbsp;Magifter,qualis Mofes aut nos,quia non ’otum docet externe Euangefion in aures, fed öd interne in cordibus per fpiritum ^’’’)docct,amp; dat ueram iufticiam,quac coram Deo ua!ct,nimirum fidem in ipfum, ^'J3niPauluaRoma.3.uocat iufticiam Dei.Fides cnim in Chriftum eft Dei opus,Sd °^um in nobis,quae nobis ad iufticiam imputatur, Roma.4.Gcne.i5'.

J, item Pfalmo 84 . Doctor multa benedidione circumdabitur fine omabitar* olt;?iorhicChriftus eft, qui prokdio mera benediCiione amidius Ôf circundatus ’‘‘•Omnes cnim qui dodrinac ipfius credunt, q ab omni maledidione Iibcrantur, ”'‘gt;'tcpbenedidi filq Dei patris in aeternum. Perfundit nos in exhaufto fonte fuo^ |'’nidonorum,6C docet nos in cordibus, quod à Deo doceamur, öC pattern per fi# '•Jnicognofcamus:in eo autem Confiftit ucra bencdicQio,uiia aeterna.

Efaix 01.Audifti fupra Chriftum à patre mi(rum,ut pauperibus afflilt;ftis Euan^ |’*izaret, quod ipfe conhtetur Lucae 4 » dicens,fe alqs etiam ciuitatibus Euangeii« *’Wrum,amp; ad hoc fe miffum efl'e.

Ideo Efaias cum appellat lumen gentium, amp;nbsp;Euangeliumlumen mundi,ed W nos condos fua dodîrinaamp;f fpiritu illuminât, qui in denfis 0«^ profundis tene^ “fij infipienKæ amp;: ignorantiae iedemus, quippe neep Deum, nem nos ipfos natura ’‘owmus.Ioanis t.

,, Item Samarin's ilia loan.4.ait : Scio quod Mefsias uenturus fit, is omnia no^ nunciabit.ldeocp öï Mofes cum Dcut.iSiProphetam uocat, co quad populum

*tumuctbum Dei eflet dodurus. Item Efaiae 49. ait Chriftus : Pofuituel fecit os acutum gladium, hoc eft,min«ftefium meum ore aut uerbo adminiftra# °«8^b€rnabo,quod effieax erit,amp; penetrabit ceu acutus gladius.

Sic dint Plia to Ioan.i8.fc ideo natum cne,Slt; in mundum ueniffe, ut de uetita^ «Ufiificcturjamp;addit: Qui e’ueritate cft,uocem meam audit*

, 1® ltimma,totum Ioannis Euangelium ubiep teftatur Chriftum uenifle in'mun-? ™,ut docerci nos ucrit3tcm,0(; ideo mittere fpiritum fuum, fpiritum ueritatis, ut nos nunc 8^ fenippf ueritatem doceat, per quam à peccatis hberemur, amp;nbsp;à regno *P«fion,n, redimamur.Audifti fupra in uaticinio Efaiae ex cap^p. Chriftum uo^ tanioez.idcQ Çonfiliarium.Docet enim nos indodos,rudes SC jgna)os,amp;^ confus ttrißn^ uè nobis fcîdoârina, qua uia hoftes noftros fuperare, ÔC omnia mala declinar e amp;nbsp;r«« p-^ßo^i ®öre pofsimus.Hunc Dodorem amp;: Magiftrum com mendat nobis pater ipfe eoe« ^*‘s,uoce calitus milïa,iubet,ut eum audiamus Matthaci 17. Hunc, inquit, audite*

EtPfalm.no .lurauit Dominus,amp; non poenitebit eum,tu es facerdo^ in xter^ quot;'ilecundum ordinen» Melchizcdech*

^®’^lt;Jo*lt;® eum facrificio fuo fn ueteri Teftaménto praefigurabant, Sd Wabant Chriftum uerum amp;nbsp;aeternum facerdotem.Et Paulus ad Hebraeos hunc nBrquot; ^’^‘^‘’ ^® facerdotio Chrifti egregie amp;nbsp;prxclare fpiritu prac diuite amp;nbsp;largó ƒ ft« amp;:rraâar,quanta fide atep fedulitate Chriftus facerdotalêillamfundlicnenl j^ nabis obeat,hoc eft,Dcum pattern pro nobis oret,pro nobis intercédât,media* ^45*’‘^°®^’*’’lt;or nofter (it,uiam ueritatis nos doceat,feép pro nobis efferat in ui* 2cth''''^ ^‘^^*^™’”°*’‘5^ benedicat. Quae omnia facerdotalis fondionis officia, ^^*^***^*” facerdotium in Lege,per Mofen, amp;nbsp;per fingulare 8C mirifi^

“•'«facerdotium Melchizcdek pulchre, apte,amp; luculcntc praefigurata font.

^’^^®*’* debuit per omnia fratribus fimilis reddi,ut mifericors S^addis Pontifex,in bis quae apud Deum forent agenda, ad expiandS peecata popub:

Hcbr.4.Habentes igitur Pontificem magnum,qui pcnetrauit cccIoSjuWE^.i lium Deijtcneamusprofefsioncm. Non enim habemus Pontificem, quinonP . affici fenfu infirmitatum noftrarum, fed tentatum per omnia, iuxta {imsl!tudgt;|^^( abfcp peccato. Accedamus igitur cum fiducia ad thronum gratis, ut confeQ^^‘ miiericordiam,^ gratiam inueniamus ad opportunum auxilium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jü

Et paulô port: Chriftus non femetipfum glorificauit, ut fieret Pontifex /P^ qui dixerat i!li : Filius meus es tu, ego hodie genui te.Sicut amp;nbsp;alibi dicit : Tu ƒ ÿ cerdos in sternum,fecundum ordinem Melchifcdech. Qui in diebus carnis fc ’ cum precationcs amp;nbsp;fupplicationes apud illum, qui poterat ipfum à morte ftf^ cum clamore ualido ÖC lachrymis obtulifTet, Ó^ exauditus effet pro teuerêtiajt^ filius erat,tamen didicit ex his,quae paffus eft, obedientiam, ac perfcetus red® , omnibus qui fibi obcdicrunt,fuit caufa falutis aeternae, cognominatus à Deor^ fcx fecundum ordinationem Mclchizcdck. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Ioan.i7.orat Chriftus diligenterpro tota Ecclefia.Lcge totumcaputA*’' bis quam fidus Pontifex fit Chriftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Hebr.7.indicat difcrimen inter facerdotes Legis, amp;nbsp;Chriftum aeternu® ßrum facerdotem,dicens:Etiili quidem plures fadfi fuerunt facerdotes, ptoP^^L quód per mortem non finerentur per manere. At hicquod idem mancat in * ^ num,perpetuum habeat facerdotium,unde amp;nbsp;faluos facere ad plénum potefW^'f, ipfum adeunt Deum,fcmperufuens,ad hocut intcrpellet pro dlis. Taliscn^ bat,ut effet nobis Pontifex pitis,innoccns,impDllutus,fegrcgatus à peccatonW^ fublimior cœlis fallus, cui non fit quotidie necefte, quemadmodum ÜW^P^^^jL bus,prius pro proprijs peccatis uidfimas offerre,deindc pro peccatis poP“l*’.e ,t id fecit femel,cum femetipfum obtulit. Siquidem lex homines conftituit Pon^jj habentes infirmiiatem.Porró fermo iurifiurandi,qui fupra legemfuit, filiufflö’** tuit in aeternum confummatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Item Heb . 8. Talern habemus Pontificem, qui confedit ad dexteram ^ maieftatis in cœlis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Item Heb. 9. Chriftus accedens Pontifex futur or urn bonorum, per®’*''l perfedius tabernaculum, non manufadfum, hoc eft, non huius {kult;ftur3e,ne^r (anguinem hircorum ac uitulorum,fed per proprium fanguinem ingreffus eßlt'' infanlt;fta,æternaredemptione reperta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Eumep ibidem mediatorem noui Teftamenti uocat. Item Heb.io. de fat®^^^^ tibus ueteris Teftamenti;Omnis quidem facerdos affiftit quotidie,facrapet’? | amp;nbsp;cafdem fxpius offerens hoftias,qu3c nunquam pofsint auferre peccata. Hi^/ 1 una pro peccatis oblata uidfima perpetuofcdet ad dexteram Dei, id 9“°^* “L B eft expedans,donee reddantur inimici ipfios,(cabellum pedum ipfius. Voi^* j obiatione perfedos effecit in perpetuum,éos qui fandlificaïitur.

Si acternus rcx futurus cft,idqï pater iureiurando confirmans promifit.c’'^, morte manere non poteft,fcd necefte eft,ut refurgat,amp; in æierna faeculauiuatti^ modo alias poffet nos æterna fœlicitate beare amp;liberarc,Hoc fane Cicopham ®' initem eius confolari potuiftet,fi has fcripturas intellexiffent.

Equidem uberrima amp;nbsp;indicibilis confolatio eft nebis repofita in fumwo' dotio Chrifti.Nam fi ipfe Dci filius facerdos nofter eft, SC pro nobis incœlis i®*^ cedit,ad dexteram Dei fedens,tum prœciare nobifeum agiiur, turn belle ferts ' ftrae habent.Certum enim hoc eft, hunc facerdotem Deo patri placcrc, Dewp ipfe cum inaugurauitSfeonfecrauit hoc facerdotali munere.Et tantum ^^ gjg„i

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXVIÏ

•wpro peccatis noon's obtulit, quod etiam fan's effet liberandis multis mundo^ jin^’?î^’^^'^‘”»Omniac|» ea quac ad æter nam falutem neceffaria funt, nobis pro^ ft h P^P*^^*^’^°^^* enam nos ipfe per fplt;ritum foum. Quid igitur nos iæde^ ^^^ cxpiatum:’fansfalt;fîio ilia cft noftra nunc propria, modo '-nrillum crediderimus.eumep noflrum facerdotein, noftrû facriKeium pro peca ^^°^^’^””^’‘ Quid iuris nunc habere in nos poteft mors ;'quomodo no* nocere poteritf hic facerdos per facriheium fuum, ipfsus fxuum amp;nbsp;horrendom ^i^Wfüm fregit öi; contudit. Praeter hxc, acternus etiam rex noftcr eft Chriftus, qui . Omnibuspcriculisiuuarepoteft,Quac utracp dignitas, Sacerdotalis amp;: Regia, il^ fft propria, ut ueri primogeniti Dei partis, amp;nbsp;benedidae uirginis Mariae filij, o® quoep per fidem in illum facerdotes reddimur, tefte Petro, ut cum fiducia pa* 'm accedere, amp;nbsp;ut filq â patre omnia quac cupimus petere audeamus.

. Ex hoc fundamento Pfalmi 110. ut amp;nbsp;ante didium, Apoftoli mutuati funt dólt;\ fmam fuam de Chrifto amp;nbsp;facerdotio eius,quód nos ad Deum per ducat, Deo re* ®*'dliet,pro nobis intercédât ut Mediator,ut magna fiducia amp;nbsp;alacriiate orare pa^ J'O’pofsimus in nomine actemi noftriPontificis, ut i.Timot.z, Vnus enim Deus, ous etiam conciliator De» amp;nbsp;hominum, homo Chriftus Idus,qui dédit femetip* ^quot;’pttcium redemptionis pro omnibus.

, Etm i.Ioannis x.Filioli mei, hocc fenbo uobis, ne peccetis : amp;nbsp;fi quis peeca^ *^’fiadijocatum habemus apud patrem lefum Chriftum iuftum, amp;^ ipfe cftpropi;i *’’Wpropcccjtj, noftris.non pro noftris autem tantü,fed etiam pro totius mundi. pitr ^^*'quot; ^P^^’i» P®*^ ^’““* ( Chriftum ) habemus aditum utriep in uno Spin tu ad j . ^f ^^P' 3. Per quem ( Chriftum lefum ) habemus audacïam amp;nbsp;aditum cum fi* quot;fis, quac eftper fidem illius,

hem Ioannis id.ait Chriftus ipfe : Amen amen dico uobis : Si quid petieritis P’ffem in nomine meo,d3bit uobis.Sic Paulus ubiep orat pet Chriftum ut facerdo« '^noftrum,per quem amp;: propter quem tantum nos amp;: orationes noftrae Deo pa^ fgt;noftro placent,amp; acceptât funt,ficut dicit Hebr.15.per ipfum ( Chriftum) igitur mim ”’’* ^°hiam laudis fempet Deo,hoc eft,frucftum labiorum, confitentium no^

Pfïterea obfcruandum, quódubiProphetac Itberattonem populo Dei pro-ÿ „ j’^^tliberentur à peccato,morte amp;nbsp;malis omnibus,ibi certo promittatut Chri ^^ /’‘’^Iquia conftitutum eft hoe Deo,quód nulli adefte,nullum liberate uelit,nulli I’^gh* ob aliud,qudm propter ôC per folumChriftum, ficut docet Pc* us A^o.^Jn nullo alio falus eft,quam in Chrifto lefu.Nec cnim aliud nomen eft Uo cœlo datum inter homines,in quo oporteat nos faluos fieri.

., Jnfpice nunc uaiicmium.Nam SC nomen amp;nbsp;opus Chrifti egregie in co deferi» ■fur. Vocatur lehofchua ucl lefchua, id eft,faluator,qui liberate, iuuare dC faluare fu«.*quamuoccm inuenire cft in Prophetis nonnunquam pluribus, nonnunquam wionbus Iitcris,fcd tarnen fignificanter amp;nbsp;date fetiptam.

f’hl.Sp.Omnes fines terrae uiderSt iefchuath falutare uel faluatorc Dei noftrC Siefaepe eum uocatPfaimus n2.Tefchuatecha,id eft,liberatorcm uel ialuatoi? jf^ Sequitur. Anima meatantodefideriofalutaristuitenetur, ut pene deficiam. ? his loeis ubiep Propheta teftatur, quanto Chrifti defiderio crucietur, qudm anxie ■^ffflumexpeact, quemadmodum amp;nbsp;D. Auguftinus exponit in commentarijs ^bnhuncPfalmum.Ethic uides quód fempet ab initio Chriftus, unicus faluator, ^quot;^Wurn amp;nbsp;omnium eledorum fpes 5C fiducia fucrit, qudm nunc nofter Deus, ®'“*lpes,noftrum folatium eft in nouo Teftamento. Nemo enim falutem confer ^mnißfit Chrtftianus,nifi in Chriftum credat.

« win Efa. 5^i.Ptopc eft iuftus meus fine iufticia rnea,egrcffus eft faluator meus» “fi^niea in fempiternum erit,amp; iufticia meanon deficict,

'Hic nomcn Iefchua,lefu fxpe itcratur.Lsquitur enim Prophefa de Œrib^ Item Efaiæ 52, Parauit Dominus brachium fandium fuum in oculis omniquot;quot; gentium,6^ uidebunt omnes fines falutare Dei nofiri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Item Efaix 43,Ego fum, Ego fum Dominus, amp;nbsp;abfcç me non eft MofchA' cft,SaIuator.

Didio Mofchia hic,diriuatur à didione Hofchia,id eft,faluauit uel hberadt' Item Efaix 45'.lfrael faluatus eft in Domino, falute acterna.

His afsimilia teftimonia funt Efa,33.46.d6.Sd alqs loeis muItis.Efaix 14*’^ catur redemptor.Dominabitur tui, qui fecit te, nomen eius lehouah, id eft, J^^. uel Dominus Zebaoth, amp;nbsp;redemptor tuus fandus Ifrael, Deus omnis terras ü‘' cabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Hic ponitur uox Goel, qux fignificat liberatorem ucl re demptorem. (X epitethon ubiep Chrifto in feripturis tribuiiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Efaix 5 9. Eis qui funt inSion ueniet redemptor, amp;nbsp;eis qui redeunt ab iwr täte in lacob.dicit Dominus. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

HaneProphetiam citât D.PaulusRoma.cap.u.de Chrifto u»ico redemp’^j^ Zion.Idco Oiéae r^.hunctitulum habet. De manu mortis liberabo eos, deme' redimam cos. Mors ubi eft mors tua:* inferne ubi eft perditio tua:* .«

Scd hoc alio loco fufius tradabitur. Obiter tarnen obferua,quod hic ^°% rcdemptor,non homo tantum,fed amp;nbsp;uerus Deus uocatur inProphetis.Ideo^”; to fortior eft quam pccc3tum,mors Öd Sathan. Et poteft 5^ uult faluare, amp;Ütid’ T am folido,tam firmo fundamento fides noftra catholica nititur.

His teftimonqs nititur amp;nbsp;fundatur dodrina Apoftolorum 1. Corint. t«^ dus eft redemptio noftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Galat, i. Chriftus dedit femetipfum propeccatis noftris, ut eriperd 1’®’ praefenti fxculo malo,

Ephe.i.Redemptionem habemus per fanguinem Chrifti.CoIoff u t.Theff.i.Chriftus libcrat nos ab ira uentura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

Tit.i.expedamus beatam iiiam fpem,dC apparitionem gloriae magniO^’’ feruatoris noftri Icfu Chrifti.

Luc« z. Natos eft uobis ho die feruator, qui eft Chriftus Dominus, in ^'^ Dauid.

Teftamentum nouum refertum eft his fententifs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J

Porto Chriftum effe paftorem noftrum, noscp ipfius ouiculas, ab ipfo | fime euftodiri amp;nbsp;defendi, inep pafcuis ipfius Ixtifsimis ad uitam «ternam p»^4 ftatur Pfalm.95.qui totus eft de Chrifto. Venite adoremus, 6^ genua A«^’*^ procidamus coram Domino,qui fecit nos, quia ipfe eft Deus no ft er, amp;nbsp;oo^r lus pafeu« eius,amp; cues gregis eius» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;f(

Et Pfalm.io.itidem de Chrifto: Agnofcite quod ipfe Dominus eftO®*^’ fecit nos,amp; non nos ipfi,ut fimus populus eius, amp;nbsp;oues pafcux eius.

Efaiæ 4o.Sicut paftor gregemfuampafcet,in brachio luo congregabit^ amp;nbsp;in finu fuo leuabit,fœtas ipfe portabit»

Sic amp;nbsp;apud loannem cap.io.uocat fe paftorem bonum,qui animaffl W® j^i nit pro ouibus fuis,amp; qs uitam «ternam promittit, amp;nbsp;dicit : Nemo unquaff' eas de manu mea. Et Luc« 15. Fidus illc paftor eft, qui euern perditam qü®®^* ' ( uenit,amp; cum gaudio in humeros fublatam demum reportât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lerem, 31. Qui difperfit Ifrael, congregabit eum, amp;nbsp;euftodiet euwß^w gregem fuum. Re démit enim Dominus lacob, óf de manu potentioris b^ jd^Ci

Hoc non tantum de earn aft, fed etiam de fpirituali Ifrael intclligendüß' ^^ uc Iud«i fint,fiuc Gentes. Zachari« 13. Framea fufeitare fuper paftorem gt;^{i amp;:fupcruirum cohxrentemmihi,dicitDominus exercituum: Percutepaftd^

j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE GHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXVIH

’’•»jA^'?’^®^^**^*quot;' ChriHus ipfc cxponft Matthxi xlt;J.uocanj fc faune pafto-^rp . ’ 0™O€* nos feandalum pat/emini per me in ifta node, Scriptum eft P’ftorem.amp;f difpergentur cues gregis.Poftquam autem rdurrexe* gfWam uog in Galilaram.

^D r^‘ ^'^* ^^^^*’*^ Propheta in infidèles amp;nbsp;falfos paftores in Ifracl.qui ueri »bf ”^* Sincere amp;nbsp;bona éde,fed humanas dodrinas pro uerbo Dei decebar, ^®tu °f’’®® °“^’ pafccbant,dicens : Ecce ego ipfe requiram oues meas, ÖC uiCta^ ^^*^’^^ P’^®’^8’^^8^”'^“‘^”’ ^ ^’' quando fueritin medio ouium fuai» ^n*^?*^*’**®’’^^ uifitabo oues meas,SC faberabo cas • Ego pafcarn oues meargt; J'^lcet ^^’** ^^’ ^*’ “^^° ^* paftor ucrus, cuius proprix funi oues, quiep eas ''lt;ïtd^ ^ ^^'’^’ ®®^“ ’^ omnibus periculis,docet Chriftus loan. lo. ubi non fimpli^ **ötj J’n^?® ^® paftor/ed kVo a’/a» ó ®-o»f*xjj o xoAof.Grxca enim funt fignifican^ ^ou H ^^^®*™ ‘^^® *P^* paftor bonus. Quafi dicerct:Prophctae multa dixerunt ^Ijit '’quot;'^’^®^® ^ono,eum tam fidum eUc amp;nbsp;tarn fortem, ut oues fuas amp;nbsp;udit amp;nbsp;^i *^ ®*^^^bus periculis liberate. Hic iam adeft prüfens paftor iUc uerus. Ego Iitjijf ^’®®'^‘®‘’®lt; Ö^ 3ln multi paftores,fed mercenart) funt, qui non admodum fo* lmiiu**^^®*“^®sgt;®^^ß^*”’ “f***’^’™ curam ouium agunt.Verum ego lum bo#

^»öf ^’ ***”” ^ codem capite Prophetæ de paftore Deus pater dieft: Sufeitabo ^.*’.P’«0f««gt; unum,qui pafcat ea, feruum meum Dauid, ipfe pafcet ea, à: ipfe 'J^inpaftorem.

'hi !• . quot;^^ didum eft de Rege Dauid,filio Ifai, (Longe enim ante tempora Eze ^ '^l'^**^”^’^’^^ ^’^‘^ ^^ ^^æ Damde Chrifto, cuius typus Dauid crat, ê cuius

po ^^'^^‘^^.Erunt mihi populo#, 2C ero eis Deus.öi: feraus meus Dauid rex fu# quot;nbsp;paftor unus erit omnium eorum.

jjj Ç ^® Chrifto dicitur,cuits ferui nos omnes Turnus in njinißerio predication ’•oeducnii file paftor Chriftus eft, apud quem tutum profugium, praeftdium, on P''’’)lalutem,pafcuaamp; omnia neceffaria inuenimus ad hanc amp;nbsp;seternam uitam. De ^^PaftoreaitPaulus Hebr.u.Deus pacis, quireduxit à mottuis paftoremouium ”' ’’''’gnuin per fanguinem Teftamenti ztemi,Dominum noßrum lefum.

bil ni^ ^Pft-J.Cum apparuerit illc pafterum princeps, report abuis immareeßi# ‘“pen« coronam.

Geniïu -^^ *^^’”*^’^ Prophet« Chrißum futurum iudieem mundi, ludzorum amp;nbsp;VRBANVS.

Teftamentum nouum eft exegefis,mferpretatio,amp; darum lumen ueteri# Ten ’mtnn.Ioan.y.ait ChriftusiParcr non iudicat quenquam, fed omne indicium de« ut omnes filium honore nt,ficut pattern honorant, Dedit Öi pater ei potefta 'iïiiudicandi,quiafihua hominis eft.Hxc uerba Ecclcfia femper de extremo ludi* ^intdlexitjinquo mortui rdurgent, amp;nbsp;index cuiép redder fecundum opera fna.

2.Corinthi5.Omnes enim nos manifeftari oportet coram tribunali Chrifti, ut ■pottctunufquifcp ca qux hunt per corpus, iuxta id quod feck, hue bonum hue ‘’’»lum.

Roman,i4.Chrißu$ öd mortuus eft,6d refurrexit, öd reuixit,ut mortuis öd uin ^'Mibus dominetur.

,. Nuncuide Prophetas,quomodo öd quid de Indice dicant,qui totum mundum 'Waturus eß,2d inteUiges facile nullum alium efTe quam Dominum fid Deum “Win lefum Chriftijm.Nihil certius cft,Hoc faUere non poteft. Dicit enim loan« O o i nes.

n^s, q'iö3 pater elodane iudtcium dederk. Et Petrus ait : quad DeOS euffl^ j^j ôrdiaanyÂtep ka interpretatur ód explïcat nouum Tekamentum, Prcpheiasi'^'^ löcisubfdc Chrifto fenbunt, Nee eft quad nos hoc morctur, quod Icnptun*^ sudicCum trtbuti.Nihil hoc ad rem,nihil hoc nortram fententiam impcdir,qult;^, ^^ flus eU iMc uerus Deus. Quatenus Deus ck, eatenus nihil accepit quod ante nc®^ buerit,cum cinfdem elTentiaCjpotcntiac amp;nbsp;maieftatis,cum patre fit in aeternuW' quatenus homo eft,accepit à patre poteftatem ludicandi omnia, utiCyrillusi®* pretatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Audi itacp nunc,quid Prophete de fummo boe indicé fint uatic/nati. Pft^ ^ Parauit Dominus in iudicio thronum fuum, amp;nbsp;ipfe iudicabit orbern terra in^^ täte (fiue iufte) iudicabit populos in iufticia.

Hunc uerfum facile intcHigimus ê 17. cap. Adlo. ubi Paulus Athénien'’ ^^ ConCionatus dixit;Dcus nunc adnunciat hominibus,ut omnes ubiep refipifc^nf)^ quod ftatuit diem, in quo iudicat«rus eft orbern terrarum cum iuftreia, per eum turn,per quem dccreuerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ÿ

PfaIm.$o.Déus Dominus illefords{oqukur,amp; uocat tertam, âSolisorW^ öd occafum.Ex Sion fp! end ere incipk pulchcrrimus fplendor Dei. Venit Deus® ftef,amp; non filet,ignis deuorans praccedit coram eo,óif circa ipfum eft tempeft’’ . lida, aduocat coe’um Sd terram, ut iudicet populum fuum, Septuaginta fichab^ Deus manifefte uenict,Deus nofter amp;nbsp;non filcbk, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j

Hoc Eedefia intdligit de fecundo aduentu Cbrifti.Tum enim nonhutnü’''^^ bitü ac forma,cclans fuam diuinitatem, fed in fumma fua maieftate extreme lt;1*^ uj lmet,ut iudicetuniuerfum mundum. Sic Auguftinus', Porto radius feufplendof pulchcrrimus Dei Chriftqs eft,is prorumpit amp;nbsp;emicat ê Zion,hoc eft,étribui” Daurdis familia, St^uenict manifeftemagna potendaÖi^ maieftate,comitaws*” Angelorumchoro,Mat(h.25. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j

emm propter nos,ut ouis madadonideftinata,iudicariSCoccidi, Efafae53. V^'^‘'j nóuifsimo die uenict Cum magno ftrepitu amp;: magnificenda, ut fummus Domgt;®”^[ furnmus iudex omnium tp KzXamp;tffiJiöLTi, di. uoce Anchangeli ac tuba DeideReu” de ccelc,i.Theff.4.Reuelabitur de ccelocum Angelis potendæ fuac,cumin(:^® j flammæ, qui infligit ultionem his, qui non nouctunt Deum, amp;nbsp;quinonebed’ Euangclio, z.Thefia.i.

Matth.xj.Sedebit fuper fedem glotix fus, 5^ congregabuntur ante eut«f heS Gentes,0^ feparabit eos altcros ab altcris, ficut paftcr legregat cues ab.b^^^ amp;nbsp;ftatuet cues quidem à dextris fuis,hoedos autem à finifiris , Tune dieet rci^, bustVenite benediefti patris mei,po(sidete regnum paratu uobis ab exordio^ lt;li,Et ad hoedosrDifeedke à me malcdreftijin ignem aeternum, qui paratusefi^ bolo Angelis cius» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Et Pfalm.73. Deus indicium tuum da regi,amp; iufticiam tuam filio régis-V^ ducat populum tuum ad iufticiam,amp; cripiat atHickos.

Hiefilius Regis eft Chriftus: is iudicat mundum hieper uerbumamp;'ip”'’*'^ punk impios,tuetur pios.Et nouifsimo die demum cxercebit iuftum iHudiutl’^’” amp;nbsp;aeterno fupplicio afficict cos,qui ipfum agnofcerc regem,^ Euangehurn fw re nolucrunt.

Et Pfalm. 97. Dominus eft rex, hinc exulter terra, laetcntur infulæ q®®®^ funt. Nubes 0^ caligo circum cum funt,iufticia ÖC indicium eft cofirmatio ft^'^L Ignis ante ipfum praccedit,amp; incendit circumquacp inimicos cius. Affülgentl”^ Ta cius orbi terrae,uidet óf terretur terra. Montes foluuntur ut caera coram D” no,coram Domino uniuerfac terrae.

Efate f^tf.EcceDominus in igne ueniet, amp;nbsp;quad turbo quadriga cius, redder w/ndignanone furorem fuuin,amp; incrcpadonem fuam in Mamma ignis,quia in igne t)ominu5 iu(]icabit,amp;gladio fuo omncm carnem.

Zachariact4. Egrcdlctur Dominus, Si praeliabitur contra Genres dlas, ficul pfïliari folet in die certaminis . Et fiabunt pedes eius in die illa fuper montem oli«! uwuin,quicft contra Hierufakm ad orientem. Et feindetur mons oliuarum ex mes où parte fui ab oriente ufep ad occidentem, praerupto grandi ualde,amp; feparabdur Wtdiummontis ad aquilonem,amp; medium eius ad meridiem. Et fugietis ualkm

*«montesmeos, quoniam uallis inter montes cos coniungetur uiep ad Azal,d^ wgittisficutfugiftis à facie terrxmotus in diebus Oxiae regis luda« Tune ueniet Dominus Deus meus, omnesœ (ändi cum eo.

Hic uaticinatur Zacharias Je akero aduentu Chrifti in extremo die,quod uen? tutur üt, ut miles uel Imperator aliquisad oppugnandos amp;nbsp;cxpugnandos hoftes TOi,amp; quód alter hic aduentus eius futurus fit terribilis ualde,adeö ut hbenter fugs ubiquifcpconfulcrer,fi poffer,Terribilis autem futurus eß propter incrédules Si iin

P’o» j qui nullas turn amplius uircs habebunt, quibus feopponant Chnßo. Ferociac illius infolentiæcp quauß contra pios fuerant,ô^ tyrannidis efferatscép acerbiratis ac teuieix, quam exercuerant in membra Chrifli, turn finis erit.Paratus eß enirn illis wernus career, acterna in gehennae incendio pro meritis fuppheia, Vniuerw illo*

’umpotentia,cundac iUorum uircs,omnis illorum Tuperbia, ferocia, contumacia, SC Jp'uætumeeffabunt, nec poßea unquam facuire, aut iniuria uîla uel teurfsima Cini«

®®Î Chriftifidèles afficere poffunt,uti ante cum nouifsimum dicm feceranr.Su^ ®’to « inopinato a facie Domini, 5«^ à gloria fortitudinis eius in arterhum interim *“,™Pf’^pitabuntur.Etenim diesredemptionis eß,in quaChrlftus,üllPadur dicit, ^**^’^ ’” fandis fuis, amp;nbsp;admirandus fiet in omnibus credenribus, i.Tbef.i.

? ®'J'^”bendam aduentum Chrifti ad hoc iudicium, folet fcripturahuiufmodi C* ’’’»Huainibus uti.Sicut amp;nbsp;Paulus t.Thcff.4. Nam cum Chriftus ucnitiudicarurui, tumiamßatimfuperati SC proftrati lacent hoftes noßd. ImpiusmundusScSathati Wpuncto temporis,in unico momento meri titiones gehennae erunt, amp;nbsp;manebuni ’nxternum.Mors abforpta eft in uidoriam. Turn omnes pij rapientur in nubibui ‘»Q«urfum Domini in aër3,ó^ lie femper cum Domino erunt. t.Thcff.4,

tur ^^ ®®*^o’ bis uaticintjs,de aeterno regno Si facerdotio Clwißi, Si quod fo« mediator ad auertendamSi^ fedandam iram Dei, itempaftor 5C redemptor iE?^“b’^’Scin actemum pofsit pafcere 0^ liberare, 0(^ tandem mundum ü f ludicjre, hine facile difci Si intelligi poteft de redemptione Ifraelis non fuiffe UDit3ndum,ob ld,quod Chriftus mortuus erat.Nam cumDeus tantas res in Chri#

®”^*'^®, “0“ potuit manere Ïn morte,fed turn demum were uiucre. Ch n ^^ ^‘fcipuli non intellcxere,qux Prophetse de Chrifto fcrlpferanr, id quod wiltus ipfe iliis obijeit. Atep ideo non fine caufa triftabantur » Nunc pcto, ut augt; ‘’ni ex te Prophetarum uaiicinia de miraculis Chrifti,

^05 Jf‘’®P^^*’®^*” fgt;?• 3?« fie de co uaticinatus eft, Deus ipfe uehiet Si faluabit w ’’”^ *P®”«ntur oculi caecorum,amp; aures furdorum patebunt. Tunc fallet elau* 'cut ceruus, amp;nbsp;aperta erit lingua mutorum.

^;,./‘æ^ P‘^°pbrtialmpleta eft ante M. D. annos, cum Icfus Chriftus uerus Deus Oein quot;*'’ '^'°**regioneGalilzJc (uti Matth.cap.4.fcrlbit) circumiret, fanans om^ ®’jfhum fliomnem languor cm in populo. Et Ipfe Chriftus ait Marth.cap.u.

ad diTcipulosîoanhisBaptiflx.'îtejcnunaafc Ioann/ca, quæ aud/t/s amp;nbsp;uidcfisïfïf^ tiiïum recip/untjClaudi ambtjlanr,leprofi nlundantur,amp; furdi aud/unr, mort0i«d* tantur,ó^ paupcres lætum accipjuntEuangelF) nuncium.

Itatnucms ub/qj tn Oyangrlij hiflor» hutus Prophet/af impIct/oncm.Matthï/ ß.mundat Chr/ftus Icpro/um.lanatffamuIumCcnturionis, paralyncum reft/tuitjo* crum Petn à febri, qua conHu^abatur, liberal .Ircm Matth. 9. ahum fanat paralytic Cufn,mortuum ad u/tam rcuocat, muiter/ profluu/um fangumis fift/t, duobus cxd» u/fum reddidit. Matth. iz. pnftinæ famtati reft/tu/t miferum quendam hominem cæcum,mutum,furdum,amp; præterea dæmon/o et/am ag/tatu, fanabatSC ar/dam 0J*' iuldam homin/s manum. Matth. 15. fanat fil/am Cananeæ à daernon/oagitatamja* nat amp;nbsp;claudos,cæcos, furdos, mutes, munies, ÔC alios multos. Atep ita potentibu* tiis faillis,tantishis miracul/s fatis dedarabaf,fcuerum ede Mcfsiam, dequoEhia*i cap.i^.ftcfcripfinMortem in afternum aboieu/t,aut abforpfit leu degluiiuit, liquid dem mortuos ad u/tam reuocauit. Matth. 9. filiam principis Synagogx.Lufat7‘ uidux fih'um.Ioan.iï.Lar3rum,qui iam quatriduanus crat,fiC olebat. Herum reluW* latio ad uitain,erac ’Sfolt;y’f3f^0^ 06 ccrtificatio, confirmat/oep fl^ certum argumentum ueræ iJI/us omnium communis refurred/oms à mortu/s,quaedie nouifsimofiet/um Dommus omnep mortuos «n momento excitatos coram tribunal! (uo fiftet. Relt* qua miracula ÓC figna ab ipfo xdita in Euangcltftis ubiep obuia funi, ut nihil attme# omina hic corn meine rare,

■ Nunc demum u/dco,qoarc m/racnia in EuangcI/o,ub/ Chr/ftus male habeff*’ (Stiftinx lamian reftitijir,fiC mortuos refufcitauit,femper articule refurredioms mot Cuorum indudas fiC accommodes, nim/rum ob id,ut magnum illud myfter)lt;{mdu* nix'tlLus refurrcdiioms carnis,pcnit/us altiuscp anim/s noftri$,per hec miraculam^ primi, infigicp pofsit, utep his m/raculis fidem de RefurretSioncconfirmenius» tonferueinuj.Sed nunc alios at ticulos de Mefsia,u/delicet;dc pafsione,dcfcenfu au fnfcros,refurrctflione,0d de regno /pfius,è Prophetarum oraculis probates expl*^’‘ HE S^LE^rFre^MORTE, DESCENSl^,',gt;^l^

wj-crosi Z^gloriola refùrreélione Teß C/rripiy De^^ Cciufis ^ v'litti^ 'mth uUiitatib/fS paßionh c^’ re/tirrcâicnii cùts^at^) de teterno ipßus rc^^no^

Hi indub/e prscc/pui art/culi fuerunt, de quibus Chr/ftus Oeepham S' ïem dus in co itinere docuit. Cum autem famfti Piophctx de his myftenisClif^ feréin uno amp;nbsp;eodem loco uaticinentur, aiCp ita coniungant, compkdennir eao^ nos quafi uno hice,eacp ud und ucl mixtim,pront (efe Prophetix obtulennt, explquot; cabimm.

Princ/pioaad/amus inOgnem ilium Prophetam DauidPfalm. 8. Quid dll’®* no quôd mCmor es eius,amp; H’ius hominis,quod uifitas cum. Öerehdum pauli’P^ à Deo fines eum,at gloria amp;nbsp;decore coronabis cum. Dominum confiitues eum W* per opera manuum tuarum,omnia fubiecifti pedibus eius.Oues amp;nbsp;boucs, uniufm’ öC reliquas bcftias campi. Volucrcs fub coelo óf ptfees fnaris, amp;nbsp;ca qux perambuM femitas maris. Domine dominator no ft er,qua mad mir abile eft nomen tuum in*“”^ uerfa terra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ - ,

Hic Pfalmus o(ftauus,qucm nouum Teftamentum nob/s certa /nterpretation explicat, prophetat de Mcfsia,quód futurum fit,ut ad modicum temporis humili** tur«ininuatur,amp; à Deo rdinquatur. ld aut modicum tempus erat dlud triduo,(^'® '

Msfiùs lujæofum Ôf Gentium traditus caperctur, flageUis caEderefUfjXçronaretur, crucifigeretar, occiderctur amp;nbsp;(epelirctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Hebreus tex tus fie fonat. Vathechafrebu meat mccîoim,hoc eft,paffus es eum ïdfxiguum tempus Deo carerc, uel paulifpcr patieris eum à Dec delertum elfe» Etenim tempore pafsionis lux ùiqp in tertium diemquo refurrexitjuidebatur Deu# non nie cum ipic, eum eum occidi amp;nbsp;fepebri paterctur. A c ludæi putabant plane «m adum ede cum co, eumep prorfus extintdum cfle. Neep cnim inteUigebanï tonfiliurmllud falutare Dci,quôd Hlium ideo mififlet, ut per crueem nos patri re# £onciliaret,amp; quod Chriftus non coade id fecerit, fed lubenti amp;nbsp;aberi animo patri obediens bent ufqj ad mortem crucis.

Graecus fic habet/uti amp;nbsp;Heb.x.citatur,ubi etiam Pfalmus bic Chrifto accom# *nodatur)«AaT/ó)y«re(i5rgt;fj j5fotX.u7i7r«f£tgt;ytAirj',id eftjeeifti eum paulifpcrinferiorem 3ngdis. Chaldaica Biblia habent in eo loco etiam, Miir.aleachia,idcfi,ab angclis. Sicut amp;nbsp;Dominus ad Petrum dten, cum ferno princtpisfacerdotum auriculam am-? putaffet amp;nbsp;Chtifto auxiliari utile t: An pu tas, quod non poflum nunc rogare patrem wtum.ôt: exhibebit mihi plus quam duodecim legiones angelot um:* Matthæi xd«. Qjomodo ergo implebuntur fcripturç,quôd fic oportet fierif

Voluit hic egere omni auxilio,ut nobis ferret auxilium. Hucenim fc nofira *’“wdemiftt,((c iedeieci^Gc deferi uoluit SComni opcdtfittui,ut nullus etiam An« S'*us auxiliumilli ferre Ó^ eum eripere pollet. Paulus ad Hebracos fequentia etiam ^^fbaPfalmi exponens fiC Chrifto adaptans ait : In hoc enim, quód ei fubiccit om« 5'’»nihtlomiftt illi non fubieClum. At nondum uidemus illi omnia effe fubicÓa. ^'^ueró.quipufinum quiddam diminutus fucrat infra Angelos, cernimus Jefum, Pf^pter cruciatum mortis,gloria amp;nbsp;honore coronatû,ut per gratiam Dei pro omni S'^Harctmortem. Deccbat enim cum propter quern funt omnia amp;nbsp;per quern font ^”’^2) ut rndtis fiiijs in gloriam adduclis, principem falutis illorum per afliidio* ƒ’ perfectum redderet, quandoquidem amp;nbsp;qui finôjficatjô^ qui fandlifieantur, ex ’*''®wnt onmes.

^^ Sicttitp mjr3turProphcta,quód bic uerus homo aut hominis filius adbrene ^^^pus{i;ac3ifpp^ßi^,pj^-j amp;nbsp;pafsionis derdi(ftus,contemptus, imminutus fiue hu* ten^V^'^'^ ^^“*° poft,nimirum poft tertium dicm,fumma gloria,honore ae pq «err» * o”’ ^ foronatus, amp;nbsp;Dominus conftitutus omnium creaturarum codi dé 'tabil ’m^^gloricfom dus nomen poftca per uniuerfam terram innotuerit,admi« hocPfi ’’’^deprxdicatumfif, quemadmodum Paulus multis uerbis docet ex ^ quot;'°'^'' *•“’’* ”** * ^^^® ^^f uobis fpirimm fapientiæ amp;nbsp;reuelationis, pet 'loc ^'^ ^inuminatos oculos mentis ucftrae,ut fciatis,qu3c fit fpes ad quam illê 'W* a ^*‘” °P“^^”*’ gloria hacreditatis illius in fandis, amp;nbsp;quæ fit excellent tito^ • ?P®*^***** ^‘w’ innos,qui credimus fecundum efficaciarn roboris for# *^’’M'^”” ^xercuit in Chrifto,cum fufeitaret eum ex mortuis,6t federe ft# ^ «xteram fuam in coeleftibus ^ fopna omnem principarum ac poteftatem, 8i ^n^jó^ dominium, amp;nbsp;omne nomen quod nominatur, non folum in feculo hoe, ■ï^*^’'”’’*nftituro, Öf omnia fubiecit fub pedes illius, fic' eum dedit caput fuper ^^^*j^'^**gt;^^æ ^^ corpus illius, compkmentum eins, qui omnia in omni* tlnifc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;continentur fidei noftrz myfteri3,u!deh'cet, de pafs’cne

^^’**^^’'^^^®*® ^ regno cius fuper omnes creaturas cceli amp;nbsp;terrae, qui tru eft,pafsionis eius,fcd per pafsionê fuâ infinita bénéficia »»lÿ^®®*“”^ ^ efficere debuit, ut omnes Euangelio credentes e regno Satha# 5®®'^» ^*‘' regnum coelorum collocarentur, à Chrifto regerentur amp;^ fer? ^^^^^’^^”’’^*^ in fide fub truct, fed poft hanc ftuxam amp;nbsp;erumnofarn ui* ® gloria.

^9 itgcs in hoc mundo parant,admiaiftr 3t Ôf lt;5ftru4nt,ftabiliütcp régna fus

pleruncp gladio amp;nbsp;armis^uidis ÔC prodratis hoftium ujribus, uerum hic Rcx 1*00® quodam Qc peculiars planecp contrario modo regnum fuum aufpicatur, gubrrni^ firmatcp;uidelicet,paticndo amp;nbsp;moriendo, amp;nbsp;hoc ipfo quod occiditur,hoftci occilt;ll' i amp;nbsp;uinen* Hæc pafsto Ôif maxima hxc illius demifsio âd humiliatio ufcp in rnorK”' crucis plus cfficir, plus proded,quàm omnia omnium ereaturarum opéra,pafsionW) amp;nbsp;uires potentiaep praeftare amp;nbsp;iuuare potuiiïent.Nam eauicit Sathanam, àabfor* pfit mortem,amp;: fummam gloriam Si honorem adepta cd, ucluti Paulus docet,PhK lipp. 2. dicens : Chridushumiliauit femetiprum » fadus obediens ufqp ad morlfi^, mortem autem crucis. Quapropter ôd Deus ilium in fummam extulit fublimitatt*”) | ac donauit illi nomen, quod cd fupra omne nomen, ut in nomine lefuomneg'f® 1 fc fleedat cdElediuin,ac terredrium,^ infernorum,omniscp lingua confitcatur,quo“ 1 Dominus fit lefus Chndus,ad gloriam Dei patris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Cum Scriptura tam multa myderia fidei nodrae fepe paucis uerbis uno Mb^' 1 contineat (quod in hoc g. Pfaim, audio nunc pafsionem, rcfurrecdioncm, affeofio’ I nem amp;nbsp;regnum Chridi in uno amp;nbsp;eodem loco comprehendi, earumep mennonf'^ I fimul fieri) uelkm ut copendio ufum mortis amp;nbsp;refurreedionis ChndiÂ quid reg'’' l Chridi fit,exponas Ôt^doceas. Hoc modo in recenfendis uaticinqs de bis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

prout fefc obtulerinf,cxpeditiorcm nobis uiam paraueris, ne prolixiore coHo^ ƒ quod iam non paucos dies inter nos habuimus, fatigatus dcladeris,â; txdlo *1*^ 1 affteiaris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Frudus Sif ufus prec/ofifsimac mortis 0^ uidoriofifsim^ gloriofif'’^ 1 refurreedjonis Chridi, ed redemptio generis humani ab omnibus malis Si i^^^^^ l ïatibus,itcm ÔC uidoria de morte,diabolo,Seaeterna damnatione parla: ut P®*^^! nita amp;: immenfa mérita Chridi, per ipfîus,non nodra opéra habeamus remiamp;^l peccatorum,gratiam,amp;f pacem cum Deo, ücramiudiciam, Spiritum fandîu’’’?df fuis donis.benedidam illam adoptionem,quod Dei filtj,amp;Deus pater quod podhanc momentaneam uitam,rcfurrelt;dionem carnis nodræ cxpc^®quot;î| in qua Ô^ corpore amp;nbsp;anima accipiemus immortalem, incontaminabilem Ä ccfsibilem haereditatem,uitam acternam, Ôd regnum arternum Chridi, quodnlt;’^,l in Lege amp;nbsp;Prophetis promiffum eranfed in JefuChrido tantum,femme Abr^P^^ Ï DauidiSjfecundum carnem, qui nobis hacepromeruitamp;parau/t. Quotidit^*^ T Euangelio annunciatur,omncsqj ad hanegratiam uocantur,nullus ab eaexclût nullus repudiatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u ’

Hunc fruedum pafsionis Chridi ubiep in nouo Tedamenro Euangeb^’^^f/ podoh e Prophetis magnifiée dcprxdicant , ut qui fint ueri Prophetarum i^^‘^(^ tes. Paulus Roman.4. Chridus traditusfuitpropterpeccata nodra,Ô^ propter iudidcanonem nodri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ljI

Rom.5.Commendaf autem fuamcharitatemerga hos Deu$,quÓ£lf‘^'’’A^ fffemut peccatorcs,Chridus pro nobis mortuus fuif. Multo igiiur magis **'quot;'^^,)^ nunc fanguine eius, feruabimur per corn ab irarnam fi cum inimici edemuS) ’*,^ cihati fuimus Deo per mortem fihj, multo magis reconcitiati feruabimurpt*' ” ipfiuS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

I. Cor. i. ait Paulus : Chridus fatras ed nobis a Deo fapientia,iu{ïicia,S^^^j edificatio ^ redemptio. His paucis uerbis exponit ÔC dedarat omnia ^1^^^^,^, j Prophetx de {acriüdja pro peccato amp;nbsp;dellóio, de dodrjs amp;f uidimis ante fttiP^f La (acrifïcia Ói bodixneminem poterantDeo reconediare, ÓCà peccatis fedRgurx tantum étant ptxcioü CacriRcrj 3^ fanguinia ieiu Chridi. Is nobisPgt;j^ reconeihaturuSf Äf per diuinum fuum fanguinem ab omnibus peccatis nos ^^ iuruserat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^fd

’‘’’i.XB “® '* ‘ï“‘ P*^® ’P^® mottuus cft amp;: refurrexk. Deus eom qolt; peccatum no ÿfo Robis peccatum fecsr, ut nos cfFiceremur lunicia Dei per illüm«

®f® Ut^ ^f’ *’ ^^'“^“® lefus Dominus noßer dédit femetipfum pro peecatis no? ^5ln 5”?^’’** “°* ^’‘^ praefenti feculo malo, iuxta uoluntatem Dei Si^ putris noftri, ^”3 infecula fcculorum, Amen.

’’'W lt;nbsp;* ^^“^^s nos redemit ab execratione Icgis,dum pro nobis fac^us ert *^‘bcrjptum eft enim:Exccrabilis omnis* qui pendet in ligno.

'’^gt;11 h ^’'’quot;P^*' Chriftum habemus redemptionem per fanguinem ipfius,rcmifsio# p ‘^tatcrum,iuxta diuitias gratiæ fuæ.

Popin^”^ ^ Nuncautem per Chriftum lefum uos qui quondam cratis longinqu/, * fe^i cllis per fanguinem ChriftiJpfe enim cft pax noftra,qui réconcilia« æos ÖiGentes,in uno corpore Deo per crucem.

'’J^im^quot;^'^’ ^^”«os dilexitnos, amp;nbsp;iradidit femetipfum pro nobis oblationcm ac ^w Deo in odorem bonae fragrantiæ.

lemr .®'^Dcüs per Chriftum rcconciliauit cunda ergafe, pacific a tis per langui ^fis eius,per eundem.

’’‘li^ A' ^ ^^^ excitauit Chriftum ex mortuis. Et uos cum effetis mortui per ®'’'RiaH 1^^^ P'’æP^fi'J'^ carnis ueftræ fimul cum illo uiuificauit, condonansjnobis ’’obish quot;^’’ ^®J^tlt;’» quod aduerfus nos erat chirographo, quod erat contrarium ’*'P« ft ^^^’'**^ » ^ *^*“*^ fuftulit è medio, afflxum cruci,cxpohatos^ pnneipatus ^^’^®s oftentauit palam,triumphans illos per femetipfum.

^''ctn*d ”*æ4* ^®^o ^°® ignorare fratres de ijs qui obdormierunt, nc doIcanX’ ^ftSc f ’^“™ ^ exteri nê habemes fpem. Nam fi credimus,quód leius mortuus ^*utrexit,fic amp;Deus cos qui obdormierunt per Icfum,adducct,cum iUo,dfc« ^' £'’’’‘i.Chriftus lefus uenit in mundum,ut peccatores faluos faceref.

thrift \^®^'^ Vnus enim Deus,unus etiam conciliator Dei amp;nbsp;hominum, homo ’ f®fos,qui dedit femetipfum precium redemptionis pro omnibus.

’’°Sra'f JJ^'^'^^us faluos fecit nos,2lt; uocauit uocaiione fanct3,non fecundu opera ^Wi’ ' ï ‘^‘*^um fuurn propofitum Öd gratiam, quæ data quidem eft nobis per ^t(ÿ c *^^^ ’“’^^ tempora æterna, fed palam faóiaeft nuneper apparitionem ho'*)^^^®^’’’^^^“ Chtifti, qui mortem quidem abokuit, uitam autem inlucem '-j.^’c immortalitatem per Euangclium.

‘^tabneß^’^^P’'^“’® ^”*”’ 2’'^*’^ Dei,ialutifera omnibus hominibus,crudicns nos, ’‘ipîæf 7 ’”P‘^*’tc amp;nbsp;mundanis concupifcentqs, fobrie amp;: iufte Se pie uiuamus ^éiS'f*’ ^^■°’ï^’^P^^^^ntes beatam illam fpem, amp;nbsp;apparitionem gloriac magni ’'°sab ^f**^.^®“® notin lefu Chrifti,qui dedit femetipfum pro nobis, ut redimeret •iotiji^Q^'’*“'!“*’'*^ 0^?*^*^^^”^®* ^*^^f*^* populum peculiarem, fedatorem bo-;

r if*^’ P°^9^^ui igitur pueri commertium habent cum carne SC fanguine, ^-|Ïquot;Ï’’*‘’^P’**^lt;:*P* faduseft eorundem, ut per mortem abokret eumqui 111^ . ^’**®pwiuni,hoc eft,diabolum,0e liberos redderet cos, quicunep mes P'*^ onincm uitam obnoxq crant feruituti, Non enim uidelicet Angelos ‘^^’^^^'æ aftumit. Vnde debuit per omniafratnbus limilis red« ^wricors effet amp;nbsp;fidelisPontifex,in his qux apud Deum forent agenda, ad ^Ïten^ P^^^*’ Populi. Nam ex boe quod ipfi contigit tentatum elle,potcftSt ^** Vw ’**quot;’ ^’*’*’^* Apoftolus, ChriftS per gratiam Dei pro omni mortem guftaf* Hebracos,maxime caput J.7.S.9 amp;nbsp;10.de faccrdotio Chri ^hcrificioipfiustpreciofifsimus profedo thefaurus eft amp;: inaeftimabilis.

^^Pbfjmr'’ L^^^^R'^'^s ^ft Deus, amp;nbsp;pater Domini noftri lefu Chrifti, qui iuxta ^tfw CJi n ”* tRikricordiam regenutt nos in Qiem uiuam,per hoe quod refurrexit ex mortuis.

Et pauTo poft : Vos non eftis caducis rebus,uelut argento S^ aore redtffF pana ueftra conucrfatione,quam ex patrum acerperaris traditione,fcd predofoW*'' guine uelut agni immaculati, Ói incontaminati Chrifti, qui pratordinatus rat, antequam conditus eflet mundus, fed manifeftatus fuit eXtremi* lemporw''’ propter uct, qui per ilium credits in Oeum, qui ilium excitauii é mor tun, riam ei dedit,ut uos fidem ac fpem haberetis crga Deum.

i.PeGX»Chriftu# ipfe peccata noftra pertulit in corpore fuo fuper lignun’i'r peccatis mortui lufticiat uiueremus.

t. Petri 5. Chriftus feme! pro peccatis paftus fuit,fuftus pro iniuftis utnoii* duceret Deo*

i.loan.i.Sanguis lefu Clirifti filij Dei emundat nos ab omni peccato. n iJoan.x.Habemus aduocafum apud patrem leium Chriftum ivftiJin,0dpgt;lt;^ propiciatio pro peccatis noftris : non pro neftris autem tantum, led amp;nbsp;pro id* mundt Rcmitruntur uobis peccata propter nomen eius,

t.loan. 4, in hoc apparuit charitas Dei, quod fihum iuum unigenitum ’'quot; Deus in mundum,ut uiuamus per cum. In hoc eft charitas, non qgt;:ód nos diki^ mus Deum, fed quod ipfe ddexcrit nos : amp;nbsp;mifit hliumluum propidatjenemf' peccatis noftris.

In fumma,hic eft omnium Apoftolicarum concionum nucleus, iioc capul*^ tftrinac corum,quod rcmiftionem pcccatorum flC uitam aeternam confequamo^r nullum ahum quam lefumChriftum, necpcrulla alia opera quam pfipf^ ipfius mortem SC uitftoriofam refurredionem. Ideo Petrus magna parrhefu I“quot;$ de Chrifto doecns, totum negodum in fummamcompletftitur, ubi dicit Alt;5^ Vos Chriftum crucifixiftis,quern Deu* iuicitauit à mortuis* Hie eft lapis lift,lt;!*’** iedus eft à uobis aedificantibus, qui fadus eft caput anguli, nec eft in alio quell'”’ faius* Nec enim aliud nomen eft fub cedo datum inter homines, in quo epot^^ nos fatüôs Hern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

EtPauluii Cjrinh.ic. Chriftus mortuus eft pro peccatis noftris f«”® ^ fcdprurasrSif lepulius eft,0!^ refurrexit tertio dic.fecundum fcripturas. re urrexit, luperuacanca efthdes ueftra, adhuc eftis in peccatis ueftris, igit“^*j( obdinnierunt in Chrifto,pcricrunt.Si m uita hac fpem in Chrifto tantum 0x1^ bemus,maxime mifcrabiles omnium hommum fumus.Nunc autcm Chriftus^ xit ex moriui*,prim!tiae eorum qui dormieruntjuit. Poftquam cnim per hon”^ mors,etiam per hominem refurreeftjo mortuoru.Quemadmodum cnim per ° omnes morinnfur,ita Öl' per Chriftum omnes uiuiftcabuntur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;./

PHpIfxI79 D Auguftinus præclaram ôi memorabilem uoeem edidit libro de i^ n f r:fiir cap.^.quam aftcribemus,Vna refurreóio leluChrifti,inquit,duas nobis rf^^'^Liil ’‘^•‘'* nes praeftit-t,uidclicct,fpiritualem rcfurrcdiionem à pefeatis,^ corporalfi”' ^j turn nosCuriftus à fpintuali morte peceâtorum per Euangelium excitai, Ói ^|^ noftra cogninone peceâtorum noftrorum amp;ƒ graiix Dei ilium in at, ignoC®* peccata noftra,SC donat nobisSpiritum fan(ftum,tutn refurgimus à peccatis,*^ 1 fumus ccram Deo. Hxc refurreeftio hic fit in hac una per fiJem in Chriftu’^’^^,,) 1 accipi nus peruoceih eins in Eua^gcl^o auditam toannis y. Amen amm i*’*^^ ' bis/ueniït horaäd iani cft,üt mortuiaudiant uoeemfilq DetEt qui audien^'J'’^^( 0^1« uerba de hac ipfa pcccatorum rcfurrclt;ft.oncloquuntur,ficuti ca Si ipk ftmus ^uerpretatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Altera refurrerftio quam nob» Chriftus commeritus eft, Sif refurret^i^ |^ p*aêftiti(feu pirauit.eft corporal's iila refurr«ftio,qux dgt;e nouiisimo fiei,lt;lcq‘'’^jy) aon‘s eap.^.fic ait : Vciiict hora inqja onines q n in iepulchris lunt, uoce® (hoceft.kfu Chrift ) audient, Si prodibunt qui bona fecerunt ad refurreo*'’ uitx,qgt;4i uero mala fecerunt,ad refurredjonem wdicij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

lîcamp;'nP^^^^* ^'^^^* 4’ ^’quot;® ^ credimus, quod Icfus morfuus cRÄ-’ refurrexit, (Lf . *’^°*9“*®^*^®*’™^®*™**'^Plt;^*’Irfuquot;*»’lt;ï^«cet cutn iUb« Hoe enim uobis {)ƒ?’*?” uerbo Domini, quod nos qui uiuemus Si reliqui erimus in aduentum ^^ 'flini, nequaquam prarueniemus ^os qui dormiunt. Quoniam ipfe Dominus Qifl”’^ ^ ^°^^ Archangeli, ac tuba Dci defeendet de coelo, amp;nbsp;mortui in l'’«orefurgent primum,deinde nos qui uiuemus,qui reliqui erimus, fimul cum ‘fapiernurin nubibus in occurium Domini in aër3,amp; fiefempér cum Domino quot;^us, Proinde confokmini uosmutuo fermonibus bis,

, ‘’gt;«petcntationibus de Reiurredioncronflidor, Ö^ apud me torquor bis co« « aiionibus: Chriftus quidem refurrexit propria uirtute ÖC poientia, ut uerus De-?

'«wquomodorefurgemusnos miferi pecca(ores,quià noßriscorporibus nek (^ 'mum quidem amp;nbsp;minimum morbum auferre SC pelkrc poffumus ƒ Quapropter '^^**^” ™^^ quomodo Chtißi refurredîio noßram refurreduonem panat

Nodra erat ça natura. Sic enim credimus,quôd ueram humanam noßram na« ^’oiinduerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

J . ^'‘^’§itur,cur affumpfit Chrißusfihus Dei naturam noßram in unionem fuse 'quot;tl» amp;nbsp;«ternx perfonx rCur fuicepit infe peccata noflralt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

^»^ cd uerus homo noßra caufla, amp;nbsp;lulit peccata noßra ut ca in crucc, öc-ï ko^'^*^*’^'^* ^^’^^ hoßia, expiaret, amp;: Deum pattern noßrum codeßem

Audio Kaen peccata noßra cauflam eße mortisChrißi. Quid damni aftukre ^ gentri huianor

Horribilem deuaßationem Si: corruptionem humanx naturx tam corporis anima,Ói: omnium uitium dus, xternam damnationem QC mortem.

Ijj( Cum Chriftus peccata noßra morte Iba expier, proep qs moriatur ut ea abo« j^ i'ntum eft,quód lugulet amp;nbsp;abokat mortem quOque, qux nobis imperitabat ÔÊ #..^^’^‘’e.Quöd fi mortem in nobis abokt,confedarium cflcerie,quod Herum 4t .**'i^‘’’* ^tenim hxc maxima opera,uidelicet,quod paffus eß,qu0d mortuus sR^ refurrexit,non propter fe ipfum,nonfua ipiius caufla fecit : innocens enim w’®'®®™P*^®‘*^®’Qdaimmonis,ut profe nihil corum eguerit, nihil opus f'^4'^^4'J*d fecit amp;nbsp;paflus efl, id noßra caufla, ut nobis prodeflet^ Optima itaqj confer emi”’^^* ”*?quot; ‘^(^‘*^' * Chrißus mortuus cß propter peccata noßra, amp;nbsp;refur« ^propter iußiScatioiicm noftri ; Ergo amp;nbsp;nos in propria carne noßra fumul refurre*

refurreduri, alioqui uirtucê amp;nbsp;operationê pafsionis amp;nbsp;refurredioflis Chriftlf’ ^ tura nu ft ra abnegaremus,dcteriorescp amp;nbsp;ab omni pietate alieniores effemu»,^'^* Turex St: ullx ahx Gentes Chriftum non confitentes.

Nunc reuocas mihi in memoriam 15. caput prioris ad Corinth, quod w ^ amp;nbsp;diligentifsimc totics mihi commendas, in quo dicis Paulum noftram t»® «ftionem 0^ Chrifti fic coniunxifte amp;nbsp;copulafte, ut non pofsint diuelli ullo

Optarim omnes Chriftianos qui in terris funt, hoc quinfumdecifflin” bene ac probe intdleôum memoria fida tenere : tantum in eo confobtionit difsimz amp;nbsp;fuauifsimx eft. In eo capite fic colligit SC argumentatur Paulus : Cnf* ^^ refurrextta mortuis, ergo ft' nos à mortuis reiurgemus, quia propter nos» falutem noftram mortuus eftà: refurrexitSi in morte mancremus,tuminors^(^^ furredio Chrifti nihil profuiffent, nihilép in noftra mortali natura immutafllt;*’L(;( eftrmus amp;nbsp;mancremus in morte,ficutin terreno Adam in morte nati autem hoc. Spes noftra certa eft : Quam certum eft Chriftum à morte te^i^''fï ƒ Ói^ federe ad dextt am Dei,tam certum eft amp;nbsp;nos rcfurre(fturos,quia caput (jij Chriftus eft,eft ÔC fponfus nofter,eft redemptor nofter,eft uita noftra. P'^^’A^leU Chriftus manet 2C eft, ibi necefte eft amp;nbsp;nos manere atep efte in arternum. y® quod metuas nc caput noftrum charifsima fua membra, fpirituale corpus fuV ^ poft fe in fpiritu terror relinquat. Audi quid Paulus Ephe.y. doceat,quoniodQ Chrifto alliget 5^ conglutinet« Sumus,inquit,mcmbra corporis eius decatnt^ Abus eius.

Benèdidlus fit in fecula fcculorum clementifsimus amp;nbsp;optimus Deus pgt;**^ j Ieftis,pro infinita hac gratis fuæ opulentia. Hxc uerba Pauli certc nos confo’^ tur amp;nbsp;fumme exhilararent. Nam fi membra Chrifti fumus, amp;nbsp;de carneeius» dubitandum nobis non eft,quin,ficut Chriftus proprio corpore fuo refurrex'^ . nos per uirtutem gloriofac Chrifti refurredlionis refurreeftwri fimus proprio c® gt;nbsp;re noftro in uitam xternam»

Hoc nos Paulus docuitluculentcr,perfpicue,amp;f dare, Philip;3.ubifi^’”j^|j(l)i|' fins innouifsimo die transfigurabit corpus noftrum humile; ut conforme ^.^ corpori fuo gloriofo, fecundum efficaciam:qua poteft enam fubijcerc ßbi 0

Hoc loco i. Corinth. 17. docet corpora noftra in refurredione futurs ^^ clara,lucida,inftar fteUaru firmamenti,amp;' folis ac lunx. Inter dia lt;»*9*gt;

I^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXXîIl

f^furu^ ^*^ Wörtern corporalem feminctur in terra, uti granuin,lt;n corruprionc,amp;i

^’'*®’™’®P**’^^'iwte,feininetor in ignominia amp;nbsp;refurgat in gloria,femme» .

”'^'?^*’*® ^ refurgat in potentia,feminetur corpus animale amp;nbsp;refurgat cor» **lt; deh **” ** ^^^ eft:Corpus noftrû in hac uita eft naturale corpus,quod fi funen« ’‘fljffat ^^^*^* eft,ut edat,bibat, dormiat,concoquar, excernat ; Idemcp corpus f* tUol ” « ^’^‘^^w corrumpitur àd contabefeit. idcoep datim ubi anima e corpo» P^ftit H^^’“®'’ olcrc ÔC computrefeere incipit, ita ut fatorcm eius nemo ferre ’'0i)iamp;î '^.*® ignominia qux propter peccatum in corpus translata eft. Verum l’bitf***^** 0eos in tantam pulchritudmcm, in tantara dantudinem transfigu-; Win ^ ”®^'^^'^ » i*! ^°^‘* eriam fplendorem aequaturum,âd femper firmifsimS, •111«» id”quot;*^ ^wwo”*^* futurum fit,öd Deus ipie citra cibos corporales in æter lîm • R ®®”^bft, Ac propterea dicit Paulus, quafi digito fuum corpus lignifié *i«bd*^^’*‘’P*’^^* gt;nbsp;’^ ^^ ’ i^’*i^ ipfum corpus mortale in quo nunc fto, (cdco,

1 ^^^°'^»’^‘*'^ *pfonj»*nquam,corpus oportet induere incorruptibiÜtaiem, torr ”*^ ^^^ induere immortalitatcm. Cuan autem corruptibile hoe induerit fn^ ^ mortale hoc induerit immortalitatcm, tune fiet ferme qui fcugt; «KAbforpta eft mors in uidioriam.ódc,

Ou ^'^^^^^nc frueffum pafsionis amp;nbsp;refurre^onis Chrifti, qui nim/rum h»c eft: ^cooithanin Adamo Sd natura noftra per peccatum corrupit amp;nbsp;perdidit, hoc cat^* k ” quot;’®’^*™ ®^ refurreeftionem fuam recuperauit amp;nbsp;reftituit, hoc eft, pec^? ymabokuit, mortem iugulaoit, uita reddidit,ut nos qui in Chriftum credtmus à ^tîtülibjr ati,é tyrannide mortis Ôf diaboli redempti, hxredes seternac uitæ elle i ?'®^Pone quale fit regnum,regnum Chrifti, quod tarn magnifias ucrbis ^'^^fgqProphetis Ôd Eu angeh fits promiftum amp;nbsp;deferiptum eit

u^® ^i^®i ^“ proppens promi(rum,fpirituale regnum eft in hac uita, fed on de hoc mundo,Regnum eft xtemae bcnedidionis,mifericordix, ueritatis, iu» 't»,pacij,ui.x,fapicniix,luas,gaudtj,uerx fecuritatis,Iibertatis amp;nbsp;xrernx falutis, per E *^ ^®'^** ^'itiftus in coelum iublatus amp;nbsp;ad dexteram Dei exakatus, regnal tes in^i^*'^® ^ Spiriium fandum in fidc,gubcrnans amp;i defendens in fe creden« dum quot;f hinter maximOi fiC atrocifsimos hoftes, fathanam, hxrcticos, mun^ 112 ‘?j ’^'f«* Ecdefic,peccatum amp;nbsp;mortem. Intcrccdit etiam pro nobis in ca ?I n’'f^'*’gt; condonat nobis pcccata noftra, mittit Spirkumfuum faneftum in 0« !ƒOitra, corruptam amp;nbsp;uaftatam naturam reftaurat amp;nbsp;renouât, pulcherrimam •amimagtntm^jg, qygp p^, peccatum oWitcrata amp;nbsp;amifla erat,reformat: fandifi^ ’ƒ nos, curat, défendit 3^ tuetur nos in omnibus malts ac pericuhs. Et ita congre» 5lt;tin hacuita temper ufcp ad diem nouifsimum filios Dei per totum mundum Ipar ’i)inrcgnum Eumiquod regnum eft uera catholica Ecdefia piorum, amp;nbsp;uincit in qi Wa.’um,mortem amp;nbsp;mundt principem,amp; prxparat cos hoc modo ad magnum amp;nbsp;wofum ilium diem plenx amp;i perfeeftx ilhus redemptionis. Et quanquam pq cor# Rmoriantur,tarnen omnes in nouifsimo die re(ufcitabit,SC in xternQ apud Chri •Mtent in uita xterna. Ante nouifsimum uero diem femper mali 5C boni,pq amp;nbsp;^Ptjuiw 3^ mixtim habitabunt.Et impq fummampietatis fid fandimonixfpeciem ^pïbûturjôt: pro pris haberi uolunt,quin primas in mundo etiam tcnebunr,0^ ad • y 'nueda fcdebunt,Ecdefix capitafefeialt;ftabur,(uti temporibi^ Chrifti Annas ^’uphas Synagogam regthant) amp;nbsp;uere pios extcrminabunt,anathematibus di# ptremienf,extreme pctiequetur, Vera enim Ecdefia fie mundo eft abfeondita, ’«i^yandoin magnis tcntationib’JS,fibqpfi etiam fit ad tempos abfeondita,

PîtOPHETIÆ VETERIS TESTA-intemper/x agitant,quod hic in mundo puram,il!ibatam,inconfan!in?tafn Sfoffli' macula «'npettem Ecclcfiam,in qua nullus fit peccator congregate conantur^fö'” nc' e pq ctiam in muleis oSendant amp;nbsp;Iabantur,maior pars eerum qui uocaniUtCW HianiJunt puri puti hypocrite,S: prcHigatifsimx malitix nebulones»

Non intelb'gunt miferi homines Scripturas, ac proinde nefdunt quid fit liera Ecekfia,^ quabs fit,quae eins conditio fit in hoc mundo. Solus Chnftusp* j leas,hoc eft impto»,ä iritico bono,hoceft,ä Chriftifidehbus die nouifsimo feg«g^* bit. Interea temporis pq inter impios habitarc amp;uerfari coguntur in mundo, bincquicqium pqsincommodi aut detriment! accedet, modo non difcant ÄF impie â^ perdite uiuere ad exemplum mundi. PolTunt etiarn pij publica ofB«’®'’^ re, iVpohticaruin fundionum munia cxercere, qux Mag firatus politicus ordins» in quibus non cogantur neciubcantur faccre quippiam contra Dei mandata S;‘’^ biwn. Modo iacrofantflamfaluifici Euangelq doi^nnam retinere SC c0feruare,3^’ cius prxfcriptum uitam fuam inftitucre pofsinequantum attinet ad corpus amp;nbsp;1’®quot;’ temporalia, falua confeientia omnibus humanis à politicis ordinationibus amp;^ tracfï:ibus,quac ad conferuandam focictatem Ód uitam liane inftituta funt, uopol^*quot;* ac debent.

Sathanae regnö ê diametro pugnat cum Chrifti regno,plane contrariûCh^quot; regno,eftqj regnum acternae maledicQionis, me-ndacq, peccati, mortis, ignorant'’'’ catcitaris, tenebrarum, perpétué tnftieix, afHuftionis fiC anxietatis, aetern« captquot;** tatis fitf damnationis. Ho cp tegnum damnationis eft in hoc mundo. gno funt omnes »mpq, qui nolunt Euangeliocredcrc amp;nbsp;obedire. In his, aiiP’*^ Ephc.i.opcratur 0^ eff.cax eft fpiritus ille malus, qui hincetiarn princeps t”*® Ioan.i4.0C Deus mundi huius appellatur. Hic Spiritus incredulorum fenfusot'’^ cat,ne uideantclanfsimum illud lumen Euangebj de claritate Chrifti,qui eft 1*^’8^ amp;: charader Dei. 2.Corin.4.

Eft fortis ille in atrio, de quo Luc. n. impioscp in manu 5i in xref« «osep pro arbitrio amp;nbsp;libidine fua agit quo uult.i.Tim.x.Excaccat cos amp;nbsp;tffiC’æ^ niendacijs,erroribus fiC tenebris uineftos tenct,mentes rorum dementat, gt;nlt;f^| flag!cia,in omnes foeditates QC turpitudincs cos contjcit,adquoduis fcelus cc»% gatö^ accendit. Pijs etiarn aduerfatur fiC refiftit in omnibus fanóis operibü'- ^ citat falfos do(ftores,feducit multos in horrendos errores.Vbiep molituramp;']’’‘|^ natur feditiones,ca:dcs,bclla,litcs,rixas,fimultatcs,inimic!tias,odi3,nüquair’''’ indulgct,icmper uigtlat;hoc infatigabili ftudio amp;nbsp;conatu folum agit,ut hunw^L neri noccatjUt calamitatcm aliquam amp;nbsp;exitium corporibus,animabus, fein*^^ tunis corum adferat. Atrocifsimas in pios perfecutiones S^ acerbitatc$odiatp’’jj^, lentifsima excitât. Breuitcr,Quicquid eft in tetris mali,calamitatum,fcc!er‘quot;’’’j^j]j( gitioium,ac malcficioru, id ab hocautore proHeifenur. lnfumma,impcditamp;^^®^^| omnibus uiribus diu noduep pedibus SC manibus,ne regni Chrifti Iim!(e^’^^|^ dantur SC propagerttur.Sed omnes illtus conatus, ÖC ftudia, «runt irrita. ^“^ ^jj/ contra hunc habemus Angelos,fpiritus illos bonos, quirefiftunt Si •’«^uâ^n*'’j lhanç.Habemus Ä^Chriftum qui murus eftigncus amp;ahcneus in dreuitu nc ulla Iniuria aut calamitatc à malis Spirinbus afficiantur, ut in tuto di extra o ^^^^ periculû die pofsmt.Hornbilis hoftis eft Sathan,ac tantus profeflOjUtjnifip^'^jj

®* angelos (bos Deus coafllia ilhus impediret amp;nbsp;frangeret,nifi conttafret amp;nbsp;refi* w«ilhus conatdius, nulla eflet domus in orbe toto,m qua non quotidie calamita^ ''’i)flagitium,C3edcin,tumultus,loculus,turbas atc^omnc genus maUcxcnaref, imo Pfotinus totum mundum uaftaret, turbarer,difsip3rer,eucrteref,0£^ in unG chaos prç ^P*^ret, Iuratus,irreconciliabih's,capitalis ÖC fcmpfternus omniG piorum holbs eft, «^/«p bellum ufqj ad diem nouifsimum cum pijs gerit. Gratiae itacp nbi quotidie ®’ne amp;: uefperi funt agenda Deo,quod pro paterna fua in nos pictate,ab hoftibus ' wtam crudclibus,tarn horrendis,tarn infeßis,tam poietibus,tam noxijs, nos tara ’’'“'abiiiter,tam potenter gloriofe défendit à cuftodit.

. Faciam id equidem libenter amp;nbsp;fedulo uti par cß : Certe gratos nos eße decet ‘dominoDeo amp;nbsp;patri noflro,quód tam paterne de nobis folicitus, tarn diligentera *’®«ri curam agit, amp;nbsp;in tantis periculis ab omnibus malis tuetur. Nam faepe nunc *’'P«tifmiius,quàm nobis mfidientur fpiritus Üli malefic),quât.s mohmimbus dam ®’)«(tium,intcrnecionem,nobis machinati fini,fed Deus palam eoru conatus free Si'S^fruftratus eß. Nunc rogo te,ut prophetias de myflerqs fideinoßrac, quarura ^a^ationunc in manibus eß,uidcbcet de morte,refurreôione äC regno Chnßi re« ttnleasSf explanes.

, Primum teßimonia ex Pfalmis producam,ut paulo ante coepi. Inter omnes c» ^lt;11 Prophetas Dauid corona cß,utqui tarn clare, tarn facpe,tam pcrfpicuc deChri* ^Ojfjuitfamtlia feu tribu ipfius fecundum humanitärem nafci debuit,dccp omnibus ’^peribus amp;:niyflertjs Chrißi uaticinatus fit. Supra audifli quomodo deferiptum fit ^^§nuni Chrißi ç fecundo Pfalmo, ubi Deus pater filium fuum non tantum cößiiuit ludatorum,fcd amp;f Gentium per totum mundum,ut fint hxreditas Chrißi»

. *1^^^^9'^’’ur Chriflum,quamuis ut uerus homo de femine Dauid moriebatur, nö ^^^ P^u« tarnen manere in morte.Nam iuxta inßitutionem 3C ordinationem patris to# «„^ quot;nbsp;’'“s mundi regem eum fieri oportuit: id quod noncorporali amp;' terreno modo fieri“ Plt;’tuit,ficutilüclæifomniabant, Mcisiamtnterrispotens Ô^ corporale regnum in ’’’Undo aufpicaturum. Aham ranonem 3if conditionem regni Chrißi efle oportuit, ^uumiegnafinth^jujs faclufæ 5/ pcrituræ uitae.Regnum Chrißi sternum regnum uwrumerj^g^ q„j j^^ ^^ regno efi,is fempitemam iufliciam,pac€m,fccuritatcm,uw am,talicij3(j[^ g^ fa jut cm habiturus efl.ldeocB hoe epiphonemate Pfalmum dau^ ««• beat) omnes qui confidunt in Domino. Nee loquitur de temporali beatitudO

’'1 hoc mundo,quia rex ipic amp;nbsp;principes ipfius preeopui amp;nbsp;charifsimi,Pfophctæ ^Apoftolinon abundarunt in hac uita commoditatibus huius uite,amp;f uoluptatibus 'quot;'pons,fed miferrime affifdi dC graulfsimis femper periculis multisip ealamitati# ““’ftnipcrexpofitifuere.

Hane prophetiam uctus Bcclcfia ante mille annos de uera morte amp;:refurretßi^ ’^Chr.'ßiintellexit,ut ex Arnobio uidere efl.

Pfslm.14, Vtinam darctur ex Zion falus Kr a cl. Suf Dominus folucret captiui* ”^’’ipopuliiui.Tunc exultabit lacob,laetabitur Ifracl.

Hic Dauid in fpiritu Mefsiam pio amp;nbsp;ardenti uoto optat,qui folus in Scripturis 'quot;^’usliberstor amp;nbsp;redemptor uocatur, cum per eum ludzi SC genres ex omnibus Qj k ®^P”’‘”’’‘® libcrcntor,ur per eum 8C in co fempiternis gaudtjsfruantur.Hacc ^j^.^^H.Augufiinus de Chrifto accipir.Ac certifsima tibi hæcregula erit in di'? j^^^yf^-Fi^n'^‘ ^^quot;^ ‘”’‘^s tantum liberator à Deo fit hominibus datus, per quem iu^ * loei * ''*^’’'fj9’’ód m ijs loos de Chrifto fcnbatur,amp;fquód Chrißus in omnibus ijs *Uir^^F'‘°P''’^^^®*“^ fiS’”^^^®*“’^ ^^‘^^’*'*«*^‘8^*“^“*’^ falutis,aut faluatcris,

v ^‘’’^ *'^* redemproritfit mentio,nue id fiat in typis,fiue apertis £C expreb ****’hu.Nam cum Urad â^ Lacofc,hotcft,catholicaEcclefia c ludæis amp;nbsp;Gentibus

' cöng^ega^a fn'Chr/ftoI^tari amp;nbsp;exultare debeant, necefîc eft,ut fccbn amp;nbsp;fnp^f^^ uant. Id nutem üeri non potcft,nificonfdcntiçconfu!atur,nifi pecrata auferantuf* mors abokanir. F ixe Kaqj uerba cum fenfum nobis reddunt, amp;nbsp;hoc nos non eb’ feure doccnf,quo J liberator ex Zion,ucl,ut Thargum habet, hbcratio liuercdfn’* ptio,q''e Chrdtus ipfe cH,omnia ilia fit ablaturus ÖC aboliturus quae pios contriß’*' fie alfligi'nr.ueluti font tribulatio,pcccatum,mala confcicnn3,perfccutio,omnis S^' nerts anxictates fit mors, See. Necefle eft entm ut captiua ducat captiuitatcmj'quot; cft,utSathanam,qui nos captos habet,uincat,nosc^ ex illius tyrannide cripiat

Pfalm.iö.ait Chriftus : Caro mea rcquiefcct fecure. Quoniam non deft*quot;'* qucs animam tneam in inferno,nee permittes ut fantSus tuus corrumpatur.Nd^^ mihi facts uiam uitæ,coram te eft abundantia latticiarum, amp;nbsp;ad dexteram wswio* eunditates in artemum,

Non poflunt elle nobis certiores nee meliores Prophefaru interpretts f*; Apoftoli amp;nbsp;Euangeliftac. Expofuerunt au tem hancProphctiam Pettus Adteroffl-amp; Paulus AdEi^. de Chrifto lcfu,quod futurum eilet ut moreretur quidemamp;ffp'* 1 rettr, led noncomputrefcerct fit corrumperetur,uti noftra peccatisobnox»^’^ nee benedufta fit diutna eius anima in inferno mancret , fed itertm cumo^fr^ uniretur, fit à morte refurgeret, fit teram arternamep uttam ad dexteram D^ . cens nobis queep donaret. PnmitiasiÏlum effe oportuit inter eos quiobdof”' runt i.Ccrin!h.i5.quigloriofa fua refurredlionc uiam nobis adueram uitam’l’* tirer,St adimm fxpeditum facerct,qu2c uia fit nobis eunda eflet.Hcc autemP^'“^ Io7nitcs fit ah) Apoftoli ante refurredionem Chrifti non intclügcbantfcifi «l^fr numero audierant,Ioannis 20.) donee Dominum iterum uiuentem conlpit^fquot;’'’ Quapropter mir um non eft -Cleopham St comitem eius hoc non intcllexilfc .

Pfalm.jo.Dominc Deus mcus,cum clamarem ad te,fanafti me. Domine’'’; I wam meam ex inferno eduxifti, uiuum meferuaftialqs defcendentibus ininfcf*”^

Hanc quoep prophetiam Arnobius fit Auguftmus de morte fit refurtedio*' Chrifti intelhgunt.

Hxc quolt;ç Arnobius de morte Chrifti, de defeenfu ad infères, amp;nbsp;dertfi^ dionc tins expofuit.

Pfalmus ii.Luculeniius apertiusep quàm ullus alius Pfalmus deferibli p3gt;’ ncm,reiurrc(ftionem St fempitcmû regnum Chrifti. Suntep eadem ipfauubJfl bus Chriftüs pofteain fummo agone fitexirema necefsitate in cruce Deump^''^, implorauit.Docct fit idem Pfalmus quomodo paffus fit Chriftus,fit frudum pi” ^ nis fit refurredionis dus indicat.Deus Deus meus,quare me dereliquifti:quot; 0® ^ qui me uident dérident me,ringunt fit iadfant caput. Conqueratur Domino,is^^^ piat eum,faluet eum fi diligit eum. Perfoderunt manus meas fit pedes mco$,nu rarem omnia offa mea.Ipfi ucró refpicientes intuentur me.Diuidunt fibiueltim fa mea,St de tunica mea fortiuntur, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jij)

Vide quàm exacte,quàm certo, quam diferte Spiritus fan élus pafsioncifl ^^^ ßi ante prxdixerit, utens qfdem plane uerbis, quibus ludxi Chrifto in o'‘gt;^.^|^ denti illudentes ufi funt. Et Euangcliftx in pafsionis hiftoria hxc omnia afO ^ leftantur qux bic prxdidafunt ♦ Hosip uerfwi citanqui hanc pafsionera W^

itm ®’P’^ffs'S^fiIqiuoluntare aeddifle probent, cum Spintüs fandîus tôt ante ”’ponbujuaticinatus fit ca Chrillo euentura.

J Sed hoc etiam prædixit Spiritus famfius, quçd Chriftus per hanc pafsionem J^.*''8*'lt;flùro8 effet in gloriam fuam,amp; omnium rcrum Dominus futurus,ui! au* ‘Hns.pfalm.lnhocautemPfalmo iz.fic didt : Narrabo nomen tuum ftatnbus

Audio ƒ Pafsio quidem præcedct,fcd non manebit in pafsione SC morte,ue« ’n turn demum magnifiée nomen patris annunciabit â^ deprædicabit, Qi per to# ’nmundum innotdeet amp;nbsp;indarefcet.Et ex hac gloriofa amp;nbsp;magnifica praedicaiio# } ntOeofquod proprio filio non pcpercerit,fcd pro nobis eura in mortem dede^ ^Mfempitemac uitæ bcatitudinc per hoc eius beneficium potiremur) omms feli« ^”ts amp;nbsp;bcnedidio mundo obueniet.

Sic enim fequitur in Pfalmo: Edent afflidi ut farurentur,5C glorificabunt Do# ’nmum qui requirunt cum.Viuet cor ueftrum in acternum,

H cedere amp;nbsp;hoc faturari fpirituale eft, cum miferi peccatores uerum panem ^j^g 0. J^'tftem edunt,hoc eft,cum Euangelium de humanitate,pafsione,amp;: refurredione fituran. ^nnftiaudiunr,amp;: fide in corde fcruant, turn per id ad uitam aetemâ cibantur,iuxta n'^ChriftiIoannis 6.Ego fum panis uiuus,qui dccoelo defeendi. Qui de pane hoc *^^fit,uiuctinacternum. Neculla alia re confeientia faturari, hoc eft, iranqui4ari p0teft,neanxictur atep crucietur,quam folo Chrifto,fide apprehenfo*

In recordationem ucniant uniuerfi fines terne, ut conucrtantur ad Dornin *””n,0^ adorent coram eo omnes cognationes Gentium. Quoniam Domini eft re# gnutnjamp;ipfg dominatur inter Gentes.

Hoc eft,per prarconium Qi dedrmam Euangdq,homines commonefadi tan ^tumbtneficiorum Deij^xcitantur ut agnofcant,adorent,cofiteantur, glonficent, « muocent Dominum, qui Dominus conftitutus eft à Deo pâtre ut fit caput fuper l^lt;?^ 0fflnia,ciuscp eft regnum inter Gentes totius mundi. Hie babes regnum Chnfti hndamcatholicam Ecclefiam per toium orbem fparfam. Vbiq) fuper omnia Cliri «usentDominus,ubi ante fptrncs die malus per mendacia fua dom/natus, genres inomnis generis foedifsimos ertores amp;nbsp;idoioiatriam feduxit,ut effent,ueluti Paulus , »itcapite i, fj^g Chnfto, fine Dei uerbo, fpern non habentes Si Deo carentes in ^^ ^'^ mundo. Sequitur.

™bebit fernen quod feruiet ei, de Domino praedicabitur de gencratione in Generationen,.

Si Chriftus femcn,boc eft/pirituales filios per Euangclium natos ex ludeis Ö^ Gentibushabiturus eft,etgci non potcft à morte uinci,aut in morte manere, alioqui tltiomodopciret Gentes m fide catholicacôgrcgare amp;nbsp;regenerate f quomodo pof« f« tantum regnum aufpicari, quod mundum totum impleret, cuius limites non in “nam aliquam orbis pariiculam, fed per totum hune uaftifstmum orbem extende# ’tniur,quodcp nullum unquam finem haberet, fed in acternum duraret :* Nam qui M(tinCbriftum,is certe fempiternae uitæ (œlicitatis confers eft futurus. Vbi itaeç quot;'ophetæ regnum Chrifti dcfcribunt,quôd æternam pacem,falutcm, amp;nbsp;fchcitatem ^’abcat, ibi femper fignificatur amp;nbsp;reipfa indicator mors Qi refurreflio Chrifti ÖC Chnfthnorum.Quippefiæternum regnum inchoaturus Si habiturus eflet, necefte luttut temporalem SC mortalcm hanc uitam per mortem rclinqueret,^ in eternam S^intm^rtalem uitam profici(ceretur,ac proindc à morte non detincreiur.Necefte f’hn,(uit ut populum ahquem haberet,cuius Dominus amp;nbsp;rex effet,quem guberna# ret a: rçgjtet. Nee is populus eius ideo in morte manere potcft, fed cum rege fuo ïternoinæternumregnabit, Commendo tibi hune Pfalmum diligentifsimc,quia ndleunus eft amp;nbsp;prxepuus è maxime confolatorrjs Pfalmis.

Chrißt pafs Jone, amp;nbsp;früóu pafsionis eius. Sic autcm loqukurin perfona ^^ Oderunt mc fine caufa, exoluendum mihi eft quad non rapui. Oppfobria cpF^^ fcrantium nbi cadunt luper me. Dant mihi fel ad edendum,ót acetum ad bib«” quandofino, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hie defcribitor ufus pafsionis Chrifti, cur pati uoluerit, videlicet, utflonfJ ^^ bita exolucrer,amp; peccata noßra in cruce portaret.Erat pracs amp;nbsp;uas noßer, cui” ptoeßare amp;nbsp;foluere non poflemus ca qu» debebamus, ddfoluit illc omnia ß^ -^ débita. Si nobis débita noßra exoluenda,hoc efi,fi nobis ipfis peccataferenda fcnt,profclt;flo in barathrum ufep infemi nos detrufos in seternam mortem de^ fifient Audis £t hiequornodo Chriüumcruefigentes iraóaturieffent, quod^V , lRo ad aceekranda mortem uel ad dolores amp;; cruciatus conduplicädos daturid’ fel amp;' acetumffdep fic faißum effe ex hifforia Euangehea palet,apud Malthxu®*^' Marcum tj. Lu cam j^, loanncm 19. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Pfalm.4i. uaticinatur Daud, quomodo’Iudas Chriffum effet proditurW,® lt;ens:Amicus meus,cui me fidebam,qui panem meum cdit.fupplantat mé.

loan. 13. citatur hocuaticinium ubi deproditione ludxagitur. In eodetn*'^ Pfalmo ffatim poß bate ucrba,Chrifius à patre fuo eoekffi petit reforreâton«’”. afcenfionem in eerlos,ut à morte refufeitatus ad dexteram Dei patris cxaltc£“f cens:Tu autcm Domine mikrere mei amp;nbsp;reßuue me,amp;: rctribuam illis. Statut m confpedu tuo in sternum.

Pfalmo 4 o. uaticinatur Dauid de abolendis 6f abrogandis facrificijs deepucrofacrificio Chriffi,quo nos rcconciliauit, amp;nbsp;qudd folus omnem uolun(^^ |)atris amp;nbsp;legem perfedie impkrit. Verba prophctac fub perfona Chrifti hxc ^ Sacrificium amp;nbsp;oblatio non placent tibi,fed aures aperuißi mihgne holocaußutniF dem ins aut factificium pro peccato.Tunc dixifego Chriflus)Eceeuenio. bquot; uitae (hoc cß,in Mofe Ôf Prophetis) feriptura efl de me: Tuam uolStatem De«» J fponte facio, amp;nbsp;kgem luam babeoin corde mco ; prrdicabo iußieiam tu^®’.' Ecckfia magna.

Pline rogat patrem,ne ab ipfo in afflidionc amp;nbsp;cruce deferaf dicens: TuP^ mine ne prcbibcas miferaticnes tuas à me, mifericordia tua amp;^ veritas tua fc®r conferuent me. Quoniam circundederunt me mala innumcrabilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Paulo pofl uocat noßra peccata fua peccata, non quod ipfe’peccarit, fc^^i peccara noßra in fe fufcepetat,ut ca expiaret óf dependeret, ac fi eßentipfius P^ pria. Hæc profeeßoinexhaußaÔf infinita Imrfericordia óf bonkas efl. Verbal bare funt:Apprehenderunt me peccata mea, ut non uideam,fupci aiunt numef®^ pülos capitis mei,amp; cor meum dereliquit me.Placeat tibi Domine ut cruasm^'quot; flina Domine,ut me adiuucs.ófc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Pfalmo 118. extat pukherrimum óf infigne uaticinium de Chrifio, qiO®’^ «urn liidafiffientrejecfiuri,maxime ij qui dcc'hbimióf fanlt;ß;Limi inter co*^ uokbanqPhariffei óf Scribac, fed q» nihilo fecius ad dignitaris fummat faßig'^ P^ Uibendus, quodep tum ludseos turn Gentes inunum fpiritualc catholicae ttd® rdificium congregaturus effet.Vaticinq uerba hacefum: Lapidera re aedjficantes.amp;bclus efl m caput anguli. A Domino fadium cß iflud,ôf efl in oailis noßris. Hic efl dies quem fecit Dominus : cxultabimus Ä b'** bimur in co.

Hane propbetiam Apofloli óf Euangeliflac diligenter expheant, Sf mubi’ . loeis de Chriffo citant,ut Petrus Ador.4. i.Petri i.Matth.zi. Paulus Eph.i Chriflus folus fit Petra óf lapis ilk angularis,cui per fidem inaedificati aduerfuso^ nia mala ingruentia,aduetfusomncs proccllas att^ etiam horridifsimas temp««* tes confiflere poflumus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

ludaci putabant obfignato monumento Chriflu prorfus extindum drqq®'’' amp;nbsp;duo iUi difeipuli Emaum euntu fufpicabantur, fed Petrus Aciorum ^ ^^’|

^f^ffeafitjSC prédicat ca de re,obi fie aieCerto feiat ergo tota domus Î fr a cl, quel ^Joiinmn amp;nbsp;Chnftum fecent Deu# hune lefum, que-n uos crucifixißis.

Et Ado.^.ait ad impios hos «difîcatores feu ardiitedos : Deus patrum no» torum fufcitauit lefum,quem uos interemifiis fufpendentes in Iigno.Hunc princi»

amp;: feruatorem Deus exakauit dextera fua Sic, fl 0 ^^‘^ quot;*^”^ audies quâm infignia amp;nbsp;praeelara uaticinetur Daoid de gloria Chn» J’??^*^:”* Chriftus;Tu libcrabis-meJ contentionibus populi,ÔC pones me in ca Ft Gcntiumtpopulus quem non cognoui, feruiet mihi.

Hoc citra ullam controuerfiam fpiritus Dci præcipuede Chrifio loCntvs efi, ^iproprius cius populos contradixit, cum «ollcnt eum eflefuum regem, idecé^ *^i)duntuf,amp; Chriftus fît capot Ôf rex omnium gentium per fotum mundum.ld falt;? «umeft poß refurredionem Ô^ akenfionem cius in coclos, cum per Euangchum P« totom mundum promulgatos amp;nbsp;annunciatus inch tuit, amp;nbsp;in regem fukeptua

Pfalmo 2i.canit Dauid de aeterno Cf fpirituali regno Chrtfii,decp magnifica ^ «mmenfa cius gloria,de hoftibus Chrifti,quam mifere fint periiuri; Domine inform? tgt;tudinetuagaudcbit rex;amp; in falute tua exultabit quâm uehementer . Defidenum fordiicius dedißi ei,Suf prolationem labiorum cius non negafti (ei) Sada. Quone? ®npræuenieseum benedidiontbus bonitatis , pones in capite cius coronam auri pUfi. Vitam petijt à te, A^ dedifti ei, longitudinem dierum in fxculum amp;nbsp;in pero ptWum.Magna eß gloria cius in falute tuatgloriam ÓC magnificentiam pones fuper 'uni.Quoniamponcs cum (ut affluai) benedidiontbus in perpetuum, fseiificabis «um in lxtitia cumuultu tuo.Quia rcx fpcrat in Domino, amp;nbsp;in pietate altiis;rai non nwabit.lnuenietmanus tua omnes inimicos tuos,amp; dextera tuainueniet te odio ha bentes . Poncs cos ut clibanum ignis in tempore iractusetDominus in ira fua deuo rabit ees,amp; abfumet cos ignis.

Hic uerum audimus,quÓd Chriflus pofl humiliaticnem óf fubmifsionem fuam « infima,fuper omnt3,ut uerus rex acternac benedidionis, amp;nbsp;omnium bonoru exi» wtndusiqefitjqsjod^ ipfius amp;nbsp;Bcdefiac hofles ad intemitionem ufep perituri fom ^^^^^^^*^^’ ‘1^°’^ ^^° ’^ difcipuli ob pafsionem Chrißi tantopcre offenfi

. ^«»1 profedo,quód Prophetas fuos non intelIexerint.Certc eum Îudæina^ «adidijiaf|jj.j-2^ Elt;ciefiafiic3epotefiatis,fcu facerdotum fuit, quad tarn exiguam ^pertenutm de Mefsia,deep regno cius cognitionem habucre. Audire enim mc ^tefficmini,quódtum, cum Chriflus inSynagogamueniffet , Scriba amp;nbsp;Pfaariftd, Mpofids Biblq j,humanas dodrinas et traditiones docuerint amp;nbsp;inculcarint. ()uid SiiurmirijfitudesSCfimpliccshomines idiotac,nihil factotum fenent,cuni üi^qui Wipes Ectlcfia fe iadabant,occaccati nthilfacrarum return intdligerentï'

Nam Matth. iç.uidcs,quomodo duces iüicæciiîlis j^tibuspoßhabitis amp;negledis Dei mandatis traditiones, dodrinas amp;prxlt;t j^hominom longe diuinis præiulerint.Sathan femper habet faUbs fuos Ptophe

A(j'^^®°®^*’*’ P’lt;*^ amp;nbsp;hoflis iflius confilia amp;nbsp;molitiones frangat . None o 'Afedtandis uaticinijs ex Pialmis petitis.

inui^ffsimus rcx per totum mundS futurus firjubetep ut omnis gloria feu P®* ^' humana huic ter maximo R cgi gloriac fores ac portas aperiant, À ubitp de U dant,ut cundUibcrum amp;: patentem campum habeat. Edeentm cum DeUï^^^^f^ potentem,fortifsimum ÖC potcntifsimum tllum Dominum,fortem in pratbo» ^ ba Propbetac hxc funi.Leuate portae capita ueftra, amp;; eleuammi fores P^^P^p.^ii ingrcdietur rex gloriac. Quis eft tfte rex gloriacfDominus fortis amp;nbsp;potenS) ^ (,^lt; nus fortis bellator. Leuate capita ueftra, Ö^ cleuamini fores perpetu«, ^'f-jje» bit rex glorix. Quis eft ifte tex gloriac * Dominus exercituum, ipfe eft re* S®

Pfal.xp.Dominus manct rex in xternum:Dominus dabit fortitudinci’’r^(ylt; Chrifti re» |q j-^Q. EJominus benedicet populo fuo m pace. Hic Deminus, aeternum teg” gnu quM. jfusjeisjs Chriftiis,nec alius ullus eft,cuius folius regnum (empiternum eft. nbsp;nbsp;nbsp;^ji

Nee eft terrenum regnum,m quo Krael fecundö carnem in terra Canaan ^^ê^fAgi ludacorG uulgus iO'Timar/ed acrernü regnum.Non enim dicit hie Dauid,quo^ ^^^ minus populo fuo fit daturus urbcs,agros,fundos,prata,uineas,opes,ac dwil’^’L^ dicituirtucem,(eu fortitudmem amp;nbsp;robur, nimirum uirtutem (pintus fan(ftgt;gt;ttf*^ ritus uirtutis amp;: fortitudmis eft. Dicit quod amp;nbsp;bcnedidurus fit fuos in pacc»^jult; nedicit cos fane uera illa amp;nbsp;acterna pacc,ód omnibus fpiritualibus doms dit»** j, get.De hoe codem regno Chrifti fpirituali QC aeterno uatiematur etiam Pftlf’‘'’^|j pukherrime Si graphice depingens,quale regnum id fit futurumjUidelicetit^S”^ iufticiae,in quo uera fit,non fimulata Si fida iuftieia,in quo nulla fit hypocrifb«‘* j) quoi fit futurum regnum uerx pacis,m quo mb 1 contra ius Si fas committiW*»’’^ h fit iniuria,fed xquifsimo iure,0C fumma xquabihtate atep iTr/ex«« omnia g^'^% Ôi adminiftrantur,fumma in eo pax,tranquil! tas,humanitas,Ä xquiiasregnïGP ^ pere$,affl (fti.opprefsi,contempt!,6C Giles in hoc regnouclmaximcopeni,c^n»'' j, amp;nbsp;lolatia prxfenufsimiinuemut,item quod id regnum in quo ucra Uta tß3”’’.j( ftum fit,ut non ludatex rerix, fed totius inondi fimbus terminetur . Sicennf ^ {Salomon ; DEVS indicia tua regi da, 0^ lufticiam warn fi'lio régis . Judicabitr, puium tuum iniuftina, à'pauperes luos miudicio. ludicabit mifercs, qu*^ in populo,àquot; faluabii fifios inopum, amp;nbsp;conteret ealumniatorem. Florebit in lt;li^. eius iuftus,5C muka ent pax,donecdefierit luna. Et dominabitur à mariufcp»y^lt; re, 0:^ à fiuminc ufqj ad termines terrae. Coram illo procumbent folitudinarf)^ | immicjeius(humiliat=)puluercmlingcnr.RegesTharfisSC infularummuncra^^ j dent,Reges Scheba 5C Seba dona adducent.Et procident coram illo omnesKr ’ omnes gentes feruient ei.Nam hberabit paupeiem uociferante, miferumepA^ cut non eft adiutor. Miferebitur egeno amp;nbsp;inopi,0C animas pauperum faluabit.^^ de 2C iniuria redimet animam corum,SC preciotus ent fanguis eorum in 0(^''*^^j Viuet (pauper amp;nbsp;rex) dabit ei de auro Seba, Ôdorabit pro eo fempcr,perW^ dies brnedicetei.Ent nomen eius in faeculû,coram Sole prcpagabitur now^*’^ benedicentep in eo cumfix Gentes,Sr; beatum eum prxdicabunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Vt hxc Prophetia implcrctur, necefle fuit eum à morte refurgerc, quolt;’’ . mum amp;nbsp;amplifsimum hoc fumn regnum inchoaret,propagaret,ftabiliret amp;nbsp;t®* uaret in xternaufep fxcula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-

Jtem Pfalmoqu3dragcfimoqu'nto,defcribit fpiritus faneftusChriftum, « ,j ! gnum eius,mifa uerborum magnificcntia,ibicpChriftum uocat uerum Deu^i^j’^ j teftimengt;umamp;.'Paulus Hebrxorum prime citat : Thronus tuus Deus in fatfl)'_ ' fxcub.uirga rciftuudinis, uirga regni tui. Dilexifti iufticiam,amp;odifti iniquité'* propierra unxit tc Deus,Deus tuus,oko exultationis uîtra confortes tuos. ,

Pertege totum cum Pfalmum, Nam egregic Chnftum amp;nbsp;regnum lt;iu*'P'^ tuale dcfcribit,quód in co regno Chrifti pcccatum,Mors Si Sathan.Ä^ omnia «»'1 pios afftiguni Ö^ angunt,fuperata 6(: aboliia fint,mep eorum locum uita anernfi^

ne ^®'P^’^®® 47.Spiritus fancSus afccnfionem Chrifîi in cœlos j glonficatioa Cp ’’^8'’“”’ f*us amphfsimu!Ti,uerbis fuauifsimis,amp; kt^u iucundifsimis defcri^? ^ i‘^cancns;Omnes populi plaudïte ipanu^ubilatc Deo in noce cantici. Quoni-? j^Uominus excelfus dC terribilis, Rcx magnus fuper omriem terrain, Afcendit Dominus cum uocc tubx.PfalIite Deo,pfallite,pfa]l!tc regf noftro Hllitc.Quoniam rcx uniuerfx terrac DcuSjpfaHite prudenter. Regnat Deus fuper t®te$.D€us fedet fuper folium fam^litatis fux»

h hoePfaImo omnes Genres totius mundi excitantur Óé admonentur, ut ue^ ^j^Deumlaudent SC prædicent , qui in Chrifto nunc per totum mundum regnat. °‘'8itur hxcomnia implcri debuerunt per totum mundu, fieri non potust,ut Cirri» •»m morte maneret,maxime cum is ipfe mundum é uinculis mortis liberate,ÖC in * Wsimam akitudinem fumme exaltari,in fummum fafiigium euehi Si collocari degt;, fh pJ^^'^ Pf’Imo fexagefimo odlauo canit Propheta Dauid de praelio amp;nbsp;uidoria ‘'f*ßi,quomodo mortem amp;nbsp;Sathanam uiccrit,omnescp tyrannide DiaboÜ captos,

0^ diuina potentia libérant,inep coelös afcenderit, quem Pfalmum amp;nbsp;Pau» cphefiorumcapite 4.citât: Afcendifti (inquit) in altum, captiuam duxifti captif ’tem.D, Auguninus hic per captiuam captiuitatem intclligit uel ipfam mortem, N®’tOmnes Adx filios.utpote peccatores, captiuos tcnebat,SC potenter ijs domina ^’ucuelipfos Chrifti fideles,qui fubiugo amp;nbsp;tyrannide Sathanac uindi amp;: capti fuc»

Pfalmo 93.Dominus regnauit amp;nbsp;ueftiuit fe magnificentia:indutus eft Domi-? *quot;)’ wrtitud/ne amp;nbsp;accinxit fe:ctiam orbis fic firmatus eft,ut mutari non pofsit. Pa* *’^m eft folium tuum à tempore (mundi) à fæculo tu es.Ekuauerunt flumina Do-? '’’‘'’Vleuauerunt Domine uocem fuam:cxtollunt flumina ill.fioncm fuam fupra 110« ^^s aquarmn mukarum (5t; fupra) uchementes illifiones fluduum maris, eft Domb j'^Sniagmgcüsm cxceIfo:Teftimonia tua probata funt ualde : domum luam ornat ’'’di!aï,Üü,Yijjjj jj, jQngj-jyd/ne dictum.

Ch ft” ^°^ Pfahno uaticinatur Deus fpiritus fandus de regno Chrifti, quód id ^ Hftus tex glorix mirabikter Öd potenter Conferuet,atcp ita ftabiliat, ut concidere ^®Wtinunquam polsit,quantumuis immanibus amp;nbsp;impetuefis proccllis mare hu# quot;quot;«idiidimpctat,amp; contra id fxuiat, erucreep funditus conctur. ludxi die Pa^ _J^*^'?^^nc regem extingucre fumme conati funt, Nunc, poftquam refurrexit d ''tuis,cpj)^jjyj^j j^ jjli Qjj regno illius,Iud»i,Gentcs,Turcæ,hxretici,Pfeudochri# ’®*gt; mundiis amp;nbsp;Sathan,uanifsima amp;nbsp;impudentifsima mendacia contra iHum fin« Sentes,ubijjj^Qjijij ^ dolos ftruentes, cædibus omnia opplentes, nihil non ten* ’”t«,omnes uires,omnes artes fuas explicantes,fcd multa mouentes promouebût Momnia confilia eoru erunt irrita,omnes uires amp;nbsp;conatus corn fruftrantus erit. v'ppf femel mortuus eft,nee moritur amplius, eftep ad dexteram Dei fupra om* Realos eollocatus,eft xtemus Sd omnipotens Dcus,cuius thronus ta folido fun^ ^fntoacbafi nititut ac firm3tur,ut loco moueri aut fbbuciti nequcat. Ipfx etiarn ^'forumportxEcclefiamexpugnarc non poffunt,cum nitatur hoc capite Chrifto, ??icalorum tanio,qui eft petra firmifsima ÖC unmobilis,qui cecidcrit fuper lapis ''’’hunc confringetur, fuper quem ucro cecidcrit, conteret eum,Matih.zi.

Cum itacp huius regis domus xternum fit du ratura, in attetnum etiarn uiuat ''“«^»ternamuitam donet,necefïe eft.

ttifk quot;’^ ”°”°g^^™° nono. Dominus regnauit,conttemifcent populi:fedet in« «n^^*®»®^^®™mouebitut terra.Dominus in Zion magnus: öd exedfior eft eß ppopiJ« • Confitebuntur nominituo, quod magnum, terribile amp;nbsp;iandum ’'^’5iudiciumdiligit:tuparaftixquitatem, iudicium 0^iufticiam in 1 ^lufecifti.Exaltate Dominum Deuna noftrum, SC incuruate uns ante kabek ^’ptdqm cius;fand«in entra eft»

Hic rcx cß Chrißus, qui regit Eedefiam, fpiritualc Sion per fotum myn^^'^j Hie collocauii thro num fuum in locum ceinfsfmum,in ipfos coe!os,amp; fubfelhumP* dum fuorum in totum mundum,0^ ubiep regnat in omnia fxculaJd Sathan dus in maticia conflitutus ferre non poirunt, amp;nbsp;cum Chriflum e fede maieftari*»® deturbare nequcant, frendent 3C fremunt contra pios, eosep acerrime perfttl^^J tur.Sedfalutem tarnen pijs auferre non poHunt, quantumuis hoc fedulo niollt;^”\ Nam ubi rex eß,ihi omnes etiam in hunc regem credentes manebunt. N»h«‘w iniUriae,qux uere iniuriadici pofsit,inferrc impq pqs poffûnt.Nam cum eosWquot;^ e medio,uitacp priuant,quae mundo uidetur maxima iniuria, turn maxima illo$^“ ciunt bencKeio.Nam mors hare ipHs ad aeternam uitam ianua amp;nbsp;expeditifsim’ eß. Cacterum hofles Chrifli 0lt;; E cd char tandem Chrißi pedibus fubijeientuG ^® culcabuntur,6lt;; quouis reietßamento, rudcribus 2C fterqmlinio,fcediores ac uil'^'^ erunt.

Pfalmo lox.Tu confurges amp;nbsp;mifereberis Sion : quia tempus efl,ut ben^S'’'’^' lt;nbsp;te exhibeas ei.uenit inquam tempos.Pie cnim fentiuntferui lui de lapidibus caA , pulucris cius miferentur.Timebuntep gentes nomen Domini,SC omnes reg^^ rac gloriam tuam.Cum fcilicet Dominus aedifleauerit Zion,amp; uifa fucrit Cum refpexcrit ad orationem folitarij,nccp defpexerit precationem eorum^S^f*^ tur iflud pro generatione poftera, amp;: populus qui creabitur,laudabit Don’igt;’'L. Nam profpexit de excelfo fantditatis fuae, Dominus de coelia in lerramafpi’^^'’ audiat gemitum uindii,^ foluat filios morti ( deflinatos.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

In hoc Pfalmo uidemus,quanto defiderio,quam flagrantibus uotis Pfl®^t, Riani,qui ante Chrifli natiuitatem fucrunt,expcdarint regnum Chrifli, in quo 1® ’ ncc alibi ufquam,peccata remittuntur,6C mors uincitur.Hi uere Chriftiani OP’^L orant or Zion,hoc eft,Ecdefia ubiep exaedificetur, amp;nbsp;gloria Chrifli in toto mun®^ confpiciatur SC prop3gctur,ut Dauid, Samuel ÔC Prophète oculis fpiritus longf’®

• te uiderunt,futurum ut Mefsias ante humiliaretur, deinde per totura mundum^ aharetur SC glorihcaretur. Nee ofFenfi funt hac humiliatione Sc pafsione Ünl quarn ultfo erat fufeepturus, quia inteU^ebant ordinationem operum Dei,ƒ‘\ Chnflum fatflurus eflet Dominum SC caput Ecclefiae, quodep Zion, hoe efl, ^^®®^ fiarn fanctam in omnibus mundi partibus mirabilitcr ædificaturus eifet.HunCt^ö regê,jpfius£p regnum ampüfsimü per fpiritSeis reuclatö, oculis etiam corponlii^ uidcre ardentifu nis uotis SC fu.nmis cupiebant, tefle Chrifto Luc. lO.ubi lt;fllt;l| 3 Beati Q.culi,qui indent quæ uos uidetis. Dico cnim uobis, quód multi Prophet^^ 1 Reges uolucruni uidere,quae uos uidetis,amp; noh u/derunt:6C audire qux audit** 1 non audierunt. Et Pfalmo no. Dixit Dominus Domino mco, fede ad dexi^\ I meam: Donec ponam inimicos tuos, fcabellum pedibus tuis. Virgam fortin*“'\ ; luae mittet Dominus ex Zion.’dominarc in medio inimicorum tuorum-DeWtquot;^ v le inuia btbet:propterea exaltabit caput. In hoc Pfalmo ccnfolantifsimaPt^P®. | tia eft de Chrifto,quöd coUocandus fit ad dexteram Dei, hoc eft, quód adfuf”’” i r g1oriam,honorem,dignttatcm amp;nbsp;potentiam fit cxaltandus, fed ita tarnen ut gt;®‘ toi rente,hoc cft,è calice pafsionis bibat,atep ira per pafs ion cm in gloriam fu»*” grediatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Vniccamabis hunc Pfalmum. Deferibit enim duas res maximas,inquibü* ^ rfatm. Dw yg g^ folida confolatio,ólt; omnis falus confiftit, uidelicet, atternum regnum, Ä* x/t Domio j^^^^ potentiam lefu Chrifti,fcipcr omnia quae in coclis,quarcR in terris funKpr^t^®^ eturm æj-pj-^yn^ etiam facerdotium Chrifti. Sedet ad dexteram Dei,hoc eft, omntffP^T teftatem habet, potentifsimus eft, omnia habet in fua manu. Dominus amp;nbsp;rex r^^ etiam iuxta bened/eftam ô^ glorificatam humanitärem tu am, omnium ercawri^’^^ ; cocli amp;nbsp;terrae.O mnia illi fubieeßa funt.Poteft itaep ex omnibus necefsitatibus« I Iamitatibus,cum temporalibus turn acternis nos liberate. NecuHa creaturawb iniuria afficere poteft,modo in regno Chrifli per ueram fidem fuerimus* ^jj

ft Deinde jureiurando Deus pacer confîrmauit SC premifîc, fe daturum C n ^otefleî nobis acternus facerdos. Hic nirciurando conditutus eftSacerdos, ‘ p^^lt;^u caiamnatum noftrarum tangitur non minus quam fi propre ipfius ellen!, l^cata noßraproprio fuo facrificio in ernee expiauit ôd exoluit, nos^^ patri recon “’wt. Intercedic eriarn pro nobis apud patrem d/ixXé^ar. Doect SC donar per p'i^bumâ: (pirituin fuum omnia, qux ad iufticiam SC LiuCsni Vietnam fcitu necef? .^fünt. Quocirca quamuis Chriftus iuxea humanitatem Dauidis hlius fucric, hsic Acarneamp;fanguinecius propagatus,intelligit tarnen mhiïo feefus Chridum elfe ^’ï Dominum non tantum iüxta diuinam naturam, ut creatorem SC Dominum '’inium return,fed etiam, ueluti Augufiinus dicit, iuxta glosibeatam ilJam liumaa» J® naturam, iuxta qnam ad Dei dexteram cxaltatus cfi. Quippe acternus Jfiaehs |.^fft,quiregnum Dauidis uere crexit, SC ad perpetuitatem firmauit SC coaftabi^ j) ’'Ad hxc uerus facerdos SC uerus Mekhizedech cft, qui klus poterat SC debe* ’'ïternambenedidionemlargiri, quia benedidum illud Abrahæfernen eft, in ÿ®folobencdicimur,hoceft,à peccatis 5C morte liberati, iuftificamur SC famamur.

^c quxßionem propofuit Chriftus Matth. xx. phanfeis doeftnnæ perfuafionc ’^ntibus.Scdquantumuis fibi uiderentur dodi, quantumuis feiennæ opinionc j^^i'^^P^fbirentihoc tarnen ignorabant,quod kire debebant maxime: cur Daurd r/'«amDominum fuum uocaret, quifilius ipfius etiam erat, hoe cft, é familia ip-? %ib'^'quot;'° ^°^’^°”^’”^’ *” ^°^^** patauft folium fuum: 5Cimperium cius praesft r Phlniomj.K.cgnabit Dominus in fxculum,Deus tuus Zien in gtnerstione ^'®5«ioncro.

tfa . »’“quit,Deus tuus regnabit in fxcula. Non hicloquitur de terreno aliquo i^s^o in tjjfjj^^ ^jyj,, jg.(j decoelcfti lerufalem . Teftatui hoe SC Pfalmus centefD linin'*'^'’*“»“^’Gcïwtï ^®™‘**“* ”®® *“ Chanaan, fed in coelis parauit fedem

®PttaP'^’'^° ^^'’^^f'”^° q““’^’’“g®ß‘’’® quinto. Confitebuntur tibi Domine omnia ^oque^^^^ ^’^* benedicent tibi. Gloriam regni tui dicent, SC potentiam tuani ’’^gniti’*'^*®®^’ ^’‘^*“quot;* ^’M® hominum potentias eius , SC gloriam magnihcï ®waii^’ ^*8“U‘T’ wum regnum in omnia fxcula, SC poteftas tua in omnem gc*

^tö. ‘\7°^®-RegnumChr»fti uocatur regnum coelefte. Propheta ibidem canit 'M. j°. *”’5’ Üeo kegi Dauidi fada i. Kegum 7. Vbi Deu? prom fit f? Da^ üjj ‘”'U'nfi;iuinjqijj futurus fit peculiaris, infignis, eximius, fummus vC omni* ï( ?J'fiR.£x,cu'uscp regnum fit futurum actemum , in quo remifsio peccatórum %’t.®’’^’^^^®''’l*“^’‘’ ^^ Pfo’ndeuita etiam 5C falus. Nam ubi peccata condor 'W* r ”'^”** ’Y’’“”^*® '^‘^’ ^ frada cft . Certa falus promiffa cft propter hune \fc ^‘^ ^*“’dw natum fecundum carnem, in quo æternum iœdus gratis j^atomqjeft.

’’'Ufa'i'*'” ^®*quot;gt;ni tn arternum cantabo: in generatienem amp;nbsp;generationem no^i ^lt;yi|i p'® “^’''^cm t uin ore meo. N m dixi, m xternum pietas aedificabitur : in ^%m ™quot;’’^“ ueritatem tuam. Pereufsi foedus cum cktfto meo, iuraui Dauid

^^^ ’® faeculum prarparabo fernen tuö, amp;nbsp;xdiHcabo in omne xuum io# ^‘^V^'^^‘ *®^‘^’’ ^ judicium funt habitaculum folij tu*:pictas 0C ueritas pree;

quot;^^’^^^^'us populus qui nouerit iubilationem:Domincin lumme nui# ^QiJia I ^^®^‘^® nomme tuo exultabunt quotidie, amp;nbsp;in iufticia tua exultabunt ^f’'0ü ’*’^’'0*“‘*j**j* corum tu es’.SC in benignitate tua cxaltabis cornua no* ^''illv’^^^’^ Dominum eft protetftio noftra, fiC apud fantftum Ifraelis rcx no* ® Dauid fermimmcum;oIlt;ofcu»lt;So meounxicum, liquidem manus mei ârmà«

PR.OPHETIÆ VETERIS TESTA- ƒ Ermabifur fuper (pfum,Ä brachium meum roborabit eum » Non uioÏentW^ w cum «fle potcrit hoftis, neq» filius iniquitatis affliger eum. Ego concutiainïquot; ^j eiem ems aduerfarios eius, amp;nbsp;cos qui odio eum habent, pcrcutlam. ^”*‘J’^^ mlt;a,ÖC piëta# mea cum eo : QC in nomine meo exalrab«ur cornu ciu« » mart dominium eiut,Sd in fluminibu# dexteram eius.lpfeinuocabrt rne;p’i^ r^J c* tu,Deus meus,ÔC firmafalus mea. Enam ego primogenitum ponameuni)‘^ji rem regibus terraf. In «ternum euflódiam illi pietatem meam: amp;nbsp;fedoaw^jjl ej Hrmum.Et penam in perpetuum fernen eius,amp; folium eius Geut dies nbsp;nbsp;nbsp;|^ feruermt fiiq eiu» Icgem meam,â^ iniudicns mei# non ambulauerintzfiß^^*^ .(Hi prophanaucrint, amp;nbsp;prxcepta mea non euflodierint, uifltabo in uitgainitj^''‘^ lt;orum,flC in flagellis fcelus eorum.’Pietatem autem meam nonauferam ’^^^’jjijii mendaxero inuentatemea, Nonprophanabo patflummeum, amp;quodlt;g'^ eft de iabq« meis non mutabo.Semel iuraui per fanÓitatem meamïfiDaui“*^

titus fuero,fernen eius in aeternum erit:amp;f folium eius eft ficut Sol mcólpr^-^“

Quafi Luna firmabliur in aeternum: amp;nbsp;teftis in xthere fidélisé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^i

ƒ Vide quam certa óf rata fit gratia Dei nobis in Chrifto, amp;f propter Ofj lefum regem noftrum.Vt maxime peccemusadhuc,non tarnen damnabit nOu j catum,modo in Chrifto manferimus. Quiequid enim Deus dixit, id wr*^ ^jil hon poteft non fieri,nee poteft fallete.Nam «tfi indigni fumus,ncc ad wnto finita bona ac beneficia ulla propria mérita babemus, fedpeccata tantum nutatem,boc nos tarnen folamur,hac fpe bona fulcimur,quód Deus nobisb^u ta promifit,non propter mérita Ôi dignitatem Boftram,fcd ex mifencordlal’j in Chrifto. Certa itat^ óf firma font ^ qux hic premittuntur, certa eßemu^y noftrx ratio, quia nititur fundamento xternx mifericordix óf ueritatu D^** emn poénitcre,quam et«am recantare amp;nbsp;reuocare nunquam poteft. »^^ Pialmo ui. Redemptionem mifit populo fuo, mandauit in fxculuto

fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Hic promittitur Chriflu«, quad futurus fit redemptor amp;nbsp;liberator : nt?’^ aims uHus liberator efl,quàm folus le fus Chriftu», i.Conntb i.Hic Pfalmu»^’'’; tur in ludacj locogranarum ac'honisfefto Pafchatis, cum ederent agnumty Deus cos è captiuitate Aegyptiacaliberauetat.Sed temporalis illa feu W'Pf’f/ bcrarfo.óf agnus ilk,nihil fuit al udqudm figura uerae amp;nbsp;arternoe liberalion%f I « nortri agm Icfu Chrifti, per cuius fanguinem nos ex mferm «tema captiui^ heran ineoekflem patriam transferimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Pfalmo ti;.itidcmuaticinatur Propheta de gloria amp;f magnitudine reg/^jp ßi,quale id fit, Ôf quantum futurum per totum mundum. Ait cnim fumrurt’i ^ onu uiep ad occafum Solis nomen Dei laudetur,id quod fieri non poteft aü^^u quam per fidemcatholicam,uidelicct,ut Genres Euanglt;liu Chrifii audianijT^ gratiam per id cognofcant Ôf prxdicent. Hoc eft faenfiemm laudis Cbriffit'’*’ VerbaPiàlmi funti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

La adem dicite ferui Domini Jandern dicite inquam nomini Domini* men Dornin» benedieftum, à modo S^ mqiinfaecuium. Abortu Sohs ufi?^^^ ,,,^lt; fum emijlaudaturpomen Domini. Excelfus fupcr omne# genres Dominu’' per CŒÎOS gloria eins. Quis ficut DominUs Deus nofter, qui fubiimat ft to® nonerEt tarnen humJiat fe ut uidear (ca quae funr)in cœloÂ in terra. .J

Afsimditer Pfal,ii7.uaticinatur futurum eire,ut Chriftum totus munW . 0f Genres prxdicent,amp; pro fuo Deo honorent amp;nbsp;agnofcant in ipfius regno,«’ll) omnis eft foehcitas,meragr3iia amp;nbsp;m;fericordia,remjlsio omn urn pew’torün»» j iufticia,uerapax,confolatio,gaudiQ S^ uita aeterna, dice«s:LaudateDcmmöo^^j Genres, honorate eum uniuerfae nationes »' Quoniam auclaeftin nosp rt’* i «tq»ucritasDomini(manct)infeculum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j{(»|

*’?'’ïlt;b^’n’**^’’ ’^^‘^°”^‘^'”f°’^* promifit : Domine spud te eft renMfsio. Spe#

Midi? 4®quot;”quot;®*^^’’P^*^ Dominum eft pietas,Sf copiofa apud cum redem^

Hoed Pk™**^^*^’^’’ ^’^o*quot;®^buiiniquitatibus eiu«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

^ Plen '' T®*^®® intdiigendum eft,Nouum enim Teftamentum nucleus eft, amp;nbsp;’'llt;|iiii®ji-’’^**ï®^P^®*’t^oucteri«. Nouum Teftamentum ubiep teftatur, nullum

^I’ft^um quot;S” * Überatorem , amp;nbsp;redemptorem, amp;nbsp;reconciiiatorem,quam lefum

%öiun‘ ^^ ^””'^*^*^‘®P^^°”®”’ amp;nbsp;rcconciliationem perChriffum fadtam ’^^'wra '^”' *’‘^^fidum 0^ fatisfadio eft pro peccatis totius mundi, Quapropter Mm'*’°**^*^*”’P*’®*’*^®'®®®^’^®*’'^®*”^*^® P*^‘^C3ïo’'wm, gratia Dei in Prephec ^^Jloci**nÏ*^’*’*™’***”* j^^^®’’® ®°” ’^^’^ur expreftb nomine, tarnen iemper ^Uii'r'f*^“® wtt^gendus eft,eiuscp mors,(acrificium,amp; fanguims profufio»

”««,impetratac,amp; partie funt, quam per mortem amp;nbsp;facrificium Chrifti Atquot;quot;?*^®. ^ ^^’'^’”’ regulam in tota Scriptura,quse failere non pofsit. nx fcjj fy^j prxcipuac Prophetiae Dauidis de Chrifto, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNA.

Qifi['^'’quot;’^'tEfaia« deChrifto, de pafsione,refurredlione Sd regnoseterno

Wquot; pk”-’^*®* Efaias infignis amp;nbsp;eximius Propheta eft. Nam Öd is de omnibus

^1 '’regn*’ pf’^’^’*^^ ^ perfpicue uaticinatus eft.Capitefccundo defcribit fpiritua*

’'“'«V a '’'^*ft‘ihoccft,Ecdcfiam cathoUcam,quód ampla ÔC gloriofa futura fit,in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

IV ''o coo ”T»®^®' gentes per Euangelium,per quod hommes Dei gratiam in Chrilt;; T'l^ ''

1 ’*t; Êj .?*“•»amp; conuerfi Deo lubentes fld lacti feruiunt,eumcp colunt. Sic autem ^‘^ '^^^^' V ‘mT’^Ï* 'louifsimo dier urn : er it pr 3f par atus mons domus Domini inuertice ■ Mti ik’’’^^‘®’^9 ^up^f a colles, 8C fluent ad eum omnes Gentes. Sed amp;nbsp;populi

■ ^b amp;nbsp;? a ^’^'®^ ' Venite amp;nbsp;afcendemus in montem Domini, in domum Dei I ^’Üsit 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®°® ‘^^ ’’n® Ïbis,amp; ambuiabitis in femitis cius : Qyonfam de Zion

V '”^os p'’'’bum Domini de lerufalcm.Et iudicabit inter gentes, arguetep po*

’^bitoj ’'^ concident gladios fuos in ligoncs, £d lanceas was in falccs : nee Ic^

' I ’'‘i^gt;*aSSïï** g^®*^®’ gladium,^: non difcent ultra praclium. Domus lacob uc# smuee ^j^jsq^^^

Mt d *^““®^® loquendi modo utuntur, perinde uerba facientes, amp;nbsp;uaƒ Hij t ^* ?®^^ Chrifti, ac fi loquercntur de temporali amp;nbsp;politico aliquo regno ^H ^”’‘^’^£^13» hic loquitur, quód totus mundus ad montem Zion in leru*

*^^^ uerbum Dei auditurus fit, nullumcp in terris bellum, fed *^^bi^I ^”’quot;’ P®^P®’^‘’®”’^ pacem inter omnes futuram effe ; Quod tarnen

’^'’«h * PæP^^^æ ''^®”’ dialcdon ac peculiarem loquendi confuctudinem.

»Jifj*’*”^®aimde regno Chrifti uaticinantur,tum uerbis utuntur mirificis ac Proplet^ ^uc-^f’®^’ P’‘^^'ratis ac uariegatis,miris ac uarqs figuris amp;nbsp;fimilitudinibus,ac fi rm puM hliU'^’’^®®’8*'gt;s ac prxpotentibus huius mundi dominationibus, amp;corpolt;/ Uarifdùlet ^’•’gt;*^^^’ ’® terra.Sed initio ftatim huius colloquq noftri ex priore Épift. Petri ^w»

'Ï’W- ®P^®®’ ^^ multo ÔC infinito maioribus amp;nbsp;exccllcntioribus rebus loqui, *‘’lt;»iit^ ^“^ uerba eorum hominibus fcripturarum ignaris fonare uidentur, v btijeiJ’^fempi’^f“® ^^'®^^’^^ Chrifto lefu Dei filio,quód is in mundum debue* '’'Po» *^^’'''^brahx Ä Dauidis ftirpe uerus homo ex uirgine nafci,peccata mun

'^^^ delida,iniquitatcs,amp; mortem noftram delete,atcp itéra à mor ’*^'Ua^^*^*’'^*®®^*®^P®^*^’^®®’ ’® ^® ® ^ ’^*’’'^ accipere,amp;omnibus Chrifti fide^ '’roum regnum,amp; uitam fempiternam dare : quod regnum tantam,tam im^ Qq menfara

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MlôPffETIÆ VET^KIS Tï^rA- ,^jc

menfarn gloriam ffTet habiturum, ut in terris nulluj oculus uidcrc,nun3 ï®^ J rc,necin cor ullum defeendere, aut mens utia concipercaccomprehenutf J^jj, uri Efai.cap,^4.ait;ut omnis mai!efta«,potcftas,magnifîcentia,fplendorÆ^^ icnn3,opcs,gloria,d/gnitas,honores, amplitudo, uoluptatcs, gaud ta, pa*) 'Idji folatia,fortitudo,robur,uires fif uita in hoc mundo, breuiter quicquid We *^'* yi periturus mundus bonorum amp;nbsp;foeheitatis habet,id omne,ne fomnium bræ aheuius fit ad futuram regni Chrifti gloriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Propbfflt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum itaep Prophetæ de rebus tam arduis, fam amplis amp;nbsp;immenC*

rur figurât â Deo nobis in filio ipfius Chrifto promif$is,longe omnes fenfuSjOmncn’*'’'.^^ iii utrbis omnem captum humanum exccdcntibus,amp; tam magnis, ut Angeli utMtifffde de psgaudeant amp;nbsp;exultent, fumendæ funt illis loquendieiufeemodi^**3^ w^«o|cigt;ri rniliiudincSjCÔpararionescp de rebus corporalibus amp;nbsp;terrenis, de corpe’'*'(J pi uaticu ^^ corporafi petenria,pace,gloria,Ô^ fimilibus,ut per ea uifibilia,tempogt;^al‘’’ùilt; n^ntet. oeuhs obu!a,fenfibuscp expofita nos excitent,Ô^ manudueât ad confidefa^^jyjii mis^ uct» expetéda Ip’rituaha,inuif)bilia amp;nbsp;at te ma. Propter qux bons ^^ti^pÿ cum Angelis conditi fumus ad ea pofsidenda, amp;nbsp;ut ijs fruamur. Nam alt;*^ tantum breue tanquàmhofpiwbus amp;nbsp;peregrinis in hoc uifibili mundo P^^ÿ^ cl uni fuir, fed tandem in fpiritualc Si fempitemum regnum Chrifii, ‘0^®*^ angclorutw,3ngelß fimiks confiituemur amp;nbsp;collocabimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , ƒ

Scd fi diligenter amp;nbsp;attente Prophetatû uaticinia infpexerimus, luw^f’^ ßantijs orationis eorum deprehendere, 011 facile iudicarclicet, eos de fp*^^ fempitemo regno uaticinari. Ea cnim Si tanta Chrifti regno tribuont, Wp®^ non fit, ad eummodum mterreno aliquo regno ea fieri Ôd acciderepcfl^i^^S quad feribunteius regni regem primum deuenturum in fummam pauper’ J contempifl,in mundo iaboraturum,do(fturum, paflurum, moriturum, Si mhilo fecius tarnen per hare media hoc roodo maximum amp;nbsp;potentifsin’*^ J ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minum peccati,mortis, 8i Sathanae futurum, !i fempitemum regnum habio^

Quid quod nouum etiam teftamentum habemus, Apoftoiorum Ä Uowttw if* fiarum feripta, Hi funt certifsimi amp;nbsp;uerifeimi Prophetarum inter prêtes, Äi*^ ftamentum Teftamentum certa eftinterpretatio Prophctiarum.lam uero cö audianii»ƒ gt;nbsp;rxpltcuta fiamento now regnum Chrifti efte non terrenum 011 temporale,fed fpiriw»^ gt;nbsp;VropheUffi^ Q^ acternum’, neceffe eft, ut Prophetx à nobis intelligantur,iuxtainterpf^ ''‘'*'*' nbsp;nbsp;nbsp;nem noui TeftamentiJd fi £ccerimus,errare Si fallt non poftumus«

Exportas igitur mihi,quid fibi uclit Efaias his pidluratis uerbist'Qpist» ÄIc,dcquo bic uerba facitt'Quxeft domus illa DomimïQuo currunt geß'^' V RB AN VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uÿ

Non opuseft mea explicatione longiore. Nam Paulus cxponitHeb.iï’^ quigVos accefsiftis ad montem Zion,amp;l ad ciuitatem Deiuiuentis, Hie««quot;^ Icftem,amp;lad innumerabilium angelorum eoetum, 011 ad contionem prinwg® qui conferipti funt in r cell's. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

Hic audimus terrenum montem Sion,Dauidis domicilium amp;1 terret^ ^ falem nihil aliud efte, quam figuram ^iritualis montis Sion, Al fpiritwlb f* ^ Hierofolymorom,hoc eft,Catholic« Eeek fie,omnium eletftorum adhunenwn^f,) . In hanc ueram Hfcrolólymam gente* confluunt, quac domus eft Dei uwen^ *^**“’ fantSus mittebatur coelitus manifefte Si uifibilitcr in terreno Sion jjjj Êuangelium etiam prxdicatum eft,per Chriftum Si Apoftolos,ibi^ uelatione noui Teftaraenticœpit.Atcp itadotfirina Chrifti è Sion extjt.n«»’' ^^ turn manCt,fcd in totum mundum diuulgata eft, utfpiritualis Hierefdymap^^^ turn mundum propagata,inde xdificata Ïit,teftc Chrifto Lucx 24.ubi ait ; bat Chriftum pati,amp;l refurgcre à mortui* tertio die, 011 pracdicari f«b nowW

P'^æ^^®‘*^nein. Quàm late uel folu# Paulus fparßt Euangdium Chn* j!’pQy‘*’n multae genres cucurreiunt in montem Domini,ut uwm Domint,Legern

^'*'quot;*^*’^^^^ erroneis ÔC denijs prioris impix uitat amp;nbsp;idololatriæ utjs . x^iMudicabat enim Dominus inter Gentes,cum per Euangdium amp;nbsp;fpiritû fan«

PL P®^^’^^’ mundum argueret,ut peccatis agnitis poenitentiam agerent, gra« ® Chrifti expetentes Chriftiani ueri, feu Chrifti fideles Herent, perep earn fidem f Unicum Deo in confeientqs fuis haberent. Sic gladnjnter Chrifti Hdelescon« öWr ia uomeres,cum fpiritualem pacem accipiunt per Euangeliü, cum ueram 6^

^^‘’’’^^”*‘”^ **■ f“^”’’^“”^ We» ^0” rixantur, non acerbe amp;nbsp;con« MOfe de releuicula digladiantur, mifericordiae affeeftu erga proximum ealamita« ben’ ^^”’ hnguntur, omnibus fe comes, faciles, humanos Óf manfuetos exhi^ a^®*^^*®^* ^ integritatis, iuris amp;nbsp;«equitatis funt ftudioOfsimi, fimulanonum '’^*® igoari,aperti,fimplices,omnibus propenfi öfc.In fumma, ^h\^ * ^«diix funt,in quibus dolus non eft, Óf ft aus nulla latet, quia rex eorum , di^‘*’****°®’^ ^ regit co* fpiritu fuo iandOjqui regenerates ac renouâtes ex uin» ^’^''* manfuetiftimos, iniuriarum quae inferuntur patientes, ita ut etis ftudc^ntjimo bene cupiunt raaleuolentibus,bene prccantur de* '^^‘°“tgt;pro makficio rcddunt beneficium. i»!»'^’’’*“™ ‘‘“^ ad eos attinet,nihil opus eft gladfo ullo,fcd propter infidèles óf prok* ’ ^^^ gbdio Öf ui cohercendi óf regendi font, ne pij óf bene agentes ab im«

Rno Ck ^P^*®3ntur óf Ixdantur, quemadmodumóf Efaias capite fecund o, dere^ bnd' . ’°9uitur:Nó nocebunt, neep detrimentum inferent in uniuerfo monte f'-ntihy'* '^'æ’ ^^ 9^°^ impleta fît terra fcientia Domini, quafi aquis mare ope^

'ï^wt ^J’’’^’®tem pace fpirituali in regno Chrifti uaticinatur óf Michnas capite ^^''^Um ^ ^*^^^^^quot;* finguli fub uite fua, atep fub ficu fua : et non erit qui incutiat

8*^’P^*^ fecundo:Scd ego pcrcutiam cum cis foedus in die iUa (intdli« 'onfrin ^*^’‘* ) ^“^ beftijs campi, Óf cum uolatili cotii, atep cum reptili terrac,óf R8’'’iarcum,gladium,óf helium de terra,óf faciam eos habitare confidentcr. ’’Ifin Z^’^^’tiae nono:Et ego eliminabo currumde Ephraim, Óf equum de leru« ^ ®*t«rminabitur arcus bcllicus,loqucturcp pacem ad gentes.

^Qit’a’”’*'’’®®** corporaliter Óf craffe intdligenda funt,ficuti ludxi exc^ti, Mij *^®‘’’t*wbantjfedfpiritualiterdepacc fpirituali in regnöfpiritualiOlVh ‘^«Inê^^”’ es per totum mundum ioxta hanc Prophetiam ad Dominum cur^ ^afi '^^'^’”’ ^^^ Chriftianifmum,eiu8^ dodrinam fufcipere,8f ucrx pacis cö^ ^Qt j’^^^^'’'nt, needle fuit Chriftum refurgere, ut tantum regnum ex ludxis ’*'lt;4 ^^^ ^onHatum inftituerct,inftauraret óf confirmaret.Nam cum morerctur, ^? ^' ^° feiebant Gentes . Et ipß etiam ludxi ab hoc fuo Rege abhorrer ■^cV^’L^P'^opheta ludxos fub finem huius Prophetiae monet, dicens: Domus ^site, óf ambulemus in luce Domini,hoc eft,in Euangelio óf fide Chrifti.

^^ft 7^’^ quarto confolatui Efaias populum, óf prxdicit ijs, quód quanquam '‘’'5 i-^quot;* P'’'P^ff^ti,óf ruinam miferandam fadun ludxi dient,tarne» muh ’‘”‘'‘' amp;k ** ^”^ euafuri omnem ruinam Óf mala, adepturiep gloriam iUam fum« ^®W^^’ ^“wmparabilia qux Deus promißt, dicens : In die illa erit germen **^lt;H V P^*‘-’'’''^^‘^’r^c’^ 0^ gloriam, óf kudos terrx in magnificentiam óf de« ^'Mm '^‘^^.^’*®’^‘ ^quot;‘quot;® ^* ifracl.Et erit qui relidus fuerit in Zion, óf qui re^ ^*^etit inlerufilcm, dketur ei, quód fandus fit ; Omnis qui fetiptus eft Q.q i cum

PROPnEnÄ VETERTS TESTA- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 'CUtn uhentibus M lerulaiem. Cum feiheet laucrif Dominus fordern fü/atUffl 2^*^, èi languiacs lerufakm amouerit de medio eius, in fpiritu iudieq, atqj in fpttiw ’

In hacProphétia u8ticihaturPropheta,quam g!oriofumamp;' magnifies rtg”“ Mefsiae Gt futurum, amp;nbsp;loquitnr proprie de temporibus noui Teftamentij^“'“ Chrikusfuum regnumEedefiam elegantifsimc exornauit fupra omnem ro^®““’ Omnibus donts ipidtusfandii. Abluitemm 8C mundat, fandiificatcp fili«” 2*ö Ecclefiam.facrofinóo Bapnfmo Ephefiorum quinto, per proprium fanguino’’ ^^ ^ctURd nni,prim« Ioannis primo.Mortrfleat ueterem Adamum fpiritu iudicfj,amp; ign!’’ * cum hie in carnc centra maximos Öt atrocifsimos hohes Ecclefi« ipfi pugninü ^ fit,cumlt;p in maximo periculo uerfetur in terris, promittit ciChriftus rex ®®®’^ÿ tens fo!atium,defenfionem, prsfidium Ó^ fupp?nas in omnibus aduerOs^wh tatibus,quód futura fittuta fub proicdione ahifsimi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^

Ipfe enim futurus eft nubes Ecclefi« fu« per diem,amp; ignis feu fplendcr’g flammantis in node, ficuti populum fuum u.fibihter hberaun ex domo kru«** Agyptiacæ till Ieggt;mus Exodi 13. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i

Er pr«i edebat eus Dominus, interdiu per columnam nubis, ut cond^‘, eo' per utam,amp;' nochu per columnam ignis,ut lumen illis pr«beret,quo (100»^quot;‘^ amSularant die ac nolt;^e,non reccLit columns nubis per diem, nee column'*'^”

per m ActTi, à confpedlu pcpu1i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^

Notabis h c enam, quod Propheta Dominum noßrum Chnfium ^’‘ ^ ChnßtK germen (eu fron Jem,amp; tert« frult;5um,eo quod Chriflus Dei natuialis fil^^^^ij^ irn-lt;c ƒ«« uerus etiam hominis films, Man« perpetu« Ô^ caflifsim«uirginisetribuD^^^ Ä(« «ou. Hinct-rr« fruthus appcllatur, quod fandifsimam fuamhumaniratemucrecx^ ***■• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h’iafumpfir,qui Adam e terra fadus eß,Gene.i.cap.HancprophetiamIud3fgt;'^ by lene, St poftea et’.am de Chrißo intellcxcrunt.Thargum emm lonaih»o’*^^ tempore Mcfcias Domini ent in gaudium Öt gloriam,

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Oeophas öd Comès eins ex hocuaticinio facile intcirexifTcnt, IPibfkfff’j propterea in totum interiturum quod Chriftus meriebatur.Nam fi fuóus tert* tft,naturahs homo effe debebat,quid igitur miri erat cum moriturumƒ Verumt^ | germen etiam Dei eilet, non potuit manere in morte, alioqui Deus ipfe w” ^ inaneret,quod impofsibile eft.Potuit itacp Öi^ fc öl’ ahos a morte rtfufcitateÄl(^ rare.Super h«c,cum non omnes qui erant Hierofolymis Ä; in Zion,fed ^'*'^^ tum fanCii fut un, A inter uiuentes fcribendi f lient,nccellc fuit aliquot die Hit^ *yyr impsos ôi prophanos,acproinde Chrifto fandfifsimo côirarios. Qii’pf’f^^ ^itati St prophamrati inter fe non cemuenk. Quid igitur mirum, quod 0** ^^ faneftifïimumprophandsïmi ÖC impijfsimiPontifites fiC principes in mortel””’ ^ bant. Nihilo fegmus tarnen Ifrael. m iiberare potuit, imo ilia ip‘amersf^''.( modus,quo folo Deus ifradem uerum Iiberare decreuerat, ficuti Prophet« dt^^|^ pferunt,nonui,armis amp;gladio,i)ti fomntabant,fed fumma iufticia,ue)uti ^^^^'yji fu t.Sed Luc« 24. cap. uidrre eft bonos iHos difcipulcs pericnam amp;nbsp;minY% • 'Aiefsi«,uiddicct,quod morte mortem umcere poftet ÔC deberet, nondum id*” nee mtellexifte.

VRBA N VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„i

Reóê fends. Atlt;ç idco uocat cot Chriftus flukes 8^ tardes corde ad f^^ . dum fle intelljgendum,in omnibus quar Prophet« de Mefstalocutifuerant.Sf di quid Efaias cap.S.dcChnfto dicat.Prïmo, Cbrifto indit militare nomenuo^ eum,pr«darc cito.Velodter fpolia detrahi.Sicautem eum uocat propter tenrum ipfius,cui nemo poteft refiftcre.Ideocp G quid facturus eft, non opt** •nultoad id icmpore.ut nos puri pmi homines . Ad hxc Leo iUc ‘0ü‘lt;^'*’^y»!

tribu lada, Apocal. 5. qui orane# hoße» noßros propria ufrtutc ac cito prcfter* •’gt;t«fondjt,noscp abillorum tyrannide potentifsime redimit.Eodem etiam capite o«âuoindtcatProphcta fore, ut multi offendantur in Chrirto, dicens : Scd Domi^ j’Bnjcxercituum hune fandifîcabitis : ipfe fit timor uefter, amp;nbsp;ipfe fit paucr uefier. pic trit in fanduarium (refugrj) in lapidem ofFendiculi,Ôi: in petram ruinç duabus ôomibuîlfracljinlaqucumamp;in tendiculamhabitatoti lerulalcm.Et impingent his (offendiculis)corrueni amp;nbsp;conterentur.irretientur amp;nbsp;capientur»

, nicuides,quamuis Chrifius fît preciofus ilk lapis KXfoyavioû©^ fpirituahs ædï* M aduitamacternam, atqj ideo in mundum ucnerit, ut nos illuminatos abomniî? chridM oils cahmitahbus amp;nbsp;mails acterms liberaret » multi tarnen primum obdurentur amp;nbsp;guomoào ’««ecentur cum Chrißus docetur,multi in eo offendantur SC impingant, feep ita in nbsp;nbsp;nbsp;gjji„^

’’Otium extremum conijeiunt, fed extra eulpam tarnen Chriffi : ficuti Sol almo amp;nbsp;^0„ù^ P'denemmo iubare feu radq s fuis citra fuam cuIpam oculis lippientibus,aut cpipho^ ’demauelaborantibus dolorem adfert, fanis autem amp;nbsp;nulle uitio affects formofif^, '•MUS illc Solis fplendor uoluptatem adfert, amp;nbsp;iucundifsimus atep granfsimus eft.

• ^’^J^uisnon foeritofFenfus per me,ait Chrifius ipfe Matth.n. Scd mundus ^•)tofrcnditur,quibus emendari amp;nbsp;iuuari poffet.Chnfium i^eijcerc conatur:fed ut Ch ’quot;'S^’Cö«» U3S aliquod in duram aliquam rupem ac fcopulum,fic amp;nbsp;in futum impingens cominuitur contenturep, quod in Ilraele accidit,ubi in i:lo 01» ’quot;'•luntjfandimonia uitac fucata confpicuiPharifaei,amp; dementati Sadducaei. idep nunc quoep, 3(^ yfj^ 2j ^jgm nguifslmum multis hominibus petra eritoffenfio^?

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’olp^nt,ficuti hanc Prophetiam nouum Teftamentum interpre*

^^^æ ^‘’’^ Simeon ad MariamzEcce pofitus eft hie in ruinam, amp;nbsp;in re# '’^'onem multorum in Ifrael,0i in fignum cui contradicitur.

da t n*^** egent multa explicatione. Videmus cnim palam quam multi offen# nX Ph ^^^ Öirißi docffrina,ficut fanaticum à: infanum Anabaptifiarum uulgus ft{ ' j’‘*f*i Chrifto contradicunt, quantum attinet ad ipfius perfonam amp;: mini# Hom M**^^’’’P®'^^’^““’ ’fi-N’*^ ^^^^' dicebant Adorum cap.xö,ad Paulum

’’nt S A®^^”** ludxi, Eedefiam Chrifti fidehum amp;nbsp;ucrum Euangdium Dei 110ƒ Pa l ”'’^^’ ’’‘“”^ Papifta: Hacrefim uocant.

’“li fu^^^^'^'^' explicat hoe uaticinium, quomodo Chriftus Tudatislapis offendi proo ^’’. ”'^ïlfragt;dqui fcdabaturlegemiuftici3c,adlegêiufiiciacnonpcruenir, »niM*f*^^*^quot;‘’’°” circumcideb3ntur,an nonfacriHcabant, an non ieiunabantf l’ïulovk ^’”’‘’*'’^P®^^^ *^g’® feckbantfCertc in his toti erant. Scd refpondet ^ni ^^^i ’^“l''’’:'“’®® ‘^^« iufiiciam,quód non ex fide in Chriftum earn quac^ ({^4 ’^ Y^oquam ex operibus legis,hoc efi,ad Deum peruenire, amp;nbsp;iufti fieri con '^'^ '^^^^’^’‘^ ‘^^°^ impofsibile eft.Et impegeruntin lapidem offendicu#

Icrjptum eft;Ecce pono in Zion lapidem offendicuii, amp;nbsp;petram 'onis,S' omnis qui credit in eo,non pudefiet.

P*^*'’^æ capite fccundo:Vos accefsiffis ad Dominum,ut ad uiuum Ia# ^top^**^ ^^ hominibus quidem reprobatus, apud Deum uero deeffus ac predom %ki^^^ ^^’^” '“‘“ lapides ædificemini, domus fpitituaiis, facerdotium fan# ^gt; jv ^'^’^”^^”’ ^P^’«“^*“ hofiia#,acceptabiles Deo per lefum Chrifium; qua# ’quot;jij 1 ^quot;*‘“®*^’’‘P’“”ï^®“po®® *® Zion lapidem, in fummo ponendum ^‘^^*ft *”P’’®^^quot;’æ’ 9“* crediderit in illo, non pudefiet. Vobis igitur *4lïj^*^5ï’^’’«‘ï*’^*»Cwetum qs qui non credunt, lapis quem reprobaucrant ^'w 4^^ ^^^** effe caput anguli ; amp;nbsp;lapis in quem impingitur, amp;nbsp;peira ad Wihft® . r* ’ ”^quot;*P« 9* » qui impingunt in fermonem, neeg credunt in id, ad lt;‘Utmi tue tant, de quo etiam Èfaix 28. cap.

Si duo iHi difcipuli fciuiffent forc earn conditioncm libcratori's IfrasItSjSiJ rtgl^ ac uerbi eius,non tantopere offenfi fuiflent morte ChriSi»

Efaiæ ii ,quocp Chriftus defcribitur, undc nafd debeat fecondum hurnanK’^ tem,qualis rcx futurus fit,amp;^ quak dominium fit ipfius regnum, fiC qualempopubi^ in fuo regno fit habiturus.

Verba Prophetx hxc funi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Et egredietur uirga defiirpe Ifai,ó^ fureuJus de radicibus ejusfrudißcabit*^ quiefcet fuper eum fpintus Domini/piritus fapientiac amp;nbsp;intelltgentiar,fpinïusccigt; filq amp;fortitudinis,fpiritusfcientix amp;nbsp;timoris Domini, Et facict odorarieuniin•* more Doraini:ncc iuxta u fionem oculorum fuorum iudicabit, neep iuxtaaudiw*’ eurium fuarum arguet, fed iudicabit in iufiicia pauperes, amp;! arguet in acquitat« |^ manfucris tcrr3f:amp; percutict terram uirga oris fui,SC in fpiritu labiorum ftioru»** terKcict impium. Et crit iufiicia cingulum lumborum eius, amp;nbsp;fides ctoäor«»’”* num cius,Habirabit lupus cum agno,amp;pardus eum hoedo accubabit, in hoeuaikinio primum habes Mariam amp;nbsp;Chriftum fiIiumcius,qubW eft êtribu liai,qui Dauidis pater fuit:hic eft ille rex cuius hic meminit.

, item rebus conferuet. Regnum fpirituak eft, corporalibus igitur amp;nbsp;terrenis ar , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non opus habet,nee ijs defendi amp;nbsp;conferuari potcft,Sed fpiritus fandus 1

fepfrifKjft» ®*® fois gubernat id regnum,amp; omnia bona in eo operatur « Operaquot;autem ^ “® fli opera et dhus funt fapientia,qua nos docet Deum agnofcere,amp; qux ad pietatem 0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

diina, ccniem uitam pertinent,item quid Chriftus fit, amp;nbsp;quid faciat ac profit, ^®*^ y-w \ etiam nobis dat,ut iudicare pofsimus,quid uita pia fit,quid item impium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ium,quid fincerac dodrinx rcpugnct,quid ei analogum Ä confentaneum ft» I filijs etiam falutaribus amp;nbsp;prxfennbus iuuat,ut pij in crucefciant, quomodofi^^. ' re, quomodo omnia perferre moderato 0^ infrado animo debeant, afflict®* uj | ftosep confolatur. Addit etiam nobis robur in tribubtionibus amp;! afHidioniW’’ I animum impauidum amp;nbsp;inconeuflum retineamus, omniacp mala amp;nbsp;aduetfir^KS nbsp;I

titerfuperemus. Donat6C fcientiamprudcntiamcp,utpiusinregnoChtingt;* ’ J qualem et quomodo fe erga quemep gercre debeat,fiuc firma fiue imbcciUi hdt ditum.Donat ÖC Dei timorem, qui initium eft uerx fapientiac, Hinc uidemus^^ firum Regem longé aliter regnare amp;nbsp;regere fuos, quam reges in terris,Rtg^’ j teni intima cordis pcruidere,ÔC ea quae in receflu amp;nbsp;penetralibus pedons W j delitefcunt.fcirc ncqucunt,h«ncfxpe fit, ut quempiam putent cflè integrum bum iuxta fenfum oculorum amp;nbsp;aurium, qui pefsimus amp;nbsp;improbifsimus eft ft ^ At Chriftus rex, ut qui feit fcrutator cordium,uerc iudicat, ficuti, Euangelij P'^^gj, reftatur,ubi eum Pharifxisagit.Matth.j.p.aj.cap, alijscp locïs : ibi cognofO' ^ rationes eorum fecretas, nihilep moratur externam illam fandimonix fuc3i^^_^ eiem amp;: Iaru3m,fed arguit eorumfucatam 0^ perfonatam iufticiam SC fandim*’ fubinde appellans cos hypocritas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^

'Chriflirra (quemÖ^Chriftus rcx Zacharix $gt;,ipfegefsit)p3uperes, afflidi, moefti» Hic ^ gu pop»» Ipiritualc regnum.Si mundanum regnum eflet,tum regem non pauperem, «‘‘ ^^ {#lt;. moeftumep in terris effe oportuiffet,fed opulentum,magno firepitu SC ^’8”^ Ji* lia confpiciendum QC Ixtum, Itidcm 6d fubditos eius potentes ac magnifit^”’ ^j, ros eflè,amp; omnibus huius mundi uoluptatibus accommoditatibus affluerÇ^P^ .ƒ Sed omnia hic fplritualia font.Non tarnen femper amp;nbsp;in perpetuum manebuf1 Rf pcres,calamitofi amp;nbsp;triftes,(cd hic tantn ad tempus afflidi,fuicp régis utftigtl^^s, ), (ï,ferentcrucemfuam:ucrüficut rcx poft afflidione amp;nbsp;pafsionem in3gnus_, ^,, i amp;nbsp;adfummjglorix faftigium prouedus cft,Üc ô^omnes fideles fient die no«“ ^^.^

^mgbris ffiiorom Dei in rege gloriæ manifertata Lent, Interim, uti feribit Pau«? kmcri nos mundo,amp; afflidos, perfecutioni expoGtos, dcfpicabiles^ eiTe in Iioc ’’’undo oportet.

Quippe ucra uita noßra abfeondita efl cum Cbriflo in Deo. Quando autem Chr.ftqs,qui uita noftra cft,manifcftatus fucrit, tune amp;nbsp;nos enm iUó maniteftabimur

« gloria, CoIolT.j. Intcrea temporis uctcrem amp;nbsp;maliciofum Adamum noftrum hic Wdicio Crucis caftigari Si argui oporteuNeep enim regnum Chrifti caro amp;^ Adam ®«po6ilt;Jcbit Econtra ueram iufliciain nobis erfgi oportet,hoe efl,fidcm in Chriï? ßum, turn Deus nobis propter Chrißum peccata condonat amp;nbsp;ex gratia in Chriflo . iuftificat, aut pro ioftis repu tat. Nee feeptrum feu uirga regis noflri terrena eft, Ld,, fpiritualis,uidelicet, facrofandlum amp;nbsp;faluiHcum eiusuerbum Si Spiritus fanóus. ' ^3c uirga ante diem extremum percutit terrain,hoc eft, ueterem noftrum Adam, quit terraaut terreftris eft. Percutit amp;nbsp;arguit amp;nbsp;punit impietat€m,ut homines per uerbum Chrifti accufati,peccatum odio profequantur 0i^ fugiant,ad^p mehorem fru# g^m refipifeentes in pofterum uitam piam Si innocentem exigant.Profternit etiam Wrbo fuo omnes terrenas erroneasep do(ftrinas,quibus feducimur. Percutit etiam «interficitfeuconficit, uti Paulus dicit fecund a Theflal. i. Antichriftum ipiriru o* Lfui. Nam Cent regnum eius hoc mundanum non eft, fie amp;; arma mundana non wni,fedfpiritualia,uidehce»,iufticia, fides amp;nbsp;ueritas. Pugnamus enim contra ex^

*fcitum inferorum amp;nbsp;Sathanicam illam militiam amp;nbsp;fide in Chriftum ( Hic ChrO quot;Useft iufticianofira) Si. oratione ex fide proficifccnte;hanc exaudit gt;nbsp;ficuti promis

, Quod autem de lupis Si agnis dicit, figuratum eft amp;nbsp;pic^urati óratio. Neep ^u^^^ijf Ptopheta hie tanti facit bruta ifta animantia, fed fignificarc UoluiljEcdefia ex priduati '”■1)5nominibus congrcgandam,0C qui ante interre acerrime difsidebant,amp; hoftiliy^^^i,^ ''t«le animo fuerunt,cos per Euangclium tarn manfuctos, tarn cicurcs futures, ut quot;nmemlacdcrecogitent. Hic eft fruôus praedicati Euangdtj, quod agreftes,ferae g iMomitx genres, præferoces amp;nbsp;tumidi Pharifaci, ßC potentes huius mundi per uangelij prædicaiioncm cicurantur, domantur, humiliantur Si conuertuntur, inc»

pooul *^i^**^ ^^ ^^^’^ ^^ eodem ii.cap.Et erit in die illa,radix Tfai,qux flat in fignS adöci°*h*‘^quot;’^^®*** *”'^”’’^^quot;^*^ “^ requies eiusgloria. Erit deniep in die dia L quot;’'^® fecundo manum fuam,ut pofsidcat reliquias populi fui,qux relin ^Jth^ k ^^ ^ ’^ Aegypto,a Pathros,ab Aethiopia,ab Elam,a Sinear, ab Ha ^dlhP ^”^ maris.Etleuabit fignum in gentibus,cógrcgabiicp eiedosIfrael: '*P«liones khuda congregabit a quatuor plagis terrae amp;: caetera.

’ttb ’*P'fæ‘^^*Propheta quam amplum amp;nbsp;latum futurum fit regnum Chrifti,do ^lt;h ^° nbsp;nbsp;nbsp;^^ f‘^f^’'u^ flatus temporis noui Teflamenti, nempe, quamuis radix ^o^*rf ^***^^’ ^^^^* ^^^quot;J’ Chriftus apud fuum populum cÓicmptus amp;nbsp;reiedius ^uod tam gloriofus tarnen amp;f potens magntficusép rex fit futurus, ut per totum ^W™ T***** 8*’'*** ^’” culturac amp;nbsp;adoraturac fint. Erigetur enim Si flatuetuf ^^umfeuuexiHum,ad quodin praelijs omnium oculidirediamp;intenti funt.Hoé f'^*quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ ^ animum fortem, conflantem Si impauidum addif,

^^ ‘ Signum hoe eft rex nofler in cruce exaitatus feu eretflus, qui H ” *^*^**5 '^ ^ animae liberate funt.Et ficut ludsei in deferto ad exalratum ’‘’'yitÏrLf*’'P*quot;**‘’’ ^o^fugic^ant,cumlctali uulnere à ferpentibus pereufsi eG ^’^^ ’^‘®“* ”°'’‘® exaitatus cft,ut omnes ad cum confugiant cumfp fide m* *®gt;Öï ßj L***^”)?^*****“^’’*^ fanentur à peccatiletali morbo,uincanïtp uiitute ac pO ^‘Vmeis Chrifti,potentiâm tenebrarum.

^flUutlf'^'”^’’o*™ ^°^ obferuandum efl,quód propheta dicitiGentes eum quaf örhün« « W^niret,Septuaginta reddidwöt hatcuetba GqQui refurgcr.ut fit princeps vociiU9gt;.

Gentium,hoc ed^omnium nat/onum in terris,in cum Genres fperabun(,ßlt;^^ ^^^ triarcha lacob iuxta interpretationem Septuaginta, Genefis quadrag«ß'’’®'^(!/ capite dixir,Siloh gentium fpcs erit ucl cxpcôatio.Hic darum amp;nbsp;apertum t^'^^ niùmhabemus deuocationc gentium adEuangelq gratiam, (îquidem dlt; ^|j|0 interrogabunt, uel ChriftSut unicum faluatorem inquirent, fuamep fpem ^’^^ collocabunt. C^id hoc aliud e(i,quàm Chriftum uerum Deum Ôd homin«’’’*f^'i'jÿ è ftirpe Dauidis cHe agnofeentt Spes enirn in primo praecepto honor cß,^l^''^j^ fob ucro ac uiuenti Deo debetur.Sic regnum Chrifti iuxia hoe uaticiniumt^*” j * plum amp;nbsp;latö erit,quam totus orbis eft, ha utludaci minimal tenuifsimap’''’' Chrifti futuri fint. Hoc caput omnes etiam ludaci de Mefsia intelligun(,(]ui f^S Ihaciis recuperate amp;: rcftituere debebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

(^jod autem Propheta dicit : Requies eius gloria crit, hoc eft, mors ^'^^.^ tura eius erit gloriofa. Corpus enim eius non corrupts aut putrefaeftum ‘ftj’gÿ eius innocens fuit, quae nos Adæ filios ex arterna ignominia in aeternanigæ% honorem prouexit. Chriftus enim per hanc fuam faneftifsimam Ö^ faluifi^’'” [dn tem in fuum regnum act er nar gloriac ingreftus eft, fieep fuum regnum po^’’’°*j(|f* demum aufpicatus eft. Cumep ludaci putarent eum mortuum a extinlt;Su’’’P a fus,^ omnia iUa quae dixerat à promiferat, uana amp;nbsp;nihil cfte, ficut amp;nbsp;Ötopj”% iuscp comes fufpicabantur,ibi ê motte rediuiuus pro dijt, mortem® uicit,co^^ iugulauit,tumcp demum facftus eft gloriofus amp;nbsp;rex ludaeorum amp;nbsp;GentiUJf»^ num rcgnat,amp; hoftes fuos perpetua confufione profternit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j,;,

Primum itacp his uerbis comprehenditur mors Chrifti : Dicit enifflP^®P% requies eius* Deinde etiam fignificatur eius gloriofa amp;nbsp;uidioriofa rcfurre«^*®' w cit enim quad requies eius gloria fit. Non effet autem requies aut mors c^’ j[ na ast gloriofa fiue hononfica, Gin morte manfiffet, nihilcp morte fuapr«ßlt;t“‘' perpetr affet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M,^

In Exodo fcribitur quód Dominus manum fuam extenderit,fuani^ oiA^’^Ç^ tentiam grandibus miraculis declarauerit,ut captum 6^ mifere afflióS oppr^^^^j,^ populumfuumexAegypro,interrampromifsionisCanaaneduceret. Hi^’^ Propheta itcrurn premunt tak auxilium, fed multo maiuï,gloriofius,amp;.’ quam lüud fuit,cum Pharaonem cum fuo exercitu inmari fubmergeretjfuuw^^, pulum finedamno amp;nbsp;iniuria ex omni periculo in terram promiffam ducerct» ^ gyptiacabberatio figura tantum fuit huius bberationis, de qua hic loquii^*quot; J pheta. Vult enim Deus per Chriftum reliquos ludzos amp;nbsp;genres ex «K*®,’^ uitate Satanse liberate,Si in r^num Chrifti congregate,ubi nullis unquarruj’ù num incommodis aut malis amcientur. O ninescp genres per totum muno^jpti Redemptio enimpertotummundum fcextendit, ut difperfi amp;nbsp;P®^®®^^’^i|if’ ex omnibus plagis torius orbis aggregentur in regnum ipfius, ficut dicit lohan.iz.cap. Cum exaltaius fuero à terra,omnes ad me traham, ^‘^^ Chnfto monendum pro gente,öi^ non tantum pro gente,(cd ut filios Dei qü* difpe»fi,congrcgaretinunum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^

De hoe immenfo amp;; inexhaufto beneficio ucrae amp;nbsp;fpiritualis in Chf®®^ terna calamitatc redemptionis propheta Efaias cap. 12. pfalmum pracclaruifl ‘^^n ipX^o gratiam Dei in Chrifto-mire praedicat his uerbis : Ecce Deus faks ^ hdam amp;nbsp;nó pauebo,quoniam fortitudo mea amp;nbsp;canticum Dominus Drus»^ cftimhi in falutem.

... Si Cleophas Si comes eius hunc uerum faluatorem amp;nbsp;liberatorcmJlrt^^jj cognouiffent,uti Efaias, tG tam moefti nó fuiffent. Sequitur in EfaiarHaurietis^^ ^ In g audio, de fontibus falutis:Et dicetis in die illa.*confitemini Domino,inuof^^ | nomine cius:nota facite in populis ftudia eius : recordamini quód exaltatum * ^^^ men eius, Pfaillie Domino quoniam magnalia fecit, Si hoc diuulgaium derfam terrain, lubila Si can ta habitatrix Zion,quoni5 magnus eft in medio Vjj eftus ifraclis.

bei ^‘’, .n’isMo.quam exubérant! gaudio in Spintu exultct PropIreta de opulêta ^‘'’^ ^’’“’•t®'^« Ö^ hberatorc oblata. Cum Euangdium granx fum ^^'f^*^’^“'’i Spiritus fandus cum fins donis datur/iidelicet remifsio peccato* lt;!e ƒ ?“”(^*®*i*,S^ uerum gaudium. Hic ccrie fcns amp;nbsp;katurigo eft aquae uiux, É* . .’®”‘’quarto Chriftus quoep attaqua quam egodaboei,fiel«i colons aque ™t« in uit a if acternam,

Ptu ^’’’’^•Si quis fint ueniat ad me amp;nbsp;bibaf. Qui credit in mc,ficut dfeit feri« de uentre eius fluent aquae uiuse. Hoc autem dixit de Spintu,querii Wi trant credentes in ipium,

Perf quot;“'’^®f”^^f^quot;’ fandum nobis morte fua promeru!f,amp;; potenter deeïarauit cp j^^^ ”11 rnortrm amp;nbsp;uidoriam refurredionis pro nobis ukeritpeccatum,mortem, infinT^'^’^'”^ ^^“'^^’” ^^^’æ ucrus Zion, hoe eft, fidelium cathol.ca Eedefia iitm ” ^’^^* exultât amp;nbsp;lubilat, deep hoc merito gloriatur, unde habet rcmifsio« ter ^*'f^*®’^®gt;®‘^ram iufticiam,Spiritum landum, parem confcientiæ, Öl' fempia« ^’m *71 . **”• Panks enim ait primo Corinth. 15. quod Deus nobis tarn glorie» aim.” n ’quot;* ^ triumphum de lege,peccato,morte,^ inferno donarit perDomü quot;^JjftrowleforoChriftum.

fini ^^^''' ^^naticinatur Efaias itidem deuidoria Chrtni,dicens:Perdidit(Meù tut æf'’^®®”’’^ abderget Dominus Deus lachrymam à cundis iade» opprobrium popuü fut auferet ab uniuerfa terra:queniain Dns loquutus eft»

Uto, • ^’^*®deglutiuit,certeamortcliberatifumus. Nihil enim iuris habet ttft«^”^?®‘“”»®*^h’tgt;u«,poft«aquamab omni peceato immunis luit . Sed po-J *ieri L’’*^^’betinomne genus humanum.VerumChriftus peccata toiius ge# euiar ”'””'’**'P^odit,moriem9 inkipfo uicit 2lt;; abforpfit.ut pofthacnos motdi# 'P'''^’c deuorare ncqueat,quia per uirtutem refurredionis Chrifti omnes re '•«'quot;•quot;quiinairiHumaediniL.

^*2emP^'* ^^°^ Ckopbam amp;: eius comitem confolari,5t' docere,Chfiftum effe ’ tü»lf ?*^**”»qui non corporale illud regnum Ifracliticum reftiiuturus,ftd uc^ Ptunji amp;nbsp;•^’’^®^ ^^bfilios peomifsionis per totum mundum c regno Satanx redem çT®spiritual«amp; xternum regnum uitxamp; immortalitatis translaturus efiet» **'lgt;um Sik ‘ camt Efaias Pfalmum pukherrimum de regno Chrifii, de Eedefia fi* Pfolmi’■*’**^ fortitudine óf fecuriiatc.Vrbs fortis eft nobisifaktc ponei(Deus n f'’^^antcmurali.

tn, ^. °5^^. mos nia eius amp;nbsp;arma eius funt falus óf uidoria Chrifti, qux inufdifsi# ®'upetïbilia funt. Apente portas,ut ingrediat gens iufta,cuftodiês ueritates»

^ Ç ^^•*** ^^’*^’ ciuitaiis dcfcribuntur,nempc,iufti qui fide in Chriflum prxdni ’'®^*^''’'^®^^“* ‘®“**“® eft(tibQcuftodiente te(illum)in pace,co quod m hu^X^'’^^^^ ^*’^* ciuitatis fpiritualis dicitur,quódfempcr amp;' ubiep a!m5,pcr# hiil”^'**’’’“'P’*«™ conferuet,donet,contra Satanam,mundü,óf camem. Hxc pforde perfidem in Chriftum eft.

(i^ ’dopoftuaticinatur Eiaias derefurredione mortuorum eorum qui in Mef# %{ *^’^“'’f’^ ^kes iunt fpiritualis Ierufalem,dicens : Viuent mortui tui,cum V* quot;^^^ f^krgent : euigilate óf cantate habitatorcs pulucris, quoniarn ros ^4ii^’’‘’^ *‘k’A terra inferos eqciet. Veni popute meus,intta in cubkuia tua, ^i»( ®®^ **” circa te : abkondere modicum ad momentum, donee pertran» ^^^?icó^^^*°’ ^^^^ *quot;‘quot;' Dominus egreditur de loco fuo , ut uifitet iniquitatem WofJ? '“*”‘^ difcoopcrict terra fanguincs (uos,óf non operiet ultra iuper hi» ®'«nt in ca.

^'*mij ^^^^ refurredurl funt in proprijs fuis corporibus,qux in humo ia# ’quot;** refurgere oportuit,qui caput óf rex eorum eft, per quern ®«gt;gt;ïtcj à peccant hberati funt,per que ctiâ rckkitadi funt. Vaticinât us eft

itacp hic citra controuerfiam Propheta de refurredione Chrifti S^ CbriIH»ö®J uoeatep Chriflifidelcs,mortuos Dei,hoc cft,ad Deum pertinentes udquiD®^ quorum rationem Deus habiiurus,quos conferuaturus,minimec^ in morte tôgt; rus, fed ad uitam reuocaturus eft. Nam fi Deus ipforum, amp;nbsp;ipfi Dei pi^^P^^i certe in morte mancre non poffunt, necjmors cos totos deglutiuit,ncceo$ lum redegit, fed animam ôf corpus duntaxat ad breue tempus feiunxit amp;nbsp;AiW y quandoquidem Deus non Deus mortuerum fed uiuorum eft Matth.zî* An* j pud Chriftum eft,corpus in terra. Sed Deus nouifsimo die corpora reputg’*’ purificabit,gloriaqî ineffabili amp;nbsp;infînita ornabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ,^ (

Vita ater» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quabs autem poft hanc uitam æterna uita fit, docet nos Efaias, ubi didt. ^

w* j«« K. pergifeimins Sf cantate. Si pij cancre debcnt(indubie autem cantaturifunt J ternum Aliduia, quoi mors in uèdoria Chrifti abforptaeß ) certe uita hanc temporalem uitam beatifsima uita erit, quac perpétua gaudia, nullß lt;* ^ bus aut calamitatibus mixia aut obfufeata perpetuam fanitatem fine ifltogt;quot; ^^ ualetudine,perpétuas SC ucras uoiuptates,deledamenta Ôf iucunditates ß®f^jj,/f Ôf moleftia ulia habitura eft,nulli morbi corpora iterum infeftabunt, ports unquam ulio fenio flaccefeent amp;nbsp;decrefcent,fed perpetuû ucr,pcrpeW’ J nitas,perpétua uiriditas erit. Ideo dicit ros tuns ros eft uirentis prat4b®®®J^ refurredionem non marcefcetis,non contabcfcetis,fed femper amp;nbsp;in pt'^P**“’^^ rcbitis,ficut prata Ixtifsima ucl horti ex rorc amp;nbsp;^ato uirote amp;; amanintc 0

omnium pafcunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i «lii^

Sed ante diem huius Ixtifsimx omnium fidelium rcfurrcóioni*,*”*^* gt;nbsp;Cionis amp;nbsp;tridicix fubeundum crit, uti amp;nbsp;monet Chrißus loan. 16. In «ßionem habebitis. Hoc patienter Öd moderate ferendum cfl,utimaginiCW‘' j formes fiamus in paticndo,at£p proinde etiam in gloria,pronoftramcn^uf’' ^jjj) Paulus ait Philip.^. Qua: mihi iucra erant,ea arbitratus Turn damnum cA^»“* fium lucrifaciam,ut cognofcam ilium 8d potentiam refurredfionis illius, amp;to^ nionem aiflidionum ilSius, dum conformis fio morti cius, fi quo modo P^^^ ad refuneenonem mortuorum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^

Intereafèdemus conclufi,mundo ignoti, in penetrali feu condad ^^^^S/ nofiro fandlae EccIefîæ,fandîifsimacEuangeltj dodrinæ fidentes, eius^ P^'y nibus fidem Sd animum nodrum firmantes,ufep ad iudicium, ut indignatio P^ fear, ut óp iudicetur id quod iudicari debet. Nofirac afflidiones non fed bic ad tempus breue,quod moments oculi efl ad seternitatem, Exaco p jn pore ueniet Deus ad iudicium,SC reddet unicuiep iuxta opera fua* Tum P'^^X (ons Abel é pulueribus tenac prodibit, nee amplius terra fandotum corp®' teget, fed profcretin apricum,ut und aim animabus fuis glorificentur. ^pjjiiJ Ét cap.z7.uatfcinatur Propheta de regno Chrifli óf Ecclefia cathoIE^i'J^^^^? eamutncam.In die illa cantate ip(i(Ecclefix3uinca(proferens)mcrum.Eg° j^j^i nus cuRodio earn,per momenta irrigabo eam,^ne forte(hüftis)uifiïetc3ni^ [iP amp;nbsp;c'ieferuabo eam.Veniunt(dies)amp; radicem mittet Iacob,pullulabit0^quot;‘’^(i)li’ raheljSf tmplebuntur iuperficies orbis frudu. Et crit in die illa clangct'’*^^^(^y' magma, Si uenient qui perierant in terra A(ïur,SC qui expulfi crant in tett* pii,ddsdorabunt Dominum in monte fando,in lerufalcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^p.H^'

Haec uinca efl fidelium EcdeCa,quac uerbo DeicomprebenfaSf flt;^P^’. Qp/ ornata efl Spiritu fando,S^rigata atep humedata preciofo fanguine uis autem multae befiiae noxix hanc uineam circumeant amp;nbsp;infidiofe io^’. ^ pcre,3i totam deuafiare conentur, nihilo fecius tarnen uirebit amp;

Dominus ipfe eft euflos eius,efl amp;nbsp;uigil 0^ {peculator fumma diligentia cuflodieas.Sic Ód nouum i cRamentum de Ecclefia loquitur Matth.zo*

Quatnuis autem hæc uinca magnas tempeßates, impetus, Ô^ g’'’“^? a^)fllt;flt;^ procellas patiat,non tan»? dilaceratur,nec fît minor ôè ardior,fcd (ubin«^ j^jiu^

floruTentior uiridiorep. Ct^kh cnimEedefia, amp;nbsp;diîafafur fn quatuor pro« P^ftes» Apoftoli Dei oriundi é femine Jacob, Ô^ Ifrshclitaeïuxta car« ƒro,buangehum fparferunt amp;nbsp;propagauerunt inter omnes genres. Per hanc eo« ™ pbntanonem amp;^ irrigationem Deus dédit incrementum,na ut per Euangehum '’toto mundo ex gentibus fadi fint fpirituaks Jacobite aut Ifrahelftîe, qui fpiri« Ji, * P?*^ ®’^ Iacob fidem habengfuaep uita earn profitentur^ô^ reftâtur quod fide præditi finqfilqcp eorum fide fint.

oie uems Jacob aut IfraJiel,tioc cfi,EccIefia per totum mundum fefe ex ten dit, c ^f*®^“^*’^’**^®*^*** Quippe multi ab oriente amp;nbsp;occidente uenturi ÔC um Abraham Ifaac Sé lacob in regno coelorum accubituri erant.Matt.S.Eodemep ^*mporcgratis,ut gratia Chiiftiomnibus mortalibus aperiretur amp;nbsp;ofïerrcrctur,tu« ^’? ^uangclij per lotum mundum intonareoportuit, ut Judaci amp;nbsp;genres in unam tWiam congregarenturex orbe toto,Dominumep lefum Chrifium adorarent in ’''«0 monte Jerufalem,hoc eft, in catholica Ecckfia, quae efi mons Dei Stf cœlcftis ^®ofolyma. Terrefiris cnim Hierofolyma habet fuum finem, iamcp deuafiata eft, ’^*ypus tantum fuit codeftis. lamuerô cumUeritas amp;nbsp;res fignificata aduénerit Si fibnihil opus amplius eft figura. Caffa itaep amp;nbsp;frufiranea eft fpes amp;nbsp;expédia«

»a ^næ^f*^®’^“^ ^’® Prophetias de terreftri lerofolyma intelligunr,quç nunquam ^Pdßinam ham dignitatem amp;ftatum reditura eft,ucluti Daniel cap. p.praedixit.

»IT j^^^^^^æc’uJnea Ecckfia catholica aut Chriftianifmus per totum mundum j^^«fbuit^:^ omnes genres Chriftû adoraturae.uerusep Ifrahel futurs, praefidioep JJ^boChriftifloridaluræ amp;nbsp;uirides futurae eftent, certe Chriftumà morluis re* i,j^^'^^°P0’’iuit,ut magnam ac fpaciofam hanc uineam plantarer Ôd euftodirer, utep . '’00 tantum Ifrahel iccundum carnem/cül Sd nos genres,fpirituaks Jfrahcbias U« f”'f' Ô: conferuaret. Hoc duobus iftis difcipulis in mentem non ucnit.

^.^ Ïntinniboî his uatiefnns,diligenter Ôd penitus introfpedlis Af exeuGis, inué^ »um'^*^'*^'‘^'°^’*‘^’ ^ Chriftifidelium.Hxc cftuera kberatio lfrahehs,non tan fcorr quot;^'^y*quot;®™*quot; ’“^ Babylonis, fed ab inferorum tyranno immanilfimo Öd à morte ff mpiterna.

QoofC ^*”“® Ïolt;i* ««k’®'**“’^ EI’®” ^* **®'I’®*^® ^^® gratiae nouiTeftamenti, 1 uenit amp;: Spiritus Jandlus in corda eredentium mittebatur, per quem iJ^®’’®^’^ö*M-pax frutra fummacp fecuritas confeientiarum donabatur. Sic WiJh*^'***“’^^’P’?^* Pahï’®i’*® defertumerit, doneeeffundatur fuper nos fpi^

H k k^^^’^’ ^ ^^* ** deferto ager cultus, atep ager cultus pro fylua reputetur. ®lnbit iudfctumin deferto,amp; iufticia in campo fertili manebit.Et erit opus iufti« ^ P^'j amp;nbsp;opus iufticix tranquillitas atep fecuritas ufqp in feculum. Et fedebit po^ ç»meus inhabitaculo pacis, amp;nbsp;in manfionibus fecuris, atqp in refrigetijs turiO

Ka’ P’’æ^'^*^’f ludaris futurs,ut urbs amp;nbsp;regnum eorum deuaftaretur, id quod •i^’pwChaldatos fa eft um eft.Hoeep fieri opor tu it, ante quam ueniret Mefsias, r ^tiibuscalamitatibus finem imponeret. Et Spiritus fancftus Chrifti in dios ef« liijA**^ ^®^*'* ^**5P implctum eft die pentecoftes Hierofolymis, ubi'Chriftus ^v^ P^^oiliseü uiftbiliter mifit, Ado. z.Tum demö ucra Hierofolyma fuper lapi

jS” ^ ^*krtum, hoc eft, rcliqui ex ludxis amp;nbsp;gentibus, eruntut ager dtlf4 Om *f^bboriofccultus, ferentepfrutftumcopiofifsimum infidcChrifti. Etager iiiO'T'*’^*^’*’^^*®’^y®’8°8’»’f®‘^^®*“^*® Wtum amp;nbsp;defertum. Turn ueri ^W in hoc regno Chrifti habitabit, hóe eft, fides in Chriftum,qux producit fru« ^^jithetifflum Ä iucundifsiinHtn, utpote paecminimMumpaeem ueramm Dornig

PHOPHETIÆ VETEKIS TESTA-Domino, pacem confcientix,dc qua Romanis y, ueram quoqj Si seternam^c^* *’**”’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dot

Vocat autem Ecdefiam Chrifti,habitacula pads ÔC tabernacula fidudae 1« midlia tu(a,eô qu6d nufquam alias pax,nufquam Cecuritas Gt à tyrannidc w® * . fpirituSjâ peccatis amp;nbsp;morte,quâm in fola EedeGa Ghrifti. Nam qui EedeGa-'ï’ n ait amp;nbsp;tuctur,is ipfe eft Dominus ille exercituum,qui Satanamuidtjamp;Sioo»^®*/^ EcdeGamßrmo amp;nbsp;folido fundamento Gabiliuit,ôifubicp ab omnibus imminently malis potenter dcfcndif.Is folus recondliationem peperit amp;promcruit.EccUu^ fpirituale illius corpus, eft tcmplum eius, eft regnum eius in quo habitat. P^®‘?^ nufquam elle poteft ùera pax alibi quâm in EccleGa, in qua pacem lt;um D^o mus per unicum mediatorem amp;nbsp;recondliatorcm ChriGum.Extra hoc habiweow Dei mera eft indignation helium amp;nbsp;infeßaomnia. Nam in ee qui in Chriftu®^ crcdit,manet ira Dei,eumcp În acternum perire neceffe eft. Sed ucra P^ ^ nÄ ritas,quam hic in Gdc habemus per arrabonem futurç hacreditatis Spiritui in futura uita demum incipiet,cum ultimus hoftis mors in totum abolita fuent;

Item Efa.^y.cap.eft prophetia plena confolationis de Chrifto ÔC regno c^^ fix,de dodrina Euangelq, de miraculis amp;nbsp;Ggnis Chrifti, deep uera liberation« P Chrîftum,ô^ de aeterno gaudio Chriftißddium. Verba prophétie hæc funt î t*^ buntur folitudo amp;nbsp;defertum,d^ exultabit locus iqualidus, florebitep quaGliliu^’^*^ rens florebit, amp;nbsp;exultabit fubindc exultatione atep iubilabit, gloria Libani ei,decor Charme! amp;nbsp;Saron : uidebuntep illi gloriam Domini, 0^ magnificence noftri.CÓfortate manus remiffas,amp; genua nutâtia roborate.Dicite ad eos cipites funt cordc:confortemini, ne timeatis : cccc Deus uefter ueniet cum u^“®^ lt;uidcbitis)rctributioncm DeiJpfe ueniet amp;: faluabit uos.Tunc aperientur odi^r corum,amp; aures furdorum referabuntur. Tuncfaliet Geut ceruus daudus, 0^ to^ dem prorumpet lingua mutiequoniam eftoflac funt aquae in deferto,^: GumitHi®, litudine. Redalt;ftuscp eft locus aridus in ftagnum, amp;nbsp;terra Gticulofa fit in nes aquarum : Seï in habitaculo ubi draco recubuit crit locus humeeftus pro af®®. ne amp;nbsp;lunco. Erit quoep ibi femita amp;nbsp;uia,SCuocabitur uia fanlt;fta:nec tranfibitp«f Smmundus,fed erit illorumcSC nonoberrabunt.affuctus itineri amp;nbsp;ftulti. Non Ico,nc«^facuum animalafcendet per eam(uwm) nee inuemetur ibi, fed redewr ambulabunt (per eam uiam.. ) Redempti inquam Domini redibunt amp;nbsp;uenien*’'^ Zion cum exultatione,dC gaudium perpetuu erit fuper caput eorum : Ä apprthe* dent gaudium SC 13eticiam,fugientcp trifticia Sd gemitus.

Tum ludaci, turn Chriftiani hoe caput Efaiae accipiunt de tempore quo nouum Tcftamentum per totS mundum promulgatur. Vtitur autem Prop^^ oratione pidurata,fub qua magna myfteria rccóduntur.Libanus,Charmel,ó.'S’f funt loca terra Canaan, per quae incola eius terrae intelligi debent. Et hoc:^^^^ amp;nbsp;exultare,fpiritualc cG, quod in pedoribus hominum Ht, cum Euangcliw® ” Chrifti audiunt.Eftqj hac fententia Propheta;Etfi recalcitrans amp;nbsp;inobedientiy^ gog^j principes in ludæa, Ô^ maxima pars ludaeorum und cum regno fuo dä»-buntur 3d abolebuntur,attamcn aliqui fuperftites 6d reliqui er«nt,pOpulos^I^*^ rebit amp;nbsp;aagetur. Id tempofibus Chrifti in terris agentis in ludza implctum . in iudai«. Chriftus nantp amp;nbsp;difcipuliciusperagrabant totameam regionen 1 5C Chriftus in defer to. Euangdium item in ciuitatibus,uicis,pagis,agris,aquis,fti^^ «ibus,aeditisetiam maximis amp;nbsp;ftupendis miraculis praedicabatur. Et quamuùni _ rido ÔC infrogifcro deferto Gebat,lætum tarnen amp;nbsp;frugiferS defertum fuit,mtn W tes grafts Dei tam copiofe amp;nbsp;exundanter ibi featurirent óf manarent, 5^ Sp^ tus fandus per Euangdium tam praeclarum amp;eximium ftudum ferret,j te propter ter tenuem de Deo cognitionem tanta ariditas Godtas 2C infeefu*’®^ » taifuerat.

u^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXXXV

” ^ Chrißum,cognitie pcccatorum amp;nbsp;gratis Deijemifsio peccatorS, ^^^lif ^* ^°ofcien«a in Domino, amp;nbsp;opera bona ex ucra charitate ÖC fide non gracia non befit apud reliquias SynagogaeJed amp;' per Judxos, ^nte p ^quot;®Jps in andijm,horridom,amp; uadum defertu gentium delata eft,quod Mi ^L?^^’^ qooep inigatum amp;nbsp;foecundum (adum eft, Attp ita praefigma â^ ’’^dir • T ^’'^ ^^bfi^æ ’n*® apud Synagogam tantum fucrant, nuncEcciciix §lt;111 ^”J*’^*^ ^ gentibus data funt,uidchcct quód habemus uerbumDei,Le* lijin/^P. 9®gt;^ Euangehftas,eorumcB fanum amp;nbsp;uerum intellctflum. Qux om^ '«e«IInd»inonfibent.

” fT ®’“‘’quot;® ^ infinita gratia,gloria ac donum eft,Dominum uidere,hoc ^'‘ïmlb ^^^^^^r’^^g^^^*^^’^^* ^“^ cognitie amp;nbsp;fcientia nes iuftificat Efa.yj. per °tramur à peccatis,a morte amp;nbsp;ab omnibus quorum nos Satan reos agebat?

®'gt;»gt;»h’^*^’ ^ dolt;*lorcs Chrifti cÓfolationibus uberrimis 0^ folidis erigent atep '’’ïfu^”^ ^*”^’ contrita amp;nbsp;humiliata pecdora, qux agnofcunt amp;nbsp;confitentut pee# ^^’*’^^* expetunt. Nam Deus illis conftituit amp;nbsp;promifit auxilm, ’’^ fJ^’’'®’P'*ßd^“‘quot; “ Chrifto, ut à morte amp;nbsp;lyrannide Satanse nihil pericu«

Quod eft illud folatium amp;nbsp;auxiUum f E H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVamp;

®^ firmifsimumeft auxiIium,Deus ipfe prüfens in pro« *'gt;cii|jn ^'’*®®*^’^«if®f* Ait enim hu iabo,ïpfe ueniet, Vbiigitur rdinquetur ’Ioi-w'’’^£®^*o»n»orti ÖCSatan»,cum Deus ipfe uenerit ad nes ab ijs rcdimen; ‘’''bïd^'^M '^ '°’ ’^confpeeftum Dei fugere ^ euanefcere. Hæc Prophetiaim^ MnJ^ . ”^®*h ^ Bcthlcem,cum Dei uerus Öd naturalis films, arternum ucra P^doti^ ^’'*^^'^°P^*^ perfona humanam naturam acumens,in unitate æternae fuæ ^öoctQ^*'’'f8^®waluo Manx propter nos uerus homo nafcerctur,ut in xterna, ’’'^'’’reH/'''^'P’'’ ^ iuftifsima illa fua perfona, perditum amp;nbsp;lapfum genus huma^ bus iijj ''f’ftt.ó^ in priftinam dignitatem reftitueret, amp;nbsp;ex omnibus calamitati«

Mire/°P”^^^^°’^^s dus tam diligenter hoc uaticinium de Mefsia non fan's Mt ^^-T*' P’'obc intellexerunt » Nam fi intellexißent,incredibili|lxticia exul« Ment r ^^^ ’ I‘'lt;lgt;g*'entor fane,fremant, furiantep Pharifxi amp;nbsp;Scribx noftr) Mam ' *'^’ ^'^ *“”’ P®^*^^ * Mefsias nofter illorum quantumuis immanem Mu f? *^'”Potcntiam facile uincet, nee illa crudeli iracundia in totum nobis ^1(01 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;’0”*“f»*^ uoluntate eius fit. Vitro enim cam mortem pro^

M$• quot;f' “obit. Nifi fe Iponte tradidiffet ludxorum manibus öd crudelitati, ^\u’'*-^’^''’‘‘quot;‘‘”’^*afficerencccontingerecum potuißent.Sed nonmanet V^^® ^'^^ ®f^ 9^* diam nobis miferis peccatoribus auxilium, fubfidium^ '^ka*V^”^*^*’*’^quot;^^^ ’^ gaudium promifit,eacp omnia dare amp;nbsp;poteft amp;nbsp;uult **^1111^** ^^P*® Oeus crat,à mortuis propria uirtute refurrexit, mortiep om^ ''‘‘igt;5iJ‘^*P®’’ftu*i^ primum in propria fua perfona, deinde in nobis etiä qui in *^^'quot;t?^^‘ ^^*^*‘^^”' uidimus tanta amp;nbsp;tot eius miraculofa fa(fta,qux fatis teftan* ^®6*®m»widelicei,quôd cxcis uifum reftituit, furdos audire fc^ i^PtTii*^'^*^’’^* fanaöit,mutis fermonis ufum reddidit. Atep hinc dicit Pro« ^ophfp’P®^“®*“’^’^^^^*^æ^°'^^quot;’* P^quot;^ uoeem T VNC intelligestempusib More'f ”'^”' ^ lattifsimum gratiz noui Teftamenti, tempus illud Cbrifti, quo butes aquz uiuz in defertis in quibus Deus ignorabatur, amp;nbsp;notus non R r erat.

PROPHETIÆ VETERIS TESTAI erat,ex alio loco in alium fluent:quia exuna Ecekfia aut congregationc pionn®^ «angchum dimanabit ÓC latifsime propagabitur in alia loca, ut Öd in ijs Chrifl';'’’ dikant agnekere. V'bi ante etiam ferpentes uirus illud falfae dodrinx foperlW”' nis atcp idololatrix eßuderunt, ißuefana dodrina ueritatisapportabitur,ea^û^** dus amphfinuos feret,

Qiud eß autemfemita amp;nbsp;m'a fanda in hoc uaticinio,per quam poUutus f^’” franfit 7

Loquitur in prophetia hac de Euangcho Chrifli Sf EcdeGa cius ; eß itslt;T da uia cuius hie mentio fit,fidcs in lefum Chriflum uerum Deum äf uerum ^^ ex femine Abraae 0^ Dauid in tempore natum. In hac uia eunt uere Chrißifi‘'‘ |,’ eledi,inhacuiaambulauerunt Abraham, Ifaac, lacob, Dauid, Maria, amp;nbsp;Apo“|°^

Nee ulla alia ad Deum uia efl quam haec.I0an.14. Ego fum,inquit Cbriftus, ult;^gt;^^ ■ ritas Si uita. Nemo ucnit ad pattern nifi per me. Equidem nulla efl fides aba ^^^^^ I ( quam Chrifliana amp;nbsp;catholica fides. Reliqux fedae omnes funt aliud mini qu«quot;*^ I roics amp;fuperflßiones Satanicx. Nemo hominum unquam faluatus I Chtiflifidelis,hoc efl, nifi in Chriflum credidit. Idcocp fides hæc Chrifli’^” bquot;^ 1 Chriftum,uera,expedita,unicaamp;fanda inæternam falutem uia efl. Quib’O^''^ | ingreditur,quifquis tandem fuetit,etiam rudifsimus omnis mundançfapi^'’quot;^’f^ | fimplicifsimus idiota,is non poteft non æternæ falutis confors fieri.Ât qd^I^ ^j|^ I ftit uia, quantumuis fecundum mundum dodus, fandus, fapiens amp;nbsp;prudens w I is tota uia adeoep toto coelo errat,amp; reda ad inferos propcrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ juf) 1 Hæc fob etiam uia tutifsima efl 6C munitifsima, in qua leones ^f^*”^ ?^| Arcs nos lædere non poflunt. Quippe qui in hac femita manent, qui inde nw deciinant,eos neep tyranni,nccp falfi dodores lædere poßunt.Nam ut m^**^« cultatcs Öi corpus etiam ijs ablatum fuerit,nihil inde damni,fedfummunil‘'^l‘^^ dunt. Omnia enim in falutem illis cedunt prouidente Chrifto,qui corumtuf^ lt;05^ eufloditjita ut nc minutifsimum quidem oflium eorum perire patiatu^» I

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Chrißiani. Hi étant abdodi à Saiana in horribdem captiuitatem peeeato’'“;^‘| tis,in eacp captiuitate in perpétua detenti fuißcnt,nili Dominus ipfe ueniöquot;pj,(3Ï fuo precioOfsimo fanguine redemiflet. Sed uenit Dominus iHe, Satanam^f ^ fpoliauit,atqj ita redempti hi redeunt in Zion,hoc efl,in Eedefiam ian*-^?^ (uil” Iicam,per fidem amp;^ facramcnta,ó(J ueniunt cum laudejiubilo.cxultatione«^* p^iij capnuitas tetrior atep horribifior fuit, co maior eÜ etiam lacticia inde rcdc'T'Pi^^j^j Atqui hæc captiuitas acterna amp;nbsp;tèterrima horrendifsimacp fuit, in qua ^J^^jjf/' corpore amp;nbsp;anima miferrime omnibus cruciatuum genenbus cruciandi'‘’'^■^p Haeccalami(as,ratipnem ac fenfus omnes fuperat.ldeo amp;nbsp;merito Ixticia b^ raino in Zion infinita óf immenfa eß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y ’

Mundus fua quoep gaudia habet, fed mundi gaudium momentandJf^^[((* ruw Jra ^’^^^ gaudium eß. Autertur enim amp;nbsp;énem habet. Scd Chrißifidelium ^^^’^yid/ Iditditi, nbsp;nbsp;”’ *^* ^*^ incipit in fide, fed turn demum prorumpet SC excret fefe, j^F

hofiis mors abforpta,amp; Satan cum mundo fuo fcelerato amp;nbsp;impio in ahy“‘’^^(lt;l^' in acternum cruciandus prxeipitatus fuerit,actunc omnes qui in Chrißu® ^1)11 runt, hoc eß, totum regnum Chrifli, ab eo tempore nullis hoflibus ’^^j^fZ tatibus in poßetum conßiäabitur. Turn demum inchoabitur uerum St ïÿ^

’*®P*!*^®^®^^“quot;’» omniscp triHitiæ, doloris amp;nbsp;crumnac finis erst, Quippe ^ ”® Chrifti,cum gloria cius manifedata fucrir, peccaium amp!ius turn nun ha^ *»0(1”'°*^^^*^’”^^ morbos,nee perfecutionem, nee ullas calamuatcs autincom* ^uit^ft ^*^^’ °æ'’^*^ caufæ moeftsciæ per Chriftum turn fublatæ funt, ficuti Chri^ ije(},^”*®^°’®”“ ij5»cap, Jterum uidebo uo5,êC cor ueßrum gaudeb.r, amp;: gaudtö 9000^?^^™°^°'^^^ ® uobis. Et Apoc.21, Deus abfierfurus efl omnem lachrymam **^otart,*^”“”* ^^ ™™‘* ”*”^’ ”°” ®”** ncque ludus, neep clamor, neque dolor

fîtis ^®P^ Mefsiam tam plenam amp;nbsp;abfolutam redemptionem ab omnibus pee *^^^ ^ damnatione,uitamcp xternam cum perenni gaudio habituri eße mus, u,j’P*'^®o«« ’quot;^“^'^^ quot;®9 debuit neep potuit.Vtinam hoc fide enam appre»

Don ^^^’^'”^ ^°^ 3 uobis fieri debebat. Sed Spiritus illc malus tentationibus fuis ^^ Unquam denfam óf airam nubem Soli huie obducit,ut eum aliquando non ui-? »t^’®’*”^^‘’9’ff‘C*9*rt‘Uh ut tamimmenfx amp;nbsp;inæfiimabilis promifsionis de uu hmT .’‘’^’^”®“*^’’‘tit certe non tam diligenter apud nos expendamus óf nobis *»anV^ ’®®^”*'®» Verum gladium Spiritus fanci(,hoc efi,Eu3ngclium,iemper m diljj, ^®,8tßäbimus,eocp ab igmtis lelis hoßis nos defendemus, fidem uiu fii i-na (tïe{pL^ ^’'^‘‘**®®^ «tp suditione ac leiSiotie fcripiurarum excitareaiqï cxer^ l’*0Dh*°^'”^*.*’'^ ’” fitcuritate carnali obdormiamus, Subinde eum fanCtißimo illQL^^’®*t*pfogt;fult;npeinhasuoces:Afpiccód exaudi me Domine Deus meus: '^ïlui ”’^'“’°*”9eos,nc forte dormiam in mortc.Neforte dicat hoflismeus.’prx* ^tribubtores mei exultent fi lapfus fuero,

li»^iJ^^®it*c«iium deChriflo Efaia: 4o,hoe: Super monte cxcelfumafcende ’'tiim''*.'''^^'’^”*”*’^’^^’ “*’f**t*®*’ uocem tuam ierufalem annunciatrix : exalta óf ^'»ttr'^'u *^ ^’Uitatibus llt;huda,ecce Deusueßer. Ecce Dominus Deus ueniet po

. ***“™ ®*us ex feipio potens erit : ecce merces eius cum ipfo, amp;nbsp;opus J’’PlUlïi.

^^bQi • ® ^ Hierufalcm admonentur, ut annuncient gratiam Si po ten tiara '^®'*gt;ex A ° 3duentum eius. Quafi diceret ad alias ludxæ ciuitates : Jampri^ Mefsiarn, qui in lege Óf Prophetis promißus eß. Nunc refpicite, UnJ'§«eauresamp;animos. Vidlt;ie,hic eßDeus ucßer,nempe Mefsias ilk, po* *MliiJ’*“”*®‘’’‘U’tor, qui potentum fuam déclarai hoc ipfo,quad uos redimitab ^**Uïl ^’'’'’*f’^*’’i* ^ crudelifsimis,uid«licet, peccato,morte óf inferno. Quic;gt; ’’”gt;tjri ^°^’^' fieerc,id poteß praeßare Ôf abioluerc,ita ut nemo eius conatum re* 'quot;‘«öa’'*^ *'^P^’^quot;^^ pofsit.Quippe Deusipfe eßin Ôf fub natura humana. Sequi* SfuTzv ^ ’*’ ^“®™®tlo iuum populum autregnum gubernet, uidelicet fumma Stt k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ paßor gregem fuum pafcet,óf brachiofuo

%Q ® ^‘”**us agni Ioannis 10. Chrißus efl paftor,pafcit autem nosfaluifico ucr* tn^gt;4»olt;l cibus noßer eß. Et quamuis adhuc imbecilles Óf imperfeói fimus fe^ \f^“«®»™on tarnen propterca nos abqcit óf à ferepellit, fed geflaios S^ ’'■ S^emio fouet. Eß enim regnum Chrißi regnum gratis. Sic certe ^t^’*ifittnas ouiculas Cleopbam óf comitem eius geßauit, quia ualde rudes ”’0*1(11^ ^™^®c*ll* ^’^^ praediti erant,fed pafcit eos uerbo Dei, eaép eis comme* ^%/a.' ’'’^^ uiaxima iatticia affeeßl óf uehementer animo recreati funt, ut óf alios

fuis, 5c’ fccißi me hborarc in miquitatibus tuis. Ego ego fum, qui delco fed^f’ propter me, amp;nbsp;peccatorum tuorum non recordabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^j,

Hieuidemus quid Chriftumeoegerit patióf mon, nimirum, peef2(200 ^^ Solusautem Chrirtus,nccaliusullus pro ijs debuit amp;nbsp;potuit Deo fatisfacere !^P .^ amp;nbsp;pafsiones noßrac id praeftare non poterant. Non itaep iuflicia noftra in nob«) jj noftris operibus aut pafsionibus fita cft, fed in pafsionibus óf opcribos Ç“*^ expiât,condonat óf deler peccata noftra non proptet dignitatem meritotS ®® rum,fed propter feipfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^g

Hie habemus caufam óf frueftum pafsfonis Chrifti. Cogitaflent igtW’' ®, t^ Ali difqpuIi.Paflus quidem eft,non coaóc tarnen »fed ultro. Patris uoluntas WiG 6f ipfius Chrifti uoluntas ut pateretur. Haccp unica ratioric aemodo uoluit ut Ifraelem redimere óf regnum fuum aufpicari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Paulo poftcap.44, indicat qui frueftus ex tantis laboribus,acroninisó^’^i tibus à Chnfto propter noftra peccata toleratis proucni5t,uidelicet,quód ritus faneftus cum donis fuis, per quaeregnum Chrifti, Ecckfia crcfcittiretsJ^ agri feccunda pluuia in Alaio irrigati óf humediati, Cum Deus impium turn condonatei non tantmn peccata,fed óf Spiritum fanlt;ftum illi largitut cum ^ nis fuis, Hde fcilicer»charifate,fpc,gaudio,óf pace confeientix. Inde crefdt^PL uenit uerus lacob óf Ifrael. Sic itacp affatur Ifraelem. Effundam aquas fopef 1®*, tem,óf fluenta fuper aridam:effundam Spiritummeum fuper fernen tuumAbd’^ dióionem fuper germina tua. Etfuccrcfccntquafi feminata elTent inter hcfb^i^ quah falices iuxta riuos aquarum. Ifte dicct:Domini ego fum, óf iftc uocabitft , 1 mine lacobróf iUe fcribet manu fua Domino,atep in nomine Ifrael denominäd' ^

Hic habes uocationem Gentium, quod óf ipfc futurs fint lacob óf 1 fpiritu óf fide, quód ore mambusep Chnftum fuum Dominum óf Deum effe Pv I fefliirx fint.Hæc itaqj uera liberatio Ifraelis eft,quód Chriftus tum ludaeos W«^. I tes à peccatis, ab omnibus erroribus, óf ab «etema morte libérât, óf Spiniunt W® I fanóum ijslargitur,ut Deum agnofcant,confitcantur,laudcnt,ó:glorifi'ceot ^/L| dem ê morte rcfurgant,in fempiternum cum Chnfto uiiSuri.Hxc eft henediiSib 1 nediói feminis Abraae,ex quo regnum Chrifti fuccrefcir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. \

Difcipulifcrtafsis fufpicabantur fore,ut Mefsiasludxosui karmis libd®J 1 omniuum opunt affluentia óf pacis perpétuât omnigenis commoditatibus dK^, ? in regione Canaan. Sed leuishæc óf miferaliberatio eft,collata ad liberations®, artcrnailla captiuiiatc óf lyrannide Satanica, quapremebamur. CumépPtöK Ifraelem propter idolatriam obiurgatum aceufafiet, quód uerum Deumnon'' óf rite coletent, fie deinde ait : Recordarc iftorum Iacob óf Ifrael : quoniain ^ meusks tukgo formaui te,ui fis feruus meus:ldeo tu ifrael nc obÜuifcaris »nei^ delcui quafi nubem iniquitates tiras. Óf quafi nebulam peccata tua: reuertereJ“ ’ quoniain redemi te. Laudate coeli, quia fecit Dominus bona populo fuo, ó®* inferiora terrae,rümpfte montes in Iaudem,fylua óf omnia lingua cius: quoni^””^ demit Dominus Iacob,óf in Ifrael magnificabitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Hoc Eccl e fia de Chnfto intelligitucroredem ptore óf liberatorc. Nelt;P.^’j ullus alius redemptor eft generis humani quam Chriftus. Neep ullus Deosa''''®^

' qui peccata dcleat óf condonet,quam Chriftus lefus folus. De hac gloiiofa,io^® parabili atep inaeftimabili libcratione, merito uniuerfa creatura gauderct óf ö®*^ ret. Nam lummum óf maximum beneficium hoe eft, óf tantum, ut nuilum maius, nullum cxcellcntius contingere pofsit, quod unicus óf xternus facetdos rex Ifraelis Chriftus Deo nos réconciliât, peccatis noftris delctis óf motte inf«®®quot; deuieftis ac proftratis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vaticinatur óf capite49. de Chrifto óf Ecclcfia Chrifti Efaias multisóf P^j fpicuis uerbis,ubi fic ait : Sic dieft Dominus, redemptor Ifrael óf fanâuamp; «®’^

*gt;ncufc» anima contemnitur.SC in abominationc eft gentium,Ôd dominantium eft uidebunt,amp; (urgent principes amp;nbsp;adorabunt, propter Dominum qui *‘‘udelis, amp;^ fandum IfracI qui elegst te. Sic dixit Dominus : in tempore gratuitæ •■oluntatis exaudiui te,SC in die (aluni adiuui te : ego feruabo te amp;nbsp;dabo te in fedus ^PulijUtrefufcitea tcrram,SC pofsideas hxreditates defobtas.Dicas uindis,exite: qui in tenebris iunt,reuelamini : iuxta uias pafcentur, fiC in omnibus locis e* “'•nentioribos erit pafeua eorum. Non efurient ncqi Otienr^SC xftus aut fol nô per« ^fn tojjquia miferator eorum dirige: coi, atep iuxta featurigines aquarum ducet ‘*8° ponam omnes montes racos inuiam,8C femitx mex eleuabuntur.Eccc plonge ucnicnt,SC ecce iHi ab AquiIone,ÔC â mari,SC ifti de terra Sinisfauftrali) codi, g^ exulta terra,5C montes erumpite in laudem;quia confolatus eft Do •inuspopujqni fuum, fiC pauperum fuorum miferebitur. Zion «utem dixit ; dere« •9^1 me Deui, fie Dominus meus oblitus eft mei. Nunquid obliuifcetur mulier ^»niljfui, m QQjj mifereatur filq uteri fui ƒ etiamO ilia obliuifceretur, ego tarnen quot;00obliuifcïr tui. Ecce in manibus fculpfî te,mûri tui coram me funt femper. Ac^ ^want qui atdificent:qui te cuertunr,atcp qui te deuaftanr,à te difeedent. Leua per fwitum oculos tuos SC uide,omnes ifti congregati uencruni ad te : Viuo ego di; ƒ Dominus,quia omnibus his uduti ornamento ueftieris, ÔC quafifponfa circumif« yotris lt;ii. S/quidg defolationes tux, deuaftationes tux, SC terra tua euerfa, nunc (fjj propter habitatores,6C elongabuntur, qui te abforbebant. Fier quotp ^’’’^edidurifintin auribus tuis H!q tut orbati : anguftus eft mihi locus, fccede a . ''ƒ hïbitare queam. Et dices in corde tuo,quis genuit mihi iftos,cum ego fuerim fum i^ f°''””’’ «*u^’“* ^ abdada T quis inquam enutriuit iftos * ecce ego fois ’'’i(îla,0c ifti unde funt^Sic dicit Dominus Dcus:ecce leuabo fupcr gentes ma fit ®*®f populos exaltabo fignum mcum,2C adducêi fîlios tuos in finu, tu ’**“5^“pcrhumcrum portabuntur. Eruntep reges alumni tui,SC-rcg(nx co« tun ^.“‘•*'“** Facietenus coram tcinterramprocident, fiC puluerempedum I'^”*’®“’ f'quot;*^® ^“’^ *g° ^“”’ D°quot;'’^’gt;^ quod non comundentur qui me tur v * * Nunquid auteretur à forti rapina f fic nunquid captiuitss iufti libérable ‘y^*”quot;’ ^’^ ^^‘* F)omihus:ncdum quod fonis abduxit auferetur,fcd 5C rapina lt;uoie *^’^*®’P«f’Wtur,flC cum eo qui contendit tecum ego contendam,ata filios F0lner^’^°* ^’^ citabo cos qui tibi uim feccrunt carne fua, ÔC quafi mufto fan« ^fed ’*^’’“lgt;untur:amp;feiet omnis caro,quód egofum Dominus, faiuator tuus /'’’ptor tuus magnificus ó lacob,

Rnu pf‘^’''‘^ium confolatur uerum Ifrahelem, hoc eft, EedeOam, fpirituale re« Oir lP^”'^’^' ^ ludçis fiC gentibus c0gregatum,docetcp nos, qux fit conditio regni 'fijel * ***^^^^ '^^odo, uideheet quod nihil fit contemptibilius ac uilius quant utri P^ ^ Chrtftum credentes. Quippe rex ipfe fummam humilitatem ^„ ’^’f’wwmin terris prx (e fert, fiC adeo ab omni farfu, ferocia, oftentatione, M«”i . ®'’ “^^ mundana al ie nus eft,ut mundus ob id eum contemptui habeat,6C ^ «nar, perinde ac fi nihil cirent omnia qux egifiêt. Nam cum fere in trigefimu ’nnum ufcp, m fpecie humili ac uili perinde ut peregrinus in terris obam« *’^^^”' morte probrofifsima fiC ignominiofifsima obqt. Ac nunc Cbrifti« ’^•^ ‘■’P’*’ conformes fieri,fiC in terris contemptibdcm,afflidium fiC omnibus JhtIbus expofitum populumefle oportet, tefte Paulo i.Corjn.4.

’’'htj 5'f^^^’®‘’* fcribit in Apologetico contra gentes, Chriftianos fua xtate bo^ •'’gt;i»i|^?!^®’^*’’®^’*®’gt;^* ftw nullireiufui eftent. Cyprianus contra Demetria« %n» ^’ *^^^^ ^^° tempore, quiequid infortunij in terris accidebat, quxcunep *•’1 Ck n”**’ f fît, den iep quiequid ufquam mali ac infoelicitatis cueniebat,hoc tos ^ hüf f®**®^*^“«batur acceptum. Et Paulus Roman.8, 44. Pfal. Chriftifideles “iundo uocat eues madationi deftinatas. Nam omnes qui Chrifto aduer« Rr 3 fanturi

PROPKETÎÆ VETERIS TESTA-fantur, were in Chriftum credentes matflare ac dilaafere conantur,Sd quite*0*2 rir,pntati'c Deo etiam grarifsimum cultum prxftitifle, loan.id. Qu’Pf^P^^^^^j mis nceeHe cft,ut hic fe muniant pij,amp; firmis cortfolationibus pcdoraadutrlu* nes impetus obHrmenf,ne fub cruce delaflati,dcfponfo animo fuccumbant.

Quid igitur conTólationis in bis tantis «romnis fuppeditat Spiritui fte*^*^ ' VRBANVS.

Primum uocat reliquias populi lui, Chrinifidelesfcilicet, animas n^^^^^Lnl accontemptibilcs,qoas mundus abominatur, quaccp tyrannorum ouesmau» deHinatç ede cogunturjed contra promittit illis fore ingentem mutationt*” ’quot; ^ honibus,uidelicct quod plane ahj fint fi*turi,fuumqj ingenium,mores,animo'^P^ taturi,amp; tales futuri,ut pios fummo gaudio fummoep honore afFicianr,propte'’ j,j mfnum,quem per Euangelq praedicationem cognofcent ÖC fufeipient. ^‘*’^^ j[ turn cum Romanorum Cxfarcs, qui ante acerrime regnum Chrifti infeft^P^’^ jj^ grauifsime perfequendo imminebant,quotidic Chriflifidelibus madlatis ^ tf*^ ris, tandem amp;nbsp;ipfi Chriftianum nomen profiteri fußinuerunt, uereep pns ‘^'’’ ^ honores habuerunqddeos ut diletSum Dei populum unice amp;nbsp;aroanter colut’'“?^ Conflantinus Magnus,Theodofius,Carolus Magnus âf alq plures C«fit^ Jj^j^ lt;fiitarunt,unde in Cbrifim credentes in hoe etiam mundo (umma uöluptatc o ei SCgaudio maximo affeeßi fünf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

Scd uera confolatio in uerbis fequentibus demum aperietur, ubi Pf^P^^^fJ cit : Exaudiui te in tempore placko, amp;c. Hoc tempus acerptum feu P’*^^^ tempus illud gratiae noui Teßamenti.in quo Deus fons mifericordiJe ^**^*^7*^ mus,thefaurps Ót: Hlt;l(aÿA»« fux gratiae aperuit ,amp; foedus perennis fux mik*''^®^/ pubbeitus per totum mundum promuigari iufsit.Sicut amp;nbsp;Paulus hoc uatlö^^-fit terpretatur z. Corin, tf. Nam Deus mißt Chrißum. Chrißus autem omn!^ p**^ quac ad hberationem humani generis pertinebant, peccata périt li tab an ter Ält; P bantur,mors abforbebatur, lex implebatnr, Satan fratßus amp;^ profiratus u’O^f^^ Hæc tanta beneficia fit' bona, tantamq; mtfloriam Deus mundo iufsit eff^f' J ’ nari per Euangelium. Emmueró hæc dies alma itf optatifsima lætifsimatp ^c”^ tfi,dies ueræfalutis amp;’ auxtlif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Deus etiam (nos, hoc eft,in Chrißum credentes in foedus populi *^^*^’^ Chrißus inter Deum fit: homines foedus efi.Siquidem in EcekfiafiC apudbe^* ^ inuenitur Dei Ucihum,amp;f ueneranda Sacramenta, per qua: Ecekfia altos etö** ducit in foedus gratis,ut amp;nbsp;ilti diuinx promifsionis participes fiant. |^, Donee homines nulla Dei cegnitione imbuti, fed falfis de Deo op’^L^ fuperßitionibus amp;idolatrijs animos occupatos ac dementatos habent^per^'L^ 1 corem Qi dißurbatorem Spiritum ilium malum,Lucae ti.difperfi SC diuifi ^^‘’L^ol 1 rediras difsipata cß. Sed per Euangelium amp;nbsp;dotffrinam EcekOse Cbrift^^^ I

Hoc docet quod hic Efaias dicit : Exite amp;nbsp;reuelamini uel prodite, q^jß ^ ret. Sedetis in carcere Satanico,amp;: in tenebris incredulitatis amp;nbsp;omnium rum,fi in eo carcere amp;nbsp;tenebris permaferitis.in ç ter num peribitis.Idec^ 1 cxite,amp; nulla mora fada fugite e regno Satanse,peenitentiam agentes ad frugem refipifette,crédite Euägelio.t«c cognitione DdiUuMiDabunt

^8f-Bos fpfos cognofcere difcetis, luftidamcp SC fafutem aecfpicds, In regno ^’fcereDiaboh nihil eli aliud,q iam xcerna fames, penuria, amp;nbsp;omnium return «* ffnuinopia.'atin Eedefia que cft regnum Chriß^fünt laciifsima amp;nbsp;faluberrima pah

Qoippe Euangehum eft nuncium S^ uerbum uitæ Ixtifsimum 5^ iucundilsi* J’’*)ni,lummacp coniolatione plenum, in quo ueram æ folidam, amp;nbsp;omnigenam uo« pt’ictn,atcp omnium rerum affluentifsimum penu amp;nbsp;cornucopix inuenimus 0^ ««mus.uidclicet remifsionem peceatorum,ueram iufticiam,pacem cum Dco,gau ’*'’” fpiritus,fecuritatèm 8C tranquillitatem confcienti3c,fummam SC ueram conio« ^^3Ciu(am.Hoc uuli Prophet« hisfiguratis uerbis, ubi dicirSuper uias pafcen^ tos ft °™'^^® planis pafcuacorum, Non efurient netç fitient,ét non pereuoet

lt;l«Wo’x,h«c uoluptas tanta illis profïcifcitur^Refpondet Prophet •Ruia miferator eorum reget ucl ducet eos.Sunt, ut audis,in regno miferieordi», 'tosChriftus ipfe ducit per uerbum amp;nbsp;fplritum fuum. Hxc,uerbum kilieet, Sa* j^’nientaamp;fpiritus fandus funt dulccs fontes fit fcaturiginex,quibus fitis Ipirnua^ **gt;ubi(p a^ femper extingui poteft.Et ne non hacc fpiritualis fitis extinguatur, utep f’^auiacinueniri pofsint,Dominus omnes montes ponet in uiam.hoc cli,tn om-? jj M^^^^g’^tgationibus aut ccetu Chriftianorum locus dabitur,ut nutio negccio, fit ad eum perueniri pofsit. Erit uia triofsima St frequentatifsima, facifi# fit Pt(lita,nequis queri de ea uia pofsit,quo minus Chridi fidelis fieri potuerit.Nam

^ genere uilx quifquam fucrit, quad modo contra Dei tet bum piet ^^* 'quot; Chriftum crediderit, mhil erit periculi, peccatorum remifsionem aceb {j5j *’*'^« wernac falutis erit, fiuc ludxus fit, fiuegennlis, fiue herus feu feruus, *p^tl«u3,tnagiftratu8 auf fubditus.

^an * c*^”8* uenient. Ante Chrifti fideles,«ut populo» Del erant in terra parua «uin^^”’^f^**^*^^ **”” fi^'tius ardis circumferipta er at, led nunc extendetur per 10 toi,il'’”’quot;^“‘’’’®^gt;“lt;Jw*Chriftu« ait, Lucx 13 . Venientab oriente St occidcnie,St onïS(:auftro, fit accumbent in regno Dei»

'ut^f ?^®cPropheta omnes creaturas exuitare St iubilare, Omnes enim créa? •übih^*^.^^“’ ^^”’ uidelicet,in çœlis St terris, Caufa autem exubationis St Cit f ’^^°^Deus pater filium luum mifit in mundum, nebisep EuangeLum de* gf’ii*'^''*’^^^^ ®“**^*“''quot; ^^ reconciliationis inter Deum fit hominem,fit uerbum 1(5 ^^ffinifsionis peccatorum,Et qUèd nunc populus Dei, hoe eft,Chrifti fide* ^Jin^ °”^’’' P*'***;“'“quot;' ^*”*» •^^‘^ prat dare cum illis agatur » Mortem enim deui?

^^ ’^*''” Chrifti fideles,pauperes feu afflidos » Siquidem in hac uita djj^ '‘l*ntnr amp;nbsp;affliguntur,intus pauoribus St terroribus mortis,fit futuri iudieq dl ^(17^^P*’^*^*wnibu» fit omnis generis calamitatibus concutiuntur, Scd hxc no* Deus fuumpopulum uocat. Quod fi ipfius populus ^’ ''P ’pfe 00« con(olatur,fit noftri miferetur,mcrito Ixtari debemus. C^ippe fi (^ pfo nobis, quis contra nos r Quid poteft nocere fit contriftari nos creatura, i^ertor ipfe confolatur,fit prxfentiauxilio fuo nobis adelig

ti^ fd caro tarnen admodum infirma eft,cùmcp tempeftas fit caligo cruels, atep tiJ’gt;onmn ingruentes nos obruunt,cum tohflidamur aduerfitatibus uchemen* *'hP5’’quot;’ doloribus acerbioribus infeftamur, turn confolatorix illx promifsio* %ih^^ P’*** ^ auxilio ipfius,euanefcunt fit effugiunt oculos noftros, ut fufpicC ^i» ”°’^®f^^**^‘^’»Deum^pnobisirafci, inepeam calamitatem nos conies* lt;ÏmiJ.^wnduni fit nobis.Sic enim dicit Zion, hoc eft, mifera, afflida, fit in ar? ^^iVM^’’^^-^^*^^*’’’^ infifmitat« St tentationibus maximis: Derdiquit me Do« *’^lt;in « ***^’ ^^ mei.Pcccata mea nimiadt nimis magna,fit grauiXnimis enor? ^iru '’'^^‘UJ.Quld mefiet,0 miferum me.Quomodo mertem xteroamfitnani

PROPHETîÆ VETERTS TESTA-tencatïonfbus conflidor, ut putem Deum nullam mei curam agere, non me,eûmes in afflidbonibui amp;; cruce derchc^urum me miferam amp;nbsp;perdituW®« VRBANVS.

Caro infirma 5^ meticulofa,nonpotcft eas cogitationes Temper excuterf»^' nis promifsiones Dei fint opulentifsimx amp;nbsp;innumerz, quamuie tones P*“*^ manifefto, tam przfenti auxilio nobis adfit, ut przfentiam illius palpate «tlt;’® . [ nibus pofsimus, Attamen cum afflieflio amp;nbsp;tribulatio recurrit, omnis turn ^*^^. J

te nobi# fan obliuifcimur,atç ita perturbamur amp;nbsp;angimur, quafi noftri oW’^p^ let,cum tarnen id nunquam pofsii.Promifit enim nobis confolationem SC fc®“ ^^ Et Habit ille promifsis.Na uerax eft,amp; potentiaeaprzditus, ut quod pto®quot;'^f’^j/ Hare etiam pofsit, ld corp Efaias fubdit huic queruiationi piorum fub cruce gtquot;^ tium confolationem folidifsimam amp;nbsp;uberrimam, qua pufillanimitati Ä ^*fP^*L«^ huic occurramus,fiC corda Cub cruce lutSantia erigamus. Vtitur aut

«pia natura fumpta,qu3c nulli nö nota ~ terno in fobolem teneré amaia.Experimur enim,quod affedtu ardemifsi®® ; «j/ in frucHum uteri ipfiys matri infeuerit Deus,ut potius ipfa mori fuRinerct» ^ca”i^ teretur iniuria amp;nbsp;c^amitate aliqua Iiberos fuos affici. Attamen fi qua mater obhuiici poffer,tarnen hoc perfuafifsimö elfe debet omnibus Chrifti fidchbuw^

Deus patemi fui in nos amoris â^ affeóus obliuifci non pofsit. Eius in nos» affclt;Hus longe fuperat affelt;Hum amp;nbsp;fidem omnium creaturarum, ld quod Co'’^^ f Matth.7.fatis fignificat in filio â parte panem petente,cui pater non lapideiuP^^^^ I git loco panis. Si igitur nos qui mali Turnus, bona dona damns filijs noftd^i^pJ ùmma fide,cura,Ôi Tol/citudinc tuemur,quinto maior,hrmior,amp;^ coRanudr cf'' d in nos fides Ô^ amor* Memorabilis Ô^ notabilis uox fixe eû, fed fide tantu®P® I

•ppi ehendi,alias non intelligitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1

DeincepsuerôPropheia etiam docct,quâm diligatDcus Ecclcfiaffl fuî'”’ J dicit,quôd cam in manibus fu’s defcripferir.Qiio fignjncat,quôd tantam cw’^.çl agaqtam diligenter fît! attente cam fclpiciat, ut nunquam cius obliuifci 1 dus rei obliuifci nô p?flùm,quam manibus lemper ob oculosprzfcntemgeß^'^v I etiam mûri huius fpiritualis ciuitntis Temper corâ oculis Dei fient, ut nos eußj“| noftri curam agat, pro nobis ulgllct, in nos refpiciat, ergo certe nemo no$a®^ aut ciuitatem banc obfidere neep oppugnarc potcft,ut id Deum latest. Videtl“^ fedo Brus.Et fi aliquando patitur nos ad tempus tentari amp;nbsp;affligi,non tarnt« tur nosfubmergiSC perirc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Habet fixe ciuitas prenantes etiam ftrult;ftores,feu archjte{ftones,boc effroi ros fit; pios do(ftores,qui cam fubindeampliorem amp;nbsp;munitiorem rcddût.ElCjit uis hxrctici amp;nbsp;tyranni conentur cam ciuitatem expugnare amp;nbsp;fubuertere,'’® Ji men fuccedet quod conantur, fed ignominiam ex ca oppugnationc auflt;rt*’*'^|jx firmifsimx â^ Icfidibimx petrx inxdifîcata eft,cui portx inferorum nogt;gt;P^

In fequcniibus amp;^ hoePropheta docet, quodundiep ex omnibus loo»**^ t hominum uis fit concurfura,amp; Euangclq dodrina fuTeepta in Ecclcfiam copS py^ Î da. Deus etiam fände iurat,quod midti etiam ex qs, qui principio EccIlt;n^^ ’ gnauerunt,inEcdcfiamucnturi,Ecclcfixcp ornamento fiituri fint, ut de ijs y J poTsint. Id quod in Paulo amp;nbsp;alijs compluribus accidit, Et præ multitudinf i**»^ hominum concurrentium Ecclefia indies magis magisep dilatabitur. PriW’ ^^ gufta fuit, perexiguum habuit populum, ficuti ftenlis folitaria eft in domo*‘', ^^ Chrifti fidèles, quorum tam pauci çrant, mirabuntur tantam corum muluW fieri, adeô cos augerfiSt' unde tôt populi ucniant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjm

Ad fixe refpondet Tpiritus fan/lus: Ego adducam: Ecee leuabo manu® amp;nbsp;cxaltabo fignum,hoc eft,Crucem Chrifti,ad quod filios tuos conuocatosco 8^ gabo Jd^ fiet fingulari amp;nbsp;eximia quadam humanitate amp;nbsp;comitate.Eft ^^^“^’jiiiitf

S'Jfcm Manda, Humana, fuauis âf pauma uox, qux filios allicit tonfolantifsimü Si uifsimis promifsionibus omnis auxdq amp;nbsp;fœbcitatis, per quas fummi ctiam huius Miô(:potentifsimi reges Si principes in Ecdefiam peUiciuntur Si pertrahun^ /^fiiitEuangelsocredantjEcclefiaccp fubßdio amp;nbsp;prxlîdio fint. Summum ctiam ho* °'''ni deferent Ecclcfiac, reuerenterep cam habebunt ôiobferuabunt. Nam uultu •ffram demiffo earn adorabunt,hoc cfi,in faciem coram «a procumbent. HæceftDei promifsio,quam neceffe eft implcri, quamuis coram fnundo id im* ^«ihilc uidcatur, amp;nbsp;faepe plane contrarium apparcat, fed expedtandus eft Deus, Ij'”bticienda protinus (pes.Prxfiabit quod promifît.Vbi autem præftiterit,tum h# *^tiamp;foelicifsinii fumus : Quicuncp enim fperaueritin eum, ciusep auxilium ex^ P'^^iaueritjacucfbo cius crediderit, is non confundetur, fed accipiet. Si uidebitea ‘l''»lt;p£rauif.

SiuerôEcclcfia in fua pufillanimitate amp;infirmitate dixerit:Bone Deus, quo^ odo fiet iftud,qu6d me dicis tarn fœcundam liberorum futuram, qui ad Euange^ ‘'jngt;funtperucnturlt;,cum tam crudelibus tyrannis fubiedi fint, ut abqs hberari, Si *’gt;£peruenirc non pofsint.Equidem pcccatum immanis tyrannus eft,per id fünf *f*£ati,nicr$ Si infernus tarn duris amp;nbsp;tenacibus catenis cos uindos tenent, id^ h a ^A™*^’ obdorat( funt.Hcc fibi uolunt fixe ucrba;Nunquid tolietur à forti WafAd hxc refpondet Deus, quod Ecclefia fit fotura magna,ampla Si gloriofa, ? ^m nunc fub Tyrannis font, fint foturi liberi, nokntibus ucknnbus Tyrannis» mf^lp^^®®® Tyrannis iftis refiftet, foos^p adducet,âd Ecclefiam abfoluct totam, jha*^ v’®®*^*fecuertent. Quod autem dicit: Nunquid quod captiuum foent à

^’^^ eft;Lex, pcccatum Ôi mors, turc nos captiuauerant, fer • *^10 *” P^^^^^^'™’ ^®® occupâtes Ôi uidlos tenebat, eramus corum captim Si «ff ’’^’^•’^•^** fortior Héros eft, cui nomen Chrifto lefu, is iurc ctiam nos manu H«pr£ciof,fsjn,0 5^ ioæflimabib «TroÀuTfô.hoc eft,per feipfum nos redemit, U!^'^^° '^^ ’^®*^ ui tantum à poteftate Sathanae bberati fimus. Sic Efaias proprie* cæ , ^“^“^netn regm Cbrifti graphice Si eleganter depinxit,ne quis cum ob Si Anabaptift.s terrenum Chrifti regnum expedier.

*iifubpç” ’l^’^quagefimo capne uaticinatur aperte ctiam de Pafsionc Chrifti, Si freiem ”^ ”’'“”’ ^^‘^^ percuticntibus,ôi gênas mcas udlicantibuslncc abfeondi tfïnon ^’'J’^’g^otninqs Si iputo.Ei Dominus Deus auxiliabitur mihi,propres ^ndjr ^^^^^''donô^ ob id pefoi faciem meam ficut filicem,âi felo quod non con* ^lo^**’i^* *^*W’’ï^ putabant Chriftum iam uidum Si confufum efle, fed tertio ^'^*^®’’’ h^ticrc cognouerunt,uidelicet,hoftes Chrifti confofos eft e, Si ^'ßfümmam glor iam exalt arum.

Hj^ ‘“’'Ji.CùnLlaujr Propheia Ecclefiam,quæ ex rcliquqs in Iudaea,Si ex gen^

• ^æc fo mundo affiidtionem Si tribulationem habet, idcoep eam Nâ ^^^^'^'^ ^^’^^’’^ ^ Saræ. Abraham Si Sara ftcrilis, Si iam ætatis tant tl^'k,ut fpe$ proiij njjJa fikt, non uidebantur q elle, ex quibus tantus Si tam lt;\^^^ P'^°'***tjrus eftet.Njhilo fecius tarnen id fit,Si fernen eins fie multiple ^ii^?*^®**’*w ‘’^’’’’^ numéro arquaret,tuxia promifsionem Dei, ipfi Abrahac ^j *’.’ ^^””*^*^ pufillusgrcx populi Dei in mundo,co tcpore,ut ftcrilis Si ^^’fröf ^^^.^‘^‘^^ ^’* * coftatus ad innumeta multitudincm impiorü,có ramen ''^^% r^^’° ^^^^^^’gt;tJt crefcas, ut augearis, Si gloriam fummam Si infinitani *®*'’ïijh ^‘^^^5 quam enim atrocifsimi tibi funtin mudo h oft es, qui omnes foot ^'^üni'^'^^^^^^^’'^^'^ ® medio fublatS cupiant,Si extirpate conctur,nihil tamert *quot;^^7^ ^^^ ®°quot; habebunt corum confilia Si conatus fuccefTum, imó iplï ’^* j|J”?'^“”*»’’ih*l Öi plufquam nihil font.Tinea comedet cos ut ucftcm,ói uer odent Si confument cos, ut pannum, Sed mca tuftida manet in actemen^

PROPHETIC VETERIS TESTA- ^ amp;nbsp;faluj mea â generatione in gcnerationcm. Et addit uocem furnma j,dlt;i plenS'.Dns confolatur Zion,con(olatur omnes ruinas feu déferla eius. ct P°;^|jf/ fertum eius quafi delicias,amp; folitudinem eius quafi hortum DomintG’Yi? «ÿi» titia inuenietur in ea,gratiarum adio amp;nbsp;uox Iaudis,hoc eft: Qijamuis Ec^*^ ^^^ lis Abrahxfolicario amp;nbsp;deferto fit,attamen benedicetur,u!rebit^ inftatJ^^’'j pOji misimijdeoep non debet nos offendere uilis amp;nbsp;humilis fpecies Chrift’»^’ eius prioris,Ecclefixcp,dum in hoc confceleraro faeculo peregrinatur. _^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,p^

Poft aliquot uerba in codem capiie fie affatur Deus populS fuumtEgo ig ^^, confolabor uos,Vel:Ego ego furn confolator uefter. Hóe infigne amp;nbsp;maxijgt; fterium eft.Nam humanitatem Chrifti hic intclligimus, quafi diceret : Hat ten rie SC mulium uos confolati funt ferui mei Prophcix, fed nondum ucra gt;»’ j^ confolatio uenit. Nunenune igiur longeakteri,amp; uiuidius,ubcriusépn^*^ .juif bor.Nam ipie ipfe egoueniam in perfona propria Sionem coniblawf®**”jj^ï* pktum eft, turn cum homo fieret, amp;nbsp;ad nos mirabik modo ueniret,hotnolt;î' ^ cum homimbus agerci.Necp enim Prophetam aut Angdum mifit, fed ip*^ nitudine temporis,uenit in carnem,ut humanum genus uere confolaretun^ folationem die pafehatis duo illi difeipuli probe fenferût, cum Deusipfc‘®^rflt; amp;nbsp;danficata natura eos confolaretur é fcripturis,trjft«acp corum corda ii*®^’’’^^ dio exhilararet. Item Efaiæ cap. yx. Confurge confurge, in due forntudine^ii Zion, indue ueftimenta decoris tui Icrufalcm,cajit3s fanda,quoniamnó2^'I .j amplius ueniat in te incircumcifus amp;nbsp;immundus,Excutc te de pulucre, I fede Icrufalem:extrica te de uineufis colli tui captiua filia Zion • Quonian» «jui 1 Dominus:gratis uenundati eftis, amp;nbsp;ideo abfq3 pecunia redimemini ♦ Sic ^’’''Lf,ugt; I Dominus Deus:in Aegyptum defeendit populusà principio,utibi Plt;^^p»’l retur, Ód Afturabfq; caufacalumniatus eft cum. Et nunc quid mihi hic eßjd’^^Î^I minusr quoniam ablatus eft populus meus gratis, fiC qui dominantur 0) ’ p^jiF (eum)ululare,dlcit Dominus,amp;: iugiter lota die nomen meum blafphetnïi‘^f\|)il ptcrea fciat populusmeus nomen meum: Proptcrea inquam(feiet)i®^jgt;l quad ego furn qui loquor, ego inquarn, Quam ornati funt fuper montesP^^*..^ f nunciantis, diuulgantis pacem, annunciantis bonum, prardicantisfalutetni ^y tis ad Zion:regnat Deus luus. Vox fpcculatorum tuorum;leuauerunt uoctngt;y riter iubilantZquoniam ocuio ad oculum uidebunt,cum conuerterit Domin'^ Erumpite in laudem, amp;nbsp;iubilate pariter folitudines ierufalem : quoniam coy eft Dominus populum fuum, redemit Ierufalem. Denudauit Dominus by fandlum fuum inoeuksomnium gentium: amp;uideruntomnes finesterrï ^ Dei noftri. Nunc iterum confolatur Propheta populum Del,promittensû^y uerû redempiorcm,quafî diceret; Age Zion qux totics afflitfta amp;nbsp;tribuh^yjuii* ab hoftibus tuis capta,amp; iterum hberata,hinc iterum capta ÔC deuaftata ^5lt;^^Ji'*’ fera uere Ôt: afflidifsima dici pof$is,fed nunc recipe animum, nunc lactarc * y crit huius calamitatis aliquando finis, ÔC mcliorcm tibi, beatioremep luarum polkceor.Hadcnus ad tempus ab hoftibus rrdcmptacs,amp;: ad i^^u^ff* quîHa tuifti,deinde iterum affliefta es ; nunc aliquando folidum amp;Hrm3aux* ^y ram,quod acternum er it, poft quod nulla deuaftatio, nulla capiiuitas amp^*^ .(,V* fur. Q^iaproptcr eximeanimoomnem tnfticiam,collige animum,expefg“^ jailli niet aliquan io tcmpus,quo uerehberaberis. Atep ita uaticinatur Propheta“^ na iibcrationc,quam in Chrifto habcmus,qui holies noftros, à quibus cap« ^^,2 bamur 0^ angebamuf,uicit,no!.cp hoftibus creptos,inliberratem ptiß*®’®f^* Idcp fecitnullo noftro meri(o,fed ex mera gratia,quamuisfummum,^«^^*'^^.^^^ preciofifsimu quod habuiqpropter id expendere coadtus fin Siquidem coy obtulit pro hoftia,fanguinemcp fuum preciofifsimum profudit, ut per ^“‘^^/ peccata noftra expiaref,moriem deIerct,ihfernC fubruerct dC euerteretHi^^ hbus fuse xternac SC infinita: perfona: aetetnam redemptionem pcperii. iy

Crucial amp;! mak habet I^tritualcm ciuitatem Zion,quod impfos apud fc Öd ma fcu''®“'^*^®8^^u''»N«lt;p enim æquo animo ferre poteft tantas nominisdiuini bb^ A®'’’'”gt;’dcopromi£tK Deus hie per Pro ph et am, qu öd incircumcifi ^ pollutijioè funquot;''^^^“’’’ 9^’'‘^quot;’ corda per fidem in Chrißum noncircumcifa, nee punfîcata

°^’° pcrfequuntur,quód hi in Eedefia non fint regnaturi SC man ^^^5**® tath a *^*’®‘^‘^'^”^° fpiritualiter.C^inamcp in Chrtfium non crejJitj etiamfi in ^^*‘‘!r‘*t ^^^^*^’ Petri fedet, aut primum inter principes autgubernatores Eedefixue an^ '^ locum tenet ( ut Annas amp;nbsp;Caiphas Synagogæ primates erant, amp;nbsp;prætereà Dis lquot;’’P^ ^^^Çl pfo PH® uolebant haberi) attamen nullum membrum eU ueri Sio^ fj^gt; hoc cil Ecckfiac, Non enim fpiritum Chrifti habet : quomodo igitur ad Chris ^ '” 03put ipfum pertine rent, aut membrum eius eßentfExtra communionem fan^ tto”’quot;’^®*?®^* die rcdemptionis,cum Chriftus ad iudicandumuenerit,tûc demum 1^^ hfsimpijjincrcduli ÔÜ pfeudochriftiani à credentibus etiam corporabterfepara? nes^^*^*^^''^ dftnumetiam Zion pulchcrrima Ôti amoenifsima futura erit, euom^ 4rf’^’’*^’}’^^htinca,pulchrasamp;nuptiales ueftes induerint, Eedefiaep prorfus lis ^ S?^quot;‘^ ^ macula fuerit. Hanc ueflem nuptialcm qui non habuerit, is ligas , podibusacmanibus in extetiores tenebras proqeietur, Intcrca temporis, Zion in^ *’^‘”®”® fadem, miferabilcm fpeciem habet, quia peregrinamur etiamnum con^'^”^’^ ^^^“5 homo nondum etiam prorfus mortificatus eft, Sathan Sc mundus ^jj.*”®®*^* nos afficiunt, SC extreme perfequuntur, Pfychotyranni excruciant ÖC 4ij?'''^^*®osdodrinis amp;nbsp;traditionibus humanis.Sed non carnali fecuritati in* ®°^® cft,ucrum è pulueribus exurgendum, Sö corpus erigendum eft, PttM^ ^’^^“’’®”^^® • ’^f quamuis corpore non attigerimus metam amp;nbsp;abfolutam tJtiP , h^ni,corde tarnen sfpirandumöd euolandumad Chriftum redemptorem, purlin ^ ^°^^^ Philip.3,zroAtT^jfx« noftrum,inquit,in coclis eft. Ad hæc in hbertate his h ^quot;^^^^^^nius, quam Chriftus tam eximio amp;nbsp;inaeftimabili precio peperit no^ «loru ^^’'’*^^’’ f^de Chrifto mordicus adhaercrc,ac uincula humanarum tradis Sgt;Ji*ö?p/f®”^^’^*^® P’^c*'ft‘® abijcere,ut folus Chriftus in confeientijs regnet, alio^

Poiïi°'^^'®’^ ^''^® Propheia de duplici captiuitate amp;nbsp;tranfm/grationc:prior eft cor^ *•»«»^0*’ ® ^^8yp^o miferrimi amp;nbsp;afhidlifsimi ferui eflent, amp;; poftea in Aftyria ®‘^'fini ^'^^'^æ^ gt;nbsp;9uf hoftes grauiores amp;nbsp;infeftiores crant quam ludaei, atep ideo ^^cus ^ Populum Dei pro fua libidine uexarent amp;nbsp;difcrutiarent, Nunc autem ^Wnf^^ ^'‘^P^^*^*” ’°ß^dur) mifere adhuc uexamini amp;affligimini. Nam qui ^9iiehi^^?^P°P^'^° “*®’» u’delicct, Pharifxi, Sadducxi amp;nbsp;fimiles lamentatiombus ^^*^^^5 dant,excarnsficatis miferisamp;anxqs confeientijs,ut capti* ^tt c^’^P®’^’^ tolerabilior fuerit,quam hxcfpiritualis captiuitas cofcientiaium. ^’gt;Pi^®*®^®wmgt;ft‘üs tyrannidis,amp; catpificinae in confeientias excrcit3r,meücp ^'«0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®*uocabo amp;nbsp;congregabOjUt nomen meum,quód folus eorum iu^

SL /ihando autem iftud fiet ƒ Refpondet, co tempore,hoc eft, tempore priori« L * Chnfti.Pcfgit itaeç dicens: Ecce ego ipfc loquar.Hic iter urn Deus fuam ‘^''^lr^*^^’'®’^’^dt»NamcuroDei filius homo fieret, fid interris ageret, crat Xÿ'?1'^®^’*^gt;^ änte non confueto modo apud nos,uidelicet,ut uerus homojo ^^.’P^®«4«f ante per Angelos amp;nbsp;Prophetas Iccutus fuerat, amp;nbsp;cum hominid Î*quot;*^’’^’ ®®”® propria perfona praefto eft,uerus doctor,qui folus nobis audien^ P'^æ®*P‘* P’*®GMatth.i7.dicéns:Hunc audite. Quod loquitur id amp;nbsp;rô ANNA.

•’’’^lfe^®^*“*®quot;*/lt;fmo dust’Quid loquitur? Perfona Hue legatus maximus eft^ weiusinfignis amp;: prxclara extra omnem controuerfiam erit.

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-ipfum nobis üditpcccata remitterc,«n xïernumnon irafci, fed perpétue ffliïtfgt;^'’ pater effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc certe IxtumJucundum amp;nbsp;optatum nuncium, amp;nbsp;uerifsimum Euangw“ «ft,quod de æterna pace loquitur.DicititacptQuam fpeefofi due amabileipe«’ uangeliftarunirQuippc apportant bonum amp;nbsp;lactifsimum nuncium e-codis.CW ipfegratiam patris nobis donatam, ludaeis pratdicauit,ut minifter circumciDo” ’ hocep nuncium feu EuangdiS de acterna pace amp;nbsp;falute Apoftolis mandamfUtPL dicarent,amp; praedicat €tiamnum,per fuos miniftros, quibus fpintum fandunilsfs tur,ucfcrjpturas intclligere SCdocerepofsint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;

Hic uides fpirituale regnum, quod non corporalibus armis,fed per lium erigitur S^ inftituitur.Nihil enim agunt aliud prxdicatores, quamutin WgS^ flu proclament Qi. depraedicent gratiam DeijSe acternam pacem in Chrifto, »^ ^ tes: Ante Sathan potenter S^ efficaciter in mundo regn suit, at nunc uenit for''^’-Zion, ip ft Deus tuus rex eft,hoc eft, Chriftus lefus Sathanam 0^ mundum uiflt;^(^^ rex potentifsimus omnium eft,0^ dominatur omnibus creaturis. Ergo ra nocere nobis poteft, dum fub protedione Qi defenfione hufus Regis cunf^r tentis fedemus.Nam hic Rex Deus ipfe eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Vigiles excubatores feu fpeculatores funt Apoftoli, qui fie «Icuaueruiit^^ fuam,ut totus mundus illorum uocibus fit repletus. Hi fimul exultarunt ^ i“®^ quód faluator Chriftus ipfe adeftet, ut faluaret amp;Iiber#ret.Vidcbaturct«r’’^/ , corporalibus,quad hic rex Zion conuertcrct.Non uiolentiam Si tyrannide^ » cuit imperitando in Zion,quia nunc afcendit Hierofolymam, nunc inde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

præ fe ferens peregrinum amp;nbsp;hofpitem.Sed conuertit Zion,hoc eft, popid'J'’’ L^ \ Euangelio,ut reiedlis erroribus acpeccatis ad ueritatem amp;nbsp;uitampiarn fccoi’^^f^ 1 rent.Omnia fiebant uerbo Qi fpiritu Chrifti,fed tam potenter, ut unico fincrit Qi perfecerit,quod totus mundus ccllatis omnibus uiribus fidopibusP''^j]^l re nequit. Eft mirificum amp;nbsp;peramabile regnum.ldeocp hortatur lerufalem, J*® populum fuum,ut gaudeant, amp;nbsp;unanimiter fimul tantam,tam immenfarn praedicent amp;nbsp;iadent. Vocat autem Hierufalcm defertam, ideo quód \ tum perexiguus Qi nulla fpccic fuit. Caufa autem gaudq grauifsima eft,qüi’'‘'|j^ 1 confolatio adeft:ipfc enim Dominus confolatur populum fuum, redlmit’Ï^’^ j I mis, extremis fld aerernis calamitatibus, Mißt proprium filium fuum, q»^^ I Brachium Dei,hoc eft,potentiam,robur amp;nbsp;fortitudinem.Hunc manifeßau’b j^i I notefcere uoluit omnibus gentibus per Euangclion,ut nuncomnes fines tc^iijl J tare Dei noftri,hoc eft, lefum Chriftum uideanr,de quo ante inter genres mô batur,fcd in ludaifmo tantum expedabatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿfii

Quid dicit Efaias de Chrifto capite y^.quod femper aureum caput ö®^|d commendas, ut edifcendum etiam omnibus pqs, amp;nbsp;femper prxfenti melt;” nendum eftedicas,

Hadenut audifti quomodo Efaias fpirituale regnum Chriffi fub ca infignem SC inxftimabilem confolationê quam inde Eedefia habet, dlt;* uidclicet,quód in Chriftö credentes in Mefsia plena hberationem habltu'^h ^^ crüccm fummam Si infinitam gloriam adepturi fint. Sed in hoe capite 5?’L^jiid*’ faias,per quæ rex noftcr Chriftus tantas res,uidelicet, plena liberation#”^ .fini bus malis,acternû regnum,fempiternampacem,gaudiâ Qi falutêpepcrefit F p^t rit.Vaticinatur^ clavifsimedc pafsione,refurredionc ódgloriaChriftM”^ jgcC * pafsionê ingreftus eft. Vaticinij uerba hxcfunt : Eccc feruus meus pr”“^” exaltabitur Si^ eieuabitur,amp; ualde fublimis erit.Sicut obftupuerunt fup^*^^^,^j^ïilif* quód fic deformatus diet praeter humanû morem afpedus eius,Ä forms ^^ yjcdl nata) à filqs homfhum:Sic ladet loqul (de fe) plures gentes. Sed Qireg^s £ ^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COCU

Pttipfamoi Lum ƒ o quod uidcrint,quod no eft narratum cis, amp;nbsp;audierint quod öuolueruntin animo. Quit credidu auditui noftro, amp;nbsp;brachium Domini cm re* Ii^'''*'^^^^'^*”^** *“^quot;* ^^“* uirgultum coram co, amp;nbsp;ficut radix de terra defer*

*”***^ ^°'^®* *^ ”®*? decorzuidentibus quidem cum, fed non eft afpedus, ut , ïiilZ*”*** *ö»Defpeóu# cft,amp; deuitatus ab hominibus:homo eft doloribus (plc

^^^ **P”*“® ^^ infirmitatem : (SC quifep erat ) quafi abfcondens faciem ab (Dfe **’^”? contemptuSjideo non reputauimus eum.Ét tarnen inftrmitates noftrat « PortJuit, ^ dolores noßrot hot ipfe fußinuit : amp;nbsp;nos reputauimus cum cæium g^Pffeunutn à Deo amp;nbsp;afflidS. Ipfe uero oulneratus eft propter iniquitates noftrat, 1 ontritui propter feelera noftra, fuittp caftigatio pacis noftrat fuper cum, ÔC per

■f«« nut medicatum eft nobis.Omnes nos quafi oucs errauimus,finguli in uiam 1«« V^ '*§®*^*”“*« ^ Dominut fecit concurrere in co omnium noftrum iniqui* M ’* A ^ 'quot;P’HuSjóC inique tradatus, amp;nbsp;tarnen non aperuit os fuum:quafi pecus j^’’'’««ionem duceiur, ÖC quafi outs, quae ante tonfores fuos obmutefcit, fic ille tiu’*^®*^‘W®»D* orcereflf de iudicio fublatus eft: 0^ gencrationemcius quit tmb ^*^“^”quot; ^^^lt;^^^“5 ^^ de terra uiuentium propter miquitatem populi mei, Mq ”? P'’8’(debcbatur) amp;nbsp;dedit apud impiot fcpulchrum eiut,ó(: apud diuitem in pl,c''°^’ '‘^:cum tarnen nihil imquum getreriqnce fucrit dolus m ore eius. Com* ’•'Jm f **'® Domino cum fic conterere,amp; infirmitatem inferre.ut fi ponerct ani^ éa ^’'^P'’°hoftia delidi, uiderctfernen, quod longos muerct dics:âC uoluntat (frud'''^”’”'“*’^ profperumhabuitfuccefium.Deiaborcanimaefuæuidebil Ml '^'’’^^^’^urabitur : óf cognitione Li, qui iuftus feruus meus eft, iuftificabit Mü ’15’®”’® iniquitates ipfe portabitJ:t idcirco ego portionem ei fegregabo irt M ^®® robuftifsimis diuidet fpolia, có quód effudit animam fuam m mor* (auii ‘’®’®’4uft numcratus cft:ipfc peccatum raultorum tulit, óf pro iniquis ro*

F’W ^^ ^®^’ capitis diligenter expenduntur, nemo eft qui non uideat hanc ^* ®’**o äfi° Ioqui,quam de Icfu Nazareno.T am di(értit,tam claris uer ’‘’’nein Chrifti dcfcribit,per omnia confentiens Euangdißarum hiftoriae.

ölj fut *?'^^’ . Et hoc Ïiidaci uident, fed à Sathana dementati quod uidcnt non IWibu iquot;^^ msra effagia, abfurdas óf coadifsimas Interprctationes quacrunt, ^ö*’^®f » oe de CbriHo caput hoc interpretari cogantur, reiep homieldq, Jud^ortvn 'Iijip^’‘”®®«nlt;c 150 0.30001 in Mellum fuS peragantur. Queruntur quidem, miutisi» \f ®®’'f ^“’ peccata à fe commiffa multo atrociora Óf graulora efie, quam pa^ ’*• \f°'^'’'”gt;'® ^‘Jod iam anoos amplius 1500.hac captiuitate prefsi funt :_(Patrc« S)A '^'® P'^°P^^'^ Woï’tf»’m feptuaginta duntaxat annos in Babylonia captie«

ƒ Um hanc lp for um capriuitatem tam multos annos durare uideant, nihil fo v’^oUtionis ex lege aui Prophetit habcnt,nec fpem certam concipere pof« V*^^^^Pf*^^fïtem al quando finem habituram, ita ut in terram Canaan redeat, captluitatibus femper libcfan,óf in fuam terram redudi funt. ld ipfe ^^p^^muel teßatur.Sunt etiam tam obßinati óf tam poenitere neiciunt, ut etiam \, P^^^ft uidcnt,quód lefusNazarenus iuxta omnes fupputationcs uerus fic ^^H’^^f^ fiftotio illa tegant, nee in Synagogis fuis ea de re quiequam fimpli^

'Kta'^^ ^ Praga D.Philippo Melanthone, D.loanne Brentio, óf mc cum 1II0 f'^^pof/ ^* ’^ Augjftanis comitn*,hoc caput interpretari uoluit de ludæis huius ^*’'V‘^'’’ P^*^ totum mundum inter ludxos difperfi, contempti, óf afflidi funt, '''Mj ’^f^fdSjtam futilia, taminepta,tam infulfa Óf «7rfafflt;/’to»wo'«adferebat,ut fe

Ante SÛtem quàm ludæi propter effufum Chrifti fanguinem, fn hanc ttm Si reprobum fenfum prolapfi funr, uideheet, ante natiuitatem Chrifti, œw^. hue Pi ophetas haberent, hoc capot de Mefsia intellexerunt. Id quod uidcre eß Thargo Icnathx, qui capitis huius interpretationem fie aufpicatur : Ha izbh ^b^ Mcfchiho,hoc eft: Eccefcruus meus Mefsias fortunabitur, Veteres etiamHebr^* hoc caput expofuerunt: Mefsias magis exaltabitur quam Abraham, Si magis eu^ hctur quàm Mofes, amp;nbsp;longé maximus ac cclfifsimus futurus eft, maiorem^‘^^'^ tudinem â^ dignitatem adepturus quàm angeli Dei»

Horribilis certe caecitas noftrorum ludacoruth eft, quód hæc legcnt« in “ libris, intelhgere amp;nbsp;uidere non fuftineant. Nam uti Paulus dicit: Vfqi adhoditf^ num diem Mofaicum uelamen cordibus ludxorum obdudum Si impofitufflcft'quot; de Mefsia Agentes, ndul tarnen intendant. At fi conuerfi fucrint ad Domio*^ tolletur uelamen. Mox ubi Euangclio crederent, omnes de Chriflo prophétise«^ futura: efient apertifsimae Pelantsimx, ira ut facilime eas intclledurielTent,ubin® nc apiculum quidem earum intelligunt. An non hæc profunda £C denfacæcinst * quod fornniant Mefsiam in his terris mundanum amp;nbsp;corporale regnum aufpit’*^ rum amp;nbsp;habirurum.Quod autem omnium hominu peccata effet cxpiaruius,towi^? genus humanum é morte liberaturus,hoe ludaeos latet Si ofFendit,eóquód Propö“^ nas nullas intclhgant, ac indies in maiorem denfioremep csecitatenl deuoluantiß» donee aliquando Deus illorum mifcreatur,Roma.ii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sed nulla crafsior mihi excitas uifa eft, quàm iftius mak feriati ac t^^*quot;^ Rabbi in Hannopher, qui in Synagoga teprxfente dicere fuftinuit, qi^öd sp^ Mefsiam, ut maxime ueniret, remifsionem peccatorum amp;nbsp;iufticiam nuHotquot;® quxfiturus 0^ expedaturus effet. O horrendam, o execrandam ÖC miferandamt*’

Bundem hunc tarn fœdom, tam abominandum errorem mihi audire coOT a lodæis Brunfuigi in corum Synagoga.Paulus i. Theff.2. uocem amp;nbsp;fentcntisi” eisgrauem óf horrendam protulit, uidelicet, quód ira peruenerit in iHos in h^ Neep pcrfonam,necp minifterium Chrifti cognofcunt aut intellfgunt.Sed mifi^ I cienius obexeatos iftos homines, amp;nbsp;ad Prophetx uaticinium reuertemur. N^ | qui in Chriftum credimus/atis fuperep eft,quód Euangeliftx Qi Apoftoli hoCtr^ f^.Efaix tam clare,tam euidenter óf diferte de lefu Chiifto ubiep interpreianii'b Mattb.8.M3r.i^.Luc.2z.Ioan.iz,A(ft,8.Rom.io.4.ófa5.i.Pet.2. . ^

Prfneipio autem notandum, quód hoe caput feré in uerfibus fingulis regnum Dommi noftri lefu Chrifti,non corporale óf mundanum, fed gnum effe . Etenim nullam in mundo fpeciem, nullam gloriam à magnifit^’ mundi huius habet óf cftcntat.lpfe huius regni caput óf rex cft,contcmptni^®,. brio,fanniyqï in mundo expofitus eft,óf occifus. Quaproptcr ingens óf fo®*’”’ norantia ac ftupiditas craï,quód fomniabant quidam etiam credentium k'^^j^ . n^J^^ regnum mundanum Ifradis effet reffauraturus óf rcdintegraturus,utthci’|^ ^^j^p^^^^^g Q^ mundanus ludxorum in terra Canaan, eojqj à tyrannide ;

* beraret.Ob longe longe maiores caufas uencrat, quàm tonus müdi uniuerf’ r^8 nbsp;nbsp;'

dominaciones, poteftaies, magnificentia, opes aediuitix funt,uidelicet,utSai’^’^ opera, óf regnum peccati ac mortis uaftaret,óf xternum regnum iuftieix óf ®*^ ju ternx erigeret óf ftabilirct.Sed carnalcs carnaliter promifsioncs Dei intcHigu*’*’ nee magiftrum óf doéforem ueritatisfpiritumfangum accipiunt.ls demum cfi'^^ cordis ucre aperit,ut diuina urritas cemi, intelligi óf credi pofsit. Euarigfbb^^^,^ perfona Chrifti fic loqui folerir,ut nunc de illius diuinitate óf gloria,nunc ^5 . jj Iitaie,fubmifsione,afflidlione,iniferia,óf contemptibili coram mundo dltus ^r® conditione loquantur,prout occafio ac locus exigit« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^tt

^ ^**’®^® quomodo Efaias przdixcrït unigenitum Dei fil/um lefum Chd^ ’b initio per Prophetas locutus cft,in propria pcrfona ad homines uentu^

Prÿ “®5’“**quot;* ‘” ^°^ capite 55. oftendit 8C docet Efaias,quid fadurus fit in haö fqq *^^’ ® ^’rnc,uidelicet,quód fit nobis feruituruc. Ac Bocat eum pater feruum i'uxta difpenfationcm,ob id quód nobis feruiturus, patri obediens cft ulqp ad Ii^j''’’»®®ft€® autem crucis, quodep fe humiliât infra omnes homines, amp;; ie ui« ^ ^ addidifsimum facit mancipium omnibus,ut nos exaltet. Indteat autem ^P“«U Sc hoc, quód Chriftus poft hanchumiliationem infummaeceifitudinis â^ '* faßigium fubuehendus fit.

Mihi fc*®^”’* ^’quot;’ miniderium ipfi à patre coelefti mandatum tanta fapientia ’lu ß*^**gt;“*nunquamquifquammirarifansqueat.Quanquâmenimrationiui« Ii(^ f*^’nulhfsimum fiC abfurdifsimum cffc,quód Chriftus promittit fe alios à morte inf'^quot;‘®’*quot;’pfe moriatur,amp;: credentes in gloriam xternam translaturum,cum ^^’d extremam ignominiam amp;nbsp;contemptum deueniat, attamen hæc optima SC W^^c^*”” ”*‘® ïu’^fl^’ tantx rcs conficcrentur . Quomodo atterna Patris fa^ *'’«cerct aliquid,quod non optime amp;^ fapientifsime fieret ƒ

^°æ'^^’^^‘^ etiam reddi,dabit fapicntiam fiue intelligentiam, uel, fapientes Si!

L *®‘*’6ciet. Chrifti fideles enim docent in fcholaChnfti fummam amp;nbsp;teram «itaT'’™’^’® ‘“ ^Q^- ™“”^® ““’’’ ’'^“^ unquam inteHigere potuit. Fjhj huius qui ^'^’'' ^P’^wwcarnis nihil amplius quam caduca,fluxacp huius mundi bona in« «lo8n?'P’’^”^*pofl'unt.Scd Chrifti fideles mulió funt fapientiores : utuntur mun^

• ’’^“‘’’»pttinde uti hoipes diucrforio , ucrafp ÓC xtetna bena caeleftis pa« Jquirunt.

fecu- ' p'^“quot;’ *^ ’utem. Hanc feruitutem Chrifti non diu duraturam,quódcp earn j^f ‘’’fgt;filmeraSlt;iummagloria,amp;infinitushonor.Idco dicit hic Efaias;ExaJtabi« ®i^^^‘‘’”^®^^ublinais erit ualdc. Hoe autem fic fict,ut multi propter fummam lu(ljj^*’'.^*®’”'huiniliationem, miraturiSCoftendicuium pafluri fint. ld euenit jMtfc*’^'’?**^®'^'^'^’’^”* amp;^abon«nabilc,fummam® impietatem cfle putanr,diccre •non ^'^?P'^opb^i”s promiffum pati, amp;f probroufsimam , ignominiofifsimamep ^he*”’™’’’^'^®’^“”’ ‘■ff^ • ^‘quot;c Chriftum contumeliofifsime 8C horrendé bla« «ffe a’’'’'^®®’quot;’quot;*’'t Thalui, hoe cft, fufpenfum. Caufa autem quód cruce Chrifti... lis . .’“’’ ^ælt;^ cft,quód quacrunt in Mefsia corporalia bona,amp;:temporales hono nbsp;nbsp;^'‘^“*'

ij„’’quot;^Wateshuius mundi. Opinantur fcelefte amp;nbsp;impie didum efte , Regem j.^^^^ quot;«fm ^f*^^^ *”^'‘^ latrones pendere, ac fi effet à: ipfe maleficq ÔC capitalis crimij ^^^^^

r^f Return fi afpedus efus tam mifcrabilis, tam deformis.tam inglorius,tam foe i'“uruseftjUt coram oculis corporalibus non uideatur is elle, qui alios pofsit in ^'’■^ lubuehere Sé hberare, atqj hinc petta offenfionis cft, quomodo potuit re« i?’hui file mundanumfMundanos Reges fplcndorc$,magnificcntiam,ac ma^ ^“•tantam oftentare oportet,ut ad ea obftupefcant hommes, Mundanum re« Ç'®’’fta’’e non poteff nifi potentia Sé reucrentia adfit.VbiDominus aut prin^ ii((^’fia(e Iaborat,ac contemptu, amp;nbsp;hoftium uielentia atep Tyrannide premitur, 7ntiaSlt;;opibuspr3eminet,ibineceffc eft regnum cius concidere.

gyi^’nofter rex hac fua humihanone plus efFiciet,quam omnes principes ac re« ’Htiiuj’^“’*”’’'’'^^^^ ^^’ potentia atep opibus.Quid igitur facictfAfperget Gentes *Wc''^'f^‘^ P5*’P’'®*’‘”*^’f’^€’ b^rc phrafis cft. Vox lafeh proprie fignificat hucl^rfc t^uü Waf'^^''^»bfu’guttæ aquarum hue illuc fparguntur. Spargcre itaep ^(ntcs,hicitcm }igt;ar» tijqj A quot;^^ fignificat,quam uerbum inter genres docere SC fpargerc.Hoc taSfum eft g^egeta^ P-fiabperuixtutem fpiriius fanât,mexhauftum iHum fontem diuinac graux

lt;n Chriftn gent/bus pér totum mundü doecrent.SC ecu foècundam pldüiam/n f* ’ cadent^m Ipargerent,ut frucflus cognitionis Dei ubiep proueniret ac crefcef^tt*’ tumep per liane uerbi prædicationem confedtum eft,ut potemifsimi etianiKfg £V effares Chriftum colerent,adorarent, metucrcnt,oracp fua obflupefaóieo®^ feerent.Et inter Gentes ubi ante de Euangelio amp;: facris litcris nihil fcicbawr.ibi cebant maxima myderia Euangeli'j,eacp fie docebant,ut intclIigcrenr.Cü P Chriftum tanta,tam admiranda fiant,uiddicer,quód Deus hominem induit)“^’' freme fe humiliât, inep fua benedidia amp;nbsp;innocentifsima humanitate ( humanim^ uoco naturam humanam aftumptam ) tantam ignominiam, dolores ^cab®“’* patitur à proprio fuo populo illatas, quem fummis amp;nbsp;infiniiis amp;nbsp;corporis Äanquot;”^ bénéfices perfuderat, quod per hanc tarnen ignominiofifsimam mortem ad b mamgloriam eu chi débet, regnumtp fpirituak engere, quöd primum etiam’” rcx eius fub cruce laborabit,^ omnis generis contumelias ac calamitatcs paotij^ fiC tarnen per liane tpfam crueem uerc demum exaltabitur,fummacp S^ 3fK’''^’S , ria condecorabitur. Hxc inqiiam,cum in Chrifto amp;nbsp;regno eius tam tnitgt;olt;^’‘‘'i tra omnem rationem fianr,certe incrcdibilia mundo erunt, cum ea audierit. no f Propheta uidit in fpiritu,ubi dicitcQuis credit auditui noftro, hoe eft, aut dolt;ftrinænoftræf’Tanta,tam eelfa funt,tam incredibiha, ut ratioperfuadtdn. {loterir,tanta tam admiranda fada cfl'?,aut fieri pofte. Qitomodo principio^’®'’^ udxis Euangelq dodrina accepta eft ƒ Quarn abfurda , quam incredibilis ilb^, eft^An non ipfi cognatt Chrifti iecundum carncm,ci credere principio An no loannes Baptifta magno negocio uix difcipulos fuos à fe auocatos adL Rum pertraxitr Et cum etiam miracula tanta Ôé tot uidiffent, tarnen | I tandem Chrifto credere fuftinuerunt. Sic offenft funt ludaci uili fpccic amp;nbsp;dw'^ l humihep conuerfatione Chrifti,fufpicantes femper, eum,lî Chriftus aut Mcf»'”'' 1 rus eftet,longé fplcndidiorem, longé magnificentiorem atep auguftiorcm'F‘'^\j. 1 habiturum. Quid accidit Clcophæ SC comiti ipfiusf An non haceProphetb®' ■ uenficata 5C impleta cft^Audierant ante ab ipio,amp;uiderant faefta aliquot,ôii'”' ,B Cula infignia, unde diuinabant ac ftatuebant eum elfe uerum hberatorem 1^’^ I Verum cum in Parafeeue Pafehatis tantam infirmitatem Slt; humiliratcmirnquot;^^ . I fpiccrent.ut fe pateretur occidi St fepeliri,hic afp refus eos offendebaf, «lt; Ab*quot; I me. Ibi hæfitare Sé uacillare cceperunt,an uerus ille Mefsias eflet. ibi crederC I (uftinebant,lefum crucifixtim polFe luuare alios, Ifraelemlibcrare, cumiam^ 1 præteriftet dies,quoi m cruce mortuus efter.Sic apud fefe cogitantes:Quon*gt;b f Îiberabit Ifraclcm ex omnibus nccefsitatibus, qui fe paftus eft capi amp;nbsp;cgt;'®’*U Equidem arbitrabamur eum efte ilium hberatorem Ifraelis , fed fpe noft«®*^ fumus. Vide quàm difFicultcr amp;difcipuli crediderint myfteria Euangelij dlt;% ic,refurrc(ftione,S(^ de æterne regno Chrifti. Vbimulicres dicerent fe apud if ^^^ mentum uidiffe Ange!os,excp ijs audqffe Chriftum refurrexifte óf uiuere,lt;l®*^ gréid credebantfLucæ i8.Chriftus prædicit difcipu!is,quæ fibi immincr‘’'’FT;^^ cuentura client Hierofolymis,uidelicet,q'?öd p41ürus eftet,Sf tertio die T^^'liji rus.Sed Lucas aft eos nihil horum intellcxdïe.Tam eos latcbant lixcomu'’*^j, cx ultimo,cum Chriftus iam refurrexiftet, xgre crediderunt difcipuli, Chmb . furrexifte,óf cum Chriftus ipfis apparcret, putabant ié ipirftum feu fpeeftrum a N .^^ Brtichittfin uidlt;r«,donec uerum iplius corpus uiderent, amp;nbsp;contreöarent, cibumcp rum fö Dommis merent.Ideccp fequitur in Efaia:Brarhium Domini cui reuelabitur^

eft Chriftus,uirtus óf robur Dei,qui æ ter nus, infinit us,^ eundipotens eß. nbsp;nbsp;^^^

caperc Sf apprehendere nequif,ideo per fpiritum Chrifti necefte fuit id cow» “ uclari,per quem folum intclhgere,caperc Óf credere poftumus maxima 6^im faillabonaà Chrifto nobis donata, i.Corinth. 2. Pfychicus homo hxcquot;^Viiiu*”

nee inteliigit Jgitur Lucae 24. Chrntus iple dncipuhs eot luum illuminauu,ut fcrïptuias imeUïgerent, crederent^.

Ui^ ^'^’^’^^^^^°C’^ Chrißum Propheta uirgultum Ôd rad/ccm c terra fitientc, auf

Poteft hoc duphcitcr intelligi. Primum de admirabilï e/us natiuitate. Totum , « genus humanum terra linens feu arida crat, deßitutum uiua dla aqua granar. ” ^noc Urnen aridoamp;maledtdo genere humano Chriflus nalcnur, uirgultum puigt;**'^'^”‘ * /ftinmnibencdidioniSjfitcp uerus homo,citra omnem tarnen peccati labemßa« gt;nbsp;^wirificum id uirgultum eß,quod è terra arida prouenire poteß, ncc ullum nçuû, ^ïnïmaliciamfoli fecum inde affert. Veram naturam ex Adam habet, fed non P^tCïtum. Secundo intelligi poteß fie, quod Chrißus tantus Dominus omnium Warum fit,poß hanc tam miferabilem fpeciem Sd humiliationem, nee unquam Wuamfufpicari potuiflet ex tali cruce tantam gloriamprodituram ac profeóu« ^’’'fiïc,umnullaibifpecies, tam omnia arida, marcida ac Haccida incarne étant» Meonontemere neefrußra Propheta dicitcAfcenditcoram co,hoc efi,coram .^'’»^uhapud turn erat pulcherrimum uirgultum, coram Deo eiat maximus, amp;nbsp;m ö®H3cfa,^niofanigfo,quamuis coram oculis mund» confemptus etïct, nee fpeciem 3nihabjjf| cum paterctur.Non erat,inquit Propheta, fpecies ei. Quac quatfo ibi titXf ^*^’^^*’ *“® f’9^*^’”'^ contufa Slt; lacerata crat, foedatarp cruore, ipua iUtraißaraÄ deformata,ut amp;nbsp;Pilatusgentilis illc admiraietur,amp; maio«

QUo ’'’*^^^ fequentibus fufius Efaias ignominiofam paGionem Chrißi defmbit, “»odounsmifere 8C crudeliter cruciatus amp;nbsp;contemptus fit. Dffpcóifiimus,in# ^^‘''’tö^nouifsimus uirorum, cuius nulla prorfus ratio haberetur, Certe nuliam Rnt^*’” ^’^^^’*'* j ^ extreme contemnebant cum Judari: Ludibno»11 is crat «ïtu f *’ ^^^^^ Herodi crat dek óamcnto.Hxc cum Eiaias de Chriflo uatici# «imerV*”***°’* lt;J*buiflènt ludaei tantopere offendi pafsione hac Chrißi tam con ^»fit ^”^ deformi,maxime cum hare ex Dei ordinaticnc,uoluntate amp;' prouiden *i^®*cChfiftüs coadus,fed uhro in Judatorum manus fcfc tradcrer, ^onr ^P?*^*^^ *“*** » ^“’^ ^®® pafsione amp;nbsp;humiliatione prarfliterit 6C profucrit» »«ön^’®®'f™‘t««’w»ï«lt;J noüram tuin. Nobis fuifiét in perpétua ignominia pc* ^ïtAt***^**®®* ‘”‘^’^*“’ noflri onus illud grauifsimum, quod è peccahs prouene^ **^ntf ^””00 genen incumbcbat,hoc eß,calamitaicm propter peccata immi* jT’^debitam roti humano generi, infe fulcepißet, cacp nos kuaflet, kltS’^®quot;****^*^® naturam humanam per peccatum periculofifsime argrota^ Mfai quot;?®‘^*’^'f’^® rnofbo fapt^m eße,morree^ actema perituram fuiß'c,nifiChrv Nafiwacor „ “fniifetjOifi hic moi bum amp;nbsp;infirmitatem rilam letalem portaßet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rupta,

’’m», ^^’'‘^O’Sequitur hinc peccata noßra,amp; ca quac è pcccatis ortafunt,tantum, ‘’’’’n^nfum onus fuißc, ut totum genus humanum portarc non potuc Pf««lt;”'* ''‘ïu '^^®®®’'*^‘’lt;^C‘'^“’fl®^ ^ ’^ inferosfobmerfum fuiflet. Idconaturahs St'pult; S’'‘*“*^** i^^s tantum homo,pro pcccatis fatisfacere nequibar, fed folus ilie Mefsias, qui

S ?^»’*««fle *ft uerifimam amp;nbsp;horrendam blafphemiam eße,doccre peccalt; , „, ''V°P^’^’^^® ^ pafsionibus expiari. Atep ideo Monafleria Su Fundationes amp;nbsp;^i^uèd ÏV'®’®'^ ’“' intention« inßituta funt, ut ijs peccata hominum expien? oófMex-'’'’Dis**^^’°”^”'P^^^^*^*^“ ^ uitam acternam promcrcantur,qu3ccuncp inquam, pif„^ pquot; ^^*^’ funt,ca funt herrendae amp;nbsp;foedifsimae fedrac, amp;nbsp;horribiles f^t^.

„i^Uibus in falutis pcriculü deducimur, x .Pet.x.Et hoc diligenter obferuabis, **ilit^®»*^*®quot;* fifcueram confolationem,Si Chrißus peccata amp;nbsp;dolores noßros Vm^ cogt;m \*t,®'^*^^*'*’*^‘**®ft*^® Óf nobis propria cß, omniacp lilius mérita nofira foktio. foflimt^***®?quot;®^? P®^*^’*^» ^ ^’’^*^ Ptophetiae credimus, nunquam damnare

nobis noria cfTc pnlTent. lia pafsio Chrifti cft fatisfadio nortra pro peccatis. I«P^ hanc Chndi paistoaem ab omnibus peccatis hberan furnus, cm laus óf gloriaibf^^ cuJa. Amen.

Hoc non credunt Monachiamp; Nonnac noflrx. Ia(fïant enim amp;nbsp;prxdicantft mereri nobis peccatorum remdsionemje portare peccata noftra,

Si Coenohia non credunt huic Prophetiae, ludiciamcp per aha opera, ^*’'’ per Chrifti opera amp;nbsp;pafsionem quacrunt, amp;nbsp;alqs proraittunt, ucrifsima anio»'®quot; latrocinia ó(^ carnificinae font, ÖC referta blafphemqs horrendifsimis ä fundamcnio ad faftigtumufq^,quaefug(enda ÖC abominanda eftent, non aliter quam portaiid(^ rorum,

Quidfibi uuItEfaias,quód dicit:No$ putauimus eum pereufTum à Deof ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVS.

Lege pafsionis hiftoriam ab Euangebftis deferiptam, turn id probe inteHfg^’' ludxi aifociisima,fed blfifsima crimina Chrirto impmgebant, dieftitantes eum ri'® fediKftorem,i(Tipoftorefn,fed tionis autorem, hoftem Icgis, bialphemarorem. lo*^ i^.dicunt ad Pilafum: Sï non effet hic nocen», baud qua quam tibi tradidiflèmusr^ 1 leoep putabatur conira Deum peccaffe,ó^ à Deo puniriaut percuti, propter ad®', fa in ie flagicia. Contra omnem rationis captum eft, iufticiam talcm crigbuti’®! nihil pcccauit,plclt;ftatur ik patiatur pro co qui pcccauit,Qui peccat,is amp;^ luai»«’.^ ratio. Sed hic longe (ecus fit , idep ex gratia Ô^ mifericordia inexhaufla Âin“**® Dei.Nos pcccauimu»,ó(^ merito nobis etiamfempiterntepoenaepropterpec'^’quot;' luendæ effent,Chnftus uero innocens eft,nullius peccati reus,nullalabe coniaæquot;' ius,fed pro fumma fua mifericordia, â^ in nos amoris ardentifsimi affedu, clt;'’'®’ fe in noftrum locum,fubitep S^ perfert fupplicium,quod non commeruerat* H®’’ ram etiam humanitatem Chrifti habes,cum uere pro nobis ßt pereuffus, Ä p^®®’ noftra in ligno tulerit.

Igitur in Efaia fequitur eum à Deo non propter peccata prepria a^^ cffc,fed propter iniquitates noftras amp;nbsp;federa noftra. Óporicbat eum eifc uerS «^ agnum Pafcbalcm,qui^nnocens cft,fed aliéna peccata mundi porta Ex hof u''^ nio Rom.4.Paulus fumpta occafione dócet:Chriftum traditü fu ffe propter p*'^ noftra. Atep ita incumbit poena quamnos cómeruimus,Chrifto,ex gratuita Dlt;’j|j njtatc amp;nbsp;mifericordia, ut nos parem habcamus. Si poenam percaicrum noftf^'^^j^ fe non fuftuliirci,nunquam cum Deo redijffemus in granam, Dei ira contra n'’’.^ quamfedata fuiflet, nee unquam p^eem habutftemus. Eramus letalitcr oubf^ mortem xternam, nee quifquam alius nobis meden poterat, quàm uulnff^^ preciofifsimo fanguine manantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Nemohic accipitur.Tota riatura humana, uniuerfum genus hominun’®^|^ rime amp;nbsp;omnibus partibus uulncratum,uenenocp Ictali infeeftum erst perpf^^^^^jjj Non eratiuftus neunus quidem inter omnes hommes,id quod SC PfalmusU' ^ tur.Omnes à uerauia ueritatis amp;nbsp;innocentiac in impeditas, deuias,fa!cbrof’S roneas uias, mendacq amp;nbsp;peccati dedinaueramus, quafioues difperfar acp3^ j, laccbamus uti femiuiuus illc ex infl.Æs uulnenbus, qui in itinercabHinoh^^^ in Hiericho in Jatrones incidcrat,omnibuscp nobis opus crat medico, gt;'^^^\j^ paftore,quierrantem ouem quxrerct, qui reduceret in uiam,qui nos ^’quot;’’'‘^^Liit rarct.Sed nullus crat, qui id aut poterat aut debebat facere alius,quàm Cb*’ ” j^ fus ex gratuita Ôd benigna promifsionc,quam nobis Deus in Lege amp;nbsp;jdifd filio fuo fecit. Ad hoc enim prarordmatus fuit,ut nos liberaret t. Pct.i. jiö» Efaias:Pofuit Dominus in eo insquitaiê omnium noftiö. Hoc eft Euai‘g^*“’‘’qji(l

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXIIIII

^•û’*‘?”*®^ ^ anxius peccator lucundius 6C gratins aadiref, quam peccata fna ^^ ''oimpofita cffc^Si Chriftoimpofitafunt,exiracontrouerfiaeft,quód ca pror» f*Nantamp; deîcucrù.Ccrte enim propter nos mortem obqt,amp; refurrexit.

jA ^æc^ obedicntia Chriftï,quad uti agnus pro peccatis ncdris uidlima fatflus ^’^ animo amp;nbsp;ultro fummacp patrentia acerbifsimam mortem pro nobis ®^‘’*‘* ^^^* ^^’'ï^ *’*” gratum S^acceptu facrificium efi,inhniti mc^ lium '^’^’®gt; “^ ”^’^o modo nos damnare pofsit aut uelit Deus, modo in Chri* Pof .'’^*^’^^w®ü* • Ideoep Deus Pater omnia peccata in filium fuum unigenitum ’^ ^”’’nationem demergerent. Hare diledio Dei erga nos tanta eft, tt^ ”’ ^^’^ humanum earn capere pofsit,amp; hoftia feu facrificium hoe pro peccato Pf^datu, tam preciofum eft, ut nullum peccatn efle pofsit ibi ubi hoc ofFertur» ’’wr ^^’ ^^’^^*’* geftus Chrifti cum pateretur f Tam patiens fuit quam cuis ad ®um*^’'*’quot; ‘*“*^’‘ ^’^* ouis,inquit Prophct3,ad occiftonem ducetur. Vocat Chria fetft°^^quot;^’^° ^‘^^^ ’ patre minus eilet ut ferret peccata noftra,amp; pro nobis offer* Qiri^|j^'*’*®'^^8® ^°^^*^* ^^^^ madabantur ♦ Quac madatio figura tantuni'

'^ N ^'*'’*”*' ^’^ Efaias de gloria,in quam Chriftus ingreffus eft per pafrionem .fctttt lt;^,*®^® ^h*^**^*^® mortem adq^utin morte manereqfed ut mortem abfor ^k 0i^ ^ ’nortuis refurgcret. Triduum erat in anguftia Si^ iudicio,cum paffus eft i^*” ’^ fupplicium crucis adiudicari ac damnari, fed indieibilis ^ gra* kth^*””§^^‘3gt; quód Dominus return omniû, iudex uiuorum amp;nbsp;mortuorû, fé ^fbai^ p^'°f^^ liomincs iudicari ac damnari paffus eft,tres dûtaxat dies durare de^ ''’Ofb °^'°® ^^uînow gloria reuerfus,uere demu fuper Ifrael regnaturus.SemcI ’Ion|i*’**®quot;*cnioritur.ampli«s« Mors illiamplius nondominatur,fcd ipfe morti ^*^*’**®fewpiternuro.Roin»à»Hinc dicit Propheta:Gcneratione dus nel lort ^«u”'^ ^’^ ^*^® quis enarrabit ƒ Cum ludxi autumarent iam adum effe pror* ’^'’'Pn ”^“'^^ interqflè,ibi demum ê tempore quod tranfit, in aetemitatê, quai ^M'^e^’^^f’^ quot;^°f^^ ’” gloriam pcrennls amp;nbsp;lactifsimac immortalitatis tranfijt, ^''1’üh”' ”'^”' meritum pafsionis Chrifti,per quod nobis remifsionem peccato* btm'tß^’^ »ternitatem falutis promeruit. A bfciffus feu fuccifus Stf auulfus qui# ^® *^quot;’ uiuentium,qui inhoc perituro mundo uiuunt.Equi# *”015 f • ^ perbreuis uita eft, quac mortem tergo fecum femper cireumfert, cuï ’’Hj^*^’^*®®®«!! imminctjamp;utumbra corpus fcquitur, Scd turn demS inue# ’?*^®*gt;n uitam ingreffus eft,c morte in immortalitaiê, ubi Dominus ÖC rex quot;''ftinfeculafeculorum.

^*)^dicit Efaias:Dedit cum impqs fepulchrum cius,ucl, fepukus eft ut impq f p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVS.

h^^'°pbet aio quit nr de externa facie pafsionis Chrifti.PauIus Gala.^.uocat cum chri/itu ß ’^•’^^i’naledidum ucl execrationem, ubi dicit cum pro nobis fadum efle flw p! lt;gt;nbsp;^*^®'^*^** Qiiamuis Chriftus quantum ad propriam ipfius perfo» «;lt;'?';' ’*’ ^|)(^M”®o€lt;^ns ^ benedidum femê Abranx fucrit, in quem nihil iuris mci gt;nbsp;^“^lt;‘

_ l^l’W^w, attamen ultro iuxta extemam faciem pro nobis mifevis pec ^lt;ftq'®^®“’P*’’* ^ tTrJKctTafaTG^exccrabilis fadus,feép fubigi in crueem paß ^ùd ”’°“*® fuppliciö ijs folum debctur,qui propter maleficia Ói flagiciap-^r.

*’”'’ƒ* ^^^^ • ^^”c autem tam ignominiofam mortem fubrjt,amp; execratio •^•uoluitjUt nos per ipfum bcnediaionem confequeremur.

Subacius eft itaqj in cruccm propter crimina 3trocifsima,qux felCW®^ .^ cxcatis Judxis ilh impingebantur. Accufatus cd blafphemiac, fcdi«onis,quo '^ tra Deum amp;nbsp;Cacfarem peccant,amp;f mortem tarn ignommiofam grauifsiw^^^’’’^^ rucrit. Hanc ignomimam, hæc bifo intentata crimina dtro tulit propter no*’^ tarnen nullam iniquitaiê unquam lecideqnec peccare poftet. Hac fuit leftisnolfripatris. Noluitdtle^oetiamfilio fuo parccre,ut miferinosPi^Sjjjit ex omnibus malis per tam probrofam ac contumeliofam hanc fed nobis f«“**

' mortem libcraremur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pi^

inuerbis fequentibus docet Efafas quis fruóus ex bac miferabili amp;^^^(jjjgt; niofa morte Chniti prouenturus Gr,indicate^ figuras facnficiorum in L?g^ ^ ca per unicum facnficium Chrifti impkndas,dicens: Si pofucrit pro P^^^’'°tjbe* lt;uam.ud:Cum expenderit uitam luam infacnGcium pro peccato,iunifeinen ^ bit amp;nbsp;aruum eius prorogabitur. Hoe eft, cum feiplum in cruce patri cedin'pf ^' bis inlacnHcium obtulcrir,tum fernen leu filios habebit, hoe eft,infe f’^^^*'’l^ tam longumerit atuum eius,ut ipfius ÄChnftifidelium uita nullQ lil habiturs ^ Aliaratio eft terrenoru Regum ; hfeum morjunfur tum regnarc dcfinunt,’'f8^ corum fucceftbr occupât. At nailer iHe rex glor æ Chnftus aliam amp;nbsp;f’'n«t^''’^ Keamep mortem ob:t,per quam demummueram uitam ingreditur,fuunicp potentifsimeinnp t adminiftrare, Hiciterum tciurreeftio ChriftiÄ O’”‘^’t�i' pracdi^aeft.Hoc enim uere eftregnareaut regere,uere^ regnumeriget^^ ^^ lire,cum rex regniï duraturö amp;: arternS dign amp;' infinuiqm quofubditlftmp^^^ acternu defenfionê,tutela, pacc,iecuritaiê,0i' omncfoehc-Taiê bonacp oninhd^ tifsimeamp;octernü habenr.Hace nullus rex mundanus praeftare poteft.Omnt* ^ reges huius mundi moriuntur,corum^ regnaccl!abuntut amp;^intercunf,utingt; omnes dominationes, principatus autregnaad tempus durare,fcd nonp^^^jÿ »flc,uerumpoß aliquot fecula concidere. Hine didiÉfaias : uoluntatcinDotn'j.^ manu eius dirigl.u'l, propofitum feuinftitutum Domini per manum Wlt;fe^^ cellum profperum habiturum cflc.Qux enim pater Chrifto mandaulqut non'' la taccret, hoc omnibus numeris plene amp;nbsp;abfolute perken Si bona fide Ó^’”’® noftro cum frueftu prarftitif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, luit

Meritum etiamChriftiquod fitindicat,ubi dicit: Anima eius hboraU'^yj) lt;ft,mu!ium laboris ac doloris,multum calamitatis ac miferiarum perpfflaeßn ^ caufa,fed prxclara premia amp;nbsp;eximiam laboris mercedem redpict. Namf^S I bores confeCros,uidcbit ca qua ipfum fumma afficieni uo1uptate, uiddicttd^ cam Eccleftam,hoccft,uere pios,qui DominumfuumChriftum fynccrafide j palam glorEcant,pratdleant amp;nbsp;confitentur,hoscp eius iabetes miferiasó^atf^jij tant! fatiunqut non dubitent per cos labores amp;nbsp;arrumnas fibi arternam Çn'^J.^^ cem 0^ gaudia parta ede. Aiqj ideo etiam ob gloriam nominis Chrifti mon^^i poralem non fugient.Siquidem nihil dubitani ueram iufliciam, ucram uitJ''' ,jiilt; temam falutem omnium bonorum affluenufsimum thcfaurum,ó(l omnis K** furnmam apud Chriftum effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .geH

Nune audift(,quümodo Chnftus noftra peccata portarit Si expiant, ’'’^Ljilll tibus iam docet Efaias , quemodo falutiferac illius pafsionis amp;nbsp;mentorun’ ^ participes fieri amp;iuftificari pofsimus,diciicp kicnnam feu cognitionem CM j^^ medium, quo thdaurum tantum accipiamus amp;nbsp;adipikamur, Qpapt^P'^f r^irö prophétisecredideris, nempe quód lefus Chriftus ft'hus Dei,uerus Deus ® ^ peccata tua tulerit, amp;nbsp;pro qs fansfecent, fetp inAuTçoji proteexpend«rit)^)^j^ htjiieh diator fatftus fit, tetp per mortem fuam Jinmeiinbimam amp;; mnofcnii*^ chnllutto cmn Deo patre reconciliarit, hxc inquam fi credis,tum per hanc fiJem *'*®|j^ rum,faen0 „cm peccatorum omnium accipis ,amp; à Deo iurtus af lapsus reputabrru, . t^ibrifii. Euangeliftsefii Apoftoli,ódinprimis D. Paulus,Petrus óiloanncsubiq)00^^

’efn Chridianorum iufticia, agnofccre 6C credere Chrißum efre unicum noßrul ^yfworem/aluaïorcm âf rcdcmpiorem, quem Deusideo mifern,ut peccata no« J’lt;n fe fukepta dependeret. Hanc iufliciam Paulus uocat iufiteiam fidei,quac non ^’to noftris operibus Ô!^ mentis,fed Chrifli mentis. Qui itaep Chrißum agnofeit ffediteffe unicum ilium peccatorum expiatorem, âf mortis lugulatorem, eu mep . Meueracorde fuo apprehendit, fuumepunicum thefaurum uiur elle ducit, is iu^ heatur amp;nbsp;faluatur. Qui id non cred it, nun tp faluabitur, Decreuit enim hoc Deus, oWsep per Legern,Propheta# óf Euangelißas annunciauit,quód per nihil aiiud ucl ƒ calisuei in terris,quam per Chrißum ôf propter Chrißum mileren noltri, pec* ^acondonarcjôf uitam xiernâ donare uelit,G modo in ilium crediderimus. Ado. 4’13* ^^om.j. Gal.2,5,

. Non itaep nullam ob caußam dieit Propheta ; Iniquitates eorum ipfe portas . y“”*^® ®®'^® ‘‘I*®® “^AP *” cœhs neep in terris fit, qui iniquitates noßras por ^ quot;aexpict,quam Mefsiasille » Sequitur igitur hinc irreßagabihter, quad nemo nt a peccati» liberaripußificari Ôf faluari,ni(i in hune unicum peccatorum expia

^.”'^1* ^'’8® *^u’icgt;Chrißum eßeferuum Dei in opere rcderrptionis,Sf meritci ‘°'^® iußus fir,0f alios lußiKcet, ficuti eu óf Stephanus Ad ■^, uocat: Jacatautem nos in feientia fua uel cognttione fui,hoc eß,cum Euangehö audimu» V Clus ille nee alius uHus peccata noßra tulerit,cunep id firma fide tenucrimus,om^ U(^'’’'pn4uciain inuita Sf morte in cum collocaucrimus,corde Öf orc dicentes:Chrf ''’‘qütates noßras pomuit,is pro peccaiis noßris mortuuseß,is folus cß iußi* fen?” ^°f^quot;’ ^*®’ Hxc lußicia cum nitamr amp;nbsp;fuadata ßt in Chrißo, aduerfus in« '^*^'l’portas immota flat Sf firma.

’’'cirer ’“‘^‘^ fi interrogarer undeiußa cflempeccatrix.refpondendu mi« Quid -V^^*^“*” ®°” ’’*”® ^ ”®’® peccarim, aut quód peccata expiarim, fed ideo^ hibeo^^^*®®’ '^i^'^'i^^®® m^^® portau«,in quo fidem óf fiduciam meam fixant

f«rp®lt;*ß®* Sic credideruntomnes Patriarchs, Prophe'’ ^Üi fi ^^ “^f® Chrifliani à primordio mundi, nee alia efl fides qux iußificea ®iiinib^”*’*P’^*^‘*'‘” ”°” ^’^ ” damnatur, nee ullo modo faluari poterit, enamn M Ï*quot;”“*’”’ Monarhorum cucullis induerctur, ac totius mundi bona opera, Mh|^*P’f*’®öes etiarn folus haberct,attamen nihil eiomnia hæc prodeflent, aut ^''ppromoucrcnt,fed titio gehennæ in acternum futurus cfl.Sed pergamusu W ,’^’’Öf metcede pafsionis Chrifli dicit nune porró Propheta. Efl autem Sf *f***®pJius feu utdoria de pèccato,morte,mundo óf Satana.Hos airocifsi« ^ii,f’*’*’’®’*™°®9hohes uicit óf fregit Chriflus,eiscp omnes elecflos eripuit, At* . ii^^ PC’pülum glo»lofum óf numerofum, feu pulchcrrimam Ecdefiam in toto iiïi, ^“kreditäre accepte, q tac efl fpirituale cius regnum. Hoe præflit.t ignomi'? j^ ’Wort Chrifli, quód peccata noflra tul it, óf inter duos btroncs fe fufpendi ^^''^^Pf^^P^^^^atonbus feu transgreflonbus rogauit, uti óf Paulus dicit Heb*. ?^a ^f’*’®**® ^’®’’®® camisfuse, cum óf precationes óf fupplicationes apud ipfum à morte feruare, cum clamore ualido óf lachtymis obiuliff 1*48^.^‘’®’ ^flet pro reuerentia, tametfl filius erat, tarnen didicit ex his quaè ^^'^f}i)C.^^^^*^^^'^'^t ac perfetflus redditus, omnibus qui flbiobedierunt , Lit ^‘^«iK ’‘*^““’^ cognominatus à Deo pontifex fecundum ordmationem Mei*

“ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrbanua

In eo capite defcribit Regnum Chrifti in fidc,uidelicct Ecclefiam Ca ^^^^^ quae in hoe mundo cruce confltdatur,mifera,pauper,deferta, fid fterihs ‘‘’*^j|^ nam faciem.Sed confolans earn promittit ei auxilium amp;nbsp;feveunditatem,^^® ,0^ ra fit populofifsima,confluentibus ad earn undiep multis ex omnibus pop^' ^ gentemep multitudinem filiorum gratis fit paritura, ac multo plures Çl^^’^^uk-’ max Synagoga,quamuis cauifa fit foecundifsima. Habebat enim Legen’ »y^j^ bona opera, multos operarios feu eperum doctores Si omnigena exercina* nbsp;nbsp;j^ hxc funt: Exulta fterihs,quae non paris,prorumpe in laudem amp;iubila qu^ **® turis,quoniam plures funt Hlij defolatae, quam filq maritat3P,dicit Dominut» Hxc confolatio amp;nbsp;nobis diligenter obferuanda,ne paucitate amp;^ ^’^’S^^jli^ ro Chriftianorum offcnfi,animo confternemur,amp; fidem abqciamus.Futu^’ j/ quando eorum numerus fatis frequês amp;nbsp;magnus. Erat ÔC Sara fterihs,fed quot;* x-jü fter benedixit ei,ut mater ö^ origo feu ftirps multoru filiorum amp;; maximip^P^’^(i ret. Breuitcr, Abraham non poteft non iuxta promifsionem Dei,Gene.i7'^j)itgt; nominis fui etymon ac fignificationem, pater multorum populorum, n®o®T J / rediras fieri. Quippe beneditftum cius fernen cum benediôione ipfius etiaJ”» bus promiflum eft« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ji

Vtitur deinde Propheta fimilitudinibus à tentorijs fumptis, campis enguntur amp;nbsp;extenduntur, ut mqs multi habitare pofsint 7 quo ^^ quod eedefia per totum mundum latifsimcprolatanda,amp;futurum ut ubK^ ^^ ^^ Iium audiatur,amp; Chriftus fufciplatur » Verba eius hxc funt : Dilata locum f*’^ culorum tuorum,amp; coriinas tentoriorum tuorum cxtcndant,nec parcas : j^ funestuoSjSC daues tuos robora: Quoniam ad dextram amp;nbsp;finiftra multipl‘^.j{lt; V.alep£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Promittit etiamEedefia: Genres in hxreditatem, non quod EedefiJ S^ j,j( btredutu. hxreditatura fit more huius mundi, ficuti rex mundanus pofsidet Ä futi^^^^^^ bet fuum populum,Siquidem regnum Chrifti non eft de hoe mundo. Erit ig*^gt; ritualis h3credjtas,quam Eedefia per Euangchu accipit, ibiep habitabit ubi J®’^ ignorantiarn amp;nbsp;incrcdulitatem deferta amp;nbsp;iólitudines erant. Vt cum Euang‘'^ peruenirct Athenas,nihilep eerti Si folidi de Do fcirent,D, Paulus multos £0'’^ tü,Si ucrarh fidem docuit, qui Euangelio credebant Si aceedebant ♦ IJc^’^F Propheta.'Semen tuum gentes hxreditabit, Si ciuitates defolatas inhabitabit*ƒ | Confirmât etiam confolatoriam illarn promifsionem Propheta de ^^^^°^ ’ fti,quod magnum Si amplum futurum fit,ut maxime oculis carnalibus ardifîÇl angufttfsima Eedefia uidcatur, ac fi à Deo efiet deferta, futurumep effet, £'j^Ji fundcretur Si prorfus interiret. Nam Deus ipfe futurus eft Eedefix fpenlu^' f^J timere(gt;nquK)quia non confunderis,ncc ignominia afficicris, neeperubt^^^^’jj/ confofionis adolefcemi^' ; : j' obliuifceri5.amp; opprobrn uiduitatis tux non

: j' obhuifceris.SC cpprobrtj uiduiiaus tux non f^^^j/^ ujus ent fatfior tuus, cuius nomen eft, Dominé’ .dus Ifrachs,Deus untuerf» terrae uocabiturlt; . i eft» Eftcpfummaconfolat/oquam habemus.P* ^ , 'c depinxkamp; amphfîcauit in Epiftolaadtpb^'j o.^ magnum niyftïdun», q- d Deusipfein natura Humana nos fibi defpo^'^^j-j, comugij uinculo cepuiat. Vndt djfcimus,omnia ea quacDeifunr, nofiraetwi” ï^ amp;: ea qux nos babemus accipit Deus,amp; conceit in fe omnia ac fi ipfiuspfcP^'^j^ spnituak» ß,^j^ habemus peccata, mortem, aeternam maiedidionem feu damnjno” i^ comugium (3hriftqs habet iufticiam,uitam SC falutera. Noftra itacp quae funt mala,noxiao^ rgt;alia,autert à nobis,eacp uincit amp;nbsp;abolct, 0«: ea quae ipfius funt donatnobisoi” Nonne hoc optandum Ä amabile coniugium eft ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ÿ i

Sicut igicur proba coniunx,optima quaecp fibi de fuo marito, quem noU integrum exporta eft,promittit : ficut amp;nbsp;maritus contt a,talem uxorcmomnlt; ^^^ uolêtix genere à: fingubri amoris affedu ac Audio profequit ; Ita fe res hal’J*^

0^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MT XT! D E CHRISTO? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXLVk

^^*^** ^®^° ’^*^ animo efie SC fcmper in Domino gaudcrc debcmus,ncc iii()j,”®®f®’”*”*^™'''®ulla necefsiute.Cum peccata cofdentiam excrudant,cuncp ”®^*’ ^quot;®“*** » ”°n confundcmur, non erubefcemus » Nam is qui «noSjSe poteft;SC uult ab omnibus his malis nos redimerc.

disi ^° ^'’'-'3 «iam hie quod dicit redemptor noftcr,uidelicet Chviflus:Dcus om# ^W* ^gt;^ ft jf^.®®^’^’^’’»***^ I^®us in omni terra uocabitur,Hic babes diufnitatem Chri* ^’‘^^’ ^h^^^ ^^'^*^^quot;' P^*^ totum mundu uerum Sd unum Deum aginituri SC cukuri

(fan'^^f^ ^ ^°^ quodEcdefia fimilis uidetur derelidæ mulicri 6C moerenti. Hine '^^^^^'ß^ß^ tjV^M^^S^ofiam illam fuam maximam hie in fpe habeat, fed port banc uitam ^^ ”1^ ti(,J”’®’”’“®*bitur,Rom.8» Si igitur hie moeftafutura eft, ergo regnum Cbri^ ^^‘^^^^^‘^^ (ito^’'’^’'’* *^*^'^‘^’*’“'^ ”°“ *æ Dicit itacp : Quoniam ficut mub'er rdinqui.ur i,,,***?)^'wocauit te Dominus derehdam fpiritu,6C uxorem addefeentie repu* ’'’Mot Deus tuns.

’’lE 1 p ’”’^”^^’'^P’^’^’^’’ ^°ti proptcrea in totum deftituctur. Mundus pu* Mi d ^^^ mifdlum SC derebdum popellum, fed Deus ait : Ad puqdum in M • •'’^’ ^^gt;f^fd in miferationibus magnis congregabo te. In memento in* ^»M’’^ ’^ '°^’^* faciem meâ parumper à te, SC in milericordiafempiterna mi# Mtui, dixit redemptor tuus Dominus.

*111K .^^M blande, quam amice Deus Eccleftam fuam compdiet SC confolc# m^*”^^®“® ^’^uc^f’ ^ moerorem non perpetuum nee continuüm futurum, fed *‘Cor' u^ 8’^’*’’“* ’o aeternö duraturum. Sic confolatur nos amp;nbsp;Paulus Rom.S.ÔC ^i ‘4’ Addit Efaias SC ftmibtudinem,qua eftcndit,quód 5C quomodo Deus , ^oren °’ quot;‘dwicor-diam excrcere uelit. Noe promifit gratiam,quód ab co tem# ^«j *’'^® **^u*o munduna deleturus effet, addiditep in fignum Iridem. Sic èC thv ƒ’‘°'’® promiffam brmiter SC conftanter prxftabit, Sic autem dicit in Pro#

’^{‘k^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^^^ ®^^‘® Noah, quoniam iuraui, quod diluuiS Noab

”°”^'‘^t^firct fuper terra m. Sic iuraui nc irafcar fuper te, nee increpem te.

*«f«(Je|Montcs ipfi moucbuntur,8C colles nutabunt : milcricordia autem mea nö

^^aft ’ QP^ntumuis potétes fint aduerfanj tui,attamen te c medio tollere aut ^ttn] ^f^®nonpoterunt. Contremifcent 00 cedentacmouebunturilli, Mea ^ieta^'’^ ’tnuliumnonmouebitur, fed certumSCftabilecrit. Foedus enim ^4 Ö^ pepigi,qnod rumpi aut frangi nolo, Eft profedo uox confolantifsima, v *‘’* dicit fc non noftrum ludiccm, fed mifcratorem futurum.

^’»^ J”^^’™®*^® affluftioncs Ecclefix futurs funt, fed etiamprodcruntad ^cdep4 \ . ®®ddes augeantur SC numerofiores fiant. Quo magis eedefia affligitur, ^'^^ßt^i»'«^ \ ®’*^^‘ Siquidem Deus perinde facit,ut cementarius autlatomus,qui las ^^* ^. **’pides ideo circumcidit, amp;nbsp;nunc hinc nunc illinc particulam abquam V‘^«a«it,ut quadrent amp;nbsp;apti fiant ad ftrutfturam xdifieq. Sic SC Crux do ^®*quot;‘“*® cupiditates. Itacp Deus Ecclcfiâ patitur afHigi,^ cru^ \^«utionibus impeti,fed per crucem cam extruit prxclarum SC pulcherrw Jot^^mèpreciofis iapidibus,hoc eft,Chnftifidebbus à Deo doóbs. Chriftia# ^k’’’''’’»sEuangelion eft, quod non ratio peperit, imó ncecapereid poteft, ^^lt;lii(M^®ogelium rationi naturaliter infitum cft,nó nafcitur nobifcum uti Lex, ^^'’Aöt Spiritus fandus, per quern è coeloin terras demiffum eft, per mi#

f P'^^^’^æ”^‘” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“®® doccat : In hoc regno erit ucra pax cum y

^^Woi ’oinChriftum,ut Eedefia in ermnis generis afflidionibusbabcat quo f’ctiijquot;^’ ^00 confeientiam pacificct,cum Deus ipfefit cius mifcrator. H.nc pMitâtur uere pia opera iufticiç,id quod fignificat uerbis nunc fequentibus. *^pttcula,tempefiatc obrdta,^ cofolationc deftituta ecceego coUoco, fuper catbun#

«rbuncuïum lapides tuos, amp;nbsp;fundabo te in faphiris. Etponam ftras tuas, amp;nbsp;portas tuas lapides igné rutilantes, step omnes termine» tuet IV p defiderabiles. Et(ponam)omnes filios tuos doóos à Dotnino,amp; multap^* ^^ Iqs tuisJn iufticia prïeparaberis,amp; longe aberis à calumnia,nec illam nee pauorê,qui non appropinquabit tib». Ecce congregando congregabit itto abfep me(ad tc)amp;f qui ie iunxerit tibi contra te,ille cadet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. a^

Hæc omnia fpiritualiterin cordibus ÖC confeientijs piorom Hunt, v?^’^ redempnoms demum implebuntur. ludaci expeóant lerufalcm èmargagt;'*$'’’^y|j^(i nibus 8C gemmis conftrudam, haneep promifsionem carnahter de l,,j|5?' acdïficio intclligunt. Verum Efaias de ipirituali xdificio bic amp;f de Ïp^f*®”^gje^ d«bus bquitur. Cum audimus Euagdium eiep credimu»,tum per uerbum » jp p»eciofo noftroSC angulari lapidi ac petrx inaedificamur, ut fanda Dö^^ .^J^ mus,in qua »pie habiter,quam fiC ipfe atdificat. Quiinhac ciuitateiapb ^f j^j^ is extra omne periculum eft, ei peccatum, mors, Satan nocere nihil pofluflf' Deus ipfe hic architedus dé u gil eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j^j/if

ItaElaiasin muit is capitibus perfpieue docuit quid Chriftus fit, lt;1^^^ j^ci’* miniftcrium,quódcp EedeGa feu regnum Chrifti non earnale regnumfi^r.^uj^ gregnio Chnftifidelium in Spiritu,qui Euangelio credunt,amp; hie interhiy^ji bo Dei,non d uiftbilibus rebus huius mundi hzrent ac dependent« ®^^|iigt; 1 Dei alius orbis,ali3 terra deftinata eft, in qua nihil aliud quam ipnfsigt;^gt; ''^ bab'*^ bitat, Quacrunt futuram ciuitatem, quia inhoemundo manentemnon ^^^ Heb. 13. Et ne cruce ofFendantur amp;nbsp;tot afftidionibus impetiti confidant’ ”,^^^(1 tent lecum adum clle,ubi procella perfecutionum ÖC tempeftas tcnt3tiO'’?’’’jfjigt; ideo confolatur cos paternis dé fuauifsimis promifsionibus, quibusfe ip“^ ^jiji rum in periculis amp;: mails omnibus,praefensepauxilium laturum redpit^j/ hoc mundo, cum regnum Chrifti fit abfeonditum regnum ßdei fub ^*™’f^L0i’* eft ut uerbum Dei apprehendamus eoep animos noftros confirmemus, ® amp;nbsp;recreanonem, refrigcria amp;nbsp;remedia petamus. Monet itacp dé hof^W’ Jii cap. ^5. Ecdcliam Chrifti, ut diligenter uerbum Dei audiat 6C aflerult;l,**’^j^ ma dé inHmta bona nobis citra uUa noftra mérita ofFeruntur dé donatitui’gt;**j^ arterna iuft»cia,pax,gaudium,uita fit ialu»,dKês:O 0 tien te», uenite omnes ƒ enam qui non habet pecuniam : uenite, emite amp;nbsp;comedite : Venite intima ^^^ | abfep pecunia fit abfep ullo precio uinum fit lac. Quart expenditis pecun^’*quot; panibu«,fit laborem ueftrum non pro fatuntate^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^)t^

Vide quam blande nos alheiat fit inuitet Deus ad fuum uerbum S^fQ,^ Verts cur na. VoCat autem uerbum fuum aquam, nimirum illius perennis dé *^’^ ^nö*”? i’tnetura» quo Ioannis 4 fit 7. quae fedat fitim arternam , qux refocillat dé reficit f*^yit{lt;* ^'tjfUttm ficcQfe Qf^ çdu perfecutionum fit alHifilionum.qua' uera aquarefedioon^uiZ ^ qua nos deftitutos uiribus amp;^ animis recoiligimus fit reftauramus. Vo^l^ jF item dé lac, eó quód tam fenibus quam iuucnibus, tam firmis quam eft fit refrigerio,confcientias etiam tranquiliat dé exhilarat,noscp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

alit,amp; gramme falutifero pafcit. Nee quenquam cxcludit. Quicunep ‘''’ ,0,lX t iufticiam ueram,ueniat mod9,inquit,non opus habet hic nummis aut ’^8 yp Ö''' f nibus qui pauperes fpintu funt, fuauifsima eft hxc aqua, hoc uinum ÄhG flus docet Matihaeiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

A Pharifans fit iufticiarqlt;,magno precio iufticia, opera dé confoï^ ^^ir défunt. At hfe in uerbo Del gratis donantur haec omnia, Omnesquip^ .p^ fcientiarum fit iufticiam alibiquacruntquaminEuangdio ,illi expendunt ^^^o, ubi pani» non eft,quia Dei pronrifsio eft panis nofter, unde uiuimus coï’ , Sequitur in Propheta.

Audite audiences me,fit comédite bohum, dé obleôet fe anima u« .^if guedme. Inclinate aurem ueftram, dé uenite ad me,audue mquam, ^ “^^ uit’'

^I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXLVII

^*niD ^*’”'^Oobitoim foedus,nufericordws Dautd fiddes.Eccè dedi cum te« ^Sen ^^»^*quot;*^ prçceptorcm populis. Ecce uocabis gentem quam ignoras, **®oquot;'®®“«ôj“* current ad te, propter Dominum Deum tuum, â: Ifradis, quia decorauit te.

Wtei ’’?*’^**o®rt Efaias,quâm infinites Öf ingentes frudus cuerbo Dei acc0 f^tW ü^''^^’‘^^^ ipfam uitam. In uerbo Dei eft animx u luptas, confolano, cibus, ' ^c qui credit,is uiuit,nec moritur mortem act er nam. loan. 8.

Hsste««^» ueritatis,qux promittit, ea firma,certa, ^ rara fnnr, nee W ^*'®®^ Vt autem maionetiam confolatione animos noliros engerer amp;nbsp;P’®W’^*lt;0”®*” gratiac in Chrifto Dauidi fadam,uoc3t padum, d « ^®i»in quot;^.^•’“^bfti.Hoc eft nouum illud Teftamentum,gratiac foedus,inter Deu *lgt;preh**a ”®^^*^*’^’“ “^*’“’^ ^*“quot;* Dauidem Chriftum uera fide füfcipjunt C^ ’'Pn i *L^*’’*’ns Deus nunquam auertet mifencordiam fuam.Ei licet en am ue-? filtern ^*’ ®nt,öf non omnibus numcris perfedi,nihil tarnen in ijs eft damna

^titr ^^'P^^*”^ bitetew*’ openbus noftris, ita ut tantum fpem haberemus dé *’’'blpcr,dum iufti amp;nbsp;fine peccato effemus, tü incerta eft»t rota

'quot;^‘'Iiurfc æ*^’**®* Nunquam enim in carne fine peccato uiuimus. Sed firmius.ac ^’0H)it • ”’’'^lt;ou’ habet falus nodra, uidelicet gratiam amp;nbsp;uentatem Dei. Hic ^8rat'*^’’^tonempeccatorum ex gratia, amp;; bona fide præftat ea quæ promdii ’^^’‘^*“5 Roman.4. uocem prxebram profert : lufticia ex fide daitr,

^Ut ’®8f®tia,ut firma fit promifsio untuerfo fcmini,nó ei,quod eft ex lege iangt; ^''^‘’’«tiarn ei qqoj eft ex fide Abrahx,qui eft pater omnium noftrum.

^oj|‘§quot;*’’'f^Pfophlt;ta»quolt;® ucrum Dauidem Chriftum Dauidisfilium dederit ^tori 7^^ ^''*quot;' ^ annunciat Euangdiomitem quód dederit eum ducê amp;nbsp;ptx* ^oramp; *’’^‘quot;P*'®*°’^®quot;’ ’“* legislatorem gentibus. Hoc eft,Chriftus futurus eft ^'’'ix ^ '^'^ S^oftum, qux ë teftimonio Euangelq uidebunt quam pertmax, ton» ^'^^niçJ'n'^'^^*^'^ hominum genus fint ludxi,qui fuam carnem amp;nbsp;languinem ’‘’'Uior'^ï’* ’’^'^•b Meisiam noluerunt recipere,frd in lotum refpuerunt,quem *'^'*tï*^^* °*’’*'‘bus fulcipere amp;nbsp;uenerari débuilFcnt. Sic Paulus AcQo.ij.dicii ^®Pe||||i,^**‘’‘^*o« Vobis oportebat primum loqui fermonem Dei,fed quoniam ^*®i(ii6*quot;’*®^ wdigoos uos ludicatis aterna uita, ecce conuertimur ad gentesj '’°^** Dominus,8Cc.ltem Aâo. 18. dixit Roma ad ludaos cum n ^^**^«6 non fuiimcrentzNoium fit uobis,quód Gentibus miftum eft hoc

hf ’PÖ rufttent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .

Hö”quot; • ^P’®*?**^ «I^rc promittitur Chriftus futurus redemptor Zion,höc ^Ii '^V“**^'“*” populo : ut non omnes damnandi fint,quamuis in grauifsi# i^to* , “’»^w®‘wnam cacitatem prolapfi fint,promittitcp Deus,quód ucrb3 w * 'P^''® ^^i™ ^** auferendus ab Ecclefia. Nam ficuti Matthaus ait capiteiS. v nobifcum. Sic autem ait Efaias : Et ueniet redemptor ad 'quot;^üi 1 *^ ^^’ rehpuennt in lacob ab iniquitaie,dicit Dominus, Et ego(in«o) 'ocmemnfoedus d,cit Dominus, ut Spiritus meus,qui eftfuperte, amp;nbsp;? W ^“* P*^^^* ‘n ore too, non recedant ab ore tuo, aiçp ab ore feminis tuf, '^tH^Kminii (uenturi poft) fernen tuum, dicit Dominus , a modo à ufque id

^^i%5' P’“^^^®'bdnMm inEpiftola ad Rom.cap.ti. ubi confolatur lué quot;nbsp;tipars aliqua corum fit conuertenda ante diem extremum:’

aut de corum falute dtfpercnt,dkens:Excaccatio ex parte IfracK nitudo gentium aduenerit,â^ fic totus ifrael faluus crit. Sicut fcriptum ex Zion file qui libérât,amp;^ aucrtet impietates à Jacob. Et hoc illis à me TeW® turn, cum abftulero peccata ipforum. Secundum Euangclium quidem inimidK pter uos,fecundum elcclionem autem diledJi propter patres. Ex his tot Pgt;^^P ^^ Cieophas ÔC comes eius feje confolari,SC (piriiuale regnum Chrifti intelbg^’'^ quot;nbsp;tuiffent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Ji

Nunc audi porroquam fuauia, quam fucunda SC grata Efaias uatlcinew .^ regno Chrifti,quod per prædicationem ubiep amp;nbsp;latifsimc crefeere 8C p^fop^g’^L beat,amp;qu0d in Ecdefia tantum falus fit,amp; qui in Spirituale hoc regnumnonu^ nt,quod is damnetur. Vcrba figurata amp;nbsp;pidJurata funt, quibus Prophetic mu utuntur. Sed afluefeendum eft huiufmodi orationis figurata: dic^ioni. Sicain^^^. cap. 6o, Surge iHuminare lerufalem quia uenit lumen tuum, amp;nbsp;gloria Dom® perte or ta eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Lumen hoc eft Euangclium,Deigloria,funt dona aeternarum oP“*^ ^%i rum,ut funt atterna iufticia, pax, fapientia, fecuritas, uita öd falus. Sequitur’ ecce tenebrç opcriunt terra in,SC ealigo populo»,fuper tc autem oritur 0®®“’'^-gloria eius in te uidebit,0^ ambulabuntgcntes in luminc tuo,afpopuli io ortus tui, (Gue qui fuper te oritur) Leua in circuitu oculoi tuos. Omnesiß*i:°^»|^ gati,ueniunt tibi. Filij tui,(hoc eft Chriftifideles,)dc longe uenient,hoc«t^®’^ per totum hunc uaftifsimum mundum Euangclium docetur SC Qiriftifidd«®!^ fient. Et filiac tux de latere furgent(uel ad latus tducabunt)Tune uidebis Ä « ^ amp;nbsp;mirabitur amp;nbsp;dilatabitur cor tuum, quando eonuerfa fuerit ad tc iniiltitudo®^-(hoc eft,genres in infulis öd ad marc fitx ubicp)ô^ fortitudo gentium ad teu£i’|^^ Hoc impie turn eft turn cum per Euangclium conuerfx funt genres in Hop l Gallia,Italia,Grxcia, A(ia,CiIicia, Africa, Aegypto,’Cypro,Crcta, Rhode, E^|^, Borufsia, feu Prufsia, Pomerania, in inferiore Germania ad marc occident«»^ Scotia, Anglia,Hybernia,IsIandia,alijscplocis amp;nbsp;regionibus. Inundatio (ftui” tudo)camelorum opcrict te,hoc eft, populi orientales qui camdos habeoMd^ ftem quoep Hicrofolymam uenfent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^

Dromedarq Midian amp;nbsp;EfFa, Hoc eft, populi iuxta mare rubrum Ä t^^ Arabix in Chriftum credent.Omnes de Saba uenicnt,aurum Qi thus defer J ^ hu dem Domino annunciantes. Omnes greges in Kedar ad tecongregabü^Qf | arietes in Nebaioth miniftrabunt tibi. Per Saba intelligc populos ad dextf3;^ 1 rientis. Per Kedar amp;nbsp;Nebaioth cos qui funt ad finiftram. Hi omnes fetuitof’ ^^^^ | Ecclefix,amp; fc ad earn congregaturi, Chriftumep prxdicaturi ÓCglorificafurt'' cum noftrum fa1uitorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ;|,(^

Offerentur fuper placabili altari meo. Hoc fit, cum doctores uetbi^-ji mines conuertunt,ut ultro fc cruci iubfjciant,ueterem hominem morrificto^»’ “ fc per Chriftum altare noftrum Deo oftcrant aut facrificent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ue,

Nam domum maieftatis mcxglorificabo. Hoc eft, tem plum mcumfp*'^ Ecclefiam,multifartfs donis Spiritus fanefti locupletabo amp;nbsp;exornabo. r.j, Sequitur: Quifunt ifti, qui ut nubes uólant,amp; quad columhx ad jd Figurata hxc uerba funt. Nubcs funt Apoftoli. Hi funt fcEcundi,p!uuiam «**% bi Dei adportangóC ueloces funt ut nubcs, amp;nbsp;qua ft columbx, quia per toluw / dum uolitarunt ad omnes populos,ut apud cos Evangelium annunciatent. SjTjy Infulx me cxpc(ftanr,amp; nauis maris a principio (uel iampridem) “li^^zùj ßlios tuos de longe,cum argento amp;nbsp;auro corum,nomini Domini Dei.tui,» nbsp;nbsp;nbsp;;

in Ifrahel qui glorificauit tc. Hlq peregrinorum xdificabunt muros tuos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

eorum miniftrabunt tibi.Hoc eft:Vbiep magna animicupiditate amp;nbsp;defideriOj^^^ fclium cxpelt;ftabitur,ut unica confolatio moeftarum amp;nbsp;afflieftarum confeienij^pf) acultates efiam amp;nbsp;fortunas lyas homines non grauatim eftundent inboeç^^

,„^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXLVIII

^lt;loff ?V*’*8’’‘”®’^uinfunt dodere« m Eedefia ex gentiluate, qui ienbendo ^5^/^®* ’•Hiin/*f ^’*^*’”’ lt;xacd)ficaruiw,quale8 fucrunt Athanalius,Nazianzcnus,Cy»’^‘^^‘*^*^*^'‘ gt;1 *gt;ryfoftomus,Auguftinus,Hilarius,Ambrofius,5C finuks. Sequitur;

’^**®“® *quot;**quot; ”**’ pereufsi te,ÖC in recondliatione mea (ud in gratia ’*^{iir^*’^’.^*’5* ^^»^®® eft,Habes etiam nuncpcccata,patcrnacp uirga te perçu« 'I^Om'^^ ’^ terris in hac uita afflidionem pati nccelk eü. Scd ira patei na ^tt c*?* ƒ . ^ ’® commodS amp;^ falutem tuam cedit,ne cum impio mundo dam f'*'gt;'nia M^^^®’*^®ne later abfcondita nihil nifi paterna gratia amp;nbsp;bcneuolenua g’^tep enim te occidamjed pcrcutiam amp;nbsp;caftigabo te ut uiuas. Sequitur;

’'^a/P^'^*'’'^^P^*^*^ *^^ iugiter,nec die neenode claudentur,ut fortitudo gen ’''*« 110111*’^^*”*'”’*®^ ^*^ë^^ earum adducantur. Qux enim gens amp;nbsp;quod regnum Mibui *”^^*gt;P®rabit,Ô(: genres folitudine uafiabuntur.Hoc eft,Quamuis nwliis '’‘’ran ^**”’ ***gt;qui omnes tibi inüdiantur amp;nbsp;grauiter imminent,attamen tuta Ôd '‘“ntuf'^''^?“”' ®^’ inftar muni tifs imac Ôf Fortifsimx urbis, cuius portae non clauo **» *^ f^^I^'^s hoftes metuit. Hare eft (ecuritas in Spiritu.Neep enim omnes %«ƒ **®~^t:^lt;ßjgt;m ^®*'^^^'^® ’“* uaftare poftunt comundis etiam omnibus ui« '’’’’lilt '^*’^'’’’^ corpus atfligant aut facultates eripiant. Eft amp;Ecdefia alsimihs ci ’titt§j'*'P'’^P’^^ttlt’Singulis enim momentis cxpedat6^rccipitomnes,quipoeni quot;’'^lon *quot;1** ^'”^’^° nomen dant, amp;nbsp;in hanc ciuitatc ingrediuntur,cum cam pro# ^Sjet^”*'”’^*’^^“®^ fempct ®^^ ’tJ extremum d;em crefeere debcat. Verbum '’’''^lion ”'*'quot;’ iiunquam non in Ecdeftafunt amp;nbsp;inucniuntur, per qua? conuer(i re^ ^^'''0n”'ft^^^**°'^’”’'’i^^’P**”®*gt; 3®^ nufqoam etiamalibi eft quam inEcdefia.

Gil* ‘Chriftianus,aut ciuis huius urbis,is dainnatur. Sequitur in texru: Mi|ic^*'.^9^’®* ‘'^ te uenic\ibics amp;nbsp;buxus ^ pinus Omul ad ornandum iocurn *quot;’^tm„ ’®’?’*®ie». Nam locum pedum meorum glorificabo. Hoc eft, Quicquid quot;’’f^Sc •*'^”’'^’® ^ praedarum Synagoga ludxorum prç alqs nationibus babuit, '*'’*ihïc^*'quot;^’ *’®^’»c®gnit«b Dei, promifsio gratisc, Chrtftus,iufticia S^ uera fpea , Ht??’'’’^t:t^*®ß* Chriftianar donabo. Sequitur:

”^bito'*'*'’* *^ ** ‘^®'^®* H 9®‘ te humtliauerunr,à: omnes qui detrabebant tibi, ^'^teD '’’^‘g’3 pedum tuorum ( ud procident ante pedes tuos) Qi uocabunt te ^biu j^®*’’'’'nn Zion.fandiin Ifrahd.Pro eo enim quad fuifti derehda amp;nbsp;odio '’'''uij ^quot;quot;^f^^ 9®* per te tranfirct,ponam te in fupcrbiam(feu magmficentiam) Nm.y S*’*^‘“«n in generationcm fit generationem. Vl fugas lac gentium fit ^tfc»iil*/'^’*‘'l’‘^3itgt;«r*s,utfcias(feu difeas) quod ego firn Dominus laluans te, P**nt ^ ^”’^*® lacob fim redemptor tuus.Hoc eft,Audi óÈcdcfia,ij qui te per» ^oliç ’^”'p'”'^®^*^®' conuicijs profcindunt,aliquando conuertentur ad fidem TO P*^®^^ cognoicere dtfeent, te ciuitatem Dei fit ueram Zion efte. ^’gt;01 *^4 ’•®’ftiad breue tempus,tamexaltaberis fit in fummam gloriam eue S^*? ”?^®”’ figutate de lade dicit, eo figndicat genres humaniratem fit co^ ^t ff’^”””*® Eeckfix cxlnbituras, camep omni beneficiorum atep cfFiciorum ®rlu« matres Iiberis fuis teneré diledis ex animo bene cupiunt, ’’””* ’ ®*h’*^ ®®® eorum caufa naturalis illius srfyîf incitatio» r^’''gt;i^'’.^f'’^’*’^*»9®3»ntrf8 Ecdefia iuxta externam faciem,contcmptibili fit de» 'quot;quot;St '’'”^'^^’* » 9®®^ tarnen Deus eam conferuaturus fit defenfurus fit, ut in ^ . -?%pquot;‘”’'quot;’ P''o®«^a gloriHcetur, primum in Spiritu. Hoc autem orna- ^^^^ ^\(f^ ^'*-‘'*'*æ in Spiritu, omnia ornamenta totius mundi longe uincit. Deinde^ 3^'C'^ntur ii,qui in mundo contemptuifit pcrfecutionibus e^ ,''quot;®“ Apoftoli fit Martyres extreme contempri fuerunt r at nunc ’**^tfc*”'^ **“*^®”^‘itijsfolennKatibos ac fingulari gaudio célébrât, prardtean WöCu^jlt;(uni,Dti anucicharifsimijfit; fodicifsimx fandifsimat^ animac.

Vnde bate tanta gloria f Nimirum bine,quod Deus ipfe faluator nonet efl» ^ ,„ lis ilk feu omnipotens cd redemptor nofter, Quomodo hoe faluatoreamp;re^l^'’'^ te femper nobis præfenie periremus^ Sequitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

Fetam Deo pro xre aurum, amp;nbsp;pro ferro afferam argentum, amp;nbsp;pro 1^% fit prolapidibus ferrum,amp; faciam utpræfet^i till paeem doceant,amp; ptapolîw j curaiores tuijulficam prædicent.Nô audictur ultra in terra tua iniuria faut r^P'^'jj nee uaftitas aut contritlo In terminis tuis, fed occupabit falus muros tuo^amp;;^^ ( tuas laudatio,uel muri tui falus,SC portæ tux laudatio uocabuntur.Noo ent tip* 0 phus fol ad lucendum per diem, nee fplendor lunx amplius iHuminabit te, tibi Dominus in lucem feinpiternam,8C Deus tuus In gloriam tuam. Non 0^ ampliusfol tuus, necluna tuaoceukabitur : Quoniam Dominus erit tibiin*' perpetuam,6lt;: finientur diesludus tui. Scd amp;nbsp;populi luiomnes iußieruo^-**^ culum pofsidebunt tcrram,(eritcp)germen plantationum eius, opus manuu'’^p^v rum,ut glorificentur.Paruus erit in mille,0(^ exiguus in gentem robuftam» «8*’ minus in tempore eius accelerabo iftud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .,^

Hoe eft, Audi ó afflida nuc Eedefia, ß mea caufa amitïis,amp; pofthabes **y ibi abunde amp;nbsp;large tibi reddeiur amp;compenfabitur xternis opibus atep ditiittl^Mi tura es eximie fortis Slt;^ gloriofa.Habebis etiam fidos epifcopos amp;nbsp;dodores,“]“ j ritualem êC temporalem etiam paeem pie ÔC fedulo docebunt, ut pij intus in ^^ bus cum Deo,amp; extra cum proximo tanquilliiatem habeanr,amp; pacific fi*’*Lfgt; mrabiliter tcdefender Deus’, ot mcolx amp;; dues tui fecuri amp;nbsp;tuti fempct ft u Hoc intelligendum in bac uita de fpirituali fecuritate SC pacc:Muri tui falus «^ ^u, tur.Cum hoc auxiliumamp; tarn firmum aduerfus omnes impetus prxfidiun’**’^ multo maius quam torus mundus habet,aut fuppeditare poteß. Et port« tu^ ,^ buntur Iaus,quia in te InefFabilcsSCincxhauftac diuitix diuinc gratig in Cb*®^^ dare amp;nbsp;lueuknter docebuntur amp;nbsp;Intelligentur,ut per cas omnes Chriftianit**^ tur ad glorificandum Ô^ laudandûDcum fine intermifsione, pro omnibus t3’’’,i. porahbus quam fpiritualibus illius bencdidlonibus, quas feekratus Si mundus non agnofeit, tantum abcft,utDeo pro ijs gratias agat, SoIKhd^^ idfaciunt,Hi plalluntDeoinfpiritu amp;nbsp;ore etiam, petunteputid inacternumy Kti canit 84. PWmus : Beati qui habitant in domo tua Domine,in ferula f«^ ( budabunt te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ I

Ne autem cum cxcçcatls ludxis ÔC furiofis Cbiliaßis corporakm önij^/ ’ lcrrenum regnû à Chrifto expedemus, ideo dicit Prophetaln iubfequen(i^^,jffl bis,hunclt;orporakm amp;nbsp;uifibikm folem non fadurum portas Si muros lt;;^^ sus uifibiks,ut ad fpkndorem Ôf lucem folis uideri oculis carnalibus pofiiquot;*'|,j(lt;* maius lumen adhsbeatur nccefle eft,ut hxc ciuitas uideri pofsit. Deus uitateutifol inuihbiiis }ucebit,amp; corda Euangello liluminabit.Per haneWt , ri poflunt res dix maximx,amp; Immenfa benenda qux Deus Ecclcfix P*'^'^^ jif p^'*

Hinc quocp intelligimus Eccieftam cathokeam aut regnum Chrinif® j^iti* litiamexternam. Nam hx mundanx politix amp;nbsp;adminiftratlonesfcu tloiy*^^^^* cum fua magnificentia acipkndore oeuks corporalibus confpid poflunt,fc^ fia dusep magnificentia uideri non potcft,nifi oculis fpiritus,longe^ aliu*’ inundiadfit oportet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rhidû''’'

Sednunc obferuaquâm prxclaras Sf immenfaspromifsionesin ^^|’*' besmus.RegniChriftifolnonocddct. Vifibilisfol quotidie occiditcon* ^^ ^f diern curfu fuo,fecp abicondit ufcp In craftinn diem. At nofter fol fiCnoflr3*‘'^jj^ nebût perpetuo apud nos.Chriftus enlm fol iuftieix illuccfdt amp;nbsp;exontut ^uiH* Euangckû,nec unquam occiditEiedis. Nam ut maxime nubes tentationis . ji* hune folem obduxerit,non tarnen lotus fol occidit nobls,lmô dieredemp’^ ^g/ mum'uerc confpicicfjamp;clarifsimc tum illucefcet,ubi uulla nubes a^t^* ,’ped^^ j lt;anuïf,awt mcredulitaus eins fplendorcra amplius qbfufeare, tegere.^* p;l^

cis £*quot;”’quot;* ^'’^^ confpkientur impictioncs maximarum promifeionum pa^ JWamp;falutisEcdefise,cum Chriftus manifeßatus fempiterna lux noßra tue« oæ pT iß -’^ ^®'®*n uidcbitur.omnestp afdidiones Ënem habebunt, diesen acter«

Bgt;mu rf ^ ^^ hic,quód in Ecclcfia feu regno Chrißi non niG iußi futuri fint. Hic Rîtio Ch 0^ ^ ’^^ '^”’ habitant, 8^ mixti funt: fed uera Ecclcfia efi talis congre« *” fpiritu, in qua nullus impius cfl, die enim extremo infidèles corporaliter à pqs feparabuntur in arternum.

•o ter ^J?™ ^ infanum Anabaptißaru uulgus putat fe bic in terris corporaliter , .. litr* .”’^’quot;9’»in ciuitate omnes pios congregaturS, hanccR promifsionê corpora «”** ‘*^ ** ^ fin^d ^^^^^ ipforum conatus irritus erit. Nun^ id hic in terris fiet. Zizania j.^). j^ y^^* ’^üuta nbsp;nbsp;f^ “’undi à tritico (egregabit,amp; impq funt pqs mixti in Ecclcfia corpore „^ c^yS/,

’‘t* in^d * ^^ ’’^ **® cxtremB,abutcntcs omnibus creaturis, ut latrones amp;nbsp;prxdo Aton*^**'^^’^ ’Ï^c^***“*»^“^ uiolcnt/a amp;: iniuriaomnia occupant,Si pofsidét.

*•«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnabunt in coelis amp;nbsp;terris.Terram amp;nbsp;uifibilcm creatura Deus

8 nter « affabre exornabit,amp; nouam quanda fpeciem induct,miramep pulchri^ ’•»«7quot;’ *^^^*“ ®’ fifij Dei pcrfruantur.Rom.8,Atcp ita pq nouum coelum amp;nbsp;no lean *”^ *”creditabunt SC pofsidebunt,in quibus habitabit iuRicia,un Petrus ait, i «n ^'^^ ^ ^’^ accipient banc tantam gloriamfNimirum hinc,quód ut E^ 9«ia7’^*”'”^“”*’^^“ frondes,feu uirguita,quçDeus ipfe manibus fuisplâtauit, •DinfU ’’*^’’“* ^ Spiriium fuum imaginem Dei in nobis renouauitjÄ noues ho?

^Ur f * ’otem capitis huius promittit Efaias forc,ut Ecclcfia quatumuis exigua ^‘^^centu^’ ^f^^*^’* ^c, ut populus frequentifsimus amp;nbsp;innumcrabilis fidem Chrifii fit Mee ■ ‘^^”^^® ^’^ promifsione quic^ dubitaretur,cum uideamus uere pios '’‘*2nu^^^® “frß”^^ cateruatim ê medio tolli,mundumqp cum turba impiorS 'Se id *’’ ^ copiofum, Ècclefiam uero ad mundu coUatam perexiguï amp;nbsp;angußam ** glor r^^^'^^ens dicit,nó hominis effe opus regnum Chrißi,ad tantâ prouche« n^tj '^’^'^^pfe Dns idfaciet tempore fuo.Nam q» Euangeliü docctur,quód hom! ^con?**^^^'’'’’ crcdunt,q) promifsionibus Dei fidentes mundS hunc relinquunt onni,*’’®’®c»ac Chriflu morte fortiter fufeepta etia confitent,hçc tâta funt opera *PfcfujT^ ^^^^ ratio,nulia fapientia, nulla potétia mundi preSare potefi, fed Deus Bx h ”^^’ P0‘®^*^ä ^ fpiritu h^c tanta faciat,feruet amp;nbsp;augeat,ncceiïc cfl.

^öd Ch'' Pcophetia iterum habes,ipirituale amp;nbsp;aetemum Chrifii regnum efie, amp;nbsp;®os au “’^ tcfurgere oportuerit,fi fempiterna lux amp;nbsp;fol piorS efle debuit, amp;nbsp;lt;j '''tfesa'^ ^’“’C^fin«lt;ÏHiri,ut has tantas promifsiones in Prophetis promifias uni ’’'ntrij/^*’^“®»^ ^® ’“ acternS in futura uita perfruamur. Hoc qui credit,is non ’^ru ^^^''’'J'’ Cieophas amp;nbsp;comes eius. Siquidemfcit,quod Chrißuslfraelem libe« '^ter ^^ æcernâ gloriam prouedurus fit,ucrum non inhac caducauita, fed bic j,^'‘^pofi uitam uero hanc in poflefsione certa amp;nbsp;aeterna.

Sj . ’*’^’ porro, quomodo Efaias uaticinetur de Ecclcfia Chrißianoiü amp;nbsp;fak quot;^Gn *^^'f’^o»ßuod uenturus lit ut Zion amp;nbsp;gentes iuflificct,quodép gentes e« H^^ fufcepturx,quód Ecclefiç fidos Epifcopos amp;nbsp;pafiores fit daturus, ^ v’^’ ^^0*^“ exornaturos,amp;diligenter conferuarurus,ut fponfam fuam uni« ^'^ç ””39uo omnibus fit confpicuum,Ècclefiam à Deo nö efle derefida, quam? ’^%?^^^”’ nbsp;nbsp;nbsp;ferat,qua Domino amp;nbsp;regi fuo coformem earn fieri oportet, fie

^ê^'P* ƒ^* Pfoptet Zion non tacebo,SC propter Icrufalem non quietus ero, ^^^P^^^^o’' iufiicia cius,amp;falus cius ut lampas ardeat » Et uideböt n*^ *’”’”* ^ omnes reges gloriam tuam : amp;nbsp;uocabit te nomine nouo, ^*'^1 in ^°”’^”^ nominabit „amp; cris corona glorix in manu Domini, amp;nbsp;diadema ’^’^ ??*** Dei.Non dicetur tibi ultra:derelidia,nelt;p terrx tuç dicetur amplius;

«omplacui't Domino in te^Sii. tem tua marito copulabitur. Quoniam filij tui, ßeut adülfûcn» maritat uirginem, amp;nbsp;iuxta gaudium fponfi quo^bab^ fponf3,gaudebit fuper te Deus tuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Tifidüi”

Hic dicit Propheta,quamuis bona pars hominum neqi Deum, neqj U curer,eledi tarnen, fpintualem illamamp; ueram Zion inquirunt, amp;nbsp;unicum w® ^ Chriftum expedant. Verum cum Satanz perfecutionibus fitexpofita,ab«o^^^ tur amp;nbsp;afHigatur,opus habet confolatione. Ideoepnon tacebo,fed docebo ino^ lt;er Chriftuin donee uenent. Chridus eft unica indicia Z io nis feu fpirim^J^’^jjjf Iem,ficuti Paulus clarc tedatur t.Corin.i. Edép Eedefix unica falus, uhEnang^^ amp;nbsp;Apoftoli ubiq? doccr. Vatiematur itaap Efaias hic de nulloalio quim de 1^^ ft o, quem nobis Deus in faluatorem mißt,ut SC ludxi amp;nbsp;genres eins benefiet P^^|^ cipes amp;nbsp;compotes fièrent, ld quod ab Apoftolorö temporibus per totum mu» amp^etum eft, Nouum nomen haud dubie eft,quod populus Dei nuncuodW*^*^ Ua filq Dd,o«rum amp;nbsp;Spirituale Icrufalem,mater omnium eledorumSanidom^'^^

Nunc uide quam preciora,quam dileda fit Eedefia fideli amp;nbsp;optimo P«®* ^^^„ Propheta earn oocat coronam glorix. Mundus putabatpios effefatoo#,fl“^‘°’;j(,^ fceleratos,peripfemata amp;nbsp;pericatharmata,omniumcp ludibrqs Öi^ fannis, iurqs crant expofiti. At hic longe aliud epitheton pqs inditur. Vocaturm'^ j lt;Sa,prcciofa,corona glorix. Voluntas mea in ca,amp;^ populus Dominum b’^*****’^ tias non obliuifcitur. He funt confolantifsimx promifsiones in Cruce,fedfi''^’ ^ funt apprehendendx.Nihil enim certius eft,quam nos,quamuis in hoe mui'“‘’ j{ temnamur amp;nbsp;affligamur,Dco tarnen tam charos fiCtenere dileeftos clfe,ut^ff^.j/ cundx nobis feruire amp;f prodefte cogantur etiam turn,cum mundus putaf,A^°^ xime noceant. Angcli in calis nos corant,fouent,8lt; tucntur,atcp Deusipid’®’’ fiat manibus fuis ucluti pater filium unice charum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«yj

lam uide maximum opus humanitatis Dei, hoe eft, quod Deus homo P eft,^ pafsionem Chrifti. Hze certe omnia propter Ecclefiam fa da funtjUtp^',-ab omnibus malis liber ara ad uitam amp;nbsp;xtcrnafalutem adduceretur. Quomofgt;‘’quot;^ tuiftet paternam fuam in Eedefiam propenfionem amp;nbsp;amorem magis lt;*«^’^,id exerere,quam quod unigenitum filium fuom propter earn in morte tradtdtf,d Iibf rarer,cum adhuc inimica Deo effet, Rom.5'. Quamuis infirmitas Ói ^”*?^ Én hac uitafaciem horribilern amp;nbsp;deteftabilem habeat, artamen nihil eft ^b«“^ I fidi patris uirga,qua filium charifsimumcrudit,emendat amp;format.Nihilw®^®^ ' de ^oria qux reuelabitur nobis die redemptionis, ibi tumuidebitur quam^^ Deus Ecdefiam,6d quodtemporahs afflidio Chriftianorum certum fignum ardentifsimiâ^ uerepatemiinnos amoris amp;nbsp;beneuolentix. Verba Ef3gt;«'^^j^ perinde ac fi loqueretur de terreno Icrufalem in Canaan, fed Propheta utitur'^,.0 , nis iftis ideo, quod crant figurx «cri amp;nbsp;fpiritualis Icrufalem amp;nbsp;terrx iuft‘0»’^ eiens oculit fpirituahbus in Ecdefiam,uti fatis teftatur Petrus amp;nbsp;Paulus, regulam prxfcribentes,ut Prophetas rede amp;nbsp;probe intclligamus,de Chrifto^^^j^ gno cius eedefia. Obferuabis etiam quod Efaias Eedefiam talem coronamƒ jj qux fit in manu Domini,feu qux geftetur manu Dominb'Hoc'efi,£cdefia(p^*^ . regnum eft,quod Deus ipfegubematamp;f regit.Eft autem corona giorixfi^ö^ nbsp;nbsp;J

Én manu Domini,quia coram mundo gloriofa non apparec. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy)!

Quod autem Propheta fimilitudinem fomit acontugio^fide coniugw ^ deconfolatorium eft.Hinc enim difcimus quim unice, quarn tenere amp;: Deus amet,quamcp immenfas opes ab ipfo fimus acccpturi,cum fponfus fpongt;* nia fua bona communicet. Sequitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;1

Super muros tuos Icrufalem conftftul cuftodc»,qui tota die amp;nbsp;rota no^e nontaceant:6d uos qui reminifcimini Domini non fit uobis filentium, N«?® lis ei filentium,donee reparet,amp; donee ponat Icrufalem,ut ipfa fit laus in

^^Wfldo fnEccIc^a,nc capitale iHe hoßts Sathan, fuis feduc^oribas cm Cfrcam* ^ni«,aut fuperttjcmpercp docent uenm poenitentiam Ä gratiamDei in Chrifto, J'lt;Julocp monifionibus amp;nbsp;hortationibus inuigilant,ut cognitio Dei amp;nbsp;noßri fn no^ ^’ncitetur,Deo^ gratis pro inefFabili benefido ipGus agantur.Sequitur : lurauft 'ommu»per dexteram fuam,amp; per brachium fortitudinis (bat, fi dedero frumen^ ^nt tuum amplius cibum inimids tuis,amp; fi biberint filq alieni uinum tuum,pro quo ’''bborafti.Scd qui congregabunt rilud, ith comedent Jpfum, amp;nbsp;budabunt Domi« qui eolligunt ipfum in atrqs fanôis mets.Hoc de (pirituah tritico 5Cuino di« quot;Um til. En óp fcntentia;Non potefi non frult;^us iuos ferre uerbum id,quod hi con* J'onattirei docent, æ certo frudus fidci confequentur â^ experiemur, id quod in ■»plis non poieft fieri.

Atria funt congregationea feu Ecdefiat Chriftianorum feu piorun^ubi Euan-? pure docctur. Ibipactficx, ferenx, lactse Qi tranquillac confeientix fiunt in *JOî^o,«bi internus homo paccm,lt;ranqiiill)tatcm,quietem, fecuriratem, foeiicita# -^'’’ «uoluptjtcff, folidam habet in uerbo Dei. Hane uoluptatem nullus impiorunt ut^necullum cius guftum perdpit. Bene quicquam dubitaremus, addito iurclt;u« ’»uo confirmât,certo cuentura nobis « quat promittit. Tranfite/ranfite per por« ,’ƒ^Purgate uiam pro populo:complanate femitam,amp; coUigite ex ea {apidesdeua^ ^ uenum fuper populos. Ecce Dominus diuulgauit ufcp ad extremitatem terrx,di^ icnlise Zion : Ecce faluator ruusoenit^ Ecce merccs eius cum co eft,amp; opus ciue uiclUwn.Et uocabunt eos,populum fanißumjedemptos à Dommo,amp; tu uocabe# ‘''fquifitaciuitas, amp;nbsp;non derdióa.

k g »^f^« monet Prophcta,ut diligenter amp;nbsp;fedulo incedanterep doceatur uer ^»’ cuangeltj in omnibus locis ubi homines funt. Portae Ecdefix femper referaix ’pttta funt.Omnia iam praeparxa font,nihil reftat, nifi ut uerbi dodrinam dih* ^ntcrutgçjjij ^j credacis,d^ omnia qux curfum Euangdq ciusep hueßus remora« tje’*'’*^®’oMatisamp; cudlanSjUt expeditioreius curius fir.Prxdicate Chriftum crû ‘“quot;’Q’‘0W fisö omnia adfe attrahet 00 congregabit.Breuiter,Euangeliuni omivh *^^*^* promu^andum amp;nbsp;diiatandum fuit, Filiae Zion,hoc eft, itfum *^1 '*^’^” ^ ludaeis Qi gentibus annunciandum fuit,faluatorem eius Chriftum fcmf **^**®» Qpxcunep aucem promittit amp;nbsp;aggreditur adliberandum popu7 ^^*^^P“fgt;walem Zion,lt;d prxftat potenter. Capiiuitas enim qua caprus Étob^’’^”* noftra redemptio à falus, Qi Mors eius uita noftra cß^ humilem amp;nbsp;uilem ipeciem Zton,boc eft,Ecdefia in mundo habcar, L » glotiam amp;nbsp;dignitatem furnmam accipict, amp;nbsp;magnifica coram Deo erit, SC ^ ^‘«ulumô^ tlogium infigne ferct,quod fit populus Dei faneftus,quern Deus ip«

^*ß»®tifi mundus tetar, Ecdefiam propter xrumnas, cab mirâtes amp;nbsp;crucem

^^j *» prtinitur,ffte à Deo abieôam amp;nbsp;dereheftam, Deum^ipfi efic infenfifsim^ '»cn nthierit minus/cd uocabitur amp;nbsp;erit quxfita ciuitas Dei, quam Deus nun-li^’’ctclinquerefuftineat.Aicp hie habes articulû fidei noftrx: Credo Ecdefiam ? ’‘ * v”.‘■’‘^diam.fandorum communionem. Nam qui in Chriftum credit,is eft

I). ciuitaif,amp; fandu# eft in Chnfto,qui codonat nobis ceccat9^amp; Ecdefiam per ^” *’ ^amp;fpiritumfandrficar.

»I^i^*® ^“^ faluatoris Chrifti opus non infrugiferum effe debet, necefTc eft, ,l'^^P'’'loiummundum doceatur,QC ubiqj Chrifti fideles fiant, 6t Chri«

^'Wh*^ quot;’°’^^^ liberentur ,ut Eedefia fiat degansouttas, amp;nbsp;babitaiio feu dornt« Wfj ’**“®^ '^^* nunquam fit derelidurus, Sequirw hinc etiam ChriftS opoe ^“^flis **^”* ’’‘fiifgere, ut hre ciuitas per totum mundum eXtrueretur, amp;i Chrifti ^h* ^quot;’^’ «lamjtatibus,plt;ccato,morte amp;nbsp;damnatione redimcrentur.Ho«

gïoriofus Chrißi triumphus, quo mo do percrucem Si fanguinis profufioncni)'. amp;^EccIeGx hortcs,peccatum, mortem, Sathanam, amp;nbsp;Synagogam incrcdulonJi^^^ dxorum,tam mirando modo uicent.S^uaftant proprio marte ac uirtute^VtiW j, tern Efaiasfuo more etiam hie pic^uratis uerbis, dicenc Quia eft iftcquiu^,^ Acdom rubricatus in ueftibus de Bofrartfte honoratus in ueftimento fuo, ob*i® lansinmultitudineuirtutisfuae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Hie interrogat admirans Propheta de pafsione Chrifti.Edom fignificat tUP J * feu rubcum aut rufum:Bafra pampinum feu folium palmitis,undc botri kgun^fi'^j caJeantur amp;nbsp;exprimuntur. Vocat ant Synagogam ludaeorum Edom feu quod innocentefanguineProphetarum amp;: Chrifti, fc infecerunt amp;nbsp;contam^^ cum dicerencSanguis eius fuper noaamp;filios noftros. Videtitat^ProphewCD in fpiritu, quomodo à Synagoga fanguinana fit ftagdlic caefus, crudatus, fanguine irtfe(ftus,8^ totus confperfus, non aliter quâm eakator uuaró codP^^j,^ amp;nbsp;humeeftatur. Sed uidet etiam ibidem in fpiritu,quid Chriftus profofione fui prcnfterit,ujddicet,quód hoftes uicerit,amp; propria uirtute ac potentiacitf’“ ij^ alterius auxilium amp;nbsp;adminiculS expugnarit * amp;nbsp;nunc uti bellator feu Wö^ j^^ quis fcxlidrsimus,uilt;ftoriofus 6^ inuidusjtrophais amp;nbsp;fignis his fui prxlij ’^7’ùi tionis conrpiciendus,amp; omnibus admirandus triumpher. Nam cum ludstip“^*^ eüm iam uidlum SC mortuum,tum a mortuis refurgens,regnum fuum aufpi^’^^’^j; feep potentifsimum peccati amp;nbsp;mortis,amp; totius regni tenebrarum uidoremdK . clarauit,ludxoscp propter immane iftud ^erudelc, in profondendo innoctnl’ guine,fadnus, horrenda plaga obdurationis,defcdionis,amp; captiuitatis pet io®^ jj dum punire uoluit. Ad hanc intertogationem refpondet Meftias lefus Cbf^^^j^ cens:Ego qui loquor iuniciam,amp; propugnator fum ad faluandum,hoc cß, 0“*% me admirabunduscogitas,quis fimflt fum,qui a Deo ad hoe miflus eft,ut ciam doceat,imó ut amp;nbsp;iuuet,hoc eft,ut ipfc fqo opere iufiificet amp;nbsp;faluet» interrogationem fubrjeit Prophcta:SiUtrus fiduator es, qui falutem amp;nbsp;’'^^^wj bis laturus eft, quare ergo rubrum eft indumentum tuum, amp;nbsp;ueftimenta iuafo*Ç fa ficut calcantfum in torcularif Quomodo hxc conueniunt amp;nbsp;quadrant P’^*’quot;^^ nibus tuis, quibus recipis te auxilium SC falutem nobis allaturumf Ad hac rd^ det Chriflus;Torcular calcaui folus, SC ex populis non eft uir mecum :amp;egolt;Ç mea cakabo cos,atcp in furore meo conculcabo cos, amp;nbsp;fpargetur fanguis «0^ per ueftes meas,ÓC omnia indumenta mea inquinabo. Quoniam dies ultionl» L corde meo,6C annus quo mei redimantur uenit. Afpexi, Óf nó «rat auxüiator^ miratus fum,qu6d non effet qui fußentarer, óf fecit mihi falutem brachium^ ,8C ira mea fuftentauit mc.Et ego conculcabo populos in ira mea, atqp mebr^ in furore mco,ôf deponam in terram fortitudinem corum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jj^

In hac refponfione Chrifti uidemus,quomodo per pafsionem fuamin|*‘”^0 intrarc,fic nos perfecte liberate uolucrit. Non, in quit, mir ab er is indumentö’J'p^ rubrum effe.Hxc eft ucraÖC proxima uiaac modus,quo mundusliberctufgt; Cc órdinatus. Solus torcular calcaui,hoe eff,folus mundi peccata tuliin alius fatisfeere potuft pro peccatis mundi,pratter me iolum.Sanguis meusi“Pj|j^ Rare pbidit óf debuit.Nullum aliud erat medium,nulla alia ratio,qua a p^^^^^^^^j^ raremini.Et in ilia ipfa infirmitate mea fummâ potentie lt;xcrui,óf gfäw’fsiw^^ji ximosep Höftes humani generis peffundatos Óf protritos conculcaui, Ä ham cum arawfyi « fua uniuerfa óf malicia, calamitatecp quam in mundum m^ ^ ut homlnibus exitium adferret. Cum incredula Synagoga me ante refpu^ ’^ Dominum fuum me aghofcere fuftihereqSathanamqui ludxos excaccaucratjpr turn fuperauqóf D oihinus uniuerfa creature ta in cœlis quam terris ut incredulos merit/s fupplkqs afficiâm,ôf nunc etiam Genres lucrifeci,ut pf mihi populus fit. Hoc praeftiti folus meo marte óf robore. ( Teftatur hoc a r . Coloffen.z.) inép mea ira hoftes condignis parui affeci, quia miaiftenutn ^j^j

«at^°^.'’’’^æ ^® ®bioi'amp; impku(,Iudeoscp fie confud^ut omnem fu#m digni* Ibn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^æ'^og’ïwam quam ante habebant, amiferint. Dies ukionis fó

^«111 h**^ ^quot;^^quot;’P”^ *^’*”^”°^*’”^“5 ludæos pafius eft excæcari )Ô£; difpergi, feh • ^®*°^®’ eorum in gratiam per Euangdij dodlrinam reeeptis, quo uctens «j^®®’P*it contriurt, SC gentibus utélonam panam donauit, omnemcp intcUi# tom amp;nbsp;fdentiam feripturarum Synagoge ademit. Matth.u.

^fns^”^ P°’''^° ^^ pafsionc amp;nbsp;infirmitate fua loquitur, in qua fuit propter nos,di*gt; lOtn* £^®^P**^ (fc’l’cet tempore paCsionis amp;nbsp;infirmitatis ) amp;nbsp;non eratauxilia^ iiby ^ . ^^* adiuuarct (qui auxilio effe ucl poiTet uel ucllct.Nec ullus erat à par# ttUid*”^^*”^®*® ’wx^ioni tulit mihi,fed ipk ego mihi auxiliatus fum.Sola mca uir# potuft^SaJüauit me brachium meum, feruaui amp;nbsp;Iiberaui, atep excitaui ’'em' ^^ *”^^^° ®*°« Nunc regno etiam, amp;nbsp;cos qui me contempiere, punio, om^ Uto?*^’’”’ ^'^*’^^^quot;’»°quot;^”^™ facultatem,oiiinia quæ donarara «s aufero,fcnptu# yophetaSjôt: quicquid praealqs magnificum ôt praeelarum habuerc.

Mr ”’’^*”'° ^“‘^ Prophetiac nianifcftepatct,ô^ inocules incurrit.lnfpice ludato» lt;lt U **®® Ottatis, quàm fint omnis feripturarum intelhgennx rudes, quàm mhd h»(^’ ’''5 P’^o«»âsionibus de Chrifto intelligant. Legern eatnaliter mteUigunr, ’quot;tos^r^^f^ ^*^''^f3neo conatu prxeepta Dei fc citra adminiculum Meamp;iæ nuplex '^Ch^ft°'^^^^®’ ^P”’^ Mefsiae ad ea praeftanda opus enè,ncckiunt prorrais joncs ’^ent •^’f*^° A?’“’oalfloqui, amp;nbsp;legem paedagogurn tantum efie ad Chrtfijum quo folo bcncdidio,iufticia,amp;: Icgis impletio inueniiur.

’’’edio *'P'®PJ’3’ 8C cornes cius cogRafient : Mefsias mori femel,Ôd à Synagoga e ’^’ Qu'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinatio De», ÔCChrifti uoluntas eft perProphetas praedi#

•^mï' quot;^W ûiis longé ante quàm moreretur, ipfe fæpius præd/xerat, fed ®’’’eâu^ ST^^^^^os liberate fiatuit. Prxdixit Ôd difeipulis fuis, fe tertio dicre^ ’^^m***”' * ’’’^’■’^•Sed quid fict Pontificibus Ôd Pharifaeis noltris ^quas illi panas ^“^nid ”V’‘’^^‘'flus lucnt^Gaudium eorum non futurum eft diuturnum, nee tri# ^’»Mâ • ^”” P°^ triduum é morte rediuiuus redibit Chriftus^anguinartjsep ^'i!c??’*’’^9‘””*fe obcinujffc falfo imagmabantur, ereptam funditus euertet, ^°^gt;^üiö ’^P’^otcrctcos in furore fuo * Cum fe extra omne perkulum conftituf '‘'Plt;rab|L**’P°“’®* ®fl^ exjftimant,turn omnium qua habent extremam amp;nbsp;irre^ ’*’”ïihtt ’’’’’^uramfacient,legem,Prophctas,terram, urbem.templü, fanguino* ’’'’quot;Uie ^®® Chnfti, infinita horrendacp deuaftatione ludaifmi, perpetuacp ca* *^^'foc f’^^’^”^ internitione dependent amp;nbsp;excluent, Pharifaci SC Chrifticidac '''*quot;1?»» ^^'^”'«ntinr,qui fibijpfis intolerabile fupplicium,5C grauifsimam iram co^ Nfi^e '’P^^-^h'’ilkrn tarnen damno aliquo affeccrunt: Nos ucró merite Ixiare* ^“’“’»’‘’b*^’^^™“* ^ pfallcremus,quód Chriftus refurrexit, ciusep re N‘»iI?^’*°* ^'^fohremur, Siquidem Chriftus per mortem fuam Ifrael redemir. ^’’''Jgi^^^P^*^quot;’^’’’^'’ *’'®™° pfychicus feu naturahs non capit. Spiritus Chnfti i’b^i^^P*^ï»w«tónaiur dcuocatione Ecclefix é gentibus, SC dedefetftio# ^^hi quam Prophetiam PaulusRomao. citat. Sic autem Sl^j. ’'‘Uï apud Prophetam: Quxfitus fum ab bis, qui non intcrrogauerqnr, in* hk^ ’^™*»lt;iui non quaefiuerunt me. Dixi : ecce ego, ecce ego, ad gentem, ®*‘’quot;' ”°” inuocauit. Expand» manus meas tota die ad populum rc^» ^quot;'bulantem per uiam non bonam,0d poll cogitationes fuar,

^^^æ^ poenam ipfos manentem,amp; deuaftationem eorum minatus effet, ® Chrifto totum ludaicum populum abictftum, ita ut nullus eorum ^*%!i ^^**’quot;’ pofsit,pTom»ttit gratiam aliquot hominibusin co populo, quos in ?I’’’UoXh^^^^”* ’^^ *^“°® ^^’^ libiuoluit, dicens:Sicut cum inuenitur muftum °^'ttf ”’^*^ ^’®* ®* P^tdas ipfum, quoniam eft benediëlio in co : Sic fa ci a in ■^’Vos meoSjUt non perdam omacs» fed ^dycâ fernen de Iacob,amp; hatreds

montium mcorum delchuda:amp; hacreditabunt cam cledimei, SCferai md P tabunt ibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,n HocimpIctumeft per Apoflolos,amp;^ per cos qui Apoftolis ex ludxiscf'® runt.Hi funt nucleus c ludxis.clecflum fernen, filq promifsionis, quos pater trgt; ut ad Chrißü uenirent. Et hi pofsident montes, hoe eß, fpiritualcm Zion Ëf^'^

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

Inhac quoep Prophetia Clcophas amp;nbsp;comes eius uidiflentludaifinufflnap rum eße finem,tum cum Mefsias ueniret, amp;nbsp;genres credituras, Si quód incredulitatem füam à Mefsia fuo defetßuri Si perituri cßent,fed quód tameo’? „ Io feaus aliquot ex ijs eßet liberaturus amp;nbsp;faluaturus.Hæc eß extra dubiu« ip*^ lisliberatio Ifrahelis.Ëthic obfcruandum, quód non lotus ifrael fecunduw e^f Chriftum fufeepturus elle t, quo dép ideo promißa liberatio Ifradis per Mei^i”?*^ futura eßet iuxta Prophetas fic, ut duodecirn tribus Ifrael inde corporaliter a ö^^i^ tium ui atep iniurrjs liberarentur, amp;nbsp;fob Mefsia in terra Canaan terrenum reg” .j haberent,in quo fomma liberta$,uoluptas, amoenitas,fecuritas Öé pax carnem.Sed ca liberatio futura erat fpiritualis, ut in Chrifto multi ex ijs per ^ gelium iuftificandi adhuc S^ faluandi eftcnt,ucrum bona tarnen pars defetSu^, ^ ftom Si Eedefix Chrifti contradieftura amp;nbsp;aduerfatura eßet, id quod hodie^ »^

Sic eft ut diets.Prophetas non inteHigebanf.lmó cum Chriftus uenifleft*!,^ nagogam, referta ÔC obruta crat traditionibus humanis, ita ut Dolores ipih^ apud nos in Papatu,fcripturas non intelligerent. Quid igitur rudis popeUu’’^*^jj^ Equidem Prophetae elariamp; apertifunt, amp;nbsp;fatis perfpicuis uerbis teftanturte*”? |j bus Mefsix Goim,hoc eft,génies ocre credituras, amp;; Mefsiam in Dominum* ^ recepturas Si agnifuras,^: maximam partem ludxotû ab co defeituras, tantum conuenendas eße, quibus gentes fociandx amp;aggregandx eßent, 0^ Pj^ tualis Ifrael Heret. Ob id ôé promifsiones illx confolatoriae de Chriftireg^®’ quns ludxorum amp;nbsp;gentibus pariter fiunt.Sicuti Efaias in fequentibus diciC ,^ Propter hxc dicit Dominus Deus;Eccc ferui mei comedent, amp;nbsp;uos elW^ Ecce ferui mei bibent, SC uos fitictis:Ecce ferui mei Ixtabuntur,amp; uos confié“ . ni. Ecce ferui mei iocundi crunt ex iocundo corde,amp;^ uos elamabitis prac dow*^ di$,atqp prx contritione fpiritus ululabitis.Et relinquetis nomen ueftrum fo***^ tionem ekeftis meis.interficictep te Dominus Deus ,amp; feruos foos uocabitn^jj alio. Qji benedixerit fibi in terra, benedicct fibi in Deo ueroï Sic qui ^^^’‘J^,^» terra,iurabit in Deo uero. Nam obliuione traditx funt tribulationcs psirntt) fconditxfontab oculis meis.

Paulus ait i.Tjnio.4.Chriftifideks promifsioncm prxfentis Si^f^^Ïr-^ bere,idcocp uerifsimum eft Chriftianos cos, qui fuam fiduciam Si ipcm m^'’ j^ coUocantjCtiam ca qua ad hanc uitam funt ncccHaria habituros, fed ^‘'^P^^^jdi* controuerfiam multo maius SicxccHcntius aliquid uidit,amp;f non corpor«!^^’ gif fpiritualcm cibum fiC potum GgniBcat. Neep enim multum morantur ”f°P (^ corporis alimenta,cibum ac potum,harum rcrum cura non anxic font tofft f jj nat falutis curatanguntur maxime,huius rations inprimis habcnt,hancpr2f^P cenda fibi ducunf,ut falotarem acternitatcm,amp; acternam falutem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

in Chrifto quzrant amp;nbsp;promittant. Habentenim in promifsionibus fuis v^^ii** uerifsimum Euangelium lefu Chrifti. At Euangelium eft promifsio uerx ra: amp;nbsp;actemae uitx ac falutis,fpiritualis ÔC fempitemi regni Chrifti. tto per tcmporalia,utiuerba corumfonantjuaticinantur deueris 0^ art««»»»®® ‘^jji

Hucctiam nos ducit,huc rcfpicit tota Euangelq dodrina.Sïc Chriftus foah. a ’Wpfremini non cibum qui pcrir, fed qui per ma net in uitam aeternam, Ego ium pisuitæ,qui de eœlo defeendi, qui manducat de hoc pane, uiuet in acternum. Et ^cæX2, Et ego difpono uobis, ficut difpofuit mihi pater meus regnum, ut edat» Il abatis fuper menfam meam in regno meo.Eiufmodi promifsiones facit difetpu«: Mui apud ipfum in atflidionc perdurauerunt,cum nulla externa fpecies, magniri^ ^’'*i’)fplendor,necregnum terrenum effet.Et Paulus Rom.14.Regnum Dei non lt;ibus amp;nbsp;potus,fed iufticia,pax fiC gaudium in fpiritu faneffo. Hoc uero fiC peren;# _'gsudio fruentur Chrifti fideles. Impq ucró meram iram, indignationem, fuppli^

^ trifticiam hacreditabunt. Roma. 2. Chrifti fidelium gaudium hic offris incipit in fide Öd fpe,in medrjs afHicffionibus,cum Deus S.fantffus'teftimotf ui nobis perhibcar,nos effe filios Öd hacredes Dei,iam faluatos fed in fpe: Verum gnoillo die Domini, turn demum perpetuo amp;nbsp;infinite illo gaudio, fummiseg ui« ^t^UlK uoluptatibus atep amoenitatibus frui incipiemus,

’luodr ^^^ ^g”^^^^* futurum,ut ludxorum nomen propter defetfhonem ipforum, ejj^jf j^^’Chtiftum abnegant, foeteat Sd fordeat in toto mundo. Malc ahcui precaturi, rumnout.

^ufe’***5^’'’*‘oti*bu«^ extreme deuoturi,prccabuntur ut idem eueniat ipfi, quod ^***a^^’* ’ quot;^^‘^^‘^‘'^* ^*^’ 1^°^^ ^*^’ “*^“ ^^‘^3ci amp;nbsp;Ifraelitae in fpiritu,qui in Chri* ^lJJJJ^‘»’^wnomin€uocabwBtor,uid«licet, Chriftiani, aChriftoDeo Domino

lt;hn^'n®*^™pkttomnia,oninis£pblt;nedidio,qua ante apud ludæos fuit,nunc ^’*uni i* 1 ’^ Chrifti fideles.Hi enim habent nunc fcripturam,amp; eius uerum St' fogt; ’'traoh**^'^*^’^*“* “®™*” Mefsiam, ueram fidem,quac faluat, ueram iufticiam, Piciat^’quot;®’*’»*’®’’ facrificia Sd hoftias,uerum Pontificem,uerum altarc,uerâ pro# Wm**^*? ®^ ^«n’plumjuerum Dei edtum. Hocep nomen tarn magnificum amp;nbsp;au« S “^fowibttno* ^ gencrofifsimos martyres Chrifti non puduerit, fup:?

’^’Sw ’^**^®^*”’ propter confefsionem huius nominis fubire, conftantcrep amp;nbsp;'^•n^*” *” confoedu truculentifsimorum tyrannorum palam profefsi fuum ^^höfa'*’**®’^“*• Chriftianusfum, quamuisfeirentcerto,fepropter confefsio« ^^febio ''®’’’*ugt;s,ftatimuitacpericulum amp;nbsp;grauifsima fupplicia mancre, teftante

'I''^Q?*^^®® *^*‘’“ ^°® *^ nomineueri Dei lefu Chrifti.NuHus eff alius Deus

T ’^ irffis. Vnus duntaxat Deus eftjsep Deus ucrus in perfona fi!q, uc;gt; ^0m ”^’^^ ^f^”’*”^Dauid. Hocimpietum eft. Nam cum fciant Chriftifi«

\ii^^»^‘®*’’lt;^«* ^ P^*quot; fumfolum effe,idco in omnibus periculis Sd calamia Sjr ^®o®lt;n lefu confugtunt, quietiam, ubi ucl nominatur, cor reficit,rc» *®onfirtnat.

i^^^*^**P'f°^^^*’ ’”^^’^5 priores obliuioni traditas,óif aboculis eorum ab? ^”^’'’^t’s,cum tarnen in regno Chrifti, hoc eft,in Ecclefia, hic in terris .'^^^''numhominem nihil nifiafnidio, xrumn» amp;nbsp;anxietas fit, ut etiam fan? ^‘ttÇniines infpiritus trifticiam facpê incidant, aliorumep cofolationibus opus

w^k **'*^^quot;™ ^^ **^* phraß Prophétie» didionis. Loquuntur Propheta ^'^ i ^’f^jpwfnde ac fi iam ex his acrumnis effemus libérât*, ac fi gloria rei! '''lltte,^.®’®^^*®®** fffetjmó ac fi futura illa perennis uita iam re ipfa coepiffet,

recèle regnum Chrifti defcribeu Si dcpingerc debebant, infpiciendum *^’^*^^lt; in humilem Si abiedlam illam fpeciem, qua hic in terris fub cruce abfcon®» ^ tefeirjed in illam gloriametiam,quam habitura eft die perfedix ’^^g^*'^*rh^(’iil’^ omnia clFcndicula,ód omnis generis mala atqt incommoda iam éregno tM* lata funr,cumcp omnes calamitates amp;nbsp;aerumnas effugimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q||;^

Cum ucró iam liberati Gmusjemifsionemep peccatorum habcatnus, w* , per fidem in Chriftum,cum Chrißumper fidem in corde noßro portçmus,*^^^j^j II] Dei là dît (imus,noßracp uita cum Chrifto in Deo abfeondita Si conferuat’ »^ bcainuscp arram hxreditatis fpiritum fandum, atcp ita fpirituabter à *”‘”^‘5^ fflfgt; refurrexenmus, nihilep amplius nobis fit expedïandum, quam ut mortalenOj,^|0 pus moriatur,fld refurgat à mortuis:Propter tanta bate omnia,inquam, ^,^^%aj* fpe falui Turnus,folent Prophetx,quia uidebant quid fides in Chriftum pofleb ^ ferret, fie aliquando de regno Chrifti loqui, ac fi iam ex hac caduca amp;nbsp;ex omnibus angufttjs, curis, calamitatibus Sd afflidionibus inuitam xi«^ ÿi translatum. A tep hxc nobis certe certifsima amp;nbsp;uberrima confolatio dlio fpiritualis quam iam accepimus : Sd primitiffpiritus tantafunt bona,ül^^ magnitudinem Sd dignitatem nulla lingua explicate queat. Proindeemee ^ prementem patientius feramus. Ante eramus in regno Diaboli,rcgno 1 ledidionis, at nunc fumus in regno xternx benedidtionis, in quo folo nec“*^ 1 alibi Dei gratia,iufticia,uita,Sd falus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sequitur in Efaia:Ecce ego crco coelos nouos. Si terram nouam,8d n®^ jjÿ 1 rabuntur priora,necp afcendent fuper cor.Sed (Dominus dicit) gandete^e^^ I teufep in xtcrnum,in his qux egocreo:nam cccc ego crco lerufakmexuW® ^j(( I populum eius gaudium.Et exultabo in Ierufalem,atcpgaudebo in populo me®' 1 audietur inea amplius uox flctus,5d uox clamoris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J I

Vide quam immenfam Sd excellentem gloriam regnum Chrifti poft^ïO ^ i tam fit habiturum.Deus eoelum amp;nbsp;terram propter Chrifti fideles innouaWt,^^ f redes funt omnium return in Chrifto . Ommacumfilns Deilaftabuntur.'®'’^'’j I afHidtionumSdanxictatumquxinterrisfucruntobliuioinducctur,Tempi”I trifticix finem habet, Ôd fempiternum gaudium incipit. Nunc terra uocati” y I ualbs xrumnarum,Sd omnis calamitatis mare quoddam. Nam quocunqofU’®'^ 1 timus,ibi pcriculum Sd alHidio adeftun aquis fubmergimur,in ignc combuty | aère tempêtâtes,nimbi,tonitrua,fu!gura,grando,terram turbanf.In tetris H^il | fpiciuntur ffpulchra,rpeluncx latronum, hic cruces, illic roix.Breiliter mW’'^ . lorum Sd infortunij eft ubiep.Siquidem Sathan cum fuo mundo furit ac Sd mouet turbatep omnia,omnis generis calamitates Sd malainucbens.Vtf'^^ in baratrum infemi cum fuo infideli Sd confcclerato mundo prxeipitatusi^^M Deus terram renouaucrit,ód ubiep ueri Chriftiani fijerint, nihilep aliud qu«!® ^ji earn inbabitsuenr, turn terrx illius prior is, xrumnarfi uallis, (in qua nihil tf^^ prxfen«apcricuia, morb/,3iflilt;fhcnes,anxictates Si mortes,) memoriaobu^ ù tur. Turn demum urre ceeïefte lUud lerufakm xdificabitur, nee quicq^^î^^ÿ quam merum Sd folidvm, step ineftabik gaudium ent, ubi in Deo gaudtbi*” i fxcula fxculofom.T«m Deus crii omnia in omnibus i.Corinth.iy. 11«^ Quód uerdludxi amp;: Chibafix hanc Ptophetiam ad terrenam HicroW^ trahuDi,'dd de ea interpretantur, in hoc ftulte Si ftupide errant. ludaifmüS^“^ tempio,lerufakm,faccrdotio,Sd regibus habuit prxfinifum fuum tempus Ä P^ dutn,necdiutius durare dtbehar,quam doneeueniret Chrillus Jcfus,fcnP^^ implerct,qui unà cum fuâ Ecekfiaper Icgem,Sacerdoies,facrificia,tempIoni,^^,^ lolymam Sdc.fignificaius cft.Nampauló poft cap. 66.uat!cinatur Efaiaseïr®®’^^ ludxorum habituras finem, Sd in pofterum in Ecckfia Chrifti fidclium ®*?^ menfe,0d Sabbatum ex Sabbato fututa,hoc cft,pcrpctuum Sd continuumSäb iuturum,Sabbatutn ahud ex aho,cumludaifmus certa Sd prxfinita ^3hbaiab3 .

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHKISTO; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLHl

^''''^î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’^*^®® » ^^“ïw ^ pulcherrima Prophetia cft de regno Chrifti/cu

^’*0« ” • ^^^’’u™»*^uius uerba hxc font: Lartamini cum lcrufalem,amp;f exukate ''’^€«7* ^’l’S^^^^s cam: gaudete cum ca gaudio omncs, qui lügens foper cam: '*quot;'’'^01 4 ^^^’^ ^’^^'”””’ ’I^ ubere confolationum cius,ut exprimatis amp;nbsp;ddedo ^’quot;’‘lujf fl ^i^^ ^’^’^^ *^* QP®”^*™ ß^ ^^“^ Dominus: Ecee ego extendo foper Mfon”*quot;’^quot;’ F^^^*”’^ ‘ï*”® torrentem inundantem gloriam gcntium,amp; fuge '''’'’'in«P°*^’^*”””^*^ ^“P^’^S®”^® dcledabilitcr fouebimini.Sicuc cum quem^ c^* confolatur, fie ego confolabor uos, amp;nbsp;inlerufalem confolanonem

''’^Ôfc** ^*uidebitis, amp;nbsp;lætabitur cor uefirum, amp;nbsp;offa ueftra quafi faerba flores Jnh ^n^f^^^^*quot;^^”^^ ^^*^*^*^P^^ feruos eius,d^ indignabitur inimicis fois.

^^Pter * , P^®*^gt; audis, quôd de lerufalem trifiatum fit propter crucern eius, '^tittj'^^°^^’^ *® *^''f'^ ^^quot;^ mifere perfecutiones amp;nbsp;«rumnas patitur/ed pro» '’*‘’îmm b*® i^^P^“^^ lerufalem confolationcs futur as, ut Chrifh fideles om» **''’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradituri obiiuioni. Vtitur autem uerbis figuratis : Sicut infans fi»

^‘gt;0u( ^^’^°'^ptate amp;nbsp;auiditate lac fogif,ncC quicquarn Iade é maternis ubenbus ^hti dus cß, ita in Ecdefia erunt ubera omnis confolatioms, per qux '*'^»dul Ï ' ’^'f^’îlionem amp;fommamuoluptatem haurient.HicenimhabetEc» ^bM ^*’’'’*’’^mellitifsimumlacpromifsionisdiuinx, quodfiiqDeifugunt, '’’’feln / ’’’’®*®’^ ^ augentur,amp; in fpiritu, qui eos intus illuminât, amp;nbsp;myflena b» Et a °^^'’’^'’^’^‘^ ^ ineffabili gaudio exultant.

’''’*gt;n»lo ”’*”'® ^^‘^]^^*^ ’” ^°c mundo afHigatur,crucîctur, infeßetur, Ô^ nufquam ^’^^’*’^’*”*” promittit ci Deut opulentam,fommamamp; seternam pa;gt;

^^«nn^'f'^®'“® ^^^‘’‘'f^* iregnum efiseternae pacis, quarn per Chrißum cum Deo *'^'’oCh ‘n9-“^‘^admodum mfantuli à matribus fouentur, amp;: finu gefiantur, ita in ^fidji- 8‘ft’ntur etiS Chrifti fideles â pafloribui,qui pafcua pura amp;nbsp;fana uerbi ^•t h**^PP®lt;ïltaM,lt;«^ rede fecant,copiofccp minifirant, tarn infirmis quam iiï?'ï“‘f‘ïnsopus habet. Nee tarnen unquam ulli parentes in his terris *''^'’^^^8lt;ntifsitni,amp; proli# fox amantifsimi, tam blanda efle fox foboli, lam ’^’^0* h^quot;* ^’bere, tanio tam ardenti amorfs affecru earn profequi poRunr, **fc ’ amat,quantaèp nos fide ac folicitudine fouet ac curat. Quapropter *’*'JHi»jj ^^^ß«C^riftffilt;l«lfo™gt;’lt;l exemplum Chrifii afflida, Ö^ multis calami; «haj^ßt, tantum tarnen diuinarum promifsionum in his acrumnis dl,ut ^^M d^-*” ^wrouerfiam omnia mundi gaudia,uoluptates amp;nbsp;confolationcs nihil ^’Rfl^ *^*’^ promifsiones,uti amp;nbsp;Pttulus tefiatur, x.Cor.i.quoniam ficut abun

5%?*^’*P4«^“ multiiodine cogitationum mearum ( quac afiuant ) intra me, ^’^n L^ '^? fucrOt animae meat obledamento. Et Chriftus praedicit difcipulis '’’“^T *’’P’®^ lamentaturi fint,amp; moefiiciam habituri in hoc mundo, mundum Sla * a-'^■^'‘^ *quot;®’^ confolatur nos efFicacifsime confolantifsima promifsione S^'7^»^^*”®îlt;pôd difcipulorum amp;nbsp;nofier marot fit conuertendus ingau» »4°®®*®*°unquam à nobis auferre poterit.Ioan.K^»

^^’'^gloriofam Deiciuitatemoculisfpiritualibus,contemplatur,co» pl’°*° ^ijndo tam multos charOs Deifiiios dre,qui omnes unum pattern, iw doólorem,unam fidem,unam mentem,candcmcp fpem amp;: fempi

, W^^‘^Itatem habent cum omnibus qs, quiiam in Domino obdormierunt, 'piofZgmu '”'^*^^quot;’“® ^*’ nofiris oculis in corpore glorificato. Quans^^^^y^ p'HfV™*'^quot;’ g*®^*®™ «fit eótemplari ibi Chrifium omnium fandorum caput, f^V^?***^”” ^*^ genitrieem Mariam,eundos Pattiatchas,Prophetas,Apo» *''^i,iH^’*®»^’'^*y'^®*»^®f’®t«* Ö^u**l®lt;*fus Angelos in coelistNon poteft cor ^ hac mortali carne ullis fenfibus aut cogitationibus uel guttulam exi;

^uam tantor um herum perennium bonorum ÔC gau dij animo conciprff'^lij longe fuperat omnem fenfum amp;nbsp;intclle(flum,ficuti Paulus i.Cor.i. ex Efai‘^4' ^ tur,dicens:æterna ilia bona,quae Deus ddigentibus fe in cœlefti hoderiifal^'^ L^ pa raun, null û oculum uidillc, nullam aurem audiuiûe, nec in cor hominis äfc^^';^^.^ Super hæc amp;^ efla nodra germinabunt. Hoc intelliges non de recr«uoo » fedionc amp;nbsp;gaudio tantum,quod é uerbo Dei in uita hac habemus, fed, ficut ^^^ nus inteilcxit Ecclefia hanc promifsionem, de gloriofa ilia refurredione corp^'^j^ in âienouifsimo.cum clïa noftra arida,quantumuis deformia, contrita amp;nbsp;«xof^^jjjf cuncp gentium foerint, fine in terris hue undis, reflorefeent amp;nbsp;germinabunt) ^ cll:,pcr uoeem Archangeli reparabuntur amp;nbsp;redintegrabuntur, ipfumep corp** ^ terna fanitate amp;1 profperitate donabitur, ut ita eda noftra in omne acuuin Û*^ minatur3,cû amp;; corpus quantumuis imbecillum, debile amp;nbsp;caducum nunc fit,a:*^,^.^ «itæ particeps fit futurum,contra Porphirium. Deus cnim dixit.In eoekf * '^ijj rufakm poft diem nouifsimum nullus morbus, nullum fenium, nulla mors eoh^ perpétua amp;nbsp;profperrima corporis ualetudo, perpetuo florens, alacris, uegeta 1*^ uida adolcjcentia,breuiter uitat commodifsimat,lautifsimae, fuauifsimx amp;nbsp;tocon fima: jnnnitapcrpetuitas,ficuti hanc Prophetiam D.Augufimus interpretatur** deciuit.Dci, z.cap.ti»

In terris filq Dei funtimbccilles,debiles, contempti,perfccutionihus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

impiorum expofiti, madantur Qi iugulantur, ut cues matftationi deftmat^*^ i^i dus contra floret potentia, honoribus, uoluptatibus, amp;nbsp;omnibus delicts a®^ nulli mifcriores ac calamitofiorcs homines elTe iudicentur, quam ucre pij ’n , ^^ hum ere dentes. Vet urn ibi cum coelcfte illud lerufalem in totum cxatdificatU'n .^^ rit die nouifsimo, turn cognofcetur manos feu potentia Dei, qua liberaturus«* ^ «os fuos,hoc eft,ucrc pios,in Chnftum crcdentes,tum non imbeciUes, etumno '’^ miferi erunt,fed fortes,amp; gloriofi apud Chriftum ad dexteram inccrporibi»Sa ficatis Chrifto conformibus, iumma amp;nbsp;infinita gloria, amp;nbsp;ornamentis inxß’n’^^f., bus cultis ouabunt, amp;: triumphabunt, è morte amp;nbsp;omnibus calamitatibüscffp'j’^j,; gnabunt,^: medium unguem oftendent illudentép morti amp;nbsp;SathanXjdictntts* ^ cft rune o mors aculeus tous ƒ Vbi nunc Inferne uidoria tua f Mors ablotpt^^ j Chrifti uidoria in acternum. At quamuis filq huius mundi, qui Euangdio nn% didere,hic in terris fortuna aliqua ufi fint, uoluptatibus^ affluxerint,ac fi D** a buerint maxime fauentem ac propicium, attamcn die nouifsimo cognoRcÄ Dei hoftes eiTe, dl ibi confpicietur, quam horribilis d grauis fit ira Dei coti^ uerfarios Cirrifti:nam turn eos unà cum Sa th ana d mmiftris eius in atternsi** nationem fine mifericordia pratcipitaturus cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cÿjn)

In epilogo Prophetic fuae Eiaias uatiematur de uocatione gentium ’^^yan* gelium per totum mundum,qu0d Apoftolieledlos ex gentibuscoUetflurip^’^td)/ gclium, d in fpiritualeIerofalem,Ecckfiam catholicam, Domino ut hoßi^n* ^ lationem addudiuri eflent,diccns:Et ego (adero) opcribus corum,attp ccg'*’^jjj^ bus eorum,cum uencrit (tempus) uteongregem omnes génies d Imguasî **®^ nient d uidebunt gloriam meam.Ponamq} in eis fignum, d mittam ex cM^gtjîI uaii fuerint,ad genres Tharfis,Pul d Lud,qui trahunt arcum,atcp ad génies 1 . d Græciæ,d ad infulas rcmoias,quae non audicrunt auditum mcum,nccj;’”“^ u gloriam meam, d annunciabunt gloriam meam in gentibus. Et adduced* 5 ^^ fratres ueftros ex omnibus gentibus oblationcm Domino,in equis d 9“’ uehiculis d mulls,atcp inuelocibus animalibus, ad montem meum fandl^f” j^j lem, dicit Dominus, ficutcum afferunt fill) ifrael oblationcm in uafc mundo, i” mum Domini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.

AudinVDeus omnia opera,tam ludaeorum quam gentium,per EuangdtlP ^ i dicationem iudicabit, eosejj congrcgabit,ut uideant gloriam Dei,quod o®quot;*^ I Ara facultas,omnes uif es nihil fint, fed quod fola gratia pct Chhfiuro P’‘'‘^Jjÿi

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTIDECHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCUni

^‘^ Chriftus peccata condonat^uftificat öd faIuat;SoIus mor “®*® frangit ÖC fuperar,fuoscp libérât ex omnibus anguftqs amp;nbsp;cala* Iiiotf i**^® P^’' Euangelium denundat per totum hunc uaRifsimum orbem, ahgt; ''’Mi p ^^ ^’^^^^ partibus, ad quatuor uentos, amp;nbsp;mundi plagas iacentes, nomi^ ^*æ ^^^æ°’^””’ ^^^ crepti funt c czdtate, funi Apoftoh. Hos mittit in Jgt;nimundum,Mar.i^.Itacp audis non agi de regno mundano hoc loco.

’'’’i8i; ^'’*^”' ^ crucifixus Chriftus,qui prxdicatur unicus cfte totius mundi falualt; chrißm ^^ gloria,quac gloria, hoc eft, ueritas, miiericordia, amp;nbsp;potcntia,quam /j^Hum. Mi'’' • *^ nobis exhibuitjprsedicabitur amp;nbsp;annunciabitur gentibus, Per earn

8^’’*^® ’^ Deum adducentur, ucluti munus feu oblatio munda amp;nbsp;’’’®i^°*^*^ P^'' ^oangelium apparata,uti teftatur Paulus Rom.iy, Vbi fic ait;Com^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•, ^ Q 1?'^ ^°^ propter gratiam, quæ data eft mihi à Deo in hoc,ut firn minifter ^'”^^^ °*’* *1(1 jç -*^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelium Dei, uti fiant gentel wforcpof« ûiTTçivJ^nTof obla«**^***’ ’'tHk?^?“gt;^*quot;^‘fic’^’ P^*” fpiritum fantftö. Audis igitur ludçorumfacnficia fi^ ’quot;'Hm *’’^*^'^»”^^ ®®*P^“* bruta animantia,fed uiuos homines cfferendos per ^tamT'’^® * ^**^ eft «era liberatio Ifraelis per jMefsiam,quód fuos in toto mun^ ^filn *^’^*0’4uam genres,conuerfos amp;nbsp;illuminatos,uerbo Si fpiritu fuo iuftificar, ^^r*'*’'®* ‘Confortes facit.Hi à Chrifto iuftificati amp;nbsp;faluati, funt fpirituale iliud Sdu l’”°®’ fandus,cógregatio Chrifti fidclium, in quam quotidie per totum Elt;jui^ k^ p'’'aliquot adducuntur amp;nbsp;ofFeruntur, ut munda oblatio Domino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^jCZe, ‘’famp;ift^'i®°‘gt;’lt;:lt;^gt;cis,quadrigas amp;nbsp;reliqua,intelligc gratam,blandam,mitem,fua^ ^«lt;4. Mnt’quot;’^?*®^^^™’'quot;'^ *’*’quot;* Euangelq prxdicationem, in quibus confeientiae Mt commodi(sime,ó^ ficut Auguftinus lib.20.de ciuitate Dei. cap.ix» '’’»’uth •'P^’f ^æ^ poteft omne aux ilium diuinum,uel per ipfum,uel per ange« ^ ’^^^'* allatum,quo fratres eledorum Ifraelitarum fratres in fide in Eccles

fpirituale regnum Chrifti ex ludxis amp;nbsp;gentibus confia* Euangelium per totum mundum adminiftretur,amp; quomodo hic ^tn^®^®» w Chrifto regi conforme fiat. Nihilofecius tarnen habeatinfi*

^ confólantifsimas promifsiónes,in quibus fita eft eius omnis fpes, ^‘’^Hw f^^wm»donec Chriftus rex gloriae in maieftate fua coelitus cum ange* ’’'^'*’trtd ®”’^'^’*“® ^®^**»*’* in fandis fuis glorificetur Ö^ mirificetur in om* 5’^lt;aipl'^’'^“’•Tutn demum uidebitur de quam infinitaamp;immenfa gloria acter '^/ *®^‘*,0(: regni eius Ecclelix Sandx, Prophet» Dei ab initio uaticinad

P’Hü ’’”'^'^””° “’^^‘^*®’^* de fpontanea pafsione Chrifti lefu, dicens:El ’’n! ^?^''’’ oftendit mihi, amp;nbsp;cognoui:tunc fecifti me uidere ftudia eorum. fS^®”® fifutagnus Si bos,qui ducitur ad madandum,0(: noncognoui,quód

PV ®®8’f3uerunt cogitationes, ( dicentes ) perdamus ligne panera eius, Ö^ ^aii^turnde terra uiuentium,amp; nomen eius non memoretur amplius.Domi ^ii^'‘‘®^gt;fötuutn eft Index iuftus,ô^ probat renes atep corddeo uidebo ultio* ^b ^^’d^oniam tibi reuelaui caufara meam.

?’’'(t?P'^°P^^**’ Ï^remias eft figura Chrifti. Sic enira Ecclefia hanc Prophetic fc%’***'°* quot;’®lt;*ttlt;dl«xit,qudd pater Chriftofilio ludacorum inuidiara,odium, » Wf^ crudeha confilia indicauerit, quód ipfum madaturi effent,uti ouem 1 ùM^’ ^° nomine amp;nbsp;Efaias Chriftum uocat. Solum enim hunc effe oportuit l'nmaculatum, qui fuo ipfius facrificio totius mundi peccata expiare^ s'il* in lege Mofaica deco pr »fignificar unt «

Cur dir it Chriftus hit ft mala amp;nbsp;infeßa eorum confilia noncogneuwäquot; ^j^ norafle, cum tarnen longe ante praedixérit difcipuhs fe Hierofolymis paflürun’) uenttp omniat’usc contra ipfum mschtnabantur amp;nbsp;eegitabantt'

D.Hieronymus hune textum fie intellexit,quôd Chrißus de nulle p^ :^ gnoucritauifibiconfciusfucrit,qucmadmodumamp;Efa.y3»cap.!oquitür.Sfo^^' lic legator amp;nbsp;inteiligarur,inteliigo id de Hieremia, contra quem ludaci tam clancularia, crudeUa S^ parricidialia condlia captabant,quarnonRiuiH^L^ Deus ipfi rcuclaflcf,Satis eft quod Hicremias in ptaecipua parte,uidclictt»*^’^ ne,typus Chrifti eft:Non éft neccftè,ut in omnibus ipfus uerbis perfonam^“ Chnfti in typo fignificet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^li

Hoe trat autem confilium Tudrerum, ut Chriftum omnino dekrtnt,uiP^ fus obhoioni traderetur. Vèluti com a frtdiu aliquo abhorremus, tumtof’^ o/ tem,rad;cem,truncL’m,ramos amp;nbsp;frudlum extirpamus, amp;nbsp;ad mbifum redig'®'“^|(i nnquam fuppullulet óf reflorekat. D. Hieronymus fie legit. JMittamus panemeius. Idhadcnus inEcelcfia iicinirlledfum efttlnqciamugcrtJCCiTi^^^^p) cius,ucl crucifigaraus cüin.Cbriftus nameploan.id.uccat Lam carnemoJ’*^®'^ rem uitat. Hinc loquimr Cbriftus iuxta preprietatem amp;nbsp;rationem bumansf^’^ t) quam propter lies aftumpfit,dicens:Tu Demine iuftus es.Tu kis mibiß®’®* -ji^ imuriam.Tibi commendo caulam meam. Sicut amp;nbsp;in herto ad montemclwf’ (^ tiit’Parer fiat uoluntas tua-Eftep bate precatio ex audita. Cbriftus obediens noiCp liberauit,Nam,ut maxime fit crucjfixus,uti Paulus ait 2. Corinib.i;'quot;’|,(;/ mnate,quam ultro propter nos tempere dftpenfationis fux luht, attamenu®' j tute diuina ad dexter am Dei,Dominus Judatorum Sd gentium,uidet^ ^^^^^ nitere nclcios,nunc fupra mille quingentos annos per totum mundum Pp’^ [,ƒ tantes oberrare confuios, demchtatos amp;nbsp;excaecatos, ut uiliores pene fini ^^^ tSiores qua m canes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,(,,1

C^pite ld. uatiefnatur lerrmias de gentium uoc3t(one,quôdôib5f’^(,; fium fint crediturar,dfcens; Dommerobur meum, fonitudo me3,ót refug^’j^ in diè tribulationis,ad te genres uenient à finibus terrât, amp;; dirent : V^Ç*”^® um peftèderunt patres neftri ÔC uanitatem,Jn quibus nihil utile eft, . ^

Ante dixit,quod Cbriftus genres eftetuocaturusjegnum^p fuumfpib^ ßitutürus^his uerbiszErceego mittam piieatores multos, dicit Dominus, buntur eos.Hoc impie turn eft per Apoftolos, int er quös pfacetpui pifcafof^ jj^ pifcium, fed dein hominum pifcatorcs fadfi funt, ut ubi Cbriftus Matib^*^ cat,dicit:Scquimini me,faciam uos pifcatorcs hominum.Hinc intelligi po'.’^cJ non mundanum regnum inftituerc uoluerit. Ad id enim afijs homimbus ^® cionatonbus cft opus.

Capite 23. uatiemium plenum cönfclatione extat de Chriftc.qualis^'^ .,?* rex,quale regnum eins fît,amp; quomodo id adminiftret.Primum autem P^^j^ac* dieft infidciibus paftoribus deftinatam, qui uerbum Dei non pure amp;nbsp;M’ pülo proponcbanr,dicens : Vat paftoribus, qui perdunt amp;nbsp;difpergunt cuts P ^ meat,dicit Dominus. Propterea fic dicit Dominus Deus Ifracl de paften^ V^i pafcunt populummeum: Vos difperfiftis oucs meas,amp; expubftis cas,amp; '’°® 0 Ais easjEcce ego uifito fupcr uos malum ftudiorum ueftrorum, dicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ego congregabo reliquias gregis mei de omnibus terris,ad quas cifCioaSy^^fji cam cas ad cauîai fuas,6^frucftificabunt amp;nbsp;multiplieabuntur. Egofufcit3boluC^^ paftores,qui pafcent cas;amp; non timebunt ampbus,necj animo ftangentut?^ dmminuentur dicit Dominus,

i^ .^*S^® maliamp;impq in populo,item Pfcudoprophctac5Cimprj Dolores, Pha J^*®cfflgt;ac»Hicuidc8 quam négligentes, quam infidèles Oeconomi feu difpen ^ °f« fuerint in domo Dei,quam milcrumep popeUum mifere amp;nbsp;pcriculcfe negier o.quot;^ ’ïtp feduxerint, Attamcn Deus eum populum uocatgregem pafcuxluac» ' «lub Papatu grex aliquis Dei fuit, cuius licet malignam fiC exiguàm rauonem ^ram cgerint,nihilo fecius tarnen Deus fuum gregem,fuas cues (éruauit, Ód bo^ j/’ paliores reddidit,malos uifitauit,fic ut coram toto mundo confufi fint, qui ante infer *^°’^®’ ^^’”‘^’^*’’’* iudicatifunt.Sic Deus Pharifacos inter ludæos confudit wplocutn corum Apoftolos excitatos fubrogauit, ut populum falutaribus pafcuis Orift^”**** P’^^*^^”* * ^^ reliquias gregis Dei undiep coUegerunt in unitatem

» . T«wporenouiTcftamcnti,cum uerus Mefsias ueniret é ftirpe Dauid,tum fi^ . ” Pharifaicx tyrannidis inftabat,uericp dodores adcrant,uidclicet Apoftoli,ficuti ''•equentibus leremias uaticinatur.Eccc dies ueniunt dicit Dominus, amp;nbsp;fufeitabo 5«rmeniuftum Dauid,rcgnabitcp rex,ó^ profpcre agetjacict iudidum amp;nbsp;iufticiam ^’‘’■fa.Indiebuseius faluabiturlchuda,ó^ Ifracl habitabitin confidentia:amp;hocno« *®^“’gt;quouocabunt(eum) Dominus iuftidanoftra»

Hoe tempus, feu hi dies, in quibus tantæ res promittuntur, eß impictio illius 'mporiSjde quo Paulus Galat. 4. loquitur, quo Ch riflu s in lege ô^ Prophetis ante PomiHuSjipfe uenit. Vocat Chriftum hic leremias germen Dauid, fignificans eum j®^ Óf naturalem hominem, è fanguine amp;nbsp;flirpc Dauid, ficuti Deus Dauidi, 1* • ^^§‘7.promiferat.EthaccProphetiadc Mefsia loquitur,ipfisetiam ludacis confen j^^^nbus. Jonathan enim in Thargo fuo dicit : Akcmle Dauid Mefchiah dezadi^ ^^^J' ’’’»boe eft,excitabo Dauid Mefsiam illum iuflum.Si itacp uerus etiam homo eft,é A'fpf Dauid,quid miri, fi primum mortalis fuit. Nihilo fecius debebat, amp;nbsp;poterat ƒ nbsp;nbsp;nbsp;liberate amp;nbsp;iuftihcare, amp;f ex omnibus calamitatibus redimere. Summa au?

^^^ extrema calamitas eft,in peccato Siquot; morte captum efle,ideocp hic rcx Daüi^ ^'’Wius debebat ludam amp;nbsp;Ifracl, hoc eft, duodecingt;tribus ludxorum, cum omm^i rX'^ir^^f’’’^^W’,*gt;oc cft,crcdentibus,a peccato amp;nbsp;morte liberare,alioqui non uc^ dief A ''bfïathSequitur etiam hoc,quoda morterefurredurus erat. Idcp illi fa# “quot;ofüit.Nccp enim purus putus tantum homo fuit ex ptogenie Dauid,fed óf Ä f'^^^fepnaturahs Deus, ideoep dicit leremias, nomen eius futurum Ichouah feu ,°'”i,hoc eft,uerus Deus ipfe.Siquidtm ipfi ludaci docent,amp; fcriptura confentir, i'^°Q didio Ichouah,nulli creaturac accommodari pofsit,fed foli diuinx eflcntiic,dc t^’omnes creaturæ fuum elle,feu eflentiam habent, uti ante audifti.

hr ,.^P’’opt«^alium cum regem fieri oportcbat,quam ij fuerant, qui ante ipfum 'ohoDauid regnaucrant. Ait enim leremias, quod in terris per totum mundum Jorus fit iudicium amp;nbsp;iufticiam,mala damnaturus amp;nbsp;aboliturus,ucre^ iuftos ex in# tffeäurus. Regnum fiquidem eius regnum eft uerac iufticiac amp;nbsp;innocentisc: ac ^amp;f(faeli,hocef^utriep populo feretur auxilium, non quod decem tribus ex Jïfia in Samariam fint redituræ, ibiep proprium Regem habituræ, amp;nbsp;regnS cor# ^’hereâuræ,ficut ante ludah in Hierufalem,ficut fub Dauide amp;nbsp;Salomonein pa jj|,^oraliuiuebant, fed fpirituale auxilium fenfurae erant per Chriftum,qui ' eos - nbsp;nbsp;;,ƒ’’»rus crat a peccatis amp;nbsp;mortis potentia, ut confidenter feu fecure ac luto ha^

eft, pacatam, tranquillam amp;nbsp;lactam confeientiam haberent, ut qui iam r^**tmin Chriftum remifsionem peccatorum acceperint, Sf pacem cum Deo ^'^ '-htifinna habcant, ne unquam formident, aut cxpaucfcant mortem, aut ulJum Jquot;Stilus,cum hicrex fapiens, germen elegantifsimumamp; purifsimum iufticiac, QT^lidelium iufticia ipfe fadlus fit,utChriftihdelcs, fpirituale Ifrael, ex ludacis amp;nbsp;^bbus^pu fidem fpiritum fan eft urn accipiant, qui in eorum cordibus teftimoniu V « nbsp;nbsp;nbsp;5 flat

dal fpfos fffe fîliosDci,haeredcs Dei, amp;nbsp;cohaercdes Chnrti, amp;nbsp;magma fiducia (p*^^ tus cum Paulo dicamipcrfuafum habemus, quód neq? mors, neep uit a, neep ang®’ neep pnndpatus,nccp poïcftaies,nccp inftantia,neq5 futura^neep aliKudo.nccpf^'J ^ funditas,necp uil a abacreatura potent nos feparare à diledlton€-Dei,quçcftMYgt; fto lefu Domino noftro. An non hoc eft præclarû auxilium, âf tütifsimß,munit‘‘^, inumep domicilium pt}s,quôddicunt x.loan.3,Scimus, quodemorteinuitairs^ lati finius, hoc eft, docuit nos fpiritusper uerbö fuum amp;nbsp;uneftionem,quodChr«^ nos à peccato SC motte libérant,amp; quod à morterenieftun,^ in fempiternum ri per cum fimus.Hæc eft fpes Ifraehs,quam nullus gentilis nec inftdebs habet» Hide, quomodo Prophetahuic filip Dauidis mera infinitæ amp;nbsp;diuinx uirtutis opt** aftenbat.quae praeftare nemo alius poteft,quam Deus ipfeJudiciu enirn S^iuft^'^ credurus cft,amp; luftiHcaturus eft alios.Ergo peccata non tantu externe, fedamp;i'i^^î ne é corde auferre fit! condonare ipfum oportet. Hoc aut folius eft Dei opus.Hie h lus poteft cor prauum ôC maliciofum immutare, illuminarc, nosep regenctare.^ h3ec,fi peccata auferre poteft, poteft ÔC mortem abolcre,quae peccati autoramen® eft.Et peccatum mortis aculeus eft.i.Cor.i5.Si itaq5 mortem uincere,nobis^it^^ ternam iufticiam öd iiitam donare poteft,ergo uerus Deus cft, qui ucre Ód folüsl® rare à peccatis öd æterna morte,ueramcp fecuritatem Öd pacem donare, Ödconk®’ re pofeft.Si itaqj ludah amp;nbsp;ifracl,hoc cft,tota Eedefia piorum, à peccatis à morte** bejab!tur,ergo actemum etiam cumregefuo Chrifto uiuet. Atepitafequiturex*’ Prophecia, fipenitius introfpiciatur, quód Chrifto quidem,ut naturali Damdis n monendö fucrit, fed nó/in morte manendum,uerû quód ludah öd lfraelcm,hoce^ populum fuum,pios öd credentes iuftificaturus öd faluaturuscftet.ldeocpillia mof* refurgendum fuit,ut fuos lfraehtas,hoc eft,credentes à morte rcfufcitaret,ijs^^*^ nam pacemÖdfecuritatem pararct ödiargirctur.Nam ft ad tempus duntaxatcamp cem daret,non ucre cos hberaffet,nec uera eftèt fccuritas ac pax, Quaproptertetf* nam fecuritatem öd falutemcam efle,quam peperit fuis neceftceft.

Habes itacp nunc regem ilium ætcrnum,cum morte,refurredionc, Ôd «tt® regno ipßus,in hoc breui uatietnio exprelfe öd folide depidum atep defcriptum^ 3d lerem.C3p,33.docet,uocansi5uangeliü uerbum bonü,quod cum Ifraek öd k« loquitur.Lex enim aperit duntaxat iram öd poenam,uerum Euangclw, noiiu«®'’ foedus annunciatmeram gratiam öd redemptionem. Hinc uaticinatur, qu»®^ Ie régis ilhus auxilm öd redemptio fit extentura. Quondam canebat öd dicebat f populus de beneficie illo Dei,quód cos ex Acgypio ceditis ftupendis miraculé duxerit ac hberariguerum eum filius ille Dauidis Chnftus ucnerit,tQ ionbus bénéfices Dei gloriabuntur,uidelicet, quód nos Chnftus ex caligino^^ ^^SyP^® 3^ regno peccati, mortis öd actemae damnationis edueftos IrberaA'^ EccJefiam piorö congregarit,non tantS Ifraelitas fccundum carnem,fed öd ßü^.^ ófionis êgentibus,per totumorbem. Id quod ab Apoftolorum temponbus^“ ufep fxculaimplctum eft.Nos enim qui in Chriftum credimus,multó P’‘^ß^*’*'° ^ äd excelientiorem dueem habemus, qua m olim Moles öd lofua erant.Habe®“ ^^ urn Chriftum,qui nos c fpiritualisPharaonis,hoc eft.Sathanx feruitutis don® ^^^ qaftulo eduxit.Hçc æterna liberatio quotidie nobis Dei noftri memoriamteno utdicamus : ViuiiDeos, qui nos e peccato, morte öd inferisliber3uit,ac pee® mundum ex crroribus omnibus ad cognitionem Euangeln perduxit. ^^ ^ Hæc cft fpiritualis eduflio öd liberatio, öd fpintuale regnö, ubi uidemi®“’quot;’^ finem aliquando habiturü,öd ChriftianifmiSpertotum orbemfuturó,pcrrcg^ drum Chriftum.Ideoep refurgendûillifu«t,utrcgnûhocin mundo engerer) feruaret in æternum.Sic autem loquitur Prophcta:Propierea ecce dies uentunt ^^ Dominus,öd non dicent amplius:uiuit Dominus,qui fecit afcendere bür’® nbsp;nbsp;.j0 j

terra Acgypti;Sed,uiuit Dominus,qui adduxit, öd qui introduxit ftmen do® ,^ I tael de terra aquilonis,öd de omnibus terris, ad quas expUi cos, ^baW®b“ ^^^ per terram fyam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

. Nctandüm omncs ilias temporales liberationes, quibus ludæï à ^yrannonpn ^gçntium manibus redempti funt,efle figuras,quibus uera fiC æterna Jiberatio pet ^efsiamfaäajfignificata elf, qua s figuras recenfere non eft huius loci. Prophetæ cgt; ’'’wpleranq} cas circumfiantias addunt,undc facile eolligi poteft, fe ukerius refpea ^^quàm ad folam hberationem ê captiuitate Babylonica Ôi. fîmilibus, Vt capice 3'gt;gt;«t; Scribe tibi omnia uerba,qu3c locutus fum ad te,in libre. Quoniam ecee cies *'fniunt,dickDominus, Ôif conuertam captiuitatem populi mei Ifrael SC leliuda, di«» ^''Dominas, reducamep cos in terram, quam dedi pairibus eorum, amp;: pofside* “Int eam.

HocuariciniS non poteft accipi de corporali Iiberatfone,nec de terra Canaan^ •«3îeniin ait cap.i.quôd uxor ipfius ipfi pepererit filiam,quç uocatafit:Abfq^ mi 'cordi3,quo fignificatum eft,quad Deus noluerit decern tribuum ultra unquam mi^ J^A*“™*^*ttuserat ludæ Sii^ Beniamin,quas tribus reduxit domum ècaptiuita» babylonica.Decern ücro ilias tribus reliquit in Adyria inter genres.Idcoep lere« J’s indubie naticinatur de fpirituali captiuitate reliquiarS de duodecim tribubus to,æ®’’“®‘^”tcfpû'iiuaîcm captiuifatem,qua in erroribus amp;incrcdulitate fub Sagt; Ij- ?J^’® ^•Pti erant, Deus aucrtet, eosep in terram ueritatis amp;nbsp;iufticiac redueCî. ^’îneqiientibus uerbis lercmiac intelligi poteft : Et crit in die ilia,dicit Dominus tw8f™ eius a ceruice tua, Ô^ uinculatua dirumpam, amp;nbsp;non ^^bh^' ^*-’^^ extranetSed feruient Domino Deo fuo,atqp Dauid régi fuo,qu£m Us If ^ ^* ^^ *^^''ô non timebis ferue meus lacob,dicit Dns,necp animo franga« lt;apti • ^‘^'’’quot; ^‘■^‘^ ^g® faluabo te dc(terra)Ionginqua, amp;nbsp;fernen tuum de terra terre517!''*®’'“®ï’’lt;^ticrteiurép lacob amp;nbsp;quiefcet, ^infecuritate eritablcp co qui g’Qyoniam ego tecum fum,dicit Dominus,ut faluem te.

corporaliter fub typo ludçi à iugo liberati funf,quo cos captes pref? •ionen,'•‘*®®^’r»nwun’ perexlguahaec liberatio cft ad ipiritualcm illam libéra-? ^^^lüt ’1?”°’ Chriftus a Satanaliberauit. Et loquitur bic Propheta dare dcChri ^*otu ‘^^æ* nobifcum confitentur, uocatep lercmias Chriftum DauidemJu^ , Nam Dauid Salomonis pater mukis ante annis obdormierat tn^*^,^ f’'Pïonm*''’’”’®*””Chriftus fecundum carnemê familia Dauidis nafd debumr, £,^^jj^ ‘ ^^rni^®I^’uidhineinfcripturis uocatur. Id Chaldaicauerfio quoep afteriu *^^®» ho ft '^^^ bunc textum legit, Veijfchth3meun,limfcida bar Dauid mals? ’‘® ^H '^ • ’ o^’’fdient Mefsiae filio Dauidis regi fuo. Sic ludaei hoc uaticinium *'‘4erent^*’’’®®’^^’^r”'* ^^’’’P®*^*^^^’ Babylonicecaptiuitatis,cum adhuc Prophetas

^iir* ”^' *'^'ratione fub uero Dauide Chrifto canit Zacharias Lucæ i. carmen t W”**^^ ^’^^ prophetiam Icremiac alias' fimilcs de regno Chrifti probe ^ fc ' '^^^rpretatur. Nam cum inteiligeret illuminatione Spiritus fanefti, Sio ^P *^^onem Chrifti -T^óc^ofxop feu praecurforem effe, quem Chriftus c* lt;1^^ diet fecumrus,atcp ita tempus illud gratix ac falutis opulentifsimum adue* Pfomilsiones Dei, de redemptione Ifiaelis impleri debebant, ^ iucundiflimum carmen.’ßenedidus Deus lfrael,quia uifira? fS ^?‘^P°Polungt;fuum. Et crexitnobis cornu falutis (hoccft,regnumfi'rfl rounitifsimum, in quo ucra falus amp;nbsp;foelicitas eft) in domo Dauid ferui ^’quot;’^‘•‘ Dauidis crat Maria, que hunc uerum Dauid lefum Chriftum

?^iiör *°*^“*‘” ^^ por os faneftorum qui à feculo hterunt Prophetarum fuo« ?^‘y*® ^lt;ruaterow ab inimicis noftris, amp;nbsp;de manu omnium qui oderunt ^'M1 ’’^“•^•’’'f mifericordia erga patres noftros, ac memor eflet te ft a menti ’'’I’retj,’^^”^*^^,*’*®**'f’‘**^^*’quot;’»9“®’^ ^urauitad Abraham patrem noftrum, ’ ^^ ^'quot;^ timoré, de manu inimicorum noftrorum liberati,ferui« t^® to^iiate 0^ iußieia cocam info, concis diebus uitæ noftr«.

Et tu puer, Propheta alrifsimi uocaberis, præibis enim ante fadem Dominé adp3^ random uias cius:Ad dandam feientiam (aluns populo iplius, per remifsionem p^ catorû cius:per uifceramifericordisc Dci noftri, quibus uifîtauit nos oriens ex îJ -Vt illucefceret bis qui in tenebris amp;nbsp;umbra mortis fedebant, ad dingendes ped noßros in uiam pads» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

Hieuidemus Chriflum lefumeum effe regem,fub quo Chriflifidclesin r^ fpirituali fecure amp;nbsp;tuto,fine timore,in plenitudine fpiritualiö donorum ^^^5^^^’ j Chriflus cos cum patre réconciliant,cumep ipfe corum Rex amp;nbsp;Dominas un igitur timcrentac trepidarent, cum cornu fitin domo Dauid ƒ nidelicei ng'’ Chrifli,regnum bcncdidionis,in quo neep peccatum, neep mors, nclt;p batan t fiifidelibus ullam iniuria adferre poffunt,quibus ipfe adefl amp;nbsp;fubuenit. tl n^*^ “ redemptto,hocuerum3uxilium cfl, quod ab initio omnes uerepij SC ele^i w® defidcrio expedaucrunf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,jn

Pluribus etiam uaticinatur leremias de temporibus Mefsiae «p.jbd*^g^ tempore illo,dieft Dominus,cro omnibus cognationibus Jfraelin Dcum,»^P runt mihi in populum, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^

Impletiohuius prophetiae coepit Apoßolorum temporibus, quibusex® ^^ bus generationibus feu cognationibus liraelis multi in Chriftum credidefun gt;^ Dd populus fadli funt,amp;: fiet adhuc feu finictur,cum plenitudo gentium ing^. ^ rit,cum tarnen ante decern illæ tribus propter fuam idolatriâ àfacie Dominik prorfus exterminati fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hinc de fpe gentium concfonatut,quód co res fint rcdituraf,ut IfraeI,(”®n ji reliquiae quas Deus elegit) fit à captiuitatc fua liber futurus,Slt;; Zionem, J’‘*m^ Ecdefiam catholicam peruenturus fpiritualibus iubilisïldcp genres audituras^ jd ciaturas cfle,ac de hac ludaeorum conuerfione gauifuras.Süd futurum cß^^^j Zion,hoc efl,Ecdefiam Chrifli ueniant neceffe cfl,qua: cfl fpirituale regnSCi’^ in quo omnium rerum optimarS amp;nbsp;preciofifsimarum affluêtifsima copiafui^^L Intelligi debent per frumenta, uinum,oleum ac fimilia, dona fpiritualia, q^^ j flus per fpiritum fuum donat Eedefiae,ut in fpiritu gaudeat SC exulter, Nelt;?^^ regnum Chrifli terrenus cibus aut potus cfl, fed iuflicia, pax Ägaudium io/’G fanlt;flo,Rom,i4. Verba autem Prophetiae fic fonant:Audite uerbum DoW^ tes,5^ annunciate in infulis à longe,amp; dicitc: qui difperfit lfraclem,congreg’y euflodietep eumficutpaftor gregemfuum» Quoniam redemit DominusM^ j liberauit eum de manu cius,qui potentior co cfl.Venient igitur amp;nbsp;laudabu®' ^, i edfo Zion,^ fluent ad bonitatem Domini, (quam oflendit) in frumeoKV^ t amp;nbsp;in olco,atcp in fœtibus pecorum ÖCarmcntorum,eritcp anima eorum irriguus,amp; non adijcient ut doleant amplius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^poi

Hoc ludxi non intelligunt,putantcp carnali modo id futurum, femel iam dixi, Prophetas huiufmodi figuratis uerbis folcrcloqui dercggt;'® j^pjif amp;nbsp;de cius indicibilibus 6^ immenfis bonis,quorum compotes futurifunt^f^^jjjrf) ex ludacis amp;nbsp;gentibus:ut fcilicet uerbum Dei,Spiritus fandtus cumfuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

remffsio peccatorum,pax confcientiac,gaudium in Spiritu,intcl!igenriafo'’P^(jjjiii confolatio amp;nbsp;fpes ê promifsionibus diuinis. Hæc funt Domini dona, regnum,Chriftifideies,ut hortum irriguum,ut pomarium öC uiridarium eßg^ mum facundat amp;nbsp;exornar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., ƒ

Hoccodem capfteconfolatur leremiasimbecilles inIfrad,neprom«^ j^i, de Mefsia in dubium uoccnt,fcd conflanter credangfleut fpiritualcmliberafi®^ jt remifsionem peccatorum propter Mefsiam promifit,quod ita Ô^certofut^ft^j)}/ qgt; amp;nbsp;aliqucm Ifradcm in populum fit habiturus, quodep ita regnum ebti® bik amp;nbsp;perpetuum futurum. Etannunefat nouum l'eflamentum, KternU'’^,,^,) dus gratis Dei curri Chriflifidelibus pereuflum , quod peccata proprer Chriflum condoner, Ö^ in acternum pater clemcnüßimus effeno^’^/

W^ ii Spiritum fandlum fe rniflurum in corda noftr3,qui nos flïumfnct cognf “^e Dei, ô^ corda noftra fidé in Chhftum purifîcct, ut kg cm Dci habcamus non ’ntum change ilhtam,fed cordi etiam infcnptam„

Lex requirit fidem, timorem Dci,fpem,dilcdionem Dei Sif proximi: ufrum ®f hominis prauum eft ab adolefccntia i'ua,ô(f per originale peccatum corruptum , jUt nullam inteHigentiam,nullam alacriiatem,nullum ftudium, nullam uoluntatem ’o«t ambdandi in lege diuina. Sed Spiritus Mcl'siac,Dci digitus hace oftmia au« L ƒ r ®“*'lt;^’bir, cacp qusc kx requirit in corda noftra literis uiucntibus inferiber, . '«licet fidem in Chriftum,pcr quam remifsio peccatorum nobis contingir, ac di-? ƒ 'onem qua Legis impktio cft. Turn omnia Iuccedcnt,tum benc amp;nbsp;plædarc agc ''liquidem in regno Chrifti non funt njfi homines illuminati,amp; afflatu diuino in* *®«4qui amp;nbsp;feS^ Deum nouerut, ÔC ad feruiendum Deo funt properifi Ói alacres, tordenouoamp;purificato,ex cokientia bona,5c; fidenon ftmulata:Quamuis non* ’ «mbecillitate Iaborenr,â^ peccatis nonnunquam circumuenti ceipitent, undc g**®* omnibus fandis oracRemitte nobis débita noftra. Prephetiae uerba bace iuniï ^te dies uenient dicit Dominus, 6^ percutiam cum domo Ifracl amp;nbsp;cum domo le^i ïD u ’ ®°“‘“*’ïNon ficut fcedus quod pepigi cum patribus corum, in die quo ^ptthendi manum corum, ut educerem cos de terra Aegypti, quia »pß dißblue« j^?p2«um meum, etiam cum ego quafi maritus dominium baberem in cos, dicil ^quot;‘.Inud autê cft feedus quod percutiâ cum domo Ifrael : Poft dies ilJos,dicit Do^ tto''^’'’’^®^'?^® wcam minteriora ccrL'm.amp;' fuper cor corum fcribam earn, df torum Deusjpfiep crunt populus meus.Et non docebit ultra unufquift® prexi* copquot;' J?“”^^ mr frati em fut m,dicons:ccgnokite Dominum, quoniam ipli emnes bof °. ^*^t,à minore corum ufep ad maiorem corum, dicit Dominus:propicia« ^/quot;'miniquitati corum,6C peccati corum amplius non recordabor. Sic dicit Do tiam- ^^’E®^““ foR'^ lt;f lueem diei,amp;leges lunac atep ft dl ar urn in lucem noeftur# Siïbl^^' ^^^‘■^^ mare,5C fonant proccllac cius,Dominus exercituû eft nomen eins, 'febit ’’*^’‘WtRg«s iftæ à cenfpedu meo,dicit Dominus,ctiam fernen Ifrael cef* tetü^'quot;°quot;^‘ S^ns coram me cunólis diebus. Sic dicit Dominus:fi menfurari po^ ')niü*f®'*^^RptGamp;^ inueftigni fundamenta terrae deorfum,tunc ego reprobabd

’fff pt ’’‘^!*t'phf(iam nobis cxplicat Apoftolus Heb. g. indicans cam impktarn dätorr**’^*’*”'“'^“'^*^”^’“quot;^®“’'^“quot;'» ^^*^ Chriflus noui Teftamenti me* ^tUmT^f^®^’’^ ’quot;•ntftei^fi’d^ fuuta obiref,pro nobis facrificiö offerrct,amp; ad dex* ^ernt \. '^’Rftadsccllocarciur in eoebs, ianóorum adminiftrator ac ucri ta^ ’kr RM^°'^fi’titDcusamp; non1iomo. TumuetusTeftamentum durauerat ufep him tempus, uidebcet ufep ad Mcfsiam,qui per facerdotium,per facriftcia 'ktto^’**’’^’*®^“’^*“® ^^'’'* ^^quot;* lucerna feu turnen uenirct, umbram cedere ^ïnueteriTcftatncntolcx inferipta crattabulislapidcis, per cam populi prx*teiC lu ”0 ö^ malcdjcftio manfteftabatur attç argucba(ur,fed non auferebatur. Erat ^tracccidcns,quae externe quidem pronunciabat quid iuftum, quid facien^ *iJ“*^’’’’'gt;w nen poterat ccr ueteris amp;nbsp;carnalis hominis interne mutareamp; re*

^ ftudio ardenti ca qux iufta crant faccret, fed homincs duce* W^’f^*’mgt;isfuo fpiritu cor circumcidere debebat,peccata dcierc,amp; kgem irt penbere.

tó*''”’^‘’^®®^fio, uieftimae, fanguis pecudum, facer dct!umLeuiticum,tcX Exttrni ’^tM5*f**quot;°*'^*quot;®’*h®ï’«b®nt tantum uirium ac facukatis,ut peccatOrca iuualt; artimtn ”'’'quot;p ^’’^^*'*‘ ^^ Ghnftifidelei ante Chrifti aductumexperti funt in feipfisjatep ßo (j- t^t ’’nion- ”* ”°® ^ ceremonns ilUs liberationem a peccatis fitam ciïc,aui cas ce* »^emom4, ïiati|||,'^^P.**’?®^‘’”tt’f®*»N«n P^’ easceremonias nullipcccatori libérât 10 gut

peccatorum, pcr fanguinem 6^ facrificium Mefsiae promißfle, amp;nbsp;MeW^V^ j^j« nobis legem infdripturum amp;nbsp;in nobis impleturum effe, ut per fidem bonafi*^ _^ nam confeientiam acciperemus,amp; Deum pattern noftrum eHe agnofcct«’’‘’*^y|i) mediaiorem noui Teftamenti Chriftum lefum, Ideoep tarn ardenti defid^no j^ expedabant. Abraham uidit in Spiritu hunc diem noui Teftamenti,inq^\jf, ftus declarari,amp; mundo per Euangelium ac fpiritum fandium mamfehari ^^ gaudebatcp,Ioann.8» Et uetus Teftamentam erat praeparano noui ad quo non tantum litcra externe auribus infonat, fed fpiritus intus uiuifica^* Ln nat. Qux omnia ualdc abfeondita fuerunt,pauci id fdebat.In nouo u^*^® * ^ Lm coclara amp;nbsp;apertafunt. Hine Paulus, z.Corinth.j.uocatCorinthlos epi^ol^ƒ’ quam fcripferit,non atramento/ed fpiritu uiuentis Dei, non in tabulis lapida*’’ in carnales tabulas cordis« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (,j

ludaci accipiebant legem à Deo,qui promittebat eis bona temporaliaA®”^^ Nouttw fee *ß^ recipiebant amp;nbsp;promittebant Deo,fc (eruaturos legem, fed nonlietcrûc pf® ^^ äM gratige fis,non præfiiterunt ca quae in lege fua Deus ab ijs requirebat. Proprio ^quot;‘*’5^ tirmum. citra Mefsiae fubfidium earn praeftare conabantur, fed id impofsibile erat, Deus melius reftamentumfeu foedus pepigitcum populo fuo,quod non nol»» ribus aut dignitate nitebatur,ut incertum, uacillans, nutans, inconfians 0^ in »^^ fit,led mtebat promifsione illius certifsima amp;infaliibili de Chrifto,citra noUr^ ^ ritum. Foedus hoe,foedus grati3eerat,amp; foedus ratum,firmum amp;nbsp;perpetuö/^^p^ ucritate amp;nbsp;mifericordia Dei in Mefsia nitebaiur. V^eritas auto dC mifericordia in acternum manent« Dona enim ^ uocatio Dei emfmodi funt, Rom. ih“*j^ ilium poenitere non pofsicaVtTayiAHTa« toc X-’^çiofinxTci x^ » hAÏck TV^i^» Idtür mum mittit Mofen,qui Icgcm doccret, mundo peccatum dC malcdidioncm^L ^ derer, ut ea agnofccret,coram Deo humiliarerut, amp;nbsp;Dei gratiam imploratet«^^ miferai autem ab initio fuam gratiam amp;nbsp;benedióionem in Mefsia,Abrahx uidis femine, Hæc promifsio eftEuangelium feu Teftamentu nouurn,inplcn'*‘^^^ ne temporis per fanguinem Chrifti mhitutum amp;nbsp;confirmatum.Ideocp CnriH*^ nire oportuit, ad quém lex omnes mittit amp;nbsp;ablegat, ut gratia amp;nbsp;uentaspet Chriftum daretur«loah.i.

Hoc Cleophas SC comes eins non intencxerunt,alioqui non tanta tn«n‘^^ pleuifiet corda corum,fed cogitaiTent, tempus adefi quo ludaifmus noßer cu^ □ ceremontjs finem efihabiturus.Iefus Nazarenus fac^is fuis diuinis deelarauit*quot;« rum elle Meisiam. Certe leremias uaticinatus efi futurum, ut uctusTcflani^^ fuo tempore abrogetur,amp; nouS gratiac foedus feriaturjd certe fanguine oportet,neefanguine ouium aut uitulorû,led fanguine amp;nbsp;morte MefsiXjüW*^.. tur Efaias amp;nbsp;Daniel.Et foedus hoc cum populo Dei it^um, in perpetuum dut’ Hæc eft uera liberatio Ifraelis, amp;nbsp;turn demum Ifraditicum regnum ucre ^^J tur,erigetur ÔC fiabihetur ad perpetuitatem« Hoc Deus non recantabit, hof v^ necefie eft,cum Deus dixerit.Quàm non mutauit haâenus ordinem amp;nbsp;nem dieiac nod}is,tam nec hæc fua uerba mutabit«Breuiter,fpes Ifraelis nonn^ bitur,ficut iuxta Dei uerbS iperamus,itafiet. Net® enim mentiri poteß ^^“®'y promifsionem hanc hac conditione fecit,ut inniteretur noftris opcnbus:idco9W da,rata ac firma manet. Non poteftitaep no Ifracl Ö^ Iudaliberari,ôdChriflus8f le rcfurgere,ut nouum foedus fpargat amp;nbsp;promulget.

Retfie. Et cum circumeifio Ô^ alq cultus abrogandi éflent, facile diote^^ fuißenr,Ifraditicum regnum non potuifTe conftarc amp;nbsp;durare, non magisquani , ternum facetdotium cura fuis extemis amp;nbsp;typicis eukibus. Fieri igùur ^lt;^^P‘’^j^

tff °^^^*® P^^^*'^’’*^quot;* ’*^ Mefsiara in regnum ipfius fpirituaTe » Nam cum o J'ïdrcumcifiOjfaccrdotiumJacrificium, ÖT cognatio fanguinis ab Abraham ceü» fed'^*’ ’^'^^ ® precio haben,aut ad ioßiciam quiequam iuuare poflent ac debere^

’^ ^^* “ cordaper Spiritum fandum inkribi^quid igitur öinwu» manet inter iuliificationem ludacorum aut Gentium ;*

^‘^^”’ nullum,fcd Geut docet Petrus Adlo.iy.Dcus abantiquis diebus efe t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pradicaretor, amp;nbsp;ut Cbriftifiddes fierent, ut Abra#

'luód . ^»P^*^’^’^c^5®^^P®*^®^*»^™* Gquidem teftimonium ilhs perhibuitj io'T* ””^^^‘’”’” ^‘’““ fließe recepturus cher. Quippe Spiritum fangum do* pHiws non minus quam ludaris : nee ullum dikrimen amplius inter ludæosôd ^^*^‘ ^^^'ß’^^“*quot; rnaceriae dirutum eft, gentium^ corda etiam fide purifi« tof • ’“*®*®^ Chriftianifmus ucl eedefia fidclium tantum fit Dei populus,finc ””*'^ “®° ’ ^ ut.Chriftifidcles duntaxat faluentur, nee uHus faluar« po is it aliö

''uifi^°^ *’^.^^ä*n«nw® filt;^^^ nofiræ » Quod autem Icremias deinde promitfit. Mi * T'^Q Uifqj ad maximum cognituros Deum in Teßamento nouo, in« PnB^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irr3elitis,qui filq promifsionis funt, Hos enim Deus donat

Mb^quot;^ j'^*^^‘^‘‘^^f^°’*^ fpiritu ko,trahit eos ut ad Chrißum uemant, amp;nbsp;ut «gt;* doceat.Et agnokunt uocem paf kris fui, nee kquunturahenos.

’»iiciii^^’’’^^^oroodo Ezechiel de tempore Mefsiae ÔC minißerio regnoep eins Pulis J^^f ”P*^^ undecimo. Sic ait Dominus Deus : Ego congtegabo uos de po# We?®quot;«*“uos de terris in quibus difperfi eflis, amp;nbsp;tradam uobis terrain ^^^’'o'h^”*^''^*^^^^’^ æ^l*^^^^ omnia idola cius,arq; cunctas abominationes cius ^cor 1 '^''''^^ *“^Q*- un“quot;’gt;^ fpiritum nouum dabo in uifembus corum : au; ’’“^M -^^n'^^^'^^^futne corum,S^ tribuam cis cor carncum. Quatenus kilicct ^Mttin *^^®’^® quot;*®« » ^ euflodiant indicia mea, faciantep ea, amp;nbsp;crunt mihj|in ^^° ^’^^ corum Deus. Et quorum cor uadit ad cor Idolorum fuorum, ^lt;ös. ^’^^‘onum kar urn, horum uiam dedi in caput corum, dicit Dominus

Pquot;UsadK^^'’P^‘^ïgt;’ confolatur Ezechiel captmos in Babilonc ludaeos, cum eum 'Mu^ ^^'ïsndum excitadet,promittens Deum cos c captiuitate præfenti li; ^*“^2e’ k PutnamHierofolymam redutflurum, ld quod amp;nbsp;fic re ipfa fadum amen ”n’^^^» khokhua, Efdra amp;nbsp;Neemia, cum non exercerent amplius ido; t'^’bvll,‘’'’ödaliisidolis,ficutante feCerunt. Hacc tarnen liberatio é captiui* K^dern ’'’^ *^Ï’‘^® tantum fuit Iiberationis uerç per Chrißum,qua captiui A re; ^'tne ^quot;^ *’5'^ funt hberan SC faluati, cum omnem cultum impium amp;nbsp;idolatri# Chrihïanam amplederentur.

^P®Ph«iarefpicit ad tempora Mefsiae, quibus populo fuo Spiritum fuum Ajj P petit Sc donauit,corda circumcidit,ueius,caecum, amp;nbsp;«fxiTotvÓHTDfj cor pu* ” ^^^’’^’^^P^^^® * 4”od impigra alacritate óf ardore ad feruanda pl| P^' uiandata ferretur. Chrifius fiquidem folus efl óf uerus medicus ^^^3ß’norbo laborantis naturx. Hic fuo fpiritu nos jSlt;«i ^®*’h reflituit. Hic folus efl mediator no fier, qui iram Dei depcUit Óf quot;^»ti# nbsp;nbsp;, ’ gt;nbsp;nos9 Deo réconciliât, ut paterno noS animo óf affedu corn*

fcf’ ^®n(i?°”^ ^** ™n efficiamur,cum Chrifius corda nobis purificat,cum pee# ^ ^^quot;^ P^^*”^ ^°* k gratiarn redigit. Horum nthil pratfiare po;

proprium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. m j

Et hic eft modus Suf uia,qua Chriffus regnum fuum fpiritualc inltliwt *\^ feruat, quod é peccatoribus pios dC iuffos facit, dans illis tor nouum, uerbo amp;nbsp;Spiritu fuo,rcnouans eos,ut uoluptate amp;nbsp;alacritate quadatn ad uot^^'^j 6C mandata Dei exequenda propendeanc iuxta internum hominem. Hoc i* ^ fes ubi Deut, to*prxcipit, ut praeputium cordis fui circumcidant, hoc eft, ’f^pvP gitationes,cupiditaies ac concupifeentias carnis. ËtDcuter.30. protnrtotr^ j fpirituakm ctrcumcifionem,diccns ; Dominus Deus tuus cor tuum citcumc^ cor feminis tui,ut Dominum Deum tuum diligas ex toto corde tuo, Ä io*® lt;natua,utpofsisuiuerc.

Reges terreni externam iußieiam tuentur, makficia amp;nbsp;flagitia ’®”^(lt;i gladio,fed corda cohibere Ói refrenare non poflunt : Cor nihilo fecius tia omnium return makrum madet,amp; fi liceret, prorueret in falt;^um ^^^’ j^ ditatibus fuis indulgeret.fecp in omnê flagitiorum fentina prouduerct. Hlo^ ^ mundi crucibus, rotis,gladqs,laquels amp;: (upplicrjsconfefuantur Ö^ rctio«®*^ tarnen in tanta fuppliciorum turbadC crudektate coherceri improborump^^jj)* SC effrenis contumaciaper omnia poicft.Nam ubi cor liccntiam ac fpgt;^®.^J( turn fentit, mox reuerfum ad ingenium, qux libet patrat. Verum Chn^ ^ meliore ratione rem àggreditur, Nam,cor mundatum mutat ex prauo in ‘’? ^^ Hoc mutato Öd pufificato protinus fequitur in externa etiarn conuerfatteuf' ^jji flas, ÔC morum uitarep integritas ac faneßimonia, talcscp facit,qui innocent'Ll prxditi amp;nbsp;ad uirtutis omne genus alacritate amp;nbsp;Audio fingulari ferantur pd ƒ Sicregnatrex hicnoRerfpiritualitcr, amp;nbsp;uerbo ac Spiritu fuo plus efficitgt;lt;l^^|jifi nes Reges ae Csefares omnibus fupplidorS amp;nbsp;coaaionum generibus qu’*** facuis prarfiare poffunt in regno mundi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^j(

hem capite 3d, Ezechiel iterumprophettam amp;nbsp;promifsionê habet de ^J falutis ÖC noui gratis foedcris,diccns apertis uerbis : Et fpargam fuper ^ J mundas, óf mundabimini ab omnibus inquinamentis ueRris, atqgt; à cunett* 1 uefiris mi»Hdabouos,ófc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ï^

SMTMttn» Hic promittit Propbeta Sacramentum Baptifmi, qui eh aqua ilia P^y tStaptifmi öC IimpidiAima,prcpter uerbum diuinum,quo innititur amp;: ornatur. Atep O tur Tit.3. lauacrum regenerationis ÖC Spiritus fandi,quem Deus in bap^'y* lente effundit per lefum Chrißum faluatorem noftrum,ut iuftificati iUiUSgy redes uit« artemae cfficcremur iuxta fpem.Hoc impktuefi turn,cum zarent populum,amp;peccata remitterent in nomine Domini noflnkfu munda amp;nbsp;pia congregatio feu Eedefia Chrifiifiddium fieret,qui primuiH^yiiiF inuenerûqôf magis ac magis indies muUipiieati funt,ficut in Alt;Ris kgi'J^ ’j^pt*

Tcgnum ipintuaic mates per «eroum creuiue, quamuis penecuiionuw»7 Mi^ riculïs præfentibus expofiti effent.Atlt;p hxc erat ratio ac modus,quo ^^\(iX‘’^ gnum fuum gubernare uoluit. Sed excaccatum ludacorum uulgus fufp^^y .ji3^ nia futura carnaliter, Ód mundano ffrepitu ac fplendore regnum id Mlt;* miniftraturum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Capitc34. promittit Deus populo ucrum paßorem,qui uera amp;nbsp;^â^ypiiji* pafota habet,quiqj oues fuas fidelitcr fumma^ cura feruat amp;nbsp;tuetur : id q^^^ ^^ nfari amp;nbsp;infidèles paftores in ludaifmo nonfaciebant, fedfeipfos tantum P’ |^^ . ac fagmibant,dirons : Etfufeitabofuper eas pafiorem unum,qui p^lt;^*^r feruum meum Dauid:ipfe pafcet eas, aten ipfe erit eis in paftorem. Ego minus cro eis in Deum,amp;feruus meus Dauid(crit)princeps in medio £ƒ“ |^ Dominus loquutus fum « Et percutia cum eis foedus pacis, amp;fadam malam de terra,0^ habitabunt cofidenter in deferto,atcpdonnien(infywquot;^j^((^’

|4^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLIX

* ^^’P®™^® plantatum, 8C non crunt amplius conftrtc^i fame fn terra, net^ *’mcü’'*’*^ ™^ ignominiam Gentium, Et feient quia ego Dominus Deus co rum °ucj n * ’*^ *^ populus meus domus Ifrael,didt Dominus Deus. Vos autera fæ,oue$ pafeuæ mex,homines eftis,ÖC ego Deus ucfter,dicit Dns Deus.

^Juid’ '^ ^^^*”^ ^^ Mefsias quem Ezechiel ideo Dauidem uocat, quod ê familia 1^51 ir^^^''* dcbebat/entictibus etiamhic nobifcum ludxisipfis. Nam Dauid H* l*lt;*eR h T^’^”^ ^®mp®''’lt;**«® fuum obicrat.Hxc autê prophetia fada ed rem-? f ®®^^^P^^^*’t*’»a qua ufqj ad Dauid filium lede quatuordecim gene# ^’wnt, quemadmodum Auguftinus hoe uaticiniu explicat, de ouibus cap.p.

*i)iind ™*^ ^^^” quomodo bic princeps aut rex fit regnaturus nö corporaliter aut •»rus T^ ’'’®'^^i^®d quod fit padurut populum fuum,hoc cd, per uerbum guberna# lt;XDl' ”ï^^conferuaturus,ficuti Chridus ipfe hanc prophetiam loann. lo.clare ^0 (^ ^ “?“* ^’'d foedus pacis feu fecuritatis, ut Ifraelitx in pacs confidenter 8C fuin ”** .^b^ri. Deus nunquam irafcetur eis, cum indignatione ß^ interitu eo# tos f’^'^^ïP ‘^ confeientijs fuis habebunt. Neefub hoe padoreDauid quifquara ^ «iquainiurjg afficere peterif. Tam tutus enim ucre ChrjdiKdelis ed in fide fua, nij ’’p^ f*^”* iedere pofsir.Omnes creaturx coguntur ei coadiumento ede ad bo ^ • et idcatinquit, Cue cxperirentur,quód ego Dominus Deus eorum cum cis, «tr^n * ^'^‘^^ **0 hoe egregie SCplcne implctO ed,cum Chridus ucrus Dauid, hin^ ^^*^ ^’°*”®’P®P“’® *P^*^ pafcerct,pcccata qs (ódonan3,mare intempeduo ^^öcturbulentumfcdans, omnes morbos depellens,mortuos ad uitamreuocansf comnü Cleophas amp;: cornes cius intelligerc non poterankdonee ipfum Doml# ^eni,ccul,^ eorum aperirentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

telurr â'^‘'*‘’ “quot;” e3p.3^. extat prophetia de Chrido amp;nbsp;regno dus,de general! Rf/;^,^^^^ **«0 ^^^'^ ^ ^‘^ noudsimo, amp;nbsp;quomodo ludxis uera liberatio edet euêiura per ^(«fj-j/jf. j^ i^lhriftuni^^i'çgj^j. Faciaediuper me manus Domini, amp;nbsp;eduxit me infpirltu*

P^’^’^’^^^^P^^^’^*^^^®^’*^^’* ^^ ^^®* *”* »3m'''^* ■ '’^ *’ Pquot; circuitum, Sd ecce erant walde multa in fuperficie planicici, e# dixbn''*”’'®f^'^ ^ccaTt dixit ad me:hU hominis, nunquid uiuent oda ifia t Et

««Óff *^’”® ^^®’ *“ quot;°^** ^^ dixit ad me: Vaticinare fuper oda Ida, dices« ad *^int*a^’ ’'‘^®®u«ïbum Domini : Sic dixit Dominus Deus ofsibus idis; Ecce

turfien ■ °‘” uojfpiritü,amp;^uiue£is, ödfeietis quia ego Dominus, Prophetaui ig! funtfe 'J®”^^ falt;^a ed uox cum prophetarc,3^ ecce drepitus, nam coniunxe^?

dit ®^**^^^‘ ’^ °* ^““‘”* ^* uidi,ÓC ecce erant fuper ea neru!, amp;nbsp;caro afcen# ad ;v’*®’^’®ft fuper ea cutis defuper,amp; nonerat Ipiritus in cis. Dixit autem in^^n *^'®’’’® ^^ fpiritü,uaticinare fili hominis,Sd die ad fpiritum:Sic dicit Do hk '^*^'^sgt;Aquatuor plagis ueni fpiritus,amp; fuifla in idos interfedosut uiuât.Pro fJ'^*”^’'“^ praceperat mihi, ÔC uenit fpiritus in cos, uixeruntep Sddeterunt W 4^^^^ fu^exercitus magnus ualdc. Et dixit ad mc : fili hominis,oda ida,uni# 3domus Ifrael ed : ecce dicunr,aruerunt ofia nodra,perqtfpes nodra, Ód exter#

j^ 311 lumus à nobis ipfis. Propterea uaticinare Si die ad cos : Sic dicit Dominus

'8? 2pcrio fcpulchra ucftra,0(: educam uos de fepulchris ucdris popule quot;th P®®’®^ fpiritum meum in uobis, 6d uiuetis ; amp;nbsp;collocabo uos fuper hu# iÇlt;ït'am,ôc fcictis quia ego Dominus locutus fum, ÔC faciam, dicit Do#

^'^“’ obliius fox promifsionis,non edet cos ex captiuitatehberatu# ton ^-‘’quot;' ^*’® Dauidis promidum retradaturusfCerte folliciti amp;nbsp;anxq eranr, »OJat^jUaut e8 Qcopha QC comité cius dicercnt;fpcincdra nos frudtata cd#

Et/am, Confohtur bic capttuos Iudacos,ne de reditu fuo in t^gt;'’'3^^^^*L|i) fperent ac dubitent, quamuis miferi amp;nbsp;grauifsimis caJamitatibus expofi^ • j^^ quam impofsibile uidetur, ut arida amp;nbsp;cÔtrita ofia reuiuifcantgt; tam impo6w«f ^^^^ batur capnuiSjUt lerofolymam redirent,lemplum aedifîcarent, Öd culium dwin . Haurarcnt,atqï ita in pnltinu iuum ftatum reftitucrentur. Verumbic uidct^-^ ^^^^ uifionem ualde confolatoriam, quad Deus ofia arida in uitam reuocat, Si e^^ , ^ mam atep robur qs ad dit, qua ante nunquam praedita fucrant, unde P^’P^^^^ ^^ife rus omnipotcntiam Dei addifceret,nibil dubitans,quin ea quac de Meisim P^^ ^^ rat,filio Dauidis,amp; de dus gloriofo amp;; aeterno regno,uellet ât; pofiet prepare pierc,eoscp liberate, ut omnia ca in terra Canaan implercntur amp;nbsp;fièrent, qi^^ gt;nbsp;^ promiferat eis per omnes Prophetas, quodcp earn temigratione,SC qu« deM prom»ferat,non impedituraefletifia annorum feptuaginta captiuitas.VoIto^^f exererc SC oftentare potentiam fuam in populo fuo, ut uerba cum rebus »» confentirent. Sequitur igitur in co uaticinio : Et loquerc ad eos,fic dicitDo”” ^ Deus,Eccc ego afiumo filios Ifrael de medio gentium ad quas abicrunf,amp; ^°*’^^ gabo cos per circuitum,introducamcp eos in terram fuam.Et faciam^os’^S^’^ .j unam in terra St' montibus IfraeI,atq3 rexunus critfuperipfos in regê,amp;'uo'gt;*'^ ^^ ultra in duasgcntes,ncqp diuidentur amplius,ut fint deinceps in duo tegna,’’‘’^ liam amplius pollucntur in idolis fuis, atep in abominationibus fuis, amp;nbsp;‘^ tun , imquitatibus fuis,fed ego faluabo cos de cundis habitationibus fuis in quitus p cauerunt,SC mundabo eos,cruntcp mibi inpopulum,ÓC egocro eis in Deum.btf quoep meus Dautd crit rcx corum, amp;; erit paftor unus fuper omnes ipfos:ó^ ’y ^ bunt iniudieqs meis,a!cp ftatuta mea eufiodient 0£^facientea. Et habitabunt W terram,quam dedi feruo meo lacob,in qua babitauerunt patres uefiri: ^’’^'^nj inquam,fuper cam ipfi amp;nbsp;blij corum, atep filij filiorum corum ufep in fecu^*’*^’^'jgj uid feruus meus eritprinceps corum in xternum. Et ego pcrcutiam cum f'^®c. pacis,foedus perpetuum crit cum cis : amp;nbsp;ponam cos (fuper tcrram)ói muItipW’ cos,atcp ponam fanóuarium meum in medio corum in xternum.Et crithaW^’^ lum meum in eis, amp;: ego ero corum Deus, atep ipfi crunt popufus meus. Elt;^ gentes,quiacgo Dominus fandificolfraelem,cura fucrit fanduarium mcuin^*’^ dio corum in «eternum.

Hate prophetia corporaliter impicta eft,poft captiuitatem iüam annorum^j' cum populus ludaicus in terrain fuam rcdiret,fecpc0gregatum multipbcareta^ uentum Chrifti,qui poft captiuitatem earn annis49o, intercedentibusuenlt;\ crat, Ibi quidemunum caput habebant. Sed uerc impIetS cft in ultima hebdoK'’^ Danielis in priore Chrifti aduentu, cum ipfc óC ipfius difcipuli in terra Cao^'L alibi etiam pafsim ubimeos conuerterent, 2«; in unicum illud fpiriiuale ouiU^ fiamChriftianam perEuangebumcongregarent. Ante habebantludah mm proprium rcgemfuum.ói; reliquae decern tribus fuum quotp propriShat*'’ u regem,qui à domo Dauid fub Rhoboam defeiuerät, uerum cum Chriftusu«^ Dauid uenirct, ex omnibus ludacis unus facftus cft populus fub unico Chrifto. Ibi non interrogabitur curiofc:Num de tribu Ruben aut Leui,iïafcli3fgt;7 bulon,Dan,Gad,Aficr,2Cc.esf'fed interrogabiturzCbriftifidelisnees^Agoofti®® amp;nbsp;confitcris lefum Nazarenum,uerum Mefsiam, quem Patriarchs,Proph’'^’ . omnes tribus Ifraeliticx cxpeóaucrunt :quot; Ad hoe ufep tempus anxq cxpe/l^**^ fucrant,uerum cum Chriftus ipfc adefiet, ucrus paftor amp;nbsp;rcx Ifraelis, tumzidou gratiac foedus inter Deum amp;nbsp;hominem confirmatum eft,tum ucrus gratig thron'’^

Vêtus Caporeth,materiale illud templQ,ôi Leuiticum facerdot'Q non an^’^ in precio futura erant.Typorum amp;nbsp;umbrarû finis aderat,ueritas ipfa illuxerat y Rtfiddes in populo fadt funt tempIuminuum/S^fanduanum De^qui Cbnilt;‘'^

5jfj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ŒLX

|itlt;XDr***^’”?PP*'®^®“*^^^^*»®^® P^“^^® ciufcemodi figuras graphice Ôd egre* Muta» *^*‘Ç®’^*”’5*^” nefcitis(inquit)quôd templum Dei eftis,à fpiritusDei ^qiif***’*’*’^*®’”’ *®™P*“ro Dei ianifîum eft,quod cftis uos.Ett.Corinth.i.do# ^*V”**^’ ^’*V^*fic«io amp;nbsp;complementum omnium figurarum fir,uiddicct,Chri^ ^n^?'*n” ^*^ nobis a pâtre datum,ut fapientiajiufticiajfandificatio Ôd redem# **û«nf*-^*’°^ ^^^’ paulo poft dicittSanÔificatio mea,hoc eft,templum feu habita« ^Pr î? P^'^P^^^^’n erit in medio corum, eft talis circumftantia praecedentis hu^ wu P”^*’æ’ ^^ cogat Ôd euincat hanc congregationcm Ifraelitarum fub proprio ’’•ûle**^^* ^^’’*fto»ætcrnum ôd fpirituale regnum effe.Quippe terra Canaan,lelt;9

No *'quot;’P*^”’»‘^‘’^‘^C’ ^ temporalia tantum erant,ftcut ôd hic mundus uifibi« ’'’iibm^**”* ^*’^ eahabitatio efte perpétua, Loquitur igitur Propheta de fpiri? ^Qt ^æ*”**’’ *^*^^“5, quae non per temporis interualla interire ôd corrumpi '''tSd ’ ^^^'^æ ’n perpetuum durant,Ea quae terrena ôd mundana funt corrumpun ^’itn*i**^*quot;^^'^^^®^* Verum rcxMefsiasód habitatio ipfius domus lacob ôd re-? *^‘’*tualh ”*’®^quot;* “ perpetuum. Quocirca non terrena funt neqj camalia, fed

Miß **”^‘’ ^®^ uaticinium domus lacob uel regnum Mefsiae in perpetuum Dei ®ifidd’^°^'^’ ^‘’^*’^ ^’^ fpiritualis Dauid in perpetuum Ifraelitarum uel Chri ’®* IfnT P^^'^^P® futurus crat, ergo fequitur futurum fuiffe ut refurgcret,ód fpar« ^'nitid ^'^'‘’^^’ ®‘®* congregarct, regnum aeternum erigeret, fuumep popu« ^I^Dïr f**” 'quot;®’^*® refufcitaret,atcp in aeterna pace pitam Ód falutê ei donaret. Hæc ’quot;'rnis s'^'^^’f’® ^ plena liberatio Ifrahelis, ab omnibus mails tcmporalibus ôd ’’^duff ^^’^^P^”® ^ cornes cius hanc prophetiam intdlexiftènt Ód credidiftent, ^’: fn ^''^'^°^ fperabamus eum effe illum,qui redempturus elfet Ifrael,fed dixif? ’*”’ oh ”quot;’* ^ credimus eum effc illum qui redemit Ifrael, quamuis ipfe mor« ’tft,p/’Ï‘ Promifsio namep Dei firma Ód rata eft,necfruftrarlacfallere nos po« quot;quot;'rsh f°'’'^'’’ ^®f’w* uocet Dauid ob id, quad è Dauidis ftirpe natus eft, eunep ^^t ft ®*’^’”’‘^ mirunjjfi mori po te ft, Ód monture Verum cum Jfradem in per ï”'’' 81 al■ ’’®® ^ gubernare debcat,certe in morte non manebit,fed rcfurget,ut ^8aci)jo^l*ophetias de aeterno fuo regno implcat. Sed fcrupulum mouet mihi ^’’'Wf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiddam.Heri dicebas Ezechielem hic de generali ôd uniuer

^'^ftad • °nc,qux in nouifsimo diefutura eft,uaticinatum fuiffe: Cur igitur Pro^ Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°^’ ^^^ domum Ifrael, qui in Babylonica captiuitate erantf

\n'’^*^^quot;’ f’**of Ezechielem in hoc capite de liberatione Öd reftitutione Ifrael ^tj,p^ Prædicere futurum, ut quafi poftliminio redituri fint in patriam,ód ter« ''^3h^^^^P^f’‘f’’'^’- ^^^ cogita ipfa apud te,cüDcus populufuöhac fimilitudine ^kh '^°*'’^'^‘^»’'' ^® ^^‘ liberatione ambig€rent,num refurredfio hic, ut certum ’'M^^'^’’”” quiddam adducatur ƒ Quippe fi refurredio incerta ôd dubia effet, Hih?®P'fobare,ncc ullam indefirmam acfolidâconfolationem cxhibere po« ^V'®*“* *”*quot;lt;? * Quàm exigu a ôd nulla fpes eft de his ofsibus, ut reuiuif? ^^M'^‘^^’^ ^ ““’*’ ^P^^ eft,nos ex hac Babylonica captiuitate redemptum iri.

’^'^’°®**’’ ofsium ôd corpora horum hic adducit ôd citât, ut certifsimum quot;Uïç nbsp;nbsp;^uo nullus pius ac fidelis dubitare pofsit. Quafi dicer et: Quàm certum

’fcfurfediura, ôd per Dei potentie rcuKftura,tam certum eft ôd uos /\j?'‘'’''’ram ueftram reducendos effè»

^1on u ®^*quot;”w prophetiam hanc hatftenus femper in Ecclefia,citra controuer ’“itÇafflatu ôd lUuminatione Spiritus fandi, de uera refurredione carnis Xx a intelle?

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PROPÎÎETIÆ VETERIS TESTA- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

întdkf^am effein Oriente Ôi Occidente. Cuius rci teßes locuplctcs fuftt6^ pifcopi amp;nbsp;Dffldlorcs Itenæus libre ç.contra Valent. Tertullianus i^^ carnis. Cyprianus libre 3.ad Quirinum. Hilarius fupra Pfal.yx. Ambrofiosc^^ rcfurredioniSjStlibro^.dc Spiritu fando.Gregorius Nazanzenus in or alien t*^ briBafiltj. Gregorius Magnus fuperEzcch.Homiliaxo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Deferibit item Ezechiel cap, 40, mirißeam amp;nbsp;mirandam quandam ®®?^ Hierofolymam amp;nbsp;templQ, fed omniafpiritualiter intelligenda funt de coda» ïofolymaaeternaDciciuitatc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Sed uideamus nunc quid Daniel de Chrido dicat. Quae ante dies ’quot;^“°L cap.z.amp;: 9. fupra ex plicata mihi funt,non attinet hic repetere. At capite/* d®^ ^^^ me de regno Cbrifli SC fandis eius uaticinatur, quod futurum fit regnum ?^**^ Ô^pertotum orbem extendendum ac propagandum,dtccns;Vidcns ‘’•lt;^^*®'?’^ nodurnajamp;ecfe cum nubibus coeli,ceu filius hominis ueniçbat,amp;ufcpadani*Q ^ Hierum perneniebat,ôif adduxerunt cum ante confpedum eius.Et dédit ®^’^ tem amp;nbsp;gloriam atep regnum,0^ omnes populi,nationes,amp; linguae feruient aip^ Ras eius poteftas xtern3,qux nó auferetur, ÖC regnum eius nunquam (amp; mox fubiungit ) Et accipient regnum fandorum fublimiorutn, Ö^ pofsi“^ regnum ulcp in feculum,amp; ufqj in feculum feculorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji^

Rf^da ge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seis hanc generalem regulam QC necefiariam ad intelligendos Pfop^*^,0

^eralii in jg xterno regno Cbrifli amp;nbsp;Chriflifidelium,aut de seterna uita aliquid inPG»^ Prophetit, extagquód inde pofsit ac debeat cocludi ac flatui refurredio Cbrifli amp;nbsp;Cbd‘^ 4 lium. Quippe fi xternumoiduri Öifregnaturi funt, ergorefurgerecosnetd . Idcp uaticinatur Daniel cap.iuia petfpicue Ö^ aperte, ac fi Euangclißarum’ G ca feripfüfet. Referenda efl autem hæc prophetia ad tempus illud nouifei®*”^^ hic mundus finem fuum habiturus efl. Sic autem ait Propheta:Et in tempos* ' j uabitur populus tuus omnis qui inuentus fuerit fcriptu# inlibro. Et multi ex *” |^ dormiunt in puluere terr3c,euigilabunt, hi ad uitam perpctuam,0!: hi ad ^PPr^^j* amp;nbsp;abiedionem perpetuam. Et qui(alios)crudiunt,fulgebunt ficutfplendorn^ji menti, QC qui multos ad iußiciam conuertunt, (erunt) ficut flelbe in feculum perpetuum.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,/

Viden hic certifsimam illam omnium hominum refurredionem, M® ƒ rum quàm malorum,fed uides magnum etiam bic difcrimen futurum inter eö^/ refurreduri lunt. Nam qui Dei populus,hoe efl,ChriflifidcIes funt,qui ialib^ fcripti funt ,'ij liberabuntur ab ira Dei, qux uentura efl fuper mundum ino^^ amp;nbsp;impium,uidelicct,ab aeterno gehennæ fupplicio, inep uitam xternam pel““ .j» tur. Inipq ueró,qui Euangelio non crediderunt,non liberabuntur,fed irap^jj^i} temum manet fuper cos. Siquidem ueram uitam ChriflS recipere renu erft* nbsp;nbsp;!

in fempiternum confundentur ÖC intcribunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .jj^i l

Defcribithic etiam Daniël gloriam filiorum Dci,quam habituri funt*quot; ^^ f redione, qu6d fobs ÔC fldlarum hrmamenti fplendorem relaturi fint in P'^,((r xternitatcs,hoc cfl,in fccula feculorum Et quidem hacc ucra efl 0^ poßrema * ^j 710 Ifraelis,hoc efl,filiorum Dci,quam firma fide amp;nbsp;fpe expedamus. Et’^jjti ^cliqua omnia,quae in Prophetis promißa funt,utpote Cbrifli natiuitaj,paf$’°’, ^^^^ rcdio,afcenfio, item gentium uocatio impleta funt, ita amp;nbsp;poflremü boe uidelicct,rcfurredio mortuorum, amp;nbsp;ucra Chriflifidelium libetatio. Hxc » ' promifsiones funt Euangelium noftrum amp;nbsp;fidei noflx bafis ac fundamentu®»

off/t pro ^^ quidem Ofeas unus minorum Prophetarum,fed muïta egregianann ^ phettb ^ ^n*^ myfleriorum Euangdrj,ut de uocatione gentiö ad Euängclium. Et ^*'’'’j%^i

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLXÏ

^“”^ » promltrtt tarnen illis gratiam Del, quôd ad poßrernum A^^^”^**”’™ ^”* peruenturJ,ÓC Chrißum quem ante reiecerunï,pro . *”^quot;o ^ gt;’«ge fufcepturi 8^ agnituri.

*'’®’bri!?2h*ï’^ ^“’'^ de magno Ö^ gloriofo Chrißi regno,hoc eß, de Ecekfia ca^ ^ 4ebn ^^^^™*^ ^^ fpirituali connubio Inter Chrißum amp;nbsp;omnes Chrißifi« ‘'’«ide^^^®*’’^^^‘’^’»Qwd peccatum amp;nbsp;mortem fit fuperaturus amp;nbsp;aboliturus, ^^‘^‘onc Chrißi amp;nbsp;noflra.Obiurgat etiam decern tribus Ifrael propter ^^f*ße Aff’^®’”’*’'’”’ ^P^’ nunquam finiendam aeperpetuam captiuitatem ''^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^* ludah, hoe cft,duabus tribubus, qux à domo Dauid non ’*niin^^’’^^^^c«Iw4a ®^ Beniamin,promittitgratiam amp;nbsp;auxilium,Primo capi* 'quot;'^tir I ^^^° Samariç captiuitatem Afiyriacam,dicens:Non ad dam ut amphui '''’Uda T ”’ ^®^’*^f«d adducendo adducam contra eos^hoßem.} Domui uerd ”‘•gt;««1 ^™*’^^ gt;nbsp;faluabocp eos in Domino Deo fuo, non autem faluabo eos per j^P*''Radium,per bellum,per equo5,aut per équités.

^t^' ^'°P^*5 ®^ cornes ipfius difcere potuiffcnt,regnum Chrißi non terres »ndj- *^'8nutn,cum Ofeas minetur maxims parti ludzorum tantam esptiuitate, pfißirti flatus ac regni dignitatem redituri eflent, ut cum ctiam ƒ ^’^^U m’'^^*^ ’'^f Ifrahel proprium regem haberent. Si itacp duodecim tribus K* \{^ ^*^?*’*’^^ ’^'8quot;“”' habitursfuiflent, quo corporaliter gentibus impera? ^M ƒ ï*’®^”®’ uoluptatum ac fcclicitatis mundanz affluentia abundarent, (quant camalcmludzihabebant) omnes ex Aflyria hberari acre# '’'^®tiamp; ^^^^‘^*^^^* Verum hic audis futurum,ut Ifraelis memoria oblitcretur. 14 ’’^ïtw v quot;^ P’^^P^’^** filiam,Lorichomoh didam, hoe efl,fine mifericordia,fignifl ^‘‘^cttt *^®'® ^®quot;^ nihilo fecius Ifracli hberatio per omnes Prophetas promitia# Ï’’^a *’quot;* ®”^ ®^ceffe eß.Siquidem uerbum Dei mentiri ac faßere ne quit. Cum *’1'10 e/^®’^^®’^®’“ ’^ terrena liberatiofutura fit, qua à rege Aflyriorum in régna '^^'i^hi ^^**^^‘'^gt;'^flßuerentur,nccefle eft ut fpiritualis fît libcratio.NulIum fiqui^ '*lt;tbïj '^‘umefi, nulla alia uia ac modo liberari poteft. Quod amp;nbsp;fubfequenria ’‘^Utt?'^'^^ ^®quot;^ tribui luda tale promittit auxilium,quod non in corporabbu* ®'‘M'^’®”‘’gt;'®P®*® arcubus,gladijs amp;nbsp;fimilibus allaturum effet, fed in Domi# ®'^sc»K ' ^’^ ^Q*^ '^ aliud,quam quad luda,hoc eft,eidem regno Dauidisom *^°gt;9'X ’^‘''®'^ ^ ^^^ confitentibus gratia amp;nbsp;auxilio fit adfuturus alia uia ac mo^ 1^^ ^*^0 principes mundani fuis fubditis adfunt.

^^Jia^^™*” n»ifegt;'ebitur,hoc eft,peccata ipfis condonabif,iuftiRcabit amp;nbsp;falui ^^‘L.if '^^ ''^^ ^ rrgno Satans hberabit ^ educet, de qua liberatione Ifraelis clare ’’r|)Ki?®‘‘’®“’Ö®‘“ redimet Ifrael ex omnibus iniquitatibus cius.Hxc eft unO ^d'i'*’“^ redemptio ab iniquiiatibus,ac eófequenter ab omnibus malis, que ^^ ƒ ^quot;^ ^^^^’^“”' *” bumanum genus ac naturam inuexit, uidelicet ab horribï ^*'i\l? ^^Pbuitate, qua nos perfidus ille transfuga atque homfeida,Spiritus ille gt;\/'*‘®^^’*» “*^*'^ Paulus hanc prophetiam paucis uerbis explicat Ephe. i; \^’Noj habemus in Chrifto filio Dei redemptionem per fanguinem ipfius,res JV'’’P'Cfatorum,!Uxta diuitias gratis fuz.Quanquam autem temporale etiS 'V^htcUigimus.quo Deus ludah à Sanharib liberauit, eep Babylone ludxos 'w'®^'® teduxir,temporalis tarnen illa liberatio figura tantum eft uerz 8^ x^ \j^^^®“»9u^ ^briftus citra uim extemam per crucem omnes ueros lu?

%^*'‘'gt;ödiquoïnodo Deus ludaifmum tandem relinquere,eiuscp regnum ter# ^'^'iiib'^P^^quot;’ ^’*^^tdotium abolere uolucrit.Prophetx uxor peperit nlium, cui S^tii nbsp;nbsp;®°quot;’^ Lo»mmj,hoc eft, non populus meus,caufamcp addidit,quia uos,

PROPHÊTIÆ VETERIS TESTA-^ aUquando /nterrogarc debuiffcnt: Quatfo quomodo intclhgemus uerbum mitfic quidem in Propheos omnibus Ifraelitico populo amp;nbsp;luda ubiqj maxima ft^ finita bonaje futurum regem ipforum,ipfos futures eius populum,le miferiurun’^“’ rum Öd cis acternum regnum daturum. Acternum gratis foedus cum ipfispepi^’ Quomodo igitur hsc conueniunt cum hac prophetia, qua prsdiotur futuren’ Ilrael capiatur,5^ Deum obliuioni cos tradiiurum,ncc corum unquam miferWtu*quot;* Num ucrus ctiam nos Ifrael fumus,an non» Equidem per nos {farccredibiltft*^ celTs cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n • W

Et cap.d.ait Dcus:Mifericordiam uolo amp;nbsp;non facrificiü,amp; feientiain DeiP^ quam hoIocaufta.Ex his uerbis Ofeac facilcjintcllexiflcnt, fundamentum utratf^^ gioms non in ceremonqs fitum eflejed quód per charitatem efFicax,amp;; ad ben^ perandum femper alacris fidesexigerctur, propter quam Abraham ^Iftac» cob commendati funt hoc nomine,quód ferui Dei eßent magis quam propt^f ^' cumciftonem corporalcm. Hic inuenißent per quid fteterit amp;nbsp;quid m caufaw^ quód negauit cos eße populum fuum.

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Cupio amp;; ipfa quaertionem hanc amp;nbsp;caufam audire. Neep enlt;rti’dubfto..lt;l^^ qus Deus Ifracli promifit, bona fide amp;nbsp;certo præfiet, uti Ô^ omnia incrédule ^^ litis acciderunt,qux ipfis minaius eff Hos locos ut conféras amp;nbsp;inconeordiamf^ gas udim.

Deus fanc ait Pfalmo 49. fc non retet^urum aut repulfurum popu^iP^ pj/ fuamep hxredttatem derelidurum. Et Paulus Rom.ii.ait: Deum nonrfP“‘®^||^ pulum fuum. Et Pfalm. 99. Recordetur Dominus mifericordiæ fux amp;uef‘^p^ domui Ifrael. Sieut amp;J Maria benedida Dei mater in carmine fuo EüchanW^jiij^ nit. Et Zacharias, quód Deus non obJiuifcatur eius mifericordue,quamHr^’^^^ populo promifit. Scies itacp Deum in promtfsionibus fuis oeracem Si conlh ,^ DupUcet eße,óf prarffare omma ludacis qux ipfis promifit. Sed ratio promifsionum P^^^ promßiot benda eft.Suht énim duplices. Quaedam temporales funt feu corporales,Eæ’^,/ #»• nexa conditione aliqua,ut ubi Deus promitnt terram Canaan Öf tempi»'” ie,futurum ut manear,amp; fimilia. Hac promifsioncs ad Iudaifmöpernnent,n3gt;’^^ annexam conditioncm,fi ludxi Dei legem feruauerint, ut feruanda erat, promifsionem implendam: uerum non fcruauerunt legem, nihilcfecius talquot;'^ plctioncm earum promifsicnum expectant, maxima profetfio cxcitate ‘If'’^ Praeflitit autem Deus cas promifsione$,ut prxfiari cas oportuit. Figuras tn^.-^i re amp;nbsp;finem habere oportet,cum ueritas pratfens adeft Mefsiam ctiam fti'U^p^c dlis fic mißt,ut ex familia Abrahx amp;nbsp;Dauid ludneus nafceretur, eis filium ex Aegypto cdult;fïis,terram Canaan pofsidendam dedit,exiernocp j^ppi’ doiio Öi peculiar! cultu diuino ac religionis forma, terrenoep regno à reM ^j^ü nibus orbis terrç gcntibus fccreuif,ói feparauit fibi in peculium, ac pofte’ ^yjik ÓC fiupendis miraculis feruauit atep défendit,amp; tandem ctiam à Babylo”^. |(y(i In fumma cultum feu rcligioné ipfürum,templum,ciuitatem, politiam fic pictate mirabihtcr conferuaUit,donec promiflus Mefsias fiC ucrus adet n ^^ Jfradis ex rjs natus cft. Vnde ptofetfto magnam gloriam amp;nbsp;pracrog«^“’ ^jj^ind mudo habucre, multicp corum per Mefsiam à peccatis amp;nbsp;damnationc ' j j^pö* demumin ueram Hierofolymam ac Zion peruenerc. Hi in Prophete f^^’^jpi? puli,reliquiae lacob 6C Ifraelis uocantur,quos fibi Deus ex alijs degetai» .^ tem in Chrifto prxdeftinarat,quorum multi funt fi numeratur,uerum pf^f ad maximam illam uim atep mukitudincm incredulorum conferuntur. ^^^ fromßiot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alise autem promifsiones funt hberx ex mera Öf gratuita gratia ac nbsp;nbsp;^jj cft

fecîtranoßram dignitatem amp;nbsp;meritum, Hæ pertinent ad nouum Teflamentum* âtuiæfuntin merito iX dignitate Mefsix.Hæ habent firmum ÔC inconculïùtn Éolu U'îicp fundamentum,uidclicet, immenfam amp;nbsp;inexhauftam Dei mifcricordÉain,pa5 •«nam pietatem QC ueritatem,nec pendent à noftra dignitate. Firmæ nacp funt âd 'fffuocabiks aceeitXjfunicp de fpiritualibus amp;nbsp;atternis bonis, uidelicet,de u Ctuiià ^w(uperatum Si abohtum eft peccatum, mors amp;nbsp;Sathan, de rcmifsicnc pcccaio* *«ni,dc ucra à; æterna iufticia,uita Ô^ falute m Chrifio.

Huius generis promifsiones non tantum pertinent ad ludaifmum aut Ifraeli* ’Sîc kidæos fecundum camcm, fed ad ueros ludæos amp;nbsp;liraef tas iuxta fpirdumi 'l’Jifunt dedim Chrifto,filrj promilsionis,HItj noui Teftamenti,fine difcrimine,nul ordpedu habito,liue Îudxi liue Gentes fini iuxta carnem H.c emm camahs nati» “*ƒ** ^ g-nealogiç liue cognationis amp;nbsp;propagatioms ex Abraham,liaac â^ 1 acob, Wa habetur ratio,led (piritualis natiuitati» à: interne cordis circumcifionis.De h»s “dæisamp; Ifraditis ueris,loquitur foannes Baptifia Lucx 3.Ne dixcnfiÿ,patrein ha# 'i^us Abrahamum,potens elf Deus de lapid.bus lÜis (ufcitare Hlios Abrahamo. rjulus Roma. 9. difertc amp;nbsp;audader an : Non omnes fu»lt; Ifiaelnx qui ex Ifrad |.“''’.n£Cjp qui fernen Abrahac funt, ftatim omnes Hlq, fed per Ifaac nommabitur nbi j^i'’’tn,dicit Deus,hoc elf,non ht (uni Hiq Dei,qui Hlq carms funt,fed hü) promifsio* ftcenfentur in fernen. Audin’ hic,quód Deus mimftros óf hlios é ludadmo pri “^quidem acceperit, cum etiamnum Gentes fine Chrifio client, Ephe. capne ^^’Däiienatiä repubhea Kraelis, óf extranei à teftamentis promifsionis,aiq5 00 id ^i('’’nonhabebant,Deocp carcbant in mundo. Sed femper Prophetis fuis reuda? ^^'fiyfterlumcomniunionis inChrifto,qu0d Gentes quoep cohaeredes eflint futu^ ^M^quot;* ^^^^^^* ^*^*”^^’^^^^*^’^^^*^^'^^ ^^''P‘^*^^* confortes^ promifsionis dus in ^j ‘^■üide mihi quaefo,quart fcriptuta Patriarchas primarios , Abrahamum æ hai5u'*^”'‘*’8fo*'*’wone-pr-oponat.Pr«dicat Sf in exemplumpropomr,non Abra tem'?*^™“® ^’‘^^*‘^8^”'^ ^came natum,fed Abrahamum in ChriRum eveden« ^^lt;0'^'®^’*“* ^^^ P**quot; fidcm,0f alius homo fadus,ficuti Pau,us Gal.j.cgreg C ®‘^«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide funt,hifSq Abrahx.pracuidens fcriptura,inquit,quód lu»

''*'■ ma^^’^^fi^®*^* Deus, ideo prius Ixtam rem nunciauit Abrahac: Benedicen? 'AbijC*®’»®« omnesgentlt;ï.Aicp itaqui ex fidefunt, benedicuutur cum hdeli p ’^^‘pater elf omnium in Chriftücrcdentiuro, fiue ludacifint fiue Gentes.

Wfu ^^^“®f proponit n^bis fcriptura lacob nonfimpliciter, fed »Ilum Iacob ï*ró5'rtigt; ^t() ''’^^^dimicat , eumep fide in ChriRum umcit. Hine gloriofum illud nomen frtel uot ^n’”^*’®lt;:’wr,hoc eR,homo potens Dei.qui per fidemCtiiiRianam m Deö, cftur.

^Hf ^^^’‘^“^P’tfwfthae.quibus promifsiones fpirituales, ut uc«is Chrifti fide# ^I R ®gt;®o**P’f®P*€' corporalem circumcifiünem,au( propter lege m^Siqui« X^ .*?°”8° P*^^ tempore data eft. Hic u de, quid uerus fit Hrae^ôf uerum ^U^“”^®^ Patriatcharum, turn Prophetiâe Ifraeli faclar, muh6 fient clanores \'°f'^'^®*'^^^»*^*^fi'J®^ cognofclt;s,qui fint ifti, quibus regni Dei foelicnas H^hEfaiasetumcap. 10. ait; Quoniam fi fuerit popuRs mus quafi arena ma# ^Jiuiæreiïertcnitir m eo.

”0ï'ab omnibus ludxisaut Ifratfitis iuxta carnem '’quot;^*{’*'9® duntaxatliberabuniur ab intentu in domo lacob per MefTam, ni* hihP^R’P/o’nifeionibus credunt, quibus Abraham amp;nbsp;lacob crediderunt, ac

*^''^*I®’ P^*^*’P’^°P^^'‘ tantam defcÓionem ÔC incredufitatem maxime mul ^p, '1 l^'^3ifmo, sternum foedus gratis cum ifraele padum refemdi, contra

PROPHETIC VETEïtiS TESTA-fpirftualibus (wis In uaftum hune totum mundum, in Ifraclcm fpidtuakm «x lud*^ amp;nbsp;Gentibus conft«ntcm,un amp;nbsp;hic Ofeas facit. Nam ßatim poft pracdic'ïaucrbJ“. ait:Et erix numerus filiorum Ifrael quad arena maris,qux non menfuratur,n{9^ mcratur,fiC erit in loco ubi dicetur cis : non populus meus uos, dicetur ch.’ß*) viuentis.Et congregabuntur filq lehuda, amp;nbsp;filq Ifrael pariter, amp;nbsp;ponent CbifP unum,amp;;c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Intellige* itaqp Prophetam ad hunc modum: Certe Deus cum Abnh»”®. famine eius toedus pepegit,quo promifit fe futurum ipforum DeumJei^ cosin'“ pheaturum quafi arenam mar is,nee fe cos reiedurum. Hoc principio in )t‘’^^L Dc amp;nbsp;magnifiée pr3£ftitir,quos Deus maximis miraculis multiplicauit atep conKt uit,nee unquam in totum dereliquit, donee uerum fernen Abrahæ left’s ChriiW’ terras dcfcenderet,in quo omnes gentes in terris benedieuntur.Nam cum Chr-ueniret,amp; per Euangdium in toto mundo annunciaretur, tum primö focil'’’8^’j. Dei cum Abraha amp;nbsp;femine ipfius palt;ftum,propagatum eft, impletioiptufflû^j^ uere cœpft,cum non tantum ex ludacis, uerum ex gentibus quoep per lotun”” ^^ dum innumerabilis mulritudo filiorum Abrahx propagaretur per Euangelw'”» quod amp;nbsp;Abraham Dei filius facftus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ «

Eft igitur lixc Prophets fententia : Quamuis Deus externS Ifradem aW^ nee unquam in terram Canaan redudurus nt,nihilo fecius tarnen magn!8cx^..j mis promifsiones Dei Ifraeli fatfis implebuntur, amp;nbsp;nihilo fegnius nuthcn’in** ^ Ifrael erit ut arena maris,Meffiasep prsclarum,auguftum ÖC maximum teg”“? j get. At id ita fict,ut non tantS ex ludsis filios Abrahs fit faduru8,fed amp;nbsp;ex ^^^ bus per totum orbem.Aeeÿ hi demum erunt ueri filq Abrahs amp;nbsp;Ifrael, 9'**^L ctum fernen Abrahs lefum Chriftum, uerum 2C Sternum regem Ifraeli# fufcgt;P*‘ per ueram fidem Euangelq. Hst eft eximia ^ magnifica iUa multiplication^^^^ Abrahs, filiorumep Ifrael, qus ad hunc modum per Euangdium in H^'^’P^' tum mundum, fietc^ ulcp ad nouifsimum diem, donee in regnum Cbrißiu^'' omnes,qui uenturi amp;nbsp;ad id eledli funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Ad

Obfcrua amp;nbsp;hoc: Ante natiuitatem Chrifti,regnum Ifradis diuifum fw^gt; ^ tribus duntaxat,Iuda amp;nbsp;Beniamin apud domu Dauid permanebant • Reß^^ bus proprium fibi regem degerunt,bonafp corum pars faôa eft idolatvics»^L poribus uerirégis Ifradis lefu Chriftialiter fict, ait Ofeas: Nam ludaamp;! Ifty cft,filtj promifsionis,ex hts tribübus,amp; ex gentibus pariter congregabunw^^d» 1 nicum amp;; uerum regem lefum Chriftum inuna fide amp;nbsp;fpiritu, ac plorc# ind^^ i* fti fideles ex omnibus nationtbus fient,qüia regnum Chrifti,Éfais ^.fubin(lt'^^,|| plicari oportet ufep ad diem nouifsimum, fed omnia régna externa deerdtt” deuaftabuntur,concident(p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^î*

Alox pa ulo fub fihem capitis fecundi uaticinatur iterum Ofeas de tix fadere inter nos amp;nbsp;Deum, grata, fuaui amp;nbsp;confolatoria fimilitudine t^f®*« jd ®g° pereütiarn cum eis foedus in die illa,cum beftifs campi, amp;cum uolafili^^^ cutn reptili terrs, flif coafringam arcum, gladium, 8C bellum de terra,amp;fä^”^, qi iefeeré confidenter.Ët defponfabo te mihi in fempiternumjdefponlabo»^™^ te mihi iniufticia amp;nbsp;in iudicio,inpietate,amp;in miferationibus, Defponfibo’^

. in fidc,ó^ cognofces Dominum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi«

HiC non loquitur de terrenis rebus,fed de fpirituali pace confeienti^t«^ y^lt; per fidem in Chriftum, quem neep tyranni in terris, neep fpiritus malig”'* dlt; poftunt euertere. Quomodo enim Chrifti fiddibus iniuria inferri poffct,cu^P^^,^ dem ipfi Domino Zebaoth Chrifto dicati,amp; uinculo quodam coiugij ®®P‘^jfljji . atqi ita per fpiritualehoc comugiu una caro fiant,per quarn contundionem nem accipimus prsclaras illas promifsiones omnes,quspcrProphc»# Uftas Ecclefis ex mandate Dei fadix funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j^sA

mtt Jlt;^^’”^®’'f‘*^» cadem font amp;nbsp;uxoris legitimaf, amp;nbsp;contra. Confogum boni . ^le omnia communia font. Nos à parte noflra habemos peccatum^ mortem, Ô^ ,^mationem, fed fponfos nofter Icfos Chrifius plenus eß gratia, uita amp;nbsp;falutc.Si ^omngiM JP'n Chriftum credimus, eumep unicum neftrum redemptorem amp;nbsp;faluatorem ®^'^‘^ ^'’gnofcimusjtum ea fides nos unit 8C coniungit Chriflo, ut ipfc caput noflrû,nos if’'lt;’fl*’ ^. ^oratiusfiamug. SicChrifius transfert in le mala amp;nbsp;calamitates noßras jTcd*

? nobis bona amp;nbsp;foelicitatem foam:Ita iußi reddimur,ita uiuificamur amp;nbsp;faluamur, ^■’nupeccatores mortui amp;nbsp;damnati eramus.

«111% D ^”^ ‘wpwueßigabiles diuitiac gratiac diuinæ in Chriflo nobis donatae, de ^ nusPauIm Ephe.j.tam magnifiée gloriatur, quae omnes fenfus,omncm intcHe^ fcnVi?^''^”’ ^''^••t''’'3''um foperant. Cogita enim,quantum potefl fieri,qualis per«» Ii«*fl ^’ ^f’^*^^’*^^*^’’^*'’*”’^^'^® ^ homo, qui peccare,mori,amp; damnari non in/ ’^™ ®®cia,uita amp;nbsp;falus eius inui(flsc,xterne amp;nbsp;omnipotentes fint.Cum itaep »nn°^'^^'’’^'*’^’f’’^® ‘P^æ ludcntur amp;nbsp;dimicent in cruce cum peccatis noflris, iüt?v L ’™”’tione,hxép ilium uincere ncquiuerint,neceflc efl,utineo deglutian« ^ïbforbeanrur.

1 Quando igitur per fidem Chrifli in Chriflum inferimur,tum ex mera gratia li* '^ ab omnibus peccatis,ac tuti reddimur à tyrannide Sathanx, donamur x» ^^’‘ttroaa.uita Si falute fponfi noflri Chrifli.Ita Chriflus adornat amp;nbsp;préparâtEc* lauv”' ‘^*^^^äm fponfam foam,ut gloriofa fit,fine macula amp;nbsp;rugis,fed mundata per Hab””quot;*^^^^ ‘^ uerbo uit», hoe cfl, per fidem eius uerbi uitx iufliciae amp;nbsp;falutis. Dur/*®’’®‘'’ quomodo Deus uerum Ifraelem coniugio eopulet, ut fponfam in fide, darep^’'™”“*®*quot; ^*^ A^o^i quod hoe coniugium fit in sternum duraturum, uti *Ponf P^'^’ ^“■‘^^’”^ fequitur non potuifTe non Chriflum à morte refurgere.âf coniagiu ^htifb^”^™^*quot; ’''^'^ocarc.ut xternum cumipfo uiucret.Hoc efl xtemum regnum piorum cÜ ^quot;bm' ^''^quot;^^'^’*'æ’^”^® o“®^’ peccata, mors amp;nbsp;mala erjciuntur amp;nbsp;deturbans chrißo « ^'num^^ 8’’’*^’»fi'fticia,innocentia, uita óf falus in xternum habitat, ficut ait:Doï terntim* ’’'audj^'^^^f’-^®’^08*^0^'':^’^® Dorotnum,eß uita xterna,Ioan.i7.Et erit in die dia ’Xaudi**’’/*'*^0'”foult;gt; exaudiam coelos, óf ipfi cxaudient terram. Terra autem I^otai/*^“®*quot;**“** ^ uinum,atcp oleum,óf illa cxaudient lizrexlem. Et femina* ’’mti '”''” ’“*«f’™gt; mifereborep ei,qux mifericordiam non efl confecut3,óf di* ’tiens ’ ^*®® ^^ populus meus : populus meus es tu : óf ipfe dieet ( mihi ) DeUs ïiftM^^’tofde tempore illo optatifsimo óf 1xtifsimo noui Tefiamenti, cum ^tq ip* ^°‘'^i^»^ Chriflus per fidem fofcipitur,tum Deus nulla penuria labo# Si r L ^”” P’tietur,fcd profpiciet ei óf fouebit cam diligenter,ut maxime Sr- ^i^^^'ludcturófgcmaf,tamenprofpicieturei,utneeeßariaóffofficien# \^ j^ debjtvra,ueruscp KracIper Mefliam augebitur óf crefcet.Ecckfia fiet ue V'lthoc eR,femen Dei, ut femper crefcat, óf in xternum maneat.Ita mifertus S^jdiquiarum inter ludxos óf Gentes. Ante iudxi feu IfracI crant fine mi^ f^3.Sed tempore Chrifli mifertus eorum Deus efl.Gentes non crant Dei po ^’rj^^’^'^pore Mefsix per Euangelium uocatx, populus Dei fatflx font , quae ^^ïGJ^ft’^tt’ï’fa’uatorem óf mediatorem Chriflum in uera fide agnofcunt, in*

^^Jc k ^ ^P.^ habent Iudxi aut Ifraelitx fecundum camem in fcriptura, quód ^■(Ï®*®’*“ ^ induratione,in qua nunc funt, fint liberandi;' Numpoflhac ulH

' fernes duniaxat regni fpintualis confortes fient* “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBA.

Habent fpcm. Vtinam fcripturam mtelligerent, atcp inde difccfcm, 4 |j, gratiæ apud Deum illis refiduum fuperfii. Ait enim Ófeas cap.j.Di«^“®jjjjip debunt hlq Ifrael abfqï rege 06 abfcp principe, abfcp facrificio amp;nbsp;abfep ï«(i/f co** Ephod amp;nbsp;Tcraphim. Poftea reuertentur Hlq Ifrael, â^ inquirent Dominuin txrtendtan fyutp^atep Dauid regem fuum, 06 pauebunt ad Dominum, amp;nbsp;ad bonitatc®^ ’ tt nouißt» nouifsimis diebus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

promifsionem conuerfionis fuac ante diem nouifsimum, nimirum tum cu^ ^ ræ iuxta fpiritum,hoc eft, eJedius numerus Hliorum Dei ex Gentibus gt;*”1quot;^ÿ rit,cum ilii omnes Chrtftifidcles fadi funt, turn ludaci à excitate fua liberab*^’jj ad uerum Mefsiam lefum Chriftum congregabuntur, Euangdiumep J“fquot;^* j^ Paulus fatis intellexit ex Ofea,qui bic ludxis quoep confolationispknam 1^®®^ nem facit,uiddicet,quód ad poHremum Deus fit illorum miferturus,eoscpƒ■ rus atep conuerfurus per Euangelium, eos qui inter illos ad regnum Ch^wr nent,qui oucs luas probe nouit,amp; ipfæ oues paftorem queep fuum cognof«^* j Hacc Prophetia ad oculos pater,nee opus habet longa cxphcatione.k^i*^ aduentum Icfu Nazarcni,iam fupra mille quingentos annos(hoc tempus flW® gum dl} in toto mundo fparfi funt, nee regem proprium habent, nee po®^ Nee dum enim Chriftum noucrunt uerum fuum Mdfiah feu Regem, ^®§*®j^i ut miferi 06 afHidi,abicdicp homines, ubiep fub dominis alienis uiucre.

amp; altare cum loco facnbeiorum uaftata fant,manentcp uaftata.Non habent w^^jÿ tem,nee uerum cultum diuinum.Faxit Deus optimus maximus,utbreuiina^ . mero conuertantur. Amen, Verbum Dei non mentitur nee fallit. Veruwt) Abrahx,lfaac amp;nbsp;lacob, pattern Domini noßri lefu Chrifti, quaerent P^“^ Mefliam lefum Nazarenum : poft longum errorem tandem in uiam reuo£3t' .j^ ucrtentur,uerumcp regem fuum lefum Chriftum in Mofe amp;nbsp;Prophetis prf®”^ in pienitudine temporis miflum,ex familia Dauid natû,â^ ad dexteramü^*^ li cum patre potentia collocatum inquirent, inexhauftamep gratlam ac ben^8^j tem, quam nobis in Euangelio donat df offert, nobifcum prædicabunt Ô^Uu^^ ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ofeas ait,quod adDauidem fint uenturi in diebus extremis,Refurgdfl^ ’ Dauid ante diem nouifsimum,ut regnet:' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Minime. Audifti enim ante in Ezechiele,amp; 89.PfaImo,quôd Chrißi«^ f Dauid,cum iuxta carnem ex ftirpe Dauid prognatus fit. Eftep uerus DauW) ^^ hoe loco Hieronymus annotauit,hoc eft,fortis manu. Solus fiquidem ptt’P?’- ^ te aut uirtute ac robore fuo populum fuum liberauit à captiuitate DiaboK» ipfi ludaeihanc Prophetiam in tellex crût de Chrifto femine Daüidistidquo® pij gum teftatur,quod hunc Textum fic reddidit:Hinc filq Ifrael conuertenwf, ^j lui gloriam quaerent, obedienuamep praeftabuni Meffiae filio Dauid,hoc en, t» regt iuo.

Plura etiam Ofeas uaticinatur cap. y.derefurretftione per Meffiam,ult;f ^^^^ tribulatione enim fua mane inueftigabunt me» Venite, Öd reuertatnur

j„ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLXHI

'quot;ab^ '^ f^P'*’^ ^’”’^** nos, Viuificabit nos poft biduum^S^ïn die tenio Lf» Ijj^ *?^’^*^”^^s^ 2ntc fadern eius. Et fciemus^ infequemurep, ut eegnokamus tfc Jquot;'*’‘ï‘®®’*“f®*'’ partus eft egreftus cjus,5C ueniet nobis ficut pluüia, ficui plu ^•^’nijeniporancajquaï foecundat terrain.

‘'Hex ^P'°P^*”’’”’A^brofios atep alq enam Doctores ptj amp;nbsp;Ecdcfiaftid in^ liitrJ^^*^^. ’'*^’^’^®*^*®”* Chrifti à noftra. Tertio enim die Meflias à morte re« Hoa ''’^“^**^0® crucem noftram in hac caduca Si mortan’ uita tulerimus, mun* to2”’®’^^P*’®« faerimu#,tum nos die redemptionis rcfufcitabit,eternumcp eum tilin'’'®’’*’’***^Paulus i,The(r.4.docet.Ipfe enim refurrexit.atep cumpulcher« üi fn^'’*’ «xortus eft,ut fol ucrus iufticiæ,qui nos illuminât,fœcunda^ pluuia gra ^*quo(p fa:cundat,ut feramus ucrac poenitentix frueftus.

Il\qha?’’‘’^.‘’*’*^®®**“’f Okas ualde apertis amp;nbsp;luculentis uerbis de uidoria Chri« % ^’’°^'* deuicerit peccatum, mortem amp;nbsp;inferos« De inferno (inquit) rcd0 SlZ^^r'®°**'^*^^*^^°'°**^*° P^^” **” ® mors,excidium tuum inferne.Hoc ’^^ ^^f'^^s cum moreretur it^ruce pro nobis, amp;nbsp;tertio die gloriofe refurge« P'^^^tt’ noftra expiauit, mortem qux nos occupaucrat amp;nbsp;obruerat,dc« *'tjlèl°*'^ ’'^ æterna damnatione feu fupplicto gehennac redemit. Peccatum crat ^■»i f ^æ®*“*^’''™’um noftrum uenenum, quo natura humana ad mortem xter» *^Jni • 1 ”“* • ^* quot;quot;“‘^ Chriftus morte fua dekt peccatum, atep ita mortem no# ^§'dat,in qua in sternum nobis manendum fuiftet.

’”(00 ^^''' ’*quot;” I4»u3ticinatur ualde confolanter de Chrifto SC regno efus, quod tgt;Htij ®^''*nt6«o peccatorum fit,mera ddedio amp;nbsp;fides,ac beneuokntia tum^ ’^^^*'”^” ^^‘ ‘^ nobis, mere boni frudus amp;nbsp;fecuritas. Ipfe emm ’'?‘fiu ^^quot;'^'”‘ ^^^^^ Chriftus,dicen$ : Conuertcre Ifrael ufcp ad Dominum De« ’gt;ij(iQ’’l^tuamcorruifti in inquitate tua.Tollite uobifcum ucrba,5C conuertimi« ^‘citeep ad eum: Omnem aufer iniquitatcm,amp;: accipe bonum, 0d ^Me**^ ^’*^^^®® labiorum noftrorum, Affur no ialuabit nos,fupcr equum non ^Unj 5’’®'pd/«mus ultra openbus manuu noftrarum (uos dq noftri,co quoi *^j.®'f.‘*‘’fiat pupille. Ego fanabo auerftonem eorum, diligam cos ex libê« auerfus eft furor meus ab eo, Ero ficut ros Ifraeli, florebitep ficut fi*^’ ficut Libanus.Serpent furculi eius,amp;: erit magnificen« ^tits’V’®^’gt;®^ fragrantia eius quafi Libani. Conuertentur qui Cedent in urn» f*^ “^*’’®*'*®’ ^ fiofebunt ficut uitis, amp;nbsp;memoria eius eft ficut •’W k* ' ^P^*'^*”’ ^'Jid mihi ultra cum idolis f Ego refpondi Slt; refpexi cum: ’’”^”’’®* '^^ frudus tuus inuentus eft.

Sijt,^”**^P*®cap tis 14. Hofeas ad poenitentiam inuitat Ifraelitas. Cxterum Ss f ^**’**t**’ op“® ipiritus fandi in nobis fit, non hominis naturalis, ergo ”* ^Sif^g'^s promifsiones ad finem addidit, ut Kr a el per eas ad fidem ^' **'”gtatnm Dei excitetur, per quam fidem ifracl fpiritus fandi uirtutem V^’n’^ndaus Ô(. uerbo Dei pofsit obtemperare. An non plena fuinmæ con-? ^^'®’®‘^*wlt;ft»quód ait:Ego fanabo auerfionem Ifraelis,hoc eft, quad om^ M^tes ipforum uelit codonarc, nep unquam in Sternum illis irafei propter ?Va^ Pæ””^®*^*’^ Chriftus gratis thronus inclufus amp;comprehenfus eft. R^'gt;€creiucftapudDeum,quód nulli peccatum uelit remittere,nullum dili« ^iü8t«iam rccipcre,alio modo, quam per filiumfuum diletftum, qui unicus ^ ”'’VP’°’^’”’^^’^*°r»teconciliator, Epifcopus, Sacerdos,ücrifitium amp;nbsp;pro* ^^’‘'ffdl'^’*8‘’’’’æ*fi’°'’“^ ^^‘^“® eft, uti Paulus ait Ephe. cap. primo, quod CTijfji JJßmus Deo per diledum,per quern habemus redempiionem per fan* p^^Oc^ ^i remilsionem peccatorum, iuxta diuitias gratis fuar..Sequitur igitur 1 Hlo/'quot;®^ fofido fundamento Apoftolicac dodrinx , quod hic Elofeas de ^g^ï^n^turji^atnuis eum non nominatim notet,cu nullus alius lit recons ^W^”” P^* * nobis auertat, quam unus Icfus Chriftus. Quaproptcr fe-9

/ufticfanijUitam amp;nbsp;falutem promittît/bi Chnftus promittatur, per cuius *”? ^ preciofum fanguinem nos Deo patri reconediati Turnus, peccatorum ab leu rcmifsjonem,ucram lufticiam, amp;nbsp;uitam acternam accipimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cjt)^' Sequuntur in textu plures etiam promifsiones figuratis amp;nbsp;picHuraus ut ^^ preflx.Sumit autem Gmilitudinem à rore,rofis, Lsbano,oIea.Hxc uerbau* ^^ uolun^quam fignificare immenfam foeheitatem Ifraehs feu Chribi quam in gratiam Dei fufeepti crediderunt, omniumep delidorum refl™^‘’^fai^ I depfifont. An non ineffabilis feebeitas eft, remifsionem peccatorö 2^’P’ %j^^ 1 Deo luftum reputan/piritum fandu cum donis ipfius acciperc,per cum «u p^jpgt; 1 fignarifT antum,tam preciofum, tam eximium arrabonem,uideliccr,fpit^^?. jj^ 1 trts ÔC Klq cordibus accipere,qui perhibeat nobis tcftimonium,quôd Dt*“?j|i(^P' ■ ac proinde hxredes etiam Dei,cohxrcdes Chriftf. Quacfo quid deefltP*’ ^^ I jus liactéditas Deus ipfe eft f Huius Prophetic initium coepit maxima ‘**^j)lt;f* Cbrift/.cum Euangelium per totum mundum magnos frudlus tulit, ®^0’‘f’ ^ 1 g num Chrifti ubiep eredum eft, ut rex gloriadChriftus pro Deo amp;nbsp;faloat^ j^^p«/ fide fuTcipcretur,per quam fidem Hlq Dei reddimur, qui cum fandis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

urn in atternum laudabunt, quibus Angdis fimilcs reddemur in in refurredione mortuorum, quxgloria fuperat omnia, qux uniuerfo^rf^^j,^ gitauonc aftequi pofiunt.Nunc abicondita eft,cum in fpe duntaxat ^‘‘^i y/, firnus« Verum cum rex nofter,rex iUc gloriz in maieftate fua ad iudicandu’” rit,turn manifeftabitur.Roma.S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(y^

Breuiter : Deus, Ifraelis defenfio, propugnaculum, rcfociHatio,au*y^(^ ti’jm.SC omnis fœlicitas erit.AcIoquitur Propheta de longe maiore dcfiuH® ^ folatione,ayxilioamp;benefiet!s, quam quae bic mundusintelligitaut habet« Chriftiregnum,rcgnum omnis benedidionis, in quo omnium bonorum 3* ^^ pofsidetur.Hanc fpiritualem liberationem, auxiUum, confolationem Ä ïlt;?|j^ii petuum Prophetx prxdixerunt, non temporale, affluens opibus cadud*’^ ficut imaginantur £lt; fomniant carnales ludxt ANNAi

Quid uaneïnatur de Chrido loei Propheta in fuis myfterntf VRBANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Capite x.uaticinatur de regno Chrifti, quod opulenta Dei cognWont^ dum fit' lüuminandum fït,quodcp S. fandum cum donis fuis fit acceptur^^it* 1 duntaxat in monte Zion,hoc eft,in Ecclefia catbolica,uera libcrailo,auxi^^ I demptio a peccatis amp;nbsp;morte fit,quodcp nullum difcrimen perfenarum ulu^ W fit,inter ludxos 0^ Gentes.Qui nomen Domini Mefsix inuocaucrit, mbus malis liberatum iri.Prophetix uerba hxcfunt:Et fcietis,quia cg^**lt;fy/ dio Ifrael,amp; quód ego fum Dominus Deus uefter, ÔT non eft ultra, nt^J^® tur populus meus in xternum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^

Ét poft hxc, (ficuti Petrus hanc Prophetiarn die Pentecoftes Hitfo'‘’^j,^'lt;’ fua concione adduxit ) In diebus poftremis, ( hoc eft tempore Mefsi*).quot;^ ipiri/um meum fuperomnem carnem, amp;nbsp;Prophetabunt blq ueftri, fiiffi^^|j|j,(( fenes ueftri fomnsa fomniabunt, amp;nbsp;iuuenes ueftriuifiones uidebunt. StU y feruos,ó(^ fuper ancdlas,lt;n diebus illis efFundam fpiritum meum, Et dabo P^ |(* ineoelo atep in terrajanguinem amp;nbsp;ignem,atcp columnas nubis. Solutft^^ ncbras,5i^ Luna m fanguinem,antequarn urniat dies Domini magnusamp;t^^jfi' Et erit,omnis qui inuocaucrit nomen Domini,hberabitur:quoniam in ’P®”^ j in icmfalcm crit faluatio,ficut Dominus dixif,amp; in rehquqs quas Dominé JI HxeProphetia coepit temporibus Chrifti.Turn certe IfracI expertusp»^ Deus apud ipfum in natura humana effet. Dabatur etiam turn fpiritus fiuo’' Aÿ gloriofius,auguftiusô^opulentiuj,quâm anienatiuitatcm,pafsioncmamp;rdii ,)(, nem Mefsix» Ante enim feroper pauci erani, qui fpiritum Prophetix’f^^yi^

jt(5 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLXV

'’Ifills ^ul^®'*^’^”” ^^* patris exaltatus fuilfctjum fpirifus Gndîus cum do^ ft ^^’f ^ opulenter multis datu» eft:Sicuti amp;f Hebraca ucx Efchpoch ini h ''^^*^^ ^^”’^^^** ®P*^*^5 fantflus uiGbilïter in Chrifti fideles effunde^ ***lgt;»bA ^’P*®”f®“*“’^»^’*’*^’ï^ Ecclefia ubiqi doctores, qui fpritum Prophet n ^‘gt;^ognitioép Chrifti per totum mundum dilatata amp;nbsp;fparfa eft,

^^'^^^'^^^^ quot;^^ ^ion amp;; krufakm Ioquitur,id intellige de Ecclefia Chrifti fi# )^‘iH*'^’’’’^*’^2^0“Chriftusfuum domiciliumhabet, tanquamin fuo regno, ’’quot;«c^?* c*”®”* ^ tyrannldc Sathanac liberari uult,is in Chriftu credar,euincp '’*®fum ’'^^c’^fiam adducatur oportet.Nam extra Ecdefiam neep remifsio pee ’tfcjci»’^^’*“^*ft»Neceftquód peccator in hancuel illam duitatem amp;nbsp;locum %fu *^^^^æ*’*'**f’^®““'“* Zionamp; lerufalcm, cum loei dicanquód Deus fpl ^linl”'r'’^ ®’”®*quot;‘ camem aut homines effufurus fit, non tantum fuper lu* quot;'lt;litur *q *®gt;’“t in terra Canaan,fed ubicp per totum mundum,ubi Euangefio SŒ igitur. Quicuncp nomen Domini inuocauerit,faiuus erit, non '*'’'5111 a ’'^^’ ^‘'''ofo’y®“ adorabant Si inuocabant Dcum.Tum enim aderat 'fiiinf ’^^'l^’^hnftus Ioan.4.ait,qu0d pater c021 eftis ueros adoratores requirar, ^'^°f’^^'^^ ^ inuocarentin fpiritu amp;nbsp;ueritate. En quam nullis terminis c r quot;billis *^?”' ®* fegnum Chnfti, quam late fint fpiritualis Hicrofolymac portât, ut '’'iiCKi''^*^ ^’^‘^ ^ ingreftus fit facilis. Non opus eft, ut pofthac quifquam c r5 lt;ittx(’*?’’*'quot; ^‘*''ololymamueniat,certafacrificia pecudum ofFerat.Necopus eft, Jfjtj,p®^^^''’h«lt;a»oali fit,credatur duntaxat Euangeliode Chrifti poientiaód Him'^iv'***’*^*’“’^ ’n omnibus Iocis:ita inuerum Zion pe»ucnitur, hare eft expe# '51ibegt; *• .’■'’'’’P^ndiofilsima atcç unica in Zion uia 8C aditus, ubi uera fa!us,amp;' ue« '''’quot;»0^° ®**^’''^’' ^« acterna gratia. Hare eft eximia amp;nbsp;longe bteep fe extendens ''*xncre*?^**.^”*“’” ïf’'®rf‘^’*'‘**n fecundum carnem,fed omnium hominü in Chr0 gi '*«nnum,eumcp inüocantium,quocuncp orbis in loco fint.

J’Htn'Ïi^'*.^’^®***^»^“*quot;®^^®*^*’'^*”® ’” Philippis Paulum SsfSilam interro« ^Öo^-'’^’ f’®^***lt;lum elfetjUt falutem ccnfequeretur,refpondifle Paulum:Credc *®fclvm’quot;*^^”’*^ ^’Juus cris,tu amp;nbsp;domus tua. Non tubent,ut proficifcatur Hie#

^'°” ’^ lemplum.Coeperat enim fpirituaie lerufalcm extendi inter ’^^’Iu3b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n'nndum:ubicuncp aliquis Euangclio credit,amp; Chriftuminuocaf,

’*'’•'01 o'f*^ *® •^ fpirituali lerufalcm, hoc eft, in Ecclefia Chrifti fidclium,is habel ’Itnjö^f*'*’’*’’*’^mgt;o*gt;’utn liberatorcm,ununa do(ftorem,unum fpiritum ,unam fi^

’'IdeÊ^®.^“®^ ^’P’*® » ^^ ^*'’’ ^ fpirituali Hicrofolyma uatfeinatur lohd, hoe ^fcttii 4 lt;nbsp;Chrifti fidelium,inter alia fie dicens : Dominus erit fpes populo fuo, '’’'Hef* A ^’ ^^'^’^*‘^'* fc eus,qui3 ego Dominus Deus uefter, habitans in Zion ^f ’®«omee: amp;nbsp;ertt Icrufdem bnefta, nee alieni tranfibunt per earn ultra (Sd Jluttur) lehuda autem in sternum fedebir,amp; lerufalcm in generationem ^ '^ion *^*^^ æ’’ndabo,fanguincm eorum non mundaui ; amp;nbsp;Dominus habitat

nahes Ecdefiam Chrifti, quamuis infeftetur multis amp;nbsp;grauifsimis hoftibus, tknm tarnen permanfuram.eosep qui Chrifti fideles ucl leuifsima iniuria affe« 'nçnimpuneab-turos, led Chtifto grauifsimum fupplicium datoros,ipfumcp

• HæeProphetia in Prophetis farpèrepetitur, quod Deus iplc ?Mk_ quot;’Î’Q^ ^^’^^^^®f*3 Chrifti,habitaturus fit.Hace plus habet confolatio^ Sik*|^’fl“*’'*^‘“®ï“’quot;’”ud cogitate pofsit. D. Paulus hane promifsionem ut

*” omnibus afflitSionibus fibi Sc Ecclefia: m ccnfolationeib dkit : Si Deus pro nobis, quis contra nos f Quafi dicat: '*’l|||ü''P’”®’ ^P*^*^^^^ lerufalcm,fatis firmum ac munitum eft,non eft quód me^ * Mes,Deus enim ipfe m co habitat. Quis igitur cuertet f Quid eft torus Y y hic

h^c etbif, quid omnes Diaboli, quid Tyranni, quid uniueifx crcafurcc 3 aliud quam tmbectUimx mukæ 7

Vatfeinatur cap. 9 de Chriflo, quern Dauidis tabcmacufum uocaf, pf^P j/ quod Chnftus e ftirpe Dauidis natus eftjUocatqj eum tabernaculum «)ll3p^'''gt; quitur cnim luxta opintonem populi ludaici. Nam dum ludaci fubfndeC3pf|* ƒ difpcrgercntur,0i!^atfligercntur,promdsiocp de Mefsia ex familia DauidisJ^j^ TaJ de ^P’^æ”*^ diutius luHo pretraberetur ac procraftmaretur, non magni fans ®J^j|j low ^M P’'Oquot;’’^’o.f^*^ apud bonam partem ludaeorum contemnebatur, quad Dc^^’/jj^ àw rcflju, ^^^^ itnpkturus.Poft Babylonicam etiam captiu(fstcm,cum Chnlli aduenius-^ ratum per* ^^^'^ frp^uagmtaill« hebdomades annuæ Danidis iam feréhncmfuumh^^^n/ ChriJhm. f’ó’***^ Dauidis ad paupertatem maximam deueneraqommep pouftateÄ“'8^,11 teerat exuta, ut nullo iam in precio aut honore efrft,nec magnum ilium ï*?^ Krael Mehiam inde peffe nafci qudquam putaret. Parentes emm Chrifti noo’ ^^^ tabantm terra ludah,in ciuiiate Dautdis,Bethlehemaut HierofülymisinZæ%ii^ in Nazareth ciurtate Galilææ: Vt iia familia Dauidis amp;nbsp;Meflias mdeptoifly dæis uifus fit plane tabernaculum collapfum,quod in toiQconcidii.CumH«*? ^^1^ ftus m Bethlehem ciuitate Dauidis nafceretur,tabernaculum Dauidis reß^uts trgnumep quod ei promiflum crat in femine ipfius, turn demum uerefufcitat^'^j;/ quodcp cvllapfum, labefaóatum atep difsipatum fuit, turn demum refeóiin’’''^j,i paratu eft,promiisiccp Dauidi fa(fïa,uidelicet,quód in folio eius fernen ipfw*.®y petuum dfet regnaturum,pot« nter impkta eft. Sic ^ Thargum hocuatidnigt;^||^ relligit, quod per tabernaculum Chnftus amp;nbsp;reg num cius pre mitt atur, Nc^^h^j liane interpretationem lenathan ueram ac ceriam efle. Verba eius h^cfunt«’^ »äth makhuradebeth Dauid,hoc eft.Sufeitabo regnum domus Dauid.ldaöt^ . ftiregnum eft, Acnota,quamuis Dauidis regnum ante potens fuerit, adeè,‘'L ranitm duedeeim tribubus Ifraelimperitatigfcd amp;nbsp;ldumacis,Syitls,Müabiilt;’iji LftiniSjalijscp gentibus pluribus,quod tarnen umbra tantum amp;nbsp;typus fucutt^'’/ ijtdis Chnfli Icfujegn ^ eius fcmpiterni,imó ad Chrifti regnum ccHatuni;ï”'ƒ mccoilapfum ac difsipatum tabernaculum fuit, rimis, 8perturis,cat;ctn:s atlt;F^ fat fcens. At cum Chnftus uemret, turn demum cernu leu regnum fa’utisi^^ Dauidcretftum eft,ihronuscprcgiusDauidis ucroregi traditus, Äquideinf^ j| uccat per Euangdium in regnum fuum fpirituale omnes tribus Ifraditiras^ÿ Apoftolos feos omnes genres in toto mundo,ut ludæi amp;nbsp;gentes hilum h|^,i futeiperengae pro rege fuo agnofcerengut regnarct fuper omnfa,a re,PiaJm.7z.pofcntif}imus Dominus tetius mundi, imó unfueriaiumfr«^“' ^| Hoc certe eft aperturas ccllapfi tabcrnaculi obturate atep obfepire,quatcpf°'^ ^^^^ reftauT-.re arep firmare.Nt neaudi uerba Prophétie: In die tlla fufcitabo ’^b^'^j^ lum Dauid coilapfum,£u fepiam interruptiones corum,óf fubuei fiones eius tf^ ^ teatd ficaboepeam iuxta dies antiques . Quatenus pofsidcant rdiquias Afoo D cundfarum gentium,fuper quas nomen meum inuocatum eft,dicit DominusW aftud.Ecce diesuemunt dicit Dominus,fif applicabitur, arator meflori,^_^‘^ iiuarum efferent! fernen (in agrum) Öf ftillabunt montes petum dulcem, “® ^ colles liquefcent (in pinguedinem ) ÔC rcducam captiuitatem populi mei Hrae^ sedificabunt ciuitates defolatas.ói: inhabitabunt,plantabunt uineas, bibeniÇ^’ j earumffacient hortos, 5C comedent frueftum carum. Et ego plantabo ^^^‘’’p^j corum, nee cudlcntur amplius de terra fua, quam dedi cis, dicit 'DomiDO« tuus^.Hanc Prophetiam lacobus in primoConcilio Apoftolorum Hicrcfoly®^ Iftryf«« bUo,adduxii ad ftabihendam ac probanda hbertatem Chnftianam, amp;nbsp;*’®^’'® chn^uM. Genr.um,quód Genus lege Mofaica grauands óf onerands non effent»ft®‘l^

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCIXVI

^«Me ^ ^** “* nomen Chrifti przdicetur, Ö^ in id credatur inter ludzo# Öd ^«fo'’*’^T *^ non per opera legicjed per foliu# Chrifti Domini noftri gratiara ^tm **” qi»m gcntes,quodqi circumcifio altacp Legis opera adiuftifica* ^‘'lid ’’T ^”* ®^^™’”’» ^^c en libertas Chriftiana, quam per Mefsiam uerum ’'^' h'quot;* ^’^^”’us, quae in Teßamento nouo palam per totum orbem annunciate ’'’^to h ^d **^ y^^.^®**’® » ^®^ tempus illud optatifsimum eß,de quo Amo« Mi^**^*® ^^®f®^^* deinde uerbis,de regno Chrißi,quöd regnum omnis be *’’*^^® uerbis,quaO loqueretur de corporali dCterrena benedi* i*^®^'^^ ^^^'^gt;f*^“'^^^^’gt;^’'n’^ns,magnifica amp;nbsp;fplcndida zdißeia, horti ama* **’»k^ ^ uitam uoluptuariam neeeßaria fuppetunt.Sed fcis regulam commué ^®^'quot; ®® ßmilium uaticiniorum de Chrißo, ac ipirituali ejus re# §’mu debcre,ne cum exezeatis ludzis in corporalia tantü bona, oculos de« ^‘ Do*^*^*^ *”*™ regnum Chrißi longé alias ac majores diuitias, uoluptates, c0 ^®’‘»“lt;d*ï‘C®‘ fpWtualia atep zterna,in Chrißo,fpirituali amp;nbsp;ztemó °'^*c‘^'^ loquendum efi nobisde regno Chrißi,Öd inteUigandü,ficutChri^ |*^i. ®8*^o»Ó^Apofloli id regnum defcribunu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

^''fitu i ^'* ”’‘P P^ ^æ*^ ^°”^ ^ benedidionem corporalem, benedidionem ’'®J(t«r^®® ^^’P’“*®’ Ephe.i. quód Deus pater Domini noßri lefu Chrißi,be« ’*°’ °®®’ fpir^n^li benedidione in coekßibus per Chrißum. At uocai Wa *”^P’^®”’’^’‘” ^” Chrißo benedidionem imperueßigabiles diuitias Chri magnitudinem amp;nbsp;cxcelkntiam perueßigarinonpoßunt. Verum ^dto r ”* ^^ ^*®* *” fcripturis de rebus fpiritualibus per cxtcrnas,amp; oculis no ^dni'j ‘® ’'^^ ’^9 fimiliiudmes loqui nobis, qui etiamnum in carne uerCantes, co^leflium capace« nondumfumus, ficut amp;nbsp;parentes fuam Q ** fermonem ad captum SC intelledum filq attemperant.

^0 ’“^^^ ®®” de terrenis uaticinetur, patet ex circumßantqs : promittii ^o 'f*^ *^’Pduitatem populi fui conuerfurum,hoc eß, fe populum fuum ab ho^ *®»bf*k^®**’^waturum»Hzc eß gloriofa SC magnifica iUa Iiberatio,quam popu P”^^ï^d^ChriRi fideles in Chrißo habentßecp feruaturS eos in terra ipforum *’‘^«otto?*’^’® Canaan ante habuerant, fed Deus ipfis ac cohzredibus ipforum ’Wü^^“’'^’ in qua omnis benedidionis ac kelicitatis abundantifsima fil ’*^’50*’• ^^ ^’^^ controuerfiam noua iUa terra,in qua iußieia habitat, z.Pe.j.

, Q’’”» Patriarchz 6C ueré pq in Chrißum credentes inquifiucrunt, ui« quot;'’''Pou \ ’''’P’**^*’’ ^'^' '‘’ ^^^ ^æ^ omnia Deus ipfe promifit, quifallere ’‘•óiL*^^^‘'dIè itacp fuit,ut Chrißus é familia Dauid nafceretur,ut moreretur,ut ^‘®™ benedidum crigeret, 8C ad perpetuitatem flabiliret ac ''^ 9^0 nulla maledidio eß, fed mera benedidio, SC omnis foelicitatis '^^flia'^^P'’’^quot;’*'^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promifsiones in Chrißo font ratç ac firmz,funtip

%k^P*^'’*“w cß.Nunquid 8C ille de Chrißo uaticinatus eß ?Non temert i«occft,feruum Domini Dei dici rum exißimof

\iitgt;'. *^°P^^dzfuz uatfeinatur de regno Chrißi, de Ecclefia Catholica, fub ïStf^® ^ domus Iacob,quód per totum mundum dilatanda effet,dicens: In ^^°” ^’‘** **bcratio,erit SC fanditas,SC pofsidebunt domus lacob pol« ’quot;•ïiiiRt’”.« E*f^tproinde domus lacob ignis, SC domuslofeph flamma, domus Stipula,exardefcentep in cos, 6C confument cos, necerunt reliquiae do« oniam Dominus locutus eß. Et pofsidebunt meridiem unâ cum mon« PïïJiftæorotnîpofeidebunt quotp agrum Ephraim, ÔC^agrum ' nbsp;nbsp;'* fieniamin (poUidebit) Gilead • Tranfmigratio autem exercitus huiu«

de fi!ijs Ifrad, quifunt cum Chananxis ufqj ad Zarphath, amp;nbsp;franfinîgW^®^ ^ km,aux eft in Ssph3rad,pofsidebunt ciuitatcs auftraks, Afeendentep Ulwto^ nwincm Zion,ut iudicent montem Efau, SC erit regnum ipfius Domini.

ANNA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

HxcProphetjaconftatuerbis non admodumplanis. QjfdcflWlt;^®yj,/ cob,domus lofephjBfaUjCampcftria, regio Ephraim, Samafix, mens Gilw®» ,yi phad 0^ S.'pharad ^ De qua poiTeftione loquitur hie Abdiasf Num dctcri'^j’\ ludaciomnes eas regiones iubdant Gbi.tjsep dominentur f Quinam uerus*» inanus horum uerborum eft intelleôus ac fenfust

Increduli ludxi intelHgunt bune textum ac fimiks de terrenisrebu’,’*''^ fruftraneam alunr,futurumcp cxpecftant(fcd nequfcquam)ut omnes g^'’^^*’^*J9h|gt; bus capti fueruntjUtpot^Adyrtj.ChaldxijPerfx.Macedoncs.Romani, S^^’^jp ftxi,Aegyptq,atcp alij,ipfis fubijeiantur, populumcp ifraheliticum(ccure0i^^^|( denfer turn habitaiumm, nec unquam in captiuitatemin poftcrum ueiMuroflquot;’ ^ intenc(ftus erroneus fit falfus eft.Deus cnimnon promifit ipfis,ita ui ipß^’®’% fed promifit futurum,nt luda è Babylonc tcd»mcrctur,ciuitatcm amp;nbsp;ten»p!urt”^|^ H aretjuerumep pnncipem ài ducem Ifratlis Meftiampoft captiuiiatem Baby . j cam uenturum,ficuti apud Danidem cap. 9. prxduftum eft, à turn finern W“ ^ addre, di e terreno regno luda, sternum amp;i fpirituak regnum futurum, inq . Goim, hoc eft,genres peruemurx ex toto mundo,unacp cum uero Ifratko® promdsionum Dei beneheijs in Meffia in perpetuum fruiturx finf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

Qiiapropter hie Abdias intelligendus eft de fpirituali pofl'cfsione,qu3CeW^ Mcftias,Apoftoli âf credentes,ciin(ftas gentes fub fuaue iugum Chriftianx j durfturi lunt per Euangdium, ut Chriftum regem fuum uniçum amp;nbsp;sternum,^n itoloscp eius unà cum Chrifti fidehbus per Apoftolos conuerfis,matrem fuai” tualem,SC glonofamDci ciuitatem effe agnofcant,cuialacritcr amp;nbsp;lib enter obten’r rant,un audifti ex cap. 9. Amos Prophetae* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., a

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nuncaudi quid fignsficent uerba in hoc Uaticinio, turn facile eritinm‘^j|^

tAosZion, MonsZion,ut fcis,eft Ecdefia Chnfti,cftcp mons fantftus, quia Deusipfe inf%/ teckjttt. bitat,0f fandus fandorum omnium Chriftus confecrat amp;nbsp;fanrftificat turn P^'^ bum amp;' fpiritum fuum ad xternam habitationem, uti Ezechiel indicat,cumu^ brxa Kodefch Iegttur,fignificat fanlt;ftitatem.Nam uera iufticia 5C fcnditas»^ alibi eft.quam in hoc monte fan eft 0 Ecdefix Chrifti. NonnuUi uet 0 kgSi ^‘’ amp;nbsp;turn fignificat fanlt;ftum,qua de caufa ante diximus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^oi

ßoww irf# Domus Iacob m feripturis uocarur domus Dauid,T rib os Iuda,qu3f^^^ cot dwM '^^*^ Druid femper manfit,ÔC ferè pro eodem atcipitur,cum dicitur lud^^, m ï^jLd ' iacob.Icrufakm,domus Dauid.Erat^ figura magni regni Chrifti lefu.W^^ j^,4, changrlus Gabriel,Lucx i.uocatregnum Chrifti,domum lacob Ö^fedemt^,^ ^^, in quaCimftus xternum regnatutus efiet.Nam in terreno regno régis D^ ’^ pit fpintusde regnum Chrifti in Zion, fc^ driatabat inde per totum Apoftoli Euangdium iuxta mandatum Chrifti omnibus creaturis incipetrü r ^ , care, ac in nomme Chrifti annunctarent poenitentiam amp;nbsp;remifsionempt^^’ i tater omnes gentes,initio fadlo in Ierufalem,uti teftatur Lucas cap. 24» nbsp;nbsp;nbsp;^ jl.

Obferua,quód Deus his Patriarchis Abrahx,Ifaac amp;nbsp;lacob Gene.22.2^ cap.femen promiferit ex corum fanguine amp;nbsp;carne uenturum, in quo omnes . terrae benedicendx effent,hoc cft,ab xterna maledidlionc peccati mortis . nx uinculis futuri liberi ac foluti,deicpfilij,quicumeodem fcmineinrcgnoin tix,uitxamp;^ falutis, in xterna fxcula eflent regnaturi. Hxc «rat maxima pr^^^ .^ ideoep fcriptura ubiqj meminit horum Patriarcharum.Nam cG ipfis *’®^lf'’’j{Jrrf «nittcrctur,quod^ filij ipforum ut arena maris multiplicandi effent,turn ^quot;^^jjfnys,

^ffnuvegnumep dus sternum iUis promiflûm eft. Atep ideo et/am hoc regnum widiuocitur domus Iacob, Cedes feu folium Dauid, hoceft.EccIefia Chnßi.

Domus lofeph in fcripturis idem eft, quod reliquat decern tribus Ifracliticaf, Domus I» Ï®a domo Dauidis dcfciucrunr,propriumcp fibi regem eicgerunt. Atep hoc tclt; [rph. feparatum,Samaria etiarn dici(ur,à ciuitate primaria ac metropoli. Vccatur 5C Stmanti. pwjim propter Hicroboam,qui è tribu Ephraim erat. Item Iofeph,u(I domus lo'y Bphratm, 'P^^opter lofeph qui pater Ephraim erat,

, Domus Efau regnum Edomitarum eft, qui originem ab Efau ducunt, habitai ®‘””“* ”'*lt;?in monte Seir. lof. 14. propter uaftum illud defertum ab Hierofolymis ad ’'«idiem.

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,qui in tribu luda habitabant. Qui in campeftnbus,funt Lid

J P'’’’^’'’'^notante Hieronymo.Philiftini funt quinep iliac ciuitates ad occident PhiUfliui» ’’'utaiut Gaza,Ascalon, Azotus, Accaron amp;nbsp;Geth.Ephraim eft regio Samaria,in 1 ’tfibus Ephraim habitabat, qui films lofeph erat. Beniamin peeufiaris ac pro# '’ifous ludatorum eft,fed regno ludab connumeratur.

^’^’’^ *^^* Hieronymus Arabiam efle. Zarphad cimtas fuît inter Tyrum 8C (^lt;‘^^^lt;i-p'a”’’^'^“^ lofephus lib.S.Sepharah enmas fuit in terra Babylonica.

^''^''^æ^Pæphetæ fententia: Ante uaticinaius eft decaptiunatc populi,ói: ^^^ **’ * phu ^^®’quot; ‘^^uaftandus eÜet.Nunc ueróeonfoiatur Judacos, ne in Babylonica ca^? ^fi'hu animos defpondeant, quaft iam cum Zion adium, nee Meffias uenturus ’“^æ*^ Iiberationem, quad in Zion redituri fint,quamuis torn per ’ItiJ'^quot;^* ^ Edomitas uaftatus eflei : nam Deum libfrationem,auxihum amp;nbsp;re# ^n ”*- ^’®*’‘ ^I^2f^''^‘^*^^9^ ^^ impletum eft. Poftquam enim ludari c Ba« ^ir '^'ff^tjllent, ciuitascp leruialem una cum templo amp;nbsp;cultu diuino reftauraren« Po^ “ff^ft Melfias in Zion uerus faluator ^ liberator. Ante farpe ‘lt;»iha***'ï’’'‘^*®AÓf ciuitari lerufalem auxihum atti lerat, fed nondum id erat ue« '^itr ir*”**’’^ “*'’ falus,quam Meffias propria perfona adferre debebar. Verum ju^ '“ïtli$ ex tribu Dauid in Zion ueniflct,uenit amp;^ fcelicitas, falus,^ cornuco4 '’Hiiip*“quot;’^ wum abundantia. Coepit emm per uerbum amp;nbsp;fpiritum,fuum popu quot;'''ïi ^^’^captiuiiate,quam fubSaihanaamp; faills do^onbus perpeflus erat, re# ‘^’'ot^f *‘’'*nlt;f^ Imphet Prophetas,0£' parat populo fuo ucram amp;: æternam libc# ^Pl«h''k*'f^’“^’^'f’^’quot;’ ’’’ortem fuam,amp; gloriofam refurrciftionem. Hare erat uef j^ '’'‘’oteftjedempiio. Superiores Iiberationcs figurât tantum furrant.

Apoftoiorum,quomodo urra falus per Euangelion in Zion cape« '’trij '^^^^f totum mundum dimanarit. Petrus redimit amp;nbsp;conuertit una concio« -AcDeus regnum Chriftifubinde Iccupletabat. Vtteftatur ^j,2. dicens : Dominas addebat qui faluifièrent quotidie congregationi. 'flto'^* *’**“^^ ’^’”” ^P '‘'”“' ^^'^‘^^* annunciata eft,ut reliquiae ex Ifrael Apoftoli Ó^ '^i?'”’'*^’ *^°‘^^’ lacob amp;; lofeph faclx fint,ut ignis fiC flamma, quæ domum \?^*^Edomitas,qui ante capitales hoftes erat domus lacob amp;nbsp;lofeph, ut ftra V '’(^‘'nipierint, ut multi ex illis Edomitis, haud dubie Euangelio uiói fint, Ó^ hJf’*°™’quot; Pfäu’ta« ac maliciain qs per ignem charitaris confumpta fit, ut Mj“» Efamtat manfermt, quantum ad cor attinet, fed nöc etiarn ad domum Xt ‘^^'Pl'UEncrintjat«^ unius fidei ac mentis cum ipfis fièrent, hoc eft, fpiri« ^'^^‘^ängel'um in quatuor mundi plaças exiuit,ut credens Iuda,quam plu« ^»^''^$ ^ populos undiep ad fidem Chrifti adduxerii,qui per populos ante debent, quos propterca coniungit, ut indteet Meffix falutem, /%;P''®*' *’®^®quot;'’ ^*' Zion SC terreno lerufalem futurum effe, fed m omnibus *^iil(*’®‘^‘’’ mundi,ad orientem,meridiem, occidenif, amp;nbsp;fcptcntrionê. Näm 'lotati populi ad quatuor mundi partes fin crant:ficuti Chriftus de uoca«

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-tione gettt{tn«,Lucac 13,cap.u3ticinatur:8C,ucnicnt ab oriente Si occidcntCjamp;âiÿ’* lonCjô^ audro.àl accumbent in regno Dei,

ANNA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

Ex bac Prophetia inteîÜgîtur etiam Regem Zion Chrißum,in morte wäO^^j non potuilie, cum tarn plenam ÔC eximiamredemptionem aUaturus eflet, quSp^^ totum mundum diiataretur,St: qui fie per eum redemptus effet, utis apud ip*®® regno ipffus femper fecure ageret. „

Sed qui funt Mofchim,qui é Zion uenturi erant^Certe unus duntaxatt» fchia uei (aluator,k(us Chriffus.

Apoftoliffcuocantur propter Euangebum quod dccebant,quoduerbuff ^^^^^ amp;nbsp;faluns eft.i.Corinih.i$.per quod in Zion multos conuertebant, amp;■ ^''®^}|^ bantur.Sicut amp;nbsp;Paulus Roma.ii.ait: fe ad aemulationcmprcuecaflêludacoS’^l^fi/ quos ex ijs faluos faceret, aut liberaret, hoc eft, ad unicum faluatorcm .^^ ftum adducerci.Hi Mofchim feu redemptores iudicant mentem Efau, quO P ^^ (anóus reprebendit amp;.' arguit per ipferum praedicatienem amp;nbsp;doórinam, ^^^^^y i npieiatcm ante diem nouifsimum, Et die nouifsimo in duodecim ftdrbus te$,iudicabuntduodecim tribus Ifraek

Quid poftea fiet poft prædicationcm Euangelq in toto mundof VRBANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , j;/

Omniamundi régna una cum mundo concident,omnes doi»^o®^®®^i’ habebunt, Atrex Zion in Zion tal cm redemptionem ÖC auxilnim perpetuum durarct. Mundus itacp cum pompa Sd ftrepitu impertjslt;p ’^5^|,ß»'** fuis finem habebit,omniacpferrena régna ceffabunt.Sed noftri regis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ƒ

gnum manebitjSC is folus turn rex erit,nec regnum eius ff nem habebit, ^ -^ périodes SC praeftituta tempora durationisfuac habent, qux cum adfooh ^. ^^^ tur.Regnum Aftyrix ÖC Babylontcum durabat aliquot annos.Hinc mon» ^y «enit ad Perfas Ó^ Medos. Hos foperabat amp;nbsp;fubigebat Alexander. ^ gnumfubdebant fibiRomani.Hipoftremam in mundoMonarchiamb^^^^y bebit amp;nbsp;hæc ffnem fuum. Nam inctpit fubinde iabafcere ac minui.^^i^^^^ omnium Monarchia nulla tanta fuit, ut toti mundo impcritaffènt. Sed (qui rex glortx eft) regnum m perpetuum ftabit ,Ä; fuper omma ® (y, I pentabu. ld quod amp;nbsp;Thargum hoe locoindicat. Sic enim habet ^^’^“’’^j^fd’^ ' Et regnum Domini aperietur,aut exaltabitur fuper omnes habiratoresof^^^Æ

Tamgloriofa amp;nbsp;augura futur a eft domus lacob.Sed quid opus lus Gabriel germanam huius Prophetiae fententiam indicat, ubi bened* jX Manae hunc noftrum regem æ regnum,paucis uerbis dcfcribit,dicens, j jiF gnus,^ fflius altifsimi uocabitur, dabittp ei Dominus federn ‘'^M’’® j Iui,regnabitcp in acternum fuper domum Iacob,amp; regni etus non ent ft ^ jjr Hic habcs,quid Abdias uclit Epilogo fuo,uidelicet,quôd multiirtg|■JJ(C’gt;'^ fegnauerint,regnatp alia ad aha tranfferint,mutuiscp lanienis ac caedib n^aW' dermt S^ uaftarmt, fed cum uera falus amp;nbsp;redemptio in Zion totp^'^’^j juO'’*^ nicam captiuitatcm,tum perpetuum amp;nbsp;firmum regnum erig^ndum.q'^^^.^yjre^) alterius manus deuenire pofsit, id regnum eft domuslacob, con^^g aneb*^^ I(raelitarum,ex ludæis amp;: Gentibus, qux domus autregnum erit Ä o* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

fisc in Sternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Quid habet Ionas Propheta de Chriftof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yR^

Îifr .’'® ædicst prædicatione fua,quôd gîoriofa futura fit latitudo regrii Chr0 fjPQuod ludæi Su Genres m Chrido falutcm confcquuturj,atcp ïtaCliriàds rex ôd ■’'’tor tonus mundi futarus fit. Mittit entm eum Deus in duitatem gcnnlcm Ni* '''njmctropohn regn! Anynx,ncc pracdicat ipfis drcumcifioncmjoec alios k:dai k^ws, fed ut peccatorum poenitentiam agant.

. Hichabcs quod qui peccata confitetur 'àC poenitentiam agir, amp;nbsp;ad gratiam Dei Anrifto prom flâm confugit,is iuftus SC faluusfiat,citra logis opera,ÔC quod Deus, j?p'?’^‘*^æoi’um amp;: Gentium Deus fit,quódcp ex Gennbus etiarn Ifrachtas ladu ^‘M'J*turn populo fuo omnes promifsiones inChnlio accipianr.

, Secundo, Ionas figura eft mortis amp;nbsp;refurredionis Chrifti.Nam lonae Khabes, (,.'’'^P'“®Pgt;’æp3raucrit pifeem grandem,ut lonam deglutiregSC erat lonas in uen d P'lcisin man très dies,0£: totide nodes. Hæc pracfignificatio feu figura fuir,Chr« L?®wgt;lt;wgt;in, tres dies infepukhro manfurum, amp;nbsp;tertio die refurrediurum, ut ÄuraabihfoChrifto ueritate ipfa explicatur Matth. 12.ubi aieGeneratio pra^ Q* adultéra fignum quacrit,amp; fignum non dabitur illi, nifi fignSlonae Prophetae, ^J'^admodum cnimfuit lonas in uentre ceti tribus diebus ac tribus noGibus, fie ''Wius hominis in corde terrae tribus diebus amp;nbsp;tribus noGibus»

ky^^^j'”' ^‘^^«®® plura de Chrifto quam cam Prophetiam,quam ante ex ca* VRBANVS.

^ quidem multo plura,qux tongum effet explicate. Statim poft uatici^ ^«m • P'^æ’^^’rom de Domino Uracl Chrifto, quod egrediturus effet è BethIc« tins’*’’*^'^^«3 dabircos ufop ad tempus quo parturks pariet,amp; refidui fratrei Wi7**’^’*’”'”^ ^^ ®’°5 Ifrael. Et ftabit amp;nbsp;pofcet in fortitudine Domih!,amp; in malt; ^tiiiQs^''’’““'®“ ^O‘’'’^‘^G fui,amp;conuertentur,quia nunc magnificabitur ufep lt;»iïm^*^^‘® ^ dominator Ifraelis no nunc ueniet,fed ludaei propter idolola* ^»bvi '’’8*'’ugt;ter ante pumentur Öd afHigentur. Septuaginta enim annos ante irt ’odL’*^^’P*‘“‘Wt«f«^«bont,ac turn demum in patriam redibunt, amp;nbsp;tempus ib ht^jffl.^®*™ft«’ Ifraelis expeGabSt. Ac quantumuis magna fit pïag3,captiui'7 ^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promifsioncm fuamferuabit Deus, amp;nbsp;prómiflum Mefsiam

*iu j) ^finlfradtempore fuó mittet. Turn demum ucra foelicitas uenilt;t,tum om« '’»iDn o’^Pfofpemmecedent,tum demumlfraelitae uere congregabun£ur,utSC ^Vf ^^^“^ Chtilu accidit, qui eft paftor ills bonus, ÔC pfeudopaftores Pluris ”''11 ’”^‘** lodaeos reiecit,fuasép oues folus pauit magna Dei uittute. Docuit e^ ^u ^ ‘'’P”‘^S fanGum corda etiarn conuerfa illuminauir, fpiritus malos ciccit^ ’^ mandato patris fui coeleftis Cigna amp;nbsp;miracula Hu# ^lu’^^’/jWouesfub illo non amplius à lupis uorari ac perdi peftingfed Cub ip^ , *^quot;^0^ tn pjfcuis ipfius tutc fedeant. Iscp Mofchcl, feu dominator, aut ^PsIfraelis magnificabitur amp;nbsp;glorificabitur illo tempore noui Teftameti, per »^quot;lunduin. Hoe impktum cft cum Chriftus per pafsionem in gloriam fuani S^j qui tertio die refurrexit amp;nbsp;ad dexteram Dei confedit, ut omnis pote^ cœlo quam in terra illi traderetur Matth. 18. cumep ipfum Spiritus (an« ?'%.^’®8’Itatn *n toto mundo declararet,^ cornu eius, hoc cft, fpirituale re* **Pfalmo 89, audifti, in nomine Dei exaltaretur amp;nbsp;multiphcaretur

Gentibus, amp;nbsp;quotidie euamnum augetur, etiarn Satana eiusca fponfli J'lt;’«iuitisamp;fremcntibus.

P°^ uaticinatur Micheas, quomodo Chriftifideles uel regnüm Chria 'wum S^permanfurum fit etiarn fub crucc^io medio inimicorum. Vnde ui» Y ÿ 4 denim

PROPHETIC VETERIS TESTA- ,^ demus fpirituale regnuw e(Tc,cum in nwndo inter multasgentes fit ut *'®*’^(i0 Chriniuni ”° ^ gu(ta in gramine.Eft enim mirificus populus,populus ChnfliHdeliun’'® g.^jO autlis po» terris,fed regnumtarnen terrenum non iunt. Dodnna eorum, faerofanui^, gt;,, pnlut, gelium ê coelo uenif à Deo Spiritu fandlo. Sunt Se ipfi coelitus per aquam r^ turn rcgcnerati,uitacp eorum confiât fidc,uiuunt in Chrifio, Se mirabilit^’ jj^ ce conferuantur.Gt quantumuis imbccdlcs coram mundo uideantur, inuind ’ men,Se femper per Adem in Chriftum uincunt,perrumpuntq; per mundumjPfj,^ ta, mortem amp;^ Satanac uincula Se laquées,fed hate omnia Hunt fpiritualitcró^'yl,o liter modo mundi oculis plane abfeondito. Fit enim in uerbo Se fpiritu, f^ ^^j^ÿ glorioGus Se magniHcennus,quàm quif^ ucl cogitare pofsjt. Vaticinij nant:Et crunt reliquiae Jacob in medio populorum multorum,ficut ros à ftillae fuper hcrbam,quae non expectant homing, nee confiduntinfihos^'’ g|£ü Erunt,inquam,reliquiæ Jacob inter gentes,Se in medio populorü mulforS, qu8 ^ inter animaliafylucftria,Se quafi catulus leonis inter greges ouium:qui win ®^ rir,difcerpfcritSe rapuerit,non eJt qui eripiat.Eleuabit manus tua fuper holifS .^, Se omnes inimici tui extirpabuntur, Hic uides potennam Euangclij amp;nbsp;Chr» ^^^^ lium.Qiji inChriflû crcdebant,eumcp expeóïabant,erant uerac illxreliqui^“ ^^^ fidui de lacob.Hifiduciam fuam locabant non in hominê,fed in Dcum,ceric‘?^^ debant,quód ipfos wxta promifsionceflet ex omnicalamitatclibcraturus,«!“’ ^( co tempore captiui afdictim eHent in medio capitalium Se grauifsimorüho»'“'.jj Deus habitat apud fuos,is,Exodi 23.promifit Cliriftifidelibus, fchofiem IwIn®^ rum futurum,uindiSlamép âe poenam fumpturö de ijs,qui Chriftifiddes dnig^f .j, Ideocp hic rcliquqs lacob Se regno Chrifti, hoc eft, toti Ecclefiae, quçinhûcni « «iâ inter hoftes habitat,certifstma uieloria promittiu Attp ita magnanimM^L^^ audaces reddunt Chriftifiddes per promifsione Dei in Chrifto,Se per fidé in ftum, ut ko in Jaltu,qui nulla animantia expauefeit, emnibusep robore pt^.j^ Et cap. 4. defcribit ferè ficut Efa. cap.i.regnó Chrifti magnifice,diccns alia fic;In die lila dicit Dominus, coUigam ciaud:cantem,Se cie«a congreg^^*’’ ^^ earn quam ego aJflixi.Etponamclaudicantêin reliqu:as,Se dongata ingentr buftam,regnabitcp Domiuus fuper cos in monte Zion, à modo Ä ufep ^quot;'^»jf Hoc eft tempus noui Teftamêti,Se Chriftifiddes hic perclaudicantcs, eiedos ^ hiSlos lignificantur,ficut amp;nbsp;Efa. 61, Se ubiep hoc dogio infigniuntur, P'^P^^y^ cem quam in mundo ferunt,ut ita regifuo Chrifto conformes reddantur. itacp per claudos,rcieclos Se afflidos cos,qui fpiritu pauperesfunt,quiincó^j(i angütur,qui extrinfecus ä mundo petfecutionem patiutur,8e intrinfews Pers' «^ dl difcruciantur cognitione peccatorü fuorü, mortis mc(u,Se terrore irç font paupcres quibus hic Euangdiö prxdicatur,quód optimum amp;nbsp;bcnigiH^J^^pjo dementsfsimü regem habeant, qui ipfos propter imbeciliiatem atep infirmé j^^ turn nokt rcijcere,fed fubuenire,^ eorum morbo mcdcri.Et quamuis inm“ ,^^|j bccillcs,dcftituti,exuïcs,abicdi atep contemptifsimi finr,attamcnpopuISg'° ex ijs hurt,qui in perpétua glor la tutus fob ipfo in regno codorum «id^“.* ijl Hic iterum bahrs regnum Chrifti effe fpirituale, Sont cnim Chrin®®*^ mundo infirmi Se defpicabilc?,fcd per crueem adfummâgloriam prouebunWf-cum torus mundus cum gloria Se petentia fua collapfus foc rit, turn demon» afterno Chrifti,fomma giona Se honore coronabuntur. Atep ita Prophet»rdp ia iham yternitatem Se falutem in regno Chrifti nobis paratam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ , ^

In capitis feptimi cake mirifice Se fopra modum prédicat Se extolKt’® ^ fas Se inxftimabücs dinitias mifericordiæ diume, quç nobis in Chrifto P*^° , njyp« Ex promifsiones fadæ font Abrahx Ifaac Se lacob, ex quorum patriarcharu Chriftusrcxgratia:iuxtahumanitatemfuam nafei debebat. Propheriacuerba^ Iunt ; Quis Deus eft fimihs tibi f qui remittis iniquitatem, amp;nbsp;difsimulas pcr^ ^^j propter rcliquias hacreditatis fox ; non roborauit in xteraum iram ‘®’”’|^ 13;

-MENTI DE CHRISTO. /- CCIX-^phdtcrn cftiRi in pictatc.Reuertetur S^ iniferebifur noßr/^cakabit infquitsœ?^ “ItraSjâ'pro gries in profundum mans omnia peccata eorum,dabis uehtaiem i3gt; ®^pittatem Abraham,qux iurafti patribus noftns a diebus antiquis.

Hxc fuit ualde neceUana confolauo omnibus cofeientgs aftti/iis illo ipfo tern caphuitatis Babylonien,nc in defperationem prolapfi dubitarent de Dei eJe« pf^tiaiquafi Deus populum fuum in totumabietQuruSjOrnnesep gratig fue in Mtù ƒ Promiisiones reuocaturus e(fet,proptcr peccata populi. Quaii diccret : Age in j^P’’u«atem abducemur, Verum Dei hoc iuftum iudicium,0^ uoluntas hne eius eft» ƒ ’probe amp;nbsp;prolixe commeruimus omnisgencris calami rates, fed propterea de ^’Dei non dubitandum nobis eft.Siquidem gratia eius in Chrifto abyflus eft ôC ’ffinexhauftum,in quo omnia peccata noftra abforberi poflunt. Et exit Deus æ* ^numfoedus gratis cum patribus noftris Abrahâ,Iûac öd Iacob,ut in femine ipfo^ '’’Mefsiaomnes genres m terris benedicantur,hoc eft,remifsionem peccatorum /•Phnt,a morte Sri iémpitema damnatione Iiberentur, ueracp innocentia fit uita * flt;nni donentur. Hacc prormfsio non fallet nos. Quandoquidem Deus ut magis ?'” nos confirmarct in fide,^ ut minus dubitatc poftemus,amp; certo nobis omnia U^ furntura polliceri,iufiurandum fidele amp;nbsp;fanlt;ftum iurauit,fe nobis propter Mef# '’'lubuenturum Öd gratia fua adfuturum, atep ex omnibus calamitatibus erepiu^ bm ’ ^æ^8”*‘’‘ ^ ueritas reuocari non poteft, fed quam certum eft Deum elk, j Irrtum eft Ôd nos eius graux compotes âituros , fi pronufsioni eius cre#

’»n i^-^’P^^P'^'' bono animo fimus,quç Deus patribus noftris promifit,id peccao thij “®’'^*’’P^lt;ifento^cirritumemdent. Chriftum promifit, ergocertum eft *^gt;114 T”' ^■'’’Mfturus ut nos fiber et. Et fixe fuit fpcs Ifrahcfis,hoc eft,omnium Chri fils f ^*^”’P''’ ib innio ufep. Hoc fiquidem uerum eft Euangehum, qued Mef« liu»h “’’î’^Oftem amp;nbsp;fanguinem profufum confirmauit, uidelicet, quôd Dei fi* ttt h ^™^^**^’ debebat natus ex femine Abrahx, ut benedicftionem cœlcftcm da# ’il{m''**^^'^’miUitam âd falutem, ut à peccatis liberi SC à morte per ip(um re^ *** æternam uitam reiufcitaremur, amp;nbsp;in arternum cum ipfo in rcgno glorix

'^*'''**‘ ^^^ ^^ fumma fummarum, omnium Prophetiarum de Chrifto amp;nbsp;x» p^^ç^^ ^onijdquot;'^**^''®’^*^‘^* ^^^“^ ^’^ P®® Babylonicam captiuitatem Ôd extremam heb« ^^^^ ^ ^^01^’”’ ^^n**^*® impleuit, mundoep uerum regem Ôf fiberatorem le km j-Anna.

^’liuœ ft^*^^”' ^^”^°^^^°*^’^^ Chrifto habetf Equidem nomen eius non fernere quot;VRBANVS.

l^JW«tit dim Efaia capite ^z» de Euangcfio,dicens : Ecce fuper montes pe^ içfgt;uncianiis amp;nbsp;pi xdicantis pacem : kftiuas duc ó khuda icknnitates tuas, amp;nbsp;^^ot3toj,quoniam non adqciet ut te ultra pertranfeat impius tyrannus,qui in h^^tfadlius întciîigas,quid Nahum hic uaticinetur,primumobferua, quódhic ttii^'biiaticincturconira Monarchiam aut regnum Afryriorum,amp; maxime con *!'^®’**™^lt;n Allyrix Niniuen, quam ante aliquot tempora Propheta lonas ^'*M ^* ^æ^**®®lt;iwcp confolationi illis,quód hoftes luda uidelicet rcxAlïy* He Jwb amp;! regnum cius,deftrui amp;nbsp;uaftari debebant,qui tarnen ante fuperbiüi# ^,i^*amp;i“»lt; iniukauerant Hierofclymis,ac uidebantur fibi, fe ludaicum popn ^•i7 ^?'^'^®^’b^^t' Eiaiascap.iö.dicitjconfolaturcp lerufalem amp;nbsp;regem Hiskiä ^j \^^^*‘’”’Olt;*atoatt:Etadt}ciet id quodfaluatum fucrit de domo Ie# ^i 0 ^ ''^^^quot;^^^”' manferit,(mi|iere)radicem deorfum : Ö^ faciet frurftum fur#

PROPHETIC VETERIS TESTA- ^ Zd«s Domini exercituum faciet iftud.Propterea fic didt Dominas de nbsp;nbsp;* ^jüi

non ingredietur urbem iftam,necp proqdet illue fagittam : non przoccupab« dypco munituï,necp fundet contra earn aggerem, per iter quo uenit reuertd%( in emitatem ißam nonueniet,dicit Dominus.Ego protegam duitatem iß”’’’p0^ uem earn,propter me amp;nbsp;propter Dauid feruum meum. bgrdfus uerÓ angelic’ jj mini pereufsit in caftris Aflyriorum centum â^ odogintaquinep milli3,Ô^ (’^ * ^ mane confurgentes,ecce omnes erant mortui amp;nbsp;in cadauera redadi. Profidf^ ^j abqqS^ reuerfus eft Sanherib,rcx Aftur, amp;nbsp;habitauit in Niniue, Et fadum « » ^ | adoraret in templo Nifroch Deum fuum, Adrammelech fiC Saratzer filij

cufferuntcum gladio,cuaferunttp in terrain Arrncnix,öd regnauitEftrhadd lius eins pro co. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyil

Habes nunc hiftorfam. Nota itacp SC hoc,quad Nahum confohtwr pep^-^ Dci in uaticinio fuo,ut bono fint animo,ncc defperent. Quanquam lerufalem obfefiurus fiC afflidurus fit,nihil tarnen pericuhforctDcunicniW’P“ ^ futurum,ipfosep laeturn nuncium audiiuros,quód hoftis urbem non occupaWf“ ’ ^ quod mifere periturus fit,ut feßa fua iterum cclebrare ac Ixuri in alma pacep®’ Id quod amp;nbsp;impleium efi,uti audifti modo ex Efaia.

Sed feies hanc temporalem liberationem, quaterrena 1erufalem Übff’ figuram duntaxat fuifle uerac amp;nbsp;acterna Iiberationi5,quam in Chrifto habtJ”^’^/ eft angelus magni confihf Efa.p. müTus ut hohes (pirituahs Hierußkni,hoc* »^ defix Caihohcac profiratos perdetet', amp;nbsp;nofirum Sanherib fpiriiuminuw”’ uerum illum Belial, cum infernah fuo exercitu aboleret, öd nos ab illo Übtt^^ quad amp;fecit,eosq3 per feipfumuicitCokx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-joi

Hoc laeturn 0^ optatu nuncium de deuido hofic Satana, 8i de ueta lÆ credentiumadferunt nobis Euangeliftac 6^ praecones noui Teftamenti. ciant perpetuam amp;nbsp;aeternam pacem ac faluiem per Chriftum in ommbus Efiep hic fenfus huius uaticinq de Chrifto amp;nbsp;Ecdefia, qu0d in'Domino J’f^’f* at,proprer liberationem fui,quod â Saranac obfidione Öd fyr3nide,â peceJU’’ 0^ inferis hberata eft:0 Iudah,ó Ecdefia Chrifiifidelium,qux Drum cognow*^ fiteris,ciqj credis, tuus Sanherib Satan cum membris fuis, mundo non rctip**’' qui re tarn dura obfidione cingit., tecp tarn grauiter anguftiat ac premit,utl3t y non pofsis,is nunc per Chriftum uincitur : ßono itacp animo efto. Audie» ƒ nuncium,quod nihil periculi fit futurs,nec quiequam mali tum acciderepoisy ipfe te defender amp;nbsp;liberabit. Veram pacem amp;nbsp;gaudium accipies. Quapropyl edebrato tua fefta amp;nbsp;Ixticiae dies, edebrato pafcha tuum in panibus fen”, |^ Irenribus,hoc eft,fynccritate 2C ueritate. Gaudeto in Dominofemper, quoniam Belial Satan per crucem Chrifti deuidus eft, non eft quod ab ^^^d* mctuas,non potcrit te iniuria ulla afficcre, totus enim proftratus fub ped'P'^ jjt;)/ Fortis ille Heros Chriftus in atrium dus ingreftus eum uicit,eicp arma dr^’j^jj^ ca:n. amp;nbsp;ex eo triumphauit, eamep uidoriam tibidonauit, Proinde fefta edebrabis in facrificijs laudis amp;nbsp;gratiarum adionis, pro tantis ben^^.;^ÿ) per Chriftum præftitis.Hçc profedo uberrima amp;nbsp;infignis confolatio gehum de æterna liberatione in Iudah,hoc eft,in Ecdefia,SC pax,g3udiuin^ (ft tas in Chrifto per fidem manfura finf.Quippe Satan proftratus amp;nbsp;wdlotw u(^ omnis poteftas contra Ecclefiam credentium ei adempta eft,pcccatüpet^’'’»fpp(lt;lt; Chrifti ablutum cft,mors iugulata, atep ita ifti Belial omnis adio contra peccata in totum adempta eft.Sequitur igitur nos iuftos amp;nbsp;faloos futurese^ ^ do in acternum. Hxc fane grauifsima amp;nbsp;omnium longe maxima caufa e»'P jji^ lactidae fefta laudibus amp;nbsp;gratiarum adionibus pro tanta liberatione dira 10 Conem eelebrandi.

ANN Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptop^^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCL^lt;

Pfophefxutuntuf uerbis non mulîis., fed panel's maximas amp;nbsp;grauifsimas tea ’’fipleduntur.Sed nunc audiam quid Habacuc uaticinetur*

Habacuc Ognificat ampkxatorc,quj cor uel peeftus alicuius smpkóendo fön'? j''amp;t»«ti mater hbolum eiuiantem arrpke^itur amp;nbsp;exofcu!ati;r,quia infkrum amp;’ moe . i^wpopulutn ex animo cenfolatus eft,nc defperarent prepter caprionatern Baby# ^^'''cam,acfiptoptcrea Dei populus a Deo prorfus repud/atus,amp;; Dei protnifsió liJ’*''°’'^^’5®fc Chrifto ex familia Dauidis nafcituro irrita effet,amanterep popu# Ca ”’y’®‘^*^»^*gt;^^'^ parcens operc ncc ddigentiar, ut ludeoc in Ede de future Mei# trqd°quot;^^”^^* ^^*’^*“ hanc iententiam : ut maxime propterpeccata in exilium ex# 3ntur,ó(: krufalem deuaftetur,omnes tarnen ptomifsienes Dei in Prophetis de (Iiii^v^''®^’^’^**®’^* nihilo fecius impkndas,acBabyIonicum tyrannum punien^ ••iön’• ^’ ^^^* ’” cap.2.haccfunt : Super eußodiam mesm ftabo, ftatuamep me inr (tt^'*’°*‘'»^4*®culabor ut uideam,quid toquatur in me,amp; quid refpondeam cotra •gt;tni*^*°***”’ ^‘J^K®^^*^®*quot;)^®^?®”^^^® autem mihi Dominus,amp; ait/cribe uifio# 'enn*'*^^''’ *’® ’” tabulis,uf percurrat qui legerit eam.Quia eft adhuc uifio ad f«c^”'^^'^P“’’S^æ diflèritfdehis qu3c)ad finem funt amp;nbsp;non mentieturtSi morant

^’mjtiuoniain ueniens ueniet,5C non tardabit.Ecce anima ülïus qui ^hut u'P^° ®°® *^ redus, putat fc fatis munitam effe,cum interim indus in lisa fide ^PcŒ '“^quot;^^^ ’^^“® ^*^ Aabacue infenbere tabulae,ut ab omnibus kgi amp;^ intellb Ciiif® r'iP®P“^°^ wf®’'® ’«^ *® templo publicitus ob oculos poncre, ut id fcripiû

Vf ^’® ptsetercundo confpedfum kgeret. Sic aSt id fcriptutn intcliige». ®^f ■'°^'2'^'^^3t prophetiam. Prophetic uocantur VidenteSji.Reg.^.có quod ‘’gt;igt;i(e^”^'^* *®’®us aideant myderia Buangelq de Chrifto. Eft igitur haec uerbo^ Prophefit '’®aem***'*^* ’ ®®‘^® ï'’*'c uifionem in tabulam,hoc eft, inferibe tabulae confirma« yiikntth quot;'fSen '^'^^'''^ P'^°P’^^^‘^’^'^*’’ ’” Chrifto,ut ludæi piiOilanimes amp;nbsp;ad defperationê ^ï» **^“^^«nt,quid de impletionc omnium uaticiniorum fentirc amp;nbsp;ftatucre de#

^«5( (ç^'’^‘^^'’f’um tabulae inferibantur ucrba in hanc fentcntiâ:Prophetiç dc Mef# ^*‘'tnp ^’”^ ”‘” ’■®8”®»lt;^* *^^'^'* liberatlone per Mefsiam parta, amp;nbsp;quiequid quot;^ *1111)1 °^^f*^ ^^ Chrifto öiJ operibus eius minifterioep fcripferunt,ratum ma-? ^^® W h''^ °P®*‘kt, ut maxime nunc capiamur amp;nbsp;terra deuaftetur, Qiise Deus ’'''’'*f to ^®‘^* praeftat, nee ulIus tyrannus nee Satan impedire id poteft. lm# ^quot;T®’'®^^°*^ Deus ad id praedeftinauit.Capiemini txdiotemporis Ion# '^K T*^ •*'*fies cogitationes obofientur in animis ueftris,ac pene defperabi# ^''tßr ^*'^'^’*”’^ ^‘^ proeraftinatum,nimirumuf(p ad tempus finitac captiui# '\i ft quot;^ ’’®” dubitabitis ob id de Dei ucrbo,fed expeeftabitis.Certum enim

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ uerbo dubitari non debet.

\i^ö^fiuero quis contentionis ftudio Prophetiae de Chrifto credcre non fu? \o’^”'^ ^^æ maximam amp;nbsp;irrecuperabikm iaefturam ipfe adfert. Nihilo fe# ^’itit''''^’° ^^* impkbitur,fiuc id credat contentiofus fin minus, fed non fruc? ^Vn^^ ^“Cf^dulitatem luam. in fide totus rei cardo uertitur, In fide omnia ^*11^^* credit promifsioni,is earn accipit. Quieum honorem defertDeo,u£ pt5*'tt Si mifcricordem ludicet amp;nbsp;credat, lilum uicifsim Deus honorans iu# ^fff ^’c'pronunciat,condonat dh peccata, omniumep bonorum fuorum in '^^ Pquot;**‘^''P®*quot; facit.luftus enim ex fide fua uiuit,hoc cft,fi quis iuftus efte ^^’*tt'uwe uokt,ncccffeeft ut promifsionibus Dei fidem habeat. Hic uides pÏHii^'’^ *^*^’®quot;’ ^ falutem perueniendi, uidclicct,fi iuftus fieri amp;nbsp;uiuere cu^ *^.^^*^«dS turn fit Euangclio de Chrifto,ea fide accipi iufticia,uitam,£C falö ff '« aliud medium,nulla aliauia eft, qua ad iufticiam amp;nbsp;falutem peruenias.

'‘nfignem Slt; memorabüeni fentenua Paulin citât ut onagni ponderis ^ gramfsta

gr au ifs «mum fußidx fidei teßimonium in cpiflola ad Rom. Si Calatas ^^ * buangdio Chrifti, quod non fccus quam fide apprehendt ÔC retiaeri P®^^]‘‘Äj it Ideocp obiurgat Chrifius Cleopham amp;nbsp;comitem ipfius, quod Mefsia non crederenr,atcp ob id trißes 5C anxq eßenkSfc amp;nbsp;Abacus fac*^ ^^^ parrhefia ac (ibertate denundat ludacfs, quad capicndi fint, fed nihilof^^p’ .(,^(J promißum Mefsiam uen(urum,amp;ipfos uere liberaturum, luxta uatidowy^^t rum. Qui itacp eius hbcrarienis partidpes cHe uellenr, eos diuinac P*'®’quot;'***jjj^* CIirifto,de pafsionejefurredione amp;nbsp;afeenfione eius in coelos, fidem J’^^^*^^ X|(lt; tere. Qui non credituri cfTentjCos meritorum Chrifti non fruituros, ftd 0* P* fuis captiuos manfuros â^ acterna morte morituros,

Quid Zephania,^ quando Oaticinatus eft de Chriftoflf regno efi» ♦ VRBANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^1

Temporibus dedminoni regisinluda,Ioßlt;epf| prindpis,uat/cina(ust’'^^j)/ j.cap.ficait : Propterca expecftate me,didt Dominus,ad diem iIlui»,lt;P® fo ^ j furgam ad praedamthoc enim eft decretum meum, ut colligam gent« ^ .^(^ 1 regna,^eftundamfuper ea indignationem meam, amp;nbsp;cundum farottmit^]^ I quia in igne zeli mei deuorabitur uniuerfa terra.Tunc enim conuenam a« I labium purum,utipfiomnes innocent in nomine Domini, amp;nbsp;feruiat ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^pi^ I

Vitra flumina Aethiopiae erunt, me exorantes,fiiia difpetforS meorum,aaaiJ jj 1 mihi munus. In die iUa non confunderis ab omnibus ftudijs tuis,quibus P^^^j^i* I merquia tune auferam de medio tui eos, qui in te exultant de fuperbia, amp;nbsp;gt;*^^ I des ut ultra te eleues in monte faneßo meo. Et refiduum faciam in medio w^P ^^ 1 lum pauperem Ö^ tcnucm,fpcrabuntcp in nomine Domini. Reliquiae Ifiacl ß « l tient iniquum quid,ncqj loquentur mendadum,amp; non inuenictur in o*^^®*! ^ l gua dolofa,fed ipfi pafeentur amp;nbsp;accubabunt, amp;nbsp;non erit qui exterreat. I Zion,«ubilatc Ifraelitx,gaude Ô^ ixtare toto corde filia lerufalem. Abfluß ^^ji) I nus iudicia contra te(data)exterminauit hoftes luos : rex Ifrael Dominu» I tui eft,amp; non timebis amplius malum. In die illa dicetur ad lerufalem,nonƒ'. ^ 1 amp;nbsp;ad Zion:non laxabuntur manus tuç.Dominus Deus tous in medio t^^^°^^ 1 ut faluet:ipfe gaudebit fuper te in lacucia,quietus erit indilcdionefua, ^f*ƒ I fuper te in cantico,moerore affèdïos ob tempusfprolixum)congregaui(ad ^^^nd ? fuerunt ex te,qui propter cam fuftinuerunt opprobrium. Ecee ego repnW J^ qui te afftixerunt in tempore itlo,amp;faluabo,daudam amp;nbsp;eolliga expulfam,r ^jjJ cos in laudem S^ in nomen,in omni terra confufionis eorum. In tempor^.^j^p* cam uos,SC eodem tempore congrcgabo uos:quia ponam uos in nomen ^j^^;^/ dem,in omnibus populis terrac, cum conuerterocaptiuitatem ueftram’n^ ftris, dicit Dominus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

vr^dpuS Zephania prædicit populo poenam quam peccatis fuis promeru^äW ^^ in Prophc Jem Ód Juda deuaftada,amp; populus ê terra abducendus cfTet. VerS cum ^“^^P rtjiio* tK promif» niftri lefu Chrifti (int,mifsi propter uerum lfraelê,folent poft minas 8i®^*ï^0)|ii^ 1 ”*”’ meriti fupplicij femper eledos fuauifsime amp;nbsp;uberrimc cofolaripfOif ^ ^^ CbnJto. ^^ Chrifto,uero libcratore,amp; regno ipfius aeterno,ut pij in captiuitate non^^ j^n^^ [ rent, quafi Deus in acternü irafci,amp;; auxilium in Mefsia promiflumfeuot^’g^ ,^ cum,inquam,praccipu«inProphetisfintpromifsionesdeC!irifto,qu?^f ^tj^fj mum Euangeliumfunt,ergo femperetiamChriftum annunciant. Ita* ^^^ in fincconfolatur Iudaeos,ne in captiuitate Babylonica defponderentan ^^^jpi uerbo Dei ambigerent, uaticinatur^quÖd Deus ipfos potentifsimeüt ‘* nbsp;^

gregaturus,Chriftum mifturus, eiusep regnum per totum mundum pt®P • populumcp fuum in fummi honoris faftigmm prouedurus,

Efiïutemfcnfui huius prophétie hic: Captiuos uos fieri oportet, uclitts noli« Mtd nôpropterea defperabiris,tantum expcdlabitis. liquidem auxdio meo,cum *^°^‘’»”*^^ deßituam uos,exurgamcp ÔC potentiam meam teti Mo dedarabo. Primum enim excitauit regem Babyloniac, ut late occuparet 2C 11^****^^*°™”^* Scd uicifsim à Pcrfis amp;nbsp;Medis fradlus probeep dioexatus ac fun **F * ^^^ ’^ ludxi Dei populus per ea bella in mundum longe latc^p fparfi '•bocpmirabtliter nominis diuini gloria dilatata eft, ut omnes ucl palparenr,ne *®intdligerent Deum Hebrxorum ucrumamp; unicum Deum effe, donee tem^? ^to'^^**^’^*’*™’^^*” ^^° pater per filium Chriftö in Euangelio ubiep uere

^k!*^ '^*’”*pratdicatore# Èuangeltj,qui meram in Chrißo gratiam prae^ 3Îând4 Un Chr (l’• ”°°** ucram in Mefsia libcrationcm efferunt amp;nbsp;denant, per quos fides bia, Qi,jn'”'f°''^3hominumuenit,ut Spiritum fandlum accipiant,Galat.3. ac proinde biio™®P’ïM^^*“* ’^ palam,ut unicum faluatorem amp;nbsp;liberatorem confiteantur Sd ’“iB u^sR^^ ^^‘’quot;* unanimiter, Vnam enim ÔC eandem dodrinam, unum Cpiw Ilmi * ”“^‘^)amp; eandemfpcm habent.Credunt in corbibus fuis, quód Deus Chri '-nini^'^^”^'^ ’‘^uftitari^öf cofitentur ore fuo,quod Deus hßc lefumfecerit Dnm ^«rmn,8^ in Chrißumunxerit.Per hanc fidem iußificantur amp;nbsp;faluantur.

’‘»ntiir*^’”*“’^ P^^terea de magnitudine amp;nbsp;latitudine regni Chrifii, meminitep '''*qü\4* ^’^’^s’^æ Aethiopiae, ultra Nilum fluuium illum darum amp;nbsp;maximum ^□»^•ft *^ ®^*® Chrißi quoep adducêda, Si adoratores habitera fit,qui Deum ’''l'un ‘^ ^'^^^“'’^ propiciatorium inuocaturi fint, Öd Deo noßro per Euangeliö, %ch*^ ^^^^^^^^i fint in Zien’, templum fpirituale. Ad.8. legimus Acthiopem 'W?^^’®«*gt;f«g^“2e Actiopum uemfie Hicrofolyma, ut ibiucrum Deum

^'’^porefnempe Ghrißi,cum Euangelium per totum mundum praedi« %M- ’“P^“ confonderisaut erubefces lerufalem.Siquidem peccata tua per ’S^Ï'”’’ *^ ^”’ condonabuntur, 5d fpiritum fandum Mefsiae opulente acci h Ï^j*'^®'’^*’™ non fis te confpurcatura tam narijs Idolatrijs,quam ante. ^^3rirjj^''°TJ' feu fuperbi funt in flati ac uana fanditatis perfuafionc turgidi cM^“”‘P^^''^“’ ^^^’’ ^‘“^^ farin» hommes, qui fidebant perfonali c’WoB^’P®™**’ Iegis,facrificijs,circumcifioni, ieiunfjsjamp;^tcmplo, eacp præ« ioftidam exoperibus ercxcrunr,gratiamcp Dei in Chrißo re« ^^‘ iußieiam agnofcere non fußinuerunt, quam Deus ipfe nobis in ^'’^®'’’'’^*»®’delicet Chrißum Iefum,qui [olus,nec alius ullus impletio Jegis cß, Sin °quot;’”'^”® *quot; ipfum credentibus Rom.io.Hos faßuofos ac turgidos lußi Mn P^f’l’us proprijs iußieiam conßituentcs,nec ex mera Dei gratia falutem Htj’’^®® ® oero lerufalcm abßulit, ut Chrißifiddes iam feiant ifios homi«

® ®*^™ in terris non turgent magnificentia ac pompis mundanx uani*, Vd?^*®““* ’ mundo,qui tarnen coram Deo maximi amp;nbsp;in fummo funt ho ^^’■'/‘'^** tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;popnlum miferum SC egenum.Non cß tanta eorum mul ^^^-^

l^j/^*“’P’°’^Mm» amp;nbsp;pleruncp in terris à mundo contemnuntur Öif abijcinno ”°* **“’‘ ïh^iP^™ ’^ maximo honore amp;nbsp;precio funt.Per fidem enim Chrifii, hl ij (JpS^ö^^’^^^^Sluorum nomina in coelis fcripta funt, Nondum tempus adefi, lt;0 ^M^*^*” manifeßetur.Nunc ufep ad diem nouifsimum, tempus crucis eß, ^^^%{. A^^‘^'^*oofuo Chrißo per afflidioncs amp;nbsp;crueem ac perfecutionem VXlV**^^^ ^’^ nouifsimo regnum Chrifli in fua gloria manifeßabif. Inte« IhSït» ^°quot;^^“*f ^'®^®^ Deo ndunt,qui ipfis ueram SC xternam uitam,mera ^M2?®’‘’°*“P'f®™ffi*»V’ocat autem Chrißifideles,ut amp;nbsp;alij Prophetx,re^ “«na enim pats hominum ad Chrißum uenit, ficut amp;nbsp;ipfe dicit : Multi

Uocat/.fei paurt ckc^i. Ac uocat cos in Luca gregem paruulûjrt quo ^^° pbertum fftjUt/pfis regnum fuum dare ucht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftdcÖ’^*

Qjod autem dicit etedas lilas reliquias nihil mail molituras,d/ctii « ^ fiifidchum picrate,innocentia,integritate amp;nbsp;fimplicitate, quód intégrine ^^^ fint, Veram enim fidem habent, quae per charitatem effieax eft 5 Et ^^’^ ^jUjiji^ omnibus numens perfeói fint, nee legem abfolutc pracftent,multa^p’'P® Iaborent,ut quotidie orandum illis fit;Pater qui es cœlis dimitte nobis debit ^ Atep ideo habent etiam per fidem femper remifsionem peccatorS, Pcr funt in regno gratis Chnfti.in quo perpétua peccatorum remifsioeft,P^P“ pcH poenitentiam amp;nbsp;omnem pietatem exercitium, amp;nbsp;reliquiae peccatorum in ^t ^) imputantur Credenttbus ad condemnationem,propter Chriftum «S‘™ . .j^ fix in quem credunt,amp; quem indefinenter inuocant. Sequitur igUur '‘v^^mt^ lis uel Chrift fideks fecure 5C tuto habitaturas. Quippe regnum ChrißlkS'^ ^ uerx fecuritatts ac pacis,donee ChriftumDominu luum per fidem cordibu*^ hendcruni,qui Satanam 2gt;C mundum uicit,quicp fuis amp;nbsp;poteft 8i uult in ®'j’®j^i lamitanbus amp;nbsp;periculis prxfenti auxilio adefle. Quid igitur mctuercnH’^'* rjp «o habent ucrum paftorcm,confolaioretn,faluatorcm, Ölt; hberatürem,onin^ fluentiam omnium bonorumf

Nunc hortatur Zionem,hoc«ft,Chriftifidcïesad ueram Içtic^am pt^’S^ qux é corde prodit,ac ualdeconfolarorium uaticinatur de falute Chriftiß^®'*VV in Chrifto habent. Dominus enim Zion, hoc eft, Chriftus aufert à Chn»*^*’ ƒ nam,amp;J auertlt hoftes ^forum,Quod terrenum lerufalem liberat,hoftes£p^“'^|,)ii) tit,id figura erat. Quad autem fpiriiuale lerufalem Ghriftifideles libérât, » P^ quam peccatis commerucrât ab qs aufert,ac ipfe pro pcccatis'fatisfecitA®’!’^il anortem,fiC Satanam uincit,.cosq} hoftes à nobis auertit, hxc eftucraJibet^ti^ Xihum. Quo maxime SC prxcipuc Zophonias 0^ alq Prophet« refpcxerutit* jj^ Quid poteft annunciari magisconfolatorlum,quàm quód Dtus ip^^/^’^^y lis Ct,ó^ apud nos prçftoadfit^Oeus enim homo fadus eft amp;f habitat intetf^ji fomus tabernaculum eius,poflfffio eius, populus dus dilcdus.ödipfc ßi^PV perpetuum crit nobifcum. Non eft itacpquod ullum malum autperkubi” ƒ mu .Qiris poteft Ixderc cos,qui Deum pattern apud fe habent ut Domto'^ii* Irem,qui Deum filium habent ut regem, recohcihatorem,hbcrationemamp;^ ,)bû* am, qui Deum Spirnum fangum apud febabent, ut conlolatorem fuum®,rfJi nem coeleftis hxreditatis t Vlurpai enim Propheta magnum illud ooint'’ toe eft,Deus ipfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

An non gloriofum amp;f auguftum regnum Chrifti eft:' An non fixe'^i’ßQpi* f ma amp;fndicibiha atep infinitabonafuntt'quç rtobis fidelis Deus nofterin^ pfui* ! Prophetas promiftt. Quid poteft is amplius ac malus optare,qui Do«igt;^ ^jbrt Patrcm,Filium, amp;nbsp;Spiritumfandum, unicum illud fummum bonum ap*^°’^ ut ab eo defendatur f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - /

Hic nunc deinceps Zophonias dicit : Eo temporc,hoc cft,in die ^^x ^(1^ Chriftus uenerit,tum lerufalem, Eedefix Ixtum adferetur nuncium, ßf“® yÿ^ Lucx 2.ad paftores ait. Noli timcre,non difloluantur manus tux,hocdljf^jj^jliii* rare,noli defatigari in fidc de auxilio diuino.Omnia adhuc optime habebSt res ueftrx,quàm uel optare uel fperare pófsitis. QuandcquidtmE^^jiii nnicus amp;nbsp;fortts illc faluator in medio tui eft. Et ut ab illo omnem folidtatt^pjid Xihum expedes, feito te illi tam charum effe, ut in te Ixtctur, ucluti indu’gt*’’ de filiotenerrimcdiledlo,cum cum fouet amp;nbsp;curat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjn^

Propheta Ixticiam Dei qua propter Ecckftam Chriftifidelium afficiWi jjoi tis predicate poteft,dicens deinceps : Ipfe faluabit, gaudebit fuper te in 1*®^ eft, fidem Ó^paicrnam uoluntatem erga te uniuerfam effundet, ut muaduj ' /

'ojatWjUidcre ac palpare, fed in primis fi!tj Dei inteHigcre, quSd te Deus effliâim ’fntt,ficuti Paulus Tit.^.fcnbit.

Ac promitnt libertatem Chridianam, quód nugas, hoe ed,huniana mendacia ^traditionel fit ablaturus. Sicut SC Pharifaci legem perperam docfbanr,bumaniscp Mrinis adulterabant, uideiicer,quód ideo lex prædanda eflequt ex operibus Lc^ Staremifsio peccatorum acciperetur,amp; iußieia compararetur,nec ex mera gratia.

Aepromittit Eedefix tale auxilium perquod bodes dus fint prorfus aboient Mrd ipfarn manfuram. Quapropter,ut maxime hxretici mentiantur amp;nbsp;(allant,ty^ ptniiugulent 8^ interficiant,pfeudochridiani déférant Si tradant,Satan immamter . uwt,tarnen Eedefiamjegnum Chridi,tandem fuperatura,hodescp Chridi ód po» tritium hoftem Chridi 0^ Chridianorum,uidelicet mortem,abolendum. Eedefia 'f, ut ait Zophonias, for tem faluatorem habet, qui potenter faluare amp;nbsp;bberare [J’^rlt.Ei ficuti Matt fixus ait: Petram cui inxdificata ed, contra quam etiam portx l^^rorumnonprxualcnt.Et quanquain Chrifiifideles, miferf, afHilt;diamp; calamitofi tunes fint,claudicantes S^eiedi, extrinfecus perfecutionibus expofiti, incrinfe» ''lis 1?’*?^’“ quot;^°*’bs amp;nbsp;infemi coneufsi amp;nbsp;excarnificati,aderit tarnen SC fubuenict tiie^™‘“*^s^»n fummos honores euebet, intp regnum fuum cógregabit, ficuti

'Ut al ” ”°” ^^^ magna gloria,amp; honor inxdimabilis, quód de ludxis promulga W^*^**™ profidfci:amp; de Eedefia,quód fit ciuitas Dei,quam Deus ipfc fun# ^^^^itjOec aliud efleuerum gaudium,pacem,fecuritatem,iudiciam,forti# Por? '’’’^““''’’»honoreSjUitam amp;nbsp;falutcm,qudm in Eedefia catholica, In illo tcm^ ^UsnoT** ^ Mefsix adducam uos, hoe ed, undiep uos ex imptjs conuocabo per ^afr/®’^ f^gnum Chridi,Ó^ difperfos Deififios congregabo, amp;nbsp;ueris honori

''’'p«d æ^”°''Mu‘^u’’homo, fed Deus ipfe(cuiusuoluntatem Si. confilia nemó ®i,8(to*’®’^*®owgt;flt; poted) Dicit autem fc congregaturum fuos in regnum Chri ^'% '°* honoraturum, Nam ut fumma ignominia amp;nbsp;extremum dedecus ed, ^05(j ® fi^Satanx captiuum edc,ita contrafumma gloria amp;nbsp;dignitas cd,à pec^ ^^®*^^'®*® Satan» fiber ar i,amp; per Euangtlium Dei filium fieri. Quis hane ’•’ïC£Bj,-’'''’®’utcogitationibus adequi potcd,quód adoptionem fitiorum ex gra«

Vj^'^'Nam pod captiuitatem Babylonicam uaticinatur, diligenter urgens ^Hu^^*®”*pïu'®gt;texdificent,^oo cultus Dei redauretur.Nam hoc akerum tem '6rn ”quot;^^ ^’’®’f manebat, có quód ucrus Dominus ffraelis ipfc petfonalitec Ai2'*®’‘f’^wiSi Malachiasfcribit.Hincamp; Chridumpromittit quód tem^

^®‘‘^®*’’*®rjs cxercituumtAdhuc unum modicum ed,8lt; ego eSraouebo ’y^j^’^’®»®’te amp;nbsp;aridam. Etcommoueboomnes Gentes , uenientepeum '’’ii^Miderabiiegji gm^^qjj ggj^jjjjyj. ^ implebo domum idam gloria, dicit %'^^’^^*^“*” * ^3ior erit gloria domus idius pofierioris quam prioris, kf ‘^c «’rcrcituum:0^ in loco ido dabo pacem, dicit Dominus exetcituum. *^i%^rP^**’’ ^’heinatur de priore aduentu Mcfsix in hune mundum,quód ®iij^ïHr’”^^ ^** templum uenturus cnet,quodcp incœlo amp;nbsp;terra magna muta

’’** ü)Ui ^^'^hfit enim Deus Angelum confilrj magni filiUm fuum in carnem,ut *’’ïtim indauraret per Chridum qux in coelis funt, amp;f qux in terra per Z z i eundem.

PROPHETIC VETERIS TESTA-eundem. judâjfmuàa abrogari,Iudxos defcifcere, amp;nbsp;gentes Dei popukm fieri,^'^ uiter,maxim3s res fieri oportebat,de quibus amp;nbsp;angeh in çternum mirsnwr.Ae^i'' cit Chriftum fpem elle omnium gentium, Omnes enim hommes peccatores n** cuniur,ói nunquam non peccant. At qui pcccatjs opus Oiaboli facit, amp;nbsp;eßSat^ 0(^ mortis.Ex quo regno peccati,mortis St^xdamnationis nemoliberariamp;rediniip‘’ teft aliter quam per Mefsiam,qui folus à Deo millus eft, ut opera Diaboli aboi«*» regnum eius uartet,fcihcct peccatum amp;nbsp;mortem,utcp ueram uitam adferat.Aepf^ inde tonus mundi fpes c(t,amp; nullum folatium,auxilium,remifsio pcccatorum, iU'’'* cia,pax,fecuritas,gaudium,uita amp;nbsp;falus eft alibi quam in Chrifto.

Ideoep omnes cledli à principio femper anxic amp;nbsp;maximo defideno Chrifc^ expe(ftarunt,cum mifero mundo alias nemo fubuenire, eumep ex xtema mifcï'’ calamitate liberate ^ amp;nbsp;in fempiterna gaudia perducere potuerit amp;: debucrit qu?'^ folus lefus Chriftus. Cum Chriftus ueniret in mundum m ultima hebdomad«P’ tiielis/um ueniebat uera pax,unicus reconciliator amp;nbsp;mediator,qui jeternuraM pacis, inter nos amp;nbsp;Deum ferqt âd ftabiliuit. Propheta autem repeiit uocem h^o (Dommus Zebaoth) quinquies,ut pufillanimei à ad dcfperationcmprodiüts dsei non defatigarcntur,ót: coeptum opus ad finem perducerent, amp;nbsp;firma fide «^ turum Mefsiam cxpedarent,cum hanc promifsionem omnipotens DeuSjqui“^^ tas ipfa eft, tam fcrio amp;nbsp;tam fxpe fecilfet, Atep ita habemus confolationcni Aj mum gentium,omnium peccatorum,à; intejnplo,hoceft,inEcclefia CHRl ^^ ueram pacem C H RIÜ T V M, qui ipfc noftra pax eft, Gcuti ad Ephefios^ r te z. Paulus ait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^f(i

Cum etiam Chriftus omnium gentium folatium fît, fequituf quód fi* ®quot;quot;^ dere Öl' fperare debeant,quod,cpregnum eius inter ludacos 2C Gentes inlets ^ do futurum fit. Ergo certe ab iplo ipcrabunt amp;nbsp;accipient remifsionem P^^j^ iufticiam,recondliationcm cum Deo, ueram paccm,fecuritatem,sternum ga” ^^ uitam amp;nbsp;falutem . Siquidem peccata manerent apud gentes, maneret amp;nbsp;thanxep tyrannis amp;nbsp;regnum,nec ullum folatium aut fpes ibifile poffetVet” . CHRIST V S fpes eorum SC folatium fit, nee uanum aut fruftraneuw ^i (Deus enim ipfe hic loquitur j certe fumma frifticia,calamitas amp;nbsp;mifcri#,at7^ g*ntibus,id quod nihil aliud eft,quampeccatum,mala confcientia,mors j damnatie. Igitur omnino eos à morte refurgere nee elle eft,St unà cum Ifaac St lacobjin regno Dei pcrpetuo uiuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jÿ«

Seis ex epiftola Diüi Petri, Prophetas refpicere in falutem anirnarut”’ ,,-!!^ hoe maxime agunt,ut ueram confolationem prxdicent, cum de ChnliovJ^^a^ tur,qui nos ê peccatis ad iufticiam amp;nbsp;innocentiam, St ê morte ad uitai” fei’* perducat, id quad facit citra controuerfiam. Ad hxc promcruit noWs^* ^eH* follatorcm ilium Spiritumfandfum, per quem nos fub Cruce confolatdi tat,donee ex hac ealamitofa St mifeta uita euocati, accipiamus promiua*”® quamhic etiam in terris certo/ed in fide Ôt ipe pofsidemus.

Semper Zachariam prardicafti ene Prophetam plenum prxftantH’'^^(X folationibus. Eum igitur nunc audiamus, quomodo nos condonibus ^'^^ fto confoletur.

' ribus neceffe crat,quia uatfematus eft cum ludaci è Babylone ’'^^‘^r fdiis^'jjj lemplo rcxdiHcanda eftct,«o tempore populus timidus adhuc, Ói P^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ql nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENTI DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLXXIII

quot;*®^.®®®®* blandum Si amabilem,ut bono effent anlmo.Propedtem emm turu ‘'quot;!^^^^'^gt;amp; ûiù auxilium hturumjegnumep per totum mundum dilata# j^ • iaeo^ luda SC Hierufalem neceffe erat rexdtHcari, ut uerum regem fuum

•Htn ™’’*^ habitabunt Hierofolymitani, propter tnulntudinem hominum Si iu« funt in medio eius. Et ego ero etdicit Dominus, murut igneua per ’•*«n,«ro^glon-, ta medio

ktd M'’^^*’* ^*^?^^®“^’ Hierufalem,uidelicet Eccleffa Chriffü Quippe cor^ fum^ 'f’^’^cm ftium habuit fpacium amp;nbsp;muros, fed Spirituale ierufalem tarn la# I^ oc capax futurum eff, ut nullis moenqs includi pofsit, quam latus eff mundus, tu^^“^^ eft,quod fubinde fine intermifsione,ufm ad diem noutisimS ^®®“’D®® Abrahac promifit)femenucrorum Âbrahamitarum,ficut jjJ”’®“^*!* maris,fteUx in coelo,âf promiffa benedidiô,inter omnes gentes ue^ ^ inuaftifiimum hunc mundum, ut Chriffus ubiœ uerus Dominus âi Deus effé gt;ofcaturàcolatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I^ Periumenta intellige imbeeines,amp; in fideac inteUigentia feripturarum rudes. Per «www» ç ^ fit tria fi de prédites ducuntur Si pafeuis Chr ifti pafeuntur. tlt;» »lui mttl

1 nbsp;nbsp;od mirificus ille muras ed, qui totus «gneus eft. Profeôo Ecclcfia Chrifti hoc ^t^ntu’^» qui *’quot;*”® ’^ ^’m excellenter confolatonâm promifsioncm diuini auxilq habet, “ '’luixaliolocoinfcrlpturispofiisreperir«.

Vides «um hic de Spimuah ciuitate loqui, in qua Deus ipfe futurus eft, uigd, inO ’quot;’*’”“gt;ptopugnator. Si itatp ad hunemodum Deus nobis adfuerit,mer to |)upi?quot;''*'° 8’'^derepofsimos,quandoquldcm ubi Deus ipfe uigilat,défendit Si pro 0^*'®’*’**^ *’’*• Turnus à mundo Si à Sacana,nec eft quod eosmetuamus. Quam »Heb '’’.‘^''® Dfus fe in hoc fpirituali Hierufalem exhibuerit, fatis dedarat fum# ^ m v'’^’^ humiliatio Chrifti lefu,quód homo fieri dignatus eft ucrus hlius Dei, Igt;tin^^^^ ^’''‘^'» ^^’ ^quot; Ecclcfia Chrifti eft uerus dodor falutiferx ueritatis, Ïitö^^^*®’ ^fi*^*^* ’P“** deritatem retinetur, amp;; in urntate confirmatur, ut ’'^Uh *''***^ iilt;ïbaerlt;3t»cotn a’îâs tetus mundus,erroribus ocexcatus, mendacqs ”’’^f® feducat.Sa(han,mundus Si hxretici,non cefiant, non dormiür, 011®'^”«^'**'®^**®*^^*®*»*’^'^ twanibos. pcdibusép contmdunt, utEcclefiam loniin *’’’quot;*quot;f-Attamen quantumuis imbeciUis fit fecundum carnem,confiftit nihi# bfn'^*’^*gt;'^oria poritur contra omneshoftes fuos. Tantam fuamgloriam Deus ciuftate fua Ecclefia dedarat.

U./p‘'9U(ntibus uerbis dicit,quid dcfenDonis'amp;folatq hos in Chrifti regno ha# ^•’wijinquiens :

^yuomodo,quacfo, amantius fit fuauius enam indulgentifsimus pa’cr cum fio ^ Unerrime amato (oqueretur ? Si Deus tanta cura Si diligentia nos refpicit, ^p’ P^ptHïoculorum defend), Si cuftodiri folent, turn nihil imurix nobis m re?

Pf^ik ^ P°^ confolatur Zacharias Chriftianos, qui hie Crueem ferunt, Si pró# lii» j ^‘^‘^^^^quot;^ c^tnis formidant Ö^anxn funt, ficuti illo tempore ludzi e?

^^^^tuda Si exulta filia Zion,quia ecce ego uehio, Si habitabo in medio tui ; di? lil„j^iQus. Et adiungentur Gentes multz ad Dominum in die illa,eruntcp mi# ^ü c^quot;^ ^hsibitabd in medio tui,feiesep,quod Dominus exercituu mifit me '^^Ï K '’F’^ Dominus lehudam in hxreditatem Si partem fuam, in terra fan# tjj. ^''gttiterumlerufalem.Sileatomnis car o à cohfpeduDomini,quoniameXcf

PROPHE-TIÆ VETERTS TESTA- „ , ^ß^J Hoc cd, ô Zion quantumuis hic in terris affligaris, bono tame» gt;0* .^j^,^ manlura Gquidem es,ipie enim ego uenio amp;nbsp;habito apud te. An non hoc i®R^^^jj eft,cum Deus homo HeretfEt adhuc quotidie,ubi Dei uetbumfufeifitur,®*”^^^^^ Dcus,ó^ eft uerus Zion,ficuti Chriftus dicit loan, 14.Qui me diligii,ùcrba ® ^^j uat,amp; pater meus sum dil;gct,ôi utniemus ad ilium,amp; manfionem ’P^^’ p, jp2lt;lt; mus. Hoc certe fpirituale regnum eft,in quoDeus habitat apud nos P^’^p - ^^c* lium amp;nbsp;fidem, quam in nobis Spiritus fanaus operator, ficuti Paulus rum j. quodChriftus perfidem in nobis habiter» EtEfaias capite ^^'^^^p[? quse fit Iiberatio Dei,uidelicct, fidelia,humilia ÖC timorc Dei imbuta corda,A^ tena templa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi

Docet etiam Zacharias quod regnum Chrifti latum ac uaftum ^‘^’’^r^:^ quod amp;nbsp;genres futurs fint Chriftifidelcs, atep ita per fidem in Chriftum P^P^ßn^a nam Dej future fint Hare omnia quotidie implentur,ut experiamur elft 0^ ^^^^ qux prxdida funt.öC funt profeóo maxima miracula,fed nemo ferio amp;nbsp;dwg^ (ut quidem debebamus,fi uere Chriftiani pcrhiberi uellemus)ea expendit»

Sed quomodo luda erit hxreditas Dci,amp; lerufalem iterum ebgetorr'®’’’ (,( cum Deus mterftitiummacerix inter ludatos ^ Gentes demolitus luerit, j^ populum per Eoangelium é duobus fecerit,tum demum uerum illud luda, ‘’° j^ congregatio confitentium Deum,hxredita8 Dei, amp;nbsp;unum lerufalem, unad^ j^/ uita$,fcd non in Canaan tantum,uerum in toto mundo fiet. Proindc ftqoiwf nefis amp;nbsp;adhortatio ad totum mundum,ubi dicit : Sileat omnis caro. Hinc d®^ quomodo hic loquatur de fpirituali luda amp;nbsp;lerufalem,id quod ad totum pertinct, alioqui iuberet ludaeos tantum filere, fi ludaei tantum regnum feu u^ jji tas eius loturi elfent. Senfus itacp hic eft : Deus habitabit apud ludxos ^ per totum rauhdum in omnibus locis » (Quapropter fileat totus munduï, qj?'^ tantum paiiatur Deum infe opcrari,regnare,amp; potentiam fuam exercerejis W^ tiisime ÓC optime facict omnia,nemo apud fe ipfum fapiaqaut iufticiâ fuam ow® j nemo fibi quiequam tribuat, fed humiliatum fefe fubmwtat. Longe enimres®*^ cum Deus uenit amp;nbsp;rcgnat apud homines : cum Deus uenit, tune fileat of carOjdC agnofcat fe peccatricem atque damnatam, turn Deus earn libcrabitl^l^ modo enimpcccata aut calamitatis aliquid hxreretibi, ubi Deus ipferix^ minator eft » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Capite tertio:Audi nunc Ichofua facerdos magne,tu amp;nbsp;focq tui qulft^^^ tete, quia uiriportenti funt: Quoniam ccce ego adducoferuum meum Quia ecce lapis quem pofui ante Iehofuam,fuper lapidem unum feptem ^“’^‘’jfjf ccce ego apcrio Iculpturam eius,dicit Dominus exercituum, ö^ amoutboif^j-.ye tem terræ iilius in die una» In die dia dicit Dominus exercituum, uocaWv proximum fuum fubteruitem amp;nbsp;fubtcr ficum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^

In hac prophetia clare meminit Chrifti ÖC pafsionis regmep eius. Pn”’^ (/ quirur Deus cum facerdote magno lehofchua,qui typus Chrifti erat, idec^'^'^^^j^ liam nomen geftat Slt;; Ichofchua,fiuelcfus(ucluti Septuaginta interprétésht^^ in fua uerfione habent) uocctur, Qiiod cum Sacerdote magno amp;nbsp;amicis ipfi“® rum loquitur, hoc ipfo docet nos, promifsiones de Chrifto amp;f regno ipfius ne^ -nibus prodcffc,nec omnes earum promifsionum participes fieri, non aliam ob .^ 1 fam,quàm quad in CHRIST VM non crcdant:promifsio cnim ilia tantum 0”',^) fidchum cft,qui cum khofchua eandem fidem Sd fpiritum hab ent. Et uocat^o»,’”^ miracula feu uiros portendentes« Siquidem nihil mirabilius uere pio m terns ^ 1 qui omnia fn terris relinquere,amp; Chriftum crucifixum fequi, amp;; ab co folo remi'R 1 nem peccatorumô^ uitam actemam expclt;ftarc poteft. Hoc mirum mundo cd,fl ^ Chriftifidelcs mundû cum omnibus bonis,amp;: hac etiam tcmporali uita tamnihi' cere amp;: contemnere polTunt propter Chriftum, qui amp;nbsp;ipfe mundi ftrcpitum ac

femépriifiü moratusefijSx^ into turn feiecit.Hinc Ôé Chrißiaft/in mundoiuJicsn Multi. Videquæfo, quomodoCkophas amp;nbsp;cornes eius principio in Chrifto eßen ’ntur,quamuis eiknt dikipuli.Proinde non temere ait Paulus,Chrißum elfe oßen Müiîiladaîis,amp; flultitiam gentibus, i.Corin.i.

Nunc porro promittit Deus feruum fuum Chrißum. Chrißus fiepe in feriptu^J •sferuusDei appdiatur,propter minißerium fuum, quod in terris gefsit, ult;’dchcer, W docuit ipfe,quód palius eß pro peccatoribus, amp;nbsp;patri in cxcque'ndo mandate Ws obediens fuit,uftp in mortem,mortem autem crucis. De quo opcre amp;: mini» fHopropter nos obito, omnes ahj ferui Dei funt qüidem uaticinati,fed nullus co^gt; f'^Did minißerium aut debuit aut potuit fubire óif exequi.

Sed uocat Chrißum Zcmah,hoc cß,gcrmcn,quod ut frons 6C frutex proger» ^''’M,acquotidicaUiusfit,Hoc nomine Chrißus etiam alibi inßgnitur,utlcrem.35. çf,f,n^ «« 4.Nam ficut germen fubindecrefeit,donee naturalem longitudinem amp;nbsp;ma? zenub S^itudinem aflcquatur,ita amp;nbsp;Chrißus fubinde crefat,amp; augetur per Euangdium in '®'dibus hominum,cum quo longius amp;nbsp;fa tins, co clarius pracdicatur amp;: cognofettur. ^'gnum Chrißi quotidie fit latius amp;: maius, amp;nbsp;crefcit ufcp ad diem nouiisimum, ut dcdinafcantur,uocentur amp;nbsp;iufilficentur.

Ito y^ Jonathan in Chaldaico hanc Prophetiam interpretatus efi, ÖC per feruum ^*^'f'ftum intellexit. Sic enim habet iUius translatie boe loeo : Ecce ^'^olciuum meum Mefliah amp;nbsp;manifeßabitur.

Mi ’'**’ ”'*^ mulo de eorporali templo amp;nbsp;flruóura dixerat. Verum cum ilfi t'''«r^' '’”*“”’ eiknt Chrifli, ÔC regni eius,hine Prophetae fubinde milcent Pro

^^•‘'fiuSjficut amp;nbsp;Efaias cum uocat,amp;Petrus 1. cap.z, Ecce pono in ^.U^ **” ^^^^“”’’P’^*^^‘°^^quot;' , in iummo ponendum angulo, S^ Matth. 21. 0^ ^tür-A'''*^f*^P**“''®^**** fignificant cognitionem Chrißi, eó quod ocubs fidciuib fidj^ f°8’^olt;citur,cfle unicus iußificator amp;nbsp;faluator. Regnum Chrifli confiftit in %(i ^^^'''Oï'c Chrifli,ut Prophetx amp;nbsp;Apofloli conflanter uno ore docent. Qui ’'ttianquot;*'®^^’^*^“®^“’®® ^^^^^^gf^gk perfpicaces,quiainuminatus efl,ütmy# ^ M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo abfeondita funt, amp;nbsp;fuper quibus angeli in cœlis gauU

^Qi ^^*^quot;’ ’‘^^knt auribus tantum Euangelium,fcd non cognofcunt, SC uO / S|in • ’’’®®*’k cordis,uerü illi tantum cognofcunt cum,qui et credunt,ideccp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘’

lt;'dantjâf imperueftigabiks diuitias gratis eius cognofcant, amp;nbsp;alios etiam **P^lt;’’”-^?^^ 3dducant hi iunt feptem illi oculi.Certe Apofloliacres amp;nbsp;acuti oeuh fuc “^^ * ^'^* ^p®®*®H ctiamnum, qui Chriflu reële difcunt cognofcere, Vbi igitur Chri» gt;i((ij.‘Euangelium nondum probe cognitus efl, ibi merx Së denfx funt tenebrx, f\^’”*æ* °^^^* duntaxat in lapide funt. Soli Chrifli fideles uident 0^ kiüt ■ iV ^^^®’^h*^’^“®gt;®pkitus,Vita,luflicia,Pcccatum,lnfernus,Angdus,Dó

%îC®’^»,P'æ^«os amp;nbsp;futura uita fit, de quibus omnes huius fxculi fapiemes

^Wh f ^’” ^** ^^ f^cifurum cum lapidem, id de pafsione Chrifli diëlum cï^ ^^dtf ^®®*™ ^ ‘Erueem fuam quafi politus óf ccelatus efl,ut effet angularis la'S ^*^’’ht|ir**j? ’^ g*®’’km fuam quafi formatus óf politus efl, ficut lapis politur óf ’dftruduram,ficut óf ipfc duobus difcipulis dicit:Nonne hxc Chrißum

PROPHETIÆ VETERIS TESTA-eportuit pati,amp; in gloriam fuam introire TdC Heb.2. ait Paulus, Chriftump®’*^ Ôiones perfedum redditS, ut effet princeps falutis nuffrac. Inftrumen ta ad h’”*', ^^ ciGonem fuerunt il,qui Chriffum thartyrio affecerunt,ui miles iUe, qui Chnno Ôum latus fuumperfodit,amp;aitj,Ioân.i^.

Et hic lapis cum afffielionibus fuis eff firmum fundamentum noui tualh templi,cui ftrudura luto innititur. Omnes ChriRi fideles huiepefæ'”^ catifunt,habcntcp ex pafsione Chrißiomncmfuam iufticiamjoburÄuitatn. ^^

Et ipfe nunc deinceps dare indicat,quidlapidisexcißo feu expoiidoautP^ Chrift'/Jtil.tat's mundo adferat,dicens:ln die una auferetur iniquitates terrx^ dicerc«: in Leuitico facerdotio multa fuerunt facrificia pro peccato, ßd ** '^^1^* fanguinc fuo nullum peccarum uerc abluere potucrunt. Figurât t’^tum^t^'^V^ fiam lîgmficantes. Is poteff amp;nbsp;débet folus fua excifione ÔC morte, una ‘^*^’“^7gt;jrti die parafe eue s, taie facrificium pro peccato ofFerre, camep reconcJiationcniP‘ ut fatis efficax fit pro peccatis totius mundi, ab initio mundi ufep in ***”*’f’jji^ Hinc amp;nbsp;rcfurredioncm intelligis. Namfi excindt,hoeeff, fiuita ita omne peccatum auferre, ac proinde mortem ipfam a bol ere debet, ntetlit amp;nbsp;ipfe rdurgat,amp; nos in die nouifsimo refufdtet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^i/

Et cum ueritas ipia, hoe eff, Meffias non longe poft Babylonieam tem uenturus effet, ut uerum amp;nbsp;fufFicientifsimum iacerdotium Ä regnum’“^ recideo typicum illud facerdotium ludatorum amp;nbsp;terrenum regn3, rumfinei” J habebant,ut femel ueniret uerum amp;nbsp;perpetuum regnum Chrifti, inquo^^^^^jpO rcmifsio peccatorS propter facrificiü S^ reconciliationem,qu3t uno die plt;t«^ ’tv) Cum ueró peccatum expiatum eft,propter quod inter Deum 0^ ®°’.P^^^ inimicitia excitata erat,cum ira Dei fedata cft,amp; nos Deo noftro ’■eeoncil^'' ji^ per mortem Meffiac,tufh habemus ueram pacem Sf fecuritatem inregnoCht'^^ji hoftes nóftros peccatum,mortem ÖC Sathanam metuamus : Chnftus fitju'^^jjj^) cos nobis deuicit. ld uultPropheta uerbis fequentibus. In die illa (feilte**^^ uocabituir amicum fubter uineam.His fimilitudmibus amp;nbsp;pióuratis uerbiSil^^jHy de fpiritualï pace Dei in EccIefia.Et cap.6. Ecee uir cuius nomen eft cofuogerminabit,Slt; ædificabit templum Domini.lpfe,inquam,çdificabittt ^ Domini,5C ipfc portabit magniftcentiam.fedebit ÔC dominabitur foper folio’'’ critep facer dos luper folium fuum,ô^ confilium pacis ent inter duo illa. ƒ In Ine Prophetia promittitur Chriftus,cum duobus regms fuis,uideiipjuli Regno amp;nbsp;Sacerdotio. Propheta em cogebatur duas coronas capiti facerdo'^^jji gni imponere,quo fignifieatum eft, Meffiam futurum uerum regem amp;nbsp;ft^^^jriJ* in Ifrael. Et hacc duo regna, facerdotium amp;nbsp;regia poteftas, in una pcrf^’uoipl^ Coro«z conuenire oportebit. Soli enim facerdoti magno impofuit coronam, ^k^jt’'' du£ capiti tempore reg nabat. At mundanæ poteftati Zerubabel earn non impoH* .j^tti ycmiotis tem it crum Meffiam Zemah,indicans amp;nbsp;cauTam cius nomcndaiursf.Hi^ jj^td | mp»fiu. QC facer dos in fuo regno fumma foelicitatc amp;nbsp;fortuna utetur, ut omnia fo^** |iilt; uoto amp;nbsp;fémentia profperrime, Et Efa ♦ y j. cap. ait uolüntatem Do””'’^ num Meffiae dirigijeu foeliciterprocedere, Sicutdcgans frons autgff’^^^j^* pio quidem tenerum amp;nbsp;exiguUm eft,fedfubihdealtius attp akiust^^S .^ijj^if* cref itjdoncc arbor procera, amoena 8C eximia inde fiat, quae ramis !«ƒ’’* g^(J^ riana*^ ambitiofa omnium oculos oble(fïet,amp; ob umbram grauftima quot;*’ ' jlfr flu$,quantumuis principio paruuS amp;nbsp;ignotus fuerit, cum nomen cius in ^[^j^^D duntaxatadhucnotum, ÓC apud maxi mam partem contemptum efff» jftut’’^ potenter progermirtauit, amp;nbsp;in earn fublimitatem excreuit amp;nbsp;mis amp;; frondibus fuis totum mundurnimplcar,fieut amp;nbsp;Efa. cap.9. a’’’\* ugsjH’^ Illud,ÓCcorroborei,8dCiEt Daniel fcribit de lapidé, qui à monte fine Jod^ Iitur,qui tarnen magnüs fit mens,replens totum muhdum. Hie Zem^n nbsp;nbsp;-j^

ftii!nd'jm,in omnibus locis régnât per Euangelium amp;nbsp;fpiritum fanótu. Sathan c-fromandohoegerraen conatur inïpfa herba enecare,amputare,eueliere,amp;fTt’ rr f^t impedirc,fed quo magis impcdit,co magis gramen hoc crefcir,8i^ sediHeat D-’’’inite«np!um,hoccft,EcckfiamChMft»,preciolis ÖCuiuislapi4ibu»,de quibus ?lt;gt; •r'JS tcap.a.Sed longe maius templum eft, quam iftud qued per lehofthua ó6iZ n^babd Hierofolymis aedificabatur, quod nullus Nebucadnei^er, nee Antiochus nfeTitus incendio uaftare poteft.Eft templum fpintua'e Dei per Euangehum in ro *onmndo æd'Heatum, amp;nbsp;per ipfum fpiritum fandium confecratum. Hoc templum Montra omnes portas infernales in sternum confifter.Sacerdos eft aeternus,amp; terns Fffleius æternum cffcneceflc eft. Et hic Sacerdos uera omamenta habet: Laude ni ^lt;lfcus,qiîæ per Aaronis omamenta figniHcabantur. Et régnât in folio fuo, amp;lt;nbsp;’uobuspanter regnis potitur, uidelicet, fempiterno facerdotio, ÔC fempitemo res^ silo. Ac nota quôd dicit,fuper folio fuo. Quo Ggniftcar,hunc facerdotem uemm fai? '^fdotem Ôf regem efle,alioscp typicos facerdotes ÔC reges, tantum férues fuiffe feu '«datarioî,cosqphocminiftcriofuo, huicuero régi ôôfacerdotiferuîjfle, AtChrw ^’S®®^® Dan ldi s, eft uerus rex amp;nbsp;faccrdos,uerus amp;nbsp;naturahs dominus folq dbus *‘,?tai se terni. Solus in hoc folio regnabit. Hoc jeternum folium illius folius eh, ô^ Sternummanebit. Necunquam pofthac inter duo bate régna, uidelicet,fpii ùualc ^«dotîum amp;: regnum,ullum erit difsidium amp;nbsp;côtentio, uti aliquando ante fuit ina externum (acerdotium ÔC terrenum regnum » Duæ enim hæ poteftates deuen?

‘’’™’’® perfonam, quae fimul ut lacerdos poteft coram pâtre in cœlis pro int “^^^'’f*^®«»^^ in terris hic ut rex omnipotens gubernare amp;nbsp;defendere, Hac Chia’^'*’-’*”*^’” ^°”^’^‘’’’* lonathan Chaldaeus, qui hune textumZacharias; tn tiif ß °^‘‘-*'‘^^^*dit:Ecce uirum,cuius nomen eft Mofchiab,qui uenturus eft,ut rua itili ^^^'^’'”^’^’^*:f'^2tSCinuftretur.Etillcipfe templum Domini atdificabit. Nonin« *’”^*^fiale.Namficut facerdos fpiritualis eft, fic amp;nbsp;fpirituale teim? *11« ^^^^° æ^^fi^b*® ft'^° ’Pf® ^'^Ds amp;: facerdotalem amp;nbsp;regiani fundionem pa;gt; *tato'^^‘^’P’^^^’bcinatur Zacharias, quam amplum amp;nbsp;gloriofum futurum fit ^^fed ' ^* *” *^^° mundo, quod non tantum ludaci frueftum ex Meffia faCtn^i ^'’itócïf^^°^ ^ Genres adhxfurx fint ludatis, 5C Chriftum Dominum agniturae amp;nbsp;U#a»***f*“*‘^’‘^^‘’f’t Dominus exerciiuum: Adhuc(crit) ut ueniant popi li,^ ’ts;Eu^**‘^®‘*’‘*”’” mu!nrum.Ltibunt habitatorcs (urbis)unius ad aliam, dteen^? ’iitini?'?‘’®“’*u*obfecrcrous faciem Domini, amp;nbsp;inquiramus Dominum exerci^ ’'’'num^'^^quot;' '^'”quot; ^S^'E*^ «enient populi multi,SC gentes robiiftœ,ut inquirant Do ttt,. ^’’’citumn m lerufalem, ÔC precentur faciem Domini. Sic dixit Dominus ^ti '”^quot;*‘^’’ ‘Jkbus ilhs ( erit ^ ut appréhendant decern uiri ex omnibus linguis Xji ^’’PP’^’^^^^nd'ïö^inquamjfimbriani uiri lehudxi,^ dicant: Ibimus uobilcn, luimus Deum efte uobifcum,

1(^U3niuis hæc Prophetia in terreno quoep Hierufalem, poft capduitatem Baby ^'C*^^^’^**’*^’“^‘-’^^5*^^^^’^^^'^^’'^böt^ ^^^^^^”’ templum auguftius Sc ma« f’^x'^^.^’^^^'^Datum ubiq? decantaretur,ut multi magni nominis uiri co ado« ^•iij^®f’^^'’*®*“^™‘’*^*^ «x fparfis hinc indeludxis multas Gentes ad fidem ’’’*’gt;Af *r^^** ^ ^*^^U”i 3d Dei cultum Hierofolymam adducerent, Multo ta« '*^ ^“*”’^ implctum eft temporibus Apoftolorum, cum uni Apoftolo mul* Chriftum Dominum cognofccrent, Sé in eum credei ent, ^l^fliBj’P’'^**“^* ^®’^“f’ï«™ iti Ecclcfiam Chrifti uenirent,in uerum amp;ufuum ib j^Uinad coIendumDeumuiuum.

^’^^^’^’^®*^‘^°^°‘^° Chriftus triginta argentcis uenden **'^^;^iÜ *^'*4 * ^^ ^®^ ^^ ®®’* ^‘ bonum eft in oculis uettris, afferte merccdeni '’on,defiftite:apprchcnderuntlt;p mercedemmeâ, 50 .argenteos.Lt ait Do

minus ad mc:Proijce earn ad figulum,magnificum precium, quo appredat®^ eis,0^ tuU tnginta argentcos.ÔC proicci cos in domum Domini ante figdo®* HaceProphetia impkta eft, Matth. 17. ubi Chnftus à proditorc luoaut ^ tus eft tnginta argcnteis,quibus ludaci agru figuli ernebant. Hie eft iH^F*^^ Triginuar hi 30.argentci dabantur.ludas enimifeharioth proiccit cos in templ5,amp;: gentei, pre rabantur ad Hgulum, Dicebant cnim principes facerdotum : Non licet eos ®*^ ’” corbonam,quia preciQ fanguinis eft. Contillo autem inito, emerunt ex jW’ ’S *^*“* figuli in fepuituram peregrinorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rurfUff

wn tut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.ix.uaticinatur Propheta,quomodo uerus Ifrael,tegnumChrlfli»*''‘’/jpo

in hoc mundo futurum fit,propter Luangclq profctsionem,dicens:Onus uer . mini fuper Ifrael,dicit Dominus, qui extendit cœlos, amp;nbsp;fundat tcrram,aicpf^,, fpiritum hominis in medio cius.Ecce,ego pono lerufalem calicemebrietaus° jij bus populis per circuitum , eritep fuper lehudam inobfidione contra lerun*^ '1 crit in die il!o,ponam lerufalem iapidem onerofum omnibus populis, Äo®” ^j cum fubkuare contenderint,lacerando lacerabuntur : congregabunturep ^^^ j^, omnes genres terrain die ilia dicit Dominus:Percutiam omnem cquuniin'‘^r^j, amp;nbsp;leliorem cius in amcntia:ÔC fuper domum lehuda aperiam oculos ,0^ o^^'J,.^j quum populorum percutiam excitâte. Et dicent duces lehuda in corde ^‘5®4|.po» mihi à habitatoribuslerufalem, in Domino exercituum in Deofuo. In lt;1'*“ ^ nam duces lehuda,quafi focum ignis inter ligna,amp; quafi lampadem ignis 1®^^ nipulum, Ô^ deuorabunt ad dextram amp;nbsp;ad finißram omnes populos pet cf^ jif manebitep lerufalem adhuc in loco fuo,in lerufalem. Et faluabit Dominus eula lehuda in principio:proptcrca non magnificabitur gloria domus D«***^^ ria inhabitantis lerufalem contralehudam.ln die ilia crit Dominus protefl® .^ habitatorem lerufalem,eritcp qui infirmus fuerit inter cos in die ilia quafi P*^ domus Dauid crit quafi magnates, amp;nbsp;quafi Angelus Domini ante cos. in die ilia, quacram delete omnes gentes uenientes contra lerufalem. E**®’^ foper domum Dauid , atep fuper habitatorem lerufalem, fpiritum gfat‘’^®,%i’ tionum, amp;nbsp;afpicient ad me quem transfixerunt : plangentcp fuper cum 4“quot;^ lt;ßum (qui fit) fuper unigenitum, amp;:amari crunt fuper cum,quaficumquisa efl fuper primogenitum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Hxc Propbetia cß confolatio pro Apoflolis amp;nbsp;Chrifli fidelibus, ne’InÄ tionibus defperantcs,fugerent Ói defcifcerent. cap.ii. corporalem Ifraelcm'^ non admodumgrato fermone affatus efl,cum diceret:Non pafcam uos.S«“^ bus tarnen,hoc efl,reliques promitiit,quód uclit cos ferüare,dicens:0uesP’*f quæ me obferuabant,cognouerunt Domini uerbum effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ pfd*

Hat rcliquse fiC afflidae cues funtnunc uerus Ifrael, quibus confolato^’ ji/, mifsioncs Dei ualent.Hi funt,qui in mundo uarqs amp;nbsp;multis afflitflionibus *’ ^ nee tarnen mahs fuccumbunt nee opprimuntur,fed liberantur ex omnibus fub cruce etiam fortiores redduntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

enui ^uid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onus fignificatProphetiarn, quxgraue aliquid amp;nbsp;onerofum trifie^ ^ uiif'''

ut eft crux óf perfecutio pijs imminc»,qux carni imbecilli onerofa amp;nbsp;p^f8’'^^|^ ƒ Et ut Propheta hk co uiuidius Öif magis confoleiur, mittit auditores ad P'^’^u^i*^ nculum fidei creationem,Deocp titulum infignem amp;nbsp;auguflum indit,utpi) »* joi in fide roboraii fic cogitent:Certe Deus nobifcum cfl,potcntifsimus file in ^()^ cefsitate amp;nbsp;periculo liberator, in cuius manu fitus efl totus orbis. Omnia lt;nbsp;^.^^^j* uit,régit,amp;fouet. Nulla creatura quiequam in nos potefl amplius,quàm co” le omnipotens promifcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •laiH^^*

lerufalem uocat crapularcm calicem, fignificans Apoftolos óf P“®' ^ ^pX clefiam per Apofloios congregatam. Hi erant nullius refpeeflus, ut bolk ^^^ ludxi amp;nbsp;Gentes putarent fe minimo negocio, tam exiguum numerum ^,^^^ fublaturum , amp;nbsp;uix cos futures hauflum unum, quem lumerent ituri cü” geJ

^^ ^'üJ Hen D?üs^Exiguu illum gr^cm facit in caliccm, qui titubare faciat per^ ^i^^''foit# jftos.Cum putant fe uno baunu totum cbibituros, tam infani amp;nbsp;dementes ”•»’« t tubentjinep morem ebriorum cadant.Hoc fadum cd, cum ludæi St! Gen* ^er'^^'X* ^P^*^'’^®^*®™™^ difcipulo« fe opponentes Rrufrenr^ut tandem concis tm *”LA ^f*^”^* ^*^**” *^ falutem ,qui epnuerfi per Euangdium, ex hoftibus jondifum: quidam ueró ad perditionem lui, prop ter inuidtam amp;; maheiam fu« *» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pios conceptam.

otatim hinc à: lerufalcm lapidcm oner/suel onußum ùoeat populïs cundisjc » em enifn,hoc eft, Apofloli amp;nbsp;omnes Chrifli fideles non fupprimcntur,fcd per^ ind”***** *^’ ^®lt;^lt;®lt;gt;qu‘dam cum gratia,ut ÖC fpfi Chrifli fideles fiant,quidam cum 'gnatione, utmaneant obdurati, amp;nbsp;fibqpfls maximam pernidem adfetanf. ^'PP*’’t maxime Chrifli Ecclefiam affligant 0^ uaflent,amp; earn ueluti lapidem in^ du ^quot;^ II *‘^”^ mundo eqciant,non poflunt tarnen eum lapidem tollerejeep iplos ® tdlerc cenantur hunc Iapidem,comminuunt amp;nbsp;perdunt.

Quod autem de Cruce loquatur,id fequentiauerba teftantur. Omnes Genres (,Q*'^'8’Ï””'*üf contra camHoc amp;nbsp;Chriftus pracdtxitdircipulis,loan.i5lt; Mundus «d k ^*T® P**”^^^*^ funt,amp; uos perfequêtur.Et cap.id. Qu fquis interfieft uos, Caud k ^ *^'’’ prarflare Deo, Plorabibs amp;nbsp;lamcntabimini uos, mundus «onna ^tn Cc” ’^undo prefluram habetis. Sed promittit fe inde hberaturum eos, di» lUirf' c *^*g° ^’^* mundum.ln me pacem habebitis,moeror uefler uenetur in Dutii p”’'^' ^‘^’‘’•*°*^^quot;’® rapict oues meas de manu mea, nee peribunt in after# Patri **** **’^’ ^^* dedit mihi,maior omnibus eft,ó(f nemo poteflrapere de manu ‘licit d'^'^^° ^ P’*^*^ “““’quot; fumusl Hocpremittit amp;nbsp;hic Zacharias. In die dia ’ent« °”’''’“®‘P«‘‘futiartï omnem equum inftoporem, hoe eft, omne robur à: po* ^eiDD^Ifæf”quot;^'^’Ecclefiam Chrifliinfurgit, nihil poterit, fed confundenturin ea, f'dt *^*””^ ’^ armis,nilnl non moliti funt,omncs Las uires in cam €xtenderût,fed conatu. Vbi funt nunt hoftes dus potentifsimi 5C tfirratilsimi, ’gt;‘«4VGentes,qui tot pios perfecutifuntr’Egregieimplciû eft, die t,6^ guotidie adhuc impletur. Sed uide, quód Propheta fic halfen ■•^‘“*' Chrifli,quód fub cruce iaccat in mundo, non ig'tur mundi regnu ^t^rr^roundo magm fieret,fuumeç fafiS amp;nbsp;ftrepitum,diu!tias,potentiam ha^ *’gt;fnt*^' ^^’'”’’‘5 *’®^'^®® opponeret,fcd animus,arx,propugnaculum SC muni^ ^P n 1**^®^^®* Deus,uti fequitur:Habcbo oculos meos fiiper lerufalcm, id eft, ° °*’^ ^^^ fosfequuntur Chrifti fidèles, ut pater otulis obfcruabo, in omni# •nwu^fl ^*’^“**®*^^”’ adero illis. Perfecutores eorum excæcatos dementabo, ut • ”?' ^®®fi’‘8 contra pios inita futura fint irrita. Mundus exeret omnem ^liiiCh^”**^ ^ potentiam contra mifcram Ecclefiam Chrifti. fed non opponent Ij. ^ufiftifideles armis corporalibus,ucrum Apoftoli Ód Doctores in cruce fe öC Ittui^®™®^^™“’^ ®^’’^° Dei,aut promifsionibus in Chrifto Icfu Domino noftro. çi^Chrifiû enim libenter amp;nbsp;alacritcr ferent crucem,0!f contenti eruni,eó quod Ijj^ûatorQîintijs fantflus ipfos per uerbum confirmât ÓC confoktur. Et bate con* jj^pfincipum ludah, hoc eft, prardicatorum ÖC dotflorum er it effitax, ut ueluti fell f^® ^^* ^®^ arfuri,amp; in circuitu multos deuoraturi, multos perfecutores ÖC »(i^'*^®**‘gt;®’fi’ti»amp; in regnum Chrifti perduduri.Et quamuis omnes genres fe le^ ^^opponant,attamcn fpirituale illud lerufalcm, Ecclefia, manebit ibi, ubi eft, P®P’^®^^*^’”’»’S«d dicit in loco fuo,ut fignificetfc non de corporali leru ^^^b'^cfum de Ecclefia, quachabitabitur ib^ ubi eft,autubicunep gentium ^üs locus in mundo.

^^ ”^®^^”*^* Zacharias in proximit uerbit,inter lud A, Klt;lomum Dauidis, ‘^^cni,cum unicus fint populus Dei,uideIgt;cet Chrifti fidele#»

lerr/cd omnes Chrifti fideles ïn Chrifto idem cfle,ficut Paulus Galat.J«^®^^*’^y, le habebat domus Dauid prscrogatiuam maximam: erat elarior amp;nbsp;“^^^^^^uW Zionis.Eratenimfi)rpsamp; tribus regia. Erant amp;: dues Hierofolymitani noP* .^ alqs ludxiSjfed nunc a'iter futurum elt.Omnes nunc erunt fimiles. Vna cni'” r * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fualis libertas feu redemptio er it, in qua nemo magis SC arrogantius ato g’® pLiiÿ

fideles fortes futuros in Domino,de qua fortitudineloquitur Paulus PhiliP’4: ^ nia poffum in Chrifto, qui me corroborât Î Omnes pq accipiunt pel8$^^®? .0 Chrifti,SC habent Chriftum in cordibus fuis per fidem. Quapropter,ut «^*“z ;^1 truce laborent, amp;nbsp;fecundum carnem imbecilles fint, in Domino tamely w*® « font. Vnam habent fidem,unum fpiritum, unurn Dominum, ideoep omn^ P^ jjj/ mortem ÔC mundum usneent. id quod ahoqui totus mundus cum omnifuap® j]^^ tia,uiribus SC fapienifa non poteft. Hancuirtutem autem feu fortitudinem no® j bent ex feipfis,fed ex Deo.ldeocp dicit Zacharias. In die ilia ficihcetcrucis)^^^,^ nus ipfc proteget habitaiores lerufalem : omnes pios uel in Chriftum '®'’^ Quocirca,ut maximececiderit uel ofFenderit ex qs ahquis, attamcneritquaii ^ uid . Is iuxta perfonam externam non trat prae grandi 5C uaftacorpohs ® ' praeditus, fed Dei u^rtus mirabiliter in co erai,ui mufitata 8C uaftifsima corp magnitudine tremendum Goliath uinceiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^

Cadere SC offendi etiam fan eft is in hac uita commune eft. Sed hie habt n*P|^ mifsionem Dei,quod propter lapfus ftatim non fit cos rciedfuru# Dcui.Q®’” ^^( UIS cnim infirmi fint, in Domino tarnen fempcr erunt uidoriofifsimi DauKi®’' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te mirificùm robur SC uirtus fit opoftet,quôd*unicus homo pugnat côira mu®^

Sathanam,peccatum SC mortem, SC fic pugnat, ut potiatur yidoria, Hocpr®’^ Dauidicum quiddam eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Ad hæc hi fortes ÖC domus Dauid, erunt quafi domus Dei, SC ficut AnS j Domini inter ipfos, hoc eft,omnes ifti inuidi Chriftiani,quahs Dauid fu)t,cioi' carnis imbccillitate tarnen palmam obtinent, hi in Ecclcfia uera domus Di*^^ amp;nbsp;ficut Angeli Domini,(intcllige) in quibus Deus habitat,fiC qui alios ddnoy^ latem ueramdocent, hi ad t3ntamprouchenturgioriam,utpraccipuiamp;cht'y nominis inter Chriftianos, 8C ueluti Angeli ac Legati Chrifti futuri fini. Nü®^^ inceps promittit futurum,ut hoftes Chrifti ÔC Ecclefiac in totum delcantur W^ ant.Nam qui pios iniuria affuit,is tangit pupillam oculi Dci.Hicitcrumaudt^ j( le regnum Chriftus habeat,uidelicct,quód femper etiam cogatur ede inexo*’^ armis. Habet hoftes potentifsimos cotra fe.Necefle eft iiacp,ut aliqua pott®f'’jjjÿ non uulgari præditum fit, fi tantes hoftes uinecrè débet. At id non fit cöi^P^^jpfi carnali modo.fed fpirituahier ihfide,ficutuerbaProphetac diferte fighifican®* ^ tarnen eft ludacorum tarn ebft-nata carcitas,utProphetas loqui fomnient dett ^ aliqua regno Chrifti hie in mundo, quod corporahbus armis, amp;nbsp;robore d®*^“ mundanum ftrepitum.SC gloriam fit habiturum,

P^ p-teien» Quamuis igitur pq tot hoftibus infeftemur, nlhilo fecius tarnen extt3 p^ 1, tialceitri. Jun^ fünf,de permanebunt, fed per pacienriam, ut omnia quae inferuntur 3flt;l®® j0| mo£C pacienter ferant.Et cxpnmirPiopheta arma ilia fpintualia,quibus in regno Chrifti induit amp;nbsp;munit.l:ffundam,inquit,fuper domum Dauid Ip®’* ^jn^ tiae amp;nbsp;precum,hcc eft,dabomeis fpirirum iandum, ut cos illuminer uera cog®^^^ nc Euangelq,ut fciant me ipfis propicium efte proprer Chriftum, peccatacp^® ^.^^ ^.^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem,atcp ideo ferenam 6C pacatam confeientiam habcant.Super bare,cum aln ^^^^^

'*”^'*** nbsp;nbsp;num proccllac ingruunt,csrncm uehementer amp;nbsp;grauiter urgentes,turn Ip'^’ i,i^

dus cos ucre docebitorare in nomine leiu Chrifti.Et orat ipfe pro pijs libus gemifbus I^oma.S.Hacc font arma,quibus piorum Ecclcfia i^®®*f * ^iiud, adeft,3i^ mafomidiminet,ftatim confogfont pq ad nomen Domini, inuccant« ^^^^y

It^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MENT! DE CHRISTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCtXXVlï

^ tempore oportuno. At noftri ludxi amp;nbsp;Cafïbaptiüz, furq ^tipoM^r®’*^*”’*”^”’^* ^“’ carnali holbbus fe opponut.nihilo tarnen feous *^^'tpfiÏ®“8*°*’*’®tur.Hincférnper tam mifere SC grauiter cofunduntur.Nunc ’''P?^’^« ****^^’^ ^F*”“’’quot; ^*”lt;^‘^‘quot; P*Ï® promcruerit,uidelicet quad id præfttte# ^*^11113, f *”®*^®C^tifti. Afpirent mc,d5CK Dominas,quem ifticonHxeruni.Hk* lo ' Wth^^ P/i*^f°^^ ^''gt;^^^ hat^enus in Propheta cft locuta,conRtrtur^ fe ipiam ^lio^**^®^’’*^*®8^^U“^f‘etari.Etfeqoi«jr'ex hoe textu ChriftS uerum Deunt ^ftAio^ • ^*’*™ oportuerit pati fiC mort propter nos.Sequitur etsam hme re* quot;^ ^ omnium ChriftifideJium. Ante enim promifcrat fe daturum fpi^ ^•Uti* P^^®^ holes piorum dekturum, «2C pios defenfurum ac coferuaturum, ’”’« 4eE^*^'”*'’ ^ hoftes mento fupplido afficer«, óf fuos in perpetuum fer* ^^itfiak ^®^*®®ot d morte refurgit,óf fuos refufciiet, xtemumep cos regar» Wcfcir ®^^ ***^‘” Deum amp;nbsp;hominem unam effe perfonam,dicit enim : me aO ^'^*?^confixerunt.Conßxioifta accidit Chrifto fecundum humanam na* ï'^N '^'’^’''^^^omdiuimtatem pérfe. Dderte loquitur de unica perfona. Me,in# ^ tÏf ’*“'* diuinstatem ab humanitair.Na is ipfe actemus Dei hlius cft con* p”^'^”' homanitateai, non fecundumfuam immenfarn óf mfinitam di^ ^toh’o ^ P’**^“* i.Corin.x ait:Iudçt Dominum gloriæ,(hoc eft, Dominum (jj^f ‘^ehlrtjo z^.) crucifixcrunr. ita Chriftus per Euangebu pr3rdicatur,Óf afpf* ^Qur '’'^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit-El dieccrte nouifsimo uidebnur uera ilhus humamtas,

^'^pro ”*^ ^*^'‘‘ftum etiam luxerunt óf planxerunt am/ci eius óf Cbr/ftifidele»» wJ**®^P’’*«poelugetur a pgs,cum palsioncm óf mortem Chrifti per fidem Chriffut lt;hicett,?’*'*’'“^‘*®lt;Óf«P«*^U’'*» ^Óirïfti exemplum imitantur,cum quiftp fert ^ttofno^l^ ''''3iu ƒ*quot;' ^ ^^ Ehnlto patitur, ut mornficet ueterem hominem.Cap 13.uatigt; ^ift^^f^* fc® fruâibus pafsionus Chrifti,de remifsionc omnium peccatorum, de Ba^ ”^^’^^^’^ Et^ït^fi* future, dicens: In die illa erit fons apertus domui

’*Wh'^^’’quot;**'’* Mefsias m regno fuo manerefaciet, de quo loan.7.Si quis fitif, ^“tnta '”*^ bibat, Qui credit m mr,ficut dicitScriptura.ftumina de uentre cius ^iöi^*’quot;“**’^®^ ’“’^ '^'’^^ ’^^ fp ritu,qucm accepturi crût credentes in ipfum, **^7/1'fc^’”^*^® opulêter m nos elfunditur in BaptiCmo,in lauacroregeneratio; s^ptifmot ’'Wan L^^^ ^b* fantfttis in domo Dauid femper pater omnibus hominibus ut ^W*^^’*^’”** ’^lt;:**ß’ ^‘’''^ fufcipit tudxos óf Gentes in regnum Chrifti per '^a|,*’”’M'** abluit immunduiam óf fordes originalis peccati,per quod tota na* jifççj ‘’’quot;”^ ’n prima natiuitate,bt ueneno infed i,óf confpurcata eft. Aufert etiam 'ieii,quot;^'’'’^''®^ 'pfi patramus,boc cft,omnia peccata in domo Dauid,m neuo leru* B’P’ifino codonantur. In ueteri Teftamento muftat eranit

% ''^'’V'’^’ftlt;gt;oes,kd qs nemo à peccatis mundari poierat. Athicfons noui kf^Tquot; * ^* intcrmiisione exundat mera gratia,fandificatus per preciofum fan \2 ^^'“Ehnftj.Hx fubmergii óf mundat omnium peccatorum fotdes Óf fœdi m *^’’'”•'»3 hme profkigt;cunrur,quód Chriftus eft confixus amp;nbsp;crucifixus. San* êw’^^P’’bfl’‘Xlt;c«nt é latere cjus,lcan,2o.abicp dubio adablutionem omn-u '^riimhoftrorum.

SS’*”**’® P’^^ uaticinaiur iff rum depafsione Chrifti uert paftoris dicens : Ex^ ’quot;'ft^.^“* ^“P^*^ paftorem meum, óf lupci uirum mlt;um pi oximum,dicit Domi ft|)if?’''’'’“®’Plt;^’'Cute paftorem óf dilpergentur cues, óf reducam manum meam ^mMo®»^**‘^**’” omni terra dien Dominus, ut panes duacmca extigt;pcniur Mai '’^ ^^’^*” refidua mancat in ca. Et ducam tertiam(partem) m ignem, óf ’**'W°^ '^* ^'’^’ conftatur argentum, probabeep cos ficut probatur aurum ; Ipfe quot;**Docabit nomen ineum,Óf ego cxaudiam cumidixijpopuius meus cft,óf ip:c A a a dieet.

dieet: Dominus Deus meus, Hic gladius erat turn temporis potcHas tniebrsni ' Pilatus Si obdurati ludseï habebât gladium Si poteftatem turn in terra. Nihil t’^ iniuriæ Chrifto faccre potulient,nili Deus permiOflét amp;nbsp;prxordinaffet, ficuta» latum ait : qnèd earn poteftatem é fupernis haberet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Paftor eft Chriftus.Oues funt Apoftoli, qui fugiebant cum Chriftut cap^^ Si pateretur.Chriftus spie hoc uaticinium adducit, Matth.z6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Porro Deus uocat Chriftum, uirum cühærentem ipfi. Chriftusenimt’^^pj unicus paftor eft in Eccieiïa,ct eft etiam apud pattern in æternum,uti Joannes ait' lius in finu patris. Nota etiam regnum Chrifti in terris nullam habere Ip^^’^'y’pj) effendiculofum apparcre,atcp ideo terrenum amp;; mundanum efte non poU^’^P ^L dor permundanam poteftatem percutitur.Oues eius difperguntur Ä ^*‘quot;f% Et di!cipuli ipfioffendebantur in Chrifto,uti in Cleopha Si comité eius auduti'-' iftimabant,quód alios effet percuffurus,Sèlud3eos à tyrannide gentium libcraiu needum fciebantin Meffia ipiritualem liberationem futuram à peccatis Si Paruuli autem,ad quos Chnftus fc conuertit, funt affficffi SC miferi ChuH*“ Iles,a mundo contempti,fed coram Deo filq charifsimi.

Quid font très ilfæ partes, quarum tettia duntaxat manet^ VRBANVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^p

Duæ partes in terra font, maxima illa multitude impiorum,quiinCli'''yù fenduntur,inter quos altéra pars crucem ferre unà non fuftinet,fed deicikH ^^^^^f dum,eiq} mordicus adhaerefeit. Altéra pars patitur fe per (allas dodrinas à u*’ , ntatis abduci, ut in errore pereant. At tertia pars font uere pij, qui Iio fir miter adhærent, amp;nbsp;Hunt ficut aurum in igne tentationis Si perfccutionl’ P be purgafum amp;nbsp;cxccdum. Hi font ucri Chriftiani, qui foli falutem confeq^^p jjj Quia permanent in finem ufcp,nec fe à Chrifto auocari ÔC abftrahi P’dontu^^ corum in tribulatione probatur, per quam nomen Domini fine bypocrifi iO'P .j amp;nbsp;in ueritate inuocant,fempertp glorificant,amp; cxaudiuntur.Dcus agnofoi^^p^^ filijs diledifsimis,amp; ipfi agnofeunt Deum pattern indulgentifsimu.Cumita^U' phetae tot ante temporibus uatiemati fint, quod crux flC ofFendicubm in Chu ^ populo eius effent futurs,fed Chrifto 0^ Ecclefix Chrifti non obfutura necii^^ tura,quo minus affequantur promifl'am gloriam, ergo duo illi difeipuli offendquot; te Chrifti non debufffent» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Cap. 14. iterum uaticinatur de regno Chrifti, quod dilatandum fit ph'^ mundum,dicens:Erit Dominus rex foper omnem terram.Et iterum ChriftiJ^^^jpC DeusuocaturJn die illa erit Dominus unus tantum^SC erit nomen eius u”*'^^ deunitate Chriftianæ fidei didum eft. Ante multi dq fingebantur, fed te'i’P, {fell Meffiac folus duntaxat uerus unus Deus inChrifto inuocabitur.Et ent qul”'’^ derint de familqs terrae ad Hicrufalem ,ut afferent regem Dominum ht^^^jni non erit foper eos imber.Hoc eft, qui fc non conferunt inEcdefiamCbrill'’^j liÜ omnibus Chrifti fidelibus unanimiter Chriftum regem gloriæ agnitum a^^ eruntpopulus malcdidus, fuper quem nulla pluuia (piritualis beneffidiof cft.Nam qui non font in Écclefia Chrifti,q nee uerbum Dei,nee fidem,nrtlP' ^ fandum,nec remifsionem peccatorum habent, pereunt^ in peccatis to^*^^ trafpirituale hoe Hierufalem nulla fit peccatorum remifsio » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgdi

Ne quisautem putet regnum Chrifti in omnibus ten is,niundaniirn gt;^',/ effe.ideo dicit Zacharias,quód in (pirituali Hierufalem Eeclcfiae Chrifti ffl''^quot;^ bcrnaculorum femper cclebranda fit. Haec eft peregrinatio piorum, quöd *’’^^5:; ut peregrini SC hofpites futuri funt, qui eer tam aeternam patriam eoekftem e*P j^^oC Sicuti ludæi in tabernaculis non femper, fed cdo duntaxat dies man^haii j mox redeuntes domum«

^^ Chrifto amp;nbsp;regno eins uattcinetur,pauds percurre : quan* ^^WiQïquot;' ^’*^ ^*^ ^^^ molefta fut, QC multum in explicand» Prophètes labo*

^ a”*^^^^** uaticinatur de fando ÔC augurto regno Chrifti, per totum mon* tfç j*^^roturum fit,ut Chrifius ubicp per totum orbem uerus Dominus amp;nbsp;Deus ’»(«ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’*® Honore palàm colatur, 3C omnes eum Deum flic confite-?

iHo»’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“ pofterum regnum gratiac, non taniû inter Judæos, fed

^*2n nbsp;nbsp;nbsp;*^P’^ facerdotium temporibus Meffiae fînem habere oportüiflc,àliudcp

'w« V i^^* ^ temporalem liberationem frufira expedabant,quam Meflias fa-s lione **^®**’“^ *””” Malachias,de Tpirituali regno amp;nbsp;facerdotio, dicens : Obla? «{Qf’’‘®^‘*»n non acceptabo de manu uefira. Quoniam ab ortu Sûlis,amp; ufq; ad Ittto”'’**^’”“8’’““’* ^^ nomen meum in gennbus.amp;f in omni loco incenfum of*

*?®’quot;*ni mco,atcB oblatio munda : quoniam magnS eft nomen meum in gen# Dominus Scrcimum.

i^. Pf’*^‘*®‘**'P'opH«lt;»fum Malachias, ( quemlonathan Chaldxus, amp;nbsp;Rabbi hoc p ^P^’nteffe Efram ) uaticinatur, quód nomen Dei futuium fit magnum, 'Hiol ’ quot;^^^^ ’*°nten Dei glonficandum amp;nbsp;prxdicandum fit in toto mundo. Hoc öum^T *^ * ^^“^ Euangelium per totum orbem promulgatum inclarefcerer, fju? bui 'u i^*** P^*^ Euangelium enim Meflias orbi innotuit, amp;nbsp;gratia Dei quam no* j^ ^^nriftopromifit amp;nbsp;obtulit, omni creaturx palam denunciata eft. Olim Deus Aboft'*?»,'’^’^^®’” *” ludanotus erar,amp; nomeneiüs magnum in IfraeVuerum curn hun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lus Euangelium gratix Dei per totum orbem dilataffcnt,aliüd -

j^^^^’mnn canftur, exPfal.it j. Ab ortu Solis ufep ad occafum laudabile nomen ^po/lohci y^^'ni,Vbienitn Euangelium Apoftolice amp;nbsp;fincere docetur,hoc en,ubi poemten'/ doârm^ l’Mjär'**^'^ P^^'^’^®’^“”’ *quot; nomine lefu Chrifti annunciatur,tbi fiunt corda humt /^»ditr.

ft«’ piccata, amp;nbsp;Deiopulentam mifericordiam in Chrifto agno* ''amp;tt ^*’*‘^’“1 • Veterem hominem mortificare fobinde ftudent *, amp;nbsp;per fidem IfefQjquot;' ^^° corpora fua in hoftiamuiuam,fandam,amp; Deo acceptam, qui fpiriiua* ^2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tribulationem ferunt patienter propter Dominum,

into '^^**8^''f ^co pro omni benedidione in Chrißo:orant, inuoeât Dominum innocentemep uitam exigunt. Hare omnia funt merx (lts 'æ’^'f ^“’‘ ’“*’^ genres nomen Dei gloriofum amp;nbsp;célébré fit,uidelicet, pura fi? g^'nÜriHum, fuijpfius abnegatio amp;nbsp;confecratto in uoluntatem Dei, prxdicatio ^p? t^*^*'*‘^®‘quot;P‘’»'HenfibiliomdiuitiarumChrifti, quas nobis donat, confeisio j^8 ^fincatio nominis lefu Chrifti,oratio ex fide,amp; gratiarumadio pro fummo the i^obuangtlij^pro (alutifera morte,fit uidoriofifsima refurredione Chrifti, alqsqi nibu» bencHeijs Dei per Chriftum partis. Sic intelligit hanc Prophetiam Thar^ rlt;luocp,d.cens: Nomen meum fanditicatur per manus ueftras, fit ueftra oratio inunda bofha coram me.

Sh **^ ^“^® fi*’'* oportuit gloriofum inter genres in toto mundo,fit gen-s V'”” *’'’f”gt;4^cm adorarent, fit uerum, fit unicum Deum agnofcerent, qui ex t»?’*^*^’quot;’*^ 'pl°* hberaret.atep ita regnum eius ubiep efl'et,ergo necclTe fuit, ut ^ »lt;1^/^”'^8^**»^ omnium gentium rationem haberet,eas per Euangcliu tllu* Xinep regnum fuum fufeiperet,eas defenderet, fouerct fit feruaret.

Phïh ^'*^ **'^*’° ^°P^l’ï Malachias Dominum fit feiuum,uideliccr, loannem Ba? *‘'hi 1^ ^*”^™ » snnuncians loannem ante Chriftum uenturum, fit viam para* (“”.« Chriftum cueftigiofequuturum poft przeurforem loannem,dicmli': Ecce ‘'*lt;«0 Angelum meum,fit repurgabit uiam ante me, uemetep repente ad t^m*

p^i:m fuum Djm'nus^’Jf’” nos quxrïuX ^ Angelus foederis, qu^m uos d^ ^^ ns,ceceuenst, didt Duininusexercituum. Etquis fdümerepotift diema“^^ eius:’dC quis (hie potent cum lileapparuerit f dl enim quad ignis qui rfp^fS ’ «^ quafi B 'mh ( herba ) fullonum « Sedebit ficut conHator amp;nbsp;repurgator ai'g^ p^, emun Jabit iüics Leui.conHabitcp cos ficut aurum, Sgt;C ficut argentum, amp;tf^'^ mino off^rentes oblationem in luflicia.Ut grata ait Domino oblatio lehudä rufalem, ficut in diebus antiquis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-.(^

Hanc Propbetiam Chnfius «pfe Matth.tt.explkat,uocans loanne^B^P'^^ cum angdum,mirccp èC ueh einen ter cum deprxdicatum,omnibus Prophet*’P. fianiiorem facit. Non enim Chrißum prorul adhuc abfentem annunciauit,!«^ |^ to cumoflendens, dtxit : Ecce illc agnus Dci,qui toMit peccata mundi.Bsp**' ^^^ baptifmo poenitentiac m dcferto,amp; concionabatur populo,de co,qui poft *P'“''' .jgt; niebatjuiddicetjde Chrtflo lefu,ut in ipfum crederent, Matting, d/wns. P®®’^ tiam agite. Appropinquat regnum cœloi û, Ego baptifouos aqua ad pocniitf' ^^^ lt;cd qui pofi me ucnturus.fortiof mecfi,cuius nó fum idoneur,ut portetn caki”quot; ta. b cfi,qui uos baptifabit fpiriiu fanlt;fïo,amp;: igni, cuius uentilabrum in manu lt;gt;•gt; » rcpurgabit aream luam, Ód congregabit triucum fuum in horreum, pakam exur et Igni »nextrnguibiP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

Nofa,quód Malachias dick: Dominatorem, hoc cß, ChrinumuentdU templum pmhum.id cß, fiatim, infperato. Nam cum loanncm docentem, P^P j cateruatnn amp;nbsp;agminatim conHucrct,cx improuifo adefi Chriflus ipfc,iublt;lk lt;ari,Si tncipu docere,confer tie in tcmplum ilium Hierofoiymis.

Bt M’lachias aa.'Quem quarntis.Chriflus enimerat m Lege Öf phcïiï,ut uerus liberator lira dis promiflus, ideotç magno Ölt; anxiocordis th ^^j, t lo ilUm expidabani omnes pq. Vocal Ô^ Chriflum Malachias angcIumTou*quot; j ti (eu foederis. M dus efl t mm à pâtre angelus magni nuneq, ut mediator cht* ^ Teflamcntt,aut atternigratiac foederis, quod per preciofam mortem amp;f’®8p% Chrtfli initum amp;nbsp;confirmarum eft. Si hic angelus miflus non effet, neciotrr V -pattern amp;nbsp;nos hoc gtatiar foedus fenjffe^nosep reccacihaffct, amp;nbsp;peccataneftr’ expiaflet, turn in peccatis neftris, in morre, in Dei ka in sternum roanClTe»quot;^ perqflemu’.Verum cum Chriflus ipfe uenerit,amp; hoc Teflamentum feufottit'’^ tis tmpendqs feccrit amp;nbsp;confirmarit, habemus nos qui in Chrtflû credimus.tny^^ do angelo hoc noui Teflamentiremifsioncm peccatorum,artctnam iuflician’i'’ concihitionem cum Deo,uitam amp;nbsp;Cdutem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^

Qoi primus hoc Teflamentum pro miß«, efl Deus, ipfa ueritas : qui ««'''’^ uh amp;nbsp;approbautt.eft Dei naturalis filius,l.berator nofler, in quo patri benep'^jj^ tft:Qui nos hoc foedus docet intdligerc, amp;nbsp;ei credcrequoqp,teftimoniû ’’‘’^^mi quod firmum 0^ ratum id patflum maneat/quodcp nos Dei filij finius,ishBP c^ landlos. Ecce, fix funt impetucfligabilcsdiuinx ChnÛi,â Paulo ubiqj M®‘'?^jeiii ce decantandc.Hinc no temere ait Prophcta;Eicher athem hephczim,hoclt;gt;W . •nxie, cupide, amp;nbsp;fummo animi defidci io expetitis. Seis enim Hephetz in^’j fanda figmficare fingulari quodam defidcrio ac cupiditate alicuius rei i^®*^*’ Up rem aliquam max/mo Audio,uoluntate,cupiditate fiC ardore expetimus. S^’J^jpi raditar ex animo amp;nbsp;fumma cupiditate expedfauerunt Chrtfli aducnium,cuink ^ nos apud Deum per meritumChrifti folius omnemfoelicitatcm t^onkeutorof, ^ licet,plenam hbcrationem ab omnibus mails.Sciebant,id quod notum Tcli3 turn ubiep teftatur, neminem proprijs uiribus legem prarftare peße citra fCuirtutem Mefsi«,neminem etiam nifiper Chriflum iufliciamamp; qui pofte. Ob id expetflabant ilium, ut unicum reconciliatorem amp;' liberate ^ amp;nbsp;uerum unicumep impletorem, ucl, uti Paulus ait: implctioncmlegi*,ot®®^^^ (uamfpemm iUum coHoçabant. Nam ubi DEI tniferieoediam ^^quot;^^‘^^^“^^

Jtlunt aw predicant, ibi amp;nbsp;Chhßum expetunt amp;nbsp;glorifîcant, qui folus nec abus ?*’inundo Dei mifencordiam impetrauit Si promeruit,ueramcp amp;nbsp;«temam hbe* 'ontm attuIit.Hinc Augufttnu# eximius illc Eedefiç Do/lorJuper Pfaïmum 89. ’tiare amp;nbsp;pic amPropter ipfum fidele Tefianientumjn ipfo mediatum eft T cita* nbsp;nbsp;nbsp;'

D^^lt;uin,ipfe mediator Te(tamenc(,ipfc fignator Teßamenti, ipfe fidewflór Teßa^ %tt**P'*^^*^^^*“’*”*^’’^ ^*’f*’^^’* Teflamenti, ipfe coheres Tcßa?

(I^^^ gt;duentus meminit hic Malachias, qui tam grauis amp;nbsp;intolerabiUs futu* VRBANVS.

'”« 1^*1®^ quamuis ucris !fradit»,amp; filqs promifsionis unico folatio,amp; fum^ ^k^®*^oplt;«gt;f’lt;™«*^ ^*^’f^*’ ^ “* ’” Simeone, Lucae z. amp;: Anna Prophetifla, tffl *^'^^’ ^^’^^'^^ efi)alf)s tarnen incredulis Iud3cis,Pharifacis,Sadducacis,a!ijscp ^”ö’'**' hb ”^“’ ^®*’'^*”*^t^® aduenrus fuit, unde nullum gaudium,nec utilitatem perci» .“7^^. Wa^^^ ^”^® üffïndehantur,nrc coram co cofifiere poterant. Omms co» ^^^‘^'* tej . “^^^ wagna fpecie uulgi perßringebat quidem oculos, fed nihil nili erro« lt;l^{^*^®*’^wdiisingt;i,bypoc»iÜ8 ÖC deceptie. Cum Chriflus uenirct,ucra lux mun* ’’'ïni n”’^’P^*' quam gratia amp;nbsp;uentas exorta efl, loan. 1. tumfedudorum errores -^’‘*»®”'**^*^ ^^’^^ fimuSafioJraudes, impoßuraf, hypoertfisep palam fa^ fontArguebat enim amp;nbsp;aceufabat eorS dodrinam, amp;nbsp;uitam palam.

®'^***** ^°‘^‘^*’mi ÖC fandl fsimi in ludatfmo iudicati erat,eos fic cofundebar, ut ® P«erct,tpfos ucros cæcorum duces,amp; puros putos impeßores fiiifle.

’^» 1^^quot;* ^’ng^bum pure amp;nbsp;apofiolice docetur, turn prat prarpotenti ueri« *^®^ hypocrifis confiflere poteß. Imó ram purum, tam defer a turn ’'‘‘fit R • ^”’f’”^* P^*^ ‘^ aceufentur, cum nemoincarne à peccato immu* •litim* .“^‘‘‘’Chriflus ob id natus eß,Ioan.i8.amp; ob earn caufam in mundum ue« ' “«Hati teßimonium daret:amp; qui ex ueritate cß,is audit uocem cius.

^jj’™’®‘’gt;lt;w mcndacia amp;nbsp;hypoenfes in mundo feurrat amp;nbsp;fparferat, fed Chn« Hi^ *’'”’••*’’’«nlt;l*c^ confunderct,amp;I ueritatem doccret. Hinc prior cius ad^ %tibQ^‘'P**f’a‘lt;m amp;nbsp;ingratam mundo dodrlnâ amp;nbsp;aceufationem hanc, cß quafi ’*of(^’^’‘'‘wfcorfam amp;nbsp;mquinamenta ab auto repurgat.minheamep mali à bo ’‘f®4fa^ÏÏ?®®quot;’ b‘«t.Com dccet,iepar3t aurum Si argentum, hoe eß, bonos à cu* ’'’rby^P “’’^oc eft» ’b Induratis hypocrifis . Nam qui ex Deo erst, is audiebat ^Älifirf-’®’’ ”''*^‘* omnibus erroribus, amp;nbsp;abieda omni hypocrifi, fadlusqj dl W k ^*® ’“'*’• lfraelita,tn quo dolus non erat.Per crucê etiam putgabantur p’O’ntutjficut aurum m igne. Hare crux comes efiuerbi,â^ cum 11 ci bo uemt, ^tf f’'^‘°'’’hoc aduentu Chrißus habet ucros Leuitas amp;nbsp;fpiriruales facerdo-? ’’'1(0 *®’ ®^ mundatos.Hi funt,ucfuti Petrus docet, i.cap.z.omncs in Chnfid V” *^’ ^ ’’’^’^’‘quot;* 4tu Euangelium bona fide docent, per quod lulhcia fidei m ‘^ff^’^tmt ucre accepta facnficia in iuflicta,hoc €ß,ihfidc Chrißi,qux ^L^^^ß^OMmDeo.Roma. 2.3.4.Galat.j.Offeruntinfidefeipfos, humde V*®’ for,laudem Ód gratiarum adionem pro redemptione in Chrifio. Et kv^uoties populum per Euangelium à tenebris infidelitatis adluccm, Öd à ’^ Deum conuertunt,toties offerunt Deo oblationtm acceptabi» ’'^’^®'^ Roman. 15. cum genres adfidem Chrifiiconuertcret,tbi '^f^^ f™*® ®°^^^ oblaiionem gentium,acccpiabilcm,fandiHcatam per ipb ?lt;lti^'’‘’'”flt;ftc etiam uidemus regnum Chrißi regn um fphituale r ßc,ÖC fob cru ^'ff.Oaines enim qui in co regno funt, funt facerdotes facnficia eßeren« b) regnum facer dotale, quod hic in terris per crueem probaïur, fient rex A a a j Chrißus

Chrifluseiasexemplumdcdir.Non audis hiefieriir.cntjoncmferrcfiïatoiö*“ minationis,m?.ic{}2t!s amp;Î pon:par,fed audis de regno confiante (ptritu ÖC f’^' , r ludah amp;nbsp;Jerufalemyhoc eft,HccIefia Chrifti facrificat Demino temponbosfquot; fisc facrificium accepnjm,quaba crantjacnficia quondam Abdis,Âbrahæ.lfaW^ cob,quæ facrificia ofierebantur lengé ante tempora,quam Mofes legcm Ä c#®quot; nias à Deo acceoiiïcf,0ii ludxos docuiflet.

Quomodo erant Deo quondam accepta facrificiat’ VRBANYS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

SderiReU ^^’^ fidem in Chriftum.Patriarchx enim expedfabant firma fide promHiJ^^, qwn^do nediélioncm, amp;nbsp;gratiam Dei in Mrfiïa, ex hac fide facrificabant,atcp ita colt»” j^eo 'quoti^ Deum, gratias agentes pio Óf Chriftiano pediore, pro tanta gratia quam proi^quot; di iccfpu ral,ficut Paulus teftatur Heb. 11. Quód impofsibile fit Deo placere fine fi^lt;«M\

recenfet pios illos Patriarchas óf Patres,docetqj ipfos,óf coruopcra per placujfle,Ioquiturcpdc fide in Chriftum,qux efi certa Óf mdubitafaperfuafio,^ , ducia dc gratia Del in Chrifto. Deus nullum in gratiam recipere foftinet, niupg pter Chriftum óf in Chrifto.Nulla igitur alia ucra fides eft, quam fides in Chrl^ Hanc ekefti ante natiuitatem Chrifti tam habucrunt quam nos,óf tamfoetuntC» ftiani quam Apoftoli óf nos. Vnicum duntaxat eft Euangelium, óf unica dun^ fides laluans.Nemo falutem confequitur,nifi Chrifti fidelis, hoc eft, nifi in Chrquot;*''

credat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Capite 4. uariematur Mafacht» de pofieriore adueftfu Chrifti' ad wdidu^ quis fit fiatus futurus rcrum in die nouifsjmo,quse piorum,quse inipiorü fors ®C tus,diccns:Quoniam ecce dicsuenit,ardens ficut clibanus, amp;: erunt omnesiup^j^ atep omms qui farit jinpictatem,lt;ïipu!atSC infiammabit cos dies Domini foW^’’ . cit Dominus excrcituum,quac non relinquet cis radicem Ö^ ramum. Et oridu’' bis timentibus nomen meum Sol iufticisc, amp;: fanitas in pennis eius, amp;nbsp;wibfo’^ pinguefcetis ficut uituli pafcuales . Et pdTundabitis impios, qui erunt puluisl“. plantas pedum ucftrorum,in die qua ego facio,dicir Dominus cxcrcituuni» ^^‘'S demini legis Mofi ferui mei,quam demandaui ei in Horeb ad omnem monlas amp;nbsp;iudicia. Ecce ego mitto uobis Eliam Prophetam, antequam ucni-'^^ Domini,magna amp;nbsp;terribilis.Et reducet cor patrum in filios, amp;nbsp;cor filioruw^^

tres fuos:ne forte uen)am,amp;^ percutiam terram anathemate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. A

ficuti cum Paulus nuncupat.i.Thcfi,y.Philip.i.z.Corin.iJn quo Chriftusif’*quot; j, iefiate cum exercitu cœlefti uenief,iudicaturus uiuos SC mortuos, amp;nbsp;ficuti‘P^*^ cap.3.docet:Ignc ueniet amp;nbsp;mundum iudicabit.Tunc impigqui Euangelilt;”’°?. ^ diderunt,^ in peccatis fuis permanferungfuturi funt ut firamen, Et igngt;’P° Lui cium damnationis habftum,fmpios circundatos à terra amp;nbsp;à facie Domini, to

fempiternum in abyfluminferorum fecum a of er et, qui ignis Sathanæ,angd‘S'‘ ÿ incredulis paratus efi,ficut amp;nbsp;Pfal. 96.air. Ignis ante cum ( Chrißum) pr^^^“ ^^ infiammabit in circuitu inimicos eius,Idep tam certo futurum efi,quant o»fgt;’ ^n^ quee de Chrifto fcripta funt,fa(fta funt;ut quod natus eft,mortuus cii,refofcii3f^’^ quód ad dexteram Dei collocatus efi,quod ludaeos óf genres in ouile fount cofS . gauit.Hinc dicit;Dominus exercituum,ucl Deus omnipotens dixiiJs cetfO”

Et quanquam impq in ferris Deum,óf populum Dei contcmnant,5.' fe^^ infokntia turgidipios uelcolloquiindignos duxerint,atcp ctiamgrauifsimin^ ^^ affeccrint, nee aliter uitam exegerint, quamfiipforumproprius fuiflet pj ïwfc'oriMM P*^rpctuo uoluptatibus óf mundanis gaudqs indulgcre uoluerjnt,attampn

mini fic confundentur,fic omnla corü euanefccnt,ut nihil fit rcliqui ilüs ^'T^*^ Oês opes temporales,uoluptates ac gaudia atep uitaipforu auferentur ah ipW ^^

^fJcdaif pîcrm bona.quæ hie ncglcxernnt SC contempferunf,non quarrt uidebunt» ■erfi'er rf:;f cnrquot;r di extermmabuntur à terra m mortem oeternam. Hoc figmfi^? ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^’ ^^'^quod Dominus Deus neep rsdiccni neep germen,fiuc frort

fsfitillis r?lic9urus,hoc efr, cum corpore turn anima in ar tern um in tenebras infer älcspraccspitatos damnabitjUt neep temporaÜum neep xternorum bonorum quic# Wa Deo expédia re, aut unquam ijs frui pofsint.Sicut com arborem in totum a« O'ereüf perdere uolumus,tum non rami tantum aliquot inde sudluntur, nee ufep truncum amputaturjed ÔC radix eius effoditur,ne unquam fuppuKuIarc pofsir.

Sfd longe alia erit piorû Fortuna,qui nomen Dei rimuerunr, qutep crcdidcrune P®‘tnanc temporalem uitam meliorem uenturam,ót; Chrifrum in die nouifsimo iu* •dom feuerum cxcrcitaturom,5C unicoiep redditurum iuxta td quod fecit. idecép ^(^nacuita tinrent Deum ut iuftum indicé,qui rationêdequoltbet etiam uerbo ocio» quot;i extreme iudicio exaeQurus fit : amp;nbsp;diligunteum ut fidum pattern,à quo optima fibi promittunt amp;nbsp;fp er ant, non aliter quam blij : cum per panenuam in bonis ^ftibus hie quaefierint uitam 2etcrnam,quam illis Deus in Chrifto promibnidcccp amp;nbsp;honorem amp;nbsp;immortalitatem Rom.i, Hoc uult Malachias ubi iiQ, '’quot;^dtibus Deu orietur fol lufiiciae. Soliuftieix eft Chriftus lefus: is illuminât Hi ”?’^ognitione Dei âf noftri ipfius,is folus radijs fidci nos iuftos facit.Solus c* dtaimus Si nnidifsimus.Sol omnis innocetix attp iulfcix,in quo nulla macula, Ilt,^quot;'’^'’»’''’^ nebula peccati eft:Solus die accendit amp;nbsp;caiefacit frigida corda no* ((^?’^®0*‘wusfui,aridumcp amp;; torridum (olum noftrum fecundat,ut fruóus lufti 801 • Qu'ppe citra ipfum nihil boni opcrari poftun1us.Ioan.15. Cum hic tk '’’’’perfeda elaritate exortus fuerit,tum adferet nobis datum Sc optatum lilS *5lutiferx ætciniîatis, luccbitép nobis in fempitcrnû,nrcp unq; nobis occidcr. l(pM “'’ pennis huius folis eft fanitas fiue falus : Hebrxa uox eft hic Mar pc à uoce iDf’S*'^fignificatfanare, mcdcrl. Notaigitur. Nospcriculohfsime àjetaliter Iktd jquot;”’**Plt;^ccatum enim cum corpus turn animam letali ueneno nobis infecit Öd 'gt;$at ^””^13 plena eft peccatts. Corpus itidem plenum peccatis amp;nbsp;mor tali rate, ^4u J^”'”’’^^’* moriendum fuiftet, ft Deus nobilcum in indicium intrare uelleu c^iri/?i« '^%’?'”** ^ Ixtalitcr egrotanti naturemedicum dedit Chriftum, qm naturam “quot;“^ ’quot;‘‘‘^ iï)J''^’.bomnimorbol*beraret,corpus amp;animam fanitati reftitueret. Qui hunc''^ ’‘’'’’* ^m»*?’'^^'^^*^» lt;^ecdens in eS,is à peccatis öd omnibus mails,qux peccatu fecum *”*• ””16 ■ nbsp;nbsp;^”^*«3«uabiwr,0dprorfus hberabitur tarn corpore quam anima. Ani»

^Orh ’'’îl“'’*”nlt;ntis peccati, malarum cogitatfenum amp;nbsp;cupiditatum mundabitur* IWefl) *quot;'°’^*’’n’^^ nd corruptibiUtate hberabitur. Siquidem hic med eus Deus Hf '’ '^^*^*’ ’^’”‘^ folam Caufam fufeepit humanam in Ie naturam,ut earn in nobis

^- *‘*^nPropheta:Sjb pennis eius fanitas uel falus. Nam qui fub pertnas hu« SfJ °f’^8*h^ ^2initate apud cumquxritautfa!uiem,is faluarur.P«lt;fturataucrba *^4 k quot;^^ ’*'^^ fibi uolunt,qua m quod Euangeliftx Ôt; Apoftoli difertis amp;nbsp;apcr^

V’’”Chriftumcredemuitam xternam habet, habetcerteueram amp;nbsp;arternam Çfni. Nam qui in peccatis manet,« marter in longe omnium periculofifsimo w’^^offtwroortem çternam.Ira enim Dei manet fuper cum.loan.?. Verum ^’^‘’“‘^ medicum fide fufcipit,is xternam Gnitatem confequitur cor ^(^’^animx. Certe comparât feipfum Mcdico.Matth.p.figniHcans fc ad homi:* hlj’'®'»fi^’’h Medici» ad male habentesftuamep hanc artem etiam in terris iehi ^'''^^8’’^”’*^o**^* poieiiMlr declarauit SC exercuit , cum animas à peccatis, ôC ’^ omnis generis morbis fanauit amp;nbsp;reftituit, ucrum etiam à 'jjrftufeitauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNA.

“'’’* ^•’I’chiai quod dial ; Egrediemini,falietis,amp; ingrediemini ficut ''’»ginaiusf

Pn^urata locutio cft de pfjs,qui ucrbum Dei,prac{ïanhTsjma pafcuahabfnt,^' lt;n die Domini bene habebunt.Tum enim ab omnibus malis,a pcccatis,4 cupidité tibus malis,a mortc,a perfecutione,metu,anxjetate,St^ afflidlione prorfusimnw^ Sd uacui erunt.Hinc Paulus diem extremum uocai diem redemptionis. ^^Pî” 2 Lucx il, hortatur pios ut tollaat capita fua appropinquate die illo, eo quód amp;nbsp;f«» dcmpiio lil or urn appropinquet : Turn 0^ poftremus hoftis piorum, uiddiect,^ amata abolcbitur, amp;nbsp;mortalitas à uita Chrifti deglutietur, Turn Iibertatcm amp;»lt;•quot;* tatem habebunf,ut femper fint cum Chtido citra impediments corporis,quod nu» Loors Slt; defes amp;nbsp;imbcciUc cd,fed die nouifsimo erit immortale.ekgans^’”^^^ ritaii folii.forte.'robuftum.ucgetumjfubnle,habile,fpirituale amp;nbsp;agde,seterna faniw prxditum. Nam Ód corpore amp;nbsp;anima faluantur, ficuti Symbolum fidei noftfX»» docet:Credo refurredionem carnis,quam cum anima glonficari Äxternuminu^f oportet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ito

Hic in terris pij impforum pedibus preteruntur S^ proeukantur, nuW^f guntur, peripfemata funt, omnium iniurqs amp;nbsp;ludibrqs «xpofirifunt, ac indien ^ elfe deterrimi homines ac xatJ«f;a«T«, Siquidem ufcp ad diem nouifsimum, temp Cruris cft omnibus eledlis, V crum ubi Chriftus fel lufticix ê coclis dcfccnderit,iu ab impijs,paleas à tritico fcgrcgalt;uru»,tum fiet return omnium mutatio, turn to» mundi ftrepitus 6C magnificentia,gIoriaÄ confidentia omnis cocidet amp;^ cwodt turn imprj è gloria fua deturbati Ód perpétua ignommia afFcdiiJcabeHum ftrorum fient,turn conculcabuniur, proterentur,dd uiliores foediotesep qua» W platearum in perpetuum iudicabuntur. Nam qui hk cum Chrifto pshtutjisin^^.^ uita cum co glorificabitur amp;nbsp;regnabit. At qui hic Euangelio non crcdit,nec 0* capiti noftro in cruce coformis fit, is in nouifsimo ludicio ad horrendos amp;3tid» dolores,calamitates.mifetias amp;nbsp;mortem cum omnibus diabolis damnabitur,

Idep facict Dominus Zebaoth fiue cxcrcituQ. Is cum diem adducet,cu» lt;» ^ dus fccurifsimeuixerit : 0(1 fuis,hoc eß,Chriftifidchbu8 regnum glofisedabilj^'' ipfis per Prophetas amp;nbsp;Euangeliftas ubicp promifit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

In fequentibus hortatur populü,ut reuocêt fibl in memoria legem MoM^ dlcaCTempus Mefsiae non iam proeul abeft,mox aderit,uidete óf u’g‘late,nc^ uifitationis ueftrx ncg!igatis,ne offendamini in illo, cum ucncrit. Mof« pf^^i Dcuteronom.ö.qoód Deus excitaturu# uobis fit Prophetam de fratribus ult;^ cut Mofen, hoe cft,qui etiarn ucrus fit homo ficur Mofes, is ex mandaio Dd’jjp) bit. Qui doeftrinacius audire noluerit,eum Deus fupplicio afficiet.Didt «»^^|^ j fcs,quód Deus hoc ab ipfo rcquifituru« fit, hoc eft, quod ij qui Euangdio |,j0( credcre rccufarint,illiin die nouifsimo rationem Deo redduuri fint, Ä pf»F^^ credulitatem fuam iuxta indignationem iudicabuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,j(?

Si ludaei huic admonitioni paruiftent, Sf Chriftum in Mofe diIiglt;nri»*Xj|ÿ Ii;flent,fi perfonamSf minifterium eiusprobius cognofccrc didiciflcnt,cu»’J^^( ram diligenter de Chrifto fcribat, turn diem uifitationis ipfius no tarn W^Aj^ dite ncglcxiftcnt, fed Chriftum fufeepiffent.ôf maiorem xftimaircntqu«quot;’^ ^ Verum cum Chriftus uenirct,Mofi adhuc difeipuli efte uoluerunt, cum »»^ ^^z pus Mofi expletum iam efiet. Nam Mofes fcruus duntaxat in domo Ddtf’^j^^j) rum ubi Dominus ipfe Chriftus uenirct,fcruo cedendum fuif,0f audieduA”* quod Chriftus loquebatur ex mandate partit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .^iH

• nbsp;nbsp;nbsp;Habebat amp;nbsp;iufticia fidei teftimonium fuum in lege Mofi amp;nbsp;Propbet**, cum doccretur à Chrifto amp;nbsp;Apoftohj,dicentihus : Poenitentiam agite amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

uangclio, ludaei eorum dodrinam contcmnebant,uolcntes luftifican p^ f legcm cius,ucrocp mediatore 6f faluatore Chrifto non ad id utebantur, ^^.Vjb» preciofum illum lapidem angularem,ncc uti eo ad ftruduram fufimcbant^ nunabiles fadi funt óf miferrime periecunt cum ftrudura fua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giü*

Et ne dxs prions aduentusChndi illos latere poflet, fignS rtotabik ïlhs prx^ quot;^'^uodifccrc potuiirent,tempus Mefsiae iam in foribus elle, promittens i!llt;lt; an* jtdicm ilium magnum,praccurforem Chrilh loanncm Baptifiam,cumcp uocat He* ^qo-a Ctinftum pracceflurus, eicp uiam paraturus erat in fp:iitu amp;' untute Hc'^ kficuti Angélus Dei, Lucx i. hanc prophetiam de E5i3,dc loannc interpretatur. «Chriftos ipfe hâc prophetiam Matih.ii»appIicatIoanniBapti(læfuo,lt;licens:ipfe «Ktt Ioanncs,cft ilic Elias qui uenturus erat, hoc eft,dc quo Malachias pollremus '^fophetarum uaticinatus eh.Qui aures habet ad audiêdum, audiat. Sedlt;or eorum *’'«catu'nerat,aufe»eorumobturatae,utnihilintelligercfcftinerent.

Vocal ai tcm d»em prioris aduentus ilhus horribilcm propter ludeorum defe« ’’’’'‘”^ *' ' 'ontmô^ fxcxcationem, Ante enim erant populus diIe?îus,hacreditas Dci;ue- Î*^”^“^^”* HiubiDei fthuniuerum Mefsiam ê medio tollerent,amp; Barrabatn maleficum üh ”®’’'’ ' *’ ^’quot;S^’*^^*^ ‘^^ ^^ ^ ^*^* ^^^* uindicandum optarent, tum ^ quot;tîliamp;excæcati funt, regnum Dei ab ijs ablatum eft, ciuitatem, templû ÔC totam nu j^’’*quot;”™^fwjnlt;» amp;nbsp;fm fptritoali ^ corporali captiuitate affliguntur ad hune

* p’^'g^Wesép in filio» adoptati funt, Wii ■ ?*^ **^ 'quot;“'^ Herem feu Anathema,quo terra pereuffa eß. Qui uerô loanni jj ''pio crediiierunt,amp; Chriftum iuflificatorcm fuum eße duxerunf,relic^o Mofe, Md^*** ’’‘’‘hemajUt fuerunt ApoHoli,amp;lïj qui ex ludxis Chrißo Ôt! Apofiolis ''•’T ^®‘’^‘‘” Ptophetis uocantur reliquiae. Significat igitur Malachiasfqui □« '”0111' ”'’’”““® conclude) Mofen cum fua lege Ôd Prephetas confentiens tefti* ^ùr?^’”^®P*’’*“'^®‘^^»9‘’®‘* ^®*“* ^^ uerusliberator lfraelis,qua(i dicat:Mofes ''üiJ '''^”’ tempus in domo Domini feruiuit,figurls fjis,cxterno facnficioQc fa St’4'''“®®*^°'®®» ^ apeth* etiam promifsiombus de Chrißo uaticinatus eß, ^“*’” ”^ Chrißum rctulit. Hic eß fernen Abrahy,per quod om* ^(o?’'***Squot;t;d»contur, Hie eß uerus Pontifex,uerum facnficium propiciatonum ^^^’^^’‘'^’^^^’^'^’^P^quot;’ ’” deferto,Prophlt;ta illc magnus, ^*»idi, . ®'‘’^* ^t*lt;i**« omnes,qui Dei indignationem nolint incurrcre.dihl us æ^^”'^*’’ *’^8’^^^ promifeiat: Videte itacp cum uenerit,nc fer-s ^% P®™*®o,figuras amp;nbsp;umbras pro ueritate amp;nbsp;luce amplecßamini. Vere enim ^^tgt;»to *'î^° ^‘’^ ^ Prophetx omnes uno ore uaticinanrur.Si hunc non fufee* ^^’a?®*^ Moß nee Prophet» creditia, amp;nbsp;anathemate uos percutict Deus, nobis.

fc'*P’tO ^ ^^‘^ ^^® neßro fit bus Sf gloria in perpetuum pro dono Prophe i fC0h ’®^™ nófirum Jefum NazarenS, uerum amp;nbsp;unicum Mcfsiâ,qui in lege ^tftin^P’^’ffus,^^plenimdine temporis,uidclicet ante 1500. annos mif* i’ïit d^^ ’’'Undum.omniacp plenc óf ad unguem prxßitif,qux ad reparation %ft ”'P^^®”^‘^ ’b^iJut^lt;*’ generis humani neeeßaria erant, qui nunc fed et vH h ^®’gt;Ponttf« lieft«r,âf emnipotens rtx infecub.

^tek*’?*®^’**”^^*’ ^harrfsima, tere prxcipua uaticiniade Chrißo lefu ex omni* w r ’^^’ potui dihgentia eelSecta amp;nbsp;explicata. Vnde nunc fcire potes \^gt;ltus^ie PalchxabHicrolblymisad Emaum uft^duebua ißis difapuhs *^^^^ ’^ Hierofolymis do.ßadtjs tantum,uidétur quèd Chrißum '^%^iai hasProphetiagt; adduxerit, quas per aliquot hebdomadastu mihi ex» , L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBANVS.

f. Ci ” ”t Chrißum fado initio à Mofe óf omnibus prophetis interpre tf \' ^ ^ omnibus fcripturis,qux de ipfo erant. Hinc colhgi poteft egre* lb^V*°”^’® toncionemfuiffe,qua eomprobauit amp;nbsp;confirmauit hbi per v\^ ^‘quot;^^^^’® gloriam fuam fugt;ße.Credibile tarnen eß,Chrißum prarci« Sfif ^’^P’bgt;onc,relurrcdione,afcenfione amp;nbsp;regno xternx glor x oifcpu* ^htmn eße,uc difcerent bonam uolqntatem Dei patnseße, ut-dikdus iphu«

ipBus RKui lefus Chrißus uerum Ifradem rcdimercf.nó auro aut argenfo, nonnn^ dana potentta amp;nbsp;magnificentiajed in inOrmitate crue»» fanguine fuo precioßamp;j»’^ ab omnibus hoßibus à mundo fcekrato amp;nbsp;maliùofo, à peccatis uenenatis, gt;’’^L horrenda,amp; ab hoße hoßro perpetuo amp;nbsp;truculentiisimo, quo cum nobis btUuni «r7PV(/'op,Satana ciusep membrisomnibus*

Multus fui in citandis fcripturis cam ob caufam,ut concionem Chrifli, ^gt;”^ turn attinet ad teßimonia Prophetarum,magis affequerer amp;nbsp;planius explicartn’» quod ante tibi dixi.

Sid quid uidetur tibi f nonne Paradifus ipOfsima eß/uma amp;nbsp;in terri» pio pedion, falmfica myßeria Chrißi in Prophetis fide quaercre amp;nbsp;dikcreï'(ßtquot; ^ fortes Chrißi milites Iheßalonicenfes faôitarunt) cum id/plurimum facial sd^^^ firmandam ac ßabiliendam fidem noßram Chrißianam, cui Deus Domina cam folidum iccit fundamentum ab initio mûdi per feruos funs Prophetas ßoC^ qui uetußifsimi in terris doctores font, amp;nbsp;Euangclium lefu Chrißi, uetüftifd'” ^^ terris dodlrina, quac femper à Satana amp;nbsp;membris eius, hzreticis, uehementri oppugnata quidem,fcd perpetuo eludlata,tandem uidoriam obtinuit Ô^ uit,Quippe Dei uerbum manet in aeternum*

Hxcpafchalis conciocarior amp;nbsp;antiquior mihieß totius mundi opibu»«*^ gnificentia. Imô quid funt centies mille mundi cum uanitate dfuitiarumpotent ^ gloriæ.ad tantas Dei promifsiones quas inChrißo habemus, quam merumii* Gratias ago Deo patri fidifsimo,qgt; ad diem illum optatifsimu mihi uiuerecc*’^ ut tam Apofiolicam concionem audire potuerim. Ac fpero poflhac ’’^^’’’S^Lü Iius babituras,me^ non exiguum hinc fruóum perccpifle,ut diem illum p’^ ^^^ tifsimum fpirituali lacticia quotidie eelebrem m Chrißo : Hoc namep Euangt^^|^^^ Prophetis tot ante feeuhs prom-num amp;nbsp;tempore extremo palam per totuffl”*^ prçdicatû,non excludit me. O mms enim qui in Chriflu credit, Si nomen_lt;W . cat,faluus ent.Hic non meum meritum,fed infinitum mentum lefuChrifti^l’ w bus Prophetis amp;nbsp;Euangelifiis decantatum, ad iußieiam 0^ falutem neccHaf’^^ prardicatur.Mifericors 5C arternus Deus pater Domini noflri lefu ChriOi^^ fit laudâdus in fecula feculorû, propter faluifica myßeria facrofandi Euangeli) Icfu,qu3c nobis indignis tam nuïencorditer aperir, amp;nbsp;tam opulente dcnauii'

Nunc kis quid D.PauIus uclit,ubi ait lefum Chrißum eße fapientian’'’jj(^ à Deo datam,iußieiam noßram, fandifîcationê amp;nbsp;redcmptioncm:0^ qü*‘'^

ANNA.,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^rj/'

Scio amp;f credo,Dcus adaugeat mihi fidem. Ac te rogo optime Ö^ *””^^(5)^ s fime pater eoetefiis per lefum Chrißum unicum rcconciliatorem noßru*”’ “ pfji ris faluiHcum Euangclium Ineffabilis granx tux in Chrißo unigenitoffi® HjjjOi mißum amp;nbsp;donatum,etiam liberis noßris charifsimis,quos dedißi nobi») ’®A(,(^ dum regnum Chrißi ÔC ad glortam fanóifsimt nominis tui, per Spid*^*” j^niquot;' luum reutlare,utamp; ipfi perinternam fpiritus doónnam,Chrißi blij W*^ ^ JiyH* intelligant 3^credant,incp ea fide Chrißi ÖC fpe Euagdij ac ueri hraelnp^'' r tuum perfeuerent.

Suwnw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totius mundiopes nihilfuntad hancfidem Chrißianam. OptoHP ^|^,

tonum (•lt; ddeißis non aliud bonum,non alias dotes,non alias opes ac thfß’‘^''“quot;’’?°Loptin’’'’ gnitto E«* rcditatem,quâm ueram amp;nbsp;confiantem fidem huius concionis :

Meelij de abunde diuites funt hic amp;nbsp;pofi hanc uita, ut maxime etiarn m bis terris * ^^j^^j^ui lef» chri^ panis pet totam uitam ipfis quacrendus eflet. Per fidem emm in CbnIiMlt;® p^yd)

.^Äpatrom,Deum filiurn, Deum7piritum fangum, uerum Sc unum Deum per Aïbilt beneficium amp;nbsp;meritum Chnftjjqui propter nos honio falt;ïus clï,ut nos ^utircdd?remur,5u ut Deus, pater noRer indulgentilsimus fieret. Quid deefie J'^poteft cum te unicum uerum amp;nbsp;uiuum Deum habemus parrem,per Chnlium ‘’'»inum noftrum,qui cR propria nodra iudicia,uita à: falus ƒ

te ^v*”^ ^^* femet me S^ te amp;nbsp;liberös nodros mifericori Deus. Turn nihil cd I^MTuwprxebrenobifcum agitur. Turn uerum fpiritus gaudium habemus,

*^ bons Cekbramu« Ixtum Pafchx fedum, donee ex hac fluxa amp;nbsp;^n L?’^^®^®^*ßc regnö dhriRi DomininoRri amp;nbsp;ueri Dei,quod ab initio muni k* P’^æP***“™ eft,perueniamus,unà cum diledis iiberis nodris. De quo ni« ilih, ‘ ^^’ confirme! fîdemamp;fpem nodram, ad gloriam fandinominia

^W ^“°bdie,prscmifla ante gratiarum adione amp;nbsp;prtcatione ardent/, quae ha^ ^8£ ^*®quot;8®*«wpóre de Euangelio Icfu Chridi diximus,ferio apud te expend njj^ ’n corde tanquam unicum amp;nbsp;preciofifsimum thefaurwn amp;nbsp;cimelium aller«

TRl^DENTrSSTMO ET OR/^TISS-^^ Domino i^^tomo ßcrg^baupcn-,(Jonß/[i F^anoucricnßuni)^^^^ ç;^ paccm Dei per Ghril^m ^ foannez TreniCiH^

SJ^i^i^si Qmi liasfummiZJ' incompar abdis uiri Dt ^^^‘^^^^Jisf ^^n^elis ttbi dedicatas^uirprudentißime:,tranfu^ ’^ latinam-, ut exteris etiam nationibits communes ferent » 1^0^^ eni/n funt, qu^e ab omnibus in omnibus hn^is zqj' notioft^ ^^^ ^antur^ Omnia enim compkxusediyqujedeufroi^^y'^ ^lii^^^gencre dici po (fint. Pdte ui lus eß de ,^n^dis in ra locitSyiptem non atti^erit ó* exphearit ^ Sane nullum^ focupîetiiii ^^th^ Tiii^ de hoc argumentaJer^tum uidcre mihi contigit^ Qumautem tti^.1^^^ author ipfè inhn^uanobisuemaculaea^devantiduxi f:^ hanc v^ß^^ dedieddam el^:nec uidi ipia fronte et ore ddalium honefe transferre ^^^’‘^^ quodtuumtamper donationem autorisfadlum e^lj ^ metuebafn/tte^^j ^ ertmenfurtie^u^ere nonpoffefi tak quid auftsfuifem^C^c ßtte^if'^^^ mihi occaßionefn oblatam^i^ua te mlhidc/nercarperhoc duakeun^^’^^J tuafn'pmihibeneuokntiam coneihiem^ in^tuam amicttiam, quamdEnth^fj efè antiqutuódffnuenhJbdamaceïpio exuiris ùlti7^^solt^temukarumedJ'^ uirtutum laude cumulatum-,te pietati dddi^ifimum efè, uerie^ uendiC fudio tnulios nonlabores dcpericulafujcipercyfmma^ beneti»^ ^ ros pios ac do^os compkdii.'Ie^ rogo^ut me inter amicos clientet^^\ tuorum uelfde-,uelfudio^ue/ obfruantia cefurum connumérare^i^’’^

Bene uak uirprudentißime in C/mßo, qui te ueßr^h^eip. qu^^ diutißime Jèruet incolumem, tua^iconß/ia ommayad^k^ riarn Dei ç^ P^dp-ueßrer faiutem ^ubernet, ^

VDE N TIS S IMO VIRO 0. AN# tonio BerghaufenjConfuli in Hannouer,prccatur Vrba* nus Rhegius Gratiam Sd pacem Dd in Chrißo Icfu»

S^^^^j Eins âme darißime Cf' pruJentißime uir, Patrone mi fingularisy ut Jua^ tHa^ E^omihas, de bonis uc mlt;t[M t^n^elis-, (pias apud uos babukde uerbo,ß fieripoljet-, defcriptas in ma^f ^1 ”^^ bominum emittam, ut boni ac pij uiri in aliJj etiam lacis eas levant^acfruélum inde ahejuem aeeßionem^i udpietatem fa^ iniufia necimpiapetenti morem^erendumefjèduxi.^ (pee memorie' adlycerebant^ quantum ^nimo recoHe^i ac confcripß,cr nunc in publicum éditas ad ^^ ^^{^^^^^'^ ^^^‘^ '^fifiufculum non refipuente nee im^rato am^ ^'^itf?'^^^ ^^^ I'^^^^I^^^^^efi^^onfu/os, donee aliijuando.ubi plujculum oei/ ^^^f^lt;^^‘^ ^^.^^^^f ff^^i opii^7 quad tibi honori efe dueat^ ^^‘^^ ^^^'^•fi^^^^^^^^^^^^ ^^^^'^ybreuiter omnia mea JeßtsDominus naßer captumc)^ tnigt; ^^«!^ p^d^ nbsp;nbsp;^* CT omnibuspijsy guißnt apuduos fdannoueri^ad /o^

I ^ ' plicari folet Euangelium, quod extat decimo odauo 54’‘*^?jyi quot;X^N ^ i thzi,fumpta occafione ex his uerbis : Angeli eorum in f^'JÏ’^^ j per uident faciem patris mei qui in cœlis eft. Cum autem a Scripturç utriufm Teflamenti multa de fandis Angelis 00^ Deoamp;cohzredes xt^nxlf® /

parte in aliud tempus œiedîa ac dilata,nunc per hanc horam,auxilio amp;nbsp;gf’^? ^ de Angelis duntaxatagemus,qui prolixe hoc de nobis funt mcriti,amp; A“° , ^pÿ rentur, ut honorific^ 0«; pie de illis loquamur,amp; fentiamus,corumcp ’^^'’’‘’^’S animi gratitudine ac reuerentia,ad laudem amp;nbsp;gloriam Dei recolamus,atcp amp;*’

renouemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^ypi

Vt autem facilius hzc concio à quouis intclligi amp;nbsp;memoriae affigipo*^'*’ 1 ordinem feruabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jO

Primumex Sacris litcris oftendam,qualis creatura Angelus fit* iinius,an uero uarq generis fint Angeli. Poflremóquód Angeloruinßt’’”^(^l um, quae eorum funeßio amp;nbsp;opus, à Deo ipfis mandatum, exemplis utttri’^ .^ 1 Teflamenti explicabo,ut rite amp;nbsp;pie Sandorum Angclorum feflutn ^0quot;^jii 1 •angdi«. eelebremus. Principio itacp fcitote quod uox,Angelus, nomen funeßionis^ ^^ I hiflertj fit,nonfubflantiae, eftep uox grzea, fignificans nunc/um, quem ^ ^WI , cant Maleachi. Si autem fcire auemus qualis creatura Angelus fit,quae iHius in^ j I tia feu effentia fit, neceflè efl,ut os Dei, hoc efl, Scripturam facram confi»*^)( I earn ea de re fcifcitemur.Ratio enim 0^ naturalis philofophia tota nihil cef“‘ | renouit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Quidam olim putauerunt Angelos effe corporales creaturas, qu’ï^j'’^’ mines,fortafsis decepti, quód aliquando Angeli corporali fpecie bominis^^ bus apparuerunt. Scd erronea hzc efl opinio rationis, quae in caduco, «y amp;nbsp;mortali hoe corpore per externos fuos fenfus res cognofcit, atep ideolt;^jj^* ralia feu fpiritualia non intdligit, cum ea in fua fubflantia extemis fenOi’'^ ƒ prehendi amp;nbsp;capinon pofsint. Nonhabemus certiorem, non meliorem,f’^^j,(iigt; f. ciorem Do(fîorcm,quàmChriflum,pcrquemomnes Angeliamp; hom®^^!* funt, nouitep optime,extra dubium,Creator creaturas fuas, Is docet no’Puj^i'' Euangclio,ut Matthäi duodecimo,Luez odlauo amp;nbsp;decimo,a!qscp locis^^^^yp^ ; Aw^flur gelus fit fpiritus,aut fubflantia fpiritualis. Nam Luez 24. cum iplum Ap® Ai' * fubiliHtid refurredionem uidiflent, putarentep fe fpiritum uidere,dixit ad cos Doi»® ƒ f^uruuaUs. detc manus meas Si pedes meos,quia ego ipfe fum. Contredate me Ä ®’* j^/ fpiritus carnem amp;oira non habet,ficut me uidetis habere. Etoftendii^’ .y(i'

ac pedes. Hie docet nos Chrißus diferimen inter fpiritus amp;nbsp;corporal« » ugt; Quippeduplices fubßantias increaturis condidit Deus: quafdani f^^P^j^^ Uifibiles creaturas, qualcs funt homines, item bruta,aliacp corpora,^»^ “ .^ pt'' tangi poflunt : quafdam fpirituales, quae fpiritus uocantur, quarum few®'‘^jy corporalis eß, aut ex dementis conflata atep conßituta efl. Tales fp(fiw^'‘^’j^jk'?’ rae funt animae rationales hominum, amp;nbsp;Angclicac naturae, qux in f^ quot;®’’^’''*t ofla aut carnem. Angelus in fubflantia fua manibus prehendi aut ^°'’”^. p^i includi, aut uideri oculis carnahbus non potefl. Has fpirituales Creator prae cacteris creaturis eximie nobilitatas, pracccllentibus denn,^^^ppi'l amp;nbsp;fingulari eximiac^ fapientia atep inteiligentia, tnirando robore acp ÿ^

’'^s^ maximis ufrtutibus ac dotibus ornauit atcp cumulauit, eorumep opera atcp ^inißerjo ad maxima négocia conficienda atep expedienda, ufus eft. Atep ita D. ^’dus ad Hebroos Angelos uocat fpiritus. Etenim natura corum admodum Sd **imic nobilis,pracftans,amp; mirjfica eft. Ex bis liquidé patet, colligicp poteft. An« S^bs bonos die crcaturas fpirituales, qux ad imaginem Dei quocp btfiae amp;nbsp;con« ^'tæfunt in hoc, ut Deum perpetuis laudibus uehant Qi. eelebrent. De quo poHea ’•■cam.

Secundo difeendum eft etiam nobis, an plura Angelorum genera fint. Hie e . , -pinis Literis feimus, amp;nbsp;bonos ÔC malos efte Angelos. Bonos uocat Deus blios ç^ly^*^** *‘*os, lob 33. Mali uero angeli funt Diaboli. Scd miretur ac roget fottafsis aliquis, '»'de originem ducant fuam DiabolJ, cum Mofes dicat in Gencfi: Vidit Deus blinda quae fecerac,amp;' erant ualde bona, AtScriptura uocat Diabolos fpiritus ma^ quot;*• lam uere cum hoc extra controuerfiam pofitum fit, omne quod ex fubftantia anioU Confiât, aut ab alio effe conditum, idep eft creatura, aut ex fefe fubfiftere, unde aliae cur malL quot;taturac fuam originem habeant. Ea autem ex fe Si per fc fubOftens Subftantia,crt quot;'tus amp;nbsp;acternus Deus,qui omnia condidit,nec ipfe conditus eft aut creatus. Cum quot;tro Deus bonus fit, imó ipfa bonitas,non poteftmali quippiam condere, fed '»»nes Dei créature aut fubftantiae bonac funt. Vnde igitur malitia illa naturarum, iuxta conditionem diuinam bpnx funt f liefpondco. Sacrac Liters perfpicuis «bis docent, diabolos non efte creatos malos, led ex propria uoluntate, arbitrio 'tplibidine à Deo defciuïftc.inobedicntes, contumaces 5lt; Dei hoftes fadios efte, 'ucexhorribilijUirulento, capitali,immani atep infinito odio contra Deum con« erwturam humanamad inobedientiam fiatim in paradifo ceepe# ula H ^‘^^quot;^^ °^^ ’'^*^'tgt;itatenj exercebunt diaboliin genus humanum ^^^dludicium illud extremum Öd publicum, ubi cundlx eorum uires frangcntur, hen^quot;’?®*®™’” poten«’Ö^ “’® finem eft habitura, ubi in horribilia aeternae ge« [jy ''’Wplicia in sternum cruciandi atcp torquendi præcipitabuntur, Eefi autem uetb^quot;*'°'^^’ ^ linguæ totam rationem fpiritualium creaturarum nee capere, nee utnt*'°quot;^*‘^“^ P®^oot, feiendum eft tarnen nobis,maximam,ód terribilem efte fc» Sdtftd”'’^’””* ^eus in Angelos iUos contumaces atep inobedientes exercuit. ’mard'*''”^quot;’ ’” Angelis illismalis efte uirulentam à infinitam acerbitatem, ^fffe**'?™’^ °*^*om fimultatemcp in Deum, iracundiamep impotentifsimam t'uni ,^^**quot;”*”gt;90’™ horribtli quadam Qi immani facuitia in totum genus huma-fuit ^''^^^'^' ^ exacuuni. Et fumma illius infolentia ac fuperbia contemptuscp Ödamp;rv ^^’ fihum. ideoep prxlq fid dimicationis illius maxima: inter filium * Mu p^°fo®)ft’«m initio Genefismentio fit, ubi legimus,quód fernen pro« ”'len'” • ®?*quot;turum Serpentem, quodep Serpens uindidac cupiditate infinita ^ditJ’^f ^® ^tcp inexplebili odio omnibus uiribus, fumma immanitate aten cru, ^‘’‘'‘«jenilludfitperfccuturus.

^^^^od autem Angeli propria fua uoluntate amp;nbsp;libidine inobedientes fac^i fint, ^« H j^**’®“® ’0 puritatem amiferint, teftatur Epiftola ludæ, ubi claré Öi di* \i .• ^8«li non feruaucrunt fuam originem, hoe eft, principio puri ac %t'’^^H^* ^^^^ * **^ deinde inobedientes fadli funt, ficuti Öf Petrus ait cos pee# ^'Hc'^ K° P^oitos efte. Et Chriftus inquit Diabolum non manfilfe in ueritate, ^** ^^f^’^ » “* ueritate quidem conditum cum elfe, fed non in ca per# ^Ito™ h^ **®*tliflre amp;nbsp;defeciffe. Er alibi dicit Diabolum ex proprijs menda# ^^* . z*^ ^’t co cum loqui mcndacia, quod à Deo non accepit, fed quod .%,^P’^*’quot;’’ooluntatc, arbitrio amp;nbsp;libidine fibi aficiuitSC elcgit,hoc eft pee, 1 tfimf æ^^o'^fina neceftaria cognitu eft, amp;nbsp;hoe feire plurimum refert, nc in ^ d^’*” *“’”* Manicharorum prolabamur, utep contra earn muniti fimus : diligenter Orthodoxi illi Patres prædicârunt atep inculcâ# tttra, boni Angeli per filium Dei Spiritufando corroborati in obedien# B b b a tia

t/a perHiterunt amp;nbsp;confirmai funt, ut ita Da films Dominus 8^ capul eciVj’(^,|) Bworw n^’ï* T«fttOj Bonorum etiam Angtlorû minißerium atqj officium é diuinis ^^ Angdoru uideamus ♦ Ac primo hic hoc ucl maxime necefle cft, ut mali Spines w^ |,olt; tattuftcriH. ^ ftudia contra nos probe difcamus. Hcbrxis Satan dicitur malus illcSpit*^‘' V €ß,aducriarius. Omncs enim diaboli funt perpetui, capitales, irrcconfilis^''^ .,p fles amp;nbsp;aducifarij Chrifti amp;nbsp;totius Ecclefiac Chrifiianz, cum quibus eit« ‘®'f joi fionem in hac uiia nobis manus conferendae, acerrime depugnandum, ‘l“'y» bis per uirtutem Chnfii, fide uincendi funt, nifiinxtcrnum penre twlu^f'pji - Tametfi enim Chriftus Principem mundi amp;nbsp;angelos ipfius ab obedit^'’ lü prolapfosuidr, atep in triumpho dudos ofientaun Colof, a« Iioc tarnet” ^,(ii/ pcrmilTum cft,ui nos tentare pofsint.Et hoe fane faciunt furnmis uiribi»,®®jyiii dio amp;nbsp;conatu. Non hic dormiunt auc ftertunt,non bic cc fiant, nihil nontquot; ^ । tur, omnem mouent lapidem, plagas amp;nbsp;retia nullis non locis, nulle nt^*^*^ memento expandunt ut nos capiant, ubiep infidias nobis firuunt, omoes n®^ I occafiones attentifsimé 8^ uigilantifsimê cbfcruant. Sunt ö^ artutigt;uetfipd‘^’^|(,y ca!lidi,exefcitati,funt potentes amp;nbsp;maximo robore praediti,tamcp uirulent^ji ^ ( posentijtam acerbo 8^ infini to odio in nos accend 8^ efferati, ut etiam uni^^ nbsp;nbsp;nbsp;i

mentum huius corporalis uitat nobis fummë inuidcant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ |

l^titDui Öbferua diligenter S^ intuere hominem impotent/ ira fie ffftnW®^^,|iil i xm«£9 eit« flammatum, fic furore dementatum atep exezeatum, ut nihil mfi czdemp’^ .(;‘ fuifpiret, dus fanguinem fitiat, uitamep eripere Oudeat, ÄhuemagAf *^1 ruat. Si omnium hu;c fimilfum ir a t or um, impotent ercp furentium hominu’’’gj,,|iti ris efferat3s,exacerbatas,inuidas,amarulentas,amp; fangumis fitientes meniez ƒ petus in uno aliquo homme^ cerncre pofles, turn imaginem fiC fimul3fh”‘’’,|^,j)* tusiUiusTrevovfyov K5Ù 7PVKf» uideres, nonquidem exprefiam pror^^®^*‘^rfH^’ nem, led exiguam duntaxat umbram. Omnium enun profligst’lsimx ^. jÿ mzmalitiz peruerfitatisep hominum (apientia, aftu$,pctentia, uires, coni' ^ dia,acerbitates,cdi3,amarulentia,inuidia amp;nbsp;iracundia nihil funt ad Satanam U lub dicit cap.4t.in terris nullam pounuam eÜc, quz ei comparari pcfsit.o* cum fadum,ut nullum timeat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. \

Vides imaginem aliquam Satanz in Turds, qui Satanx charifcitna^ j quentifsima ad omnem ipfius uoluntatem, libidinem amp;nbsp;cupiditateSjUafa^^n^» ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentafunt. Inhisaliquodnonobfcurumfimulacrumeftintuerifflaliciouy

eórS^™^ *’*quot;’^ *^*^^ Spiritus. Tanta animi impotentia, tanta acerbitate in Chriftia*®^ ‘”’* accenfi, tam hoffili, tam immani odio in cos efferau funt, ut nihil non eï*®^ miferiz amp;nbsp;calamitatis,famem,fitim, labores grauifsimos, plagas, uerbeW ^ibui atcp etiam mortem ipfam fubcant amp;nbsp;perferant, modo Chrifti fidelium ®^0^ amp;nbsp;lortunis nocere,amp; extremam iniuriam inferre pofsint. Et ubi uinb^’^jj^ tes funt, uidorta aliqua contra Chriftianos potiti, non foriunis 8i faculty''4/ obedientia amp;nbsp;feruitute Chriß/anorum contenu funt, fed immani bo®*^(|i(lt;A dd/tate cenfodiunt amp;nbsp;trucidant tam iuuencs quam fenes,tum f««’'*’®. jütP’ 1 grauidarum uteros gladio d)ficindunt,füztu» amp;nbsp;infantulos mifcros f^D! lis mfigunt 81: fufpendum, fakatis amp;nbsp;arcuatis luis enfibus captiuos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

mant, non aliter quam lanq rauros, nee uIJo uel leuifsimo crga cos «“^ ^ jodi''' tamz cahmitatis corumaffedatanguntur, ut taceam interim nefan^« ^,1111* horrendas nee dicendas turpitudmes, fiagina, probra,atcp ignominy*, “ feros tltos,quos ceperunt Chrifiianos,aff)Ciunt Öd torquent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Satanam in fua fubßantia uidere nonpolfumus, qma Spiritquot;’ Item Ephetd. au Paulus ; Non eß nobis lutQa aduerfus fanguinem .*-{^0^ bataoïeam, nialidolUsimam8f parricidiJem ciusuolwitaum, cogu^t'^ ^^^jz*

(fchnas,fiudiaamp; confilia contra nos, aliquo modo licet cognofcere ^ uiderein membris ipfius,hoc eft,in hominibus imp ijs, qui Dei timore uacui, ÖC nulla Chrifti cognitione imbutifunt,quiChriftum contemnunt amp;nbsp;renciunt,ac proindc nr gtitmo lam quidem uerx amp;nbsp;Chriflianç charitatis habere polfunuNecp emm temere nullam uedecauffaEphef,2. ait Paulus,Spiritum ilium malum agere in H lijs inobedieutiar, boceftjinincredulis, amp;, fleuri fecundx ad Timotheum fecundo dicit, irnpeeni:? tenter illoi capnuos ede Satanse, aut captos à diabolo ad uoluntatem ipfius, O pp« tatur, Ioquitur,amp; facit per tos, quicquid uult amp;nbsp;lubet, ad omnia ijs tanquam inftru-? mentis amp;nbsp;operis fuis utitur. ld quod uidere cü in dxmoniacis,uel qui à Sauna pof* fefci fuut, bi non ioquuntur femper quid amp;nbsp;quando ipli uolunt, fed quando amp;nbsp;quae batan uult : Ioquuntur nonnunquam laiinam ahasep linguas, quas nunquam didi^ «tuntNon Ioquuntur igitur ea Dxmoniaci, fed iHc mille arüum,infinit% uei futsac « ’«utiae, mulufdus Spiritus Satan per ipfos ca loqmtur.

Porto autem, cum pugna nobis cum hoc Spiritu malo eiusfp fatcllidbus feu ^^^«u femper incunda, cum nullo non memento in procindfu ötf in acie centra “mtnftnjj{jj ftandum nobis fit, (Neqï entm Satan ucl foedus nobifcum ferire ucl r ^tminire^y^i inducias facere potefl, nifi uelimus nos in feruitutem iih dodere, ^^?P*^^lt;l*care, amp;nbsp;à Chnflo fidefragi fadli deficere, ueluti ip?c cum Angelis fu's i lt;nbsp;defeat) difcendum nobis eft ex uerbo Dei, qux huius capital^ 5^ quot;tliifsimiefFeratifsimicp hoftis noftri potentia ÓC uis, quæconfilia,qu3e arma ilÜus Sifd»^ pQ ™,quo aduerfus hanc tenebrarum poteflatem muniti atque inllrccli perliOcrr ti »;u,tc«# quot;Wtp tueri amp;nbsp;fortiter pugnarc queamus. Etenim ubi hoftem habemus po entern iiii^ e?- ar * . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™® 9^10 prxiium nobis ineundum eft, fi non fuccumbere, fi ui^lcr'a «lt; cognoa

pottrijBlaudem reportare è prxlio uoluerimus,neccftè eft ut eius hoftis omnes con f«»«!«»» ''æûes, omnia cius confilia ftudiacp qux fint, inueftigemus amp;nbsp;cwloremus, quo* ^^''poriSjquo animi robore ac uiribus fit prxdnuJ, qutbus armis fit ufurus, qux ib Ws lint confilia, quid machinetur,qutbus artibus SC technis fit inftrutftus.Hxc cum r*p P?”^’funt, turn multo infirutftlor animofiorep in pugnam defcendcre.eoep '^»citiusmunire, co circumfpetftius cum aggred»,cocp certiorem maioremep g^^«oria Ö^palma obtinenda Ipcm habere potes. Aperuit autem nobis Blijs fuis

'‘tiexit cojleftïs ille Pater in uerbo fuo optima fide omnes cogitationes,confilia, ^^lquot;''’'‘3’ionfs,rno!itiones,uolunfatem,potcntiam,amp;^ armaturam horribslis amp;nbsp;fum*

• 'Hgt;ys hoftis ncfiri,ut nos contra uim,conatus,uafricicm, amp;; infidgt;as illius munire ^P^weâfpotji^jçy, ut obutam illi ire,eius impetum fuftinerc facile, eius tela igni« ih*fr*f ^' ^ extinguere pofsimus, fi modo Dei dotftrinam, öd monittones lum^ jZ^ ‘®'^’ ingraotudine atep ftultitia afpemari amp;nbsp;refpuere, amp;nbsp;uti perfidi,freier ^Mmpij, malendi,pcriuri, timidt amp;nbsp;trépidantes milites abiedis armis, defponio gt;110,line ulla rebeUionc ( quod Deus clemcntifsimus auertat ) nos dedere, à.' m Hpouam atepmiferrimam feruitutem, hofti tara fado, tara horrendo à: irama* quot;'‘Mdcrcnoluerimus.

ewe *”^' ’'’'^*** ^ attendite nunc, quomodo uerfipellis, folertifsimus, amp;nbsp;in ^ink^quot;^^^ ‘’^^ hoftis nofter genus humanum adoriatur atep tentet, qutbus ma^ ^ '^1?^* tftuat, quibus copy’s nos oppugnet, quibus ftrategematibus, quibus Wutiï'^^’®^^“* ^^ circumueniendos nos utatur. Non fugit cum, nos iuftitix 8C f*^^^’'°* coufortes,coq}perucnturos, unde exciditfua malitia, ficon* *°? Peó ”’°^’^*^‘’® ucritati Euangelicac adhæferimus,ambabas ulnis amp;nbsp;auido gra^ ^mw' °*'^ ^^^^*” amplexantes, amp;nbsp;ne culmum quidem latum inde difcedentes. ^Wf'^'^ ^*^ confilia ac ftudia, ucl maxime hue deftinata funt, ut nos menda* iiqnik'**^’®’^®^*^^®* occaecatosfp i luce ueritatis, à uerbo Dei in tenebras,

“ '^®gt;pfccft,auocetamp;abducat, Vocatur mendacij pater,amp;hicuerê eftphe« SaMumm* B b b 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ron y mus, dnij pitt'^

Tonymus,uerc id cd quod dicitur : Ex te bic nomen habet,ex proprijs Mimfff^ daeium loquitur. Ex Deo ueritatem acceperat, fed ex (efe habet mendadw»* peccatum. Nee aliud agit, ac ne poteft quidem aliud agcre, quam mcniiri amp;otf*^ dere,tefte Chrido apud loannem, cap.g. Videte quam degenerate pofsifjqwn”” flagitiorum, feeler um,malitiaecp infimtac Sgt;i hortibilis fentinam atep uoragintmi^ mergatur etiam pratdans amp;nbsp;bene condita creatura, nid in uetitate Dei permJnl^^ rit,dép ab obedientia Deo débita exciderit»

Quomodo hodilem óf cruentum ilium in nos animum fuum doloscp S^f^ dacia principio datirn excruerit audiamos.Primam illam omnium noftrum nut^ Euam fuis ambus miraep calliditate fiC inOdqs in paradifo circumucntamitaiw xit, ut à fimpheitate Ót^ ueritate uerbi Dei difcederet, paffa fibi fuos fenfus amp;tao’*’ amp;nbsp;fraudulentis ac toti generi humano exitiabilibus blandictfs amp;nbsp;futdis in»”® amp;nbsp;demcntari,uerfutiacp Satanx fe decipi,ficuti Paulus ait 2.Corinth.u.Det»lt;*^j In quocunep die comedeiis de ligno fcientiae boni Óf mali,morte motieris,i(lqgt;'®^ podea etiam accidit. His uerbis credidiffent, huic interdido paruiflent Adat” Eua: fed Serpens ille tortuofifsima óf indnita caliiditate adutiacp praeditusSti j plane contrarium ad eos dixit : Nequaquam morte moriemini, inuertcust^^ uerba,fuacp mendacia ijs pracfercns,óf contra Deiuerbum inducens, uetbistpi^ ^, abrogatis fua in eorum locum mendacia (ubrogat. Hoc mendaciuni,initiutn,gt;®quot;’ tutnidciu radix,óf cauffa omnis nodrac miferiæ, óf calamitatis fuit. Hoc teterrimumà*' radix om» jj^jç mendacium egregie Satan omauit ac uenditauit, cum diceret futurum,ut■' MM maii. ^Q ligno comederent, futurum ut fcirent bonum óf malum, óf ficut dij efleo*» _ ueteri ilii Serpenti ex uoto cefsit conOlium Óf inddiae, quibus humanum genus ,^ tuerat in eandem praccipitare inobedientiam, in quam ipfcprolapfusfucrat, ^'^ .PrW Sda ueritate permanerent. Hare prima eff hodis idius noftri de nobis uiefforia,.tr, ■,lt;lt;«»«(amp;no* obtinuit nonuirtute, fed metis duntaxat óf parricidialibus mendacijsacdolls'* iisMÜQt hanc etiam de nobis partam uidoriam fic nos rotos óf omnes in fuam poleis ^‘^ pertrados Si fubiedos, uindos, ac libi proprios,ut fua mancipia tenebat, 0^^^^ drinxerat, in earn nos feruitutem redegerat, ut ne unus quidem euadereÄt^i re poiuiffetjmfi podea uerita$,Sapientia óf Virtus Deiipfius,nempe,Deiun'? lus óf naturalis fidus fadus fuiifet homo, ut cum caUidifsimo illo Serpente n^^^ dum praelium inirer,eumcp proprijs ipfius armis funderet, frangeret ateppt^jj« neret, genus humanum non ui tantum óf potentia, fed iure ê potedateSati’''* beraturus óf manu afferturus.

Si itacp mendacia Öf exitiaÜa illius eonfilia ac machinamentaeontrag^'’;-.^ manum initio datirn bene conditarum Creaturarum, tam optatê,tam bellt’quot;^ tentiam acuotum ipfius fuccedcrunt, ut primes illos Parentes nodros ge omnium miferrimam, grauifsimam, erumnofifsimam atep horribilem lt;^ j^^ tem praecipitare potuerit, cum etiamnum à peccato immunes,cum firm3f,gt;gt;”'o . ucget3c,uircntis,fanæ,illibatîe,incorruptaecp naturae effent: Si hoc, inquam,(“'’’r^ luit, quid nunc contra nos non poffêt, qui perfedlionem ÔC uirtutem naturae o^' ^ per peccatum amifimu?, atepinde ab adolefcentia, ab ipfo ladc ad malum pw ^^ procliues uergimus, Gene. 6. amp;nbsp;g. Ac profedo nifi Chridus ipfe ad »®’J’®?^ uerbumep amp;nbsp;Spiritum fuum nobis dediffct, longe impares uiribus,^«^^?, jÿ miores ÔC imbecdliores effemus omnes hommes,quàm ut uelunum c ^®^%i cerc atqj prodernere,aut ab infidqs illius nos tuen poffemus. Verum cum C ^ Satanam uicerii, nobisep uidonam earn dederir,cumcp angelos fuosinpt®i’ nodri ad tuendos atep cudodiendos nos, in aciem contra malos hos Spiritus carit,fpcmhincaliquamóC quidem maximam deuiedoria ab hoffeiUoiepof babemus,non in nodra tarnen, fed in Cbridi potentia amp;: uuiute. ^^g^

M A 11 S A N G E I. I S . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCLXXXVI

^8^rubiprima uicSoriahacpotitus cflct, atepita animas mendadom H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®™™®’ 2tcp calami#

i *^ hominem quantus quantus eli, extinguere âd perdere conatur,’”'''. '**®* cin^ r^''’®5*””* ^ ^^ogq atep artificq feu operis(quod eft Homicidium ) fpe# ^^^ fin j ^ ’5?°‘’“’*hoftatim edit,noncontentusanimas o£cidifte,ni(j amp;nbsp;corpus etiam Ca/ A M ^‘^^^ porder et. Nam cum primi parentes noftri duos filios haberent fcas'* quot;3heI,unde genus humanum propagari amp;: augeri debebat, ftatim Ä hic Cai»/ Ute *”** ®^Phcat,amp; m genus humanum hoflilcm amp;nbsp;uirulentam animi fui acerbic H4wt Uto ^'^“^ excaecans amp;nbsp;exacerbans Caini animum tam impotenti,tam concis fcat’*^.P’^*^^P^ odq irxep furore atep inuidix ftimulo, ut innocentem amp;nbsp;optimö *‘ ptt?m””°^*^”* ilium opilionem,nihd uiiquam malt deipfo merimm crudeli mor

®P*“ tenebrarum ccepit,ita perrexit fubinde plura atep atroc/ora * ^*»»■111?™^^’* ^P^*^’ exerccrc,incp primxuo mundo ufep ad tempora Noè tam ' ' Iumfra ^,^gt;^^'^’oiultiplicibus mendacqs, impofturis amp;nbsp;erroribus genus buma* tothi ®”^^”’P**»®^ dcmcntauir,ut tefte TvTofc,Gen.d.ca.terra omms mabâ^ Inn^7vf*”'^«o»ö^iniquttatereplétafuerit,0ii omnis fuper terramcaro utam ^Pi’a- ^ P’^æ^c^pf^m, quam inüftercnt,corruperit,ita ut DEVSimmeniani ^ ’'idin ™^’*”” infinitamep dlam maliciam.illamcp fcelerum atep flagiciorum magnto lt;iio^^’’°^*“ft*ria ferre nonpoftetratep ideo mundum ilÏum primcuum mlu# ff»cn *’’”^“*wtotum delcuit,prêter odo homines. Cumep per Noë St carnem ^ït^''**°^ *^‘” nouus mundus propagarctur atep fuccrefceret, ftatim Satan iteiu ^(0ó^**r^ï^^’*öi exercer,cum deftituti amp;; pauci effent,qui Deum ueré timereni ^5^ . ^^öwtiN^e ^ cognati eius fecerant,terramcp idolatrqsper fuas hl# *'’’piasdodrinas,atlt;pinuclt;ftos omnis generis errores replet.

't'^fndi'^ ”°” oblitus Deus mifeneordi^ fux, elegit fibi iterum in terris uirum . . ’*»r ’ÏA^'quot;’®“clt;u8,uiddicetAbrahamum,apud quem ueritas DEI repcrie# ^Êlcito ■ ?°^'^® t8®®n innumera gentium multitude erat in terris omnis uerac '^tV**’*^®^ «pers • In lirad liquidem Dei nomen duntaxat notum crat, P^“^* ^«oa^’^'ho uiglt;bat,getMes(tefte Paulo)crant in mundo fpem non habentes *‘*^*^ ‘^3;iadt*’’''^'’‘Quantulaautemó^ quam exigua hominum portiuncula erant k#

‘'M» ^'‘‘ ’‘‘“^ feccrunt gentcs Sathanx mendacqs amp;nbsp;impofturis captx amp;nbsp;’’lt;ïiiift*’?’ï’®‘l'ïod Sathanx ieruiebant,^ eum eolebant uarqs 3^ multiplidbus \inr^^‘^‘°‘’''’^^^^^” ’^®” ^^quot;^‘’°'^’'^*'‘^’^ execranda cxcitatc cos demen# ?^”^^ Stilt***”*”* ^ ificantauiqurfcles,canes, ciconias,aliacp fœda SC tetra animantia, ü’p®°®o**^o* adorarint ÖC coluerint, teftantibus hoe mnltis amp;nbsp;certis hi^ M^( ^^‘”»sgt;nnotante Eufebio,profeffus eft triginta millia Oeorumfeu Ido^ ^’’gt;lof ^“‘'’ Ö^adorata effe.Hic uidere eft,quanta fit Sathanxpotentia,quant ii^iij^^^löOihoc cft,in toto mundo exercuit, antequam CH RIST VS eum • ßfuperatum,amp;proftratumoßentauit,paUmdeeo triumphans per femeW

b”’^^^quot;”* ^‘^ læuicia amp;nbsp;mendacqs Sathanx,qux ante Chriftiin has terras ad^ P*^® temporis ratione diximus,nüc audite quantacalli^ twtqsdolis,quanta ui,quibus,quam latentibus infidqs primi# rHen’’^ P^ffecutus fitamp; oppugnarit. Neep enim fatis habuit,quód ante Chri H °*””^^ ^ mendacijs amp;nbsp;homicides repleuit,,fcd à temporibus Chrifti, ^**^10 * ^’P**^ mcndacicrüfuorum,hoceft,herelium,idololatriarü,omniscp gene 'hentna peftifera ucl maxime f^uqt.Nce eft quod fperes inhis terris futu^ b b b 4 rum

DEBONISET

rum ut à mendacqs 8^ homicidijs fuis fuper fed cat. Ho nis dl affirov/n,^ defadg3biïis,nulhs ddaflaturlabonbus,nullis uigtiqs extenuatur, iempurgtt, per inilat,ad omnes occaOonés intentilTimus Sd uigilantifTimus.Cum i*^^ƒ ^^0 lium «yncerc per Apoftolos docrretur,ut eius curfum remorari 8i impcu“’'^ ^ poifet:Aderat enim Euangelq doctrine potcntiffimê potentiffimus Dej ^‘8’®^ racula Rupenda edensaumdam SCipfe Satan ad euertendam ucl certe remo ^^ dam earn dolt;Qrinam membra fua excitauit, hommes erroribus Ä **”P**Ï?®^ mentatos amp;nbsp;effafcinatos,proprix glorix amp;nbsp;nominis magni cupidos.HiRt^ ^^^ Iq Rudiofos queep profitcbantur,amp; id audicbanr,amp; ChrUtianx profdfio*quot;* ”®^j^ fibi ufurpabantjeep Chridianos uocabant,amp; catui Chriftianorum ubirp fc ‘®8 «^ banr,ut uenenis errorum fuorum inter eos fparfis, kabiem fuam alqs affnc’f‘ ,^^ sfflarent.Talis fuit Nicolaus Antiochenus,unus efeptem Diaconis,hoß!scoi^ lis pudicitiXjAdorum d. Verum enimuero non diu poft,ac uiuentibus ’^“‘’^7(51/ ftobs aliquot,coïpit per pfeudapoRclos illos fuos mentiri,cthorribiles errores ^^ pqdimas opïnionesdodlrinascp falGRimasSCblafphemasfpargere,“*^^^®^S(^ lam cflcrcamp;jrreóionêcarniiduiliciam coraDeo autfalutem contlngc’'^P^^ Jlö opera, Chriftu elle non uerum Dcum,fed hominem duntaxat.Com ^**Ï j^rtiii poßdpofto jj jp Domino obdormqfl’cnt,ac Spiritus ille mendax et peifidus,fpaciumfibi L^ lotexortt adferend^ in mundo mcndacia putarct,fbbbtif c medio Apoftolis,tum de®® uidere eß apud Ggcfippum)t'jmultuari amp;nbsp;turbas excitare in Ecclefia endOjkrtpturas corrumpciido,hçrc(es fubinde nouas ferendo 8C indücendogt;® ^|j^ creationem,contra dtumitatem amp;nbsp;humanitatem Chrißi, fingens Si corpo*”’ j quod Chnßi regnum in terris ante diem nouißimum,tn quo omnisgenerisch uflimisuoluptaubus afHucremus amp;: frueremur, quxCerinthihxreticiop'O’^ uclutiEulebiustcRatur librotertio.Contra Chriflum uarix fuerunt ^*'^“®*^ non erat naiuralis Dcus,ißi non erat naturalis homo. Atlt;ç hic bone D^®®’^ id turn ealamitans, quam horribiks errores inuexit, quantum Wafphe®^,^ Chrißum euomuit per Montanos,per Marcionitas,per Mankhxos, per nbsp;nbsp;^j,

per Neßorianos,öt:poßremö per Pelagium,qui non fuflinuiiChnbu'^^^j^p

nachus fuit,atlt;p reliquitpoU fc foetorem tetrum 0^ grauem,unde Monacal i®*^ dicatores orti. Quid ƒ m Papatu non ne horribtles amp;nbsp;fcedtHimas blafpb^jj dodlrinas RabiUuitt'Profedlo non eft opus hominis, quod mundus intra tot ^^tj tam daraSjtam apertas,tam perfpicuas,iam multas Scripturae facts Centeni^jj tdlimonia,quxPapatum conuincunt ipfidimum zXntichiiftiamfmum t®M^ dit,«: tot annosocubs apertis cxcutiuif,quódcp ibifanditatemjpeccatptunt p^i i fionem, dodrinam æ confolationem quxfiuitjubi ca non modo non lö®^^

ter3nt,fcd ubi nihil mil omnis generis nagiciorS inftrudilïima ofFicina, fiagiciorum profunda abyffus à: Icntma.ubi errorum, defperationum Lt, crilis immenfum quoddam pebgus fuit.Quis quxfo homines ita torus cn* j^jl

Paulus,Deus mundinuius,hoceß. Satan, (enfus incredulorumlt;xcaccauit,n^ Euangdij jpfis luccrct. jjplf

Qui nunc apod ft cxpendit.in quam denfa,quàm aha,quam horrende ji Sd caligme fub Papatu iuerit, tn quo omnia erant prxpoitera, omnia ^’’^W deprauata,quia qua: Deutbona óC fanlt;Sapronunciarat,eaPapa malaamp;P’^^Pjj|(* iudicabat:qux Deus tnftituerat. Papa conuulferat amp;nbsp;diruerat, Qui in9“’quot;’^fyiii* tentius 6^ diligentius apud animum reuocat,is non potell non uehemen^^'^ ^^^ mè mirari,ïd accidfiïe,non poteft non toto corpore cohorrefcerc. An non »«^ amp;nbsp;infînitae calhditatis, induftr^x ,aßutiaecp fpiriius dl Sathan, qui ^®**® ’’L|H«t^ ucrfutia,hipocrifi,amp; faifa dodrina fua mundi oculos fic tOcm^uit,^

^ MAILS ANGELIS. mxmiï '•’Kltn^^Ï’^^^P*'^®'^^”*^ ^ obtencbrauit,utcrrores tam crafTos,tam foedos non ^otto-^4 *””*” ‘’cJ pulpan potuiffènt.Sedoperatio hzc crai Satans cum omnlt;

’’’'’inSiæ^°^P’^”^^*™^”^’^^ Ö^ homicidii lt;F*^ no” turbarum Qi cahmüa^ ^i^ ^^^^^ ‘'quot;^F^^’*^ ”^P^’^ ^^° in Vucftphalia Munßeri excitauitt Minis 8i ’I*ïfe- Ï^* '^‘h’J^lIcndi artifcx eft,omnis generis technis,do!is,ac machinis ad Hij*□•^“^^’■“‘^^‘wuJjó^admiraculum inhac païeftra dodus 06 exercitatus. ^t^^^^*^^* ^ difapulos inuenit dociles ac faciles, corum animos ßatim fie de* *^«fc‘ .®^^®’**öt altos ex afijs errores gignant. An non maxima amp;nbsp;hornbilis ^fiift^/®*^*’”*®*’’*‘® ^ cxescatio fenfuum fuir,quód fiatim ubi MunfiCrienfes '’ffiicquot; ^*^ “^’^^^ I^ ^ ^ de Sacramento depulfi (unt,miris Öii infidiofis ambus, Hmd '^^°^‘’^°’fi“o “°''®^^^’^*’^^^’^»^ ^^ erronbus grauiflimis ingrawores ' ^tlt;$ atrofjores horribdioresep prxcipnabat.

blijf”'“'’’^°®errorecos dementauit,ut baptifinum iferarenf,atlt;p ita boeuenera# M««/ï«* ^ ^T^*^^^”^ fumma afficerent conruinclia.Hic fuit primus ad praccipitium eHßm tn koJ‘f *’’^* *‘'^*®lt;^‘bili quadam amp;nbsp;fucanifima hypocrifi eos excæcauit,ita utrom. ”'• niP k I^f^^*^**”® ^ prcfliganflimo homme pijflimus amp;nbsp;honefiifiimus fit hab is f’^tf ^P*^'®’’® iterareuQuorundä corda fie efiafeinauit atep excxcauit,utputa^gt; lgt;tttra,/**®P'^*^*»CumKalt;p eos à uerbó Dei ad fomnia ipforum auccafiés Öd

*1 ’ ^‘^orum fibi polliceri certo potcrat,imó lam uicerat. Et hat^enus Atfhquot;' ^P^^ 'Pf auriculas contexerat, pelle ouina amidus pro cue lefe uenditans. '“'ll in **^°’^^® ‘i'*” infpirarat illi$,ucrUas ipluiima effe puiireniur Si crederentur, ’is Pt • P''^^*’ confiho,non dubitauir,quin m atrociorcs amp;nbsp;grauiores caiamitatta

'Hint • ‘’**”'“®*ff«»poftlt;’9“’® ß^ ^°* demrniauerar,ut dolos amp;nbsp;fraudes ipbus ®Hnin^''^*®*’'*^’®®»docr»ereot.Sianm igitur decun ^ inftigauir eos, ut magi* ^*i(lir*^'^*^^'^'‘’’^°^^^æ^’ o®““®’l’^®*^’^’'® regnum infirtuerent, tumultus 'Hlt;^i5i*'’?**®®®i^«C'tw«'ntgt;u‘ alienorum facuhatts atqj polbniones uiokntia *’*HiloJ'^^”*P*''^®bfubfpccie tarnen amp;nbsp;prxicxiu Apofiohex doórinx SC ex* ®'iiinamp;?’'quot;®^’^®^5 uclku Ifimeipforum erronbus rlt;hftentcs,ncc fiatim flagici* ’‘''*tü f ^'*quot;'® parricidiahum immanuatem tflam approbantcs,c medio tolkrent ''’ttnhi****^*’®®*ß’PPßcioafFedos,ot omnes menmones fanas atlt;p pias afper^ ^mtnu***^”*’’’*” ®^’-®'’’ docemem admttierenr,utpluribus uxoribus duóiis h* fcttni ’quot;’quot;«ßindam expièrent,ui fiatim confodtrent amp;nbsp;trucidarent non ipfis

Hele, ®‘’'**^® i^“ omnis generis fiagiciajn omnem turpuudiais, feeduatis ^üf ’’'’’^^'®’® «c cotnu feie prouolu» rent,atep ita miferrimé penreni. Et hoc b^ ’Htnit.Nam cum Satanx hbidmi atep uoluntati fans diu fcruijflînt,dignâà

''^iiito M “’'‘’■'Hlt;ö*»«}»A labons premium iccepcrunctale nin;irum,quak, (iux^ 'i^“'''*Bgennanis ufiiatum,)carnshccs fuis reddunt kruis. Sunt enim miietrt ^Wtrucidatijamp;in impoenuenna atep óbfiinatiafua multi,quod ualde metuo, ^jj^'Ucorpus, fortunas,famam,amp; annnam inxternum deduxerunt peneu^ '''tJ''''ium.Annon hxc horribiliat'an non inirihcus prxfiigiator,^ infignis PäpißirU ’Oti^’^uniartifexSatanc'quimcndactjs fuisintantas turbas,tantas calamiiates gT^tußtmÄ “^i^tfum mottalium genuvfAn non tiiam horribiliter quotidie excxcat ««lt;« O', Hiiji^^^noftros acernmos dC infenfifiïmos Papiftas*an nonhornbiks blafphe^ ® fr^.«* ^i^f^® ’P*”^ ^®® ’^^ ^ confirmât^ an non potenter eos in erroribus fuis te^ fr^ßM^ null® modo ueram amp;nbsp;puram Euangelq dodrinam audite 'Hi^j '''’ ^ quiduis potius etiam obicocniifima 0^ tceduiima atep nugacdlima Ïlllu’^'™»quaoi Dei uerba.Scortationes aliascp libidines fceleracp impunita

‘'’iiinicriin cos qui Euangelio cxedunt,amp; adetusnormam atep prgferiptum wtain

uhâm fuam ftudent dir/gcrc,eos extreme perfequuntur, oderunt, ^9^‘^^®!JJ^{, A” bris SC conuicqs^profcinduntjortunis exuunt,3^ exquiótisfupplicn* ’^^‘ ^^d* non diabolicum' hoe opus amp;nbsp;exaccatio ert,quöd Papidisferipturac ’P^*'“*®^^^ t** riiïimeproponuntur,atlt;Bpcr omnia ita expenuntur, quemadmodum ^’V.^^p^i tholici dodoresSd Chriuiani ab initio intellexerunt,ut ipfi eegantur bKf* ^^ ^,,0-uerbum,(ic tarnen eos Satan uinculis traditionum bumanarum conftrilt;^® ^^ lt;dos tenet,ut libereamp;f palam dicere non uercantur,fe non pofle illam ^^y^gjlP nam complecdi,nifi ante Papa 6(1 Epifcopi cam fufeipiant amp;nbsp;approbenG -L^ftiS^ opponitur,utramcp fpeciem uenerabilisSacramenti corporis Ö^ f’^S^jB® lt;v j^*» laicis minidrandam,atcp ita indituifle Chridum,ita A po dolos tradidinc^„^ Ä ita minidratam elfe ab Apodolorum temporibus, ufep ad condlium W® ^^^^ cnfe,quad ante izo.annos cd habitum: Cum h^c illis opponuntur,cum hls nbsp;nbsp;^

guntur,ita ut nihil contra adferre,nihil horum negate queant,in noftram d ^.^ ^ (enttarn dücedere, aut in uiam redire,amp; ueritatem amplelt;di non ^“^^^J’ljof^ Satan uincdos in errore dennet,de eorum animos occupauit totos, ut niM ^,^3/ tur pendantuc ca,quac Chridus indituit,quac Apodoli amp;nbsp;priminua Eedd' c^j runt, fed reiedo Chrido cum Apodolis amp;nbsp;uera Eccleda magna quadani P^pfeO^ proKtentur fe nunquam mutaturos fententiam amp;nbsp;inditutumfuum,nifiP3P^^ «ef* nat.Is fi permilcritSC iudcrit utramep fpeciem minidrare,tum licere:Pap’ %j^j(iï’ mittente,nihil minus licerc. An non hæc grauidtrna excitas Ô^ P^s^f*^’^’. cd^Qui in his tam cradîs crroribus,tam palpabili infitia non animaduerUt ^^^j/ opera,potentiam SC cfFafcinationem quamiferos homines excxcat,ts own*® ^ tionis Dei prorfus adhuc rudised,cicp confulcre,eius falutifubuenlre net”®.W Si modo epitheta amp;nbsp;nomina quibus Spiritus fanedus in fcripturis Satanatu f^^^ ^ amp;nbsp;depingit diligenter obferuata cxpenderemus,multo follicitius amp;.' atteotio* ^j|) nobis caueremus.Chridus eum uocat principem mundi, loa.ij.PaukEphtK ’ ^ minat diabolos principes amp;nbsp;redores feculi,adutias fpirituales in ^®^^®^?Lj/ .... . ritus adutosfubccelo,7rovHfovf,maIos,quiignitainnosiaclanttcla.Hortcnaü 7 tiu munii ^*^® auditu ed,quód Paulus malos illos fpiritus uocat mundi Dominos.S«“ j ^mmi *“* loquitur. Sxpenumcro enim cum illis manus conferuit, atlt;p ideo

' ^* ignorare,qua!es Ö^quam potentes amp;nbsp;graues fint hodes, uidelicet quód tf^^^^jii hoe cd,incredulos aut impios profua libidine uindos teneant,amp; fibifubfe^^ beant,mundocp huie impercnt.Id clarêex operibus ÖC machinalionibus paret. Vides m Euangehea hidoria padim, quam mifere torqueat, cruddi^j^V cos,quorum corpora podedtt,quanta ui eos teneat, amp;nbsp;quocunep uelit des quantam tyrannidem in ludxa exercuerit, quam multos inuaferiG^ Lji:^ fenlibuscp priuarit.Lucx i^.kgimus mulicrem fpiritum infirmitatis annis-^^^^n' ilTc,contraedam fuiire,ita ut omnino caput erigere non potuerit,hanc Ö’*'' ^^^p^** fana(ret,ipfi dicit,quód Satanaseam aliigadet tot annos.Morbos itniniHB^^ ribus humanis poted,potcdSC pedes aliacp incommoda fiC cala mitâtes, 01® ^^^!f tempedates noxias,bclla, feditiones, amp;nbsp;regionum urbiumep deuadatioOi^) mnis generis mala excitare 8Cinuehere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-vjliOf

Quibus,qudm diris modis exercuit pium ilium lob iCum Deus pö®®“ ,^ bt i Siitd illijftatim ingens quoddam omniû calamitatum atqj incommodorum Hit »jjiidM jjj^ 0^ facultates ipfius Satan inuexit.Primum indigante Satana,Sab3tioiOi ^^^j abegcrunt tauros,boues ÖC afinas ipfius, occifis eiiam feruis. Hine i8®^ueiii'’ Satana deielt;dus,omnes oues SC opilioncs feruosep lobis cófumpfit.MoxChï* ^|j,j) drutdis tribus aciebus impetü fecerunt in camelos,amp; rapueront lt;os,^adolü ^ percuderunt in ore gladq. Ad hxc cS hln amp;nbsp;filix lobis in primogeniti fni^quot;^ domo conuiuio exccpti,una edent,ac fefe cibo ac potu rccrcarent,temptl‘^o^^iii fima amp;nbsp;horriHcaexcitauit,ita ut intempeduofiflïmusuentus édefertouenits, ^ quatuor angulis coneuflis Ö^ conuuins,deiccitcam,diruiiac prodrauif,o‘ïi^^j^(j,ilt;

0 °’f“gt;uinimcs mifcrnma ruina opprimens.Vides h/nc,quantum poiüt in nos ^®^’P^’'^’ttiigt;id quod iufto fed nobis abfeondito amp;nbsp;impcrfcrutabili nij^^’An non grauiiiimac iliac ealamita tes fucrunt quas lob atwlufQuid gra? i^uMacerbiuSjquidlioftikus moliriin ilium potufïTeti'

Hilt ^”°’ tradaret,nifi à Deo per bonos Angelos defenderemur amp;nbsp;feruare^ •Nunc ignis globes, grandines,fulmina, fulgetra, lapidescp ex acre demittens, iç^*’fticendioattp minis corrumperet ac perderct.Nunc inundationibus ciuitalt;« ’^ populos fubmergeret, bisep fimdia attp atrociora moliretur.Quot, iJ’‘.quot;®'^«ndM cedes ac clades excitatfut fubito Sd ex improuifo duo aut plures lt;iioik*^^quot;’’’*‘’° 3^^’'bitate atep animi impotentia exardefcant effcrati, ut hie |nj*i’**^***’»^’*^ugt;g*®lt;^*ft*€^f*g®t’‘®* ho*’3 confodiantur ac trucidentur. Hie r^. y ’'^gnat Satan, amp;nbsp;cum homicidia tanta fieri uidet fumma uoluptate afbeitur, ’'“Umfpedaculum ci poteft effe uifu iucundius amp;nbsp;optatius,

^°?^’'*^’ufa,non temere dixit Petrus:Sobrtj eßote,^^ uigilate,quia aduer* ^^’^°**’* circuitficut leo rugicns quarrens, quern deuorei, cui refißite t^^”®^’^®**^*‘^**»DMbolusfcden8 poll fornacem ßertir,fed rugicns circuit, hoc M°Ç^^*°^^*^^^* ***^®®*quot;*’* *^Ögt;**®®’*“^‘*’*quot; delaßatur. Equidem fiex* ^’ ’*^’*’»’*’* fi inconclaue autcarcerem profundum aliquem conclufus amp;nbsp;alh# ’Ift ^- ^'^'*gt;^^ uincula rumpere amp;nbsp;exirc indc nunquam pollet, turn fecuris nobis * inutrannpaureniporredlis,quod dicitur,pedibus dormire liceret. Verumi ^ipfl^f°'’^'^^^^f^sd3oi potens,tam inuidus,tam infeilus,tam in nos exacerbatua iJiUf^'^^'^’dsrn truculentus,tarnfacuus,tarn callidus,tam uafer,tam uerfipellis, ,tacn improbus amp;nbsp;femper capinbus noliris immU 1 ^*’^^*’’*^ P^f aliquot annorum millia humanum genus miré exercuit, ’^''’’1(1 iTquot;’ g^”^*^^ oppugnauit,0^ inOdijs (ubmde alqs atcp altjs circumucnir,nec ’’^ir '^'^^ ^^, nee defatigabitur unquam,fed obambulabit ficut Leo rugicns, *'t«i4i^»®**^l aliud quaercns,tiihilaliud mollens amp;nbsp;machinans,quamut boon® iM^ acdeuoreijhoc cft,ut genus humanum totum confumat, conterat, ’’°lgt;ijta ^**^3t corpore,anlma,fama,foriunis.H3cc cum ita Pint, fane non licet '’®’’ftt»f ^•’^ ft^’'tci'c,amp; ociofos ac fomnolentos cire. Nobis Hcrtcntibus »11« ’’'’‘fom ■ '’’^^ 3ttcntillime femper intentis in occafionem aliquam oculis,ut «2*?. ac fecuros opprimat,ubicp eft,inipßsctiam pcnctralibus noftris *'0®»”^^ uel latum unguem difccdjt,oppugnatq; nos narijs amp;nbsp;minfi« \A’”^”^ lgt;oc»illu« illo tentationis ariete atep catapulta,« fuo refpondeat nou S^^'’^^U’’«nimtentator Trefa-^w^.Matthaci capite quarto. Si te m hoe Hagi« '^ÿf *^^'’^ quot;°quot; poteft,admouet alias machinas, ut conijciat in aliud.In domi ^ti»^’’’^^.* **^i’* obtrelt;fhtion«s,fitnultates,odia,inuidiam,contentiones,diffil# Sj,^’*’’*iwpediatprecationem»Si uidet inter coniuges bene conuenire, mutu^ i^^^fni atep beneuolentiam inter cos elle, mox adcft, nihil non facit, omne V^atis momentum obfcruat,amp; hoe nullo fine fadlo agit unum, ut mutuam S^iosconcordiam animorum difcindat amp;nbsp;dilTipct. Qyód fifecuriae ftcr* 'forint,nee diligenter orauerint, amp;nbsp;uigilauerint,t5 ex unico ucrbulo afperio^ \('’’f’?’lo»ft‘»d marito aut uxori imprudent» excidit, tantum odium, fimul^ ?*W^''’*quot;‘orutn diftidium inter cos excitare,idcp indies magis ac magis augere ^‘W *’”*'””» '’* nonnunquim extrema amp;nbsp;capital» odq acerbitate contra ^lo^ ’^^^”^'»“®1 fidem coniugalem diftoluant , diuortium faciant, aut tem '^^^tquot; '‘^”'^8P ^n animorum »ita amarulcntia, diftentione atep acerbitate *^ 2( ^”* ’. ^‘*®^ maritum, nunc uxorem in adulterium conijcit. In ciuita* P^gis feditioncs amp;nbsp;tumukus fubditorum contra Magiftratum fuum excitât^

«xcitare pofcfl. An non intrap3ucos menfes feruile illud feu wfiicumbf®”®^ annos duodecim mouit,ut uno ferc tempore contra ordinariam potlt;»yf® j, confurgcrent feditiofi in AIgauia,in Acromo amp;nbsp;ad Hercyniam fyluaffl ÜV» ’^ jj, Sueuiapn Alfatia.in Brifgoiajn Francia, in Thuringia, in Saxonia aÜjstp io«^|^j Ecdefia ferit fernen fuum,mi[iit perucrfos,crroneos,fanaticos,0^ detn^o®^. ^ amp;nbsp;imptjapernitiofisep opiniombus homines, qui feducant rudes f»”?®*^’^ animos,grauiacp fcandala excitent,ficuti Chrißuscum depingit I^^^ithxi U* ^^^^ Euangetium docetur/ed patum attente, nec eaqua decet rcligioRC promphtudine SCgratitudine excipitur,tradatur ÔC.aud:tur,tum facile»»3«^^^^ menillud falutare Buangdq ecordibus eueilcre amp;nbsp;auferre poteft, ne temcp confequantur,ficuti Chriftus ipfe docet,Lucac oSlauo capite,dc fenun« teiuxa uiam.Potefttcimplicate Sepertrahcre in prauorum hominum f®”*”^ gjj qui ubi fcabiem tibi fuam afFricuerint, fic te contagio corrumpere poffunt, ut ^ de tefpes in poftcrum fit ulla,utcp uno momento pereat omnis ifte labor, fe® jj^ amp;nbsp;folicitudo anxia,quam inte cdocendo,inftitucndo SC formandoparentes/ pi hauferunt óf impenderunt.Ioannis.13,ait Veritas, quod Diabolus imm^* Judç,ut prodercteum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jyoi

Hoc probe St diligenter confiderandum, amp;nbsp;minime uentis comfflit^^'jjjjjji S^iM ^«4 eft,quodSathan tarn prop? eft hommi, quod ubicp nobis imminet, ubiep/^^^^fj prope «0* J□f,ubicp uigflaqSC in omnem occafionem intentus eft, quod tanta poten^ ^ 9^fit* nbsp;nbsp;nbsp;caHiduatejSc tarn miris,tarn aftutis,tam uafris dobs ac technis hotninetn , e^

in peccata prxcipitare,ôf cum iemel cor occupauit,8C uno aliquo fcelere tf'^^ (jd alio in abud mulio grauius, horribilius Ôf prodigiobus flagicium contjeete P ^^ Semper obuetfetur animis noftris nec unquam memorie noftre effluat,quod ^ dicit Eph.x.Spiritum ilium malum agcre in bl ns tt7r«etZo«‘ incredulis,contuf” ^/ E/iam 4 ^'”’ irnpqs.Nce impos tantum ex alio in abud fcclus rapiqfed SCpios fxpe W^ SétMitufi ^ remorari poteft,quô minus coeptum aliquodopus pium ac fanlt;San»,«^‘’’^il ß4««r. ^bantamp; uolebant eeleritate et cura abfoluant,n«fi perpetuoprecationibusa^ J

* illius infidias,nifi diligenter SC aftidue uigilaucrint.Sæpe enim impediuntur * j^i dantur uel in praedicando uel in fcribendo,uel in Iegendo,uei orando,at(p 3^^ nis SC fandis operibus:Id quod Paulus ipfe fatetur,i.Thefr.i.ubl dicit, îe^*^/lt;^ iterum uoluifTe uenire ad ipfos,fcd obftitille Satanam.Si Satan Apoftoluiniquot;‘J,lt;/j( maximum,ilium fumme iliuminatum,ltlum diuinum Sc in caelum raptumlx’^o* impedire eicp obfifterc poteft.quo minus perheiat pium, quod propofuit ifyf pus,quid igiturnon in nobis poteft,qui Satanse tam fomniculofe, tamtei’'“ chio,tam neg’igenter refiftimusC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j fit*

An non læpe conftituimus apud nos,quod corpus amp;nbsp;fanguinem ^^jiiiA mere uelimus proxima Dominica,à quo tarnen propofito fxpc nos rcuot3f j. |j immittensnefeioquas cog:tationcs,amp; impedimenta uaria mtenjciens,^^ ^^ijl homoparum aptum ôf idoncum fentiagnuncalrj alqscp negoeijs curisep*’' amp;nbsp;obruatur,atcp ita iniongum tempus a propofito (uo retrahatur. ,0)11 Nonnelaepenumero fit,cum autorati0ni,aut gratiarum adionf D^.W aftimabilibus SC innumcris benefieijs ac, donis nobis coll it is debits, 2^^ ^ facrae accingimur,ut uetus iUc Draco ab co mentis propofito miris nosf^P^ ^^j^y* mirisremoris uarqsep SC alienis cogitationibus, curis atep impediment^ 3“ nonnunquam totam diem tranfmittamus, ne feme! quidem oratione didar

Quid multa f Satan non Dei tantum hoftis eft,fed óf extreme atcp ’^^gt; mo capnabep odio hominem, Dei præclaram óf pulchram imaginem, pro» quot;nbsp;ücluti Bafilius Magnus ait,

Eft,óf manet,xtemumep manebit,«fl'7rovArófcapitalis hollis nolm»^ ^lÿ)^ diatut calcaneis noftris, auteos mordicus apprehendti,nec antefinem fed« ^ii

J'’'^lt;,omnccp calamitads atcp mali genus corporibus, anfmae, ac fortunis inferen# ^SmChnllus cum in iudido cxtremo in abyflum inferni praccipitauerif. Pro^ ^‘’fneceflccft, ut nos aducrfus illius inGdias ac technas mohrionescp muniamus, jii'’ullo non mo in en to ab illo cauere, ÔC in procintflu indructi flare, ueluri D. Pau^ ^cphefiorumfexio, foiiciteamp; diligenter nos monet,doccns etiam quibus armis, J^’ panoplia indutus miles Chriflianus aduerfus hunc hoflem fefe meri pofsit. Sta^ jut, (inquit) lumbis circumcindis baltheo per ueritatem, amp;nbsp;induti thoracem (^ ‘tw, SC caiceati pcdibus, ut parati fitis ad Euangelium pads, fuper omnia af* |,,^pio fcuto fid ci, quo pofsitis omnia iacula mali illius ignita extinguere,galeamcp iih^'* ’“*P^*' ^ gladium fpiritus, qui eft uerbum Dei, inemni deprecationc 3^ 'ttaiione, orantes in omni tempore, in fpiritu, amp;nbsp;ad hoc ipfum uigilantes, cum nfledulitate amp;nbsp;deprecationc pro omnibus fandis, Auditis hie quam diligenter, m'^d '^”'^^^’*’ ^ ucteranus exerdtatifsimuscp illeâf indebligatus Chrifti ij ƒ5 Paulus nos moneat, qua armatura nos muniat, quo clafsico ad fortiter hofti lolJ'l’“8’'’ndum nos exciter atep inHammetc’ Hoe clafskum, haec exhortatio tam ’®^®quot;® ’“^ uehemens certe moncre ac docere nos poteft, ne leue aut ‘Un«oriumaliquod cfle ludicrum,aut leucm ludam,aut quad coilufionem quan* ^’‘putemos, (ed quód acerrima fit pugna, cacp perpétua,nobis quæ depugnanda ita^quot;^^°^®”^ fiabeamus tam potentem,tanto noftri odio ardentem. tanta in nos •dm'**'’’’'^flammatum, tarn miris dolis Sil mille artibus inflrudum, breuiter, tan* ^am’' ^*'^®’ “^ ”“’’* humanac uires fuperiores effe pofsint in tam periculoio Ôd »»tj ^'f*’*®’^®^ confolatur amp;nbsp;addit animum nobis huic hofti quantum ad noftras M ’’^quot;‘’^'»'panbus, Scriptura, quæ teftatur à Chrifto redemptorc noftrohunc étthV*’^’^”’»®^ ^^P“^ **“* hoftis à Chrifto Contritum effe. Forns quidem hic ho* ’W ^ ^ potens efl, fed fortior eft amp;nbsp;potentior Chriflus. Hic nos bonis fuis f(nH?^'^quot;^at ac munit,qui nos aducrfus Satanam âl angelos omnes malos de/ ''’’quot;^ateçeuftodiant,

P'^''”® '’’® feiendum eft, Deum quidem omnia citra ünum medium aut ôf* ^’«çj ““’“ßtumentum pofle per fe propria uirtute euftodire âf tuerl, ficut cun* tenaî?’“'’’’ ^”® auxilio amp;nbsp;adminiculo créature ullius Ôd medio,condidit,amp; nunc quot;iiner''^*”^^^ ^ confcruat: fed infinitæ ipfius fapientiæ in gubetnatione ÔC regi^ confer ''’^f’'’“tti uifum fuit,hunc mundum amp;nbsp;quæ in mundo funt,fandis angehs gt;imamp;’’’*”**‘ ^ euftodienda committere, Eft itaep angelorum minifterium, ofiieis Angflor« ’ltn,J^gt;Primom,ut diuinam Maieftatem citra mtcrmifsionem perpctuolau^ mwlitrui ’'m’’‘''®‘ ^® glorificent, id quod difcimus amp;nbsp;uidemus ex cap.' ö. Êfaiæ. ubi er ppt«, ^«li”*'^^’’*quot;’ damabant alter ad alterum amp;nbsp;dicebant, Santflus Samflus Sandus 'iij8(''’’* ^’baoth, plena eft omnis terra gloria eins.Sunt item legati Dei in fum*

®’“^“ ^^ negocqs inter Deum 3^ homines, ut Dei uoluntatcm C ”'’‘ amp;nbsp;elementem hominibus aperiant, ficuti Gabriel Daniell aduentum 'Ifj”^’’‘^ ‘“ hunc mundum Sil tempus conftitutum aperuir. Idem ctiam be* ^bp*?’^®* ^^snx diuinum iilud 3d fummum nuncium e coelo attulit,quod ma f(^j^'wiura, amp;' mundo faluatorem paritura eflet. Habent 3d apud nos atep inter ^ funtflionem, Summa tide ac diligentia nos ducunt, diri#

V“trnant, tuentur, adfunt nobis 3d iuuant nos ubicp, confulunt nobis, Öd ’'''i^*3'^Chriftumprouchunt,eumcpnobis conciliant, animis noftris infills ’^3^fulcant,noscp ab omnibus qs peccatis ac uieqs quæ Deus uctuit, Öd quæ ^gt;^r,auocant öd retrahunt.

^W^^^^®*“® ’*^ Hcbræo.i. bonos angelos fic defcripfit. Nonne font omnes aä^Ioj-S 'f‘*'gt;ifjk ®’^*^ ^^**^**®®* ®1^* *” minifterium emittuntur, propter cos, qui barredes fninißefiü

^iSf Hic difcimus, angelos effe legatos öd nuncios calitus ad Chriftifide» ^ MttM^

les à Deo miiïbs.ut fpfis feruianr, mep omnibus adfinf, fubucniant,aiixi1iumî^f^quot;^ SC eorum bona conniia,ftudia atep axones pias promoucanf,qi» harediwBî»® tis acternac confortes futuri funt. Hoc emm fummum ÔC ardenoïsimum ^‘’”’® jj^ turn eft, ut ftatim conuertamur à mala fiC impia uita,amp; ad meJicrem frugfo’ f ^j pifcamus, mep ueritateperfiftamus, ac gaudio mftnito exultant cum à P^^*'’%5 Deum conueriimur, quod Lucx 18, Chriftus ipfe dicit. Hic ipforum corda n patent,quam candida,quam pïa,qudm nobis beneuola ac prepenfa Ont,quanto amoris aftedu ardenti,quanta Hde nos compledantur.

0 fi oeufts corporalibus ceraereinus,quam firmo SC ualido angclC'Umlocf“^ praefidio atep fubfidio Deus nos cingat ac muniat,noscp ab omnibus P^^»^ tur ÔC protegit, in quac praccipitcs alioqui incurreremus, nifi Deus nos nS^^^ fuis tueretur, bone Deus, quam grauibus cafibus implicaremur £C agita quam nufquam quiequam uel in nobis uel alibi auxilq effet,quam ’08^’^^®”'^jy,nquot;i)i difcruciaremur, quam omnium miferrimae creaturac eflemus. Natura J®® jjjj^ .puftUanimes ^ meticuloft, fempcreptimemus, utfoli periculumfubiturifi*’”quot;^^^j,y ti uidemus in miniftro Prophets: Elifæi, cum rex Syriæ ciuitatem Dodw®* ^ fuo obfediffet Helifatum capturus, uidit feruus Helifxi hoftibus ciuitatent^' |j,gt; dicens,heu,heu,heu, domine mi, quid faciemusf at ille refpondit. NoKt^ res enim nobifcum funt, quam cum iUis,cumcp oraffet Helifaeus,ait:Doffl»’gt; ^^^^ oculos pucri huius, ut uideat, ÔC aperuit Dominus oculos pueri, amp;nbsp;uidit ^ mons plenuscquorum 6Ccurruum igncorum indreuitu Hdifxi. Hi^Î^Æj^ protediores flC defenfores hominum, quiProphetac feruiebant, euwepab ’ ^ Deo iubente,tuebâtur. Ita amp;nbsp;apud nos ÖC in dreuitu noftri funt femper 0®' nbsp;nbsp;im

fandi Angeb', nos protegentes ÔC cuftodientes,ne per Satanam cius^ mines malos, Ixdamur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^y

ld quod Dauid in Pfalmo. 34. agnofcit fumma cum gratitudine ^’^^tfl ßrametatur angelus domini circumtimentes eum,£c eripit cos, ld £C 8*^° ^ fît* perimur in nobis ipfis. Quoties fit, ut infeientes SC imprudentes ahquo*^.^ mus,ubi periculorum plena, amp;nbsp;infefta funt omnia,ubi damno ÖC iniurijs ^»^ ^jjt (emus, nifi nos Deus per bonos angelos fuos reuocaret 2C admonerct cogitatione, ut mutata fententia 6C confilio,eó nos conferamus, ut ipfi cogamur, nos eo die per angeli fidem amp;nbsp;fedulam euftodiam coranjc^öj^ maximam calamitatcm amp;nbsp;incommodum effugiffe SC dedinafle, Etquooö^ tes in grauifsimis amp;nbsp;prxfentifsimis periculis,mirabiliter Iibcramur, pi^^u«^ noftram 2C aliorumfpem atep opinionem,utnemo non agnofecre^^^ tur, non Humana uirtute aut fapientia nos euafiffe,dC liberatos effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j^

Cxfar feu rex Affyrix Sannaherib, Hier ofolymam obfcdcrat iSP^^^iti’^’ mum exercitu, rexcp Hifkia in urbe propter hominum quoshabebaip^ufuüi” longe impar SC inferior uiribus erat regi Affyriorum, fed nihilo fecius populum liberauit ab omni ui amp;nbsp;iniuria. Mifit enim angelum fuunrgt;^ j,ys(** hanc hominum multitudinem una node interfecit,ut mane omnia cadau fcntrepleta,4.Regum.i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjiH

Et quid non iniuriarum ac cafamitatum inferret hoftis ille uirulcndKj^fjni'* matribus quam infantibus,nifi boni Angeli infantes fiC matres tuere®^* piße^ £C pueri inciderent in aquas,in ignem, inep alia multa pericula deuenird’i^’^pi'F Deus cingeret fuis bonis Angelis, qui ad hoc à Deo ordinati funt, fidamSC perpetuam agant,uelutipfalmus 90,canit:MandauitDot® fuis de te,ut eußodiant te in omnibus uqs tuis, ut portent temambur '® ’ das ad lapidera pedenituuni» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d^

Quid autem Satan pofsit, quanta eius fît potentia dC uires, al/quando Deus ®quot;indooflcndit,pcrmittens Satanac nonnunquam,ut profua libidine damnum ah^ W amp;; calami ta tem mundo inférât, multa turbet, nunc feditiones nunchomici^ ''‘Jexeket. Idep Deus ideo permittit, ut eo diligcntius nobis ab eo metuamus amp;nbsp;^ucamus, ut in maiore Dei timore uiuamus, nee fecuri A^ ofcitantes ftertamus, ^’mubi boni angeli ex arcano iudicio Dei uel ad momentum nos deftituunt,nec ''ostuentur, ftatim adeft Satan, proep fua libidine quacunt^ poteft iniuria nos afft# %opuscp fuum operatur,pucros in aquas aut ignem præcipitat,aut ijs cultellos of« •'«iquibusfelaedant. Ac parentum ingratitudo Ö^ peccatum merentur aliquando %utSatanx aliquid permittatur. Non procul hinc puellula quidam crat daemon ’“’Q» pro qua cum publiée matutino aliquo tempore orandum effet. Satan in ea ^''ituit, ita ut recefsiffe ab ea putaretur, idep ideo fecit, ut cam fubmergeret, ante^ tapubiica Of communis ilia precatio pro ea fieret. Nam cum amp;nbsp;geftibus amp;nbsp;uer* « nullam fignificationem daretamplius fe pofsideri, dd folicitudinem anxieta^J omnibus cxemlffct/ccuroscp feciiTet, dixit fe lotum manus ituramad fluuio* “’’gt;,qm iuxta domum praeterfluit, quo cum ueniffet, ftatim Satan earn egit amp;nbsp;præ» 'pitauit in cum locum,ubi altifsima erat unda, atep ita cam in momento oculi fub^ ^git. ld quo J multi homines apud nos feiunt. Has ac fîmiles ealamitates mere^ urin^atitudine noftra, quód non agimus gratias optimo patri noftro Deo P’^olummoiilobcncficio angeiiciauxilijói pracfidij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

Scitotc itacp, amp;nbsp;quotidie liberos ueftros hoc moncte ÔC docete,humanum ge? Df^ „,,^, Deo nodro fic diljgi,ut unicuiep fuum Angclum,qui cum protcgat 611 dirtgat cutq; angt lio^A'^°®’^’^^’» condituerit amp;nbsp;dederit. Chriftus enim dicit in hodierno Euange; lumdtda. bsh k^'’* ^^'’^'^•Hinc ccclcfia Catholica temper credidit iuxta ScripturasJingu« ÖoT^»^® ®’*’™ angelum proprium ut praeceptorem, pxdagogum, amp;nbsp;ducem pa^ ^pirTT ^* ^'^quot;^ noftram dirigat ÓC agat. De qua re uide Bafilium Magnum de lijf ^'^pdtnum docet nos Dei uerbum, quod Reges amp;nbsp;principes habeant pecu« dicj “^^’^gcios fibi praefentes SC fe protegentes. Audit enim Daniel Angelum Vth?^!^' ^^ ’^'^^^ egreffus fum,ut docerem te fiC inteiligeres. Item Ado. 12. cum ^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ quandam domum fe contuliifct.ac puUaffetfcres,pucllulaqj Rho

bar p' ?P^trum hare ante fores, congregatio Chriftianorum qux in domo ora? poteft ^i^g^Jum effe putauit ac dixit. Ex quibus uerbis facile intelligi SC iudicari

r ®'^ ‘^edidcrint Petto fuiffe peculiarem angelum,ac proinde proprios an^ etiam effe Chrifti fidclibus.

Ïttü ^quot;^ ’'^^^ “'^’^ etiam cum foli ac fine arbitris fumus, decet nos effe caftos, Veretudii \i^ * ”todcftos,tam in uerbis quam in geftibus, ad honorem bonorum lUo» proper an ^tt^^*^™» *^^ ®o® offendamus. Sicuti amp;nbsp;Paulus i.Corin.ii. docet,ut muliercs 2^^°^ pf*

^^^y^l’ws 5C opertis capitibus propter angelos, qui nobis adiundli 6C *lt;‘‘”‘^‘*-”* ’’“^ temper SC ubiep gubernent,ut nos confolentur, nos defendant,

\|j;'*’’'*’®o*’** adhnt SC fubueniant,in partu,in itincre,in omnibus rebus 8C peï V P^f omnem uitam, ufep ad Cataftrophen curriculi dicrum noftrorum, imo v’^otatam amp;nbsp;pienam faluationem SC glorificationem noftri. De qua re au^ Vplurafacrarum literarum teftimonia, In Adis cap. 11. Petrus uindlus eft in ''’k’^*^’^^® cateniSjSC diligenter foliciteep à militibus euftoditur 8C obferuatur, *V*’’^ P°^‘*» ^^^ 9^*^ fit f Nodlu dormiente Petro, adeft Angelus cum ex# ^i^^ens ; Surge illico. Ac ftatim catenae deciderunt de manibüs ipfius, to# ’quot;w’“” ^ttff^^tts é carcere eduxit,atcp ita Dominus cum per angelum fuum è '^^ö’i/j 'f^dis libcrauit. Aóo. 5. cap. cum furnmus faccrdos Hierofolymis cum l’ttamp;^.'^PQ®®^®* ^^P*®® incarcerem conicciffent. Angelus Domini noc^ü ^ïlci» ^® ^’f^^itis eduxit inde Apoftolos, iubens ut Euangdium populo an#

^iro,fcd per Operationen! amp;:uirtutem Spiritusfandigrau/dafit, pueri aperit, quod illi indendum effet, uidelicet, lefus. Item Matth, i. net Angelus lofepbum,ut in Aegyptum cum infantulo amp;nbsp;matre fugia^ß^f:^ |^ defundo iterum adert Angelus, lofephum moncns,ut ex Aegypto ‘’^ i^'^'^^nLin liticam fe recipiat. Annunaantamp; Angcli Partoribus Ëuangelium Icfu Chn 1» ^^^ gaudio magno, Luese x. Et cum ChriGus à morte refurrexiffet, teftimon«’® P j, hibebant de hac refurredione, uifiep funt mulieribus. Item cum ChriHusLut ad montem Oliueti in fummis angoribus effet propter nos, apparuit iHi ’®S^^ confolans amp;nbsp;confortans eum. Item duo Angeli Loih ducebant e Sodom»,^'^ fceleratis Ö^ impqs hominibus conflagraret amp;nbsp;perirct. Gcnc.ip. Adorum w^ nunciat angelus Dei Cornelio gratiam Dei, iubetep ut Petrum é Iopp^ ^^^ j^^ Lucac d.angeli fandi expedant animam Lazari, eamep ê corpore emig®***^^ l4^lt;r«f. portabant in finum Abrahæ.Hçc profedo fida amp;nbsp;diligens curtodia ac defe®“,^ quod Sandi Angeli Ô^ in uita amp;nbsp;in morte tarn diligenter nobis adfunt, Ö^^ ctiam nortras ad fuam quictem peruehunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Die etiarn nouifsimo uenient angeli cum tubæ uoce magna, amp;nbsp;congr^g^^ cledos à quatuor uentis à fummis coelofum ufcp ad terminos eorum.Mat.24' ^ Sicferuiunt ÖC adfunt nobis S. Angeli per totum uitat nortrac curriculum)®®^^j nos toros cum corpore amp;nbsp;anima ad Dominum nortrum Chrirtum déport®**^ ÿgnoratis,quàm diligenter amp;nbsp;ardenteroret apud Zachariam AngelusDciPf^ uita te lerufalem,amp; pro ciuitate Judah,ut Deus carum mifereatur,cum ia® nus captiuitatis ipforum feptuagertmus.Et quoties per hos fedecim annos^®' mus in maximas calamitates amp;nbsp;pericula fortunarum amp;nbsp;uitx nortrx, niO ^ ^^ * tam hortilia amp;nbsp;fanguinolenta aduerfariorum nortrorum contra nos lt;^o‘'®^!S ji^ «nolitiones,óf machinationes per Angelos illos bonos impedqßet ac fregm^’ ita nos defendiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

Sed hic mouetur quatrtio;Cum boni Angeli citra intermirtionem nob» ^ ant,an etiarn fint honorandi fide amp;inuocatione, an fiduciam nortram in’^®^^ Ji^ Äugtü 4« care,coscp in necefTdatibus implorare,auxiliumfp ab ijs petere debeamus a£?^^, honarMdi mus.In Papatu,ut fcitis,id fadum ert,^ templa ctiam propriaillis extru^a * fide er w# dicaia funt.Sed hic cultus amp;nbsp;inutilis amp;nbsp;impius fuit,ex propria cledionc iS'litionr» tentione inrtitutus amp;nbsp;confidus.Scriptura docet nos,fiduciam amp;nbsp;fpem coney effe in nullum alium,quam in unicum Óf uerum Deum,eumcp folum in n%^ bus inuocandum,utpote uerum amp;certirtimum auxiliatorcm,in omnibus ^ÿ(il luti in primo amp;nbsp;fecundo prxcepto difcimus. Et fcriptura ait, leremix c^P^pj^^iitO mo feptimo, benedidum eum effe, qui fpem fuam ponit in Deum. he® L jl feptuagefimo feptimo;Filtj qui nafcentur amp;nbsp;exurgent, amp;nbsp;narra bunt W ’ ^yi ponant in DEO fpem fuam, amp;nbsp;non obliuifcantur operum Dei, 0lt; m’P“^ '

Sed audite quid de inuocatione Sandorum ante annos mille in (erint pij.nefufpiccmini me hic noui aliquid docere, AuguAinus in Pfaln*^^ firn o fexto,fic ait:j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1,^

Homines autem (inquit)Sando* attendite,qui funt fimilcs angd«^^j^^^ ueneris hominem aliquem Sandum feruum Dei,G uolueris illum colcrc * « pro Deo,prohiber le,non uultfibi arrogare honorem Dei, non uuk dW ƒ pj^^ Deo,fed tecum effcfub Deo.Fecerunt hoc apoftoli Sandi Paulus amp;nbsp;B^®’‘’^eiii , dicabant uerbum Dei in Lycaonia.Mïracula cum feciGent Lycaoniat,du«^'“ jj^ ! regionis adduxerunt uidimas,amp; uoluerunt illis fa erificare, die en tes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

uem, Paulum Mer curium. Illi non funt delcdati. An forte ideo fibi in’®® j^^^oi luerunt, quia datmombus fc comparari execrati funt f Non ♦ Sed q®’ j^jd tem diuinum exhibe«' honunibw horrucrunU^Verba ipforura ^^'’'^i;^

Wpksmnr. Sequitur enim IcÆo libri ciufdem,amp;^ didt quomodo moti funt: Tunt: ^*■'10» amp;nbsp;Barnabas fciderurtt ueftimcnta fua amp;nbsp;dixerunt: Vid fratrcs,quid fadtisC ^inos homines fumus pafsibiks^fimiles nobis. Intendier ergo quomodo homines ^oni prohibent eos, qui fc uolueruntcolere tanquam Deos, QC uolunt potius ut Öïw unus cobtur, Deus untre adoretur, Deo uno facrificium ofFcratur, non fibi. °^camp;omnes Sandi uel angdi illius gloriam quaerunt quern diligunt. Ad eins tub ad cius orationem, ad eius contemplat/oncm omnes quos dihgunt raperc amp;' '’fijramare ßudcnt,ipfum illis annunciant non fe,quoniam angdi funt. Et quia mi# '''s funt, non norunt gloriam quaerere,n»fi Imperatoris fui. Si autem gloriam fuam WerintjUt tyranni damnantur. Tabs extitit Diabolus amp;nbsp;dacmonia,id eft,angdi 'quot;JMatrogauit fibi honorem diuinum amp;nbsp;omnibus docmonqs, amp;impleuii tempU j^’S’noTum,^ perfuafit ftmulacra,Si perfuafit ilia facriftda ofFerre fibi» Nonne me# ^watm angelos Sanlt;ftos,qudm ut daemones coIcrentfRcfpodent.’Non colimus Matmonia, angelos quos diciris, ipfos amp;nbsp;nos colimus, uirtutes Dei magni, Sd n»«ia Dei magni. Vtinam ipfos colere udletis, facile ab ipfis difeeretis non il# ?'ol«te. Audite angdum dodorem, docebat quondam difcipulum Chrifti, Ôd ''n^batflli multa miracula in Apocalypfi Ioannis. 111c autem quodam fibi de^ ' ®’'gt;irato miraculo uiGonis cxpauit,0d mifit fc ad pedes angeli. Et die angelus qui ^ 'Fiarebat nifi gloriam Domini fui, furge, quid facts, inquit, Ilium adora : j,’’’fgoconflt;ruus tuus fum, amp;nbsp;fratrum tuorum. Quid ergo fratres mei i Nemo ®* irakatur mihi angelus, fi non ilium colo pro Deo meo. Tunc tibi ^'‘glt;’ ^^^'’'^^ IpFum colere uolueris. Bonus eft enim amp;nbsp;Deum a mat. Hatftenus j^ ^tdeuerarcligfonc cap. yy. Angelos honoramus charitate, non feruftute» 'tek* *5quot;*^’’ conftruimus. Nolunt cnim fc fic honcrari à nobis, quia nos ipfos )k°°’''f'*'’ius,Knipk fummi Dei efle nouerunt. Retfte itaq? kribitur,hominem ^'«u^''° ^'^°^*^*^quot;' “^ ^^ adoraret, fed unum Deum,fub quo ci efiet ST die con^ «Wto^*®^h«cS.Auguft/ni uerba, quae nondum Catholica Ecdefia reiecst. Sunt *ts j^^'flpturis fundata, aut Scripturarum teftimonqs firmifsimis fulta, ut audi# ^’Piun'Î^f»n egregie imó feelefté hxc uerba Auguftini celant ac premunt, öd hin,»’ ’’‘^»cumerroremdk^^ fuum impium tueri conentur» Nam hæc uerba co# ç°flt;n)patcfaciunt,St kelctis impietatiscp cos arguunt.

«lt;. ^'ptura docet nos, unicum effe mediatorem inter Deum amp;f homines nos ((, f®’) Videlicet Icfum Chriftum, ad quem in omnibus necefsitatibus confugere, ^^i^''*’” cum fiducia accedcre ad patrem pofsimus, Ephef. 1, êC certum à patre ^'“'’’ «xpeöare debeamus» Quid igitur facimus, qux nos agitant intemperi«, Ç'''gt;ofiiaj impia nos cogit, quod non content! fumus uerbo Dei amp;nbsp;dodrina ''hationefidei amp;nbsp;religionis noftraef

u^d hoefeiendum nobis, quod angeli unice 6C ex animo nobis amandi fint, LMes 8^ fummi amici noftri, cchaeredescp acternae falutis, quodcp cum mini# Hj MinDeopraedicandi, Deusep nofter pater ille optimos amp;nbsp;noftri amantifsi^ fk ^llis laudandus amp;nbsp;glorificandus, eicp gratiae fummac amp;nbsp;perpetuac agendae, ^hh? ’'^‘^fich 0^ inexhauftis beneficqs, qu6d nobis miferis peccatoribus, qui %t ^‘■*’®“^° ®^ impio mundo inter diabolos Ôd membra Satanx coniurata, %^^^*lt;^’»^’‘'’‘t*f« P^*^ totam uitam noftram cogimur, tarn firmum,tam ua; lt;lii^^tidium amp;nbsp;auxilium nobilifsimarum creaturarum angelicarum contradi? ’*^1^^^* ”*®o^^ ^b utero matris ufep ad finemuitx prxfto fint, nos defen# [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®°^” flt;rani,óf omnes noftras a(ftioncs,conatus amp;nbsp;conülia gubement

’%?’“’’^ft®®^**^®“’ ^’^’^*^°P’^^” krtiantur,utc|3 nos die nouifsimo ad Do#

igtodàî a nobb font gratis in omnibus croturis, quas propter nos condiditS^ conferuat, quanto magi# grattas illi de præftantifstmarum angelicarum creatura^ îum minifterio amp;nbsp;auxilio agere debemusf

Proinde liberos ^ familiam ueßram docebitis Si monebitis diligenter,“^ inane Ô^ uefperi magna animi religione ac deuçtione SC reuer enter fidcli Deono^ Oro pro omnibus benedi(ßiontbus,fed praecipuéamp; in primis pro auxilio amp;nbsp;pr^”' dio angehco grattas agant,diligehterip orent,ut ipfos femper diuac noflu per •“‘’^ coeleflcs nuncios amp;nbsp;miniflros,bonos illos angelos,a peccatis auertat, retraha^®'^ lt;ci,utcp a periculis corporis Qi. animae,in quae maß angeli precipitate ipfos con2 tur, nufericorditer tueri amp;nbsp;preferuare dignetur. Hoc faxit Dominus îC

Homilite^quaffidutor ipßapud uos habuityaâtetnr prudent tißifnemittoy tibi^dedico^ cum earn itutor ipß tuo bortatu itt publicum emißeritytibi^publics dediedrit^ cum^ a metuo etiit' am bortatu fatina/adla nunc in manus bomtnum exedt^Et uel ^ inde non objeure per^ici poteß ^ te eximiapietate prceditum ßj^ maxima propd:gandie uerce rebgionii lt;^ iuuandee Ecdefiteßudio ar/d, ^^^Il^^^^^ii^ad me literlsßgnßcdiy te ex animo gaudercy tanti uiri ^^‘^ immortalitdte d(^ntßimd-,c{udm /atißtme propa^ari^ boe nomine pró ^^^f^^ P»^daribns uer^ts mibi J^dtia^'d^et^^^ ^^^^^^^^^ ^^'^ ^^^^^ P^^^’ ^ non grauer (^ alteram banc, qute} ^^^a^an^clisiundaerat^adpublicamEccleßie utibtatem latinitate dote iiut^^^^ ^^ ^ß^^^ iß^^ P^^^^ffij^ir optime: Gratuhro^patrüg hl^an ^^^i^^^^^^^^^^^^ uirumiCapietate^z^^ tantouer^e dodriniC amoriü (‘man^f'’^^^ P^^^^^ndiC uerx religwnisßudiodccenßum^MdXimdm enim ^aoilfj^^“'^^^^' ^ ^ß^f^'ß^lt;f^ lt;^lß ^» pictate eorum^ qui ad^ua ^^Wr,j^^^^ßdubiumjidedi^meritoptosmagißratns duitatibitigraa ^^P ^^^^^^^'^^ ^ indefeffe orandus eß JDcus^ut in eo ordinequama '’‘fil n^ß^^^-»^^ ßmulanter pij^ et adprouebendam Deigloriam exa ^f^^^^^ß^ ^^ ^ftifttocupidi^necin propaganda uerarelgione pia I^ijf ^^^^^^^^^^'^^^'E)ebetciu(tasueßraboc nomine Deo ßmmasgratia^^ \^j^^^^^^^J''^^‘-^^^^^^'^^^dn repub. ueßra adminißranda primum locum ^tij !^'^^ ^^Ofilttin^rutiM ctiam Deo boc nomine diligenter z^r aßta S j^^^ bd^^^' Ego eximiam CT*ßmmam inde capio uoluptatem, cum aua i^^^P^^^^t^^^gitbemandtt locum obtinent-fpietatii amantet n ^^r'f'a^^R.eip^nomtne Deo diligenter egigratiast iPrecor^ Cbria' )^ te cum college tuis in Gbrißi cognitione adßnem ußp conßra Viare^i!^ adDeigloriam ac Deipd/eßrce utihtatem quam diutißime conßruare dignetur,

fupcr Euangdium Matihæi 9, de muIierc, qua* fanguinis profl“^^ bboraucrat,amp; de primans fiha,quam Chriftus dcfundam uü^ reftituit, habita apud Hannouerienfes.

ILECTI in domino, cum ante biennium, ex uoluntaU v« ^^^ tris noßri code ft is, ad uos uocatus eAèm,ut docendo,montn ^^ fcribendo ueftram pietatemamp;anünarum ueftrarö ^’^^*S7 j.loó^ ucrem,non deftiti ab eo temport Deum pattern codeß^^ j« jj^ enixe orate,ut uos in dodrina fana,uera fide amp;nbsp;fpe Euang^quot;' gj ___ uxJ gnatetur conferuart,coeptumc]$ iuum opus in uobis P^’^^’^fL^i/ nonegratias ago patemae ipfius bonitati,quód uos fub tot tentationibus aaP onum perfecutionumep procellis atep arictibus, feruauit,animos^ ucfttoia“ ^ (bntiam confirmauit,quodcp omnes afHicïiones atep perfecutiones ad amp;nbsp;firmamentu faluificg fpei ueftrc,pro Dei bonitate paterna, à: fingulari o® lio cefleruni,ut nuncin omni exercitio piac ac beatx uitat confirmxiores.ji{ rescp firij, quam fuiftisante. Verum enimutro cum teterrimus amp;nbsp;iutati»'*’’ .^jj boftis nofter Satan,fidem Si dodirinam Chrifti uarqs amp;nbsp;affiduis tentationibo’» infidqs,aftutiflima uafricie atep ofFucijs multis,in omnibus locis amp;nbsp;omnibus tno tis oppugnet amp;nbsp;cuertcre conctur,neccflc eft,ut centra tam hortendumhoft«^' mis Uiribus uos muniatis amp;nbsp;pugnetis, arreptis armis utris 6C inexpugnabi'* . gladioep inuicHo, uideficet, Dei uerbo faiuificae Ö^ acternar ueritatis, quod b’^jj magis metuit Slt; exhorrekit, quam nos miferi amp;nbsp;infirmi homines mlt;tu pf^^^j^ portiimus ad jncendia,inundationcs,tcmpeftates,ferrum,cnfes,bombardas,3Ui^L quidahud corporalemnoftramuitamlxdere amp;nbsp;extinguere poteft. IdeccpuiO Paulus Coloflenfcs ruos,ut uerbum Dei opulente in ipfis inhabitet.Sciebat t”' amp;nbsp;experienna didicerat,quód Spiritus ille mendacq nihil minus nee «gtiw '^ poflet,quam exercicium puri Dei uerbi, per quod ipfius confilia amp;nbsp;arma ft^^^ duntur Sc' franguntur,per quod Ö^ nos in fide Chrifti amp;nbsp;fpe magis magisep lt;Ç mamur,ut in fpirituali conflidu amp;nbsp;pugna contra Dominos huius mundi/^j^ tenebrarum fecuii huius,nempe,aduerfus fpiritus malos amp;nbsp;aftutos fub calor pugnemus,amp; tandem glorsoiam uitQoriarn obtineamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Bam ob cauftam uolui charitates ueftras breui amp;nbsp;fuecinóa aliqua or’*’° ’ ïnftifutione amp;nbsp;admonitioneconfirmare amp;nbsp;confolari,cum iterum Deo fiegub^'^'’ ju «e amp;nbsp;uolentc ad uosuencrim.Ttaeftabo itacp hodiernum Euangdium Maub‘^' , quo Matthäus duoinfignia miracula nobis proponit à Chrifto édita, quX m u Ïtram utilitatem ab Euangdifta conferipta funt, ut fides noftra per eatxdtt®^ renouetur,uegetetur,confirmctut amp;nbsp;eoederueturjutep charitas erga DeumS^ mum accendatur amp;nbsp;inflammetut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Prim6,Chriftus miferam illam mulierculam fanitati reftituit, qua duod efmannos (anguinis profluuiolaborauerat,nec ullis medicamentis fananpott^ Dandemortuumreuocatinuitam.In hisEuangeitj hiftorqs ac mliaculis dueb duosetiam articulos praecipue trat^abimus.Primum.çum Chriftumfidem iw^ culç illius tantopcre prçdicet,dicês:Confide,fidcs lua te faluam fecitrcumcpfcianiu’i quod fua propria uirtute aegritudine depulfa illam rcftitucrit,ofFert fc nobis n^® na amp;nbsp;digna qux excutiatur quxftio, uidclicct, cut fetiptura ubiq5 tanta nib“' Fidei.Chnftus hic ait,quód fides faluam fecerit mulierculam» Alibiirerum kgim^^ quod fides iufticiam amp;nbsp;ialutcm acternam adferat,cum tarnen in confeffo fit,no»^ fidem adhuc imperfedlam Öi infirmam elk,ut cum difcipulis cogamut orare 1D®'

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RÈSVRREGTIONÊ.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXCm

u' ’^®8® nobis fidem. Audimus ctfam bis temporfti» farpenumero, quam lj|J?*“^®’^quot;wndu$ caecusoffendatur,cutnfîdes in Chriftum pracdkatur,ô^ digmâ ^i ƒ us uehitur. Nihil nunc(^inquit) aliud nouiifti dodores poflunr, quam fidem ^'’’?J*‘^5’fcöiMK5arc,folanefides praeßaret omnia fiC nos faluaretf Ncqua» j ^Plura rcquiruntur quam foIafidea.Nam amp;nbsp;opera adfint neeeße eß. Sola H* f^'uho imbeciUior acminor eß, quam ut id praeßare poffif. An iitif .’*’*'^lt;i^lt;»fedndiilo fecius tarnen actemum damnatus cß. Hacc funt ad* Wk*’”’™ “0^0™”* uoces,unde inteUigi facile poteß, quam offendantur fidci ‘“^^fed quam errent, audiemus

fills k^^®^^’8^*^“® dereforredionecarnöjfumpta occafione ex co, quód Chr/« ’'Utmh***”^’”’ *^®uocatpuellam, cum iam fepulturac corpus mandandum cflet.Eft fitoo?°' ^^”^“”’ ^ *^® opus,ut ratio id neep uelit caperc neep poßir,fed fides ad* jjj,^5^^”’’fidcm,donlt;tamp; mirabiliterconferuet Spiritus fandus neceffe eß» tjnn’’j‘!“^^oquot;’cndismodistentatüfaroundo,qui mdicat eamfidem effe me* p^'^dam: tentatur ÖC à nofira propria ratione, Ö^ à Satana ipfo.

'fidl ^^^'^’“^^’^boc Ëuangdium ad duos articules Symbolifidei Chriflianæ*’ ^*^”’quot;’^*” ’®““* articulum, qui nos Chrißianos facit: Credo in lefum “nlium dus unigenicum Domin3 noflrum,ÓC, Credo camis refurredionem»

^Wt^ ^ ^ ^^ ® prèedlcat fidem mu!ieris,idcp facit multis locis in Euangelica ’la,tiöj-*^''’’;^‘*fecikint«IIigipotefi,quódfide$ fit pracdicanda, laudibus uehen« ^ijk^i'^f*‘’**^^f«lt;”P^ Ó^ddigenter dedaranda amp;nbsp;inculcanda. Nihil enim ^h ^‘*’^gt;^ß ^‘^ *’*’^* ß* dignum. Quare primum docebo Ä probabo, quód ^^^’^^»Apofiollt;,amp; uetcres fcriptoresorthodoxi fidê femperad eundc '’'‘»ito ^*’^‘:’r^nt,utuideripofltt,quód propter hanc dodrinam, nunc nos im* ^'*‘saiï-'^^^'^^^'^‘''^^cuIpemur.Hinc amp;caufamtanti prxconq dClaudis,qua M?^^’’'°quot; grauabor adijcere.

^5iu K^‘^‘^Wfus quomodo Abraham primo tantac Dei gratiae compos fa:? ’'!’’’'4ltff^^* '*^“’ iuflum rcputarit,amp; charum cum fibi eße minißrum qui fiacres ^'quot;'fllioj'’^ ™‘us Deus eße u«llet,profcßus fit,fie inquit:Credidit Abraham Oca S^f’aüe'rf^°”“®°quot;’^“*^**’^^*‘”P*’*^*‘’''” ^*^ ci ad iußiciam;ut Paulus fixe ^ accurate perpendit,ÔC explicat Rom.j.ôd 4, Item Gala.3» ’'quot;'Öen °'^*’*®*»‘sS^cxigua efl,quôd Abraham propter fuam fidem,etiam co* '?'quot; Ab 1*^”^ '^'P'^^’^“$ efifHïc certe fiducia in promiflioncs Dei omnibus ,ope^ 5^j^ 0 P»®fefwr,fummecp Deo omnipotenti placerc, hoe ipfo apertißme %iL ^ Prodcant omnia Monachorum examina, Ö^ omnes nofiri temporis cf^rum amp;nbsp;apertum teßimonium c fcripturls ad glorifia, j ®quot;fif®3ßonem luorum operum humanorum proférant»

**P«***fio“® Moabitis, Ammonitis, amp;nbsp;Edomitis, cumep tantac XI^‘tntlac8fuinonpofl'ct fuipopuli uinbus refißere, ac conßemato ob id JV^^iPtophcta lafifiel ait:Nolitc timcre,ncc paucatis hancmultitudinem, ^o®fi«ïrnter flate,ói uidebitis auxilium Domini fuper uos» Crc^ «Kt ***° ^-^° ucßro,amp;fecuri critis,crédité prophetis eius,amp; cunda eueni? t^in?’^”™^ poi^u^us Deo in fide laudes caneret,uertic Dominus inßdiai \ ^ipoft*'’'^*‘P^®’*®n ^n*quot;» Ammon Ó^ Moab confurrexerunt aduerfum Edo? P^'W^^^^'P^®’”'“^'’’ b»quot;’«“’ confeccrunt,ód dcleucrSt.luda autem cumfuo ^*^rtP^quot;”'’'^^P°'^*^*‘®^*^”*’ fortuna ufi,m.3xima Ixticia cxultauerunr» k^’fttti T” ^^ ^’”^ ^ nobis in noflram utilitatem prxfcriptum, Ut uideamuS fi^^P’^o™’®®™ Deinitente fuperare,amp; uidoria potiri, ^«um omnia pofle, QC ea etiam qux hominibus impoflibilia uidentur»

D E F I D E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,p^

Pfalm.x.ait : Beati omnes qui confidant inJJomino.SiüUbeitifüatA'^^^fi fidunt in ucrbo ipfius, certe fidem non leuem rem effecoram Deo nccelK ’ beatitudinem ei promittat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i^^;

Item Pfalm. 30, aii:IntefperoDomine,nonconfondarinïctcrnuni» ^^ mirctur,quód fententias de fpe ad meum propofitum amp;nbsp;inditutum traho: ƒ amp;nbsp;fides in Chrißum coharrent inter fcfe, amp;nbsp;cogitatione quidem feparari P“^' ,J fed eaefiearum natura,ut femperconiund3eamp; indiuulfae comités fint. v^jj^Z enim ex Dei promtffîone credo,acproinde nondum etiam uideo(quod «o****® ^t lur non creditur)id fpero certo cuenturum ac futurum eflc,ö^ ut fiat al’^’^p ^((i^ pelt;5lo. Ad hxc uox ilia qua utitur hic Dauid, uidelicct Thafab, fidere ^^'^ ^ ^p{( cat. Scimus autem e Paulo R0.3.ÔC 4.quód fides citra omnem coniroucnu^^j, fe fit illa fiducia in Chrißum,aut quód fiduciamillam coniuntdam amp;: conn«ö^^ beat.Efaias cap. y^.docetjoos fcientia feu cognitionc Mefliac iußificari-At^^pi tio nihil aliud cßquam fides in Chrißum,quam ex Dci promiffione per accipimus.Proinde Efaias eo capite id ipfum nos docef,quod Paulus RotnaDO-? GaI.5.ncmpe,quöd fides in Chrißum nos iußos faciat.

lercm.ty.Bcncdicßus uel beatus uir qui confidit in Domino, amp;nbsp;cuius u u Dominus erit.Iercmi.j.Domine, oculitui refpiciunt fidem. Vox, quam uertit hic fidem,Hebracis eß Emunah,id quod SC Hieronymus annotauit, cy fignificat ueritatem SC fiduciam,cum quis nihil fimulantcr,nihil ex byP®®^^ fed ferio amp;nbsp;ex animo,ut plena cordis fiducia ÔC confiant! fide adhçteai Dci promiflîoni,quæ {allere,mcntiri,frufiraricp non poteß.Scimus uero ^“® ..jm Deus fic fuos oculos aut faciem aliquo uertit,non fignificet indignationem ƒ * fed gratiam amp;nbsp;fidem,ut fidi patres propenfißimo amp;nbsp;ardentidimo cordis^j-^jj atep amore oculos fuos in liberos fuos intentos habent,ut eos cufiodiantjCCt“^ per eó intcnto,quó direSli funt ipforum oculi.

Efi iracp fides gratum SC fuauc facrificium in oculis Dci,8Cuerus cotou ubiep in Scripturis requirit. Danielis ^.ait textus : EduSius efi Daniel del^|^ nulla læfio inuenta efiin eo,quia crcdidit Deo fuo. Viden’quód fides etiamcu^ nibus effèratiflimis inito pratlio uidoriam obtincat^ Ofx.z. ait Dominus: fabo te mihi in fidc. Hxc profeAo maxima amp;nbsp;uerißima laus fidci efi,cam fponfalitium SC conlugalêefie, quo fponfamur Deo,utipfius dilcdiffimaÄ^ ma fponfa,omnium bonorum ipfius cum co communionem accipiamus. ƒ

Habacue.z.iufius ex fide uiuet.Nonloquitur hïepropheta de uip'^^ji# porali,quam etiam impq habent,imóSC bruta animantia,fed de uera uita^tjquot;’^tjl Deo in gratia uiuimus,ut diledi Dei filq,qui certo pofi hanc momentan^ ducam uitam,ut hxredes ad patrem ingrelTuri fümus,in quibus hïc Chb®'’ eosep fuo ucrbo amp;nbsp;fpiritu agit, regit SC gubérnat.

Nunc uidcamus,quid in nouo tefiamento Chrifius amp;nbsp;difcipulic*^. .jlÂ dicant.Matt.S.ait Chrifius ad Centurionem: Quemadmodum credis ‘‘’^jJii' Matth.^.cumuidifiètChrifiusfidcm paralytici,SC illorum qui paralydo”®.^ xerunt Chrifio,in 1c él o decumbentem, remifit ei peccata, ÖC fanitatem f^ a,() JVIatthaci cap.i^.clamat Chrifius:Mulier,magna efi fides tua,fiat tibiücutu'’'^|^, thxi.zi.Omnia quaccunep petieritis in deprecatione credentes accipietis-^'*’ (( Credentibus omnia poflibilia. Lucac.7.311 ad MagdalenamDominus:fidc$ faluam fecif,uadc in pacc.Lucac.S.aitad principemSynagoge.Nolitinicre» ,| tantum,ÖC faluaeritfiliatua. Lucx.i/.aitad leprofum quemmundauerat: ^ uade,fides tua te fcruauit.Sic etiam dixit ad cæcum in Hlericho.Ioa.^.Ü^cs uo ^ donum Dei. Et per totum Euangelium Ioannis promittit Deus uitam sf*^ jj credentibus in Chrifium. Adorum 15. docet Petrus, quód fides purifie^' .,r; nofira.Et Adorum i6.cum cufios carceris ad Paulum SC Silam dixifleßU^i quid me oportet facere,ut faluus fiamf Refponderunt iUi;Crede in Domio^ju)

{^fjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KESYRREGTIONE. _ GCXCmi

Ss^^*^** ^^ ^ domus tua.Et Heb.ii enumerat Paulus magnum catalogum pio^ *’’»to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®®’f“® ChriftianorumJcribitcp qüód Deo chari fucrint Öd placu#

^hf “^ ””’’facula ediderint per fidem, amp;nbsp;ÖC fieri non pofie,ut quis Deo fine ’hhed^'^c^®*’^® ^‘”* P^'^^us fidem fine openbus luftificarcï' Quot ueteres °’^gt;cedefix Dedtores bis uerbis cfFerunt:Sola fides lufijficatc*

I’f^dic °£^''^° ^duerfarq noftri nos aceufant amp;:blarerant,fidem nimium à nobis ^«**®®**“’quot;’ *^^® quid fit fides, 8é Euangelißafuin,imöamp; patres atep epifcopi ueteres ’’Mjru, ,’’“’ doccant. Quaproptcr nemo eonuicqs aduerfariorum,quibus nos j^ nt,a ueritatefe abduci patiatur»

^ob *”*^”’ ^^’ ^^*^^ turbari,amp;: à uera fententia auocari poflït,caufas indicabi* ^^^*” Chrifti tantqpere prxdicet ac uehat. Fides in nobis '*1*01)1 * *p ^*'®flt;^fi de die in diem,amp; ob id per fe non eft tam perfectum opus, 'quot;''fia ''^ ß'*” P^''fed(onem tanta illi tribuantur.Sed caufa huius laudis amp;nbsp;pracco# •^n^®I^^®^o™**'® “«*’”* gloriam dat,quod^cum credit effe mikria ^’*^3rt H' ^ “^*'3cemjqui promiflionem fuam in Ghrifto certo uelit SC poftit *''*(Jul)' J^'^S^manus amp;nbsp;ucrus Dei cultus.Etenïm qui fic uerbo Dei credit,is '’*'‘' ab pn Rn'?quot;! ’^cat in omni ncceffitate,fperatcp à: expédiât in patientia auxi ^oidfi-’ .^*?9 fides ciufeemodires,quae uerx perfedlioni adhacret^ affigit ''^Pro '^ff'^* Chrifto,apprclienditép mifencordiam Dei in Chrifto promiflam, ^''°^^* nulio alio medio aut inftrumento poteft apprehendi amp;nbsp;capi • *^”^®^^ fiducia in promiflam gratia amp;nbsp;auxiliS Dei in Chrifto,in omni ^em u’*®*® ^ neceflitatibus. Si fieri poftet, ut uniuerfa omniö hominu opera k'Wio ^'’^.‘’®’’° fidem non haberem,non poflemtarnen illis uniuerfis operibus ^^«iid^*n *“^”’fio apprehendcrc.Promiflïonis natura hacc eft, ut fide apprêt '^''ptta ^^'^^ promittit nobis propter Chriftüomne auxilium Sd gratiam,qua^ **'’’gt;oihil*'r”* *®**’™ ieiunqs ftrigofilTimis Öd afperrimis me macerarem Sd eneca* *”^lt;*01, . P^fis cruftas uorans,Sd aquam meram bibens,ficp catapbradius uel H*’’'^t •’''® ^'quot;®’ “fi^ “^^® indutus,fed lanea Sd afpera cutem atterrens, Ro^ '^Cûç?quot;^^’'^’'gt;’i^fiq'Jam tarnen promiftionem Dei in Chrifto illis quantumuis ’®’Ppfchcndercpoffem.Cum nero audio Deum mihi promittere Sd ^®Wpo?’’'ïf^^’*^®*diam Sd auxilium,cumep uerbo illius fidem habeo,ut ueraci ^io^ *'’^acfidoDeo,quimentiri Sdbllere non poteft, turn apprehendoSd '''%ci f '*'” fidem quæ in Chrifto promifit. Non itaep temere Patres orthodoxi ^’S n^k^’^°'’”’ fidem,non opus ullum iuftificare Sd faluare. Nam cum Euanÿ ^^ n ’“nunciat Sd offert donatep Icfum CRISTVM DEI filium, ^^i *'’^® ^''^^ ”°® d peccatisSd morte liberauit,quomodo aliter cum fufei« STot^”* P’'°P*'’^'^ fr* corde tua apprehendere potes,quàm per folam fidem ^^iu “’quot;8^fio credas,uidelicer,quôd propter te mortuus fit Sd refurrexerit, jgt;‘««».lt;aloator Ôd liberator fit.

^’pfepter diligenter notate,ncc obliuioni tradite,quód uera fides in Chri* ’n Xh^o^^'^^™ ™*^*“quot;’ ^ inftrumenium fit,per quod Dei mifericordiatn ^ii^hnlto promiftam, Sd omnia beneficia ad falutem noftram appréhendai ,j*’(lJ(|P®™u’» Cum uero audimus uehementer prædicarifidem,non cogite» ftXw *^ P^''fcdioncm in nobis,quae tanta elogia,honores ac laudes pro» ^^^ Cl ft ’^ P'*^ ^*^ ^^ quot;^ merctur,fed eft fiducia in mifericordia Dei per Chri . itatp ftatim cogitationes noftre dirigcndç,in quem fides fe con ci^ ’nfinwatep iefe,cui inherct,Sd propter cuius nomen omnia bona Sd Äs ^'° «xpedat Sd accipit.Fidea femper imperfecta eft, fed CHRIST VS El '”5 Om ^ ’’ïhæret, non eft imperfedtus, fed uerus Sd infinitus,immenfuscp P®^f®^*oniS‘Si ftukicia eft apud nos,Chriftus eft noftra fapientia» »sbcinus, C H RIS T V S eft noftra iufticia* Si propter peccatri» cem

DEFIDEET nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ cem carnem nondum ca fandimonia praediti fumus qua dcbebantuS)Clir^*’’j^p fandificatio no lira. Et cum adhuc capti eflemus fub inferorum Tyranno au nam mortem,cumcp in tota rerum uniuerfitate nihil confilq nee auxiltj nobis %

cc aonauit noois ueus proprium nuum mum m rcaempiorem, ut nu»« j^yj dcmptio.i.Corïn.i.Breuiier omncm habcmus in Chrido plcnitudinem, Ä Çl^ , opus habemus, ca habcmus in illo fufflt;cicntiflime,copiofiffimeamp; abundaniiil* nee poflumus hunc thefaurum amp;nbsp;Dei donum ullo aho medio nobis pf^P*quot;'^ cere amp;nbsp;uendicare feuapprehendere,quam perucram fidem. Quac HJes .j^ trouerdam etiarn per bona opera cd cfficax,quia accipit Spiritum fandu®»*^^ nat purificatep hominem, Hanc fidem nullus dxmonum habet,nee «Mus i«”^ rum,ut maxime hidoriam Chrifii non ignorent,qualis fit cius perfona,qvoflt? r us minifterium,fiduciam tarnendeillo nonhabent hanc,quód ipforumred^P^

amp; faluator fit,ipfoscp liberate amp;nbsp;iuuare uelit.Sciunt equidem Demones, fit minatus Deus,uidelicet,iudicium fiC damnationem certiflimam, idcoç ^® j^^ mifcunt. Atubi nosfidem tantopere prxdicamus,tum de fide in Chnft“® ''iLfic quimur,quaf elt uiua quaedam fiducia amp;nbsp;fpes de Dei gratia,quam nobis in ^j^j pïomifit,ujdc!icct,quöd omnia peccata nobis propter Chnftum,qui P*^® PfLiJi noftris fatisfecit, ccndonaiurus,nos iuflos reputaturus SC uiram «ternaw®^ fit.Hanc fidem de Dei promiffionibiis, nen poteft .habere diabolus,nlt;c ^^

iphusjed clecli in Chrifio duntaxat earn habent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-5'

Ét hare cft fides illaquarhanc mulierem reftituit, per quam diuinx g’f’^ opis particeps faóa cit. Hare fides hanc mulierem fecit filiam ChnflisUt«'’’?jjji fuarn uocare dignatus fir,ueluti Chryfoftomus ait:EtquandoScriptutahan£ i, praedicar.tü prçdicat Dei gratiam amp;nbsp;mifcricordiam.Hæc etenim fides eßn“ merâ Dogranam propter ChrifiG promiflam,Proinde necefle cfteosualdt’ u ftupidos 6c incogitantes,imo peruerfos homines eflè,qui ferre nequeunt, ui®P ƒ tiflima Dei gratia,per quam èpoteflate tenebrarum hberan funtjpradiceWf ^ toUaiur.Hoc genus hominumcauete.Aguntur enim ab codem illo Spn*^ qui Pelagianos olim excaecabat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^

Proponamus nobis hic quotp 3C imitemut exemplum charitatis amp;nbsp;my dix, quod hic uidemus in Chrißo lefu Domino ôC Deo noflro, ut amp;nbsp;*’°Lz^ calamitatis amp;nbsp;mifcria proximorum tangamur,eoscp pro facultate uiriutf^j^i urn fortunarum noflrarum iuuemus óC fubleuemus ; neep enim fine hüt''™ efle debet.

HIC intentis oculis 8C uerbum ÖC opus Chrifti Domini noßri infpit^^’T^gioC* doquidem tarn lunt mirabilia,ut nunquam fatis caadmirari,necunqi”'’'®(pii am gratis ipfius falls dcprædicarc poflimus: Dicit puellam dormite»®® dus manu, reuocat earn in uitam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiJf^'

Hoc Mundus audiens aftat rigentibus amp;nbsp;obftupentibus ocuIis, t3^'°*^g figi* Incredibile enim en,ÓC ftulticia mcrauidctur,cadaucr,dcforme,funeftöj®gj^^jjpii Uum,6C olens dormire.Breuiter,quomodo poteft credere morte oo® ƒ ^j^inii''''

Auguftinus inPfalm.d8.ait:Sciebamus(fubintellige,ante Chrini a ^ antequam Dei uerbum in mundo propagaretur,aut ante conuetbont®_^ ƒ rationemnoftram)inhumano generc, duo.Sedunum crat nobis X tum:Quódhominesnafcantur amp;nbsp;moriantur,id fcimus,fed quod a ®®*^^^(ati^ teduri,ÓC in actemum uiduri effent, idnefciebamus.Myfteria Dei ne abfcondita.Harum maximarum rerum noticia non eft infita c®*^.®, □,ƒlt; I^ Ut lex naturafisjideoep ralio.öC tota Philofophia mundiep fapiêna nihil ^^ .(jl'

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E 5 V R R E C TI o N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXCV

'ceh^'*' P*^™*^”’ omnium per Euangehum Chrißi, quod per Spiritui« fandum ê ’”’^”’ *®’ innotuit. Qui Euangehum non habet,aut ei non credit, f'fiDi f f^futr«ßionc nee de uita æterna feire pot eft. Id quod cæce gentes in fuis ^piri^i ^'^ ^^ft^ntur. Ideo dicit Paulus i.Corin.i.quod Deus bare nobis per fuum 'knk’**'^'*’’^^* * ”^^ ™undi Spiritum accepimus, fed Dei Spiritum, ut feiamus *’*’ D I « * ^hrifto donata fint, Naturalis homo non inteiligit ca quae funt Spirw ’‘‘ni ^ f ^’^ *® d^nec poteft intdligere.Id SC hie audimus in ludaeis,qui derigt; ^«110 f^^^®””’*'* Dominum ubi dicit : Non mortua eft fed dormit. Non cnim ^’nt ff'^’”^’^‘^°”’°^° *quot;°” ®®® poffet fomnus, Quarc hxc Chrifti uerbo puta# ^i æ^* ^ouinia,0if meras nugas,infanicp hominis uoces,Et hoc Euangelq fa# ^per eft in mundo, ut putetur amp;nbsp;habcatur fiuliicia.t.Corin.t,

*’*niinf”’^^^''^® ^^°*^^* ^^ reforredione mortuorum doceret, praefes Feftus M I ^ ’'^‘‘’“*'’^2tur, Quam aegre credidit Thomas Chriftum à mortuis re# f‘'‘nti °fr’ ^** A^benis, quamuis ibi fontem omnium artium, feientiarum ac fa# % *A P'’®fi‘*ba«tu^ Paulinas conciones de refurredione uocabant fpermo# ^n’**^^**7’ ^^dducæi apud ludacos iudicabant conciones Chrifti de reiurre# ''')’amp; k ®‘’8’*®’™® quandam fabulam ÔC impofsibilia, Mattb. 2z. Et Auguftl# ^'’‘tedik i '*^‘^^* ^^ ciutDei cap. y, Tria funt incredibilia, qux tarnen fada fünf, ’‘•Me ft 'fiChriftum refurrexifte in carne,amp; cum came cedes afcendifie.lncre# Wi ^^’^ mundus rem tarn incredibilem credidit. Incredible eft,homines •niiii4”^!®^®o®,paucifeimos, imperitos,rem tarn incredibilem tarn efficaciter Mit^^^^^^ûetiam dodis perfuadere potuifie, Primum (uiddieet quod Chri# ^Qü'^**'^*^ ”°”^‘’‘^’”^”^ camales filq huius mundi credere : alterum,uideli# ™®®9’»nHgt;is incredibilem rem, homines tarnen credidcnn», id ob ocu« ’‘mujk*** ^®8’”*^f » quandoquidem refurredio mortuorum in toto mundo ab %o .^Mdlianis tam firmiter ÔC conftanter creditur, ut propterca hanc uitani ^P’^^^’j commoditatibusjuoluptatibusjö^ potentia contemnere, '*%ft '^'^ medium oftendcre digitum pofsint,ueluti Paulus facit i.Corint, ly, j. •nors aculeus tuusf

’‘Hü^P’^ffont autemfiln huius mundi inuenireaut fcire,unde alterum id fiat, ^M ^’‘‘‘®‘* mundus refurredionem credit, nifi amp;nbsp;tertium crediderint, nempe, ^•^Dr ^P'^^^olo’ fadum fit, credentibus hominibus ipforum concionibus» **oiiefi’^’“*®quot;’ fi^^® noftra ab opinionibus hominum, nee habet caufas in ra^ ’‘^•M n ^^ P^'l^^lt;^phia aul artes mundanae, fed pendet St: confiftit tota in Dei \d ^æ P'’®®*fit Deus,ca prxftare poteft, nee quifquam id impedire poteft. \b ’’'‘”‘ ‘^’^ ^® ^“ uerbo amp;nbsp;potentia, non credit primum articulum de Dei \r ^’’ ^ creatione conferuationeép omnium return, refpicit duntaxat m ’iHjt ft ^ 5^’‘um mutationes, mortem quidem uidet,fed pratterea hic nihil uide^ ^Du n^*” ^'^^ corporalibus 0^ extemis fenfibus apprehendi poffunt : uideii^ ^^J”® ibi iacentem, rigidam,a(Fedu horrendam,mortuam,à uiribus omni# Ç'^iutam : uidet amp;nbsp;hoc,quód mortua fibiipfi fubuenire nequeat, quod nullus %h *^® ’” uitam reuecare pofsit. Nihil cogitat ratio quam uires humanas, ul# ’•iKij 8’^^‘**uonpoteft,ideoép deridet uerba Chrifti.Etenim omnis mundi po^ ’’Mh^”°“ P°‘^‘^ refufeitare mortuum, quam non poteft creaturam ex nihilo X , ^“’^ *” potentiam amp;nbsp;uires humanas duntaxat refpicitur, tum res ada ^’'11^^^’wpofsibäe eft, ut mortuus in uitam reuocetur amp;nbsp;refurgat, Quocirca w'“ biuinam potentiam amp;nbsp;uires hic refpiciamus oportet, nifi udimus cum ’•»Jliii ƒ*” «*wf€ amp;nbsp;blafphemare : Quis cft hic qui dicit: Puella dormitf Si ego %ft^’^P^”^ P“^* putus homo ex fefe hxc uerba ioqueretur, tum confoiatio ^quot;0 ‘‘“™“’* *®^» practerea nihil, Non cnim ex proprijs uiribus mortuum P®®*“““» ut excitamus hominem naturaliter in Icdo dormien^ hicloquitur magnus lUe uir, maximus die Heros, qui mortem pro fuo D d d aibitrio

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE FIDE ET

«rbitrjo poteß tranare. Hic loquïtur creator omnium rcrum/pfedefiw f*^’**^^' quam ex nihilo ante condiderat, de quo Johannes amp;nbsp;Paulus teßantur, quod p ipfum omnia fada fint, amp;nbsp;per ipfum eßentiam fuam habcant. Scd illis tempon res ea facerdotibus, Pharifacis ^uulgo populi Iudaicicratabfcondita,nc^^quot;^g Chriflumnee minifierium eius cognitum habebant. Principes Synagogue tf^n -ces caeci,ficut eos Chriflus uocat,nec intelligentes,nee credentes kgi ^^ P”f Quid igitur fciret milera illa pkbccula aut populos ille prophanus f Sic ’^ . f, quod Blasas de illis crat uaticinatus: Speculatores eius exei omne^nefdeton^T^ paßores ignorauerunt intelligentiam,Efa. $ö. Item Efa 1.3. Popule mewq“*^ turn dicunt,ipfi te decipiunt, amp;'c. Si ucro duo kiuißcni fit didieißent e lege ƒ P phetis, uidclicet, qualis futurus eßet corum Mefsias, amp;nbsp;quod ipüus in *®*??’L iienum SC opus inter homines futurum eßet,turn Chrißum non derififfentjeo £ dsbus amp;: manibus fuis ad Deum fublatis,gratias illi egiflent, quód alfflum optatiisimumcp ill urn diem falutis uita lua attigißent amp;nbsp;uidißent, in quo nbsp;nbsp;'

prüfens ea ipfa opera faceret,qux priori ipfius aduentui in Scripturis tribüid j quo tempore eiiam fc uerum amp;nbsp;perfectum faluatorem corporum Öi animatum

Docct autem nos lex amp;nbsp;Prophetx, primo, quód Mefsias non ^^ homo futurus eßet,fed 6C ucru*Deus:ric quód utrus Deus ipfe propre P^^ j, terras uenturus effet,Ä homo futurus, populum fuum dodurus amp;nbsp;faluum be “ * Dicit enim Mofes, quód Deus coelum amp;nbsp;terram condiderit, id quod amp;nbsp;P''°Pß^ multis in locis docent, ut Pfah 123« Deus fecit coelum amp;nbsp;terram, 0^ P^I. ^^’ fecit coelum amp;nbsp;terram ÓC omnia qux in eis funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Prêter hoc teßantnr etiarn prophet», quód idem ilk Adonai, hoc eft, ö ^ flle amp;nbsp;unus Deus ad nos uenturus,amp; uerus homo futurus eßet de ftitp^*^’ ^^ noßet faluator amp;nbsp;Chriflus eßet.' Nam Efai. 55. ait: lehouah uel Deus index ne J Deus kgifer nofler, Deus rex nofler, Ipfe faluabit nos. Et Icre. 33. nbi prop Chrißum promittit,uocat eum non tantum Germen iußitix, quod Dautdi fit ^^^ rus, fed uocat eum eodem capite clare amp;nbsp;diferte lehouah, ucl Deum (tram,id quod neep ludxi,necp Chrjßiani negate poßunt,qui linguam uerunt. Item PfaLz2.amp; in propheta Abdia: Domini ucl Dei efl regnum. to® _, autem loco de Mefsia fit fermo aut de Chriflo, eodemép nomine eum app«quot;’^’^ fcriptura ubicp uerum ÖC unum Deum creatorem coeli amp;nbsp;terrx nominat. ceßario Ö^ irrefragabihter fequitur, quód Chriflus uerus Deus fit. Aniglt;^|,j|i; incredibik efl,quód creator omnium return, fuam creaturam (quant antèÇçjii^ creauerat) nunc collapfam amp;nbsp;mortuam reparat, 8gt;C inuitam reuocat i Siclt;j,jj lus Ado.20. coram rege Agrippa ait: Cur incredibile iudicatur apud ^°’’ '^((t’ mortuos fufeitat, quafi dicai: Cum credatis Deum effe omnipotentem, «}®*^ lum St: terram condidiffe,quomodo igitur non poffer amp;nbsp;creaturam fw*”/‘‘^-yjm tuam reuocare in uitamfNon difficilius amp;nbsp;maius efl ex nihilo aliquid coderfi^^j, quod ante efl conditum,reparare amp;nbsp;renouare. Qui credit crcationemowni^^^jji rum,ts credat quom oportet,quód Deus pofsit mortuos refufeitare, quoo?' 4accre,quia promifit fe id fadurum eße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ q^x

Secundo docent nos lex amp;nbsp;prophet»,quód Mefsix minißcriüin,’ ipfius opera fint,qux in terris fadurus eflet:uidelicet, peccata dekrc,niwtlt;'” , »^^ lare, cledosa poteflate mortis redimere, mortuos in uitam reuocare, a elc^ lam xternam largiri, hic ad tempus breue deqci, exinaniri amp;nbsp;huntih^,** paille pofl exaltart, amp;nbsp;regnare cum fuis in fecula feculorum. Ex his «nteUigentix fibi profedo compararc po tui fient, fi attendifient ut ueiba g^ dicentis: Puella dormit, non derififlent,ac fiuana loqueretur ÓC impolsihunp teretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pjeaP'

’^^qu^s mortem fit ablaturus Sd deIcturuSjncmpe,fcmcn muKerfs quod ferpen* '«îtan» caput effet contrnurum,hoc eff, regnum ipfius cuerfurum â’ uafiaturum» 'f peccatum Satan totum genus human« fibi fubegit, ut omnes morn Öi damna» '°niobnoxij effent. Ideo ait Paulus Heb.t. Diabolum habere mords imperium, . ’c regnum amp;;potentiam hanc peccati amp;nbsp;mortis,fernen mulieris,hoc efijChriftns, '’ngere,ói: turbare,peccatum mordicus arreptum conHcere,ö^ mortem morte affi quot;re debebat.

Efai. 43. Cum Chrißus dixiffet: Seruire me feeißi in peccatis tuis, preebuißi ®ilaborenj in iniquitatibus tuis, ffatim fubqcit: Ego fum, ego fum ipfe,qui de ko ''‘^Uitates tuas propter me.Si peccatum uel iniquitates delet,unde mors uenit, Era 8°dtraomnem controuerfiam delet amp;;peccati flipendium mortem.

Efai.2j, ait Prophet a de Mefsia: Praccipitabit uel abforbebit mortem in fern* wnum. Ofeæ 13. De manu mortis liberabo cos,de morte redimam cos. Ero ^°rs tua o mors. Efa.p. uocatur Chriflus pater futuri fecuh,aut pater in æternum. j f§o neceffe eft ccrte,ut filios fucs è morte fufeitet, S^ eis uitam aetemam largiatur, 'oaitloan.il. Ego fum refurredlio amp;nbsp;uita. Qui credit in me,uiuct,etiamfi mor* ^ostueriuEt omms qui uiuit fid credit in me,non morietur in æternum.Et loan.f, 'or pater fuicitat mortuos amp;nbsp;uiuificat,fic amp;: filius uiuiHeat quos uult.

. Videtis hinc nunc quanta,qudm palpabilis excitas in ludara fuerit,cum Chri^ “sad illos eflet miffus. Potentibus à flupendis operibus ac miraculis dedarat fc 'utrumMefsiam, quem fcriptura faluatorem amp;nbsp;liberatorem totius mundi pro-? 'quot;ratjacttep iHa jpk opera,quæ fcriptura prædixerat fadiurum Mcfsiam,óf undc 8oofciclarifsinieamp;: faciiimepotuiffct,attamen ubi dicit,Puel!am dormire, deridet 'quot;rillest exexcatus populus Dominum o^Deumfuum. Sednihiloféciusillo* ^'^ruiat oportet,Nam eo ipfo fatentur puellamuerè mertuam eße, 1^ ‘^t domo primatis ilhus occurrentes domino fuo,nunciant mortuam effe puel miaf*^'^’®® ®^^* molcffus. Non igitur poterant dicerc,quód pueUa inlipothy? k. ’**Wquio aut defeeßu animi iacuerit,aut naturahter dormierit, fed nihil du* fc^^^ ’P®*^^® confitebantur,quód ucre ex hac uita difcefsiffet. Atqj hinc agnoi ddit ''°?^^®“ ‘^^^''^^ cogebantur,quód uerum miraculum hicfadum fuiflet,ui* ^d*^?^ P^^^^^ '^^’'® à morte in uitam reuocata iuillet.

^tar A?^ Chriflus iubet ipü dari quod edat, ut earn ucre reuixiffe nihil dubita* dunt . ^^“5 Eoc miraculum paucis uerbis defcripfit, fed Marcus öd Lucas ad« te”’'^‘'^dftatimubi Chriflus dixiflet: pucila furgc/pfritus eins reuerfus lit,öd fur* tub ^'^°®’*''quot;°’ ß'^o*^^ Chriflus iuflerit illi dari cibum. Qiiidam putant id mira? u.quot;’9'’od Matthias defcribii,ubi Chriflus tadtu duntaxat mortuam puellam re* titi?'’ ’**“^ ^^^ miraculum ab eo quod Lucas öd Marcus defcribunt, quos putant W f ^' P^^^^ annorum duodecim nata, filia principis Synagogae, cui nomen ^ 'fed ego hadenus cum Eufebio,Hiefonymo, Auguflino, lib. 2. de confenfu {^”8'113310111 cap. 2d. item cum Chryfoflomo ahjsep orthodoxis fcnfi,hos tres ibK'^’® ^”^'^^”’ hifloriam defcribere, öd de eodem miraculo loquü Voluit »2 u^“’^“®* *”°^^'' ^^^'^^ Chriflus diuinam fuam potentiam öd miniftcrium deda j^™idixii:Puella dormit. Nam, ut Auguftinus ait, nemo poteft tam facile ho* ’»Uw ?’^“’^’?‘*®*' ’” ^^'^Q dormientê è fornno excitare, quam facile Chriflus mor* ^'ffeitat è fepulchro. Et fic folet Chriflus loqui de morte,ut Dominus omni? Q*“^^^quot;’’“U’uflæôi^mortis,uoeatepmortem in folatium Chriflifideltum, ^nim in Chrißum credcntibus fada eft fomnus fedatus öd quietus, pot/'’”’ P^*quot; fidem Chrifto infiti finr,non funt uifuri mortem,quia ut maxime cor« W^ *”'”^'^quot;’ patiantur, animaqj à corpore difcedat, non ueniunt tarnen in fe? tod '”'^‘C’’''''hqua: efl æterna damnatie, fed ad Chriftum, ubi ecrum proprium ^ exultatio eß,öd corpus in terra quiefcit in fpe certa faluificac re« quot;onis ufep ad diem Domini,

Sic ait SC Chrinus loan.11.de Lazaro:Lazarus amgt;cus notier dormit,ft^®^® ^t à femno exenem cum. Dixerunt ergo djcipuh eius ; Domine fi dormit faJuiU lt;rit, hoe eft, melius habt bit,turn nihil elf periedi. Sed Cbriftus dixcrat dement ' t lusjat ilü putauerunt quód de dormilionc femni dixiflet. Tune ergo dixit eis ^ mfeite : Lazarus mortuus eft. Nam cum anima difeedit à corpore, turn is difctn^ per le eft mors, Ôt manerct quidem mors acternusep fomnus contra tetius munai uniuerhm potentiam,quac hunc fomnum frangere amp;nbsp;uincere non poffet unquafl in acternum. V'crum cum mors ad Chriftum confertur St; illj oppenitur, tumadil* Iius diumam potenttam nihil eft aliud quam fomnus. Quia Chriftosfcum omnipo* lens uita fit ipie,5t' aeternus fons omnis uitac)unum duntaxat uerbum loquitut:U^ zare prodi. loan, 11. Adoiefcens dico tibi furge, Luexy. uel attingit mottuumt’' dauer, 0^ mors cogitur ccd€re,iplaqj uita redire. Vt bic, Matih.^.mox ubitnißta® pueUx t€nuit,anima redit in corpus.Nam ut Chryfoftomus ait:Non aliam snim^m in corpus inucxit,fed lUarnipfam animam,quam ante habuit,tam facile reddidit COI por», quam Gram à fomno excitaftet. Hanc diumam Chrifti poiennam, qu”quot; (oio atta^luin mortuis excitandis dedarauit, onhodexi patres muUo maiorf oh* gentia expenderunt öï^ confiderauetunt quam nos : hiccp pukherrimas amp;nbsp;prarfh* ras meditationes habucrunt de perfona Chrifti, de myfteno humanitati!» iplH”* Cyrillus in loan.cap.d. ubi ait,Catnem faluatoris noftri Chrifti, aeterno Dei uoM quod naturaliter uita ipfa cft,unitam,ctiam uiuiHcam fadam, ita ut uimfieate poi^t» Aepropterea Chriftus cum mortuos excitauit,non tantum uerb/s ufus eft,neem^n dauit tantum,ut Deus ommpotens, fed aliquando etiam fua carne amp;nbsp;corpore,«n' quam cooperario, ad earn rem ufus eft, ut opere ipfo dedararet, quódamp;corpüt ipftus, cum ipGus diuinx naturz unitum fit, uirtutcm uiuificandi habeat, uicp ®d dentes difcerent ipfius proprium corpus elTcnon alienum.Sic filiainlasrifuoued’® amp;nbsp;contaeftu corporis fui à morte excitauit, quod opus ab co hebat,qui unaperf“”'’ Deus fle' homo eft. Non enim femper folo uerbo,fed amp;nbsp;contaeftu mortuosInuits'quot; rcuocauit,ut deebraret amp;nbsp;doccret,quód Ö^ corpus ipfius uiuificarepoffet.Cuni'g* tur folo artavlu Chrifti 1 eparentur, renouentur amp;; redintegrentur ea quz cotrup'^’ êr perdita fuerun:,quomodo ergo non uiueremus qui carnem Chrifti comedimu'' Non eft dubium quin cos qui ipftus participes hunt, ad fuam imroorralitatoquot;quot; perdu^ftutus amp;nbsp;reformaturus, quia non Iclum animam per Spiritum land!“'’’' beatam u tam afcendere, ied hoc eram craftum amp;nbsp;terrenum corpus perg’''*®^. contaóum 3f per cibum,qui ipftus naturae conforme eft 0^ congiuit,ad tat cm pcrduci oportet.

Feté ad eundem modum loquitur de his rebus Hilarius queep in Mait?*^ Et hinc Apoftoli mortem uocant fomnum,hoe ipfo nos dolt;ente*,moitem‘Uf^j temnendam nee timendam Lucas ait Aefto.y. Stephanum doimrifte cunihp'quot;j^ lus efte .Paulus i.Corin.15. nominat Chriftum primitias cotum qui dcrnnefUU'’ dicit:Nonomnes dormiemus. Item 1. Thcffa.4. Nolo uos (mquit) igW’”''*^^ 1res de his qui dormierunt, ne doleatis amp;c. Locutus eft amp;nbsp;Daniel cap u* ’“ *“«. modum de corporal] morte. Sic enim ait ; Multi de his qui dormiunt m ‘öquot;ï*P vere, euigilabunt. Hic refurredionê in die nouifsimo futuram uocat cuigiîi«®*’' Harc proredoomnia maximar confolationi funt omnibus Chriftianis,quïndo tquot; tcnoticne mortis conflnftaniur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p l

N' lu audiamus cur Scriptura noftram mortem naturali morti comp^'^’^u mô. Qui natu aliter dormit, is quiefeit à cutis amp;nbsp;labonbus illis, quos patitut ß^ ti’g«J',eaq) quiete reparat fuas uires. Cum euigilaf,non eft tam felfiisachlfus^^ j (u t ante capiuin fomnum,kd alacris, recens, uiribus redintegratis robofiior,* . hberes fulcipiendos impigrior expednicrep. Sic amp;nbsp;noftra mors eft quies ah'^Jquot; bus foliciiudinibus, anxietatibus, cuns, amp;nbsp;labonbus huius momentanes, '’’quot;^j alâiâdstniae â^ calannuftlsiinx uitat, corpusep tantum 111 terra quiefeit, ^^^^

I) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESVRRECTIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXCVIÏ ^ 8itnorcnoüahim,alacre,fîrmum,integrum,hilare,forte Sf profperrima perpe* i^j^cpualetudïne donatum redibïr,ueluti nos Paulus docet i.Conn iç.Corpus fcmi* iQ('*'^”’^?”“P*^“®»*n ïgnommia,in ïnfirmïtate,amp; corpus animale, fed resurgît m lubt I*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” 8^°*^*’gt; ® potf ntia, amp;nbsp;corpus fpiritualc, qued tam purum ram »Du* h u ^ ^^quot;^ mirabilitcr à Deo ipfo conferuatur, ut nulle tlt;bo,potu aut foirno ûL*” u ^^’^^^ quot;“''’^ corporalibusimbecillttanbus calamitanbustp Ibb.cdîum lit, ton”“ f 5*’^’^*^^™«wffltiumcogereiurcibumfumere,bibere,dormire,con» ^ii«e,tngus,æftum,famemamp; fimilia perpeti.

Pot ^^**®‘ Qy* ”^^”® ^ lec^o naturaliter dormit amp;nbsp;quicfcit, is facile excitari Ch'ft ^'^ ’®*™’ *ft in corpore,amp; homo uiu/f.Tam facile Ôif mulio faedius poten n/' quot;“P*“® nofter mortuos in uitam reuocarc, quorum animæ mortuæ non font quot;jon poffunt, Matth. 10» fed funt in manu Chriftf.

utal ^ ^1^''^’ ^®quot; '*quot;’“® cubitum, ut femper kdo affix! perpetuo dormiamus,fed ^^ 'quothoras quiefcamus, ut corpus reparct 6C redintegret fuas uires, utep dein^ ■neu* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no®*^*” facia mus, Oud ijscp noftrtsSC fundionis openbus

Um •’”*”* quot;*’’^ “^’ corporaliter morimur,non conduntur corpora noftra in ter^ d^j*®V®P®P*^luu™ in ea delitcfcant,fed iumulantur,ut ad certum tempus ibi qui« Mm certa fpe refurredionis, ut die nouifsimo refurgant, 86 una cum anima in fcm^*LÏ’‘‘”*'’’9*’i’ ”’°*^5 P^*^ Chridum prorfus uida eß, morscp corporalis feu oidi*'^^ ™* *''^^i® P^*^ ipfum in neeeßariam amp;nbsp;falutarem mediemam conuerius Öf bea?^^'^* ^^’‘’*^^’i^^*gt; ^* aWßoando peccatum amp;nbsp;corpus peccati finem fuurnha^ por '^^^ ®®nalitatem per hanc corporalem morte deponamu.’,^ polka fuo tem^ 1(0 ''^”^°’^^^1^^ prodeamus. Quanquam autem Chrißus impios enam tam facile lt;iir 8r°^*'* ”’orte refufcitat quam nos, tarnen proprie mors piorum fomnus uoca« tuni ^^ ^^^^^’^at dormire dicuntur. Nam cum anima impn êcorpore difceisir, b»a °'!^^’^* necrefocillatio ibi eß. Corpus enim eius inhacuita fuir Augix imo ®!gt;tt\ *^^’‘”’“® flabulum amp;nbsp;har a, quam malis cogitationibus, cupiditatibus, Ód ittra ^’ omnem quietem aedificauit, eßcp deinde ut abommabile quiddam m ‘Mtt'*'v'^°^®^^quot;’» rxpedans ut Deus id exciter ad actemum lupplicium, ut titio lgt;i.^®’i»9‘’ii*®P®’i ardeat, nee tarnen ardendi finem facere aut confumi pof? i^f D»*^’®i*”’ maximis cruciatibus amp;nbsp;fumma inquietudine uexatur SC exagita« '^uH dquot;^^’“* maleficus capital! poena pledendus, dum in carcere ö^ cataßa um« plie 1/ • ^’®*“ imminere libi certifsimum ßipcndium aut rotam, quamuis id iup« j^ '’Indies aliquot differatur, amp;nbsp;nondum corpore fentiat,tarnen fopra modum M ƒ Ï’quot;’? '^»^ c°’^ i^i“® ”’^i* ’^i“^ quam cruces amp;nbsp;rotas cogitat, eiusep uita ni« bJ^ ^’’* trcpidatio,terror flC pauor prxcurrens imminentem poenam amp;nbsp;acer C ^ durifsimatp mors eß. Hac fimilitudinc utitur Aihanafius de uarqs q. Sicut L*’’?*Af« de diuite iacente in tormentis cap. 16. amp;nbsp;uehementer expetit re« f^/’d à Lazaro uel l!nguam,nec tarnen uel guttulam aquae accipere potuit. Sed gt;.'^^ babebat conlolationcm Si quietem in finu Abrahar, ubi beatus ilieeufios |i^'’^ni fandis expedat,donee omnes eledi nafcantur Ód uocentur. Sanedi enim tÿ^J^but Paulus ait. Heb.n. promifsionem non accepcrunt, quod Deus de no« ^bus quiddam prouiderat,ne fine nobis confummarentur.

t^^um ijs uero qui Éuangelio lefu Chrißi non crediderunr,plane contrarium eß ^^’’ Primum enim piorum corpora funt tam fandx reliquix, ut imp ij ''^V^^’ ^^’ oeuhs pium intucantur, quia corpora corum funt ( ut Paulus ait» W^*^ ^^’^b”'^ Chrißi,âf tempia Spiritus fand!,qui in pgs habitat. Et quan« *’ï(t^'’”‘’‘ ’'econdantur, dormiunt tarnen nunc in faluifica fpe refurrerßionis, ^^^Ite *' ^^^ ^°^ ^^ ^” firmamento, proditura funt è terris, amp;nbsp;beatis animabus H»(^gt;'®llt;ßfefp amp;nbsp;xternx uitx gaud ij cp una cum animabus confortia fient, i Qu^*”^^quot;“ ^ ^’*’ fp^’ cle^orum amp;i Chrißifiddium, ueluti Paulus docet j nbsp;nbsp;nbsp;^»4. Sicredimus (inquitjquód lefus mortuus efl óf refurrexit. Sic óf Deus

«os qui obdormfenint per lefum adducetcum dio, Scficfempcrcumfflof’’^^ -Hxc certifsima fpes femper apud pios Chrifti fideles tantum ua!uïf,ut ft» «on ut udifsimum amp;nbsp;nihil/ aliquod cadauer abiecerint, ficut gentilisiÜcpM® |)hus Diogenes,fed uti beatx ammç difetSum focium SC cooper a num honorea»^ cerunt,SC honorifice fepdiuerunt. VtSC hieu/demus adfuincmagnam horr^^^ lurbam ante «des huius principis Synagogx, ut mortua c/us filia honorifice*“ pukuram deduda tumularetur. E Scr/ptur/s enim aud/crant SC dediccrantce^^^ fpem habere, futurum ut illud ipfum corpus fuo tempore refufeitatum Habebant namep ludçi promifs/onem 5C uerbum D,ei,nempe,Euanglt;Iiugt;’’ nbsp;^.

Chrifto quod nos hab emus, quae eft promifs/o uitx acternac. 2. Time, i- Sp^*® ^4 tucat Paulus Ado, 28. fpem Ifraelis, hoc eft , quam omnes ueri J^’*^^*^ ludaei expedabant, ideoep coemeteria fua,aut loeafepultur/s corporuni de''^'’'J uocabant Beth Hachaqm, hoc eft, domum uiuentium. Atep ita feiebant ^ “\^ Dei, Deum efle Dcum,hoc eft/aluatorem SC liberatorcm Abrahx, Haac ^ feminisepcorum aut pofterorum, qui horum ChriftihdeUum patriartharuw Cpf^ fideles filij funt, Grxeaetiam Ecdefta aream aut locum ilium fepukhrorum co coemeterium, hoc eft, dormitorium, ne dubitarent omnes ibi fcpultos quiefcere ad diem ufep nouifs/mum duntaxat, in quo refurreduri dient in xternam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Sed dicat forte qufs ; Cur igitur der/dent Chriftum,fi fc/uerunt é ®®^^^1 mortuos refurredoros^Refpondco:Non erant omnes uere lfrahelitx,hoecflgt; fiiftdeles, Et erat adhuc multum tenebrarum SC ignorannac apud elcc^ïnsi^/^^j, cliuinis, qui poftea conuerfi funt. Quomodo quxfo nunc in Ecdefia ha bent Klef Num omnes cos putatis effe ucros Chriftianos,qui nomine Chriftum prontcf’^^^ Cc qui honoris caulfa mortuorum corpora tumulanda comitanturfQuot Pp^.ÿ Cc Saducacos, quot porcos foedos inuenire pofTes, qui paruin fciuiW Ä ac^^ Ilis maxim/s rebus;' PaIca Temper mixta eft frugibus.

Ex hls difc/mus coemeteria SC Chriftifidclium fepulturas honore SC «I*^^ aliqua afficiendas, cum hoc ipfo teftemur Chr/ftianam fpem refurrcdlonis ƒ in Chrifto. Quare impij SC Sadducaci funt, noftrls temporibus ilh, qui Chnn^j^ »um coemeteria nonreligiofe colunt,necqu/cquam morantur honorificamfeP^^^ ram, offacp Chriftianorum non fecus tradant,aut pluris faciunf,quam fi brDf^dix offa eflent. Omnes Chriftifideles tam inter ludxos quam gentesjempeti^f ras religlofe coluerunt,ut utrumep teftamentum teftatur,

Habetis fgltur nunc, quid Chr/ftus hlc udit ubi dieftePueWa dormit, ff JJjl dat ubi puellam in uitam reuocat. Quod miraculum propter nos feriptutn ! dem noftram de refurredione carnis eo renouemus,confirmcmus SC confe*^ fj^, Tanta enim eft hxcprmifsio,qua Chriftus nobis promittit re fut red ion 0^^' 6C poft hanc uitam,uitam xternam,ut ratione id capere nequeamus. Excea’^ ^ omnes fenfus,rationem,6C fapientiam totius mundi. Ob id fidelis ilk fier lefus Chriftus huic fux promifsloni certifsimum SC firmifsimum ög^Liar^ [ xuit ÔC appendit,übi mortuos in uitam reuocauit, ne de hac promifsione * mus, fed firmiter crederemus, quod ficut hanc primatis filiam in uitam f^ .^j^i fic Sc nos omnes in die nouifsimo,non in uitam mortaiem, fed in «term® %ÿ uno momenio fit refufcitaturus,quia,ut loan.^.ait; uenict hora,in qua omnes «1^ monumentis funt, audient uoeem dus, 8C prodibuntqui bona feccrunt,® redionem uitac,qui ucro mala cgerunt, in refurredionem iudieq.

Sic 8C Chryfoftomus hare mlracula fokt applicare 6C trahere ad at^^^j^ fidei noftrac de myftcrio refurredionis, ut fidem de generali ilk tekftee ^^j qux m pofteriore Chnfti adueniu futurs eft* per ea confiri2icn)Ugt;»®^^^*^{it

I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESYRRECTIONK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÖtCVHl

feijf P®^ 3n''mo efTe ift mords pcriculo:quôd mors noßra non ampî/us mors firgt; tmhr”“’’^“*^^ ^® «febere nosmaRos amp;nbsp;anxios effe, autconquen, fed Satanam Me ^•^®*lt;nttn exhac temporali uita per mortem profidfeim unam ïmmor^ t'ifj P^fpetuum quietem, fed Satanam reda in jecerna fupphda prxdpitem

L Qy^ndo igftur tenrationes in bis maximis articulis,uidelket,refurredionis Si Iiiup“®’^^8’’uont,ut fidem promiliion» diuinçnobis cuertant amp;nbsp;fubruant, turn (Âtt r ^'^‘“®^ fi®^^’^ ^bi Chriftus mortuos in u/tam reuocauit,amp; per quar glori tom ^*^*^^”*® ^n uitam acternam promittit, apprehendendum. Si fides ijs f’'gnita Satanse muniendaac confirmanda eÓ.

quot;C^^r’®*’^* ^“guÖ®«* ait in Pial.144. fidelis Deus noRer facram fcripturam ij^^ •» luum diuinö nobis dedcrit,ucluti foam fyngrapham, feu chirographum, ut ^5ifv°*®”'^’^^’^^^° *“ eiofmodi tentationibus omnibus in articulis fidei noRrç, 'llimf’’^P^’®Pïopdan»ftatimproferemus,in^ca mifericordiam amp;nbsp;ueritatem ’tfih ®*®P’’***®ugt;f«SiSatan nos tentât,immiHts in cor Epicureis cogitanonibus, %ft*”*F?®quot;^'” *®^* ”°’ morte perire,amp; ac fi fub terra maniuri cffemus,tum ar* l'iomjr.™*®8f’phum,facrofandumEuangelium,ófiMdeamus quid Deus nobi» ^lii^*’^’^’^’*’® f*^®’^’* ^ dedcrit,fik daturus adhuc fit. Promifit certe nobis fi* '“’‘Pr ^'i’^^S^itumm faluatorem.Hunc in pknitudine temporis mifit. Dixit lU ^oiü*^- quot;’®’^**®u®»*‘i fadum eft.Dixit illum refurredurum amp;nbsp;calos afcen ’’^Öis h ^*’^^^P°'^^’f euentus.Dixit illum Spiritum fuum fandum in arrabonem ^ gt;nu ?'*^‘*’*’* ’niflurom,id quoep fadum dt.Promifitfe Euangeliumper to* ^a.p””^quot;^ ‘’^•gaturum, amp;nbsp;genres ad uitam ziernam uocaturum, Fecit id S’V°ff ^^^Populumfuum diledum Chrifiifidelesin mundo inter tot Dia* *’^chà '*'^'‘'‘^*‘“elle fcruare amp;nbsp;tuen,ut perfiliantufep infinem.Id quoep fecit# ’“’*Pioa^?FaP^*””’®^ ®*** ^“*^ debeat praecerea.Iniudicium uenturus cft,omne* *'S’quot;Hnf ^^’”’ ’^*P ’“^ ultimum hominem c mari Ö^ terra fufeitabit, bonos in S«nit^^®^“^5**®“'*®”** inferos in xternos cruciatus detrudet. Turn omnia ^Wo ®°*’‘’ i® ebirographo promifit.Cum itacp ucriffimus Deus Ö^ pater I'^'^’ino?'^*^”^^ fide inpleuerit amp;nbsp;diffolueritjUt feimus amp;nbsp;confitemur,cur igftur ^“‘’'’’•LtnJ ^ ®^ derefurredione amp;nbsp;futura beatitudine dubiraremus ƒ O ingiate Mih#,J*’ebitotn,ófuidesqu»diflbluta fint, cur dubitas quinamp; refiduum fie firtlj*«®*«««# f Qua fide foluit qux iam accepimus,eadem fide reddet ^'gt;gt;iirejij''®’^’’®f“feitabit,amp; noRranunc humilia corpora transfigurabit,ut con ^''‘’Ph( ’ü®’^P°ei fuogloriofo,fecundum eFicaciam qua potefi etia fubtjeere fibi Innu^fid ‘*’^ ®™ “^* hocEuangclio.Chriftus Dominus Suf Deus nofter dl Wem noftram confirmare,ne unquam de certiftima promufionis

EPISTOIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

RBlgt;'ERKNDrSSTMO ET rLL^STRISS^^ '^incipt ac Domino DGeorpio Coadiutori j^lcrsbnr^cnß amp;nbsp;Cirttl^^ in k.,^(nbaltf ^ t^Jcania D-^ ßio clcmcntißimo lobanncf preder 'Pomcranus^

NtE TRIENNIVM EVENIT, VT EX miht VitIcbergam itrr effet: m to itinere turn artis dt taußif tioww’ dt uit ^ dio defleilens,tn Crünn Stxonu diuertiffem,ubi „unq futaUudaiitfniKftf^'^ 1 dux ErutfuicenfiSft^' Luneburgenfis,D. Vrbantmt Regium bttU tntinorit, r j

1 brio gt;id[u ar urn,lt;m à omnium SoxonicarumEccltriarum utiliMcn gi annos aluerat:cum^ ibt Vrbani coniugem,wduM ftnäißim^m conutmfftn, nbsp;nbsp;^^

* mhi hi Cemmtntarij^quibus titulum fiartU^Loei Theologid tb ip[o colleai, W ^^ turn ex omntbut ueterti Ecdeße firiptoribiufftdetiamèprtmi tiommâ ßholaßifif^ obiter mMI « hbrot etiarn ty capitd cuiu[c^ Icd,^ faxHißimä lucubrdiontbui reuerendi in Chrißo Ptitâ, D. ^ tnartini Lub quern Theophoreti nomuie de lignât,quad utrut Dei homozet fidtUi nyßffiorü ^^^’”'^^ ^ ttomus ßt,cy quid uerum Deum doceat,ipfum^ Deiffiritum tn pedore geflet,qMd^ Deut hocotl repurganda(uadodrmahifnouißmKtemporibufufui,ueram foltdamq) ßtittcßlij fui cognüMtitßld ^uotfteub pene imtffam,per uirum hune ter maximum nobu teßauere fit dignttm- CoUegit imtcmiiogt;^‘ titrudif, mdigtfia^htecfyluautltib ipfouelababo mittereturin publicum,ßd[ibi duntaxat bec, igt;^V iuîedone quotidiana frfc obtuferunt, mémorise cauffa, unnottuit m eum ujum,vt cr fiiptrimb lt;^’‘•^^ temporis feriptorum,^ quolibet lœo fêntentiam ftdgt;i opus effet,nd fi ßriaßis integros diquiniu lu“^ fenberet, hune ßyluam tn premptu haberet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^K^r

Ciimueri oblatoshosipia matrone commentetrios mtroffexiffem, Gquot; perMis nibiislt;^° ,^(, pâgeUis, milita ualde utilia, multa etum non ubiq; obuta reperiffem, rogaui ne premtremitr,d*^ eï^ie utilitatem excudicurarei. Meam etiam optram hic ultro obtuli,promittens me Ecclcfia iuuuuiti ' ' benemerendt fiudio deferipturumeffe,utexcudi poffent.tJamipfius autoris nanut propter ^^,^ fißmatam Çcriptionen,multlt;u^ et paucis notât abbreuiationesÇfibi enirn non alijsfcnpfvrai) mpeU^» ^ catior en perturbatior fitit,quàm ut 4quouislegipoffèber adeo etiam impedtta,ut C^ nospofi^“''^''^' r do m multu lotis haßtauermus er diuinauerimus,ut^ è noniiullis lotis nullam faits certam fcntetitimt’f^ pere er entere potuerimus.Cum autem hit operam meant pronußff(m,non difßcilem fe quc^ w '^®’quot;”* n,» dis his commentarijs prabuit optima matrona,omntbut pia fixmint uirtutibus ornatamee fc««f ««®® ’ fidziy aliumquenciam,quipropediemtottEetl(ßatommunis queq^ ßct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Vbi ueri iter fufeeptum eontinuans perueniffem Vuitebergarnffaluificx Chnßi dodfmedlKtt ptU alumnam,unt atlt;^ altert e patrtbui tn Chrißo mess bxc toUedanea oßendi, ut eorum quolt;^ luiicm ü r tentiam audirem. Qui eùm aliquot pageUas pereurriffent, ßatim pronuntiaueruM non mualetn EtdejuHi^ librum futurum tffe,mthi^utadTypographummitterem,autorespierunL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Dixi qua oteafione edendi huiut operis mihi topia fiida fit. Sed ne quorundam,bonorum tiM,i'-ii'-* tontemnere uideamur,dicendum mihi eß,quo tonfilio,cy in quem ufumhaefylua à nobis eiatuf' ixifltKiti pleriq;,et inter hos qutdâ non malt uirßfatiut effe premere,domiqi contmere,quàm in totinnunc twfim^^ generis fcripta,Gr quenq; idficere^quodhic uirmdefißißudijalij^ ficerunbeyfuumquenqi ItbiiriKiiiài» ume^ mudfandis utterum monumentis adhibere, exißimant hutufmodi toUedantis Etbliafairs (y fm?^ ft trum ftripta aut omnmo è manibus exeuti,aut eertènegltgi à muit is, ad otium fuum plus aquopfopeiifis,iiiHi 1 athorum laboribm tontentiffuc^ tonfitlentestonpmdio^iuulosjontihts omißtiffedantw

itß utro ntgari ue» pottfl,ttoti deeffe ^uitlt;tm fanées laborüus ad Me^llgnitiim amp;• ignautam fua-n J‘^*'«tur, Mutiqu^m titmcn hoc cotifïlio laboriof^ diorum lucubnliontt publice exhibenlur typit excufe, ‘ito hoc Mcepiu firn htfee monunicgt;itii,pcr fe ad pubheam uiilitaetn comptrati^jï modo quis eOfC]uod per '^^lt;'iifi(ll,re{ièuttuelit.Coitmmicatitetiimerudilipriuatim eUboratdyttoti ut IcHores fludium euolueudi ''**quot;*^ P‘’^’'“’” tgt;f°tiume»ta,quie uigilijs er laboribut multis (0hfliteru»t,remtUatit, trut à fintibu» ^^Wulis intendantcHoc agiturpotius,ut aliortm diligentiaexcitati,acrius tn idem ftudium incumbaut^ quot;^^gft^atisriuulis exfintibusdeduilis^adeantipfi finies, er inde haurunt auidius.

, PoH«»(arad uiat indices ty mercuriales ßatuee,non adignauilt;tm,utuidtoreshorumindicijscontention ifj’^^?^^‘^”^»^i^ilt;^^fi^^i^h^^°*gt;fi‘i^gt;fdoititieredefifiant,fed ut uiatores, gnari uu,iter fufee» f '*quot;'TOc tratfmittant.Ua hi conmieittariorum indices non deßdiafubßruiunt^fcd compendio uelut utam me. ^^‘^'fii-eRoresßrenui in fixant,cy quaß 'm primum curriculum induâi,quod reliât ßgt;actum,!pß intégré ^^*''^itr,e3‘propiKf introgre^t,cun0ialußrent,totam^ ucterum fupeüeililemperßgt;iciani,atq} ua piorum ii^o^*^’quot;quot;*^P^‘‘*f^^ideitr'ma,lacratioribusUterisprolt;iita,confirant,ut undeorta[unt,eodem reu ^^P^ifvtjUeluti riuuli ad Çuas featurigines, ty finies ac fium'ma ad fuum mare.

•ill ^^‘‘^'‘^^ ‘^pi/ belligérantes contra fummi Doâoris noßri tefu Qbnßi placita coeleßia^ oracula,qiioii kill *^'^''^’P’'*^i^^ ^igantea committunt,fignis mfißis ccelo,iyeo,Eccle)u,ey ueritati iüatis,ae Dei ucra |t,^ '‘p nbsp;nbsp;^ßriß eonatibus debellare mohuntur : cumqs deßauti firmis praßdijs,(y exuti amts omnibus,

f^^Pfiigt;ßgati(^ß(gammedttantur autfuccumbunt,ad extremum ad Patres,tanquàm ad triarios recurt •»Wil ^'^^^^^ pirdita ac propudiofa audacia redmtegrantihmc arma er ra temerefine deleilu,fireciol'a CT t^nnj^^^^^^^^'^ntueraigenu'maetfolida fumant,ut oculosimpcritorum praßringant, rtinanibus lemculaa f**^'^” loquiturtpfa,quc)dlibrosaborthodox'Knabisrclidosnon legant,autfi qut exißa incona quot;'*1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficianl id nonfolum aaide reprehenßbdi, lt;y ctecuttenti ofctlat.tia, fed maliciefi

diâacorrumpunt, deprauant, peruertunt, ty eneruant, in ahenumfenlum ad fuut '’'’‘?ii j **” ^^'^'^ dogmata auerfos bonos patres trahunt ty delorquent: nihilproducunt fyneerè : nun« ^'^tht^l ^^^^^'^fiußulatimarripiunl,ty utlüeinqutt,iamqs frees ty faxauolant,fùror arma mini» \b,t^^”^^^'^^”*gt;^^‘*l^^*tt(rtfi^na parum commode dida Patribus incautis ty humano ^'^^^M‘'^^^^°^'*Pf^^^^^iderunt,autfiquafrlloabalijs confinaty fuppofita in Patres eonfirunlur, hit ^Hi,;^^^^''^^^‘^^‘'gt;’f‘*li‘lt;ntcs,triumphant,rededtüa ocults ciecis pratereunt ueluti talpa,non adhibent ^•«lo »”'*'’* ”“ ’^ih^tm ullum,non ludicant de toto corpore ty integra fententia,qutd uoluerint out quii i ^'quot;Wilir'^^^quot;^’'’’ditnultó minus dodrinam et fmtentias ipf mm cxigunt ad Canonem iUum Spiritus fan» ^^t3‘^^^'^'’’^^‘^'^(^ih^i'ifer:f turaProphettciety Apifiol!ca:nonexaminant,nonperpendunt,ut fen» ^tKitf^^*'*fiquot;nmhidieant(uamanalogiam,tefrimonifsdiuma uoce Pcclefia traditis confentientem.. ^^tot,^^‘^^'^’*^i^iigt;f Oquot; frlforios fcripturee,omnium^ errorumpatronos,non hoe animo uenia ^^I^Hiïl ^^^'' ^‘^^’^^^^ difcipulos,doélrinam fia feripture Canonica ut Magißre acceptant ßrcntes,non t'^^niiZ'^' '”^‘*‘^‘'^‘'’'‘‘’’‘ ^fi Héritait,ty ad ea nos rémittentes, tyhinctailis findamentis ftipcradifcano ^Hgußnm,fy afifua amp;nbsp;aliorumfcriptalrgi uoluerunt. Sicenim Augußinusret ^^^.^'^quot;^^^fffborttatcEpifrolae CyprianLEgoemquiOhuius Eptßol£ authoritate non terror, ”°^ ‘^^ ^“^^Hieos babeo,fed tas ex Canontcis confydero, ty quod in eit diuinarum feri» ^^^iiedcongruitfCum laude dus accipio,quod autemnon congruit, cum pace eins refiuo,eye.

\^t:^^^^^quot;^P^ttimcectitientiam,partimperfdiam,partim maltciam,uer'is ty proprijs armis inßru» ^iff^^^''‘^’i’‘^^^^^^‘^^^^^eißi, prefertim doâorts tn prima ade conßitutos, oportet, ty in promptu ^ulV'^'^^^'“*’^’*'^“* Anadabatae ißosrepcUant.Elhocconfilio tantum laboris,b£at£ memoriæ uit fSniii**^’^^^“'”*^ ‘^^^‘‘’*ß^ » ^^ß “^^'^^ multis occupationihus dißraäus, ne tnermem contra antago» M'iHir”” ^^^°^^‘^^’^ improhos,pugnit fe cominittcret. Et uidemus quam ßheiter utatur Patrum tea i^’ ?’^°”^’”’‘* ^'^^ tloquijs,ty analoga ßdet,pondus habere debent,ey quàmfirtiter aduerfariot hä^M^*** ^”'^ ”''^^' ^^'^‘^^ *^^'*^ fn^^Hnt, in farda ißa militia pro eritate ty grege chrifii,quis nea ltJ^\'’'‘°’'^^^^^^^‘*^'ß’‘^^*‘^'-'^^ ft'^ii^ti^ coUocatiStty quidemmagnolaboris actemporis coma ^^^^^^'^*^‘^*’^^‘*^^^^P^*P^^‘'^^iHprocinduhabcnt,quodcertè non 'mgrati leüores pro tanta t^’'‘fgt;iiii^*‘°[^^^’^‘‘‘^’'^‘”*'*^’^^^'‘^ qccupati,ut fpaciofa patrumuolumina non uaceteuoluere: quibut ^^‘^‘im ^^ '’‘^‘'f^'^^^- ^jftdo,edttis his tommeMarijs jeruire uolumus,ut hac in parte multum fubleua» gt;11 quot;^^^^^iil'^' '^^^ °'^'”‘'^ accuratius inquirerent,plenius cy pro fe aUjs^ abloluerent,non contend prießra

1 nbsp;nbsp;nbsp;*'^''^'^^^^’'‘^^**^^ f”*^^ ^utricum pr^manfisiNe dteam hanc operam etiamprofiituram ijs,quibus pré

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'lt;^iha'’°” ^^''*^ 'Hagno precio fibt comparent,ey legant, qua priores poßeritati reliquerunt.

j wfïn« quo (onfiliOfCt in quem ufum has ivUeHanea tn manus bominum emiftTm-Hunc paudt

^dd^tCur tut pptiJSimutnCeîfitiidininutKUfxtre mihi in confina fùerit.r orte lUo ipfi tempwtt^‘'^ ^^^^ Chrtftomeos Vuittbergtftluturem,uiebatibi Cfquot; Daminus Magifier Georgia üeltus t^onhemutt^^^^* morit, guemtuaCelfitudo inter intimas [emperhubuitfquem er ego propter cximiton pKhUtfitP^. uittfMiHmonslt;tm,reconJittmc{oârint(m,u«riurumrcrumcognitionem,aîut^ donaat uirtutes uijtpi^^fr per ai eo tempore,tiuo mihi cum eo aUqua noticia mtercelferat, unicè amaui er coluiAs cum hos Comme nos uidijfit,me urn (^ de ijs m publicum edendis inftitutum probajfit, etumat^ etiarn âme centendibo^f^ priam manumipfitte autorit »tut Celfiludini paß tditionemdonotmtterem,tjuàd tua Celfitudo tffiti’^ ^’’ * numfemperamaffitmirficè»cr ficiffètmaximifiiuod^ non dubitaret,quin tier óy^ucjiov,feu ipfinf tuti)iuii*gt; tluitutCelfitudinimulto gr*^‘°r er carter effet fitura,quim uel elegantißmis typit exculum exemfltt’

Cum itaque tanti à tut Celfi.fidus fi,( horum Commentariorum autor,cim^ qutrettdutß^’^'^f^ nut aliquK, qui huit libro, utilißtmo qmdem, fed non expolito»nec ab ipfo autore édita, fiuorù (T altquid,nominis futlenocinie acffSendore adderet,cuiuf^ nominis auffido prodtretfiltdauffisia mfusu» cum,tutCelfitudmieuminfcriberr,tui^ clartßtmi nominis ff lendere er gratta Ledon tommemlorcji'^ Hamen enim Celfitudmis tut non tantum propter ßemmatis eelfi nobUitatem ac uttußatem» ftd timxime pos pter exceUentem pietatem,admirandam m Principe dodrinam, ardentißimum in iuuanda, ornandato po^ ganda itéra reUgiontfludium,amabikm morum fuauitatem, infignem fapienttam,ac prudentiani,ffmmom w manitatem ac manfuetudinem,aliat^ maximasuirtutes, omnibus pijsgratiofum,fufficiendum ac tieiKTiiih^ ■ i Hec ulli pfmetpi aptius hos Cammentanos puto confecrari potuiffe,fi tUispotißimum dedicandafusttlasi^^ j tiones,qui non tantum nominis fui fflendore er amphtudine eas omare,fed tudicium ettam de ijs^ccttPr I HuUum enim puto m eo ordine effe,qui tanta dodrina,tanta facrarum Uterarum ititeüigentia, qm mmon I mme er dextentate iudicij,maiort m ffiritualtbus exercitijs ufu,tanta^ Uebratet Ungut cogitatione tra i I sic promde exadius mehus^ quam tua Celfitudo de dus generis feriptis ludicare poßit. Q^arerogo Motf I liußnß.er Dominereuerendißime,uth»s fandißimos fandißimiuiri Commentgrtos,er me quo^^'ut ■ fitudinis obferuanttßimum,inpatrecmium ac tutelam fufeipere digneris.JSeneuale 'm Chrtlioiiim I

An point homo in puris naturalibus emereri de eongruo gratiam» incipf falutêgratiam ad fe operibus fuis pcrtraherc,uide Theopho.in Annlatomo,«!“’ turn «0wf Theologia fcholaßica tribuerit naturae ante gratiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^j

Liberum arbitrium gratig co!Iatum,inueniiur elTc mere paniunminomni’-. fuo,quiueIIeuocatur*Etfomnium carnis cft,quod Eedus ait: Adum bonuw lt;oïum à Deo,fed non totaliter:quia adus bonus cft torus Ö^ totaliter à Deo» q|^^ uoluntas gratia non niß rapitur, trahitur,mouctur,quitradus redundans in «quot;^ bra Quires feu animae feu corporis,cß eins adiuusjdt nulla alia: ficut trapus le fecantis lignum, eß ferrac mcrepaßiuus à fedore,nec ad wadum fount qu’e'l cooperatur,fed tarnen trada iamin lignum operatur, impulfa magis lens,quae ferratio opus eius cum ferratore didtur,eum tarnen mere patiatuf. * Hiercnymum in Hieremiam cap.i8.eodemlibroamp;capite,uide elegantia. ,^ Elai.4i.Bene quocp aut male fi poteßis fadte» Vbi Propheta innui^weo bil nos agere ex nobis aut libero arbitrio,ut ne in malum quidem point übe arbitrium.

MMiebtM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vna Manichd,quac penitus tollit liberum arbitriumthanc 0^ VuieWt^^ buuntjConßantienß Synodo explofam:hxc omniamera neceffitate cuenirt o^ fel^iut» Altera Pelagtj, qui tantum legitur tribuiffe libero arbitrio, ut ob id ê,,i hofiis diceretur.Docuitenimfemel hberatafancitacp per gratia hominis »J^ ce, non opus elfe noua gratia,fed liberi arbitrq prxßdqs pertingi polie t^'^ xternam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Media plurimum tribuit gratiç,libero arbitrio pene mhil^nectamcn'quot; .,p tollit:negat hominem polfe uelle bonum fine gratia fpedali,neg3t poßeiö^j^ progredi,negat poffe perficere fine perpetuo gratis prxfidio.Hxc ß^tcfgt;'’ yjti* quit bomini ßudium amp;nbsp;conatum, ÓC tarnen non relinquit quod fuis'airci®^j(|i bus:didt agere uel uelle iiludfic operatur uoluntas:iic uult quód,Deus i*^ operatur:exdtat uoluntatem, amp;nbsp;incitât ad fie uolendum, 6d non aker, «P^Ljol nihilominus gloria manet Chrißi,amp;creata Dei uoluntaslua fundione nooP

?ÄO ^CT^^LTT^TE LIBEP-i arbitrij rcjpeélu opcrit boni ß/nt ij boat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ '

Deutero.j.jo.Efai. i.Siuolueritis.amp;c.Ecclefiaf.i$. Efa.ii.Si quït^^^fg^. rlte.amp;c.ldem cap.45. Congregamini,Sduenite.ldem cap.X5.Confurgt,co^^|^ f Efai.46.Conuertatur unufquifque à uia fua.amp;c.Hicre.ij. Si conuerteris,con^j,|it te,Exod.ji. Deutero. Confideca quodhodie in confpedutuo propofuct’gt;^jj,yt amp;nbsp;mortem. Hierc.Eccc, do coram uobis uiam uitx à mortis. Galat,1. ®Ly|,gt; mödo placerê, Ö^c. Ad Cain in Genefi:Nonne fi bene egeris,rccipies,amp;'cgt;-f'^,i,i rix i.Conuertimim ad mc,ó^c,Ezechiel, 18, Si impius egerit, Eu Protjei« ®^lt;i

^n« WquItates.^j.Nolo mortem peccatoris.S^c, Reuertimmi 5^ iicnke.Pfal.jd, fflina à malo,amp; tac bonum.Iohel. 2, Conuerrimini in toto cordeJonac.^. Con* quot;«Uturuir aura fua mala.

Hieronymus in primo libre contra Pelagi. Tune iußi fumus,quando nos pec^ tor« Atemur,amp; iußieia noftra non ex proprio merito,fed ex Dei confißit mife# 'tordiajuxta illud: lußus accufator cß fui. Idem : Hæc cß hominis uera fapientia, ^3” f ö*^ß^^ ”°^'^’ ^*^^ ^^ ’^^ loquar, cuneßorum in carne iußorum imper#

Homo male audit in feripturisjerme pro peccatore accufatur,ut Gen.d.0^ g. onpermanebit Spiritus meus in homme, quia caro cß. Paulus. Nonne homines ''«^Secundum hominem dico, amp;c. Humano die. Pfalm. Si. Vos ficut homines •quot;oriemini. Item, Quid eß homo,quod memor es eins. Item,Noui cogitationcs ho «iinumqu0duanxßnt,0^c.

Auguftinus fuper loannem: Chrißus cß caput Ecekfiz, non folum fecundum Mmam naturam, fed etiam fecundum humanam.

Hieronymus fuper Hieremiam cap. 26. fuper uerbo,forfitan audianttVerbum Vgt;'ijuit)ambiguum, forOtan, maießati diuinz conucnire non poteß, fed noßro Io-? Waffedu, ut liberum homini feruetur arbitrium, ne ex pracfeientia eius quafi «dsitatc uel faccre uel non faccre cogatur. Non enim ex co quod Deus feit fu* gt;*rum aliquid, idcirco futurum eß : fed quia futurum cß, Deus nouit,quali przfeius ^urorum, In noßra ergo poleßate pofitum eß, uel facere quid, uel non faccre : ira uotaxaijutquicquid boni opcris uolumus, appetimus, explemus, ad Dei g anam *' eramus^qui iuxta Apofiolum dedit uellc amp;nbsp;perficcre.amp;c, Hzc Erafmi de libero «bitrioeftlcntentia.

Hieronymus in Hieremiam cap. j2.fuper uerbo:Omnia quç mandafli non fc* Ad retundendam (inquii)eoium impudentiam,qui putant homme omnia Reromplerc, quæ fç fadurum eße pollicitus cß.

Hieronymus lib.x.in PelagiumjPerfcôio hominis non ex natura,fed ex gra-? ^'’preuenit. Idem codem loco : Nonliberi arbitrii pcreßate, fed Dei dementia '’’‘‘t^owr. Mandata impofsibilia naturae, pofsibilia gratiz.

lom B modern: Frußra femper oramus,fi in noßro ai bur io cß facere quod uo* to rA ’'^‘^^quot;’ ** ’^‘^ Lucz : Quz impofsibilia font apud homines, pofsibiha P“’ Ufu, Ergo aliqua quz apud homines impofsibilia funt,certe ea eße pofsibilia ^^fooftenditur,qu0d apud Deö pofsibilia funt. Sit ergo amp;nbsp;apud Deum pofsibile, ^minifi ueiit donate impeccantiam, non ipfius merito, fed fua dementia, amp;nbsp;apud '’wines nequaquam pofsibile,libcri arb.potcßate,quod nutu donantis accipitur.

Hem lib, j.fuper uerba Chrifii: Quos dedifli mihi eußodiui.Non dixit: Dedi çbeti arbitrq poteßatem, ut ipfi fe fuo labore faluarent, fed, Ego cußodiui cos, I Et iupej co ex Adis : Tentabant ire in Bithyniam, non permidt Spiritus Ie« w importune, fi cis faciendi uel non faciendi femel dederat hberi atbitrrj po« j^ Et fuper uerbo:Veniam aduos Deouolente. Cor interpofuit uoluntatem ^^ uhabebat fui arbitrq poteßatem f Eodem loco dicit : Dauidem fragili luz uel

{iii^°’'Y“’“* ^“P*quot;^ Hieremiam ca.p.in uerbls:Poßquam conuertißi me.Ergo Pdv^^^^^*” ^^°^ agimus poenitentiam,nifi Dei nitamur ai)xilio,implere non W^^ ‘ ^*^^ quanta lit auxiiium Dei, ÔC fragilts humana conditio, ut hoc ipfunj teii i^’quot;*” po^nitcntiam,nifi nos Dominus ante cenuerterir,nequaquam impies

otgudinus in fermone de uerbis Apoßoli:Sunt homines ingratt gratiz,muls tftbucQtes inopijfauci^cp naturz.Verum eß,magnas arbitrrj iiberiuires homo

«urn conderctur, accept, fed peccando amifit,in mortem lapfus eR, Infirmas fadü* lt;n,»n latronibus femiuiuus rclicRus eft»

Hieronymus fuper Hicrcmf.cap.s.adferit per quxft/onem,non effete non» voluntate poHtum,omni carcre peccato. Idem ibidem cap.p.Non in noftra uolun* tate/ed in Domino confidendum eft. Vbi funt ergo qui dicunt,hominem proprio régi pofte arbitrio, Si fic datam liberi arbitrq poteftatem, ut Dei mifcricordia teW latur atep Jufticiar

Idem fuper cap, lo.Hieremix,fuper uerbo;Scio Domine,quia non eft homin» tiiaeius, Erubefcant(mquit)noui praedicatores,qui aiunt unumquemq? fuo arbitrio regi,quando Sd hïc Propheta dicat,non eft hominis,Äc. Et Dauid Piahjö. A Do' inino greftus hominis diriguntur.

Hiere.id. Hieronymus,quum Propheta dixiftet, peccatum luda feriptumt® ßilo ferreOjÄc. mox fubdit in expofitione : Sr hoc ita eft, ubi illud quod anus ddi* ra confingir, pofte hominem fine peccaro efle,fi ucht, dt facilia Dei effe mandatai Pauló infra dicicAlaledidlus qui ponit carnem brachium fuum/ortitudinemfw^ amp;nbsp;quiequid egcrit non Domini eïementiae, fed fux putauerit effe uirtutis: qui o»quot;* Iwc agit,à Domino recedit cor eius,anerens fc pofte,quod non poteft*

Hieronymus Hieremiæ. 18. Cum dixiftet populus, poft cogttationesnonritf ibimus, ait : Vbi eft ergo abfep gratia Dei, liberi arbitra poteftas, amp;nbsp;propri» wo lt;ium uoluntatis, quum grandis offenfa fit Dei,fcqui cogitationcs fuas amp;nbsp;prauicof* dis facere uoluntatemf

Hieronymus fuper Icfach.29.Nifi Dominus omni euftedia feruaucriteefO ßrurn,in uanum uigilat,qui putat illud fua diligentia pofte feruari»

Idem fuper Hicremi.25. Si lex femel in adiutorium data eft,ö^ conÜitutapj'*^ cepta,quae noftri arb/trij uoluntate ucl facimus uel non facimus,quo modoPropoj ta fc femper ingerir, Ói. quotidie repheat mandata Dei, quæ otiep femel accept’*“* ficerent eis, quibus data fucrant, nifi ut bocoftendar, Dei nos femper indig«^’ xilio,amp;: nunquam pofte Officere quod femel datum eft,nifi quotidie Domini JOO^ nitione renouctur. '

Non ex uiribus noftris, fed fola gratia ad Deum ueniri, docet AuguftW^^ prxdeftinatione fan eft or urn cap. s. ex dirftis Chrifti loan. 6. Oranc quodd’i^^, Patcr,ad me ucniet,credct in me, fed ut fiat Pater dat. liem,Omnis qui audi^w tre,ÓCc.VaIdc remota eft (inquit) à fenfibus carnis haccfchola, in qua Patet’'‘ amp;nbsp;docct,ut ad Filium ucniat,ubi aufert cor lapidcum,amp; dat cor carneum. ,j(^

Auguftmus : Ibi eft ÓC ipfe filius,quia ipfc eft uerbum cius,per quod fi^%^ nee agit hoc cum carnis aure, fed cordis. Ezech.n.Infenbit legem inuifeef’' » terni. 31. Sic quippe facit filios promifsionis amp;nbsp;uafa mifcricordix, qu» pf’fP** ingratiam.

Auguftmus : Cur ergo non omnes docet ut ueniant ad Chrifl^n», n»* omnes quos docet, mifcricordia docet: quos autem non docet, iudicid .pj, quoniam cui uult miferetur,ÓC quem uult indurat:fed miferctur bonunit“’*’ ebdurat digna retribuens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Jjlt;

Auguftmus lib.de prardeftinatione fandorum cap,8.lïmi1e adfertpt'’ rando loco 1. Timo.2. Deus uult omnes faluos,óifc.Sic (inquii) intègre*0*1 i^ü, cum de aliquo literarum magiftro qui in ciuitate folus eft,dicimus,omnes 1»^ ’ ^ teras docet,non quia omnes difeunt,fed quia nemo nifi ab iHo difcit,quicunlt;T ' j, teras difcit. Ita reefte dicimus : Omnes Deus docet uenircad Chriftum, omnes ueniunt, led quia nemo aliter uenir. Cur autem non omnes Apoftolus in quantum aperiendum iudicauir,quia uolcns oftendcre If’®**^jfpis eft quod uerbum crucis pereuntibus eftftuliicia; his autemqui fsduifi*’®*’.^^, Dci.Hos omnes docet uenne ad Chriftum Deus,hos omnes uult falu(*^

Wwnemuentatisperuenire. Nam ctfi illos, quibus ßuh/tia cR uerburn cruds, À^Chhftum uenirent, docere uoluiffet, procul dubio uenircnt 5C ipfi. Non enim ''^autbllitur qui ait: Omnis qui audiuit a Paire Ôd didicit,uenit ad metabüt ergo Wquam non ueniat,qui à Paire audiuit Ôd didicit.

f.j ^^‘®’ Qpum Euangelium prædicatur,quidam credunt,quidam non credunt, '’qui credunt prædicatori forinfecus fonanti, intus à Pâtre audium atep difeunt, j^‘ autem non credunt, foris audiunt, intus non audiunt neep difeunt, hoc eft, iCis 'Hfutcrcdant,his non datur,

Hiero.lib. 2. de lib,arbi.contra PcIag. Voluntas Dei non difeutiendajed cum ^Wum adione patienda eft. Quo loco contra liberum arbitrium ex libro Re* de Achitophel difputat. Idem libro ^.contra Pelag. Homo per Dei gratiam ptecato effe poteft,fcd non per fe. Homo per fc amp;nbsp;propria uoluntate fine pec# ^«ffenonpoteft.

Qf'^ precantur a Domino quod habent in liberi arbitrq poteftate^ quot;’’jLegem neminem potuifTe implere,amp;c.

Pr k ^^^^’^ P°^ Baptifmum nondum penitus nihil eft, contritum tarnen eft Slt; '‘‘Wedum, ut iam non pofsitquod potuit* Ihcophor,

iam ^‘^f'^*^^ peccatum pro nobis fadus, Metaphorfee, id eft, fimilis peccatori, It^“’®®* dcrelidus, confufus : nifi quod reatum à: peccatum quod lulit, ipfe non

^'biil^'^^^^^^ ^^^*^^*æ peccati originalis in nobis, Theophor, in Antilatom. dc

^'15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß*^* remanet poft Baptifmum à Paulo uocatur peccatum, ab

kûû r?^ ^“’^’® ®^ Hicronymum Epiftola, uitium uocatur. Peccatum in no? q«lt;,^3(J, b^f “Wroum uere peccatum eft naiura]iter,quanquam per Baptifmum in no ^p^ccJiis Ptau ^quot;’’ ’U^^lt;^2tum, ut in gratia nihil pofsit, non damnet, fed extra gratiam (^ mont pin Antilat. illic uide quomodo à peccatis ÔC morte fimus liberati. fimm hbet

Qi0m.i’'‘^’Ne regnet peccatum:apertereh’quun» malum Baptifmatis uocat pec# r4i. ■*°^detn uocat corpus peccati. fide.

®iioh i^®®“** ï^^mittitur in Baptifmo uniuerfum peccatum, non ut non fit,fed J'’iput«ur. Vide Antilat.uidcTheophor.in affertionib.artic.z.

find^^^^^'^”^ mollit omnia peccata,non fecundum fubftantiam, fed plurimum fe# bl)l}'‘'’’.^^8’ntiam,Slt; totum fecundum uires eius,fimul quotidic tollens fecundum ^’“*01» ut euacuctur:non poteft, quod potuit ante,id eft,non poteft nos tyran#

IHi “‘’odis eft peccatum regnatum,non regnans : uere in fandis eft peccatum,' ’fU Apoftolum Rom. 6. non regnat in eis, propter gratiam fidei pracualcn#

(Hj' wan.j. Qui natus eft ex Deo,non peclt;at,0^ non poteft peccarc,quia pccca^ ^ ptaedommatur in membris eins.

Si f ?’’ P^^*quot;^^’ ® Baptiimo uerifsime funt remifra,fed nodum abolita omnia: V%5^^ ft^'m adhuc corpus peccati, S^,tunicam maculaiam,agimus quotidic liiç^quot;^ gt;nbsp;^ expedamus ut fiat etiam omnium peccatorum abolitio Sd omni# lHiiij^‘’’0b,amp; q qui in hoc Iaborant,faciunt opera bona,que non fic bona funt, S’ljj^”' ““*° fi® 3ut natuo peccati,cum in came fiant, fed ideo bona habentur, ^''’’®” P^^catumpugnandofandafun^ amp;nbsp;Deus ideo non imputât,quia re# htf’l’''^ gratiam, Deo placet, non quia dignum, fed qui? ipfe induifii 0^ acce'S *ii|i|^^®*quot;‘****SicAuguftinus.i. Retradationum t^. difputans an mandata Del ''hr in hac uita,concludit: Omnia mandala Dei implentur,quando quicquid

ison fit /gnofcitur, ubi aperte didt,non operibus lateis,fed mifer/cord/a /g’’®^‘ Dei mandata impleri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

Sophiftx coguntur confédéré filud rdiquum Baptifmo, tale effe p^^ ^j^^ lt;juod miCericordia egeat, amp;nbsp;natura fua malum Öf uictum fit, cui fi conknn^i . ^^^ lt;egnare peccatum fecifti,amp; feruifti ei ac mortahter peccafii. Facit ad hoc fofC ^ Paulus,Roma. 6. ut nemo negate pofsir,duo mala lupcreffc Baptifmo,pccwfiJ ^^ xoncupifcentiam eins, Vcrba Pauli aperta funtrpeccatü, fomes ipfc natural m ƒ^^ Concupifccntia, rootus eius, huic non obediendum, dlud defiruendum dKiG^ firuatur (inquit) corpus peccati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^

Adferere cum Manicheo, hominem peccatum u/tare non poflè,hfce’T0lt;'|^^ refis eft, quia hinc probare uolunt Deum impellereSf cogere hominem’‘’*®^^ necefsirate ad peccandum. Alias uerum eft, maxime quantum attmet ad prauos affedius, hominem peccatum uitare non pofte, ied femper infirmum » petfelt;5lom efte, i.Ioan. i. Si dixerimus: peccatum non habemus,amp;c, - nbsp;nbsp;.« j

J4atth.il. ubi dicit peccata Corozaim,Berhfaidar amp;nbsp;Capernai efte gtamora, ^1“’ peccata Tyri amp;^ Sidonis: Vbi etiam diftinguit inter poenas óf poenas pro P*®^ ’ Cap.y«Pauli de concupifccntia aut lege membrorum uarie eft exphean^P

Origcncm,Hieronymum,Auguftinum, Ambrofium, Damafcenum, óf Origenes,Hieronymus óf Ifidorus iib.i.de fummo bono,contendunt Apo»™*^ loqui de côfuetudine peccandi,quam fub lege habuit,quae cum ad mala imp*quot;®/ Origenes putat probabile,df S.Paulinus ad Scuerum opinatur Apoftolumn*’” cutum per fe,fcd in perfona infirmorum,quac aliquando fuit fententia Au^ß^'' ' contra lulianum cap.n.Hinc hominum fcriptafunt fibi contraria, alibi Rinus, earn concupifeentiam uitium uocat. Non igitur in arenam humanonimit forum,fed in petram uerbi Dei xdificet,qui contra tempeftates erroróuultmuni * Auguftinus in Retratft. óf libi.cap.zj.contra lulianum cap.n.Ita reuccatbanCT nioncmCqua uoluerat olim Paulum in aliorum perfona,nempe maiorum fuiflf turnout neget à (e fuifte inteilcdlum Paulum antea,dum after uit cum in pcrloiutquot;*’' turn fuifte locutum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sophiftac putant concupifeentiam Ühm legcm membrorum, quamuisfo^^ peccatum ante Baptifmum,tarnen poft Baptifmum non dfe peccatum:dicunt^ cupifeentiam inhrmitatem illam Óf malam ualclt;udinem,legem membrorum,!'^ carnis non efte pcccatum,ncc mortale nee ueniale, óf poft Baptifmum nó oi^^ , O blafphemias, nam óf Ethnici externa iHanorunr, quæetiam carnalisl^F gt;c:as{tMi«| damnat.Peccatum in fcripturis feré femper accipitur pro radical! iUo fermeß**’;?

ginali peccato,quod fruófificat mala opera Óf uerba,nam hoc peccatumpropti'* uelat lex prius incognitum. Óf mortem,utRoma. ;• dicit, quód óf uiuacüini^'” (ub operibus fpeciofis hypocritarum.

Si folo Euangelio, gratia óf uita eft. Manet tarnen fub utro^ ucre 8f W1®* liter peccatum,ideo Patrum authoritates, fi quç negant peccatu efte in iußOiO®'^* inielligendae funt fecundum gratiam, qua Deus credent! non uult imputarf, ty»*^ cundum iuftum iudicium poftet damnare, fed non intelligatur fecundumnature’ peccati uei legem. Chriftus enim nos liberauic, ut tam non firaus fub lege, fed w^ gratia, loan.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Item peccatum eft concupifccntia remanens poft Baptifma, follic/tans not ad mala. Clara funt Pauli teftimoma pafsim, Rom. 6. Peccatum in mortaliueftrofor^ pore. Corpus peccati deftrui debet,Rom.8.a lege peccati libcrari,Roni.7.Pelt;^”“ operari,peccatum repugnare, peccatum captiuare,Seruirc legi peccati uCortoty» Incontmentiam uocat, i,Cor*;* Fermentum uctus malitiac amp;nbsp;nequinsf. î-Çon 4* Heß*

l^®oexternus,Ephef.4. Veterem hominem.Colof.3.Ifam,kbidinern,auaritiam. n*^* ^Ï*^^^’®* peccatum.Breuiter,nufquam non peccati amp;nbsp;uün nomine has jPP^lIat reliquias, In Antilat. DeSamaritano amp;nbsp;femiuiuo in Adfertio, Matth, i^. Ho'hu ^*”*^°^”‘*^* ^^P^^f^purgando. i.loan.i.Sidixerimus,peccatum . ÖJ'^®quot;?“»®®*’* Augußinus quod dixit,habemus,non dixit,habuimus.Pfal.i8. (li *®*'^J‘g^t»Pfa*«50« petit fpiritum redum, amp;nbsp;cor mundum petit. Vide (hidd p ^quot;^* ^°”**^^ PcIagium,Iulianum,hacreticos, negantes peccatum originale (h? .P^®^’®“® originis. Et quomodo â Patribus in natos traducatur, an iecun« 'quot;’nimam uel corpus^ Anima prius infecit corpus,iam corpus amp;nbsp;animam.

n^^''”^^ ’^^^’^““™ Baptifmo nemo paruum exiftimet, modis omnibus ma» (Hjln'quot;’^ ””8”° ^^^ ^°®° tolhtur.magnacp gratia ignofeitur propter fpiritum, ‘'onrepugnatjfgj condclcdlatur legi Dei.Thcophoretus,

Bannt *'’^^*” “’^^^ peccatum ubiep, ante Baptifmum ui(3or eft peccatum, port Iiomi ”^ ^’^^®’ rebellât fpiritui. Gratia enim Si^ donum, Roma. 5. conferuant non pofsit peccare,id cft,confentire huic peccato,0^ perirc.

Pn ^®^^’lt;«® ^ pœnæ non cadunt fub praccepto, nee funt in arbitrio noftro, Pjy P^^'®®®®®’ tantum fupcr pec-cata, amp;nbsp;ea quae nos reos faciunt. Quum igitur (imi?’’*?®®’®®’plfce®®ain à Baptifmo in nobis reliquam,regnare,amp; dicit:Con» ®rL^?*'’quot;’ ®ef«cbam efle peccatum,nifi lex diceret, certe concupifeentia ill3,aut .Knallt macula, peccatum eft, amp;: minus proprie tantum infirmitas uocatur, quafi peccatum noftrum.

Hos v”^° “ articulo dicitur in gloriam Baptifnii, remifsionem peccatorum 0or^®^°’ ’ ablutionem peccatorum efle fadam, 6C fimilia Patrum didla pro ’^*®®Baptifmatis, omnia ilia intellige uera efte, quantum ad gratiam 1 ®®gt;^o®’*?» fed non quo ad naturam peccati aut legem, quia manet fex donum,id eft, fides iugi conflidu expellit,ob id non imputatur re» J peccatum.

^'^'® ^* fcholac uocant,non eft paruum malum, aut qualitas ftertens, fed uere ®(ln^P®f8’’’®3’n Det magi# ac magis purgandum,cft origo,radix uiuacifsima ^’^Hto'^^^^**®’ ’t^^ualium, quae fie uocamus,peccatorum. Imo uere eft aduale pec» ^®i|)rrf^^ Pt^do» fine defecius elus rei, quae adefte debet, amp;nbsp;adualis pofitio aliorum affclt;ftuum,qui deefte debent. Vide Theophor.

%u 1 ”°® “ tribus mifericorditer certificauit, ne confeientia fluduans,ncfci» ^d ®^a“n haberet. Primo certificauit nos quae fint bona opera, quae mani^ ^diö^P® Spiritum ueritatis, Galat. 5. Frudus autem Spiritus funt, Charitas, ’'fiejü' ’P^’^^* ^^ Matth.7.Ex frudibus eorum cognofeetis cos. Secundo cer# '?irih'^°’’’Baipfa bona opera quae in came facimus, ubi primitiae duntaxat funt i^ljçj ’®°n effe fineuitio amp;nbsp;peccato, ne in illis effet fiducia nobis,ut non dubia St! ^jd^**®^^®®* poisimus in omni tempore, nos agnofeere peccatores,amp;: mife^ Tertio, ut pacem haberemus infallibilem, uerbum fuum \ a quot;°^^ dedit,in quod cum fiducia nixi,fecuri effemus ab omni malo.Nctp uerbum etiam portae inferi ualent,cum omnibus peccatis. Ibi pctra Mtn,ibi cum lacob etiam contra Deum ludari poffumus, S^ fuis eum pro» ^^F^jfiia uentate,proprio uerbo urgere (ut fie dicam)audcmus. Quis enim '^^'Htbr^^it amp;nbsp;uerbum eius f Quis etiam fidem in uerbum eius accufabit aut ^'tfTheophorctus in Antilat,

’L^^r.i.fen.dift.^i.quacft.z. conclu. 2. Dicit originale peccatum non tantum '''^M p®* fe^ ^ iniufticiam, iniquitatem fiue culpam. Eftep fententia Auguftini dogmatibus ante B. Anfhclmum. Ratio, quia paruulus non bapti« ’^^” odginale peccatum daranatur, ergo eft culpa, quia Deus neminem

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10CÏ CÔMMVNES nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J)^

Auguftiflus in ï.Epift.ad Vakntinum:Soli enim paruuK quino®^ ’opera propria, uel bona nel mals, fecundum folum originale peccatutn dam tur, quibus per lauacrum regeAcrationis non fubuenit gratia falutarir»

De hortos pro narijs peccatis uide Leuitic. j.d» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;j^

Omne bonumopus in fandis niatoribus eße peccatum, loqa^®^ jj, peccato, non de mortaÜ amp;nbsp;damnabili (uide Hieronymum in Hieremjj® peccatum etiam in fandis)ut intclbgas amp;: teneas qux Gerfon peccatum fit natura ucniale ,8i plures gratias Dei priuatiuas quam po“ fola autem mifericordia Dei effe ucniale. Qyód autem in omni bono op^^^(,0/ bomo,uidc Efai. 64. ubi uniuerfas iufticias noßras, quafi pannum quot;’^^ pjnfiiii minatur, ubi etiam noßras iufticias apud Deum immundas effe teßator»^® tiuc amp;nbsp;pofitiue intelligc,quia amp;nbsp;defunt in opcre noftro moïta,amp; ’dfuni*quot;’1 j^ guidus affedus amp;nbsp;ferniperfedus, Sic» En Efaias hïc non loquitur de idw ^^ contra Hieronymum, fed loquitur in perfona fua, amp;nbsp;totius fidelis P^P^^’Xniift iufticia Icgis fed gratis iußierant: fiquidem SC ipfi candem efcam ‘^^^^^^j^juifU* amp;nbsp;eundemfpiritum fidei habuerunt, ut Apoßolus ait, 1, Corint. 10, N«^ ^^jjj^ fiicia legis confitetur Deo in humilitate, non eft aceufatrix fui in pt’^^’jied'' fiata excufat ie amp;nbsp;iußificat, ficut iuftus illc pcrfonatus,Luc. tg. Non ^’ÿ^qijiiii’’ quare folius gratig iuftiffeantis cß dicerc amp;nbsp;confiteri fc eße immundum »lt; ItemPropheta dicit: Omnes nos, Vniuerfaeiuftitixnoftrae,ergo oeo’”’^p jjjjji/' nullam iufiitiam uiatorum mundam dici patitur, more Sophiftarum. ^ . jppi^^ Neep enim eß homo qui non peccet. 5.Reg. 8. Non eß enim homo cet. Eccleßaßici. 7. Non eß iußus in terra,qui benefaciat amp;nbsp;non codem etiam opere. Rom.7. Quod nolo malum,hoc facio,quod uolo non fado, Condelcdor enim legi Dei fecundum internum. Sic, EedUy^' Paulus fandus, plcnus gratia, fimul deledatur in lege Dei, Si fimul t^Py^^'^ Dei,uult bonum fecundum fpiritum, S^ non agit tarnen propter earned (tjeU'* trarium,ergo peccat dum bene facit, Omne igitur opus etiam fandoruiquot; j|ltÿ ta eft peccatum propter feruitutem peccati, qua tenetur captiuus in c#” ^^jijd’^ Dei femper debitor SC peccator amp;nbsp;maneat,hoc uno faluus,quód cum Ar j{lelt; mat : Infelix homo ego, quis me liberabit de morte corporis huius P^ . babet ius in cum,Anfprach. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,011111’’

Galat,5, Caro concupifdt aduerfus fpiritum, SCc. Ö^ hoc fit in wdlt;® lyiilJ etiamin uno amp;nbsp;eodem opere: dum igitur caro manet,id eft, per tota^üi ’ foiii lila manet in homine,inter fpiritum amp;nbsp;carncm,in uno acrior,in alio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Jd^’J

fpiritus fidei crefcit aut decrefcit in homine.Et femper in omni adu eft bitum,amp; quidam defedus à lege,ubi femper tantum in adu peccati '^»ft^LfjoP’ uoluntatis,difRcultatis amp;nbsp;repugnantiæ.Non enim fine carne fumus,nee‘* ramur, Si qualis eft caro talia operator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nee moror,quód fcholac uerba Dei relinquunt,d^ defedum hic ^^bo* Ego fcripturae uerbis utar, SC quod ipfa peccatum uocat, amp;nbsp;ego peccatu*” ^^jcifi «ft certé defedus,fed talis ac tantus qui damnarer,fi imputaretur,fed gi* ut non imputetur,quia contra eum pugnat afsidue fpiritus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jpfii*

Habe pro ceriifsimo, Peccatum illud fomitis(quod Scholac extent'’’’ .,0ßf mitatem uocant) nihil dtfferre à quouiscrimine poft uel anteBaptifmuiM ^^j^ acqué contra legem Dei, ficut quodlibet aliud, nifi quod non imputatur, ƒ .juJ fomes,concupïfcentia, originalepeccatum,quod etiam eft aduale, ft^^^n^cjbi*”* cupiditas. Pfal. 14 z, Non intres in iudicium cum fcruo tuo, quia non ’“ ßjfoü* in confpedu tuo omnis uiuens. Sic contra ftultum articulum Conftantien j^ji ’Cifij,id cft,Thomiftarum, audader dicimus, omnem adum aut bonum aU «fle,amp; nullus eft adus neuter Sd non malus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^jÜ,quot;

tin^. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E p E c c A T o; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cccmi

*''iiï^®f*”^^’‘^*^**®‘ïïc«turïhincfequitur omne peccatum eße omftino mortale

^j f ^‘‘^/“^“® ”’®’^^®® *“®* orare:Rcmitte nobis débita noßratfic orat tota ^it “ '^ ’^^’oem mundi.Ecce,Deus ueniale peccatum tanti facit, ut precept um ^(1 ƒ'?’'^æquot;’^«dcordiaefijac.Cor igitur Sphiß« fic exténuant illud peccatum^ ^^^^ ’”®**’^^ ^ grauiflïmum,fi iudicio Dei iußo iudicarctur:non efl re» Bod*’^^°*'^’^ Dc^ßuae ueniale ignofcit.

*^quot;''0 iT ’°^° ’’^^^ Auguflinum Epi.29.ad D.Hieronymum de uirtutibus difpU Strap 1^’^ P’^opofiwt”«VideTheophor,inmagno opere. Hieronymus lib.z. Vl ^8'®®os fuper illud Pfalm.31.Dixi confitebor,facit ad idem.Eodem loco il'^ilU ur^* ^^”'^®*'^'^®”^° ”°’ peccatores fatemur.amp;fcGregorius in moralib* .^’Non iuflificabitur homo comparatus Deo.ó^c.lllic multa Hiob,9gt; ^''omnia opera mea, ÓCc,

'^liu°*'^ ^’^ ^’°^ propofitum uide illic ex illo mandate per nos nunquam peril 'i^fchi Q'^’l’gosDominum tuum ex toto corde.ÖCc.Item ex oratione domi»

*Hdi®®”” rationem habes di tricornem. Illic foluitur locus. i.Ioannis.y.Qul

^H '^ ^^®gt;®°® peccat:amp; concordat cum illo. 1. loann.i.Si dixcr/mus,quód ptjth''^^^^^l-^’'^i’s.amp;c.Gregorius inPfalmum tertium poemtentialem libro.i* f Z*quot;”'®*®”® peccati omnis fandus,quia fine peccati macula folus inuenitur Chriftus,

gt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eccati author^

’'’’iilici ‘^‘^°'’^’^‘^P^’' ’^ Exodi. p.Exenaui te,ut in tcoßendampofent/am me^' '1'16413'”'°,®o‘ïopoff€ intdligi.Exdiaui tem peccatum, ut deterior fias,non ^ijA^’^^how’necaufcttnalidanïjfedpernM'flïueinrdMgatur.Natn ex fuo lu*

*''‘Mb *****” '’’^^^^*',ncmpe quad inflmóhi quodam interior! moucantur homi# ^»t^J®®®^^®*®^®*^®^’’’*^”’^® ^“g'^*^'”'’® ^^ gratia Qi. libero arbitrio 'l'^oZ^^ ^^ operator in cordibus hominum,ad infinuandas corum uoluntates ''^.V??°''‘^''''^''‘^'^3dbonapro fua mifericordia, fiue ad mala pro meritis co^

eus dicitur fepius fufeitare aliquos ad bonum, fecundum tUud Dalt;? Hm?'^'‘*’0«Deus fpiritum pueriiunioris.Dicitur item fufeitare quofdam ad

’'ftam’^'’“^‘’’’’»Efe’æ.tj.Sufdtabo Medo$,quifagittis paruulos intertteianr. Ali#

'''Jna ^^ ^°”®’®^’^^’^ ’® quot;’®*®* ®® ^°®® inclinât hominem uolens diredle amp;nbsp;per quot;’liter '^^°”°’^®®’ador. Ad malumautem dicitur inclinare udfufeitareoccafio* (jUj^ jiempein quantum Deus homini aliquid proponit ud intus ud for is, quod ItA, ^^^^^^feicft indudiuum ad bonum,fed homo propter fuam malitiam pcr^ ^hft.‘*^''’^®’^®m‘Brcuiter,uok illic Thomas, quod D E V S utatur creatura ^nSf?'^’” ^*^ mérita ad gloriam fuam: DE VS malitiam(inquit) ordinär, h'^^°quot;®’ '^’!P“^3* hanc,Deus indürat,Nam duritia cordis ad culpam pertine* Sif''''*^^^^^*®^’''*'5®‘^®’‘ ®’”'Utn male habebitin nouiflimo.Ergo fi Deus in* ^•^uitur quod fit culpx actor.Et refpondet Thomas;quod Deus non dicatut quot;^Ikf^ ^^’^®’ll^«»q«afi in eis malitiam caufct,fcd indirecte, m quantum ex ijs qux

^'^'^® inhomine ud foris, homo fumit occafionem peccati, quod quot;lgt;J)o^'’’®P^'^’®'l^®*«Non igitur dicitur indurarc,quafi immittat malitiam,fed non •^ej3^°8’^®®’’“’»^lt;:deGaflici.5o.Hominemnatura uitiatum nihil opusimmit* %|^“’^®*^®®^‘”gt;^®®®*^®o®’’^’^®f®gt;®®’^®ï’*ï^®3ï*®'defyderijs carnis,amp; inde# Ctiup'’‘”^f*^”’P®‘’*A!ij dicunt, relinquendo inpuris naturalibus bene:nam fic J'S.Senfusói^ cogitatio.amp;c.

dicit uafa apta ad interitum,id efi,in fc habentiaaptitudinem ad $*«*®’ pL df^ nem.Gcnefis.ö.Videns Deusquód multa malitia.Hoc autem foluffl^ j nui* cos agit,quód cos permittit agerc qux contingunt poftea.Non Deus nbsp;nbsp;pjot*quot;

indurat,ut cos peccare compeliat,fed fufiinet cos,ut fecundum fuam in^”^ tendant in malum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ƒ''

i, Vnumeft principium efFeduum remm omnium,ex quo omnia ftiobP ioj.i' omnia ineffe conferuantur,nempe unus Deus omnipotens, Aó.i/.f^^’'”' Omniaper ipfum.amp;c.Gencfis.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pipo^

nMiebtei. i* Errant igitur amp;nbsp;blafphemant impq Manichxi,qui duo principle lt;lt;^ ^l

nun t, al ter urn bonorum,alterum malorum. Omnium enim qux fonï,D^^^np|fljii’ Auguftinus de ciuitateDeilib,i2.cap.5,Deus fumme eft, à ab .illo i^^^^ ®®*“‘^’ ^‘’^ “®quot; fumme eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . r^iiiiii*

6ioU.^ ^ Idem de cafu diaboli cap.p. difcipulo loquitur: Quid mirumCinquiv'' |j(lt;(lt;

Deum facere fingulas adiones qux Kunt mala uoluntatc,cum eum f^^*^”? j^dif’^ ß”8^^3s fubftantias,quæ fiunt iniufta uoluntatc,ÖC inhonefta aCtioncfBlt; dèhorri[o* F**® ultimo: A Deo neceffe eft omne enc,quod aliquid eft. Et quum I^^*”^ b*^ nnhacenu» ‘^fto ucllc diaboli, quopcccauit,fic fcribit:VcIIc autem fecundumeß^j qn^ eiatione: ““m ^A» fed quoniam non iufte fadum eft,eft malum, Et tarnen à Deo W jiC Deut uult ^ft omne quod aliquid eft.Idcm de concordia pratfeientix cum libero aft” ^ plt;D tmtlum^utl Omnis quippe qualitas amp;nbsp;omnis adio,amp;quicquid aliquam habet effent»^’ operdtur. eft,à quo efi omnis iufiicia,amp; nulla iniuflicia:facit igitur Deus omnia q^Ç' ^gußm. iufta uoluntatefiunt,idefi,bona opera amp;mala. In bonis quidem facit quo’ juJi'

quod bonafunt.lnmalis uero facit quod funt,(ed nöquód malafunt.ScqUyi' cia enim aliquid eft,iniufiicia uero nihikEt paulo infra ait:Etficut Deus no^/ iufticiam,ita nö facit aliquid iniufiü cflc,qui tarnen facit omnes adiones,o‘’'^jiiX’ tus,quia ipfc facitres,à quibus,^ ex quibus,ö^ per quas,amp; in quibus filingqHk res habet ullampoteftatem^uolendi aut faciendi,nifi illodante.lpfurn quod aliquando iuftum eft, aliquando iniuftum,a Deo eft.Non ede «o* non eft quid,nee à Deo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jJen''’

Scotus in.i,dift,2.q.2.probat primam caufam efte infinitam, quiaft ” ^^ ^omutnta efficiens omnium.Bonauentura in,2,dift.37.Hxcpofitioquac dicit,omn*'’j|^[jilt;ii' *‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem efle à Deo,fecundum quod adio eft,abfcp omni arnbiguitate tenend« *'[,gt;/

Mfl4«lt;fro« dicit,quód quantumcunep parum,diuino aliquo modo fit bns,quod rrandfeut hc|ua caufla crcata, fit coopérante diuina potentia. Quid hoc aliud eft,t)^';^^ ?’ Lmbertut “O“ folum permifllt;ue,fed eitam potenter omnia facere qux funtc’ Quod q“ j^j*

i^iii^uiidiix rAU^unuü w iviiui«iiuiiiuiA.iiiiamp;i xYAi^iaiiuiiUiVll) Vi4ut'»*-*^*' ß^A JP’. lumniatur,quarifalfum fit amp;nbsp;impium,quum tarnen non uelit Philippus, 3 nbsp;nbsp;nbsp;lt;11 quitatem ctfe, fed pro fcholarum fententia rem hanc pofitiuam in ^'^’\piil'* allt;qugt;d,quale erat adulterium Dauidis amp;nbsp;ludac proditio.Non igitur prepn*^ cipium ponenduin efi mali culpæ,quia nihil cfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;-^(lt;^1*

3. Ablata gratia,diuinacp uirtute non adiuuante 0^ manutenente, pen* plt;i malum,quodcumfitdefedus quidam amp;nbsp;nihil, non habet effediuam o™* um,fedcreatam,quaeexnihiloefi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . qü^*

4. De uerbo permittit,fi quis inde ratiocinetur, Deum mala permit* dem, non autem cooper ari er eaturx ad ea facienda. Quxritur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qyii

Deus aut permittit uolcns uel nolens. Non nolens, quia uoluntan e ^^/ reßititfRom.^.Ergo permittit uolens,ergo uult fiertSi uult,ergo facit,q‘'‘ eunep uoluit fecit Deus in cedo SC in terra. Si nolens permittcretjUilbrci^ ’ q^ indiumam naturam nullopado cadit.

I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PE cc A T o: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCV

Xl^’^^?®* P^^ppus poft Auguftinom) contendunt omnia fieri a Deo, \i o” Py”’^^^ (*^ proprie.uere dicunt,nam ad fontein rcfpkiunt caufahratü '’’•iquu n*”*^’**^ P^”^*^”* ’’”^ propofitionem:Omnia per ipfum fada func *'^’:n '”^®“®^*^®''”’™ipotens,certèipfeagitquicquideftpotcntiacin coeloamp; in ’'^i^^*P?° ^ P®*’ ipfum,ó^ in ipfo om nia: non tarnen hoe ipfo ullam impieta« ’ktwdæquot;***^^’*^*”'^**’“^^^*^*®^quot;’ o®®*’”®*.®’’*®®»’’’^“*”'’^® fi®*^* *fl® ^ \rj P^^’^^^^’”^’® P®*®o omnium principio Deo uero intelligentes, inteUe^

*^ obfequium Dei,adorantep magis incomprehenßbilia Dei iudicia ai®™ ,quam utfautentur.Etcertéferiptura duee hoe dicunt. Prouer# ^to nA‘^®‘Glt;nlt;fi«»iï»t.’R-eg.2.lt;o.lefa,4d»loannfa i.Genefis.45«Non ue» ’^ii P *®^^A^o»4»Qi’®cconcp manus tux decreuctunt.Hicremi.io. Ecclefi^ 'filyj’^’^'g ii*Et quid aliud agit Apofiolus Ro.io.Ä it. Vide Auguftinom con* ^p?'*'®P*Ï’8ianüm lib. j.cap.S-ct iublimius quiddam etiam inieUigit per ucr '^'''ftw^^^^æ ^^^’“^^•^’^^’'^® mala,quam (clum afflitSiones. Et certè quum hxc *'^’^lt;n ^^f^”*^’”’ ^ ommfcientiam Dei pertineant,qui pio fpiritu,pratdcftinatio* ^^’’ffin i ®™’”* omnium cfficiennam intuebuur, mifeiicordiam Ói indicium Del 'fft f. ^’^‘toruencrabundo filentio gratias agens ponus,quam curiofe haccin ac^ ikei^?^*æ*o’^«4*9«Hierr.j3.2.ParaIip.i8.Ezechiel-.t4.2.Reg. lö. De Pro ƒ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per Dominum.lelt;a.d.Ëxcaccacor populi huias:quod allegant Apo 'iijiiv®’“’P®oIos Adorumultmo,SCRomano.ti.x.Corinthio. a. Bona cogitai

10,1. *’^«nen non diffident Schol« ab Augnfti.fententia. Scholar. In peccato Mole oü, ^J^®^'®oo® duo funt: Materiale, ld effacé os ipfe poGtiuus, qualis eßoeefc Auguß;^ ^ S S ?* P°’^'”^’^gt;^ß malicia,defedus circumßanti2e,debitse ineffe adloi corn# »»« wnftwi k ^holarSconcIuOo.Materiale illud amp;nbsp;poGnuum, quia efl cru, certè à Deo eü«*»*« l^i^Ij’^WP« quicooperatur tanquam cauiaefficiens hominipeccanti,amp; eer NatH °®P^f’^^r.Formale autem non efl à Deo,quia nihil cfl,flcut defedus ud ‘’Jti '^’'^” w’hilefttquodautem nihil eft,a Deoeffe non potcfl. Coroliarium.

’'fff ?'®MdoïDeo8 facit pcccatum,ucl efl cauffa peccati,non admittitur, flèfl ''''*M j*^’^P^’^3^‘^®Apud exercitatos m facris, nihil offen der et hoePara# ^niV’^*P’’‘^®d«»qoiaprotinus cogitarcnt,Deum utile uel operari hanema^ ’’Wlie **^ ‘J^formitatem.Nam quia Deus inkgcmalafacere prohibuit,6^praer • ^Od ®^*P®»r^ideo ad uitandam fenfus abfurditaiem amp;: flmpiicium offenfionê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Kmquot;'’*®**“’loquendi efl, extraScholas:Dcut facit bona, permittit mala. Si lilt ^**’®’f®w hoc P®r®doxon:Deus fecit homicidium Cain, protinus puta* I'tnu ®'’’*’æc malaprxccpiffe uel confuIuiffe.Hic igitur modus loquendi: Deur ^'onrr quot;'*'’’’'°” 2Utcm ipfe facit,ufliatior efl,quia Deus dedit nobis prxceptum, ii,,i)i^ *gt;gt;umbencagendi;cactcrummalaagere diflrióiflime prohibuit,quamuis adoijJênwif

^^’'^os. lam uide Auguflmum iupra dei« moiio t» ^oncordabit cum fcholis,ut flet fententia: Nihil fît, Deo Gmpliciter quenite 4 femcHtu ’’ct^*®^^**’®’®^Deioninipotentiam amp;nbsp;creaturae imbecillitatem agnofcunt:®*^!^ *Kt *quot; P®® P*^catum amp;nbsp;impietatem tribuunt,(ed uoluniati humanç defetflibili, Kt • ^®ï* ®®®c$ uix Domini iuflicia amp;nbsp;ueritas,ergo non impietas.Et qui ope* ^nn**'^‘’’*®’’’»^®®n* cius non ambulauerunt:naminuqs cius non efl iniquitas, KJ^^®‘*”^,P®*‘ Deus peccatum odit,non igitur operaiur : Sciunt illud ^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^’^ “**’ iniquitate, iuftus 0^ redus. Hieronymus in

'^'‘'^deity ^quot;^ ‘‘quot;^^'quot;’quot;^^ ^”^^ P^ ^^ malum fît,fed quod paiientibus maluni

infeliciter capiant tteteret «trcs,fimphciû habenda ratio huiofmodi contentiofiB,qux non«difîcant,in Ecclefia firn* promus efl abftinendum,iuxia Pauli iufla. i. Timo.ö.a. adTimo.2.

x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum effe omnipotentem, Scriptura teftis eft certifflma, quod autt*” “ jj malum non potcft,quód autem poteft diabolus amp;nbsp;cius membra reprobi,non«is impotennam, quin pofle quód malum eft, impotentia eft, quiequid potend^ poteft opcrari,quum enim Deus non folum mare iliud infinitum omnis boni’ ipfemet eft bonitaseflentialis,quomudo ex co floret malum;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Z. Deus,cun(ftaquacuiditcreata, bonaerant,amp; bona funt hodif, cscitt^^jt . ipfa bonitate omnium créatrice derelidia,mala fieri poflunt. Si i^'for^qwfï^’^^ mala culpa funt^refpondetur,uoiuntas mala non ex eo efte incepit quod nature I quia fic bona erat,fed ex eo quod de nihilo faefta natura eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,^ I ?

^. Deus autem peccatum non facit, aut malum fieri uulf,imo peecafum pi^^ 15 bcf,odit 0^ punit temporaliter amp;nbsp;çtcrnaliter.lpfe eft Dominus nonuoknsin*^ IJ tem,quippe quia ipfe puriflima eft iufticia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,|*

4, Deus autem operator malum poenae non malum culpa : nihil enim ^^ ^ homininifi uolente Ôd agente Deo:fit: non dicitor malum proprie fed abufiuC® enim creatura Dei mala eft,fed tantum peccatum malum eft:eft enim peccatori ut flagellum accidit;bonum quiddam,quia eft iufta uinditfia Si fticia.Dicitur autem malum iuxta fenfus patientis,catterum eft bonum, idlt;*1L iufticia, iuxta rationem facicntis, ut ait Rupertus Tuicenfis de .uoluntat^

Malitia ant capiatur ut lonx j. Mikrtus eft Deus fuper malicia quam loq®®^ \ ratjUt facerct cis, fit: non fecit. Amos.^.Si crit malum in ciuitate quodC^^^i I non fecit.Ecclefiaftici. n.Bona fit: mala à Deo. Mich». 1. Qua dcfcendii 1^^ j Jgt; Domino.j.Rcg.p.Induxit Dominus fuper cos omne malum.Item Tuif%jjft J j de omnipotentia Dei cap.Z4,Deus mala permittit,non conccdendo,fcd'’’'i' tlibus non obfiftendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj^

Nemo igltur quicquam mail pcrfert,nifia Deo, in cuius poteflatcfl^''’ Cftunt omnes creaturæin ccelo Sx in terra,cuius uoluntati nemo reßflit. , .^^ Hieronymus in Hiere.cap.iz.Quicquidin mundo uel bonorum af^*“ malorum,non abfep prouidentia, 0i forruito cafu accldit,fed iudicio Dd. nbsp;nbsp;à

f» Mala item excæcationis,induracionis,excitationis reprobl fenfus, q^^jl à uns cius, fid non peccare non poflumus, operator Deus, fed iufta foniiud’ opera Dei, à nobis tarnen inaccefsibilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

6» Nemo plus dixerit, aliquod Dei iudicium efte malum uel PEttaWi’’;» ioftos Dominos in omnibus iudierjs^fid redos in omnibus oqs fuistfaepe «’’''’’D cato peccatum punit Rom.i, Praemium erroris in fc recipientes; fed cumb®^ iudicar,fid quum iudicat, non operatur iniquitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

tful. 80. 7* Deus tarnen dicitor indurate, excaccare, tradere in fenfum repi'0^‘”’’j’|j|ji mittere fecundom defyderia cordis eorom,fidc.cum hominem in pw®®’?*^ Tuitinßs. dimittit.Nam homo caro eft,fid pronus ad malum,fid nifi renatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

' ’ dax Si uanus,Dciignarus, iuxta Pfal. 15, fui amans, breuiter animal«, 0i^‘^L(}^ fic non fubditu', ut ne pofsit quidem,Rom. g. Quum igltur nohabet fidn’’5'^(( eft fine Spiritu Chrifti,eft igltur induratus.Nifi enim intus trahat cor Deu’^’ ^) cornouum inferat pro lapideofid incircumcifo, ueritati uerbi non acquire \ enim ftultitia: excaecatus igitur eft, quia lumine fidei fid Chrifti caret,amp;b^^Çj I quia iuxta naturae deprauatx tradum um if, beftialiter uiuit fid natura lt;?Mgt;* ui 1 contra uerbum excitât fid pugnar, ut cemitur in impqs, Porto quando I derellnquitur, abfep gratia Dei in Chrifto, dupiiciter impeilitur ad mala. ^1% I propria propenfione innate concuptfeenoar. Secundo, à diaboliinfidijs^iu I

1^ nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PECCATO;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCVÏ

Shy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘*^“’“ ‘P^“’ uolunlt;af«n.IJlt;p tfadiinfenfum

k?’ i ^‘^*^0™®«quot;’ rclinquerc,non luuarernihil igitur pofidue in eis ad ma# tndttniitt ^I^htth kk '^^Pquot;’*“*^ Deus, fed tantum non iuuat : fot(Ï bes bófen willens „, quomot XkPo • ^^^^^ ^^ P®* '^^^ S’**’3 ^^ ^ diabolus excaecat, impellit ad omne 40f Sifol “f'P’^®*”“quot;quot;’«“^«”“ datus.Cumenim fapientiam Dei non habcat,amp;: Hiera.ief4. ^kl a?!®’^':?^Humanafapientiainflatus,d«omnibus prauc iudicat,amp;omni 6f.ti Stdu ^ eft • ^’^’^'‘^ Pharao dicitur induratus aut excitatus à Domino, quum dis hui Kotn.^ ^fito®^''®?’^^®^*quot;^“®^quot;^*«:’*® garnis,ut indurari, relinqui fibi ipfi, excitari l4i«lt;''*lt;3lt;lt; *^1» ’^*^®quot;’nispcccansinSpiritumfandumcftfibi rclidus, induratus QC cKf k^cquM y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiioncm.

J’io^’’®’®hominem fibi ipfi rclinqufeft ipfiffima induratio, quia fic auerfus d •'^(lT^’^'^^^^*^®’‘®^^'f®^®’’^ lt;^*^^gt; deui]s,non potefi non continue in tenebras ^'lt;iaf ^’'^’’^ ^^^^^f’öf fieri. Et hxc nempe induratio,cxcxcatio, jufLUima Del bke ^®f’^’^8° fangum Dei opus eft induratio. Sic inteUigatur locus Prouerbio» ^iqm- ^'^^^^8’* *” manu Domini, quocunep uoluerit, inclinabit illud. lamfi '*'''*« rf *^'’ï^€nnacher»b,non ob id dices,Deum iniquitatenioperari,quia in« **‘iiiiit lx’^®”^^ indurate,tradcre in fenfum reprobum,id eft, rebnquere in pu*

'’’ï’itOrF ^’‘^‘^°‘^u$foan.8. Quum diabolus loquitur mendacium, ex proprijs Expraï

r ^° ^^®® ”®quot; ^^®‘^ peccatum diabcli aut lapfum, ipfe fibi lapfus cauffa M^ *’”*^ '*' R p ^'®® uiribus nolebat pendere à uerbo Dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“’' di^btt

• ^‘^^°^“^ ®^c efie nee operari uiribus fuis fine Dei manutenentia amp;nbsp;^“^’ ’^iiijk'*^”^^®®’^»”’^**®quot;”'”®® tarnen mentiendo ex fuis uiribus mentitur,non '’'‘«ft ®f5**®'^‘* ®'’ internis corporalibus uel fpiritualibus motiuis,Deus igiiur h. ^Iw damnationis diaboli amp;nbsp;mendaciorum» '^fitu^*^ ^ouunus hæc diaboli propria,quibuslapfus efi,crcarit,eorom au ’quot;'sjto®?’*“®*' «amen ob id diabolici quoep lapfus ueré author dici potcrit.O# -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

\tJ®“'*’'«^*’ui^quat deinde fuapte natura in nihilum tendunt, nifi «dem ƒ r^ ‘*,Hj^’’’®^’M«r»conferuentur.B3fillt;us Magnus: Deus non eficaufamalinatult;^^ù^ 4^ Mt(j,’'^*''?^gt;^««* nos.Efi auteni cauffa mail !cnfus,id eft, caiamstatum, quibus ut ygUti, '^' nbsp;^quot;bus morbis,ita medetur maheiae hominum Deus,

Ï^Hio^, . ’?Pfu8*® creatura eft, nonuelle pendere ex Deo in omnibus, tan^ füdl.f*’’/®'®*** ^ operationisbonac fonte ÔC cauffa, fed fuis bene creatis uiri* ^M®’’^'o®tc®«ari.Vbi error eft,quódfccus utimur rebus quam Deus in* \u'^°''*®i® ^®‘’’ *’^^® creauit rationales uires,ut ijs contenti,nihil ultra qux* Sj A®’’’®f‘’fp^c««mus per h3s,ad uel in maiora,fed ut ijs frcti.ij$ longe fubib U^quot;''''‘Sp’rjtum Domini fufpiratemus,ut hacuires uelut brachia ad mirabi* .yrafeextenderent.

. fw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fncnt^its^acßtiM deboemyßerio^

P^'^ ”°*^^^’’* peccatum,permittit tarnen ipfum ficri,^ ccrtc fb permif# pJgfffjjif ^I o ^®* uoluntate.Quis enim cogit cum ut pcrmittatfqu/nimó quod amp;nbsp;QuMnodo '’quot;«la-^ ’^^°*”°^° P^*^””^^®quot;^®*’ ® nollet permiiterefHic pia mens in abncgalt; ^„^^ ^?’^®’P*^“’«®gt;ntellelt;Su inobfcquium Domini,fictencat : Deus peccatum ^^,^/,i,4 M^t^^^'^ P^^^^^tuWjbacceius uoluntascft, nebis per fcriptutas nota amp;nbsp;fcitu ©gt; edio hé ^^?‘I“°”*®^o’®«eu’Deus peccatum permittit aut uult,noftrum non eft feit héét ptml fgt;ii.h A ®’*'‘^®®’®^* ®®*’^s.Nam amp;nbsp;ipfe Paulus non uoluit nee potuit illa fcirc. n^ntut» ^tiu r'^^^^®^’^^^'^quot;’‘ N®*”® ^” ^® «®«3 ®*«’ defudandum,ut Icgcm Dei Sc Fi^ Sbp’ . '’*^“”^ difcamus omnibus diebus uitx noftræ.Dic:luftus es Ichouah in

T*®’’®^ ^®®®®’^^®® fum,faluum me fac.Pfalm.iis.Hilarius Pfalm. 157, Wuseft extra peccatum ö^c.

I vodfetipturæ peccatum uocant,quis non tuto codcmuocabulo nomlnarttf 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apofiolus

Apoftolus Rom,lt;^ 7.9. concupifccntiam fuperftùem Baptifmo, pcc«W'’^P’’ notât,non pœnam aut infirmitatcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Peccatum in feripturis nihil aliud eft, quam id quod non eft fecun^i”^ gt;lt;L Dci.Sicutfilqslfrachngreftis Chanaan, occifis Regibus,rdiquietarnenIfi'^'^j^, Chananxotum,Amorrh3cofum,uteft ludic.i, remanfcrunt,naturalis ^S’^'^jj^ porno popull ddeti,fed tributary erant, non regnabant, Dauid autem cc•nto* regno cas deleuit.lta quando per gratiam BaptHmi, duce Iehofdwa,Acgyp[-’ .^^ lt;fta,in regnum ftdei cuocamur,regnum peccati obtinennu, exhs omnibus ugt;^ eius, tantum in membris reliquiae manent remur murantes,ingensum generis an ^ rdercntcj,quaspaulatimprofligamus.Tuncautem pr/mum funditus lt;*“^PÎu{f tur,quum Dauid nofter Chriftus,regno confortaro/cderit in fede maieftaus»*'' till fibi omnibus,abohto ultimo hefte mcrtc.i.Corint.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;([„fl

(^aeftioiameft,an reliquiae i'Jacad malum foliotantes, femes iPc, pf^'^’^[„ Ct ueré,uel tantû poena peccati,act infirmitas.Scholae non peccatum/ed udp^^ uel infirmitatcm uocant, Apoftolus autem uocat peecatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jJ

Neque tarnen per hoc blafphcmatur Baptifmi gratia,fed oftenditur fcp^ quod uere eft peecatum in fe,gratia autem ignofeente tegitur,ut nonimput^^ . dentibus ad mortem,nec fit peecatum rcgnans,Quarenoninfcp3iuun’,Wigt;’9 tsac umbra,eius enormitatem tegente, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Auguftmus in Epiftola ad Hieronymum, peecatum illud or{ginis,uidu'’’^j^ cat amp;nbsp;peccatumdam fi uitium eft, eerie culpam amp;nbsp;reprehenfionem hshtfi/’^/j dignum eft. G tana Baptifmi tollit omnia peccata, non fecundum fubflan'*^ plurimum fecundumfubft3ntiam,amp;totum fecundum uircs eius, fimul quot'^ am tollens fecundum fubftantiam, ut cuacuetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .tó

Si dicis:Non imputatnr,ergo non eft peecatum.Refpondco:Ad duf ’®^ rcfpiciendum cft;fi reipieis ad opus in fe,uel rem de qua loquimur, une P^^ eft,quia contra legem Dei eft.Si ad mifericordiam ignofeentem, non di ut quod non eft poft Baptilma peccatum,non tribuatur naturae epaisj^“'^ cotdiae non imputanti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ffj

, ' Infandis amp;nbsp;eorum operibus non eft peecatum regnans,quia hoc regnatum,triumphatum peecatum eft in eorpore,fed concupifeentiac ci'’*’'’^\(S bent regnarc:peccatum regnans eftfolum in impqs.Prxeeptum eft, u' '” ÿiH 1 mus peecatumin nobis. Lex non fertur nifi contra peecatum,ergo uertp^^^^ I in fe eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^^ I

» nbsp;nbsp;Scriptura fermé radicale illud fermenfum,fomitcm, peecatum uocat,qu^’° , I

t. Stridîé loquendo. Sola defperatio éV prefumptio, final! impccnittnt*^*^ iunlt;fta,quum ex certa mahcia agitur,peecatum eft infpiritum ianéium.'fcnl ^ I contra très perfeeftiones diuinas ex quibus oritur remdfio peccatorum. Gabr.iH' ■ dift1n.43.H0c eft irremfifibile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Largius. Peecatum irrcmifl'ibile,id eft, d ifticilc, unimpugnatio ueritatis agi”'' f fnuidentiafratemçgratiç,impoenitêtia,obfttnatic,dùm ex malic/acertapreaC-'j I Simplicitcr.lrrcmilfibilc peecatum eft folafinalis impecnitentia. BtfuiKG'i hocpcecatum rcquiritur,ut procédât ex certa maheia, amp;nbsp;non ex inHimiot“^“'' ignorantia.Etprxdidis pkrunep adduntur praclijmptio,delperatio. ,^

pEccatum in Spiritum fanc^um^quod ChriRus Matrb.u, Mare.^, dic/t effè irr«» njtfsibilc, «ft impugnare mantfeftam fdentcr Dei Chrifti^ uentatê,3C uentana

^ peifequi profeffbrem,non ob aliud quam ob confeflam ueritatem. cil non credere in lefum Chriftum, «ft increduktas, quia alioqui nul.’um pee«

non eft remifsibile, quia qui credit certo faluabitur, qui non credit condem* ^’Wtur,Marci ultimo, amp;nbsp;iam iud/catus «ft,loan-3. Ideo peccatum in Spiritum lan^

f P*^®‘*“™’‘wp^oro®*»^“* w™ fußt damnati. Verum adeo occultum hoc eft °»iiecundum iuftum Dei indicium,ut nos neminem itlius reum oftendere pofsi*

tat iudicare poftumus aut debemus quenquam, exterum qui nos tu dis dominus eft.Proinde monet Paulus x.Corin,4.Ne ante tempus iudicetis quits Augu^b J^wowuenerit Dominus,qui amp;nbsp;illuftraturus eft occultum tcnebrarum,Ö^ pa» «“lt; ^‘^^^ «n,^’®®®®“®®^«*^««,^^^ Äuguftinus quoque uultdenemine quantumcunep’''^’'‘“^* Wdi quot;'^P*‘;^*ö'® defperandu, dum in uita eft, quod occulta fint de uocatione Dei , own ' f ^ ®^®*’»8Jws canus uocatwr ÖC trahitur : adde quad charitatis fumftio eft '^^ ^ “*^' Ïiiafid ”*quot;** **^’’’“^» *5» Vocatur peccatum in Spiritum fa nét urn incredulitas, X^y^^ te” w ^^ ^'^’^^'^ ®*^™' ^P*”**’® fanfli ; iam qui non trahitur,non credit : alioqui ^^f^^ j^g^

Iiii» Q P^“’**”^lt;:on«a unam perfonam, peccatur contra aliam, quia una eftuo* „jimbut. «ital}’quot;^*’’P’’^ ^ Spiritus fandi,fed eft contra uerbum Spiritus tradum amp;nbsp;glo^j y idc ecu.

’ötem r*™ quot;’^nari in hunc peccati lapfum poftumus uidcre hominem, quando obeda pn teta • ' ^^ collapfus, humani non eft iudieq. In hunc lapfum nimis proni funt fuptrbtam ïiöc f ^ ’^®’^”” Euangelq ueritatem ex auariria aut ambitione blafphemant sactrdoii ^*^Uüntur,Chriftoseorum mifcreatur. Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mininro

’‘bid f ”^”’ ^Uhtaxat eft peccatu in fpirirum fandum,contra Scholas in 2.dift.43. Dommi, « keJ ^*^P®™ ^liæ diuidi nihil opus habent.Ioan.i6. Spiritus arguer mundum de ’”orwt«r, ^cq?’*^ ^’ incredulitate: hïc damnatur peccatum in Spiritum famftum. Idem

10. de peccato in Spiritum fandlum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^T^ J' ^'^üt dT ^^‘^* P*^® originali tantum peccato abolendo fit incarnatus,an Ö^ arlua. ' ’ '’*’’’ïdd*’'’^* ^^^P®”*^'^ Tho.in j.part.q.i. Chnftusuenit in mundum, non lt;6« ®^“quot;’ ’^*“^ peccatum, quod tradudum eft originalitcr in pofteros, fed Wd ^'’^‘‘onemomnium peccatorum qua: poftmodum fuperaddiia funt, non '^floantur, quod eft propter defedum hominum, qui Chrifto non in:i h,8^c’( **‘’® “^^^^ loan.3. Lux uenit in mundum, ÓC dilexerunt hommes ma^ ^i A '^ 'l“”^?^*^ exhibuit quod fufficiens fuit ad omnium peccatorum deletio» kttj ’^'*™“*^‘^'^‘^^’' Deus homofdicit,quód illam pro peccatoemendationê p^on potuit,nifi illc qui eftet amp;nbsp;homo,Homo qui deberet, Deus qui poftet. ^*^®®quot;^®‘’’P*'^‘tu‘’’ fandum peccant tantum reprobi, foli enim ilii damna» ’’''4h!’^''^’®'’ ”®quot; rcmifsis.Elcdorum peccatum nullum eft irremifsibile, alioqui \(d**’’*quot;’“’^‘Q*?ï‘ï^ nihil dubium eft Pauli peccatum,quum ucritati Euangelicae J’%i?’®.®®®®^®’^*c«f^* ’ ^*^^ ^ ^“* confeflóres atrocifsime affliger et, non fuifte ^'’Ipfi ®®P®inim fan dum, id quod ipfius uerba aperte teftantur: Eram(inquit) uXimoi ^idc'*5* ^ perfecutor, fed mifericordiam adeptus fum, quod ignorans fecerim ^»n 5*®®*‘*”®*n‘Nullos igitur ignorans etfi Euangelio Chrifti fefe opponat,pec» {^^ente, quot;^”’ ^3’'^um : requiritur enim ad hoc peccatum, ut hic textus indicate ^^tóf^®”^*^® uentatem abijccrc, uide Marei. 5, ludxi certis rationibus uide» '''’’’bbn^ ^'^’®^’®^^ ’^*® ®*’^ Satanam exigi ab homine,tarnen contra confcien» ’'®lt;#L(ji?®*™’®*»^“*“*®*ï Spilt;Kolt;n immundum habet. Chriftus enim qui corda ^i tos intra corda contra confeientiam loqui. Fff Nullus

Nullu» ex deeßorum numero,peccat hoe peccatum: quum enim irf^jdti» virus gudäritjOon excidet unquam finaliter,feruantur à Deo elelt;3^qui«’*’-jii» 110 dilexit: fecundum eleóionem funt Deo charifsimi, Roma. 11, amp;nbsp;don» ’ “ lt;atio Dei eiufmodi funt,ut ülorum cum poenitere non pofsit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-(((»

Rcprobi,amp;fi foris uideantur Deo grati per operum firnulationem,^' dum donentur charifmatibus,ut intelligentia fcripturarum,amp; fimilibus,^“*’ ’ ^j in acternitate reprobaxi funt,nee libro uitat unquam infcripti,nunquam gt’^’ ,5, torn facientem,aut ueram fidem Ö^ charitatem habebüt, finaliter cxcident.^^'^,,ji r^on funt de ouium numero, fed hoedorum,idco ad finiftram pertinent °^^ fora’' deditcos Filio. Ioannis 17. loan, d. Om ne quod dat mihi Pater,non eijdf” «. Q^VO D AD N 0 S ATTINET, quiajudicia0«’^^ multa, non iudicare licet quenquam ante tempus. 1. Corinth. 4. aut huius peccati, fed Deumorare pro omnibus, fi forte Deo mifcrente rtfiP'* « Diaboli laqueo. Si fciremns quis incidiftet, xque pro eo non orandum lt;0*^’ diabolo. De hoe inteUige i.loan.5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

2» Preciofus agni immaculati fanguis tanti cft precq^fiOfficaciac tanta^u ' »^ pro expiatione peccatorum omnium totius mundi, 1.loan. 1.2. ptafP®’’“‘'^’\flngt;) mifericordia in Filio praeftica,peccatis noftris. Quare nullum eft peccatum t® quod ad Chriftum confugienti amp;nbsp;refipifcenti non remittatur. '^ , .^ 3. Peccatum in Spiritum faneftum nunquam remittitur, nee poteft ‘P*^^ remifsio peccatorum fit in fanguine Chrifti amp;nbsp;morte,fed imprj Chriftum abn qui eft una uia ad falutem, ad quam nemo uenit nifi per Filiurn,Ioanni» gt;4* ^^^ aóum eft de eis, quum facrificium,quo iolo peccatum remittitur,neculloa»^ ^^ ciant: quod fi poffent rcfipifcere,faluarentur,fed non poftùnt,quia in ChrinU^^,,, .credunt peccati profligatorem,ergo inpeccatis manebunt,Ioan.3.0iloan.gt;lt;^ credideritis quod ego fum, moriemini in peccatis ueftris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^

Caueant qui iam nerbo amp;nbsp;fado Chrifti rcfiftunr, amp;' dicunt non w^ ^jjjj .Euangelium,non cfte dodrinam Chrifti,fed Satanx,hacretieam, rcprob^_^^j^, fimilc cft huic:Dxmonium habet,id cft,non loquitur ex Spiritu '^jgii do, eft dodrina dxmoniaca: funt enim iUi in prxcipitio huius peccati. Ol®®*’ tur ad Dominum,ut retrahat cafuros,ne pereant»

AA^^*”” ^^^ diferfmen poenarum in damnatis, quod ad intentioneffl’^ IVlpoenae, Augurtinus often dit; uide de Spiritu amp;nbsp;litera cap. 28« ex locüi’

Chryfoftomus: Maior eß poena daran a tis, de hoc quod Amt excluOa »“ Dei,quam aliae pcenx quas habenr.

J Ex eftcognitio peccatf, quac cognWo docei duo ; CorroptfonemM®’^’^ i^ma.7. Concupifcentiam nefcicbam,amp;c,Iram Dei,Rom.4.Lcx iram opwaïw»

Lcx duplex malum nobisreuelat: Internum,quod nobis ipG irrogamuspe^^^ tum,uel corruptionem naturae, Externum, quod Deus irrogat, irarn, mortem,nigt;’ kdrefïionem. - ,

De iugo ueteris legis uide Gabrielern fermone Domï.4,pofi Epipha.ooau* Lex peccatum cognofcere facit, fed Chrism iJer fidem fanat, fi^inSf^^

K tex cum f ifs partibus, Moral/, Cxrimonial^ ludidali, quomodo abrogata fit '’fophor. in Galat.Pbilip.Melanchtbon in Lods,

IK Lex quomodo impkatur, amp;nbsp;quomodoIkera fit, uide ciegantifsimc Pfalm ig» ‘®fophor.

b r*.“®^^ impofsibihs, Rom. S. quia caro fegi Dei non fubd»tor,ncc poteß : , Pofsibilia igitur mandantur nobis per nos ipfos, quum ante g rat jam liberum ar^ (^quot;^mad nihil ualeagquam ad peccandum. Ambrofius : Scd cum giaria Dci lint '“‘•ma, quifecus fentit,ignorât hominis merbum, amp;nbsp;gratine necefiarium hommi ii^’**^*P^^P*4* ^ Ambrofium deuocanene Gentium, Vide Theophor.

Literauel lex occidit,id cß, oßendit homini quid facere debeat, quod tarnen (J’''?în”Jiïibus non poteß:qua cognition« faciendorum amp;nbsp;iuæ tranfgrefsionis,

L5co mortuum efle, amp;f non in gratia eius, cuius mandatum non '^Âtarnen facere tenetur. Vide Theophoreium in Anticapro.

PoGu '^ ’^^“^ ^ Hieronymo fumptum : Qui dixerit Deum prarcepiße im« ebf ^“^’ ’’’^thema fit, nihil aliud cß quam fcandulum inflans, liberum arbitrium

8’’®“* ^®^, ^ nos in Icthargum immittit, ut nunquam ™nditatem noflrae mikriac cognófcamus. Hieronymus contra Pelagianos exÿ ‘b^dicens,pofsibilia eße per gratiam,impofsibilia naturae uiribus.

i liba '’’’'^ nobis impofsibiiia funt mandata. Si eflent nobis pofsibilia ex ui« ' lin/?’’’’’^'’^“* c*^3 gratiam, ut fomniant Sophiflae de fubflantia opcris, non de 1 |tio()''^*°”'P’^æC’P**întis,früflra Deus filiummififlet, frußra mortuus efirt. Ss ex ' 1 in,**’**®?^*^“’ kgis,pcr legcm efl iußicia,frußra mortuus eft Chrißvs.Sic a bip I ih*k ^*^^’ ^ ingratifsimi infinitas Domini mifcricordias m falmari neflro lihb”’?®®®^** t’elagiani. Vide Rom.8. per totum contra hoe décret ,’m.S« hbe* , ’fbitrium ad nihil ualet,quam ad peccandum ante gr3tiam,certe operibus ante '^^’’^ '^’P^^^*^^^*® ”^*1 ^’Li iram commeremur, nee peflunt opera iræ ad gras littfi^P”^’’^®»^«^^ ’^ damnaiionem.Ergo ante gratiam non poffumus iegem Dei tct('^'®'9^æ fpititualis efl,nos carnalcs.Cairo autem benam Dei Iegem ex natura ’Xi{^”®‘^*fj*’ntam abcfl,ut amrt,ipfa autem folo amoicpcrficitur,ncn operibus 1*^tantum inuito corde fadis.

Qüori^'*®^ ^” ®’’“’^^’*^“* Lolis incedenti, lex Del fit impofsibilis, uide Roman. 8. H ''^P°^^’^*^^ ^* JegijS^f» AcQc i^.Per hunc uobis remifsio peccatorum Stc. I'l^il V^” potniftis in lege Mofi iuflifican: non dicit difficile iuflih'cari,fed impof# tilled' ‘15.90€ efi onus,quod nee nos por(are,ÖCc, Ecce, quamuis ludsci circun* ^^'’‘^lt;gt; facnficarint, ^c. tarnen Petrus dicit ipfos n potuifleon portare, id efl, 'd/^f'’^“’'' ^*Li opus foris feccrint, tarnen inuito corde feccrunt,^ mcircumeifo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^^^’^’ Adam, ut cis pafsim Prophete exprobrant, non habebant Spin* i,^”“lt;:i aut gratiam, ideoopera kgis facientes, iegem non impkuerunt, aberac W’§” ^°”’’’^''® P”f® » feiheet cor non purificatum tide, qux fob Iegem impleu

L '‘Ç 3tunt;ipfum hoc loco loqui de ciicumcifionc aut cacrfmoniali lege tantum.

' ^8’'°’^^^i® fcripturas : loquitur non folum de exrimonns, led de tota ^tJ ^'^^‘’S^*^ P^ulo fuperius dicit:oporfct circumcidi cos,amp;; feruare Iegem Mofi. bii,?^*’^^‘’gt;^otno^ onus kgis fit portabik, A^ lex impkbilis : per gratiam (au) ''‘quot;^'■^'^^^^ Chrifti credimus nos faluari,£lt;c. Apud Hebratos Ixpe eßend jc i^'tlim ^^ ''^Pt^Ljibilem.Munb.ip. Facilius efl camelum per foramen ótc.Difci *^trp^V^'^’’’*’gt;‘’”PoL*ibilem eße talutem puïanr,ó^ dicunt: quis poteft faluus fictif Ne{k’*’^Chriflus ; Impcfsibüe efl apud homines, apud Deum pofsibilia omnia, itio.'^^^®^® ^^ diuite dixit,fed refpondit adil!ud,quis poteft faluus fierif Ccr^

AuguRinus i.Retracfl.cap.ip.tcnct.'Non omnia Dei mandai^lt;i^%^^^ plenèimpkriin bac uita, Neemirum, propter reliquias peccati à B^P^jf femper operanoßra deprauant,nepurifsime,optime,fan{fïifsim?cpf^^‘ .quot;^F tiofintconformia. Pofirtquidem Deushomini in flatu oie tantam gf^/ jjc^' ferre,ut plcnè implcat mandata Dei,ut de beata uirgine matte fentiuntd^ foluta Dei potcntia,non eß difpu ratio.

' Quando diciiur: SantRos huius uiïe, omnia Dei mandata impl^c^ ^hc' non operantibus plenè fandis,fed ignofcente copiofe gratia Dei. Na*” ■ qinii'’ confitentur, inhac uita nulli gratiam confummatam dari,fed fempet ’^^^ jjfld^''’ tarnen gratia non detur, nifi ad implcnda Dei mandata, undc fequiturP non implcri ca, in quantum non confummatur gratia. Vide in Antibt- ^* , Locum Efai. 64. Omnes iuflitie nofire immunde, amp;'c. quidam lt;ufticiam nofiram que ex legc cft,quam Paulus quocp damnarit: uidefoW Jt* Theophor.in magno opere.luftitia enim legalis de fe non mala eß.Q^’^ ?piilt;igt;* cit Ezechiel.ip.cap.Dedi cis preceptanon bonaf ^c. Refpomldcm^^ ßu* Ad.ïS.quum negat potuifie portari onus legis, Certum eft quod fix ^quot; ßd^, ma.7. Quecunq3,0^c. quia nihil mali precepit Deus aut immundi. ^ quod bonum eft noftro uitio non poteft bonum cire, ncc utuificatnos,K“°(j(j,(jlt; non quod Dei lex de fe fit non bona,fed nobis corrupte nature Hins) p8L^,7' ria cupientibus,diciturmala,in quanta peccatum auget: ut dicit Apoftow5 ,(lt; Veniente mandato reuixit pcccatum.ItemjPcccatum per preceptumge'’“' nul, omnem concupifccntiam,5lt; fimilia codem capite. Sic ipfe Deus non eft bonum impijs, citra foam tarnen eulpara, fed fumn.us pauor ficut dicit Ofee.y. Ego quafi tinea Ephraim,0(1 quafi putredo domui Eda-Antilat.illic de legc quere multa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^{«^

t^^re. Nemo uimlegis foftinet,finc gratia feruante,ideo Mofes coa^^cisoii^.^^i q«omodo cicm foam. Hine ludei ufep hodie non inteUigunt legem,quia foam ‘^n^pja-Cxrmonid runt ftatuere,5C nolunt cam fieri peccatum,ut iuftieix Dei fubnccrcntur^^^^ntl

11* vno uni Hoc enim legis elaritas facit,ut omnes rei fiant,ficut Rom. j.dicitlConcl«’ ^^ji fob peccatum. ltd lex eft uirtus peccati,opcratur iram amp;nbsp;cccidit,SpitiW^’

An non umuerfa lex abrogata eft f Refpondetur: Necefiaria font,non quot;‘^^gd* § cemur aut corum operibus,fcd quum hîc primitias Spiritus tantum h^®*‘’^|jtio Dç ma,S,8C quum iufti uocemur,ut etiam fciamus qua ratione Spiritus LdH Ö cruciHgatjSó in rebus huius uite dirigat,ne caro infolcfcat,^ ruptis frenis*^ nbsp;nbsp;nbsp;I

Litera legis parit primo, Cognitionem dcbiti, quód feruanda fußt ^^ Dei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qc

Secundo, Cognitionem peccati.qudd ca ipfa tranfgrefsi furnuj» nbsp;nbsp;nbsp;j^

nam ubi crat obediendum,fcilicet corde,hoe prauum. Hiere.17. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„gun! Quarto,Cognitionem etcrne poene,quam ob traofgreisionem f^t* tur,hinc metus. 1 deo Apodolus: Litera occidit,2.Corin.3.,

De lege nature autem uide Oecolampadium fuper Jefaiam,folio ifO* -.^uj^ Verbum Dei turn lex eft, tum Euangehum. Legi mine font adiet^i^* rem fcriptura uocat quo minis illis creditur,Fides qua Euangdio feu ^®’**^, diuinis fiditur.Non iuftificat fine fide timor,alioqui damnati etiam ioftincaï«

Poenitentia ex lege Dei,fed fides feu gratia ex promifcione D^pW®*®^ deLibertat. Chnftwn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^k»

eft dccretum EedeOx de confecratione diH. 4. cap. ultimo, Qui dix crû quod otgratiapolTumus mandata Dei impiere per hberum arbitrium, anathema hr,

L«aliquanon ideo didtur diuina propriè, quad ex prindpfjs juris diuini j^^^ ^^^ 'aucitur,ncc fidei adferibimus omnem ueritatem,quacfequi poteh ex ueritatibus p^°^jf i^ Dementis in facra feriptura: fed fidei illas duntaxat ueritates damus,quac fpeciahter oyi.l^jdo 'wcatafunt amp;nbsp;datac ad credendum,pro beatitudinis fine confequcndo,Gerfon de d:ue\l!M. 't3lpiritualj,ledione.x,Corol.4.Hinc fequitur, quod ctfi fit aliqua lex hominum, nbsp;nbsp;nbsp;'

P^ncipijs iuris diuini innitens (ut illa: Nemo nodlu armatus fine iumine obamöugt; iJullat an iinnintur huic: Obedite omni humante créature: amp;nbsp;fis principij's: Deo iub?nte, liailia ji^ twl*”^^’P’fentibuSjMagiftratibuseh parendum,ólt;c.)tamennonideo dici» dti,n-ji{x fu^'’^^“’ ^'^^ humana, cui tarnen ob confeientiam, proprer obligationem legis f^^tfo^ f’^'i ReJi^’^ ®^*^'®ndum : quia eft ordinatio bona pro tranquillitate 0^ or dine P^“’'* ^f** 0 .^f^'^iusdiuinumucHex diuina,dicitur qux Biblicis feripturis continetur J‘*^ ^''^^‘■■^'• u quid addunt legis,homines in Magiftratu,his parendQ quidem efi,proprer j^ ^j^„^ 'S^tn fuperiorem diuinam: Longe tarnen differunt, lex diuina à: lex diuinæ inni^ ”5; lila enim immediate reuelaia eft à Deo, haecad externorum gubernationem orainem ab homine eft co nd it a, po te 11 cp abrogari,difpcnfari,mutari.ófc.Diuina ‘niniutabiliSjindifpenfabiljs ab homine,quod fi homolcgem fert diuinac conue« /nieni,ea nihil obligat confeientiam, quia liberi lumusa lege per Chriftum, Ro# ’'’•é.Galatj, t ÄW« Gerfon,Non omnia per pontifices fummos,imó per Ecclcfiam approx ^^*’‘^«”*w,alioqui obligarent ad fui credubtatem opera Dodforum Not^kwe. bit T*™ ^“8“ö^»Hlt;fronymi, quod dici nequit. Quare nee omnis lex appellat vu quot;'^^ ^‘“*”® » quam tulit uel iummus Pontifex, uel Ecclcfia, uel Pnneeps,

ttöji p °'®^*^^*o®® ftciinda de uita fpit ituah, CoroI. 7. dicit quod non fit in po:, ^Pa l P^*’^^ Concihj, aut Ecclefiae, immutare dodrinas datas ab Euangeliftis MEt^ ^^^ quidam delirant. Et quantum licet dubitare de iure alicuius in Papaiu h ^pifcopatu,tantundem licet Tuas conftitutioncs in dubium reuocare. Vide etiam Jlio^’^'quot; ^“P^f hoc. Vide illic Epiftolam Gerfonis : quidam eft lex pure diuina, Wtrtinens ad diuinam, aliqua impertinens, CoroI.led.z.dc uita fpirituali. '’ithf ft '“’’^Philippcnfcs,Quicuncp cum ludçisPafchacgent,aut folennia die^ «tfd ™® ^orum iulceperir, comparticipabit eis qui Dominû Ä Apoftolos eius '’«unt:Hincfumptum, Legaliaelfe mortifera poft pafsionem Chrifti.

lütn ^°’^®^*’ (uidelicet Decalogus) quac quum ad ius naturale pertineant etiam« ^^^ abrogantur: nam ad internum hominem (pedant, amp;nbsp;uoluntas ^^fnaeft, Qd lex naturae non mutatur,

itUri^^®™”^^ octemx obfcruationes erant, ut facrificium, ueftes Aarooicae, ”’fiitw ^^ Q^®'^^®®®“^» ®^ *^ genus externa, quac figura erant tantum, nee in hoc ‘^quot;^P^*quot;» ®^ ^^ 3d Hebr. Ad tempus corredionis iiü),?’“'®i®nteluce Chrilto defierunt.Rabbi Solomon numerat.doo,Cacrimo« ’Pt5ccepta,Vid« inLeuitico.

adulteri lapidatiOjamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lacobus de uakntü PfaI,24. Lcx,«nquit,uefus nihil aliud fuifjnifiqii^“^^^ ^irigens in Chriftumjanquam in finem immediatum,â:ideo nufqaan’P^iiiii' coelorutn,fed femper petit Mefsiarn futurum,qui doccat uiam in regnum lt;* ChriAus enim oßium,uia,ueritas dicitur loan.14.

Primo, quia teftificata eA per Angelos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^.ji»

Secundo, In arcam repofita crat teftimonq, contra pracuaricater««^^gj^^ Tertio, quia tota lex facit teftimonium de future Chrifto, quod io®^

tor Ioan,5,Scrutamini fcnpiuras.lacob.de Val.PfaI.77 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Schol» dift.i,q.4.artic.4,dubio.4.!ib.4.Legalia,IudiciaIia.amp;Cf*‘j?‘’^Jjj() quantum ad iiteram in fc per legcm gratiae funt euacuata. Lex enim fuiHo** '^^^^^^ fignificandam gratiam nopi Tdiamcti,quae per Chrißum fada eft: u^'^** W Chrifto,celTare debueront, ficut ueniente lumine celTai umbra : cauffa*^^ ^feiii gationis eft impetfedio legalium:non enimfandiftcare cul(orcm autobk’^‘’’ poterant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jj/

Abrogatur uetus lex in his partibus j.fed diuerfa ratïoftc.Cxri*’’®”’^p|)jd gata funt penitus, ut umbrae futurorum, CoIolT. 2, Nihil enim opus ia» pompa ueftium,fanguinis uifuhni afpcrUonCjOblationibus diuerfi generis iff^pi lium,Sefimihbus. Nam lex umbram habuit futurorum bonorum,nebf.tO’^ |^(j| terat perfedum reddere euhorem in cibis,potionibus,S£:c.Hebr.p» corredionis impofita tantum erant,abrogatur quod praecefsit,propter tcm:nihil enim ad perfedum adduxit lex,Hebr.7.Nouum crat futurum 1 ^qj* turn,per hoe quod diciu Nouum antiquauit prius. Hcb.g. Stulium effete“ jß^ tulos in nouo Teftamento, aut agnum Pafchalem edere, S^ iodaifare quia ceres, ut iam neceffarium ac praeceptum, effet mortiferum ac plané tn’PnjxP^i effet cum impqs ludxis negare Chriftum in fcripturis promiflum uenjflt»**® j {{, dare futurum, ßquidem quafi lux non adeffet in umbra etiamnum ***\-jj ld Hieronymus in Epißola ad Auguftinum haereßm uocat Cherinthi Si Heb'® ^^u gis caerimonias Chrifti Euangelio mifeere^dd fie noua conftteri,utudt amittantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yl

Veruntamen non funt fixe opera ex fe mortifera,circumcidi cum ^‘’?^ Cxrimoniam aliquam obferuare,contra Hicronymum,fed errone3opinæ’'^^f)i operibus adhacrens pefttfrra cß, nempe fi tibiad iuftitiam ncceffariaslfS*^^^^^* monias putaueris. Quare non in operibus legis,fed in necefsitate amp;nbsp;bb*’^juiH ris Icgis uis Hat controuer(iae,quia non opera legis,amp; lex ipfa fic funt pet ^y^ut mortiffeata ac finita, ut ea nullo modo liceat operari, fed tantum, ut . pi#* elfe credatur per felum Chriftum, qui finis legis eft, in quem futurum t^^j^^^nv cepta. Nam quia Chriftus adeft, iegis operaficper cumfunt abolita,ut^ ^ differenter pofsint,non autem cogant amplius. Vide Galar.4.dc paru“'®“ jjjtmo Si drcumcidi mortiferum in nouo Teftamento crat, cur Apoftolus Tf^J’ij/cui in mortiferum fcelus labi pa tic batur C'A do. lO. Cur uotum habuit in Clt;^ nißai'^ Ïudacis ludxus fadus cftf Non igitur funt mortifcra, nifi per opinione» * ^^ di per ca, ad quem modum amp;nbsp;Decalogi opera inortifera crunt: operi hocuenenum intderbadglutinaueristp, ut per ipium praefunü* {jen* iam Chrifti gratiam abiedfti, Si mortiferum opus fcciftipïaoaopioiöOlt;gt;^^ iUa opinione bonum effe poterat. Ergo in fumma*

\. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE POMISSIONIBS; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCX

rW^^*'’*’^**”® ^^^* 1?« fatetuf» lamlegis opera fi facts, excmp!opauh,ut gt;ip. i^^gt;')tacias,noft erunt mortifera,tantum€aue,nc pefttkns opinio iuftiKcan'? ^ijl^®?*** non uitiet,SC non peccaßtSeduxit igitur Hieronymum Origenes, ^■ft^’^ ^^ iraius in Auguftinu inionat:Ego(inquit)hbera uoce prononcio ChoïefiJil ^°’*^ ’^^^orum amp;: pernitiofaseßeSC moräeras Chriftian»s;ÖCquicuncp eaaww^wi i» ^ f 7^*^' ^’^ ludçis fine ex Gentibus,cum in barathrum diadohdcuolutum. Aw^’^ßi««« Sj,'’^^‘ftu’ ad iußieiam ornai credent^ Et pau!opoß:Obferuare legis Cçri

ƒ’^ poteß elle indißerensjed aut bonum eß aut malum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

ß^dittf ßc font abrogata,quôd eis utiuel non uti potes,font extern

.’WuiChriihanx hbertatis hberç font»

^ ®*’^’qüomodoabrogatafint qu3critur,acnifi reeße intenigatur,periculonûi h»o ?*’‘^“’^’ ^on emm craßeintelltgendum efl,more abrogandi humanam lo ’Me^p ^^^•fogus fandiffimus fit foblatus,ut non amphus bona facere oportet \ *^‘ 4ucd lubet.Non fie impq non fic.Nam uoluntas eß Dei act er na, öd non wf‘A^’’°8’ßo igiwff dlius tertiæ patris magis dicit mytationem in hom/nc tdg,”' ^§f»Lex manet,femper enim unus Deushabendus,proximus diligendus, lUj; ^dam mutatio in hominc,quilegi Dei erat obnoxius. Per graüam Spirit ^. ’’'’^f cor,pro lapïdeo(iuxta promilïum Ezechai.) cameum reponitur, Öi ^’'’'lt;intabulis tantö faxeis fcripta erat kx,iam digito Dei,id eflSpiritu fando Ifon^^’ ^'quot;‘■’bf*nr,ut in nobis fit non fiteta ocddens,fed Spiritus uiuiHeans, pro lu, ,:’*“°nc. Hierein.31.St; uerbis Apoftoli.2.Corint.3,Abrogatus igitur Dcc aio* ^i^^i'tColüff.ï.chirographumdekuit.amp;fc.Chriflus fidduffor kgi debitum pen* i{J^^*’®^d*feaionemnobis donat credcnnbus,i,Corint,i.Efai.J3,Solm ipfele U®pl«iit:dein fois Spiritum fidei merult,ó^ dat,quo Charitas in cordibus difi# k ''“'’’'^gis impktrix. Abregata igitur lex cfl,non ut non fiat, fcd ut non fada (j^ Poiüt reom damnare,pcrfoluente alio fcdicct Chrifio,amp; ius adimente exadri* Ujjj^'i’tc^ ut fieri pofiii,pef Chriflum tarnen inhabitantem,circunddentcm corda

“’ P« fidem.à purgantem palmttesjoan.i^»

KA TRQ)MISSIQN:BS, P^asio DcijpredofilTimum in fcripturis.Thcophor.uidc PfaI.to.Non pro# 0isd '''°^^’^’ ®*^*f^*’ aut dignitatem uel iufliciam,fed propter uerbum 'promiflio* 0(öuJ’’*’^‘**“®“ß’f^“®“P***^»'‘Pf’^*^^*^**®’^*®’’»8'^3amp; falus nobis obtigit.

CHRISTKMi

J'Idcs in Mediatorem neeeßaria. Vide Theopor. in Poflilla. Vide illic quomodo . Chriftus fit fattsfaeßo noflra,quac per cum accipiamus à Deo.Scotus diltt^.jz* Mtusfua pafsione irieruit nobis omnibus dektionem culpç,ôd collation? gratig wixfecundum fofficientiam,non autem fecundum eßieatiam: quit non omnes wquuntur redemptionem,fed tantü praedeßinati Quód autem foßieiens foeric f’otxh.iuriendis omnibus mundi peccatis,probat fic:quia meritum Chrtßi habet l’Adam infinitatem ex foppofito Chrißi,quod eliciebat dC exercuit operauone* ^iusnituracaßumptacjamp;ideouitailliusfoppofiti amp;nbsp;operationes foerunt bonum ^^Hutu,propter quod ÔC mors amp;nbsp;paßio amp;nbsp;aliac operationes habuerunt quandam ’'Watem,utfofficerent pro infinitis peccatis détendis, 3^ infinitis gratis confer ^^dis.Confirmat per Anshelmom in libro:Cur Deus homo.

Petrus de Aqutla dißin.19,37»^’ xo. primam partem conclufionis probat) ^^nainfinna poteß foßieienter fatisfaccre pro tnfiaitts,babendo meritum infini»

Fff 4 tum

turn, fc4pcrfona Chrißi eft Infinita, ergo potuit fufficienter fatisfaecteP^^ p^ii ' habendo meritum infinitum.Sccundam partem probat fie: Agens ’^®’’^W«ft paflum prxdifpofitum,quia adus aeftiuorum non funt nifi in patiente pt’ * ^^ 2.de anima,fed non omnes funt difpofiti ad habendam gratiam Ä y j^dW non meruit dia omnibus,quantum ad cfficientiam.Non enim nifi creac*’ cax eft paibo Chrifti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Eg’

Chriftusunus mediator nofter,nullus faneftorum. t»Timon4.W’’’ ’^^0,4 «ia»Matth.i.Ipfcpopulum fuuma pcccatis.ó^c.Ioan.ó.Nemo adPau^f^' ^n^r'' In uno tantum nomine falus.i.Corin.^.Fundamenïum Chriftus,in Cbn ^^ ^loriandum.iCorin.i.Num diuifus Chriftus^VideRom.^.ç. 3» Hebt^v’ bphef.r.i.j.i.loan.z,loan,6.io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^

Mediator efle non poteft,nifi qui fine omni macula iuftus eft 1 a® ®^ ^ Jt* ncccfiariumeftjUtSi: poffit Öl’ debeauSatisfaccre nemo poteftnifi ^^2 a „,!)lt;lt; bet nifi homo,quG die unus pc cearat. Hoc generis humaniingens debito»“ * .jjj ex uoluntatc optima Petris in fe affumpfit, homo fadus eft, ut pro ’’°^u^jnJ'’’ poftet. Non poftet fi folus Deus,quia unius ad idem nullus eft mediator, nu igitur naturam aftumpfit,ut mediate poftet : nee poftet ulla alia perfona q’” ^^j/^ eft Deus Si homo. Ideo fanflos mediatores facere, eft ignorare imo calo’if® j^^^^j^ eminentem amp;nbsp;ineffabilem DeiPatris gratiam,per unigenitum Filium ChriftumJargifTime fuper nos effufam,eft Deo honorem adimcre, date 0quot; hoc eft Idololatriam crigerc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..poll)

Mediatoris officium,pofte legem implcre, pro peccatis omniu»“®®'^ fatisfaccre.DeiPatris iramfua innocentia,0i: dignitateplacare, qux omn^ ^^^ pur^ creaturç conueniunt,quia omnes fcriptura fub pcccatumconcludir.GaM .j,j mo mnocens nifi unus Chnftus,bcnedi(ftum fernen Abrahae,in quo uno o^lt;’ ^^^ ncdicimur,a legis malediÆone liberamur, Gal, 3,Donee ueniret femen»®*^ lum fernen Abrahæ in feripturis promifTum idoncum eft mediarc,quicft^^^^,^, Gal.^.Sicut per mediatorem unum,nempe Mofen,!ex data homini,ita P^Llt;ft duntaxat Mediatorem lefum Chriftum benediduin fernen Abrahe,graii3‘'’ unus Mediator legis, unus gratis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. ^ ^

Chriftus non folum pro originali peccato fan'sfeeft,fed etiam pro aóö®® ’ mis aut frueftibus origmalis culpae.i.Ioan.x.Propiciatio pro peccatis, nonP®^ ftris tantum,fed etiam tonus mundi.idea qui faneftos mediatores faciunt,apf'^' ueritatem Spiritus fan di reijciunt.i.Timoth.x. ubi conuincitur,ficutunus o®‘ Deus,ita unus tantum Conciliator.âfe.

Ratio Papiftarum, quod mediatores alios ad Chriftum quacruntjelligi’'’'^ tia fcripturarum,0(: beneficiorum Dei per Chriftum.Imaginantur Chriftum K^ bilem iudiccm,ad quern tuto accedere fine placatore non liceat,ut impie Ôi it^J^ bthazgeyrusferipfit,Chriftum partito com fandis regno, fibl lufticiamautiu“' urn, fandis mifcricordiam commififte: quo quid poteft effe blafphcmiusfC®” hune crroremfcclcftum,uidccap.Ioan,i5.iö.quomodo confidcntcrinCbfil^*® mine petenda omnia.amp;c.uide Hebr.j.Rom.5:, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Qudm fatis per Filium unicu placatus fit nobis Deus,Grecus textus p»®!®; oftendu Matthäi. i/.ouTor^póv/oV /xou0«y(x-5rH?^f,tv « iv/ówu, Jd^btnbcft*’^'' Propiciatus fum.

Z^m, GR^Tk^, GR^TI^E. rRyCT^'y GRatia non habitusin anima ftcrtcns,fed resmire magna, fortiSjpotenSjO®quot; portatur, fed portât. Vide uim eius in Theoph.in Poftil.

Theoph.Signa quibus cognofces an fis in gratia,frudus Spiritus, Gaudin'’’’ Pfalm.y,

Hebrçl Chen, GrgdX«?^? uocant,ut 70, interprètes,id quod Latinis eft h»®’

DB 1 E GS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXJ

R 5;9ött|l.Hcbfatorum idioma hab«;Gratiam inuenirti coram mcJd cH, fauco MÆbinbhrgftnjM**

kilin ' ^quot;y^’ushb.z. contra louinianum,dieft, Cornelium in Adis eleemofyni^

Wa?^( ^®*^’»8'f’’^’® ^^’ fecundum mérita noflra dari,Augußimw de prg Anshclmus fn libre: Cur Deus homo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rïimo.Necefle fuit hominem redimf, alioqui frußra eßet creatus, occundo.Non potuit redimi fine fatisfadionc.

ïitïtQjj*”^*^*^^’****^^'^® P^*^ purum hominem fieri non potuit,uel per puram

^“’ndf^^?^*^ P”^’^”” ^’^^’*“’ ^^ homoadIaudandumDeum,dtligcnd3,eocj6 ^«^‘f*^J”‘*“® ^‘’8°/^’'’*: ’^ luumfincm/ed lapfus erat per peccatum, ne^ ^*0^^*'° ^^^^*'^‘^”'“^“® nonbcatur:iniußus eft omnis bomOjnon dans quod

quot; «andum eftDeo,pcccauit homo,ergo poena teddenda,qux eft Ïatüamp;^io, *»11 ƒ ^°^’^’° ^^■^^‘Nemo fatisfacit pro pee; at o hominis, mfi reddat Deo aliquid tfltK°quot;?‘**°»P'fOfiuohon»o**®f lt;^«b*titp*clt;^’if««Sedpro omni co quod efi aut 'ijtö ■ ” ^^^1^^^ pcccare,ergo nullus fatisfacit pro.peccato hominis, nifi red# ’tdd *°’'*^“‘^ maius omni co quod eß,aut effepotefl.Sed nullus purushomo hoc ‘tcpoieftjcrgo purus homo nonpotefi fatisfacere pro peccato hominis.

iiguu'^° ^”® ^*^i*'IWe poteft fatisfacere pro peccato hominis,qui habet Ïn fe ^M) 1 ’’”’‘”°”’“* *0 quod efl fub Dlt;o,ód qui fponte fc offer at Deo, ÖC qui utnea# M °L^?H''^’0’^tiiatem fuam;primus homo lubmifit fc diabolo per fubictffionem* hj^ .“®Ügt;wtus motte, fit inChnfloeß aliquid maius omni co quod eff lub fponte feolFcrat Deo, ergo neceflefoit per mortem Chrifti redimi ’^'«.^coaculcaridiabolum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Pttm ’^^ Anshelmus, quod hominis redemptio non potuerit fieri nifi •’’’njon’*' ^^ ^^ ^^ ^ I,fit:peraliquodfponteobïatumDeo,quodfitmaiu«

^ttn ^'Ï^°’^^’* ^01 alqs Dolt;ßoribus Petrus de Aquila diffin.io.tertq. Iderq do-? Petna U ^«Üitatem.amp;c.de abfoluia neccflitatc dicit non fuiffe necelfarium genus ho*A^)«ia., jjj^f'^'’^pefpafsionemChnffiredinu.Atfiloquimur de neceffitate ordinaia,qux di fneceffitasconfequcnti3e,eoquódprxiupponitordinationcm dfuinam, fic fuit

’’’»tconi’^' ^^™ ^'^^ prxuiderat reftaurare per Filium omnia, quç perFilium

^iß ®’Î’“!®*‘’” tliß. io. tertq. Si homo poffet fatisfacere pro peccato fuo,ergo Banriirifi# IHb^ fl^^”’°’^’®®^t.Sati8fadio debet proportionari offenfaefic iniuriaCj^j,

^ f ^^^’'f’ ^ iniuria,quantus eff illc cui infcrtur:Cum ergo Deus fit infini 3 icnia a iniuriaDeieffinfinita.Sed nu!la creatura, ncc cius opcratio eff infini# IL?®® . P^’^’tt^’turapoteftfatisfacere pro offenfaö^ iniuria Deo illata. Sed

^^'’*^f’’^*^^ *®^* homo aut non homo.Si primum,ergo effet pee* ’tttw r ^°'^’^ ficnon potuilfet effe mediator SC rcconciliator, quum ipfe ego ’•sheetf T ”°®®*^* fecundum,iterum nihil fieret:pro homine enim non debet fm tii»ho5,^®’®^°®®»**’^’^™™®ftf*fisf’cere,in quo fuit transgreifiotergo fi ncc pus te crtar’''^”®”*’°™®*P®*'*’^ ^*'“^^*’^® P*® *®‘® 8®*®’® humano,nulia eer# ^'^’^^••^^*^^^^*’^’'^^ P®*“*'‘ ^dde quod iatisfaccre ,nemo petefi pro ö't'tntjtufiquipoteftinfluereiufficiamin omnem hominem, ficut primus parenif

parens tranfmittit culpam,fed nulla pura creatura poteft alqs influerc w^!^''’^'’' dure gratiam,ergo nulla poteft fatisfaccre pro geaere humano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, (lt;

hem non minus obligamur Deo pro benefteio recreation^,quam pro y , ficio creattonis,quare ft pura creatura genus humanum redemiffet, tantum «U« ^^ ei oblegafi quantum noftro Creators, ergo tantum teneremur diïigd'C ^’'''^‘u quatum create rem, Siergo fmpclbb’Se cftnos ad hoc obligari, impcflibiif puram creaturam fatisfacere pro toto genere humano.Haóenus Bonauent. .

Alexander de Aies par. 3. q. i6.1n fan's fa tfrione non folum pmlandum ' quantum foluatur,fed à quanto amp;nbsp;ex quanto foluatur.lam ft uita CbKft^H“””®*^ in carne per animam unitam diuiaitati confideretur,maius quiddameft wtaChr« ) ratione animae unifie diuinitati,quàm aligna uita creaturar.

A quanto,quia à Filio Dei ipfo,qui eft uerus Deus,ubi inucnitur fupraomn cxiftimationem poenae fatishtSum fuiffc.VndeRom. Qui proprio Wie neuf'

Cx quanto,id eft,quanta charitate mortem fubierit,qviafuit chantas if^f”' ' fa,ttcnim inucnieirur fupra omnem modum exiftsmaticnis fatisfadio. ^

Qisorr^odo noftram mortem moriendo deftruxittRefpondet Akxaneff Alcsq.id.tert’^.ltem.Primoincppofttum argumentatur ftc:Sideftruxit moi'‘ uel temporalem uel acternam.Non temporalem, quia ita morimur ut p^ius.^‘'’’ ternam,quia præfeiti ad mortem,ita damnantur ficut prius,crgo neutramdf^'U* Refpondet good deftruxent morte per cauflam. Mors entm Chrifti dicaui^ ® ritoria dcftrudlionis futuræ-mortis in glorioia rcfuncóicne. Mortem team gt;• nam deftruxit in fuis,quiafecit ut earn non incurretent. Scd.amp;dcm/mtmi’’^’ temporalis deftruxit in plunbos. Jta cnim dominabatur mors prius,ut timeft*quot;^ lis rétro abirent,fed poft hôum cft,ut non timetetur, fed graunter twin^®' moi tem,quod in martyribus ciaruit.

, Gerfon in fermone de natal» Virginis,tenet Mariam in utero Rtó'^ priufquàmnafccrcturJofcphum queqp fancftificatum in utero,Rd alitern^^ Îofeph poft originale contracftum,fsndlsficatus ftt in utero Bapnfmo fi3^pS|i( loannes Baptiftaamp; ahj plurimi. jManam ueroita praeuenit gratia f:iilt;rÀ» quamufs lege communi tenere fur cbnoxia peccatooiiginali,ii)xta caufot^^ generationis ab Adam tradu(ffat,nonficautfmfilius eius lefus, quia nf''?Mjt» concubitu genitus eftjOihilominus ipfa Maria lege priuata ac prjuilegiatSt^Jjjii uenta pft,ut nequaquam »Kud generale contrahercf,quoniam hoeSf powit®^ fierijH perfediftimus Saluator Filius eius perfeóiflimê in fua matre modu® * tionis iinpcndcÀXt/a'.Ker ctiam fandÆcando à peccato,ut m illud m quod a do cafura crar,ïpfo (andificante âf granam in fundente ncn caderet, Ä gt;»

Num paruuli bapt'zatihabeant (idem, uide Gerfonem in Cempendio logi» T'radi.defeptem uniutibusjhtera S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uj

Gerfon tertia parte Riper Cantica canneorum dicitiOmois baptizatusin^, fto cum exuhanonc illud Efaiç diceredeberGaudens gaudebo in Demine,amp;^g, tabuanima mea in Dïo meo,quja induit me ueßimento lalutiSjâ; indûment‘^ Conrad, f. ^‘æ «rcundedit me,Chriflo kilicet foIciufiiciar.Eodemlococonfyderationequ''’’’ dicit baptizatos infantes bonorandos ut angelos. Amor cnim(?n)gratu»ush30’ ahs infufus pucris baptizatis reddit cos arceptabiles Deo,amabiles Si giatos.^^* Gebrki 2. Gabriel in.x.diß.^j.ponii de pœna fenfus cxtericri,ûi uermis intaiorii»® P'i^n-ii. teria paruulorum fine Bapnfmo deced€ntium.4.Condu.

1. nbsp;nbsp;nbsp;Damnati pro folo onginabjamp;'nonpro adiuali etîmine, nullam habebontp^

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE GRATIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXU

’^^Dia amp;'''^^^^0’'*ggt;naIispecca« poena,«ntCT caetera» damnatonini quot;panas eft le#

'^tùA/^'^^ ^ecedennum tantum in onginaU, eft dimnzmfionis baitiottbtbttt» S^ntioiniocoüilü

?'^Qrh ^’^'’ ^®* Baptifmatis lauacro decedentibus ante ufum ratiotusgt;ubi fint, '^^ead D^P'’^^^^ ®* Canone feripturae facrae habetur, Auguftinus autem in libre quot;* 1*2/ ^4.ca p^*^®**’»lt;^®* «os damnari ç tem aliter fuppktjs gehennae,Eteftde Conf»^^-''’*MD H^quot;’^'®® ^«oe,0£^ nuUatenus dubite8.amp;c.Item in hbeUo de origine ani* ^^^ i**®» 13»'^*^°”^* ’0‘™^’ talium damnandas aft ruit. In Enchi. tarnen«'ca. quia» ait ^ï’ton ’”.”’.*0« mftiffïmam.Idemin llbro de Baptifmo paruulorum» Idem in SÄr^-Qp«?autem tembilitcrdehisfcnftt, in caufta funt hxtxtid fol ’''’‘’fie * h ^^ Celcßinus in Concilio Carthaginenfi, cui interfuit, qui homi« ^iion'^®®*8’’’daafeipfopoflreiuftèagere, dCparuuIis Baptifma necefta« ^Mtit j »*’««‘latuw» ptodeffedogmatifancrun^quum fine illo faluari pofTent:

^^^fweo R.oraa,5.Per deUdum unius omnes in condemnationem. Idem de M*'°”^ ‘l'*^4‘C«t«glt;ncrante«Vide BonauenturS dift«4, quarti.Ä dift,33*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtiamuh'ujum rationisnonlhabeant^

^^'''^P^^‘:«usDeo creditjHebr.n. Impoflïbilccft.0^c»Ergo qui placet, fide j^j^ placer, credit.

J’td Placent Deo. Marcio. Sinite. Ö^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

^^i^’^’‘^^^”^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

^klm”quot;^^^ ^^pf’^3’'’ uon debere,quód ufum tationis non babeant,amp; quod olim NoU ftn» t ^*H^ ^^^'^^‘^ adulti duntaxat lint baptizati,cra(fiftimus error eft» Augftinus firn» ^ip ‘f'^pP“»*’patuulo recenternato ufepad detrepitum, ftcue nullus probit ^iW^*^**^®®’’*’ 0^11^5 eft,qui nonmoriarur in Baptifmo peccato. Addic Sco» *'’^4 ^1^^^*^® moritur peccato,nifi recipiat gratiamjnce Deus paruulo gratiam **^^bib»i ^ ^’^^ ^ fpe,Hic primo habetur per AugufiiaS,paruulos recens natos l^?Mos,dein,cos gratiam à Deo recipere»

h'P^üJ^®”®3‘lP‘^’'‘oresne commuai quidem fenfeupræditi funt,NamMatU ’‘Hi.fi? °^ ^'^»ftus commendat,nec contemnendos effe docet;uident enim faciS ’^ÎÂh Q’’''^’utemufusrationis ad Baptifma facit^Nonne fides infufa uirtuc . _ ’'^yfq ^ P^^‘ opcratione in nobis,fine noftra actione perficiturf Ad quid ration Ärgttmiit ^'gt;i)s°^f ' ^'^’^®®’” quot;^^^‘^ hominis «hof,quo acutior, co pertinacius Dei operatie ‘“’J» ^^H i^ J^lßiMd quod in Philofophis amp;J fapientibus huius feculi eernere eft » Et tri# ^*^ V-’^'^^’toltdoautrationi hominis nawrali tantum,« finecius ufu, Deum L'’^^ ^gere,aut hominemfaluari pofte negent, quad non capacior fît paruuU Up non nmltis à: grauibus feelerum coinquinamentisl fœdeta, quam ad# 1)5^pv'd adultus agit cum fuo ufu rationis in BaptifmofNum ipfc fidem in ucr^ Vc’P“P“*”**®‘’'““l««*lio format,« fit ille ufu# expedandus in adultisf

tam in aduitis quam in pueris Dei donum eft ;’.quid igitur obftat, quo j^tus animæ infant is fidem infundatT

li^Hprocula Pclagq hocrefi abefthic error,qui tantum tribuit ufui rationis» 11 (^‘ admirabiliDei gratige limites,ultra quos agere non queat : Quafî qui per ^»ti 1 ™^®^®^®® ®^quot;’’quot; poflit in anima infantis create fidem,cuius uerbo call 1^0 üquot;^^® ^^'^ omnia uerbo potemix fux, Hebreorurp i. cap. Hieremia» in ^tflèr • •’^®’ P‘’*^l*®‘ll*«« loannesBaptifta eolens Chriftum, antequam na-? �'^'8’'’”’ w»odum prxfcribet quomodoin nobisDeus habitet,uel quan# ^ j ^quot;æ dat,plantet in utero pueris ucl adultisrPharcs,bara, Iaclt;ib,jEfao, in , 1 nbsp;nbsp;nbsp;8^“«tauonc,id eft,party eolludati funt:crgo in pueris poteft operari.

Puer te utero matris original« peccati labem eoncipWdamnaMem»®^^) ufu rationis,qua amp;nbsp;damnaripoten:quomodo igitur non enam fine cfu ’^’“‘’’^jj pax à Deo fieret gratiac Ölt; falutistNon en/m ellpeccatum ut donum PhiSj^ g^ Ïaluandum Chrifti Jefu obedgt;eotia,quam peccatum Adae ad perdendum.Vi ^ y.Et contra Petilianum de Baptifmo unico.Et de Bapnïmo contra Donate’ ^ 4*cap.23.0i^.x4*^uguftteus ad Marcdlum fcripfit duo# libres de mfenoP“. jjj ' Ozan dis, contra harreUm Pelagianam.Et quid aliud indicat difputatio depult; ^^^ Baptifmo decedentibusfHieronymus Iibro tertio contra Pelagianos nü’' ^ Quarcinfantuli baptizentur^Refpondet Atii.Vt cis peccata in Baptif*”’*

Cyprianus ad Fidum Presbyterum de infantibus baptizandiSjOmnin ^^^jni am ante teroum diem,contra fidem.baptizari paruulos,ncc cireamcifionis 0 ^^j obftarc,qu3c ut figura defijr. Et conciufum «fi in Concilie cui ‘n^^^^^jiiii’’ Baptifmo amp;nbsp;gratia neminemeffe prohibendum. AllegatidLuC9.Fitos j^ji non uenif animas pcrdere.amp;c.Hietonymux Tomo.i.adLxtam,fo.îd.nf

contra Pelag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Maft.zi.Pucridamabant te temple,Hofchiana filio Dauid,Prinf'P |jjj/f^ Sacerdotum amp;nbsp;Scribis indignantibus Chrifius ait,quid nifNunquaœ 1^8' ore infant um Ôf hefi^nnum pcrfecifti laudcm.Pfalm.s Mar.io.SiniteOn“! ^Hi ftus)paruulos umtre ad me,neprohibetc ülos, talium enim eft rrgn^^^jji^ Er quum cep flèt iHos in ulnas, impofitis mambus fuper illo#, benedix^i * (i JVlatih.i9.Luc.i8.i.Corinta4.Maliciapuerifitis.i. Pet.2. Deponite iWquot;

Alexander de Ales.4.parte.q.i7.cum quacfifief,utrumparuulifi^‘^‘ . di, Rripondet affirmatiue;

Idem conclude Petrus de Aquila lib.lentent.4. d»ft.4.dicens;B^ ^^golj' contra merbum peccati originali?,fed paruuli habent peccatum origins ^’ ^1)1) baptizmdi.Minor eft Scriptur3,0f Anguftmus defidead Petrum.^®.^feO’''’'|i de Baptifmo paruulorum.Adamper pratuancationis exemplum ’oft^^' (cCP^ de fuaftiroe uen*uros. Dicit idem Petrus de Aquila.Paruules in ^’P^jlyf p'^‘* fidem infuiam, 0f gratiam gratum facientem. Nam fine fide impolu Dco,Hebr,n.Scd paruuli baptizati placent Deo,ergo habent fidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Pracmittitur fides baptizandi, Marei ultime,Qui crediderit.Sed no p^jir ^^ quianon ufum habent rationis.Refpondet Alexander de Aies ubi *“P jJÂ JUcMsirr ^^lt;^'P^® Sacramentum Ôi remBaptifmi. Miiericordia enimlupercxait’^j^jHL ludicium autem tranfiuitex peccato parentum in paruules, mifericordia Chrifium te omnes quantum ad fufiîcientiam. Ad uerbum ^5^'‘^^p^rl*^ BedariSicuf pa^uuliex alqs peccatum contrahunt, ita per alios etc ^^'ji peccatum nocet, fubuenit aliéna fides : non eft ad pumendem ft

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E G R A T I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXIÏl

Un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rcfpondet quèd fides parcntum ud Ecckfiæ fûpplcaf,quod milt; *

1, ’/”'’’P»uuUs»Ego diccremcos habere fidcm,ôif crederein Bap«fmo,per uim ^''^P*^ 1 ‘^Muo exorcifantur, Ô^ per fidem EccleGx eos ofFerentis, 5C eis fidem oratïonh “‘’M““”^“ J^fofaimpetrantfc. Theophoretus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj' Baptifmus medicamen contra pcccatum,Paruuh' ilîud non habent, ergo non ^ ^* ?Ç‘®*“lt;1lt;»Minor probatur,peccatum non eft fine eledioneamp; uo!untate,perÂUï pe^rw rfc Rinuin de liera rdigione : fed paruuli eledioncm non habent ex. z. Phyfico, Aqmltt. j'‘‘‘^' 3. Pdagiani cnim dixerunt paruulos non eJe baptizandos, quia Baptifmus ^‘tontra originale,fed paruuli illud non habent,ergo non baptizandi. Auguftinus /'tpcccatumadcô uoluntarium, SCc. in paruulis autem non eft uoluntarium, ut r ufum raiionis amp;; uoluntatis non habeant. Refpondet Petrus de Aquila: Errant ^»giani; paruuli funt peccato originis infedi, ergo baptizandi. Verum eft autem cl ^f*^*® aâuali, quod per cledlionem propriam fît. Peccatum originale non fit j^^’-none propria, fed elccftione parentum, in quibus fecundum rationem fernina^ Au^ußu Wm'^^'quot;^^ °™”^®’ P’ïgt;^®s comederunt uuam acerbam,obftupefcunt dentes Hlios nm»

^i Nullus peccat in coquoduitarc non poteft. Auguftinus in 5,de libero arbi^ ^f'”) fed paruulus hanc uitare non poteft, quum hoc fibi à conceptionc contingat, ƒ?«. Refpondet Petrus de Aquila:Nullus peccat in co quod uitare non poteft,aut ‘'«autin alio qui pro ipfo accepit habitum appofitum uitio. Potuit autem hoc ui* fei'” ^ft°’^^P°^^ ™ Adam,G non peccaftet,qui acceperat iuGiciam originalem pro

K ^''gumentum Iuliani in z.fent.dift.z. Non peccat qui nafcitur,ncc qui cons luUdnut. ’flipper quas igitur rimas inter tôt innocentiae præGdia,peccatum fuit ingreflùmj’ ^dpondetPetrus Aquil3,Rom.5.Pcccatum intrauit per unum hominem in mun^ '‘'im,quia per unius hominis inobedientiam amp;;c.

Defedus naturalis non eft imputabilis ad peccatum î fed omnis defedus in Fuulw eft naturalis. Ergo, SCc. Maior pateL3,Ethico.De cacco nato,cui nemo illud mptoperatjied miferetur potius.Refpondet Petrus Aqui!a:Defedius nihil habens /^'ioiuntario noneft imputabilis, fedillcdefedus habetaliquiddeuoluntario, ^’^ ptaua uoluntate primi parentis feminatus eft ille defedus, qui dudum cla« o ii^''^'fgeni: anima cuius praeputtj caro circumcif^non fuerit, peribit de po* po. Nunc per Euangelium clamat: NiG quis renatus fuerit, amp;’c. A duet fa rij citant °®’m Aâo.8, de Eonucho,cui Philippus dixit: Si credis,licer,ÔCc.Putantq3 termi^ ®’imconftitutum,amp; tempus Baptifmati fufcipicndo,quum crédit baptizandus.

Auguftinus de peccatorum meritis lib.t.cap.3 5. Egolux(dixit Chriftus) lo* ^d. in Icculum ueni, ut omnis qui crédit in me,non maneat in tcnebris:quod per fïmentum Baptifmatis in paruulis Herinon dubitat mater EcdeGa,quac cor ma* ffnum eis pricftat,ut facris myftertjs imbuantur, quia nondum poGunt corde pro^ Puocredere ad iufticiam, nec ore proprio confîteri ad falutem,nec ideo tarnen eos woam fidelium fidèles appellate cundatur, quod à credendo uticp nomen eft, ^muà hîc non ipG, fed alq pro eis inter Sacramenta refponderint. Hæc ille, Ar^ ite***»’^’**”^ ’^®8®‘ fidem eis fuccurrere. Vide Auguft.lib. 3. de meritis pecca*

Baptifmus à Deo per loanncm inftitutus, Marci ultimo* Nam praedidum eft Ht'*^’'’’ ^’’’* 5‘ ®^ Angelus Dei, ergo Dei Baptifmum non proprium eoepit» porei *''®ï^*’^’^^**^*’'®*^“*’ *”” P'^*^^”’ Baptifmus in ufu fucrat,nempetem* ^ *^*^“P**^ baptjzabant. Hîc ultimum mandatum inter *^°*’’’^*’™® ’** Pattern, initiale Sacramentum eft,quo fe fignari fecerant, 2C ^nitcntes accenfebantur, qui priftinam uitam erant mutaturi.

lni,p^'*'’®^’^’®^’Get ^ATili^ovTils' «vcS\gt; in ‘J' ovonHf in nomen,nón in nomine* quot;’^Ujid eft,infidem,in Deum inferi» Nomen,id eft,potents,maieftas, gratia,

^ Matth.16, In nomine meo etjdent dxmonia,id eft, uirtute. In nomen lt;ft,in duci ligno SC dodrina, Pfitd)t5eyd)cn/ in unum Deum gredendum, dum,Filium,Spiritum(andumeiobftnngi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• edU^

Matth.x8.non eft forma Baptifmatis. Ideo locus in Adis, jnnomin nihil facit ad traditiones hominum ftabiliendas» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j l n 7'^

Iefa.y5,Zach.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j0,ÿ

Baptifmus in Scripturis accipitùr: Primo, pro figno tantum ud e*em nbsp;nbsp;j^

non mundat animam, fed fignaculum, ficut circumcilio, quo in aham “\^V ^\pfl* niur,8C Domino initiamur. Secundo, pro tota cauffa dodrinac amp;nbsp;^8”^ ^coiquot;* ftolus lauacrum regenerationis uocat, Tit, 3, fic internum quoeç Baptilw“ pleditur,rcgeneraiionem per fidem in corde, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j jît*

V«uw B4# Idem eft Baptifmus Chrifti 6C Ioannis,Cue aquae aut dodrinac. ^.^^^Xfißu* fti[mum, tanoia aufpicatus eft,R.efïpifcite,Matth.3.4. Cætcrum,ali,o modo baptisât ^^ quo nee difcipuli,nec Joannes,nempe intus per undionem Spiritus,aut gr’ ^, üifibiliter,ut perpetuus Sacerdosjemittens peccata, dans fidem, fper” ^?^^(^o.t' De hoe interno Baptifmo dicitur : Baptizabit uos Spiritu amp;nbsp;ignl, ^^ Luc,3.Signa non mundant, contra Scholas, quæ nouac legis SacramentacP -conferre gratiam ex opere operate, non ponentibus obicem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^jtt''

Idcó nihil opus eft baptizatum femel rebaptizari,6C denuo ng«w”l^j|)0* femel fatis eft Chrifto initiatum cfle,reliquum eft,ut uita muteturjÄ P^^^*-^ j,(}jfrt leatur pro ratlone Baptifmatis.Aqüa fi animam purificaret,fçpc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Tota Baptifmi ratio eft, co tanquam figno hcrili fefe Domino Deo de« ’ nouam uitam obftringere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/jrt

Iteratio Baptifmi, qualis apud Vualtzhutam amp;nbsp;Tygurlnos An. lyiy, ex diametro eft contra ueram charitatem, probrofa Chrifibn^y» ad fedas amp;nbsp;feditiones excogitata SC parata, quare ex Spiritu Dei effent’ Si Baptifma paruulorum flat, co ipfo iteratus Baptifmus ruit, «^0^

Auguftinus fuper Gencfin lib.io.dicit confuetudinem matris baptizare pueros.De puerorum Baptifmo tradatum eft in Concslio jl^* jpgci^’ quo D, Auguftinus præfedit,non quad in dubium fit reuocaium,num baptizare, nemo enim hoc turn negabat, fed damnati tunc funt [Pelagian* ƒ J qui negabant peccatum originale, dC tarnen admittebant Baptifma puef^’' negare non poterant ipfum ab Apoftolis profedum.

CYprianus prxcefsit Auguftinum centum 2C amplius annis, hfe telbt'^^pjiiO ftola ad Fidum, quomodo de puerorum Baptifmate tradatum Ö*^ai«i^ Carthaginenfi, fed non dubitatum eft, num fint baptizandi : fed quum^^^^piiifl daizarent,putantes pueros odauo tantum die baptizandos,ut in circum^*'* fiebat,in Concilie fecus conclufum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lt;nbsp;j pfcï^

Quod quondam ter tantum in anno baptizati funt, non ab dum eft,necob pueros faditatum,fed propter eos,qui ex Gentibus ao t ueniebant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ goifl*

Origencs praecefsit Cyprianum circiter 50, annos,hic in epifto« ’ ^^ clarê o Rendit, quod confuetudo baptizandi pueros ab Apoftolis ad ne fit, nee fufpicandum eft Origenem ca in re facile lapfum, quumptoxi.^fƒ temporibus Apoftolorum, qui fi erraftet, facile à contemporarfjs men potuiffet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jgld^J

Quod allegatur locus Adorum, 10. de Cornelio. Item de Eunuen »^gt;^5,;! diderant ÔC tum|baptizabantur, non conuincit Chriftianorum pueros ’^j^piei*’^ ptéandos. Ver um eft, neminem adultumbaptizandum eße, fine pr^^^^(^j0ii^gt;

jj ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEBAPTISM o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXIIH

tint ’^**“*®^*^^^ h/c agatur: fccus de pueris.qui amp;* ipG ad regnum Ifrad pers ïd?’*’“ ^‘’° parentes funkln quo fignantur fignaculo Baptjfrr.an^df poftf3,quum («f*'”®?/*’^“*”®”^® pefuenerint,de rebus fidei erudiunti}r,ut ohm apud ludacos Ijj “ ®^“ PuwI. Vide Exod.9.amp; 24. Senes aedpiunt legem, 6i^ putros dreutnei^ öfio^™ T ^“V*”’?®*'/^®® quum adolcucnnt. Nihil aliud agebatur in eis dreum^ ftba”'’ 1 ^^°*^ ^°^ figno inniabantur dodrinac legis, amp;nbsp;in pcpulum Dei accen# tonTu ’.***” promtfswne#. idem de Bapnfmo. Sicut non pefle loqui non pf^ebat circunjcifionem, ita nee Baptifmum.

dimiir *”°*'^””^® *®^^ cap.45» Peccata,fi credere uo!ucris,in Baptifmate tibi -takf HCa ^ Eflt;^f,fi credere uoIueris.Ergo iuftificationem non figno Sacramen ^®*‘*®P“* ^'l«m IT w**^*^^* ^^^™ contra Luciferianos, fo, éi. Aqua non mundat animam. ®P^’'*^*’’’*

Uidea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatafiiieSpiritudïtnitiuntur. Idem: Non tibi durum

•otn ”^’“^*1™’^ Roanne faeran«baptiza(i,poßea per impoGtionê manus Apoftoa fintUr ^Ptfttum fanctum confecuti, quum conßet eos ne peccatorum quidem, i. ^^^^^tura fide,remifsionem confecutos.

^oini •5quot;quot; 5*«gt;’’«ntum uel res externa in hoc mundo poteß mundare antmam

i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;follus diumx gratis officium, Confequitur Baptifmum aquae non abluere peccata» v“”* ^S*^r peccata non abßergar, amp;nbsp;tarnen à Deo inßitutus eß, fignum Us lit oportet popub Dei,amp; aliud nihil.

^’^^«‘’quot;®fu® “*h^^ minus funt filtj Dcljquàm fpforum progenitores,

H '^”’^’^° ’®“^®*’ erat,quod ad lignum attinct,quod nobis efl Baptifmus; fideb^'^'^^^^quot;' *^^^^^ circumcifio pueris data cß,iia amp;nbsp;Baptifmus aquae pueris da«

fcl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®^ vergere erat tempore Hieronymi, uide contra Luciferianos, to- wer.

\^ u?“ ^ rodlis praeguflare concordiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^j ^ ^I

•soiSta «‘“^“y®®* ® 1^*‘ ^’P’ 5^5^’ ^°’* ^^* ^® Occidentis Ecclefijs mos erat guUm.

f '«Hieronymi, renatis in Chrifio uinum keep tribucre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vins 1^^

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;au uinus oapiilt;4lt;i** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

“2ptilmus puerorum cß à Papa Nicolao,ergo nihil ualet. pt3o. 19. Bebaptizabantur à loanne baptizati.

S^rep^^quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^* debent praccedcre fignum, pueri nee doceri nee in«

'tEgt;y*^ ^''’'onymum aduerfus Luciferianos.Tom.^.fol. 63.Slt;l uidebis undc fit error.

^ogma Cypriani. Hacretici Sf fchifmatici nihil agunt baptizando, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mof4 «f(,^

X E ^* °*'quot;’ R’^^’b^b Arrianis baptizatos non reciptendos m Ecclefiam, nifi res m 3«. ^ orthodoxis baptizarentur, ut tradit Hieronymus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptifmo c^u *gt;iii:u5'^’/^’*5®“*P®‘f® Hieronymi, uide contra Luciferianos, fol. ^3. uerbariwoMW. k*^*^ ^^ ^''^^ Chromate amp;nbsp;Epifcopi iufsione neep Presbyter neep Diaco# ””^ ^’P*’^’‘®^*‘ ^*”^^ßßuöd noßrates tradunt, Chrifmatis undio# 6 nbsp;nbsp;nbsp;^He ad Epifcopum pertinere.

”’’''’ tmi^^°* hzreticos flatucrant, ad antiquam confuetudinem reuolutos no/ ^'^*^^**^*”* ^^^^’'®t’y’^^5 ubifupra,probat ex Apocalypfi,hacreticis fi« r ‘‘Wate debere poenitennam conccdi,id cß,non eße rebaptizandos. Et illic G g g 2 ofiendit

«nendit Cyprunum non mordicus tenuiffe fuam de rebaptfeandis ft^^^J’Ldt# in fcriptis ad Romanum Epifcopum Stephanum. Item ad lubanum de cebaptizandis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .jJ«®

Rebaptizare, quemadmodum ad Rhenum in oppido VualtzhutÂ (j Tygunnorum,anno. i^zy. cœptum eft, contraferipturas eft, neccxeW% jl dodrinam habens Ecclefiac Dei, fed eft Galatifmum quendam induecte, egena elementa denuo conuerthGaIat.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;^rfi

Puerorum Baptifma non coepitprimum tempore Nicolai fecunob u^ ante ucl circiter fcx centos annos, imo tempore Auguftini crat ante annos u citer 1100. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ (iftftö

Figura Baptifmatis in ueteriTeftamentoinuenifur, SifilludquooPTfj^iii noftro aequiualet, id cft, circumcifto. Sicut igiiur turn pueri omnes fub f^öl-jji Ifraele carnali circumcift, figuraliter baptizati funt^ic dccet nos Chrifti^nos r ros noftros acqué baptizari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^, Baptizati pueri. i.Corint.i.Stcphansc familia. Idem i.Corintjd.Ao^ggy^ Exod.i^.habemus de nube.14. detranfitu per finum Arabiannji'^'fL^ ranoftri Baptifmatis,Ocut inducitApoftolus i.Corintao.ubinonfolums^* 'jH fiC pueri tranfierunt per mare rubrum,SC baptizabantur,crgo amp;nbsp;noftrisP'^^jjjß* cft denegandus Baptifmus« Sim Ifraele carnali fignaculo circumcifionis pu^^jiji dem parentum initiabantur,cur non fub gratia QC in regno Chriftißapuf^®'’ rentur in (idem parentumf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Maior cft ApoftoliRom.4. Minor patet. Primo ex fado conMLdf* falls Ecclefiae, ut ipfa puerorn initiatione patcat,idem effe bapiizari iani^° p^jp/ cumc!di,id eft,Ggno quodam in uerbo Dei, Ggnari Sc accenferi in popu^^'l (^ culiarem. Nifi quod in obligatione eft dioerfitas. Circumcifto obligabat”^’ jj »»?J'nr«'^^ ^“ß quot;g® legis,Baptifmus obligat amp;nbsp;deuincit Dco,fed lub Chrifto,qui «^8’^’1^ ’ teftatur Apoftolus CololT, z. Circumcift eftis per Chriftum, circumcifion” fine manibus,6Cc.

cireuciRo ^^ Apoftolus collatis Circumciftone amp;nbsp;Baptifmo,oftendit Baptifgt;''^p,o Christ id ^«P®ïwram ueteris hominis,amp; rurfum rcfurrcdionem,SC nouam oitam»fi^^ tft, Bitptfit ma. d. Quid autem aliud erat circumcifto, quam fignum foederis ad innoH’Ltyl uitat, ut innocenter in lege uiuatur: id quod Prophetat Moft interprets lt;* pafsim,quum de circumciftone cordis loquuniur,amp;ipfeMores,D£Utero,i3'5

DE B A P T I S M 0. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXV

R«' .^“S’’®^'*^ Tomo i.foI.iSoJn baptùatis parijulis,quamuù ftefdant,habitat Wuslanâus.Gabnd dai.q.4.qi»nf,

^ . ^’^wdGo homini ccntulit gratiam ex opéré operato, quia ex ui circum* it j”'^ ’^*™oucbat eulpam originalem, in qua circumänone Deus principahus in« . «1 graux coiiationem,qu3m peocati originaUs retnifsionem.Circumeifio toile;? * eulpam originalem, SC fuit Sacr amentum fccundum propriam rationem Sacra« U 'nti.Ét fuit mafculis de domo Abrate de necefsitate falutis, nifi excufaret impôt 'Utas, aut fpccialis Dei difpenfatio. Odauus dies circumeifionis fuit de necefsi^ iepreccpti,nonautcm de necefsitate Sacraraenti,Cuber lapideus nec quo ad ob« Wionem prxcepti, nec quo ad efficaciam Sacrament» fuit necefiarius, fignifica^? ut tarnen mydieac fuerat opportunus»

*... Circumeifio ceflauit fimpliciter quantum ad necefsitatem falutis, quando Ba« tàm Gentibus quàm fudacis, per Baptifmi inftitutionem Ô^ tnu r , ^^^ promulgationem. Circumcilio fadla eft non ftatim mortifera, fed quot;15 ludæis fub lege, pro aliquo tempore cum legalibus ceflauit circumeifio, amp;nbsp;'Eecleßd in b 1. ®®’^^womni Gentium Ôf ludæorû pop'olo,quia hacrefis eft, dicere quad dicathure» fi^^*^* ^*” Euangelica Icge.Non uno eodemep tempore ceflauit circumei« fîm^dùm, ® ««a mortifera Gentibus conuerfisep ex ludxis. Non eft ex feriptura notum, ^g‘‘^ilt;lt; ««f ® itmpore przdfè circumeifio cum legalibus coeperiV elfe mortifera ludaeis,

B nY'^^fguAfnum de nupttjs amp;: concupifeentia ad Vak'-hb.i.To.y.foL^cîp» ton •^^^’’^°’3'^°*5^75'* To.i.fol. 534. ad Maximinum'Donatiftam, habes . «tionern Baptifmi amp;nbsp;circumcifionis,Tom«3.foh75;8, Item Torn.7. folio, 603, contra lulianum Pelag.

Circumeifio figura fideinoftrae. Auguftinus To.4.fok711. ’in quxflionibus ^’’^^’^lt;'ftaraento. Contra Fauftum ]Vlanich3cum,Tom,ö.fol.zxs.Circumcifio fnis fignificat expoliationem mortalitatis, quam de carnali generation? portai Cs^ °’^'^°^‘?44«Non circumcifi paruulidamnabanturinxiernum,conïraPc^ Ccleflinum de peccato originis.

Uw ^^4) ^ Chat ad hoe probandum locum CoI.x» Itemfuper loannem ca,7, Cur circumeifio in genitali membre data fit»

Circumeifio apud Iud3cos,Phoeniccs, Arabesep.Pcecatum originale orani tern cyprUnuf L ƒ’quot;‘Beibus remedrjs oportebat expiari, licet uerbi plenam fignificaneiam non n^flnt,donee ad rem ipfam uentum eft,qu3efigurarum operiebatur uelamsnc, H Cûcumeifio imperata, quando tempora fidei appropinquabant,pars corporis, tu j ®®öM,faff3 amputari, ut propre primitias fanguinis ci ofFerrent, qui to« ” finguinem fuum erat oblaturus. Veniente Chrifto Ëuangelium non imperauit ptæputq,fed circumeifionem cordis,Chriftus circumeifus eft,ne an« ‘1quot;’religio prorfus reproba uideretur, licet in hoc tempore nô effet neceftarium» Eq ft f'^”’^‘^°''’® ^‘®’ odauus myfterium erat, in Chrifto impletum, uide libre Amtrofii» ƒ '3’“E83.De Abraham,To.4.fol.i8i. Circumeifio dicitur,quia omnis impugt; ^««fator abftergitur,amp; incentiuS hbidinis aufcrtur;cireumcifio corporalis fignS ^^ucilionis fpiritualis : fignu manfit,donec ueniret ucritas, adueniret Chriftus uia, dçQ ’’’^ ®°“ partem corporis,fed totû circumcidit hominem in ueritate,fi'gnum olio^'*’’’^^***™ mduxit.Idem in 2.ca.Lue.fo.614. Per oiflauum diem circuma rumquot;r *°*^ fuJp« futur» purgatio refurreeftionis pratfigurabatur ueritate. Cir« Pfalm P^S^tionem fignificat delidorum, uide dift. 1. quarti, magiftrum, uide ^0 fo '^^^‘^°''499«circumeifionem cordis. Et Tom.4.fol, tp.perfeófa circumeiÿ Ato ^’Î*’‘ ^^‘^®™ mylterium,quöd oóauo die circumciditur puer. Sacerdote* «Pti circumcidebantur, Tom.3.fol,x3 ƒ.

Ambrofius Epifl.Iib.^.Epift, 77. fot 235. Circumcifioncm probat inÖ’f'.u implctam in cruce/anguine pro omnibus eflufo, amp;nbsp;folio.257, Nuncdrannc“^ occuko neceilaria,ea qua: foris eft, iure eft exclufa,

ARticulos fidei uideapud Hieronymum contra Ludferia. folio. é;«Togt;'’'^* Theophor.Pfalm.13.de Hde,quomodo non fit Hertens habitus.

De Charitatc,Theopor. in Qatar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Articulus: defcendit ad inferos, an fecundum fubftantiamfufritininftf^/ Theophor, Pfalm.21. ibidem de dolore animae Chrifti in inferno, ubi fundaW’. articulus ille,contra Scholas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Hic eft Scholarum error: Ad falutem fatis cft unus gradus amp;nbsp;prtoc^i®®?^ Sine operibus neftris, fola in Chriftum fide iuftificamur, Rom, 3.4« ^‘®® ^ fine meritis amp;nbsp;operibus Chrifti, quia ipfe nobis meruit opère fuse mortis gi^ Dei amp;nbsp;dona Spiritus fandi,fidcm,charitatem,fpcm,amp;c, falutem,Äc.R-om»?'^''^^ ficamur quidem gratis, fi nos Ö^ noftra refpexerimus,fed magno menfoamp;'P^^J fi Chriftum : quia ctfi noftra omnia nihil funt, tarnen preciofares eftfing^'*’^ Dei,quo interueniente rederopti furnus, S^ Deo reconciliati.

Opera non glorificant Dcum,nam res funt infenfatar,fed ad Deig^of'””’^i fides adeft, fieri poffunt : idco dicit Chriftus Matth. 5. Sic luccat lux ucAf’^^^fl hominibus, ut uideant ueftra bona opera, glorificentep Patrem ueHrum, q«’^ coelis,non dicit,opeya glorificent Patrem, fed homines, quandouidentgratj^J^d Del dona in uobis:tunc tanta Dei bonitate in uos effufa moti,laudant Ueum‘ boni authorem^ïcut Galat.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Sandi primitiae Ecclcfiac glorificabant in Paulo Deum,uldcntes «ö^^iA I0 bofte Chrifti, pracconem Chrifti fadum, multiscp Dei charifmatibus pw'* gratulabantur, à: Deum glorificabant,pro tantis donis Paulo collatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ypi Tantum Chrifti opera funt meritoria, noftra nihil. Chrifti opera fl^jj gratiam Dei amp;nbsp;fidem, per quam efbeimur filq Dei, amp;nbsp;barredes uitx, ijelii Chrifti, amp;nbsp;expurgamus uetus fermentum, carnii uctuftatem, renouamt#^' dicm,itaquÓd Chriftus nobis omnia fuftteienter ad falutem meruit, reüib^

ut fide aboleatur corpus peccati,fiat noua in Chrifto creatura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jj^ 'Vide theo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opera autem ad duo ualent. Ad corpus fubigendum, Óé ad feruicndiH® L pbor.de uo ximo,quen)admodumChriftus feruiuit nobis,Philip.2.Ita quad nulle op*'‘*J\„(j, tw er de 34 iyfticiam 8i falutem opus cft. Fides autem ob id non libérât ab operibus gt;. ^^ decern k^' p^j tantü ab opinione operum,ne quis prarfumat fe iuftlficari per opera.Itaiul^^|j^ mur quidem fola fide in Chriftum,ucruni iuftificati non ociamur,fed fponte ^^ gum imperio,opera bona, frudus charitatis producimus, ficut arbor feetuflo* manet abfep frudibus. lufto igitur lex non eft pofita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^ni! tuUatarba Verè Chriftianus operumfuorum architedrices habet fidem amp;nbsp;^^^âqji^ ri fruütßgt; eft enim ficut lignum frudifcrum,Pfalm,t.quod frudum fuum dabit. Dai^*^ jjt^ M compile nonferuatfibi. Pius non fibi, fed proximo feruit, quod charitatis P'^^P''’''j3jil/ ’'‘‘^“’‘' nbsp;nbsp;nbsp;^uac non quacrit faa,i.Corint.13,Nulla arbor fibi frudificat,fed frudum fuu^ j^^j teri. Imo nulla creatura fibi uiuit aut feruitfprxter hominem Sif diabdum) 0® ^jj fibi Iucer,aqua non fibi Huir.Ex fapientifsima Dei difpofitione,omnia cogun ^^^^ inuicem feruire fuis fundionibus, omnis creatura feruat legem charitatis,^ ^^^^ corporis non fibi feruiunt, fed alterius ope alterum iuuatur. Sic amp;nbsp;in t»/“*^ pore Ecclcfiac effe debet,cuius uinculum eft charitas. Colo fl. 3.

Vide de charitate omnium creaturarum in pfal. Thcophoret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,j

Tho.fuper8.ca,Apoft,Rom. Spcs importât motum animae in aliquw ^.^ bitum tendentcm.Et dicit notandu effc,quod quia ipes ex fide Siuodâmodo ^^j^^j

DE FIDE, CH AMT ATE, SPE. CCCVI J^fpeiopos iTud quodcftfidci,id eft,effe denonuifisJecondoininudHcbrg» 'CHICS eß argumentum non apparentium.

. Non font in homme pro ftaiu hows uitac media opera,nullus eft flatus medius Jwpeccatumamp;ïufticiamfideï, qui moraliter bonus uocetur, Siquidem Paulus \ ’I«.2,ipfam kgisiufliciam uocat mortuam.Atqui mortuumapud Apoftolom no ^tu^nifiquod peccatum priusfit:Non eft igitur aliquod opus mortuum dCnon ^'talcfut dicunt)feu non meritorjum,fed mortuum fimul amp;nbsp;peccatum eft; quahs arbor, tab's eft amp;nbsp;frueftus, Omnis adus aut eft bonus aut malus,contra Concilium Conftantienfe, conuin« j^fxRom.g.Qui SpirituDei aguntur.ltcm:Si quis Spiritum Chriftinon habet» ^9^ 000 €^ Chrifti,certc diaboh eft.Galat.3. Quicunepex opcribus kgis funr, ‘’itialedidofuntHicopcra legis extra gratiam uocantur makdiiftumzergo non ^,iicl in genere morum bona.Luc.ix,Aut facite arborem bonam. ôte. Vide Sophorin opere magno.

^®P* 3 • Galat, refert opinionem miré crroneam,ncmpc Cornelia op^Hbus accepifle Spiritum,practcrea Abraham,Mc# kfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex opcribus Icgis moralis luftiHcaros : uerum fcriptura op*

‘Himconuincir,fola fide cos ipfos elle iuftificatos,Rom.4.Et Cornelius ad prac* lni,^®®®P®*’’Mlt;I eft,auditum fidei,acccpit Spiritui fandum,ut bene Gal.^.proit Q^iHequis hic mihimeritum congrui fingat.Hieronymus ipfe in Prologo fuper 3^5 faietur fe aliorum referre fententias tantummodo:nec ordinis nee uerbo* Hoh”**’^^’’quot;’*®'^^'f®^*quot;^® memoriam retentafte.Et in Epiftola ad B.Auguftinum lt;lü v c°'^''gt;ilt;^ntarios fcribere,in quibus uifus eft,aliorum referre fententias,5C Ie j^fiDusltbcrumiudiciumrelinquerc.Ethocoperaeprccium eft animaduartere in t()^^^®°»’’‘°9®® quolibet cius uerba pro dogmate decerpferjs,cahos errorum

«fle donum Dei,Augftinus probat de pracdeftinationc fan(ftoru,ex co: quod non accepiftit'ltcm.i.Mifericordiam confecutus fum, Tim.i.utfi*

«Kft«» fidelis cram,SCc. Quoniamfinquit) fi non ex opcribus, fedi ^^^■cordia Dei uocamur utcrcdamus,amp;credentibuspracftatur,utbcnc opères ^hiiiB°*'*^Gentibus ifta inuidenda mikricordia.Probat etiam ex co Ephcf.i.ód *•0111^^****^ ^’P’^‘P°^^^ habere fidem,Geut pofte habere charitatem naturae eft ^ F^^^abcrcautcmfidem,qucmadmodum habere charitatem grariae eft fidc^ '^^Pr d (i*®P“® Deiuelcrcdere,Io2n.6,Hoc eftopus Dei,ut credatis. Auguftinua iiiX^*®®®^«« ^’''^°’^um,cap.io.Quçpromiftt Deus potens eft Se facere.Pro* lt;00»2?®’°* Abrahae,quod eflé non poftent,fi non haberent fidem, ergo ipfe ^iej^®®**® finies eft donum Dei,ôd tarnen exigitur à nobist'Marcî cnirn ultimo ’^*^ ’ Q“’®f^d^lt;^^*^fl faluus erit,ubi unum horum nempe fides exigitur,alterum Mto ^* ^^‘^ exigitur,in hominis,quod offertur in Dci eft peteftate: fie enim ^c P T® ’’’®’'^’^“® efl'e,exigercab homine quod in eius poteftate non fît prac# cjt/j P°®‘*«Auguftinusde praedeftinationc fan(ftorum,cap.ii.Sicut mortifia ^’^‘8'fi^^o^»S. propofito premia uitæ, Ô^ tarnen nihilominus donum ”^^® «igitur propofito praemio falutis,quamuis fiC ipfa fit donum De/. ’|iià4ÿ®”®’P’fæûip®ntur nobis, amp;:dona Dci effe monftrantur,ut intelligatur ^fi • ’*’“^^’®’’®»®^ Deos facit ut ilia faciamus,ut apud Ecxcchielcm dicit: ^^‘’““.Ecce,Deus 111a promitit fatfturum fe ut facianf,quç iubet ut fi *”'^ Deus,ut det quod iubet,rogant credentes fibi ut augeatur fides, n ®®quot; credcntibus,ut cis donetur fides,ut Si in fuis incrementis amp;nbsp;in fui« ’•^dommintfide..

^tetó^®*'^*”*^ lt;lofioroin,mcxlt;gaeurquart non manferîmusinprimxua ’k,exigitur igitur iufté à nobis, quod olim ex benignitate Dci collatum

noßrapte maUcia amißmus.Eo loco dicii Äugußinus : Mirer homines Infoquot;' fuse fc malie committere, quam firmitati promiflionis Del. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.((lt;

Verus Dei cultus amp;nbsp;gloria confiftit in fyncera fidc,robuftafpe, charitatt P fedain Deum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjo*

Hinc cernitur mundu idololatria plenum cflc,ctfi non femper imagines rum adoret.Nam in filijs Adam amp;nbsp;ir« omnium idoJolatriarö caput eft ^ uerfus affedus.amor fui,quo fit ut quiequid facis,tui cauffa facias,etiam tum Dc5 diligis.liem affccflusille,quódcreaturis fidimus,fruimur,delccfi3mur,qu'’^^ lt;^us foli Deo debetur.EtilleaHedus prauus, quid aliud eft quam infidelitaa» dentia,acperhocamp;C(»itemptusodiumcpDei.Theophor.Pfalm.4*

De charitate nota Pfal.à.Thcopho. Quis affedus, quac mutatio fitintO) Deum fuper omnia diligit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«MOI

Vide Augußinum dcSpiritu'ô^ Iitera,cap.3lt;5.quôd pracccptumdedilet' ^j Dei,non hic fed in patria perfedé impleatur,quia impediat corpus peefan?n'’’,^j ruptionis:hic carofpiritui répugnât, Roma,7.GaIat.5. Non igiweexww^i^ j^ amp;nbsp;uiribus diligitur fummum bonum,fiquidem ne poteß quidem caro hoc»**®‘jj Contra quam ueritatem impie blafphemant Scholac, difl. 27. tertij. ^P^Ï^ÏL aoi in Deum,timentlbus Deum,fidentibus Deo,omnia bonapromUtuntur.Pi«%j^ Quoniam in me fpcrauit,liberabo eum,protegam cum,quoniam cognouit.» remi.39.Erit tibi anima tua in falutem^quia in me habmfii fiduciam. Plata'' ' uos facts fperantesin te»

Idololatria,id efl,diuinus cultus idolis exhibitus.A quocrimineortafi'’ j,, Iatria,uide Theopho. in Pia.Semper mundus plenus idololatria.Vide libro.s.de Ciuitate Del,cap.J3,Dabant honorem ßatais,hominibus deifirt**^ ficatis per ßatuas.

Hieronymus Galat, 3. putat fafemium nihil eße.Theopho.Deo P^^dy putat maleficas,opera dæmonum ucré infantulis nocere polie, in peen»® hum amp;nbsp;probationem fidehum,idt^ putat Apoßolum non ignoraße

Bflo uir frotis,amp; pugnemus pro populo,Dominus autem faciet quod bon'1 confpedufuo.Pfal.24.Vnjuerfac ui» Domini mifericordia amp;nbsp;uentaSjin’F .j^jii/ biles funt autem ui» eius.Imperueßigabilcs igitur funt SC mifericordia qu'S .^^, berat, ÔC ueritas qua iuße iudicat, Augufiinus de prxdeflinatione fandom gt;nbsp;^^ Augußlnus de prxdeßinatione fandorum, cap. 10.

præparatio,Gratia autem eßipfa donatio,amp; efi praedeßinationis ' pfçdif’* natio fine prefclcntia non poteß efie,fed econtra,pr^feientia poteß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pJot*

natione.Pracdeßinatione cnim Deus eapracfciuit,qux fuerat ipfe autem potens efl etiam qux ipfe non facit,ficut quxcuncp peccata;

dam qux ita peccata funt,ut fint etiam poenx peccatorum,ut Rom.i« 1 quot;^ Deus in reprobam mcntem,amp;c.non ibipeccatumDei efl,fed iudicium* ^ij Auguflinus deprxdeflinatione fandorum.capa^.Ipfum Dotninumg^^^jjjif

’ lUto i ^^^® ^ ^” ^’*“®’ P’'^‘^^^’”3tum effe dicimus ; prædeftinata dl

'*^ '’00h K ’^’^^’^æ ^®®*’ ^ tâ™ edfa amp;nbsp;fumma fubiedio, ut quo attolkretur akis ^mt- • ®*»^*Pgt;fo®obfe ipfa diuinùas, quoufepfe deponeret humihus,non ' ^is. 0°^®quot;’ fufeepit à natura hominrs cum intirmitate carnis ufcp ad mortem cru^

^jj^?®’^P’^æ^®*®*”’*“* ck’lk unus,ut caput noftrum eflet, ita multi præ» CoHtfa hu^ *'^fiint fl'“»“* membra eius effemus. Humana hic mérita conticefeant, quæ pc^ ^^^^ ^^'^^ MtunF^'^. ’*’gt;®^ regnet quac régnât Dei gratia per Icfum Chriitum Dominum ^‘*’

’'one^°*^*^'*”^'“’ *^ ChriflofllageneratioJed tribut3,ut alienus ab omni obligat Hîlctfj ^***®^frft« ^uirgine nafccretur.Sic ÖC nobis,ut ex aquaamp;Spiritu rc^ ’’’«mJ”***^’^” *”’’“*“’” ^^ Pæ aliquo merito/cd gratis tributum. EtO nos ad la« 'I'W '^^g*“*’^^“°®*sfidesduxit,nonidcoputaredebcmus,priores nos dediffe thriftj*’*’'^'ï^**’“®*^’f®obis regeneratio falutaris Jlle quippe fecit nos credere in “piiniS’’?’^’'®*’“^*®'*»*“ quem credimus,Chriftum:ille facit in hominibus prin^ ’^tem 1 ? ^ perkc^ionem in Iefo,qui fecit hominem principern fidei amp;nbsp;perfc^gt; lliQf. ^8igt;^igt;nus ca.de pratdeRinatione fandorum.tö.Duplicem uocationem au^ %”ïx”^''’**“’” ^^** • Vnam extetnam, qua amp;nbsp;ludxi uocati funt, quibus cru ^’ias n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kandalum crat,óC Gentes,quibus ille Rulticia eft Jtem üli qui ad nu«

Matti^i^”®’“®*““*»Luc.i4» Altctam, qua impius ad iußieiam trahitur, ut in '0sf?^^'^^'''^æ°’quaRiteredens,qua uocat pradeflinatos multos filios fuos, ut ÏHilïi'XP*æ^«ftgt;“a** unici Filq fui,de qua Apoflolus,quum dicit uocaus

Vna ^^^^ *^ eledio fecundum Augußinum de pracdeßinatione. f .capitc. i7» ijfci^*’®‘quot;’'^'®®'®ß**wdoticn9,Ephef»i»ea pr^deßinanone in qua Deus fua fiitu« f**^’^®* • ^^æ^ cß immobilis ueritas pr^deßinationis ÔC gratis.Altera,qua lii*SP'*“«»»wndo,ea eledione qua Deus id quod pracdeßinauit, impkuir* ^3nt'r °”'’°®'”^^^^8‘^’®‘^^*^^^g**^^“5 ^'^^^^®’^’*'^“* fi“*»oonquia iam e« Xius(T“*“’' “* cedant,Eph.i.Elegii ut eßemus fan(ßi,non ergo quia futur! era^ ut Ule ’^ 'ff^t^tisrideo quippe tales eramus futuri, quia elegit ipfe prxdeßinatui, ßPygranam eius eßemus.

k y ?P^*Dei fcntentia:Dcfinitiua,dequaIefa.4lt;?.Omne confilium meum fia^ fit P ^^^fl’um definitiuS, ut promißiones abfqjadiecßaconditionejöt^iHafempcf ^j °'’’onn^toria,ut lonæ capite 3. Niniue fubuertetur, non nifi comminatio erat, Uj ’ælt;:nonfitfcmpcr:quodenimflatuit Deus immobile eß,quod comminatur ipß« J^uetm: gfatiajin noßra refipifeentia. VideHieremi.1S.Reg.15r.E2echiel.18. jç ^p^^ûrtatetius tempore plagarum ob peccatum populi,Ad rcfipifccntiam ui« j/^-Paraln.dcpoenitcntlapopulifub Roboami 3. Reg.xi.de Achab humihato.

^Mamuolebantnoneßedeprçdeflinationeprçdicahdum, qua fimplicesHanf AugttfUiu dJ’j'“*^?*quot;»‘8®’u^»ociofi. amp;c.Siiubenter am are, dicunt;Non poflum, expc» 1/4 certui '’^oneedDeo detur,amp;uolunt ociari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»{imeruf

ffftu ^’”‘ **b.dccorredione amp;: gratia prxdeflinatorum:prçdcRinatorum iupr^tdeßinit lyirijf®'““quot;““®»“*“*'*:’*^^^®*“*®*®*^’«^«’“^«« minuaturexels. In Apoca^■toru^utnee

^’^^5»”*^ ’’’“® accipiat coronam tuam.Si alius non eß ac« «‘^^^tar, fini ’''‘“».“® iß^ perdiderit, certus efl numerus faluandorum. Nimirum amp;nbsp;Apó* ’’« ww«^ ’“f’iquiTrinitatis difc/pulus,cuius Euangdium à CHRIST O, organum ck^um, “**•.

qui Spirifum Dei habuitfCredidipropter quod locutus fum)nouit quid mdP dicandum. Prardieatorum exemplar a fpeculum,tamen pratdicauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

py^j^j Auguflinus de bono perfeuerantiac,cap,i4.probat,pracdicationi i^uodfit ^’J obftare,fi fimul neceflitas praedeflinationis ineuketur, Nam ApcHolus ^^ w « adhor um Dodor in fide Si ueritate praedeftinationem tones commendat,Si uerbu « tjndi etii prsedicare nó dcflitit:Nam quum Philip. 2. dix iflet: Deus operator in uobis u‘ ^ f.d catjux perficcre, pro bona uoluntate fua,tarnen hortatur,ut uelimus qu« Deo pW ^ p« dom üpcrcmur.ltcm Philip. i.dicit:qui coepit in uobis opus bonum peiHoitt. Ud fuadecutincipiantamp;perfeucrenthomines ufep infinem.

Similiter Chriftus Ioannls,i4.hominibus praecepit ut credetent. Crw**^ quit)in Deum.öic.Nce tamenideo cius fa'Ia fententia eft,aut uanadefiw^fl aie lo. 6. Nemo uenit ad me.SCc.Mifericordiam 5C iudicium cantabo ubb”'^ ‘’ (j I, Qui habet aures audiendi,audiant,dixit Chriflus Lucx.g, quas tarnen non o I fiabere proeul dubio nou er at. A quo autem habeant qui habcnf,ipflomnibu»c dit,ubi afr:Dabo cis cor cognofcendi me,ó^ aures audientes. Aures ergo ^uu'^^yJ j, Aarfîaudi ipf«m,eft donumobediendi,utquiid haberent, uenirent ad eum, ad quew u t»di quid ueniqnifi fuerit ei datum à patre ipfius. Exhortatur igitur ad proedicationetna^ I, fi*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habentaures audiendi,obcdicnter nos audiunt, qui uero cas non habent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ' quodferiptumeflMatthäi.i3.utaudicntesnonaudiant,audientes uidelieetcor^^, I risfenfu.fed non cordis alTcnfu.Cur autem illi habeant aures audiendijinino lt;nbsp;IF beanqid eft, cur illis datum fit à Patre,utueniant ad Filium, ilhs au tern non n^ ^j^ 1 j^ quis cognouit ienfum DominidAut tu quis es,qui refpondeas Deot' Nunqoi^ nbsp;nbsp;I negandum efl,quod apertum efl,quia comprehendi nonpoteft quod occulW'’'^jji,^ Nunquid,inquam,proptcrea ditfluri fumus,quod ita elTc pcrfpicimus,non •** quoniam cur Jta fit non poflumus inuentrec'Hadenus ilk, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Augußious de bono pcrfcueranciaf.cap.ió.dicit utile eße,ut taceaflï^ uerum,propter incapaces/ed ne hoe de pradeftinatione etiam »ntcHigt’’'® uQ^H taccamus propter rudes, probat per illud Ioannis,i6. Adhue multa 1’* j\,tuS' dicere,nonpoteflisportare.i.Corio.3.Non potui loqui uobis quafi Dieit:T une uerum efl tacendum,quando periculum cfl,ut peiores faciar^ü^^^^ÿ non intellfguntjdum uolumus cos qui intelligunt facerc dodiorcs,qui aliquid talc tacentibus dotfliorcs quidem non hunt,fed nee peiores fiun^Cr^ quum res uera eiufmodi efl, ut incapax fiat prior fi dicimus,St: quum taceHquot;*’ • fit qui potuiflet capcre, Auguflinus hoc définit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Quando aliqua quaeftio impellit ut uerum dicatur, dicatur uerum» ® Îjji, qui poflunt.Nonne(inquit)potius eft dicendum uerum,ut qui poteft quam tacendum, ut non folum id ambo non capianquerum ctiamquid’ ’qjo gentior.ipfe fiat pcior,qui fi audiret amp;nbsp;capereqper ilium etiam plurcs ^’^^^ J,lt;(t enim eft capacior ut difcat,eo magis eft idoneus ut alios doceat.Poffe aliquos, uel illud Saluatoris teftatur: Qui habent aures audiendi. Si:c.^8 jQ non habent omncs,aliqui tarnen aures habent audiendi.Si cnim taccturucf* (yj^ pter incapaces, non folum ueritate fruflraretur cap?x,*fed 8C falfitalt ^’^ jUd quam capiendo audiendoep uerum cauere potefl. Hæc ilk. Quod fiat capax,conuincitur,quia iam difeit in manibus Dei die falutem,nonin ffgt; ^ {gl ter maximas tribulation« tarnen conftanter fperat, feiens uoluntatemDo'^^j,) effe, St: ad gratiarum adiones afliduas extitnulatur, perfuafum gratia,fine prçcedentibus meritis, fe ad fantam gloria hacreditatem C3ri,juftificari,parariq0,uiadcnicpcruclsad gloriam iniroire,ficut pi^^^S J-jmilii flus caput neftrum. Et Apoftolu»,ubigementcsfubcrucc maxime ‘:o’'‘°’ jj^a) inculcatpratdcftinationcm,qua fft,ut fie laborantibus, etfi uia erucis XP*^ ’ men omnia cogentur feruire ad bonum» Stc,Magna Si effieax confobtlt;°’ gj^

K Sâcramenta uctens 5C noux legis qaomodo uelan difFerantfThephorJn ^'-ntcBabiiomca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

u Ûepomitcntia mdelocos TheophorJn fermone Latino Ôf uernaculo, de pce* H?^’^‘fo^“*‘’f*‘c«5» ^‘7* ^**^*” ad Leonern Rom a num Pontificem fermonem .Ephoren demdulecninsjubi de fatisfadione tradatur.Philippus contra Tho# ^uendam.

ïiivf®quot;^”’^’ quot;°® incipitur ante diledionem iuftici«, fed ab amore iulUciar, niß ®f P««» ^^*''?”‘“'’ ^“^æ ’Ut damnatorum.Poenitentia enim qux incipitur à deteßatione ^^^ iilj “»•’ypochriCs eft mera.Primo igitur conandum,ut iußieia diligafur,deinde, Ijj'’’°feiuftici3cpeccata dcteftcmur.NamPauli fententia eft,Romano, 4’.5'« Gal# pet '^’.^otwtb.ts.Romanorum capiie feptmo,lcgem iramoperari, elfe uirtutem Hjlf^'’*P*tlegempeccata potius augeri quam tolli; amp;nbsp;concupifcentiam magisir*^ fo,p''°‘’”§’sprohibetur:ergo fine gratia lex occidit amp;*, äuget peccatum, amp;nbsp;fl k tohibet manum, tarnen intus magis inuitum accendit animum. Quando ? *peccator ante gratiam iubetur peccata diTcutere,memor legis Dei eft necefia« Ä'^ P”^’*“quot;^ contra earn fuit, (tatim concupifeentias refricat,legem o dit, quia |)(j ®'“«i quxadlubcfcunt naturae peccatrici. Sola gratia facit diligere legem : 0« L**’8‘tur primo legem diligere,dein odifleuitia: redus itaqp ordo eft ab amore

jif. «cholaflici tenent,contritionem nullam cfle,nifi in charitate fiat,ergo charttas jj^.t tontritionc,at charitas amor eft legis amp;nbsp;uoluntatis diuinae,amor legis aut iu«

lik “^ 9^'gt;ddam amp;nbsp;Ethnicus fomniauit Ariftotcles,quum teneat omnem adum jii^tB ab ele^ionc libcra ac amore proficifci,attp priuationcm,necnofci,nec odirj tgt;iq ^'^ ^°8uita Ôiîamata re pofitiua. Prluatio(ait)ex habitu cognofcitur. Pee« üttn *”*®’ Ptwationem efte omnes dicunt,iufticiam autem rem pofitiuam» Et te^ RUtta^*^**“”“ ^Bepoenitentiam ab amore iufticix incipere, quandoquidem ante

^^^^^^‘^‘‘^5’ ”®” poflit fieri uilum opus bonum,ut amp;nbsp;Schol» fatentur.

llO(n*'**P”*nodiligitur,poftea peccatum oditur. Timor feruilis non’poteft effe ifftunj,amp;:aogcrepeccatum per uirtutem legis,fidefit gratia,Timor feruilis

ijjj. ƒ ttius contendit â timoré feruili incipere pofte pœnitentiam,uel ignorans nel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

j^j. ‘™’ns,quód feruilis timor in hac uita non penitus tollitur, ideo etiam infufa ^^’^‘■eincfpitpoenitcntiam,timorem feruilem commouet,fimul operans timo^? L‘'3leni,quum fint opera Dei terribiha, dum uiuificaturus’occidit, ÖCc, Si qui Hid^*’ f°’'^”* ‘ï^^'' “^'’^ ® timore feruili ordiri poenitentiam,intelligantur,nolle

'^ n P^’^^” Pto mor tuis Cacrimoniam ueterem putant Tertulianus amp;nbsp;Ambrol Wi^P^fi9.“is non babtizatuse uita migraftct,alius pro co baptizaretur, Ve# ^^^ ^*D«o effet,amp; Baptifmus pro mortuis ualeret, confedarium foret, ’Ibut'”,’^*“ delundorum fuffragia Ö^ neceffaria effe amp;nbsp;ualere,eftc deniep tertium ’*^^'^*“”gt;“ltra coelum amp;nbsp;infernum,ubi anima iuuanda morarentur, Haymo ^”^ ®P‘quot;*o««m» fieft non credo Apoftolum in re tanta, ab opinione er« ^^^u^um traherc^Ego Vulgartjfcntcntiamamplcdor,qui alicubi mo^

^ion-^^'^'Pß^»^^ 9^’ baptizarentur, hune articulum peculiariter profiterentur, ^tn * r^ . *** mortui amp;nbsp;computruiffent,haud dubië refurreduros. Vide Phi« ^* f‘^fi*o.iy.capi,Nam baptizabantur fuper mortuos, id eft,mentione de

Neftorius Conftantinopolitanus EpifcopusJaicos fubutraepfpr^^i^ ö”quot; ^^*5 J^f cauitjEphefinaSynodus reßitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfJnlt;i

Graeci,Ruthen« fie communicarunt,fimilitcr loanncs Wirf^^tT- ^.,j ^ ÄoefenjAn.Si manducano amp;nbsp;bibitio fenfibilis Euchanftix ncccffariadl^ jj* tcm,omnes patriarchaf,Prophctae amp;nbsp;ckói perijffent, Spiritualiter mutent eäruntÄ bibcrunt.i. Corinth.lo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«jj^ftf'

Spiritualiter manducare amp;nbsp;bibere corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti ”?5^1,ii^ farium,ut nemo fine hac fumptione faluctur,fcd per fidem fit. Sicwmcuii ^^(^ fpirituaïiter loannesBaptiftain earcere,fic martyres multi,Ó(;c.fub Traian^ p^ju) Diodetiano necati,latro in cruce tantum fpirituaïiter manducauit, ^’'^’’’’Vifi^** eremita qui.do annis in rupe latuit,Antonius eremicoJa non fumpiitu»2n' r j^fqiF Totmilha infantium baptizantur, non communicant, recedunt, faluant“* Utracp fpecic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^fp’’

Secundum rigorem iudierj Dei, omnia nofira opera polluta funfP’^^P,|fc;quot; tem nofiri aduerfariam Deo:fecundum benignitatem mifericordiæ dat fidentes Deo per Chnfium, torus mundus eft fiddis amp;nbsp;iuftus, atep ut^^.^^^ Baptifmi fymbolumpro teftimonio habcs,in quo ueriffimè omnia peccat’‘'^^ fa funt,remiiïa inquam in totum,fed nondum omnia abolita. Oediffl^ L^pt? mifffonem peccatorum omnium fadam ab fep dubio,fed agimus quotidi‘^jj.qii' damus,utfiat etiam omnium peccatorum abolitio amp;nbsp;omnimoda euaetw^ (ofl* fidem Chrifti habent,in hoe laborant,ut purgentur tanquam palmitcs/r jptt’' tracarnem pugnantes,ne fecundum earnem ambulent,ideo faciunt b®’*^.iii’^ Et quia filrj (unt,ideo reliqua mala non imputantur eis ad mortem,fed peccant ad mortem,quia ex Deo nati;quod peccatum ft feruus faceret, u’ eflet.ibem Cmb tegUeb/bem tneefit tobUtb/Theophor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

Vide Corin.io.Noftrafymbola ueterum fymbolis non alia ratios F quam quôd reuelatioris fidei à rcligionis funt noftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4iit’j

Noui enim Teftamenti Ecclelia hoc unum habet infigne pra Syn^S^^ ip'' la différant rum,quôd Chrifti cognitione apertiore donatur,a totiegis ritibosadlibf** tus cultum ac fimplicem exiftit translata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0(^^*

Maith.j. loannes munus Euangclizandi à panitentia orditurjUquot; ^ q^#» (iirivoix uocatur {Atravoioc àptTûtvoâ;j,ideft,refipsfcere,redire ad mentent,ubi g’'’’’^iitfgt;‘!’ i^-iTuvoêii Jam mutatio totius hominis figniftcatur,qux nihil aliud eft quamrenafc^” ’yeti* uatioueteris hominis.Si ucrteris,agite poenitentiam, non aftequeris üt^ jjebt*' encrgiam,amp; errori de fatisfaóione per opera pro peccatis patrcciniugt;’’Kp(]jfii' Grxca autem ueritas,ueram,non fimulatam(quac amp;nbsp;ab hypocritis tentiam amp;nbsp;Euangelicam exprimit, ubi mutatio à corde incipir,fonte ®P^2jil/ cftcircuncifiofpiritus,dequaRom.x. Purificatocorde exteriora quotpP“^Jtt” tur.Non exigua eft,^ unius Dei mutatio,quando ex impio pius fit,fubi^ Mj^^ni* fulmine diuinæ gratiæ ad fe refledit cor,cacterum opuspcenitcntix,idt'b tio,durât,donce corpus peccati penitus conteratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r i^'^^

Declinandum eft à malo amp;nbsp;faciendum , bonum, quod habet ut (rt* Tr^iifwe«* p,tTült;v««,id eft,tranfmen(atio.Nouam enim in Chrifto creatura fieri opo^^ Jj^t^ **^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nafcentiam mon pars aliqUa,fed totus homo renafcitur,qui ex prima t”**^^^!'

,P«ff4«Rom.i2.Ga!,5,De abnegatione fui^Matti^.De mort peccatir,?.d bionu • incpiftolai.Petrijdccircumdfione cordis apud Prophetas, apud gnos Htbrara '‘ffitas noßrae confonat, qui poenitentiam uocant, non aliquot opcrum feCqinhoras fWfnexercitinnijfcd conuerfionem, reuerfionem, ubi ctiam tenus ufta: fignifkatur ‘nnouatio.Sic emm eft apud Ezech.c3.33. Schubu fchubu midarchachem harafm. -'-onuertimini à uqs ueftris pefsimis.Schub emm eft redire,rcucrtüHacEuangeli« ^ poenitcniia non fît noftris uiribus,id eftjiberi arbitrq adlibiis eheitis amp;nbsp;impera^ ^fed gratia iuftifîcante. Eft enim donum Del, Ezech. 11, Auferam cor lapidcum. po««,« hier. 31, Conuerte me, amp;nbsp;conuertar: poftquam conuemfti me, egi poenitentiam. p«. iJeutero.30. Circumcidet Dominus cor tuum, Zachar. 10, Conuenam cos, quia ^'lerebor eorum.Thre,5.Conuerte ’f'os Domine ad te,amp; conuertcmur.z.Tim.z. ‘03n.6.Nemo uenit. Philjp.z.Operatur uelle.z,Cor,3.Cogitarc. ftcm,Pœnitcntia ’’'perfidem, fides eft donum Dei. Imtium igitur poenitentiae à Domino, qui qua« quot;huanum Lazarum è fepulchro,id eft,animam fpiritualitcr moriuam à inerte pec« i’quot;euocat. igitur irritus eft naturae conatus ubi gratia non renouai cor. Erronea S''’Jrefi dodrina de merito congrui, facerc quod in fe eft, amp;c. Ecclcfia orat ; cor P'^nitens tnbuc. Auguftinus : Domine,da quod tubes,amp; tube quod uis. Si peccas Augußin^* Ouuaptc ui Si uoluniatc poftet refurgcre a peccatis,conuerti,fe ad Deum conuer» ‘^'f)peccatum abolcrc,gratia Chrifti nihil fuiftet opus»

Sicut przdicatio orditur à pcvnitenti3,hnitur in Euangcho.ita iuftiftcatio,quum heusuocat,d timorc Si terrorc orditur. Primum cnim terret Deus,flagellar, con« quot;fit,faucial,mortifi'cat,dcducit ad inferos,non tarnen abeft amor Dei,ne quis à fer timoré ueram poenitentiam ordiriputet.Deinde confolatur,rccipit,contritione *^uiuifica^amp; ab inferis reducit,Heb.12.Hiere. 30.Thre.3.lob. y.S^c.

^^^- HOMO, HOMINEM SM-iTMS. pRæfens flatus,flatus bpfus.mifcrix.cxilium fîliorum Eu»,flatus poenitentiae iu^ * 8‘Sjper quara reditur,unde per mobedientiam amp;nbsp;prepriam uoluntatem abitum ‘‘•Schotepoenitentiamquidemà Deoincipi fatcntur,fed difpofitionemin nobis ‘’‘'puiantjUtBonauentura diflin,i4. arr.i. q,2. lib.4. Vt qui facit quod in fe eft, j?S‘'ïnibonitaïem Dei ód iuftitiam,qui malum odit, reuertentibus mifericors eft.

'*'P generatur timor ex confyderatione iufticiac uindicantis, fpes remifsionis ex °'’yderatione mifericordiac,quac reuertentem fufcipcrè parata eft:qui inquarn hoc ‘’’®’w incipit cogitate,amp; dolere de pcccatis,faciendo quod in fe cft,difpofitus dici« ^’4 iuflificationem. Hare ille, fed male. Hate enim difpofitio ad dolorem, uel fit •’’’ore Dei uel amore fui : Si amore Dei, iam gratia in homine eft, ideo non facit Winfeeft,fed quod in gratia eft, qua operaiurhoc uehe, ideo prxdifpofitio '^ara gratis non naturx opus eft. Sin amore fui, peccatum eft, quia non ex fidc. ^eomodo autem per peccatum ad gratiam uel iuflificationem difponatur homo, uideo,quafi dicas,hominem per morbum difponi ad fanitatem. Contritio igk ’'non paratur folum in recognitione peccatorum amp;nbsp;difeufsione, fed Ö^ alta cogi^ 'gt;üne mifericordix etiam Scholis teftibus: Quemadmodum iam doccmus,Theo« L^g^ ^ Euangclio ueram doceri poenitentiam : Ex lege timor, S ^ 8^ fides,ut credamus minis Si promifsis,terreamur Si confolcmur. Hæc 'Matu dodrina, quod per gratiam gratis datam pofsimus formate attritionem, ib'T*““’*^ ^ontfflfo’'gt;*®»fecit audaces ö^ improuidos incautoscp: cogitat pecca ”’«^ cftgt;ut gt;d me gratiam periraham, ubi quod in mc

. Gabriel difl.i4.q.i.dub.6.7.hb.4.PoenitcntiaCinquit)in incipientibus non* G^t^d. ttif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OMtOT cx timorc poenae, quæ oritur ex amore fui. Scd in

tof ^'^^°htur examore Dei 0^ iufticiac, quibus magis difplicetpeccatum,quia ‘“raUemnS^ iufticiam,qudm quia poenac indudiuum.

'^0Mr7 Scotus dieft contritionem effe deteftatfonem feu dffplicentfam plt;f^gj|igt; fe commifTorumJibcrê eheitam à uoluntatc ad placandum diuinam efffo*’*^ .(j^ beré bic non ad naiuram,fcd gratiam, quac facit bonum uellc uoluntatew, t^*^ ’ lerari poteß,al!oqui error eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

ffftr«! Pil* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pabdenfis diftin.i7.q.i.artaJi.4,DoIor(inquit) imperfet^us didw^

ludenps. dolor perfeflus contritio. Idem dieft,totam uitam hanc elfe tempus ®^j^if* Attritio amp;• fed addit quo ad habitum, Ita uides criam ubi bene loquuntur SophißJf,’^P contrat» ra en contagio philofophfx uentatem coinquinari amp;nbsp;uiuari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^(A

titffrrunt. Gabriel. Inter partes poenftentfx,qux font ; contritio cordis, comw*^ 4.Sf«, dit fatisfatftio operfs,principalior eftuera cordis contritio. Ad cordis mitii fi*»' » • ^‘ nem fequitur remifsio peccatorum, etiam fine altjs,amp; ita fola in aóo f«fl^ ' f.concifi yçj.^ ßj^j contritione non fufficiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., 0(m

vid e hn Pafodenfis Iib,4.d«ftin.i7. art. i. dicit ex attritione pofte fieri lt;®®? litr^iudt, ^^“* ^“^ mané fit meridies, id cft, unus adus fit poft alium,3^ unus cft ‘«P\j^ lt;1* de re» * alium. Ac poteft homo doiere imperfedé fine gratia,amp; elf attritio, poß^’ ^ ^ ' nbsp;nbsp;in ut antis, ^ ^®* gratia,8f eft contritio. Et ita conclude cum Tho.quod idem 8lt;^'^’^

non poteft efie contritio amp;nbsp;attritio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vide Gabrielern in bac materia in 4.diftin.id.q.i.dub.i.art.^e “^.^W’* quod attritio non fit pars contritionis, ncc pofsit fieri contritio, fedfpedr“ gni ab ea. Gabriel ad ueram ÔC fofficientem poenitentiam 0^ remifsioncinp^^flV0eiigt; condudit Scholas requircre confefsionem oris,contritionem cordis, fatispy ^^^j(, operis. Et nota, contritio poteft tanta efte(dicunt) quod tantum dolorem^ ,(fgt; quod fofficit fine exteriori fatisfadione. Ex uerbis ergo Scholarum ^‘^’’’^ n^nflC'quot;’ tiam partem poenitentix, quam ipfx cofingunt, nempe per opera busm non efte de fore diuino: quia non cft fimpliciter necefiaria fecundum feb® y fet de fore diuino, propter nullam aliam rem poftet aut deberet oinftti,feu^ fabiliter cxigeretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^Ujt»

De efficacia pœnitentiç,quomodo placârit temper Dominum uide^ £j,j» De fatisfadione ab hominibus impofita,quant nihil fit, Hieronymus foj jp|cO5' ^°’‘ ^7* Bonauentura diftin.2O.q.4. lib. 3. Duplexfatisfadio,plen3

rum in fcri P*^”^» quando fimul fit fatisfadio de iniuria amp;: damno: Hinc dicit pro n^*'^^^ƒ1 pluris fupi *°»‘” 9/° ^^ aucrfio à Deo,poteft fatisfacere purushomofatisfadionepir*’’ JfH* vam i^ot pfo abjs,propter quod offenfa amp;nbsp;iniuria dia excedit puram creaturam. rMtam, ft^a homo poteft fatisfacere pro foo aduali peccatofted non pro originale ’ ƒ tibi,Bonauentura dicit rurfum : Nullus potuit fatisfacere pro orfgmalipc^^’jj, fji Chriftus Deus amp;nbsp;homo : De aduali poteft quidem purus homo adiuw« ƒ ^ tisfacere, fed fatisfadione femiplena, qux complemcntum recipiMF Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ii^

Chriftus Matth. 4. dicens, rcfipifcite, omnem uitam fidclfom pö^®' efte uoluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j quo’

reemtenUei 1» Poenitere enim eft renouari mente, nouam in Chrifto creaturamii^^^i^ptl e«*gt;tgcüc4 quum non fiat fubito,tribus horis aut diebus,amp; caro Ipiritui refiftat F^‘’^P^h|jti(ï^^ dwrut per igitur difpUceat nobis peccatum necefte cft,femper conteramus t^hquu^^^^q^cSv omwem «i* i'um,^ immutemur oportet. Omnes enimfandide haccamis pug^^^^udi^ ^^‘ font,amp; Apoftolus Roman. 7, Item tota uita Chriftiani debet efte ^’'’’’^.^'qjj qUO® afcenfos de oirtute in uirtutem:amp; afsidue purgantur palmites Patris cffid ’ ^fgO jj^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil cft aliud, quam exuere ueterem,induere nouum,quod eft tranfoKOf^J^jd

iom. ik pŒiMtentia temper durât. Error igitur aliquot ieiunqs utile rei tantx ^’®**’Wgt;* Cololf. j. putare quod prohibeamus iefonia,oratJones amp;nbsp;bona opera, quia neßtsP® durât fcmpcr,Papx aliquot horis,amp; bulbs fidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/mO^F'^

Uatth.6. 2. Omnes fandiorant afsidue;Remittcnobis debita,ergo femptr^^^^yf, gandum eft,ncc_dutn regnum Dei plcne in nobis cft,pro quo ^lidwc F*^/^*

5' Pfalyo. Peccatum contra me cft fempcr,dixit poenftens DauM,fi fcmper,non pfd. jol Poncs ulJam uitx partem fine ilia ultricepoenitentia»

4' Prxterea rede poenitere,eft praccepta Dei implere. Ezechiel. iS. Si impius EZftb, ig. Pœnitentiam egerit ab omnibus peccatis,0d cuftodierit pracepta mea,iniquitatum '’0Qrecordabor,quod femper eft agendum.

5' nbsp;nbsp;Item,qui perfcuerauerit in hnemjaluus er it, ergo uita nofira cß militia iugis montra pcccata,lob.7. ^^ nunquam intermilTa uirtutum exercitatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iot.7.

*• Omnis uita fideiium cft pœnitentia:eft crux Chrifti,non folum in uoluntarqs ’inidionibusjfcd etiam in tentationibus diaboli, mundi, carnis, quin etiam in per« 'fcutionibus 8c pafsionibus. Sequi enim iubemur ferendo crueem, ergo non ftare, W Crux certe durât ufep ad mortem.

^’, ^f^» poenitentia eft remedium,remedium autem durât, donee morbus in^ ‘w, morbus autem peccati durât ufqj ad mortem, infoelici experientia teße, ergo ‘''^per poenitentia agenda, ut defiruatur corpus peccati, amp;nbsp;pereat uetuftas primi ^’’)Cum fua imagine, amp;nbsp;perficiatur nouus Adam ad imaginem Dei.

• Auguftinus totam fideiium uitam, crueem amp;nbsp;martyrium eße pronunciat» 'fnhardus : Stare in uia Dei, amp;nbsp;non proficere, eft deficere, ubi incipis nolle fieri définis effe bonus. Hinc Pfalm.i. Vita iufti uocatur uia, femita, non domus ’‘‘i«us,ut uitam cius quendam curfum SC non ftatum eflc doceat. Sic de Chrifto ®'’inium luftorum archetypo dicit: ExuItauit ut gigas ad currendam uiam,Sed hanc •’m femper currere non poteft,nifi dilatetur cor eius,iuxta illud ; Viam mandate« ^ worum fucurri, cum dilatafti cor meum. Hacc eft illa renouatio mentis, quam poitolusnon intermittendam,ut Schol» impi«e,fed de die in diem,de claritate in ’nt«em,in tandem qu» in Chrifto eft formam promouendam doeet.

uiuam S^ ueram agere, cft animum à uitijs propter Deum fepa« f*gt;afcparatum conferaare,magis^ feparare.Theophor. Qui eft in gratia,nullo omemo cft fine poenitentia, tam exteriori quam interiors quia fanAficac fc ab ’”“ ° ’ ^ ’»«»jnquiMmenroarnisÄfp.rta.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*** foil ^^“^‘^tt^tur uera poenitentia fomno, contra ilIud Ariftotelis : Mifer Sd Pauk . ^ *”** “^’^ differunt, uterque noefte dormit male. Potius audiamus ‘’’orit*'’i^’ ”°” ™anducat. Domino non manducat, qui uiuit Domino uiuit, qui Quü 0 ®™®® morltur.Et cur non firaifiter dicam,qui dormitDomino dormit, do, . ”*“ w’i^omnia,fiueedafflus fiue bibamus,in nomine Chriftiagi.Domino lt;11(1^”^*’’^*^ ®^ Domini parère uoluntati, quod certè poenitentia eft optima, amp;nbsp;à . Y Purgatio eft. Item dormiens uiuit,ergo Domino uiuit, non igitur intcrmilti« “'l^onumopus panitenti».

yifcamp;jfnnm in Compend.quatenus EpiCcopis obediendum amp;nbsp;corum decre« lt;oui,?’'’’“®P^^'PP^®*°***^“P«Ajmfupercap.dedmum tertium. Locos item ^ndid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^**^’***” mundi non fuftulit,fed fublimius regnum ueritatia ^ ”*”^^“’^®’'^’”*®'“o«*ni« anima fubficitur poteftatibus feculijfecundum *'''SSe°*””^* ^^^^’ ’” Chrifto liberi. a. Petri, 2, increpat dominationum con« p?^3giftratu tria fint ex Deuteronomio 17.

‘oiöhj’^?’^quot;^®“*®’'^®^’»» ut non ad ftatus eelfitudinem refplciens fe fubditis ''‘^fîtio'’'^4 ^' Deo,^ femper cogitabit fe miniftru effe etiam,amp; cius miniftrum, ’^ï’ldenda eft cxatftÜamp;ima.Mich.j.Incitentur ut fciant iudicium Principe»;

ÂIicb.7. Princeps poßuht, amp;nbsp;iudex in reddendo cfl. Deuf. 17» ^’'§^j pfit7’’ nomtum.Exod.iS. elfguntur fapientiainfignes,qui praeGnt populo, y 1«■ .,(!)lt; Quid debeat effe in Principe St: ludicc. Pfalm. 2. Erudimini qui ludic^f'

Ida. 2. Populum meum exaôores fui fpoliârunt, SCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi-eßii'

Theophor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pd;,

Quomodo Älagißratus in nouo Teßamento 3udiendi,Theophof. * (iV Theophoretus in Micham cap, 3, Magißraius in re publica *®‘l“’dj,^r corpore humano, non poteßcum frudu medicina adhiberi prius caput fanatum fit, Sicut feré frußra hortatur uulgus ad pic£atcrn,utgt;i P gißratus nullam rcligionis curam habet.

Theophoretus in Micham cap.6,Satis teßantur facrac liters,fi M»?*^^ . punicndis facinoroGs no fahsaut diligens,aut feuerus Gt,Deum P’^^^^^n'^miOg’* cas poenas infligendas, ubi contra gladius Pinehas in feortatorem iram Dei, SCeeHare facit publicamplagam, Geut Pfaf 10 d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ßjctli*

xr. EVISCO^r, ‘fONTIFKES-Sllueßer fecön dus, Gilberts anteauocatus, Gallus, diabolo fe dedidiG^pj^j,^ uante facQus cß furnmus Pontifcx,haclege,ut poß morte torus iHw’dl .Ù)igt; Honorius tertius, patria Romanus, Romx ordinem beatiDomin*^* F ßante conßrmauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^^(ïi^ Innocentius tertius, Almericum damnauit,quód dixeratzIncbanW ,^(gt; tuto nullum peccatum imputari. O cgregium Papam,quaG non «na, 8. Nihil damnationis efle his qui inuti funt Chrifio. Et hoe fit pet ^((HiJ* v nam Chrißifidclis etß peccet, tarnen peccatum illud non imputatur a^.^ßjn* remam. Prxclctßus enim nullum peccatum facit, quod ad mortem duoWp^^iii liter manet in charitate : aut dicat mihi Pontifex illc egregius, quid fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J elicit,charitatem non agere perperam, id eß,non peccare. Sed nihil loK**^ ’ lit peccatum,charitas,tides,ilic Pontifex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jjfjpü

loannes xz.Hxreiicos declarauit cos, qui affirmabant Chrifium ^“«Li^ los nihil priuati habuiGe,hacrcticum item efle putauit,G quis affirmarciipf'’“ p|,lt; lis uendendi,donandi,teßandi,acquirendi,fuopte ingenio fus non compttti lt;

cina in uita Ioannis 22, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fut

Calißus primus inßituit,ut ter in anno ieiunaretur,die Sabbati menti,uinijS«: olei gratia,fecundom Prophctam,uidelicet, quarto njenfe,ft|* ,-(| deci.no, inchoando annum Hebracorum more, uerum poflea mutata fcn*^ ^yj# in quatuor anni tempora tr^nßulit, in uernaic, xfiiuaie, automnale, byt®* ÏJ^i^ bus temporibus ratio facrorum ordinum habita cß,quum antca id quidtm ^ modo Dccembri menfe fieri confueuißet« Tertulhanus Apher buius contt F nus fuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sepherinus,proximus ante hune Calißum, flatuit,ut confecraîioamp;nS“® Vas PUi«« uini in uitreo uafc amp;nbsp;non in ligneo, ut anteà,ficrct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.{^ Poßea conßitutum eß,ut nee in ligneo autuitreo,nec In métallo ob ttiru ^^ porem, fed in auro, argento aut ßanno confecratio fieret, ut in Tribüttnul* menfi Concilio feriptum apparct, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j,ij

Sepherinus ille antecefTor Calißi, ßatuit ut omnes Chrißiani anno« attingcntcs,fingulis annis in folenni die Pafchx publice communicarent.QilO ßituium innocentius tertius deinceps non ad communioncmfolijm, ucrum

Ur ^^'^'^“s oblatos reciperet,partircturcp prouentus Clcrids omnibus uiritim, tuiufpiam phuatum elfct.fcd in commune bonum,

. ®æ ftarim diuifit,Parochias Ô^ Dioecefes foris diHribuit,quo quifep fini« quot;”s limitibuscp contentus effet,

nïfi)\i(,largitio,n«foxof dator,prxbftor uel exhibitor conuiuq» ^®’^f*^^’^ ordines in Ëccleüa diftinxit,quibus tanquamgradibus ad Epi«

(li,f quot;^ 3^'^^r'dcrctur,Erant autem hi:Ofiiarius,Ledor,Exorcifta,AcoIytus,Sub# °nus, Diaconus, Presbyter,Epifcopus.Platina,

’''Dt ^“®‘^ P^pa ad facrificia Gentium dudus, quum infiarent carnifices ut tiliu^ ?* ^’^^*^^'^^^ tnetu perterritus dcos ahenos adorauit. Dein uenit ad Con; MtwMt poj,- ^^^’“'ww in Sinueffa Campaniç urbe cekbratS, fquallidus,dlicio indutus, concilia onin^P®’”quot;’ P’^° negatione. At nemo pemitentem damnauit. Dicebant autem ‘^^‘ ^Plt;fcot ^*’^^’^™^ ’‘’fionc Petrum peccaffe,ac Hendo peccati poenam luiffc.Plati» nbsp;nbsp;nbsp;f *’ *^®‘ ebti ^°’^^^'-æ^ tertius Romanus Patria, magna contentione à Phoca Imperatore fiaru*'”*’*’^ f^^^® Epücopalis Romana, diceretur amp;nbsp;haberetur caput omnium Ecclc ^3iu'”ü^^'’’ P’^*quot;’^*“‘” *“”^ Conftantinopolitana Ecclefia fibi uendicare cona« 8eu^‘ , ,^®’^au» tertius uoluit dedionem Epifcopi â dero panter amp;nbsp;populo

Met d”’'? ‘*’.’‘”’ni fore,fi à Principe ciuitatis approbata effet, amp;nbsp;fi furnmus Pons

1. p ^'^ ^’’ ^rrbis authoritatem fuam interpofuiffet: Volumus amp;nbsp;iubemus, ''»ah ’ ^°P''*^ ‘^^^»fi^P^rattendentcs.non cd dignitaris nomen,fed officij amp;nbsp;labos

Êcd p''”’’“W*d eft,intendere amp;nbsp;curam a ge re. Sic uocantur Philip.i.Aëf.io.qui

’*^ ^P^*^ ueteres idem Epifcopi Ä Presbyter» fuerunt, quia illud no^ Êpjfj ’S’^i’fi’jhoc xtatis.ldem ad Tit,i.foI.ixo.ldemCinquit)cft Presbyter qui PW^c ^ 3'’^^Q‘^3ni diaboli indint^u ftudia in religio ne fièrent, ÔC diceretur in

410» ^™'^«s,nempc ut gregem Domini pafcant.Nota ed de negligentia pafeen« ■»Us •*'?Î®®’’Domini,Ezechiel 34. Pafcua autem funt uerbum Dei,quo una uiui» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;, j ^*dpiritu,Deutc.8. Sic uocantur loan. 10, i.Pet, j»

lt;lt;l)e T**’’’’40’f”» ^fa. ^é, ^z. Nam uclut in fpecula excubare pro Ecclefia Del Url ^°Phlt; fpcculator,contcmpïaior, Ezech. 5. Speculatorem te dedi domui •*4 «ftjÈpifcopum.

pukhra. Item fuperTit. cap. 1. Vbi doôrinam in Epifcopis 's^'^ndamfan^.tati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

S^’^'^°quot;^”’^® ’^ Oceanum fol.147. Qui Epifcopatum dcfydcrat,opus defy* ^j| i non dignitatem, laborem non delitias, opus per quod humilitate decrefcat, ’“«tuniefcatfaftigio, ’’'’‘^e^^”‘ ^^*^^™* Perdit authoritatem docendi,cuius ferma opere défirui# loannes Vuicklephus Anglicus.

'’‘i,Qff^^’’^^’'‘^”^^^^^'^atriarchac, Archicpifccpi, PraEfules,Epifcopi, Archidiaco« 'l|iih«’?’^®gt;^«lt;:^n‘gt;Monachi Öf CanonicibiIurc3ti,Pfeudofratres intro duÆ lam '^ Qusfiores,

BEatitudo uera qux fit, contra lumen caecum naturae, in luminc fidei “’“ primum, Beatus uir,

quot;I 7 Ide Thcophoretum in Poftilla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_, lt;nbsp;ƒb^^

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum praedicare uere quid fit,non tantum ut Iiiftoriam to

Idem de libertate Chrifiiana. Theophor. in Gal. Chrifti pafsio ‘l evfrfl^ turn SC excmpkim,uide pulchra. Verba Chrifti amp;nbsp;gefta/unt exempli

ca,uide Philippum fupcr Matthäum in fine* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i.^^

Theophor.uidc in laudcm Euangdrj.in propofitionibus ad I-W®^2j^ 78.amp;: 75. Euangelium fie traefiat peccatum,ut ipfum tollat, fiCpukh^f^^J'^.|j,e[i)^’ fequitur,quæ peccatum fie tradat,ut naturae oftendat,ut fie fibi cegnits'’^quot;'^jgfJ gratiam fibi neceflariam agnofcat. Lex introduxir,^^ nos obruit peccaW P tionem eius,quo fecit ut ab illo liberari peteremus, Si gratiam tofp^^^^JufP’’’

Euangelium cnim duo praedicat : lufiitiam amp;nbsp;gratiam Dei. P^'', ooiti^ corruptionem naturae. lufiitia ueto quae fit donum Dei,fides fcilicetCto»^ ^g^ Nunc autem fine lege manifeftata eft iuftitia Dei, Rom. y. lunificaiigf^'p^jjnii*' pacem habemus.amp;e. Et 5. Arbitramur hominem ex fide iuflific»i»quot;*f ^ß^ cia,id eft,quae apud Deum iam in nouo Tcftamento,atcp etiam anteualu*^ nj^jÿ ris pre intima radice ponitur,cuius frueftus font bona opera. Conies ho® ^li iuftitiae eft, gratia uel mifericordia, fauor Dei contra iram, qui peccati coin* omnis qui credit in Chriftum habeat Deum propinum.In Antilatomo.

Thcophoretum de Aduentu. Vide i.Ioan.i.dc undione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«bö^^'

Oportet quemlibetfoopte experimento Spiritus fcntire,quod fi* p^'^ tide Theoph.de utraep fpecie, loan. 7. g» Qui obedicrit uoluntati Dd/'? jpiü) num dodrina fit ex Deo uel ex homine. Oportet nos difcipulos Chrito* ’^ doceri,non folum foris Praedicatorum fono,amp; theodidados cffe,ut eftllt;to’‘,|^

Euangelizare,id eft,laetum,iucundum,foaue, bonum uerbum nund«*^^'j^fcO uerbum aliud non eft,quàm remifsio peccatorum,multitudo mifericordia folatio triftis confcientiac,Theoph. Pfalm.jr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, y|ii,ilt;’

Dupliciter apprehenditur à nobis Chriftus in Euangelio. Primo,ut quo credens habet omnia,fouet fidem noftram,amp; ueré Chriftianum cfficn»^^p0f(’ do,ut exemplar uiuendi,excrcet in te opera uitae amp;nbsp;charitatis. Porto pi'i*’’^^f(fli tet Chriftum apprehendere ut donum Dei,certifsima perfoafionc concept^gjjßi, mortem,uitam,amp; bona omnia cius tua quoep effe. Quando fic Chriftum rippet ut tuum falutare,apprehendifti,tum apprehendito ut exemplar,temetpm* pbÜ» epera charitatis preebendo, quemadmodum Chriftus fois opcribus fetU''’'

Philip. 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^f(lt;

Hieronymus Galati.fol.8t» Grande periculum eft in Ecclcfw to^’^qyo'i interpretatione pcruerfa de Euangelio Chrifti, hominis fiat Euangelium, ’ peius eft,diaboIi.Vide de uerbo crucis Theophor.in Pfal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^jdjifl'

Euangelium annunciatio gratiae per Chriftum promiflum,amp; iamexn^^pj Eft uerbum bonum amp;nbsp;foaue, Dei gratiam amp;nbsp;peccatorum remifsionem R^Ä ftum an nun Clans, uel eft nuncium,quod Chriftus in cruce pro nobis f’tis‘^*,^{(i/ faluarit populum à peccatis: qui dabit mercedem credentibus. Si ü compd’ mus cum co,conrcgnaturi fomus.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PVKGATORIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXH

xéj^^’”'* ^^^ Goliath,id eft,peccaro,morte,diabolo,flC ufneat, eaep uidoria ’’^n ^‘‘I'’otinpecati8captiui, morte puniti,a diabolo fuperatifunt, citra pro^f ^ öf “°”’”’ ’^crita liberauit,iuftïHcauif, uiuos Ö^ faluos fedt, pacem confeientija ^dfo^^^^P^^^Popo^o*quot;*^®^**®®’» undeperpetuo lactemur, modo in hacuiua ’Iiïr^ • nbsp;nbsp;’”'’’*»‘ï*” certé fiet,ut cognita magnitudine fld muititudine mifericor#

*'’!«m ^^’’‘^o»Pgt;’‘ftlt;oani uitam odientes,nouam per datum fidei fpiritum, ftre«» quot;fuol *^'^^'^’^^”^° ‘^ooformes in paftione.ut 3^ in gloria coregnemusJtem fac *‘ßc$ Â**æ ^^‘P^*^ Chriftum promiflic amp;nbsp;exhibitio, eft bonum gratis nundum, (ipoftüli reudatse mifcricordiç:eft gratiae benedidio.

^naf ^”*'’^ ’®^“ 1^°^ fumma eft,ut credamus lefum clTc Chriftum, illiurcpin-# fttL^“®”’»P®®onem,refurretftionem,non aliunde petimus qua'm fcripturis fa?

^and *^^'^“°*^ ’0 nomine Chrifti remittuntur peccata,ideo primum Icx prae* ^u» ^^quot;^^^’ peccatorum magnitude amp;nbsp;enormitas nofcatur, amp;nbsp;morbi periculd •iiiiö***j?®*^“‘’®^ homo fe amp;nbsp;iuam calamitatem norit per Iegem,tum Eqangeli? tün „ .‘^f^*^ udut capto St triftijlactS nundum de certafui hberatione Öd perpe? ’’^^paarißU

n’’quot;hom Dei incarnatum in remiftionem peccatorum,fecundum promiflic Patribus fadam.

damn. 'æP’’æhi“’oncintcHigimusquofdamalios feripftiTe Euangelium quod* •lanà p ’*y^’^*^®°P’8^*’ eiwt Euangelium Bartholomxi. Hieronymus citât E* 152 V^^’^”‘*oum, Alij Nicodemi Euangelium,quod uidi Auguftac, Anno Ob/i j*®^^“^*^hium hb.a.hiftoriac, ca.26.de Canone fcripturarum, de Euangelio

, y^ynus PUtonicus, lulianus Auguftus calumniati funt Euangelium 32 ^8lt;i.qua0fintbpa

’crum o^P^®*’^’ P'° mortuis orare non eft pratceptum Dei explic/tum, uuït nos Pfrup ( ”* ’Soofarc.Certum eft refurrexifle quofdam,qui finalem nondum acce #11 '”^’'ham:otareigitur potes conditionaliter,fi anima fratris in eo ftatu eft, Cs e?f' ^quot;^^ ^ nobis,efto ei propitius,at in re tam incerta anniuerfarios perpetu* f'^^fï non eft pium.

^uthoritates pro adferendo purgatorio funt Concilium Florcntinum fub Eu fijp ^'’^’^^Theodofio Imperatore Gr«co,quod Concilium ob peftem à Ferra« jf’rentiatn translat n eft,prius à Bafilea Ferrariam. Vide Platinam in uita Eu«

*“’•' ^i^^dere coepcrunt,Splritum fandum à Patre amp;nbsp;Filio proce ■ w sfMovnop eire,Pfal. 65,Tranfiuimus per ignem Ö^ aquam. Matth.y.Efto con« ji 'ensadueriario. amp;c.Cor,^.Si cuiusopus arferit,amp;c,Vide Marc.^.MatthgtiX» l'stuninechicnecin futuroremittetur.x.Macha.ii.Non eft in Canone,uide re ^,''3nesTheopho.propofitione.37.Canon MiftæîMemento famulorum tuorS, (li,/^P'f’^^lt;*«nt€umfigno fidci,ó(: dormiunt in fomno pacis, hoc refertur ad r'ï^Diluuntur hi loei à Theophorcto in adis difputationis Lypficac.

#gt;tinfl ^^°'f*^^'''*P^”’'’ *°*^ “^^ habet de Purgatorio,quod aduerfus content/? #nd .p®””®” ^^* ^^ coelo,infcrno,credit tarnen purgatorium effe,tantum con ' ^fupradidis fcripturis non probari fatis purgatorium.

^^8^^tP^''g3to''”Jm.Thcophor.in Pfal. Quare pro animabus oran '^^Tliecphor.in reiolut.

L fsim.Êj. Per ignem.amp;c.Nihil loquitur de Purgatorio,fed de perfecutionum »'Jfttiam Pftl.iöUgneme examinaftt.PfaI. zy. Vre renes meos,ltem.». Pet.i.

quod per ignem probatur.Tropus pccuharis Scripture eft,ut per Jg**«®.®^*^^,(1 tribulationcsintclhgat.VideHicronymum in Hieremisc ThreniSjCapi.i'^^ Papiftas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,

2. Ecclefiaßcs.4. De carcere catenisep interdum quis egreditur ad reg*’“ ^^ amp;c.Eccius ad probandum Purgatorium toriit.Refpon.Si quis cxpendittcxi« gt;^ det protinus,qu0d Sapiens Icquitur de uanitate huius mundi fluduantis,qii°**

fu uertente is qui nunc feruus eft, fit Rex,amp; qui Rex eft fit feruus.amp;^c , j( 3. Matth.j.Efto confentiensaduerfario,non exibis lilinc,donee.

poteft inteliigi,utMat.i.ut non fcquatur quod fit exiturus poft folutionenijedio 0£f non exibit,hacc Theophor.hadenus:ubi per carcerem quidam intdlig**quot;* P^ gatorium.Refpon. Auguftinus exponit de inferno,amp; nunquam egreffuro, ideo thoritas fit dubia. Chryfoftomus intelligit per carcerem pracfentem uita«» Ambrofius per carcerem purgatorium intelligit. Practgcauidcttxtus nexionem.Chryfofto.ä forenfi ftrepitu litigandi abiterret in hac uita,nec de W uita ulla eft mcntio,id quoddarius.Luc. 12. locus concordans dabit, amp;nbsp;fernes ^ pofte intelligi purgatorium,quia dicit de confentiente aducrfario,â: diircnt*^’j,| lens diftentientem damnabiliter amp;nbsp;contra Chrifti prxceptû peccare,quat ptnH* ad infernum non ad purgatorium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ 1«Enchi. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Locus,1.Corin.3. ApoftolusIcqui uidetur deigne conflagrationisK^ . t4t67,et lu mi iudierf. Auguftinus tropologies intelligit de igne perfecutionis temper’“^' ’ u.iie cimu maxime probatur fides,ftf Hdei do carina, amp;nbsp;quaccunep fupcr hxc xdificantuf» D« api, ^^ Id Matih.ix.pro ftatuendopurgatorio affcrunt : Peccatum in Spititu*” w ^nxl* remittetur neep in pracfentifeculo,necp in futuro.Sed nihil facitad rem, no” Lp fequitur;crgo eft aliquod peccatum quod infuturo feculo remittitur,quod non quot;^^^ coelo,ubi nulla eft in beatis macula,nec in inferno,ubi nulla redemptio, ftÇ*^ quod tertium efie, ubi peccata remittantur,ita Gregorius ratiocinatur:hoc friuolum eft,d^ indicium non intelletftae Serfpturae. Lege igitur cpitomtn^^jfyj Marcum cap.3.amp; fanum habebis intelledum huius uerbi. Nam quod ^?^fX^ ait,necp in præfenti, neep in futuro,loquitur de feculis,amp; non funt plura nbsp;nbsp;jj ({ fens uita amp;nbsp;futura,fignificat nunquam remitti;hoc darius ait Marcus:No®*® miflionem in aeternum-flCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^lt;

Matth^i.eap. tS.de duobus feruis parabola,quorum alter conferuo do*” (gt; luit, nihil aliud uult, quam remittenda efle quae in nos fiunt, amp;: Patrem noß*” mifturum.

Auguftinus receptacula animarum abdita efte dicit,amp; remota à one.Communis Dodorum fenientia,eafdem efte poenas purgatorq 0^ ^n^^^ quod différant aetermtate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pji

Scriptura defcribit poenas infer ni efte, Tur bat ionem,Pfal.i.Pfal.iogt;^'’''Ùj!) uorem,inlob. Horrorem,Lfai3c. 28«x,Theftalo.i.Fugam,Pfalm. 2,ö,óf«i*4’‘ Deutero. 32.

t. Quod uita h^c pracfens fit ftatus fiC tempus merendi,dif demerendiAJ ^hi ueniali peccato aot mor tali, tarnen contrito decefferint, in purgatorium ’^^jjii amplius mereri non poftint. Albertus Magnus putat animas in pu''8^^°%, afthgi minifterio cacodxmonum,quia dormiunt infomno pacis, iuxtaCand^^^^^i 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Animas purgandas tenent noftris fuffragtjs poffe iuuari. Authoriwst” .^^ Auguftinus lib.9.Confeff(onum,pro matre amp;nbsp;patreorandum petit, amp;: mille amp;nbsp;plus centum funt quando hoc fecit.Mater elus Monica(ut iDic fc^P / moriam fui ad altarc Domini optauit,atcp idem ab Ambrofio fadum ®^ff’ i^KHi*

^y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PVRGATORÏÖ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXM

^? Enchir, cap.io^.SufFragia uiuorum profunt hiXqui dum uiuc ßamaf ^* ^°^*’ poffent prodcffc,mcruerunt.

^^^’nius ij*”‘^’^*‘ApoÓoloruni effetraditioncm,ot defundorum memorfam ^'°^'ntuiuc ^”’P’quot;'^cenusiërmoncmfcnpfit,cui Citulus eft, Quantum defundta °P*^’*’^^’ alkgat locum ex Macchabacis^aliegat Dionyfium ’'’''lt;m Q ”J’^’P“c ultimo Ecckfiamce Hierarchie,Gregonum Nazianzenum.Io '^'obiiu Tg ^7°*?**™»Nyflènum, Athanafiuin,Bafilium.Fadt ad hoc AmbroGus ^''8odeS '^^^^^^^™P®f’®o^gt;ö^habetur ij.q.x.Grcgorius Iib.4.dialogorum» *'’**njyfi^quot;‘®’“^» li.2.paite. 16. Rationem fumunt ex natura charitatis amp;nbsp;cor *“^“* ’” charitate SC mankrunt membra corporis myfli* l*tdbij|!AG®*^*^P*’*“’hbuicumidutt communicant, pofTunt iuuari noGri# ^niod^^ °*’”’^*”»R“‘a ^um uixcrunt, meruerunt ut poft mortem iuuarentur»' ^D °*”^^’^'^*’*’^^^P°”^^^'^’‘^“‘’ *” unitate Ecckfiac per charitatem man^ *^P^*^^^^-^®°^ quot;'’«ïfeïunt membra etufdem corporis Chrifti;igitur meritunt Wliii»6 - “^ ^^’*^“’**»P*’^ quam manent in ftatu uitæ,in quo uiuorum opera Vid j*^*^'’^* ^* ’” corpore naturali inter fana membra*

^0ü' * , .P^’S’^Ofto amp;nbsp;fuffragqs animarum Canones dift^if.ÖC alias amp;nbsp;cadent '’p.tem **'”’^^^®^‘^™*ßt ^‘ Qw^h» de peeni. dift. 7. in fine, nullus,6C. i^.q.z* ^oiM ^’^’P‘’binjac»cap.Non xftimcmus. Et de cekbratione Miffarum, capi, . in finc,^ Magiftrum lib,4.dift.45.

^^“^^^‘® Apoftolijfermo.dc igne purgatory: Ille ignis (inquit) 'wiaut^'*^’^—*^**^*^’^^*™^^^^^^’’^^^^^^^^”^’'^ ^ ^^^ fcculo uideri auc ’’lt;0^’?’^ ^'^'^° deuarqs quaeftionibni, qap. Animae à nobis profeeftx, ubi ’'''’'Der r°^’^’henaamp;horribdis quxftio eft,^ hominibus abfeondita: none^ ^^nius * ^^’^^ redire quenquS inde,qui annunciaret:Tamen ex Scripturis di# ^'^^’*°’^^™ animae inferius omni terra amp;nbsp;mari exiftunt,ut inquit PfaL ’gt;pete^*®^*“’®‘bramortis0f inlacuinfimo, EtlobJn terram tenebrofam, âd ’'tttlq ^^'’hs caUgine, In terram tenebrarum xternalium, ubi non eft uidere ’‘’^emr ®*^ *’”^“‘ hominum» Animae autem iuftorum poft Chrifti aduentum SC 'ƒ ^’^°^ ^*^ ^^^’^Q”^ ’”‘''^”^^ didicimus)in paradifo funt.Nonenim pro^ ^ ^’'^Q^^®animamChriftusDeus nofter Paradifumaperuit,fedetiam ob 'dhiv *^® hmlt;^oruin animas. Hie nulla purgatory mentio,fed, tantum codi, kab^?’“’®*”»9«ii»^« ^uhe amp;nbsp;Abraham 8C mendico Lazaro, dicit Dominum gt;111,0 fl*®'’o^uwn’,ficut amp;nbsp;de decern uirginibus amp;nbsp;alqs parabolis. Non enim W f '®^Lazari exemplum,Lucac. id* Item quum Chriftus hace loqueretur, , '»nianguis agnitoUentis peccata effuius erat,nec aperta Paradifus,amp; nondum ÏiGf'^^''^®^ precatores fecundum Athanafium, quiputatin iudicio pri^ ^®‘ ^^no^um ad premium,malorum in gehennam diuifioncm.ChryfoGomui f ^?^^ Sermone de diuite Sd Lazaro tuiffe Gmilitudinarië didum in para« gt;nbsp;“Cet Stholaftici rem effe geftam fyllogiffent.

L ^’pnion codem loco per linum Abrahx intcUigit calorum regnum, per dlud iJ’^j^O^rouideritis Abraham in regno Dei. item Mat.8»Et duos fines ponit, infernum,ex loco Lucç.id.

*’*tt h ^’* ^^’^’o^^tb ’’' *^8*^ Turcarum Aroarafecunda,tantum duos fines po? ’p«torum ignem perennem,bonorum gaudia acterna Paradifi.

'W h ’’'*^^’^“’'' poft*»ofï®® retribui premium uirtutl Gancdem,'poenam uk P’^DnamtalkgantRabi lofeph Sakmitanum in Horto nucis,

kif r j ^Öinus in Enchir.foUzy.Purgatorium effe ignem dicit,non effe incredk ’'^nibd définit»

^th^ys inSymbob fidei CatÜQÜcse, pooit duos tantum fioeszqui bont 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* egerunt

lOCI COMMVMES «gerunt, ibunt fn uham «temaro^qui mala,in ïgnemxtcrnum.Htc noB^ F tq mentio,

Athanafius. q.25. didt: Illzqux apudtcmpla Ód tumulos adumbrationcs ÖC uifioncs,non per animas fandotum Hunt, fed per«® gdos transfigurâtes in fpedem fandorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j (ylfj

Si purgatorium diet neceflarium.pro purgandis qui hincuel peen’ ‘’^(p non folutis difcefferunt, fuiffct fané in lege ueterinon minuiquàmin® ^ nufquam legitur quicquam,nin de poena xtema.ô^ ulta aefeeuritate deena«n ^^pij geyrus tarnen audet etiam purgatorium ponere pro patribus in kge Chrifti, ex fomnqs hominum nugadlfimis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pcP’i

Idem Schatzgeyr fatetur palam Luc«itf.tantum duo loca haberb“ infemum pro imprfs,Sinum Abrabx pro pijs,contra Stapulenfem.Li“^”^^^ lÿi» hine non fequi,quod Chriftus neget purgatorium.Age igitur,prefer pturis,ubi habeatur purgatorium,locus médius inter internum ó^corluD’,r k|gt; ultam,0^ uicifti. Vide Chryfof.condone,z.de Lazaro.fol.s^.animas non on j|(, lare.Cy pria num uide contra DemetrianS,fo.i5i.QijandoifihinccxcefluO’ nullus iam locus poenitentiae eft,nullus fatisfadionis effedus efi.amp;G

Galan ^.Operemur bonum dum tempus habemus.Ioan.p.Venimor^^^ do nemo poterit operari, Apoca.Opcra eorum fequuntur iHos.Heb.S-d’'^ 7^ omnibus feme! mori,port hoc iud]dum,ddn finis,Galan 6. Quacuntp no ^yl nauerit,haec ^ metet.z.Corin.^.Oportet nos manifdlari ante tribunal recipiat unufquifep prout geffît in corpore,fiue bonum Cue maluni.lllua * flat. 11, Lignum ubicunep ceciderit,ibi erit.amp;c.

ApoftoTus Tit.i.iubet nos pie uiuere in hoc feculo.nemo igitur diffrf* uitamulqjpoft hancuitam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^01

Ad argumentum,neep hîc remittetur nequc in future,refpondet ^^jj^pt? meIita:Ex negatiuis nihil fequitur,et fit fenfus,quali quis dicatfterili:no0pE|^ hie neep infuturo:ibi nonfequitur,quôd ilia fit pariturajed potius quod lt;^ fit pantura,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^iû

lus Canonicum difl.ij.ca. Qualiter.abutitur loco Matthäi, neep bic ^jj« futuro,adprobandum purgatorium, ÖCintelligitquafdam culpas in hod^^ Jji mitti,quafdam in futuro poffe relaxari.Baccho tarnen poli difputationem r®“ .j, infententiam Papac de Pur ga tor io, £lt;; torquet hune locum Apocalyps ^7 Quantum glorificatfe.amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^ Richardusin.4.difiin.45,dicitSinum Abrahaceffecoeló Empyrd®’'‘^ in.4.dift.xi.Licct animas in charitate decedentes,que non explcuerunttowgt;’’r^|, nam fibi debit am in hac uit3,iuflidæ Dei confonum c ft, pun in poft hanc uil’®’ tarnen poena xterna,fed purgatoria.

Hieronymus Tomo.^.fotui.infinclefaixloquitur de igne qiKxJ”®’” ^t opera peccatorum,tamcn Chriftianorum,probentur ÖC purgentur. Cï«etü® facit mentionem de igne ucro purgatorio poft hanc uitam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 4,

/«* Auguftinus in Ènchir.cap.óS.amp;f.d^.fic loquitur de loco Apoftoli.hCoilt; ' ‘’peri ut nihil de purgatorio adferat ccrti,in dubio relinquit, num fit poft hanc uió'u torius ignis, amp;nbsp;de auro amp;nbsp;gemmis, amp;nbsp;ftipula fie loquitur,uî per aurumintd'jL quae fuper fundamentum Chriftum fimpbeiter zdificantur, ut fi propter Chrd facile deferucro uxorem, liberos, bona huius fecull etiam mihidtleóa,ingrutj^^ morte amp;nbsp;tentatione: per ftipulam alias cupiditates leuiores quibus bxteOjU^i^ ^ buscp mundi,ut rclinquam quidem,fed anxié amp;: difficultcr,tunc perfecutio aO’ fit ille ignis,qui probet opus,id eft, cogitationes, defyderia amp;nbsp;ftudia oftum merit tentatione, damnó patictur/ed fictanquam per ignem/d e^’^“^y,;

^'^'^^ **^^ ^’^’* afflidionisjignis nihil tentât,fed animus ptfftatlactus,ut e« * A^ ^'^ » poffît cuidenter concludi de purgatorio.

fideiin hislocisfundatus de purgatorio, non B^ igt;^’quot;’’na^umfenfumueritatem Odei torquere,ßcut de carnis refurredio» “«)5,non licet uerbis Dei alium fenfum adferre.

V^’P!^®”®’P*^® ^‘‘^*^*^”^° purgatorio, locum ex Zacha.9, profert, ubi aft: ^W(pinfantine Teftamenti tui emtüßi uindos tuos de Iacu,in quo non eft a« ^kL’^®*’*®®**»®®^o®MW”’caiu^pcrpendens cfrcumliantiasÆmififti, non fgi %”™^ *^ï*JI’gitur,ubi nulla rcdcmptio,inquit.Vindos,ubiIocus pœnarû inf kamp;'*u^?^®*™quot;’'P®na eft.ltem,ubinoneft aqua, acerbitatem poenae intcUif f-Hic infert Prophetam de purgatorio loqui.

^iii^^^P°'^^^'^b3deö nihil de purgatorio loquitur hk Propheta, ut demirer ui# Iib{,j^’*’®’'^uïgaritcr dodum,tam ftupidê hocabuti loco. Nam de inferno 5C ®^^’’^’^ P^f Chriftum aperte loquitur,dicit enim paulo ante : Exulta ïiiiijif’\^5*’’^*^Oquot;”*nu*nuncwiSionamp;Hjerufalemaducntum primum Regis kßM , ‘” quanta pcteftate à mariufœ ad mare fit regnaturus.Protinus facit A« quot;WadChriftumFthomDei:

^I 5’’^“°^^^f’®guineïóCc.Vbipolcbcrritnfe uerbis beneficium id ingent W'f ^^i^^^^’ languincm nobis prxftitum perftringit,nempequódinfanguin6 ^^ h*****^ ^ tedemerit fuos alioqui çternum perituros à carcere infemali/n quo, quot;’°”*® Chnfti à peccato, morte amp;: inferno fumus redempti,fine morte Sj. ”’^^®8‘iineChriftinouoTeftamcnto,ïmpur^fll^ mortis rei omnes fueraf ^’tnnandijfed (anguis Chrifti nos purgauit,per quê, ut aft Apoftof Hji^ °’3‘Cphf.i.Colof.i. habemus redemptioncm,per fangumem ip!ïus,rem^niof %^'’'^’^^’ ^*^^*^’® gratis fuxLoquitur autem amp;nbsp;de patrum ante incar# ^ ”« Chrifti carcere,ubi fané pcrmanlilfent plt;rpeiuo,nifi fuper eos Chrifti fan# ^in?°''P'^°'^”’’“* ^ ^^S® Mofi,fed Chrifti effufus effet,qui unus uindos ex Ia# ' ^tó eripuitjubi certe nullum eft refrigerium,quod per aquam intellfgitur. j htïi'^’^^tit bte Hieronymus.In fanguine(inquit) paffionis tux,cos qui uindi Itafj, j^'^^nebanturmfemi,in quo noneft ulla mifericordia, tua clementia libe^ 1^'fta 7^^**’'f’*'g‘‘**'® ’P^^ prædicens paftionem ait Matth. 20.Hic eft calix noul ISh*^ ’”*^®^®lt;Ilt;Blt;Hieronymus:inhoclacu inferni morabatur diues file quon# Liti ^‘^fP^f«us,cuius lingua magniloqua poenarO exurebatur inccndqs,0(: in tan# |i|fci?’”‘^’^'batuUa aquarum refrigeria,ut extremi digiti pauperis tindi in aqua

^Mi! ^^^^ fatisfadio amp;nbsp;fandificatio noftra,Efalt;. $5.1,Corin. 1. Ergo nullum V y?”^.“’‘’”’purgatorium,0i;ftatfcntcntia: Quimorttur incredulus, damna# ^’ ^ wei ultimo, Qui crcdulus, faluatur » Quae autem de iufticia diuina com# ^*“^’“.^*6«^ ‘’P®'^^^^* aliqua poena,quae hic non eft lata, fine fcripturis ra; Sto^’J^ÎÏ’**’*^* dicitar,quiarepudiat hxc blafphemia uirtutem crucis Chrifti, %a R ®“*’’uft*™ gratiam paffionis Chrifti, Ô^ fatisfadionem fufficien# '’’*’fr fi ^^**'bChriftum cum ludeis rerjciun^quia fi operibusullis aut paffionis ^ M^*^'”* ’^^‘''^’^ mundatioà peccatis, fruftra mortuus eft Chriftus, ^t^^^^'^^^ï^f^^^bnon ad plenum redemir,non fatis mundauit Si purgauitfan ^Muo quid impium magist*

^D1 ïæ ’’““^Porgandos ingratia confirmatos efle, nee porto peccafe, hxC ^™^'* *” uniuerfum peccatum,quï fieret,ut poena amp;culpa xtemaref ''’’*«11 j quot;***”*P®”^‘* poenx non remitteret mifericordiftimus Pater,qui prO* ^itei^'^’^*^^'^^*’’^^'” 3“®”’ puniendumfficut ipfi fatentur, prout ultra meritum ^WV ^^^“‘*quot;’»«8”’*®^«*quot;’ «ft auaritiÇjô^ pars efticacis illius erroris, de quö ‘*’*lt;i.Si aliquid aliud purgar,ergo languis Chrifti non ad plenum purißeauf r:

quoduel cogitate horror .Item Chriftus eft in credcntc,ergo Chfifiusinpi’f?' urn defcendcrct.

Vide HieronyJn Epitaphio Paula: matris. Non moeremus quod Deui” ’ ^ mussed gratias agimus quod takm habuimus imo habemuJ.Deo^”* u uunt omnia,amp; quicquid reuertitur ad Dominum, in familix numéro w®!”* u quanquam iUiusamiifio,coeieftis domus habitatio fit, quae quam diu iolt;®fP‘’L|i’ peregrinata eft à Domino,quefta, lieu mihi,quia peregrinatio mea proîon2Hj bitaui cum habitantibus Cedar, multum peregrinata eft anima mea: nec w’^^^iji pianxeritfehabitarein tenebris,hoc enim Cedar interpretatur, quo® ®“® maligno pofitus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ii*

Paulus Chriftiani mortem dormitionem appellat. Item fanâi fimibtf^ f^j,j) ronymus ad Occanum in Epitaphio Fabiolæ,^ in Epitaphio N«pona»^'^ ÿiif mus ad Theodoram in Epitaphio Lucinq Beihici. ideö mortuus eft, “1®°^ |ii!lt; morte moreretur.Aduerfum mortis duriciam ÖC cruddiflïmam neceiß^^ folatio crigimur,quód breui fumus uifurl cos, quos dokmus abfentes. - ƒ mlt;Ms,fed dormitto amp;nbsp;fomnus appellatur,unde amp;nbsp;Apoftolus uetat.i.Thd‘’' dormientibus contriftar/,ut quos dormire nouimuf,lulcitari pclTecredim^^. u

Eodem loco Hieronymus:Nos dolendi magis,qui quotidie *^’quot;’“^Üü^ peccatorum,uitïjsfordid3mur,accipimu$ uulnera,6cde ociolo uerbo Kö® mus rationem;ilk iam fecurus amp;nbsp;uieftor afpicit de cxcelfo,amp; fauctlaboranti^^dis

Hieronymus ad Paulum fuper obitu Blefillac : Poftquam anima h*^®®^ abicifta ad fuum rcuolauic authorem, amp;nbsp;in aniiquam pofieflionem diu pö^^ confcrndit,SCc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjpn^

Hieronymus illic, Fkuit Suf lefus Lazarum,quia amabatinuffl.Wtgt;’’'^y5ï’ eft filius,durum quidem,fed tokrabilc,quia fuftulit die qui dederat.Hie^^C Paulum;Confydercmusquid ethicusilk Pfalmus fonct:Iuftus es Do®'^ jg^ iudicium tuum:Hocnon poteft dicerc,nifi ilk qui ad uniuerla qux pa»^. ?^ cat Dominum,dC fuo merito imputans m aduerfis de cius clement;ag^°^'^. ƒ ultarunt filij luda in omnibus iudieqs Domini. Si luda confelTio imerpf^^’W tens autem omnis anima credentis eft, neceft e eft,ut qui fe credere dieft m omnibus Chrifti iudivqs gaudcacSanus ium,gratias refero Crcatori:f’M^ in hoc laudo Domini uoluntatemtquando enim infirmor,tuncfortis fpiriius in carnis infirmitate pcrficitur.Patiiur Ö^ Apoftolus aliquid quod® fed dicitur ei: Sufficit tibi gratia mca,quia uirtus in infirmitate perfidtuf’

Chryfoftomus Homilia.i/.fuper Hebrazos.Morimur quidem,fe^^,^^J(ji'' nebimus in motte illa,quod etiam neep mori eft.'mortis enim tyrannis Öt uera eft ilb, quando nunquam petmittitur mortuus ad uitam reuerti. poft mortem redeundum erit ad uitam meliorem, non eft mors illa R^ ’ ^juiC*

Cut dokmus quenquam moriuumtAd hoe enim nati fumus, of atterni, Abraham,Mofcs,Eiaias,Petrus,Iacob,ÏoanMes,Paulus uas ‘*^ pjfti v per omnia Filius Dei motluntur,ÓC not indignamut aliquem exire de ^°’h(or ad hoc forfitan taptus cft,ne malicia mutarct mteUedlum eius.Placiuef’''J^^j^i^ ma eius,propter hoe propcrauiteducereeam de media iniquitate,nclö*’g nere deuqs oberraret anfradibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ((tU^

Dominus uitat amp;nbsp;necis,cul omnia obcdiunt,qui uerbo omnia racep Dominus,moriuus,amp; tu mclioti quam Dominus conditions c^^^.^ jj() r feruus fuper Dominum: uide pukherrima in Teffaradecade Theopu® lt;^ro«2o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joZj

CONSOL ATORI A PRO MORTE. CCCXXV J‘'''^’pceflam xternus ignis aeftuai. Nos quorum exitum angclcznm futba compta* “■^i^uibus obuiam Chrillus occurrir,grauemur magis,ß diutius in tabcrnacub ifto

®*ti* habitetnus. Quia quamdiu hîc moramur, peregrinamur à Domino, d’aiiiai

do ten cat, Heu mihi,quia peregrinatio mea prolongataeit a me^babitante J” babitantibus Cedar, amp;c. Si Cedar tenebræ funt, 0^ mundus ifte funt tenebrae, lucct in tencbris,amp; tenebrac earn no comprehipderunt, faueamus B’efiilx ®‘“æ,quac de tenebris migrauit ad lueem.

Siuiuentem crederes nliam, nunquam plangeres ad mehora migra{re,hoc eft W per Apoßolum fuum iußerat uitat ac mortis Dominus, ne pro dormienribus ''‘imilitudjjjgn, Gentium trißaremint Vide Axiochum Platonis, de contemnen# ’’morte.

Ante Chriflum Abraham in inferno,poft datum Chriflum,Iatro in Paradifo« hcob fleuit lofepii in facto,quando uenditus eft Hifmaelitis,congregatis ad fe ®pmquis,f onfolari renuit. Genefis 37.

•niT ßP^*^’’ ^°”’^quot;^ ^^““ Mofen, Aaron,triginta dies, Numc.20» Pafsim inue^ • ‘tflamento obuiam fiere mortuos,

Wephluxit pattern Jacob magno plantftu.yo.dies in Hebron,Genefis,5^. Abraham planxit Saram in Hebron,in terra Chanaan, Genefis. 23. « ^56’”” i?.Vniuerfui Ifrael planxit Samuelem.

’ne *^*®*^®P®fHieronymuro.IacobIuxitlGf€ph,quein putabat occifum, ad ad inferos defcenfurus, quia nondum Paradifi ianuam Chriftu* 'ubi^V^*’”^^*^*^*” fl’’™®’«’“”’M”*” rompheam amp;nbsp;uertiginem pratfidentium Che^ Îud’^t^ ^“® extinxerat. Vnde Óf Abraham, licet in loco refrigerij,tarnen a«

«otQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’•zaro fuifie fcribitur.Dauid iuftè ficuit fiiium parricidam. Pecca:»

’^ms nbsp;nbsp;nbsp;’’^onui funt lugendi,uide Chryfoftomum copiofé. Alofi QC Aaroni plan

^«ïnpfï^’ ”’°’^* exhibitus eft. item in Adis Apoftolorum, corrufeante tam 'mjotephano fecerunt plandlum fratres Hierofolymis, Ado.S.

^«St 7'^’^’?^^’’^^’ repetitor in Setipturis fuper defundïis,fcd Hieronymus aie

* fpnano, quod intclligendus fit planôus magnus non in plangentium exani^ ^3r nbsp;nbsp;f'^ *“ pompa amp;nbsp;ornatu funeris 6d excquiarum frequentia, fic Mofes ÖC ijj( ƒ'ï ^’^^^nt, Mofes plangitut, lefus Naue non plangitur,nota myftcrium : in ^mf^ H 7°*””^^ ^^^ peccato Adam tenebantur fub Mofe, ad inferos defeende« ’lot’HAH ^™*^^^^”^°®(equebantur,NamfecundSApoftolum:Etregnat ÏDu* n fl^ ^^'^ ’‘^ Mofen, etiam fuper cos qui non peccarunt« In lefu, qui eft 'La^ ft ®“^’‘“P*’®‘^» Nam in uero lefu,id eft, Euangelq angelo,per quern , Hus cUapertus, mortem gaudia profequuntur, mors ui^a eft, perdidit uim

Hntm’ °°” P^^^ ®^“’ ty tannis in nos quicquam, fi fumus fub lefu per fidem, per ®* ’««1«^^”^’ ”*°” ^^ ^’“’ innoxia,nempe tranfitu^ûd immortafitatem: manet tan* ”^ *®' ^^^ Umi ”’ j nobis pet mortem Chrifti fada eft dormitio, fic uocat Didy* *• •«dtb^^r ^^*®»^*® omnes Paulus, amp;nbsp;Chriftus Luex s» Non eft mortua, ’’fjObXltas cauff^*^* niortem Chriftiani fratris uocat dormitionem f Refponde^

Murinrquot;^'*'? ^’^^ inSpe cxurredionis,uiuit,quiefcit duntaxat,fic Chriftianus ’’faSut 01 , Ïf!^**^^®®quot;»^*»™ certam habet,credit enim Chriftum refurrexif* ’' in do* ”^^ ^ ’P^^ “^ membrum caplti certo iungetur.

1 '’wtw, ’^””'”*® uigtlat anima,in defundio Chriftiano ipfa anima etiam uiua non

ftior quam ante,fie defundus refurget corpore puratîfsïmo,agilï,imnioftâ gt;nbsp;j^r . ris dotibus glorificato, uide Paulum. 1.Corinth. 15« item non dormiW“ ^put iaceamus,fcd ut fomno refedi refurgamus, Ita moritur homo corporaW®^» ^,0 femper in terra corpus iaceat, fed ut refurgat cerio tempore, amp;nbsp;in stt^f'’“ ®M«»» anima uiuat,Gcrfon,Somnuscftcurarum finis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ljti’

Cur non flerem t* uidco ucteris Teftamenti homines fecifie Si o®*^’^p^ nus flet Monicam, Ambrofius fratrem fuum,Bernhardus fratres fuos,Cnigt;*‘jJ^(j,,7 zarum,fotores flebant Lazarum,quem refurredurum nouerant, Ä ^“Jf®? ^çK’ nis affedus cxprimcrct,ipfe Saluator plorauif. Paulus item, qui tarnen ®^’ ’ gt;j0igt; difiolui,mihi mors Iucrum,gratias tarnen agit quôd Epaphras de mortis uu*^ eedditus fit,nc haberet trifbeiam fuper trjlbciam,non incredulitatis metuK . ^^ derio charitatis» Hieronymus in Epiftola Nepotiani. Refpon. Fiere non pf®^^ ris,quod efi naturale,(ed immodieë flere. Augufiinus,Ambrofiui,Bernbaf teriep fandi nonimmodeflê flerunt, nee ex defperata refurredionCjUt EihO^^j,;/ fpem non habent,qui putant omnia finiri hac mortali uita : fle,fcd non ^®®’^^ liter : amp;nbsp;quod quodammodo contra naturam Ethnici fecerunt,larti in m®*^**^ƒ* co quôd irrecuperabilis erat rcs, Si ratione nawrali finxerunt fortitudineni’^ÿ^ tia Si fide melius efficies : Auguftinus deducendo funuf Return ob honiilt;’^j,(tiit nuit : reuerfus domum, recordatus chariisimae matris Si fidchtatis natt/^ ^’

Vtfacilius feras mortem amici, praeftabit, fi non immodieë amart^Ljiiit rem omnem creatam. Amarifsimémoriuntur ipfi,2ë aliorum roortems^^ j(,j(iif) ferunt,qui cor immoderato amore aftigunt rei cuipiam amatae. Créatif’®J^, non poteb femper pofsideri,fi eft muller, nö eft forte rautuus amor,citóaen® ^^^j eft infidelis,omnis amor creaturarS zelotypia laborar, amor Dei non,quell’ j^s babemus fine zelotypia. De plenitudine dus accepimus omnes,loan.i.0’’\yÿolt; mutantur,ille idem permanct,in sternum uerus amicus,Saluator,omniuu’^.^of rum dator,qui folus poteft cordis ampiitudinem explere,iuxta illud; Tuub^ quum apparuerit,ÓCc. nulli mundi pofient. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^jßi

Melania tempore Hieronymi,muhcr fortis,nondum humato marito, ^^^(* militer perdidit filios,non fleuit, fed ad pedes ChriftI prouoluta,quafi ’P“”” jjh* «er,arrifit ; Expeditius (inquit) tibi feruitura fum Domine, quia tanto me 0®

Non eft flendum inconfolabiliter,ut Ethnici : nam grandis in fuo* P«* pietas eft in Deum, eft defedfus fidei. Vide, Abraham iuffus à Deounieun’*! 0 occifurus erat. Hieronymus ait, lachrymas quae modum non habent, qux mortisuiciniamaccedunt, eflc deteftandas, plenasfacrilcgio,incredulilber nifsimas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.5(1

Poftet anima dicere ad nos:En meam foricm doletis,inuidetis bona,» s^^jyi commodi fletis, nonne iuftius ego ueftri mifercor, quos fccoli adhuc career lt;ilt,quos quotidiepraeliantes, nunc ira, nunc auaritia, nunc libido,nuncüSf^^0 incenttua uitiorura perttahum. ad ruinam. Si eftis feattesj ,H«id fttwb’*^^

ft?’^'quot;’’^^^ ‘® libertatem ucni ad caput Chriflume* quid in porto quici'centem, in '«us reuocatisc’ In luce morantem in udlras ruifum tenebras uccatis.

Deus mortem in hoc ordinauit,ut hoc malum ahquando finiat,ncmpc pecca? cur non fit mors uita: ac iuhieix minidra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinate

Nemo ante tempus Qi intempehiue uel immature morifur: Nam tunc eft tern ßt i aeo. P“*tlebitum,quumConditor temporum uoluit,apudquern eftperioduscuiufqj^ Mur wuems, fatis diu ulxit,dum uixit ad prxfcriptum Dei : fi fenex,eó minus °“trendum, quod diu tibi diem mortis protraxit,qui primo uit» momêfo uitam ut ’'pofiium auterre potuir. Marcella uidua in Epitaphio ait (ad uerba Cerealis : Se« f ^’ podunt diu uiuere, amp;nbsp;iuuenes cito mori. ) luuenis quidem poteii cito mori, led 'uex diu uiuere non poteii.

P Anaxagoras ac Telamonis fententia : Sciebam me genuifle mortalem. Vide P'taphium Nepotiani. Dum afteruntur Ethnica,in fugiUarionem nofirz pufillani^ J^'^tisafferuotur.Pudcat nos noihx pu{i!lanimitans,li non prxitetfides quod exa ?Minfitlclita8,ait Hieronymus.Non plange perpetuo cum lacob amp;nbsp;Dauid filios ”Mtmorientcs,qu3c uitam prxltare non potuit,fed minißra mortis erar,{cd cum ^Moinbuangclio nuncio uitat recipe cum gaudio refurgentes. Luflus ludxo# ^^n Cbriftianorum gaudium cß. Plato.Philofophia eßmcditatio mortis» Hierony# ”quot;1* in Epitaphio Nepotiani adducit locum ex Ofex 13. Ero mors,dcc. Blius morlt; **iuinorïua cs,sliius morte nos uiuimus,hoc adiecit de fuo.

Inluâu propter mortuos, ad fcripuirarum grauitatem eonfugfendum, (ait pieronymusin confolatione ad lulianum:) ubi ucra uulncrum medicina efl/abi do '®fumcerta remédia,in quibus recipit unicum fil.um mater in ferctro,übi turbae dis '■gt;urcircumftanti;Non cit monua pucilajfed dormit,ubi quatriduanus nlt;ortuus ad j*°lt;tm indam anus Domini hgatus egreditur, ö^c, Sermo de reiurrecßione é iacris Misumee amp;nbsp;efficacifsimé iolatur. Vide Pautum 1. Corinth, ö. 5^ i5, Roman, s, ’•Theffa.^, Matth.2X.Marei li. Lucxio.Cypria. 470, Pafsimin Paulodeu cra quot;•ot«. Theophorctus de morte pukherrime, Gerfon in 4. parte de confolatione ’'^Q'u«ïmicorum.fokói.

Luc» 7. ait Saluator matri unicum natum Ingenti ; Noli flere,docens nos, ne •ninioderatê lugeamus, ut bciunt quidam exigüx fidei, qui nee Dei nee hominum ®*figt;(g confolan poflunt. Fiere naturale eß, atChrißianus per gratiam, naturae de^ ®gt;«iatcmccnfirmetScripturis,iuxtauerbum Pauli, i.TheUaI» 4, Proinde confole« quot;'iniuos mutuo fermonibus his. His nouem loeis utere:

Voluntas Dei. Mortuus cß amicus, bono eflo animo,cß uofuntas Def,per4 ''«ufsimum habe,quicquid fit, quocunep medio tandem fiat,proficifcitur ab omm;gt; P'^tentifsimo, iapientifsimo, immutabili principio rerum omnium, Domino Deo ^firo.Augulhnus lib.3. de Trinitate. Nihil fit uifibihter amp;nbsp;fenflbihtcr, quod non 'ttttrion, inuiübili atep incomprehenfibili aula fummi impcratoris autiubeatur “'P«mitiatur,(ecundum ineffabilem iußieiam prxmiorum atep poenarum,gratia« '^'’’«retributionü inißa totius créature amplifsima quadam immenfacp rcpubli« f’)hiiic Dei uoluntati fubqci jure debet omnis creatura, omnis noflra uoluntas, ^quot;^msenimiußieia amp;nbsp;reditudo creaturæ confißit in conformitate ipfiusad Dei O‘Un«tem,tcfic Augufiino fuper Pfal, Ißi (inquit) funt rctßi corde,qui in hacuita ''^4^ntur uoluntatem Dei: uoluntas Dei cßaliquando utfanus fis, aliquando ut lü z stgroies:

«rgtefes: R quando fanuj es,dukis eft tibi uoIuntM Del, Sf quando «U tibi,non e« re Ais corde, quia non ui« uoluntatem wam dirigere ad latemjed uis Dei uoluntatem curuare ad wam,dia eft rcóïa,wa ucro genda cR ad illam,ut ad regulam,non iUa curuanda eA ad tuam. Jufiiü’^^^^ .^ff;i •n hoc fita eft, ut noAra cxca/erronea, mala amp;nbsp;coma uoluntas de Ie ff ®’‘’’^^ (v) rupta peccato, nonredla, conformewr diuinx uoluntati, tanquam ^'^’^''^^(jJj* conuenit cAentiabter elFc redara, hanc quum angeli quadam iua üolun»‘' ^^(jlt; maßent, deiedii iunt à luce in tenebra». Nonne quoiidie precamur P^”^^**” q^* Rem; Aatuoluntas wa,qutd ig.wr immodico luóu uoluntati diuin« r^* ibiÜ* pium eA Deo reAAere, Porró ipfe Dei Filius, ruw» nimirum uolontas ^quot;^jaji) cA amp;nbsp;inpeccabdis, tarnen fuam uoluntatem Dei beneficio fubiecicP’''’^ non mea/cd wa uoluntas fiaqLuc.iz, Exemplum nobis relinquens,utno” ”® 0,^ uoluntatem erroneam,fed reeftam Dei Patris uoluntatem fequafnur.io’”*^'’'jjjJi Dus : Nonquacro uoluntatem meamjed eius qui miAi me Patris: fihoc_®’quot;^^y(# amp;nbsp;confubAantialis Dei Filius air,quid nos malfa perditionis,Alij irx lit igitur homo,quod Deus eum uult uelle. Ideo in morte amici,cogin o^’^ ^^^.jj Di,dc paterna Dei erga nos prouidentia, Matthao. Nonne duo palkf^“''^ .j.j]lt; »Ae uaeneunr,amp; unus ex illis non cadet fuper terram Ane Patre uclbo i' ^ , ^pi Iius,quem fanguine proprio ChriAus redemit,caderet Ane feiw uoluntatem ^j^^.ß» tris^uos pluris eAis quàm multi paAercub,uide amp;nbsp;Matr. 6. Quum igdur 1gt;‘“,^ j tas Dei,moriamur quacunep morte ueliq ud morbo fubito ud prouilu^ hont iignominiofe,dicPater noA.d^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..j^

x. Aequitas.Non eA xquum te moereri,quum à te depoAtum ex/gildW [,(lt; temfunt omnia qux habesaliudquamdepoAwmï* iuxtaiIIudPauli: QP*“ li^ quad non acccpiAi r Anima, corpus, honor,diuitix,fanitas,potcAas,libergt;,'‘’^‘’jJ,;;) rores,fratres,amici,fault;orcs,quid hçc omnia,ob quç dona Dei tibi prêter tu um data à Dco,qux rurfum,quum Abt uiium eA,a te repetit ud morte do.Tune ob hoc infanies;'Crcatorilicet,qux ribi dedit,repetcre,tibi nonlAjd quàm gratias agereCreatoritambenigno,qui tibi dedit citrameriwiB®”^ omnia. Hoc loco fe confolabatur lob,quum priuatus omnibus bonis, inquot;quot;’ -JliJ feptem A!ij,tres Alix contcrerentur lapfu, amp;' ignis de cœlo combufsit f*^P*^ pO ouium,amp; hohes quinquaginta iugaboum abeg-Acnt,amp;f quingentas afin*»*? L fles tria mdlia camdorum,amp; omnes leruos cius occiderent, poA banc«*^'’^ ad hunc locum refpexit, gratias Deo eg;t, quód tanta à Deo accepiflet : F*^’’'” (inquit) dedir,Dominus abAulir,Acut Domino placuir,amp;c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ jd^

5. Mortis ineuitabditas, Aultum eA fuper re irrecuperabili aut incnK’hi ^^^ Aari: Aatuwm homini femel mcri,hancuiam calcarunt tanlt;Ai omnes, öl'F°^'^^;lt; cAct facilior,ipfc Filius Dei prxcebit, mortem innoxiam fecit, Non in^®^®’**^^ mus,ut hïc maneremus perpetuo, dignicr locus hanc deiformem creaturain”’ iuxia Paulum Hebrx.ultimo: Non habemus hic manentem ciuitatem,fc^hnu' _ inquirimus. Seruiendum hïc Deo, amp;: uitx penio exoluto, ad Pattern quo prxcefsit caput no A rum ChriAus. Dauid ; Quis cA homo qui uiu?t,^ de at mortem f Moriendum eA, Aue longum Aue breuc. Si ex mortalium g^” cum quoquam aliter cAet alt;Aum,habercs quod coquerereris. Sed hxc eft ®’®*/jj bus ingrediendi in patriam,ad hoe foletur te mortis utihtas,tA bit vnf(^il^v®gt;^ per mortem ChriA^ôic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

4. Fratema uiilitas. Vide quod mare utilitatisfratri accidat ex morte, qu*’ exilio Ö^ oAicina aut carcere innumerabdium malorum cripitur: nemo enim oog liera tot malorum enumerârir,in quibus conHirAanwr homines omnium toö®** num:hcdie fanus,cras xger,quot mala funt animç amp;nbsp;corporis,hodie IseWM*’’* Aus.iam in honore,eras m ignominu,hod,ediues, eras pauper,hodielauiiiris,^ infamaxiSjhodic dominus gencrolus,crai uidcris mendicus, bodie uiyus cru mo

*?’'s.Qu(d muhafd/cam cum Hjob: Homo natus de muhere,â^f. Videfcrmonem ^yprianj de mortalitate. Atep ex hac îerna malorum amicus ereptus, quid igitur ’“sfletu aliud quàm quod inuides ei quieteme' Antipophora. Bene,fi feirem eum ’^uietem non in ludîum emigratie: quid iuuat furcmji ex carcere liberatur Ö^ ra* w ad patibuiumt fuit mundanus, Dei parum timens, S^c. Refpondetur. Judicia occulta, non defperari uult Auguftinus de quocunep quantumcunep enormi Pffeatore etiamnum uiuente: quot legimus extreme uitat pundlo illuminatos,con« ^osep^habes Iatronem,ó(fc. Mifcrationes Dei funt fupcr omnia opera cius, non p moricm peccatorum, amp;c. forfitan Deus refpexit eum ultimo momento.Bene P'fa,nifienini magis nos mérita Chrifti Deo commendarent quàm bona opera «wa, adum effet etiam de bonis in fpeciem, amp;nbsp;quis feit quid Deus cum illo fit Ptratus^ Saepe qui in fuam uitam confidunt (more Pharifati) Deo gloriam aufe* H fibi dant, amp;nbsp;gratiam amittunt, dum maximi peccatores nullum opus haben# '’lt;iuod proférant, nifi fcelera, ad meram folamep mifericordiam confugiunt, Dei ^'omifsionibus credunt, fibi omnia mala, Deo omne bonum tribuunt, qua fide in ^°'«ento iuftificantur, fieep emigrantes faluantur : tu cum bonis operibus qux iæ? I j^ ^aobliuifceris fidei, mergens in infemum, quamuis nemo tam periculofe’ de^ /’^Pfxfumcre, ut impie uiuat ufep ad tempus mortis. Porro fi amicus in peccatis I] onalibus fine fide amp;nbsp;charitate excefsit uiuis,non luge, fed et ubi federe debet, Ôd wquam redius : 4ftn bieb gebóte nn galgen/ efn motber auff bae rab/ Latrat 1 • w iuftus quum uiderit uindidam,lata eft fententia,una fit Ecclefiae Óu Chrifti uo# ^ï“*gt;ChfiQus ludex iuftus damnauit,nec fecit iniuriam,ne patrocineris damnare. ^’^® uiuerc ut iuftus fias,eo ipfo cupis mori: nÓ eft breuior uiaquàm per jPUsbaptifmatiSjid eft,pafsionem Öif mortem,uide pulchra Theophor, fcrmon.de to A °* ^“S^^^’^u® ♦ Si fcirem pattern meum federe in inferno, non orarem pro tin 1 P?P^°*'’’ Äh,fi uita fuiffet ei protelata, forfitan refipuiffet,quomodo ig tur Hüs M^^ ^ peccatis moriuus eftf Refpondetur. Non rcfipuiffct,fi uixiflèt uiu# hem * ^^^^ fcrutator renum amp;nbsp;cordium,quando tempus fit reuocandi homi* iiioie^^^^*'®*^^’ ^ “*‘’® ^^ ^* mori, hegrauius peccaret, amp;nbsp;pluribus peccatis gras comereretur, te fiat peccarc,amp;c. Adde quod uenit ex fpe ad rem, ^^ ^«c ad faciem, S/c.

'uflab .^ PfO“*^«*tfa.. Perfuafum hoc omnibus Chriftianb,Deum prouidere tebn °™^ ’'ebus omnibus, omnia fub fole gubemantur confilio eius 5/ fiunt, in pro ^'5?'^’^“* fapientifsime ÔC rcdïifsimê,fidelifsimecp agit cum genere humane, hoç ’’® ”?“Militate, multocp id magis quàm ullus pater aut mater cum pucro: is qui ^^j.’»’’beredete tenetur Chriftianus omnis, nonluget immoderate ex morte (0?'°*^'’ ’Ç^^f«^^* ftuôd Deus pater quàm optime ex paterna beneuolentia cum M L^^*'' , “guftinus de Ciuitate Dei fcribit, res omnes prouidentia diuina quàm '^D^^*quot;* ^^'^ regantur ac fiant, ut nc auicula quidem moriatur fine luffu nu^ tU«,quanto minus ergo homo /Vide de prouidentia Picum. Non igitur fine Philip, in j^ ^atione Óil confilio nutucp Dei mortuus eft amicus tuus,quarc fpem bonam ha* lo^w «fc i5^^k’^’’^°P*^™^ ”°^^^ ^‘^’^ ^’^^ expediaf,quàm optime cum co egiffe,fimus ^’^^^IT °^”' *”*’ *” omnibus operibus Dei,quia reefta funt,hcet noftrac curux uo^ ^’^^’*”*^*^* ^* uidemus interdum quofdam horribili mortis ge*

•”gt;*’( dk™*^^^ ^^’^”’ undis perire, quod nobis nonbonum uidetur, non iudicc* «licit'J*.*’^P’f*^*™*’*‘,^P*’f*™“* quod Deus optimus,quiex malis bonafemper ’^’tit'*’-”****^ ^ imperfcrutabili fapientia poteft ordinäre illa omnia ad cuiufep omnia poteft ÓC uult, quia optimus Pater. Nemo igitur d^fperandus,

^'lUeh ^'(^ ^ trifticix inutilitas,non iuuat defuneftos, uel cuolant in coelum,gau* ®®*®”‘’®»fi“econtradilt;Stone accipc diuinum 3^ iuftum iudicium, tuam ^^«m conforma diuinar»

y, nbsp;nbsp;nbsp;Flctus trfflicix^ nocumentum,nocet corpori,trifii(Ja ex/ccat offa.Ob

quam peccata trUtandum eft, quac cft triflitia Chnftiano digna SCbona. z. O«»'’ Ad hoc prodeft, nihil in terra depcrire, fed uti non frui rebus, ut quum «’^’'^ ferre queas.Non dede te rebus mundi/ed accommoda, pro ConGlioSenef5tlt;^ lipophora. Mater eft,Pater eft. Refpon. Vnum Pattern babes in cœIis.ht'’’P'^* mififti cura ad nuptias cœlcftes. Amicus eft,mors eius me pauperem facit.R^ Ergo diuitias tibi ablatas doles,non amicum.Item,Deus qui paftercubs prouidit» tibi prouidebir,G confidis in eum : Timentibus Deum nihil deeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

S. Propria utilitas. Ex morte amici fatpe tibi uttlitas prouenit. Amici uiui W noftramfalutem impediunt.Vide Erafmum in ratione ftudij Thcologiclt;,quotiio parentum SC cognationis affedus nos à Audio pietatis auocent fatpe.Noernt^^*

7.1nipedimentum in cultu Dei,hoc de connubio i.Corin.7. Filq i^P^i^^ae propter cos faepeuerbum Dei,Sabbata ncgligis, iaepe dares ekemofynî^' hu bonis (polies amicos, manum retrahis à paupenbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utcit* 9. Locus confolatorius uniuerfalis refurre(ftio,hïc ad ancoram facral'^ i^jj. rum confuse Euangelium,ubi habes refurreduros quipic uixerunt ad uiW*^ ^jp^ j.^.à; n.hic efficax eft uerbum Dei aduerius peccatum,mortem amp;nbsp;infeti® ^1, firraandi animum,habet promifsiones Dei, quibus ft crcdis,Het tibi utP^®*!!. (Je Idco Paulus uoluit ut his fermonibus de refurredione Theffalonict™^. imJ mutuo confolarentur :audiens enim Chriftianusin fcripturis, morte«’*’' j^di* effe,quam folutionem anima: à ccrpore,ut glorificctur corpus,ut reumW ÿ cio ultimo,fimul participer gloria: praernium. Qui lefum fufcitauit, ß^R'^Lmot^ nos in filium aedentes,mortem non noccre,fed promouere,ut tranfit«^ ju^ te ad uitamueram,8C credenshis fermonibus quomodo poft ^^'^ \ jSjdlt* de Rege inuitante ad honores filium,dimitteres cum gaudio,teép gaude« quendum praeparares. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^((«fU

immoderate flere mortuos proficifcitur extenui uel nuUa fpe future ^^ oni8,quod eft impium SC Ethnicum,

Mors larua tantum Chriftiano,adeo non nocet,ut imago mortis pio’gt; afpedu hot ribilis eft,non nocerc poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . d#

Quod ipfa tandem ratio ö^ tempus adimunt SC moderantur in ei« non inChriftiano ucritasferipturx tollitt'Num plus ualet tempus aut huma folatio m Gentili,quam Chriftiano uerba uitset' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jmRii

Turpe eft Ethnicum fine lachrymis muliebribus fortiter fpccßarefi^ uyj Chriftianum ucro qui per Chrifium Dominus uitat eft ac mortis, ’btttop.^ animo muliebriter ciularc. Qualc tandem fpeâaculum, Ethnicum inao’S^ljyi cauffa, animo imperarc , whibere laobrytnw, Uwmjdefle,« ’ p^|nJ^

CONSOtATOR. PRO MORTE. CCCXXVlß j^Snan/mffatis hudem capter, ChriRianum infanire tri(ïicia,crunipere in lamenta« ''«muliebrcs,moerore confici, nec curare glotte aeternae gaudia/ad quam lt;cit ^”omnes perucnire.Num plus poteft in Ethnico natura,quâm in Chnftiano gra ’'Sifles^quafi fir damnatus,cn Deiiudicqs obßftis,quamuis bene fperare iubea« j^iquöd nullum tempus fit tarn breue,in quo non poffit Deus lid obfiinatifiimo* '’Wertere,nefcit tarda mofimma Spiritus (jneRi gratia.

^'^^*»*™®'’s animam obijlfc, Chriftianus non es,3f Ethnicis pefor, quorum * I^P'musacfapiennilimus quifq5,animam effe immortalem perfuafum habebat, ac ^’tam ex hums uitæ ergaftulo,in beatiorem migrate.

1 Si fles quod folatio uitx fit priuatus,iam uideo te non Acre amicum, fed tuant '^famrtua igitur quacris contra charitatem.

J, Si fles ex natura,quod naturale fit Acre defun(los,tangi defyderio amicorum j^'ntiuni,uincat in te naturam gratia,per quam feis nihil perire Deo: Gue uiuimus ®»iino uiuimus,fioe morimur, Domino morimur,Rom.i4.

j.. Si fles quod fit luucnis,nunquam fehcius moritur,quàm in fiore,raptus ne ma«’ ’’J^utarct intelledum cius, aut nc Hdio dedperet animam illiu$,Sap. 4. jj, Sifenex,non eftimmatura mors,grauis moles fcneduszrepueralcit.Pfalm.s^«' 'tsannorum noftrorum,7o.anni,Si autem in potentatibus.So.anni.amphus co* ^I»bor fid dolor.

Sifles quia nihil co in terris charms habcbas,gaudc fi eum uercamas,non te: ^'»melusfecum agitur,ex morte luitin uitam,banc uitam Augufiinus mortem 'Mwquite non ilium amare conuinceris.

’^^ ^*”’’ ^®'^^‘^u*»omni9 defiitutus auxilio,hxc cA non Adentis Deo. Quf iii,^^°^^^’b'um, reponerepoteft aliud,amp; fi credis,rcponet, fi obi expedit:fcigt;

Hull ^ P^^^obeife tibi quam prodelTc,nullum uerius auxilium quam à Domino,' ^“nmlquam folatium uerius quam Dei,caetera bulla funt amp;nbsp;fimulatiouana. ^. Hieronymus in Hieremiara,cap.i6.morem fuiffe fcribit, lugentibus ferre «Y Q2^P'^*P”’’f®fO‘*uiufum, qua: Graeci ctjfAiTTva uocant, amp;nbsp;a uoAris uulgo 110# ^'“pwentalia.eó quod pareniibus iulia ceiebrentur.

injea ^’'’“0^«^“^ popUus de futura refurredionc ^ regno aeterno,quae cA ex« lii)a?®'’^**“‘’^lt;^°^^’®*“f ^u*^'^‘^”^ fratrem hune non amifium,fcd feruatum in J. ^?5?^æ)’uxtaorationem dominicam: Aduemat regnum tuum.

Me *™^* ^' gloria pofi mortem amp;nbsp;uita immortali.ipfo fado Si ludu eleuemus, Mf A ’”’^^^,’’'ho'^*^‘Hus tumangehs prxbeamu*, aliud uerbo clamantes ali« (^ ’«oeßendentes Si confitentes,fed gaudendS in morte fr3tris,qui bene tranf« *^'tï,fpcin[)Q^^,'nomortuus eA.iuxtaillud: Beati moriui,quiin Domino mo* *“^1.1 helfal.q^.Vide martyrem Cyprianum in fermone quarto.

C Vt fidem fandorum imitentur, Si Chrifii lefo Regis nofiri q qui adhuc re4 ç^ funr,ói commendent fidcli oratione fratrem dormientem Domino nofiro lefu ^^Jw amp;nbsp;DeoPatri,ut iuxtamifericordiam Si uerbumfuum parcat delidis Si mifc Mhd^*.^***^“’‘**quot; fratre dormicnte.Etnos fecundum fuam uoluntatem faciat *^‘üî^'^'^f^ '^ peterna chatitate uiuere in future regno,Si hoc æui pure in uerbo

ttljP®”^?®*^’ fempftcro« Deus,cuius miferatines omnia opera fuperant,afpi« ^ P^*^ uerbum tuum in nobis formafii, Si charitatem no* -.!^®. Spiritu contextam, Si recipe fratrem in finumtuum iuxta uerbum ' nbsp;nbsp;“ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di 4 mum^

tuufn,mïfen'cors amp;nbsp;ekmens Pater per Dominum l e fu m Ch r ißu m. R ^ quot;^^^jqhi Punutex,arpice in preces noflrasjS«; fratrem qucmin manus tua» übiB'üuwo mendamus,recipe,Ó^ nos quoque confortes tuos Rex X(erne,bc perpétue i^

z. Apoftolus.i.TheflaI,4.triftarinonuctat, feiens hoc humanus^“^'^ ’ ier^a parncula diciqSicut cacteri/pem non habenies, id eft,ut Eihn^f* ^“*'’5 g^ Deicognitionem,ut oportet,habentes,0mnem fuamfpem in créa uram “’quot;'’'J _ quibus iure mors formidabdis eft,quum ab ea nullam fciant liberationem,dut' ciaab omnifpe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

2. nbsp;nbsp;nbsp;Tnfticiam noftram lenit dulcis £C confolantiffima refurredhonisae f^titt

Ipes, quam certum eft Chriftum rcfurrcxiffc,tam certo mortui refurgentn. Cü^ Qui moritur non perit,(cd dormit tantum. Apoftolus enim dormiu^nem Cnn amp;nbsp;eins refurrclt;5lionem, noftræ dormitioni amp;nbsp;refurredioni infeparabditerƒ« • per Chrifti mortem deleta culpa,abolira igitur amp;nbsp;poena, id eft, mors.

Chriftum baptizati funt,id eft,in mortem eius,uel infititq faói funi Cbf'*^®P?^jjj litudinem mortis cius,nimirumódre(urrccftionis participes crût, Ro. ó.PetChn *uftificamur,iuftiftcati fide refurreeftionis,mortis imperium in Chrifto eualimus-xx; CONrA^ TR^DmONES HOE^U^^

ii.Marc,7.Matthaei.i5'.Deutero.4.Efai.29.i.Timot.4. Coloff.!«^ ’• ^ angelus é coelo.fiCc.Titi.i.2.Pctri.2. Matth. 24. Hic eft Chrinus.amp;^e.Lnr.i7j|^f^ gnum Dei intra uos.Proucrbio.^o.Thcophoretus ad Nob. Germa. 1^* ^^^^^ contra tradmones humanas.R0m.z4.de ciborum deleófu.z.Corin.S'^’'® j.^ ledu in cibo:ad idem,in Poftilla Theophor.Vidc Thfoplio.Pial.iO'^*C^'^'”'0, fenfus corrumpi à fimplicitate Euangelica, do dl rin a hominum.Matthaf^Z- jj^^ Prophetis auocat Chriftus. Mat.ilt;J, à fermento Pharifæorum,id eft, à det» minum.Rom.zd.Theoph. in Pfalm. contra tradiiiones,pukhra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjjf, Quomodo Pfychotyranni torqueant hanc fcripturam:Qui vos aodilt;,w ^^^

Et Matth. Quac dixerint facite,Et tibi dabo claues,uide Tbeoph.Pfa?m.t^‘ phor.in Pfal.pulchra,oftendit noftris temporibus pracede fieri,ficutapudr» . qui item mordicus tencbant patrum deuterofcs,Def mandat« negledis, r Auguftinus de natura amp;nbsp;gratia,ca.37.Crcdamus(inquit)quod IcgimO^ ligcinfcripturis fanólis^fiC quod non kgimus,nefas credamus adftruerc.

Primus, ^trt fulfd) bó^ gewf0è«: Vt quum homo praecepit,S^ tu credö^ omnino tibi efte feruandum ,fi uclis iuftificari, amp;nbsp;tranfgrederis :

formas tibi quafi peccaris,ligata amp;nbsp;captiuaeftconfciennatu2:2lt; ficubinoo ^^'^ catum,fifcircs Chriftianam libertatem, iam eft peccatum, licet confeientia ' ^^^ nea, quia conicientia credit eftepeccatum,tune Deus fecundum conkimium

Secundus, Afin fhlffb gut getviffett : ut quando feruata traditione ut confeflione tempore Palchali,credis te bene agere coram Dco,^ eo op«« ficari,tunc fingis tibi fecuritatem ubi nulla eft;fides enim tua Chriftiana batop neerronea fuccumbit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .igj

Tertius,ldololatria,ut quando takm erroneam amp;nbsp;falfam confcientiani ^ fidi peccati,amp; fitftac iufticiae,tunc cor tuG non amplius fubfiftit in fiducia gratis ^ nat,(cd in pradumptione amp;nbsp;fpe talium opcrum,quxpracfumptio erigitin cor idolum tuorum operum,quibus Hdïs,quum duntaxat Deo fidendum eflet. ^

f ^^®**®* Magtftri SYiugog«:Non pcribit kx ä Sacef4otf,ron0hum i Hd^'^ Propheta,

''’’teC *'i '*'^ quot;'”^pw«lt;*»™ ratiocinatur ex mufutud/nc Dodorum,author li4htoS™Ï?”*”’’^’8*”*“’^quot;**‘“*^®'^*quot;» LongKudmetemporum, indefedi*« MciPctrijó^ Ritu unïuerfalis ËccIcfix^ThcophorctuiPüln).»»

’‘'’’n^’*' **^’ diu»na,dicit Deo mag is quam homini obediendum, non eon* otnmtSjfed Deum magnificat,hominum atep angelorum Dom mum.

cupicrumfibimagbcredt quam IcripturisUciebantChriftw ^nnftum^non fuper fe efie xdificandos.

^’°fij p^quot;y®*®lib.ï.con«aIou»anum;P«rus non erat obferuator luda/ci tem# ^P®fto^w(üiqult;f)non expedans fiellam more ludaicojed hora fcx^

^^°njfhV* ' ^^'^’*:o,düknu ftomacbum,u/numfuadct b»bere,non aquam. Sed '’’nom *‘““® luenif ßhe pdîîme deciberum ddedu Hierymimus. lom* ’®*Sn2r^ ^P**«“*“ CHRISTIANORVM, libro primo contra

'’’’nfclu'^^^**'’*’ ^’^fo. x.contra louimanum,Euripides in Creta louis Prophetas Uhnià rd Ute ^’Î*'*^'®’*^’^** ^ codi« Cibis abßioaiire referr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” ^*f’'*

? ^°®**^“Ç cranitria precepta apud A ehe menfes: Honorare parentes, ^‘’^quot; ‘5”^

^’ccrdoies femper in tcmplo muhcrum commercio abßlnuerunf, \ nbsp;nbsp;Trad-^^^’^^ontra louimanum,cameödumoabßinuerunf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

??*gt;W« ’^**^* humanar uocantur in Sctipturis,Icfa».i.Sordcs. Irre. Scoria, Gli^ *'ri{kf, gt;nbsp;'^^’’•E^cch.Siercora humana.Hoic. Vmacca uuarum Euangdißx, v^ïchar.Maleûxdio.

'^«adn n?’^?'^® impuri cedibatus Sacerdotum, alias eß offcndiculum, quando / ^Proxiinuminconfdemla.

liilt;^x.andocrimin«publico proximumoßcndimus,quod excommunications ^^Mwi« 5ufu libertatis Chrißian^ nelut abßerremus à Chrißianifmo.

doceaniur,non eße peccarum,nifi quod Deus in Scripturi« '^'^•4 l^a.?****^ *®* redum amp;nbsp;bonum,nifi quad Deus przeipitJtem Deuter« addendum uerbo Dei.

^’’'ifol j^*’^’8c*culturxprouidens.Hieronymus Übio fecundo contra loul# ^*^'’iqy^?''^^^^“*quot;°*^^‘^cus curam imponitludzis pro bobos Äf ouibui rougis bate wa fratri à fratribus debetur impendi, ut fins offenfio •

• LOCI COMMVNES nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ cautatur: Sicot Apoftolus ratiodnatur exuerbis Dcut.zj-. Non obtiga^JO^, Num Qnquit) boucs curefunr Oco^Sic fiboui ea folidtudonepcrcatfratf* Yß^^ quanto magis frater fratd hanc debet curam,ut dusoftendiculacaueat» Ê^® ci.i7,VnicuicpmandauitDominusdeproximo. c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■ ntt' Per Pfeudoapoftolos ueniunt fcandaia,docent cnim tradinones, ^^?'*Li/ cata ö^ merita:porró fic fedudi auditorcsjiunt utres iïcteres,amp; auditouerbo cans Buangeko Chrifti,pronnus offcndunmr,Chriftusau(em lapis offendieü**' XXfL XESriTKS, C^ERK-^dOJ^l^^

Ciborwn deicciust nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

PAulus Antiochiç Titum non circumcidit,T imotheS autem circumodit, rum.z^»Alt;flo.zi.dcr3furaamp;üoto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ni

Item Theephoretus in Pfal.Dc Cacrimonijs. Vnç tantum Cxrimom’^ ßo inßitutac,Ibidem.

Hieronymus in Matthäum,ex hoc Ioco:Filqnon logent,dum fp°’’^'*j2^* ipfis.Mont3nus,Prifc3 0^ Mzximilia etiam pod Pentecoften faciunt Q^’“ jp/* mam,quod ablate fponfo fiiq debeant idunare.Ecdefiae autemconfurtudo ’ .^ ßonem Domini 6C refurreditonem per humilitatem carnis uenit,utfpiirt“^* joii' iciunio corporis preparemur.Hieronymus I ib, 2,contra louinianum.Do^”^ draginta diebus Chrißianorum iciumum fandlificauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q jj/ii’ Hiercnymusuixitannos.pi.Moritur anno à nato Chrifto. 422/^^ P

amp; Conftantio iam in imperq confortium afTumpto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

tern nobis ieiunij derdinquens ad cium corporis fui,fub hoc numéro an«’”^ pracparat,ibidem,Saccus 0^ ieiunium arma pœnitentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^et to*

tflHnUnon Hieronymus To.p.in Epiftolam Galat.fol.90 Jefunia inter «b A^ßo« 3 ’’^w® prudentibus conßitutos,qui magis fecuio uacant quam Deo,neep^^^ pi” nolunt toto in Eccldta uitx fus tempore cengregari, £lt; ante humanes ’’’'j^j^pC'^ orationum fuarum offerte facriHcium.Ecce,non dicit,ab Apodclis, ddä**’ mÜ» dentibus conff itutos ieiuniorum dies,non Chriff ianis ut boni fiant, fed n'^ netam maß Ont. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tom. 9. foi.5,in Prologo fuper Mattheum.Ioannes antequatnftr“’^pciii” gelium de diuinitate Cbnibpufiit prius indigo iciunio in commune omnt deprecari.ld defumpOt ex Ecclefiadica hifforia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ß^jgifl’’ Eficronymus libro.2.contra louinianum, foI.55,Mofes iciunauit^Î^^^pf^* dies amp;nbsp;nodles,in monte Sina,antequam primas tabulas accipeiet:fecund’ ptio tabularum etiam precedente iciunio accipitur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j-jjiiif

In Exodo contra Amalech totius populi ufque ad uefperam iciunio P”» eff,Saul ufcp ad uefperam noluit quenquam pane uefei, donec debellaw® .^^^ bro.i.Rcg.i.EIias quadraginta dies ieiunat, amp;nbsp;uidit Deum in monte0^* je 1^ congregat populum in Mafphat,Ô£: indicit ieiunium, Exechias in huinilw^*%f)f' élus fregit impetum Affy riorum. Ni mue ieiunat. Achab Rex impiusitio*” .^^pjli codomusfuecuerfionem differrifecit inpofteros.Hannauxor Hclcban*

Daniel tribus hebdomadibus ieiunanit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj,jr

Aaron amp;nbsp;Sacerdotes icmplum ingrefluri ficcram non bibunf.Hanns^^^-^ lis femper ieiunat. Paulus pod alios labores etiam ieiunia fua recenfet. Hilt;f lib.2.contra louinianum,dicit fc non dr cibisitaIocutum,ut negetpifc^®^^^ (fi uoluntas fuerit)in cibo die fumenda,fcd quomodo nupujs uirgmitatem, xitati amp;nbsp;carnibus, ieiunia fpiriiumcp proférât.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CÆREMONIIS? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCTOI

^°“^^^* praccepit,« menfe feptimo,dedmâ méhCs,oninis poou Irt •’’f^^^”^*”™* j^^njum.4.^,7,a(;,io.mcnfis.Iorf.î»Sanlt;îlifîcateiciunfum Zacha.s.H/ero» ^afi^^AZ”’”*'^®***’*^ ^^^®,fo^'^7»I“ quadragefima condnenux uefa pan* '''’Iiæf • ^®‘”‘’’''igæ retinacula equis laxanda properanubus. Modern loco fæ*

fccularcs amp;nbsp;ufrgmes aeMonaebos.â; dicit fecuJarcs m qua* debere HriÆus iefunare quàm uirgmcs amp;nbsp;Monachi.

^j ^J^^^fynius in locl.i.foI.xd.ManichxJ ödEncranoc,quorum princep« Taci eorura leiumum faturitateamp; ebrktate detenus eft.

''*Hi ^^'’y*”^^ kfa.cap.58« Dominus ieiunaun in folitudine quadraginta dies,, H?'tiennes ieiuniorum dies relinquerer.

’quot;»til)?'’^®“”^ Êuftochiiwn.SoIidtiu»prouidendumcl^«t folennem diem,noa

’^tf . .’*’‘®^’“Wia»qn®ni fpiritus exuitatione celebremus,quia ualdc abfur* ‘i’iiniia faturitatcuelkhonorare martyrem,quê fcias Deo placuilTe iciunijs»

^G;^*^‘Qy* ^’P*^ diem,Domino fapit.Theophoretus de pracceptis,amp; alq» ^)i^^^*°pl*‘Pïiflippos in fcholqs.Mat.ix.Theophor.Pfal.jjde Sabbato Chrlt;

^«oin dccIarationc.3,praecepti,Thcophor.fermone de imaginibus in fine» '^’m'j^'^’'®”'^ ^tophetas,quomodo Deus Sabbataô^ iblennitates ludxo*

SI f^’^^’*o»Exod.io.3i.Hcbr.3.4.Numeri,i^.Ezechicl.to,Vide Hierony Ic^' ®*’‘^ö'5S.56.Dc feftis aul Sabbato, Colcflx.Matth.ii.Mar.x. Luc.14.13.

^^J^^“’gt;^fe5»neöift»»co*o^®o® ft»« prohibitæ,fcd earum inordinatio, P’fo^iïïetur. Vbicunep in illis rebus adiaphoris delectus habetur,

^’’’^eJÏ ?P‘®°*’ fecunda ad Magncf.fcripta.Non ergo(inquft)fabbatfeemus igHätlut ^tod/^’g^^’^*”^^®*^“* enim non operatur,non mandocet.E( iterum:Infu» docet ejuti ^er ''*^’’^2nducabispancmtuum. Sedunufquifep ueftrum fabbatizet fpirüwoiio (trié %irta^^**°®‘ *^8‘’ congaudens, non corporis dirmftïone, fabrication cm Dei andU {rfta ^’”5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia comedens.ÓC tepidum bibens,Ö^ menfuraté ara dif^Ma;

n *°^^^ 5*^^ plaufum manuum minime habens.Sed pro fabbat/zatio Stofæ ™*’®’^^’^^ ®™®gt;® Chriftianus Dominicam rcfurredionis/cgulam Sd omnium dierum,de qua Pr ophel a expedians dicebat,In finem pro

U ^^° ^’‘^ ^ “**’ noftra exoria cft,SC mortis in Chrifto fada uidoria. ^«ff ^^^^^’ogdiftæ Ioannis difcipulus fuit,tertius à Petro Antiochene Ec* W Notifies,uincula ÔC mortem pro nomine Chrißi paflùs.

%/ƒ* ^^^** ^ Cybeles,quifaitHieronymus^gulofa abßinentia phaßdes sues läunitim ^oiiib*^«**^'^'’ ^^rant,nefcihcet Cerealiadona contaminent,Erafmus mAmttrdotun S^J ■ ^eerdotes Cybcles uocabantur Galli : q in dies aliquot proferebant Cykkis %M ^'‘^P^’^’nis auibus cxplcbantur.Hicronymus ad Lïetam,To.i, fol.xj.

'^*'ilt; *^” ^^•^•^’“^^Ificat« ieiumum. In Leuitico populos iubetur ieiunare ''quot;^^'^Tn^’^f ^^^**^^*^°” ’^^P‘'°^’^ iciunium,fed quale uditoßendit Hierony

Hoc focu!o(quamui« Cxremonix amp;nbsp;extemi ritus libcrJ finf,ponïn!^ ^j,i^ dcmnoftt am bona confdentia omnibus locis amp;nbsp;horisperomnespet'^^^jtS ari)tamen iuxta charitatem,qux omnibus fcruit,in multis parcit.NonleR’P^ppjji bertas ufurpanda eftjed debito charitatis uidendum,quomodo in lus populo fimphei Chrißi quod agimus tolerabile 5C xdiHcatiuum fit, ut «ß« t'. ^^o' i4.Omnia fiant ad xdincadonem.i.Cor.^.Omnia mihi licen^at non ducunt.i.Cor.s.Scientia inftaf,chantas çdificat.Liber täte utendû eft,non a ^^ tauonem feientix in literis facris/ed ad iimpficium 3cdiHcationem.Roina.i4'^ Libertas Chrifiiana fidci in his externis feruanda coram Deo incof'’'po^ fed nihilominus propter fratrcs,non femper utendum libertate noftra, ffO., formiter uiuendum,omnia omnibus fieri in bonû amp;f çdiHcationêproxinii^ ij^j Cxrimonixpro fimpliclbus utiles amp;nbsp;necefiarix, non ad confeien^^ ’jyiO Chrifiianamodefiiautfupra^toIerandx.Cxtcrum interea uerbi miniftfiP^^r^fi fnoneant,hxc non fieri tanquam ad iufiiciam neceflaria,quafi fie omninond^ G teat Ôi non aliter,fi Chrifiianus eficuelis,fcd fiant hxc tantum obunitate® P^ fimpJices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;^

Sic ApodoIusa.Corin.^.utebatur libertate fidci coram Deo, ubl fide in Chnifumerctfla, ab omnibus externis erat libera ludaicis rinbut, feruiture utebatur apud populum,omnibus omnia ficbat,ut aliquos lucrihc^t'^^.

Item populus doceatur, ut non ftupcat fi fedx oriantur, praedixit J^, fie fore,ut in area tritico zizania fine mixta.Paulus.i.Corinth.n.Neotlft dl. «fix fiant,amp;c.

DE CANDELIS IN ECCLESIA. ^^^ Hieronymus contra Vigilantium, in eaeft opinione, ut fupctßiß®^^^^/)« accenderc cçreos in honorem iandoi um Iuce,nec accedendum nifi in ^^Dti® lt;Sis, quumhodieprxcipuus cultus fact or um fit in cçr cis. Verba cius: Cf ^^^^c? non clara luce accendimus,fed ut noóis tenebras hoc folatio tempcrcnnA

Augußinus Epißola ad lanuarium, indignatur,Ecclefiam Chri®gt;T' j^ ciflimis cclebrationibus facrandam mifericordia Dei hberam effe uolui*»® ß(((# libus oneribus premi,ut tolerabilior uideretur conditio ludxoiHm,qu)d*^ .(lOi pus hbcriatis non agnou;flent,legahbus tarnen farcinis,r.on humants pt*^“^ nibs fubijceréntur,

X'XriI IM^GfNES TN ECCLESl^'^n ' A ƒ Ide Theophoretum deurracpfpccie iuX:afin«j',c?pi.4.qHomodo à*’® jj|^iA V ferendx imagines. Deus inuitibilis in ueieri Tdiamento pingl^®® nam Spiritus criamnum eraf,non natus pingi,Damafce. Quó J quum ^*®’ |{(a(i natura inuifibilis fit, incorporeus,incircumtcriptibtlis,figurari etiatn non P _^.^ quum figura lineis termineiur Ä circumienbatur. Itacp intipientix magne 1®* Caujp j, nitaiem Hgurare,aut huius imaginem corpoream exbibere. At9bsn£t ^ M actfri k gßg çfgjjjqg,iu^ {jjmj minimam, cur imaginum ofus in ueteri Teftsniei^^ „j;), g* «0« rut njgQgij farior fucrit. At quum uenu plenitudo temporis,mifio F mo^iHct, jj^çj. Verbum DEI inefiabile caro fatSum habiiauit in ®obis,amp;liabgt; uentus eß ut homo. Baruch tertio capite. Non tam ut Abrahxuifosdt » ^ eie hominis, non ut Prophetis, fed (ecundum ueritatem fa flus homo prop‘C^j^ ftram falotcm;non enim Deus affumpfit corpus phantafticum,aut eoeUft^^ut ^ HeretW. um,ut impq hxrecicl Manichxi,Valentiniani, ac ApoUinariflx fenferunt. ot ^,^ rus Deus Chriflus ac ucrus homo,diuerfatus m terra cum hominibus,ope«^’ ^.j racula,panus,crucih'xus,mortuus,fepultus,rcfurgcns,deinde afcendit in cc^^ omma ficut fecundum ueritatem gefta funt, ita euamuifaab hominibus^* ^^^^^

fc^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IMAGINIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXXI

'‘'''1’^ *?^’*^f^^'^5^n^®^^g^™®’5gt;quomodoinfiguiabiKs(amfig«rftor, qoomin^' Sm °fit uifibilts. Deus itaqj natura fva inuJibJis, per uerbi incarnas Snij ^’*® ^ figurabilis fadius eft, Conlecjuitur lam pingi Chriftum polie, res ^^a^’l^*

^^^**’*^»“““’ ®^^^^° daretur idololarriac,pr3cfiatet non pingi.fi piava J^ ’J‘ Ster ^^ '^'^^P^f ^“^ prxtextu pietatis,fuperHiüo,tokrcntur imagines ChnlW, „frw« j/s *^quafdamc3dastolerabiles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,f ,„^

^ff-nn***”^’^^'” 4* ''‘^^° Theologix, refert ex relatione aï/orurp de Abagaro, fingere zr '^S f^'P ‘^’‘“WMs Rege,qui mifcrat pidtorem,ut effigiaret Dominum : Cumé^ Ç.ulpcte Siffla ****°’'®’”nequirct,ferturChnftus,inucftimcntumimagmemfuiim« ^»hn • ^® ™’ß^* Vide Sd de hoc Eufebium Catfarieniem, lib. i. Eeeïe« ^'I^ffen^* — *’ P^*^ *”’ capita ultim. ubi dicit fe ifta habuiflc ex Archiuis pubUcis Sue æ^'**^»^ qua tunc Abagarus rcgnauit,amp; quod repererit fcripta in char* '''M7 A °^'* ^b^g”’’ antiquitus feruata continebant; hacc imago eft Genux quot;'*114^^^ ^^'^^^°’°”’æ’ *^^ Eremineis» Eft fid hiftoria de fandia Veronica, Ro* S^^ ’ ^quot;^^ ® “*” ^quot;*' ’ ^^”^^“® primus author effet imaginum in Ecclefia ^'oiiiï^’^*” ^’J^^' rcfertur Mariam effigiaffe aut pinxiffe : feruatur faÜs imago Sj ” i’’^ ^®’‘ *P“^ Cordigeros, una Frifingx in sede Cathedrali. Adde quad fea ck ^g’''^® *’’*’u** uetus Teftamentum, Dominus ad Mofen inquii: Duos r'-oerubim aiireos 01^ produdliles facies, ö^c.

•kim *’^®®® ’“’S*““ ’u templo pofuiffe dicitur. Item Conßantinus primus cru-’ginem fibi ccelitus oftenfam religiofe ueneratus eft.

Uto'^“8’^’*ws Iibro x.de uifitationc infirmorum,ritum laudar, de crucis imagine 'hid r* '’^'’'^^uda. Hieronymus fuadei Euffochio ad omnem grefium pingerc quot;gt;(10 i^quot;*”* Ambrofius in oratione de cruce, hortatur, ut in leium qui nos à

* uberauit,femper afpiciamus. Deus uhus fertur iniunam uiclavae imagmis ö^’^tiz, quamScheikrod uioiauit, Theodoricus Greimind carmine defcripfiu

quot;lila n ^7’8’quot;^* ^nt Analphabctorom liters,tefie Damafceno.Gregorius fecund btiJ^f’^Vfit Setuio Mafsihenli Epifcopo, dicens : Nam quod legentibus kri^

^^ fanefto Bafilio refert rationem hanc: Imagints fionor ad Qinjf ?* ’''’usfertur honorem : quare cultus ac obfequia imag mbus exhibita 1^^ ^nnotuni turn crucifixi,ad ipfum cructfixum Ö^ landlos,uclui ad prototypum ®”**’*®™ transferuntut : hacc ratio habet apparentiam, fi non tmicmr n7R ’-^ P^Pulus bene inftituitur:fed ad idololatriam proni funt filq Adae.Lu« fair ^*''^*’^^’^*'^ “^^u™» ”®** ^’^’b ^^* ’^ imaginibus difcunt Deum. Seri* ^non imaginibus difcitur. Chtiftus Joan.d» Qui audiuità Paire, uenicad me.

• Wwî noaiufut/^pQftolQj imagines crigere, qui certe docendi prouindam ab^ *niaili(hi,fclt;l docercEuangdlum.

ii, n ^”lt;0 qux toctur ufum imaginum redum. Monent infpcdlores pafsionis «' ’gt;‘^8^ matris,tenaciusép hacret quod dici(ur,amp; ne elabatur per imagmem Uil)? •^* ^^^æ ''*’*** dauo memoriae adfigitur. Memoria labilis fenfibilibus imagi* info A^'®®*»*^^ memor fit abfentium, Damafcenus putat utiles effe imagines,ut '‘Cis wT j^p®^^®quot;^ ^gf’^gic fadorum ptouocent.lila fapit nonnihil Gen^ Ottift^'^^®®®® ’^8^^' ^^us imaginum,patet de crucifixis, de uirgine RebiÜter ^‘^w'^V ^f^^^ afpicientc. Bernhardus ante imaginem marfit affedu pio,Fran« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

'ïtiib ^x* ^*®®®^® luftiniano amp;nbsp;Tiberio Auguftis, Imperium occupaue* Anno 715» ’ ®ne Monacho motus,imagines fandorum à pariet,bus fandae Sophia

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kkk abrafit:

Tsjbrafit: hune feeufos Leo Imperator,edidum propofu!t,ut omne» qwfuhK^j, -eflent imperio,omnium fandorum,angelorum,mattyrum ftatoasin»g’*’®^jj^ i plis tollerent, quas die in medio ciuitatis cum imagimbus etiara Saluawr» a ^ fix combufsit: contra uenientem pro bofte Impenj babuit,quicx populono ^.^^ fenferunt decoliati.funt, poenacp capitis damnauit Imperator fadentes at imagines.

Conftandnus Imperator filius Leonis, imagines ubiep demobfuseßX® linum Patriarchal« refiftentem uerberibus necauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lilius Conftantini filius Synodum eoegit 350. Epifcoporunijquaw’^P'^^Jyiii mam fecit nominari,fed Conftantiniana uocata eft, ubi decretum Iuitbgt;^p j^ imagines, ftatuas,fimulachra ê templis auferenda, imagines non trf«*** Cephoro,Stauratio Michaeie,Leone Armenio Imper atoribus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tempore Caroli Magni, in Germania, male tradlatx imagine» pw ht unde uocata eft eius opinio, bar refis Feliciana» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^

Michael Trauli Imperator Conftantinopoli defignatus, Oratorcs tharium Imperatorem deftinatin Rotomagum,confulentes quid de imag™ ciendum cenlerenr, abolcndx'ne,an reftituendx uiderenwr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j^j^

Conftantinus Pontifex damnauit fententias Philippic! 5^ loannb ^°^2(oi de eradendis Imagfnibus.Leonis Impcratoris fcnrcnnaCjGrcgonUJ Itccg*’® lt;0 iunior reftitit. Vide Platinam in uita Eugenq fecund/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Eccius monet imaginum ufum occafionem fuifte Imperium a' Grfddn ^ manos transferendi, quern ufum tollere uoluerunt Imperatores Grxû’t agitati coepit fub Gregorio fecundo,0d annis fermé 90. agi tara eft,uf£p’“ ^^^^yu Pontificem: dum Leo imperator Gregorio non acquiefeeret, Gregorio. fufftGus eft illi in Pontiheatu Gregorius, ill. qui dum ab initio magn^’^O’f^ ;J fira) accipcret curam de reuocandis Leone patre amp;nbsp;Conftantino Wio Aug® ^^m redae fidci cultum,imaginuracBreftitutionem,tandem conuocato Cond^'pio# lica fandi Petri imagines fandiorum non tollcndas decreuit, fed uenerJ«Gjiclt; Ccquendas, iuxta praedecefforum fuorO Conftantini amp;nbsp;Gregorij 11. inC^® 'ßder creta.Lconcmucro Imperatorem facrilegium Impcrio fimul amp;; comuiuiquot;® ƒ11) lium prtuauit. Et ut notiores Germanis fint ifti Gregorij, fciant cos fflt,qu ^ Bonifacium martyrem,Legatum fedis Apoftolicx deftinarunt in Gei■f”?^o* sdololatrasfquorum tune magnus adhuc m Germania erat numerus,fieu^ L^ nibus paganis ultimo martyrio fuit coronatus)ad fidem Chrifti conuettK.^^pH tiarn in Archicpifcopalem federn (nam prius apud Vuormatlam erat)erd^j^j^ »Miftdut feepatS Vuirizbt'rgenfem,ac Eißettenfem inftituit,Baioriam in quatuor Ha j, j^po^olM diftinxit (ita appellat Gregorius Papa) Safifpurgenfem, Patautenfem, R^quot; ? j^f Gernwri*. fcm,ac Frifingenfem. Vndc is Bonifacius Gregonorum Legatus,ab 01^’ rito dicitur Germanorum Apoftolus, lam ergo Pontifices animum ad Gt ^^^ appulerant,ÓC fub hoc Pontifice Gregorio III. accidit,ut tune primum wt^ ji, Cxab Imperatoribus Conftantinopolitanis ad Francos Germanos Nam dum Luitprandus Longobardorum Rex Pontificem belloimm^^’^ ret, noluit Pontifex ab Imperatore Conftantinopolitano auxilia petere, lit*’ j^t Dus Ecclefia facere confueuerat,ob caulfas de imaginibus iam cómemoratas.H ^ ad Carolum Marcellum Magni Caroli auum conlugit Pontifex,per ^S’æ gttpbï* do, ut Rorax amp;nbsp;Eedefix auxilium ferret, quod ille ftrenué confeeft. bit ^j^ nus 11. Papa Pipini filij Caroli Mar cell i auxilium contra Aftiulphunrlnip® « ju Sre Stephanus 111. Adrianus 1. amp;nbsp;Leo ill. opera amp;nbsp;auxilio Caroli filij jP^^po* Ecdefix protceftionem facrilegis fpretis Conftantinopolitanis, tandem jij le« ifOMc P“’* î^oæ’”‘ alfenfu,Imperium Leo Papa in perfonam magnifie! Caroli '^ ^jti ^Utt. iranftul»t,apud quos hodre pafeuerat. Sic Leo facnlcgus Imperator,dum ‘ ^

iHjjg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de IMAGINIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXXH .

U»J* ^J’^^o*^“™ toUcret, cradcref, demoliretur, Deus ab eo amp;nbsp;fucceflbribus ‘^«.Romanum abftoht.

^’ntinu*'^'^^^ P^^^“’ primus,hortatur per nuncios Conflantinopohm milToSjCona 'l’^Wp^'^'^’^ Imperatoren!,ut imagines diuorum reßitueret,nolentem Ana^ lt;nbsp;• ^Äü“ p?gt;? “^ in Concilie Lateranenfi deftinatis à Carolo Magno knfiipP**’’°’^°8’“** Synodum Conftantinianam Conftannnopoli habnam.Ó^ cons ^’'orc *^”’ ^ccrefum eft,ut ftatuac fandorum rcftituerentur,amp; damna runt Impes

3« cos qui Concilie Conftantinopolitano praefederunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;.

MaT^''^ l*’’P*‘'’lt;^”’^C™o'ïtJO Leone imperatoren cum Hlio Conftantino gubere Hiretif* '’‘tum a P'*^^ lufcepit,Concilium Nicenum.^jo.Epifcoporum collega,nbi conllis ’I’tma^ '’ '^^^^'^^^‘^°’^“™ ’^3gines delendas fenierit, in Ecclefia perpétua anas W ^^®°^’’^®^‘’* Filius ille Hirenae ConQantinus,utin ordine Niceni sllius 3^0» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

p«iij°P^’”®y”°^“quot;’ abrogauit de imaginibus,cxclufit matrem,folus tenuit tms

Conftantinum ca pit, Sc: exoculat,in carcerem conijcigreftnua imas snnoDomi. 720. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

kwquot;^ • ”^ P°*^^‘^‘’‘® ^ Caroli Alagni opera uix nata in Germania Feliciana ’'’but ^^'’^^^ ®ß* Nam dum Carolus Hunos,Danubianos quotidianis incurlios 8opftv ^quot;^”*^® perdomuiffet, ad Franciam Orientalem (unde Francorum oris i^ân■ pquot;””*æ ‘^urn procenbus fuis peruenit. Et Synodum ex Francis amp;: Gers ^ongregauft. Praelïdebant Theophylatius Öf Stephanus Epis

•iiH- ’”’®æ ^'^‘^*® Legati, Hacrefis Feliciana condemnata eft, Si fub anathemate ' *5”*i, ne quis fandorum imagines uel eraderct uel tollcndas doceret.

Cal ^‘1^‘C rationes corum qui imaginibus aduerfantur. Exod. xo» in De^ Rationes j • pf^ceptorum Dei,prohibentur imagines : Non facies tibi fcupnlc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j„ contrat

fieri • ^*’’ 3it:Non imagines prohibcntur,fed earum abufus,prohibetur fculpnle rum dit j ituidiuinus cultus tribuatur more idololatrarum: Nam cap.xj.iubet Deus fiert luuntur^ icnt^'’*^ ^n^'^^^”quot;’P°P“'^° ^^ idololatriam alioqui prono prohibuit imagines. In-? Hen°'^^'^^^^^^^ ***^“™ imaginum ex Bafilio fumpfit,culium referri ad archetypu, Wk’^^’™ ’'“’g^^rojChriftiani utuntut imaginibus ut monitor's tantum excis iniïp^^’”®quot; “* Ethnici putant imaginibus diuinitatem inelfe, öd itaEthnicorum «esO ^“”* lï^bitacula dxmonum. Chriftianorum imagines funt reprafentatios •4' ’^^^’”æ»^’‘*’lt;^otum,uide Auguftinum Iib.3, de dodrina Chriftiana,cap. »tod u *^^ ^’•^S^fi^^num de Ciuifatc Dei, libro zx* de templis martyrum Ód quos j °quot;onorandifint.

' Ë^echias 4. Reg. 13. difsipauit excelfa, contriuit ftatuas, lucos, ferpentem ^“^quem fecerat Mofes, quem tarnen Dominus fieri iuiferat.

dix . c'^^'^Q^- E^echiae fadum non tollit imagines. Dominus Numeri.xi. Mofi K p*fi'Hcferpentem 3cneum,pro figno pone,ódc. Hïc Deus iufsitfieri fculpnle,led 'ƒ 'igno haberi id uoluit: quum autem populus pronus idololatrare,poftea ferpen^ non pro figno fed pro Deo colcret, iufté Ezechias id deftruxit, quod iubente co berat fadum. Ecclefia autem tolerando imagines pro figno habet,pro primo . Kuto Dei, non pro Deo habet, ideo maneat ufus imaginum: Alioqui fi plebs ^nem eoeperit non pro figno fed Deo habere, deßruatur imago. Sic ego in 'enow. Nam fie rede colligit Stephanus Papa. Si ueteres aliqua inculpate tece« Aquæ per pofieros in errorem uertuntur ôd fuperßnionem, huiufmodi fine tar^? ^^ct aliqua amp;nbsp;cum magna authorirate,â fuccclfonbus deflruantur.

iàia .^““^’^*’”g*«lt;cscft,Ioan.4.Infpirituôdueritateadorandus Deus. Intuitus iiiij • ^ ^®*^®*“* ^3cit nos haerere in imagine cogitationibus, non fubuolare in üfct^**’*”*”*.^*^® P^’^^^*^æ excitant mala dcfyderia: inhœres adeo diu crucifixi ima “ ’quot;Cttucifixm euanefcat,ôd ipfe lolus cum latronibus permancas»

Eccius.Hoc uerbum loan. 4, non excludit imag/n«; ueri adorafor« peT^*”^^ 1 gines moniti mhilo minus orant m fpiritu amp;nbsp;ueritate, fi oratfonem ad proroiypuquot;’ pro Bafilij inßituro référant : ubiqj orat Chriftianus,orat fpiritu amp;nbsp;ueritaff.in«“”* tempore Euangelt),cxclufis figuris jMofaicis,amp; difpulfis tene bris 8i erronbusgtn tibum. Nam qui fie per fpiritum teilet externas cxcluderc imagines, parintio^ amp;nbsp;Sacramentorum figna corporea illuderet, omnes refigionis cacrimonias, imoli* teras ac feripturas cum omni oratione uocali. Quare per imagines nóprobibtmuf» fed exeitamur fpiritu amp;nbsp;ueritate adorare Deum. Hze Eccius*

4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si pidores lafeiuas pingunt imagines, abufus efi; Si quis inhæret diutiuJ,ui* tium eius efto,non imaginis. Eece fi diccrem iam, imago non efi tanti,ut bomoft* dere ci debeai, Certê fi dat occafionem fic inbzrendi,przfiat non adelï^fcdabo^ ei : qui moratur circa fignum diutius, fignatum amittit ; uide Gerfonem in libre « exercitffs fecretis deuotorum fimplicium,Omnem fidelem per imagines,fine(nM* gimbus in fpiritu amp;nbsp;ueritate Deum adorare.

Sic uidetur Eccio ufum imaginuminEccIeiïatoIerandom.utquiaufborcrt Chrißum babeat amp;! Apoflolos, totamep Eedefiam in quinep Conciles approb* lt;ricem.

Gabriel in Canone Miiïâc, ledî. 19. Rationem imaginum in Ecdclbwnnw* tarum ponit, quód fortius meinem mourant quam uerba, ut imagines fimpudo''* bus eifent memoriale perpetuum,amp; deuotionem fapientium excitarenuAUegat 0* cum Ezechiel. 12. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Aliud cß habere imagines aliud idola ; nam idola funt fimulachra, ‘F*?^ norem diui alicuius erigunfur,^ honorantur proprer diuum,illa protinus abokn funt: imagines uero,quia tel monumenta funt, uel alia cauffa quam adorationis er guntur,ut nullum fubfit idololatriz pcriculum,nonprohibcnfur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Contra imagines, Roman. 1. prohibentur imagines. i.Corinf.^.S.U»^ *®' Ado,t5.amp;2i. Galat.ƒ. i.Theüù.Hieronymus T0.3.fol.73.

Epiphanias Epifcopus Cypri,quum eßet in Changt;an,amp; uen'lTct in E«« ^^ in uilla Anablatha inucnit udum in foribus pendens depuSum, habens ‘®^f uel Chrifll, uel faneßi cuiufdam, iufsittolli, ut pauperem mortuum co ob*'”''', j^ adferens contra authoritatem feripturarum eße,in Ecclcfia Chnfli pend^f^ nis imaginem. En uir fandus imagines iubet tollt à templis,nos mulrpli»®quot; fine 3f numero.

Hierony.fuper Hiere. cap. 10. Errorem deauratarum imaginum ïdnoJ t tranfijlfe fcribit,ut rehgéonem tn diuitqs arbitremur.

Augußinus Tom. i. fol. J3S. carpit damnatep fepulchrorum amp;nbsp;adoratores. Augußinus in CataJogo bafrefeon,reprchendit quandam . fedae Carpecrat'anorum fociam, quód colüißet imagines lefu Ä Pauli » Boni ÔC Pythagoix adorando,incenfumcp ponendo,

VTrum inter Chriflianos eodem terreno pâtre genitos,eodem renaW* fcekll^ in hbertatem Chrißi fanguine adiertos, omnium dominos confinuf^’i ^*““ feruitus toleranda fitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ï. Narura xquahter omnes nafeimur fîltf irx, Ephef. 2, Similiter item ex aq amp;nbsp;fpiritu tenafcimur,Ioan. ^, Dei filq, Chnlti fratres,ad eandem uocau bxre n tem fumus, ut alter aken, quód ad naturam amp;nbsp;adoptioni# graham attin^t, no

; EiR /n don/« Spiritus fandîi d tuet filas fit homfnibtu, quom aîq minus, ali) Rprouoluntatc Spiritus dctur, i. Corinth* tt» foU tarnen fides inter h!ies regni «pwtoonisdififngMit.

rln ^‘^'’quot;^ P*f fidem in lefum Chridum Dominum neßrumjUnus com co fpi Ch fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Sacerdotes, fpiritoahs matrimonij iure inter nos ÔC

thrifli ''^^* f^^^* potentiafola efiinuida, maxima, admirabilifsima, fiquidem flltwno nocere nihil potefi;fcruire ad falutem omnia ccgunturjRom.g.i.Cor.j* mnimn enim dominus eft I»bcrrimus,amp; nulli fubicdus.i,Corin.9.Maidi. nlt;.

quoep fumus potentes fidenter coram Deo apparere per fpintum d,a dicere Abba pater: orare pro al ijs, nos inuieem doccre qux iunt Dei, kuil Xj”’”’5^8’’i“^ Chrifli Regis nofiri.non efi de hoc mußdo,ioan.i8.!n cœ« * ^'^**^’^^* ’'^^^* ^ confecrat,quac funtiufiicia,ueritas fapienna, pax,

L n ^°quot; ‘I®^ omnia terrena amp;: inferna non fint Chrifio fubiedÏ3,cui omnis ,J^®^®*®^ta terra data efl,Matthäi ultimo; fed quód non in ijs, nec ex na jWeiusconRet.

oculii ^1^®^^^ Chriftianorum regnum non mundanum efl, fed fpirituale in fide, snofe*^^^^*^®* ’mperuium, deque loan. g. Si manferitis in fermone meo,colt; *i^ueritatem, Qc ucriias libères nos reddet,

mal» r ^^” ””’^imc regnet ac triumphet Chriflianus, qoum plcribus mundi fitijur’^p ’^’“*’’‘®^^*’*^**^** ^^^*^^^’ * ^*fl“*^^ uirtus cius in tnfirmitate per* leien -^ % '^* ^'gaudium efl Chnftiano in uarias incidere tribulationes, quapp« '^P’o’'^do fidei patientiam pariat, lacobi. i. patientia probaiionem, *i'0|pem.R.oin,y,

'md ^(quot;^tdiuerfaratioeflhuius regninofiri,amundiimperio:hoefortiter m* h!)t°™^^o^P”'’tur QC crefcit,illud fortiter tolerando uincitamp;augmentatur: liiiC*^''^ *^”’®'^^”’ ‘^’’ ÏM»*”!**«« praefidijs confifin Ö^ gloriatur, iHud in infirmi-?

*”*^”^’ lubfidijs deflitutum,gloriatur,ut mhabitamem obtineat uir lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit: Confidite,cgo uici mundum. Ican.ió- i.Corin.ii, f''’im?'^ ’8”“*' liberrimus Ód omnium Dominus efl Chriflianus, ut eo ipfo om-j Romi^ *’^’^‘iö* officiofifsimus ó: fubieddsimus clTc cum pofin turn debea*'.

^K Gal nbsp;nbsp;^^’’’^^l libertas in fpiiiju efl, nequsquam in occafionem cami dan«

'x«eft ft *8”° ’^^ noftro cum iftac Chriftiana bbertate, qua omnium domi* quot;■note* k '“‘^ leruitui, qua domino tcmporali mancipatus inbutum, uedigaJ, (^ '^nonorem,opera« 8^ reliqua ferui onera debet. Roina.13.

Ml' ^*'^®““*^’” autem ciuilem cum Chriflianifmo flate pelle, utriufep Tcfla^ Ss lt;?”^^®‘’^“^”*» Genefis 17. Vniuerfos quoi emerat. En uenditi Iunt ho^ 'I. ’^ f'^P^ ptotlnus ab initio. Idem Exodi 12. uide Leuitici.ip.

^ ^^^^*quot;'’^‘^*Gacob,Gcne.27,amp;dixit: Scrutant tibi populf,efto dominus 1 ^morum,ói incuruentur ante te filq matris tux. Gene.37.Ioieph uenditur St^?8^®8’^®^®*»*|’’^*'lhilominusioftu#permanfit. Genefis 2« Chanaan Sj . “^‘’^’INociuflótfcruire. Exodi 20. iubemur non concupifcere fer« ^°^’'^*‘ ^^ ^”“° Hebraco emptitio : fi emeris feruum Hebrscum, .’^^ ®HDcu,x3.Non trades feruum domino fuo,qui ad te confugenr.

'^''‘‘11 r ’^'° “^* ’quot;”® remifsionis ; fi frater tuus Hebracus ue! Hebtxa uen* ^feif ““^fcrulet tibi,infeptimo annodimittes hberum.Genefis.x^.Ma« 15, '‘'‘«minori.

^Oth ^’*V“’’ ’^^ Hebraci,liber Dei populus, hacreditas Dei, peculium, pof l’*^Mliatis,Dcutero.7, Efai. 19. atqt id genus alqs priuiiegiorum nomimbus Kkk 3 infigntanmr,

fnfigniantur,fn fcr/ptur/s/cruitutcm tarnen inter fc lolcrarunt. loan, f- Sf®^” * brahac fumus,neep kruiuimus unquam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

17. nbsp;nbsp;Nee ea feruïfus,fi quem in nouo T eßamento deprehendcfit,«”’^”'^'®’®

excut/enda eß.Nam quuni Chrjlßjanifumus,hunijIifati$,toleraiitJaf,nianfuewainigt; acuntutum omnium exemplar à: arehetypus eße debeat, feret Chtift/am»,quit* quid pietati non aduerfatur,ut qui in omnibus bonis Si malis fua hbenate fpifM lucrum facerc queatfaiuns,uid^ Leuirici cap.x?» de feruis ex Ifratl amp;nbsp;aLenfî, «3, Id Scripture teßimonia conuincunr«Tit.2»Hortatur f€fuos,u{ domiiwp^ eeanr,ne ob eorura inobedieniiam,fermo Dei maie audiar, idem x.TM ^lt; iw^ riek s dominos non con(cmn»,quôd fratres fint,fed mag's benohn-Kphef.^.Dw sninus iuxta carnem obedin iub« cum fimpbeRaté cordas. fdem.CeJq^«^^®* turn de condudbtijs cuiufmodi ism font, fed de prepnp fetuis Ipqi?iiur,qoal«wi# ex iure Gentium compiures cram inter ChnfiranosA' kdinkop, ilt;lq-0'^ ronymo iuper Ephe. 6, edhguur. Petrus. 1, Petri 2. ètam ptauis dominé obföjquot; præcipif. Non enim nocet Chnßiano prauaas domin',mcùopvîîqïu^^^ oinæ confona tantum ebediat: quod 0 dommus garnis dwerft à Däw^ofpww* lt;mpera'4erit,ait Hieronymus,non eßcblt;cmperan'dum,’uxta id: OporieJD^^nw^ gis obedire quam homimbus, At‘to.4. Roma. 15. iUgt;€lt;ÄpoßüJus,p®Bf‘’’ ’®‘* «nampoteßan fubditam eße, quiaerdin^nohxjad ïr^nquii'jiaseniy^ïc ft“»”“* neeeßäria cß, ut mali gbdio arceantur, amp;’ udut mórbida membra ^/ïi^iocorpo'^ tefecentu^bonr^ tutius u’uant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

19, Chrißus hanc obedientfam parentum funrum exemple d3coit»lt;pw*®“ Prxfide Syria: Cyrenio cenferi paßus eß,Luc.2. Matth.ii.ccnfum iub:t da«ft** fart. Matth, 17, Nonfirmos offen dat, didrachma pendit,ubi faflümäiuutuß’ Chrißi confirmât Inne obedientiam.

JO. nbsp;nbsp;nbsp;Cacrerum,Ci)tiff anusferuus, cuiufmodiism font hoininrs proprnjiy^^

ô ietît/potefl licite Jaborare pro manumifsione,fic tarnen,ne cum feandalo frîtf*quot;”^^ » tumullt;u,feruitotis iogum excutiat, juxta id.i. Conu.h.7. Si potes liber fifrg, uterc. Et Deutero, ly. Auris ferui oblatam Übertatem 1 cfpuentis, fububj’^'^ batur.Exodi 2i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ç 21. Proin non accedo Angufimi fentenritr.qui putat feruos non dcb(^”’S' . ƒ_ I»bcrfatem à dommis Chhßjanis,qu0d tex Mofaica feptimo quoque juBOWaK omnes feruos manumitti.

22. nbsp;nbsp;nbsp;Vteunep dura tes feruitusîîf,non ramen auerftbiïür Chrißianw ords^L ïics ciuiles, etiam tyrannicas probonop icis, quas cum iege Dei feruatepolj:• quum ipfc huius feeuHalfliditones,lanquam precious reJiquias GirJïif'f’g''. confecratas cXofcuIctur: dus enim conditjonis Quiflunorum uita fftuïü»’^* j. buJationcs ceu falubres fanandi uctcrilt;5 hommis mcdion^s Jarta acceuict,']^^'^^^ modum Paulus Phd, 1. mortem etfamfibi lucrum eße exißsmat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.♦ Xj. nbsp;nbsp;Vt taceam Chrißfancrum hums temporis Urucrum conditionednonp’“‘ lolerabiliorcm efle,q')àm erat tempore Paui,‘,fiquidem bona unicun^ fuardmqiW'^ tur: amp;f fi quid fua indußria,bonis à domino oatis suf feudo Jucratur, jerweS»*^ familix, exiguntur dumaxat ad fußmrsuonem pc teßans (ecularis,Sidciafnotc 'xenfus amp;: tnbuta, opera: a’iquor, atep id genus alia, 4^3 ßnb niC bdl^b^f****/!^ berbefebn^ bevren/ Non enim hibeiit poteflatem unae ac necis in tales JubdiWi» 24. Non queratur igitur Conßianus curiofius,quo nam cafu in hancfuamiK* uitutem fit collapfus, fed paoficê m ca uocarione permaneat, in qua uccaws du ' ».Corinthio, 7, Nih 1 ei camalis iéruitu^ nocer, quando iam in fpintu dominujd^ óf quum dominum Geatdem contemnere non heuit, quanto minus Chnftianun^ ira tie m f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,41.

27. lufiifstmc itacp ludas Galdacus intcrijt, Ador« y. quum ordinatfonio«** n« refifttret,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»tf^Cobo?

JJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D s s E R. V I 1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCX»aiïj

omn«,quaoftïmcüh^ dominûtemporal ijh, ®™^SW «« pro fua condition« reddant qux debcntjînc fadione,nihil eu# f/Miimunâperimmodicas exadiones patiannir.jMator eft ChriOiantanimus, V® o^ï^’^poralc difpendium.chantatem ucl tantfllum lardatromnia fert cha# ^ ‘gt;owniafpcrat,patiens cft,non irntatur.i.Corin.ij.Chhftianus pcriuafilîtmum ^ a quod tes eft,neminem Ixdi mit a kmetjpfo,ut were feripOt Cbryioltomm. j^' Qu'’®’«imChriRlanusexprofcfl[ohuius feeuît boni penrura defpiciat. W *^ ’'*'”’® ”'^^J3’''’3‘P’Ï« monfirum fucrit ob ea digfadiaré' Mdior eft coa ^”^*^^”” P’Û^^w**” mferentùxquî patitur non lacditur.fi pius eff.qma pet t^.®®®'^*’* ^^‘^^ utitufdæditUf autem maxime qui lædicnam proximum in ca link quot;‘^®^æ’^n^®,ôclcorpore morrali. damno afficit, feipfum in bonis ucri#

gt;tin ^^ l’æ^înenrlnerit ChriOianus ob percata nonnunquam introduci feruirui j^j fi'olcrn/ocp ferendam «rquius^ut Del flagellum ; fateiur en/m fe,ut eft, pecca* j^^,ideô,ut piusSIius pq Patriscerreptionern non reqe ir,nei^ uüa eft ram afp era ^serfares feculi,qu3 non ad glorjam Dei rede utatur,

^”'*'’’^°”’*”^*^^* diuina: uoJumati.iuxta qüam reduTme ovinia fieri per# ^J’^**^^®’ onnes capdlos caputs lut numeratos eße.dt; fehei quadam fui* ly? .“'©“»nr,quam ndhfldubitetD^um omnia operari fecundumconftlium 1^1’^®’*» ^P^c* 1» cum iimore ac tremore iuam ipOus falutem operatör,Phi,i» Lf ÎÎJ®®'®^‘o modo dtUesJiber, honorais, nubtbs, feruus quam fiJius huiu« , ''Omnia refert ad animâm,qua per ßdem faluajpioptcio Deo,rdiqua omnia ^'ê’-^saftimantur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

PRO DOMINIS TEMPORALIBVS . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AXiOMATA*

Hn ^^^'^ Domini bis feripniW« inffati fuamfiahdirl tyrannidem arbitrenfur, ^m^^'^f^*^^“^''’ cfic,qtnt«tcfi«lt;ure digmtans preprie præfinç mem'nerint fe M'^^®? *^^^^ inbonum ; Hk terminus pveeßgiiuv gbdio (ecu! art, quodomini i. '^^tin ca liccrc femper quae Iubent,fed qua: cjipediunt.

'’Mir ^^^ Dominifibi in perniciem aftemam nobis dominenftjr,hanc Spinfus^^j ^ \ii.’^^^ ansplexent«r,‘qui poft norm^m Berufs prarfcriptam, adqeicctuoSf^j^^' ^iU( * v’*®® fact£e,remi«encrt minas,feiern?» quod Ä Vifter ipforum Dominus

ii J ■,'^‘ tonitro; non eft r cfp':tftus perfonarurn apud D«um,mcrito concutiun* '’neRf?^'^® ^orda,uife Chnftianos Chnftsanis prxeife mcminerint,inter quos ®*®quot;-‘®’ i, L ?'’'‘i-ncc libcr,GaL3. OmnesenimunumfutnusinChrifto.

^taf f ’''^‘®'^f^P®‘’*’^5^b^'î^ '^^^^quot;'*lt;^^ poteftaremzquoenftn gradua edfior, 'inia^^ ^^”'^^'°‘'' ^” ocubs Dei etiam omneuerbum ociofumiudicatori aguni I ’^®’^ïûmam rationem reddituri geib giadq.

SD . ®®‘lt;’'’’»3. Reg* 3. Sapdentiam à Don ano petqt, qua rede iudicare popu# / ^ier,^’®®'f’’önMmamp; malum difeernere poiret;huiu« exemplo à Principe codi fet^’-Ç'^ïf^icodiam domini mundanf,ncfibi,oon populo ueUe poteftatem ï. 'J'^eantur.

Maj ’^®^o0ci iudicioob peccat3,interdum popuTus poft kntas Salomonis -^.i«^' ’ ^’'^^J?*®* R^boam feerpios patitur,non tarnen ob id Rob cam à peccato ex« ’* ^*® ti^ ’^^’’^'’^''Otum eft futoris Domini, quod Pharâcnis cbftinutia teftatur: ^' r'''^^ n^agis funt fccptr3,quxm ambienda.

'^•iR^ *”*® ciconiam deberi, malo populo malum dueïm, diuinx quolt;p li« '*'**^2 ^'^‘^ u.tcftantur:Hoc(inquiunt)erii tus RfgJi,Hhos ueftros 6dHÜasJer ö'^S^s tollet,G^c»E22cb. Principes in medio cius quad lupi rapièces preds.

ad cfFundendum fangumem.Efai.^.Dabopucros Principes corum,Prou«»®' Propter pcccata terrae multi principes eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

S. Hçc diuinx irç exempla terreant domino« temporales Cbriftia«oJ,nofl* iam Phabrldi, Mezentio, Dlonyfio,Syracufano,Neroni, Caligulaf.Domitisno, «j ftri# teterrim» hominum, fed Chrißiano domino Chnftianus kquor tx th dodrina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j^

p. Si apud Ethn/co« in cacco naturf lumine nihil eraf tyranni nomine mJgis ^^ tifum,quï conueniat Chrißianum dominum pro libidine luagerercimpefwn*’''

Chrißtanos fratres,quos nee lege» iéruos elfe uolueruntf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, p^

lo. Minus igiturtradandifunt iam fcrui in Chrißianifmo Quimolim ’h ganifmo,quippc quos eodem redemptos fangumejn communem adfemit hW tem, iffdem alit Sacramentis, ad can dem immortalitatis uocat hacreditate®) alle omnium Dominus acPrincepslefusCbrißus. tl. Sic Paulus Onefimum feruum natum,à Baptifmo ßatrem priori« ben lemoni« appellat,amp; dikeßum.

12. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ne dominium in liberos Chrißianos fit her/s plus iuRo ßwue.cper’fP^ um fuerit, non folum feire eosquantu debeant fubditi,fed quantum ipß ei'’'” diti« debeant,amp; Oeo communi omnium Domino.

15. Nam fixe regnandi prouincia grauißima,etiam Ethnicosquofda® lt;®® uit,ut priuatam uitam agere,quam uel latißime imperitare maluerint.

14. Quis enim non à dominatu bis gentium hieroglyphis abfterreawr. lus in fccptro.Item,In fummo feeptri dconia.In imo hippopotamus.ApudT» nos imagines fedentes fine manibus, quarum prima oculis caret. Deniep hae ^^^j uulgo iat^ata prouerbia apud Homerum, AKfzoCof»? ßucffiAwr, 'nci^‘*»« ^1'’ quem non moucat régula Principibus à Deo prxCcripta Oeuicro47.RexuoU , tiplicet fibi equos,non auri immcnfapondera,habeatinmanu librum Ug« cor eius in iuperbiam fuper fratres non ckuctur.amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^^^o »5» Quanquam enim prxemineat Duxpopuli,ciufdem tarnen genef^^ jol hominibus,bber liberis imperat, non beluis,quod redé admodum Ëd®*. didit Ariflotele«:nec cadem nunc prorfus conditio efi feruis nciflns,qu3t‘^ ad pilcum uocandis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

16. Porróquum Domini temporaIcs,ficutminiflriDci,certoexe»po^ ni optimi maximijicut fummam in populi potentiam obtinentjitafommaih^jj^ fapientiam amp;nbsp;bonitatem prxfient necefle efl,ne potentia fine bonitaie,md’'l^j|,jj nis, fine fapientia pernicies fiat, iuxta iUud Prouerb.28.Dux tadigeMl**^ multosopprimetjeo rugiensamp; utfus efuriens Princeps impius ^^P^^ƒt^d pauperern. Et illudEccIefiaßx. 10. Vxtibi terra cuius Princeps pu« db* Principes mane comedunr.

17, nbsp;nbsp;nbsp;0 mne Principis ßudium in quatuor rebus erit:Primo enim in v*^ j^^J fade S^ oratione tendat.Secundo,fubdins in charnate 3^ officio ChrillimO‘‘^,j^j^ modet. Tertio, uigilanter prouideat, quaks habeat aulicos potefiatis nee illis quantumcunep prudentibus totam imperandi prouinciam nullt» fit tarn fantßus Dauid,cui non Achitophel aliquis obtingere poui^ ^^ In fontes feuer a dementia amp;nbsp;dementi feueritate ammaduertat, fic^ fit t®^® lis,ne nimium grafiando cum putridis membris amp;nbsp;fana Ixdat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jpü i8. nbsp;nbsp;nbsp;Sicut fubditi uet^igal,honorem, atep hoc genus alia dcbent,ita Wt®^ ^ Princepsfubditistutelxuigilantiam,iufiiciam amp;nbsp;amorem debet, Vt ut**'*^^j^ minus fitfubditorum,interim tarnen Deo fcruiiutemferuit cum omnibus t® nem,ut reóè lufiinianum Cxfarem monet diuus Agapetus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjni Ecdefiafiic.4p.Praucr Dauid,Ezechiam,amp;^ Iofiam,omnes Reges p« commiferunt.amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiad t?, Poteß quidë Princeps effe Chriflianusjucrö quam id foflu fit difficdfgt;“ ^^^^)

,. DE CHRISTIANA IIBERTATE. CCCXXXV %' . ^’teßantor, quorum pand iuftiac pq fucrunt: proinde tutius eftpe» U?, ^'‘’mfccptrum ambuc,utnon infipienter Diodedanus' dixent, difficihmum ^^e imper are.

^7' Pfocul emm ablit à Chriftiano domino hæc tyrannorum % ft quot;^ ^’’®metHanKamore nö metu fubditos in offido retinean Nihil certc tuendum,quam diligi,nec alienius quiequam quam timeri.M» ttm r ^“WTOitatis eft metustcontra.beneuolentia fiddis eft ud ad perpetuita# i^WroinOfficqs.

'’gt;110 ^”’ I^*^ Coloff.4«apoftrophe Paulina ad dominos,miro compendJO do:? L ’»'^cffidum compkditur,quum ait: Vos domini acquitatem amp;nbsp;equabditatem ^**^’^®**»^*’^^”t«s qti'ód amp;nbsp;uos habeatis Dominum in cœlis.Quum dicit æqui W’^*”^^®^*b®lt;€os, ne pro fua libidine quiduis ftatuant amp;nbsp;exiganqfed acquita« ^osi^o*’^**’* monet in coelis,faftumcontundit,utintimoreDcl %Jf®^P“^’‘^æ utditati feroiant,rationem adminißratx prouincia: fupremo Do« k ç *^^Wfos nunquam non cogitent,

%r ■ ^ *8'^’’ ^fi* Chriftianus dominus feruos n3ncifcitur,cos ipfos fine pee« ' ’'fluk'i”^'^^ P^^^’^* eosretinerquemadmodum habet iciipfura, nempe ut ieruet liijjj ”‘®’9’’®æ^lt;gt;flt;^ nihil aliud eft,quam eoshumaniter tra dare, non ut mand W®^’*’f*’»’^’^pJ«to lexennio manumittitcitra grauamen intokrabile,qua^ ^’'’’P’^®i’»’^fohditieti5 inter Chrißianos:naminhacrc habent dominiprg^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Hôj ^quot;'^'® wChrißum uerê liberos efficit, non ut nihil boni fadant, quemad^ ’®*®Ö''gunt,fcd ut finelegis tyrannide/ponte Sr' prompte per fpi« ^JJ^'*’’®®'®P®’^®”’“‘’» Vide Ioan.S.Galat.5.R.oma.5.Theophoretus in PD • Mij^'^^*'” Chriftiana habet duo* Primum, quo infpiritu rcgnatamp; confeientia ’''»uer^r'^’ *“* aceufatur aut defcndiiur.Secundum, quo in nobis fublata funt '’^fe ^”°®^®U’n mandata,quo ad confeientiam,amp; quicquid in extemis Cacrimo *^M»ütfontdbi omnes,ueftes,pcrfonç,glt;ftus Joca,fcßi dies,ut ea licc« ^•■»are amp;nbsp;non obferuare,uide Roma.i4.Colofl.2.TKlt;.ï.i.Corint. j.

L ^pud Hebroos feruitus fuit,etfi effet liber populus.Exod.zi.Seruo nolenti Ii^ ^n« aoris fabula perfodiebatur.

L'^^“’^o®tf8 Dcmetrianum:Ipfe deferuo tuo exigis feruitium,8C homo ^ti ^T *'^' P3’'cre compellis.Et quum fit uobis eade fors nafcendi, conditio una j|.|'ndj,corpcrqtn natura confimilis, animarum ratio communis, aequali iureSC ^^p“®®hturinhunc mundum,uel de hoc mundo poftmodum recedatur, ta* I ^’^r^’’^’^gt;'gt;° *gt;00 tibi feruiatur. amp;c.Cyprianus libro tertio ad Quirinum, ex Ç rf k P^^^°® ^‘^ colligit:Seruosquum crediderint,plus dominis carnakbus *debere,itcm dominos minores effe debere.

^’^’’'^’P®®^ liberos genuit,cafus feruos conffituit iurcGentium,ut in bcllo ^K?^”'.’P’^’l^æ ’^ ^^'^“^^”‘’^^quot;’ fcruabantur.Videto titulum de iure perfona»

^Walias poenas peccati amp;nbsp;hxc una eft feruitus« p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SERVITVS ORTA.

''^Pudquot;'a^’^ ^PP®*‘^^® corruptione,ut Cham filius Noe,qui propter malitiam pa '■^^^^^^’f3deo ipfe amp;nbsp;pofteritas eiqs feruituti deditu* eft, Geneffs.^, n^’'JspuerChanaan,fcruus feruorum crit fratribus fuis» ^^‘gt;ndo,€xintelledus hebetudine.

TertfOjCx re angutta domi: At hos Auguftinus de Ciuitate 0«^,^.^ (jJ ƒ), foIatur.'Bonus Gferuiat hbef cß:ma!us fi regnet,feruus,ncc unius hom* ’pet ^ grauius eü/ot dominorum quotujtiorum.Haymo.3.CoIo(r,Seruino*’pfPpic*P turamjed per culpam,amp;propter peccatum,licut Chana an fikusCham. .p^alrj catum cnim uenit capnuitas,propter captiuiiatem feruitus. Vndeil» ‘l” .yjaH** tut ab hoftibus,a feruando didi funt ferui,ód raancipia quafi manu capw bus capiebantur

^Xl'''L Ji^STORP^M, SGRIBlt;^RKJ^igt; ‘^ rißearuffijSacerdotum impictas,Iedera^ioß'ii^iif’^^ ^^jp;^

ESai.^.Deus cauendum ab hts fuadct:Exacßores,foeminas uocat.A**^^^^ fp(iJlt;^ lum Dei,uincam dcpafcuntur.Efai.i, Pharifacos cauponcs uoeat»*®‘j^jj|(iH Efai.28,Viros illufores.Marei. 7. Matth. 15.contra eorum AoTtfafftif, ^jin^P Vat intonatets,hypocrifin carpit.Sunt pIerunq}indo(fïi,quuniHKfonym p^jjjnO’i taphio Paulac fcribat, in monafterio Paulas nullifororurn licuiffe ignorât I amp;nbsp;non de Scripturis Tandis quotidie aliquid difcere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cootu*^^ 1

uos,portabit iudicium fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ;. lnji**’*'J

Hieremiac.i^.zp.óC.ii.Contra Pfeudopracdicatorcs,qui prodiw tradunt,uidcpulchra.y.d.7.Ezechiel.i3.pulchra.i4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meO^^’*'*

Sub Honorio fecundo Pontifice Romano,inlidqs Clcricorum R® jjjcitJ**'^ Awl^hus Arnolphus Praedieator miras integritatis,quód acerbe nimium in pr^P' iibidinem,pompam Öi. auaritiam inueheretur.paupertatcm Chrifti omm ujiii' nens amp;nbsp;uitam.Nobilitas Romana hunc utProphetam ucnerabatur » Platina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf}//”'*'

Ezechiel capi. 34. contra paftores négligentes,miré pu!chr2,a^^pri^ illufores uocat,qui uerc fedent in cathedra pertilentiae,quia uice fanx do ^ ƒj^.i fentaneum confcientiarum uirus,humanas traditiones proponunt popu’^^'^jrun*» Sermo illorumut cancer fer pit. Sapien. 6. Sapien tes uocantur fanitas om^ ^^^ pt' fie iure nos impios dodores peftilentiam orbis terrarum uocauerimUJ' ^,^00'^ tro. 2. Pctri.2. Fontes aqua carentes, labes ac maculas orbis. I*tda$ •quot; jü/ fuaprxdicit, extremo tempore futuros illufores, qui iuxtafuas Imph^^ ‘ ambularcnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;juf)*’

VerusEcclcfiacDodor docet primo omniumamp;fummo ftudiofidt jj« fium, deinde opera ÔC mores, ut Paulus, qui ufep ad.ti.cap.;^°’^^j ^ fiuèfidemfundat,amp; 6.cap. fequeniibus deinde mores fupcraedificat, A per quinep capita fidem,uno amp;nbsp;alicro mores docet» Indern facit in alijs ‘quot;t Theophoretus in Pfal.

Quomodo impq paftores S^ idola pr3efint,amp; an tolcrandi, ThcopUt* ^ Pfal.Dcuteronomtj.13.de falOs Prophetis.Hieronymumuidefuper Hitt^^ /^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.contraPaftorum negligentiam,litera H. Ignatius Epiftola prima:0b “ ^^jiiii

qu«t)aures ueftras,quando uobis quis fine Icfu Chrifto Filio Dei loquituf) ’ ^jjj anos.Cap.i.Tit.uentrcs pigros Paulus Dodores impios uocat,Phd.3.ï^. 1^ opcrarios.Dauid Pfal. j.Guttur eorum patens fepulchrum. Pfal. 13» f^* pjjol plebem meam ficut efcam panis.Efai.3ö.Spcculatorcsc3Cci.ó(lc,Et.y»j^*^j^u£ï(t gitis domum ad domum.Amos, 6. Vx uobis,qui opulenti cftis inSion.«*^' ^f xö.Chriflus dicit Scribas deuorare domos uiduarum.Mic.3.Qui |«lt; nempopuli mei.amp;c.Amofi.4. Audite uaccç pingues in monte Samarix. w’ ' Fûtes amp;nbsp;iatrones uocat.

In Scribas amp;: Pharifeos,Theophor.Pfalm.il» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.put

Hxfctici(inquit Hicro.)magnam habent prxfumtionem fuam.left*«' tra eorum deuteroies, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HAER£^^^

M Arcionuuh putatiuam effc Chrifti camcmJcdPauIuinon dieft per nmh'erem «gt;»«»«1** •«wed ex,ut ex ea natos elle dicatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Aig^fmi^

^ii iP*j^”^'‘°quot;®»9“ö®odo dooi Dcos pofocrit loper kfai.44. Vtuntur loco

Hul ®’’’^’’o defcenderunt ma!a,ad probandu quód legis Deus fit conditor

ntbion,cwuslc(ftatorcs Hebionitac,poft Euangebum credent« ïn Chrlftom ii(^^Q^'g.^°’P“*’**^*’’^®y®'*“ ’^ Vide Ignatium in Epiftüh's,pro dioi^

^'^^^’^^^®’^*^^ Cypr«anuni,fol,yo4»cum loet» fenpturae poennennam Ijj ”’’’”^’^’‘^^’'onytnus Ofe.14.. NcuatJanjx!icSlt;zfavf,idcft,mundos feooca-J ')C|Uum fucrintomnium immunddlimi,negantes poenJtentiamjper quam pecca* meronym hii !’^”’^“^*u’^w il'ud Pfalm.50. Lauabis ine,lt;V luper muem. 8ic, Efau 1. Laua-j mm eötr»^ fcilT o ’™’®^* ^^^^ï^’Thomas de Aquino fuper cap.d.Heb.duit hunc Nouatum Luafcru k riï^^y*^“’” ^®™®”* Pccb’lix: amp;nbsp;au hacreticum iftum oceafionem errandi«quot;^* P'iffeexca.Heb.ó.übi nifiredé conkrantur bcripiurx,uidetuf Apoftolus ne^ '^'poenitentiarn utiieni poft Baptifmum.

IHF 1 quot;”^ P^*’^y‘:®’’» Eunomius Diaconus,amp;' Achillas Icdtorp'j tres Alexandria ^clefiat Clerici,authores hxrekos Arrian« extiterr.

tfj , ®™^®®*^^’^*^iditunigen«uroDeiFrtium,nerbum Dei efte natura, id ] tfcbftantia Pattis elfe genttum,non natur« uel fuftanti« efte filium, fed filtuin “’'“Matis Dei. i.fen.dift.d.

b Qypeus Arrïi:Patct nnior me cft.Item Mjt.24. Pater meus folus. Mar. 13• ‘*‘JleFt!iös,fediolosPater.

’’•s f ^^ P^li*J‘ïntiffimus hxreticus adferuft DeumPatrem folum Dfum,Spiri* Lkrft^P^n^^wißiwt’f’ftÖ^’n natura «qualitatcm pemegjuit. Hieronymus

Tit.a.Magnus Deus lefus Chriftus,probat diuiniiaten» ^Oö^ ^'^^^ ^^ uerbo fenferint uide Theophoretum in Poftilh fuper primo tow ^r’’'“^*Ü’3nus decern locos conta Amanos product, pro diuinitate Fihf, ^ f“Era{muni,quem Arian« pcrfidi«,ff d mendaciter ,arguif.

H .»^wcogoomen aperte«ibutumChriftoprobat ex fc»iprura,Matth.cap,t» ad Mtum retulit «aticinium Efaf. 7.Eccc uirgo concipiet. VidcHieronymum, te ^^^^8^^æ“'n Ioannis nihil aliud elamat quam diuinitatem Chf.lli, de qua left '’’'’*^f'ß‘“* 3C fublimius exteris Euangeliftis fcripferit,5i«Aeyôf kät« ‘lt;Ji,oXiigt;, U rr.z^. ^t Jsperexcellentiam,à Gr«cis cftappellaïus'. Chriftus femet muftis locis Deurn ir^f»««* oquod ludocimelius, quam /Xrriani intelligentes: De bono ( aiebant ) opère 'Zidk^u, ç’pidamus te, fed de blafphcmia,qn0d homo cum fis,facts te Deum.Sed omni« *** '^’ ^*^ (^’’'Mcftiflimé Joannes Euangelifta Chriftom Deum appellat,hïc: in principio 1 “trbum,amp;uerbumcratapudDeurn.^Deuserat uerbum,quodfignificantius”f^^''c\ ?J»:tstï5wf«jj o Aóyofjid eft,Deuserat ipfum u€rbum,hoceft,ó^ uerb5hocquod ^ '^^J L C’ipimcipio,0d quod erat aqud Deum,id ipfum uerbum erat Deus, ld autë ex ^?*' / / j^ “QWtiçulo 0 qui diclioni A»y©^ adiungitur, manifeftè percipitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reUruni i(((j. ‘Q»nnis.2o.Thomas:Dominus meus à Deus meus. Theophiïus:Thomas ,4,«^ '”‘’*”” onicamep hypoftafim Chrifti edifleruit: dicendo enim, Dominus, ^K’'”mnaturam,Dcus meus diuinam confelfus eft,amp;unutn amp;nbsp;cundem Deum ^‘Jüillinuni.

Ado.jo,Aïicndite,ait Paqlus uebis amp;nbsp;uniuerfo gregi. 9^c,Vbi Beda non dubiut

LOCI COMMVNES dubitatfangufncmDei djcerc/propterunionem perfonae fn duabus nawr« Cbriß^pro qua dictum cfirFilRk« hominis qui eft in calozccfletNcftohusijhuH’i’ innis à Hbo Dei kparare,amp; d«os facere Chriftos.

5. Rom.9,Quorum partes,Ô^ ex quibus eft Chriftus fecundum camf®»^ eft fuper omnia Deus bcnediÓus infecula.Amcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

6. Philippen.2. Qiii quum in forma Deie(ïct,non rapinam arbitraws cH kƒ sequalem Deo.AthanaliusJn forma Dei, id eft, Dei fubitanüa, Alibi dtxit'bg*^'*^ qui fom.

CoIIofT. Quia in ipfo inhabitat omnis plénitude diuinitatis corporalitf’'’ Tir.2.Magni Dei Öd Saluatoris noßri lefu Chrißi,

Hcbr.i.Ad Filium autem:Thronus tuus Deus in fcculumfeculi. _^ i.Ioan.y.Et Gmus in uero in Filio cius lefu Chrißo,hic cß ucrus Dtt» ''jj ta æterna.Breuiter, Joannes diuinitato adßruit,Hieronymus in prooemioJup«5 theum ait:Joannes Euangelißa quum eßet in AJia,Ô!: lam tunc hzteiicofunu^'”', puIlularcnqCherinti, Hebionis Öi ceterorum,qui negant Chtißum in ome’*® J quos amp;nbsp;ipfein Epißola Jua Annchnßos appellat, amp;nbsp;Apoßolus Paulus Éf'^É®!^ percut)t,coadlus eß ab omnibus pene tune Afiae Epifcopis amp;nbsp;multarum tlt;^^^^ lïarum legationibus de diumiiaic Saluatoris altius fonbere, Si ad ^P^®^®,^^^/ cam)Dei uerbum.non tam audaci quam felici temcritate prorumpcre,undlt;* clcßaß/ca narrat hißoria,quumà fratribus cogcrctur,utfcribertt,ltaléfalt;^lu^’’’,^ fpondifiè,ii indido ieiunio in commune omnes Deum deprecarcntur.,quo ^*^ ro, rcuolutionc faruratus, illud prooemium é eoefo ueniens erudauit: J N P ^ ^ CJPIOERAT V B R B V M.amp;c. loana.Ex uer bo unigenitus gen^f’®quot; ChrißumnaruraFiliumDeiefle,nonadoptione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^f

Arriani(inquit Hieronymus contra Luciferia.foI.d3)crcdideruntinri^f^^ lo uero Deo, amp;: in Icfu Chrißo Saluatore creatura,^; in Spiritu fando u^’^®7^„fyr, Paulus Samofatenus amp;:Foiinus,Chrißum tantum hominem effe ^^'^^^({iti) idem Cerinthus,qui crat tempore Ioannis. Joannes fcripfit Euangeliû, fl ^muin thus docebat Chrißum non wiße ante Mariam matrem foam, faciens t^^*^ ^ hominem,amp; nihil nifi crearuram. Vide Thcophor.in PoftiHa maioril^”®.'^ ^j^

Jefai.^y.EccCjDeus ueßer uindicans uenict,rctribuens Deus ipfeU*®* ’ Habit nos,quae de Chrißo loquitur, ergo eß Deus amp;nbsp;homo.

Saluare officium cius cfl,quod Matrhaeiprimo ei tribuitur. , ..ßi/ '' nbsp;nbsp;nbsp;Encratitae teße Augußino,didi font à tempcranti3,quôd abßinfrentä^^.j^

bus amp;nbsp;ab omni coito,nec recipiebant in numerum foorum uel marem uel ^jj^ui utentem confogio, nihil intereße putantes inter coitum coniugatorumH quamufs fornicandifpeciem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rp{i;jn

Sabelliana hacreJis à Sabcllio dida,coorta fob Sixto fecundo apud dem,qux olim Barce uocabatur,Pentapoleos cfoitatem,plena plalpb*®*’*’^ I um Patrem amp;nbsp;in Chrißum,quem fommi Dei Filium eße negabat, pw’®®g*®/j,fli)li* f omnis creaturar,ßmul etiam Spiritus fandi intelledum auferebat. SabcUin* « dißindionem Perfonarum,afiïrmans in uno Chrißo fimulfoiße Pairc®gt; nbsp;nbsp;^

Spiritum,3tq) hare eße uocabulis dißinda, non re, Patrem, Filium, dum eße unam perfonam.Huius Sixti Archidiaconus crat Laurentius, qui ros pauperibus dißribuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE HÆRETICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXWII

%ci *’*^quot;’’*^’* ’^ cßjfcfurrcc^ionemjS^ regnum Chridf in terris diccbat: unde à V)^j^^°^^^^^^^ X.i\icasD{, libidinum amp;nbsp;cupiditatum impatiens crat, uoluptates 1)0 ƒ Promifsiombus futuri regni fan As proponebat, abundantiam ciborum Ôd ^copiam. Platina.

^o ^ ^*’*5^’ ®*’^™ corporis ôC uoluptatibus omnibus regnaturos in terra fan#

^^Ü^*f^^^^* ^“'^”” erant (ut refert Hieronymus Threnorum.j, ) qui dixerunt % quot;cquot; ^^'’^^ ®’*’ » contra illud lefaiac. 45. Ego Dominus formans Ôd creans Mi8'*’’n ?®*'^’’^'° focrunt alij, qui dixerunt Deum creaffe mala, contra illud Ge-|i(tn*’f *^cusomniabona. Eodem loco fcribit Deum facerc quidem mala l'üt.a^®®®®’’’ culpæî fais uerbis Tropice (inquit) Deus dicitur facere mala, inlijf *^“”^””cgt;'cntibus infligere,amp;^ fie intdligit locum Efai.4j.Mala ucro quæ ^iç ’” '’3tura fubfiftunt, à Domino non creantur, fed créante fc mala Dominus ip^ ’ 9^^^ rcs benc conditas, nobis male agcntibus, in flagellum format, ut ca W^*^^°^°’'f’ quo fcriunt,ddinquenttbu8 mala fint, æ per naturam qua exigt;

lui,ƒ^’’8^8, Julianus uolucre, quód homo ex puris naturalibus non mlt;^o pofsic ^ ^ °fquot;”^ peccatum etiam originale, fed ÔC uitam æternam promeren de con« ’ °) quamuis confummationem beatitudinis femper Deo tribuerint»

Y^guftinus de prædefiinatione fandorum, Wanichæus dixit,homo non poteft peccarc. louinianusjhomo peccatum uitare non potefl.

•aiti'’ ^'''’onymus ad Pammachium Si Oceanum, hunc errorem uocat dimidia« iixat'^®’’“’» ^“^‘^ Appollinariflac dicerent Chriftum corpus humanum dun« fly '''lt;«, carter um loco animce fuilTe uerbum, atep hoc ipfum uerbum ita fa« ®'®tin,ut Chrifti caro Si uerbum ciufdem efl'ent iubftantiac.

If '°ntraLuciferiano8. fol. 66. Apoftolis in feculo adhuc fupcrftitibus (ait) ad« ’Pudludæam Chrifti fanguine recenti, phantafma Domini corpus aflerebatur.

K öafilides uocabat fummum Dcumaff«f«f,Vide contra Luciferia.fol. 66. Ni« pPfxnominatus, tune in primitiua Ecclefia, quiunus è feptem Diaconis fuit, 4ija^'^’^’P‘“’‘^°’^cs communes effe uoluit,tunc diu noduep nuptias faciens,obfcoe«

9“olt;P «robefcendos coitus fomiüauit,lgnanu8 ad Philadelphienfes: quot;hfinem beatitudinis uoluptatem ponit.

^ihi p ^^^ Samaritanorum Princeps,Prophetas repudiauit, hinc SamaritanidßtheM ’^^*quot; “''^*h^cretici erant : neepenimtotam legem rerjeiebant, iedin diftidebant, hinc probrum apud iudaeos erat ; Samamanus lt;s, ut eft

■»pud lofcphum : amp;nbsp;ludæi ab eorum commerdo ab ft in eb a nt. Ex hufo» Doamp;^* »die« nafeent« Sadducxi etiamrefurredioncm camis ncgarunt,ut eftMaiw*^” Occam (n Trad.de Sacramento, cap.i. 0^ poft eum Gerfon: Non teticari aliquatenui, qui corde credit quiequid Ècclefta carholica credit, w « » 1 credit illam: quieejuid Ècclefta credit ett uerum, quoniam talis nonqinm pert«» lt;er alicui errori, fidei contrario adhzret ; nam erft erroneum aiiquid credit, po * quam fibi oftenditur contranum huius credcre Èccleftam, continuo corngit tf

Pharifzi erant à ludacis diuifi propter quafdam obferuationes fupern^’’’• 9 nomen quoque à difsidio fufceperunr,a Phanfch,id cft feparauiU udebaWOM®»“ noftri Monachi,reliquis uideri religioftores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o a

Herodiani etiam erant,qui Herodem Regem fufceperunt pro ChrinO,«*!** bus amp;nbsp;in Euangelio.

Saturninus fenfit cum Simone amp;nbsp;Menandro« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ^

Ophitac erant didli fic à ferpente,colunt enim pro Deo colubtun’,^®*^^'® Euam,udut cognitionis authorem, amp;nbsp;eundem affirmabant elle Chriftu®»

Caiani honorabant Cain amp;nbsp;ludam, quod ilium dicerent die fortiW®*“ ’^ tis, hunc pio conftlio prodidifle Chriftum, quod praeiciret quantum boni eUtt t line profedlurum or bi*

Carpocratiani à Carpocratc.negabant corporum refurrcdliontm» Cerinthiani a Cerintho, dicebant lefum hominem tantum fuilic,nec tnti «ifte,fed refurredurum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«i^

Hebionitae ab Hebione, idem fenfcrunt de Chrifto quod Ccrinthur, » faicac legis obferuationem cum Chrifto copulabanr.

Jn cap.0.Matihxi,ortac dux hxrefes ex prauo intelledo EnangdO» , jj, Prima corum, qui Chnftianorum preces in totum uelui (uperuacanr^ r

nabantur.Hierony* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^^,0,

dies ociofi tantum precularum emurmurabant, mira Imguz uolubihtaift^' Ibnus fcripferit id inctedibile.Hi uerabant Monachoi fuftentandxuit*^“‘- ^^ nibusoperari, ne quando cogerentur precationes interrumpere, VK^r^^’ foper cap. ó, Matth, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^

fol.68.0^ 101.87. Hieronymus fuper lefaiam cap.24.xy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

♦ Erat quidam hxrefts, quam Hieronymus in Hieremiam cap* iSgt; f„ijjli# Pythagorx amp;nbsp;Zenonis uocat,h3creftsà'Tocâ«af (S' xvansiçTitofimf, f tatis amp;nbsp;impeccantix, qux olim in Origene, cC dudum in difcipulis dus U £uagriocp Pontico amp;nbsp;louimano iugulata eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j

Neftorius dixit, quód uirgo mater fit Xf»s«Tox«f, quafi non fit ®^^^gt; j ßtuoa Chrifti tantum hominis cuiufdam,fed EphefinumConcthum condufiG'’*^ ^jd canda ^loroxee,id cft, Deipara, uide Antidotum, fol* 207. amp;nbsp;fol.t4?’^ Deo natus, Maria ergo dicatur .^toroxor. idem Conftantinopclitana byn quinta.

Nefcitis cuius fpiritus cftisCNon quxrit uindidam,fed refipilcentiam prees ^ Et non difputant pij animo pertinaci, fed ueritatis cupido amp;nbsp;humili, Adorum 17* cap.Scrutantur fcripturw,propter UMiWKnijnonquïfrHnt»* tiato ueritatis, noofuam# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjüi

Deus non doeeï comburcre errantes ouiculas, fed Ezechic! 34. (anare fnfir# ■quot;«.macilentas pafcereAc»

^Xl^ia. L^BOR^/\!Dl^M OA^NIBKS, uide Aâo.18. De artificio Pauli, Vide ibidem Hicreny. die dominico labora« ’ runcPauIustThefla.i, operatus eft,ut uitgum pararet. Et 4,cap, Operemini j'oprijs manibus.x,Thcff.5» Et ipfe fe laborare adftruit,amp; ociofum non uult man;gt; “fare. Excommunicat inertes, qui non fuum proprium panem edunt,

Chriflus Matthæi ^.Non à laboribus,fed ab inordinata follieitudine erga tem Wiaauocat, qua fiducia in Deum Pattern extinguitur, cor diuitqs apponitur Ód P^'gitur,ut Mammon» feruiens Deum negligat. i.Tim. y. Ociofas uiduasApo» t,Ï*Q®^’“’'8’*‘Ezechid.ttf«odura inter cauffas federum Sodomiticorum recenfea y sPropheta.Genefis 3. praccipitur labor: in fudorc uultus tui uefceris pane tuo. f quot;um labor prafentis uit» exercitium eft ad domandam carnem : laborare igitur j ™ft,uerum labor non nutrit,fed benedióio Dei, Reponit Deus qu» necdlaria ƒ'U'ftu!amp;amiduijfed labor inuenit : labor non inueniret, nifi Deus repofuiffet: T'ifllabor agricole uel infinitus faceret 3rando,fcminando, fi non Deus uim abdia ij'^ieminiautgrano indidiftet, qu» protrudit ftipulam cum arifta 0^ pulchro fa^ ®‘^ niö pluuiam daret amp;nbsp;incrementumf

j, Laborandum igitur eft,fcd follieitudine non diffidentibonitati Dci,ficut folent ®te* huius fcculi, qui fie laborant amp;nbsp;curis cxcarnificantur pro temporalibus, ac fi ^^macxeorSlabore Ód curis proueniant, quum ne folium quidem arboris omnis JumcuraprofcracóCprouidentiaDei Patris erga nos h»comnianobis pavet, L| ^i^^Ponat, noftris deinde laboribus qu3crendaamp;: expromenda: Sicutillc

^^nfilium eft,non præceptum.i,Corint,7.Confilium,Tho,i.^t.q,cap 9,art,4, ^ijg -^;^^ ^iM^.’^°“'® ^^^ ’’’• ^®”* melioris fuperadditam praeceptis, per quod expe^ rony.fuper faafl .’”®8’®’f • ^°” obligat ad fui obfcruantiam fimpliciter, Auguftfnus de iiofe£cdp. ’ni ?^S’®*®*c, fed obligat ad non contemnendum, fecundum pr»parationem y.ßh^.Gr ^4 '^fl ^^’^^Sfiï^ndum in cafu, uide Gerfonem letft. y, de uita anim», Scotum u.^ß.iö.

(jM^’^onymus ad Euftochium fetibit Paulum non habuiffe uxorem, neep enim . ^diendi funt,qui cum uxorem habuiffe confingunt, quum de continentia diG Wu***’^ ^”^^”® perpetuam caftitatem intuierit : Volo autem omnes cffe ut me#

^^ circumftantijs textus facilius tuebor oppofitum. Qui utuntur Sacer {iit**’^P®^^*’^° fomicationis proximi funt,matrimonium contrahere poffunt,etfi ^. Waâohoc fcandalizentur. Non enim fic infirmis parcere iubcmur,ut noftra . ’hoc obfequiopereat, fed ipfi contra debent non feandalizarifado tam ne*

k^’*®®^**°'^poßo^®gt;^m ^^°^ ponitur in Canone,i2.q.t,cap.Sintmanifeftae,

4 tnantfeft? res propri» Epifcoporum,fi tarnen habent res proprias, ^t Ki' *^æ ’^^^ dominic», ut poteftaiem habest Epifcopus moriens de proprijs.

’^*uxorem habet, aut filios aut propinquos amp;nbsp;feruos. amp;c. Ecce, lgt;iièa’*°”^^P®®®^®’“® ^^^’^^^^ ”^® iureeoebbatus à Sacerdotibus aut Epifco ^co^i* ^^«'^•^♦^äbentur,Schol» inter conftlia recenfent, Legern in prarcepta pf tSfilijs fitXj ^w^lt;l«»t«ïu‘dcbatur cis lex diuina nimis oneratiua,fic loquitur Lutetia, papi^idt, SW üla, Scd ubi rem prefsius pcrfpexeris,uidebis pracepta effe. Nam nulla

lex eft Dcl,qux non fit onus carni Si impofsibihs, die ergo earn effe lt;^‘”^^?Jy tota lex tollatur. Afeendens in montem,docuit, non tantum confuluit. Oo«® j^ pite dicit: Non ueni foluere legem. Item: Qui foluerit unum de his mandate»^-.^ palam mandata uocat. Deinde dicit : Nifi abundauerit iufticia uefira, amp;'£• ®° . coelum: Ecce, non feruantibus negatur coeium, ergo mandata font, 6^’“Om pertinent.

». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Minas ad dit, quod baud quaquam feciffet Ghriftus,fi confolerct tantum»

31» Diligerc proximum praeceptum eft,ergo amp;nbsp;hec prçdicta,quia amor fa t® plcditur : uide Rom. 15. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

3. , nbsp;nbsp;nbsp;Concupifeentia prohibetur, ergo amp;nbsp;ilia præcepta erunt, quarc ficut uftit

eft concupifeere : ita iraici inimico,neminem uindicare,amp;c. Veteres propt*5'P. babuerunt. Hilarius ait: Exigunt (inquit) Euangeha ulcifcendac iniurix d^s””“ tionem.Auguftinus in fermone Domini in monte,praccepta uocat quae atep ita difputat,ut necefiariam eiïe legem de non uindicando apparcat. CM’gt;0* mus eft in cadem fententia,qu( tantum abeft,ut uindicari petmittat,ut non’“’*” gern exigat pertinacius,ut habet eius Homilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. ^^

Princeps Volufanius quondam Auguftino obiccit in calumniam Cnttltis doeftrinat, quod Euangelium malis frenum iaxaret,amp;fenefframapcrirctaamJU faciendum, quando exigeret de non uindicando,tunc mali non prohibiti ‘'^'L^ quiduis, Ö^ quod cum gladio Icculari ftare non poftet,non intelligcnshscc’dt ftianos pertincre,in quantum funt priuatx perfonar. CafterumMagiftratust“ clderc fontes,tueri iniuria adf«ftos,ó(fc. Vide Lucac.^.

Item,Non exlbis donee nouifsimum quadrantem, SiJc. Intentai pow^ feruantibus,ergo non font confilia fed prxeepta neceftärio feruanda: Si ^®®,^ nefaciatis bcnefalt;ftoribus,quam mercedem. Ecce, non obedire hls Chrißilrg*°“ gt;nbsp;«ft non habere mercedem, publicanis amp;nbsp;Ethnicis æqualem efte. , -, Item Lucae 6. poft enumeratas leges, quas Scholae confilia uocant,dfo^Jg,^^ filtj altifsimi, ergo non facientes,non erunt Hl ij: an hoc eft confolere tantum; ronymus omnia promifcue ad uirginitate detorquens, dicit Apoftolem’'* nbsp;nbsp;nbsp;*

quum perftringit prohibentes cibos SC nuptias, defignafle Marcionê ^ exterosep hxrcticos,qui abftinentiam inducunt perpetuam, ad deftruenda^^^-' temnenda amp;abominanda opera Creator«,hb.2.contra louinia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Chryfoftomus foper Matthäum cap, 25. Virginios res natura fubliimst(» quod inde patet,quja nee apud ueteres prifcis illis fandiscp uiris edi po®^^j gratiam nulla Icgis necefsitate fobetur, non enim imperauit, fed uoluniatiMW^ commifit,amp;citatt.Corlnt.7,

Vide hiftoriam Ecclefiafticam lib. 9. Vxoratos Epifcopos in officio nÜ’“ minus prxfidentes.

Vide T crtulliani opus, fel. 691. uxoratum Sacerdotem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^

Eufebius lib. 4.cap.23. Epifcopus Corin. Dionyfius noluitfratrlbw u^^^ tatem compdfx caftitatis imponi.

ESat45*Ego Dominus Deus tuus.qui deleo iniquitates propter me,Conto'’^ dorom inuocationem Pfal. 49. Inuoca me in die tribulationis, QC 5*“’quot;L%^ honorificabis me. Pfal. 19. Nos in nomine Domini Dei noftri inuocabimus.bet fiaftici 13. Omni uita tua dilige Deum,amp; inuoca iUum in falute tua Hlcr«mllt; î^'j^ uocabitis me,SC uiuetis.x,ParaI.7.Iofaphat: Oculos nofiros ad te dirigatnos. Vgt; Deutero. 32. Vnus tantum Deus, id eft, auxiliator in omni bono, in quem un fpes figend a, 6C in nullam ercaturam.Efaix lt;$3. habetur, quod fantfti 000 iotflb^’ orauone» noßras,niü quotum Deus reudat.Mich.?,^al.rd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Dwi in Call's honorandi funt per côtemplationem dioinac boniotis in isatis, Ç-sfitut uidentes ueritatem diuinarum promifsionum completarum in fanc^is, QC Miae mifericordiac, noftra fides augeatur, charitas inflammetur, fpes firmetur : ‘'*w mcmoriam eorum célébrât Ecclefia,ut orando eorum memores,nihil dubite# ^de Deicum ueritate, quam multiplidter praeßitit Tandis, turn mifcricordia ôi Perimitationem fidel eorum, amp;nbsp;pugnac contra carnem, mundum, diabolum, quot;gt;gt;«000 faâa/cd primo fidem introfpiciamus. Memoria itacp fandorum habenda ^mninoeftjuerum fpes in cos non ponenda. Sic primitiua Ecclefia glorificabat in Deum,Gaiat.i.Lucae.i. Elizabeth uirginem matrem benedidam lurc canit, ^ nos merito facimus,benedidam amp;nbsp;KiXaçiraiiîvnp falutando,quippe quac fru /Jni protulit uitat,Saluatorem mundi: uult enim Dominus enarrari gloriam fuam, ^annunciari opera manuum fuarum.Sic ait Dauid: Narrabo omnia mirabilia tua.

y. Sandos rorem appellat Scriptura. Sandi in Domino uolunt glorificari,ó^ quot;^muminfe. VidePlaImum.i5*

^1 Scriptura memorias diuorum habet, non intercefsionem aut inuocationem, b T^'quot;'”^ ^^*^’^^5 mediator noftcr,intcrceiror,Pontifex,fpes,redemptiOjUitaJas' ktT^’^^»“^’^ ^^’‘'’ R-O’ni.i.^.^.S. i.Tim.1.2. Hebr.4.5.^.9. i.Corintb.1.3* Mi.j. Galati. Pf3lm,io9» Matth, i.x.i^. loan.a.d.rA. Zach.Q. Efai. 61.62, '^«.EpheCi.Ado.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

'i ^^°'^*quot;^^* Ïï^oocewr fuper cos nomen meum. Refpondetur. Abraham SC I^^ogt;^uum Mefsiah non effet natus,fine quo nemo ne» j^ adPatrem.Itcm Hebracl,uocetur,habent,ô^ fenfus eß,quöd Deus memoratione udut moneatur padi cum his fandis patribus Initi, de benedicen« Ut • '^usinfemine Abrahaeptem de mifcricordia,Sifc, ut patet Exodi. 52, lam jj^^^mnodo Tehamento alia ratio eft,ut non fit adco neceffe fandorum nomina ii{5^'»9‘gt;*’™i fondas fandorum, propter quem id in ucteri Teftamento fiebat, i\i^’”’4'^0008 ad plenum faluare potefi, Hebr. 7. In cuius unius nomine falus, ^^‘ ^’^® iudic. 9. Et Pfal. 79. Similiter monetur Deus prachiti fandis tai/n /?'’®”^^^ngt;3d confirmationem fidci aut fiduciac,Exo.3i.Genc,32, 2. Pagt; j, ‘''yoan.K^.

'bs f °”’'^’^*^^'huc multa habeo uobis dicere,amp;c.Refpon. Vide Ioan.14« Spit? j hoftyj monuit prius didorum,ncc aliud acceperunt faluti neceffarium quam j''‘‘^'*«ntApoftoli,ó(fc,

k ^—^ ’*^9“®“’ fandorum conuertere,crgo inuocandi, Refpon. Kedo# ^ fr ''’^^^ “°^*'®’’f feparati, puri à Gentium coinquinamêtis Al abomination ^ni’ ^®*^’^^ l^nt noeb Atjff evï)en/uiatorcs,n5 diui in coelis.lam Eliphas The^ ™°”” Iobum,ut conuertatur ad aliquem fandorum,id eft,iuftorum In uia, ^ '’peccatis commeritus fit poenas, SCc.

4 ^”®‘ ^®» Abraham orabit pro te, Sfc. Refpon. Viuus Abraham turn erat, ^lt;’«won«ismentiolt;ft.

'^A^^f ’ ^^* P'^°P^®’’ Abraham Deus benefecit Ifaaco amp;nbsp;femini eius. Ergo Hm*? * fondi inuocandi. Refpon. Deus etiam benefacit nobis propter pro* '^’H k ^*^’ ^^ ^” Adis anaufragio liberauit 270, animas Paulus, non tarnen '^^ numen inuocandus, ut ills qui beneficium præftitiffet, Gerte Mtii^ ° . fomini .Abrahamico benefacit propter iuramentum, non propter ^' j^^’^*^”’»^’^^ Deutero.

cbijjjf ‘^’ccha.ij, Hic eft qui multum orat pro populo Hlercmias,SCc, hic dudum Hänon ^^^^^^'^^^^ * ^^”* ‘8‘^f inuocandifandi.Refpond.Macchabxi non funt

^ Luc.i#. Fadte uobis amicos de Mammona, SCc. Rrfpo^^^'^^jijjJ«^ «is pauperibus,nihil de diuis,qui diuitqs noßrit nihil egent Pfal. '^^‘LyitiK’^, i tiimis honorati funt amid lui Deus. Sed iterum Efai. 63, Abraham nd j4eP’ Ifrael ignorauit nos. Vide Theophor. de mammona iniquitatis,ini^^'?’ anne Baptißa. Item de natali uirginis. Vide alium fermonem de É® ^ «(JÜ ^ S. Matth. 18. Angeli corum femper uident faciem Patris, SCi» ^^ Igitur interpellant pro nobis. Refpon. Confequentia nihil ualet. d^^^'^'i Îgt;, nbsp;nbsp;nbsp;Item caput interpellai,ergo membra,àc. Refpon. Confequenh^ p^

ntercefsio capiti expedit, quia Deus efl ÔC homo, folus manen# ^®P ^^pff^’'* fex,hoßia immaculata,ad plénum potens la lu os facere cred entes, iggt;f^ L pondu'” fur,caput,ergo membra, quia eß fortifsima ratio diuerfitaiis. Porto lau i^nitfi font excitati,âf ad plénum gloriHcati,Caput autem plcnc glonficawm el ^|(fX) igitur fimilitudo. Hoc eß argumentum Gabrielis leô. 3o.fuper Canom jjijft* fedruinofa eß confequentia. Verum quidem eß, Chrißus interceditp^ j^jiiü «undum naturam humanam aßumptam, in qua noßram falutem in cß,fed non fequitur:ideo öd fanlt;ßi,quamuis homines, poflunt ’•o*^^*°^^;tîf‘? antercedit quidem fecundum humanitatem, ut Pontifex qui poteß j^sio’ turn médiat ut Deus SC homo, Sc humanitas eius fob efl innocent ^“madl’''”^ pcccati, ratione cutus fob digna efl intcrcedcre, quod denuBo ftodetu ^ypr. modum aflerere licet: turn quod antecedens fcriptur«ehabcnt,cöfequ**’ _(,itiii Quod autem ex Scripturis non habet authoritatem, eadem facilitate ^

’ tgua acccptatur,ait Hieronymus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;upfO^’”*

öorum inuocatione,Itcm Pauli locos pafsim,ubi pro fe preces E^^^* ‘^ïpobi»’ «at,quad ucro idem fit orare uiatores pro fe inuicem,ergo SC fandos f^^pf^qutH* «o. Apocalypfis 7. Quiefcite adhucmodicum tempos. Refpon»^

(ia nihil habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onii/'’^^*

BI. Vfus longus Ecclefisc fatis efl (inquiunt) ucl citra fcripwrain»%j, j^t* fandos effe inuocandos. Litamam maiorem Gregorius inftiiuii P'’*^'^’s^m ^® fpon. Chriflus non uocatur conSuetudo Ionga,fed ucrit3s,uia amp;nbsp;uita. V^jppsif luceroa pedibus noflris,non confuetudo longa. Praedixit Spiritus fanlt;- ^^j^uiii* ÔC Petro,quantis erroribus regnaturus eflet Antichriflus his uitimis ten^P pfopbt* loco fando,SC quz futura eflet defedio.Deus nobis fuam uoluntatem p» ^jj/ tas SC Apoflolos locutus cfl,hanc amplcdamur; quod extra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj j^ju*”

fpedum efl,quód à rationibus tantopcre auoeârit turn Chriflus ipfe Prophetx SC Apoftoli, 5Cc. x.Theflal.a. i.Timol.4. z. Timot.3. i« quot;^^t®* tafrer «w femper fequendi maiores, ni lubcat rurfus ad idob conuerti, qux P»®'® ijccs [ewper ft» luerunt : Errarunt patres, Deus ob fimpliciiatem ignouit ut fperamus»

fcente luce, non erit ulla excufatio.Nam dicitur illud loan.J.Hxc efl ^®. jj^eui* quod lux uenit in mundum, SC dilexerunt homines magis tenebras, qu* Ézechiel.xe. Patrum uefligia non femper fequenda.

tz. z,Pet.i.Dabo autem operam amp;nbsp;frequcnter,SCc,Refpon.Hic“®tt ut pofl obiium fui habcant animi pi({xóo'oï»p, fidelem fuam inftrudionem» j ^^^ ij nbsp;nbsp;Hiere.ij.Si fleterint Mofes Sc Samuel coram me,non erit animaƒ« ^^^^^^j

pulum iflum (Gabrielis argumentum) quafi dicat:Si ij qui te majores Ç^j^yijiil pro populo i1lo,non au dir era, quanto minus te: quod nihil effet didum,» nbsp;nbsp;^^(^|,

Candi pro populo orarent,nec orare pofTent: praefupponit igitur P®^’®‘’^„jbil CC Samuelem aliquando pro populo orare. Refpon. Conditionaliscn, « Q ^ fcquitur. Item uerc loquitur,licet hoc luum non fequatur, quia ffobs «7 nbsp;nbsp;nbsp;[,(,

fes SC Samuel flarent, ficut in uiia fleterunt, quod non fit iam, aut koaii c: ubi multum feccruntorando,aut fi effent qui Mofis SC Samuels fpirim “ƒ ,, 5C orarent pro populo iUo, SCc. tarnen non placèrent hi,Äc. Vf4c cxo“^?^}

'^P iî Hiere^^*'*^^^^^ ’ ^ ^^^ etiam Hioronymi fenténtf# tP eöfttraPapifta», ^^’w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^gt;^^^^^^ Dominum in famPis eius.Ergo inuocandi, Diluifur bifa*

'''oroïni ’^7°^ ^’^ habcant^tum fenfus cft,Dcum ede glorificandum in fandis, ut ^foVo i * ^°’'’^3tis amp;nbsp;uentatiSjita ut Deus in fandis laudetur, amp;nbsp;fandiim ^Deo amp;nbsp;f ^ ’®^^atus in Deo amp;nbsp;Deus in co,Galat.i«Sed aliud eft laudare fando» ^'^odfeh ’{ ^^ ’^ccarc.Deinde Hebraica ucritas fecus habet,nempe Hallclu ei '''’tem nbsp;nbsp;.’Ï^*® Dominum in fandi» eins, ut Hieronymus ad Hebraieam uc

^oi)r»c^**^P “^’*’®’”* Hclem afFixum hïc tertiam perfenamfigniHeat, quan b^trtl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*:ft numcri.Sandum habetur uel fanditudo, aut thronus

''inïtir^’r'^u’S^”^’ ^'^^ ^quot; Prophetis Sandus Dei uocatur.Si in fandis legens flnóa^*’ • ”^°^’^^”^ Hcbraca.’Bikcdofchaf, ubi eft digamma aeoiicum,Sd lod non ^^ utnimponnurjMem finali ablata iuxta regulam.

^^^*^***’' ^”^*”**'® graduum:Mcmcnto Domine Dauid,amp; omnis manfiietuï ^ïoh M ^ ^^^P*^'^ “®® Dauid inuocatur,fcd Dominus Dauidis j proponitur terijp**^’^^® ^^^^^ P^*quot; gf’tiam Dei,ficut fi dfeam : Domine memento quanta fe# M '*7’^^^”’ ’''’”■£ neuerit peccatum,quam conPanter deinde te fit confeffus,

^cgt;R^f^'^ ^'^’'^^*P°*^*’’ Deus Ifrad,audi nunc orationem mortuorum Ifraef«

'^ ^” Canonc:tum ampfificatio eft fic: Audi '.Domine Ifrael amo» r*** ^^9“®* ^^’'^ defundi, aliqui utui,quiiam defundifunt,in uita exeunte» ^« ^”^'** Pt^o peccatis fuis,quoi Q preces tibi etiamnü notç funt. Et in uerbis ^Ï^’^™^*®®*^ iniquitatie patrum noftrorom;hïc Baruch oral ^^®n [^’V^'*^’^h’‘hanae3,cuius oratio ut exaudiretur difcipull impetrarunt. Re^' M^'^iutt de inuocatione fandorumÔ^ interceifu in coelis,fed difcipuli -^oh^^ **quot;* erant.Quódfi cum Hieronymo replicas contra VigilantiS, Apo ^d^i^c in corpore conftituii poftunt orare pro cactcris, quando pro p^g^^ Moi f *’* ^'^^ foUiciti,quanto magis poft coronas amp;; triumphost'öd cum Bern» feriptu^ ''»ttnj’^^®®’’®deuigtliaApoftolorura Petriamp;Pauli: Qui (inquit) notens ^(Mfi^fp^fj^ Mlin’’^^*’®’' ^^ ^ coelis,antc faciem Domini Dei fui, Refpon. Antecedens eidofifii^ ^f^’^^onfequentfamnego^quia magna ratio eft diucrfitatis : pro antecc-J tiiü,/'quot;f'^gt;pî^'5æ,proconfcquentinshi!.In facris '’W«™ rebus locus eft fortifti« «(lfjj’8'''f«ab authoritate negattué,quia Spiritus fandus nihil omifit eorum, quæ *’®* neceflaria, duxit difcipulos inomnem ueritatem,quam ipfi pofte» i^j/^^^ftintjia feripferunt,^ nihil habent in nouo Teftamento de fandorum ^tji^^qwa Sandus fandorum ucnlt, in cuius nomine falusamp;acceflus.S^c» ^ p*non audiuit mulierem,donee ipfamet ueniret. amp;c.

u ‘AmiPro proximo or an dem, fandi funt proximi noftri,ergo orant pro nobis. lt;i^’P'®’''^‘’’ifont qui funt in uita uarqs neceftitatibus fubiedi, noftroep egenC 1) *°Jicet fint commembra poftea.

Ó ^pocal. j é^.zq. Senes procidcrunt.2t'c.Ibinon ofFerunt noftras preces,fcdl [^quot;tDominumDcumjagnumimmaculatum.amp;c. Item Apocalypfis non eftin V'’ ^‘tronymus. Schatzgeyr Papiftarum a 0 a admittit,nufquam in uetcrl fj^^tm® fandos mortuos inuocatos efle,ut Abraham, Ifaac, lacob, quad non« ^^tonregnarent,amp; inuocationes tales ignoraffengutpote fedentes in teneï ’'W®nbt’‘ mortis:amp;i aliegat iliud Efaia.03.Abraham nefciuit nos, amp;nbsp;Ifrael ist

Hieronymi:Fiunt miracula.amp;c.Rcfpon.Maf.7.MiracuIa eti« 6j,yj’'’ndi opcrantur.Item Matthz.x4.SurgentPfcudoprophctx,ÓCc.ldeo ex *'ü*'probabisuenerationem,alioqui impq erunt uenerandi.Lue^. exigebat

LOCI COMMVNES d3fniones,qui urnen Chriftum nonfequebatur, m nomine ChnW.i.Thef. 2. Etii°$ falbcia flgna temporibus ultimis.

zi. Itcm,fi fiunt miracula ad fepukbra fandorum,Deus facit,non martyres,Et fclt; pc diabolus fe transfigurât.amp;c,Item Aól.ip.Super infirmas deferebantur à corpo« re Paulifudaria amp;nbsp;fcmicinCÏa,ÓC recefierunt ab eis morbi, SC fpiritus mali cgredit/ bantur:fed texws praecedens didt:Dcus non uulgares uirtutes edebat per manui Pau!i;non dicit, Paulus. Et nos non cognofdmus ex nobis quae miracula à Deo funt, ideo non tutum miraculis fidcre.

Quod folds Deus omnia donet,fons fit bonorum omnium,omnem defeduo far dat, ad cum folum eolendum inuocandumep fit propcrandum, ludxi in decem nomimbus Dei myfiicis defignant.

T.El, quod Septuaginta ato^, id eft,Deum,Aquila irujueAty/otu cius expr/mens Z^^f‘’H,‘d eft,fortem mterpretatur,

22. nbsp;nbsp;nbsp;Porró didum Augußini de uerbis Apofioli:lniuria eßpro martyrdnEcck fia orare,cuius debemus orationibus commendari, ucl intelligo de oratione qw»« fecit uiuens,ut Stephanus pro perfequentibus, Ado.7,ueI nego,cumkrip(W3 ®oquot; producat.Et ipfc non uult fibi tantum tribui,nifi feripturæ teflimonium habe«/-2,3. Idem fentio de uerbis Augußini,de purgandis in confummatione ’”°* rientibus. Aefiimo (inquii)eüquafi perignem tranfeuntem faluari metiti’^ *^^ ccfiione coeleßis Ecclefiae, qux pro fideiibus femper interccdit,donct'’^P'^quot;^^^'^ Chriflus,fcilicet in membris fuis. Z4. Damafceni in fuo.4.fentcn.fimilitudo de Duce amp;nbsp;Rege, pucrilis eß ® ™ manum figmentum.

Z5. Argumentum Gabrielis de Charitate poßet folui.Conccdo quidem,*^'^, runt hicSd orarunt,quum eflènt charitatis imperfede: ergo iam diliguntimp^'’'“’' charitas non excidit.i.Corin.ij.Concedo.Cum infers,ergo orant pro nobiSi“*ö tur confequfnti3,ÓC ratio eß,quia fcriptura habet antecedens, fed confequ^s”® habet:quia defundorum ßatus eß nobis ignotus:Sunt quidem inChrifto Sitm* flus in eis,ucrum quomodo orcnt,ucl an orent ignoramus. Etfi nihil dubitanüun’» cos omnibuselcdis bene uelle,ficut uult caput Chriflus.amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I«. 4. diß» Quæ Scotus hîc de rccentibus fandorum in patria meritis,de termin® » ^'^- 4* iufmodi rebus comminifeitur,humant rationis plafmata funt,quae iodiciofoOiq'’®“ I ad res facras attinct,fallaciffima cfl,ÔC non fequenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Abufuf cul Italus quidam Epigrammate affixo teftatus efl, in Italia fe gram^nia ftW t«« ’Deip^t coereptum,nihil fpei coliocaße in Medico,non multum in Deo,fed tarnen dluzuirt rlt;. ginis ope rcuixifie. Nulla erat in Medico ipes, neep mulia in Deo;h)C plus tribuit

Deiparç uirgini quam Filio.Nam ei paflim anathemata uel donaria fufpendunWb” templis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

ludfcum,13, Angelus Domini noluit honorari à Manuc patre Samfonfs.Sï*'-funt utlaterna,ucrbum Dei efl ut lumen intus,non dirigit nos laterna,fed lumen.

u'J’l»o ffrmaîa: fi nuBo horum modorum, ad earn non tenemur, nee peccac, qui • ^^tf ^quot;t^^™ P^*^ CHRIST VM fpem omnem colIocat.Ncmo uiums defundi ’Dtp' , ’lt;*Muskgitür,folu8 interceflor incochs Chrtftus in icriptuns proponi«» Ö)' ^5noninuocauit Stephanum, qui tarnen prior Deum adijt.fed femper pep ^Hc. P^^ ^^^”’ adqr. Si fidei articulus cnet,aut res EedefiX Üci neerfiana aul fji'p’jnimnum fcriptura canonica alicubi eius meminiflcr,quxtamcn erudite ^'‘adfaIutem,2.Timot.5,cap.Et quum Propherac uclint uerbo nn^Öf Hraeltiis ^^ æs pratter uerbum Dei aJiquid inpietate ceepcrunt, infehciter ceflir, per»culo* ^(|?^”'^^^‘^'*^9“*^ docere pratter uerbum,folocp eo nin,quód muJniudo fic lijg ?'^‘patres,quumidiplumnolit Deus,Ezechi.2o.Bcclcfia fponta Chriftf,nuHi-? (^^5gt;n Chn^iuocemaudit,alioqui adultéra efficeretur. Non poflümus autem ^I^'quot;we,quód quantumlibet piain fpeciem extra fcripturas,parfcum Canone Üm 9’^*^**’®*^omniarorfoafomnia hoe ptartextu, li*

d]^^ lt;wiunt articulum à medqs, quibu# femper Deus ufusftt,^Vfi immediate ^^^'^’ ^f poteft hoe uel hoepracftai e fine intercelfu Niedai, ergo ad eum lïnn, ?quot;f“g‘^ndum.Hïc dic-jnt argumentum nullum die,quia part temeritate pof \ ' 1 ^*^^^”’ ^ «lus benediciam humanitatemreqccrCjâîTolo Deo niti,qjum ^^*^”’ P^^ media omnia difpofuerit. Refpon. Media quae Deus ordinauit ha* L ’''tChhlbm med!atorem,Pontificem,aduocatumnoftrum in calls unicum* w'’’’’’?'^’^^’« humanac rationis fubtihtas excogitaust, erunt nobis femper

’’»Quia non debemus facere quod nobis replum uidctur, ^r^^f^’’’«®*’”’’^«corpore myftico nihil concludit aliud, qua’m amerem fanlt; 'lt;ii,jquot;’^°’’’'’’^moratorumin noSjöC ddydenum faluris nofirat, fed non necinda*

Hnj''‘'gumentum fratris Ioannis Vuintzkr Lendfotzenfis pro reerigendo diuo* ’'^;ip’“’^®®’^‘«l'®w»tQuid opus altjs mediatoribus, quum Chrsfius unus fuffi* ^quot;a'f*^^’^’^’^’' ifi«FtanciIcanu$,ad hunc modum:Qiiia omnebonumex Deo w'h *^«mHtItpcccata,gratiam, gloriamamp; qurquid neediaruim eft fuffra* % y ‘”® aterno amorercuifit,omnia in fua plena potdbte habet,quid igitur hri^,’’*’’dnoftri redemptionem humanam naturam afliimeretf per earn ope^ ’’Pii''S'n®®^”®’9'**lt;^ opus humanirate.quteamp;ipfa omnia bona à DEO ac^ ^hn *^^’° habito,omnia habemus,quia fons eft ôf origo omnium bonorum:SJ ç^JuJt,^ ifn, y ’’^nthumanitatem Chrifti,bcnedicftam eius uitam,pafiicnem,mortem,om' p„, ^^^^ ifn, ‘‘’Sfsfiam amp;: mérita, SC compendio ad Deum uenirem citra ullum medium. „^„tS fr^it l^v P’riftus Deus homo, perfeeftus mediator, redemptor, faluator, potentia afunit p^ Dei, opus redempnonis fufficicntcr complcuit, iuxta illud, confum^ htet, life ' ’•5”*’*Igitur opus mittere Spiritum fandumf Item angelos ad minifteri* ^j^inis.ltcm duodeeim Apoftolidedli,^ miffiin totum orbem, frutSS adfer* '([/'^’‘’S^iiuro,plantare,rigarc,amp; tot dona Spiritus funt difpartita,unifapientia, C ^ntiaad regiment ædihcationcm corporis myftici charitatis,quid q« ÇniChriftusdixit.-difciteà me,ipfe eft magillcr nofterfitem ipfa ueritas do^ ?orama,quid igitur opus Do(ftoribus,Apoftoli#,uerbi miniftrisfö^c.

V''P°n.Acceptamus media, fed quae dedit Deus,ilia omnia fcriptura habet, ,\^*®’^*«tceffore8,fandos in codis non habemus in fcripturis, id co nihil fa* lt;^^°‘Um argumentum:uerbumDei eft lueerna pedibus noftr1s.Hicrcmi.35, ^W*^'’^ «g®«*audiam te,dicit Dominus. lohd.i. Quum iubet catum con* lt;tit''‘'duCIamatead Dominum,nondicit,ad lantftos.EtfecundotQui inuoca^ '^‘’ii[?^^°”’*fi ^’’’’’” crit:non dicit,nomen Peiri aut Ioannis.Item, Mediator ’'•i|)o,'^’l“i^^™ i^^itmocentia placare potuit Dei Patris amp;: peccata tollere, hoc ^''’’’’‘^ChriflusDeus Si homo.Vilipendunt ÔC parui ducunt Deiiram Sd ‘^'^^tnolem, qui per fandum putant toUi pofte, qui non Ht Chnftus,

Item,fi fandi font m cd h tor es, fr ufira mortuus eft ChriftusJtem, Chriß^' P^^ bis mortuus, non uUus fandus. i.Corinth.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ji^jj

Hieronymus hb.i.centra Pdagi.fuper uerbo,Beaiam medicent,amp;'f'%^jjj licrte(inquit)quód beatam fe «He dicat,non proprio merito,atq;uirtutcj^“ j, fe habitantis clcmentia.Vidc Hieronymumfuper Sophoniam.^.foI.ioo. W®“ fandorum in Eedefia cutt'

XXXI. DIXES, DlxmXE, ^X^MTU HAbere res non eiïe peccatuin,uide Paulum,i. Corinth, s. Hoe lowui®^ ^ raham diucs eft pofteffione auri Si argentijGenc.i^.Efau amp;nbsp;laccb diuit«’ dc.Genefi.jd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^,

letroÉxo.ig.iubct Mofen conftihiere ludices fuper popubm, t^*quot;®“*^ urn,6^ qui odermt auantiam,Mat,6.Luc. ti. abfterret à nimia follidtodio« ^ . ßus,exemplo auium Ód Iiliorum,nt' fimus folliciti de uidu Ö^ amidutnaf”^^* pj^ mam deditamp;corpus,potens eft res multo minores dare,uidum Ódamid'^^' ' tri«5.Omnicurain illumconieda.Auaritia uocatur idololatria. ColoA-J’^P ^ ’ Oui Deo corpus non credit,ut putrem hunc faccum poffit amp;nbsp;uelü ^’’ÏL, ^uomodo credet Deo in rebus fpiritualibus amp;nbsp;urgentiftimis tentationibus ( G ^^ modo in morte credet inmanus Dei animam fuam,quam seternum pafcatd pus corrupt!bile,cibum uermium,ad incertum uitc momentum ei non créait'*’ ^^ 13.Sint mores fine auaritia,contcntipracfcntibus. 1 Timot.6. uide regular uinbus. Pfal.ói.Oiuitiac fiaffiuant.amp;c.Vide totum Pfal.Pfal.ji.EccchofflO^^p^^ pofuit Deum adiutorem.óu'c.Pial.38.Thefaurifat,ignorât cui congrcgabit^^' ^^ 3ö.Iuniorfui,fenui,non uidiiuftum derclidum.SCc.i. Petri.j.Ipfi cura c» ^^ „ bis.Ó£:c.Pfal.i44. Oculi omnium in te fperant Domine,SC tu das efcamüio’^'^p.^^ lêpore opportuno,apcris tumanum tuâ,amp; impies omne animal benedidiont-x45.Pfanite Deo noftro in cithara,qui operit coelum nubibus,8C parat tetr«ƒ“^ am.Quiproducitinmontibusfaenum,amp; herbam feruituti hominum,qd^t ^ menus efeam ipforum ,amp; pullis coruorum inuocantibus cum.Benepbw^'^ , Domino fuper timentes eum,ó^ in eis qui fperant fuper mifericordia dus.quot;»*«*®^ Vide per totum.

Hiere.ç.Domus eorum plenst doIo.Prouer.n.AIfj diuiduntpropria,amp; »•'’^ res fîunt,altj rapiunt non fua,amp; femper in egeftate funt;anima qux benedicif,«”? guabitur. Quiconfidit in diuiujsfuis,corruet:iuftiautemqualiuirensfoliun’S minabunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j,

HÎC dicis:Rapiuntur mea.Refpon.Ideo poteftas feculiregnat, ne f^^^''' fit opus.

- „ t» luxtadodrinam Chrifti.Mat.j.Omnirapicntitunicam.óifc.SiquI’P®“'. fr* r ^d ®°^’^^ rapit,patere iniuriam, eo animo,ut fi plus rapiatur,nô fis rdudaturus.'tap je f j die fuam miufticiam amp;nbsp;indicium Dei,qui iudicabit certo omneminiuftidainïP przeep tm ^^ g^gm orabis exemplo Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i. Dare cuilibet petenti Si egenti, gratis. Idem Matthx.^Xuc.tf.Ptstcfpt'’^ etlam Ifraeli carnali. Dcuteronomq.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 3, nbsp;nbsp;nbsp;Libenter mutup dare,fine ufura Ö£. cenfu.Matthaci.$,Etiam przdpitur W. is Deutero, ly.

Diffcrunt dare fiC mutuare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Dare eft impendere fua proximo libere abfcp animo recipiend^uclfperttr di boni dati,3eben nympt nid?t6 wtber.

Il, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MATRIMONIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXtlî

fej '? ’’^‘^ •’«W/tor, carendum mihi. Qui igitur fie mUtoo daf,üf mcliora uti

^ ^^'^‘^’^’^’^’*” cxerccre.QiM'fquis igitur uinumjrumentum.pecuniam, SC id ®^8^ proximo mutuo dat,ut poft annum iicl tempore défi* '^^’P^^quot;’ ’^ fenfum pendendum^uel grauiter onerare paupcrem,ut fit,ut plus,«el aliud melius reddere.

^Pfione,ubi non ex aequo emptor amp;nbsp;uenditor ferunt utramen for* lt;i9iin '''^^’^‘^^'^ I‘^^’‘’ ^ damni,nihil nifiufuradici debet, Ô^aut ei fioiiUima abahe^ ’'‘’.centra Chriftianifmum.

** ivr ^“^”*’ocïunt fcriptar«,ncinpede«furïu j^ ^utuum dantes,nihil inde fperantes.

1. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Darehabetquatuor abulus. fiiiij|j^”quot;’”gt;f«damicis, diultibus, potentibus,quibus nihil opus eft, ut rce/piamui j '’’imaiora,laudê.amp;.'c.Lu.i4.Hïc apparamus conuiuia tantum, nihil egennbus» ^’™”»^«dnon in mic,s,contraillud: OmBibusbenefacite,ctiam«nimicis.

3, ’oifflieum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p^”’”’®^Pcfc^glt;ntrfntn«gt;'ueïut ad cultum diu{num,inCorbam,ad ftrueSura» Cliaruni,quarun5 aiioqui plus laiiscft.

lnfummaneccffitate,quando noftrum darcnihil ampïiusiuuat,uidc.tJo3.5 htÄ’®’ Omni pofcenti, petaces nonquam dicent: fufficir,accipient amp;nbsp;exi* lU/'Uxta hanc regulam,dcnec exhaulermt oinnta.Rclpond. Hare Chriftianorum jj/gula pro talibus,qui eert é Chnftiani no funqquia non curant legem ddcóioni« (i(l?'Ufalem,habcnt ocilum nequam,aliud remedium prouidu Deus, gladium fe# (i^‘cuen(um,qm'a Euangelio non nifi Chriftiani regi poftunr,mundus alqs legibu» ^opwamp;gbdio. Poteftas igitur coget non recipeere p41int, 0C reddere quod ‘'U’ceeptum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eh

®o“‘* illud.i.Corin.g. Non utalqs relaxatie fit, uobis autem 0^’’^”^ wstquabilirate in ptsefenti tempore, ueftra copia illorum fuccurrat in* ’'’eo^æ’î”®^^^'*’®*P'‘^^^^'^^^ €’*’'^®*^quot;’ quot;»“^ occafionem feiens,malo dequt fl ’'’dî ^'^’'^ ^”’»4“* Iufores,fcorratorcs,ociofi,qui item non pctunt, nifi ut bo* fipj ®*‘P^quod quum probabiliter nculr,non tenetur tarn irranonabibter fua dif^ dj ''.ledunâiohoc docebit facile. Item loquitur Chriftus de opcrccharitatis;non . iQ'’?*quot;' Qpus chari(atis,fi hac tiia datione eum per dis,6C iuuas in malo. Si quis tali»**”#* R °*‘''gt;cß régula Pauli excommunicatur,tantum abeft,utci requis orandi detur»

Xxxit M^ TR IMO MI^M ’mech primus duas uxores habuiHe legitur. Vïd..4.fcnt.d(ff.îd,Pontif«,iS, ç3uf2s commentus eft,in quibus contrahenda impediuntur Alatiimonia,^ dirl i^.''’ur contracta, in quibus tarnen pracfente domino nummo fortiter difpenfar, bi^'®”f’®8®’“’*a«, affinitas, fpiritualis cognatio, adoptionis nexus, infidéliras, □ ^honeftasjuotum caftitatis,error,conditio: ut fi pro libera feruam ignorans U*?'*”^*^® quot;^ rafur3,ollt;um digitorum,coacftio,ut fi cogar contra uoluntatem ha^ Bhi{ ^''”quot;’’P’’°”’’^o, ut fi alq cutpiam me addixilfemzimpotentia, probibitia ';‘''pi,tempus prohibitum,confuctudo,dcfc(Sus uifus ÔC auditor.

Soror germana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4. Priuigna.

Neptis filia fifij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.

C. Matertera foror matris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;.

His non nifi primus gradus aff/nitatis, amp;nbsp;fccundus confanguinitatis prcnict* lt;ur,ct(i non unfuerfaliter.Siquidem fratris aut fororis filfa uel neptis nonnumeraiu prohibita, cum tarnen fit in fecundo gradu. Matrimonium itaq? extra hoi gMOU’ contradum non débet propter leges hominum diffoluf, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qu am cximiarcs fitmatrimonium,quamcpfandeobferuar»a comugatH« beat,hoc uiuum Dei oerbum indicat Genefis 2. Non eft bonum hominem eflew* lumjacimus ei adiutorium fimiie fibi.

Qui contrahere matrimonium uoluerit, hxc Dei ucrba,omni qua decet raie» rentiaamp;f fide ante oculos contueatur fcmpcr,ucrei fânditatem,â: uclutredf di in matrimonio regulam habeat: hinc enim difeis matrimonium Dei altifsim'Ot* dinem Si opus elTcÄ quum ipfe bonum uocct,te folabitur,quo fortius matrimoni) onera feras amp;nbsp;moleftias. Quod enim naturae conditor bonum uocat, certt bonum efle neceftarium eft: hoc Dei uerbS aka mente repofitum ÔC creditum,inteefticiri) ur honefte in matrimonio St fummo Dei timore fis uidurus, Addt iam Paubm Hebr,i3,HonorabiIe eft inter omnes coniugium amp;nbsp;cubile impoHutum, Rortatore* autemamp; adulteros iudicabitDcus.Prouerbio.3.In omnibus uijs tuis cogita De^ üm,ô^ ipfe diriget greflus tuos. Prouerbio.j, Exhilaret te uxor quam adokfeet^ ducis,Proueb,iS* C^i inuenit mulierem inucnit bonum,amp; haurict iucunditatem » Domino.

Nuptiaeiure diuino libcrae font omnibus,nee cuiquam prohibitaf»Matibwgt; Non omnes capiunt hoc uerbumjfed quibus data eft: quipoteft capcrecapiat, vi « X.Corint.7.pcriptwm.Item Sacerdotibus libéras efle,Paulus Titi. 1.1. TimoJ*4‘ Daniel.ii. Quidam igltur ante fuerunt Saccrdotes,quam ducerentuxoresm quot;‘* lege.Leuiti.21.Deus praecipit Sacerdotibus utuirginem uxorem ducaflt,^”''* retricem.Et loquitur iam Sacerdotibus:non quod duxerint uxores,Si deinde pru mum fint fadi Sacerdotes,contra rudes qui ofFenduntur, fi iam unäi doomt oxo» res,tolerabile uero putantes,fi uxorati deinde ungantur in Sacerdotes. Eodtm ca' pire de filia Sacerdotis fit mentio-SC de femine Aaron.

Petrus uxorcmhabuit.Matt.8.Notus locus de cius focru fébricitante. Telia ftatur idem Hieronymus contra Iouinianum.lib.i.Ambrofius.i.Corintb.u.fatet“ omnes Apoftolos coniuges fuifte pratter loannem. Vide locos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Dionyfius Sacramentorum Ecclefiaefingulorum uircï,ritus,ccrcmonias exp cans,nihil dicit de coniugio.Iouinianus(qui quod impenfiusfaueret matrimonio,’ Hieronymo uirginitatis immodico pracconc, Chriftianus Epicurus oocatuscl J nihil de hoc feptimo Sacramento dixit,magnis clamoribus certè dixiffet, monium eft unum de feptem Sacramentis Ecclefiac,fi tum pro Sacramento con o* gium effet habitum,Hieronymus fimiliter non habuit pro Sacramento,3^1 no lam libère in digamos deftomachatus effet. Auguftinus tria matrimonij bona po* fuit fupcr Gcnelim adliteram lib.9.cap.7.fcilicet,fidem,prolem,Sacramentum,ntc tarnen,quum tertium bonumSacramentum uocat,fentit quód fit unuffl de feptci”

Hinc eolligitur coniugium apud ueteres turn Graccos tum Latinos non efle*'* bitum pro feptimo Sacramento. Ad hxeDurandus ê Scholafticis non poftrcmu’i fatetura recentioribus Thcologis matrimonium ede relammin nuracrum eoto'” quac proprié uocantur Sacramenta Ecclefiae.

Efdrac. 10. feparantur coniugia, quzcontra Dominiluffainitafuerant,lt;t»n' ab attate prouetftis.Exo.xzdi.matrimoniumcitraparentum authoritatem imto^^

5j^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE M A T R. I M O N I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXLIII

Mr ’^^oiimMofes: Si quis uirginem nondum dcfponfatam labcfadatam ^oV^’”'*’ ^^^^^*^ ^^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^^fo pater noluerit, adnumerabit pecu#

Jot ^**?TOontam res externa non eft offictj Apoftolid, nifi ubi confdentiae nc^j pij^^*” ’gj’w,« i.Connt.y.Mmifter uerbi non intromittat fe his cafibus,nifi pro; '^hicphor.

till, .^’fef« uel parentes locârurit ad nuptum prolem, Exod.20. Videexems ’Maac.lacob,Iofeph,Samfon.

Coniugium Deus inftituit, natura fanxit, ratio mandat, diuinx panter ac hu« •Itoƒ ’’’?æ“quot;’quot;’®“^’nt, leges iubent,omnium gentium confenfus approbat,ad ''üptimiciiiufqije exemplum hortatur, A IVCVNDO.

klefiï *^’^^”** ^“æ confoletur,afsideat, xqualiter tecum onus porteront toléra«

{.^ Port's difcedentem uifu profequitur,abfcntcm defy der at, redeuntem lata ex« ylt;nculum adamantinum eft coniugalis charitatis.

^'1111 iucundum abfq? focietate,nulla focietas matrimonio fuauior, rdices ter amp;; amplius,

^“plicatur numerus parentum,fratrum,fororum,nepotum» p^'^hra fis prok parens.

'^^W amittitur fiber tas, imo acquiritur, ubi uterep altcri obnoxius fic eft, ut manumitti,

pfm,ncc coelibcs erunt nee coniuges, ft coniugq ufum fuftulcris, natu ^^* ^°I^ ftcrilitatem matrimonq execratur, quanto amplius coelibatumf ft '''’’Panamnon effugit,ne uoluntas quidem effugiet.

^futero,24. Nouus fponfus primo anno non cogebatur in bcllum exire. ocriptmgt;anonpatitur,utmatrimoniumSacramcntum uoc€tur,cum Sacramen#

ito' r '^^ ^*^'P*^*»®8™ficet rem fecretam amp;: abfconditam,quam fola fide con 1 'Poh»,inatrimonium autem adeo non eft rcs abfcondita aut fide percepta, ut PJ am ob oculos fiat, ne matrimonium quidem fit, cum fit copula maris SC fa? *»«xttrna amp;nbsp;publica profefsione Öi conuerfatione firmata»

yeus author,totius fandimoniae fons,benedixit Genefis i.8C 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«. .

Miriftus decorauit miraculo, loan. 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ “‘’“. ï**®

Mudabile eft : qui reprchcndit,hscrcticus eft,ut Tadani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffTTfc”*

^cond°** * ^y^^'^g®’ ”°” ® So!onc,non à Mofe,fed ab ipfo fummo return Opi=’ ^'d^jj^ ^Bö^***” ®’**^*®®“Win, inftitutum, ab eodem laudatum, confecratum, bene;

Qy ’ magis coniugalcm focictatem potuit commendare, quam quód ar«””” ttufdn^^u illam,amp;: angeheis quolt;p mentibus ftupendam diuinac naturx cum humanotorpoi tlo9io cod ’nimacp conüinlt;ftionem,atcp ineffabilem illum Si xternum faEcdcGamt»®^ honeiiat, * ’‘^^ dedarare uo!ens,fe fponfum ill(us,illam fponfam fuam appellate' M^quot;’»® tkblt;ii.* 9^’^ Apoftolus,myftcrtj facramentum.Si qua fuiftetin rcrum natura fanuO«®to* pula,(i quad foedus rcligiofius qudm comugium, profedo ab eo fumptafomd*® go. Quid ufquam firmle legis de coelibatu in Iltens arcanis,ut ilJudHcbr.13.

Romanac leges cœlibes damno muldabant, bis autem qui rcmpublita®“*’^ ris auxiflent, tanquam benemeritis pracmium e publico ftatuebant, Argumeniofl aus trium liberorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Lycurgus leges tukrat, ut qui uxores non ducerent, q æ aeftatcarcerentw« ludfs amp;nbsp;fpedaculisjiyëmeuerô nudi forum circuirent/eq} execratiiußapad«^^ tent, quód legibus non paruiflent,

A poenis uiolati matrimony, Grçd quondam uiolatum matrimont) iusoteen* ni belle uindicandum cenfuerunt, item Romanis, Hebrxis âJ Barbarids legibus «duheris pcena capitali# ftatuebatur. Furem quadrupli pana abfoIuebatj^^Yß Icelus fecuris expiabat. Apud Hebrzos populi manibus Iapldabatur,quiW“'® ’_ fer.fine quo populus non eflet. Breuiter, nulla unquam gens tam foltBxW ab humanitate omni aliéna, apud quam coniugq nomen non fandum, tandum fit habitum. lam fi praftantifsimorum exemplum placet, Ab(»™®P’l*’ multarum gentium uxorem habuit,Iacob RacheUs amplexus diutumafcro^®!**** dimere non dubitauit.Item Apoftoli coniuges» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , Item caftrant fe, non qui cœlibes uiuunt, fed qui cafté fanâcip colontcomugij munus.

Secundo,quando alter alterum debito coniugali fraudat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Tertio, fornicatio, quando alter coniugum adulteratur, ut eft Malth.i?. ub Chriftus feparat coniuges propter adulterium,amp; quiinnocens efiintereos^df mutare ftatum. Ex uerbis illic redè expenfis fatis eolligitur, quod ob a«»«®® uxoris poffum earn relinquere, amp;nbsp;alteram ducere citra notam adultcnj, Ptou«.i8» Qui tenet adultcram ftultus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ludxi ob leues cauffa# repudiabant uxores,quod Mofes ipfis permifitob oil» ritiam cordis eorum,ait Chriftus,

• Nota. Quidam Mofi leges docebant iuftos, quidam malos coerccbant.Pti* mx docebant quid efiêi optimum : Secundx efficiunt, ne malumfiatpdosfidw multa de bonis remittunt, amp;nbsp;curant ne peiora fiant,ut etiam gladius fcculi facit.

Num fado diuortio alter coniugum iure pofsit alg nubere, autanuttripfit manerc debeat fine alioconiugeï' nbsp;nbsp;nbsp;Refpondetur.

Durifsimum eft talc dmotuum, ut uterç maocat inconiPg’W’t ^^®’‘™”J

'*'*'’'diT*”^ '^^ d^uordum. Et tarnen mordicus hodie tenetur, cum fam^h iïlüd no# rMi°*^^'^*” ^ nobis inuentum nihil aliud fit,quam ludibrium amp;nbsp;carnifîdn3,quia **1'^ in^ *?**“”’ confuctudo dirimitur,manente interim coniugif uinculo,nec cén k^**** fri'^5^ aherutri quando uritur, fed coguntur pati flammam autfeortari, \nr^ • ® ^'’ ^‘^^^ '^^^ tifeto. Verum autem diuortium de quo in Euangdio '^e *** ’^ Mofi,cft tale diuortium, à quo liccbat à repudio prioris alteram diuortium noucrant, nifi quód adimeretius repetendidi^

''Mo 1 ^*** *^5 ducendi alteram. Quód enim SC ludæis mulicribus licuerlt, à ^^berejHud efi argumento perfpicuo,quód Sacerdos prohibetur rc^ ^?^^*^^’ Leuit» 21. qua: iex fuperuacanea fuiffet, fi non er at fas répudia?»

''^ïc^’^'^°^’^^‘^”’O *0 boe dabatur libellus repudq,ne ius effet repudiatam rcpe^ ’quot;‘^ M*”^”’'^^* alterum matrimonium. Chriftui igitur de uero diuorno locu* j^ '‘OS autem nouum illud diuortq genus commenti fumus.

Nun'if r^y*””® ^'’quot;’ °^ adulterq fu(picionem,pronunciat liberè retfei uxorem: «ft fornicatio amp;; fornicationis fufpicio, liberè uxor dimittitur»

'^1)0. ?’’°’’’ Paulus i. Corinth.7.recenfet quandam aliam cauffam, quæ diuor# quot;’» “* ambo innupti maneant,uel reconcilientur inuieem : amp;nbsp;eft

^Jff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ud lufor, tcmulentus, difficilis, intólerabilis, ucl in a lijs fic

*'’'®iisr 5*^f ’’f^*^ alterum ferre nequeat, quamuis in debito coniugali reddendo ^ujin*^*^*^*’,’*^*®’'u*lt;u« bate cauffaibi: At conlugatis praccipio non ego,imo ’''’njiot*^’^^°’^ * ^’'■° quot;* feparetur.Erafmus difficilem locum exiftimat,fed explicai '''•»n) ^^*°^’^^5'^fi «o cafu Chriftiani effet morofitatem uel defectum altcrius fer* ^ û*?^ ?’*“quot;’ moleftiarum Chrifiiano res eft faluberrima. Quód fi alter con» ^'Us r ‘'^^uSjHec potefi debituna reddere,alter ferat hanc crucem,nec nubat, 1 ^editjUires dabit abftinendi,

’jMiin ^æ^’°”®*”»Deus in lege praeccpit,ut adultéra lapidetur, idea fi eius legi ^fitili**’^®^ ^^^berium notorium, lapidatur qui uel quæ adulterium cómittit,öi

poteft alter in longinquam regionem abire Öi nubere,qma hanc '’'Chriftus dedit Matthxi.ip. ut fupra.

^K, ^^yn^s^ft» fiducerctmaritos adulteramaliam,uidetur non offenfusDeift.24 '“’110^ ^f'^ ^dulterio, ied auidus formofioris mutauit coniugem. Ideo iteratum ^j^ 8*01« non concedendum, ne ob adulterq quidem crimen : uerum hacc cauffa ®8’^‘’b oft, cur ego innoxius fcelerat» mulieri alligari debeam uel orbital ff,aut uri per omnem uitamf

^pugußinus ad Pollentium lib. cofimilibus fermé caufsis nititur, fed male,quia ^Q ÏÏ™®®®”^’* iterate matrimonium, ubi iure dimiferis uxorem. Prxterea lt;L ®bus nee Paulus continentiam exigit ab ij's qui uruntur, cur igitur malcdi# i '5'**contincrenequcunt,necuoucruntcontinentiamf

^^“’ iterari coniugium non licerc ob fanèlimoniam eius, quia fil ®^ ®*“® bonum fit fidcs amp;nbsp;Sacramentum, cuius gratia uolunt omne ’quot;’^oquot;^'4*” ^'™^* contradum effc indiffolubile,quum tarnen nó pofsit fcirpturis te w ® utaitimonium fit Sacramentum, nee id ueteres tenuerunt, ut fupra Ie* 5.quot;''««gumentumad hoc.

'’'itXtknJ^* ^* cap.7.Roma.Mulier uiuentl uiro aUigata eft,ubi tarnen Paulus .*^?^®»q«od ipfa lex palam indulget,cuius utitur tefiimonio, utitur

file ad praefentem fauflam legis natura : fimilitudincm adduc/t TodatM 'P^^^oS Ï^g*» A*** doccat ac perfuadcat antiquata iamlege MoGper Euangd'^, ’ cjpcO non ampbus leneri kgis Cxrimonqs, cum Chrifto nouo fponfo nuplf'' ’ eft necerte nmiWtudincm per omnia quadrare, fatis cG,G hadenus ^‘’‘’^'\^I^ nus dedarat id cuius gratia adhibetur: amp;nbsp;hoc ubique in Scripturis *^®”P'jjjga(^ lt;cm adfert,imó ad reÓam intdligentiam neceffaria clauis eft,difpictgt;^® ^^ ^ quiloquitur, ö^circumGantias omnes expenderc. Supercil adhud^cuï i.Corin. cuius explanacionem uide apud Erafmum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ re*

Apud ludzos muliercs nullum ius habebant repudiandi mantoe, pudiatz alteri uiro nuberc poterant.

CauHa tot diuortiorum apud ChriGianos cG przeeps leuiscp ^®”‘*?u «^rX öatio : debebant matrimonia contrahi iudicio, authoritate parentum, •“® %|e* poteGate Deus uoJuit liberos effe. lam contrahitur in angubs inter pott^ ^^pj) nas amp;nbsp;lenones, per uinolentiam, ideo male cedunt : res tanta m2gf° ^“”

■ tratGari debcbat,ut cernere eG Tobiz j. flC d, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fm*

RtwMN4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item quae habemus de confenfu Öt uerbis de przfenti, de rato S^ ff^^ ^J ,0/ foww4. manac funt excogiiationes, non oracula Dei. EGo, neceflarius fit ‘®'‘T\S|| X brius Gt amp;nbsp;parentum,atcp eorum quorum intercG conGlio graui przeeptum Dei,honora parentes,cui confenfus non debet prziudte’^ ' fee cofrtt/u ^*^^* quidem clandcGina matrimonia, fed contraria conßrmatinuittep”' .^,3/ ”^ amp;nbsp;Gc docet rebellare parentibos. Certum cG, quod parentes ius habent '” pj^ j j. . . nia Gliorum irrita faciendi,amp;Glq in his omnibus obedirciurediuinot^' .^p^M •0 pMu^ rentibus,quz non font contra Deum,amp; matrimonia occulta nihil funt»*^’ ^ pj^ tionAnZt P^^° Ikael non fuerunt dandeflina matrimonia. ludicum. 14. SamfonP^^ clMdflïmt rentibusut ei uxorem accipiant. lere.zp, Dabo Glqs ueßris uxores. tiutróM» Socrates in Tripartita hiGoria libro 8. cap. it. Valentinianus C^'L^io* kis. protulit publice per ciuitates,ut G quis udlet,liccrci ei duas uxores habere*

t. ScholaGici qui de reddendo debito exadê difputârunt, ea Impu^^^’' Epicurei fues uocantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,^^^t

X. In reddendo debito Pauli régula feruetur, ut nature nwefsitaijnon*’’|^) effrenis intemperantia,limites amp;nbsp;tempus Gatuat,nc cGiciamur Geut cquüsötni j in quibus non eG intelledus : ob orationem amp;nbsp;ieiunium tempcrent fibüni* Domini,opus Domini Gat,amore Gliorum magis quam libidine, Tobix 6 j^ 5, Czterum quofdam dies aut notées ceu facras obferuare, ut petera *^ dere debitum non liceat,error eß,quia in arbitrio coniugum hoc Gt, quoruitgt; tas ipGs melius cognita eß quam nobis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ju^

4. Ad Ethnicorum deliramenta ceu ad fyrenum cantus obferandif'^” jj res,qui contra matrimonium multa impie Ö^ fcurriliter fenferunt ackripfr^ jn ignorantes uerbi amp;nbsp;operis Dei,oculos tantum in coniugq molcGias ^^^8 Qyij’jri centes: Muller eß neeeßarium malum: libero thoro nil iucundius: nubered tatem uendcre,^ quicquid ciufmodi efl querelarum impiarum contra Dd°f tionem. Hinc illa MetdIi oratio ad pubem Romanam : A dok Gen tes, u*®^ ^.^ ribus effe poffemus, foelices effemus, magnis liberi moleGqs, at Gne eit poffumus, ducite uxores. Deniep diabolus per Ethnicorum libros dFedtjUt^’^^, fliani cóiugium exhorreant, uiuantep in fcortationibus ut Eihnici,quos Deus' probam mentem dedit,Rom.i.ob id quód opus Dei blafphcraarcnt,ut P’^’^pde crroris fui «v'nfAfo^ƒxp in fefe reciperent, donee in pecudes uerterentur. Philofophi,apud Geliium, xvTiyfo^rp argumentum ceu carnis (omnium cd f* ^ dum,dclormoüó^,deformiï faptt emm carnis affedum, quxfuaquxruta^ ^

Attain fa illo Dei opère plus fpedans, quod fibi dulcCjCommodum, amabilécp quod Deo placeat.

Sic raiiocinatur natura a^^tof in fuo tenebrofo lumine : In coniugio infinita N^^rd ^ntonera:puerorum educatio,muhens morofitas,quahs erat in uxoribus Socratis, i'^tuf.

paupertas, fœtor, cura iugis,ÖCc. Hinc cantilene illæ impiæ contra matninoÿ

Præftat line coniuge elfe quant tôt ferre mala. Ecce, naturae Del amp;nbsp;opes eius ignotans,mala appellat,que Deus in Genefi bonum uocat,quia non refpis '‘f ad uerbum aut uoluntatem Dei, fed ad fe amp;nbsp;fua ex corruptione primaeua, idep ’«fdu uerbi Dei in Chriftianis cernitur, quorum multi ad Monafticen non aha Mafeconferuntjqudm ut matrimonq onera effugiant.

’ Hacc matrimony fuga amp;nbsp;aceufatio in nobis,cx hoe prouenit,quód ex noPro 'pfuSd experimento Dei opus iudicamus, nee refpicimus ad uoluntatem Dei, fed pnoftra commoda,hinc eft quód opera Dei non poflumus cognofcere,SC illic ma “’’leffe iudicamus ubi bonum eft,amp;: moleftias ubi uoluptas eft,

^* Ne igitur tam impie erremus,primo omnium firmiter credamus,mafculum '‘‘loeminam effe opus Dei, cum ipfc Genelis 2. bonum uoeâtit ferè omnia gene# f’j'ô^tuiconditoris plafma bonum non calumniator. Nihil tam malum uidetur, '''am mors ipfa, quod non fuaue amp;nbsp;tolerabile fiat, quando fcio Sd certus fum, hoc pheere.

Oportet cum qui in uita coniugali eß, cam uitam cuiufmodi fit cognofcere, *'oqui non poteß non cum fumma molefiia u/uere in matrimonio : qui autem co# ^‘'ofeunt, in ca uita habent amorem,gaudium ÖC iucunditatem femper.

Hi cognofeunt uiiam coniugalem,qui firmiter credunt,quôd Deus ipfe infiw “^itconiugium, mafculum amp;nbsp;foeminam coniunxerit ad prolem procrcandam,fe^ Jf^daep qux huic uitat generi adhacrent, ut labor, curae, àc. Nam habent uerbum '*cui innituntur, certé Deum eße in uerbis fuis ueracem,Gcnefis 2.

*’• nbsp;nbsp;Hinc amp;nbsp;certi funt,quód hic fiatus matrimonialis placet,cum omni fua uita, ®Pttibus,pafsionibus,ólt;; quac funtin matrimonio,quac enim maiora bonafqnae pax iucunditas, quam in Deo, quando cor noflrum certum elf, quód fiatus opus Deo placet.

' , Hdes igitur hïc aperit oculos fuos,amp; hacc molefia matrimony opera in fpi# ‘ ‘fffifetur, amp;nbsp;animaduertit ipfa ornata eße beneplacito diuino, üdut auro obrtzo g^nimis: amp;nbsp;dicit,libenter omnia faciam,quia tux fanôifsimæ uoluntati feruio in

’\ Monachi amp;nbsp;Nonnae fine fidefuum ordinem^C opera caflitatis cl edit ia j^ftitantes, non funt digni ut baptizatum puerum pafcant, quia ordo eorum non ’^DEtuerbuDeipro fe, cui innitatur,nec poßunt ucre gloriari, quód placcant Deo ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^ mulier Deo pueru educans, potefl gloriari, quia eft in ftatu quem

Corollarium. Nullus flatus ucl genus uiuendi nullum, potefl certum eße de ™®‘l“o^ ^ ^*'° inftiiutum eft, quale eft matrimonij, quod Deus infti# {^a Öfos Dei loan, 2. in Cana Galileae præfentia fua, matris benedi# tin^ ^*^^^°'^^”' *^°*^”^^^** ‘^*^”^ primo miraculo aquae in uinum uerfac de# v Ran^^ lantam rem öl' ab ipfo Deo inflitutam abflp timore Dei incipiunt ö^ ^^DoDcl,lnfpiciunt tantum externam irrequietudinem in matrimonio, amp;nbsp;infpi# ’'''«dia matrimony, £lt; habent duplices moleftias : Internas, quia fuum coniu# 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^^cognofcunt in uerbo öf uoluntatc Dei : Externas,quia nó uident

^''fwneplacitum,fedexternas moleftias, tune irrequieti licht Monachi eßkiun« ti^ï^®®^® 5”^quot;* ®*t«n’ onera facile fcrent,cum intws fit moleftiar' Nam eft ho 'importabile onus,intus amp;nbsp;foris moleftias habere. Hinc nafcitur clamor il!e,Sd

14» nbsp;nbsp;nbsp;Nam ordinatio Dei SiJ opus, uult amp;nbsp;debet fufcipi æ portari fuper u«f^ Dei 0^ fide, alioqui damnum parit amp;nbsp;fit intolerabilis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ij^ lam amp;nbsp;ad commoda externa SC ad honeftam uoluptatem refpice, bis in hac uita nihil iucundius coniugio honcfto,ubi muiuus honedus cd amor. sd, nbsp;nbsp;nbsp;Fornicationis mala,ad matrimonium quemcp pertrahant : fomkaiio «0' non tantum animam,fed corpus,bona,amicitias perdit.Deus hoe fcelus honibiut^ lufto fuo punit iudicio. Gene. d. cataclyfmus. Genefis 19. Sodomx ac Gomofr abolitio.ltem in Dauide,Samfone,dCc. Vide ludicum lo.cxfa pro uno dupto^x ginta quinque milha hominum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1 17. Status matrimonialis coram Deo optimus. Virginis fiatus mcliorett,gt;‘ fuper terram non fimpliciter, quia expeditior eft ad prxdicandum Euangfli»'”’ cft apud Paulum 1. Corint.7, Ita ut predicate uerbum Dei facial datum uirgin*'^ mdiorem matrimonio,propter maiora impedimenta,qui tarnen in fe u’^'*”^^! n« 13. Querela communis. Contrahcrcm,fcd pauper fum,mcndicandum m.K fellitur : Non uidi iudum derelidum, neep fernen eius quarrens panem. ^^^'‘'*^' fides cft in Deum, qui tibi regnum coelorum, uiiam dat: qui animam dedit,pok cft amp;nbsp;uidum dare,fed incredulitas fic queritur. Vide Matt. d. Pfal.jó. ®®*,’^ quam creaftet hominem, ci neceftaria diipofucrar,ita amp;nbsp;iam facit crefeere,nobis mientibus,omnia necelTaria,nihil opus eft,nifi ut bene fidamus: quacramus primu regnum Dei,estera ut uiliora fponte fequentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ tnßm'ext Cyprianus uir Dei, cognouit opus amp;nbsp;creaturam Dei rede, uoluit ut pu^“ ^aijlMdtu recens natum cxofculemur ad honorem diuinarum manuum,

Q,VAERITVR, CVM CONIVGIVM RES BONA fit,à Deo inftituta in Paradifo, num fuo officio fungi queat abfep peccatof Refpondetur.

1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Augudinus fuper Genefin libro de nuptqs amp;nbsp;concupifeentia ^'^fimi* ' nis eft ad officium, sgris eft ad remedium : Vndc Petrus Longobardu’’'.^^^jf# nam coniugq inftitutionem cftc:Vnam in ftatu innocentix ante lapfum^L^jf^t dore hbidinis opus nuptiarum efTet peradum, amp;: fine dolore partus foiffd» gj dicit ad officium fadam. Alteram poft lapfum,qux ad remedium fit^’‘'^’’Lßti# dheitum motum deuitandum. Nam cum propter peccatum, letalis concur^^.j^|i|j lex membris noftris inhxferit, fine qua carnaiis non fit commixtio, repr^bm cft à: malus coitus, nifi excufetur per bona coniugg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ^nu^ z. Auguftinus cum exteris tria matrimontj bona tenent, per qu^ ’*-erimonn excufant, nc fit letalis, Ait enim Auguftinus libro de done co® »^^ Coniugalis concubitus generandi gratia non habet eulpam, concupif«®^^, fatiandæ, fed tarnen cum coniuge, propter thori fidem, uenialem ^ . jXii* C^id ad Apoftolum i.Cor.7. non fecundum prxeeptum fed fccundum*® »^ tiamf Vbi pofsis dicerc:Si adus ille fit fecundum indulgcntiam,ergo cui cnim prxftatur u nia nifi culpx f Ita cnim dicit Auguftinus de uerbis np ^ ^ Forte dieet aliquis, fi ueniam conccfsit Apoftoius,ergo peccatum funtnup ^^'^^^ cnim ucnia nifi peccato conceditur f Plane quod infirmitati permifii fteu®^ ^ niam,audco diccre peccatum effe, ueniam namtp concedens Apoßo^®* ’ ^° j^^i turn attendit coniugatorum, ubi eft incontinentix malum. Et bine nuptias efle peccatum, ut Taciani. Ad hunc Apoftoli locum refpondet «^^j ex Auguftino cum rdtquis, intdligendum effe de indulgcntia concefsioms, ^ iMiufgëtü cauffa prolis,quafi de minus bono,non tarnen de malo.Si uero cauffiƒ f®®® ^jiu jiulis. cxplendx fiat, intdligendum cft de indulgcntia permifsionis, quafi de nun fcilicet ucniali, dum modo naturali fiat, diftin. 31. quarti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. q^i Summa. Coûte Audio prolis dicunt inculpabdc, Óf non eue pec«» ®jj^

bç^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MATRIMONIO; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXLVl

''''»ob^*'^^*^ ^‘^'^*^’^^^^**^’^ muliiplicaminirSed coitum ad fatiandam hbidi^ •lt;»^f **'-°®5®'quot;*‘’’”»“®^’quot;*P«^’*u*’*»fed ueniaI«.Bt dicunt : Eccr,quàm bon» It^uj °’’'^g*ugt;n,quàm honorabilcs nuptiac,quia illud etiam quod non pemnet ad W*’®’^’’“^®®®*’*’®**^**, faciunt ignoki propter fe, Itacp uoluptas in malo ’’wr?’^***”^® ^°*® ”°” uoluntate propaginis,non propter nuptias,cadit m ’'^ f P'^°P*®f ’^^P^’’^ accipit ueniam.Ët lie in coeunte ultra neceflitatem pro '’‘’’di ^^^ ^^^’P^**®®*® ^^^ malum mcontmentiac,Secundum eft bonum nuptiale, ^‘’8“^’®‘’®«Coniugium non eft malum,propter ibi exiftens malum ineen %n ’^^^n'^P^*æ^®®t mal^ aut uituperabiles,propter illud malum in homme in* ^iton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuptiarû non debet dici malum propter malum innati morbi

*''iiir *''”^’æ’f^^ **’ud malum Ht ueniale propter bonum nuptiale, Apoftolus iguur bo num nuptiale, cum dicit, fecundum mdulgentiam. Quod *^”°” ^8** uenia aut indulgentia,fedhoc dicit propter malum mcon ’'’•n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ peccato Adam propagaium eft in omnes,Rom.5. Hmc matrimo

Wt, P'^^l'*^''friorum à qutbuldam uocatuf,quia eo medemur inconunentix j *ntraculpam letalem,

'’Hfn ^°''^y‘^'*‘3’^s naturae morbum,quantumcuncpfan(fta res fit matrimonium» ’Him '’°”’‘^^*”’‘^‘Ccre,qu0d natura in hoc adu fit fine peccato : quantumcui.cp homo femper aliquid fui habet admixtum:

■11(1(1 Dr f”^® ^ fanguis per Adam corrupta concipitur à paritur in peccatis, iuxta Jdtfi f ^®*^^®*»*®llt;Mq“ft’®^® ^®®^®P*^5 ^“*”* ^^^ ullum debitum coniu# quot;Pos n n P'‘‘^’*®gt;^^d Deus ipfis parcit ex gratia, ob id quod matrimomahs ordo ^hu* ^^'’^*’” «tiedio peccato amp;nbsp;per medium peccatQ id opus feruat ibi omne “^iquod Deus operi huic fuo infeuii amp;nbsp;benedixit.

HiJ““®“Y™“s contra louinianum,concedit quidem louiniano Apoftolos habt# .^’quot;^otes, fedquas acceperintante Euangeiium prxdicatum,Ä putat Apoftolos |j^Pios in Apoftolatum, reliquifle officium coniugale.i. Corinth.9.Nonne ha# ^^‘poteftatem Ibrorem uxorem circumducendi.amp;c.Hk yuvi Gr^te utrumcp fi* lijl^'^uxote amp;: mulicrem,tefteHicronymo. Contra ipfum inferozied quia Petrus ht^' ”*^^lt;*”»0^ in ueteri Teftamenio uxorem habere probabatur,non probat UijH ^'^^^™ ®*®^''^ » fortius infertur amp;nbsp;rcliquoshabuiffe uxorcs Apftolos,quam# L '^'^^ny.nuptqs miquior quam Chnftiana ferat pietas,de alqs fandis mulierki Iili^**®^*»4“*^poftol“ de fua fubftantia iuxta maiorem ludaicum mini^ ^^*^ '^’^°*^*'^'^® fuit,ut uerba z. Cor in, 7. de uiduts 8^ inconiugatis aperte' con# l(tti^*^'''^*''4‘^‘^‘*’^’‘'°'quot;^“Y‘ vi«th VW uxoratum fuiffe baud obfeure con4

L ^lt;!^o.ii,Locus eft,cum dicit Lucas :Manfimus ibi feptem diebus,deducenti# ^ ’‘01 und cum uxoribus Sc filqs.S^c.Itetn Philippi Euangebftac Ä proin facerdo# Wuor filiae uirgines fenbuntur,

I Hieronymus uxorem habere peccatum non effe cenfet, uide in Epiftola ad ^nmn,ubi Sacerdotum uxores tuetur,

t Mem contra louinianum lib. 1. fol, 15. inquit,quafi non hodie quoep plurimi t^ootes habeant matrimonia,amp; ApoftolusEpifeopum defcribat unius uxoris ui ^^^ntem filios cum caftitate.

Pfoß ' P'”°^^''^æ'^^* f^nmus amp;nbsp;diuitix danturàparentibus,à Domino autem ü’**°’^ pfodens, Rebecca prxparata Ifaaco»

p Hieronymus fuper Epiftolam ad Ephefios capite, lt;5,ait: Legant Epifcopi atep tuT®* Rui filios fuos (ecularibus litcriserudiunt,amp; faciunt comcedias legem.

’petté non arguit quod fibos habent,quafi malum fit,fed monet ut educent Mmm 4 lUoa

illos m corrcpt/onc Domini,quam Graeci vavèivitip uocant,qux admonition'^”’ gis Si eruditicnem quam aulicntatcm (onat.Hieronymus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hieronymus hærefim Cainam appellat,adfercrc,quód qui ante Bapiii'n’ buifler uxorcm,S^ ea mortua poft,fufceptum alteram duxiHct,eum non elfe m ‘'P feopum creandum.Hieronymus ad Oceanum.To.3.fol.i4d.Rufinus Hinonym'’ hoe inter erimina caetera obqcit,quôd Epifeoporumconftitutiones contemneref’ Ptipißaru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus ad Oceanum Caninas nuptias uocar,nromifcuam illam Sacö

pa^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ongenes luper u.eap.ad Romanos, Videmus nonnullos fanctorum,aiw^®

etiam Apoftolorum habuifle coniugia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ..

Quod Paulus habuerit uxorem fcribit fandus Ignatius, Clemen* amp;cuiw® in Ecclefiaftica hiftoria lib. 3.

Hieronymus Occano,contcndft Epifcopum fieri poffe, qui ante Bapi«®“® habuit uxorem öd ea mortua, poli Baptsfmum fufeeptum alteram duxicton’® ^ fcntiuni contrarium,opinionem,haerefim Cainam appellat idem:uide Hierony®”® luper Tito cap.i.fol. 121. Tempore Hieronymi lecus erat cautum contono® Epikoporum Tomo.3.101,14$.

Thomas de Aquino fuper.3.cap.ApoftoliadTimot,cuffluultEpifcopuniuni usuxoris uirum effe,citât Augutimum amp;nbsp;Huronymum. Hieronymus (enteniia ede uult,quód hoe intelligatur poft Baptifmum,quia ft ante Baptifmum duas haW uxores, ucl unam primo,Si deinde alteram,non »mpediturabordinc,quiapo'^ ptifmum omnia delentur. Auguftmus Si AmbroCius contrarium fentiunt, quo « ante fiuc poft,li duas habuit,non ordinantur. Quacrit Thomas: Nunquid frnus non omnia deleifRcipondctur fic : Peccata, non irregularitatcm, ^* ®®L^ dum etiam fine peccato incurritur ex fola Eccefiaftica inftitutione. Sed urn non cft peccatum etiam in paganis.Sed quac cftcaufta huius mftitutiom®''^^ ^ quid non magis impeditur,qui multas concubinas habctfRcfpondctTho®''^‘' hocfit,non propter incontinentiam tantum,fed propter reprarfentatico^® « . menti,quia fponfus Ecclefta cft Chriftus, amp;nbsp;una cft Ecclclia. Cantic.ï. ^”’'^ lumba mea.Hacc ille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

rdwwwï/l. Quorundam commentum cft;Tune terra replenda fuit,nunc coelu®i CMy^ domus fuper Timojheum,de una uxcre inter caetera ait: modum à Paulo dit P^ fcriptum,ne ludeorum more,duas fimul uxores haberent Sacerdotes.Dc®'’'” nm uxore ante Baptifmum cum exteris nugatur. Matth, s. Ex focru citur,Petrumuxoratumfuiflé. Ambrofius.2.Corin.ii.fentit,quód omnes Apo” coniuges fuerint prater loannem.Locus i.Timot.x.Salua fictper libcroruinH^quot; rationem,confolatur in molefttjs matrimonq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,n^

Hiftoria Tripartita lib.i.foljid.Paphnutius in Synodo Nicena,in calib»® tuendum confentire nolens,obtinuit,ut hacc nubendilibcrias mancretiHibJ'’-

Si donum caftitatis à Óeo datur, nihil opus cft uoto, fi non datur,uo®® impium^SC uerbo fadoep Dei blafphemum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dum.Theophylacftus fuper 8.Mat,de focru Petri : Difce(inquit) hïc quód «WP®* non à uirtute prohibent,Princcps enim Apoftolorum focrum habuit, ., Vxor Petri una erat cum Petro in peregrinatione,Clcmenslib.7.ref0gn'”” Dionyfius Corinth. Epifcopus(Eufebio tefte lib.4,fol.^2.)contra cœlib»®'’'’ ne onus caftitatis imponatur fratribus.

Hieronymus ad Gerontiam de Monogamia fcribit, uirum quendam «^ habuiffe. 20.uxores:muherem.22,mantos. Maritus autem mulicrum multinquot;”’ duxit amp;nbsp;fuperuixit.

^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MATRIMONÏO, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXIVÏI

^d k ^^’*^^ ^^^^^^^^ uxorem»Et dïduNecrationenec tuAon'tateprobatur, (j[) ’bfolute loquendo Sacerdos pcccet, contrahendo matrimoniuin : nee or^ ^P^wntum ordo,nec ordo in quantum facer,eft impeditiuus matrimonq,amp; in '»W a ’n®“^*™’*‘'olim Diaconipoterantcontrahere,utdiciturin capitule Dia# %’. •^*‘^3nifeftéquocp in51.diftin.in cap. Aliter,dicitur,qudd Orientale# h^.^^ßiiwi» copulantur matrimonijs,nec admittenda cftglofa exponens:Co %^’!^®^gt;copulatoutantur,quonia manifeftefcries contextus decontradu ma^ 'C r ^^^*^‘^*^”’ di^^SPod Sacerdotium non dirimit matrimonium contrat ludi ek ’’“^®“* portjfedufis omnibus legibus Ecclefiafticis,ftando tantum in hi# ®^ ’b Apoftolis habemus. Vide Sylueft. 1, confti.de nuptns ordinan# ^•nPlatina.foI.35.

^ö ‘'®»®l“ö ®ft folenne per accidens.Eo loco dicit Caietanu8,quód cofecratio t,j[.“Pt’'iolamEcclefiac conftitutionem adinuenta eft; intelligit autem de confer' %quot;*? *‘’?®*®cui.Itemipfe tenet, quodapud faneftum Thomam poteft Eedefia uotojebgionis fcilicet amp;nbsp;ordinis facri,pro aliqua maxima ne# P’fobat ex fadofummi Pentiftcis,qui Regem Arragonumfut Petrus de Odifpenfauirimó compulit,utreligione dimiffa uxoremduceret,propte».

'Ihte^’^quot;^*'’“™ Elibcrtino.C#p.35.iobet Epifcopos, Presbytcros,Diaconos, Sub#^ 'iii^^^^^’ft^’fio pofitos abftinere à coniugibus fuis,nee generate fillos,con# ™®ötcs ab honore clericatus exterminât.

(^ *^fm dicit,quo^ fummus Pontifex(quando eft etiam alia caufTa qudm publica t^^ç P’^^tbcclefiaftica utilitas, ut fcquatur maius bonum, quam feruata caftitas)

H» • ^O’^^cientia poteft difpenfare cum Sacerdoce Occidental!, quod con# 'sdi ^''^quot;^ celante caufta publics utilitatis. Item difpenfare cum caufta rationali v'l^poteH abfque peccato, amp;nbsp;matrimonium eft ualidum, Romx die duode^ ÿdiî.M.D.V.

^^2°cacfaricnfe can.i.Presbytcr,fi uxorem duxerit, ab ordine de^ %bv'^”° ^^quot;’‘ni 333. Concilium Gangrenfe damnat cos,qui contemnebant ’'niif?, '’squimatrimoniacontaxerunt,Ó^Sacramentaeorum nolebant eße au# J''‘Concil.fol.63.

Conedium c.39.uult Presbyteris, Diaconis, Subdiaconis ademp# J^^fidiuxores bcultatem,fol.^^.

^^^^®”‘Cartba^nenfequintuin,c.3. iubet Epifcopos,Presbytcros, Diaco# W^ r^^^^ P'f°P’^^’ continere:Poena tranfgreftorum, depofitio ab officio Ec#

* nbsp;nbsp;nbsp;Vide malediâiones latas in aduIteram,Nmn, j,ôd legem zclotypî antt Û^

LexluUx C» Iulius Cxiar lege fanxit,deadulterisfoppllciumeflc filmen®'*’’ ubi forent deprehenO.

THeophoretusde confeflîone.Scrmo.de pœnitentia. In refolutionibus^ ^ 7.1n CaptiuitateBabylonlca.Sermonc depœnitentia,Locos .^j^ lgt;ppi.Theophoretos,Num Epifeopus Romanus confeßionis exigend« haße thoritatemjä: de decern Leprofis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Vfonu/n^

Olim non peccata mortaliajed criminalia,id cft,ea qux aceufan a ju poterantjl^ta amp;nbsp;foluta fuiffe.in Auguftino,Cypnano,alqscp patribus kgimu ’ ^ primitiua Ecdefia folum manifefta mortalia confitcbantur,ut palet i .Conn • Si quis inter uos eft fornicator aut auarus.ôdc.Et per illud Galatarum. 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;□

funt opera carnis.Theophor.Neminem moueant horribiliaiHa reticuifle in confeffione aliquid perhibentur,nam uel illudente diabolo »na ». Monachorum figmenta ad ftabiliendam tyrannidem amp;nbsp;camificion™ au ^^^ confeOrtonis.Scriptura pr^feratur omnibus exempIis,Theophor.Finxerunt fera quadam,quomodo bufo exierit e gutture.amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f r ^

Matthaeus, Oftendite uos Sacerdotibus,nihil facit ad auris co*quot;^ jj/gj^ ritus legis Mofaicac.Sidicis,Mofaici Sacerdotes fignificant noftros cerdotes,lepra fignificat pcccatum,quod oftendi debet Sacerdoti per conU ^^ alioqui no feit iudicare.amp;c.Refpondet Augufti.Hcc effet figura quxdam,lt ^^^^ nihil probat,Si petis figuram,illa erit propior,quód Sacerdos Mofi fig*''quot;^j,^fi(le Rum,qui eft nofter Sacerdos in acternumJam qui mundatus eft â lepra pef^^ jj, cius debet ei fe oftcnderc,id cft,conhtcri fc pcccatorem,iuxta iMud.i.IoaJ*Jgg^lt; re Deo gloriam iufticiac amp;nbsp;bonitatls:oftendere non fignificat confiteri/' ajj^tion^ caret,turn reftat oftendere,ubi Deus in nouo Tettamento earn figurant ƒ nbsp;nbsp;^ß/

confeffionis compleuerit:oportet quod figuras in nouo Teßamento po»*’ j^ari Iutae,amp; earumres inftitutac,alias nihil probant,quod uidemus de tranfiw P jpet rubrum ,'qui Baptifmum fignificat, fed in nouo Teßamento innitt^’^ojiiif ipfum fignificatur,nempe Baptifmus.i»Corint. lo. Diluuium figura res Marei ultimo,Mattfi.ultimo,i.Pe.^.Deoftcnfioneautcm illaapu^ j^i^lgA id eft,confeffionc auris,nihil eft in nouo T cftamento,quod figura refpon “^ ra nonligat ad faciendum quod ipfa fignificat, donee Deus cam nouait rei fignificat^ impleat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitu®*^

Tu figuram non feeifti, quo d exiguum eft in fpecicm,6d pf^*^*””/® ^njndUJ''’ ftitutione implere,impletionem inftituere quod eft maiusfError eft bic.U-ibi non fit figura,tu propria temeritate fingis figuram»

Quifquis nonpoteft compictionem in nouo Teftamento probate, ^p^jftji’* guram habet,fed fingit é capite proprio.Nam omnium figurarö comply* ßainef**. an nouo Teßamento. Oportet figurât compictionem primo ex t'0“°. pyj fï* afferre,tum applicare figuram, amp;nbsp;fie rota cum rota progreditur, ut eft ^P chielem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nniF'^''^

Etiamfi effet ucr a figura, amp;nbsp;confit eri cius fignificatio, inftitutlo/°(^pai AHguUim tarnen non ligaretomnes hommes hxc confeffio,quiafecundum lt;xpoW*° p^ps» trum, leprofi non fignificant omnes homines, fed tantum fignificant b^ pfeudododores*

Pr» ^'^^^ *^'^* figura confcffîon«,fcqucrctur, Sacerdofts non’comprehends fob ^ «epto confeflionis,quia leproG non font,fed font rj quibus leproG fc oGendunr, j^ non cogontur conGten. Mundi funt, G autem non font mundi, tunc non poft ''tngurwi perSacerdotes legis,nam illià lepra mundicrantjSC leprofus non co* L..’®f*®Mofo oGendere,fed mundo Sacerdou.Vide que raonftra fequantur ex: '^Isnsconfeffionis figura Hdia.

r JtemChnftus dixit:Oftcndite uosSaccrdotibus;ubf iterum non poteß intel* ^’utlignificariauricularisconfeGio,quaefitin aurcmunius tantum non plurium. f^*’ *” '^^' Sacerdos non mundabat lcprofum,fcd à mundato munus accepfu uconfeffionarij gloriantur fc peccata remittetc.ubifigura cum figurato iterum concordat,

ajj^^^^'’^'’^^^”’ Doc^orum pro confeffione aurium.Quum ex fcripturis nihJ, lt;4rr ?‘“®‘’”’*^ qocant,inueniunt,fic raciocinantur:Petrus Ada^.noluit Gentibus iijn'”*’'^°*’“®^^8’s Mofaicac,quanto minus Ecekfia uel homines hominibus,tan* 'Otp'T °^^^^^°’'‘^quot;’ ^°”^^^'‘°”*® imponcrenkVidetur igitur à Chrifioimpofita ïte, ^æ’^^‘^''”alioquihomines necaufi effent inEcclefiam tarnimperiofi effe^ ’^ hominibus homines tantam farcinam. Refpondetur: Arge» u^l ƒ01 omnino daudicans. Ecdefia uel homines hominibus non impofucrunt W ° j^f^ ’'”P°*'^*^^ tantum onus, ergo à Chrifio eft: Antecedens non eft: pro# Itj^^^O’gitur homines, fed non ut homines, uerum ut Vicarq Chrifti, nomi^ ®’^’'lt;3fis Del impofuere.Ecclefia enim non recepiffet, ut à puro *!{»/’tortis fcripturis dixerunt Dei uoluntaiem elle,hoc nomine W .*°®“’*^ eft.Adorum capice. xo. praedixit Apoftolus ingreffuros ouilc ùquot;^®ouparcerentgregiînonigiturnoftri Antiftitcs,Petri in Ecdefiam cy* ^iijQ*’’5‘®.^*'Wr,fed pro paftoribus lupl effedi funt. Verum eft,ft Petrus rchquq»

1 ’Uth 1 *®'’ ’'oJfbat grauari Gentes, quanto aequius crat, ut q qui Petri ficeffore* ’'*itm ’’.®’’^*”^*ft* Ecclefiam citra uerbum fuis conftitutionibus non grauarent f IpQ ^rVu*”’® ChriftijSe Petri nihil non potuerunt Chriftianorumfimpiicitati obtru^ '^’^opli^tam Hieremiam ca.xa.Pcruertiftis uerba Del uiuentis.SCc.nolite ’'’'quot;‘5 Domini.

^m, . *'Yquot;'U’ ’d SabinianumîNihil ita répugnât Deo,quam cor impœnitens» ?’^în eft,quod ueniam confequi nonpoteft.

!,„ Wiaftici.i7.non demorieris inerroreimpiorum, antemortem confitere, ^^M J.^^*”^’“*•*’* pcf‘*confeffio,confiteberi$uiuens,uluu8 amp;nbsp;fanus confiteberU ç''«is Deum, amp;nbsp;glorlabcris in miferationlbui elus. Quae uel ad illam cofeffio* iJj^Deo fit,uelpubllcé quae Ecdefiae aut Sacerdoti fit, refcratur,at non ad au# f^Hijinfi fcripturam torqueas

t^^’^‘^1^03(1.4.Non confundaris confitcri peccata tua,ad idem ut fupra, Leuitft L'naron lubetur confiterl omnes Iniquitates filiorum IfracI,filt; uniuerfa dehda

V^^oplioretus cofulit ante receptionem Euchariftix confitendum : uel fakem iJ*‘oncm non concemnendam uuk.Et quamuis inuerbis Miffæ abfolutio eft k ^is,cui fi credideris uere abfolutus es:tamen fidcs noftra eft infirma,0C con* '''M*''^’^°^^’^^°Dd ftabilienda,nc fiuduet,multx funt abfolutiones, utin Pa^ I ’‘^•Pfalji.Matib.iS.in Miff3,0C nulla propter aliam eft contemnenda. ^l»ii^'^**** ^^^^i^^ ^ ’^^ P''° ’^®'^o'^*”^’ occukorum confeffione fic argu? j^^j^^ ^^-^ iln^’’^poteftas dauium Petro amp;nbsp;alqs Aoftolis,inuerbo Ioannis ultimo:Quo#^’®’^“^ '’''Ilnff ‘^'^’^^•E‘'8oobligamur ad confitendum ,quia fufficit infirmo Medic« * . '

agercpoteft quod in feeft ad rccupcrationem ciusrSed peccator niod3^gt;P^ ,|) primam gratiam amt0t,amp; poteft cam recuperate per Sacramentum p0-’‘’“^''^^jjiV illo arbitro,cui didlum cft:Quorum remiferitis.Brgo tenetur fc dU atbinoP' tarCjUt abfoluatur,0£; gratiam iam amilTam recipiar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gj.

y. Scholæ non ncgant,aliam cffeuiam reruperandi gratiam,protêtcc ƒ nem oris Sacerdoti fîendam,fcdicet per contritionem de peccato : dicunte® ij contritionem Ôi humilitatem cordis,fine confeffione oris amp;nbsp;folutione P®”* ,(i’ rioris,peccata rcmitti.Magifter in,4.dirtin,i7.amp;: immediate per fc/pfnn’j nifterio Sacerdotis Deus (aluare poteft,id eft,peccatum remittit, infundit g^^ ^ amp;nbsp;quis dubitat, Deum abfep creatura pofle faluare, amp;nbsp;abfep fignis inftiß^ ^ igln* potentiam fuam non aHigant SacramentiscTum aiunt hoc non fuffi«re,f^“ jpi per ultra contritionem illam requin uotum confitendi Sacerdoti. Et fie i^’^’^jHiü’ lur:Vbi uia facilior SC certior eft ad gratiam recipiendam,tcneturquilibd’^^.Ji) uiam,ita ut fi faedi obmiffa,incertam ât: diffiediorem tentet, exponetetfr P^jj pd Argument liions, amp;nbsp;uideretur contemptor propriæ falutis ÔC negledor : fed ^’^‘^ j^^giin^ turn probt confeffionem accipiendo abfolutionem a S3cerdote,eft certior amp;nbsp;felt;^ ^pd^ lilt Schollt ad acternam gratiam recipiendam,quia ad hanc requfritiir,SC fufficit no^ ^jiil ruw. obiccm,fecundum Scotum.Et fecundum aliquos ahos,attritio aliqualis ^®® cum propofito non peccandi pro futuro. At longè certius poteft ff *^ j^jö hacc habere,quam fcire fe habere attritionem fufficientem de coniugio ^d P remiffionem,fine Sacramento poenitentiac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «fO*

Ad hoe argumentum dicitur,quôd fi peccator ad Sacramentum ®*jj^Ä currat,ut accepta promiffione remiffionis peccatorum,^ figno accepto ®^f|^|^ fic à peccatls liberetur,num hçc uianon fit acque certa Ä facilior, quam i''^. ^ Jcli fa uia confeffioms ueftraeCEtcerto concluditur,quia etiamhic audit fentenu diuinam.Procedunt hx Scholarum rationes ex ignorantia fidei. ^^{1^ lllic dicit Scotus,ex uerbo,Confitemini alterutrum,Iacobic3p.quiid®gt;^.|^(aiii

j^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONFESSIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXLIX

L*?’®^®®WdoneinSacfainentalcni;Vide Gabin f«rinoiiflgt;i»,dom/nfca Qua* PiiiUctt c5

I fißiocnmi «clcfiaft.8.Non omni homini cor tu« manifeßes,contra aurium confefsione. «wm.

W ^yP””'^'’ ï^»f*oAóyH3';v pafsim inculcat,ut fcrmonc ^.dc lapfis, ubi ait fol.zzx, J4r'®®®l°8^*’* »lt;^8® cfi»ninis,Sed loquitur de publica Matth, t g. Eti.Timo* lji^’*UfrfusPresbyterum aceufationem ne admiferis, niß fub duobus aut tribus te# ^ ^*'” ^° *'‘’’P°’^^ teflibus amp;nbsp;aceufatoribus crimina examinabantur/donce ftfu '*f*^'' ^°’^^*^us:8C haccefl confefsio iuris diuini ab Apodolis amp;nbsp;fequentibus ’iif**l’^ ^’ ßtibunt Patres,AugußinuSjOrigenes, Cyprianus SCc. At confefsio ®A«^ ^^^^^^ Monachiprçdicarunt trecentis annis,non eß iuris diuini,nee ita mç] ^“^‘^ ’’»««gt; Cyprianus ubi fupra ait:Denicp qu5do amp;nbsp;fide maiore ftf timore autlibcllifacinoreconfiridi, quoniam taf tilt ”* r®^ ^'’^®2**3uerunt, hoe ipfum apud Sacerdotes Dei dolenter amp;fimpli# M Wnfitentur,exomologefin confeientiae faciunt,animi fui pondus exponunt,faf tjj’^™**^‘*’*n paruis licet amp;modicis uulneribus exquirunt, feientes fcriptum kh *’^* ^*^^^ “®® deridetur, ubi uidetur occultorum etiam confefsionem apf •itib*'^^^^® ®”” ’°^“* ^*^ exomölogefi confeientiae, de fide non confeßa,id quod ^ccl^'^pP'^æ^''^^“’ ^ fcquentia ofiendunt. Practerea nee Cyprianus,nee altcriu» trih * ^P’^’^®pus pótefiatcm habet uilam proprias leges confilq s hominum prxf 'n^’'* ^fgfw Dei addere ucl lota, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^m *J^'’^'‘®^°’uricularis eßet de iure diuino, cum indicia Dei iufia fint in xtita ^^g«^”* 1 1'naifpenfjbiijjgj femp^r feruari oportuit. Atqui nee in ucteri necin nouo Te? ^^ ^°^‘^lt;^* *^0 ubi(ç 3d ab omnibus fcruataefi,pertjflentigiturilli* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”**

L ^pefEcdefiaßencap.io.inuerbo;Sifcrpens mórnorderit in riIen(io,SCc.ait: C^? p P^ns diabolus occulte momordcrit, Sd nullo cófcio eum peccati ueneno •iijj*'^’‘’.^^’«M'tqoi pereuffus cfl,amp; non egerit panitentiam,nec uulnus fuum fra lt;1(1^”’^^'^^° öolo^rii confierijinagißcr qui lingua habet ad curandû,facile ci pro^ %M?I’®’’®^***®^ ®®“quot;* erubefcat «grows uulnus Medico confiteri quod ignof ’Ml^ïquot;’”°quot;®uf’'** Qu» uerba fratemam confefsionem confulunt, de qua amp;nbsp;tünfii,?^’‘‘°^us cap.ç.cuuin ait àMïAetf* Nam medicam linguam habet,quifquis

j °’Wionibüscp prodeffe potcrit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ / • f

^Hüift^ ^’** Hieronymi nendö erat in ufu hxc moderna auriö confefsio, quod ^“quot;-c/?** ’‘'^Vd ^* ^^ Oceanum colhgif:fcd qui publiée aut in EccleGâîpeccaflcnt,pubIi ^e„7^^ f*?^ EcclcGs pœnitebât,cuius confefsionis author Tripart.hifloriç meminir. ;^ „p^ tem#

Mtf \ ^^8u^’0um in cpiflola ad lulianum comitemjo.de publica potna, amp;nbsp;poreHierà ^fle^fton publica.Vide Cyprianum ferm.5r.de lapfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«gt;gt;«.

^a^^®^’’ï’*^P®’'dtcntia diß.i. adducit ueterumfentêtias, quarum bona pars S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ólenni,ód reliquit uelut in dubio,nurn obligemur ad confiten#

’^ib ^’^’’^^Q^^ ^** *^”™ uerbis claudit prolixam difputationem : Quibus au# rationum firmamentis utratp fentcntiainnitatur,in medm bre# cuiautem harum potius adhxrendum fitjiedoris ludicio referue G?(^*®^**®’f*®^’^^*f’*pi®®*^*ödreiigiofosuiros»

quot;Wh ’^ ^‘^•^’ primi hu jus libri ,'pronunciat nos tantum ex inßitutione ho? ^®^ **^'‘’® ^conB' ^^ ’^ confitendum, Ód ob id Gr «cos nunquam fuiffe obligatos, quod *5 ^/“^“*

^funh ÿ*®5ö’'felt;sio iuris diuini effet, aut turn recepta, neutiquam Gratianus p^°j Jg^ ïtem ' quot;^^ '^^’^’^'” rcliqusflét de confefsione iUa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitendum.

’’conf.r .®^P“oloïOmnis utriufm fexus, 0dc.de poenis Sd remifs.Panormit.fcn?

.”“® ^’Pquot; «•Heb.nonuuiiui’prodamus nos apud aiios,ddc.fed iuf ®o wam noßram reudare.

Si in re conicientiarum prohibcmur addere Iegi,5C facere quod nobis K tjidctur,certe occuitorum confefsioutututilis effeuideatur, tarnenpwiculofum' Iiuic noftrx intentioni dC rationis iudicio acquiefcere fine fcripturis. . ,

Item Sacerdos fineEccIcfia ligare non poteft. i.Cor.5. dicit ApofiolusjCo gregais uobis amp;nbsp;fpiritu mco.Item Matth,i8.obftat fi te audierit : fed hoc de^ ,^ ds criminibus intdl'gi debet,non de occultis, in quae nec Ecclefia fe intromiitiV

Prouerb.25.Caufam tuam tract a cum amico tuo, Ä feere tu «traneoner« les,ne forte infuîtet tibi quû audierit,amp; exprobrare nÔ ceflet.Locus Salomon» uerb.27. de uultu pécaris agnofeendo,nihil fuffrsgatur auriculari confefsionh‘1'* diett pene,id eft,uultum,non Meah,id crt,uifcera.ConfuIe Hebraicam ü«'”^

Hieronymus Epiftola y» Non enim confcientiae latebras hominibm KW* nudarepcrmiifum,dicenteScriptura:Homo in facie uidct,DemautcminWidC‘

toßtcrift.i Confîteri feripturar iifu interdum fignificat Iaudare,gratias agerfjMaftb.»’ gmfic4t Jtem ed Domino fidere,cum eöfitdi petram amp;nbsp;refugum no li tu eße, Ioan.4.Qp“* hudare, quisconfeflus.amp;c,Matth.ilt;S.Pfal 104. Item obiedtam cuIpamagnokere.ltfmcrK gratw 4^ menfratri proderc : huius xquiuocationis ignorantia decepti pafsim fow PapiW ww “'^’^ aurium confefsionem fomniantes,

reTM/ßdm ^ Chnftianis aliqua peccatorum Confefsio plane necefTaria cft,ct AAi^tW®* te^ofetrt i-^^* J^^ frudus fidei, quum cor contritum amp;: humiliaium fc apud D^œ’^®’”’ trtmenbro ^*^’ «gt;nfuflonem,foïi Deo gionam bonitatis Qi. iufticiac tribuit. Hatcomnitetnpore ^txt, ncceirari3,temporc legis naturae,Mofi, gt atiae. Nemo iuftus abf^ hac conw»’'’ » quia abfe^ hac Chriftus non agnofeitur ÖC recipitur.

Confißio 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^æ^ confefsio peccatorum fit Deo amp;nbsp;Ecdefiae.Deo fituelcord^»’'*®’’^

rorJr», ore ^’***®’ **8« reuclatum agnofeitur,amp; nos gemitu ueniam Lfpirantes, pi^™*”^’'®’', Uthrymts. ^^^ agnolcimus:ue! etiam ore, ut Luex 13. Domine, propicius efto mibi P^^“'* ucl Iachrymis,ut eft confefsio Petri. Ecckfix confitcmur,cum pro Chrtflito™®“*’ ne Matth.ig.correptifi aterne eulpam fatemur,ucl teftibus,ucl Ecdefisf utmamP'^ cantrs Qi rcfipifcerc uolentes.Hxc quç Deo ht,ubiq5 in feripturis obuia cd,fint‘i“’ non fit peccatorum rcmifîio,quta Chriftus ad peccatorcs,nô iuftos uenitjidtß.P'“* cata fua humilitcr amp;! contrito animo confitentes.

4 Confitemur Qi fratri aha ratione peccatum,idcp bifariam. Primo,ut fß »*^ bi f.ut fimul nobifcum ueniam apud coeleftem pattern preectur.öf mutu« oratio'' bus iuuemur.ftem Mar. 7. reconciliatie né pctimus,äfc.Secundö,cum,utfit,pubW concione non fatis edoc^i fumus, quomodo conicientiar fauciatx medeaniuG ^^i^ cafu« occultus,EuangcIij ratio nonfatis exa^ic expofit3,pecct3orum cogt«’®®^««* fariadeeft, tum iuxta uerbum Domini Malach.2,Agge.x.ex ore facerdotisdikcn da lex efnubi pro cuiufcp captu,qui miré uarius cft,quç feitu in religioncnoßrafuni neccfi'aria,uel breuiteruel prolixiusexponuntur.Ideo miniftriChrifti0fEodof'’tquot;’ 'Cltuivm uerbo claues habcnt,uel uium clauium,ut confcienrijs mederi, promcre pro aniw* huangtl^ medela noua amp;nbsp;uetera pofsint, oftendantep prefsis peccatorum mok conkientipi txpojitio, nulla alia ratione confuli pofte, ne defpcrent,quam ut ad Deum re da per C.hnfwni enitantur,qui uulncraïus cft propter federa noftra, Qi noftros defcdusportauit.’'*

dendum, amp;nbsp;certo remind erunt peccata, pax cum Deo reftituta. Si credit Cstf* chumenusjam hac fide à peccatis liber eft, quia credit in Chriftum, quijollit pto cata mundi,amp;; foluitur qui antea Iigatus erat. Si uerbo Domini non credit,ligjn* buncimpium, nam Euangekumei proponunt, qui non crcdiuuHhuniDtV'f^D'' maßt)

’^quot; pcccatii, loan. 3.8. Non enim credit in cum qui iu* f^ir nbsp;nbsp;^®’”*S»ColoflL3, Verbum Dei opulenter habiret in uobis:non po#

°*’’'l'JHi e ƒ ^ publice amp;nbsp;priuatimteß apotheca noßra,fanai ; femper igitur adhi# *^^^Qn quot;^^‘^^^ Ipem erigit,uiuißcat,pafcic etiarn, 0 pnuatim tralt;4atur. Manhaci p’Ufiu’’* E^^^’^’* confultationibus apud doóïos in lege Domini habiti.5,clancu# ®®^® ®®*’ eß,qux libéra effe debet, ut cuiep neeeßum cß, à placet ’^*’nS *tî'^*^°^'’* ’P®^®™’^® cordis,aut côfeientiîe uulncre, confulcre doctum l^^dr ■ ’'’'fegnicoelorum, utOquis publicis declamationibus non fatis de SSm?quot;^^* Cuangelio df iußieia effet edolt;ßus,Sacerdos legis diuinæ peritus Wè^*°®®*i“*® ®’^’^“® doceret uiam Domini, amp;nbsp;qua ratione tentationi# ^ quietanda in occulto aliquo cafu cofcientia fit, ex fcripturarum smik apt ^^‘fchS^c^P*®™®'^*^ ’” priuata confultatione, Sicut enim in paedagogqs amp;nbsp;hie pofuum.

?M)tt *’'*”^“quot;*“’f**** *“ concionibus, ut hatc confefsio, fi confultaiionis in# Conßßio ^’gt;tid f'^'^’P'fo^^‘^’JS fit:tanta eß hominum etiarn prouedix actatis uei fimplis tofißlMio neeeßaria uerbi diuini frequentatio. Mittuntur enim à’'quot; ^”/^‘quot;' ®*’^ Dominiexponant, id cß,legem amp;nbsp;Euangehum,ut p(xni^’‘'^^”^^' ^ filleh^^'^*^’®®*™ P^c^’föïu® annuncient in nomine ChrißiJd Oue publico ’^fiio^’*^’®»P’fout perfonae, temporis aut rei ne cels iras exigit, reeße admo# ^'*KïM.^*’’’f officio • SicPrifcilla ÖC Aquila Aeßotum is, audientes Apollo

L^'iutit '^ F*^^’*’ confultatio ad infiitutionem fenum Öd iuuenum, nam depten ?’not'**’’’’^5*8®’“f* ’0 priuato colloquio, amp;nbsp;fentit uerbi minißer, ubi defedum *^1111(111^^.® P'^^^’Cis concionibus non fic fieri poteß.Et prodefi ad confeien^ Çôfortationem amp;; confolationem, quód uerbo ex alieno ore fratris

Piccata remittantur, nihil opus efl anxia fingulorum recêfione, swguUtio *^to *15^*”*^’’®”** cxadacfl,iuxtac.Omnis utriufcp,amp;per dod.in 4.Deus coptaida.

'^°’ '^P*”*®’*^ animorum morbo intus medetur,amp;: maculas abluir, ut ^iilt^®®’^*’^^®’f* fiugula nolle, fatis cfl,fi nofcit ca quæ confeientiam ambr;

® ®*^ tcntat»one,ê qua tuopic confilio non potes elu(ßari,ubi ex arma^ *’%^^”*»”^”‘* ^^^ pharmaca commonßret,errantem reducatin uiam, dubi quot;’’'tr«o ‘^“^'^ciat,certumconfirmct,indociumerudiat. Confitcriex fynceroSd ‘'f«iite,'°’***’!ffi’«quot;o,utolim Dauid:ille cor tuum intuetur, abfit hyprocrifis, fa« ^^’eraf^ ’’”*‘^®^^ plantam ml nilï peccatum effe, ÖCChriflum ampkdcrc,pü '''Mus ^'^®’”‘®*”»coilt;ere ut peccatis mortuus poßhac uiuas iufliciae, Öd bene cofultom ^’löbü/**v*”quot;®'“’^^Sacetdo»coiiceptauerbafupertcimprecetur, Caetcrum m dubijs '’ftirlic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^“^æ*^^® • ^^*” ® *” temporalibus amp;nbsp;quæ corporis font, von negUt

^ 111°” nbsp;nbsp;’**quot; ’8wgt;ne caducarum rerum ufpiam facias iaduram per ignora» gtndi.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo Dei,non hominum,confcientiac confulat.

^ornniE ®'^’^®^®®*”* autem occultorum omnium, certo tempore, certae perfo^ ?^^toc *** ^®8^“ ^^^‘ circumflantqs,obflrufa noßrorum operum fatisfartio# '111 n T* ’. S^’^odi iam urgetur ex hominum traditionibus conflata catnip ^iiJ' f^”* ‘’^”'*»“*^ Ecclefiac mandato praecepta,adßringi pracceptis 5C een# ^ûtç*' ““’’'®^’*™ cß additamentum, amp;nbsp;proinde nobis Chrifii fanguine redem-j ‘^jjj'. ^®^®^*^srelinquenduin,quódfruflra mandato hominum eolatur ^^I{p/*’^j j— ^^''‘'^’ Qy^^ ^’^c autem cefferit hac ad Icgcm Dei, humana# 1 S m additio,facile uidet qui arborem ex fruóibus cognofcit.

Primns.Tot iHtetirogationibusfummularionj mahscp voUoqunsbonicörr’J^' puncur mores,mcntes tenerae foedantur malis cogitationibus amp;nbsp;deliderrjs:'’”” ^^j gantur fxpc fpurca, quee m mentum confitcniis nunquam uencrunt, à quorum cogitatione abhorret mens pudita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . w

Tcrtius/Saccrdotes fuperciliofi ÖC impcriofi Huni:nam quorum criminu*” fcius eftjin cos iam uclut imperium exercet.

Sextus.In confitentibus impudica hacipfafecrctorum patefalt;flion«^'J lia oritur,facies perfricatur, ut co deinde audaciores fiant fcclera perpctrandi«’' quorundam federum pene plus inficit commemoratio quam geftio. „,, j^

Septimus. Secretorum tam acriter efflagitata commemoratio adigitt”^quot; incs m deiperationem. Et ubi expclt;Qanda fiducia amp;nbsp;quarr end a, iHic iaddpw’ ^.^ nem cenifsimä pertrahitur imbecillis: porró ubi pudore uidi quippiam obt^ musjcoicientia formatur,amp; perpétua eius carnificina Iaceramur,undc nihil n»* dem defperatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Odauus.Falfafiducia oTitur ï Confeffus fum,aiunf,ergo deicta o®®’®P*^ß,fli nihil reftat quod me mordet, in cucullum euomui fentmam, Si aufogi»bbw’J”^j hoc oncre.ôt: male fecuri,nihil de mutanda uita cogitaruntjatis eft cis »w»“ ne confeflos dFejSC abfolutionem auditie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Nonus.Hypocrifis fit,nam maior hominum pars,metu infamise 8^ ^^^^ nicationis hadenus confeHa eft, mera animi fidionc, non fine uerbi fi^ blafphema. Et ex hoe fado fe probos Chrifbanos iaditant,alios qui “^^«do# militer acerbius qudmTurcamcxecrantur.Iam qui fieri potuit,ut homi”^* ^^ rum temporum Petri benignitatem non fint imitat'. Hic Ado.ij jniq^^‘^^ ^^jj^ Icgis iugum Gentibus imponerc,quod ncc ipfi por tare potuerint, neeps^'^* jjy adeo cauit, nc hber Chrifti populus pluribus quam oportet ritibus Pgt;’‘®®’^^^0|)^ ucró quicunqj hanc tandem confefsionis molcm inEedefiam inuexerunfuo j^ hi ah a'ijs paisi funt,pcr incuriam mah Epifcopi, en importabile onus conU 1$^^^^ clancuiariaf,Chriftianorum humeris obaudunthodic, quod folumplus habd næ,quàm uniuerfalcx Mofaica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

, Nam ctfi nonnulli frudus ex hac confefsione tam arda Af fcrupulofapf^^^^ re uideantur,fufpeduin tarnen merito dfe debuit Epifcopis,quicquid 9’’*®^*’^ que utile amp;: bonum, fine feripturarum teftimonijs uidebatur in re pratferom nam confeientiz negocium agitur,cui fi hac confefsione tam cgregieconWquot; ? j^j, rum eft nee Chriflum confuluiflc, unicum magiftrum ac folatium, nec^P ^^ Chriftlanx dodrinx abiolutifsimos Dodores, quiequam dehacconfeldO*' ^.j^ didiflc fcripturis,qux tarnen ad confolatiemem fcripta eft,ut qu^ ad faluit® ^^ Rom*i5. i.Tim.j,

Auricularfs confefsio longo quidem tempore durauif.Sed quod ad f^S'^^^y^^j Icientix aifinet,nulla traditio debet prxfcribere:quod primo non fait redum,'’ quam er it redum propter fecula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-

Petrus Longobardusfententiarum magifter, amp;Gratianus author deerdbf mnos ante Conctlq Lateranenfia determinationem, de confefcioacaurfcubf^^^y

Wer^^j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONFESSIONR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCdft

annos obitus illorum, Innocentius tert/us in Conol/o Late, o^ind^ ^s if^ ^*^ currente anno Domini liio.fecit conQitutionem om nis utriufque contUfutta ’^ïüre’^*****’’ ^ rcmifsionc, quod oris confeCsio neceifario fucrit äaeerdo i^^ß^omi „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunculanf

^^pr#^®*^ P**™® Longobardus authoritatem habuit, necquifquam alius, htß^ ioudu^ ^**P*^ *^* ””' ’*^^^‘* ^*^’ fcripturx fuffiragia. Et certo confiât Gtatianum j^iijio' ^'^*^’f^^* ”^ ®^ ^“‘'^ modum confitendum,de poen.difia.per return*

Probatur, Nee ualet quod Eccius de Doóorrbus Ecclehæ, qui D. v %k' ’®®®® pratfatum Coneihü prxcefi'erunt,rauocinatur,quafi eandem on» fiabiiiuerint. Namde priuatis confultatiombus loquuntur, *'’’’no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’“* publica confefsione in publicis poenitentqs. Et Innocentius ter^

do ^'* *’°^^*^^^^'^ defiruendi cofcientias, ficut defiruuntur his legibus, obi ^to- ’“^*fcopi,cum Deus nullum facit,contra Apofiolum i. Corinth, uit. **°” ’^^^lt;nt effe kgislatores Ecclefiar, fed diuinx legis interprètes amp;: do^ S(i '^*” Apofiolum i.Corinth.4. Qui proprias leges cenfiituunt,fua quatrunr, Mm i^* ’^’f^^* N^c concludit argumentum Eccq : Prima huius confeßiem» ''Öeo • ^^^* ^*^^ pcteft,ergo eft ex turc diuino.Probandum eft ex ienptuns eam

^Mh*** ^““^’^^ confers ionem auricubrem probant interrogationes quas pro con %a *’*’®*^^'^®8’ndi$ fecit uel Carolus Magnus,ucl eius prarceprer A!cult;nuj,uc M?*'^°* ’3’^Pf*dem libellus circumferebatur Augufiini,titulo De ucra Óf hlfa f quot;*'^^^gt; ^c circumftantia ifihac confcfsionu nou parum multa/ortis invptlt;k

y 109. contra ukionem, quornodo Deo commlttenda uklo^n ueibti: °’'tcponam inimicos tuos.

^Üiß^^'’”^^^^^^”' ”°^’® *^™ ^®^’ Adx, amp;c. Stupitz Sermone decharitate,

xxxm GXL.^, PAdw Tit.i.ut fobrie umamus,uide Theophoretum in Pofttlla Luc» 11. De el None. Et zi.Cauctc ne quando grauentut corda utfira crapub,ófc. Rotna.i ;, i]ciamus opera tenebrarum, Ófc. Ecderuß.^i. Si coaóus fucris in edendo muil J’iiurgt e medio, 3f uome,óf rehigerabit te, ÔC non adduces corpora tuo infirmé W YideEtclclïaft j7.

xxxxm ^NtM^, [^^®i*y'’”’*l’b 2,ad Ruffinum Si in Epifiola ad rundem. Augufiinus deEcek# 'iiticis dogm3tibus,cap.i3. Animât creantur,creando infunduntur.Pfalm.32.

H ?r?''*^*^'’*^^’quot;! *‘®’^^^ corü,Ezech.37.Omnem flaturn ego feci,iuxta 70.quod quot;i^a* ^13n'ma hominis exponir,iux(a id Gent fis x.Spiraculum uitç mfpira l^A’wcteles de animalibus hb.16.Solus intelletfius ab externo aduemt.

Va f .n’ ^*’^**‘^G percoitum corporibus feminari animas opinabantur, ’*«i.f«audift.28.Marg2tcü.hb.«.cap.xo.

CRucifigenda caro fcmper,ïn Pfalm.Thcoph. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jf

Sophüix male mtelligunt carnem amp;nbsp;fpin'tum Metaphyficé,tanlt;}u»gt;^, fubftanti3s,quum torus homo Utfpiritus amp;nbsp;caro. Tantum fpiritus, quantum“ Ä legcm Dei,tantum caro quantum odii Icgem Del. Sic fanitas amp;; morbus wxw ^ in co dem corpore aut codem loco carnis : ideO enim ïuxta Salomonen!, ®^^^ rtari poteß fe habere mundum cor, quia caro,id cft,affcdïus carnis, Ódconcupm tia qux eß fermentum uctus ncquitiac,totum corrumpit hominem,iüxta iHud ü fis 8.6'. Non permanebit Spiritus mcüs in homine,quia caro efl:non t^’^'^^Lj^ habet, quafi altera hominis pars à concupifeentia Ô^ fomite fit aliéna Sé fana, men in appetitu fenfitino membrorum tyrannis fxuiat contra Icg^^O«» .^ Sophsflas : Sed dicit,caro efl,nam toto cordis affedlu carnem fapit. Cor P^o^P® hominis parte accipitur in fcripturis, Philofophi inteUedum uel rationemu^ ^^ cui tantum tribuunt, ut pent totum hominem uocitent, ut efi apud Arißo iolt; Etbicis,homo maxime fous eß intelledus.Quarcfermentum nouum,qaxeut ^^ tas,rurfus mifeetur huic fermento ueteri,utipfum ê toto homine eijciat, prinw®

Corde,deinde de toto corpore 0^ omnibus membris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Caro non tantum fignificatfenCualitatem,fed quicquid extra gratiamScip”'^^ Chrifti,id conuincitur ex Galat. 5. Quum fpirim cóeperitis, nunc carne confuu’''’j mini:quod Apoflolus dicit,non quod luxuriam aut libidinem fedarenrur, W‘f®^ opera Icgis öC lufitCiam relida fide quacrerent: at iußieia SC opera kgis óon funt' fcnfu31cs,cum hue étiam pertincat opinio amp;nbsp;fiducia quac in corde fun^quieq“** 'ë

lt;ur ex fide non eft,caro eß,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Item Htbr.p. In iußieqs narijs amp;nbsp;baptifmatibuscarnis. Sic Sé Genefis é. ^^^ dicit,quia carnem habet,fed caro eft.Roman.^. Non inuemo in me,id cß|'^ƒ^^ mea bo num: id eft, ego ipfemet caro fum, quantum eß ex Adam.Mattli4^‘^.pi fanguis non reuelauit tibi.'i.Corinthij.Caro SC fanguis hacrediratemrtg^'^j^g poisidebunt. Item i.Corinthj.ait: Carnalcs eftis,quum tarnen de ^P^’ ■ (omne minibus ceriarent, Hieronymus in lefa.capitc ultimo,fol,ixi. Caro (il’®®'. ^^ hominum genus fignificat.iefa.66.Veniet omnis caro,lefar,4o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Pfalm. 64.85.

ROni Angeli,a,Pct x. Adminißratorij fpiritus Hebr.i.Flamma ignls,?^«*®^^ cß,igne3c à: fpirituaks naturae. Eph.i. Principatus, poteßas, uirtus, domin'''*, m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colofs.Throni. Ezech. 10.ii.Pfal.7^. Cherubim,Ufa.6. Seraphimobardotemu

rzjo4S^^“*’‘'i”*^^^hangelu8. i.Thefl'al.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

’ x Angeli boni tentati funt in coelo, prxliati cnim funt cum angclis «”''*gt; ^^ perfiiterunt in ucritate,'non tarnen fuapte uirtute : uiccrunt draconem inl^ agni, Apocal.u. Etquamuis non fint redempti uthomo lapfus, perChrii»'^'” uirtutem in co quod habebantfunt confirma«, ut cxiftimem Apoßolum ’ Coloflenf.i. hue refpexiflc,cum dicit: Inßaurata per Chriftum amp;nbsp;quae ineenslur^j Item, pacificatis per fanguinem crucis cius per cundem quac'in codis : quod fm cMliiu ta Angeli boni ab apoftatis non funt uidi,uirtute ägni effiedum eft,ô^ fernro teltimo^ rum Ange nq corroborauit cos, Apoc.ix.ut ficnon hominibus folum, fed amp;nbsp;Aogcli*5'®® hru fallut Clirißusfalus,cui ôb id Apoc. j,canitur:Benedidio,honor,gloria,poteft2» in eu’*

Phil.x.Omnc genu.t.Corinth.u.Mulier ueletur in Ecclefia propter Anglos* Cfflcium. 5 Miniftrare in bonû,cuftodes cledorû Heb.i.Mifsipropter eos,amp;c.Maii8* Cußodt4, Ado.tX. Angelus Petri. Deus enimfalutem noßram miniftcrio Angelorumcuia

Pfal.po. Angelis fuis mandauit de ic,2Cc. Caßrametabitur A ngelus Domini in en cuitu timêtium cum. Exo.14. Angelu? Iftaelem eduxit ex Acgypto,vlt; ‘^’^^•^

^j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ANGELIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLH

*^'öu A ’^'^^*°'™™ ^ Aegypnorum.Itcm Angelus meós précéder ft.Genr, ^•iam h ”^^’’ ^quot;°*^ ^ Sodom« eripuerunt» Ado.io. Angelus nunciat Corndió Hisj)‘ 7*^‘Aâ.7. Acccpißis legem per difpoiltionem angclorum.ludïc.î. Ange ^ Io^'”' ^^ locum flennum 6Cc. Iudi.13. Angelus pracnundatnanuitatem Sam# ^‘^10 '^^S^los cum Manue:amp; angelus Domini in Hamma afcendit 4. Re. *^*7 ^^‘” ^°”’*^ pereufsit una node centum o dog in ta quinep millia AfTy# ^’1.7^^'^'^**^ ’•ng®^»9*’* loquebatur in Zacharia.l'obix Angelus cap.^.d, ^«ojpf 1 ’”’’’^“™ alt;ïtnintftgt;f«bant ei,decies millies ceniena millia afsiftebant ei. '“ftisn ’^^?‘^*€ronymus amp;c. Idem Daniel. 12. Angelorum officium, aliorum qui ^nii *™’’ ‘^I^uunt,aliorum qui fingulis prxfunt cruciatibui, Matth. 1. Angelus ^ït^**’^**‘”'^^’tpto in fomnis,bona monet.Idem Matth.z, 4.Angeli accédât, ^‘^♦’» Gabriel. Alatth.zd.Duodecim legiones angclorum. Mar %l f “8®*“® f^^l^'t à dextris fepulchri. Lucac zz. Angelus de coelo confortât ^ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguinem.Lucæ Z4.DU0 angeli nunciant mulicribus refurre^

’M,! i^‘®’**®’®»2ö*Duo angeli fimillter.Lucx z.Angeli funt Euangdiftac. Da ^*? . ^’*iPf®c«Pgt; populi Ifraclitici uocatur.ltcm Princeps Grxcorom,Prin P^'^®*^“gt;ïuW Hieronymus fcribit, cótendens angelos proutness à Deo

^*'^' ^‘■“^ 1^”* ^° ’^ initio foeruntjita amp;nbsp;femper cum co erunt.z.Thef.i H^*^ P^n^lplU”* uiarum Dei. Ecce angeli in prfneipio creaturarum creati, %,g '^‘’^olo.Iob.jS. Quis demifit iapidem quum melaudarunt aftra macu? Hj^*”‘”’8«li creati non ante creatam , fed ante fundatam terram, funt fpiritus.

*’'‘‘»«hff k ”*”? “’*“‘^®*’* ^^^ mutabilem, ut in peiora conuerti ex fe pofsint,gratia xx^efor« quot;’’'^bil ’°^^* fint Hieronymus teftatur,Gala.i.fol.So.Dci folius naturam eße imr „^^„y^ ,„^ kß^'”’’^*9«oPfaI•loi.Tu uerö ipfe es, Mala. 5, Ego Deus ueßer,öd non mu^ tabiUs.

'fcn‘^quot;^’C^^l^fit Lucifer,qui maneoriebatur# Archangelt» i.Thcff,4, Gabriel, cemim^ ^°'^t^*'^^^ ^” Oaniclem,cap. 10,Principes primos Archangelos intelligimus.Iobwtdti/if. ^Siff®^ ^wbolus metaphorice. Angelis procurationem return humanarum

‘^Hieronymus in Mich.cap.(5.fol.69. Angeli mali.Pfalm.77, DE ANGELIS IN COMMVNI.

^o,2*‘°®“»’lt;ltnimftratorq fpiritus, communi nomine angcli.z.Pe.z. Quidam

Hi'^^•4‘Matth.iz.Diabolus. Satan aduerfarius, inimicus, «PwCoAii'ealumnia, ^«^t»» g M“CoA^ calumniator. Bafilifcus.Pfal. 90. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nommtt^

^^ÙK L ’^^’’^ *^^'”’^8*^'*^quot;^“^‘“*^’^'^^’^*'^‘ L’^^’^^fi’”» magnus Cetus figniheat ^%n °^^‘ ^*’’ ^^* ^°fi ^°* ^^1*^1» **^ ^fi* ’Poftata, prxuaricator,amp; abfep iugo. ’»tifc^’’’'’* i’Cor.d. Inimicus homojohorum fcminator,Matth.i3. Princeps dx^ ^I( ç^’^’tth.u.Pater mendacq, loan. 8. Draco magnus pugnans cum Mi# S^i r ^ ^™™ufgt;lt;*usgt; Luex S. Potens, Matth, u. Spiritus. Ephe.z Princeps ^k- ‘’^-Poteftas tenebrarum,Colof.i.Luc.zz,Deus huius fxculi, z.Cor.4, %^’J‘“®^gt;’‘lt;^otcstenebrarumhuiu8f«culi, Ephe. 6. Spirituales afiutix in

^«iH,G®””’’®tJocatur princeps aeris,Ephe.d.mendacq,mundi,Ioan.i4.i3.Drai'

Jt ^Sjferpens antiquus : qui cum Michaele pugnabat, Apocal.iz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ordo.

1*^1?^°™’ l^owlcida foil ab initio,amp; in ueritate non fletit, loan. 8. Odiuit emCapfuSk ’’Mô-t ”^”’* ^‘”^*’ ’^^^ Apoc. 13. Agnus occifus eft ab origine mundi, cuius

%itf\ ^^^*^*^*” ^’l’®!^ quale ab initio fu er it, ex cap.loan. 8. cognofeitur : Vos ‘‘^ifius J ex patre diabolo eßis, amp;nbsp;deßderia partis ueßri uultis perheete: Nan 4 Simile

Simile igitur erat defidenum Satanse defidcrio lehudim. ludaci autem df^fï^ ^, perdere Chrißü,ergo SC Satan. Vide Batik de natura,lapfu,2C Rudio diabolij'^^ ,^ y. Legimus Chriftum,antequam conditus effet mundus,præordïn3tufflpf‘^|j^ credentes,ut per cum glortHcarctur.i.Pet.i.Ëphe.i. i.Tim.i.Tit.t. ’*9'^ 11,1 decretum erar,Chriftum fore hxredem omnü,inllauratorem,caput hominööt gcioruTn,ut 6c nos effemus in taudem gloriat illius Hlq Dei per lefum, Eplif- ** u emutn erat,habita(uram in i'Io omnem pleniiudinem Dêitatis corporalité» ' ^ a. Et caput om nis principatus ac poteftatis, primas tenens » In quemomnia» R quem aeata,Colof.i.Adorare hunc debebantomnes AngeliDei,Pfaltn.)?^»^ Itritlie debebant eius^Pialm.ioJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^J

o. Hinc collig'tur Satanam ab initio nouiffe Chriffum benturumgt; Deum Sc hominem,qua habuit detiderium Chriflö mtei Heiend »^SC perdendiiotumS^ humanum^ne quis ex eo à Dei hbo in unam perfonam affumeretur* _ zx^ 7. nbsp;nbsp;nbsp;In hac igitur ucritate,quaf effChriffus loan. 14.8e notie ChnftotoiâD^'

limatum.ei omnia fubieda,Plak 8. Philip.x. non tient, fed contradixiflw^“^ Dek Af hominum glonticanoni ,eupilt;n$ perdnum Qnüium, SC nos exiook* horoicida ab initio.

XL, C^CQD^LMOX. AThanaffus q.io.Cecidii Diabolus priufquam Adam fieret. Eftart«quot;®’’^ tium,quóJ propter fuperb am fuam abiedus fit Diabolus,ut ioqullt;E6H*»^M id ieenm tiatu'tieqdicens.'Qucmam ponam thronum meum in nubibus-Augquot;quot; . ïgt;.deTrin.cap.i7. Malat (mquit) uoiuntatisinitium, quodpotuiteffenififuplt;f^ Schotatiici dicuncquoniam peccatumfuum meboauit inamore inordinatofutiP per pratlumpt'oncm, quæ eft fpiritus fuperbiat, SC confuinmatum fuit ^J SC confirmatum in inuidia De». Ideo Lucat 10 * Videbam Satanam, dicitg’« fmi^ulariter elaius erat. Vide Tertullianumtn Apologetico montragcnttij‘’',^^ Quomo Jo aduerfa noftra moliaturSatan, morbos, frugum corruptelani^^' diam Diahoii in nos,Ter tuil, ubi fupra fok 65 9.cap. 27. Vide Cphe.x»^’^^^®*' np uirtunbusSf poteftatibus. De lapfu Angelorum Hieronymus •” fol.io4.Hieronymus m Hofe.cap.8.fok)4.Cafus Luciferi, Hierenymwiup^f^ chaf.cap.i.fjk6i.E2ech.28 folxxjr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 m

8. Hinc intignis iUe Japfus dxmoni$,faóum enim eft prxlium magnum in ^ lo.Michael Óf Angelieius pratliabantur cum dracone. Et draco pugnabatacafr li dus,Óf non præualuerunt. Proiedus eft draco üle magnus, ferpens aoriqmM locus inuentus eft corum amplius in c«!o. Et non fietit in ueritate « Sicemm D flus Dic» 10.Videbam Satanam ficutfulgur deeoeloCadentem.

Eft ifaq5 S iran humani generis profclTus hoftis, qui hoc unumagikutfifU^P mos parentes in fimiktuJine ierpentis maiefuàda aftutiafua decepit, a Deo in p^ccatum illexii,Sf peccatout cufpideoccidit, tibicp in regnum tenebrafom fcruit,atrium fuum cuftodiens m pace.ita nobis omnibus uigilantifsimc,péön^ 1 imecp infidiatur. Regnans per peccatum in mundo. Sapientiae i. Inuidu mors int?auit in orbem terrarumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

la. Satan itaqj lob 4 i.Rcxeft fuper uniuerfos filiosfuperbiat.EißcotOw^ Hus in ueritate ftannu caput eft,iia Satan caput óf dominus impiorö.Epbe.é.LaH' it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncgocium Saranx cti dlpergcre,Lucar 11. SimtChritii effiriumcoHigf^

loan.ii.lrcm in mendacium pertrahere,a ueritate auellere.loan. 8. Opeta PRu« apoftolorum.qui funttius mirt ftri, Matth.4.Tentare, calunmian, feducere infime modis præfidto carnis noftr» peccatrids óf prarftighs mondt, 2.Cor.n. t»TiM‘ Cruciare,iob.t.Obfidere,ligirefenfus,Mar,p. Ciiotaxe, Luc.xx. Exexcare, 2»w

IJ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONFESSIONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rccun

hn ^°^'^“ ^’’■^ Satan cd in panis infet nt ærcmalibuSjquæ fpC amp;nbsp;Angdis nus 111^*** ^^f'^’^*^^ feruatus ad poenam, i. Pet.i.Matth.S.i^.Lecae 8. Sinm cflet 1 ^nainfcrnalijtcntarc nos unqp non poflet. Idem fencit Theopbyl.Hinc appelé’ to-^’c-^P*’*^^ P°*^^^^ ^^ aëris, Ephe.2.Domini mundf, Ephe.d. Spiritus qui tînt ”^’*'®lt;^«n««,Ephe»t»Princcps mundi,loan.i4.Deus huius lscu!i,2.Colt;gt; ^^'^' ^*P^^ Satan Chryfoftomus in loan.cap.i. H0mil.15.fol.19. Augutt.luper ^#^^'*'*^^^’f^ DiabolüDidus eft quidem Lucifer,qui cecidit:erat emm Ange* lt;1»^^’”*®^“’^^’^ ^*^*^^^ iHo fcriptura Efa.14. Lucifer qui mane oneba-j S’ Elfi Chridus expoliatos principatus ac poteftates oftentarit palam, trium^ Jii^u®*P^*^ femetipfum,amp; Lucae n.arma fortis abftulerit,amp; eiedus fit foras,loïs lta?‘™^*’*3*“*«‘®wlt; captos irahere non pofsitin Chriftumcredentes, ten* lt;tamcnpoteftatêhabet,loan.4.i.Pc.5.Eph.d.i.Thef.3 à Deo pcrmifla.Iob igt; li n Q““** ß*** tentatoris Diaboli infidi3e,quanta etiamnum potentia conati* tlj? .'^ßß«®d»»Kftaiur Apoftolus z.Cor.2.i.Then.2. Ephe.d. Grauis nimw tim . ®*ß® i‘Pef. 5. amp;nbsp;Dauid Pfal. 90. Eum qui habitat in adiutorio a!tifsimi,non n/'^'^^'^* i^oëtumo, negotio perambulante intenebris, ab incurfu ÖC daemon ’’’Widiano.Iob 41. Non eft potefias fuper terram,quac comparetur ei,qui faëlus i^ ** nullum timcrer,

^‘ Non tarnen debet à Chriftiano timeri feruiliter. Timor uni Deo debetur, iiii'''*‘^’*^‘^'^ “‘8’1’nter obferuari,ut hoftis promptus,alaccr,impiger:noftra enim j^ilitia fuper terram, Iob.7. i.Pct.j. Obambulat Sic» Vicitemm hunc hofiem, j ^ 5. Leo de tribu luda radix Dauid. Et nos in Chrifto uidores fumus per H-? jij''’)tnortis amp;nbsp;Diaboli. Ioan.i7.i.loan.5.

u ^^8^1* ApoftJtat daemones in xternum damnabuntur in extremo iudicio, ihR ^^•“”*’’’P®ß‘*®”^*^’’*''quot;“”* dogma Origenis.Locos Efa.14.ad Nebucadne« . ^bylonicum referimus proprié. Ezechic. zS. contra Hiram principem Tyri: tj/^m allegoriccad dxmonem referri tarnen poffont. Non parum refert fci* Cïn ^“f^^ ß®c de dacmönibus:nam quum hoftes fint, qux ofcitantia,aut quod ptuf ^^^*^”’’ß *’^^‘^‘’^^ uolumus quid agat,conetur'ue^ Si fpiritus fandus in ien^ fHilo^i '^ quot;lott^wdo loquitur,cur non mihi liceat dodrinamDei proponcre po# olim • ^“’ ’^ Phillt;ppenfes,de ignorantia diaboli: Multa te latent, ignorantiam M»? er contumaciam « De cafueius ait : Tu ergo qui tanquàm folgur de ''’’'gloria cecidifti.

y‘^ Theophoretum in Pfal.de refurredionc amp;nbsp;regno Chrifti, ôf Pfal. 15. Re.

h TiF^f**’ -i.Cor. 4,5.2.Timoth.i. Mar. id. 2. Cor.i 3 .Roma. ^. 8.4. t. Colof, x j '*oeir.4.Ephe.t.Philip.3.Ado.x.3.4.5.10.13.17.24.27. Matth,22.28. loan* *°*‘^^* Mar,i2.Efa, 53. Sipofuent animam fuam pro peccatis, l'Wt fernen longxuum âdc.Efa.n. Et erit requies cius gloria. Et Pfal.15. ubicp his ÇOeferibitur mors 8f refurredio Chrifti. Caro mea requiefeet in fpc, Ado.2.

jliK, .'M»Af^ariiionibus tadus,experimentis,cfu faui apiarq,amp; alqs multisar^ ^^’^^ß*’’^ß^'”^^^^® P^obatur, ut firmum fit antecedens Enthymematisî

^S**ß”’’f**ß**’^8® ^ß mortuorum refurredio.Geßus idem, cicatrices, afeen# «llèJ?**'‘**°’P^*’^^ ^® Mari,faluiatio,eadera dodrina, fradio panis, occulta cordiû ’’’n8^™ptius.2.Timot.2.Iubet Timorheum recordari refurredionis, ut princi^ b’^^*’Ti,inquicns:Memcnto Chrißum refurrexifle a mor tuist ^ tnim fita funtomnia.Vt amp;nbsp;t.Corinth. 15. fatisoßendit Apoßolus: Si Chri* °n relyrrexitjfpperuacaneacß fides weßra,adhuc eßisin peccatis ueßr«:

Et eo loco trahit argumentum ab exemple Chrifti : Si ChriRut refurrw^^^|^ refurredlio mortuorum. Magnus articulus,fiquidcmrefurrelt;RiogIoriofaC‘’f ^^ Rra cR iuRiHeatio, operatur emm in nobis glorificationem, amp;nbsp;unamfpquot;''^ Koma.8.0^6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (rt»

Hunc artieufum refurretRionis Chrifli ubiep magno fpiritu incukaf ^’^ .(^ lt;Rom refurredionis ex agger ans, amp;: quae bona exhoc triumpho acceperiw*^* tem,peccatüm,infcrnum. Vide fermonem Theoph.de afcenfione Óom’”'' jj^ Pro mortuis baptizari quac czrimonta fucrit, uide Theophoretumi*’^ tione noui TeRamenti,cap. 15. primae ad Corinthios. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfignui” figura refurreôionis lonx x.ChriRus hanc figuram inducif.neca™“, j^u^ dicit fe daturum ludaeis Rgnum quacrentibus,quam lonx Prophetx,lt;Ju* ^ ^ jp bus,tribuscp nodibus in uentre ceti fuit, fic filius hominis in corde terrafj Matth.ix.Ofeae ö.Viuificabit nos poR duos dies,^ die tertiafufcitabiW’' ^ Chrifli refurredio etiam figurata efl falt;Ro Samfonis, fecundum HiefJ^/^^, qui obfeflus à Philiflrjm, in ciuitate ,Gazan, quum dormijfTet uflt;p ’lt;* «cefli • Óis furrcxit,amp; apprehendit ambas portas cum poRtbus fuis,amp;^ portauitw‘’^ inontis,quircfpicit Hebron, ludi. cap. ilt;^.

Sic Grego. Homilia xi. figuram hanc applicat, Totus Pfal.29. de refuff^ ^ Chrifli eR.Dominc,ab inferno eduxifli animam meamjóic.Pfal.j.Ego^J*”'’ foporatusfum,amp; exurrexi. Vide iilic Theophoretum. lob 19, Scio qu ptor meus uiuitamp;c.Efa.x6. Viuent mortui tui,cum corporibusrefurgentw.^'■ ronymus in Hieremiamcap.31.fol.lóo.Paruulos dicit menfura natosabfep^‘ incremento in uirumperfedum, in menfura» plenitudinis ChriRi.Ëpbt-4-

Vniuerfale,Particu!arc.VideHieronymumin 1. x. Icfaiae.Hierony'”“’ fnos,cap.5.fol.42.Mattb.4.x5.Efa,x4.X5.x^.Pfal.x.Zach.i4.

CVm quis iudicat de qs, quac funt dubia uel occulta, ob leues conit^^^**’*^^^^ mas fecunda, x.q,art.x. De quo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..^

Leuit.19.N0n facies quod efl iniquum,nec iniuRe iudicabis.Mar.9-gitans mala in cordibus ueflris.Matth. 11. Venit loannes,nccp manducanSjOt? bens, ÖCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..^

Lucae d.NoIite iudicare óóc.Ioan.cJ.NoIite iudicare fecundum ^*^1 jjob Rum iudicium iudicatc.Roman.cap.x.lnexcufabilis es óhomo,qui’•“^‘^ . j^ÿe R0man.t4.Tu quis es,qui iudicas alienum famulumfi.Corint.4« NoKtlt;* ante tempus, laco. 4. Qui detrahit fratri, quiep iudicat fratrem fuum, detran» s amp;nbsp;iudicat Irgem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«rß/ir.

Ttmerariu AuguRinus in fermone Domini in node:ln hts ( inquit) duobus teintquot;quot;quot; tud aum m efl iudicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4uobui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primo: Quum incertum fit,quo animo quid fa dum fît.SecundotVth'’^.

qualis futurus fit, qui nunc bonus ucl malus manifefte apparet. Vide Th top ium,Pfalm.i4. In incerto fado, incertaep hominis conditione non eßiudiw^ idadDeum pertineqatcp hue fpedat quicquid de temerario iudicio pafs l'ouïe* ' Cæietum manifeflaproximi mala,licet iuxtaregulam Matth, cap.18.15’®^^P^ ximum moncre,obiurgarc, Chrifliano igitur conceditur aliquod ’quot;tliduingt; item prohibetur. Conceditur iudicium ipiritus,obifcriptura iubet,quoagt;beit proximi ÔC Dei proficifcitur, ÔC in proximi rem ucrgit:prohibct iudicium ea quod ab odio proximi, Si acerbo animo promanat,quod fit obiurgandi,non em

Gp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB CONFESS! O NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLIHl

cj*^'^® i-Dixicfist lux,amp; fada eft lux. Tanta uis uerbi Dei,ut ex nihilo produ5 *^’')t3h’'^5*^^'''^*^^ *®’^’®' k§c,quicquld iufsit fieri, faclum eft, de terra germinan? '%d ''’’^’^^^^gt;^^ poena primae inobedientiæ, de dolore in partu muherum,terra , ’gt;'^tfruciificet,dc diluulo,de uxore Loth,de ftenlitate Sarac amp;c. ^f3ni ** **®“° ^eftamento nunquam non magnalia, Ö^ fupra uoluntatcm etiam no^ ^0^^?^“”* ^ft uerbum Dci.Zachariae loannes eft fterili promiflus, datur : uer* ^quot;trE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturae ordinem amp;nbsp;curfum mutar,nec mir urn, o mms enim naturae uis ? ^ei uiuifico prodqt.

*’'''onn* P^^OjPromittebatur uirgini illibatx filius magnus,quod ita fadum eft, Eilidh ”* P^'^unfsimus SC raaximus,in regno inuifibili fpiriius,fit fallus, mquu %n r ^^’^ mundi, peccatum amp;nbsp;mortem mcit, uerum etiam in mundo non*

Cæfarum latins regnauerit. Ab orm amp;nbsp;occafu uenerunt ad Cliriftum ’'Hin *?’®’’**’ Alexander Macedo,amp; Iulius Caefar nunquam ad mediam orbis par ^iSjC quot;B^finudcin percurrc uniuerfum Euangelium, amp;nbsp;uidebis in par»liticjs,clau I'fôfe’'®^^æ^^’gt;f®bricitantibus,moercntibus, efurientibus, mortuis, uerbum Del ''lt;stu ^''^'fl® omnia. Ad uerbum Dei pulfi merbi, redudi in uitam mortui, •gt;iif.^’*’’’*’*®»®gt;uItiplilt;»t5c«Adeo ad uerbum hoc omnipoténs amp;nbsp;uiuificum,om^ P'’æbenf,ci omnia obediunt, cedunt, omnia reuerentur.

^ n ® ^’*‘“”’ autem fit uerbum Dei, experitur qui animum ad eas Ütcras ad-;

’^ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*^’*^^® affcdïibus: non enim limpide telneet in turbidis lacunis, ’'Iftth^'^æ ^ sternar fapientiac,qui non adferut fenfum in kripturas, fed nudum ^“quot;^ ^‘^quot;‘^ ^H ’ ueritatis cupidum, formabilem à Ipiritu fando, ut uult Hilarius. ^’^^^”Â ’'S) ^^'^'^ Chriftus,genere loqucndi mire efficaci ad mouenda, infigendumep ^* *^ bUn ^^^Pofita^n fententiarn : nee cuiquam obfcura uidetur fcriptura, nifi ei qui Mftt^j^*8^^^o*3«»gt;fcd lucem amp;nbsp;expofitionem ex hominum commentarijs fecum JasftjUmbram ad clarifsimum folis iubar. i^lt,^!?*^^®«!« uerbum Dei,quod eft lucerna pedibus noftri», affulferit noftro in* ^t^'5®‘®’ il'uminat, ut ipfum intelligat, agnofcat, conHtcatur,amp;; certus fiat hoc

Sta ““’” Dc^quia nullum uerbum hominis hoc facit,iuxta dlud; Dcclaratio fer# (

'’Uta ^°^ ^‘” à Deo arcam extruerc, fuopte lumine naturae, nee inteUexifTet rem ^ni^’’'*^ ^’^«lt;*‘lt;l*fllt;^PfæfeMio* omni mukitudine conirarium credente amp;nbsp;facien* ’iijf^'’''^*’“*quot; Del dodum ad Noc propnum fuum lumen attulsffct, quo illumina« °^jCerto cognouit non elle illuGonem, fed ipfum Dei uerbum.

^rH?”*’*”quot;* ‘^ ^^^ illuminatione amp;nbsp;certitudine ucrbijfaac immolarc parat. Mo W'^’’’ ^”^^0*« ingreditur ui fiC certitudine huius uerbi, quum praefentem in* *^ih '®^®’'*“’’ mortem,Exod.i4.Sim»Se in lacobo cum fcak. Vbi nullum cenci* '1111 **P'^” Wofes»«!^«* primum decerncret, uel uerborum certum fenfum , uel |Ji''lt;: tflet uerbum Dei ; uerbum enim Del propriam fuam elaritatem fecum ad^i '1«^®''’^ ^^tifieXjUt per omnia penetret.Certe uerbum id mirificum,qu0d Omnia ’I’tli*?’*”^” P°^^”^’’ ^ ^^^’'*^^t^ uenit in cor credentis, quam natura née haber^ ^'quot;t n '’*' ^^’’‘^^ credere feu intclligcre poteft*Simile in Michaca contra quadrin ^\s P^^*^^* ™®“^’^“»3»^®8*^^*^“^^^®’^®®^’»'^«’^*®*^^*^ Helia,3. Re*

lii J®®‘’‘^’’’‘*'^’“* uera,quae illuminât omnem hominem amp;c. Vnde non homb^ ’'amp; • 4 ?^*^^'‘^^*” ^®‘‘ en,quac illuminât hominem,quid igitur hominum decree iL’’’®^^®fuperuerbo Dei efflagitamus , id eft, tenebras fuper lucerne’ loan.3t “P'^kftbomo acciperc quiequan^ (óftccotlo di^; ergo intelktftyidiumoïum verbot

perborum é calo uenit, non ex VniuerOtatibus, non ex Concilqs amp;nbsp;lu'^’^b^ finguh arque ex afFelt;Su poflunt errare,ut Balaam,x.Pet.2. loan. 5.0nines «ƒ ^ ^, didaéï(.Efa.54.1dem loan ó.Omnis qui audiuit à patre,uenitad me, Sic» ^,^^^(, Nemo ad me uenit,nifi ei datum à patre fucrit.Eodem Ioco:Egofum P’^'^^L^J^* Hiere.31.Heb.8.Et ideo danslegem inmcntemillorum.i.Cor.x.

cepimus. Ado.^.Quód Paulus Chridi uocantisuocem inteUexit, amp;nbsp;®’*^\flt;' «dus obediuir,non fuit opus inteUedus eius naturalis, fed uirtus diuiniEn”'' ’ ft acqué in corde fuit illuminatus ut foris,ut intelligeret certo hanc effe Dei uo*^ ^^rf fufpendit iudicium ufcp ad futurum concilium, quad eum exponeret,uellt;i^^ Dei efle.Facit ad hoc i.Ioan.x.quod de unâione loquitur.

^L. SCRIT^Tl^R^E DJl^IRl^E ^P^^‘^ thoritai^utihtas^nccc^itdi^ccrtitudopclarita^t

Vide Roma.io.Ex uerbo Dei originalitcr omne bonum prouenit, Nï*” j^n Chriftü fine operibus (nonquód nonfiant,aut non fieri debeant, fed iudificent) iuftificat,liberal,faluat.Fides autem ex auditu cft,auditus P®“ j^ mi* Proinde iuftificatio peccatoris fic fit:Prjmo,per te es pcccator,fi1ius irXiCäfnä^^^’,^^ micus Deo,fed Dei miferatione audis uerbum uitat, auribus EuangcUdSj*^’* ,J tus pater, 8C uocat:lcge difcis tuum nihil,tuam impotentiam, rnoxep Euango^^jJ^^ e(l,promifsionem audis gratiae,iufticiae,jibertatis,pacis, bonorum omniuni’^ ,^3 fto optima patris uoluntate dónatoris:Hinc in te oritur fiducia in tantum nd* ^ rem,ut diffifus tibi,^ umueifis uirtutibus tuis, totum te in ipfum contjcia’lt; uno falutem St^omne bonum expetdes, corde ore gratias agens tanto fides fob iudiHcat.'Hîc cernis quam neceffarium in Ecekfia fit uerbum D^'A^fj» des hauriatur, iußieia De/,Ô^ quo filtj Deiefficimur, credcntcsprscdicat^-lutis, loan.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vtilitas cernitur Rom.i$. 2.Tim. 5,Omnisfcriptura dtuinitus/fl'P*''’^*’^ Authoritas,Ioan.5. Moks de me fcripfit, amp;c. Apeftoli ubl£p,^E'’^,S nos in fcripturas ducunt,St^ dicunt, utferipturn eft, SCc. ut inteiligercnturlcr'P amp;c.Vctus Teftamentum pcculiaritcr kripturac nomen obtinet,qoiafpgt;o^ ^ ^^ cas fcripturas ipfis ]nfpirauir,non ex fc locuti font uiri Dei, ut EuangcliumW“ ^, ris Teftamenti explicatio,uide Roma.i.Euangelium promiflum ioPropheuM'^^ mot.3.Diuinitus infpiratait.Pet.i. Qui in illis crat fpiritus Chrißi,ö^c* Itefliî ^ ^,^, gcliû é ccelo mifium Stfe. Item x.Pet.i. Non uoluntate hominis allata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jJ

Deuter. 18. Vide feripturæ maieftatem, quomodo à Deo, per oraPropbeoW® nos dcucnerit:Prophetam fufeitabo cij,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j

Deus Moit SC fenfum amp;nbsp;iierba dedit influenda populo. Ado. »7. Qy* ‘^^^^^xc fermonem cum omni animi promptitudine, quotidie ferutantesferipturaM*’ ita fe haberent» Alt;fto.3.0mnesProphet« à Samuele amp;c.Lucat ruit Apoftolis mentem,ut inteiligerent fcripturas.Ioan.io.dicit ChriftusJ^go oftium,ö^ eer te tak oftium,ut qui per illud introierir,huic aperit oftiarfoslpb*^ dius,utinucniat pafcua5^falutem.loan.i4.Sermo quern audiftiXnócftmws.t dus fibi ut homini non arrogat dodrinam facram, fed Deo patri tranfenbit. W ioan.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. m

Item loan. 5.Non recipit teftimonium abhominc,fcd Mattb.iZ'k^*™*””^ arcipit DccHic filius dile(ftus,ipfum auditc.Ioan.ij.Omniaquçaudiuiâpatreni » nota uobis feci. Vbiep doélrinam fuam ad Deum pattern refert. Exo.3.24.T^^ ero,ótfc.Itcm:Nonuos eftisqui Ioquimini.Matth.to.Exod.4.Egocro ‘®®’^‘?u Ó^c.loan.i7. Ego tradidi eis fermonem tuS S^c.loan.i2.Qu£ ego ïoqucr,ficut i^

%'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CONFE SSI ONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLV

R ^*°^?’' 8^c.Paulus Galat, i. Euangdium mcum per reudationem lefu •^Onia.i. Euangdium promiffum in Prophetis SCc. , ^^ïntum Patribus tribuendum in rebus 6dei,uide in Antilatomo.

’'*^o/'^^” ^^*^^'^^’” dicit:Nunquid loqui potero aliud, nifi quod Deus pofue# ^•itm ’”'°^^“””^‘^3’Non eft Deus quafi homo,ut mentiatur, nec ut filius homi uietur.Mich, 5. V eruntamen ego replerus film efficacia fpiritus Dei.

^^^'*^quot;’*æ 4.1udaci una manu fadebant opus,0L altera tene^ ^h . ’^*’ ^ “^Q® contra haereticos fana dodrina communitos oportet, SC uti '^Sitijj*^**^’®® ^^ pafcendum SC uiuendum,SC ut gladio ad reOftendum haeretw

^^hU *^^ ^ Magifter nofter Chriftus,ad huius dod^rina uerif8imam,purifsimam, ''’Qj ^?®^8oida omnia omnium di(fta,ut ad Lydium lapidem,quia miferi fa# ^«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forent,ft uerbum SC fides eorum etiamnum in hominum glofsis pen# ^k^®®®^®“quot;gt; duddationem expetSareuScripturac omnibus communes funr, ^iZ?^”æ*^’’’®wm oportet pro falute : fatis ctiam obfcurae pro contemplatrici# J^*^*’^^ ’f*‘^* dixerit Gregorius:Scripturam efle fluuium,in quo agnus pe# ^I^^f P^’®’^^^^t.Quifqj fuamfortemin abundantifsimoSC communifsimo ucr ^\lt;cquatur,SC uerba hominum aut repudiemus, aut cum iudicio legamus.

*^fQ!rk’^°”y”’“® GalaM,fol.8t.Tunc (inquit) fcriptura utihs eft audientibus, cum iiOn .’^ “°“ dicitur, cum abfcp patrc non profertur, cum fine fpiritu cam non W^^*^' P’'æ^’^3^ î alioqui amp;nbsp;Diabolus qui loquitur de feripturis, ÔC omnes k^ r’^®*’^“m Gzechiclcm cap, 13. fibi confuunt ceruicalia, quac ponunt fub cu^ K ^uerfx ætatis. Et allcgat Hieronymus ad hoc Michacam cap. 2. Sermones “9d funt cum eo.

iiU(f *’’°’‘y®“s fuper Matthäum cap. 24. Quod de feripturis non habet autho#

lL^°*8‘î?«Spiritus Domini locutus eft per mc,ÔC fermo eius per linguam meS. ’’Me Dominus crat,qui loquebatur in Prophetis.

^ji 5^ûntanus ÔC infanae quidam foeminae, fomniabaht Prophetas in extafi locu# ' 'Mf«rent quid loqucrentur,Hieronymus eos refeUit.

^“P^*^ Hieremiam cap. 9. Er go nec parentum,nec feniorum error z;*’’'ftgt;fied authoritas feripturarum ÔC Dei docentis imperium.

k ’’’plaprobandacdodirinaCjUCtus Teftamentum foris,intus fpiritus ueritatis, qui ‘’’^e'nucritatem indudt.Roma.i4.i6.Spirituatis dqudicat omnia. 1, Cor int. 2, ”Cbpturacur diffidlis 5C obfeura, ßafilius in Efaiam foh22ƒ.

t Rater Petrus ordinis Minorum,animaduerterat conuentum quendam fertq or# ' (linis,ad imitandam Chrifti paupertatem j cuius glofuiam damnauit Papa loan^

, aa-De iHorum numero multi damnati SC exufti fuerunt:haecfeda SC hodiepuD ^kSf uocatur tertia régula Francifci,ut in Suuatz. Platina in uitis Pohtificum.

Ill /^‘”®”y™U8 libro fecundo contra Iouinianum,tres ponitfedlas ludxorum, SC ’''ogmâta ex ïefepho, z.hb.luda.SC S.antiquitatum.

efeni abuxonbus 8C uino abftinebant,SC carnibus fcmpcr,quotidianum ieiugt; ^'^^nerunt in naturam,Pharüæo3,Sadducacos.

1 yndlium uel Ecclcfia,nori poteft facere Euangdia, fed béne approbate ücl iu^ ^'‘icate hóe effe Euangdium ex undione*

In Nieenb’Coftciljo, quod Conftantini mandata apud NiceamwbWJP nix indi/lu eraf, Arrius,qui apud Alexandnam fuit Pfesbyter,conuindwf,^ Jj* ab aterna ÓC’ineffabib Dei patris fubdantia feparare conabatur,his uefbttï^'’ d quando quando non crat.Sed co Concilio condufum «ft ifxewo-wp fcribi*^^^î éft,ciufdem cum Patre fubftantiac ftlium conOteri. Arrius in fua perfidia *7*^°^ÿ ces habuir,affirmantes extrinfecua creatum effe Dei filium, amp;nbsp;nonex ipamp;P’*^y(lt; uinitate progenitum.Poftea Conftantinus Arrianis exilium propofuitjfe***'’^ re cum Arrio,reliqui reßpuerunt.

Photiniani in codem Concilio funt damnati,à Photino Epifeopo GaHo^’^^pj fie dfdi,qui Ebionitarumhaerefim imitati, affirmabant Chriftum à MarwP*®^

Sabelliani eodem damnati Concilio, qui unam tantum perfonamP^t*^’”“ ’ fpiritu! faneffo adferipferunt • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Eodem Concilio,quum feinuicem querimoniarum libellis accufartf’icp'^^j^ kosip Caefari Conftantino datent,indicium expetentes. Imperator refpon^b buftis eorum Iibellis,eos Dei non hominum iudiCia expedfare debere, nbsp;nbsp;nbsp;. ^ Eodem Condlio decretum eft,ut fingolis annis in prouincia Cond^ j^j rctur,nc cuiquam fieret iniuria :Ted hoe decretum abolitum eft, qui»Epift^P'^

midant cenfuras bene uioentium ac fentientium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,1, Conftitutumcodcmlt;2oncilio,ne quis de minori Ecclefiaad W3iorfni f’ , ^ ambitionis amp;nbsp;auantix caufa : at iam de plebanatu ad Collegia,de Colleg’^**®^^ fqs ad Cathédrales Epiieoporom, de Epifcopatibus ad Cardinalatum gfiff’®®’^ Iicitationibi«,muneribus,largitionibus,ui deniep. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^^/^ Platina in uita Sylueftri Romani,qui Papa uixit temporibus Conßjn^'’ » ^^j, inoDomini ^39. Hlc Syluefterperfccutiöne faeuicnte,in Sorade moo«*’®'’ Conftantino Chriftianls fauente Romam uenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'/}in‘^‘’

Conftantinus eodem tempore Pontificibus Diadema aureum iojsiê c0cefsit,fed Syluefter afpernatus fuperbum donü, tanquam reÜgiofoi'^P^' ,^|jj^ COnueniens, Phrygia mitra,6C candida tantummodo contentus fuit : tjooj*“^ ^^^ ma uir fandus aucrfatus eft,qui fuerit ucrilimile, ut poftea tantam dotö*^®^*S j^, ftantini,ac imperium aut regnum de hoc mundo acccperit:’Fabula igiWi ^ jj ratio,confida ab ambitiofis,qui practextu Chriftiani nominis, regnum bw®®

Eodem tempore Syluefter conftitutiones fecit, ncnipe,qu0dChfifm’’bEp^ fcopis tantum confecraretur, ut Epifcopi baptizatum fignarent, pfopf®^ Kr o twi»®^’^®**®™»u*baptizatum Chrifmate liniat Presbyteroccafionemortis.hen’ll^^^ «ÙM^Xo« *’*^® Clericum non uocare debeat in indicium, Item Clericus caufasincuti^” 6lt;mtur. 8’® gt;nbsp;n*^^ ’n^® iudicem farcularem caufam dicat'. Item presbyter edebraturus, lerico neep panne tindo utatur, fedlinco quidem albo. Item ipfe busEcclefiafticis conftituit,utunufquifcpuno tantumordine contentusfit,» folum uxoris uir.

Sub lulio Pontifice Romano iteruminualuit Arrlana hxrefisjfeutf^^ ftantio,qui noftros cogebat Arrium recipere.Secundo anno Confiant!] L^odict

Concilium fit : difputabatur quotidie, ó/jioi5o'rtp, an fecus Chriftum cumpa^f rent:tum Athanafius Alexandrinus Epifcopus, fcripturis amp;Î rationibus a»ifR’^ filium patri óf^oxatop effe : fed quamuis uidor Athanafius, iubente Confiantioui lenter damnatur. Arrius nihil potuit quam conuiciari, amp;nbsp;magicas artes AihanJ cbqcit:Athanafius itacp tyrannice pulfus fugit.amp;fex annis continuitfein law ffernae carentis aqua,ita dehtuit,ut folem nunquam uiderit,ab ancilIacftdcindtF ditus,Conftantis auxilio receptus eft a Conftantio.Arrius cgefturusinlatrinami leftinademifir,amp; moriturturpiter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,,

Mî^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CO N CI LUS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLVI

^f«at**'^P°**^’^^” ^”*’®^'^** Concilium indixerant^contendens id line piuâ L^^*®®?Pofl«fi«f^lt;l«®d Roman» Eedefîa exteris prxdrec Turn Orienta* , ^*itl^°P^ ’^ ”°” ^^^ Honia confutabant, dicentes: a fe ad Occidentem diri^ LSm^*^ P’^no^P®* commigraffe, hanc ob rem fuam Eeddiam tanquam pe^ PtioiT^^*^’^”*^^ ^^^^^ gratta manaucrat, exteris przferendam. Platina in uita

^oriHantlenfe habet duo contraria. Primo determinatum eft illic, ‘ ^t?*®^^Pf’Pgt;p®m,quod amp;nbsp;uerifsimum cft. Nam ad Euagrium ait Hierop ^^^^^^ * ^ tîn'®’^’*’® quxriiur, maior eft orbis urbe, ita tota Eeelelia maior eh un a ^ * j^ ^’ouFi '’'’”’ *^^^*^^’ ®®® ^^ fupra uniuetfalem totam Bedeßam, fed con-? Sm d *^*’(^ Concilium quod illam reprxfentat) fuper KomanamEeddiam, Concilium iHum articulum Ioannis Hus : Papa non dl lure diumo \ d nbsp;nbsp;^^^''*'”’^r hxc determinatio aperte coniradicit priori. Et in hac le#

7 ”Synodo Catcedonenü oblatus eft primatus Romano Pontîfîci,non lu» ^Q 4 ’^^^’*fi’»**«^ *^ tarnen ab eis concorditer PoniiHcaius aftumptus.ut

^nto^” ^^'^ Nicolaus pugnantia décréta cdiderunt, etiam in bis qux ad fi5 Pu^rantié ddeturpertinere. Alter pronunciauitiudiciaiiter,Chriftumamp; Apo* daretA.

r '^* ^‘* akeri coniugum iterate matrimonium,fi alter Lerit m hxre; Fu^nantut. (j^ ^kpfm, Innocentius negat, ut eft in quarto Dccretaliutn iitulo, de duio» tqs, ’’iti?’‘^’f*’’«^n i.rcfump. VefperiarumJicet uniuerfalem Eedefiam in fide er#

^n ï”’^*”’ ^'^*^^‘æ uniuerlalis non defeóüram adferit in Vefperiarum q.art, ^in pattern ab hoc erroré uindieet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^^''Ciliü generale errare poteft,óf errauit fxpe, etfi no omne Conciliu errarit»

^%t»?****** ^ * P°*’quot;'ofi Pontificis atfta rcicidit authoritaie Conciltj, óf deinde '''Ua) . '‘‘f^^Sdus fentcntiam rurfus damnauit,Coinittjs Raucnnx;errauit hic al

’''iio/**’”' ^ • Nice ni conciltj ftatuitur,finguli» annis in Gngulis prouinctjs bis in S’ ij^^^’®®^*'Srrgari,unam ante quadrageGmam,fecundum circa tempus au* Sitiguï» ^reernuur à conciho Antiochcno cap.zo. Singulis annis Synodus ha* ^*’^'^ ^‘^

W7i.concil. Agathen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co«(/.««.

S' ^^^^‘’* '” concilie quodam, ubi conGdebant 8 ó.Epifcepi, de baptifmo quot;'‘^^’ ^e^° p'^'^'f’^”’’'®*' ^®*^*»^*^ ^*’”’ plerilcp omnibus Aphricx,Numidix,Mau ^^P”“quot;* L’^.“P‘f’^°Pb»concludebatur hxreticorum baptizantium baptifma nihil dle^’^’'^*”*

P j*™ diucrfum icntit Ecdefia,ut habetur diftimftione 5. quarti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

|^ heophyladus ad Hebroos capite fecundo dicit: NeGorianos dogmatifare, .^'’oChrifto non infit dsuimtas lubftantialiter, fed affeeftione quadam ei unii3.

\u*'”^’ ^^'^^^^ Conftantinopolitana(qux habita eft Pontificc Vigilio,impe^ %tó'f*'^ ^^^^‘^^°*“*^*’n hæretici damnatilunt, quiaffirmabani beatifsi* iltne?^®**”^®^™ hominem,non eilart Deum Öf hominem peperifie: Ófmea* N?n *’*’^ ft’^y*um eft,ut beata uirgo diceretur in Ecrlefia g 0ioTÓx^,id eft, Deft w^'^S^a ^° P”’*'*’*®his edidiftet eum, qui Deus amp;nbsp;homoeft. Platina in uira

quot;'f^tltotloille error impmamr etiam à Cyrillo, amp;nbsp;Synodo Alexandrina in

LOCI CO MM VN ES AntMoto,foti49Jnl3piftolaEphefini primi condlq, contra Neftor/ow, S^^^* nep;imo etutdemSynod/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,.(

Condijum uerum, qu/ain fpintu fandlolegittmc congregatum, (pA^ni ôum,Ecdefiæ redorcm, fcripturarum autorem, procnl dubio ucneratur, « ton fcripturas nihil Conclude: adders ud demerc eft contra fpir/ium fandum, D^t torfm ^'** ^’ P*^**‘* Scriptura eft Lucerna.Scr/pcora non dat maiorem poteftatemconoliog Xiw 4^* ncraî^qi^àm duobus aut tribus in nomine Chrifti congreg at) s, quae cong«eg’t*°^ eoncUio ut lt;«ß»‘^™ guidera habet rebdlcm.ôC publicanura cxcomnHinicandi,non auitm P quot;nbsp;ticretur, cepia condere super libéras animas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Cuius kgem acceptamus, eumep timemus. Cacterum Dominum Deum tgt; mus,Exo.xo,Ergo 8C eins unius kgem acccptare,fcruarecp debcmus,Dctit.2? ^, /pKsiEf« pud Ecclcliam eft fpiritus ueritatis, ut earn ducat in omnem ueritatemJoao.Pj tlrfiam ril S^bator tantum loquitur de omni urritate quae ad falutem feruit, quia in “ fiitritut ur uenitjUt mundus per ipfum faluctur, non ut iudicet mundum. loan. 3. W*®“”^’^ ntatu. deomni ueritatequae in Chriftum dirigit, amp;nbsp;non generaliter deomniW’ntc qua :uncp.Chriftiani enira multi fpiritu Dei duidi,nefciunt tarnen Mathtmai’C^su ritates , loan. 14. Spiritus fandus quem Pater mittet in nomine mco, monebit corum quac dixi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

spirit « Spiritus fandus docet Chriftianos,qu3È Chriftus antea prxdicauit amp;nbsp;o®®*^ fänäuido^ eft,uerbum audnum,quod etiamnumliteraoeddens eftóCmortua.uiuificatincor t:er,quj! ,^4 nufquam habetur quod noua qoxdam fit doc^urus Ecclefiam in fide, 9''’'’'' cbrijtuf lt;tn ^^^^^ ßj^ h3bita:fcmd omnia noua fecit, 8C quotidie renouât nos de ucluÜHt wK tra doen t ^Qj^j^j^ 34 nouitatem fpiritus per Chriftum lefum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

Cona turn j^^^ ß concilium ßatuit,quod non ante per Chriftum In fcripturis cuid^quod ^^'^^^ cauendum eft, quia contra Deum eft, qui prxeipit, ut filium fuum au^^^ 4 chriilo J^llt;»«h. 17. Qui coram mundo loquitur omnia,quae è patre audiu/t, loan.0. rj^.^^ nonßaMült;^^lt;^^^ fis,ut dicas, congregationem aliquam audire à patre,quae ad^’'“'^^iffjj^ rß,citur»» pertinent,quae pater filio non dixerit,cui tarnen nihil abfcondit,(ed omnCf^P dumtß. tern in manus cius tradidit.Matth. ultimo. Ephe.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. .

Concilium Concilia igitur non contemnimuyjed fub,non fupcr Deum loc#*^’^^* / j fub,notifniuxt3 faluatoris promifsioncm,in congregatione Chrifti effe Chriftum inm^æ- ' per Deum nemini damus poteftatem contra fcripturas amp;nbsp;fpiritum ran(ftum,nemintæ«lt;««gt;' loeandum. cipimus qui uenit in nomine fuo proprio, loan.;. amp;nbsp;qui de feiplb, amp;nbsp;non « p* Utmini po p^eo loquitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

trßM con» Audimas igitur Ecclefiam fandam,qux nos argu/t in rebus fidci amp;' cJ””‘’^^ tflt;^ßrtptM»^^^ quemlibet fratrem , qui nos Euangelicé iuxta prxferiptum Mattb. 18. arg^ *’ Non agnofeimus autem ullam Ecclefiam,qux leges condere præfumit centra C

ftianam hbertatem, prxfertim cum Chriftus tories, 6^ Apoftolipratmonucrint» ^ ne uenturis falfis dodoribus credamus. Spiritus fan dus fuosagit.iJtcbaràaU fponte bene agant,quem leges formidabdes cxtinguunt.i.Cor.j. Vbifpi»“'’ roini/bi hbertas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vitandx funt Eedefix Dei Pfeudoprophetx, qui ueniunt inueftimc^'\ fhtr'^^i Matth.7.amp; à Chrifto abducunt;tales funt iufticiarq Monachi, qui docent Uci^u pMiK dot turn timere per mandata hoinfnum,5C dein dicunt efie mandata Dei, äntiatti dit eut Pharifxi etiam fuam dodrinam non fuftinebant humanitus inuenta did, fed umam «n/f uinam uideri uolcbant, quo plus haberent authoritatis, quam tarnen fcripwtisp''^ fiuolunt. bare non poteranr.

Auguftinus in Epiftola 68.ad lanuarium Fado concilio placuitutpacmceW ueniretur, quod fi fieri poffer, haberemus inter nos collationcm,amp; errore faW*' fraterna charitas pacis uinculó Ixtaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Auguftinus ad lanuarium Epiftola nS.PIenarionim Concil/orum eft inb^ fia faluberrimaauthorius.De Conciliorö authofitarcTomo6.{ol.77,Dc‘y'’^

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLVII

^Ïo8 ^“8y^*^j contra Maxlt;minum(Tom.d.)Arrianor«mEpifcopum, U.^, Kr»* ^^^f uc^bum ii^ncnop, quod à catholicis patribus ucritatis authontate, iX j{fif„if!^ff Neft ’’^‘***€ firmatum cß in concilio Niceno. Et in conciiio erroneo Arimi efn^ru^ ^•{(jy ’‘P’^^’ïum ^^ Conftantio Imperatore bxrettco,fic aieSed nuac nee ego concilium: ''’'te ? ’ ”'^ *” tdebes AriminenCe tanquam prxiudicaturüs proferre concilium, hulus authoritate, nee tu illius detineris ; fcripturarum authoritatibus, non ConduorH

^’ifJti' 1^^ Pfopfti*»^ utrifcp communibus tcftibus,res cum re, caufa cum eau«! dutkont^ ’^t ?'“’’”‘’donc concertet.Enconciliorum authoritas ex fcripturarum authori* ‘ P'ndet,

^lUto*^^’ Tom.7.de Baptifmo contra Donatißas, Ii.2.cap.9.oßendit,quöd 51^®'™’’’’^««, Ôi condliorum prouinciaUum décréta cedent maioribus Congt;

lull. PhocaCarfare, dumreliólo uerbo Dei,Pontificesgloriam mundi ^^æ^^* ce«c„fjj,^ '^t» V**’™^^'^* ‘‘^’^^’’’^’ ^“^ tyrannide Romanorum Pontificum, quibus lure pg^^jj^^

«iHjj. ^/ *** concilium i oiewniiin primum,cap.i7.aaniiini e jneunsnas« lt;-cns ^ofjaUfi gf ^Jr^®*®®^®*g’*clau«*Eedefixomnibus eße communes. Concilium Con^ reneahxi

^»dï u ^ ^‘^c*^’'quot; ^^ï^ prXdeßinatorum uniuerfitatem, idem dccreuit elle fuut, ‘''Dona opera prêter gratiam.

4ji^ ® '** Eedefia (enticndum,ubi inter extera fic ait:In iUa Eedefia cli permanen ’y» ab Apoftolis fundata,ufep ad diem hanc durât.

^HfcA^^’®®™®“’”^* *” Chrißoex ludxis amp;nbsp;Gennbus. Ifraelienim promifla quot;tdo ^°’’^”^ bcnediófiOjöC regnum Chrißi gennbus, tarnen fine tali promifsio^ *ï J*’*’*®®*fo’*coflt;i«»ut unoore glorificent Dominum ludxi amp;nbsp;Genres fide^ Hh|to^*®^^u®tiGon«sfuperdlio, maceria diruta,utnfcp per Cbrifiö ad pattern

’^^’'^'^*^ polfulanti in hxreditatem, tanquam donum Chrifti,ut quibus ^ad4'’’'^“quot; fl^ft-bic Öu Efaix ultimo: Annunciabunt Gennbus gloriam meam, ^'^nt omnes fratres ueliros de cundisGentibus donum Domino.

’Mo ^quot; ^I^’^* ^ fideles Dei à iufio Abel ufm ad ultimum:certus enim numerus dtijiquot;’''’'’’*^‘’“^* autem tantum nouit,qul fint fui. Hacc in Adii Apofiolicis uk Iui?^^^l^‘':'*t3,qu3ndo difcipuli uerbum prxdicabant ludxis tantum,donee Pau# ^jo'^’’®®’*“sgt;”*‘WcbaturApoftoIo# in Gentes »IgiturChrißus iam rexfuper

•'M ^’^ confiitutus pcflulat, fed in calls regnans, accipit Gentes pofiulanti

'ïIEh'^u^ *”“^®*quot; fint, modonomenhabeant Chrißianum. Sicapud Hebroos j^, ^. Exodi li. uel Gal Kahal Edah. Grxci habent cwvaeyttyn'p, ubi Hebrxi Cal H ^led pro Cal Kahal Edah habent «rwyatyeyip iHKÄnai'nf, ubi inuenitur tota multi#

^h^L^™®^®’^“”’» ^ Iftiditarum iuxtacarnem . Sed Ecclcfia queries promifsio^ ^ ’bere dicicur, amp;nbsp;Chrißum fponfum, hxc bona non niïï decorum congrega«

font Ifraclucrui, iuxtafpiritum, nempe,circumcifus corde, 2C ''’‘toediia.ZionHicrufalem.

W^c^™”^'’ ^***’ *”” multos facerdotes Baal,quam pauci HcIixrEn uniuerfum

'•^-hb ”*”’’^hifloriam,in qua prxlufumEcclcfix,pauci funt Prophetx,fcd multi Ernremut Sjctri ’^ *’®’^*™ quantum Sadduexorum S^ Pharifxorum, Eflxnorum, id cß, tos^ftonn» Monachorum, Scholaßieorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘**’’’ •

^4m **quot;”^*’’005 de eictß, c. fignificaßi, dicit plus credendum uni priuato fideli, ’üd Concilio autPapx, fi melicrem habeat authoritarem uel rationem. Ga»

brief in^.dlfi.i^.q.hnica, Summus Pontifex uel Ecclcfia, non potefl nouum W1 lum fidei faccre,ncc articulum fidci tollere;nulla ueritas eß catholica ex appro® nc Papx aut Ecclcfix,fed Papa amp;nbsp;Ecclcfia per foam approbationem cognoW difbnit aliquam ueritatem fuilic aut eße catholicam,

THeophorctus PfaIm,i7.Pomera.Pfalm.i7.PfaIm.ii8. t. Corinth. 4' ^^’J? Ephc.i.Colofl.i. t.Pet.i.Roma.y. 1.loan.4. Heb,10. Luc» x7,Ser«iinü*“ toan.i4.Roma.3.ii-9.io. Gal»^.

Meritum dicitur,cui iure roerces impenditur non gratia, Meretur, qui wl^ prxmio dignum gerit ; iam fi homo meretur in fiatu uix, uel meretur gtanau ^^ gloriam:non gratiam,quia non eflet gratia,fi open ut merces daretur, Roiua«^ qui operaïur, merces non imputatur fecundum dcbitum,Roma.ii» SiexoPquot; ^ lt;am non cß gratia. Nee gloriam,quia efl donum,Roma.(^.Donum autem y* fleterna.Ephe.z. Gratia eßis feruati,non ex uobis. Deutero. 9. Non P'f®P*“^T-;,m Jfrael proprias in Canaan introdudus.Si iußieia Ifraelis, in quibus cräntrtium u non erat eiufmodf,ut terram duntaxat lade SC melle manantem mererentuG 4“

to minus noßra polluta iußieia mererctur terram uiuentium * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ^ ..yni Mercedem amp;nbsp;laborem oportet eße propertionata. Opus noßrurti d»«®

amp; hmitatum,mcrces uel gloria æterna Si inßnita. Si autem diciSjdicitur ^^quot;^^^ jj bennate acceptants, non dignitate operis Si operantis, ergo in re ipß w P*^™ efl donum potius quam mcrccs^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n • ersP

Scriptorsc. loan. 6. Nemo uenit ad pattern niß per Chrißum, qw^^^^^go non mentis ncßris.Ioan.ij. Comparamur palmiti ex fe non ferenti non noßris,fcd uitis uiribus bona poßumut. Ioana. Chrißus eß 2gnusDf‘P ^ßj^ tollens,ergo mérita noßra non toUGnMat. 19. Apud homines faluum ß^ «sJoan» bi1e,apud Deum omnia pefsibiliajergo noßrarQ uirium non cß,ut falu/W*” ’ ^^^ i^.Stne me nihil poteßis facere,crgo nihti meremur,ltem:Non uos 0*^8 ’ cgo uos,ergo Deo noßris meritis non tüngimur» fed gratuita benefiet®*’’ . ^^ i.Cor.ty.In Adam omnes moriuntur SCc. ergo fumus in Adam »®®*’ Wus autem mortuos per fe frult;ßus profert, amp;nbsp;nihil d/gnum uita, id eß, operawr.Galat, ƒ. Euacuati eßis à Chrifio, qui in lege lußificamini, ergo qui op bus meritorqs nituntur,ä Chnßo exciderunt.

Philip.i.Deüs operator ih nobis helle, amp;fc. Vfde Theophoretuminfou'^j^ nibus.Rom.8.Non funt condignac pafsiones, ergo nulla fandorum ope« ® funt irremunerata, quia Deus pracmiat ultra condignum, Si punit citra ^®®®’. j^^ '^»^«/Iws» item nullus fandorum fofficientercompleuit mandata Dei, ergonihilteecr^'' ie /]»iritu

pißirIacob.t.Omne datum optimum a pane luminum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Augußinus de gratia amp;nbsp;libero arbitrio, oßendit mérita noßranon ex n ^^^ fed ex collata gratia fieri bona. Nam dicit : Quapropter, quod coepithomoM merits bona,no débet fibi tribuerc ilia,fed Deocui debetur.Pfa. Adiutor rnrus » ne derdinquas me; dicendo, nc derdinquas me, oflendit quod fibi

* Deo,mérita tua,fi funt bona,crgo à Deo. Si ergo Dei dona, dien •nq J'^^gt;fuot bona mérita tua, non Deus coronat metita tua-, tanquam mérita donafi»a.Item Auguftinus dicit,fantftos egcremiiericordiaDei,e# ' Wc bene operantur. V æ laudabili hominum uitar,

^“P^*^ Ioann. Accepimus(inquit)de plenitudine crus, Primo,gra»- ^’'*‘^*‘ ^idj *”'’’‘’*®'’’» accepimus gratiam pro graitia. Quam gratram primo accepimusc' ‘'*^'^ ^ '^i^uia fides gratia eft,^ uita çferna gratia eft pro gratia,concludendo fubdii: i^^’iitn fi b(necogites,ipfe dédit fidem primo,qua eum promeruifti,non emm de H P^omeruiftijUt tibi aliquid deberetur.Quôd ergo prarmium immonabtatis po4 Iij ‘f*btjit,dona fua coronat,non mérita tua: ergofratres omnes de plenitudine e# I^’^cepinius,de plenitudine mifericordiac eius,de abundanna bonitatis eius acce# P ’’‘•QpidfRcmifsionem pecc3iorum,ut iuftificaremur ex hde. Et infuper quid ƒ r’''’m pre grat ia, id eft, pro hac gratia, qua ex fide uiuimus, recepturi fumus alia* 'onat autem in nobis Deus dona fuz mifericordix, fi in ea gratia quam primo T'nius,perfeueranter ambulemus.

J^f, Qpedno# poflumus, aut funt opera’, aut funt pafs ion es, neutrum nos iuftifîcat iie,T^’*“‘“ft^ciam feu falutem meretur.Non opera, Luc. 17. Inutiles : non pafsiogt; ’^Ofti.â.Non funt condignx pafsiones.

*’'quot;’ '^“8“fl’wus fuper locum Rom,d. Stipendium peccati mors,fie ait;meri'S (^^podium,quia militix diabolicx mors xterna tanquam debitum redditur : ubi 0 Mhdicere, amp;nbsp;rede: Stipendium autem iuftieix, uita xterna, maiuit dicere: ^[f *'”utem,uita xterna: ut hme inteliigeremus,non meritis noftris Deum nos ad ''gt;ïmuitam,fed pro fua miferatione pcrducere,de quoinPfalm. Diciihomo ani '“^.qui coronat te in miferatione amp;: mifcricordia» g'^brofium uide in Enchiridio.

’«ht»^'^*^”“® ’quot; ^o’'3**bu’‘Omnes fanói qui ire Deiobui5t,abtpfo accipiût, ut ton ’’*1***”quot; pereufsionis eius opponantur,atcp ut ita dixefim,cS ipfofe crigunt tu '^’'pEm/oscp diuina uis fibi opponit fecum, quia in eo quod aduerfum fxuien ^'’'gt;'forts obtinent,intus cos gratia irafcentis fouet,óf famulantcs interius leuati ^uit 1?’^’^‘’‘'^f^otes exterius tolérât, Öfc. Hic Gregorius donc Dei omnia tri^ |).^ '‘''’iGr^orius : Ex omnipotentis Dei gratia, ad bona opera conari quidem

^ p'’'''*,fed hxc adimplere non poftumus,fi ipfe no adiuuat qui iubet. Vide Amÿ uocatione Gentium*

L ^’’atftimabfle Ü immcnfum gloria pondusgt;ipfcmct Deus gloriofius in reculai quot;lum amp;nbsp;infinitum bonum.

i Opus finitum pcccatoris,carnis contagio uitiatum, quia in omni cpcre etiam ’gt;0 huius uitat cR peccatum.Bonum in co,cft Öèt,malum ÔÛ ünperfcóum homi# “^uieftopcratrids gratia Dei inftrumentum«

. Quis hic de merito glonabitur,cum nulla fit proportie finiti, impcrfedli cpe^ carne fad»,ad infimtam gloriam coelcftcmt Gratia orditur, prou tint 6^ con# ^■nat in uoluntate bonum opus, ut non uoluntati pars operis boni, pars gratia^ kj!’'’*®P*iwo,gratia totum amp;nbsp;totaliter tribuatur. Qüum igitur Schola quatuor^ 'quot;»liquod nobis ow^oufnup bonum opus,hoc eft,ut ipfi dreunt,an de congrue e* giaiiant,cum facimus quod in nobis efij'

jjj “’ndi multo plura maia pafsi funt quam corS peccata comcruere, hac merité 1 '^nt formaliter ueluiriualiter alqs applicari, amp;nbsp;Pontifex fuperior illa formai* ’’Pplicat.

Chndus fua morte umuerfo bumano generi meruit aditS ad DtG.pacem cam “ nbsp;nbsp;0004 Deo

Deo amp;nbsp;foeIicitatem.loan.i4.Ego'uia. loan. 10. Ego oftium.Ioan.t4‘N«^°’^ irem. Rom. j.Pacem habcmus,amp;c.Eirgo rcconciliaiio eft opus pafsionis ®®^^ ' non noftri meriti. Si quis poftet meritorqs operibus reconctUari Deo,Ä 1*^1

qui,fruftramoriuuseffetChriftus,Galat.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6j0i

Et ipfx etiarn Scholx 3. fent. dift.is.fic habent,mcruine ^^^^^P^i^L^ nemfuam nobis redemptionem,amp;regniapertionetn. Ideo Apoftolus tum ^ precium redemptionis i.Timoth.x. Chriftus ideo uocatur bluator, quódt‘^gt; noftro fanguine laiuemur;li ipfe faluat,ergo non faluant opera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Éph,i.Per ChriftS habemus rcdempnonè,pcr fangumem ciusrcnuf'^^^o^ catorSjiuxta diuitias grati2,non dicit luxta mérita noftra. hem per Chnßufflin ramur,ergo nó per opera.ColcflT.i.idem pacificatis per fangumem cruebA^* j^^j fanguis Chrifti propiciatio noftra, amp;nbsp;pax, ergo non oposnoftrum.i.Pt”^**'^ auro, fed fanguine,ôt'e Hebr. 10. Libertatem habemus adcundi infandi fquot; guinem lcfu:Ergo Chriftus perlitauitfuo fanguine propeccatis noftris. _ . Roma.S.de ele(ftis,quód ab aeterno ad uitam fcIctftii.Petri 1. Chrißi*®* ^^^ ad fidcm.i.Ioan.4.Ipfeprior di!exit,crgo noftra falus eft gratia,non ”'*'^^n*i j^l ritum,fi noftra opera fpe^es.Cacterum,fi Chriftum Ö^ eius opera,merecs w* tum:uerum nobis non licet gloriari in nobis,fed in Domino, i.Cor.n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^j Qui ad Deum uenit, meritis non fuis, fed Chr»fti peruenit ; non eft ***’ ^ß^ Deum. Turpe elfer Pnncipi terrene,non iuxta mérita praemiare,quanto turp* dicere hoc de infinita bonitate Dei, quod non praetniet ultra ccndignumï « r^ ftolui magnificis uerbis ubiqj intonat diuitias gratiac amp;nbsp;gloria Chtifti. ExilifW ^ nim,qu6d non funt condignx pafsiones huius temporis,S^c, RomanorumS* lum opus noftrum omnino perfedum.ergo non meritorium. Sutnus filij P^ nulla mérita iadand3,quia hacredes fumus.Eph.2.Pr{parauitopera bona,in (j^' * S^c.E'^go non noftra mérita, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixjean^

Jpfac etiarn Scholar in x.fent.dißintft.xd. dicunt, quad aflus *^®»^“S’?Mf^ me rit um ccngrui,acceptetur ad retribuendum, non ex debito •ofl’^^^^^Ljio täte fob acceptamis. Ecce,omnia tribuunt bonitati quac pro merito habtb 4 fc non eft tak. Porró Gabriel dicit adum elk cond»gnum ex mifcricof^'^^ ƒ. ^j mium Uitar af(crn3f,ex gratuita acceptatione fecundû debuum iufticiafj^'^ non metitur ex dignitate noftra,fed ueritate promittentis.Quid igif tergiuttla amp;ufquequodaudteamus in duas partes^Si Dns eft Deus,amp; ipfe folusfaluatlt;^8,^ Iia,qui3quicquid in ?lt;ftu boni eft amp;nbsp;mentor)], id gratiac tetnbuins, nen nature neratsedcqnitnini Dominum, amp;nbsp;date ei gloriam bomtatis, dicentes cum Gratiam amp;nbsp;gloriam dat Dominus: mifencordia Domini qt ód non furnuscon pïi,Hiercmiasin Threnis. Si autem Baal eft Deus, fequimini eum,idcft,un2 tantumpoteft abfqj gratiaquid Chriftum uocatis Saluatorem ƒ

Exuocatione.MittiturEuangelium nobis n hdtak cogitanubos,»* tadus nos attrahit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r i‘fl

3 Ex iufiificatione: gratia praeuenit, uoluntatem deduct, reg’t,nono«‘W“* gratia ergo non meritum,Ephe.2.

Ex glorificationeniä üb no cd proportionata opentus noftris,aChri(to «n, r»t3,a Deo 3onata.2.Tim.t. R-om.d. Vbi jgaurmeiifumf'nominctantumclii’’ ritum,nonre,quia operibus no fin* fit longa ÄfuperlargarcfufiojrKutptustx g^ oiuUio» **’ promifit,ex gratia dat,re ipfa autem totum efi gratia,quod fumuSjquoduiulnw''’ ttaclUuuti» opcramur amp;; tandem efficimus S.D.G. AE* A*

^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc Sophiftas turbat,quód fcriptma toucs operibus mercedem pclKfettf^ quot;

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pk’llüö’

L ^quot;^’PJWM fóncordare* Chridus dkit non amfITuruïn mcfced«n, quf pocv# ^k^^8‘^æproxlt;mopfxbuarii:uWüid«uraliquid tribuere mento nodra. *wquot;‘^^*^^^**^ b^ncd’c'l^ó^c» En,dkunt, Deus open neftro premium pollis ^praftafjcrgo font merita.

^c H ^^”^^^’'^®* ^”* ^^’ aceufatoreft, fefiiacp damnat jibenter, facile feripturas ^^’^‘^ t^j.'^katjhuk autem principio rdiquç omnes cofentiant neerIfe eft.Chriftus pax, ' * ’bii^’P*®?**:^*^»^**®^’*^®*'»’^«^«™?*^^ mundator cum fois openbus amp;nbsp;meri» ”’’’’“*^ (x’i »nos cum noßris.Hoc principium fondatum eft in feripturis. lam cum audi« '^«itauocari qux óperamur,ód mercedem effe propofttam,fic agamus.

^th' °^°”^‘^®’^^* ^'^ homo qualis eft 0^ crat info abfep redemptoris auxilio,ói'

^ ■ ^™Pof**biIitatem ad bonum,pronitatem ad mala: breuiter, homo caro elk ’^'â?*' ^^^“'” tuftum Dei, amp;nbsp;protinus fobOdent endje, amp;; cum Dauid con*

' ^'quot;'*‘^°^Pfodu dieet ; Non intres in iudicium,amp;c. Beatus uir, cui remiftac

^’«f ^^quot;^ ’**^^^ opcremur filfjs Dei dignum,gratia Redemptoris necefTaria ^^’^ ®J*f ^( ^® *'^nafcamur.Èn refpiee ad principium,amp; cauftas eorum opetum qutbus ^f^^^^^ÿè^ M^’’'^P’*®to«npoHicrtur,àinoenies gratiam iuftifîcantem, teudut animaium ^^ p^rßet ‘’nta7”^^quot;’'^^‘” *”*’” OP®'’®^’^ cogitare bonum,udle bonum, ^perdcerc. in „ ionum^ 'Jftfj ^QP^'^ntia.öt tua ad bonum penuria, quid eft quod iure tibi arrogés aut

^Qi n”'^^ ^’^ **” conditione, quam habes ex te, amp;nbsp;forte fdicifsima quam habes Propter I’Hisn • ’P*^®?*®*^ quem prxparata tibi font bona opera in quibus ambuks, protn chrißu na ^nja^*’^ ’^'^ ^®™ gratuitac Dci benefteentix transferibes, SC te lutum figulo ^^ pr^epa« «Jii(j^ .®pfæbes. Et quum eperi wo ahquid pollicitum audis,protinus memor ’'‘'^‘* ^°”* »itj’?®*'“ ®« priftinx, gratie in te operatrici tribuis, tibi nihil. Et fi quid fecifti, °^quot;^ ’ ^^ ^fic””*'^^^”» agnokis qua m negligent er foccris, carnis^ contagio uitiaueris .®^^]^ ^M^^^^’lt;*2:an# Deo dices ; Non nobis Domine,non nobis, fed nomini wo j,^ ^ Mf ’?’‘P'‘®^'P®n’,”’®^'U’”gt;P’^®kcutio boni,gratis cd,quid igitur iure meumf «^pr«^/,^

W meta Dei bonitas eft quod noftrum uocat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f^i^ cj^

'ibi4^5®^®®obi8 unigenitum dcdit,quomodo non omnia cum eoT'Sed age an ^t d^'^^'Hos cinis amp;nbsp;puluis intumefcct,amp;: in fo gloriabiturcAn protinus obituifee« P'aiia '?°P®‘’’‘®^ ® nobis,an uerum debitS apdlabit,quod te confiderando, mera Ho^pnecdebiium nifi indlio^ Nobis igitur tribuuntur bona opera,co quod in ''‘^oamp; fquot;’’^“* P*^* fidem filq fumus:Hlius autem non refpicit ad mercedcm,fed gra^ L Iponte feruit patri : hxres enim fit non operibus fed natiuitate paternorum tOfQ^®* igitur mercenatq font qui mérita iadant : noftrum igitur eft agnofeerc

^faf ^’^ *'^^’ Mar.x^.dicentzDomme, quando dedimus tibi potS:non agnofeune ïïn *’5*P’^®P«’»fed fo tanquam inutiles feruos profcrunt,quicquid recipiunqgra fuis tribuunt openbus.

^itijr^^^'^^’'^'quot;“® ^^httum eft feruitium, ergo Hon debetur nobis aliquid* Non «* uocabulis,mcrce#,ptxmium,retributio,merilt;a fingenda*

ttdh^^“*^’^®’J* cum omnibus fuis operibus non fibi meruit coelum.quum tntea ^^^ ^^'^ ^ quot;» trat Chrißi,fed per ea nobis feruiuit,nihil proprq quzfiuit : tantum quxfiuit^'*’ Î**^* sJTŸ** am Dei patris,8C noftrum commodum: ne amp;nbsp;nos in omnibus ope **^ “^do • ^’ *’®”^* * ®’^*’ propre debemus qaxrere,uel temporale uel ztcrnum,fed

” ^^^ Pattis,libere amp;nbsp;gratis,abfcj refpedu mercedis, feruire proximo, ut

’‘“”iid ^°^^’ P^f^fpP®”*^ Sola fides coram Deo iuftificat, peccatum dekqeaep ‘ ^t’^Uti*' ^c’fiktdinem.Blafphemia effet amp;nbsp;fidei contrarium,fi quis uellct aliquid

Mererifuperbumuocabulum, non eft animo merendi bona fxere (“^^[^ Aenus phrenapatx populo Dei illuferc)fed Gmplici corde, nullo meritiautpf^|^(j| refpedu, folo gratuite afFedu gratis diuinac uoluntati obtemperare : nó quxrit qux fua funt,mérita ueró amp;nbsp;premia fua fponte fine noßro fiudioitH lur ad obedientiam diuinæ uoluntatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „Cntuf’'

Merita funt in nobis. Nul la merita funt in nobis. Vererefpe^^u Sant, qui a Dei dona funt,amp; ipfius folius opera, Non funt,quia nó pluspoflunW iUit praciumcre quam ullus nouifsimus peccator, in quo nondû aliud op‘'’’^f'gji us. ha fumu8,fuimus,manemusomnes coram Deo xquales Temper, tura uniusaduerfus alium,iuxta id:Quid hab« quod non accepiftifVideT»**^ return PfaI.5. Hieronymus in Hieremix lamentationes,cap. 2. fol. tlt;8. ritis datum cft,fcd quia ira fit Deo placitum,cuius eft gratuitum omnequod Hieronymus libro fecundo contra Pelagia. Pro nihilo faluos facies eoî,^ dubium quin iuftos,qui non proprio merito,fedDei faluantur dementia^lp^ » nis ad mcliora mutatio,non mearum eft uirium, fed dextix amp;nbsp;potenux D‘‘

LEuiticiiy. Pecuniam tuam non dabis ad uforam. Deuteron. 2?. Non fœDO^^ fratri. Et ij.Foenerabis Genubus multis,amp; ipfe à nullo accipies mutuum»

Exodi 21.Nee ufuris opprimes populum meum pauperem* ^^g ludxis itacp licuit foenerari aut ufuras capere,idcp lege diuina, Deos

oniuer falls Dommus omnium, Domini eft terra 5^ plenitude cius, ideo po^ ^ ma auferre,dare, transferre pro Too nutu cm ucluerit abfep iniufiicia, qouiouio^^. lt;ftat:Sic non fuis meritis aut lege communi licuit ludxis foenerari, fed per ^^^got fuper Gentcs,utficut Amorrxos amp;nbsp;Cananxos iuffu diuino tanquamirx dioio^,^ gana expellebant:fic amp;nbsp;Center ufuris punire iufsi funt uerbo aperto Dei^ ^^^ efta eft claufu!a:Si audicris uocem Domini Dei tui. Ergo hodie quia ^*^^’'* ^519# lt;fti,lex hxc fublata eft,ut cis ufurari non liccat,fed fub leges Gentium ifl'^f^ uunt cogendi funt.

Luc. to. Omnis homo qui indiget noftra opera, proximus eft, o^8®®‘’?^ cuiquam ad ufuram dare. Lue.d,Mutuum date,nihil inde fpcrantes,omni«x'amp;^^ |ib$ tc tribue. Locus eft Erechielis 18. Vir fi non ad ufuram dederit, ®^’'^^ non acceperit,hiciuftus eft,uita uiuct. Ergo fi ad ufuram dai,non crit àlftoî®* igitur cxercerepeccatum eft.

C Criptura duo animabus loca députât exprefTe, codam pifs,inferoumlmp^^yj^ 0 Sinus Abrahx,eft uiuum a confoiantifsimum uerbum DeiGenefî’^^j^ Abrahamo pair! credenttum promittebatur Chriftus Iha el is redemptor,^^ _ ^ nedicendx erant omnes Gentes, id eft,à peccato,morte,inferno redimtö“^’^^ cunep ex pa tubus ante natum Chriftum, his uerbis, promifsioni huic fide w® ^ runr,fueruntcp Chriftfani,ut nos,0t^ in fide uerbl huius funt faluati, Quuni ig*W^ ^ cimus patres landes ante natum lefum Chriftum IchokhuaMefsiah in Ûn^J^ a brahae emigraOe, nihil alfud eft, quam cos in morte firma fide adhxfilTepti^ $:»K« A* ^Q”* ^c future Mefsiah, 6^ in id uerbum obdormijlTc, ipfum apprehend ilk » ^ bribe met feruatos efle^: nam fides in uerbum Dei non patitur quenquam damnari. tapharicui runt itacp no in finum aliquem materialem aut corporalem, fed mctaphoricungt;*^| '^carpot fieut in finu matris uel patris infans gcftatur tuto, abtur, feruaiur : ha in 'rent. Dei credit!, tuto requiefeunt, ufeg ad diem ultimum, quoiquot in I^®®^|^,

,r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DÊ 'CO NP ES SI ONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCl^X

ij^i,^»fi:feptÏ8 qui Matth.idgt;cfurrexerunt amp;c.lta à; nos morfbundi ffddnnl« v''^'*‘ “^•^b‘^‘9^“ ^lt;l*nnfiliutn Dei, habet uitam acternam,amp; ego fufdtabo ïiiiup®®“'^®*'’’® diCj^ fimihbus muItis,ÓC fecuri morimur, obdortnimus,ólt; inß« liMp ®’*“^''^*P**’’*^f»f®f“’*’***’^ uflt;? 3d dicm extremi iudicq.Et uocatur uerbum sinm A* ht? '''“’ ‘^’^''^hæ Genefis ix. quad primo ad Abraham didum eü illud uerbum bf^hit^

b/*^^^’quot;“” ’‘•’•i.de trinitate De»,eap.i^.ait:Sinum Abrahæ limbum patrom ^quot;^‘*^iquot;^ L ^liotumcp Oodlorumfententia locus ab impiorum tormentis rcmonlsimus, y^^^.^^^ ^ ’feqme» iuftorum,quo detmebantur uiri iufti amp;: fandi,qui uenturi Chrift» fi £,X^p^p^; (jj^ ’fnuerunt,donee ros inde fanguis ChnftfSt^ ad ea loca defcenfus erueret.Ego Z^^^**

(j^ 'quot;t3duentum(inquit}jMediatoris Dei amp;nbsp;hominis,omnis homo quamuis mun« ^^.^^ ^^ ,^ jj^i^fobatzcp uit» fufrir,ad infemi daufira defcendir. Chryfoftomus; A braham a- |f *^ c” t^ ^' D °s erat,nccdum enirn Chriftus refurrexerat primitif dormientium,qui ik „^.^^ „. 011,''?P’”^^’’™ ducerer. Ante mortem Chrifti nemo in Paradifum confeenderat. ^lt;«.4.,^^. •, ’gt;41' ’” *'” '” *‘‘”‘^ patrum non luiffe poena fenfus,fed damni duntaxat. Atha# conCtende^ i?.!’'’odeuari)8 quçftionibuSiquçft.2i.arbKratur præfentem fermonem Lazari tat.

^j^ »'lis in inferno fimihtudine didd In parabola * ficut amp;nbsp;de deceuirginibus,nec (j^f^iigeftam Lazari exemplum, proinde peccatores in gehenna detentos non Ä‘±Ä cum Abraham fidcli in regno funt. Cnryfoftomus confentir: ljJj^ olaftiq rg^ gettam effe fyllogifl'ant. Lingua,manus,oculi,pedes exutis anima 'laphoncè tnbuuntur,ut eü apud CaCsianS, propter fimtlitudinê operationu,

^ T '^^^’'^'^^^*’^^ firmitas in poenis,amp; omnium poenarum infinibiliras per# Cferfwr» Kd ƒ °P’’°''^tus putat ede in confeientia impias cogitationes amp;nbsp;defperanonê, 1(1^1 ®leniitconfeientia,quód uerbum Dei perpetuam epem negat,^ nullus ei Ot *'Htt ^ï”*’ Deinde ludantur ciufmodi anxiae cogitationes conicientix talis, ueh ^n '”^®^wer ut uiui talia tormentafcirent impiorum in morte,uellentcp ut eis KlT' ®’“^f*®3gt;’«t» led fruftra eft hoe defyderium, quia fentit in confeientia re* W^*®’®^’quot;P^^’*1® ^ffe quód habent Mofen Q(. Prophetas, his ede crededum, ^iiodum SC ipfe his credere debebat.

'^’^(0^^^’^^quot;^ P“*’“' ”'’^ Chrifti pafsionem ccntigïfe,quo tempore etiam iu# ^no *^’^®®^***derunt,non tarnen damnatorum.Theophorctus dicitnon efte ''^illtf'’' ^’’^i^do hoe fatftum fit, amp;nbsp;an etiam hodie ftmilia uel eadem patiatur di^ %it '^' ii^t^tmAsicne ufep ad diem iudieq extremum. Dicit autem (enfum ab ^''’’^’“’d^’ftdum, fiquidem m alia uita non eft tempus,fed omnia quoddS ’^ouM**’®”’*“**’® * pi’oindc exiftimat exemplo huius diuitis damnati, oftenfum fit futurum, quando tempore mortis oculieorum aperien '‘«Pl«gt;rc.oide S/tazaroa: dmi«.

r ”^l^‘J'^^i'’3ri'ur ex hoc loco Lucac 16. Purgatorium ede, hoc modo : *^«o^'^^'’’’Odefiderauit ut fratres non ueniant in locum tormentorum. er# d diaritas fraiema trat : per confequens non crat in inferno. Tenet confe# ^nd^*’ '^ inferno nulla eft chantas, fed odium Dei amp;nbsp;proximi perpetuum. ^'fnoh^^^''' ^'fidcriom illud non ex chariiate profedum eft fraterna (nemo in ^h '”***'quot;^potcft,quum eórum uita merafit blafphemia) ied ex metu argu« ?%^”*’^’’® ^°f^^ fratres lili quincp ipfi diurti damnato occafio fuerunt peetam Qy^f'^dmodSfecundum Auguftinum poena Airij continuo crefcit ^i3finh?’P’^°P‘^'^ multitudinem errantium, quibus Arriusfuo uenenato dogmate

^itr?^K°^5'^‘“** Pi® purgatorio ftabiliendo.diwtcm petqfte mifericordiâ amp;nbsp;^''tlleM ff ”^^^®^ ^^”’®’** facere nequeant.R,cfpondeo.Citra dubm óf dam# SiiiSi^®*’*’^ tormentis, quia amor fui amp;nbsp;cdmodi incrdin.)tus,qui in

Qu3eHtûr,«fum impij quidam,qui defpedis Del fcripturis,optant Ut nbsp;nbsp;„^

mortuo aliam uitam teßanti credituri r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ydk

i s- Refpon. Emdens impietatis teßimonium eß,maiorem fidem aaniu « ex mortuis refurgentijSt: futur a alteriusep uitæ ßatum notificanti,quàm Wquot;’? 1 yj^ umitus infpiratac,quæ (allere ncquit, Ôi^ futurum ßatum piorum amp;nbsp;‘quot;’P*?5'^%juift biliter notificat. Eß ergo excitas amp;nbsp;error,uellent nullos eße inferos, nullutn

funt «fltot,lt;antum ut uitam pecumam impunctranfigere ipfisliccret. ,^yj) x Nequaquam ergo credcrent etiam ex mortuis rediuiuo, funt em® ®gj|,eiil teprobum dati,planeép increduli Pliaraones. Et uerifsime ait Euangel'f*** p-ü Molen amp;nbsp;Prophetas,audiant illos.Si Mofen amp;nbsp;Prophetas non ‘‘t^‘^’“”*’. j^pio* ex mortuis tefurrexerit,credent. Si Prophetarum fcripturis,qux tana^cl^

rum tormenta, piorum beatitudinem prxdicunt, 0 Chrißo amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi dlt;

lucide docentibus non credunt,qui mortuos refufcitarunt,certe non cies centena milita defundorum refurgcrent. Quomodo enim credent no ’ ^j xternxamp;^incommutabilifcripturarum ueritatinon credunt, “o^^’P LLeöt* primum, deinde temporibus ultimis per ipfummctDei Filium amp;nbsp;^^ quot;Lei!®*’ latXjHeb.i.Ro.i.Sed carnales illi nihil aliud habet,quod impiç uit» fuçpt* ^^^^^

3 Quöd fi ad mortuorum refufeitatorü dida uitam emendarent, quo ^^ negat Euangelium,tarnen fida amp;nbsp;hypocritica foret conuerfio,quippelt;l“^ ’ ^^ ret ex metu poenx uel amore commudi,non amore Dei amp;nbsp;lunicix/juaTCf feipfos,non eßet charitas Dei in ipfis,ideo non eßet uera fed ludx 4 Et pcriculofum planecp incertum hoc foret,cum diabolus poff«‘‘quot; “jjfci cuius mortui apparere,ô^ pro fuo Ingenio mendaciade futura uita nunewf^’ j^^j^i . piendos fimplices,ód deprauandam fidei noßrx fynccritatem, id Q^od apP’ ^^ijj, bus huiufmodifecit fxpe,ut efl i. Regum 28. ubi Sauli apparuit infp^^if jjjn* Prxtcrea quis nos certos redder, an mortuus qui apparct de faluandis ^ ^^ ^j^tê nandis :* Proinde pcriculofum foret ci credere ; fi enim ex daranabdi«’^^^1 more diaboii patris fui, eßet nobis inuidus, amp;nbsp;in malo obßinatus, â^^e F

conaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ebonit

5 Stultam amp;nbsp;inanem eße excufationem impiorum,quum dicunt;fac^'‘^ - ^^jj fi fcirem quid eßet in alia uita,h aliquis rcfurgeret,ô^mihi de alia uita ^^'^^’^j^j^ff ucI hinc Iiquer,quód Lazaro Deipotentia refufcitato,ludçi non crediderunt, ^^^^ iipuerunt,qum amp;nbsp;Chrißum refufeitantem amp;nbsp;refufeitatum Lazarum par aueto 0]^^^^ dere,Ioannis n. Addc quód cum Chrißo multi refurrexerunt, nimiru®^’ ^ uitx flatu certi,^^ multis apparuerunt, Matth. 17. Item multi ab Apoßons® funt reuocati,nec tarnen tune ludxi impq reßpuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adeito^

6 Chrißianus igitur no petat mortui refufeitatiohem aut miracula PJSr^g« firmatiohe,fed fatis habeatin uerbo uitx,fcripturis amp;nbsp;miraculo,quod amp;nbsp;f

neratiom prauæ amp;nbsp;adulterx dedit, Matth.13. quöd refurrexit potenter nbsp;nbsp;nbsp;ß^j

7 Nee Chrißianus quiequam à mortuis quxrat aut difcatj ipfe Chr” j^juj; Doctor fufficiens eß, quem audiendum prxcepit Deus Matthaci 17. .ipW® 'pij, Huius unius uerbo ÔC doeßfina ßrnus cóntenti,ficut Spiritus Del in MoRpf Deutero. tS. Non quacrat à mortuis ueritatem,ubi Prophetam ddudacoru® amp;nbsp;fufeitandum,audiendum duntaxat proponit.

Refpondetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pju

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 mnis fpiritus bonus Dei fui mandate amp;nbsp;üoluntati obedit,nam qui lt;*

eß,ucrba Dei audit, loan.8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rtniu’i

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quum igitur Deus prxeipit Deutero.xS.ne à mortuis ueritatem qii^ ^^^jj

*^ 7^*™ uerbo prohibitum,ne ueritatem quzGti d/cant,aut quæri à fe uelmt, ^ ft ril '^’ O’*^* *^’°’ obambulantes,qui fe quzri patiuntur Öi^ refpondenr, ^Üb ° ^^'^’f^*^ diabolos aut malos fpiritus, quia boni non refpondcrcnt cotta *^*^ teftimonqs profliguntur illi fpiritus*

Primo Mofi:Non quzras ueritatem à mortuis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^ „, TertiOjLucitf.HabentMofcnamp;PfophetaSjChriflSamp;ApofloloSjSCc, Mn ”’^^^oDei niteris fide folida,his tribus tcfiimonqs facile repelles hos tu-?

^’’ maligni funt, aut fi ad probandum tc,Ô^ puniendum,Deo . ^^ domo tua obambulant, ut in lob fadum cfl, eßo ad Dei manum te jParatus*

^ef ''^’Lucrfacile intelligcmus,defuneßorum fiatum nobis ignotum cfTe de* ■«dit n’^^^’^ft® l^eo, utfides in nobis maneat immota per uerbum Dci, qux Giftln 7?^P°^^’^^^’^quot;^’ P^°’^ ^’^*^^^^‘^’ faluare,impiosiufioDei iudicio ®°’ ^®o uerbo niti,amp; non à mortuis difeere fiatum omnimedum al?

”°” maneret fides : noluit üt fratres illi quinq» ex Lazaro diuins **^6 »k *’'*’ ''‘^ ”^ feripturis difccrent piorum amp;nbsp;impiorum diuerfas conditio ’'*^ aîæ ^’’‘^’quot;•S* ^**” ® ®obis uiuis in corpore uoluiiïet, quid gereretur in aha '‘fiju'1^ ^’^^*’^‘^’ ^^^ legimus quad refufeitati amp;nbsp;Lazarus Bethanienfis amp;nbsp;aiq « ’’'bqmequani dixerint.

P'’^^culofus error eft,ad mortuorum aut potius fataux deceptoris peti* ^ IM'æ’^ ^^^ uigilias infiituere : quia ab illis ueritatem feifeitari fcriptura uctat. M ^^®^ '* ^^2’^2’ legimus, per Pythonicam mulierem refuicitatum Sa# ^Riu H r ^^*” ®’“’® locutum,illufio dxmonica fuit, non cnim uerus ille Propheta Mihi • *** credatur,qui dixerit Sauli : Cras mecum eris. Primo, quia non eft *^t)n quot;^quot;^^’ iufiorum in manu Dei pofitas,amp; finu Abrahx,etiam iub poteftate ’^hf-u ^ Pythoniex mulicris,fatanx fpiritu plenx. Secundo,quia amp;nbsp;Saul Ô^ mu ^uî^f®*^®“®'* mandatum Dci,Deute.i8.Ncc crcdendum,quôd Spiritus fan ^ikt preceperft ueritatem à mortuis non quxrenda,amp; pofiea Sauli per# ** Samuele refufeitato difcat quid fit futurum» No retradat uerbum fuum j “^‘lanäusjUt ait lob amp;nbsp;Baalam. Num.i4.

hteanƒ ^^* fi®®lt;^’“ lt;ow fcwptu’f’n®**®™ proditur exemplum de mortuis inter# ^^ quot;‘*’”leo rigide Spiritus fandus obfcruat hoc mandatum Dei,ut amp;nbsp;mandato ^PoS#^ '''^^^^^ prohibeat,ne fpiritibus iftis credamus. Vide Theophoretum hi(iiÇ*^f'’^®®51®’n’odoou1î«r«lt;î«®P*^®»w‘lt;^c Theophor.Pfat^.ô^ de blafphe# Vgt; li ^quot;®P“*’^®’»Sicut fandi in gloria difFerunt in elaritate ut ftcllx i. Corint.

y rum ^fp(urx facrx bene tribuantur quatuor fenfus,nempe, Literalis,quo Hierufalem eft ciuitas ludçx Metropolis»

1 ropologicus,quo eft confeientia pura ucl fides» 2'’^goricus,quo eft Ecclefia Chrifii.

**010^ fl ri^^**”'’’ ft®®quot;*’quot;’ magni nominis Thcologi halfucinati funt hoc loco, fthjj^'j ““^®'*^’“’^*^*^4’W'f®™“* inteUigentix, ad feopum uideanturhxc fehlst* ^^^’®’’*5®’^’™ïpW®®quot;’ fenfum fecerunt, infelices inuentores, lacerandi

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ppp £iqui#

* Sïquïdem nee uHa fcriptore aurhoritatc.nec patrum uRijtlfcGrarnmsticiiJt*^ ratione hxc prodigiofa confiât quadriga, proinde cadem facilitate cotemnitur ç»* »cccptatur,tefie Hieronymo.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et tot fenfuum fabri non expedant,quid in nobis Spiritus fandus e fcrip0 rum oraculis loquatur, fed ipfi fenpeuris fenfum quem adferunt, obtrudont, ton®’ rcgulam Hilarrj.

Cofitn 0* 4 nbsp;nbsp;nbsp;Ad hxc inepré Ori^encs Sf Hieronymusfenfum fpiritualemuocarût qu«^ n^tnem0- Paulus Galat.4. Alkgoriam uocat.Ipfi enim literam accipi5t,figuram à hifionam. Hifro«gt;w. Myfticum autem amp;nbsp;allegoncum fpiritualem uoeât: Et uirum fpiritualem uotantq® fublimiter omnia intdligar,nihil traditionis ludaicx admittat.Hac régulainctdc*’* tes Origenes amp;nbsp;Hieronymus, farpe in ddHcuItatcs inextricabiles labuntur.

5 Quin myfticus fenfus eft, ud allcgoricus, uel anagogicus, aut omninoqul^ Lud habet inrecefiuquäm ofiendatur in fronte, cuiopponitur hifioricusfwfo u° figuralis.

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 rigenis libri olim iufte font reiec^i, quia rcliôo fenfus hifiorico uero,immoi dieus erat in allegorqs non necefiarqs, aut fenfu fuo fpirituali:Quo errorc petit un ptura,ncc unquam blidi cfFiciuntur Theologi, nifi omni diligentia hiftoricum auf turn fenfum feriprurx perdifcant»

5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus fandus qui olim Prophetarum,dein Apofiolorû Si Ëuangfliitafui” cor, linguam,amp; manû duxit,fimplicifsimus efi fcriptor amp;f Orator in codoamp;inWgt; ra,proin uerba eius,non nifi unum fimplicem fenfum habere ponunt,qucmipfi ÜK^ ralem,nos Grammaticum aut linguæ fenfum uocamus*

S file fenfus linguae ud hiftoricus eft altifsimus,optimus,robun(fsimus, 5^^ uiter tota fubftantia,cflentia £lt; bafis facrofandaeferipturae, quo adempto nihild'^f Augußm. fcciptura. AtiHe quem Origenesfpiritualem uocat, adcontentioné inutilisé^“'’ ’ figura nihil probat,ait Auguftinus,

9 Qjidd autem re? per fimplicia fua uerba fimpliciter fignificatac etiamalistp’^ dam indicate poflunt,hiclingux Si uerba quiefeunt.Certum eft,quód omnes tes no nominatac in feripturis quaedam alia etiam pofiunt fignificare, quandequidem om* nia Dei opera 5^ créature mere uiua funt figna Óf uerba Dei efficaciter loquenHS,ul Auguftinus. Verum ob id nemo rede dixcrit: Scripturam uel uerbum Deih»blt;fC plures fenfus.

I f Mac *^ Nam quod pida imago fignificat uiuum hominem, fine uerbo amp;nbsp;fcriptur% fyOabi «1»''®® ”®” protinus efficit ut dicas :Ly,imago habet duos fenfus,unum literalem, qd lut Sophi» JAiagincm,alterum fpiritualem,qui uiuum hominem fignificet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ßzji^mß, tl li^ fimihter,eifi res in feripturis conferiptx amp;nbsp;contents etiam aliquid aliu® tuun uo, fignificant,non ob id rede dixeris feripturam habere dupheem fenfum,ledunicunt ten nute» fenfum habet amp;nbsp;feruat,quem un ba grammatiealiter danr.

rt^Uter po li Dein licet fpiritibus expaciatoribus euagari extra uerba fextus,óf butP'’''* fium pro cipalem iingux fenfum,amp; uenan ac quaercre multiplicem fignificaticnêretumfo'’* htrn» tut tentarum fub fimplici Grammatico ftnfü, modo nc uagando hue confcendm^“’'* (ylltbts, de referre pedem nequeant,id quod Origeni accidit.

Termmut ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yutifsimum igitur fuerit,manere cum uerbis textus,amp;fimplici fenfuUng'^*» ty ly funt quod eft pabulum amp;nbsp;manfio omnium fpiritualium.

fnodemot j^ Crafsifsimus error eft ex Pauli uerbis i. Cor.3. Litera ocefdit, Spiritus au* tem uiuificatjUcllc dupiieem fenfum obtrudere fimplicifsimç feripturac,unumfxttt* num amp;nbsp;literalem, ut uocant, altcrum fpiritualem amp;nbsp;occultum : amp;nbsp;dicere quod fpirx tualis uiuiKcetJitcralis occidat.

»5 Quod fi illorum errorcjpintualis uiui'ficat,amp;fc.fequitur abfurdifsima abfuf^ diras, nempc quod omnes peccatorcs fint fandi Si econtra, imo ipfemet ChrifiiW cum omnibus fandis amp;nbsp;angdis foret fimul uiuus Si mortuus. . t^ Nam ut di apud Galat* cap, 4. Abraham habebat duos Olios Ifaac ^ f'^^^

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SENSV SCRIPTVRÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCtXIl

Mil A ®^0f’^u*»Sara Iegitima,amp; Agar ancillaihic eft fenfus Iiteralis, ut uocant, '^Js f ^Æ^*^*’^^ ^*‘’ ^®**ur : lain hune (enfum cum habeant Chriftus, Spiritus fan-? trm ^^A’”8*’^ om nes, eu mep ut uerum tenent, ergo fecundum lupraduftum Itf ^*® ™^ fenfus occidit Chriftum amp;nbsp;fanóios. Vide SC cçcitatem dû blalphemiam» Nu Ï °^ ^^taham fit hic Chriftus,dux eius uxores,duo T eftamenta,duo für),po foir * r ””” Teftamentorum,ut Paulus G31at.4.allegorizat. Hic fecudum cos eft ïdƒ H ®'®®”’8*’^ uiuificare debeat. Et hunc non folö fancQi,fcd amp;nbsp;impij, aicp ipfi odamouMhabent, ergo fecundum eosfunt uiuifieatiamp; fandi. Simili modo '‘'’’‘■^figuras ueteris Teftamenti,amp; apparebiterroris huius profunda excitas.

bu' quot;^æ*^**^^ Rom.7. ait Pau!us:Lcx eft fpiritualis. Atep codem loco copiofc 2C Wer députât, quomodo lex fpiritualis occidat. Si fpiritualis lenfus uiuificat fe« Wum te, quo mod o igitur lex fpiritualis occidit t Accipe prxceptum:Non con^ .Plets. Hic fcripturanon alium fenfum habet,quam quem dant dementa hterarü, lJ°quitur hic de prauis defiderns carhts;nihilominus Paulus uocat legem fplrnua« ^amp;dicit quad occidat.

Error blafphemus eft,diccre quód melius fit Poeticam fabula legere, quam lic^'*®^® ^**’^«tn fcripturx,id eft, que elementa literarum dant, ego Gramma Ij^ üoco.Ai Paulus diceret:qui hic in hoc pr^cepto alium fenfum intdligit,quäm '’f uifloricum de malis deüdcrqs,ille omntno nihil intelligii in hoe praccepto.

Coc ^'^°^ 'pHfpiritualem fenfum uocant, cum OrigeneScHieronymo,Paulus '^^^''^’’’*^ ^^ï’fcana fenfa:antiquifsimi Patres uocant Anagogas, id cft,fepa . ’intelligentias:interdum ctiam Allegorias,ut ipfemet Paulus uocat Gal. 4. Sed ^^ Spiritus,quamuis ctiam Spiritus ipfe hacc det myfteria xque ac fcn^ Vijj ?™™wicum,amp; alia bona,ut habetur i.Corin.t4. Spiritus loquitur myfteria. ht) ^^‘^'^ c^ ignorantia quadruplicem fenfum fcripturx tribuerunt,cuius nullum j^'’^i'n feriptura fundamentum.

Pàt . ^°?^quot; ^^^^ dicitur li te rails fenfus, cum Paulus literam multo fecus acef« lijm'*^^*^^’^™ ’^^'^^ Grammaticum,hiftoricum,linguae fenfum uocaueris, ut c^ ^td?^ ^’^•*4* völliges, quia ficut fermo autdingua aliquafonat, ita ab omnibus ii fenfus*

^diak ”’‘'^’^^^^”‘^ ^'^8^^ bomó audierit.quód Abraham habuerit duos fillo# li)i/^-’™gt;j*wibu#,ille manet in hoc fenfu,nec uagatur cogitatione ultra id quod 5jƒ ’“^ «lat lingua,donee fpirirus ultra confeenderit amp;nbsp;aperuerit myfterium,id eft, “‘ifmi fenfum de Chrifto fi^ duplici Teftamento amp;nbsp;populo:tum huiufmodi oc^ dfp ^^‘wcantur myfteria,ficut Paulus Ephe.jr.Myftcrion uocat,Chriftum amp;nbsp;Ec '’fünf 7 “quot;’ ^^'^quot;^’ quamuis Genefis 2. uerba in contrario fenfu de uiro amp;nbsp;mulle« 1*0primis cauendum, ne quis temerator facrorum fuopte cere« till '°'^^buerit, propria comminifcatur myfteria fub litera. Solus Spiritus fan^ ^*“^®‘'^ debet amp;nbsp;prodere,ucl ex feripturis probandum eft,fubeflc rny^

^^ 'jJHoqui car nis fomnia funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Mt i.quot;5°‘'“^ uerbum Pauli 2. Corf.j. tam ad hoc propofitum de fenfu fcripturx ^Ç^ Apocalypfis Ioannis Theologi. Nam Paulus co loco nihil •i»ii«’v**'^'**’^^’^’^* ^ fpirituali,fed de duplici prxdicaiione uetcris óf noul Tefta '«tra» ’‘^^ Thcophoretum,Galat.4.0i in Anticapro, amp;nbsp;per totum de fpiritu Ói pSiirccondita,

’li{a.*^’*^'^’^‘5*®’^8aliud quamdiuinalex fnueteri Teftamentoper Mofe» ''^b ft ^“^dotium Aaronisprxdicata. Et uocaturlitcra,quia dementis litcrarS Sto ^“l’^^Mncifafn tabulaslapideas,amp; manet deformatio,lncifio, ud de»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O CI co MM VNE S • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

dctcrtor,quia cß uirtss peccat},i.Corin,ij.Lex enim non iuuat,nondat gratian'i^ mortua Iitera,tn papyro ueifaxo, tantum imperat,cxigit quæ faciamus, quattam^ homo per fc non pote(l,imó ad côtraria legis pronus efl à natura corrupta,Gen^‘^ Lex fpirituaiis eß, Romano. 7. at homo carnalîs. Caro legem implcrcnonpolt;^'^ Roman. 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ipiritiK, Spiritus autem eft gratia diuina, qua dat robur 5C uircs cordi ad perEotna^' legemnmo facit nouum hominem,qui dektflatur in optima lege Dei, ÄlxtustC quæ debet,fiC dicit : Bonum eft, quod humiliafti me, ut difeam iußification« ^ ' Lactabor ego fuper cloquia tua,dicut qui inuenit fpolia muka. lufticia tua ’^^ attemumjä lex tua ucntas.Iuftus es Dominc,amp; rectum iudidum tuum-Cant^W mihi eraat luflincationes luae.lgnitum cloquium,eioquium tuum uebemenier)^ ^, uus tuus dilexit illud.Ç^àm dulciafaucibus meis eloquia tua fuper mdorinieO’ mandatis tuis inteilexi.Omnia mandata tua ueritas. Lcx tua meditationiMdl. miln intelleclum ut difeam madatatua. Bonum mihilex oris tui fuper ®^^q^ VtaJm.nS. argenti. Eloquium tuum uiuihcat me. Beati qui ambulant in lege Domini* Carn dtt legem Dej,quia affedus carnis mimiciti^efladuerfus Deum.Rom.S.SC'P j,^ lus ut optimam rem amp;nbsp;thefaurum amplcditur,puro cordis iubilo in ea ®^‘‘’®’^L^ cut eftuidere in odonario toto. 118. Vide Theophor.fuper GabuSpihtns ”°*’^^ telt fenbi atramento, autincidi faxo, Geut lex, fed tantum in uiuum cor fcribitur digito Dei, eflep uiua fcriptura Spiritus fandi immediatê.'IdeoPaulus rinthios uocat Eptflolam Chrifllt;,non tabulsfe Mofi^quac non atramento, f^y. jÿ Dei kripta fit. Et faæc eft Cabala uera,quam ludæi no habent,quia fedesMoIdP etiamnum obteda eft,z.Cor.5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

tbfopbo. 1 dem eft AUegoria.Trepofogia A' Anagoge, Apoftolus enimi^’’*”®”.^ha Vl'ttlm.zi. quendam feripturæ fenfum,quippe quæ non nifi unicum fenfum fimplieils«”^^.^^^ beat,fed uocat cas myßeriorum locUHoncs,ut i.Corint.14. Spiritus ®^^J°j tó# myfleria. Rcs enim ifta extra fcripturam uerfatur,libertate Spiritus,amp;nib»^ ^^^ pturam tradandam pertinet, fed feorfum aliud genus ftudq eft, fcriptura ma fimplicifsima,dodrina tonus hdci,fpei,chariiatis,ó^ omnium bonorum opet*^

Ommunio quædam interna eft fpiritualis, plena confolationis.Vnacfm®*^ V^ dcs,fpes in Deum ÔC charitas,amp; participatio bonorum, Spiritus in Eccie 1 ^^ ter omnia membra myftici corporis,cuius caput Chriftus cft,Ephe4. mines per Odern Chrifto infiti:de hoc eft articulus fidei : Credo Ecclefiarnhu . Caiholicam, communionemfandorum, dcquauide Theophoretum in C ct‘-’cade. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^fe

x Communio externa corporalis eft communis ufus Sacramentoru m p item incolloquqs,cohabit3tione,commcrctjs uitæ, amp;c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgptd

3 Excommunicarihominem eft aliqua illarû cum priuari,S^ fecunda ©ƒ ^^^ primam reparandam,ft eft amifta,prima eft periculolifsima,Gabriel i4’®' ’'^jfsiitU communicatio fecundum fc, non eft nociua excommunicatio, licet fit g’^^gji poena,quam Eedefta poteft inferre,ut dicitur 24. diftind.q.3. Corripiät’^*''^' beati Augoftmi fententia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .^^^lt;

4 Excomunlcatio interna eft feparatio anime à Deo Sd ab Ecckfiï^^’’? ^(e^ admodum membrum mortuum a corpore abfcinditur,3i: abqcitur, amp;nbsp;fit P^*^^ dulitatem.Sola enim fides ud incredulitas copulat ud feparat animam ^^^ jffit, deGæ,ut Chriftus ait Marei ultimo. Qui crediderit, faluus erit, qui non cre condemnabitur.

y Sicut primam communfonem Tolus Deus dat, quando per fidem V ^ Chrifto,membrum^ corporis myftici efficeris,de quo i.Corintli, »1. f»®”” {gd

^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EXCOMMVNICATÏONB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLXIU

j ^^commanionem tibi auferre poteft, nifi folus tu per peccafum proprium, i]^ ^ïm bona fpiritus,fidem,chantaicm,fpem,nulla creatura poteft dare uel adi fcijn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“ feparabit nos à charitate, amp;e. t. Petr, 5, Quis eft qui no*

(licit ^’’^^°”’ *™«*’toï« fuerimus,amp;c.Idem tenet Gabriel 14.dift.iS.q.i.übJ flat ^^f ®’^co’nmunlt;cationem non auferuntur bona fpiritualia, fed ablata die dc^ fil/'’**’*:* ^^^’^^’ ®®® damnificat,fed oftendit damniftcatum.Bonauentura.Eccle« üed^^”°” ^”^”’^^’* »^'^ *^’^ ^“^peccat,amp; eft contumax feipfum dammheaf.

ceckfia oftendit eum damniftcatü,ut fic faltem malS fuum crubefcat amp;nbsp;defcrat. ^j Alioqui ft creatura creaturx hxc bona daret uel adimeret, certe faluaret 0^ eft blafphemum: Dam nare enim amp;nbsp;faluare folius diuinx maieftatii ^'f^iuntjicut ait,Ego Dominus faluan#,amp;prêter me nullus eft.Et Matth.10.Mc 1 **’ï5‘I‘^^’“’'^quot;‘’‘nó^ corpus poteft perdere in gehennai.

Multi funt in communione externa Ecclefix, qui ab interna funt exclufi, öè J’tn.Omnes enim impq,qui non credunt in Chriftum,de fa dl o funt excommu* ’(‘interna,id eft,horrcndifsimaexcommunicatione, quibus nihil eftcommune J* corpore Chrifti, prêter commercia uit», colloquia, contradus, amp;nbsp;reliqua hoe » “''*gt;00« etiam nobis cum ethnicis funt communia.

^xcommunkatio externa eft cxclufio hominis a commun« uTu Sacramento« 10 ’**'5^»*^^09*’*oruro,commerciorum,fcpultur« communis ccemctcrij,Ö^c. dm ^^^^'’ uocatur Bccleftaftica excómunicatio,qua EccIdia pia mater ceu reme

'^orbidos,5C in fe crudeles,quo reftpifcant.nö graflando in animas,fed ƒ “fpus,nc perdatur anima,atqp ut filius prodigua,ex longinqua regione uitiorum j^“‘’*gt;patri humiliatus culpam fateatur,ueniam petat,öd ie coniungi familiae Pa cœlcRii opter,fua iam prepria miferia amp;nbsp;ingratitudine cognita confufus. , lila bccleftaftica excommunicatie eft tantum priuatio quidam externs com nioriij Sacramentorum,funerum,fepulturx,rerumcp Ód pozna externa, flagellum ’(n* m prauum filium,nec priuat hominem fpiritualibus Eedefix bonis.

“ni p ^ '”*^ P’“’* 1^“^ Dodoris imitatrix, condolct Hlio malo, amp;nbsp;mortuum ^^^ PohuSjheut uidoa Loc. 7, amp;nbsp;cognofcens filium ceu aegrum iam maxime ^^hiberc matris lachnmis,quibus commotus Chriftus dicat:Adolefccn8,tibi di« tcicn 'quot;'^^quot;°^^^*^^'^’^ ^^^P*^*^^”^’æ clamat adDeum, uttangatloculumcon« 0111/11'*’^ *’‘*’^'“*^* fpiritualiter mortuum,tantum abeft ut orationibus fuis excom« Pat ^ pciuct,quo bis nnfer f!t,id eft,à fe amp;nbsp;à matre derdidus : id ex i.Cor.2. L^wfomicariumantea faianx traditum, paternis uerbis petit reconcihari i.

1 bccleftaftica excommunicatio non eft animam priuari bonis Eedefix, cem« nibujcp orationibus eiufdem,ncc tradi Satanç in fuam omnimodam poteftatem, p 1 ** ‘(^’glnantur, quia manente fide manet uera communio Eedefix. Porto M» dicit : Tradatut Satanx ad interitum carnis, non dicit, ad interitum animx ’dlpiritm.

Criminofum enim in carnis tantum interitS tradi iufsft Apoftolus,ut fpiritus iï^L^“* ®“™'^ interitus in pcenitudine,6C per rcfipifccntiam fit,ad profedum ^«ui,^intcriorii hominis innouationem.

Non enim fraternam ab co feparauit charitatem Apoftolus, quem de con^ ptloncprxcépitfeparari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

d'A ^’’ft* '^ excommunicatio, benedidio eft,Malach.x. Benedkam male^ Uj\, ^* “^hs.Matth.j.Beati eftis,quum aducrfus uos omhe malum dixerint, nam?* “^?quot;’»^’’d® in patientia hac pofsidebis animam, fatis fit tibi quad inter« fenäo*quot;**”?*” ’^’’^n’fi’bcs.Nam peculiare eft Chriftianx uitx,cxdudi,{ugere,pcr« 60»,??’ ‘quot;*‘’“” pati:ipfa tarnen Ixta magiftrum fequitur, Öf fuam queen crucem 17 ^p'ft’0*nniaaducrfa mundl.

^fiftus fic prxdixit fore,ut fui in mundo haberént prefluram,Ioann.i^.ut ppp j male di«

roaîedîiclt;‘rcntur,ù’‘'æ 21. Manh,5.{oan,i6. Alicnos a fynago'lt;?K^^'^‘’^'?*''^jjjjj^ confpiratx ncm ludacorum in Chrißianos, Joan. 12. Ex prgt;ncip.bvJ multit^* runt,fed propter Pharrtaros non confitebantur, ne ê fynagega etjeef^nwr. nbsp;nbsp;^ jj

»8 Ncn coatemne Cvdeßz poteftatem, etiamü minißer aliquis Ca»P * 1 nel Annas. Cæterum caue,ß excommuniceris ob EuangeliS aut bona °P^’^^’”^ye communicationc territus,Euangdium aut opera bona rchnquas. Nam iu“i^ ^^^ ritas quunifiat de interiori communione Ecekdat,non debent 0minipf^^^^ gj communicationein extenorem, etiamfi ad mortem procederecbeatus rSi'*'^\ cxeommunicafionefic indementer priucris.SC patiens manes.Chryfoßotnus* tptßolam ad Edebr«os:Nemo(sit)contemnatEcdcfiafticauincula;n0«uiu*’ efl,-qa»Jigat.fedChrifius qui hanc poteßatem dédit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si excommunicatio iußa efl,non tradit animam Satanse,fed

2 o nbsp;nbsp;nbsp;Eedefta «aqj non infert excommunicationcm fpirituakm, fed pt^^W .

22 Exeomnrunicatio ortum habet ext^.Matth.Sipecc3ritintcff3{f^^‘'.^ fertur propter fidei contumaciam,â^ quodlibet crimen icandalofuin,uidc.i'^‘’^^ Gabriel m difl.tS.quarti,q.2. Pro kurbus peccatis, utputa ueniabbus» Ôf ^’’p ^^^ Icuionbus mortalibus,non efl ferenda excommunicatio,fed tâtum pro ®’®'^*’’Lj, timen pro quolibet mortali, fed tantum pro incorrigibili, oui annexa eft j^*”? da Itemi.ThdT.^amp;Epiftola loan.z.Matth.to. Excutifepuluercm,amp;o^’‘^’‘ Cjuitates auerfantes uerbum Dei excommunicantur: Vae tibi Coroxai»gt;*^ ^ j^^^j 2} Ergo Epifcopi male pro nummario parue débite Iaicorum,app3''’'°'^^ ^ excommunicant pauperculum. Nam bic Eccleflae gladius, ut Cyprian's^^ nifi fumma grauttate amp;nbsp;necefsitate in crimine publico aut harreti diftt^g’/‘quot;“ ’ exemplo Öl' dotflrinaPauli.Nam textus dicittSi peccarit,ideoob P^^^^-’'^ ^’^^^g^ 24 Effugium flultum 0^ impium cft,quód rabulæ forenfes,Epifeoporum'* tes 3^ carniftccs,fux tyrannidi praetexunt comumaciæ flagicium,quaß non ob mm,led contumaciam excommunicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^

ÄJ Quia iph paupcrculo debitori ad hanc contumaciam fua tandijCaulfam prat flant, mallet enim uenire amp;: folucre, fed non cftfoluendo, » ceremtimef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. jiofl

id Hie non cogitant pfychofyranni,poteflatem EcclcGaf in ^^‘ß*^*’®®^,j» perditionem daiam,nec funt mifencordes pocnifenti,ut Paulus fornicatorii- ' Sed contra exemplum ÖC dotflrinam Euangehj fxuiuntin debitorem nium rum,dCfcortatorespublicos,ufurarios,adulterosetiam uenerantur.

27 Ideo eorum excommunicatio iam ob abufum intolerabilem uilcfcit, (ium,non compaticntiam,auariciam SC tyrannidem,non fpintum Paulinuni ritatem refipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

i8 Quo tandem fit,« abufi dukifsima poteflatead fuum quarRumud dem,noncxcommunicent uere,fi ucra eft Pontificum conftitutio.Excommunics , non poteft cxcommunicare,ipfi autem hacimpietate de fatflo funt excom^um quia imp^Sf aliud faciunt Sd docent quamEi»ngci»uinhabet;iwxwiilu« ««»ma Angelus de cœlo,ÔCcgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Ï5 g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ^XCOMMVNICATICNE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'CCCLJOlß

Hri» ^^' ^’^^‘■‘'onfxjflunt exconimumcare/ed communitas uc! Ecckfia ilia par %p ’ 1” ^‘” crlmioôfus, ut mcmbrum putidum adhérer,imà cum Epifcopo, uC conuincunt.Stukom cft igitur, nediim impium, quod '’quot;’'’‘*6 j o^^‘^°P° fingunt,clïe uidclicet, Ecdeßam uirtualem : ipfc nihil eft al nd \'ca Q , *”*““*^*^*’’ *‘Cor.4.amp; commembrum, ideo perfenon poteft excom* ut '* Eeckfia, non Epsfeopus tantum abfoluere habet excçmmu^ \

^W^*’'^™’ ^8.*“^^’* fufpenfum donarfum in templo, qualia nos diuis hadlenus Frecr^rQ»» ^(ij”’””**’®”’quot;^’^ ^ exeommunkationem,feparationcm,makdidlt;onefn. He^ ma'edidi» ^”lt;»11,**'*”'’ P**’**’*^» dlt;*«‘o» occtfio, lofuac 6. Sitep hæc ciuitas anathema.Et d. dettfiaüb ^n'**’'^”’*”** deanathemate. Apoftokis Rom.p. optat pro fratribus anathema rA ’’''t”*”” ^P”*^’*’* ® Chrifto uoluerit,ut fratres fecundum carnem falui Helt;» ''»(0jJv*‘^**‘“’:Nequ8qoam, dfkxitkatres^quæ char it as certe expofuiftèt ie it» ^i^aj quot;”’ ^”æ ^^*^*^* poterant citra offenfionem Dei Sif peccatum, utpeccatorum Kg |^*^° ^''^^ ^^'^’^^ * ’^ 9W^*” modum amp;nbsp;Chrjüus maledidum facftus cft pro no« ^’'tt» f ^‘^'^ ®on(enrire in katrum obftinawnem, aut à Chrifto feparari, a quo

• ’'’**”’*^®^*’^’’® non uolu it Paulus, id quod oóaui capitis uct b a irrefraga Xth'^*^’^'’^'^*f'^ quot;®“ P*^^^ feparari à Chrifto,oftendit,ne per angelos quidem, P'^ ^‘^‘^^os.qui Chriftum kgis kepum reiccerant.Nam amp;nbsp;Phihp.i.

^^Om ^ °'“’ ^*fff cum Chrifto.Cacterum pati omnia extrema, feparari amp;nbsp;dclpici j **”*’lt;hcina eft,quod iubirc paralus erat,imó amp;nbsp;ocddijöC quiequid cft tn quot;^docarniaduerfum.

^’^*8«”*® corominifcttur,aïieniora uidentut,tametfi abfurdC ei «tiant ’’1^1 *ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*“’*pß*^®p**’lt;*’**®*'*’^‘*’'®”y”’**® q*p* ■

% A quot;* ^^ verbis capitis oóaui (qu» habent Apoftolum f a charirate coniun^ '^t ‘huclli ab co per nullam creaturam queai) ccncludit nolle Apoftolum 'Hi( 7'P’rart,amp;; makdici makdiöione interna; Qux (inquit) cft ifta tanta mu Mrn^^ ”“’’*^^*® preuident^a, ut pro charitateChrifti nolithabere Chriftum t* Et 'M ^''’^‘jI' cindcm Paulo amp;nbsp;Moft adfeeftum fünfte in creditum fibi gregern, ^»ko ^^'^P**^ pracceptoris noftri Chrifti, loan.io. Qui animam, ut bonus pa^ ’^^ito'”^^^ *^’^Pcfuerir»Et ijs uerbis putat Hieronymus,idem elfe, quod hîc PaU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^/«loitf'^’^P’^’*»^ P''eca(ur Mofes Exod. 52. ucrum non crediderim cum Hiero-? ^‘fpff ''^ ^^^^ * ^’quot;’ ‘•nathema optat Paulus efte apud homines , amp;nbsp;perire non irt ^cn *'*'*^** icinpoialiur,iuxta ilIud.-Qui perdidcrit animam,inueniet cam.'ut Ö^

'‘^^'’•'»pewe uult (ait) in carne, ut faluentur aiq jn iptritu, fuum fan^ ^j ®'***«»w conferuentur multorum animx. Anathema enim occificnem ^‘’luitisuetens Teftamenti teftimohqs probari pofte dieft.

’’^^quot;^ ‘^“æ ®* notitia Dei,quac praedeftinat cos ad u(tam,quos prac^ ’iiilo j quot;quot;‘^^ ^^'* imaginis fiiq Dci, Anguftinus, Certe hber ifte non eft mutabi* lÄ, “^‘Pl^*' f“^'^ Dcus,fcriptum maneat. Quare puto non rede Mofen pc* 3*obidà Deo reprehenfum,ut habentuerbain Exodo.Quemadmodum öf 3i 5J* ^*^o''-i2.petqt,ó^ repulfam paflus cft,diccntc Domino; Sufficit tibi gra^ I^^Aamqux Nicolaus de Lyra, Thomas parte prima q. 24. artic. Alexander L^ïpartei.q.jj,membre. t. Richardus Rainerius, Eccius, Vorrilondc hbrO ^^^'^'^'quot;MWiCoaâiora funt. Auguftinus Epift.152.contra Donatiftas,^ re* ■■ïr,K‘^'9'4* h quis à caiholica. Quifquis à catholica Ecckfia fucrit (eparatus, Sn^’^*‘’“lt;*®ogt;lftrtküiucrcexiftime^hocfolumrciat,quód à Chrifti unitatè ^^*'Cr'^^^ ’*’” ^»brbit uitam, ira Dei manet fuper eum; quifquis autem in haè %fi^* ““““»nihil ei prziudicant aliéna peccata, quia unufquiicp in ea pro* W’'*'*P®“’*“’'»9“i’communie malorumnon maculaialiquem participationc _;

^^lOrum.r^d /'rtnflt;pr»Gnr»* /*gt;tQr»nim nsrl* alla*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^M0t3V

Confulendum eft fidelibos,quôd non pétant curiam Romanam, ud ad Papalesindulgenuas.uel abfolutïones à pœna amp;nbsp;cuipa, fîblamp;al{)sinip^^f^?j,g quia Dominus totius mundi non uult in cali breui loco ud angufto coat'’'''' ^ codo exiliens pcrpendiculariier cuilibet uigilann cilparatus ad lumen fuit influendum.

Theophoretus in afferfione a^idilorum omnium: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ -j, Si tarnen aliquid effent indul^htix.qujd aliud quàm remifaione» bo»«“®P rum effentrNon'ne remittât faüsndionesrQuid font fatisfadionei) nißhonaop ra, bonæcp pafsionest*

AN ROMANORVM PONTIFICVM INDVLGEN^ tix Ontbonaefferipturis nixz,arcp ad falutem neceffarixC

Duac funt fententiar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^

t. Extrauagans extat Clementis fexti,quæ incipit : Vnigenitus S^c. In 9®. faurus indulgentiarum afferitur effc mérita Chnfti 8C fandorum. . j^j^ 1. Summus Pontifex ex thefauro Eedefiae concedit indulgentias,tini en ** ^ rito Chrifti,ó^ omnium fandorumjoan. Mayoris in 4.diftin.2o.q.i«^^'*^j-jfl, multa paflüs eft pro nobis,non in id utfibi, led nobis merercturtnambeat^ habuit fine mcrltis, ut tener communis uia: amp;nbsp;qua muis habuiflet bcatiwd’” , ^ mentis,ut Chriftifera uirgo,ód a lij ianói,hoc tarnen non obftar.Etfanlt;^”'“ P ^ vide erro# ra mala pafsi funt,quàm eorum peccata commerucrint:haec menta uduer^n ré aa^um. care alqs'formaliter ud uirtualiter:3i^ Pontifex fupenora illa formaliterappquot;^’^* . illc.Ergo maior fuiffet eorum afflidio in terris.quam peccatorum démérita, to pro uno mortali debetur eis poena aeternarfi ergo unum peccatum tantum elt, pœna maior eft omnibus poenis huius ui[æ.Audi le dor mataeologum: ,Vnu«P catum mortale demereturinfernum,amp; neder Joannes dicit fandol gt;‘*^?^‘’‘uJ jus pafs,ones mini funt ad infernum,plura paffos quàm peccata deffleruerunt.t

nc peccata demeruevunt infemum, mfi mifericorditer effent iudicata* ^ j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indulgent,x Romanae funt fatisfalt;ftoriac,ficut Papa Sixtus ^'^^^^^f PL fei odauus.Lco decimus,declararunt,non quód confecutus iridulgentias fatiita^gj^i

quia nullum malum mahet impunttum,Ô^ nuUum peccatum manet inuiium,‘ ^^^ M/rt»» fÂ^’^*‘”'’^^P°^”’^”*’^ ^‘^*’* ^” Vicarius Chrifti, difpenfator eius thefaurV’ ^^jig lt;fuôlt;iiwdi^P’'° pœnapeccati non reddit xquiualens, ipfe ex thefaurofibi ’ .ad« tu slt;td«« ^^‘’*^‘ fufficlt;entifsimo illud recompenfat, 8^ pro eo fatisfacit, Ô^ Ec mW^ g^^i «ou torfit fc non delent culpam,fed poenam.Proinde in bulla fonatdndulgcntiâ ® P^^j^j^iJ feue id 4« pa,intelligcndum eft à pœna culpat debita.Similis loquendi modus habetur ^^^^ plt;{. Col. t. bacoax.Sanda amp;nbsp;falubris eft recordatio pro defundis orare, ut hberentur P ^|^| Adimpleottis eorum,id eft poenis peccati.Ita loan. Mayoris,ubi fupra. Eccius’^^‘®® jjurt quad det» exponens claufulam,a poena amp;nbsp;culpa, fic : Nullus exiftimet indulgfOius re ^^ ^^^ *''** quot;)?• cu1pam,fed quia Papa concedit, ut à culpa mediante Sacramento poeniten i *^‘’ putatis Commiffarqs abfoluantur,SC deinde indulgentiax,id eftjpoenaium re

jij'. ^‘’^^IIWH» igitur non funt rcmifsioncs bonorum'opcriïm,fed rcmifsio pee j 'quot;’’»TJ»fil compenfatione fada per mérita Chrifti amp;nbsp;fandorum.Eccius» 11141 *quot;.lt;*«^gentiac uaknt clauc non errante, id eft, pofîtis his quae requiruntur ad dan ^^'^''- ®ftgt;’^horitatc in dante, ut in Romano Pontifice, rationaiis caufa in , ((Dj^^’^‘**’PPone Pontificem cumfuo Concilio efle prudentiorem tejtem in aca NowM Irh,^®.’’'‘ï'’dritar,quôd det fecundum quod continetur in induigentia, amp;nbsp;fit capax g Us indulgentiac. loan.Mayoris ubi fupra»

/ Volens indolgcntias confequi,amp;^ non dans ficut bulla exigit, non confequi? j^ ^’Spatet per additam conditionem, fi manus adiutrices porrexerit amp;c.

,^' Volenstarnen cfficaciter confequieas,ô^ non potens redimere, tantum me^ Uf f^t gratia Si gloria,ficut abus qui eas confequitur nummis,licet non adremifsio nii^P®*^*’ Corailarium. Sic adus exterior uel fuperaddit adui interiori, quo ad j '’’»ternam.Ioan.Mayoris in quarto,

t« ^“^“^gotitte tantum liaient quantum fonant,clauc non errante. Hoc include j‘unabilcm caufam,Ioart. Mayoris dift.io, quarti,

4 • P^P^ P^*^ mods fuffragq poteft fuper exiftent es in purgatorio, magis quam j^Wparticularis homo. loan. Mayo,

I? loannes Angelus ponens hanc propofitionem ( animae in purgatorio ex* pap am pot jr^tsluntde iarifdidione Papx,amp; fi uellet, poftettotum purgatorium euacuare) fe purgaa ïti^’^^T^*^’®®**^’ Parifienfidamnatuseft,quaedeterminauithancpropofitio*numcMi ][,quot;’de blfitatc effe fufpedam,populo publice non praedicandam. loan.Mayor, tuire, j^. Communis Theologorum Scholafticorum 8i Canoniftarum fententia eft, ^^1 “Rtntias ualere,non modo uiuis, fed amp;nbsp;defundis in purgatorio. Alexander de hS T *’’‘’^quot;*“ 4»Tho.in 4.dift.4$.habct:Indulgentias fecundario Si indirede Hi, .^ ^’tiftenti in purgatorio, fi indulgentie Pontificiac forma in hteris hoc expri ^wintentionedantis,

*ite ^'^^^’^3conus fupcr i4* q.ü cap. i.tenet contra textum, quod Papa pofsit ij '^'’Muantum ad Eccleliain militantem.

Üilçj “onauentura,Alexander de Ales in 4.dift.20.haben« Si indulgentiaccon ’Hit^’*fP^‘' modum fuffragq Si adiutorq, profunt Papales indulgentiac indirede ^?d P^’^83^°’‘n ’ animae enim in purgatorio excruciatae ob charitatem in qua ’ceen *’*’^ tcperiuntur,amp; difpofitac ad recipienda beneficia fpiritualia: ideo fi quis ^, ’ö^ulgcndas pro animabus defundorum, amp;nbsp;dicat: Duleiisimeredemptor Dis r°^'' ^'gt;ut meritum quod ipfe confequerer in hac Eedefia tali opcre redemptio ^’^“fetas amp;: applices animae patris mei ad illius fufFragium;nihil obftabit, quo ml •iit, 5’^,0 fit in gMtia,la’^giaw’f»fiWtcï« ueniarum hancformam exprefte« S ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^05^3Ïe’gc datac fucrint.Verum fi indulgentiac confidcrantur per mo*

Lp ^»«FJod proprie eft de ratione indulgentiac, quum induigentia fic fumpta, ^'’•iquam cómutationem in pcenam uoluntarie airumptam,quod defundis con* ii^ft non poteft,conftabit fic defundis indulgentias non ualere,nec pro eis accipl IH l^^“®®’^‘^’*Canoniftasó(:TheoIogos, Banholomacus Sybilla MonopoUar ^’nbro peregrinarum quaeftionum.

1^ ipfimet Papac fautores fatentur, contritionem efle optimam indulgentiam k^simani,quia tollat culpam mortalem, amp;nbsp;actermtatem poenac mutet in tem^

^ ^**^’‘’*’® adfertores dicunt, numerum pcenarum amp;nbsp;operum,quibus fan's« ht{(, Pto peccatis,eirc major cm, quam homo in omnem uitam,tum faccre tum ^ Lr f ^^^^’ °^ exiguitatem uitac, ideo neceflaxias indulgentias quibus parte ta^ i5, ‘''Hadionum exoneretur,

''’'leb '‘’^quot;^“fione dicunt culpam delerf,6c mutari acternam pcenam pro pecca^ ’^IdJ*^”' quot;^ temporalcm:nam iufticix diuinx, qux malum non omnino impuni«

nento afFingunt,adimendum per ucnias:qux fatisfadio diu/datur in erationcni,*^ iunium,fit eleemofynam. lain indulgentix auferuni huiufmodi opera (atisfa^ion** pro peccatis débita uclimpofita.Tum Canones poenitcntiales olim à Pa tribui con* ttitun exigunt famfadionts opera multa: iam peccator cum reliqua poena poßc0^ tritionem amp;nbsp;abfolutionem débita remittin*,uel in purgatoriS, uel ad mdulgcntu», amp;nbsp;uirtute clauium etiam aliquidremittitur de poena temporali,aitScotusin4gt; »7. Per indulgentias dicunt remitti totam poenam,peccato debitam,uetaliquiin partem,(ecundum tenorem bullarum.

tS. Thomas tenet,quod dans indulgentiam,pof«it taxarc quantum tenuttatui de poena.

t^. nbsp;nbsp;nbsp;Cui datur remifsio picnaria omnium peccatorum, H tunc moritur,confefli® auolat ad coelum.

xt. Bonx fit Utiles funt indulgentix bullarumjicet non ncceflariac, Ecrioeti^ O^ami* refte.Nam Ecclefta in his qux font fidci non errat, amp;nbsp;quxrefpiciunt animarumW neuw ‘^£« Jutem.Cypnanus confirmat,dicens : Deus non permittit maiorem partem dtott •****•■• rare .Iam uero in Concilqs generalibus, Stf per uniuerUtatem cicri iam a trecent**

annis indulgentix reputatxjuni utiles amp;nbsp;pix Chnfttanis, ergo non retjeiendx« 22. Patti in Concdio Viennenfi.ubi uemx approbate,tunt datx perVrbaWfl quartum, pro ueneratione Euchariftix. Concilium addit rationem monuam ban ncnipCjUi Chnftianiad obfequia ueneratioms huius Sacramenti forent parafWf«* 25. Innocentius tertius in Concilie generali Lugdunenfi,ubicdidit coniuwti* nemtOmnis utriuiep.de indulgentqs hoipitalium dilpoiunÄc. j Aiiat 24. lo codem Concilio limitata eft inferiorum PrxIatorum poteftas aanquot; duigentias^qux in Lugdunenft Concilio deinde fuit approbata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ^

25; Turn Conftaniicnfe Concilium inter errores alios damnauit etiam ino ^ gentiarum contcmptum,contulit omnibus indulgentias in Concilio cxiftentibuii fena (exta iciunantibus.

fide» Ecr lefiç fit indefelt;5ibilis,pro qua Chriftus rogauit,ne deficcrct,Lu.îi|^^^j^ fc adfuturum ofep ad confummationem fxcuIi,Matth.28.Ergononerrauit ^^ 29. Nam décréta Pontificum Romanorum,ab omnibus ^‘^'^'^^’V^'^bjAjcap» hx habentibus lunt accepranda.ut ait Gregorius cap, prxccptiî.ii.dnun.

bra iuiit Chrifti,delendam,amp; qùdd huiufmodi remifsio ex mcriio Chniti» rum auihoriiaie fummi Pont)fîcis quaft compenfetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horitatt^^

r« fumniâ'**^^ Romanx,RomanorumcpPontifîcom,qux maior ^^’^quot;^^’y ^^ujfpbeP*® bb/lgt;hcmt^ propofitioncm habet Syluefter, magifter Palati) Leonis decimi, qui 0

.« *e/î.lt;. amp;nbsp;hanc euomuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o Ponufid^

lüiijj DE IND VIGEN tus.’ CCCtXVI ^Chn, ^ ^^’ ^’'FaUjbjUjà qua etiam fact a fcriptura robur trahit amp;nbsp;authoritatetn, ÎK'^'^Effbtijtamp;banc.

^^4d(c ^^^^^ ^’^omana, ficut uerbo, ita ôC fado poteß circa fidem amp;nbsp;moles aW*

1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veritas cum fuis.

•iii^j. 8®ß«Roman.Pontificum plafma, non font bon at, nullis feripturis di^ j, yï,ncc pratceptat^nec confultat, ideoep ad falutem minimé neceflariac.

u ^*^*’æ ’^^t3phyficlt; Ioqucndo,prorfus nihil funt, nam fi ufpiam effent, ^lii^'quot; - fl^fïtgt;quam remifsiones fatisfadionis,id eft,bonorum operuni,ekemo

” .®^ quot;’‘’^^ decipiuntur fimplices, qui audito nomine Indulgcntia, proti-s '’'*''11?^'^^**^^°^^ P°““^”’ imaginantur, ficut donum aliquod aut granam, ^lUt*'quot;'” ’'‘^*’ ’^*^ accipiant,quam priuationem,id eft remifsionem quarundam ^ ^^jetumn indulgentifsimc loquamur de indulgentes,

^oK • * ’”^“*S^*^tiæ Romanx fint. Indulgentie uerÓ à remittendo eer té no-ï jï^ %, ^'’’^'’^’luód indulgeant uel remittantaliquid;uelergo remittut poenam uel !V*ï’*!’^‘’”’9 ^f”^l î ”0quot; culpam, quia hanc folus Deus remittit infundendo ^1111?’ 1 ^ ‘P® *^**’quot;^ Scholaftici teftantur,nó remittere uenias illas ullam culpam, ^ M°*^’y°*’*4»fe**t»lt;bft‘^®*9*^*

\ ^'^ '^’tttmt omnem pœ nam, quia uel eternam,ucï temporalem:certe non '•ijquot;’’’!““ culpam Si potnam acternam folum Deus per gratiam remittit, Scho^ «, ''’t nolint confentientibus.

^'^ 1 ®’*‘’Jgcnt ueniae omnem poenam temporalem, quia uel ilia â Deo infill %r ^^°”’'^'bus. Si à Deo, uel eft Euangelica illa amp;nbsp;uoluntaria, quac eft crux ’i^*’^’*®lt;Hud flagellum Dei,de quo Pfal. 8 9.tune Papa indulgent ijs illas poenas

V '•’'’’nxoröin copulate Eins lfrael,nec hoftes Dei,id eft, peccata occidere ad

’•»to-'’’-* ^^S*^^^’ ^^^ ®®*' potefiate clauium,fed lachrymis amp;nbsp;oratione Ecclefiac, ■'nijd* ^^f ’mpufitionem aharum poenarum toUuntur, quam per remifsionem^ Sh ?®*^®*Niniuitae per poenitentias fuas humiliter afflidli, prxuenerunt ma# xa ^•^^^’^•*^‘^°^^*P^'^‘^® “®^ ® ^^°P^^*^^ difciplinari. t.Corin.ii. ^iuÄk'^®’^^’ ’ Domino,ne cum mundo damnemur. Papa igitur per modum S'! nu aliqufd potcft,at non uirtute clauium ,

^(]. Vel temporalis illapccna infligitur ab hominibusin faccularipotefiate,uel (,jj wica;fi {q iatfulari, iterum nihil remittunt ueniae illx, quia fic remitterent SC S(**ï?'“’’^*^^^*o”*®»P’^‘Eula,rotas,gladio8 ö^c.Si in Ecclefiaftica, tune «rit ca« ^ ™’ J*®”® ’b Epifcopis confiftuta, Öi certé aliquid remittunt, nihil aliud re# 5, ’Rüam panam ab homine conftitutam,

^^L Quodautem Thomas in4.dift.xt.dicit:Si indulgentix uaknt folum ad re» ^'^p'^^’^panxiniundx à Sacerdote uel Canone, hoe effet contra Priuikgium dà Äm quod in terra remitteret,etiam in eoelo remittcretur.

^1 j'^^^offnhoc uerbo: Quodcunepfolueris amp;c.non eft Petro ullum Priude« \1) ^**^'’’ “’*''^ alio$,fcd lex generalis amp;nbsp;irrefragabilis data,non Petro tantum,fed ^ç ''^ptorfus Sacerdoiibm,amp; toti Ecclefix,id quod uerba Euangelq plant

to. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïn Synodo Ni een a quidam peenitentiae format conft/tut« fuf’^ ^j^jicci^^

ix funt fafisfadioneszConftituebantur autem humana authorttaie pœnÇ Cy-jjfoJ^ cuminum, quar Canonicacuocabantur, Impcrabantur ieiunia, ^’I’Ï^’-l(ïiült;^ carnis, tarnen illxpoenx publicis fcdcnbus debebantur, non o*”®*,, jL^fci^ ^'** bus. Etmanfitufepmhodjernumdicm mos pubhcêanimaduertcndiin ój^j^^ *”■* amp;nbsp;publica feortJjUt Condaniix, fi quando rchpiunt, lam autem antiquat ^^^ formulae pœnarum prifeæ, abrogati Canones poenitentiales, non feptem annorum peenitentiamjam ueró legefijblata,poenis ’^^quot;’P^”’gt; uenduntur limp’icibus ear urn condonationes.Si dicunt: Indulgentie a«’ ^^ jjjnyHi nitcnctasa bacerdotibus iniundasin confefsione, ut tria Pater ®_^P jjfaf** quoiidic,ielt;unia amp;nbsp;peregrinationes ô^e.quaero, num Deus requital J^*^*“ quot;^ jpti^ fatfliones pro praeceritis peccatis,an nontSi rcqult;rir,cur tuncremittitit^J“ ^^ exignrSi noh requirir, amp;nbsp;facræltterx nihil habent de Ülis poe nis iniung® ccïdatc.curadlcgcm Deialiquid additis;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j jftrifl®^

»I. Nonne uos eftis fpeculatores in Ifrael, partores ouium Oirw*®® ^ji Tefljmentijfucceflóres Apoftolorum,non eftis domini fed ferui, quinoop Jr^^^ domumjed domum Dei gubematis, ut ceconomos uos Paulus appd^^b ^’ ^,0« Debebatis ig tur fub anathemate nihil addere ad legem perfeóibnri^^ ^ tnio^l'’ nuniueftri^quirationem à uobis exiget» Quid cxiguis à poenitente ^^®'^-^ei’'^ quid ultra idquoChriftusconteotuseft^Curnon fcquimini dodrinsn’ plum Apoftolorumr'Pau’us z.Corin.i. citra omnemfatisfat^ionem madiu Corinihium,ubi rclipuitjrccepitjmoncns etiam fufticere obiurgationeta j» ii. Si proefeefto Principis certum aliquod preferiptum eft, certst ^f^Lpf#lt; luntare domini, qttibus coinmiftamcommunitatem régit, nee ci ultra P^?’^Ä feriptum quiequam agere aut exigere licet: quanto minus ferui Cnrifli^o lt;g^| Euangelium addere propria temeritate, (ineiuITu Chrifti debentjubi no^ jjjjgl bus coihgendis.aut exigendo tribute,re minima, fed de faluandis autp^^quot; tur animabus,rc omnium maxima« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

»3. Certifsimum cnim eft in facris literis nufquam quicquam de H” ƒ riri pofte,fequitur ergo humanû plafma efte, quod abufu magno adptw*^ pecLnias,tum animas noftras nundinarum ritu circumlatum eft« . pt*^ 14« Breuiter;Nulla peccatorum remifsio credenda eft,nifi Biblids quot;^^ 1 mittatur, bolus Deus in fuo nomine remittit peccatajolus promittit remus I peccatorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

if. Huie promifsionia uerbo in fcripturis firmifsima fide ionitenduni 1 ipfam pronuisionem ad fe quoep pertinere quifqt credat, amp;nbsp;ficut credit, iW nbsp;nbsp;nbsp;1

Matth. S.Sic de fide padus eft Chriftus in Euangeho miracula fadurus. j 16. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NuUi igitur alq uerbo,nulli fcripturx, nullt alg Euangclio credendu^^^ I

quod Bibheis literis cÔîinciur, nulla aha animarum redempno credendattJ^J’^^^^^ I Icripturis exprimitur, iuxta illud Hicremix 17. Malcdidus qui confiait *“ nbsp;nbsp;nbsp;1

17. nbsp;nbsp;nbsp;Papiftx qui uenias uoc5t promifsionê peccata ucl poenam flt;®^*®’^jD, 1 dantubi iacrac liters hanc promifsionem habeant,aut explodentur turn fuogt; ^i^^jj I ld. Nihil enim credendum eft,aut pro fideiarticulo habendum,nlfihƒ” ^^ I (Lanon cis contineatur. Chriftus enim dixit: Si uis faluüs firri/rruamandat’ f| I Matth.i^.loan S.Si quisfermonem meumferuauerit ÓCc.Vbiinnuitfatitd iütem,ea qux Deus prarcipit in fcripturis fcruarc.Non dicit fermones homin'!'’^’ I leges,fed fermones meos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 19« Scriptura eft óiO7rvtvr^, qux nobis fit, ut Pauli uerbo utar,i7r«Tt^® ' exemplar fidei,contra quam non folum non conciftjs,aut ullihominura,itd “ gelicis quidem fpiritibus fas eft quicquam ftatucre, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^j

i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IND VL GENTHS: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCGlXVli ’(Tero ut uetifsimas : Catholica fob fcriptura cR crcdenda.concilns C»J»8cr^turx authors#.

^*»tTit '^°^^““’^contramiundas poeni{cntias,amp;carum indulgcntbs « feripru« '^tUf/^^’^^^^^^ J^*^*** homing culpam remittit,amp; poenam xternam «n ccnfclsio ''’’^li^v’™^*^ ’^^^* Domini faciendum,quam illud loan. S.quód ChriÜus ad* ’W f***'^’^^^ P°^^ 1^^^ ”* peccaueris,id eft noua uita.Atqui illud opus, non %I, ^ *’^^^®®^ ^^® includft,obmifsïoncm malorum,amp; operatïonem honorö, ^hR* r ^**”*»*1“^ '^ poenitentja iugis Euangelica,mortificano carnis, pa? ^i. °^™”’*®»cft^ conuerti ad Deum,amp; auerti à malo.

r quot;^^ quot;^ peccaueriSjUade, abito à tua uoluntatc mala,non Ra in ui'a pee« ’ijs 0^. P’’®ccde amp;nbsp;non pecca.’qui manet in hac fententïa, faluatur fine ilhs ue« 'W^' ’'”^’**^ noua moriur^ir peccata, amp;: uiuR fpintus; aufer faanc nouam ui?

^H ^°^ ”®* Chf iftus docuit,pcr domum fcopis mandatam/ qua abacus Sata? I''^t'’*^*^ f*^**™ peioribus fpiritibus:qui igitur ad hanc innouationem uitac, in ^'ïCïh*^ ^’ fcmitienda utitur ucnrjs, q reducuni hominem in nouaamp;:ueieia

^11 k *^^*’ ®®'’’ ”*^’^ ’^‘“^ eß.quam conuerfio in Deum, auerfio à peccato, ^D^”quot;”’*“*” ^*^‘^*^^* completRuntur. Et quomodo huiufmodi frudius amp;nbsp;do? Vbi?.^P*f ncfbomDlt;idocetur Ezech.iS» impietas impq eiit feper eum Öfc, b(|^ J®® ’^oect Deus impium moriturum in peccatis, zternam peenam bturum; ’amp; d ?'’^’»9^O’nodo peccator fc a peccatis aucrtat, nempe, quando peenuennam ^^ • '^^ P^^catiï : amp;nbsp;quando fic homo fe iudicat,ut peccatorem, Deo gloflam ) I'ife^-^f®**’* ’^ nouam uitam ie conuertit,tunc Deus adeo eRmiiericors,ut no? Su!^'^^*quot;” *“’ amplius rccordari,ficut dicit Eia. ca.43,Recordator tu peccato?

^5. nbsp;ç*”!^ ego eorum non recordabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^ ™ ''’80 Deus m ucre contrito non uult iniquitatem eins amplius recorda* t^^’Jiodo licet feruo,ut fit feuerior (uo Domino,amp; Epifcopus fit acrior,quam Ec? ’'quot;Ïi P®niui Chriftus , ut filio reuerfo recordetur peccata praetenta à Deo lam te?

^^iJif n Pquot;^’''** crimma habere publica» poenas ex Euangelio, non ex homi* i^ 'wutionibu#, nempe «xcommunicationem.

Hilfj Sed occulta peccata in aurem Sacerdotis infufurrata,cum à Deo iam fint rè Mck^'quot;ïculpam fit poenam aciernam,nec uult remimfei eorum, cur eerum remi ,ut pro eis expiandis poenam, ucl fatisfacRionem iniungat confié V^^^m auferat per uenia.lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^*^80 000 funt ab Ep-fcopis poenz fatisfadoriz flatuendz pro przferitis '^effet reminifei peccatorum,quz Deus obhuifcitur.óC Iigare in ter? ,j ƒ * Dem foluit in coelo,

(^. Canonicz illz conRitutiones EpifcoporS, ut ut piz uideantur,humanz ta* tJij quot;'iSi fcriptura prohibet Deuter. 4. ad legem Dei addere quiequam, F ruft ra \ '’’^oIitrgt;u$DeuiTi mandatis hominum,Efai3c ap.Ergofuntabrog/ndz.

*^dd ^°^''’^^”’ ''*^8° eft iure diuino,an aliquid fitconfitentibus imponendum, ii, ®'gt;ndc Epifcoporum indulgentq» auferatur amp;nbsp;remutatur.

i»t(j Deus oftendit Ezech.tS.quid poft remifsionempeccatorum przteritorum lt;ïcbeat, non abducit ad mandata hominum, ut tot dies ftaros ieiunent, ''f'^ü^^’^'*^^^^’^ ®* P*^® peccatis. Verum, ducit eum ad uerbum fuum, quod eft ^^’^°^^*’”^ facMt mandata Dci,iudicium amp;iufticiam,óc' hcc conten bo’notï^ïb fabbatizat Deo, id eft,patitur uariaj carnis mortficatio

• ^®P* ^”’ Pcoprias poena» comminifcuntur,ponunt fe fupra Deum,óf R# ”''^quod apud Efaiam prohibetur » Dommus eft legifer nofter,df quafi lex 0.99 ^ci

Dei oen fit perfcc^Iïjaddunt ex proprio,cum tarnen ex ofFido Ïegfm t^ntUff ^^ burn Del populo proponere debcant,non comminifci nouam dodrina®«!^’ ^ lach. 2, Non Icgem hominis,fed Dei exquiram de ore eius,Tyrannis cft»^“°‘^” ^ fuas leges,quafi ad falutem necefiarias, quibus confeientia ebftringatur, ‘^®*’' jj^ hanc potcilatem non h3bcant,faccre IcgemjÖC nihil fit ad falutem nccfffatwn’gt;P ter uerbum Dei,alia funt fomnia horninum,uifiones cordis Epifeoporum,^'' ' ' contra hbertatem Chri'fiünatn,amp; illudPauli:Anathema fit,qui aliud

35. Sint igitur Epifcopi contcnti,co quo contentus eft Cbrtftus,id cl^nojS ^^ nee onera fuarum kgum obtrudant populo,öC ad leue iugum Chrifti plus qu« ^^ faicas rupes adpeianenon uuk Deus coli hominum legibus.SedeantEpifecpO^^j^ thedra Mcfi,idlt;ft,doceanf nihil pratter mandatum Dci,amp; audiemus iflus, lud; Qui uos audit, me audit : At ubi in cathedra illuforum fedcrint, liberum » crit,eis non obedirc,iuxta illud.'Deo oportet magis obedire quam boiw'®*’“**^ 34. Si Eptfeopi dicunt poenas fuas Canonicas, ex iure diuino deiumpt^^’j^^^, «xemplo Ecclcfiac Niniuitarum, ÖC Moft conftitutas, uterep przuenit caftigandofilios quibufdam poenis : Mofes enim propter peccatumuituquot;^ ? occidit multos lfraelitas.Refpondeo:Ecclefia nihil pratter opera Euangeb^’gt;P . tentiam Euangelicam aflumpfit,id eft,uitam nouam : faciant Si ipfi fic» ^ .^^^^j j,o# hortentur ad caftigandum corpus ieiunqs,colendü Deum pure,nonop2ï’bus ^^^ bis conh'lt;ftis,ad feruiendum proximo,tunc dicemus hanc legcm non homing* » Dei efte,ficut reuera eft:fatis negorij babent,ut Dei legem inculcent,ut F^Pr^p^ uentis legibus nihil fit opus.Practcrea quod Alofes fecir,cx ie non j Ujtyrj qui ad uerbum amp;nbsp;nutum Domini omnia egit,ncc fccitquod fibi redumui t led quæ Dec pbeuerunt, Exodi 32.

Extrauagans ifta,iure hoe nomen obtinet, latifsime' 5C remo^’^’^^^^ß^ftcan* fra ueritatem feripniræ, nihil eruditionis amp;nbsp;fpiritus refipit. Quac de g«*^ ® ^jj te diefta funt, ad indulgentias obfoletas trahit. Pratterca mérita ChrilÜ^^^^'®.^ fiC fpirituales,f3crar,qux cor iuftificant. Qui enim manducat carnem meam oCC. ^^ 6. Verba Si opera Chrifti,funt omnibus falutaria ad uitam,quicuntp ^3^PP'^nquot;^”Dj, rint: nee apprehend) poflunt nifi fide, ideo nullus hominu habet ea ‘quot;R°. „ ?5(i# nififolus ipfe.Indulgentiac autem funt remifsiones fatisfadioniSjqu« a» “‘“^^ .^ nem nihil faciunt.Ad hacemérita Chrifti funt ncce(raria,amp; prxcepta babcdgt;‘’‘’ . fides. i.Cor.i.dicit nobis Chriftum efle Dei uirtutcm,SC Dei ftp‘*”bam.Roi^jj| ISos in folo fanguinc eius iuftificari.Rom.j.Ipfum propofitum inpropiciaju fanguine fuo.Sed indulgentiæ nee neceftänat nee prarceptac funt,fient nee quot;-• ^ bent,ideo prorfus nihil ad falutem faciunt.Porró qüæ natura pugn^hunu®^ poflunt : fed fie eft de indulgentrjs Ôi mentis Chrifti. Mérita Chrifti toHuntP^ ■ugent gratiam ucl meritaUnduigentix tollunt mcrita,ôd rclinquunt peccü^*

Ad fecundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^fje

Dico:Siiurpe eft Iureconfulto,qui de rebus externis dunt axai ‘^’'P^^’j^j^jji geloqui,quanto turpius Theologum in rébus ialutis fine lege Dciloqui^'^ ^^^^ beat hanc fuam regulam,quôd thefaurus indulgentiarû fint mérita Chrift» rumtquibus feripturis id probantC'Chriftus Si Apoftoli quotics de rebus a ncceflartjs loquuntur,fcripturas citant,Papiftx nuda uerba afferunt, ^*”*? in fpintu non poflunt committi hominibus, ncc tradi per hommes,autabno ^^^ bus.Proinde,cum Eccius dicit: Mérita Clinfti eflè thefaurum infinitum,conct »^ cum addit de fuo,quod 111e ordihatac difpofitioni Papæ fit commiftùs,innuens4 ^ Papa ilIum applicet cui uclit,nuda uerba funt fine feripturis, ob id ”^®”//^, centemnuntur qua acceptantur, pro Hieronymi fententia, ex Cbriftian’“‘’ ^^^j

h^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE INDVLGENTIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, CCCLXVUl

^^*^ fpiritum fangum applicat hunc thcfaurum,qui uar/a dona fpirilus dO ^jj^f’ i Connt.ii.hem ipfemet charitatem,fidcm,fpem dat, non homo, alioqui Wk'n^'^^’^^'j 4^æ omnia hominum commenta, tnOgnem habent blafphcmiam ^‘‘^mredemptorem.

hi^X^^d autem lo.Mayoris cum cxteris Scholaßicfs dilirat.cum fuo fidit/o me# *^^quot;”°'^^*”gt; ‘^^^^ non uidet quam uanum fit, amp;nbsp;euidens argu* ^Jfjif '^ ''^^‘gnù ignoranttæ in facria hteris t Non ne Scholx ipfx teftantur, Ocum W^ ^quot;^‘g®“™, ^ praemiare ultra condignum : fi ergo praerniat ultra con# ^Ut 7^^*^ *^«ntoruin fupereft in Tandis, quod non abunde Ht remuneratum,ni(i Win j nbsp;^^g’*®* credcre blafphemqs lUis. Nam Chrißus ait in Euangelio,centu«

^?^®®o’»S*’^ h»c mundo renunciarint propter Chriftum. Si centuplum acci« ^^^beftefalt;Sa,ublt;ftabitmeritumlt;upereroga0onis{’PraetereaRoman.8. ,

^“^ temporis,ÖCc. Item lib.i.retrad.cap.tp. TotaAogufU ^^t ‘jfçp lt;® fînem mundi orat : Dimitte nobia débita,ergo non Tuper# ®us.

^W ^?'^ bpientes,noluerunt oleum fuum communicare alijs. Augußinus libro Sijj ^* ^lt;gt;’®^®«gt;n ‘^*‘®^ öi^c.Propheta:Non intres cum Teruo ÖCc, lob ueretur ?^’i»i ^’’f’®*^* igitur non fuis meritisjed Tola Dei mifericordia Talui fiunt : om#

n ,1 ®^®* inutiles, etiamnum Terui funt:non dl currentis, fed müerentw. ^’*'^°*^^‘” Tufficienter in hac uita impleuit illud mandatum de dihgen« ^’^ j ’'**gt;9^’*’ ctfi mente feruierint legi Dei,carne tarnen repugnarunt,habue^ ht ‘’**^ pfimitias fpintus, non décimas, pro miferia hums uitar, '^(e{'’’*‘^®’^W‘3«Vnufqoifcp mercedem accipiet fecundum fuum laborem, non ^^w'*’’®?^*^®u*®ïü“ ipß habuerunt,quo Talui fier entrât fi fecundum fua ope^ Sin ^‘''^ntjpotcrant iufio Dei iudicio damnari,quia ex openbus noßris im# ''’’^od k^^^^*^^’^^^^'°gt;^ °'”quot;'^ ^“quot;^ polluta, ut eis uix temporalis ahqua remu# h^’nS r *’^‘ 1^°® ‘’^ openbus, fed fecundum mifericordiam nos Taluos fecit, P^*:™’in gratiam redemptionis, dicere,quod Tandi in bac uita fint o^ ^'^''’ ****’*W™» uidclicet opera Tupererogationts, qu» nondum funt re^ t N(rr '® thefaurum Ecciefiz rehda,quibus fit per indulgentias ahqua digna ®°’®®* fandos pro nobis fatisfeeißejd efi,quôd Deus nobis remit# o *'”iir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’®*®‘*® OP^’^“®’ fupererogauonis, ÖC fic ca opera nobis ap^

’^‘^^ptft Deus à nobis lUa opera, ut remittat poenas. O ezeftatem. Si ^f'^fifi D'^* ^«ccrunt aut faciunt, ui communionis fandorum mihi credent! fuc# '*^^Lg' ^^P^®^lt;^ opus eß, ut 111e iliorum bona mihi applicet, fi dedero pecumas: ^‘“^ilcxpendero.

Si ali ^‘^ ®*‘^® communem fenfum hominum interrega: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^l*ttij.^^®‘^o’^U’® opera manent nondum remunerata, quz nobis referueft^ '*‘Hgt;B****^’fpcnfanda,non'nc fcquitur,uitam zternam quam habet, uile donum Co«fra#pe ^^°!^ ®°® ®®^®’ hominis unum aliquod opus in cat ne fadum queat dr ^ ^«* ««-Mse*(A ^V’ ^ blafphemiam : quam impie de Deo Sd coeleßibus fennunt athei ^^‘ T’'i*^* C’’'t(f '” ^°®^^*^ ^^‘^ ’® unum omnia omnium fandorum opera bona,St fup'z »'‘‘2‘‘lt;*®’’«« ^infi P^^f**^’ ^oe macula, )utas ea omnia digna eße fans tarn magno prz^ ^•'Sfci™'*®’***’^®* f^’^^c^* uitaC'Proptcrea caue ab his blafphemip,ncfcit nefcit

^^ gratia,mors Chrifli,opus bonum,uita zterna. Et tarnen ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Anfiotde theologißat, quz peruerfa hze monfira nobia

Ik *’5?® quot;’*fita Chrißi mihi applicarentur.per ueniarS litcras, przßarct om* obmifsis,nihil quam coëmete litcras,aut fi aha opera Tacerem,

cotas noTIa idonca rat ra ud authority poteft rcddi, cum tarnen eogafflöf F. ^^^jj (ententiajarionem reddere de ea^quac in nobis eft fide amp;i. fpe. Et Paulus i '^ Epifcopum fma dodinna rommunitum clïe, ut pofsit contradicentes conmn ^^^ In fjmma, nulli datur gratia Contritionis, quin fimul ei deotut ‘’^^^’'^ ^^^juj quiahæc gr art a-none 11 nature,fed pars mentorum Clinfti. Ergo ante indu g ^^^^ eoemptas,habet cohtritus thdaurum meritorium ChriftüquomodoïgHurpetj^^ gentias ddpartitur f Sunt igitur deceptiones fimpheium, amp;nbsp;retia pecuffl»“® cUuIonbus popuh Dei. Vide Theophor.in opere magno, rara amp;nbsp;degantw.

Ad tertium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ogntW®

Ideo confecutus tndulgentias fecundum ueßram op^ntanem tew fatisfaceret,quia fatisbeit etiam.qL« per ahum fatisfacicut ß fim Gaio débite■; nbsp;nbsp;|j

florenorum,eflrlt;cioiut pro me reddat amicus Suipitius, non'ne Gaio latisfeo, ^ fatisfadlum fib» fatetur ^Si itaq^ Papa miln dat quidam mérita Petri ^‘^Ff^^P^^jj^j nis,ego iam (atiamp;^cio,licet per opera Petri,tamcn fatisfadio eft. Ecce, hodtH ex a.amp; j.propoCitionibus Papiftarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^,

Porió ad pundumilium, quod Papa méritaChriftiapplicet redempæt ^.^ ueniarumjefponfum eft abunde fupra in parte negatiua,propofitionci. « ^' “'jj^ lutionibus partis aduerfx . Quod autem ueniæ non deleant panam, probaiu'” quia non actemam, non temporalem Dei, aut fecularis poteftàtis,necfuæ,q“'’'™ nullam habet imponere panam,cum non habeat conditutiones facere.

Ä paKti ti Ad claufulam,a pana Si culpa, dico Papidas cfle deceptores popuh fiipP '^ * talpa. qui illas diftmdioncs Sophifticas non capit, Ä imaginatur fe per uenias adeo puf abomni labe,amp; liberos ab omni pana effici,ut in ftatu gratis étant prit»’* P’^,’ ut mortui mox cuolcntad coèlum.Si autem intdligerent fibi nihil donari, ®“® letarum panarum remifsionem peccatorum, amp;nbsp;fcirent fe remifsionem peet’ ex calo habere pofle,domi,pcr gratiam amp;nbsp;confefsionem,fine uenqs I^®®””*^ te non adf ó difcurrercnt pro uenqs, kd hoc foret indulgentes in ßus,äif eeßarent nundihäc ueniarum. Certum eft enim ßmpliccs perfuafu® ’ nbsp;nbsp;»

fe eo loco ubi indulgentix Romanst (un t, non folö plures panas depo^eft,ƒ maiorem gratiam amp;nbsp;remifsionem peccatorum confequiEt Epifcopioo®*^^^'^'' fouie deception!,imö cooperantuf,adeó pietatem quarftum efteputant»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad quartum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*

Non'ne ueniac rémittunt tibi orauones amp;nbsp;ieiuniaf ergo remittontbönapp^ amp;nbsp;contra uos facn uefter Canon I1b5.de paniienria 8C remifs.cap.cum exet.’''^^^^ ubi dicitPapa,per indulgentias pamtentiaks fatisfadio eneruatur. Et hu^® gentiarum habent hanc claufulam,de iniundis panitcntqs relaxamus. Na®®Pj^ tet,ut inteliigant per panas pro peccato contrito adhuc débitas 0^ non lob’**’ tes omnes fatisfadionis,quam faciunt rertiam pattern panitentiac, inter quests font bate bona opera,dcemofyn3f,orationcs,ieiunia,uigiliae,dt^e.

Ad quintum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, « .

Quid ualeant ex quidditate eius abondecognofdmus,cum fini ipfottni” pa tefte, eneruationrs fatisfadionis bonae.Errat autem rum maxime clads, qgt;'® ultra præferiptum Chrifti fe extends,quod hicftt,quando prartamit uel fe itu’®” panam,quam ftatuere non habuit pouftatem, uel remittere panam automne» * tisfadionempanitus,etiam à diumaiufticiarequifitam,ut quidam ucnianjmh®''» Nam ligare, foluere, Matth. 16, magis ad eulpam quam fatisfadionem aut pccnii^ pertinct. Culpa enim proprie dicitur ligari aut foiut,non conftfsio autfatisfeA®' •“ amp;nbsp;illud: Quorum remiferitis amp;c.brcuiter,diuinitus aut nulla fatisfadio eO,aut rt®'^ ti humanitus non poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AMYitii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^* pulchrum eft,quôd in recipiente requiritur,ut det. Sit uobis gratiarow^^^^

sunJit ®I**™* Papiftæ.Nam didici quod difpofitio pracuia ad recipiendas ueßras pretiow

uenias, cft,pratfcns pecunia in mambus,Corollarium, Pauper uidua spud L^'^®’^

^,ii ^ '’^^’^•^•»nullaj uenias à uobis confeqüuii funt, id eft, remifsiones poena# pU’^'^'’ non habuerunt patronum nummum, amp;nbsp;difpofltionem illam in bulia cx^ ^^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ iglt;tur,quód non uenerunt in poenas, nam Lazarus in linu Abt a^

^|j/*ni« igitur non quxrunt nos, fed noßra, auarae igitur fint oportet, quae non ft impartluntjhmc apparet eas nó ede bonum fpiritus,td cft, gratiam, (i^^'nprophanam, alioqui fimonia committeretur his nundinis • Prob indigna ^^c delitamcnta, quibus bonum tempus teratur.

IK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adfeptlmum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

'ï’^^ loquaris Sophiftamp;,ipfe concefaifti induigentfas tantum panas re# '^^®’ ^ ”°^ ^^®* pecuniam efFicaciter,indulgentias, id cû,eius poe# ‘»cCÏ’^^ta««» fecundum te non confequitur,quia dicis:non dans,ut in bul# %m^''^^'f» '^^o confequitur eas. Et quia indulgenna aliud nihil e(t,(écbndum té W*^*® ’’craifsio poen Ç, quo mcdo Igitur efficaciter petendo autuoiendo,vcnia» ^^’'^^»S’‘®i’«n SC gloriam,quafï gratia,gloria âC uenix tux fimul fint aur itcniC 'i|)j 5'*’P®nam refpuiqïC non uult crueem Chrifti ferre,nó cft Hlius Dcijed ipu^ ƒ u^.*®’®*” '^* n*^^ difcipulus, autChrifto dignus, quomodo igitur petendó ^S, ”'®^^cniifsiencm,id eft,euacuationem crucis Chrilli,confequitur gratiami' Hr '''^^ ,^’’3bam âf gloriam, quia non uult conformari ad imaginem hiq Dei ; li ^*0 hu uulj nwri cum Chritio,non refurget in gloriam cum Chrifio. p . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ odauom. . nbsp;nbsp;.

^tfif '^^ ^ßgt;quia fonant poenx remifsionem, amp;nbsp;nullam remittunt,ut proba '^P'’gt;Afonant magna, amp;nbsp;ujlcntparua,quia pecuniam dinpiunt ümplictbus.

□*lt;1(1 fi P’®'’P’P’ «n/m per Papatum non fit angelus, nee impcccabilis, quare '^quot;’’ ’’^'^'‘” paftorem per modum fufFiagq arque ualere, pro purgano w*‘’^*°*’*u«’) ’c Pap am, carter is paribus; fuftragiorum acceptatie, non ex '‘^litl,?8'‘ft«e externa pendet, fed gratis pcrfonalt mat or i, quam maiorem po# ‘paftor quam Papa. 1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad decimum»

'%5^’’”'’™®* Angelum,tamenfi hrc fenfit,non Riit Angelus Idcis,fed te# '4'^lt; Hiendacium loco ueritatis ampletftitur»

I),jjj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad undecimum«

^^^ext nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^g®®®*quot; ‘®*^^ obfcurum ede. Si funt animar in pur« ^Cbtift-'f* ’*®quot;' ’’‘*irlt;ndi flidemerend^ funt membra myftici corporis fub ca# ^^f“ rem f°—*’' ^***o* noftris orationibus tuuari, fed quomodo utngt;x,quae quot;'’mlutj' *f?”^’ ^®®* » *® Purgatoriüprotendantur,nefcio, amp;omnino incertum Him j[P®‘*^o Purgatorio,quod Canones pomïtentiales ligent animam ex uita ^’‘^ confié ^*?? P’®*® ‘‘^•^ (fuppoüto quad Sacerdos haberet uidauium poenig ''^tuide f**'** iblungere) moriturum cum tali poenitentia in Purgatorium mit« *“perhoccopiofiu#Theophor.concIu.8.inopere magno.

film k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ duodecimum « '^chid,^*’® elementis mundi Itberi,nec ferui hominum,proinde non quid conu8,fed quid Chriftus in fcripturis ucliqcuramus.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOCI COMMVNE5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

A dec po tens eft ucrita«,ut ipfe etiam ueritatis hoftis cam non quest labcb* re,utut eludcre earn glofsh conetur.

Ad decimumquintum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Dico Chriftum propeccans noftris fansfeciirCjEfa.y^.Et quifquit op^''’^^ÿ pœnisulbs etiam à Deo mfiidis prxfumit fatisfacere pro pcccatis,inipwsd‘gt;

. Chriftum Dominum,qui cos mercatus eft,abncg3Uit 2,Pet.z, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' Quacro enim,quid fecit Chriftus in terris per fua opera,uigilias, famem, n® ’ £rigora,pcrfecutioncs,afflilt;ftiones,pcr mortem, refurrciftionemfCerte nonpo^t gare,niG Chriftianus ede nolis,per hxc opera redemifte fuos â peccatis, mortt)'*’ , no. Qux eraf mcrces peccati:’ccrtc raors,infernum,Roma,^.quxdcbebanturP^jj cato. Ab hoc debito quis nos liberauit ? Certe Chrifti mors. Ergo Chrifti mors fatisfadio pro peccatisroeccata commeruerant actemam poenam.quamaufrf^^^ .^ qua fatisfacere non mß acterna perfona Sd inGnita potuit, quomodo tuum ®^,^j rum pro peccato fatisfacieqid cft,fo|uct poenam xtemam^Nonhe infanjadb * j^ nos tiiisfaccrc pro peccatis,id cft,folwere poenanï aeternam 8C auf^rrefNafflue^ Chriftut cü ®“® fatisfecit pro peccatis, flC nos non fatisfadmus, uel fi nos ^’*^®^’^'”’'^’’hünsül juK omrih non iatisfedt.Quid eft hoc aliud,quam filium Dei cum fua preciofa motte,^^^^^.^ bui boKM ne innocennïsimo abqcere,^ dicere:Ecce,tu mihi non eras opus,ego me Ljjjjfaf tbuiim. pœna xrcrna,quia ego fatisfeci pro peccatisfNam fatisfacere pro peccatis Ä re à poena xterna peccatis iure débita,idem eft,propter peccatum debebas pat ^^ nam xternam;iam fi fatisfacis pro peccato,libéras te ab hoc debito,id £»,’ P^rjjjjui tii na.ha impies uermis homo reijeit ineffabik beneficium redemptionis P^t r ^^ Dei coll3(um,0i more Luciferi collocat fe apud Deum, id eft, uult redemp‘®ï. jj^^. fcikcetjidem fit peccator,debitor, noccns,amp; redemptor,ante innocens. »* y^jj qui uerbum Dei non ut lucernam fequuntur in tenebris huius uitat peccatr‘^ j,^. Roma.j.Redemptionem per fanguinem i. Corinth.i. Chriftusnoftrare ^^^j{i3 i.Corinth.j.Galat.i. Colof. 2. de chirographo affixo cruci, Ä difeesgtatt peccata nobis.Ergo nullx funt fatisfaeftiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nuntf’' Satisfadiones quae quondam in Nicena Synodo fancitae funt, ^° ^ ß pg^nj^ tisfadiones pro peccatis, fed fatisfaeftiones humanarum traditionumj^’P '^^[i rum ab Epikopis impofitarum, Nifi enim iam ante pro peccatis üds»^'’’®^ morte Chriftßetiamfi omnia omnium fandorum opera bona habcres, damn jj tamen,non eft tarn Icuis res peccatum,non tarn exiguum damnum, ut hums’’ quod opus fatis earn luem expiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . bin'll Si igftur fumus redempti a poena xterna, fi fatisfadum pro P^^ÿ*’’ ,{1,8^ ualent paisioncs huiustemporis,ut fames,afflidio,mors,uirgx De^peßis,”® j/jl id genus cruces, quas ferre iubet Chriftus c* num fatisfacere pro peccatispou^ fansfacit Chriftus, quid nos punimur, cur non ftatim,cum omnia fint conlü ^o^ (aiuamur, fine tot affliiftionibus ;' Refpondetur. Chriftus faiiskcit P’'° P^^^^^^jeifl^ ftrisjEfa.^^.id eft,liberauit à poena sterna: noftrx auté afflidhoncs ad ‘quot;^^jfj^etut» pcionem nihil faciunt,fed cum renafei nos oporteat, neceife eft,ut caro mo g^^y amp;renouetur homo fecundum internum hominem ad imaginem Dei, tl“°^i rqs affti(ftionibus,quibus reddimur conformes capiti noftro, amp;nbsp;^^^'^f^fjciipf^ tura.Nemo tarnen debet hanc crueem uocarc fatisfadlionem,quia ®°® p^gj^* peccato,fed tantum peccatum quod in nobis cft,nec tarnen imputaturamp J^ purgat amp;nbsp;crucifigit. Sua opera uocare fatisfac*liones,facit, ut fimplex non beneficium redemptionis pro fanguine Chrifti,amp; fiduciam qux Chrmo ri amp;nbsp;fatisfadori unico debetur, tncipit ponere in fua opera, quafi iph® morte 3ctcrna,amp;: fatisfaciat pro peccatis,id eft,xdificat in harenam. ^pfO Ad propofitionem, fi tantus eft poenarum numerus amp;nbsp;operum, o» peccatis fautfacitjed fatisfacit homiuum conftiiutionibm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d lt;i^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad decimumfcxtum,

*'’gt;10»^*’. ? f^P^^fifo ueftra eft, nullam radjeem m fenpruris habens, proind# Mljk*i7*^’°*’^’’ ^*^’’^’^'” confeienrias his laqueis prem/. Nullus Epifcopus, W*®^’“^®^”’*’lt;^‘d““gt; ^^c’ nobis cond«rc,prxter cos quos fenptura habet;

’®cntum noftrö Chriftus eft,prater quem nuUum ahud pancmurji.Corint.j, .^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad dccimumfeptimum amp;i8.

Wr ■ ^^^’^ ^'^ bull3s,id eft, hominum placita, quibus tuto nib non poteft uUf ‘®tw,quauerbo Dei non hominum utuit,Deut.s.

til)« gt;‘^ ^ P^ uenfas fublatis omnibus poems Canonicis, adhuc homo fît in cha^ * ®lt;inperfedus,nunquam intrabit co21um,niß cum hac imperfecta charitafe, er^ ^€*?^* ^*™”^***quot; ”°* ’^ purgatorium. En iUuiores uiri,quam mifcre dcci*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aduigeftmum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^at • ^^ ®°’gt;^^^ ftatuant Pontifices,de re non necefTaria ad falutem,nos in ft M^ ®^**’ nos Chriftus rex nofter amp;nbsp;Pontifex adferuit, ftabimus, nee denuo p^t-Q ’ 'Cémenta conuertemur,Galat.4.8e y. Ad hare tam Papa quam Concilium ‘^Warefecundum Panormitanum,lib,i«de conftitut.cap.fignificafti.

Cth«'^®^’™®™ noftrum amp;nbsp;neceiTarium adfalutem comprehenfum cftinprac* ®’®®n®»VeniaeiIlïc nee prxceptx funt nee cöfultae.cur igitur bonxfNum l»ijH,^®^^fiï® fuit,amp;: Apoftoli fomniculofi, qui illud bonum nouum óf utile no floß °^/°'’’'^^^^*'3''^f^^ 9^’ tarnen Paris iûperqt omnia docuerunt, qux animabus Wd’f ’^™'* ^ neceffariafDe uenqs ueftris nullum eft uerbum. Concede igitui led '^ ??^^°f æ óf utiles,non quidem nobis,quos deprçdantur fictitijs fermonibus, nobis Sipoenitentiarns, ciftis, Óf coquinis. Placet autem quod óf ipli ipfa com^ amp;f *’^’*’^'fonceditis, indulgcntias non tfle neceftarias,quod óf uerifsimum eft» t^tmhabet quidam gloffa hb.y.de poen.óf re, Quod autem óf multi abj melius ^^t) ut per fe fatisfacerent, óf non redimerent uenias, quas tarnen non nifi cri^ j. ^^quot;quot;‘i re dimere opus habenf.Certe nullum eft decretum,quod prarcipiat mdulger» Q, '(Minière, nee eft ullum uel hodie,quod ueniarum ualorem aperte declarauerit, tgituf hxreticos uocatis eos,qui uenias ueftras nolunt, quum ueftro etiam iu-j i ^‘° Uon Ont neceftarix t Nunquid articulum fidei ex re non neceftaria facietis li« populo Chrifbr

,. Be Ecclcfia quod non errct,Iatior difputatio necefTaria eft, propter xquiuoca^ p'”t«Papiftarum,qui Ecdeliam uocant Papam óf Cardinales,ut Syluefter Prieras, ^P’m uocat Ecckftam Romanam uirtualiter,óf Romana Ecciefiam, etiam Papam l^vEcdeOam uniucrfalem uirtualiter, His ftultifsimis nxnrjs deceperunt popu* ^'Ufimplicfn, 0^ nomine Eedefix uniuerfalis aut catholicx ebtrudunt fuas conflit ^lionej Chriftianis, Hxc autem Ecclcfia,id eft,Papa cum fuis,quam errarint in fide

* moribus,Europa, Afia, A phrica teftantur» u Propric uetó Ecciefiam uocamus numerum óf condonem Cbriftifiddium in ctuomni/i Wtu Óf uoluntate Dei,qux fide,fpe,charitate Chrifto fponfo adhxret, qux Eccles ^nonregnataut régit fecundum carnem potenter fuper terram, nee ex propria ««rrrj/j ^nutate pendet, fed uiuit ad prxfcriptum fponfi Chriftiinfacris liter/#, nee ftatuit 'Èalrjh Wrias conftitutioncs,fed Sptritum magiftrumfequitur per omnia : lUa uniuerfalis wntntii, non errat in rebus fidei,ut etiam Cameracenfis probat,

1 Mdulgentix non funt materia fidei aut falutis,alioqui effent neceffarix, ut fpfl ’'titiinl.Prxterca nunquam uniusrfalis Ecclcfia approbauit indulgcntias,quiaOri^ Ecclcfia qux Romann primatS non curai,uenias lilas non morauir. Et certS ‘^^oaolia etiam gencralia erraffe»

De D.Cypriano djco,quod author huius dicïi in materia fidei circa 5^^”*quot;^ turn ßäptUmatis cum omnibus Bpifeopis fui Coneihj errauit. Item tempore Am næ hxrefeos,in articule omnium maxime fidei,nempe Chrifti diuinitate,errauit in for pars deri,Epi(coporum fit: doqueniifsimorum,ut nullus tunc Epifeopustun nus reiideret propter tyrannidem in cathedra fua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quod autem dicun{ in uniuerfahbus ftudijs à trecentis annis,amp;c«multop* errores in uniuerfitatibus per trecentos annos etiam dcfcnfi funt,ut de libero ar trio, item Euangelium non fans die ad regendam Ecclefiam Dei, pratcepw no pofsibilia,quaEdam praccepta eile confilia. Vniuerfitates,Papa,Cardinales, ton nullum articylum fidci nobis condere poiiunt,nifi fcripturae authoritate niniur.

Ad uigefimumfecundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Non credo ipfum Viennenic Concilium oculatius fuiffe Spifiwfan«^^ nc necefiaria ad falutem funt in fcripturis per Spirits fanJium fans prodiw^» 9^^ quid bonum eft in Chrdtiano in uita quo ad Deum amp;: proximum Ä fei' Q^® ^ Igitur uidit illud Concilium adhuc aliquod bonum à Spiritu fanefio preterm »«“ utile ƒ Laruar funt, Sc nihil aliud hac colhtutiones. Si Vrbanus Papa rum mandaifet fingulis diebus praedicari mortemChrifti,ciusep frudu#,j^® ' hoc facite in mei commcmorationem, ut populus didiciflet quanta rei fy^ u^ cifet hoc uenerabilifsimum Sacrametum, quantorumcp bencficioruniinh*“,'. ^ gnum fit: pignus,crede mihi, hate prædicatio uehementius in ueram chariw c fti inflammalfet corda hominu!n,qi'àm indulgent tar um ebuccinatio, 9*^3 “ƒ’” ^ pter remifsionem poenarum commodi affeduconcurrat uulgus,9^ omnium maximi obliuiicitur,id eft, remifsioms peccatorum per ’^°*^^^® S/quot;^‘jiuda berationis à morte fit: inferno, His rebus potcrac confeientia pacem *’’ l’um eftet fyncera fides in Chriftom, Charitas in proximum, fpes In omnibus ®^ ^^uyjfll nwndi.Sed Epifcepi maluerunt fuas conftitutiones ftulto zelo obtrudcre,ƒ‘ ^jj hd paratur quam bypoenfis. Vema: non ad obfequium ucnerationiijfedcW^^^^^ noftri nos incitant,quia iam concurritur,ut remifsio poenarum redimawr, ^^.^ cife oppofitum hie fieri deberet,nempe,ut membrum uita morte Chri^^S’^^jjicu gnita charitate Dei in nos,libcnter fit: ipfum per crucem fuamcapitieo”^^. nj^m plan Vt audeter fit: uerc dicam,non (old no utiles,fed uehementer noxi^s quot;nbsp;^^^j^ fuifle omnes indulgentias Pent fitum, quia obfeurata eft gratia Dei Si uer „j^^ fionis culpæ negligcntior iacQus populus, ccep it etiam in literas ueniaruw c ^ .^^ re,ut quidam longo ilineri Ie accingentes, eas comitésfumpfetinl,utluIW cun de beatauiia.

Quaeritur de iure non de fado, icimus ilia fada effe, fed mlr3mutp‘'^‘ f ^jj^j audaciam oeconomorum Cfinfti, qui fine luflu à; fcripturis,propria temcriW fandiones fecerunu

Aduigefimumfextum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n'fffO^

Getfonem dico uirum quidem dodifsimum fu ffe, fed *‘^n^^”^°”7'Ajof, re h%fifte,nec mirum, cum Sf A uguftmus defecerir,multis Gerfonibus doC •

Ad utgefimumfeptimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ , -j^

Nihil fide digni extat de Gregorianis uenqs, nifi fama mukorum,ƒ ^ mentum à fama uehementer inualidum eft:cfto tarnen,dedent tunc rcmusio norum operum,aut nihil dedir.

Aduigeftmumodauum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . j^j

Quis feit ilium confenfumf imo iemper optimus tjuifep hanc n”*’®®’*’?f^d exccratus cft,fiC fiqui confluxeruntjcx ignorantia fadum,crcdiderûtomnes « pofitiuam coofcqu»,non tantum priuationem.Sidodi client mdulg^ntias P^^. jp^ à poena fit: culpa dari cuilibet uerc contrite,fit: contritionem non PapXjkd V numeife^ quod humiliter pctenti »que in paroebia tua domi tibi conct, ^^^^^

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE INDVLCENTIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCIXXI

omæ. Practerca n5 tota Ecckfia crrauit, quia non fota unquam ''’gt;''011 ?c^P’“®«ft.Dko etenim, cum Ecckfia fit fponfa Chrifii, una caro cutti ^Jni”^quot;^*^”^“’*” ^quot; ^^» ^“^ ”°” pcccat peccatu increduhtatisjïcet udutfuc ’'''ïii k^'' ®’8^* ’^ magisjfld ornetur ad nuptias Regis ccekftis perpétuas.Sic ^^^»quia caput eft, in nobis habitat,fed hoc eft contra uos,qui Papam '” «put affjngitf#,timenrcs nimirum nc 'HkkKh«!« fit uxfqiocA©^»

6 , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad uigefimumnonum.

flL/®“^^t«ris non contraria funt, alioqui Chriftus fubet nos a fermento Ph# Poffq ’”’’^‘*'*»hJ eft, do Carina : nee unit mandatis hominum coii, quod fi tokrari iftjt f *?’’®^^‘’®'Wlt; aliam ty rannt dem, fed cum nullum decretum uenias præ« W™^®®’’®oft«’’Wbcftate frui,nolumus enhn uenias illas,3d uos non habetis ifen^‘’‘***’P®’*us Rom.i^.confiderandos non protinus acceptandos iubet,qul ’'^uh pratter doeftrinam Chrifti gignunt,0^ dcclinandum ab lifts, P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adtrigefimum.

tlnir j^®®’“’lcatio eft gladius ipirifualis,ait Cyprianus ♦ Et exempio Pauli « W ■ ’' ^“ publicum criminofum,uel qui oerbum Dei refpuit,nec unquam lata Uti ?” **”” ^'^* peccauit in fide,amp; rem neceflariam ad fidem obmifit : quum igi^ ^”’^'“0® non fini necc(rariç,ÔC fine cis pofsit homo faluari,quaero ex Leone, tlla*?^°quot;’®“nicet lam feueriter, ÔC ferat poenam in re non neceftaria ad fidem, tan ”°^ paftorali officio probe fungif Ipfimet rem non neceftariam effe ipfa ueri^ Iii1)o*^*’’*' ‘'^f’fitf uiini,fed quia utilis eft ad quæftum,ideo earn excommunication ^“cn**'’^“ ft“’® neceftariam,qux necclfaria non eft : quare non urn ItOrf *^’^’ ’Whoritate utimini in rebus neceftarijs f Quot funt Romae pubhei I'^rcsSicriminofi,cur ilfts impune fcortannbus, excommunicatur qui rem no (jj ^'«riam ad fidem nolunt acceptarerPraetcrea Leo decime,cur ut haereticum cell ^^'^I’Usindulgentias non acceptai,cum hxrcticus non pofsit fieri,nifi qui in re ad ikJquot;‘,’‘^®'ffw« contumaciierobcrrat,necraonitusrcfipifcit f Ecce bullam tuam, ® Me obi contradicis ƒ

^ ^uâmuerc j.Efdrae 4. Zorobabel ueritatem fortiorem omnibus decerntt?Venintferi linij ^”*™ quot;”’*“* P^piftx feriptura» in te re id ere, quamfuas uenias quxftuofas, pturK non flifi ^® ueritas inuitos dicere quod res eft, nempe, uenias feripturis non mti tpß h,i”‘’^pslam magifter ex conclaui Pontificis oraculum detonuit: ergo contemni Romanip^ tont'’**'*”’quot;'’* Gerfonem SC Papiftas:quod enim feripturæ authoritatem no habet, dicunt. tat 'n^’Pe^^ft,**“’^‘'tohymus.Quod autem mandpium miferumcuriæ,authorin j^ f''’Romans Ecclefiæ amp;nbsp;Pontificum dielt effe maiorem authoritate fcripturac, SC ^^'’^'quot;’propofinonc^z.dicit feripturâ robur accipere à Romana ecckfia,blafphe« oifecro r ’'ma blafphemia eft in prareminentifsimam maieftatem infaUibilis amp;nbsp;acterni uers Mota hor^ 0 draco infemalis, dignus es cui terra dehifeat SC uiuum abforbeat ♦ Quis rend»» JfCarum,aqtomnino perdittfsimoru hominum unquam uel cogitate aufus eft,ho« j^'squanticunepxrerba dare authoritatem uerbis Dei^An non in reproba men« J^datifontPapiftx, qui non probauerunt,ut Chriftum Dominum fuum agnofee# I^fftale pratmium erroris fui in fe recipiunt, ot dicant contraria, abfurda, impia, ^phema,amp; tarnen oera effecredanc. Quid audioc'uerbum Dei robur ab Ecekfix

'»an# dodrinis accipit,ergo Ecckfia Romana fan(ftior,uerior,robuftior, certk ^gt;’F«lp'' M^feriptura,uerbum Dei. O' impietatem Antichrifti, ^ hortibiliter impklt; fquot;* 'Ptophetia Danieh's Si Pauli, x. Theffal.t» Omnis Ecdefia uerbo Dei geniia eft ”*' '“ ‘^[* j^^'iiero Dei.Elai.4lt;j.Verbo Dei ad fidem conuerntur,fiftus Dei^hærcs Dci,co ^. “‘^’^^’ ^^ '’Qirifti efficitur. Verbum Deipotentia eftfatutem omni credent!, Roman.i, ■ /P’'Po curiae dicit,a uerbo Romano firmicatem accipere. Ego uero adfero etiam, jj^'î uerbo Dei firmitatem omnia accipiunt amp;nbsp;uitam,ila a uerbo curiae,uclut à pe^ ^lu dtacoQM hahtU) onima uffirmantur^^ oedduntyr : quoi enim milha con« fcientiaai

t O CI co MM VNES fcfcntiarum perdidit curia fuo uerbo, id eft, decretis, decretalibuiiCXtl^S^, amp;nbsp;fimihbus Satanx óperationibusf At indigna eft hxc hominS fcx cui refpo^^

Concede, fed circa fuam fidem SC fuos mores ; qux eß autem fidescürlt;^^j manaefCredere in Papam,eum ut Deum terrenum fufpiccrc,etfi fit pefsimusi*^ non dubitare efte caput Ecclefiac,crrare non poire, remitiere plenarif.dïc croep decorum, pofte in confeientias, in purgatorium, omnia efte in fcrinio ris eiu». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mores funr,ne quit pauper fit,ne pannofuj,ut Romana débita bene P'quot;^j, bene feruiat,d^ parum comedat,gefttbus ÖC uerbis fciat applaudere,amp; bono®* , tonem agere, de PontiHce amp;nbsp;Cardinalibus óf Epdeopis bonorificentifs^^ fe creaturam non Dei, fedPapx appellate^ in Cxremonijspeniuinefii)^” monftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1,0

Jn MildorffCardinalis Saleburgenfis proponi iufsit per Canonifi«« ^^^ ^^ per D. Ribifen,num credere udit Papam efte caput Ecclefix Cathokc«/'^''^ .^ pofte, quxcunt^ definiat amp;nbsp;facial ut uerbum 6f fadum Chrifti efte accept*^olt;^ hitutiones hominum acqué confeientiam obligare'ut diuinam Icgem» vi* ‘^ bi funt arneuh Ramanx fidci,fcd non Chriftianx.

VTrumliceatChriftianoiuraref nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.^

lurare eft Deum in teftem adhibere, quafi dicat : Sicut DeU5Uefi^^^ fit* ego uerum polliceor.

Manichxus in nullo cafu iurandum putauit,motus uerbis Matt.f. ^’^°^'j(jnt - hxrelis eft,nam kriptura iuramentum Deo tribuit: Viuo ego, dicit Dogt;’*’*’*^ÿ Pul. 10 9. lurauit Dominus. Item Pfal.iji.iurauit Dominus Dauiduiritat^®’ «‘^ Item quoties legimus:Viuit Dominus.ltem Rom.9. Veritatem lt;bcó*.P^Q^ ftis m:hi Deus.i. Cor.n.Nouit Deus,quódn5 mentior.Itcm.CoramP^p jj, fto loquor. Apocalypfis 10. dicit Angelum lurafte per uiuentc in fecubb’S , ^ dixit Chriftus:Amen amen dico uob»s,ófc.Hxc faciunt,utuerba Chriu*’™ g^^ fum habere conuincantur,quâm figidum illum, in nullo cafu efte baWb^^* ^ fpexerunt hxretici ad pauca,ideo heile enunciarunt. Contra batioEcdefix in ca.EtfiChrifius,de iureiurandOjamp;c.Nam habetur D**®* . j^y men eius iurabis.Gene.ax.Per memetipfum iui aurait Dominus. Hatc hs Dominus,hxc addat. Item Iacob accepir iuramentum à Laban foccro,qu' *?*offt ratidololatra.Genefis 31. Leutig.Nemeniiamini Pfal.x4. Quliuratproxim fit non decipit Pfal.óx.Laudabnur omnis iurans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4' cum

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iuramentum fuis uallatum comitibus:Vcritau,cor,os cofonent *Ïf®5^^^4

difcretione,animo deliberato:iufticia, ut faÓu quod iuratur fii licitüjiüftö- w . ^^^^ 4. Licite à Chriftiano fieri poteft. Exemplum habemus in Apoftolis Öi P®P j^ Verbum,Dcutero.d.Reftat ut precepts Matth.j.fancintdligatur : ud*” gida;Nc iuretis omninofted collatio fcripturarum dat intdledum. ^jjjjjg 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Àmor fui, innatum malum eft,unde infidditas, pcrfidia.'ubicp ^^’ƒ j^jmj,

mo,non proximi:quo fit ut in c0mercqs,negocqscp unx huius fe quaerenflO 5^^ quid luerofum, quam quomodo fidem feruet difpicit, qui affetftus comm®®* mine intimus cft,hinc periuria St hi fa iuramenta,omnia in remnoftran^ nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

5 Lex ergo,ut alias,quia fpiritualis eft,affelt;ftS arcet iurandi in rein fw P ^ firmando fcrmone,quód proni fimus à natura, nulla diuini nominis teuere ^^^ tione habita,quiduis iurarc quod eft in commodum noftrum.Ncep igiwr bet facile Chriftianus,necp iuramentum ab alijs temere extorquere. IfraeU nos die oportet fine dolo, fraude fit fufpicaci animo aduetfus fratret* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjj

^W**^!^*^°‘''^^ Fauftum Manichxuin fentit iurandi cofuctudinern interdit/ / *quot;’tett ' ^^’“^’'^«^^ autem iurarc,cum amp;nbsp;licite iurare pofsimus. Qyac ad pace cha ^«'^•^'^^ '^*amp;' ^Æ^'^^'”^*''*’’^’^’ f^^dera, non debent uiolari, qualia étant iuramenta lonaï /““* ^'' ® pï^^ ^'D’u/d contra SauIi.Reg,is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^*

8ii(.^yrgonicn» prxcepti nmpliciter,in fermone comuni familiar/ more uulgl I''^'- \* '*'^^^ iurare non licet.Patois foederibus,pro gloria Dei Si proximi iurare kp . ƒ“ P’'™’ aliarS metrum eft amp;nbsp;régula, ad quam fonnanturÖT corrigun^ (xcide/cd lexfuperior difpenfat inferiorem,m iure gladt] pros *^0 ^quot;^'”‘®’^ *'®“ ^ iurandum pro fe amp;nbsp;fua fponte,fed in cafu gloriæ nomi* Mi .*’^tatis pro3timi,amp; iuramentum feruandum eft ilhbatum. Sic praccepiS tip, ’ditiSjUnde Chrittus dodfrinam defumit,Leui.t9, Non menticmini,nec des Sh”^^^”'^ pfo^i^num fuum. Non peierabis in nomine mco, nee pollues no-) 'ï»tP^*‘’^*^**“»9“®lt;* *””‘^ iurare Iicitum,quia nomen cius tune inuocatur, ueri*» % ^’^ ^^^“^’^ ’” ^“”’* ^ pfopter ^um fit pax amp;nbsp;eoncordiaiurantium. Hunè ’‘«fit *S f°’' ^'° debemus, ideo quxritur,num per creaturas iurare liceat ƒ Nam Het^^* ^’^^tbilitas foli Deo tribuenda eft. Hieronymus inquit:Qui iurat,aut uc^ ’’’HiiH ^^f ^^*SI'* ®“quot;' P^i^ quem iurat:non enim honorem ueritatis nifi diyino no^ ^d ^*^^’^^®:ratio,fipercrcaturam iuratur,tarnen honor omnis in Deum re ti(^,f^t°«.De hominum perfidia quaeritur Hofez 4. Non eft ueritas,non eft mile liiu) APO»eft fc/entiaDei in terra,maledictum,mendacium amp;nbsp;homicidiu 0^ fur» ’^ïdulterium mundauerunt.

iiL^®^‘'*^raùv»Kfÿ,hic non finge malum non credent/s, fed fimplici fcnfu in« Vh «’^’” iutantiSjin communi fermone iurare» Proin ubi nulla promüsio.nul* % n™’”*^^*^ ®^*®» ’‘^P^*^ ^°^ ”“*^^ necefsitas eft,undeExod.2o. Non aflumci 5,^^ Dei tui inuanura^nce habebit infomem Dominus eum qui affumpferit nc-? 8ic,»^’’”quot;’^“ï’fidei SC charitati proximi non contraria 5C przftita,folucnda fünf» Sß?^’^*^ *5^ Prophet# Pfalm.i4.«inece{raria ad falutem. iofue 4.fi!q Ifracl es kmj, P“ Gabaonitis wrarint, amp;nbsp;poftea re cognita poenituerint, tarnen fernab '■‘prep*'?*’*“®’ Contra,rex Zedechias à Prophetis,przfertim Ezechiele, aentef ^tei*^*^’ ‘ï*^®*^ iuramentum nonferuarit Rcgi Babylonis, Sc tandem mife# v'^^’ rxezeatus S^ punitus » Tale quiddam amp;nbsp;fuperiori feculo contigit ^ceiat I Ty^ 'Ogîtiæ Ladislao amp;; multis militibus defideratis, quad ruperat padtum cum „^„j^ 'ix ?^^*®»mandatoLegati Apoftolici» In fumma, ficut Deus nofter Deus ucr uÄTHrci ^hii^ P°P^*^quot;’ ^^^quot;^ ‘“*’‘ 9uàm longifsimc à uanitate Óf periurijs abeffe, ut fe Lu ^'’'^®*“*“® fifJ^i ^ charitati contrarium,quia comités non habet, non fuit j^ îm iuratuentum, ideo non eft feruandum,ut iurare nullam elecmofynam fe da pro*^imum,occifurum parent es, uclderelilt;fturum,amp;c. Sic SC ltji)»Z^’^’*®rtij.r^Motn iuramentum incautum(ut quando iuras quod non po

ftnt ^o ^'^” «Jeuita fpintjedl.4,iuramentum ficut SCuotumnon obligantubi uH ^oii?V^ ’^. ^®*^*'*o*'em exitum» Errauit Her odes Matth. 14. putansfead occ0 ^®’®*”’ obligar/,quia iliicitum iurauit contra Icgem Dei. Ambrofius in of» «Mmu*”®’*?”^'”® ‘■°”^*^*' off*^®*quot; foluere promiftum. Dauid iubet,ut Semei oc» •Wn h ’''J’ *’*'^^® P**^ Deum turaucrat. Refpondetur; Sanói uota aut iuramenta fua •«ci|j^^“’^“®*’®8* l^elt;'3-Reg-2-. x.Reg.i^. Hicronymus;Euangclicaucriiasn5 A ’^’®’^®‘’®»«^umomnis iermo fidclis pro iuramento fit.

^sl ^'^^’’’^^ ^P*^’^®* ’** Hilarium : Nonideo,quia iurauit in fuis literis A po» ’‘«tn ift'^'^^ ”°^’’ ^^^ debet iuratio;multoenim tutius nunquam iuramus, ut fit in '“^o 1 eft, eft, ficut Domtaus «loneqnon quia peccxium eft^uerwm iurareƒ?d

quk grauffîimum pcceatum eft, falfum lurare, quo citius cadft qui conWtö ^^ Vide de ïuramento Auguftinum Epift.iy4,fol.45X, Et defer®®*’

Bene prohibeturhomo lurarc.nc confuctudinefurandfjquiap®^quot; « (dam m penudum prolabatur.Deus folus fecurus iurat,quia falU non po*

T 7Ouetc,amp;: reddite. Ibi diumitus eftmft/tutum iui reddendioo^^^^^^t V reddendum, fed in hoc fudatur, quod'nam fit uerum uotum j 9***’

«ft reddendum,quia non eft uotum. Vide Numeri 30, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faflüteß^^

Alt;fto»i8. Paulus uotum habuiqfed uotum temporale eratPault» **.ßjjjofl«ü^ omnia omnjbus:cum ludaeis legcm feruabat,cum Gcntibu# omnia ‘’^’’’'j^j^jutcni tem egit hoe more uotariorum noftrorum,ut per hoc opus iufttfieare^» jjQnx illud uotum ex ueteri lege reïiquoro.Vide t,Corinth.9.quomodo feP’ .jfi^pl^ modaric omnibus, ut omnes lucrifaceret, quare noluithocfuutnoow®

efte nouo Tcfta mento, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^jjoJji

in tenebris,damnantur omnes fedx ut iam funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Raptf®®»

nempe Euangehum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nocteß*^

muniter omnibus,quia quod uouetur in praeceptum abit:eft igitur Mon*® (um uirginitatis contra Êuangelium.

Primus, partfuntur Êuangelium in prxcepta óf confilia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;, jj^

Secundus,uitam Chriftianam in ftatum pcrfcclicnis óf Ïmperfe^ CceUbatus non eft melior matrimonio bonirate operis, utfomflh® *^ _^ fed commodior nobis ad feruiendum uerbo óf fidei docendx, Coniog^®® multa aliéna à uerbo négocia diuiditur.

Vota Monaftica extra fidem pkrunep fiungigitur pecc2ta,Ro®‘r4» ,^ j^jj Sacerdotis uotum,qui caftitatem uouit,neqj decretum habet conune® » primum feruatur relt;fte,cum in coniugio uixcrit,ubi caftc uiuitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^

Votum eft quidam Icx,kx autem honeft ex fidc,amp; ex opéré legis n ^jj^ ficatur,mak igitur nituntur uotis', eacp iadanr, quafi optra meliora faciaux gis omnis haturafit peccatum augere,t, Cor.iy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiigiï^*

Authoritas huius 1. Tim.4. In nouiisimia temporibus difcedentq®’® q^^^ dc,ófc.fatis oftendit óf conuincit uota Monaftica cora Deo reprobaóf w^^^^j jj quid in Galatis contra legem Sf opera eius difputatur, appofité itéra ®®®^^j|, opera eius uaknt. Bernardus fuamuiiamuotariam moriturus pcrditani®®

Vota Monaftica repugnant uerbo Dei,fidei,Chriftian® hbertati» 0 mne quod non ex fide, peccatum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jj^^

fff ErgoMonafticauota funtpeccata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

itierum » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^otum Deo non placer,nee eft uotum nifi fit pium, id eft, illxü nd

pisNi. ^ tur,ld eft,quod fit libera res non neceftaria ad iufticiam amp;nbsp;falutem,qua* eer

non operibus ullis,fed fidefola in Chrifto conuneri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^

Paupertat,obédientia,caftitas perpetuo feruari poteft, at uoucri,docrrgt;) ^Nó damnatur res «oti,fi quis copiât earn fequi,fcd damnatur d®^*^^’^iji

tep,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VOTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCClXXm

^'^‘^f^i* Multum intereß inter aliquid fieri ne« dodum neqi exadum, ÔC °^'fJ amp;nbsp;exigi faciendum.

^*^ ïr^r^^^ ’^^ dicunt illud Matth« 24. Ego fum Chriflus, qua per opera Sd Hamp;'^^ ‘^^^^quot;^ pollicentur amp;nbsp;prxfumunt. Ergo Chrißo faluatore nihil habem 5 ^fpudiantgratiam redemptionis.

'^tïnk 4 uotum tam abfoluté fieri potefl,quin femper inuoluai conditionem ea oeaientiaE Del,parentum Ö^ charitatis proximi.

^^ b ^^'* ^*^'’iper excipitur impofsibditas : eteniin diuina mandata etfi immuta# **C^G ^ ^^'Pf’ habet impofsibilitatem, ut Paulo mandatum efl ut cuangdizet, v'^**u”'^^’ ^°^P®^^^^ ’^^ excufatur cafu impofsibilitatis.

'^' Q^c^*^^^^°'^^'” peccata funtjumpenda igitur cum fiducia, ex fflo Roma» ^'^lt;dun?‘* ’g^or^ïï^” proprix imbecillitatis amp;nbsp;prxfumptione liberi arbitrq •*iyife^*’^°»Deuteronomfo,Num.tf, In Pfa!.amp;Prophetis multa de uotis men ™? ^°*'^*” ^^ oblatio quxdam, uel munus quod Deo promittimus, lila Chrifiu#,ficut ÖC alia cxremonialia amp;nbsp;facrificixVota itaqi ueteria I^nh nihil probant noßra iUa ßulta amp;impia»

'ïiiRr,^’'^æ°*'^'^ uota,extcrn3c quaedam Cxremonix erant, necilla noßra uota Kmm.^ y ’•’« poffuntjunt cxremonialia.

^fiJS ®^/8quot;ogt;fawia Oirißi ueniunt:quienim confideret fe per Chrißum lufii# ^Wt x»’^'^^^ propria merica,ut confidendum cß,certe non uoueret hoc mo# o'^’^ui in opera fua etiam fpem ponunt, in utramep partem claudican#

^eta?*^P^^®* ^®’^’*“’^ homini,quantó iuRius Deo,fi quippiarn uouero.Re# Sid f’^’^'^^^'^ciJ’ cum Deo agendum cß, Ignoras quid fit uotum,amp; cur uoue# ^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”°” *” tua,(ed Dei poteßate ante fontf Nonne diccret tibi

^æ'''^ hæc de manibus ueßris t qux uoues uel ante iuffa funt 4 Deo ^’ïfcr^^^'Mu^d uoues, qux alioqui tibi funt exequenda. Num uouetfilius fe fa# ^(l^P’*f“f Si iußa nô funt,quid propriS Deicultum ex cogitas,quafi Spiritus ’''*^’^^ facras do cue rit, qua ratione uel it coliDeus:aut feeißiom#

^iffln 1 *P*’gt;^iamanteuolitareuis CommunemChrißianorum uiam f Vide v^“*quot; expendatur uoti nofiri ratio, quam impia erit, amp;nbsp;4 Chrißianifmo

''w’*^^®“®*’” '^^ debet Chrifliano cuicp,fe eße filium Dei, cur alioqui Pa^ ^iiooc^f‘*’quot;**°»'“^“® f*^ filium eße diffidltffi igitur Dei es,cur te ei uouesï'Non# ’^ W n P^»® ” '^ opinionc,quód'antc uoium nó fit DeifNam fi certum fil „'^“inouerit protinus fe uouere Deo non polfe,quod ante Dei cß.

P’lt;gt;fc«* ^ matrem,ö(:c.non poteß torqueri ad Monaßieen,' ^illud ’aS“*'”^ deparemibus relinquendis,quando nos à fide aoocarc uolöt, he^ 1* ^”** P^ofercObedire oportet magis Deo quam hominibus.

*eft ’”. ?♦ Nemo qui manum ad aratrum pofuit,amp;^c. contra Monaßieen ue^ ^*® *’ ’ ®*® *° proponitor, Monachum non poße relinquere mona# ^ittCV^*^*” “‘^^”^* genus.Chriflus enim loquitur de Chrißianifmo, qui eft thriitum per diledionem operans, ad hoc aratrum qui feme! manum ap^ tóï““P^Chriftofidere, per eum^n unicum falutem expertarc, non retro# falutis quxrendx uiam. Vlde Theophoretum arti.jo.illic

'^’’'ntjd ^^*^^'“ Canonicisx2,q.4.In malis promifsis refcindefidem.In turpi uo^ '*‘*’’’tgt;leni*^*^I”’ Qi’°d incaute uouißi,ne facias. Impia cß promifsio qux fcelere ^'ftjli ** ™’*®. igitur Herodes Matthxi 14. filix faltatrici Hcrodiadi promißa

HferenymU« ad Eußoehium de eußodia uirginitans anfam ded/tThom^)'“’ in uot)s fadia opera,matons menti eße doceret quam extra uota,i{a cnim »itM’^ tens eß mer ce dis quod non cogitur amp;nbsp;offertur.

X Zlgdandum hic,nam ex prauo intelledlu hnius textus, nafcitur pfycli8tyrgt;nnilt; Y omnium maximehorribilifsima. Pundus maximu«,An ex Deo uel boiwW pendelt faius noßra t Nihil tam bene ordinatum à Deo optima,quod non Ctbo^ ininum temeritate uitiatum,Gcut boe loco.

Ciaues funt poteßa«. Videmus ubi poteßas eß penes al/quem unum, accurri,fn honore haberi, ubi quid magni poteß impetrari, ut non fit miromnoffli^ nes Cmplices deceptum iri, SCfieriferuos hominum,ubipromittuntur fopf*^“. dana,infpcrabilia,funima. Videndum igitur,ne domino côtempto fequatnut Itt^ ’ Vtrumfquum in uerbo Chrißi Matthäi. Quaccöcpfoluerij,8^üoniflino^'^ remifsio in terra figmficetur, quam ea qux in ccells efl) is fit in iuftificatione imp^ ordo,ut primo Sacerdos culpam remittat in terra,3^ deinde Deus.iUamfolutioo^ aut rcmifsionem approbet in eoelisr

Now m/r« 1 Verba textus darê fonant, Sd dant quod Deus non rcmittatculpam, n* hie Montr prior remifsio Saccrdotisffaltem inuoto)utclarus eß textus: QuodcunqjÜ^^^S.' th'amna. i item Matth.^.Vadeprius reconciliarifratri tuOjamp;c.Matt.d,Re'’^'''^”ß, ****ff ^^^^ débita,ficut amp;nbsp;nos remittimus, quibus omnibus omnino prior remd**o^ ^^^^ ntfiio plut gnißcatur,quäm es quae in calls efl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

^* ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matthaci p.Turbac glorificabant Deum,quôd talem poteftatem d«lt;W »^^^

minibus,nempe remittendi peccata. Ergo homines quibus ciaues ib^^‘quot; gantur,remittunt eulpam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^iQi

4 Ad hacc Ioannis uItimo:Quorum reiniferitis.amp;c.Non dicltjquof'^’’' ^jdj oflenderitis,ut poteflatem elauium extenuate uidcatur,qui dicit quod W®®®* ret,^ oflendatfolutionem à Deo faeßam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ugii

5 Hue fant ufitata dodorum Scholaflicorum fententiarSacrarnentan'^J* ^^ ccnferunt gratiam iußificantem illis,qui non ponunt obiccm,3^ qü« Sacerdo «a applicat,crgo rcmittil culpam., ■^Pars negatiua.

Si hanc poteflatem dedißet Chrißushomini uel Eedefix, qu’ ‘dós «* ^^^^^ mifit M.Magdalenae,uideretur non eße nobifcum uiep ad confummaosn^^^ j^i ied uclut cura noflri in Vicarios reieda, abeße ab Eedefia, quod eft quot;^P’^jj/j,«!* furdum.Nam cum fit caput Ecekfix,Ephe.i.ccrté capitis fungitur officia» finit uitam fié uim in membra,fié ea regit,nec tantum dat uitam corporal« ’j^jj^a* magifter fpiritus fié animarum,fed fpiritualem, influons dona fua, gratia^ » ^ ^j^ tcm,fidem,fiéc. mundans Ecdefiam fuam fponfam à maculis fpintualiP*^ 1

Augußinus fuper loannem HomiUa 4.ca.i. Nemo fibiarroget Ô^ dicat.quod PifJuferat peccata mundi *

I Præterea concors eft etiam N coter ko ru Dot^orum fententia: Culpam à folo “'orcmittUdeo dicunt pIcruncp:Deus reminit peccatum prinapaliter: Chriftus, ^^itorieuclexcclIcnter:Saccrdos,miniftralüer:Ôauis,forniaktcr,

Solus entm Deus infundit gratiam luftiHcantcm, nulla crcatura, in cuius in^ Wfit remifsio peccatorum, folus fufeitat anima à morte fpirituali, fie Lazarum 'Pidiifdtai,Ioan.ii.amp; uiuificat,deinde obiulit difcipulis foluendumjta Magiiter in 4gt;vt,4iß.i3. Solus Deus hominem intus à peccati macula mundat, ÖC à débite ae« wpomxfoiuit^

Ambrofius, Verbum Dei remittit peccata,Sacerdos eft iudex.Sacerdos qul^ ^offiew fuum exhiber,fed nullius poteßatis iura exercer. Idem ait ilk,folus Pec'? ^Udimittit,quifolus pro peccatis noftris mortuus cd. Auguftinus.Nemo tollit pee Augu/linv ^niO foluj 0eus,qui eft agnus tollens peccata mundi. Auguftinus contra Dona contre itu quot;'iJ.Tafrequcntibus openbus nihil aliud agit, quam quod à folo Deo remittun® /Mnw». ''fp5«ata.Luc.7.Sicut hlium uidux fufeitat folus,ira appoftta ad loculum confeien

. Fortifsime omnium hoe Spiritus probat in feripturis Efa. 43. Ego fum, ego '*'’'*p(e,quideleo iniquitates tuas propter me,ó(:c. Ioann. 1. Ecce Agnus Dei,Sec. l*®®.i.Fidelis Deus qui remittat peccata,amp;c Pfal.129.Si iniquitates obferuaucris quot;®»w»e,Quia apud te propiciatio eft,amp;c«ltem,apud Dominum mifericordia,amp; co ™’’piideiim redemptio. Et ipfe redimet Ifracl ex omnibus iniquitatibus eius» '’ra.jo.Cor mundum créa in me Deus,amp;c.

^ Gabriel in 4.dift.i3.q.i.dicit,quôd potedas elauium non extendat ad pec? ^fgt;r€mifsioneni,quia praefupponit remifsionem peccati ut rite fiar,ncc enim abfol* ^^nifiinquo Sacerdos fenfit contritionem cordis,SC uoiuntatem liberandi à pec '’^^quat ubi funt,ibi gratia Dei cor illuminauit, remiffum eft peccatum. Deinde ut ^'’'poenitentis ftabiliamr hde remifsi peccati 0C propiciati Dei, Sacerdos uerbum ^Wsionis adhibet, abfoluitep, amp;nbsp;iudicio fuo quietam reddit confeientiam pecca* '’''’I'luiSacerdotis iudicio tenetur credere amp;nbsp;pacem habere. Et Thomas (cripfir, quot;’J'f’ionem peccati non effe Sacerdotis opus,fed Dei, Sacetdotem effe cum qui PRatexterius inftrumentum, Äc.

n Quod remittere culpam folius Dei fit,Iudæi ex feripturis didicerunt,amp; Chri «lt;'’’°b^hcmarc putabant,quando Matth.9.dixit : Fili rcmittuntur tibi peccata» enim credebant ipfum effe Deum,fed purum hominem Prophetam,ideo aegre ‘^®«»t,qu0d ea quae Dei folius font,fibi uforparet. Idem Luc.7,

\ Cafus efto,ut Sicerdos folutum pronuncict qui hypoctita eft, nee ucre con* *^^anturhuls ibi Sacerdos conctur remittere,ramen nihil remittit necfoluit,0^ pm Deus cor refpiciat,certe non accept ab it Sacerdotis erronei foIutionem.Sacee p non corded faciem uidet. Ad hacc quomodo remifsio Sacerdotis potcft præce» ƒ ft remifsionem Dei, cum Sacerdos homo non pofsit peccatori dare gratiam, per Rni illutninatusfufpiretliberationem à peccatis, amet iufticiam, odiai peccatumf P 0 facerdos hoc non poteft,non poteft remittere nolenti peccata foa. Peccator ‘tm du naturae fox reiinquitur,ante infofam gratiam,tarn caecus eft, ut amet pec?

tantum abeft ut reOpifeat ex fe » Nam fine gratia Dei primo rémittente cul* *“^“‘® uiribusnec uotum remiffioms quærendæ habere poteft. Na* fer ^*”Î ^quot;^ gratia nihil potcft, nifi pcccare,cft arbor mala, quid igitur aliud pro# ij^ kquàm malum frudum t Eft terra maledida, quid aliud quàm tribufos amp;nbsp;fpi# ^^’'^^ ®**’‘^ aliud potcft faccre ad opus iuftificatiôis quàm djt '” ?^ fignumadhibere;iam polito quôd peccator huic figno amp;nbsp;uerbo non cre ^pme nulla ibi erit remifsio peccatorum,quomodo igitur Sacerdos in terra pri?

Porro ad hot Wt culpa remittatur, non fan's cd ut Sacerdos d/cat ï AbsoW^’ j 6('f. Crcdc ucibo Dei,Deus eft «bi propicius: quam diu homo no credit,nihil citur.’nsficredas uerbo Dei per Sacerdotem prolato,non remittitur peccatum:idco •n remifslone culpæ oportet in homine fieri mutationem grädem, quam nee homo fuis uiribus naturalibus in unum collatis potefi in fe facere, nee Sacerdo* fuaclaue, qu!a Sacerdos non eft magifter confeientiae 8i r«dor cordis;cius operatie non per» tingit nifi ad fenfus,aures,uifum,óifc. Sed cor eft in manu Dei, quod cum fitex nv tura prauum,Dei ignorans,cx fe non credit uerbo Dei,nee confidit aut contentur, quia fides,c-ótritio,iunt dona Dei.Oportet igitur ut Deus mutet cor,quod ipfeant ufum clauium, fine Sacerdote in te immediate efficit, quando cor iHuminaicogniti one pcccati,amp; amore iufticiae accendit, Ö^ infpirat ucram cordis contritionem, ^ tens per legem,confolans per Euangehum, quod quia diieis communiter, omm “^ prxdicitur, non tam fortiter amp;nbsp;efficaciter erigit cor : fo4atur omnibus T1B1 fiogulis inculcatum,quod fit cum Sacerdos tibi dicit : Ecce fili,remittuoturlt;ih* r * cata,ubi ex fide in uci ba Dei pax oritur cordis.

ideo glofa Dccretorum dicit,claue non errante,quae certe maxime ertst)^ ties indoeffus iudex ex affedu aut ignorantia nititur a^bfoluerc pratfeitum w «^ poenitentem,aut ligare iuftum poemtentê. Ideo non dicit Chriftus Petro,quodcuncp Lgare uolueris,fed quodcuncpligaueri8,ligatum erit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. ,

to Quôd autem rcmitt€re,rctincre, foluere, ligare Sacerdotom ^* ™”!ï jj, Ie tantum, amp;nbsp;idem quod culpam à Deo remiftam ucJ retentam ’f ^^^”^^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;Jü

rc,clarè icriptura docet Num, d. Sacerdoces ponunc nomen Domtnifupern 10 raei,red Ipie benedit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .,

tl Magifter in 4,diftinlt;ft.i8.ait:Deus hontemper fequiturEcdeßci“®*®^ qux per furreptionem amp;f ignorarttiam interdum iudicat, Deus autem cat fccundum ueritatem. Er in remittendis cd pis, id iuris habentEuanga^'^.^, dotes,quod olim habebant fub lege legaks in curandis leprofis,Leuit.i?’P‘’ jg ieprofum Matth.g.prius per fe fanitati reftituit, deinde ad Sacerdotes ƒ‘’ ’5 ^^^^ iudicto oftendcretur mundatus, Sacerdoslegis neminem potuit muu*^'’’ ebbe* fcd tantum mundum oftendere. Ita Sacerdos nouaelegis neminem àp^^^^'J n^j rat aut culpam remittir, fed minifier eft in rcmifsioneculpac, earn faóam t«^ dens, ut mundatus de mundicia amp;nbsp;fibi amp;nbsp;alijs certusfiat,quódfit tx Error QC ignorantia fcnprurahim eft, quod Sacerdotes clauium pot* ^ fic ia(fiant,quafi ipli foli habcant,qüum ab Ecciefia accipiant, cuius mfiri.Error eft,quod putant fe culpam in anima delete uel retinere ”°^’® ®pLfola hoc fuo chara(fiere,id cft,flgmento efferunt fe fuper laicos, quafi fanefiioees 1 potefiate.Sacerdos nihil ligat uel foiuit,nifi Chriftus prius ligauerit uelwtetf -lt;10 Dei uel folutio eft prima fimpheiter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fy^

Error eft amp;nbsp;impictas,quód fe putant ligare innoc?tem,amp;foïü^® rannis eft,quod duleifsima poteftate Ecclcfiac aut clauium abutuntiK ad ^ ^^^^^ ricatlonem inferendam pro qualibet cauffa l€uifsima,finc confenfu Ewleh • ^ . ant Hieronymum fuper i5.Matthäi,ubi Dominus ait Petro:Tibi dabo ^, cœlorumjâ: quodcunqß Iigaueris,amp;c. Hunc (inquit) locum quidam nofl in ^^ ^^ tcs,aliquid fumunt de fupercilioPharifxorum, ut damnare innoxios potent noxios,cum apud Deum non fententia Sacer dotum,fed reorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn#

Error eft, quod per traditasclaues Papiftc regnum quoddam amp;nbsp;‘®’^gj yUaiji telliguHt,cum ufus clauium non ad tyrannicam poteftatem in fubditos ^* j^jtij mundi potentiam, fed ad unicam afnidarum confeientiarum quietem Ä |.j,jbiH nem à Chrifto fponfo,fux fponfac Eedefix fit tradnus. Quare qui fecus 1 s ^^^^ utuntur quam ad quictandam confdentiam, uel ignari funt huius dulciis* J^p^j ftatis,ueleius temeratores perditi : Quodcunep folueris. Ibi diftributio ,f£nte» quolibet ucre panitente^Quodcuep hgauciis,diftributio «dit fuper ^P* ^jÿ

^tö? i?’*™^’^^**’^*^® po^nKcntcm pertinet folutio, amp;nbsp;ad împœnitentem ligatto. f W ratio de retinere ÔC remittere, ,

M hunc lakum quem odit,autqui reeufat dare pecuniamjigat fuper terrain. •W«‘”'amp;«lt; ^fer' ®° ’*^^*^ ^quot; coelis.Hoc peccat in materiatnid enim laicus m maiori feipfum “^ ^^3*** tlii 5®’*’“®^“®*’*®»“*! iolueni ucra contritione. Minor eft falfa. Secundum Ri« ^‘f’r^i^ h|h^’®**quot;? ^^ rctflificatur argumentum : Quodcunep Vicarius Chrifti ligaue^ 'itir **'* ®^^^®P^*^ terram,âfc.Sed hunc Iaicura,ódc.iniuftê.lntcnduni emm igno k '”’*^ quot;”*0 afff (ftu ligare fxpe, fed non iigant:non hgant enim, mfi iuftc ligenr. kiL '**™”’ ^R^quem ligant bic, Iigatus eft in ccelis;fcd non hgant quemhbet quem ^ÿuia clauis errat farpe. Vide loan. Hus.

Uj.., “8“ftgt;nus. Tibi dabo flaues regni coelorum, id eft, poteftatem ligandi,folgt; ’’?peccaia,ait Auguftinus fuper loan.q ultima.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ad quæftionem.

gz Ad intelligendam fuauifsimam poteftatem amp;nbsp;uim clauium,non fufficit ima« Ij^ ’' nudam quandam oftenfionem, etfi Sacerdos oftendat ligatum uel foluium, 1iiihn™™”’^ ^'®^’ inielligentia uiliftcareniur claues,eximium amp;nbsp;nereflanum do« ^ïthk P*^® ’^^*^‘® conlcieniqs tranquiltandis, nee eftet hæc nuda expofitio par (iik^^P''®’™^**®®* diuin«:Quodcücp folueris,amp;c. Ideo etfi ucrum fitrcmifsionê ,1 P^^panacaeternae, folius diuinz maieftatis opus efie, corda innouanris per fi« lt;td’*^® *’”^’ Euangclq urgent fua claritate, ut maius quiddam,qtam nudam ij^‘’rationem remifsi peccati clauibus inbuerc cogamur,nempe,ut enam fuo mo« jj^Pfetata remittant SC abloluant à culpa,utut hoc propric folius fit fpiritus intus o« . ^lis.Euincit etiam hoe auihoritas Match, ^.ubi turbae uidentes paralyncum fa# W ’ ’'®’”®‘ ^’ peccata,limuerunt amp;nbsp;glorificauerunt Deum,quód talem potcftaii j ®fdilÏet hominibus.Proindc ad rei darum iniclle(ftum,hc ientio, t{j Verifsimum eft,quod Chriftus Spiriiu fuo opus iuftificationis operatur, con* 41»?^’™®’« confcientiam lege, id eft, cognitione peccati fut, ubi operatur opus ftin,^^™’jq‘’oop^‘^*'“’''ßpi^^ fuum,occidii ut uiUificet,i.Reg.i.Deuterono jx. (^ ^ïixiam confcientiam amp;nbsp;coninium cor,gratix infufione,auxiltj cupidum fa« ’ürli' gt;*®“*fiwtgt;rcduc« ab mieris. Quia auiem hxc conuerfiofit cum magna 11)0 ^*'^ confcientix, Naum i, nee facile credit peccator ( qui iam peccatorum Cih*^'^quot;' ^’go’tudmem ÔC horrorem fenfit, feep defperationi proximum , partit P’^onicp omnium malorum)tantorum protinus bonorum efie participem, nem« non folum tanta tamep multa (eelera fint remifia, fed etiam inenairabilia

^’ coll«a,miani reconediatus Deo fiqfilius Dei ex filio diaboli falt;ftus,hacrcs re« ii^coharesiSf frater Chrifti,focius Angelorum, dominus mundi.Hic iam necefia* -'ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credas hxc tanta fieri,quia fi non crederes nihil accipcres : ut igttur eer« Vm rUw«.

^ 'Mee fluduet confcicntja,fed confidat fibi remifta peccata omnia, collata bona , (^ 'ifti,necenarium eft ibi tudicium clauis,ut homo tails anx!us,fibt non credai, fed ^'•«dauljid eft,Sàcerdoti,quahfcuncp ille fit,non refcrt,modo credas firmiter ucr ’bfolutionis per Sacerdotem prolato : cerium eft enim,remifta peccata, fi credit l|Mï,nonrci,ied fidciceriitudine, propter infallibilem mifericorditer promitten 1^^'rmonemfquodcunep folueris,amp;c. Remifsio culpac non innititur contritioni, ^quot;fficio aut poteftati Sacerdotis,fed fidei in uerbum;quodcQcp foIueris,SCc. Cum in^'‘^''S’“flt;ios bumi’em aceufationem peccatorum, S^contrittonê fentii DeS iiï(h?^°P^’’*’®”*i^®** 9®*’ natura peccatrix fine gratia non poteft hanc mutation ^Àtfiî *^’^^”*^’'°” ^°*^”' oftcndit peccatori remiffam effe cuIpam:dicendo:Con* 'dfsv'®’®* ^^®* *’^’ peccata, Deus eft tibi propicius : fed hac oftenfione amp;nbsp;iud0 ’'Uur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P®®**«nï“ anxiamquietat,amp;ccrtam facit de

igftnr ei uerc^obtinet ian: rcmi(sioncm,5C paccm Iiabctapud Deiim.Romï, y Pï^ ccm habcmu.«,amp;’c.lïJc tam lacius triomphât, fentiens hac Hde in ücrbuni autabfoliK iionem feexonfratoniimporiabili molepoznoc Sif culpæ xicrnx, guftatquamlua* u s fit Dominos,quam magna dulcedo mifericordiarum eius, qoàmuerçmiferatio^ RCS liât fuper omnia opera eius, non poteft enarrari lubilatio talis tordis habte* tis per fidem ucrbi paccm,nam refectum cil ab co qui dicit, Matt. n. Venice ad me omnes qui Iaborahs,amp;'c. Luc.iz. Quafi Domino abfente percutiüntcôferuos,qui* ’^‘*- bus tarnen debebant tntici menfui am date in tempore»

Non igitur^prios foluit Petrus in terris,quam Chrißus in C0e1is,fcd’'^®”’'°^ per Chriftum feda, fic earn déclarât uerbo Chrtfti,öt remifsioni ChtiüijUdutColo* phon addatur,quia fides exercetur fit augefeit, per quam confeientia pacem habet» licet igitur remifsio eulpae fiat per infußonem gratis,ante remifsionemSacertSetis» tarnen efi ob noßram imbecillitatem in fide,eß ita abfeondita, quia erdine genera non eft nobis certa remiisio culpa,nifi per iudicium Saccrdotis,it3tamenquodcre das Chrißo promittenti : Quodcunep folueritis. Cum autem incerta clarion renn * fio quidem cß,quia nondumnobis remifsio eft. Vide Theophorctumconduwn^ fcptimadeimpqiufiificatione.Etcondû.jô.fûI.ç^.raraStclegantia.

blall)he Papißx dicunt Chrißum fuam póteftatem refignaße, St dediße Sacrin^ ®gt; tj faciant quiequid Gbi rcóumuideatur. Cretzius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;gt;

Theophybeßus fupertS. Matth.Non folum(inqutt)quae foluunt Sîtf^“° ' ’ funt folutajed quaccunep fit nos iniuria aßeeßi ucl hgamus uel foluimus,£tip^ ‘quot;^^ ligata uelfoluta.Porró miniflriSacramêtorum dignitas,uel malicia, neminem a » cramentorum contemptum moueacSiquidem^ut Augußinus contra Donatiftas» pfit Ót coneluficSacramenta funt fohusDei,non hominum,qui dat ea per bonos malosmimfiros, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» c»

Eft fententia Augußini,Ambroßj,5tc.Gregorri:Sacerdotum immunaiciab cramenium non pollui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Horumfententie repetuntur in iure Canonico i.q.i.ca.dominus.i.q i e3.in ca,multi,ca.Dc b3ptiimo.ca,cum fcriptura,ca. multi Iceubres.i.q.i.ea.fignhcs '^‘

pjjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VIRTVTE CLAVIVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLXXVI

'‘h|/a'^^^3^w.Mjgifter m 4.dift.5.0d Scofus ibidem c»tcricpDoctores, idem '’’i»«ft^’^*°^'” ^^ ^^^ ^^ Petrum, cap, ƒ, Pichardi cum Donauftü : Papa malus

^’te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^*^*^*^ erat,u«rum Baptifmum S^Synaxin non accipi po(Ïe,nin d

foiiali '^ ^P*-*^^'^ fanólum habente, Et ita aJligamt Sacramenta fanditatt per*

I^ Sacranicnta nee fanditati nee poteßati fie aHigantur, ut nequeant fruduofe fij^'Pgt;)Wfii fando uel iurifdidionem habente, fed tux fidei,ut à quocunqs abfoSua '“'^f^ ^*^* P^^ hominem exhibits credideris,fiet tibi ficut credi$,ut etiarn Cen fcn p^’”^ ^^* remifrio amp;nbsp;retentie peccatorum, funtep non uni Pctro,fed in per-, C^^^”^°’* 1^^^^^^*’®'' 0”’’'gt;^® Apoftolis datx. Origenes 0(1 Hieronymus fie L''’®‘’ChryfoftomuS'Petrum os Apoftolorumuocat,quód uice omnium confeHus

8^ nice omnium daues rcccpit, Augurtinus Pfak loS.aflerit daues Eedefix (Ij.^’Petri datas. Idem libro de dodnnaChriftiana, cap, 17, Has igitur daues 1 î*«)(ledit Eedefix,ut quaccunep folueret in terra,foiuta eflent 01^ in coelis. Ad *'’’®ba textus cxpenfa,rede hoceuincunt.

U . ®‘*r«,Matth.id.ie,8^ loan.ultimo: Quorum remiferitis Óifc.unfus fune hfi; *^!^'’*^’” ^’^lt;^*^fi® Chrifius daues tradrdit, amp;nbsp;peccati corr/gendi rationem 5(/p’^3re,foïuere,remittere,retinere,adculpam propric pertinent, qux ligari ^^^ ^j^^ Ij j®'propric dicitur. Soluit,quando remittit peccata, ligat quando retinet peccas J^ ‘ * ‘•ttmadexcommunicat/onem etiarn pertinêt, ligatur qui excommunicatur wxu 1'Dum Mïtth.iS. Magifter dillin. 18, óf communiter Doctores tenent, bgare in« J '^’oeffefatisfaeßionem imponcrc,Soluere,id efi,ahquid de radem remutcre, óf 'onimunionem admittcrc.ltcm Iigare,id efigt;excommunicare,foluere, id eft,pœe ' t^nrreconciliare. Proprie tamenmon fatisfadio ligatur óf foluitur ,fcdcutpa. ''Mio lila Epifcoporum efi inuentum.

^ Richardus libro de poteftate foluendi Óf ligandi, dicit peccata remittere, efie j^ jSionis fententiam.qux peccatisdebetur,rclaxando abfoluere:pcccata retme* '^''onuere poenitentes nolle abfohiere,

fc’jjf .*?P^*®'’^^^“‘ '*’““ ammorumjiberario óf confolatio.daues funt Euartge* ficj. ’'Oratiocrcdulis/ubtradio in fua perKdia perdurantibus, datæ funt à glorr« -, ^quot;’'’'nChriftoJoan.io,Accipitefpiritum fandum ; Quorum remiferitis,ékc.

j^ ^^I«re,defperabundam mentem in fpem erigere uerbo falutis, id ed, Euangé ,‘quot;'ünines qui Euangeho credunt, qui ante ligati er ant, iam hx fide credit! uerbi J®^nwr,pKificantur corum confetentix, óf confolantur: emifit u^rbum óf fana»

U ^^^»wtlnere peccata,id eft,obftinatam mentem defer ere,bee ^enffde fetn ’IK'jFit duobus modis.

Pdmo : 1.Corinth, y. Quum eXcommunicat Matth.i?, 'teyf ^quot;^^»qtJum non credentes errori relinqu)t,ut Matth. 10.Cum puluerem

Hx daues Apoftolorum funt comunicatiue. Deus multa nobis tribuit in fer?; “fgt;s,qux null,us eße peffunt quam fua.ut Matth.io, Infirmos curare ôfc.Sic diot: 1^^^°^ *’lt;**c«t,0fc»quia erant organa Dei fpiritus fandi, adferentia uerbum falus iisift^* ’“*’'quot;’ ^dem uerbi intus dabat,ubi forti minifier organum falutis adhibuit remiferitis Ófc. idemeft Mar.iö.Pracdicate omnicreaturx, qui quot;''Sit,faluuserit, libit ^’P.*^æ dicunt daues effe authoritatem homini a Deo collatam, qua pofsit ut lilatf'^'p ^°^^^'^® ’“* ligare quem uult,ut uerba abfolutionis eofum tcftantur,auiho* '•pillis qua fungor.Sed Hieronymus fuper Matth. 16. reipuit.

Deus primo remittit, fed hom^ni ad confufionem confrientiae 8^ 'non intuenti,primo nota eft remifsio dauis,deinde remifsio Dei, infufio eniiA g^^^ tiae diuinx fub forma irx abfcondita eftprius. Pfalm. 7d, Veftigia ciusnonWg fcuntur.Efai.4i,Et femita in pedibus eius non apparet,iudiccnt experti.

Ad fecundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Hunc animum «onciliari ueUe fratri, uelle non offendifte Deum 8^ pr^ hoe cor dulce non habet natura,fed donat gratia. Et furnmatim quiequideft*”^^^ tionum in homine ad bonum,e fupernis cft,non ex libero at bitrio,natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ net natura,donee renouet amp;nbsp;exuat uetuftatem.Sgt;quidem bonum uelle ex cogitare bonum,Philip.x. x Corinth.3. Quare cum Deus hanebonamuoM’^^^ inipirat mihfut poenitcat me fratrem offendifre,uclirncp reconciliari.fimulr''’'^^^^ mittit nobis,non igitur eft imaginandum,quód nos noftra remifsionc,amp;ufere ßro prxueniamus Dei gratiam.amp;uelucemercamur.

Adtertium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Magna fané Sf modis omnibus ueneranda poteftas eft cIauium,qult;’P^ ,^ miniftratur ucrbum,quo fides inDeumexcrectur amp;nbsp;nutritur, remittit^ ^®IP*’’’ lt;nodo,ut fupra.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad quartum.

Adquintum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Haec fententia uulgata quid cm eft,ucrum nifi fané intelligafur,prorfu*eu . pturxueritatidiftbna. Vide propoCiionem primamin affertiombus TheuP“® copiofe omnia.

IEiumum antcorationem, i.Efdrac Sjudith 4. Hefter 4.H/eroByfflW^^^Ï lern cap.d. ieiunandum hortatur exemplo Darq. Hieronymus in Ilt;’®’***‘^ baccus amp;nbsp;ieiun’um arma funt poenirentise.Hieronymus cap.j. Ion». D®® ’“’uw rus lona minus ad prxdicaticnem mundi ieiunauii quadraginta dies»^^^'^^ ^ £rpo WK«*^™ nobis iciuntj derelinquens ad efum corporis fui, fub hoc numéro ma no faut quot;”’ prarparai. Hieronymus ad Galatas cap.4.teiunia SC congregation« «nter J 4 Ofo w. proprer cos à uiris prudentibus conftituti,qui magis fxculo uacant quam DrO) ßuun. polfjnt,imó nolunt toto in Eedefia uitat fux tempore congregari, amp;nbsp;ante •’®®^ aeftus Deo orationum fuarum offertefacrificium ; quotus enim quifep r^gt; ^‘’*/fi^ hæc pauca qu» ftatuta funt,ucl orandi tempora,uel iciunandi femper exerceat. ^^^ dem loco dicit:nobis Iicet femper orarc,iciunarc, amp;nbsp;deinde dominkS accept* ^^ porc Domini indefinenter celcbrarc.Hieronymus in Matthxum inProkgo®^ didt indi^um dfe iciumumcum precatiombus, quando ioannesfetipturu^^*^^ uangdium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

di'uuto,Mofe Eüa,contra Amakk,pro fanóis tabulis in Mafpat, Ninluk^^^ ’ Annx, Ionx,Danielis,Chrifti,PauIi,ieiunia Icgimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

Hieronymus Tp. 3. hb. 2. contra louinianum, fol, 57. Dominus quadras diebus iciumum Chriftianorum fandificauit. Hieronymus Tomo tertio ’“ * «^ eellam contra Montanum : Nos unam quadragefimam fecundum traditionem poftolorum toto anno,tempore nobis congruo leiunamusjHi (Moniattiß*)®^ anno faciuntquadragefimas,quafi tres pafsi fint faluatores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

Hieronymus hbro fecundo contra louinianum fcL^^.Iudofinifiuidfantf turn hefperi ftell3c,non capiunt cibü his diebus,quibus ieiunani. Hieronymus r ftitutione fikse Toa. (01,27, In quadrageftma cêunentix udapandendafunt,

^^J’^ Îaxanda properantibus.Hkrönymos in îoeî cap. t.foljc^.le* H^retieë? quot;''’«(} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæretid, maximeep Encratitx, quorum princeps Tada» ru lauma^

‘’^ IK ^°^ *®lt;onlt;om faturitate QC ebnetate detenus, Eufebius ïn EcefeOafhea tbrieute ^110. ^.cap.13. dicit leges iciumorum à Montano hæretico prima importas, détérioré, *^'ffe ^^^^^^'^^ fcptimuSjieiunandum prxcepit quadragefimam,â^ peccatum morr ffin»tüfuh ^nguis non urgentifsima caufa, ucl unius did leiunium foluiffet. . ffecato ^^ Q^*'^'^^^* **’^”^’ ^^’*“°’^ temporum,cx decreto Calixti dift.z^.ortx. Am ”°’'f*^'-itn)b’‘^’'^™*?4»dequadragefima, dicit peccatû tfle,non ieiunarein quadragcfigt; K ƒ ponit laqueum oblifus lui Pauli.Dicit etiam co Ioci,nos iuftifîcari obferuatio* ''quot;’P*”’** Wragefimæ.y,(jg fermo.3?.5^.37.38.2 j.i4.25.ilt;?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uMnit,

(lir,pP’’‘.’®’*’lt;ï«Wunlt;oô^ tenutionibus Chrift», multa de fructibus ieiuntj pub ie^’«!“““’’*^Plï‘lgt;pp«nf«*î Quadragefimam noiite pro nibdo habere, imitation ,^ lt;nim continet Dei conuerfatione. Hebdomadam etiam pafsionis noiite deipb

•*Htp f J'fP*^°’^’” ^’^^^^ Pontifex, deinde legem fecit, ut feptem hebdomadibu# bb^*''^^‘°^^'^^’ ^°‘”* ^* ^*’^* ®’ ’” ^°*’’*^” quadam ad populum de reiunio,non ^ittiunium uulgare,fed accuratum,hoc elf,non tantum eiborum,fed etiam pee« i')'’i3bftinentiarn;flC a«t,icjunq narura non fulTicitpeccataeripere, nifi congru» nP^^ fiu,6t docens cam legem dicit: Medicina elf iciunium, fed medicina licclt; ''s utflisOtjtainen per imperitiamutentis inutdis fit fxpe.bene nofle oportet SC |.Wquo ipfirti imponere opus fit, S^ ipfius medicamenri quantitatcm,amp;corpo J^periem fuTpicientem, QC regionis naturam, amp;nbsp;anni tempus,amp; congruum ut« mulia alu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'

|)i) Ëtrurfum : Nimuitas non iciunium periculo eripuit, fed uitat mutatio Deurn j^'«am reddidit.haec dixi,non ut iciunium contemnamus, fed ut iciumum fit^no* Pf^^i®’’* 1 ^ihonor enim iciunq non ciborum aUftinentia, fed peccatorum fugacnatp ci* ^^* ^quot; ''*’ft abftmentia tantum iciunium definiens,hic elf qui maxime ipfum uituperat» «‘*‘^*‘*’w |.^ ^' todem loco ofiendit à pifetbus abftentum ohm in iciunio. QuxfinquitJuti« .^mtqsbuj quidem Sé pifcibus abIfincamüSjfraires uero mordemu* amp;nbsp;corner ®‘'^ftrahens frater nas carnes comedit,

wmTomo.4, **« quadragefimaeiciunio dicit : Si quotidie hue conuenimus^ tóunemus quadragefimam, Si non mutamus uitam in mekus, maioris dam ƒ

wem in Matth.cap. 4,docet exemplo Chrifit iciunandum poft fufcepium Ba# ^'^tjUtuitarc peccata queamus,ólt;: dicunt Cnnlfum ieiunaflc nobis in dodrinam* wils peccata ante Baptsfma dominatio uentris tnrulerat.

?'n jbftmere à delidis,hoc autem non minimum eft, nee à iciunio multum dtftans, E« Iticriai '^ipfumquoep diaboli furórem profternere idoneü.Enlibettatem ieiunandi, ohm lt;« iduntoK^ '’''slcientixnononerabanturtot pratceptis * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di oiinu

Ba films Magnus in régula Monachorum, cap, ^0. docct ueram abftinentiam 5lt;]uafe quis à prioribus fuis uoluptatibus continet. Et neceftarium efie ietuntum ’'''Sitnaxlme cum defideramus aliquid impetrare à Domino.

. ^mbrofiaslib.de Elia amp;nbsp;ieiunto,cap.x.3.4.6Cc.pukhra,quid fit tó'uniü,quan# °onain,quxutilitas eius.Eodem Itbro cap.10. dicit’, Quadragefima totis praetev Sc Dominicam ieiunatur diebus*

MAtihxicap.j.Petite amp;! dabitur uobis,quifquis petit atcipit, ubl ratiocindtur i -^Joitate patris carnalis.Mattb.cap, 21, Omoia quxpenentis in deprecanonc crcdeiU

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOCICOMMVNES nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^,((1

credentes accipied^ loan. lö. Amen amen dico uobistquxcuncp petknf’P in nomine meo, dabit uobis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, /cf^jliiquot;

Oratio eft crcÆo mentis in Deum, uiuaci quadam fiducia in ®’®^ ^j#^ bonitatem. Theophoretus in Poftilla maiori. Non ergo conOftitinuerber, ^^^/^ titudinejed attento amp;nbsp;Hdeli cordis de(iderio,ad Deum, ut unicum in omn^^j^ xilium,fubuolante.VidePfaI.$.Pomeranum.Éxodi 14. Quid clamisadm » (jj/ gum i. Annaloquebatur in corde fuo amp;c.Quod autem Lucac n. dicid/^'‘^ijjuttS' bitur uobis.Ët Lucac lU.inftantifsimeorandum ait, Roma. u. Precano”quot; g^etUf* i, ThefT.j. Indefinenter orate. Mar. u. Quaccunep orantes petitis,«^*'^

Noniubet fpiritus multa oris uerba multiplicare: nam Matth.«^* b’ ^jepquot;^ auerfatur;fed uuh,ut nufquam non cor noftrum firma fiducia ad Dcum/^g^juxl^ mum patrcm,amp; fummum bonum fit creólum amp;nbsp;infixum,unde omne ^‘’Ï j (emp^* lium ueniat;ad hoc non opus eft Euchitarum more femper labia iftSti”^ in uera fide Deum intueri,per inuefiigabiles gratis diuitias nobis p^f f ^peii^^ ritas, omne bonum firmiter ab co fperare, amp;nbsp;fie non lingua murti«®”*, Xjeftfr

vwamp; iviii^ui ui^udiyivui^^t aumiiiu luv ovuu iiiucidii^lt;iuui u*-**- ^ tinnS^^ N ec longa oratio rationabilis reqeitur, Matth, à, fed oftenditur, q^o, i^^/ofd«^ non fit ilia,quae femper fieri potefi,amp; pleruncp dum iufto longior cû,«®^ j^^jitb nus cft,6C fine oratione fidei interna,nihil eft quam hypocrifisBuchitaiun’j^^i,,^» d.longa oratio damnatur,quæ fit fine corde,qualis eft hypocritar0.Ota®^gt; giili poteft femper fieri,quia eft fpiritualis in cor de. Hue pertinet Luc. 18. Mat ^.^ practextu precibus prolixis precamint, propter hoc plus accipietis damf^ ^jliil Sic rufticus ad aratrum,artif€X in officina poteft afsidue orate, ‘^ p,,|jonit^* confitetur corde,Ö^ in folum Deum fide amp;nbsp;fpe oititur,nihil dubitans d^^^ ^ut* te,omnia in nomine Dei agens,amp; timore Dei;dC ij funt adoratoresin Ç®* ritate,quos unos pater habere uult. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „ont’''^

Aira» er *“”* ^’^Ös ^t hxc oratio in fpiritu,ut cor uerbis confonet in deuotion^“ mai’^'^ ^ti«e. ^^ *” uerbum promittentis,quicquid petieritis patrem d^c. loan. t^»*** ^oi*^ apud Dtum,labor Ingens : facile eft abfep corde numeraxe uerba: qui dixcrunt: 5046 ntefit fcy ein dtbcy t «ló bas beten t(f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ jjjjtö’* Matth.15. Efai.x9,Battologi murmuratores dcpiniguntur.t.Their.5'“ tc,S^ ftatim fubnedit,h3ec eft uoluntas Dei per Chr iftum, SCf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjufli^’

Nee obftat quod Deus omnia nouit,amp; prxdedinauit quibus det,nt^ ^(^[jje NoHofc/tfi einseftmutabilis, ut fledatur more hominum.Refpondetur.NonintfO^ijjfjie i^uodOeut mafta perdittonis in hare Dei iudicia, fatis fit nobis quod Deus uult °^”^‘’ gpiiiK’^ omniu no, orare,oremus igitur in uera fide,amp; dabit cum uifurn ei fuerit:nam dintttP utt. quam petita,fed omnia nobis in bonum,eft nobis in bonum, nos enim a^ Petite no, euehimur in Deum,ód in gloriam Dei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afiho”’'’’

wugwä dif Ecclcfiaft.18, Ante orationem prépara animam wam, jtruntur. q^j tentât Deum:ubi oraturo przcipitur,ut attente quid oelit à Deo p«t^ quot;nbsp;j^jj»»* ret,primo omniS fidem,fpem,charitatem, iufticiam', deinde ^ alia,qu3t‘:'’“ jj,|iilt; de ad gloriam Dei uti poftumus, Item præftituat fibi, quid fibi uclitj5“° jjpi^ opus habeat,Pfal.3i,amp; 141. Vanum eft in auras uerba fundere cicra cioln*o ftitutam intentionem,id quod uel ipfa orationis ratio conuincit. D ßt^tten » ^ fa,ardens,breuis,ex fide procédons (uide lacobi 1. Marei n.)nee ad ®®?*^olt;t gens, id eft, temerarie tentans Deum,nee terminuni exauditioms P^^“» j0£ilt; ad finiftram,idcft,incredulitatem,non credendo,qaódexaudiamur,regfi^

Huii^ fwntim clamandum ad Deum pro defedu fidei, fpei, charftaHs/quimpro ^sbüi'^P^''^^'^ ^^‘'“^ * defedua tuos omnes in praccepua Dei, ut in fpccUo

^11 a ^* P*^® ^^ °’^’''' “**** ^ Epiftolis fuis pafsim. Epiftola fecunda aicindigeo / ^äsbili ueßra oratione,ut dignus firn,illam quae in Syria eft Ecclefiain,pcr boa

P’f'onem qeßram pafeere in Chrifto, flop .^^**’*^0*9«* eft op«» tertq praccepti, nempe, oratio pro tota Ecdefia,fic 1^1^ f'ncipibuj amp;nbsp;omnibus homimbui orandum, 1. Timotba. Hieremiae zÿ. Ba^

u Öehac orationecornmuni Ignatius Epiftola i.Omnes (inquit) in idipfum ad Dear^f»# ^îiin^^*^ ^''^^' conuenite,una deprecatio Gt communis,unus animus, una fpes,di* wMmuxi.

^oi nouit Deus 5^ antequam petamus,quibus egeamus , ergo früßra feienti Io* Q^if^i^ •hip ^'^P®’*^‘Hieronymu$ cap.tf.Matth.Nos non narratores efle,fed rogato* p^ofg^ % •*”^ narrate ignoranti.aliud feiemem petere, in illo indicium eft, hic^;,„,.;^„ ,1 tenijbi fidchter indicamus,hîc miferabiliter obfecramus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h^reticof

^e h«rcucis,Pfallianis,Euchiris,uide T it.de hzretids. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum.

«. ^utio oritur ex cognitione defedus,quern uellemus farciri,amp; ex Educia cius, •^t^imus utile amp;nbsp;pofte farcire «

L Amicus eß mihi.ego egeo eius opera,defidcro auxilium.orc teftor amp;.' ero,ora Cn’**^”’’^’* ^‘^^^'’gt;‘“^*“ ^ agnitio defedus.Oro brcuiter,fed cor ori confen^ '‘^^lenim compleri per eum,quo ego deficio:fi diffcrt,infto.

Iji^ ^’^kfipturis deftdum noftrum agnofamus,nam,ut patet in uieqs amp;nbsp;uirtuti* ^^ïfemus multis, quz deberemushabere, habemus multa quae non deberemus'^rjree»» Ij^ttCognufcimus cum qui poteft defeóum farcire fupra uota,amp; udlemus. Ora» f^f^iquot;*^fif . neftamucEx abundantia cordis Ôlt;c. Fiducia fit ex promifsione ÔC iuflu : iufsit ^{’ ^‘^“* Kk'^°'’’’^***’^»«^«^**quot;’ 1 ^ ex agnitione cius. Ipfe poteft impiété, quia iumlt; ^ ^ “®««’n omnipotcns,uult,eft optimus,cft patcr,nos fiiq,igitUT fidimus, Implet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*

’•’iii o^’* ^5*®*** igitur feno, quia defedus urget, fiducia animum addir,inftalt; s^fttmM u ^afiducia Uïlitorari,amp;: nos debemus,fimilitudine apcrii, Luc.ii.per pattern j„ „lt;„mlt;a lt;«5«jutó minus uidetur effe fiducie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

kn?’’-^*o«Gone Matth.i^.ubiChriftus didt:Hoc genus nonegteditur,nififjtWWw^ hta'***'*’^ ^n”«cationem, Przterea Chriftus amp;nbsp;Apoftdi nihil magni orfi abfep •Rotation?,quia noftra fufficientia à patteluminum,qui inuocandus eft.

^ •’f^5® ^^'^«’lUt ohm hxretic» ex falfo intellecftu. Nemo noftrum qui tam Uj^ i^Jin lui negorij circumftantias perfpeeftas habeat,3^ uelit fuam familiam do« .Wttatem icire,fibi earn aperiat prolixe,per fc'ucl nutu tantum;cur non idem fît ill

fit In negotio Dei,5d falutisfcur In tantls defedibus noftrae naturae,S^ in lt;’’’^ rl bonitatls dluinx nobis oblatz ftertimus, amp;nbsp;non feme! difeimus udunUi^ namtdefeduofi lunsusjufsit orarc, difee quomodo uelit orari, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^g(,

Tosui mundus erroribus featet, ob male Intellcdam dodrinam «0 c^ j.Reg.S. 1.Paralip.5. Calum amp;nbsp;call ealorum te capere nonpoflunt.A^ * ^|^ É fat 65.2.Paral.7.promifsio eß,aures mex ercdx,ocull aperti ad o*^’*^^*fljjntiigt; NuS# «r* ^® Ifto.Item,eIegi locum ilium mihi In domum facrificq. Hxc in ueteri » lt;nbsp;^|jj^ flofot to,fed Innouo loan.4.Ado.7.nuIIus certus alllgaturlocus primt« Jirm^mur ^«ubl nonInterturbaris.i4.Matth.Chrißus afeendit in montent folut ’^®’^p0j^in lt;4 ortniu. nee tarnen aftringimur loco,quia 1. Timot. 2. in omni loco paras manos »f» ‘^ omni loco dominationis tux benedic anima mea Domino. Lotus ^i^’j ^oSs tus mundus,Efai.y6.Hier.7.Domus mea domus orationis. Loquitur de n F^^^ lomonis, quod turn externo cultui dedicatum crat, ad quod boneße obllt;W[^^ necefsitas crat,ut ad templum Domini ucrum,id eli,animam,i.Cor.3.or'^’ reuerendum inducerentur.

Tropus eft,intra cublculum,quan dicar,occulte,atcp adeô occulte) luira cuiu nem fare,nee unquam uel cogites de uana gloria. Templa noftra funi nbsp;nbsp;nbsp;;p,j(ci

culum,^uo uentus Chriftianorum, ut in illis commode doceatur uerbum Domini, *’? j^ modo mtel Deum laudemus amp;nbsp;oremus, Sacrarnentisep initiemur, Si in hoe prop^^j. -j,i Uieudum, pjfjj agendum inhoneftc.Alioqui templo Si. facriftcio fidentes, *,^^ nbsp;nbsp;nbsp;7.Nolite fidere uerbis mendacq,templum Domini Ô^c. Vide Hieronymutn

Magnus eft tepor iam orandl,cum inftanter feriptura uelit orari, w»f * Eplftolis Pauli.Chriftus Lucx 6.pcrnodabat in deprecationc Dctlnttacu ^ ^^ non ut hypocritx, hxc Chrifti uerba omnem carnis ambitionem amp;bypn« cent longius.Confequitur Papiftarum orationcs non elle Euangclicai» t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lia prolixx abflt;p mente,contra id:Ne fitis muitiloqui, Mann-**

2» nbsp;nbsp;nbsp;Coadx,ut horx Canonicx,contra illud:Cum oraueris* . nbsp;nbsp;nbsp;^jy^

aut quatuor idiotarum audiendos excitant, horas Canonicas quotidteao ^^ quatuor horas détonant fine mente,contra id,ut confpicui fint bominibuj, no tia ut hypocritx.

Deo fpiritus contribulatu#,hxc falutaris oblatio,iflafuntlt;inquit)puralj’j’‘“ gt;nbsp;facrificium iufticix,facrificiumlaudis,hx funt ucrxac pingues hoftia,!»’’“™ “ . cauftomsta medullata,qux contritis Ó^humiliatis cordibus effetuntur.£*X.» or * uotum,w«nf(b/bcgtvb/nit gclóbb,optio,ib\«/Mu oro.

CERTA LOCA IN VETERI TESTAMENT to facrificandi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In ueterf.Teftamento ceriis locia facrificabant, Abraham in Bethcl,uwnio beam abtminationem witwlorum pofuit,poftea Bethauen faciens ex Bethel.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLXXIX .

**^'öei ,p^’'^Stz8Jn monte Mores crcxi't lapidem, dicçns : Hic uocatur do# Ca’â^^'’ **“’?**”quot; Salomo nil conß/tutum.

^lt;iii»’’’^^o®y®u» cap.lt;. Maf.ut inclufa peAorft cogitatione, hbifsep com^ u'^’iïnt '^'^’ DomMiom,qood Sd Annam feeiße legimus i.Reg.t. Labia(inqurt)

^“^m a ^“'f°’*y®*“» primo (impliciter intelljgj,uanam orandi gloriam effe fu# f''L, , *^^c dicit Gbi uidcrihoc eße pracceptum,ut inclufa peóoris cogitation wpra,

Hieronymo commemorantur inEplHolaad Demetriadem, ^^^ i^n ^*’P’^*’^ Pfalmorum (inqult) amp;nbsp;orationis ordinem,quod tibi hora tertia, ^J^’^ «rfpetumjmedia nolt;^e,amp;f mane femper cß exercendutn, flame quot '^gt;'b*i^'^ ^^'’*P^^’‘^ edifcere debeat. Item idem ad Lxtam de inflitutione nliac

Wl^’*^*‘*® confequitur Hieronymum,folitariam uirginem docuifTe modum ^ÿ?^°®*’***®non dediße legem ineuitabilem mundo,cul parère oporteat. ^^Pat' ^^^quot;'P^^^ ^^rurn,qui fe diuinis rebus manciparunt, prxcipua,lmó unica '^öj^ '°*^' lt;ï«be^dioinas Inerat edifcere,amp; Pfalmorum canubus fpiritum recrea %a ^ ^icronymo unquam placuit, quod hodie fit, nempefineinteUedu (|i|j^Widic refonare,magnum numcru fine corde öd lege, ad hoc confeientiam p. »’'’’plifsima flipendia ex ijs capere amp;c.

'’''“^^X^'^^^^ °'^^°quot;*quot;* exaudiri à Domino, Mich.j, PfaI.io0. Efaix primo/

^^ 'T *^gt;n)cnto null a alia eft CxfimonJa à ChriRo inRirtlta, ad feruiendum ^»iS*quot;*** ‘1“®’” ^*®‘ » “‘ conueniatur ad participandum menfz Domini,pro )ijijj,^)nda, accendenda charitace in Deum dC proximum, dC roboranda fpe,ut uf**ttbum uitat,amp; orctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^ilS*^ '®'**‘*’*' Miffx.uerba funt qu» confecrationis uocant,quibus fidet ue ^*^gt;ftmn,qua uigit iuflus,fides^ alitur,ó^ figno Sacramentali roboratur.

‘^djh °’^^^^ “''^^’ confólantifsima à laicit abfconderunt, quac manifedifsima ^Secundo,quód bonum opus ex Mifla fecerunt, qua Teflamentum efl, amp;nbsp;Sa# ij.J**®®»^quo Deo nobii promittit amp;nbsp;legat gratiam dC remifsionem peccato# ^go non (H bonum opus noflrum,fcd donum Dei, quia Teflamentum cß be# ni acceptum à Deo,non datum à nobis.

k yntiontsin Mifla pro fideuel ex fide funt quidem bona opera, d^ eicemo* gentibus dtfpartiri,ut quondam i.Corint.ii.

•^ïï?*®*^®®^ ^'^’ ^‘ Sacrificium, qux tarnen nihil aliud efl quim Tefiamen^ “*®*?*öjm, id efl, uerba Dei, promifsio de remifsione peecator urn, cura

He|„jj'®°*P®*’ Ö^oinijfub quibut uere efl corpus amp;nbsp;fanguis Chnfli. Qui error ex *'’®WïMk^° ^^’^^P^^' ^^^*'*“ *®^® Mifla efl oblacio, qux fit (upenori Domino, ?^ f ^ munus pcrfonale.Iam quid ad not,quod mifla Hebrxum eH,Ölt; fa^ UJ®quot;8“*fic«^P«f hoc nondum conumcitur TcßamcaMm noftrumnoüum,aul iure bacrifiewm did, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Q.:ænîo in hococrtttur,num iure fie uocetur Teftamentum nofîrUffl^^^ i,j ♦n'm ex facris litens,tl!ud nofirum Tefiamentum non uocari Mdbhiquiai^^ damns Deo,fed accip«mus;cum raiio facriHcij fit dare Deo ahquid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jdfj

In priminua Eedefia comportabantur bona neceflarsa uitz,quat in ^ '^^^^tx* buebantur, Ado.4.amp;: fiebat iuxta Pauk traditionem, cum grattarum*ï^®**^ nedilt;fïione.Et in ueteri Tefiamemo mos erat, bona de quibus grattas egW’*’*’ uare:fic SC tempore Aportolorum cleuabantur, qux hue erant compottMapfoP peribu$.Ex hoc ufu uetufiifsimo remanCerunt apud nos reliquiae.

Primo,quôd primae ÄJuhimaepreces in MiflahuocanturcoIIeflx» _ ..^ Secundo, quôd homines recuaiu Euangeho adaltarecffeiunt,8^ulît^^

Offertorium dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- lUj

Tertio, Sacerdos hofiiam nondum confecratam, cumpatenaeIftnt;0“‘ itac^ non Chriftus/ed Colledx Si; preeesefferuntur.atqt nos per Chnftum*^*. ^^ S S gt;c. amentum non eft Sacrificium,quando »gro in priuata domo lt;‘’^f’quot;5^\ftys manu Sacerdons iafnficium,cum utrob cp idem fil.Nus nô Chhftuin/*^^^ nus offert moitiHcatos.iuxra uerba Roma.u.

ltem,quomodo Mifia pollet app)icari,fpecialif»ime,gencralihiine,fpf^'’‘ ’ uide Gabrielern Iclt;ft.26.172.

MifixLnt xquales, differentia eft in fi Je. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jji

Error impijfsimus eft de aurea Miira,pro incolumitate mifrare,pfoHib''^ j tu5('c.pro diuitqt Äc, Orationes quidem in Miffah ante amp;nbsp;poft, a J *‘®^**-lt; pfofunipro tenure uerborum, Vide Leuit. 6. Omne facnficium lacctdoW'’”^^ con(umitur,nee quiequam commeditur ex eo,non igitur poruit uetus facrißc®'quot; figura corporis Chnlb,quod ut/ep comeditur à Sacerdote. Chriftus ff“’^*^^quot;’^^«,^ ruilt induce pro peccatis popufi, eftep hoftia perpetuo durans ,amp;faigt;’fi^'*'J’ omnium credentium peccatis : hinc conuincitur mifiam non elle faenfinw^ crificq lemel f.di rccordationem,2C pignus ac fignum infaUibilcredempiiofl'*quot; 0rar,quam Chriftus nobis præfti(ir,quod ex uerbis Euangchftaruni M«i*^^^‘ car 21, Mar, 14.1. Corint.u.facile cognofeitur.

r. Peccamus quotidie,quotidie item facnficium altaris offerendum F®^^ lu . Keipond. Hoc derogat perfccftioni uiuificx hoftix,quae eft ChnilJS^I^' ^’^ obbtus credences una oblatione confummat in perpetuum, Heb. 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

x. Semd quidem obiatus eft,id eft,mortuus:fed mhilominus quotidie offttf r left in manu SacnfictRefpon. Vide cap.p.fle lo.Hcb.ubi aperte dicidun» o^”^^ ne femd obiatus eft,üt muttorüm peccata rolleret, ad de quôd Chnftum “****% ferripdem eft,quod conuinrit darus textus Heb.p.Non ui farpius offeratfe,’*'®'?^^ oportu flet tllum farpius paffam, SCc. Hinc offerri amp;nbsp;pati idem apud Hebrafo^p^^ bum cfferre,ut hic de Qinfto ufurpatur,eft Zabach.id eft,occidi ad uidin”'’’. catum enim non remittebatur abfqa fanguine,Hebr. 9. Hinc Hebrati abatt ob ’ num uocant Mtzbeach,quöd occifa facrificia huic fupponerentur amp;nbsp;acctn^^*”‘“* Grxci hoc quod nos offerre dicimus, ipfi ^Svejj uocanr, id eft occidere, nd^» , tini occidere, madia re, facrificare, Sed apud nos offerre fignificat donate,lt;1^0“’ banc rem anguftum nimis,quando enim de Chrifto loquimur oblato,intelligobou eft patt amp;nbsp;mon.Conuincitur hoc ex Elaix 53. Pralm.39. Heb.io. iTcGi CdoU'*» Ephe.i.

Chriftom nemo hominum unquam obtulit,fed ipfe fe in cruce,Heb.9-Chriftum laico datum non uocant facnficium, ergo nee in manufacefdob*, ijjuod idem utrob cp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

D E M I S 5 A* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CeCtXXX

f»tu*T ’*^ ^^^’ Indicmt Lucac xx. Hoe fac/te in mei commemorat/onem » Vo^ IJ “^ itftamentQ fuxta naturam fuam Ö^ proprie ta tem. Recordatio pafsionts Chri* ^“^ tradationem Euchanftia-Himihter Synaxis, Communio, luxta fru* ’MtSorum fecundo,

t » etercj Dodores EedeOac Oeubï Teftamentum noflrum nouumfaenficium ^''*)non quod ipn obtulerint.fed quód Chrißus femel femet obtuln,mansas efti Pfopeccaiis hoftia in xtcmum.Sic Chryfoftotnus.

^ Malachlæ i. Ab ortu folis ufep ad occafum magnum eß nomen meum, S^c» „ ^Ilianqj libro tertio contra Marciünem,fic höc locum intdiigit: Veßra facrifi^ j^ «ünacdpiam,quon»am nomen meum honoratum eß ab ortu amp;c. amp;nbsp;in omni lo# lijf ' 1^ ’’*’®’^ oblatio nomini meo,id eß.pracdicatio gloriac meae,Iaudis amp;gralt;( trM^?’‘^*°’?“*VuIt ergo quód pro pecuinis oblationibus,quarü in ueteri lege ufus gt;iuturac fint internac oblationes fpiritus in gratiam Dei, Deum in fpiritu amp;nbsp;ue* j^ ’lt;»dorarc,nomen cius laudare,gratias agere, cuius facritieq meminit Apoflolus ^. '*'3«u.ldcm Tertullianus libro quarto contra Marcionem fic ait:Et offertur no U^ ' nico oblatio,Sc munda oblatio,id cß,fimp!cx oratio flC pura uel iufla confeiena Iiofi fuper Malacbiam cap.i, Propric nuncad facerdotes ludacorum fer .^ Domini,qui ofiérunt cæcum,daudum,amp;languidum ad immolandum, utfei# L Wrnalibus uidimis fpirituales uidimas fuceeßuras. Et nequaquam taurorum, •iM*”quot;'’^ ^’*’2^’”^”’» ^'^^ thymiama, hoc eß, fandorum orationes Domino ofte« ^ '*”,8^ non in una orbis prouincia ludæa,nec in una ludarac urbe Hierufalcm,fcd p^'^'^ndoco ofterri oblationem nequaquaimmundam,ut à peccato Ifrael, fed mun Chrdianorum.Auguüinus deciuitate Dci,Iib,i8.ca. 35. uerba . Pnetae fic tradat,quód iacrihcia ueteris Teßamenti fint abroganda, quoniam in lil?’, °^® nomini eius mundaoblatio offeretur,nempe Chriftus,non quód efientia* (/’quot;Omni loco offeratur,ut Miffarq nugantur,fed femel inuno loco,id eß, Hicru ljjj '’''^'’^tusfuflticicns fit in omni loco omnium peccata perfoluere . Vide eodem Hinm’^'^’ contra Iudaeos,ex circumßanttjs habebis intdlcdum. Vide Hierony^ ^^^P.itin Ezech.Efaix jj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra Schatzgcyrum Francifcanum.

Mini ^^^’ ^^ ^'’** uoluit,hïc ThefaurtuorafS^ ex illa Hcbr.^.Semetipfum obo j^^ Wilfert,quód Chriftus in cruce oblatus fit pafsiue,non à ludæis, fed ab Ecekfia '^‘®’®^n®'»9’^æ fient cum obtulit figuraliter facrificqs legi$,ita iam m nouo ’” ^‘^**^* ^'° *quot; petfona propria. Rcfpon.Oblatus efi,fed à fe,nec opor /»lingucre inter offer entern ÔC oblatum. Nonne Rom. ix. iubet Apeßolus, ut |i(^’inus nos, ubi certe idem eft hoftia amp;nbsp;offerens, Imó à nemirie potuit offerr^ kj*^?”™* fc ipfo,fi rem rede 3cftimcs,fi ignoras omnino rations facrificq, ideo i|u',®^’^n‘’t«tw hallucinatur Schatzgcyr.Ncc conuincit oppofitum quod dl* VjA' ’^^^* “®*’^’^ *®^*’* ^offerte, 0^ uoluit ofterri, ubi pafsiuum non arguit di^ realem inter offerens amp;nbsp;oblatum.

init ’‘'^°cint.ii.Hoc facite in meam commemorationem.Sed ipfe oblatus eft in Ils ?*^^° ^notidie offerendus à nobis.Refpondetur : Neep inteUigis quz loque« loto^ '^^ quibus affeueras, Cum Chriftus hæc mandafiet Apoftolis, amp;nbsp;in perfona fein?°'””'^^’ ^^^’'’'fi^nis.nondum erat oblatus, fed dédit ei# corpus cibum, fan« ii^^'Hpotum, amp;nbsp;iufsit, ut cum deinceps Dominico corpore uefcerentur, memo« lt;itoi^*’^'”^P’^^““gt;’‘^ «ï^rorporü oblati,amp;; fanguinis effufi inremifsionempee^ Gtatfis i4,MeIchizedek rex Salem profeten# SCc.hic (inqult)Chriftum ft« Sff x gurat»

LOCI COMMVNES DE MISSA.' .^ gtitat.Refpond.Nibil facit ad fcopum.Non obtulit Mekbi{edek,G t^^^^^^P^^ htftonam»Ët male Magifter quoep hoc ad Euchariftiam detorlit. Dltt**’*^**?’^ Proiulit non obtulit. Et quia facerdos altifsimi offerte Abraham creaturx necP tuit nee debuit.

Proferunt autoritärem Ecdefiac, cuius fponfus Chrißus : Item, ego ‘^^* g^-f, fum ufep ad confummationem fxculi, Matth.xS. loan. 16. docuitep uchtatt^ Sed Ecdefia hadenus tenuit hoe Sacramentum, amp;nbsp;Sacramentum elle Ä^ ^’ ^ j m Refpondetur:Ecdefia uniuerfalis nunquam tenuit nos milTam offcrre,l^, j md oblatum Chriflum Deo patri,quotidie memoriam tanti benefidj fr^“®^! fidem,charitatem, fpem, augendas. Monachi amp;nbsp;Antichrißi fatellites ita docu^ contra ueritatem,quam Apofloli 5^ Chriflus tradiderunt.Chrißus amp;: ^P^^^tpo* querunt nobis hoe Sacramentum, non ut quotidianam uidimam, fed turn animx,Teflamcntum,ubi promifsio elf remifsi peccati, lam tes uerbo hberantur à peceato,amp; fidem hanc figno uihbili corroborant, ut» ^ pignore falutis accepto,nihil dubitent,fc Chrißi fratres efrc,ÓC colwttedcs laW*“» minos mortis,peccati,inferni.

Vide concilium Gangrenfc e. u» de uocabulo Miffæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. /

Siue Milïa Latine accipiatur,quôd mittatur aliquid aut adferatur,nel Hebt ^^ pro (pontanea oblatione,ud tribute, qux adfcriur Domino non efl facrificiS,ubi Chrißus offeratur, nifi facrificiu fit idem quod allatö,

Veritas noui Telia menti ex Graeco quaerenda,in quo funthçc nomina’’°/ Epifcopus, Presbyter, Diaconus, eorum minißerium in Eccleßa uocatorAe«^ Ado. 13.Roma. 15.id cß,facrificium ud minilieri0,^cyltgcn btcnfî/ôPlî^^’^/r (Bott an ber gemein beweyfî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ ^

Et quia inter minißeria Epifeoporum nullum xque pompatice,utcoenayö ^ ni pcragitur, Patres Miffam uocarunt liturgian, id efl, minißerium uclfa«iu^‘ quia hîc populus paratur Domino in ßde, dißnbuitur aliquid egentibus, oC P^P panis amp;nbsp;uinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n ij

Vide Thcophoretum de abrogatione facrificiorura uetcris legis, « ‘^'' nooiTeßamentijPfalm.ip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . p

Hieronymus fuper Hrercmiam e.grt.dicit: Paulus Hue quis alius ®^ ^*^Pj-lam ad Hebraeos ,'0mnescp deinceps Ecdehafhei uiri in primo faluaioris adurt % dicunt uniuerfa compléta, amp;nbsp;nouum T eßamentum, hoc cß, Euangehum ueteri Teßamento, à quo legem literx legc fpiritus commutatam, ut omnia q V facriHcia,d^ circumciGo,amp; Sabbathum fpiritualiter complerentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^ Patres Miffam uocarunt Sacrificium uel Liturgian,id efl,minißerium ^8’^ défias Dei docendo,hortando,orando, diflribuendo Sacramenta, quibuspa« Chriflo ÖC fpirituifando in populum acceptabiiem, amp;nbsp;Sacerdotium regale «c. 6, Concilia capitalia nihil habent de Mifia, quod Papiflarum errorem P confirmarc. Vide in Car th aginenfi Concilie c.i8.quomodo Patres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjy dis Sacramentum diflribuere • Nimirum quod Chriflus iubcat edere ,idq“ lundis non conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ignatius Epiflola tf. ad Smymenfes. Non heet fine Epifcopo nefp ob» gt;nbsp;“ facrifiewm immolate,neep Miflas celebrate •

J^^ lbeIlu/ft(lucf»D»^rbani(sR.ü^M ante annos akejuamtnukoi 0 ad ueßree urbü ctuetypttriorts dodlrtme cnpidosy et turn propter ƒ ' Buan^efy' ßudium -,tyrannide ^ inßdi^s ^apißarum preffos^ Ï W^^H ß^pß^^ è noßrate bn^a in Lratinam uerti ante bienmüyin^raa ' ^^i, tiarn piorum alicp/ct mrorum, apnd nos a^entiu/n^ (jui propter Euan^clif proßeßionefn juif fortunbi exturbati^ di^nitatibna ^^^^((tria^extorres-, (luiduts pe^eti maluerunt, (jua'm impia ^ neßandare^ 1 ^'^^^'^^^ mof^rayUel coram inßa patria intueri,uelßlentio aepre^ntia ap ^^ttepetius eli^entes,ad exemplum d\doßßmul main aßßei cum populo Dei^ ^.^^'^l^^lt;^'gt;'il^ p^ccati commodssfrui, mainres^ diuitias arbitratiprobrum ^^^(ludnt uniuerßi totius mundi thefauros ♦ d\/unc autem eum libeUum d me

i, ^^erisetiam nationibuSfin ip^bus paßim in multos uere pios, ob impies cultbi f^''^°^°^^^gt;ttaabborrentes-,immani barbarie ctrobiofacrudclitateßeuitung ^^ß^’^^’^^^ fteuitur^ Quam nef anda inauditee, ç^ incredibilsscrudelitatst r ^kbis non tnultls onnis m multos pios z^ preeßantes uiros (editaf^uo no in^ ^^•^^^^c Uotatdi^udm amarulentis fannis q^ lœdor^'s lacerati^ (juàm uiruo K^lt;^°^^icijs confputh(ludm uenenatis ßommatümorßbus impetitiy(juómacero Pf^harum te/is conßxijuntf E^ec bis contenta inexplebilis Z:^ profunda Sao quot;^ inforbendofan^uine Clmßiano fit is ^ in^luuies fuit ^fed bonis etiam OC quot;f^fn/nnJjiis euerß^dignttatibth' lpoliatijUrbibiispulfi,exterminatiyeiedli^ in ,flis durißiffiif detentiy cxtluftis et intolerabiltbus pippltcifs torti et excarnia r^atrocioribifs ac turpioribits mortis panis affedli funty tjudm ulli latrones^ •

^^^ ullorum aliorum ^ßtiorumyü'fcelerumi^rauißifnoru/n autbores.Quiseferatißimorumtya gt;i'^‘^’^'^ ^^^^'^P^^'^^^^ Gbrßi Eecleßa uaßata eß, (edidtt atroctora O* to, ^,^ß^PP^^^um exemployduàmintrapaucosannos^inuerepios^^mul iunocentifim(e uitee utros noßra bac tempeßate (édita ^^'^”gt;^-gt;1^l^^^Icrianus, (JuisDeciusjtluis Afaxia % '^'‘'^ ^^^^^^^^^‘^-»I^^ Ïulianu^ycruenttora Zi^ 'rvçavvmiâTïça edidlaproa ^n Euan^eliccedoctrin(eßudiofos'aheubi ß^^^^^^ eE^ante diem redemptionis noßrce , ullifSpera ^fYt^^'^^ ^^^^ß^^/^^^ßfi^ • l^ömß un(luamaliäs ,nunc uel maxime ^^is tc/nporibiisjerpens ulc uetus Gbrißi Domini noßri calcanéum uiru

' EPISTOLA NVNCVPATORIA. ’ Vj IniUßi/fih morßbus impetct, C^ i»tpotcnü, cj^crattt^ rabic in Cbnp j^^ exarJcJccns^ißtiitafn emdebtatem cxcrccbic^cüJentiat horribdes ‘^^.^^^^^ ^^ nations cruciatitsßbi tam immincre « ^t autem in extern etiam ^ß‘^^. j^oße (Jermantca lingua non intedi^itur, pi/y pejßeutionem patientes ^ r^^’^^. Jü^i confolarentur f banc meam uerftonempalptsfirn prodire inpublievf^^ k a^ji^ nomin^fUiriprudentiJiimifi^ eines optimijoußieio,cum injuabn^^ßß pf^ifji bis inferiptus ßt-^ac proinde cum neftro inre,nobis etiam ^Iß^^^ P^j ß^rP^^ ain'em ego q^ boe nomine uerßonemmeam nobis dedieare^nt pubheurn^ ^j-tc[uittlt;^ ttaim extmiiC ueßne pietatis,ac ardentißimi cfga neram rekgione/n jß^ß i^^ ^jf ttium ae monumentum, non in Germania tantnmßdin totaetntm omnibus GbrißianiC re/igionis natiombus^ ad ßnem ißß mundi extord’ tur enim hoeßriptum-^ejnod ßmper inde ab initio repurçat^e neßraamphßimaynonpauci fucrint, c^m eximio z^ tanto ßnaigdtt^^ ^,^^^ ßndio flagrannt^ut fortunarumßamce^exißimationisydignitatts-,C^ ^^^^ ^^^i^i perieuium ob dusproßeßionem adiré nondnbitauertnt,bt enm ß^^^ p^j^ diuinidoélrtnajcpuc fnuitosannos peridoIatricnm'Papßarnm unf^if^i L opprejja,caput exerere nonpotuit,nunc tandem ßmmo ^ immcnl'o ^^j^ß cio in ueßra urbe il/uxerit^uoint Z^ boe oß-ido pnaiientn^ ijudm ex animo gaudeamßalutarem nerbi dinini lucem apud nos exon^ß^ ^J)^ Z^ nnncclare mieardi^egratnlor ex animo urbi neßne baneinttßifi^ßi'^^ omnium maximum fcxlicitatem-, nos ab tdolomani^s Pap at us teterrim^ t^^ ^^^ rendis alnpando liberatos eße ^ ZT ßncera dinini nerbi do^ritut lt;loi!‘i^‘’\ '^^^ ßabeitatecerte nullamaiornobisobnenirepotuittR.atioßdutdefn(^^^^ ^' ^ lutis noßr^ nerfatur infana QP ver a Chrißi Domini z^ Salnatoriifr'’ ^^ eieognitione:ateaibi efe ttun^uamfanapoteH^ubi Cbrißtdoärinä^^^^'’‘^ .^ terata.zt^ corrupta e^lfUt earn fuße dilutißtmam ZiT corruptifftt^ ^^ Xempora ßb Papatu nemo fauns infeiari potelé ZJquot; non panei etiamT^P^' ^Ird^eraJpißfcnon infcianturdJratulor itatp ueßne urbi bancfummamf^^ tatem-,z^ Deipatris adeß Gbrißi Domininößriinuos collatuminßi’^ bonefciumj precor^ toto peelore Deum patrem per Dominum neßrum ^9 ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;G/xrißumflium eins unigenitum ZT ailedlum-,ut, ejnodin uobis capit)^

' geatyprouebatZTcotfrmet,uerbilppuritatem apuduosper^ petUQ (otferuet.j i^men^G/meUfs^mcn,

i î r n T. V ’i c o N8 o t A T o R ; vs. t c*a'^r^Xu^ hECT is ET DT '^TIS DET, QAh^JBKS CHRI^Tf AJE/v^ ^^in HjlJcs/xyfn, Dominti ac Fratrthiisßü, pknam c^Jolidt^t/n

ILECTI Ïn Chrifto Fratres ac Domini, Ex offidodian'faW» ,\|! Chrifttanac atcp Ongularicrga uos ftudie,anxiccp de iaiuir ucKia

1 folicitus,ad uos hare fenbo. Quare rogo per Cbrjftum,ui hoe nx-» ^'j i urn ad uos fenpeum boni confulatis, amp;nbsp;eo quo feribnur animo ac« 1 cïpiatis.Non Lm ego Epifcopus feu Parochus ueßcr,fed cointn.i-; j (ere tarnen non polïum,ut non doceam,hortet amp;nbsp;confofer uosjue« i„lj —=“1 Rn^ curam agam,ex Chriflianac dilcdionis uobis in ChriOo fra* gt;enrquot;''*^^’*æ°^‘‘-^®’ Vtinamhaberctis Epifcopos amp;nbsp;Paftotes qui luofung-« itoionquot;’’”'''^**^*^‘quot;“®’f’ pwtatWMttoo« amp;nbsp;ad tentatfonum pcrfecutionuniqi lijf . * P’’übe inUruerent atep confirmarent. Verum cum tales non fint uobi , Ç * '^° ’” quot;’® fufeipiam, fusép deep ferms interim, qued mabgnam grattant *^“«piniuales ucftros,qui uocantur,fum intturus.

^. Scitisquanta,quam denfahorrendacp errorum, ignorantiae 8C in'redulitaot '8 ne PM annos multos fepulti fucrimus. Chriftianum nomen piofefsi Lmu», ^nltijm uocari uoluimus, amp;nbsp;Chriihanos nos effe ipfi extAimautmut, ucrum qm gt;? Meintet nos fciuit,cur Chriftianus appellareturfquam pauci,imó nul!i,(ö rem t’nüam ) fult;runt,qui huius appellationis amp;f nominis rationcm.óC quar liera Ite ''itianorum fides ac profefsio, iati* ac probe tenerent C Nam quibus dt manda* J^’fnihocoift.-tj,ut Chnftum docerenr, qui liera eius Domini amp;nbsp;Strua'oris no* |jlj*’5*®®8quot;’**o®i^ ioibuerc nos debebant,hi Chriftum quidem iæpc habebant in ”’Wnimis,fcdquod effet Chrißi mimfterium, cur pater cum in hune mundum ^^quidfpci,iolacij amp;auxilq mtferispeccatonbusnobis abilio fit expeóan-? ®‘”’'»'i de re paruin, imo nihil nos ucreac lolidc docuerunt, fit hic pifcibus maon “wtiluerunt.

Quemodo igitnr ueram fidem Chriftianam habere, quomodo expediiam fiC Mamnefttx preftfsionis rationem feire potuimus, cum utritatem iplam (oh« ’iade Domino noliro lE S V CHRISTO non audiuerimus f Que modo ri ’'ygt;amp;feonftanti fideadharrere, fit' credere quiuimus,de quo n;hiIceTti,n!bi' fohd», 'TO^ifumus; Quomodo autem au dire mus aliquid line dedoribusjfeu prafdicau'9 wuerbi Oeiuens aefynceris {* EtGlt;nim,multa quidem copiofacp turba pra d « öntium Si doeentium fuit, pedes attamen illorum putehri ac fpecoft non fuctunt, ’lutoiidmodum eft apud Elaum prophctam,Capite quinquagedmofecundo»

Siquidem minime ea,quadecebat,puritaie,re1ig(one,amp; caRirate docuenmt ói ^undauerunt Chrifti Icfu Euangelium,non ita fyncere id tradiderynt.ut Chritï,,* quot;^tdild potuerit, Textumfeu uerba Euangelq fonuerunt quidem, iegenrer fiC °''’'«int«s eaintemplis,fed quxlegerunt, non intellexerunt, Siucrumgerm^« Scripturac fenium non funtaffeeuti, fed quam longibime amp;nbsp;toto eofia Jberrarunt,pr3epoftcrumép Si Rultum impiumep Deieukum ex doctviiv« ‘”»nmum adinuentum mftituerunt, De fide, de poenitentia, de operiVgt;us bo* 'quot;bde meritis , de DEI mandatis, de cultu Dei, nihil fani dofu^runt, hu« ’*’.^uiiin uadiuuncubrum immenGa molibus omma adobruerunr Qi oppUur^ S s s 4 tuut,

runt,negle^lo interim fiC poftpofito uero Dei cultu,uera doórina,^ uefhop^^^i^^ à Deo mandatis. Breuiter grauibus amp;^ horrendis erroribus attp i^°’°^’^p^*^jöti'l fiam deformarunt amp;nbsp;cotaminarunt. De hiscum nuncadmonêtur,ó^ ’^’f^y.jmJ reuocantur,adeo non redeunt ad mehorem mentcm,ut etiam indignentur u neri,utcp meliora monentesac docentes acerbifsime oderint Ö^ c*^’^‘®^P „jjft, tur. Prorfus dedoluerunt,amp; errata fua adeo non fuftincnt a^nofcere amp;nbsp;«*”* ^ ut etiam tanquam pro aris ÔC focis ad ea defendenda amp;nbsp;rctincnda pugnt^t, nbsp;nbsp;^

minus quam errafle ie fateantur, fed miris ambus ac uafricie apud fimP“*-*® y^i rudiores fefe uenditant, ie omni culpa libérant,errorumep fuorum patrol” nbsp;nbsp;nbsp;j

decunep uenantur amp;nbsp;arripiunt,amp;ie immerito à nobis aceufari clamrtargt;i,i*^’ ^j Euangelium pure docuifle ( qux illorum dl propudiofa ÔC extrema ’®P?^e id etiam iat^are non uerentur « Sed quam pure id docuerint, imo quamRf ^^ ^.^^ adulterarint, corruperint, contaminanne, dJacerarint, nunc Dei fiugi»gt;f‘ ,^j menfo bénéficie, illucefcente ueritatisluce,fatis mtelligi 0^ uideri ’P'’‘^^.P^'^foin* etiam nunc tam craflbs, tam apertos amp;; palpabiles errores Si nugas fr^“° ^^Rant nia docent »ut pueri etiam corum ignorantiam, ftulticiam, ftoliduatcm^^S acrideant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A!fp«d^

men aeditumapud oos in templo S.Crucis in die ViOtationis Mariat»’^*”^ j^^j^j^ temeritatis in0gnitar,fummxcp confidentiae facrificulo,qui pro

riarn tradaret» de profedione Mariae in montana, deep falutatione -jft, da,ad quam infans ialqt in utero matris »palam amp;nbsp;pubheitus aufus en ^^f quod Maria Elizabetiiam grauidam fandificaric, idep argumente ^t^^ jg^gan baturus exdamauit: Nouum iftud hxreticorü uulgus dicit noneffeiouocan dos.Athicuidetis,quód Maria Elizabeth a mfandiffcarit. EHenim ^’‘’’P^ßam tiac,ut Ä a!qs gratiam dare atep impartin' pofsit. Ergo citra omnem ^®”^^^nfO« iequitur,quód fit inuocanda.Sic illc argumêtatus,rem fe pradare exp^rS jjjjjg bafle arbitrabatur. Sed quam inepta, quam ftulta amp;flolida fit ifta raiio^^^V j^jj jju uident,qLii uel kuiter attigerunt literas facras. Atep hifuntnimiromp^ jjÿ amp;nbsp;diuint Prædicatorcs, qui nondubitantnec erubekunt gloriari,ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..(Oi,

Euangdij dodrinam profitcri, cum tarnen tam procul inde difcedant«’‘’* j^ ut ueram Euangdij dodrinam prorfus euertangöt^ omnino Scripturii ceanr,id quod hiepatet ex puerilibus Prædicatoris huius admirädikq^^'^^ a^ cinationibus. Has uero tarn friuolas, futiles amp;f in lui fas argumentation« ac quentias.ex propria quadam Logica ac Theologia nekio qua nooaói • ca fiogunt Ö^ nedungm qua exercitatifsimi funt Ó^ ad miraculum uRp doen.

Quacio autem charifsimi, num Euangdifia Elizabetham grauidam a J fandifitatam dicit^Certe nufquam id dixigac ne fomniauit quidem.Sed aicit,9 ^^ infans in utero matris exiÜeritcum audißet falutationem Marix, quodepj^P ß^^ Spir.S.Elizabeth. Quis autem dedit eiS.fandumf Quis donauitSpirituolt;^ « mines,quibus ApoHoIi Euangelium praedkabant^Quis etiamnum amp;nbsp;fetnp , j^^jj tumfandum donat hominibus,cum Euangeliumaudiuntamp;

Deus per uerbumfuum amp;nbsp;minifiertü Euangdij ^Profedofe eft, Deus ipR -^ dat fpiritum,nos uero praedicamus diuinum uerbumfidei, undefides P“^^^^'j/^J per quod Deus cfficax eft amp;nbsp;in nobisoperatur, donates fpiritû Deus pet pt ^^ tionem fidci.Galat.j.Probandum itacp fuiflet noftro ini praedicatori mneto . fulfo,quöd Maria Elizabeths dedifiet S. fandum, aut earn fandificalfet j qoo gratiam dare poflet. Sed hoc nuquam faciet,nec uilis rationibus ac ^P®”?Zß^ bari potcft.Nihilofecius tarnen ac fi id firmifsimum amp;nbsp;certifsimum effet,quo fimum efi,confequentiamaudaculus hancfacit,dicens : Si fandificat homines, J5^ inuocanda dl.Si xdituus dixiflefiDomine Paroche,Egonego antecedens,q ^,^^^

lhh’?|{^^*'P’*w^«lt;Jlt;fl«** Aquot; **on pudoreamp;f ruborc (fi modo /n farrumpudenti* Hf°'^'°'’'^“® ”®’' “^’ guttula pudoris)(uffjfus fuiflct^ Atcp hinc,charjfsimr,u(* (Hj '^’’’odo doccant uos Euangehiim,nimirum fic,ut gloffa feu mtcrprerano ÓÏ ’•^ 1 a'®™*quot; ® textu amp;nbsp;ucrbis Euangelq maiori intcruallo diftet, quam coelum à kos’ • ”’ ’''hilo fecius tamenje quoqp Euangebum docerc, ÔC iplam ucritatcm ti^^'''’'’‘^‘^^prlt;icxiu S^ falfo litulo multos homines fallunr,amp; in fuis erronbus tenent.

L ^” P®quot; ”' Euangelio Lucx dare æ aperte tcftatur in Cantico fuo Maria ipfa, V*®' ‘’“‘ ex mcra gratia amp;nbsp;m fericordia fandificet per benedidum frudum ^fi’K^oc eft,per Chriftum, qui bcnedidum illudfernen Abrahxeft, in quo Gfwr.x» jj^'^benedidiojemiirio peccatorG, Spiritus fandus, ÖC uita çterna pro truffa funt, GnUt.j, ^ ^nantur,n incum crediderimus.Et nobilfsima illa amp;nbsp;laudatifsima Dei genirrix

”0 de fc,fcd de mcra Dei gratia. Et Elizabeth ipfa exclamés uoce magna, (^ quot;ibeatam effe Mariam, qux credidit uerbo Dei quod arehangelus Gabriel nun b?’*’^”'^®® verbis docet Deum per fidem fandificare amp;^ faluarc.Sed noflcr hic ^|, ^'C3(or lange aliter fentit ac docct.'qui affirmare audct à Maria fandificari ho-J I^''*’« Pofthaccueró, oblitus fui, officiofifsimus iUe Sif maximus Mariae culror ac* '^Mam inconditis, tam impqs ucrbis ac contumcliofis afpergit Mariam »Ilam, j^^*‘’’3nîetantopcre extulcrat, tantaep ignominia ac contumelia afficit, ut omnium ’'unicorda non potuerint non uehementer dolerc amp;nbsp;angi,nec oculi eoruladhry^ ff lt;tnerequiucrint. Dixitenim,quód Elizabeth Mariam ante fandibcJÜcr, addc çJ'huôd Angelus Gabriel hxc uerba : (Benedida tu inter mul;cres,amp; benedict * frudus uentris tui} noluerit in fua falutatione Angelica ad Mariam dteefe, ^’fuiffetadhucfncrcdula,ncc ucrbis Angeli fidê habuiffet. An non hoceftManS ^gie ac magnifiée predicate amp;nbsp;laudibus condignis ucheref Ante Ik extulcrat 6d j^Wcauerat earn, ut dixerit,quód Spiritum S. donarit amp;nbsp;fandificarit El zabefli, Ydeo inuocandam eoliegerat, Sed Hatim inde relapfus amp;nbsp;recantans füa ipliüs 5!i'rlt; '^’^®®'^ A”8'*® ”®® crediderlt,nuncianti ca qux Deus iufferat,afqp ob id s ^''zabeth demum lalutanonc itlam implctam.O' prxdarumMarix laudum prç# “quot;'^Óiebuccinatorcm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ . ly^aetiam incadem condone aff;rmauit,falutationem illam Angclicam effe ‘’00311, amp;nbsp;utilem precationem, quam effet oratio ipfa Dominica. 0' infcittaih* ' \0lt;iunquam fanus dicerc aut fomniare poteft, ftlutationê Angcli effe orationem f via quanopetK juterait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 1 *0 tadem item conctone palam affirmare eft aufus, non licerc ncc fas effe, ut ^’'«iquosuocant, facras litcras Icgant, eiscp kdionem Scripturarum effe interdis' '‘otjeptohibitam. Dos impudens amp;nbsp;(cclcratum. An non cam ob cauffam da« '”«11nobis Dei uerbum,ut inde admoneamur, doceamur,crudiamur,confolatio« ƒ!” habeamus, amp;nbsp;in fide in icntatiombus amp;nbsp;aduerfis confirmemur f An non tarn ''pas eft Ôd laicis,quos uocatis, dodrina, admonitione, eruditione, confolationtbus^ w fpiritualibus uobis,quos uos appellatisfSed ipfi uos Euangclq gratiam afper« ^im amp;nbsp;repudiatam pedibus conculcatis,dodrinam ucram non curans.nce fette ut alij cam Icgant ÔC audiant, idep nc faciantprohibctis'amp; inde auocatis, .'Miihtrani tamcrafie amp;nbsp;ftolide atep ineptc Euangebum tradarent, riuelieirein^a» ^latat tam fuftx rcprxhenfionis,ód mfcitiç tam ofcitantis occaOonem Papille con-s ’«oshaberent,boneDeus,quam totus Papatus cosexecrarctur, quim horr«ndlt;S‘ ’””'j«matü fulminibus proftratos Satanx traderetfucrum cum Papillici tam craffe^ 3'”uupide,tam turpiter errent,tam mfulfas nugas proférant, tarnen merum amp;nbsp;pu# ' simuin eft E jangeliû.ô^ merç mdulgentix iunt,quicquid docent ÔC dicunt,quan« “öuis abfurdum,abfonum, infulfum, a impium id fit.

, Sic multos annos malt diffoluticp œconomi atep adminiftratores fucrunt Papi^ Moono Dei 1 offteq fui négligeâtes atqp immemoresj uetx dodtinx nullam «utara

curam agent«, graues amp;nbsp;crados error« atcp idololatrias uarias ^^S^^*^gnjs,s'’’ bilicntcs.Et licet confcq fibi probe lint tam malar, tam fupinz admmnif^^* ^^^’ ^oz bis diligenter multumcp admoniti,tarnen refipifcere ÔC agnofccre *’’*^®‘^j’ impi^ lunt, fed eos etiam ign» à; ferro tuentur ac ftab)liunt:impios illos fuos eu g^jeßai” am dodrinam, impios abufus, qui illorum negligentia atep focordi’^**iHipicC’’* lt;rrcpfcrunt,non emendant, non tollunt, fed cumulant 0^ adaugent, 0^^^ Jj ■jjjul» turn docent,uerum perdue etiam 56 federate uiuunt, fcortationibuJ ‘^Py^ja fi^ genres,inep omnes libidinum fpecies fefe prouoluentes. Admonent«^* auuntu^» mcliora ne audire quidem dignantur, imo execrantur fid extreme P hoc ipfo tedatum rdinquentes amp;nbsp;fatis aperte Ognificantes, quod -guioa# bauferint Judaicum ilium ÖC Pharifaicum Spirit urn, hoc eft, fpiritom*®^ Aferi rium amp;nbsp;iyrannicum,qui ueritatem audire non fuftinet,qui ChriftumImeu t^^^^^^j (none fuo caperet, ftngulas eius uoculas ealumnians St deprauans, '^'T^.j,! nee omnibus exofum QC inuifum deteftabilemcp redderct, Vbi autem non uel leuifsimam calumniandi cauftam inuenit,calumniari tarnen,amp; Releratt. s^^^ atque impudentia apertacp mendacia contexere non uereturjClamit’J'* i^fu rit cenfum non ede dandum Carfari. Vbi uerô examinatione amp;nbsp;i“‘l‘’*quot;‘‘S’Ljille Pilatus dicit : Nullum crimen capitale compcrio in eo, ibi demum Pl”™’ ^^-^^p fpiritus ad rauim ufcp furiofe 0^ immani quadam crudclitate impotens at^ .^^^ tu^inualefcit amp;nbsp;exclamat : Commouct populum per uniuerfam ludat^m/ ^ Galilxaufqueadhunclocum:Tolleeum,cruciftge,crucifige eum. Siemu^ra ba UexatuF,his atep ciufmodi calumntjs,mendacqs, tyrannideep uaria exercer gt;r.^ initur,infcftaturcp. Eadem fortuna ex parte amp;nbsp;uos nunc cxcrcemini.qui conu^^^^ calumniaSidt perfecutiones patimini. Scd bono amp;nbsp;forti animo uos effe '^^'^^ en a* omma patiamini propter iudiciam. Cur enim perfequuntur uos f liam ob caufam, quam quód Chrifti folidiorem amp;nbsp;puriorem eognitionem ^.^ falutis ac Chriftianx rdigionis rationem difccre auetis amp;nbsp;cxpetJti«,wlt;^'*“’? .^^ immenfas Ó^ copiofas diuitias mifericordix, iofticix, uitx,amp; falutis, une P' Chrifto habeat ac pofsideatper fidero. Expetiti*,ncc One grauifsimisö^urg«quot;^ mis caufsis, Euangdium uerum dC fyncerum, per quod iufticiam5if’'ut«ma quimur, audire, cum Öd angeli ipd in ca defiderent profpiccre, qua in Euange» de Chrifto annunciantur. i. Pd^i. Hanc ob caudam infanit amp;nbsp;furie contra uoso» tan, hanc ob caudam uobis tarct/pfqnfus amp;nbsp;infedus eft, fiC nullam non uos Ixdm occaftonem obferuat, amp;nbsp;quapoted uobis inOdiatur, mundiep acerbifsima inƒ0 odia mouet. Si cum fpiritualibus ueftris, quos fe uocant, perdit» uit» tandt quam olim rationem cxigcretis,G approbaretis corum impiam dodrinam,»to' niueretis ad illorum flagitiofas amp;C fadas libidines, ft luxum uiciaq; aha illorum reprchenderetis,fed eorum impietatem,luxuriam, licentiam,flagitia gt;tcpimpr(’P tatem foueretls, ftabiliretis, atque augeretis, turn nihil uobis eilet à Sauna p*quot;* culi,fed Satanas turn Ibeiusâd patronus edetueder,‘uosq;urnce Ó^ elfl“^quot;”(^^* maret, nee ulla iniuriola uos affiçeret, nulla uel leuifsima contumclix nom'^ “ afpergeret. Verum cum in Pharifxis ueftris deftdereti# uilam ChriH'^quot;’^ tt'itÇicfXiTfip, doedrinamep fynccriorem acfamorem,ut Óduos ucram bereden amp;nbsp;pie uiuendi rationem habere po{siris,amp; ad uerbi Dei prxfcriptum mtæ cunurt indituere ac dirigere, hocfpiritus iiiemalus ferre nonpoieft,hoceumurtiamp;pw fime habet. Conferrium atque fratemitatem tllius relinquerc,illius regno uos^ iugo fubducere, amp;nbsp;longum lih ualedicerc ftatuiftis, ob id odia, muidum, sen* bitatemimpiorum,grauescp perfecutiones contra uos excitât. Nec nouum hot eft amp;nbsp;inufttatum. Vetus iJIe ferpens ueterem illam artem fuam amp;nbsp;technâs ueicf^ torias atcp diaboiicas hicquoep exercet amp;nbsp;exerit : Nee feme! amp;nbsp;diu occupatum Si fotum aliquê locum hofpitiumepuetus libenter ^fponte rclinquit,Sed fortes dioic ^ animo magno« Scius cm q* ipirjtm Ule immundu« cogaïur cedcre amp;nbsp;aufetre 1^gt;

’)!fr ?^^'^’ '^* Atiam apud uo# digitus Deieoepit operari 5(f uirtutem fuam *^'''™ ^*‘^^‘J*^'^* ^ inacftimab»li bcneficio lux Euangelij aliqua uóbis or* dijj' ^ ‘^»“^ P’^*‘’^*P®'quot; tenebrarum agnofcerf,5lt;^ illius aftuin,artw,futelas,inlï« lmVfP’’*^®”^^quot;* ^ ***•*’*■* P®f*‘lt;“ ♦ Hmcillx bdny Tiæ, hoc cd, quod euoi in^. ”^^'nc ind(gnatur,amp; frendet, hiric minis amp;nbsp;terricuiamentis uarijs ac diris 'fff'ft ^^’’^ perfecutionum proccilis animos ueftros tempeftuofis arictat, N«^ |iJ * ”’9 “* uerbo Dei uos muniatis, nc in hoe prarho fuccumbatis, fed for titer j^sisftfcsiuïdoriam de boftereportetis. Id autem fieri nequir, nifi fine intermifsi« ^ *f«no S^folido Oei uerbo nos confolemini.roboretis atep firmetis. Na(n,ue# lim ^'^n* *'^’*ur Romanorum decimoquinto : Omnia qux kripta funt,in doóri4 Iijjj f'-ftram fcripta funt, ut per patientiam amp;nbsp;confolationem Scripturarum fpem ’ ®‘ ^°^ quidem eo magis à uobis fieri necefte eft, quo J nondum ctiam u’^^’n puram dodrinam in ciuitate ueftra audiftis publiée Ö^ clarc doceri. Te^ ^h g ^'’^ nondum iatis firmi,nondum fatis adulti rami palmitescp cftis muinea f^* ^f'”^quot;“*” fingulari cura atep diligentia Ä Colliciiudine plantandi amp;^ irri ^^ft gt;‘^onccgrandefcatis amp;nbsp;uires roburep fatis firmum accipiatis. Satan call0 ilUû' ^“«stator aftunfsimus, probe exploratum habet,qua parte molles fins, ter *?“*’®’V’ g^nere uos eireumuenire, quo caiamitatis arictc animos ueftros 'allere,amp;: è ftatu deturbare pofsit, nouit quibus artibus capi atqp falh hommes ^^1 ’ H ’” ^^quot;^ pattern, qua fibi adhum patere uidet, magna pi atep imprtu irruir» j^Wusfcjndalis amp;nbsp;exemplis uitat flagitiofx amp;nbsp;perdKX Infinitis,atep irritamentis ij,’’?®'®’8’fiorum genus follicitantibus, Ö^ innumeris à uera pietaie auocamen« it*^?V^f’^””^’ ^^' ^^ ^’•’^ ualde infirma,ualde pufiilanimis,ualde formido!o(a,ual« ^ ^ ƒ operation cm procliuis eft.Sed mox ubi tentamini uel à Setana » ud à mun« gt;''« a carne fibi nimium metuente, ftatim ad uerbum Dei confugite : cogitate ai animos ueftros,amp; hoc probe amp;nbsp;altifsime peôoribus ueßris infixum,hoc uobis

ji^ Wsimum fit, quod Dei uoluntas mifericordifsima,3^ lt;nbsp;ofifium Dei optimum^ ‘quot; ^f^tuolentiatcp erga uos diuinx teftimonium 0d argumentum certifsimum fit, fic quo“^^ omnia ceffura fint in ialutem ueßram: cogitate amp;nbsp;oiulis Hj.^’’P*'®Pofitom habete, quis is fit, cuius cauffa hate Euangdq eft, eiusep paccii ^ P'onnfsionem animis ueßris inculcate, turn confolationis fatis inuenietis . SiC j7^*“'Utft Deiafter no confiiio coep immutabili, ut q quos lußus amp;nbsp;mifencors i., '*.•'’Chrifto prxfciuit,eofdem SC prxfiniuit coatormes imagims filn fui, ut ipie Rom.8. Pf'^ ’gînitus inter multos fratres .

110s ■‘^ mdetis be expenmini benignam fiC mifericordem Dei uoluntatem erga troi?'°^^’^^*^tioncs immittat uobis, uosep cruci (ubrjciat, non ut perdat, led ut ^ ^^m^ am ueros fuos filio# effe declarer. SicUt feitis Chriftum per crucem in* ’’‘tngloria«»fuam.fic Qc Chnftifidelcs primum per crucem explorarc â^proba-? JiH n” *‘^'*’*’ 8*®’'*fieate Deus pro fuo confiiio longe optimo amp;^ inlcrutabili iof ( ^* ™’”^ ““‘■‘’‘ ‘’°’ P‘‘ Evangelium,ut uos iuftoi amp;nbsp;faluo« faciat,Slt; à mun* j l elerato 3^ peccatis perdito fegt eget ÔC auocet,ut uafa glorix fiatis. Quippe qui «n* nbsp;nbsp;nbsp;^^”®* quot;°’* ^’Tfdunt,!) manebunt uafa ignommix ad xrernam damnatU

i\i^i ^*’?^ nocationem diligenter amp;nbsp;indeßnenter Deo gratias agite,uos ultra had' '’t^’** ‘•®*’‘“t^’te amp;nbsp;commendate,uos in manus tliius uolentes ac lub? nies fin '*'’“ƒ ^’^'’’“ ”0’ per crucem,3^ ad fux uoluntatis longe optimx atep benign.f# ft Sc j ?”””* ‘*^rceat,dolet, expoliat,fingat,amp; apparet, ut filq Dei fiatis. Si iu^ W''^^ ‘’^'fi*gt;ncccfle eft,ut peccata in uobis expungat, auferat, óf extinguar, W T** ^ dekat omnia. Si meliorcm uitamuultis uobis ab lilo doua* 1,40.1111 ^æ*quot; * - * ”*^*^5 eft,ut uos ex hoc mundo amp;nbsp;uiia peccatis amp;f omnibus caia^

. lt;)c nature humane produis amp;nbsp;afperä eft» ^mus aura ab adolcfccatiä ader ép

«x utero matris praui óf corrupti, amp;nbsp;proni ad malum contra Dcl uolcnWU^^i^i^^ nc.8. Hunc uetercm hominem mori necdTe cd,ut noua creatura inCbnit ^^^ cuius rei amp;nbsp;Baptifmus fignum eft, Romano.6. In mortem Cbrifti lnquit.ScpuIti igitur fumus uni corn Ülo per baptifmum in mortem, ‘^*^“* . jj^jj dum excitatus eft Chriftus ex mortuis per gloriam patns,ita Ä nos in noui ^ ambulemus. Vetus ille nofter homo cum illocrucifixus cft,uiabel^^‘*^ peccati,ut poft hac non feruiamus peccato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundu'”

nati fumus,fed haec natiuitas camalis no nifi peccatores amp;nbsp;Adx filios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^

ti amp;nbsp;damnation! adiudicatos producit SC parit, Neceffe eft ^t’9»‘’*X”’jteo^^ aqua SC fpiritu.Quod fi non fitjegnum Dei ingredi non poffumus. ^^^-„nesÂ rituahs natiuitas feu regeneratio parit non alios quam iuftos SC fanóos ^ ^^^ Dei filios ad aitam amp;nbsp;ulutem ætemam deftinatos SC ordinatos. V^^“*”^ jmago rtli feu carnal! natiuitate dolores, anxietates, affiidio, pcriculum ^ ”’° «y feulp^ adeft,antequam infans in mundum ueniat : fie fit in hac etiam fi’P^’f^^’^yjexatl^ ritual! natiuitate, ficuti teftatur Chriftus Ioannis decimofexto. Etenimfl ^ ^^ CC fpiritu renafei debet,is ut nouus homo fiat amp;nbsp;ueterem exoat,huic ^^ muo! cansmoriatur,defe, feisep uiribus defperet, fibi nihiltribuat,ft ’^^^dJs irri* do ualcdicat SC renunciet,Chriftumepfolumfequatur oportet. Ïw® pj^nmen^ catur öd aduerfus nos inflammaturatep exacerbatur, fed odium ®*®j^^m Qi agr’» dum,(icx uocatio Dei popofecrit,pater amp;nbsp;mater coniunx SC liberi, nbsp;nbsp;nbsp;g^jngd^

corpus SC fortune uniuerfx, potius funt relinquendac, quam à Chrino ^ nbsp;nbsp;j^j,

dodrina defcifcendum. Omnis temporalis amp;nbsp;corporalis tranquiHÜ^ tfooltoti gnx commoditates uitx,mQlta amp;: magna lucra ac quxftus,multx ut®^^Àix, om^ neceftariorum amicitix coniundionesep propter ueritatem funt f®’^”^*’jj(fonlpoö niacp potius quam uera pietas ac fana dodrina amittcnda,omniahu*^ p^^jo po* RW.»« ponenda,omnia ueritati amp;nbsp;glorix Chrifti pofthabenda. Fieri aliter , uo^ teft,fed oportet nos renafei, fi iufti ÔC falui fieri uoluerimus : Non ad nbsp;nbsp;nbsp;p^j jjj no

luntatem,confilium SC libidinem carnis uiuendum eft nobis, fed ^P’J ■ j^cifigen^ bis remet ÔC dominetur oportet. Vetus homo cum concupifcentijsw*^etminui”^ dus eft, Mundus nos ferat oportet, in mundo ad prxfixum ufep oitst t ^ ,^|^} metam uiuendum eft nobis inter feorpiones SC uiperas, inter inteftift*®®^^ nifsimos hoftes.Non eft quad in his terris uere pij fibi paradifum qom jjßuö’* nentur,non eft quod fperent fe in pace ÔC tranquillitate,in omnium return ^^ ,^|^ copia atlt;p commoditatibus uoluptatibuscp huius uit» uiduros. Non terris uere piorum for tuna ac fors, fed muftis in his terris afiWdiofl®*®®v g,ad tur,muleiscalamitatibusconflidabuntur,multisanxictatibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*

cruce prementur,multis periculis exponentur,multis diffieuftatibus obw ^^,^, crux eft herba cami oalde amara amp;nbsp;acerba. Caro falua quidem fieri fed fine doloribus,fine afflidionibus amp;nbsp;tribulationibus.Cum mg*'uuntr^ p^otti» cum pericula imminent, cum tempeftas aliqua perfecutionis exoritur, nbsp;nbsp;^^^2^^

minis terretur,tum inborrefcit,contremifcit,recedit, nec fixo pede »’^‘’.^mai rur,txdio afficitur,facile fub cruce impatiens,morofacp fit.MaHet in “et^ pe^cw nere 2C confenefeere quam renouari, cum uidet fic tradari,fic exereen)^ _os jj^, lit, tot calamitatibus obijci cos qui Euangelij dodrinam ampledunWGm^tit nuo nafci oportet. Hic hic opus eft confolationibus fiC hortationibus 0 nbsp;nbsp;nbsp;^ ^^a

rarum,qux nos diligentibus amp;nbsp;folidis efficacibusip confolationibus a® nbsp;nbsp;j^^ftrai”

firmant corda noftra,ut in perpetuo Contra Satanam, mundum Ä cam pyiiu prepriam prxlio atep conflidatione in uera fide SC faluifica fpe Euaog^H ac folidi p er fiftamys SC perduremus.

i’Wß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pits ipfictiarn paleis cn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

1quot;*'’’On *?P^“® Chrifti omncs pq affli^ïi fibi ob oculos ponenr, ficut nos Pau b'Ipkie * T'^’/^’^*^n*'Pc*^ tokrantiam curramus in propofito nobis certami ^cn?**’’’^®*^** ducem.confummatorê Iefutn,qui pro propofito fibi gaudio 1%Q) '''*'1 *^”°™^”^’ ^®®*:®*”P^’»^ ’“^ dcxtram throni Dei confeditReputa« 4 ^ft* lt;1 furtinueritaduerfus fe ccntradidionem, ne defatigemini animi» ^’^^^ Chrißus Dei fibus, Dei potentia, propter nos paffus fit, '*''%» i^*^'''®®* ®^*^ humiliant amp;nbsp;infra omncs homines demiferit ufœ in ^**^«1. U^^ ^°’ exaltarer,5C in fummam dignitatem aîçp gloriam coeleßcm ^öPi o ^ JOeus ilium in fummam cxtulufublimitatem, Si itacp Chrißus

^’”^’’*°*^ oprobria,tot tantascp calamitates, tot mala,tot incom« ^*00»*°* ^'’^^^'^®’*°* tribulationes, ac denicp amarifsimam amp;nbsp;ignominiofifsi« ^fiin*'*” °°®‘’’ caufla perpefTua eß, quac illa effet moUities noßra, fi eande irfc ’’*lgt;ocDr®P*‘* Chrißum pati tribulationes noUemus ac recufaremus t Equidem j%nH5*^'f‘”’’®®»®*P®*’™** teflatur, quoniam amp;nbsp;Chrißus afflidus cß pro nobis.

?^i(‘l• ^'® exemplum,ut infequeremini ueßigia ipfius, ut 8C nos in hoc mun-J pfiüb °^r^ P’*«’’C‘”®’^‘ Mundus odio habuit Chrifiü,non itacp dubium eß, quin ^iftkconfit **0” ^‘^^'^“‘^“’’^^^ eadem acerbitateperfecuiurus,Chri# '^®leleo^^* ^^'^uï'dus quod fuum efl diligit.Quia ucró de mundo non eßis, fed ^Jöö **?* *^* mundo,propterea odit uos mundus. Memento te fermonis quem ,j’’N3efl feruus maior dnofuo.Si me perfecuti funï,amp;uos perfcquent.

’''’iQj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«A® lt;i«b«lt;» Nam fi und i’'^i)*l'1?^*^”’®’^ P'^°P^^’' ”°®^“ Chrifli,certum id argumetum efl, quód Deus 2‘T»«.’j. ^e^ * ®*» ^^^'^ quot;°® clegcrit, quod filios Dei SC barredes regni coeleflis nos S’djm * ”’“”^o fcelerato öd damnationi deflinato nos fegregare uelit, ne cu im^ _, - » ^kj5j^’’’*”‘»^*'AcumChrifloglorificemur» Sic Paulus Timotheum fuum mißt’' *^*^

*’^W °-^quot;'^’fis inferebant,confolaretor,confirmaret, ÖC in fidccorroboraret,

’’^^ottaretur, nc in afflidionibus amp;nbsp;tribulationibus fuis ucl labafcerêi M/j ^^»“^* animum dcfponderent,turbarenturcp.Scribit autem fic ad cos : Ipfi ^'gt;iiii*’^k'^ ^'^’'^ ufum pofitoseffe, Etenimcum apud uoseffemus, prardica# ^%m ^ f°’’*’^t afflidionem pateremur. Et corn Paulus ac Barnabas Lift ram, '’»eo^ . ?Aof^ia«n ueniflcnt,utiterum difcipulos fuos confirmarent,bortaban

l'Ofttt '’^°^’“ P’^®’’*“*“*' diccnte8:Ador.i4.quod per multas tribulationes os» ''ia ƒ °?’’’träte in regnS Dei.Hoc tant3cauetc,ne quis ueftrü affligatur ut hornig i. PcH^.

I^Situ v ’.*”* fgt;cinorofus,aut curiofus alienarö return. Porre fi ut Chriftianus af*

'''’’Pu nbsp;nbsp;nbsp;5’^^ pudefïat,imó glorificet Deum in parte hac. Quandoquidem Si

'''tk ' ^”* ^’””P’’t Micium à domo Dei. Quod fi primum incipit à nobis, quis hug/**^®’®““!®^ ®°“ credunt Dei Euangelio^ Et fi iuftus uixfaluus cfficitur,im« ^m ^'^^quot;^^ ^'^* comparebit.^ Proinde qui affliguntur iuxta uoluntatem Dei,tan

^’*”’ Ï^^*^“ n’^ttyf« flC omnes pios, qui Deum confefti funt,dC c“tunAigloriam,honores,ope#,pompam,foamép uitam pro^ ^^quot;^ Chriflum uicerunt mundum,amp; tanta patiuoluerunt amp;nbsp;potuerut, ’’''^«? u °^ ^P'^’*”®’ ^^^”’ nobis fua gratia adfuturum,amp; ex omnibus calami* ^m • f ®,^***^*As gloriam fuam communicaturum f Nullum unquam deferuft, #ura fpem fuam fixam habuit,8^ propter nomen ipfius paffus efl. '^odü ucró animi noflri nondumfatis firmi,pufillaaimitate feUicitantur, ut Ttt cogite#

cogtremu$,Chn‘Rutn quidem potuiflé pati ac uinccrc,cum fit D«JS,fflgt;gt;^^ ^j^ gratia dunams {u:ße,tc ucró elle hominem peccatorem.ô^ exigua H^c P^^-,j3tio2^ ideo timendum et in hoc agone fubfiftas 0^ uincas. Cum, mquanijb^tccog - ^^ ’ tentatio oboritur animo uw, turn iterum amp;nbsp;flatim ad Scripturam ^’^*^’quot;1 vjobiir» dum cft tibi,o,iiac bic minfice nos confolat,amp; inuincibile atep ’^^^P^^*^^^ r)(5cli^ fubfidium,amp; auxitium oftendit amp;nbsp;fuppeditat, ut perfecutionem peip^t^^ tandem potinpofsimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Chrihißdehbus adeß amp;nbsp;fubuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ 10

HOc erfam probe fn^gße animis ueftris, quèd Chrihu» dan» eß quot;‘® exemplSparsionisJed quódetiam fit auxiliator amp;nbsp;patronus « P^^LLdon fübfidiumqj in omnibus mails Qc afflidionibus, quo dép ne ad «’®’^'J‘^'”Loi tan* nos defer ere ueßt aut pofsit,nec folos nos in «o certamine relinquetjed ^ jy^a gitjangit pupillam oculi eins,qui nos iniuria afnchjipli etiamChrinoinw ^^ gar,Sicuti ad Paulum dicit : Saul.Saul eur me perfcquerist SauI perfe^W .^ j^j ttimns : At Chriftus fic loquitor, SCHc casperfecuttones reputat, ac Upf^P pencil» effent illatac, Ado,^.

Cagitet hic Cbrihißdclis,3lt;; probe apud fe expendat,quantum nap ^j^^j quantum præftdq,quantum firmamenti,quantum roboris habeat,cumpmP,^^pj, ftum pcrlecutionem patitur.Nam ft in Chriftum credimuSjSC propter tnr r^ ttmur, ceite Chriftiani amp;nbsp;filq Dei fumus. Si Deus eft pater nofter, ehrt»“ ^^^.^^ nus nofter,amp; caput noftrom,0if frater nofter,dubium non eft, quin Deusn g^^^^j^ aat,ÓL cura noftri agat tamfollicite,^ uilus pater agere poteft filq tenemme ^.^ tflim diklt;fti,ut fatis teftantw Pfalmi,uti Pfal,uo,Auxilium meum à ^°?'''Liatqul cit ccelum amp;nbsp;terrain : Non dabit in commotionem pedes meos,nrcp “°^ rpg euftodit te. Ecce non dormitabit neep dormict quieuftodit IfraetPf’hj^^^^^j^^ mini loper iuftos,amp;: aures cius in preces eorum.Cum clamant iufli,D^“’“Ji,s W» dit cos, 5^ ex omnibus tribubnombus corumlibcrauit cos, luxta eß^^'^j^j^m, qui tnbulato funt corde,amp; humiles fpiritu faluabit. Multx tribubtionri* ^^^^ fed de omnibus lus hberabît cos Dominus, Cuftodit Dominus omn»^ ffliäun» â:c.Pialm.4o.quentur de fua miferia,fe mcndicumôê paupercm,hocdV* ^ eftcuerumftatim fubdiefed Dominus foliieitus eft mei. Item jj.Pßlm.bc . Domini fup er tim entes eum,amp; in cis qui fperant fuper mifericordia ciut,«*^ morte animas eorum,amp; alat cos in fame. Ammanoftra expedat Dominum,S niam adiutor fiC protedor nofter eft, quia in co Ixtatur cor no ft rum, amp;nbsp;in no ^ fanefto cius fperamus. item Pfal.xdJetpfum confolatur Dauid,dcens:Dominu ^^^ minatio mea 3^ falus mea, quemtimebof Dominus protedor uit» »^^’^’^'^^juffi pidabor'Si confiftant aduerfum me caftra,non timebit cor meum,fi exurgit a^ ^J PWs,. fum me praelium, in hoc ego fperabo. Angelus Domini cingit m orcuimr^^^^ pfaim u, riment Dominum,amp; cripiet cos.Beatus uir qui Iperatin eo/Etfi ’rnbu*”^k(j|i, dio umbrx mortis,non timebo mala,quoniam tu mecum es. Canunt amp;nbsp;W j^j^ W^ifquot; Deus eft refugium ÖC uirtus noftra, proptcrea non timemus, etiamfiluo“ terra, amp;nbsp;prxcipRentur montes in medium mare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^jy

Hx promifsiones auxiltj atop prxfcientix diom» funt ^’^^°quot;^‘’‘^f Sfunt tx amp;: firm«,nee fruftrantur quen^. Omnes fanât experténa amp;f reipfaedo^J' nbsp;nbsp;’

fic fe rem habere. Si itaeç Deus fic adeft luis,cur mortis metu nimio cótrctn»r 4 conftemaiicp defperarentf Paulus ait Roma.8.Si Deus pro nobis quis conn a » Qui proprio filio non pcpercit,fed pro nobis omnibus tradidit ilium, qo* “^ ^ P teiijUt non a: cum eodem omnia nobis donet * Quis intentabit Crimea aau fus eledos Dei r Deus eft qui iuftificat. Quit ilk quicondemnet r Chfln“® « 4 mortuus eft, imo qui amp;nbsp;fufeitatus eft, qui Ôd eft ad dexteram Dei, qui amp;nbsp;^*^t,j5 proaobis, Quae quaefo,«bettor, quae foUdior,quac etScactor wr^ *^ ^^jj^

^Ij IIBELLVS CONSOLATORIVS. CCCVXXXVl %(yp’quot;s quam hxc eft,quod dicit Deum ede pro nobis ƒ Qins eft Deus ƒ ’^^^‘^quot;'^ Efaias ait cap.4c.Omnes gentes quafino finf,ficfuni ^fc n^Kï • ^^^^ nihilum fiC inane reputatx funt ad cum , Si mundus Deo nihil %(I'”' “'^°*^‘ï’odareac nocere potcft,fi Deöfua gloria fpoli3re,thronocp coe ^'‘’bin' ’^^ ’'^^'^**’”^^ ^** filiosjcrcdc mihi,uorarc,(ot putat fe pofte facere) %ód Ï?^^’^^cre potent, Cogitate,© charifiimi in Chrifto,quanta fit confola* quot;I^sfr ^^ ^P^*P*^° nobis eft amp;nbsp;pugnat, nos fouet,noftri curam agit, nos cuPte« l*’’l’tamp;H^^’^*^ ”°^^’ donat Chrifturn cum uniuerfis donis ipfius. Quis hxc ’^tV'f S®**^« apud animum fuum expendens folicitus,anxius, pufilianimisqi ^Oöb °”^^® animum unquam poftet f Si plures etiam quam unus mundus ^ uniuerO fpiritus mali contra nos exorti fremerent, furcrent ac ^fifth ’’™^ P^otfus effet periculi, ft Chriftus noftcr SC à partibus noftris eft. Per amp;nbsp;^^® ^’bemii# : hic eft Dei filius dilelt;ftus, amp;nbsp;propter hunc filium fuum 's ^*» I*®P*^ preciofum huius filij ipfius fanguinem remifsionem pecca# Sto*^®®^* *^*^®*^^’™ contra mortem amp;Satanam obtinemus. Namubi 'quot;'' bo n^““’^ eft, ibimors nihil iuris ,^nihil uirium habet, ibi Satan dominari ’ ^‘^ igitur metueremusf Num mortem hanc temporalem f Mi» ’’*^ilï •/’ ’^obis fomnus amp;nbsp;quies fada eft. Chriftus enim earn uicit SC iugub* ^?^*’”*fi‘*utem amp;nbsp;uitam femper cedat , quia deleuit amp;nbsp;occidit corpus pee, Efa.zK Sii• ^® ’^°*^*’^'“’^’®^ ”°® ’^ ueram uitam deduceremur. Quapropier,cha ^^ 7* Sr'”^^”^°’^°*' *’”“”’ agitc,ut confiant» fide Chrifto Domino adhlt;rreatis,inlt; lo«*»-»* *lt;iit^^'^°^®^*önenter orate Dcum,ut fidem in uobis augcre dignctur. Hoc fi fe ^I^''3* %’''^”’ï^®^ “‘^fæ præclare fehabebunt,tum nihil ent ab ullo malo perieufi/fed ^‘’quot;’•^* ^’tritisaduerfusomnes tempeftatum procellas«

'’°’ anguntjobijcite uniuerfis peccatis ueftris inuincibilem innocen pfccMitt», W f ^ ^”^”“’”’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftri lefu Chrifti,qui nobis à patre donatus eft t^orint. t.

''Had ^ ,^^^Q«od fi fcceritis,tum fiatim euanefcent peccata non fecus quam pfal.no. k^gnis Hammam ardentifsimam, Quippe Chriftus iureiurando à patre xter, Hebr. ». W^®®?*®*«® eft, is iam pro peccatis noftris ucrum facrificium amp;nbsp;ueram re# wawb.x?. '’Oi^®^’ ®^ otpiationb hoftiam uidimamcp obtulit effufo preciofo fanguine er S.

®®’^®* omnipotent,omnia illi funt fubicda,omnia illi parent,angclijpo i.Pdn j« ?«üirtutcs.i.Petri3.

*quot;01(11’''^*® ®’**® terremini,cogitate Chriftum effe uitam ucftram,is femel morlt; Mo». Hj^t^Wrpeccata noftra,fcd refurrexit, nee moritur amplius. Hic Chriftus Ro)n.4. 'ffijr ’^fotbuit 8lt;. praecipitauit in xternum Efa.iÇ. Sane fi poft hanc uitam nu!Ja lod«. n. ^’Ï*’!’»®*® iufiamdolcndf atqj moerendi cauftam habercinus,tum profedoRom.6. Cf'’’’ie(rcmus omnium in terris hominum.i.Corinth.17. Verum cum uita nos 'bdo ^°^ h’oc uitam demum incipiat, cum fpe certa faluific» refurredionis

^(j. * 'nim refurrexit, qui amp;nbsp;ipfe dixit ; Ego fum refurredio amp;: uita,qui credit in iolt;«.iu '»h'^^*’ ^*^’™fi mortuus fuerit. Et omnis qui uiuit amp;nbsp;credit in me,non morietur 11^'fnuni. Certe nos credimus,^ fcimus effe refurredionê carnis amp;nbsp;uitam artery V*^®®^“ ^ Chrifto amp;nbsp;propter Chriftum eft promiffa, nee ea excidere amp;nbsp;fru# \ . quot;’J^’’^°’ones ait i.ca.4.In hoe apparuit charitas Dei in nobis,quod EIi3 ^lita®^^®™filt; in mundum,utuiuamus|per eum.Item loan.3. Qui credit in ^lt;ti^’®°® P^’^fed habet uita acternam.Hxc funt Chrifti ucrba,qui ueritas eft, ^quot;'Hv^®°”P°*'®^’QP^^ ’S**^’^ poteft in nos mors etiacum maxime fæuitf” Equi ’quot;haf P^^^^’^’^^d*quot;’® •“^ breue tempus corpus ö^ animam feparare,amp;ita nos ‘f?*^’ ^ peccatorum malorumcp omnium refertifsima uita in ueram amp;nbsp;bea

’'0^51 quot;’P^ tt^o^bere. Certe corpus in totum perdere amp;nbsp;confumcre non po#

nam eaimmorta’is eft, Matih. 10. Nee ê manibus Dei amp;nbsp;à Chriftö aucHw* jj^ij ftrahere nos poteft. R.om.8. Quod fi in Dei manibus afteruamu^tanque® ’ amp;grfmio patris noftri amantilsimi, fiep manemus in Chriftö Ä Chriftus m » certe in xternum uiuemus. Equidem non mentitus eft Chriftus cum Oues mex uoeem meam audiunt,amp; ego cognofco eas,ó^ fequuntur me, ^^^^jpil tam xternam do eis,nee peribunt in xtemum, ncque rapiet cas quifquam oe

Quocirca Èthnici impn angantur, trépident, ac defperent, quia nouerunf,ignorantcs quis fit Chriftus,quos, cum Chriftum ucram iuftith®) d uitam,uerum 5C unicum faluatorem non cognofcant,nec in eum ct^t:tlant,n^^^ ^ in peccatis,in morte,amp;: damnatione xierna manere amp;nbsp;perire. Vosaute®® j^ decet trepidarc,dolere,triftari,St;angi,ut q faciunt qui fpem non haben^çu® ^ reftare uitam mehorc,quam genres Chriftum ignorantes nefciunt. Etfi »K a pus peregrinamur Ämultis periculis expofiti, narijs afflirftionibus exttee® ^^ agitamur,tamcn tandem aliquando poft exantlatas huius uitx xrumnas ÿ®* ^ rum Dei reuelabitur amp;nbsp;manifcftabitur,ficuti iam bic in terris in fpe falui jp/ mus. Nunc pioramus St: moefti fumus,fed dies illalxticiæ non procul abc», propinquat,in qua Deus lachrymas à faciebus credentium abfterget, amp;®^. ^^^^ corumin gaudium infinitum muiabit, ut cantaturi fint hoc carmenfuu®-pta eft mors inuióoriam. Vbituus mors aculeus f ubi lua inferne uiaona* gratia,qui dedit nobis uilt;ftoriam per Dominum noftrum lefum Chrißum» .^ Si metu damnaiionis Sgt;C mortis xternx angimini ac tentaminijCügiwt®*^ Chriftum bapteatos efte, atep ideo fi in fide uera confiantes perftiteritis,®® P g, cara ueftra remiifa ÖC dcleta iunt,uoscp per fidem in Chriftum,Dei filij ^’ ^/j ut filtj Dei, ergo amp;; barredes uit» xternx,cohxredes Chrifti, Si Chriftum h’^^j^ certe haben?,nihil eft quod mortem,damnationemaut infernö extimefw'’’'. ^^^ flus eft falus sterna. Si Chriftö falutari noftro nullam uim faccre peftuot ^'quot;•^^ ^^ uobis ullam inferre petemnerrodo in Chriftö manfcritis;nunquam quam ftuftrabimini,omnia fic euenient,uidcte modo, ut ficuti nunc CI’t^'«^,{f piftis,fic maneatis St ambuktis m sliojadicati amp;nbsp;fuperfirudi in ilïum,®‘'^’” .j^^jn, perfeuerantes in fide,ifli (oli adhxreatis^iili uos totos committatis,Öig''’“’^ „, ueftram erga Chriftum pro inxfiimabtl»bus EuangeÜj diuitijs uobis W® ^° nicatis SC donatis,corde,ore,5C uita pia teftemmi atep dedaren?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Quid multas Habens pattern coeleftem infinitx clementix,bonitaus^^ fcricordix,qui minus utftri obliuifci uult ac poteft,quam pater terrenus fill] ‘* ^^^ rime dile(ft«,aut mater frutSus uentris fui laóentis infantuli;quód fi ucro w’l^ ok fui obliuifccreiur,ucftri tarnen Deus non obIiuifcetur,Efaj, 4^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Habens fiC redemptorem amp;nbsp;liberatorem longe potcntifsimum Domm^^ Chriftö lefum, cui data eft poteftas in carlo SxL in terra,qui régnai ubiep,« ’®’^ ’ is in (ratres fuos affciuit uos,cius membra eftis,is promeritus eft nobis offlö” omnemep foeiicitatem,deditcp nobis gloriam,qua dedit ipfi ps»ta’»Io’O’*®’‘’! unum ba mus in Chriftö amp;nbsp;paire, iieuti pater ÖC filius unum funt. Ex qua ü®^ bis dantur amp;nbsp;obueniunt omnes thefauri diumorum bonorum, lufticix,®***^° Cionis amp;falutis. Per fidem in Chriftum,cü Chrifto,amp;per Chriftum cuinp’*'^^.'’’'“® fumus,at(^ ira unum fumus, ut quam Chriftus à patre feparari amp;nbsp;dwcili nequit) tam nee Cbriftifideles ab ipfo Chriftö diuidi St fegregari pofsinr. Chriftus uoluit ut uW ipfe elfer,«bi eflemus amp;nbsp;nos.Hoe fic futurum eft.idcp certo certius eft.

Adhxc,fi nondum fatis robufta ac firma fide fumus, nee immenfas S^ inhnto iftorum bonorum diuirias tam folida amp;nbsp;tenaci fidc apprehendere peflumus, qua® dcceret,neccffe eft ut confugiamus ad promifsiones Dei,quarum tci ac t3nt3s,«s9 longe certifsimas habemus. Hæ funt animis ainfsimc imprimendx atcpaffigriiUA nee unquam obliuioni tradendg. Eft quidem angulbus cor noftrutn^quaro ut borum

(^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1 BE tty s co NS o LATO KI vs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCLXXXVII

j^'’'’orummagnitudïnem 0^ multdudïnem capcre pofsit.lnHnita enfin funt ea bona i^''’'nenfa.Scd hoe nos cogitare conuenit, quod magnus amp;nbsp;potens fit is, qui pro# 'quot;*gt;,$lîiDeus ipfc,qui in proprio fiC unigenito fîho fuo, amp;nbsp;propter hune filium ^MMtuitam.Omnes autem promifsiones Dei in Chrifto funt Etiam amp;nbsp;Amen, jj^n« Certum eft hoe, quod Deus miferit filium fuum in plenitudine temporis, i3^prxdtxeratperProphetas, utmagnifieas amp;nbsp;gloriofas pracelarascp ill as pro# fuas impleret, idm eum feeifie an non fatis confiatfan non cius rei lyngra J’HgtHis munitas ac confirmatas habemusfnimirS Euangeliö amp;nbsp;preeiofifsimam (,^'’i)amp;fangumcChn'fti iam profufum,amp;: refurreAonê Chrifii,qui eaput nofiru ^^P*^’ omnia amp;nbsp;quac in coelis amp;nbsp;qux in terris amp;nbsp;infra funt. Quo modo i# membra cius,propter quç funtfixe fada omnia,in peccato amp;nbsp;morte manetetd . Non pofiumus certe magis de refurredione amp;nbsp;faluifiea immortahtate eorpo# dj '’oftrorum animis confiabiliri atep confirmari,quam per refurredionem Chri# ^’’'onpoffumuscertiora acfolidiora firmamenta atep argumenta nofirae refurre« V?'*^’f^9’’^® banc Chrifli Domini noftri refurredione, qux eertifsima eft. (f^^’Oeifilius fadus eft homo afiumpta natura noftra, fponte amp;nbsp;non coadus in (C^ nobis mortuus eft,fed refurrexit, flC poft refurredionem uoluit confpicr, •gt;(«1 *’^ audiri,cibum cum difeipulis ccpit,bibitcp:hanccp Chrifti refurredio# ’ft« ^?P''op’'ia morte difeipuli confirmarunt. Si itacp Chriftus à morte refur# tf^ pn ê peccata noftra expiata funt,amp; mors deuida. Quapropter in Dho gaude ’”^^ ^^n’P^fj æ Pæ **^ immenfis amp;nbsp;inxftimabilibus benefieqs grati efle. l(j^*^ amp;nbsp;ringatur Satan cum fuis cQ infidcliu amp;nbsp;impicrû turba,quos xterna ma# ^rï^*^‘Tu mane in fide Euangelq,amp; manebis uiuum membrum Chrilh:ubi V”^^“5’1” ««• Ö^ tu» Mor« non poteft nos à Chrifto diueUere. Sumus mem#

sSr ^ ® meticulofa amp;nbsp;infirma confeientia noftra de promifsfone tantorum bo ''t»y“^‘*nbitauerit,nec fpem certâ concipere,poterit,ideo quod in hac uita omo '°''^^ ^‘*®t». Si enim Deus refpicere uellet peccata noftra, pridem omnrü '%ü''^°’^^‘” *’^‘^’^”’’ fociflemus,ailt;^ adeo quotidie,imó fingulis horis eaamit ffOfti..’' ^^ni itacp animus tuus his cogitatiombus foUicitatur: Audio quidê Deum S^t omnia bona,uerum ego grauifsimc peccaui, Ölt; quotidie labor amp;nbsp;offen# na indignum me iftis facio bonis, non igitur mihi dabit fua dona indigno, ^' ’^^* *unt. Hx cogitationes pios fxpe angunt. Sed refpondeo:Si iufticia Sij ®’f’nitereturnoftrisoperibusóCdignitan,tum fane fingulis momentis ^10 h'^^^ ®®tifa Dei bona, incertacp effent cunda qux nobis promifta funt, re» ’'no^'’*°tum,amp; uita xterna.Semper enim peccamus,adeocp bona etiam opc %fi(ft^P*rf«lt;^’ » ‘’^o 31^ uiciofa atep peccata reperiuntur ad legis diuinx rigo» Sn^'^‘^''“^’^’1 ^oi iufticiam examinata atep exada. Siitacp fpes falutis in me» '''’''Qf'’^r'^ ®°®torunj figenda clfet,ncceiïc effet nos defperare,necunquam pa# o'****’’ ^^^^*^^ poffemus:quando nemo hominS ea fanditate à integri tSV7™8*ottariuere pofsir,fc femper Dei mandata prxftitiffe, ficut prxfian \j,^C ** ’3Us GtDeo patri noftro clemcntifsimo amp;nbsp;noftri amantifsimo,pcr Chri S^Ui ^^’^ fsculorum, qui folidius 3^ firmius noftrx infirmitati iecit fundament ’'^tiß^ '^ ^*'^’“® noftra iniiiieretur,uidelic«, meram gratiam SC mifericordi5 ’'‘’^tj Ptomi(ram.Si huic promiffioni crediderimus, turn confequemur iufticia ^ t{, ^^^‘^’ Nihil requirit à nobis amplius, quantum quidem ad falutis rationem t n ^^’ tentatio hxc defperationis ingruit,3f quaffat animos ueftros,ne# J ^^'^ promifsioni mifericordifsimx amp;nbsp;paternx adhxreatis fide cóftante, ®5 deturbari patiamini,de qua Rom.4, ait Paulus : Ex fide datur hxredi#

tas, ut fecundum gratiatn, amp;nbsp;ut firma fit promilTio umuerfo fcmini, non fi cx lege tantum,uerumedam quod eft ex fide Abrahç.

Hæc eft confo!atgt;o,hacc fpes unica noftra.Qui hanc promifsionemß^^’PP ^ henderir,!s nuncp dcfperabit.Ceriû eft enim totius falutis noftrac fumra^mnwc ftare,amp;cardinchunis ncgocqin hacfolaucrti. Appréhendéfidepromifsicnc W diuin3m,quam promerirus non es,ncc promcreri potes, amp;nbsp;habeb« omnia caie bona,rciT)ifsjone peccatorum, Spir.S.uium arrernâ. Hxc omnia promifitDeus* Chrifto SCpropter Chnftû.In hac promifs/one confiftit omnis noftracofolati^fp^’» iufticia,{cconcfliario,amp;; falus. Crede hie Deu efle uerace fiC promifsi ten3ccm,cua^ gehonep de fftio fuo tibi annSciatum ne reijcc, fed pcdorc toto 5C ambabus ulnis ainplchtere,^ nihil dubita id Euagdium tam tuQ rHè,quàm Padi Stephani,nihil fixfita de Dei gratia amp;nbsp;mifcricord a.poicntia amp;nbsp;uentatejeris^iu» “• SClaluusnon minus qudm Abraham,Sn^ omnesfandi Dei iufti 0^ ftlw^ ^ j Bonis openbus ftude, hue omnibus uiribus ac totopelt;ftoreincumbe,uto'quot;’'^quot;'^ quam bene opereris,innoccntercp ambulcs,uitx honcftate,atcp integritatt morutn éminças ac uiacas omnes, hocfedulo ac minime fomnieuJofe tibi agendum * femper, fed ca opera tua potato efte officia ac feruitia Deo débita, «cp tó*® ™® longe mincra,longe contaminatiora,impuriora,imbecilhora atep dilutiora,qu^’* de fis apud Dcûgtoriari aut iufticiam mereri poisisjtnó fie fentict,tc inutile eil« 1^ uum etiS cum omnia fecifti qux debuifti.Caue pûtes opera tua effe mérita iuftioæ falutis tuac.lmpia hxc prorfus amp;nbsp;extreme blafphemain ChriftS eft opinio ac ptrlua* fio. Verum in falutis negocio non fides tuit openbus innitit,fed fide inniterwioli* Dei de Chrifto promiisionibus.SoIius emChrifti opera SC mérita blute nobis prat* liant,non noftra uel ullius creaturac opera.Promifsiones itaqj Dei in Euangelio«* tantes fide apprehenfas mordicus tenc,ncc ulia tentationis machina attp perfttuno nis ariete inde depellaris.Expende amp;nbsp;cogita ueritatem immutabilêöi illabchüsbi« lern efte Dei,promittenîis ac donantis Chriftifidelibus uitam nó propttropera,it» propter Chri(tij,is folus hoc promeruit,iilius in folidü eft beneficia,ilb hoc ^quot;^” dum acceptö.Huic fide firma adhère,turn in tentatione petfiftcre,omnes^difficul* tates dueftari ac uinccre potes.Si promifsio,quantum ad nos,nó ex gratis,Ä gr^’S fieret, turn certa Si firma non efler,cum opera noftra Si obedientia ergal gf u^Dei» tam impur a, tarn mifera, tam inquinata, tam imperfeda à: prorfus nulia fn^Ü trucio Dei iudicio,ac ftrido legis rigori comparctur aut opponatur.

Sicconfolatur nos Spir.S.externe in diuinis Scripturis,amp;interneunjotenii”® t»io,ficuti Paulus dicit Kom 8. Non accepiftis fpiritum feruitutis iterS ad timorêjt“ accepiftis fpiriiü adopnonis per quem clamamus,Abba pater. Idem Spiritus lelbt una cumfpiritu noftro,q) limus filfi Dei,quod fi filfi,igiiur Si hzredes,fikredes qui* dem Dei,cohxredesaû( Chrifti,fiquidc fimul cum co patimur,ut Si una cumeogb rificemur. Item x.Cor.i. Qui confirmât nos uni uobifeû in Chriftö,amp; qui unx«®” Deus eft,qui etiâobfignauit nos,dédite^ arrâ Spiritus in cordibus noftris.EîÊp'’'’’ Poftea^ Éuangdio fa ulis ueftix crcdidiftis,obfignafi cftis fpiritu promiisiou***’™ lt;fto,qui eft arrabo hxreditatis noftrx in redemptions acquifitæ peflefsioms W'’W dem glorixipfiuj.Ei Ro.s.Spiritus auxiliatur infirmitatibus noftris. Siquidruiboc ipfum,quid oraturi fimus ut oportet nÔ nouimos,uerum ipfe Spiritus inttrceditpio nobis gemitibus inenarrabilibus.

Nec parum confolationis Deus, ucrus illc pater, propofuit ac rfle uoluitncbis in magno illo fodalitio omnium Sanlt;ftoTum,de quo inrer alios articules inSymbolo fidei dicimus:Credo'fancftam Ecdefiam catholicam,fanCtorum communienc.Om* nés flquidem Sandîi membra noftra funt, noscp omnes unum corpus, ficuti Paulus docetualdeconfolatorie, i. Corinthiorum n* Membrum aliud proaho follicitum eft,aliud alfi curæ eft,patiente uno, patiuntur unà,ô(f ex animo condokfeunt ri rdi« hqua membra omnia;benc ualenie ac bona fortuna utente uno, congaudeat ci relfi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua

^fiM:fgt; 2tq5 ita per nexurn Si uinculum chariîatis omn/a lüjs fuftt communia. Si ^HmodaSi: incommoda,amp; Iætaamp; triftia.Patiente S(. afflido uno propter ChrirtS, parente in Sueuia, nos hic in Saxonia unà palimur amp;nbsp;condokmus ilii,ficp præ^ i^/^’præfentem confolarinon poflumus,abfentes diligenter pro co oraihus Deû, i^P'fîtuftocum confolari,erigcre,reftaurare,confîrmarecp dignctur,u£ in Chrirtia^ P’iientia perdurer,ac conßanter,magnanimi(erc^ certamen afflidionû depugnef, •5 ƒ '?”’^ gloriofam amp;nbsp;honeitam reporter. Si unius pq ac luHi oratio cfficax mul? ^lt;»141 apud Dcum,ficuti teftatur lacobus cap.j.quantum pondus habere,quan* j »akre putatis communes amp;; coniundas totius Ecclefiæ,fcu omnium fandorum M a P*^*^^ ^ Profedo non fumus foli in afflidionibus , non feh exercemur SC V ■ '^’^ ^^^^’^^^ ^ tribulationibus, non foIi patimur perfecutiones, fed Chri# (l^'®^P’titur. Qui nos iniuria afficit, afficit iniuria ipfum eriam Chnitum amp;^ Ec* ç^Chrifti totam, Vnum cnim corpus fumus, unum caput Chrißum habemus, ,j^ quot;'«tiatnfpiritum,omniacp illa fpiritualia nobis inter nos funt communia.Oran* l|)^*®™’®iopro nobis, exaudimur. Habemus enim grauifsimas SC plurimas, •ito*’quot;’’^ “ofoJ^tt’onc plenas promifsiones Dei,quod uclit unanimes noßras ora^ A '’exaudirc, atep in omnibus nécefsitatibus auxilio fuo przfenii nobis adelie.

P^*^ Chrifium hlium Dei unigenitum amp;nbsp;diledum, propter quern ti(,f?“'8'^Seria hxc Si unanimis pieep confpirans oratio,potentior ^ efficatior for 'lor?^*^^^®® °®”“ potentia,robur,uires, firmamenta, opesep omnium aduerfa* i^ '’’'^°^trorum.Sathan nulli carccri includi,nuUa catafla uinciri, nullis mûris con L- 5“**“ ®achmi# corporalibus capi,nullis relis figi, nullo tormentorum bom liiHi''^'^” ^°°’*'^“» quantumuis horribili,terreri,fugari aut pelli potcß;fed hsce una^ i^j^’omniumpiorum oratio potefl fola ei metû ac trepidationem incutere, cumep ®® proßernerc. Si folis hic contra Sathanam manus nobis con* ?®®^®°quot; poßemus non animum defpondere atep concidere in multis af* ^° w ’^ “°®'’ ^^ pufillanimitas atep naturalis formido,uiriumcp noßrarum L‘'•«tasiuerum cum foli non hic ßemus in acie, fed Chrißus ipfc nobis adfit, ac ivpro nobis,cumep omnes fandi fuppetias fuis in defefsis precibus nobis fe* ’^J*’^-'9wnos femper intentes habeant, omnescp Angeli Dei,noflri curam

* n^oquot;’°^^ periremus, quomodo in hoc praclio fuccumberemusC (ïi^^''ftus adfit,non poffumus non uincere,amp; triumphare. Vbi Chrißus,ubi fan ^,«’’'8^*0®«€« funt,ibf erimus amp;: manebimus nos quoep: Angelus Domini ein* “’4^1 timentDominum,Sd libérât cos.Pfalmo 34.

^ confolari nos etiam hoe debet, quód bonam, honeßam,piam Öd Suj ^® ?*’*’*quot; h’^^rou’.Siquidem nonnoßrum cßnegocium,non noßra caufa, Dei ipfius. Euangelium efl quod per fpiritum fandum é '’tliqf ® 'ft.Nunqua cogitauimus nee cupimus uHi homini ud leuifsimâ infers ^^*^ ’^ ’^^ lacdcré,aut alqs fua auferre 5C cripcre, fed expetimus tantu 1*1110E*”^®®®®^’® ^ inxßimabiles diuitias Euangelq cum gaudio é manu Dei, %5.,^.’*’S^lionihil nifi mera gratia,iußicia,pax,liberatio ab omnibus mails,auxi P'f°®ßßtuf » amp;nbsp;donatur in Chrißo, Si propter Chrißum omnibus pij s ^^*®**^“® • ^* *’*” *’*” opulentam à inaefiimabilem gloriam gratis 5”''* ° * *°** mundo uellemus reuelatani ÔC communicatam adlaudemSC ÄA' '®^°quot;^*P’’»®^adiufliciam falutem^ multorum hominum . Efl enim po(^’’® P^®®**’P®^ *^ ûdutem omni credenti. Pro hoe fludio,pro his no* ^^iHü?^ ^^ uenefieqg, quod omnibus bene cupimus, fiC eorum falutis rationem i rependit nobis mundus cam gratiam, quam Chrifto amp;nbsp;Apoflolis retulir, T11 nbsp;nbsp;4 qfde»

ijfdemep prxmijs nos afficir. Optantes Si annunciantes ïllïs acternam P’^*®’.^ noms atrocifsimo crimme nos aceufant; docentes ueritatem ipfifsimam uocan rlt;ticos,nuilocp noninfamiac ac contumeliarum genere nos notant,m’gnay®*^ ' rentia amp;nbsp;rabie in nos irruunt ÔC exardefcunt,amp; Chriftum, ChnftiHdelcs ^ ^“’'’’ Liim,cu?rtere,cxtirpare ac funditus extinguere conantur.

Certum hoe cft, amp;nbsp;extra omnem controuerfiam, noßram caufani «A^ *’^ amp;nbsp;iuftamjUorum malam fi^ miußam. Cur ignur animis concideremus • metu conßernaremur f Dei conOIium £C acterna immutabihsep uoluntas h« M ut Cbnßus peccatores iußos 8C faluos faceret, ex mera gratia,amp; hoc per W®* ® dum reuelan amp;nbsp;praedicari, totumep hoc negocium in hde fitum elle uoluKj X^ dens in Chriflum,haberet remifsionem peccatorum,SC uitam acternam,^P . pter mérita fua,fed Chrißi mérita. Hæc gloria paternacDei mifericordi*»°® bus dédis reuelanda eß, ut Chrißum cognofcant, amp;nbsp;per Chrißum ad niant, qui Chrißum diledum hliumfuum ad dexteram fuam coHocauit,*^® num fecit Angdorum,hominum, amp;nbsp;uniaerfarum creaturarum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

ftrium, conflituitcp cum iudieem, ut iudicet uiuos amp;nbsp;mortuos, amp;nbsp;cumCh“^, bus aeternum in gloria patris regnet. HaccDei immutabilis amp;nbsp;conUsns uolun a efi, hcc aeternum cius confilium, Deus igitur ipfe fuam caufam defendet amp;nbsp;prop“^ gnabit, nec ei quifquam refiflere poterit, Chriflus regnabit, omnesép inimid eju rent feabdium pedum dus, hoc quis impediet t Quis Dei potentem manumit“ here poterit ^ Infinitæ eß potentiae, facile tuebitur fuam caufam aduetfos onwes, etiarn confer tifs imas Diaboli cateruas,aduerfus mundi odia amp;nbsp;potcnt(am.Si nw“’ hæccaula (uperariamp;! euertipoffet,neceffeeffetChrißumipfum uindamp;lt;oö^^ Chriflus uinci non potefl,Si Chriflus manet Dominus,amp; caufa eiuSjEuangeto^»^ omnes Euangelio credentes,manebunt ÔC uincent. Qui credit in cum,noncoDWn* dett«r,Efai S.Quomodo igitur Euangelium extirpari aut extingui peffetfNo^® ad het. Multo amp;nbsp;m infinitum potentius eflEuangelium, quam ut id mundusato» cchursSathamca poflit euertere,imó Mundus amp;nbsp;Sathan cum fuis, fibijpfisrxtre* inumexitium,amp; irreparabilem cladem adferent,dum Chrifli fidelibus fXlt;r*“® ®°* iiumur. Efl quidem Chriflus lapis offcndiculi, ad quem impingitur, fe^ ^®^ ®®* offcnditur,non Iafditur,non mouetur, fed illaefus firmusep aduerlus omnes impels actempeflates perfiflit. Qui ca dit in eum,confringitur,in quem autem ipfececide* rit, eum comminuct 8C conteret, Matth.capite 21. Canite aciegite 9.10.11.**' atep his fimilcs ahos Pialmos, amp;nbsp;confolationem inde petite,ncc unquam intermit* tire Icôienem uel auditionem uerbi diuini, ciusep de diumo auXilio promiflio***’ anirms ueflits mfculpitc/iscp conflanter adhacrete. Cert3cfuntamp; firmx,nunqi»'’’ fruflrabimini,non pdlunt non fieri,qux promiffa funt. Fidelis eft Deus à uerax*® omnibus uerbis fuis,Plalm. 145.Trépident ac formident aduerfari) noHri, qulP*’ƒ ge petsimam Si iniuflifsimam,deterrimamcp caufam habent,apertifsimos^ditf^ fiflimos errores defendere conantur. Quam in mala caufa fint, quam non po®® fubljftere,uel inde fati# intcHigi poteft,quód eos pudet fuam dodrinam^fi^omin fuom amp;f publicum ardere, aut palam ccram mundo profiteri, Noftra dotSrlM, a fidei noflræ confeflio aufa efl progredi in confpetflum Caefaris,Rcgum,Pnn£*pum, atep Dominorum huius mundi, totiep mundo fefe confpiciendam ac ludicandam obtulir,nec earn puduit prodire in publicum, minimeep lucem reformidat ac lugit, ficuti Papiftarum fides,quæ inconfpetßum bominum uenirenonaudet,quippen(M Öuarum narura atep uicio praedita,iubar folis ferre non poteß. Nam ferio tonten* dimus amp;nbsp;efflagiiauimus Auguflae,ut fidei fux confeflionem fcriptam nebis datent, fed impetrare id non potuimus. Egregiailla Sd prxclara fides,fiDeo placet, liW mfere metuebat,mifere trepidabat, ncc ullo modo fefe luciamp; oculis hominucoffl* i iitterc fuflinuit,ac fapuit meo quidem iudicio. Nam fi progreffa fuiffet ia lucem, totut

^ tlBCtLVS CONSOLATOKIVS. CCCLXXXIX Ij’^’^^’Mm’difliijquam pueril)a,quam infirma,quam mjïera,quâm mconfiftenr? tói?^^^*^’^''^^'^ ^ ruinofa firmamêta ac fundamenta fidei fusehabeanr. Ferm amp;nbsp;•ite ®*®'^ ^‘^P^^^^*^*'* nobifcS,in hoc toti erant,hue omnibus uiribus Jaborabant, Iiit ''?’8^^3!it,quia uidebant fe nullis firmis argumentis,nullis Scripture ac ueri^ u ’^‘‘»nonijs ac patrocinio fuam dodrinS,amp; errores foedifsimos defendere pof* til/’^^’^^on poteft,quam cafie.quam pudice,quam fobrieac contincnter,fi Dqs t,'’’'^CoiT!j{qs uixcrinu BoneDcus, quam foedis hbidsn;bus fe contammarunr, ^{^^^'’‘OjgulsCjUcntriindulferunt, interim tarnen de ielunrjs amp;nbsp;caftuate magni* ^*§lonore difputabant,utimplcretur quod fcriptum eft de poßremis temport* ^^^’■^‘^‘Sjinquit, diebus, infbbunt tempora periculofa, Érunt t;^j ^°'’”ncsfui amantes,aùari,fafiuo(î,fuperbi,maledici,nefcij foederis, calumnia* ,^5'ntetnperante5,iaflati,uoluptatem amantes potius quam amantes Oei, haben ^f'^’m piëta tu, fed qui uim eins abnegaruai,Ét ißos auerfare.

^VARTA CONSÔLATIO, ADVERSARII MA. gnim hanc caufam non intclhgunt, nee unquam fuam caufam uHis firmis argumentis tucri pofiunt.

f‘ ‘’’’’onconfolationc erigatis amp;nbsp;confirmées animos ueftros,cogitate quam in ^i0hT*^^’^’^^'^^’*^n noftrl.Quidqusefohabent, quod metû meutere nobis me^ ^(^^®® fepientiamfSane non habent. CaUiditatis quidem amp;nbsp;malicise, ucr* quot;‘hil h u‘'*^ ^’”^ ^^ P'^^ ^’^‘^ habent, fed uerx amp;nbsp;fanx intelligentie ac fapientix ^ quot;’bent. Schbunt amp;nbsp;loquuntur tam puerilia, tam inepta, tam non cohxrentia, » de magnis amp;nbsp;grauibus caufis, feripturisep tantam uim faciunt, k ^ Collo ad Aabiliendos errores pertradis, tam ftultc amp;: imprudenter cas ci* H{j S^’uiter fit: foede impingunt,ut pueri criam errorem 6C mfeitiam eorurn fa^ !rgt;^'^°'‘-^f^ jusant,utep dighi fint,quos pueri rideant acludibriohabeant, Acci* ö‘J’’°^^®’Ptön* lt;« apud Efaiam capite uigefimonono:Peribit iapientia à fa^ feto- *^ ’'^tdlcdus prudentium abfcondetur.Et ficuti Paulus dicit:Perdam fa# intelWgentium retjeiam. Vbi fapiens,ubi feri^ Mul. ' ^utator fxculi huius ^ Nonne infattiauit Deus fapientiarn mundi huiusf ^^f''optant 0^ ineunt confilia,multa moliuntur ac tentant, multa conciiiabula co? *’^(a*'^ 1^’^^”^ Academias feu VniUerfitates, multos habent monachos ÔC fa» Wf ’’?‘^‘°^ ^’^^”^ 9^* magna amp;nbsp;grandia contra nos uolumina fcriptitant,con ®WP’'^’ ^®®*‘’™*K)s uirulentifsimis ÖC amarulentifsimis refertifsima. De con* ^i^ j*f’®8“‘®’rijs, quod ferro nos amp;nbsp;ui opprimere amp;nbsp;delere conantur, interim K ƒ'’quot;’‘®^^ 9**’^ promouent his omnibus ƒ Euangclium nihilo fecius fiat SC fta ^iü^’’’*‘^ ^sgn’usjeuainfi rumpercntur,propagabitur latius in omnes fines ter? ^W* ^^* ordinationem,quam nuUi conatus ^confUia impedireaut remcrari litjjij^’JguRat Euangclium prorfus extinguere amp;nbsp;excindcre conabantur, fed quem Stfc*'*^^’®*“’conatusiUorumfQuidpromoueruntfAdeoEuangeliShis fuis ^in.^''^°^’™Pcdiuerunt,ut magit etiamid promouerint £lt; fiabtherint, quam P°^ygt;^cmus. Nam dodrinæ fox tam huila habebant firmamenta ac ^a.^^^*” fi'^niam,adcocp fibi mctuebant,ut cam proferre, aut in lucem prog-cdi ’^’’®.’'“*;Woc wntó non prorfus ftulti flC fatui homines apud fefe tacite expen# ^0tto**’’’f’*‘ funt,quï fieret,quod tanta impotentia animi, tanto faftu, tanta ferocia, ^?*^^P®™cacia,tanto impetuin nos irruerent,omnicontumeliarum ac in# ®°*”^cnt, tota plauftra conuiciorum in nos congererent, nostp Lu? ^jpÏ^^*™®* Ö^ teterrimos,omniumc|i peftdentifsimoshxreticos effe clama?

SC inuindbflem ubiqj,6C plenw mflatisep buccis detonarent, magno9fup«i'f^^J|^ affirm ar ent, fed cum ad rem uentum effet, cum in acie ftandum, turn doortea® ia.m fuam Papißieam in confpedu hominum proferre non auderent, quam lt;’'’' Dei doc^rinam 5C illabefadabilem eße afferucrant, amp;nbsp;magnis damoribui ia«®^ rant.Hoc qui fieret,mirabantur multi boni, fiC non prorfus flupidi uiri, ^sm’® .. effet doffnna, quxnam cius effe cerritudo amp;nbsp;ueritas pofsit,cum in lucem progt« amp;nbsp;fefetotimundo confpiciendam offerrenon auderet,fed latebra* amp;nbsp;^'“^% quxreret ♦ QuOmodo Papifiis tuto credere poffumua, cum fuam dorrte’® *P lucem xdere non audcantfProfeffo monfirum alcre eo« ncceffeefl, Ä^c’®’®^ j rum non effe ab omni parte tam bonam ÔC firmam, quam iaffitant. non efi lucifuga, fed omnibus fe ultro confpiciendam offert. Sic baud dubie® cogitauerunt homines intelligentes, qui Auguflx turn agebant, ex Itain, nnp® Portugalia,ex inferiori Gcrmania,6C alqs regionibus Europae, qui nam audiuerunt ÖC leger tint, quam fcripturac (acrac teflimonijs non «’“^^“c^i« coadis,non uiolentis,fed claris ÖC apertis in uero amp;* pio fenfu citatis,u«rrisqi^^ g^ fix SC Patrum Orthodoxorum doffrina probaram amp;nbsp;confirmatam obtoliw®^ profefsi fumus,palam 2C aperte coram toto mundo;Nec ullo firmo argumenté) ^^^ lis fcripturis folidis cam aduerfarq noflri euertere poterant,fecp tam ibi turpwr derunt,tam nihil folidi,nthiluel in fpeciem attulerunt in medium, ut W“Wa»K rix partis rubort amp;nbsp;pudore foedofuffufi fint.Etilli ipfi hali, Hifpani, Luntam, ^^^ li ÖC Bataui,Frifij,alqcp inférions Germanix,ubt reuerfi funt ad fuos, baud dubi ^^^ tulerunt omnia, nihilep celarunt de qs, quxibi uiderunt 6C audierunt, atcp 10 ab co tempore Pap« doff rinam parum firmam, incertam, erroneam ac ^T^ ^^j habuerunt,qui ante nihil in hac caufa certi de nobis,aut doffrina noftra fffbi^^^ iudicare potcrant. Quibus quam fanguinarijs animis fint, quim paruin ^/L ji^ quam uio!enta,atcp impia confilia contra nos captent, fatia apertis amp;nbsp;”’” |«j(e^ gumentis aefignis prodebant Auguflx, utnemononuiderct, atep ’‘^^^P’ Ljjj omnem cörum fpem ÖC extremam, ancoram falulis fiC auxilium non ß®® ’ jij chio Dei, fed Hduciam eorum omnem effe in multitudine amp;nbsp;mundana P®!^”^ A brachio carnali,in dominis quo# chreßologtjs, omnis generis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^jn*

palpationibus,affentationibus, fiC mendacijs impudennlsimis hue perpdiun » fiigant,ut ueri ilhus Antichrifli tyrannidem ferro ac ui propagcnt,flabili’®gt;^® ^ uent,ÖC tucantur.Si eorum doffrina pia ÖC fana effet,cur cam fuppnmerent/® ^^^^ in publicum xderent ƒ Quid opus effet contra nos gladio amp;nbsp;igne f Sd WI» -^ pias doffrinas boe modo,his propugnaculis,his artibus ac machmis deknal, biliri oportet,fiquidem per fefe non confifiit, nee ucritate defendi pottn« gj Cxtcrum,fi non ui ÔC uiolcntia,fed ucritate SC fcripturis certandumen. ^ Deo, non efl quod nobis ab iliis nimium metuamus, facile contra ®°’^“?’’. ‘’Lins® fiC fapientiam confifiemus,facile nos aduerfus cos tuebimur,quantum ad ”‘’, ^{«^ amp;nbsp;ueritatis foliditatem attinet » Nu!la efl fapientia, nolla intelligrótia, nulw ^^^^^ nulla confilia aduerfus Dominum.Equi quidem ad helium apparantur, fed 3 no proficifcitur uifforia.Prouerb.zi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ottnth®

Sed quï fieri pcffet,dicat aliquiSjUtaducrfariorum noftforumuim ^P°jjj,tjfii minasep non formidaremus,amp; ab ipfis nobis non mctuercmus,cum corü®' ^ multitude,cum uiribus,opibus,potentia floreant SC ualeat: nos uero no®^ -riguu» ac uiribus infirmiSC inualidi fimus.Refpondeo:TemporibusApofloloru® gt;nbsp;y, admodum crat numerus Chriflianorum ad ethnicos collatus.Totus crat infidclibus gentilibus. Quotufquifep Chriflum profitebaturj'uix ®quot;?^. g^ijre® que, AcTyranni nihil fere aliud agebant,quam ut Chriftifideks quotid® i S ^ jj,# 8C maffarent.Sed nulla tarnen quantumuis immani crudelitate f^PP''^’^^ fefant, fatiabili fanguinis Chriflianorum fiti, Chriflianum illud nomen ^i\s» fed quo lili atrocius amp;nbsp;impotentius fxuicbant, eó magis quotidie ctw^^ jj^tu;

j^j,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIESL LYS CONSOLATORIVSz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXC

^bn/''^^ **^^’ immanicate amp;nbsp;tôt corum lugularunt amp;nbsp;truddarut, ut defefsi finr, Hn *'^ ?^^'’^’ necarc non potucrint/icuti teftatur Eufebius lib.P.ca.^.Nam fub» ^îfcW^^*^ P^^*^*'* fubjpfis carnificum manibus exoriebantur,jdemcp Tyrannis il* ^tnev ^’^^^ ’^^^* Aegyptiorum, qui quo du nu s amp;nbsp;grauws populum Hrachtaruni iiii^ ’5^“® plures ddcbat,eo magis multiphcabantur,fta ut numerus eorum fub^ •Uto^^'’®^’“^^*’ fierct.Namut maxime multi ë medio tollerentur, fubinde tau ’^inü'^ ^^ ^°^* emerferunt Chriftiani,tot,ot tandem uidoriam obtinerent, amp;nbsp;mun# ’Hot f^*”** ^®^'^‘** ®®^quot;’ conabatur Chriftianos à uera fide ad idolatriam Si Mn^ f * ’Utpromifsis amp;nbsp;illeccbris fuis, aut minis immanibusép fupplicijs per# ’W r ^*^’ ^“ ^^^ Chrifti SC Euangelq confianter amp;nbsp;firmiter perfiftebant, âi |i(jjP*\ChriftSinuidi.Hoc aût tam male habebat Ô^ urebat genres, ut infannêt Qi “*P^* ^^potwwtfs^quot;'«» minarenturep ÔC fpirarent nihil aliud quam cardes iii(la^***®^‘N'f^cngt;o«ntilt;s gentium uis à po tent «a, cum maxima eft,nihil poteft a# i^ *™ corpus occidere. At Chriftiani ridebant,amp; minas has contemnebant. Ri w'^”^”””^””’’ Chriftianis mortem,cu Chriftianus perfuafifaimS habeat,fi'r# •krt5f^*^‘»‘P^d Chrifius mortem dcuiccrit,amp;nobis iugulauer/t,quod^ corpus ^ r *’^‘’'f“ ^* ^” uitam xternS, ad quam pq fine intermifsione afpirant 8c fu# Kr '^®**® ‘l*^®^ corporalis mors omnibus in ChriftS credentibus nihil ahud ^ loninus fit,0(: quod hoc modo co Citius perducantur ad Dominum fuS Citric

^ fempitemam uitam » Hane fpem genres excxcatx non habent, ‘’Ite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reftare poll hanc uita.ideoep mortem non poflunt non exhort

9**^^ bddes habent uerbu Domini fui, qui mortis uim ac potentia ab# % “^^“’^’®’^ no^iis fupcrauit.Hic Dominus,mortis uidor,côfolaturus fuos, i»^.?®*®*on» ÔC côfîrmarurus in omnibus periculis 6C ealamitatibus dicit, Lucae Igt;fei'^° ’’®^® amicis mets,ne terreamini ab his qui occidunt corpus,amp; poft bare no ^,^^'IM amp!iusfaciant:o(lendamautuobis,quem timeatis, timete cQ, qui polD quot;’’‘t^^*^'^*^*’^^’'^* po*lt;ft^’t2conijcitndi in gehennam, certe dico uobis, hunc tO **^'n^”^^'^’^^ P’^*^'^*'®’^ ucneunt minutis afsibus cluobus:'amp; unus ex iUis no ’‘?o« ^'*'°^^coram Deo:quin 0^ capillicapitis uedri omnes numerati funt,nolito ^ft ‘’quot;“^^ pafierculis pluris efiis.Dico autuobis,omnis quicunep confeffus loan p^*'^oi homjnibus,amp; filius hominis confitebitur iHû foram angelis Dei. he Mki*^‘^’“‘*^*^**8®®^** mun dû, moefti tudo ueßrauertetur in gaudium, amp;^gaudtu ^ '’A^® Police à uobis. Vidoria Chrifti noftra eft, fi in Chriftum credimus,0d ”ol‘fauidoriaeaeft,quxmundumuincit. i. loan. 5.

^Ch ^*^* Pweant fe magnum damnû dediffe Chriftianis,cum corpus occidcrunt» ‘i^ts I ' *^^^ ‘^ucunt id efte lucrum,ficuti Paulus dicit Philip.i.Chriftus mihi uita.Sd liitie ’’^’'’quot;‘•C’coquidem infirma, fed uerepiushomofecundum interiorem ho^ ^'ï’**P**‘‘ ^^ ^Q*^ fcelerato amp;nbsp;ealamitolb mundoad Chriftum dikederc ac Mt *quot;' * ^*''*’*’ ^®*®^ ^^ ^ promifsionibus diuinis, quod Chriftus feme! pro no '’isinf °*^^^^’’^ ‘1®®’^ refutrexerit nee moriatur amphus,fcd regnet in gloria pa^i hh *°^’ f^culorum, Dominus uitx,amp;: uidor mortis ac Saihanx, quo dtp nune amp;nbsp;ft **™ ^^eißi mors Jugula ta amp;: fublata lit, ita ut nihil aliud fit noftra mors, ^^is peccati amp;nbsp;fui ipfius.

’'“ * Ch 'F^^'^ P'^ßunt omnes im pp contra nos * Nihil prorfus. Non poftimt fi# ’'•10111 f® ^ ^®cdibus noftris euellere, non poflunt linguam amp;nbsp;os auferre,^ ^^Poff **^^''^*‘^^’^ P°®^”^’^^’^^ ^^® permitrente amp;nbsp;uolente,in faJutem no^ nobis corporalia bona,quz non admodu moramur, nee magui ^Ion h9^* ^ illorumlocü reddat zterna Ölt; coelcftia bona. Poflunt etia,peril '^u ^’^5®‘^P®® occidere,hoc eft,faciût ut eo citius ad uitS ueram St zterna per ^®’^P®* ^^‘ manibus eripere non poflunt, fed id ialuifi?

rorum.unum ex his non conterctunPrcciofa in confpedu Del morsfanc^oi^ j^^j PüIm.nó.Scd mors impiorumuera, S^ tctra atep horrenda morseß, ‘^^'’^^^pi temporal! uita conqciuntur in mortem »ternam. Atep ideo hortatur no»a ^j lianjam Apoftolui Paulus Philip.i.diccns:Adiuuate dccertantem Wem E^o^ nee in uilo terreamini ab aduerfanjs, qux illis quidem eft caufapettli^’^'’’^ aurem falutis,amp; hoe à Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-po

Cum holtes Euangclq exiftimànî fe nobis mortem adferrc,8^ n°’^Aj damna affïcere,ium fibijpfis fummum amp;nbsp;irrccuperabile damnum inf«i%ƒ ‘^ J-^ i miferabili amp;horribill dade occidunt. An non hxc mifcrabihs,amp; exeersbii« f»a clt,cü quis alqs conatur ad ter re magnS damnum amp;nbsp;in/uriam, amp;nbsp;^^^^.T® L^t* nel maxime nocet,amp; incómodar,fecp fumma amp;nbsp;horrenda calamitate affidt» nbsp;nbsp;^^

iremu exitium præcipitatî'Ccrte omnes fandti uiuunt apud Chnßum, ß“’^ p^^ eum funt confcfsi,ó(f in regno aeternx glorix in xternum uiucnt,nimirum h 0 ^^^ Del «ternis bonis in xtemumfruentur .Sedubifuntnuneperfeeutore»»! gt;nbsp;Chriftianorumf'Vbl eft Decius,qui Chrihianos immani crudchtate perfr^ ^^^^ Vbi eft Diodetianust’ qui edldo mandauit, ut facrx literx in ignem cooi}flt;^y|j amp;nbsp;omnes qui Chrifti nomen profitebantur, omni infamix generenofarenw^ ^,^j nune Valerius MaxlmianustVbi Maximinus X Vbi Licinius t”Vbi ^‘^'‘^eyjn* \ Aurdianus CxfarfVbiaki his Omiles tyranm ^Omnes bicumomn’bus^ ^^^ j gdio non crcdiderunt,funt morti xtemx addit^i apud Satanam,omne$£p ban 1 Satellites in profundo gèhennx infernahs ignominia xterna, amp;nbsp;aternis quot;°”_^|^ 1 buscp fupplicqs cruciabuntur. Quid momentanea ilia perfecutio, amp;^cn«I bus nunc obéit;'Quid nunc contra, hoflibus Chrifti momentanea ilia ‘^'^''^P”’ P^jjj I deftfquod uirulentam illam cordis fui Iibidincmjôd crudditatem in P‘o* ^f ^^„,1 1 tcmporali ilia pcena, cum nunc ip fl in xternis gehennx ignibus, corpora“ I damnati,tormentis dirls excrudentur:’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U j

Conabantur Chriftianos morte hac temporal! ,à Deo auocare, Sfodtf . j fuis tribunahbus, fed breui aderitdies illc magnus Domini, in quo anff quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Chrifti horribilibus terroribus, amp;nbsp;anxietatibus exanimati, amp;^ trepidabun«* P''® j pqs fuis falt;ftis,amp; expleta furoris fui in pios libidine, xtemx damnation's tormt ^^ i merces reddetur, Nam ft iuftis ÔC impqs eueniet, id quod de cis in libre S*P*® * I fcriptum eft capite 5.fit!^Juftorum autem antmxin manu Dei 1^®”^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

illos tormentum mortis. Vifi funt oculis infipientium mori, amp;^ xftima« ^ . ^,trf \ exitus illorum. Et ab itinere iufto abicrunt in exterminium, A' quód â nob« t» I cxterminq.illi autem funt in pace.Et fi roram hominibus tormenta pafsilunt, P 1 illorü immonalitate plena eft. In paucis uexati,sn multis bene difponcntur,qoon I Deus tentauit eo!,uV inuenit illos dignos fe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r amp;nbsp;I

Tunc ftabunt iuftl in magna conftantia aduerfus cos, qui fe ^fgu^^'^^i^yo I qui abftulcrunilabores eorum.Videntes turbabunturtimore botribilijSi^'^^^j^ I tur in fubitatione infperatx falutis,gementes prx anguftia fpiritus, dkent^’ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

pcemtentiam agentes, SC prx anguftia fpiritus gementes : Hi funt quo»*” 1 aliquando in derifum, Sd in ftmilitudmem improper^ : Nos infenfatiwtam * nbsp;nbsp;nbsp;,

xftimabamus infaniam, amp;finem illorum fine honore. Ecce quonwäocowp” funt inter filios Del, amp;nbsp;inter fandtos fors illorum eft. Ergo errauimuJ a uw u latis, amp;nbsp;iufticix lumen non luxit nobis, SC fol intelligentixnoncfl ottusne. Laftati fumus in uia iniquitatis,amp; perditionis, ambulauimus uias tem Domini ignorauimus. Quid nobis profuit fuperbia, aut diuitiarumwW quid contulit nobis f Tranfierunt omnia ilia tanquam umbra, ft! t’®9^’® quot;“'’ ,. prxcurrcns,6C tanqua nauis qux pertranfit fluduantem aquam,cuius ,lt;^P’^*”|- ^^ no eft ueftigiu inucmre,necp femita carinx illius in fludibus. Aut auis ‘1®^’^’quot; j]-, lat in aere,cuius nullû inucnitur arguments itinens illius. Aut tanquam h^^^ .. , in locum deftinatû,diuifuB acr cotinuo in fc redufus eft, ut igneretur traubws

%^ ^^^' *®®öüüo definimus cfle,SC uirtutis quidem nußum fi^rrm ualuimus ^'ta5**®^’^*8®*wlt;® autem nofira confumpti fumus* Taha dixcrunt/n inferno ^Lr^^'*^* ’ quoniam fpes impij tanquam lanugo eft, qu» à uento toOitur, ’’w ®^quot;”8’^®^“»9‘’æ ® procéda difpergitur,amp; tanquam fumus qui à uenî ^'P^*^ ^^’^ tanquam memoria hofpitis unius diei praetereuntisJufti autem in ^ apud Dominum cfi merces corum, S^ cogitatio illorum a pu dl Sb * ^^^° accipient regnum decoris, amp;nbsp;diadema fpeciei de manu Domini, *lt;i!ar ^^’'^^’’3 ^^3 teget «os, amp;nbsp;in brachio fando fuo defender illos» Et accipicc ^fam zelus illjus,ód armabit creaturam ad ultionem inimicorum.

lik. æf ^®^®o®ftfslngt;a funqcertiïsimumcp cfi ita cuentura.Quapropter infaniat jj^^ wtinnosmundus quantum ucllt acpofsit, nihil tarnen nobis uere incommee ^ * nocere potefi, fed cum putat fe nobis nocere amp;nbsp;iniuriam atrocifsimam ada lt;(n’®^.P*®^®o*» nobis commodabit, fibqpfi extremum exitium pariet, ac tan#

^*®^fid®ï’Uquot;® fubtjeirtur ac conculcabitur. In hac quidem uita in^ ij^’’“’l*ïbit, amp;nbsp;infolentia effertur immani, proep fua libidine Ö^ arbitrio facit, Öd (j. ^uiatcpomnia,non aliter quam fi totus orbis amp;nbsp;uniuerfitas reru mancipium ^îç. ’quot;’^^twurn effet, amp;nbsp;uel nutu illi imperare omnia poflet : nee fccus quam fi ifd*^? ^ ® **”“ uiduri amp;nbsp;hbidmem fuam tyrannidemep exercitaturi edent.

^ Wrrimi homunculi miferrime falluntuqcum uita illorum uix momentum fit, i^^RiUs amp;nbsp;bulla ÔC nebula amp;nbsp;uanitas, cumep in orbe hoc nee unicus iapillus ipfo* I^g proprius fit. Nam aliquando exterminabuntur amp;nbsp;cijcientur ctcrra,Prouer,2. {|i?^-^^ ’^ nefciunt,aut fic futurum nó credunt, imo admoniti nunc de hls laffe ^’“’’ttrident,amp; fuammalicia impictatcmcpaggrauant, atrocioracpfubinde in

Hhy ’»^^^^^ii^SjO fatuos amp;nbsp;excaecatos hommes.O miler3mamp; impotentem tin, ®9 ‘Ham ferociam, o fcelcratam illam procacitaiem milerrimae créature i(|,^^creatorcm fuum ilium omnipotentem,qui acternum uiult Öf mancqcuius po# ’^præfhns fempiterna eft,ód cuius regnum in gencratione Ód gencrationem Öd lii^t*^’^**’*®^«® terrae apud cum in nihilum reputatifunt : iuxta uöluntatc enim •Hanü^^^* ^® ^® uirtutibus coeli,quam in habitatoribus ten ar, amp;nbsp;non cfi qui refiftat J’^amp;dicateüquarc fccifticGradientes infupbia potefi humiliare.Dani.4, l)j ''“üitacp eft Öi irrita omnis mundi potentia ac robur contra Chnftum. Ad# h ^^pitalisdieÖ^ ao-aovi^of hoftis nofier Satan deuidus cft,Ioan.i2.dcditcp nobis üe,*’”®’fortif«’ma Ó^ panopham^nuidam contra tela St atletes, haftas,phalan=s j^^mptiones amp;nbsp;impetus illius,uiddicct,faluificum illud fuum ucrbum,ueritatcm fiti o ”*” ^^^’’ Videte modo,nc fecuri amp;nbsp;focordes torpentescp in acceptis doms ü/ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*^^“8^’^ uobisfidem inChriftum. Manetcin

Ito- ,®8**n»«gt;lt;pconftanteramp; mordicus adhzrete, turn nihil erit periculi, turn i^witis in por tu, turn praeclarc uobifcum agetur, turn res uefiræ optime fe ha» '’Mum in tuto ernis. Fides enim Chriftum ÖC uos coniungit, copulat ót quafi co» i^”ï”*5o®ftfingitcp,utdiudliab conequeatis. Si Chriftum habetis, tumnuUa ^’^d minima iniuriola aut mors,aut peccatum,aut DiaboÜca caïcrua,aut uniuerfi quot;”na impij,quantumuis in uos efferati amp;nbsp;exacerbât»,afficcrc poicrunt.

Quinto, Confoletur ÖC confirm« animos noftros in hoc certamine inxftima« yfli* prxmtj magnitudo, quod omnibus uere pqs ex gratia promdrum cfl, ftsiiiJ^^* *^^ ^^ finem confiantes perfeuerant in fide Chrifti. Quam uarrjs, quam i^j ’°^^P«ficuUs amp;nbsp;incommoditatibus exponit SC implicatie mercator amp;nbsp;mari Sd ^’'itoptsfibi hums mundi mométaneas QC fluxas conquirat,amp; res fuas fiabihar, V u u quas

quas tarnen inuentas amp;nbsp;partas magno periculo amp;nbsp;follicïtudinc non «tefWW^ f cempus duntaxat pcrexiguu amp;nbsp;brcue m hac uita pofsidet. Quid quefo non w^ quid non pactuntur,quas non mokßias deuoran^qux non txdia cencoquunt,«)^ non laborer quam difficiles Si arduos fufcipiunt, qux non perieub adeunf,utti’ danot hos amp;nbsp;cuanidos inanescp honores amp;nbsp;dignitates, fauores, fiodia, beneuo nam hommum pecuniascp adipJcantur f Nos uero qui expeeffamu» xicma bo^^ nihil faccrcmus f nihil patcremurf Quac illa effet mollitics J* Nóine wy’nj effemus formidoiods amp;nbsp;delicatulis, ut nihil ucl laboris fufopcre cel periculi re fuffineremus fempitemorum ÔC coeleftium bonorum gratia f Quidlunt au omnia terrena ad coeleffiat' Stercus fit; cxvjSocAoc, reieóamenta, ó^mdera. ^ mens humana uel cogiiatione affequi poteff eorum bonotS magnitudinew P . ciumri.Cor.i.inquitPauLNeep oculus uiditneepauris audiuit,necpinfo'’quot;5 n.^ afcenderuni quç préparait Deus diligcntibusfc.Et Rom.S.Non nes temporis huius dignas gloria quac rcutlabitur erga nos. Eta» Cor.4«^ ,{ tanealeuitas alfliÆonis noffræ mircfupra modum actemum pondus gwf'’fP^)j) nobts,qui no fped^mus ea quac uidentur,fed quac non uidentur.Quaeuidenwr ^ poralia funt,quac non uidentur anernajam ff mundus tantQ laboris turn periculorum fuleipit fit: patitur propter fluxas fiC perituras bas opts, acquirendis incertam tarnen fpern habet,quaccp cum multa molcftiarumturW gregantur,cum maiori follicitudine conferuaniur, amp;nbsp;maxima Si indicibüdnq«' dine ad tempus perbreue pofsidentur. Quï quacio igitur Chriffifidelis non con ter 3C maiori infradioreep animo eettamen huius calamitofae uitat nó dew^*’ periculi bborisep ahquid lufcipere grauaretur propter cemfsima ilhm lis repo{ïtam,quód filius amp;nbsp;hxres Dei futurus effuidurus intoelisinomn»“^ ^ eub. Profedo omnes afflidiones amp;nbsp;dolores leues fit perexiguat nobii W^ ^ foehcitatcm condiiionis Chnftifidelium probe expendercmus,cognof«f^® ’ ß^ cred ere mus. Deus illumine t oculos imcUedus fit mentis no ffrz, ut fpes uocationis noftta Si quac fint diuinz gioriae hæreditatis fandorS^ .^j^ Charifsimi.moneo uo» eiiam atqp etiam, cauete fit uitate fermentóbypo rum, hoc eff, falbs fit erroneas dodrinas. Non execrari tarnen ^^^“^ t”^ mab^ imprecari hoffibus ueffris uos decet, fed tangat uos affedus aliquis t miferiç St cabmitaris qua oppreff» iunt,ót cogitate quam omnium ploranfsimç condiiionis hommes fint. An non longe omnium rniferd®’ ^ bihfsima calamitas eff,hominem Satanse lyrannidi fubiedum ac mancipatu d » a Sauna fie cxcæcari amp;: dementari, ut ucritatê netp uidere nelt;ç tdco Satanac imperio amp;; tyrannidi iefe fubducere non queat. An non b®*?^^ peccatis madere ac fœtcre,8t; Dei hoffem effe ita,ut nifi côueriu* Euangebo t , credat,tandê aeternis gehennac cruciatibus inrjciendus fitf torquendus ‘^’'‘^’'^p^ji pcenam artemû interitum, à facie Domini fit à gloria fortitudinis dlws/üniu^^^^ ut giorificetur in Tandis fuis,ÔC admirandus fiat in omnibus credêubus^H'r^^^^ crit exitus, hoc fatum omnium hoffium Euangeln,fi in errore P^duraud^ ^^ propter non eft quod eos cxecremini,ied potius orate pro ill« quoiiditƒ nbsp;’j

corum m.fcreaiur eosep conuertat. Videte ut fif uita ueftra nulli fins ofF®®^ k^^ pia,modefta,honeftacp fit conuerfatio ueftra,morumcp ac omnium ffudwt®® ^^^ numep ueftrarum ea lit integritas,quae fi’ios Dei decer,finf quam uocatioud git,nçuos ipfos fide aliqua fimubta ac fucata mortuacp fallatis.Nam uera ƒ * ^^^ Itiana fides,quam nos doccmus,bonis operibus femper ftudct,0lt; facun“’^ gt;nbsp;arbor bona,lie fiC ilia femper fuos frudus profert. Vbi uero commelfado®^’’ latcs,’uxus,intemperantia,icortatio,adulteria; ufura, fit; his fimilia crimin’ in homme etiamnum regnant,ibi nondum eft uera ilia Chrifti fidcs.Fitri en poteft.ut ubi fides eft, non eiiam fit timor Dei,pcenitentia, contriuo,‘Pölert 6^,^ udsinu de peccato,chaulas,cxcrunumffMdiwmtp bonorum opexuç.Stç wi*® jj^^

^f)S^omncj ueßras aeßiones cofibaep acßudia hue defiin3îf,uf g^or/fieewr Deus, ^’quot;^‘^‘^quot;^propter flagibefam à' improbam unamoeßram male '’ma blafphemctur.Si jpfe prarfens corpore spud uos eße non polîùm.dtbgîns g l’mcnamp;inflanter Deum patrem per Chrißum preuobis orabo,ut in nob^ per« ^m,quod tapit, Ac peto uicifsnii à uobis chanfanni in Domino fratres,ut Deusn ja^?? mifericordiae omnis pro me mifero peccatorc orens,ne me tentationüm Si 'dionum mcarum proceilis amp;nbsp;arietibus coneuffum déférât ÔC proßemi panatur, rnîtaDeifituobifeum.E Zella Lunoburgica i^» die Julij Anno M.D.XXxKL

Efmæ ji.NoIite timere opprobrium hominum,amp;: blafphcmtas corum ne metuatis.Sicut enim ueßimentum fie comedef eo« uermis,amp; ficuî la nam bedeuorabit cos tinea. Salus autem mea in fempitemum ent, amp;.' iußitia mes in generationes generationum«

j VM piorum afflidtiones ac tribubtiones.illatatcp pijs infamiae ac perfecutiones, cum amp;nbsp;uera fobdacp confolatio ac ipes huius uitae inPfalmis proponantur amp;nbsp;defenbantur, cumep iuxta dotSnnam j amp;: admeninonem Pauh, ex Pfalmis confolationê hbenter petaris, 1 attp ideo periecutionem patlamini,conuicrjscp lapidemim, uolui 'hunc breucm Pfalmum, in quo uidetis undein hisperfecutR ni«

1 bus confilium Ôi confolationem auxiliumép petere debeamus, 'anda Ôi pia cxplicatione interpretari»

Cum calamitatibus Si tribulationibus circumuenti ac prefsi fumus,nec ufquàm ^'gt;pud nos uc! apud abos in toto mundo auxilium apparct,tum demum ddeimu« .^ofarfjtum demô recordamur promifsionis Dei,ccnfc!antifsimacô^ miiericor^ fj^i^æ’^uæ extat Pfal.^o.Inuoca me in die tribulationis Si eripiam te, amp;.' honor!-? ^ '’me.Haec uox Si promifsio, turn nobis preciofifsimus eß thefaurus, noüiacp ^ '^^’fxdiat ôi accendii,ut Domino ülo in cozlis confidcre Si cum inuocare pofsi» , '’‘•C^'ppe pater eß nofler Si auxiliator potentifsimus Ôû certifsimus in omnibus '^dutatibus amp;nbsp;pericubs.Nos agimus bic in acrumni* Si mifertjs huius müdi,infer ^fpiritus amp;nbsp;membra Satanse, à quibts eletßi citia intermifsionê exagitantur, '’'ïntur ói affliguntur. Quapropter clamamus hic fibj mifcnx ex hac uallc xrum« ’fumad patrem mifericordiae,qui folus in omnibus necefsitaubus Si aduerfis tum uvlt adeße Si auxihari, Promifit fe fubuenturum omnibus inuocanubus ^'’1 in ueriiate,ergo non potefi id non fieri, quia uentas eß amp;; mentiii non poteß: Odo non oculos tantum in coelum kuauerte,corde interim hic in terris humi kr^?

Si lerrenis humanisep auxiirjs magis adhscrefeente St aßixo quam diuinis,id wd hypocritaru iandtitas faccre aßblct : cor enim per fidem in Chrißum ferio amp;nbsp;^tfife cleuet,amp; ad Deum afeendat, auxilium^ expetat oportet, ita ut oculi Si ligna tantum fint eieuati cordis,aut ut cor oculos SC manus in eundem habi^ quo efl,transferal Si abripiat, ut oratio noflra in fpiriiu Si ueritate fiat: l(ce ficut ofuli feruorum m manibtu dommorumfuorum. Sicut ocuU ^nciH^ vn mânibiu domina Iua,iu oadi noflri ad Dommum Deum «ofirumtdonee mifcreatut nolin,

. Serui Si andllx feu mancipia infime fortis ferè homines Si miferæ coditionis ihk’ *®’’“ iborû fpei Si epes,auxibum, Ôi folatium in dominis efi Si dominabus M^****^ ^^*” ^°’ deferunt amp;nbsp;abtjciunt,mi(eri amp;nbsp;derelidii font, nec habet quo fc ^ 'fsnt. Cum igitur iniuria a(Ficiuntur,fi qua in re laborant,ßatim confug ont ad ''’‘nos amp;nbsp;dominas fuas ut defcndantur.Alieni enim cos nihil curant,nö langenc Vuu z aftedlu

affec^u aliquo calamitatis amp;nbsp;miïenæ corum, fed eos neghgunr, panimép inooent® fiue bene ijs fit fiue malc.Eadcm amp;nbsp;Chriftifidelium ratio ÖC fors eft, Hi D^lt; ®’*’^ pia funt,funt Dei ferui predo cmpti,ac Dei fiiq per Chrifti meritum.Tenuntur au* tem amp;:,’affliguntur in mundo, proptcrea quad Spiritum Dei habent, qui cos regn agit, amp;nbsp;adeft, ut carnis defidcria amp;nbsp;cupiditates coherceant, fobric amp;nbsp;caße, iu»^ pic uiuant,ueritatem ament. Hoc autem mundS offendit,quia mundus alium uaD fpiritum,ex Deo fuo,qui eft Satan,qui fobrictatem,iufticiam,pietatem, ^uenW ferre non poteft. Hinc oritur odium,amp; fimultas,amp; liuor mundi in pios.qoi^”'’® Dei exacerbatur,proptcrea quód non eadem ipfis placent quac impijs,Q’ diueda contraria eorû funt ftudia Ö^ uoluntates. Mundus malam amp;nbsp;fcelcftam ^“’®i^L amp;nbsp;uita nullo modo reprehendi uuk,fed earn etlam defendit amp;nbsp;luftiHcat, AiCn« fideles non poffunt nó mundi fucatam iufticiam amp;nbsp;manifefta flagicia ac uida repr hendere,doccntes quac uera fit iufticia,uidelicet,uera fidcs in Chrifium,lt;f ‘*^’^’jU mera folum falucmur.Hoc autê cum fit,Satan fuo more ôC ingcnio,qui3

amp; homicida,excitat tumultus,feditiones,amp; perfecutiones, impudentifsin« ^^ feftifsima mendacia cotra pios confi'ngit,criminibus que nunquàm in feadm««^ ^rauagmundumep fpöfam fuam in pios cómouct SC exacerbat, nee ante fiflc*” quam capiantur,in carccres detrudantur,omnibus bonis euertantugurbibus ? ininentur,omni infamiac genere notêtur,excómunicentur^rucientuf,excarnjnct tur,ac tandem trucidentur Ä madentur.Quid bic confilqfquid nobis in bß ƒ f^ lis 6C malis facicndügNihil ufquam bic eft confiitj amp;nbsp;auxilq quam in Deo, Ad Dominö noftrum,ita ut nos hec fimilitudo de feruis amp;; ancillis docet,confcgi^|'’^j^^^ hunc pattern noftrum amantifeimum inuoccmus,huic noftram miferiama ^ a rates aperiamus dC apud hunc deponamus:primum ex animo ‘^of’^*^^'^c/ nic3 fcamus,nos efie miferos peccatores,ac proinde dignos quouis fupplido Lj^ lamitatum genere, agamuscp illi toto pedore gratias pro inxftimabili^®?®’j^^ neftcio Euangelq amp;nbsp;uirgac paternac. Deinde petamus auxilium, 0^ niißf‘^°'- ^^ imploremus,oculoscp inconniuentes amp;nbsp;intentos in illum dirigamuSjpl«'’^ , ^^^j fiducia cóccpta de illius bona crga nos uoluntate,ncc dubitemus,quin ft ’ nbsp;nbsp;^^^

nobis,nccunqudm nos deferturus. Quippepromifit Pfal. 14^. fcid ^ •vljiv fic Spiritus fandus ait.Prope eft Dominus omnibus inuocantibus cum,o’^’^' ^^fg uocaniibus cum in ueritate : Voluntatê facict timentium fe,amp;^ deprecationeuif^^ff^ exaudiet,amp; faluos facict eos.Cuftodit Dns omnes diligêtes fe,amp; omnes pec« diïperdet.Pfa.54.Iuxta eft Dns bis qui tribulato funt corde,amp; bunnies 'P** ’g^^jn

Obferuandum autem q» bic nofter Pfalmus dicit, Oculi noftri ad Dn™ ^ noftrum donee mifereatur noftri. Quibus uerbis docet nos,non iHico intra primas petitiones, fi nÖ ftatim quod petimus dederit, 0^ ad tempus « J continuo abijcicndS elfe animum,amp; de auxilio impetrando defperandum,ie^^^^ petendum inftantius ardentiuscp fitconfurgendum.Nam fit nonnunquaW) ^^^ nos ad tempus aliquod calamitatibus amp;nbsp;aduerfis exerceri patiatur, Si iw ® ^,„^0 quam omnia cadunt, ac fi noftri prorfos nullam ageret euram Deus, no^^^^^ fou^ dereliquiftegfed id facit animo ucrc paterno amp;nbsp;nobis propenfifsimo^Ä 1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

filio,ut probemur perinde uti aurum igne,amp; ueram certamep fpem ^®^'P*’ -„g’^e# nos confundi non finat.Cum itacp differtur aliquandiu auxilium,non ‘^Mandum fjftendum,nec oratio intermittenda,non de mifcricordia amp;nbsp;gratia aut defperandum eft,fed continuanda eft amp;nbsp;mftanter urgenda oratio, na (pe amp;nbsp;certa fiducia obfirmandus, tum experiemur tandem illius pt**‘ nbsp;nbsp;nbsp;*

Miserere noftri Domine^ miferere noßri, ^uù multam rrplttifumM deßieäifnt ’ multam repicta eft animt noßra opprobrio abunduntium amp;nbsp;dr^tedHoHefiiper w ^j|j,^

Sic docet nos orarc amp;nbsp;inflate ipft necefsitas, amp;nbsp;urgentis calamita j,^ nos prementis magnitude,Coide ualdc conwiftato amp;nbsp;anxio tandem rem ^^^^^

3gt;8^anxfo nimiocp auxilij djuinj defiderio ireratam repèfimus Si? ineukamus. ij ^temptorcj Deiamp; hoftes Chrifti anirni fui procacifsjmi Ôi. kreciGimi maligne W ’'?^^^’”®quot;’ effrenatam nunquam faits cxplere peffunt, »uHum finem nec ®unibciuntcontcmnendi, irridendi, fubfannand/, uexandt, Ixdcndi amp;nbsp;perfe# ^inos, Nulla contumelia, nulla infamia, nullum conuicium, nulla ignomima, ^Ï*®^*^quot;’ ^^’^^° ”°® ”°” afficiant, lancinent, lapident, laccrent fie proicin« i^®®™’™*’ ^ inaudiia horrendaep crimina nobis immerentibus faififssme in-^ '’nt, Mendacia atrocifsima amp;nbsp;impudentifsima contra nos fingunt amp;nbsp;ubiep (par ^''’iquicquid uirulentifsima amp;nbsp;plus quàm Vatiniano odio in nos exacerbata eo« '’’corda m nos confingere amp;: comminifci poirunt,id non ucrentur,nec pudet eos j^'w» Chriftifiddibus impingere amp;nbsp;improper are. Breuiter in hoc toti funt,amp; hoc ’•meftudent, ut pios fpolient fama, corpore amp;nbsp;facultatibus. Idep faciunt ca fero« icontumacia,faftu,importunltate,procacitate,infolentia,cacp confidentia SC par^ «Sr*®^^ ^ ^“°® perfequuntur omnium qui uiuunt in terris teterrimi flagw ^.^^i ac profligatifsimx deploratiisimzcp malidae homines effent. Nec ad^ quot;”tur hie excufatio amp;nbsp;defenfio, non audiuntur acquis animis. Nihil proficitur hic j 'cibus ^fopplicationibus,nihil purgationibus, nihil monitis, nihil dedrin» loei itn^^*^ ’ ^^^ obßinatifsimis S^ inexorabilibus animis in nos efferati clamant ; CidanturJufpendantur, in ignem conijciantur, fubmergantur, agris urbibuscp p’cnninentur,proflgantur amp;nbsp;extirpentur Hacretici. Hos graphice depingens ^^''^;fi. dicit: Furor illis fecundum Omilitudinem ferpentis, ficut afpidis furdae 1 obtutantis aures fuas,ne exaudiat uoeem incantantium amp;nbsp;uenehei incantantia TOtr. lam uero homo uerc pius,quantum ad propriam fuam perfonam atnnet, ^«Qittr 0^ libenter ferret omnes contumelias conuicia Óf opprobria, fed hoc cor ^“^ maxime angit, hoe fummis óf incredibilibus dolonbus animum eius lancinai iJ^^^^’A’^od ueritas Dei tanta, tam indigna contumelia ac blafphemia con«

^ foneukatur« Exempla huius rei óf blafphemiarum horribilium congt; - extremi Euangelicx dodrin»,non opus eft ut procul accerfamus. Nam ^“«elonge plurima uidemus óf audimus non fine grauifsimis óf acerrimis ani^ Ui’^mnoftrorum doloribus. Hacfunthorum contemptorum óf fubfannatorum

^ ^cüa. Euangelfj puram dodrinam clamant effe hzreßn. Légitima fe« Cm 1 ^’ inßitutionem contugia uocant libidines, ineeßus, óf caninas nuptias» L p ’* P*3s, hymnos óf pfalmos in gloriam óf laudem Dei de cantatos appeb 'Canum Matutinas. Pium hominem qui cociones Euangclicas audit,ßatim uo« '”Lutheranumcanem,hxreticum,feditlofum, infamem nebulonem amp;nbsp;déplorai ^,’’’’liciat hominem, nec dlgnum ducunt ac idoneum qui coram Senatu óf in iu« ^jP’Witetem profiteri,aduocatu8,patronus,aut teßis effe pofsit, Breuiter coeleflia Hf’P’^nha faiuihei Euangelfj ßulticia ipfis eß, ueluti Paul« ait, quia camales hornig ^ ^m, quiDeum non nouerunt, qui nullam Chrißi ueram cognitionem habenr, . ^yfteriotum diuinorum fcientiae rudes font prorfus. Hxc autem conuicia,hac in 4 ^nondebent mouere aut à uera fententia depeUerenos. Sic fieri ncceffe eff. ^/^^‘^‘“^»^wnhabuitChriftus Dominus nofier óf caput nofirume Nonne Itnr'^æ''^®’*' fortui» ufus cfi t* Nonne eiufeemodi óf multo atrocioribus óf uiru« I^ tribus conuitijs confputus ac profciffus eftf Matthaci 27. hypocrite tales,qua« jjj ‘noßrifunt,oocant cum'euerforem gentium,óf hominum fedudorem.Luc.ii, “^^A^tredamonianomine Beelzebub» loan.6. appellant cum Samarita« çj^p* dxmonium habere affirmant» Ioan.7. clamant ab eo feduci populum. Lu^ £f fingunt eum excitaffe feditionem óf cuertiffe gentem, Óf ue« ^ü» ff ’’^^ ^”^* Catfari. Si hacc Chrifio ufu uenerunt, fi ille hacc pati coadus eft, ^ '«tillamollicies,finihil nos pati ucllemus, óf mirum non eft nobis eadem ®“®^’^ ®*®’» Certe feruus non eft maior domino fuo,nec difcipulus fopra ï“«um (iwm,Patienter itacs nobis hacc crux ferenda eft, óf Chrifti Capitis no^gt;

.’Rn*ueßig’a imitanda amp;f ingredienda, pic amp;: faneße uiucndum,utfilós Deitodl»^ tis,in medio generationis tormofae ac prauac.Si muhum conuiciorum,maloruffl,c 1ami(atum,calumniarum,amp; infamix panmur innocentes SC prater cdpani f”^quot;^’ bene turn crit nobis,prxclarc amp;^ ample nobifcum agetur, quia certifsinwo» a ufr nerius en,bcatos illos efle,qui propter Chriftum conuieqs Iapidantur,perfff“'æ”'* bus expofitifunt,8C omnibus periculis fubiedti,telle Chrifto ipfo MatthaciJ.*^“^ trus i. Pet.i, ait : Hxc ert gratia,fi quis propter confeientiam Bei lulfert ttiOW w prater meritum affeeßus maks. Qua enim eftlaus fi cum peccantes ahpwf*“™! ni fufFertisf At fi cum benefacitiSjà: tarnen malis afficimini, fijfFerttSjhafcelt^’t** apud Deum. t. Petri 3. Confeientiam habetc bonam, ut in hoc quod «obis dew®* bunt tanquam federofis, pudefiant hi,qui incefiuni ueliram bonam in Cbrißo«o* uerfationcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Aduerfarq noftriduobus nominibus uerifsimis amp;aptifsimis nountur^ dgnantur ultimo uerfu, uocantur abundantes fiue diuites, amp;nbsp;fuperbi. kiteui^’ tem uult ciufmodi diuites, qui opibus amp;nbsp;omnium ret3 abundantia affluunt,'i’ eqs 0^ omnis generis uoluptanbus, fecure amp;nbsp;tranquille uiuemes, uenm ^^ ^^® prolixe indulgentes. Hos enim fignificat uox Hebraca Schaenanim, loquiiurqi ido fuperborum hominum gencre, qui magnificentiam 5C opes kus oltfnwntf » nimioep fortunx flatu dcmentati ferociunt, amp;nbsp;tumida infolentia inHati turgeUun. An non talcs funt hoftes noftri;' Abundant omnium rerum affluentia,uo!upi^• “^ corporis libère omnibus indulgent, fecuri ac feroces funt, nemo ut eos ud d^’ compeUare uel toruius obliquiusue afpicere fine periculo fuo graui aunt,taniu au ut de iniuria aliqua iHii inferenda, aut de talione feu umdiefta contra illos *’'^î^^gj da, quisquam cogitate pofsir. Humanis prxfidqs, opibus, ftudijs at9 auxinp muniuerunt Ä^ cinxerunt fefe, ut quicunq; fit mundanarum rerum flatus ac« » uarictas,ipfi tutu habeant profugium.â: Iciant quibus fc tegant,fleuri bus commoditatibus affluentes uitam exigant, de nullo periculo, noUo^^^ * nuUo damno fibi metuunt, de re nulla anxq à fcliciti. Hoc ipfo auteniisntop inflantur amp;; intumefcunt,hinc tanta ferocia turgent, tanta animiimpotent*’^* quot;f impetu ad quiduis audendü flruntur,nec quenquim formidant ac mewuntj^®* prx fc ex alto amp;nbsp;extreme defpiciunt, neminem dignantur uel afpicere ac lalutarf, fed contumaces ac prxfradi.fibicp placentes ac fidentes,quiduis audent ad^M' lur, putantep ftulti ÔC incogitantes fe eo fortunar fucceftu 0^ flatu profpero a aiplt;^ rantc femper ufuros,3C perpetuo hic uitSuros.Hos ipfos hommes feu hominum tJ rius portenta egregie ac graphice depingit luis colonbus Afaph Pfalmo75.dicfi* In nullo periculo funt, fed firmi funt ut pallatium aliquod, Non agunt in tnoIoHI ut alq homines,nee ficut reltqui homines flagel!antur,ideogloriolaefliaóann3^°’ Tum,amp; ornat eos iniuria corum.Perfonâ fuam efferunt ut pinguemuentrcm,rXiu quicquid cogitant. Contemnut omnia amp;nbsp;calumniantur,loquuntur óf calumniaf fuperbe. Verba eorum codeftia habentur, dida eorum accepta funt fuper to^w*^

Sentiret facile mundus, fi quis illi fenfus effet, QC quis non palam uid^f prehendit nunc, quinam illi fint qui ubiep primi ac fummi effe laborant, 0^'“ ^ tegnare,omnibus imperare,^ leges prxfcribere.figerc ac refigerc.quialioso^ fibi leruirc, amp;nbsp;fubieeßos fupplicesqj effe uolunt, qui florent óf abundant, «Ç***^* ^^ Rertentes in utramep aurem dormiunt,cuticulam curant, fibi folis benecupiunt,q comumbus comoditatibus ac bonis potiuntur, citra uilam fuam molefliam, curanb foilicitudinem ac laboresc'Si bellum exoritur,ipfi tuti funt, óf domi fineuHo P“‘^ defident,ac fecure agunt.Si grandineaut uredine,aut graui aliqua temptifl^^æ ^^ calamitate fruges ac frudus 1x0 malignius proueniunt, annonacp difficilis Ä « fada eft,nihil tarnen illi» deeß,nulla inopia premuntur, nullum mediae aut ®8quot;^ periCulum metuunt, frumentorum amp;nbsp;omniumrerum affluentifsima copia e« difficilitnis teroponbus redundant : penuaria femper eorum plena ac ^ ’

IIBELLVS CONSOLATORIVS, CCCXCnii ^ ’^°^ ’^ illud:non premuntur ncc afficiuntur aliqua cômuni calatnitatc P*nw^nuIIi« oneribus,nuliis impcndris grauantur,fed mftar auium hben fcih^ ^f ’«Î immunes funtjacientes quïcquid libet, nullis laboribus ac curis ad paran* j^^'^Uït^um diRtnentur,interim tarnen ociofi atcp ofcitantes omnibus comoditati# *c«oloptatibus abundant,ex aliorum fudoribus acduris laboribus fuos uentres Siiïuos Äfefqmpcdaies farcientes ac diilendentes.Quæ tarnen utcunqp etiam ferri J;gt;mt,niGamp;: incraflati ipfi Deooppederent, plosperfcquerentur, ucrbi Dei pu* ’’xiodnnam repudiarent Ö^ exibilarent,tyrannidem tantam exercer ent,ut inte^ bi^é^^^^'quot;’^'^*^^^’^^^quot;^ ^^^*’ ^ nefandis Übidinibus omnia inquinent amp;nbsp;contai L J®^^“’^ fentitacpronunc/at de hochominum genere Dominus no lier Chri* ^'Certc fententiam minime illorum auribus gratam ac iucundam,ß aures quar au ‘'^fpoffentjhabcrentjfcd furdaftriJmóproriuslurdinonaudiunt.Sed (entient ah# iP’^dOjCum nunc audire nori fuftineant,horribilem quam Chriftus contra illos fen ^gt;iiamLucac,6.pronunciat:Vïcinquicns,uobis diuinbus, qui habetis confoktio^ |j**’’,“?^’”’*“æuobis qui faturati ehis,quiaefurietismae uobis qui ridetis nunc,quia ?mitis amp;: flebitis.Superbiat iam,ferociat,ac infaniat contra nos,rideat ac contem* ^tnosquiuolct,qutd turn poReafNon propterea adumeß nobifcum,non propte ƒ’ a Deo abiedi iumus,imó eo Turnus Deo chariores acpropinquiores,eo certio* ^Rumus nos à Deo de£endi,amp; Deum nobis adfuturum,Deum noftri maiorem cu ’'»acturum.quo dÜ atrocios atcp impotentius feuiunt. Maxima enim Ö^ uberrima *cnoftrain hisaduerfis Si cakmitatibus confolatiocß,quödfcimus, ChrißS çter^ ^gloria federe ad dexteram Patris,ac futurum aliquando uerum 3^ incorruptum . ‘«m omnium hominum,ficuti teßatur pfaimus nonus,dicens;Dominus autem f’^^^tjParauit fedem fuam ad iud)candum,ót: ipfe iudicabit orbem terras t|.‘'^5^amp;’l’wn^bitpopulumafquifl»me. Ët Dominus eß protedio pauperis, ®t£«io in tempore tribulationis,idcirco fperant in te qui nouerunt nomen tuum, 2'®oanj non derelinquis quxrentes te Domine.Sic ÔC Petrus i.capi. 4. confolatur h^’/’^^s impios à quibus contemnebantur, Ö^ qui Chrißianum irridebant Ö^

’Wuidum illis uidetur,quód non accurratis una cum ipfis in ean* qui ^’^^^*^^^^^'‘^fif'Ti,qui de uobis male loquuntur, qui redditunfunt rationem ei 11c fl*?**** '^ ^^ iudicandum uiuos 0^ mortuos. Vtinam miferi ÔC deplorati homi# ’'‘nwam mifenâ grauißimä agnofcerent,ac cogitarent quid illis immineat,quàfn plutôtfeuerumDei iudicium fubituri,quäm horribile fibiexitium amp;nbsp;corpons Ód J'’® ’«erfituri ßnt,nin mutata menie ac ßudqs tam peruerfis ad meliorem fruge “PUfrint,ac fe fub manu Oei potente humiliauerintOrate Deum ut illorum mifc ’iWjÓi: corda illorum exc^cata atqj obtenebrata illuminare dignctur,ut uerc Ód ex '110 p«nitenti5 agentes, iuamep miferiam ac peccata, Deit^ iudicium,atep etiam

DOCTRINA CER’ TISSIM^f ET CONSOZ^TZO SOLlDlSS' ma at^nrmtßima contra dcßcrationcmiiroptcrpcccattht quarto Capitc ad Rjomanox^

f^iro D.f-/icrofrymo l^ucitzcndo^jlo^Cof^uIi Lunebergd^j JJofn^oj Cbnßo objeruandof Toannes FrcdcriUy'jPomcraniü'j^jraii^ff^^

VM IN «RATIAM PU CVIVSDAM TIR' tlt;m,ntipfwgt;tndde}jgt;trMionisfrlt;eeipitium tUignet, «0« mxuw inflixtra) Dulogum inttr SttUna» lt;y peccatorm peeniittitai»*^ gio germtnicê fcriptum,mlifigutim Ilt;ttifitnnucrtißim,c4»inciingt;'^^^‘ jf^toik iiuthore in lingM Germaniot Mte Mnos aliquot fr^tri tuo fxliós quem propter xrgumenti cum dtero ßmihtudmem, uertendum ^tvo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

—-^^^! iungfndumduxi.Abl'olutaautemctus liieüiuerßone^ßrttuMt tdif'^^ inHaftf^ trim Herber dingue,in Eedtpa ueftrtt myßenorum dtuinortm ßdeUßimut cecDnomm,^^f^^yji(rß teüentipietale,fingubtricandore ac morumfuauiMe,cuicum narraßem ne libcUun, olM^ ^ .^(xM* fratri tuo mfcriptumßatrnitite donate,ßatim apud me plena ore deprtdicare capit exinii^ P .^^^ p^ tient iß mum in iuuanda Ec(lefiaftudium,nultos^ earn ai rem ai ip[o ßatänrepurgatrtlisi^.^^^^^fß ptos laiores,paternum in Chrtßi mmißros amorif tui affedum,fummlt;im in adminifiremd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ tigabilem labarum maximorum tolerantiom, admirandamprudentiam,excellententfiipitnti^gt; ineiiiiilt;'‘^ neranda quadamgrauitate ac maießate temper atom, aUat^ uirtutes multm tuai,at^ ^^'^’^\co Rtv^^ ponem adperpetudmuirtutumtult;trummemoriamtibiconfecrarem,auihormihi^it-^^lt;ddettgt;^_ nbsp;nbsp;^^^gi tut, tibi potißimum etiarn dedteandam banc utrßonem duxi,utpeut reliquorum deßndi ie»* htret ßißi,fic baret quo(^ buius ioni ac tb^auri ipput effet. Cur enim non connumerarem C^ ^ü, fratrit tui, cr m parte alloua faelicitotu ippua,quèd uir maximut,cuiut clora uolat tatum tiißgt;*r . fuiut etiammonumentagenium babiturafOquot; ad omnem poßeritatem duratura tßenondubit°gt;1'*^^^^^^i Ecclepabis temporibut organum cy rarum opMptit,quódtantut,inquam,uirtpßï*f^* petuitatem huiut ItbeUi dedicatione confecrouit. Honeßus rumor alterum eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^tfi»*gt; pienter nonet ifocratet,ut boneßam ßmam po tint,quant ingentet Cf’ amplißmof dtudidt Py r^/ tin»* quód diuitia mortalts,ßmaßit immortalif,quodq; per famam opet compararipoßnit,ptßi» ^uam redimatur:item quid diuitiaetiarn imprebis accédant,at firna gloria non pof it niß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»a^’ß t^iritcontingere,Verbaeiutfunt:^r^^ TfAitov^Troitv J'ólnp,/ TrAorTopp-tyi^V tai'^*‘^, *** ^ntil^. o pui yoip SvH^^tS JidtoLrxTOt.tS^ J'óla pSÜ Xçtuxrti htmt«, ƒ®|®^ ^/utiß^'^*^ a£ruTi,lt;^ T« psi £\ tTk cpacuAw vxçxyirzTju,Ttp Ä ov\ ai óm, cî^^’f ^,f.i»lt;*gt;^^* Kricx^'Et Salomon ait : Kleliua eße nomen bonum,quam unguenta prédira,hoc tß»»^'^ ^^i^f^ pted»» in territ pretij oUcuiutquantumuisnagniaßimationemhtAtnt.Horn perunguentuminteUigd j,^tiav» ßßimt odortslachrymint,quam opobalfamum Meant,quod tneo populo ßut in ngt;lt;»t^^* P^‘^i0iiifli»i^ apudnot.Cum igitur D. Vrbanut fratri tuo boneßa memoria aternitatem mferiptione b^ ^^fn»** germanica pepererit,non diAito quin hane nommit fui immortahtatë torruptibiltbui ac fax'* bonia longe pratulerit.

At cum ad T. P. caduca fratrit tui bona bareditario iure peruenerint, huiut quaqi ^(^„^ i« £»‘‘^^ tu precioßorif tbefauri te eße baredem uolui, ut non tantum fratrit,frd tui quo^ nomwi» fia celebraretur.Sicutieelebrari ad omnem poßeritatem dignißimut et,tum ob exctllcnttm fapientiam,aliaa^ maximal uirtutet tuas,turn ob multot l^oret non tantum pro ^^P'^'l^ße.^ntricii^f''^^ er Scbola ß{ceptos. Qj^àm te minfreum Schola patronum,quim ßdum at dihgentea là»* quot;nbsp;^at*

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^^^ ^^^^^^^- ^^ ^°^ ^^^ ^'^° nomine dignus et immortaU täude- f^utlum enim deem ma»

^^r^''^* ^‘*^‘^ ^*^°^ f‘t»^i°^t nullum opus Deo gratiuSjSjuim Scholar um (quae Reip. er Etelefia fem» ^[^■^^‘^^^*'^’ncuramagere,erEcclefii£nutrictumtUtProphetauocat,ejfe. nine itternu manet uerlt;e te ^*^^H'EinctUdperpétues uirtui florebit in armos. Hacmonumentaetenim mugis are perenma duro,Ea hfc'?^^'^ ^ **^^ uirtutii honores, Huila poteß unejudm cariofa abolere uttußos. At^} utinam quam plu {2^”^^*quot;^^°^'^‘*^“dgubernacula(edent,tuifimHeSt-cluiparißudto acßdeßudijsatij^ Ecdeßaconfultum ^hlt;lui ex animo Herbi Dei amantesßn^ prouebenda Deigloria impigriores,m conjlituendisprobè Scho I^. '^^gt;iuares,innumerandisßtpendiismmua aßrtdiores minus q; tenaciores ejßent,(juic]; Schola er Ecclefi^ 'i^ifß(proßgt;icerent,ut poßertt fe acßmtham commode alere, copiofa ac diuilc librorum fupcüedile (qua ^'^^ßßocenttbuf)bibliothccamfuam inßrMere,(^tÄ.0^iiiot fße)tales emm Epifcopos uult eße Paulus i. Tittu rtt4.)Q‘ reponereetiam aligua)ttulum,quo fumptus ßudiorum filijs fuppeditent,quoßltas horteflè eloa ^i^M etiam fße acßuosfußentent ac fubleucnt,ßßrte morbis diffictlioribus aul diutumioribus tn;plicttt,ma^ ^’q‘gt;ato(wmptusßcere neeeße habuermt,quo er ipßs uita de^ndis uxor uidua ac hberi orpbani alantur, ^»iieare, dmamef; ßmem, mißnumq; perpett cogantur, quod uidemus euenire nonnunquàm. Vtinam in» ^^nentam ardaannona taUum uirorum eßet tut Jimdium,qui Eccteßa ac Schola tam cupaent bene conful ^'If'^afjeduaUquomißriatquampatiunturmirnRri Scholaaiq} Eccleßa,tangerentur.Hefcioemmquiß ?^iM mi(eris nobis mundus ßc muidet^uti ßngulos penè bolos in ßuetbus noßris mmtret,retortis percha ^^O’ihexiguasetitimßrtunulas noßras ajßtciat,uix^ crußulis aliquot panis nos dignos pulet,cum tarnen ^'^pfonunciet,Oper ar turn dtgnim eßemercedefua,er D. Paulus dicat duplict honore eos dignos,qui in j^ ^iolgt;BraHt,mo»eatqi ferio,uthi qui docentur,tills à qutbus doc(ntur,in omnibus bonis comunicent, cumq^ ^«ditnosßudum aliquemèlaboribus percipere.duts emm unquàm militât fuis ßtpendijsldu^ plantât ^'^^tricfa(iiietusnQnedtt,autquispi(citgregcmer de lade gregis non edit (Qui arat fub fpe arante, S^tnturatfub fpe,ßeifuitparticipeseffedebet.duimfacris operanturcx,factißcio iiiuunt. däi fo^tano ^^^i'^tt'isumfacrariopartem accipiunt. Sic amp;nbsp;Dommus ordtnauit,ut qui Euangeltumannunciant,ex Eu ‘ ^^lf^uiuant,i.Corin.9.Cumqs ßndioneshct nonadpriuatum quaßum,fedadpublicam uttUtatem mßitua ^‘quot;^tinnloitgi fan({ißima,honeßißima,ac omnium maxime neeeßariamunerajint. Q«i^ enim magis ne^^ ^^^,quidfalutiffiut^qutd honeßius,quid fandius,quam propagate bonorum artium ac religionis dodria-^gt;^tm Euangelij nuncium annundare pauperibus,cr fub peccatorum onercgementibui, fanare conlntos' iUfrwB Dn tiniorem,ueram pietotem docere hommes,confcientiM anxias confolari ac ionfirmare,uiam in ^^’onionßare,animarumfaluticonfulere,ueras/alutares atq^ pias op'miones animispucritiie inßillare,in iiT.\°'L^^^^^ ^^‘*’''^^^ ^^ ‘*-^‘'^ °ffilt;^“* mßrueretcum etiam fandiionum Scholoßicarum tiiT Eccleßaßicaa fdin ,^^^l'*''^P^^inioleßiarMn,foüicitudinumatqf pertculi.Sed bic querelis non e(l locus. Cum uerô tanta fo le quot;quot;*quot;' '” ’’‘“'^^ ^*’^^ plufquàm feelerata mgratitudo atq; muidia,optandum effet,quàmplurimos eßinui l(f.j‘'^'''^^ff‘nth‘tcSatana;confilijs,nthtlaltudhoc S traie gemote moltcntis,qu4m ut à ßudqs luuenta» UiK ^^'‘^gt;'’‘'i ^lt;^^ ^°do tandem et puriorem religtonemfubuertat.Ham cum défunt premia uirtuti ac labo

gt;*M f(i4tt| uifinf colitur,Cr eundiantius grauotimq; laborer fufcipmntur, prafertim tàm molelii,tamq; “‘'’'‘’ ^°^ ^d‘^’^ nomine perpetuo celebrari dignus rs,quàdbac mundi fumma mgratitudine ni ^^^diu,fiiiof tuosfut audio)diumis ingcnijs amp;nbsp;mognis uirtutibuspraditos,àprimis annis curaßi bonis ^^if^dhb.dUfciplims,uera^ pietate mßitui, acpoßea mclarißimas AcademiM,m quibus folidà tua ^^^nitiimëf bl comporarent,rerum q; ufu aeprudentiafefe inilruerent, ablegaßi. Et hocfandiißimü et prut ^fimucoiißiiZ lull,etiam ßehcißimü fuceeßum habuiße,ex animo tibi grotulor. Audioenim praiclaram fia ^ gt;nbsp;m tuos expedotioni defe cxcttaße,ettanta falicitate in legu ßudqsuerfatos eße,ut iomßnt patrix gloria ^ffMifiiac^ ßmilia fummo ornamento. Ob has itaqp ac rrliquas tuas uirtutes maximas,dignus es cutus me ilila''l ^‘^^^^^'* Ppduo extet-Et hoc animo honoris nominis tui ßudioftßimo,häc uerßonem Tua Prudentu, ^^f’'^^^°'^f'‘^ ^^(»^gt;^°‘^‘*°^^‘‘ßone,mfcribereuolui,ut memoria nominis tui,tult;tq; clanßim^ tyho ^ ei”**ßmha'm omnibus Chrißiona religionis nationibus extaret, fuauißimumc^ odorem inßar predoß wquot;quot;^**quot;*'’'”*^®”^ ß”'**”'* Salomon comparât,ubiq^jßiret.Etß aut longé maius acßlendidtus opus uira , '^^”^*edignitotiißiquamobtines,conuentebot: tarnenfßeroteprofummatut humanitote,hocqmequid ï^t nunufeuh boni confulturum eße,cum author ipfe in lingua germanica fiatri tuo non donarit matus, ‘’•quot;■Ji fitter hunc fiatri tuodedicatum ego addiderm or alterum,cu'mq; nontam dont magnitudo,

I^an donataris animus fiedan debeaU Hene cr faehcifiimi uale in Chrifio, qui te cum tuis omnibus ad Reipub.atef; Eccleßa uttlitatem quim diutißmiferuet

^ R^TZ-^M Dd i«Cl,rfojCHmmpcriki«'‘'f‘^ täte (^ pace (etemi re^ni(J/mJ{ipro conctone ^‘^^^^^^^m^ tnine^^ compater chartßtfne,ittter alia citaui ade^ ß^ menti explicationem,banc ^uotki/ß^nem ^Paulißntentiam^ccap.ad]:lt;.om. 4.2lxßde dätur ^p^^

ins anxi/s aepertnrbatti confeienti/sßppe^tatf^ di^nßimaeßctj(lgt;i^^L^ t/t articulasJua: fiJei^(^uotidie ßbi inculcaret ^ recenßretjßf^^^^^^t. ^ ^^^ rum er in^cßimabile cimeliumßuum eße ducerety cordi^ penuß^^ nbsp;nbsp;M/ft cum doceaty(judd Ueiis caufam iußieiie Z^ßlutis noßrec ßrmßi^ ^ß fi^^»^^t^n^amp;dlabefaelabilss ueritatis atCpmßricordüeinCbrißß f^^fifi^^damentoimpoßeritjutpiusde Dei propicia uoluntate GT ^täti^ dÄeatnecpoßitdubitareßicuti fub Papatu mifirrime fcdudltßff^f^^^ ^^^^ num iußieia attpßalus mißeris er infirmé ncßr^ aperibus all^lt;tr^^ ^^y^ tt^'pmßerabiliter cruciarentur at(p excarnßearenturße utnuntiudnt^^^j ^ uer^pacis,guietüac tramjuillitatis babere,nec\n Domino,iuxtaD^^ ‘’ dlrinam^ unepidm uere^audere potuerint,cumtemper dubitandum inDei^^ratiaeßentficcneJn hanepreedaramer iufyn^^ D,'pitulijcntta am breuem explatiatiunculam,(jua turn pro concioneßerd^tsßgt;fh wi^sHj^ caturus conß:ripß,eam^ ist magnifacias^rneascpexicuasfacultates,^ P^^^^^ (fuidem munus hoc meumJed animumgratißimum e^a te boni cottjulairo^o, ao nee maiusaliquodopits adornaueru, ^gt;^ale in Cbrißo,(lMtc(3quot; ledßimamßaemmam uxorem tuam tu ueraßdc

^ERE DIABOLICVS ER.ROR EST, DW . ccrc.quód homo non debeat nee poffit certo ftatuere,Oeum fibi ’* 1^1 être propicium auUe eïïe in gratta Dei, uduti in Papa tu doóiurn T eft,fub quo federate hue detorierunt ucrbaSalonionis, perperam ^AZ^^iJ inteHedïa : Nefcit homo amorean odio dignus fit. Satan hune errorem ideo inuexit,ut Chriftum obfcuraret 0lt; (cpdirct, atqï ita 1 ^mChriftum intotum extingueret, inep loeum fidei dubitationem amp;nbsp;uacil^ j^ 'm obfeuramep imaginationem amp;nbsp;opinionê,imó febrile tomnium iubftitucret^ tt^®®™®‘® agone,0^ ucris tentatiombusfubrißerepoßet/ed defpera*-r^^'® ^^’ ^^ pfopida Del uoluntate ac gratia dubitat,nec eredit Deum pro# Piut ^'’*^’’*” ^'^* ^ß^ propieium,ncc ab eo fibi omnia peecata condenari, is uerc non en,à: inhae ineredulitate non poteß non damnari.

Qtdr ^®^“^® CßT*^^‘^'’’j'^^*^'^quot;’ Chrifiianum duntaxat facit.Dubitatio 5C in* nhusnonfacit Chrifiianum. Credereó^ dubitarenoneß idem,Credcre aliud louant dubitare, M ^-^' ^*wr in dido iam errore harret,is non eredidit duodeelm articulos fidel Î( ÿ^’'^°’*^Çgt;**’ 4‘^‘^'*® diuina gratia in Chrifio elare amp;nbsp;certo nobis proponitur i^i^wtur.Qijoniodo igttur qui fide Chrifitanauaeat,Chrifiianus efie potefiCNec 1, ’ nnquam uHam orationcm Domimeam uerc orat, Ore enim duntaxat fonae jj^’^'fbaiO pater coeleftis 5C omoipotcns,cor ucro ipfius nullam in Deum fidu#i credit,quôd pater mifericors fit,fed dubitat de D E1 gratia,an mi Çr ^‘f’'ncc ne,an peecata ipG eondonaturus fit nec ne. Pledrum linguae dieit^ g^jn^'nlefum Chnfium, Credo remiflioncm peceatorum. Sed cor*non crédit^ J, “'ré Chriftus pro peccatis noßris fit mortuus,quôdcp morte fua ucniam pce* j^ °r^noftrorum promeruent.

j' Qpiueto ad hune modum uacillat ac dubitat,is non potefi noninextremo I^n« uitæ defptrare.Si dcfperai,E«go damnatur etiam.Habet enim malam con^ L®®?quot;’»r»ulla Chrifti cognitionc præditus cft,non credit Euangelio. Quam igitue ^ J«» pana habere potefl' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Ij^ oedudorcs amp;nbsp;duces uh cçci,docuerunt fub Papatu,quód nemo debeat aut pof tteTrî^ ^^^^^'r'o^n in Dei gratis fit nec ne. Qui in hoc errore fuerunt, quid quaefo i^^dtruntrannon tanquamuento quodam nunc hue nunc illuc,circumlattfuntfan non miferam,lncettam,dubiamcp uitam uixerSt? ykitepotuetuntgt;anopera ipforurn Deo placerentfQuomodo aliter cogitarc pa ^ “°*r’ogt;quam fic:Sum quidem baptizatus,fiudui etiam bonis operibus afiquan* t^^^^^'opbe^sntopera mea,an mihipeccata condonarc uelit,ignoro. Mala *1^**^**^ ^^‘^^ro bona opera, plus feci mail quam boni. Eheu adum ell

^^ '‘®”'® modum uacillat ac dubitat,quam quaefofpem habere potefi in ti,(j ^’gonef qux efi ipfius fides^cui rei fidit Satan, fiC propria confeientia, ac-J ^* P'^^^^^s, dicentes: Qui male egit,damnabltur. Tu nunquam man# 1 ^'bmpltmfii,peccator nullus faluati potefi. An non Cbrifius dicit:Si un 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in uitam

in uRam ingredi fcrua mandara^Tu uero ca non feruafth Hïc nuUa fp« f^ n fed homo his cogitanonibus obrutos defpondeatammum neccflecn» -ofatiai” tf. nbsp;nbsp;nbsp;PapJÜç docuerunt mifercs nos homines,fpei fundamentum effe E ^ ^gnieo!*

amp; operum meritum, aut fpcm effe expedationem futurae bcan'tudinn.pf^^^^jjjjj, tem ex gratta amp;nbsp;mentis noftris.Itcm fpem non poffe exirtcre fine ”’®’!^Lcepn Quidam exfophiftis fic definieSpes eitaudacia mentis de largitate D^*ƒ ^quot;j{,j£ habendi uitam attemam perbonamérita.Hic audis duo,gratiam Si '’’’^“^'^^jKutU duo male cohacrent una, Vbi enim gratia eft,ibi nori eh mentum. Et cW quot;nbsp;^^^ efijbi non eft gratia.Si «egrotus igitur tentatus de peccatis ritis non po turnt fperare u:t3m,certe non potutt gratis Dei fidere,nec^ hendereamp; eiinxdiHcare.Nam fic dodius fuit,quod præfumpiio effc^ß ‘J’^^enW ret,oportere nos certos effe de gratia Dei,non propter propria noftra,In haefaUaperfuafione hadfenus fuimusi Atnemo in tentaiicnibu’“ ^j dere potuit fuis meritis aut op mb us. Hic enim eft Dei kx aceulans cum ^ homines,quod earn non impIeuerint.Vblfunt igitur bona ilia opera,in ^^. ^g tantem fpem fuam collocate,amp; propter quae fslutem expedîarc cum tentationibus experimur nos elle pcccatores,amp;uitam noftram totam fü«*^ ' 1 aut talem quç iudicio Dei feuero opponi non poffit, amp;nbsp;quod nullum ^’°’’®®^fli fecerimus.Sedudlores iufiiakcrum pedem fpei,uidelicct,gratjam,hoc^P^®”’^ j^U fecerunt. Alter uero pes,uidcliet opera feu mcriia,iam ante daudicat, Non p igitur non fpes falutis conciderc, amp;nbsp;defperatio atep damnatio confequi.

• ® ^*^”’ ^ ’Pf® inuitatur» Deinde ut ei in omni necefsitate illis operibus • iijj^fniatur.Mihi uero ferufunt ad exercitium fidei tneae,ad caftigationcm ac mor» n/^®®^®**^““ niex, Si me inuocatione mea firmum SC cerium reddunt 2.Pc#

'quot;hl M^™ ® amicis amp;nbsp;inimicis benefacio,{icp fentio id è corde ultronco proficifa, •onC*® ^ ftatuo,fidcm meam effe uiuam amp;nbsp;ueram fidcm,quç é damnatis pecca P quot;’redditucros Dei fil/os.Ioan.i. Gal.3.

I^. Porto bona opera funt ea opera,quac homo in Chriftum credens.ex fide in iy^®’ ^ honefta uocatione, iuxta pracfcriptum Ö^ formam Decabgi facit : ^n*L*’^°,®P*” ^ peccata funt, omniailla opeta,quac fine fide Äf dilertione fünf, ^°' p^Wusfidimus amp;nbsp;innitimur, aut quibus fperamus nos gratiam Dei emerituros, Oir^^P*^'^’’®^’®^ gt;f«^W’” ^^i cmpiuros, id quod é diametro pugnat cum fidc |i(^*®®’* Nam fides Cbrifiiana insediHcat nos petras folidiori, uideiicet Chrrfto ,j^l^’tormnexpiatori,6^ propiciatorio unico, qui gratiam nobis acqutfiuit, peccata ^**^ ^’^'**™ promeritus eft. Hæc fides non finit confcientias uacillare, A: duo de Dei gratia. Nam opus huius fidei eli, confcientias pacificare. Kom, 5,

L VeraCatholica amp;nbsp;uiua fides,dc qua loquimur,eft cum homo plane perfuafum ®'?’’^f credit, nee dubitat fc habere Deum propicium pattern, per Chri« ji ’quot;iCulin omni necefsitate, in omnibus difFicuItatibus,omni temport,ut fikus te^ (ua' ?'’”®* amantifsimo patri fuo fefe credit amp;nbsp;committit totum, omnem fpem Hijk'^*^® P°”^^’ '^P^“™ inuocat, amp;nbsp;plena fiducia nihil non auxilij,folacij,amp; bo« te °'?'’^P^'^^3t.Hxc fides purificat corda noftra,Alt;S, i^.Hxc fides per chanta» *'ttfFicax, habetep fpiritum fandfum, qui nos impeilit amp;nbsp;excitât, ut imitemur djAquot;^ “® ^h'^gt;ftigt;S|nl ueftigia nobis omnium bonorum operum amp;nbsp;patientiae m af^ tonibus reliquit, quibus infifieremns, amp;nbsp;ad nos dixit loan. 1$. Hoc eft pracce# '’^’ntunijUt diligatis inuicem, ficut dilexi uos. Amici mei eltis, fitecenus quae f^*quot;*Pgt;o, Qui me diligit, uerba meaferuat. loan. 14. Ôd loan. 15. Exemplum hù'^°^^^ “* quemadmodum ego feci uobis,ita 0d uos facialis. In hoc cognoicent jjj''quot;’iClu0d difeipuli mcl fitis,fi diledionem habueritis inter uos mutuam. Et Lu» '^ Qui non lollit crucem fuam,amp; fequitur me,non eft meus difcipulus.

U. ^inon eft poenitentia, amp;nbsp;emendatio uitac ad frugem mcliorcm, ubinon eft . 'quot;'n bonorum operum, ibi nec ueram fidem efle cerium eft.* Vera cnim fidcs I^“quot;'ft finebonis operibus,ut bona arbor non fine fruófibus,utlolnon eft fine ca^ /'•Hoc certifsimum eft. Quart fc probe explorer,amp;: in fe refpiciat qnifcp.ne fc» pfeducat. Multi funt qui opinantur fe credere, cum tarnen non credant, quod /’S'tiofa 5e perditauita fua facile animaduertere poffent. Nam ubi ucra fides eft, 'ft «iam Dei timer,ibi eft poenitentia, ibi fequitur ulta Chriftiano digna, ibi uc# . ^mo exuitur,nouus induitur,Ephe. 4, quod facro fantfti Baptifmi noftri opus 'fticacia eft, ut fides innouet S^ transformer Chriftianum hominem,qui ambukt '’fteundum carnem,fed fecundum fpiritum.Rom.s.

trsi/^* ’’*’° ^^’ gratia in nobis multa bona opera operatur, ubi Dei præcepta |/ft3reincipimus,non ftatim uctus homo moritur,fed caro cum fuis concupifcen* h’iptr totam uitam in nobis tumultuatur, amp;nbsp;lafciuir, ad peccandum nos follici» f./’^Pftft'^'^’^eluólatur, in omnibus bonis opcribus remoras amp;nbsp;impedimenta çjj ’'f*®’» 9^0 minus legem impleamus. Quapropter cum tentatio de peccatis, f^^‘^metus mortis irruit in nos,rum non poteft confeientia nOftra opcribus fide» 'Iffy'SP°*^ ‘’‘^ pacem ucl auxilium, uel folactj quiequam in ijs inuenire, fed ne# ,j ''ft)G perire nó uult,ut cum pio illo rege Dauide in fimili difFiculiate ad Deum ‘quot;quot;'cNe intres in judicium cum feruo tuo,quia non iuftificabitur in confpedu tuo '‘'’ö‘suiucns.

Bona opera noHra quantumuis magna, bona, ac pracftantia finf, fanr» fSfflfH Äerum dignitas non eft, nechocilioium officium eft, non ideo à nobis fieri de» bcm,aut à nobis Deus ea fieri uult,ut per ea iufti amp;nbsp;I'aluifiamus.Nonitscpoperibui fuis Edere debet quifquam, non poffunt Iiberare nos é morie, fed idpra-ftantfobui Chrifti preciofifsima opera. Huie foh,nec utli alq debetur hze gloria à hie honor, utuocetur lefus, hoc eft, Saluatcr. Solus enim expiât peccata, iuftos à: fa!uosnolt; facit per opera amp;nbsp;pafsionem fuam. Hoc eft proprium ipfius opus, munus, efficium fid miniftcrium, propter quod à (uo amp;nbsp;noftro patre cotictlt in mundum roiflus eft,

Si ergo fanda Dei mandata âf opera non adferunt pacem confoentix, quid faciet pufillanimis 0^ mifer homo in tempeftate amp;nbsp;procellis tentation«mfquocon# fugieie' quo ucrtet cor fuumr ubi opem, fol at turn, amp;nbsp;pacem quxretr Na’” ^ defalu* te periditari nolucrimus, neceffe eft ut confeientia certo ftatuat.peccata conjo’”” (ibieffe. Vndeigitur hanc certitudinem animus concipiet f Refpondeo: i” tentationibus necefle eft,uthomo legem amp;'opera fua bona,5C quicquid fiainuW* lt;ft, omnes fuas uires,omnem faeuhatem,omnia mérita feponat amp;nbsp;ablcg«^»^ y genere ualere finat. Hic enim mhd opis adferre poffunt. Sola Chrifti epera a paW Mo hic auxilium ferre qucunt. Quare neceffe eft, ut ftatim à lege ad opif«*”® * mifericordem Dei patns in Chrifto promifsionem, tanquam ad afylum xttrnxle* curitatis ac pacis confugiat, eamcp promifsionem firma fide apprchend»r, amp;nbsp;mo‘'* d«cus teneat. Turn auxilq.folatq, pacts amp;nbsp;fecuritatis fatis ac plus fans muenicMum neep peccatum,ne(p mors,neep inferi, ullam eiiniuriam inferre peffunt.

Promifsio autem Dei hare cft ; Omnipotens Deus nobis damnarieniobno* xqs peccatoribus, in Chrifto filio fuo unigenito uiiico redemptore noftro, ditione noftrorum meritorum ex gratuita amp;nbsp;mlt;cra gratia, remifsionem °'’”’ peccatorum,fpiritum fanlt;ftum,amp; uitamzternam promifit, quödinxtemunp^ ^^ noftcr effe uelit, óf quód nos dignaturus fit reefpere in filios ztemaep b«»® donate. Hoc eft nouum illud teftamentum, acternum illud foedus grarix P^f ftum,in Chrifto Ö^ inter ipfos initum, perep fanguinem ipfius Chrifti connrma u » de quo Prophete tam magnifice Icquuntur.

Hxc funt certa,firma,zterna, infallibilia, inconeuffa, amp;nbsp;illabefadabifta. qui omnipotens cft, quiep mentiri non poteft, nobis promifit, Óf per feiplum lt;fte,id fe fadurum iurauit Heb,^.

Chriftus Dei filius hoe teftamentum fua morte confirmauit, 8f hums pro ^ fionis diuinx certifsima arra cft. Dei ucritas amp;nbsp;gratia in Chrifto nobis ^P°^jq^ propolita eft,in eo earn certo inucnimus.Vcluti de Chrifto ueronoftro Dau* ^^ quitur Deus pater in Pfalmo 99. Veritas mea amp;nbsp;mifericordia meacum ‘Pquot;’»«^ nomine meo exaltabitur cornu eius. Ipfe fic uocabit me : Pater meus « jj meus amp;: fufceplor falutis mez.Et ego primogenitum ponam ilium, exed»^ r ^^ Regibus tcrrz.In zternum feruabo dli mifcricordiammeam, amp;nbsp;^*rftarnentiJ‘‘ ^^^ urn fidele ipfi. Et ponam in feculum feculi fernen eius, Öf thronum eiu$‘* -^Jy codi. Si autem dereliquerint filq eius legem meam,6f in iudiefts mets ^°'’\ij^j^ uerint,uafitabo in uirga iniquitates eorum,amp; in uerberibus peccata comm» nbsp;nbsp;. ^

cordiam autem meam non difpergam ab eo, nclt;p fallet ucritas mea. Nelt;p P^Pg^^ nabo teftamentum meum, amp;quac procedunt de lab ijs meis non faciam trr • ^ mei iuraui in (ancfto meo, li Dauid mentiar, fernen eius in zternum man gt;nbsp;thronus elus,ficut fol in confpelt;ftu meo,amp;c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ß^yi

Hze promifsio legiiur amp;nbsp;2. Reg. 7. Loqoiior autem in hac propje” X,» de arierno regno Chrifti,in quo zterna mifericordia, pax óf fecuritas c . ^jj^ Oum cmm repofuu fuam uentatem amp;nbsp;mifericordiam. in Chrifto igiwr olt;*

^.. RATIONE PROPTER PECCATA. CCCXCVin 111,j* quot;’'^^*'^nius,amp; confequimur hanc promifsfoncm granæ. In flio promnit nobis ®‘^lt;Mcordia. Qui igitur m Chriftum 4e *“o certius eft 5^^°™*^*^* f’^d credit, is habet omnia. Etquamuisin regno ChriHi infirmi gj,j P^^^^ tor es Ont,qui nonnunquam labuntur amp;nbsp;titubant, hanc tarnen pr;tlt;o^ *gt;lt;«1^^*^“* ^ priuilcgium, quod peccatum ipfis non imputatur ad damnatiuM ïiiMfl ®*’’®°*’“™ P^^^quot;^’ ^*’®* filiorum pecca;a,non feruorum. Pace âf faluo itigj “^“Kroid fumus à periculo mortis amp;nbsp;damnationis : Vt maxime lapfi fuena QifB’°*' ^’”®” propterea perimus. Fides enim Chriftiana afFigit nos Dauidl ^ “iWunittfpiritus fiamus, In Chrißo habemus ucriiatem promdsionis SC ma W*^™ P^*^””*^^“*^^*” mifcricordiam, quod pater ilk coekftis nos infirmos Hïios Uft'”****’^*’*”” P^”**^'’^’ *^ *^’ ^“’’ nbsp;nbsp;nbsp;^“’’’ gratia temporaliter aut in hac uita

tico * *** ’'®*^°^^* quot;®* ®^ poenitentiam. Sic Dei gratia manfura ell firma, ij. ttcuiij 0^ certa, nee unquam ca excidemus, fi modo hunc Dauidcm Chriftum, '^^8cninoftrumcredidcrimus,amp; omnem fiduclam in illum fixerimus.

K) 1^ tliligenter obfcruandum quod dicit : Veritas Öd mifericordia mea cum 5j^^ogt;«lluerita$, non poteft {allere amp;nbsp;fruftrari nos. Si eft gratia, ergo non eft per üifti*''®^’ ^ P^*^ legem,ac proinde omnia contingunt in chrifto QC propter Chri ^i^ui fuis optribus àf pafsione cunda haec nobls promeruit.

8^1 ^^’^5J* Inclinate aurem ueftram,6^ uenite ad me, audite amp;' uiuet anima mea, [j^^ '’m uobifcum padlum fempiternum, mifericordias Dauid fideles. lercm. 31. Iiy/'^'* P’^“quot;' quod feriam cum domo Ifracl. Poft dies illos dabo legem rheam quot;iihi'''^*^^*^®’'“”’’^ *quot; corde eorû ferfbam eam,amp; ero cis in Dcum,amp; ipfi crunt %»» °^^^^quot;^gt; 4^*^ propiciabor iniquitati corum, amp;nbsp;peccati corum non memo# ç^plius.

^ö *^^P°^t)lus Heb. 8.6^to* fisse uerba Hieremiae citar, probaturus quod fœ# *'®““quot;* tefiamentum inter Deum 0^ nos iam per mortem Chrifti %**** ^ ^onfirmatum fit, Deumep non amplius elTe iratum iudicem, led aman* fDmK?^ indulgentifsimum pattern omnium Chrifti fidclium, peccatam iam .^kta amp;nbsp;condonata cfie.

'Im/' **®’^®*’m gratiae foedus uocat D. Panlus Galath. 3. itidem teftamentum ^iit 'f*’*®” ^ ratum manfurum crat. Sic inquiens : Hominis confirmatum tefta* ‘®»fir”' ’*'*”® fpernit aut fuperordinat. Si hominum teftamenta femel faóa S^ '’”t’,firma amp;nbsp;rata funt,quanto magis firmum futurum eft Dei teftamentum^ iiij,^?*®*’«©^» cuincunt amp;nbsp;probant fortifsime amp;nbsp;irrefutabilitcr, quod pro# ^ßf’thin Chrifto firma SC certa fit,ut nemo pius dcbeat,aut pofsit de Dei gra# ^1»^*'^*°®® Plt;tccatorum dubitare, fed conftanter Dei promifsioni, quæ {allere ®h non poeft,inhacrcre.

^Uj^’*4‘«fo cor tam lapideum 8^ adamantinum cfie poftet,ut hac certifsima, ’'tlid””’* ’'^“Ï'**™’ promifsione non molcfccrct, ad concipiendam fidem ’” promiftam Dei gratiam f An non fecuros nos redderent haec uer# ^th ^'*’‘'^^®’™®owm,promifsio,iufiurandum,mifcficordia{’Ët omnia haec non 'Ätft’’*^ ^’“ fallcre poteft,(cd acicrnusDcus, pater noftcr coekftis, qui ucritas

'^ÏC ^i^^'®^’ excitas eft in nobis,quód cum Deus ipfc nos ad gratiam fuam uo# ®^gt;4^'^’^^ P®f mifcricordiam peccatorum remifsionem nobis promittat, cumep ’*l{^K’’’®‘.^®*quot;’®*8*nitom in mundum miferlt, ut is eftet certa arra diuinx gra^ ’'’oii^®*^®^?^»4Mo^ nihilo fecius tarnen plus nitimur amp;nbsp;fidimus noftris mife# ‘“us,quam in act et num manente uerbo,amp; illabcfadiabili Dei ueritati.

CONSOLATIO CONTRA DESPE-«pera in defperationcm adduefix funt. Semper lex duntaxat prardicata eft,^' 7 gt;.aliud docuerunt,quam quod magna Deus à nobis merito extgeret.item quam nu* gni peccatores,quam mah SC corrupti eifemu», item quamirafceretur Deus pfÇ^’' tis, quam horrenda fupplicia nos manerent. Sed nemo docuit populum fidf»*^^ promifsionem Dei, Euangehum Chrifti, in quo confeientix anxix amp;nbsp;perturbai* dikunt,quam immenfam gratiamDeu* nobis in Chrifto promife.rit,amp; grat« «^ »net, quibus promifsionibus fc confeientix engere Ä confemare potwilciw coquot;*’* emne* inferorum portas.

Nos exei Si miferi mendici Deo opulentifamp;imo de iroßrölargiri, Â.pro’®** reri omnia,nee ftipem gratis nobis ab ipfo dari,nihil ex gratia ab tpfo ’^‘PJÏ'^ luimus. Hinc fadlum elf, quod Chriftus rite prxdicatus non eß, fed-folt» wwk*» Semper üc fit,quando iuxta errorem ludaicum, Dei prxcepta duntaxaf docentn^ promifsionejep diuinx fubticentur amp;! fupprimuntur, turn nihil aliud fit,quam quo confeienhx bonx indidbili anxietate, follicitudine atep inquietudine onerjniur tntricantur, nee exonerantur aut confolatione eriguntur. At qui hoi”’^ “^ were pios reddere, amp;f eonfeientiam ferenare ac tranquillare, neceffe lt;ft»“t ’\ ^^ . bxc,Iegem 6lt; promifsionem,femper coniungat,Qcuti Prophetx, Cbr^u» amp;nbsp;Apo* 4foh in docendo temper coniunxerunt.

Per legem homines in peccatorum fuoromjux ovAvf^fifuxlnfi*^*”^”*'*^ impotentix ad bonum, fui ofFicq amp;nbsp;commeriti fuppheq cognitionem deduxftun » i ut coram Deo fefe demitterent Si bumiliarent, fenfu iudieq diuini pniff'^^'’ * animo panitentiam agerent de peccatis, amp;nbsp;ueniam expeterent. Non denjerui» legem fic, quafi fufFiceret feite quid faciendum, quid non faciendum effet, » qua ■ noftris uiribus polfcmus omnia bona facere amp;nbsp;mala omittere, ac fic per legen'* opera noftra iufti coram Deo fieri Sf peccata expiate. Non inhuncfineffl» non *n hanc fententiam docucrunt legem, nee idea lex data eft, ut nos debeatautpo a 1 coram Deo iuftificare, fed ut iuftitiam a nobis cxigat, 5^ ut mineiur nob«» qn® P' examen amp;nbsp;exadionem illam ( ubi earn iuftitiam à nobis exegerit, nee inuenen ; . noftram maliciam Sd iniuftieiam agnofcamus, amp;nbsp;ut agnofeentet mifeihn*®®. ’”* expauefcamut , ut^ contrito 8il humdiato corde ad Ghriftum fiatim coof^“®*quot;» qui nos per fuam promifsionem,opera amp;nbsp;mérita iuftificat folui.

Salutem non poftumus nos promereri lege aut operibus. Mu!to ii»ii»gt;^ . prxftantius^d^ excellentius bonum eft, quam ut mifellis illis operibus noftris t’ mereri pofsimus« Deos earn promifit fe gratis daturum ex miferlcordiapropn Chriftum,eamcp dat ex gratia credentibus in Chriftum,ueluti D. PaulusRoma- * ■ uitam xternam uocat donum Dei. Sic amp;nbsp;Gal. 3. ponit illudre diferimen, fententiam profert de lege SC promifsione,quomodo ad iuftificationemnonn ^® ferant. Diligenter obferuanda funt uerba Pauli.' Illis enim tanquam fondament tuur cau(a luftificationit: funt autem uerba D. Pauli hxc rSiexlege eßl’**^.^ * non Jim ex promifsione. Atqui Abrahx per promifsionem donauitDeus.n* _ fuiflet lex qux pofsit uiuificare, uere exlcgeeftètiuftitia. Sedconc!ufitbo*P ^ lt;nbsp;omnia fub pcccatura,ut promifsio ex fide lefu Chrifti daretur crcdcntibu».btxa.i» .ait: Si per legem eftiuftitia, igitur Chriftus fruftra raortuus eft.

Vbiigitur primum homines per legem peccata foa agnouiffent, Sf pedf'^'^* fadli dolerent de peccatis Si de malitia naturali, poftea proponebawr ilbsBuangr* hum,hoc eft, promiffa gratia in Ghrifto. Turn incipiebant uere credcre, a gauae^ re in cordibus fuis, propter promiftam gratiam, amp;nbsp;quod Deus propter Chnuum remifsionern peccatorum donafter.

RATIONEM PROPTER PECCATA. CCCXCIX UicT • P^^^’^°’'®*‘ Duc/t enim co* tantum ad Dei promifsionem, eamep tills j^l^ f’KOam per folam earn confeieariae noßrae eriguntur Si tranquiliantur. D^cee ‘^a^^'quot; f'^P*^æ^^P*^ ^^*» diligentercp ad bonorum operum fludium inhortatur, übi 1 • “‘S’^fed co non efl contentus, id dh non fatis cß, uerum indicat enam, ’‘’critatem à: prompneudmem bene operandi inuenire pofsimus.

jj. Sieprimum docebant legem propter poenitentiam, fed flatim fubiungeban« co ®?®’ diligentia inculeabant Dei promifsionem, ut homines perducerent in jt?^^®***” opulentae gratix Dei in Chrißo promißx Si donate, docebantep ubi 'plaidât effent uires implendi prxcepta, cum peccatrix noßra natura id fuis ui« ““^pratflarenon pofsir,Romano. 8. Hicdeelarabant 2C proponebant Apoffoli, ^ inexhaußum thelâurn,amp; quâm immenfas diuitias gratiç Deus to *® Chrißo promiferit amp;nbsp;dederit, fi in ilium credimus,atcp ita miferos pecca^ Kƒ’'8^ dcducunt ad Chrißum. Hane Dei immenfam gratiam oblatam fufei# j'JDant amp;nbsp;ampledebantur,credentescp in confeienttjs fuis pacificabantur,Lex ter* 'Glidern,fed anxios ÔC perterrefados non poteß erigere amp;nbsp;confolari,aut ex an* Quafc neceffe eff, ut confugiatur ad promifsionem. In ea inueni* (jj''uftitj'x,pacis,uiix,amp; falutis abunde fatis.Hinc dicit D.PauIus Gabt.3. Lex px* 8ogus nofier fuit ad Chrißum, ut ex fideiuflificaremur. Lex enim urget, inffar, *®P®’'^^ minatur, amp;nbsp;tanquam obtorto collo hue illuc nos trahit,cerui* quot;’noftris incumbit,requirit à nobis omnis generis bona opera,perfedam iußi« ^iperfedam mundiciem cordis, perfedum timorem amp;diledionem Dciô^ P O’linii, At illa noßris uiribus praeflare non poffumus qux cxigit,atcp ita ad Chrt* I'll nos duclr,autpxdagogus nofler efl ad Chriftum. Is ad fc perdudos excipit, ^fiit ^^^ ^’“^’ donate^ illis ea quae lex requirit, ne cos lex unquam damnare . Hine D. Paulus uocat Chriftum Rom. 10. TtAoe, finem legis, aut ut D.Augu^ i^isinterpretatur in Pfalm. 4. complementum legis. Chriftus eft legis complex ^ntumaut impletio, qui in Chriftum credit, iuftus eft. Qui Chriftum habet,is ha^ .^ ** requirit. Chriftus nobis Deum pattern noftrum rcconciliauit» fu'H ^®*’ ^°'^^''^ ^ xternus facerdos. Is gratiam, is fpiritum faneßum cum 'i^onii, is remifsioncm peccatorum, is omnia bona, 0^ uitam aeternam nobis p®’itrult. Is dat nobis iuxta uau'einium lere. n. cor nouum amp;nbsp;molle, fpiritum ^Haum, ut prarcepta ipfius prxßare Inchocmus. Et cum ex parte carnaks adhuc ”'’Wgt;cutncarnemin totum deponcre nequeamus, nee prxcepta Dei pkne 0^ Pfi't^eimplere pofsimus,fit ipk noftra faplent»a,luftitia,amp; rcdemptio,ita ut ipfius quot;'’ocentia amp;nbsp;omnia qux ipfius funt, noftra propria fiant per fidem. Vbi Chriftum *''«uiniui,ubi in ilium credidimus, ibi nihil eft periculi, etiamfi imbccilks adhuc fi^ ''quot;'*gt;niodo non fecundum carnem ambulauerimus,dd fine poenitentia peccare per* laterlmus.Nam labuntur quidem nonnunquam ptj,fed rcfurgunt,non permanent 'quot;ptecatis: Ci dekdantur lege Dei fecundum internum hominem, pctuntep m^ ^'»aentet remifsioncm dclldorum per Chriftum, 0^ quod pctunt, impétrant ,

Hate omnia poflunt in Abrahamo dare 8^ manifefte uldcrl. Abraham enim, ®lt;liit Paulus, eft pater omnium Chrifti fidelium. In Abrahamo itacp illuftris Si W$ima forma,typus, aut imago nobis propofita, in qua dare uidemus,quomodo ^Wcluftum fieri oporteat, quod fit Chriflianac fidei ingenium,qux eius ener* c’’^*^ prcprletas, quod eius opus, amp;nbsp;quomodo confeientix pacificcntur,an '' ®tpcr opera an per fidem.

, Quare quiuerus Abrahx filius, hoc eft, ucre plus, feu uerum Chrifti mem* lUtffeuolci, is attente refpidatin fuum pattern Abrahamum. Ibi inuemef, X x x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quomodo

«juomodoDem nobifcum agat, quomodo fit crga nos affedus, Äquowodon« uidfsim eße debeamus affetSi, ld quod Paulus Roma. 4. amp;nbsp;Galat. 3. diligenttr» iucukntcr docer.

Primo. Abraham audit cxfmiam amp;nbsp;prx diu item fliam promifsionem Odi dicentis ad jl!um:Noh timere Abram,Ego protetfèor tuus amp;nbsp;merecs tua magna ni' mis. Item^ In femine tuo benedicentur omnes genres,hoe cft, à peccatis Si motte aut malcdi(flionclibcrabuntur,ÖC acterna uita donabuntur.Hocerat Abrahælïmm Euangehum. Huic promifsioni credidit Abraham conftanter, heet rouWs mal« a calami tatibus fit uexatus. Et h act fides, hoc eft,hxc fiducia in profflifsioneni cum iuftificauit. fdcp fadium eft 430. annis ante datam legem Mofi. ^°”'j^y^ legem aut operated per fidem in Deum per Chriftum, lernen ipfios ^'”5^*n J suftus fid faluus fadius cft. Sic fid alios homines iuftos fieri oportet. Non ai« * ^^^ non aliud medium perueniendi ad falutem. Promifslo Dei nos 1011*00’*»®**®^* tnus,non lex aut opera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,.

Secundo. Hacc fides Abrahae in Chriftum facit ex Abrahamo novum 0 nem, aut innouat öd mutât illius mentem Ôt; affe di us, indit iHi alias cogitais ^^ cjuas natura non habebat, Gaudet cnim in Domino,fid magnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

an Domino.Deum fuumefTe pattern ft a tu it, qui in omnibus afflidlionibus ” fîtatibus ipfi auxilto efle âd pofsit fid uelit, feep his promifsionibus ^’’’’^ peoin num totum tradit, infradlo fid inconeuffo animo, nihii dubitans fc habere ,^ propicium, cui tam fit commendatus, ôd tam charus, quàm eft blius ^^j^^ dulgcntifsimo fid fidelifsimo fuo patri, qui ipfi ex animo bene copiât, » ®rjjfj^ Jultum uelit. Ideo in hac fidc feu fiducia obedientiam Deo praeftaturus tont ^^^^^ montem,immolaturus filiumfuum diledîum. Vera enimbdesnon «“’®^t,b^ aut ftenlts, fed ferax bonorum opetum, obedientiamcp Deo debitam prit lt;ob.i. Gai. i.

Tertio. Cor aut confeientia Abrahae non erat inquiéta, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D,

per hanc fidem in Cnriftum,quia non dubitabat de Dei gratia Ôd ’quot;’^''^^/ffferibit, Paulus Rom,4.ipfius cegitationes ôd quomodo cor illius affedfumfuetr, ^^^^j^’ dicens:Abraham non infirmatus fide, ad promifsionem Dei nenhïWa pæ^^j crcdulitatcm, fed robuftus fadus cft fidc, tribuens gloriam Deo, céria p* ^^.^ conccpta,quôd is qui promiferat,idem potens effet ôd ptxftare.Qpaprop imputatum cft tlli ad luftitiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bb^^

Statuebat in corde fuo, Deum efle omnipotentem ôd ueraeem promifsionibus,qui non puffet fallere aut deftituere fuos.Si in corde luo lie ^ S ^^^ fer, ficuti in Papatu docucrunt : Equidem non fat feio, an Deus me ’quot;’* gjin# Fortafsis propicius non eft mihi, nec mei curam agit, non refpicit Î”^’ g^ani, quàm ad hune modum cogitaffct,fi fie uacillaffet ac nutaflèt, nunquaffl lan ^^^^^ en uni fuum induxiffet facrificare filium, nec paffus foifletfeperfuadcrijU^^jjj pains fui in terram alienam,fiid in exilium proficgt;fceretur,fed fie cogitait**^ ^^^^^^ feruare mihi quod certum cft,Sid quod iam habeo in manibu?,qvàm id A jj^j^inf^ turn cft,ôd de quo dubium eft,an accepturus id fim nec nef' Quidf mtomt ^.^^^ um unicum ac ditedifsimum tam crudeliter madarem f Q^s mihi “’*^na® jQuid f E loco domeftico Öd commodifsimo hofpitio conferrem me i” P^^j^jnclt; terram exibumqj perpetuumf'Quac illa effet dementiafNd minus fict a ’^^ ^^^j^ bo m co loco ubi fum, in domo partis mei. Nec diledum iUum filium _^ g^^j. contemptum habcbo,nontam parui faciarn,utinftar pecudismadareu ^^^.^^ snqudm cogitalfet, fi non credidiffet conftanter. Verumcumtam ’^^* L filium eundanter domo partis fui relida, in peregrinam terram fe conferat/iJj^^ ^^^ fuum animo ccnftanti Ôd inconeuffo in montem ducat, ut cum in ^l .ß jpimid madet, id quod natura ipla omnibus fuis uiribus prxfiare non poten- pij^ç

RATIONEM PROPTER PECCATX’ CCCÔ ^ ^ contra naturam, quac non poteft non cohorrefccre amp;nbsp;obnupefeefe ad hoe fa* ’'ijicutn quis filium fuum proprium amp;nbsp;dikdium matfiachine facile eolligi fiC hatui '^qüàmcoripfîustotuméDeopependerit, quam de iUo Hduciam habuerit, k”'^* P“ 8’'’ï’’ Öf auxilio nihil omnino confeientia ipOus dubitarit, quam per# I) “'’’ipfifucritjomnia Deum prefiaturum quçpromiferat.Etenim nullum cor du^ ^j)’'”ôchçfitabundum, tanta tû aiaentate ac lubentia fpiritus facerepoteft ilia,quç f’hamtecitjjn^çj ne cogitare quidem,nec in animû inducere poteh,ut ea faciar.

De n ”* ‘l”’**’» cctta,filt;: fecura erat Abrahac confeientia per fidem in pro nuis io« .^Dti,ut Paulus inlîgni clogioliom.4.conftantiam fidei eius prardicet, quod Ô^ is obferuandum elf, ncc obliuioni unquàm tradendum, Abraham(inquit)non flatus cftfide,non hçOtabatJed robudus fatdus ed fîdc,amp; certam perfuaGonem ^^*pcrat.Qua de re certo fuerat perfuafusCDe promilTionc Dei.Certo fciebat,dd i^'“ctat,perfua( faimumep habebat,Deum in promifsione fua ueracem elfe, amp;nbsp;non ^J^^firidd quod promittit,prscftat ex gratia,amp;'potens eft id prællare : Eft cnim ^’”potcns,Ncc promaut tantas res propter mérita nodra.Siiuxia amp;' propter di« '*«em mentorum noGrorum ca promittcret,nunquam praeGare polier. Alcnta ^(^'quot;noftra nulla funt.Sed promitit nobis infinita bona in Chrido, fine noßris me^ N a ^’®‘*’ ô^mera gratia. Ideocp dicit Paulus Gal.^.quöd Deus Abrahac be ,^ '^otietn promifent 43o.annis antequam Icgem Mofi dediflet, ut nemo g!o^ ’''erœ^'^’^^ ^'^^‘’^”’ ’^ pcom^dsni illam benedicdionem Icgeaut bonis opetibu# ^ Wf,Jututgratuitiidius benefien aut benedidionis promifsionem expertarc '^re non pcflet,n«fi ante ipfeDci legem perferte impleuidet.

^ h ^'^ °*’‘*’^“^quot;^ *'’^ omnes pij, propter Dei gloriam, quad Abraham . .quot;’•irmatus fit fide,non hacfitaritautdubitatitad promidioncm Dei,de Dei er# «Hf’™°f'Siquot;gratia.Spiritus (anrtuscnim bic dicit, quód certam perfuafionem Hanc uocem obdrua.Si perfuafifsimus fuit,ergo non epinatus cd, non ^^ïr^v ^’^^*^*^*° ft2tuit,amp; credidit.Non profertus cd,quo iufsus cd proftcifei, in W f ^ dubitatione,quam nos Papillae docucrunt:non cogitauit,fiuc fiat fiuc hw’’“^*”‘’’5uod iudus fum,fed confeientia ipfius fuitperfu3fa,ó^ de cuentu eer# ^ft gt;’*^‘’®^AP ‘pfi Deus bene ucllctSi: propitius effet, quód peccata ipfi remi* ‘^O’^’det.nec unquàm ipfum deferturus amp;nbsp;abierturus, fed pod hanc ’ttCk^n’'**’® uitam daturus cdet,proptcr fernen ipfius,quem expertabat, uideln kca^'^**” *^’’*’ff«ad Abrahamum: Audi Abraham, propicius tibi futurus fum, ^toV*^* *'quot;”**”’’» fempcrubit^ tibi auxiliomeo adcro,ÓC tandem te faluum ’quot;ffio ' ^^^ condKione,fiomnia me a prat rep ta perferte impleueris;Si bate pro« ^Qiff’'^'®quot;’»^°“^‘*‘onalcm illam impleiionem omnium praeceptorum affixam ^ita'a’ *'””. ^^''^^æ confeientia nunquam quieta Öd Izta fuiffct. Perpetuo cnim 'quot;ta n r '* f^ffet de D EI gratia,amp; deremifsione peccatorum, nee unquam %« f ^®”* ^’‘***ï«m fpcrare potuiffet, Sic enim cogitandum ei fuiffct: ’tiédit • ^quot;’^^*” obedientiam aliquam przßare praeceptis Dei, fed perfertam Mirt* p”'’^*'® ®®quot; prxditi,nec podum perferte earn,quam debeo obedientiam quot;fer ’ ^quot;^^^ Pcomtlïa mihi benedirtio cd incerta,amp; an cam firn accepturus, du^ '^'f'tfjf^^'^* ^quot;^ ^’'’^ prardo ea quac Deus praecepir. Cum hac conditione pro* Mo '’**quot;’* ^ P^'f^’ffani obedientiam praeceptis ipfius praedarem, Scd cam non ^•Bjte*'*f Ç®^'’™ P’^æ^^’^** ^'’8° ^’^’’‘ etiam daturus cd mihi corum qux promi* ^^’^f ' P[®^°* E’’go uicifsim Öd ille nihil mihi praedaturus cd. Inancm itacp *'’'iquot;’iii h'quot;™ ‘°u«o : Et inancm in omnibus quac facio amp;nbsp;tento, operam fumo. Si, ^Mad /^^ ’■^'” *^’^ conditione benedirtionem illam promifidet, turn tandem '^’ttnih j P”’®^*“™ fuiffct. Scd banc conditionem non annexuit, fdep ideo fc^ quot;“pofsemus dubitarc,qï eer ta effet promifsio.

Et hoe exigit Deus,ne de ipfius gratia ambigamus ó(: haefitemus/d cw» ^ lt;uamus,â^ nobis perfuadeamus quad fit pater noliri amantiffimus, noscp tu« ipfius.Scd nó poflumus id certó ftatuere,non poffumus de gratia Dei pwfualion*^ certain concipere,ubi hze conditio de abfoluia obedienjia erga legem annexa l» rir,uidchcei;Siperfede praeceptaferuaueris,tumremifitonem peccaiorumacapH amp;C. Sed neceUe eft, ut promifiio eius benedidionis non fit conditional» ^ gratuKa,fine uila noftrac dignitatis, meriti, Sloper urn annexa conditione. W cfièt,fempcr promifiio iUa incerta efiet,nee unquam nos fecuri, lati, « 9^*^ * ’ aut certam de falute acterna fiduciam concipcre pofiemus.

Nam fi remiflïo peccatorum amp;nbsp;fafus non aliter poflet aooipi,ciuiin fi oP^'^Jquot;'’ promeruificmus,aut legem Dei impleuifiemus, cum miferi nos ex carniJ «f^* ^^ lt;ate legem Dei nunquam rite 5^ perfede leruemus,nunqudro flatoerepon«^ » Deus peccata nobis condonafiet, nee ne, imóftatuendum nobis ePet,^®quot;® ^^ quam ea nobis condonaturus efiet,cum Dei praccepta nunquam ipfi promiflio de remiffionc peccatorum fruftranea,inanis,amp;inccrta eilet.Nemo c earn acefpere poflet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Sed laudandus in fccula omnia Deus, Pater fidelis Domini noflri lefu C^ ^^ ft nofler,pater mifericordix, amp;nbsp;Deus omnis confolationis, qui mifertus 00* parcens ac profpiciens imbecillitati noflre,iuflicia ft falutem noftra non imbecilli,infirme,caduco,fiuxo,inftabi!i,ruinofo ft arenoio fijt^^**’^^^'°’^j / .X ra noflra, ft infirma ac inchoata legis diuinx obedientia aut impIetio.Si id fee •» adum ciTet de noflra falute. Sed fundamentum,quo nixi prxualcmus aduenwP ras inferorum,efi firmiflima ft fohdjflima ueritas,immenfa9 ft cordia Dei in Chriflo.InChriflo nobis promifit remiflïonem peccatorum seternam. Haec promiflio eflfolida confolatio noflra, huictutomhxrere» ^^^ poflumus.Promittii enim remiflionem peccatorum ft uitam çternam, y®^ ^^^^.^ nexa conditione de obedientia perfeda erga legem, fed promittit ft “®’” nbsp;nbsp;jy

remiflïonem peccatorum, iufliciam ft uitam propter Chriflum, grant) gratia,non propter mcritum noflrum. Promittit autem gratis ft cin’ J®®® |^^ implctione legis conditionem,ob id uel maxime,ut promiflio firma ft ceitaU, eft,ut certo accipiamus remifsionem peccatorum ft promiflam réconcilia®®®* » certaft indubiaacfirmaomnia,dequibus nullomododubitandumfit, 7*°® ju pq cum DPaulo dicere poiTintrPerfuafum habeo,quódnelt;p mors,ne£p UiW»®*^-geli,necpprincipatus,neep poteflates, neep inftaniia, neep h;türa,nc« altitude, ^ profunditas,ne(p ullacreatura aha poterie nos feparare à dilcdfone Dei, qu2. lt;nbsp;Chrifto lefu Domino noftro* Hic uidemus quad confeientia Pauli de rcmii peccatorum ft futura falute omnino nihil dubitet, fed quód de Dei gralia ww ^^^ ram fiduciam ac perfuafionem conceperit,ut magno fpiritu ferociat ft Tuptf*^ p^^ tra omnes creaturas,nihilcp fibl ab qs omnibus metuat,certo gratia ipfum aueliere nequeant:quippe credit in Chriflum,atlt;p ita Dei 10»® •m in Chriflo fide firma apprchcndit.Sic confeientia ipfius pacatur ft flt*®

Ad eundemmodum certam de uita acterna fpem ft perfuafioncinO'®®’* ^|^^ concipiat oportet, ld autem fieri non potefi,niß,fcpofito omni merito neutel , fperetur ê gratuita Dei mifericordia propter Chriftum,non propter opera o nobis fada.Tit. 3. Quamuis bona opera ft obedientia erga legem aliqua, ta®4 ^^d frudus,é fide lila mpromiflionem fequatur ft fequi debeat, Vbi enim fequi po nee fequitur,ibicertumeflfidemueram non eiTe,fed falfam ft inanem aut 010 tn fidem feu opinionem,

Vbi hace fides in Dei promiflionem efl, ibi operatur mirabilia,ft ea H“* r*^ ne ft operibus impoflïbiliafunt.Quia D.Paulus ,au Gal. 3, quód fpiruum la® ^^^

i^j J^WS leg is, fed ex prxdicaraone Euangelrj accipiamus, Is fp/r/tus non ^iPk' ‘S*^’*“ ficdubitcmus,qoemadmodum Papiftsefomnianf.à ut feruilis ®‘’’’^«'e cogitur, fed firma fiducia damatin corde nofiro ad Deum: *‘’’*!^ ï^fti^™®““«* fpiritui noftro, quod Dei filfj amp;nbsp;hatred es fimus,SC *''’'Pro • 9”^quot;’“* ^ ^^'^ glorificemur.Et Ephc.i.ait,credentcs in Chriftum fpi* '^'°”^^ ^’”^o obfignari,eumcB arrabonem die hacreduans noftrat in rc# acquifitz pofiefstonis.

W/° ^^‘’P“ f°f^ cordis fiducia in Dei promifsionem incumbendum, amp;nbsp;re* Sit nbsp;^Óiriftüm folum. Quippe in Dei promjfsione,non in operibus noftria

t’oßta folatrj Ö(f pacis abunde fans. Quaprepter hunc infignen» ^D i P’“*^®’8”^ facite, amp;nbsp;probe animis uefiris inngite,Rom.4«ubidicitx %(I^ !58”*’Pgt;’omifsfo contigit Abrahç aut femini eius, illum hçredem fore ^lïâ* ft ”^®^^”quot;’ fidetEtenim firj,qui adlegcm pertinent,hxredes funt,ina* quot;'''tdl ^'^^’’®‘' '^^” ^’^’ ^^ promiHio.Nam Icx iram operatur.Siquidem ubl ’quot;’firm r’'^* ”^^ ^’quot;^8'^‘quot;f®’°*^*^^’^^® ex fide datur h»rcditas,ut fccundum grafie ’w promiffio umuerfo femini Abrahx,

%?'’^ ®P«n‘entia in difficuïtatibus amp;nbsp;necefsitatibus docet,quód nemo homi* Iw’*®®quot;”’» fenöos foaro confeiendam proprijs operibus pofsit tranquillare: ''’ütn ’“ætes funt hoftes peccatum amp;nbsp;mors,quam ut noftris meritis pofsintuin» W^^’''’”^^ *’*” ’’^”’ ’•’’^^ medium requiritur,unica fides fcilicer, quz pro* •tti'^^^’^Chrifto apprehenditâ: mordicus tenet.Eauincit indicibiles tcr^ ^j’P ^ mortis.Talis enim fides apprehenditamp; tenet res illabefacfiabile» Sh f ’*1®? féllere dó fruftrari nequit,uidclicct non neftra mifcra opera,fed Dei

.’®8*’’tnm,ChriftSipfum,Gpera amp;nbsp;merita ipGus,amp;f promiflionemde Chri#, °'^f’f quod Chriftus eft amp;nbsp;habet.Quac omnia funt longemaiora, cclfio, quot;’'orj,augüßiora,quäm uteomprehendere pofsimus.

S^T ”^° 'ngruit tcntat»o,non in opera amp;nbsp;legcm refpiciendum cd,fed illis ini' *'’r^^®quot;’ ®fpoßfisgt;*d crueem Chrifti adrependum amp;nbsp;confugiendum, gratia ÖC» Mtj P” Chriftum implorandüm,peccata humiliter cenfitenda. Et quantumui# Iit|,'i’''®§t3;amp; grauia,atrociaq$ fintpeccata nofira,quantumuis horrenda amp;nbsp;crude ^d*”^ ^'®^*’*^°’ *’quot;**® conftanter nihilo fecius promifsioniDeiinhxrereäC hßt *^'”’*”*®*c dubitare,quin iuxta promifsionem Dei peccata nodra nob» 'M 'l^^'^*^^’’’ finteitra noftra merita ullacondonata,Dcumcp die pattern,nosqp 'P‘Um uiâuros in fecula feculorum.

bitj^'^*^®^pïffioChrift^üac font immetif«,«tlt;rn«amp; infinit« uirtutis 6d dt# IU”*’®^8“ ^ uchementius nos excitare debent ad fidem in Deum, quod per , ^'^ fibum fijum nobis pcrpetuo propicius futurus fit, quim nos peccata no* X^T'’^ ^^ defperationem foIÜcitare debent.Dei enim gratia in CHRISTO îteeZ '®’^°^Ô^ potentior,atcp effrcacior adliberandum ÖC auxiliandum,quànt 1?®^®°®'*’”’ fß sd damnandum.Rom.j.Et hxc gratia amp;nbsp;peccatorum remtf« ^j ƒ funt alligata operibus noftris,alioqui incerta diet,fed citra nofirummeri* ’^ gratia,propter Chriftum promittitur,ncc opertbus fed fide accipitur.

'he T ^* ^^' fingulari prouidentia,amp; bono confilio,patemacp erga nosbonita^ lt;K!«gt;o?''‘“'‘*^ProP‘«nos,ne caufa iudieix amp;nbsp;falutis nodrx eflet incerta, ac fic ^®® ’“* ftatuere poffer,quomodo ipfi cum Deo conuenfretjhaberct l“fonif P'^°P’C*um nee ne. Si gratia amp;nbsp;promiffio in manu Dei funt,turn certa eft ca ^ S^ac^’'™’* ”* ^* remiffone peccatorum 0^ noftra falute nihil dubitare pof5i Sfr ff “ *quot; ”^^'^’ manu effent,fi ex nobis pendercnt,tum adium effet nobifcÖ, tiiimLi f’*“® quot;®®” inccrta,cum femper imbcciUitaxcmagna laboremus, nee Ic ‘quot;quot;'Plc«erjtnu5autimplere poftimus.

Verum cumin folum Chnftum aut inpromiflîonem Dei perCbrinuw^P ^^ mus, tum ubicp probe muniti fumus. Deus promifit ex gratia Si gratis?»^ ^^^ CH KIS T1 qui in acicrnum régnât,fundauit promiflioncm illâm,uthr‘ii2

Idcodixi regnum Chrifti effe regnum fecuritatis æ pacis, uelud quot;«’P y deferibunt.Habemus enim in hoc regno paeem amp;nbsp;pracfidium cert^simuin, ^ ^^^^| niti,non eft quod nobis à pcccatis,morte amp;nbsp;inferis mciuamus.Sic EWaf^^^P'^’g^ g^ Chriüumjpnncipcm pacis,cuius principatus magnus fit, amp;nbsp;cuius pacis wn nis Jeretnix.23. promittit Deus lfraeli,hocefi,omnibus in Cbnfiuff’ creüt ^^^^ germen iufticix,regem qui fapienter regnaturus,iudicium ÖC iufticiam ‘^ ^^^'^oCbri rus fit,amp; fub quo lirael confidenter fit habitaturus.Hçc Hunt in fti,in quo eft fpiritualis âf uera fecuritasjubi pij hominis cor per fidem in Juo# cum Deo paeem habet,in quo regno ncc peccatum damnare,nee mots nos S ^^ re,nee infernus nos capere ptcft,Deus enim eft nobifcum amp;; pafcit ac deren utouiculas.Quis igitur contra nosj'

Et Eiaiac ^2. Cum fpiritus de excclfo effundetur ( id fadîum *®^®^(jzß* fuum regnum aufpicarctur}tum iufticiç opus ucl frudius pax erit,ói culws lu ^ ^ lentium ÖC fecuritas ufep in fempiternum. Et fedebit populus Dei in pulcbh pacis.fid in tabernaculis fiduciar.Hacc omnia fignificant in regno Chriftibo®“^^, etum,tranqutllum,fedatum amp;nbsp;Içtum populum futurum eiTe,qui Jçtam Öi t®*^ -, conicientiam fit habiturus,qui certo (iatuere pofsit,fc habere DeunipropiC^P ter Chriftum,qui nos ab omnibus mails libérât fine omnidubio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jo

Quid quxfo Aduerfarq noftri contra hanc dodirinam opponent,» ‘P^ p^j quaefo erorem fuum coram mundo tuebunturf Hic ex ipfo tundamento■ «er ^^^^ clocuiSdprobaui.quód nemo inChriftum credens dubitarc poflitautdebts ^^^ gratia amp;nbsp;remiflione peccatornm fuorum,quódcp confeientiaiphus ‘^^^*p/^n„,n jn euere fc habere D Ê V M propicium,qui condonet peccata propter ChrJ »^^ quem credimus,quicp nos iuftos reputaturus,^ acternam uitam fine dubio do *‘^’ ^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13(11

Nihil habent quod hu/c dodlrinç opponât,amp; quo hoc fundamentuni c^c^ ^^^^ aduerfarij.Sed habent unum afylum. Eo confugiunt ubi fcripturis urgents»^^^^ rant,inquiunt,citant feripturasded fenprure citandç funt in fano intcliedîu,» co 1 fu quo ab Eedefia catholica fid patribus eft inteUedfa.Refpondeo: Non ^^^p^yril* mus id facere 0 Domini menfacile cnim fid praeclare id poterimus.Eccum.o. I Io diccrepoflum:Patrumfid Ecclefiç fidem feruamus in quantum à nobis ®'j^Jjio quantum patres ipfi pofiulant,utimur eorum intcrprctationibus.At prsecip® ^^^ res ex ueieribus itidem de hac caufa locuti funt,amp; ad eundem modum hunc , inteUexerunt, quo nos inteliigimus. Quo igitur landfuli fid operarij noftri le rent cum fua Ecdefiad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ApiJio

Auguftinus orthodoxus fid uerc pius dodlor,in hbro de pracdeftinatiofC rum.Cap.il. file ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» „otnifr

Sane cum Apoftolus dicat,ideo ex fidc,ut fecundum gratiam firma gt;‘^ Ysio®’ fio,miror homines infirmitati fuse fe malic committerc,quam firmitati p^® jj^j DeifSedincerta eft mihi(inquit)demeipfouoluntas Dei. Quid crgofi*^ ^^^j^ uoluntas de te ipfo certa eft,ncc timesf Qui uidetur ftarc,uidcat ne jj^jnta tur utraqp in certa fit,cur non homo firmiori,^ infirmiori fidem fuam,fpf® mf, temep comittite'Sed cu dicitur, inquiunt:Si credideris faluus eris,unû ^‘”'®n*Jcuf alterum offertur. Quod exigitur in hominis,quod offertur inDei eft potena • ^ non utruep in Dei eft,fid quod iubct,0d quod offerturfRogatur «nim,ut det qu^^^^^ bct.Rogât credentes,ut fibi augeaiur fides.Rogant pro no credenub9,01 eis^^^.^^f, tur fides,ut fid in fuis incrementis fid in fuis initijs Dei donu fit Edes,Sic aut .^

L RATIONEM TROPTER PECCATA^ CCCOI iiiij.”^^’»f’Juus wis,quemadmodum didtur:Si fpiritu fada camfs moruheaue^ ’‘hu A*’^”” ^ ^’^ '’^ ^’^ duobus unum exigiturjalterum offettur. Si fpiritu, hii *^?’^’*^*’“®ortificaucrtM8,uiult;tw. Vtergo fpiritu bóa carnis mornfice^ hej*’^’’™^»’“ *^*^*^ uiuamus offermr. Non igitur placet,ut faóla carnis mortifia ^“'0® dicamus,neqj id donû Dei effe fateamur, Quoniam exigi ^ nobjs,prçmio uitx,fi hoc tecerimus,oblato7Ablit ut hoe placcat partit ’ « defenfonbus gratix.

Jii^*’’8^’tófümeft error iffe damnabilis,quorum mox Apodolus ora obftruxif, z ^ns:Quotquot enim fpiritufüq Dei aguntur,hi funt blij Dei, nc faeffa morti« Carnis,non per Dei,fed per noftrum fpiritu crederemus, De quo Dei Çph ^2T*^*''°‘l“*^’’*“^’^Wait:Omniaautemhaccoperaturunusatep idem (piti-f ^Mens propria unicuiep prouc uult. Inter qu3comnia,flcut fcitis, nominauit Ód Ijl^^ icut ergo,quamuis donum Dei fir,fa(ffa carnis mortiHcare,exigilt;ur tarnen i ^,j Pfopofitopraerniouitatnta donumDei eftS^ fides,quamuis óf jp(a,cum dici^ ^^^'‘^“^«»»Wuus eris,propofito praemio falutis exigatur à nobia. fdeo enim C ^nobispracciptunturjóf donaDei effe monftrantur, ut intelhgatur, quód ÖC ’'ttiff ^*’^^^“’^’‘'’^’^* *«’fc'C‘’*nu*’Sicutperpropheiam Ezechielem a^ k?’?’^'^*^QP‘^cnitnapertlt;us quamubi dicicEgofaciam ut faciatis f Locum L ^ipturjc,fratrcscharUsimi,attcnditc,Óduidcbitij, ilia Deum promittere fa# )^^'‘)gt;t,utfaciant,quaeiubetutHant;nonfanc ibi tacet ctiam mérita eorum,fed ((^’Äsfeoftendit reddere pro mali* bona, hoc ipfo quód eos facit habere ‘^ps opera bona,cum ipfe facit,ut faciant diuina mandata.

Hi^ ^ P^^'æum.ss.ait in hanc fententiam:E!euate corda uedrarnam is qui pro# ^. ’!'’s tes fimiliter impleturus cf^quemadmodum iam multa impleuit. Nam liiL*’'**9“’min ipfum habcmus,non ex meritis nofttis, fed ex illius mifcricordia •i|»??’^’‘*”lt;^w’tt nlt;®o fortis effmfi in fpe promiffionis Dei. Nam quód ad mc^ k ^a at!inet,fupra modum inbrmi Turnus,at quantum ad illius mifcricordiam,

’üinn ^®^™utn 93, ait : Vbi fecuritas eff^Refpondetn'nhac quid cm uita nulb, 1 “'’ fpe promiffionis diuinx.

’»(ö^c”^’’®®*” lib.i.deuoca.genxap.j.aicSl autemfut apoRolus loquitur) homi U j quot;‘’W® teffamentum nemo fpernit,aut fuperordinat,quomodo fieri poteft, ÜW A P^f^f diuina promiffio refoluatur X Manet pr or fus, SC quotidie impletur, 1 ’^brahx Dominus fine conditione promifit,fine lege donauit.

t' ’'’ne fatis liquet hoc D. Ambrofiumdocere,quôd promifsio nouiTeftamen# Jr^^^quod Deus promittit fe nobis futurum propi€ium,pcccata condonatu# tv*.’®”quot; ^®’® donaturum,amp;: nos faluos fa{ffurum)quód inquam hacc promif# iij conditioni lcgis:Fit enim gratis ex gratia,ne de gratia Dei erga ^'joitatepoffemus.Ét quid Ubi uult allud D. Ambrofius in Paulum commen# ƒoitotiesdictt,noscoramDeofolafidefaluarituide in Roma. 5,4.9.10.cap. ^jJ'S^Gal.i.^.j;.commentaria ipfius.

^‘htephybdus Ro,4.alt:Cum confierlegem iram inducere, ideo Abraham,’ ^We luÜiciam St hacreditatem adeptum,ut omnia per gratiam cédant. Vc^ t^^uniucrfafint in Dei cum gratia turn mifcricordia fita, profeólo quç ab co ^l^®”»^*^dla fore,amp; certa omni fcmini,id «ft, crcdcntibus cunifiis,cxilbman ^^f®*ro caca 5i indurata Hypoerifis bic quoqj argutari amp;nbsp;ob qcc re uelïct, Pau# L titanium de Abrahamo,ac proinde nihil ca ad nos pcrtincrc,nos alia ratio# (j^i^^tdio faluicm confequi et iufiificari,confcieniiamcp nofiram alio modo pacari , % RtfpondcotNequaquam fic fe habet restNam ideo Abrahamum uocai patrem

CONSO. CON. DESPERA. PROPTER ^^^^^’ ^f/ pattern crcdentiutn,SC in illo omnibus nobis ueram rationem ob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjt^,

luit,qua omnes homines QC ante,amp; poft Dei in carnem aduentS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

ad omnes nos pernnet bic textus,omnibus nobis cft propofitus a P^ .lijmtlS' quod Ö^ ipfe Paulus in eodem cap, dicit:Non fcriptum eft autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

turn, imputatum fuifte illi,fed etiam propternos.quibosiinpj’®’^“quot;' dentibus in eum qui excitauit lESVM Dominum nouW fnortuis,qui traditus fuit propter peccata noftra,

VID fréquentas templafcur audis faeras conc/onesC cur orasC'Inanem opera fumis in his omnibus, quia Deus non exaudit peccatores,

Deus iufsit audire Euangelium, credcre amp;nbsp;precar^ atq^ ideo oro amp;nbsp;ingredior templü « Et credo Deum mihi ‘®t propidum propter Chriftum, fpero^ me accepturum uitam æter* 1 ”11,quam Deus iuftis credentibus aut Chriftianis promißt» Et D» Pau* ^ïit i.Corajr. quod labor nofter non fit inanisin Domino»Quod ue# Mcitur,peccatores non exaudiri à Deo, id intelligi debet de peccatori* “simpœnitentibus, Horum preces Deus non exaudit »Horum enirn [f^^fsnon funt preces autueræ orationes, cum ueram fidem non ha* want.

Nifulefi quoddicis, precibus aures Dei obtunde quandiu uoles,’ '’”nquam potes tarnen certo ftatuere amp;: credere,te exaudiri,te€y falutem Wecuturum ♦ Salus enirn continget iuftis tantum ♦ Qui uero præcepta ^hionimpktjis efi peccator amp;nbsp;coram Deo iniufius»At i»Corin. 6» ait pM per Apofiolum, iniufios regnum Dei hæreditate non confequi* Mra efiftaq^ qiiód oras,operam amp;nbsp;oleum hic perdis, cum iuftus non Kneelegi Dei fatisfacias,Qyapropter nihil tibi fpei fupereft,animus tibi ’‘'(^pondendus eft, nullum hie effugium, nullum crefphygeton habere t'otfs, nihil eft quod prætendere aut quo teemanibusmeis fubducerc HsisJn meo iure es,meus es,cum iniuftus fis» Tenta quicquid uoles amp;S Potes^Nihil hic præfidrj nihil fubfidq tibi reftat»

Auertat hoc Deus clementifsimus, non eft quod hic praedam uene* ^’•Longe aliter furo edodus, amp;nbsp;rem longe aliter fe haberC fcio quam tu

Nuiiltaoror quid tu fcias,aut te fcirc fomnies; Audiftin quid dixerimC yyZ Aduoi

Avdum cd tecum,non ed quod fpcrare pofsis falutem. Id^tnattiOh fcriptu'is probabo ï An non dicit Deus ipfe Luc, 10, ad ludæum cjucnlt; dam Icgis peritum jFac hoe ^ uiucs. intelligit autem decem praccepWi LoquJtur enim de ddedtione Dei amp;nbsp;proximi, quæ exigitur in decalogo mundifsima amp;nbsp;petfedifsima» lam non potesinficiari^ quodtuusDeu* hic a te exigat impletionem omnium fuorum mandatorum, fi cum coinlt; æcernum uiuere cupis, Vt amp;nbsp;Matthæi i9»ait.Siuis in uitam ingredi/erui mandata* E quibus uei bis Dei tui necedario fequitur, quod is qui man* data non feruat,aetcrnam uitam accepturus non fii,fed mortem arternam Slt; damnaiionem fubiturus, Audi igitur quàmmaletecumagaturàin quanto fispcriculo. AcproponamidlibiinformafyllogifmijUteorcra tibi clarius ponam ob oculos»

Qui decem praecepta non perfecte feruat-, is non potedingrcdiiQ uitam,fed morietur morte æterna. Hæc funt Dei tuiuerba, quæ ex ilbs uerbis quacrefpondet fenbæ Luce io*confequuntur, per argumentuma contrario»

Tu uero Dei mandata perfede non feruadi,non esiudus, præcepta Dei tranfgredus es.

Ergo fequitur neicedarfo,quód non fis uitdurus cu Chrido Jed quod apternadamnatio te mancat. Qyid ad hæc tam firma refpondercpotes. Captus es amp;nbsp;medius teneris,non ed quo effugias»

Argumentum quod propofuidfinullus ludæus, nullus ethnicus»tiw ullusincredulorum hominum foluere nbi potent :Scd ucreCbnluanus homo facile ubi refponderc poted,nee lila cua ratiocinatione captus eft,

Geftit fäne animus audire quid refponderc pofsis J rerte duT pHö* res propofiiioncs aut præmifTæ funtueræ j Ergo Si. condufionem u^* ram ciïe nccefle cft. Nam ê præmifsis ueris fequitur condufioufra.Q*^^ modo igiturpoteris effugercC Defperandueft ubi. Nihilhicauxilij,^*”“ præfidn.

Facile hberare bic me poflum,tuurnq^ argumentum diftoluerr« enim difputas cum ludæo autincrcduloaliquo eihmco homme,i^^^C^l'^® mea eft in Deum fiducia amp;J fpes, quantumuis infirmiratis adhucniultuni fentiam ) cum Chridiano homine,qui ralibus argumentiscapinóflpo* ted. Refpondeo itaq^ ad tuum argumentum detMaiorem uidelicet.quod uiuere non pofsit,qui mandata non feruat, concedo, amp;nbsp;ucramdTe nofl nego,Sequitur cnim è uerbis Chridi Dei amp;nbsp;redemptoris mci,Luc.»o,Seö minorem,uidehcet, quod mandata Dei non impkam, quódiudus nort dm,non concedo,fed falfam ede dico.Magna hic fieret iniuria amp;nbsp;conçuquot; melia Domino mco Chrido, qui in baptifmo me in fuam gratiamfdc^*,

•iiïiij P ®P“*^®^w^oo*'P*’obationc mukaC Interrog! confdentiam ''’tif ®ccufac, Sc arguit te cHe peccatorcm, te'que Dei praecepta ^tHi?’®'»^!*®^**^*^ ^öam id fateris in oratione Dominica, cum dicis; ^^**^^** ^^^’^ noEra ^ Et 1«, loan» 1» Si dixerimus,peccatum non '•^ï’’*®®®’P^osf^lt;^“o*”ws,amp;uefittsnon eE in nobis » HæctuiDci *®‘*4*^'^® em'm Dei tui per ApoEoIos fuos ea cElocutus » Nee '^n^rtibijfed uerifsima funt qua? dicunt» Verum tu menriris^cum L ^^iuftum, te Dei præcepta feruaiTe ,tc peccatum non habere* id æ^ ^ Hypocrita es,inq^ te ipfum confidis,qua(Ï iuEus eiTes, atq^ ’'hb! B®^®*’ grauior peccator es, ueluti te docet Deus tuus in exa» W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^*“® hypocritæ Luc. iS» Proinde non potes effugere c

iij||. ^^stneis^Meus fis oportet»Probaui enim te Dei præcepta non fer-* ta'’*^^ ’^® iuftum non eire»Probaui id autem e Dei tui uerbo,amp; pro* iit 'Ï^^^EcftimoniOjCX oratione tua,atq^ propria oris tui confefsio* ^* ^ia igitur ceflas te mihi dedcre y Defponde animum illico » Non ' ^5Qf°^ ^^^^^^^ fperare pofsisi Verbum fiquidem Dei non poteE

Antiquum obtines 0 Satan, amp;nbsp;more tuo facts quod mentiris J Non ^. ^tibihoceEïMendax es,amp; pater mendacq ab initio; Etiam uerum i^'nsnientiris;Nam fi forte ê fetipturis profers ueritatis aliquid,pro ue-fïnicn more, Sc maliciofo, fubdolo, calumniofoQj ingenio tuo, auc ^^''^tegra Scomnia dicis quæ cohærent,quædam dicis,quædam calli* ''''unis,aut corrumpis atq^ deprauasferipturam#

^^xdfufiinesiddicereC' Quo orc me calumniæaut deprauationisac* ^’.‘'An non ad ucrbum,fcripturæ uerba citaui, uti leguntur in Biblfjs, ^îomifla particula,uec deprauato uUo apiculoCNon itac^ effugies hoc

Merito te de calumnia 8c de deprauata fcriptura Sc non rite intégré^ l®Uaccufo » Nam ubi Deus meus locutus eE Sc docuit, quæ cohærenc ^foniungidebent,ea tu partim adducis,partim omfttis » Id adducis fid ^S«quod pro te facit,ac tuæ caufæad perdendum hommes feruit»Al* ymuero parte poEponis èC omittis,quafi nihil ad rem pertineat. Hoc ?‘Calumniari»Multa mihi de lege opponis, quad earn non impieuerim; ^ïngelq uero nullam fads omnino mcntionem,quafi id ad me nihil per !’'^^ct.Deus dedit non tantum legem, fed dédit etiam Euangdium » Si '^turuerbum cius rite amp;nbsp;non calumniofe citare uolcs, utere eo modo ac p'nc,quo fcriptura utitur.Ea primum proponit nobis legem,e qua di* ^uiüs peccata noEra SCmeritam damnationem» Sednonfatis habet P^opofuiffenobis legem, proponit amp;nbsp;offert nobis Euangdium quoqp, ^^odaosdocetquomodoa peccaus hberemur, quod fides in ChriEum

nosferuet» Tn Euangdio itaqj folariumamp;auxiliuminueinniu*»^* difcimus quôd lex merito nos damnare non poïsic*

Nihil eft quod dicis. An no Dei tui uetba funuFachoc 8^ uiues.Siittlt;r uis ingredi uitam, necefTe eft ut feruata fit d te lex « Hoc cnim extra fon^ troucrfiam omnem uerifsimu eft,quód Deum non dederitfua precept ut contcmnerentur,amp; ut liceret contumanter amp;nbsp;impune ea ? fed ut fcruarcntur.Difputat amp;; Paulus tuus,multaé|^ docetdenweato* eludit tarnen Rom, 5, amp;pronunciat dare, quod lex non abrogetwaut abokaturfide Euangdq, fed quodmagis ftabiliatur,ut prant«uraiw* pkatur. Scisipfe quoqj quod Deus tuus in Euangdio ubiqj fuamjeg'*® doceat amp;nbsp;cxigar,Dicit amp;nbsp;Paulus Roma, a, quod fupcreos qui inmiwo* obtempérant uenturafitindignatio amp;nbsp;ira,affiilt;ftio amp;nbsp;anxietas. Hit an ’* in Euangdio: (fiquidem tantum tribuis Euangdio,amp; exec quotp a me atari aliquid uolueris)ex eo audis htc,inquam, quod Deus uelit cepta feruari,nifi uelis incurrere indignationem amp;nbsp;iram cius.Eta« 1 bclj» ait Paulus: Infliger ultionê his qui non obediunt Euangelio,quipanam lueminteritum æternum,EtEuangeliG fans teftatur in mulos loos,quo nullus peccator ingrediatur in regnumecdoru. Quid jgitur uanamipem alis;^Qpin igitur deiperasfAdum cft tecum prorfus,

Quachadenusmecum è ueteri 8^ nouo teftamehto adduAa lotutui cs,ca omnia kx funt aut pertinent ad kgem ♦ Nihil itac^ hic promouebis, nihillucraberis,Dixiante quôd Deus duohominipcccatofiptopofuniij Alterum cft kx,Altcrum eft Euangclium,Ac fateor libentcr quodlexnt uerbum Dei mei, Sf iuxta prius hoe ucrbum,uiddicet iuxta Icgécognoico amp;f profireor clara uocc amp;nbsp;libere ( nee unqurim id negabo) me peccatore effejdamnationis æternæ reum, Verifsimüeft enim,quódipftproprns openbus amp;nbsp;perfedione kgem mifer non impleuerim, gi igitur nulla ah* uia ac ratio mediumue effet hicin terris impkndi kgë quara per propre ca€]p perfeda pleneé]^ munda opera,turn minor in fyllogifmo cocedmo* effet a metibi,necpoflem ullo modo euadcre,quin condufio mccó/ït’' * gerct,amp;captum teneret,hoceft,quin pereundu mihieffchSedabamloo amp;nbsp;habco rationé confequendiiuftidam amp;nbsp;impkndikgem, quamratio* nemmihirerjeere non potes,lpfeenim Deus hanemerationemdofuitirt Euangclio,uidelicet,ut eredam in Chriftum, quifoluskgem amp;omnem obedientiam perfedifsime impkuit. Per hanc fidem condonanturmini omnia peceatamea, donatur€|^ mthi fpiritus fandus, qui purifkat tof meum,atc^ incipit kgem in me impkre,Si uero inmequiddeefi(utmub tain hac peccatriceuna nobts défunt,inmultis uacillamusaccefpitamul propter carnem peccatneem quam circumferinius)idtarnenquoddeeß, ca peccata feu lapfus non imputantur nobis ad damnationem,propiff mërita Sé impletionê Chrifti,qui noftereft,Rom,io.Chriftusfftimpktio legis omni eredemi ad iuftiaam,Iiem t,Cor, i.Chnftus cft iuftida neßra;

Audifti hæ^Hocaliud eft ucrbû quod indem mihi propofuit Deus, /t^nushuic uult credi quam priori^Hocautem alterum uerbura uoca# ^Huangelium,hoc eft,promina in Chriüo gratia.Tu uero Euangelium J^^ndum Jiteram duntaxat inteUigis ipfa uerba Euangdq, fed non ere# ^^ng^’o»idco^ damnaberis tu,non ego,

x^d éadducerem tibiabfolutionem,qua me Deus ipfe abfoluerec ab ®’!’nibus mei« peccatis,quæ contra Icgem ipfius unquam admi(ï,cum ne ^^'^depeccato me argueres amp;nbsp;aceufaresf At id bteere nullo modo po# ^‘^♦Cum me iudex abfoluit, turn nee tu me damnare potes. Hoc certö ^o»Audi itaque quomodo euafurus firn,

P^ccatum meum non mihi tantü,fed tibi quoc^ imputari debet amp;nbsp;ud !'’^W»Tuenimprimum omnium infernale illud ucnenum peccatorum quot;^’’aturamnoftrambene conditam amp;nbsp;puram inflaftiin Adamo amp;nbsp;Eua, !?JJ pwmendatium tuum deceptos in peccatum èc mortem præcipita» '•nine cundi nafdmur peccatores ab Adam,Hinc tantum tibi poteva* ^5^ iuris eft in totuni genus humanum, Hinc natura noftra nuErabüP ’^ftftcorruptajdeprauata ^ perucrfa,ficutab utero matris mali amp;: praui ’Î^üî,cæciintellelt;ftu,peruerfî uoluntate,uelutiteftatur Mofes Gen»ö,8, “öinos carnem uocat, hoc eft, totos carnales hommes, fpiritu Dei ua« ^o^Sic deferibimur amp;^ apud Hierc,Capa7, ubi diciturjPrauum Cor hogt; imo quotidiana experientia noftra docetnos, quid a te per Wmos parentes noftros acceperimus,uidcJicct nihil aliud,quam horribt* '■^deprauanonemnaturænoftræ,peccatum,0^mortem,quodep Dei *’''gt;nici funiuSjteftc Paulo Rom,S, Qui carnales funt quaccarnisfuntfa# ?‘'gt;nt:phronema carnis inimicitia eft aduerfus Deum. Nam lege Dei non “’‘ditur, Siquidemncpoteftquidem» Qui incarnefunt, Deoplaccre ’^'quot;^poflunt,

Tibi hunc lapfum amp;nbsp;hanc mifcriam noftra debemus,tu reus es huiu$ *’’^^gt;tuhuius calamitatis nobis author es,tu in hoc ærumnarum pelaguS ’’'’‘»dduxifti tua fraude,impoftura,8«: mendacio:quæ propriæ tuæ funt j^'^^»Nihilenimaliud nouiftiquâmfallerc,raentiri, nocere Ô^perdere, ^,^^nciniferiam noftramper legem agnofeerc difeimus, Sed feriptura j ''Ppedîtatnobis fîmul etiam immenfam confolationem,uidelicec,uerani f'deniptionera,quomodo â peccatis purgemur amp;nbsp;mundemur, quomo' *^0 natura fanetur, quomodo a morte Sc e tua poteftate liberari amp;f eximi PohiinustNani fidelis Deus noftcr,cum uidiftet lapfum hunc, amp;nbsp;quôd ’Pönonpöftemus nobis fubucn!re,6c malis his noseximere,naturamf^ pfus corruptam, fic ut nee intelbgcremus aut fciremus uoluntatera i d,nee earn cumalacritate faceremus, imo plane cum uoluntate Dei, j quot;’'»nibus uiribus pugnaremus, mifertus noftri, ucrum liberatorem 8C *‘'^i«coanobispromifitamp;mifit,quiamp; poteft nos fortiter ac potenter /°i'iierc,amp; uult etiam ♦ Is eft IcfusChriftus Dei naturalis filius, natus ê ‘•'’Siiine Abrahæ 8lt;^ Dauidis è Maria uirgine line peccato,ficut Deus ab ' per fuos prophetas cum proniiferat,0d in plenitudine temporis, in

DlÄtOaVJ INTER POBNITENTFW carnrm ctïam iïu()t,cam maxime ob caufam,ut peccatores faluosfj^^*^ 'quorum ego minimus non fum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

H.c Oominus 8^faluator nofter mukoblandius,familiaMW“quot; mamus nobifcum loquitur quam Mofes mimfter dus in lege ante lo^ tus futrauMof« exegitfummam amp;nbsp;perte da iufliciam,amp;: omfl«lt;l“j’ foluta illa lullicia carent.damnaturum feminatus eft.Sedperft^^’”’’ ^ juftKum in nullo hominc exuoluntate uiri nato inuenit, fedomD«?^*:* catcres eße deprehcndit,ncc tamenipfos per legis dodrinamap^f^’^ hberare potuit,fed tantum imperare amp;nbsp;mandare quac facienda lt;uen*» prohibercquæfadenda non effent, amp;f peccatores execrari Sldamnare» Verumredemptor nofter Chriftus iefus confolaturnos,amp;’ benedintno* bis Euangclio fuo,nosq^ à peccaris amp;f morte libérât, in EuangeÜo^P^^ cans nos abfoluii amp;nbsp;luftos pronunciat ac reputat»

T erres me uerbis D.Ioannis t^cap» t«dicentis nos omnes dTe pif®* torcs,fcd retices Ô^ celas abfo]uuonem,que illo ipfo in loco adiunna e » mdelicet, ubi dicit J Si peccata nortra confiteamur, fidélis eft amp;iulmSjUt remittat nobis peccata noftra,ÔC emundet nos ab omni iniquitate» 1 err iraq^ me obieda lege, quandiu uoks, ego confugiam ad Euangelmm jn quo folidam inuenio confolationem amp;f conül!um,quorncdoeman)nu tuis euadere pofsim» Nam quamuis in lege ad me dirat Mofes ï Makdi* dus es,quia mandata Deitranfgrenus es,ob id tarnen non dtfp®Yp ƒ jinimum,fed ad Chriftum confugiam, qui in Euangelio ad me diol* ' ’» confide, crede gt;nbsp;peccata tua remittentur tibi, fpfe ego peccata tua ro cor* poremco in lignocrucis tubö^expiaui,teep iiepatri meó reconciwuilt; 1 ibi deuici mortem amp;nbsp;Satanam,tibi etiam kgem perkäe impfui » Hæ* omnia quae ego feci,tua funt.fi in mccredideris,

Audin Satan, quid Chriftus dicat C Tu rruhi proponis Mofm, eg® tibi contra oppono hie Chriftum. Tuadducis mininrumjegoadftr® ip fum Dominum,Seruus accufat me malicie amp;nbsp;iniufticiae, me^p morn au iudicare uult, at Dominus ipfe défendît 6^ abfoluit me, mihifp uitanido* rare uult.

Nihil igitur moror accufationes tuas. Nihil pofTuntnoceremiHr®* tes quidem obrjeere mihi peccata mea,fed contra ego nbi obijeio amp;'up* pono infinita mérita,fatiamp;fadionem,impktionem,amp;' cbedientiam,tnor* tern amp;nbsp;refurredionem Chrifti redemptoris mci.Hicihtfaurusnunc^^“* eft. Jufticia Chrifti mea eft,imô Chriftus ipfe eft mea innocetia ôituHtû’« Si ergo Chriftum nullius peccati inßmulare, fi eum damnare non potes, nec in me quiequam iuris habere,aut me damnare potes,propter CnrilW qui peccata mea expiauit,amp; mihi condonauiu

Chriftum de nullo peccato arguere nee damnare poflum * Eft iw® iuftus fateor.Sedpeccatores tantum damnaniur; te ueroeflepeccato* remipfefafluses, PECCATO R*

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FECCATOREM ET S ATAN AM* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCVI

Otnnû peccata mea mihi condonauit,amp; me fît in fuagratiam fufccpit,fuo mihi hieauxilio aded, reliquias peccatorum meo* ^^•nihi con don at, amp;nbsp;quotidie ea* in merepurgat, donecme in totum . ®^^f*Quapropferadgentes,quxDeumnon noueruni,S«' ad ludfos *Joininumfuum Chnllum repudiantje conferJn me nihil babes m* ’Mus,Qpippc Deus pater meus cœlcrtis meeripuitde poteftatc ?’^arum,amp; tranffulit in regnum hip fui dileAjn quo habeo redemp* K*?^ per fanguinem ipiius uidelicet remifsionem peccatorum Cok «• j^'^^'gKur tuam accufatione mihiintentatam non in me herere pofle. Nâ '^Pf£cepta Dei in lege non impkam proprijs operibus,impieo tarnen 'JjHuangelio perfectifsimisopenbus amp;nbsp;iatisfadione Chrifti, in quem V* ^æ^ ^’^^^ reputatur mihi in iuHidam, licet opera mea imperfeda 01 a'^æ^^’'’^® ^^^^^^*'3^’o^^'^P^^^“*^^' î^gem 0ei,qu0d credo in [**‘Unmnicum legis impletorem amp;nbsp;luRifKatoremjGne quo kx nun* jj^'^potcftiinpkri,necad Deum peruemri.Hæc polfuni omnia c uerbo /’Probare, koma.8,ficait dodor die gentium ; Nihilcondemnanoms !gt; ' ’^uifunt in Chrido IeG4,qui non iecundum carnem fed fecundum I^'f'^inambulant»Nara lex uitæin Chrido lefu Lberauit me dkgepec* J’S^niortis.Nain quodimpofsibde erat kgi,iii quo infirmabatur per *’^'n,Deus fdium luum mittens in fimditudine carras peccati,amp; de . ^’to daninauit peccatumin came, ut iuil’hcaiio kgis impkretunn °^ Hie longe alia uerba aliamqj iudificandi rationcra audio,quâm tu ç ?’^^^§^proponis 1 u obqcismihi,me peccata habere» id in lege con» , ^»Sedqubd hinc ftatim concludis ; Ergo damnatus e8,id uero fpirk . ’ *n^lus negat, Nam ut maxime m perfona mea peccatu habeâ, quod Q^^^imnatioraobnoxiumeft nó tarnen me damnare potcht« iXu^ceC ^’’««Hin Chrido per fidem. Is Chriftus amp;nbsp;ego furaus nunc unus fpi» y»Gorin.ö, Vnum lam corpus fumus, Hd enimipfe caputmeum, J^lunimembrum eius, c carne eius amp;nbsp;ex ofsibus eius, Ephe, $, Et ideo J^ubditus eft kgi, aut fadus eft fub lege, ut me ab accufatione kgis WretGal,4 Ldus^ ed pro memakdidura, ut me amakdidok# ’quot;ÿta«K«,aaLj.

Hoc me confolor. Peccata quidem habeo, fed propter ChriAum itl credo,nihil tarnen damnationis in me cd. Quid igitur aceufasmeC* jj’'^lex fpiriius,hoc cE,regimenSC gubematio fpiritus fandi in me,uel ’ƒ w Chriftum libérât me a lege peccati amp;nbsp;mortis,ut me peccatum nuû ‘'Mamnare,ncc me mors deglutire pofsit,

L^x quidem bona amp;^ fanda eft,fed iuftificare némineïn potert: Non ^‘raobiscornodrum lapideura mutarc,molliusuecorreddere,aut /^tneem naturam purificare, amp;nbsp;renouare, feu peccata auferre » HoC ^ftüsChriftifolus facere poted. Natura humana aut caro,k ftcorrupta jfP^ccatis obnoxia,ad faciendara Dei kgeranihil uirium habet,nee uk *^^cft,fedid peccandum tantum prouacllamp;f efficaxt Hic tarnen Y v v 4 Deus

Deus infïrmæ naturae fubueni't, ut ad implcuonem kgi's pcrueniret,n'^ fit^U filium fuum,ut ucrus homo nafceretur, quaks nos fumus except® folo peccato,è uirgine eura nafci oportuic^ut mundi amp;nbsp;seterni pretij ft® peccato facrificium fieripoffet*

Caufa enim ob quam,Deus homo fadlus cft,hæc fijit,utpeccatanæ ftra in fua munda èi. innocente carne per uerum pro peccaro facnftnumi hoceft,per feipfum damnarct,expjaret,dekret .remifsionem^prom^ reretur, ut fic per fandifsimum 0^ innocentifsimum huneac perrew mundum Dei amp;: hominis filium,idimpkretur quod kx exigebat. Nam per facrificium hoc pro peccato , pro nobis in cruce ebfattm, primvm nobis promeruit remifsionem peccatorum ÔC fpiritum fandum,qm^ dem amp;nbsp;charitatem donat,quibus accepos iufticia noära amp;nbsp;nnpleiiopfæ* ceptorum Dei inchoaturin nobis. Et quamuis in hac uita nondumpkf® mundi S^ pcrfedi fimus,ac propterreliquias peccati amp;nbsp;maliciXjpr^cfptJi Dei nunquam perfede faciamus,nihilo fedus tarnen acc/pimusueranut*'' fticiam coram Deo, amp;nbsp;omniaquaekx ânobisexigit »uidelicctiufiidatu quae coram Deo uakt, per fidem in Chriftum. Quippe qui in Cnnnum credit is coram Deo iuftus cü, Haec fententia eil huangeliumnoftrumamp; abfolutio,quam Deusipfe pronunciat, ac uniucrfi angcJiincalis,tota(p Ecckfia dicunt etiam amp;nbsp;Amen4

Qui igitur Chriftum per fidem habetin corde,is habet Sf pr^^ept^ rum Dei impletionem, quam Chriftus ipfe in fua perfonaprxftf’C« ‘^ fic Chrillus iilius Chriili fidelis hominis iuftida fadus eft,ut ChnH“ndcliJ fik propter Chrilium coram Deo repucetur iuilus, quafi ipfekgemper* fede impkuifTec»

Paulus tuus in eo loco quem citafii addit quiddam quod tu omittiSi ego tarnen notaui amp;nbsp;obferuauidiligcnter,uidelicet quod dióiïQuinon fecundum carnem,fcd fpiritum ambulant, Dcusdedithanc promit* nem feu Euangelium non fine difcrimine quibuslibet, fedillis duntaxat qui non fecundum carncm,fed fecundum fpiritum ambulant, Tuun® fecundum carnem ambulas,Nam auarus es, fuperbus es, libidinofu^ ültorrj animi,amp;in iram praeceps es,intemperans Sc uolupiatibusdcditu» es,Quid mihi hicrefpondebisf Qriomodo hicefFugicsC

Anteconfeffusfum quód in meipfoadhucpeccatoreneni»fidhoe non dl fecundum carnem ambulare * Nam fecundum carnemambularc eft cupiditates amp;f defideria carnis,5(; omnia que peccatrix naturaexpet^» 6^ ad quae prona fertur,facere dtra omnem metü contumaciter.prfbatic amp;nbsp;procaciter,fummac{^ animiuoluntate atq^ alacritate,citra poenitenuant peccare, nee unquam de peccato admiffo dokre aut pungi, amp;etiamm peccando fibiplaccre,amp; animiquadamuoluptate hbidinem illamcanin cxplerc. ,

came «Huan.snihil^ malic, quam plane à peccato mùndus .'«ntuseflcjdoleo^ß exanimo.quôd contra DeumpeccoÔ^peccaui^ , °fûaniquotidic Deum,ut augeatmihi(idem, quo carnem ad peccan-' Jj^pronam Ót procliué,canquam freno cocreeam. Et quamuis magna ••“c imbedlhtate laborem, tarnen ob earn imbecillitatem meam miM füJdifpliceo,amp; me tantainfirmitäte laborare doleo ♦ Non tarnen pro* P'^f^ïnintum defpondeo, fed in Chriftü bduciam meam fixam babeo, °'’fiubitans,quin mihilapfus Gt condonaturus, meamc^ fidem fubinJe 'quot;’g’smagistp audurus, ut pofsim carnis opera inhibere, retundere, ex^ (''§u«re,opprinïcre,cruafigere Sc mortificare^Certe non fine caufa,non Jiierefcripfit Efaias de eo,quódcalamum quallatum non confringat.óC ^igantemlychnom non extinguatjNon pofTem autem ex naturalibus '*^'lgt;us,finc Dei rpiritu,pe€catutn odifie eii^ refiftere, cum una cum na* ^iinmundum mecum nafcatur » Qui odit peccatum is habet fpintum ^’ftijSiChrinieft,non tuus.Fateturitacp D. Paulus quod in omnibus ^'i^peccatireliquiae mancant,contra quas fpiritus dimicattfed addit uer* plenafummæ confolaiionis ; quódnihil tarnen ob id damnatioms m ‘“fit» Ethoc priuilegium hanc prarrogatiuam ha bent in ChriftoiuUo, '‘’'per fideminfiti funt Roma, 8» amp;nbsp;cuiusraeritis fruuntur amp;dpeccau8 '''‘quot;’dwfaluantur»,. »

Nondum cuaUfli, nee in portu nauigas,ur tu quidem tibiperfuadet ])''HomniajïScriptum eft enim amp;nbsp;hoc; Qui perfeuerauerit ufe^ in finem, '^uluuscnt» Multi inciderunt in meos caffes, qui ad cuodem,quo tu, ^quot;aum fefemihi opponerc,mecumin difputationem atqj harenam de* ^^‘^dcre,^contra me ferocire auh funt* Principiö quidem feruebanc propofitofuo perlifterc non potuerunt, amp;nbsp;ad extremum ‘^Pïfnmeasmanus uenerunnidem tibi quot^ ufu uenietïVbi diu mul* '‘quot;^(j^reluftaxus mihi fueris,tandem tarnen te uincam,amp; ueterem meam Wsioncmoccupabo,

Hoc aurrtat Deus ckmentifsimus,Scio equidem quód fubGrtcre nS l^lsimuSjfcd cadere amp;: rucre nos oporteat,nifi Deus fidê fuerit largitus, J*”® confirmauerit, nos(jj in centatione fuftentauciit,ut per rlÜus gratis wuerenaus, Nam perfeuerare in bono tam eft Dei donum amp;nbsp;opus in ^«'s.qudm Dei donum eft quód incipirnus credere, amp;f uitam noftram '^rndare,Sed Deus iufsit,ut perfeuerantîâ amp;nbsp;conftantia in bono ac Ede 'P^opctercm,mihiïp fe praefentem opemlaturum,feqj me exauditurü ‘‘^promiGtinChrifto ,in quo omnespromifsiones Deifunt enam Si '’'^’i»a»Corina, Quarc Dei auxilio orabo,ut id quod mifcricorduer lû ^^®pit,adgloriara facrofandi nominis fui in me quoej; perficiar, , nahes hiemea arma Si tela enfeméj^, Nonpoffum proprijs uiribus

’pientia tibi refiftere, Sed omnia ponumper Chriftum lefum,qui '‘'ütjQie^p ubi eripuit,ls idem me. docet, régit, gubemat, confirmât. Corroborai

DIALOŒVS TNTIR POENITBHTUi corroborât 8^ défendit per fpiriiùm fuum ♦ Qpum igitur Dois Ipfcprr me ftet,quis me damnabit« TENTATO R.

Si non poHum impedire falutern tuam, tarnen fie te in uita exacebo» amp;nbsp;excrudabo, macerabo, amp;nbsp;affligam, in tôt acrumnas calamitates^ •* conqdam, te tam miferis ac duris moths tradabo â^ excamificabo uW ubi poicro,ut uita tibi futur# fit aeerba, ut^ malts mori quâm muere«

Scio fane te efie omniummalorum amp;nbsp;ealamitatum authorcm,amp; libit^ te nihil aliud molin' amp;nbsp;machinan, quâm ut prjs incommode« amp;fo* affligas.Et fcio miferum me uas in hacuita, in hoe fcckratomundoibo' fpido tuo pcnculofifsimo amp;nbsp;funefiifsimo,non pofie perpctuiscommo# ditatibus hui, fed uarqs modu exercendum cfie,Non tarnen ob id ddpt' ran* conddam animo, Habeo enim quaanimum confirmemconfolatio* nem uberrimam amp;nbsp;inuidam, quamnectunee totusmundusouhicrP perepoteil,

Tu creatura duntaxat es,ut feis feiens.nee contra me quiequam mo* Ïiri,ncc plus mali mihi inferre potes, quam quantum tibi permitot I^ meus.Sed non permittit tibi plus, quammiht ad falutem 3^ piëta's pro* fedum utile ac nccefie ed.Omnis generisuoluptaubus accommoditatM bus in hac uita afflucre,pt}s in his terns pcriculofifsimum eft,nee muon' buscalamitatibusaut periculisexponipofiunt pq hie,quamcu^omnia fills ad uotu ubiqj fuccedunt,cum fluunt ipfis omnia iuxta ammilmtrnu« am, cum uoluptaubus abundant, amp;nbsp;omnibus uitae commod'.iatibus cu* mulanturtNam in tanta fcelicitate uitæ amp;nbsp;fui amp;nbsp;Dei patris obüuifcuntuh Calamitates uero amp;nbsp;afflidiones ac pericula docent nos pro Dei proplt;^ cia uoluntate agnofcerenos jpfos,noftram infifmitatem,«^»’“!’ ^ rml^ riam,o^ Deum timcre,Deo confidcre,amp; cum ferio inuocare, Quod cum facimus,adcft enam tandem nobis Deus pra^fenti auxilio, amp;nbsp;ficdifcim^ êC Deum amp;nbsp;nos ipfos cognofcere,Quid igitur multumnocuifti mihgt; etiam Deo fic prouidente amp;nbsp;permittente, ahquid mihiattulens dam^'* calamitatis in perituris amp;nbsp;caducis his corporalibusrebus,quænon liera mea hæreditas^ Vera mea hacreditas cd immarccfsibiliSjiiicontan”* nabilis,amp; immortalis,thefaurus^p æternus in cedis. Huneihefaurum t necontredare quidem audebis aut poteris unquam. Si corpusnen gt;nbsp;nihil aliud facis,qudm quod me perducis in quieté uerxilliusitirureuitx. Is qui mihi dédit corpus amp;nbsp;animam, qui€jj me è poteftate tua redemi » idem file conferuabit ctiam 8lt;f corpus amp;nbsp;animammeam ufq^ad dicmrr^ demptionis,quo refufeitaturus cil corpuse terra in uitam æternam.mt rim anima mea apud Chriftâ probe amp;nbsp;tuio euftoditur « Non ”®^P^^ noccre mihi,dum Deus meus me in hde Chrifti conftanié feruauna ^^ uerbum 5^ promifsionem eins.Ea no mentiuntur,Rom,S,Scimusqu^^ omnia cooperanturin bonum diligentibus Dcum,loan,to»aitCfir’ nieusîCognofco eues lueas.Et ego uitam aetemamdo eis,necperi «

,'’*tlt;roum,neq^ rapier cas quifqua'm de manu mca^PGtpo.Qui habitat quot;’’Autorio altilsimi,in protedione Dei cœli commoraturDicit Dorai* ’’^fufeeptor meus es tu amp;nbsp;refugium meum, Deus meus in quem fpero^ ^'*oniam ipfe liberauit me de laqueo uenantium,amp; â uerbo afpero(ucla t'^ftrnoxia) Angelis fuis mandauit de te* ut eufiodiant te in omnibus uqs ?”’Iflraanibusportabunt te, ne forte offen da s ad lapidé pedem tuum» ’’'^f fperauitjiberabo eum,protegam eum quoniam cognouit nomen '^^^♦Clamauit ad me,amp; ego exaudiam eum» Cum ipfo fum in tribula^ ''®ne,eripiani eum amp;nbsp;glorifieabo eum. Audin quomodo Deus ipfe fuos y^itur amp;nbsp;propugnet, mittatey angelos fandos è cce lis, qui eos defen* SjUcluu Dauid canit,Pfal.34« Angelus Domini eingit eos qui riment ^î^mum, amp;nbsp;eripit eos»

^abeshicquo fidam,quare feroeiam contra te,quomeconfoler amp;nbsp;’’'quot;'luniineum confirmera.Nihil prorfus in me aut de me glorior, fed in omnipotente Domino amp;nbsp;Deo lefuChrifto glorior, amp;nbsp;merito» Nâ me,amp; dédit feipfum pro me, ut me ä morte hberaret, amp;nbsp;ut cura P‘oin aeterno ipfius regno abfeß fine uiuerem ac triumpharem.Hæc eft ^‘'^aconfolatio ,huicadhærefcamper gratiam lefu Chrifti, Amen »Tu ^^ontrame tenta,Slt; machinare que Deus meus pater coeleftis,quiipfa ‘'Paritas amp;nbsp;bonitas,perniittit»ls pater meus me infirmum filium fuura MeHituet in tentatione*Chriftus miferam ouiculam fuam feruabit,nc büceslupideueniat»Omnes hoftes Chrifti amp;nbsp;Chriftianorum fubqci* |,quot;’f pedibiis noftris» Hoe certo certius eft » Qiiocirca apage te » aufer te ƒ'aille Saiana.Nihil in me tibi iuris eft » Illius fum iure ac proprius in » .^,^’'''^’^, qui me preciofo fanguine fuo, maximo fane prccio,de te rede* 'buidtHc2t Domini mei lefuChrifti» Is eft Si^ manfurus eft igneus mu* J^Odreuitu mei,mecp feruat ut pupillam oculi« Ei fit gloria amp;nbsp;laus una ’’*p8tfc 8lt; fpiritu fan (ft o in omnia fecula, Amen.

j ,^dta quidem dicis,ut te mihi fubducas,fed nondum euafifti»Sds te jt'tiinisuflt;^anj^,'s dodum in E ede ha fempcr cfte,quód fumma fit prae-* pptiOjfperarc falutero amp;nbsp;uitam eternam citra bona opera» At tu palam ^fiSjtenullum bonum opus feaflc autfacerc,quod Deiiudicio oppo* ''^pofsis.aut quod in Dei iudicio confiftere queat»Nihilo fecius tamengt; wuaefttemeritasamp;' dementia extrema , fine impletionelegis amp;uere ^’^’soperibus putas te afcenfurum in ccelos » Quid hoc aliud eft quâni ^miniuftifsimu facereC Perinde enim id eft, ac fi in omnis generis fia«* °i'umfentinam te uelles prouoluere,ac à Deo poftulare, ut earn tuam '‘^^nijpetulantiam,^ flagitiofam uitam approbaret,utq^ tam fcelera* ^ ^improbum hominem ac peccatorem faluum faceret» Sed id (ut fis 1 J^^y^unquam fiet»Si id futuru cogitas amp;nbsp;fperas,fruftra cogitas,amp; fpe 1 ^ ^’^‘Oue Sperre poffes,quantum audio,ut tu contraheres multü acris ^’'gt;*aliu8 uero débita tua diflolueret,ut tu furta multa comitteres, alius ’ Pgt;^o u crud fe affigi aut in paiibulum fubigi pateretur,

Vis ene pcccacor J amp;^ pro libidine uoluntatistuæ male uiuere,S'talion poft hanc uitam te in ccclos etiam uenturum fperas: fed toto ccclo bien* ras,amp;: fpe tua fruftraberis*Non tam facile, non tan» nullo negotio itur aa aftra, non bac uia afcenditur in cœlum.Deus pro fua in finita iufticianofl poteftpeccatum probate, Nifipeccatum punituruscftet.inquemufuni condidiftetinfemumfCerte fruftra pcenas infernales improbisamp;feelw ratisproponeret amp;:minaretur♦ Scis tuquidem,fimodofcireuis,rem » longe aliter habere,fed nihilo fecius tarnen putas te inanibus uerbis Dco ea que debesfedditurû,te^ ficè iudicio ipfius cuafurum:Id quod omnes uos Lutherani facere, Ôd feripturam obtorto collo ad cerebri udoilom* nia torquere amp;nbsp;interpretari foletis, Vbi feriptura requirit bona opéra,ibi gloriamini de ueftra infrudiuofa amp;nbsp;fterili fide^ea^ putatis uos omnia confecuturos.In alrjs fophifticenreprehenditis, fed ipfi ea magisutimini quâm ulli alij,S^ in caufa longe omnium maxima, Vbi polfetisu« uerbis quæ facerent ad ædificationem fîmplicium, ibi ftudiofe utimini formu^s loquendiinulîtatisjnfolitiSjSd offèndiculofifsimis { ut curndicitis/ola^ des iuftificatjNullum opus quantumuis bonum iuftificat,necullum opus malum damnat, Qiiæ quæfo oratio nis formulae polTentefle periculofio* res,amp; fcandali pleniores ƒ Qiiid enim aliud rudis ac fimplex aliquis bomo hinc intelligit, quam nihil referte quomodouiuatur, bona opera nihil prodeffe nee neceflaria efle,mala nihil nocere, Hac inani fide irabutipro libidine animifacitisquæuultis,amp; uiuitispro carnis arbitrio uitamge^ lem, nihilofecius tarnen Chriftiani cfïe amp;nbsp;falui fieri uultis, fed fpe« udira inanis eft amp;nbsp;fruftrabitur uos.ld re ipfa fic experiemini,

Veritatem odifti amp;nbsp;ferre non potes,o fpiritus metidadf8i®c,Et lt;|u® contra earn nihil adferre potes,alia uia me aggrederis, nos^ conuieqs^r contumclrjs oneras amp;ƒ impetisfjfdem,quas quotidie exaponolistuis,ho* minibus uirulentifsimis amp;nbsp;fycophantisimpudentifsimis,audire cogimun Sedne te uicifte putcs,ad omnia obieda tua quodrefpondeamhabeo»

Ac primo,Fateoripfe libenter,quód uere impius amp;nbsp;fceleratus ut”» qui inimproba uita fine pœnitentia perdurat,nec bonis operibus nudeG aut nihil boni operatur,ncc propter Chriftum quiequam ferre funin^jOt nihilo fecius tarnen gloriatur fe eße Chriftianum amp;nbsp;falutcm fperare, oc eft peccare in Dei mifericordiamjEft^ fumma amp;nbsp;deplorata cæcitas^ux nee peccatorum periculum amp;nbsp;atrocitatem, nee Dei mifericordiamChn» ftiqp pafsionem intelligit,8d fe falutem fperare fomniat tantu,cumtamm cara non fperet uere,nec Deum cognofeat.Quæ enim fpes faiuris ibm poteft, ubiirapoenitentia contumax,ubi nullus Dei timor, nulladileétio» nulla in Deum fiducia,nec ulla Dei cognitio eftC

Facienda funt multa amp;nbsp;omnis generis bona opera, ftudio bonorum operum fedulo incumbendum eft, fed in opera tarnen no eft fpesfaluos» fed in Chriftum tantum collocanda. Opera enim quantumuis boDai ta^ men imperfeda funt;ólt; mfi ea Deus propter Chriftum acccptarct,amp;'ap*

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PECCATOREM ET SATAMAM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ CCCCiX

® äretjfed fecundum iuris rigorem amp;nbsp;feueritatem examinaret amp;nbsp;ludw Vk . *^^^ntinfirmitatis,uidoruni ac peccatorum. Qui non open* n ^onisftudetjs Dei uerbo non creditî certum^ eft, cp fide in Chn* ^præaitus non ßt,quod^ Deum hon diligat^aut quod fpein ac fidu ijj.j^dtuitaæterna non habeauSed quamuis fides uera non fit fine bo-, °pfribus,tarticnquanturnuisbonialiquisopcratur,caró propria ta*

‘’ktnpcrmaliscogitationibusSd Cupiditatibus acftuat,amp; fpiritui re* |.p»«lt;p ob id legem nondumirnplèt^Iri exercitio tantum impietio^

I^gisinhac uita defudamus,inchoamus tantum, legcm bic non Ïmpic ^’♦Certe clara amp;perfpicuauerbafunt Pauli Tiu3» ubi ait:Non ex opc* 1 '^s/ed fecundum mifericoidiam fuam faluos nos fecit» bt addict Per U j?’iÏ®*’^gencratidöi8rénouaaonis fpiritus fandi.Ergo qniequid con jj. ^ eft^mala opera,et peccata omnia deteftari amp;: fugere debet CHn-i^'*’*iSjêi bene operari: nee in ueteri pelle amp;nbsp;cute mariendum ei eft, led iishotuo cum operibus tenebrarum exuendus,ólt;f fermentum iHud uc J^Purgandum.Non tarnen reputamur lufti coram Deo propter hanc ' /^Oâtam 8c imperfedam legis impletionem, fed ex mifericor dia pro* ’‘'fnieritumChrifti,fi in Chriftum credimus.

Ad fecundum obiedumtefpohdeojquód omnia noftra opera Dei ^^ceptisper omnia non fint confórinia ,quod€]^ peccatores fimus 3d ,’gt;i2aniüs,fed hanc prgrogatiuam habcmus,quód per baptifmum â tri* ^ ^^^^’^® trahslati fumus in propiciatorium,aut thronum graiiæi 1 'deus nonfecundum exadlum rigorem,fed fecundum mifericordiâ j.^’''inobifcu(naïfturuseft.Eftitac]^ peccatorumfatis,8d heudoior, pk i p''^’nijitanoftra,fed omnia fulfocaca 8d fubmerfa funt in uulneribus Ód lefu Chrifti,qui ea pro fuis pertulit amp;nbsp;expiauir,

, AdcertiumrefpondeotNoio finebönisopéribüs,^ fine legisimpie* '^^incoelumafcenderetScioenimquódidimpofsibilefitï Sed habeo 'Mstionem Chrifti per fidcm,Ea Chriftiinlpletio per fidem mea iain cc f^opriamibi eft, Etipfeetiam exercitio at ftudio bonorum operum ingt; ^niböperäcceptamgrätianiiütfubindtproficiam ac pèrfeiftior fiara» ƒ t’uni cum longe ab impletionê perfecta abfim, cüm in multis fuccum* ^'*i,acuacillem,ideo credo in Chriftum,8d nomen Dömini inuöco,om* quot;*»lt;11^ peccatorum meorum rerhiflionem accipió. Et propter fidèm mo ’quot;tinChriftum,Deus reputat me iuftum propter iuftiçiæ oninis autho*

Dominum Chriftum, qui legi cumulatiflime fatisfecit, HuicChriftö quot;c beneficium acceptum ferÓ4

Ad quartum obiedum refpondeotFateor me ferre pofte,cum tantó ^t'alieno preftus,8d tanto onerè grauatus firn, ê quo émergere meis ui* '“^nunquam poffei'n,ut alius pro me deperidat,^ meum debitum dif*

Quid magis haberetin uótis indigentifsimus debitor Sd mifer ca* ' ^''ttuSiquâutliberaretur Sd redimereturC' Cum igitur hanc debiti mei difgt; quot;htionemjhanc opem Sd redemptionétti clementifsimus Deus 8d in* ’‘quot;•gentifsimus pater ille cœleftis mihi mChrifto citra meum meritum^

cum a Jhuctnimicus cius,amp; tuus captiaus cflem,ê mera amp;nbsp;gratuttiw « cordia mihi deftinarit amp;nbsp;promifcrit,cur ergo mimenfam iUam miKHC®'^, diam amp;nbsp;maxime mihi neceflarium auxilium,quod offertur, nonexp«^. fummis uotisCcur id non acceptaremCQuæ eßet maior infania,qidin“* repudiarcra C In folutionc huius debiti mei, feu in hac mei rederaptiof Deus plane amp;nbsp;lue uien ter declarauit amp;nbsp;oftendit vTrifjSaMovT« vAïwVjópP^ fcrutabiles diuicias patemi fui erga nos aflFelt;flus,fida,amoris,amp;grat’æ''' Chrifto promißsCjin quo folummodo iuüus SciuAibcator cflêjeiuscçin* effabdis bonitas,mifericordia amp;nbsp;philanthropia,uere agnofcitur,amp; proi^ de etiamcum grariarum adionciuAicia amp;nbsp;bonitas eius præûicamur öt gloriftcantur.Diues eft in mifericordiagt;diues in omnes qui inuoaotw®» Üphe^iEgo mi fer 0^ egenus fum * Opus habeo ipfius auxilio » Ab ip*® promitcitur gratia»Ego opus habeo gratia»Cur ergo oblatamgrana^c'* gaudio amp;nbsp;gratiarum adione nonacciperemfSie dilexitmundü.utriliuni uturn unigenitö nobis dedcrit, qui nos ex omnibus calamitatibusamp;n^gt;* ferqs liberaret,qut eflet noAer mediator, nofter expiator, nodrum pro' piciatorium,ut omnis qui credit in eum non pereac, fed habeat per cum uitam æternam,loan»3,i,Ioan,4«Si Deo meo iuxta immenfam mifcricol diaro fic uifum fuit,ut diledus ipfius filius maledidio pro me fierct, ut C' go per ipfum à maledidione amp;nbsp;damnanone liberarer,certe benefietboC iummum non debeo nee uolo repudiate, fed ambabus ulnis obb^*™*’ pledi,eit]^ pro tanto beneficio fempiiernasgratiasagere» Qu^^®’^ *'^* tem magna adhuc infirmitate laborem,tarnen oro per gratia afceptam, nc mea uoluntas malajed Dei uoluntas fiat in me, doleo^p me non elle per omnia mundum,amp;mc Dei prjeeptisnon prarftare camlt;iuamacbco obedientiamin omnibus • Nee dubito quin meus redempiorCnnliuslit meperfpiritum fuumS^ Gnguinem fuum plane mundaturusamp; innouï' turus,ut nihil mali 8^ immundi in me refiduum maneat. Namiarn toepij id facere,fcioqi quód faluufcra mors 0^ potens refurredio eius in meß® fint fucuræinfrugiferæ amp;nbsp;inefficaces.

Ad quintum refpondeo,Sdo quód Deus nolitiniquit3tem,nccpm' bare pofsit peccatu. EA enim fandus,8c uultut nos quoep fandifimuSe Certe filium fuum diledum in mortem non tradidit pro peccatisnofiris» ut in peceatis maneremus, fed ut à peccatis liberati,amp; plane eniundaii, ut€p tanquam fandi filq Dei ei feruiremus in fandirate amp;nbsp;iufiieia.Præee# pta fuanon dedit frunra,nec fruAra autludens minatus eAimpcenn^^n* bus peccatoribus temporales amp;nbsp;æternas peenas,

» Sexto loco uere Diabolicam machinam admouiPi prefp more 8^ins» genio tuo,pro infinita animi tui amarulentifsimi acerbitate amp;nbsp;inuidia,có^ uieqs atrocifsimis amp;f mendacqs impudentifsimis oneraAi Lutheranos, quos fic uocas.Hos ferre non potes»Docent enim opulenram gratia per* fedæ redemptionis in ChriAo,per quam folam iuAihcamur amp;nbsp;faluamur, potentifsime, conAantifsime,amp; clarifsime contra tuum damnatüjamp; pc* Adeoufsitnum errorem per Pelagianos indudum, qui fidebant operibus fus,

fyj,j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HCCATOREM if SATAN AM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCX

IHÿ^^^^®*’^^^ P*‘oprns operibusamp; uiribus in carnc legem implerc, W^ P*^^’’’^*^^*^* ( quod tarnen impofsibUe erat ) lufticiam amp;f falutem til Chriftum abnegabanti^ in totum fepelicbant/omnem^ tibj * °f”’^ amp;nbsp;beneficia erga nos obfcurabant.Et hoc ferre potes* Nihil a S^ïtius fieri po teil ♦ Nam hac dódrina infernum replére potes , Ac ditf A inania amp;nbsp;friuola, cum mifer peccator Euangeho ere* lt;ïn f^ P^^^^^^ “^’'*^ pcenitentiam agens ac de qs dolens confitetur amp;: j® ^'tit, ad uitæ mehorem ffugem relïpifcit,fc in qs ubi peccauit cm en o j.jf’^^tfüapropria imperfeda opera, fed infinitamérita amp;nbsp;opera Chti' i|. ^^^quot;^Q ^^gt; iudicio opponit,amp;f fine præfumptione fiduciam fuam om#« ^*n gratiam Dei in Chnfto promiflamlocat. Idfp femper feccrünc '^fSucre prj.In furamis periculis, in extremo agone mortis ex animo j^^ö^ntfe cifecoram Deo miferos,amp; damnatione dignos peccato# ’n«fuis mentis fifi func,fed cum propheta dixeruntïDomine, ne in* ’’niudiciumcumferuotuo,quianon iuftificabiturin confpedu tuo nismuens/uosf^ oculos quam longifsimc ab omnibus propres men* f^niouerunt in mérita Chrifli,éius^ mortem amp;nbsp;refurredionem folum ®no8f incóniuenterrefpicientes*Sic fecit amp;nbsp;S«Bèrnhardus,qui quam* J’^tabonaopera fecidet,fefj; in obèJientia præceptorû diuinoruni panter cxercüiiret,tarnen cum morieridum ei cflet,non iHis fuis operi« ’Wut eil,fed Dei elementiàm amp;nbsp;gratiämimplorauit dicens : Dominé J’WK m'xi,8^ tempus perdite cónfümp(ï,fed hoe me confobtur, quod 'quot;'tontritum amp;nbsp;humdiatum hort defpicis* Et D; Aüguftinus Pfal. jt* SI ^^tOcahenusagratia,iada mefitatuâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;-

^Jfeptimum 5^ odauum o bic dum tuum,quód dixidi nos fcriptu* ^'^^arninterpretari pro libito,8^ uiolenter detorquere ad ftabiîïendâs .quot;’^opinioriesïrefpondeOjte pró tua uirulenta mentiendi 8^ calumni#» ‘quot;^'libidine impudenter mentiri * His uirulentis mendacqs conaris om«« ^nihboref^ nodrum,quem iri própaganda amp;nbsp;docenda Euangelq dó* ^nnafumimus,reddere fufpedum, amp;nbsp;impedire,ne fiüdum aliquem fe* '^fedmendacia illa tua i quantumuis fpeciofa, amp;nbsp;muita,tandem tarnen PMentur,uincetf]^ gloriofe ueritas,ó^manebitin æternum * Palarneifl ''‘’Mos non doccre fidern mórtuam autinfirugiferam^ed ueram,cón* *nteni,8^ uiuam fidern in Chridum, quæ per diledionem operatur, Só '’Klitos frudus fert. Vbi fcripturadocet bonaoperajbi 8c nos bona ope«« ’docemus,multocp diligentius.prudentius Sf meliu!S,qüam Pharifari amp;nbsp;ïQueæifub Papatd. Nam ponitur à nobis primo omnium fundamengt; ''quot;nfolidunijuidelicet fides, unde omnia bona opera proficifcuntur, 8i '’nquaniè fonte promanant* Hoc fundarnchtoiado, docemus omnis ?jnerisbonaopera,amp; qu;ccuiufq; fintirt qualibetuocatione officia. N5 '‘tonos Deusiufbficatper fidem in ChrAurn, ut iuftificati fernperiuAc |“ïnius,8c innocentiam uitæ con Aanter tueamur amp;nbsp;colarnüs*Huic uerx «iinChriAumtribuimus omnia illa,quæ fcriptura ci tribuit*

3» Per hanc fidem accipiraus remifsionem pcccatorem»Aâo,iûlt; 4,Hæc fides adfert pacem confcientiæ,Romlt;y4

tf* Hæc fides implet legem » Apprehendit enim uerum amp;nbsp;unirumk' gis fadorem autirapletorem,eum^ fibi proprium uendicat»Apprclien* dit 5c fpiritum Chrifti cum donis iplius, fine quo lex impleri aut amp;en nofl poteA,Rom.io*3^

7.Hæc fides eß gloriofum amp;nbsp;magnificum Dei opus, Ioan»^lt; S^Sine hac fide nemo Deo placere poteft,Hcb»ii4

9lt;Hæc fides eß unieum medium feu organon, per quod »bioiao mundi omnes fandiiußificati amp;nbsp;Deo accepti fadi funt, per quam etiam res maximas amp;nbsp;ßupendas patrarunt,per quam amp;nbsp;Deipromifsionemap* prehenderunt Af acccperunt,Heb»ii,

1 o,Hæc foJa fides eß iußieia coram Deo, fixe fola regnum ealorum conßquitur, Rom.^^Matth, ^, 6^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

11, Hæc fides eü uidoria piorum,qua mundum uincunt, i Joan.5» nbsp;nbsp;nbsp;j 12, Hæc fides in Euangefica hidoria per Cfirißum magnifice pixdv 1 catur,ubi dicitjFides tua te faluum deitt ÖCc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Viden hic/piritusmendacifsime, nos non docere fidem mortuarn, I inanem^ôCinfrugiferatn^fedüiamipfam fidem, quâm Prophetxdocue^ 1 runt,quam Chridus tantopere uexit, quam Apoßoli prxdicauenim, de I qua Marcus dicit cap^^^Credentiomnia porsibiHa f Et ab initio uera Ec# I deda fedt Sé credidit^quam damnare non potes,ficutinos/3dmusamp; i ' credimus de impJetionelegis, de bonis operibus Sé de fide^ füecobtorto I, collo dripturas ad nodros PenCus cogimus, non uim illis ülbmfacimus, 1 fedinteUigimus 0^interpretamur dripturas iuxta analogiam fidei, utpii I S (itdntentia,amp;: nt eas ueraintelligit 8é accipitEededa» Augudmusinlo' f ^gt; annem Tralt;d,3^cap. unobidum dntiens de ainOmnes qui per Chriüuia I^ iudtdcati,iudi,non in d dd in iUo^Nam in d d interroges, Adam funt, in I ülo d interroges,Chridi funt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ^ij

Et lib^hdetrad^cap^ i^, de ait iuxta facrarum literarum dmentiami I ^ Omnia mandata, fada deputantur^ ciuando quiequid non ft iguo' 1 ditur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Viden quód nodri iudificatio in hacuita non dtperdnalispetfe-' IV üio 8^ plena impletio prxceptorum Dei, ddgratuita ói clemens con^ l'^ç donatio inobedientiæ nodrx, â^ imputatio iudieix propter Chriflumi: t^t; Et Ambrodus ait in Rom. cap^^Js implet legem,qui in Chridum creditt a Wf Item Gregoren PfaK4^ Fides ediudicia, dne qua fide nemo iudus effe a ^ poted.Hieronymus in Sopbotcap,itQuxrent iudiciam,que nulla alia ed a^i^ quam Chridusipd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Hxcindubie uerepiorum fides illis temporibas fuit,cum hi, quosda a C, tauffuerint prxeipui Eccledæ dodores^ Sic amp;nbsp;Haymoin Habacuc, cap^ t hi ^t Chrido omnem iudidcationis gloriam trandenbit, dicens ; Omnis I,

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PECCATOREM ET SATAHAM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXI

b'^?’®”’’^’® ^^^ «uftida cft Chnïlus,qui Deus meus cH, SicmtclU' tjjp'^^’^’Pturani de nißificadone peccatoris nó fecus, quam fanda Ec^ *^^ani Temper intcilexit amp;nbsp;interpretata ed.

1'. ƒ u non uni refpondeo ; Si in his ardcuUs dodrina nodra ed fophii fc$f ^^?®^‘^ ®^nds falfo,tum amp;nbsp;HUs temponbus fandi Eedefiæ dodo-* U Wfticaufi funt,quos hoc ipfo daninas,quód nos damnas,Sed falfö ,j.'faccufas,amp;: cum nos fophidica uddids,fceïeratemennns.Cum ue# tin A ^’^ g^ada Dei nos ludificante in Chridó uolumusloqui,tuni nee J^tnec debet quifquam de ea aliter loqui,qu^m de ca D* Paulus 8d ^Mödores Eedefiæ prime dafsis,uno ore locud funt» D. Paulus tedatur /^toremiuftifican' non opcnbus,fed fide,hoc edjidudagrauæ Dei in promifTæ, Rom,^. ld perinde ed,ac fi dixidet ; Peccator tantum ptur amp;nbsp;iudificatur ex gratia amp;nbsp;mifericordia Chridi,nó ob dignitatem ?^oriini operum,aut proprrj meriti» Hanc Pauli dodrinam ueteres dos«

^^^^^^æ P*^®^^ intdlexeruntjideo^p dripferunt folam fidem in ^'^HUiiiiuftificare» Sicenimloquitur Augudinus in quædibri.exueté. jfï*^*^4lt;Anibrofiusin Rom»amp; GaIa«Hilarius canone8.iri Matth.ca* j^^ryfonomus l♦T^m.l♦amp; Rom»3»OrigeiRo^3»ThcophyIadus Gal.^i ƒ ymus Alexandrinus in fecundum caput lacobij Hèc^ loqucndi for-’*«dc north iudificatione olim fuit tarn ufîtata in Eedefia, ut amp;nbsp;recen=« ®ffsEcckfiaE dodores ea fxpiufcule ufi fint, uidelicet Sedulius fuper 54 JJPiïdRomjJtemThomas Aquinas Gat 3,CufariusCardinalis,Bru# Cartbufianus, Nicolaus Gorrands amp;nbsp;alq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

.. 5ikrgo hæc loquertdi formula,uidelicet quod dicimus, folam fidem !j“ncare,óffendiculofa efiet,uc tu dicis, certe ueteres illi orthodoxi do-1’^amp; Epifcopi eaufi non fuifTenuVerum cum ficdocuerint amp;nbsp;ferip* ''^•’nn ædificationem Sé falucem rriültorum hóminuin,curigitiir non Sd ?®^a formula uteremurC'Sed fic ed « De gratia Dei gratuita nihil audiré ^ncSjUihil^ te magis offendit,quim cum ea predicaturjdeoc|5 calum-Ji’Sf conuiens nos tuis obruis,Hinc illæ lachrymæ, hoc ed quod te urit «niaiehabet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

. Verum quidem hoc cd,fi hac loqucndi formula iiellemus prohibera J^iiîipedirebonorum operumdudium, turn non fine graui offendiculo “rtoqueremur,8^ impie etiâm docercmus,efiemusfj^ ueri hæretici,fed fic loquimur ob maximas amp;nbsp;fumme necefiarias rationes . Debemus enini ^tiara Dei in Chrido ubiqj fartam tedam conferuare j magnifice , ód Pbo ore bona€|j fide deprædicare amp;: extollerc»ld autem hoc modo lo* quendirite amp;^ pulchrc aptifsime^ fit ; Neep enim hæc ed nodra fenten# ^’)Ciitnhoc loqucndimódo utimur, quod fides in homine fola aut fine Mn in homine exidere aut manere debeat, fed datirn per charitateni omnisgeneris bona opera opcrari debet,ad Dei gloriam amp;nbsp;proximi uni

. Perindeitatp ed,fiue dicamus fides iudificat fine opcribus,ueluti Pau* 'HsdidtjRo^Deus faluos nos facit per mifericordiam fuam,non ex opea ï fibüs

DIAtOGVS INTER PCENITEN. PECCATO. FT SATANA«, pibus noßiis,TiT.3.5^ ueluci F^etrus ait Ad:o,«?»Credin)us quodfalutert confequamur per granam Domini kfu Christ: Siuc dicainustuniurtC'' ribus DrthoJoxisdodonbusïSola fidesiufiificat aut faluat. Nonenin* ahud lus ueibis uolumus^quâm quód noftra rufticia ^ falus arterna pfO' brUcatur ègracuica 8c mera grana Dei in Chrifto proniifla,quódChril^i*’ beeianca beneficia nobis pronieruerit,nó nos ipfi,quÓd promißam grä* turn 6f nufmcordiam Dei,iut Chriftum non aliter qiiam fide apprehend dere pofsimus. bthxe cfl confefsio ac fides tonus EcdcfixCathoIicx.

lt;lMod autem dicimus nullum malum opus damnarejidfioefenfudiquot; citur, quód damnatie originaliter exincredulitate cordis proficifotur^ Mar»iö.lt;iui non credit,condemnabitur. Ioan,3» Qui n5creditiamiudk catus eih Vbifidesnon elijbinccbona opera funuVbiincredulitas dl, rbi mala opera funt,Etfi autê in hoc fenfu nullü malum opus damnat,ta* men cum docemus plebe pro concionc,dicimus,malis openbus danwari hominem, quia mala opera funt frudius incredulitatis, quæ fob damnat»

Ad decimum obiedtû tuum itaq^ rerpondeo: quod hisloquendifel* mulls,quibus uulgus effendipoflet,non temereubicp unmur, fedautin* terpretamur noflra uerba, aut unmurapudeos, qui caufam nofiramin* telhgunuNam Temper docuimus amp;: docemus, omnibus uinbus bonorU operurnftudium colendumene;diligenteretiamuigemus,qu3ntumrtfigt; rat bene Operari,quam ampla etiam præmia habeat ftudium boncruni opcrum, 8^ quam grauis poena,afflidiioô^ omms generis plaga’impro# bitatem amp;: diHolutionem profligatxuitp conlequantur.Hiciiidfsnos S^ noifram caufam niti no inani amp;nbsp;falfa friuokuc aliqi a fide, fedutra Si tali fide,quæper charitatein 8f omnia bona opera effeax eft,quæfiomineni renouât,Ik ut fummo Audio conetur amp;nbsp;cupiat lohne, iulk amp;nbsp;P*^ tiiutrc in prærennleculo»

Habes lain fundaments meu cuf nitor, amp;nbsp;tuto niti polTuniiConcedo tibi quod lex me mento maledidfioni fubieceritjquia obcdientism qu^ni legi debui non prællirûNihilo fecius ramen falutem fpeio. Quia Chrfl‘'^ redemptor meus,me à makdidtione legis liberauit, cum in crucc promt makdiAum fadus eft,mihif|^ bencdidioncm æieinampeperit S^anulit, ut nunc habeam per ipfum remifsionem omnium pcccaiorummcorum, utq^ coram Deo nunciuAus firn « Ipfe enirn luAicia mea eorä Deofidus lt;ft,amp;f uerbum Dei dicit mihi Efa, aS. amp;nbsp;kom, ^. quod non confondatur quirquam,qui credit in ChriAum:Huic mordicus amp;' indiuulfeadbftco Sd inharrebo. Fide amp;nbsp;fpeinnitar,amp; affigam me huicpena'mce kfuChrifio, contra quern inferorum portæ non ptaoualebunr^Harc ubi ßnircfponfa, qua: nunquam te euerfurum efle feio. Apage igitur a me » VbiDominus amp;nbsp;Deus meus ChnAus eâ amp;nbsp;manct,ibi amp;nbsp;ego manfurus fum in artet#

num, Amen. Qiu dignetur augcre amp;nbsp;conferuare ndcnuntara ad gloriam elonofi nominis fui, Amen,

** nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDb

CCCCXIÏ MEDICINA JNI-^^,NON TANTVM HS QVl A DV ERS A COR* poris ualetudine conflidantur, fed ijs etiam qui corpore bene habent, extremis bis periculofifsimis temporibus maxime neceflana.

0 N prorfiu inepti, puto, torporis medico medicinam animt dedictri,ewn oi ofiatt turn ob hune gnoe]} céufam,lt;juàd m omntbui corporahbu« morbis,non minus corpora quim «nimie medicina opus eft agroïis. quode^ inÇubitis cafibws, Cf m depioratispet riculofislt;}i morbis tnedteus corporis cogitur aliguando etiatn fieri aninia medicus Jt fera le anima medtcitTheologi^iam de uita pericliiantibus non adfunt. Acmulto filicius et» \ tius^i uos lorporum morbis meden exiftimo,ubi anima morbi Cf critciatus fiicrmt fe» __________! dan Cffeblalt:Quippe cum fenm, uegetum, acroluftum corpus ficanx^s cans Cfquot; pmius t'niitionibus LbefièitKr exhaunaturéf;, ut fepe débita fit péruulum- Multas enim ocudit trifttcia^ ^wntHutditas m tüa:ut att Strach. EtfapiensiUe rcx:Trifticia nocetcordt,inc]uit,ficut tineaueftimcnto, Cf Rw hj^no. Ergo nonpoff'unt non tam debiha cf male afièda corpora uehementtbus lUts animt perturb.tia» *^^'is,hoceS,durismm Salaria, infiris,Cfmorte tentJttonthus,grauius affici,maghlt;ii debil tari. Cum i.eri ^foncumfeis morbis confliéla»iur,!um uel mJicimt animaCjuoq; fais morbis ajfitgilur,tum peccata pfftoa ^lataeumiulum patrata renouantur cf teerud feunt^magneej} impetumnos irtuunt, neeunguàm tanta ^’'^itii(.tmtamagmtudine,tanta focditate,tantôt numéro obtulerumfefe nobis,guâm lüo temporeten proa ^utini^i peccatametut eetemgmortis er irlt;edmina on mosaegroianttum hombiUur diucxat Cf angtitate^ '^^iim etiam corporis aggrauefeere neerffe ril, nifi anime morbis c}uolt;Ji fuccurratur, Vtrrgó ficiius Cf '^iHumtcorpo^y.jf mederipofiit medicuS, utlm pïlimsnectficlü,animaifuoi^ mcdiänamabsfuànaddi^ ,”gt;iii!t4 iHeÀmorte,infirtsCf Satma extmalur,anxgt;aci; cf cotiflemala confitenha feltdis confelatiombus ^Vir-^tmillacatapotiatnuUatheria r,nolla aurea Akxandrt,nuUum luhlrb^n-Uam Loch,KonletificariS ^i‘itragacanibes:breuiter,nutltconfi(ltones, nuüehcrba,nuüi liquoresmeJentur anime morbis: '^^“prUntfele Scripturarum promfiiones ,lt;luarumprecipiias Cf iniigmores fanfifi me memorie O» '^^fits inhunc libtUam congeßittEx ijs antidota tiera ac prefimfiima contra omnis generis tent at tours, mortem^ infiros Cf Satan m confiât Eas failure fententias, feu promifitnnes.cjuihus an nte morbi r’^ttiiw^lmc tll,cjuibia animi anxij terronbus mortis, Of loditij diumt metu periurbati.eriguntur, Medicut **quot;»i«ii« tdiere debcbat,cj èm ApboriÇmos Htppocratis ,aut therapcuticen Gakni, ut fiicilius filtciusé^ corpo ^'^'ii[iilutmet,a'4 ut abfente uerbi min.ftro,tn (i bitu,peracnfis,et extremis morbis,ubi nullis plane mcdiea» profeiiur.ubi morbus dofia Mediciplus arte ualet,ut turn prefemem anima medicinam adbtbetet.ania kluift« mortis perculfos,cf ad defircrationcm uergentes.ueris ac feltdis confelationibus corfirmaret, egro» ^ edobeundam ßniter mortem animartt,cf fic è fiiucibus eterne mortis eripcret. Et hoc opere atqs officia ^tlmHifi mo, non minus preftit'ffi.t agrotis Medicus,ejnêm fi uitameorum m multas armos produxtffi t. ^dtHeiiimhec uitaetiam omnis generis uoluptat bus cumulanfima, Cf omnisgentris eommoditatibus aft mifemi,ad etemam lüam codeftem uitam codât a iCerte etiam exejutfit fi me in boe mundo uoluptates, i^nigndia,maxime^ commod tates,nrc umbeUa ejuedam fent iflorum gaadiorum Cf uoltiptatum,ijutbtts lUiuitafruitunfemus . Mam i utjgt;3oi\pdf ovK «A, (o' ouf ouK. /Routrt, 0 iTci Kst^/ixp ^iinPv QVK iiiiili}i, cfc. Tibitameneximte D. r)odor,r;on tdtohanciitrfionemmeamdcdtco,ùthin6 ^^ritionêconfelandi periculofe dc'tiimbenresin ■m memmi mr aud re te intégras nouiTeftamenti fententida tiidememonarecitantem, ex guo confiât, te petatis amantifimum efic^effecra diligenter legere ,cum M ^?n ^^^^^ ^'^^“lt; nd uerbum edifcere te non pigeat Sed idea tibibos meosfebores h^ertbere uoIm,uI exta» I) f) nwiiim Cf monumentum ahejuoi nbkruaiitie atey gratitudinis mee erga te,cjuem cum ob alias,Hvm ob

^ amabo Cf ob^riiaho,cjii'od mihi dem grau fiimo 0 pinculofifi mo trorboeon» * «II, ayylt;J^’isoçnèivca pi amp;nbsp;n ^ûp , aMot oivTCf tp iouTS to d‘ss6Hçtpce fS âütiixTDu pertculo mibifarrima fide,magna diligentia,afiidua tura,fingulari prud,nna,Cf mi» '’'^'*'^^ ^‘^^^ •* Ibibuifit, prifttnam^ fanitjtem,dtuino auxilto, refiuuifii. Ac rogo ut hot « 4 oblerutnM srga ttmee prgnm bPm pro tua humandatt confulas ■ vdle in Cbrifto,

^1 Orbi corpora infeAantes,amp;: mors hec corporalis,iDg«^ ti pauore concutiunt animos noAros, adeo,ut etiamau eorura mentionem faepc inhorrefcamus»Equidemnaturä humanajquæ mauult noncAe,quammakcirc,nonpo' teA non,cü mala hæc ingruunt,exalbcfccrc ac dolereïfed ^^H animæ morbo eiufdemep morte nulla atrodor,nulla hor' ribihor,nulla immanior calamitas homini accidere potcftgt;At cum ncrao non horrcat,nemo non uelis equis^ fugiat fupplida,ærumnas^tnorbos amp;nbsp;mortem hanc corporakm, certe multo magis horum malorS causas» uidelicet peccata,8^ noxam,dedinarcmus amp;nbsp;uitaremus,Dei^^ ira »quam tot offenHonibus in nos condtamus,metueremus « In parum commoda corporis affedi uaktudinc, confertim ad medicum curritur, nullis bic fumptibus pardtur, omnia uitæ faluti poftponuntur, multo argent o re media amp;nbsp;antidota comparantur,quo terrenu hoc uafculum amp;nbsp;breuipon tarnen collapfura teda refardatur» Curnon pari Audio amp;foDidtüdiflC aduerfus animae morbos longe amp;nbsp;in infinitum grauiores att^ periculo» fiores,remedia conquirimus expetimus^C' Quid utilitatis caper et homo, fi totius mundi opibus afflueret,continues^ milk annosüiuetèt,perpc^ tuis etiam amp;nbsp;exquifitifsimis uitæhuius uoluptatibusperfrueretul',necuh lis morborum alteriusue calamitatismokAfjsinkAaretur, fed tarnen aw ma interim exiiiali peccatorum culpa atqp ucneno infeda, Sawnxq^ tyrannidc oppreHa Deum haberct ira turn, amp;f æterna daranatio pon uitæ huius exiturnipfi eilet fubeundaCldeo^ ChriAus monens nos Math,xjr# Vigilate,inquit,quia nefdtis diem net^ horam,in quo filius hominis ue* niet, Ac ne,poAhabitis potioribus Ionge6^ utilifsimis,kufa,lTiuolajUilia^j} perfequeremur, monArat compendiofifsimam, certifsimam^v amp;nbsp;tutiP fimam ad ucram folicitatem perueniendi uiam,Math,ó.ubi inquitïQuX* rite primum regnum Dei amp;nbsp;iuAiciam eius,amp; omnia adijdentur uobis.

Dies noólesq^ torquent ac fatigant nos curac uiduSjfiabiliendaruniqi opiimnoArarum,aliarum€]^ facpe etiam futiliunï,fluxarum^rcruin,qiia5 parum nos iuüant,imô noiinunquam etiam grauifsimarum calamitatuW amp;nbsp;teterrimorum uitiorum cauHa funt » At in quacrendis comparandisev bonis cŒkAibus,quid nobis focordius, quid negligentius, quidmeogi* tantius,quid Aupidius/Quac quaefo poten cAe cadtas amp;nbsp;dementiahoi'* ribilior C’ Dum agimus uitam incolumem, uix unquamdefuturaiHauita, de€]^ morte hac noAra temporali uel kuis cogitatio animis noiïrisobrequot; pit. At ubi decumbentes morbo confliAamurjmorte iam fores pulfanie, cum Aandum in ade ac pugnandum cA,ibi demumde armis contra Sata* nam fumendis,deq4 uita noAra emendanda cogitamus ♦ Hæc fan's argU' mento funt nos ualde imbecilli tenuiep fide praeditos eflc,parum€g inmi^ litiaCh riAiana exercitatos,Dcus mifereatur noAri,Amen,

Sed enim omnis e A ad refipifcendum aetas apta, nuUa^ poenitentn fera eA,modo ante huius uitæ exitS agatur * Ac confulo monco^ etiad atep etiam, ne quis panitentiæ aAionem inhunc poßremumlönge^ acerriinunl

J^umagonerh prócraftinet♦ Ægre enim fubßftunt edani fj, quï in* ywe« per omncmuitamadhancemigrationis horam muniucre atq; '^«re fefe.fe^ magno negodo uixab hoftis iUius longe crudelifsimi ^9S’HUtifsimi in(ïdqs,technis,machinis,infultuq5 tuentur ♦ Quid qs fiet, 'l^omni timoré Dei uacui, amp;nbsp;peenitere nefcq, fadam, diObiutam, amp;S Mum uitam uixcrunt » qiiomodo qusefo dimkabunt;‘quoinod'ore*

P Cumuero ingens pafsim hominum muintudo fit’, cum^ Miniftri '“’’gdrj non prüfte fint ubi^,nec fuam operam omnibus femper dart wint,nos animo ad o nines iuuandos propenfifsimo,rationem 0^ for^ '''’nihancconfolandi, inftituendi atqj monendi ægrotos, ex uerbo Dei 'oMani conferipfimusjin eorum maxime grariam,qui rudes adhuc,nec ’^huijfrnoej, cafus facrarum literarum fententrjs inftrudi funt, ut aut ipfi ^æclegentes,autpræleda hecaudient€s,fpem^ confolationem folidam J^fam^ concipiant,nc in mortis agone longe acerrimo,animû defpon^ 'ötes fuccumbant pereant^»

Homoitaqj morbi grauitate Iccto aff(xus,amp; deuita pérïclhatls,uartis Sjiuibus^ tentationibus, quibus cum illi depugnandum eft, impetitur quot;wuiturq^. Ac primum omnium acerbifsima hete amp;: gräuifsima tentatiö %cunïuerfatur ob oculos triftifsima mortis imago; cumc^ uidemus aut ^ogitamus uitæ huius lucem iucundifsimam # omnes6p uel cognationcj Jflnecefsitudine aliqua iundtos, breuiter omnia bic charifsima amp;nbsp;fuauifgt; ’i^itdinquenda eflc » Mox S^pcecata^ aduerfus Dei uoluntatem amp;nbsp;'quot;ïndatum ä nobis admida,ofFcrnnt fefe,magnoq) impetu irruentia pk* '''ï^ouantur Sdrecrudefcunt, muko^u uidentur plura atlt;^ atrodora ^'^^niuifa funt ante unquam,mirifice'quc confeientiam excrudant,diue* ^*^f3iangunuHic mors,iudidum diuinum ,infernus,damnatio , metus ^P3üor,quafi agmine falt;fi:o, ueterem hominem noftrum impetuofifsb 8c turbulentifsimis grauifsimorum dolorum terroruméjj procellis Pwbant,accrrimis^ anxietatum triftidae^]^ arietibus pedoraquanunc ®Ppugnant€g.

Jnhisagonibus,nifi fide magna amp;nbsp;confiante firmatum fuerit pedus oiirum,pcriculum erit,ne multitudine S^ magnitudine tentationum de ^^tigatiat(plabefadan,animumdcfpondeamus» Videntur enim ea qua* ^Sfotantibus nobis occurruntjhorribilifsimaatc^ atrodfsima, idq^ nul* ^aÜade caufa, quam quód nutat, amp;nbsp;ualde exigua eft fides noftra, nee ^unietianitanta,ut uerbo Dei fifa , apprehendere pofsitimmenfasillas

* ’nacltimabiles filiorum Dei opes 8ó diuitias,uidelicet,remifsionê om* Oiurnpeccatorum per Chriflum,carnis refurredionê, exoptabile amp;nbsp;dul* 0 sirnum illud omnium cledorum fodalidum * uitam^jt æternam * atep O’i^niahæcin Chrifio amp;nbsp;propter Chriftum donata,

In bis fidei noilræarticulis quotidie nos exerccremus,hos apud ani* quot;’uni diligenter uolutos expenfosqj nobis infigeremus » frequenter ^^imSynaxia feu Menfam iUam facrofaudam accederemus gt;nbsp;fed ante explorât^

explorât!diligenterq^informât!,ne illotismanibusêCanfmisretnf^J® fandam tradaremus«ldéu in prirais neceflc eH,bonaé]^ occafionehitn^ ri poted» Dokndura profcdo amp;nbsp;indjgnü,lt;juód multos iam an nos, pi' rum pro dignitate,irreucrentcr^ Sacramentum hoe corporis amp;nbsp;fang’^* nis kfu Chdüi tradatum, adeoqj ä plurimis extreme contemptum ƒ Qu3tngrauiter,quam horribilicer hic peccatumfit,prxfetiilt;s pœnæ’i' tis tertaniurj’dq; Paulus prædixit.i»Corin«u*

Deus pater niifertusnößriyinuminct oculos mentis noPræi^^^^N^^^ do relido tam tetro amp;nbsp;horrendp errore,refipifcamus. SæP’U””^ f“?* mo piëta tis Audio acreligione Menfam hanc accede mus, ut edkw wo animæ cibo recréatis acrefociUatisammis noAris, fides 0^ chariiasnino^ bis augcatur amp;nbsp;roboretur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Porro omnes quidem fidei noAræ Catolicae articulosfenip^^pua animos noAros tradare 5^ meminiße debemus,fedtnmortisagonibui maxime diligenter^p expendendi amp;nbsp;inculcandi nobis funi quatuor,uia^lt; liceijde Eccleiia Sandorum,de remifsione peccatoiumper Chnft fail* guinem,dercfurredione carnis,amp;r de uita æterna*

Primo«Vt mors peccati poena eA,ita amp;nbsp;morbi fæpiufeuk nobis immil tuntur a Deo ob peccata noAra»ld quod mukis fenptura teAimonijs da repatet,foan,5, Pfab88» Deute#xs» x.Regumx4* Affligimur^w^f-^ rarOjUtfidesnoAraprobetun Nâtûdemûuiderc ed, qua amemusUt^» quantum illi fidamus, cum cruce aliquagrauipremimurconfl'Aamurc^j Hicitaep ante omnia uide,ut toto corde,mente amp;nbsp;fenfibus omnibus ad Deum conucrns,non fïmulanteragaspcEnitcntiamjUt^ coramDeodei plorcs amp;nbsp;confitearis peccata tua, ob quæ uel iuAißimam Dd iram « pŒ nam grauifsimam promeruimus onines# Vberrimamautcni confabtiw riem, amp;nbsp;abfolutionem oiuam uócant, fiuercmifsionem peccatorum,qiia in Eccieiïa indtruit Chridus,petesex Euangelio Ioannis cap.ao.Hicthe-' faurus immêfus quotidie tibirecluditur ofFertur^^AccipitednquilC/’i^'* dus,Spnitum fandü,Qjornmcunq^ remiferitis peccata, remittuntur oi» quoruracumq^ retinueritis,refenta (ünt«Iam,ubi ueniam dehdorum oraquot; uimusâtes impetrauiinus, baud dubie etiapcena amp;nbsp;morbus fueaffliÆo incumbens,uel ceßabit, Sc miïTos nos läciet, uelprolonge optima Dei uoluntatc in ûlutem ægrotanris cedet.

Hoc enim tibi perfuabflïinum Ar,quod ea porna Aue aux (utmaxime uidëaturgraue iugum Óf onus carnQuirga At ucre paterna, qua Deus te filiumad fe inuitatum à peccando retrabitauocar^« Certe ardentifsimd amoris a Al du compledirur nos Deus, ex animo bene uult nobisomnp a^u facit in hoc,ut nos cmendet,ut no bis proArlt;Quem enim diligit.corri git,eu nq; biccaAigat amp;' afH»git,ne poA hanc uitam æternôgebennæfup plicio torquearur.Nec bcAtabis,fed( ceriiAïme tibiperfuadebis Deumeb fepatrem cuiamaniiAimum amp;nbsp;cupidiAimum,utmaximcirarum fe fmu* lauerir. Non tyranniamp;; carnificis,fedpatrishxceA unice nosamanrisira^ qui non uult ut perdamur,fed ut emendati rcApjAamus ^ faJutem con/ fequagt;

^P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A « i M AK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccccxmi

’ätn '^^^’'*^^Woc quouis oraculo Ddphico certius eft, H id modo nos iien^**Ç’’®^^P*’æ®*^*®^®^^*’^P®^™'**» P«nium omnium naq^petc

^^d j ’’^niiisionem omnium peccatorum tuorum, fed per Chnlîüm, S v ^^*^^ pœnitentiam agente,ut benc tibicum Deo conueniat, ut

•'bur ®^’'^®*tungt; ^ propidum habeas^Hinc potes etiam petere,ut te 38,p?”^^®®’^*®**^ morbo lïbereuSic docet nos Ecdefiafticus cap« L ' '’'^nu’tjin infirmitate tua ne defpicias te ipfum,fed ora Domirtum, ’h^ ^'^^^* ^’^ *^*’®^ ^ P^^^* ^^* ^^ memineris iniquitatum noRrarum 1 ^U3rüm,cito antidpent nos mifericordiac tuæ ; Adiuua nos Deus fa--oil '’.’’^^^♦'^oroinc Deus uirtutum conuerte nos ; quoufq^ irafeeris^ ^nin ^'^ ”®^”’ tuam,amp; falui erimus. Primum orat remifsionem peccato» l() ’^^ P^*quot; 8*'«iâ Deiiuftibceturîdeinde deprecaturiram Dei,Et tu orans Jf?^'®^^*^ 8cleuationem a cruce te premente,femper addes hanc ap' (ils M^^'^*P’^^^°^’^^^^®^^^^*^”^^ ^’*’^’^^’^ ^ optima,ô pater code* ho * .^^ ^^''^ mdius nobis confulcmus,quâm fidifsimus ille Ô^ infinitæ in ^’^^P'^^de amp;nbsp;bonitatis inexhauHæ pater,qui oculos fuosnufquâm

1 ^H a nobis, noOri^p cura fumma fedulitate agit, qui pilos capitis no* ^‘’unieratos habct,qui omnia uiuificat,uegetat,fouct,tegit,alit, feruat, ’’‘♦qui omnibus prouidet amp;nbsp;profpicit,multo magis amp;nbsp;mdius, quam '®iur»etiara optare polfent«

J^eccatum fcilicct^ Alors c^ inj-ermt^ Jeu damnation nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

j^ '’quibus uitam noAram perdite federate^ tranfegimus, quibus amp;nbsp;II y* ^ proximum no Arum grauifsime offendimus» Hæc cum ueniunt ƒ *^decumbentibusinmentem,maximopauore 8^ dolore affidmurgt; J'‘''^sdtnodum Paulus inquit,Rom»x.indignatio amp;nbsp;ira, afflidio S^ an* 1 ^isaduerfus omnem animam hominis perpetrantis malum»

i^^'^ ^ ^^’'° ^°Ara iftuitifsima moriturjngruente igituf morte,in« 1 fbus doloribus, amp;nbsp;anxietatibus , quas nulla lingua explicauerit, cof k ^^y'^^^^'^^^Aaturdebilitaturqj.Formidolofaenimnatural pCy* L^”®*’’®®oAer mifere metuit,nc femel mortuus 8^ defoflus in ter* 1 »nunquam redeat amp;nbsp;reuiufrcat,iamq^ fecum eße adum putat«

^de ^^ ^^’^ mcurrunt in oculos, ibi demum metuit homo,ne prorfus â ’pQ ?’^^^®’^’^»”*^'(i^ uidet aliud,quäm aciernam morte» Hicanimi« Ib ^jP“® eA,hic pedore firmo,ne ullus pufillanimitati amp;nbsp;defperatio ^^SQetur,0 dementifsime Deus, o indulgenufsime pater,da qusefo amp;nbsp;iuua

èc !uua,ut a Jhuc bene ualentes amp;nbsp;incolumes timorem tui difcamui, uè^ bum tuum cokmus amp;nbsp;amernus/te fcopum omnium adionum nouraru^ nobis prxfigamuSjUt^ huius acerrimiagonis fempermcmorcs,nosw' ucrfus cum muniamus, amp;nbsp;armemus, ut prj amp;nbsp;tui timentes omnia nolM ad tuam gloriam ding a mus, 5«^ tandem uita seterna potiamur,Anicn,

Turn cogita, quod Dei filius cab’s demiferit fcfc ad infima»^®™^ £idus,tua ronus^ mundi peccata fibiimpofuent,pro^ ijs in cruceukro mortem oppetient, pro ijs omnibus fatisfeccrit , grauifsimasc^noltro nomine parias dependent. Hicfanguis Cbrißi predofiisimus propter tuam etiam falutem pro fufus ed,huius mortis amp;nbsp;tu particeps es, modo credideris,Chriftum æque pro te aiqj pro Petro amp;nbsp;Paulo raortiiumdK« Nee quicquam dubitare debes,quin tarn tibi quäm Paulo fitmortuuSibs enim in Chrifti mortem baptizatus,Hoc te foiari,hoc animum engere^ firmare tuum debet, Nam cum fis in Chrifti mortem baptfeatus, Cnriin mors tibi falutem opcm^ij feret, per Chrifti mortem peccatis moriens, per Chrifti mortem peccatorum remifsionem omnium, non dubiamac* cipies: deinde per Chrifti mortem in nouam amp;: æternam uitam refurges^ Baptifmus enim fadus S^ gratiae fauoris^ diuini padum amp;nbsp;iignumeli, in quo Deo conciliatus cs,utper eum IxtamÖdtranquillafflconlcienti^ habeas,propter remifsionem peccatorum per refurredioncm Chrnth Certe lt;^ tibi loquitur Chriftusininftitutione canæfuae,ubi prontewr fanguinem fuum in remifsionem peccatorum profufura effejam itaqj u! maxime uitam noil per omnia innocentc,nec ab omni parte puramuixi* fti,non eft quod defperes,fed nulla fada mora,indefincnter nomen Do* mini inuoca amp;nbsp;faluus eris, Rom.io.atq^ in hate uerba prorumpe t Odt«* mentifsime Deus,o pater omnismifericordiaè,Patcr Domini noftri Idu Chrifti,fis propicius mihipeccatori* fer eelerem mifero cOmmiferatus opem, propter acerbifsimam illam , fed preciofifsimam pafsionem 8d mortem lefu Chrifti unigeniti filij tui, redemptoris amp;nbsp;feruatoris oona unici, Amen' Ne in très Domine in indicium cum feruo tuo«Ne me tractes pro mentis meis,nec fecundu iniquitatem meam facias mihi, fed propter infinitam Slt; inexhauftam bonitatem atep mifericordiam tuam luidpe me. Mifera ego ^ imbecillis creatura in manu tua, tui iuris,amp; inxretuo fum. O clementifsime Deus t O indulgentifsime pater,ne medeftituas, nemifcrum me abncias,Tuusfumquantus quaritusfum,Neraömecon^ folari,ncmoliberare,nemo iuuarcpoteft,pratter TE S0L VM. fît uerus es Al€xicacos,tu certifsimum amp;nbsp;præfentifsimum esinomninecef* fitate auxilium,pracfidium,fubfidium,propugnaculum,tu arx es munirif* fima, tu Deus refugiiim noftrum,tu uirtus rioftra, tu adiutor in tribula* tionibus^lnxc Domine fp er o, non confundar,nc unguainpudcfiam/pe

^ï fruuatusjfed tua iurticia ferua mc.Inclina ad mc aurem tuam, aceck« ^ eruas me. Erto mihi in Deura próte(rtorem,5d in domum refugn, ut •”«1 me facias. Fortitude mea amp;nbsp;refugium meum es tu*Dominus meus j^®lt;iömanibus tuis fortes mex * lllurtra faciem tuam fuper feruu tuum, “y me fac in mifericordia tua Domine,ólt;c.Porró in primis hoc mo-/Wesjqui morbo conflidaris,ne cogites, qiixpecca ta admiferis,fed pöus falutiferæ amp;nbsp;preciofifsimx mortis Chrirti imaginem tibi ob ocu* ®* pofitam contemplate, earn animo tuó penitus infige * 6lt; certo tibi V?. P^^^’^® ®^'^'^’® •’”* ^®” ^^ * ^^’^ Ghrirtum premi, caeg omnia ^'Mihu metis impolîta effe* qui ea translata irt fc, expiauit amp;nbsp;dépendit ™ nobis ,ita ut nunquam fit nobis ea imputaturus, fed remidurus gra*

°'iiniagt; ueluti in Symboïo fidei dicimuS 2 Credo remifsioném peca '’forum, '

^‘^monia de temißionc peer at or um per Cbriflum^di/ii^entcr inculcànda) quorum a/ii^uotfucieeimuSfUt c(Jcnt inpromptU^

. ^Pet.i*Noncacluasrcbus,uelucauroamp; argcnto,fumu« redempd* M predofo fanguine, uelut agni immaculati amp;nbsp;incontaminau Chridi* frater iw.akirsime démîtes in animum tuum, hæc te erigant amp;nbsp;congt; ^«ntur* Notiert quod derennfsione peccatórum ambigas,fiquidem

nomen profelTus cs,amp; illius mifericordia fidisjua eiiam tollet pee '^'^•Qjjód fi nihil hxutauerisjam liberatus es ab omnibus peccatis tuis* '''''fiduses Dei filius» Nihil éA c|uôdrrtetuas,fedaùdiplurâ tertirttonia* ’‘Ï'Uaudi,utpenitus animo imprimai,

iohan.8,Sic Deus dilexit mundum,ut filium fuum unigenitumdareti '‘kmnisqui credit in eum,non pereat, fed habeat üitam æternam ï Qpi ^'ditineum.noncondemnatun

Omnes ad fe uocat mi frater, nullum repudiat,nulÏum refjeit » Huic Mae(omnes) etiam te includes,eiusq^ mifericordiam implorabis, Sd ^rfodHabit fuCcipiet^ te.

Romano.^* Comméndat fuam charitatem ergartos Deus, quod ^nieffemus adhuc peccatoresj Chrirtus mortuus ert pro nobis. Multo '*'^§is ergo nunc iurtiheati fartguine eius,feruabimur ab ira per cum.

, ^ocEuangdium plenum fummæ confolanonis,etiam tibi,mi frater* ^^'’uncian uoluit Deus pater* tui amantifsimus* Nam amp;tibi mirtus ert ''MuSjtibi etiam mortuus ert, crede modo,S^ comenda té Chrirto fergt; ***'00 8{ uindicituo,

filq eïus,mülco magi^reconeban fcruabimur per uitam ipfius i.Corïn, U Chriüus fedus eü nobis Gpientia à Deo, iuilicia^ amp;nbsp;fandiAcado amp;nbsp;rC' dempno*

Hie frater chanfrime,an)mum erige:Vt maxime peccator fis,non cd quód ideo defpondeas animum,fed confitere amp;nbsp;agnofce te coram Chrilt; fro peccatorem, Chridi mifcricordiam implora, ueniam pete, amp;nbsp;aède Chriftum unicum ede feruatorem,Chriftum effe falutem amp;nbsp;iufta» tuam, amp;nbsp;erit continuo tua,teget^ amp;nbsp;abokbit omnia peccata tua, ut mlül tibi metuen Jum fit inde uel perieuh uel damni»

x,Corin»f,Eum qui nonnouit peccatum, pro nobis peccatuni ffdt Dcus,ut nosefficcremur iufticia Dei perillum.

Gakt. Seipfumpro peccatis nodris dedit Chrifrus,uteriptKt001 lt;x præfenti fæculo malo,iuxta uoluntatem Dei S^ patris nokn»

Epbej^Per Chrifrum habemus redemptionê per fanguincra ipGuS, remifsionem peccatorum iuxta diuitias gratiæ fuæ,

i.Timo^i^ChrillusIefus uenitm mundum, ut peccatores faluosfi* ceret.Hoemi frater fpera amp;nbsp;tu, his uerbis habe fidem, quemadmodum Paulus,tuncfaluaberis amp;riuftjficabcns. »»Timo. i^ Chriftus lefus dcdit femetipfum preciü redemptionis pro omnibüs»Hoc,mi frater, confianter crede,iam€p unus es ex redimendis citra controuerfiam»

Matth, itf, In cœna audis ChriAum tecum loquentcm, te obantem corpore fuo,tibi exhibentem fanguinem fuum ad uitam æternam,ubiin# quitïAccipite,comcdite,hoc eft corpus meü quod pro uobisdatur;Hoc facile in mei commemoraiionem.Similiter et pofiquam canaukaccepta calice, dixitjHiccalix nouum teftamentum efrinmeofanguinequipto uobis effunditur in remifsionem peccatorum. Hoc facilequotiefeur? biberitisin mei commémora non tm*

Hæc ucrba,mi frater,S^ tibi dida putabis ; hxc animo tuo altif«i®^ infiges. Nam cü ad omnes loquatur,ctiam tibi loquitur,tibi tibi,inquam» non minus quam Petro ÔC Paulo proderunt, in mam falutem amp;nbsp;emolua mentum cedent omnia,quæ Chrifrus pafTus eft,

i,Pet, 3. Chridus femel pro peccanspaßusfuit, indus pro i'niufiis,ut nosadduceret Deo,

t Joan,i,Sanguis lefu Chridi emundat nos ab omni iniquitate, t,loan,x,Si quis peccaueric,aduocatum habemus apud Deurn Icfurt Chridum iudum,ipfe ed propiciatio pro peccatis nodris,

Potes plures fententias,potes ÓC pauciores fumere,pro utuideris de-*, cumbentem aftedum cde.Audidi hic frater charifsimc,uerba non homi-* nis,fed Spiritus fan(di,quæ tedantur palâ,quôd Deus pater,qui non uult mortem peccatons, fed ut conuertatur Sc uiuat, pro fummo lUo Go in

À N i is At. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcccxvl

piloris flagrantifsimiaffedu, peccatorum tuomm facrina tekuariti ^ïhumeris filq fui diledifsimi impofucritjs ca fua corpore baiuhuit 8d 1 P^it,utnon pofsint te damnare unquam. Quippe Deus mortem fili^ .^°coplenariæ Slt; fuffjcfentfs farisfadionis, folutionis^ pro peccatis ’omnibus reputat amp;nbsp;acdpit,modo in ChriHum credideris, Cum itacp L'^^^ïtua in Chriftum comeda, m morte eum dctinerc,fuum^ facerê J^mnare nonpotuerint, profedoiam fatisfadum cft pro qs, tibic^ Eremina omnia.Hoc crede^muesq^ in actemum.Chriftus ipfe tulit pee# ^^dSjS^mortuuseft pro qs, fed refurrexit,funt€p peccatacredentiuin ^Chrirti mortem abunde fatisdepenfa S^expiata. Atque ita ilndae iuftidaï Dei' pro peccatis fatisfadum cd 8^ plus fans, per Icfum Wum»Chridus iam tuus ed amp;nbsp;omniu credendu, cum bonis fuis om* J’ojjcuni morte fua, cum refurrédione, cum afcendone in cœlos, cum ^)0um meritis,cum gloria fua. Romanos 6., Quaproptcr nihil in te iu^ 3»bct Satan,nulla te iniuria afficere potcd,cum fis per ‘Chridum iudi* cum fis ab omnibus tuis peccatis liberatus, cum fis Deifilïus* pater tuus ed,tui amantifsimus ed,propter Chridum,qùi te reconi 1 w.Quapropter fac animo bono fis,et gaudeas in Domino,fiquidem J'^fisinraanibus Dei omnipotentis, patris tui fidifsimi atcp óptimi, in ™mnauigas,extra omne periculum es, nihil tibi incommodi, nihil ad* ?oeiKnirepütcd;namDei cudodia ac fatdlitio angdorum féptus csgt; ^*nustuusedquantus,quantused,isomnia peccata tua fua innocent ^'^btegit ^ aufeit.Nemo te manibus patris tui cededis extorquerc po* Vbi crucem Sd afflidionem hanc corporalcm ( quæ fane collata ad J’jiæternam,leuifsiraa edamp; momentanea) pertulerisdeuoraris€jji ip Chndusin fimili, imo longe acriore atqp horribiliorc argone fuit^ ^^pfïcefsit, hic caput tuum ed, ciii necefie ed ut fias conformis, atc]^ J^fcausmoriaris, uitam^ hanc peccatis madidam fordidatam^ depo* pOt cum Chrido Domino tuo in æternum uitam ucram üiuas ♦ Ne te ?8*ntpeccata tua, non cd,quód öb ea confeientia tua macéreturicuni p ablata fint amp;nbsp;abolira. Spiritus iiïe malus exitium animabus nodris poinans,tibideuidus,tibi peifundatus ed» Deus iam tuicuram agiti '’octur,^cudodit,in€p te refpicit totum Angelorum amp;nbsp;Sandorum ''’oium fodalicium» Ac ut Chridus damnari non poted, ita nee tu dam* p potes,modo totacordis fidücia Chrido adhæferis » Sipeccatunij Qf^inFernusChrido Domino tuonihilincommodi inferre podunr* ''«biincommodare podunt, fiquidem in Chrido es ,amp; Chridus in té Jtnunquam igitur damnari potes ♦ Quod fi ipfî tibi peccata tua férena ^^expianda effent, nullo modo par ede pofies ferendo tanto onerij I^''^ïtalonge te præponderarent, amp;nbsp;ad imos inferos demerfum abfor f^'%Verum Chridus uerus Deus, idemqj uerus homo, obtulit ultrd * M ’?” P*quot;® t^ gt;nbsp;f^^ ’o tuum locum fubditüït,pro tedependens omnia* . ^^‘gt;PFalm,69.ait.Qiix nonrapui exoluebam. Tu quidera commifilW '^^ttintcjfedealuitatc^expiauitpro te Chridus, te^ inlibertateni i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aaaa » aderuitgt;

Si fob* tibi tonus mundipcccata incumberent, fans tarnen «^‘^^’Pjp Deum gratix amp;nbsp;mifcricordix,8c plus fads. Deus tibi in dionem promißt amp;nbsp;granam^eaci^ in Chrifto Domino tuo rata elt 01 ta,abfoIuca^*Non potes non (äluari,ß modo in Chrißum olt;woseon ccris»N5 Chrißus, naturaJis Dei filius eß,in bypoßafi diuina “^”*”.iLj quantum ad humanitatem, fanguis amp;caro noßra« Qpi# *ÿ^. ff nem gratix donandam amp;nbsp;exoluendam certior erit hoc Chruto^OP’^P ueritaseius promifsionis cß, qui^ nos cfßidim^amp; ardennfs'^ adeo ut mortem oppeterc maluerit,quira promifsione ulla nos Quocirca, fi in Chrißumcredideris,iam benedidionis diuinx^ow^^ dus, iam peccatorum ' tuorum farcina leuatus,iam hxres Dei 5^ «“L Chrißi es in omne xuum*Quippe:Cxlum amp;nbsp;terra tranfibunt»u^®®’ ƒ tem Domini manet in xternum ♦ Credcitacg »frater mi, bona^'P^’ mumerige,needubita, Deum illum maximum amp;nbsp;optimum,etiamti ’1 hoe eß,ob tuam falutem,hominem fadum,ctiam tibi natunijfb* in ^^^ mortuum effe, tibi a mortuis refurrexiffe, amp;nbsp;eerlos afcendifle, «^ promifla nobis erant » uniuerfa prxßitifle óf obtulißc « Quotquot lun promifsiones Dei per Chrißum, funtetiam, amp;nbsp;per ipfum funt Am«®* Corint,t,Quapropter à Deo expetc amp;nbsp;cxpeda aliud nihilquSm««^ gratiam,amp; mifericordiam,cam(ç propter amp;nbsp;per Chrißum«Siq““^® . tra Chrißum nulla cß confolatio,nulla falus,nuna fpes, nullu»’*®^ Inunico hocChrißo»omne folamen, omnisrefocillatio » omnep^* * amp;nbsp;fubfidium,brcuiter tota falutis noßrx ratio,omnis in illog''’^'^ ®ïjf fericordia,multo amp;nbsp;in infinitum maior,uberior amp;nbsp;fublimior, quam quiH quam hominum queat ucl comprehendere ud op tare, Deus nooi^ noeW firmam amp;nbsp;conßantem largiri dignetur»

In hanc formam,Rel prolixiore uel fuceindiere orations, pfout ff * popofcerit,xgrotantcm confokberis • Ac moneo frater in Domino,^ quanto conatu ßudio^ potes,ab horrenda an^ terribili peccatorum * mortis contemplationc aniraum auoccs,in^ folum Chrißum omnes«* tendas cogitationes,inhuncoculos mentis hgas,huictoto pedore aunf* refcas, hunc imbibas,hunc plenaanimi fiduciainuoces,huictrf‘’'‘'^ committas,Siquidera inhocChtißo nihil inuenics aliud quara fummain innocentiam,iußiciam,uitam amp;nbsp;falutem,qux omnia à Chrißoin t^ 0**^ uata tua iam funt,fi modo Chrißü, ut falutis tux authorem amp;nbsp;rcotinpto* rem agnofcere uolueris,Quare iterum iterum^ moneo,totics^^ inculco, (nee id temcrc)ne peccatorum memoriam apud anitnum tuum renoues, pcrpendens^ corum multitudinê atqj magnitudinen),tc exnucics, Fee* catis proeul ablegatis,folum Chrißum crucifixum pone ob oculos, hunc cordi tuo infige,in hoe fit totus animus tuus amp;nbsp;fenfus tui,ad hunepkra frduda con füge, huic mordicus amp;nbsp;indiuulfe toto pedore ad harre. Hac ratione aduerfus inferorum portas quantumws diras »lias, quantumun

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MB D ICI H AB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXVri

I^^ ’f^ificas^ prxualebïsac fubORes« Reuocaîn mentern tibi quanta , ^gt;nitate,quarlta dementia, quanta comitate amp;benignitacc Ghriâuc ^’^®”® o’^'i^s peccatores, qui pcenitenna ada.ueniam exâ L ^crunt, opem^ ipnusimplorauerunt.fuiçeperictradarit^^Inuenits ^Ük ^”^ , inuenies Latronem cruciad dextram afFixum, inuenies . *’fgt;num,inuenics Zacheum.aÜos^, quos inOgni humanitace fufee# j ».*ƒ pcceaus quamuis grauibu« Jiberos pronundauiti Chnllusenim ƒ’*’^3 cil gratia,niifcricordia,auxilium i confolano,uita,gaudium, amp;nbsp;^’omnibus qs, qui hæc abipfo expédant j amp;nbsp;bdudam fuam ih ipfum “o^nuDeus omnia hæc propter ChriOum promilit,qui ueritas eft, amp;nbsp;^^^^on poten « Nunquàm iiatp nos fallet, nunquäm frunrabuuri ^orrô^mpériditanti tibi de uita occurret.ßeubi damno a dcc ini pro« ^‘^nituUjUt fî ud furto, ud ui abdulidi aliquid,ud fairam alicuius Ifliilia j^heiesidêjquod Chndus in Crucej orabis pró omnibus mimicis tuiSi ^^^xanimo condonabis omnesiniurias. Si quid tui ablaturn eß furtoi ’’ipofces uiolëtius. Si quid tualieni fubduxini,reddé,(ï potes,autcurà j. ^^adatur,ncc edabis quicquàm,fed confiteberis, amp;nbsp;dole bis té peccaf* Ij]''*cnianï^jj orabis.Quod H propter fortunarum tenuitatem ablaturn re* ^tnoö potes.fat crit.fi tu alqs condonaueris, quiud rebus Ud eer* tuo uim amp;nbsp;iniuriam mtukruntjfamæ^ tuæ obtredauerunt. Si i in* ■ gt;nbsp;his ex animo condonaueris, nort eü quod fis folliciius,bono lis jointe dubita quin etiam remi/Turus lit tibi iniuriam a te alteriiUatani ^SiNcque enim poteß non remittere ci ddida, qui proximo condo* ^«quidemipfe docuit nos hanc compenfandi amp;nbsp;diHoluendi ration J'^'^btth.6,Si remifentis hominibus errata fua,remittei amp;nbsp;uobis Pat **fccaldtii.

^^M MORS TÉRRORËM I^^HCIT, b, ^og’tabis mortem perChrißum deuidam atc^ ad intemitioneni , ^tamefTc. AcnifiChrißusnoßri mifertus mortem pro nobis oppe* ‘^tjOiors ingenti amp;nbsp;hombili anxietatc cruciatibus^ intolerabilibus rios 'xaretjuerum uida iam amp;nbsp;peßundata per Chrißummortc.animg Chri* 1® Pentium mori, amp;nbsp;intcrirc non pößunt, fed poß emigrationem ex ûccorpore,rcâa adChrißum proficifeunturSic audit latro ilk in extre* ^'*3gcns»Hodiemecum eris in Paradifo * interim corpus conquiefeit '5'afpead beauTsimam illam immortakm uitamrefurredurum nOuiC '”0 die,aügußa cum gloria,magnificentia,decore,ut renouatum da ri ft* una cum anima in perpetuum uiuat à cum Chrißö Sc dcdis om* ƒ us,inter quosinuenientur etiarn multi,qui nobis in his terris uel ami* ''æudeognarionis uinculo iundi fuere i Ideof^ mortem piorum Sacrae fomnum uocant. Idem enim hoc caducum i fragile,imbeciHum, ^ndeâd computrefeens corpus noßrum, die extreme exatabitur,uc Aaaa excitsi'^

M e o I C I N A exataturhomofomno fopuus, amp;nbsp;mox extinda abolita^ morteapp»^ rebic incorrupnbile,gloriofum, formofum, firmum,falubre» immortals» fanum,purum,intcgrü, amp;:fpirituak i»Corin,t5»HincPfabi^.aitïQuam predofamors fandtorumC

Hxc,mi frater,apud animum tuum expende, ne feducansrum mun* do.Mundus prorfus nos mon', corpus uni cum anima interddere amp;nbsp;in» terire, nihd^ noftri poft difceftum ex hac ui fa fuperfuturum opinatun Sed tota uia toto^ ccelo errat» Neutiquâm tam uile tamfp defpicabilent corpus noftrum coram Deo«Suus illi honor,gloria,amp; falus praepawta èC deftinata eft» Idem hoc corpus ejuod circüferimus, quodcy lecro aibxuni morbo confliâ:atur,idem,inquam,hoc corpus renouatu óf glontotum una cum anima uiuetin ætcrnum»Quôd fi corporis iaduram feccreww# nee unquam id recuperaremus,neutiquâm preciofa óf mago’^d^^?,'' Iis,fed horribilis,fed teterrima Sandorum mors effet»Quocirca,no old'', tanter hæc expendes,animumf]^ uacinantcm,bona fpe eredum, icriptu* ræ fen tenths fulcies»His crede,nihj!q5 addubita»Ccrtafunt êfin^^nbitata» quæ dico»Vt Chrifti corpus in tertium ufq^ diem fepuhum, tertio diere' furrexit,adnouam óf æternam uitam, nunquâm denuomoriturura,!« 8f omnium corpora qui in Chrifto obdormierunt, hoe eft, quiinChn* ftum crediderunt, quiefcunt in monumentis ad tempus duniaxanin ip^ certifsima lætifsimæ óf pulcherrimac refurredionis ,refurreduradi€illo nouifsimo in nouam óf perpetuam uitam, ubi nee peccatuneemorsuJa crit,nec ulla calamitas,fed nihil aliud quam iufticia, innocentia, u't^gau-dium,beatitudo,falus in fæcula fæculorum»Promifît hcc Deus,^tquot; in * tac potentiæ eft,qui ueritas ipfa cft.Fient itaq^ indubie»Huiuspronu siO' nibusfide,miffatcr» Porrôteftimonia feripturæ de carnis refurredione diligenter animo ineukanda funt» Docei nos hoc Paulus, ut iitiuinio» fermonibus de refurredione mutuo nos firmantes animes confobj®' nibus erigamus » Nec ullæ certiores, nullæ uberiores confolationeso polTuntjquâm quæ ex feripturæ teftimonfjs de refurredione petiw“^* Non humana uerba fonamus, fed Dei, qui certo potenterh^ præih^ . quælocutuseft.Nemo Dei uoluntatemimmutare,nemoilliuspropoiu , éf fententiamimpedire aut remoraripoteft» Immenfæeft potentiæ»“^ rax eft amp;nbsp;fidclis,incffabilis illius eft amp;nbsp;inexhaufta bonitas amp;nbsp;niiûdcof ^* Nemo itaq^ de hoc ambiget»

Matth»t3« lufti fulgebunt lit foi in regno patris fui» loan« 5- Amen» amen dico uobis,qui fermonem meum audit,^ credit ei qui mint me,M^ . bet uitam æternam , 8f in condemnarionem non ueniet, fed tranfiuii a morte in uitam»Ioan»lt;î»Hæc eft uoluntas patris raei qui mißt me, ut Dis qui uidet filium,amp; credit in cum,habeat uitam æternam,8f ego ’“ ƒ'

^oeumbnouifsimodie. loan»8» Amen, amendicouobis,fiquisfar« 'Tonern meum feruauerit.mortemnon uidebic in afternum,

loan, it, didtChriftus Lazarum dormirc, qui tarnen expirauerat, ^s^jj cadauer iam fepuldiro mandatum erat, fed Chriftus uitæ reddit 'J'onuoSjSd uocat ea quac non funt,ut fint, Roma» 4, Itacp fubdit : Ego ‘'’’’'refurredio amp;C uita,qui credit in me,etiamfi mortuus fuerit,uiuct. Sta-* J^poft hatc uerba exdtat Lazarum, putrefcentem iam quatriduanum *okntem,

Etquia natura in bis agonibus pufillanimcs fumus amp;nbsp;meti'culofi,ut ad ^'lt;lendum,quód futura fit refijrredio,adminiculi plus habcremus,mul« J'gt;niortu)saduitam funt reuocati temporibus Prophetarum amp;^ Apofto-'gt;Hitn,Chriftus exdtat à mortuis uiduae filium, Luc. 7, Exdtat amp;nbsp;prind* fisfynagogæ filiam Luc,3.Exdtat amp;nbsp;Lazarum Ioan»ii,Petrusitem uire ’'ftituit rabitham,Ado,9,Paulus Eutychum,Ado.ao,Elif3cus Prophet ’’hofpit« fuæ filium 4, R egum 4, Elias Propheta Sareptanæ puerum, ^As ^wortuum ad uitamreuocat. Deus item duos illos maximos 8^ Mifsimos uiros,Enoch,Gcn,5',amp; Eliam4.Reg.x,uiuos,unacum cor« ^or^Sianimajex hac fragili uita raptosaffumpfitad fe,ut per ilIos figns* ’^^tionemaliquam futurg ÔC ucræ uitæ daret,nenixta Ethnicoru 8c Epi^ J'flt;orumopinionem,amp;: nos poft hanccalamitofam uitam, nihil noftrt '‘Pfreffe crederemus»

, Porto, commonefacies pufillanimem argrotumjUt cogitet,quid ma* Jlt;öiKillc 8d potentifsimus Dominus mortis amp;nbsp;uitar Jefus Chriftus dicat ^C5ES,Nolite fiere, non eft mortua puclla fed dormit» Ratio incredula ^intdligens Dei myfteria deridet hare. Ver urn Chriftus uerbis fidem ^njjfimul cum dido puellam mortuam uitæreftituit » Hic idem Do« .^slefus Chriftus animam tuam excipiet, euftodietep, 5lt; nouifsimo 'animæ corpus rcddet,copulabit€u ad uitam acternam,

loan. 5, Venir hora in qua omnes qui in monumentis funt,audient ?^^gt;ii dus amp;nbsp;prodibunt, qui bonafecerunt,in refurredionem uitæ. r^'^»Qaôdfi fpiritus eins qui excitauit lefum a mortuis habitat inuO« A» qui excitauit Chriftu ex mortuis, uiuiheabit amp;nbsp;mortalia corpora üo Apropter ipfius fpiritum inhabitanremin uobis i,Corint,lt;5,Deus Ghd 'Wi Dominum fufeitauit, amp;nbsp;nos fufdtabit per potentiam fuam. Caput ionium quintum primæ ad Corint. duleifsimis amp;nbsp;efFicacifsimis confo« t'onibus refertum eft,ideo nullo auro arftimabilc, In co Capite Paulus ' '’ffedionennnoftram ita annedit affigit^p Chrifti refurredioni, ut fc« ^ïriamp;diuelli inde non pofsit,in hanc fententiamj

I^. Chriftusrefurrexita mortuis(id quod eft certifsimum)crgo citra du« ''‘quot;'refurgemus 8c nos,Chriftus enim caput eft noftrum,nos membra, .pût hoc no eft fine membris fuis,nec relinquit amp;nbsp;deferit membra fua^ 1 'Chriftus eft, ibi eriraus ÔC nos , fumus enim membra corporis eiuf-A^x came amp;nbsp;ofsibus eius,Ephe. 5, Quisimmenfam illam gloriam in« quot;^»bibs ÔC, ineffabilis gratis npfericordiæq^ pro dignitate fans

M B o r C I N A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

äepredicare poten,quod Deuse call's fedemitten»adinfinii.cJigj”^^ cd homo fieri morialis.ut caduca hare amp;nbsp;fragihs hominum natura, naturae unita ad uitamimmortalemiper infinitam amp;nbsp;in cortipfw^. Icmdiuinitausuim,atc^ efficadam.regni caleftis confers faäa.prou« recur. Si credercmus tanças diuitias nobis donatas, amp;nbsp;tarn brarum genus nos manere,quî quxfo animo co nd er nar» S^ angi poffemusC^s tura omniu fidehum,qui 3^ ante amp;nbsp;port Chrißum fiicrunt amp;nbsp;^ûiuri «^^ extra dubium in Chnito uero homine, amp;nbsp;ucro Deó,imrtiortalitatlt;jw dutuVberrfmairac^ amp;nbsp;efEcaafsima ert confolario derefurreâiottC f ftt.qua Paulus Cormthiorum animos firmat,ubi inquit: Chnftü» lurK â mortu»s,primitiareorum quidormierunt fuit,ponquan) per mors,ctiam per hominem refurreeflio mortuorum.Qpemaclmoöi’ ^®* per Adam omnesmoriuntur, itaamp; perChrinumomnesuiuifeabunW * unufquifqp in proprio ordine,priminæChrinus,deinde nq’^*^“*’* ” fli. Addit bic Paulus finiilitudinem de rebus naturahbus, unde cörpöru refurredio clare S^ manifede percipï amp;nbsp;dedarari poted, SumpW eltau* temfimilitudoà femine,quod abagricola aridumin terram' moriturquafi.computrcfcit^« Non tarnen prorfus périt terra mana*' tum,fed pro Ju c terris ameena,elegant! lætaq^ forma aefp^denouum recens,Sic 8d corpus no drum refurget non côrruptibile,caducum,nag^ le,fl^cciduminteriturumfp,unnunclt;d,fedfpeciofum,eîegans,w*'® ' fum, for te,uinbus in regris, amp;immortale in uitamætcrilarn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hgc cd uia per mortem hanc corporalem in ueram S^ aeteriMi®“’® * iri ueram patriam.Caro èc fanguis h^edicatem regni DeiJnquonim ni uita ed,confequi non poted^Atep ob id oportet CobnpuW^quot;®^ f®’^P‘*’ induere irtcorruptibilitatcm j amp;nbsp;mortale hoc induire immortaiitatem* ' nbsp;nbsp;Turn fiet ferme qui driptus ed;Abforpta cd mors in uitfioriam.Ela. i^lt;

Cfeac i^/s^uicredunt in ChridumJani peccatum,morfcm 3^ inferosu^ cerunt,ideo mortem contemnentes,amp; in Chrido iam fortes ^ animo gt;» dicent: Vbi mórs aculcüs tuusC Vbi tua infime uidoria^ Aculeus mor'' peccatum cd.potentia peccati lex. Sedlaus Deo,qui dedit ilobis üldöï^ am per Dominum nodrum lefum Chridum4Addemus0^ alias lent^f®' as plenas uberrima confolatione4i«Corint,4»Qiii Dominum lefumt durri fufeitauit ex mortuis.fufeitabit amp;nbsp;nos, PhiliJ» Nodrum jpolu^* in ealis ed,cx quo amp;nbsp;feruatorem expetdamus Dominu lefum ChriiW*’’» qui transfigurabit corpus nodrum humde i ut conforme redd«^P®'^ nio gloriofo fecundum cfficaciam,qua pored etiam fubrjccrcfuiomnia, Coloffij.limortui edis amp;nbsp;uita uedra abfeonditaed cunt Chrido^^* Qjuandocunqj Chridusmanifedatus fuerituita uedra, tunc amp;nbsp;nos cuni illo manifedabimini in gloria.t. rheda44« Nolo uos ignorarefratres lt;nbsp;his qui obdormierunt,nc doleatis,qucmadmodumamp;ceterinonnabfn fes fpem, Nam 11 credimus,quôd lefus mortuused amp;nbsp;refurrexit, it Deus cos quiobdormicruntper lefum adducetcum illo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Î|. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À H f M AK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ CCCCXIX

Millj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^“”’ Chrinurnrefurt'êxfffcânioi'tuisacx

^J*Dauid,fecuadumEuangeliumnQeuni» Si commortui fumus cum ftgt;iih ^’^ ^^*'“*“^”’“*’^ ^’^^^”’“® ^ corcgnabimus»Hlt;b,x»didtChrw p.^,P^graham Dei pro omniguftaffc mortem. Et ibidem ait, Chriftü p^“^P^ faduni carnis amp;nbsp;fanguinis, id eft, uerum hominem foifle, uc ^’Hii’ï''**’ ®^®^^’^^^ eum,qui mortis habebat imperium,hoe eft, diabo# .1 ‘«liberos redderetcos, quicunqjmciumortis peromnem uitam bu ^^®»*»Ö««« ûluos fedt nos,amp; uocauit uocahone fanda,non fe* ^m opera noftra, fed feeundum fuüm propontum,amp; gradam quæ ^;'^'ltnobis perChriftum lefura ante tempora «terna, fed palam fada j^’^unc per apparitionem feruatoris noftri Icfu Chrifti, qui morte abo=lt;» '^gt;^Kam in lucem produxit ac immortalitatem«

hl **^***‘^♦§^“8 quad translati fumus de morte ad uitam,quiadil!gw ƒ ^•ntres idoan,4, In hoe apparuit charitas Deiin nobis, quod fibum ^•^uoigenitum mißt Deus in mundum » ut uiuamus per cum» lob* 19» S^bd redemptor meus uiuit,amp; in nouifsimo die de terrafurredurut ^iSCrurfum cireumdabor pelle mea, amp;nbsp;in came mea uidebo Dcum# V^uifurus fum ego ipfe,amp; oculi mei confpeduri funt,amp;non alius»

“æc feripturæ teftimonia qui diligenter meditatur, non poteft noÄ i nbsp;nbsp;nbsp;^2”^®^’**°*'^»*‘^S^^“^ Iatticiaaffid,Eiusrd exemplü nobis eui»

ji^örifiitnu effe Paulus poteft,qui(Philipp,3,) ex animo gaudens,gratugt; ''*f fibi,qudd cognoueric Chriftum, amp;nbsp;potendam refurredionis illiuS^ ^y® mors noftrac morti aHata eft, Nunc itaq^ mors ijs qui creduntin ƒ'ftum.monua eft,nihil nunc in morte terribile eft,quod formidandu ^’^»P’^^t^*’^^*^^ ^ ipedem,perindc ut ferpens ex*» ^^'’bpriftinam quidem amp;nbsp;terribilem illam imaginem fuam obtint t, æ^^win ad lædendum nihilinfc uiriumhabet. Et quemadmodumper *®tuinilium fernentern,â Mofe in deferco ercdum,Num,tt,diuini uetH P^twria cum infpiceretur,uiui ferpentes moriebantur,ncc ludxi uiu^nm ’^P^ntum ueneno inhei poterant:ita amp;nbsp;mors noftra moritur/it^ inno^ ^»fiCminime metuenda,fi faluificam Chriftimortemoculis fidei fucri* ihuscontemplateBreuiter,mors afsimilis imagini amp;nbsp;umbrae morris, imo ’*'ïï uit» initium amp;nbsp;aditus cft,Chriftus qui ueritas ipfa eft, loan,8, ait J Si 'i'^isfermonem meum feruauerit*mortemnon uidebitin aeternum« Qui jhïfofit hocCDicam,Homo Chrifti mifericordiafidenB,propter fid? ex ‘^Uïngdio hauftam,Chrifto Domino fuo,qui uera eft uita,Gc incorpora«» *quot;5 dl,ut ita dieam, amp;nbsp;fic unitus amp;nbsp;copula tus,ut ab co feparari amp;^ diucUf ’^onpofsit. Hoc itac^ corpus ab anima feiungitur,in fpe minime dubia wredionis gloriofæ ad uitam arternam, Qiiippe intra breue temporis batiucorpus anime reddit,ut perfruatur xternis gaudps. Arqj ita in Chri 'tum crcdens,acternam morte corporis amp;nbsp;animæ,hoc eft æternà damna* ’'one 8^uer3 morte no uidet*Siquidê piotû mors,emigrado 8lt; prefedio

»uita hac oaortahjin immorulem ad Chnftû^ad angelos,ad Sandos hû»«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘.CVM

Spiritus ilk makuolus,mirificam homini de prardeftinatio®^ Jï^jô citudineminfjdt,dirashas amp;nbsp;horribiks cogitationcs fugg^^^’* y^it^ Deo non placeresCQpid fi te r«ccifkt C Quî feis te effe ex illo^® j^^gj ro,quos ad uitam æternam degit DeusfHç ac fimiks tentado.pro* funt durifsimæ,grauifsime^ animum diferudant amp;nbsp;angunt» pter omni hic pcde,quôd didtur,ües,conßanter^ in hacad^P’“ ^ tuearis necefie eft»(^ód fi ucro uidoriarn obdnerc in pf^^’^ ^r^Uje teil ris,hoc ftratagcmatc,hac arte illum aggrediaris oporteuMo^uD* ^^^j^ tanones tibi a Satana immittuntnr,caue defcendas onem,cauc cum illo te committaSjiUiq^ ex aduerfo refpondtas^ ^j^j uerbis cogitanonibusue protclatum a te repelk: Aufer te hin c Sa ta ^^^ in rem malam,Scriptum eftjnon tentabis Dominum Deuni tuum» ^^^^ Deus femper pro paterno fuo in me animo maximis Siiftß*’*®’. rrr eqs me aiïècerit,cum uita hacme donarit, cam^ hadenus ^ouj?^ v^, uarit,cum bonis omnigenis cumularit,quac eflet dementia de »«us ^^^ ricordia addubitarc C Cum me per Baptifmum ingregeinfuoruni pium,a]bo ChriftianorumafTcripfeit,cumad Euangeliunigf^^*^ ^^.^^ quo fe futurum pattern meum promifit, me uocauerit,qtiïno^^P^^p^ Ï}uc^ abipfo expedarem,fumma^ mihi de ipfo poUkernïQpi ^.j^j etpropcnfifiima amp;nbsp;obuia expofitifsirna^ iUius in meuolUtasfQ“’ taf Stultiiïïmum ed amp;: pericuïofum indulgere his cogitatiod^^ P • dedinatione» Porto autem cogitationcs has alfjsobruesS^^öte ^* quibus Deus tuum animum occupari uult, uiddicetqs quasChnitus ip^ prasferipfit* loan* 3» ubi inquitïQui credit in Chridum »non P^tU, , habet uitam arternam* Audin quod is qui Credit in Chridum/aoctin^t onemifalutem Si iudiciam fuam agnofcit, damnati non point^ quo v flcfalutis amp;uitæ æternæ conforsfuturusC Quotquot itaq?’tniier^of . Chridi fidunt,extra controuerfiam ê numero funt eotumj qui ^J^^ ad uitam æternam,in Chrido prgfdti amp;nbsp;prædedinati/am olim 10^ uitac conferipti* At qui prædedinati funt ad uitam acterrtam,ii toag*“ Chridi conformes fiunt*Fidem autem ob quam coram Deo luftitept^f^ ^ tur,non nifi ex uerbo Dei concipiunt*Hacitaq^ fide,hoc edjfiduöï^’^ ricordiæ gratis propter Chridum donat« faluantur^Certifsimaitfy“'^^’ amp;nbsp;longe ueridîma* Deus nee fallt poted, nee falkre qüen^*Cö0n“U® hoe ed^Dei patris bcnignidïmi,amp; uere phiIantrôpi*Hæc fi abfterno ptf pofuit,fic præfciuitjfic præfiniuinRôm, «♦Non edigitur quod te tnortu tur aut perterrefaciant,ea quæ Hodis ilk faluti nodræ inuidens,exitiutfl animæ nodre moliens,fuggerit,his^ opponit*Fac modo credensCnti' do,fiducia mifericordiæ te erigas,nec quiequa erit periculi. Nam fiip^^ amp;nbsp;fiduciam tuam figis in Chridum,Chndus tuus ed,amp; tu Chridi e^‘noC te redimente/perire et damnari nuUomodo potes.SiquidemChrmo ctJ

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A S I M AB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CéCCXX

^ • P^P’**'^ pei'tt'ahuntur ad Chriftum(Ioan*lt;f») Per eundem cos/ ’liJ*1^^ ^“^®Q“^™ *^* ns pfrire uult» Ioan»io, Quapropter fac forti fis till) ®r^^onftantcr credas amp;nbsp;bonam fpem de ChriAo concipias« Quii* Iti^’-ï^'^^^creduntjifdcmaduitam æternam prædcriinarifunu yçf ^uniitac|^ oculi intendendi,adillum confugieodumthic unicus SCi W • ^^’^ ”°^^*^ apprehendendus fidc eft,fi Uluari uoluerimus. Hic jjf^ Vq^diligenter expendat feriam illam exhortationemPauli,Hc* ^'‘^•cuius uerba hæc funtjPer tolerantiam curramus in propofito no* jj^'^ttarjiine.refpicientesad fideidueem amp;nbsp;confummacorem lefum,qui ?Pofito fibi gaudio pertulit crucem ignominia con temp ta, amp;^ ad dexgt; p^throni Deiconfedit*

^ Qfto omnes tentationes,quibus uexatus eft grauifsimis.Chrifius no*i L ^^^^^ P*’o nobis pertulit,tcftc eodem Paulo Hebræ,4» Nô habemus, [/’•ricem.qui non pofsit affici fenfu infirmitatum noftrarum,fed tenta jj Ptromnia iuxta fimiliiudinem abfq^ peccato. Accedamus igitur cum jjj^**®’ ad thronum gratiæ, ut confequamur mifericordiam* amp;nbsp;gratiam '^lamusad opportununi auxilium,

L.næcfrater mi,imprime animo tuo«Datus eft nobis Chriftus primuni ,( “^tnosredimerct, rcconciliarct, amp;nbsp;falutis æternæ participes face* n^^ndcjUt effet exemplum nobis ad uitampie turn cxigendam turn ^^^gendam, Quod fi itaqp pic amp;nbsp;fœliciter diem tuum obire uolcs, faC morte tibi ob oculospofita,ad illius exemplum amp;nbsp;tu uitam finias* ^’ippeChriffuspropofituseft nobis exemplum imitandum inuita, in ^afflidione,in morte ^ Nemo pie uiuet, nemo afflidiones perfcret, U '^^mortem fœliciter fubibit, nifi Chrifti uitam amp;nbsp;mortem fibi propo* ƒ’^tus fueriu Chrifti morte omnium piorum mors abforpta eft 6d ®®ö» Quocirca confidcrabis amp;nbsp;meditaberis diligenter, quomodo in vneiHo longe omnium acerrimo geflerit fefc, cum pendens in cruce W«mis tentationibus obrueretur » Hunc Chriftum imitare inuocato ^^Üuxilio,

Primo tentabatur morte,cum obqceretur iÏIi{ Alios feruauit,feipfuni Ji^poteff feruare.Ac fi dicerent; lam adum eft cumillo ♦ Moriendum

amp; pereundum omnino .-Nemo cum manibus noftris extortum li* '''ïbit. Ad huncmodum tibi quoep hoftis illc nofter irreconciliabilis ter ,’*tmmortisincutiet.Sed tu contra audentiorito;Collige animum, Ï®^ fpe bona confirmato « Chriftus hoftem iftum uidum peffunde-jb Vinces 8c tu eundem per Chriftum * Obtende fcutum fidei in Chri* ^11, Dominus tuus Chriftus, Rex gloriccj'demf^ Dominus uitæ, non ^'^useff inorti obnoxius ,fcd uiuit amp;nbsp;régnât * Hie Dominus amp;nbsp;uindex ’’*^buiuens amp;nbsp;regnans non deftituet te,nó patietur^ut uUain in te tyran* ^'gt;cm mors exerceat.Fruftrari te no poteft,nec mentitur,cum ueriras fit» wdeillo fiduciam concipc,optima queep tibi de illo pollicerc,uiucsé}^ ''“’1 illoinomne æuum « Quodautem uult te tentationibus conflidas» ^»mortemcorporis fubire,id omnino tuacaufia fit* Neq^ enimalia

uia m ueraminatn amp;nbsp;ætcrnamuitam tranfmigratur, quam per corpof^ mortem, Rebnquenda itacp 3c deponenda eÜ hæc uita, fi æterna poU’ uolueris,ïta poftuitam hancjadpies demumuere uiuere, Prætereapfû' deft enam ad hoc mors hæc corpofahs,ut deguftata eius amaritudme^^ acerhicate experiaris amp;nbsp;agnofcas,quam ardens fuerit Chriftï in te a mor’ afFedus^quam inæftimabik benefidum m te contulerit,cum pro te mof' tem oppetens,fuo corpore dependeret amp;cxpiarct omnia ddida tuJi mortein totum extinda amp;nbsp;abolna, portis^ inferorum dcieftis, fubutP fisjConqufTatis. Nunquam enimexpenn' aliter æ intdligerepotwïfoi quanta effet energia .’k potenna uitæ in Chrifto * quæ mortem noüram abforpfît.nec benefieq magnitudinem agnouifles,nec tam ard^nt*^’'?*'^'* bas egides Chrifto Domino amp;nbsp;Redemptorituo. Q^iocirca uiucntcChn* fto mues ÔC tu,erit^ tibi morshæc fomnus quidam ferlix S^ falutaiisaw tus^ S^ ianua in ueram amp;: beatifsimam illam uitam.

Secundo, tentabatur Chriftus etiam peccato,ut homo fcderoius» grauifsimicriminis reus,cum exprobrareturiUi ; SifiliusDeies,dcf«ö^ de de crucc.Seruaftialios,quin feruas 0d teCHpcontumcIiofxuoccsqoiJ aJiud fibi uolunt,quam quod fudicarint iUum fraüde,doh's, uafride,te^' i nis, amp;nbsp;artibus malis impofuiffe hominibus, nihil^ minus efle quam Ü^’ filium,imó hominem fcelcftifsimum,improbifsimum amp;nbsp;teterrimum»^*' J ftmiliter hominem iam de uita periclitantem tentans Satan,quicquw uiv 1 quam contra De urn admifTum eft ab illo,offert,tota^ peccatorum ph^ 1 ftrailliusanimo fuggerit,ea^p irt immcnlum exaggerata,utatrocitatt ƒ 1 magnitudinepeccatorum demifericordia Dei 0^ uenia haeßtant^and I fperationem adiga^Et hic pede fixo foriitèr refiftens, hoßom imp eten' I tem te bis uerbiS excipiest Fatcor me maximum äcgrauifsimuniptecat’ 1 ' rem effe, ucrum Chriftus nullius peccatireus,agnuS ille infons, mcj‘'’ I ore dolus inuentus non eft, propterpeccata meaidiram mortempa’W I eft, ab illo omnia expiata funt,quantacumc^ ^ quotcunq^ ßnt,p*®‘’®' 1 nibus abunde fatisfadum eft. MorsChrifti etiam meorum peee^tonim I propiciatio eft,Chriftus uere languores meos tulit,Chriftus uertdolores I meos ipfe portauit, Vulneratus eft propter iniquitatesmeas,atinmsel 1 propter federa mea,Liuore eius fanatus fum, Omnia mea peccataim K tranftulit, Nulla nunc ego agnofco, Chrifto gratias ago, qui ommaiuo i corpore dépendit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I

Tcrtio,tentatus eft amp;nbsp;inferno feu damnatione æternaiCumobi)^ H cercntillijSperauit in Domino,eripiat eum,faluum faciat eum »quomafl 1 uult eum,quafi diccrentjOmnis ilium fpes in Deum fruftrabitüqDeusi^ li Jumaduerfaturatq^ abominatur, S«f ad inferos detrufum irt perpetuuni Itt damnabit,Cum amp;nbsp;teiftiufmoditentationibus Ten ta tor ille laccfsit/a*’^ pedem loco moueas.Non eft (]uód contremifcas, nihil extimefcasjfli^ I moueant te quamuisgrauia quæ oftert,Excutcanimo 8iproeulrdegaƒ | fi te tam peccatum quam mortem 5c infern urn. Nihil in te iuris habcm,m-'^ 1 ÿ Chriftum oculos conieccris, hunc appréhendé, huic te totum comm^^' I lt;li

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A N t M AS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXXl r’ChriQus tuus eû^totû fc tibi Chnftus impendit« Hic a tyraniude Dia* ®^Ucætcrna damnatione inæftimabili prccio te redemit ♦ Chriftus hic ^‘’nnocentia tua, amp;nbsp;uita tua, amp;nbsp;iußiea tua » Caue modo ne cor tuuni a ^wlto crucihxo tentationibus ullis auocetur» Si huic Chrißo adhæferis, ^^q^àniin excelfam amp;nbsp;hrmifsimam atq^ infupcrabilê petram collocatus* ’“^ses aduerfus omnes inferorû portas,ut eu Chrißo exelamare pofsis, W, 10^ Prouidebam Dominum in confpedu meo femper, quoniam â ’’fxtris eß mihi, ne commouear« Propter hoc lætatum eft cor meum,ôd ^Itauit lingua mea, infuper amp;nbsp;caro mea requiefcet in fpe ♦ Notas mihi uias mtæ, adimplebis me læticia cum uultu tuo, dcledationes ad ^Jftram tuam ufep in finem » Per talcm ftdem m Chriftum filius Dei,fra# ï'f amp;nbsp;coheres Chrifti uitæ^ æternæ confers es ♦ Hæc fides luftrfieat ’■tos,hoc eft,in Chriftum credentes, Propter banc fidem benediCtus fi* a ^’cotleftis patris es, amp;nbsp;emigrans hme, proficifcens in regnu cotlorumgt;

, Quod fi uero in tentationibus nutat amp;nbsp;uacillat fidcs tua, cum^ uo* ^ttatem Dei patris non fatis patienter moderate€|^ fers,cum dikdio tua ?§3 Deum fubfrigida,cum fpcs infirma amp;nbsp;tenuis eft, metuisep ob id * ne ’thbene conueniat tibi cum Deo,neue eum habeas infenfumtquæ fane ^t’Uifsimaamp;laboriofifsima difficilima^ eft tentatio, hie tu*mif ater, M te cogitabis,tibiqj perfuadcbis,qu0d Chriftus propter te intolera:« p'^S^inuincibiiem tentationem fuftinueric gt;nbsp;in qua apparebat nullum Kltdniauxiliumgt;folatium,fubfidiumaut patrocinium » in qua uifi finit totusqj mundus atrocifsimi amp;nbsp;infenfifsini hoftes efle, cum excla* ’Jlt;t:Deu8 mens Deus mens,quare me dcrcliquiftiT O horribile amp;: dugt; ^tnm tentationem hanc,Bone Deus^quärn fuit acerba, quam grams, ^lt;n dura,quam amara mors ilia,quam pro nobis fubimt, ut mam crucis l’Ibis ficilem redderct»Cum itaqp Chriftus uliro his tam horribilibus in# ’'’brabilibus^ip anxieutibus amp;nbsp;calamitaiibus fefe fubieccrit immerferitQ^, ’*°l«nte hoc cœlefti pâtre noftri amantifsjmo,haud dubic feit S^ agnofcit ^’^^rainetiam infirmitateni,haud dubic noftri mifertuSjftridó iure nobi* ^ non aget, 0lt; multa imbecillitati noftrae condonabit, An non ipfe omnes ad fe inuirans, Venite,inquit,omncs ad me qui laboratis

^■■mtießis, amp;nbsp;ego reficiam uos ƒ Quæ qusefo uberior cortfolatio, quÄ ?*'or ulla dari poftet ƒ Multa quidem amp;nbsp;ualde grauia hominem mole* ^ftjamp;angunt. Quid qu^fo grauius terrere,quid crudelius difcruciare 3^ ''’'^ucre confeientiam hominis peccatis obruti poteft,quam cu dubitat 'Beimifericordia, cum metuit nc aucrfetur ipfum Deus amp;nbsp;a fe rerjdat, ’*i fidcm feu fiduciam hanc mifericodiæ conciperenon poteft, amp;nbsp;fe, I tti^mbrum aridum, amputatum amp;nbsp;reiedum iri imaginaturiquot; Hic adds ' tt Chrifte præfenti auxilio Sd fubfidio tuo , hic rcfocillationc opus eft, '®tra hæc amp;nbsp;uiolenta horridaép fluduum tempeftas miferum hominem 1 tiitum demergauSed non eft quod ambigamus« Non eft uanus Chri* '‘’»promida apparere faciet, iuuabit amp;nbsp;refooUabit nos ♦ Vbi itaqj non

fan's firma oft fides tua , ubi formidine amp;nbsp;pauorfbus concuriturpf«^ tuuJTi, ubi te de mifericordia Dei addubitare, amp;nbsp;pertenui fide prxaitu® clfc fentis, confie nun Deum inuoca, apud illum mifericordïamamp;inn'^* cluIüatemtuamdeplora,iUiusopem ardentibus uonsexpete, amp;f rennet iuuabtt^ te,hinc^ lUutn glorificatum prædicabis « Recepitfefioebäu/ rum S: tadcc, tu modo caue ne inuocare ceflesj indefinenter fufpirijseX ' imopedlore dudis pattern iUum omnis confolationis implora,ne auep tat a te faciem fuam« Tuamilli imbedlhtatem,adeoé]^ omnia quæ te an^ gunt amp;nbsp;cruciant, in illius finum efFunde : exclama cum difdpulis ( Lueaf i7gt;) Domine adauge mihi fidem » Item,cum pâtre lunatici, Matthäi ?» Credo Domine,fuccurreincredulitati mep,Domine ad adiuuandum me fcftina,antequam molc hac depreflus fubmergar« Mifericordia tua mp« omnta opera tua.O ckmentifsimc,ó benignifsime pater,Domine Ueul falutis mec,fufceptor meus amp;nbsp;refugium meum,ne intres in iudicium cura feruo tuo,Chriftus iufticia mea eft, amp;nbsp;redemptio amp;nbsp;innocenriaralt;a ,qul propter me acerbifsimam amp;nbsp;crudelifsimam mortem obire fuftinuit»Mo* ucant te hæc,ô pater omnis mifericordiaejPropter hune Chriftum^iuni tuum mifcrcre mei, confirma amp;nbsp;corrobora cor meum fide in Chnltum, Confolarc me confolationibus Spiritus fan di, ut potiargaudpsuerisin Chrido in perpetuum, Amen»

Ad hune modum laborans,Indians,^pugnanscumimfi^d^'^^^ tua, incredulitatemcp amp;nbsp;pufillanimitatem tuam aceufans amp;nbsp;depllt;”^^^ apud Deum,fi Chrillum apprehenderis,ejcp apprehenfo teoadt«« mordicus adharferis, uotis flagrantibus amp;nbsp;indefefsis auxiliume^^P^^’^^* ris, ut ipfe in tuum fe locum fubftituens,ea quæ tibi défunt fupphät,ß hæc feceris,tunc omnia fe optime habent :Tunc bene amp;nbsp;predate tteura agitur,nihil eft pericuIitSalua res eft: Siquidem hæc duo, credercinChri* ' flum, Sc uotis ardentibus fidem expetere, non multum inter fe diftan^ Sis,licct,imbecillis ^ pufillo animo præditus,iiocte tarnen foletur amp;eri' gat,quód Deus mandat amp;nbsp;uult fe inuocari, quöd^ promifit fe inue^^ turn exauditurum, amp;nbsp;auxilio fubleuaturum » Porto ut nihil iuftius a peti'tur,quam uera fides,ita nullam orationem exaudit citius autlubem*“* quam earn, quam homo nihil in fe boni inueniens, fuam infirmitatet’’» fuam tenuitatem amp;nbsp;miferiam agnofcens,fuam incredulitatem déplorai* amp;deuouens,efFundit,anxT)s amp;nbsp;creberrimis fufpirqs, ardentifsim^'OJ^®' tis fidem expetens,Hæcuota, hæefufpiria, hæ orationes,h3cc exiguë cc quantulacuncp fides, profedo fcintillaeft clara amp;nbsp;pia, fernen Dd,lt;l^ non nifi DEO opcrante amp;nbsp;efficace in nobis, exoritur, qui per Prophet tarn Efaiam ait de Chrifto ; Non extinguet linum fumigans, amp;nbsp;calamura quaffatumnon conteret»Quapropter fac conftanter credasinChriltum, uel uotis ardentibus ora,ut pofsis credcre,deplorans apud Deum incrc^ dulitatem tuain.Hæc fi feceris, nihil dubitabis te à Deo iufium reputari, te effie filium Dci,qui non temere nec fruffia Chrifto filio fuo unigenito noßram imbecillitatem,aoilra pcccata,impofuit, Apud Maih,cap J^P ^

A ff I M AI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXXtî

^HUsjitî Beati pauperis fpfritu, quoniam fllorum eft regnum ccelógt; C • ’^^’^^''^f’^'J®”’^‘^o^folabuntur»Beatiqui cfuriuntamp;finunt 1 ^am,quoniam faturabuntur.Hæc amp;nbsp;tibi dióta funt,frater charifsime, *^proprk in te competunt» Mares amp;nbsp;angeris ob uitam male adam, ’nimo doles,fins amp;nbsp;efuris iuftidam,confide,bono fis animo,qu^ con# cC*’*^^P’^’*”*^^ ^**“^“’ coram Deo per Chrinum«Hinc exemple jj^i amp;nbsp;StephanijSpiritum tuum manibus Dei patris commendabis,iïi r ƒ « ßmilia uerba:Commendo, o pater dementifsime, in manus tuas ™turn tncum,imó tuum fpiritum,cum tu eum corpori inditum ad tem* J Hiihi commendaris, cum tui imago fit, cum propter eundem redi-7^aum,unigcnitus filius tuus fanguinem fuum predofifsimum profu* ^^HunCjinqua'm, fpiritumtuum iterum iterum€^ commendo in ma# j*® tuas ; 0 pater indulgentifsime, o Deus omnis mifericordiæ, Tuui ^^'^gt;9ttantus quantus fum:Tuum quæfo fufdpias, fernes amp;nbsp;uita actema ?'’«»pcr lefum ChriHum filium tuum unigenitum, Dominum neftru, ^'OjAmen,

. Nuncuos,quotquotnomineChriflianorum infignitiefiis, obfcero ^öbtefior perraifericordiarn Dei,ut tandem aliquando relidis priftinis 7‘torrendis ifiis tenebris 8^erroribus,admeliorcm uit» frugem redea* pfutumoanimiftudió S^religioneuerbnm Dei falutare fukeptumau# citra^ intermifsionem pulfantes, pattern in calls per Chriftum i^^Si'tis.utnos crudiat êc ucra Chrifti cognitione illuminet, ut abnegata !'^P'«itc amp;nbsp;mundanis cöncupifeentrjs, fobric S^ inde, 8lt; pic uiuamus, '^præfenti feculo,expedantes beatamillam fpem amp;nbsp;apparioonem glo# mag ni Dei,amp; ferua toris nofiri Icfu Chrifti,qui dedit femetipfum pro ’’obis, ut nos redimeretab omniiniquitate, 6^ purificatet fibrjpfi populu f'culiarem,fedatorem bonorum opcrum*

Rduxit nobisjmmenfo Deibencfido»ucrbum illud gratiarjuds, amp;nbsp;®mnis confolationis, Habemus exempla illufiria amp;nbsp;plurima in diuinis li# ’'risjnexhaufiam Dei erga nos bonitatcm,Ionganimitatem,amp;: element ‘®gt;n leftantia.unde uidere eft,qudm non uclit Deus ut perdamur, fe J ut 'onuertamur amp;nbsp;uiuamus,quam dto defcruefcat illius etiam iufiifsima ira, ’pwm facile poena,quam meruimus fuperfedeat, ubi ferio panitentiam ’tîntes de emendanda uita cogitamus.His,ó fratrcs,moti, ad Deum in Omnibus afdidionibus confugiamus,ab hoc indefefsis predbus conten* wnu8,ut condonatisdementerpeccatisomnibus,propterdiledum Juin filium fuum lefum Chriflum,nos fcruarc/ouere, tegere, confolari, ‘ifeuiter in omni necefsitate præfentiauxdio adefle dignctur.

Dauid coniedus in extremu periculum a. Rcg.i4,cum propter ipfiiis ^ïccatum pefiis facuida feptuaginta hominum millia intra dies pauculos Bbbb a inter#

fntercidiiïent.moxubiconfugiffctad Dcum, confcffut pce«**’®*», ^jp cxtrudo€^ altariinarca Areuna lebufaci, hoIocauftaSf paa^*® * ^j^ fet, Deus propiciatus cH terraejnquit fcriptura, êc cohibiw en Pquot;? ^ IfraeKHuius exemplo amp;nbsp;uos fratres charifsimi, confitentes P^^* ^j plorate gratiam amp;nbsp;mifcricordiarn Dei, offerentes acceptumC^®^® pomitenris amp;nbsp;contriu facrifkiumjaderit^ uobisauxilio fuOjOCtucqu uos deferet*

Indern S^ miflb lona minatur Deus,fc Ninfuen, popdonw®’™ darifsimam urbem,cuerfurum : fed mox ubi ad concionem ^°^^^7-, ten nam egiffent Niniukæ, mifertus eorum Deus, culpa plicium remißt » Horum exemplum amp;nbsp;uobis proponite franlt;^^ « dans Dei mifwicordiac.nondum abbreuiatum eft brachium D® * nbsp;nbsp;,

amp; poteR iuuare nos,modo gratiam oblatam non refpucot« i®*”* jf bum inuocauerimus»Nonne per Paulum palam teßatur amp;nbsp;proch®atgt; diuitemdTeinomnesinuocantesfe^Rom.io» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , -

Hoc quiequid eft feripti mei,diledi in Domino fratres^quo imbe Ic membrum ego,uobis reliquis membris in Domino (quantum pjt poris anguRiam, amp;nbsp;affedi corporis ualetudinem parum commodamu-* cuit)prodefle uolui,boni confulatis enam atep enam rogo^Malhmpf** fens prscfentesconfolari fi fieri poflet. Verum cum id non liceat, o^no* ne pro uobis pietatis amp;nbsp;uoluntatis me« propmfç officia fardam**f* * fabo» Precor ChriRum Iefum,medicum illum uerum amp;nbsp;probam«®quot;®» pharmacopolam omnium affluentifsimum,ut hanc animae«KJ^*®» Pharmacopolio fuo,hoc eRjiterarum facrarum penu diuite co«^ ** conFcdam,in cordibus ueRris efficacem effe uelit,utfolidafio‘*® uobll crefcat, dtledio Dei amp;nbsp;proximi flagret, ut in omni cruce patient«

ChriRi exemplum fedulo imitantes, ChriRo ad extremum uR^ halitum adhaercatis,in fpc ceria uit» xteroaf,pcf ChriRum lefum donatae,Amen»Oratlt;

f^^W amp;nbsp;copiofe tradat, non tantum ucrasamp; infigncspijsconfolationcsaducrrus^' i^?*quot;‘?^conuitiaimpiotuinfuppeclitat» fed explicat ctiam aliquot in lignes amp;nbsp;utilllsi-C(J,^W«noftrx locos, de quibusnunccontrouertitur, amp;quos probe meditatos ac-^?^'’^'*®fchcceirccfteos,quiperÏecntionum proccllis agitantur, quibus hondum gt;111)1 '’^'™***s»aduerfarq doftrinam hanclufpcftamluis fcriptisfaccrepofrent : neetan-tiiii,*?'**®’®*P^*cat, léd ctiam Colidisamp;firmis argument is, tclisq; fortifsimis aduerfario-ticf n *’obiefta, amp;nbsp;quibus nos oppugnant arietes retundit ac rrangit. Cum aUtem Ec-gt;ej? r ’?®**t*otquot;quot;*gt;nGermaniaun i)slodsgt;ubi Euangeli) doftrinapurior cft.quàm an-

gt;ilip ®’^'’?cxtcris ctiam fit nationibusicüm^ ücre pij in illis maximis rcgnis,ubi hondum 'UÜQ ^'*^^’'*^ purior Euangcli) doftrina pro concionibustraftatur, grauifsimas perfc-fctó”*\P*^^h*gt;'’» amp;nbsp;pcrpctuis pcriculis expofiti fint.idco hunc quocßTibcHum in eorum »ci)j?®.f’P®.‘’®rfi*‘quot;»PMWicare uolui, fedueftrx urbis, amp;nbsp;nominis Ueftfi,üiri prudetifsimi, HjT quot;msiniHaufoicio, idq; maxime ob earn caufarn, ut per hanc occafion? cxiinia pictas uc« fttiï •*^’^“’'^quot;'ueltrorum, St ardens in propaganda ac cofcruanda ucra rcligionc Itudiu uc*

I^^bli ^^^cr^s cti^ni nationcsj per totu tcrrsiruni oroc^it^ ut rnerctur» inclure iccrct# utep

*'lt;itu'”? ^ ^'quot;’P^ternum cxcellcntis pictatis iicrtrz tnohiiméntum,non in oris Germanix ’•Üiitt^'^'^ ’” omnibus illis locis, ubi Chrifti nomen innotuit, in omnibus totius Eedefix fî-lt;HcdrP*’^P®^“quot;* ®’^^*^®^’ N’quot;^ perhibetur locüpletifsimumin hoc feripto teftimonium '«jjsi^*“*®*‘*P*®**V’’^®(***gul5irisftudî) ergaueramreligionem, quod^ multi apiid

''''te ^ , V”’ dignitatis amp;nbsp;tiitx periculüin, ob Euangelq profefsionem adiré uenti nort Öcus'^1 Ræ^^^'’’ ueftrz memoham, huius libclli uobis inferipti teftimonio, xternam effc ^oluit.Prccor Chriftum ex animo.ut ftatum Ecciefix amp;nbsp;politix ueftrx.ad gloriam ’t’niplificationcm nominis rui,ad Calutem amp;nbsp;utilitatem ueflram.bcne fortunate

IR A TIA M amp;r Paccm â Deo patre noAro, Äf Domino I E S V Chnfto^Bencdicflus Deus amp;nbsp;Pater Dominino* ftri kfu Chrifti, pater mifericordiarum, amp;nbsp;Deus ommi confolationis, qui exaudiuit uos, qui^ uebisdonau«^* uangebum fuum.hoc eü, promifsionem uitar in Cnnuo» jquod pridem magno animorum defidcrio cxpetiuilus, propter quod ôt^ mukurn iniuriarum, contumeliarum, amp;f infemi»pgt;w cHi«» Sedinhmia ea fumma eß gloria ueßra coram Deo! uidetemodo» Ut uigiktis.nec in accepta gratia lecuri fomniculofe ßertatis » Agite gra'' lias Deo èddifsimo amp;f indulgentifsimo Patri citra intcrmilsionem, quod uos ad faluificam Filq Fui lefu Chrißicommunionem uocauit,funw lU'Cp foHicitudme cauete, nc thefaurumhune immenfum amp;ææ^i®^*' lent 4mi(ratis,aut elabi nobis patiamini»

Euangelrjindiuiduus cornes eß cruxj Orandum eß iw^ uobfe inde* fïnenter,quo conßanter Euangelio adhxreatis, nee iillis minis inde de/ terreamini.nce mundi illecebris inde auocemini,per^ focordiamdecuri/ tatem,ofcitantiani(ip in errores labamini, id quod non Hne grarinoltro dolore multisaccidiileinrra hos anno s deeem uidimus» Quä^ fint nunc penculola tempora uideiis»Si unquam necefsitas ferio èé infiantet Otaw diac uigilandi incubuit, nunc profedoudmaxime necciTetftjUtnullis defidiæ cauGs indulgcamus, imo ardenter amp;: impigrc oremus, ut Paltt ilk mifericordiarum noßris infirmitatibus fubueniat,nobis^gfuppetias f^rat.Sc gratia fua femper adfit, nc terriculamentis ac minis mundijauf S^ta læ impoßuris,dolis,falfis ac fpeciofis dodrinis a ucritate abUralü* mur amp;f deterreamur»

Vbi Euangdium doertur ,ibi digitus Deiepcit darmonia» HoC male habet Satanamjdeoqj nihil non molitur amp;nbsp;machinatur, utinpnm* nam fuam domum,undecicßuseß,rcmigret,amp; furtim fefe infinuet, hoc dies noßesep ßudet,in hoc fempcruigilat. Proinde diligenter amp;'ncbis mgilandum eß,nullo^p modo ßertendum amp;nbsp;fecuritati indulgcndum,ac fi um dcpugnatumellet,nihiKjj periculi ac certaminis reßaret. Sunt qui belle quidem incipiunt,ininitr)s fernen tes, amp;nbsp;nihil non facicntcs,ac ma* gna præclaraéy de fc pollicentes;hi ubi principia fe benc habcnt,pu/ tou i un debellatum eße, iam fe in portu nauigare, amp;nbsp;extra omnemtdi ia/tum intutocollocatos,ideoepfecure agunt,amp;négligentesfadi,in Pj ■uilsima fæpc pericula incurrunt amp;nbsp;rclabuntur» NamiTentator ilk mJidofifsimus ÔC infidiofifsimus ßatira adeß,omnes artes fuas, dolos ac machi/

«BwiRB AppiicTïoMrw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecccxxiuf ^f’ina%quibus abundätjexerensjfi non poteß perfeeuHombus Äf rtiiJ» Wabnegandum Euangelmm cogereac perpeJkre homines, alia agj* Mens uiajadt cos négligentes, Co cord es ac fecuros. Ardorem liluni i® accenfi erant crga Euangehuni principio, paularim tepefadium, ^detnin totum extinguit in iHïs, ut laxas cami habenas permitrant, cugt; P^taubusindulgeantjlludium^ bene operandi,amp;f omnium exercitio* ^‘pintuabum abrjaant, faEidio amp;nbsp;tædio dodnnae affedi.fe iam om-* ^‘orc poft auditam unam atq^ alteram concionem, fibi perfuadeant»

Nonnulb uero ubi cruccra ante oculos uiderint,ftatim deterrm.ma* v*amantes carnalium quam rerum ccekftium, reciduntin priftinos ’fforcs,amp; in carnabs huius ukæ uoluptatcs atqj fœditatem fefe prouol* '*'^nt,de quibus Petrus dicit a^cap» a» Nam fi podeaquam refugerunc ^'nquinamenus mundi per agnitionem Domini amp;nbsp;feruatoris I E S V ''Wi, tarnen hisrurfuminuolutifuperantur, fadafunt iJbspoftrema P'bra pnmiXSatius enim fuiftet ilÜsnon cognouifte uiam iufticjæ,quâm ‘‘öi cognoucrunt, conuerti ab eo, quod dlis traditum fuit fando præ« ^^pm* Verum accidit ilbs id, quod ueteri prouerbio dici fokt J Cams *Wus ad fuum ipfius uomicumgt; amp;nbsp;fus lota reucrfa ad uolucabruni ^etni»

Hæc dico, ut uos commonefaeîam S^ excitem, nc in carnakm fecu* Jutem prolabamini, fedin timore Dei ambulantes, tentatori ilb,qui wer obambulat ut rugiens ko,quarrens quem deuoret, folidi Ede re-''atis»Hoc ut eo facilius, expeditius, alacrius^ facere pofsitis, bbenicr '’filionibus rncis uobis apud Deum adero , amp;nbsp;hac parackh aç conlola-» ^'^ncnicajquamhic mitto,pro uirili mea uobis fubuenire uolui»

Hocitac^ feiendum eft uobis,Domini ac fratresdikdi, quod Deus *’®ntantum permittat pios tentari,Äf cruceconHidari,fed quodhæC ^oajEuangebum »crucem, amp;nbsp;confolationem Gue auxiliumconiungaf, ^tdareuidemus in Paulo,Komanorum quinto, odauo amp;nbsp;decimo cap»

*ton, prima? Corinthio» cap» decimo,alrjsép locis,ubi docet,quo ordin-c, *Wquibusgradibus Deus nos ex hoc mundo educat, amp;nbsp;ad fe trahat, nc tumhoc impio mundo condemnemur. Quihanc fealam,feugradus ho# »(eendere nolunt,hi mundani funt.amp;f quia inmundo mancni,cum mun* ^ etiam iudicabuntur* Gradus aucem hi func

fua facrofandumac laluificum ucrbum fuum,in quo miferi ®®’P^^^j res agnofcere difcimuspeccatain nobis,amp; gratiam DeiinChrinO’^^^ gratiatn fuarn alte infigit cordibus noftris per uerbum fuum amp;nbsp;Sac»®^ ta^Htne manat amp;nbsp;oritur ucra poenitentia,amp; ucra tides. Hi fuut duo prtj res gradus^Nam datur nobis Spiritus fanólus per Euangelium,qui cor nonra mouet^Sc fidem in nobis excitât,ut per Chriftura bonamnducia coneipiamus de Deo,eum€p credamus patrem noftrum lt;fle,q«iiw®*® plius nobis irafei, fed reconciliatus nobis fumma dementia nos ^J^ fumma erga nos mifericordia uti uclit»Hic cognofcimus Chriuunuoto patre miHumjUt folus fit notier Epifeopus^mediator, reconoliaioG'® . cium,fpes,gaudium,rcx,amp; uerus faluator in fempitcrnum,non « mtn* ris notiris,fcd ex ucritate 8^ mifericordia DeuNam ut Chritiumnobisä initio promifit per Prophetas,inhoc,ut effet «Atfrxax©^ g^adiutor®^^' tremacalamitate amp;nbsp;necefsitate,ac Saluator notier: ita ctiamnußt ^“^^^ plcnitudinc temporis,eum^ nobis cum omnibus fuis Jargiws «t,» proprium dicaüiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Mox ubi cognouimus amp;nbsp;didicimus, quanti continent Redempu^ notiri, 8ó quam prædara, quam eximia, amp;nbsp;inætiimabilia bona nobs ® Chritio donata fint,fequiturtertiusgradus,uiddicet confefsio, proprium eti,ut omnibus notiris nihil prorfus tribuamüs,nobisip^^^*' bil arrogemus,ex animO nos mifcros, calamitofos, egenos omn'shoni, amp;: damnatióni obnoxios peccatores agnofcamus, fed Chrißum palam coram mundo,ore 8^ fumptione Sacramentorum confiteamut ene uni-cum notirum Dominum,redemptorem amp;nbsp;iutiificatorem, dicentes curt Petro, AAo» 4, Non eti in alio quoquam falus ; Nee enim afiudnomefl cti fub ccelo datum inter homines,in quo oporteat nos faluos fieri.

Hocubi confitemur, tiatim imminct amp;nbsp;fcquitur peffecutio»Sataö^ nim Chritium Si. Euangebum eius ferre nulJo modo poteti : quia per^ uangdium Chritii deteguntur ómnes doli,technæ, fraudes, mendiói^ Satanæ^Per idem etiam Euangdium datur hominibus robur ac uis ö*** tusq^, qua dolos ac uim Satanse cauere protiigafe^ pofsinu .

Poffet ferre Satan, uetcrator ilJe caffidifsimus, fi fecusficrinonpo'* fec,ut fidem in corde dam premcrent pn,amp; EuangcJiumfubticcrcnf.Sfü nonpotetiid fieri,utprematur amp;obmutefcat EuangeffumiLuxe/?fucu' Jentifs/ma,non potetinon fplenderc, ÓC lumineac radijs fuis ortuM^^ latifsime ilIutirarcjBonorum tanta amplitudo,tanta magnificertnaen,« gaudium in Domino tam cxundans,ut fierinôpofsit,quin nihildubitet, nee cundletur palam profiteri,qui uere credit: iuxta illud Pfalmi ti^» Cre* didi,propterqucidJocutus fumgt;

Ét ipfi,quxfo,iudicatc,quomodo pofsitprincepshuiusmundiucrilt; tatem Huangclq ferre» Vbi puredocetur Euangdium,ibiSpimusfafl'' «flus eticum fuis donis,ibiexcitatur uerapcenitentia,S^ueraiu/licia Dei, quæ coram Deo uakt,uidelicetcognitio amp;nbsp;fides Chritii; ibiin cordaho*' min um dücÆo «»vTrexfirör, non fimulata, effunditurjibi eti certa fpesh^ turorurt

'^’’•^bonorum amp;nbsp;ûluris xccrnsc, quae fpes non confundiulbi eft amp;nbsp;Wnius ufus facrofandorum Sacramentorum * Ibi funt Claues regni Wum« Ibiinexhauftus thefaurus diuinae gratis eft fcmpcrrcdulus, j^nufnonem peccatorum omnibus momenns dira incermifsionem ^ haurire hccai. Ibi omnes uitac ftatus aut genera, magiftratus amp;nbsp;fub* ^»fobde inftituuntur, quomodo fuæ uocanoni feruire, quomodo in bj'^a conuerfatione fefe gerere debeant, uc Ixta conftienna coram , ^0 à hominibus ßnulbi docentur omnia bona opera, quæ Deo pro^ ®’iturJbi confcicntia inuenu confihum prarftantifsimum, ÄJ conlbla* ''’’'’ftn praefentifsimam in omnibus calamicatibus amp;nbsp;afHidionibus» Ibi '''’’ne$aduit«pictatcm,fanditatcmÓ^inxegritatem uocantur amp;pefö* ^n(ur*

PofTunt 3c Gentes atq^ Annebriftiani uitam honeftam, iuxta extern '^ conuerfationem exigerejàc fi uere fandi 5c iufti eflent* Sed ubi fide» JChriftum non eft, ibi omnis uitac honeftas amp;nbsp;fandimonia nihil aliud gt;9^301 fpeeies aut fucus amp;nbsp;hypocriirs* Vbi uero Euangelium Sf fides quot;Chriftum eft, ibi eft ucra iufticia, de qua mundus nihil kiuibi liera amp;nbsp;’«ns oratio c fiele pura proficifcitur, q uae Satanam, eiusfjg regnum lo»-J^ Urret maxime^Ea enim oratio pénétrât cOElos,8d impetrat qux pc-* '''bi funt extra dubium ueræ oues C H R1S T1, filq Dei, iieri hacredes ^4. ,^ ‘‘•■nat falutis, uerus Jfrael fecundura fpiricum» ibi funt uera templaui* utuA.i^ ^08DEL Ibifunt concluesfandorum,^domeftici DEL Ibieft^^^

, contra quam porta? infemi praeualere non poftunt, Breuiter,ibi^ ** 1 f‘gnum CHRISTI «terni Regis gloriæ,domus DEI,coIumna Só^^f^ir 4» /‘''^^mcnium ueritacis, hortus conclufus* fons fignatus, fonsuiu« ‘^'‘*8ic.

Vbi hxc dona amp;nbsp;bona funtdbi o Domini ^ Fratres charifsimi, Sa# . ^öcuni non inuenit » Nam Euangelq pr«dicaoonem comitatur fidet ‘fum Chriftum,Vbi eft fides in ChriftumJbi eft amp;nbsp;remifsio omniurtï P^torumgt; Vbi peccata remiffa funt, ibi êc mortis aculeus obtufus ÔC .|.^^ ^ft » nee uirium quiequam mors habet » Vbi uero mors non arn* j quot;'S regnatjbi Satan« regnum cuerfum cft,ibi^ regnum grati« Chrifti ^‘^natur 8cc,

Non itaq^ kuiter nee patienter fert Satan ^ fed uel maxime id eum nff®'*gt; mordet, urit, amp;nbsp;difcrudat, ficubi uidet Euangelium de lefü

** RIS T 0 rede doceri, ac fanam dodrinam inter homines fpargi, ^^capitahs amp;nbsp;5»^/©^ hoftis CHRISTIE EcdeG« dus fit, VW oritur Euangelqlux,ubihommes per prædicationem Euangclrj «uChrifto è regno óCtyrannide Satanse liberantur, ibi ftatim om# k ’^x ^’^®» omnes dolosatqfinGdias, expedit, ac infuperquotquoc Ch 17 ^ ^^'^ partibus fibi adiungit, totum^jj mundum contra miferos ^ nunosexacerbai amp;nbsp;concitat { ac in tantum eos caldmnqs, amp;nbsp;men# |A|’_Iui8 déformât apud mundum, uc omnium qui fub fok uiuunt fee '

fcekrato immittitutjd cocum imputatur Chriftianisjomnis rnali eulp* * caufa in illos transfcrtur,omnis generis opprobria,ftrophM,fconin»t*» loedoria perpetiSc deuorarccoguntur,amp;q iudicantur.quidignißc® funt.quos ipfa terra ferat»

Hicriatim mundus, Satan æ fatus,audicntifsimus diAo,funinioib dio patri» fuiJuHa cxequitur,facuiens,perdens, nicntiens,perfequcns^ trucidans, fummam^j; irnmanitatem cxercens in pio», nc nomen Cnniu Utius propagetur, amp;nbsp;per ChriHianorum dodrinam atcp eonfefsioneifl innotefcat amp;nbsp;illußretur« Breuiter, omnia ferre poflunt Satan,manep^ um^ dedinfsimum cius Mundus, fed Euangclium ferre nullo modo pofTinuFcrt urcunep externam iUam difeiplinam amp;nbsp;honeftatero» fl“*“* mundo cri,modo non doceaturaut difcatur Euangelium,pet flioam fidei confcquimur^NuUa ferina,nullæ debase funt gradorcs 1^1quot; bolo,quam hypocrifis eH.Atubi Euangclium illuxitjibihypocrifiscedif» nec locum habereaut fubfillere poteß« Docet cnim nos ueram ^®^'^ tern, ueram iuftidam, quod Deus uebt fe coli ac fibi feruiri in fpditu uericate.

Huius fcelerati amp;nbsp;pcruerfi mundi mcns,affêdus,cogitaflO,lpcs,tofl* folatio, amp;nbsp;uita nihil eri abud quam hallucinatie, error, excitas, tenebrafj inimicitiacontraDeum,amp;mors, Chrißianiueri aliam habent nicot«”» alios affedus,alios mot us, aliam fpem,aliafolatia,aliamuitani,dclt;l“’ mundus nihdo plus,at minus etiam feit amp;nbsp;nouit, quam de Hine a mundo iudieantur fedarq amp;f h»rctid,qui noui amp;nbsp;dio^n“®/!“. * dam fcquantur amp;nbsp;tentent, nec cum maxima hominum parte con emit fußineant.Et ufu uenit nobis qudd Chrißus ad pattern ait,loan '7,cg tradidi cis fermonem tuum, amp;nbsp;mundus' eos odio habuit, qu’^ ®®® Ï i de mundo,ficut amp;nbsp;ego non funi de mundo. Hoc probe obferuate. U uere pius eß,qui Euangclicam dodrinam complcditur ex aninio,«o^ expers erit cruds in mundo,non fedebit in ca pacepn qua fedit tu.Sub Papatu prjclarus amp;nbsp;bonus Chrißianus fuit, qui quoddicMi ’ audiebat, ut maxime nullam crucem propter Chrißum rerre fulbmi ♦ imo illi nunc fub Papatu ucl primi nominis, amp;nbsp;præ ceteris præftaoti si amp;nbsp;admirandi Chrißiani iudieantur, qui uere pios maxime exagitant,cxcrutiant iniurfjs^ afficiunt. Et delicatula pocrifis,quacne ucibulum quidemob Deigloriam mis afïciebatur honoribus,dignitat«bus aepræmqs, Seducribnn fymbolumamp;:teflerah^ceß:MVNDVS VOSODIT» ^^j

Hoc autem graue quidemcami, fedleuiusfiteo,quódChnW fuos difeipulos amp;nbsp;per illos ad nos dicit loan,i?»Simundusuoiooit, o quod me prius quam uos odio habuerit. Side mundo ciTetiSjtyu ^^ quod fuum cß diligerettquia ucro de mundo non cßis,rcd egofdcgiß^^^ demundo,proptcreaodit uos mundus. Mementote fcrmonis,qu^ ^^ xf u obis, Non eß fcruus maior Domino fuo,Si meperfecutifunt, »o perfequentur,fedhacc omniafadent uobis,proptcr nomcoDituffl»^^ non nouer un t cum, qui mißt me.

|. Hji Domini amp;nbsp;fratres in Chrifto dikdifsimi, ueftroS animos een» /’'ïbiris» Nam fummus hic gradus publier amp;nbsp;intrépide confefsionis (pueftræ fudorem elide t, hoe opus hic labored, in hoc gradu con* j'^^rconfidere, nee de gradu hoe deiici,cumè uedigio confefstonem “‘^‘^quatur perfeeutio, calumnix uiruknufsima?, amp;nbsp;iniuriarum omne g ^ crux quidem gradus quartus ed,ea^ necefTario comitatur confef* |,®'’cm. Nam Apodolus uocat Ëuangdium uerbum crutis »♦Corinth«t, ^’uicrn uocatnôtantûobidquôd nosdocetde cruecChridi,quidea ?«’« pepererit,5c quæ bona inædimabilia nobis attuleric,fed ob id eri* •’^^ôdoos docet ferre crucem,8^ fponte fequi Chridum, ut uedigqs i*''®ultrô infidamus,ucIutiD»Petrusdocct,Nam amp;nbsp;Chridus padus Sé di,non pro fejerat eniminnocens.fed pro nobis,8c reliquit no# ?'’^emplum,utinfequeremuruedigialt;plius amp;c»EtChridus Lucac 14, JOlunontoHit crucem fuam amp;nbsp;fequitur me,non poted ede difcipulus ^^ Et nerum »♦ Peu 4« Cum Chridus padus fit pro nobis carne,uos J'*oc^iuxta eandemcogitationem armemini,quód qui patiebatur in car* ^’’‘cftititäpeccatodn hoc uiiamnon concupifcentns hominum/eduo# '^ti Dei, quod flip er cd in came tempus, uniat ♦ Sat cnim ed nobis yameado uitæ tempore uoluntatem gentium parrauerinius,cum ^bremwin Iafciur)s,c0cupifcentrjs,uinolentfjs,comefrarionibus,com*

. ^n hoc rei cardo uertitur, neanimis condernati àc puGIlanimes fad! j^''Ptercrucisamaritudinem terga uertamus amp;f Euangelq confefsionem jjp'l^’iius,Hic fortiter dimicandum cd.Spiritus ilk malignus 8«f infidio# I*quot;'quot;»« nihil non tcntat,nullum non mouct lapidem,utnos à fando in# ''''^oSia ueritatis confefsioncauocet amp;nbsp;retrahat. Ignita tela fua inter .“’^0(^ eiaculabitur, 8d ab omni parte impedire conabitur,ne hu^c J^^^nniconfcendatis.Sed exempla eorum qui abnegauerunt amp;. defeiue* I^'*'^^iterreant uos»Multi enim cum gaudio primum gradum confeende* ^‘^^oc cftjEuangelium cum alqs audiebant, Sacramenti utraq^ fpecic J^’lliscommunicabant,fefj^Chridianos amp;nbsp;EuangehcoS profiteban* t ■ycrumubiconfcendenduscratamp;^ hic gradus Cruds,abiedo clypeo Voant ♦ Horum exempla uos moueant ♦ Nam nemo unquam fuit in p IP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;djnt,ut maxime uideantur fibi omne periculum

Satan ed polytechnus amp;nbsp;milk artium architedus« Nunc promittit, ^’'cminatur,8lt; tcrrct,nosf]^ à fronte 8d â tcrgo,amp; ab omni parte adori ’‘'‘uncinfulurrat nobis,non cogi nos nccefsitate aliqua,utin periculiï ^wis 8c uitæ nosconqeiamus ob Euangclq confefsionem, pode ^'’'pendio molliore ad cœlû perueniri,ôd pace hic frui»An non (inquir) t»,ï?°’’^® *“* Chridiani fidekscç fueruntCAn illosomncs putas damna# j j^lnorum fidera,quætot annos durauit, ut fcquaris,i]tcp nuperâ hanc ^binamdeferas^moneotSi hæc dodnna,quam Euangehcamuocant,

cfTet pit aeuera,dcra dubium amp;nbsp;Vnïuerfitatcs,Cærar,Rtg«gt;\^®®f’^ Comités, Equités ac Nobiles cam amplexuri efTenuNam » « «R* amp;nbsp;dodrina poUcnt«Quî potuit tot fccula errare Ecclcijafq P®^, L ^^ Euangelium totannosfepultumamp;^ tenebris obrutS eflc potuerib ^^ defîægremium te confcr,ad cius caput refpicc^S»Petrus Romaelc i» fupremam poteüatem fuccefloribus fuis Pontificibus Romania tanqu ^^ per manus tradidit atcp commifit» Hi nunc tantum habent autoriwn® potcilatis,quantumS,Pctrusipfehabuit,Papa tanquam caput po^y fugriuulos deriuat in Arcbiepiicopos,Epifcopos ac Sacerdotes»^ ^P tanquam fonte promanat id quicquid habent iuris in Ecckfia Sp'^^*^^ feu clerici, Omnia igitur quæ Papa docet,ea S.Petri dodlnnanit* ^ ril quad dub(tes,ls ert Ecclefiæ caput. Nee poten errare Ecckfia* ƒ., cQ penculi tibi,fi illi Ecclefiæ modo mordicus adheferis. Quod fiuttoi Sacerdotum or dini fidem nullam habes,tum nee Papæ nee P^^o ertffl^» Si his non crcdis,iam defeiuiiïi à Catholica fan da Ecckfia, te^ ’^ P^ culum uitæ,fortunarum atq^ animæ tuæ das præcipitem, amp;nbsp;iwwWW» te is perditum.Refifiis enim fummæ Sc fupremæ potefian in terris,Cx * ri 5^ alqs principibus^qui hanc dodrinam ut hærcticam damnant, a®®* Iomodopermittunt,utdoceatur, Peccasitaq; contra tuû Magiß®®®’ Principcm,Confulcs,alios^,quibus debes obedientiam, qui Papæ ad* hærcnt,nec unquam ab eo defeduri funt, Hos omnes in te exacerbatot concitabis,hos ficinobedientia tua oiFendes.ut nufquam tutaagerepol* fis.Etipfe quæfo,cogita,an nonfitpeior Ethnieo 6lt;publicano,qui te* ckfiam non audit, ncc eorum traditiones omnes religiofeCeruat, Cent nemo faluabitur,nifî fit membrumEcclefiæCatholieæ,feruei^^’ quX Ecckfia feruat,ordinat,innituit amp;nbsp;feruandaiudicat,His machinisoppuf nantur nunc pq»

Nechis contentus enSatan,quod no*s per homines ficauocat aut* ritate dodrinæ, fed uocat in auxilium infirmam etiam uaaHantcm^ taf' nem nonram,quæ habet cuticulam ualdc teneram amp;nbsp;möllern, Cuputa quidem falua fieri,fed perfecutionem fumme abhorret amp;nbsp;fugit, OmDtJ enim cupimus falui fieri,fedcitra erucem,Sumus molliculi amp;nbsp;tcnclli, ual* deép impatientes martyres, femper cupimus nobisbene efle, amp;^ttuccö declinamus amp;nbsp;exhorremus, nihil aduerfitatis, ærumnarum aedokruni æquo animofußinemus, port fomacemmaUemus defidere,cutkulani curare,amp; perpetuis uoluptatibus ac commoditatibus perfrui,

per indodos amp;f fanaticos quofdam homines. Quod Euangelij puram dodrinamexpctitis(inquit)idcquidem fumme probandum efi.EtquH tanta cæcitate Sc impietate ufqua ed,qui Euangelio repugnarefuftinttÏ Omnibus modis Euangelium ampledi decet,ei^ indiuulfe adherenduni efij Sed Lutherus eiuséj^ affeclæ nihil minus docent, quam puram Euanlt; gelq Cbrißi dodrinam ï uerum falfam, hærcticam 8^impiamdodrinaU prætextu Euangelij ipargunt. Euangeliü eius^ uerus inteUedus oufqd

jd . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GBRÊRB ÄFFtfCTIONVÄ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇCCCXXVîi

^^ ^^^^^^^j^^’ fpintus Sandus ipfc docet amp;nbsp;mag^der cd. At Lu« JijÏ’^’®^“*®®^ ecclcßa defedGfedi^ funt hspretid» Qiiare monco S^ »UiwÏÏ*^^^®^^®“^^*’*^^^®’'^^*^^’ Papæamp;Epifeopis cius/cuinhabes uc* k- ^^*”g«huni » turn es uerum ctiam membrum cedefiae Catholiex« ^^ ’^*’ generis tentadones', adetes 8^ impetus per annosiam efuatuor* jj^^^^*^ multos pertulimus, fed Dei grada 5i auxflroomnes fuperauigt; ^’^’’^^^^‘^ '^ gt;nbsp;“f probe (Imus muniri, utêp ipfi de uericate amp;nbsp;puri* ^«odrinac nodrx nihil addubitemus, fed ut fdamus,dt^ perfuaßfsi« Iw'^^®^** ^t»^^^ ^^^ uerurfilefu Chrifti Euangdium, ut a propheris (j Pfüni,amp;ab ipfo Chririo eius^ ApoftoKs annundatum, amp;: ab Ecclcx p^t Chrifti Sponfa eft, per totum orbem fufeeptum.amp;r hadenus cregt; Jp’^^ft»Namfihicpateremurnosper Sycophantasamp; calumniacoi ts ïnö ’^°^‘^ntari,amp;hucpcrtrahi,utdc dodrina noftra dubitaremus, ^Uangelium infyncero acgermano intdledu Eedefix ueræ doccre« f ’ nobis (in quam tentarionem quidam iam perdudi funt,qui ad nos i'^ontukrunt fine iudido ) turn male ageretur nobifcum, eflemusep in ^’§no periculo,acfingulis horis a quouis uento perpdli alio poftemus, JJfonon dubitauerimus (ut nee dubitare debemus, qu^m nobis cara ,’^üs animæ nofträr) dodrinam noftram effe ueru lefu Chrifti Euan« into fenfu,inquo ab ipfo Domino Chrifto amp;nbsp;ApoftoJis eius [’^aicatum eft, turn nihil eft periculi, tum non pademur nos facile inde quot;^f’damp;deterrerû

Cum itac|; Satan per Papiftas,membra fua,his ac Hmilibus tentariogt; ’^arietibus animos ueftros impctit,eucftigio adorationem con fugue, Z’^'itcr^y Deurn pattern rogate, ut in faua amp;nbsp;fyncera dodrina, atcp in 'f*Ü4cin Chriftum uos confcruare dignetur, Hisqj refponfiombus SC w illorum tela repdlentes,uos defendite^

k Parentes 8^ maiores noftros nolumus damnare « Fuerunt fane fub , P’m, 8^ fine dubio non fuerunt ab omni errore immune's ♦ Mifta amp;C ’1*pluribus,ex ignorantia,Papiftico more, non iuxta uerbum Dei, uti Mifunt,nec cognofccre aut uidere potuerunt,quam procul a reda 8d ’'§'3^3 abdudi fuerint « Qpamuis multi eriam e maioribus noftris fin-fequodam Deibenefido amp;nbsp;Spiritusfandi inftindu uiderunt Ecde« ^Hicosnialc adminiftrare ceconomiamEcdefix fuse, acproptcreaillis J'^n in omnibus fidem hubucrunt* Ipfe ante annos uiginti quofdam J^qui ê Parochi fui condonibus nunquam prxterca quicquam ferua« '3utcrcderefuftinucrint,quamfimplicemac nudum Euangelrj textunt J’^iomnemipfius interpretationem aut gloffemata : Euangelium efte I^tatem mfam, quaefacrificuli addebant, commenta ipforumiudica-

fe nihil moucri dicebant ♦ Sic 8d nos credimus multos patrura j?^ maiorum noftrorum mirabiliter à Deo, ficut Lothum in Sodoma, ^«os effe in horrendis illis tenebris errorum amp;nbsp;impietaris, ut tandem Wûfidudæ ornais fuse anchoram in Chnftum folum fixerint, peccata

amp; «Îcl/tlà fua agnouerint, inq: nomine Chrißi fefu remifsfoflem pMt^ torumjUeramiuÜidam et Gluiem aflecu« fin^Chriftus fiquidemfoluslt;» Ecde(îæfundamentum,t«fte D.Paulo t^Corinihio^j.ubiaiufundamtnj turn aliud nemo poteû poncre præterquam quod pofitum cOaquiiH Jefus Chrillus* Huk petrae multi homines per ndem in»difkati porti«in ferorum tandem pracualucrunt . De hoc homo pieintelligens,nihil dub»* tauerit « Quam mirabiliter feruauit Deus Naaman Syrum inter Genirli utinfideuerapermanferk, ^. Regumf« Quam mirabiJitcr fcruauitrt* gern Ada 8c loûphai ƒ♦ Regum i?. amp;nbsp;ax* De his fcribitur.quod kernnt redum ante corupedumDomini ficut Dauid amp;nbsp;Alfa patres eiusr^^^^’*' men exedfa abdulerunt. Nihil enim ab omni parte beatum.Nonprorfu# omni errore caruerunt»

Sacriheuli amp;nbsp;Monachifomniant totummundum femper credtoilk ea,quæ ipfi nunc docent»Sed qui kgunt Hidorias amp;nbsp;fcripta SandoruiU Patru/lh cedes nobis eÛe pofiunt,multa nunc doceri Sc erediin Hedefii Papillica,quxneperfomnium quidemmaionbus nodris inmentenu«^ nire poiuerûttimô fenes prouediorissetatis fatentur mul ca aliter dado* jefcentes Sc iuuencs dodos eße in muleis. Clamant quidem impudentti aduerfarrlyEccldiam totam fic credere,fed federate amp;nbsp;impudentcr men* tiuntur.toti Eedefiæfua ddiramenta amp;: fomnia impia aflèribunt amp;nbsp;inb«* unt/ub nomine aeprætextu Eedense ea dabilire amp;nbsp;co n hr mare nituntur# fdi potentia Papæ,amp; coopérante præfentenk^ ope ferente ipfis Satan«» Sicmiferam Ecdeßam deceperunt,dementaucrût, amp;nbsp;grauifsimea^f^'^ runt.Sed tarnen dedinunquàm in Pape dodrinam plane conf«’^^^^*’

Edé|^ horrenda blafphemia,quód facrihculi ^ Monachi iiiul(a’nr.c* elefîa docuerunt,quc Papæ mandaueiunt etiam contra apertam Script** ram pugnantia,neculJo Scriptur» fundamento nitentia.Ettamenjurtre* derentur amp;f fufeiperentur omnia»affirmauerunt Ecckham ea docuilTe ^ indttuidejcum tarnen ucra Ecckfia ex animo doleat, quôd impoflor^ idi tôt errorcs fub pretextu Ecckfiæintroduxerunt.Si qui uero maiorun* nodrorum Euangelio non crediderunt,illis nihil promittere poflumus» Nam nullus maiorum poluit falutrm amp;nbsp;ludiciam uersm confequiji****’* in Chridum fide,quam nos nuncdocemus,non fuit prapditus,neq;qu'‘' quam poderorum faluabitur,nifi eandem bdemhabuerit« In Sfriprquot;^”* oculifigendifunt Ioan,}.Ea edlucernainhis tenebris, uelut teßatur rk* trus. Scrip tura non falliuVita maiorum nodrorum falkre nospotduct Deiiudiciafunt ’vfcbfivvNra.^bfcondita amp;fecreca,

Nee expedare podumus aut debemusgt;donec AcadertiiapjPsp’»^’“* fares,regesacprincipes Euangdium ampledantur» Vbifunt, autquo putas profedosede eos.qui temporibus Apodolorum expedabantjO^ nee Herodes, PiIatus,Caiaphas, Annas d^ fîmiles huius ordinis,c»tfrit^ magidratus Euangelio crederent, qu^ Chridum turn negügebant sut cius dodrinam repudiabant » nee ei, aut Apodolis eius credere funint^ bant,propterea quôd facerdotes amp;nbsp;Lewtac, qui lacroruni Jpetibm»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GBNBRE AFPtïCTIONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXXVItt

^^cibantur,8c Pharifaci fandimomæ fpcciem (ïnguïarem præ fe ferengt; *^’»quod^ Reges amp;nbsp;præfedi aut principes rcgni.non credebantfExtra ^’Qtrouerfiam hi omnes,qui his fpedris territi, ChriHum complexi non ^^t,falutcm a He cuti non funt»

. Magirtratui libenter præftabimus amp;f praeflare d^bemuseam obo priani,quani debcmus,amp; ferenda etiam nobis funt,li qua ipiponit iu-^graujora^Sed Chriffui in gratiam nullius Academiae aut poteftatis eff ^TUendus aut rclinquendus,fcd potius omnes créature acrea? amp;: terre# ’^mlinquendac Sc abnegandæ eiTent.qudrn Chriftu$,Et hic D. Petrus ’'f^teri ApoftoIiAdorum 5. nos fa ris muniunt actuentur fuo refpon* ^»quod Principi Sacerdotum dabantl Oportet Deo magis obedirC I^hominibus»

Porro D.Petrum Romae fuiffe credimus fanê,etfi id nullis Scripturas '’Q^teftimonrjs probaripotciltnecimpugnamus pontifices effe S* Pe^ 'f'fu«cflbres» Libenter etiam obedientiafn illis amp;' fummam rcuerenti# j!'’gt;prjcftabimus »HD, Petri amp;nbsp;Apoftolorum dodirinam nobis propos-^^lt;nt»Si uero de fuccefsione duntaxat Petri uoluerintgloriari, interim ^cn D,Pctri ^ Apollolorum dodrinam corrumpcre,reqcere, inuer# '^''^adulterari,ncc ferre ullo modo ut doceatur, turn facilecogitare pogt; ''Homonon prorfus incog{tans,5lt; return facrarumintcUigens, quod ’'octs das iadabundas de Petri fuccefsione nihil nos mouere^aut terro *^(lcbcant,cum Chriftus tam diligenter nos monueric Matthæi 7«uf hoC t^nushominum cauercmus,dicfns;A(tenditea falfis Prophens, quiue# '*'untaduos in uellimentis ouium, intrinfecus autem funt lupi rapaces* Mn quod gloriari de loco, nomenclatura, aut fuccefsione Apoftolo* *^,(ït pellis ouina, fed hoc prætextu exitiales amp;nbsp;erroneas opinione# •ftlltraditioncs hominum introducerc,ntlupus rapax, qui uede ouis in^ ’lutusinfinuatfe 8c intrudit, ut miferas animas deglutiat» Sede S. Petri Sd l^oiTunatn Ecclcfiam.hoc eft,omnes in Roma uere pios, ex animo ama* '»us,SeJ cum Lupus federn illam occupât, amp;nbsp;pro fanis Euangelq pa' M, mcrum fermentum Pharifaicum proponit, turn debemus amp;nbsp;uolu# liu$ cos fugere ac caucre, heuti nos Chridus Matthari 1^* diligenter fronet,

Breuiter in nobis nihil culpa: ert, quod audire cos non fuAinemuS* W ipfi funt hic foli in culpa, fedent quidem in templo Dei * in fedc D» ^«ri,nee tarnen Dei uerbumaut D» Petri dodrinam docere fuUinentt ^tara craifosjtam tctros errores amp;impietates docent amp;nbsp;tucntur,utpaP Ptricriamnum queanuQuid multa ƒ Si quis etiam in calis federet inter Cherubim amp;nbsp;Seraphim,fupra omnes Sandos,nee tarnen doCeret Euan# ?'hum,tutn nee uifum nee auditum rum uolumus,fed anathema is nobis 'Ïtdebet, Sæpe fit,ut profligatus 8^ confcelcratus aliquis ocbulo occu# locum pro bi ac boni uiri ♦ Si ipfe D, Paulus, aut Angelus c ccelis de^ j^nderet, aliam^ dodrinam adferret, alienam ab ea quæ Euangclium ^«tjtum rifides nulia habenda effet, molto minus Papæ credendum,

qui laclat fedem S. Pétri, fed Petri dodrinam reqdt amp;nbsp;proeukat ♦ QpjJ nobis federn iadasf Doce nos que D» Petrus docuit,tum credemustib quocunc^ tandem in loco ièderis,etfam in publico foro in eo loco nanti, in quo uirgis cæduntur, amp;nbsp;noris digmatibus^ inuruntur malefiri,«^ poenamcommeriri. Sipugnanria cum Euangelio pracdicas, tumfugif' TOUS te non minus quam ipfum Satanam,criamfi in calis fupra Angelos fédérés«

Petrum autem amp;nbsp;fucceffores cius non efle caput Eccleßf Catholic?, ideo non credimus, quod Scriptura tedatur Ephe* i* quod Deusp«^*^ Chriftum condituit in cap ut, ut effet caput omnium * Ordinationen! aut ordinem Ecdefiæac ïurifdidionemaliquam amp;nbsp;Caput minirienalererrc poffumus,uerum cum non fit Dominus ipfc, fed Domini reruns gt;nbsp;®^“* cum omnia qusc Dominus mandauit fumma fide exequi, hoc cßj Euan* gelium docere,Sacramenta iuxta Dei uerbumadmininrare,nec alios no* MOS cultus diuinos inftituere*Si hæc non feccrit, fed Euangdio poltpoli* to humanas traditiones amp;nbsp;nouos cultus inuexerit contra apenum Dci uerbum, turn diceraus imo clamabimus ; Cauc lupum in uefftu ouino ucnientem,0 homo,quifquis es,qui feduci amp;nbsp;errare non uis.

Quod dicunt Ecekfiam errare non poffe, in hoc ipß plane errant* Poteftenimeriam uera Ecekfia aliquando cefpitare, amp;: impingerc,lituc temporibus Affa fid lofaphat fuit fane Ecckfia, fed tamen erroneum £uitamp; reprehendendum, quod excclfanon fuerunc fublata amp;nbsp;abolita* D* Petrus non minimum Ecdefiae membrum, item Barnabas Si alij PÏ und cum illis, errauerunt Antiochix in ufu ChnEianx hbertatis, teik ipfo D* Paulo, qui dicit Galat« 2» eos non redo pede incefsiffe ad uerita* teraEuangelq* Et Ado* io* errauit Petrus ineo, quod abhorrebatab omni cibo amp;nbsp;a gentibus,cum Chriftus dederit expreffum mandatum, ut Euangelium non tantum ludæis, fed amp;nbsp;gentibus prædicarent* Errault;lt; runt certc 0^ multi præAantes uiri Hicrofolymis Ado* 15, amp;nbsp;at* qui fî* rimonias Mofaicas und cum Euangdio feruari uoluerunt,ac ß ad faluttm effent neceffariae*

Non tarnen poteE Ecddia permanerc in errore ufq^ in finem,in iji articulis qui ad iuniciam amp;nbsp;falutem pertinent * Sed hoc tempore, facro* fando hoc nomine Ecdefiæ federate abutuntur, amp;nbsp;prætextu huius00* minis multi errores introdudi Eabiliuntur, de quibusEcdeßa nihil leit. Quare caueat ßbiquisep, ne per fophißieam Papifficamfeducaturintc* nebras*Et utleo melius caucre pofsimus, Sophidicam illorum argumen*

1 Maior * Omnia (mquiunt) quæ Ecdeßa tradit,credendum eft efle pia,ueraac fan da» Eft enim fundamentum ueritatis Ecdeßa, amp;fpirituni fandum habct*Habitat amp;nbsp;Chridus in ea*

11* Minor* At Catholica Ecdeßa femper feruauit, credidit amp;nbsp;docuit feruandum amp;nbsp;credendum effe, Miffam effe quotidianum facrificium pro peccaris nodris » quo placetur Deus ex opere operate, hoc eft,illud opus

®Pü* Miflàtionis per fc tam eflè dignumVut nobis Deum reconcile ’f^pofsitjfiue fide amp;nbsp;pietate aliqua^üue prorfus nuUa præditus fit miflalt;

SacrificuIus^Item Ecclefia credit, Sandos ut mediatores amp;nbsp;inter«* pores in ccelis effe colendos amp;nbsp;inuocandosjeredit pro defundis Vigi* MtïTas indituendas amp;nbsp;celebrandas,ut in purgatorio culpis amp;nbsp;pee«* fuis libercnturj Credit pueris Sacramentum corporis amp;: fanguinis porrigendum non efle» Credit Laicis alteram duntaxat fpeciem ’'’'Qiftrandam eflejeredit Epifcopo lieereindituereac fingere nouos Dei '^^fuSjCos^ ut adfalutem necefTarios feruandos efle» Credit Sacerdoti* p feuminifiris Ecckfie abiurandum eflc coniugium,amp; uouendum cœ* ^ïtum.Credit Votum et Statum Monafticum elle datum perfedionis, ’'ï^lto prædantiorem amp;nbsp;fandiorem,quam alia in Chridiana profefsione '‘*^ægenera»Credit opera a nobis fada,meritoria efle apud Deum, eac|; J^W remifsionem peccatorum amp;nbsp;uitam æternam^Credit no eße Chris* ^uin,qui non enumerat fingula amp;nbsp;uniuerfa peccata fua in confefsios« ^’äuricuhrßCredit externum facrificium amp;nbsp;Sacerdotiumin Ecclefiacde ''^ocreiuxtarationem Leuitici Sacerdotfj,quodinIegefuiuCredii pere* feoones ad Sandoru templa amp;nbsp;monumenta,acreliquias Sandorum ^’‘tumferrcjcfle opera pia, fanda,hona amp;nbsp;meritoria.Hæc cmnia(inqui-' '''’Oeredidit amp;nbsp;feruauit Ecclefia Catholica,0^ credenda ac fcruanda ferio i’fJCfpiuErgo eelebrare minis Papidicas, confecrare cacreos amp;nbsp;herbas, ^•^panas, altaria, pallas amp;cJtem Sandos inuocare, midis pro uiuis amp;nbsp;''piidisindituere, coniugium abiurare, Monachatum profiter^pere«« ^nariad Sandorum fepulchra,ac fimilia,funtpia,fandaamp; bona ope^ ’^*gt;Si ä pijs omnibus credendum, quod dnt ueri Dei cultusjac propte-^^ neceffario etiam a pqs omnibus fint prædandi»

. Hoc paralogifmo atqj fallacia fophidica multi boni homincs aJucr-‘ysnæcuenena parum muniti,facile decipiuntur.Nam in Maiore per Ecgt; J^fianiintelligitur coetus omnium uere credentiumac uere piorum, quæ ^^defiafanc diens ac prudens nihil tradit credendum aut feruandum ed Sni(ïidfitinuerbodeifundaturaamp; mandatum» In Minore ueroper ij'^defianiaccipitur Papa,Cardinales,Archiepidopi,Epidopi,Abbates, dores,Gardiani,Præpofiti,Decani,Prælati, Sacrificuli, Monachi, Ab# ’dffæ,Nonnæ,Beguttæ,alrj€|^,qui Spirituales amp;nbsp;Ecclefia hadenus no#

Hic nimirum uidetis quam federate amp;; improbe ludant in uocabulo ’^deßadn Maiore fignificat ueram Ecclefiam,que adhatret DEI uerbo, Îi^^^’^d^^*^ ^*'^^* uult,pr«ter id quod in DEI uerbo ed fundatum» In “norc utuntur eadem uoce, Ecclefia, ut imperiti putent eos de eadem P'fa Ecclefia loqui,de quain Maioreloquebantur,fedper Ecclefiamhic a ^’’®^ ^^*pfos»Ipfi enim fupra enumeratas dodrinas, amp;nbsp;errores in^ “^’*^ Ecclefia,Cum itaq^ aliud Ecclefia fignificet in Ma# jf^aliud in Minorc,nec eodem fenfu in præmifsis utantur uoce Eccle# 1 h^rgo SyUogifmus hic habet quatuor termiaosjac proinde uiciofus ed, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cccc 3 nee

nee Crquitur id quod concludcre amp;nbsp;probare inde uolunt,efiq: paralcgif* mus amp;nbsp;fdUacia Sophiftica.

Si ucr0pcruoecm,Ecckfia,intenig»uoIuntinmaiorc amp;nbsp;minoreucquot; ram Ecchfiam.quae Sponfa ChriAi eft, turn concede Maiorcm,fed Mw noremdjctlïe (ainfsimam^Acproinde indem fequitur, quôdeondufio non fitucraacbona,Nunquam enim probare poiTuntjOuódueraEcdw ßaunquam ißos errores docucrit,approbauerit, amp;nbsp;connanter,unanime tcr(|j ubiq^ credident» Sunt enim plane contra Dei uer bum^ At liera Ew ckfia nihil docet contra Dei uerbum, fed id facit Ecdeßa malignannum Annchrinifatellinum ,quæ Ecclefia malignannum feornatacuenditat amabili 0^ fando Ecdeßae ueræ nomine, ut ßc dccipiat amp;nbsp;effafcinet ho« mines, cum nemo piuslibenter quiequam faciat, tentet aut credat,quod alma St^ueneranda iUa mater omniumpiorum Sanda Caiholica Bede* ßa non credidit aut feruauit*

Refpondemus itaq^ ad Maiorem « Fatemur, o boni,quódquxuera Ecdeßa,Chridi fponfa tradit credenda, ca feruanda ßnt, ld ultro bde* mus. Sed ueraecdeßa nihil tradit quod repugnct aut non confentiat verb o Dei.

Ver urn ca quæ fupra commcmoratafunt,utfaa-ißcium MilTapafK* liqua, plane pugnant cum Euangelio, Hos errores non docet nos uera Ecdcfia»Scd uos cos docctis,fub nomine Ecdeßae imponentcs/iomini* bus^Ergo conclu Jimus contra uos,quod ca feruanda non ßnt, cum uera Ecdeßa ea non doceat,nccin ca fententia fit, fed omnia ilia fintudtra fomnia,coramenta amp;nbsp;deliramcnta.quæ tarnen hadenus fpecie amp;f nomi* nc Ecdefiscornaftis amp;nbsp;magni uendidiftis. Sed nundinatio ißa amp;nbsp;taupe* natio nunc ftnem habitura uidetur,Deo fit laus in fccula,

Porto fatemur amp;nbsp;hoc,quód D,Petro non crederemus.quod^Cfin'' flianu nomen falfo profitcremur,imó ethnicis detcriores eflemus, fi f’quot; pacius€{) complices ac fatclIitesD. Petri dodrinamdocerent, ß^n^ turn eis non crederemus ♦ 5i uero conuiccrimus amp;nbsp;probauerimus, quo Papa eiusq^ facrificuli, D, Petri amp;nbsp;Apoüolorü dodrinam non doceaut, fed plane contrariajfi^ reiedis PapiAicis nugis amp;nbsp;erronbus amplexilue* rimus 6^ retinucrimus Apoüolorum dodrinam.quæ nobis ueram âj®' dificantcm fidem tradit, tum non deficimus amp;nbsp;apofiatamusaufta ca defia,fed a Papa erranre S' in errorem feduccnte,amp; a facrificulorum gre* ge,mifere homines demctantc/ecedimus. Qui difeeditSd deficit ab tu* angeljo,is difcedit ab Ecclefia ♦ Hoc negari non poteß. Papa uero ciuscp iurata mancipia Euangclium ferre nequcunt, ergo ipfi difee dunt ab tu* clefia,amp; id quod nobisimpingunt,in ipfos competit maxinie,noinnos, qui conßanter Eedefie uerg adhæremus,Ecclefia enim eft coetusillorum» qui Euangelio Chrißi credunt, in eo fenfu amp;nbsp;intclledu,in quo Euange* burn cß ab Apoßolis prædicatum.ln hac ßatione conßanter perßuera* mus,gratia amp;nbsp;auxilio Chrißi feruatoris noßruhinc nos dimoueri, de hoc gradu nos deturbarinonpauemur, Euangelio mordicus P^’”P^‘’jJ’’^*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖBIIBRE AfPirCTlOWV«; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCCXXX

^foimus^Hoc n fecerimus, tum manebimus in uerä Ecclefia,di(cedigt; duntaxat à Pharifæis 3c Sadducæjs,qui Cc Eccleßam uocant, cum nihil minus fint quam Eedefia ucra amp;nbsp;Catholica»Brcuitcr, Si ßu* j;§flio fyncere prardicato credimus, turn ChriEum habemus in cordis fumusé^ membra ueræ Eedefiæ Catholicæ, ctiam fi Papa nos ex# 'quot;iHniunicationis fuæ ficulncis fulminibus feriat amp;nbsp;in imum Tartan fun* ^^ detrudat. Nihil moueant nos iâa tonitrua,qu£ nihil funt ahud,quam ''^Qiîsimi crepitus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

. Quod uero propter ueritatis profefsionem amp;nbsp;uita amp;nbsp;Fortuna? no* ^^periditantur,i J » Deo auxiliante,non terrebit nos, ut ab Euangebo ''^kifcere obidudimus» Nihil enimnouinobishiceuenit» Chriüusid ^enturum efie nobis prardixit, ut Ioannis lö, piæmonet Apoftolos '''’s,infosodjoh3biturummundum,dicens;Hacc locutusfum ucbiicun^, quot;^olFeodamini» Alienos à Synagoga facient uos, hoe eft, excommunié ’lt;bunt uó.sSed hora ueniet,ut quicunc^ interfecerit uos,puteticcultum WareDeOfEcid facient uobis, quia non nouerunt pattern neqj mc, autem omnia prædixi uobis, ut cum tempus ucnerif,rccordcnnni ^uóddixerim uobis»

Q_iód etiam dodrinam Reuerendi Patris D,D.Mar»Lutheri,ChrM '^nvlins intrepidifsimi «V forufsimi, conamini fufpedam facerc ,acfi '’^nlt;iEtucra Euangelri dodrina,eo promouebins adeo nihil » ut etiani ”'*§’« uosipfos fitis confufuri. Nam qui no Satanico illo Pharifaico odio ^«C3ccatus,amp; liuore pofitojibros D* D. Lutheri IcgitJs enam palpa* ''''.utile dicam.tantum abdt ut non intelligat, cius dodrinam efie ipfif* ^WimueritaienijS^ uerifsimam ipfifsimi Huangelq dodrinam, in ca fyn* ''fuite ac puritate, qua ab Apoftolisipfis eft prædicatum» l'df^ frudut ''Hjntur,Proueniunt enim inde Euangelq frudus, uidelicet, ucra pceni* ''ntiaamp;agnitio peccati,uiua fidcs,diledio,fpcs bona,ód tranquilla con* ^dcntia,quæ omnia fub Papatu quid diêntignorabaiur»

Habet 8e P» 0» Martinus Lutherusin omnibus prædpuis dodrîgt; *'®fuæ Artieuks proba amp;nbsp;locupletia teftimonia ueteris Ecclcfiæ, quôd Confit noua dodrina,qualem efie aduerfarq cakimniantur» NeCpôtüe* funtHyperafpifiæ amp;nbsp;propugnatores Papatus, Luihetidodrinam in uU ''sCoinitrjs, folidis ratio mb us ac Scripturis cuertere autconfutare»!d pa» I^fieft amp;nbsp;notuni lippis ac tonforibus, ut prouerbio dicitur^Mcrûc itaep f'^ntcalumniæ, quôd dicitis Lutheri dodrinam efle hæreticam, nec ha* ^'r€ teftimonii Patrum ♦ Hiscalumnqs nihil promouebins » Lutherus* 'I'»îp cumillo fennunt, ubi propius Ô^ penitius abominationem amp;: ido* I^ttuni Papatuscognouerunt,uerum Èuangclium amp;nbsp;uenim ufum Sa* quot;anientorum ampkxi funt,iuxta fanum amp;nbsp;uctum intelledum ueræ Ec» 'l'fiæjâ qua non difeefierunt.fed a Pharifæorum farina,crroribu»,abufia ''18,3€ idolomanqsfefefegregaucrunt amp;nbsp;defciuerunt,wxta Paulipraé» quot;pturni» Timo« ^. ubi iubet tales uitandos ac fugiendos elfe » Chnfiüi ^'^ Apofioli damnauerunt Phanûcoruin eiusfp farina? homtuum Tal*

mud «qj hypocrifiOjCorum falfas amp;nbsp;crroncas opinfoncsat^ impiastrt^ ditioncsjdoccbant^ ipfam Scripturac ucrftatcm, qux per Pharilacoru^ fijfbdos cultus et ddiramenta obfcuratafuit,ncc tarnen proptereadiu^ ferunt a ucra Synagoga feu Ecclefia fiuc eoetu uere piorum « qui Mew* am^Gduatorem fuum^expedabant«

T Papiftæ perperam ac male docucriint, quod omnibus norfarau® lt;ft,malametiam etprofligatam propudiofam^ uitam exegemnt.dequo lotus queritur mundus,amp;ipfi etiam Turcae iduident amp;nbsp;dicunt. Gerte w^ tempefbuum amp;nbsp;neceffum fuit, ut exurgeret Elias aliquis, qui felfosdios Doctores reformaret amp;nbsp;emendareuldqj fccit fortiter,obferuandustngt;‘’' in Chriüo praeceptor meus D, D»Lutherus, ad hoc à Deo ipfo uocatus ♦ is errores uentate Euangelica confutauit Sc detexit, omnem^ Hypo^^ fin ac falfos cultus reiecit amp;nbsp;damnauit« Si in eo pcccauit,quód erronea cv impia taxauit,repudiauit et emendauit,fi hoe ipfo ab Ecclefia defeat,tuffl amp;^ Prophetae,Chrifius ip fc,amp;f eius Apoftoli peccauerunt, 8^ab EedeW defecerunt^Nam amp;nbsp;hi in ludaifmo Sacerdotes aePharifæosgrauiter a^ eufauerunt de erroribus amp;nbsp;falfis cultibus J idolatrias^ amp;nbsp;impias docu** nas, uitæ^ maliciam 8^ fucatam fandimoniam grauner taxauerunt,a£^ cufauerunt,amp;fummisuinbus tollere atqj emendarc ftuduerunt*

Scd quid multis opusCSi Papa probauerit quod rede amp;nbsp;fyncereoo-* ccat,tum argumentatio eius ualebit amp;nbsp;concludetïSiid non fccef^t,utocƒ facere potent unquam,non efi quod nos moueant uoccs irapoO^^* mae Papidarum clamantium, Luthcrum amp;nbsp;Lutheranos efle HxreticoS cos ab Ecclefia dirccfsifie,fidem nullam illis habcndam»Sic Iud«i amp;nbsp;f ^^ rifaci temporibus Chrifii amp;nbsp;Apofiolorum clamabant,Chrifium effe 3’ maritanum,fedudorem populi, difsipatorcmlegis diuinf,a Diabolo 2? tari,aut Dæmonium habere, Apoßolosefie feditiofos,amp;c, Idcm^P*^ nenuneufu uenit pioac fido Ecclefia: Dodori Luthero, quodquo^ dam D^PauIo Ado,2saducrfus quem multa 8^ grauia crimina ludaö* tendcbant,quæ non poterant probate» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-^

Qiiid igitur proficiunt Papifiæ,quôd ad rauim uflt;^ clamant nos c baereticos,apoftatas, corruptorcs feufalfarios Scripturarun3,n»i ’ , probauerint, quod Éuangelium non prædicemus fyncere in eoiojj du,quo fcriptumed per Spiritum fandum,quod€]^ non credafflus’ P fura quod crediderunt 8^docueruntprophetæ,Apoftoli,amp;onio^ n| pfjintota Ecclefia iuxtauerbumChridi: item quod Sacramentat non rite amp;nbsp;iuxta Chridi inditutionem minidremus» Hoc ubi tecer ^ tumiurenos ficaceufare poterunt 8c contra nos uociferare» facere nonpoterunt,ut nunquam poterunt,tum uideantipfid^^l nosfic déforment Sc tradent»Nos eorum calumnias,mendaa'a,mor ’ drophas, conuicia, lœdoria, fannas, fcommata uenenatifsimarere aequo animo,ac Dei iudicio amp;nbsp;uindidæ illos committemus» fero amp;nbsp;fuperbiant fane contra nos, quanta pofTunt impotentia ^i ac Saddu^i temporuranodrorum, Glorientur quanto ponunt ^0^^^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖEHERE AFFLICTIONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' CCCCXXXI

^îneueram CathoUcam Ecekfiam^ Sed in die illo extremo uidebimusi ^'^nierint ucra Ecclefia,amp; ad utrum latus Chrifti ßnt Haturt

Huangehum certe fan's darum amp;nbsp;perfpicuum eft » NeeChriftus un* ^’*3nireuocaturus6crecantaturus eftuerbum fuumlt; Nemo eft qui non J^’^t ac uideat, a Papiftis no fyncere Euangdium docerÉHis certe mo '*^dcbebat homo intdligcns, qui non prorfus cxcaecatus eft^Si fatis eft ^^fk; Nosfumus uera Ecdefia î nos rede ÔC pie docemus amp;: credit '’quot;’^)amp;(î,inquâm,ficdamaflc fuffidt,non additis probationibus 8Cra* M)us folidis aefirmis, turn ScTurcæ amp;nbsp;ludæi non minus fortiter da* poffunt hoc modojNos fumus populus Dei,Noftra hdes amp;nbsp;religio '''liera fides amp;nbsp;religio»Et id tarn fortiter clamant etiam, quam Papiftæ, '!'‘gt;taatn alia habent,quo magis fe tueri pofsint quam Papiftsc,uiddicet, ^'’’Porispræferiptionem, Eorumenim error uetuftior eft quam Papi* r^ * Q^are h temporis uetuftas amp;nbsp;præferiptio errorem approbaret ^^oofirmaretjtu ludaci amp;nbsp;Turcæ Papiftas in multis uincerent^corum^ maiora firmamenta haberent,

. C«terum non contentus eft Satan, o Domini ac fratres in Chrifto ’‘’'lt;^fsinii,perfecutione per Papiftas contra uosmota,fed excitât uarias Sedas, Sacramentarios amp;: Anabaptiftas , quibus pius homo j qui .^Hamp;tis eft inftrudus ÔC munitus, fic turbatur, ut nefdat quo fe uer* put^ animo angatur inhac difficultatc,ncfdenscuipotiusfidcmha* ^^♦Nam Fanatici Sc Sedarrj ifti non minus quam nos profitentur, fe ' 'sium Papæ Antichriftianum abnegafTe, eius^ fc hoftes dre » His de* ^tirudes homines,autumant cos effe ueros Apoftolos SC dedoreSjid 1 ^'''‘^Monafterienfibus in Vueftphalia accidit* Et hoc nouum Sedario* pgenus noua quadam amp;nbsp;mira hypocrifcos fpede imperitorum amp;nbsp;in* P'^^orum oculos præftringit, profitetur^ fc uiam falutis propiorem ac pptndiofiorem’monftraturum quam nos ♦ His magnificis fed uaniC I ^promifsionibus amp;nbsp;fucata fandimoniac fpede miferam timpen*

plcbeculam in eandem confeientiarum carnifidnam traducuntUn j^fueratante fub Papatu*

l Anabaptiftæ etenim tam funt plane excaecati amp;nbsp;malidoG, ut eo» U'^pudeat in hac tam clara lucc,operum iufticiam contra fidem engere, j^Untur enira, hommes fuis operibusiuftos Sc faluos fieri, fingunt€|^ I^mtofasjprodigiofas amp;nbsp;monftrofasHypocrifes ,quo facilius impogt; I ’’thominibus ♦ Sic quantum ad hunc tetrum de operum iufticia crrogt; |f ^'linetjpcr omnia funt Papiftarum fodalcs lt;nbsp;Nam plane cum Papi* | J^^^ocquidem errore conueniunt, Nee minus quam Papiftas agitangt; L ’oatana, qui quia uidet propter profligatam amp;nbsp;propudiofam uitam 1 (*^’^’’'ilm multos deferto Papatu ampledi Euangehum, idco hac arte L ’^fundem Papifticum errorem retrahit Scillicit» Mittit fiios Apo* | ^j''**”’’ fortiter,contra Papam,quam Luthcranijclamantes» Hos cum 1P^P^^iJi^ execrantes, putant quidam parum cauti, clTc ueri | wanos flt;u Euangelicos, ÓCquiamiram quandam hypocrifin amp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fandi

faniflimoniæ fpcciem præ fc fcrunt Anabapdftæ, facile inueniunt qw ipfis applaudanrSic perhoe fanaticum hominum genus fub noua qu’'' dann hypocriiï,iuiÏicfam operum contra ucrum fidei iuftidara reuoc^ tarn Satan erigit amp;nbsp;Habilit, homines^ fpiritu uertiginis dreumagit Si rocat,uc nefdant unde uencnnt,aut quo fc conferre uelint» amp;nbsp;ut«^o errorein ahum prolabantur, donee tandem omnem ueritatem pronui amittant«

An non nouum quoddam 5^ mirum Satanae mendadfiinriiÜ’^’T^ tusaucupium ddardfidum hoe cflCHuius rei exemplum nobis propone turn eft eeleberrima urbsMonaftcrium in Vueftphalia, in qua urbe imgt;' poftorcsamp; plani quidam,hominesindodi amp;nbsp;infigni tcmeri£atcp’'æ^*P‘' ’tes falKicu infinite tumentes Afini, profefsi funt fc Euangeliumdoctu* ros cfte»Hic o nines pfi animo credi amp;f gauifi funt. Ver urn ubi dodorciw illimale aufpicati,ac male feriaci.mentes hominumiam occupaient, ubi in fuo nido fc confouiffent, fecy ftabiliuiflent,ibi uirus fuum tetrum tiw* derunt de rebaptizando, amp;nbsp;Bercngarianicum errorcm de Sacramento renouarunt: nee his fads, nouo# amp;nbsp;hornbiles auditu error« docuc*

Hæc fcandala(inquam)8i offendicula non minus infeftant »lafduot 6c turbant EcclcfiamChnfti,quam gladius amp;nbsp;tyrannis aduerfariom^» imo grauiore edam amp;nbsp;pernidofiore ealamitate cam affidunGquampfde« cudo ilia exerna in corporibus au t fortunis, D,Auguftinum multo magis acgrauius afflixit, maiore^ follidtudine amp;nbsp;anxietate crudauit ftarumfehifma ôcdefcdio,quôdtam perperam de fide docuerunt,^ ab alqs Chriftianis fegregauerunc, quam aduerfariorum Cirlt;^c^®^ num aliorum^ hoftiura tyrannis atcy impotens erudelis^ uiolcnoaaf iniuriae,

Pratmoncoitacy uos,utadhancpalcftram aepugnam uos inlW cis ac præpareds. Non eft quod imaginemini uobis perpetuam in Hoc mundo fclidtatcm,fecuntatcm step commoditatera*Si quid tale fpera«i» firuftrabimini fpe ueftra, Nam qui ueram Euangdq dodnnam amp»'' lt;ftuntur,conftanter profitentur, S^ pic ad ciuspraeferiptumuitamm’*^ in Chrifto inftituunt,illi perfecudonem padantur oportet, t, TimotM# Vita Chriftiani amp;nbsp;uerc prj homiuis nihil eft in his tern's aliud,qu3mpcf* petua railicia,afsidua amp;nbsp;continua cum Satana, came amp;nbsp;mundo pugna, Satan redortenebrarumimpugnabit uos a fronte omnis generis pen* culis Corporis ac fortunarum,S^ morris metu uos fubiodc terrebit, A ter* go uos impugnabit falfis do Trinis falforum Apoftolorum, qui pcnc^ ptant omnes mundi angulos,ubicy fefe ingerentes amp;nbsp;infinuantes,utn£* fiam Chrifti uaftent amp;nbsp;turbcnt,Mundi fauor SC gratia quam ante habu* iftis,conuertetur in odium amp;nbsp;indignadonem cotra uosfummam, ^uo ubi fit,tum reuocate uobis in mcntcm,quomodo D,Paulus fuos Thrija* lonicenfcsin fimili cafu confoktur, Mifit enim ad eos Thimotheum u* um,qiucosconfirraarct S/C exhortarctur,ut in fufeepta fide cooitant«

f’^^ttflWflt,nec in tribuhrionibus mouerenturaculdlfarent* Ad quos’ '^'fralia fenbit amp;nbsp;haec ucrba»Ipfi fan's quód in hoe pofin fumus ♦ Nam apuduos ciïcmus.prxdiccbamus uobis, paHuros uos tribulation

. Sic amp;nbsp;ego prxdico uobis^TribuIabinuni, affligemmi 8«^ exetcebimi* ^'’^^n3ids,ab inimïas,a Satana^d mundo,a carne propria, a' falfis fratri* ®‘*$ö^ dancularq« fedudoribus amp;nbsp;impoftoribus « Hos, etiam atqj epant ’’'®nco,nc patiamini uUo modo docere inter uos» Experiencia didici* in '1’^08,10 quibus Buangelium principio fufeeptum fuit, quam uarrjs Mi Satan per fuos ApoAolos curfum Euangdiïj retardet Ó^’m'pc* '’^ßeutipkgrauibus amp;nbsp;anxqsfæpe trntatiombus tonBidariis (im, ‘'“’'igcrcni dodorem uerbi Augudac amp;nbsp;Hallis in Intal, perdnures nos ’'’’ncnibborcm, quem in propagando Euangelio fumpferamps’, nee ’l^'cquâm promoturos ulla diligentia,cura,dudio, amp;nbsp;afsiduitace ; donee *’'’'leni amp;nbsp;in me ipfo amp;nbsp;in alns didiaHem,id quod m Scripturis quidem ’''tekgeram, fed nondum ipfc expertus fueram, quod illx remora*;dia ^Pcdimenta,illa olFendicula,illa auotamenta, illa odia amp;nbsp;perfecutione« ''^pcr comitentur ueram Euangdq profefsioncin.ut fides probeturuti Stninigneprobatur,amp;ut,ueluti D,Paulusaic i.Corinth,i», manite# ‘‘Uur inter nos illi,qui probati font»

Non eft itaqj quod abam nobis fortunam «nagincmur aut fpero pSedin bis temationum amp;nbsp;perfecurionum procellis habemus folidif* 1J’’ Sf uberrimas CGofoktiones. nc fub tot tentationibus conddamui, f^ebcet:

r * Val Je confolatoria exempla Sando r um, quibus in Ortinibus di'f* ijJ^adfintDcu#. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

j(j * infinitam amp;nbsp;immenfam utilhatem atqj frudum erucis, qui tantut \tl? °‘^‘’*bus totius mundi opibus atm thefauris longe fit præfcgt; “aus, • ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

®®^”’’ imbedllitatcm,hóftium^p noftrorum effcratiAtl Ilj?’^®^**’'»®c mundi poteniiam confideramus,tum caro non poted 111 ^^^^f‘^^^»b’cpidare,aninio confternatoangi,ac fibimetucré.Ncq^ Vr?**’*”*^ tenutiunculam ex nobis ipfis uincere poftumus»Paulus erat ^æ f^^*'^ ^°^ P‘‘?^’o miles acinarius,is gloriari audet,fe quidëoninw ^‘edadditjperChriftum’qui me confortât,Philip,cap,4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

lgt;ro 1 ‘*^“ «eniet amp;nbsp;nobis^Cipare cum tribulatiohum amp;. afflidionurti Ii(n^p ’*’8’^“'’‘:»lt;:onfueicndum eft nobis ante omnia etiam ad uergt; quo coniolationem amp;nbsp;auxdium fuum promittic » Sine 'M f'’*^ Po^iJmus nihiUSic fecit fummus Pontifex lonathas Machab» 'M» iTi!*^' SpartiatiSjfc amp;nbsp;ludacos nihil opus habere auxilió Gentium-, ''te Ä/^^^*^^*^* Beripturam facram qua fefe confolarcntur. Indem fa* ^*'***®* ^®c exemplum fcqui omnespios oportet, In onmitrP

hiberisfirmasjfolidas amp;nbsp;ueras confolationcs^Lcgite amp;cdi'fdtePfaJw®’ aliquot confo4atorios,qualiseft ^ 4« Angelus Domini dreumuaUat^^ qui dînent Dominum,amp; cripit eos^Guftate amp;nbsp;uidetequâmfuauis ßil^ minus^Bcatus uir qui fpcrat in co» Oculi Domini fuperiuûos, dus in precee eorum.Cum clamant iuili»exaudit cos DOMIN ex omnibus tribulationibus corum libérât eos»Iuxta eft D 0 M * N bis qui tribulato fuut cordc,amp; bumilcs Spiritu faluabit»

Si uos tentant amp;nbsp;angunt pcceata ueHra,quod ex uobis iuftinon ciOS» l^ut omnes adhuc in carne fumus amp;nbsp;manemus,donec in his tem» led tarnen fecundum carnem non uiuimus ) fi, inquara, mulwji adhuc infirmitads in uobis fendds»non idco tarnen fentietis has proniibioncs, qu« bic fiunt iuftis»nihil ad uos pcrtincrc,fed ad uos cas propric parting re plane uobis perfuadebins.Nam ut maximc,quantum attinctad pmO' nam ueHram,pcccatorcs amp;nbsp;infirmi etiamnum fitis, tarnen fi inChriuum creditis, propter hune pcceata uobis condonantur, amp;nbsp;propter coram Deo iurti reputamini» Ad hace, caufam habetis optiraam amp;nbsp;Gmam,quam Deus deTcrere non poteft»

Pfalmus 57»ait; Dominus amatiudicium,aut, quod iuftumen,amp;hcO derelinquct fandos fuos:in seternum conferuabunturïSemenimpio*^ pcribit.SalusiuilorumS Domino ,amp; protcdor corum eft in tempore tnbulationis»Etadiuuabit cos Dominus, amp;nbsp;liberabit cos,8^erueieosa peccatoribus,amp; faluabit cos,quia fperaucrunt in co»

Qiiam paterne promittit indem fuumauxilium Deus ijs quiinaocaflt cum,in Pfalmo 9i»Q,uoniam in me fpcrauitjiberabo eu, protegam cuni» quoniamcognouit nomen meumiClamet ad me amp;nbsp;cxaudianieum.Cuö ipfo fum in tribulatione,eripiam cum amp;nbsp;glorificabo cum» Longituiö^ dicrum replebo cum, amp;nbsp;odendam illi falutare meum»

In hoe pfalmo certe præfens auxilium promittitur omnibus pij*^ omnibus difficultatibus»Adhaec,ipforum etiam angdorum prxfidium* amp;nbsp;fubfidium nobis promitcitur in codem Pfalmo? Angelis fuis manu** uit de te,ut euHodiant te in omnibus ups tuis» In manibus portabuotte» ne forte offen da sad lapidem pedem tuum» tn-Totum Pfalterium plenum eft his promifsionibus amp;nbsp;confoladonibus ubcrrimis,in quo libeUo diligenter Iegitc,cum€p putateeflefummumue* ftrum thefaurum»Scmper cum circumfcrtc,nec unquam de manibus de ponice»

Efa» cap» 49»ubi Zion,hoc cft,Ecdefia in tribulatione trépidâtamp;S0'’ gitur animo,ne a Deo fit deferta,confolatur earn Deus mire eonfola«^ rqs uerbis,quæ pij hominis cordi femper infixa effe debent? Nunqui“ potefi obliuifci,inquit,mulier infantis fui,ut non mifereatur fih'o uteri lui» Etfi illa oblita fuerit,cgo tarnen non obliuifcar tui»

Hanc promifsionem fipius nonhaberet,uelextremismundifinibus earn pctcret,etiamfi co genibus ipfi rependum effet,fi pedibus non uale* rct»InhacciumproniiffioQc5criptura depingit Dcumnobisoboeulos

ƒ ^ïfliatiiabilibus Sd fuauibus coloribus,ut in omnibus tentahonibus, irl /^niDus quantumnis grauibus difficukatibus Gris baberemus folatq, fi I ycam hanc fentenriam animo infixam habercmüs»Hæc etiamfi nul«» 1 '*«111 aliæ,uel fob nos Gris cxdtaret,ut totam fidudam ac fpem in ib ^onmetn collocarcmus eum^ inuocarcmus ♦ Nam quæ poteft efle wnfio amp;nbsp;affedus ardenrior in homine,quam cd matris in tenerè dp jwinfantulum ƒ Nullus certc poteft die amoris affedus ardenrior^ Jhiedidt Deus J Etfi mater obliuifceretur infanris fui ( ut obltuifd fanè ’®opotcft,nam profundius naturæ infitus ed is amoris erga filium afe^ ^b quam ut id fieri pofsit ) fuum tarnen erga nos affedum amp;nbsp;amorent ceflaturum aut refridurum effe affirmai

Quotidie eriam uocamus eum pattern nodrum » Id^ ficiufsit, amp;nbsp;ad ''*’nniodum nos orare docuit,ne quiequam dubitaremus de illiusirt noS f^pennCsimo amp;nbsp;uere paterno adèdu ; amp;nbsp;ut pueri fi quid illis moledurrt %fïquid doloris fentiunt, fi quid iniuria^ illis fit, fi qua re opus habent, '^nud parentes confugiunt, nihil^ dubitant, quin parentes fint laturi Mü,autquód â parenribus fint impetraturi quod petuntfita amp;nbsp;omnes t'^ïduerum fuum patrem, qui in cedis ed, irt omnibus difficukatibus S^ ’''^Utionibus confugiunt,certafpe concepta,quódlibenter,amp; ex animo ''pGs confulturus amp;nbsp;auxrliaturus, id quo d tota Scriptura amp;nbsp;ipfa exp egt; f'^nhaenam quotidie nos docet*

, G Zacharia capite i. promitrit Dominus Spirituali fuse Hicrofo^» ï’öSjhocedjEcclcfiae fusc,inuidum præfidium amp;nbsp;defenfionem ac pro* l'''§nationem inexpugnabilem»Ego ero(inquit) ei murus igneus in cirgt; '‘*'tu,8lt; in gloria cro in medio cius »Qui tetigerit uos,tangetpupillanl Mmet

Si fide eflemus aliqua præditi,an non unicaeiufeemodipromifsiö ^'’^Tioftrumanimaret, confortarct amp;nbsp;fic confirmaret, ut contra omnia ^^ficulamenta fc opponeret, ueluti Atlas,amp; infuperabilis mons aliquis, ’''’'’lota^j^daretin omnibus tempedatibus,ueluri Marpefia cautesf Anigt; J^üinfumit alius,cum exerdtu fortium amp;nbsp;ueteranorum militum magno, “onibardis,alrjs€p armis bellicis probe ed indrudus amp;nbsp;munitus» Gur igigt; Bon ^ nos habemus bonum amp;nbsp;fortem animü:*Quid ed totius murt*-'“potentia amp;nbsp;armatura collataadigneum hunc murûqui Deus ipfe ed;* Glianus apodata Cæfar potentifsimus, magnum exerdtum mouit kontra Chridianos, ut ad internedonem ufep eos dekret. Hic nulla fpes ‘“•trtliquaïuidebatur,iuxta hominum iudida, extremüm periculum im* •^ncre Chridianis,5^ Ecclefiæ præfens exitium indarc,cum tam potens, ^nicallidus etiam hodis Romanus Cæfar fummis uiribus earn oppugna* f'f 8lt; euertere prorfus conaretür(perfequebatur enim Ecclefiam non ^ntum gladio,fed amp;nbsp;calamo feu fcriptis in publicum contra fidem Chri* wnam editis)fcd hoe muro ignco non fuit circumdatus, ideofp iaculo Ïy®“’ Gbito perqt,nec quifquim uidit aut fdre potuit,undeid teluni ®“‘wn Gerit»

Si potentia mundanarefpicicnda effetjCerte Cam's ilkTuffl^^^ _ Iimanus, excrcitarifsimus ad bella miles eft, maxima horainura uu tus,qui etiam nihil aliud machinatur amp;nbsp;cogitat,quam ut Ch«^®®*^j nes funditus extirpée ♦ Sed ubi igneusille raurus eft,ibi omnis niun pocentia,rabies atqj uis minus poceft quam ripulaaut mufeaad ^”^’^^ inccndiü,quod fi co nare tur deler e,ftatim extingueretur^Siceft^^“” potentia ad igneum hunc murum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' j rVi s

Et nulla poteft eiTe folidior amp;nbsp;amplior confolatio,quam quo“ etiam ibi dicit : Qpiuos cetigerit,tangit pupillam oculi ipfius.ut habet Textus Hebreus amp;nbsp;Septuaginta*Hic enimaudimuM“^ is qui Ecdefiam infeftat amp;nbsp;iuiuria aliquaaftidt, Deoipfi fiiniol“^^ aduerfetur. Qui nofterefthoftis,idem amp;i. Deihoftis eft, Isforrittrcurn illis bella geret, quandoquidem fic uolunt, Sc probe cos docetó»^“®* modo pios affligere amp;nbsp;excruciare debeant • Vniuerfæ fiquidemCr^u* ræ contra hunc igneum murum minus poftunt, quam fdntillula minima contra totum Oceanum^An non igitur Chriftiani ucram in Chrilto pa* cem ac fecuritatem habent f Quis cisinferet aliquidiniuriae,hocign«® muro munitisC'Infinita amp;nbsp;longe maxima h^c funt quæ nobis promittun* turned uerifsima amp;nbsp;certifsima. Cor noftrum tanta uix capere poten»*^ credendafunt hxc^Dei promifsioni affigendus eft animus,uttotocoruc canamus Pfal.izj » Quiconfiduntin Domino, non commouebuntuGiru ficut mons Zioninæternum manebunt,amp;c*Dominusin circuituP^P^'* fui,ex hoc nunc amp;nbsp;ufqj in feculum«

Petite à Deo af$idue,ut fidem ueftram fubinde augeat, Mag*’®^ rum promifsionum de praefenti Dei au^tilio eft in fcripturisütisöópws fatis » Sed in nobis parum eft fidei amp;nbsp;plufquam parum * Sed de Dei pro* mifsione dubitare non deberemns,nifi ueUemus etiam dubitare an Deu’ effet Deus»Si eft Deus,certc eft, amp;nbsp;uerax amp;nbsp;mifericors, amp;nbsp;omnipottoS Sd ad iuuandum femper præfens areç propcnfus»In nobis tantum edpa hærct,quôd uerad illi Deo in uerbo ipiius non conftanter credimuStVm promifsio eft,ibiblafphemamusDeumjeum^ mendaerj infimulamusb non credimus»D» Auguftinus ait in Pfal»9o»Fides fît tecum ,amp; tecum elt Deus in tribulationc» Non ideo fadi fumus Chriftiani, ut in mundo uo* luptatibus frueremur, amp;nbsp;utcorpori duntaxatbene effet, fed ut ucramoi seternamuitamatejj gaudiain Chrifto hacreditate acdperemus,amp;adib lam seternam gloriam acternumqj gaudium per afflidiones omnis gene* ris penetraremus»Per multas tribulationes ingredimur in regnum cdlo* rum»Ad»i4»Ergo uerbo Deimuniti effe debemus,id^ fide appréhenda* mus,eo^ ut arce munitifsima nitamur,eo nos côfolcmur,ut perfiffamus«

Cogitate quas confolationes Chriftus innouoTeftamento nobis fuppeditet, easqj animis infigite, Matthäi quinto aitïBeati qui perfecu* tionem pariuntur propter iufticiam,quoniam ipforum eft regnum codo* rum»Beati eftis cum probra iecerint in uos homines amp;nbsp;infedati uos fuc» rint^et o rune uerbu malum dixcrint contra uo5,mcnoentes, propter me, Gaudetc

C^^ * ^ cxultate. Merces ucftra multa cftin calis» Sic cmm pcrfccuif A pfophctas,qiu ante uos fucrunt.

M *^^^*^^’ alnlsime in animos ueAros immitrite» ContumeUx» opgt; ^j ’i’j«gnominia,perfccutio,crux,carniquidcm molefta amp;nbsp;durafunt* 5$ƒ®“t« quod ea nobis cueniant propter faluatorem noftrurt Dömi ^^”^“'’’’^^* multo grauiora pro nobis palfus cA. Et quid eft t Poralis haec ignoniinia qua affiamini,ad acternam gloriam amp;nbsp;magni-t^'^^’'^gt;quæ ibi uos manet ^ MonientanealeuicasafHtdionisnollrae A*upra modum æternum pondus glorias parit nobis^nquit Paulus« j,^^gt;nil contra nos pofTunt quam mentiri » amp;nbsp;fixere de nobis pefsima J.’^i nos^ conuieqs profcinderejgnominiaamcercj amp;, fi Deus per^ J^t^orpus occidere«Sed quid funt haec omnia^ llli mentiuntur amp;: con* (vin® grauat nos in terris,fed intercedit pro nobis,ßz exeufat nos klus j^usuerus rex gloriae,in cœlis^OcciduntiUi corpus,fedfibibccidunt i'^ciJnda»Noftras uero animas occidere rton poifunt, Matt« ’Corpora etiarn noftra,ipfis nolentibüs uolentibus,quantumuis impo tJ^’^^^i^ïïdbus amp;nbsp;fureniibus.quicfcunt in fpe certa gloriofæ refute nonis. Nam ut maxime corpus comburant aüt fubmergant ^ non tagt; pofTunt id è Dei manibus rapcre, in quibus tutó quiefcit, amp;nbsp;irt ex^ jj’’io die quim gloriofifsimum S^ pulchcrrimunl cft proditurumjCum JP«nitentes Chrifti hoftes ad fempilcrnum Opprobrium amp;nbsp;fupplicium ^trefurredurijDant tz, toan^y«

. Si itac^ Deo uifum eilet, fie per graues perfecutiones in nobis fuæ ^^æuirtutem declarare,non propterea male ageretur nobifcum,fed id ^um efTet ad ûlutcra ÔC cumulum gloriæ noftrædd^ nos confolari 'Confirmare animos noftros debet«Chriftus ait* Ioan«ix« Qui diligit ui* *uam,perdet earn, amp;nbsp;qui uitam fuam odit in hoc mundo gt;nbsp;is euftodit .^Wuiiaiii æter nam. Qui uult miniftrarc mihi,fcquatur me * amp;nbsp;ubi ego ^bierit amp;nbsp;minifter mcus.Et,Si quis mihi miniftrauerit,honorificabit pater meus« Et Mar.iô.Amen dicouobis J Nemo eft quireliquerit ®’^um,aut fratres,auc forores,aut patrem, auc matrem * aut filios, aut a* ’Sfospropterme,amp;: propter Euangeliurn,qui nonaccipiet Centies tan* ’quot;Önunc in tempore hoc domos,amp;: fratrcs,amp; fororesgt;0^ matres, amp;nbsp;filk Wagros cum perrecutiönibus,amp; in fcculo futuro uitam seternam.Et û^njo. ait : Oues mex fequuntur me* amp;nbsp;ego do eis uitam aeternam,8C l'on peribunt in æternum,amp; non rapier Cas quifquam de manu mca.Pa* 'trineus qui dédit mihi maior omnibus cft,8^ nemo poteft tapere de ma 'inpatris mei«Ego amp;nbsp;pater unum Turnus«

Mundusquiin fpiritualibus ftukifsimUm amp;nbsp;plane cæcum habet iu* ’wurn, iudicat Chriftianos effe amentes amp;nbsp;ratione fana priuatos, quod Copter Chriftum contemnunt hunc mundum,eius€^ opes ac propriam J®Quitam«Sed ncfcit Chriftianos fcire meliorem uitam, quam haec ca* ?«» 8i mifera uita eft. Chriftiani non dubitant de his Dei promifsionk

} feiunt^y Tecum bene agi etiarn turn cum in mundo agitur cum illis, D d d d % iuxta

lt;uxta cxtcmam fpccicm, pcfsime.Suntin manupatris fut QuomodoS ubi effent tudores,quam cum fuaeos manu Deustucturamp;proKg*^ Sæpe ctiam acre pp optant diffoiui huius uitat pertaefi,nec cupiuntinmi* ferqs atrumnofx huius uitat diutius uexari,omnia illorum uota amp;nbsp;»»?** direlt;fflt;i funt aJ patnam illam coeleffcm,uti D»Paulus Philip.?» Poto^®®* (inquit ) noffrum eff in coelis, unde amp;: expedamus feruatorem Idurt Chnffum.Ideo etiam(ut ait i.Corint»4*)non deficimus, fed lieft f’^^^’’quot; nus noffer homo corrumpatur,tamen internus renouatur de die in diem^ Nam momentanca leuitas afflidionis noffrat mire fupramodumaffet* num pondus gloriae parit nobis,qui non fpedamus ea quae uideotiff»«« qux non uidentur.Quæ enim uidentur temporalia funt,quae non uiden* cur,atterna»

Pratter hgc funt 8f exempla Sandorum refpicienda cum affligiwt^ amp;nbsp;feiendum, quad omnes q qui Deo placueruntab initiomundi.fuaiO crucem amp;nbsp;tribulationem hic cxantlarint amp;nbsp;tulerint,amp; quödauxiÜo diui* nat opis amp;nbsp;gratiat magnificam uidoriam reportauerint, amp;nbsp;tandem iö Dei manu feruati fint. An non Abel miferrime amp;nbsp;crudclifsime per ft«* trem Cainumè medio fublatuieffcHic iudicaflèt mundus Abclein perijl* fe totum, Deum eius nullaeura tangi,cum tammifere eum occidi paA«® fit»Sed uerifsimum eff quod Pfalmus ait$Oculi Domini fuper eos,qm 0* ment ipfum. Et quod Matthati to.effjCapiUi capitis ueffri numcratifunt« ld hic in Abele quoqj uidcre eff^Statim enim ubi occifus effet,interrogit Deus CainumïVbi eff frater tuusC Quid feciffif Vox fanguinis fratris ld clamatè terra adme«Maledidus eris in terra.

Sic refpicit Deus fuos,eam de illis curam atc^p foIlidtudinemagit»TrP bulationem patiantur oportet, fed in tribulationibus amp;nbsp;difficultatibuf omnibus feruanturmanibus Dei,qui ubiqj in omnibus periculis, amp;nbsp;om* nibus momentis curnipfis eff,ipfos nunquam deffituit. Sic perfuadebP mus amp;nbsp;nobis,quód Deus non auerterit oculos fuos a nobis,nccpatiatuf utquisquam nosaboculisipfius fubducat, fedquodubic^ amp;nbsp;ommbul temporibus in nos refpiciat,amp; maiorem noffri curam agat, quam uilut pater de filio tenerrime diledo,amp; quod ne capillus quidem unicus cadat de capite noffro,ncfciente amp;nbsp;nolente Deo,Qui quiequid nobis tribulati* onum accidcre pcrmittit,id in bonum nobis cooperetur amp;nbsp;cedatinfaly* tem noffram oportet»

Quid pro luit Caino mors fratris ƒ Qtiam inde utilitatem cepitfFadus eff miferrimuSjCalamitof fsimus amp;nbsp;deploratifsimus crro,qui in terris toll feientiae tam atrocis federis fibi confeie furps ÔC carnificina agitatus(niliil enim ram occupatum,tam multiforme,tot ac tam uar^s affeffibus tond# (urn ac laccratum,quam mala mens, ut ait ille ) nullam horam per totum uitac fuæ curriculum quietam ac pacatam intra fe habuit: pratter hanepa* nam manct illi multo grauior in die extreme, quo cum omnibus homida dis amp;nbsp;feeleratis aeterno igni adiudicabitur,

J^uodin îpGus morte magnoperc fit deplorandum,quantum ad fpfius ^Wisperfonam attinetCCertc môrs enamipfî gratuUnda fiuGNam p^** ’*nieniifcrr)shuius uitæpeccatricis,fld èmultis periculis,cuns, anxietati* ®^sgt;atqp calamitatibus ereptus amp;nbsp;l«beratus,peruen»tin quietem amp;nbsp;pacem Ç^’'P«uam.Et in die exircmo cum omnibus ciedis Chrifti fidclibuspro« ’•itiirus cftjætifsimus cum Chrifia in uitam seternamingreflurus^'

5^bus non diflicultatibus^quibus non ærumnis atqj tnbulationibus J^tatifunt in terris Abraham,Loth*iraac,lacob,Mofcs,Dauid,imó ipfc “ïliutornofter Chriftus amp;nbsp;Apoftoli eiusCNibd tarnen crux 8f tribubtio ^uaniumuis grauis incommodauit SC nocuitipfis,fcd fumme pro fuit# ^nineshberatifuntex omnibus difficuhanbus fuis.His exemplis fident Ypem nofiram confirmare poffumusac debemus, quódamp;; nebwfie ’«futurus fit Deus, amp;ex omnibus malis nos liberaturus, non minus ^iiatlliUos fandos liberauit♦ Sic confolaturD, Paulus Colofienfes fuos ^P»*»eosqj confirmât dicens J Volo uos fcire,qualem follicitudincm ha* pro uobis,8c pro his qui funt Laodiceac, amp;nbsp;quicunep non uiderunt ^^ciE meam in carne, ut confolentur corda ipforum inÜrudi in chari* ^^'gt;amp; in omnes diuitias plenitudinis intelledus,in agnitionemyfierq

Patris amp;nbsp;Chrifti, in quo funt omnes thefauri fapientiæ amp;nbsp;feientiae j^fondituQuafi dicat î Vidcre quid ego pertukrim, quibus pcriculis amp;nbsp;J^cultatibus conflidatus firn propter ueritatem,amp; quotidie adhuc con* quot;i^^er, fed nortdeferitme Deus, adedmihi præfenti auxilio,amp; gloriofc *’^ïfcniper libérât ex omnibus malis. Proindc amp;nbsp;uos animo forti ac bo* ''ofitis in omnibus aduerfis « Fidum De urn habemusjis ubiqj amp;nbsp;femper ^'Jdnobis*

Sic amp;nbsp;Corinthios confolatur, i* cap. i. ubiait J Sicut abundant paf* J‘’gt;ics Chrifii in nobis,ita per Chridum abundat confolatio nodra.Sicut ®flt;ipafsionum eftis,ficeritis amp;nbsp;confolationis. Hiequoq^ feinexem* Nuinproportit,quöd fupra modum grauatus fit fupra uiresjta ut de uita ^‘'^nidcfperant^ed quód Deus ex omnibus pcriculis eum potenter eri^ tetSd libérant.

Praeterea ueniat u©bis in mentem amp;nbsp;hoc,quód tota Ecclefia per to* r'^niorbem terrarum orat Deumpro uobis jquódlt;^ ea adeundemmo* 1 “Uni propter ueritatem perfecutionem patiatur,ó^ periculo cxpofita fit* h'^utiSi D. Petrus fuos confolatur i.cap.y. dicens: Refidite Diabolo j bries in fide/cientes candem pafsionem ei qua: irt murtdo eft ueftræ fraa 1 ’'rnitati fieri.Deus autem omnis glorie,qui uocauit nos in æternam fuam 1 SbriaminChriflo Iefu,modicumpairosipfe perficiet,confirmabit, folk l’Wïii^amp;c»

^æ^ nniadiligentius apud animos üedros expendetis Sc meditaa ’Uiini,qudm egoraptin ea fenbere potui. Cumitaqj inhuncquartura Jriduni afcendiftis, Deo fic uolcnte, non debetis quieqüam dubitarc, 5“iueafiibona S^ propenfa Dei ergauosuoluntas,quodepnonirato ®^gt;Qtcüfo in uos animo id fieri peraiifcritjUt uos perdem.fed ut maxime

promoueret amp;nbsp;p roueberet uos hoc medio ad altiora,ut « huntg^JuW» quem omnes fan Ai confccnderunt,afcendcre pofuus Gne impcoihicn# to,amp; ChriGo Oominuo noftro conformes fieri»

Genus amp;infiddes ignorant quam utilitatem adferant crux 8^ nw^ latio in hac uita»Huic enim uitx duntaxat fe affigunt, non ultcrius cogiquot; tam,fed hue tantum fpcAant,ut habcant quo hancuitam tucantur, amp;'uC in hac uita ipfis tantum bene fit,de altera uita nihil folliciti. Sed CnrilMm fciant Crueem ene tantum thefaurum, cum quo nee totius mundi ope» nee digmtates atq^ honores fint omnes conferendi»Nam udutitp*»^^ ad Hæbreos doeet capita. Deus fie cafiigat fuos quos diligit,neeid rafie ut cos perdatper correptionem illam,fed ut nobis profit,ut fanuibcano'’ nem fuam nobis impertiat,Hgcinfigiteanimis uefiris.Sc thefaurushacin eruce repofitus quantus fit expendite,uidelicet SanAifieatio, Per oueem lt;rgregie formamur,amp; idonei hdbilesc|j reddimur ad Adoptionem.Cruce incumbente incipimus mundu odifle.Crux facit,ut mundi tedium nos ca piat,ut^ futuram uitam cxpctamus,6c fummis uotis ad earn anhekmus» Nam per crueem Deus nos ad ueram poenicentiam adigii, ut amp;nbsp;nos ip* fos Sd Deum probe difcamus cognofcere, ut ueterem hominem criiCih' gamus.utdifcamusrite confiteri,rite orarc,DEl nomen ex animo muo* care, auxilium fperare, amp;nbsp;ut in auxilio lato,Dei pra?fentiam,bonifatefn,' 8^ fidem guftemus,utpoftea cum Sando Dauide pofsimus fratribusno Uris Dei mifericordiam ad ædihcaiioncm illorum annunciare, amp;nbsp;d'etre; Gufiate amp;nbsp;uidete, quoniam fuauis eft Dominus j Beatus qui conbdit in eo»Bonum miht Domine quod humiliaftt me,ut difeatninÔ'^*^’*^’®^^* tuas^Pfakiip,

Sic uidetis quod Euangelium citra cruCcm probe difd non pofsid ■dfert enim confolationem cceJertem,Quem igitur locum ibi habere po* tefl.ubi nulla crux.nulla tnbulatio eft.fed pax,gaudium,fccuritasaccoin* modnas temporalis perpetualNec propter carnem nofiram ad peccant dumprocliuem poteftapudnos Euangelium conferuari,ubi in medri« rofisfedemus, hoc eft, ubi omrtis generis uoluptatibusaffluimus,iibiad uotum fuccedunt nobis omnia,ubi nihil crucis ac molvftiarum nos exer^ cet«Id quotidie nunc uidemusinnsqui principio Euangdiümagnogau« dio Sc ardentifsimo ftudio ate^ cupidicate amplexi funt,dum propter Eu angelium in periculo cftent,ne fe parentes,cognati,magiflratus,uicini o* diffe 8c perfequi inctperent. At ftatimubi Euangelium citrapericulurn 8c metum audire ipfis licuit,nec ob eius profebionem quiequam aduerß perferrc cogerentur,faAi funt fecuri,ofcitantes,focordcs, fafiidiuntiam Euangelicam illam dodrinam* Vbi ante cucurrifient multa miliaria ut unam Euangclicam coucionem audirent,ibi nunc toedet cosuddcceni pafTus ire per plateam,ut earn audiant.

5i crux facit ueros Chriftianos, expergefacit amp;nbsp;exufckateoi,ucter* numillum carnis excutic,ut in omnibus fint attentiores,C3uiiores,ó^ prudenuores, ne Uftefeant, neUnguefiant, ne focordia atc^torpore

®Wrpefcaflt Se contabefcanuSed contra, perpefuæ commoditatcs amp;nbsp;estâtes huius uitc,cortumpunt Chriftianos,reddunt cos dcfides,ofci* ?’'^Mc tepentes^Studium pictans fine cruce in ilUs extinguïtur, amp;nbsp;ma* Spiritus in illis operari poteft quiequid uulc,cum nulJa cruce excr* J‘’’tur,Nulljf enim armii munitifunt,non orant,non uigilanc, non funt 'quot;nti^de nullarefunt folJiciti,fe^extraomnem teliiadumconünu* S’iniaginantur, aefiin nuHo prorfus pcriculo effen f;Cum tarnen Cbri* ***0nullum maius pcriculum, ac malum, nee maior calamitas accidere ^^’’tgt; quam carnahs ifta fecuritas » Mox enim in ifia fecuritate obliuifci* ’quot;''Sc Uei Se fui ipfius, fie ut pecudis uitam agat, nee lt;]uicquam ampliu* f*''f quam carnalia, nee de aha re quaquam,quâm de temporalibus fit ^flidtui»

Opapropcer tam cruce cü opus ChriAianis, quâm opus habent po* ^cibo.nchoftiscos imparatos Se imprudentes opprimât, amp;r in car* Am fecuritatém reducat,Hac de re nihil fount genres amp;nbsp;impf)» Modo ’’“kantin terris fans opum, falubre Su fanum corpus, fccuriratem, pa* ^'''’temporalem Scgaudium corporale,de abarenullafuntfolliciti,Sd ^■quot;haec habent , putant fe felices efie» Sed Chrifliani longe aliter fen* A’^ aftedi rflf debent « Higaudent ÓC gloriauturin cruce, quant f**iftu8 eis imponit, nee tantum glorianrur,quód in filios Dei adoptati 'quot;'biedquódÄ^ propter Deigloriam,ignominiam Se perfecutionem ^'tluntur, Sciuntliquidem quis fit ufus crucis,quam udÜtaiem adfe* pidelicet,ut nos blq gratis per earn natural! Dei filio lefu Chrifio con* f^'itits fiamus bic in afflidionibus,Sc poftea in gloria,Rom» 8* Sicgauifi ?quot;'Apofioli Ado»5» cumuirgis Hierofolymis catdcrentur,aclaetidi* Mquot;tunta concilio Sacerdotum, gloriam iudicantes, quod digni habiti nj'tnt,qui paterentur contumeiias 0lt;: ignominiam propter nomen

Quod fiigituructus homo crucem reformidat, cogitate quod ne* '‘'^fitpati S: fufciperecrucem»Noneft quod inducatis m animum,uoi ÿï crucem Euangelium habere poife^Crueem feramus oporet, fi Chri* ^'quot;Oiuerecfieuoluerimus» Et ut ad Ferendam crucem fins fortiores, ui* /'tut quam altifsime infigatisanimis ueftris immenfam militate qudm 'ttice percipimus ♦ Si per mare pauperiem fugiens, per faxa, per ignes ^trit mercator ♦ Si mercator tantum molefiiarum, curarum , laborum ppcriculorum fuicipere Sd exhaurirc poteft Sd audet, propter leue quot;dlum, Sdidquidem incertum* Siquantumuis incertum Sd leue lu* ''’'Jigt;omnesillilaboresleucsfacit,curnosCHR ISIANIfalutarem , hndam crucem non patienter ferremus, cum tarnen non incerta 'tmporaria, fed æterna bona, ipfaméjj cceleftem beatitudinem Ptnemus, de qua nihil dubitare, fed cerufsime earn nobis promit* ^'^ poffumus* Nam pater cceleftis cam promifit, Filius earn no* ƒ Promtruit, Spiritus fandfus docct Sd infiruit nos ad earn expeten* agnofeendam, Si accipiendam * idem corda noftra certificat, Dddd 4 quod

quod filri amp;f hxredcs Dei firaus» Rom.s.EpheC^SiefremusucriCliri^ . ani, bone Deusjquantumanimum’adderetnobis,quam excutcr^no®' omnem torpedinem uel unica hæc confoJano Pauli Rom,S« ubi aitï R^* puto afflidione# præfentis temporis nö eße pares ad gloriam.quc rcult;* labiturerga nos.

Gum ergo ad hunc modum Crueem in nos funulimus,amp; »n quarti^ gradum confcendimus,autin eo confißimus * non hie fubßß^odura cio led in proximum gradum,qui quintus eß,confcendcndum eft nobis.cil autem quintus gradus patientia»Tnbulatio enim pauennarn paHt»«^ lus ait. Credimus Euangdio ( ut ante dixi ) ergo non dubitamu», quin omnes cribulationcsobueniantnobispropcnfa amp;nbsp;propiaaDö“®*“®® tc,hoc confilio,ut per crueem â mundo auulfi amp;nbsp;feparati emeodernur.nc in peccans per camus, fed a peccatis mundemur amp;nbsp;feruemur. nbsp;nbsp;nbsp;,^®5

cauflam patientes fumus in tribulationc, amp;nbsp;cogitamus id quod eif.Heb.ii.ümnis caftigatio in præfens quidcmnonuideturgaudijelK» fedmoleftix, atpoftea frudum tranquiUum reddithis, quiperiUamw* erint exercitati.

Breui imponct his malis Deus finem.perdura ad pauxillulum tempo* ris. Dei manus non affligit amp;nbsp;exercer nos durius,quâm nobis produit iudicat,amp;quam uirium noßrarum facultas fert. Sic Deus nosfadtuala gloriæ,quemadmodum figuluspoculum autuas parat, quod fit uasni^ noris.Ét quid fubducimus nosfquid tergiuerfamur/ Quid angimuf. S uolumus eße Dei fiJq.neeeße cß,ut patris uoluntaté fequamur,amp; do by diamus. Is percutit,is fubqcit nos cruci. Sed adeße uult auxilio fuo, ut lu ferre pofsimus,ne oneri fuccumbamus.Si impatientes eflemus.cxddert* mus è Dei manibus , qui nos formare amp;nbsp;aptos redderc fic fibiuult,«* neremus^ reproba uafa iræ.Si uero patientiamprxiïaraus,amp; moderat® arc^ aequo animo crueem in nos fufeipimus amp;nbsp;ferimus,tum Deus in ny bis ex er it, S^ nos docet,quidipfius gratia poßit, atq^ ita per crucemred' dimurprobati, 8^ exercemur inChriftianifmo. amp;. tantum profidmus^ promouemus, ut amp;nbsp;alios confolari pofsimus, ut qui ipß nunc expert! W mus,quam mifericors amp;nbsp;uerax fit Deus noßer. Experimur enimprobt amp;nbsp;difcimus fub cruce,an credamus,amp; quid fit credere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

bic fequitur Sextus gradus,uidelicet, probatio,aut Expentnw» miles qui far pc cû fummo pcriculo in prima acie hoßium tda,imptium, ac uim excepit.amp;f fic probe expertus eß, quid fit pugnare aut wn crer manus cum hoßibus,amp; quo animo fint,quibusinacic ßandumdj*’'“*’* to pcriculo,cum tot tela in cos direßa funt,quic]^ femper bona fide pug* nauit,nunquam loco cefsic,non abiecto dypeo fugit,fed fortiter dimica* uit,ac uidoriam obtinuit.ln acie probus amp;nbsp;fortismiles probaturpnCruc uero Chrißianus,

Sic Probatioadducicetiamfeptimumgradum,uidelicct,optm. eum uera fidc præ diti fumus,cumqj crux incumbit,tum in ipfis dirnlt;u n tibus experimur,quam bonus,quampius,quambenigaas,quam^^^^

^Wngpatet ^t Deus nofter,quàm dihgcntcm noftri cwam agar, äitjj ita ^«rcenius ftdcm.Siccrcfdt amp;^ fpes, ut femper expedemus amp;nbsp;fperemus l’Jtamfuturam omnium aduerfitatum Cataftrophen , Deum^ breui èC ®Bo ex omnibus difficulcatibus nos Iibcraturum,

Hanc fpem nemo habere poteft in terris qua'm Qinftfanus utrus, tailsfpes qua* nunquam nos fruftretur aut pudefeciat, Mordicus ‘’’TOinhacret amp;nbsp;aftixa cft fummæ ueritati amp;nbsp;bono jndeheet ipfi Deo.no ''Il'creaturaïjdeoéy impofsibile eft,utea fpes nos fruftretur aut faUa^'M ï'odexpeftatpd cerio confequitur^Expedat Dei auxihu, ut aliquando '^lïniitofæ uit« amp;nbsp;omnium anxietatuin ac miferiarum finem imponat, Inosinuitamxtemam adfeuocet. Deusenimin Chrifto promiGt no-* ‘’'’uitam æternam,Eam ob caufarn Chriftus etiam mortuus eft amp;nbsp;refur* '^^’'H.iri^ glonam fuam ingreflus eft, Spiritus fandus quotidie id anquot; '’'•nciat.üt^p ipfe arrabo æternarharredicatis noftræ,Ephe,i.in cordibus Mris^EihocquodexpedatfiJes.accipict Spestam certo, quam certu ^‘^.OeumefTeDeum.

Acingratiamrudiorumhuneordincm diuinorum o per um in coiv '*''^onepeccatoris,Scalam Gratia*,m figura aliqua ob oculos uobis pc* ut femper hæc dodrina, cohortatio ÔC confoiaüo ut ocuiis,lic tX

. Hæc eft Scala Chriftianorum,hi funt gradiis qui ommltus uerè pül '*'^tconfccndendi » Sumpta eft autê amp;nbsp;fa da hxc Scala c D, Paulo kom^ '^•ro,Gat?,tf, i,Timo.2,3,Harc Scala afcendenda cft omnibus eledis» ^'inonafcenditurdtrafudorem amp;nbsp;laborem, Sedquinos ducitjere* ^''’§eftat€p ,is eft fidelrs,uerax,amp; potent,amp; tanta potentia,ut nos ferua# JWsjuSimusmodo animo bono ac fortuUhus auxilio facile earn conquot; 'Memus.Sumamus modo animum in Chnfto,qui poteft omnia,cius^ ’‘'f'usiiï infinnitate perficitur,Eft autem hæc Scala,

^*^^Ch’ft ^^'^‘^^‘‘^’^^P^^^^^’^’’' *^ nobis, amp;nbsp;graiiam Dei in

k Sequitur breuis huiusScal« cxplicatio ,iuxta ordinem literarum ad S’QctuiuQjfigrum»

■ nbsp;nbsp;nbsp;Vbi Euangelium non cHjbi nee peccatum quodin nobtf harret,Ólt;^ immenfa Dei gratia in ChriEo oblata cognofcitur^Sine uerbo natura eii caeca amp;nbsp;impia.manetep caeca amp;nbsp;impia*

o Vbi Èuangelium lefu Chrifti docetur, ibi credunt iUi qui ad uitaiö prseordinati funt, Ibi agnofcuncurpeccata,agnofdcuramp; pcccatoruni opfonium Que dipendium, mors temporalis 0^ seterna « Agnofnturamp; Dei perdiues gratia in Chnïio,per quam folam miferi nos pectatoresex omnibus óf setemis illis calamitacibus liberamur*

Vcra fides in Chriftum eft mirificum amp;nbsp;maximum lumen»quod«^ ^larinon poceil» Non poteünonlucere.Eft grata Deo, confiteor Chn* Hum, à quo omnia bona accipit: per earn confefsionem Dei nomen in mundo mdarefeit âf fandiEcatur,homines^ fiuntmeliores.Siccnimlo-’ quitur fides: Benedidus Deusamp; pater Domininortri lefuChrini,qui bencdixitnos omnibenedidionc fpintualiin cceleftibusinChofto,per quem habemus redemptionem per fanguinem ipfius, remifsionera pee* catorum,iuxta diuitas gratiae fuæ,per quam multi conuertuntur»

D Contra hanc dodrinam, fidem, confefsionem óf propagation^ regniChridi opponitfe Satan mendaerjstmundus minis amp;nbsp;uiolentiaî caro propria fua imbecillitate amp;nbsp;defidia,Hic ingruit crux, Ibi daodum in acie amp;nbsp;pugnandum fortiterjdisrefidendum hodibus, óf uidoriadeiffia reportanda ed»Id non fit fine labore, amp;nbsp;dolore, fed prædarum refenur præmium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.

g Vbi tribulatio cH 8f crux,ibi difcitur patientia, qua fuifert amp;nbsp;mufsw tat,donee tempellas prætereat» Vbi Fortuna, félicitas, omni« geilens commodicaces ac uoluptaces func,ibi nihil opus ed patientia*

p Vbi fub cruee paiicntiam prardamus,miranda experimurjquxnun* qu5m alias difccrc potuidemus.uidclicet quära imbecillis fît natura nolira ex fefe ad omne opus bonum,Sf quam Fortis fit Deigratia,ut ferat nobis auxilium, quim bonus,quam uerax pater fit Deus noder, quails uirtus, quale lumen fit uera fides, Ibi difcitur contemni fortiter perieulum amp;in* commodu prxfens,redditur€p homo animofior 8f fortior,ut plura etiara propter Chridi nomen perferrc non detredet.Tum 8f ore Sf corde plus diccrc potedjDominus ed pater meus, amp;nbsp;nihil mihi deerit. Etiamiiara*» bulauero in ualfe tenebrofa, non timebo malum, quoniam tu mccum d* Et Pfah34.De Domino gloriabitur anima mea,ut audiantafflidi Sf w** biIarcntur,Magnificatc Dominum mecum,amp; cxaltemus nomen eiusfi* mul.Quando quæfiui Dominum,refpondit mihi, amp;nbsp;cripuitmeexomnl pauore meo,Qtii rcfpiciuntad cu,illuminantur,amp; non côfundituruultus eorum,Cum hic pauper clamaret,audiuit Dominus,8f ex omnibusaffli^ dionibus cripuit cum « Cadrametatur angelus Domini circum timcniel cum,8f eripit cos»

Q Cuin lam Dei gratia corde apprehenfa ed, cumfp tonesexperientia ipfa didiomus, quam potens, quam fidus Adiutorin opportunitate,in tnbulatione fit Dominus Deus noder, turn fpcratur ponça condantff#

Wnunquam »liquid mali accidere nobispofsit,lt;tiamfi Satan cum p inferis, amp;nbsp;mundus cum omni fua potenua fefe nobis opponeren qui tories opcm tulit,is in poftcru amp;nbsp;femper op cm ferct « Verax '‘hnonpoteft nos fpesnoßra fruilran\Eil æ potenrior, quam omnes 5®^aducrfarrj»Idco magna fiducia illius auxilium fpcramus,ac diamusj

Siigitur piorum Spes non confundit,aut non frußratur ipfos,fcqiri* H '’‘^ferto auxilium æ confolario bic in cruce, amp;nbsp;poft hanc tribularionem, ^^um gaudtum amp;nbsp;acterna uita. Et qui in hoc præmium refpicit fern# ^»«fortitcr amp;nbsp;infrado animo hos gradus afcendet»

ChriHus tarnen hæc omnia in nobis indpiat,promoueatjamp; abfoluat ’’PortetjUU teftatur loan* 4» Sine me nihil poteftis * Et Paulus Philippi» '’’nfoljtur Eccleiîam, ac docet Dei gratiam ac donum efte, qua: habent ’'Pïtiuiitur,hortatur^ cos^ut perdurent amp;nbsp;confiantes maneant»Quibus Jjbishortor ego uos quocß coronidis uicc ; Vt dignum eft Euangelio ''MlijConuerieminijUt fine cum ucncro,amp; uidcro uos, fine abfens ßm, ‘^iam de rebus ueftris,quód ftetis in uno fpiritu, una anima, adiuuan* '’dccertantem fidem Euangelq, necin ullo terreamini ab aduerfarfjs, 'i^æiUisquidemcft caufa perdirionis,uobis autem falutis, amp;hoc a Deo, ^.^uobis donatum eft pro Chrifto,n5 folum,utin cum crcdaris,ucrum 'PinijUtproillo patiamini*

Vigilate in orationibus, grarias agite fideli Deo pro inacftimabili S^ J'^lHbili dono Euangclq, amp;: pro omnibus fpiritualibus doniSjSd pro ^Snidone lefu Chrifti in nobis, precibus^ ardenribus contendite ab piUt uos in fana dodrina Chrifti amp;nbsp;faluifica fpe Euangelq femper con* ''^^t.urbem^j^ ueftram cuftodiat,ne ullo errore inficiatur, ut^ id quod '^^obis cœpit,ad gloriam fandinomfpis fuiperficiat* RogateDeum promequoq^ mifero peccatore,utin minifterio falutaris Euange# licac dodrinae per uirtutem Spiritus ipfius femper fidclis

ÿONVMENTORVM ^rbaniRegq Latina orationecon^ *CRlp TO R VM PARS A L TER A. CO M-pkdlens fcripta tAtyRTiH« feu ayav/sinot.

VOD AD SVPERIOREM EPISTOL AM TV AM RE gi charifsimc, nihil haftenus rcfpondcrim, debts occupationibusmeis i ^ x^f dare, quibusCquod equidem tibi conftare arbitrer) continenter dilh-1 ncor: neq; emmexiguus labor eft, putris prsEcffc, quos ad fapientix, j cloquentizq; ftudium formandos recepehs: quorum utrum difficilius 1 fit ignoro:magno fan! amp;nbsp;perardiio laborc conftat utrumq». Porto quata amp;nbsp;Euangclij diuinitus commiffa difpcnfatio, an non amp;nbsp;illafatis tibi magna deprecatio efle mei filcntq débet, hoe tempore, histumultibus, ^‘'^quot;'inumpcrfidiarSed tarnen, ne aut prorfum tui efle qblitus uidercr, auttibi filentic» S'®» fliiorundam opinionibus, de uerbis eoenz Dominica putar er adponcrc, aut orn-I^ ^Wngcli) commilTum amp;nbsp;docendiamp;tuendimunus abqccre, quod interdm nonliccbat ttaH'^^S'-^’P^tjones, noftii adgrcflïis ftim, utuelaliqua parte tibi fatisfaccrem, homini jj “'nicipfo,tum deuniuerfa amp;ChathoIicaEcclcfia bene merito.Neq) vcro hxedocen fc ^cauffa fcripta funt,cui fynccrum cft à Domino in hac re indicium, qua de nunc agitur, ^^';°ntroiicrfiaeft, fedmei animi teftificandi, amp;dcclarandx funftionis mex,libcrandz^ jv**pudtefidei.Subridebatnonnihil quod Caroloftadius o J'amp;voçKViÇ cœperat, amp;pcr Itah k”’'-®*^*^*“”’ tumfpIcndidius,utuidcbatur,ferpfefatinEcclcfiam, iam^amp;ipfeper» iMi k ^['“toitkm, tam potuit principio hypoenfis plurimum, quanqùàm femper re-reUgio quidam Dominicorum verborum. Erant coniedurz nel ex W c C^rione multx,quibus potuiflemin fententiam illorumindnei,amp; quódcommunis tUb^ • ^^^* ^ uetus, qui à Gregory Magni temporibus ccepifle dicerctur, amp;nbsp;fere prz-kuih '^ ^'^*”’ ^^‘^“ficium, aliudnonhaberet.Erant amp;nbsp;fux rationi humanz perfuafioncs, htij '^^H'''^^ fit à parum firmis, poterat Icripturz certifsimus fenfus facilime euerti, uC Ptut” 'quot;^'^ eft non euerfum à Papiftis, qui non à feriptura, quid Dominus vellet, fed in fcri-•mii ^'^pfl^*‘^ *pfi vcllent, induxerunt, amp;nbsp;nunc à multis video fieri. Scd cum prodilfet Ter-U?'’®*’^®’^^“’contraMartioncin Ponticum, fcriptoris omnium quotquot nunc mani-»tp,^’’”^.“’‘’'^^vetuftifsimi,itaminimeindiliecntis,cQcpipenitiusrem, cxcufsisamp; locisamp; 11^8 mentis,retraftarc, recenfereep, amp;quafi^intcgrorctexcre, fi quomodouel tandem il{g''^''°^*^cicntiam liberarem.Scd quid quxrisfinuoluor altius, amp;nbsp;quz nitor magis, magis l^f^Q’wdeoep plane fterilc hoc folum efle, in quo amp;nbsp;fruftra fumptus faciam, amp;nbsp;temcre w-Mid^'quot;*'^’ '^’^^^ ”’^^ prouentus fit ad authorem rediturum.Explicabo igitur meum tibi iiiliij'’’quot;l®^®c.difsidentecon(cnfu verbomm dominicorum:prxfatus quod nihil prins, °^*^^^''^ ® ^^^^ contentione habiturus ipfifsimis coenx uerbis, quorum crvvTocfipjCir-.

^ nim excutiam, quantum meaparuitas permittet, mbit mouebon xto capite Ioannis, uel alns hinc indc comportatis, turn locis, turn argumen is, turn co-* * i icctunS-

D E V E R B I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , ; ^.

teAuns. Vbi veto à verbis tanx confirmatus rediero, tûm meo îiire, vèljréÇcWn» J® » gamqux ifti adferunt. fineceffarium fuerit. Nam hocarbitrorjnecf illiiplb QJ“. “'“^ j* ltatiiunt,negabuntgt;cocnx uim ac feilfum, fi ufquàm, fane in ipfifsimis cœux verws. pr^^ ifsimc,vcrilsime(^exprimi,pnustamen quaiitiviaingrefsi,totmodis ludifîcent ver ƒ minica.paiids dicam. Primum mihi non erat cognitii difficile, in fumma illos co®*’®quot;“^’^ quo gioriantur, quamuis fi argumenta partium colligas, longe l’ccus habeat- Prxter pa amp;innum,aliudincaenanoneke, quôd vtnon efiet vhlitas carnis amp;nbsp;fanguims “Omini ^ cerna, qux fuifiet in cruce, amp;nbsp;redemptionis operecid cnim (èndunO ita non ‘^®'‘'®quot;“ - L^j am Chriftus, qui ad dextram patris cft, ac demittat fe in ventrem cuiusuis fumenos, en vel ipfius pafsionis memoria fignificaffet Chriftus, quôd à coena abeirct. AdhW, u *. .«^ cull nouitas, pains cftcorpus, vinum eft fanguis,nulquàm vel à difeipulis qii*W’’y® mino explicata, maior tarnen, quàm vt vel tacenda clfet,vel diffimulanda,idea laW'quot; ^^.^^ fit,ncq5 corpus, neep fanguinem in coena effe, nifi Ipiritualitcr, V Valdenfes, iamolim fenferint, atq ita rei neeelsitatem, nobis detenfionis owne lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

omnemq*occafionem extorquere.Adde quôdomniseiiiscœnxfrurtus,quidb:° ’ _ omnium fidelium, in vnolbiritu, amp;nbsp;corpore Chrifti, amp;memoriy3afsionis,4ii*uæ.® demptionis amp;nbsp;libertatis voluptate. Si dueftionis duleedine in omcio confine p’^’^'Z'pjtd renteis, fiifo m hoc fanguine, amp;nbsp;dato corpore, fuper ligno crucis, in regnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^

adreruerit,citra corporis amp;fanguinispr3Efentiam,inott'enfeamp;cumfruftuconftetnx funt perfu3fiones,toliendi à coma corpus amp;nbsp;fanguincm. S E C V N D VM, Cumve coena: verba ventum effet, amp;quodantea imbiberat humana mens, effet verbis domini ’ quae in coena funt, aduerfum, infernas portas obfirmatura, turn diuifa eft in tot æquot;*®V ’ quotcapita. Eftenimin illis,qui hanc oratiancm,T»'TB i'^t 7!) c'0f*«/jiov,dpra:ceden » uariata demonftratione, fecuit,quôd vrgerent ilium verba ilia :Q. VOD P^^ BIS DArVR,amp;CLVOD PRO V OBIS FRANGITVR,qiiæft®®P’quot;'^ quot;nbsp;uenire non poterant,ita corpus à natural! amp;nbsp;propria fignificationc, non finebant exin: • Quis emmhdelium negat Chnltum in came veniffe, corpus lilius pro nobis tramam, cuinem illius pro nobis fufum effecitaA DATVR PRO VOBlS, EPP?^ T V R 1N R E MIS S10 N E M peccatorum, hxc fatis conftabant Carololbdjg veritatem corporis amp;nbsp;fanguinis fatcnd3m,in qs cœnç vcrbis:H O C eft corpus EST CALIX nouum teftamentum in meo fanguine, fed ad panem inepta videuan . Eft vero amp;nbsp;fecundus, qui,diimviderct vrgen demonftrationem amp;nbsp;pronomen Till®» ®. 7 « nbsp;nbsp;nbsp;inficias ire polset, communi fenfu amp;nbsp;ufu linguae coaftus, oportere ad quodryw referre-

tur,antccederc, commutauit totum orationis ordinem. Sicq; hoc confufo extuht 15 urn# \Sp.ap J'^/ópi^volgt;,'rs'TO C^t to lya/aoc fax,Quod pro vobis traditur, hoc eft corpus meunotu toamp;pudendo errore.Sedcumeiufdem farina: alq viderent fine rifunonabiturum,amp;in-cogitantiam quandam in Chrifto, amp;nbsp;dementiam in Apoftolis(ablit verbo malignus mter-prcs)adcufatum iri, fi fie pergat Caroloftadiana faftio. Sane enim non ignorabant Apo«^ li, non peponem Marcionianum, non Cucurbitam, non illumipfum panem, traditurum Ln ftum, atqj vt maxime panem fatellitibus Pontificum traditurus fiiiffet,non recepturos, co-gor hicludcre.Adhzcquiaviderunt, hanc confufioncm orationis, nullum locum,necpi« Matthaeo, neep in Marco habere, vt in quibus hxc verba tantum ineffent TyTO fe 1® lt;’'®I*“ pouneep additum to UTrtf upap «/’/c/'ópttvop» vel vt Paulus ait : to t/7rtf vy^ap KAapv^M '' am uiam ingrefsi funt, quibus cum dimouerc à propria fignificationc, eadem religionc, qua Caroloftadio, non Iiceret,necpi5 cfâp-ett corpus neq tb' «f,a« fanguincm, vtvcl tropicum corpus datum,vel tropicum fanguincm fufum dicerent, verbum EST, adripuerimMn co ingenfi fui, fideiep fux uim oftentantes, ne à praeclara illa generali fententia in ordmf®J'®* digcrentur.Hic ^ eoepit pro fignificat, feu pro repræfentat haberi, amp;nbsp;Tropus, qtn®®$ ’quot; pane, neep in corpore, nem in calice, neqinvino, neq in fanguine locum habere f'^^ta ,^ verbo EST obtrufus eft. Cü tarnen vel à GrammaticisCeft enim hxc tota di^®^ 10 bram-* maticaDtropus fubftantiuo verbonon dctur,nifiob innouatam, translataniij ugnmcatio-rtemadiuncfi. Vndcamp; Tertullianus, amp;clarifsimus preceptor meus loannes Occolampa-dius V nu mon tanus, m CORPORE non in E S T tropum ftatuerunt, quemadmodumin hac oratione:Ego fum oftium, tropus ex ipfo Chrifti interpretamento eftin dictionC olu-um.Et in hac, feptem boues, feptem anni ipfi : lofepho interprète tropiïs eft in diftione Doues, fic cnim interpretatur. Ecce feptem anni veniCnt fertilitatis magna: in vniuerla terra Ægypti, fie habet in alqs confimilibus iocutionibus fenpturx, vtiniftisEgo fumpams u-tx, Ioannis 6.Ego fum lux vera, loan. 8. ab ipfo Chrifto vindicantur ab iniuria verbi fc □ • Cum igitur uiderent qui O V ARTI funt mhacdiffenfionc,nonprofpcrecedcrc,mverbo EST tropum, amp;in hocHebracis fere abeffeverbum ^' Iocutionibus, vttropusIitin alijs diftionibus adiundis, vel in predicate » vel in fubicfto. Cogor enim his vocibus nun

vtj,^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COENÆ DOMINIC Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

P^”^*^'^^^corpustropicum facercgt;quodutvidebaturcautiTsime vita-'’‘^L c ’’''^iis,clarifsiinusqj vir Zuingli’, videbat naniq;, circumftantias verborummini-''’’’Ïu’ ^quot;ivr’^ ^ -^P*- PI igitur C O K P V S figuram lijnt interpretati, fecuti TertuUia-i ^*^’'æo adreptis doinnucis verbis, finemagno orationis incommodo idbotuit. '^co'^ ’’°^^^*l3^thxus:HO C EST C O KP VS MEVM, nihiladdens, quodfigu-'^'io3”^*™^’A ^urbare loco pofset, quod illi non pcrinde in Luca celsifTet.Sedmeo lU-^’^^^^'quot;^’’^^Marcionis, quarto librö de figura corporis, eaq; veritati aptat,auf ^ne^ ™^ ^’''*f^‘’^'^’”*^^quot;f*^P^’*P’‘’‘'^^'^”^^ ‘^® fanguineinMatthxoidperpetuopotuif-‘^^^g^”'^^quot;^ pro figura fanguims interpretari potuit, quia fequebatur .■ Q. VI ^^A^ ^ effunditurineqj de corpore in alhs, quod neep figura aut figuratumcor 'jclif .'’*^*^’*^c'$fig'-*’^*P’’’g“*™’’fuf3,quod tarnen irrefragabihter ex Tertulliani ex-S Aa ”*^^’''^’^'^^ vide, quomodo illud colligam ex tot rentenths interpretum, quod vo-^jj'^^^P'^^^efus panem, amp;nbsp;cum egiflet gratias, fregit, deditep difcipulis amp;nbsp;au : Accipite, Wat ^°^ ^*8*^^^^^^ figuram corporis mei, quxpro vobistraditur, vel hoe fignificat ^nicorpusmeum,quod pro vobis traditur.

%o quot;'^‘^^*^ ‘gitur nunc, amp;nbsp;quod fummatim propofni, digeftum in partes breuibus expli-Iisof j°*’ excedens epillolx modum, fi tarnen prxfatus fuero,me de eo, qui vertit oratio-''*ti Af'^’^’*^ Pyiit^’^j ineptit, tantum hoc difturum, quod, vtmiror hominis impuden-Seff ^^^^^°’^’^ern^-'rariamamentiam,quüdcumvideatneq;inMatthxo fuse ftnltitiaclo-ftiidç ^ A orationis eins fyntaxin adeo familiärem effe vel lanftx fcripturx, tarnen nihil %1} j’A^’^“s,continenterpeioremreddat Caroloftadianam rententiam,velipfo Ca-quot;'»tat' *^**’^‘^®’^^^ **^ ^° hbello qiicm in me edidit, hon vifus ell liane fermonis dominici üiiiif.'f’”^quot;’ probare,maxime quod nullusEuangeliftarum mutaret,cum tamé ahoqui vel '^^'*^^™ ^^ ^Agt; ffànOijKMTVTO i^l 70' ffUl^oi pK, HO C h’ii ^ ^ftcorpus,amp;, HOC E S T corpus meum. Ad Carololtadium diuerto, cuius 'ItnA^*^ ®'^^^^^^'°‘ï improbaui,nunc veroetiam liberiusdeilla loquor. t^to prarce-W/ ®^ofiftj‘aï'Cgt;amp;locis fimilibus,amp; argumentis eolligitur, amp;nbsp;authoritate. Locis limi-Ijj-A/Exo.ji.cum Aheron adferri libi uifsifiehT« ùi^Tix ni \puyâ,fcquiturintextu, Jif ‘^Î^«»atüTût nà^ov \fflvA/7°V xatt «arotv, V fil c/^toZ 0-» »VfotiA.omv^b“ dviß'ißacfiili o-t tx |AM»' In hac oratione , quisnon videt niilló referri demonllratluumijTo/ qüam ad tOr .^“''^'^P-Neqj enim arbitror tam infaniat Caroloftadfi malus amp;nbsp;indoftus fuffraga-i(j’*^«cvertat orationcm,ójT/vdfr e^vi^ißxyip at tx yx; ot.cyv7jl's,'v'bl oi ^iot e* I’cfaHA.Id ^i^.A^’^^'unttc ex terraÆgypti,Hi funt dij tui llracl.lam vt maxime pronomë fuerit ^j ^’generis, amp;nbsp;pó^t©^ fimiliter,tarnen alterum pluralis ell numeri,alterum fingularis, ''’n quot;'k'^^’'’^^“’'‘^cmonltratio. Namvitulumadorauerunt,vtPfal.ios.Feccruntvitulum Ads''^^’ '^ ^dorauerunt fculptile. Aliud exemplum eft Genefis fecundo, cum Dense colla t’,j»'’’4æ’^^’”æ’^*^'-®^®^Aabet textus è feptua^inta interpretum traktione. x^ it'^aycp Ideft?’^”^'^ ^’^^ ^ ^quot;^^P dJ'tii^,'ïè'lsvviiO5^lgt; iK'^ map fj-ts ,K3tJ- ad^liK^ ffX^Kof p.-/s^ ’'h n ■‘ddiixit ea ad Adam, amp;nbsp;dixit Adam;Hoc nunc os ex ofsibus meis, amp;nbsp;caro de etmne A^orfum hiepertinet 'TSrgt;gt; nunquid ad -rlui yuvettxxe'quod cn foeminini generis fit, t^to |»ii^”®‘’^*’*iec ob id uarietur demonllratio, quidopiis ell in verbis Coenç dominiez, lin-5^Agrammaticac cauffa demonllrationem variarifcum fpiritus fanélus nullam fibi gram tA^'” finxerit, fed verbis e confuetudine noftra fit vfus,Porro fi quis tertium exemplum (*1? A’^PCf ogt;nifia^generadifi:urram,habebit prima Pet. primo capite,T5' A' çip^aKvçiov IJ lut-rfp itava^ïSTO Si ^' ’Tü^ip.a 73 éb’a^^tAteS'tp us vp«f,ideft. Verbum Domini ma W^^A*'^'^™-Hoc quidem ell verbum quod euangelizatum ell ad vos.Hic fcio citra con-1 ^fiiamdemonllrabitdemonftratiuumT^TB.illud fïp« quod antecefsit. Hifcc,ne pluri-’‘^tar,videbit arbitror Carololladius, nulla linguç, nulla grammatica: cauffa,7J73 fecan-i^quot;’'apr3ccedentibus, quin contra ad Top aç'np amp;poffe amp;deberereferri.Niincvtargu-^^lüsidetiamtentem,Primo participium AWap,quod ellinLuca, conuincit 7D'p âç-rop er hoc participium Aiyap dicens, ell adcipientis panem, agentis grati-^*denionllrantisidquoddabat.Habetamp;textus x^ tVoxtv oujTÔiç Atyap, vtmeminilli CPki*^ ^^^^’^^’*’ eolibello,quoprimum occurrilli Carololladio.Atyav enim fiueDI-fto j^r^fertur ad D E DIT, nam fonat tcxtus:Dedit eis dicens, at panem dabat,de pane fton • ^' 90 C ES T C O RP V S meum. Ac nuncnon difficulter, fed necefsitate con-1 fntixTï^u cumAtyav cohxrcns,adipfumquoddatur referendum ell. Secundo loco (;J’?’jr’’A“^.’^*^* ^“oqs commemincramus, quod fi omnino variata eft demonllratio, vt K^ ™^'ovidetur,quidqugfóyolet ta confeifsis verbis Matthçus. 'ïè'n i^i ?^ ceSp-d pvt «ante Lucam,amp;ante Paulum,prxdicaint Euangclion, neen tarnen ahudhabuit, quam

HOC EST corpus meum. Velcrgodifcipuli non crediderunt thrlftoA’critniCöfP fiiiffejveltumin coenatemulenti.piitabSt phantafmii effe, vt fuerint à Chnlto docendi gt;nbsp;quod adfer er cc, effe fuum corpus. Porr o cumtam conitanter vCilitatcmverboriimCM' amp;inftitutionisrequirant, dicantmihi,qux ellvcditas, quis eftfenfushorumnixtaCaro ftadianamftigmenverborumHOC EST CORP VS ME VMcNarrabunt arbu aliquot hic tabulas, amp;nbsp;figfnenta lui cerebri, vt funt inftrufti vbieß amp;nbsp;femper fapientw lp tab.C^id qu3fris nu Regirpudet me Ibiltitiç hominum, quibus ob cerebrum luum huw’ opinione corruptum, amp;nbsp;loco motum, cogitur fcriptura cedere, amp;nbsp;errori patre^n^*-’’ ’ thoritatemrequiras,Primum opponam Carololladio eos, qui ab illius lenfunoabljorre ’ fed à verborum dominicorum interpretatione, quorum Zuinglius etiam edito hbro te ^^ tur, fibi dilplicere fedionem Caroloftadianam :neqj fatis humeronim effe in ijs»qux an b^ proferuntur,nS veretur adfeuerare.Quid aiius qiulpiam ad me fuper ea re ^‘^ÿp fidis literiscommiffum eft, nolo hie vulgare.Secundo loco próferam omnes Eccleuf res,inprimis vero Hieronymum,quiin Epiftola adEuagnum ait:Ad quorum prec^.^, pus amp;nbsp;languis Domini conficitur. Atq hic ncceffarium effet mihi conietturis vto lOquot; g^jj ter nunquam fenfiffe, neepOngenem, neep Augulhnum, neep T€rtullianum.Naw q”*’.^ Origenis, veterumq; diligentior Hierony mo leftor^ qui tarnen nullo loco, quodeq' ^,^ lciam,illoserroris de Sacramento panis amp;nbsp;vim notât, cum interim leuiora errata n paffus tranfire. Caetera qux Carololtadius habet, Lutherus adtigit amp;nbsp;cofiofcamp;e’n'^^ De ZuingbanoE S T,nunc dicendum ell.Si quis autem cauffam requirat, curnoin o PO RE fe Zuingbu^exercuerit, cumtarnen amp;nbsp;TertulJiani, aliorumqmeminerit, qw non de«-? fed ^T^çi tS o-op.«rof mentioeft,dicam.Volcbatcircum(peraorviden,ide)ii menoculto agens quod Tertullianus, amp;nbsp;vidcbatnoninfirmum modofore, fedparuw am pium.in fumma, videbat fcrupum de ChrilH corpore oriturum, in quo olim copix ^^ reticorum laborarint, hoc vt effugeret, in verbum fubllantiuum fecontulitCumcniw generali fententia, cuius fupra memini,nihil prorfum dubitaret, fcibcetcamem vt i^* effet in eoena, non tarnen prodeffe, loan. c. turn coniunctis copiés, amp;nbsp;feripturz locis, amp;nbsp;^^^^ ieftuns munitus, decreuit carnem amp;nbsp;fanguinem abefte à coena. Hoc vt etiam in C«”^ ^c bispraeftaret, nonpotuit iifguâm, quàminverbo EST, DeiHoigiturnuncvideanU'^^^^ principio, HebraeislocUttonious ferè abeffe, ipfc Zuinglius,in fuo7rtf? Taf fidio teftatur, in hac locutione: Viftima Phafe Domino. Quemadmodum etiam abeu 2. nontam inHebrZis libris, lt;^uàm Græcis, adHebraicam veritatem tralatis, inhac .^^^ tionc,TK’raVÛfJ dçîüp tx rap îsiap fin, quenjadmodumabeftExod.n. ad e’”'^''quot;7^’' tem tralata oratione, vTOi oj èioi ffov fce^ixiÂ, quos locos cum de pronomine demonftraßt TWTD differ er Cnuis, adtigimus. Quando igitur tota hze controuerfia, de verbis Hebt magiftri,Iefu Chriftihabetur, in quibus verbum fôî, aut non habetur, autnón neceim habetur, quemadmodum nee habetur Genef 41. Septem boues pulchri, feptem anm ç Confequitur parum firmiter, amp;nbsp;ad confeientiae pacem prçllandam infobde,tropummv boEST,tentari, cum-abfitab orationibus fcripturz, amp;nbsp;earn vim habcat, quamadiiW Quibus additur, vt oporteat in adiunfto tropum effe, fi verbum eft à fignificatione **^’r^ pria dimouendum fit. Neqi audiendum eft quod dici poffet: V t maxime ab fit verbum, t j. fubintelligendum, aut vice pronominis Hebræi addendum eft. Addatur maxime, fubw ^.^j gatur, vice pronominis ponatur, hoe tarnen ncceffarium eft, tropum non in verboem^^j jii adiunfto effe.Si igitur Zuingbus probant, in verbis eoenae dominiez, vel ß^?°’E°’‘'jjcj« 'in pane tropum effe, dabimus perlibenter, verbum EST aptari oporterc tropics «g” tioni, vt in oratione, quam ex Gen.4i.citat:vbi quia in bobus amp;-fpicistropuseft,ideo^ nomen Hebrzum non incommode à feptuaginta verfum eft in verbum

-quod trqpfi boum amp;nbsp;fpicarum fignificaret. Alioqui fi quis Hcbrçaféquivclit, 1^1 ® y^iiu verbum EST, quid quzfo przcendet ifti tropov Nunc perquàm bbenter adceo^ • glio, fi ufquam ex fontibus probarit, quod fcribit.Ego non quid Zuingbus fenO’y ff tu ra fanfta, quxro, fed quid cum mihi, turn Zuinglio fentiendum fit, hoc ago, q^“^..

ri queat.Habet quidem ille Grzeos authores, amp;nbsp;feptuaginta interprétés,à quibus a iq ^^ ties apponitur verbum ES T, fed interim verfantiin ipfis fontibus Kebrsis, ä qinbus a (^|^ EST, quomodocxtricabo me, fi cane peins amp;nbsp;angue oderim tropum adiunctoriim. Jx permittet autem fpero Zuinglius, vt corpus tropo aut fanguinem defoedèm, namvtn parumpiumeft, amp;adfine Marcionianz Hzreli. Siveroin propria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Lj,

quat panem,corpus,fanguinem, viniim, cogeturvebt nöbt, aut EST prorfumomi ’ autilbnatiuam fignificationem dare.Quonnuncvel hoe vnolocoprobabo, qucmpf profert : Septemboucs,feptem anni ipfi. Septemfpiez,feptem anni ipfx. Sichabe brzüs contextus, abeft autem verbum fubftantiuum.Nunc fi necinannis, ß^^*” ■ ^^ efttropus, certê erit oratio fimplex, amp;nbsp;minime tranflatitia» amp;nbsp;verbum fiipftäß ^^^.^

pronominfs rcdditum, fuam qiioque naturalem fignificationem retinebit. Si vcvô J/Pus eft nel in bubus, nel in annis, fane fruftra cauflabimur uerbum Eft. Sic de uerbis cœ'-r’^ifucrit ucl in pane, uel in corpore tropus, quid eft opus fatigare uerbum ftibftantiuuf i “frö extrema manent fimplicia, amp;nbsp;m natiua lignificatione, tune nufquam conducet ucr~ ^ï*fcbftantiuum,nulli hic tropo patrocinari potent»quiapoteftabcifeiiixtaHcbraifmu, A^^efferri: Panis corpus meum hoc: ut feptuaginta tranftukruut Exod. i2.0vo'J« ‘ï' ttv^ quod exemplum grauifeime urget Zuinglius in fublidio, quod etiam nunc loco *Wüoproferimus. Siueergoin hoccxemploHebrçafequiuolct,acintcrprctari: Vifti-Pïfchatis hxc Domino,ut uiftima amp;nbsp;palcha coniungat,alterum in nominatiuo, altemm Wiio.ut eft in alqs frequens:Diftum Domini amp;c. amp;nbsp;pronomdi hxc referat VICTIM A. ^'^'P^aeinta,qui transferunt: Viftima, pafcha hoc domino, ut fint nominatiui cafus VI-. JMA5c PASCHA, non babebit quodnobis deuerboEST obtrudat, fed cogetur tró-L''’*'^parteis orationis Ipargere, uel m VICTIMAM, uel in PASCHA : uel |cogctur fine If’pointelligerc orationem.Certe Hebræis pronomen, Hxc, aduiftimam ,non ad Pafcha, It j ^“''‘ Idafcha uerd ita uiftimsE adhzret apud illos, ut non ftet in altera orationis par-’’ahmicmodum: VICTIMA EST PASCHA Domino, uel Domini in genitiuo, quoa nc-^Varum eft,neq} inconudniens huic fententiae, fed uiftima Pafchatis hzc Domini, uel ui-j^^hateDomini. Atqj nelongior firn quàmuolui,hoc femel dicam: Futile commentum cf-^^^ucrboEST, amp;nbsp;nullum in Hebrxo fermone locum habere, unde tarnen nobis hxepu-y ^edeamus ergo uel tandem ad Tertulliani f^uram, qui contemto uerbo fubftantiuoi ïiM?’** ‘’*®c*it-’amp; fuffragatorem habet, ClanL Virum loannem Oecqlampadion, quem ta ”^'*“® fententix author non eft,utcunq; fequax, amp;nbsp;multo uerecundius fcripfit, quam j^ ?amcalumnientur,non impetam. CumipfoTettulliano mihi difputatio erit. Nam is hu» liijjö“'’^ti corporis in coena,caput eft. Sunt igitur in eo, quodfeiam, non ita multis locis, lou I'gfratindida. Eft primus inter apertiores primo libro, fed alius multo apertior quar ^n r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^'’^^rcionem, his uerbis: ProfclTus itaq;, fe concupifcentia concupiffe ede-

’“ttni (indignum enim ut quid alienum concupifceret Deus) adceptum panem, ^^“^tim difcipulis, corpus fuum ilium fecit: Hoc eft corpus meum dicendo, id eft fi-

”’^’’ ^igtira autem non fuiffet, nifi ueritatis efiet corpus. Cxterum uacua res iit,ji'^5^pitantafma, tiguram capere non poffet. Alius eft quinto IibroaducrfusMarcio-l(J^’^PeCinquit) iani oftendimus, hxrefesapud Apoftolum inter mala, ut malum poni, WP''°^^^*^^^'ritelligendos, qui hxrefes ut malum fugiant. Proinde panis amp;calicisfa» *”” ’”Euangclio probauimus, corporis amp;nbsp;fanguinis Dominici ueritatem, ad-li^^'^phantafmaMarcionis. Alius eft fecundolibro ad uxofe fua: Non fcict (inquit^mari ^^r^^ïr ^’'^”’quot;*-t° ante omnem ciburnpuftes, amp;nbsp;fi fciuerit,panem non ilium credit cue, qui di-*^iisd ft'nt fere prxcipui loei in'Iertulliano,quanquam amp;nbsp;al^s, nihil tarnen hue Etcien-

‘^timinicomentionem facit, hos excutiamuj, An Tertulliani eahicritfenten-ftoE Y^^ur, Au illa Marcionis potius figura,amp; uel à Tertulliano ad ueritatem rei cc-quot;ttb r ””’ ^^aducrfariomutuata,idquodmihi uerifimile uidetur. Redeamus nunc ad '!'gt;of ®*^’'’confer entes omnes canx circumftantias,ac primo in Matthxo ac Marco, de ttebp P''^”’ciriinimus. CitrainiuriamEuangelicitextus, corpus profigura reddipotuit, fequatur, fed (blum hxc uerba ponuntur: HOC ESx CORPVS ME-^b 'quot; ^R^famei corporis. Sed quod in corpore facit, uidendum eft an in fanguine quo *'fn^^'^‘'^‘^‘quot;*-‘i‘cpo(sit, quod fihic non procedat, confequetur nem incorpore conftan-^m •'^^”'’^^™**®r prolatam efle. Nam qua fe ad panem corpus nabet, ea fe ad uinuin

amp; r’^*°9® fi’ïi'bter habet , ut uel ipfe eft Tertullianus teftis. Habent autem de po-Mtill\j§”^^verbaadhunemodum, apudMatthxum : Adceptopoculo, gratiss aftis, h^Pro*^ , ®”^: Bibite ex hoc omnes, Hie eft enim fanguis metis, qui eft nom teftamenti, kuk ^” **® *'^””lt;^'tur, inrcmifsionempeccatorum. Apud Marcum ueró: Et adcepto Ssgt; n ''”quot;' Sy^tias egiffet, dedit illis,amp; biberunt ex eo omnes, amp;nbsp;dixit illis : Hic eft fanguis ^inc ^^^^æcnti, qui pro multis effunditur. Si nunc Tertullianus continenter tro-^'tîk ^°^^ P“‘®”tgt; amp;nbsp;næc eins fententiaplané fua, non Marcionis eft, qua abutatur ad W,u^*^quot;'P’''°^^*ï^’‘”’’neccflariumeritin fanguine eundemtropum ftatuere, id quod P^iiQ f ^Q*^ Prophetarum teftimoni]s, qui uijnum fanguinis figuram iam olim dixcrint. ^^N0Vt” P®’^*”cbunt hxc duo, qux fanguini adduntur ab utroep Euangelifta: QVI ^^^nti *;Cft3menti, amp;QVI PRO MVLTIS effunditur Caut enim in nouo teftamen-

®S“*'’’ Qi’od impium eft, cCeffit enim figura, fuccefsit ueritas, amp;nbsp;res ipfa:)aut ^'^»ri^i 1 “ ^’‘i*^ Ph^ntafticus, quod uitat canc peins amp;nbsp;angue Tertullianus. Quod autem ft''”’^ kquatur,aut fané utrumqunon eft difficilemonftrare: fie enim interpre ^wfigurafanguinis:nuncadde, quxpromultis effunditur.Namquodhocinlo-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j in co de

co de amp;ngüinè dici turfde eo fané quod languis fignificat dicitur i lit hi qiu prOpric amp;nbsp;S’? de rebus differcndi facultatem conrecerunt, perfpicue docent. Si fanguinis hictnnsbtit fignificatio ell, ergo quod additur, ad translatitiam lignificationcm aduitur, ad fangwW cnimhuius loci aaditur.Quidquid ergo languis hîc fignificarit, ci addetur Noinimtelbnic tum,amp;effufio. Quodexcmplis confirmabo,ut ühocconfcccro, de corpore null» fit dub*^ catio aut controuerfia.Ioannis decimo: Chriltus fe uocat Oltium,nimirum tr^slatitia fign^ ficationc, abufus uocabuli fignificato. Quidquid igitur de oltio dicitur ibidc,id adtranlwt® «m, feu tropicam iignificationem referendum ell, cuiufmodi funt: Intrarc, exire,pafciiamm' ticnire. Sic amp;nbsp;Genc. 41. Boucs amp;nbsp;Spicactropum habent,ergoneccffarium eft.utqu’' ’dau ïur à Ipiritu, ad eins tropi translatitiam fignificationem pertincant, qucmadmodumetia Ïolèpn feruit tropicz fignificationi. Itaqi quôduredmolz feptem fpicz abfumant ?ƒ’’*’’ quod maeilenti boues uorent craffos, id totum aliud lignih’cat quàm dicitur, ^^’^“*®”® fSquot;^? cationi tropicz. Sic amp;nbsp;Ioan.is.Ego fum uitis liera, quia uitis in tropo ell, ergo quon: turdc amputandispalmibbus, de non ferendo frurtum, deariditate, deigne,w ao»^P iignificationem aptandum ell. Ad hune modum, quz Tertullianus ex Geneli citât: bus mno ftolam fuam, amp;nbsp;m fangume uuz pallium, fe habent. Cum enim uinum amp;nbsp;Origins ui tropo funt, refte fane dicit, amp;Iauarc.amp;ftolam, amp;nbsp;pallium m tropo elfe. Contraell m t* ^ jfz.de uitulo. Hi fiintdqtuilfrael, qui te eduxcriint é terra Ægypti. Non capitur trans »-titiè Cdi7,}fedrctinet propriam fignificationem prçfentium deorum, quorum nie •-’'““?ƒ! ièt, amp;.quiincultufuoprçfentcscifent.Pfal.ios. Adoraucruntfculptile. Itaqiqiwdad^c-tur : QVI EDVXEKVNT, ad propriam fignificationem deorum pertinet, ergom^netv in propria (ignificationc, amp;nbsp;uitulus pro uero deo cultus. Vt amp;nbsp;Holè.z.Non nocabismel) * aln:fedlfehi,amp;in hoc mandat, Exod.zo.amp; Leuit. zs.ne fe effingant. Polfemhiuusinnnw^ ra exempla proferre, featet enim fcriptuca, fed in re manifefta, non eft nim^s arg*^”’'?’«®-iblicitudine probandi luftandu, nccotrSrmandi ftuditi caulam ipfam reddat fulpcfts-f^ uoco autem a d Grammaticos, amp;nbsp;eos, epos maiores KçtriK'if uocabant, qui non exiguë g’. tem dccori in orationibus hiirc fumunc, fi probe feruiaturtropo. Ad huncmodumigitu’“ ’ .^ quis Tertulliani uocem, fi modo eft feria, fequi uolet, concédât necelfe eft : Hic eft nom teftamenti effufus, amp;: Hze figura nom teftamenti ftifa, iicl, hic ell figuratus noui teftamenti, qui eft effufus, quz amp;nbsp;funt impia amp;nbsp;ftulta.Oportcbit ergo propos « » ficationem fangumis inanere, atqueitauerumtanguincmincocnaadeffc. Quódfi^*’“^ necogetur Tertullianus cedere, confedum erit amp;nbsp;de corpore, quoniam ntriuI^P’^^ eft, ut paulo latius probabimus. Vt autem dicam quod fentio, aut memonalapins eft 1 tullianus,id quodin rebus alqs qiiandocn fit, amp;nbsp;uiris wagno ingenio prçditis adcuiit^tn nieminerit,quzinLuca,quzinPauload corpus addantunaut nonfuam, fedipfi''® . onis opinionem retulit, ea ad ueritatem, contra Marcionem abufus, quodsuwrffig“’^*^ datio uidetur innuere.Nam inter alias rationes etiam ideo Ponticus nauta, phantafma d EatChrifto, quia corpus in ceena pro figura adciperetur, cui apud Lucam fiibijceretii • QVOD PRÓ VOBIS traditur, ut confcqucrctur figuramtraditam. Aut quod mini imy^j^ vcnfimilimum eft, Panempro figura ponens,veritatém tarnen prçfentis corporis non ftulit, ut Aheron uituktm figuram feccrat, amp;nbsp;tarnen przfentiam Dei teftabatunamp;Den^r^ fc propiciatorium figuram dedit, amp;nbsp;przfens ipfe de propiciatorio loqucbatur,Exo.2l-«laentur confirmarè, quz in quinto contraMarcionem ait: Proinde panis amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*-foj

mentum, iam inEuangclio probauimus corporis amp;nbsp;fanguinis dominici ueritatem, a™ .^_ phantafina Marcionis. Et qiizadvxorem fecundo fermit, eodem pertinent.Neq’ nbsp;nbsp;nbsp;gf^

ducipoffum, ut eredam tam incogitantemfuiffe, autTcrtullianum,utlucz uerbapt£f^r -aut Hieronymum, vtiftainTertullianononanimaducrtcrit» cum tarnen in alps ^ æ^^r-gocq çrratis aliorum recenfcndis, tam fucrit fedulus. Porró ucl Cyprianus Santfii^ æ^ tyr, eti am pleraqj rceenfens miracula, panis facri amp;nbsp;uini, corporis amp;nbsp;fanguinis dlt;^ . ’ ^ giftrum fuum adpellans Tertullianum,non tacuiffet erratum. Sed uidebant omnesn^ K te ucrum dicere Aphrum, ueritatem corporis amp;nbsp;fanguinis ab illo eoenz relinquiCnn cramenti nomen cluamp;Pontici Hçrefin arguere, qui corpus amp;nbsp;fanguinem à eoena to ^^^^^ auod fecundum eum Chriftus neep corpus, neep fanguinem habuiftef, confiteretur^ » nbsp;-^

urn non uere paffum, nee uere corporeum fiiiffe, fed phantafma. Sed redeamus eo un ^^^j^^^

quidconfequeturCSancidquodMarcionblafphcmooreiadabat,Chriftumnonu fiim,ncc uere corporeum, amp;nbsp;incarnatum fuiffe. Hoc ueritus arbitrer Caroloftsdnw,^VM ftrationemuariauit, relinquenspropriz fignificationi PANEM amp;nbsp;C0RPVS» p.-yj amp;SANGVINEM, ipfum(^adeoucrbumnibftantiuü EST. EtZuingliushacinr ^j^ putabatcircïïfpeél’.nÓ audebat attingere COrp’,ilIudqj à propria fignificatioe 011 nbsp;nbsp;.^i^^

M^jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÖÊN« ÖOMïMlCJÊ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;. tol

^UïF’'* ’^*“^’ tjii^m hi qui corpus tropiemft faciunt Apud irhpcritosmodöalÏud vi-^^Ï’jfuî’n^^quot;?^*^^^*’”^ fcriprum. Probauutius vero fruftra, quicunqï tandem funtjverbo ^'quot;''CüD ”^*^’oniti,quifextumIoannis vertuntgt;vcrfant^. Vtautem idlequatur adtro ^ïur k 9 R-1S, quod MarCion impie fenferat, eCce nbi, comprobabimus.Produce-’ ''’Sfc (?”’ “^cupnusLuca: amp;nbsp;ApolloliPauIi verba.Sic habet illc: Adeepto pane cum gra-^Kö^vk^^’^g? ^ «^c^« ««’ ^^«quot;’ : H O C E S T C O K P V S ME V M, QV O D ^^tü gt;nbsp;*^^^^ DATV R.Hic veroprima Corint.ii. Icfus in ea node qua traditus ett, ^M e ^ poftquam gratias egiuct» fregit, ac dixit : Adcipite, édite, HOC ME' ^u/ST CORPVS, QVOD PRO VOBIS FR A NGITVR. Matthaeus 0j5'“sgt;vtmeminimus,aliudnonhabent, quamHOC EST COKPVS MEVM. ’Sifr*'**®”””® P”“scommoncfiu:ereteiftiusmi Vrbahe, quód Matthaeus amp;nbsp;Marcus W*' '^^‘'ololladio obllant maxime.turn illius ItuItiEimo funragatori, qui lyntaxin ora f'fcrat*^'^'^^^^'^’ '^Q y^æd Hz e oratio:H O CEST CORPVS M E V M, ndi ad panera ^*lt;lt;111 ■ ’^’‘•^’'“•’^cet, aut ftultum fuiffe Chriftum, qui id difcipulis demonftrarct, quod nun-fe*8”°’‘^^'^”^gt; de quo nunquam dubitaffent : aut imquos Ruffe Mstthóeum amp;Marcum, *^°’^ diEimuIandam,fuis Ecclcfijs non pluribus verbis cxpli-*'cS^ *-'^ Ipintum fandum parum candidum, qui noluerit de hóe my ftcrio ■. ipertius nice her 5?“pf*fuaEcclefia. LVC AS conuincit, corpus tropiefts adcipinonpoffe, pro-tlg7quot;n^“m:Q. V ODPRO VOBISDATVR, ahoqui tropicum corpus datum üiilj *. ^etiam confirmât î^i pro fignificat adcipi nonpoffe, It neqipanis,ncqjcorpus, à ’fff '^‘p'-^hone dimoueri qucant. Paulus Apoftolus conuincit przlèns in cerna Corpus t(),2,‘‘*‘^enabusfumige«aittaVOD PRO VOBIS FRANGITVR, idenim % “’’æ?turfonat,vti.Corinth,io,cxponit, amp;in feripturafrequenseftinhae lignifica' Udu*’]?.^ *dcoconfequcnaa, confirmât aliter addpi non poffe. Nam fi corpus tropura j^’ainitüt,quodcomprobauinius,amp;fitota oratio cohacret, Adcepit panera amp;c. dicens: llKj^^®’®dtte,HOC MEVM EST CORPVS,confcquiturfrangiadidcorpusper Iii5i«‘ï“°^cditur :igiturquod adeft verumamp;traditumin cruce, frangitur pro fumenti-liiin^^^’^^'g*':^”^ confcntiens confequentia ApoRohea:Punis eft corpus in cruce tradi» koB^'^°'^^®*'g*^“^Pæ Eedefia. Nuric ad corpus : Corpus, inquit Tcrtulhanus, adcipitut “gura corporis.Quid andioÆrgo corpus tn cerna dominica eft figura corporis f pro-’^Ht^ quot;^ u^ ^”^æ verba:Hoc eft corpus meum, quod datur pro vobis, amp;nbsp;iuxta Aphru red-•«I? u ^ ^^ figura corporis met, qux datur pro nobis, aut nar tvatMagt;»p tT Xät« t€f«* S ’^^ *®®i”**eft corpus figuratum, quod pro uobis datur. Quae lunt hacc portent» *^H’^“‘'^ ’^ reddendum eiPHze eft figura corporis mei, quod datur pro uo-^^^datiiinm enim quod, ad corpus referrt, non figuram debet. Ecce tibi folcrtiani cuiuf-•k f ^“®’'.h8, qui id mihi ftatim Cubijciebat, quam non retuliffcm hoc loco, ni me hoc nomi-td^j • *^^*8’'lt;‘hficari. Scdadrem,uel QVOD Traditur fine datur, adcipiturproprie, iff . *pihir tranflatitie. Propric adcipi haftenus Ricrunt orancs Ecclcfisc teftes, amp;nbsp;probat I^^^ne SANG VIN IS effuho, quae proprie adcipitur neqgt; exiftimo nCgat Tertullianus: r ^Groloftadius hoc unice urgefr amp;nbsp;probe facit. Igitur pertinebit ad auquid, quod tra-(i(.*'fiiereamp; proprie. Id cum CORPVS fit, confequetrr corpus propric amp;nbsp;non tranfla-^ ucl tropice fumi, itaej pro figura adcipi non poffc. Quomodo Cnim vVoxapivop huic (jj^-Mieffet corpus, fi przdicatumeinon conueniret. SECVNDO, Neceffum eft nos K^^tuere certain loquendi formam, ut amp;nbsp;quidloquamur, amp;nbsp;de quo loquamur, certis fi-Pk?^®'''’”' ^*^'^^”’ circumferibamus. Igitur adcipiamus hanc generalem conditionem, dill,,'f^ü^w^’^c^üticftiscararionequaconftituuntur, did.C^z conditio, uteftin i|^.^'’^®“‘^ genese neceffana, turn uel maxime in facrisobferuanda eft, ubi cofeientia .^micis itcrbis confirmari debet, quod fieri non poteft, nifi certa ac definita fignificatiOnc /Wcribautur ca, quz fpiritus Unftus loquitur. Si ergo QVOD TRADlTVR fine t ^Çrxdicatum eft CORPORIS inCocna, ergo de corporc dicitur, qua CORPVS ^oniturraticne. AtproFIGVRA ponttur. Namconftitutum eft àTertulliano COR-fig“*’’»“®* P*‘ocorpo’^cfigurato adcipi, adqcictur ergo przdicatum. QVOD ^mw ^8“’'*’’ uc^corpori figurato. Vt dicas: Hzc ell figura, quz traditur. Vndeetiam li^ullianusobhcitMarcioni. Cur non panem (inquit) dedit cructfigendum^AtnosTer-jj^ *no obijeiemus non iniuria : Cur Marcioncm adcufas, qui ipfe pro nobis figuram tra-t’ij adferis, Sané commune eft hoedifeiphnis^ St diftionem loco dimoucas, amp;nbsp;de fu» Wcatione deturbes, altera fubftituta, conucnirc altert, quod crat prioris. Si cuira j. *ninii motu, tempeftate fircris ufus, fane dabis tempeftati, quz ad motum animi ('’’lentem pertinent. Si nunc corpus pro figura ufurpes, dabis fane figurz quod crat Ä^s. Atque hzc de tropicis Iignificationibus. Tides ergo quz blafphcmia fequa* quot;'conftanter infcntentia perfeueret Tertullianus. Et hanc ipfeolfeci, cum primum

DEVERBIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfjfl;

handfragocdiaminciperct Caroloftadius, fenpfigjad charifsimosfratrcsJoïro’^.jijpj^ tiumjamp;ioannemireninanumjHaienfisSueuorumEccicfif fenioresjadmonenS)^ ij, riculofx alez committerent, quanquara qua funt animi dexteritate, amp;nbsp;duiiiwg'''^ '.^„./O ti, etiam admonifioni mex anteuerterant, vt tu leges amp;nbsp;erudite, amp;copiofc dcc ^^^^^^ conuentu, qui Halx fuit, clarifsimorumamp; optimorum virorum, quiperSoeuw® ciant Chriftum.Rcdigam auteni in fumma, qux intotaEpiftola paulo tufius egi. ^^j(.jj, PRIM VM,non patior ullos fcripturx locosproduci de fenfuCcen^.“ ,jj^», ni fi de v erbis dominicx Coenx prius conueniat, à quibus principio petenda e»® o vcquxlibet fuoloco amp;certius,amp;propiusvcrum indicant, quamalicno. . „r^tariere

S E C V N D V M, Panem in Coena in propria fignificatione, amp;nbsp;propos docent amp;nbsp;verba; Adcipitc,edite, amp;EccIelix fuinentis confuetudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SOPRAN

T E R TIV M, Adciperc,Edere à propria figniHeatione non eximunwr» nbsp;nbsp;j. ■

GERE, quod Paulus Apoftokiscorporiaddit, amp;inpanc fit diilnbuto, aproP ficatione non tollitur, prima Corinth.lo.

Q. V A RTVM,Corpusretinerfuam natiuamfignificatione, incruce traditum pro nobis, vt fanguis qui fufus eftpro nobis.Patet ex Luca, «e pus quod datur ; amp;nbsp;ex Euangeliltis, fanguis qui effunditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„,^1-

Q. VINT VM,Pronomendemonltratiuuni HOC, Grxcis 'W'TO,’^.?®quot;^ net. Vnde amp;nbsp;Paulus, FRANGITVR qüodin pane fit,corpori addit.Etgt;”]7^ gt;^,4 Marco, nufquam referripoffuntverba ; HOC EST CORPYSMEVM)Q panem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, knrfft

S E X T V M,Oratio perturbarinon poteft, vt dicas : Quod pro vobisdatur) corpus meum, quia illud inMatthxo amp;Marco locumnonn^et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• t ♦• m-

S E P TIM V M, qux panis funt tribuuntur corpori, vt frangi: amp;nbsp;quz vint lun, buuntur faguini, vt bibi.

O C r A V VM, NoneRigitur aliquid quod tropum admittat. Et prop^cr munia corpori amp;pani, vt frangere, verbum EST à propria fignificatione cu®o nonpotert. Porrö Hebrxa locutio, verbum eft non habet. Igitur manent °®®’'jï °,^ Siue igitur caro profit, fine non profit, quodhicipfc difputare nolo, fi“cloa^j^ ' ^æ^ caput, de efu fpiritali, fine coworali loquatur;Siue ad dexteram Dei fedeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ÿfyj.

inter hominesverfetur:SiueDoftoresEcclefix corpus pro figura vfurpent,veigt;’ a jg pent:Siueplusmiraculorumfitinpane,quàmin vniucrfavita ChriRi, redemptionis, ac fi vis, in toto cœlo, tarnen Coenx verba a propria fignificatione non poffunt. Et corpus veriimamp; fanguincm verum in coena effe conuincunt. rrangitur coena corpus, amp;nbsp;communicatur difcumbentibus ; ff angitur corpus, quod datum elt in cru-cc.Bibitur amp;partiturin coena fanguis, fanguis qui effufus eft in remiisionempeccatorm Quid muftis, vbiqj eft conftantia partium fiibieétarum panis amp;nbsp;corporis,amp;communiopw dicatorum.Ederc, Frangere,Effunderc,Bibere.Hçc ad te breuibus fcripfigt;miobferuanti finie, ac verc regie Vrbane Rcgi, teftificanditibi,vtprxfatusfum, animimei cauffa,oro^ vt Oecolampadion innocentifsimum, celeberrimumc^.virum, ahosqi itacommendatos orationibus tuis habeas, vt meipfum,cuius libello ego magnam habeo gratiam. VndeaP ' nitiuscocperiminfpicerecoenxfenfum,amp;certiusdecoloqui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr • fi

Hoc vulgi vicium eft, quod non, quid coenx verba patiantur (entire, id fentiant, e quodipfi conceperunt de coena, id verbis dominicisobtrudunt: vtnemoferè hoe Izcu habeaturChriftianus, quinoncum coenx verbisluftatus fit.Expeéfo autem, d^mr® *Pquot; pus Melanchthon edat, quç concepit.PolIicitus eft enim in nuperis literis fe ©tfl rif u'X** fifiotf fcripturum. Dominum oro, vt quod parturit, pari at, amp;inEcclefixproftoumeX’ citet. Yale cum tota Ecdefia tua. Nordlingiad, Anno à Chrifto nato,M. D.Xa V«

haldo Bi/licanoyGratiaffi acpaceminCbrilîo, . -^ ^^ILENTIVM TWM TAM D.lVTVRNVM, FRÀtÉk chanffime» quodiamquiburdanidefeétiovidcbatiir, adeo nonoffendiC ' Vrbanunb vtmultis cnamlitehs dkidprarftrrenon dubitauent, quip-pe qnod pro Iitens Jibrumpiiichemmo focnorepeperit. Agogubr ac fxpe ad hune modum fileto» hoc eft, foliatas hteras mittito-Equiaem no ^g^or^i^âm, qiùbus negotiorum molibus efTes adobrutus gt;nbsp;quärnanxijs J, animi curis amp;nbsp;docendx iuuentutis amp;nbsp;Chrirti prxdicandi citra vilain m-termifsionem ddtraftus, metuebam tarnen (quxmeaclh pro franibus ^^*‘^'^° turbine tu quoep in hos animorum fluftus rapereris, quibus hoe fsecu-Xch i?^*^™*^’’non fine iaftura ammarum grauifstma iaftantur. Videbat malus dæ 'quot;’teffr ’i^æ'^'^^nimitatis impatiens, toternditismultorum lucubrationibus, amp;opù-^tan ' ^*nguarum dono, deme}! inuida miniftrorum verbi conftantia fieri,vt diipuius ^^i’ *** ^enebris, Germania refipifceret,aciam palparet td CA'Avywa Tw ï^iip.daiaf Vil ’’^^ “W ^ concordibus votis magnisqj pafsibus alacriter ad liDcrtatcm, qua nos. Vj ^«nftus, non carnts, fed Ipiritus contenderet.Hicomnem mouet lapidem, ne ab Vfuff ^4^*^^®’*^™'^ profpere ad fumma eniteremur. Atq; primo inter verbi duces frigi-Vnp p ^-^cin his diflentientibus, quorum opera antea ad fummumpacis Chriltianx amp;nbsp;^“^*“”’ orbis intiammatus elb multitudo quoq; in tot pene leftas, quot erant tut ^^?^’^^*^ä elt.Primum diflenfionesoriebantur citra acerbitatem. Dein glifcente 'il^i ^®*’lt;^orc,pertinax fuatuendi ftudium in apertam fimultatem erupit,idqj m eo po.

’^cngionisSacramento,quod fummæ charitatis, amp;nbsp;inter nos vnitans fym— Vll' ”’‘*^“s efle voIuit.Nam cô dementiç quidam Caroloitadiani prolapfi font, vt Çgrc ^D '^’’'^quot;^dicipatiantur,quinon frequenter in ore habet blafphemias hafee ; Efculen-''*0^^'^’quot;^P^natus Deus,atqi hoc genus portenta molta. Tandern vforpato fopremi iudi- ■ Vw ’**5™isctiamignibus adiudicarc eoeperunt optimum qiiencj, qui fimplicifsimi s ‘™P^*‘^* fide adhærens, amp;nbsp;redemptionem m cruce raftam, maxima gratis .-Vol °'^^P*'ECleans, crediditDeumarcanafilqprçfentiaincœna Domini, ceu pignore j){j, bn fuos, donee gloriofus amp;nbsp;omnibus confpicuus redeat. Adde quód multi à verb a fillip P’^*^’cato abhorrent, hoc vno nomine, quód Caroloftadianus non firn: quafi vero 115 j^ ’’'oloftadiani,myfticum Chnlh corpus abfoluant, pro quo fe tradidit in mortem fililt; y **»nosautem velut vlcera vtcunq; adhxreamus propediemrefecanda.

VVi o ^P'^*-^^^ feiheet vnius artieuh fides, quem tarnen ipfi non excogitarunt primi.lsanr ftni ■rP”“®'^”ë^^’'^ Puperiori feculo, amp;nbsp;in foa confefsione ad Vladi^um Vngarix Refill, ^'^^ ^aldenfes, eundem articulum n fdem amp;nbsp;fcripturis amp;nbsp;argumentis tuebantur, acer--iliiJf°*'^^’”^c*^tc8, panemfiguraliter, amp;nbsp;non naturahter efle corpus Chrifti, quemadmo— ,|. ^'^^nnesfucritnguratiueHelias, amp;nbsp;non perfonaliter. Ç^id hic facereme’multi litcra-j^Proceres ab lus lïabant, amp;nbsp;mihi nee fcribere, nee tacere fatis tutum erat, precabar Do— to?quot;’’'^* ’'0’’ refpiccret.Pracceps enim indicium alias femper potirsimum:tamen in fidei nc ’ '0gt;plenum eft mortiferipcricli.Rationes amp;fcripturas, quibusCaroloftadianum dog-•Joborarifoict, hand olcitantcr expertdi: mox plaufibilitcr dici omnia, ad feenam vuigi Hh ”’’?*¥ ^fi^ compendiüm, quo vno impetu MilTz facrificium quamprimum fubuerte-bf’palam fatebar. Vern he amp;nbsp;ipfe protinus huie fubfcriberem fententix, in cauffa erant, , ^.^^Pe™otum video,coaétaquorundam locorum expofitio, amp;corradendi vbiqj jj.'b'ïeiaimmodicum ftudium. Cunqin primis verba Coenæ dominiez, an hate doftrinam i^ferrc queant,confiilere amp;nbsp;intueri prefsius oporteat,plus tame fudoris in alqs locis ex ^uftiimeft,quam in co qui vnus iiberare tonfeientias à fcrupulo poterat, fi Germanum. 'wsfenfum deprehendiffemus.

^“quot;’.locusi.Corinth. to. in quo non exigua viftorix fpes fita erat, vix trOpum admittere pcvidebatur,cum Apoftolusnon depetracorporali,fedfpirituali loquatur. Sic enim Vmus : Bibebant de fpirituali, qua: illos concomitabatur petra ; petra vero fuit Chriftus. Wta fatis verba;Bibebant de petra,hoc ert,Chrifto, amp;nbsp;petra ilia fpiritualis, quae comita-btureos, eratChriftus. Vbi non video quidnamme cogatvcrbo EST obtruderc tro-pimdmö deridiculus fim, fi tropum adhibuero.Iam mirc vrgebat locus Exod.lz.Paefah Hu renoua, vt qui non ignoraremHu,pro ipfe eft, non raroaccipi, atq; verbum fubftanti-“umnonexprinii femper apudHebrços.Sic enim Hebreus loqucretur;ZzhNaphcfi,VEL wnBefan, Vbi tarnen ex lingux proprietate non ftatim additur. Haue vel lefcli. Quarc Iropumlubeffe prima fronte certe arbitrabar. Tandem amp;nbsp;fubftantiuç accipi pofte ^T, dtra

citra fenfus abfurditatem intellexi, fi fic Mofenintelligas : Comedetis feftmanter, renfitusDomini.Quafi dicat :qux de agno pafchali fupra,vt fierent,prxcepb yc} remonps prxfcripca conficieus, quia dies ma eftPafena Domini, vt ad diem quo collati recordan lubcntur, potiusquàm adagnnm referas.

lam amp;nbsp;Apoftoli verba i.Cor.ii. Panis quem frangimus, nonne communicatio coi^ Chrifti eft^amp;c. fi non coade fed fimpliciter enarrentur, noftra corroborant, cum ^ ‘ n, nicationem corporis Chrifti intelligimus, qua nobis communicatur corpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ i^jj,

nicationem fangumis, qua nobis communicatur fanguis Chrifti.Neq; enim vel adim ^^^^j opinor, tam ftupidos nos effe credunt, vt qux de communione corporis Chnl ' ^ j, fcriptura habet, ignoremus. Non protinus communionem fandor urn negat, qui c nbsp;nbsp;^^^

cationemiftam, quam credimus, corporis Chrifti in fradione panis, amp;comnmum __ iftam fangumis Chrifti in diftributione vini, confitetur, propter verba Chriu’ imi entis,amp; vtfaciamuseademiubentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-„oß/nt,

Porró amp;fi veteres alicubi fic loquantur, vt fuffragari Caroloftadianis vidcnp rurfus tarnen huic '

dogmati contraria perfæpe fcripferiint, vt ne illorum qi’**^®^quot;*^ j^ffeS»-ententia recedere, quôd Chry foftomus nihil obfciiris verbist ƒ ^^^j^^^^ cramento corpus Domini feribat, amp;nbsp;poft eum Theophylaftus, non poemte® Matth'.zd.cuius verba funt:Non dixit, hoc eft figura, fed hoc eft corpus metin’'b“ ^ inquit : Attende quôd panis, qui à nobis in my Herigs manducatur,non eft ^^’^^‘Vquot;i/^Lura qiigdam carnis Domini, fed ipla caro Domini. Non enim dixit;panis quern ego dabo, g cftcarnis,fedcaromeaeft.Transformatur enimarcanis verbis panisfile permyitK® nediftionem, amp;nbsp;accefsione item fanfti foiritus in carnem Domini. Cyprianus nunt;PanisifteCinquit)qucm Dominus difeipuhs porrigebat, non effigie fed natura m ^j tus, omnipotentia Dei Facius eft caro.Et ficut in perfona Chrifti humanitas y*’^*'“^^quot;?^!;-tebat diuinitas, ita Sacramento vifibili ineffabiliter diuinafe inftidit effentia, vteltet

gioni circa Sacramenta deuotio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j^j.

Neqj illud prçtereundum eft, quod Theophylaftus, cum verba canz ^®”’- , Unsj I4.tam aperte noftram fententiam confirmât, vt alps quibufdam locishiiic diffentien i ^^^^»^ non facile in Caroloftadianum dogma pertrahar.Sic enim inquit;Hoc eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jq, inquam, quod fumitis:n6 enim tantum figura amp;nbsp;exemplar quoddam eft corporis dom ’ panis, fed in ilium conuertitur corpus Cnrifti. Dominus enim dicit : panis quern ego “ ’ caromeaeft, n in dixit,figura eft carnismeæ, fedcaromeaeft.Etiteriim:Nifiederitis nem Hip hominis. Et quomodo(inquit3 caro nonvidetur^O homo,noftrampropterm mitatem iftud fit. Quia enim panis quidem amp;nbsp;vinum ex his funt, quibus affueuimos, ea abhorremus, fanguincm vero propofitum amp;nbsp;carnem videntes,non ferremus, fedabno ^ remus. Idcirco mifericors Deus noftrz infirmitati condefcendens,lpcciemquidempanis vini feruat, invirtutemautemcarnis amp;fanguinis tranfelementat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nZj,.

Athanafius vero r.Cor. ii.fuperverbis;Non dqudicanscorpus Domini, hoc el quit)nihilprius difquirens,vel internofeens prçfentis my ft erp magnitudinem.Narou tiores effemus, quifham amp;nbsp;quantus fit file, qm nobis in confpeftu adiacet, nulla fermere! tenus ope indigeremus. Tun’putasficlocutum fuiffe Atnanafium, fi Carololtadiano more, prêter panem amp;nbsp;vinum nihil adeffe credidiffetc' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Quid quod ne his quidem verbis tuto nituntur: Caro mea nihil prodeft, fi patrum pa cinia quçfierintcHçc enim fie traftat CyrillusiQuoniam cum viuificante verbo caro c ^^^^ ftaeft,tota eft effeda viuifica : quamuis natura carnis, vt caro eft.uiuificarenequeat) ^^ tarnen hoc, quia totam verbi operation? fufeepit. Corpus enim eft non cuiufuishommi gt;nbsp;ins caro prodeffc quiequam poteftCnon enim Pauli autPetri aut cxtcrorum)fedipn’'s^^^^ amp;nbsp;faluatoris noftri lefu Chrifti corpus, in quo deitatis plenitudo corporaliter rehoepoteft.Caro quidem exterorum omnium quiequam vere non prodeff ear nbsp;nbsp;nbsp;^^ Chrifti, quia in ipfa vnigenitus Dei filius habitat, lol a viuificare poteft. Quz omnia ^^^^ hoe produco, vt in rebus fidei, relida fcripturarum lucerna, ad nominum glouema fugiam, fed vtoftendam,quam non temere firn cunftatus,quividebamveteres quoqi P marp nominis, parti aduerfarix plena, quod aiunt,cxra nunquam fubfcripfiffc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quanto tentationis ariete eoeuffum arbitraris hune animum, mi Theobaidefcum to ,^ S nesvirosdiffentiremihi viderem,quos vitxintegritasrarx eruditionifacliciteriun olimmihi reddidit charifsimosf inter facrum amp;nbsp;faxumer3m,neq) aduerfus Mnlcic prxcipitanter quiequa agere debebam, amp;nbsp;tantis viris arroganter obftrepere,ftultum • Qui fi fpiritus nu giften o amp;nbsp;fidei experimento edodi funt veritatem, quis fum e§°’9mj^^j reiiftamr Veritatcmvt par eft,veneror,amp;quanta licet vigilantia, inquiro. Quod anteuortunt, fratrum fundi officio, prccibusapudDcuminftent, neatergordn^ ^^^ ’ fer. Nouit qui probat corda amp;nbsp;rcncs Deus, quam hic ab ambitione amp;nbsp;prauo ’quot;®^gjjgag

M^ C OE N Æ Ö o M I N Î C Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vï

^®^* '^alediftum lucrum, guo veritas dcfei‘itur, foelivconttimelia, Falixi ’ ’^“* propter veritatem amp;nbsp;lufticiam tolcrantur. Ego quod ad me attinet, It 6 ra * '^^ prxftare non poteft, ipatrcluminumveiritatiscognitioncm'poftula-' Jgt;l{4-f’’quot;*”®P®rp®^o corda (implicium doArnus varies amp;nbsp;peregrinis circumfcran-rdefft * dóftnna conllabiliantur aduerfus porta'sinferorum.Tu quod facis, faccre ^i)oJ ■ • ^P^rfii^fiFsimum habe apiid me quoep nihil ipß veritatecne ahtiquius.Gra-* ''’Witecum,Amen, Auguftz VindcHc0rum,i8.Dccemb.AnnoM. Di XXV.

Suintant te loannes Rana, amp;nbsp;Stephanus Agricola, Ä rehqui frahres in Euan-gclq negotio fidifsimi cooperatores, qui amp;nbsp;ipü calculum, quodaiunt, album tuzfententiz addiaerunt.

TERTIVM DE MISSA lOANNlS ECCH, quibus Miflam effe Sacrifidum ex feripturis oftenderc, amp;nbsp;aduerfæ parus obieda dducre conatur«

furum te mihi, li quid in libris tuis de Miffa defiderarem, coram Matthia Cretzio, »'^ . maro Lufeinio, ingenue pollicebaris. Qux igitur me remorantur, quo minus quotidiepro peccatis facrificio tecum lentiam, hoc qualicunqjlibello *”mediumG}™ ' na fimplicitatc adtuli, nihil xque litiens ac ucritatem fidei, quam fihaftenusnonuidiiW fuerit,ignorantem docere, non traditionibus hominum,quas lampndcm ufep adnâme imbibi, neqj tarnen melius habui, fed verbo Dei minime adulterato, quo vno eomcienW lira tuto nititur. Quemadmodum autem Auguftç pacifcebar tecum lenitatem ftyugt; *e*e fum, ne indignationi tux frena laxes, te etiam atqj ctiam rogo. Acrimonia enim iHa 0“0^ adeo eft negotio fufeepto incommoda, ut abfterrere à difcenda veritate plu'^espow. quam allicere.Et fi velut nubcquadam conuitiorum me adobrucris,ubiquxfogi'awu ^^ tatis lux cffulgebit^ At cur tam (ero inquiescNon ternere for fit an, nam ut efeera^eeam» fulto hoclaboris refpondendi tibi,fummis qiubufda Thcologiæ principibus eeden®^ rum nonnullos drenue aliquoties ad fenbendumhortatus fum, at ipfiperpetuorenne ^^^^ refpondcntes,libros tuos eins elfe generis, vt vel tacentibus eruditis, facile lectorin .j^^ nino Itupido venturum fit in mentem, quid refponderi ad tua argumenta ®PO*^L;o0ij amp;nbsp;ipfc fuerim tua omnia filentio preteritums, mfi me coram ad proponendas dnten ^^^ noltrac caufas accendiffes Augullx. Tc itacj fic uolcnte amp;nbsp;iubentc, librostuos j(jjj crifieq patronos denuo perlegi, quz infirma videbanturpafsim annotans,non vt j^ refpondcrem, fed vtpaucis breuibusqj argumentis citra virulentiam tecum ’8^ jy-’^ non ex commentarqs hominum, fed feripturis Canonicis,amp;Prophetiïs ^‘^^’‘'’’quot;^fD-iftniB bus, è quibus folis ad pugnam Chriftiani fua arma proferunt.Quarc te rurfusp“ yj^jjo obfecro,vtin refponfionetua ftomachum cohibcas, nccin firatrem zeliprxt^’^ ntetfifiro iterum libro infrendeas.Quód fi me omnino indignu exiftimas, cui parcatur, n F

Kov xvJfürzsrovjampridem tuo iudicio tivToKtiTciiiçiToyf hune tarnen honorem^ W nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^ fenpturarum uentati deferto, qua modelte grauitcrqj traftata leftor inde plt;e jyjinil-det potius quam mordax, hxreles, fchifmata, feditiones amp;nbsp;id genus prob^w quot;R nbsp;nbsp;jg.

los torqueto,qui dun ceruicc,incircumcno corde amp;nbsp;aunbus, Ipintui lanciu - .j-^gju. centifemperrefiftunt. Mihihocvnum in votiseft,vt ventatem Jiceat 9“®’” PJLjlittst» tueri) amp;nbsp;difeere, vtep voti compos efficiar, Dominum precor, quô fpiritum ven (çpere-cuius magifterio queam prudenti fimplicitatç probare omnia, amp;nbsp;qiiod y°”“'^^£cclelix Atqj hic Chriftum mihi iratum imprecor, fi quid hoc libcllo prçter eiusglonam ^j^ ^^^^^ acdiricationem quzfiero, itidem fafturum te vt eredam chantas tutet, qu^Ap nbsp;nbsp;^^^^^jg

crédit amp;nbsp;(berat omnia. Gratia Domini tccum. A. Aupuftsc Yindctconit”’ ChnltoM. D. XXYU.YhjniaMartq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qucni

^® VEM TV ORDINEM NOSTR A CONFVT ANDO ^i obleriuRijeundemnosin Apologiafequeninr ; Exerdium igitur Iibeili ^: tui loeis communibns contra nos mltruitur,qu0s put as altins uelle fapc-i J rc, qu im berat Chnltiana pietas:nos uero ob hoc unum perpetuo uobif-? fl cum digladiamur, quod limplicitate Icripturç canonic^ minus cententi, J,, ad fcru.tndas Deutero les Eccleliam compeihtis, quibus animae Chrilh fi-dcliummaxime periciitantur. Nam qui haftenus facrarum iitcrarum firn Romai. piicitatemfaftidientes,aceruos amp;nbsp;maria tradiuonum in EccIcuam inue -'^^^’^ *^*’c^’^te«fii0 iudicio, qux fcriptura ncglexit, non fapiunt ad fobrictatem, (uj/‘^eftePauuna pargnefi perltrinxcris. Tins itaqj armis utar,nam defenforemte conRi-tiih^p'’“”’Q*^* termines patrum non tranlilierunt. AgcEcci, quos mihi termines llatuc-Ij^ eatress aut quos itaappcllas^Equidem li quifquameR hac appellatione dignus inter-J Quantum ad iidci imitationem pertinet, Abraham urn, liaacum, Jacobum, Dauidem, Pro L 3^ amp;Apoftolos hoc nomine cugnabonqui cum Dei uerbumfecuti, nihilreceperint ab p inibusconfirtum ad eultum Dei,palam elt termines ab ipfisconlbcutos , efTe uerbum . 'flintin fcripturis fanftis,intraquospedemfigimus, fanamep dodrinam ueliit luccrnam * *quot;’ tt®« 1 J'f'noftrorum intuemur, deuia humanarum muentionum uitantes.Quod ft Auguftinum fc‘‘'Wo^ymllmintelligis uiros in fcripturis fanftis doftifs. amp;nbsp;optimos , quafi prxter fen-^ lib termines prxnxerint Ecclelix, lubeberispientiffimis tuns parcere, quorum alter _ ., [^“’quot;•tipturjscanoniciscredcndum firmiterContendit,alter contemni patitur quxcunque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

DPtiirarum autontate nonfunt fuffulta. En termines Patrum, qui amp;ipfiinhoc patrem b^ f^opt* quot;luntimitati funt, hos termines Timotheo fue conllitucntcm,quern locum tibi uelut mu- ^••

.’'^'™ tfuffi fiducia oppono. Sic igitur inquit : At tu pcrfilbto in his quae didicilb, amp;nbsp;Hier, fuper 1* ~“'toncrcditafunt, feiens à quo ctidiceris:amp; quod à puero facras literas noueris, quae Maltli. a. Poiriinteruditumreddereadfalutemperfidem,gU5eeltinChrifto lefu. Chriftianorum 2j. i|.%$|igt;diaomniahuctendunt,uterudianturini7s, quxadxternam falutem fpeftant- 2. Timo. Jƒ“liberç hterç hare prçllant, quid ab lilts ad hominum uerba trasfugimus, hoe elt à luce ^_ ftnebrastPereurre uniuerfas Apollolorum cóncioncs, per pende quid docuerint, Se prç j^^^ ^^ 'iftbum Dei nihil muenieS; omnem ueritatem in quam ees fpiritus fanftus duxit, fideiiter liai difpenfatores myReriorum Dei,nos docuerunt amp;nbsp;feripferunt. laftum eR fundamen- *’ ^ ■** , quot;ï,' nee ullumaliud poni poterit, prêter hoc quod pofitum eR, quod cR Icfus ChnRus. Et *’^‘”'/.j- 2* 1 «or gentin, quod ad ApoRolici muneris funftione aftinebat, nihil aliud fc fcire inter Co-quot;quot;nosnidicabat, quam lefum ChriRü Se hunccrucifixuu'llenon ex libris hominu, led feri-j “fisfanftisdifcitur,quas eb id fcrutari iubemur,qudd iHç lint, qua? de Saluatere noRro (•‘«Wunloan.s, Hos itacp termines ficubi fuerimus tramgrefli pt rtinaciter,tum uoca h^^e '“Siant ft liibct cacodçmones;li ueró intra hos termines conRitcrimus, cçterum à fano Icri j^fjintelleftu alicubi aberramus, eRo tu cçcorum dux : nos melius fenticntlum haftenus “idanon fumus afpernati.

quot;^’ perfuafum putas orbi, nos termines Patrum tranfgrefibs, com contemptores ''Eccleüç catholicx, Ratim ad caufar feepum defeendis, adferens nos MiRç officium lace-5'gt;T-iod an uerum lit, conciones Sc libelli noRri liquide dedarabunt, cum in hoc uno po-’“«um fudemus, ut Miffae officium ad amufsim uerbi Dei corrigatur : nam prolapfum in ab ! “smultomaximes à primatua ChriRi inRitutione, nec lies, opinor, negabitis Officiu Mif-bicerantqui fuas acunuentiones uerbo ChriRi affuunttnen lacérant, qui nihil nonmoli-■“turntpriRinç tandem integritatireRituatur.Conuicimusantiampridem fie effe difcerptri ^iiitiatfi Illimanis additamentis Miffç officium,ut nc ueRigium quidcm in co appareat do-J'“’in»illiuscœnç,qaam Corinthps ApoRolus ex ChriRi'3oftrina apparauit: nam Ahero- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ; - t

'fopropemodum apparatu, uelut Sanfta fanftorum ingreffurus inRriutur facer dos, orna-i 7^'’'“§forumptualtare,quod tarnen Fropheta in aduentu ChriRi defiturum uaticinatus Icflt;t.i7i ''‘■Canon legitur nihil ni(i facrificium fonans, circumRat populus, no conuiftor, fed fpefta-iinius hominis, eiiifp non raro uita Sc doftrina reprooi. Hic ubi dominicç mortis ardens ^Melis memoriafuerat habenda ad fidé alendam, acccndendaqi in fratres chantate, opinio f’ipliciiianimis infidet,non accipiendi hic quieqj à Domino, fed offerendi Sc dandi, multacp f'i'opere emcrendi.C^çfo ubi inter has turbas annunciatie uiuificx mortis ChriRi donee duatfubi animus peccatorü agnitiorie humiliatus, Sc gratia redempteris fufpiransrubi de-'lf pro ineffabili erga nes chantate Dei gratiarum aétiodibi fides in ChriRuC ubi pœnitc L'îl”f’f^lpæitiif^qiiidagitur^nonnenificçcifumus,iamtandemuclpalpamus, nos à tier-* . . . AbftoChr Ri cp longifsime abeffe. Quç cumita fint, facile iudicabitur, utros uerba Ic~. Itpif ^lt; '’Quæ citas,perRringant, qui cçcitaté narratpopuliludaici uerbo Domini inobedientis, , nolentis intelligere ut bene ageret. Scimus enim ludçis exexcationem accidiffe iuRo Dei . 'riogt;qnódPrdphetasDomiriineglcxcrunt Sc occidcrunt,uerbum uitç reiccerunt , atqj quot;quot;•idiniientionibus funtfornicatuintenigis quiduelim, fiquidem Prophetarum fulmina i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligis

intclhgis in ludxorum incredulitatem contorta. Quos igitur percellis ^C’’**Ï^ । Ußno” Row 10. perfidiç arguiscCcrtenos, utut peccatores fumus/Chriltum tarnen cum perfidw wi v nègamus, lierbum Dei non reqcimus, fed pro dono gratix nobis collatx ficut ^°’'*^^ jgje* mus,ita ore amp;nbsp;calamo confitemur, lefum effe Chriftum, cum^ in carne ucniffc,utp®‘' .^ MdUb. 16. faluOs facerct. Cotradicanthuicfignoludçiamp;hypocritç,ftulticiam clament gentcsi^^f. i.Conto. Chriftum ceu in petram firmifsimam incumbimus. Nihil igitur nobis commerti) efteu nbsp;nbsp;j

fticidis, nee impinges peccatum in fpintumf. ijs, qui prçteruerbum Denn bcciciw^ ^.^^^^ mittendum cenfent. Porró Ecclefiam crcdimiis catholicam, Sanftorfi commnwone, ^ caputChriftum ampleftimur, per qitem unum remiffionem peccatorum amp;nbsp;w^*® * , * nos confeCuturos non dubitamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VCCCC

Aao,4.i). Poftlt;^ autem fixteticos dignis modis traftafti, Milfam adftruis, annis iam 1*1, ^^^^^^j^ XC. femper ab omnibus facrificium efie habitam, audafter uniuerfç Êcclefix P’.^Zjjgri-am adfenbens, fed obfcurc; Scimus enim Chriftum, cuius corpus,panis Domini ’.’’agorpus Iha uocatur, facrificium pr o peccatis noftris ftiifle in cruce, amp;nbsp;panem Domini qui ® ç^j-j Domini, facrificium à V eteribus appellatum, non qtiod in facerdotum manibus, nbsp;nbsp;y^fun-ftus more vcltro offeratur, fed quod olim fuerit facrificiu. Vos autem longe ^“^^’‘n :, q^,x plicibus proponitis.Nam illi veftris traditionibus perfuafi, credut pro peccatis noUr s^^^ ïteramus,hic Chriftum denuo offerri Deo patri, qua opimone, aliquot lam feö^’. nbsp;nbsp;nbsp;^ animis infculpta, faftunl eft,ut immenfa unius in cruce femel oblatx uiftimf enic’^* /^^^^ fus ignoretur in mundo, imó blafphcmetür. Quid fi hie return nomina fomniculohus* ^^^ mur, giixrcfte cxpenl3,haud finercntnostamenormiterhallucinari^neceftutde^’ lo Mina hebraico diu cercemus, noui teftamenti ueritas, id quod amp;nbsp;Patres iufieruntex g ï co perquirenda eft, amp;nbsp;facilius quid dceare (entiendum fituidebimus.Qui iamp’'£“æ ^ clefts Dei, ab offices luis,quibus populo Domini feruiunt, accommoda quçdamtahhus eqs nomina obtment in nouo teftamcnto,cuiufmodi funt tvri o-xo^rof ut aéto.zo./lüi^’'®/'' Tim. ï. *v7tHf4'fHf.i.Cör. 4. /nXot z. Cor.4. ^urif^óf Ro. 1$. amp;quçdâ alia. Miniftenu lorum quo populo Chrifti feruiunt, plcrunqj iiocacur Ku-n^yïx, ut aft.w.Ro.K.DUJh“? cant mimftenum: amp;nbsp;cum in re facra fiat per Apoftolos, facrUiaum nominate licet. Eueni ■ minifterium fanftum, Domino impenfum ergapopulum Dei.ut quando docendoD^^æ * bo, orando amp;facramentisadminiftrandisperChriftiminiftros,pebsDoniinoperre«zP* ratut, ut per ueram fidem in Dominu, charitatem erga proximum, gratiarum aaionem 1er ' am pro bénéfices Dei,fuo etiam ipfa fungatur officio, amp;nbsp;adducaturDomino.Quod cnin c ^ na Domini adminiftranda,prçcipue amp;nbsp;grauiffimc fiat, profefto Sacramcntfi EuchanftiÇ eu* am AüTvfyZ« olim appofitifsime uocabatur. Vere enim facrii minifterm eft aut facrihciiim» quando panis amp;nbsp;uinüm ex Chrifti mftituto prolata, accepta, amp;nbsp;uerbo Domini fanctinata^ difpcrtiuntur Communioni, amp;nbsp;fic populus facro ucrbi amp;nbsp;facramenti huius miniftcrio, eniü' tur oblatio acccptabilis Deo amp;nbsp;fanétificata per fpiritum fanftum. Qja ratione facramen 1 hoc à patribus olim amp;nbsp;Conciles, facrificium effe appellatum, dofti facilimeintelligunt , no eo modo, quo uos uocaftis amp;nbsp;hodie uenditaus, nempe ut pro peccatis expiandis quotioia' uiftima offeratur. Iam fi lubet, Miffarn appellate facrificium, fed quod res ipfa cogitate

inter apparandu caenamDommbEcclcüam docent, hortantur ad orandiiin,rcfipifc^® ^ atqj facramentum dillribuunt, quo fit ut populus Chrillo formetur pareturfg P/ .*?L, acceptus. Ab fit iuitur xuCti « uerboru. amp;nbsp;intclligetur mens patrum amp;nbsp;Concifiorn ^tmii Se mus hoe phinbus. Ad hçc riondum uidemus icripturis fanftis probatü.mmaniDHS w otis in Mina, corpus amp;nbsp;fanguinéChrifti denuo pro muis, deRmftis, amp;omninec^wte fern debere aut pofie: Et Ecclefia Chrifti fponfa. tantum uerbo Dei nititur,conft^^^'” P.

Io4M. lo. tur;Ecclefiam ueram, Chrifti fpiritu duftam, non crcdidifle unqu in MifTa Quandaw® ^ ^qj tionem, qua iamprimum facerdos rcmiffionem peccatoru noftroru emereatur.utmH ^phe.^. locos ex Apoftolo congeficris, quihus ille fchifmata deteftatur amp;nbsp;hçrefes. Cane han CMti. à, tionem alqs, nos Ecclefia, unicam columbamamp; Iponfam immaculatâ, ut par eft,neneram » atm ab hoc monte Zion nullis hçreticorum incurfibusdeqci nos patiemur nnffl Prfterea rides hebetudiné hçreticorum, qui Ecclefiam mathematieam faciunt amp;nbsp;inuihWle^qw uelis no fatis capio. Na fi Ecclefia noftra mathematica eft,certe dcmonftrabilis elt/asj^ enim difcipIinS fignificat, earn prçlcrtim qux oculari demonftratione difcitun iiiderngiw Ecclefia noftra potcrit, fi mathematica eft: cur ergo inuifibilem uocas ^ Sed illudunnws op nor, Ecclefiam quandara confingi à nobis, qux imaginaria fit tantum, nullo loco “^æ”?for3 bilis: lt;5 iufte hoe dicas, uidebimus, fi prins abs te impetraucro, ut fi nullo prorfiis ^5p?j^~ loco nos habendos cenfes,homines tarnen effe fateans fenfu córnuni prçditos.Eccleli3 ^ tu conftituis ut uideo, mathematicis dimenfionibus demonftrabile, qua: in carne inx» ^^ ambulat, ut quoties Koma: aut in Concilio aliquot Epifcopi conueniunt, ^æ. , ^'quot;rLgn,, Ecclefiara: at cum digito facile poffimmonftrarc aliquam multitudinemhoctituloin

tjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCIÎDEMISSÀ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vli)î

quot;^•*’**’®.®osoinnc8»non aqua folum, fed amp;nbsp;fpiritu baptizatos cfiê, non facile poffimumo Î^'ida^^æ^‘P®** plufep camalemconlpiciam, amp;nbsp;uitam doftrinac per omma relpondente, ''pini ”^*^”° ^ontugiamÆt miraris adhuc, fecus nos de Eccleüa cogitate, quam ex folis Prd^”*'’“^ quidam itatueruntc Sed amp;nbsp;hoc difplicet tibi, amp;nbsp;errorem uocas, quod docemus, ^i^onuno quofdam, ne perfeueranter credant, quod omnino credendu non eth:

iitiit*'.^®®®‘P^utheranosneepEccianosjfedChriftianosintdligimus, perfualifiimum ha- „ * lt;nbsp;i jj(j^!gt;gt;Solos Chrdbanos effe hcclcfiam fuper petram Chnftum xdificatam, contra quam *”quot;‘ *® lifc ’?^^'^quot;^®‘* ‘^‘^'^ prxualebunt. Et fatemur nos doemffe : Ecclefia illam qux eleftx Chri . . fRu ^* ^^^’ *P*ntu31em effe congregations hominu m eandem fidem, fpem amp;nbsp;charitatefpi- ®‘^‘^‘n^^ ,iii'’ ^^^^ ’dhuius uentatis confeffionem fumus adaftt importunis quorundam clamonb’, *i^^^* lt;nbsp;i potles rogantur, ut fidei fux rationem reddant, pro fcripturis Ecclcfiam nobis obtru-^'r**'^ **^*^'*^'*^^^^”' credendorum regulam, amp;nbsp;mox contra mutientes, Eedefiç hoftes uo tOm ^^æ 2utem eorum dogmata tam lint, non folum à fcripturis fanftis, fed à fenfu etiam kn'^‘ ^^æ”’’ ^lt;^*^“re etiam hand magno negotio licuit, talium dogmatum autoremi que-L POtius effe quàm Iptritum fangum. Quid Ecci^ Tun’iubcbis hic Lutheranos claufis ocu-tiq p^“™ dicere, credimus^ Vbi igitur manebit grains hze Chrilti ac faluberrima admoni-Aaiiete à fermento Pharjfçorum^li quiduis a quacunq; tandem congregatione decreru, m^dJ}^ jj^ Jomne indicium nobis acceptandum elt, ut oraculum coelelle, hoe tantum nomine quód nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

ffe a ^ ^**’’^'^^’quot;^ prçferat, quando prophetarum monitis obediemus toties hortantium, ne It^. P^’ophetas audiamus, qui fomnia lux adferunt, non ex ore domini; Quod fi errare no ^^^^ u'''^^^^^’'*nnieltdi}udicaredortrjnam,nepaleasprotriticoimprudenscïeuoret,quidin ‘ * J^ tl,/’””’-^’'^*’ conuiths intonas, h in difcerncndis Ipiritibus amp;nbsp;doftrinis, quacrendaqj Ec-

Ik ^”^ *^’^*^ ^^^'^^ P^° liens tradat, occupât! fumusenifi nos penitus à Sedentium in Ecclc-

;’'Soexpungis. NouimusiampridemEccleliamiiobiscffe. congregationem Epifcoporn ^ (|^'quot;*oaliqiio loco. At cum ab qs fxpe tam male Chrilliana décréta exeant, Chrilhanae prit ^^xfuerit,preffnisintueri lingula, amp;nbsp;ad fcripturae gnomonem exigere,nec protinus tan-fandum amp;nbsp;minoiabile Verbum Dcmini amplecti, quiequidprçtexto Ecclef:r|no-(^'’^^P‘’dlimpheêplebeculam uenditatur. lam hicpalpate, nedum uiderclicuit, Papam, ^ fu^’^^^’^Epifeopos nihil minus effe, quàm Ecclefia illam in fcripturis tamcelebratam, ^f ^^ L^m amicam in quahon fit macula, unicam illam columba amp;fpofifam generofam Chri- ^‘^gt;’^‘-^ . “Quidcm fponfa fponfo fiibdita, eins uodem audit,alienorum fufurros horret, certo fci- ^®‘”’’ lOi J’Utpnmum ahenis procorum uocibus aurem prçbuerit, turpiffime fornicari fe, amp;nbsp;diiior

J«oréadeffenon fufpicarinon potuimus. Proindecolumbinç fimplicitati, ferpertinaprti Malth.tO4 . ^aeratningenda, amp;nbsp;firmitercredendum: Dei teftamentum illibatum effe oportere,adc'i Gala. j. j™9offc,qudd ad iiilticiam amp;nbsp;falutem faciat; nee abfqj difcrimine quidlibet effe recipien-AcumnonincafTum dixerit Saluator: Videte ne quis uos feducat. Multi enim uenient in KaUh.^^ ij''gt;inemeo,dicentes Ego fumChrilhis,multosqj feducent. Hicmanifeftum fit, fore ut no '''Chriltiamp;Ecclefiç etiam erronbus amp;nbsp;fomnhspfeudoprophetarumpraetexatur.Quaie ''Unfpeftosnoseffeoportet,netantisTitulorumprxftigfisfafcincmur, quod dumfac;-?'gt;Chriltianafreti libertate,quaCorinthh olimexPauli doftrina utebantur, mox perti-lA'^hçreticos, Schil maticos amp;nbsp;Satanicos uocatis. Sed indigni fumus, qui pro nomine Chri ''ontumeliaadficiamur. Et ingenue fatemur, uifibilem illam quorundam abfq fcripturis 2“duisdecementium congregationem, quam monftratis, nos pro liera Chrifti Ecclefia ha-.'fenonpoffejn qua tam periculofe amp;nbsp;toties erratum cll,ubi tam ofcitanter uox fponfi aii Juhirnó ubi tam impudentcr ncgligitur. Et fidei articulus obftat, quo minus uobifcfi dica /'s 'Palpate nos aut uidere earn Chrifti Ecclefiam,qu3r, eftSanftorum comunio.Credimus '''^^Ecclefianicatholica,acnifirationemfidciignoremus,Symbolo Apoftolico coafti fa-'hmur Ecclefiam demonftrari aut uideri tuo fenfu non poffe, fed credi, quam tamen non- ^ ''‘hcontrafcripturaSjBabyloni fepticolli adligare nondubitant. Et cum Euangehu apud / 'quot;iierfamcreaturam quae fub coelo eft prçdicetur, coq? capiantur per rete Euangelfi omni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

'»iiaiionuin homines,ut è mari magno amp;nbsp;fpaciofo ad portum çternç falutis protrahantur, *®enintra quatdam Europa feptanonuerentur Ecclefiam circumferibere.

, At ne fomnia Lutheranorum effe credas quaediximus, fcripturarum teftimonia pro-quot;tJni. In medijs tribulationum procellis fic fe folatur Apoftolus, 2.Cor.4.Quamuis ex ter-“shomonofter corrumpatur, internus tamen renouatur in dies fingulos. EtEphc.4.Iubet ponere iuxtaprioremconuerfationem,ueterem hominem, qui corrumpitur iuxtaconcii-P'hentiaserrons,renouari nero fpiritu mentis, amp;nbsp;inducre nouum hominem, qui iiixta Den Ondituselt, per iiifticiam amp;nbsp;fanftitatem ueritatis. An non licebit ex fis Apoftoli iicrbis, ex fnum,uifibilem,internum amp;inuifibilcm hominem ftatucref hoe elt, iieterem creaturam ’*wsprolcm, amp;nbsp;nouam in Ipiritu renatam? lam quatre Ecclefiam, qust Chrifto innixa, in-

RESPONSÎO AD DVOS UBROS ^,lt;^ uifto roBofé perftat contra portas inferorum, amp;nbsp;inucnics cam effe internos ^^’’Lpuii*''** iuxta Deum conditi funt per lulhciam amp;nbsp;fanftitatem iicritatis.Nam cxterni^corn'^^jjjjeJi’ amp;nbsp;caro fanguiseß regni Dei hçreditatem confcqiù non poffnnt, nt fi ud Lynceo ip nbsp;(^

acutius, niedre tarnen amp;nbsp;monltrare reformatos ad hune modiim fpiritu De» » ®®juni':’' Ncq; ob id noltrx conditionis obhuifcimur, ut cxuiffe nos plane maculatam can’ j^^^^d' aut angelos elle faftos arbitremurmam gemimus edamnum fub mole tcrrcninol r ^^^hJ' lij peregrinantes à Deo.Non fic infanimus Ecci, fcimus fideles in certis quibuj»’ fonts’'',* bitarc corporaliter, nee mcros elTe fpiritus. In carne enim uiuit amp;nbsp;militât Ecckquot;’•jjcbUi'^ fecundu carnem ambulat.Pro corporum amp;nbsp;pr^fentis uitx neceffitate in certis '® ^hicH,^ »nundi degit: at fccundum ha-c acftimari non debet. Ecclefia enim abfqj cibo scp“ ^ £j,rii'' uiuit,cumtamenregnumDeinon fit efeaamp;potus. Itanun^in hoemundo lt;^' pet^'”^^ Bbfq) loco amp;nbsp;corpore eft, cum tarnen corpus amp;nbsp;locus non fint Ecclefia, neqf ant: regnat hic fpirirus libcrtas, quod uoluit Chriftus Lu.iz.cum diceret : ^^‘^^'ijjiitrs'’^* Dei cum obferuatione.Neeß eos difturos; Ecce hic aut ilfic, ecce enim rcgnu’^^^ßj-jri ^^^^ eft. Sed ais Paulum fcripfifie pafiirn Ecclefi^s, quas prüfens uerbo Dei pauef^’^’^jfe ini?' go amp;nbsp;uideri pofic Ecclefiam. Refpondeo: Signa funt quibus agnofeimus Ecclc«’ Mj jpiifl coquopiam, nempe : Baptifina, Cocna Domini amp;nbsp;Euangehum lefuChrifti: , gpbt* corporaliter etiamcongregamur, ut fit unumBaptifma, una fides, unus D°^æjj,xiinf’'^ 4. lam qui Ipiritum Chrifti habent, non difficile cognofeunt, ubinam fit Ecclen’'” jpplit' temEuangcliouelutSymboIo Ecclcli« baud fallaci, ut1.C0r.14. OuddCiown^’r^jj Q,n' tetisjingrediatur uerô incredulus uel indoâus,coarguitur ab omnibus, «lili'^^ßpfi ren*','’ nib’, amp;nbsp;lie occulta cordis eins maniferta Hunt, atqj ita procidésin facie, adorabitM' ^’.),jjilt; cians qudd reuera Deus fit in nobis. En declarato ueritatis uerbo agnofeimus Üt .^ff qua cengregatione habitare: hoc eft Ecclefiam effe Chrifti. Vbi ennn Chrifius cap j^,^ demptor agnofeitur, uerbumep eins pro uerbo falutis recipitur, co loci eft E^^ ji L jutf® creditur , oculiscorporalibusnonuidetur. Faciem hominum uidcmus, Ç*!, «folt;!!'’ uid^^ nouit eo loco fines oucs. Habet enim fponfam quandam irrcpreljcnfibilf*’’’^ait» fc trämidit in mortem, amp;nbsp;quam fibi pro Hofeas uerbis, in fidc,iudicio amp;nbsp;iulHdadelp ^jj^j p. citqi prçdeftinatorum nrmierus, nihil hic moror Hufiiticum nomen. Horumafique^u,® culis nortris digito móftraucris, uicifti,quod fi nS potcris, parcius obfecro ütaihf^uns fan’, hebes,an nefeis cuius fpiritus fisflntcrea non ignoramus accipi Ecclefiamm , ^yjlej nonraropro congregationeBaptizatorum, autqui pcpuIiDei nomine cenfen*“ ^^^5 pifi quales illi fint. Simile eft enini regnum coclorn uerriculo in marc iafto, bonos Ä*quot; . ^„„’eJ ces contrahenti, Matth, ij. Sic amp;nbsp;in neten teftamento legimus, lynagoga Dei noc’ .^pcun filios Ifrael,indifcriminatim bonos amp;nbsp;malos, ut Num. 20, Kahal lehoiia, hoe efteod nbsp;nbsp;z^

qua nó omnes crant Ifracl, amp;fi effent ex Ifraeliuxta carné. Vbi LXX.habet «'‘quot;‘WiJhof Srimus quam multi intereos fucrint impip Ad quem modn Apoftolus feripfitEceft M ’ ; nomine comprehendens, quotquotbaptizati,obnuïlum crimen manifeftumécongt gj,^ one reqei commerebantur. Vcrum nos de ea Ecclefia loquimur, cuinsmemimt AP , jij, Ephe. s. qux fola ucre appellatur Ecclefia Dei, quaks funt, qui in Chrifto,antccf c»r .^ damenta lacerentur, defti funt, ut effent fanfti, amp;nbsp;irreprehenfibiles coram ülp.P^c jnini'’ tem, quorum (pes una Chriftus eft,q enm fint elefti, cetto nocabuntur, «ocati iultinc .j|^(|^ «ultificati tandem plorificabuntur. Dona enim amp;nbsp;uocatio Dei eiufmodi fiint, ^^S®*^.!#' poenitefe non poflit, ut nefas fit, tanta errorum monftra liera: Ecclefiç Dei transfer**’ ^^p t-erim reprobi multi inter eleftos v erfantur, amp;nbsp;funt in Ecclefia quemadmodfi ^'ftf^^yte* porc. E nobiscinquit Ioannes)profcfti funt, fed non crant ex nobis, nam fi fm'!® j/,q(iâ bis,permanfiffent uticg nobifcum. Vides itaqj quam plena pcriculi res fit,adiiiiilgt;“d jjjei congregationem confugere,tanqj ad regulam ueritatis inwllibilcm, ad qnamiu,'’f jj^dx» decifio pertineat, cum hen poffit, ut ubitu meros Petros congregari putas, mcr* ! ^j^jin qui cuin ueftra opinione fccundum præfentem forte iufticiam fucrint prçdeftin’ ^j^p^ gj re falutis nihil un^ certotenuernt. Namcumnoniiiftificemurnifi per ndemin^ * p „uitim iuftih'catio nulli contingat,nifi elcftoiuxta aurcam Apoftoli catenam, Ro. 8. con L „m cum non vocentur vnq amp;nbsp;luftificcntur ucre, reprobi, eoq fidem veram nun^ j edei sr-hicDeimyftcriacapiuntur,nihilcosearumrerumintelIexiffe,utoportet, quæ’“ .^ gj ticulos pertinent, ut ftultiffimus fit, qui talibus citra deleftum credidcrit. Et l^’^^uulifi apertius quam negari poffit, fiftam fidem fcriptis prodidcrunt, nihil minus q«**quot;' ®P • Jg TTÄH^oqiofZocp oftendentes, quç res coegit hebetes hercticos, à uifibili Ecclefia®’’‘*® ^j|i,u, nimiumimmundo,prouocare adEcclefiaminuifibilé, hoceft, ahhçdisadciies’proq ^^^ Chriftus paftor nofter animam fiiam dedit, amp;nbsp;quibus folis agnofeitur-, quz d««Ç *? ^^^,,^ chipaftoris Chrifti uocem infallibilem audiunt Porró fi fratrem coarguereuolscns ^ Ecclefia,iuxta Chrifti prxceptum, obferua ubi uerbiim Domini prxdicetiir.v quot;‘'^5jjærtc-inuenies Ecclefiam, hoe eft, Clinfti fidèles aliquot, quoniamuerbuinDcHWW®®^urv«**'™

htr^jy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ï^

®”'*^®'*®*’*»f®lt;if^C‘etquçaintj uoluitDeiiSjamp;profpcrabitiir Înhis.ad qUa:

‘*^’flGïl “^‘^^.Nam ex fidei prçdicadone accipitur fpiritus,qui firuftfis cdct ab Apollo Gal.j.s* ^fpron *'^' ^^^^^‘'^^^•Qit'^dfipauci fuerint iuftiin eaEcclefia, Dei tarnen Ecclefiauoca-

kP*^'’' ^^g’^^hicpaucntiaopus eft, ut fcramus Eccianum fupcrcilium, quo in-^’ferint °*^”‘*^*^®quot;? '^^probrat miferis hçreticis, amp;fi fortafsis ipfi quoqs manu feruJç fub-*®^iinit ’*'^^^r“^‘-.‘ï’”^P’’*dcmincongregationc hominum,qux alicubi uerfatur, uinculu '^e’^brorumej rationcm myIticam: fedillam fidelnim amp;infpiritu uni-tuUsQ °*’ê^*^§^bonem, qui foli membra funt myftici corporis Ecclclix, non monftrabis o- „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.

. “®’’^e^“d*’quot;proPetï'oiudiccs. Pollmultaconuiciaminillrosimpietatis pro- p ‘ ’ “ %cs''*'^*^^”*’ Orthodoxos,qui Miffam negarint facrificifi. En tibi illos Ecci : Apoftoli, amp;nbsp;** nbsp;nbsp;nbsp;■^**

tn^^^Apoftoliczfideiimitatoreshoclacrificium, qualeuosfingltjsignorarunt.• nam ‘HfTf j“.quot;’ P^'^debat aucrbo Dei, quo proban hoc facrificium nunquam potcrit: non igi-9uod uos creditis. ƒ ,

M ° “^quot;^d Lutherum nominatim inuadis, contendens Eccleftama M. CC. annisnon t'^tta'’”^'quot; ^^quot;^P^”^°’‘ habuiflc Chriltianos, alioqui cam in angurtias contrahi, contra pro-korn ff”'”’^*’'**’’’’ qnç Ecclcfiam fore iatiflimam tradiderunt: iibi primo Mofert citas de 'fitO* '^“^^ Abrahamo fafta : Omnes gentesbenedicenturin femine tuo.Itcm: Semen tuu Gcne.ik ^^’ P-clpondco: Bencdici omnes gentes in femine Abrahami, qui eft Chri- Galat. ?* '^ftu fiÏ^'^ ^^ Euangelium, quod fedulo prçdicamus: feientes, quotquot fernen hoc bene loan. ?. •Hin® f ’^'‘^eperint» faluos lore; quôdàmalediftionc legis per Chnlhimliberentur.Hic Rom.ioi ^hh^r ^æ^^g^sclh adiuftificationcmomni credenti. Scimusctiammultiplicatn iri A-icH'i ^'’’®” ^^ flt;xcunditate,ut multi ab Oriente amp;nbsp;Occidente, ab Aquilone amp;nbsp;Auftro, fint lgt;iCü/*’^'^^E*'?dcsfalutis cum Abraham,Ifaac amp;lacob efficiatur,Luc.io.Matth. 8. Nullus Hfvp ® prçcifx pelliculx refpeftus crit apud Dominum, qui Icfa. 4s.clamat: Refpicite ad ' ^’^*^’’’ omnes fines tcrrç, per me iuraui:cxibit ex ore meo in lufticia uerbum amp;nbsp;no ti(lç '^“{’Quiamihifleftetur omne genu: iurabitomnislingua. Eiulmodinonparummul-lit^'S^^bumuocatione fuggerunt Prophetx,ut hebetudo noltra iampride uiderit, quam 4fti ^^^E^^figclfi potentia: nec hoeprobandum nobis erat, fed illud potius: an qui bene iliio?”^'quot;l’®'^^C‘^*^^e'il^’“*^t“*’P®’^fidcmEuangcli),ucftrum Miflalc facrificifi crediderint» W^°^^''^ ”°” poteftis, niii Chnitum offerri denuo in terns, fcripturarum autoritate fit ftrit quot;quot;quot;^’^ ^ ”°’’ *”numero benedicendorum firnus,iam non dilputatur, fcd adfcritur ^.np*””^æ^ ^^ ^^ ^^d uerbo Dei relicio, hominum décréta funt fccuti. Quare non negamus _ Ç'^8^’^tcsbenediciinChrifto:bencdicuntur enimqui eredunt Eiiangclio, qui non cre-tiH,’'*''’'’^ediftionc permanent.Ex figno autem uniuerfali Omnes, non colliges, faluandö Mar.uit* W'’^^’’“‘^n^^iorem effe numero damnandorum, quia non omnes credunt. Quód fi citra ^Pturarumconationemrigorem logicum in figno uniuerfali obferü5iicro » in Origenici iijij ^*’‘'^^refim incidi. Et miror fane cur abhorreas tantopere ab hac fententia: Pauci fal-k.^''’“^^pbircs in errore permanent, quam illuminentur, cum toties reliquiarum populi K P^Wameminent,qux à perditione cripiantur. Chrillus ipfe Matth. 7.Introitc finquitJ 5L .’quot;‘portam, quoniam lata eft porta,amp; fpaciofauia,qux abducitin cxitium , multiq, K*^“?^rediunturpcrillam,óuontam angufta eft porta, amp;nbsp;ftrifta uia qux ducitad uita,

^‘‘^qwimiieniuntcam.HabcsEcamuItosingifcdiuïamexitn, paucos uiam iiitx, Ii»|)mÏquot;'*.””5 P^ncüs Giluari. De ratione uoluhtatis diuinx nihil difputo, qua fcriptura •iir 111 '^^^'‘:^r rccito. Interrogatur amp;nbsp;in Liica Chriftus, an pauci fint qui falutem confequa C Ie vero rcfpondet:C5tendite intrarc per angulta porta, quia multi dico uobis, quçrét ^c Ï*^quot;°‘‘P0tcrunt. En multi quxrcnt,fed non multi poterunt. Matth, uero 22, paucos *^’^P^*’’‘^'^quot;‘ docct. Proinde de omnibus tcrrx tribubus benedicendis. j S’iincaDei promiffio implctur. Etfi maior hominum multitudo benediftionis illius falui-lim^t^’^ ”‘’‘‘^®rit. Tu multitudo gentium in narijs nationibus, qux à tempore Apoftolo-(j^ quot;I^adconfummationem feculi credit Euangclio, conferenda eilSynagogç Ifraelis iu-Hiji ‘pem, qnx amp;nbsp;turn intra unius terrx limites conftrift a, exigua admodum portio erat amp;nbsp;L'Ï ^°^gentium regnis ampliflimis collata, quibus non abfqj fruftu prçdicatur Euange« mtiiP. °‘“quot;‘P‘‘‘ges nobis Donatiftica impietatem. Interim meminerimus probe, q; multi u.®^tquot;»poribu8 fint à pfeudoprophetis feducendi, à quibus fi monitionum Chnlti amp;nbsp;A-^0k ”4^'§“’“’contemtoresnoncaucrimns,iafturamanimarum faciemus grauiflïmam. ''’'in nbsp;nbsp;nbsp;^''''’’ ^°^“mlefa.27. de femine Ifraelper orbem propagando, qui nollrç adferti-

tuin.*™ .’‘^Pugnat.Non folum enim credimus, fed etiam gaudemus uineS Domini Zebaothi 1’leiiï °^”^^''^P’‘opheta meminit, quam latiffïme propagari, feientes ingrclTuram gentium Rom. ih ^hc k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ Oriente amp;nbsp;Occidcnte ventura eft, vt accumbat cum Abraham, Ifaac, Matth, a.;

ÏHt’ 'quot;regnocalorum. Nosautemdepcriculofiffiima ultimorinn temporu parte con-(iok’t’'^’^^'’pro ApoftoIisregnaruntinEccIcfiaopinatores fcholaftici, Miffampro facri

‘‘ïccntcs,pccçata expiante quod à doftrinaPatrum Orthodoxorum maxime alien»

RESPONSIO AD DVÖS LIBROS ^^ eft Et dolentifsimtferimiis.tammultos pfeudoapoftoloriim adinuentioncs IccutW’.*|jjjp , itemlcfa.4z.devócauóe gentjunou?mus,qu«cóplcricoepcrunt. fimuIacApoftol* ^[(f* Afto. i. ris iufTu telles effe caperuntrcfurretlionis lefu Chrilti in Samaria, amp;nbsp;ufq; ad e^f'^ cot' rx, gentibus EiiangclizantcSjVtfide ex auditu verbi concepta, cohçredes amp;nbsp;tinjfjpl Rom.io. pons»confoftesqjpronnflionisEuangclicxinChrilloHerent, hxc omma *quot;*? ^ üjfni* Ephe.ï. tuis temporibus. V crum his non cfficitur, quo minus amp;nbsp;hxc implcantur, qux de 3' j. ^^. autoribus amp;nbsp;defeftione à fide, Chriftus amp;nbsp;Apoftoli prxdixcrunt. Eadem ad locum • ^j relpondero.Quan^ non uideam, quomodoreges terrx luiiennt Eedefix 3edifi‘:’*^*^j^iitO) quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in rpiritu fit, nili externam in Ecclclia pacem intelligas, quando offendiculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perft'

temporalem pacem habere capitEcclelia,quam fanétus Martyr Cyprianus P^’ ^ mO' cutionibus fiorcre amp;crèfccrc,non pace fcculari. Certchacpacevicfemus opts wp j^j^ijKï dum auftas, aiiftam verö pietatem adeo non uidemus, vtnihil xque fidci neg^^^®« cora'’' in confeflb fit. Video autem hoe capitc Prophetam oltendiffe primo Ecelefiam i ® .„gm o-mundo fit peripfema, vt cuius filfi propter Dominum morti tradantur tota die» ^’j^v.port ues madatioms, fore tarnen gloriolam propter Dominum qui fidelis ell. N**quot; r,mitamp;^’^’' conftituto amp;nbsp;die falutis, nempe Apoftofis Chrillum annunciantibus, Dominus ’SLj^fibüS» uauitifraelem verum. Turn Chriftifidelibus fanftum Ifrael palâm amp;intrcpidecoj2jjit, dicf mox ijs quipeccatorum vinculis compediti in tenebris ignorantix amp;nbsp;impictatb *t” gquarü tur:Exite:amp; fiti fameqi Ijsirituali adfiiélis ollendentur palcuavitx, amp;nbsp;‘^’‘“quot;^quot;^lunuip’ï viuentium, amp;mirafecuritas promittetur.Qtia vocationeftiturum,vt ex omnibus ^^jofS tibus magna multitudme filh Dei exeant, amp;nbsp;migrent ad cocleftem lenifalem, ’^^ê” jjmpl® iam vim patiente. Mox cum Ecclefia de fuorum paucitate conqueratur,Donuuus jgbil^» maternx dilcdionis earn fuauifiime folatur, charitatem fuam commonllrat *^£°ï’'?„j]islc' vt qui femper refpiciat fuos, amp;nbsp;obferuct ut pupillam oculi fui, amp;nbsp;xdificatione Ipf* j^jjjje»' rufalemcommemor3ns,xdificatorespromittit,noneos vt tuputas, qui 'quot;’æ^’^rtotic'^^' Ïiinnaeulis excelfiffimis conftruunt, led Apollolos quibuspoteftas data eft m^^ jjilio i verbo Dei fdificant,tropo fcriptur^ notiffimo.Vnaenim riianufaciiint OP*^’”’ „,’,iflenil® verbi arcent ä mûris Sanabaletos amp;'rhobias deltruftores, amp;nbsp;holles Ifraefis. ^’'ê GjChh' Chrifli verbo Domini confillit, vt in fronte huius capitis propheta oftendit in ''® gcclefn fti: Etpofuit os meum in gladium acutum. Prxdicit igitur propheta, cxitiiros5- j^tut €iufmodideuaftatores,idell,plèudoapoftolos, quiSatanicis doftrinis démoli' .^jj.j,5t, xdificium Ecclefix,eamq} defolatam facere» adfuturos autem ftruflores,quiiW. ^pj^cind vtpote Apollolos, quorum opera fpirituale xdificium efFicitur,vt Ephe ƒ. nbsp;nbsp;'ùjjetat'''

fanflorum,ac domdbei Dei, fupcrtlrufli fiiper fundamentum Apoftoloru amp;nbsp;P^°* g^^rr fummo angulari lapide iplb Ïelu Chrifto, in quoquxciinqj ftruftura co’g®®®**^^ coï? feit intempbim fxnâum Domino. Eti.Cor.j. Vt fapiens architeftus fundamtp ,æ^fi* Super hxciuberur Ecclefia attoUcre oeuJos, amp;nbsp;vidcre adfluentem vndiqj mulhW g^.jtd dclium, qua hand fecus ac fponla, redimiculis vcni!rtornand3,quam multitudinct admirabitur, vtqux numero lynagogam longe fuperet amp;nbsp;dieet :Eccc ego dere i jj-ta, quis genuit mini illoscnec frullra, li numerum confyderes eorum, qiios Euangt V^ ^p, catio in bedefiam colkgit, refpeflu eorum qui m lege. Sed quid in his habes,quo Jj^n-pugnantur Lutherani? Prxterea «x ca. Icfa. 54. foccunditatem Ecclefix amp;nbsp;lynag ^amp; jj^ pet litatem inducis, qux omnia nemo ignorât,fed caulTx prçfenti nihil fiilfragwtur. pi^oo-ineredulitatem inutiles amp;nbsp;defrafti rami.neglcftx uifitationis poenas dantTNamP jjij^fjcn* annos exexcatus amp;nbsp;mifer populus, vere dies multos ledit fine rege, fine principe« ^^^ ficio amp;nbsp;fine altari amp;nbsp;fine Ephod, amp;nbsp;fine theraphim, Hofex r. Intcrea vbi ’”^ pulus, faftus ell populus eleflus, amp;nbsp;filij Dei viucntis. Tantotempore nos ^'VÄsti»*’'quot; mus,propinqui aftidue per Chrillum cfficimur, amp;nbsp;qui à Rep. Ifraefis eramus » jjgitnr mi' filijs regno deferta domo exulantibus,ad tellamcntapromiffionis vocamur.^^denedt’^ rum, fi gentium Ecclefia excrefcat, in iuftam latitudincm à prophetis prxdin ' g^vemm Zion auertat impietates a Iacob, amp;nbsp;difperfus Ifrael reuertatur ad Dominum r ^j opor-Dauid in nouiffimo dierum. Hxc dixit Dominus exercituum. Quare impk^' r ille bo»quot;* tebit.Nam vfqucadfincmmundi colligit difperfos filios ven Tfradls palW _ ^^ j^cZ” Neqs tarnen dormit interca noftri generis profdfus hollis, cuius eft “quot;R^L multipe’^ care fenfus incredulorum, ncilluccfcat illisIumenEuangelfiglorixChrnti) homii’^'” anU idcp potiffimum in extremis diebus. Quod li errate uiros tantos, amp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jnpo«

multitudinem feduftam tanto tempore putas incredible, ferio wente 1 AjtjnqtiiW* nos inciderimus, nempe in ca, qux plena pcriculötum fpiritus lanflus pi^ Lgfujn inenh* daufi fignatiep funt fermonesvfqj ad tempus ftatütum,vt habet Daniel , nbsp;nbsp;agjefiiint«'

onem Cnnftus facit Lucx 18. Quando filius hominis venerit, an ’^®I*’^”gg,j|.pfeudopro-raÆtMatth.24. Abundabit iniquitas,chantasrefrigefcçtmultorum, “'’^S phctx,amp;pfcudochrifti,ölt; dabunt figna magna, itavtin error cm uiducan gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j^

^^^. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCÏI DË MISBAi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

• ”*’*^*’ P'^'^‘^'‘^op*’ophctz fiirgcnt, amp;nbsp;feducent muito».Ipfe nofti, quam turpitcr ^(^ i*’*^^*®*’**^^‘®crxhtcrxintotomundototf3eculjs.Nammemini, cumtauore ächz'« ^pJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^^ aliquot annos limul AuguRam pctercmus, vbi cum Zincho halo

^*^Q’“‘’‘^O”® trat congredicndum, amp;nbsp;üle homo fcmicanus ex Philofophia Anito

'^ïint ^'^'’’‘^C’^t^rio Auerrois, tantum axiomata mere Phdofophica proponeren, tu pubh-'®Ctu ^‘^P^°^”^quot;'®^^’**’“’’^**'‘^'S’’*^^''’'’*’*ïl“‘^‘^^*”^”‘^*'^hcoiugicadifputarentTheologi» ^ch^r^ ^^^^'^’'J*’”*^*^ 3':Q“e'-^*lp^æc*'Ct'^’» *cvcrxTheologix tantum negieftum. lam khf P*''^ °™^® orbis achadcmias,animaducrtc qux Itudia hmus hadenub tcétan, amp;fa-* *tri f r’^'^^’Jquot;^ terme tempus vitçin hominum commentarhs effe tranfaftum, lacns hteris m-Ïli?i ^‘ï“’^^‘:”tibus. Vide etiam quis aliquotiam fzculisEcclctias rcxerit^ nonne tales It^Qi 8* tcholalha^Et nos prxclarc aftum elTc nobifcum exiRimabamus, hcubi nobis ta-W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi interim fana doftrina f Qux cum ncgarinonporsint,frullra nura-

verbi, tenebras hominum regnaffe, amp;nbsp;impicta qux Paulus prxdixit j.Timo. ï.

*bn*^^’''^’^^''^™® lt;i*cbus homincs fui amantes, formampictatishabcntcs, fed qui vim eins icdj^^'^*'^^' ^^“^ fequiturfnum iubet tailbus confcntirc propter longum vfumfminime, ils *æ^^°’**ucrfare,cxi)senim hint qui fubeuntinfamilias,amp;captiuasducunt muhercu-j^^nerataspcccatis.Nonncceu digitonotat mendicantium fcftas,inhoc vnumtot fçculis ‘mbentes, vtlibiconlcicntias onltringant, vanish promifsis laftent inhabiles animas, ti/*^’ÿ^^‘*^’^*onumjcantuu, orationum, fraternitatum papyro amp;nbsp;ligillis vendcntcs,gra-b? , ^”'P'*°™’’P^nitus obfcurantcs.Ii funt qui fadicijs Icrmonibusde nobis ncguci' jj^'’'13t Dominum qui illosmcrcatuseft,abncgant,Quantum hic chartarum inlumertm, li *• '^^'- ^ turn votanam monaiticen vacaret fcripturx pcnicuio dcpingcrefNcqi tarnen lerim mh-

Sjh T'''^^*^*^^ ®* perditione (éétarum ereptos’ ficut Ananias Azarias amp;nbsp;Milael in tomate ^*vlonica feruabantur illxfi. Nam amp;nbsp;inter (pinas fuccrefcunt lilia, amp;nbsp;clefti errarc poffunC ^^cnipus.atindLjci aut in errore perdurare non poffunt, vt facile eredam multos (implici-^^osc’’’” multitudine MilTa, amp;nbsp;rcliquisidgenusadditamentis,cxtcruni non j'uiueinhis rebus vilam ipem mlhtix amp;nbsp;ialutis, (ed infolo Chrifto. Vidcre tarnen non po quonam luto hxrerent, nempe claiihs etiamnum Dei fermombus, iuxta .Danielis va* , ^um.Et hoc forte tibiabfurdumvidcbirur, fed memento prxdiftum à Chrilto, torevt quot;m errent, non tarnen in errore perfiltant amp;nbsp;perçât. Quod amp;nbsp;de ccclelia ludicandum elf» cum hiper petram Chriftum fit xdificata, indubitatum eft, inferof urn portas contra J^nonprxualituras,amp;fi interim in hacpcregrinatione non fempcrvidcatomnia,amp; ali-Hj 'JJ’^Wur. Cum autem fides in Chriltum, Caput fit rei qua hiper Chriftum xdificamur, fer Maftidt I^ quot;uint qiiotquotin ca fidc obdormierunt, quamuis ex ignorantia intérim quibufdam re-^ÎÏÏlquot;'””*^^*' nbsp;nbsp;nbsp;'^^’ P’'^’^^'’^ ^ contra Chrirti inftitutum, liquidem mips non colloca» unt

bd •^®^*^^^”” ^’’s agitur, qui fi agnitam amp;nbsp;denno obïatam veritatem refpucrimust cum j^ ’“quot;.oeexcabimur, amp;nbsp;in reprobum fenfum trademur, menfa noftra vertetur in laqucum, v^pfionem amp;nbsp;offendiculiim,obtcncbrabuntur oculi noftri, vt habentes oculos, no tarnen . Tamils, Atepvt plane quid in fupra diétis fentiam videos, Sy nagogç cOnditionem expen .

'j'us.vbi elefti in quibufdam errarunt ad Dei cultumfpcftantibus. Cumautem noninqs SynagO* ■‘‘einucntis, fed Domino fpem fixa habcrenti Domino ignofeente feruati funt.Iudacis prç- gz d^’^’^“ , Ptum crat,Dcut.i2. vt in certo loco à Domino eledO facrificaret: nempe Icrofolymis, po ditio.

t us tarnen in exedfis rem facram faccre non deftitit. Legimus ite Regem Afa fcciffc quod ï.Rfß ^^ pcittim erat Domino, quemadmodum amp;nbsp;de Dauide feriptura teftatur, nee tarnen amohe-j. p'^®’’cclfa,nihilominu8cor Afaperfedfi eratcum DominoDeo hio omnibusdiebus vi-‘quot;3e.Enerrorem Ecclefiz ante natum Chriftum, quem ctfi Dominus aliquandiu tulerit.

^’quot;Î^nprobabit, quia verbo Domini plane eft cotrarius. Sic mirabilis eft Dominus in j^uitKfüis.Pilqqiridem hint, fiepe tarnen multis ignorantes amp;nbsp;peccatis circunidati, vt iure ’Uldvir fanftusdixerit : Dehdaquis intelligitf abocultis mcismUndame, ignorantia» „Wsncmemineris.Idcm accidit aliquot fixculis Ecclcfix noui teftamenti, poftquam Chri-i buangeliti traditionibus obfeurari coepit, dodrina viciata, fides quoef viciata eft, amp;nbsp;cre-’um,qiiodChriftus amp;ApoftoIiad credenduinnon propofiucruntiin clcdis tarnen cre-/ndorum bafis non labefadata eft, vt qui per Chriftum luftificari amp;nbsp;faluari fc credideJ utlntcrimtamenpotucrunt errarc in multis, voluntatem Dei in omnibus, amp;nbsp;qux hum ’'ntrariahint, non plane videntes .Quibus omnibus obftrepent inucterata conhictudo, jp *?'ulorumConfenhiS)amp;inprimishumanxrationis iudicium.Sedquid faciamf Video , mphetis amp;nbsp;Apoftolis hxc prxdida, iam^ verbo Domini fada huius fatculi refpon-ntiacnificontra veritatem amp;nbsp;confeientiam agerc velim canemmutum, clamarc cogor Ä WreEcclefiam, ne ftertat, acne fehadenus putettam fuiffe tutam acfoclicem, quant ^’^ullj afbitrantur. Apoftolus Adorumzo.lic monct Presbyteros Ephefinx EccIcfixJ utnditï vobisamp;cundogrcgiiego enim noui hoc, quod ingreffuri fint poftmeumdif*

RESPONSIO AD DVOS LIBRO« .j^ptf Ccffum liipi graues in vos,no parcentes gregi, amp;nbsp;ex vobis ipfis exorientur «in '‘^Ljiiüç^ iierla, ut abducant poft fe difcipulos, propter quod vigilate. Cur hic itertimus, «H^gpj.gr nihil ad nos partineant,ocioliinvtraniqjdornumusaurem, tam grauium admoi« j^^^ p,, fus immemoresf Rector tenebrarum amp;nbsp;pater mendacii, nun«^ non obambulat’ c®‘ f^gjüx i Pet 5 gicns,quçrit quem deuoret.Atcp inprimisfideiarcem mille dolisoppugnat,h3':'-5^jjp,jjj in Eohe'. ö. quot;^® capratur ubi fores patuerint pfeudodoftrinis,ferratasundiqj pfeudodofto’'quot; ^Qor« ^ ' ’ pcrniciemEcclefi3Einftruit.Cumdenicpultimispotiffimumtcmporibnsucnett^’’p jjgjruf-niorum longe late^ fit Iparfurus, Apoftoloteftc,inexpiabiiisignauia bierit, qquot;^.,^^,^, par-fima pace, omnia imaginari tranquilla, amp;nbsp;bonum quendam Ecciefiae ftat«, q«n«' g^ j^oï te ab Apoftolica inibiutione dcfccerit, fed perte^or cuaferit.Hxc Pauli n'^'’^”,rbun«’i' torques, torque, modo feias graues lupos elfe non poffe, qui prêter purum Df* ' jjj agr« hil docent m Ecclefia, nos autem fedulo id agimus, ut qux dormientibus hom«^. „yalan Domini zizania funt feminata, eueUantur, amp;puritati lux Euangehez, cuIt^’D^’ nöuumteftamentumpoftulat, quamphmum reftituatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-pititut*

Obieftio Errare fortafsisEcclefiam dabis, led erraretam diu poffe renuis.RclpOimf. J jgeRe-num errorem etiam in Synagoga Ruffe, quamuis Deus habitarct in Ifrael. Nam 3 Ajj fa-chabcam ufq? ad Hifchiam amp;nbsp;lofiam erratum eft : liquidem Excella contra Y nbsp;nbsp;jyjiciodi fta,non abolebantur, léd frequentabantur.Quidnos de occultoiuftißimo^)”®* ■gyjtjn Pfal.Sp. Iputamusf Apud Domina mille anni vt dies vnus.lnnouo teftamento przdix*t t ^ g.g tumfore errorem, vt vel elefti zgre fint euafiiri. Vtinam penitius introfpicer‘^quot;’*ijjjjysdic licas monitiones devltimorumtemporum tencbris amp;nbsp;periculis.Facilc enimcerne ^ünific* rum vltimorum errorem fore horribilcm,magnum amp;nbsp;diuturnum.Putabam amp;nbsp;jg^nidonc* rihaud poffe,vt tam diu erraret Ecclefia. At poftquam grauifsimas fpiritusa«m • ^yj attentius legi, quibus iubet obferuare extremos dies,cri audiffem tonitruaiH’^ê^quot; pe,i. vclquemuislethargicumqucantcxpergefaccre,qualia funt Aft. 20.1. Ti. 4- V *quot;''m nie ne a.Thcf.z.Cumdeniqianimaduertiffem lira tam ofcitanter haftenus lefta,imntami1 r ^^^ giecta, protinus deiiui mirari, quz mihi antca poenitus videbantur impoisimur^p* ^yjir Îaxeus eft,cui non lachrymas excutiât horrenda Apoftoli verba 2.The.2.c«m ’*^quot;Hornint tetillisefficaci3minufionis,vt credantmendacio,vtiudicenturomnesquinon ere .j^giir veritati, fed approbarunt iniuftitiam.Hzc vna de vltimis temporibus P*‘9P^^^’r ^jet nos cumfpeftiores nos redderc debebat, nifi effemus ad Domini verba furdi.ringe I*‘‘ yjnlt;la ipfa etiam ezeitate czciorcs,viderc tarnen tam ezeis haud difficile cr^t, efficaces illufioncm regnare in Ecclefia,nee tam fœlici conditionc haftenus fuiffeEcclefiagt; j^jj in-da fomniant, qui przter externam tranquiUitatc amp;nbsp;fpeciofam hypocrifinnihil^ jjpjb« tucre doftrinam Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum, amp;nbsp;fimul faciem ecclcfiç qua defendisj^P- ^^ veritatem quam fcribo. Protefto fi totus mundus iuberet fecuros effc, amp;nbsp;whUmP igg^ periculi clamaret, fecuri tarnen effc non poffemus .poftquam fpiritus fanftus W®‘ i^' noftri temporis portenta, tantamrp errorum caliginem przdixit;amp; nos ApoftohJ* nz tam difformia videamus, quz tu in Ecclefia tua probas omnia. Clamabant amp;nbsp;°| W doprophctz:pax pax, cum non effet pax, fed propter impietatem Synagoge ^. ° -(fCf. mez indignxtionis egrederetur, amp;nbsp;tempeftas erumpens Riper caput impiorum *®?^ _ nbsp;nbsp;nbsp;. Namlcremiadicitarrophetavfqjadfaccrdotem, cunftoSeffemendaces,amp;pop**** ^ç-Icremix contritionesadignominiâ.Etcap.io.StultecinquiO egerunt paftores. Dominum non

^^’ ficrunt,proptercanonintcnexcrunt,amp;omnisgrcx corumdifperfus.Nondimmm e ^g mant hoe tempore muRcRefte omnia ;pax eft in ecclefia duce Papa, non eft P®”f®, g^uen Vox prç errat.Sed interim clamare no ceffat amp;nbsp;tuba Apoftolica, ab vltimi temporis errors ^^^^ gj dicatoru dum przmoncns,verum quo minus liccat eleftis circumfpiccre qua fit eundum, » 2eto^' ventris, inter tot errorum deuia,relt;Sa vcritatis femita, quidam folo odio in nes hzeomn' ^^ yj.

quent: vtimplcatur quodprçdixitPetrus,per quosvia veritatis malcdiftisson“' indigni«

2. Pet. 2. deat Dominus amp;nbsp;requirat, nos qui hzretici vobis habcmur,comm«ni etiamï^C j fjr^.., gratias agimus Domino, qui hzc rcuclauit paruulis, amp;nbsp;clegit nos ab initio in l*®^L.uifitio Matt.li. ttificationem fpiritus ac fidcm vcritatis,ad quod vocauit ffosper Euangeliumin 3

nem gloriz Domini noftri Icfu Chrifti, quem quod ad nos attinct, vniuerfo mund ^^^ , tem animarum innotefcere quam maxime optamus.Et vt finemfaciamusprologfgt;o g argumentum tuum ex Prophetis,amp; vimomncmratiocinationis tuz in fummam. nj^jggy Przdiftum eft à Prophetis, Ecclefiam fore latifsimam in gentibus,Ergo in ’quot;g” ggytn-eftàquoquamcontrahenda. Hue vfqconfcntimus. Scdinftas : SedLuthcr.gt;n ^^ ^^

_ hunt Ecclefiamcontra verba Prophetarum, Ergo funt hzretici, fenpturz con g^jj.

Antecedens tibi non damns, quippe qui earn, quam Prophetz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecs

prçaicto fiæ latmidinem, vt oportet, relinquimus intaftam. Sed inftas probando •■bntne j-^^gj tantum pro Ecclefia habent, qui Miffamnegant effe facrificium, fed illoniin Rierun n^jy pauci.Relpodemus.Quis dubitat Ecclefiam Chrifti ita credere,vt przfcribitverß ^^^^-

4t^jj . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X«

^”’’* ^'‘^'^ facrificin pro peccatis noftris, in crtice fuffidentüsimnm, nullum t'pCf^. *^'quot;*ficuim pro peccatis credctEcclclia.Scimus quidcm cleftoa paffe trrare.led hofeer *■’” ®'‘‘'''°*'®pertinaciter,quaveritate,vtutfcmuloorisconfcisioncgefferint» d Mï,n^’??”.P®’^“*^'”numcrum tux Ëccleliç ablhilero.ne forte me premas numcro.De-i^CslUff ™’’*^’^^® t’^’^po’^i^’U“»””*®’^ multitudoafidcdcFcciffetjCorde vobifcumcrc-ftf'^Uf v quot;^ ®®® facrificium pro peccatis, nihil tarnen contra Prophetarfi oracula admit-^^^^quot;^*”**”P*’3cd«««’«clbSclatam forc ecclefiam,vt ueriishraei radicet Sc fini pinif ^’^°P’g*û®*ï® fecicm orbis impleat, Iela.27. Sc multos effe feducendos per decc-*” ^*^ Qu* pcreunt:pro co quod dileéïionem ventatis non rcceperunr.m fiion’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nihil inqua contra Prophetas geritur. Nam latitudo Eccldix gentium

”* ^f*^ 9'^’^^'^ prçllituit Ecclelix Dominus, Sc prgdixit fplritus fandus, atep eiuf Soß/^quot;* ^®*’^*i’siticinia demultis feducendis implcntur. Taceo interim quod femper %ii^ *quot;^®* quam putatis, veftris dodrinis diffcnfcrunt,tametli nc é lynagoga exciudc-ï^Mh^nr*^” ^’^'”P^'^ ‘’quot;^ confefsi quod fenferunt.Credant ahj, neminem non dccrctis Pa deleft *^’ ^8® “**^*^ dubito, ficut olim in ifracl, ita Sc hoe tempore rehquia , fuiffe (ccun-WiR ”^'^g’^^^*’'^’ amp;^^ptcmmilliahonunumprzfcruata,qux non mflcxcrunt genu ’'*'Mo”*^^’ '^^ '^^”i”gt; fit *]’c metus de contrahenda in anguftiasEcclehaChrifti.Subucrti 2. Tim's. 'Uitlef -Pfi^tarum fomnijs multorum fidem redecum Apollolo metuimus, horrenda Sc iSunTn *^**°”^'quot; '^^timis tempotibus regnaturam fcimus, folidum tarnen Hat fundamen-t^'g‘’‘^lt;^^'lumhoc:NüuitDoininus qui font fui.Interca hue deficiant ho-

*^’ ‘*”^ accédant, nobis in verbi Dei lueernam dehgendi funt oculi, non homihum '^'fid *^'^^ '^^^ paucitas attendenda, eu non ab hominum numero, fed vèrhi diuini firmi-'''''Siv''*L°^*^’.P®*^^^’‘t.Omn»s homo mendax, verbum autemDei vcrax, Sc Habit in çter- - _ l^'^Hi a ^*^’ ^‘^•igrcg^tur, Sc in fpiritu gignitur Ecclefia,ccrtior nobis Sctutior via ent, ^ *?' 1^* Son^^p ^*’^'''’^Dcirclpicerc,iuxtaPctriadmonitionem, quiait:Habemus firmiorcm ^H ^ '*• Sdo ' j .QPfi’^ticum, cui dum attcnditis ccii lucernç apparent! in loco obfcuro,rcdc fa ^nie. “æ® illucefcat Sc lucifer exoriatur in cordihus vcHris.Et Pfa.np.Lucerna pedi-’^EtPr f'‘^”quot;’ *t’tini, dcclaratio fermonum tuorum illuminât; Sc intelligentes facit fimpli-Kÿ r ^t’E^oquia Domini cloquia caHa, argentum ignc examinatum probatum terra Sïcuquot;l”' ^®P^t«plum, qux omnia verbo humano tribui non poffunt.Et Pfa. ip.Eex Domini ‘^onuertens animas, teHimonum Domini fidele, fapientes facit co» \ii *™Pfi^^’*’^onHitutioncs Domini redz, Ixtificantcs cor, mandatum Domini purum ^in*^ 'ï’^’J^^^'f^enirj! pfal, 107.Mifit verbum fuum Sc fanauit eos.Cum itaqs verbum Do-^5jp quot;tet ezeos, ex fimplicibus faciat fapicntes, cu purifsimum fit Sc vcrax, Iztificet cor I'gt;tef?'’ttanimas, curdverbo vitz, adncfciocuius vifibilis Ecclefiz décrétaabducinos ^° ’^ hominum multitudinem, nee ad confuctudincs annofas, fed ad legem Sc

'^’'eth'*quot;quot;' ”08remittit lefa.s C^i nó dixcrit iuxta verbum hoc,non ci diluculum. Viden* Sstf 'quot; ^0’”*”* ”O” ^lt;^ hominum multitudinem effe rcfpicicndumcAudimus multos vl '^■''’’Pofihns feduftum iri. Age fi multi illi funt Lutherani, quos ita vocas,ob incrcduli-WPj*’*ttrniimdamnandi,vbi tu manebitlatitudo Ecclefiz tuo iudiciofSi multi illi funt, ^ ^^^‘^^^^’^ adhzferunt, quid errorem tücris^Atqui maiorem multitudinem putas d ^'^^ catholica, citans Hifpanos, Anglos, Germanos,Liuonios,Indos, Armenos, Pfi’fos,R.eliquos vt paucos his diebus vltimis contendis crrarc.Vbiigitur com-Äp^'*P'’^‘^^’^* ^”^ ’‘^ ApoHolis, de vltimorum temporum pcriculis, efroribus Sc ^!Ei,w'*’’’”^0’'’”™»fihaftcnus omnia tam fucretuta in EcclcfiacEHo fanc,pauGi fimus,qui ^W^g^“” ^^^ facrificium, num idco à fide nos defceiffe certo definics^Si à paucitate '^^e plt;, ’^’’^8”’”®”t^^^fnmpferimus, ronfolatur nos ChriHus Luc.i2.NoIi(inquitD PuiiHe grex, quia complacitum elt patri vcHro dare vobis regnum»

i 6 •cquot;^’‘’®”‘y^*’”®lt;^g’'’®lt;^®ris, tcHimonia ex fcripturis profcrens, quibusMiffameflè ^ ' »d™^*r”^^ • ’^”*s-P*’*”*o omnium ex Malca.caa.hunc locum citas: Ab ortu folis vfqj CapUCgt;, ’gt;fiiQ'^°’^^’fi’'”**”S’magnum nomen meu in gentibus, Sc in omni loco incenditur Scoffer-”u° oblatio munda, quia magnum cH nomenmeum in gentibus, dicit Dominu« cumante quadriennium à Schatzgero ad confirmandum Miffz fa-’’’'Per P*^°‘^”^^’^'^^”r, prima fronte videbaturmihi nonnihil faccre ad inHitutum tuum, Hm P®^“0^5^“g®’’ctur Epiltola ad Heb. At cum propius rem omnem confidcro, Hatim ^ti'^quot;^V ‘V” fi^heffe fenfumProphet« vaticinio, vt hinc facrificium Miffz,quale vo» Hk ”®lt;ï”aquam pofsit. Scd accurate excutiamus Prophet« mentem, ne relifto h^um’quot;ft°*^*æ^ ^”^’‘ * tumultucmur.

^'»ito r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propheta, facerdotium ludaicum amp;nbsp;carnalia facrificia reprobatum iri 1

Hlta • jr - ÿ'^^e i^m futurum fitin orbe facrificium non reprobandum.Nam ludzi fat 5 wlhtiç fiduciam «za concipiebant, qua de re male auchunt in Prophetis, perpetuo cord»

cordis impuritatcm exprobrantibus, amp;nbsp;cuiGnodi eranteorum viftirnar.vtccdd'C^^^^ppï nsfacrificiïs.velut vmbrasluci, Dominus porró voluerit, quandoquidcm “^‘fjlmer»”® correftionisplcracjieiurmodiimpoüta, amp;veri cultus Dei tantum vmbrxqi’J*^ abolit*'’' quæ non poterant luxta confcientiam perfectum reddere cultorem.Heb.9;ldeO )^|g^. nem ludaicarum cxremoniarum prxdicit, mutandumep cultum camalemin V*^ -gtns deniqi gentium vocationem aperte teftatur, qiiafi dicerct:haéèenus m ludxa qm pj^yt fui amp;celebratus,vbi carnalibus viéiimis mihi aliquandiu ferui}{ljs,neq! t*‘'?’^’’,'ß|^bolo' lex exigit ; fed quo mihi tandem multitudinem viétimarum veltrarum^facisW^^midtptt cauftis arietum amp;nbsp;adipe pinguium:quis hxc quç(iuit à manu veitraffatis ptsel*' pgeat-É* vmbras veris rebus, thaurorum amp;nbsp;hircorum languis nee me delcftat, nee vos P (-oj-po' Heb. 7. ego coeliterrseqj Dominus,cuius funtomnia,nornn vna tantumIudxa,craffoi‘* „,^«1® Pfal.iitï. rali cultu amplius celebrabor, liquidem Dominus omnium,non ludzoriimt^** _^^pfo gentiumiab omnibus iure colendus fum. Abrogandum eft quod prxcefsit P’^^^^^etcmpn* pter imbecillitatem amp;nbsp;inutilitatem, non emm art perfeftionem adduxit Icx-P’^'’^’^^ ownes eft, quo porró omnes gentes m vcritate laudent nomen Domini, amp;nbsp;collaudent . ^^^ J^x populi:aliud pofthac lacrificium mihi offeretur, no claudicans amp;nbsp;languidiirngt; quidem terrenus grato animo fufeiperet, fed mundum, id^ non in manufafto tan . jubile naculo,autin ludxa tantum, fedin omm loco, nam ab ortu folis vfep ad ocean*'” nomen Domini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1 .ytquoJ

Haftenus in genere quid velit Propheta, tanqua «-«fatepfotr»; cxpIanaiii.R-^‘*’ Mation^ nam lit illud facrificium mundum in gentibus perquiramus. Si externam aliqi”’” r jpusiU extemi facerdoth comminifcimur.ludajfmum reducimusdudxorum euimeuK”*’ x^pgr-viftimis quem hic Propheta regelt, externus, h’guralis amp;nbsp;cxrimonialis erat,Inte''”.‘• feftum noiii teftamenti cultum fignilicans.Et riiero. ex eodem Prophet» ^°^Lfpiii«gt; fpmtales viftimas carnalibus fuccetfuras. Nouum enim teftamentum coliDeum ' ^j^h. amp;ventate docuit: plane ludaicamillam caErimoniarum feruitutem ignorans, ^”^pjjisiu nummordicus tenetur aquibufdam. Siautem Chnftum offerte Deo patri pro P^rbri-Sacramento Euchariftix conabimur hoftu incruentam, totafcriptura réclamât) q**jjex ftum docet vna pro peccatis noftris oblata viftima cruenta femel, perpetuo ^‘r^ï^.iiifi tram Dei,Heb.lo. Adde quod nee lemetiplum offerte f3epius,nec ab alqspotcn9^^Qfta-denuo paciatur Heb. 9. quod fi pati denuo non potent, nempe iam mortis vift^' jjcor-lis amp;nbsp;gloriofus, certe nee facrificari amplius potcrit, vt oblatio munda in ge*’^*”ojfsinii fa-pus Domini in Euchariftia referri, tuo more poenitus non queat, amp;nbsp;ipfa hums ^^ pfe^jon^ Heb. 9. enheq femel perafti ratio, nullam fert iterationem. Veteris legis factificiaob quot;b^ff.pt^Hel’' reiterabatur.nam li perfeftos reddere facrificatores potuiffent.offerri vtii^ del*) -^viii-lo. At oblatio corporis Chrifti in cruce femel perafta, tantx fuit efficatix, vt ca fit amp;nbsp;femel fafta.perfeftos tarnen effeceritin perpetuum cos qui fauftificantur' .j, Chriftus femel oblatus,omnium peccata expiât, qui ilium expeftant in falutem, co s ^ tur nullam porró effe pro peccatis delendis oblationem:alioqiii iiïa vnica nihil eye ^j^ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecuinis facrificqs redderetut perfimilis, quod foret blafphcmum,iam cum à nullamT^^j,^

loan. l. jç mens pia abhorreat ac dominicx mortis bl a fphemia, nullu poteft recipere oog*” j.^-licus,de facrificio pro peccatis quotidie iterando;quale tarnen vos ftrenue ti’9”’”’pbiis ia giocogataliamoblationcm querere, quxinomni loco fieri pofsit Ócdebeatagen^^f^jin gratiam Euangelq vocatis.Quid igitur nos ex gentibus in confortium vit» afciquot;’'’p Lj„,ij Icripturis inbemurfCerte pro peccatis perlitatfi effeiampridemaudiuimus, amp;nbsp;nijollca® foret, alfi quamChnfto, tanta: eminentiac oblationem tribuere, qui eft Agnusy ’ ^^^^^ peccata mimdi:amp;in quem pater iniquitates noftras pofuit.Iefa.5ïCSferamuslcr'P^^jofx omniaetuntplana,i.Pet.2.Quotquot Chriftofidunt, facerdotium fanéiuni''CC‘'',^|, .jQqii.i-fetendas fpirituales hoftias acceptabilesDeo per Chriftum.Vbi Petrus degea Lj^usvo-tur,namlocum ex Hof.2.citat,de co qui quonda noneratpopulusjhoceftacg^ijj^jpjis^ candis ad Chriftum. Hic uides in nouo teftamento facrificium aliquod effe oa^’^^ï^jjenniis nouum facerdotum:fuper eft vt genus viftimx quxramus. Prodeat ergo non -jjdpe Rom,Xi. ®UQ*’’®’ led tibi quoop venerandus,Doftor gentium accurate inftitutus in lege P nbsp;nbsp;j^ ^,,,„

’ des Gamalielis, amp;Enangelium doftus nonaPetro, fed Chrifto iam régnante, n 1 ^^^^^ putet Leuitici facrificq amp;nbsp;Prophetarum fuiffeignarum. Hic talis amp;nbsp;tantus Theo ö^j’pgj.j-populum noui teftamenti docere facrificium vellet, nihil deMiffaprxcipit,æctp nbsp;nbsp;nbsp;^jni

tiones Dei obfecrat, vt fratres corpora hia prabeant hoftiam viiientem, fann^m, nbsp;nbsp;r^j^

Deo, rationalem cultu :fic fpirituales viftimç fuccedunt corporalibus, Nani aiim ^.j^j^jp ma,ne forte dubitemus quod fit noui teftamenti facrificifi iugiter offerendum,•aubiiiwcff® Mïtt.IC. pofitilsimis ad facrificia legis figuralia alludit,vtueritatemfynceriterquerenti j^gpta nó rofsit, Prophetam amp;nbsp;Apoftolu, eandem traftare oblationé, nempe fpiritua e ^^^^^^^^ bilé Domino, cü nos metipfosin abnegatione noftri in Chrilto offerimus l atn; P ^^^.^^

’’^'0titr^^^^^*'^®5’ ^ pcci’des Goncupifeentix fpiritiis gladio maft antes, ac charitatis ig' Romx.§» '^®tBo f’5?’'^®‘?’Y*Po‘simuscumPaulodicere : vnàcumChrirto crucifixus fum, viuoiam QaUta.z. 'quot;’‘‘’Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**’ ’ne Chnilus;idq) cum gratiarum aftione, amp;nbsp;iugi laude diuini nommis,

''''’Ûomî!™™°^’ j^®® fi^cnficium taudis. Item facrificium nilbcix lacnficatc. Et (acrifici- ppj.^^

°P°'‘^^’‘^^ bona effe, amp;nbsp;nobis falutaria, fi talia non fucrint, facrificia noui telta- ^, quot;* ÿ’iif./*’°” P’^®’**’^'Miffa autem celcbraripotcft,Yt nullus inde adMiffantem fruftusre *^1‘’ *^°* «tj^f ‘'Certapernicies : fed vetus Adam nunquam non maftatur vtiliter,amp; falubritcrol-‘^lüquot;^^*^’”^ -^PO^^^b parxnefin.

j^'“'^ Pobsic à quibufdam obfici. Primo enim dicunt hanc Mincha tchora oblatio- Q^if^^ ^ ‘^‘^’^^’” purum,non poffc dici ullum ex carne natum hominem, ctiam uitb X lJ’'‘°P^®*'PC‘:‘:*ti’mbi nobis non plenc mortificatum, cum nemo fit qui plene feniet^ Sde a'S®^’^*^““quot;™*^fiiamtollat, amp;Chnftiveftigfisplenaimitauonemfiltat.Quantum ’ïtgt;^*”°^*’‘b'ivoluntatem Dominiparandis, tantum adeftpeccati: quofit vtiuftiüx ^nj *‘^blationes femper fint immundx, nee magnifico Prophetx clogio dignx. Dem '^ütvti'quot;P''^P^‘^^^''^ ^‘^'‘^*^^ tantum oblationc loqm, exterum anobistotofferri viftimas, ^ ■ f^’”” Cbriltiani, carnem cum coneupifcentijs crucifigentes.Poltrcmo oblationem ^’’«1^*^°”*’^’” veten lege patnbus quoep commune fùiffe caufantur : atqi hinc alum efie Xs-p ^'‘°Pb®‘‘‘’P*’æ^‘^*t’**’ omniioco gentiumofferendam,colligunt.Quibus refpon-l*‘’0ni ■ ™°’'’’■®bquum in carne peccatum refpicimus, noscerte peccatores fumus, amp;no-^^'^?*'^’’^“*^‘^^’ 'quot;^ ^“’” lefaia qucramur;Fafti fumus vt immundi omnes nos, atqj vt vc !(1V • ^’vniuerfx iulhtix nolfrx :id quod fanfti omnes humiliter confitentur,orantes . ^^“scum feruis fuisintretiniudicium :compcrtumhabcntes, inconfpeftuDei per ^4*^- lt;^4’ ^5 fiJ'^P^’’“'quot; fubfiliere neminem poffe. Hmc feriptura nos peccatores vocat, vt i. loa.i. ^?®®’quot;*nChriltum fpeftamus, qua fit vt peccatum non imputeturamphus, iulli voca- Vfdl.^z. Seïl^^^*^^’‘®‘^^’*’quot;Chriftum,quilamnoltraiullitiafaftus ctt.Nulla enimnunccondem Romu.S» R ’'^l“* “^^'‘^* ^“*'*’ Chrillo lefu, qui non iuxta carnem uerfantiir,fed iuxta fpintum.

’ Sb n °*^“‘quot; OP®*’‘’vocantur bona,ipG habentur iulli amp;nbsp;mundi.Dauid lullusin fcriptu ' ^’2tu ^quot;’”'’ ^*de Pfa. 4o.orat:Dominc miferere mei, fana anima meam, quia peccam tibi. i.Rr^. 7. ’’^là? ^‘^^‘‘b foedus gratix in regno Chrilli,iuxta illud:Si inique aliquid geflent, arguam virorum, amp;nbsp;in plagis hliorum hominum, mifericordiam autem meam non aufe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

i ’'*iiV( '’'9 eximium noui teftamenti priuilegium,in quo etfi caro negocium faceffat fpiri-j '‘kti'quot;^'^ -^ iultus in terra, qui faciat bonum amp;nbsp;non peccet, Eccle.z.non tamé ad reiiquias Rowii J» quot;‘’'«ta ^^ ’” carne, fed ad paternam Dei voluntatem refpicitur, non imputantem, fed ig-^ü^^^’”^^^ bulefu Chrilli,qui noftcr Samaritan’femimortuu fufeepitu tt^ '’‘)Cll^pvQpitiatOj-iynanoftrum. Ideo Paulus oblationem corpon^m in Ecclefia fangum b^’^^*^^ ‘’lt;^ccpt*quot;’ propter fidem. Etfi norit in carne neminem fic mundatti, vt iu-^7 n ^' f”“*^' pofsit, cum ipfe rateatur fe méte fenfire iegi Dei, carnevero 1^1 peccatu gt;111^.^”^^ cum fides purificet corda credentium, quoties per fidem membra lua Chrifba ')lif,/°”’’’’odat arma iufticix Deo, no ferens, duftore fpiritu, vt peccatum regnet in mor-Sin Ä°''P°’‘^^’ ‘^ hoftiam fanftam amp;nbsp;mundam dicitur offerte Deo,iuxta Prophete vati- A^oA^» ^vj'^’^'gulam Apoftoli.Dein quidvccatverbisvti Apoftolicis^amp; cum noltrx oblatio Romo-'ó» ^Su'^ ^^^'‘*®^’‘^ Chrilli incorporcntur, amp;nbsp;per Chrilhim liant accept»,in odorem bon» i*jht^^^’^‘'®^ omnes mul ta quidem membra, vnum tarnen corpus fumus. i. Cor.12. ap-^'»enî • quot;^'’quot;^''^^''^^^quot;^uif oblatio,proptervnitatem fidei,enantatis vinculum,amp;co- lt;nbsp;'’l ï ß °*'^ *** Chriftum, iuxta illud: Vnus panis, vnum corpus multi fumus.1. Cor.io. amp;nbsp;fipG9’*®®?vnum fumus in Chnftolcfu, amp;nbsp;Ioan.ir.Gloriam quim dedifti mihi, dedi cis, itliqf'^a^^’’’''^”“’”^’^t’ Geut amp;nbsp;nos vnum fumus. Et Apoftolus cum de gentium per Euan ïtmiD’^®®‘honc loqueretur,R0.15.dicit adminiftrare fe Euagclium Dei,vt fiat oblatio 'ilcoi'**?'''®P*’‘^*Gslanftificata perfpiritum S. quis dubitat Apoftolum hic refpexiffe ad, ' W’ ^'''’^Pbeta prxdixitfvt numeri mutatio mouere neminem pofsit, nifi nolit aperte i^ ”^’^®’®pwsbcre. Poftremo nouimus amp;nbsp;patres per fidem fefuaqj Deo obtuliffe, id fete ■ '^^' ® Pfalmis my fticis cernimus. Verum id in ludxa turn fiebat poti fsimum, dura 1^^*Wcnmimmundx fine Chrifto erant, fpem nOn habcntes,Deoqj carentesin mundo, ^pi^ j^ 1^ 'tUmnumintcrllitiomacerix.Hic autem prxdicitur oblatio quoep gentium in omni .^^* Hj^’V'isinprxteritisxtatibusfinebat Deus ingredi vijs fuis, inquibus contritio amp;nbsp;cala- nbsp;nbsp;®'**^

\4'”’quot;^*’”'P*c*®”o*’ cognoucrunt, per totumorbem adorantes opera manuum fua- ^°^*'^ few^®*r^“*ptiGbu8:vos dp noftri,mutantcsq;gloriamimmortalisDci, non folum ad ^4^^-f^* Hiim^ fimilitudincm effiftam, verum etiam volatiliumamp; quadrupedumamp;re- Romd.^* '^''’nul''ff ‘'°”‘^**^® fupra conditorem veneratx.Tam craffç ignorantix tempora,cum diu Ifpi« 49* Wd™^ ^^“’^’*^’^^^’P eum,quem inlueem gentium pofuerat,annunciari fecit per A do.'7« I ?^os omnibus hominibus » vt faluus fieret vfque ad extremum tcrrx,ncmpc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefum

RESPONSIO AD DVO5 LIBROS EC- . p^ophtÄ jeta.n, ^efum Chriftum quiftatin fignnmpopulornm, amp;quemGentes quaerp^’^^iaonf® tue, iilti. Apoftolis itacß Euangelium per orbem prxdicantibus, hoc dl pœnitendam «• * ^g-perunt peccatorum lub nomine Chrifti, inquovno nosfaluos fieri oportet, gen * ^oin' cOnuertiavanilsimoEidolorumcultuadDeumviuum,qui Iccit cuelum ótter ^^^’^jj^j^St niaquæineis funtiamp;quemadmodumantc membra fua praEbuerantferiia imæ .^^^j^j^jJ P.omit.6. jjjjqiift-^ti 3(^ aliam atqj aliam iniquitatem, fic pirebere tune coeperunt membra u p^puliis fanclificationem :quando recipientes Chriftum, pcrfidemamp;charitatenine ” r^ ^jgp Dei peculiaris, feftator bonorum operurn, iam fanttificatx per fanguinem Cnr ^^^^^ j^q.

'• mamgratamDeo.Sic Apoftolus Pnilippenfium conuerfafitionemChrifti”*’^''’Qyjj^etiani ftiarn amp;nbsp;facrificium fidei, fignificans eos effe bonum odorem Deo in omni loco. ^^„5yo (inquiOfi immolor fuper fioftia facrificiorp fidei veftrx, gaudeo amp;nbsp;congaudeo ,ygj.ß,s fpi bis.Et hoc facrificium noiii teftamenti iuge fit oportet, vtffeut caro concupne'^'' jj^^car-ritum, eicp perpetuo confliftu obfiftit, itarurfum fpiritus non ceffet unquan”^ Sgratias nem fubiugare amp;nbsp;crucifigcre cum peftiferis concupircenti}s,laudandoDonnO}' ’ j^Q[tiani agendo redemptori iiigcs, per quem carnem, mundum amp;nbsp;Satanam vmcimus.n . ^^[iicin cum negare facrificium luge noui teftamenti non pofsint aduerfarq, tarnenext jütu-aliud quoddam facrificq genus externum cum externo facerdotio facrificaton nbsp;nbsp;y^yo

lint: Verba Apoftoli ad Kom.is.perpcram intelligentes, vbi sicceptabilem^entii ^ nem vocat.Nam clamant, Apöftolum non dixiffe gentes effe oblationem, led ®**A jp^m-tium oblationem fore,qur3re extra hoftiam quç nos fiimus,aliam quotpab Apoi r^j^geJ-memoratam intelligunt,qux acceptabilis fit,quxvcrborum Kvßi'm vtlimpucem ^^__,^j^ turbat,itatropis fcripturx affuctum poenitus nihil remoratur, imm textus circlin’ .^^ conuincunt,huncPaulilocum de hoftiaviuentc amp;nbsp;fanftaloqui, quant Rom.nta .^^y^ cultum vocat.Ipfas igitur Gentes intcllige, le fuaqj Deo offerentes cum lande amp;nbsp;S? ^g-aftione.Et verba qux fequuntur fatis o1tédunt,quidvelit Apoftolus. Dicit cata per foiritum fangum. Cedo quid ibi fanftificatur per fpintum fandum^Niun ^ • ^y in manu facerdotis^quid nodum in fcirpo qucrimusfclarum eft Gentes hic æ^W b g^, fanfto fanftificatas, nifi l /ïanat ignoramus lingux fanftx. Nam Paulus

vt tarnen hebraifmumpalsimaudias.Quod igitur Roma.is.oblationem gentiumvoc ^^^^^ ftificatam.i.Corinth, ö.apertiusoftenaitiplos effe homines Chrifti fideles. Primo m ^^^^^^ tatores,EidoIatras,adulteros,furcs,amp;c.non accepturos regni Dei hxreditatem.pC ^ dit: Atqi hxc cratis quidem, fedabluti eftis, fed fandificati eftisper nomen Domin’! gt;

Quodaucm ex verbis ProphetxJnomni loco, poftSchatzgerumratiocmaris, loei mentio fiat, oblationem à Maleachi prxdiftam, non pofie dici mere fpiritualeæ’^l^' • tarnen eft oratio, quôdfpiritualesviiftjmæabftrahantàloco amp;nbsp;tempore. Iwtigt;M“5 certe nemini proruadet,cum Apoftolns deoratione loquens,i.Timot.s quamtii 'Pquot;^*.j^ lern viftimam appellas, (imili loqucndi forma vtatiir. VoloCinqintJor.ire viros in on”’' ^ co. En oratio locis non alligatur, hominem tarnen in certo loco effe oportet, ™'''^^'^j(j3 maniis abfq; ira amp;nbsp;difceptatione fuftollendç funt inqnit Apoftolns. Vbi hic abltramo ^^^ loco amp;nbsp;temporeÆt Chriftus Matth.c.enm oras,introito m conclauc, amp;nbsp;occlufo on' patrem tnum.Et Apoftolus:Ne frandctis vos innicem,nifi (i quid ex confenfu vt v3cetisieiunioamp; precationi. Ergo ex hacclanfula prophetici fernionisrlnonm* nihilcerticontra facrificiumorationn attulifti, vtprxtereamquodvos oblationc'V^j^j certis locis anigaftis,ncmpe 31taribus,in manufaftis templis, in quibiis tarnen Pens no ^^^^ tat,necmanibiis'humanis col(tiir,vtait Apoftolns Aamp;:.i7. Tnm portatilibns'W-^^j^ lapidibns in hoc qnotannis à fnfïfaganeo confecrandisrcnix omnia qnam on”’“’‘”’p j^jtua ratione noftri teftamenti, qno facriricinm in omni loco offerendum eft, conuen'®”.’ ^æj^jj lis facile intelligit. Ad hate feimus mckntaramp; mugaich nomina effe Parijns® V Indaicarnm oblationnm quf hic ad fpiritualem hoftiam transferenda funnnevnacuu* rificatoribns amp;nbsp;facrificatoribus ekternis, templnm qnoqi amp;nbsp;rcliquas csrremoniasin W fiam reducere cogamur, amp;nbsp;prçfente luce, vmbras feftan. Quod item Minchah ad Cnn t refers panem viinim qui de cœlo defcendit, vt det vitam mundo,oleo qiioqi pmæ conior bus unftum, vt eni fpiritus non ad menfuram datus fit, benefaftum fateor, leiens legal« a-crificiainhocvnoagno incontaminato effe confnmmata.Cscternmin pane Domini, Cnri-ftum quotidianum effe facrificium in Ecclefia toties iterandum, non damns, donee qux w* pra ex Epiftola ad Hebre. addnximns, vere diluchs. In primis antem admiror quid tibive-neritinmentem,cumperfidifsimosludxos,tam ardnae cauffar teftesproduceres,prelcrtini R. Schlomo infignem ilium impoftorem amp;Iudaici popnli feduftorem pcrditifsimiim, ciini orbis norit, quiddcEcclcfixSacramcntis dura: cemicis Apcllx fentiant, vt Tnalnmdicis hifcenugis veloptimamcauffampofsisnialamfacerc, qnz deinde fuper nonunions ^vpi^

n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C1I DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xfli

%i ''°quot;^* ’^*”cntarisgt; nobis nihil obhftunt, qiiandoquidem amp;nbsp;nos per incenfnm» ora* '^refjj*^*^^''^^^^™ Johanne Theologoamp; Iren3cointclligimus,qux ceuodor bonus ex ar-^§quot;111 ^^*^'^'^ fimnlatx afcendunt ad Deum. Per Thyfiam facrificium illud reftifiime intel-^ttuf'l^'^^nosin mortificationeuetcris hominis offerimus. Vides haeß quid nos remo-Ko’T*i*^quot;’-’''^’*“®'^^^^^^^^^“° fcnfuintclligamus.Necp tarnen undicß corradere te-^tiHfquot;'^’^^*^ ’ alioqui amp;nbsp;ipfe Thargum hoe loco opponere potcram , tantopere ab ea %fi'^**/^^°’‘*’®’^^’Q“æO’^^O”®squocg fanftorum oblationem noui teftamenti vocat, ’’‘dim ’“‘^®^O’^tatis diuïftae,amp;gratiarumaftionc. Quin nos Chaldaicum Paraphrasen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

d^^s: Ari mimidnah fehimfeha vead meylih rab Ichmi beni ammemi vbecal idoh ThargUi 'quot;tlich ^^“^'^ reiithi Ana xkbal zilothchon vfchmi raba mithkadefch ad hdchon vezi-^^12 k ^^'°''^3n dcchi kadmi ari rab fchmi beni ammemi amar Ichoua Zebaoth,hoc eft: ^m ■ ‘‘^^^o^*^ ufqj ad occafum, multum nomen m€um( vel magnum?intcrpopiilum, amp;nbsp;^^^“^1 tempore, quöd vosferuitis voluntati mex, ego accipiambrationes veftras, amp;nbsp;nomc Ifllf”*’’**g'^5’quot;' fanftificatum per minus veftras, amp;orationcs veftrx ficutoblatio munda ^id *'’5‘ '1’?’ multum vel magnum nomen meum inter populum, dicit Dominus exercituu.

'^^^ à te diflentiat ingenue tantus Paraphraftes, cum orationes ceu oblationes à 1'11«quot;''^ ’‘^^P^üti^s doceat, amp;tu ficintclligipoffe pernegas, Cur nonamp;Tcrtulliani pro-lt;i(U*“-’‘^’ Hic cum duoru populoru diucrla laertheia tract affet, aduerfus ludxos, alterum tui ^''” ''^*tis. f populi in v na duntaxat t erra promifTionis, alterum in omni terra perfici-‘^t quot;^ ’ƒ ^^^ Maleachi citât ex cap.primo, amp;nbsp;in horum cxpofitionc ait ; Non terrenis fa-h^i c ’’ ^c*^ ibirkalibus Deo effe litandum, iuxta illud: Cor contribulatuln hoftia Dei. Et ali- • iiii(i^4 ^^^^^^•^^’^’’’’^^“‘l’S’amp;’^cddealtiirtmovotatua. Sic itarp facrificia fpiritalia »10ƒ ‘^^^'S'^^iitunilcor contribulatü acceptabile faenheiû Deo demonftratur. Itaq; mio-^ih°’^?''‘^*ß*cnßittreprobataöitclliguntur» dcquibus amp;nbsp;Ic[a.loquitur,diccns : Qiio Ptgt;(r ^^*’*“^’’'^quot;^ lati’lftliorum veftrorum dicit Dominus ï Ita facrificia fpiritalia accepta (j|i'wcantur,vt Prophetx ahnuncïant.Quoniam amp;fiattuleriscinquit)mihi Similam,vanum Qj(^cenfum,abominatioeftmihi, SpirimiaV'ero facrificia de quibusprçdiftumeft, amp;nbsp;fi-'•Hn K ^ ^æ*^’ ^Q*^ ^^^ ’™'”' voluntas in vobis, dicit Dominus. Sacriheia non accipiam de ÖjP .’^''cftris, quoniam ab oriente Sole v^ihoccidentem,nomen meum clarificatü eft. kdF''™^'^“5 ^^''° ^^cr^fic^s addit dicens: Et in omm loco facrificia munda offerentur mi-»Oft'^^ • ™*'^’®' Idem ad Scapulam: SacrificamusCinquif)pro falute imperatoris, fed Deo nJ°amp;ipfius, fed quomodoprxcepit Deus,ptiraprece. His locis nulla MifTalis facrificq fed oblatio munda cordis, laudisamp; orationum demonftratur prxdifta à Prophe-

I Ociim Maleachi r. ad facerdotium externum, amp;nbsp;panem Domini in Ecclefia detorques, k^QJ.eni iuxta gloffamordinariam per facrificium in iufticia mtelligis. DeinPatrum facri-lifj^^'^^'^te Legern,cum noftrofacrificiofic confers, vt Canonem Miffx hinc putes ftabi-

I V nbsp;'^’'’*'^^ tJeus Chriftum habcat acceptum. Primo verba Prophetx ponam ante ocu-

\ ^0 '^dEcci^ obieftarefpondebo. Poft indicatum tanti régis prxcurforem , Propheta I tlt;*a^P®quot;’®“™ipfumtemplofuo adfuturumvaticinatur,quem amp;angelum teftamenti uo hinne Ghriftiaduentus,qualiumcpoperumpatrator fit futurus, recenfet. Et qiiis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diem aduentus cius, amp;nbsp;quis confiftit dum videtur ipfet quia ipfe licut ignis

\ filin' 1''*’^^? herba fullonum, amp;nbsp;fedebit conflans, amp;nbsp;emundans argentum, amp;nbsp;purgabit I^iufr*'^”* v ^'^^‘^'^ ^°^ fic“* aururti amp;nbsp;argentum, amp;nbsp;erunt Domino adferentes oblationem l'Uni ■ æ**' ^^quot;'^■•mda erit Domino oblatio lehudah amp;nbsp;Icrufalem ficut diebus feculi, amp;nbsp;ficut liiJug'^”°’’^“*’,®‘Clpondeo: Hxc prophet« verba, tecum adprimumpotiffimum Chrifti ^*’^”^^1' opera magnifica perhbenter refero. Nam magni confilq angelus non ve- i p ■ '^^^'‘^^enebrarum huiusmundiconniucat,fedutigncmimmittat,uult^utardeat, ‘ ’* | tn^^”’- 'quot;°dumlefaia prxdixit, non iudicabit iuxta vifionem oculorum, neej? iuxta audi-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^ê“®^’fin iufticia iudicabitpauperes, amp;nbsp;areuet in xquitate propter manfuetos

1 ’fitiuIV^^’'^^^*^ terram virga oris fui, amp;nbsp;in fpiritu labiorum fuorum inter fielet inmium, amp;nbsp;I 'ïseft æ**^’”§'’^quot;æ lumborum fuorum, amp;nbsp;fides cingulum renum eius. Ereuiter officium e-1 fulen,P“'‘8^’‘^’‘dFoMatth.ï. legimus: Chriftum ignibaptizaturum, nimirumtali, quipu-1 furo ?'’’*®^Ifi^dsnoftrxfanicmpenituscxurat.Tuminmanucius ventilabrumeft,vtre- Matth.n I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horreum Ecclcfix, vbi grana felefta

\ ï((.)jP ''-*rruceventilantur,paleam incrcdulorum igni tandem comburit. Eti.Cor.ïJefi.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■''‘F*H’quot;^'amp;''‘'‘rneminit, non purgatorfi poft hancvitam , fed m hocfeculo,vbi i. Peti»

1 i;^’p*?®”*:‘®Ic«orum»fitmultopréciofioraiiró quodperit, amp;nbsp;tarnen per ignem pro-1 ’Wbib •' ^^•N'’’'4'’’d non verba meaquafi ignis dicit Dominus. Hoc igm prçdicati 1 nbsp;nbsp;quot;Onnums etiam aurum Sc argentum, vt olim Centurioncs, Xachçum amp;nbsp;fimUès mundo

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 contemtosj

COntemtos, à fcoria reproborum feparauit, oftendens amp;nbsp;ipfos ad domiim Ab»l”^ P^jj nere, ludzis interim amp;nbsp;fanftiflimis pharifxis Angelnm teltamenti amp;nbsp;lapidem angn“, . jj. ijcientibus. Et quis veram hanc emundationem digms prxconigs extulerit, quam !• l.legimuS)VbifanguisChriftiemundare nos dicitur abomni peccato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hetalO'

Quac de purgatione filioriini Lem amp;nbsp;eorum facrificio Deo tarn acccptogt; qnitur, ti ad nouum aliquod facerdotium retulens, quod externum dt vt olim W“* ^^^|j profefto reducisvmbras. Idco noui teltamenti fcriptura confulendaeft.vthosnou^^^.^j^ teltamenti Leuitas amp;nbsp;facerdotes, amp;nbsp;oblationemin iiifticia iniieniamus. Cum ig'^*”” j^gfio Matt.igt;. HO*^ pecudum fanguine cruentemus, fed pattern colamus in Ipiritii amp;nbsp;veritate.exro^^^^ Üeut.ïö. Chrifti, quem pater doftoremEcclefixprxfcat amp;audirnuffit, amp;nbsp;contcmti iwus^ ^ij^nj iniuriam non relinquet impunitam, nnllo pafto cuiep liccbit Aheronicum ^PP^^^lj ’,jenem mannfafta, amp;nbsp;externum lacriHcq genus per prophetx verba intelligere, Ieu9(^ lyinu’t» ' quam noui teltamenti libertas admittit. Nee nabemus aliam quam nolmetipfosf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^

cores amp;confeirores,amp;altareilludaureum ex Apocalypli.perquodofferimi« quot;nbsp;Qj^niain dis femper Deo, hoe eft, frustum labiorum confitentium nomim eius. Heb.iï. ^r^yfato primis compléta funt in Apoftolis, amp;nbsp;hodie complentur in eorum fuccefforibuB»m p ^^.æ ribusMyfteriorumDei, amp;nbsp;eorum imitatoribus rationales hoftias adferentibus. D' _ ferui Chrifti vlrtute ex alto Fuerint induti, minifteno Verbi, nempe legis amp;nbsp;^“’”8 • rant Domino plebcm perfeftam, amp;nbsp;quoties Chrilto iucrifaciunt homines, veram m ^ ^j^p oblationem,hoc eft,in fide verbi, adferunt Domino. Vt cum Apoltolus Galatas.Co _ lt;3s,Ephefios, caetcrasfß eentes ab errore, ad veritatem fidei conuertit, turn ^’^'^‘p^'Vtiri-adduxit Chrifto. Nam iffi ad pracdicatione Paull peccatores 1e humiliter confeffdunt, Itum medicum animarum, amp;nbsp;noftram iulticiam cupidiflime ampleftcntes, ut regnum nbsp;nbsp;^^^

uim paterctur, eaq; fide in Chriftum iuftificatorem amp;nbsp;faluatorem iuftificati, Äßij^ • Ly-latio fafti funtDomino, ficut Rom.is- dicit Apoltolus, fc Euangelizare,vt fi’*:®® • lnï tium acceptabilis Domino, qui non noftris mentis permotus, fed mera charitate y^'ç^^, nu fit in mundn, vt qui eum rccepcrint, non pereant, fed lüq Dei fiant, tandemq! u*':^ ^.j^ nx confequantur hçreditatem, lohan.ï, Alludit hue Pfal. so. vbi cum Dominus ^^rn^ nbsp;nbsp;-

ftimas reiecifiet, moxPfal.51. Dauid, fcntiens carnalibus hoftqs animx fordes b»quot; j^jy^ ablui, cupit aDominolauari,crearicormundum,amp;reftumfpirituminnouariinvuC ^ fuis, vt fic Deo holocauftaauerfanti,hoftiamqueat offerte gratam, nempe cor bu’’“ nbsp;nbsp;jj

Hoc facrificium iufticix fcnpturis celebratur, quod Dominus accipitin reparation^' J.^^ nifalem. Per lehudah autem amp;Icrufalem,inteUigimas Ecclcfiam,id quod nemo vnde oblatio parator Domino. N am impiorum viétimx extra Ecclcfiam abominaho ^. , no,Prouerb.is. EtadditPropheta, hancoblationcm Domino placituram, ficutm 01 feculi amp;nbsp;annis prioribus. Refte, nam eadem eft fides Patrum amp;nbsp;noltra, quamuis nonœ modo.Eundem enim cibum fpiritualem edimus, eundem bibimus potum de (piriwau pc ^^ Gene. 4. Chrifto. i.Cor.io. Sacnhcium Abelgratum eratDeo, quia perfona grata fuit propter ^^^ Idem de reliquis patribus intelligo, quoru facrificia, nili hoc fale fidei non hypocnticf ‘^_ Ge.is.2z fent confperta, ad ea nonrelpexiffet Dominos, vt externx eorum oblationes,interm*^|f^ R0.4. J. ri facrificq cordis teftimonia duntaxat cenfcri debeant. Abraham item fe fuàq; Def j, idqi per Sdemeximiam,qux ei reputata eft ad iufticiam, cuius facrificia grata mlta^ ^,^^ . quia perfona grata amp;nbsp;iofta erat. Hete iufticia qux nos noftraqi tantopere corhmcimnt ^_ mino, fides eft, qux vbi foerit,grata amp;nbsp;iucunda ctunt Deo noltra facrificia amp;®ùct3.^ j^_ nim vno tantum fcculo, fed femper ad fidem rclpiciontocoli Domini. lere.s. H3rnn„ ,_ tiusmulto amp;nbsp;exprefsius prçdicata amp;nbsp;propagata eft per Apoftolos tempore not« ^^^^ -^ ti, quam fub vmbra legis in ludxa per Prophetas. Quare non mirum, veras obM® (.adem parari Domino non minus gratas, quam olim Patriarcharum fucrant, quipp^J’ Priptfi Roma.4. Chrifti iamprxfentiscommendatas. Nam fic ait Apoftolos de fide AbrahSs'f® p^yj eft propter illum tantum imputatum fuiffe illi, fed etiam propter nos, quitus i^P ’ p^g creoentibus in eum, qui excitauit lefom à mortuis. Breuitet,fides per(onamiulon03 ’ ^^^ vna placemus Domino: lam perfona Domino grata propter iufticiam fidei, hanchot ^^^^^ Hebr. ii. crificioteftatur,ut facrificium fidcplaceat, incredulitatc dirpliccatodq’péromniï t ^ Dominos itac^ impuraludçorom facrificia fub lege, per Leiiiticum Saccrdotiumfreqi't _^ ta reiecit, vt qux non fuerint fodicio, milèricordia,amp; fide commendata, fine qmbus '^ ^^^ na quçcun» uel facrificia vel opera, nihil aliud funt, qoam for didahypoen fis, adeono . ceptabüia Deo, vt Hofex lt;ï.dixerit : Mifcricordiam volo amp;nbsp;non facrinciiim,amp; lewnh® plus quim holocaofta.Hxcenim non in hoc à Domino fuerunt inftituta, vt qs iuln ,^ mor, amp;nbsp;femper durarent,qua tarnen peltifera opinipne gens duræ ceruiciBgt;fu3 ßcriWi ^ fpurcauit. Deinde fub conflatore Chrifto, Leui filiós purgante, in Ecclefiaoltedit ^^^ cia grata oblatum iri, qux funt placitura Domino, ficut quondam placetrunt Douquot;^.^^.^

annis prioribus Abel, Enoch,Noah. Abraham amp;c. Qualia igitur fiie-^'%h i?^'^^*^’'^”’quot;’ Grata Domino.Sed vndc^per fidem,vt Hcb.ii.Pcr hdem Abel vbe* °^°!’^“^tÓcoquamCain. Per fidem obtuUt Abrahalfaac. Perhancteftimo-ftiijkf*’®*'“”^S®*“O’'’cs.Sinchacficrinonpotcft,vtquisDcoplaccat. Coiante ergo nos ft ^'^ï’um amp;nbsp;argentum, offerimus facrificia in iufticia,nempe fide, quç patrum fu-% ƒ ff ^ mlticja. Kom. 4, Nos inquam olco Immateriah confecrati, facerdotium fan-^*“cfuff Ipirituales hoftias, acceptabilesDeoperChriltum. Miffa autem nul-fnilfj^^d ad verba Canonis attinct, Innocentius Albertus,Stalij,quostufruftra putas ^ °**‘'*^9squomodoCanonemexcufarent, fenfereprofefto,quamomninofacrislrtc-*tlit^æ^^^*'^°“^onfonumfucrit, vtmitiffimeloquar,precariDeum , vt Chriftum filium •lilt j^*^^“”’^^*^ere,ficut olim pccudes Abel Nam etfi fcholaltici illi caetera tecum fenfe* ^^™^*^ eorum inhorruit ad impiam hac coHationé, qua pecudi Patriarchat com-gt;Dl^*^Sr*^*—”* ^g*^*^'^’rnm^culatustollenspeccatamundi: quinih nos patri gratos fecif-%*^®^^*“‘^‘^c*’’»’^tcrnaliter nobis cum omnibus facrifici7Samp; openbus nnffet perc-lOcm”'' „æ^m quod fentio: hxc Canonis in traftandis diuinis negligentia totum Minx nc 'tsfo P^^ ®™*^^’^ merito fulpcftum reddit. Nam uides quam anxie interdum fe in om-•gt;1110 fquot;'^^ Gabriel vertat, vt abfurditatem fententiarû Canonis, dilhnguendi artificio vt-èiK L^''“^®^'''^^o*’^ge^^*o^’’^’**^i’fi’^’'’*^Ganonisautor,quam propheta Maleachi. Non kic2°”æ^ *”^'^'^^”‘^* studio, fed vt tibi rationem reddam mei fidei, alioqui vides quem mi-(|iJquot;’Pquot;quot;’fcribendiapcrucrit malecohjrens hxc Canonis collatio. Nam quod tu ad x-w ^*^^™°®^’'’entiumconfi.igis, coaftum elt: verba enim aperta Canonis hacglofiam re-•onT ' Q’^’^^^perta funt hxc f Supra qux propitio amp;nbsp;fercho vultu refpiccre digncnst’ lab ^'^.^^P^“ ^^°® facnficantes, fed fupra qux. Sequitur.Et accepta habere, fient accepta iM^r^”^'’^^ *^® gt;quot;unera pueri tui iufti Abel, amp;nbsp;facrificium patnarchx noftri Abrahx,amp; ‘ 3tibi obtulit fummus facerdos tuus Malcizedec, fanftum facrificium amp;c. Hic audis, fu-BtM?'’æ’^æ“^”’U*^Cf^ Abel,facrificium Abrahx, amp;quodtibi Malcizedecobtulit, vbi x-freff j^^gquot;ificata per aduerbiu fient, fpedat, non adofferentes,fcdad facrificia, qnx ex-Jd ®”J^*gnantur.Confcrre autem in acceptatione diuina, umbris luce, amp;nbsp;pecudibus Chri-^'•'icftnouiteftamentigratiamcumnouiteftamenticoncihatorc ignorare amp;nbsp;extenuare. r^re non potes, hxc m auribus pqs elfe durilfima, amp;nbsp;qux corporis fangninis^ Chrilti »•••tatem vehementer eleuent.Namello, zquahtatem attendas offercntnim,amp; preceris, i|.v[’''^^'Q’C’^*t Dominus ad offerentem Abel, itaadnos quoqi offer entes refpicere velit, quot;^•lominus ob natur am Kelatiuorum,oblationes vtrorum^ noftrumnon excludnntnr à pparitione,quaadxquahtatcmfacrificiornminaduerbioSicut, refpicitur: amp;in eundS f^^“quot;?^pingis, quem tuadiibnftionevitafti. Sedpondera qux dicis : Sacerdos orati /alcnbis)inperfonaEccIefix,vtficntfacrificiaAbelamp;Patrum fueruntDeo accepta ex ■æamp;deuotione offerentium, ita facrificium nollrnm vitra hoc quod ex fe Deo placet, c-AnnobisofFerentibus fiteigratum. Vide hic qnx por tenta ex hac collationc gignantur. •••putas eó tendere orationem, vt fient Dominus refpexit ad fidem Abel, enm onerret, ita /••loftramdebeatrcfpicere. Age confer, fides gratum fecit munus Abel, qniaad AbcIpri 7quot;gt;irefpexit: At in Cnrilto fecus omnia,^cnius lemel fafta oblatio nih effet, nee fidem nee A'otionem vilam haberemus, ipfa enim nos Deo reconciliauit, fpiritum fidei mernit. In A-pperfony.fanctitas gratumfecit facrificium, hic Chrifti oblatio perfonasfacitfanftas: 1 ïus enim in faciem Cnrilti fui refpexit, amp;nbsp;nos propter Chriftum. Acceptabiliserat Deo ob . 1*0 Abel, quia perfona accepta. Et fi tibi credimns, Chriftus in manibus noftris denuo cb-’•us, fit eratus patri ob noftram fidem amp;nbsp;deuotionem.Ç^idaudio^Chriftus adeo patri ac-pptus elf,vt ob dilcftum vnigenitum amp;nbsp;nos diligamur, fine quo nos amp;nbsp;noftra damnaremur ••^terniim. Ephe.i. Charos reddidit nos per dilcftum. Et tu dicis quod cum vel aftum ob-n^ Pw nos denuo Chrifti gratum Deo faciat fides amp;nbsp;deuotio offerentium, amp;nbsp;te autcre Chri K^usigratus liet patri noftra oblatione vel deuotione.Quodfi perfona noftra hoefa-••ncium Deo gratum facit, eadcmrcdibit,qiiamcauifti, abfurditas. Et Chriftus affimilabi-•ÿertc facriticiispatrum, quxamp;ipfa offerentium perfona fecit grata Deo. Ou isant cm ^Ifjhorroreaudiat, quodin acceptatione diuina hxccernatnr xqualitas vtadieris , enm !’*nis acceptabilitas perfonarum amp;viftimarum, omnibus feenlis ex acceptabilitate hac vc-v^^’ 3“* patri films ufqj in mortem crucis propter nos obediens, femper fuit acceptiffimusi oOs fietiamccntiesmoriamur,nifi mors noftra,mortiamp;oblationi Chrifti fuerit per fidem J-orporata, nihil fumus,vt mille Gabrieles hanc incomparabilium collationem impic in-Phninon queant excufare.

C»p«t4. Z'^Vacex Leuit. 21. amp;nbsp;Numeri 28. de Içchçm phikifopharis, quantum V^^^ficationem attinct,non damna, ut qui iampridem ex R. Izhach Nathan aidic nbsp;nbsp;^^

chçm non folum pané,fed gcneratim cibum fignificarc. At quod ventatem .ßginli' tionis, qua: in facerdotibus legis pccudcsoffercntibus tantum in figura erat» mas I'jjij,. cerdotibus carnem Dei in Mifla offerentibus, lubens dabo, fi fcriptura cop^^” ■ ’À^j^o 0-temferiptura de hachabeat, neminem latct. Nam ventatem fanftificationism ajujuo» Rendit, qui vnus àpatre nobisfaftus eit fanftificatio.i.Cor. 1. Et i. Cor.tf. '^P^odriiqu^ Hcb.io. fanftificatos (cribit,non officio Miffx, fed per nomen Domini lefu amp;nbsp;fpiritu V®* Queniad-vtiej Chriftusnobis emeruit,amp;credentibusmittit àPatre. TurnHeb.9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„f.

modum fanguis Chrifti, qui per fpiritum acternum feipfum obtulit imrnaculatum ’g^jj, getconfeientiam noftram a mortuarfis openbus ad feruiendum Deo viuenti. v j^^^ijni I. per iemetipfumpurgationempeccatorum noftrorom feciffe dicitur, quod amp;nbsp;P j^gyet, amp;Scchariam abundeprxdiftumeft. Teftimonium R. Pinhas Chriftianos P^JÙ,-, quem cum amp;nbsp;ludacis pro femifatuo fit habitus.Nam Thalmudiftis autoribus afinum hau ^^ ^ ,g_ omnino nihil ederc gloriabatur. Sed faceffant nugx Thalmudicæ. Qux R- Siæ^ f.ftimonfl one fua laftauit, ludxi quoqj tanquam figmentum rident, tantum abeft ftunilca* pondus apud Chriftianos obtincant. Breuitcr cum Rabbini quos citas in .V,,,.grint» Icopumnoncredidennt, fcripturas amp;nbsp;virtutemDeineicientes , eoep tota visa fj. qikd vaniffimis eorum commentaries immoramurf Qux in Leuitico dcfanftuica j, ^. cerdotfi in figura, dc^ carne aut pane prxdifta funt, nemo ignorât ad Chriftu*quot; e ^ renda, Sacerdotem verc fanftum amp;nbsp;fanctificantem, cuius panis quem ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zonin'*

fua eft viuifica, vtpote verbo Dei, quodnaturaliter vita eft,coniunftionc in^ /ficiuini«“ fta, amp;nbsp;pro mundi vita in cruce data, verum fixe Leuitici verba, ad tux Miffz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjfuo,

hilfaciunt. Narras autemR. Cahena, locum Num. 28. ad offerendum mihi in temput^^^^j. ad tempus Meschiah retuliffe, quad vtdemus, non tarnen confequitur quod cup*^’j.;j5i!in Miffam effe facrificium. Primo fiinplicifiime intelligamus, quid veut Mole, amp;nbsp;Wt^cU^ j^^j^^.^^ praeferipfiffe Ifracli, amp;nbsp;anni folennitates amp;nbsp;genera fatrificiorum, feftis Ibtis SyL^ho fua Eft enim quoddam facrificium füge, quad mane amp;nbsp;vefperi offerebatur, eft amp;nbsp;^^^ Ufbraica oblatio, quxdam in exordia menlium fiebat. Atep vbi Latini, in tempore, kgimf?’ , ^Qpm-e veritas habet, Bemocd,hoc eft in tempore folcnni, ad hoe nrxfenpto, vthoin*”^^j.-^j^ç(j gentur, nimirurn vt rem facram faciant, id enim Moed fignificat vt nofti. Et q«® -j,^^e„ Icfa ' 44 prxfcripta temporaTextusindicat, nempc:Maneamp; v^era,Sabbathum,Prgt;‘t‘^‘P^j jp.

* nbsp;nbsp;nbsp;fium,Qüarta decima diesmenfisprimi,dies Azymorum.^ód fifiguramlibet ve ^^^^^

tare, fcimus amp;nbsp;nos Ifraelem quem elegit Dominus, amp;nbsp;qucin iefchurunvocat,v£ ^ turum Domino, id^ tempore fuo, fed à feruitutelegaliadlibertatemfpiritushict” ^^^ dum eft, profedo tempus acceptumamp; dies falutisvere inaduentu Mdehiahmeep ^^^^^ pushocfpiritualilfraeli fupraquamdiciqueatfeftum, temporis eft plenitude,q nbsp;nbsp;nbsp;j^

Gua 4. fummator Icgalium facrificiorum miffus, amp;nbsp;legi obnoxiirs faftus eft, vt cos qui kg* ^^^^^ nox^ redimeret, vt adoptione fus filiorum acciperent, amp;ficper fideminChnlnni’ , ^^^ raelitx fafti,tempore fuo offerrent oblationem, amp;nbsp;inccnfifm odoris fuauiffmi» iel “ 1 p^j._ Icbrarent non in fermento vetcri, nee in fermento mahcix amp;nbsp;vcrfiitix, fed in P’JL^ ad l.Cor.s. mento carentibus, hoceft, fynccritatc amp;nbsp;ven täte: nequaquam vt denuo ‘:°ïV'^qta’ Gala.4. infirma amp;nbsp;egena clementa, dies, menfes, tempora amp;nbsp;annos obferuantes. ,,fla,3li-dem euftodimus, non tarnen iners iiïud amp;nbsp;ludaiCum, in quo corpora kbore exW j^^f|j^,n, Snot horarum quicte reficiuntur, vt vegetiora ad intcrmiffa opera redcant,fed fj^pUris 0-•ominogratum,vtquandoipfeDominuseft fanftificans nos, Ichef 20. nosip^^^Qq^o, peribus ceffamus, vt Deus in nobis fuum opus perficiat. Ïudaicum Sabbathum mP ,, £j ^jij que die redit. AtnoftrumifladSabbathum Chr^ianorum afsiduedurat,hixt»gt; fgeieDo» menfis ex menfe, amp;nbsp;Sabbathum ex Sabbatho, veniet omnis caro vt adorct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi'

mini, Vt qux olim ftatis temporibus ludxi incarnalibus viftinifs umbratice ^S^’L-üs con' militer in fpiritualibus, infpiritu amp;nbsp;veritatc perficiamus , quibus totumvitx ^^ .dpcicul-ftitutumeft,vtceulucisfilnnon dormiamirs,led vigilemus, fobri) fimusamp;mva fiypjum, tufeduli, non vno tantum die, fedfemper maftemus membra noftra terreluiagt; jiiorwi immunditiam,moniciem, concupifccntiammalam amp;nbsp;auaritiam,Colof ï. N^/ æq enttifiquot; fumuspeccato,vtpofthacviuamusineodem, fed vetusnofter homo cUm ^“” Semper xus eft, vtaboleatur corpus peccati, vtporronon llt;u'uiamuspcccato.Et ï'V9*^'^‘ i„nior-mortification? Domini in lefu corpore circûfcrimus, femper enim nos ^’Zi^^Lnfdent« tem tradimur propter Iefum,Indubitatus fermo. Tuisautemmyfterns ftabuui j^j-g^jfc-non poteft, fiquidem ad carnem Chrifti in manu facerdotum denuo offerendamP ^^^p^Q. fcrs.ln fine ludasos perfides nobis prefers, amp;nbsp;more tuo nobis ignoranäam acerß ^^.^^

k^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCÎI DE MISSA; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVÎ

^Miod^- ^^^’” '^*’^*”'^ ftcrtamus aurem, ingeniorum dotiamp;us,amp; omni cniditionis pras» ^^^ I *** ^^’’^ ^‘^ faciendum:’ ludzis certe conferendi non fumus, nam » AAiiy/^tve(* Wh *quot;* **’‘^®”® ’^Q^ expeftamus, fed dono Dei crcdimus,in plenitudine temporis le-Pto^”*^ '^f^i.^® ™niltrum circumcifionis pro veritate, ad confirmandas promiffiones {(jK^’ g'*’tes^ in confortiumEuangcli) admiffas. lamqi expeftamus beatam illam fpem ÏUot V®°*’®®g^orixmagniDci, amp;nbsp;feruatoris noftri lefu Chrifti, Notam ignorantie,

, . ^^’ jnipingito, nam Ü qua nobis cruditioobtigit, Deidonumeft, abut igitur vt quail non acceperimus à pâtre luminum, amp;nbsp;iure mihi pro minimo eft, vt â aut ab humano ludicio.

Q^^^® ^^P’ primi libri grandia moliris, nam ex Daniele teftimonia profers, quibus có- Caput J» uiciltevisyldcriMiframeirciugfeillud facrificium, quod tempore Antichrifti aboltn*

L ^“roprzdixit fpiritusfanftus, Icribisq) Lutheranos viam Antichrifto fterncre , atCp ^j quot;““’twu amarulentia ftyli, vt citius exChriftiano Turcam,quam exLutherano Chri H?““ fcccris. Danielcm cap.12.de Antichrifto effe vaticinatum, amp;nbsp;iugis facrifici} cefTatio-

Antichrifti,mihinunctccumconuenit. Ceterum per hathamid nihil aliud qua hatha» •là n • ’^^’” ^^^quot;^ inteiligcndum, omnino nonconucnit, quare hoc prins probatum opor- mid., ^B ^^*? ärgeret Daniel. Cognomenti autem magnifici, quod primum Antiochia, Paulus tftw ”*‘^’® ^*^^*P“^*^ Chrifti indiderunt,nos nondum puduit, neepudebit vn^, quare non (U'^Perpetuo nos Eutheranos voces, qui fatemur non Luthcrum,fcd Chriftum pro nobi's e^tiicifixum. Inuidcbatolimamp;Iulianus Chriftianis, Chriftianum nomen, prçcipiens nc ^c Chrilhani , fed Galilei contumelie gratia appcllarcntur, nam ndelium exi-t{hj^*°rt^’’’.^oepafto vehementer lefumiri fperabat.Verum hec contumelia nobis fc-k'^^^P’pentcnficutNazianzenus luliani probra tulit, cui tarnen nondefuifTent digna UQ™**^^’ ^* Chriftianum fuifTctmalum pro malorcddere. Sed attingamus rei fcopu. Ä“” '’nielis à te citatus non probat Miffamefle facrificium, fed tu prelupponis effe,amp; ''^crl *’^^®^®”'®^^efi^ vtriq noftrumindubitata (cum nihil fit minus' fie procédé 'lift ^“*^®’^^'Mi^arn, que eft iuge facrficium Chriftianorumaprophetisprediftum, ^*’go ^“therani fternunt viam Antichrifto.Nonnccitravcrborum ambages re» iJ”***P®^cr^t- Prima pars antecedentis, eft conatus nofter quemnon negamus. Altc» {/pattern antecedentis, nempe Miffam tuam amp;nbsp;tuorum effe iuge facrificium Chnftiano-M .‘''‘':ttpturis ficprediftum, perpetuo negamus, Tu proba, aut tuum iv^i^i-iif-a claudi» Pt f æ^^herani non ftement viam Antichrifto, fed impedient. Induftio, quant hoc ca» ttY ^^«'temputas, exaftius poftea trutinabitur. Ponamus amp;nbsp;nos primo verba Pro»

* ^'^^ Daniel, quia clauli funt fignati^ fermoncs vfqj ad prefinitum tempus, eligen» W • ^^iauntnr,amp; quafi ignis probabuntur multi.Et impie agent impq,netj intelIigenC kf ”ï*P’i’Po''’t^ dofti intelligent, amp;nbsp;à temport cum ablatum fuerit iuge facrificium, amp;nbsp;po fcf, . ^^oipinatio in defolationcm, dies mille ducenti nonaginta,beatus qui expeftat amp;nbsp;w^“}**-®*^ dies mille trecentos triginta quinq. Si argumenta parum idoneafunt, quz ad* W ? ^^“^^quot;^ €S1“® ^c tuam, imo melius iuuant, nihil penitus terrebit Lutheranos indufta tills ■ P’'°pbctia, a’ifqj te tam alte repctita, amp;nbsp;tanta auxefi inftrufta. Quo enim vehemen ' ttinif''a^^°^ propheticum fulmen iacularis, có potentius ad concutieima rationum tua* {j^ ‘‘“tdanientaintcretorquebimus,noncoaftc,vtplericp,fcdex vcro. Non facile dixe* 1 pf{’j,^'^^*^^^quot;'t^obislÏ!ccm Daniel attulerit ad prçuidendas Antichrifti infidias. Sed operas '/eva'’’ ^'^‘^'’'^*^ ^^’ Q”* perinde ac fi iam dcbcllatum fit, amp;nbsp;toti mundo euidens, Miffam i0ne '^’- ”°’''^quot;^ttige inEcclefix facrificium, non iam Hieronymiac doftorum expofiti* ier|^'”®’/®*^*“9P*® Marte, vtvifum eft, confingis quaedam, Danidis prophétie amp;nbsp;vni* |gt;itnt ?''°- “®^‘'’^*P*“’'’®’^‘diffonantia.Nam quid attinet Germanix iam tandem oculos rcci-% f d d'/ii ipfa gignat fcx viros ad vaftandum populum miffos,vttu ex Ezcchi-ttni L*^^”“® forte à commentatore Methodianx r euelationis, falfo conqcis. Securus efto» 'ttuo ■ ft ^^^''^ ^^J?^*^™ vmebin hidoth alienisviribuspotens nondum interibit,ne for* ^e^r ^°^PP“^®8 Prophetx oraculum. Etnimis vere ô Ecci tibi prxdico,nontam quot;Hois'•’'^”quot;'Miffalc facrificium, fiquidem pugna cornu oculati aduerfus fanftos magia Iihy^^quot;^'-’'''’de(cit, vtvidemus, amp;nbsp;os eius grandia loqui non ceffat: confunditur enim con-quot;tm''' iP*^’ ^Pquot;’°Pofit:ionesRcgisfacierum,haud reçus ac aurca olim Nabuchadnezer Prjtß’^°^’^quot;duntur adorandx, camino ignis ardcntis, ftatuam adorarc nolentibus paflim ^ittr*^^°’ ^^ ^■quot;t^bamid Ecclefix cuius Propheta meminit, tempore Antichrifti aufferc-’*hiïud ^'^*P*^’P^°^ .‘^°^°*’’^^g’^’ cquot;^ parte iam ablatum cft.Dc quo fie fentio Cfi nofti meli-

nobis Temper requirit feriptura, crucis eft amp;nbsp;laudis hoftia in fidelibus poenitentibtts^nt^ lapidum amp;nbsp;templorum apparatu conficitur,fed paratur verbo Dei. vt cumEuangelm ly» center prxdicatur, nempe peenitentia amp;nbsp;remiffio peccatorum. Ex prçdicatione paniten lï peccatores humiliantur, amp;nbsp;contcruntur prac metu ludicrj diuini amp;nbsp;anxietatc conlcicntix» ' Pfal-50 ^'^*’ ’^^* Aft.i.clamabant; quidfaciemus virifratrcsfHicfitcorcontritu amp;nbsp;huniïliatu, Ua-

ficium Deo gratiffimum, qiiod nemo impiorumamp;hypoçritariimpoteftofferre.Exprça Matth ii ^^ femiflionepeccatorum per Chriftum clamantem: Venitc ad me omnes qui onerati cuBi

ego refociUabo vos, oritur fiducia in tam benignum redemtoremmam tum agnototur bo-mtas amp;nbsp;erga hommes amor feruatoris noftri Dei, qui non ex openbus, quç fuut 'quot; uiltiaa» quç faciebamus nos, fed fecundu fua mifericordiS faluosnos fecit, perlaiiacriit^g^quot;'^^^ * önis ac renouationis (piritus f quem effudit in nos opulente, per leluni Chriftum

noftru, vtiuftificati illius gratia, hçredes efficeremur iuxta fpem uitx çternz,Tit.jH0';^lt; angehum glorix gratig Dei, vt pnmum receperit cor humanum per fidem, amp;nbsp;obngna n -Ephe. i. erif fciritu promiffionis, fanfto arrabone hgreditatis »oftrx, diledio Dei effundjtur iquot;

pet (piritn fanétum, qui datur credentibus, vt fic homo’ fidc rapiatur in Deum, 9“S'^” pu-f rd tifnet amatq», amp;nbsp;cantate accendatur in proximu, paratus ei feruire , qucadmodum -lehef n. ftusfenmut nobis,Phili.z.Et qui ficfuent adfeftus, quoniam ablatocordelapideo, cam Roma.8.^rt repofitu, amp;nbsp;fpiritu Dei agitur.no ceffat, fed affiduu ei cum carnebellu

Rxjnia.s. fpiritumortificatvtviuat, habetiamquodpetq^nempepacemcumDeoperCnnuni » ^ gnofcit cn opulenta fit gloria hçreditatis fanftorü.Ex hac cordis abudantia^os g’‘^‘Vquot;‘'9quot;* teffione laudis erumpit, vt Chnlti fidclis mane amp;nbsp;vefperi laudet nomen Dni in aludua nu-Pfal•ïï. ipfins abnegatiorte,cam Dauide canens: Benedicam Dominum omni tempore, fcmpci iW» eins in orc meo.Guftatc amp;nbsp;videte,q; fuauis eft Dominus,beatus vir qm fpcratineuni.lnf' imirio glorictur anima mea, audiant adflifti amp;nbsp;Içtentur.Magnificate Dominum mecum,ac altemus nomen eius fimul.Siue enim proféra line aduerfa pio acciderint. Temper ^ratuse amp;nbsp;in omné Dei patris voluntatem paratus, vt non obleure nic cernas tvAA0C'®'f*® F ’ 9‘'^'ï* doconfefibres tafti amp;nbsp;poenitentes.offerimus hoftiain laudis per Chrifto, amp;tum tix comunicationisqj non obliififcimur,quibus viftmus placetur Deo inquit Apóftows«« / lï. Agenuncconfpiciamiis,quomodoTfiamidauferatur.Aufer Euangclifbtollevcrb«f^^’

Ioa,8.t4. fuccedant humanx traditiones, amp;nbsp;fimuliugc facrificium ablhihlh. Ciiriftuslux eu * ^^^ ritas,hic cum verbo diuino difcatur,non humano^aufer verbó amp;nbsp;fuccedenttenebrf pictas, imph autem nihil offerunt, ad quod Dominus rcfpiciat,iuxtaillud ProuerE’^' _ ma impiorum, abominatio eft Domino. Cum enim corda increduloru non fint rett*c°

Ïefa. ï. mino, oculos Tuos auertet ab cis, cum manus ad Dominum extendcrint. LauaminKinQ“* mundi cftote, auferte malum cogitationu veftrarum ab oculis meis, quiefciteageve pcrue fc, difcite benefacere.Hic uidcs ideo Tacrificia ludçorû reiefta, quod corde immundo wc Ïefii.i ficaffent. Atcor humanfi Petrus fidc Euangelica purificari aft.is.tcftatur. En^ngehump loan. ld. mó poenitentiam inculcat, vbi fpiritu f mundum de peccato arguente difcimus, nolu? Ojj Pfal. Î7. nia coram Deo fordere, nos nihil aliud quam perditiomsmafiam ex nobiscffe,necpoiip _ pafto coram Dei iudicio fubfiftcre. Idco territi cum Dauide clamamus: Domine ne in r ^^^ te tuo arguas mc, nûn eft Tanitas in carne mea à facie irx tux, non eft pax oflibus meis, a^^^^ cie peccatorum meorum. Iniquitates mex Tupergrefix funt caput meum, ficut grauatx funt fuper mc,in flagella paratus fum,iniquitat? meam ego annunciabo,anxiu^.^ de peccato meo. Non relinquas me Domine Deus mens, ne dilcedas à memon intrcsin ^^^ cifi cum feruo tuo, quia non luftificabitur in confpeftu tuo omnis viuens. lam cum'c‘ .^j^ l. Pet.s. perbis refiftat amp;nbsp;pharifxis, humilibus autem det gratia, facrificiu certe Deo ®^ij.T jgaSiu-cofttribulatus: nam cor contritum amp;humiliatfiDcus non deficit, fed acceptât T^Q-getri-fticix,amp; vitulos labiorum confitentiu nomini diuino.Quando vni Deo laudem nbsp;nbsp;nbsp;j^^^p

Roma. 5. buimus, nobis confuGonem, dein, cum per Icgem agnouimus peccata, malcdit’'^”. gnmin* tem, amp;nbsp;quomodo nullum in nobis ad bonum roburTit,mox profertur vox fp^»“^’ ææ^rtE Ïere. tt. ciatur pauperibus gaudium magnum,nenripe peccata per Chriftum remiffa,about nbsp;nbsp;nbsp;^^,,

Luc. j. Cum enim feruator mundi natus amp;nbsp;datus fit nobis,iam Deus fauct propter vnigej''ƒ .^ lcfa.9. cuinOn pepercit, fedpronobis omnibus tradidit.Ex hoe tantçbonitatis Dei aumtu, ^^^ Roma. 8. a^ concipit cor humanu, amp;nbsp;fimulac ad Te quoqi pertincre omnes illas ehintris jinutiæ Ephc.i. lutis per Chriftum partas perTuaTum fiicrit, protinus arbitratur omnia damnii ene f F Rom. lo. exccllentiam cognitionis lefu Chrifti, hauftoq Chrifti fpiritu, noua fit in Chrifto ere ^^^^ Philip. ?. ad imaginé Dei reftituitur. Breuiter adfiint timor amp;nbsp;amor Dei, extenq truftus Ipui . Gal. 6.5, ^1, quibus Deo amp;nbsp;proximo feddimus quç debemus.Tanta igitur bona nobisper ve obtrngut,nempe fidcs, chantas, fpes,patientia amp;c.qliibus efficitur,vtprimo perlon ficetur, tune ad Abel refpicit Dominus, amp;nbsp;dein ad munera eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„e bo-

Cum itaq, nÓ humano, Tcd Dei verbo,paccata noftra amp;nbsp;mifcria,tü immcnia “^ nitatis erga Pos dignatio reftecognofcatur, amp;hsnon cognifis, peccator

abfqj fidc amp;nbsp;cantate, coq; abominatio potius fit quam viftima DonuüOAOïuS ^^

(Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DE MISSAi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVÏ

^'ipj^^*'^'^ ^^ ^ a^ato fidem amp;nbsp;charitcm auferri, fine qiiibus DEO (ordent Gaia.ii W**^^*°P^’'^ ^ (aèrificia,atqj adeo inge (acrificium colli.Suntne hxc obfeuracNon- i. Conw ^^Qu'ÏÏ’*^°‘^^^Qgt;’*'*tu’quot;^’*^^”™ ex auditu verbi Dei accipi, amp;nbsp;per lolum hunc nos lei- Matt, n»

^°”^^^ fintnobis. Spiritus mundihsec nonreuelat, fed pater perfpiritura (|ic^'’’'^’'8° 5U* verbum Dei aufert, cognitioncmnoliri amp;Dei aufcrtgt; vitam, veritatcm, P^^^æ’*^'^^*^^æ’ falutem, amp;nbsp;brcuicer omnia fimul bona aufcrt;quid igiturrelinquit, (Uf 0r£cm,mendacium, tencbras,iranT,pcccata, damnationem amp;omnia mala^amp; comple-•Hif ^.^^^eniia habetTrophetx adferunt Ceduftiones cordis luis, amp;nbsp;facumt vt obliiufca-Pter diuini.propter fomnia hominum.'ficut olim patres obliti funt nominis Dei pro* fts jkr**'^”^ vbinecDeum.nccnofinetipfos cogno(cimus»Caini dbcimur.Dci cotempto- Icrc.tÿi ^Jm ^ ^^^ ^ charitate dicentes : Nunqmd ego cultos fum fratris mciïEt mimera noftra jijp^ * crunt, quac Dominus iufto iudieio abominatur ; vbi igitur iuge ent facnficiumf Hanc iiifti,'^*'”^^^®fi^*:onditioncm deploramus, qusepafeua vitxmcraprxzizanqS traditio-^0m'^'^”'””^'^'^ ^‘^‘:ovbi vitamquxfiuit,reperitmortem:namvcrbo humano docentur 'nesin fc cófidere, fe fiiaqj amare amp;nbsp;magnifacererquafi nos noltris mentis iulhficemur jj^^'ueniur Hic tacentur amp;nbsp;obfcurantur imperueltigabdcs diuitig Chnlb,per quem habc-•Kf^j.^quot;’Pt'onem per fanguinem ipfius remifsionempeccatorum,non luxta noftra ope- p ^ ƒ. ftn j'^™^’*^**®gf^f’æ Pl’Sï» vt ait Apoftolus. Vbi autemnobis alioqui natura plus nimio no- ^P. ^ *^ 0^1 ^'pnntibus prxdicantur vires noftracamp; mentaiaftantur, mercenary efficimur, qifi ^’^ 01. ji Ijj^^TismcumPharifxo ad noftra refpicimus, quafi fimus iiifti, amp;non ficut publicani. i(j®®”'^’s contritiones inetii pocnxfaftas autfimulatas, confefsiones, fatisfacèioncs, amp;nbsp;^^“^‘^Oi jjJQ«aOpera audimusin immcnfiim vehi, fisqj fidimus, propriam iuftitiam cum ludseis con- ^^^'^•^Si (jj^^ntes.Hinc nihil nifi trillesamp;cautenonotatxconrcientix,meriq! hypocrite nafcun- « b/^g''’WixDcicontcmptores,qiiiDeonongratiasvllas agiint. quodtantabona accc- 1^O.9. lo l5.'®*’^®‘Jqu^d ipfi tanta reccrint, amp;nbsp;non fint ficut exteri, adultcri, raptores amp;c.ncc glori-hji^V”Poquot;***io»lcdinfuisopcribus, quibus putantfe iuftificatos, amp;nbsp;meren vitam xtcr-^dft '^^''^’'™°’'^”°'^^^^’’^ ^°™'^’’ P^dprxconiumlibcriarbitrii.bonarumintentionum £m,jp -^ Dçf ^niinum perfonat, cumeß fani fint,non egent medico Chrifto : quidigitur laudis ca- Mate *o» . ^tci.ciiiusopenonegentmagnopcrct'Etilla operatioerrorismultis urn fxculisim-jj^^'^crgraffata eft, amp;nbsp;fana legis ac Euangelq doftrina, qua verum facrificium lugc Domi-to^*'^^^^”^’^P’‘^‘'^ iaouit. Vbi igitur corda contrita amp;nbsp;(pintus humiuan die potument inter f Encomia noftrarum virium, meritorum amp;nbsp;opcrum f Hanc à fide defedioncm prxdixit (j*''‘tus.i.Tinio.4.EtChriftiis;cum veneritfiliushominis putasinueniet fidemfitenbehari-* hi*’‘^“R“ctiir. Vidcn innouifsimo tempore fidem amp;cnaritatem intérieures ;' at cum his

fniur vtviftimx fiamus gratx Domino, quidadhuc miramur, iuge facrificium, quod iii,?n^’‘æ'^*’^'idcfiturum.'lblle fidem äccharitatem ex hominibus, qux nobis per ver-fe H ■ '^'^‘^^nil^quot;i'’ quid relinquis aliud,quam exeos filios Adamramantes fui,contempto-hm ƒ r^^°'”*’'”™’ ^ePummatim totam impietatis lernam, quamPfal.i4.defcripfit. Etin clef' r ^^^’°’'^™ iucidimus propter negldfrum verbi Dei. Purum verbi triticum erat Ec-lu j’* . *i^’Pi’oponcndum, amp;nbsp;paleas traditlonum dcglutiuimus miferi, vt illtid lefaix IcPaix t» hin, arphrenapatasiPopulcmeus, dirigenteste feducunt, viamitincrum tuo-

’teil •^4 id quod tempore Antichrifti iuftos multo ardentius oraturos pronunciasi ff Q’^^’ouc'* ”°”^^^“’g^ facrificium à Propheta prxdiftiim,amp;ob idaliiidquod-

fpo 5 '^ P’crificium,tempore Antichrifti aufcrendum,nec vllum dari prxtcr MiiTam: Re-t’On' r' ^^quot;^ Dominus Matth, vltimo pollicitus fit, fe fore nobifeum vfeß ad confumma-ileft”* ^*™^*’U'uiirumper fidem in cordibus noftris, fatemur nos non ita dcrclidum iri defxuiat Antichriftus, vt nemo pernitus fup^rfit, quifidatDeo amp;nbsp;list ’ p”^^?™'uus dixitiimplendum eft omninoiverba enim eins no tranfibunt,etiam coe-[qJ*’'. “*^^'i^us. Erunt ißitur femper aliqui Chriftiani,amp; cumipfis Chnftus vfeß ad con-^^’''u'i’UihiTominus tarnen ob corum paucitatem qui pe, fiftunt, amp;nbsp;eorundem ^^• ^ .*°’i®™’^l®ftos enim erraturos Chnftus prxdixit, vcrifsime dicit Propheta : Sa-lt»n ”'*'^”^’'^'^ ablatum iri. Cuiufmodi loquendi modosin feripturis no paucos habes. k uiuator Lucx 18. Gum(inquit) filius hominis vcncrit,an reperturus eft fidem in terrai la^ • P*“’^*^’^*^quot;’vercfidcliumitaloquitur, quafi neminem fit in terra fidelem r^ertu-licii'^quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^dcOnfuipmationem fxculi permanfurum fe nobifeum baud fruftra pol

Meth T quot;^^’ '^^^ tenuis vel nulla fides eft quantum obfccro fachficiorum inuenies^Certe 'tt ^ a^ martyr Chrifti omne facrificium ab Ecclefps quicturum audet prxditere.Prx-*nolti fynechdqchen in feripturis vfitatifsimam, quam nifi vigilantcr ob(eruemus,nort Hun'^^^ ‘®g'^'™/'gO'^C’ri exigentcs,in errorcs multo maximos fubinde prolabcmur. Pef tfj,^^’^®P“™velàpxrte totum,vel à toto pars intclligitur,vtPfaI.78.vt non fiant ficut pa-ton^ft 8'*^^^^® P’^’^uerfa’amp; exafperans : generatie qux non direxit cor fuum, Sc

RESPPNSIO AD DVOS LIBRO5 -^ funtbeneficiorum eius. Hxcqiiafi intotins populi IfracI vituperium dicu^i”'- ^^^j» impios tantum hic vituperan, Mofe vt dux populi, erat in eenerationc illa Deu™ nbsp;nbsp;^jp

rantc, at melius teftimonium in fcripturis habet, vt Heb.ï. Mofe fidclis ft'*^*”*’‘^‘* pulaff» Ïius, vbi ctfi tota generatio nominetur, pars tarnen corum qui in lege nolucrunt ’ .p^jin obliti beneficiorum Dei amp;nbsp;mirabilium eius intelliguntur. Similiter Matth.:■ leg’”’ j.jt^ni' lerofolymorumvrbemturbatamcum Herode propter Regem ludxorum Hic totum nominatur addito figno vniuerfali, quafi nihil fuperlit non ti'’'^^*-'quot;^’Nantes)'^ aliquot pn fuerint, foclix illud tempus vilitationis ardcntiisimo defyderio e^PS^ p^æEi-Symeon amp;nbsp;Anna. Ad quem modumrefte dicitur facrificiumiiigc ablatum, 9“^”j^jtatcde* rorc filij iniquitatis inualefcentc, amp;nbsp;altifsirai fandos conterentc, ac prz pu®^-_mja fcu* dorum, vix nominabitur veri facrifici) dodrina impunc. Inraris enim folet ‘S^ophyla-iulmodi figura vti:amp; rari erunt fideles pauciqj tune orabunt fidci penuria ait p j^tuvi' dus,quando cornu prxualebit contra fandos, donee veniat antiquus dieriin’''^^^[^ jp. deas amp;nbsp;expedes, nefcio, ego horrendam illam vltimi temporis faciem P*'°P^'^g[iangt^“ tueor, vbi homo peccati fermones loquitur contra excclfum, amp;nbsp;fic przualct,vt Q^or6 urn Chrilti vel nominare vix liceat Ç^àm indignanter fert mundus, quotics Fa^ q ^j^-dicimus:Cacna Domini, cum quidam nihil aliud velint audire, quam Sacramentum- nbsp;,^

fjoracalamitofa: Scripturx verbis non licit vti, qiianto minus vita ad brmata toIerabiturcNeq) tarnen dubitas Lutheranis faeuitiam adferibere qu»l® Terril”® am ipfi fxuiant.Seditionem agricolarum per Satanam in opprobrium EuatigdÖ *1^ P gfli-cxcitatam, nemo vere cum negotio Euangelico mifcuerit : de qs iam loquor, qj“ ƒ jyptillj urn docent. amp;nbsp;qui vitam conantur ad verbi Dei pratferiptum componcre. Vbi 1^ jnqiiiß* Q die obfecroï’quis non intellisat animi commoti xRum^Tu oculatus teftis es, y|P°^^4HiHoamp; tor hacreticorum, cos qui tibi Lutherani vocantur partim incertis vagari fedibu^ (^ixefi* nufquam tutos, comburi, Hrangulari, amp;nbsp;aquis fiiftocamtam calamitolos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nßeui*

facuire,fedpotius extremapati.partim fi quosmaior fecuntas domi retinc-t,adeon ^jj^f. re in qnemquam, vtamp;ipfiauililsimis fzpc hominibus lacefsiti probris, non folufn^jj^yCgi gerant conuicia, fed pro perfecutoribus orent, amp;nbsp;bono malum vincant. Porto ein” p^ effe fermonesPropheta dicat, périclitantefinamtuo fenfuin enarrationciï9O.oitr ^ tninum^ fupplex interim inuocabo, vt in tempore tantas tribulationis nos tueattir» r dida abominatio, nos fua contagione tabefaciat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .hjufo*

Sedamp; illud vehementer cxaggeras, quod Daniel (cripfit impios non intclligt''® ^^j{l-fermones,dodos autem intelIigere.Hic iterum fumus ftinofi, infani, impq amp;nbsp;‘l'”^^fjciilim iuuamus Antichrilhim, deftruimus verum Dei cultum,Rcfpondeo, fupereruntJ^ ^^^jj,^ qui intelligent rem, non quos Acadcmiavcl A^xeop docuit,vbi ^vJewof “V^f®, 0^1^« _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rç tantum fecreta rationis dudu vtcunqi rimatur, fed qui ex fpintus fandi fchüi^FP , j!,j

Igt; COr. 2. Isfam Prophetarum My ftcria non capit Trvtufx« icp xóo-fxop.Et hoc tempore fii”t Q® ^jf, gunt negotium eius, qui myfterium iniquitatis tempore Pauli agebat, dolent^ vtp ^^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no propter altaria dcnudata, abolitas in templis imagines, tempaÄ defolata, fcy^

•.Cor.y. defrdumiugis facrifici), cumtam paucos vidcant, quinegotium Euangeli)

—. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum^ videntEuangeliumcontemni, Satanam pafsim contra vnitatem Ecclefix ft ^joï* t. lim.4. tare, Ghriftum cxplodi, amp;breuiter prxfentemintuenturVniuerfam illam miftrix j^s j^j p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diam, quam leremia in lamentatiombus deflet. Vere enim abominatio defolatioms ^ ». Cor.ix. 2qç,q fanfto, nam tcmpla Dei quz fumus nos, vt innumera alia huius fxciili feelers - . nbsp;nbsp;nbsp;ream, exclu fa fide amp;nbsp;charitate, veris templi Dei ornamentis.prophanantiir Dx*”® jj^ia seen. S. dodrinis, Eidolis traditionum : vnde contemptus Dei amp;nbsp;proximi fcquitur, vt ®^y^^jefi-Chrifti prxcones, Apoftolus perpaucos repcriat,quos vt olim Titum g^^’^^^amp;tinili^i lios pofsit apellare, vtaliorum defedionem taccam, vbiiam eft fides conings *^ noftris Apoftolus nos vni viro vt virginem caftam adiunxit, fed qui fit vt fornicen””^-, j,j{^ynii inuentionibusfeur finimus corrumpi fenfus noftros à fimplicitate, qux erat erg* ^nomodo Cum dcnfifsimas illascrrorum amp;impietatistcncbras conlydero, mirari ^*^°ï^’quot; jæ fe po dodus aut fapiens nullus fuperelTe pofsit, qui oculos habeat Euangelicos. Ç^*®® facieni teft ablcondcrc à volumine nufquam non valante •’ nam maledidio hxc (^^'^“^t^jy^s vc vniucrfx terrx, vt Propheta ait. Captiuus mifere detinctur iffael, confpurcatiirti j.^^ rum Dei templum, pro verbi regno Babylonicx abominationes regnant, ncc viQ“*‘ ^^^^^jj rite facrificare,prx captiuitatis diuturnx fquallore, vt vere cum Ifraele fecundum „ ^^^ ß_ pofsimus clamare ad Dominum Icfa. lt;54.Et nunc Domine pater nofter tu, nos luwm ^^^ ^^^ gulus nofter amp;nbsp;opus manuum tuaru omnes nos„ncirafcaris Domine femper value, nbsp;nbsp;pj^ xternu recordens iniquitatis.Ecce refpiccobfecro Dne popul’ tuus omnes noshCiu .^^^^ duari) tui fada eft deferta.Zion deferta fada eft,Ierufalem defolata, domManttin ^^ noftrç amp;nbsp;glonx noftrj, vbi laudarunt te patres noftri, fada eft in exuftione ignisi » ^^^

iety^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecdl DE MlSSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVît

. ’^Q^^’^vcrD funt in ruinas. Niinqiüdfupcr his continebk te Dommertace-^Io»n '^5°* 'quot;^bementer.Habcs itac^ à quibus verus Dei cultus deitruatur, quem ego ^'®^*''**^°’^^**°”^’quot; voco, qua m Ipintu amp;nbsp;veritate Deum coUmus. Miiïa faciamus î'’‘P*0sfi*^quot;^*^^quot;^P^°’‘^“’” PÏ^SQquot;^quot;* Achcronica. Cuisis Dci verus non dicitur.qui per C^nirflquot;* c’*^^'^^* ^^^^*’’^^extern’illc,quemdolesalicubiinteriire,cûiuftius doleres co ntsokquot; • ^^^*quot;^’''^ P**^““^* Iranern pétant, amp;nbsp;fermé ncmoellqui porngat, tantum vt omnes ixm Ecclefiarum menfat vomituamp; fordium pieuse lintabliu 'Mapudlefaiam.

^»'ài^-^^g® ^^^*-^ erantloca diuini cuItus.Siclcgimus Altarcamp;facnficiumNoah, AbrahacGcnc.ia.iî.amp;Gcnc.ai.Æfchxlcius, Altana itcmlfaacamp; iacob

f^’^®*^®^ Gcnc.28.Alturcin monte Ebal Deut.27.Iofu.8,Dcin tcmplumSo-t tiu^j^*»Iterum à reditu Babylonico.Etenim Deo tum fie vifum, vt locus defiruretur vbi

VfP'”‘ *^’^’^c*^ Domini, amp;nbsp;aures dus in preces populi efient inclinatac.î.Kcg. 8. Deut.

‘^•^®*^ ^“‘‘^ ^’'^^ ’“^ Euangclq patefafti temporarDomin’ per Maladuam prç-fo quot;? ‘■“^^‘”* commutation?, quam amp;nbsp;taftam audit Samaaitana ad fontem lacob.Quôd ^gt;IiiH • quot;'^* ‘''^^^“ ncglcxcrimus, tantum^ templorum ornatus, amp;nbsp;hoc genus externa Vi * j ‘^*'cmoniarps'impcnfius fucrimus admirati, nihilo melius audiemus quam ohm % i^^“ ^crenJiantiHi cum m templo manufafto fiduciarn haberent, audiunt;Nolitc con VOn'^^'^^*'^ quot;’^”'^*^'^“5’^*^’^’^^^ • Tcmplum Domini, tcmplum Domini, tcmpIumDo-

^^ erroneam de templo opinionem, quod tarnen ipfe pro ratione temporis or-Vj^'^’^^'^irefpondcrct Stephanus,cum inlucc Euangeli)tanti facis plufquam lu-

Sn^*^®’ Quinihil nifi templa, altaria, thurificationcs, amp;nbsp;externa facrificia fonas, cum t inline verbi Dei ferire non dubitauerit tempium lerofoly mitanum, referent verba Sft,**^P-®^'Ccelum Cedes mea,Terra Cuppedarteum pedum meorum :qu3cnam illa do ’W^^'^^’^fic^bitis mihi, amp;nbsp;quis illc locus quietis meastnonne manus mea fecit hzc om-^ii» *®^ ® ®^ cxcclfifsimusCtnquiOqui m manufaftis templis habitet. Deus non vulc Ä. ’^®''^’‘® ’*^^^”^*°’^^® bonas, fedexprxfcriptoverbo lui Deute.12. Die Codes vbi **^^“?quot;‘*'^*'O“O Teftamento quiequam przcepit de templis extruendis, oman-»

^*^^^5 Matth.21. ahorCum Ipeftat. Vbi Apoltoli de Bafihcis fcribunt Von ^f^Pefcurre nouumTeftamentum omnc,amp; liquido videbis Chriftum amp;nbsp;Apofto templa confecrata,ob quorum infrequentiam tu putas Antichrilto vi-

■'^Ct æ^ ^^P“’^’ *** ’nonobus,in naui, ad mcnCam, in priuatis zoibus, amp;nbsp;deferto. loan-tW .J?.'f*c“^for amp;przcoin dcCertoIudzxprçdicauit.Apoftoliindie Pentecoftes rCanH '’”’turbavariéslinguis loqnebanturmagnahaDei.PhiiippusEunucho prçfe-^SQ, ^^^«Reginz Æthi,opiz,oraculaProphetica dcChnftoinviaaleroColymis ver-|ili(;/’'’’^pcruit.Paulusin Ccenafculo quodam vC^ ad medium noftis Cermonem Euan-'l }i'P'f^raxit,Afto zo.Petrusin domo Cornclq Centurionis myftcriaDci diCpcnCa-W*?*'^’® 'quot;^^^ tcmplorum magnificamentio aut altarium, vbi tarnen przclarilsimum ^(ft • *'®‘ officium exercetur, nempe verbi Dei prxdicatio.Non amphus Mofe mini-Vv’^®®®Domini, fed ipCc films domum Dei adminiftrat, quzCumusnosHcb.ï. at®

*^'1« '^^’^®^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lapides vocat domus Ipiritualis.Et Paulus Ephe.z. fcribit: Nos eren !’*l!oi?’''‘P^’’”‘^’”ft“®* Domino, nonmanibus artificum, fed per fpiritumDei. Cumigi- ï.Pct4»

V»r ’^‘^ê^bbiis exremonfis fiinilimas, amp;nbsp;domum manufaaam tempore Euangebex ^U3,^^^’P^operevchisvtin^s Ceruatisamp;honoratiscultumDei, innegleftis peccatum i’ho’i“^”*'^ '’’*’^’’^'’’ ’ *' bzreticuli indofti amp;nbsp;hebetes te non refto pede ad veritatem '^ ]-”^®‘^^’^^ fufpicenturf neep tarnen damnamuscarum rcrumvltim, Cedabufum.

^5ph '™ ‘’’^’'®®P erat,^ pï] hymnos,cantus^ gratiarum aftionis modulabantur,tcftt'

Ve * °”^ ^ Phnio ad Traianum. At iam longe alia Ecclefiç forma conCpicitur.Olim enim

'^'‘^®*'^''quot;P^æ®® ^*^ °^^’^‘^^'^, ^^gcndas enarrandsatp fcripturas, amp;nbsp;Cotnam Do-^, ’‘’’'^’quot;’»loquebantut fibimetipusper pfalinos,hyninos, amp;cantioncs fpiritualcs# ^^?8®te8'dc omnibus in nomine Ie lil Chrifti.Iam vero pompa fumptuofifsima regnat \q P^*^**^P®*“^8 contraria. Per immortalem te obCecroEcci, conlydera accura* Si^ ”°templa,templorumq;innumeras czfemonias tot przeoni^s decantas, quidlaU

Q’'S^‘^'^ ^canticis non intelleftis, amp;folo labiorum cultu magna ex parteotn- Malca.W tf^. tefonantPCalmosnon inteHeftos canunt condufticïjfquódiuxtaMaleachicx- j^Çqj. L W^'®”^”'gt; tton claudunt oftia, nee incendunt altarc gratuito. Et cum Apoftolus in llijj^'ïomniavelitadzdifieationcm fieri, mahtep quincp verba mente loqui, vt aliosin-W1^^”' decent milliaverborum lingua » quis hic zdificatur, vbi lingua vulgo S n^ff» caniturep totos diesï’ amp;quot;his pompis cogitur cedere munus Apoftou-'^od li pene nihil ex qs qux Icguntur amp;nbsp;canuntur, velipli intçHigunt vel alq» interpre-

interprctantiir.vbibona illa Ecclefix conditio tam Apoftolice mlhtuta, ficut qw®“?‘‘ .^ tantcAbfqj (pintu amp;nbsp;fide pleraqj fiunt, amp;nbsp;adhuc fine modo amp;nbsp;fine laudamus temple,ƒ ^^^^ templorum. Deusapud Prophetam Amos odiffe fe dicitjamp;proieciflefcltinitates mm, nee capere odorem coctuum coriim, AuferCinquitJa me tumultnm carminumti’ ^ amp;cantjca lyrx non audiam.Quod fi Dominus, qiiç iptè tuminftituerat,rcfpiiitgt;^^^' ^ÿ fpiritu amp;nbsp;fide in fpiritu crroris herent, quo vultii noftra templa, cantus, Altaria,0’'g’ .^^^ vniuerfum externi illius facerdotp apparatum refpexerit^vbi fimplicibus æ^g^* j^mos tis (pecies adblanditur,cum interim vis eins negligatunScimpleturetiamniiroq^^ vtdo-dixit.De fermento laudem facrificant hypocritx. Quid multa^manifcftius cft ^^^jhiini» cere opertcat,quidad fynceram fidemamp; charitatemfaciantcxrci,ornanicnt»ƒ ^^^^^^ imagines, cantus immodici, fraternitates amp;nbsp;reliqua quç hactenus fe titulo cultus “i ^ ditarunt. Quomodo autem hxc à carne in fpiritum mnoiio Tcrtamento trans ,^ ^^^_ quandoquidem veterum anthoritas te plurimum mouct,Irenxus breuiter indica / „j) tra Valenti.4.cap.ï4. vbi nam fint Altare amp;nbsp;tcmplum in nouo Teftamento. ^^ nucw^^' cftincocfisiilkiccnimpreces noftrx amp;nbsp;oblationes noftrx diriguntur.Et tcmpW'’’’4g^|^j£^ modum loannes in Apocalypfi ait ; Et apertum cft tcmplum Dei amp;nbsp;taberna^^* panic' nimcinquit)tabernaculumDci in quo habitat cumhonunibus.Vides itaqj ^^“^' ”r,f jvlilfe lis vatiemium iaftaffe.Quacunqj enim ratione haftenus à Ipirituahbus enarratum ^,^^^^5 tarnen non fuffragatur. N cq Porphyrius tantum, hoftis Chriftianç fidei, fed ^^ * ntioetf etiam cruditione amp;nbsp;pietate confpicuus hunclocum Danielis dcEndelechifoO’^ andiwlt;’' perfecutionem refert, quem fcribit oratione fecunda contra ludxos, hunc facn ƒ j^jj^ rem apud ludxos fuftulific amp;nbsp;immutalTc, fuxq enarrationis teftem citât non con e ^^^^j^ authoritatislofephu exlib.antiqui.io.amp; 12. qui cum Danichs vifionem de ’f*^*‘. „jicchu quatuor cornibus, de poftremo poft illa exorto exponit,inter aha palam hze de ^^^^,0 intclligenda fcribit. Nam cius verba fi.int;Dixit ex eis quedam orinRegemexpngn^^ gétem eins, amp;nbsp;leges ateß conuerfationem panter ablaturum, amp;nbsp;tcmplum ‘^‘'P’^'^-\„fli,qiit lacrificia tribus annis prohibiturum, amp;hxcvtiq) noftra gensfuftinuit per Antio^.ji(„ appellatus eft Epiphanes, ficut vidit Daniël : hxc Iofephus.Ex fs coHigitutnigc ^jj^-ludxorum hac Prophetiadefignari.quodcrudclitate Antiochilublatumclho^ /cu.Atli iiium vix tandem manu ludx Maccabxi filq Matthix reftitutum.zs.dic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hinc

lubet transfer hxc ad Antichriftum, modo fcias tuam de Miflali facrificioopin^.^^^,jæ ^^ nequaquam ftabiliri, fednoftrampotius fententiam.Cumenimob ifitifionK^j,jj,çæ dottrinas dsemoniorum, fana fides deficere eoeperit, langucrit charitas, ^'‘^l^Lorum wit* dehtate Antichrifti longe latccp grairantc,interruptaiacuerint, dcniq Chr^{ ^ uuf-VByufrf adCoenam Dominiamp;Euchariftiam celebrandam,eocßrem facram ^^'„iculisto”' quam admittatur,autcxfispafsim,autfugatis gregis dominici paftoribus,amp;d j,j,ße-porc anguftix trepidantibus, difperfis amp;nbsp;latentibus, ipfe iudicato ubi tandem t at tvdlAt\/rfaèi;. Nonobfcura videmus huius maliprxludia, quandoautemip X p,v tollendi iugis facrifiefi hora inftet, Dominus nouit. An rede vel perperam '^’^‘t^ujjß,vC' phetx inldicxerim, Scdentesdqudicent.HictumihiEcclefiarum Magiftco^*^ Mtó'^’^“quot;* tiïftilsimosPatres, qui in Cana oblationem elfe affirmatunt. Vnumconfitcor j^yoeï' Ecclefixlcfum Chriftum,authoritate patris caleftis, iuxtailludMatt.ïï'Vosn ^j^^. p^i* riRabi, vnus eft enim Magiftervefternempe Chriftus, omnes autem vos P^Quysvef^* loan.iï.Vosvocatisme Magiftrum ac Dominum amp;nbsp;bene dicitis, fum ®*-^P*TjixihSicno* memor Apoftolus,non dixit^ic nos xftimet homo vt MagiftrosEcclelizUcd ^ ^^^j| jy. xftimethomovtMiniftros Chrifti amp;nbsp;difpcnfatorcs myfteriorumDei:quo^ Xziiolim tem illud requiritur in dilpenfatoribus, vt fidus aliquis reperiatur.i.Cormtn.4^^fjnftos: diftainPatrumcontumcliam,quos amp;ego admirorvtdo0:ifsimos, amp;nbsp;venct j^jjodievi-fatis enimteftantur fidem fiiam eximijs monuméntis, qux certc eiufinodi fmf’ • j^gjentur. lièrent, regnum veftrum regnum abufuum nequaquam fuis fcriptis conftam t autoritate Intrahos terminosquosiph fixerunt non permanfiftis, amp;nbsp;nihilominusiglo pQ^inifie-ad confirmandos abufus pertinacifsime abutimmi.Oblationem igkur *^™j-egnumtuc ri,vt à patribus reftc forfitan amp;nbsp;intelleftum amp;nbsp;diftum cft,ita â vobis 9V‘agt;gtionemamp;m3' mini,pœnitus non eft ad feripture regulam affcrtum.Introfpicc Chrifti mln ^jj^jfti, no re-datum, rnoxep patcbit ecclefiç faCtum, qux à régula magiftri fui vnicigt;nempe .^^ annuncia-cedit. Chriftus iubet edere corpus fuum amp;nbsp;bibere fanguinem, amp;nbsp;mortem Uo .^^j, jjn. re, donee veniat.Dum igitur Cnrifto obfequitur ccclefia, mortem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.j.3 ß.omJ.amp;

nunciat,vt Apoftolus Ko.4.docet: Chriftus mortuus eft propter picota n nbsp;nbsp;nbsp;per deli-

Ephc.i.Omnes fumus peccatores nati amp;nbsp;filqirx.EtEphc.2. Cumeifemusm ^j^g^gp^jj ft a, conuiuificauit nos Deus vna cum Chrifto, fimulq cum co rcfulcitauit, ^ * j^enté opu-re fecit inter calcites in Chrifto Icfu, vt oftederet in l£cuhï fuperuenientiü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ientiam

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV11 (^''dn^^^*^ ^^'^ ^enignitate erganos per Chnfturnlefum.Gratia enim Rimus feruati per 6°'''^ïtn °*^ ^’^ ^®^'^’Û^* donum eil,non ex operibiis,ne quis glonetur.Et Rom.5. Ke-^ODr'quot;^”^ ^^° P^*quot; ’”°'^^^’^ fi^^’ 51’^* ^^t precium redemptioms noftrx, i.Tim.x. amp;nbsp;pro t -^if*S°P^ccatis nollris.i.Ioan-x. Hic fideli memoria recordamur peccatorumnoHro-kSirih^*’'^'^^'^^^™^ *”pccc®toresiudici), cor redditiircontritumamp; hunuJiatum, la-W P*cca^° ^^ceptum; Turn Euangeii) voce in Hrmamlpem falutis cngnmir, credendo ^im f *’®^^'‘** P^*quot; mortem Chnlti vnicnm amp;nbsp;verum expiationis verç facrificmm, effe f^C|gt;*o*^”*^*^'-™’QH® ^de non limulatah’t.vt mortiHcationem veteris Adam noftri Äj; P **’^‘^’'’PO*’^^^'^pcf Chriltum offeramus patri,non lignum vacuum habentes, b^Pgt;cw k ^^^*''^^’'^’” olimln crucc oblatum,nunc in pane öc calice vocationem Dei Mu'1 ’®P’^S^ens traftantes,nempe corpus verum amp;nbsp;fangume verum Icfum Chrilbi k^em ^^”^ ’‘^^°^^'^*^*’*° f^^^ eft.Quam veram expiationis plenifsimæ viftimam fideli ^W*^*°”® ^ ''”’^ débita gratiarum aftione velut obtendimus Deo patri, quod per Sev'”^^“*’quot; ^®^’^’°® ”°’’ Meerit,mundum fibi reconcilians per mortem vnigeniti, qua pliria'^^F^®’’^^*^C“”^mappellarunt é^^ocfi^Zap. Sic Eufebius Emiflenus verefenp-'‘quot;öt *” ^^^ Cœnx nobis Sacramentum corporis amp;nbsp;fanguinis confecrafPe, vfcolere-

^y^crium, quod femel offerebatur in precium. Attende, femel in precium pde ^ ÿ“*quot;’^•^diamcoliiugiterper myfterium. Quamuis igitur addat,vt quiaquoti ^^^^^^^^ P*”^ omnium faiute redempcio, perpétua effet redemptionis A’s P^^'cnnisvii^timailla viueret in memoria, amp;nbsp;femper pratfens effet in gratia vei e R .^® hoftia amp;e. facile tarnen intelligit, qui Icopum fententix Emilïcni intuetur, ijm ' ^® aliqua oblatione fatisfaftioms noua, amp;nbsp;pro peccatis viuorum ac mortuo-1 '’jtu i^’^*'”“'^ expiandis quotidie vcltro more iteranda. Patrum itaq fententia amp;nbsp;vcltru diffentiunt. Patres in Coena oblationem ponunt, quódibi corpus amp;nbsp;''®’^“quot;' illud facrificium, quo olim perlitatum elf, traftetur, admemoriam 1.'^^fr*C’’'‘dain,vtfidcs,charitasamp;fpes alantur, ad perceptionem fruftus per ''’’’'lu 4' ^’ oblationem parti, nee voluut proprie hic nouum facrificium fieri pro pcc-b\ f ‘'Hinc amp;nbsp;Gabriel tuus poftquam faffus effet ChriRum in cruce obtuiiffe, faftu^ ^îktç ■’'■'‘'ficium femel moriendo pro redemptione omnium prædeRinatorum efficaci, Sfe^*^'^^”^ ^dditJn officio autem Miffx idem elf facrificium, non per iteratam mor-“ Mr r'''quot;°'^ds femel paffx rememoratiuam reprçfentationem.Et eodem loco fenbit, i\n*quot; ®'’?elt!intumpaïrum, nos autem quotidie mortis illius vnicæ meftioriamin hoc JSot'^k^* ^^''’''fi^'Q reprxfentare. In calce Ambrofio tribuit hxc verba, fed quae ipfe Wr ^pChriRushoftixmobtulit,ipfamofferimusamp;nunc, fed quodagimus, recor-^}(u ^i^^nddem fentit Theophylaftus Heb.iö.cuiushxc verba Hint ; Quxret ali-'Htn*? ^*P^ ^‘^^ fanguine immolamusflta quidem, fed Chrifti tuc feininifcimur obitus, 'I^ho” ^quot;’P®’‘ offerimus, quin potiiis oblationis illius memoriam facimus, perinde ac fi ^off'^^P’^’^^immolatus. Deniep Thomastuus fuperEpiRolamadHcb.ca.io.üblatio lMiii4 '’Ï“’’rinquit3non ^^ alia,quàm illa quam ChriRus obtulit, fed eR commemora-''*'’ hof -'^ quam obtulit ChriRus.Breuiter, nifi data opera velimus fallaciarum tendi-'^’üce'''ff 'P^®®tfrctifc,non difficile fuerit cernere, Patres facrificium aut oblationem fe-^Hc^’^Ruâm vos, dum in Coena facrificium pofuere :Nempc vel facrificium ab có ^f ^^ f“’b amp;nbsp;vim expiationis perpetuam habet, vt refpexiffc videantur adcor-^oljf’S“®®’’ prçfentia, nón quod hze denuo per manus noRras Deo offerantur, fed fe ^Ott ^P^’’Pe^^’ofacrifici} vimobtineant exerceat^.Aut refpexerunt patres adcultum

P^crificiu feruitutism coena,quo nunc Deo fcruire difcitEedefia: quem-*f,pf ?°^™ Synagoga exercitio fuorum facrificiorum ad colendum Deum adformaba-^^UA'Pæ ^’'1quot;' ^^^ ^^ ^^’ feruitus externa in noRro tcRamento, qua,in exremonia pa ?'*0rh ™* ’'‘’■^ traftanda conuenimus amp;vnimur Domino, quo cultu ob veteris homi-'^seft*^ u” ’^“nqi’ïnn non in obliuioncm rerum cocleRium nos retrahere conantis, plane ^r ft • ’“O’^ah vita. Nem obfeurüm eR quod dico, fi Ircnxi vetuRifsimi ca de re wZ^^^tcUexerimiis,qui lib. 4.contra Valenti.cap.n.feribit, ChriRum fuis difcipuliâ ^f^Ä • ”*’ Y^ pnmitias Deo offeraut ex fuis creaturis, non quafi indigenti, fed ne in-?t(^^*®§^^fi”b cumquicx creaturapanis cR, accepit amp;nbsp;gratias cgit dif ens : Hoc Sin^t*”^”™’ ^^^^^'^e*^ fimilitenquieRcx ea creatura qux eR fecundum hos, fuuni Wol' ‘^^’^f*:^’’^ rft, amp;noui tcRamenti nouam docuit oblationem, quam Ecdcfia ab %o ^ ^‘-^*P*cnsin vniuerfo mundooffertDeo, ei qui alimenta nobis prxRat, primi-’*ï ’^Q^’® tcRamento .Et citatadhoc, locum de munda oblatione in r Ch^A ^^^^chi primo. Etcap.ïï.dicit Ecclefiam offerfe in Deo omnipotente per Ic-Sdo ' ”’ ' ''^’ ' '^^^‘'“’^ facrificium inteUïgcndum effet, nempe ChriRus in mand \ ff ^”“° offerendusDeo patri pro peccatis, vt tu fcribis, fecus effet locutus. Cum ^'^«, nos offene in Deo per ChriRum, manifeRumeR» cumin coena non pohiiffc

RESPONSIO AD DVOS LIBROS ^ tuum ilhid (acntidum, qno Chriftus quotidie pro peccatis viuoriim amp;nbsp;quot;’°’^^^° gjCltf 15 oiFerendus, aiioqiu non dixiffet, nos ofFerrc m Deo per Chrittum, fed o(ïef’^‘- j^jj?grƒ“ Deo. Porró ca.ï4.hxcluhiungicOportetnosobiauonemDeofacere.amp;*”° mdilc^L nos inuenin, tabncaton Deoun fcientja pura amp;nbsp;Hde fine hy pocrifh in O’®, .””•^011 % ne ferueno, pnnutias eorum qnx funt creaturarum otferenies.Et hancoWquot;* jjus,P fu fola param offerret frabneaton,offerens ei cum gratiarum aftione ex^’‘^^ gi^ vOt’^ lanctusirenxus de pane amp;vinofanftificatis loqunur, hxcipfeloletobbno j^j^tyi’ non more veltro, léd Paulino. Paulus enim dona qux invlum pauperum ’^ê^^jjhEp’, holham folebat vocare acceptam Deo:vt Philip.4.Expletus lumpoftqi’^'’’’^ , grät»'”® Ehrodito,qux à vobismiiraruerant.odorc bonx fragrantix.holiiani

'eo. Ex qua loquendi ratione Paulina,facile amp;nbsp;ineoenam bollix autf^^f „reins tJ^* pilt, propter dona qux à pi^s adferebantur, amp;nbsp;propter pnmitras corn ^^'j p„ftilÏc»£S^u turarum oblatas, vtvocationeniDeipercipientes, lam non communes,ïèy'^^en n*'’ fent,nempeEuchariftia,qux ex duabus rebus conllat, terrena amp;nbsp;calelh, ' ^eaop''^‘^j vnquam cogitatum de facrificio pro peccatis, vt facile ex his pateat,lrenxtgt;£” pró’” j nenonfuilfe, v t corpus Chrifti amp;fanguinem denuo offerri m cana donn”.*

{peccatis exillimarit, cumipfede oblatione Sacramentah gratiarum aftion’^.^^uoli* oquatur,qnandodicit:pnmitias nosDeoofferre exfutscreaturis,ne

ingrati.Et cap.ï4.üfferimus ante ei non quart indigenti, fed gratias agents ,nr!iti»s’ê’t Kon igitur offert Irenxus,vtiamprimum fua oblatione peccata cxpiet,feov^pspo''’^ Innihtcnimnosiam effe redempto^amp; adfertosinlibertatem. Cxterumnol* tjjirttf^ non elfe llcriendum in ea libertate, led debitam animi gratitudincm pro inenar •jj^piH”' {»noms beneficio teUandum effe, in libertate fpintus. Ad bxc amp;nbsp;Vrbanus P”“”^ agfant»*^' a de rerum communione, ipfas res fidelium appellat oblationes, qula ^^’'^^aroapi’^'^? Et Ambrortus fuper t. Cor. 11. tellatur oblationcm in ceena non accipi more vel j-^jj^jfc*'^” stores Ecclelix, qui ait.Hos notât, qui rtc in Ecclefiam conueniebant, vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graute®''’

tes aduenientibusPrefoytens, quia adhuc redores ecclerqs in ominibuslocis it j^rfrC®* fluuii, lotuni rtbi qui obtulerat vendicaret fchilmatis caufa. Diffenfiones ‘quot;'jj.nip'’^^ pleudoapolloh feminauerant,ita vt oblationes fuas zelarentur.cum vnaat^f’ jgoffer omnes oblationes bencdicerentur, vt hi,qui,vt affolet fieri, non obtulefant, ^^.j^cito”' rent non habebant, p.idorc correpti conninderentur, non fumentes partem, ^fjj„us cil'* ludagebant, vt ruperueniences-noninuenirent quod cderent.Similiter amp;^/Ltcator'quot;* dicic panem amp;nbsp;caiicem Domini offerri, certc no vllam intellexit cxpiandor^Djjfiicitf' nouam vidimam, fed cultum ilium Dei in cocna, quern amp;nbsp;faenfiemm vocat a''® vp^ ^ da.Nam lib.2. Epill. epi.Ï. iicinquitiPaffionisChrillimeutioncm in facrifieijsof”. jj^ mtis,pafs.o Domini cllfacrificium quodoffcrimiis.Quomodo oblecronosom”* .^^|^i(t' onemDominirNonne offerre pafsionein Domini aliarationc nequimiis,qu3mv ij^jj,» bitagratiarum adionc earn commemoramus, amp;perChrilli pafsionein preces n^ .^^f nos Ueo patri offerimus, vt nollra facnficia per fidem, vero illi facrificio expwlæ ^jji« po rata, tandem Deo offerantur.Quod eo fit maiori amp;nbsp;grauitate amp;nbsp;fruftuin ®®”.*j^c(rc”' ca,quódfacrificium expiationishwemus prafens.NamCypnanusfcripfit-d”” ^^^^ Jc-tiam fe ineffabiliter Sacramento vifibili inrundere, vt effet religion circa Sa®f”.'’'rjgrifi£H* uotio.Hinc amp;nbsp;Concilium Ephefinum ait :4ncruentam eelebramus inEcclefialtmi» * ^1” feruitutem, fentiens nimirum,adcffc quidem Sacramento Eucharillix ^^^P^^^^mait »^ Domini, at bic proprie non facrifican, quad denuo fanguinem Chriftus f^^jccetli' monatur, fed incruenta tantum femitus eelebretur, vbi ad benediftionesmyi‘'^..j^g/}rü-mus, amp;nbsp;fandificamur participes fandi corporis amp;nbsp;preciofi fanguinis Chrw^^„s denuO rum redemptoris effedi. Nulla hicMiffalis lacrifiefi meniio,^iæ/P“^ »now«!'“ pro delend.s peccatis offerantur. Modus itagj loquendi pairum ctfi P”quot;''^^fgjtion£’”’quot;' vellro dogmati fuffragctur,rcde tarnen conlyderatus adeo nihilveftram mentis, iiat, vt non dubitcm,patribus iniuriam fieri grauifsimam veftris Interpretamt .„ • ^ yefpC' patres in eoena dommicaad teftandamfidelisanimi gratitudincm amp;nbsp;E“*quot; Y/^s pecö* xerunt, amp;nbsp;ad nos pafsioni dominicx per fidem incorporandos, accepts remils» nbsp;nbsp;juten

pro peccatis placarc denuo iratumiudiccmuolucrunt,qucm 6*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra^f'

bis firmiter cum Apollolo credidcrunt, alioqui contra fcripturam docuilieut e ’j^^gpff. re eoenam qiiàm à Domino inflituta eft. Quod quam folicite cauerint, Cypt'»”* V^fiquid 2.Epifl.ï tellatur, vbidicit;Si folus ChrifFusaudienduscft,non lt;1«^’*^“” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j, jjeqi

aliquis ante nos faciendum putarit, led quid, qui ante omnes ell, Chrilr F’^æ’^ • j^jJem»'’ enim hominis confuetudincm fequi oportet, led Dei veritatem.Qtiod fi net mm ^^jgæicz datis Domini licet foluerc, quanto magis tarn magna, tamgrandia, tarn ad 'Pgt;*•’quot; jj^aW pafsionis amp;nbsp;nollrç redcmptiouis Sacrament» pertinentia, fas non eft mamp;ingcre, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. ?^'Ï

Huwquod dîuinitus inftitutum fit, Humana traditionc mutare Quid his clarius ï' Cum igt-®«uinitus fit inftitutum, Coenam dominicam agere in commemorationem mortis dominie ^^’PromuniendaEcclefiarobore fidei aduerfus portas inferorum, non vt denuo noftris la ^^entis aut oblatiombus pro peccatis noftris latisfaciamus, confedanum eftneminili-recedat, amp;nbsp;doceat qux Chriftus amp;nbsp;Apoftoli non docuerunt. Pa-j^Miinuteris facris cxercitatiïïimi,amp;adChrifti dottrinarn attentiffimb veftris abuli-JMumrobur adqciunt.fedvos contra Patrumvoluntatem, piè Itripta ad deienfionem ‘.^ per trail itis.Kc dite igitur ad fimplicitatemEcclefix Apoftolicx, amp;nbsp;fenpturx lyn-/'‘«cm.abufus tollite amp;omnistolletur difcordia. lam vobishabemurhxretici amp;lchilma ^^’Wiafcripturx veritate amp;Ecclefixvnitaterecenerimus, cum vos à fcripturx limpu-k ^^’Ç’^nçcp dominiez fy nceritate, ad multiplicem amp;nbsp;multiforme illam Millam fitistrans-mPfimitiuxEcclefixmoribuspenitus diffimiles,inannofoillo fchifmatc veftro, quodlo-1 3^ncmundoEcclefiaChrifti habetur. Cupimusautemfcire,anhxczizaiuain agroUo i i ^Werint ApoftolisEcclefiammoderantibus, qux iama vobis tanq felectetrugesna-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primo ad munus Apoftolicum eliguntur amp;nbsp;or dinantur, vobis etiain teftibus, qui no

j t ^'ijonei ad verbi minifterium vel facramentorum adminiftrationem: fatis elt uc tonlum, r'^^ftitum,Epifcopic0diplomatecommendatumeffe. AgeEcci,fimentior, occide.Cumq} eft eelebranda, prodeunt plures quam opus fit, Aheronico propemodum apparatu, ' ,quot;iihil vfpiamapparet,quoddominicxCcEnxfitveltantillo fimile. Intentio inculcatur 1 quot;quot;oofferendi Chriftum pro peccatis viuorum amp;nbsp;mortuorum. Securi fumus, etiam li im-1 J^Hcfacrificans plane fit impius,propter opus operatum Miffx, quafi qui ipfe reprobus I nbsp;nbsp;P^^Phanus, fanftlficare alios amp;nbsp;iuuare poffit, cum Irençus fcribat,a conlcientia, lipu-

1 ^lUnétificari facrificium, non hominem fanftificari à factihcqs. V obis autem inuentara-, ^^ftgt;qua ad mediate offer entern, hoc eft,Eccleframrefpicitur, adperfonahter oneremis vMatem, amp;nbsp;opens oper antis penuriam indulgcntiffime conniuctur. Turn pruwtae vobis * ,‘'^eelebrantur, nonfitiautcluriciufticix, fed ex neceffffate vtpote conductx amp;nbsp;im-' qualifcunqi tandem fit fides Miffantis.Vbi hic Pauli pf oba ante Coenam habendae 1 5?t^itemoblationis dominicx applicari nobis per aftionem repr?fentaüonis in Mifta ^Mocetis.Laicos acommunione fubvtraqIpccicfubmouctis. VerbaCoenxde pla-^Üco,amp;rcmiffis per faneuinem Chriftipeccatis, verba inquam fummç conlolationis amp;nbsp;J%«ntiffimeinculcanda populo,vos occultatis. Ex quibus autem fcriptuns prodeunt an-C '''»muocationcs amp;nbsp;mirabiles commendationes inMiffa veftrafvbi quxfö habentur il-M’Wtpalàm quxftum redolent, nempeMiffamvnam non tantum valere pro plunbus, It ^^*quoedebretur,quantum valcrct fivni fob velpaucioribusapplicaretur, Itemma-r^Wefuffragium alicui, quod pro eo fingulariter fit, tjuâm quod ht pro eo communiter » iP’Oilqsmultrs. Atq illud quam focdclucrofum eft, quod ad beataudmem tendent! expe , 78tvtile fit,Miffas pro fe fpecialitcr procurare.Vbi inter Hxc viget chantas,quç Hia no ?gt;ïKtbreuiter,quidinhisdogmatibuseft,quodGmplicitatem^ puntatem doftnnx ‘ ÿ'ffiSiApoftolorumde coena Domini référât? Adhxc docetis, beatificandum oportcrc ‘ ^nbomnidebitopoenxliberari-Miffam vero effe aux abhuiufmodi debito bberet, in 1 ^vdin parte fccundumproportioncmffuftusMiffç ad bbcrationcmpœnx,quiutotus i ,?i?Pplicetur,citius bberet Ilium, quam fi ilb amp;nbsp;fimul alqs impartirctur. Num amp;nbsp;ulud A-^Wumeft quodRichardus tr adit ? Tantum cinquit) beet celebrarc fuper altan lapi-^^5^’talicelipneo,lapideo autvitrco nonbeet celebfarc, nec fine igne aut velubus ab E-‘ nbsp;nbsp;nbsp;fienedidis, cum tarnen fanftus ExuperiusTolofx Epifeopus, corpus Domini in ca-

‘*0 yimmco portarit, amp;nbsp;Vanguinem in v itr0. Quid autem eft Miffa ficca fecundu Guibel.

’^0.4? Etqiiddfxpe vnodieMiffarcnonliceat,nifiexcaufismagnis, quaru vna eft, ‘Vetfona prxftabiUs fuperueniat amp;nbsp;Miffam pctat, cur non miffatur etiam fi Humibs perfo-P’^tiodopiaMiffampetierit, quidHic perfonarumrcfpcftiisHabetur? prxHis nebubs Hu-^c’iwumtraditionum,nonbcetclaramrciveritatemafpicere. Hosigitur abufus à Coena

autEuchariftix facramento toile, vt apoftolicam traditioncm apoftolice pera-i?'^’8tprotinustohctur fcHirma.Quod dum non facis,nos iure Chriftianxlibcrtatisà tc ' ^tiemusjtanquamàDeuterota, qui à Chrifti Apoftolorumcp doftrina amp;nbsp;inftituto dif-i y^iit^reccdit. Taceo iam Cxremonias multipliées Miffx, quibus faftum, vt CcenaDo-1 1''' optima Chrifti inftitutione in legalem quendam D ei cultum amp;nbsp;facrificium plane Abc-i ^Cüni degener ar it. Cum enim fimpbciffime omnia ab Apoftolis tr adita amp;nbsp;traftata fint, vn ^ÿîtîoludaica Hxc religio, illicitum effe, vtvafafacraaLaicis tangantur? vnde Albarum ' ^üïpotaliumleges?nonnc quxdam à Sixto primo funt excogitata ? Sunt amp;nbsp;aha addita-' ^^dedtolerabniora.NamlntroitumMiffxlegimusaCeleftinodatum,aGregbrioKy-1 ^deÏQn, aTelefporo,Gloriaincxcelfis,Collationes àGelafio primo,Epiftolamamp; Eu-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aïberonymo, mortuorum commemorationemà Pelagio , Thus à Leone, Of-

, Wpacis, abInnocçntioprimo, AgnusDei iSergio,aliaab aiqs. His autoribus inftru-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 diffima

RESPONSIÖ AD DVOS LIBROS ^, ftifRma lila innumcris pené cxrimoni)sMiflainhanc,qiiam vidcmus, pompani .jj^tB amp;nbsp;tu earn ad Chriilum amp;nbsp;Apoftolos refers, nihil talc Hatuertcs;' Canon certe,Q^ (jj j vobis fatrofantius habetur, Apoftolica autoritate noh eft confirmatus. Sunt ^’kj„^in3i' Scholaftico putant confcriptum, et diiius Gregorius patrio ante luani xtat^’ï ^^^j ^piZ cat.Qui fi ab Apoftolis ad nos perucniffet, nunquam Ambrofius aliiim habiuiiet’ ftolica traditione fuiffet contentus. Nolumus tarnen vttemerari] quidam nona^^i^iisi pcnitus ritum danare, fed perlibcnter ad quofdam pro Chriftiana Ijï’^’^^^^fufjjs ad^if modo qux per lacnfici] amp;nbsp;opens boni opinionem perperam, amp;nbsp;contra Icnp'“ funt, aboleas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â.Nofl®'

In fine capitis iufto zclo excandefcis in temcratores facramenti Euchen ^.^^^fjonï nim dubito poenas grauiflimas daturos, quotquot non ea quam Paulus cxig*^ F nbsp;nbsp;pjien

• Cor. li. Coenam Domini peregerint. Apud nos intentati illius crimims neminem pon^’quot; ■ j,gna. dere, vtquiiampridemdidicerimus,qux fit contritiovera,quxitem coquot;“*'°^ani ft* Si qui tarnen Cvt funt pafiim qui nee Deum timent,ncc hominem rcucrcntiir^’'^.„ j^^jj jpm cnlego ore blafphemauerint,exmenondidicerunt, amp;nbsp;iuftam Chriftiani mag“'. .^jmjciii-mox lentiunt. leiunium docuimus non quadragefimale tantum, led iuge,qualc P .^^ yp que ad domandam carnem prxfcribit. lefaia cap. S8. nobis leiunium rtepmg*^’ ^„jaciift'” jnisgra£um,adquodnosEcclefiamnunq!nonadhortamiir. Sed cur

putas, fubvtraqj Ipeeiccommunicare^ Num inexpiabile flagiciumniinc en, ‘ïpL^jiivff' liam Geiafio, Gregorio, exteris^ Ro.Ponuficibus non fiiitfannon ^‘^E^^^^ Quicum’' bum St faZium fequifOpponimus cum omnibus tecum fentientibus Aponolum,^ .j^j^ffsl pud Corinthios Coenam domimcam fub vtraqj fpecic eelebrarit, facile nos idem p^fpari , veftris contumclfis vindicabit Ædicula, qua panis Domini aliquot annis ß^jio, folitus eft, magni fieri à nobis non poteft, v t qui in hoc vnum indefefib ^9’. ’quot;quot;^«init^*quot;'? vt Ecclcfia Chrifti nullo alio quam puroDei verbo regatur, amp;nbsp;confuctudini qf^” j^/fd long? fanfta Dei veritas prxferatur. Epifcopis non eft data poteftas in défini W^ ^cf inasdificationem. Deftruunt autem quoties fecus quàm Dominus docuitamp; quot;P° jpitdi’* runt, nos facere compellunt, cuius te tuus Ambrofius monere poterat, qui n ^?j'^ eft ’^ dignum dicit Apoftolus effe Domino, qui aliter myfterium célébrât, quàm da ^j^jj^n« autore. idea prçmonct, vt fecundû ordinem traditn deuota mens fit acccdentis a ftiam Domini.

CApite ó. contendis in PfaI.72. prxdiftum Euchariftix facramentum,4^ do fuçra capita Sacerdotum fit eleuandum, quod an ita futurum fuerit, vw primo extra controuerfiam eft, Solomonem hoe pfalmo prophetare de K^ Q^^ir fti, at Euchariftix vllam hic mentionem fieri nemo videt, nifi qui vbiqi omnia vi • j^^ uisenim LXX.lcgant t’'y«^s-!i'fiy(a«é'pTi y« ^tt} d'n^ap quot;mit oftap, vwtf«P’‘^^jnin,,fu; vp A^Söc'iop o H«f7rof «u'W amp;c. hoe eft: Erit firmamentum in terra, in fummismoi^jj^u^ pcrextollctur fiiper libanum fruftus eins, idtp ad inftitutumtuumfcriuat, quo ^fjita Sacrament! fupra capita facerdotum cenfes intelligendam: hoe tarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M*^

veritatem ampleftimur, ficutinplerifcj alfis, vbi LXX. Interpretes ab ^ , yjjJemP^* unt.Et ne hoe pûtes hxreticorum effe perfugium, Hierony mi verba audiemus, c nbsp;nbsp;nbsp;, ^^

cuit.Sic ergo IcribitadSuniam amp;Fretelam: SicutinnouoTeftamento, üqu’'’ ^^^ferru tinos quxltio exoritiir, amp;nbsp;inter exemplaria varietas eft, recurnmus ad fontei g ^^^ (5j-ac. nis, quo iiouum feriptum eft inftrumentum: Ita in vetcri Teftamento, fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenteP’’°*

cos Latinos.^ diuerfitas eft,adhebraicam recurrimus veritatem, vt quiequid pfeshebn ficilcitur, hoc quçramusin riuulis. Et contra Ruffinum, copiofe oftendit.iE’.^” ynms poft ieç veritati, quam LXX. verfioni fit tribuendum, vt intcrea taceam, quod Hie^ nbsp;nbsp;j^ übroJ

lofephumfcribitfuperMicheam, ex Hebrxorum traditione,nempe quinqi btantum''^* legis Mon à LXX. efietranflatos, amp;Ptolemeo Regi contraditos, quoloco^ntumipft’^ hementer addubitat, an ca verfio fit LXX. oftendens pafiim in Prophetis, qu, j^qs intet hebraicaveritatedifcordet. Equidemvixcrediderirn fidosfuiffe interprétés j-^^j.Qfanfiu gentcs,vtquibusThalmudicumillud in Th. Bemaforeth hagigah, exR. ^’ï ^^ß hiK^^® Temper fuerit; Ænmofrim dibrethorahlegoi fehxnçxmar maggid dib ’’'®, „j^ cuiqu’”* vmifchpathaf lefrael lo afa ken kal goi, hoe eft: non explanantur v gentili,eo, quod feriptum eft: Qui annunciat verba fualacob, precepts fu ^^ abiw* ifraeknonfecitfimiliteromni gcnti, â qua fulpicione nonabfiiifTc amp;nbsp;Hic^ Lfonon^Uquot;* de teftantur, qux illc fcripfit contra Rumnum. Vbicunq;Cinquit)LXX.ab ^^^ j;fcrcp3Ufgt; cordant, ibi Apoftoh de interpretatione eorum exempla lump fere, vbi ver p^ßquam idpofueruntinGrxco,quodapudHebrçosdidiccrant.Et inleremiam ca. 2 • Qpjntiin' dcreftum LXX. notaffet, fubdit; Idcirco admoncojvtprudçns Lc^or «iw» s jeW

ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX

^^ per fingiiîagrzcîs codicibus amp;nbsp;Latinis. Hinc fit, vthacc qua: circumfertur xditio grç» j’®°'’‘^cdatureffe incorruptailla LXX.verlio, fed ho/vh,hoedt, communis'æditio pró ^^ '^amp;temporibus, amp;nbsp;pro vohintate fcriptorum vetcrumcorrupta. Quidam ne preman-j ï^^^öntate hebraica: ventatis, cauffantur libros hebraicos à ludzis ehe tal fa tos, quibus Pondcat Hieronymus in Jefaiam cap.e. ex oftauo volumine explanarionum Ürigemca-’’’inhuncProphetam,cuiushzcfunt verba :Niinquam Dominus amp;nbsp;Apottoli qui exte-^Annina arguunt in fcribisamp; phanfzis, de hoe chmine quod erat maximum» reticuilient. ^'^^’'int.poft aduentum Domini faluatoris, amp;nbsp;przdicationem Apoltolorum, h-i *^a ^^ræ°^ ^'^''^*^ falfatos, cachinnum tenere non potero, ut Saluator, amp;nbsp;Euangdiftç amp;nbsp;jPoltoli ita telbmonia protulcrint, vtludzi poltca falßturi erant. Qux non in hoé pro-J'^fijUt LXX. intewretesreqciam, fed vtoftendamin veten Tdhamento tutius nos Heli tam veritatem Icqui, quam LXX. interprètes, atep id non elfe noucllorum (vt vocas) jlt;rchcorumfufFugium, fed veterum doftorum monitionem haud poenitendam, Quare tf ^ æ’'”y*.*’*^'^fc™Iêquar, quz fic habet: lehi pifsath bar bearez berofch harim ij re /h CalcbanOn baraf veiazizu meir cezfeb haarez: Ent multiphcatio frumenti, vel rnieuh, vel placenta tritici in terra, in vertice montis concutietur velutlibanus fruftui j/“j'ï|^gcrminabuntdcciiiitatc ficutherba virensterrz.Similiter Thargum;largifch haich ^nbano, vtnnqj lcgis,non deuabitur, fed concutietur. Hic certe Propheta loquitur de Mantia frumenti, quo nutnuntur animz, hoe dl, de pane verbi Dei, vnde decutitur ™’^^*P^^^ fruéius,fpiritus amp;fatietas vitx xternx,velut in libano,qui mons r V^™ ^^^o™”™ feracifiimus. Et germmabunt vel florebunt illi montes de ciuitate,id I’bccleliafanftorum, ficutherba virens, Quzvtde fuccelTu Euangdiez przdicationis, ^.Pmuentu Ipintualis illius meffis intelligamus, totius Pfalmi fcopus amp;circumllantiz co-9?^\ü’5d d me vrges Thargo lonathz, Æi Icgitur.Iehi korba dehibora beare berifchton, P *cet paraphrafis, fed nihu opus dt de Chrilto intelligerc, per manum facerdotis deuató fcr‘^*^^.°',^^’'*^'quot;^® ïiLitem de Chrilto in cruce intdligimus, qui nobis faftus dt panis vitç» hcrilicium perpetui vigoris, quippe in xternum dticax amp;nbsp;vnicus animarum cibus. Au-. tas amp;nbsp;aliud Targum, quod habet: lehi faid lachma bearca, hoedt: fuftentatio vel rc-(Ï''l^ho panis, autroburrcfeftionis in terra, quxomnia propofito noftro accommoda-1 tafunt. Mam fono Apoltolorum in omnem terrain excunte, verarefocillatio fit,amp; ro-''f refeftionis datur. Sunt enim ferui illi fiddes amp;nbsp;prudentes, qnos Dominus prxfecit fa- -I Mo fuó, vt dcnt illis cibum in tempore, non periturum, amp;nbsp;quo fumto f urfum cfiirimüs’, Matt.2./i Ataleltem, de quo Saluator Matth. 4. Non folo pane vifturus dt homo, fed omni vérbo (?'’ egreditiir per os Dei.Et loan. d. Ego fum panis vitx, qui venit ad me, non efurict. Hic ’MBÜIe maximae refcftionis, edendus nobis, quibus grandis via huius mundi rdtat per (jtada, vbi creberrimis xrumnis amp;nbsp;tribulationious noTlra imbccillifas fati'gata, protinus Meret, nift c fomno identidem per Angelos Dei, hoedt, prçdicatorcs cxcitati, edere-Mnfortitudine enimcibiillius ambuladmus vfqj admontem Dei fanftum, vbi nonmo-tamur in xternum. Hue facit Targum R.Achilas quod citafli: Erit fubllantificus panis Au incapitc montium. Chriltus enim Euangdio nobiS per Apoftolosprzdicatus,ve-ƒ‘Hoftantincus panis dl, vt qui immenfa virtute fua,nosadquamuis tcntationis’auram »taantes, faciat fubfillere, ficqj digne edentcm in fe conuertat, vt vnus cum co fpiritus cf-'Mir.iiixtaillud i.Cor.e. C^i ac^lutinatur Domino,vnus fpiritus dl. Et Gala.ï.Omncs p®s vnus eftis in Chrilto lefu.Ex hoc pane coeldti qui edit,viuet in xternum, loan, c.lamcjj

P 8*’^phi vaticinium impletur, quando montes, hoc dl, Apoltoli Euangdium prxdi-j^it fakitis noftrx , verbum xternzveritatfs, firmamentum Inconcuiïum amp;potentiam h? *^ f^lutem omni credenti. Quanquam malim vertere : ichi faid lachma, ent refocil-j ® ''droboratio panis, nonfubÏlantificus panis, vttu citafti exinterpretatione Augu-''* luftiniani Genuenfis, qui cum magna fit molitus, nempe oftapla dare, amp;nbsp;Origenes Mimcdidit hcxapla,hic fibinon con1tat.NamPfal.2o. inThargo,Said, vertit àüxilium I ta EtPfal.22. Befaid, in roborationc tua, quod radix illa fert, at voculam fubllahtificua ”^* J*’C’^ccillud Hofex.ii. cap. Vcçt xlaf ochil, Etinclinabo adeumcfcam,cxau-m/’p^o^e Hadarfan, de cibo panis Mefchiah intelligis, hoedt, de placenta fru-nu-'^'ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^’^^^■’‘^^■^''‘^^^^tincreduloï’Non video quidobllct, quo mi-

r ^-'^■^^”^^ referamus verba Hofex, per quam videmus quam benigne ad Ifraé-vk'^''^’”^'^'^Q°™*”^”’*‘ï ^^^^’^^°’ cumhorriaaamp; incultaloca nullum cibum prçberent, ïlj,P’*®’’”^ ^Q^’C’didine efurienti populo quam optime prouidit. Hunc fenfum adiuuat Etef^™ ^O’^^tham vcaph chad hauu bamidbara asgathi lehon toba Icmichal, hoe dt: 5cin'^i? T'’^’^‘^9fi’5™ï^tinlt;Icferto, multiplicauieisoonumadcdcndum, quxR. Solomo ^*^’^?d^^* )o !quot;°^^ Ichachil hol hiforin, vbi vult datum ipfisrobur, adfuftinen-iiigum caftigationis. At fi omnino illefcnfus tibivideturhumilior,agcintelligamusj , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 q dcdi'=‘

dedinaffe Dominum adeos deferendo regnum coelorum , vt cum eisvefterrttf* ^^ forma hominis, veivtdcdcrit cis vfum corporis fui,ipfc amp;nbsp;cibus amp;nbsp;conuiua, ^^ ooj animarum audio, facnficium nullum audio, vt ex fis nimiumcoaftccoUcgeris»^’ ^ prxuidiffeMeffiam futurum placcntam frumenti in Euchariftiaamp; facnficium. Vtip» tiora ex fchpturis adferremus. Nam fidem catholicam hoftibus dcridendampropm ^^^^ quoties tarn inccrtis nitimur. Cogita Ecci.quâmarduumconfcicntias ncgociumhic ag» b C^are non dubqs enarrationibus fcripturse, fed cerfiffimo amp;nbsp;plano Dci verbo cftconfcicntia infidei articulis,vtin tentationumtempeftateeÓfiftere questaduenUSF tas inferorum, atqj etiam ludicmm tentantis Dei.

Apite feptimo per diios fcripturas locos, Miffac facriHeinm olim effe prx^^^^ ’ (^ i^^narisadltracre. Primus dt i.Rcg.a. vbi vir Dei adEh ficloquittir.'Ecceaiesvc , ^

amp; prçcidam brachium tuiim, ét brachium domus patris tui, vt non fit fenexin ^ tua. Et iuicitabo mihi facerdotem fidelem, qui iuxtacor meumamp; animammcambelt ’ adificabo ei domum fidelem vel firmam, amp;nbsp;ambuiabit coram Chrifto mco cunft« * ^^ Futurum eft autem, vt quicunq; remail lent de domo tua, veniet amp;nbsp;ipfum adorabitfy ^^ inoargentco amp;mafrapanis, amp;nbsp;dieet: oblecro adningeme ad vnam partem y t comedam fruRum panis. Kacc verba tu ad facerdonum noui Teftamenti dcfl5“**gt; ’ ^^ inter caetera vltimam textus partem ad ludacos refers, qui depofituri fint malitiam ‘*^**^J^g adoracuri Chriftum in facrificio panis Euchariftisc, contenti, li admittantur ad vnani pj^^^ facerdotalcm, id elf ad Laicos, ^. ad vnam Ipcciem tantum Euchariftisc, nempe *® ®?S^ lam panis.Sic tu exponis verba vin Dei, ciwiifmodi expofitionem li nosEcclefiz D®’ j. quamoraculum fpiritusfamSiobtrudercmus, ateprotinus fcripturse corroptores'’ ^^ ♦ remur, Sicigitur nos virumDciintelligimus: Increpatur Eli propter indulgentiani) ƒ ’■ nebat filios luos Hephm amp;nbsp;Phinhas abuti facerdoho , poenamqj pominusmmanin^l ^ loirp.U- dicit domui Eli,fore,vtcontemtrix Deifuturafitamp;ipfaignobilis, amp;nbsp;defpeftw h^^S^’ ai. qü-ï’ C^ahs autem futura fit poena,cxprimit his verbis:Prçcidam brachium. Quodimp*^' , ^ c.:*o, lö. gimus, ï.Rcg.2. quando Abiathar fummus facerdos ex Eli abijotur à Solomone).^”^^ ^ *■ dum agrum, vt perficcretur fermo, quemlocutus eft Dominus fuper domum Elü”^ ® j fubrogatur Zadoch,qucmobidlcriptura scmulum vocat. Eli exithamar Hlio/ditrcn fccndifte dicitur, ex quo erat Abiathar. Zadoch autem ex Elcazaro filio Aheron. *’'^*ï ver o poftentas Eleazan indigne Ferebat facerdotium per Dominum translatum ad polt ' ritatem Ithamar^cum ex lege ad Elcazarum pertineret, amp;ad filios eins, Num.îO-per facerdotemfidelemipfa hiftorisc veritascogitintclfigercZadocum,quidi^neco^uc fatus eft, amp;nbsp;prxdicauit verbum Dei coram Chrifto, id eft vnfto Solomone. 'f«m agiMj Qui rcliquus eft ex domotua,veniet,amp;ipfum adorabitpronummo argenteo, Ócma®' torta panis. Vbi abieiSio domus Eli apcrtifTimc innuitur amp;nbsp;fumma humiliatiq» ad imp*f dum verbum Domini:Qui contemnunt me crunt ignobiles. Et hune effegenuiniim v^ s.Reg. ^’ rum fenfumtam confeffum eft apud doftiffimum quenep, vtnec ludscos, nee Chn^’ huius cxpofitionis cenibres reçu fern, neevrget quod textus habet :refiduum venire^ doraturum. Non enim de honore diuino loquitur hïc (criptura, fed de proftrationecorp^^ ris adterram, qiu honor Reeibus SicminentiorisconditionishommibusimpendiJoi^’,^ ?uod aiitorc D. Kimhi verbi huius fignificatio Hilchthahuç teftatur- Quemadn^p^ ïene.ïï. Icgimus de Iacob: Vehu abar liphnehem vaifchthahuu arza. QuodfiW'’ ^^ Malca. i ^’■‘^tcha reprobum Efau hoe honore dignatur, vt interpres adorare pro honoratt/^ Roma ?. reproftrato acceperit, quodnegari non poteft, argumentum tuum nihil effccft'^’^ ,^_i ’ cis textum habere ; qui venerit ad adorandum, nullum autem facerdotem hcitiw^ era rare, nifi Chriftum. Hic enim vides venatorem, amp;nbsp;cum quem ctiam antequämnaictreti , odit Dominus, adorari alacob fepties. Ita enim vertit Interpres : Adorauit promis mie -rarafepties. Communisigitur erat, amp;efthodic honor geftus illius extern!, Deo amp;nbsp;ne-minibus in eminentia conftitutis,Quare qui ex domO Eli ftiperftites erant, citra Idololatri-am poterantZadocumadorare,hoeeft,vtHeb.veritas habet, proftratione corporis» terram honórare.Quae cum in contemptum amp;nbsp;humiliationem domus Eli prxdicantiir ,^ » Chriftu in pane adorandu referri non poffunt.Proindc vt dcmusmutationcm facerdott) i Smuelc vclZadoco.in figiirafafta.quxcoplenda fucrit in facer dotio no.teftamcO, n th fcquitur quod int^dis, nepe facrificiu Chriftianorh effe torta panis, ad qua »dmim coR rdiquiç Ifraelis iuxta carné; nifi cuidetiora feripturç tcftimoia adtukris, de mlUli

J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXl

^**'**‘ ^’’’”^o confeientiam faam fuper eiufmodi coaftarum cxpofitionii harcna ^örit ciico.Et fane iniufa vox eil Chnftianis auribus :Tortam partis elle facnficui Chri- Ritus fü Eiich’'^*^*^ **æ^“^* noftrates cogitabunt, amp;nbsp;qui prçfentiam corporis Chnlti in pane dxoriim Wri ^“^S^’il^î'Nonne Thalmudica traditio in mentemveniet vtrifcp de Aphikman» vetuftif-»m P^'^o?’“t Mazzoth,hoceft 3zyma,qu3Eipli ad feftum Pafchalepr3Eparabant,amp; Émus,

quot;'• ’S*^* ^Q’^C'^ebant, partemep leruabant, vt ex ea amp;nbsp;poll cocnam vefeerentur, vbi ^*^^ *^’^”'‘'® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fmgulis accumbentibus difperticbatur » quemadmodurn iiaiij^P^®quot;“**^c*puusgt; *lt;1^ non in pafchatc tantum» fed amp;nbsp;per anni circulum inter cœ-td R “C^fc ludxi confucuerant ritu antiquiffimo, vt qui ante Chrifti natiiiitatem fuerit

'^ ^‘”^ ^ Chrillum nonnulli putent ritu ludaico, confueta huiufmodi apudlu-ttv^P^ff’^^’Q”® ^ diftributione, fui, mortise^ faluifica: memoriamperpetuaminftitue-itc n° ^ • ^*’‘t^'’ ‘^“’n^uchariftiamuocasTortampanis, vehementer places , nobis non turn **’^^' ”°quot; credamus in cocna Domini nos fignum vacuum acciperc,nempe panem tan-fan • '^**'^*'n» fed luxta verbum Chrifti cibiamp;conuiux, Verum eius corpus edere veruc^ IqA^’*”®'’' ^Serc nos, tarn non dubitamus, quàm firmiter perfuafi fumus, cum qut in Cocna ^ “tus eft difcipuIis,effeDeum verum amp;nbsp;hominem.Cum enira fenfus ille verborum Domi-fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis amp;nbsp;fanguinis eius in cocna fcripturis amp;nbsp;analogic fidei no repu^net. hr,/’!^“.”'’'®f*oni num3nç,c3ptiuam duci omnemcogitationemnoftram,ad credendu glo-0 Dei verbo, baud illibentcr patimur.

Pti .^^’’'^Quoniodoexlcfaixcap. vIumo.facnficiumMiflx probes, audiemus » pofitO f'^soboculoslocoProphctç , cuius fixe verba funt: Etponamin eis fignum, amp;nbsp;mittanl ^^^^’^“^^®®lt;^ Gentes Thar fis, Pull amp;Lud extendentes arcum Tubal amp;nbsp;lauan infulas 16-

^1^’ ^- æ ’^°*^ audicrunt auditum meum, amp;nbsp;non viderunt gloriam meam, amp;nbsp;annuncia-quot;tglona mea in gentibus, amp;nbsp;adducent ocs fratrcs veftros ex omnibus gentibus, oblatio-. ^oomino in equis, amp;nbsp;in quadriga, amp;nbsp;in lefticis, amp;nbsp;in Mulis, amp;nbsp;in carris, ad montem fan-v,r^’*”‘®’®^®’'^ß‘Icm,dixitDominus: ficut quum adferunt filfi Ifrael oblationem ipfam in ^mundo indomum Domini. Etetiamex fis affumam infacerdotesi inLeuitas dixit Do-CcT’i ^^''^ ^æ“*^ coclum nouum amp;nbsp;terra noua, qux ego facio, liant ante me dicit Dominus: liiti ^^^^’”e”vcftrum amp;nbsp;nomen veftrum. Et eritàperpetuonouilunio innouilunium fu-n’^^Perpetuo fabbatho in fabbathum fuum , venictomniscaro ad adorandum corani

41)1 ^^^'Qc'’^^tio tua ex hoe loco hxc eft: Apoftoli ad gentes mittentur amp;nbsp;facrificabunC exl^^'^®”’ domino, ficutludxi obtulcrunt in domo Domini, eruntqj facerdotes, non iam

Co R ^^ptum, vt in lege, fed ex omnibus gentibus qui Domino facrificabunt oblationem* K^wmatio: quià Minna (quod Latinusinterpres primo vertit ex grxco ePtofop donum, ‘*i eiiin eadem diftio fit in Hebrxo, amp;nbsp;grxcc legatur .^uo'/act, quod oblationem vel fa-

‘“Uum fignificar, Latinus tarneninterpres vertit munus) oblationem plerumcn fignificat» jr^uit.ö.'^amp;Malcachi i. Ergo in nouo TeftamentO eft verum amp;nbsp;reale aliquod (acrificium: ‘^fluipróphetialefaixnonimplcrctur, cumeßhunc locumpro robore fuperioris addu-ff^’per hanc oblationem ex gentibus intelligendamputas Miffam. Refpondeo, nihil om . j^^roboris ex hac prophetia tuo inftituto accedit, quodvt palam fiat, fenfum Prophe- Mar.vltJ ^ftpetemus paulo altius, Cxperat igiturPropheta vaticinari de regno Chrifti, quod la- lohan.i;; i ^rat futuriim, quàm vt intraludçx pomcria conftringeretur, nempe per vniuerfum or-ft?^’'^p Seules iuxtaPfal.i. hxreditas Chrifti efficerentur.Quod cum Apoftolorum mini-ö?°quot;^b lefai. de officio Apoftolorum loquitur, quale fit, amp;nbsp;quomodo apoftolicaprxdi- Afto. n. ip^ieEcclefia gentium fit voeànda à 4. mundi partibus. Apoftolicum itaep munus erat, vt

* Unvniuerfummundum,prxdicarent Euangelium omnicreaturæ , filios Dei difperfos .

^iSS^'^'^'^ua vnitatem fidei : mittendi ergo erantiuxtaprophctiaminCyliciam, Aphri- Deut. ï2. ii,?’^*^’‘itaniam,Lydiam,ltaliàm,amp;Grxciam,Iudxi8^rcrmonemDei repeUentibus, amp;nbsp;Pfal. nöl ^^'‘'gnosfevitaxternaiudicantibus,conuertendi crantad gentes,inquarum lueem pofi- Icfa.ii. t^^tïtChriftus Ïefa. 4P. hx funt, qux auditum Dei non audierant Et vt Apoftolus ait, tt k■V^’‘^utfineChrifto,abalicnatiàvita Dei,amp;inimicimente inopcribus malis, men-

51 -g^^^^o^tenebratamcaligincimpictatis.Cumautemprxdiftumeffet, gentes etiam Rom.ió;

KJ’ ''’^“’‘?seffeDcum,amp;gaumiras cum populo cius, id eft Ifraelitis, deniqj quafituras

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^’3cftatinfignumpopulorum, neceffariumerat,vtaudirent Apoftolos glo-

1 ttw ^'^'^™'^^i^utes.Quomodo enim glorificarent quem ignorant f quomodo inuoca-■ t»n » ^'^ quxrerent in quem non credebant^ quomodo credidiffent ei, de quo nihil audie-■ fi2^’'^'^°^o^utem audiffent ab fep prxdicantc^ prxdicare autem quomodo poteranC f'^eo Propheta dicit : mittam ex eis ad gentes : quamobrem C vtaddu-^hatres, quos^ nonIfrachtas tantum iuxtacarnem, fed omnes Patres veftros ex om-

nibus gcntibusdicit.citrapcrfonarumrcfpeftiim, vt Rom.ï. AnludacoruniDïf^^^^ij^jjii-an non amp;nbsp;gentiumr certc amp;nbsp;gentium: quandoquidem vnus Deus qm iuftificabitar c^j, «nemexhdcj amp;nbsp;pracputium per fidem. Et Gal. ï. Nonellludçus ncqi Gr^cu’^ï’-Aolcfii’ iius nelt;^ liber, non dt mafculus nec^ foemina: omnesenimvos vnus elbs m '^^ Quódh vos elhs Chrifti, igitur Abrahx fernen elhs,amp; iuxtapromiffioncnihz _ ^^^f, Joham io. Et alias ones habeo, qux non funt ex hoc oiiili, illas quolt;j oportet me » ^ j^. amp;nbsp;voeem meam audient,amp;het vnum ouile amp;nbsp;vnus paftor. lilas igitur oucs exE^” ^g Si^ voftoliprçdicatione fidci àdducunt, amp;apparantinfacrificiaviua amp;nbsp;ßnfta pf^solMi”’ l^aulus amp;nbsp;Barnabas Afto.-i^.rctulcrunt Ecclcfix Antiochinæ, quod aperuifft^y^j^^ijpeii* fidei gentibus. Et Aft.is. ait Petrus: Viri fratres, vos fcitis, quod ab andqU’S . ^jno-inter nos elegit, vt per os meum audircnt gentes verbum Euangelfi, crederent9'0^ nihü^ lilt corda Deus,teltimonium praebuit illis, dans this Ipiritum lanftum fient amp;nbsp;pg^ini Je-difcrcuit inter nos amp;nbsp;illos, cum fide purificauerit corda illorum, fed per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiio-

fu Chrifti credimus nos faluos futuros, quemadmodum amp;nbsp;illi. Et aCto. lO. vw^ djjng«' modoPetrus fratres adduxerit, neminemrepcllcns.Namcumdomui Cornel*”’ .j^^ yj. luarce, ait: Reipfa comperio, quódnon fit perfonarum refpeftus apudDenm, j^^p uisgente qui timetipfum amp;nbsp;operatunufticiam, is acceptus eftilli. Nonne hoc cl „ ægj-. cis,id eft, fuauiter adducerc fratres quoslibet mira fedulitate adgratiamEusiig^ ■ gj^m clcfiam Chrifti. Quomodo autem Deus ex gentibus in facerdotes amp;nbsp;Leintas »Hnm* ^ ^^^.p attorum loco conlpicitur, vbi Lucas fcribit, adhuc loquentc Petro, fpiritum lano ^ dilfefuper omnes qui audiebant fermonem. En oleum fpiritus, quo amp;nbsp;gentes vt^g*æ. -^^^ confecrantur facerdotio fànfto,amp; in lucrum accedunt, vt vires prædicentm**”” 5 ^^^jj nebris ipfos vocauit in admirabilem lucem fuam. Et iuxta Hieronymi mentem, JF- (pi. offerunt in domo Dei, qua- eft Ecclcfia, filq llracl,qui mente conlpiciuntDeum,hol * ^E^^ rituales cum fructibus atqj virtutibus animas lux, in vafis mundis, hoc elt, m i ^*^,„(1-poribus. Et ecce alium annunciatorem glorixDci in gentibus Apoftolum ^“’' ’'quot;’ ’E^j um dodorem, qui egr^ia dona ex gentibus adduxit Domino. Omnibus enim omnU ^^^^.^ ert, vtomninoaîiquosferuaret. NccincalTumlaborauit, fie enim euangchzauit, yt ^^

‘ Deiinipfonon fueritinanis, fiquidcmeoprçdicantcdiuitiasgloriac MyfterpCnrnn ' gentes, acccptabilis genhû oblatio fada cft, idquodepiftolacciusabundeteftantur^^^ Ulegimus vnàcum adis Apoftolicis,palam fit verbum Prophetz Habiu egrcgieco r^^^ turn, vt fie vt ohm Leuitz in domum Domini manufadam intulerunt munus figur”^, mundo : ita in nouo Teftanicnto Apoftoli non mînori fedulitate per verbum Doff‘^ ’^^^ tes amp;nbsp;populos aggregarunt, amp;adduxcruntadmontemfanditatisZion, id eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

donum Domino gVatum, aut oblationem,vt Thargum refert Korbana. Ethabes^^' ■ ■ quz cum Petri verbis. i.Pct.2. de facerdotio (pihtuali ad amuffim quadrant. At Mil»™ n 1 probant effe facrificium, probant autem in nouo Teftamento efielacnficium verum aj e. Verum,nonampliusfiguraleaut vmbraticum,ncmpepecudcsirration31es,fednoln’ ipfos rationalem cultnm, in veritate non hypocrifi addudos Domino. Reale autem,n^ nim imaginantur tantum, aut frigidis cogitationibus ab ftp adfedu crucem Chrifti tranu'^f fandi Sc fideles, aut ligneamcrucisimaginem collo appendunt, fedre ipfa transformas^ perrcnou:rtionemmentis,vtprobcntquz fit voluntas Dei, quodbonumeft, accept**quot;' perfedum. Kic non intentionale tantumCvt ftylo fcholaftico vtar) fed reale facrificium ?

• paratur, vt cum Apoftolus Gal. 6. gloriatur in cruce Chrifti, dicitep per Chriftum Hy'’! dum crucifixfbSc'fe mundo, fcq; ftigmata Domini lefuportare in corpore (uo. Reale i j facrificium in nouo teftamento tecum adrcrimus,fcd quçrimus, an locupletandi poti*'^fj^_ roborandi gratia hunc Prophetz locum adduxerisC cum vidcamus quidem voeu»*” p ha, quz facrifieq fpeciem fignificat, fed fimulintclligimusicxca nihil hoc loco *^JI^ ^.ç. fc,quod dogma tuurn fuleiat, quandoquidem appoutoric iungatur accufathio mquot; _ _ ftros, vt fit lenfus: temp re legis Leuitz 8t facerdotes przferipta dona, affereian gt;nbsp;f reitcmEuangelq crunt facerdotes Sc Leuitz, qui efferent dona fedprçftantiot’’ .ƒ fratres veftros. Si dixiffet Propheta: Adducent fratres vtftros Sc donum. V cl tantuim cent donum Domino, turn habercs anfam colligcndi facrificium quoddam now teltam ti extra hominem per facerdotes offerendum Domino. At cum nominatim ponat donum Iiid, nempe fratres, no licebit aham oblationem hoc loco intclligcre, quamgentespert »ngchum addudas Domino, vt Rom. is.

RESPONSIO AD CAPVT OCTAWM. CApiteS. de nomine Pzfah, deep Chrifto vero agno pafchalicopiofc diflens, quzO*^ nianemihianxierepctendafint,in hanc fummam contraxi. Omnia ludzisin g ra contingebant, i. Corinth. lo. £ t lex vmbram tant um futurorumbonorum habe **•

Q , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EC dî DE MISSA: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xXU

^Ç’gituïinlegcptxfigùrabantur olim, in Euangclio complcnda funt.ïn lege àutemPat-' „''ïgnusofferebatur ôtedebatiir,cumcpagniisiifc typicus, Chrirti figura Kerit, inChri-cft, quodm agno prxfigurabatur, vt veritas figurac refpondeat. Ergo «mftiis offerendus amp;nbsp;edendus dl.

Hueufep Ecci, confentimus, vt quod ad nos attinet, tam alta repetitione nihil fucrit o-PUSifed quando m appheationc lucis ad vrabram, diets oblationem agm Typiet tn Chrifto *'^’plm,qüöticsin Miffa offertür,poerjtus non recipimus, per Apoilolum cdoétt, hanc om jj^jj^ ^^ •'•umexpeclattfsimamoblationem fcmelincruce taftam, nccampliusrciterandam. Vete- ^ j^‘ '^'^senim viftimxob impcrfeélionemrcitcrabantur. Hzcnollra quia (emd tollic piccata ^^^^^^j^ '’'wndi,niilla reiteratione opus habet. Applicandorfi Chrilli mentorum aha ratio dl- Par- Q^p^j j ’ *ƒ dt thefaurus, non noftris, fed Chrilti opcribus.Diltribukur autem quando v erbum Det ^bcramcntainEcdcfiatraélantur. Ex auditu entm fides venit,pcr fidem iuftificatur tm-ï''gt;S)filius Dei fit amp;nbsp;hxres regni.Sxpe quidem cditur agnus nolter My fticus, vt quotics pn ^'mam Domini per agentes, tideli memoria predolifsimam amp;nbsp;laluificam Chrilli mortem tra æ*^- ^* ^tat,aut pauper es euangelizantur, amp;nbsp;anima verbo Dei pafcitur, nihil dubitan ,Chrilluni Ciaiat.i. pilde femetipfum pro pcccatis nollris, vt eripcrct nos ex prçfenti fxculo malo iuxta vo-WatemDet amp;nbsp;patris nollri, cui gloria in fxcula fxculorum Amen. Quemadwwdum enim '^rpusinvicaanimalidbocorporali fullcntatur, amp;viuit, ita homo invita fpirituali hoe

1 '^lefticibo vegetatur in vita immortalem, firmiter credendo, quod Chnllus corpus fuum , P’‘0nobistradiderit, amp;nbsp;fanguinem indent in remifsionem peccatorum nollrorum,iuxta il-[ ‘quot;diEoo fum panis vitx, qui venit ad me non efuriet, amp;nbsp;qui credit in me non fitiet vnquam. 1 ^®cti amen dico vobis, qui eófidit mihi, habet vitam xternam.Sic paleitur anima noftra, amp;nbsp;, ’'‘witaChruliapplicantur. Vt autem denuo iuxta fcholarum traditionem offeratur Chri-^us,amp;hocfacrificio toties iterato applicentur Chrilli menta Ecdefix quotidic oncrcnti, ^tiptura nullo pafto admittit.Mcmini ante annos aliquot te in fcholis documdSaccr dotia 1 quot;Ïiciumeffe,méritaMeffixapplicare, citabasadhoeGuiliel. Parifienlem dcSacra. lum ‘ifwebas facer dotem rat lone facrificï) effe quidem Organum, amp;nbsp;rclpeétu operis operati ip-^hiceffe velut organum inanimatum, at fi ad applicationcm fpectemus, eum non tantum ^'^«organum led amp;nbsp;difpenfatorem : Etpafsionem femel quidemcomplctam, facramentora ^‘nienpcrceptione amp;nbsp;bonorum operum exerdticsatcfunprimis per facrifidumMiffale.nos %tionis incruce faftç, amp;nbsp;tantorum bonorum demum hert participes.Quid hic dicamfin- ,_ pfmA. ^'lieoquidcm quid fcntias,at vt confentiamomnibusfcripturavctat.Paulus nos dilpcnia- j,coj,lt;^ '^T«vocatmy llenorumDei, quod prxdicemus gratiamDei per Chnllum ante tempora *^«nanobis datam,patefaftam autem extremis dicbuspcr apparitionem (aluatoris nollri ^'^'iChrifti.Et x.Corgt;?.nos miniftros vocat noui teftamenti, non liter? fed ^nritus. Adlen-'’'3scnimfermonem,nonhominum, fedDei qui agit incrcdcntibus.t.Theff.a«Necverbura tirtom ?tirxlegemtantü,fed verbumconfolatibms amp;gratixEuangelium,per quod da-i ^'t fpiritus fanftus,verus applicator meritorum Chrilli. Nobis itaqi officio noftro lungen-feus,verbum Dei amp;Sacramenta adminillrantibus, plantantibusamp;rigantibus, quxmema ^Wiordmauit,tumipfcincrcmenti dator exprxdicationc fidei,aitPaulus, fptnUimfub*

' Wiftrat,Rdeioperatorem-.fideiullifiCamur amp;nbsp;participes cfficmur meritorum Chrilli, vt ' 'bterarcfacrificiumfemelincruce perfeftum, addiftributionc amp;applicationcm thefaun ‘ Ï^Chriftumparti,nihil oporteat. Quare tecumfentimus, quxinagnoolim prxngurata ' Win Chrifto compléta effe. De modo autem complcndidiffcntimus.Tuaaffcrtio habet, ' quot;öheeAum, quippe foedumanimalcffcoblatum,fedaenum,idfft exverboHcbr?o .jchabat gt;nbsp;'^'^Hi^w.Etnosfatcmur cum Apollolo agnum immacuTatum pafchanoftrumpro nobisim-i^olatumeffc Chriftum.Affertiotuarurfumhabet, agnumTypicumnon fohimimmolatiu , d^iïtclum.Etnos confitemur,ab EcclcfiaedicarnemChrilli Stbibifanguinem^eiusi Etcu nbsp;nbsp;nbsp;* •

1 wanne,Chriftum effe panem quidcccclo defcendit,vtexipfo edat ahquisamp; nomonatur. ^ 'btniraloquitur.Ego furn panis viuus qui de ccdo dcfcenditjfiquis ederit ex hoe pane, vi-- * ’ * 1 quot;tlin sternum, Etpanis quem ego dabo caro mea eft, quam ego dabo pro mundi vita. El I quot;ttAimuspromundi vita datameffe incrucc,cccnamqi dominicam,iuxtaChrilli inftitutio-1 quot;tinperaoentcs,accipicndopancmStedcndocorpusDominipronobistraditum, amp;acci-1 Who cmiccm,bibcndo^ fanguinem Chrilli pro nobis fufum in remifsionem peccatorum '^^ffroïum,incffabilcmhanc Cnriftlpro nobis mortui charitatem er ga nos grata memoria ' Îquot;*lt;hcamus,gratiasc^ agimus patri Domini noftri defu Chrilli, quod benedixit nosom-‘ quot;'htnediaionc fpirituali in coclellibus per’Chriftum. Sic enim lufsit ipfe. Hoe tacite in ‘ ’Jhmeinoriam.Et Apoftolus ■ Quotiefeuneç comederitis panem hunc, amp;nbsp;de poculo hoc ' ™otrite, mortem Domini annunciate, donee v cnerit.Hic nulla auditur Miffa, nulhmiprx-' ^’tibjtur facrificium externum more veftro, inEcclefia quotidic reitcrandum, Icd-mc-1 ’^ihmortis CHKIS T l,Ïacrificif(vniciadalendamamp;dem,ehaTitatemcuaccenAendam i Stoborandam fpem mftituitur, qux commumter ab omnibus efthabendaChriftifidch-i quot;quot;4gt;qui eumeredaut verbo Donunij nempe Chriftum, hedilcxrffc nos prior cm, vt cor-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ uq pus

RESPONSIO AD DVOS LIBROS pusfinim fariftifsimiim tradidcritpronobis oblationemamp;viftimamDeo patri modorwi bonx fragrantix, amp;nbsp;preciofifsimum fanguinem, ad emundandos nos ab omni peccato,emi-derit:nonnc lautifsime reficiuntur edentes carnemfili) hominis, amp;nbsp;bibentes fanguinem ci.

RESPONSIO AD DVOS LIBROS .^^^jet« CApitenono hanc fumraam prxlcripfilb: Cum fc obtulcrit Chriftus, St hoc *^^ ,ƒgt;gt; juUerit in fui commemorationem, conlcquitur m MilTacflc facnficium« A jjjC'^ Lucanicap.ai.Matthxum, Marcum amp;nbsp;Paulum, i.Çor.u.ldcp P’'0Pb^'’^ ftuHoc Facitcin meicommemorationcm, quz in hoc capitc tanquam balim xüti adferhonis tux.Mox arma prefers meo inllituto accommodati(sim3gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.fleqf’ï

to femel Chrilto Epillola ad Hebroos commémorât. Turn in Mifla (aennau ^^jt ƒ aceruoquodam Chrylippxoadhunc modum colligis : Inlbtutio Eucharnbat P ^ ß^fiii' tellamentum Chrilti. Teltamcntum inuoluit mortem tcllatoris/Mors telbtons nbsp;nbsp;j^jpiti

cium. Qnare Tc 11 aillent urn etram hanc oblationcm inuoIuit.lamcumChri»‘'’^fj. Jugeln hoc facite in met commemorationem, ergo etiam voluit facrifici} amp;nbsp;oblationtü ^ ^j^iij» memoriam amp;nbsp;reitcrationem' fieri in Eccleiia. Ergo facrificium elf quottdianunt ^j^^j j^iib»” nempe Euchariftia. Poft hofce gradus ratiocinationis tux hxrcticos pcrceJliSiq ^.^^ ^^ji. doccant memoriam amp;nbsp;recordattonem tantum efieCemx Chritti, cumilli ^^^jjjjjnctf' tempti vel antequam Theognisnafccreturnouennt,pafstonis dominiez mef na celebrandam. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

At neceffarium eft vt Soriten Ecefi excutiamus.Nam quibus tu gwd*»^ ...ftbc tiocinationisadaftruendumMtfTx facrificium erntens, j^fdem nos act oppo»W nijpen' Mar.vlt. progredtmur.Sicitaq; procedis.Primus acerui gradus: Inftitutio Euchariftizad j^^jjjj.pcr ioan.ii, tnmChriftipcrtinet.Hoctibidamus.NaminEuchariftiaremifsionispcccatorn^^P^qiiP oblationem corporis Chrifti, amp;nbsp;cffiifioncm fanguims partx recordamut) ^^iji-mur, quando Dominus pro ratione nout Tcftamcnti.leremi.ïi.in vifceribus®?* f ^ x^ , bitlegemfuam.cogninone fuinos donans,vtipfcporró fitDcusnofter»oosc*osp Fjj^.

Secundus gradus : leftamentum inuoluit mortem teftatoris. Rede, fic enim Apolt yf, brço.p.nos docct.Tertiusgradus:Mors Teftatoris fuit facrificiimi.Hoc amp;nbsp;nos con j^^j. rogantes Dominum, vt impertico nobis fpiritu fuo efficiat.nc vnquamproincnarr ^^ beneficiogratias agerecenemus. Quartusgradusiltacjj Teftamcntifm amp;hanc o^ ’ „,no , inuoluit. k^is dubitatEccaïTeftamcntum enim non elfet, ft hanc oblationemamp;wo pge complefteretur.Quintus gradus acerui,vbtte putas in fublimi vcrtice Hare vioo ^^^j | vfpiam fore finitoPem acerui ;IdcoCinquis)cumdifcipulis prxcepcrit:Hoc ba j^jg commemorationem,voluitin Eccleiia fieri memoriam facnfiefi iugemamp; reiterate ■ ÿ faltus vltimus amp;nbsp;in quo fpes viftorix fita erat, altero pede claudicat. Ex ominbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

finguiisargumentationistuxpartibushoc tantum fequitur: Chriftum veile,vt't’g^^^^ facnfiefi , quo femel abolita funt peccata, memoriam ineoena Domini celebr*®“’^’ £j,( veniat.Ét hoc nos tecum docemus.Quód autem dicis, Chriftum voluiffcrcitet’^æ’}^ ^ eiusoblationisiugem inEccleiia, ex tuo addis. Iteratio enim hunts facrilitijPnielin ^^^ fafti.cxhisgradibus nequaquam cuincitur.NiG Chriftus ft in ceenavere ptopeWïti? « ftris obtulifiet, tune referri potcrat pronomen Hoc, ad totum Chrifti faftiim.idcft)^”’^ oblationem fut Cum autem ft in coena non obtulerit propeccatis, ftdfiibfcciitiira:1'’. ^^^ cc oblationis memincrit, cius^ fruftus recenfuerit, dcnicjj memoriam eins perpétua®'Cf^ clcfia inftituerit, viciöft infers reitcrationem facrificfi, vt quod hicincananunini quot;'ƒ. InfpicientibusenimcaufiaminftitutxEuchanftix, verba Euangeliftarum de coena b ni,circumftantias, omnemep negotfi huius rationem, nullum vrquam apparct prï^Q.^^ de facrificio iterando : ftd de lugi memoria huius facrificfi habenda, AccipiteCinquit . ftus?Edite,Hoc meumeft corpus.Item,bibitc ex hoc omnes, amp;nbsp;addit:Hocfacite-Qu’“^ ^ ' nempe quod me facere vidiftis.Scd facrificarc cum fuum corpus in ceena non vidcrunt’^,^ fangtunem effiindere.Quare ex hoe pratferiptorHoe facite in mei commemoratione®^^^^)^ ahud cuiceris,quam eoenam dominicanveffe anobis peragendam, in eaqi nesmerta ^^j. fti memores effe debere,nifi dixilTet.'Facitc hoc in facrificium,aut offerte ficut egof ^-^ j^^jj nihil efficiat Paraphrafis tua:Hoc nouum facrificium facite v©s noui Sacerdotes-videt quam violenta fit hxc Paraphrafis amp;nbsp;Chrifti inftituto diffona^Vbi eni® d«i • ui facerdotcs facitenouumfacrificiumÆft hxc gloffaGabrielisnoftri,ftdnon mens fti, quia tantum dixit;Hoc facite in mei commemorationem. Quid autem fetcrinbbwngc ftx fatis teftantur, ederunt, bibcrunt,nonobtulerunt Chriftum DeopatfnQnianictcrg^ iieriamur Ecci, cum verba Chrifti tam clara fint, amp;nbsp;nullum omnino fucumnoltrz interpre* tationis admitfantf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,.,

Qux autem in fine capitis in nefeio quos porcos facramentcrum contemptores IcriM nihil ad nos, qui nihil minus quam cauponas imaginamur, quoties coena Demini nobispcr-agemda venerit, fed verbum amp;faftum Chrifti prx oculishabentcs,nei!tiqn3ni abern c nos à Chrifti inftituto credimus, quando mortem Domini in coena fic anniinciamns, vtfides noftra in D E V M, patientiaad tolcrandam crucem, charitasq; inproximümai® cm-wChriftiaiia honeftate prouchantur, nihil aliud iam offerentes, quam corpora nol ra.

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EC en DE Miss A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XMl

tij)^*^'? AXT^«xp,amp; racnficium laudis, c^uemadmodum feriptuta cxîgit.îamfi pèrpe-W®'?quot; gt;nbsp;non lolum memoriam, fed amp;nbsp;facrificium in cœna haberi» nos item infatiga-’''td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verba feripturx clanfsima, amp;qux nulla prorfus arte que-

^Ài ■ ^^'æ^ *^^^^^‘°'^^ perfeftos effecit in perpetuum eos qui fandihcantur^En VNI-i!(jf .’VJiveftrae reiterationi viam obltrucrcti amp;nbsp;EFFECIT,ne quid facrificatonbus m Mi quot;^'^ '^æ^^”’ fuperuenturis, quod ad expianda peccata attinet, taciendum rclinqucrct» hip^quot;'perpetuum, amp;nbsp;tarnen his certifsimis fpirituffaafti verbis innitentes, à vobis acer-Wr?P’‘°f‘^’'^^*quot;'i*rquot; Atne in nouis hxreticis ipfam etiam Synterefin extiftam pûtes, per-pCSimum habe, animos nortros inhorrefeere, quoties audimus,prçdicare quoldam amp;nbsp;fin L^plebeculamcredcrc, denuo à facerdotibus quotidie filium üeiofFerriDeo patri in top P'^opeccatis viuorum amp;nbsp;defunétorum.Quis ftupor hic non fentiret blafphemiam ir- Mattel t|fi*ï*f’’'^*fs™o incnice femel perafto facrincio^ Chnlhis enim fcriptura teile, vnicus Hebr. j^

i f^^eiitor,qui faluumfacit populum fuum àpeccatis fuis,idq! per mortcm.Solus ipfe lum St to»

1 Sacerdos ell, quem fcriptura proponit, qui vna oblatione omnium peccata ex-i (ij^'^’^tinfcmpiternumconfummauit fanftificatos, dum femel intrauit in fanaa per pro-l iit |Ï'^*''g'nnem,xternaredemptione inuenta,vt nulla nobis alia hoftia pro peccatis op’ l ■il'ft''vnafatiseft,fidamushacvnaamp;faluabimur.ItaApoltolusHebre.io.cunivini no-1 n ^ft^ment! explicaret : Si peccatorum(inquit) eft remifsio, non dl amplius oblatio pro \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü pc’‘' Chriftum femel oblatum, peccata mihi in perpetuum remiffa credo, vt

1 tó3^^quot;P'^urx, quomodoremifsioncm alio quopiam facrificio quxreremfSi autem rc-CiOnera aliaoblatione,nempc quotidiana amp;nbsp;Miffali quxro, vbi manebit fides, qux crc-' nbsp;nbsp;'j^^t oportet, per femel oblatam m cruce viftimam pro peccatis, omnia mea peccata efle

li?^''®’i*'ætCï'numî'Abfit autemvt tic gratiam Chrifti abqciamus. Neq pacat confeien-^’ 'iuoddicis,pafsionem ChriUi in fe quidem fuiffe perfectifsimam amp;nbsp;fufFicientifsimam, ^wumilliusfacrific4 falmfici potifsimumper Miffalc facrificium nos rcddi participes, amp;nbsp;rpucari merita pafsionis.Nam antea diximus, nos in nullam cccletlis hxreditatis partem dquot;fii,nififilri fimus. Filq autem nó niS elcftione diuina,vocation«, amp;nbsp;fide efficimur.Fides ^^p- *‘ d^xauditu verbiDei verbum docet vnica Chrifti morte vt fatisfaftione lufficicntifsima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï*

' v k‘^’'goctiraEuangeliumprxdicatur, Sacr amenta rite traftantur, atcji fpiritus fanétus ^om.104 ?pumDci eledorum cordibus infcribit, vtiamdebona Dei erga fe voluntate propter fcrciït* ^Wim fatisfaftorem non dubitent,tum vere merita Chrifti difpertiuntur amp;nbsp;applicantur, j^ ham ante data amp;nbsp;applicataagnofcuntur.Per Miflam autem Papirticam ea applicari no-'^Muintcftimoniumhabemus ex fcripturis ; humanis autem commentis credere, eft fu-

’tenam xdificare. Attamen miraris qui fiat, vt non vidcamus qux tu vides. Hineprx-''‘hlla,voshxrctici,Sehifmatici, ftupidi, idiotç, amp;nbsp;alia non minus atr ocia. Auguftx m fo-

1 ft '''?^’”®grandi fupcrcilio clamabas, nos Epiftolam ad Hebrxos de facnficio femel fafto

1 k''a™'’^i''telligere.Iudiccnt fpirituales quid intelligamus.Si vna tantum eft pro peccatis 1 hhi vere purgans;ctiamfi fpeciatim nihil de ritu Eedefix amp;nbsp;facrifiefis dixiffet Apoftolus» 1 ?’a^®'^ ^inc probarctur noftrum inftitutum.Nam qux hic Paulus docet, contra omnem l .^inam puenant,per quam alia crigitur oblatio pro peccatis, quam mors Chrifti. Tu pu 1 A^c Apoftoium poenitus nihil feripfiffe de facrificio ntum Eedefix Chrifti, fedtantuih ’ bl 'xludaifmo adChrifti fidem conuerfos docuiffe,Teftamentum vetus effe mutatuïn r'ge,facrificio, amp;nbsp;facer dotio,per ventatem m Chrifto. Rede, fed hxc etiam Chriftianis hbuntur.Nonne cap.vlt.memimt facrificq amp;nbsp;altar is Eedefix, amp;nbsp;in hoefudat, vt ad Chri-“■quot;aludaifmo ludxos abducat, ques nó vult Synagogx, fed Eedefix ritu v iuere, docens ! ^heerdoth Leuitici legist^ veteris tranflationem, amp;nbsp;lacrificiorurn in Chrifto impletionc, ' ^’f4otc vero amp;nbsp;vnico propeccatis ecdefiç facrificio in crucc.Nune quçro an hxc ad lu-tantum,acnon etram ad genres pertineantfSigentesamp;ludxï panter lUa vnicaChri-'oblatione fandificati funt, amp;nbsp;vtrifqi vnica vi dima placatus Deus, certe neqi ludxis nec^ 1 phli’Jiccbitaliud facrificiumftatuere inremifsionem pcccatorum, nifi v clint fe fraudarè 1 mniarif) 8t vnici facrifieq fatisfador q frudu.Sic igitur fentimus, non tantum ludxis, fed amp;nbsp;Iwtibus hoc loco depingi facerdotium Chrifti ac vim facrifieq eius, vt fciant vtricy,vndc f^atorumveniamrecipiant amp;.fandificentur ; nam vtriq; vna oblatione fandificantur amp;nbsp;| j ï^’^tur Docuititaeç Apoftolus primam oblationem veram in cruce amp;. fufficientcm.Ergo \ C^”'*^'^’^ admittit. At vicifsim nos miramun cur non v ideatis aUt difsimuletis, quam nos \ ^’‘^«•'«XafitMihocincuitabile:Vel facrificium Chriftiincruce femel fadu,fatisiecit pro Dilem \ ^*‘^quot;'undi,vclminus.Si dasprimum,vtcogitfcripturarumautoriras, quxeonftanter ma. i iu?l’'l^^^pct'hocvnum Chrifti facrificium fatisfadum fit pro peccatis mundi femcl,atcy ^fcripturisteftibus omniumvenit pcccatorumremifsio, quando palsionis merita diftri-verbo amp;nbsp;facramentis Dei, fideq recipiuntur,Ergo Miftale facrificiü tentans hoc, ht,parare remifsione pcccatorum quotidie pro viuis amp;nbsp;mortuis, eft facrilcgu amp;blafphc 'quot;tt morté Chrifti, eoq modis omnibus aner fandu, donee Ecclus ex fcripturis oftender it*

RESPONSIO AD DVOS LIBROS ^ vbi Dominus Miffalc facrificium Ecclefix tradidcrit, tanquam medium buendac amp;participandz. Si fecundum placet, iamtotam fcripturam negaftij» P^ jynt tribuis quod agnus Dei fine macula przftitit.Sed quis hacc tolerabit^ Refte e^g^ 'Jfino* amp;nbsp;docent, qui prêter primum pro peccatis facrificium» nullum aliud agnofcunt.QtJ° his argumentis moueri ftultum putas, quid aliud quam ex hominibns faxafads?

CApite decimolatius probare contendis Miflam effe memoriam lationem.Nam quæ de Miffa in die Parafceues obmittcnda fcnbis, ’“^^^o foonden' moniarum amp;nbsp;rationale diuinorumrelegamus.Intoto igitur capitc,adqLizr^ P dum elïê arbitrabar, hxc potifsimum infunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nQ^fnica

Primum,In veteri Teftamento crat reprzfentatiuuum quoddam pafsiows ^^^^.^^j, future, nempe agnus pafchalis. Sic amp;nbsp;in nouo, cft Sacramentum Euchanlbse K uumpafsionisprxtentx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•.nerocef»'

Secundum, Miffa quidem imago eftamp;reprxlcntatiovcrx immolatiows* ■ p(, ftx, fed hac appellatione non fatis exprimitur vis Miffæ, quia Chriftus cö’’quot;.®J un quód llamenti figuris dicitur velutin imagine quadam immolari amp;rcprxfentatiu^’ nbsp;nbsp;j-^j^^

fucrintyera facrificia, fed quia reprælentauerunt verum facrificium. S^*^.^ rS jyjitTa» f*^ figuratiuc fuit immolatus Chriftus, et ille modus appellandi non conuenit gt;ƒ“„ j^jfifti» eit communis etiam legalibus, in quibus etiam repracfentatio quzdam erat« m Q^mit autem eft modus quidam fignificandi exprefsior, propnusEuchariftiZipe’- ^^^ Euchariftiavere amp;nbsp;Ipecialiter eftlacrificium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft «lis ^S^“'

Tertium,llle igitur modus proprius appellationis facrificq inEuchariuiarit j^qui-t^ chariftia eft facrificium, non folum quia reprçfentatur memoria paamp;ionis Chnltbi ^^ turEccius, fed ob hoc quöd Ecclclia aftionetota geftuum,verbofum,,riwunia‘: reprsefentatoblationempafsionisdominicx* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efjo^aà

JNota de ÿintu lanfto amp;nbsp;per columnas Ecclefiae, cxquadoctrinafpiritiiffanftioffertEcc ^yj^p Chriftum denuoDeo patri, et hinc applicantur mérita pafsionis ChriftiEcclenî^P modiaftionemreprzfentationis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;husalien’'’’

Quintum, Simile producis quohancdoftrinamfacis verifimilem, '^**’’^quot;’’^□„1 feem^ Regis piftus in paricte, placet quidem Regi, at fi coram co velut in ludo 1quot;°, cxlul^' res,vtgeftaeft, per hiftriones repra-fentarctur, quafi iam illi realem triumPquot; ifçuipiî rent, quantum putas complacentiæ Rex effet habiturus millaplufquampi“^^ reprxfentationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r„floe^“

Sextum, Applicatur fimilitudo ad hunc modumdta mater Ecclefiaa Ipintu L^fir fta,iugi reprxlentatione amp;nbsp;quotidie reiterat hanc oblationem in cruce faftam, v lumpingitur aut figuratur,fed etiamagitur opus redemptiomsnoftrz. . ^j0ipif' Septimum, Inter hxc Eccius gemini criminis reos agit haEreticos,ignorahtiz pjr tatis. Et miratur hxrcticos vnam duntaxat fcire rationem offerendi Chriftb quot;'g^^et' mortem in cruce, cum tarnen alia fit, vbi nihil opus eft dcnuo fanguinem fundcre tare altaria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. »neiin'i’'’'

Oftauum, Adferit Eccius faccrdotcs in Miffa Chriftum offerte Deo patrio ijj^ii» turn placent fuper offenfis.' Ad qux omnia co, quo propofita funt ordine,relpo^(^j.jjj(;/ic Ad primum refbondemus, Coenae cæremoniam in hoc inftitutam, vt ccu ”? .^ÿ,poG *n pafsionis dominiez. De Miffa vero adeo nihil cft in fcripturis, vt nc nomen qn' ea,quavosvtimini,fignificationeagnofcant.

Ad fecundum, poteras contentus effe hac vna appellatione, quod mßus con-reprxfenratio verse immolationis in cruce. Sed putas, cum ille modus etiam’^e J^iffxfp^' ueniat,neccffario alium effe tempore reuclati Chrifti innouo TeftamentOi^ . g^ Qu*' cialiter conueniat, ne forte in ezrimonqs noftris amp;nbsp;cultu Dei fimus patrio’ gt;” ^, j^emony fi vero non ille modus per fe fit exprefsior, quod Coena Domini non eft *^9Vv.^ ßmiuin^ le tantum amp;nbsp;præfiguratiuum fiituræ pafsionis,fed memoriaprçteritç amp;nbsp;facrumreiamp; veritatis præfentis, grande item My fterium, vbi faenficiopm’ nbsp;nbsp;gltarc''quot;'

fummator ipfe Chriftus prçfens driver us faccrdos, facrificium omnia 3bfom^ prEecîti'^ re bencplacitum, certifsimum^ propiciatorium, vt iam gloria Dominivere ‘“P^cc effquot;' orta fit.Nam Pafchanoftrumimmolatus eftChriftus,languispropiciationisy' j^jjjptor x. Cor.$. fus eft, vetera prçterierunt,amp;eccc noua fafta funt omnia, anxhsolinifufp”’’l^ n^j.j,(£C(ï' x. Cor» s. expeftabatur, Psefah habebatur quotannis, fed vmbra tantii, clamabatnr^m- .^ gj-pii-lefa. 45» li defuper, amp;nbsp;nubes pluant iuftitiam, aperiatur terra amp;nbsp;fruftificet falutem,amp; w jgfyder»' lefa. 04. net fimul,vtinam dilrumperes codos, amp;nbsp;defcenderes, Iam prseftitum e« 9“°® Tjatim

kfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÉCCIl DE MISSA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV

sisten* *'®Euangelö ill„xit, ortus eft fol iuftitix , amp;nbsp;tubafe mican-^•fsJe ‘■®^‘'^æiHullrat orbem. Rcconciliati fumusDco per prxftitammortem Hlij, amp;nbsp;Ghri- Roma-ïi ^^'o ^^''*®”^ fi^ä perfimftus ad dexteram patres fedet, vbi aduocatus nofter cft, amp;nbsp;propi-'^cft^^'^ P^^*quot;^^^ noftris. At propius nobis adeft faliis. quam turn cum credebamus, filius *'ïo’”- ^‘ '°icm^”^*'”^^ 4^^^’^«ft pobis» amp;nbsp;pro nobis traditus. Quiigiturficripeffet, vt non amp;ch ^^- 8-'5’ ^f ^æ*^*^'^Q^*’’donarit paterevtlxtafiducia cum ApoltoIopoffimusdiccreiSpe faknl-^æ-*' ^Vit*’™”ft ^^“’” Johanne: Nwnefilö Dei furnus, at nondum apparmt quod futuri fiimus, i«Ioan. j. M*”° ”^^^^^°”’^’^^ eftcumChrdtoin Deo : complantati fumus Chrifto, amp;nbsp;regeniti in ^nr ***””’’P®^hoc quod Chriftus refurrexit à mortuis ad hsereditatem immarcelctbilcm, tiiH?'*’^.^‘'®hs. Nunchoc fiiperelbvtChriRus vita noftramanifelletur, tuncamp; nos 'ItliE ï”’”*^^^^^bimur in gloria, tam prope iam eft faliis noftra. Hxc tanta bona animis fi-’ïllitf'^***^ff^onia Canx reuoluimus, vt non qualifcuncß pracfiguratio amp;nbsp;reprxfentatio ftbfcD’’'°’^“’quot;^?*^°*^quot;’’^®^'^*“*’': memoria amp;nbsp;ndelis exhibitorum. Et li eadem fit fides no Apoc. ih ’-Mi-—^’^^^^2”^^™aborigine mundi occifum incarnemegt;mcftabant,omniatarnen ^ t t viuidiora amp;nbsp;explicatiora lunt in exhibitione quam in promimone, vt facramenta no-C0B’'-®*’horis fidei ac rcligionis lymbolafint, quam vetera illa. Et iam apertiore Chrifti CCm ^quot;^^ ‘^'^'^^^^ Ecclcfia, ab innumeris Icgis ritibus, ad liberum fpiritus cultum amp;nbsp;fimpli-ftm ^’“’’^^^'* eft.Nifiparuum nobis videtur, quódnoftris myfterqs ille ipfc iam alTiftit, qui h ƒ î^.-'^hrahxapprehendit, propter nos homofaftus,amp; ad fimilitudincm noftram, quaft lüiT^ ^^^*^^*^ ^^ feparatio noftrac mafix Deo patri oblatus eft, primogcnitus ex mor-^^raftiiSsamp;primitixrefurreftionis noftrx, cuius confolantiffimavoxeft : Qui edit meam jj *ictii, ÿfiiiju-n^gynifanguinem.inmemanet amp;nbsp;ego in i'Io. Stupendo enimcömertio iam /° per Chrifti capitis noltn carnem amp;nbsp;(angnincmcomungimur, virtutc fpiritus nos Chri-eonfepultosviuificantis. Nam etfi propter naturam carnis corruption! fimus obnoxfi, J^^pcipationetarnen vitx ab imbccillitate noftra reuocati ad propnetatem illiiis advitam

™h noftra bona ignorantes, tam omnino nulla fpe manducemus carnem Dei, ynitam,eoq5 viuificani»vt earn non credamus reformare poffe ad immortalitatem ƒ•quot; participes fui, quodabfit. Has noui Teftamenti prxrogatiiias cum videamus, nihil o-.“’'erittuo modo Ipeciali nouas oblationis expiatorias, quo noftra myftenaa veterum jÏ^entisdifferre cognofcantur. Videmus itacjj quam meiito beati pronuncientur ocu- 't ™fcipiilorum, multi enim Reges amp;nbsp;Prophetae voluerunt vidcre quar ipfi viderunt, non £uc. idZ ‘’'cnpotiierunt.Eftoigitur, nos memoriale faluifieç illiusoblationisChrifti,nonautem e-^'oblationemingiteriterandàminEcclcfiaadmittamus, non tarnen Contra feripturam fan ^11, vimftupendam amp;reuelàtam noui Teftamenti gratiam pugnamus. Agnofcimus enim /'’'pusacceptum, diem falutis, veritatis exhibitionem, femel quidem faftam, fed efficacio-ïMuam vt more veftro iterari polTit aut debeat. Iam abfqj noiiis oblationibus expiato-1gt;‘gt; Dominuspro vaticinio loei nouilTimis diebus implendo, in exercitio facramentorum, P’'ümiir(ill3 fingnlari fpiritus efficacia amp;operatione, rcuelatum gratis regnummodera-P^f Placet autem quod dicis,legales viftimas non fuifTcverafacrificia, fed tantum reprç-'''blTc vera facrificia.Namhis verbis obieftionitux refpondebitur, qua poffes ad hunc 'quot;Otium ratiocinari: Legis veteris holccauftaamp;Pxfah erant figurx facrifierj ven , amp;ta-'quot;onper fe etia vere facrincia crant.Ergo facramentu Euchariftie poteft effe memoriale prç 5‘l3tviftimx, amp;nihilominus verumin fc facrificium. Hic tibi refponde: Legales vi-*'gt;'?■« res quidem in fe veras effe, at non vera lacrificia. Ratio enim facrifich veri in ipfis '‘«yderabatur , nonrcddebantperfectum, neeplacabantoffenfum Deum.Quarcnone- „ jjotnili vmbrx amp;figurx veri faenfieq , vt copiofe amp;nbsp;eruditiffimc explicatEpiftola ad «cd.io. u^xos.Nonenimpropterfeexercebantur, fedpropteraliud, alioqui eaDeus non rc-Wet: flenificabant,non erant. Chriftus autem vere cft, quodperilla fignificabatur, im.Cor.iri Qucni tendebant, amp;nbsp;in quo finita funt, cuius facrifieq memoriam iugiter haberiperexre- Luc. 22* '’loniam Cœnx Chriftus voluit, reiteratiónem vero facrifich huius fieri non voluit.

AdTertium. Hicmodumillum fpecialem facrificandi tandem nominatim producis, 9”enihebetudo noftra noncapitfcilicet. Ergo fecundumEccium, Euchariftiaeritfacri-quot;'■‘n^''’ Qria facerdos gefticulatur ad nofmam, veftituralba, ritu admirabili. Et fic geftus, ''tftimentum, amp;nbsp;aftio quzdam fcenica, ex memorial! faciunt facrificium, quia non adfit tan lumrcprçfentatio paffionis, fed etiam aftio geftuum, verborum, rituum,veftiumqj, qua,re* ptjFentetur oblatio palfionis. Quxlo Ecci, quid hic aliudaddis, quam reprçfentationem quot;'prçfentationi^Vtut enim gefticuTemur, veftiamur more facrificantium, tarnen palTio vera ’WoUatio Chrifti in cruce femel tantum fafta eft. Hic quiequidaffinxeris, tantum reprx-•entatio eft, amp;nbsp;aliud cft res vere gefta in cruce, aliud reprç fentatio ciufdem, qualicunqi tan* O'ni geftu aut vefte vtaris.Nam aftio, geftus, amp;nbsp;veftitus,no facit ex memoriali amp;nbsp;reprçfen btionerei, rem ipfam, id cft, ex mcmoria mortis Chrifti, aut fierifien in cruce cópleti, iplana quot;‘Onem vclfacnficium.Reprçfcntatur quidem oblatio pafilonis,vt tu fcribis, fed nó fit ide’ö

RESPONSIO AD DVOS LIRROS .^^ffæ PicriHcium, cum difcrimen lit inter hxc, nempercprçrentarioblationeitial«ï'-’®’’|'’j^gf Seid ri. Qui teprç fentat oblationem, ipfe nS offert, fcdüblationis verse mcitoriale ex i ' ^j per itacp manet vobis reprçfcnta«o,ncc vnrp fit ex ea rcs ipfa,hoc clL ofal^^’‘’'^'’'LL JiOquot; reprçfcntatio aut mcirronalc.Nonne veteres aftiiofius amp;nbsp;exprcfliub reprçfentyi E j^^f, nem agnimyftici, dumagnumpafchalemadvcfpera immolabant, fangiun^’quot;^- -Epf efät amp;nbsp;dein prselcriptis cxremonijsedebantt'Vbi fi externa magnifeceris, tota aftio «j® ^jju-faspfiao vero, quàmgefticulatio aibati amp;manipulati facerdotis. Q3’’‘®”°quot; beauxtl‘* as fpeaalem hune modum à ftofidis hçreticis non poffe intelligi. InteHigimusPl*’^ yfçp a' cis, approbate tarnen ca, reffag3nteconfcientia,nonpoflumus. Antes fort’''*^ ß^, jjjfin-dco hilpidas habemtis, vtvchitadrcmnouamamp;inauditamftupeamus, Q^^nandocof guis; Euchanltia cftaiiquando memoria tantum paffiónis, non (acrifiemm. ^«is. Qua*“ pusChnlh confyderatur folum vt oblatio. Tertio eftfolareprçfentatio P’r’^thjeuc«** toeftquidem memoria paffiónis, fimultarnenrepr{(êntaüoamp;.oblatio.No”'“ -^ fchoiis» tic mihi, tam impcruia nobis , fedciufmodi, qua: olim plaufibiliter diccbau^ï ^j.^^^j^j quando m verba hominum iurantes cognominabamur Thomiftx, ScotiftSfrabawr- E® aies amp;nbsp;Nominales, vbi fui quislt;j doftons placita haud fecus atq- Oracula vent ^^^ ^ piaculum haud quaeß paruum habebatur, à talibus vfquam diffentire, (^«»lt;*091® jytori-crat ^M^ii t’'4i«« Tantum enim opinio ptsciudicata potcrat, vt valcrct fine ï^°„jrtifiad tas. Atlt;ß hodie li humanx rationis acumen effet confulcndum, amp;nbsp;res D**^^^**'°fgt;,tijl« nO'

dos offerendi Chrifti inueniret, quot apiid Ariftotdem nominantur *“'’^*^‘'^'jnm efc hic in te confcicntiarum ardua verfamur, vbi humanx rationis tcmcritati impers” ^^^, amp;verboDei intendendum. Nee de titulis fubtilium aiit inuiftorumdifput^^’^^'^jgtu-tamus,fcddccertitudinceorumquxinfide funt diffenmus, nccquxrinuisufi'quot;’'’’ ^j^jre-Urn vt haftenus ignotum, fed quçrimus vbi illc modus m fcripturis fanftisfiædetun „^_ prxfentatio iHa oblationis paffiónis dominicx invefhtu amp;nbsp;geitibus varfis, i” '^^gimplid rniniprxcipiatur, tantiqjfiat, vtfiadfuent, exmcmoriali faciatvcrumfacrificnHn- y^ fcnim feriptorumxitoritate inrctantimomcnti,ncmpcconlcicntiarum,nihilm0iit ^ ^^ quas Èonfolari efficacitcr amp;nbsp;ftabilire nihil queat,prxter verbum Dei, qnoviutf^ia certe, fi fcxcenties hxrcticos vocaucris,reprxfentationem tamCn illam oblatio”® fibrica* veftibus amp;nbsp;geftibus externis tanti nunquam faciemus, vt articulum fidei ’^’^^'^^quot;'üjptibiiS, ri patiamur. Quoties Ecci in fefto Cotporis Chrifti perfonati artifices, nobis ‘P^^-fjj-nnti geftuamp;veftitu paffionem Domini amp;nbsp;oblationem in crucc feite admodumrept? „.^iJjcisi vtquibufdamlachrymascxciueriht, nunquid amp;hic oblationem aliquaminiie”*^’’' j^j. At hie eft corpus Cnrifti, quod patri denuo offettur, non folum reprxfentatio ”” ^^^^^jj foondeo : Oblatio corporis Chrifti femel fafta eft, nee ob eleuationcin pams co^ ^^^ denuo Chriftus offerri dicetur. Quare cum ad modum fpctialem confugias, ^p. ^c vtf' phcs,rogamus amp;vrgemiisteEcci, commonftraexfcripturishunc modum. ^’^ ^.j/j latur cardototiuslibtitui, hicpctimusiugulumcauffx, fi hic non fuccurritur, ato j^^uij txcidifti. Tu prxter modum facrifici) expiatorijin crucc confummati pomsaliU ’^ proba fcripturis. Vbi fcriptura iubet, vtChriftum fub fpecic panis itcrum otter? ^^0-peccatisnoftris, amp;nbsp;fiftamus Deo patri gefticulatona illa aftionc reprxfentationK ^^ ralisï'Quis autemtam lippus, vt non videat hunc modum ab hominibusconhcti • ^ ^^ quod adftruis,Ecclefiamhunc fpccialem facrificandi modum didiciffe à fpihm ’ ^ yer-quononmodo in memoriampaffiónis vtamurEuchariftia, fedamp;aftione ge* ßj^n,«®quot;* borum reprxrentemus oblationem paffiónis, amp;nbsp;ficChriftumofferamUs ‘^^{'“‘L^nfin fidei 'audimus fcntcntiam,red (cripturx exigimus teftimonium. Nam fi fatis eft ad ra, ^j^mbus rcddcndam,dicere: Edoftus fumhocafpiritufanfto, nihil crit tarn abliardiu”’ ^.^^j Îibris, quod non qùeat hacratione vel canonicamautoritatem fibi adreifee^:yj^bum, ^ hac fcruitutc,Chriftianifumus,nonScotiftxautOcCaniftx, audiemus Chrim ,cjji(ioftri per fcnpturasprobabimiisfpiritus, an fint ex Deo. Nam ante diximus, Qü’'’. jjfjds at' * Tim.?, nat®Chriftianxfummampertinent,atqjadfalutemfcituneceffaria funt, *’'^'amp; tjJHmó-'ieraix..8. linde Continèri. Ideo Prophetanon ad commentarios hominum, Ïedadlegem^^.^ „^.^ loan. lo. niumnosfcmittitDcnimcettifomus Etclefiam,nen^eouesclèftas,r°nnïafcntcntiade-tis voeem, Quare non eft, vt homimbus nudis Ecclfcfix amp;nbsp;Patrum fperes nos a ^mhil terreri poffe. Nondum igitur vifti iacent hxretici per modum tuum fpcci? Cyß^nirmo-huc vf® abs tc allatum eft tam argutum,tot difTeftum diftinftionibus, tantoeß.^^noftrz IrumroDoretommnnitum, cuiusvimautignoremusautmetuamus. Et ^°quot; ^*r jj( neevn’ ftomachifs ad leuiffimum hunc cibum humanarum traditionom iampridemn®”** ’

. j^ L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCII DË MISSA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVl

’^^’I?onatnusamp;nos noftrosmodos facnficandi, vtvelutexAntithefiappa-’■eetlus lentiat.

ï'^red^*’^’^” fecundum tabcrnaculu femel quotannis foliis Pontifex non fine fangui-4*quot;* Q^cm offert profeipfo» amp;propopiih ignoranties » illud lignificante ipiniii ^'’ïtrau”*^^quot;'”’’^*^*’^^*^*”'’®^® Sanétorum viam aanuc priori tabernaculo conliRcntei ^'’Poff ™'^'^’*^'5 P’’O tempore tumpræfente, in quo dona làcriücia^ offeruntuf, quae '•s^(i^*'^i'’”^^*^O’’^ê:ientiampcrfeCTUmredderc cultörem.in cibis duntaxat amp;nbsp;potioni*-^ Eni ”®*^“’’ ablutionibus ac luftificatiombus carnis, vfqj ad tempus correftionisimpoli-Po^^^ offerendi in lege in figura tantum, amp;nbsp;hoc eft figuratiuc tantum offer re.

Mp'^^r^*‘* f^onficanai ratio amp;nbsp;perfefta ex nouol eftamentocernatur, Heb.r.No-SiHi ° 1 ®’^*””°ccns, fublimior coclisfaftus,cui non eit ncccffequotidie, quemadmo-''li^c~i{ïS®’P'‘'®P®^®***® proprijs offerre viftimas, amp;nbsp;deinde pro peccatispopuli. Na ^'ißr ^ L ^^ ^“quot;* femetipfum obtulit. Et Heb. 9, Chriftus apparet nunc in confpeHu fulfil ƒ f’'^°'^’’^onvtofferat femetipfum fzpius, alioquioportuiffet illum fatpius paffiim Mh' °*^'^^° ”’’^quot;‘^°‘ Nuncautemidfccit SEMEL, fub confummatione fccnlorum, ad quot;'sho^'^^^æÇ^^^^^ P®’‘’’’’“quot;olationem fuijpfius apparuit. Et quatenus illud manet om-*115 w™**’'’’’ vtfemel moriantur, poft hoc autem indicium : ita amp;nbsp;Chriftus SEMEL obla-jiJte' ?“^^°’^’”P®’:’:®tatolïcrct.EtHcb.io. Chriftus fe exhibet obcdienttm voluntati *0s ^^^^P^sredemptionis, amp;nbsp;Apoftolus dicit, per hanc voluntatemnos effe fanftifica-'P^rOblationem corporis Chrifti SEMEL peraftam.

•lend • ^*^quot;’”*'‘ oogor repetcre,ne tu eOrundem recitationc mihi videaris omnes vias cua (iij ^’Ptaecliififfe. Namamp; tuilla aliénas,at qua arte traftes aduerbiiim SEMEL totics in-ttti*^'^™’*^°riint qui amp;ipliaIiquandotraétaruntSophifmata. Quidhicaliudfacerenthæ-jjj^îJâm quodfaciuntfSpiritum fanftum vident, quantum ad viftimamvcrçcxpiationis i.Pct. i. |jQ|.'’^i'^ontcntum effe illo offerendi modo, quo Chriftus peccatanoftraipfe pcrtuiit incor Hcb.iö. ïs^óÖ num, viftima faétus Deo 111 odorem bonx fragrantix, cm modo pleham floL*j’quot;^’l’'-''*ounemamp;reconciliationem tribuitfcriptura. Ideo maltint cum (piritu fan-iw”®'*®’*^ Idiotx haben, qnini enm omnibus feculi fapientibus immortali ingenij fama iiit jp®^^fC-Terrcnt nos qux Dominus loquitur, i.Cor. i.Perdam fapienüam faptentium amp;nbsp;j^^‘“gentiam intclligentium reqciam. Vbi fapienscvbi fcriba ï* vbi difpucator hums (eciiiid ®*’n:infatuauit Deus fapientiam muhdi huius? Non reeufamus in diftinftionibtis amp;nbsp;homi '’’iniientiscraffiorcs haberumodo ca fciamus,qux fola confcicntias aduerfus peccatum, ^ftem 8c infernum redduhtinuiftas.

■ ^’^ Quartum. Auguftinus de natura amp;nbsp;gratia capi. tfi. Solis ünquit)canonicis fcri-f *”15 fine Vila reeufatione confenfum debeo. Et vir tantus ne fibi quidem credi voluit, niii in ^“‘'^confentanea doceret. Eamtulibcrtatcmin Ecclefia nobis , velis nolis relinques Quaretuum fuerit lucidis fcripturis docerc,ubi fpiritus fanftusEcclefiam docu-/•’tininillum modum facrificandi: hoc fi ncquiueris, define ex liberis Chriftianis mancipia ’^chumanarum doftrinarum. Nobis nOntam leuevidetur, Ecclcfix Chrifti quidlibet ’^ttibere, qux vt verboDcigenita eft, ita codem verbotanquam infailibih régula niti- i PfC j, ^gt;dicenscum Dauidc:EIoqiiium tuum Domine uiuificauit me, non hominis doquium, fed pßl. n«* pt Cûlumnas autem Ecclcux fic venerandas exiftimo, vtillibata interim nobis mancat li- i.Cor.ï. * pUsChriftiana. Omnia cnimnoftra funt, fiuéPaulus, fine Apollos, hue Ongenes» fine j Cqi-. 7^ pguftinus, nc quis glorietiir in hominibus. Precio empti fumus, ferui hominum fieri no-*’quot;nus, quantum ad confeientix negotium attinct. Olim qui in Ecclefia primitiua videban- Gabt. 2. ^r effe column«, nihil contuleruntPaulo ad Euangclij rationem, quanto minus illi, quos tu 'tpartemgioriofx huius appellationis vocase’ Legimus Apoftolum non ab homine, fedper Gal. 2. ’'Wektionem Chrifti Euangelium fuum accepiffe, atep angelicis etiam fpintibus anathema Galat, f ™*natum, ficubi Euangelium prxdicarint quocuntp titulo, prçter id, qiiod ipfe prxdicarat * * Ciktisamp;reliquisgentibus.Cuius cxemplo amp;nosea, pro doftrina Eedefix , qux verbo Oei firmata non funt, amplefti non poffumus, quod Ecclefia nihil aliud recipiat fciens amp;nbsp;vo ‘£ns,quampurum Dei verbum. Si aliud reccperit,iam anathema fit amp;ipfa,vt qux corrum-P fe patiatur alio quam fponfi verbo. NouimimApoftolispromiffumfpiritumverita-•is,vteosduceret inomnemveritatcm. NouimusitcmpromiffionemindiePcntccoftcsex-loart. itf* bbiti,vbi virtute ex alto induti, hoe docuerunt alios, quod ipfi à fpiritu fanfto dtdicerunt. bidicerunt autem Chriftum, amp;nbsp;(cripturx fanftx oraculis Chriftum vitx autorem annunci-*fccfficacitcr mundo eoeperunt.Quid enimipfi docuerunt in vita aliud, quam fcripturas de Chriftof Negocium ipfis iniunftum erat,vt prxdicarent Euangelium iiixta vaticinium lefa. 41. AdIcrufalemEuangdift3sdabo,vbi Hebraica veritas habet mcbàffer, quo nomine He ‘)raiconunciumintclligunt,lçt3nunclantem,amp;prçmio digna, qualiafunt qux de Chnftou •udunt fcripturx, nempcexhibitiocoriim,quxinChriftoadfalutem eleftorum promiffa P-Otti^- gt;« ttantinProphctiSfamp;innoiioTcftamentoortcndunturprxftita. Hod eft Euan gehn , quod

, p fermo reconciliationis, quiaDcuv rcconciliauit nos fibi per Chrilliim, qui mortuus c F^ ^COr. 5. pter peccatanoftra , reuirrcxk propter luftificationem noftri, qdem facile ®‘®^fj. Koma.4. quidpraedicarint Apöftoli, qux fuent vniuerfa eorum doftrina, amp;nbsp;quid ab eorum ^^ na dinidcat. Na m Aftis videmus, Apoftolos nihil omnino prçdicaHc aliud» qii^æ “° ^^. »ngelinm ex feripturis, fine quarum tertimonio nihil agunt.Quôd fi non omnia Cm*m ^^^ poitolorum verba ac fafta prodita funt Euangeheis literis, tantum tarnen eft lui. turn Ecclcfix Chrifti in Ipiritu regendz fatis ell.Id quodlohan.teftatur cap jo“ .j demcinquit)amp; alia ligna fecit lefus in confpeftu difcipulorum fuorum, qux *’°quot; ‘'JV .^^5 inhoclibro. Hze autem fcripta funt,vt credatis quod lefus eft Chnftus films dentes vltam habeatis per nomen eius. Attende, hze fcripta funt, cur obfecro: ^^’’^q* tila quzdam amp;nbsp;manca fcripta legcrenturinEcclefia, quibus multa fint addenda vtp anturfMinimcifedfcripta funt vt credatis, quodlefus eft Chriftus. En capgt;'f^P°- p^^p tefai. 69- doftrinz: ApoftolidocueruntlefumelfeChriftum,hoc eft,Mefchiahjpronulmm ^^^^j^^ Daniel. 9 pturis faliiatoremmundiimiffumadeuangclizandfi pauperibus, medendti convins » qui finiat peccatum, amp;nbsp;fempiterna adducat lufticiam. Quid hze fidcs przftat^ ^^^ nbsp;nbsp;ui

habeatis vita nimirii ztemam.None magna uisfidei quç feripturis Canonicisadfijt^ ^^^ loan. 5. qui credit habet vitam çternâ.qiua credit in Chriftu, qui morte abolcuit,vitam autem i. Tim. 2. cem produxit, amp;nbsp;immortalitatcm, qui eft verbum patris zternum, vita amp;nbsp;luxnolw’-A P Ado. 4. quod nomen vita çterna obtineturfper nomen Chrifti.Neqj enim eft aliud nomen mbc datum inter homines, in quo oportcat nos faluos fieri. Habemus igitur perfeftam (mn Apoftoloru doftrina in leripturis Canonicis, his nitamur: hi funt quosnoniniunatcc colunas vocaucris, fi exillorn doftrina,quz fpiritus fanfti eft,oftendcrcPO^^’^'^’^^lVu-peculiarem, incunftanter tuz adfertioni 1 ubfenbemus. Scd vrgebis: fanfti Doftores na crunt fpintfi f fuo fanguinc Euangciiûconfirmarunt,autmira\itzfanftimoniagt;quo'’’ ^j igitur eorum doftrina ab hzreticis reqeitur, nulla fanftimoniz fama elarist' ^^^P®” jjjj hominis in vita integritas aliquid momenti habet ad ftabiliendam doftrinam^urnonct^^^^ Cypriano, vtramej) Ipeciem Laicis,quos vocas, danti, amp;nbsp;baptifma hçrcticornreijcie”''' ^^ non audis Origenem,quiprzpoftcrxmifericordiamotus,latana in conlortiumato^ atitudinisnonvereturadmittcre.Numputas ctiamob vitam inculpatam,cumIrenfO ^^^ tulliano ludaicamillam mille annorfi J^i\iTi.^alt;rip nobis elfe credendamÆttanW^P“® , efficict Laftantq integritas, vttuto liccat fpiritus fanfti negarefiibrtantiam,amp;erröte u ico cum vel ad patrem refcrre vel ad filium, amp;nbsp;fanftificationem vtriufq; perfon’^. ht e nomine demonftrata intelligerc, fanfti IcilicctviripatrociniofVides innocentiavit^er ribusobnoxiam, eoep abhominibusad(cripturasnccclfarioprouocandum.Recte^^ nim iubemurillius aut alterius hominis vitam pro infallibili fidci régula amplexarblcu'^ bum Dei. Sifolavitz fanftitasinicrofolymitano Concilio,amp;piorummultitudoiiiconü «m de rebus fidei adhibita fui(fent,citra veritatem verbi diuini, Euangell) vis omnis omc . rata, amp;nbsp;libertas Chrifti fanguine parta penitus extinfta effet. Stupe ad pcrfonalcm r fanftitatem, ncglefta Euangelq veritatc, quid fietcArripies Petri fimulationcm repre fibitem,amp;amittesEuangcIicamIibertatcm. Quarefi abfrpdiutinaobfidionchzreticoss

Gala.t. cere libuerit,hanc in qiia haftenus tuti ftetimus arcem expugna,amp; tui crimus. Ç“^ ^jj poftolos, miffoin hoc fpiritu lanfto, omnia ad fidem neceffaria docuit. Apoftoli ®’”®? j^.

AfyluLu ^|,j docuerunt Ecclcfiam, Et hze fcripta funt, quantum plena fidei ratio therano- j-j^ autem vt ftifficicntiffimç Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum doftrinz credendum, nee ao“ ril quos quidquam, aut additamentis credendum. Expliccmiis ifta: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ndizan-

Eccius 1- Chriftus à patremiffusinmundumac^rfdicanduEuangelium.Iefa.ci.Adciiaf’g jj^^g tavocat. dum pauperibus mifit me. EtLuc.4.MiffLis fuminhoc,vtcuangclizemregnumP^'’ ^^^ ^g^ doftorcm irrefragabili autoritäre donauit pater Matth. i7.Hunccinquit?audite h nbsp;nbsp;*

Qui verba eius quz loquctur in nomine meo audire nolucrit, ego vltor exift’m' n tris fapientiam zternam obmififfcaliquid corum,quz fcitii adlufticiam amp;faluWf' ..»fr. ria funt, vel cogitare fiimmablafphemiaeft.Porró quz Chriftus audiuitdpatre,ean ^^^^ citDifcipuIis loan. 15. At Apoftoli carnalcs etiamnu hçc myfteriaChrifti caperenonp rant loan. icf. Multa habeo quz vobis dicam, fed non poteftis portarc nunc. IgiWf P^ r tit ipfis fpiritus fanftus, cuius viua in corde doftrina amp;nbsp;vnftionc, amp;nbsp;intdligantEuang nbsp;nbsp;nbsp;gt;

amp; animofi reddantur ad teftimonium refurreftionis Chrifti reddendum orbi. wan. 4-tus fanftus docebit vos omnia, amp;nbsp;fuggeret vobis omnia quzeun^ dixi vobis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ipfis myftcriaDeiEuangeliuminpróphetispromiffum Luc.vlt. Hze funt verba qu . tus fum ad vos,cum adhuc effem vobifcum,quód neceffe foret implcri omnia» q^æ a C. funtinlcgcMofiamp;prophctisamp;pfalmisde me. Etlpiritus fanftus non docuit Ap .^ noua quzdam, fedhocipfum EuangcIiumâChriftoprfdicatum.Ioan.lS. Spiritus ,. tefitimoniumperhibebit de me. Et loan. i(5.111cglorificabitmc. Promiffum hoe pair j^^^^

plttum, datur Apoftolis fpiritus fanftus eximio miracnlo, cuius duftu Apoftolicum mu-P^Scumfiduciaobcunt) Ad.2. Apolloli deniq; nihil eorum intermiferunt, qux ad fidem Mandam erant neceffaria, luxta Chnlti iuffa Matth, vlt. Docentes cos feruare omma qux ‘■“’ïprxcepi vobis. Atcp hxc quç docuerfitipfi Apollolicis amp;nbsp;Euangelicis literis etiam fcri-P^^reliquerunt. loan. vlt.Hxc fcripta funt, vt credatis quód Ie fus elt Chriltus, amp;nbsp;vt creden ‘“vitamhabeatis.Ergoqux fcripta funt literis noui Tertamenti hue fpeftat, vt credendo-'^'’'nobisluinmaquxda amp;nbsp;régula fidei ccrta fit. Acncdicas,at nonlufficiunt , additEu-’'’gdifta lila: Et vt credentes vitam habcatis. Eccc qui his fcriptis credit, vitam hac fide ob 'quot;'«.Quidille infuper defyderaret, qui per Chriftum vitam xternam confcquitur f Huc e-'’quot;''tendunt omnia nollra vota amp;nbsp;fufpina: fatis fuperqj nouit, qui Chriftum nouit. Hanc co-hüonem vnice iadat Apoftolus:nec iniuria. N am cum ilia, trahete amp;nbsp;docente intus pâtre Mcfticontigeritiiuftus ac bcatus euadit.Et fcripturx docent Chnllum. Nihil itary illis dc-quot;^uodadiufticiam ac falutem fcire ncceffumInent. Habes Ecci Lutheranorum alylum, Mquot; 11 qua vi aut lure hinc extraxcris, de nobis aétum eft. Si autem autem conatus tuus fu-'quot;tirritus, non eft vt tam facile fperes, nos vidas manus tibi prxbituros.

. Quod autem addis hxc vcrba:Ecclefia Catholica ipfum Chriftum denuo offert patri, f’^Simui,abs te huius adfertionis teftimoniü ex fcripturis. Nos credimus catholicamEccle-’®i8tfatcmur dodorem eius effe fpiritum fandum. At illc non docet Ecclefiam noua quç jMadcredendumnonprxdicataab Apoltolis, amp;lcripturis comprehenfa. Oftendcigi-”*' vbifpiritus fandus iuffentEcclefiam denuo offerte Chriftum. Verba tua agnofcis opi-’'quot;h et elto ludex Ecci : Tu dicis Ecclefiam offerte ipfum Chriftum denuo Deo patri pro PMatis noftris, atep hoc cam à fpiritu fando didiciffe, Spiritus fandus verd apertiffimc '“''■bvnam tantum effe pro pcccatis oblationem, nempe Chrifti paffionem in cruce, amp;nbsp;quin-HMs habet Epiftola ad Hebrç. oblationem earn femel effe fadam: vtri igitur credemusfan Mgt; ex quo tantum nuda hxc nomina audimus, Ecclefla, Spiritus fandus, abfep omni tefti-quot;’Onio Icripturx: Aut fpiritui fando potius, qui per Apoftolum tammanifefte contrarium ^''Onunciattux adfertionicEt fcimus Ipiritum fandum,cum hxc loqucretur per Apoftolfi, l''^fuiffeobliuiofumautincogitantcm, imoadrefcllendum hunc futurum dcitcranda ob-

j jj^wvidendum, quale fit quod dixifti: Mcrita amp;nbsp;frudus oblationis dominicx applicari Mibusperhulufmodiadioncmreprxfentationis. Siadioilla Miffantium amp;nbsp;gefticulatio

,, ''‘’’'intcntionefacrificandi, cuiquampoteft fidem infundere, qua crcdat amp;nbsp;pro fe olim in ^''eChriftum effe oblatum, libentcr dabimus, mcrita paffionis Chrifti per adionem illam ^plicari ctreumftantibus. Sed dicis, fidelibus : fi circumftantes funt fideles, quxro quo-

“ quot;quot;'Ao fideles fint fadft Et conftat fideles fados à fpiritu fando per fidem. Fidescloquimur loan. 1.

‘ j'*'^''''defidcnonfimulata)filiosDci facit, coq?hxredes Dei, cohxredes Chrifti. Ergo hoe i W quód fideles lunt, amp;nbsp;eredunt per fpiritum fandum corda fide iUuminantem, applicata 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt ipfisméritapaffionis Chrifti’.applicari enim fine fide mcrita Chrifti nó poffunt.

1 v'dautem cogitabunt fimplices, quotics audiunt adionem illam Miffantis effe applicatri-I ''quot;«neritoruniChrifti^ certehoe prxcomoMiffx quamprimumredduntur aurex. Cuftos

'‘’veeris Aft lö. cupiebat fibi applicari mcrita Chrifti, amp;nbsp;accidens Paulo amp;nbsp;Silx ad pedes 'Sabat -.Domini, quid me oportet faccre vt faluus fiam^ At illi dixcrunt ; Crcdc in Do-Mumlcfum,amp; faluus cris tu amp;nbsp;domus tua.Hic citra controuerfiam auditur applicatio mc-'quot;otumChrifti,nam cupit laluus fieri cuftos.Saluantur qui credunt in Chriftum ; fide ergo

' . Ad quintum, de fimili per te allato quid dicamf Profcdo hoe ego Theologi effe non 1 Wtror, in re tanta tam diffimili fimilitudincvti. Sciebammultoante, ciulmodi nonparum Mludiciin fcholis, fedcredcre omnia, vide ne non fit neceffe. Magnum hic redemti ho-Misnegocium agitur, amp;nbsp;fimilitudinibus iftis mecum pugnas, cum ^0 feripturas à te requi-i 'M, nee tarnen veteris adfercretalia,amp;tancy oraculum caelefte Ecclefix Chrifti propo-i Me. Difputandofortaffis ferri poteranttalia, fed adferendo nimium grauant confeientias, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile, vtputas,apud cordatosobtinebunt applaufumamp; adfenfum.Nam efiinorn-

Mus rebus temeritas in adfentiendo error c'y turpis eft, turn in eo loco maxime, in quo in-'Mdum quid exigat, quidue rcfpuat Chriftiana religio. Eft enim periculum pientifiïmó Mjijfumme metuendum, nc aut negledis qs impia fraude, aut lufceptis anili fuperftitione loan. 4:

“‘'gtmur.Pinge igitur me,aut rcliquostuo iudicio hxreticos,talia comminifci, quibus for Philip. 2; ‘ ;Ç«culiari81udus eft, te indicé, in rebus diuinis tam infcite, nc dicam impie nugari.Quxfo ' Mdtibividentur deDeo fcntirc, quiputant ipfum in re tam ardua, veluttheatrali fpefta ' ?o deleftariï Kex terrenus vtpote ambitiofior, magna cum voluptatc fpeftat ludum fce-1 '•Miauttriumphum aliqucm, in quo fciti hiftriones, geftu, voce, ac tota aftione rem, vt ' ^.ftgt;tcprxfentanf.atnonpiumcft,ficaniminoftri gnomone metiriDei animum. An 1 quot;olimus Deum in fpiritu amp;nbsp;veritate ï Y m* fcire, quid in re tam ardua Domino gratum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 in fit^

RESPONSIO AD DVOS LIBROS ^^^^ fit^ piacuit paterna Dei voluntati, vt vnigemtus pro nobis verc humiliarcWr v ^ jj^pj, tem,mortem autem criicis. Audi veram humihationem vere gratam. N’”i“^^°mnccca* ' patri multo gratiflima faftum eft, vt qui per letalem vnius hominis inobcoienoa p^^^^ tores conftituti funt multi, Vniusitem obedientia tam prompta iuftificenturmulti, ^^^^^^ Roma ? qtiotquotipfumfideampleftuntur.EtDeusilluminftimmamextulitfiiblimiWtem» ^^^^^ Enhef i ^**’ ’^^* tiomen fupra omne nomen, vt in nomine lefu fc fleftat omnegenibcalcu'tini’^ j^_ ï^i ' ** ftriumamp;infernorum,ommseplinguaconfitcatur,quódDominusfitIefusChrimisgt;^jj, ë

■ ^* nam putris. Et propter hune tantopere dileftum vereqj humiliatum *^'^'ê‘'’’^'5 jutimagi-petuo alioqui odio digniffimi. VtitaqjDeus veritas eft, ita veris non fiftisrtm'®. ^^jij^jn nibus, tempore prxfertimrcuelati Chrifti deleftatur. HinciUaSymboloruno^'' ■ , j^j tipaucitas. Verepaffuseftfilius,amp;femeloblatus, nonTOt/’oxup., vtamp; *P^‘^^°'^.mifiiónem repr{lcntatiue,pro veris,nonfiftispeccatis, veramnon effiftam peccatorum r jjj„.ijtip emeruit, vcrorumnonreprçfentatiuorum bonorum Pontifex eft, pct’vcrn’^'’”j_j^j^æ_jj„j dinarium tabernaculum,per verum item, non imaginarium fanguinem ingrenus penicg Sanfta, veram amp;nbsp;non fimilitudinariam redemtionem amp;nbsp;vitam reperit amp;nbsp;al^'. ‘ ^^æ g. vt fummatim dicam, veros non hiftrionicos amp;reprçfentatorios difcipulos aguolc • ^^^^jj. nim mortis in nobis non externam reprsefentationemin vefte amp;nbsp;genu tantum “quot; „f^n tu, fedinternamamp; veram imitationem, qua vetus homocrucifigitunexigit. !^’^ amp;pof-tatorijs Ülis geftibus amp;nbsp;ritibus, quos tu deprçdicas, non crucifigitur concupife«®“^ jojiini-funt hæc hypoeritice geri per impios, in quitus nulla eft pœnitcntia, nulls nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re-

ex mortis vel memoria vel imitatio. Chriftus itarp verus redemtor, veramorte, y J^^^^^ furreftione nos faluans,omni.a vereegit pronoftra falute. Et vere non hypoc^’’æ jjjr bis agi, qux iuffit, feripturis teftibus voluit. Audiamus ergo tandem, 9®. “ ^^„gibuJ cocleftis deleftetur triumphis, aut qua ri^rxfentationeï'num geftu amp;nbsp;veftiw palïïonis Chrifti qUalifcuncp memoria fit fipe abftj adfcftur aut imitationemo^s et reftionis Chrifti per verum cruciatum, verami^ mutationem extemi hominisf Cquot;1?, „jP fe(inquit Petrus?femel pro peccatis palfus fuit,luftus pro iniuftis,ï.Pct.ï.amp;4;Cht'* ^j^j fus eft pro nobis in carne, vos quoqj iuxta eandem vocationem armcmini,quod turincarne,dcftititàpeccato,inhoc,vtiamnon conciipifccntijs hominum, ‘^“'^„jfhià Dei, quodfupereftin carne tempus viuat. Sunt ne hxcTheatralia tantum, '’^.’„ipafii-reprçfentataî' Petrus non dicit: apparate mihifeenicam aliquam repr^efentauon r^ ' oms dominiez.nam hanc agcre amp;nbsp;impi) poffunt : fed armemini iuxta eandemcogus ^^^^^^^^

Ecee cogitationcm, non yeftem aut geftiim. Ergo non geftu aut veftitu, deniqi *? ‘ no’vllo deleftatur Dominus, quia hxcabfqi fide amp;charitatc fieri poffunt fed vult Dominus nos noftram carnem crucifigcrc cum ccncupifcentijs, non W®^^ r p/ vefte amp;nbsp;cruce pifta ornari. Et hue fpedat vniucrfa (criptura,Rom.6.Si iniititn Ww iHi j^crfimilitudincm mortis eins, nimirumamp;refurrcélionis participes erimus, m‘''*'jl-quod vetus ille noftcr homo cum illo crucifixus eft, vt abolcretur corpus peccati hacnonferuiamus peccato. Htenonvmbratilemrcprçfcntationé, fedremaudiom gt;nbsp;^ adfedibus, grandi hominis mutatione gerendam. Non enim dicit : fi induenmus l^f^^j,j^r ftem,amp;gefticulatifuerimus adprxfcriptum, refurreftionis participes erimus. N®*?'^. ad aftra, fed li infititq fafti fuerimus morti eius.O rem acerbam carni.Non emm*^ -^j bus,fcd cruce peragitur, vt codem cap. habemus. Prxbete cinquiOmembra v«^’ g^^* ad fandificationem, nc regnet peccatum in mortali veftro corpore. Item ’'Cormm.’' ^ pcrmortificationemlcfu m corpore circumferimus, femper in mortem hj„niit» Galat lt;S..j[cfum,vtamp;vitaIefuin mortali noftra carne manifeftetur. Sic Paulus po*?*^^;di«

Chrifti in corpore fuo. Audimus non frigidas gcfticulationes cum intentione l^c j^^j^ fedveritatem, iuxtaillud:Quemadmoctum eft veritasin lefu, deponere vctf .^^^.p^ç. ncm,Ephe. 4.Nam fi nihil eft circumcifio, fed tantum noua creatura in Chrifti’ ^^ yoeat fentationem fcenicam abfqj omni cruciatu tam vehimus immodice f Apoftob”’ ^^j^ hxredesDei, fed addit: fiquide fimul cum co patimur, vt amp;nbsp;vnà cum illo glorifier'® offerenquot; dicit: fiquidem oblafionem paffionis Chrifti, vefte, geftuqj Miffali, cum intentione ç. di Chriftum pro peccatis denuo reprxfentemus, amp;nbsp;vt eins mérita nobis tali a«gt;®® ^^ ^ fentationis3pplicentur.Et2.Timotn.2. Si commortui fumusamp;conuiucmus,umnc ^^^ conregnabimus. Nulla vfquam in omnibus feripturis mentio de tua reorxfcntation g ^^^^ culari amp;vcftimentali. Nam verbum noftrum eft verbum crucis, amp;nbsp;Theology or nbsp;nbsp;nbsp;^^

prxdicat piftos triumphos, amp;nbsp;fimulatitias reprxfentationes, miandoquidem ^^ doftrina piftx crucis amp;rcprxfcntatorix, fed vcrx , qua yetuftas in nobis purg ^^^ amp;nbsp;vetus homo exuitur, nouusqi induitur, Faceffant igitur à nouo Tel”*?^ jj,quc Brxfentationes tantum externx , nufquam in literis facris fundatx, amp;nbsp;P^o

h:^^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EC Cil bE MISS À. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xm»

^imitoP-^*^*”^’*^**«*' *’'‘® Chrifti aduentum ad ven facrifici) pfo pcccatis.amp;agni ’quot;ipljjj^ ‘’tionemadiimbrandamfiebantunpafsioneDorninicafemelSevereeffe geftaSi ‘j’ttiiJp^^’^'^’^P^^s’oncChriftiisdicitfcripturas impIetas.Qui fi quotidie immolare-^àiMj p*”“*^*^*^tcr tantum, nondum tarnen impletac effent fenpturx, amp;nbsp;oblatio Chrifti Ns)amp; ”^’^’’^“°‘^ '•iblit.Ita amp;nbsp;nos vere, no reprzfentatiue facnficemus Dco,eumqj co* P'^^’^^quot;^ ”°*^ repraefentatoriam tollamus, non veftes alias exuamus, alias in-^^du *”^“”’’J^^ exuamus veterem hominé,induamus notlum, abnegemus nofmetipfos, ^dcc '^^‘* nonhiftrionici imitatores fequamur. Nam finis prxcepti eft chantas ex ^^°’'‘^c'lt;^*^t**^ona, amp;nbsp;fide non ftmuka i. Tim.i.EtLuc.^i Si quisvult venire %im’*°2®g^* femetipfum, tollat crueem fuam quotidie amp;nbsp;fequaturmc.Qui enim voluc-Siv “”quot;’ .*‘‘^“^'^ facere, perdet illam. Hxc nos docuere Chriftus amp;nbsp;Apoftoli tan-'diüçæ'J^^^Pei cultum, At quç tu proponis, turn fequemur vbi fcripturarum teftimonio,

hw ?^quot;’’^’?*’‘^“P®*’4 hierefponfum eft.Tum enim credemus Ecclcfiam aliquid ap-^W p P?^^*^^^ tradcrc credendum, cum id fcripturis eófentaneum oftendcris, quibus \ ?®’'!()I ^^^'^* contenta, pharilxorum fermentum execratur. Quód autem dicis inMiffa \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® P*”8*’^^ figuran opus redemptionis noftrç fed agi, ad tuum fcilicct raodu fpecia

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^^Ppo*^*^^™^®’Ch*‘'rt‘^n™ipfi™ pctcgifle opus redemptionis, nullum alium

1 %• *^crra dare potcrant,cuius uires tanto open pares effent, prxter lefum Chnftum» | ^.j.p ''°’’ .^”“08 noftri redemptores, fed Chriftus ipfe nos redemit ab omni iniquitate, \ *''?!« **quot; ^^‘oftum, non per Miffalc opus, habemus redemptione per fangutnem cius, Eph. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'‘''*' P''ccii.im redemptionis pro omnibus, no facerdos Miffans, aut opus cius opc

\ ’«dem • °P’ opcrantis. Et Paulus Rom.j.Iuftificantur autem gratis per ilhus gratiam, per 1 i^ttru ^^'°*'®’’’“l^’æ eft in Chrifto lefu, quem propofuitDeus reconciliatoremper fidem, 1 fori'v^’P'*“® fanguine,Non dicit»per redemptionem quç cft in Miffa,aut qux pera-I Hifc** ■ ^’’Qnomodo igitur probabisopus redemptionisnoftrx inMiffaagiï'Num in CoIolRw

'*iiiiQF^’'”’”’”^®lt;^*quot;*™ur à morte xtema, aut dclcturchirographum quoderat contranit,l • ’’ per decretafHoc enim eft opus redemptionis, hominem lapfum redimere à mot-compefcere.Quod fi fit in Miffa veftra, quid Chriftus cgit in crucelt;quód ItcQ^P °P“.s*lludmulto maximum,amp;nulli vnquam creaturx tranfenoendum, peregit IHhf quot;'quot;'*4*^**ï cruce, quid honorem creatoris amp;nbsp;redemptoris in redemptum plalma in-ipftn f^^®'^*™“®^P®tcrinipfum,nonin faccrdotes noftros pofuitiniquitates noftras, amp;nbsp;lefai. $ï. V'^v •’^‘^®quot;®^ *^o®’^“*quot; quenquam faluarc,ipfiusnonnoftro liuorcfanatifumus, i.Pct. l.

^f^. optimum,vbi nobis ignorantix amp;nbsp;impictatis notam audafter impingis. Qudd ig-^ta'^^'^*^™^*^ ol’ncisipcrlibenter difsimulamus,modo de feientia humana loquaris. Nam rebus,quippe cxitialis,modis omnibus fugienda amp;nbsp;deteftanda cft.Et-i ’’«U' ' ^^'' ^“™“* progrefsi,fi quid hoc ad rem facit,in fxcuiari cruditionc, vt nihil hac-km ^^^quot;^ e^^I^otatum tamep fulbimc feripferit Eccius, quod ingenq noftri quamlibet hebe-^Qü^P*quot;* ^^tcrfugcritImpictatis autem calumniam agnolccre, ipfx prohibct pictas. Ideo 'fch° n ’* ^”*™°’ ** riihilo fegniores fuerimus in clucndis maculis,ac tu es in afpergendis ttj ^‘^ '^Wc verba Pfalmiïö.in cos iaculator, qui veritatem fcripturx fcicntesamp;volcn-o,i^''*^''^eunt. Nos hanc vnam aipidifsimc quxrimus, hanc fi nobis aut reliqueris,aut fi quot;nbsp;quot;* i^on habemus dedens, debcllatumeft.

^^Q^’“'™’adferis Sacerdotes Chriftum Deo patri offerre, non folum ficut donum P^^sionis memoriale, fed etiam ficut munus Deo acccptirsimum,quo Deumva-'‘^ ^^’P'*^Q^enfis, amp;nbsp;gratiam cius cum fpiritualibus bonis reportare. Refpondc-^'JiDcum propter pcccata noftra etiamnum irafci iudicem, amp;nbsp;non effe placatum patrem Q“*s placabit ipfum^Nam oblatio CHRISTI fafta eft femel, vt con-wS)qu3t fi Deum non placauit,cum fumma humilitatc, obedientia amp;nbsp;innocentia effet or-ï) tun placabis vllo pafto f Aut cur non placatus cft Deus cum femetipfum incffabili ïritatc vnigenitus in cruce ^o peccatoribus rcconciliandis vcrcobtulit:‘amp; iam, vtau-j’^pbeatur,cum non vere onertur in manu facerdotis, fed femel faftx oblationis tantum Prwentatio agitur aut memoria ; plus ne poteft hominis peccatoris aftio citraadfeftum frequentata, quam fanftifsima Chrifti pafsio amp;nbsp;fumma humiliatio li fqj in mot

1^1 vbipronobisfaftuscftmalediftum,bcncdiftus DEI filiuscHicficollubitumeft/itc* Jumnos ftipitesvoGa,qui nihil intelligant, etfiqux tufentis nuiïo ncgotio itclligamus, _ * feZ®® ®*P*?®^ amp;nbsp;®^ Eccianam ly ram tam ftupidi afini, opponemus tuis fubtilitatibus ru* ^^«* ^‘ 41 ^'P^“’^^ impenctrabiles.Ioan-ï.Sic Deus dilcxit mundum, vtvnigenitum daret.iJoS. bhoc apparuit chantas Dei, quód filium fuum vnigenitum mifit Deus in mundn, vt viua-

RESPONSIO AD DVOS LIBR05 jj^jj^trit mus per cum.Inhoc eft chantas, non quod nos dilcxcrimus cum, fcdqu® Æ iQj^ nos,amp;mifitfilium fuum propiciahonem pro peccatis noftris.Et pauid ultra- P lexitnos.Hic videmus quod Dominus nosprzuennmcnarrabili charitate,v . ^ nullo padoheeaf, cum etiamnum iratum ac minacem iudicem imaginari, ^'(^” j,|f^,quO' noltns Mifsis placarc pofsunus aut debeamus, poltquam tarn dare docent Icnp nbsp;nbsp;^^,,.,.

modo Chrillus ver a hoftia, cum nos adhuc effemus mimici, Deum placar it,p » q vnicecharum patri, amp;nosdilefti fumus, Ephef.i. At ne dicashunc.ab ^^? efleauiæ afpedui patris fub fpecie panis ad impetrandam peccatorum veniam ß^^’^fpeftuD«* ftendendum,oppono ApoftolumfccusloqucntemHeb.p. Apparetmine^. j^^ßj^cenc pro nobis. Et i.ioan.2. Ipfc apud patrem propiciatio dt pro peccatis ”°. ^jpjdiac li-propter carnem torpentibus, crebcrrimcinculcandus,amp;cordibusinigr*'’’f pgi-giun ftendus Chrillus, nobis inquam reprxfentatione mortis Chrilti, aut deidt'rL .^(.j^ggao-geli] prxdicationem continuam opus eft,ne vnquam obrepat tantorumb g^^adrefri-rum obliuio. Deo autem patri nulla huiulmodi aftuofa reprxfentationc op • dsvigor, candam mortis dominieçmemoriam. Tantum cnim abeft,vtvnicç Chrilh^b nbsp;nbsp;yf^jneti-

dignitas ac mentum infinitum apud patrem vnquam obfolcfcant,vtpropt®rp gp^j-æt am, non folum exhibitam pafsioncm Chrifti, omnia bona eleéti à Deo légat,oncmi Ad hxc cuius prompta in mortem obedientia, in diebus carnis lux ante 8 ° “jjjquoini' tamcrat paternis oculis pradensac grata, vt dixcrit;Hic dl diledusfiünsæ^ joeanunCt hi complacitum eft.Et alibidlluftraiu nomen tuum, amp;nbsp;rurfus illuftrabo.QH°æ° .ija effet, vt cum ad dexteram maidlatis Dei fedet racerdos3eternus,tam non prüfens ac vn ,.^^^^,0^^ reprçfentare earn quotidie ante fadem patris oportcat, ad placandum Dcii o nbsp;nbsp;nbsp;jQ^n-

igiturfronte dicemus, nos iamprimumplacare DeumnollrisMifsisf Vbiprr nbsp;nbsp;• ggfi^a

nam tuam manebit fidcs in DcumfAut quis pollhac tuto dicit:Patcr nofter qw ®_^jj,ai an non potius fie cogitabitrEgo peccator fum indignior quim vt me tanta tanqu ^^^^j jj^g da iudicis irati maieltas refpiciatCquid faciarn igitur f Conducam MilPas pro ’quot;^’, gj,jt,Nani rationc placctur iratus Deus, amp;nbsp;tandem propiciusfiat.Acnefic Q“**^®*quot; ‘S’^’^kùujahil» fubit animum facerdotis Miffantis indignitas, quid fiSacerdos peccator cit, a ,, ^u,„pjj Domino^Nam viftima impiorum eft Domino abominatio, telle fcriptura«Et®® ^,( eiufmodi funt, vt vix apud indulgcntifsimum aliquem patrem ferantur, ^’’’^'gu-jtioxof queant iuftirsimam Dei iram aucrtcre.Quaiis igitur illius animus dl, taiis eit j Q^jji^pof dus de paterna Dei voluntate erganos dübitat,amp; oratio fit ablq; fidc,vth«c , jj^ij, fit hypocritas trilles facere, Chriltianos non item, qui iubentur in ^‘^æ’^^^^manifoi ^ rum iam propitio amp;nbsp;fauente, non ad nomen dus cxpallefcerc. Tolle baneChm ^ curitatem, quid facies ex Ecclcfia Chnltifpopulum bis legalem, trillern, nieras nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^

amp; hypocritas fcruilitcr omnia facientes, amp;nbsp;plane Ifmahelitas de gratia Dei pepetu tantes. At longe fecus fcriptura Ecci docet. Nam quidaliudclamat Icriptura nom ■ menti, quam Deum propter Chrillum iam fauerc amp;nbsp;patrem cflcî’Cçcifsiniiii» *l°P^*^gpne-non viefet cor Dei plufquam paternum, fic loquentc Paulo;Proprio Hlio DoDctgt;sn^|^^j percit, fed pro nobis omnibus tradidit illum. Qui fieripoteft, vtnonamp;cum eodem ^j^jjg nobis donetgt;Quis intentabit crimina aduerfius deftos DcirDeuscftquiiuftihat^J^. qui condcmnet^Chnllus dl qui mortuus dl,imó qui amp;nbsp;fufeitatus ell,quieO’® ^ Sbftioi tram Dei, qui amp;nbsp;intcrcedit pro nobis: quisnosfcparabitadilcftioneDéi^Num ƒ ^ u, numangultiaÆti.Cori.i.ChrillusfaftusfuitnobisàDeoiullitiaamp;redempUO,y q » riatur in Domino glorietur.Obfccro, funt illa dubitatis adhuc de voluntate Dd nbsp;nbsp;Q|„J

fedèntit ne Apollolus Deum etiamnum iratum, amp;nbsp;nollro primum opere P^’^’p^ys/guod igitur fibi illa voluntcap.s.adRoma. Commendat fuamcharitatemerganos cumefTemus adhucpeccatores, Chrillus pro nobismortuus fuit.Nam ficum' .•^j.pgy mus,rcconciliati fuimusDeo per mortcmfilfieius,multo magisreconciliatirnD^^jj^^j^^jj-ç^ vitamipfius, amp;gloriamur inDcopcrlefum.pcr quein nunc reconciliationem ^^Q,„mes cuti.Audimus reconciliationem faftam hic.Et 2. Corinth-s-Cur ergo ”’94*f-'.«lt;adop-iram imaginamur Dei aduerfus nos C Quö interim ablcgabitur aiacrisilIcipD mcoP tionis in nobis, per quem clamamus Abba patcrfvbi apparebitteftimonium iP''’' dibus nolliis, quod fimusfilp Dei^Situa fententia fubfillct, omnem illam quot;g^C g..j,lenem, amp;nbsp;laetifsimam lècuritatem in regno Chrifti, piarumq; mentium pacem «c au -..^^ edre eft, vt nos perpetuo trepidemus, amp;nbsp;fpiritu fenututis timiditatiscp mcra legm ^IL^^^u ciamus, inutilia ad falutem. Nam confeientia per hanc dodrinam non Chrift'quot;quot;’ « , ^^.^ inrpicicns,nunq!non vt nauis inter procellas fluftuabit, nee vnquam poterit ex am. ^ ccrc:Pater nofter qui es in coelis. Nos Itaqj ex feripturis docuim’,conllare Chriltiana haudpofte,nifiperfuafi fimus,pcrChriftûablataeftcpccc3ta,placatumDeiim,vtiam^.F, ter nofter, amp;nbsp;nos filfi coq; hçredes. Ac ne perpetuo in incerto iadaremur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j g^im

ex noftris viribus amp;nbsp;mentis, fed fuis operibus pendere falutem Chriftiu» volmo'^'quot;^,^^^^

tc^f^j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccii DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. kxi54

%0^^*^^g**®®”^o-ApöftoIlt;^onja.4.Iddïfco cxfidc datiirhxreditas» vtfecun'^ *®^iuft f*”r'^^ ®’^quot;** ^^ promifsio vniuerfo fcmini. En fi ex noftris conadbus amp;nbsp;operibus ^8dtian’■ '”P^’'^ manerct confcienda anxia:quando enim certa effet de bona voluntate quot;'’*’ fat' f Î^^^æper hic anes tentadonis grauilsimsc quatcret confcicntiam mcdculofam:

i ^^g*’ ^*^8quot;’“* opus illud, minori omnino Hdc amp;nbsp;chantate egiid quam opus yj^A * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominis non Dci.amp; hacc omina noltris operibus in carne fic adhèrent,

'8iofce' ^?-^ ■*^ Omni vita iullumDei indicium in omnibus deprecari, amp;nbsp;ad mifericordiam ^'’Su quot;^^ ”** petris confugcre cogantur. Nam beati hint, non qui vbicß amp;nbsp;in omnibus re-”“quot;4***”! peccant, nemo emm repcritur tam pefeftus in hac vita, féd quorum *^(1Q -^^^æ’^^’hates, amp;nbsp;quorum tefta fiint peccata.At dbi forte prarfumptuorum vide-^’tdd ** ^ ™”^modum fibi crcdat per Kiium Dei iampndem placatum efte Deum, fcho-‘’siHj f°^*.“^®’?’9’’gt;*nein dubium amp;nbsp;incertum effe debere an (it in gratia Dci.Nam fi fecuri-ÎP'lio ?*'‘*y'^'*^'quot; gratia fidci, qua quis nihil dubitat de fauorc Dei, perfiftet, protinus tua wciij^ ^pl^ando quotidie perMtffas Deo corruet.at fiincerti fcmperliimusan faueat ^ , ‘quot;lift?* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eins,turn irrequieta confeientia lam hoc nunc aliud molie-

Peryj quot;Pf^is Miffali faenfleio Itudebit fibi demcrcri Dominum, vtin timorc feruili fem-i^®Ur M **^ °”^”*^'^'^ operibus fuis, amp;nbsp;cclcbrata in Prophetis fecuritas veri Ifraclis igno- Î® . ƒ^* r?UoH *^^ ^^^* naturam didicimus longe aliter fc habere, quam illi putarunt, quibus do- Mich.4.

x^*^^*’ ’^^’^^P^ luftiticationem, pacem conlcicntiz, amp;nbsp;nihil noh ^’'diisfo^^^*’’ ‘^^^^^’ Qi^'od non poffumus vim rei tantx ex condigno explicarc;non criim Tomato» '^t£)cie '”’ ^^^ ^ reliqui fideles in periculis fads tcltad funt, non fc ad modum fcholarm I'‘^tnel^^ ”°’’ huore dubitaffe, amp;nbsp;numinis placadonem nouis fubinde rationibus quaefiD ^0 ,8**”* pctamus exempla, vndc inconcuffa ilia magmtudo, amp;nbsp;quafi quidam exag-’''•itiijju?*'^quot;’^!^^’*™^’*^*'™’^”® Apoftolus Chrilfonixus magno xllu Ipintualis Içdcisc ^Oi[jjj'^^'^^^ ^^^^^^^^’^^^^^^^^'^itïfitit^tdicens:(^isintcnt2bit crimmaaduerfus ele-^Hsrna '^“*’*.^*^P^’^’‘^**- *^®® ^ dileftionc Dci^ Num perfecudoC num periculum^ num gla-* ^frit”*quot;**^’ pcrfuafiimhabeoCobferua perfuafum habeo3quddilcqj mófs neep vita amp;c* y4cn'^°®^^P’’^*rc3diIeftioncDci,qux eltinChrillo.Etne quis per reueladonem fpe-

R*^*quot;^^g^ Apolfofo datum, led non omnibus fidelibus conceffum dicat, oblDt *^11 n^® ‘Q^“” Koma.s. luftificaticinquit? ex fide pacem habemus erga Deum per Chri-®°”^** nobis,vtfide pcrduceremurin gratiam hanc in quaftamus amp;nbsp;gto-

*''^Q ' a ■P^JorixDei:nccidfolum,verumetiamgloriamurfupcradfliftionibus yfei- } ^h • ’^^ ftiopacicntiam pariat, pacientia probationem, probatio fpem,fpcs hon '^H^? u^”*^^ '^*^^’^*° ^” effufa fit in cordibus noftris, per (piritum fanftum qui datus '’hco'’p.*‘^.Apoftolus de omnibus iuftificatis loquitur, in guibusfides prxftat,vt pa-quot;quot;W j^’’^’^ finguDritcr in fpe habitent,hoe eft, fecuri amp;nbsp;cofidentcs fint de falute fua in

^^*’ quot;°” '’^ ’g”**^* prxfumant, amp;nbsp;in bono ceffent. Et hac pace interna fit, vt iam *''''tiir^'^'^'^^^”*'* Döminum bene velle amp;nbsp;placatum effe, in adfliftionibtis pro veritate glo ^®licc('^'^'^^ ^^'®ft“’ natura fui amans fic exhorret, vt infiimmis malis ducat.lta criim Apo-tliri^' Studentes ibant aconfpeftu concilfi, quód digni habiti effent, qui pro nomine ^HitoTr *'^quot;*^'* ï‘®ccrcntur. Et Paulus 2. Corinth.4.1n omnibus cingiuOprcmimur, at iMc □’’‘’'^idimur. Vnde hoe robur animo natura perfecutiones rcfugicnd^proculdubio quot;^ Wo s *^°’^ ^*”’^ animos vacillarc fpe incerta, fed confirmât nos, vt etiam iri tribuladoni^ '^’*^no *^®5^”^° animofimus.Magna reseft,eredere noftram iuftidameffe Chriftum, %mj\P’‘^*“''’vp*i ambiguo nutantes, nouis quotidie obladonibus eonemur placate 'M if “quot;‘•Et (cirepereupio num putes hac mcticulofa opïnionc quotidie neceffario pla 'f*'‘(lïtr”quot;^^^^ fuific loannem, cum diccret : Nos feimus qiiôd a morte ad vitam fumus iMk’'^”'^ ‘^‘^‘ê“quot;^^®-^^^^’^®®’’’^'^^”’ '^•^’^ ^°^ cognofcimus,-quôd in eo manemus, amp;nbsp;ipfe Soni’'^^°“*^’quot;de fpiritu fuodcditnobis.Eti.Ioan.ç. Qui credit in filium Dei, habet tc-

” ^®‘pfogt;vt taccam qux Paulus de arra fpiritus in cordibus credentium fcripfit Ephe.t. '''Wol ''’^.^’^^'“ctiam doftrinam propiüsinfpcxcritis, nonnihil occurrat quotidianx 2, Cor.I. ^^ice '■’^‘^‘‘‘co^trarium.Nam amp;os veftrum fatetur, non hypoef idee, fedverefem-''i8ciuJ'?“quot;‘’^*’®doremi(sioncm peccatorum, nimirumper (umcientifsirrium Chriftifa-

''lolj '*ƒ‘^ccata credo mihi remiffa, vnica Chrifti hoftia, eaqj placatum Deum, quid ^M^^®’HacirationeBaptifmo»pocnitentia amp;nbsp;operibus bonis nori foret opus,eu pofsim QPjrftiQ '''tfUç.ç ^’'8’‘gt;iientari:Deus cft nobis placatus morte filq, lufficientifsima eft vria oblado ei’ ^fig i^ ''^quot;‘‘‘sionem omnium peccatorum, nihil ergo addendum, vt iniuria fiat pafsioni St»^^^’’'“quot;* c’^’ft*™®™ Chriftiano neceffarium, aut poenitentiam aut Iegcm:Satis itaq? ÿamp; '^'’'^^‘'cniifsionem peccatorum, amp;nbsp;iufti effemus, nee vlla ratio habeda effet Baptifmi

fi latis cft,Chriftum pro nobis paffum, amp;ita patrem placatu, quid * dt^quod fi ijs nihilominus opus cft, vt bona parta participent, cade radonc Miffç fatn-

RESPONSIO AD DVOS LIBROS .^j,,i, racrifïcjum,participandg pafsionis medium admittetur.Refpondemus:]^!^®’^!“*, jjQjDiiaf Ibmenta velut diltnbuunturnonreiicimus, modocx Icripnirisihatuantu!'• ^.^ ^^.^,-ji;i-' Rom r ^“’^ addifa negligimus, feientes multa effe in fcripturis Chrdbano neceffana, at^ jj-jnJn* l Cor 1^^*^^' velut prxcepta qux lanfta (unbiulla amp;nbsp;bona, ac necellaria inprimis ad ’S^y gePr Galat ^' P'^^c^^'^^^-J^cx emm cltagnitio pcccati, data vt abundet deiiftum, elt virtue pet- Liilo-1 efa? 8 *^'^ëogu6 ad Chnltum. Et quis vt non neceffarium rcfpueret,quod dociiitDtni’æ*\^j,jJ ^ * quttiir apiid Prophetam ; Ego Dominus Deus tuus,docens te vtilia. vbnam at e .^ ^^ j^j. mandata mea, St taéta buffet lient flumen pax tua, amp;nbsp;luftietatua ficut gtirg*^^’’?\jirjjnpó Mare. i. mo ob tdrede dixerit,adiulhficationem effe neceffanamIcgcm, quau w^^^ -„^PeOin-t ^ic. ^. Lex enimtametli bona fit, non tarnen iulbficati ItancceffanuseltBaptifinus.qt**^ j^pi-tioloff. T, ftitutusin fignumpocnitentiç,nonvtcoiulbficeris.Dcfignoloquor.Neccuan?‘ ^^jut I«Cor,is. tentia.Exuendus dl enimvetus homo, amp;nbsp;ad imaginé coEidbs Adam fuætist^f°^jj,^(;ere Chnllus nos nóagnofcet.Si quis tamé ruacontntioneautpücnitctiapropcct*^'‘ g^Peo l.Ioan.T. nitcretur,impjus effet, amp;nbsp;Chriltfi ncgaret.Deniqj opera bona funt neceffanam' P ^jn aut JVlattasi prxcepta, qm vult vtinnobis vetuliatcm expurgemus » amp;fratrcsnon verto ^i^tfru lingua, léd opere amp;nbsp;ventate diligam’.Et his openbus infententia extrcmitudici) jjy ftibus Deus difcernet pios ab impijs, oues ab hoedis.Neq tamé Ferendus eftiff^* pi gjju-Ibficationis prmcipia iadauerit, quafi jmpius iulbficetur ex openbus,cum niuWW nbsp;^^

lle amp;nbsp;bene operan non pofsit.Dc pafsione autem Dommi amp;nbsp;hde fccus ludtcandum‘ jjjf, fio enim Dommi ficneceffariaadplacandumDeum,amp;iulbficandumimpic!gt;,vtni i p nee Bapiifmus qiacquam efficeret,nec fides,pacnitenna,aut omninobcnumop^^ auaelfd P - _ nbsp;fet.Breiuter,ablqioblationein crucefadapermediatoremnollru, nuUanobisgrai nbsp;^

bpncl.i. g^ falus.Iam plaçât’pater per filium Duet, quo fit vt Ipintumfuumemittatincotua .f^^ Galat.^. pj-Q qmbus Chnllus perlitauit.Spiritus landus quialux cft,tenebrasimpitt^bsexp^^ quiaignis ell, chantate corda acccndit, illuminât cognitione fui amp;nbsp;Dei cxcu/npecc’ ^^ corpurgat,amp; reliquiaspeccati mortificatincarne,vtpafsio Chriftivelutinexh^i ^^^^^ fons fit, vnde nobis bonum omne promanat, fauor Dei patris, donum fpiritunann^fiis charitas,fpes,veraptEnitentia, amp;nbsp;reliqui boni frudusJdeo Apoltolus Chrifti»” j^. ï. Cor c ”‘Oirtuiim propter peccata noftra,nimirum vt catoUeret, amp;nbsp;nos patri reconciDte^j^jj * doquidemDeus eratinChFilto,mundumreconliansfibi,nonlmputanseispecc3t j^ijj direconciliationem fadam per pafsionemChnib,amp; nonimputationcrnpecc^o ^(,’5^^^. interim tuum illud medium Miffaie nul'quam audiatur. Fides autem adeo eft ’“* j^yæ pee Roma ?. ’^^quot;' needTana, vt3bF9 eanemo iulbficctur.Nam qui inChriftü non credit, o’^'^l., ^æ. loan 8 ' c5‘tisfuis,iraDeimanctfupcrcum.Vbiaut?gratiamamp;fahitcmfignisfacwwlt;®‘** ’ jj re loqucndi quorundam, alligarit Deus, fcircpercupio, vt longe alia ratio fib ff^’^ qJ. loan.j. necefutatem q nam prétendis attinct,defidc quamde Baptümo Stalijs, vtfine^ ftum nemopolsitreciperc, quacum Chnllus ccrtorccipitur, cum facramentanbus .^ 115 femper recipiatur certo.Nam quotquot cum rcccpennt,deditcis vtlicereteisn*’ ^ fieri,hisqui credidiffent in nomen ipfius,lohan.i.Non dicit, his omnibus qui SatP • ^ perccperint.cum illi pofsint elle hypocritç abfqi fide Chrillnvt fides plane quot;tctibt^yj verbo DeuSacramenta neceflaria quidem, at longe alia ratione.De fignis loquor.n* j^pj fidcsiulbficat, noniuftificatSacramcntum. Baptilmum, Euchariftiani, pauitcntisij’u;f. opera feripturse docent, fingulorum officia cuiufmodi fint amp;nbsp;quo tendant,traduntA D farn non tradunt, tanquamoblationemnouam Chrifti.quaiamprimurniratusDeus i r candus, amp;nbsp;mérita Chrilli diftribuantur circumftantibus, quæ parta quidemfuntina™ ’ verbo Domini amp;nbsp;Sacramentis fide rcceptis, quotidie dif^ibuuntur.Nce eft dans,cum(blam fidem dicimus iuftificare, quandohxcloqucndiratio f®”, ^Qn^h.!» profeéla, fed veteribus cortfueta, quos nee tu conté mms. Sicenim Ambrofiust- ', ^ ait:Gratia fic data dl in Chriflo Icfu,quia hoe conftitiitum dl à Deo, vt quitte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ .^

ftum, faluus fit fine opere, Ibla fide gratis accipiensremiSionem peccatorum boqi fan élus de vera fide in Chriftum,qu3E non torpefcit, vt m Galatis cap.s.liis verbis j -Sola fides opus dl in chantate ad luftificationem.Idem in Gala.cap.ï.Abrahamuraui iafideiullificatum.Etinpracfatione Epdlolx ad Galat.Sola cinquit^bdcslumcita tem abbreuiata ex lege. Idem doemt Sedulius ad Roma.?. Ad iiiftificandumOnquitJlo des fufficit.Et cap.4.Conucrtcntcm impium per folam fidem luftificat Deus, non pf^P bona.AdRoma.p.Solafidespropofitacftadfalutem.EtadGala.ï.Solafideu.uanui ^^ dentes.Si dicis fola opera exremoniarum hoc loco cxrhidi, opera dccalcgi luuincare, ftabit Apoftolus ad Roma.?. Lex agnitio peccati, obftabit Augnftin s,inioamp; us, quiex nullius legis openbus docetiuftificari hominem, fed bde per ^ratian. heiug ^^ fob Lutherani funtihcolc^i folarfi vt vides. Interim non igr eremus lt;!t patreir.amp;riuu amp;nbsp;Spintum fanélum iuftificare, vt iullificationis, quemaomedum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,”5-

tutcauffa cfftcicns fit DE YS,Formalis Fidcs, Matenalis in qua hemo, bcalis bo t

ËÔCII D E MISS Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5C)t)t

^^Wurtiin qUient: Credo remifsionem peccatorum, fedprçtentorum,egOàutcm nouis Oî^ié-fcbinij pcccatis Deum cxalpcroi dubito igitur an amp;nbsp;mca nxc pcccata fint remifia. Ergo ^io^ S^iUfenfisinondum credis Euangelio, non tantum ainsi fed amp;nbsp;tibi prxdicato, amp;nbsp;omniunl PWatorumremifsionem nuneiantu Nonne Chnftusamp; pro nspeccatis quxhodie perpc- Iere.tl» ‘/»sfitisfccitïcur vim fatisfaftionis ChrilH fic extcnuamiis,vtpropeccatis vnius tantum Heb. 8. ^^ditumfatisfaftumamp;placatumefle DeumOredamusi non autem placatum pró peccatis '*'J'fidis?Si autem credis, eaipfatibi remilfa propter Ghriftum.vtiam Deus cofum cxpri» f '^Onouifoederis nonrecordetur amplins, multaporro bonafides fixe ageupie,lulle, viuet inhocfxculo. Atnon conabitur fidclisfuoaliquo opereMüfali, iut houa p^f jy. ylJtione remifsionem peccatorum parare, id dl,placate Deum, vt fic incerta Icmpct amp;nbsp;tertn at» 1 ^^uconfcientiatitubet. Siquidcm eertiores nos fidcs facit, quamvt fic perpetuo fit con- i,q,4» l ,^fccndum amp;nbsp;hxrendum. An hxcfunt obfeura^Neep tarnen opus cftCvt Bonauenturx I ,^isvur)hanc veritatem catholicamremifsi peccati amp;nbsp;placati Dei me cognolccrc,certi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

1 ^cfpeciilationis vel cuidcntix, vt quam nullus fyllogifmus Epiltcmonicus c^duden-1 ■^Jw«nt,refraeantcfidcirationc.Egrcöic hoe ipfum certitudo adhxfionis cfiïcit, hdet, 1 .Wicx propria, qua ratione nihil v ctat, maiorem effe certitudinem in fide noltra, quam 1 , ^itufcientix,quandoquidemvis fideinon fimulatx credentem firnuus Ncit adhçrerc \ ri**?*^ creditx, quamfcientiaSyllogiamp;niscolicftxrei fcitx.NifiputcsEuclldcmprocon- _ \ pjw aliqua pcometricxhxc poffe ob rei cuidentiam per ferre alacri animO, qux ro^rè dil.tq.q. 1 ?5^*’'3tlidcitHconcoSb Stephanus pcrtulit pro hacveritate crcditadcfus dl Chriftus, s.quartu 1 jr ^'0 legis ad lullifieationem omni etcdcnti. Aut filmât fluxùm animum Scotus tuns qui I j ^iWquxperfidemapnofcuntur,certluscognofci,qiiàmquxpcrlumennaturalcap- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘

I ^'l'ï’tdimus. At per fidem cognofeimus pcccata noîlra, per vnicam Chriftioblationcmift Kom.ro» 1 » ®*P»U, aux edtitudo ndei non finct me peccatorum expiationem noua oblation*

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vndcciifio copiofe probas ex v eteri Tdlamento, facrificia legis non in hoc olim

•, M^oco inftituta,vt durarent femper,fed vfqj ad pcrfeftilsimum facnficium, in quo tet-1K ’''inirenttir omnia, amp;nbsp;prxcauilfc corporalibushifce viftimisDominmnc adEidolola-(]?'P'^pulusprolaberetur:citas lda.cap.i.amp;vlt.Amos s.foclis i.Pfal.49.amp;J9-Hcb.xo. hi®*’'wanctxntillumquidem'noftram adfertionem labefadarunt, cumamp; ipfiCvt ohm j^g^^^ j,C^'is)Aicamus, Dominum populo Rio ohm tabcrnaculifaélioncm, xdificationem tem- ^j^ 4,ca, f ItuiUrumelcftionem.facrihciaquoq, amp;nbsp;oblationcs,amp; monitiones,amp;rcliquam om- jgJgoj^t^ 1 s? , ftatuiffe dcfcruitionem. Et tarnen ipfe nullius horum eft indigcns.Ell enim lem- y^içj^ej, l Ï/Phniis Omnibus bonis, omnemeyodorem fuauitatis, amp;omnes. Riaueolentium vapora- B,p^,^ji|ç^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fc,ctiam antequam Mofes dfct.Pacîlcm autem adEidola rcucrti populuiù

quot;iiebit per multas aduocationcs, pr çferuans cos perfeucrarc amp;nbsp;feruirc Dco,pcr ca quç ficunda ad prima aduocans, hoc dl, per typica ad vera, amp;nbsp;per temporaha ad xter-

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem addis.legaha effe finira per SacramcntumEuchariftix, tua régulatrada«

i paulô ante de facrificîf)s in Ghriftum refpicientibus loquans, ingenue rcqcimus, .l'*®'lH0tb tcftimomo, illaomniainfacnficioperfeêlifsimo effe finitavideamus,quod i ^Mtiadiuerfum abeunte, oblatio eft in crucc faéla.Locumlcfaix vlti.allcgas, cüm nihll 1 ^'-'Wnoftrx doftrinx. Imô cumDominus non patiatur figuram, prxfente iam veritate» l'^'''oioferctltcrationcm veftram faertfieq expiatory, poft complctam femel munda-1 Ç'tmïCaueant ergo qui prêter St contra verbü Dei iterate prxfumunt,quöd nulla pror, i ’'‘Ittatione egct,nc St ipfosPropbeta his verbis ear pat.Na fi pro alps mundandis cona-1 Mhrefipfi interim odiomiratres homteidx, mordacitate canes, amp;nbsp;immundieps fues, l 5Wis sdiommabilcs crimus Domino, quam ludxi, qui prçfente vcritate vmbras feftan l p^tcloelisvaticiniumnospremit.NaraProphctavaftationcm tcrrx,penuriam return, 1 ^^hotrendamvaticinatur, ex qua 8t ver bi Dei famem longe periculofiorem ptxnun l rVicuftarumcnimmultitudinc vdhoftium, terrx nafcentia Streliquafie vaftati étant i eWumpta, vt à domo Domini, bocdl,tcmplolctofolymitano penerint ^riRcium amp;nbsp;1 ^.’“‘^'»^'»««»frttmento.vtno amp;nbsp;olco confumptis. At cum ptçlcnptus à DoUnno cul-l K®®^'usob campenutiamncgligctctut,(acctdotcsquibusidmuncris erat, vtindomo ■ ^bilacriRcarcnVluxerunt, vtpotc dolentifsimc ïetentes dnühi cultus ïntetitum, en nCG 1 c'''®'’’^cclibamcntarite liceretcclcbrare,maxime quia 8t dccimx, quas accipete cort-| nequacu oblate funt,cumtegio lam dcpopulatafuiffet, amp;luxcrithum’ .HxclR* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acciAiffe no dubitamus. At verislltaelitis cedefiç Cbriftigt;non abfimula,it^

l ^bora mala pet bçcptçnunciatur,ncpe verbi fames, vt iure optimo facerdotes.id eft-.

vcri Hdclcs, domus Dei occonomi amp;miniftri lugcxnt, ateß hoe tempore co j^j^^req“ j mehto;Peri7t faenfiemm amp;nbsp;hbatio, de domo Domini, hoc eft, vcraobwno,q ^j^^^jifiiiii Dominus, non apparata iuxta propria» intentiones, fed verbû Dei, adeo ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

non viciatum in regionenoftra Eruex, locufta, brucus amp;nbsp;rubmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hxc autem tii ad facrificium panis amp;nbsp;vini ac facer dotes MiOantes, qu’ j^^jj^ prop^ fint,refers, eoscplatitare dicis,quatuagloffafit, vtvos quiiamMiffati;gt;pe'' jp^j^ys, feil'quot; tiam non pofsitisintclligi.Non enim latitatis pra: vllo metu perfecutionis ê yQ^isitin^^’’ hiep tuto amp;nbsp;abfeß pauore fecuri obambulatis, brachiofæculari fidentes, Q^’jjyjproper vrbes, amp;nbsp;omnia hunt tutirsima,cum interim nos, in quos ceu Antichriftianos jj^uimpet*' ticumtorlifti, agre intra vrbium mœniain tuto conliftamus. Certe nufqi” j, rjerifiou'’ mur, aut inlidijs, aut aperta vi aduerlariorum.Tum in expofitione P^^’”iL^’Jfcript*'r‘^j • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudis intelligi vis Euchariftiam,panem amp;nbsp;vinum Domini, adeo pafsim tin** „^^„j m

obtulit hoc lacrificium Euchariftiae, cumdiccret Pfal.a/.Immolabo hoftr*.,-^ Sacrai’'^”. lationis. Atqui fcimus Dauidem per hoc facrificium non innuiffcEiich^h g^peibo^^ turn, fed laiidem amp;nbsp;gratiarum aftionem contriti cordis, quod amp;nbsp;fuanrn'*“:’^* ^jampef tatem gratuito faluantis agnofcit amp;nbsp;confitetur, atqdlla in eoena Domini amp;nbsp;e nbsp;nbsp;pfunid'^

vieles vbi^ amp;nbsp;femper fieri poteft amp;nbsp;debet. Nanneinper debemusagnoW^ jj^ystof' Deum noftrum, nomen eins fanftihcare in omnibus, iuxta duo prima P5C‘''Pr„jaclucgt;'^*'’ï* de creditur ad iuftitiam, amp;nbsp;ore confefsio fit ad falutem. Siue enim prolpc’^^’ jjjpooötf* gruant, gratias agere amp;nbsp;laudare nomen Domini, omnia fapicnter amp;nbsp;ophm Chriftiani debemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

TandemvcrbaPfalmiï^.prolixainte^rctationcpertraftas, hh®**® .Aj^uat,!® , intclligamus, quodbreuiter dixit Paulus : Deus aufert primum,vt fcqucns pfoßr’®^' verbo STATVAT tuo iudicio triumphas, quafivnoimpetuomncs horche r ris, atqj ita pondéras textum: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■finuir q‘' m

Apoftolus dixit Statuât, ergoinnouoTeftamento oportet elle ßerm j,fii(iic’’^‘!r 1 ftabile, quod femper fiat.Si facrificium noui Teftamenti momentanée fi“”^V%i(Sii^®^^^ amp;nbsp;defijHetcum morte Chrifti, Ergo facrificium illud non eflet ftabile, amp;nbsp;CW* Sacerdos in xternum, fed folum tuiffet facer dos in cruce. Hxc tua funt. nbsp;nbsp;nbsp;jj^ jfe abs

Nos autem Ecciano elogiohzreticiter maximi, gaudemushunctextui'i^^j.jj^j^aniv traftatum, vt quorum adfertioni ex hac tua glolTa haud mediocre robur ^Sys lnqi’^^^ Heb. to ftabilita ; expiatortj facrifiefi in nouo Teftamento exprimcretur, ait ApoH®Ijjiiladdi®»'^ ' * ' luntate fanftificati fumusper oblationemcorporislefu Chrifti femel ^^bic^ûtotjamp;P ^ Paulus additJperaftam. An non firma tibi videtur oblatio, quz femel fa®^»ßrinxit’^ citf V erum tu clarifsimx luci in aduerbio SEMEL, quæ forte oculos hiosp’‘quot; ^oi)iiquot;'J riebulam conaris offundere.SiCais) facrificium noui Teftamenti fuiffet ’quot;°/quot;®® matum cum pafsione,non effet ftabile.Refpondeo:Sacrificium illud femel qui yjpuiin®.^ fturn amp;nbsp;confummatum, vis autem eins amp;nbsp;cfficacia non defqt aut defceit, m« ^(jptif^‘7 femper viuacifsime durât. Ergo ftabile cft. Semel enim rem omné perfecit, *^^jjjfÿf?Ç i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt reiteratione nihil fuerit ewus, cum veterts legis facrificia teftante Paino “^ ß^tM^^

nimirumquôd effent imperfefta amp;nbsp;inftabilia, qux amp;nbsp;confeientiam Aiixami^E jjJisi^ / ftere nó potcrant.Ad quem modum fi facrificium Chrifti in cruce fuo vnicoo ^pol®® rem non perfcciffet, ob quam fiebat,certe reiterandum fuiffet, atqj ob *?J®’quot;„nellïii®®^'^ fet dici inftabilc, amp;nbsp;Chriftus, tam inftabilis fachfieq facerdos, non roeruiffe^ xtemi facerdotis, quia fimilis effet Leuiticis facerdotibus femper f®crifica®^„,j4tqi^ quam ad veram fachfiefi rationem peruenientibus, hoc eft, ablationem P^^^’ viob®.^'‘rt *' auddideni mancat in ætiernum, perpetuum habet facerdotiutTi,ait ApoftoW^ential^ eas xtemitatem facerdotq eins, non argui ex afsiduo offerendi aftu, fedP^^j hoevt 1®' bilt amp;nbsp;immarcefcibili virtutc oblationis femel faftx. Nam femper viuens_® hjrla» c®”'?, tcrpellct pro nobis, Hcbrxo.7.Prxuiderat hoc olim Ipiritu prophetico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

lapide vno fcptemoculorum vaticinaretur. Ecce(inquit3egoaperio apc^^ Sacerdo®®^ xitDominuscxercituum', etdelcboiniquitatcmtcrrx, ipfam DIE Y^uJoonibuS’T^* vetusquxrebatremifsionempeccatorum quotidie amp;quotannisiteratisob jjepai^'®’ rum hic lapis vnus, nimirumeleftus amp;preciofius,fuiapertioneamp; ^®^’^P®”?„sjnuiilt;l*P^^ nis tantam propiciationem amp;rcmifsioncm peccatorumattu!it,yt pro omm -j-jpnettiq®’''' catisabuncfefufficiat, nee opus critqiiotidie pro nouis peccatis nouamreH’ (^bn^'’*^^'^'* rerc.Nam vno die totius mundi iniquitas ablata eft per fanguinem preciouiæ do miles lancea latus Domini aperuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -nus,

Quare non vrget argumentum : Semel quidem fc in cruce obtulit Cnb ^^^^ iter3®'^ ta eins viftima eft confummata tempore mortis, fed fi non offert 9®®®^* ^non eff«^*quot; quotidiç in nouo teftamento oblatio facrifieq in cruce fada, fequitur Ch»«* cerdot^'®

ÉCCÎt DE MÏS^A? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;tX\quot;gt;

^fctemin Xtemum. Contimutas enirn offerendi, fi quamperfeftioheinhabevet amp;nbsp;ftabh ®tc,Sacerdotes veteris legis Habiles atep perfeéèi finirent, vtqui quotidic faenfiaa retté-fine Chriftus ita^, vt rede admodum lcripfit Chry follomus, quantum ad officié cxccii« ^nem attinct, facerdos fadus eft, quando carnem lulccpit, quando facrificium obtulit. Et n ^exponeretverba ApoHoli:Primiimaufert,vt fequensHatuat, Vnaclt(inquit3iltaho-’dllxautemmulta: fiint, proptcrea nee fortes erant, quia multx.Quid autemopus erat **1115, die rnihi, vna fiifficicntef Proinde quôd multx amp;nbsp;femper olîcrebantur, oHendit ^Quam cos purgah.Siciit enirn mcdicamcntum quando fuent forte amp;nbsp;falutiscfficax, amp;nbsp;^‘'ns cunftam valctudincm repcllcre,femel impofitum totum operatur : fi ergo femel im-Wiitum tot»^peratû fucrit, oftendit fuam virtutem, vt non vitcrius apponatur, amp;nbsp;hoe eft UjkiP*’ '^‘•*?”° apponatur ; fi vcro femper apponitur, manifeftü indicni eft, nihil illudpr^ Q™ilte;medicamcti quippe illa virtus eft, vt femel imponatur amp;nbsp;non frequenter;fic etia hie. V’JWionc eifdem facrinci^s femper eurabantur.Si. n. ab omnib’ effent hberati pcccatis, ne ’“^f per fingulos dies offerretur racrificia.Etcmm erant definita, vt femper offerretur pro i ^ populo, et in vcfpcra^amp; in die. Pfoindc aceufatio peccatora fuit, nó folutio;quia fic-tu^?''“*’^*® **^^™*^’^^’’’ ”° virtutis oftenfio.Et quonia prima hoftia nihil valcbat, etia fc-f'diofferebatur. quiactiamipfa nihilproficiebat, altera item. Proindcrcdargutiopcc-r quot;fumiftudeft. Incoenim quódoffcrebantur,rcdargutiopcccatorum,m eoautequod '‘’’per.redargutio infirmitatis: in Chrillo autem econtrario lemcl oblata, amp;c.

. Superhxc,intergeneraliafacrificiorum nomina rceenfes Miffah, quodeur audcas, ƒ ïn fans ucquco. Nam in Bibles, quodquidem ego feiam non legifti Miffarpro lacri-* V »’‘^Pj’ certe R. Izhac Nathan nihil talc docet. Nam quod in Deute, cap. 10. legimus: u '^h nidbath, nemo hebraice dodus proprie facrificium intelliget, feddonum ipon-^I^'umphniitiariim, amp;nbsp;vbi Latinus interpres legit, oblationcm fpontancam manus tuç qua t.'5^^’^^^^æquot;^ ^Gg*'^-'^uff.itli nidbath iadcchaafchcrthithe, quolocoHebraciprimitiasin r^gunt, quas fponte facerdotibus ad feftum Pentecoftes, vtcenfumannuumpopulus af-Ihf® ^^’^^ °^^^“°”’^ vclexhibitioneprimitiarum, coram Deo confitebatur, fe li 11 “^^®’ eam^j terram à Domino acccpiffc.Nclt;^ protinus facrificium rede infertur, v* i ^utionem alicuiusrei Icgerimus: quemadmodumhieprimitiasadferebant vel offerc-I^lludati facerdotibus, non autem facrificabant. Verum erto, A^^Tovçy(n rede formtur ^ ïppeUationcin mifsah, amp;nbsp;miffah fignificet (acrificium, vt ex Capnione colligis, nondu r/n euiciftiEuchariftiamnoftramcffe facrificiumpro pcccatis viuorum amp;nbsp;mortuorum. l^*?®f^cr‘ficioru”ifpccial*» nomina enumerasatra corum rationibus, non impugnant ^°^’^^’”’ ^^“^ adiuuant. Nam amp;nbsp;nos ficut mcrito, ita libenter bona omnia vnico (jj. . '^crificio tranfenbimus ; hxe vna hoftia odorisviuifici vercpacifica amp;nbsp;cxpiatorix L’^“* gfatiam amp;nbsp;gloriam cum tu ad Miffale officium transfers, principium pctis, amp;nbsp;elum* e^'i'cquentia fimplici Icdori imponis, cum apcrtiffima Pauli verba ad Hebracos, ctfi miris ^ ‘Urfurn ac deorfum omnia ver fes, cludi non poffint. Cum autem non fat habeas, qudd .■quot;primo Apoftolum ànobisftantcm,intuamfcntentiamvelinuitum, amp;nbsp;nihil tale cogi-I ftoi-'’quot;P®^^^’nfti» fedetiamlibro deMiffatertio,nouam difputationem per verba Apo-’ vir,!’'°''^’‘’f}’'^rencosinftituis, vtinermes fcilicct acinexercitati ad pugnam Tyrones vel W^k^^P^^**^*^’ ’ntciuftumconflidumcxpauefadijfcdcdant hofti inuido : vifum eft »051 *rÏj^^^’” ^’'^‘^fl^^'’'fl' adearefpondere, qux tibi plufquam diuina videntur, neSC In?*’ . r°’^“’n congerie ledorem obtundamus.

initio h*quot;^quot;^ 'S'^'ur libro, quem ad confutandas hçrcticorû rationes conferipfifti, protinus ab P’‘’æf*^*^*s cap.i. Paulum inEpiftola ad Heb. non improbare facrifici-öfinK æ • æP’^™overba Apoftolicnumcras , inquibiisdicit femelfadam oblationem* fini ”^’‘r-æos ais lacerarc fcripturas. Poftremofingis ignorantiam Acquiuocationis in-ieii^°”\°’^^®°”®’” ’^^^’^ fuiffe, amp;nbsp;oblationcm Chrifti dupliccm ftatuis, vnam corpo-fponf f ^^‘®quot;’.*” ^’'’“^^’ Alteram facramcntalcm in myfterio, quaChriftumputasofferri à fintif ^^^^'^’’ nonvtmoriatur, nee folum mcditationc quadam deuota, fed per reprx-iiillt'?r”^*^^®*^®™ vericorporisacamp;nguinisChrifti lubvclo facramenti, quibusprç-^ï*^r jPWP’^opc’^ a8,concludens:Chriftum femel tantum effeoblatiim in cruce vtvi* fi'ïïm’ ^^”'^*^°™™^ quotidieofferriab Ecclefia Deo, tanep oblationemmundamfub '^trb T^°'n^^P“^^®^P’'’opf^®tis in hunc modumolim cffe praedidum. Refpondemus* Iifiscn ’ P°- ^***^ H^l’fæos libenter audimus, quz abs te enumerata, proculdubio in va-imnm ^^°”®’^^'’®um tuum diftraxerunt, quippe apertiora, quam quç artifici Sophifta-’^rito*'^^' '''P^^'^^’^f^™^^^’^’^^™’'’^^’^* qucant. Quod autem fccundoloco, fcripturx la» n^*^^’’ *”° more impetuonus aufpicaris pugnam, vtadprimumhoftisafpe-***0110 ' p^F^*.^’°f®ticorum exanimatarnox fiiga fibi confulat. At nos folo clamore ^ tam facile cftationc turbabimur.Exeregladium fpiritusfandi, cuius vniusfulgo-

it£St»O^SIO AD DVD5 LïBR05 ..;.^-^ reterrebis hoftem. Tu ais, hzrctici lacérant feripturas, harretfei intchtslU’” ^fenfui» lt;*r runt in Eccium, vt qiu hoe vnum agant lümmo Itudio, ne feripturam in ^'^*'”^''’’„„, cxift*“ flefti à qiioquam patiantur. Adhacdefyderas in nobis Æquiuocorum no«« ^^^jd-j mans nos ne à limine quidem falntaffe categorias Anllocclis, adeo facile c», yj^ô a^ holte, at vinecre non item. Æquiuocationes Eedus in tradeda liberal) aliqn® '^j^^j^y fint» mitnt, ne mens incertis faUatur, amp;fcriptiiris eas inuehcrc non dubitat, 9'-'’^'’'.'^[jDncniO ftabilii^ fententia, ne feripturz quidem funt.Quare Æqiuiiocationcs fo'tp^^quot;''^ „^Jimerf-dum obtritdcre, elt ex certis incertas facere, amp;nbsp;omnem cólcicntf,s confolationf j^^jj ^4 Nam vbi Icmclpcrfuaferis, cum verba fenpturz aperta amp;nbsp;fimplicia videtiU’S ’ i^pj^oca» quiuocationem, ex fcripturis chaos opinionum feccris. Non igitur Æquiuoc*gt; ^^ p^^fJ amp;nbsp;limplex fit oportet doftrina, quz conlcientqs ad fidem amp;nbsp;fecuritatem *^’?^go, M diltlnètioncm tuam de oblationc Chrilti corporali amp;nbsp;facramentali, audio atÇ*? ^^rilht^' peto verba feripturz, in qua fi vfquam facramentalis aliqua m myftcrio ‘^^ -uferet frf*quot; pentur, adtuumloqucndimoduminftituta,tcrgadabimus. Sed hie terne quis , jjidtnef* pturas. Nos fimpheitate Icripturz contenti, vnam nouimus Chrifti pro nobis °,j^[^ ob-iêmel faftam, at truttus perpetuos ferentem, amp;nbsp;hoe docct feriptura. Tu aliat»qu ^^ p^g^ lauoncm comminilcens, quz tcftimonium in fcripturis nulklm habet. Nam qü^ �lcGa pheticis oraculis hue torfilli, vei ad Chnltum in cruce oblatum, vel ad ft’*”**’^ jmiimK^ viftimas referenda funt, vt oltendimirs. Eufebius autem Emiffenus, fi perMyhen ^ ligitinuiübilemaliquamamp;ltcratam Chrilti oblationem pro peccatis,contra l^u ^ iprritum fanétum pronunciat Sed verba eiuspropius mfpefta tuo inftimtommvsq j^i^jp Nam lugiter colitur per my ilerium, quod fem cl olFerebatur in prccium, quoties pv^ ^^(].(, onem femel in cruce taftam, in fumtione facramentali Euchariltiz dommieç ps‘bot ^ riali, non folum frigide cogitant, fed prccium redemtionis vere agnofcentes

» Tiih i pro beneficio failliriez mortis, ac emtuntur ad Chrilti imifationcm,ncmorcinpcccï Roma naeviuere in eodem veile videantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^^IS^»

’ ' Nuncadconclufioncmtuamrefpondcndum, quaputasteirreffagabihter*?*, /c-prgter oblationem viéümzin cruce, aliam clTe quotidianam in Eederia, qua

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratur denuo Deo patri, Scriptura primz oblationis facit mentionem, qua vna h^d r^ni

*• -f*^’* timur.Quid autem aliud ageremus, quam quod agnnus t Petrus lubct oculosin I^j5no-a. im. ï. ßjn^jm vt lucernam intendere, donee dies lUuccfcati amp;nbsp;lucifer exonatur jH ft” Itris. Paulus docet feripturas effe, quznosadfalutemcrudiant.Ergofalisc^propcc lutcm,fi quz Icriptura tradit,credimus. Chriftus oblatus elt femel m cruce v'^^c» ftquot; catis noftris. Hoe amp;nbsp;fatemur amp;nbsp;gratixs agimus Kedemtori, huie denies oblao^-^ femel lutem noftram fenmus acceptam, Quod autem, poft admiflam oblationem **^ ‘ jb E^quot; faftam addis: lllo non obftante, Chriftus tanquam oblatio munda quotidieon^''^ quoi”'quot; clefia fub Sacramento Refpondemus : Imö maxime obftat vnica oblatioin ^’'‘'^^Xt 1*' nus aha propeccatis admittatur,iuxtituum dogma, amp;ita obftat, vt aliam cogno ^^^^^ naconfcicntia nonpoflimus. Aliam voco,quia amp;tu aliam vocasin diftinftionrW ’ |^j. te non poteft dici cadem, ctfi res oblata fit cadem, cum prima oblatio cruenta rtO bucht inlcparabiliter conumftam, fccunda nen habeat.

Nee fubfiftit ratiocinatio: Chhfttreeft facerdos 'fecurtdum órdinem jetemum ; Ergo oblationem luxta officia fuum perpetUam habeat oportet, 9“^ (fj, offer'' per, lege durante; qualem doccs effe facrificationcm, qua Chriftus quotidiew ^Lodeb' tur : quia reiterarc oblationem, imperfeftionis argumentum eft minime fellaxJ“^ ^^^^ ß, re docctEpiftola ad Heb. Ideo facerdotio Chrifti pcrfcftiffmo amp;nbsp;fi;fRcicnti»^jjjj ^^.^^ crificio penitus non conuenit. Decet autemcum ipfe zternus fit Sacerdos,/^,jtistoÓ‘‘ velut imperfefta finicnsamp; implcns, vtvna oblationc femel pérficiat, quodr^te .^jj, es facrifieqs lex przftarenonpotcrat. Sacerdos itacp zternus eft Chriftus, ƒ o?.^,ni terna non in aftu, nam hoe imperfeftionis effet, fedmvigore, quodApoftolusi’^ /jpj-inquit:Illiquidemplures faftifucrunt facerdotes, proptereaquódpermortemn .^^^^ rentur permanere. Athic quódidcmmaneatinztcrnum, perpetuum habet façtf jj^ vnde amp;nbsp;faluos facere ad plenum poteft, qui per ipfum adcunt Deum, femper vnienu nbsp;nbsp;.

vtinterpcllet proillis. Audimus nie zternum facer dot cm, perpetuum ftccf^^’^^gani iff naminde falutem, atnon audimus reitcratumquotidicin terris pro peccafo ben pj^fu-myftcrio. Quid igitur? Nam id feeit femel ait Apoftolus, cum femetipfum iwtuu • ^^^^^ bes facerdotis officium amp;nbsp;oblationem, non multas, fed vnam, tantz tarnen ^®Ï^%fintur* earn zterna redemtio fit reperta, Heb.9. ad cuius mérita Ecdcfiz diftribuenda, r nufquam docet Miffalefacnficium effe neceffarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ «nqi”''’

Sed amp;nbsp;hoe iucundum eft, qu ó d poft diftinftioncm tuam mirabilem, hzrcticn ‘^(mi truneis nihil omnino zquiuocor urn fcnticntibus infultas ^ damas; H?trcuu fw“'’ p^yiuai

ftwminMiffa:HcusEcci? Eft ne hoc fallu cum fimphehate feripturx manereraux cùth ’'onfitpriuatxintcrprctationis, fuipefta nobis eft alt;ilt;^;“o tua. venus quam expoliuo, vbl •**»:PrimaGhrifti oblatio fafta eft m corpore vifibih: Secundi m inuilibih. Tu ptoba le-'“niim effe. Eft ne hoc feripturas mterpretan, dum tarditatis arguis hxreticos, quod yitr à Slicem amp;nbsp;genuinum fcripturx fenfum, nihil admittant, vt fides mai^at inuiolata» qüx ex Nûci veroopendet. Hoi fumosfimpliciumanimisoffirndis, yt ftatim ex contemtiul-p '1110 tu nos ceu lixas perpetuo traftas, fie cogitent ; Rudiorcs funt lUi, quam vttuto p-®«cdarnus. Epiftolamf auli non intclligunt. Eccius folusintc hgit, cm mento ÿ m^ni, gt;n, amp;eruditionisfamamadhxrcmus. At nos non de fubtihtatc inucnicndi diftmctio-gt; fedde ventate dortnnx Chriftiaux contcndimu.. Quarc fi fallüntur hxretict, fimpUa ^jermano fcripturx fenfu contenti, quçfo cuius crit culpaf Num hxreticorurn non cre-MwEeeftdiftinéhonibus extra f^ipturam-Minime, namhabentverbUmDer, cm ne »'cquamfiiperaddant.habcnt prxceptum, amp;nbsp;fciunt Apoftolum nonmentitum,cumTimo ^'idiccrctjScripturascrudirenosaafalutcm.Quôdufalutcmpcrlcripturarum do n- Qç^ç^^ ’’quot;‘cteditam, abfa tuis diftinftionibus ab homine cxcogitatis confcqmmur, quid nos man ?î*ihumanis inuentisf Ante omnia oftende, nos in feriptuns non fans inftitm po e a a-?'”', de vicifti. Nam fi v eftra illa oblatio in my fterio tam effet ncceffaria, aut i Chrifto in-^^ nontacuiffet Apoftolus, cumipfe tam diligens fuent» in externs non pcrindc ardu-^vtderittbus incongregatione feruandis. Bafis igitur noftra eft, Apoftolus expiationis i Çor. 4 ''-•oiationcmincrucc fadam,vnücutn immenfo eius fruftu doemt, amp;nbsp;dixit femel dunU-nccrciterandam“. nam femel exhaufit peccatamundl. Inmctum 1 lud SEM^ b''rtiht,vtMarpciiacautcs'.(niid igitur itcratione opus eft f Hoe mtimur» cicntescttc ’'thumOei, etfertumverô pamonis laluificx fide verni Dei adnosmaiiarc. Hxc indubi-''hfunt, ideo iuffit Dominus eoenam agere in memoriam mortis mx, ad fidem illam exci-'^'liiinSt alendam. VcrumnufquamvclChriftus vel Apoftoli docuerunt tuamfolenncm 'prifentationem,amp;nouam illam oblationemhoftixfcmclincruce oblatx,ad latisiactio-1 . ^SScSdicis;Hxreticitorqucnthancoblationcmcontra immolatione Miffalc, i «'4nit Nam Miffalis illa derogat primx amp;nbsp;v nicx oblationi, qux nobis debet maner e 1II1-Torquebimus igitur, fed tancé validiffimum tclum,hanc vnam ÿilationc femel omma l^'ibcxpiantcm,contravcftramaliamoblatione,quçpcccatanoftra quotidiè lacta, cx-^''hitcmquotidiana itcratione conatur. Nos pro noftra oblationc vnicahabcmus Icriptu ^luptotuanullam. TaAdemargutaris, mori amp;offcrrinonconucrtv. non emmomne T^Äusmori, quod offertur, nee offerri quicciuidmoritur,Rudis amp;nbsp;imperitus hç-’'tieuî ttftm fi nihil fupr a elementa logicx caller et, illa tarnen capit, atulanoncaplunthç-r^'^'^'’'-Namhicinfubieftaïüatcria appofitc amp;nbsp;vere loquimur ; agimus enim de m!ortc ^^fifti, 8c Veimus turnChriftum effe oblatum cum moreretur, amp;nbsp;tune mortuum, cum offer-’^ut. Ita enim fcriptura docet, qux aliam oblatiohem Chrifti pro pcccatis ignorât » quam ^ntntam illam, qua fe in mortem pro nobis tradidit. Vt igitur illa: mon, offerri, in extern ’''^uta fint difiunfta, in Chrifto tarnen, quod ad expiationem pcccati attinct,non lunt dn-quot;quot;ifta Nam quod tu exEmfero tradis, Chriftum fe ter obtuliffc, yno modo inpane amp;vi-quot;''heramenmiter, tanquamplafmarationishumanx proChriftiana hbertate contemni-’’®- Sedmftas deSimila8cpanibus,Exo. 29.Num.7. Leuit.a.amp;lt;5. ac/argumentans: Ah-Weratfacrificium, quod non moriebatur, ergo non omne offerri Chr ilti eft mon, nam Ï^eftofferri aliauo modo, ctfi codem modo non moriatur denuO, vt fruftratimcatur ,cum prtiQctuci^gjçÿ^^^y^ffjLtmc.p^efpQndemus'.Nonfnntobfcura qux dicis, fed fcriptura in ^™iftomori«offerriconiungit. Etinconfcffo eft, eumtunceffeoblatumpropcccatis, en ^ttuuseft, amp;.tuncmortuumcumoblatus eft Ad quodcxlcfa.cap. sï. Ephe. 5. i.Pc.a.t. 4 ^dfigimus» vbi paffio amp;nbsp;oblatio infeparabiliter coniunguntür inChrifto. At réclamas: ^dumde oblationcincruce loqui, nondcMiffali. Rcfpondco:Ethoc volumus.Eft c-’^.^apud nos firmum: Paulus de nulla alia oblationc pcccatorum pur gatr icc loquitur, l^^quxincruccfafta eft, quodhic8t tu concedis. ErgO nulla alia eft. Nobis inhoc m-^tgt;nc gloria gratix primx amp;.vnicx oblationis expiatricis transfer atur in alinm.Confti-^ Ætohlubct, multafacrificia nom teftamenti,nempe laudis, orationis, crums amp;be-^'^tmix iuxta fcripturam fanftam, modo virtut cm crucis Chrifti non euacucs. Nolumus ^’'iiVacrificiatollere exEcdefia, fedluumcUicy facrificio feruarc officium, iurcficratio-^Mes;Vnaefthoftiatantum eruentaexpiationisvcrx, nempe Chrifti in cruce. Ergo Jhalia eft: nam vt fint alix cruentx amp;nbsp;incruentx inEcclcfia, vna tarnen eft duntaxat ho '''çtoçeccato inferipturisprobata. Si dicis confequentiam effe nullam, quod locus ab negatiuc fit inCfficax, Refpondeo: Efto memot corum qux ohm docuifti,ncmpé WiEetdifciphnamhabetcfuamlogicam,nccpoffcaut dcbercatcanaslitcras ad Arifto

RÈSPONSIO AD DVOS LIBROS ^^^^^„5^1 edis Dialeftica exigi:quod clarius eft,quam vthacdcrcpIuraloqiiioportMt-^^^jj, omnino ratio cft hic. Nam in humanis difciplinis, argumentum ab autoritate negat »j^^^^ citur lurcoptimovtinfirmum, tumobhominum vanitatem Sc incogitantiam, mni ^ artium qux humanitus inuentx funt, imperfcéiionem : licut enim failcre amp;nbsp;un' P ^1 ^ jij eft hominis, ob agnatam cæcitatem Scmalitiam, ita Peientqs ab homme proditis, f j],5 peculiaris. Scd dearcanisliteris,quarummaioreftautoritas Auguftinotelle, q^a ^^ huinani mgenq capacitas, hoc fcntire nefas efto: cum carum autor fit fpintus lann4^^^^^ inhisdefcribendis.quxhominiadvitamgraïiseneceflaria funt, obmiliffe qU'C^ -^^^ fan« mentis dixent, qui hze Apoltoh verba femel Icgcrit, Trécafo.)ƒ«lt;})» ‘^‘*’’*’^^stuu* élogium prxclariffimum folx fibi fand« fefipturx vcndicant ; quod ócCamf''^^^, ^|jß fenut, vtolim cxtraordinariaprxlcftionc docebas. Ita enim fcripfifDoftnuac. ‘^^^ Icxperfeéiifiima, óciuprxceptisreftifiima, cuiusperfeftio innotefcit pc’‘^^“'°”y,jjnius ptorum, quxabipfaiubentur, perfeftione efedendorum, quxinipfa docent^''- jj^ ataqj Topica, nc perpetuo nos ad pulucrem fcholafticum retrahas, fed cogiu quot;‘^pau-à nobis non nude adeo Sc fomniculofe traftatum. Primo enim ccrtiffimum cft c^' ^^ß^j li przallegato, fcripturis fanftis fufficicntertradi quxfidei funt z.Tlmoth.ï. von • Dei nihil elfcaddendum Deut.4. ncc quxnobisrcéta videntur,facienda,vtD£Ut.^' e.

CApfteii. Eltens locum Icfa. stOblatus eft,quia ipfe voluit, amp;nbsp;aliumHeb.io VoIu ne peccantibus poftacccptamnoticiâvcritatis^ iam non relinqiiitiirprope«ïtgt;s ftia, nihil faccre ad probandum Miffalc lâcrificium. Et nobis, (anctuoiudioo æ^^jjp tis hxrcticis, ante annos aliquot filum mouit quorundani ncghgentia, qui boc tam W ^^|, feculo, fcripturis maie pèrlpeftis, aufi funt talia contra Luüicn-m Icriberc :_ non era .^^ tantum loco halliicinati funt Kabbiniifti. Etquem nonquàmiibcttimidifliiniingt;sgt;''^j.jj, ofeitantialilorumCcum vidcamus quàm ruinoiis fundamentis Schatzgerns Mifl^^^fo-x dilicant,muitorum annorum TheoIogusî'Cum enim Propheta precium reden: tioc®^jiÿ deferipturus diceret : mggafeh vcliu naanch, non viditil!c,lcecndum cire,Mul^^j,con-iple amiétus, cum in pugna literaria ad originalem veritatem lit confogiendunnîu j^po-fultanihil ftatuendum elt Necdiffmuli negligentia traftatus eft locus HebJ^ * „vltr* ftolus voluit peccantibus voluntane, hoc eft, ipiritum fanftum blafphemanfi^^*’”^,jf3eft pro pcccatis reliquam elle hoftiam, hoc eft, cos hac perfidia à Chrifto excidtf*’‘l‘^, amp;nbsp;noftia qua Dcoreconciliamur,amp; vnica, quaamifta, nospeccatanoftra ipfiP®''^’rf,vt-tanto oncri impares in gehehnam demergemur; qui fi in Chrifto per fidcmnia»®'‘Ifer-cumqj deferente Deo pro nóftra fragilitatc kberemur, tarnen hoftiam haberem®® uantem. De Mifia autem hic nihil dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. •cq'i.

lam tu locum Heb. s. tanquam indubitatum pro fers, ad ftabilicndum Miff« h At ne fimplexLcftor tua per hune confirmari exiftimet, Apoftoli verba primo HmW dein quid velit, explanabo. HabcmusCinquit)pontlficcmmaenum, qui penetramt c ^^^ Icfuni filium Dei:tencamus profeflïoncminon enim habemus Pontificem, quinonpom ficifenfu infirmitatumnoftrarum, fed tentatumper omnia iuxta fimilitudinemabf® P'^^ to.Accedamusigiturcum fiduciaad thronum gratix, vtconfequamur mifericorcW'quot;gt; gratiam inueniamus ad opportunum auxilium. Nam omnis Pontifex, qui ex hominibu* mitur.pro hominibus conftituitur, in his quz apud Deum aguntur, vtefferat donan^cc ftimas pro pcccatis, qui placabilis cfTe poffit ignorantibus amp;nbsp;errantibus, quandoq^“^ . ipfe circundatus ert infirmitate, et propter hanc debet, quemadmodum pro populo U profeipfo immolarepro pcccatis. Nemofibqpfi vfurpathonorem, fedquivocature i

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Deo, qucmadmodumamp; Ahcronamp;c. Animaduertamus feopumrei, amp;videbimus p -

p , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IfcoluminprxccdentibusprimodefcripfilTe pontificemnoftrumChriftum, noniamm e*

Kcorç.i. raPacrificantem, fcdquipenetrauitcocios, amp;nbsp;per femetipfum purgatione faft» P'r^^ * rumnoftrorum.confeditin dextramaieftatisin cxcclfis, tanto angelispr«lhntior wetus, quanto exceflentius prx illis fortitus eft nomen. Vbi clarifhmis amp;nbsp;inuiftis Icripturx td i-IcPa ST monqsprobat,ChriftumefrcDeum, Deipatris filium. Turn nequemtanh faccrdotis prz-Hebr 4 eclientia,propter confeientiam peccatorum, Sc indignitatem noltram,à fperanda venuwquot; Philio 2 ^orreat, fubdit, talem nos habere pontifice,qiu point compati infirmitatibusnoftrisi quo P' ' tentatus fit per omnia, vt fimaieftasDei male confcium terreat, forma tarnen ferub qu^u’ propter nos adfumlit, faftusvirorum nouilïïmus amp;nbsp;defpeftus, pufifianimem alliciat, «æ fpemfalutis crigat, cumvideamus tutum nobis effe acceffum adthronumgratisei nbsp;nbsp;nbsp;n-

ftum in hoc tentatum Sc humiliatum, vt nos tentâtes iiiuaret Sc humiliatos g^ormewf^

Vt^hinc digniffimi facerdotis noftribonitatemamp;compatientiam «iGcacïus amp;confobA' ^ujinfigcrec animis noftris, commonttrat hoc omne olimobïdinlegalibuspontiflcibus e^

’« prxiigaratum, quiideo exhominibus affumti.amp;ipfi infirmi, poterant aliorum inftrmb ^es porcare facilius. Et ficut ipfi funt ordinati per Dominum, vt Aheron amp;nbsp;rcliqui, ita SC Mernom Teftamenti Sacerdos fummus lit à Dco hoe honore glorificatus , amp;nbsp;lacer do?» ^as inxtemum, fecundumordinemMalazedec. Comparât igitur Apoftolus Chrilhi '‘cerdotium cum Aheronis, amp;pulcherrime dócet Aherona Chrnti typumfuiffe , per fi-Mm legalium, delimans ea qux inveritate Euangelq nobu funt exhibita. Qü^re ft ex quot;^Textu in nouumTelïamentuminuehisnobis externum facrificium pro pcccatis , quod ^“hommepeccatore fiat, age reduc totum lacerdotium legale cum omnibus fuis Cxre-'’’0nü)s, quod non potes, nih Chnlti facerdotium, vim^eius omnem obfcurare denegare '''1«: quodnon facis. Nam facerdotiumlegale verum Chrifti faccrdotium prxfigurauit: ’l'iarcprxfcntc Chrifto,cui luramento patfis faccrdotium perpetuum obtigit, figuram ce-'^c ncccffeclbEamobrcm nihil eft quod ficratiocinaris;ln veteriTeftamcntoconltitu-’^tur Pontifex infirmus, vt poffet alqs compati, offerre pro fe amp;nbsp;alqs, Ergo in nouo Te-Pimento conllitucndus eft facer dos, amp;fimile offerendi officium eelebrandum elf: vbifa-1 '^ttdos primo pro fe offerat, dein pro populo: nam figura figure fuccederet, nee vfquam l 'Ppartret veritas. Paulus enim ea de pontificc legali adduxit, vt ex figura oftcnderct,quid

l ^öjis in Chrilto effet prxftitum, quid ab eofper andum: amp;fatiseft Apoltolo, cxapplica-

1 ^onc tigurx ad veritatem, olfendiffe, quanta nobisbona ex fanftiifimo ChrilH facerdo-

1 ^'Ocontmgant. Sacerdos legalis affumtus eft exhominibus. Chriftusparticeps faftus eft j{ç5^. 1 Piierorum quosei pater dedit, verushomo iuxta carnemexfemincDauid, figurarepcr- Philip,^. | hsvthomo: Sacerdos legalis pro hominibusconrtituitur, in fis qux apud Deum agenda p^Qo^x h | fynt, vt offerat dona amp;nbsp;facrificia pro pcccatis. Chriftus pro nobis conftitutus eft, mitfus \ spitte vt nobis mimftraret, amp;nbsp;animam fuam darct pro ouibus fuis, qux apud Deum nobis ’ todafunt, ipfemediator, interedfor amp;aduocatus agit, Roma. 8. ï.Ioan.2. i.Timoth. 2. j^^^^ j^j^ fcx.7.0btuht femetipfum femel,nee ci pro propres pcccatis neceffefuit primum oF-^ttrc ; mil enim innoccns ipfe, amp;nbsp;fine omni macula agnus integer fuiffet, viftima peccati hpiitrix in xtemum effe non potuiffet, cum malediétionem autterre nonpotucrit, nifi be- Iq^h. i^. Miftus. Tentamuradpeccata, moxadChriftumclamamus, vt fpiritum corroborer , ne £„1^^ j. ’i'impetucarnisprxcipitctur, amp;nbsp;omina innomme Chrifti perfidempetentesimpetramus, pæ^a. r. Ptthunctutus ad pattern acceffus, nemo adPatremvenitndiper Chriftum inter peUantem. Qolof. fe Vonobis, in hoc propiciatorio certa nobis venia, amp;nbsp;eorum qux petimus exau'ditio. Lapft Kus, ^ graue indicium confeientix immincns ad defpcrationcm vrget, Chriftus adeft pfOpraatio, qm chirographum peccati confeientiam delet, amp;nbsp;paracleto aduerfus metum l'onh amp;pcccati tyrannidern^confolatur amp;nbsp;munit. Mors terret reos, protinus ChriftuS Rjomx'A I '*iSor mortis, vitx autor fuecurrit, qui femel pro nobis mortuus, nonamplius moritur, amp;nbsp;Ado. T. l fdurrcxità mortuis, vt amp;.nos pcccatis mortui, tandem refurgentes amp;immortalitatis ftola A Kuti, cantaremus: Mors abforpta eft in viftoriam. Deo gratia, qui dedit nobis vifto- i.Cor.i5« i bim per Dominum noftrum lefum Chriftum. Cum igitur vera pro pcccatis hoftia femel 1 feobUta, non figuralis aliqua, fed lefusChriftus, quem pater propter fcelcra noftra pcr-I ^'^ffitgt;quiverclanguorcs noftros ipfeportauit, amp;quem vetera facrificia prxfigurabant, 1 'quot;quoimplcta amp;nbsp;terminata funt: cur adhuc. facrificatores facer dotes conftitueremus, per 1 Kualunilcslcgalibüs,qui8cipfi infirmi offerebant pro feipfisf

Atdicis : noftri nonprxfigurantfuturum, fedtraftantprxfentem. Refpondco, Rc-prxfentemChriftumhabemus, feripturadefacrifiefis veteribusimpletaeft, Stfan-Çùs houiT eftamenti effufus, placatus pater, r emiffa peccata: nam per Prophetas pr xdift»

I Ww corporis Chrifti femel perafta eft, fanftiRcatifumus-.Ergo, ft pro rationc noui te-‘hmcntipeccitorum eft rcmiffio, per vnicam oblationem, non eft amplius oblatio pro pec-

1 ^Hoait Apoftolus. Et tu au des tan quam ccrtiffimum dogma adfercre: lam innonoTefta-

I ’’'tntoaAcxcmplumveteris,cffcfacerdotes ctiamexternosamp; exremoniarios, quiadhuc

1 V’opeccatis offerant donaria amp;nbsp;facrificia.Obfecro pro quibuspeccatls^prxfentibusjprx-

1 ^'’‘'twan futuris ï Si Chriftus pro prxteritis tantum facrificauit: Ergo noua peccat^ noua

l '^tmoblafione veniuntexpianda. Et Chriftus fua oblatione in er dcc nonperlitaffetpro

i Ï^'citisprxteritis, Sacerdotes noftri pro prxfentibus amp;; futuris : fcibcet hoe eft honor are Matt, t?

1 ^’bteftamenti in remifhonem peccatorum effufus,purgat confeientias noftras à mortu-\ K^ ®PCïibus. Quisporro lclct,quiAfttnouumTeftamentum,fttupcrfuadebis, neceffari-

I ''’'wtUccïdotesinÈcdcfta,quipritttOoffcrantprofcipft:i, dein pro popuhpcccatisf nam

hac doftnna cfficictur,vtpeccata fcmpcr mancant,neqi vnqiiam vcrc sboleütlhif’ ^j^j^j, Teltamentum ent titnlus fine re, in qno tarnen (cripturis tefbbus, difcimus, Üc c ƒ_ j. ^ peccata, vt Deus propter pracftantiorishuiusTellamenti mtercclforem placatus *. p^ji intufticijsnoftris, amp;peccatoriimnoltrorumnonrecordetur amplius. ÇH^^^-t‘bulu^'*’ Ïlebre 8 ‘ï^’O’-'l pro proprijs peccatis ofFerre cogebatur, translatum eft, ctfucccfiitinccTri nbsp;nbsp;nbsp;^^

amp; 10 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ xternus facer dos, qui ipfe immaculatus femel fe pro peccatis obtulitgt; amp;nbsp;« ^jtjain

ritum, quiertlex vitx incordibus noltris. Hanc nobis coJlatam nom Tefiamenu g.^^^^^^ nemo extorferit , nc Satan quidem. Chnllus Deus amp;nbsp;homo, infirnnisproptlt;^*’°^ jj^jf perfecit in carne, quae olim przludebantur tantum. Jam^cumfiduciaad thro ƒ’” ^jjti-Roma 8 ®ccedimus,certi,no8perCnriftumreconciIiationcm afl'ccutos,necalia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,os,

' one.' ad quem niodum Apoftolus nobis Chriftum depjnxit. Non remifit nosaote ^^^^.^j quihunc honorem fibi vfurpant, Sed ad Chriftum, quem,ne adhuc foriiiidabiftquot;’^|jjj,jj2D dotio exutum putaremus, ficproponit Heb.a. Chnftus debuit per omniafr’f^ jdex-reddi, vt milcricors effet amp;nbsp;fidclis pontifex in his, qua: apudDeum forent age^O’' ^-fcj^. piandum peccata populi: nam ex hoe quodipficontigit tentatum effe,poteltamp;^4 ^jj. tantur fuccurrere. Quidhicrequires^pracceffitlegahs pontifex, inquo oæniaæ amp;nbsp;yj gebantur, vcrus pontifex fucceffit, amp;nbsp;vcre omnia agit coram Deo. Idco qo« no quot;nbsp;^^_ iJeum funt agenda, audis per Chriftum geri, ne nobis tua aftione porro fit opi'5.’j.jj, remus, ficte cituospofthac scftimandos, non vtexpiatorespeccatorumamp; ^’^ fnofiii’ léd tantum vt miniftros Chrifti, amp;nbsp;difpcnfatorcs myfteriorum Dei, modo vcftrooni _ gamini. Idcirco tua illatio, quod omnia facrificia fint confummata in Miffah facrmci ,pgt; tus nufiam vim habet, cum Sophiftica vafricie, quse in Chriftum in cruce ft”’®*, ?„ imit tinent, ad Euchariftiam m manu facerdotis referas, hoc eft, quæ veregcfiaamp; ooplct^,^j[|^ olim in Chrifto crucifixo, tu in caeremonijs vcftris imaginarisfieri aut reitcrari, non per mcmoriam, fed etiam per aftioncm realem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j/ii

In fine capitis Canonipatrocinaris, fed infclicitcr. Nam vel ex verbis P^nli P*'.^j.

Canonem quidam tranffumta, quod credo, VcI Paulum ex Canone,quxdam nbsp;nbsp;nbsp;j,n-

piftolani fuain tranferipfiffe. Primum dabimus, fcddicimus perperam faftum- '^p^(jiri-demus, fiquidem Paulus Euangehum fuum non ab homme, led per rcucIationemK'quot; j. fti accepiffe fe affirmât, nec vnquam vel fomniauit Canonem tuum. Si ego ,^i-mittcrem, quibus non probris abstc profcindcrerEccif Et adhuc ftuporem noln duels, qui tuis tarn apertis amp;nbsp;folidis nonaffentimur,

. T E R T J V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• {fu*

HIe velut prof igato bofte Triumphum decernis, amp;nbsp;he omnia confumfifle cidandiscopfis noftris, pharctramq? exhaufiffepenitus vidcarc, vt null’Wtuf ^^ tammi fagitta fuperfit, duo adhuc fpicula protrahis ad terrendas exercitns no ^^^^ liquias, ne forte bellum integrate pofthacadgrediantur. Primum igitur fpiculnw»'* p tus Heb ». Habemus altare de quo non eft fas edere his, qui tabernaculo deferumn .^^^^ malium enim quorum fanguis infertur pro peccato in Sanda per Pontificem.hounn r ra cremantur extra caftra. C^apropter amp;nbsp;1c fus vt fanftiHcaret per proprium lang“ ^.^^^ populum, extra portam pafliïs eft. Excamusigitur ad cum extra caftra, opP’’°p .pfiii» portantes.Nen enimhabemus hicmanentem ciuitatem, fedfuturaminquinmus• quot;®^ Lini igitur offenmus hoftiam laudis femper Deo, hoc eft, fruftum labiorum confitentium , eius.Cçterumbeneficentise amp;communicationisncobiiuilcamini;talibus cnanviw® r cetur Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji memo-

Principio videndum quomodo tu hunc locum traftes. Ratiocina ris igitur S“?*-^m dumdnEcclcfia eftaltare facrificatorium externum,tefte Apoftolo,Ergoeftamp; jQjltan, externum,vt etiam verbi trvfaoAoyZoi conuincit. Qjud autem facrificarctur ^“E®’' .j^j „q. nifi facramentumEuchai iftixï'atc^hinc concIuditurMiffamcffefacrificium. ^^r.^ijntia lutij antecedens negant Enthymematis tui, cum ex Paulo probari non poffit, con 4 ^^ ergö tua nulla. Nemo quidem negat in veten Teftamento fuiffe altare amp;nbsp;Ç’®” niiem-in nouo Teftamento nobis mifbcah, aut ^uatófs flop eft, atq; facrificium aliquod. A q^^ ^^ admodii amp;tu fcribis,có(uetudolcgisin feftoExpiationis ad fpiritahareferenda® j^ßj,. Ecclcfia Chriftianoru (ynagoga ludxoru conftituas lam quxre in fcripturis, quo nbsp;nbsp;nbsp;'jyiïï

gula fingulisrefpondcant, et inucnicsvcrx expiationis hoftialefumChrilhbqn’ P ç^j. amp;hircûprçfiguratuseft. hoftia aut crucis amp;nbsp;laudis, ingiterofferendam in Eceld gt;nbsp;jj^j} es mortification? veteris hominis, amp;fruftfi labiorum noftrorum. Altare veroaure nbsp;nbsp;^^

ex Apo.ca.8. dequoloannes fcribit,quód Angelus ftetentante altare habesthun jp^ data funtilliincenfamulta.vtdaret deprecationibus Sanéloruomniufuper altare» ^ quod eft ante thronum. Vbi etiam Thomas tuus Chriftum intellcxit fiipcr cap.. «lt;» ^

«orno omnino lomniculofus, Apolloh mentem viderct à tuo inlhtuto poenitiis alienam. “nicnimhxcveteris Icgis externa,eodem capJatcaris cum patnbus, ad fpiritalia efle re-'‘’enda; tarnen akana lapide Semanufafta adhuc imaginaris: quafiad Sacramentum Eii-T^riitiar traftandum neceffe lit.more ludxorum âvaim^i^io}! engere ; cum Apoftolus ea /fcdilTerensnonaltaria amp;facrificia fortet, fed Coenam donunicam amp;nbsp;menfarn Domini vo-^■tCorinth.io.ii.Vbihicabcxtcrnislcgalibus ad ipiritualia transferns, qm plufquam ^fporaliainnoiio Teftamento HatuisC bios vidcmus Apoftoliimde Chnltoloqui, quod ,?crtiuscft quam vtncgaripofsit.Nam per ipfumemqunJoiFenmus holtiam lautlts.En vi-hofttam laiidis, amp;bcneficenti3m in proximum, (icut amp;nbsp;Philip. 4. dicit Apoftolus: Oiteaquam accepi ab Epaphrodito, quç vobis miffa fucrant, odorem bonx fragantix, ho ’''lacceptam gratamc^ Deo.Cum antem Deo nihil gratum effe pofsit, anobisoblatum, ^l*PcrCnnftum,per quem dileftum amp;nbsp;nos diligimur, accepti reddimur, et noftra lacrifi-^’gtïtafiunt.vere dicimusChrirtumcncaltarenoftruni, per quem hoftias offerimusac-''pubiles Dco.i. Pet. 2. Sic Paulus Rom. i• gratias agit Deo, fed per Icfum Chhftum : quem “''Quam non inculcat, vtdi nullz orationes, nullacp facrificia grata funt Domino, nullo itatp ^/wfteno nobis opus eft externo. Noftrum altarc in coclis eft, nempe idem qui pontifex

Wep nolter, amp;nbsp;hoftia pro peccato eft, non fuo fed nortro.Quarc nihil prorfus agit lyllo~ p'nius tuns,non modo alterius propofitionis dcfcétu,fed amp;nbsp;infercncli vi plane truncatus. ,'’^lt;:rim autem feno expendito, quid fibi Paulus velit, cum dicit;Ex hoc altari non eft fas c-/''ci)s,quitabernaculo dcfcruiuntMoli. Nam fi ex altari Chrifto nemini licet edere, aut /nio poteft edere, qui tabcrnaculo Moli defcruit, hoe eft, qui cultumDeiincxtcrnis re-A'^amp;clcmcntismundi conftituit, quo vos loco critisgt;quialtarialapidca, tcmpla manufa-?*’amp; cukumDei legalem hodic manibus amp;nbsp;pedibus tueminir Denicß per iuftitias veftras ’dopera legis lalutem quxritis,ctiamli non ch'cumcidamini amp;maftetis ones amp;nbsp;hircosf Nunc an tuaadfcrtio per verba Sophonix roborctur,vidcbimus,fubfcribamprimum ’f'tinium Prophetx ex cao ï. Quapropter expefta me dicit Dominas, in die refurreftio-d'nexin futurum:quia iudicium meum, vt congregem gentes amp;nbsp;colligam regna, vt cffiin-fMupercasmdignationcmmeam, omnem iramturorismcnin igne enimzehmei deuo-

K^itur omnis terra.Quia tune reddam populis labium clcftum,vt innocent omnes nomen f ®’gt;iini, amp;nbsp;feruiant ei humcro vno, vitra flumina Æthiopix inde fupplices mei, filia difpet jifuni meorum deferent munus meum. Hunclocum reifte devocatione gentium intclligis. ^’’'gt;palam clt,Prophetam loqui de tempore primi aduentus Chrirti,quandorefurrclt;ftio-?triuinpho glorificatus, fpiritum famftum milit promiffum patris, qui per difcipulos vt or Afto^r. s^mundum arguit de peccato, iuftitia amp;nbsp;iudicio,amp; palam fafta eft ira Dei de coclo ad- loan. 10.

*’”P*et**:em amp;nbsp;iniuftitiam hominum, qui veritatem in iniuftitia detinent. Ideo Roma.i.

1 ^J^rforastNam prxdicationejEuSgclq, quod eft potentia Dei ad falutem omni credenti, Roma.i. ^aæopriinumfimulamp;Grçco, omnis mundi impictasdamnatur, fcriptura omnia fiibpcc- Galat, j. ^^condudit, amp;nbsp;quiequid fpiritu Dei non eft renatum, velut carnale amp;nbsp;impbum iudicatur: i^^praidicationeconcutiunturportxrcgnitcnebrarum, amp;nbsp;Satan qui difperfit filros Dei, Luc ir. W. fortisarmatusatrîj fpoliatur, amp;nbsp;fortior fopcrueniens vindt iniuftum poftefforem, PDl. a^r,

'’'^'^'^ ‘^'■æ*^ captiuitatem, amp;nbsp;in regnum iuftitix amp;nbsp;falutis adferit, quos regnum pecca-^.*damnationis captiiios dctinuit ld quod loan.ii-ortcnditur, vbiEuangchltaChriftum jj'^’tniQritiiriim fuiffe pro gentc,amp; no tantum pro gente, fed vt filios Dei, qui erant difpcr-’Wngregarctin vnum.Quemadmodum prxdixeratlcra.cap.49.fic dixit Dominus domi- Ie fai. 40, ƒ OrEcee leuabo ad gentes manummeam, amp;nbsp;ad populos exaltabo fignum meum. Stad-j?‘^cntfilios tuosin finu, amp;filias tuas fuper humcrum portabunt.Eft enim Chriftus paftor IeheCï4. j. vnus,Daiiid verus, quem Dominus apud Ezcchiclem fe fufeitaturum promifcrat, vtpa

^^^^‘^’^*”paftoré,verereduiftur’ quodabieftum erat,«Vouespafturus Ephef2, Oldicio.Ipfe enim eft pax noftra, qui fecit ex vtrifep vnu,ncmpc ludxis amp;nbsp;g^entib’,amp; re-•'ciliauit ambos in vno corpore Deo per cruce, tefte Paulo.Et ficut ipfe minus eft à patre j p^f ^ ,': °uescongrcgandas,quaslupus difperferat: itamifitarchipaftor aliosPaftores, nempe (?”:ipulos, amp;nbsp;corum veros fucceffores,vt verbo veritatis vfqj ad confummatione fçculi pa Rom io. ’italics, capiant homines, amp;nbsp;in vnitatem fidci congregent.Qui cum nu in prxdicent Eu5 s'uuni, audiét gentes, credent verbo audito,«3tinuocabunt Dominum omnium, duntem in nbsp;nbsp;nbsp;, ^^lesinuocatores fuos:tum redditur fidelibus labium clcftum,amp; quorum os anfea exécra , H amp;nbsp;amxrulentia plena fuerat, de iniquitatibusclorians,amp;lingua ad omnem dolüabu' Pf“Ns. ■ lsgt;lammutabitur, amp;pcccatorumcófefsione,laudeq! diuininominis,cordisfidempalàm l'tisetiam inferorum portis teftabitur» amp;nbsp;Içta fiducia inuocabit nomen Dni, no Eidola v* . j^'Squot;H»,quçcultoresvana fpe ludunt,fcdDnm qui dixit Ego Dûs,no conRindentur expe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4P» .^'''nie. Et mox:Sciet omnis caro quôd ego fum Dns,faluans te amp;rcdimés te fortis lacob.

populi vt Dominum amp;nbsp;faluatorcm agnofeent, vno humcro colent, i dé mutuo inter

ÎIESPONSIO AD DVOS tîBROS 0 „ Te (cnticntcs (êcundum lefum Chriftiim.vt vnammitervnoorc glorificentDw^ koulij Rom.IS. Domini noftri lefu Chrifti,n5 in vna ludxx prouincia, fed vitra fiumina ^^^*?P*ipû0* busmundi oris erunt, qui fupplices ad Chriltum veniunt.tam benigne per tuba^ „^S« . „ cas omnes homines ad cognitionem vcritatis vocantcm. Apollolis emm P®‘^*^^,”j.Qpni '°^ Aciolt;2. nuTsioncmpeccatorum prxdicantibus, fupplices elFicimur.Nam quosDommun “yj^iti ne peccatorum illuminât, amp;nbsp;fide donat, vt vidcant qui fint ex (e, nempe peccatot ^ ^^^^j, Dei amp;nbsp;malediftione, amp;nbsp;quales futuri fint, fi conuertantur : veretcrrenturpt*quot;’‘''p^j.yjtutCi Iiantur,hocqj ardentifsimis iam votis fufpirant, vt ab hacmiferia amp;nbsp;peccaton»’'j.^jjgj.c[ini pp *®* Dei^ iudicio quamprimum libcrentur, amp;nbsp;mifericordiam confequantur : amp;nbsp;fi’PP. j^jifercrc Plal. 40. Publicano orant ; Domine propitius eilo mihi peccatori. Et cum Pfalmograp^ • ^j^ juca. rrou.18. j^gj Den^, fana animam meam, quia pcccaui tibrmiferere mei, quia in te confiw^j n^nunuii' ielai.öö. Siciuftusaccufator elt fuhpfius,nec iaftat cum Pharifxo fc fua^, fed hippie * new^'’' confugit, quiapudlcfaiamdicit. Refpiciam ad humilcm amp;nbsp;confraftum Iphil^ ^ ele-tem aclfcrmoncmmeum.Cumitaqj propinqui per fanguincm Chrifti fafti W^“^* neC^ff** fto Chnlbanx confcfsionis labio donati, agente Chnlti fpiritu, filia difpctW'f^ ’ ygidi-ria gratitudinc fc fiiaq Domino,à quo omnia acccpimus,offeret.Ethoc cftinlquot;'^^j^Qigi-fperfi afferent Domino, laudis hofliam amp;nbsp;cordis contriti offerent, vt alias dix»” poltron® tur.Hcbræaveritas habeat Minhathi,LXX ^utfraurfxo/, vtruqi refte, fedinftiW^® «noft»^ dilTonum.omne emm bonum à Domino accipimus, amp;nbsp;quicquid ei gratum dam » ” jjj gnim Ichcf. n. ^**’ ^^^ donantis Domini. Cor contritum offerimus Domino, fed Îpfi non6ô’“‘?’ ^ ^, apud Ezechiclem promittit : Aufcram cor lapideum de carne corum, amp;nbsp;dabo ®*® r yifijJ PP J neum, vt in prxceptis meis ambulcnt.lta Icrcmi. zc. fie hortatunConuertaturvm ^.^gn* rlal. so viafuamala.Sedmoxcap.îi.vndcpQenitentix donum fit,Prophetaoftenditclama • nbsp;;

uerte me amp;nbsp;conuertar, poftquam emm conuertifti me, egi pœnitcntiam.Et P^almogi^r^^, , Domine labia mea apcrias, amp;nbsp;os meum annunciabit lauuem tuam. Cu ergo o^^^^^^iicnquot;^ no munus gratu,id c^uod ab ipfo accepimus, damus, vt iurc dixerit.mun* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcc^'

LXX.vcremur.^uo'/dcp appellare, hoccltviftimamvcl holhamicumhocAponO ^^ ritRomai2.vbihortatur,nonvthircos,oues bouefue immolcmuscraffa ludstoo^jj ficia, fed viftimas lpintualcs,noltra ipforum corpora, hoftiam viuentem, verj^ve-fanftam, Deo gratam amp;nbsp;acceptam, faenficium rationale. Verum fixe quid ’^r^fotu-ftramfquafi vero hxretici hoc tibi ftatim dent. Alicubi m Prophetis habetur M ^jjrdotiï ra oblatio Ecclefix:Ergo ea oblatio Ecclefix, eft Sacramentum Altaris in m»n»‘^|^ p^tjj Sropeccatis populi quotidie offerri folitum, aut Miffa dt facrificium. Quod i»' • j^ou lylleriononvacarecrcbram inculcationcm voculx MinhahinMoicamp; ^’’^^^Uacrifi-relragor, verum Miffah per hoc prædici,in qua fub fpecie panis Chriftus Q” . aus fed cetur»non puto folidum effe-Erat quidem apudMofenMinhah fimila amp;nbsp;P^’^^R-'nuiJo-quid obltat quo minus hxc appcllatio Minnah in Mofe quadret facrificio C^^’-^Bior* annis ö.nobis panis viuus amp;nbsp;charitatis igne coftus elf,vt edentem ad vita vcrMn»*^jj|j talem reficiat, cum in crucc oblatus eilet. Vt eft apud Ifychium qui fic ait : C?^®'’quot;«^,^ qux antepafsionem adeomedenduminepta erat,crux aptam cibo poft pafsion^^^ j,)-enim non ruiflet crucifixus, facrificium corporis cius minime comederemus, comewm jj^ tem nunc,cibum fumentes eins memoriam pafsionis. At ProphetxCinquies?qi!a”do ^^ cq meminerunt gentium ad Chriftum venientum, hoc ipfum etiam vno ore conrormi ^^^^ nesappellaruntMinhah,vt hinc facile colligatur, quodfit facrificium nouiTeftame® f^^^jj cliéfumaMalcachi,in omni loco offerendum, non tantum lerofolymis ; nullum cm ^ jj intclligi poteft, quam Miffx facrificium,cuivocabulum Mincha competit : nam 1» r i fianis quotidie in omni loco Chriftianorum offertur Chriftus. Refpondeodmome Fç^^ atio Mmchah appofite quadrat nobis, in oblationem gratam Domino ’PP^’'’’’“.tüincx-tione, qua panis fymbolum ad nos quadrat, qui ab Apoftolo iubemnr vêtus ferme ^.^^^ ^^^^ purgare, vt fimus noua confperfio.Nam Lcuiti. Korban Mincha ofFerri debeb’ .g^æj^,, mento.Siuc igitur Minhath vertas donum, iuxta Aquilam amp;nbsp;Symmachumifme . popi, vt habet Theodo. vtrumqjnoninappofitc de nobis dici poteft, quando fpinW ’ xfratio-agente, voluntarie facrificamus, amp;nbsp;nos Deo patri per Chriftum hoftiam viuentem nalem cultum, ciefto malitix fermento offerimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fvdcranm*

HAbes Ecci, quid in primo libro de MifTa, quem tu inuiftum putas, iurc de y g^p^j.

Nunequçdam tcrtij libri tui argumenta, qualia nobis videantur, expo®®”’ ’ vy mum conaris oftendere, Secundo cap. Tertfi libri, Miffam non effe Teltam jj.jj(p vfcj ad quintum cap. ad faftidium vcl patientifsimi lcéforis,infcitiam ^®^®*’^°’ftii(lii“nfo cis, vt tibi celebrandi nominis tui potius, quam vcritatis inquirendx amp;nbsp;^?^®” „.„eafep iffe multi exiftimcnt,cum prêter fcripturx teftimonia,tantam luris peritiam pret -jj tatem oftentes.Docuimus aliquando Miffam effe Teftamentum Chrifti, quo dar ë^j^j,^ Det erga nos fit magmtudo amp;nbsp;tirmitas funplicibus wnotefeerent : quam docenm nbsp;^ j^

Been DE MISSA? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV

rPrtmodum acerbe exagîtas, non hoc nomine, quod imp a fit amp;nbsp;mtolcrabdis, vt qm earn Hyranotuo tarn amice ter as, fed quddLutherns crux Eccn,doccndi gratia fieeltlocu-“s-^are non eft confilium, in prçfentiarum calumniqs tuis rcipondcre,'’qiubus fermonem efienonimpium , liuor irrcquictus in immenfum cxaggcrat, amp;nbsp;quod m alies boni con-'Hinnobis adco no n poteft ferre pro charftatis reguia, vt veku ftuitum, erroueum St omnibus impium execretur. V cruin valcat edax tnuidia ; fatis hie nobis fucrit, v el re ^^niore,catholicum,poficM.iffainquadamratione Teftamentum appellan, amp;nbsp;à Icnpcuns '‘'*1 alicnum comitti, dum huiuimodi Tropis vtimur.lnterim non ignoramus apud Matchç Matt, tdi HSlMarcum IcgnHic eft fanguis nouiTeftamenti.ApudLucam öcPaalunuHoc poculum amp;nbsp;14. j^uuni Teftamentum. Et fanguinem Chrifti, noui Teftamcnti fanguincm cire, quo Bench'Pue. aî» J’hïdorchahconfîrmaturinxternum.Poculum item efle fymboluni facrum fanguuusïe- 1.Conti* '''»euci.Sed cum etiam tu Euangclium voces nouum Teftamentum,cur nobis vicio vcrti-quot;fgt;qiiódM.ilTam appcllauimus nouum Teftamentum, cuius primaria pars eft, fixe Euan-S^'i) riimma-.Hoc eft corpus meurn, quod pro vobis traditur. Hoe poculum, nouum Tefta-jHiminmeo fangiiinc, quipro multiseffunditur in rcmifsionem peccatorum. Habeine ■ Hgclium vniuerium quiddam hac fummapotiusf Nos hoftra Chrifti à peccato, morte amp;

1 pfno ciTc redenóptos ? Quare fi nouum Teftamentum eft Euangclium, amp;nbsp;hxc eft fumma

1 ^'ingdii, Chrift impro quot;Obisinvitant adferendis, corpus fuum amp;fangiunem obtulifl'c, 1 I'im .nos in eoena Domini vt tcopum prxfigimus, confedarium eft, Miuam poffe Ïefta-1 Hnium vocari.Nam cum cocnam Domini ceiebramus,nouum teftamentum v elfer dus inter \ H 81 D E V M quodammodo inftauratur.lam confer qux Paulus ad Hebrxos ca de re I Wit,amp;vixhabebisquod tamatrocitcr cahimnieris.NamquddHcbrxi Berithhabent, I ''“‘bXX ’t/'ixdsKKp verterunt,noftramadfertionem non retdlit, Muka igitur obmittere j, Tim.»« | quot;Xlocopocuiftuunonlubuiiretvcrborum pognas fcquiad fubuerfionem audientium.

| , Sediiludhaudquaquam filentioprztcrGundum,quódcap.9.1ibritertq,vbi de effica-

1 ''’ilamp;uftu Dominica pafsionis mentio fit, duo quidam punctapropoms, m quibus hx-I ’''icitoto calo aberranttuoiudicio.

1 Primurn, velut grauifsimum errorem damnas, quod fie docemus ; Chriftus pro nobis

1 P^ffus eft amp;nbsp;fatisfccic.Quare nihil opus eft vt nos fatisfaciam’, Sc iamprimum offeramus pro

1 Secundum,Tu contra nos doceshoepaftó: Qu'iobfcriiantprxccptaDei,rcddunt fe I t'Jfticipesmeritorum Chrifti.Idco nonfatis cft,Chnftum effe paffum,pafsionemini cfficax 1 ^’ttfiïjs qui fe participes reddunt. Ita tu de participatione meritorum Chrifti loqucris no I “1 impugnando.

I nbsp;nbsp;nbsp;Adprimum refpondcmusilngcnuc fatemur nos id docuiffe, Sefi cautius quam tu pro-

i ^cfuilb.Scd vbi peccauimus^Nonne tu codem cap.concedis, neminem fatisfacere pro pec-1 '’'isnoftrispotuiffe, quamChriftumfhxceft inuittaamp;confolantifsima fcripturx veritas. I ^iintern cófcquentia fcquetur quod tu dicis, 6c tuo duftu quotidie in nos laciunt aducr-1 ^'1 noftvifnernpe, Lutherani tic prxdicant -.Chriftus ipfe pro nobis paffus eft amp;nbsp;fatisfccit, I «go nos non fatisfacimusiimpie igitur feducunt plcbeculam fimpliccm * Antecedens ipfe 1 Hanegis,Chriftum pro nobis tausfeciffe, nee alium hoe prxftare potu:ffc:hinc irreffaga-1 Hter mfertur, nos non fatisfacere. Vcrifsima funt hxc, amp;nbsp;à te conceffa. Cur ergo ex verif-l 'liaisiUisfieinfersÆrgo feducunt populum ;Seducere tibiEcci videmur, quando venta-1 ^mEuangcli) etiamper te conceffarn prxdicamus populof Vidc quo te rapiat ha prçceps. 1 ktnimfeductoremfacis, dum in nobis carpcndis neep finem vllum Facis,neep modumfer-| Ws.Verura ita tu truncatim noftr.a interprctaris:Hxretici docent populum: Chriftus fatis-I fielt, ergo non op use ft nos fatisfacere amp;nbsp;offeree. Ita mutilamamp;mancam facis doftrinam | quot;oftram. dumnulla fide proponis qux docuimus. Quisvnquamhxcabruptaanobisau* I ^'Jittantu exaliorum incerto auditu tantum nobis enmen tmpingcrcnon veteris Eccit | Docemus quidem antecedens,(cd nó inferimus tam fcandalofc, vt calumniantur quida,hçc | Himcndaciter infufurrantes. Quomodo igitur docemusfChrifti mors fatisfaftio eft vnica | ^pcrfeftlfsimapro peccatis totius mundi, ctfi fruftumnon percipiant, nifi quiChriftum Icfa. $?» | Hplcftunturperfidem.Nam finoncrcdidentisCinquitipfeloan.8.)quódego fum,moric- i.loan.*. I oiiniinpeccatis veftris.vtculpa non fit fatisfaftons, fed eins, qui fatisfaftioncm oblatam loan.t. I Omnibus,incrcdulitatc fua refpuent.Cum igitur ipfe talis ac tantus, fit precut redemptionis loan. j.

l qionilulmaïusacchariushabuitcoclcftis pater,blafphemiafucïit,fiquis fuis vel openh*, Mar. id. | ^dpifsionibusconetur.iudicifi Deieffugere,fatisfacere autpeccaiaexptare. Nafi iuftitia i.Tim. 2. I ^btishetiocxnoftrisopcribus amp;viribusfuerit,fruftramortuuseftChriftus.Nolitc ergo Galat. 2. I HitiasgratigChrifti immcnfasabqcere;hiccnim vnus eft per quemhabemus redemptio- EpheCi. I quot;tm.luc apatre nobis datus eft, vt fit noftra redemptio amp;nbsp;iuftitia, Nee tarnen ita fatisfaftu i.Cor.i* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro KonuuS«

RESPONSIO AD DVOS LI BROS Minuit pro vobis intclligitote, vosq; ita libcratos, vt porrô vobis liccat, quicqW® * Æojiiiio*'^ teneftram apenmus cffrcni concupifccntix carnis, vt liccntia détériores c ^^ytp^ „,gt; gna quidem amp;nbsp;ineffabilis gratia per Chnftum parta db verum non in hoc d^^^’^- tyrs^jj^ impune liccat quiduis facerc, amp;nbsp;ignaiutcr tranhgere vitam, fed vt lemcl à P „^joiiÄ^* J de erepti, deinceps vitam Chrilto dignam mcditcmini, vita noltra iiipcr ^‘^’‘^* ictère» 1**‘amp; lebufeus habitat infinibus noltiis.hitiirns fudesin ocuhs amp;nbsp;offendiciih'quot;’ üjcinAP% contliftu dcicrc hoftem defiucrimus. Hue fpeftant quz pafsim luftificatis P^Ljabn^^y ltolusinculcat,vtR.oma.ö.Quidigitur dicemus^manebimusinpcccato vtgf'^j.josqtio ablit.Qui mortui fumus pcccato,quomodopofthac vniemus in codem^-An'g gjturh' quicunc^ baptizati fum’ in Chriltii Icfum,in morte eins baptizati fumus.Sc^di o^^yispe vnacfiillo per Baptifmum in mortem, vtqucmadmodfiexcitatus eft Chrilt ƒ j.^tiaA^''’ _ gloriampatris,itaamp; nosinnouitatcvitxambulcnius.ïSamcumidprçibtcrdg^j^j^fûnC!*' rercmur peccato, quid aliud faciemus, fi viuemusm eo, nifi vt gratix limusin^ .^^jj plcn ruit in hac doHrina ealumniatoribus tantus Apoltolus,qu0dgratiamredenip t-^yerc»» ore nufquam non prxdicaret, amp;nbsp;rem ignorantibus vidcrctur pcccandi bec^d .^^j^jgratiss quafi dcliftalaudare.Siccum nosChnltum pro nobisfatisfccilTe, amp;nbsp;irigrndlt;„j)cHoopes per Chnftum nobis partas,nunquam fatislaudari amp;nbsp;pocnitus non expht ^^r^ j^yje cemus.peruerfe quidam intcrpretantur, quodtamen venfsimc diftum eu- jjprodc® gratix,peccati quoqj laus fequatur.Sed qui beneficium medicinx laudatnoo r^j^yji* morbos dicit amp;nbsp;vulnera, a quibus ilia hominem fanat, fed quanto mhioribus me nbsp;nbsp;j^j, ijn-

bus prxdicatur, tanto magis vituperantur vulnera iamp; morbi, à quibus bosrat 4 nbsp;nbsp;y ƒ ii-

datur.Sic lans amp;nbsp;prxdicatio gratix vituperatio amp;nbsp;damnatio eft dcliftoriimgt; v 4 j^^yy. guftinus de fpiritu amp;nbsp;litera cap. ö.Et Tit.z. Apparuit gratia Dei falutiferaomni .^^j^) ^ nibus,crudiensnos,vtabnegata impictatcamp;mundanis concupifccntïjs fobne ys»^ pie viuamusin prxlcnti (xculo.Chnftus dcdit femetipfum pro nobis,vt rediæ^^^yji^ omni iniquitate, amp;nbsp;punficaret fibfipfi populü peeuharem, leftatorem bonornop ^ Coloff.ï.Si refurrexiftis vnà cum Chrilto, fuperna quxrite, fuperna curate non ,^ ^{t-mortificate membra vcftra terreftria, ftuprum, immunditiam, concupifccntiam ”” y^m fSquot; liqua.Et 2. Corin. 6. Obfecramus ne in vanum gratiam Dei receperitis.Sic ita^ ^ yjut W demptionis amp;nbsp;fatisfaftionis extollimus,nepolthac ociandum libi putet homo»» '(fFp accepta gratia ftertendum.Non fert hanc ignauiam tides iuftificans,quz perequot;’^ jft, fit cax eft, non dormit, aut ceffat. Hoc aiitcm cauemus,nc quis libi tribuut,quod ê’^’Ljtus.Et amp;nbsp;cxcaoperum opinione in Pharifaifmum incidat, tantx rcdcmptionisgratia'ï’ê^^^Qjjtj-fanc nulla eft anus tam excors amp;nbsp;dclira, qux non protimis nos fit cxibilatiir»» quot;' jQ^jpite. lumniamini,ad hunemodumineptiremus. Heus vos, cftotclxtiamp; fecuri,aldgt;^ obistf' Chriftus vos fita pafsione libcrauit, fatisfccit,lcgcm impicuit pro omnibus, nim‘ . liqni fccit.non eft pofthac opus vt laborctisiniciunqs,precatioiub’ amp;nbsp;bonis opti^'.. ^s, Ecci,ncmo noftrum vnquam fic infaniuit. Scd vos hoc mendacifsimisrumoribus co ë j, amp;omnis charitatis immemorcs, fimplicium animos hac cnminationefalfainnos ex F j^ tis, tantum vtdoftrinamnoftrammundo quam odiofifsimam, impfifsima bacamp;bo -^ abfurditate reddatis.Docemus amp;nbsp;credimus, neqj aliter docere polfumus vnquam,t ^fj. pro nobis fuffïcicntifsimamamp;plcnifsimccxpiatriccmhoftiam femel fuiffe,vt 9“®’\jj,in, tisfaciendumdiuinx iuftitix attinct,nos amp;noftra nihilfimus,mcram^ habemusgu^^ non vt in peccatis, quorum cxpiatio tanti conftat,porrópcrmaneamusgt; fedvtnos nbsp;nbsp;^^

ftor fanftificaret,mundatoslauacro aqux per verbum, vtadhibcrct nos fibijpb Pßgy,yj gloriofam,quxnonhabcat maculam,aut rugam, aut quiequam ciiifmodi. fedvtc ^ lanftiamp;irrcprchcnfibiles, fempercuram agentes,ne à gratia Domini deficiamtn»;, • J. opulcntas promifsiones gratix habcntcs,gnauitcr mundemus nofipfos ab omn^n mento carnis amp;fpiritus,pcrficicntes faftimoniamcum timoreDci.Efto,rationiS ^_ hominum vehementer abfurda videanturhxc gratix Chrifti prxconia,vt q*^Y ' ordiam nihil putent tribuendum, amp;nbsp;hxc Chrifti myftcria non capiant, nobis tarnen roil^^ j^jyj confecutis conftat,nufquam xque carnis prudcntiamcxcutirc,vt ingratifsimi hæ ?^ j, conftantifsimC ebuccinemus incnarrabile donum Dei per Chriftiim, quovnolafui filp promifsionis, filq benefieq diuini,fili7 gratix amp;nbsp;mifcricordix,fiiq Tcftamentmoui. fti eramus in lacu, in quo non eft aqua, neej vnquam opcribus noftris, fapientia carnis, * bcro arbitrio, addeetiam per fanaifsimam Icgcm D E I,adiutiamp;Iiberati cflcmus,nii fanguine Tcftamenti fuivinftos emififfetC H K I S T V S,qucmnon fruftra«»’nAv’’ï‘’I’ w-srif ïs-ótvTöp Apoftolus vocat.Hic hic in hoc apparuit vt diffolueret operaDiabolidn™' ius gratiç commendatione fumus quidem aflidui, amp;nbsp;quorundam iudicio nimij.noftro ante™ parcifsimi.Da Chriftc vt has mifcricordias cantemus in xternum, Amen.

, febcit öE MïSSA? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kxxvt

Vjç‘gituVCinquics) noftra bon» opera,iciunia, caftigatîônes carhi^, vigiiïac, Ä M r *” ^^”P^U'‘*s przccptacKctpOndco ; Si bis lultiHcari pinas impies, haem ne-^i,«j -^quot;’8*^“^ lila tam nccettariafpt étant .Sunt enim friiftvs fidci vuics amp;nbsp;neceffa-tó^'®’‘^.4‘^”'^’'dam carncm,Ppiritiu rcbcUcift,partim ad fenuendum proximo. Scd ia ^f ^^quot;^’^^'*tribucre aut faustaftioncm, camqj menti ratiohcm, quant Phanlsci laftat»

'M^^quot;'^^'^ ^^* *^'’^® vendiceut opera amp;nbsp;mérita Chrilb, huic tam pnedaro open dc-’siurr - ^'‘* ^^’’^ omnia ctiam in fide tacta amp;nbsp;charitate, ob adhérentes v ctulVatis reliqui ^tUb• feuentatem non ferunt. Et Aportolus reputat, non effe pares adt liftioncsprx-toj(?‘*‘’‘P0”s ad gloriam quit rcudiLnur erga nos.Et Chriftus Lue. 17.Cum fcceritis(in-vd®®®’’*1^”^prxcepta lunt vobis, diene, Icrui inutiles fumus, qüOd dcbuimus faccre

^ ^ncundum, vbi obfcruationcm preceptor nm co loco conftituis, vt ipfa dema nos red-^inV^'’’P^ quot;''^“*:o’fun' Ghritti, KclpôdcmusrHçe doftrina tua Ecci, ctli ab amicis amice» ^^ -Omm panem accipi pofsit, maxima tarne ruinas Occafio ell fimplicibus, nili earn quam 0^^“™® *“0dcxcris.Nam fimpliccs prötinus intcibgunt» meruiffe quidem fua pafsione

1 itif.?-®quot;'^'-'*ba,atqui admitti ad hanc gratiam nefninem, nih qui obferuationc przeepto-^. ^»ditum ad cam accipicndam fccerit. Quali dicam medico: fu cgcs.illc abundat. Mui-faf”™ ^^^orc magnam libi vim diuitiariim congefsit, qnznon lolum vtricg, fedon.nibus 1^^'ïnt At tii hifee opibus non iuuaberis, nulla pocnitus ad te pars rcdibit, nifi hoe vel alio jl^ft diuitem tibi dcmercaris:n6 enim gratis quiequam impcndit egcnti.Hic ratio humana ^“i Tuarum virium admiratrix,protinus erroneam opimonem concipict.nêpc nos prz-J^f'Chriftibentfieentiam officio aliquo, Si nöllro opère, ecu antecedent! quopuni men ^'quot;C ad participada pafsionis merita perrnperc-Qua docinna mercenary eniciuntur, qm çOnequamadmercedem rdpiciunt.animot^ fermii bene opcrantur,tandem fibocani-?'l’’*rendi fua permanferint, c domo paterna er)ciendi, vt in qua tantum filfi fint in zter-

K r''*“»«iuuri.ixuii ignoru iianv kiuwiKu i «*nuiicm picrisqj Äpprinic ncccHÄiiAiu v nat-i igt;

! t''f^^'’^gnatam homim malitiam, quafemper adpcccandum.arrcptavndic^ occafionc, ihquot;”J’^.opcnfióre9,riquidcm audientes gratix opulcntiam tantam, negligentiorcs adbo-^tlFiciniur.Etcciofiineqj ad honefta cnitcntcs.ncqi malum vitarc conantcs,vitam nobi* ?f‘?ïtnnihilominus polliccmur.Sed vide Ecci, vtut forte, qui fie indicant, integri fint, vbi

(I^'mmaneat neceffarin gratiz per Chriftum partç prxconium.Nonne ex hac veftra do-i^tam non dedarata, velut mfe pofita omniarudiorès putabunt ,amp; gloriam gratix

p'^ïgnofcentesun fc cOnfidcre diïcent, Sc vel temerari) cuadent hypocritç.vel defper» A^^'Ciiin tandem mgruente tcntanonis procclia vidcrint» fe nihil operates vita dignumï

jpttuififcandalo dortrinz vclimus populum fcdticcrc, fic adpoemtentiam aebona opc-'^ohortari debemus fimpliccs,ne crroncaincautis illabatur opinio,iuftificationis per pro i ™0Dcri quxrendz, emeredi^ vitam çternam. Ac ne vim gratiz amplifsimam,nobis tam ' ’'^dùriz,patiamur populo manereignotam, hac via rcgia, nee populi fouebitur inertia,

11 Neceffaria quidem opera funt, fed non vt qs iuftlficcmur impïj-.alïud ipfa officium ha* Qk-^-^''tincmpcferoeicntcm camem fubiugarc, amp;proximum offices charitatis iuuarc:non au- jt^Q^^j^ ^ciiifntodifunt,quibus gratiam amp;nbsp;vitam ztemam, ceu mentis confequamur. Nam fi ex

1 J^ibiiSjiamnoncftcratia, amp;nbsp;nolli meritum conorui, fi reële ludicamus rem vt dl, fucum Pamp;iscffcquamrcm.

brilla veto renafeentiç modis omnibus neecttaria cd, ante omnia bona opera. Nam qu^ Q^atia* *^’riliahabcmits,vtiiltcllcftumSc voluntatem, quam facultatemnonnulli liberum arbi-.bmvocant,no(ti ob peccatum originale Re effe adfefta mifcre, vt fuoptc conatu no que-^lvllunïópusfaccrc,quodbonitatistitulumitirc mcreatur.Et agnofcis {cholaUicum ctla »»»PrirntKn motum bonum m anima effe fidem.ptzterea extra fidem amp;nbsp;charitatem ni-^gwgt; quod vere bonum dici pofsit. Ergo primo omnium oportet per fonam effeiuftam, Roma.# ^odnon fit nifi fide. Eides enim iuftificat impium.Ecce donum Dei ante omnem conatu li- Galat. *• ^’■»tbitri) adbonum.Nam loquor de homincin mens naturalibus, vt in toto iuftificatio-b^tgotiononvideam,quidpofsit nobijrclinqui. Gloriaomnis penesiuftificatorcmcft.

Äemergo requiramus oportet» reftc de re tanta locuturi, v nde bonuru omne profluit, Eleftio» I Miautem, ante conditam mundum nos in Chrifto clcétos à Dep patre, vt effemus fandi Ephef.U ( ?''^'prchenRbilcs coram illo per chantatem.O ineffabilem gratiam,turn non eramus, ta-

1 ^quot;'sbeft vt quiequam tantorum bonorum hcucrit mereri.Hzc przdeftmatio quid nó bo- Roma.»* ^^4FerttNam quos przdeftinauit vt conformesimaginis filq Dei efficcrentur, Sc ad ca bo- Icfat.ö .

i ^^ppararentur pofsidenda, quz oculus non Vidit,auris non audiuk, amp;nbsp;in cor hominis non i.Cor. a» 1 ^^ndcrunt, cofdem vocatper Euangclium, vocatos iuftificat. Nam fide donat,fpirituffan Galat. ** I î'J^exaudituverbiDeiaccipitur, quinonvenit vacuus, leddiffunditcharitatemincor- Rom. 1' l ’‘b'wooftris,quzomnemvirtutumcócei#imabfoluit,cuiu8 ApoftolUs mcmmit.i.Cor.iT.

vt hïnc Icgis implctjo vocctur,Roma.iï.nc quis cam putct ociari in homing * -jjtib»*^ Ephef 2» ntateq! donah,porrö vitae mnocentiam Chnlto duce meditaniur» vt ficutip*^ ^ratiJ^’^^

nos ainbulcmus.vbicxuiturafsiduc veins homogt;nouusinduitiir, amp;nbsp;promodog ^^jfboJ Roma.s. us nobis timetur amp;nbsp;amatur, proximo hoe cffe,quodChnftusnobisfiiit,ftu“‘'”’r)ji,cüt'*' ex fruftu cognofcatur.Siciulhficatur impius, amp;nbsp;filius irsc fit films graux»„^j ölt; rcsChrilli.'V Uiclarifsimiimcft,nonidconos participes fieri mentorum P^mïjf^’ feruanimus prxcepta: vt obfcriiatio pratceptorum velut prçma beneficenUZ nbsp;nbsp;jnObd'

la fit mcritoria tantorumbonoriim,cum voluntati Dei xternz, cleftis tanta^, ^j^neïquot;’'' fto danti ante tempora ztcrna.2.Timo.i. nihil in creatura polüt efie rauoicut ^^ f^jj pt _. menfz bonitapsin nos eflriindat.Quarc cxpendcndanobis funt ApoHoIivc -y^jiiO« Atigulti- Auguftinus de prxdeftinationc lanftorum vigilantifsimc pcruidit. Ehgd tj^ ^juri •'tiS’ Deus in Chrifto ante mundi conftitutionem, non quia per nos fanóiiamp;i'’“’\’5^j.„odeg*t eramus,fedclegit.przdeltinauitqjvtelTemus.MagnaloquiturhieIpirituS'^® ^inan* quia lanfti futuri eramus, vtnoftrabona opera tucrmtci ratio prxuia ao pt* j^^j^jjni dum, fed vt elfcmus.Eleftioitaqj lanftos facit,nó mœturprguifa lanftitasdt p^^^igituf elefti amp;nbsp;vocati, fpiritu Dei aguntur, qui in nobis veile amp;nbsp;perficcre operatut' jj. prçuenit nos, non nos Deum, nee quifquani bene operatur vt accipiat gratia®’ pcino” Roma.S. cipit.Adco viamomnem przelufit fpirituflanéius Pclaguino furori , d^'ê'''^^* ^Jçmpef' Phih'p.2. dan, nififeaindummérita impfifsime fomniabat.Hac velut gradaüonefine t yy^pt» ucnitur,vtconfitcri oportcat quodrc«crt;Oblcruatioprzeeptorum, nonfati p j, meritorum Chrifti, fed participatio mentorum Chnfti farta, obferuauonem® yjjyoc’' ptorumiparticipatio fidc fit in Chrilfum, fides przeepta implct, amp;. fides ^9’’^%n*i^ Toan. j. tione cum trahit Patenvoeamur ex gratia Dei, nos ad gloriam prçdeftinanus, K ^gjoffi' loan. d. ftient,vocantis:ficut2 Timo.i.Grariadata.pcrChrilî:umantctcmporaxtern3'b ^^pj Mar. Iff. Pater idoneos nos fccit ad participationem fortis fanftomm in lumme, qui ^“^^Pj J^jgt; ^*’ teftatetenebrarum.Enpaternam gratiam quz przuemt, amp;naturamamp;opus ? jCliri-regnum peccati amp;nbsp;mortis prima natiuitas detrudit mifcros. Gratia vero P’^’^'^L{gnum ftum,qux non inuenit idoneos, facit idoneos per donum fidei, qua transfert u^ -j,y,,pr{ filq fibi diiertutandem nos fie traoflati amp;nbsp;renati, filqqj Dei fartbuhoriini opera^jafigra ceptis paterms accingimur peragf dis. Quód fi nihil hic natura peccatrix sg^j^gratia» tia earn fanant, vt rerte docuit Auguftinus.multo cautius nobis loquendum el’»mjjfjj faciamus nature pediffequam, amp;nbsp;gratia iamnon fit gratia, fed mcrccs.Quinh'C 'g^ pjrtid ftum audimus multo certius de ar dine fuonim operum difiercntcm. Frimoifi^^ rum paru' patio mentorumChrilb,perfonaformatur amp;idoncareddituradfortemP’® cipandam, per fidemChriftiinEuangclio,vt ante obferuationcm legis, Ä^’^^r jyittunfaö op’ cernas prçuiam gratiam, amp;nbsp;application? meritorum Chnfti per verbum amp;nbsp;‘P nbsp;nbsp;^,

ftum.Dcin Chrifti mentorum participes fafti per fidem, vocati amp;nbsp;filfi faftó luup*quot; feruare praccepta paths, amp;nbsp;bona opera facimus, poftquam ipfi boni fafti fu®us. fjj-|,. An non Bonauentura tuus hoe fenfit, cum diccret ; nifi cliuina elcftio citer, oir'^ mus mah amp;reprobi.Huncigiturfontcmomni$ boni neceffe eratinquircre, ne® ^^,^11-Pharifzo oberrantes,nobis tribucremus volentibus amp;nbsp;currentibus, quod föhns ^ j^^^gcii-ferentis.Przdeftinatio itac^p eft gratia, vocatio eft gratia, iuftificatio item. Deniq S. ^jjo-tio amp;nbsp;tota Chriftiani vita, gratia: per Chriftum tribucndacft, non prxuiis opcr ^^o..^, Pris. Atq; ita tu publice docuifti Anno 1514. ex fententia tuiMarfilij Grocheim o_^jj^o-nempe vocationcm,iuftificationcm,finalem perfeuerantiam, hbertatem voh® ^jj-jprx-num, breuiter omne Dei beneficium quod homini ad falutcm contingit, cfitrtum ^ r^j^.jj, deftinationis diuinç.cuius benefiefi incffabilis caufam efficientem non vidonus . nbsp;nbsp;nbsp;-j^

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merumvoluntatis diuinz hcneplacitum, Ephc.i. Finalem vcro,vtlaudeUir ê^^j^jtomnis

Dei.Quidhic aliud quam immenfam Dei partris optimi bonitatem cernimus.vr ^^^„i, caro in conlpeétu Dci.Et qui gloriatur in Domino glorictur, non in ^o®'?r'^ufis alie-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cd tendunt, vt vidcas gratis przconcs Lutheranos nihil in hac re docmlfe r f .ftftio.Ergo

num.Nam hzeomnia cohçrent, amp;nbsp;verifsima funt : Pafsio Chrifti eftnoftra *®.yg ^merinos non fatisfacimus pro pcccatis,etfi opera bona fint neceffaria : Chrifti op^J.* j|j.g £.12-tisefficimurfilfiDei perfidem: amp;quiafilfi, mifitDcuslpiritumfilfifuiinoor . ^jj„ft* mantem: Abba Pater.’fpiritus carnem domat, amp;nbsp;efficit vt ad paths ccelcftis *° j^uit, ^c ciendam accingamur, odiamus peccatum, propter quod tantum dari P*’^*”^58,iei«»» Gal. 4. Ç. quo pater optimus fie eft offenfus. Hine opera bona totis viribus dooenturug^^ ’^^^^ Rom.8.7 dum,vigilandum, orandum,feruiendum proximo. Nam hxceftnatura *P*” ^jnime-t.Ioan. s. hominis per fpiritum renati. lam qui natus eft ex Deo non peccatreft enim ^^ƒ ,„ iono Roma.8. roin quibus nihil eft damnationis propter Chriftum, quem fide pofsident- Sj^^jj^jje. amp;ii. nbsp;nbsp;pcrrcucratjquxrcnsimmortahtatem,tandemvitamztcrnamaccipict, Roma- *

br liber vkæcedro durantioromni.Donaen;mamp; vocatioDcii ciüfniodi finît, vt eorum ■illam pœniterc nonpoffit.Sicnosrcfte, vtopinor.dociunnis amp;cxtulimus gratiam pains cxfili) morte, citrabonorumoperurniafturam. Atc^hic enam facile mtcllig mus , qiiomo-doChnilus efficaciter pro quibufdam paffus fit.nempe amicis fuis, hoc eft cnlcdis ab a ter-nopropter dileâum. Amiciautem non Hunt fuis operibus , fedamiciperChnifum fach, Öndernfaciunt qua Chriftus prxcepit. ideo verba Chrilfi Ioanas. Amici mei ends, fi fece-nus quxcuntp prxcipio vobis, ct ilia loan. lî. Hxc h nouilds,beati elds fi feceritis ca, non ^unt vtnosintelligamur noftris operibus velut prxeedentibus mentis, tandem amici-tUmDei, amp;vitambcacam emereri, fC^dvelutper ccrtiffimumfidcifruftum,reinvteft,fim-pliciffimc eloquuntur ; CQnfequentiam indicant non cauffam. Nam qui faciunt qua. Chriftus whet, certe amici Chrifti lam ante funt amp;nbsp;erunt beati- Curf Num propter hxc operacMini- Rom. 14. ®f.mfienimiam ante amici Chrifti per fidem effent fafti, nihil tale operarentur, cum extra 2. Pct.i. Wcinfafta,fintpeccata;fedquandofidcmhabent,beneoperantur, amp;operationc hac bo-0teftantur vocationem. Porro vocationem amp;nbsp;iuftificatignem ccrto fublequetur glo-pScationiamhac fe velut concathenatione quadam fequuntur. Amici Dei qui unt,cogno*- Roma. 8, •amusex fruftu. Nam per hocfcimusCaitloanncs)quôdcognouimusDcum,fiiuffa illius obferuamus:qui dicit, noui cum, amp;nbsp;prxeepta illius non feruat, mCndax eft, amp;nbsp;veritas non

1 iftineo: per hoefeimusquodinipfofumus, quidicit fe ineo manere, debet lientille ai^u L but amp;.ipfe ambulare. Opera igitur bona hdeip^rxfentis amp;amicitixDeiiamfaftx,fructus 1 Äteftunoniafunt, de quibus legimus 2. Petri i.Fratres operam date,vt vocationem amp;nbsp;ele-I ftoneni veftramfirmam efficiatis. Elcftionem nouimus per fe firmam, ne vidcamur xter-l SuniDeiconfiliumnoftrisfaftis ftabilire. Firmaitacp eft vocatio.NamquiEuangclium au-| 'bt,credit amp;baptizatur, certe vocatus eft; Ideo amp;nbsp;glonhcabitur, quiafpe lam faluus ta-| kus eft, Vocatione igitur tamfanéta digne ambulare debemus, vt cleftionoftra atqjvo- n \ ’^tto etiam apud nos ftabilis fit, amp;nbsp;proximo innotefcat, nos effe filios Dei. Multa eiufmo-1 diVuntinferipturis, vti.Theffalonicenfiumx. Ambulate digne Deo, quiyocauitvosin fu-quot; 'quot;’'teanum acgloriam. Eteidem populo loqucns Apoftolus dicit capite 4. Dedit Deus i' Ipiritum fangum fuumin vos. Et alibi: Fratres fcientes elcftionem veftram. Vbi ordinem * ’«tócationisanimaduertimus,Eleftionem, vocationem, fciritus fanfti miffionem, vitamq; « büiiuelicam.Nam fpiritus fanftus non datur,nifi eleftisDci filios: amp;nbsp;Ü fubinde monentur, 1 '1 pie amp;nbsp;iufte viuant, nee fe accommodent ad Rguram feculi huius, fed transformentur vt I 'biitnouain Chrifto cfcatura. EtColoff. 2. Quemadmodum accepiftis Chriftum, ita in eo I quot;quot;buhte. Accepiftis Chriftum, En vocationem amp;nbsp;fidem: In eo ambulate. En opera bona, l buftus Ipiritus ndei- Ergo vt femel finiam, amici fafti funt elcftione amp;nbsp;vocatione per folam I piihm: non enirn ex operibus, led ex vocante hoc habetur. Vocantis eft gratia, percipi-1 quot;his autem confequenter funt opera, non qux gratiam pariant, led à gratia panatUur in-1 ^quot;it Auouftinus»Üuareprxfimti adconformitatemimagmisHlf) Dei, vocantur,amp;nde lu- Kom,9.8 l It'ficintur. Reliquum eft, vt vitam viuant hac vocatione dignarn, ideft, innocentem, ad 1 exemplum Chrifti compofitam: qui fic ambulant, funt amici Cnrifti, quia vocati in confor-1 '’urn Chrifti, per eiufdem fpiritum ad Chrifti prxfcriptum yiuunt, internam ndem externo i quot;biritatis officio teftantes, vt facereea qux Chriftusprxcipit, noni^iat lam primum a-1 quot;'icosChrifti,fed amicitiaiamfafta, facit qux prçcipiuntur, amp;nbsp;opera fequuntur participa* I '’onenuneritorum: quia vocatio in qua tides datur, facit participatipnem meritorum: ex im 1 pio fit plus, ex arbore mala efficitur bona, qux iuxta fluenta cocleftis gratix plantata, dat p^| 1 ffuftum in tempore fuo. Cum ergo videamus operabonafequiiuftificationis gratiam, non ^ , ■ * ■ quot;wfixledfruftus iuftificationiscenfeantur, vtvbiqi agnofcatur amp;laudeturgloria gratix V • • • I b«, qua feruati fumus per Rdem, idq non ex nobis, Dei donum eft, non ex operibus, nc ■ W plorictur.Nam ipfius figmentfi fumus, conduiinChriftolefuadopcrabona,quxpïç- p 1 pitiueratDeus,vtineisambularemus. Quid igitur babes quod non acceptftiC quis prior ó ’ 1 4«ditilU ôtreddetur ciï Rogamus igitur te tuos^omnes, qui nos fimilibus conuitif)s incef- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

1 W,vtcogitetis, nonnosteftaceavafcula,amp;qui nihil fumus, fed veritatem Dei xtemam I quot;'nobisblafphemari,quotics doftrinamhancdegratiaDei, de latisfaftione Chrifti vnica, 1 ^mentis, deq tide non fimulata fuggilïarc non erubuentis. lecerunt Apoftoh primo fun-I ^tmentum verx fidci, dein fuperftruxerunt aurum,argentum amp;nbsp;lapides preciofos bono-1 f'quot;nopcrum, quosnosfecuti, fuovnumquodq loco excquimur.Sedquorfumraptor,dum i quot;quot;tufo veritatem, mea excufationenihil egentem f attamen doftrinx fcandalum quod in

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftremo capite, primo contendis facrificia noui teftamenti non folum effe interna,

1 Qquot;ndoprater internumfacriticium, etiam effe externum aliquod in nouo teftamentod 1 btttdotcminiftro peeuhariterofferendum. Tertiofpiritualefacriticium, quodIpirituSc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ventatc

^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teen DE MISSA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yxxvih

oï^®”*® ^M®‘:^’*’“’*^ Sc pro pcccato noluifti. neep comprobafti, qux iuxta Icgem tit» ft '*'^’*“’^® *^“’ ^'-^^ adfum, vt taciam Deus volüntatem tuam. Toliit prius vtpotte-tofe 1 **‘ P^'‘ ^'^^’^ volüntatem fanétificad fumus per oblationem corporis lefu Chri-^tcii P®***^”’'- Externum igitur facnticium nunc non eft vUum, nifi vt exemplo Chnlti jmQrquot;’*'^°^“''‘^^*® Dei amp;nbsp;Icgem, nonhypocritice, fed in medio cordis. Figuram Dominus tÿ .'*''?''''^“^bcumcorpus, hoe clt,veritas,Ciuiis externa facrificiatantum vmbrç crant, Keil 'a fæ^'^ûb vt non folum rcs ipfa per Hguras legales fignificata olim, lam fit exhibita, V^’*®^‘:^ facrificia ceffarint, fed vtinnouoTcftamcntopenitus non patiatur externum “®icxtcrnisludzorum facrifichs fimilem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

(j,f. JedadMalcizedcc vemamus. Tuaiuranósariuülisadfontcmrcuocant, amp;indubn* lo'^a*•^°^’‘ «ubent ad veritatem Hebraicam confugcre, fi quis nodus in veteri Teftamen décrit Quid igitur Patrum autontate nos premis^Nonne fie legimus hiltoriam de Mal t^'CC ; umaichizedeck melech fchalem hozi Ixhxm vaiain vehu kohen Icxl xleion.

'UhibetTexcui emendatus apud Latmos: Et Malcizcdec rex Salem protulit panem Se ““ Hi Scip lé facerdos Dci altiuimi. Similiter Thargum: Malkizedcck aphick lachem i ù'*quot;'*'^ Ï^^^’ “ufehmafeh. Malcizcdeceduxitpanem amp;vinum, Scipfc miniltcr amp;c. 1 ht”^^^^“*“’’Textus omnem vobis Itatuendi nom facrificq anfam toliit. Et ratiocinatio il-l , wfifivrget.Non fequitur, itatu dicis, protulit,ergo non obtulit. Rclpondco ; Certa J-hvafunt quxfenptura dicit: nempe Malcizcdec panem amp;nbsp;vinumprotulifle , hoeniti-JT» nee difputamus quidpoffibilcfucrit, fed quid factum fit, nec curamus quid alius cum 'üpugnet, certe hic protulit non obtulit legimus. Acne in hoc prolata credas, vt offer-’^panemSe vinum, textusobftat, qui habet vehu kohen, vbi nos in Latina vcrfionccor-Jptclegimus: Erat nim facerdos, quad idea facerdos fucrit, vt panem amp;nbsp;vinum profcr-5 kende lingula Gngulis, amp;nbsp;planus crit fenfus. Erat rex amp;nbsp;pro regia munificentiapancm pvinumadcdcndum amp;bibcndum protulit, nonvt lacriHcarct,fcuut rchccrct. Erat Sc ^Mosiidcobcncdixit, hoceil,bona precatus eftvi^ori Abrahxcoram Domino,amp; fa-“^^■nnanciauit. Demiror autem cur hoe loco LyramprxferasHicronymo, hoedt lucer-^SoUamp;lic abhorreasab ca (ententia, quam Hieronymus non in hoc refert vt repro-°'t'fedvtcadc re interrogantem cernoribuserudiat.Cumenim OrigenisacDidymi fom

| impiurn refataffet, qui Malcizcdecopmabantur angelum effe, nonhominem, mox | pentaicm hiftorix adferendam, hebrxorum traditionem adiert, qui, ne quis. Maleize-I J'^uinvcruinhominem fuiffe dubitarct, primum Noahfilium vocant, quem feripturaSem 1 d'inat.TumMilcizedcc obuiam proceffiffc dicunt Abrahamo,amp;inrefcftioncmtatnip-1 ÿquànnpugnatorum cius,panes vinumey protuliS?c,non dicit infacrificium » fed in rtfe-| ’Jïïian. Ef tu hxc inuertis amp;nbsp;dicis: Imo ideo protulit vt offerret, vndc hoC probabisf Na t *1 »gitapud fcucros cenfores quod prxtendis: Malcizedéc facerdos fuit, ergo panem amp;nbsp;| ’numobtulit. Nam facerdotem fuiffe fcripturateftatur, nenonquadraret figura vcritati: I ^Çolbtio figurx ad veritatem probe confiât in appcllationcnominis amp;nbsp;generis, faccrdo-1 ?i perpetuitate, fed quid obtulerit non definit fcriptura: quarc temeranum fucrit abfqi I ''f*pturis, folis fretum opinionibus definite genus lacrifieq. Certe Flauiuslofcphusluda-1 ''^tumrerunincquaquamignarus,ignorauit hoe genus facrifieq Malcizedcc in pane amp;vi-| '''‘'Wmaif.Miniltrauit iftc Malcizcdec Abraham exercitui xenia,amp; multam abundantiam | ’^mopportunarum fimul exhibuit, amp;nbsp;fuper cpulas cum collaudarc capit, amp;nbsp;benediccre \ i ''quot;^'’.Qtii ei fubderat inimicos. Hic habes quid hominibus amp;nbsp;Deo exhibucrit Malcizedcc: 1 ‘'''quot;'inibusbellatoribusdedit xcnia, Deo laudes amp;nbsp;gratiarum aftionem propter viftori-I *’quot;■ At fi hxc, quanquam non vana, tibi minus fatisfaciunti qui forte non dabis Sacerdoti-I quot;’nMalcizedccinferipturis expreffum, amp;facrificiumpenitusobmiffum,agenó grauabor, 1 quot;’nendxycritatisftudio.facrincium Malcizedcc in feripturisquçrcre. Nam amp;nbsp;ipfé fedu» I ’quot;txpiabile arbiträr, fcripturis fanftis vimfaccre, ne pûtes me tantum querere vt dicam» I quot;quot;nttiamquid dicam. Obferuaui itacy nonraro, vctcrumprxcipuos in ca fuiffe fentcntia, 1 jnï'^’^’^^c^Icc, facrifieq dominici facramentfi prxfiguratumputarint.Expcndebamillud | kin: Neceffe eft facrificiumMalcizedcc cffe, cuius antitypon fit in Chrifto. llludq Hic-| ’quot;nymi:Malcizedccnon carnis Stfanguinis viftimas immolauit,amp; brutorum fanguinem, I quot;’'’inianimaliumcxta, id eft, quiequid fuper efeameft, fu feepit, fed pane amp;nbsp;vino fimplici \ M ?^ facrificio Ghrifti dedicauitfacramentum.Turn qUçrebam, quidnam illud effct,in quo \ ^*?^^^’:crcprxfcntaffetChriftifaccrdotium,cum ApoftolusHcb.z.exPfal. iio.fcripfc-\ ƒ’^^wdotiti Chrifti effe RaT« ni'v Tafip Malcizedcc, vt omnino in Tct^ip fubeffc Myfte-1 amp;quot;* *^*ff'^°^ vidcrctur. Malcizcdec quidem ayevtaAoyNT^ eft, nee initium dierum nety l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habens, fed affimilatus filio Dci, manct facer dos in perpetuum, accipit décimas

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“1 benedixit. Scd decimatio amp;nbsp;bencdiftio non vidcbantur effe cauffx, pro-

1 tua^quot;** Cfirfibisnominctur facerdos fecundum or dinem Malcizedcc, ma gis quam fc-| nlt;luiïi ordinem Ahcron,cum amp;nbsp;Aheron décimas acceperit à populo amp;nbsp;benedixcrit. Er-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;n RQ

g^ m colladone figiirx ad veritatem, penetrandum cxiftiniabamadpecJiarfmiuqi ^^^ la^nficaudirationcm Malcizcdcc, vt habeaturtandem ordinatio illa vnde Chnltus^pF iati jnem acapit, vt fecundum ordinem Maleizedee, non Aheron dicatur effe iacerdes. ^ ro quxrenU lacrificnim Maleizedee Leer dot is, nullum aliudin fenptuns cnmia neet doccntibus occurrebat nominatim,quam panis amp;nbsp;vinum. Quac vt ille maxime dicauirp ferre,non offerte, ne tarnen Sacerdos tam inligms abfq facnheio fuifie dicatur, C09 ra nemrigurx minus prxlhtiirc, dicendus etiarn mihi videbatui : eadtm obtumic que»’ * hïodum Cypnanus Icribit: Vt m Gencfi per Maleizedee LeerGottm benedinJO circa braham point rite edebrari, prxceffit ante imago facriHci},inpane !ci!icetamp; y'*’° ,%„„, tuta. Etllychius Nazunzeniquondamdifcipunis; Maleizedeeoblationcmamp;'^ccrƒ _ in panibus poffidebat, propter quod amp;nbsp;Abrahx panes gerens amp;nbsp;vinum, qu« '^F®^ ’8 j_ tillsfacerdotö,occurrit:gcrebatenimimaginemChriffi.Hincamp; illa mihicogiwoo- 1 i ^ cizedcc panem amp;nbsp;vinum obtulit in figura, Ergo ChriHus, qui omnia in lacriftcijs vc eni • Mefebianfuturoprxfigurata confummauit, tandem luxta ordmationem Mab^c ^ ftus facerdos, obtulitpanem amp;vinum. Idcumin eoena vltimafadumefic exnuæ ^ ’ ^ mandatum vtidcmporrofaciamus, confequitur vtpanis amp;nbsp;calix Eucharifti«,**^ ^cc c , adperpetuitatem expnmendam laccrdoti)Chriffi,quotidie lint offerenda, amp;hoctntiig lacnhcium in Eedefia. Hxc lunt qux amp;nbsp;me abquandiu torfcrunt.

Neqj tarnen ex qs confcquitirr, quodtu Iperas. Nam amp;nbsp;alia quidam fnnb ’’^quot;.ï®^ tonFyderauda nobis, quam hxc qux induximns. Vt emm dcmus,panem amp;nbsp;vinum cnheium figurahs laccrdotis Maleizedee, non tarnen pretmus feqnitur, vt amp;nbsp;nos m 110 Teffamento, panem offeramus amp;nbsp;vinum moreveitro. Maleizedee typus qmden’ .^ natoris erat, typus prxterqt, veritas in Chrilto de implcta,qui,ne innouoTdtwenæ ternm figunsludamus, non doemt panem pro pcccaiibiïollrisofferreamp; Jr xfJr-ventatis foret fupra figura prxennncntiaeScdollendit pai'itm veriidccalovenmCi^F^^ turn viuificum,quibus vcre refieimurin vitam-xternam lohan e. His enim refefti nen ^'^ plius efununt amp;nbsp;litiunt. Hunc panem amp;nbsp;hoe vinum mylticum, Saeerdesnefter venisf te obtulit pro nobis, quando corpus deditoblationcm amp;nbsp;fanguinem fuditpronob«’ ^_ miffiontm peecatorum, qux amp;nbsp;nobis, quos redemit, in cibun. amp;nbsp;potum vitx immort’ g iuit, lugiterfubpane amp;nbsp;vino cœnx dominicx fumenda cunigratiariimadionc W ë^^^r compkiioncmin Chnlto. Namagiturdevero pane, qui à fame xterna libérât Jic Ûrdinatio illa, cuius-meminit Apoftolus ex prophetia t)auid, panem amp;nbsp;vinumO^æ ^ tizerfec Deo, nonpeeudtsvttuadftruis. Chrillusitemobtulitpanem amp;vinugt;^ n'^^rto nemexaqua amp;farina coftum,aut vinum de vite in cóena, vbietiam de edendo amp;nbsp;bmW corpus amp;nbsp;fanguinem Domini mandatum dl, non de offerende, amp;li futurx turn oblation^ iamautem fartç, mentiofiat. Pane igitur verumChrillus obtulit,nempefeipfi’i^gt;^''''’L verum quoIxtificantur corda crcdentium, nempc fanguinem lïiiim,qiiöfideliutnt*’t'’lj adcontèmtum vitx mortalis féliciter inebriintur. C^od amp;nbsp;illcfenfit, cuius Comments Pralmos,HicronymitituIolcguntur. Quomodo (inquit) Maleizedee rex Salem oWq^ panem amp;nbsp;vinum, lie amp;nbsp;tu offeres corpus tuum amp;nbsp;fanguinem, verum panem amp;nbsp;ven'”'

Ïnterim amp;nbsp;hoe vigihntcr conCydera, quod Apoftolus àd Hebrx.7.ait: Ctem® ^ j_ O’rtiim facerdotem, qui non iuxta legcm mandati carnahs fadus lit, fed iuxta potenti.iJ*.. tx iiidinblubilis. Vndemox difcitur: Chriftum fecundum ordinem clum facerdotem, hoc ertxternum, qui non vt Aheron fucceircres habeat, ^ed/nc F^^ permanct facerdos in afternum. Turn difcitur, Chriftum facerdotem ordihatnm non ^^ ordihatione, qux tribUm Leuitrcam tantum rcfpicicbat, vndioncs habebat maters gt;nbsp;_ genus aha temporalia,vnde nulla vel Aheroni vel populo proueniebat iù^'^f'^ ßecr-mentis, fed ordinationC alia extra tribum Lcuiticam, nempc ex tribu hida, q^ano ^^^ dostantum eft, fedamp;rex, amp;rcxiuftitix ac pacis. luftitia enim veraamp;paxlbnm» ^^^ gno amp;facerdotio Chrifti credentibusobtingunt. Ipfc enim eftpaxnoltra Epn^’^’., ^j^^g placitum dl patri per illum conciliare cunfta erga fc, pacificatis per fanguinem eni ^ ^^^, petcundem, liucquxin terra funt, fiuequxincQchs; ficutcumlcfaiaprincipcinp^^' 1^ tat càp.9. amp;Sccharia regem iultum. Conllatigitur enud velit myfterium,qnou ƒ Y j^^ •tilili aut Óibrathi figniheatur, in quo prxeminentia facerdotq Chrifti,prxfacc’‘”° 1 iiitico oftenditur. Nam facerdos Aneron cligitur iuxta legcm ex facerdotali tribu ■ Maleizedee figura Chrifti Chananxus erat, non cxftirpe Ifracl:Chrillusiten^opF .^ buLeui, fedex regah tribu luda. AherontantumeratSacerdos,fedhohrcxiMa: ci ^^ amp;nbsp;rex amp;nbsp;facerdos: Chriftus item vcre rex amp;nbsp;facerdos. Aheron citraiiifiuranduw *’t-. faftus dl:Atfiliiim Chriftum fermo luriliiirandi, qui fupra legcm fint,conftituit racen ^^ ift acCdmiun confummatum. Aheron olco faccrefotah vnftuseft: Chriftusiuxtaft ^ r

l'^Ui unfto êt olco Izticia: præ confortibus fuis. Ahcron iiixta]*em in hoc ordi-'’'''1amp; **^’^0*gt;«bilibu8 vidimis facnlicct quotannis: Malcizcdcc antè’iegemdatam pu- • *^fiini r*’*'’^ femel tantum legitur protuliffe vel obtulifTc.Et ChriRus femctipRim panem *’*ciim jquot;**^^**”*^™ obtulicmcrucc. Ahcron inmanufaftaSantta quotannis mgrcdieba-I^dh*^*^”^ ^^^g^***^^’ Chriltusin perfeftius tabcrnaculmn, nempccœliim ingreffus cil ^nuj .^’^®P’‘’“quot;‘^®quot;8“**^®*”- Ahcron pcccatorpro proprespcccatis prius obtulit vi-f^lilm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'™O’^“ît^oducitur vt pcccator, fcdvocatur rcx lulhcix; Et Chrilhis vc

I’*^^f^ P?“^*^®*’ ’nnoccns.impolliitus, fegregatus à pcccatonbus pro alienis tantum ’quot;Offt/* ' *bcauit. Ahcron ex Leui filins Amram ex lochebed.amp;mohtur in monte Hor, ^nio ^^’^‘'^^^’’'^’’^rcliqiut Elcazarum Sacerdotem : Malcizcdcc ablqj mcntionc ortiis 'I^Quo’^ ^ fLicccfibris fubito introducitur: Chrillus item facerdos in xternum immortahs, k ^' “°‘ ■^”*® lucifcrum genui te. Et in Micha: Egreffus dominatoris inlfracl ab ^Îni ^æ°”^ a^ternitatis: amp;nbsp;quiamanctinacternum, perpetuum habet facerdotium: femel '*'fij '’*j r^^’^’‘ ^^’ P®*^ refurrexit, amp;nbsp;amphus non moritur, quippe viétor mortis 1 emper vi~ '‘ils f ■ ^’ '^*’ Pæ J^obis interpcllct aptid patrem. Aheron legem litcrx prædicabat in ta-feur ''’^*P‘?quot;*.^‘*P*'icis, quxiramoperatur, amp;adminiltratio mortis dl: malcdiftioncm i-Mix ff ””'**^’*ï’ cumlcxpcccatoresmalcdiólospronunciet:Malcizcdec non legitur ma-i‘‘Sm ^ ^brahamo, fed tantum benedixifie habenti promifTiones: Et Chrillus fpiritum no-Mén^*^quot;^’ ^ legem fpiritusvitx fcribitin tabulls cordium carncis, gratiam amp;bcnedifti-**^’^“”*^*‘ ^ confert ipfe benedidus in fccula. Pollrcmo amp;nbsp;in dccimationc ‘quot;it * x difcriminis.Quamuis enim Ahcron iuxta legem à populo décimas acceperit, deci tuni'l^^^’quot;'®” ^ Ipl^ **^ Abraha, cum interim Malcizedcc non legatur dccimatus, led tan-0np.V'’*P*®e‘lecimas ab Abraham tanto Patnarchatotiusgentis autore» vt amp;bencdiftio hts *''*^ 1^’lcizcdecamp; decimatioms prnulegium, caufTx vidcri poflint haudquaquam Ie-“cai Ak'' ^brillus facerdos fecundum ordmem Malcizedcc, amp;nbsp;non potins fecundum ordi-^ut”^^^*^ ’^^‘^ ^’^^^’^’^’ Nametfi Chrillus quantum ad corporis lubftantiam attinet, m f^*®*quot;*** vtpotc Abrahx filius fecundum carnem, non tarnen fecundum rationem f^'^^^'^^putam: ideo nee in co dccimatus ell. Deniep folus ille benediétum cft fernen, Li^’’^'^P®i“»nosbsncdixitomnibcnediélionclpititualiinc«leftibus, Gene. 22. Gala. j. *'^-t. Et ipfe folus à malediélo Icgis nos redemit.

ig Hac collationc fatis vt arbitror fit perfpicuüm,impicta effe in Chrifto pane vero amp;nbsp;vi-U(i'-'^gt;qu3colimfiguralitcr in Malcizcdcc prxcclTcrunt: vt lam non fit nccclfe, quotidia-|3‘»crilicium engere ad figurx Complctioncm Quod autem Chrillus fui vnici facrifieq V^’^f**‘ninpaneamp; vino, quae corpus amp;nbsp;languis eins funt, indituit» certenon conuincit, fj r^MsDomini amp;nbsp;vinum quotidic pro pcccatis irt Eedefia Deo patri refte dicantur offer-Hi “h ^biliendam facerdoti] Chrifti çternitatcm, per iugem illam panis amp;nbsp;vini oblationem. dj ’’iP'ulus adHebrz 7. de ztemitate facerdotq loquitur, qua Chrillus femper manct, amp;nbsp;1111**fZ’’^^ ^quot;”’ ’ ^°'' ^^’ ’'■«conciliationc, »emilfioncrp peccatorum, durante in ztcr-j’*• l^ód li de affiduitate quotidic rurfum facrificandi intcUexeri« Apoftoliim, fie vt affi-^■‘’Inotidie lacrificatio nomen indat perpctuitatis» facerdotio illi permanenti, necclTe ent 5i?*'}'^?^vinumDomini in ztemum ofFerantur : quod cum non fiat, aliunde pendebit ill* * 11e'a ^ P^’‘P^t'^'ll^‘’-Nam etiamfi Chrillus panem amp;nbsp;vinum in eoena obtuIilTet,offerre ta-j ‘^‘hamp;nollraitemoblatio ineoena cclfabit,quando Dominus veneritad indicium, eil ji- ^' Annunciate mortem Domini, donee venerit. Quare ft perpetuitas illa facerdot ij 110 r *’P^‘^^'“‘c*‘ ^ perpetuitateofferendi in Eedefia panem amp;nbsp;vinum, gloriofiffimum certe f^-^^^^umbreui finirctur, nempe in confummatione fcculi,vbi oblatioilla eoenz ccf-fruft - ^’“■‘ ’gitnr hanc appellationem fortitur apermanentia facerdotis immortalis, amp;nbsp;vi Wk ^'^’^*^^^'^^‘“^ '^quot;‘‘^ vere fanéliticantis in perpetuum cleftos. lam enimnofmetip-«•hoftiamlaudis offerre debemus femper Deo patri, fed per Chriftum filium. Heb. lï, A ' ipparct nune amp;nbsp;femper in eonfpettu Dei pro nobis, fcmpcrqi viltens facerdos, femper tio**^r^’* P*^® nobis, et femper nos nollraqj facrificia Deo commendat virtutc vnius obla-.’’'ih'æ. Domino Deo nospcrpctiiogratificantis. Habemus itaqi atternum facerdotem, ’‘ternum racrificium, non ab adu offerendi, fi exafte loquimur: nam Apollolo tefte, ap-ïJ/'V^.^Q^'Pp^^i'Dci pronobi$,non vt fzpiusofferat femetipfum : fed facrificium ztcr-jj^ï virtutc. Vnica enim oblationc pcrfeftoseffccit in perpetuum cos qui fandificantur,

fti p^°” n^Çfitur, num mEcckriadebeant facrificia effc.Ncmo enim piorum dubitaf, cf-1« quot;nbsp;j ^^^*’ omnino facrificandum: nifi quis ita dclirat, vt nulla ratione lungi nos Deo pof-^utdebere, nullumpenitus nobis cum Deoineundumcommcrtiam, necDco adhçren-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 üj dum

RESPONSIO AD DVOS HEROS ^^ dum exiftimct, v^ontra omnium creaturarum ordinem foins hömomfrüftuo UN tus viuat, amp;nbsp;abfcp omni vfu torpcfcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orop««*'

Jlkid autem quçritur; An, non obftantc vcro amp;nbsp;perfcfto Chriftiin cgt;^c® villosquot;quot;^ tis facnHcio, iam in Ecclefia fitiuge aliquod facnficium cxternum pro pecc^^'’’ j^ntatum-mortuorum, aProphetis prædiètum, a Chrilto inlbtutum, amp;nbsp;ab ApoftoksW4^^^ ^^ ^j, Nonigitürde generc.led dcfpecic contronerlia eft, quandoqnidem facr*“?’^ßt, etf' clefia vno ore docemus omnes, faenficium autem quotidianum propcccatisn putatur. Quo loco peruidenda nobis eft ex figurislegall bus facrificq ratio, j^jjconfo-ipecies conlyderandx: Turn nouiTeftamenti veritas vmbrislcgalibus relpo” jjgmfeciili lenda eft, vt quid completum fit in Chrifto, quidetiamnu a vfqj ad cofnmniat complendum reftet in Ecclefia, intclligamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« vririoho

In lacrificqs igitur legalibus quçrebatur expiatio pcccati, pax confocal gt;nbsp;j^j^^jg minis cum Deo creatorc fuo, agebantur item gratia: pro acceptis benefices-^jjyxitlex, hificabanturquideminlcge, atnonprxftabantur.Namnihilad perferiionem^ p^^, jj_ Keb. 7. verum crat introctuftio ad fpem potiorem, per quam appropinquawu umbrabant autem ilia veritatem in Chrifto amp;nbsp;Ecclefia implendam.

Sacerdotis figuralis eratorarc pro populo, intercederc, offerte, P*’°P?®J’*2(^qiii0 iiitico patet. Quid autem hxc figuraprxftiterit, Apoftolus Hcb. lo. oftcnoit he ^^^ g^j, vmbram obtinens futurorum bonorum, nonipfamimaginem rcrum, his hoii^’gt; t ^jj^ji. gulis annis cafdem continenter offerunt, nunquam poteft accedentes perfefto® r® hoqui nonne defiiffentofferriî’propterça quod nullam iam habuiffentconfcicnns P ^^^-j torum, qui facnficaffent ac femel purgati effent ; atqui in iftis fit commcmoratio p ^^^ quotannis: nonenimpoteft fanguistaurorum achircorum auferre peccatxEt m æ^^^^j, nis faccrdos affiftit quotidie, facraperagens, amp;nbsp;eafdem f«pius offerens hoftias, jjjet quam poffunt auferre peccata. Hic vet o vna pro peccatis oblata viftima,P^’^Ç g,foiD-ad dexteram Dei, vnica enim oblationc perfertos effecit in perpetuum cos qm ““ni facri-tur. Oraniaitaqi veteris legis facnficia quamlibet varia, vniustarnenveriamp;P®quot;^. j[„-3(l fieq nouiTeftamenti, nempe Chrifti incruceimmolati, figurseerant, vt clare AP^jÿ//fem Heb. pertotum docuit. Et Auguftinuslib.is. de Ciuit, Dei cap.xi.MofcsCinqw^^jjefifi-prophetauit per figuras obferuationum carnalium,in tabernaculo, amp;nbsp;SacerdotiO cqs,aiqsfh inyfticis plurimisq; mandatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -vinbrx

Adnxe nonnulla Synagogç facrificia, facrificiorum etiam Ecclefia: cathob'^^gf^j/jc erant,vt oftcnditAuguftinuslib.io.de Ciuit.Dei cap. $. Vbi fcripfit rebusinis,^’’’ j.Qximo fignificatas, quæ aguntur in nobis,ad hoc, vt inhçreamus Deo, amp;nbsp;ad eundem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finnum

confulamus, vt facrificium vifibilc, inuifibilis facrificq facramentum, id clt i^' (-orcon' fiieritQuoloco recenfetEcclefiac facrificia, nofipfos,iuxta Apoftolum Rom.Jquot;' ^jtismo tritumamp;mifericordiam,dicens, quacciinq? inminifterio Tabernaculi fine tempi'’.*” 'j^ejn dis de facrifîcqs leguntur, diuinitus effe praccepta, ad dilcérioncm Dei amp;nbsp;proxmquot; quot;B^^ps, doreferuntur. lam quale fit Chrifti facerdotium, amp;quàm efficax poft vmbram v dilpiciamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Conftat autem multo maiorem effe przeminentiam, maieftatem, vim amp;nbsp;ftiro ,, ^ facerdotq Chrifti, quâmvtplcnc potueritper Leuiticos facerdotes, facerdotium ®6 eins officium prxfiguran.

Birariam igitur clare Saccrdotium Chrifti, cum facrificioamp; effefti* bus,pr3Efiguratum legimus in feripturis.

i. ANTE Legern per Maleizedee, facerdotem mirabilc. Nam fimul cratrexSali!^jj-^j. ftitiae, fine patre, fine matre introducitur, non Icgitur eius initiumamp; finis, nullusƒ*’’^.ppi. nullus item fucceffor in hac figura, benedicittantum, qux omniafiimulariacrant' g^^j* Bcdcc, nee reperiebantur in Ahcroius faccrdotio. Nunc cogita, an folaratioM P’” jUen» ni prolati vel oblati potuerit Maleizedee dici amp;nbsp;haberi, fingularis quidam amp;?*? gj* figura Chrifti facerdotis veri. Certemultisnonvidetur, quandoquidemamp;inb®^’ ^p^ j,-cerdotio panis amp;nbsp;vinum offerri folitafucrint,Lcuit.2ï. Exo.29.Num.1s.28. vt ^^Hj^jJet crificandi pane amp;nbsp;vino, fuerit Maleizedee amp;nbsp;Aheroni communis. Ritus autem Ma ^^-^^ fingularis illc, iuxta quem Chriftus conftitutus eft faccrdos , eft regalem Sacerdot® tantum benedieere, nonhabercinitiumdicrum, neqj finem vitac, antecefforem aut ^,^j^^ rem in faccrdotio, qux non cermmus fuiffe m Lcuitico facerdotio Heb.7. Ç°g**’'jj/usiio ftor, an tutum fit femper amp;nbsp;in omnibus, feripturis non cqnfultis, patres fcqui. •^’y^jp in verctur diccre: Maleizedee folum in facerdotibus obtuliffe panem 5i vinum,cum * nbsp;nbsp;}

E C C 11 D ^ M 1S S A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t

^ lil lege Mofi per Aheronem amp;nbsp;Leuiticum Sacerdotium, facrificia legis, atq id g^us mmvbicemisextemos cultus,iuftificationem C3rnis,tabcrnaculum landum, lattCtum «Worum, arcamTeftamenti,tabulasTeftamenti, pvopicratonuni, Cherubim, lucernas, quot;'tnfam,panes propofitionis,Manna,virearn Ahefon,''àtq? hoe genus rcliqua hguraua.

. Sacrificia item multifaria, annum palchalcm, holócaulfcum, lacrificiurn pro peccatis, la-^ficium cxpiationis.pro dcliéfo,holtiampacificam, amp;gratiarum aftioms, munüs. donum, 1 ’«»mentum, iugc facrificium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t k

l Ex ijs quxdam cruenta facrificia, quidam incruentx óblationcs, neut m Lcuitico nçc , | ®'''ni»rccenfcntur,agnus, hoedus, bos,turturcs, columbx, vitülus,capta,anes, paneres, | pccarufa,caper emufarius,manipulusfpicarumprimitiz mefsis,duo panes primitiarum, | 'quot;’’'b, panis coftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

| nbsp;nbsp;nbsp;nxe omnia offerebantur in figura ad tempus, fanélimonia in ijs tantum mundana,nul*

1 bperfeftio, fuccefsioncs facer datum erant, iter atienes holliarum, pecCatorum non anoU-I ’'Oifecl commemoratio.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quisigiturpcccatavcrctóflitamp; expiat^quis fleer dos in xtcr~

Praino-Spiritus fan élus docc^quomodo impcrfcéla legis facrificurefpuuntur. Et id pltnitudine temporis, ipfe introducitur filius Dei m mUndUm v crus facer dos, vt Icripturas ’'’'pleat, facrificia vmbratica dniar,peccata qux Lex non aufert, fed multiphcat,ipfe mno-quot;ens agnus tollat, veram iullitiam Dei, comprobatam tcllimonio legis ac 1 rophetarum ad-

^Cï iragrantix ablata, facrificia legis cuacuauit, vnicaq oblationc perfeftos effecit m per

Pttuuin elcftos. ffitemam enim redemptionem repent per fangumem proprium, rc-“«Isioncmpeccatorum.'Nouum tedamentum confirmatum cft,placatus Deus,peccatorum '«'plius non recordabitur filijs TcRamentuNam ea propter blij fanguinem rcmifit.Vbiau* ’t'’'liorumeftrcmifsio,non eft amphus oblatiopro peccato,H.cbrx.io.V crum itaejholo-^uftum Chriftus f aftus eft m cruce, hoftia verx expiationis, amp;nbsp;pro peccato, de peccato Memnanspeccatum, Koma-S.cmus fanguis emundat nos ab omni peccato. Ipfc eft ho-'^»pacifica-.nam pacemhabemus erna DeumperChriftum,Roma.5, Ipfeeftpamsvmua ^ns vitamveram mundo, St fi qux lunl abx facrificiorum rationes, in Chrifto perteétifsi^ ’’quot;’«muntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„ nbsp;nbsp;nbsp;. . . lluareinconfcfioeft,figurasdcfacfificijspro peccato, ckputionis, pacihcationi8,in ^hntocapitc impletas per oblationcm femel in cruce fact am.

Quxdamexfacrifieqs etiamnum incorporeChriftiEcclcfiafuomodoconwlentur, ‘ ''tluramfapcr Chriftum offertviélimas fpiritualcs-t.Pct.a. fe Deo in hoftiamoffert. Ko. »■ lum offertSxba hathodoth v iét imam gratiarum aftioms, amp;nbsp;hoftiamlaudis, dum benc-i but proximo Hebrx.iï. dum in omni loco mane Sevefperi, imo omni tempore Hath amid

1 lt;«tbenedicensDominum. EcclcfiacnimbcncficiaàDcoaccipit.ldco gratiarum axioms I lioftum offert. Non autem ipfa fepurgat, fed à Chrifto purgatur. Adhocenim Chriftus | 'litus eft nobis, hoe agit Sacerdotium mud Chrifti xtemum amp;nbsp;fanftifsimunij y t copiofe do l WinHeb. Apoftol’, qui dctanto facer dote verba fafturus,protinus ab initio Epiftolç fie 1 itChrifto loquitur ; Per femetipfum purgationc fafta peccatorum noftrorum, confedit in 1 itxtrx maieftatisin excel fis.

\ Et per omnes Epiftolas fruftum huius Sacerdot?) Chrifti, St facrific?) dignifsimt ex*

1 nbsp;nbsp;nbsp;Galat.i-Dcdit femetipfum pro peccatis noftris, vt eripcret amp;c.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ephef $ .Semetipfum expofuit pró Ecclcfia, vt illam fanftificaret.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coloff.x.Dcleuit chirographum quod erat cotta nos,tr lumphaüit principatui amp;nbsp;po* l hftittsuer femetipfum.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-Thcffa.4. Chriftus mortuus eft pro nobis, vt fimul cum illo viuamus.

ïit.z.Dcdu temetipfum pro nobis, vt rcdimcrct nos ab omni iniqmtate. . ^jj^rtiJ Hebrx. 2.Per granam Dei pro omnibus gultauit mortem. Aboleuit cum q habebat imperium, hoeros reddidit mctu mortis obnoxios. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft off'’*'

Hcbrx.$.Exhis quzpaffus dt obcdicntiam didicit, amp;pcrFcftusrcdclitüSt i bus fibi obedientibus taulafaiutisztcrnsE fuit.

Hebrx. lo.per obiationem corporis Chrifti femel pcraftam fanflifioti *”quot;’*’ß^ftili-Habitaigitur Hgurarû de facrihcqs impletione,amp; truftuvnlci facnßcfivtf^j^^^^^^j cantis.amp;Deo nominemiungentis.prxlentc, reftat mcritorum cius dillnbutiO' igicur fruftus mortis domimcx ad nos dimanat^

Hicfcindimiir in contraria dogmata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 1 qos^^'

Nos in fidc per verbum Dei amp;nbsp;Sacramenta à Deo inUituta, participes ßw ^ j pj^jra. . ritorumamp;fruftuum dominicx pafsionis docemus. Quemadmodum m cadtw’^j. ju-Epiltola Paulus doéet;Omnibus(inquitJqui (ibi obcdicrunt,Chriftus fuitcau''”. pjfÿu-ternx.Enqui obediuntChrifto,habentautorem xicrnx faiutis Chnlhmiip’^'P ^„^an éium mortis Chrilti, ab xterna morte libcrantur.Quomodo autem Chrifto obeoi '^ do rcfipilcimus amp;nbsp;crcdimusEuangelio, Mar.i.Joan.ï. Qui credit in Chrift«®»®® ^çydi fed habet vitam xternam. Credenubus igitur mérita Chrrfti applicantur per nee • ^^^ cnim à fpiritu lanéto lUuminantur, vt creoant Euagclio lefu Chrilb,mox fili) D®'“” ’ omnium bonorumin Chrifto hxredcs.licutvnnicrla teftaturferiptura. . jjft Vosqui àpontifice ftatis,etfi admittatis»Sacrificialegisin viftima Chrifti incru ^^^ cuacuata,nihilominus tarnen quafi non plcne fit fatisfaftum pro peccatis, nee complu' p^j piatiouiopcre Chrifti, ex Miffa non tanttum memoriale lacnhcq expiationisradi^p|j_ eciam fachndum verum pro pcccatis quotidianum, quod vcnialc amp;nbsp;mortale peceït'ffjp^j „ , j mentium, amp;nbsp;corum pro quibus o ffertur. tollat, quantum ad rcatum culpxamp; po“’^'.^(j-^^ ’‘ ^^quot; cnim lunt dogmata veftp:Sacrificium Milfx opcratur peccati expiationem,pacis ft p.^is tti.8$. in jgjjj,cQj-^i^ cumDeo vnionem amp;nbsp;gratiarum aftioncm. Nam reprxfentatur oblatiop’’^^,y cano.lit. Qhrifti totaartione geftuum» verborum.rituumamp;vcftnim, hoc modo: Chriftus^^d Deo patri quotidie, amp;nbsp;per huiufmodi aftionem rcprxfcntationis applicantur Eede ^ ftusamp;merita pafsionis, vtSacramentum Euchariftix non folum fit memoriale P’g^ I^j, Chrifti, fed ctiam munusDeoacceptifsimum, quoDeum placamus fuper oftenfis- ^ dogmatibus inteUigimus, non tam pro accepta rcnulsionc peccatorum ''osagef^^^^.^jjj quam 0 erre iamprimum pro emerenda peccatorum vcnia.Ethac noua obhtio«^ • heri participationem mcritorum, vel apphcationcm: vbi tarnen Chriftusnonon^J^ ? j^ confummauit opus redemptionis in crucc. fed propter opus oblationis veUrar^”” peccatorum amp;paccniconfcicntix in Miffaftatuitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nos in eoena (acrificium libentcr admittimus, fed gratiarum aftionisil»®“*’^ J| triti cordis, vbi Ecclcfia vnico Chrifti facrificio incorporataoftertur, feduonprop^^*' tollendis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^/i

Cum itaeß ex nullis Egurarum Icgalium inuolucris, Prophetarum vatirinïjSiatft*^ nouiTeftamentilociscolligi pofsit.MilTam veftramclTc quotidianumpro pcccatis'’ p cium, hisi^ vtnufej Teftamenti fenpturis Ecclcfia Chrifti in rebus fidei contenta fiti ” , lum fidei articulum feiens amp;nbsp;volcns rccipiat,nili fcripturx lanftx autoritate firmatuff. fequitur non licere nobis, vt veftrum de Milfali facrificio dogma tanquamfidei aro |.^ rccipiamus, foloc^ Ecclcfix titulo commoueri nos patiamur, autlonga confuetud''’^’^^^ monente fanfto Cypriano : Confuctudo fine ventate, vetuftas errons eft. P*^9P^Îj^jj reiifto errore fequamur veritatem, feientes qiiia amp;nbsp;apud El dram veritas vicit. S'’“*^” (jj traditionis caput amp;nbsp;originem reucrtamur,ccirat error human’. Quod nunc facerc of .^^, Dei facer dotes prxeepta diuina fer liantes, vtinaliquo fi nutauene amp;nbsp;vaciUauerit * ^^* ad originem amp;nbsp;dominicam amp;nbsp;Euangclicam, amp;nbsp;Apoltolicam traditionem de lurgat aftusnoftri ratio, vndc amp;ordo, amp;nbsp;origo furrcxit.Refteenim dixitTerd' ^^^ Quodcunejj aduerfus veritatem fapit, hoccrit hxrefis, ctiam vetus confuctudo-^ v. fenticntcs non contemnimus matrem Ecclcfiam, fed fumma vcnerationeprofcquimuri centes earn non pofte aut debere cuiullibet dogmatisauthorcmcenferbCumvcnerïDb -da à folo Chrifti ore, hoc eft,verbo Dei pcndcat, loan. 10,Minus certe hononficecebet fia fentiunt, imó in matrem iniurfi funt, qui ei quiduis audent adfcriberc. p n n-

Hic Ecci docèifsimc, per fanftifsimam illam Chrifti hoftiam,ob cuius vim quot;”ƒ’• ■ r damambonunc fcribimus, teobfecro amp;obtcftor,ncprotinusobduratamaliaa fierilu ces, cum non patimur nouam aliquam hoftiam fatisfaftonam quotidie offerendam ' Ecclcfia, ad applicahda CHRISTI mérita neceftariam ftatui, fumma certe amp;nbsp;p neceftaria Scripturx diuinitus infpiratx vencratione fic fentimus. Nam Icriptuns Uu credimus fufficicntcm fidei catholic« doftrinamtradi.EtconftantercumCoijftatitino^^

fj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fee CII DE MISSA; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;JtU

j^®cîmns,vteftapnd Th co do ret um inEccle. hifto.EuangcIici libn fiint amp;nbsp;Apoftohei, pell'^”'^™”^^Pæphetarum fanftioncs. quç nos erudumb quid de facra lege fapiamus.Ex' ft Jquot;*^* 'giturhollilc certamen ex verbis duunitus infpiratis, folutionem uuçitionum men

Me ^^^^* MiH'ilc facrificium recipieS) ctfi non habcat exprefTum fcripturac teftimonium, Ptus quot;^^^ quot;’*'^'^'^^^’’^^*quot;’^*P*^’'^^’*’ *mó quorundam ludicio contcmnisunili nen dt contem-jf. ’ T'od palam doces , fcripturam authoritatcin accipcre ab honunioiis, vel aeon fcS’f’^'’^» amp;prçcipHos quofdam fidei arbeulos afcriptuns prçtcrmiliok,vt Hhum Dci jj^'P’tridfao^o'pp amp;nbsp;in diuinispcrfonam., Chnlhitem adinferna defcen!uin,exScóto tuo, IJ ''dif.ii.q i. Eedefia catholica credit patrem amp;nbsp;filium, amp;nbsp;fpiritum fanchun vuius die fub L;^*’Çxteniiti tres efie perfonas. Non tarnen hunc articukim libi ad credciidum abftp iptiins impofuit, fed lólidts fcripturarum teihmonijs habet elTcntix dminx vnitatem, amp;nbsp;r^Utemperfonarum.Quemadmodum Athanafius,Hilarius, Cyrillus,Augi’.lbnus,dcre-jv'ipïtres olim contra hxreticos locupletitsimcprobarunt. Nec^ vnquamEccieuaariicii .’’hddabfqj fcripturis conderct. Et Chriltum ad inferna dcfccndifle Cypnanus ex fert-f “fis clariiisinus ortcndit. Tu tam neceffana Creditu, fcripturis haben negas : fed extra t ^?turas,aii£lioritatcEcclcfix,ad crcdcndumhxcamp;alia quidam propolita fcribis, quo jj^ustraditionibus hominumauthoritatemconcilies. Hinc tibinon difficilecrat, Miflalc U^iilciuin credcre etiam fine fcripturis. Üblccro autem mi Ecci, quid cogitabunt fidei ho-tn^ ? ’“‘^æ'^fff*: fubftantialia fidei amp;nbsp;plane neceffaria creditu ad falutê,in fcripturis fanftis ta ft ^quot;’''’ '^“^ ^^' obmifia ab Eiiangcliffis fcuius ent culpaÆcrte à fpintu fanfto infpira-dferipturaunquem amp;hxcculparedundabit, quali neceffana obnuferit. Memento hic Cp^S*^® tulens Annoisi4* 4.nonas Februa. cum prxccllentifsimus Eedefix Dodor |.f*lm[istlt;otcroda.in Annota.innouumTeftamentum Matth.cap.a. Hicronymum fecutus I^PfiffetjEiiangeliftas teftimonia non è libris deprompfiffe, fed memorix fidentes, effe la-L'^’^'P “tra hlfitatiscrimen, amp;nbsp;fidei periculiim,vt nihilominus fcripturx facrx conftet ^''oritas.Hic te Chriftianus zelus fic turn commouerat, vt.fidéter feriberes: Audi mi Eraf-^’Stbitrarisne Chriftianum pacienter laturum, Eiiangeliltas in Euangclijs lapfosr fi hic r^öt facrx fcripturx authoritas, qux pars alia fine lulpicionie errons eritf abfit hoc d Wtuflànfti, amp;nbsp;lefu Chrifti faluatoris noftri difeipulis, amp;nbsp;fidei noltrx cokimnis,non hu-^■ufapientiainftitutis, fufpican.Sictualloqucbaris Erafmum, qui tarnen non loqueba-14 f ^P^“ ^^*^“° pctfætilofo, propter quemftatim authoritas totius facripturx facrx

^'“^ tie his fpirius fanfti organis à Dco dosis nunc tu fentis Ecci^qiiô abi^t tuns Jtelus, qui ferre non potcrat, leuemadeomemorixiapfum in Euangeklbs citra difcri-'''pictatisamp; fideidam cum deuterofesamp; Mifiaksnoua oblatiotibi dcfcnduntur,plus . “^tSiÿ paldm in locis tuis titu.4. adftruis, articiilos illos, de confubftantialitatc amp;nbsp;per fona “aminis, deep Chrifti ad inferos defcenfu, in fcripturis non haberi : vt iam leftor locorum “oturticogatur audirCjEuangcliftasmutilamfidei doftrinain tradidiffe, vt qui magnosfi-pHnicuIos non docucrint,quos tarnen ad falutem confequendam credi oportet.T^xfo “^•vtrum hie tibi videtur grauiusrdicerc Euangekftas alicubi voculam aliquam in citan-Prophetarum oraciilis obmififfe,citra doftrinx Chnftianx difpendium-ran doccrc,to-'’ü quofdam, cos^ haud poftremos fidei articiilos ab Euangeliftis obmifibstC^öd fi pietas ’■'’git melius fentire de Euangeliftis amp;nbsp;ferpituris fanftis, vtpote cos credendorum doftri-“’tl lanam amp;nbsp;abfolutam tradidiffe, in qua tarnen Miflalc pro peccatis facrificium nullum Ic-S’tiir,cï qua tu doces ratione, confeftarium eft, ca qux tu de Miffa docuifti, non efie arti-t'ilos fidei, fed doftrinam humanam, quam nos pnuilcgio Chnftianx libertatis citra notam quot;^refcos négliger e pofliimus, imo debemus.

. Patrum diftis qux tu libro fecundo copioft adduxifti, amp;nbsp;ego iam vix fummis digitis ’’tigiiinterdiluenduinobiefta,alias refpondero.NonenimafpernorProphetias, fed illud ^Wiprx oculis habco: ef'rt TiÇocpHTéfxpjHotTà uiip a*v«Ao^^«p rüf »mar.Nam quxdam ■untciufmodi, vtnoftram adfertionem, iirefte expendantur, non impugncnt:nonnulla i ‘tripturx fimplicitatc alieniora, quam vtin his commode interpretandis multu operx ex' P.tiutcollocare.Deniq? fi maxime qufdamPatrum fcripta fic foncnt,vt fubfcriberc fenten St^Ç vidcantur, fcriptura tarnen fanftanoftram fenténtiam confirmante, fatis tuti erimus. fixe quam brcuifsimc ad librostuos iam refpondcre vifumeft, inquibusfic temperaui yium,ne vfquam exiret in rabiem,vt qui fciam ab(cp vllo rancorc ftomachi in fcripturaru ™‘putatione effe verfandum, quo facra hxc nullo contagio humanorum adfeftuu contami-Wtiir,amp;Domino vltionem relinqucndam abudc repenfuro. Equidem hoe vnice opto, vt , '’,quot;?pbetEuangelica veritas, amp;omnia cédant in gloriamlefu Cnrifti, propiciatorfi noftri ^mci.Nuncrcftat, vt fi me docendo hallucinatum alicubi deprehenderis,amice moneas,n5 agascriminalitcnquodtarnehaudgrauatimcódonaui vel amicitiç veten,vel vtili.

RESPONSIO AD DVOS LI BROS ECCII DE MI55^ ^^,r^ eauffz: tantum prxfta quad es pollicitus .Quod turn fads itcrum te per omni» W jpof’’^' Itor. cnio Theologicum fupercilinm domi rdinqiias.Nam fi te ad hoslaborcs ïquot; '^jfeW ni.amp;lyncera dileftio EccIeGz exdmulant» amp;omnicurain hoc vttum es intcdi'^’ jjJlP gionem Chdftianamab hxreticorum incurfionihus tnearis, puramq'confetuc?’ , yj^ji^ zckim immodicum frenabis.Certe folo contemptu, quo foies nos omnes, vclut e W ^^^fij fpiccre, adeo nihil pcrficies,vt inftaf improuini patroni ex optima cauffa mahn' pO' fafturus.Non enim fallu, nee critditione vincuntur hxretici, vtpotc ncc ipü phneif*® \, redferipturis.quarum authoritate amp;nbsp;primitiux Ecclefixexemplofrcti, à q*“^“«?® bus vertris recefsimus, ab Ecclefia Chrifti feruante Deo non receffuri in jEtemuin.rieri tem poteft,vt alicubi erremus iudicio,etn adfeftu non erremus,vt tuvenwtera

Gne inuidix morfib’ docendo,noftramtibi rcfipifccntiamnuncaufispob heeri, ft vacillauimus.obtreftando autem nihil minus.Qudd fl re-da monentem non fueris auerfatus.profefto cfficies.vt ad inftaurandas res Ecclefiz tam accifas, omniapO“ • tins quam piam amp;nbsp;alacrem voluntatem dc-

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuihe tibi, boni omnes inteiïigant. Au«

or Eceq. altera Regn -ex quil)us U^ CTOR INTELLIGET CAVSAM BO^« tilibellidc Miffa* Au^uftæ VindeUtotuni ultima Martm

„IGNIFICARVNT MIHI AMICI. TEUBRVM CON-Anno tr* me confarcinaffc, amp;nbsp;venus non contra me, fed contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 5 i 7t

J, aliquando errorituo, pro antiqua noftra amicitia, qua ohm numus con-iunaif5imi,amp; omnia bona tibi precabar amp;nbsp;optabam, amp;nbsp;cum multorum tiam indignationc perfxpe profc^tus tuos, amp;nbsp;incrementa apud omnes Pgt;’O’nouebam:Attamcnquia mahtia immutauitintclleftumtuum,vt nul i—la mihi fit fpcs rcliqua falutis tuxjnullarefiptfccntix tux, fedhxreucus ^oiuxta Pauhiuffummihi vitanduses, cgiiaad mortempeccafti, non eft pro tc oran-^^^'fge igit«tgt; quia ita malignitati tux vitum eft, amp;nbsp;Mifix facra amp;nbsp;prxeeptorem irnpu-W expeneris olim prxeeptoris tui acrimoniamin veritate affcrenda: vrbi amp;nbsp;orbi no-^5M.qiiainiquitatcamp; virulcntia Kefephvoster periuros hxreticos exagitet, atepvi-^^ventasfpeciofos tandem agattriumphos. Vnum prxmonco, exemplar corruptius 1 Wpnlum, vndc multa in co dcly dero, qux fufpicor vcl à feiolo vcl à malcuolo immu-* nbsp;nbsp;Uta, nee exemplar feriptum ad manum habeo,ideo noli te mifeer c contention!

verborum, quod facerc affolctis. Paterer te tradi in intcritum carnis, vt j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritus faluus fieret, quod Baldafari olim meo precatus fum, fed

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timco amp;nbsp;corpus amp;nbsp;animam eins vnà interqfic xtcrnis

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruciatibus.Ineolftadri,XXI.Martr),

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrbano K.egilt;k 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leidem

UN ERAT OP VS, VT ME AMICI i * * cxafpef'quot;'’ tercnt,hac parte nimium ofFicioli, vt qui tc ante tempus coflol“^ negotio tibinarrandoforfitan minus fidi. Nonnccumti fynimO' Auguftx,hxc abs tc impetraui, vt citra virulentiamtetc p^^ ,^^^jj^|[f, icétis meis promitteres, fi qua habercm contra tum» ƒ®■ u,ßt, vidÇ' lam quafi ex mlidiis tc adoriar, antequam quid âme tcnp^^^^^jij^jj(^i-ns, bellum indicis, cum nulla maledicendi libidine, fedtc ^^^ qg^tußt pferim,idep modeltifsime,cum libellum tribus aut ad j’^^nfecer’'”’'*' exhibuerim, co interim conlilio.vtquicquid id eft qu^ «uniijmocer fpongiam meumberet.Prxfagiebat enim iam ante mens,qua fronte cAcy^^,^^^£adfcri' tcmexcepturus,ncmpe faftu Moabitico plena amp;conuici)sacerbifsimis.QH° ^mpro* bendum animus male adfeftus, amp;nbsp;omnia liniltre intcrpretandiimpuiiflct,3n jj^rct: i*”* dqfTem, quando contumeliarum in me tuarum vuinus à recenti plagaeuammi ß^^nQ pja multa dies dolorem penitus ademit. CxtcrBmamp; gratias tibiagonunG “ ' ^ho^' hoc lido amoreago fempcr, quo tanti hacretici vicem aliquando doluiiu’ ^•^obf quotics Ecci menno incidit,ingenue fatcor, neminem in orbe vniuerfo ene»umfeucris^^“' ruditionem amp;nbsp;ingcnium fucrit vnquamcharior amp;nbsp;vcncrabilior. Quantum em nbsp;^j^jguon dijs meis, quam deniep tu mihi fuensin dcliti)s,tellatiir Gymnafium Friburgen ’^^^prz-dam impacientifsimo amorc erga Eccium prxeeptorem, patres ac moderatorcs ^^jjjj dare Achademix aculeato carmine in me lie concitaui, vt cxcommunicatusmi j,yfo-propter Ecciiim, etiam meo ludicio Diaboli mancipium fucrim.Mox Iugor“’™u j^j tu fo tui amoreilled:us,ibicum fatis amara mihi cum triih paupcric aliquandiupug g^^jjj apud virum litcris amp;nbsp;genere eximie nobiicm, amp;nbsp;crga me beneficentifsimumLeo • ^^ jj^, Volffs Ecc, tantum enecifti, vt Oratorix pubheitus docendx przfeftus,au(juo gj.j, mero haberer,vt beneficiorum hand quaquam immcmor, pro te fum DomiWy' Lticris» turns,quamuistu demearefipifeentia hand fccus, atc^ Ari) cunifdam P^’^yjLininisiii Nam malitia,te indicé,immutauitintcllcftummcum.Audaftcr nimnimEccblC“ p-jiptii' diciumaudio,amp;Chnlfcitribunalexpefto. Vitabisme vthxretienm, ätvident ^1^^^ ras vites qnibusnitor: quod inopis confilium fi fpreucris, non ages tam tiitó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ (.fit« liceris,multisadhoc perniciofifsimc blandientibus. Ad mortem peccaffe Vtb nbsp;nbsp;j^ ju, définis, neqj pro me porró orandum exiftimas. O infoelicem Vrbaniim,flEct'j^ tcsiul’'^' Inm datnr amp;ncgätunQui hxreticum vitandum elfe doemt, idem erudire obnuCU .^ji fi quando detillisDcus poenitentiam ad agnofcendam ventatem, vtrefipifc’®^*«t.^jtfr laqueo. Ad mortem vero peccat qui Chriftum ncgat, in eaq; impictate perdurâtƒ^^-pef tem Chrillnm, qni neep fuorum pcccatorum pemitentia tangitur,ncfp mifericordt«^^,; Chrilhim promiffa amp;nbsp;exhibita gaudet. Talern me clTc, et^peccatorfim,non^gt; Chrilto enim nitor vtennep mifcra ouicula, hoe autem qnifquis fiditconfundinon ^ju-ne à portis quidem inferomm.Homo vidct faciem, at Deusinxta hominismtuitt'”’, j^gxi* dicat Si conuitinm dixiffem in fpiritum fanftnm, rede indicares, me xterno iudietf nbsp;nbsp;^^^

um:cnm autem ventatem agnitam non impugnarim vnqnam pertinaciter, non gj. temere fpes omnis de conuertendo Vrbano ab^cienda.Porrd fimul ac me velutf%j^ per clefix funraghs honeftatum hçreticum proclamafn, impietati fcilicetmez calc3t3„ ^^jju geCinquis) quia itamalignitati tux vilum cft. Óbfecropreceptor, quz tant» c ,^^ Stoico awa.Jeü(, quam hac tua acerbitate noncommoucas^ Sacra Miffz non'^“ ,,j. pu-Mifix abufns,et oftendo qux mihi contra hxc facra pugnare videantur QHÏi*Ximvidi' gnant, tnum crat monerc, prxfertim cumidcoram promiferis,amp;antequamquot;^nuValmO' Iti, Vrbanum pronuncias hxreticum. Vbi hic animus prxceptoredignus^Eg^y jjj^®i ris fella in teeuomo, fed candide commonftro,quid me impediat, ne ftatimtcci) pj fententiam ampleftar, meliora amplcxnrus fi docebonEt tu protinus iudicemag*^ ta cauffa.Minaris autem me experturn prçccptoris acrimoniam in adferenda veri a ■ .^ dumin vcritate docenda de Mifix officio prxceptorem prxftitifti, quemadmoduwp cebare,amp;iamminaris acrimoniam, quafi Chriftianus metuat acrimoniam malem ^^^^f_ dum ventatem quxrit:nullis acrimonix tux quanta quanta fucrit, tonitruis^vero ^j^. rebor.At vera fi docueris’abfqj acrimonia, cupidifsime tua omnia fufcipiam.lande . amp;nbsp;orbi notum forc fcribis, qua iniquitatc amp;nbsp;virulcntia Refeph nos ter periuros nïr cxagitet.Talibus enim titulis nos exornas.Quam vrbem Ecci intelligisfoi ^°æ’^’y ijm ria fucrit me profcindi in eavrbe, cuius quondamfides in toto mundo przdicana i’^|^ nihil nunus.Si Auguftam, hxc lampridem amp;nbsp;Ecciura nouit amp;nbsp;Vrbanum.t^am fel»® ^^^j

I*™ qixid nobis Refeph tam facis familiärem:' Tu fi à Refeph nihil vnqiiam paffus tsp; agü primus in nos lapides proheito. Nam fubolct nonnihil quid velis. Vrit enim te matrimony “'’’noRrumj quödamp;tibimiilto foret honeftius, quàm hoe’quod excufabilc tibi fuadet i« “'mille refeph, qui Euam putatur verfutia fua dccepiffe. Qux fi viribus intcgris non refti-^Mtlèfuadcnti, fedafimpiicitate primxüç reftitudinis corrumpi fcnhis pahi cft, quanto '’nciliiis tibi contigerit, tanto iam concupifccntix malo non minus quàm alp funt, obno-’“»rPenurosnos Icnbisquidcm, at probate nunquam potes. Et nos iampridem propter jOmenChriftimaleaudire didicimus, gaudentes interim , quod hxcnon patimnrpropter 5«Wi, fed honorabilcs nUptias, nobis libéras decrcto fpiritus fanfti. prohibitas tantum à Wtibiisimpoftoribus. Incalccprxmones, ne male correfti cxcmplaris mendas infefter. ^verborum contention! ftildeam, addiscp nos hoe folcre facere, adeo non potes nonho-otifice de te fentire vbnj, de nobis pcffime. At ego non inititui contendere cumEccio» j'rdegantiusferibat, autélaboratius, fédvtermagis pier de rebus non verbis mihi eer-3'nelt, in hóe vno labor omnis mihi impenditur. Baltaffarem coram vchcmcntiffimc ^rrtbar, ne fic, vt cœpit,pergerct: V er um illc monitorem contempfit, at fuum indicium ^*bit. Ego nihil talc vel molitus fum haftenus, vel moliar vnquam, nifi Chriftus, quod me deßrucrit, fed meliora fpcro. Tu verô penitus me defpicis, non fie à me defpe-A mihicj^tantopere defpefto amp;nbsp;deplorato minaris pugnam, fed Dominus inter te amp;nbsp;me i ''‘ret. Dum recta doceo, nulliusquàmiibetinuiftiamp;gloriofidifputatorismmasamp;acri-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licminemitemprouocabo, atprouocatus, qux vera funt, inexpugnabili | nbsp;nbsp;*quot;1** tuebor vfqj ad mortem. Dominum preeor, ne nos finat rapi adfeftibus carnis. | r^ fiijslaxarehabcnasvetushomo pcrmittcrctur.ncfcioquótandem prorumperct. At | , “s conuiciorum turn ore turn libellis tuis omnibus in Vrbanum eiaculatus es, parems poft-*robfecro. Thcologo enim indecorum eft, acrimonias minitari,hoc eft,plauftrxconuicio-fum. Equidem blalphemias omninonullas contra veramMiffam,vt tu prxiudicas euo-mui : at ft erro, emenda.Nam nullis mundi prx!idr)s cinftus, fcribo de rcligionc Chriftiana, quod tu de te prxdicarc non audcs. Si vcra loquor, cohibc impc-

tum iudieq tui przcipitis.Scio enim me non carnali fapicntia, dolo aut im-J pqftura, annos iam aliquot Auguftanx Ecclefix prxdicaffe Euangc-) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lium.Tu fccus omnia interpretaris.Precor autem te per Chriftum ne

(iudiccsantc tempus, donee vencrit Dominusj qui amp;illuftratu-rus eft occulta tenebrarum, amp;nbsp;patefaciet confilia cordium, amp;nbsp;tune laus ent vnicuiqi i

Deo. Auguftx 24. Marti) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Vrbaniis Rbegius tam bene animatiis ad tuendam veritatem, fine huit» feculi przfidijs, ac tu in magnificentia amp;nbsp;potents mundi.

I voie IVM VRBANÎ Rèlt;^fj de Cypî’iâiii Ibello gt;nbsp;quem DE ELEEMOSTNA INSCRIPSIT. SEcVN-dum canonem Scr^tura: fanâæ,amp; Orthodoxos»

go. magno affeftu doect : Bona opera effe credennum grande folatium, pr»«««“quot; ritatis, amp;nbsp;munimentum Cpei. quibusetiamhoinofibjDeiim cenftitui«debitorc»;,g^^j^j,

Incidcramus.autcm ni mentionem Cypriani,occaGonc Pauhnatpropofition» ^_ Fide iurtificamur abfqj operibus legis.In tota eins epifloix difputatic ne Paulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.|. j

rèoperibusadimitrationem menti, amp;nbsp;fortiffime probat, pcrfolamgratiamin ““ . Je-nos iiiftificari amp;nbsp;faluari: qux cum ex Augidtino amp;nbsp;AmbroGo diccremperQîia®“’ - ^ ftimonia, amp;nbsp;nos Paulum intclligcre luxta fenfnm EccIcGafticum.Etbeatus ®®^^^L| anusvidcreturoppofitumtr^derc fux AphncanxEcclcGx, nontemerè quxrebas.q tum fentirem de co martyris fermonc? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jef

A4 quatuor igiiur punfta, quxinprxdifto fermonc obferuaui amp;nbsp;cnotaui,Drlt;: ficrelpondcbo: . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Adprinuim, oudd Cypriauiis opéralaudat, woftolicê amp;ex officio agit ^”quot;,^(05 opéra omnino à noois in fcripturisvcteris amp;nbsp;noui TePtamefi magna contendone f’'îSJquot;-jj-ne fimus in^ué^uoii amp;nbsp;ingrati creatori amp;nbsp;redetori noltro.Sic nos Chnftuspatriinnt'l'^s.^^ tifîcat, vt etiam opera noitra, vtcuncp Icgi Dei nondum confentanea, Deo fint in W^ ‘ grata, idcoiurc commendantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 1 nt à

Itavbiqucoperaamp;fruftusfidci, Paulus, Petrus, amp;Ioanncs docent, amp;nbsp;poftu*? iuftificatis. Nam fic dl veterno peccatorum vetus nolier Adam confopitus, vt tontio^^^ tori necefTarium fit, homines altimmo deliftorum fomno oppreffos gt;nbsp;talibus op«*“quot; 5** mijs, vclut daffico, expergefacere. vt ad excrcitium picUtis iKcén iScexcitütbvocale fuam amp;nbsp;eleftioncm firmam efficiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Et diligenter in huiufmodi fcriptoribus obfcruandum eft , vbi traftent fioeidog (aamp;doccant, vbi in genere demonftratiuo, vcldcliberatiuopcrPuaderc concnU't gt;nbsp;1 » velutliberiores, plura fibi permittunt.Hic non traftat Cyprianus cxprofelfo ïuftiffeatione, quomodoimpiusiuftificetur : rcdiuïiificatosvulthisoperunilaudibusaat“ pera ftrenue facienda extimulare. Quare, orationis inftar, omnia congerit, quxquaciuicp ratione, videntur bona opera commendare. Hxc nifi leftor ach iudicioin orthodox» 0 fcruaucrit, fxpe halluccinabitur, velutinhoc fermone, quem fi Icftorm mantis fumienU quiantea peruerfaoperumopinione fitimbutus, ftatim exiftimabit, dogma Cypnan^y te:nosopenbusnilhficah, remiffionempeccatorum emereri, Deo propeccatis latisBce• re, falutem xtemam de condignomeren, amp;id genus impiamulta, qua: vir fanttus,prooi dubio, nunquam docuit. Plané emm cum Euangclio Chrifti pugnant hx perfuafiones.ba^ Euangclium non nollra, Ped Chrifti mérita, nobis ad iufticiam amp;nbsp;falutem promeren-am vbiq^ inculcat, amp;nbsp;graham Chrifti commendat, per quamvnamiuftiamp;laluiefficimiir.

1 ^' igitiir pié amp;nbsp;crudité volucrit Cy prianum, amp;nbsp;alios limiîcs Ecclefiar dolores le-jJ*^^®P0'’^c^’^ attentum amp;nbsp;cautum elle, amp;nbsp;oninia eoriim Icripta lie intelligcre,ne vel ^idodores illi, in præcipuis fidei articulis, vcl Chrifti amp;nbsp;Apoltoiorum doftrinx compe-'mtur effe-contrarq. Et vbi apertius Euangelio repugnarc videbuntur, quàm vt vlla point exeufatione defendi. tutius ell priuilegio Chriftianx libertatis ab ilhs recedere, amp;nbsp;Eu-’ngeno adhærere, quàm ihilta fuperlbtione hominum lcriptisnos addicere, amp;nbsp;apertam 'ntatem intérim relinquerc. Et cum hæc lint venffima, aux fequuntur:

■ Solus Chriftus cum fuis operibus amp;nbsp;pafTionibiis elt nollra coram Qco propiciatio: nîmorsChnUi eftcoramDcopropeccatis noltris fatisfaftio, i. loan p, Efa.liî). Alioqui ttiam nollra opera réconciliant nos Deo, merentur remifiionempeccatorum, lullificant os.confequiturChriftumfruflramortuum, Gal.i). Ita amp;nbsp;Augullinusratiocinaturinlibro nenaturaamp; gratia contra Pclagianos.

Nullis noltris operibus, lcd fide in Chriftum participes efficimur huius fatisfaftio-'s»^confequimurrcmiflionempeccatorum, amp;iultificamur,Rom.iq.iii7. Gai.iq.Afto.xv. Opera tarnen bona certiflime fequuntur, vbi fumus per fidem iullificati : aut fi non ^^uuntur, certc nullam fidem adeffe cognofeimus. luftificatus emm eft arbor illa, P faim, i. P^ntata fecus decurfus aquarum, dans truftum in tempore fuo.

Vitamxternam folus Chriftus nobis meruit, amp;nbsp;donatur nobis, Roma. vi. Voca-nrtamenalicubimerccs, turn quiainxftimabili retributionc compenfatomnia fanétorum Ptra,tiim propter promiflionemDei, quiapromifit iuftificatis vitam xternam. Et quan-'^ operibus prxmiumillud promittitur, intelliguntur opera ex fide percaritatemeffica-oprotluentia. Non enim opera fine fide, nee fides fine operibus , qux facere poteft, prx-tïtur. Idc3 j,Qt Cypnanusineodem fermone, quód Deusmeritis amp;nbsp;operibus noftris rjniia promiffarétribuât. Nota promiffa. Sed omnespromifTionesDci faètx fiint ex gra-'’) propter Chriftum, vt liceat quidem hac modcratione noftra opera dici meritona, li fi-dagnoueris,amp;confeirus fueris, hxc opera effe diuinx gratix in voluntate noftra effe-J's, amp;nbsp;quód Deus in nobis fua opera coronat, amp;nbsp;quódmutiles lerui lumus etiam omnia ^lentes. Abfit autem pharilaifmus ille fcholafticorum, quód noftra opera de condigno Quxeft enim proportio noftrx fanftitatis, quantacunq) ctiam ^^æ’’''^’ fi ad vitam xternam, hoc eft, adipfum fummum, infinitum amp;nbsp;incommu-‘’w bonum, Deum, fucrit collataf

Confequiturcertè ex illis tribus propofitionibus, iuftificationem, amp;nbsp;glorificationcm Q1''^’’?®*'*^“®^?®®°”*^^’’*^*?®'''fidem apprehenfiseffe tribuenda : Qux eft veritas ‘aolica fcripturis expreffis fuffulta, à tota Écclefia femper obferuata amp;nbsp;crédita , cui nee r^t, nee voluit Cyprianus contraire, alioqui negaffet Chriftum, amp;nbsp;fruftra coronatus ef-'nïrtyrio.

f, ■ ^H^t-e Cypriani verba, quando operibus dicit vitam xternam vt premium rcddi, ill G^®^*‘g* debent, quód iufticix redditur illa merces : noftra autem iufticia coram Deo eft, jWesin Chriftum viua, quxnonodatur, fed per cantatem bona opera producit, in sOfUmDei amp;nbsp;commodum proximi, Erroncacogitatiocft,fiintalibuslocisoperanu-'‘’'■nefuamatre, nempefideChrifti cogitamus: fidesinChriftumnoneftociofa,fedope-i^;^‘ï““^Ppr®hcndit Chriftum cum omnibus Ibis meritis,amp; incorporât nos Chrifto, ^^Q habetamp;confequitur tam magnificas promifsioncs.Chriftus enim nis omnibus dignus iioft’“”’'^^®’^™ psiquot; fidem fafti fumusfpirituali connubio vnacaro,vtciusmeritaiamfinc «*• Nos amp;nbsp;noftra Deoplaccmus, propter Chriftum, inquemcredimus. Quodhxc fit 'ïRi Cypriani mens, fatis oftendit folium huius fermonis fecundum, fignatum cum nume-’8x. vbi vir fanftus Abraham producit in exemplum, cuius fides operabatur bona ope-Oin*^^^emofynam amp;C. Et fubiungit elegans verbum : OPERABATVReinquit) IDEO gU CREplDIT, Q.VIA SCITVERA ESSE, Q.VÆ PRÆDICTA SVNT VER-^^’ Cyprianum loqui non de alqs operibus, quàm fidei Chriftianx, to l’'S-’*°P®*’’’ vt rem coram hominibus manifcftiorem vbiqiinculcct, lempcr tarnen tft'ï^”*^*“’ QP®™“^ fo’^t®”’, fidem, vtdoceatnonhypocrifin, udveram iufticiam, hoc Wb ' ®P®’^’“'^®™™P®*'*Pt“*’*=^ exigi. Et mox folio ?. cuius numerus eft 185. aperte in-bq^'quot;'^’^’ Cyprianum femper prxfupponcre fidem in Chriftum, ad omnia opera bona, Per^T”* fi'^damentum amp;nbsp;vitam bonorumoperum. Dicit enim:Quid facit in domo fidci, Pttoy®P®^^’9“*d, qui Chrifto omnino non credit, appellatur amp;nbsp;dicitur Chriftianus? quot;Ptr r ^*^* ”’3gis congruit nomen. Hxc verba conuincunt, Cyprianumhxc dimtaxat ^*^®'‘’®’ ’dHæ ^’^fidc vcra in Chriftum promanant.Hxc amp;nbsp;nos vehimus Quód au-' nbsp;^*®P0nimus, facimus vt Apoftoli amp;nbsp;hic Cyprianus, qui fidem velut fontem pre

’‘*t) etiamfi non femper candem nominatim incukct. Quód autem dicit operatiombus 8 h iuftis

iiiftis Deo fatisReri, reftcait: Deus cnimbona opera requirit à iuftificat» lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nt

lain Dcopoituland fatisfacerc dicuntur, non pro peecatis, quafi n^l^. op“ ^^joifl-dclcre oeccata, amp;nosiulbficare. quodfolnis ellChrirtiperfidem » fed *’^*’’^^^|æ^,tCh*’*' tur poftulationi diuinx- Deus enim vult, vt operibus bonis uiuemus proximum, j^^j. dus fuis operibus nos muit. Si hîc nihil adfinxermt operari), verba Cypr*’*’* quot;nbsp;rent incommodi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• m cftgt; ^X“

Sic cum ait foil's clccmofynis Deum poffc placari j ex fupcrioribus ciiW®^„oüi« prianum hoc loco non veile, quod Deus nobis iratus propter peecata, fit quot;nbsp;1'ßQ^an. v* atus noftris operibus, amp;nonpcrpa(fioncmChrifti. Contradiceret enim Paulo ^^as, ^. Cor.v.Titi).ii). lefa.lii). i.Joan.i}. ScdcommcndatEIccmofynas infideC g^j^ene tidem^ tacitefubintelligit, quae ficcorpurificat, vtlibeatnobisiunarcpaupct^^^H].'cooper ari. Et certum eft palsionem Ghrifti fic elfe placationcm amp;nbsp;propiciatione'quot; j.ß^em ram Deo, fi cam tail fide apprehendimus, quae operatur bona opera. Cum igitu p . ^^_ apprehendatur Chriftus, qui eft propiciatio noftra, fide tali dicitur placari pjo~ fas hac tantum ratione fitplacatus, fi crediderimus in filium, quia iplc nobis ract

Porrd Cyprianus dicit mifericordiaj mentis peccata purgari, vbi prociim ^^ .^ j^j^g intelligit opcrantem hanc mifericordiam, qua fide purgatur cor, Afto.xv. ^P'^^’Leorfl' fide rcmittuntur, Afto. x. Sed Sophiitas non viderunt hanc doftorum mentem) » jæjîris ce verborum fic impie funtphilofophati contra fenfum fanftorum; Peccata . ^^3 purgantur, ergo operibus noftris meremur remiffionem peccatorum de S®”^!^” jnjclo tarnen videas ex tupra diftis, quam inlcitc,imó impie fic ratiocinentur, Q^ia oblc^‘ nbsp;nbsp;» ^

riam Chrifti, amp;nbsp;rei caufas, fontenuß non mfpiciunt : nempc, quomodo homo pecca ^^^^ oertatur, an natura vel gratia, qux fint cauffx efficientes bonorum operum,qucmo rè reconcilietur peccator Dco, luis ne an alienis mentis, vel an per leipfum peribuspoflibile fit aliquem rcconciliari Deoamp;mftificari. Hæc omnia prxtercunt, .^ terim fineiudicio omnia Scripturx amp;nbsp;Patrum difta, de bonis operibus corradunt, q‘J^^ ^^ neccflariaconfequentia: Bona opera funtlaudatiffima, vbiqi bonis operibus P’’®”” j^jj^ vita. Ergo bona opera impiumiuftificant: Ergo bona opera per fefuntdigna ^i^*''^cj.jjj titudine. Hxc quam ineptè inferantur, ftatimdcprehcndctDialcfticus, qy'°quot;’”*^jntel-ex fcriptura fontes caufasi^ pernouit. Qui enim fic pro mentis noftris dimicanMio ligunt fe tantum adimcre honori Chrifti, quantum inepto operum zelo tribuuntn Öis, quantumcunq)pfis.

Ad hare, fi Chriftus eft lègis, amp;nbsp;vnnierfic fcriptura: perfeftio, vt Apoftows *lt;o . • fcribit, omnia qua: in fcripturii fanftis de bonis operibus amp;meritis dicuntur gt;**‘-“ co en accipi, vthonor Chrifti , qui nosperficit, maneatillibatus, amp;nbsp;vtarticulismiymbolo®^ Chrifti operibus amp;nbsp;paffione non fint diffentanea. Quód fi Cypriani amp;nbsp;aliorum de oper^ bus noftris laudes fic intcllcxerimus, vt eis mereamur gratiam amp;nbsp;peccati rcmiflione,vit3W çternam, vel vt eis iuftificemur,protinus honorem Chrifto debitum transferimus m no mérita, Gratiamöc méritaChriftireficimusingrati. Quistamrudisert, qinnhxcvtn'f effe intelligat?Dicamu# itaqs cum Auguftino omnibus nominibus. Si visalicnuscffeagf* ’ iadatua mérita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Ad fecundum. Vbi Cyprianus putat peccata ante contrafta lt;nbsp;vbi de originJUp cato loquividetur) fanguine Chrifti purgari, fed clccmofynispurgari delifta, qoæ funt perpetrata, qux Scholx vocant aftualia, atcßhanceius efTenicntem, fan's apport ni). lioroEpiftolarum, incaepiftola, quam Antoniano fratri inferipfit, folionö.

Hicmcciim Catholica crédit amp;confitetur Ecclcfia, omnia noftra Piccata» quod cx Adam contraximus, amp;nbsp;aftualia qux adultf perpetramus nuÜo alio reine p ilTe purgari, amp;nbsp;delen, quam fingulari illo fanguinis Chrifti facrificio.

ritus fandus lefaix sï. Ipfe tulit verè noftros languores. Dominus pofuit in co 1 ^4 em omnium noftrum. Siiam aftualia peccata funt languores, amp;iniqintas, cogitnosrr pn x tcftimonium Chrifto tribucre etiam corum dcliftorum cxpiationem,quxnO£ origina 1 u-pcraddidimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p

Tit.i). Chriftus dedit femetipfum pro nobis, vtrcdimcretnosabomniiniqn'tate.D • cc ab omni. Si aftuale peccatum eft iniquitas, certè ab ca etiamnos Chriftusredemit.

V '■ ^^’' ^®’®®t*pïum purgatione fafta amp;c. Ecce nonvnius tantum peccati Origi-wSiledpeccatorumpurgationemChriftus fecitper femetipfum. Sedquidinreaperta te-«monijs raultis opus i Si Chriftus tantum pro onginali peccato fatisfeciffet, amp;nbsp;nos pró a-«uïlibusfstisfacercmus, iamChriftus non effet pienusredemptorveltaluator: fed nose-wm elVemus redemptores : ipfe tantum excidiffet radicem, nos autem arboris ramos dif* «•ngeremus. Nonne hoc eft verc pr eciofum fanguine m Chrilti contemnere, amp;nbsp;Pelage vi-’usinEcclefiam fpargeref Nunclibet etiam aliquot doâorum fententias fubferibere.

, Auguftinusdepeccato amp;meritis, amp;remiffionccontraPdagianos lib.2.cap.îo.Fufo» ’''quit, (anguine fine culpa, omnium culparum chirographa delcntur ; non dicit originalis wntumculpx chirographum. Idem docctad Bonilaciumlib.iii.cap.vi.

Magifter fenten.iq- did xix. Morte fua, vno vcriffimo facrificio, quicquid culparum hit, vnde nos Diabolus ad luenda fupplicia detincbat, Chriftus cxtinxit.

Thomas de Aquino in lïj. parte, q. prima. Chriftus venit in mundum , non folum ad ’’.dendum illud peccatum, quodtraduftum cftoriginalitcr inpoftcros, fed etiam ad dclc-tonem omnium peccatorum, qux poftea (uperaddita funt.

, Denieç Cyprianus ipfe, qui tarnen videtur hic fecus fentire, in fermone de ration« tircumcifionis palam ait: Tantx dignitatis fuit illa vna redemptionis noftrx oblatio, vt vna ’dtollendapcccata mundi fufficcret. Nonne vir fanftushîc de omnibus peccatis loquitur, quot;on tantum de originalis

Adtertium. ^uôd lobum putat facrifieqs fuispeccata terfiffe, cautc intelligcndum tft. NaraPaulus ad Hebroos docet omnia facrificia, qux mortem Chrifti prxcefferunt, fu-'Üe tantum Hguras, quibus peccatum verètolli nonpotuit, fed tantum fanguine Chrifti. Ve turnfacrificia lobi crant fidei eins elara teftimonia. Non igitur illa facrificia ex opéré ope-Uto delcbantculpam, fed fides lobi cum illisfruftibus.Cumenimverafidesfineillisfru-ftibus nonfit,folct etiam fcripturaillosfruftus nominate, amp;cistribuere, qux fidei fünf, quiavbitalcs fruftusfunt, fides ccrtiffimô adeft eorum produétrix,

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et certum eft per fidem nos purgari à peccatis, in fanguine tarnen mediatoris, quo

J Çw fidem afoergimur amp;mundamur. Legatur liber lob capite ix. amp;nbsp;facile oftcndit lobi a-* quot;imumnonfiiilfe, fe amp;fuosexterno facrificio veUcintuspurgare, ledtcftari hoc cultu a-

; '’iniifui pietatem. Etant cnim facrificia illa figna amp;nbsp;vmbrx fandificationis, non vera fanfti-1 ficatio, qux nobis non contingib nifi per fidem in Chriftum, amp;nbsp;erant proteftationes fidci»

1 'ufticixintcrnx,quacund:a impctramus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad quartum. Rhetoricatur Cyprianus, vt folent in Epilogis oratores, quo neruofa

1 ontioimpctu Cuo, lector is vcl auditoris animum fecum rapiat 8i?perfuadeat.Nifi enim cau-

1 tcintcUigas opera bona effefolatium ctedentium, prxfidium fecuritatis amp;nbsp;munimentum | (ptii artificio orationis deceptus, facile in Pelagianorum hçrefim incidcris.

| , Vtinamvir fanftus eloquentix fux nemos extendiffet in cbuccinandis ineffabilibus | Mis, amp;nbsp;imperfcrutabilibus diuitr)s gratix Dei in Chrifto, amp;nbsp;in metitis C hrifti prxdicandis,

1 vbicordapotuiffent iUuminari vera fide in Chriftum, amp;nbsp;accendi amorc Dei, turn facilimé,

1 tinquam ex luo fonte vbertim profluxiffcnt opera bona. Refte agimus dum laudamus bo-

1 naopcra, quxamp;fpiritusfanftuslaudaf. Verumhîcfpiritualiiudicio, fivfquàmalias, ma-1 xime opus eft. Nam incautis operum prxeonqs, fi eis ca tribuas, exaggerandi gratia , qux 1 Chrifti funt, facile err oneam opinionem in animis fimplicium généras, vt fe credant illis o-| penbus luftifican, amp;nbsp;glonamvitx xternxemereri. C^od quid aliud eft, quam gratiam

1 Chrifti xbr|ccret Qui veto inprxdicanda gratia non hoc modcraminc vtuntur,vt ndei gra | tia commendata,mox fuperxdificent fuper hoc fundamenttim, aurum, argentum, amp;nbsp;lapi-1 despreciofos bonorum opctum,illifimiliter prauaopinioneimbuunt cordarudium,vt cx-1 iftiment nos iuftificari fide quadam ociofa, qux eft fomniumcarnis, amp;nbsp;efficiuntur ad bene l opctandum pigri 8l inertes. Quarcmediauia tenenda eft. Sic laudandafunt bona opera, l quot;e vulgus put Ct ipforum mcritis noftram conftarciufticiam. Rurfus ficvehenda fides , ne i homines gt;bcxetcitio bonorum operum abfterreantur.

l lam fi quis exaggerationem illam Cy priani in fuo cpilogo acerbius interpretetur, bic | nbsp;nbsp;rogetur dieete, hommi peccatori in tentatione v cl morte confugiendum e ffe ftatim, non ad

1 nbsp;nbsp;»atiamChrifti, qux tarnen folatur amp;nbsp;fempet iuuat, fed ad nofff a opera bona, quafi con-| nbsp;nbsp;'dcntia iUis poffettranquilla fieri, amp;nbsp;pacincari i Quod eft impoffibile: quia fide tantû tran-

l fiuülatur,vtconfiftatiniudicioDei.Rom.v.Nonnehocforct Chriftum explodcre,amp; ópe-1 r^noftra, quad propiciationes, in locum Chrifti furrogar eïtaudentur opera, fed fuis, non 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 iq alienis

itlicnis laudibus. Hic Ccrtc Epilogus ex diametro pugnat cumdoftrinaPauliadRoiM'4» vbi ait.Ex fide dari hxreditatem, vt fecundum gratiam firma fitprorndfio » quo loco Mni' feftiflime docet Apoftolus,conlcientia non polie aha ratione pacificariamp;confohricrnca-citér, vt de gratia Dei erga fe certa fit, nifi per fidem promifiïonis diuinx. Nam ficohfcicn-tia debet ad opera refpicere, amp;nbsp;opera niifquam fiint tam perfefta, vt fanfta Dei lex exi-git, eo^ non pofTunt ferre indicium Dei: quid aliud fequitur, quam certiflima defperaüoï Vide quam longe amp;nbsp;late difientiat in cnarratione huius loei Augulhnus à fuo Cypnano» d^raedeftinatione fanftorumcap.xi. Quod fi mihi obrjcis fanétitatem Cypriem' .^°y’quot; Cifüm obqcio veritatemapertamferipturaE. EtvtVideasmihilieitum efle aficubi cuilentirc ab illis doftoribus, quos ahoqui vencror impenfe, audi quid nos doceat Auguifeis. turn Lib.z. co enim à Crefconio vrgeretur authohtateEpiftolx Cyprianicx ad Iubotianiim,mox Chn-tra Cref. ftiana fretus libertate, ficrefpondit:

cap,ïi. Ego huius Epiftolx aüthóritatenon teneor, quialiteras Cypriani, nonvt Canonicas habco, fedeas exCanonicisconCydero, amp;nbsp;quod in eis diuinarumfcripturariimaiithonta^ ticongruit, cumlaude eins accipio, quod autem non congruit, enm paceeiusrefpi'0'^?^ nullam Cypriano facimus iniuriam, cum eins quashbet hteras à Canonica diuinaruro pturarum authontate diftinguimus. Hxcille,

Habes igitur vir prudentiffime, meum dc Cypriani fermonenidicium, quodbomc°f* fulcs. Cclemmc enim, atcß interim cum pituita acriter pugnans, hxc rapui venus, Q“®quot; fcripfi.

^ Primoexigaturvitaeratio.OportetenimEpifeopumirreprehenfibilem cffe.i.Tim.j, POrtetenim bonum teftimonium habere ab extraneis, nc in probrum incidat amp;nbsp;laque*« ^ '•^lumniatoris.

J Malus paftor quantum xdificat doftrina, tantum deftruit vita, fi modo aliquid srdi-^f quimaleviuit. Frigide enimdocet, qui doftrina, quam Dei loco docet, non afficitur, nonviuit.

*• Integritas vitae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. Sanitas doftrinx.

^are inagnus illc Ecdefix Paftor Petrus, i. Pet. 5. cxigit à Paftoribus duas viftutes. Prior virtus eft, vt gregem Chrifti palcant, amp;nbsp;curamiluus agant.

. , fit veteram conciliorum canones iubent acurate perquirere eorum conuerfationem ^vibin, qui ad Epifeopatum vocantur,ne Ecdefia pro Paftore lupum recipiat, quod hia ^'^ s temporibus maxime neceffanum eft.Nam plerofqs ad defy derandum Epifeopatum

Doftrina Epifcopieft Euangelium lESV CHRISTI, Scripturx fandae veteris amp;nbsp;quot;OUiTeftamenti.

«tgt;vtpotens fit exhortari per dodrinam fanam, amp;nbsp;contradicentes conuincere.

. t Tiraoth.i. hortatur Timotheum, vt fit opcrarius non erubefcendus, redefecans 'ttmonemveritatis.

Qu'^totafcriptura hue tendit, vteognofeamus noftrum peCcatum,miferiam, daift-'‘«ioncm,vt confundamur amp;nbsp;odiamus peccatum.

Vt^confufiSc contritiper vnumChriftumiufticiam, vitam amp;nbsp;falutem fperemus.

Poftremo, vt hac fide amp;nbsp;cognitionc iulUHcati porró coram Deo amp;nbsp;hominibus fobrit iuftc Sc pic viuamus.

Examinetur EpiCcopus ordine quem tradit fenptura. Primo de lege.Deinde deEuan gelioj in htme niodum:

Quihaccde Lege ignorant, fcripturas omnes confundunt, de bonis operibas,finit caeci de coloribus, impie amp;nbsp;ignoranter garriunt.

Cum lex fit agnitio pcccati, Decalogus prxponatur exponendus, vt palam fiat, an intelligat Epifcopus, quid probiheat Deus, amp;nbsp;quid à nobis boni exigat.

fcxigatur intelleftus cuius^ praccepti, quidprxeipiat amp;nbsp;quid vetet. Cum enimpa-nitentia ex lege proueniat fane intellefta, vt Chriftus Matthes.cam exponit, oportettpi-fcopum feire, quomodo lex fit fpiritualis, qui eins vfus, amp;nbsp;quod proprium opus, vt queat effe effïcax vox in deferto damans, amp;nbsp;per pocnitentiam parare viarn Domino.

Quod fit peccatum originale, amp;nbsp;in quibus fitr An penitus deleatur in baptifmart?

Vtej peccatum clarius intclligatur, iiibcatur Epifcopus de lapfu hominis ex fcriptii-ris loqui, amp;nbsp;de tota corruptione humanac naturx per peccatum. Nam inprimis necelTariuni eftad cognofcendam,manifeftandamq; gloriam Chrilti, vt fand intelligat Chriftianus, quan turn damnum dedcrit peccatum, inquantam mifenam nos Adam coniecerit, quâm grain-ter natura noftra fit vulnerata amp;nbsp;deprauata.Quàm iuftum Dei indicium in pcccatorcs,ttini tnagis inclarefcet virtus inftauratoris Chrifti, amp;nbsp;amplitudo ac vis paternz mifcricordia: Dei, amp;nbsp;maior ent pcccatoris humiliatie, amp;pQenitentia fidcs^ feruentior, chantas amp;nbsp;Ipw

Quæratur item, qui fint péceati frudusrMors temporalis, Mors xtemai maieoi-ftio, Morbi, Czcitas humani intelleftus, prauitas voluntatis, amp;nbsp;omne malum. nbsp;nbsp;.

Hxc oportet fcire, vt queamus peccatum exaggerate, amp;nbsp;peccati odium cxcitare.üt Êoena xterna deep poenis temporalibus oportet fcripturae fententias in promptu habeft pifcopum, de vi legis, amp;nbsp;de poenitentia differentem.

Quidcft vera amp;Euangelicapoenitentiar Vnde oriturÆx naturx viribus vel Spmquot; tus fan® opcrationer

Quomodo amp;nbsp;quibus fcripturis Epifcopus confoletur ob pcccata deljserabundos amp;nbsp;pufillaiiimesr

An refte de fruftu mortis refurreftionisep Chrifti fentiat amp;nbsp;loqui queat Epuf^P'^* Quae fit vera pro peccatis fatisfaftiof Quomodo liberemur à peccatis, amp;nbsp;quid lit tides, nonliic, fed in lymbolo Apoftolorum quxraturf

Quomodo amp;nbsp;quando lex humana obliget:' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Cum leges humanx aut eludes funt, aut Ecclefiafticx, quæratur quid his omnibus fit tribuendum.

Ndi enim honorifice iuxta fcripturas de Magiftratu Dei miniftro fenferit Pallor Ec-clcfiæ,enormiter peccat, amp;nbsp;grauifsimas poenas dabit temeritatis?

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Offici-

Officium quid fit Epifeopi, Diaconi,Coniugum. Quid coniugium, an omnibus libe-^'’'amp;cztcra annexa, amp;nbsp;prohibit! gradus ex fcnptura, Liberorum, Magiftratus, Seruo-Famularum?

Oportet cnimÈpilcopumomnes homines diligent ér monere fui officr), amp;oftendere iw gratum fit Deo, fi quilqj fidcliter in fua vocatione funftus fuerit fuo offióo, qim poc-’* daturi fint fecus agentes.

Cum fcrijptura fanfta vbiej vclprxcipiat,prohibcat amp;minctur,vclpromittat amp;cort ^ttut,exaftcnofccnda cftharum partium differentia, amp;nbsp;promifsiones de Chrifto ante ^isinpromptu funt habend«.

„ Hic fymbolum Apoftolorum exigatür, amp;nbsp;in Gngulis articulis exigatur verus Jntellc-iuxta fenfum Ecclcfiafticum. Et cum Euangelium in fcripturis fandis fit contenturn, ®quot;g»ntur articulorumprobationcs ex fcripturis.

PI . Hic prolixe amp;nbsp;diligenter quxrantur omnia, qux de Chrifto nobis funt nofcenda. Vbi ^Wiftus mferiptuns pronuffus, amp;nbsp;vbi exhibitus?

i nbsp;nbsp;De vera eins amp;nbsp;(uperbenedida diuinitatc.Quibits earn fcripturis probetEpifcopus?

1 s ^®'^* ®‘“8 humanitate. Exigatur fymbolum Athanafii, vt appareat, an refte fen-

| Cureftapatremiffus in hunc mundum? Si, vtiuftificetamp;faluet fuis mentis, quo-1 ’^dohoefiat?.

I nbsp;nbsp;nbsp;An rcmifsio peccatorum obtingatnobis proprqs meritis vel alienist

1 nbsp;nbsp;nbsp;^iSacramento amp;fideEnangcli^,quxratur; Quid eft fidesEuangelq?

I nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo paratur amp;nbsp;concipitur fides, amp;nbsp;in quibus pofsit effe fides?

■ (qj' ^^modo de bonis operibusloqucndum,vtfermo Epifeopi fit cohditus fale Theo*

1 « HicferiOmonendusEpilcopus, vtficprxdicct opera, ne qua fiatcohtumclia gratis

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^ vehat magnificam Chrifti gratiam, ne qua fiat contumelia operibus bo-

1 h amp;nbsp;'^^ff’Ue contemnantur vel negligantur.Quod commode fit,quando vtnufq^ f ei cau-1 gt;01 officium diftinde amp;nbsp;dilucideproponuntur, vtpopulusfacile pofsit inteHigere, quid 1 T^ha 8t fides Chrifti prüftet, amp;nbsp;cur opera exigantur, quid efficiant?Et hoe fxpe bono or-I Qt mculcandum eft, neautinfulfa amp;nbsp;indoda opcrum laude, obfcurctur fides amp;nbsp;gloria ■ y3.iix Chrifti,aut fola gratix folius commendatione elanguefcant opcrum ftudia, amp;nbsp;po-■ Puius ad officia charitatis fegnior fiat.

I Ideo diligenter hie quxrendum, quid de charitate doccat, amp;nbsp;eins officio. Quid de ti-\ w^'^?’dc lpc,patientia amp;nbsp;cruce, carnis mortificationc amp;pietatis excreitio. De Iciunio» 1 j‘^^enim hic temere ab orthodoxorum dodrina recedendum, quia eft dodrina veteris | '^u«fi3c.Abufu8tollatur,resmaneat.

\ wiE ^^ orationiÆudus?quid ad orationem piam requiratur?Quomodo publiée orent

Quomodo’colcndiSanfti:' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.[lt;

Abqsquxratur.an intellfgant Sacerdotium Chriftirvtdeeiusmcdiationcamp;*’' ceffu qiieant refte loqui.

Moneantur grauitcr,nc hoc loco fuperftitionem vulgi vel excitent»vel impij« d^ nis alant, fed ad Chriftum reducant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ^jjj

Moneantur ne quid in concione vel priuatim fcurriliter de fanftis eorum reu4, j, effutiant,S cd reuer enter amp;nbsp;honorifice de gloriods Chrifti membris Ioqu»nturgt; ad * cationem.

AnMiita fit facrificium pro peccatis viuorum amp;nbsp;mortuorumf Quid de facrifieijs fit fentiendum?

Quid fit renafeentia? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quid eft Cocna Domini vcl Sacramentum*Euchariftix? ‘' Quomodo vel vbi inftitutum?

Quaeeius vnitas? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. nbsp;nbsp;,

Suiter volo, vt quantum ratio fidei poftulat, amp;vetere«exigunt Ecdrf*™®’^^’ amp;orthodoxorumauthoritas,Epifcopo velPaftori facrofanftahabeatur. • . j _

Qui cxaminatus eft ad hoc przferiptum, amp;nbsp;ad animarum cimam per bp tern admiffus, mox ad probam admittiturgt; amp;nbsp;tandem Senatui prsefentatur» pen 4 gendi Epifeopi poteftas eft.

^RNATISSÎMO SENATORH ORDINIS VU ro apud Hamburgum Joachimo Moller,Domino amp;nbsp;patrono fuo optimo,Gratiam amp;nbsp;paeem Dei in Chrifto»

^jH I DÜ^TJ^RÎ^IKM SILENTl^ rev'Ll ^^^^ jemper in^atitudims indicium minime fallax e/* ß^^^^^ i^tc^emmey nullo certe pado, w^ratitudmis notamipjeeßßu^erem^ ]\iambienniohoc perpétuanec

ahos tc o^idoje Çahitaui^ J^ertun-, eil ({uod /ne tibi candidt^^Mo j-auentißimoefi amico lt;^quot; patrono facile exculabitynemj^eyiie^otiorum in prowneid fnihi dek^a

1 ß^dntudoDt noßi 'Pbrontißerium meum injeeeßu lon^o ejje-,ubipaud aamoi* '' '^^Dambur^um proj-eduricomparent^Gumautsmnuper obti^ißettahellad 1 ^^^^-t^^ui literal adtemeas ßponte eß'laqitabat^eueßi^io^iituel aliquaex parte

quce n£2i^xi-,dddidt Utern ex'^uum muntnculum-, K^ofnmentarioiufn megt;» '^nT^fabnum DJ^^^k^Ib. de jdccIefidjafpirit^dnilodiHdtunt:, quem ^^‘^^ihii^j-amiliariter enarrauèram.(2^^ ^^^ aliud Qclla paupcrcula mitten '^dätitt Hambur^o^qudm chartas: quibtn tarnen e^idam ut intelli^ds,inceti* ’^^diutius quamj^^ar eilfilentemftibiut membrum commembrodneor^ore Î^ly'^ h^Qlmfdi^hoc eil^Egt;ccleßa catholica-Jpiritu e^e coniunHißimum.Simul enim V'^^f^ta'Zdonymatre Chrilhanorum in Domino Icetantium^ habitamus fecure^ ^lt;^n^^terrarumfpacia nbs dißun^antfnollri^ aduerÇari/ nos^ex duitate Dei^ y^^^quamhxreticos, eijeere conentur^Glorienture^ coUteteittur i^ß in^oteßa^ ßceculi-,quarutn brachio ßduntt habitent iuxta carnemfecuri z^^lorioß in \dbzriiaculi'S ^cccatorwfiyZSr proprijs iu.dßcationibiis euanidam ßbipacem 1 J^c«f,Ht tandem conjamdantur. JSlos Icetabimur in 'Ziondn qua lt;ï^‘ in morteiti I ^^‘■l^ißalußcam baptizati ßnmisz^ renatiydtip m unicanoßra z^ fempiterna y^Mia^iuijlitidy ßandißcationce^ redeinptionc-, P^e^e 'ZdoniS leßi Glrrißo^ 1 ^onünoac Deo noßro^Iodabimurf ^men. i^ak in Domino amicorum eba»^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D^ i^rbamis He^qjiis D^ L, Supadnteni 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PSAU

EXPOSITIO PSALMI rS^LM/^S HEBR^^IS LA'^XJ-^iLCi’' tuó titu/u^ cß : 'Pfalmus Cantici ßborum Korach,

JVGVSTINVS RECTE DIXIT, HVNC PSALMVM ii^^ breuem quidem effe verborum numero, fed magnum pondèreomniiW '’quot;^ fententiarum.Cum enim feptem duntaxat verfus habeat, tawenEeuc-fiam Chrifti cocleftem lerufalem, fpiritualcm Zion, ludxon»” amp;nbsp;ce-tium matrem minime ftcrilcm,graphICC defcribit, qiialis amp;nbsp;^‘’an’gt;^^^ H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi*: fut“*’’’cum non folum dues fit habitura ex ludxis, fed etiainc*

J nbsp;nbsp;I tibus in vniuerfo orbe.Atq ex hoc Pfalmo difeimus noftrx fidei »r

____________^^^ lum : Credo efie vnam Ecclefiam catholicam fanftam, Sanfto*'^quot;quot;. ^^^^^ munionem. Et arbitror hoc prxfertim fxculo valde necefiarium effe, vt ex Rn^rhilia* dis huncarticulumcxaftcdifcamus Sc afsiductraftcmus,ne autabAnabaptiftsSj^^jj ftis noftris, vaticinia Prophetarum de Ecclefia camaliter intelligentibus, autipRquot; ^^j^^j ampullofis illorum titulis Icducamur, qui hoc fxculo humanx rationis fign’^quot;^®’?'^? ipo Dci yero, Chriftianis prxtextuEcclefix obtrudunt, quafi Ecclefia, cuius in Syæho ftolico mentionem quotidic facimus, vel politia fit fxcularis, vel autor fit infinitaru ^^^ ditionum, quas hodietanquam laqucos, Chriftianorum confeientfis Efy^diotyi^ ^^. terotx inqciuntcquemadmodum Ezcchi.cap.ir. de fis impoftonbus ait}vt ®*®™®’.p*Jla masquxnonmoriuntur. Scad viuificandum animasquxnon viuunt, menticntesp E meo credenti mendaefis.

FP^nJamenta dus in montibus Janlt;^itcttis, DiJi^it Do/ninus ^ort^i 1 'Z/ion, fuper omnia tabcmacu/a lacob, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

pfitC^arenosatypoadveritatem,ab vmbraadlucempenetrabimiis.QB* jJjyjniï ^ clariinfcripturisdeZion,]crufalem,Iudah amp;Ifraele, vlpiam dicitur,qu'^’j.|^jjj5Jy- s cft promifsionum diuinarum de Chrirto amp;nbsp;regno eins fempiterno, hoe °'’?”f[,iufmodiS j dxorum populus ad fe refert, amp;nbsp;ad terreftrem Zion ac lerufalem. Quarem^ -j^^j^gjon^

m Chri- fimilibus vaticinijs, egregie fibi blandiunturludxi, ac Gentes prx fc arrog’*] yglanicH fto intel- temnunt, quia habent m Jeftione veteris Teftamenti, vt Paulus ait z. Ç®“^' , ferintura* ligi ne- cordibus obduftum, amp;nbsp;ablatumcft ab cis regnum DEI, errant nefeientf^ _ j^ijfiini queunt. nccaufcrctur velamen ignorantix impix,nili ad Dominum conuerli ^®*’p*’^etisj5i’’' a. Cor. f. Nazarenum non vt verum illum Æth Mefchiah ampleftuntur, in lege amp;nbsp;(eHaliump® Dani.9. miffum,Seinvltima annorumfeptimana,de quaDani.cap.9.àDcof’^bibitum, «6-fcioqucm fibiü’Affjifafcvop fingunt amp;nbsp;expeftant, impofsibile eft cos m-yAcn^f. . ^firP crofanfta in Prophetis intclligcre, qux no intelliguntur nifi per Magiftcrium ‘P*^ ehr*' fti,quiinProphctisloquitur. Spintum autem Chriftinon nabent, nifiqH***' ftumcredunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7011 ia»'“’^-

Quarc Sein hocPfalmofuauitcr etiamnum fomniant, vetcreminam Zm ? .(piri-Zion Romanis dirutam, amp;nbsp;Daniele tefte, nunqudm inftaurandam.ScdEcclefia Cm ^’^ioiio^ turn ranftum,eo^ verum feripturç intclleftum habet, nouit quidem leniwle”’*p/c(ator’' dileftam àDeo:nam cratlerofolymis Sacerdotium Leuiticum,Sanlt;ftnarnifflgt;P phet^’ ’” urn,locusLatrixdicatus, infignis iiïcthefaurus facrarum literarum, quibus eft Euangclium falutis xternx.Et crat in lerufalem Sedes regia, Inp^^'^j^mrat'Onc» cratvcrusilleRexlfraelisMclchiahcxDauidfemine nafciturusjledaiiaq“*

Mala. s. hanc Zionvenit in fuum tcmplum, Malach.j.in ea Euangehzauit imperuei'JS- foiriW

gratix fux, in ea magnificum illud regnum fuum incepit verbo bi'^’^g,Q font in’? jl qui in Apoftolos miraculofc in Zion èffufus cft. Lex amp;nbsp;Prophetx in e? y on vef**^’ ^ o^ Namlcfiis NazarcnusfiliusDauidfecundum carnem, Mefsias verus, tj^uit, amp;P^^ tans fuper afinam, Rex verus amp;nbsp;xtcrnus Zionis, amp;nbsp;in ea verum Pafcha ce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j, ag”^^ pe cam complcmcntum omnium figuralium vidimarum, hoftiam vcrx c’^P. ^^^„15 mn” ’ vcrc immaculatumun die parafceues,feipfum Deo patri obtulit,pro P^*quot;]^ jpuit nbsp;nbsp;nbsp;gj fummus ille Sacerdos, qui vnica oblationc xtcrnam redemptionem lirae * P ^poftoW®’

Ex Zion pofte» Euangclium gratix Dei cmanauit in totum orbsni per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,c

Quamuis igitur de Icrufalem amp;nbsp;Zionterrena, vt typo, cecincritfpiritus fanftus, ta-J'tndiétauithuncPfalmumpoüffimum deveraZion EccldiaChnlti, exludxis amp;Genci-tus eolligenda: nee ad terrenam tantum v rbem amp;nbsp;muros lapideos relpexit, fed ad ciuitatc fpintuakm, ad montes fpintuales, Stres multo maiorcs,quam pertidi ludxi capiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CiuitatU

Itmdccalo, aDeoparatam,ficutfponfamornatamviro tuo, Apoc.21.habentem funda- ^j^^p^^ *icnta ciuitatis, cuius artifcx amp;nbsp;conditor, non eft homo purus, fed Deus ipfc homo faftus. ^^ ^^^ CtcinitvcrumZionisfundamentum.lapidem viuumabnominibus quidemreprobatum, à fc^d. \, beo autem deitum amp;nbsp;honorificatum.Cccinit lapides vinos fuperxdificatos lapidi angulari

\ Hat, vtdifcantvias Domini, amp;ambulcnt in fcmkiscius, Mich. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Per ChrÏ

1 nbsp;nbsp;nbsp;111c, inquo, 8t propter quem Deus ekftisfuisverabonapromi(it,eftRcx,non de hoc „

1 mundo,autterrdlns,fedfpintualis,cakftisamp;xternus. QuxreEkftis non funtexpefta- j^j^y^jj^ 1 dahiuus feculi bona, propter qux nee baptizati fumus nec crcdidimus, fed vera, immar- ^^^ j. I ccffibilia, xterna. Pm profefto AuguftinusPfalmo 91.dixit: Chnftiani non fumus,nifi pro- ^-. I pUrfuturumfeculum, Nemoprxfentiabonafpcrct.nemofibipromittatfalicitatemmun- ^^^ Hie_ 1 41 quia Chriftianus. Nulla ciuitas in terns, cito peritura, fedveravrbs, cuius murusamp;fû- j.|^p^j(^^^_ 1 dtmentum ipfemet Deus eft,expeftanda nobis eft, in quam omniapiorum vota fufpirant, ^^^ nbsp;nbsp;^'^

1 dtquainhuius vitxcxiho, affidue vt de verapatriacogitant, inqulhipoflidendara omnia ^^^0 1 Vitxconfiliaamp;faftareferunt.f^xruntenimveramgl0riam,honorem, beatamimmortali- ‘^ 1 htem, quamin vrbibus amp;bonis caducis huius terrx non inucniunt, fed in ealefti regno I s^utvrbcDci. Hine eft abruptum illud huius Pfalmi initium ; nam dicit fundamenta cius, 1 tumtamennonprxcedat de ea Ciuitatc verbum vllum. Quarc pronomen relatiuum cius, T ’«fert gloriofam hanc Dei Ciuitatem, quam ilk non iam litres aut incola, fc d conduis San-1 ^utu ^ domeftietts Dei, fpiritu teuelantc,oculis fidci cernebat, amp;nbsp;ardentifiimis votis fufpk 1 ubit, vt qui feiebat, non effe vllam quictcm,pacem,vitam amp;nbsp;falutem, extra hanc Dei Ci-» I uitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • Qi’^^cs

I Tales funtcogitationcs Chriftianorum, quorum municipatns in calls cft,Philip.î.Qui fmt eines 1 tumrefurrexerint è morte pcccati,fuperna quçrunt amp;nbsp;curant,nontcrrcftria,Colof.ï. Qui ealeftis \ tumPauio diciint,Gal. 2.Viuo non iam ego, ted viuit in me Chriftus.Mundus mihi per Chri Hicrufx-* 1 ftumcrucifixuscft.amp;egomundo, Gal.e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. Ic.Phil.ï.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Multi itacy Ciuis 111c ealeftis Icrufalem, de beata fanft or urn Ciuitatc fecum mcdita- Colof. s»

I tus,fpiritufanfto plenus, inhuiusPfalmi verba erumpit, quiPfalmuseft velut continua- Gala. 2.

1 Vundamenta dus, intcUige CiuitatisCquam intcntifiima mente compleft or, in qua, fed In rebut | mihl obtcfta,nunc fum fpc faluus faftus; in^qua in fcmpitcrnum,Mefiiah prxftante, perma- humains I MboMunt in monte fanftitatis, fie cnim loquitur ludxus ; nos dicer emus, montibus fan-nihil eft 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpe-1 Ciuitatcshuiusvitxmortalis, quantifcunqucmunlmcntis amp;nbsp;proDUgnaculis munian- tuô fir-1 dt,tarnen in arenam xdificantur: quicquid cnim hominum manus condit, hoc eadem demo rnum.

I kl pot eft. Idco dues terrenarum vrbium fecur è habitare non qucunt,omnes eorum opes, S an ft a ci I ''itaAcniq amp;nbsp;cuiicquidhabcnt,hoftibus exponitur. Quare reftè dicimus-.nuljam vrbem ter uitas ha-i Hnam haberefundamentum in montibus;namcthnultrimpetanthoftcs,tamé tempus cdax b et Oia l dtumamp;carics tandem confumuntiquxinhocfcculoRrmiffimafucrunt.SeAhuius Ciuita- petpetu 1 dfundamentafuntfolida,firma,pcrpctua,quiafuntin montibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aaefirmi

i QuidigiturtNonneamp;terrençfuntvrbesinmontibustNumtutaeft vrbsquQnmon- inmonti-I hbus fitacftpcur igitur Dominus apud Abdiam dicif.Montibus Seyr, amp;nbsp;habitatonbus dus, bus, l kpçrbia cordis tui extulit te,habitant cm in fciffurispctrarum, exaltantem folium fuum,qui Abdiat. 1 4â» in corde tuo; quis detrahet me in tetr am?Kcfpondct Dominus iaftantix Edemitarû:

Si exdeäfus Fnens vt Aquila, amp;nbsp;fi inter fidcra pofucris nidum tiinm, irtde

MAnt*« ■ certé, ctfi lerulalem olim «dificata fucrit in monte Zion amp;nbsp;collibus, tarnen ^^P Aytpe-fanft ta- ^*^ hoftibus Chaldxis amp;nbsp;Romanis. Omnia terrena quamlibet firma, amp;nbsp;in mo''^ i.çjcî-j- ”* ” tris fita, tarnen m arenam extrufta Hint, quia tempore coHabuntur amp;nbsp;pereunt. ^^(jjem.

^* lijsmontibus Prop beta loquitur, vt nomen Kodefeh indicat, quod lignificat «quot; utibus, Ecclefie ^*’S° ’” montibus Sanéb tatis funt illa fundamenta, hoc eft, non m terreni« ^^^ fy, fundaïnquot; iélt;IihCQtUs. Fundamentum enim qiiod hxc vrbs habet, immobilis illa petra eu ^çj^p tumeft^ P’'^ qi’^nn Eeclefiaacdificatur, amp;nbsp;pcrltat contra portas inferorum: cuiusApon^^H^ j^fm ”'^’ *• Cor. 5. Fundamentum aliud nemoponerepoteft,prêter id quodpoliw® nbsp;nbsp;^ç*

I Cor î ' Chriftus. Quare Apoftolut,Ephe.«. cùm de ciuibus ilhus beat« Ciuitatis mei«* ^j.jp^rtült; Eohe 2' '’^*P*1^’* oltcndit hoc fundamentum, amp;nbsp;dicit eines illos,id cil, Chriftianos, n'Pj^^æjjj-p P ‘ ' fiipcr fundamentum Apollolorum ac Prophetarum, lummo angular! lapide ip'° pp^/no: fto,in quo quxeunque liruftura coagmentatur, ca crefeit m templum fariftum * in quo Cinquit) amp;nbsp;vos coxdificamini m habitaculum Dei per fpiritum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnftolns ’’®quot; Ciuitas Giuitas elt fanfta, firma, xtema, Ciucs habet fanétos, vt cos vbique nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jufti*

fanfta minat: nam ctfi nati fint peccatores, tarnen in ca vrbe ex aqua amp;nbsp;Ipiritu cur ap- ficanturfide, amp;nbsp;fanftificantnr per nomen Domini Icfu, amp;l{5iritueius,i. Cor.«,-^ ^^„^1-pcllctur. extrahanevrbemfunt, prophana amp;nbsp;Deo abominabilia funt: in tolahac vrbe, ver ^^^^^^ i.Cor. tf. *^’^ ®^- .^*^“* ®ft apud Abdiam;In monte Zion erit hherano, erit amp;nbsp;fanftitas.EttlM’^^^^^.j Elaic.4- 9”' *’'^^‘^‘*s fucrit in Zion, amp;nbsp;qm refiduus manferit in Icrufalcm, dicetur eb quo ^^^^^z fit: Omnis qui fcriptus eft cum vittentibus in Icrufalcm, cùm fcilicct laucrit Donun fiiiarum Zion.

Deo fit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j n*

muschari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjæ verfus oPendit, quam paterne nos Deus amet propter huiusCniitat^ ^.’’Y^-PVr^?5 • ^“quot;^ Chrilhim, in qucm,vt fpintualis domus, per fidem mperftrufti fuæus.Dominu ’ ^lü Ghri quit,diligitportasZion, idcll,EcclcfiamChnfti: Chari enimfumusDeopropter o' f -bbum.per quemrec^eihationem afiecuti fumus, cum anteanondum réconciliai o’ tphef. i. Uj,eflcn,usDciinimici,Eph.i.Rom,5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. exlcßc

. “^ effent in Chanaan Synagoge, multa loca in qux populus confiuebat, fola tarnen« oiumis habebat Tcmplum amp;nbsp;regale folium Dauidis. Et vocatur ciuitas Sahfta, Efai. 0« nbsp;nbsp;*■ • jj outibus, ftimcntadccoristuilerufalemciuitas fanfta, quoniamnon adheictvt amplius’^

?^^’^‘ti aDomino.Pfal.77lt; Dominus clegit tribum ludah, montem Zion quern dilexit v® ' tui. $2. j^jjc q(j3^ jj. terrena 1erufalcm in figura dicuntur, referenda funt ad Chrifti pä^^^ ^:l*°læ’‘™»Q“^V'rbcm{piritu»Icmdiligitbôminus, fiipcr omniatabernacula Iacob, 9^^ 77. QÜm vmbrx erant amp;nbsp;figurx,tes temporarix, quibus tarnen corfclhs illa Chrifti3norungt; uitas femper manens adumbrabatur.

Si hunc verfum probè didiccrimus, porró articulum de Ecclefia catholica m fidei, non fine fide inaniter quotidie recenfebimus. Vocatur enim Ecclefia boe loco, ^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;Dei. Sed dices: Nonne Deus vbieß eil, etiam inter impios Turcas fCurigiturtantJ''quot; j^j. Èfeiï. eë. fia,idelt, Chriftianorumcongregatió vocatur Ciuitas Detf Efai.do’. Ceriumfeof**” ’ De* licct ra fcabellum pedum meorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firn fed vbiep fit, Refpondeo: Deus vbiqj eft per potontiarn amp;nbsp;effentiam, fed nonvLieppergr^y » gratia fu- tantu in Chriftianis, qui in Chriftum Mediator? credunt. Dicitur igitur De’' in H*quot;^^ _fj, a tam? ff- bitarc, diua Ecclefia eft pcculinris illc populus Dei, fanftificatus (anguine Chrifti» ®.S°pu delibus cratus E)co in baptifmate, per fpiritum fanftum, vt fit viuum tempium amp;nbsp;tabernacuw •deft tan inquoipfe habitat, in quod effurtdit fpiritum fanftum cum donis luis, amp;nbsp;quod incorrupun turn. nbsp;nbsp;nbsp;litate per Chriftum donat. De Chriftianis enim potiffimum dixit Leuit.2ö. Ponam nbsp;nbsp;nbsp;n Efai.dd. culum meum m medio veftri, amp;non ab^cict vos animainea:ambulabointcrvos^crov Leuitad. us vefter,vosc(: eritis populus meus Qiicm locum Apoftolus,2. Cor.C. adChriftianosO #. Cor.d. nes refcrt, qui funt populus Dei, amp;vcra''EccIcfia Chrifti. Et loan, in Apocal.càp.«-^ Apoc.zi. tabernaculum Dei cum hominibus, amp;nbsp;habïtaïut cum eis, amp;nbsp;ipfi populi enis criint,amp; ip«^ Ezee Îgt;. üs cum eis, crit eorum Deus. EtEzech.î7.Erit tabernaculum meumin à«» amp;nbsp;cro eu Liens,

AdhunemodumProphetxvocantCbriftianosCiuitatemDcj,vteftPial.4$i Flumi- pf^i. ^j^ nis impetus Ixtificat ciuitatemDei. fanftificauit tabernaculum luum alttfftmus;Deus m medio cius nop commouebitur, adiuuabit earn Deus manèdiluculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atiotifti,. Hinc amp;nbsp;Diuus Aurelius AugulHnusTheologus in fcripturis cxercttatiffimiis.cum Ro- „ nunorum blafphemias propter Gotthorum irruptionem, veritatis viam blaiphemanttum, t0tt{utaret,Ecclefiam,idctt,Chrillianorumcongrcgationcm(;quiaprxdclhnataeft, vt in

, «ternum reenet cum DeoVn lib.ad Marcclhnum vocat ciuitatem Dei. Duas emm ciuitates ^^ v 7 «fcripturis facris ttatuit: vnam Dei,qux hic inter impios tn hoe feculo. ex hde Chnlh vt-«ens,percgrinatur: Alteram mundi aut Diaboll, qux habet impios, Euangeho Chnlb non ^

1 credences,vafa irx, apparata in interitum fempiternum,cum Diabolo amp;nbsp;angelis eius. Ciui-I hteniDeiab Abel dediictt, qui eratperegrinus in hoe feculo, gratia prxdeftinatus ad vi-\ Um,gratiaperegrinus deorfum, gratia etuis furfum. Alteram deducit ab Gain homicida, | Hui prior natus elt, ciuis huius feculi, de quo legitur, quo d ciuitatem condtderit : de Abel i intern peregnnom hoc feculo, non legitur, quôdvrbemcondiderit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nxe itaeß Ciuitas Sanftorum fuperna en, quamuis hïc cities pariat in mundo,in quibus l peregnnatur, donee Regni eius tempus adueniat, cum congregatura eft omnes ciues in fu-l 'seofporibusrefurgentes, quando eis promiffum dabitur Regnum, vbi cumfuo principe i Kege fanftorum, line vllo temporis fine regnabunt, vt diligenter traftat AuguUinus li. 1?.

1 deCiuitatcDei, cap. i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

\ Dicitita.» Pfalmographus: Gloriofa diftafuntin te, o CiuitasDci. Nili nertimus amp;nbsp;noftrabona negligimus,libebit dilquirerc,qux fintlUagloriofa,qux de,velinEcclefiadi-Cuntur;namdenc^isdicuntur,quitnChrifl:umcredimus, Chriftumcyconfitemur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Principio quisvnquamexdigno velhoc prxconium explicaucrit, quód Chriftiani Chrtnia= vocantur Ciuitas DeifNam hoc vno titulo nihil non bonorum intelligitur, vtpote quod ha- ni v ocail lgt;cailegesoptimas, fapientiffimumMagiftratum, Doftores fidos amp;nbsp;dottifiïmos, beUatores tur Cuu-miudos, populumtranquiUum Scobcdtentifitmum, ver am pacem amp;nbsp;fecuntatem , veram tas Dei; btiditatem, lufticiam, gaudium verum, cogmtionem fummarum rerum certamiBreuiter v e* rimvitamStfahitem-. biccnimvocatur, quia Deus earn inhabitat vtfuamdomum, tuSTa-*gt;ïtnaculum dtleftum amp;nbsp;fangum. Vbi autem Deus ad hune modum per gratiam habitat, Dbfccro, quid bonorum deeffe potelD Nonne confidenter habitat talis vrbs t amp;nbsp;hoftibus nimPaulo fic fecura infultat ; Si Deus nobifcum quis contra nos t* G^are fi Deus in ea Rex

1 ''MDommus, abfoluta modisomnibus fcclicitas in ca fitoportet: hoceft,iufticia, vita amp;nbsp;filus fempiterna. Rex glorix Chriftus cum omnibus fuis bonis inEcclefiahabitat: meritb i-DnrglonoCmappeU.itPaulus, primum dcpopulator, poftea extruftor amp;propugnator ^ , KdeVix, Ephe. s. Ét qux funthxc gloriofa,qux in, vel de Ecclefia dicunturt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EE -’^

KccleuavocaturSponfàChrifti fanftaamp;dilefta, Ephe.s. Quarn fibiinfempiternum ddponfat Chriftus rex glorix in iufticia, iudicio, miferIcordia, mderationibus amp;nbsp;fide, vt fd« quodipfeeftDominus, Hofexx.

. De ea dicitur P fal.147. Deus tuns confortauit feras portarum tuarum, Ecnedixit Filial ^isiftte t Qui pofuit fines tuos pacem, ct adipe frumenti fatiat te.

EtPfal. 4$. Keginaa dextrisDei in veilt tu deaurato circundata varietate i concupiC-

Zach.x.Egoetoei, dlcitDominus,murusi^ncus per circuitum» cro^ gloriain mc-^W tins.

Efat, 4d. Dabo in Zion falutcnl* Vinca Domini, Efai.s. vacatur, Soror Cbrifti, Cantu s* Vnica Columba, Canti.d Canti.4. Hortus conclufus« Vous figiaatus»

Paradifnsmalorumpunicorum cnm pomorum fruftibus. Tjt.2.PopulusDeipeculiar(s,bonoriim opcrum fedator.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacerdotium fanftum.

Hxreditas Dei, Efai. 19» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

De ea dicitur: feriam vobifcum paftüm fcmpitcrnum,mifericordi3S DauidfideiiS Efaie 55.

Dabo legcm meamin vifcenbus eorum, amp;nbsp;in corde corum fcribam cami eroeis inüc-tim, ipfi eruntmihiinpopulum. lerem. ïi. Omnes cognofcent me â mmimovflt;$admaxi-mum. Propiciabor iniquitati eorum, amp;nbsp;peccati eorum non reminifcar amplius. At nofccrc Deum, xternavita eft, loan. 17» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Dominus ædificatZion Pfal.ioi, Annunciatur in Zion nomen Domini, amp;Iauseius in Icrufalem.

Benedifti patris, Matth.2S. quibusregnumDeiparatumab exordio mundi. Fili}Dci,Hofcx i. Rom.9. loan.i.Gal.j.Phil.a.

Ædificata Ecclcfia fupra petram, contra quam porta: inferi non pracuar lent, Matth. 10.

Efai. 62. Eris corona glorixm manu Dei, amp;nbsp;diadema regniin manii Dei tui, vocabefi’ , nbsp;nbsp;, hephzibah, ideft,bencplacitum meuminea, mein hertzen trut.

Efai. 54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De ea dicitur Efai.$4. Noli timere, qiua non confundcris, inmomentomodicodere^

Dei fa- quite, amp;in mifericordia fempiterna mifertus fum tui: mifericordiameanonrecedetàtCiÂ nor erga focdus pacis mex non vacillabit, dicitmiferator tuns Deus. Efai. öo. Ponam te inmagm^ Ecclcfia» centiam fcculi amp;ingaudiumnenerationis acgencrationis. Vocabismurostuosfaliitemgt; ot Efai, 50. portas tuas laudem : erit tibi Dominus in lucem fempiternam» ludah faluabitiir, Ifrau ha-Icrc. 2Î. bitabit confidenter. lere. 2ï. Si mulier infantem funm oblita fuerit, ego «amen non obhui -Efai. 49. car tui Zion. Ecce in manibus meis defcripfi te, muri tui coram oculis meis feinpenEi«' 49-

MefTias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Breuiter, Ex Zion expeftabatur Melfias verus faluator Ifraelis, yt

promif- Quis det ex Zion falutarc Ifraeft Et Rom. 11. Adueniet ex Zion ille qui libérât, nbsp;nbsp;c j^le-

fus ex Zi feruos fuosProphetas omnes amp;nbsp;Apoftolosin fcripturis omnibus, gloriofa dix'^ on, fia, figuris amp;nbsp;apertis promiflionibus: habet enim promifliones vit» prxfentis amp;nbsp;‘^ nbsp;nbsp;’ •

Timoth. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• M

Ad hunc modum habet grxcus Textus iri^t vit id cft, de te: fed hebraica ven s -bet bach, id eft, in te. Veriimilla diucrfitas nihil officit nobis, nam vtrumque verum e . -Ia prxclara, qux commemoraui, difta funt de Ecclefia à Prophetis amp;Euangeult«,«inc -clefia: quid enim aliud funt, quàmfacrofanftxmyfteria Euangelq vitx amp;nbsp;lalut's x ern , qux certc amp;nbsp;de Ecclefia amp;nbsp;in Ecclcfia quotidie prxdicantur amp;nbsp;cbuccinantur, vt ex au 1 tantarum rerum veniatfidcs,ex fideiuftificatio amp;faluatioï’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., fpmner

Hebraica veritas addit, Selah, quodHieronymus verrit fempcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Ecclcfia tanquam fponfa in fuo Iponfo gloriofa prxdicabitur,gloriofa deea dicw t , eacantabituriugitcr ineffabilis gloria grarix Dei xternx in ChriftoDominonOlw • g.

. Sicamp;IudxiplcrnméjSelahpro fempiternoaccipiunt, quemadmodumpatet incdrnih tpiUph!]s, vt Bafilex elt Epitaphium ludaicum, Nifchmatha thihi zerura began xden • -^n. Amen, Amen, Sela, id eft:anima cius fit ligata inparadifo, Amen, Amen, Amen, in ?®^* ^'’ipitcrnum, Ita enimPfai. 84, accipitur, lehalleiucha fçla, laudabuntte in fecula fcculo- ^ «1.84. tuni,EtTharguminPfal.87. Scla,vertit leolamin, ideit, inxtemum.

R. AbenEzra proxmeth,ide(t,veritatevclvero exponit.DauidKymhircriprit,ef-'ïnotameleuandxvocisinPfalmo, aradiceSalal, ideft,eleuare,nimirum vthoc monito-^*ogt; cogitatio intendatur ad rem magnam ferio expendendam.

. bignuscnimvcrliciiluscd hocloco,ad quemprofundé amp;nbsp;ferid meditandum omnes

vires intendantur. Noftra enim res agitur, nos fumus Ecclefia illa, Ciuitas Dei prxcla Pedefiç w qua tam gloriofa dicuntur, qux omma nobis a Deo in Chrifto promiffa funt, amp;nbsp;certo opes.

tanta ehimamp;tam inenarrabilia bona funt, vtEfaias acPaulus de qs fenb^nt, dili-E'wibusDeumprxparatacffc,quxoculusnonvidit,Staurisnonaudiuit, amp;nbsp;incorhomi-'“*nonafcenderunt;Efaiçô4.i.Cor.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,.7.Cw.Ï

p lam iungemus hebraicam veritatem grxcoTcxtui,amp;pulchram videbisconfonantia: Y^riofa difta funt de te, fed in te S Ciuitas Dei: extra te, de te omne malum dicitur. Nam Q^ibug . ^oriofailla,quxdeEcclefiadicuntur, profefto de eaetiamnonnifiinEcclefiadicuntur. EcUcfia 1 ‘J?gt;nextraEcclefiam,mundus,id eft, impiorumcongregatiojfponfa diaboli, immicaChri- chrifti 1 P'^umfuo principe, nongloriofa, fedmeras amp;nbsp;extremas infamiasdc Ecclefia loquuntur. gloriola i ~’‘ttaEcdefiam,vbi Euangeliumridetur amp;exploditur,ficfonat verfus ; Probrofa difta p^j. I ‘quot;ntdete, CiuitasSaranx.ùic enimetiamimph Rbiblandiuntur,feDei filios catholicos,an-1 ^l'OsChriftianos, Ciuitatem Dei: alios Papam non adorantes, Satanx filios vocant : Eu-I '''gelium gratixDei,ceu exccrabilem dodrinam amp;nbsp;Satanicum errorem damnant.

.. Auguftx quidamPapiftarum,doftorEpiftolarumPapx,èfuggeftuapndDiuîi Mau-’gt;tium, eos qui Euangelio Chrilti credebantequod ipfe vocabat nouam doctrinam) infan.es ^“Cebmabat amp;. indignos, qui coram ludicibus autMagiftratibus i crtimonium rogati perlai-

Atcfolim, vteftapudTertull.in Apologe.contragentes,ChriftianiàGcntibus nomi- Deicoiu^ ’''aanturhomicidx, facrilegi,incxfti,publici hoftes, inlanticidx, libidinum impiarum pro- ^^^ deior ^®Plores,lenones, Afinarr), quod caput AfininumquafiDeumadorarent, quam fufpicio- î”^^V*^ ^! “^'quot;Cornelius Tacitus excitaUerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impijs.^^

Chriftiani vocabantur cauffa omnis publiez cladis, omnis popularis incom- ■ Chnftia*

modi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nisomnp

SiTyberisafeendebat in mccnia, fiNiJusnonarcendebatinarua,(icalumfteterat,fi ” maloru

1 'ffamouebatur, fifames,filues erat,ftatim,Chrifi:ianosadlconem,acclamabatur. Deniq; eulpaim«« 1 Wrolcdiccbanturinfruftuoftnegotiis, heyllos vnnüt? lent, Sarmentiefi, Semiffr), quia pingitur.

1 *'Stipitemdimidn affis reuinfti, farmentorum ambitu exurebantur, amp;ob id qnoq defpe-^^^cn-1 ’'^'Sipcrditiexilfimabantlir. HxcTertullianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I , Tempore Cypriani erat inter hoftes Chriftianorum vir magninominis Demetrianus, Semiuri._ l ^Micebat,omniamalaquibusmundusquatiebatur,efleChriftianisimputanda, quod ab Demetri I P's dr) Gentium non colerentur. Et tum crimen erat Chriftianum effc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anus.

1 nbsp;nbsp;lulianus Apoftata,Chriftianoscontumelix gratia adpellabat Galilxos , vt eft apud julianus.

1 ^îiiauzcnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galilxi

1 ïudxiR.omx,ChriftianamRdemamp;Ecclefiam vocabantfeftangt;.Dc hac fefta C inqui- ^^q.^

| quot;quot;tPaulo) notumeftnobis, quod vbiq ci contradicitur, Afto.28. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afto zB

1. GliriftusEcclefixcaput,fponfusamp;fundamentum, audita ludxis Samaritanus, fedu-I nbsp;nbsp;gt;®poftór, Dçmoniiim habens,feditiofus amp;c.Et noftro feculo, quiEuangclio credunt, | Snominum doftrinas Euangelio diffentaneas reqciunt, vt infinita aha cohuitta taceam, ab | 'Wsvocantur Lutherani hzrctici. Sed ChriftusEcclefix in mundo contemtx amp;nbsp;abieftx I Wus,profuaimperfcrutabilifapientia, etiamhxeprobraChriftianisvertitin gloriam. I ^isenimnonmalitdeciescentenamilliaprobrorumaudireabillaudatis gentibus, amp;im-1 Wtor am Deo abominabilibus,proptcr nomen Chrifti, quàm inter hoftesquot; Chrifti Monar-| ^^magere, amp;nbsp;omnibus huius feculi honoribus amp;nbsp;bonis perfruif Vna hxc Chrifti benedi-l ??’ '^™^’^ mundi diras amp;nbsp;exccrationes obruit. Matth s* Beati eftis cum maledixerint 1 ''oishomines, amp;nbsp;perfecuti vos fuer int, amp;nbsp;dixcrint omne malum contra vos, mentientcs, 1 “’opter me : gaudete amp;nbsp;exultatCj quoniam merces veftr a copiofa eft in cctlis.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 in Memor

^^tttör èro Rahab QJ^ Babylonis^ aptid co^iofcetife^ fne, 'E'^^^ alicnigenie z^ 'lymsz^ popuh^ t^etbiopum^^tßc natiescßi^^‘

Primo omnium, prxdiftarnm gentium nomina dedafanda funt, amp;nbsp;ftcHiusp’^^ Prophctac mens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j,

Rahab igitur eft cognomen, quod etiam Propheta Efaias cap. ïó. tribuit ÆgyP‘ ^|^^ populus fuperbus erat, m quem ctim ludxi fpem ponercnt, fruftrati ß’nt :q“’^®^jjjjpj ait : Ægyptp in yanum amp;nbsp;inaniter auxiliabuntur, Rahab eorum, quiclcó. Et ^R?’‘^ j^j* tuilludcsCbrachiurti;qüodconcuffitfuperbamcÆgyptum3î'Arnobiüs;amp; Au|^ r Rahab Arnow . retricemillamin Hicrichointclligunt, qui abundent in fuo fenfu. Castens vidctu , . ^^^ Augum- temcritatem amp;nbsp;infolcntiam aut lupcVbiam fignificarc, quo titulo Ægyptb ™®™*^yntofli, *^“s« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur, holtes przeipuiludxorum. Ét Thargum hoe loco habet Mizrai, hoc eft, j^’^jpde-

pro Rahab, Allophyli, vt eftin Grxca verfionc, funt Philiftini. Nam hebrxusha P^^^ fcheth, quod Hieronymus verritPaleftina. Etin Amos, cap. t. annotat diuus ^o. interpretes lemper Philifti)m vocafTe alienigenas : nam vbiciinq; onquit)® v ^^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftamento oJMü4.ÜAoVf, id eft, alienigenas Icgimus, non commune, non omnium exte

gentiutn, led proprié Philiftijm, qiu nutte Paleftini vocantur, accipiendi funt, --^p

Hi populi,nempe Ægyptq, Babylonq,Paleftini, Tyrij, Æcthiopes ludzis oD tatem amp;nbsp;hoftiles animos probe notierant. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcuni

Hoe ergo Propheta docct, m perfona Déi, przmemorati populi, ctfi bon noucrint, amp;nbsp;planeimph ac maledifti fuerint, vt reliqux gentes omnes fpem” jquot;, p^ c ftes,Dcoqï carentesinmundo, ingrariam tarnen Euangelicam recipientur. Recora» ^ arum Gentium apud cognolcentes me, id eft, apud elcrtoS meos amp;nbsp;Chriftianos.qui ^ fidem in Chriftum noruiit amp;nbsp;colunt. Beatus cuius fic recordatur Deus, qiua fcriptus e bro vitx, amp;nbsp;qualifcunque antea fuerit vita eins, tarnen gratia per Chriftum accenit r pulo Dei.idcftEcclefiac Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locoi“'

Pracceptor nofterD. Mart.Luthcrus, Vt Myfteriott vocarionis Genfiumhocl ^^j^^j^ ribus eriam Germanorum patefaceret, lie verritrlch trill predigen lalTcn Rahab yn ^ ^g. das fie mich kennen foncn,idquercftèamp; per fpiciiê; hatte enimeirercgulambonHn]^(,Q,jj Hicrony ris, docet Hieronymus ad Summamamp;Fretelam, vt idioma alterius lingux ‘•’^P Q^aPla-* ”tt’s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linguae proprietate, quod amp;nbsp;apud vcteres fecerunt doétiffimi, vtTullius in P’'°^^gj„, alij^

tonis, amp;nbsp;in Oeconomico Xcnophontis, atqi orarione Demofthenis contra -æf^^'”^ j/ej no* multi. Quo loco retunditur ferocientis Synagoge iaftantia clamanris: Abrahan'P ftereft. Nos fumushacreditasDci, Gentesinalediftac funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luiChf

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EftenimdarumTeftimoniumdevocarione gentium, extötóorbeadE^’*'^§^”|jn(|ie

pH™S^.“ fti: nam illarum Gentium praediftarum appellarionc, hoc loco accipiendx Pu® * lui perti-omnes,vbicunque terrarum fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. moer

*^3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quemadmodumamp;Prophetac omnes varicinantur de gratia Chrifti Gentibusi p^5

^^^^ 8^0' rienda, vtregnum Chrifti fit Catholicum. Non folum igitur memor ent Deus pol e ^^ *®’** Abrahac fecundum Carnem, fed eriam Geftrilium inyniuerfo mundo, ex quibus po facit fihös Abrahac, vt finon fanguine, tarnen eadern fide référant parentem fidelem Abraham : ideo amp;nbsp;Apoftohts Abrahamum appellat Patrem omnium cre. , ^^ pernrxputium, vt Stillisimputetur iuftida, quetnadmodumipfi, promiffioni de ^^^^^^^ crcdenti, imputata eft fides ad iufticiam. Nihil ibi Lcx efficit aut carnalis geheratio^^^j^j turn per legcm promilTio contigit Abrahamo aut femini cius,illum frire bæredOTm , j^y,, per iufticiam fidei. Sicut amp;nbsp;ad Gala. r. ait: Qui cX fide funt, q funt filq Abraham Nm ^ qui cauiïa iuftificarionis audimus carnispracrogatiuam, fed fidei in Chriftum. Qu^ ^bn-fumus exGentibus, qui quondam eramus longinqui, iam propinqui fafti guinem Chrifti, quiexvtrifipIudxisamp;Gentibus, feertvnum, amp;nbsp;intcrftitium iquot; ..^j.^^, ruit, iam vtriq; per Chriftum habemns aditutn in vno Ïpiritu ad patrem miferit®

Hoc vult promiflio Dei in hoC Pfalmo: Memor ero Rahab,id eft, Vocabo ®’jp^ofo mihi filios ex omnibus Genribusmundi, non folum ex Chanaan,quod ocrtdntog ^^^^^^ qux de Ecclefia Chrifti dicuntur, meritô recenferi debet: nam amp;nbsp;ApoftolusEpn- ^^^^^^ ^^ onem Gentium in Eedefiam Ifraclis vocatMyftcrium, quod non femper V*®’ ”„rp,rittiin Iqs hominum, led reudatum fit fancis, Apoftolis Chrifti amp;nbsp;Propheris eins, P^ ^jj^mj fanftum: nempe vt Gentes fint cohacredes ludxis, concorpores, confortes^ Pgt;'o vitae in Chrifto.

Et addit in fine verfus : Et ifte natas eft ibi, Nempe populus Gentm pr^'^ „ ^^^j, jc Vbi funt natie Refpondeo: Cum gentes illas nominatim recenfeat, certum e. ^çj j^j iam naris loqui, fed innuit my fterion renafeentiae per aquaitt St fpiritum,Io. J. ** gentes

Ie rportas Zion, induitate Deirenatas dTcjClirirtoiïomefi Jedif* tjj ™^Wolis, atenebrisadlueem, amp;apot€ftateSatan3E ad Deum venimamp;viuentem Êi,aÏ‘“®’^®”‘*’’‘» '^^ accipiant amp;nbsp;iplç rcmifsionem pcceatoriim, amp;nbsp;forteminter cos, qui *«Wicati funt per fidem in Chriftum.

lt;^'Z,ion aute/n dieetur : ^ir lt;^ mr naties edl tn ca^Et af^ tißi/niisipjeco^r/nabit cam^ ueiß^bdiet^

Hûcloco verfio ho/vh, hoc eft,communis illaCvt Hieronymus ait ad Summatn amp;nbsp;Frè*

’ni)pro locis amp;nbsp;temponbus, amp;nbsp;pro voluntate Scriptorum veterum corrupta editio, di-^“pït abHébraicaveritate.Hebrxusdicit:AdZiondicctur;viramp; virnatuseftmea. Scd , i2^''“’’’^’^®r ZiOn dicet.homo amp;nbsp;homo natus eft in ea. Deniq; eedefia occidcntalis multo ^piCotio^ tempore lcgit:NunquidZion dieet, homo, amp;C.Quo loco non iniuria deteftamurnegh- quot;nbsp;quot;nbsp;p Ï iitummagnacum Ecclefi», penes quos hodie Rimma renim eft,qui amp;nbsp;cenlibus amp;nbsp;reddt- ^^'^ '” * ini''**rP^’^*’ ^*^^*^^’P^'‘ Ripcrant»nedum «quant, nee tarnen tot fxculis vel vnu# extitit, qui ^^ ^^gt;^^ ^PenfisEcclcfiafticorum bonorum, eurauent exemplaria Bibliae, vei faltemPfaltcrium,

” °’quot;”*^“’’ templis dies amp;nbsp;nodes canitur, emendarntam fidi fcilicet funt difpcnlato- f^ß^^i^'’ bei. Sed ûnamuseos, vtimpleantmcnfuram patrum fuorulh, nimirum Phanlxorum, ÿiiamp;ipfifimiliperh'diagubernabant olim Synagoaam, donee qui rcfipifccrc nolebant, 'quot;'clitusperierunl.

Primo enarrabimus qu« Hebrxus habet. Dicétur ad Zion, hoe eft, Ecclefi« Chrifti ^^(^‘^ E^* P^dicabitur, vir amp;nbsp;vinideft, vnusquifcp ex fpiritu renatUs, natus eft in ca Zion. Is am in ttefiom /defia funt,verbum vitoe, amp;nbsp;Sacrâmenta falutis hoftr«. Quare qui extra Ecclefiamma- Chrifti non [.^itifilqiræ, filq veteris Adam, carnalcs» mortui dclidis, amp;nbsp;damnationi xternae obnoxh eft fetlut. “it.(^i autém in Zion préparant ciuitatem DefUnueniunt Euangelin falutis, amp;nbsp;Sacramen ^iHj Adam ^’Pcrquxrenafciintur, amp;nbsp;fiunt Hli] gratiae, hin Dei,nom hommes, refufcitantur à morte 'Euangeho ''''^cau, Hunt fpintuales, «ternae Vitx naredes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sucrdu

f. Hebraicus idiotifmUseft, vir Sc vir, homo amp;nbsp;homo, pro vnufquifq;.Lutherus, quem ^^^f^^ ^^^

WitusChriftipervrgentifsm3stribulationesdocuitnonfoiumpfallerevoce,fedamp; Ipiri-^°Cvcritaté,cl3reficnunc verfum reddidit germanisauribus,Vnan wirbt von Öion faßen/^^ nbsp;nbsp;nbsp;** ‘’dkrky küt darinnen geboren werben/ quod nos ex Hebræo fie enunciamiis,vir amp;nbsp;vir,id „ '‘‘gt;quilibet,in quauis gente fit natus, tandem etiam renafeitUf in Zion, vt Petrus etiam Ad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“’* °’it;R.eipfacomperio, quôdnonfit refpedus perfonarum apud Deum, fedin quauis »quot;ittiqiii timet ipfum,amp;opcr3turiuftitiam, is acceptus eft illi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■cif'

luxtagræcam editionem legimus:Mater Zion, id eft,EccIcfiâ, qu« eft fpiritualis ma- ®™''/i‘lt; ^TinîminEcclêfiarcnafcimur ex aqua amp;nbsp;fpiritu, et inEcciefiæ grcmio, ficut infantes in fi- (‘^^^^ ^lt;^^ ƒwatcrno,primumlade,deinde folidociboeducamur,hoccft, verboDei luxtacaptum tereftftdea j^ftfumnobis prædicato, donee perueniamUs omnes in vnitatem fidei, amp;nbsp;agnitionem Rlq htvnit “diinvirumperfedum, in mcnfuramactatisplenè adult« Chrifti.

. AdhancrpiritualemnatiuitatatemexDeo,rcfpcxitEfaias,apudqucmCap.49,Eccîe- iftàt 49. '^roultitudinem filiorum fuorum admirata elamat: Quis genuit mihiiftos cEgo fterilisamp; Î'^npariens, tranfmigrata amp;nbsp;capiiua, amp;nbsp;iftos quis cnutriuitr Et refpondet Dominus Deus; ^ccleuabo ad Gentes manummeam, amp;ad populos ex altabo fignum meum, amp;adfercnt ''‘los tuos in vlnis, amp;nbsp;filias tuas fuper humeros portabunt.

EtApoftolusGaiat.4.deEcclefialoqucnsait:Alqux fnrfiim eftÏenifdcm,libéra eft, H'ix eft mater omnium noftrum.Scriptum eft enim:L«tarc fterilis qu« non paris, erumpe EGj^ TV * dama qux non parturis, quoniam multi liberidcfcrt«,magis quam eins qu« habet vi-^niiEfai.cap.54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a- 9

. Augiiftinushoclocoper hominem intclligit Chriftum, propter adfumpt« carnisdi- ^^' '^ ‘Penfationem, quod etfi fenfum pium habet, non tarnen in lOco dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.

Amobius non animaduertens Hebraifmum,per hominem amp;nbsp;homifterti,intclligit Ada- A*quot;”®*!*^* ’''I'm gencrantem filios, quiterrampofsideant. Et Chriftum generantem filios, qui coclos E“*”;?quot;!* Pofsideant.Verum h«c nihil ad propouturn.Nam antcaVarias gentesrecenfucrat, volcns ^ pertu ^itendercnon Iud«os tantum,fed Sc Gentesvbicunep terrarum fint, peruentufas adillam netudom^ ÿi ciuitatem, amp;nbsp;in ea renafcituras effe, vtiftanatiuitas fecunda amp;nbsp;(piritualis,nonfolum ad nesnatto» 'iïelfecundumcarnem,fcdcitravlliusperfon«rcfpcftumad omnesnationes pertincat; nett ^i enim creatur« Euangclium erat pr«dicandum mandato Chrifti, quod cum renaïben-

''quot;adferat, omnesomnino gentes inhanc vrbem Crant admittend«, vt rehafcerentur, Wiire, id. ’quot;quot;'ex femine ihortali, vt ait Petrus, féd ex immortali per fermonem viuentis Dei, amp;ma- । Pfini. ^otis in seternum.Ita enim nobis omniavaticinia de gentium falute referat Dominus ipfe, *^h.8.Luc.K.Multi ab oriente amp;nbsp;occidentc amp;nbsp;aquilonc amp;nbsp;auftro vcnicnt, amp;nbsp;accumbent

fromißio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EXPO SITI O PSALM!

Ues Gei no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Habemus etiam hoc loco validirsimum tclnm, aduerfus argU’T’cntahicI^^^p^'j’^jpcle-

terrenafed daiflantium, qui promifsiones huic fpiritualiZion fadas, adfcamp; terreftren: Hr ^^pyipO” fpiritualia torquent, quafi hxc tanta prasconia de tcrrena vrbe difta fint. Etnoftro fee“*® omittt®* cycalefiia^'^i^iii^c. amp;nbsp;Chiliaftxincptifsimc etiamcumcircumcifis meptiunt, terrena.1 ' ïferrot«* lona Eccle tcs,vbi fpiritus Chnlh in Prophetis rpiritiiahaamp; cocleftia iucundifsiwis ^^’^8 j^fjoncW’ fiarum ex» Öt,quibiis etiam fanaticis menla delicatifsima verbi Dei verfa eU inlaqueiipr^e P ^(jr-bibent ^ ’” offendiculum, amp;nbsp;in retaliationcm.Obtenebrati funt oculi eorum vtnó vide ^^^^^ j^jj ƒ ga illorum fempcr funt incuruata,vt non videant nifi terrena.vbi merè cœHft'^e .^-jj^i-j ^-or ■ pï’or”Ht“ntur.Namij populi quos ProphetaPfalmographushicrccenfet,

Cbrijiijpt» Qj^ natos, certc in terrena Zion amp;nbsp;Hierufalem nati non funt:quare de fpirituan ƒ ^£iian ntuiile eflgt; fario verfum intelligimus.Ita enim Prophetarum à Deo dofti interprètes, ^P°^i,.jftiis fpi' Anguß, gelift»,nos docuerunt intclligere amp;nbsp;tra ft are eiufmodi Prophetarum oraclin'^ ncnmc I« regno ritualis Rcx, pontifex futurorum bonorum, fpirituali populo, Ipiritualia amp;nbsp;afeet ’.j^e^o O* Eccle» re tcmporalia bona, in Euangelio promittit.Quare vt Auguftinus in Pfal.ï9’“’° . ^Qfx-fia Chrifii *'bi promittat, quod Euan^num non promittit.non pronuttunt nobis fcriptur* '^py^, omniatuta ^“^o nifitnbulationes, prelfuras.anguftias,augmenta dolorum,abundantiaineen adiftanosprxcipueparcmus,neimparatidchciamus:H»cillc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .imno-

f f j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcmiftichiumillud;AltifsimUsipfeftabilet earn, plus habet confolationiSiQt^p,

jun a uer ^i^^ tenuitas capiat. Eft prxeipuum quiddam de glonofis illis, qux de Deien^» • j, e^eir.Quid enim gloriofius amp;nbsp;præclarius de Ecclcfia dici pofiet, quam earn non hum .^^^^ tetholtes, nibus,viribus, confili^scnfundatam amp;ftabihtam, fedabipfomet rerumcmiih®e)F j[^j cum Jpiri» conferiiatore Deo, idqj ftupenda quadam xdificandi ratione. Nam ipfefiliusv«’ yj tuples turn Icfus Chriftus, virtus amp;nbsp;fapientia Dei patris, mittitur vt litpctra amp;nbsp;fundamentum, j_ camales. amp;teftumhuius fanftxvrbis.Hincconfcquitur,hancvrbcm foretutamfemper a7 nbsp;nbsp;.

Pfal. 47. de mortis amp;nbsp;Diaboli, qui habet imperium mortis, iledum ab euanida amp;nbsp;caduca hinus ^^^^ Zichu x. eh potentia.Cum enim Deus ipfe huius vrbis fundator, confirmator amp;nbsp;tutor,petm ^^^ß, Eccleßtt nerti non pofsit,perftabit etiam huius vrbis fundamenturn inconeuffumin ^^^^^’^‘'^f'nfjjimis nrclnte» P^f 47.Deus fundauit eamCciuitatem fuam EcclefianOin xternum.Ergo ctfiacriin^^fjjj.| „ potentifsimisqj hoftibus, citra vllas inducias oppugnetur, nempe peccato, metu ^

^’** Diabolo, mundoamp;carne, non tarnen vnquamexpugnabitur, fed ftabit firma ^P*^ tangit ^'^‘ nbsp;nbsp;nbsp;, Chriftum, qui eft munis igneus, inciremtunoux euis lerufalem, amp;nbsp;qui targue’ ’ » Per ehrt» pupillam oculi Chriib, Zac ha. x.

ftumEede nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Lj

fia Gei ap Hincdifcimus xdificium ilhus vrbis nonincipi, conftare amp;confirmariy'“’’^ Aj. paratur. hominum,fed folaDei virtute.Ipfe enim primum lapidem iecit, amp;nbsp;totum xdifiemm ^^ 104».i$. L’tn conftruit, fed amp;nbsp;conferuat.Totum iplius Dei eft,non noftrum, ne quis glo’^æp“’^”r jp. 8. Timo.i. enim impius conuertitur ad Chriftum, xdificatur fuper Chriftum, fit viuiislapisilhus f Jnitiuiußi ritualis xdifici), fed conuertitur fola Chrifti virtute, dum Chriftus mittit Euangehumgt; ^^ ücationis ”^^ contritionem, fidem per fpiritum fanftum:finc fpiritu Chrifti nihil polTumus facere, lt;nbsp;n anniscap.15,

^° ^'^* Et Apoftolus x.Tim.x.palam fatetur initium poenitentix non in nobis cffc,fcd wp non exno ncdari.SiquandocinquitDdctillis Dcuspacnitentiamadcognofcendamveritatcm,amp;r ^^‘ .. pifcuntè Diaboli laqueo,capti ab eo ad iplius voluntatcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (jpj. Liberu ar» Si igitur hanc vrbem fundat Deus, id eft, ipfe ex filijs irx facit filios gratiz,non ip .^^^ litrium m fi Deus trahit peccatorcs, amp;nbsp;gratis iuftificat propter Chriftum, vtconuertantur ab imp ^.^ caulfiaiußi te amp;nbsp;credant, credendoq; fiant idonei lapides ad xdifleationem huius IpiruuabsZæ^’^^J ficationis inquam,ipfe lapides amp;nbsp;difponit politq, amp;totam vrbem hanc ipfe xdificat ^^^“' x^eän nihil eß. fecro, qux gloria eft liberi arbitrq in caufa luftificationis^ Nónne omnis gloria elf ^ nbsp;nbsp;r_ t Corin i. fis amp;confirmantishanc vrbem,dumincipit innobis iuftificationem fpiritus

M ö * citqi amp;confcruat,vt qui gloriatur,non in lege,non in operibus,aut viribus vlfeHquot; mino glorietur^Cum nemo pofsit venire adChriftumilliusxdifici) lapidem arguât , Io4«.i4. ß pater coeleftls cumtraxcrit,Ioan.6. nemo^ adpatrem venire qucat, nifiptf hun p Pelagiani. dem angularem lefum Chriftum, Ioan.14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scholafli» Hic confunduntiiramp;cOrruuntPelagiani nom amp;vetercs, qui hanc vrbem volum -coru dodo dificare amp;nbsp;Êindarc, proprijs operibus , mentis amp;nbsp;pafsionibus, qui gratiam fe^ndumn -ru opinio, ftra mérita dari blafphcmê adferut,et gratiam Chrifti arrogantilfime abijciunt.Hos li reg de meréda ueris,quomodoconuertanture'R,efpondent.’Sefacerequodinfeeft, amp;ccnari adDonii prima gra viribus naturalibus intellcftus amp;nbsp;voluntatis, fieq; mereri primam gratiam de congruo. fj^^ cum liberum arbitrium adiuuatur à gratia, peraftumâ libero arbitrio amp;nbsp;gratia c icH ■ » Obiniade 3dferunt fe mereri vitam xternam de condigno. lam quofdam tam blalphemx do r * mmto con P^^^^ri Sc negant fe fic docuiffe, vt fimplicibu« fucum faciant, bed prouoco ad “hti^p^J digno.

««Mohurtimhîl confingo.videantur Scholaftici doctores in dift.25.20.17.28. fécundi ten -Ecdeßiiitl ‘mturum Theologicarum, amp;cernes tti JotvoAoyfotp. de qua Apoftolus Coloff.2. Deprx- p^j ^tifuntenimnosper Philofophiamamp;inanem deceptionem. Verum tic veherenaturam ^^^.^ ^„,4 ''Oniinisnondumrenatamfpintu Chrilti, quid hoc aiiud eft, quamEcdefiam veile viribus n^ ^nlibu8 xdificarc,amp; fundare line fundamento Chrifto r Nam xditicare Sc fundare Ec ^pi^ir ^^ «tlUinvrbeniDei,nihilaliudeft,quameximpr)spiosFacerc, peccatores ex regno peccati U’ ^Wtis.in regnum iuftitix Sc lalutis transFerre,peccata dclerc, Sc iuftilicatos tcclelix in-^’■fKihiper PetramChriftum xdificare, Sein tide Chrifti Sc fpeEuangelr) conferuare, vt *’*ódere non pofsint, fed in fide permaneant. Hoc autemlólius Dei opus eft,110 hominumj n. , 'JAuguftinus fortifsime probat, de bono perfeuerantix, eam effe donum Dei. bolus igitut AKgHJtm l Wmushanevrbem fondât, folusextriut,ornat,ftabilit Sc confer nat, vtomnes feripturç I i^ftintur : Non nobis Domine, non nobis, in principio, continuatione. Sc conferuatione iu-I “fcitionisjfed nomini tua da gloriam.Libenter igitur fatebimunOmnia fondamenta falu-1 ^quxhaftenus male feriati homines, exhumanaprudeniiaexcogitarunt,vtr)s iulhfice-

■ quot;quot;itfaluemur^inonfolumefferuinofa, fed ipfam inferni voragincm,in quam merguntur I fequot non ampleduntur Chriftum Ecclcfix caput 8c fundamentum, quotquotqpcri-

1 ^®s8ttraditionibus hominum conantur xdificare hanc vrbem.Sunt emm peftilentifsimi de

I “f'iftores,quales olim Pharlfxi Sc fcribx, qui cum xd.ificatores effe deberent,angularem

1 ‘Spidern,fine quo xdlficium fpirituale non fubfiftit,perndifsime reiecerunt.

\ Difce etiam Ecclefiam temper permanfuram, quamuis infinita emergant fcandala redeßd

1 Widie,qux ruinam Scexcidium cluitati Dei minantur.Nos enim qui cities tarn prxclarç cfjinßi ^^ l ''tbis[iimus,etiamnum in carne militamus,ancipiti, vtvidetur,pugna,pfos in nobis cerm- (jy^^f^^ | ^t inSrmitatis quam roboris. Et exlmia iUa ciuitas innumeris formis erucis Sc imbecillitatis I 'quot;mundohocobcegitur,Satan eam mille artibus oppugnat,membra Sc Apoftoli Satanç ér.' 1 'itibus difturbant, Tyranniaperto marte adgrediuntur Sevaftant, Sednoftra confolatio | ^^qiulifcunq; in hoe fxculohuiusvrbisfpecies fit, Deus qui fondauit eam Sc ftabiht, ma-1 'quot;fth omnibus hüftibus,hancvrbcmimpusnantibus.

1 nbsp;nbsp;f^tre permanebit inuifta, Sc tandem gloriofifsime in vritute capkis fundatoris, Sc Kc eiChrifti,de omnibushoftibus fuis,Diabolo,mundo,Sc morte, triumphabit •. quod vi-dpiritu Dauid 8c cantat Pfal.6i.lpfecDeus)eft fortitudo mea, exultatio mea, ideo non I ^J^uebor. ApudDeum cft falus mea amp;nbsp;gloriamea, Scpetra fortitudinis mex,Scfpes mea in I “«gt;eft.ÊtEcclefiam exhortatur, vt cum fiducia ad fuum fondatorem femper confugiat dN 1 ^^'bpcrate in co in omnitempore,o populi,Effundite ante confpeftum eius cor veftrfi, * “’»s dl refugium nobis in fempiternum.

lamvidc in quanto precio habcantur Chriftiani velexludxisvelexGcntibus, qui 'quot;Ï-ionïenaiifunt,Deusipfeeos inferipfitlibrovitx, Sc nominatimrecenfet vt fuumpc-i '’'bum,[uamhxreditatcm,preciofo Chrifti fanguinepartam.

1 Dominus,inquit, conferibendo populos in fanfta Zion renatos, in catalogum fanfto-l tuorum aut filior urn r ecenfebit, ex hoc hbr o v itx numer abit, v el narr abit, dicens ; Iftc eftibi,idcft,populus ifte Chriftifidelis, vel homo lUcnatuseft ibi, nempe inZion, dl ciuis duium caeleftium numero adferiptus Sc accenfitus, hunc noui, Sc vt mex vrbis ^'^S^^'co-Dntherus vcrtit : ©er Ictw wirt puSigen taffen in allcrky fpiacficn/bas ber «« l’'^iml^l)ftÇe\t3sg«beîenxoerb£n.ldcœptumeftper ApoftolosindiePentecoftes, cumvir-|^«taltoinduti, m^naha Dei varies linguis cloquerentur, Schodiefit, fietep m mundo Propterfi# \ v^dplenitudinemKegniMeffiah. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem in

1 nbsp;nbsp;Dfanftam Sc defy der atifsimam feripturam.Namquiadhunc mo dum à Deo fucrit ebrijiwn

1 ^aiptuscatalogpfanaorum, quiinZionregenerationis Sacramento initiati Sc eines fa- inferibmur 1 dbntZegrau.tDci erga fc,ÓC foa falute,ndn debent dubitarc. Nam dona SevocatioDei ^^p^g ^4^ A ''''fmodituntvtcorunt illumpccnitercnonpofsit,Koma.u.SiinChriftum credis, inuenh ï^^o,„^ „^ t plZrovitx,ciuisescœleftlslcrufalcm,natus esexDco.DetalibusChriftusait,Luc.ïo. ^^ nbsp;nbsp;' ‘

1 'Metequèd nominaveftta fcriptafunt Incaths.lllosipfcagnofcit Screcenfet, vtluam^ * 1 '^^''’^'^amuisenimnihilDcofitignotum,fcdomniapateantoculisDei,dicitur tarnen a“ * 1 tuns ülos nolle, quosvt Rhosamat, quipatris voluntatemfadunt, eoq in xtemum w^ i’quot;^Wintin domo patris,t.ïoan.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. *”’I)^*

\ lua.Timo.i.cap. Apoftolus ait folidum fundamentumDeiftat,habens fignaculum i.lodw. 2* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc. uTiM,’

loan. lO. hoc:Domïnus noiiit qui fint fui.Et loan.io.Chriftus proprias oiicsyocatnominït’ Riatt. 7. ducit easadpafcLiavitx.5edMatth.7.deimpqsdicit:Nunquainnouivos. mbe’^® Etadijciturinfine Selah, vt non tam vox quam cogitatio aut meditatio» J^ „^p fcripturx amp;nbsp;my Iteri} renafcentix intendatur,ne res tantx» obiter tantum amp;nbsp;°*9 ^jj quod Baptifmi lultrentur.Nam (i fapimusuntentifsime femper con(yderabim’ gtatiani Bapn^ä ’‘j^n vtihtas» in faluificam Chrifti Icfu mortem baptizati fumus, vbi omnia peccata noRra amp;pc^ Itipcndiummors,penittisabforpta lunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ . föne h*“®

Obliuifci nunquam debemus, quód inZion fumus bene nati, qt« in B’^X^ captan-mundiprimiimmalenafcebamur,nempe fili) irx,inimidDei, malcdicti, fadat» Sedaudi eximiumilliimbeatxilliusZion einem Paulum^ quanti fuam ^ync ion jjquàni quàm digne xllimet regencrationis donum amplifsimum, ad Tit.ï. AtCinquioPj^^^^jy, bonitasamp; 4)jAü£v Jfo^TT/a apparuit feruatoris noftri Dei, non ex operibus qu^c nbsp;nbsp;jjua-

Ibtia, qux facicbamus nos, fed fecundum fuam mifericordiam, faluosnosUcibP jj. er urn regenerationis ac renouationis fpiritus fanfti, quem effudit in nos opmen ’ jjfpcni fum Chrdtum faluatoremnoltru, vtiulhficati illius gratia,hxredes effictrcnnim

' vitxxternx:Indubitatus fermo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Qirdesa^

Et Diuus Petrus, i.Pct.ï.Baptifmuscinquit3nos faluos facit,non quo ‘ ßioncin t. Pet.J. ijduntur, fed quo fit, vt bona confeientia bencrefpódeat apudDeunn per ’^®*“*. , ç^jec-lefu Chrifti. qui cft ad dexteram Dei, deglutiens mortem, vt vitx xrernx hxre ’ remur, amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rationis«

Execrandus eft igitur ftupor nofter, qui pro tanta gratia lauacn régénéra ^^ quo Chriftum induimus,amp; nos Deus vt filios fuosiam in vitam cocleftem Ï‘^'’’*^°%p(cc3* ciuium numero accenfuit, non afsidue gratias agimus, qui denicÿ non adnitimur,v E ’ tis mundati per Chrifti fanguinem porró fobric, iufte amp;nbsp;pie viuamus inprxlent* a . ^jj Gloria fit ignofcentilsimo Deo patri, pro immenfis diuitfis longammitatb ^ ’ _ jjein nos ad poenitentiam amp;nbsp;vitam baptifmo dignam inuitat, amp;nbsp;afsidue peccantes toie ^ß., Èrxftet, vt digna gratiarum aftione femper rccordemur, nos efiënatos ibi *. ’ j’^Pm cclefia cathóhea ex fpiritu, vt^ in ea ciuitate perfidem verapermane3mus,inq ^.^1^^,; fihetx amp;iuftiomnesctiam ante incarnationem filij Dei, per circuncifionemco ^^ unt, qux fpiritu conftat,non litera, cuius laus non ex hominibus, fed ex Dcoeib

Hic rurfus variant tranflationes. Hebraica veritas habet KcholcÏini,quodfi^''^^pCjj(r tunt tanquam Tibicines, alfi ficut tripudiantcs.Halal enim fignificat chorumancer gt;nbsp;^ re. Et vbi Hebrxus habet Maèiane fonteSmeivel fcaturigines, Grxcus habet id eft, habitatio, quamuis hxc varietas veritati catholicx non refragetur, vera eni -^j. docentur, pulchrum tarnen eft, cernere fenfum Prophetx in linguaTanfta.Cum eiW“! j^ caverfio, qux nuncinEcclefia legitur, non fit pura verfiO7O. mterpretum, æ“''jorJg‘' impura,recte facimus Hieronymi confilio, fi inJeftione legisamp; Prophetarum, *jo(j-nem redierimus,hoe cft, ad linguamHebraicam. Eft igitur fenfus iuxta Hebtaica yfj, I tem.Et cantores, fubinteilige, lunt in ca Zion, vbi renafcuntur omnium nationu rp g i * nonfolumludxi. Quidautemcanunt^Profeftó gloriofa hxc amp;nbsp;magnificentilsi (,o,^. opera, qux inEcclcli3,adEcclefixfalutem operator altifsimus Ecclelix fundat feruator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vto'”quot;'^quot;’

Vndc fpi Cumep qux Deus Ecclefix in Chrifto promittit amp;nbsp;prxftat ennmodi lm ^^jj^oresin ritualia fenfum amp;nbsp;intelledum creatum, prx magnitudine excedant, dicitProphetailms ^^ ^^^u^t, oaudia ^æ*^ ^^'^ fi^'-'’^ tripudiantes, qui prx immodicogaudio, quodex Euangcho G ^{jj.iß.uni onantur. ^^*^1^ faltant amp;nbsp;tripudiant. Loquitur autem de gaudio fpirituali, quod eX 0“ «-^ j^piatJ. profluit, dum à fpiritu fanftoperfuafi fumus, peccata noftra morte Chrim ^fg^no-nos Deo patri per filium incamatum, pafTum amp;nbsp;refti(citatum,ita reconeihatos, Pjjjjyndi fter in xternum elfe velit.Hxc adoptionis gratia fic exhilarat Chriftianos, vto' .æjj^cn gaudiaprx gaudio fpiritus fyncero contemnant, amp;nbsp;nihil aliud effe exiftii”®^” ƒ ^Q^fcien-tationem amp;nbsp;luftum.ld quod teftabuntur fpirituales, qui amp;nbsp;iram Dei aliquandoæ ^^. ^^^.^ tia., amp;nbsp;mifericordiam eins in Chrifto promifTam fenferunt, gnft^i'iæ^^. ?”„ftj-,piidian-Spiritus bumacvirtutesfuturifxculi. Quarenon folumdicit Cantores, fed addit, he r Dei fua tes,vt fpiritualis illius gaudij magnitudinemclarius exprimât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

dona cc- Quod autem 3ddit,omnes fontes vel fcaturigines mex in te, de multiphci . g^^^jgjiani; clefif im- tuffancèi gratia loquitur, quam pater, propter hlium, opulentifsime ^”“* nbsp;nbsp;,„ Gent«

pertito- neqj enim extra Ecclcfiam illi fontes manant,quamuisbenignifsimuspet^ e i fonsgra-pulétifsi varia dona effundat corporis amp;nbsp;animx, fons tarnen iuftificatricjs gratix CW ’ nbsp;nbsp;nbsp;^^j.^

^'COgnitionispecCatOrum amp;Dci,fons gratix,pacis fpiritualis amp;nbsp;gaudq ï^cri,Éons gratix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

HCcum 8[ graturum aftioms, tons graux alsidux taudis Domini, tons lUc latilsimè pa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^ gratix charitatis, amp;nbsp;rcliqui ciufmodi fontes gratiarum fpiritus fanéti, m deVerto impio ^“;nonfluuilt,fedin horto conclufo amp;nbsp;amotniisimoEcctehac, de quibus fcatnrigintbus ,

, r»isininiultalcginnisinfcripturis.Ffalm.6'7. Afccnditmaltum, captiuamduxit capduita-C^’

i in quot;nbsp;^^*'’' *^^®'l'^^’quot; plenitudo temporis iUuxiffet, cum adhuc clefti Meffiam fakiator em

1 ^’t^votisincamem vcnturnmexpeftarcnt,in Zion amp;nbsp;Synagogapopuli Deifcaturtè-

1 ji^^ittifontcsgratiaruin.NotuscniminludxaDciiscrac,amp;magnumnomeneiusinlfracl.

\ i o 5.Gcnteseranthorridumamp;aridumdcfcrtum,flnccognitioneDciDcum glorifican- „ ’ ’*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus inPfal.EfFiindciramtuani'inGcntcs qu-xtcnonnoucrnnt.brat inSy-

\ ÿê^fcripturafanfta, cratProphetiarnmde Chnllo venturo vcraintelligcntia, pro-

1 '''iigt;EtE(at.44.EïFundam aqtias fuper htientem,8c. fluenta fuper aridam, amp;nbsp;effundam fpi- prfap ^^^

i p^aptifmate amp;fpiritu fanfto,quiinbaptifmatc contertur,lochs z.Et critpott hxc,cffim- lódi» 1.

. iacha.i?.lndie iUaeritfons patens domui Dauid, amp;habitantibusïcrufalcm inablit- ^idr.iï-Waipeccatorumamp;mcnftruatx.Hicfons eftBaptifmus amp;fpirituffanftus, cum doms hi-'WdeSiablutiofordium fpiritualiumvenit, amp;nbsp;Icripturarum fcientia adEcclefixxdifl- , ^cm. Ad hunc fonteinaquxviux fahentis in vitam xtemam, vocamur Ioannis 7. i to»“-quot;-^HlSTO ; Siquis fitit.veniat ad me amp;bibat,qui creditm me, feut dicit fcriptura,thV ’“'lUcvcntrceiusfluentaqux viux-.quoddixitdc fpiritu quem acccpturi erant creden-

• Breuitcr,inTion,idcft,Ecclcfia,Dcusiprc,vt inruo templofpiritualuinhabitnt.Quid Wt mirum, ft inEccleRa tantum, viui fontes omnium gratiarum crumpant, amp;nbsp;hanc Para-y'^^irrigent ad truftificahdum, in Zion fpirituali^ Inuenimus certo verbum Dei in cathq , ’^fenVu, fpiritum Chrifti, fidem,veramitifticiam, remifsionem pcccatorum,pacem confci-\ Ï!quot;**’SWQiuih fpiritus, Charitatem, legisimpletioncm, Sc quiequid eft bonorum fpiritua-1 Äquia inuenimus omnium bonof urn fontem inexhauftum,Deumipfüm, qui eft ipfifsima l wiludo.GrxciautcmlcaünfSicütlxtantium omnium habitatioeft in te.

l j ,’V^chi t.lcfum Chnftum cumbon vidcatis, diligitis,tn quem in prxfcntia,cum nonvi- r.Petrin l quot;Ws^credentes tarnen exuitatis gaudiO ineffabiliSc glonncato,reportantes Rnem tidei

EXPOSITIO PSALM! ^pf«*®?» PCal. 4(ï. Omnes Gentes plaudite manibus, iiibilate Deo in voce exultationis. ^^ßp^j-abt”’n^flir Rom. 1$. gentcs.Roma.is.Gaudete Gentes cum populo cius.Efai.iï.ln co Gentes ‘P^jj^sinV^L Efai. n. verfionem 70.interprctum.Et Pfalm.öj.canit ProphetaDauid : Lsetabituf '“ jjAtt»® ■ Pfal.6ï. no,amp; (perabitin eo, amp;nbsp;gloriabuntur omnes refticorde.En,non dicit^l^y o^oH’^'S. Koma-ï. tabitur m Domino, fed niftus. Ncmónciuftusnili ludxusr Interrog» P’®*“ amp;i^^'r\;i docet ludzum ex openbus legis non iuftihean, led ex fide in Chriltum ’^ •’L’/im^ ^ • ,1» torem vnicum.Moxc^ fubdit:an ludzorum Deus tantum^An non amp;nbsp;Gçn®® prXP^^'L tium.quoniamquidcmvnus ell Deus, qui iullificat circumcifioncm exfi«*®’ ^fioftiO’ ^’, Rom. 9, per fidcm.EtRoma.9. Gentes quz non fcftabanturiulhciam, adprehende ^^jjQutn’ ’, jufticiam autem quz ex fide clb.Hic palam docet fcriptnra, quantum ad *® lopaPO.' L A a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinct, nihil interclfe,inter ludzum amp;nbsp;Gcntilem:omnes peccarunt amp;nbsp;egent ß jy^iad*®*

Acio.xji autem Chrifti gratia iuftificantur.Et vt Petrus Ado. is.confitcturrDcusCQ^^ujfificate®’ ficationem attincUnihil diferemt inter ludzos amp;nbsp;Gentes.Si nihil difcreuit»'Is.*''! Gentes per fidem Chnlbanam, ergo amp;nbsp;Gentes lultz per Chnltum enaduny . Jolige car amp;nbsp;Iztantur in Domino,lztantur in Zion, habitationcm fuam zque ac ^®“’^*Hcoein^*°''l hahentin Zion, ex qua nemo cxcluditur, nifiper camincredulitatem, q®’ . pfat^'^L Pfalm. 2. IcfumChriftum, quern pater ipfefuper Zion montem fanftitatis fuz eon»®®'_V jg^tanti^-Pfal. 17, caput Gentium pofuitj Pfal. 17. cum perfidia ludzis reijeit. Omnium itatj ''^* jjoCh®' habitatio,idclt,Chriftianorumcftin Zion,hoc elhEcclefiaChrifti.Dcq®®. » prad’^'quot;quot; Efaizsi. ltianoriimEfaizcap.51. fie vaticinatur ; Gaudium amp;lztitii inucnictiirinZW ’S jg^da^ aftio amp;nbsp;vox laudis, amp;nbsp;qui redempti funt à Domino reucrtcntur,amp; venientin* j^jiabC* tes, amp;nbsp;Iztitia fempiterna fiæer capita corum, gaudiuni amp;nbsp;Iztitiam tcncbunt’^lgjjgiioi’’'' gcmitus.Ego,cgoipfeconlolaborvos:quis tu,vttime'as ab hominc mortali’ . pjjijtoM toan id nis,quiquafi faenumitaarcfcct^Quodverumamp;folidumgaudiumniinqii»*®®

* dum,loan.iö.donet nobis Chriftus Dominus ac Deus noitcr, in ztcrniimbcn perfidem veram in fe,amp;in futurofzèulo,pcrclaram lui vifioncm,Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„^ ab Quifidem noftram catholicam,quam Augultzin frequentifsimis coiw fl^|j,folo$ hinc ö.coram Czfare amp;nbsp;Romani impcrfi procenbus confefsi fumus,impiigi^®AjjLint, vt ■ »/quot;siting /~O ♦■ i^I lt;nbsp;n 1-* ri 1^ *tgt;lt; t* Zquot; Z* I *• 1 I-^ m '^Hlfv^nlquot; f*AfXt-lt;/~/^ ! 1 • X2 r* Ï-V ■« T 1 Z-X« * Rt r*^m ilC ^^'|’Jj'|f Câp^^^ chiamu- '^**^^’^' h*® oculispalpari«^pofsit, quafi vcro fitMonarchia mundana,inqigt;* '^^ lapida dana ^ vicarium przhdeat, fi digito fuo, ociilis carnalibus nituntur monltrare rjjfxpeamp;tj fpir.tualis illius Zionis, quam hic Propheta dcfcripfit. At fcriptura amp;hicamp;’ ' j^ufem,!!» docet, caput, fundatorem amp;nbsp;Regem illius Zionis elfe fpiritualem,Ciuitatcm‘P j-jnnaf terreftrem, et eines illius gloriolz vrbis efle nouas in Chrifto creaturas,}«®’^.. ’ ^ tes amp;nbsp;tripudiantes,non fons in caballis ferocibus,palarms regfis, amp;nbsp;ommmj'^' ^„jJ fpiritu.lpenoltralalui fadi, internoiubilocxpcftant bcataniiUam fpcmamp;’PP^i .^ri.q-,0 glorizmagniDei,amp;feruatorisnoftriIeruChrilti, iu die redemptionisplct^- m üjonttf mundo plorant amp;nbsp;lamentantur.Mundus contra gaudet amp;nbsp;tripudiat.In mundo an * ^ y. habcnt,paceminternamin Chrillomundi viftore.Nam fiEcclefiam iiixta externa r^j. cm mfpexeris, non habitatio Iztantium, fed fquallidus career mocrentium amp;nbsp;9®*”’ ^jo-debitur.Exeedunt ergo bona illius habitationis fpintualis, omnes fenfus, fugiunt/’^^jj^j culos. Et impq in hoe fzculo digni non funt vt videant, vel minimum ciuem Jntia ctuitatis,exornatum fuisillis amp;nbsp;veris bonis, quz in Chrifto habemus • Externum n q,j Chriftia« q^j corrumpitur videt niundus,coelcftem lerufalem cum ciuibus fuisrenatis c’^ j jj^i* ni tefti vidct.Diu.es epulo Luc.id.videbat Lazarum mendicum, vlccrofum, ßi’®cfi-enteni,a .^j^ formis am fuam,obfecro, quis oculus carnis vidit, quç hominum ratio noiiiffet,hominemm. ^^ crucis. tam abieftum amp;mircrum, efle charum Dei nimm, conregem Chrifti, cui amp;nbsp;angeimF.j.^.j^j fcruiuntcTalibus formis crucis tefti, latent Chriftiani in hoe fcculo. Apoftobp^'^^j^^j^j yj. illi, amp;nbsp;incly ti Principes in regno Chrifti, quam afflifti crant in regno mundiVapP’ „jj^^æ«, lifsimi omnium,cznebanturcolaphis,inccrtis vagabantur fcdibus,adficiel^ntiir . j, amp;nbsp;fiebant exerementa mundi. Vbi turn crant oculi,qui tales tantosqs caleftis regn ^^ fesvidcrepotuerint^Deniep regni zterni fundator amp;RexChriftus, quinugnotu '.j^^^^j i}s huius fzculi, inSynagogapopuli fui^ fi enim oculi carnis vidcre amp;nbsp;nofeerepot» .^ Dominum gloriz,Iudzi cum haud quaquâm crucifixiffent. Et Pfal. ji.docet'P^^V’ mg mundo fit habitus:EgoCinquit)rum vermis amp;nbsp;non homo, opprobrium hominum « urn plebis, omnes videntes me, deriferuntme.

Hoevnum igitur curemus,vtin emit ate Dei per fidem in Chriftumpermaneam lt;nbsp;cruccmEuangeli)comitcm,vt caclcftcm illius regni tefferamaut lymboluin propter n -men Chrifti prompte amplcftamur, nee moremurezea huius fzculi denobisiudicia, « tantum oh oculos verfetur fpiritus fandi de nobis in hoc Pfalmo fententiarDommus mugit portas Zion-quidigitur noccbit virulcntifsimahoftiuminuidia, quzclamatnosat/eo, j^ Écclcfia reccUiffe? ipfemct Dominus vrbem in qua fumus fundatQuamuis igitur mi^

v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OCTVAGESIMI SEPTIMt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JiV

^n^^^P*^®*^*'**®^*““’®’®“^ 3pp^rcat vilis amp;nbsp;fpclunca, praichif# tarnen 8c in expü» ^’^P*'‘^^Ï‘^”^“*’”O^’scrrorcs,athïc, quiChriftum agnofcunt» audiunt omnes fontes

L jquot;*^®* manareinhaeduitateDei: ergo amp;nbsp;fanam Chrifti doftrinam, Orthodoxani Z^4 '^*’^^ï’®“’®P®*’*‘ ftudiurnpietatisendes longé quidcm t^idior cftinnobis, quim dem ”** c Ç®‘^**^^’”t®*’ orandus eft Dominus,vt quodinnobismikncorditcr «pit, hoe i-dor ^rœ ^^’ “®*” vacuum tantam Dei gratiam in noftraZionrecepiffe vidcamur, amp;ne mon • “®“® Chrifti nomen propter nos blafphemctur. Abftineimus itacj iuxta Petri ad* qui ’*’‘?*®’ ’’Pet. 2. à carnalibus concupifccnt)|s, quz militant aduerfus animam, amp;nbsp;tan-■ F 'quot;* ^ peregrini in hoe mundo, cuius fchema practerit» fummo defy derio inqui-mor ’*™*^“r*ï”^P®’‘‘quot;’”’®”t®’pc‘“*t’tcm, in qua vitra non erit mors, hecj luftus.necpcla-^gt; A^”° °^’ ^^^ abfterget in ca Deus omnem lacry mam ab oculis Chrifti fiddium fuo-üs v^*^^®ï?“*’®^ ^®“’*^®“* herren» vrbibus» amp;cxpleant animos fuos cito peritu* usad”P^i *’ P®’^4*quot;^*’ ®*^*æ ^® terra, quamnunciniuftê occupant:nos quosDe-vk®^?*^*”’“É^®”*’“C®lefttt hzrcditatis vocauit , Ephc.i. fuperna quzramus, ÛJ Chriftiis Rex nofter amp;nbsp;facerdos nofter eft, ad dexteramDei fedens, Colofk quod prüftet idem Rex gloriz. Ni ft enim in hanc ciuitatem, de qua tara gloriofa difta funt, hie introierimus in fide, earn non poffidebi-musmre, finito hoc fcculo, quodproculdubionon dm durabit, fiat. fiat.

PIFNTISSIWIS VIRIS D. MATTHÆO ÂG®-tuderick amp;nbsp;Hieronymo Enchufen, Lamberto Gemerano, Ba douicenfis,Lunenfis, Ebsdorpianæ€ïj,ac uidnarum Beck^ fiarum Epi^copis/uis in Domino fratribus, ChriEum fakitare Dei,

R AVARI ME DEBITIS, charifsimi fratres, iampridon fenß.c“™ tarnen præ occupationibuSinontok''' uendoî Quoties enim peramids udins adme literisnon refpondiC Veri^*^^'^ fi* milis fiam perfidis debitoribus, qui dih/ tæ exolutioni, ingratitudinis eliam feelus addunt, debitum pernegantesjibuit haé breui Pfalmi 47, inter fratres tradatijUO* bisé^ dicati, enarranone, meum faites

debitum apud uos fateri, ne fie obæra^ to gt;nbsp;debitumq^ difsimulanti , tandem dieere diem cogaminù Gratis Domini lefu uobifeum* Cellæ, ultû Mai)

ivt PSALMVS XLVIM VX. ta Hcbræortim Numcrum. cuius TITVLVS, ARGVMENTVM VNO VERBO corapkdcns,eE, VINCENT! FiliorumCho-rah,Pfalmusgt;

VLTI MVLTA DÉ DICTIONE LAMNAZEAH fcrip(cre. Sed cum conftet Menazeah,Participium effe à verbo Nazahi ideft, pracualuit, vicit» triumphauit, et Eedefia Chrifti femper hune pfalmum de ßloriofiffimo afeenfionis dominiez triiimpho haétenus in-

Unif!u«i . .CiO.U3,amp; afeenfionis Chrifti reuchuit. vincentijhocefteantatusMefiiZi glo-fiofiflîme vincenti omneshoftes noftros, peccatuffl,mortem, mundum amp;nbsp;mundi Dominos» ftftotestenebrarumfeculi hunts, fpiritualcs aftiitias in cocleftibus.

Namqitæ eft viftoria potentior, quitriumphi fpeciofiorcs hoctmimpho Domini ex Wcitnum^qui non alienis viribus, non fraude vlla, fed propria virtute, iufticia prius, amp;nbsp;po-taitiiapoftea.Diabolum vicit, vt Auguftinus ait,lib.de Trini.n.cap.14. Iufticia, quia vittor Auguftf ^Iiriftiis iuftus eft, nullo peccato contaminatus , amp;nbsp;à Satana iniufttflîme occifus cft. nus. FoUntiaverô,quia animam, quam non coadus, fed fponte à feipfo propter nos pofuerat, •l«riim fiimpfit. Nam propria Dcitatis virtute reuixit, nunquam porrô moriturus, mors ’Hmillinonampliusdominatur.. Et quid iuftius quam vftp ad mortem crucis,pro iufticia Ptriienircf.Et quidpotentius,qudmrcfurgerc âmortuis, amp;nbsp;in coclum cum ipfacarne, in

'[»î eft occifus, afeendereî* Peccativenenum totam noftri generis malTam Ictaliter infe-''fît. Mors in omnes homines peruaferat, eô quod omnes peccauerunt, Ro. 5.Satan mun-Jdominus ex peccato hominis faftus, fortis cft armatus, euftodiens atriû fuùm, id cft,mun'

amp;inpace funt ca, quæ poffidet, donee fortior Gigas Chriftus fuperueniens, malx fî-Jci poffefforem vicerit, amp;nbsp;digito fuo expulerit, Luc. 11.Magna crat Satanç pOtentia lob 41» pç YrM Noncft Cuper terram poteftas quç comparetur ei, qui faftus cft,vt nullum timeret,Rcx fu- j-j^ ^^ ^^ P’romnes fîlios fuperbiz.Omnes homines,vt Auguftinus cxi.cap.Eph. docet,ab origine ^ ’ ’ * n'ntfiibprincipepoteftatisaeris, quiopcraturinfills diffidcntiz:îj funthoftesnoftri, no-“s longe fortiores.

V erùm nofter triumphator Chriftus, expoliatos principatus ac poteftates oftentauit P’làm,triumphans illosinfemetipfo, Colof.a. Quam viétoriâ cumnODisdonaucrit,ï.Cor, *’• vrgentiiïimx cauflae funt, curiuxta Pauli admonitionem, femper in Domino lefugaudc ’®usj qui nos à tyrannide maximorum hoftium, tam potenter, tatru^ gloriofc Iiberauit. Qua f'Uli] Corah, amp;nbsp;procul dubio cum eis fanfta congregatio eorum»qui hze falutis noftras quot;'/fteria credunt, amp;nbsp;cum Apoftolo dicunt: vita mihi Chriftus eft, mors hierum, miro ani-?*?ƒ“? iiibilo, omnes gentes totius orbis ad pfallendum cohortantur, vt iugitcr célèbrent jnlpirituamp;veritatc,Feftum Afeenfionis aut glorificationis Dominiez, Nam pofteaquam ‘'forma fcrui obediens faftus effet Patri vfqfad mortem, mortem autem crucis, tertio die ^nirrexitjintrauit ingloriamPatris,amp; C vt Apoftolus afcenfum cius dcclarat ) extulit 111« ws in fummam fubhmitatc, amp;nbsp;donauit illi nomen, quod eft fupra omne nomen, vt in nomft ' ftfu omne genu fetleftat,cacleftium acterreftriHmamp; infernorum,omnisq lingua een-quot;^tur, quod Dominus ht lefus Chriftus,ad gloriam Dei patris, Philip.z.Hzc gloria Chri-tp quot;^^g^^hs, nobis feruit. Nobis enim refurrexit, nobis fupra omnes coclos afcendit, ad dex ram Dei patris omnipotcntis,vt eft Ephe.z. Deus dines inmif ericordia, nos deliftis mor-, ^ conmuificauitvnâcumGhrifto, fimulqjcum eorefufeitauit, amp;nbsp;fimul cum eo federe ^^'f inter caleftes,5cci EtR0.4. Refurrexitpropter noftri iuftificationem. Io5.16. Nobia Ho?’^^^^*“**’''^^^P’’‘’*tunifan0umparaclctum in corda noftra demitterct, manfiones ncrf^'^'k -^^ æ^^^^^l^c P^f^fS*'’ I0.Ï4.amp;vbi^regnarct,nonfoluminlud{a, fed in vni-rep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^^Gentes. Quemadmodum amp;nbsp;Dauid amp;nbsp;czteri prophetz omnes,vnanimitet vm?'^quot;’^^®'*’^*^®^‘''f*P^cruntpropaganduper omne terram,vt ex ludçisamp; gentibusfiat ‘’‘’ïuilcgt;fubYnoPaftoreIcfuCbrjfto»Doininonoftro,Ioan.io,Ifa.49. Ezech. 34- ïz.

v^uicIäxTi arDiiTAncLir nunc X läimum CUC conipuiituinj an cçicDrxnuiini UV* ^jnitcï^ fcftiuis «ill's amp;nbsp;roaximis gaudijs Ifraelitarum, quando Arcam foederis in Salomon** ‘ ^^æj plum iniichcbant. Verum quantacunque fucrit hxc Solomoms in infcrenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„oÀ tclcbritas amp;nbsp;magnificentia, non tarnen etat nili tenuis vmbcllaventatis, per Men* ftrum lefum Nazarenum prçlbtx, cumipfefit Propitiatoriumnolfrum vniciim» * 4^^ omnis plenitudo Deitatis habitat corporaliter, amp;nbsp;in quo fumus perfefti, qn* ^**8 is car-noftrum vnicum. Canitilritaqjhoc Pfalmo Regnum ChhftiCatholicum, non^j^j^q. nailbus, fedgladioSpirituspartum, qui eft verbum Dei, quod omnia carnis conW** ^^æ^^ litur, omnem^ celfitudinem, quxextolliturcontra cognitionem Dei, amp;nbsp;^’P^’^’judsfO-omnem cogitationem eruditorum, Philofophorum, amp;nbsp;Sapientumhuius fcculi i « nbsp;^^^^ turn luftina Icgali fuperbientium, ad obedicndum Chrifto magno Regi, fuper omne ram.

Ad hunc modum qui crcdunt corde, ctiam orc confitentur Dominum, amp;nbsp;*^ ^^ Æncm', reliquosomnesmuitant. Peromnes populos, intellige Gentes totius orbis- ^^^ cum fcripturadelfraelc nixta carncmloquitur, populus ait, nonpopul*-Etûræeus

Vocantur adgratuiandum, Scpfallcndum Triumphatori Ghrifto, Gentes» qn*® P^ Ro fednobisignotoiudicio, iuftuTimus Deus, ihprxtcritis xtatibus, tam dn* amp;**£ quot;’Srj; viQsfuis, amp;nbsp;tempora tam horrendx ignorantix amp;imp«etatis, ftupenda lorganimitate limulauit.Quócf fi amp;nbsp;Gentes debent Ixtari, de Chrifti gloria amp;Triumpho, ergoamp;ip*æ^_ populum Dei pertinent, amp;nbsp;in Chriftum credent. Non enim Propheta poftuiat ^°’yquot;’j. ris, autplanfum inanuum line fide amp;cognitione Chrifti, cumoculiDomini Hdemrwp ants autyeritatem, nonperfidiam authypocrifin, lere.s. Namiubetfapienter p^^^^ Habemusitacjinhoc PTalmo vocationem Gentium adregnum Chrifti , vt ^'P'^i' 3ntur tur, iuftificentureß per Euangelium gratixDei, vt iliuminatx Chriftiana ^^^ ’ *’”P jMn-Spiritu, loquentes hbimetipfis perPfalmos, amp;nbsp;hymnos , amp;nbsp;cantioncs fpirituai^^’‘^ ^ tes ac pfallcntes, in cordibiis nimirum per fidem purificatis, Domino gratias ag£*’ ^* per deomnibus, innomincDomininoftrilefuChrifthDcoamp;patri,Ephc.5- .r •

Exigitautem Prophetanon vulgaregaudium, fedinfigneaevehemens»’S®“'®* traangultias cordium non continet, fed erumpit foras iubilo, cantuamp; plaufo- ««c cei non fruftra dicuntur à fpiritu fanfto. Sicut enim Rex illc qui canitur, cft omnium mw*-mus, gloria cius eft immenfa amp;nbsp;ineffabilis, regnum eins maximum amp;nbsp;gloriofiflimumi 51'^ co preciofiffima ac maxima promifTa, nobis aRegcillo catholico donata funt: h* g’^* tudopoftulat ingens quoddam gaudium, vt quantiquanti fumiis, omnibus animi virm* amp;nbsp;corporis gcftiamus amp;nbsp;iubilemus. Quialefus Chriuus fublimior coclis faftus in «^^^ maieftatisinexcclfis confedit. Heb. i. accepta omni poteftatc in cciclo amp;nbsp;in terra, bifcumeft omnibus diebus, vfepad confummationem fcculi, Matth. 28,Interceditpro bis apud patrem, Roma.s.Eftnofterilleaduocatusiuftus apud patrcm,i.Ioan.2.O**^^ . li hxc omnia quemadmodum veriffima funt, ita vcrè crederemus, nonne beaU eHe^* Caulfasitacy citravllam intermiflionem gaudendiiuftiffimas habemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-^

Plaudere autem amp;nbsp;iubilare iubemurDeo. Habet enimamp; pcrituriis h*c munquot;'^L-^ plaufus, habet fuaiubila, fedimpura, quxacarne, non à fpiritu prorumpiint, Sed ^^ ftiani gaudent gaudium pium, nempe, m Domino Deo fuo, lefu Chrifto, *”.‘l.“®'”*^rnam fixam nabent, non in hac tantum vita, fed in co vitam expeftant fiituri fcculi,. at^ hxc fpcs non confundit Chrifti fideles, quia qui vitam promifit, non falbt Mft* g * tur iubet prophetaiubilare Deo, vcra bona polliccnti amp;nbsp;prxftanti.

Exaltatio dominorum huius fcculi quantacumqp fit, fegnomm tarnen incolis non eft eaofiavcnamp;folidigaudn : quoniaminterdum tcrribilcs funtijs, quosmaximetuen âviK iniurns debebant, de mails loquor, amp;nbsp;fi fuos fiibditostucn interdum qudm maxime cupiant, •non tarnen facultas voluntati refpondet. Quotics enim ipfi hoftibus fuccumbiintrQuotici collars in vnum omnibus viribus amp;facultatiLüs, regna tarnen conlcruarc,amp; defendcre ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuos

fjOünonpotTunt tf Aut enim non volunt Ctian’fi poffint, aut nonpoffunt amp;rtvclint : funt fnimcrcaturx.amp;ferui funt Domini Altifftmi, de quo fcripturaPDl. 134« Omina quxcunep voluit Dominus, fecit in cœlo amp;nbsp;in terra, in man, amp;nbsp;in omnibus Aby ffis.

Effeigiturinmanu Æhon, ideft, [upremi: quxappeUatiofoIiÓeo tribuitur » nbnnè »umma fecuritas eftf

Eft amp;nbsp;tcrribilis, fed hoftibus noftns: nobis eft amabilis, quia pro nobis, nofter pon-^Kx Stpropitiatio noftra eft, qui nunquam non aedamat fuis Chriftianis ; V emte ad me ^tuncs qui laboratis fit onerati eftis, ego reficiam vos. Matth n Et loan. 12. Non veni vt wdicemmundum.fedvt Icrucm mundum. VerùmEuangelf) hoftibus formidabilis eft: nam •''Higctcisvltiohcm, amp;àfacicfua in interitum xternum abr|cict,2.Theff i. vt taceam quàm ’''irabiliter amp;nbsp;quoties etiam in hoe feculo fuos hoftcs confulione induat. Legimus in hifto -ïwEcclcftaftica lib.ó. lulianum Apoftatam Galilxis,hoe eft Chriftianis Cita enim Chrilba-®os contemptim appeUabat) bellum amp;nbsp;extrema minatum, cum^ atrociffimos amp;nbsp;luperbiffi-'quot;'•H hollis contra Perfas pugnaret, iaculo per brachium dilcurrenti in latuscj immerfo, ^Onfoffus peröt. Sed quid vetera commemoro.cum noftrumhoc fcculum ex emplis abun-'^etinHxreticos xditis, quibus tandem didicerunt, Icfum effe ChriftumDominum ac De-'quot;Hiimpijs terribilem^ Quàm probroie Monafterienfes quidam nebulones, amp;nbsp;alrj multi in Germania fupenori, de Chrifto locuti funtf Alr)s erat tantum nuncupatiuus Deus : Qui-husdaranon cratluftificator: Nonnullis erattantum cccleftis homo gt;nbsp;nihil habens excarne generis nollri. Au dun Auguftx quendam ApollinariftamFrancifcanum.Henricum Spelt» Jni Chriftum dicebat tantum habere corpus, fed nullam animam. Perhorrefco quoties il-lOrum blafphemias recogito, V erum ferme omnes q, horrendo mortis genere, tanquam ilefperati latrones pericrunt. Nunc vide quàm horribili cxcitatis pocnaludxi, quibus Chri ftusfcandalum eft, nnt percuffi, qui tot leculis oberrarunt in orbe, fine noticia legis amp;nbsp;prophetarum , quos tarnen quotidie legunt, amp;nbsp;Chriftum blafphemant. Sed Apoltolus dicit, peruemffe in illos iram infinem,i.Tneff.2.

Ad nomen Domini noftri contremifcunt amp;nbsp;dxmoncs, amp;nbsp;experiuntur Chriftum effe lerribilemimpiis. Matth.8. vocifcrantur immundi fpiritus: Quid rei nobis tecum eft, lefu fill Dei, venifti hue ad cruciandum nos ante tempus^ Timent igitiir Chriftum, vt vniuerfo-*iimludicem, qualem defcribitPetrus Aft. 10. Prxdicanslefum Chriftum à Deo patre c5-ftitutumludicemviuorumamp;mortuorum. Et Afto. 17. Paulus doceteum iudicaturum or-hem terrarum cum iufticia.

lam amp;nbsp;hoc hemiftichium: Rek magnus fuper omnem terram, nobis conrolantiffimum tft- Nam ft Chriftus rcx eft vniuerfx terrx, fub dominio eius certc omnia funt, mundus, ^xmones, amp;nbsp;omnes creaturxi ficut amp;nbsp;Pfalm. 88. canit ; Domine tui funt coeli,amp; tua eft ter f^ EtPCaU 23. Domini eftterra, amp;plenitudo eius. Poteftigitur Chriftus nos tueri abom-•’ihusmalis, vndecunque tandem illa hobis immincant. Pater enim eum poft paffionem glo f» 8thonore coronamt, luper omnia opera manuum fuarum cohftituit, omnia deniq lub ptdes ciusfubiecit, Pfal. 8. Dominabitur à mari» vfty ad marei à flumine vfq) adtermi-’'0sterrx, Pfal.zt.Ncmoigitufnobisnocebit fubtanto Rege, fi in eum crediderimus ; na Temper prxfens eft nobis ; nos eius regnum fumus tam magno emptum pretio, vt coclum Sierra hocpretio nihil habcntprctiofuis. HaneprxfentisChriftiinregno fuoprxfiden ham Seproteftionem fi crederemus , fecuri cum Paulo diceremus ; poffumus omnia per Chriftum. EtcumDauide;Siambulaueroinmediovmbrx mortis, nontimebomala,quo-niamtumecum es.

Adhxc expende, quo titulo Propheta regem noftrum infigniat ; Rex cinquit) fuper omnemterram. Quis vnquam Regum amp;nbsp;Impcratorum fic pomaria regni fui dilatauit, vtKex omnis terrx oici potueritr Romanum Imperium inter régna mundi fuit potentif-fimum, amp;nbsp;vt Daniel vocat, ca.2.ferreum,quódreliquavt ferrum domuitamp;comminuitRe-gnarunt enim Romani Imperatores olim m Afia, Aphrica amp;nbsp;Europa 3 neq; tarnen vnquam tothorribilibusbcUis amp;crucntis viftor^s, totum ofbem fubiugarc potuerunt, aut Uib^-tereftbi, omncsvelvnius terrx habitabilis, regiones,fiuc Afiam,Gue Aphricam, vel Eu-topamrefpexeris. Et hoe ipCum tam amplum amp;nbsp;ferreum Imperium, caducum eft, quod iam ruinxvltimx illius in terris Monarchix prophetasinteUigentibus, amp;nbsp;opera Deiconfide-Untibus, luce clarius teftantur. Sed foluslcfus Chriftus régnât vbiqi, amp;nbsp;omnia fub pedi-hiis habet, ficut latitudinem regni eius prxdixitDaniel ,cap.2. cumlapidemdcfcribit, de monte fine manibus abfciffum , qiu mons magnus faftuseft, amp;impleuitvniuerfam tcr-

. Quo loco CatholicxEcclefix, qux eft regnum Chrifti, amplitudinem amp;nbsp;magnificen-h^mvidemus. Nam fi ChriftusRcx eft in omniterra, ergo vbiq Chriftimos effe oportet, ’^quibus Chriftus verbo fuo amp;nbsp;fpiritu regnet. Ideo inSymbolo Apoftolico dicimus : Cre-hoEcclefiamfanftamCatholicamiideft,vniucrfalem , qux in omnem terram diffunditur.

Eihocvetfu hxreticorumora obturantiir.quiEcclcfianiinvnum aliqiiemtefrxloaim*^ ♦^ nbsp;nbsp;nbsp;. arrant, le amp;nbsp;Puas fpeluncas tantum Ecclcfiam elTe gloriantes. ld quod ohm Donatiftx Au*

vonati- gufiini tempore raftabanc, quos vir fanftuslibro ae vnitatc Ecdclix, hiuufmodi Icriptu-rx tclhmonqs potentiEime confutat. Et primo verin Propheta non mbet, vnutodun»* xatpopulum plaudere, led omnes populos. Sonus emm Apoftolorum m omnera terrai» exuut: amp;nbsp;quotics prophete etiam inlularunr in mari mentionem fadunt, iphs^ vteunfp“ orbe dim lis, lalutem in Melhah promittunt:'

Quid igiturf Nonne a conditoorbe Temper Dominus fuit fupremus, amp;nbsp;Rex Tuper omnem terrain, amp;nbsp;omnes feculi poteUates tantum ferui eius f cur igitur potiffimumorhen» adlxnciamprouoca: Propheta in regno Meffix catholicuf RelpondcoiSiChnihimw-xta naturamdiuinam conlyderas, nuUumci imperium, nulla gloria accedere potiut, km-percnimeivtDeoetiamfueruntificutamp; patri lubieftai Tcdl rophetaloquiturdcDeoin-carnato, veldeDcoiuxtamylteriumadfumptxhumanitatisin vnitatcin pcrlbnz TemporeenimMeffix gloriheati per relurrediomstnumphum, nouo quodammodoIJc-us filius Det vbiqj regnare eoepit: nam homo fadus dt, vt eflet inter Deum patrem amp;nbsp;nos mediator, amp;iamÛeus vbiep per Chrillum régnât, lam Chrillo etiam fecundum humamta-tem omina lunt fubieda. Deus enim amp;nbsp;homoin Chrilto Tuntvna mfeparabihs amp;nbsp;xterna perfona, quare films Dei xtemus, lamvthomo verus, etiam luperomniaregnat, portolus ait ColoC a.Chriftus dl caput omnis principatus amp;nbsp;potellatis.Et cap.idpfeCm** KUS dt caput corporis EccIdix, qui dt principium, primogenitus ex mortuis, vt fitm omnibus ipfe primas tenens, quoniaminillo complacitum ell patri, vniucrfanipleiiitiidincni inhabitare. Etfieb.i. Deusconilituithlium fuum Chrillum hxredemomnium, per quem etiam fcculacondidit. Itahic amp;nbsp;Pril. 45. Deus ad conliderandum illud regnum Chriltb » glorificationcm fui in humanitate,omnes nos excitât. Vacate (inquit) amp;nbsp;eugnofcite, q»f’ ego Turn Deus, exaltaborin gentibus, exaltabor in terra, nimn urn m Chrilto, quemregt^ conflituit, non folum in ludxa, fed m vniuerfa terra, quemadmodum ei promilcrat.Plal ’-Poftula à me, amp;nbsp;dabo tibi gentes hxreditatem tuam, amp;. pofieflionem tuam terminos ten* EtPfal.iop. DixitDominus Domino mco.fede à dcxiris meis, donee ponam inimicosO' fcabcllumpedumtuorum. Hic pater loquitur filio, quem glorificat: quafi dicatiPo^ eftovtcgo omnium creaturarum incœioamp;in terra: fubqeiam tibi angelos, dxnior.esgt;

. minesamp;omniaqux creaui, in tua manu funt. Ita eiamp; inPrai.88.proniiferat:Eeoiquot;’^“ ’ primogenitum ponam illum excclfum prx regibus tcrrx, in nomme meo exalt^dne ^ nu dus, amp;nbsp;ponam in mari manum eins, amp;nbsp;in fuiminibus dexteram eius. Hcc ell/Regnum eins eritregnum fupremum amp;nbsp;fdicilfmum: namin meonomine exaltabitur, Etip’e’^^’ee-rit vnus, omnibus imperans, vt ell apud Ezech. cap. 57. ludxis amp;nbsp;gentibus. Nam per mare amp;fluminaintelligit Gentium inlulasinnumcrabiles, quxamp; iplxhunc fiiprcmum Re* gemagnofcentamp;venerabuntur. Nam per Euangcliumilluminantur, vtomni fuperftitione Gentiumabieéla.refipifcant amp;nbsp;credantEuangeliolefu Chrifti régisludforiimamp;gentiiiin» quodexiuit intotumorbem,quemadmoditm ApollolusColof.i.lcripfitEuangehiiminto* to mundo fruéliHcaflc,amp; prxdicatum effe, apud vniuerfam creaturam, qux lub calo dn Audierunt enim Euangelium omnes mundi partes, Afia, Aphnea, amp;nbsp;Europa, Äinnumerä* bilis multitudo Gentium in Chrillum credidit.

Tam cfficax dl voxiUacantici, vox rcfonantiflima tubx Éuangclicx, cuius clangor Apoftolis amp;nbsp;apollolicis viris prxconibus,perfonuitvniuerrumorbe'rn,amp;quipeccatisni0 tm erant, Deumignorarunt, eoqj glorificare non potuerunt: audierunthanc voeem» v Dei in Apoftolis, amp;nbsp;à morte peccati lurrcxerunt,conuerfii^ à vanilTimoidoloruniciutu,^ pcum viuum, qui fecit cocium amp;nbsp;terram amp;nbsp;mare, amp;nbsp;omnia qux in eis funt, *eïcccpe9'quot;^|^j ipfiiubilare in voce exuitationis,Domino Deo, qui nos miferas Gentes refpexit, »® ^^ benediftione fpirituali incoelcftibus Chrifto benedixit. Implctaeftpromiirio,Pbr' ■ Chriftovbiepregnaturo. Conllituesmemcaput gentium,populusquemnonagnoui, iuuitmihi,inauditionemaurisobediuitmihi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. „

Et iamChriftusvttum pollidtus eft, confitctur,ideft, laudat Deum patrem m CeU’ tibus, qui per Euangelium difcunt Chrillum, amp;per Chriftumagnofcuntamp;patrem,pr^i-cantrç gloriam gratixDei, in Chrifto, amp;dicitPfalmumnomini Dei: Solusenim vmisUe-us pater Domini noftri Ie lu Chrifti, amp;nbsp;noftcr, per Chrillum vbicjj agnofdtur amp;adorattir, vbi antca Satan eolebatur.

’Unit ^^’'*®“® Rcxnofteir.non folo titulo,ytplcri\^»fed verc Rcx magnds eft, fiipcr om-'Tiiu r *”’’ ^'”°^ admirabilis conuerfio orbis terrlrum fatis teftatur. Nam mifit in orbem ^me ^quot;^’•quot;^^^^*^*''^”'^ æ'^i’'''icraüiles, oinm armorumgenereinftriiftos, fedpifcatoreb. ®0nn*^™r^r”^Ï^^’’^*’®”’AP®*^®^®**’ t^^Q^'^'’^*^”^^ “^ confertifsimam turbam luporum, ïj ne n ^*’ ”■ °*^^® Humana: upienrix verbis, non armorum Rrepitu, fed oftenlione fpiritus, ’1111b ^*^^-*’ ^”^'’’ê^’'”*nt Chriftianos fidei, omnium nationum homines lub coclo, quod potuiffent, fed gladius fpiritus, verbum Dei, efficax amp;nbsp;Mj/o ^*° '^‘■*^’”*? ineidente penctrantuls, Hebrx. 4. Regna amp;nbsp;populi, qui antea in po-^iSt ' ^^^”æ ^’'^^^’P^’'^ Apoftolos Apoftolicosij; viros, à mendacijs ad ventatem coucr-biid^'’T^*^-^^^ *^'^°^’^’’ P®!^ veritatem liberati ex hoftibus, amici Ecclclix lubieftilsmri ’Um f”' ”^* fmt.Qüot populos amp;nbsp;genres vnus Paulus iiigo hdci fubiecit, dum per poten-*' (j^‘'‘iigiioriimacpradigiorum,per potentiam Spiritus Dci, tot nationes ab Idolis, adDc-f{p^'’‘.i'quot;’''®”’'^’'’^*A implens Euangelium Chnlti ab Icrofolymis, amp;incircumiacentibua liiL^'''“^^’'^^ ’“^ illyricums'Ali) alias nationes verbo crucis, quod eltpotentia Dei, ad fa-’tnt^f ™”' ^’’^'^®P^’’f^iitifto lucrifccerunt.Kxc glorianon elf humanarum virium,fcd po-eft '^ ‘pititus DefOmnis enim idoncitas Aportolorum peccatores conuertentium, ex Deo üJ'^'quot; .'^ cos miniRros noui Teftamenfi, non literx occidentis, fcd fpiritus viuificantls, ^ «Os virtute induit ex altoJlIe trahit amp;nbsp;docet fed per Euangelium, quo fpiritum fill) fui tfJ^''’''°’^'^^ elefèorum. Eadem enim potentia, qua creati fumus, dum nihil effemus, re-«li ^a “''’'^ocamur amp;nbsp;iuftificamur, dum peccatores fumus.Sola hic gloria gratiç Dei laudan ni n '' .^’^’’‘^^s-Afto.z.dicit ; Dominus addebat qui fallu fierent, quotidic congregatio-ininft^ • ^’‘^^^ addimus, Etiamlivcrum fit, noscleéïösaddereEcclerix,amp; laluos taccre hju ,^^» A”™ verbum falutis prxdicamus, fcdfolüs Deus hoc facit potenter, milfo iljL'^*“’”®,f?*ritu ventatis, in corda peccatorüm, vt difpulfts ignotantix amp;nbsp;impietatis te-iii{{n’^^êï^O”^ noltri peccati, amp;nbsp;gratix Chrilliiiiftificantis, ca illuminct. Quod fi ipfe-iiti ^^''.^’’i^i'Jsüei naturalis, tubabuangelicanosdifperfos filios adoptiucs ex mundo, (^j^undiGimo hoedorum ftabulo,in fuum illud vnum amp;nbsp;fanftum enocat amp;nbsp;congregat ouilet s inquam ac tantum Rex, cui pater dedit potellatem omnis carnis, vt quotquot à patre quot;^“^ ®“ vitara xternam,Ioan.i7. qux Satanx amp;nbsp;mundi potentia de manu Chnlti ar-pnltorisnoftri, datas à patre oues rapict?

Ik.' Xä^rchocipfum (piritus Dci,omnem eelfitudinem huius fxculi, Pfal. 2ï,monet:ToI-Qu ''^T*^^P°''^^^ Ç^^’^^’P®® vellras, amp;nbsp;deuamini portx xternx, amp;nbsp;introibit Rex glorix.

Itifte Rex glorixfDominus exercituum, vel Deus omnipotens, ipfe eit Rex glonç. ^'3igiturinc3fliimimpcdire vcrbiDcicurfum conantur filq huius fxculi, quafipofsinC tçs”quot;^^°'^*æ P-'^g^’vel abfterrere minis, vel tormentis irapedire, quo minus populos amp;nbsp;gen b^?'''^quot;’P^^’°*?“'quot; ^’’^^^*^’- pedibus Eedefiç catholicxfCaftra Chrifti iniiida. Domino nte munita, minis cedere non poffunt, vt Cyprianus ad Cornclium (cribit.

^ci 1 q!'^””* P’’’° f’^excitate fomniant,cxdibus Ecclefiam Chrilli difperituram,verbum Heft ° • ® *”’ ^®^ triumphaturos, fed fpe inani fe laftant : fanguine enim Chriftianorum Perf ^^’^'.^*'''^*”®^^c‘^^efi^velutftercoratur,amp; flore feit. Romani imperatores, quotics jj pQ^ntioncs graiiifsiroas in Chriftianos dccreucrunt, quotoccidcrunt millia^ quid non

’üs n^°”‘^^ fst^per mundus à condito orbe, verbum Dei, amp;nbsp;verbo credentes, perfcqtiu-tenf ^^’°'”®^o ®”’™ pater mendaci) Satan cum mundo,tenebras magis quam fucem dilu ninor^a^'™ '^^’^'*'^^’^ paterentur^Quid igitur, delebiturne Euangelium, amp;nbsp;perdetur om Prrf -f * Chrifti Ecclefiafminimc.Nam qui populos totius mundiEcclcfix adgregandos 1(0« ’P°^®”® ®® eofdera fubiueare nobis, vt nobifcum credant Euangclio, amp;nbsp;lalutem co ’iflift ^“’'•^*’æ’^æ’t9^’*lt;icmChriftus,prxdixerunt amp;,Prophetx, Ecclefiam in hoe fxculo ’ninpu”^^ paffuram, fedconfolationcm addunt, ne putemus mundum Ecclclix prxualitu-’dfl ft' ^”^ ^'^ Matth.ïS.Inferorui# portas non valituras contra illam.loan.iö. In mundo Phu'Pr?^ ^’^*^*^*^’5’ ’”*“' paccm : confidite, ego vici mundum. Propheta Pfalmogra-9111t • *™°*®*‘®“*rt’Manus mea auxiliabitur ei, nihil profielet inimicus in eo, amp;nbsp;films ini-• P^snonapponct nocereci. Et concidam afacie ipliusinimicoseius, amp;nbsp;odientescum •ygam conuertam.Hxc Deus pater dicit de vero illo t)auid,filio fuo lefu C H RIS T O, ’n''^'Ï^^“’’‘’’’?’’?’’^oocl*ob3bcbitur,fedhabcntpromifsionempatris.Mantis DEIade-’onf a’ ^'’‘™S*’^’’’tika molietur , fed nihil proficiet, non nocebit, prxtcrea etiam nnj“” . ’*^’ Chriftus cum fuis triumphabit. Sequitur enim:Veritas mea ut mifericordia 'iiD 7^ ’P^^’ ^ ’” nomine meo exaltabitur cornu,id eft,rcgnum cius.Hoftes non potcrunt ^^^ï’’®P’rogrcffHm fpiritualis regniMeffix, aut tegnumprofternerc. Namin nomine 1|^ 'f'ê^hn omnipotentis.Pater iuramento C H R1S T V M conftituit xternum Ecclclix Chesmus igitur cum Ifaia: Dominus exercituum decreuit, amp;nbsp;quis ‘Psoitç’Sc manus eins eft çxtenta,nimirum fuper hoftes Euangclq obduratos:amp; quis re-io iin trahet

quot; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• EXPLICATIO PSALM! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .fr trahet eainÆt Prophet^ fanfti vbiep regnum C H KI S TI, vel Eedefiam catholi ^/^ djcant xternam fore.cum hiemundus httranfiturus, cumomnibus fuisKg^S' |fqti( vcrax cum promirent, tam infallibilitcr prxftabit, quam certo haftenus omnia per^

polhcituselh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. populo’

Preceptor olim mens, loannes Boefchenftcin, legit hunc v erfum : Interim eik j^ fub nobis vtladbcr fit futurum à dibber, id eft, pcrdidit, interemit, in quo ligu® pipi Solomon vfus eft hoc verbo, 2. Paralipo.22. luxta cuius verfionemintcUigo y^e fjy^pc-rebelles,Chriftiinimicos,atiÿin impoenitentia perfeuerantes, tandem perdendoSj^r^, dibus Chriftianorum, vt fcabclla vilifsima,ininteritum çtcrniim, vcl impiosinfä “. ^^^,1 jx rimendos gladiofpiritus,vtimpietaspercat, pcrronamoriaturimpietati,viu»’F jpj, impqspq hant, quiconfcffiiri peccata lua.vtEpheft). Afto.19. fefponteprouow^ ^^^. ^^^ des Chriftianorum,velEcclefi3e,quxeftfoeIixoccifio, vcl perditio.Siecnimpoy^’ jj, pius, vtmaneat quifaluetur. Etquiverbum dibber fie i^tclligunt, hoc loco b quuntur, quod habet qktal amaia, id eft, occidet populos amp;c.

p. Lutherus,vt fenfum quam planifsimc redderet, vertit : Ipfc®^’g*\®°^’quot;jpondt tatem.Sic enim Chrftiani infenpturis vocantur,Ilai.i9.H3creditas mcalfrael, quo ^j-'jj. Jfrael tantum fecundum carnem.intelligendum eft,fed de Chriftianis omnibus,verft ^ litis, fecundum fpiritum fidei.Nam rede dixit Auguftin’:Filq Abraham, velhrac nj^j^oj Tnus,nondiicendo abillocarnem, fed imitandohdem. Apoftolus Tit.2.vocatC‘’^ßyjfo populumanfiovff,op.ideft,pecuIiarem.Petrusi.Pet.2.Populum adquifitionisivd Ç

acccfiiit,adoptatusamp;infitusinpopulumDci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jic,

Sed fl ad verbum Hebrxavertens, diccs:EIigetnobish3Ereditatcm.Ipfeewmn ^^ gitinChrifto,ante iada fundamenta mundi, vt adoptaretinfilios, per ftf”'” g^dit lefe iuxta beneplacitum voluntatis fuae, vt laudetur gloria gratis fuæ, qua charosf ^^^|_ nospcrdiledum, Ephef.i.Et prxparauit nobis bona atternaiam abfeondita ocu J^^jj^ bus amp;nbsp;cordibushominum, ifai.C4.Per hoc enim quodlefus Chriftus refurrexue^ «min»« regenuit nos pater cocleftis, in fpem viiiam, in hæreditatem immortalcm, amp;nbsp;'‘’n^yfyjhe. bilem ateg immarcefcibilem, 1. Petri i.eonferuatam in coehs, qua: tabs ac tant»e«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

menti delyderio Apoftolus Ephe.i.optantEphelijs fpiritum fapientiç Screue^* jj fcire queant, qiix fit fpes, ad quam Deus nos vocauit, amp;nbsp;quam opulcnta glon» hX

tisiUius in Tandis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Si inteHexeris nos effe Dei hzreditatem, iuxta Illud Pfal.n4. Dominus degitlim cob,Ifrael in poffefsionem fibi.Et Pfal.jj. Beata gens cuius eft Dominus Deus eius, pop lus quern elegit,in hxreditaté fibi, liccbit fcquentia ficintclligcrc,vt amp;nos,quiitixWP^,jj mifsioncm amp;nbsp;ndcm.fumus fpirituales flip Patriarchat Iacob, limus etiam magnificent^' decor Iacob.Filq enim paterna virtutis imitatores, decor funt patris amp;nbsp;ornamenta. W . bis enim magnifica executio promifsionis lacob fadæ, de benedidione gentium, Q}^„jm fit,dum ingentcs venit benedidio Abrahz amp;nbsp;lacob per Chriftumlefum, ÄPtomusiß ^ fpiritus per fidem accipimus, fieqj germani Patriarcharum filq cfficimur, amp;nbsp;Chriftifide » ^ cob,haud dégénérés filq, eandemhdem amp;fpem habentes, qua patresilli fabudacti C3Eterum amp;nbsp;nos qui credimus quod Ifracl credidit, fumus hacreditas amp;nbsp;ponefsio v gt;nbsp;Deus portio amp;nbsp;hxreditas noftra, Accipimus enim per Euangclium foiritum filq Dei fide cfficimur.Si filqcinquit Apoftolus Romano.8,3ergo amp;nbsp;naredes,hay^oe^Q ^^^ dem Dei, cohxredes autem Chrifti. Et hxc eft gloria lacob, vnde fanda fop®g ^ „ jj tur,quôdàDeocumruo reminc,antecarnisnatiuitatem dilcdus cft,Malach.i-Rom • .^^ impcrfcrutabilipropofitoDei cledus, adconformitatem imaginis filqDei, aogo ^^^ tcrnam.Hxceftmagnificentifsima gloriagratix Dei, qux prxuenit amp;nbsp;natural quis glorietur.Hxc nullis mentis prxuifis, nulli bono vfui rationis prxfcito debetur, Iiberrima Dei voluntate procedit. Quare non dicit Ephe. 1. Elegit nos, quia futuri er fandi, fed vt elTemus.EIedio fandos lacit.Et additJuxta beneplacitum voluntatis luç, iuxta mérita noftra prxuifa vcI exhibita. Cum enim pucri, lacob amp;nbsp;Efau. nondum nati -fent,vt fecundum eIedionem,propofitumDci manerct,non ex operibus, fed ex yoc » didum eft Rebecex fandx matronx.Maior feruiet minori.Diues in mifcricordia am in reprobos,infignia dona gratix cffundit,fcd pulchritudinem illam,gloriam gratia cob,ideft,bcnedidioncm omnium gentium,in feminc Abrahx amp;nbsp;lacob, hoc fit,renu s nem pcccatorum omnium, xternam vitam amp;nbsp;falutcm fclceit Deus quot;O^*’’'^’l^^^fLnul' ius fxculi,bcnedidioncs corporales amp;nbsp;rauncra cumlfmaeTaccipiunt, cum

QVÂDÏIAGÊSIMÎ SEttiMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mgt;t

^^himCOhCüpifcuntjprz gloria primogeniturx.Ditefcunt, in gentem fftagnam muÏtipli-' ^turjcdlfaaceni filrjliberx, filnpromifsionisj Abrahx fernen v drum, luxtapromifsio-' ^^hzrcdcs,maioraaccipiiinti Deo,nempe xtcfnabona,regnumDei. Hieviri fimplices habitant in tabernaculis, ad ciuitatem coclcftem, vbr hxreditatem repofitam ha-wnt,anhclantes.

. Quod autem Propheta Pfaites addidit quarto vertu Selah, proculdubio cantores fpi' Rituales monet myftern latentis, quod certe incomprehcnfibile, amp;nbsp;ineffabile eft,piotaniert Wentiohic m fide accurate rccolcndum, nempe nos effe hxreditatem Dei, Deum noftram, tffehzreditatem 8c partem:quo brcui verbo, lumma beatitudruis v crx 8c xternx propo-•»tur fpirttualibus,in fide venerabundoep filcntioquam attentifsime mcdiiandum. Hinc «nim exorictur iubilatio cordis Sc plaufus manuum, ad quem nos primo ver fu pfaites hor-Utur.

Quienim corde credit, fe Dei hxredcmc{fe,idcft, vere beatum, non poteft noniu-Warc 8c plaudere, 8c incrcdibilc hoc cordis gaudium ex Euan echo falutis conceptum, dc-promere.effundcre8eiaftarc. Cicero vere quidem dixit ; Dinicrlc eft filcrc cumdolcasgt; ^dongedifficiliuselEnonloqui,cumIxtitiageitias.Quarccorda noltra, dumEuangclio i “lutisnoftrxcrcdimus,obfignatic|^ fumus fpiritu promilsionis fanfto, arraboue tam excel* 1 '5RUs hxreditatis, efferuefcentis Ixtitix magnitudincm cohibere non pofiunt,quo minus in 1 ^üces8iiubilumerumpant.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolus Komano.cap.i.fcribif. EuangeliumDd ante promiffum elfe per Prophe-1 hs,in fcripturis fauftis de Chrifto. genito quidem fecundum carnem ex femme Dauid. fcdl | 'iedaratofilioD E 1 cumpotentia.lccundum fpiritum fanftificationis, ex co quod refur-« \ fixité mor tuis.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sublimis autem articulus fidei noftrx Euangehex eft, quèd Chriftus deuifta morte,

1 'itendit in calos, fedetq ad dexteram Dcipatris omnipotentis, qui afcenfus, hoc vaticimo 1 dare prxdicitur. Ót velut depingitur v iét ons Chrifti m coclos afcendentis triumphus.Scri-1 Ptura nobis huncafcenhonis dominicx triumphum ita defcribit, vt non folum intcUiga# * Chriftum fuamvifihilem prxfentiam oculis hominum quadragcfimo die à rcfurrcftionc ^'’btraxiffe.fed quiddam altius, nempe plenam Chrifti glorificationem, quando ipfe primo* : Stratus ex mortuis, primum mortahtatem in fua perfona, quippe vcra amp;nbsp;xtema vita, ab-i Wit,8c verx immortalitatis ftolam induit, in vitam fempiternam in refurreftione car-‘ dsfuz regeneratus, omnem poteftatem accepit in coclo 8c in terra, ad dexter am Dei in cœ* . Itftibus collocatus, id eft, in regnum Dei, vt fit rex omnipotens, ficut Paulus ait Ephc.i.Su-1 pnomnem principatum 8c poteftatem, 8c virtute 8c Dominium, 8c omne nomen, quod no^ 1 tinitur non folum in fxculo hoc, fed etiam in futuro, fub cuius pedes pater omnia fubic-I dtitumch dedit caput fuper omnia, ipfi Ecclefix, qux eft corpus inius, complementum eiua i ^woranra in omnibus adimplet. Nunc cnim Dominus eft omnium, vt Petrus Afto.io. ait, 1 ''who 8cfpiritu fuo intoio mundo regnat, in eleftorurn cor dibus glorificatur , 5c verua 1 Beusfaluator agnofeitur 8cadoratur,omnis gloria inEcclefiafanftorum, in toto orbe vus I Chriftotranfcnüitur, 8c quiequid magnifici citota fcriptura tribuit, Ixtisanimorumiubi-i ^s deChrifto Domino acDeo noftro vbiq canitur»

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hzeftupenda glorificatio Chrifti,à diercfurreftionis, quo à morte refufeitatus, mor

l hstyrannidem immortalis faills amplius patinonpotuit, ycriuscft afccnfioeius, quant l vihbilis iUa, quando difcipulis in Bathamam eduftis benedixit, 8c eis‘videntibus in altum l lubiatuseft.nubeillumidifcipulorum oculis fubducente, cum^udirent ab AngdistHiclc l fus qui aftumptus eft à vobis in cœlum, fie veniet, quemadmodû vidiftis cum cuntem in coe-\ lum Acl.i.Luc.vlt.Mar.vlt.Expcdiebat tarnen Chriftum vifibili etiam afeenfu, ex hoc mun | doidpâtre abirc,vtveritas humançnaturç,ficutinrefurreftione,ita Sein afcenfionc.Çhri | ftifidenhuscerto patefierct.Quarc dum quadraginta dies difcipulos fuos de refurreftionc \ car un lux varqs argumentis ccrtificaftct-.prxbcbatenim fe videndum,audiendum,palpa-1 'ium,comcdcbat,bibcbat cum cis-reftabat,vt D. Bernardus ait, adimpletio peregnnatio-1 m,gtfatlixclaululatoti’ itinerary Rlit)Dci,ncmpcafccnfio ad pattern, quam Ôtpcrfccit.vt 1 oiMuaperfcftcimplcrct,quç inlcgeîVlofi.Propbetis 8cPfalmis de eo lcripta tuer ant. Hoc i Vitdccretumpatris,vt films per crucemingloriamfuamintrarct, Luc. vlti. vt naturano-1 ftriin Adan. olimmalcdiâa amp;nbsp;damnata, in Chrifto per mortem, rcfurrcaiontm amp;nbsp;afeen-1 twnem dus fupra omneS coclos, patri reconciliarctur, viuificaretur, 8c in eminentilsima glo 1 bimfublimarettn.NamvtpièGrcgoriusaif.Pcr ateenfioms triumphum, natura ilia cm an 1 teidiftum crat,terr a es 8cin terram ibis,in coeIû iuit.luit in Chrifto, ibit poft eum amp;nbsp;in ont 1 ’^ùsmçmbris eius fidebbus, in cum fuam fpem poncntibus. PtomiEioiXm habemus, qux 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non faV

fton Fallit.Si abierocinqnit loan.14. Jadparandum vobis locum,rtchïW ve^»»®* ” ^^j. vo!»admeiplüni,vtvbi funicgo,amp;vos litib.Quod liet, quandoChriltubinmaitlta bU,quando quj m Chrillo niortm funt, relurgentm dicnouilsimo.Etnosquivi^^ ’ reliquienmus.limulcumiihsrapicmur in nubitusinoccurlum Domimin acre» Ä * per cum Domino crimus. i.Theira.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kempi

Habet hoc loco pu euhoßtas, quod in obedientu fidei orthodox» qu^^'^ 'j, feriptura hoc loco tribuit Chrillo, prxter nomen Elohim, ctiam lanftum iHiid nomt ^ drihterum lehoua, id dl, Deus, vbi vcra Chrilli diuinitastam aperte adPruitun * ^^^^^^^ faux menus polsitreluclari. Cum kaep Chnllus verus lit Deus, Deusautew''^^.j. per eßenuam amp;potcntum,lfai.ö6.HxcdicitDominus;Cxlum (edesmea, terra ai* ^j^^^i^ bellum pedum meorum.lere.aj.Putàsne Dominus c vicinoegofum, dicitDc^æ^'^’. ^.^^ Dcusdelonge^Nunquidnon coclum amp;nbsp;terram egoïmpleo dicitDominibtBu , ' * De perfo» Si afcenderoinccdum tu(DeusDillices, li defcenderoininlernum ades,amp;c. (^°’quot; gj^nyï »4 Chrifti turalcendit,qui vbiq dl;'Rcfpondeo;Scripturahocloco de Chrifto,Deoamp;r’°'’’‘ pj^j.

' tur,iuxta naturx humanx adlumptx occonomiam.in Chrillo enim dux funt nau' /^j^, na qux xternaliter cum patre amp;nbsp;Ipiritu fanéto vnum cll, qua incomprehenlib“isgt; _ nbsp;-fds,omnia inenarrabili modo tenet,implet,compleftitur, amp;nbsp;fuperexcedit lEtnuro gt;4.^ illa xterna perfona in diunitate, verbum xtemum, films Dei, fibi hypeRatit^ ad « P Ncqi tarnen in Chrillo duç pcrlonx funtcvtolimblafphemabat NeltoriusJfedvna ^^^^ induabusnacur.s fubfillcns, vt ait Damatcenus. lam fcripturx dcperlona Cbri u .^ qiiuntur, vt quemadmodum cum clare tcllantur, effe vere amp;nbsp;naturahterDeuw» nuum • ^ genitum Dei patris;ita etram declarant cum verc amp;nbsp;naturahtcr effe hominem,uæ'’’ P ^-^ tux virginisManx, exprolapiabauid. Dehac xterna perfona quxdamin “'PP^“'^** g cuntiir lecundum eius xternam diuinitatcm, quxdam fccundum humanitatem, interop ^^ ad umptam,omnia tarnen vni amp;nbsp;cidcm perfonx, quxfcindi nunquampoteft, tribuun • etli fccundum diuerfas naturas.Vtloan.j.Nemo aicendit in coclum, nifi qui dclcendit lo, films hominis qui ell in cœlo.Et Ephel.4. Qui defeendit idem ille eft, qui ctiam fupi aomnes coclos, vtimplerct omnia. Ibi opera illa, afcendere, defcendcre, non ^^ iintiir naturis, fedilli vni perfonx, induabusnatunsfubfiftcnti. Non dicit fcriptur^^^^^ tura diuina dcfcendit, natura humana afccndit in coclos, fed qui de Rendit, ipfc en lt;3*’ dit,fignificansnonidentitatem naturx, fed perfonx vnitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ouisenira Chrillus enim vnus illc amp;nbsp;idem, vel cadem perfona, defeendit amp;nbsp;afccndit' dcfccnditCnonneDeus^Quisafccnditcccrtcidcm ipfcDcus amp;homo.Defceiiditi' _

naturam diuinam,idell, inmundumhunc milfusellàpatre. Etcum in formaI^ti ’ qualis Dco patri, exinaniuit femetipfum, forma ferui lumpta, in limilitudmc n * conUitutus, figura repertus vt homo, humiliauit femetipfum« Hxc cll defeenbo Ueb immenfaamp;incomprehenfibili.incrcatamaicftate, adhumilitatem naturx neftjpt etea ^ Deusipfcvnigcnitus,invnitatemperfonx terrenam naturam alfumplit. Afccnditautem coclos,fccundum humanam naturam, non vbi verbum Deus ante nonfucrat q\-wfymbolo quippe qui erat femper in coclis, amp;nbsp;manebat fempcr in patre, fed vbi verbum caro antca non fedebat.Et afeendit virtute propria,non lolum diuinitatis, fed amp;nbsp;glorincata manitatis. Namamp;noflra corpora humilia, in rcfurreftione vltima glorificabit amp;tranb -gurabit Chrillus, vt conformia reddat corpori fuo gloriofo, fecundumefficaciam, qua F * tcllfibi fubficere omnia, vtamp;nosdonoglorificationis fimus afeenfuri in ai;ra, in occur u Domino Refurgemus cnim in incorruptibilitatc, gloria amp;nbsp;potentia, eriintq; corpora t * lira agdima : fuperinduemur enim non amplius terreno illo amp;nbsp;corruptibili domicilio, KCor.ip elaro amp;iinmortali, quode coclodl, mortalitatc omni per vitam ablcrpta. t. Corint . •

l.Corinth.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;• »

Cum itaq Propheta de Chrifto cancns, dicat Dcum arccnderc,oftcndft vrutatero p (bnx Chrifli,qui eiu Deus fit amp;nbsp;homo, non duo tarnen fed vnus eft Chrillus. Et °^r^y^2 flaticam vnionem naturarum in vno Chrifto, tribuitur Deo afcenfus, qui perlera' ^^^^ dum alteram,nempe humanam naturam conuenit.Nam Deus amp;nbsp;homo, in Chrillo uon ^“’’* perfonx, fed vna tantum perfona.D.Cyrillus in cap. j.Ioan.de Chrifti defetuW jep ^fnuui» Joquitur:CumDei verbum de coclo dcfcendcrit,Chriftus ait,filium hominis defceuoU e, duasperfonaspoftincarnationem diuidi recufans,necalicuipermittens, vt temphroqu à virgine fumptum fuit,alium filium, amp;nbsp;alium Dei verbum prxdieet, quamuis qiu vtnq n turaliterinfunt,dcccntcm diftinftionem fufeipiat.Vtenim ex Deo verbum eft,uchcmo e mulierc. Vnus igitur ex vtrifqi, Chriftus filiationeindiuifibilis amp;nbsp;maieftatc diuma-^u modo cnim aliter qux foli verbo Dei conueniunt, virginisfilio adeemmodari F^^^“” * Quomodo autemeconucrfo,qux folicarniconueniunt, verboDei attribuenturr^i'UC nim de coclo filium hominis dcfccndilTc ait,pafsionis verotempore, ipfefili’Dcb tanqu ipfc patidu, qux humarutau fux fedununodo congrua funt, umuilfc Icribitur. ^^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dVATRAGESIMI SEPTlMl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^

tcrC’^^^‘^'^®®*^I^Oquot;“no, boni confulite prolixitatem meanr Noftis quarn immani-I’«os f r°^ f^culo in Ecclefiam graffetur, atqj errorcs Arri], amp;nbsp;Neftori), iam olim confo-

P^quot;^ hxreticos Anabaptiftas, Quere putabam me operçpretmm fafturum, ll 'iuori '”’*^P^’”’“®e^O’''fhodoxis, deChrifti perfona, mgrariam fimplicium fenberem, lt;l»n quot;”5“famgcrimus. Porró Propheta verbis plane triumphalibus vtitur, in dderiben *(ccn?™p afcenlionein calosdn iubilo inquit amp;nbsp;dangore tubx. Eft enim refurreftio, ant ^niii *?^^*'^^^t^**™phus omnium maximus amp;nbsp;prxdarifsimns, vbi hoftes ferocifsimi, amp;

incxpiignabiles,pecca£iim,mors ,munduS)Diaboius, capti Ptiiiiï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^^^ amp;nbsp;Ptal. er de Chnlti alcenfu canitur ; Afccnddli in altum, cocpilh ta-

*-°^ ^^*'P’ '^^^ homines fub Diabolo antea captos, vt Augiilhnus enarrat, m quo nu^^ ttjkP. *”e®*^’'^gaudio exultant amp;nbsp;Chnlbfidelcs interris, amp;nbsp;angclici (pintus ineoeJis, H4/*'”^®°^’”^**’''*^®‘*”*°’^°^®’^'''’’^“’quot;°’^^‘^'^®’^*^‘'”^ ^*™ ‘^*^*^’ ^*uhilo afcende-’hßel ”^°'‘^^quot;J^æ’ ^“^“^ ^‘^ Angelicas potcRatés attinet, quis noRrorum in carne capiet ^ r™ S’“*^**» ex glorificatibneChriRiconceptafCerte in terris etiamperfonattuba ptr ®) ^’^“’imperueRigabiles diuitix gratix Dei, in ChriRo nobis impertitacjcantantiit ^^’'™'”^v(^' ad confummationem facculi. Quid enim aliud fónatprscdicatio Euangelq ^.'’‘°?’'**^J3EtadeChnfto,pcccati,mortis,Satanae'amp;mundimagnincentifsimotriuinpha-»1)1 p^'* ’’?* ^^ holle noltro crudelifsimo, propria virtute rcdemitÆt lient ApoRolus eti-tiov , 8’”^' æetaphora de hoc triumpho loquitur C0I0.2. ChriRus deleuit chy rographum p^ ‘’Pw décréta contrarium, amp;nbsp;ülud fuRulit c medio,adfixum cruci, cxpoliatostjj princi*-hn f*^1^ PoteRatesCid eR, poteRates tenebrarum, vt exponit AuguRinus EpîR. 59) oRcn-lç^gt;PaUin triumphans illos m feipfo. Nonne hoc egregie prxftitû eRt'Dialxilicje poteRa a(j|?^*^^^®'’*^“™ehamoRentantür, amp;nbsp;in triumpho, vtmancipia conchmata ducuntur.Atq^ a ucinvoce tubx afcendittriiimphator ChriRus, quando Euangeliu decalcataper Chri-

Jjj ™°*'^e,dcprofligato Diabolo, in toto-mundo prxdicatur, inquoPrincCpsmundiin* tiij^^* ^'^^ proclamacur, et mundus à fpiritu fanfto arguitur de peccafo,iuRitia amp;nbsp;iuditio. ,^ ‘igeliiim enim nihil aliud eR, quâm cbuccinatio triumphi CnriRi, quôdeonfregit po^ ‘'âmûiaboli, amp;nbsp;de manu mortis liberauit hominem.

df. Jîm fi fapiintis, nunquam non recordabimur huius triumphi, quia iam noRer eR, no-jd^oftes vidi hint : qui eos vicit, Deus eR, vtPfalmus cantat : amp;nbsp;homo fupercxaltatus . ^mam gloriam, amp;nbsp;fie régnât, vt regni eius non fit finis Ifai.p. Quis igitur nobis in hune

ttij ^ege'neredentibusnocebitî'qui nunC apparet pro nobis in conipeftu Dei, noRcr 51(1 *quot;gt;pontifex Farins feeundum ordinem Melcnifedek, in sternum. Cum igitur ilia gaudia tJJ^PeRwe’nh meritoP fakes nos adexultandum amp;nbsp;laudandum tantum triumphato-™’«ortatur dicens:

^ ftoc eft iugeilludgaudiiim, quod Paulus nobis inculcat Philip. 4. Gaudetein Domi-)hn,*}!}P®'^’amp;‘t®'’“™^æO’g^“lt;^c^C‘Crebcr in corde noRroamp;ore, fitille de Chrifto PfaK ^11^°™’'^ ^^^'''''’‘'‘'’^ nolter, quam admirabile eft nomen tuum in vniuerfa terra, qui po-«1 gloriam tuamfuper cœlos. Minuifti cum paulominus ab Angelis, gloria amp;nbsp;honore fonaftieLu^^ Pacis ilium domihari fuper opera manuum tuarum, amp;nbsp;omnia pofuifti fub ÇfP eins,PfaLs,EtPfal.90, Dominus regnauit, eXultet terra, amp;IxtenturinfuIx multx. Al ' j:5'’*'^^^e Domino canticumnouum, cantate Domino omnis terra. Annunciate de jj. 'ndiem,falutare eius, Annunciate inter gentes gloriam eius, in omnibus populis mirait kV'^'’’^^ P^^h94. Venite exuitemus Domino, iubilemus Deo falutari noftro. Et Pfal.99. wbte Deo omnis terra, feruite Domino in Ixtitia. Introire in confpeftu eius, in exulta-j^ntPfal. 149.CantateDomihOcanticumnouum,laus eius inEcclefia fanftorum. Lxtetur , ^elin eo qui fecit eum. Et filix Zion exultent in Rege fuo.Et quid aliud vbiqj Pfalmi vo-t'(ïy'lquot;^”'S'o''’ham Regis noftri afsidue in Ixtitia (pintus effe cahtandam, cum etiam noftra , quot;Hocenimfafturos Chriftifidelés, Dauid Pfal:144. vaticinatuseft;SanftituicDeus?bc-5tnttibi,Gloriam regni tui dicent, amp;potentiam tuam loquentur,vtnotam faciant filqs 'ninum potentiamtuam,amp;gloriammagnificentixregni tui.Rcgnüm tuum regnum fx-orum, amp;nbsp;poteftas tua in omhem generationem amp;nbsp;generationem.

t. ^ft^hxerepetitioverbi pfallïte,non ocio{a,vt humanus fcrmopleonafmisfubindc ’w,fedEmphatica,iuttifsimas vrgentifsimas^ caulfas indicans pfallenti, ex toto corde amp;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-

EXPLICATIO PSALM! omnibus viribus, Rcginoftro,quino« ex tammiferabili captiuitatcredemit, amp;if' ^*S’quot;’'' glorias fuas tranÛulit.

Genus humanum per inobedientiam Ïn poteftatem Satanx vencrat, mundiobiddicitur in fcripturis.Dominatur enim in omnibusimpi)s,incrcdibilifurore® in varia fcelera impellens. Obfccroin quam abfurdosamp; abominandos erroresCacort -monmundum anteChriftum natum, przeipitauitf m quam horribili mentinm e?'®*” t-ultbua» detinuitÆufebius Czfarienfis fcribit Hefiodum, ccciniHc, triginta dcorum Portf«to/(lt;(;(fe,fedvideannonpotenterin imp^s operetur Diabolus. Veritatem Gentes m’^æ Gentium detinebant. Deumcognoucrunt cxcrcatione tampulchrz mundi machine jrerum^ idohitritt. nium prouidentifsima gubernatione, verum non vt Deum glorificauerunt, fed*’’8^Vlù Komilt;. I* cognitiones fuas fruliratz funt, amp;nbsp;obtenebratum eft infipiens cor corum, Cum créât ^^ fe effe fapientcsjftulti fafti funt, mutaucrunt^gloriamimmortalis Dei, non folwö’dw talis hominis fimilitudincm effiftam, fed etiam volatilium,quadrupediim Äreptilium-fefto nullus eft error tarn pudendus, nulla abominatio tarn abominabiliïjn quamnon 53 impios impellat, vbi verbum amp;nbsp;(piritus Chrifti défunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jg QuôdÆgyptq omne fere genus beftiarum confecrarunt in Deos, nonne opeP Satanz dhten^rarum poteftatis^Cic.lib.j.de nat.Deorum:CoIebant Apimgt;Boucni)t codiIum,Serpcntem,Ibim,Ciconiam,Felem,quam violari,infandumauditu e*quot;’*^;. fcribit eos etiam membra genitalia coluilfe vt Deos.Colebant canes, In pos ACtefte tu Allium, Cepa, Brafsicam, amp;nbsp;Raphanum, Oucs, Accipitrem, Aquilam,Hircum,

^ Clemens in recog.lib, s. leripfit, eos etiam crepitum ventris pro Deo coluilfe®' Clemens, ren fûrçbiener,iam palpa regnum poteftatis tenebrarum, in hoe mundo. llt;«Slt;w. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laftantius lib. i.de faUa religione,cap.2o.fcribit:RomanosLupamprort°f°- ^j^ infignem meretricem, amp;nbsp;Faulam Icortum Herculis. Floram colucrunt uunuislüd'^’^'’^quot;^^p fcocnifsimis.Colebant amp;nbsp;Cloacinam,quam Tatius confecrauit, bas Wdsein

Hoftilius fÏgurauit amp;nbsp;coluit Pauorem amp;nbsp;Pallorcm, Romani etiam RnMgiut’u» « ^ brem,amp;vtCyprianus habet, deldolorum vanitate, colucrunt amp;nbsp;veneremcaluam, v item fornacem, Deam vctularum, qux crepitu ventris hanc Deampoftforn^ucmco Colebant amp;SterculiumMutinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j frft Grzeiin Gymnalqs confecrarunt fimulachra cupidinis amp;nbsp;amoris, fedpudetreit^ centilium abominationes.Recole, quam varies oraculis, in mundo démentant ^j. Itutifsimus hoftis Satan, amp;nbsp;videbis patrem mendacn, innumeris laqueis captumtenuiU b nushumanum,ad fuam voluntatcm. lam amp;iaftar3tioncm,acliberumarbitnum»cum ^ cifapientes, amp;nbsp;arrogantifsimi mundi domini Romani, tamturpiterincptiiinconfecn amp;nbsp;colcndis Dijs. Et talibus Idolis amp;nbsp;Ipurcitqs mundus vniucrlus plenus crat, eiiuun notus in ludza Deus quibufdam effet, amp;nomen eins magnum in Urach fcdfilflslccun ^ promifsioncm.Quàm cfficax enim, amp;nbsp;multiplex error etiam in populo Dei,ogeratiou tanz fucrit, libri Regum teftantur:vbi vides,in medio illo legis amp;nbsp;Prophetarn ualuiffcSatanam.amp;Iudzos etiam in Idolatriam illexiffe, quodteftantur Baal, nbsp;nbsp;nbsp;. ^^

Aftorcth, Chamos Regina cocli, Dagon Philiftinorum, Molech, Miplezcth, atej id genus aha Idola. Tam efficaciter regnabat in mundo, mundi Deus D?’^®^^(nDei Apoftolus2,Corinth.4,vocat;Pudorpronibetreccnfcrc, quomodo Satan “'^^'’^Ltusob-iudicio,infpurcilsimasimmunditias adegerit Gentes, vt ratio hum^ain nsP5” ^^^^j^, brutuiffe videatur.Profcfto non incaffum Apoftolus2.Corinth.4.fcribit,pi3bo^ P^i^ care fcnlus incredulorum.Mundum itaqjSatan captiuam tenuit, doneefortiot,^“ atvelut j JJemenit. Quarc Ephe. e.KOffp-oKÇiiiraç, id eft,mundi Dominus vocatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;] aqueis amp;nbsp;vinculis irrctitum mundumun mundo cnim t vtfylt;|, id eft,agit amp;nbsp;cfficax eu p l eus immundus amp;nbsp;Apoftata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•fasbabc \ Arbitror autem Chriftiano nceeffarium effe, vf fuihoftis vires probecogniW ^^ l af, quo amp;nbsp;caucre fibi, amp;nbsp;fortioris Chrifti potentiam maiori gratitudme celebrate jwi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

plane nceeffarium eft, accurate perpendere, in quam horribili captiuitatc, quibusiguo ^^^ 1 tiztcncbris detentus, ezeutient mundus, ante Chriftum incamatum. Quanta KCf^ ?^^ quód Chriftus, quz in Adam perdideramus, tam ftupendo bello, tamqigionofa cuperauit, Hac cnim confidcrationcgt; immenfain nos Dei benefiaaper Chriftuw» jj^^Qx

wnobis, ex Chrifto mcffabilcm fadidtatem» multo chrius cognofcemus, aftj ad gratiartim Wionem fcriam cxufcitabimur.

Si itacy quzris: An non Temper omnis terra: Rex fuerit Deus hofter ? Refpondeo * vt p*iilo ante, omni tempore creator in omnem creaturam plenum domihium habuit, fiom*^ nipotentiam enu conlidcras. Sed quadam Dei iulticia, in poteftatem diaboli traditum dl genus humanum, vt Auguftinus ait de Trim. hb. 15 cap. ta. à diabolo cnmi fuperatum cil mendaciis, amp;perinobcdicntiam, mancipiumeiusfaftum. Quarc à Chrifto loan. ï4.Prin-Wpsmundihuiusvocatur, non quod verè fit dominus munduvt Gy rillus ait, led quia ty-»'nnicè dccepit hominem, amp;nbsp;rapuit cos, qui fui non erant : fubiecit enim fibi ddiftis homi» ®ïm,8taboinli diuinó diftraftum videtinebat.

Quire non iniuria à Tyrannide fua deieftus eft, regnatenimiaminnobisChriftus» Nim nunc loan. 12 aitzPrincepshuiusmundicqcicturforas. Etrurfus: Si exaltatus fucro « Um, omnes traham ad me ipfum. Chrifto itaqj vcniente in mundum, amp;nbsp;digito fuo dx-®0nii expeUente, amp;nbsp;poft mortem refurgente, regnumqj fuum fpiritualc in mundo,Euange “5yhicg prxdicato, incipiente, Deus, quem genres antca ignorabant, dqs alienis fcruicn-^s, iamper Euangclium in Chrifto, totius tcrrx rex fiebat,* nouo quodam modo.Nam ip-'rincirnatus, cicdoSatana,fpiritu amp;fidcrcgnabat vbicp in clcdis per gratiam Chrifti. i mmvbicj verbum veritatis pattern mendaci) traduxit amp;nbsp;confudit. Et vbianteaSatan per 1 ?'?’®‘^“®* Stprxftigias potenter regnabat, ftatim Deus in Chrifto regnum recUperans, 1 *iraudulcntumhoftcm, amp;raptorcmprofligansfuo fpiritu, regnare cocpiticarncrn» pec-I Wum, mortem amp;nbsp;Satanam in nobis vinccns. Semper itaqj verum fuit quod cecinit pfaltes: 1 fhl.8g. Tui Domine funtcocli,amp;tuacft terra. At non omnis terra Dominum fuum anno-1 quot;it, dumDcushuiusfeculi mentes hominum, etiamnum excxcabat in toto orbe, neUcum

^Wtorem exopificiomundinotum,glorificarcnt,regnumillud omnipottntix num^non witacondito orbe. SedRegnum Chrifti quod eftRegnum gratix, inprçdeftihatis apud “lt;Uoscratolim, verdmiuxta prophetarum oracula, dilatandum in vniuerfum orbem tc-

^reMcffix, vtctiamapudGentes Deus Abraham,lfaac, amp;lacob, pater Domini noftri ‘tfuChrifti agnofcatur,amp;idolis reieftis, Coins colatur, amp;nbsp;implendum crat illud Ifaix cap.

54. Dominabitur tui qui fccit te, Dominus eXercituum nomen eins, amp;nbsp;Redemptor tuus IfaJ, ^tnftus Ifraeh Deus omnistcrrx vocabitur. Ita dum malcdidio regnabat per Adam fuper

quot;unes homines, amp;nbsp;Satan Sortis crat in mundo perdendo per peccatum amp;nbsp;mortem, mitteba-^t tandem in temporis plcnitudine, vcra benediftio in Chrifto, gentibus iam olim per Mo '^promiffa: amp;nbsp;malcdiaioncm cxpülit, vt per fidei iufticiam, fandusPatriarcha Abraham

, ''’«hzresmundi, vtvbiephaberetfiliosnonCanguinis propagatione, fedimitatione pa-^'fnifidch Manat enim pror fus, vt Ambro fins ait, amp;nbsp;quotidic implctur * quod Abrahx AmbroS 1 Ü^tnirnis fine conditione promifit, fine IcgC donaüit: qUotidic enimDominus benedicit, amp;nbsp;Us de vo. | P'tEnangclium regnum diaboli impugnat, opera eins diffoluit,amp; iuxtapromiffam gratiam gcntitlli.

I quot;0v.iTcftamcnti dadegeminviCcerameftorum, amp;cordibus eoruminfcribit cam, pcccata i.cap.i.

I ttmittit, iuftificat, amp;nbsp;multos èregno mortis, in regnum vitx transfert. Crefect enim amp;nbsp;mul 1 tiplicabitur imperium Chrifti, vCcp ad nouiffimum diem, quotidic expugnat in Ciiis catnem, 1 ^ccatum amp;nbsp;mortem, vfeß adplcnamrcgcncrationem, quando inimici omnes Chrifti amp;nbsp;I «clefiz fcabclliimpcdurnnoltrorumfafti, noccre amplius nonpotcrunt, amp;nbsp;nouiffimus I «oftis Chrifti ac nofter plané abolcbitur. Hoe Chrifti regnum ampliffimumjProphctx om-

| nbsp;nbsp;nbsp;M.ofcsGcn.22. Benedicamtibi, amp;multiplicabo fernentuum fient ftcllascccli,amp;vclut^^g^™

I Venam, qux eft in littorc maris: poffidcbit fernen tuum portas inimicorum fuorum, amp;nbsp;bc- Chrifti m I Mftentur inSEMlNE tuo omnesGentestcrrx, quiaobcdifti vocimex.HxcpromiC-Prophe* 1 ^»ftaeft Abrahamo. Idempromittitur Ifaac Gene.26. Et Patriarchx lacob Gene.as. lts. I nbsp;nbsp;nbsp;aliud habet hxcpromifiio,quàm fore, vt in Chrifto filio Abrahx fecundum carnem, I quot;regno malcdidionis etiamgentes in toto orbe liber cntur, iuftificentur amp;nbsp;falucntur » vt 1 turn Chrifto régnent, in regno Dei in xternumf Benedici enim in Chrifto, eft c manii di- Bcnedi-\ ^^*’ ^quot;h omnibus mails per diabolüm introdudis, libcrari, amp;nbsp;vocari in confortifi Chri- ^ 1 'ti,vbi omnium bonorum thefauruseft immarccfcibilis amp;xtcrnus. Hoc regnum vniuer-1 file vbiejeanit pfaltes, Pfal. 21. conuertenturadDominum vniuerG fines terrx: Domini \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StipfedominabiturGcntiUm.Pfalmo 66. ProphctaPfalmographus , prxui-

I wns vpiritu,fore, vt amp;nbsp;Gentestotius tcrrx, in regnum Chrifti venirent, nc precatur: Deus 1 ^'wreaturnoftri, amp;bencdicatnobis, illuminctvultumfuumfupcrnos, amp;mifercatur no-

' ’ *'-'JgllVK\-AlUU31ll Ud 1 * V 1*11* Ul.t**“9 V^. 111 VIIIUXIUU» ^VHiLIUUd -gt;AIlLtl.«(l V ILTlUUjia VIV \_1H l* ‘“''’''•Confitcantur tibipopuliDcus, confiteanturtibipopuliomnes. EtPfal 9f?. Dominus *quot;gMuit,cxultct terra, Iztentur infulx multx. Et Pfal. 92. Dominus regnauit, decor cm in-quot;quot;tuseft,indutuseftDominusfortitudinem amp;prxcinxitfc,hoceft-.DominusinChrifto '^tpiricgnum in terra, qux antca à principe acr« occupabatur. Et Pfal. 97. Notum fccie

Dominus fahitarc füUtnCid eft Chriftiim. nullnm cft cnim aliud falutarè Dd» qw^«' CHW faluator noftcr vnicus) in conlpcttu gentium reuclauitiulbetam fuam. Recordatus en wi-fericordix fuse, amp;veritatisfux dommIfraciiViderunt omnes termini terrx. faluwre Do * noftri,ideft Clirillnvt enarratSalilius. Et Pfal. 102. Regnum iplîus omnibus dominabitÿr 1(31.49. Pater filioloquitur: Parum cil vt lis mihi reruns ad fulcitandosTribusIacobjamp;tîquot; ccsllraciconucrttndxs: Dediteinlueem Gentium, vt fis S AL VS mea, vfqj ad extremster ræ. lere.iß. Ad te gentes veulent ab extremis tcrrx,ócdiccnt: Vere mendaemm poffede-runt patres noltri, vanitatem qux eis non profuit, amp;c. Ezcch. cap. 57. magnife* defgi-bit regnum veri Dauidis Chrifti cathoheum. Dani.z. Omnes popuh tribusamp;tog^'’^*^’‘'' nient ci. Hofeæi. Erit numerus filiorumlfracl quafi arena maris, qux finemenfura t^’^ non ntimerabitur. Et erit m loco vbi dicetur eis:non populus mens vos, dicetur eis filij Del viuentis.lohcl.2. Omniscid ell,non lam ludçus tantum, fed quilibet ex omni nitionC) quita uocanerit nomen Domini, faluus cnt. Sic amp;nbsp;Sophonix y. Promittitur populis labium de-éèum, vt muocent nomen Domini omnes, amp;nbsp;feruiant ci humero vno.Ellcnim vnicus iHecu-2acliari. ftisgentibus defideratus, Haggei, 2. Zacha. 2. Lairdaamp;IxtarefiluZion, quia ecee ego i 1- ''®quot;‘?’ ^habitabo in medio tm, ait Dominus. Et applicabuntur gentes multz ad Domi-Malachi. num in die ilia, amp;nbsp;erunt mihi in populum amp;c. MaJachiç i. prçdicitur nomen domini célébré fore in gentibus, nimirum lam ad Chriftum conuerfis, quem munda oblatione tanquaffl dominum ac deumfuum vbiq; gentium eolent. Et cap. j. prçdicitur; Soi iuRieix non folum ludçisexoriturus, fed timcntibus nomen domini, finerelpeftuperfonarum, quibusomnibus ex qtiacunqp gente fintpromittitur fanitas fub pennis Solls iulhclç, id eft Cbrilh. Cum itaqi rcx nollcr lefus Chriltus, ramiouge, latc,amp;potenter regnet, tanti Regis nomen là-pienter amp;nbsp;feho celcbrandum eft, ideo lubdit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

^ ^iê -^^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;^^ PIE N TE R. Scd quid eft fapienter pfallcre f Nome vers fa-

picntia cftin Ecclcfia Chrifti, qux-çtcrnanwatrls faplentiam, Cnriftum crucifixoronouif. _ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ in nullo ajio gloriatur, quam in dominoî'Eccleliç cnim gloriatio eft, quddnouitdommu,

Sapicn- qui facit mifericordiam amp;nbsp;iudicium amp;nbsp;luftidam in terra, 1ère. 9.

ffi^’^', , Sapicnterigiturpfallerc, cftrccundumprxfcriptum verbiDa.in verarde in ChdüS *1 nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;JaudareDeum, quçfides Deo omnem glorlam tribuit,noblslgnominlam. cordcagno/cere,

amp; ore confiten, nos inenarrabih gratia Dei per Chriftum, omnia bona acapere: bona iecuh prçfŒtis öc^uturi, rcmifsionem peccatorum, iuftificationem, pacem, vitani amp;nbsp;fa-luteimamp; quodfolus Chriftus cftnoftrafapientia, iufticia, fanftificatio amp;redempfio,vtib ‘due fit in corde amp;nbsp;ore; Nonnobis doininenonnobls,fcd nominl tuo da gJorlam, Inupicn- Plalm. iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

u^'’'S^^'quot;?P^quot;‘'=^?Ç^^^‘^*'^l^Plt;*^«‘^‘-eorctantumfincintelIeftuEuangdijamp;fîdeChh- -J iti. Hoc hcmiftiduum filmen eft horribile in omnia Monafterla, Cathédrales Ecclefias, Ä nbsp;nbsp;j Coficgiatas. Nam IHkenum orecantxtum fine intdleftu, Nonnis.Monarhis amp;nbsp;Sacerdo- 1 ‘ i‘^g'^ntintm3sdiuai2s pej^rit, cum tarnen in regno Romani pontitids, nullumfit mo- f C3thedr3hs EcclcR^, vbi vel vnus illc vcrüctihts, denottro Sacerdoce f Cnriito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^citdltg3tur:Iur3uitDominus,amp;.nonpoenitebiteum : Tu es Sacerdosm f seferntm lecundumordinemMalchizedck. ISlumhocett^pienter piallerecHiinwidesd- f tier ariörum noftvorum doHnnam, 81. dices, cos diabolicè prallere', palam enim impusniti nbsp;nbsp;/

amp; damnant, qux tn Plalmis de Cbrillo ScEedeRa cantantur, CaniintenimPCabni: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^f‘^’^^^^^^^jl^^^^'^'^*^^‘”»^p^tnnae^iatOirem,pontißcemamp;ia{lißcatorem'Poat’ prxGdfumamp;c^quot;*^^^^^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^u€ regina,Marta matergratix, Sub tunca

2, I cccatanoRra morte Chridiabolita, in folo Chrido nos benedid, idedirewHHc^’^'^ peccatorum accipcrcpcrhdemin eum-

T. . ^cdeliam eneCatholicam amp;ipirituaÏeregnum Chridi,nonmonarchiamneundanam, vniusPapxrcgimine dauram.

'^’ uari ^^^^^^ ‘'^^ ^'^^RditDomino'in eum^ fperat, id ed Ede amp;nbsp;Epe nosiuiEßc^lt;gt;amp; fab

5‘* ÇP^J'^^°^^‘‘^^.^^f^'^^t^cnenpropterimperFc3:iohem,iniudidoDeiconrideren5 i poire,EedrcmpergrattamMedtatoris etiarn iudiEcato efTe necedanam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J tf, _deccatum origtnis cue : naturam ede corruptam, amp;nbsp;Ene Chridigratia, ad omne bo- I enhabuem, necpeccatum originale ede dunta^cat p(xnam,pod circumdEonem autba^ 1 ptitmum, led cttamculpam tn Ee, tantum autem meritis Chridi amp;nbsp;pcrbxcimpiitationeDei, ƒ non ene peccatum damnabile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 l^gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Eacridcium verx expiationis pro peccatis nodris ede mortem Chridi, nccvlhim ede 1 aliud lacriticaim pro peccatis Deum plaçons, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• O.VADÏIAGES1MÎ SÊPTlMl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I _ SîcrificîaEcclefix elfe cor contritum cognitionc peccati» amp;nbsp;pacincatum Rdc iulhnca-» nbsp;nbsp;g, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ lorisChriRi.atcjindclaudes,gratiarumaftioncs» Stopera bona. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Bona opéra elle, credere in Dominum ac Deum noftrum lelnm Chriftum i fpcrare irt ^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obganniunt ociofiaduerfarr), operabonaclfe facienda,Deum clfclaudan^im.Cxtc-

l lûmbuthcranos plane abolerc Canonical boras, St eultumDei. Re^ondco : v^is negat

\ Oïncopevindum effe^ Deum» laudandum St eolendum fine intermimoncïSed Spiritus lan

\ ^«3 docet hic, fapienter eRe pfaUendum: Rdem in Chriftum Deus refpicit: qux hac fide ca-1 ’^tnt, quantocunm tumultu St fumptu fiant, tamenDeo funt abommabiba. Ita St Amos s. i Dominus ludxorum Cxremonias St cantus extra Rdem Chriftianam tactos aucrlatur » ni-i te: Auferametumultumcarminumtuorum,Stcanticalyrxtuxnon audiam. v^o loco HicrOfty i diuusHieronymus ait: Pulchrè cantica leuitarum, quibus laudabant Deum, tumultum vo- mus* | oat, fonitumen confufum,quia non eft pulchra laudatio in ore pcccatoris» ludxorum quoep | Oratio, StPfalmi quos in Synagogis canunt, Stbxretlcorum compouta laudatio » tumultus

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Re^nauit DezwJ^er Gc«f cJ, Dciisƒ;dct J/pc^

^‘ nbsp;nbsp;nbsp;Diximus antcaSalutarcDei,boc cft,ïefum Chriftum non Colum Ïudxis incratis, fed amp;

\Gentibus miffum,vt St in iplis,vtpott etiam vafis mifericordix.prxparatis m glori^, Do-«ninusnotas faccret diuitias glorix fux, Kom. 9. Hoe gratix confortium,quod StLientes é rc^no Satanx in regnumChrifti funt vocandx* St Chriftum regem calcftcm agmturx* OteithiePronbeta. ludxisquidcmprimumCvtPctrusconcionatur Aft. 3.5 milit Deus in i'um Vuumlcfum,vt eis benediccret. At quia, vtPaubis ait Aft. lï. ludxi diem vifitationia 0te.lie.entes,rcpulerunt fermonemDei, St indignos fe iudicabant çterna vita,protinus con-owfivunt Apoftoli ad gentes » mandato Cbrilti Matth.iS.amp;Mar. id»vt apenrent oculoa Rtntilium, quoagnofeerentverumDeum, St ver am eiuscolendirationem.Nwbabcnt lu-oaiquod querantur: ita enimipforumpropbctxiamolimpronunciaucrant: tjentesmne-ReordiamDei in Chrifto confecuturas, futurascj iuxta promiRionem Abrabx prolc.NunC

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bed vbi eft regia iUa Aula, vel thronus noftriRegis, ludxorum St gentium . Kc-1 tWteïroph«,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^.,^

Regi«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dem ^edet Çu^crßdem JdtidHitatis ß^e^

^ Sedes nöftriRegis eft Cedes fanftitatis, id eft, Canfta. HebraiCmiis eft- Aitg«’®*'®^ telligitCQclumamp;pios, qui amp;ipli perfidem in Chriftum Hunt cocli, id eft, domus D^væ tis, ÄtemplaSpiritus Candi: habitatemm CliriftusincordibusChrittifidcliuin,q«»“ j. Cedes à Cpiritu Canftificatà amp;nbsp;cônfecrata Chrifto Régi, funt Zion vera, amp;nbsp;nions fan«“* '

Przdidum eft àPre^hetis, nafeiturum è ftirpe Abrahat amp;nbsp;Dauidis i-fvukS nbsp;nbsp;Mefliam laluatorcm,Regc sternum, feiTurumin folio regaliDauidpatrisfui-Dch°^ .“j^ Sandra- chrono nunc vaticinatur Propheta. Confer (capturas de Chrifti regno, et h*^®^ entu-tisquaeç' iHamfanditatis. Pfal.es.Iuraui Dauid feruo meo,vfqiinactcrnumprzparaboi£n' “ .^^ um, amp;nbsp;scdificabo ingenerationc amp;nbsp;generationem fedemtuam. Thronuscinsnent, ^^^^ confpcdu meo. Pial. ni. lurauit DominusDauidi ventatem, amp;nbsp;non fruftrabitur euro, ^^^^ du ventru tui ponam lùpcr ledem tuam. ifa. 9. Super folium Dauidis amp;nbsp;fup^f’‘J8 ^ eiusfedcbit, vt illud confirmet, corroboretiÿiniudicio amp;iufticia,amodo, amp;nbsp;vlcjgt;quot; ® f

ternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . . ff

Quod Archangelus Gabriel virgini perpétua: Marix Dei gcnitfici, de Q“°,quot;nomi-ligcndum.expofu.t: PancsCinquiO filium, ac vocabis nomen dus Jelum, amp;nbsp;nus Deus ledem Dauid patris ipliiis, regnabitep fuper domum lacob in acternum, amp;nbsp;ceg dus nonent finis. Ecce habes cœleftem Interpretern prophetarum, quddlelusb*’^* nus cft file filins Dauid, ChriftfisRexaitiffimusamp;xternus ,5111 æfirmum Dauichs rc|n . vero ludicio, veraep lufticia crigit amp;nbsp;confirmât, vt queat in fcmpiternum ihre, alijs wu regnis tandem conlumptis,amp;in nihilum redadis. Atq; in hanc federn afeendit, 9“^? clorificatus eft, amp;nbsp;fpiritu fando c coclo Apoftolis miffo, in tcrrena Zion, vbi. Dauw n 1^ ffehai regnaucrat, regnumfuum fpiritualc amp;nbsp;setemum per Euangelium aulpicatus elt, MX. tribus lacob rurfum in vnum regnum redegit, iuxtaEzechiehs promiffionem, cap- • quaeadverum Dauidem Chriftum rcüerfac funt, atqj deinde per Apoftolos amp;nbsp;coniro. 1 ceflbres, inomnemterram regnum fuum dilatauit, implenstenucm figuram 9“®® Î-”, • ,„3* dis regno prxluferat amplitudini Regni Chrifti. Dauid cnim viftonofus Rexi iuro‘S^ iicrat Cientes in circuitu, hecfolum regnabat fuper u. tribus Ifraelis, fed amp;

ra in Dauidis filio Chrifto lefuimplctaeft, quinon armiscarnalibus, fed niuerlum orbem emilfo, regnum fuum in ludxa eoeptum, vfq ad extrema tar^ P*^2f uit. Hoc cft focliciffimum lilud cornu falutis, quod Dominus in domoDauidf“®’^* \ „ xit, heut loquutus eft per os fandorum, qui à fcciilo fucrunt Prophetarum lüoruæ -vt feruaremur ah inimicis noftris, amp;nbsp;de manu omnium qui oderunt nos, vtZaebaruse mt Luc. i. Übferua autem grande diferimen inter fedemregiam Chrifti amp;nbsp;ahoruro r gum^ Sola enim Rcgia Chrifti vocatur fedes fanditatis. Soins enim Rex file fpintuaus dificat. Et foli fandificati (piritii Chrifti, funt Regnum Chrifti : Reliquinon ti fide, Ipiritum Chrifti nonhabentes, funt propham, amp;abfilafede fanda ?rcentur. enim fedescocleftis fpiritualis Zion, non terrena fedcocleftis, nonperitura, ftdpenn fura in □eternum. Pfal. 102. Dominus in coclo parauit fedem fnam, noninlenfialcm te ^ ftri fila Zion. Pfal. 144. Regnum tuum regnum omnium fcculorum , amp;nbsp;‘^°”’‘^’^pri jj. Omni generatione amp;nbsp;gencratione. Pfal. 44. Sedes tua, ô Deus, in feculum feeufi. * a j^^' Scdebit Dominus Rex in acternum. Pfal. 9 Dominus regnabitin zternum, amp;jn ®.j(.jj^ feculi, penbitis gentes de terra illius. Pfal. iO9.DixitDominnsDominomco, leoc _ ^^ 'tris meis. Vide igitnr quam miranda fedes fit Chrifti, collocatus eft ad 5f^’^^^^®quot;’ p^jfg, eft, habet fnper omnes creaturas plcnam poteftatem, vt pater, Quis igitur ban ^^^ Sanditatis cxcelfam cnarrabit, fiuc ad Chrifti Ecclefiam Dei tempium, line ao ^jf^jnfio-Dei refpexeris. Ethze quotidie in Symbolo recitamus, fed prôh pudor ^bgt;$ j^^ j^^g nc amp;nbsp;gandio fpiritus, cum tarnen nihil habeamus in omnibus fcripturis, conloi ^^ verfu, quod Dominus nofter lefusChriftus fedet fuper fedem fandam fijam, * ^,ægj tatus eft ad dexteram Dei patris, potenter regnans fuper peccatum, Satanam, quos holles deuicit, amp;taniccrtó etiam fub pedes noftros profternit, 9 nbsp;nbsp;.^^^ to ipfe à morte reforrexit, amp;nbsp;dextera Dei exaltatus, viuit amp;nbsp;regnat in zternum. nbsp;nbsp;p^ tengitur amp;aniducpfallcndumcfthuicRcgiRegum, in cuius regno fcmpitc^ , vj fccuritate perfruimur: libcratienim per cumfumus, de manu inimicorum no » ^ ipfl fcruiamus infanditateamp;iufticia in zternum, Luc.i, At vide quamenica ftus fuper Gentes regnet, vt fit altiflimusRcx, fuper omncm terram»

Apoftolus i.Cor. i. dicit: non multo« potentes, non multos claro genwe natos Eu» Wgeho adhçrcre, verûm auximbeciUia amp;nbsp;ignobilia erant mmundo, dclcgdTc Ueum.

Obfcrua,nondicitnullos,rcdnonmultOiEuangetiumampleagt;. Namamp; e’^quot;quot;Pquot;quot;° tóus.rcgibus, pnncipibusgt notentibus hums fcculb quidam vocantur, amp;nbsp;non obltantc Mcmace , adiunguntur pauperi populo Chrifti, Chriftianos omnes vt katres haben^ ^Onenint Rmftiomagiftratus fecularis répugnât Chriftianifmo, yt funon Ana ap i wtnniant: nemo enim adgeftandumoladiummaois idoncuscft. quanwjui prudentie cn ^'^nlbanam etiam fidem admngit. Quare bic venus de principibus feculi uitelugcimus » ''tätAuguftinusdocet. ExhisenimUominus fibi quondam deligitgt; vt Scipfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Augu!h»

Si domino in timorc fermant, iuxta monita pfalmi fecundi. Sic emm dclcgit rni PP nus. ^Qnftantinum, Thcodofium,Carolummagnum, amp;nbsp;quofdam alios ; Iniius ycriuscxcmp ^^ noftrum fcculum fuggerit» qux lubens tacco gt;nbsp;ne viucntibus aUentan vidcar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gs ’^^^“j^

Adgregari enim populo Dei Abraham, eft crederc inDeum Abraham,Ifaac, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ettlichc

'll« eftpater^ommi noftri Icfu Chrifti amp;nbsp;nofter, ficut crcdidit Abraham, amp;vt crcdine- gjoffc

1 *««tfcmpcr Sconditoorbe iuftiomnes. Populus Dei Abraham, cft popuhis Chn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herren

i “«ni, qm credit in nullo alio effe falutem, quàm in femine Abraham lefu ChrUto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im himcl

h»nio promittebxtur benediftio in femine fuo,id cft Chrifto: Ipfc promimom Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reich»

^gt;dit,Sciuftificatuscft,Gen.is«Simihtcrcrcdideruntlfaac,lacob, P’'®P**®??®’”V®*~°^!

«ino omnes clefti à creatione mundi. Et Deus nullum agnofcit populum.nili ercAcntem,

1 hluxns,przterHdemin Cnriftum Abrahxfilium iuxtacarnem. EtRom.4. ’* ®* 11.,-^

i ^inivocari pattern credentium, non folum circumciforum, fed etiam gentium, tx nu

1 liustftDeus,prxtcrDeumAbraham,lfaacamp;lacob, quipatribusilhs faluatorem mund»

i Pïomifitfiliumfuumvnigcnitum, tune ex femme Abrahamnafdturum, tam autem ante an-

1 «0i isoo. natum amp;nbsp;olorificatum. Faceffat igitur ludxorum calumnia, qui connngunt t-nn 'dinos peccareinprimumprxceptum, qui alium fibi Dcumeligant, contra prxeep ^

‘ ^tut.6. Audi IfracI: Dominus Deus nofter Deus vnus cft. Colimus emm mum cundem me

‘ «m Abraham, qui in verbo fuo xterno, vel vnieenito filio incamatus cft.Non cnim ^omi-

' ’^t per prophetas, Regem vel Mclfiam qui foret purus homo, qualcspro]^ctx « »»e-

* ^t5fccularcslfraelisfuerunt,fcdfuumfiliumnaturalemincarnandum.lfxis.Ucusipicve-

1 ‘^.amp;faluabit nos. Et 1ère.«. Medias films Dauid non folum vocatur germen lultum ua-

1 nbsp;nbsp;nbsp;Ladern ita^ fidcs eft noftra 81 patrum, nempe tn fernen benediaum Abrahr, blium

, ^d, Nos edi ex ludxisnon fumus, ludxi tarnen amp;lfrael lumus fp^itu fidci. Nos ohm qui-dtm eramus GentesDeiignarx, fed in die falutis cum effemus oleaftcr » infiti fumus ftm-

' ViVattiarcharum Abraham,Ifaac Sclfrad, amp;nbsp;confortes lafti fumus radicis amp;nbsp;P*”g“*^“di-

‘ ds ulex, cum naturales rami per incrcdulitatcm dcfringercntur, Rom. 11. rilqsq; regni

' proprium Regem reqeientibus» nos qui procul aberamus, vocati fumtls, vt accumbamus eu

i nbsp;nbsp;nbsp;HuneverfumGrxeifieIcgunt:p.%T« t« ^sx ACgoi«i{*,CumDeo Abraham, riebrx- Variai#

i 'isautemlcgif.AdiunftivcladgrcgatifuntpopuloDci Abraham, idcftChriftianis,vbiin- {fia» hrpres quilquis fuit, videturlcgmc lm pro Am: nam punftus vnusbic ngnmeatum van-

1 propheta carme claufurus, admiratur fupcrcxccllcnte fublimitatc regis noftri, qui alccndit

Verti autem: QuiaDci funt fcuta terrx: nam arbitror rationem ene prxccdcntis nc-

1 'quot;«ndo reieftamentistJRefponditfpiritus fanftus,QuiaStipfifuntDen vcladDcum, vt

1 P^spopuliDei, Si vt feruibei pertinent, quemadmodum cos Apoftolus appellat Ro. «, 1 «^1 tnwavtdisi, adnnniftïlüQRcip. aut regimen prindpin.rwtam prophana eft , vl

EXPLICATIO PSALM! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..^^^rtt^

thriftianum dedccest, fed cftordinatio Dei nobis in bonum : gladium ®”^ • j^apes ® . _ ri amp;nbsp;nouo Teftamento gefferunt pietate monltrabilcs. Et infignit propheta pr* ^jj, pjo optimatespopuioriim eximiotirulo, vocatenimcos feütaterras, mctaphoricci* j^Qj^rüi tuu iaus. tedores. Quemadmodum enim à iacuUs amp;nbsp;armis obicftafcuta tuentur ^^’'P^ùjorut^' ne Ixdamur, na magiftratus fcciili, quos Deus ipfe gladio armat, ad vinding , p^ym populos protegunt, amp;nbsp;à viatc|iniurïjscontucntur,vtpax publica conftet- Ç^’^rf^it, Dei nabeant lux poteftatis autorem, amp;nbsp;conferuatorem C nam qui poteftati fea^ yoeat ordmatjoni rcfilht, Deum ergo habet inimicum ) iure Grxca veritas, Magu^a ^^^^^ fortes terrx: fortes cnim funt non tam apparatu bcllico, amp;omni armorum g®**j^^es, amp;nbsp;protertione Dei, qui ordinationem fuam,fuosq miniftros ita tuetur, vt fempw'^® .jj^æ Q^j ïcditiofos,magiltratuumhoftcs, tamquam fuos holles, horribiliter puniablu’^^’^^jjj.giu-rellicerint poteftati, libi)pfis tudientm accipicnt, Ro. lï. Et fpiritus fanftuspro'’* ^^^ j. bet. i.Timoth.2. Ierc.29.Ffal.1p. Et Plal. 141. qui Cdominus) dat falutem Keglig*' ^^^ £gj mm humana infirmior eft, quam vtqucat inter tot Satanx infidias regna Ç‘J*' *'‘^ |„ fuam qui regna transfert amp;nbsp;conftituit, Dani. 2. Deus omnipotens, idem ordination ^^^^^^^^ cuftociit. Atcÿ hic prophetx verfus, hoc potilTimum exulccrato feculo, fxpc â Çon .nj^mn ribus traftandus, amp;nbsp;ferió inculcandus eft populo, cum propter feditiola Anatap ^ . j dogmata, de contemnendo Magiftratu hominibus plaufibifia, turn etiam ob etfiren- ^^^^^^ animos, m hoe vnumincumbentes Satanx inftinftu,vtomne etiam iuftx ^®’^'’^'’^1 invi« ab humcris cxcutiant: fic cnim diabolus mentes hominum excxcat, vt tantum 9‘*’'/ jjüi-; cia tolerabilia magiftratuum, pijs diffimulanda videant, virtutcsnon '^’4”?‘ *c jjoug taxât carnis liccntiam quçrant,nunquam autem lend cogitent, innumerabiliabenene H nobis Dominus permanus poteftatis fecularis quotidicconfert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Tfoof*

fît mundo, vt tandem alienispcriculisdifcat, quid fit contcmnercpoteftatcmieculigt;^ gitimo Magiftratu fubmoto, male feriatos homines ad gubcrnacula irrumpere. Nc$ j^j uiufci debemus, quas panas contempti Magiftratus Agricolx dederint, ante ’’®®®^^ cum nefcirent aut non credcrent, poteftates in mundo effe Dei ordinationem, amp;nbsp;*^*^\],cc rx, incrcdibili furore, amp;nbsp;in dominos fuos fecundum carnem, amp;nbsp;in omnes homines p' j.^_ tranquiHitatis ftudiofos debacchati funt. Verüm vt mundus difceret,Dcurti àpotelt* .^^ culiftarc, amp;nbsp;cxecrari feditiofos, magni Rufticorum exercitus, paruamilitummant' ’ tcrnccionemcxfi funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didius

Ad hunc modum nos folcmus poteftatem feculi ornare Vcrbo dci, longe fpl®® , ■’ quàm ornentur diademateosurpura amp;nbsp;lapidibus preciofis;cum tarnen Papimt interim 11 ofc clament, Lutheranos elle feditiofos magiftratuum hoftes. Nobis certe non admodu difficile eft oftendere, bonam partem papifticx doélrinx,dogmatibus feditioforum AO*’ baptiftarum confentirc.

lefus Chriftus Rcx nofter gloriofus, in fecula bcnediftus,nos in fanadoftrin* conferuet, amp;nbsp;papiftas ab erroribus inuctcratis,in viam vcnUül

CMNIBVS ET PRINCIPIBVS ET M A^ g'^fatibutmagniEcè amp;nbsp;confolatóriura amp;: frugifcrum»

anniErneno,eiuinoniinis primo,D, loanniFridcncho fccundo, Dé loanni Vufklrno tertio, Ducibus Saxoniæ,Landtgra-urjsTuringiae 8c Marchionibus Mifniæ, Do# minis fuis ekmentibus«

EI GR AT IA M amp;päetmperChriHum. Ifginupcr/i^cïytiprmcipe!, Tioderit Vïbini Regij Enchiridion Chrißuni Efmcipic cy Magidratut, statim igitur inter init tu pc mihi pUcuit, ut dignum putarem^qut m ownes omnium gentium ImguM utr[in^ omnium Regum,Prmcipum er Magifiratuum nunibut perpétua uerftretur. Citterum ne ego bic m parte prorf w effent dfymbolM,uerti uttunq; Lat 'me,ctfi occupattor^quant ut ad huiufmodi uacare poffem,uerti tarnen, hoc ßeutuf : Primo, utexterarum quag^ gentium leges,Principes amp;nbsp;Magifiratus, uere diuinum Enchiridion latine poffcntlege^

litinde ut uidcrent,qHi non adeo aquifunt dodmet huic,hoc eß,prlt;edicationigratige er gloria Dei,non foa damnari a noßris M.agißratus er poteßati, fed etiam reuerentius hiberi,fideliuf ornari,qaàm ab ont bidenua totfacuUs poß Apoßolorum tempora habitifunt,er Sophißis Cr Schölaßieis Doâonbus.Ai b^^iluiiputem e re effe omnium 0quot; Prmcipum er IJiagißratuum, hac ipßs effe notißtma. Vnde enim quafo f^ttenHubietiaminuenirent certamconfeientiarum confoldtionem,m omnibus fuit teutationibus,incommodis yeilamitlt;itibus,niß ex uerbo Dn eertißimo. Puerunt etiam olm,qui non fine laude [cripfirint Enchiridia,tit *xtirPbili^ophos Ethnicos,Epiüetiu, Stoicus. Inter Ecclefiaßicos dodores D. Augußintts,fed (y noßra a^ Wf ^r^mus Roterodamus,magnas res mirabdibreuitate complexuHoc ucro Enchiridion dodißimi wri Doa ’^ms VrbtniRegijeo edcommendabilius,quod tesfudnmiu[tradat.Nempeut officia, itaconfolalionesest . ^boDetfii«uißiinas,certLßintas,cr magnißcefaluiares, Regibus,Prmcipibits, er Magißratibus cundis,in 1 ^«tnibds rebus aduerfis,quas certe patiuntur tarn maximasquàm plurimas, potißimum uerohis peßimis aa tiwßimis temporibus.Editums autem quiequid hoc ed opufculi,non habui qitibus redius diearem, quam eela ßuimis ueßra nommibus.fAaxime uero hoc nomine,quad quiequid hoc ed officlj,uidebar debere fandißimo* I’M» amp;fapienttßiinorum Principum, Domini Priderici, er Domini Ioannis Eiedorum Saxonia, beati nomi» ^lt,(rtiuncimperantis Do.loannisPriderici Eledoris Saxonia,patrui,patris erfratrisueßri,erga meos amp;• ^ßeneßcqs er meritis, O’ fummis e^ plurimis. Vt per celfitudmis ueßra nomen, hoc tarn eruditum, tampi» ^Ktimßugißrum Enchiridion GermanicelUußrißimisPrincipibus,Do, Cgt;ttoni,Do,Erneßo,cr Do. Prana ^iugt;,Germinis Ducibus Eraunfuicenfibus er Luneburgijs,agnalis ueßris, Dommis meis dementibus dedtea» ta,4 me lifthif uerfum,adreliquos quoq^ Principes promoueatur» Quapropter oro, ut eelfitudo ueßra hant

*«i operam dementer in tell gat, non tarn laborem quam animi mei propenfionem aßimans. tene ualeat elea

hl, D. ERNESTO. ET D. FRANCISCO, FR^ tribus Germanis, Duabus Braunfuicenfibus amp;nbsp;Luneburgt®^ bus,fuis Sc Chriftianis Sc clcmentibus Domini*,Gra* tiam Sc pacem, Sc perfcuerantiamin Euangc* liofaluus iefuChrini*

1 r lt;Z P^^NDo D^TP'R,^'^P^ | c^ donante perjona non indiqnumf ZT oedpienti Kf^

1 dnm ßt, guantumkbet exi^um, (luantnndibet tenue ^^^^^^^ i tatamenuoluntatezcr bonaanimipropenßoneexcipitvri^ I autem ^o pauper dbuan^ely lefu Chrißt minimer', cdjiwl i ueßric aliud donem, gudm utdodlrinam it a confibtio^ uocatuslQuidetia/n

Jic^tpuc certebis diß^ictkmiifpeßimii^ noußimls tempdribuSf mirau^^^^i atepmuhitudine Ggt;/^, necurrunt^ne^ßerebant^ ne^ tantum ot^pquot;^^ prolixes codices le^endhBtß blt;ec guamuü bremufeu/a admonitio,ß^e ^ uti^ titer y fine ma^no fabore Z^ nc^otio le^ at^ expendi pot er it. Bene ualeat G * K» eut me commendo^debitorem C» P^. nullo non oßidorumgenerej(p4l» tus quantité firn inoenue aonofcens^ Datum GelU, M D. 2CXXK/rr.

CKriftiamPrind’pis autMagiftratus maxime neceffaria arshzc eft,prÏmÖ omnium nof-fe)qiiamfunftioncm,quodminilteriumatcß officium ab co portület amp;nbsp;exigat.

Deinde mirifice profucrit Chriibano Principi aut magiftratui, vcram amp;nbsp;certam con-‘OUtionem habere ex verbo Dei, qua fefc in tam varijs atcj multis curis, cahmeatibus amp;nbsp;in-^ommodis in adminiftratione reipublicç ferè fcmperoccurrcntibusmiiniat, Ibletur amp;nbsp;eri-8’tiVtDeo vero Domino confeientia bilan,Ixta amp;nbsp;fcciira, fccurus pofstt inferuire.

HRÏSTIANI Prindpis eft, vt nihil charius, nihil antiquius habeat, Anno quim ante omnia Dominum amp;nbsp;Deum fuum leflim Chriftum vt verum SL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

uimmiim Dominum, à quo omnismaieftas amp;potertas, omnis Magiftra- * ' 3 tus profluit, fuppliciter agnofecre, feej amp;nbsp;fuam ditionem, amp;qiucquid habet dignitatis, opu amp;nbsp;fórtunarUm, eximia fide Sc fiducia mifcricordias gratuitx m Dei manum amp;nbsp;voluntatem commendare atqj credere, timc-rc Deum in omnibus fuis operib’ amp;nbsp;faftis,8piritum fapicntiz Sc fortitu-___dinisaDcoferiopetcre, vt fciat, quidipfiin fua conditione Sc funftio-?-^“‘” ?gcndum turn omittendum fit. Przterca vt animum amp;nbsp;cor habeat impauidum Sc for ^•uftitiamfeueriter Sc feriocxequendi.Diuinz cnimlitcrx poftulant à Principe Sc Magi-J'fïtu, vt fine vlla perfonarum acceptione indicium Sciuftitiam faciatin terris. Ad quam «m magno fane,forti, Sc mtrepido corde atqj animo opus üt, cuius rei teftimoniaex ipfo wei verbo audi.

Pfalmo 24.Donunieft terra Scplenitudo cius, Orbis terrarum Sc vniuerfi qui habi-'»ntinea.

Pfalm.^s.Cantate Domino canticum nouüm, cantate Domino omnis terra. Quoniam ^gnus Dominus Sc laudabilis nimis, Sc tembilis fuper omnes Deos. Dicite in gentibus, ™ Dominus regnauit. Etcnim correxit orbem terrz, qui non cômmouebitur, indicabic ^iilos in æquitate.

J’fäf 97.Dominus regnauit, exult et terra.Nubes SC caligo incircuitu cius, indicium SC ™Jgt;a correftio fedis cius.

Dcutc.io.Dixit Mofes ad Ifraclem ; Ert Domini tui coelum eft, Sc cotlnm cocli,terra Sc quçin ea funt. Dominus Deus vefter ipfe eft Deus Dcorum,Dominus dominantium, ^ potens, Sc tcrribilis,qui perfonam non accipit nee munera. Facit indicium i'upiilo S vidux,amat peregrinum, Sc dat ei virtum atfß veftitum.

H • Jt*lt;J Dauidlib.hParali.cap. 29. fic orat:Bencdiftss es Domine Deus Ifracl, patris no* hu P**®^”° ’” zternum. Tua eft magnificentia Sc potentia Sc gloria, atq viftoria Sc tibi s.Cunfta enim qux in cœlo Sc terra funt, tua funt.Tuum Domme regnum, Sc tu es fuper ’«lesPrincipes, tux diuitix,St tua eft gloria. Tu Dominaris omnium, in tua manu virtu« ^potentia, in mann tua magnitudo Sc imperium omnium.

till ,™^47«Dotninus excclfus terribilis, Rex magnus fuper omnem terram.Subiecit po * f *0s nobis, Sc gentesfub pedibus noftris.

Porrö quam fuppliciter quaefo, agnofeit fanftus Sc plus ilk Rex Dauid fuum verc filmic '’'Dominum Deum in Pfal.i44.dicens;Bcncdiftus Dominus Deusmeus, qui docet man* ^adprzlium, Sc digitos meos ad bellum.Mifericordia mea Sc refugium men, fufccptor

«s 8c liberator mens, proteft or meus, Sc in ipfo fpcrxiii, qui Inbditpopulu menm fub me» I’s amp;nbsp;^^’'°’’^^’^’^^ cximiam affcrat confolationcm, à Deo Reges,Principes Sc magiftra-lt; ioCquicunej rerumpotiuntur,qnicunq5 rebufpublicis przfunt,tam ekmenter à Deo fuf t^*’®^*®’fibc rcfpici, vt ipfis adfit in przlljs, eorum manus doceat ad przlium. Sc arm» »ij '’^quot;‘doceatbella'cum hoftibus gcrcrc, amp;nbsp;digitos corum armet in przlia?lta cnim ^hT* ^'^'•'’*'^'”^ homines Dcum timere, vt cum qui butor fit Sc impulfor fubieftis, vt obe-V'^’ill’^^temperentPrindpibus Sc reliquis magiftratibus. Alioqui cnim Satanasfpi-®’^g’'“’ftatim omnem obedientiam fubuertcrit, ftatim totum orbem terrarum tu '*0us,inotibus Sckditionibusrepkuerit,im0 mundauent.

bei donum eft magiftratus amp;nbsp;poteftas.Eft etiam donum Dei, «iuii®»P®ßgc Chr'ft'?^'^ ieftorumobedientia.R.egna,Principatus amp;dominationes Dei dona y^gjuiAl^^f-o/ Princeps amp;nbsp;magiftratus agnofcat, hoc ob oculos habeat.quemadmodu»’ -t fedhoco® co erat, vt non lua fortitudinci equitatu,arcu, aut armatura hoftem ymeef ^jniti®^ • jy ris Deo habebat, hoc Dei glorix amp;nbsp;potentie acceptum referebat. Sic ®*’*® peus Q*“/^ 18. Viuit Dominus,amp;bcnediftus Deus meus,amp;cxaltctiir Deus ^^“^^^.JindiS')^’®',;^ vindiftas mihi, amp;nbsp;fubdis populos fub me, liberator me’ de inimicismcis Ï jj^robi®quot;’ furgentibus in me exaltabis me, à viro iniquo cripics me. proptcrea count

nibus Domine, amp;nbsp;nomini tuo Pfalmum dicam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Hoc fibi laudis, hoc honoris Principes Ethnici amp;nbsp;impij arrogant atqi '‘ jj^tÂ fuafibimanu,fortitudine amp;nbsp;potentia ditiombus atep populis fuperioreset pejnotneur rent. At Chriftianus Princeps fuperato amp;nbsp;profligato holte in foavifto® LgjttP®*’^^ gloriam célébrât. Deus enim eft qui hoftem vincit, Deus eft qui hoftem pt ^^ per q®* tur etiam fit vt par eft gloria. Nos enim quiequid fumus, Dei tantum mln® operctur, fumus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ njufrit^®'''

Dam.4.Scias, quod dominctur cxcelfus in regno hominu, amp;nbsp;ciiicun^ Xabi’t:i'®‘^°’'° °-Duo'in codem quoep capitulo legimus,magnum impcratoremBabylomX^ pon’-'®®''^'^’ rem fine Nabuchaducczerum,ita fuperbicntcm, tanquam ipfe fummusenCjtaiitii»®^*'f* ««lt;gt; gloriam amp;nbsp;honorem vt vcro Domino dantcm,ncq agnofcentem ‘^^L^das Peop? ris miniftrum agere, nedum fummum Principe amp;nbsp;Regem œc, graues amp;quot;° {.yuttun aW®*’ nastantç fuperbiç dediffe.Nam ex hominum focictate eicftus,diu taf’9®^^j,fcerct statt’' fine mente, line ratione inter bruta egit, amp;nbsp;inftar bouis foenum comedit, vt quçeppf” gnolccrct den elfe, qui in fua manu amp;nbsp;poteftate omnia habet, amp;nbsp;imperia iDeoficE“^’ lua voluntatc amp;nbsp;arbitrio, ca dat quibus vclit. Tandem igitur aliquandnralJ' nbsp;nbsp;nbsp;*yj vet

apertis oculisincoclum ftiblatis,rcccpta etiam mentis fanitatc,altifsimoi ïS.iw*SS ba eiufdem cap.^.in Dani.habcnt, diccnsiAltifsimo bcnedixi, amp;nbsp;viucntcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jtionC

laudaui amp;glorificaui,quiapoteftascius,poteftas fempiterna, amp;rcgnncugt;s Oj^jn,iüxf» amp;nbsp;gencrationcm, amp;nbsp;omnes nabitatores terrx apud eum in nihilumreputati nbsp;nbsp;ppneftQ®*

voluntatem (uamfccit,tamin virtutibus CQcli,quàmin habitationibnstcrrZ) _|^^ßj3nic, refiftat manui cius, amp;nbsp;dicat ei:quarc fcciftiï'ln ipfo tempore fenfus meus reue ^ ^pfimates amp;nbsp;ad honorem regni mei dccoremqj perueni, amp;nbsp;figura mea rcuerfa eft ad '^^’ jfjccnti^ am mei amp;nbsp;magiftratus mei requifierunt me, amp;nbsp;in regno mco reftitutus föm, amp;nbsp;®Tploriß®P^® plior addita eftmihi.Nunc igitur ego Nabuchodonofor laudo amp;nbsp;magninco Äjf^jj po-gem cocli, quia omnia opera cius vcra, amp;nbsp;omnes viae iudicia, amp;nbsp;gradientesm jddamleg'* teft humiliarc. Cxterum quifquis Princeps, quifquismagiftratus,hanen Q^jgdimhi' hiftoriam,modo Chriftianus,ccrtc non potent non difccrc hietimcreDeu^'^^jdtoR® ftorix interfuilTct, tam feriam tam horrenda Dei iram vieïens, tam brutos etm j^jjorc ft* ge Babyloniorum geftus cernens,maiorem haud dubic rcligionem concepilie L^jjißo* riopcrpcndifie^magisfuiflctpraclcnti affeftusfafto, quamnos 9®(®®P^?y\-nius» rias, fine vlla confidcratione amp;nbsp;iudicio, ita frigide Icgimus, vt vix à hminc lau' rfgixdt'*'*

Vcl legat vel audiat Chriftianus Princeps capita Hiob 2tf. Î5.î8’ï9- ^ ^° yt gdcflii*^? comparabihT)ei virtutc, potentia amp;nbsp;gloria, ad cxcitandam amp;nbsp;confirmandam fiduciam,itatimorcmDci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TfibidJl*^*

Przterca Chriftus ipfc dixitI0an.19.N0n haberes inme poteftatem, w» fet defuper, fuperne amp;nbsp;coclitus.

Scdamp;aurcam D.Pauli ad Rom.n. fententiam, Princeps Chriftianus quon _rß.,tpotc-' rct.Non eft poteftas nifi à Deo, qux autem funt, à Deo ordinata funt. Itarp qui r j^num ftati,Dci ordinationirefiftit. C^i autem rcfiftunt,' ipfi fibi damnationem acquit fac, amp;nbsp;habebis laudem ex illa, Dei enim minifter eft tibi in bonum. . vîjciftt^^''^.

Has amp;nbsp;huiufmpdi fententias amp;nbsp;locos fcripturarum,Chriftianus Princeps amp;nbsp;=jpoml femperhabcatobuios,amp;fzpc amp;fcrioexpcndat, aflucfcensatqiaddifccnsDt ^gjom num fuum fupremum timcre, amp;nbsp;ab co in toto fuo impcrio amp;nbsp;adminiftrationetc F {officitet nemfperare falutem amp;nbsp;confolationem. Ita enim amp;pie amp;fapicntcrimpcraD‘t, q,pfo.ï‘ regno fuo przcrit.Sic enim fapientifsim’ Rex Salomo Dei Ipiritu autore nos a -j^ds vij* HÆc fiduciam in Domino ex tote corde tuo, amp;nbsp;ne innitaris prudentiç ttix,iu ®. pjum, tuis cogita illum, amp;nbsp;ipfc diriget greffus tuos.Ne fis fapiens apud temetipfum« ** -pj^M* amp;nbsp;recede à malo. Deinde hoe operç dandum, hoe curandum diligenter ent, nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

giftratui Chriftiano, vt turn fapientiam, turn timorem Domini,ex Dei verbo diK jj5ejt:

Dcut.ir.Mofcs ex ore Domini przeipit atqi przferibit, quidaRege Jfraelnc j^-æj Poftqua Rex federit in folio regni lui, delcribet fibi Dcuterononiiunilcgisnuius^^^j^jjj» ne, accipiens cxcmplaria i facerdotibus Lcuitici trib’, amp;nbsp;habcbit fccïi.legctqi »* ^mj,qug dieb’ vitz fuç, vt difcat timcre Dnm Dcum fuu» amp;nbsp;euftodire verba amp;nbsp;Ccruno® p^o«»» in lege przeepta funt.

Pfal.î.Et hune Reges intelligite, erudimini qui iudicatis terrain. Senute Ùomino in ti-h9re,amp; exultate ei ciim cremore. Apprxhendùe difciplinain, ex ofcuiamini Hlium:nc quan doiralcatur Dominus, depereatis de via ailla, cum exarferitin breui ira eius. Beau omnes Smeoniidunt inco. l

Vlucunqj enimDei verbum in preció amp;nbsp;honore habetur, ibi vera fapientia Dei regnat «imperaubic enim ipieDauid eleganter in Plabiip.confitetur, dicens:Quomodo dilexi Ie-g-mcuam Domme, tota diemeditatiomea til. Super inimicos nicosprudcntem me Iccillt 'Mndatouio,qtïiainxternuin mihi clbSupcr omnes docentes me, inteUexi, quia tellimo-'’lïttiameditauomeaell.Super fcnesintellcxi, quiamandata tuaquxliui. Aniandatis tuii '‘iteHexbproptereaodaii omnem viain iniquitatis. bucernapedibus ineis verbum tuum, Sc omen tcmius meis.Declaraüo fermonurp tuorum iHummat, amp;nbsp;intcllecluin dat paruulis.

Hicremix s.Confufi hint lap jent es, per territi amp;nbsp;capti iunt, verbum emm Dommi pro 'Werunc,.amp; fapientia nulla eft in cis.

Indiciumc{l,vtPrinceps uuemagillratusnecefFaria lcueritatepüniat,iudicet, abro-€«atejj damnet quiequid iniullum amp;nbsp;noxium cll.lullitia ell, vt vicifsim Princeps fiue Ma-gilbatnsdefendat.erigat, conferuet quiequid iullum, æquum Semnoxiümell. De qua re ^cus prxcipit Bxod.22. Vidux amp;nbsp;pupillo no noccbitis.Si ixferius eos, vociferabuntur ad '»diamp;ego audiam clamorem eoru, amp;nbsp;indignabitur furor meus,percutiamc^ vos gladio,8c trunt vxores vellrx vidux, amp;nbsp;1115} vellri pupilli.

Deute, tc.indices amp;nbsp;Magillros conllitues in omnibus portis tuis,quas DöminusDeus* dederit tibi, per lingulas tribus tuas, vt iudlcent popukim luHo iudicio, nee m alteram partem déclinent. Non accipiesperfonam nee mimera, quia mimera excxcant oculos fapien-tmn,amp;mu£ant verbainllorum.

Hiere.21. Audite verbum Domini domus Dauid,hxc dicit Dominus : Indicate mane indi-^'um,8c cruite vioppreffum de manu calumniantis, nc forte egrediaturvt ignis indigna-ï'0niea,amp;fuccendaiur, amp;nbsp;non fit qui extinguat, propter maliuam Uudiorum vellrorum. ^tcap,22.Hiere. Hxc dicit Dominus.Facite\uditium amp;nbsp;iiHlitiam, amp;libeiate vi oppreffum ''^manucalumniatoris,amp; aducnamamp; pupillum,amp; viduam nokte contrillarc,nec|; oppri-quot;'tüs inique, amp;nbsp;fangumem innocentem ne effundatisin loco illo.

Chrillianus ergo Princeps, cm curxamp;cordi verbum Dei ell, quifefe totumChrilli ’''ïnibus permittit, certus futurum vt nunquam à Domino deferatur, led vera fapientia be-'’tfegendiatfß iinperandi augeatiirdd qiiod clare amp;nbsp;perfpicue in o al o mon e vielem’ .Nam ®Ï«ioncmeius pro fapientia,indicium amp;nbsp;lullitiam faciendi atq; conferuandi, amp;nbsp;populu Dei F'k bene regendi, fic probamt Deus,vt ca petentem dementer exaudierit. Fuit ante hxc ^älomonisoratio,vt ell ï.Reg.ï.DomineDeus,turegnare fccilli feruum tuum pro Damd P^tremeo.Ego autem kim puer paruulus, amp;nbsp;ignorans ingrdTum amp;nbsp;exitum meuni, amp;nbsp;feruus 'ons in medio ell populi, quem elegilli, populi mfiniti, qui numerari amp;nbsp;fupputari nó potclt Pt*multitudine.Daois ergo feruo tuo cor docile,vt popukim tuum ludicare pofsit, amp;nbsp;di-J^nere inter bonum amp;nbsp;makim,. Placuit igitur fermo Salomonis Domino, quod huiufmo-o*pollulairet,amp; dixit Salomoni:Quiapoltuialli verbum hoe, amp;nbsp;non petnUi tibi dies lon-€®inecdiüitias, aut animas inlmicorum tuorum, led pollulafli tibi fapientiam ad ddeernen ooniiudiciumjEcce, feci tibi fecundum fermones tuos, et dedi tibi cor fapiens amp;nbsp;intelkgens, ’deo vt nuflus ante te fimiks fiierit tui, nee poll tc furrefturus fit. Sed amp;nbsp;nxe qux nó pollii-ƒ 11 dedi tibi, diuikas fcilicet amp;nbsp;gloriam, vt nemo fuerit fimiks tui in Regibus ciinftis retro» ™fb’.Si autem ambulaueris in vrjs meis, amp;nbsp;cullodicris prxcepta mea, ficut ambulauit pater oi^Dauid, longos faciam dies tuos.

: PP5”’*:etcniinPrincipemfortem ene,fapientem,prudentem, cördatum,magnanimu,qui Omtia tueatur, quife in tot amp;nbsp;tam varias caufis, in imperio amp;nbsp;adminiftrationc reipubkcae P^rpetuo occurrentibus , feirreprehenfibilcm preheat, neq; ad dextramneq; adliniftram «clinans,atqï de via cadens, fed me'dio eat.Hoc veroPrindpi amp;nbsp;magiflratui, fine peeukari ciraunere amp;nbsp;gratia fuerit impofsibile.Quid enim folius ingenq vinous efficiat,intantage Oinaamp;natiuanaturxcxcitate,vtpropter peccatanoflra,ita diabok vafncicm atep demn Pneepta,etiam fi homo fecundum carnem â prudentifsimis educatus, à Deo quoq; fingula-‘*ngenioamp;prudentia fit ornatusfFuerunt enim in ethnicis multi infigniter amp;nbsp;fapientCs amp;nbsp;.P’^Oiientes viri, fedIcfu bone, quoties, quam horribilitcr, quam abominabikter. fatpenu-^.^foinadminiftritätione reipubkcae halkicinati funt ; Adeovtfxpene domui quidem nc

1°^* ^’''Q^' faprenter prxeffe potuerint.Qua de re quotidiana rerfi pentia dofti dice he A nbsp;nbsp;nbsp;• ^*hil difficili’ effe quam bene imperarc. Cemebantenim prudentifsiniijiomi-f ^humana fapientia atep prudentia omnia neep prxftari amp;nbsp;caueri, neqi prouideri atep pro P*dipo{fe.\bienep cnil vera fides amp;fidutiagratig Si mifericordiç Dei decll,ibi hand dubie heve-

ne vera quidem fâpicntia effe pofsit Sïeut lob dicit cap.x8.Ecce timor Domini,îpw ’F entia:amp; reccdercàmalointelligentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. a^jij

Adhzc vni tantum, quantumuis cordato amp;nbsp;fxpienti,tarnen nimium,tarnen moK ^^^ amp;nbsp;oncrofum fit, inagnam vim amp;nbsp;multitudinem regere. Nequaquam igitur Phneeps con ^^^ liât confilium letronis.Mofigenero datum,Exoo.ia.Vidcns cnim populum niaioron quentiorem cfTc.quàmvtfolus ci regendofatis effet,dixit :Stulto labors confumens ^^^ populus iRe.Elt cnim fupra vires tuas negotium iftud.lolus illud fuftinere nenpoterb, ^^ audi verba mea amp;confihamca,amp; crit Dominus tccum.Efto tu populo in his ^quot;’'P'^jjp, ad Dçum, vt referas qux dicuntur ad cum, offendas^ populo Cenmonias amp;nbsp;«tuin di, viam^ per quam ingredi debeant, amp;nbsp;opus quod lacere debeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- j^jj^

Prouide autem de omni plebe viros fapientes amp;nbsp;timentes Deum.in quibuin v ^^^^ amp;quioderintauaritiam.Quicquidautemmaius fucrit, référant ad te, amp;iP“®? pgr,um tummódo iudicent, leuiuslt;^ fit tibi, partito in alios onerc.Si hoe fcceris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ua

Domini,amp; prxceptaeins potcris fuftentarc,amp; omnishic populus reuertetura cumpace.Quibusauditis.MofesfcatomniaquaEillefuggefferat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -..eßei

Hoc inloco obfcruamus confilianos Principis debere effe probos,piosgt; time ^^^^^ amp;nbsp;fapicntcs.Necÿ vero tantum fecundum carnem fapientes, qualis infiduserat ui Achitophelus Dauidis confiliarius amp;nbsp;minifter,2. Reg.is.Sed qui in Chrifto lapicntcs. ^^^ Quamuis cnim rara fit taliummefsis,magni tarnen thclauri loco fucrit, vel viium ”4 tantum pium amp;Dcum timentem,contigilfc Principi à confilïjs. Is cnim non fohini mag vimmalorum amp;nbsp;incommodorum vel (olus propulfarc, fed etiam vehementer prodcii » tnagnovfuircipublicxjtotiat^ditionieffepofsit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . j.

Adagio dicitur, amp;nbsp;vere, cxcmpla effe odiofa. Non femel vfu euenit, non Icnic ^.^ dit,vt vnius impq amp;nbsp;fua quxrentis ata fequentismalitiatotam ditionem amp;nbsp;rcgionem ccpsamittcrct.Et vicifsim,vt vnius fidclis amp;nbsp;pq confilarq opera atqjprobitasPnnap^^ tam feruarct ditionem, totam gentem in officio contincrct.Equidem adeo grandisna , fcnex amp;annofusnonfum,amp;tarnenfcio,amp;fui vbi aiiquidtalcaccident. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lynico

Certe Roboami exemplum x Parahpo.io.omncs mcrito Principesterreat, *1“ ^ confiliariorum fuorum confilio in regnoDauids dccem tribus itaamilit,vtnunqiiW,^,^j co redicrint.Nam maiores natu amp;nbsp;peritiorcs erant Roboamo Regi autorcs, amp;nbsp;w* ^^^ ^ b^ non tyrannice, fed manfucte, fed moderate, fed clcmcntcr impcrarctatq) ’‘'8?^ '^„^1 co-populos obedientes amp;nbsp;dido audientes habiturum.Roboam vero contempto '® ^jj^jpj nlio aten iudicio, luniornm amp;nbsp;impcritorum fententiam rogat.Uh igitur pefsime c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Regi, diccntcs:Sic loqucris populo tuo qui dixit tibi ; Pater tuns aggtauauitiug« nbsp;nbsp;nbsp;^^^^J

tu (Tiblcua.EtrefpondcbiscnMinimus digitus meus maior eft lumbis patrismei. impofuit vobis graue iugum, amp;nbsp;egomaius vobis apponam.Pater metis cçciditvos g ’ Ego vero caedam vos fcorpionib’.His tam duns, tam tyrannicis verbisRoboadccem bus IfracI autor fuit, vt dencientes ab co, amp;nbsp;domo Dauid,proprium fibi Regent denger Quanta igitur abominatio in oculis Domini ciufmodi fitimpius Princcps,qui ^’?’'^f-^ denter Domini verbum contemnit, vel ex Saulis exemple cftdifccre.Isenimprolua ^^^.^ ne, fuo arbitrio impcraturus, nihil Domini verbum moratus, cxDeigrtóatnilcrex • Coaftus enimeft Samuelaudire Dominum dicentem, vt cft i.Rcgus- ?®^’^^^saintiei conftitucrim Saul Regem.Quia dcreliquit mc, amp;nbsp;verba mca operenon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^tc-

igitur reprzbendit Saulcm.quddverbo Domini non obediffetdicensiNon reu ^^^^^j^ cum, quiaproiccifti fermonem Domini, amp;nbsp;proiccitte Dominus,ne fis Rex *“P^-^^uP Quoties qiixfo inculcat hanc vocem Deus in fcripturis, ego DominustQuamms '^jj^^jmj. tos Principes, multos magiftratus habcat miniftros,non tarnen reiccit, ’^ pnatAquot;quot;-ipfe Dominium,imperium amp;nbsp;magiftratum.IpfcigiturDominusmancns,adhucreg ^qj^q. pcrat perpetuo, amp;nbsp;vult,vt par cibtimeri, vt vcrus Dominus amp;nbsp;P“P’’^quot;’“'‘°pquot;^cipcs,oni rum,omnium beneficiorum largitor miinifïcentifsimus.Hoc igitur fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^odonezor

nes Magiftratus diftum meminerint, vt habcant quod fcquantur. Certe ^’fi“ a paperi-hoc non credens, magno fuo tandem malo,periculo amp;nbsp;incommodo cJ^rti» ^jj^^j^itj, untur etiam nunc qnotidienolcntcshxc credere.Itaqi diuus Paulus ’i^Pquot;’^’J,„unusfiib fcruis fuis office Seminifterq fui,ftatim etiamDominorum Canonem,officni^“ _ ^^^^ ^ iccit, dicens'Et vos Domini cadem facite illis, rémittentes minasiScicntcs.quia , z-Qj^fP f.amp; veftcr Dominus eft in coclis, amp;nbsp;perfonarum acceptio non cft apud Deum. tt ’ ^^ ^^„4 4.Qui iniiiriam facit,recipict id quod inique gelsit.Etnon eft perfonarum a X^pomi-Deum. Domini quod iuftum amp;nbsp;zquum cft, fcruis prxftatc, feientes quoniam o.

num habetis in coclis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.rlobW. D«”

Scriptura teftatur, Principem malum effe poenam amp;nbsp;plagam popuH-si regnare fecit hominem hypocritam propter peccata populi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, men maß”* *^’^’

Nihilo tarnen fccius Princeps amp;nbsp;Magiftratus fc tucri polsint, nihiio ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^^«

'cufttiRint, fuamfunftionem non probe obcuntesJtaenim cos Dominus PfalmA. aUoqui~ tur: Et nunc Keges intcUigitc, erudiminiqui iudicatis terram. Apprehendite ddciplinam» aequando irafcatur Dommus, amp;percatisdcviaiufta.

EtPfalmo 81. Vfquequo iudicatis iniquitatem» amp;nbsp;facies pcccatorum fumitis. ludicatè tgeno 01 pupülo» humilem amp;pauperem iultificate. Eripitc pauperem, amp;nbsp;egenum de manu pccca,ons liberate. Nefcietuntneq intcllexerunt» intenebris ambulant,mouebuntur om-nu iandamenta terrae. Ego dixi, D r) ellis, amp;nbsp;hlr| excclfi omnes. Vos autem licut homines ’''oriemini, 8tfiCutvnusclc Pnncipibus cadetis. Surge Deus, amp;iudica terram, quonnm tu tareditabis in omnibus gentibus.

Et lob ix. Deus cffundit defpeftionem fuper Principes, amp;nbsp;cos qui oppreffi fucrant hlcuat. Hoeproleftohorrendumcft verbum. QuidenimquxÏoPrinceps, quid Magi-foxtui lit, qui amiffa autotitate in contemptum omnium venite'Talia autem accidunt prç-bidis, amp;vcrbidiuini contemptoribus, SicutDcusipfc dicit i.Keg. x. Quicunq; honon-6c»uerit me, honorificabo cum. Qui autem contemnunt me , erunc ignobiles. De talibus hiamloquitur Salomon Prouerb.28. Leorugiens amp;vrfus cturicns, Princeps impiusfu-fer populum pauperem. Eccleliaft. 10. Vc tibi terra, cuius Kex puer eft •, amp;nbsp;cuius Principes manecomedunt. Ecataterra, cuiusKexnobiliseft, amp;nbsp;cuius Principes vclcüntur in tempore fuo, adreticiendum, 8cnonadluxuriam. Efai.to. Vcqui conduntleges iniquas, Stfenbentes iniufticiam fcripferunt, vt opprimèrent in iudicio pauperes, amp;vim facerent 1 caulxhumilium populimei, vt effentvidux prxda eorum, amp;nbsp;pupiUos diripcrent. Quid heietis in die vifitationis amp;nbsp;calamitatis de longe vemcntisC Ad cuius connigictis auxili-i Urn, amp;nbsp;vbi derelinquetis gloriam veftrame' nc incurucmini fub vinculo » amp;nbsp;cum interfeftis cadatis. Prxterca mlibro Sapientix quam multa vidcaspulchra, amp;nbsp;obferuatu digna,con-' tra tyrannos, quxomniaChnftianus Princeps amp;nbsp;Magiltratus diligenter excutiat atcßlc-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Altera pars habet capita confolationum fuauiffimarum, quibus fe Principes ócMa-i giftratus Chriftiani nuinire atq crigcre debent»

1 Quoniamvero fine controuerfia amp;nbsp;dubitatione, prxfertim his temporibus, nemo miorUms amp;nbsp;curis amp;nbsp;negotqs atqj caufis obruitur, nemo etiam vndequarj grauius tenta-‘ tut, quam GhrittianiPrincipes amp;nbsp;Magiftratus, ergo fumrnopcre neceffarium eft, Principis ' ’quot;entem, peftus, cor amp;nbsp;animum, fcuto amp;nbsp;armatura verbi diuini probe muniri, vt contra ' tot tantoséy 8ctam abominabiles infultus,offenfiones, amp;nbsp;incurlioncs inuiftus poffit perfi-' ftere. Oditeniminfcnfiffimc SatanasPrincipes amp;nbsp;Magiftratus, fufeitans 8t’commoucns 1 '''bicunch poteft, motus, r es nouas amp;nbsp;feditiones. Maxime autem omnium obfcruans amp;nbsp;in-i bilans Pnncipibus amp;nbsp;Magiftratibus, an cos prxópitare poffit. Hoc enim affeeütus, non 1 Vuum aliquem hominem, Icdtotam nonfolum vrbem amp;nbsp;ciuitatem, fedtotam etiam rc-[ gionem aten ditionem peffum dedit atc^ euertit. EthniciMagifaatusfuamconfolationcm, tutelamSckcuritatem increaturis, in magnis exercttibus, armis, opibus, amp;id genus hmi-' bbus requirunt, ChriftianusveroPrinceps 8i. Magiftratus invcrbo Domini, id quod ne-' ^uementirineqjfallerc quempiara vel poteft vel folet»

V era autem amp;ccrtaPrincipum StMagiftratuumChriftianorum confolatio , ex his ^'Utuorfontibus nafcitur amp;promanat. Primo, exvocationc.Secundo, exmagnificisDei Ptomiffionibus, DeumïoreMagiftratuum adiutorem* Tertio, quod hoc honoris Deus Principibus SeMa^ftratibushabuit, quódraandauit tahtopere honorandam poteftatem. t^arto, cxtacita cxemplorum multitudine in fcrip-turis facris, in quibus probatur planiffime poteftatem, Principes amp;nbsp;Magiftratus hadenus ab initio

Principibus confolatio, in omnibus eorum curis» caufis, tentatiOT ^^ maliï amp;nbsp;incommodis, qiixhabcnt fane amp;nbsp;piunma amp;nbsp;maxima» l *r non tcmcraric infediffc amp;nbsp;muolaffc adminiftrandis tcbufpubncis» t ^^^ dinc, fcd légitima vocationc accitos amp;nbsp;admotos rebus gerenois ƒ gendis populis. PoteftenimPrincepsamp;MagiRratus fc humlmo i gitationibus munire. folari amp;nbsp;erigcre: Ego certe mild mei amp;nbsp;P*^'“?, ' ^ modi fecutus, Dei voluntate amp;nbsp;ordinationc ad imperió amp;nbsp;P°^5^^^ promoui atejj perueni. Dei minifter fum, is fatis potens cltmeni nbsp;nbsp;nbsp;j-mihi commiffa amp;nbsp;impolita defendere actueri. Eft enim poteftas amp;nbsp;Magift«^* ® ‘ j^Qi^j conditio, quam Deus ipfeordinauitamp;inftituit in mundo, qiiam Chrifbanus amp;nbsp;P*^'’ p^ confeientia amplefti amp;nbsp;fnlhnen poffit. Quod fi quid mihi accidit Jtduerfbapudveum^^g^.^ minum meum expoltulabo, illi commifTurus quiequidid erit. Is enim rebus, qu’æ * tarnen ftis amp;inclinatis optime meden potent. Et vt ego omnia efFicere non poffim, P®*’® nbsp;nbsp;nbsp;j^l Dei gratia orare, amp;nbsp;meam eau famvero Domino committere, fatis amp;fapicntJ amp;P°‘ * ’

Poteftas Dei ordinatioamp;minifterium eft in mundo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, frpjis

Gene. 9. Quicunqj effuderit humanum fanguinem , per hominem fiindefur fllius. Ad imaginem quippe Deifaftuseft. His verbis Deus poteftatem fccularem a ciftratum inftituit, amp;manibusPnncipum ScMagiftratuumgladium tradidit, vt hom « reliqua fcelera ateß flagitia iudicent,puniant amp;nbsp;condemnent, amp;nbsp;pacem publicam con uent. Necß eft vtmetuant,hoc agentes fe peccare Contra quintum Dei prxceptum, m '

Non occides. Hoc enim prxcepto prohibentuf homicidia amp;nbsp;ca:des ex priuata vin odio, ira, line Dei mandato, fine publiCa autoritatc amp;nbsp;iudicio faCtac. Hoe enim g'^®?. Pjj. catum clLHucctiam verba Chrifti fpeftant, Matth.ad, Quicunq: gladium accepen“ 6 dio penbunt. In hoé enim inftitutus eftgladius fccularis, vt ordinata amp;nbsp;légitima ammaduerfiones eiufmodi priuata homicidia caucantur atej vitentur. Atcß hxc poh ^ ._ gitiorum vindifta, pium, fandum amp;nbsp;Deo gratum eft miniftenum, quo Deus P’’^ • r-iutcm niftciio amp;miniftrorum fuorum Magiftratuum fecularium légitimé puniens,pace'”’

amp; dignitatem bonorum conferuat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„. •* nno

Ita enim Deus in politia populi fui olim primo Indices, deinde Reges ®’® Modioli rum Imperio populos fubiecit. Ad hxc poteftatem Iccularcm turn Chriftustum AP confirmauerunt. NamMatth.ax. dixitChnltus: RedditcquxCzfarisfuntCxiarbaq pei hint Deo. Hic enim Chnftus poteftatem amp;nbsp;gladium fccularem vna cum omni ®*V5-yj(,’ iudicio, ordinationc amp;nbsp;iufticia adconferuationem aten tutclam gladh pertinentes, m it. ImôMatth.17. Chriftusipfe dcditCxfaricenfiim,diccns Petro : Ne ßmus ilusoffe culo,profeftus ad marc, mitte hamiim, amp;nbsp;cum pifeem qui primus prodicrittolle, »ap orc illius, inuenies ftatcrem, da illis pro me amp;nbsp;te, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Ecee, hic miraculum fieri oportebat, vt Czfari tributum roluerctur . Ex perfpicue difcas,dChriftotam poteftatem, Principes amp;nbsp;Magiftratus, quim eorumpt tus amp;nbsp;opes, pro rébus honcftisamp;bonis probariatejeonfirmari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.

Sic Luez x. beatifiima Dci mater virgo Maria proficifeitur comité lofeph^ p^^^ Bcthlccmum, vt inftar rcliquorum ciuium amp;nbsp;lubieftorum deferiberetur, amp;Iniper« manorum cenfum daret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^i^ çl^

Sic Paulus ad Rom. n. OmnIs anima poteftatibusftiblimioribusfiibdita^eftati» enim pôteftas nifi à Deo. Quz autem funt, ordinata hint à Dco. Itaq; qui prin-Dci ordination! refiftit. Qui autem rcfiftunt, ipfi fibi damnationem acquirunt. jjQnum cipes non funt terrori bene agentibus, fed male. Vis autem non timerepoteft»te ’ £gj.jj.i5, fac, amp;laudcmhabebisexca.Uei enimminifter eft, tibiinbonum. Siautcmmwu j^mnia« time : Non enim fine caufa gladium portât, Dci enim minifter eft, vindcx d^^nfei?* lum agit.I deoc/j neceffitate iubditi eftote, non folfi propter iram, fcd etiam P5®BÎ *,££3, Hic tiam.Idcoenim etiamtributaprçftatis,MiniftricnimDcifuntinhocipfuminciih j^ ' ^jy fpiritus fandus ter dicit:Poteftatc amp;nbsp;Magiftratn Dei miniftrfi effe. Nonne bj^quot;/'^’(Sÿ,octa amp;magnifica fit confolxtio^Principc amp;Mxgiftrattï in tôt moleftis amp;nbsp;Çordidisneg j. ^^ cupacionibus amp;caufis,verecora Deo pofte cheerc;Princcps fiue Magiftratus ^quot;'^■^foi-ftatus amp;nbsp;ordo, qui Deo feruit amp;nbsp;placeteHçc cnim cogitanti, hçc credenti ^’“’’“PLjiioreffl ftratui, neceffe eft etia omnem folicitudinc amp;nbsp;curam in adminiftranda RepuE co jum, clTc.Oliin cnim mundus in eo erat, vtputarct,ncminc feruire Dco» nifi ingrcUum

' nbsp;Äm auf vefperxs audientem. Hie ver o Deus S. PauU organo docet, hOC effe Dei cultuïA

i nbsp;nbsp;itminiftcriuni) fi quando Princeps pro tribunali fedens, eau las audit, cognofcit, fent entiam

fert, fupplicium de facinorofis aten flagitiofis Fumit, viduarum amp;nbsp;pupiUorum caufas ludr-

| cwamp; intuctur,cataphraauscquovehitur,ciuesamp;fubicaosdcfcndcns,SiquidccumPnrt , 1 «ps amp;Maeiltratus cum (ua ordinatione Dei fit miniacrui,oportet hxc omniaPrincipis 8€ | Migdiratus opera, qux neceflitate Impcrq amp;nbsp;Magiftratus fui facit, bona efle opera, qui-1 bus Oeo in fuavocationcamp;conditionc non minus inferuiunt, quam ego , cuminmeo ftatU 1 prxdico j populum verbum Dei doceo, xgrotosEuangelio confolationis amp;nbsp;gratie erigo fit | tonfolor.

| Quamuis igitur haud diibic Principi in adminiftratione Imperri fui multç occurf ennt 1 ’^ilïmitatcs, CLirx,angufti3c, incommoda, qux polfint debilitare,imó conficcre,fcmper tarne | Vicilfim fc potcrit fic crigCre atq confolari: Vt ctiam nihil nili incommoda, nifi intœlicita* 1 hun meuni incurrant Magiftratum amp;nbsp;regimen, tarnen Dei ordinatione atqj vocation^ 1 buinin Magiftratu amp;nbsp;poteftate. Potcrit igitur fuam ordinationem conicruare, neej me de-1 ftret fed tuebitur. Siue igitur prorogauerit mihivitam,fiucmoriar, certo tarnen ^^eq du-1 bito, mcinciufmodicffeltatu,quiDco placcat.

1 Hoeipfumdocet ctiamPctrus.i.Pct.z. Subicaieftote omnihumanx creaturx, jro-1 Pterbeum,fiuc Kegi quad prxcellenti, fiue ducibus,tanquam ab co rniffis, ad vmdifta ma-1 hfaftorum, laudemvero bonorum,vtbenefacientesobmutefeere faciatis imprudentium \ bominum ignorantiam, quafi liberi, amp;nbsp;non quafi velamen habentes malicix libertatem, fed 1 beut ferai ßei. Servil fubditi eftotc in omni timore Dominis, non tantum bonis amp;nbsp;modeftis, | bd ctiam dyfcolis.

| nbsp;nbsp;nbsp;Hinc darum,hine planum eft, quantopcre potcftasDei commendata, quantopcre cha

| ’^bt,quantopcre etiamciuium amp;nbsp;fiibiedorfi obedientia placcat, adeo vt pottulet obedi-1 «team ctiam prauis prxftariDominis amp;nbsp;Magift. ideo quod Dei miniftri, amp;nbsp;in tam honefta, 1 '»mmaenifica fint vocatione. Tam ferio fpiritus fandus vbiq mandat amp;nbsp;przcipit reueren-1 ^«habendosdfePrincipes amp;Magift. ncq finemagna amp;nbsp;rationabili caufa. Sublata enim \ poteftate amp;nbsp;Magiftratu, mundus non poteft perfiftere neq dur arc, futurus nihil aliud nifl ' * perpetuum latrocinium amp;nbsp;fpcluncalatronum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ita fane Princeps amp;Magiftratus Chriftianus, ncq fmuiorcm, neq potcntiore amp;nbsp;ma-^'t'bcentioremconfolationcm habere poffit,quàm in omnibus lui imperr) amp;nbsp;adminiftratio-'“scafibushilarem amp;nbsp;fecuram habere confeientiam, Nempe fefe in Dei dfe mimfteno, fe-i tundumDeiverbumagere, amp;ideoDeo gratumdre,Deoplacerc, quiequid in impcrio 84 I ”'^§iftratu fecundum vocationem fuam facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

| nbsp;nbsp;nbsp;Cxterfi viciffim irremiffibilis amp;nbsp;perpetuus Satanas luftralis amp;nbsp;purgatonus cordis eft,

1 boihonunemnunq conquiefcere finit,cue amp;nbsp;agere in ea conditione amp;nbsp;ftatu, in quo nulhurt 1 habeasverbi diuiniteftimonium atq documentu, earn viuendi rationem honeftam, bonam I 't^ beo gratam efte. Tunc enim vluitur amp;nbsp;agitur fine Rdc amp;nbsp;fiducia gratix chviinx.Id dcmii l ttibilahudnifilabor amp;nbsp;dolor fruftrancus,imô peccatum fit. SicutPaulus adKoma,i4.dicitt \ ^'oquid fine fide eft,peccatum eft.Quia quiequid fine fide fidcontra confeientia fit, evma i ’totipoffisneq feireneq credere, noftra opera Deo placereicfi verbum amp;mandatfi Dei de « btinnoftris operib’, ct alio qui Deus in diuinis fcripturis oeshoneftas, omnes légitimas con-l bitioncs, or dines, ac ftatus, amp;nbsp;corum funftiones, minifterla amp;nbsp;munia fuo v erbo confirmarit. I nbsp;nbsp;Princeps v cro Chriftianushabet pro fc verbum Dci,neq? poteft neq debet dubitare fe

1 tSc in Magiftratu ex bona amp;nbsp;dementi Dei patrisvoluntate,vtinftrumcntumcius.Sicut Sa-1 ^omonProuer. ar.teftatur i Cor régis eft in manuDomini: ficut diuiliones aquarum , quo* 1 tunqvoluerlt,inclinabitiUud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

1 Secundum caput confolationis eft de promifioDei auxilio,DeumtotiespoUicitu ver-1 bo fuo le adiutorem futurum Principibus Magiftratibus atq poteftatibus.

l nbsp;nbsp;nbsp;SiPrincipi fine adminiculo verc foil in fua ditione fit imperandiim, nihil effet, fi prz cn

1 hSt lolicitudine vnoperirct die. Hoc autemPrinceps feiat, hoc fibi perfuadeat : Deus qui 1 hgpa dat pro fuo arbitrio quibus vult,veftabulummodcratur Stregit, vtens inhoePrin \ ?pcvtinftrumento:lta cnim Deus amat poteftatem atqiMagiftratum^vtPrincipibusin fu-f '5ditionibus pcculiarcs admoueat atq przficiatangelos, ad eos tuendos, muniendos atq 1 tonferaandos. QucmadmodumlegiturDanielis ro.amp;ia.Michaelemlfraelitarum Angelum l ^propugnatoremfuiffe, cui AngelusKegniPerfarumreftitcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 , f^amuis igitur malignus fpiritus,nonminimosneqinfimosDzmones StSatanasPnn 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Ke gum aulis immittat,ad ciendos raotus amp;nbsp;ealamitates, ybi maxime patet dandia 1 diinnisj tarnen vidfiim boni quoq Angeli funt in Regum 01. Principum aulis St xdibus,_ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz h qua

qui clades amp;nbsp;îneOntimoda propnifent, qui muent, in medium confidant, qui Satan« COnfilil awj, conatus mipcdiant, ne poflit tantum excitare maiorum, quantum cupiat amp;vcliL Pro quaDeibcnigmtateat^ benehcenuaChrdtianoPrincipi nondefuent ammusat^ voluntas gracias agendi.

Hic enim Princeps «SiMagiltratuscertifTunam habet promilfioncmdluinxfalutisatti «uxiln» Nam Principisinimiciamp;nottes, ftint mimici amp;hoftesüci ipfius. Deus igituriple pumet atqj ludicabit, quicquid inique amp;nbsp;iniulle fattum fucrit contra poteftatem- Nonnt Exc magnirica lit falusr nonne fuauilTimum hoc fit auxilium^Polfumus cmnimagnoslumctc Ipintus, ipem eximiamconciperc,polljcente Domino aliquo magno, cui fatispeemuaruro» fans fitetum ciuium amp;nbsp;fubieéforum,opum,amp; adiiimentorum. QûamobremigiturnonmuJ-to maiorem fpem atqj animum fumimus, Deoipfo fumma amp;nbsp;maxima omnium idakftatc pro mittente, fe Principiousopem laturum, eos tutaturum, amp;nbsp;de holbbtw atqj innnicit» corum fupphciumfitmptiirum^'Hoccnim vel folum Principibus amp;nbsp;Magiltraübus fans fitfolatij* adtierfus omnes infultus, rcs aduerfas amp;nbsp;calami ta tes. Quid enim omnia humana fint fa^l^' ra, omnes humanx Ibcietares, in quibus laïus atqj auxiuum requiritur, col'ata laluti amp;nbsp;au-^^”’ magnifiée, tam fuauiter àDeo promiffor Oportet enim amp;nbsp;merito amp;nbsp;neceffano *^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Paulo diccre, Kom.8. SiDeus pro nobis,quiscontranos.

Totaigitnr vis in hocfitaelhvtPrinccps folum Chrikum oboculOs polifum habest. Ira enim res eins omnis extra omnem qiiod dicitur iadum celorum, citra omne entpcricii-«J*^Audi igitur quomodo Deus Jfraheli lalutem.auxilium amp;nbsp;hberaiioncni promitnt, ver-bo Dci obeuienti. Dicit enim Exo. «. Si audicns voeem eins, amp;nbsp;fteens omniaqiixloquon tnimicus croimmicis tins, amp;nbsp;afiligam affligentes te. Si ergo vere Chrilhameflèmus, hxct2 Biagnificapeipromifilopliisnobuanimitaceiret, quam omnes arces,omnesmunihones,tut rcs» loiîx» fuJens» ^Ïtiæ» ^rm.ituræï tormentu» cqujtitusjpciiîtutns gt;nbsp;in loto sn^phfliwiOtcJ^^* rum orbe. Nam fi Deus vultnoltrorum holhum amp;nbsp;inimicortlm hoUiÿeSc,trident Sigi^^f^quot; mcur quantimicunqt voient, videamus quid velint,quid poflînt, quantumuis omn a cona-^lOmnii moiiti, noccre nip office e nobis. Deo enimmanente tuto, Deo fecuro, b.iHtf •fu-bicnos quoqj tuti abominons omnium aduerfariorum minis manebimus Hoc cuiiu certif-hmamclLHocIcfu bonc, quàm probe amp;inteJIexitamp; crcdiditpiusDauid,quaropotu«^?» tpintum dt animum ex eo coiict peret'dicensiPfabts. Diligam te Domine foriituilo mca-Do-mmus firmamentum meum amp;nbsp;refugium meuin, amp;nbsp;liberator meus. Deus meus achutor meus, ^'f?^^ quot;^ eum. Proteftor metis à cornu fàfutismeæ, amp;nbsp;fùfeeptor meus. Laudans inuoca-boDominum, amp;nbsp;ab mimicis mets laliius ero. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tas Çhndianus. Tam enim à Deo ad Magidratum vocattis ed quàm iple lolita, bit enirn a diibio procidad conrobUonem omnium Principumamp;Magidratuumproditaliteris atepde a feripta, vt videant quid Rbi deDeo in TuoMagidratu polheeri, quid de Deo fperarepo(- a i fint. Paulus enim ad Ko. tf. rcribif.C^xcunq) tcripta funt, adnodram dedrinamprçCcripta a rimt,vtperpatientiam Scconrobtioiiem fenpturarum Cpemhabeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Quandocunci) igitur Princeps Sc Magidratus verbum Domini pro vnicobohabet nbsp;nbsp;nbsp;I

thePaurchpro Puis deinijs, fientloCua hahuit, vtDeum timeat,dus mifcricordia amp;gratia cô- 1 fifus,Deubaud dubie perpetuûhabebit defenforé amp;nbsp;patronû, ab eo nun^ deferendus. V( 1 pofPit reçu rus, magnanimus Schibris ede,quicquid ipu acciderit.Precipue autemobferuan- nbsp;nbsp;nbsp;I

dumed, quôdDomtnusloruxprxapitantopcrc, vt Pc cr^^ttvtooii0,bbhini_amp; magno nbsp;nbsp;I

,ff®^?®* ^unU^nimus cnim amp;nbsp;fraftus infuoMagiftratu Deo non potuifTdt feruircj nihil ccilkt, amp;iniiulis Ifrahelitici populi Princeps hiilTet.

fu .jJ^®?*'®'‘8?P'™”ciperamiüto magispromiflioncmdiuinxralutisatcpauxilï)» quamamp; *!gt; ot ditionü lux vires (peftare. Potiirinnim vero oportet niti verbis Dei. Ita enim fiet vt »nquam confundatur, nunquam famx, dignitatis amp;nbsp;honoris fui iafturam amp;nbsp;damnum pa-*lt;:ur. Nam Principes ethnici fuisnitunturopibus, viribus amp;nbsp;fapientia,ignariomnia régna *gt;npcria non Hare in humana virtute amp;nbsp;prouidentia, fed in duicihima Dei Omnipotentis ’nu, qui ea dat,Gonftituit,Gonferuat.regit,tuetur, amp;nbsp;pro fua voluntate rurfum adimit at-Wautert. Itacpfxpenumero ciufinodi Principes Rus viribus, fuaprudentia confiü,gra* 'tercadunt, amp;nbsp;magnum orbifiuntludibrium, magna hominum fabulx

Sandus Dauid hac in re, omnibus merito Chriihanis Principibus magnum fit exem* , cximium fpcculum. Quamuis enim diues, quamuis potens, optimam tarnen armatu-’nt habebat Dei verbum amp;nbsp;ödem Chrifti. Sic enim loquitur Pfal. j^. Salus iuftorum à Do-5i protector eorum in tempore tribulationis. Adiuuabit cos Dominus, amp;nbsp;liberabit e-amp; cruet cos à peccatoribus,^amp; faluabit cos, quia foeraucrunt in ipfo.

p Sic etiam Dauid fecrigebat’amp;confolabatur ex fpiritii fanfto, in Regem vngendus, ’‘•^f' Dominus illuminatio mea amp;falusmea,' quemtimebo C Dominus proteftor vitæ ?*gt;aquo trepidabo^Dumappropiant fupcr me nocentes, vt edant carnes meas. Qui J'Mantmeinimicimei, ipfi inhrmati funt amp;nbsp;ceciderunt. Siconfiftant aduerfum mecaftra, '^ timebit corracum. Si exurgat aduerfum me prxlium, in hoc ego fperabo. Vnam petq Uommo. hanc requiram, vt inhabitem in domo Domini omnibus diebus vitx meac. Vt vi* quot;Cam voluntatem Domini, amp;nbsp;vifitcm templum eius. Quoniam abicondit me in tabernaculo ^oindiemalorum.’Protexitme inabfconditotabernaculi fui, in petra exaltauit me, amp;nbsp;JJuiic exaltauit caput meum fupcr inimicos mcos. Circuiui amp;nbsp;immolaui in tabernaculo eius, noftiamvociferationiscantabo, amp;nbsp;pfalmum dicam Domino. Exaudi Domine vocem me-*''iiquaclamauiadte, nuferere mei amp;nbsp;exaudi me. Tibidixiccormeum:Exquifiuit te facies mea, faciem mam Domme requiram. Ne auertasfaciemtuam âme, ncdeclincsin ira à cruotuo. Adiutor meusestu, ne derclinquasme, neep defpicias me Deus falutaris meus. ^ûniam pater meus amp;nbsp;mater mea dereliqueruntme. Dominus autem aflïimpfitme. Le-6cm pone mihi Domine in via tua,amp;dirige me in femita refta propter inimicos meos. Ne ^’dideris me in animas tribulantium me, quoniam infurrexerunt in me telles iniqui, amp;nbsp;men ®^’cftiniquitas fibi. Credo vidcrebonaDomini in terra viuentium. Expefta Dominum» viriliter age, amp;nbsp;confortetur cor tuum, amp;nbsp;fuftine Dominum. Dominus det Cd-fitudim veftrx, fpiritum, vera amp;nbsp;firma fide, vnà cum fanfto Dauide ita cumDeoloquendi. Ita enim nihil ent timendumpericuliquan-tumubet laborantibus, quantumlibct vlla caufa, vlla calamitate prelfis.

tEkTrf^M C^m^T CON SO L^TTO NIS cjl lai^s CP bonor-,(juo Deus tam jerio omnibus mandat-, T^inci^cs ^ /da^ißratus honorandos ç^^ reuerenter habendos^

VANTOPERE AVTEM DEO SIT ET CVRÆ ET cordiPrincepsamp;Magiftratus, quantoperePrincipes refpiciat, clarif* fime in fcripturis facns videmus, vbicunqj legimus, quam nobis potefta-tcamp;Magiftratmvtinfignemthcfauruminterns c6mendat, laudat, amp;nbsp;honorandu mandat. Audiuimus enim inenumeratis fuperioribuslocis, vbiDeuspoteilatcamp;Magiftratû inlbtuit, Deu depoteftate fic loqui, tam^ de re valdc venerabili amp;nbsp;facrofanfta in terris, amp;nbsp;qua no magis ca-rere poiTimus quam aëre, panc,viftu amp;nbsp;cibo quotidiano. QuamoLré amp;nbsp;ferio amp;nbsp;grauiter prxcipit per organü fuum eleftum diuum Paulum, ad

“d^tidu tribute, timorem amp;nbsp;honore, ibidem Poteftatem amp;nbsp;Magiftra Dei mi.* wmnominans,per que vt malos puniat,ita bonos amp;nbsp;innocentes tueatur atq7 defendat. ... Videntesigitur Principe, excellentcm videmus Dei miniftrü, cuiusmanibus Deus gla-'«»poteftaté amp;nbsp;autoritatem tradidit.Et ita honoramus Den in eius miniftro, que ipfe nobis Wooluo honorandu atfp timendumcómifit.Eoc$ nomine longe fplendidius qua omnibus Jlseiusornamentisjaureis anulis,torquibus,gemmis, purpura amp;nbsp;ferico ornari potefl.lnrd ■quot;nis ornatus totius huius inférions mundi non ita fplendide amp;nbsp;magnifiée rckicet in Princi corpore,quam vel vnustantutitulusabipfometDeoeidatus. Nonne enim magnificus . titulus.dumDeus ipfe Pfal. 82.Principes Deos nominat,dicens : Deus lient in lynagoga Wrum,in medio autemDeus dijudicate'Hoe vero tam fublime nomen, gcrunt Principes, 12 iq propter

CHRISTIAN! PRINCIPIS ET propter diuinum Tuum officium amp;nbsp;minifterium» quç in terris funguntur» quo nidicin amp;nbsp;’^■' fticiam faciunt, viduas amp;nbsp;pupillos tuentur,flagitia puniunt, virtutes defendant. Qux omm» vero magna hint opera Dei, quae per Magiftratu amp;nbsp;Poteftaté opcratur amp;nbsp;efficit. Ideo excellentes nommât PoteftateS, quippe {ubumes Altiffimi miniltros, m fiimmos honores m ter ris eueftos.Sic etiam S,Petrus i.Pet.2.nominat prçcellcntem Rege., Sic Petrus cipes,Proceres amp;Magift.nominatglorias prçceUentes: pro magno, horrendo, ^abomina bui peccato Habens amp;exilhmans,potefcati maledicere. Sreut etiam Deus prçcipit Exod.22« Dijs nó dctralies, amp;nbsp;Principi populi tui nó maledices. Hic enirti de fcculan poteftate toq^ tor. Sicutetia luperins inPfal. 82.nommât cos eo nomine, quo feiprum nominal him, quod vöcabulum diiius Hieronymus Di^s tranrtulit, ex caufa fnpra commemMata. ç Prouer.24.Timc Dominu fili mi amp;nbsp;Regem, amp;nbsp;Cum detraftoribus non cómilcearis. tjucniam tepente conlurgct pcrditio corum, amp;nbsp;ruinam vtriufq! quis nouit ? Hic enim mihaturUeu^ detraftoribus Principum amp;nbsp;Magiliratuum, amp;nbsp;feditiolis, graue exitium. Vult cnimbeus p teftatemtuenatq’conferuare, hue veilt mundus fiuenoiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ n

Quam ncCclÏaria etia res, quantos quoq; thefaums in mundo fit poteftas amp;nbsp;Magut -tus,oltcnditEfai.ca.ï.VbiDcusc6minatusexciditimamp;fub«crfionéludacis,dicitftipüsc -xm poteftatem amp;nbsp;Magiltratfi adempturum atep ablaturum, dicens: Ecce DoinifiatorlJoii}i* nus cxcrcitun auferet ab Hierufalem, amp;nbsp;ab luda validum amp;nbsp;forte, omne robiir P*®’’’ °^’ ne robur aquae, amp;nbsp;fortem amp;nbsp;virum bcllatorem, amp;nbsp;ludiccm amp;nbsp;Prophetam, amp;nbsp;ariohi» amp;nbsp;KW» Principem liipçr quinquaginta, amp;nbsp;honorabilc vultu, amp;nbsp;coniiliariu, amp;nbsp;fapientem de arcnite-ftis,5cpriidentcm eloqui) myllici. EtdabopucrosPrincipes eorum, amp;nbsp;efFocmmati donu-nabunLiir cis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • •

Hæc autem non cft minima cahmitatu.malorum amp;nbsp;plagarum, auferri P®??^^ üx^ pes amp;nbsp;Magiftratos.Pcrinde enim eft Principe auferri populo, ac fi naties in medqs nuctibu* amp;nbsp;vndis,nullonauta,nullogubernatoreiaftctur. Etulmodi enim naiiis non poteH: non 1»-tim fobmergi amp;nbsp;perire. Perinde elf Principes populo auferri, ac fi vcftabulum amp;nbsp;currus funbundis cquisnnlloanrigarapitur,nonftnepernicic amp;nbsp;fuaipforum amp;nbsp;veftabulUW'^ Éontempto vei oblato Magilfratu, ftatim fuboritur feditioivtomnia peffum cant' IdeO timinElaiacap.ï. Icquittnr; Et corrnet populus, virad v/rniii, amp;nbsp;vnulquircf adpro^''’“j^_ finim. Tumultuabitur poer contra fcncm,ignobilis contra nobilem. Quemadmodii “* ftristemporibus exemplum vehementer horrendu vidimus, anno 1525. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftr^

amp; Ifatiin qiiàm vulgus à Satanx nuncios amp;nbsp;Angelis cxcitatum, cœpit Poteltatcamp;M3g'U -, turn amp;nbsp;contemnere amp;nbsp;loco mouere atep abigere, fic res procefht, vt nifi Dominus man ' u potcltatem conferuaffet atep defendiffet, Germania penitus fic deuaftata fuifTet, vt lOUiu 1-ncmdiccres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ • r ■ o

Prxterea qtiam folicitUs fit Deus proMagift.teftatur fcriptüra, vbi comittitfevio pr Poteftatcorandû.Hocenimmandato vult poteftaté infnaauroritateconferiiatam, amp;c*'i minilfcrio imperioq pace, amp;nbsp;foclicibus temporibus, terras ornatas atep aiiftas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hicr.29.1udxis propter peccata eorum per Regem Nabochadnezerum HierololyWjj Babiloné captiuis abduftis, amp;nbsp;coaftis fob gentibus impies habitare, fcribit Hieremias eleg tes litcras ad captitios Babilonc, dicens ex ore Domini : Quçritc pacem ciiutatis, tranfmigrare vos fcci, amp;nbsp;orate pro ea ad Dominó. Quia in pace illms crit pax vobis. Hm «s Babylonicam poteftaté ^ imperium cómcndat oratiombus ludxorum. Qil®””“’quot;^^ etiam pofteaDiuusPaulus Magiftratus totiEcclefix cómcndat,poftulans, vtprocon liter orct. Nonne enim font hxc magmlicc cOnfolatoria vcrbafi.Tim.a. Übfecroigityrp)^^ mu omnium fieri obfccrationcs,oratiünes,poftulationes,gr3tiarnaftiones, pro omnibus ,^ minibus,pro Regibus, amp;nbsp;omnibus qui in fnblimicate conftituti fimt, vt quietam amp;nbsp;vitam agamits in omni pietate amp;nbsp;honeftate. Hoc enim bonum eft amp;nbsp;acceptum, Ç®’^’”, „ j^j-tore noftro Deo, qui omnes homines vult failles fieri, amp;nbsp;ad agnitionem ventatis ven fi ergo poteftas amp;Magiftratus Deo ctirx,nifi ex animo chara eflet, nifi adeffe v®*b . ^211 culiimamp; difcrimen adduftis,tam fcrio non cómififTet pro Magiftratibusorandu. ’ ^ tem pro poteftaté orandfi in tota Ecclefia Catholica, amp;nbsp;toto orbe Chriftiano P®”“h j • dinauit ei fane, non fohim confolatione, fed etiam falutem, au^ilium amp;nbsp;libentiüne, H®, g turmeritó Chriftianïï Principem ex animo foletur,muniatamp;erig3t. Eft enim ccrtiuimu cumentum.Dcumpaternum habere refpeftum ad poteftatem atq Magiftrati;^

Adhxcfpiritus fanftus ad huiufmodi orationcm pro poteftatequot;amp; M.aginfatp S DauidpcculiaréPPalmu 20 fuggeffit,diccns:ExaudiattcDominiismdiet?ibiilat*®”'^’P j.quot; tegat te nomen Dcilacob. Mutat tibi auxihum de fanfto, amp;deSion tutaturtc. Moto omnis facnherj tui,amp; holocauftn tuum pingue fiat. Tribuat tibi fecundu cor nnim , «0 ^ confilium confirmet. Lçtabitur in falutari ttio, amp;nbsp;in nomine Dei noftri æ^gquot;'®^f 'æ(^rr ßum at Dominus omnes pctitioncs tuas. Nunc cognoui, eptoniam D'jminus faluum fecit Cn 1 ^^ (hum.Exaudietillumdeccelofanftofuo,inpotentaubusfa^us dexterxeius.H» wc ^jj

Rnim equîs,ftôs autem in nomine Dei noftri inuocabimus. Ipfi obligati finit amp;nbsp;ceciderunt, pos»utcmfurrcximusamp;ereftifumus.DominefaluumFacRcgem, de exaudinos in die qua muocaucriniuste.Eftetiameximiaamp; lingularisconfolatio,quôdPaulusRoma-t.mandat, ^^giftratuum conftitutionibus, non (olum printer pocnam amp;nbsp;iram, fed etiam propter con-^lentiam obtempcrandum,atcp obediendum.Ecce quantopcre Deus nos obligct, ad obedi tntiampotcftatis atcp magiftratus, vt etiam noftram confcicntiam vclit obligatam, vt mor-^«er peccemus ,non obedientes poteftatis mandato amp;nbsp;editto, Dei verbo non contrario« Wim Deus ipfe deuincit amp;nbsp;obligat confcientias no liras, ad ohcdiendum magiftratibus, non quot;ipianeep cum Dei verbo pugnantia mandantibus, quantumlibet corum mandata gzauia, ^olefta atq difficiliafint.Captus alatronibusinfaltu,poteftcittapcccatipcriculum fdi-^warc atlt;p euadcre. Verum etiam fi pofsim poteftatis amp;nbsp;magiftratus mandatum vitareamp;: ‘ubterfugere, non poffum tarnen id fine peccato omittere.Sum emm Dei praecepto dcuinét* *^3 fubieftus, non modo propter iram, fupplicium amp;nbsp;vindiètam» vtviad obcdientiam amp;nbsp;officiumadigar, verumetiam propter confcicntiam, amp;nbsp;coramDcOpeccatumfafturus,nifi wediammagiftratubNam Deus hienos obligat, qui poteftatiobnoxiosfecit atep fubiecit.

, Atvero hic quseftio nafcitur, omnibus nottro tempore Principibus atm magiftratibu» fätudigna.

i-^n bomin^s ad ßdem co^endißnt^lt;.^i magßratn-S errantes inßde7 inßis detraébonibnslt;lt;^ reqionibnSjUiiZJ^ juppidfs ab erroribiis adigi j^oßint^ad audicndam ueritatemetiatn iiiuitb

IdemcafusD. Auguftinitcraponbusin Aphricaaccid:t,furgcntibushzreticisDon»-tiftis)vnà cum fuis vefanis circumcellionibus, iterationem Baptifnu fine Anabaptifmum do-tcntibus,im0 veto etiam viaufis inuadere Ecclefiam catholicam, adco etiam, vt tandem imperator Romanus coaftus occurrcrcdiuicmalo fefe interpofuit, amp;nbsp;infanoshçreticospoeni» Wercaitdbi quidem profitetur S.Epilcopus Auguftinus, fe quoq initio in hac fuilfe opinio-1 tc,neminem ad fidemcogendum elle, fed prxdicationcmamp;doftrinam pcrmittendam,per-1 nuttere auditionem verbi, quicunq; audire vellent.Relinquendos ant effe, quicunq; nollcnC 5 vitro Euan gelion amplcéti.Scd affirmât Epiftola ad Vincentium 48. de vi corrigendisliçrc ficis,exemplisviftum,mutata fcntentia profiter! coaftum,bonn,vtile, amp;nbsp;commodum elle» vt vi ab erroribus in viam vcritatis compeUantur.Nam ciuitas Auguftlni Hippo.crat primo Anabaptiftica amp;nbsp;Donatiftica. Scd poftea mandatis imperialibus ab erroribus vi amp;nbsp;terro-V'bus reuocatam, Chriftianam effe faftam, amp;nbsp;ex animo tandem tantum errorem odiffc.

Similia dicit Auguftinus de reliquis ciuitatibus amp;nbsp;vrbibus in Aphrica,inuitas primo amp;nbsp;rduftantes, metu tantum pœnarum ab erroribus ad veram doftrinam atq; fidem ada-^is, llatim vbiveritatem didiciffcnt, DEO gratias egiffe, quódvi et autoritate Cxfaris proniQuiffentadvcritatcm,nepcrpctuo in erroribus permanentes périrent. Itarp adhanc quxftionem refpondeo affirmationc, dicens, effc rem bonam, vtilcm amp;nbsp;neceffariam er« tintibus, vt cogantur advéritatemEuangcïq^Scopïïs effe vcrëTioriumTIhriltiani magiftr a IT tus 8c poteftatis, amp;nbsp;imperïj aPrincipe lubieftos amp;nbsp;ciues, fine vi amp;nbsp;temeritate, fuç poteftatis ^ Autoritate ad veritatem cogi.Habetur enim pro opcre vero Principe digno, fi fuo gladio à temporalis hollis obfidione vrbem aut ditionem fic tueatur, vt tuto liceat in regiombus fins nbsp;nbsp;’ babitare,proficifci,mancrc.Quanto vero maioris fit Opens, rude amp;imperitum vulgus Prin tipispoteftate à perpétua per ditione afferi atq; liberari, amp;nbsp;hoc cffici, vt eins popuUverita-tem retineant incolumem, dcpulfis erroribus ereptif

Non hoc dico, quempiam à Principe ad fidem Chr ifti amp;nbsp;rcligione cogt poffe. Citius enfim Turcamoccidcris, quimvt fidem Chnftiamplc€tatur,amp;vt metucoactus, lingua dieet et: Credo,falfum timen amp;nbsp;coaftum effet-Nam fidesinChnftnm,Deidonum eft, patre coc^efti in corde trahente-Verum cum De’ folcat, fecundum ordinationem fuam, fidem dar c ir.i cor, perverumEuangclionauditum dare, neceffe eft audire veritatemEuangcln,vt cor,fequa-fisveramfidem. Votent ergo Princcpsluos populatesamp;fubicftos cogère ad au diendum buangclium, amp;nbsp;doftrinam diuinx v eritatis lta enim facit Princeps quantum in ir jfo eft, extern Deo commendans.Tum Deus auditorem Euangclï) fide vcidonatvelno'n. Ad audit« ergoEuangelri cogitPrinceps, fidem vero dat Deus, non tarnen fine auditu ,rationc ordina t‘n.Hocautem iullum effc,S. Auguftinus aliquot probat rationibus.

Primo, experientiaamp;vfu Hipponenfes coaftifuntadfidem, hoce^tjaddoftrinamfi-^eiEtDominus dedit eis fidem, vt poftea conuerfi veri fier ent Chriftfani-Ergo licet errantes adveritatem cogere. Hic enim opus eft Dei.

becundo probat noc fimilitudine.Simcus amicus in furore aftus., ïefta ad flumen propc-tiret.fefe fubmer fut’, facer cm haud dubic bonti amp;Dco grata op?, fi vi vel inuitu tetinere, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iin nc i»

ne in fluuio praScipitatus pcrirct.Quamuis enim in furore arbitratus, mc fibi cT^ja men ad faniorem mentem reuerfus, dubio proeul magnam mihi gratiam pro hac Hv ^^^ officio haberet. Quanto autem quxfo reftius fuerit in perpétua hac necefsitate, ca fide peruerfa ad internum prascipitesreuocareatep déterrerez nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. q.

Tertio probat hoc Augurtinus etiam excmplis corum, qui autoritate Mag'*“’ j^^ afti, (alubriter ab erroribus ad poenitentiam funt reuocati.Siquidem in Ep*^®^^^ j°Ufrg ho. natum,dicentibus Donatirtis,Deum dcdiffc nobis liberum arbitrium,Ergo **°”L^icadfa-minemcogi abbonum.Ibi refpondct Augurtinus dicens;Difpliccttibi, quia .* ^ p..gcomj lutem, cum tam multos nortros ad perniciem traxeris.Quid enim volumus aliud w ^^ ^^^ Ïsrxhendi amp;nbsp;prüfen tan amp;nbsp;fcruari ne percaszSi voluntas malafcmper fux P'*^ ^uj^icban ibertati, quare Ifraelitx reeufantes amp;nbsp;murmurantes tam duris flagellis à malo P’^% j,ßgy, tur, amp;nbsp;ad terram promifsionis compelIebanturzSi voluntas mala lux pernntteu jgjjjn,,* tati, quare Paulus non ert permiffusvti pclsima voluntate, quaperfequebaturfc ^ fedproftrafusert,vtej«;3ccaretur, amp;nbsp;excçcatus crt,vt mutaretur,'mutatus vt»* miffus,vtqualiafeceratinerrorc,taliaproveritatcpatcrcturz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^jj^

Citât ibidem Augurtinus etiam fententiam, Luc.14. Compcllc intrare. Domiui. , primo iubet adduccndos conuiuas ad eoeriam, deinde etiam compellendos.Item m c P ris moncri pattern, filium durum non folum verbis corriperc. fed etiam latera eius *' nbsp;nbsp;’ vt ad bonam difciplinam coaftus amp;nbsp;domitus dirigatur.Item Ezech.ïï.rcprxhendunt 1 p ftores, qui errantem amp;nbsp;perditam ouem non requirunt.

Quód fi erranteshic dixerint:Attamcn Aportoli tantum fidem Chrifti tenti, in hoc fxcularium Principum amp;nbsp;potertatum auxilio amp;nbsp;ope non vtebanUir.Uua* go nunc etiam non prxdicatur atq; doceturin Ecclcfqs fine Principumamp; Mag'*“’ ^^^ autoritatezltcm, perfcquatürnc amp;nbsp;cogat Ecclefia impios amp;nbsp;infidèles potius, quampai tionem patiatur?

Auii^nu inccrrugULiuncin rcipunucv □»AuguinnubaGDOnirACiumucniuuvi*» nimôC dis harrcticisEpift. so.tenwonbus Apoftolorum aliam fijiffe rationcm.Imperatores * . . Principes id temporis fiufte adhuc cthnicos amp;nbsp;impios amp;nbsp;hoftes Chrifti.Ponca veto qJ ’ plcri eoeptum fit quod fcriptum cft;Et adorabunt eumomnes Reges terrZïOn.riCS 8^“ leruient ei, amp;nbsp;nemme mente fobrin Regibus dicerc:NoIitc curare m regno veft^gt;3 Q^’? ' eatur vel oppugnetur Ecclefia Domini veftri, non ad vos pertineat in regno veltrojquisv lit effe religiofus fine facrilegusfVbi etiam Auguftinus dicit:Nondum ageb3tur,quO“P’“’ lo portin eodemPfalmo dicitur : Et nunc Reges intelligitc, crudimini quiiudicatis terr^ SeruiteD omino in timore, amp;nbsp;exultate ei cuni tremore. Quomodo ergo i^cges *'®’'“ feruifit in timore, nifi caquat contra iuffa Domini fiunt, rcligiofa feueritarc pronibendo’ J f)lcftendo:’Aliter enim (eruit, quiahomo ert, aliter quia etiam amp;Rex dbQuUibonioc gt;nbsp;eruit viuendo fidelitcr;quia vcro etiam Rex ert, feruit,leges iufta ptfoipientcsamp; cotr _ prohibentes conuenienti rigorc fanciendo.Huius rei exempla habemus in ''0tcn i e»

} to.NamMofcsocciditIdoIa,Exod.52.PhineesNum.2Ç.Ezechias4.Reg.io.fubtie^' ^ laamp;exelcclfa contra Dei prxceptum cxcitata. Hoc idem facicbat etiam

Rex Niniuitarum mandato coegit totam ciuitatem ad poenitentiam, lonx 4-N’b‘ic ^^^ nozorDani.ï prxcipit, vt nemo Dcum viuentem blalphemarct, fub poena amibJon

Rex Afa abrtulit amp;nbsp;euertit,quicquid eratldolorum Samariz.ï.Rcg.iS- q, lehu occidit omnes baalitas, dertruenstemplum quoq Baalis Samanac,4'^^amp; catho-Legimus etiam Aéto.2s.S Paulum,ad vtilitatem amp;nbsp;profeftum totius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;»pud licx, vt Iccundum Dei mandatum Romas Chriftum prçdicaret, Cçfarcm appcHan^’ nbsp;r

Principem ethnicum pro fucceffu Euangelq auxilium quasfiuilTe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticos.ad

Cur ergo nunc non liccat a Chrirtianis Principibus auxilia petere contra quot;*’^^ „gnum cos vel ad pœnitentiam amp;nbsp;audiendam veritatem cogendos, vel ita punicndos,ncƒ ^^^.^^^ pertilentifsimi dogmatis corum in multarum animarum damnationem at^pe”“^® euomere pofsint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, runiere,amp;

Quod autem Anabaptirtx cenfent, non efle Ecclefia:, de errantibus panas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^^

fupplicqs afficere, hic fanftus Augurtinus refpondctrEcclcfiamneminiperrtouti .^ .^^^_ ferre, fedmulto potius ab hasretias perfecutionem path per eorum fuperbiam» ^ g^r-tem, quibus vnitatem, pacem amp;nbsp;tranquillitatem Chnrtianorum in fide conuellerc v ^^^ teremtuntur. Quod au tem Ecclefia catholicahscrcucos per ordinarias poteva .^^^jj^y,

Attritus punit. Auguftinus comparatloan.î. corrcptioniSarx.quaAg^rancdhmcorri-Pebat.oàendens fidelem amp;piam matrem Ecclefiamcatholicam, non perditioncm, fcdla-

Przterca dicit Auguftinus loan.ï.Magiftratum Scpoteftatcm fcailarem d Dcô con^ ^ihaereticos fufcitari.ttnifidc errantibus lupplicmm lumcret, nonpoffe fui Magiftratu» fandionis Deo rationcm reddere.Effc cmm Prindpum amp;nbsp;magiftratuum, curare attp ope ï^nidarejVt fuistemporibuspacatam St tranquiUam habeantEcclcnam.

. Quod fl dixerint crrantes;Cogi nolumus, finant nos pro noftri arbitrr) libertatc vltrô ’^^Ccldiaifi venire: Adhxc refpodet Auguftinus de verbis Dominik fermone ïî.fuper ver* ®ogt; Compelk intrare:Dixit tarnen Dornin*,compellc intrare.lnueniatur foris necefsitas, St ^^fciturintus voluntas,hoc eft, quamuis initio errans àVia ventatis, foris compcllitur, de-®^tntc intus voluntate iplius,crefcet tarnen adhuc intus voluntas eins, vbi ventatem clarc ob oculos vident. ^idautemcinquiuntcrrantesïfiiftarationchoftibusvcriEuangcln gladiu tradiderisf i ^fburantur emmetia aduerfarq vcrbifalutis, femftam, febonam habere caufam.ltaqj hac

1 ^öftriniamp;mttrudionemunitiatqj animati, affliger atcp truddabunt Chrittianos.Refpófioï 1 ^ibil dc ethnicis, fed de Chriftiams loquor.Quis autem vere Chriftianus fit, 8t quisycrum

1 tumgelfi intelleftum 8c cognitionem Ecclelix catholicx habeat, alius cft locus,alia quç-\ iboiamp;prolixior amp;latior, quam vt hue conueniat.Sciô errantes fuperioribusfcriptnrarun»

1 Remplis ad fuam impictatemimpudcntcr abuti.Cxtcrum Auguftinus ad Vincentiumcon

1 «n Donatiftas,Epifto. 48. dicif.Cum boni St mali eadem faciunt, cademqi patiuntur,non fa-I ft’i-Slpücmslfedcauiis difccmuntur.Pharao populum Dei durislaborious atterebat,Moj | ^»gt;cundenipopulum impie agentem, duns coercionibus affligebat.Similia feccrunt, fed no ll f'^ibtcrprodcffe volaerunt.ulc dominatione inflatus, ifte zelo infiammatus cft. Iczabel I ''widitProphetasificlias occidit pfeudoprophetas. Puto quad dmerfa fint mérita facien-I ''um,amp;diucrfapafforum.

I nbsp;nbsp;nbsp;lult;pquivolant prxfcripta régula in hac quxftione légitime vti, oportet primo X-

I Ï^m 8t oonam habere caufam,vt videlicet puram amp;nbsp;fanam, St dodrinam St fidem habeas

1 ‘Unceaim potent fuos cüa co cogcre.Si veroipfemet à via veritatis aberret, aha cft caufa.

1 nbsp;nbsp;Idco D. Auguftinus Epift.s.ad Bonifacium comitem didf. tjuiicunqi ergo kgibus inpc

1 ’'torum quæ contraveritatem Dei feruntur,obtemper3re non v uit, grande acquint prx-1 ’’’quot;m.i^icuncp autem legibus imperatorum, quç proD ci v eritate, obtemperare nou v u it»

1 ^’^^ grande hipplicium.Brcuitcr, neceffe crit,nos fxculo cumPetro St rcliquis Apoftd ' A a ^pondéré in fimili eademey caufa, Oportet nosDeomagis obedirequam hominibus» t ^^o.5.VcrumdehacreantcaCelfttudiniveftrxplurafcripfi.

Y^l^LÂRTKM Q^'Pl^T CONSOj5ogt;mONIS l^rinci^uin Oquot; Ma^i^ratuum-^c^ ah cxan^I^s fcripturarum^

„ .^S^ 1V S E T Chriftianus Princeps pr çdara veteris teftamenti exempla ob oculos femper habcbit, quam magna, qiiâm mirabilis opera Reges SC ® r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Principes liraclis feccrint, géfferint atry defignarint, non fuis viribus 8C prudentia,fedDci gratia, duftu.aufpierjs St auxiho.His enim Princeps gt;^'7’^' potent luam quoty fidem St fiduciaminDcum confirmare,munirc St tri ’'^4 g’^’fC’*^^4’i*^ exemplum Stoperum St faftorum fuorü,tum faciendo, tum ' omittendo amplecti, qux bene, prxclarc, St iufte fafta funt, quatenui ____ciusvocatiopoftulat.

^nmó autem omnium Veiat Princeps,hypocrifin Anabaptifticam nihil hifi meram effe ma ™*ni,8tvcfanam quoqj interim ignorantiam-Docent enimmileri St infani, Chriftianu gla-p vfi, 8t magiftr acuth gererc non poffe.Hoc Doftore Satana didicerunt, vt hoc tam impia 1 ^mate poteftate St magiftratu abrogato atcy exttnfto omnia motibus St feditionibus re-ïj’^n^.Ecclcüamtotamcatholicam deuaftet» dcpopulctur atcy excindat. Nam Princeps vi-1 ’j'^itinksVcnptur.iriim exempli.,Rcces,Principes, Streliquûspopuli Ifraehtici Magi-I ^’HusDeopropritio, St bona at q hilarIconlcientiagladio vfos. Vidcbitamp;hoc,tamma-1 ^’quot;s.tam fanais exemphs,tanquam fpeculo pulchcrnmo, eos Deo autorc, quo fifi St ffeti I ^^^?|^^'^’^rmt,fxpenumcro Sydeniftis St ignominia affeftis hoftibus, fcruatqsatq libera i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^multas falutares St cximias inftitutioncs, qux in gercndis Magiftratibiis St admi -

1 ■ f^orumemm nominafcquuntur,omnesvcrcpri,omncsvcrc Chriftianifuerunt,tuni I J''«kri turn in nonoTeftamento, St tarnen nihilo minus Principes StMagiftratus fucrunt. I '^'l^gladiovterenturi

Hicniniomnesamp;eiulmodiChriftianicrant,amp;tamcnineo minifteri0i«’4 » nbsp;^

vti opus effet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • ., Procc-

Cum igitur Magiftratus amp;nbsp;poteftas Dei fit miniftcrium, non eft vt P””^*? ^^ crores, Magiftratus, cuiufcunqj fint nominis, dubitent, Dciim fuorum ’’’quot;?'“ „iofe t'' teftorem, fuarum ordinationum dcfenlorem effc. Id quod fact* liters vbiÇ ^* ftantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ oiauiJ®

Abraham namp;nnc omnium Chriftianorum pater, quanquam in tarn van» ^^^^ypi jj-difficilia pericula amp;nbsp;calamitates conicftus, vitro citroqj non fine magno lawre a flatus, perpetuo tarnen fpem fidudam^ fuam in Deurn poncns, nunquam àDeo ^e fed Temper ab eo feruatus hberatusq} cuafit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;predi'’'

SicutGenc.14. quatuor Reges cumtrecentis amp;nbsp;18. uernaculis ad arma P'‘°|j,uto-pereufsit. Dominus enim eratcum eo.Is etiam audet dicere,Pfal.9i.Qiii habitat ‘” j^tUi rioaltifsimi,in protcftione Dci cœlicommorabitur. Dieet Domino, lufeeptor ’’’' pvc-amp; refugium mcum,Deus meus, fperabo in cum. Quoniam ipfe libcrauitme de nantium, amp;àvcrbo afpero, Dicit quoci; DcusineodemPfalmocSpcrauitinin^ßu^jn cum, quoniam cognouit nomen meum. Clamauit ad me amp;nbsp;exaudiam eum, om^'P^Q^cn-tribulatione, enpiam eum, amp;nbsp;glorificabo cum, longitudinc dierum replcbo tun’»

dam 1111 falutare meum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jtijm

lofeph Patriarcha.quamuis in Ægyptum venditus,exul amp;nbsp;peregrinus»^quot;quot; nbsp;nbsp;nbsp;çj captiuus amp;nbsp;in vincula conieflus, tarnen m Deum fpcrans, non folum cureert *®c ^^’ etiam à RegeÆgypti adtantam dignitatem, tantos honores fubueftus cd pro^ ” ^' ^J ^ ximus Regi chgnitatc tonusÆgypn Dominus euaderct, quem etiam omnesadora

rentur,vtefl:Gcne.42, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....._ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Secundum hominem amp;nbsp;rationis nidicio, nemo in animum id temporis induccK p iffet,hominem venditum, captiuum, miferum ludaeum eó proceffurum, vt tam inclytus, ^^ potens Princeps poffet fieri: V criim hze Dei funt opera, qui prope eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^uj inuocantibus cumin vcritatc.PfaI.9s.amp;cuftoditomnes diligentesDciim. E^, j „pj Deum noftrumlaudat,PfaI.n8-Dominus in altis habitat, amp;nbsp;humilia refpicit, amp;nbsp;alta a 0'ë cognofcit.EtPfal.as. Dominus régit me. Domino paftore nihil deeritmihi.Etiamii3i” iaucro in medio vmbrx mortis, non timebomala,quoniamtumccum es.

Moifcs infignis illePropheta,in quantis quotics fuit mails,calamitatibiis Aincow • dis,irt quibus omnibus ratio nullam inuenit falutem, nullum auxilium, prorftis delptf • Prçfertim dum prxcepto Dei cum populo Ifraelitico abcuntem Ægypto,tantis copiésp ^ fequitur, ante fe mare rubrum,poli fc hoftem potentifsimum cum exercitu ®^’^'’?^j.,pfe ximohabcns.Ipfe vero Deum norat, ipfe Dco credebat, amp;nbsp;priufquam à Deo erfde ^ f^^^ dcrelinqucretur, oportcbat mare concedcrc, amp;nbsp;inftar murorum fic confiftere nbsp;nbsp;Jj^ç ^ grefsis mare Hehrxis pedibus ficcisliccret tranfire. Statim veroingrefsisHebw» ^ alueum fuum reuerfum, Pharaonem cum omnibus ipfius Ægypths uibmcrfit, adeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rus quidem euaferitincokimis. Quotics etiam Mo fes inprofeftioneex ÆgjT*?’® Dco promiffas, in pente mgrataamp;durx ccruicis, in nimmaamp; inopia amp;nbsp;dilcn®gt;M;pr nbsp;nbsp;» nunquam tarnen à Deo dereliflus cftCvt Iicet fzpc amp;nbsp;in primo amp;nbsp;fecundo Moh Im^ '^ j re.Verbum enim Domini non poteft fallcrc, non potell mentin, Hieremi n-Bencdicnisv qui confidit in Domino, amp;nbsp;crit Dominus fiducia amp;nbsp;(pes eius.Et Efa.49.EgoDominus, mpc quononconfundentur, qui cxpeflantcum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 4 •» . fu-

lofua antequam feptemimpiasgentesexregione Iudxispromiffa,dcuictasat(j; -pcratas eqeereMn quantis fuit incommodis amp;nbsp;mahs t interim tarnen hörens element! sim amp;nbsp;fuauiTsimaDci prom i fs i one diccntis:SicutfuicumMofe,itaero tccuimnon dekranine ? rclinquamte :vincebat hoftem, Dei populum ducensin regionem Chanancorum, gen bus fiuc volentibus, fiuc nolentibus. Yt eft lofux per totum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

1 . Gedeon IfneUtarum Iudex, trecentis militibus innumerabiles Midianitarum, Ama-‘^chiutum amp;nbsp;Orientalium cxcrcitum fudit, vicit amp;nbsp;profli^auit.hoc folo nomine amp;nbsp;caufa, H^’àd fuperaret in Domino,qui dat viftoriam,ludicum 7.

Daniel quanquam odio amp;nbsp;inuidia aulicorum m lacum leonum proieftus, tarnen Tic i Oferuatuiieft.vt nihil damnnnihiHxfionis in eo inueniretur.Quia vt eft intcxtu Dame.

® Qeofuocredidit.lubcntc igitur Kcge.Danielisaccufatovesaddufti inlacum Iconü funt ^fsiivnacumElr|s amp;nbsp;vxoribusjipforum leonum furore amp;carne amp;oGgt;ibus confumptbpri-» ^f^Uim pammentum miferi attingerent.

Daaideth Deo adeo dileftus,adco charus,vt ab coKcxlCracl cleftus, amp;nbsp;ter adcoto-''5m8crcgnumvnftus,i.R.cg.ilt;s.z.Keg.2. amp;nbsp;5» ecce tarnen, quid non malorum.quidnó ta-, ^mitatum in fuo regno paffus clt?Nam Philittinis, Moabitis,Sy ris, 1 dumçis,potentibus ta-''tgcntibusoppugnatus,Deotamcnadiutorc,Scvicit amp;tnumphauit cos. Abvxore quetj^ 1 Wchole, quodtantopcre Dei cultu amp;nbsp;cerimonris obleftarctur, contemptus atep denlus, I hmenfusepde^ habet, tarnen nihil moraiur,nihil cur at.Quotiesvero inunusSaul eius yi-\ Uinfidiaturf loties tarnen à Saulo pctitumDauid, Deus, tidelem fuumcultorcmfii mini-1 fttumferuauitincolumcm.

1 Afilio quoep Abloloncregnoeieftus, caufam fuam Deo rcrignat,nihil dubUans de pro-\ nifiionc Dei, amp;nbsp;hoe ely pco teftus,his munitus armis, in fedem regni rettituitur.

\ AchitophclBilonites,intimus Dauidi amp;nbsp;aconfilns amp;.miniftcrr)s,pcfsimas technasar-\ ‘n81 dolos contraDominumfuumllruxit, amp;nbsp;quamuis conatus perdere Dominum, tarnen \ fruikratentauit omnia.Siquidem Deus feruauitDauid, pertidum vero nebulonem Achito-

| kernel Saulis amicus Dauidi ealamitate prenO malcdicens, ctiamlapidibu^nuïdit amp;nbsp;pc*« I ‘*tgt;diccns‘,vt eft i.Kcg.ilt;s £grcdcre,egrcderc vir fanguinum, amp;nbsp;vir Êclial. Deusvero Da-I quot;'dipro malcdiCbonc reddidit bcncdidioncm,Scmeim inducnsinfamia, ignominia amp;nbsp;ma-

1 ^üdionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I Siba films Bochri feditionem, vt legitur z.Rcg io. contraRegem Datudem commo-I ’quot;t,ïutQr vttotuslfracldcficeretatcp dclcifccretaOauide.Sedcccc feditiolus nebulohM

■ Mtpanas Deo, vt fcctiri mox pereufsi caput de mocnibus Abclx vrbis loab Dauidis du-■ ^fnittcreturafnputatum.Qucm.admoduiuamp;hxcSi.multo plureseius calamitatcs affatim \ ïfiino8tfecunQo R.cgiimdi;fcriptxleguntur.

\ Nihilo tarnen feems feruatum oportebat DauidiRegnum, quantumubet tarnvwc, l ^''''Vehementer,tamboftilitcr petito.Erat enimDominus eiusrcfugiiim, fpes amp;pro^ctor» I ''^•''^''podiitconfundinccpinterire. Sicutipfc expertus cecinit PulmosuinteDomi-

1 ’'^'ptraui,nonconfundarin xtemum, iniuftitiatua libcramc.Qvonlanifortit^domcaöC

1 ’^^quot;giummeum es tu, amp;nbsp;propter nomen tuum deduces me, amp;. tnutrics me. Quam ma-\ ^quot;iniultitudo dulccdinistux Domine, quam abCcondifti timcntibus te, pcrfccifticis qui 1 ‘Pwant in te. Abfcondcs cos in abfcondito faciei tux à pcrturbatione hominum. Protege»

l '''sintabcrnaculoicontradiftionclinguarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . . . .

\ . BenediftusDominus, quoniamminficauit mifcricordiam fuam mihi inenutate P'ti-

1 titi.hgo autem dlxi in exeehu mentis mex ; Proieftus lum à tacie oculovum tuoruim ideo

1 ^quot;audiftivoccm orationis mex,dumclamarcm ad te. Dilig'tc Dominum omnes lancti eius,_ l ^''oniam veritatem r equirit Dominus, amp;nbsp;rctribuet abundanter facientibus lupcrbiam.V ft 1

I nbsp;nbsp;agite, amp;nbsp;confort etur corveftrum, omnes qui Ipcratis inDomino.

I, AfaKcxluda,abrogauithorrcndosabufusamp;ldolatrias in Dei cultu,prxcipienslud^ nbsp;nbsp;, 1 'MtvnicumDeumviuentêrcquircrcnt, amp;eiusprxceptaferuarent.Hoe igitur agenti,f^G l''''peranti,dcdit Dominus in regno pacem.Nam gefsitcum co bellum Zara Rex Ttthiopfi» V^tefins contra cum cü excrcitu decies centenum millium amp;treccntiscurribus.Qux copix I btionis iudicio merito Rcgi terror cm incutcre potuiftent.V erumRex Afa,non in multitu-1 WpopulbfedDeo fuo conRftw,Deum 8Cverum amp;nbsp;vnicu adiutorem inuocat, diccns'Do' I quot;'bcmon eft apud te vlla diftantia, vtrfi inpaucis auxiliaris an in pluribus. Adiutia nos Do-1 ’^‘''eDeusnofter. In te enim 8t in nomine tuo fiduciam hab entes, ven mm s contra hanc mul 1 ^^dinem,Domine Deus nofter tu es,non prçualcat contra te homo.Et ecee quid non poP I I'^pudDcumcorcrcdcnsDeofSicenimcxterruit Deus Æthiopem, exoratus ab Aüa, v» I '''^tret cum excrcitu. Afa autem Æ,thiopcs fuga lap fos per fccutus ad internée ionem dclc-I quot;'^’quiaDomino ex dente contriti, Domino prxliantc tufi funt.Sic cnim legitur 2. Paralip. I b uxenfenne infignis 5t memorabilis clades fuit, 8c cuiusPrinceps mer ito meminer it, fidc-1 ;^«tconfidcrans,quàramirificcDeuspris 8cDeumtimcntibusin omnibuseorumpericulis, 1 Ï'^ationibus 8t incommodis propitius adiutor 8c liberator adeft, huiufmodi exempli» 1 ÿMûiimamp;Maoiftratuuniîdcmexdtans atqconhrmaus in D OMIN O , vtvnàcum 1 W Corx D E D carmen cancre pofsint.Plalmo. 44 .DEV S auribus noftris auditn-l ''quot;^'Batrcsnoftriannui'iciaucruntnobisopus, quodoperatus es indiebus corum, in dich* l ^qviis,M.anu4tua gentesdifpcrdidit, 8t plantafti cos, affhxilli populo» amp;nbsp;expulifti eos. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nca

CHRISTIAN! PRINCIPIS ET ^jj^ Ncc enim in gladio fuo poffederunt terrain, amp;nbsp;brachium eorum non fahiauit fOS. ^^^ jj,pic ra ma amp;nbsp;brachium tiium,amp; iUuminatio vultus tui,quoniam complacuifti æ'’|, j^HscO^ Rex meus, amp;nbsp;Deus meus, qui mandas falutes Iacob, in te inimicos noftros ''^ ■ ^ jigl*' nu, amp;nbsp;m nomme tuo fpernemus mfurgentes in nobis. Non enim m arcii mco ^P®J^’ joSi*' diusmeusnonfaluabitmc. SalualU ciumnos deaftligentibus nos,amp;odientcsn

Et PfaI.ïï.Non faluatur Rex per virtutem multam, amp;nbsp;Gigas non tudine virtutis (ux.FalIax cquusad falutem,in abundantia autem vittutisl^ j^^^^jj, bitur.Eccc oculi Domini fuper metuentes eum, amp;nbsp;in cis qui fpcrant (upcrmiK*'' Vt eruat à morte animas eorum, amp;nbsp;alat eos in fame. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ ■ jjj q^iiK*

Joiaphat piusRex luda,timens atcp diligcns Dcum, aufcrebatldohi w*quot; .yiJetc vrbes Leuitis, qui populum Dci legem docerent, conftitutis etiam iudicibusn'^^/^^jjj.jyj quid faciatis.Non enim hominis exercetis indicium, lcdDomini,amp;

*n vos redundabit.Sit timor Domini vobifcum, amp;cum diligentia enfta facite. jj^reuo-apud Dcum nolfrum iniquitas,nec acceptio pcrfonarum,ncc cupido munenquot;”' .^^^j, cabat verum Dei cultum ex Dei verbo inftitutum, tucns atcp defendens in ino ^ g, ^^^ Cium amp;iultitiam,vtomniapic amp;nbsp;iuftc,amp; honefteficrent.ldco dicitIcriptuM^^^JiuitijS' 19. Deum fuiffe cum illo, amp;nbsp;à Domino auftum vt infigni gloria, ita magnis opmus oi ^.^^^^ Nam quialofaphat ambulabat in prxceptis Domini,ideo confirmauit ei rcghiim' ^^^^^ eftpauorDommi fuper omnia rcgna terrarum, quxerantper gyrumludai nc ^f^_ bant bcllare contra lofaphat. Sed Ói Philiftxi muncra deferebant amp;nbsp;veftigal ’’’8®quot; ’ (Q, bes quoep adducebant pccora arietum, feptem millia, amp;nbsp;feptingentos, amp;nbsp;hirco Hdem.

Solct autem Deus fuos tentarc, in hoc, vt fides eorum probatior quot;^^ *^'’^°’8^|^i-bato,vtell i.Petri i.ldco lofaphat quorp Rcgi immifit tentationem. Pc™*‘ï^ ^”*”’ tis amp;nbsp;Ammonitis, vt rcs nouas moliti, amp;nbsp;fafto motu bellum ei mouercnt,ibi Q“’*?^Ajtj® Rex potens nihil diuitias,nihil vires fuas moratus Deo, fifus,nihil holles timebat,le ^^^^p ad Dominum conuer fus, ieiunium in regno impcrauit, palam in Templo Dominim oculis crrans, admonens Deum promilsionis lux, fefe exauditurum ludzos, q.*'®^^Lqyç. riculum falutis amp;nbsp;rerum fuarum adduéii,carmen eins inTcmploinuocarcnt,l£W° .ß.^yj tens Domino fe bello pcti,vtab Ammonitis amp;nbsp;Moabitis, ita ^ montanis Scyn mlt;:^ ^j^.^^ noller non iudicabis eosdn nobis quidem non eft tanta fortitudo, vt pofsiniui’ nu dini refifterc, qux irruit fuper nos. Scd cum ignoremus quid agere debeanjus, ^^^^ habcmusrelidui,vtocuios noftros dirigamus ad te.Statimigitur exaudiwenOta r phatRegis, Icfaiel quoque in medio populi furgens, fpiritiiffanéfi duftn “Xit- A * tcomnislud3,amp;qui nabitatisin HierufJem, amp;nbsp;tu Rexlofaphat, hxcdicit bis:Nolite timere,ncc paueatis hanc multitudinem: non enim veftra eft pngna,Ien !.ƒ£'■ eritis vos qui dimicabitis, fed tantum confidenter ftate, amp;nbsp;videbitis auxilium Domini up

Poftridie igitur lofaphat Rex,cum fuis adiicrfus hoftes egrefTus in caftns, nan cit concionem, non tam militar em qiiàm piam, diccns : Audite me vin luda, amp;nbsp;omnes ^^ Itatores, Crédité iii Domino Deoveftro, amp;nbsp;fecuri eritis, crédite Prophetis cius, amp;nbsp;cui cucnient profpera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;• .

Poftea iurauit Deo cantandum hoc carmen laudis facrificium : ConfitcminiVo nbsp;nbsp;'^

3uoniam in xternum mifcricordia cius. Dei igitur mirabili faftum eft opere, vtin0^’^ ^^ emDeo cancntibus,ftatim hoftium infidiasm feipfosita vcrtcret,vtniutuisyiilnen^j^^^|^^ vnumcxfi,nemo eorum incolumiseuadcrct. Itaqi lofaphatcum fuis Hicrufalcmrc»^ ? gratias Domino pro tam infigni viftoria egit, qiiod ipfc Dominus pugnafict cos Ifrael.Itaquicuitlfrael, naftus fingulah Dei dono paccmamp;tranquillitaf®quot; quaque. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Amafias duodccimiisRcx ludapiignatiirus, fortafsisratus, femultitud®® . Qp^fx amp;nbsp;magnitudine exercitus hofte fuperiorem, accipit Dei virum ntincium, diceritem ■ lfrael,ne egrediatur tecum Ifrael. Non eft enim Deus cum Jfrael, amp;nbsp;cu filhsEphy^'un Xb fi putas in robore exercitus bclla confiftcre, fiiperari te fccit Deus ab holtibm^ Dei Q'^'D eft, amp;nbsp;adiuiiarc amp;nbsp;in fugam conuerterc, a.Parali. 15. Rex igitur A mafias mfe decem tn^ 1 bus Ifrael amp;nbsp;Ephraim domum reucrti, cum fuis in va lem balinaruin profeciuscum 0 bus congrefrus,cxfis decem millibus filiorum Soyr, amp;nbsp;deeem millia virornm capta,in « giumpetrx dufta, ita prxcipitauit, vt omnes creperent. Tandem Rex Amalias in.mtm amp;nbsp;ingratusDeo,traditus hoftium manibus,ab ipfis occifus perijt.

lofias decimus nonus luda Rex, religioncm amp;nbsp;cultum Dei verum magna pictatc 1--ttis,demoliturldola,lucos amp;nbsp;cxcelfa,pic amp;nbsp;Chnftiane fe probens atep cxhibfiis.nocig -tumomineDeus eipaccmindicbusiplius, amp;tranquillitatemproinifitj4'Rcg'^^

. nbsp;Ezechias decimus fextus Rex luda, pins amp;nbsp;religiofus Princeps, amp;nbsp;ipfc qnoq; cnltnhl

Dei magno zelo purgans à for dibus Idololatnx amp;Ul(i cultus, correptus grain tentatiO-tie.vtablmperatorc AffyriorumSenaheribehello fic premeretur, vt dcdiuoncm vrbis Hierofolymx ab iplo Senaheribis Dux poftularet, magnitudine pcriculi conterntus, ad Dominum conuerfus, orauit ex animo, vt à magnis copijs Senaheribis liberatus, document to St exemplo effet omnibus rconis attm Imperqs, Deorum Hebrçqrum folum Deum verurn tffe. lia igitur orantemEzechiam Deus folatur dicens: Non intrabit ciuitatcm hanc, amp;nbsp;non weietibifagittam, amp;nbsp;non occupabit earn clypens, amp;non mittet in ciicuituems agger cm. in viaquavenit,per eamreuertetur, amp;ciuitatemhanc non egredietur, dicit Dominus. Ad ^icineanofte Angelus Domini egreffuspercuffit in caftris Affyriorun^85.millia. Sena-Wib vero in fugam aftus, Niniuenreuerms, dumin templo ^Nefroth Deum mum ado-t»t) àfilijs duobus occiditur. Siclcgitur Efaixeapite 37. Et quarto Regum 19.

Ècee quàm potenter, quam mirabilitcr Deus fuis adeft,fuosadiuuat, turn maxime» tiuando nemo vel poteft vel vult adiuuarc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

TandemEzechiasaddcfperationem vitxxgrotans, oransDeum,Deimunerc,quin-decim vitx annis augetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Huiufmodi exemplorum etiamfi fint innumerabilia m facris fcriptuns, pauca tarnen duntaxat excepi, Celutudini veftrx occafionem datums, plura requirendi, legendi atep contiderandi mirificam amp;nbsp;incredibilem Dei prouidentiam, ergaluos miniftros 1rincipes» ttoceresamp;Magiftratus. Etvtita Celfitudoveftravidcat,nullumcafumtamdiiTicilemamp; grauem, nullam calamitatcm amp;nbsp;tribulationem tam magnam effe » qux Chnltiani 1 rincmis animumplus nimio perterrefacere atcjcontriftaredebeat: Cumtam clarc vidcamus,Uc-um amp;nbsp;fempcr amp;nbsp;vbieß adeo paterna cura atry foUcitudine pios,Chriftiano3, atqj Dcum ti-nrentes Principes amp;nbsp;Magiftratus profequi, per quos ipie Deus mundo imperat amp;nbsp;prx-

i Theudas feditionis autor occifus eft, amp;nbsp;omnes eins foeï) difperfi, Acró.s • | ludas Galilxus feditiofus in Imperator cm Romanum, negans tributum, cum omnibus 1 ïuisinteremptus eft, Afto.s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . , nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ *

1 Agricolxamp;rurtici annis ab hinc dccem, conatirerumpotiri, dominari, amp;nbsp;Principes 1 ’^trtsMaaiftratus opprimere amp;nbsp;extinguere, co refiderunt mifcri infoclicitatis , vt irati corn 1 nuluixamp;peruerliuimx libidini, Deopoteftatisamp; Magiftratus autore fimul amp;nbsp;derenfore 1 plus minus centum millium occiderentur. Vndc facile difcimus, quantopere Deus Prm-1 tipibus amp;Magiftratibusadfit, amp;tucatur, quantumlibet labor antes, tentatos atep preffos l periculis amp;nbsp;incommodis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -l

1 PoteritigiturPrincepsamp;Magiftratus Chriftianus, his quatuor modis amp;nbsp;capitibus l tuperms annotatis, in omnibus fuis tcntationlbus, periculis amp;nbsp;calamitatibus fqlari, erigere I «tenmunirc. Siquidemhxc haud dubic ad confolationemPrincipum amp;nbsp;Magiftratuum di-I uinis proditaliteris leguntur, vtMagiftratus amp;Poteftas, his adminiculis fuam fpem amp;nbsp;fi-I duciam inDeum difcat excrccre atq?confirmarc, amp;nbsp;fefevt luperioribus olim feculis ex-1 cmplo piorumRegumfortiter8c fidcliter Deo permittere amp;nbsp;commendare. Sicut enim I prifcos admuit amp;liberauit, ita amp;poteft amp;nbsp;vult adiuuare quotquot cum inuocant. Quem-1 admodumetiam benigne amp;nbsp;prolixe promittit, Efaix s9.Eccc non eft abbreuiata manna \ Domini, vtfaluarcncqueat,neqjaggrauataauriscius,vtnoncxaudiat. Dinesenimeft, vt | »itPaulus adRomanosto. inomnes qui inuocant cum. Inhoc igitur reicardocft,vtPrin-I teps 8tMagiftratus EuangeliumleluChrifti difcens, inChriftum crcdat, amp;Chriftum for-1 titerconfiteatur, Rdem8cfpem fuam interrogatus. Nam vt omnium Chriftianorum , ita 1 ïnneipum amp;Magiftratuum arma contraomnes infidias,motns amp;nbsp;incurfiones funtcor erc-1 Mum 81 fidele, ndneia in Chrifto hxrens, amp;nbsp;feria amp;nbsp;ex corde profeda oratio, prxcipuc 1 8t tot 81 tantis calamitatibus, incommodis 8t ncccffitatibus neceffaria. Cum enim omnibus l ^iftumfit Chriftianis, z.Timoth.ï.OmncsquipicvoluntinChriftoviucrc,perfecntioncm 1 ptóentur, dubio proenVpï) 8thoniPrincipcs, vt quosDeus in rerum faftigium fublimes 1 polluit, et qui Euangelq curfum prouchere poffunt, fnam^ partem per fecutionis amp;nbsp;cxi-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miam

CHRISTIAN! TRINCIPIS Ët MAGI ENCHRIDION: miarn amp;nbsp;infignem Criicis portionem habebunt,incommodagt; res aduerfas, amp;nbsp;tentations 3 mundo amp;nbsp;eins principe Satana, non paruo pondéré, amp;nbsp;drachmatim, fed talentatim amp;nbsp;een* tenanatim occur furas, ncc^ vulgaria mala, vt plcbei amp;nbsp;humUes, fed Principalesamp;exitnias calamitatcs atcptcntationespafuiri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. •

Czterumin omnibus incommodis amp;nbsp;tentationibus mirifice hoe munire atq) conloi debet pium Principem, cas Principibus amp;nbsp;Magiftratibus fatpenumero eximie amp;nbsp;necela na amp;nbsp;vtilcsefie, adpietatem amp;nbsp;vitam Chrillianam. Nam tentationibus amp;nbsp;incommodis om ad vigilantiam reuocati,dircunt : Deum qtii folus iuuare/folus liberate potcftitimbre ^ corde inuocare. Quibus remedies profeCTO fzpe à grain bus amp;nbsp;horrenens peccatw H p^^^^_ uantur, intaminati. Hocenim facrzteftantur rcnpturæ Siquidem DauidquieW\ rus abhoftibus, liber etiam d tentationibus amp;calamitatibus,faftuscftadiiltcfgt;“^*'^^'^^^Q honucida, quamuistam egregie pius, tam Chriftianus, amp;taminimicusalioqnip P peccatis atm fiagiths, a.Rcg 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. »7-^agno-

RexEzechias, conieétusincalamitatesviucbatpic amp;reIigiofe,DciimfidC“ fcensamp;inuocans.Sedreftitutuspriftina: falubritati, rebustranquillis, oftenditW ƒ impï)scthnicisopesamp; thefauros fuos. Qua in rcpeccauit. VtcftE(aizï8.amp;ï9- pj.j„cipi Quapropter fumma omnium calamitatum, fummum omnium incommodorum ^^^ effet, nulle» prcmiincommodo, nulliscxerceritalamitatibus, periculis, tentatiOTi ^^^ musenim omnes tam imbecilles amp;nbsp;infirmi, prxrertimoccafionemamp; caufamppp pecuniam, poteftatem amp;nbsp;autoritatem male faciendi, vt rebus profperis amp;nbsp;^^*”m earn«-tblum Dei, fed amp;nbsp;noftrorum ipforum obliti, auretenus, quod dicitur, in fecuntate lem rapti fubmergamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ -, ^ ju.

Itaq; Princeps amp;nbsp;Magiftratus rebus aduerfis Temper meminerint ^®gA^^uones W* irei verfuseiusinrfalmo iip.Bonummihi, quiahumiliafti me, vtdilcam iimmC’

Hxcllluftriffimi Principeshabui, quz raptim ad dementiam veftïam .fcribenda ducerem. Chriftus IcTus Dominus amp;nbsp;Deus noRer in xternum bcnedi gt;nbsp;vt quiequid hoc eft Teripti, Spirftu Tando Tuo Doftorc, in Celfitudmis vdR^ dibus effieax amp;nbsp;viuax fiat, vt ad laudem amp;nbsp;gloriam nominis fin fanctuquot; fimi, ita ad multorum falutem,pecnitentiam atqj

nium feculorum Cbihafas : in primls tarnen contra Aliliartos Afon naßerienßsydißutatio y Cellce Saxonum edebranda

UR t^RB^i^p'M R Ecrt^i^ RESrONi dente Guihelmo Gleuenoy initiée Ducalls concionatore,

^'tcjphalo H/ußrißimi pientißimi^ ßrunßiccnßum ac Z^uncburâ ^enfium duc^s Bmeßi Sécretario^ S^ D*

rrSk-^thoni/Coruiniy/nci in Dofninoßratr^s dikéh, Heeren ticos 2^Io}ieißcricnJcs ad iliußrißimum Heßrunt princibe/n^ T^hilippummißßcy^forßtanper cirenmforaneos fuos fatius jparßße hbellumuirulentumdereßitntionere^ni IjHeiiSjin cluo ßditioß latrones adßrunt, ante dient extremunt, corporale ^uoddam re^num Chrißi in terris fore y in ipio Sandli tantufn:,ofnnibits antea inm iß in orbe ^ ma^ifratibus fecuh^ladio extindlls,ßnt dontinatnri. O ußnmr fidhorrendum Dei iudiaum^Tah ccecitate mentis puniendaeß dep lor at a ilia b)onatiftarum,Htlentinianorufn^Houatianoru/n^impietas. ^Ht i^tur met in Buan^elio commilitonesjin ducatu Lunebur^enßaduerfts bancpefltferant Ißßi/n communiantur y difputabo, uolente Chrifo ^ bos 10 ^^ articulas it^a fcriptosyde Ißaelitici re^ni refitutione, pios tibi arnica minime uulç-ari non ifimatim dedico^ut Dfnabur^enft Bcclefiee^ Honaßerienftbits uicin^, nomme tttriuf^ noßrum tranßmittas^ quo perfpedla catboliceeßdei ueritatefacilius qiteatuitareuicinee urbls errores^ mendacia^ßdetuoenim, ne pla^a Santa* rüe^uteß apud Propbetam,peruemat uf^ ad ludabtçrquodaiunt^ ne det beee conta^io labem^ Cbrifus Dominus ^ Deusnon fer in fana do^rina nos conßruet^

Anno _~. Eftitutiô kegni ITraclis, de qtia Afto. i. quacrebant Apoftoli, in hoc fecnlo «ante di-* 5 ’ ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redemptionis. carnalitcr.non foliim tpiritualitcr, ad implcndas deChnlnregno

prophetias, cxtinftis fcciili Magiltranbus, amp;nbsp;impies omnibus antcade terraddeos, fieri debcat f

loan Ï5. r. nbsp;nbsp;nbsp;Regnumirracliticum Chrifti,nonconftituitaut elegitChriftumRegemIfraclis;Sed

Pfabz. amp;. Ohriftus Kex à pâtre conftitutus,'Regniimllraelis eiegu, conlbtiiit amp;tonieruaL log, i. nbsp;nbsp;nbsp;Qualls ighurclt Rex,tale ent amp;nbsp;regnum. Rex non eft terrentis amp;nbsp;temporaire, fH

{pirituabs, cuetdbs, a ternus, quare nccenxrio amp;nbsp;regnum cius eft fpmtuale amp;. Xternum» quemadmodum St à Prophets defcribiiur.

8 Rcg.7. Î- QuanuiisenimProphetaruni vauemia de externo aliquo Chrifti regno inhocmun-3 rai.9.Sï. do fonare videantur : needVario tarnen expcnlis prophetiarum circumftantiis, tuxta fidet Mich. 4. analogiam, de regno fpintuali lunt intclligenda.

loan. 18. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Certehjcc-vcrbaClirilhrcgisregum.Dominidominantiimi,cxccll;pryregiwister

rç:Regnfi nreum non eft de hoc nuindo,0i J0a.17.de Chnftiants,!) m mundo lunt,à dem“quot; Luc. I. do non funt, fient amp;nbsp;ego non ium de mundo. Déni.,, Cantitum Zachariç,amp; deiparx «rg'quot; ntsMariç, verbaep Gaorielis ex Propheus omnibus de regno MtlTia ad Mariam lumniaum difta.omnes erroneas Ind^-orum amp;nbsp;ludadTantium imagmationes decarnaii quopian'amp;mii dino Chrifti regno Facile confnndunt.omnes(p ea de re prophetias aperiunt, acirrefraga-biliter conuincunt, Regnum Meftix m legc amp;nbsp;Prophetis promifii, in plenitudineteniporis exhibit!, effe fpiriiuale œ non terrenum.

5. Chriftus loan. 18. coram Pilato non ncgat fe Regem elTc: Mentiri enim ticritas non poteft, fedregnum (num non elfe immicum exfans imperio, amp;fe non effe Cxfarb hofte» vt ludxi calumniabantur, oftendit.

Matt zx. ‘^* nbsp;nbsp;nbsp;lubet enim alias cenfum dari Cxfari. amp;nbsp;per Apoftoîos Petrum’amp; Paulum nominatif

1 Pet. z. prçcipit, vt Mag ftratibtfs leculi, imperatonbus, Rcgibus amp;nbsp;Principibus fubditifimire,non Rom. lï. tollens, fed contirmans Regnum mundi, vel legitimam illam ordinationcm, qua Magiftra-Titiitnj. tuum autoritate, legibus, ludicqs, pocnisacbcïlo, publicam in mundo pacem tuctur ; Nam Magiftratum Apoftolus Deiminiltrumamp;Dei ordtnattonem vocat nobis in bonum, Ro* maho. lï.

Pfalm. 8. 7. Eminenfius qnoddam regnu eft,quodrcripturaChrilto tribuit, quàm vthuiusvitX Matt. ii. cito periturx angurtqs concludatur. Coch enim,terrx,maris, temporis, amp;rcriimomnin vi-amp;■ 28. fibilium amp;nbsp;inuifibilium Doinintis à pafrc conftitutUs eft Chriftus nofter,id{ß in xternum. Ephef !• g. Tollt titaep Chriftus fuo apud Pilatum colloqtuo,adfcftatx Tyrannidis lulpicicntm, Philip, z. quainnocens per ludxoruminuidiamgrauabatur. Neep tarnen hoc dixit, quod hiincetiara CoioC 1. mtindum non poffideat. fed quod in coelo habeat Imperium incomparabihter augulliiw. No Afto. 10. cnim mundum httnefua prouidcntia pruiat acproteftionc Ablit: fed Regnumtuum longe i-5* diuerfum à regno fcculari, nempenonhumanum nee caducum effe oftendit.

loan-ï- 9. nbsp;nbsp;nbsp;Nam eth Chrifti return in mundo hoe fit , non eft tarnen de hoc mundo. Prod^t

rö. amp;nbsp;17. quidem è temporal! regno Dauidis, vtcrat à Prophetis prçdiftum : Verum ficut Chriftiiï loan.iz. jpfc manet in xternum, fiquidem Chriftus hen amp;nbsp;hodie idem eft, etiam in feciila : Ita amp;nbsp;Heb. iz. Rbgnum cius perftat in xternum. Solium enim illius Regnt hlius leffe Daiiid corporaliter *■ l^eg.z. tenuit4O. annos.ledfub veroDauidnoftro Chriftofitamp; manebit fpirituale amp;nbsp;xternum, Mar.ii. cuiobidinftinftu fpiritus fanfti acclamabattir, HofchianaiKencdifttisqui venitmnomine Domini, Benediftum qüod venitregnum patrisnoftri Dauid, Hofchta na, inexcelfis.

11». 64. lo. icfusChriftuslongcprçftantioraDona,Rcgnumlongèpotentiusamp;firmiusfiiar3l* l-Cor.z. tufica morte nobis parauit, quàm fint omnia illa in hoe feculo, qux aures audiiint, oculi vi-Hebr. 9. dcnt,amp; qux incor hominis etiamnum mortalis afcendunt. NcmpecaeldhajXterna^.qua-rc Apoftolus ip fum v oext Pontiliccm Futurorum honor urn.

REGNÎ ÎSKAHELITÎCÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IXXV

Ä Porrö error de corporali amp;. externo Chrifti regno in terra, apndludxos ex prauo intellcftuProphetarum,apud ludaiffantes in Ecclclia veten, amp;nbsp;nunc apud noftn feeuh Dü“ RegMuw ^ftas. etiam ex 20.81 n. Apocalyp. deSandorumper looo.annos regno St noua lern- MiHenAr# Wem male intelleftis exortus eit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm.

W Prophetx iuxta fanftx lingux Idioma.RegnUmMeffix magniHcè defcripturi, qui-WdimadhancremtantamaccommodisaUcgorhsvli, de rebus fpintualibus,xternis, ÖC üninicaptuiincomprehcnfibilibus.per corporahum hmilitudines non temeré lunt locuti.

?• Interim tarnen verbis non obfcuris (xpe déclarantes, fe de rebus fpiritualibus amp;nbsp;m •’’'menfum maioribus, quam hxc terrcna quakacuncy amp;nbsp;quantacuncy fint, uaticinari, vt cum ^^'^hÿ. Chriftum vocat Regem lukum, laluatorem 8c pauperem. Et Sophon. cap. r. dicit . Dominus ; Derelinquam in medio tui populum pauperem 8i. egenum, St fperabunt m no- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^,3

WneDomini.NamiiChriltusregnummundioccupaket,Regibus feculi deletis,amp; genli-Wsinferuitutemredaftis,certenecipfe pauper rex, nee populus eius mops, adtkétus ’tu oppreffus vocaretur :quxenim adfliftio vel paupertas eft, omnibus tonus mundi di-

1 vitijs fecurè pertruiï Et fans clara funt qux fequuntur in Zacharia: Ego eliminabo quadri-Ë^m de Ephraim , Sc equum de ierufalem,amp;extcrmmabitur arcus belli, loquetur ad gen-

l tes, 8c dominium eius à mari vfcy ad mare, Sc à fluuio vfqj ad fines terrx.Eccealiamregni

I ’ormam,vbinon funtarmacarnalia,équités, pedites,8c aliaquxadtucnda leculi imperia, *

l kquirimtur; Mehias loquitur Euangelium pacis, Sc tantum re gnum verbo parat, quod per

l prophètes Chrifti regno palam tribuere, amplitudmé tonus orbis,quemadmodii Dann ca^ Iwreycb I tChriftus lapis vocatur, qui faftus eft mons, Sc impleuit totam ter ram, incorruptibiktatc cj,y,a,c^ 1 amp;çternampoteftatem,vtÛanielis7.ümnimodamfecuritatc,vtlfa.î2.1cre.23.Pacemçtcr' ^j^^^ « .

l tum,lfa.9, Gaudiumfempiternum, Ifa.ïS- Si. 65. Beatam denicy immortalitaté, lfa.25. Hof. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

I k HymnusenimhuiusRcgnieft,quicaneturexhocnunc8cvfqunfempiternri: AbforptaP'' '’quot;” \ tftmorsinviftona: quxomniaquisnon videt Regno fecularihaudquaquam conueniref g^y^t.

l pfomiUionem; qui fermonem Euangelr) leruauerit, non videbit mortem in xtemum. Et ite- loan, j.

I '?■ RegnumM.effiçinhoccorruptibiliMundo,eftoccultumregnumfidcifubcruce, in CoIojT.3.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft feculi confummationem,Regnum erit reuelatum coclcftis glorix.Sicut enim in _■ nbsp;nbsp;^^

1 primo Meffix aduentu apparuit gratia Dei in Chrifto, ita in fecundo demum fict apparitio 1 Ë^'^tixmigni Dei Sc feruatorisnoftrilefu Chrifti.

I H. nbsp;nbsp;Non igitur aliquando finietur regnum illud,nempe poft iftosmilleannos,fedhicin-

■ '^'tptum de mortali hac vita, in beatam Sc immortalem transferetur, 8cftabit m xtemum.

1 '5 Neqicrux inhac vita ante apparitionem Chrifti in gloria à Chriftianis tolletur, 1 hitanquamneceftaria medicina manebit per omnemvitamnoftram, donee defideratiRi-l ”*» tegeneratio conlummabitur.

I *^* Ideo diesvltimiiudieqvocatur ab Apoftolo dies redemptionis. EtLuc.21, Chriftus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« iq sût:

Ëprlt;e 4. jjf. Veniente filio hominis cum poteftatc amp;nbsp;gloria magnaj appropinquare tumpriW' ^^ lue. 21. demptionem noftram, interea gemtmus innobifipfis adoptionem, expeftantesredemp Roui. 8. onem corporis noftri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^q

28. nbsp;nbsp;nbsp;Indoifta,rldicula amp;nbsp;impia fabula eft, quam Monafterienfes nuper ex infanocer

inftinftuSatanse excogitarunt,haftenus videlicet perferendse crucis tempus veroadeffe tempusreftitutionis, quodvocant, nonpatientix, fedvindiftxtempus.

Debrame« cnimPfeudoprophetarum fomnia, amp;nbsp;omnibus feripturis contraria deliramenta lunti lt;4 Konafie illi mundi, quos erroris fui ftabiliendi gratia confinxcrunt, quorum primus fuent temp ricn/iurnde pecc^üâ conditoorbc vfqj addiluulum Noah. Alter fit tempus perfecutionis amp;nbsp;cru b

Noahvfqj adnoftratempora.Tertius fit, tempus reftitutionis amp;nbsp;vindidx gt;nbsp;in ^|‘® ' JP omnesper Anabaptiftas fmtdelendi, amp;nbsp;Regnum Chrifticorporale per cos, yt o «»* inundus per Noah, fitinchoandum, Hæc Satan homicidacommcntus eft, vtgbuium girtratibus à Deo conftitutis emanibus excutiat, amp;nbsp;fuis fanguinarqs Circumcelnoui “^ .^ dat, quo Mundumcxdlbus amp;13trocinfisrepleantamp;deuaftent. Talibus cruentis homicida 111e antiquus vmce deleftatur, in quantum corpora ferrojamp;^mni

ribuspereunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- •.• ij

29. Chrill:iisdicens:InMundopreffuramhabcbitis:Miindus vosodit) ^.p Mundo hoc vfq! ad confummationemcius lociitus dt Miindus enim femper luiuiuuis gt;nbsp;id eft» Chrifti amp;nbsp;Chriftianorum contemptor amp;nbsp;hoftis. ficut amp;nbsp;Princcps mundiS^an. ïo. nbsp;nbsp;nbsp;Quod 11 effet tertnim ilkid tempus ftatuendum» quo nos non pati propterCnri i » led tantum vicifciamp;regnare, impijs omnibus trucidatis,oporteret: conlcquerctur 6c omnes, qui ufiÿ ad diem Chrilb nalcentur,fine cruce glonficatum iri:quarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voK non Herent conformes, et nihilominus (aluarctur, quod cft peftiferum mcndacium b» ’ contraomnes fcripturas.Namhxc clara funtrC^os prxfciuerat, cofdcmamp;ptçfij”*'^’'' formes imagims fiifi fui, vt ipfe fit primogemtus inter multos ffatres.Etz.Timoth.î.fni qui pic viuere in Chrifto volunt, perfecutionem patientur. Non dicit ali qui gt;nbsp;nbsp;nbsp;om _’ Monaftenenresautemimpoftores iam fibi tempus reftitutionis amp;nbsp;carnalis fecuntatisp^^^ mittunt, perfecutionem non ferre, fed alqs in ferre parati : nolunt igitur pic m Ç^Pjjjjg uere, Chnftoeß conformari, fed cum mundo impie viuere, amp;nbsp;cum Diabolo fæuirc.

pergunt, penre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^j.^

ÏI. Scriptura duos tantum Chrifti adoentus docet: Priorem ilium in carne h^T^J’^jeca ce teftum.Altcrum autem gloriofum,quando iudexviuoru amp;nbsp;mortuorfi reuchw ’ f^^jj. Vftl- 49. do cu Angelis potentig fax, cum incendio flammx,vt hoftes Euangelq perdat, »

Mlt;li«b.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- rrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Äium quendaffl

5^« Quare fommum eft camalis fenfus, quod quidam noftro fecnlo, memun'q æjgj.j.j Chrifti adiientfi,aut fingularc quendam modum primi aduentus ftatuunt, quo *05 , hac, fuis etiam externam quandam in carne felicltatem fit adlaturus. Et vocant die* rcuelatioms Meffix, verba Chrifti,Luex 17. aderroneum dogma detorquentes. îî. Nam dies quo reuelatur filius hominis, Luc. 17. dies eft extremus vniuerfaus lU ^^^ non cft dies medh cuiuldam aduentus Chrifti, qui aduentui maieftatis figuralitcr F^Fæ ^ amp;in quo ludxorum populus nunc toto orbe difperfus, fit à quatuor venus g„j^nj xendusin terram fuam,vt hacgloriofa reduftione eleftorum refurreftionem, amp;nbsp;^05 retJ âquatuor orbispartibusinregnum glorixm nouiffimo die congregationem P*^ ’ Nec vllumfictcarnale regnum ludçorum,quodfuturxglohx iamprimiim in p^f ’^^ picoprxluceat: Sed reuera regnum fpirituale Meffix cxcluditcarnalcregnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ dxos noftratesilli pulchrc decipiunt, qui in medio quodam Meffiç aduentu t^°^®”^’Lj,£-an)i . fumac colli fumlffaelem luxtacarncm ex omnibus nationibus interram Cb^naan^^^^^^^

EXfw.jtf, Euangelfi congregandum, qux delitias hortiEdeniuxta Ezech. fithabitura. Ac ^^ quôd tum primum Ifræl Hat velut viuus ex mortuis. Rom.ii.Circumcifus coreft- nbsp;nbsp;j^^^^ Purgatus aquis mundis. Ezech.îtf. Liber abiniquitatefua.lfa.sp.Vnius mordisÂ^^^ j^^^ 32. Securus amp;lxtus,captiuit3tcZion foluta , vt exteri Prophetx prçdixerun ' j^æp^j implcntur antealterû aduentu Meffix, quandolfraeliu-xtacarnem^EuangeU^Smoretur. crédit: SicAinverfi Zion,ideft,Ecclefiâ congregatur, vbicuqitandcinter gentes ^

84. nbsp;nbsp;nbsp;ludaici oculi, quibus antiquum impictatis amp;nbsp;ignorantix velum nonai»* •,. 2ioa eft,pene nihil cernunt in feripturis fanftis, nificaducahuiusvitx bona, quot;’.^.^^^^«gntata» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inPalcftina,terrenamIerufaIcm, templumlapideumamp;ligneum,aftaria viftmus j^j.jj

'delitias,phafides, fartosturtures,mulfum,mcrum,pecorumcopiam, omnium terr nbsp;nbsp;nbsp;^^.^^

tium vbertatemindcficientcm,cunftarum gentium fcruitutc,rurfusq! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^pro-Hifra « lib, umphos, fuperatorum neces, amp;nbsp;mortem centenary peccatorjs, vt ip fis Hicnon^niu ^ • ^^^ «« lflt;«. 48» brat:totum ant iuftiHcationis ncgocium, amp;nbsp;veram fempiternaeß in Meffia fa lute ’ƒ (.„^ jj ». Con« * ’5. Quia ablatum eft ab cis regnum Dei, datum gentibus, in ^t^diernu vllt;® lt;^ ’ jj. ^

’ ’‘guntMoferiacProphetas/velamencordibusillorumimpofitumeft.vtnihllreo ^ Qjjj.j*

REGNI ISRAEllTlCl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tîtxVl

^«ris regnum carnaUs fecuritatis ac voluptatis promittitur, led regnum militix amp;crucwgt; _ « Mando quidem ignominiofum,Elcftis autem glonotum, quia in medrjs omnium tribulatio-*ium procelUsi iuxta fpiritum in Ghrilto» Domini lunt omniumgt; licut Dauid cecinit.Domina* 'tin medioinimicorurntuorurn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

57. Omnia certe Chriftianorum defideria,omncs gcmitus Rnpirant^non vt Umporalc *'obisimperium,honor Scopes feculihuius obtingant, fedvtadueniatregnumDei, quod *'0ncftcibusacpotU8, authmulmodirescaduca, led iuftitiaSc paxac gaudium in fpiritu ^y„^q^j, fsinfto.Non cnim,vt prxclare norter Auguftinus inPfal.ci.fcriplitjadhoc fumus Chnlua-'^iiVttcrrenam nobis loclicitatem petamus, quam pierunejj hab ent Sclatvones amp;fcclerati, idaliam ioclicitatcm nos fumus Chriftiani, quam tunc accipicmus, cum v ita ilia huius fxcu-litotatranfienf.ergo promittitur nobis Sc carnis re birred 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;Au cm i

38. Idem Auguftinus de gratianoui Teftamenti aitiBcneficcntilsimaprouidcntia oinnipO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tensDeusterrx.terrenam foclicitatemconcefsit Sc impies,ne pro magno quçratuiapqs.

I I7.exorauit, vt vbi ipfe eft, 8c nos cum eo fimus futuri, vt gloriam cius videamus. Quare Pc 1 tins i.Pc.2.nosaduenas Sc pcregrinos hie vocal, qui, vtPaulusHeb.io.fcribit,potiorc fub \ ftantiam ac manentem habcmus in Ccdis.Et cum in eo loco de prxmio iuftoru loquer etur» I nullam tarnen fœlicitatem terrenam promittit,EtMatt.iö.cum petrus de prxmio fettato-1 turn Chrifti quxrerct,Chriftus nullam cis retributionem terrenx voluptatis in hocmun» do. fed vitx xiernx hxreditatem polhcctur .Et Luc. 14. pro opcribusmifer icordix, promit titrepcnfioneminrefurreäioneiuftorum, noninterrenavrbe, in qua tarnen p er mille annos abunde nobisrependi poffet, quiequid pet omnem vitamnoftram, qux forte 70. annos durai,expendimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

40. nbsp;nbsp;nbsp;Ideo Apoftolus vbiq a A Ipem rcfurrectionis 8c gloriofiaducntusChrifti.nonaci

temporalem vllam fccllcitatem nos inuitat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r gt;nbsp;o j

41. Certè Patriarchx clarifsimiEcclefix lumina, conVefsi funt, fe hofpitcs Sc aduenas 1 clleinterra,quiexpeftabant8cexpctcbantn5 terrcnamvrbcmdelit'fis adïluentem, more 1 Ciilmftarum noftrorum, quaft patriam in hóe feculo, fed cedeftem ciuitatem hab entern ' lundamenta,cuiusopifcx8cconditoreftDcus,Heb,ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •• Ro^f ö.

' *^^ nbsp;nbsp;nbsp;Üuomodo Chriftianus in hoe mundo ambiret externum quoddam carnahs fccufi-Q^lat 1.

t«is 8copuicntixregnum, qui inbaptifmate mundo 8cconcuplfccntris dus, huius^ mundi ^jç^,, ^q^ Ïrinclpi diabolo renunciat, Chrifto Kegi codefti, qui facriheio proprq corporis nos ex prxfcnti feculo maloenpuit, lefeaddixuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

i 44. Chriftus ipfe,huius regni fpiritualis Kex crudfixus, ludxis offcndiculum, gcnti-| busftultitia, pro nobis fieri voluit opprobrium hominum Sc abieftio plebis in hoe mundo, I Vbl.ii.Defpcftus Sc uouifsimus virorum, Ifai 55. C^i Sc probrofifsima propter nos morte | ^ondemnatus, dixicln mundo prc(furam,in me pac^abetis Et quid muftis opustProphe-1 lx omnes officium Meffix fic defer ibunt, vt v cl cçco appar cat,Icfum Chr iftum effe Kegcm I fpiritualem,nonterrcnum, vtlfa. öi.Spiritus Domini Dd fuper me, Sc ob id vnxit me Domi 1 nus.vi euangdizarem adthftis mifitmc,vtmcdcrcr contritis corde,jvlpromulgaremcapti I wslibertatem, Sc vindis apertionem carccris, atqj prxdicarem annu bonx voluntatis Dei, i ^ diem vltionisDomini noftri, Sc Confolarer omnes lugcntes.Vbi hic eft iHa terrena ciuitas 1 incaftumfpcrata àKecutitisïvbimachinxbelhcxtarcestexerdt’f 8c rcliqua ad terreni Kc A ^ispompamfpeftantia^AudisEuangdiftam, Scpopulum eiuspaupcrcm,adtliftum,capti-'mme^.Nofter igitur Rex miffus eft, vt euangdizaret, non externum regnum mundi, fed fpiritualcDei, vt cófolaretur adflidos, vtlibcrarct captiuos,br euiter vt falucn et.ldem ha-■ ®«lfa.49.Pofuit osmeum quaft uladium acutum, qux dcMeffia dicuntur,quiEuangdium 1 'Ïgt;txdicat, gladium fpiritusventUat, quo iugulatur impictas,ótrcmifsio peccatorum dona-1 tquot;idd,tmhabcs'44^b.?,8i.'4b4sfxpc inPiopheiis.

4?« Ambitionis adfeftum, amp;nbsp;carnaliter regnandi Iibidmcm MattIi»to.acritorCWgt; . ^ ex cordibus difcipulorum eiiellitxum enim filrj Zcbedxi per matrem) pninatiim ton ^^ poHularent aDominO) putantes regnum Dei lic turn cuentururn, vt Iccularcicret) w» imprndenter rogante : Die vt fedeant hi duo fill) mei) vnus addexteram tum aKtf* niRraminregnu tuo.Chrdhis refpódit.Nefcitis quidpctitiS)potcftisbiberc ^’ *‘■^'”’5'' ^ egobibiturus I'um,amp; baptifmate quo egobaptizor,baptizariïlbi difcipulisdccriiceaF . iccutione in hums vitx curTu toleranda concionatur , non patitur vt de honoribus la ét coronis cogitent, fed de crucc.SimiIitcr Matth.$. Joan.ie.nullas dilcipulis coronas a 11,niillum hums vitx regnum in terra promittit, fcdprxdicitcruccm. biCinqwl^^^.quot;’.^^^j fuiffetis, mundus quod mum eft dihgeret, quia vero de mundo non elbs, led ego ƒ“amp; g de mundo, propterea odit vos mundus.Mementote lermonis mei, quern ego w**''° *^' ^ eft feruusmaior Domino fuo,fime perfecuti funt, ét vosperfequentur. V ^P'^^^^’^^^Vus quifquisintcrficiat vos,videaturcultum prxftare Deo.ltem,odiohabebimiiii»quot;‘’quot;’^^^ propter nomen meum. Verum qui hiftinueritvfq; in hnem, faluus ent. Cumper'^*-“ nierint in ciuitate hac, fugite in aliam.Non dixit,rcgnate, deponite magiftratiiscii’gt;gt;y ’ ét vos inlocum eorumirrumpite,étRcgcs vosconitituitc.Etitcrum corn pr’^^’^^^æ'n . as difcipulis perfcrendas prxdixiflet,elicit ; Gaudete ét exultatc, quoniam ii’f’’f*® '^. _ multa eft in cochs. Non dicitin hoc fxculo, in terris. Nam Chrjftiani,ctxli ciues facile® ^* ftia, non terreftriabona quçrunt.Sunt enimin hoc mundo Chrifto capiti conformanaiiHO mundams bonis (ociandi, fed coclcftibus line tine beandi.Chriftus certe rex notier» veut) huncmundum,nS vt mundano more in co rcgnaret,fcdvt mundum ét mundireftorcmeu^ cis vexillo vinccret, ab exilio hums mundi caduci adpatriamcoclcftc cleftos fuostransier rct,ct ficut ipfe per crucem intrauit in gloriam fuam, ita ét nos purgatoscruce,amp;aiiiiina feparatos, ad hxreditatem coeleftis glorix perduceret.

4lt;S. Contemplarc humsregm Principes Apoftolos, namp;nneerantinhocmiinaoou« maftationis, tpeélaculum mundo ét angclis ét hominibus, ét velut xaßaffAiXT« W ®4fl4’* p.«T«,quibus hic mundus putabatur contaminari.Nónne Monarchx Romaniimperi)ƒa-étaruntloannem,Petrum amp;nbsp;Paulum proceres clarifsimos regni Chrifti, tanquammundai’ regnihoftes, loanncmDomitianus in Pathmos rclcgat,Petrum ét Paulum Nerooccid'i-47. Erant quafi impoftores, ét tarnen veraces,quafiignoti, ét tarnennoti, qua«®® ' cntcs,ét tarnen viuunt:quaficorrcpti, ét non occifucjuafi violentes, temper tarnengau c tesrquafipauperes,multos tarnen ditantes nihilhabentcs, ét tarnen cmniapotsi^^?' 48. Hxc mirabilis potentia regni Chrifti in tide,non corporalis eft, fedfpinto«”*’ oc cami abrcondita,qux nihil minus credit, quam Chriftianos omnibus pene mundimalis op-pretfosjin mcdnsprenurisene Reges ét Lominos omnium inuiftos,fpciam beatos,dc « certes per arram fpiritus.Quis oblecro fatis digne xftimauerit gloriam regix dignitatis amp;nbsp;poteftatis noftexfeum Apollolus Ephe.j.adferat, nos vna cum Chrifto â Deo conuiumca-tos, fimulq; cum co re'ufeitatos, quridep Deus nos fimul cum co federe fecit inter caklftS’ quia fpe ccrta quodfuturum eft,iamtenemus, ait Auguftinus.

. ^are error amp;nbsp;impictas dttextum Apocaly.2o.amp;2i.de corporali regno Meffiç Re^Ma« ^tcrnspermiUeannosingemmataleruùleniexponere.Namamp;inhac vita per verbum amp;nbsp;Cbn/liqH4 'pintum régnât Chriftus in fuis femper, amp;nbsp;poll banc vitam r egm item eins nullus eric tims, le bic er ^uemadmodum Mariam perpetuam virgincm docuit Gabriel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j« ^turot 57. Perpendens iuep darifsima facrorum vatumoraculaderegno MefTi», Euebitur i^c^ j, -wymonem amp;nbsp;Liuonienfem pic admodum iuxta fidei analogiam per miUenanum in Apoca p^y^io. 79'1 intelligere beatam (temitatë.Etfi Augultinus de ciuitatc Dei lib.io.hunc locum de re* ,_,'^p„,e*Pj gnomihtix interns ante fecuridum Chrifh aduentum non male intcnigat,quando Eccleiia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.? S“3EcftregnuinChrifti,adhwccum holbbusfuisconfiigit,carnc, mundoamp; Satana, donce quot;“■SH *”* *eniatur adilliidpacatifsinium repnum, vbi fine holle regnabitur.

1 femper gauifuras Icriptura prxdixit, quod^ Icruialcm tempore Meffix abfq muro habi- M ’’'^ ' »nAam prx hominum multitudme, amp;nbsp;dommurn ipfum tara beatx vrbi fore murum igneum ^5* incircuitu, Zacharias vaticinatur.Et quod apudlfaiamvcri Zioris filfi videtfuturam Eccle' te butudme, amp;nbsp;dicunt: Angullus eft mihi locus, fac mihi Ipaciu, vt habit are qucam lfa.49, .

' «o. Gens rebellis amp;nbsp;adultéra proprix legis amp;nbsp;feripturx ignara, ter conata ell fan- Htcrem. J-Wum amp;nbsp;vrbemreftaurare.Primo fub Ælio Adriano, dein fuh Conftantino, poftremo, if^lt;e a» hteftatur Chryioltomusdub luJianoapoftata. VerumDeusfemper rexdificationemim- Micbe. 4.' Pediuiqludxos confudit ac difperfit, quia verbum Domini manet in xternum,lfa.4O.Non ebryfoßo^ ^ft amp;picntia,non ell prudentia, non eft confilium contra Dominum, Prouerb, 21. Confilium j^y^ oratio ; quot;'Cumttabit,8tomnis voluntasin:afiet,lfai.4d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«C2. cotr#

i ”• nbsp;nbsp;Chriftiani itaqjdoftorc Apoftolo,probenoruntnunc,non quçrendamZionamp;Ic-i„d^lt;,j.

1 ’'''hlemterreftrem.aut vllummundircgnu, vel ciuitate terr earn loclicitatefloretem.lcdac 1 quot;cfsiffefe ad montera Zion, ad ciuitatcmDei vmentis 1erufalemcocleftem, qnx eft Ecclefia [ f^hrifti,Hebr.i2.Terrena lerofolyma amp;Zion mons,figurx tantu erantmaiorum return,Vc I quot;Us eft Ecclefia fanftoru, fupcr quos Dominus nofter lefus Chriftus regnat in monte Zion \ cifhoc nunc amp;nbsp;vfey in xternum. Mich.4.In quo monte eft vera faluatio luxta Abdiam.Eft

quot;lósDomini amp;nbsp;domus Dei lacob, ad quam elefti afeendunt, amp;nbsp;docentur vias Domini,Ifa.2. ®quot; Habet quidemPfalmus fecundus deMeflia;Ego conftitutus fumRex ab eo,vcl iux hveritatemH^raicam-.Ego conftituiRegemmeum luper Zion montera fanftum eius.Vc- Augu/htt. quot;quot;n.vtrefte enarrat Aueuftinus,Zion ilia amp;nbsp;mons illc non eft de hoc mundo. Quodeftc-I quot;quot;quot;nbsp;regnum cius,nifi crenentes in eumf quibus dicit : De mundo non eftis, ficut amp;nbsp;ego non f''nidcmundo;propter quod de illis dixit ad pattern: Non rogovttollas eosamundo, fed Iquot;'fernes cos àmalo.Vnnc amp;Ioan.i8.non ait,Regnura racum non eft in hoc mundo, fedn on ^ft de hoc mundo.Et mox, non dixit : Regnum meum non eft hie, fed non eft hinc. Hie enim 'ff regnum cius vfey in finem fxculi,habes inter fc commixta zizania vfqi ad meffem.Mefsis ' 'quot;im eft finis fxculi, quando meffor es venient, id eft, Aimeli, amp;nbsp;colligent de regno eins om-1 ’'h fcandala, quod vtiq non fieret, fi regnum eius non efiet hie, fed tarncn non eft hinc, quia 1 bregnnitur in mundo. Regno enim Uio dicit : De mundo non eftis,fed ego felegi vos de 1 quot;quot;inao, Hxc ille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 ^Venient in Zion cum exaltatione, amp;nbsp;gaudium fempiternum ent fuper caput corum, amp;nbsp;ap ^‘* ^^'^* 1 behendem gaudium amp;lxtitiam,fugient^ triftitia amp;nbsp;gcmitus.ln vera enimZion,ideft,Ec- VerdZio« 1 Y'fnChrifti per orbem vniuerfum, in fide incepit turn vita xtema, cum credentes in Chri-1 'bmfperaluifaftifint.Ec confummabitur ,cum vetuftate exuta, mortale hoc indueritim-1 ^ft^diutem in die nouifsimo.

^' s N^,’”/®*lt;J*fi?***®Ïorufalcm,Zionisregnum amp;nbsp;falus,pax,viftoriainhoftcsifoli* 9*2j • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^^*’ magnifice qux à Prophetis prxdifta funt,hicin fpirituinchoanwr nncleiregno.Ecdefiacatholica. Carterum in regeneratione lupraomneniintcneftin”’”!' pra omma vota amp;nbsp;fpem, opulentius amp;nbsp;magnificentins implebitur.Et Prophetx fanèintefl« ram au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'^P°^°** f»‘» fiiper^ dcclarant,ChriftifideJnimEcclefiani,effcve-verum, tabcrnaciilum acdomum fpiritualem DomiW» k k “ u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viaonofifsimum,facrifidumDeo vnice eratum, ww«leg«^ ?pXÄKÄ^

inM?ZSnquot;^S®P^®^^’quot;^'quot;°quot; ^®*“™ adlfraelinxta carnem, fedinpronulsionb am lud»k^obfignatis potifsimiim ad Ifracl tiixta fpiritum, id dl, vniuerfam wdejameti SSnp^u?:^ * “quot;gregand,™ refpexerunt. quad W ««-«'^= ^phef^. ^^^ Propheta: eJaris verbis vatidnati funt, Gentes fore cohxredcslfrae]is.concorpo-Roma^ 4. ’^c^ ^ confortes pronnfsjonum Dei in Chrifto.Et Apoftoli Petrus amp;nbsp;Paulus docentprxro-' • FunS^ÆhS nonpertineread fihoscarnis.fcdpromifsionis, qfflamp;leff»« lunt nbsp;nbsp;Abrah æ Chriftifidebs, cm mundi hxreditas promiffa db

^eute.j2. ^^rn DODiilum nudnT“^ adfcrit,Nos effe genus deftum,regale Saccrdotiuin,gedemf^ V’‘«ax.4p. eSSosAamp;filT^T'*quot;quot;^

^ 66. pSSdXS2^r V®^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,fidemlacob Pstnsrehçhabente^

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uftatumcffccuinJacob, pernoftem auroram, cumebPatnit*

^^•^' -• chaverbo diuinxpromifsionis Rrmiter adhacreret, nectentationefehincauelli patereW«’ Za2s^ amp;prxu2S ^^ ^^’^’‘^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘ P^^nceps conflixi/b cum Deo amp;nbsp;hommihus,

^»^•^* -^^^æ^^-^poftolbdtracontroucrfiam veri Prophetarum interprétés, angnß’'!' reftitutionc IfrselMp^l^ t««nSpbg^ M^re^ninix^^^^^^ Âtedo SSî? «notƒwre caperuntper ADoüolôs.Quxenimslisregta ilraehs reititmo, sutludxorum reduamp;io, vnqusm àpatribus expédia dl, quàmillaQi^^^^^'^' caepitEusngdto orbireuelsto, Sc quottdie fitvfep ad conlummationcmIxcdh dum elefta gentium plenltudo aduenitÆt totus etism Ifrsdccui exexestio ex osrte scddiOid elf, elf-

hó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abraham,Ifaac amp;nbsp;Jacob fidem coafetoa ex Euange'

I 5vnfrn Ke^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ion,id efi,Ecdeftsm cstbolicam,fobveroDa-

,• • ^^^^'^.AP^^^^^^*^,^'^9^‘^^*e^’bunclocumJf2ix 4p.Intemporebonxvoliintatis

^’ j 71 ^ Petrus fcribitChriPtfidclibus, cos lam ad psflorem fuum effe coniierfos,nimi-rum adillum, cuius memmere Ifsiss cap. 40. amp;Ezeeb. J4. amp;nbsp;jr.amp; losn.io.

^^‘ p, ludsicsigitur Deuterofis efi,quicquid de redudione ffraelisin terrain Chanaan, qua i hxc htrefiitutioregniIfrselis, amp;nbsp;de csrnslircrum omnium vbertste,àquibufdamno

ri. Ad Te enimludxi obdur2ti pcrtinerc contendunt promifT^ Prophéties, amp;Comni-

^”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ë^^P^^^ P^^^ Ceriios recutitorum, cum tamen ismnos fimus circumeißo, q^^x fine minibus ht, qui Tpiritu colimus Deum, amp;elori2murin Chriflo sneulsri Ispide, q^^ i^i iinperitixdiftc2toresreiecerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

. nbsp;nbsp;Eramus quidem olim 2b2lien2ti â republic2 Ifrselis, extrsnei à tePsmentisproniif-

tphefl» quot;P^gt;gt;gt;‘V(^funivtnitnçpromifericordisglorihccmusDeum,propinquif2aifh’^^^P^^Pf^ ciolum fsoguinem vnici medistoris lefu Chrifti, qui ctism p2x noflrs eü, fyciens ex vtrtiqf 1 vnum, amp;nbsp;interflitium mseerix diruit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

^^' ^^Çl^os2utcmmouetnonnibil,quôdeximi2iîl2qux de falicitstclerufslem pro- i mius runt,nondum videnturEcclefix Chrifliprxflits, ij feisntProphetss fuis v2ticinhsto~ K turn Domini diem compleéli, corp Sc meridiem, amp;nbsp;fie in tempers regni Chrifli, amp;nbsp;prxfends a amp;nbsp;futuriexcurrere- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Kox^l-ede^■‘^' ■ Etficti2mill(regener2tionisprimitixinEccleli2miIit2ntepror2tioneperegrin2' j • / f ^’P'^^^ ^^I^^’^^^^^^^^’P^ofeélo longeprxflsntiors Tint bons, qudmesropofsit xflmsre, I i /jæ mi / aXjjjß rnalignius xflimcs inprimis commins nobis oraculs Dei, turn ßdem amp;nbsp;noticism Chridi, 1 tu fff heeqp^niuistmperfedism,rpemEusngeIijgt;t'emirsionem peccatorum, pscemconfcientix,g2U' 1 , JxMlo. nbsp;nbsp;dtum in fpiritu Psnélotincbostum con fortium diuinx naturx, sdoptionisgrstiain, arrabo- I

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REGNl tSKAELttlCt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IXXVlll

^^r?«rita«,8trdiqua charifmata in Ecclefia catholica, qux omnia,fi cum horrendis im^

^ignorantie tenebrisjn quibus nunc ludxbTurce amp;nbsp;genres ahe cxcutiunt,ad^ '«cum fummisincreduloru virtutibus contulcris, ventate coartus fatebens, egregie im-b5'quot;®PÏ^«tia8, inEcclcfia etiam militante, quantum hums vitx ratio patitur.

Gerte qui Luc.4.fc miffum in hoc dixit, vtEuangelizaret regnum Dei, idem Luc. n.

1 P^agt;t:Si digito Dei eqcio dcmonia, prole do pcrucnit ad vos regnum DcuNam fortem i f’uitum atr?) cuftodem vicit, regnum mortis demohtus eft, amp;nbsp;regnum gratix conftituit. Et 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Appropinquauit in vos regnum Dci.Et Luca7.mtcrrogantibu8,quando ventur u

1 nbsp;nbsp;^^'‘Cgnura Dci,Relpondet;Non veniet regnum Dei cum obferuatione, neej dicent.Eccc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flUc.Ecce enimregnum Dei intra vos eft. Cum ergo Rex iple cum regno luo, tones

1 ''^npromiffo,turn adeltet, quamuis pro ratione primi aduentus inhumilitatc ipontanea, 1 ^’lota tarnen omni captupromiffaexhibebantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.-

1 *• Porro quo facilius fpiritus vertiginis deprxhendt, caueriej in noltris Donatntis joj^j-ejj^ 1 5'‘cat,obfcruandumcft difcrimen Chilialtarnmveterum Senouorum, amp;nbsp;vidcbis batanam ^^^ ^^^^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebilioftitt

1 ’^' nbsp;nbsp;Veteres ilh Chiliaftx opinabantur, Chriftum ipfum in terris regnaturum mille an- nbsp;nbsp;^

| cum fanftis,atc6 hoc corporalercgnum partim ex faUo fcripturx intcUcctu, parnmex \ ^'Miinisfomni^s, animo tarnen minime maligno expedabant. Non loquor autem hie de 1 PuneimpijsChiliaftis vcteribusgt;qnalisolimerant Chermthus amp;nbsp;eins fectatores, quieiui-1'quot;oAircgnumChrillitcrrcnum fingcbant,in quo ventri, gulx amp;nbsp;lihidini feruiretur, vteft | ^Pud Eufcbiumlibrotertio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Loquor autem hic de fanioribus Chiliaftis, quales erant Papias Hicropohtanus Epi Vf irrer

' *'gt;• Nom illi amp;faditri Reges, corum^ fedarqludaiffantes,cruccmhorrent, quia am-i Mes frudumerucis non intclligunt,regnarc fine cruce,non adfligi, fed adfligerc amp;nbsp;per fc-I ÿ'ialiosvolunt, CircumceUionibus Aphricanis nondifsimilcs. De qsApoftolus Philip.?, l ^micicrucis Chrifti,quorum finis perditio eft, quorum Deus venter, amp;nbsp;gloria in dedccore 1 'pfonim, qui terreftria curant, cum Chriftianorumconucrfatio in coclis ht.

V’' nbsp;nbsp;Ter, quantum mihiconftat. Satan hoc noftro periculofifsimo fxculo conatus cft, l'W'nitislcgitimis magiftratibus,talem Regem omnis pacis 8choncftatispernicicm,prX'* Ihxtuïegni Chrifti conftituerc. Primo, anno dominusso. deccptiComnif)sSatan Auguftit-| nbsp;Vueber pcllionem Auguftanura in Sucuia, qui primo pfeudopropheta er at.Dein pet-1 Wfedatoribus luis Gallo Vlieber textori Auguftano, in cuius horto intramotmavrbis \ V'^P^Pottam Gcgingen,hortulanifratresprimo exorti funt,loanni Helin fardori, Olual 1 '^cuidamSacer doti, amp;nbsp;Gaftelo Miller, vihonç à Deo fada, fe effe Regem conftitutum ter \ '^’'^ghaturummillcannos, Stpoftfc fiiam progeniem regnaturam,qui omnes in DucatU I ’ ^heubergenh eodem anno capti Sc inter cmpti funt. Vidi enim Auguftx ada typis ex* l '''«.Hicpfcudorcxhabcbatcoronamregiam,lccptrum,gladium, pugioncm,Sc vellesrc-1 ^^^mhoc paratas,vtprotinus regnum millenariumaufpicaretur.

1 ^' DeinAnno dominiïSï^.loannesSardor mvrbcVuelphalixMonafterro,fimili IRSnig 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfeudopropheta fetotiusmundiRe^m conftituit, Sc regio ornatu meedit, nu- ^ane 1 ^''matacudit,his infcriptaampullisilnRegno Dei vnusRexiuftus fuper omnia.Etille mi- nut feinZ 1 ^Momnibusmagiftratibusterrx,nihhocnouumTcgnumagnouennt8c obedierint, ex-fingerhut l ^dium.Et gloriatur nouatianus iUc xaraç©^ omnibus imphs e medio fublatis, fe congre ga- mnb ckn 1 ^'«umEcdefiam, in qua nullus peccator, fed men Undi fint habitatur i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtehn, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SS. Poftre-

8$. nbsp;nbsp;nbsp;Poflrcmo nunc Briinfuici nebula quidam,nominé loannes Fette,mcntcconup nuperidemtentauitjVolenstanquarnReKregnareprxtextuEuangelii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jfoü 8C. bicinfatuati à Satana hommes, conantur illud przftare in hoc mundo, qo® j^^g RegigloriaEChrifto veroDauidipofsibile, amp;foliei à pâtre codefti datum eft,n£nip .^^^^j num luum confirmare amp;nbsp;corroborare in iudicio amp;nbsp;iulhtia,lfai. 9. Indicium amp;nbsp;mmWm rafacere,vtdiebustam fœlicis Régis falueturverusludah, amp;nbsp;Ifrael habitet connoen ^^ Ieremi.2ï.Sanftificationem veram m medio populi dare in perpetuum,Ezechi.J/Ju^ pauperes populi, faluos fecere filios pauperum, humiliare calumniatorem, ex vluns ^ ^^^ quitate redimcre animos pauperum,Pfa.71. Et tandem in matutino finito hoe '.£‘-“ ^^ ^ oriente die beats: æternitatis, nullam habituram noftem, perderc omnes impios te gt;nbsp;eliminare de ciultate Dei omnes qui operantur iniquitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r , ^j^fj.

87. Vnusenimduntaxateft Rexiuftitix verus, à Prophetis defcriptus, K “gt; ^^.^ Ihis, fecundum carnem filius Abrahx amp;nbsp;Dauid, fed idem films Dei m^turalisiXtern . gt;^^ ^^^ genitus, patri confubftantialis,ille inquam,amp; nullus alius,eft germen iuftitix, w® ^J ^j Adfertiuftitiam amp;abundantiam pacis, quippe princeps pacisdominabituram» ^ mare, amp;nbsp;à fiumine vfep adterminos orbis terrarum:coram illoamp;nulloalio P’^°‘^ r jj^nt. thiopes, amp;nbsp;inimici eius terram lingent. lllum amp;nbsp;nullum alium omnes gentesmagm ^^^^ ille amp;nbsp;nullus alius eft Rex amp;nbsp;Dominus Deus Ifraclis, qui facit mirabilia f*^ . ’*^'æjff3t ad nullum alium conuertentur vniuerfi fines terra:,adorabuntin confpeé^u 9“®^”, jj 71, familix gentium, quoniam ipfius eft regnum, amp;nbsp;ipfe dominabitur gentium,!!»!.?-* * • ^ de quo amp;nbsp;Pfal. 8. Gloria amp;nbsp;honore coronafti eum, amp;conftituifti eumfuper oæquot;'’ X^^ manuum tuarum.Omnia fubiecifti fub pedibus eius.Et iterum:ExurgeDeus,iudica quia tu hxreditabis in omnibus gentibus,Pral.8i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . jmin Pfd. 24. 88. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neen enim nofter ille Rex, impotens Rex eft, vt terreni Reges, qui vicer g^^^^ ^iuhi,l. negno fuohanere cogatur.NamipfeinProphetisvocaturDeusZebaoth,velomnip

Et eft nobifcu vlrjj adconfummationemfxculi, Matt.28.lpfe eft verus Dauidm®®^ puli fui,Ipfe Rex ille'vnus omnibus impcrans, paftor vnus omnium, Ezech.ï4-’7- |rieru Sopho.ï.RexJfraelDominus in medio tui,non timebis malum vitra, inilla die dic^. ^ falem:Noli timereZion,non dilToluantur manus tux. Dominus Deus tuus in me® tisipfefaluabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . . c repart*

89. Neej Rex ille Ifraelis vlli alfi vnquam permittet, vt zizania a «j^j, f)ixi! omnem m^iftratum interns c medio tollat.Nam de eo fcripturaimpletur, *’’' peelin’ Dominus Domino mco, fede’a dextris meis. Donee ponam inimicos ttios f«®®. „lortuO' tuorum.Ipfe confeditin dextera maieftatis in excelfis.lpfe iudex eft viuoruj® »finmanquot; rum,cui pater deditomne indicium, Heb.i. 2.Timoth. 4. Afto.io.loan.s.Ip'quot; '^^ naka'' ventilabrum, amp;nbsp;repurgabit aream fuam, amp;nbsp;congregabit triticum luum ’”quot;°’^ junieft autem exuret ignc inextinguibili, idep in extremo die. Ita Chriftus Matlh.i’- . ^ iJ^eft inquit, inconfummatione Ixculi, nondicit, ante confummationem fxculi,

amp; congregabunt malos de medio iuftorum. Et Matth. 24. Sicuterant dies Noah, i nbsp;nbsp;jj, aduentus hifi hominis. Sed dies diluufi vn iucrfalis reperit malos bonis niixtosjttg es extremus tales inueniet, vbi vnus adfumitur ex agro, alter relinquitur. . ~{gr-90. Tune ipfe C H R I S T V S D O M I N V S nofter, amp;nbsp;Deys wSftor, num benediftus, aboleuit omnem principatum, amp;nbsp;poteftatem, amp;nbsp;virtutem.Nmi jjjpui-nullusfutor,aut cerdohoc faciet : Nullis item farétoribus, futoribus, textonbu»’F ^p,. bus, aut cerdonibus,fed Deo patri trädet regnum fuum,id eft,Chriftianos omnt^H^^j^ ter fillo dedit, amp;nbsp;in eo ante iafta mundi fundamenta elegit, iam turn g^oricfaæ *P„^^ j q-q-macula amp;nbsp;ruga,patri fiftet, eos de fpe ad rem transfercns in regnu gloriz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiitnri rinth.is,SicutIoannesait,ï.Ioan.ï. Nuncfilfi Dei fumus, amp;nondumapparat, Q^^eumfi-fumus.Scimiis autem, quoniam li apparuent, fimilcsci crimus, quoniam videblt; cut* eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rjüliaftarui» 91» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratia altifsimo, qui non finit ferpentemcallidifsimum,infpargen(iO^ ^^qjiifcp errore, vti folita aftutia:improuidc enim multos pafsim Reges fimul excitât,qu°,(-^j,jiiu-fomniat, imo adferit, fe Regem elfe in regno Chrifti.Eftqj regnum hoc relierai j„eft;lni-cum, fedIfmaeliticum,in fe diuifum.Et implctur quod de hoftibus Chnfti ^^’quot;‘£^1 jji. micas eius induam confufione, fuper ipfum autem efflorebit fanftificatio me»’ “ j^ui pro 92. Ex fis difcat Chriftianus, quantum Ecclefix periculumimmineat,quoh j^^jyi-phetix expertes idiotx propria fpiritu leripturas traftant, amp;nbsp;priuata interpre ^^^^„^ ^^^_ ciant, quales nunc fiint Sacramentarfi, Anabaptiftx,farftores,futores,f3rtores, tores,pellioncs,bubulci,cerdoncs,amp;delirxanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ifraelid^''^^ 9Ï. Imperiti homines legunt Afto. 1. quxftionem de reftitutione rcgnii . (.yjuseft Afto.ï. Chriftum accipere coclum vfmin tempora reftitutionis omnium, ^*^'?^f,jijniint va Deus per os fanftorum fuorum à fxculo Propnetarum. Legunt item, fed non in ^yania

Viticinia dereduftione ludxorum, Deut ïo. Ifa. 2.11.27.30.49. «i.öd. Icrc.ilt;:.23.ïo 31.32. Sf^ihiurt lj.Ezcch.2o.34.;ö.ï7.4O.Horc.3. Zacha.2.14. Amosvlt.Sopho.s.amp;fimilu.EtmoxCqineft c^ó •pforum ftupor amp;nbsp;profunda in fenpturis ignorantia ) imagmanturterrcllrc regnum, quia •udicio Ecclefiaftico amp;nbsp;fpiritus cenfura tra et are facrofanda fcripturarum oracnla nelci- . nbsp;nbsp;nbsp;.

iint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aloe?«» «o

94. Simili dementia blandiuntur ftbi effrontés illi pfeudóprophetx Monalterii ex cap, ^^quot; fquot;“^* 5. Ezech. quaft ipfi fint obfignati figno Thau, vt rcliqnos omnes occidant, ipfiqj régnent in ”*‘*’’^ P^’'* terris, cum fint profefli holies Chrilti, qui myftcria Euangclq de Chrilh ore facrilego pfm»«. bUfphemant) quare fignati quidem funt, fed charadere beltix.

PS. nbsp;nbsp;Olim Chiliaftx carnalespro fuo fomnio amp;nbsp;hunc textum citabant Matth. 19. Omnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rjuireliquerit domum, vel fratres,aut forores,autpattern, aut matrem, aut vxorem, aut fi-uos, autagros propter nomen meum, ccntupkimaccipiet. Vbi Marcus addit;Nunc in hoe tempore. Lucas dicit: Recepturus eft multo plura in hoe tempore. V crum uixta fidei ana- '' kgiiim amp;nbsp;fcripturarum collationcm expofitus hic locus, nihil facit ad carnale fomnium Cdliaftarum: Qui enim conueniat,vt reunquensvnam domum in terris, centum recipiat f tut cui Apoftolorum amp;nbsp;Chriftianorum hoe contigit vnquam^ cum Chnltus ipfe caput no.* * nbsp;nbsp;■

fter,Rexnofter,propter nos volucrit effe pauper amp;aduidus mhocfeculo. Zacha. 9. Et,.

i tiuafi peregrinus m terra.leremi.14. Guniq; non habucrit interris vbi rcclinaret caput fu- ^^‘ ’ ’*

I heuit inprxfepi, quód non effet ci locus in diuerforio , in Capernaum perfoluit didrach- Mlt;ttw. «7* t nu, hçréditatem nolebat diuidere inter fratres, non ornabatur corona aurca, fed crucia-1 baturfpinca. Et fi inexteris digna fit repromiffio, invxoribus tarnen apparetturpitudo, 1 vtrede ait Hieronymus : quomodo enim qui vnam, caufaChriftiamp;Euangelïj reliquerit. l centum inhocfeculo acciperetC Et fi Monafterienfes Ifmahclitx hoe fibi promittunt, yt 1 vnushabcat4.autç. vxorcs.Rexenimeorumnuncquincyhabere perhibetur: amp;nbsp;Bernar-* 1 dus lootman CanccUarius quatuor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'n'roMV

I 90. Hieronymus itam Orthodoxushunchuius loei fenfum effe fcripfit, qui carnalia I pro faluatore dimiferit, fpiritualia recipiet, qux comparatione amp;nbsp;merito fui, ita erunt, qua ‘” Mdttb. I « fiparuo muncre centenariuscompararctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

■ 97. nbsp;nbsp;Et quid funt bonahuius feculi, ficonfcrantur ijs bonis, qux per Euangclium falu-

■ dsnoftrxconfequiraur, etiam in hoe tempof c, qualia funt rcmiffiopeccatorum, iultiftcaA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

1 do, pax confeientix, fpiritusDomini^ infallibilis fpes vitx xternx ; quamuis enimi vt Au- AHg«Jti«* 1 g«ftinus inPfal. 25. fcripfit» gaudiumnoftrumnondurn fit in re,cft tarnen in fpe: fpesautem 1 noftra tam certa eft, quad iamresperfeda fit. Necy enim timemus promittente veritate, ' 1 Verkas enim nee foUipotcft, nee fallerc.

I 93. Porrd diuus Chryfoftomus fentit Apoftolisinhoc etiam feculo, promiffa hxc a- , - » l bundècontigiffe:arundmemenimamp;vilia rctiareliqucrunt, Stvelut inpoffeffionemreeë- * l Peruntomnes, qui Apoftolicxprxdicationi lynecriter crediderunt. Nam conuerfi ad fi- ”•***• 1 dtp, fie dilexcrunt Apoftolosi vtpro cisvelmorinonrecufarint.Quemadmodum deGa-I iMis Apoftolus ait :McvelutaiwelumDcifufcepiftis, vclutlcfumOiriftum, teftimonium 1 vpbitteddo, quód fi fieri potuiSet, bculos veftros effoffos dediffetis mihi.Non igitur intel-1 bgiint fcripturas in fenfu Ecclefiaftico miferi Anabaptiftx, fed tuafomnia inferipturas l adterunt, 8cEcclcfias innumeris erroribus difturbant.

I ^0. nbsp;nbsp;RecipientautemmereedemPatrum fuorum Theudx, ludx Galilçx, Valentini, |quot;f^^quot;’*

| ^^^*Sngt; Nicolai,Donati,Nouati, Circumccllionum, amp;nbsp;noftritemporis agricolarum fediti- “‘gt;Mlt;‘ru«* 1 oforum, qui mifcre perierunt, plenq titiones gehennx,aut certc xtemorum periculorum «o|lrorwM^ I nomina.

I '91. Tantum enim abeft, vt in regno Chrifti fint regnaturi furiofi illi Sefeditiofi hoftes,

I 'egm Chrifti gladio armati, nifi conuerfi fuerint, vt futuri fint abieftiffimapedum noftro- DduicI. 7. I 'urn IcabcUa, vt corum in hac vita ignominiam amp;fuppliciataceam. Regnum enim amp;Po- Mdtlb.ïC. I klhsamp;magnitudo Regni, qux eft fubter omne cotlum, dabitur populo fanftorum altif- ip(i, 2. «. l ''ui, cuiusregisregnum eft fempiternum, amp;nbsp;omnes reges feruient amp;nbsp;obedient ei,Danie.7. Mitb.4.* 1 ^9rtè Chriftus rex fanftorum, etfi gladium feeul 1 connrmauit, ipfe tarnen gladium non ge-l '««it, nee inregno fuo fpirituali gladium inftituit : iubebat enim Petrum recondcre ^a-I wum in vaginam. Neep enim gladh carnalis in regno fpirituali vllus eft vlus, cum hoe rc-I Rnumhabeat fubditos iuftos amp;nbsp;pacificos, quos Rex v efbo fuo amp;nbsp;fpiritu placide régit. Hue I 'ptftanthze vaticinia, Ifa.z, de Chriftiams ; Concident gladios luos in ligones, S^anceas l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilias

DE RESTITVTIONE REGNI ISRAEtlTICl. ^ tuas in Falces« ncclcwabit gens contra gentcmgladium, nec difeent vltfaprzliif”-^^^^^ li. Non nocebunt. amp;nbsp;non detrimentum inferent m vniiierlb monte fanditatis mex. vteft Matth, s- Populus Chriftianus non rehlht malo in re propria amp;nbsp;pnuata extra w ftionem legiiimi magiltratus, fed perciitJentiin dexterammaxillam, obuertit amp;nbsp;nWitr tollenti tumeam, penAttit amp;nbsp;pallium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

102. Porrômonendi hint lödaiffantesilli noftri temporis, quihuic Chiliaftarum en refufcitando auxiliarcs manos prxbuenint, dom vel m Prophetas lenbendo, veueue » * Avgufiin9 ones quafdam laftando, ludzos reditum interramChanaanamp;mundanum expeftantes, incrroredamnabihconfirmariint, amp;nbsp;Monallcrienlibus, trubf^c ^’^’*^*^** Chibaftis errandioccafionem dederunt. vt loos ipfi commentanos AugwWi ex \ '^‘’^^’ plo qoamprimumrciiocent, retraéientScdamnent, ncacathulicis hzrelwJWii^^'^'S’^ ■, . tnr» öc p^in’espefbfcnshislibns feducantur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l r-

( v:lti tr f jQj_ Monciidi tont eti tin omnium lUtuoin homines, ne hze errorum portent amp;nbsp;10 • b wjl lO» renda pcncula velotocioo fpedatores, ad joosilta nihil pertineant, (pedentMonew^ ffd, into emm apatre milericordiarum ionganinu, hoe kcidonoUrx impietatis amp;nbsp;ingratitucUn f'r‘pjït bf Moneinur debitioffich : uamniü plane itipitcs amp;nbsp;laxalomus, cogitabnnusholte muerari* brosretn, le» calus, officpanobis negleéri pœnasene. ViJenius tnim quammolta, nedicanbomw i^a'io«ttw,. deöderare cogamur mmagiUratibus recoil, inEpUCopis, amp;inpopulo. Hiecogitent wu Eii/Ïa /ounilto Deiiodicio permiifum, vt farftores fcabiöh, graueolentesptlliones, amp;idgenu5ab* hiib ^rofa **^'difljmi hommes, talia mobantur, coronas amp;nbsp;cathcdrasambiaiitrapianttjj; quó vel pen-firfeelnif» ^^’^”’ ^’'^niffimiS motb bio tandem ofbeiorefte fungantur Magiltratus:niaiorizeloamp; vb m.h g'^^nna przfint Chriiti ouibus Epifcopi ; maiori amp;nbsp;iyncerion oöedientia fiibfit niagiltra-\ ^”/ ciulcculari amp;Eccleiïafticopopulos. Cum enim habtenus magiltratumaDeoconniiutiin'» amp;nbsp;pios pallorcs liccontempferit volgos hominum, nonóeopumomre propijs magiftr»* tibosamp;pro fidis Epifcopis none ferre cogitur tales latroncs amp;nbsp;lupos, qualcs funt Anao*’ . ptillx cum fois inlanis Regibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

lOs. Adhonc modumimpij olim lodzi ferrecogebantuf mcros latrcncs , Regis’“* ‘“ Meiïisc titulo revenditantes, dom Regem glorizIclumChriftum, verumep paftorew re-iccilTent. Tabsenim erat infignis iatre? Æg/ptiosalle Ben Cuziba tempore Felicis pfæquot;* dis , qui Rabbmis diccre au lus dt: Ego km Meffias , qui amp;nbsp;biuin pfeudoprophetam habuit R. Akiba, qoemadmodum amp;nbsp;farctor Monafterienfis foos nunc nahet pfeudop^ '” phetas impudiciffimos NicolaKas, penè Salomonracc vxoratos. Cun^ tlli nec verbo Eei, neefignisSi portentiscredere vellent, nccvllis quambbetmagnis periculis ab impictate abltcrreri poiïent, tandem horribib elade perietunt, amp;nbsp;in hune vfqj ditm,gcns lermlbi fine cogninoneDei vera, per vniucrfumoroemmifcrabibtcr dilperlà vagatur amp;.perit.

10$. Perincredulitatemquidem naturalesilli rami verx oka: defrafti font,•’nos ex gentibus ex naturab cxcftiokallro, prêter natoram in veram olcaminlib fumus, ac pet. gratiam DeiKde conltitimus Atcaocndom,nccft'cramur animo, (edtimeamus, nefeucri* tatemiufti ludicis expenamur : qui bonitatem patns amp;nbsp;ionganimitatemtam diu contein* pfimus. Poteft enim Deus ramos naturales denuo infercre: amp;nbsp;nos, fi ingrati fuerimuSi cxcindcre. Regnum Dei ad nos pcrucnit,incomparabilcmEoangcbj thefaurû habemus : bed quis tam fa nét a voextione digne ambulat f Iclu Chrifto Domino ac Deonortroinfccula bencdiébo omnis gloria» / Amen, Ccllx Saxonum in vko lloriim.

^cri^tum è guadam ipfiits Ejpifiola ad amicum (lucndam ^^U2uli(^ tuma^entem^è Jbuneburao^i^nno /^^ D» XX^IIirfcnpta,

VMSAXONIAM PETEREM (INQVIT) C OBVRi gi integrum diem foins cum LutEero viró Dei tranfegeram;quo die nullus mihi in vita fuit iucundior. Talis enim ac tantus eft Theologus Lutherus» vt nulla feculà habuerint fimilem. Hoc magis execror ftul-ticiam amp;nbsp;arrogantiam Carlaftadianorum, qui fibi placent , quafi Luthero queant conferri, cuius vmbram non affequuntur, cum omni c-1 ruditione quam iaftant. Semper mihi magnus fuit Luther us. At iam ___1 mihi maximus elf. Vidi enim prüfens amp;nbsp;audiui, quz nullo ealamo Iradi poffunt abfentibus amp;c.

^LH^D EIKSDE^M HX ^LTER^ Q^X^^ dam bp^ola ad praires tn Chrifloßios in fuj^crtore Germama a^cntcsyC Lunebur^o fcripta^

EGo cinquit) forfitan tniudicanda veradoftrina nonomnino trnncnsfic ïudïco:Nemt-,nem elle qui poffit odiffe Lutherum, fi eum nouerit. Indicant libri fpiritum Lutheri, fed fi propius mfpexeris hominem, fi de rebus diuinis ipfum audieris Apoftolico fpiritu differentem, turn dices : vincit prxfentia famam. Maior eft Lutherus quam vt à guouis fciolo poffitaut debeat iudicari. Vide quam magnificaDei gratia fit in homine,cuius certe me non pudet. Dicam quod fentio. Scribimus qiudcm paffim, amp;nbsp;traftamus fcri-i ptura8,abfitinuidiaverbo, fedLutherocollati difcipulilumus. Hocindicium nonexamo-ïcfluit, fed potius amor ex iudicio.Neminem contemno. Malo contemniquimlaudari. 1 Sed rurfum contemni Lutherum eleftiffimum illud Spiritus fandi organum non patian

itr bkybt no^ wol tin ideologue für ber gunnen Welt/bßö weyg u^ / ie^ tfnne j^n nunbagbenn }uuo:/ e^e t($i^n^abfelb6 gefe^en snb ge^ÓJt.Me vehementer

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruciat ingens interuaUum, quo abfum à V uitebcrga. Nam Luneburgü

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34. milliaribus diftat à Vuiteberga verfus Hol-fatiarn amp;nbsp;Daniam, Scc.

xi^c^uoßriptor ille, (jutfe^uis^uerity ußim uninsßedei in Sacras mentOf conatur ex Scripturis ^^ 'Patribifsprobarc. -

f^RB^/lt;/J^S REGIl^S D. L. INSJgt;IRIT^^quot; libits Superintendent^ jStcIefice lyunebnr^enßs minifiriif Dei oratia/n in Cbrido^

(nnium ignobiltm fatum mihi commonflrabutK^rurfut incipit (ircu/iiiuoliMt,llt;* i neb ris. Cum emm mc mui ßt, nee duiSt lucem fitgit, ténèbre umät. Kißßn I! xxxnj.Propoßtionu,guem Luneburgi in templo diui lomnii oceulteuffixim

Vignum opul uefpertiUone, er perpetuil tenebrii. Condtur enim» 9tfgt;{igt;lt;^_^^ C^ ent eiutferipU, depraudtn firipturii,crrdtionibut inßdtofe inßritlfis comtin^^^»^^ ' citum effe, unam duntixat Sdcnltnentißeciem exhthere, edm^ fufficefe Uicift I” •* gt;nbsp;tem unttn er rajis, iure diuino deberi utramej^. Et, quo dogma hoc tendeiut hdreat leâorum git hdne effe Chrifli uoluntatem e^ inßitutionem, er Eccleßtegr^cg (y idling ufum,non nuper ,ß*f ftolu introduilum. Tumfrangitgenuinum in Pomerdno,Luthero,er Regio ,■ er cenforioßperulfif “ amp;nbsp;Kinat, Errat Regiut, errant Lutherani» Eama eß Getelium clancularij libeUi autorem e^e, eiß ^' * ” ^^ uerißmtle. Verum qufquis is tandemßerit,maleconfulitfuisPapißis, quosetiamnämueßri^^^^ß^* . ’ prohdolorfnon panmniultos. NamalidrattonetUorum animi 4 noßra do^rina abaHentii^ erantji qugrebat. SicenimiUi cogitabunt: Vrbanui publicè apud nos docùit,feripfit er diffutawh bopeslMS^ eongreffum prouocauit, rationem uniuerfg doering fug redditurus, cur iUe noßer Regium fioit 4^^^® ß! 1e aggredituri Cur nomen fuum non adfenbit Itbello, quod Regius ficitl Timidi er fibi rtit^^ ^°^pl '’°'’” ■ eß,eldtebriseidculdri libéüos fiippreffonomine, CerteiUi mihineeoculosnee mentem habereuident«r, Ç fe idltbiu libeUts patiuntur à uia ueritatis abduci. Doleouehementer uicemßmplicium, quorum ßdemii^^^^ tunt prophani tUi homines» At hoc me foldtur,quôd fundamentum Dei ßat firmam ,habens Pi”^‘'^ nbsp;nbsp;nbsp;.

NouttDominus quifunt fui. Scioapuduos effe, quiduentate duresauertunt, erhuiufmodi nbe os ^^^^ Iqcutufdam^accaldunj difcreti,cr aliorumautde legunt. Verumgaudeo mehts EuangeUum CW'l 11^^ ter er ßdehter prgdicaffe. Qui pent, pereatfua culpa,er qui for det, for defeat adhuc. ^^^.ilafngi experientid nimium dura difeent, me Chrißum pure annunciaffe. Ne tarnen pios his inßdüslupt} ^uue ' obambulantis, capi patiar, ad fingulai propofitionet reffondi. Qjtam eonfutationem, i^d uo ^^ nt,in Unguam ueßram Saxonicamuertite,ut er plebs uideat, quam anxie nuncundiq; diuert^ ‘^jfprauandi feri Papiflg, uidonam defferantes. Traditiones humane uiluerunt, Sophißietm tUud drl‘ßlt;^ß‘^^ faptriß, fcripturai deprehenfum eß,nullum exfcripturis, nullum item ex orthodoxis Patribm tUisprgft c^^^ etfi impudentißime utrumq; prgßdium apud fuos iaâent» Gratia Domini uubtfeum» ^ in mihtid ueßra, non uos terreant ue^gt;ertiliones er lupi- Armorum CT f^dp

t DominU8lcrusSacraincntumamp;vcritatcmcorporisSifangninis fuidifcipulis tradidit, •nnouiffima cœnagt; fub fpeciebus panis amp;nbsp;vini.

In hac propofitione confcntimusi hxc eft mea fidcs» quia eft fidcs Ecclcfiç catholicx. VESPERTILIO.

Conucnitamp; bic inter nos» nifi Paulum nolitappcllariEuangeliftam, cum puriffimum KtiplcritEuangcliumgratix Dci.

Tranfeat. Sed quxratur à vcfpcrtilionc,cur poft confecrationem, Apoftolus bfdem nominibus Sacramentum appeUet, quibus ante confecrationem, nempepanem amp;nbsp;vinum, Et an non corpus Chrilti amp;nbsp;fanguis, xque queant fubeffe pani amp;nbsp;vino,nontranffubftanti-atis, acfpccicbus an accidentibustantum. Norunt forte amp;nbsp;ftercoraniftx prxdicamenta» fedproluafimplicitatc vtuntur libenter ftylo fcripturx, fperantes tutioresfe fore, fi intra ftpta fcripturx manferint, quam fi cfi lotionarqs noua nomina facris rebus cómenti fuerint.

Huiusferiptoris mens hxc eft in bis duabus propofitionibus, nib aliud fenbit, aliud »^tntit. Anima eft infanguine,Leuit.xvf).n fanguinem feparaucris à corpore, relinques cor-pusmortuS fine anima vet vita.Cum autem C nriftusRom.vi.femel fit mortuus, fed rurfum â morte fufeitatus amplius mori nonpoffit, ergo fanguis eius porro nequit à corpore fepa-f^n.Qtnre du fanguis datur in calice, corpus in pane, corpus amp;nbsp;fanguis non diiuduntur ab inuicem,fient olim in cruce fiebat, vbi corpus fieoat exangue, fed manent fimul perpetuo. Ueo diftraftio iUa eft in fpeciebus panis amp;nbsp;virii, fed non in rebus, corpore amp;nbsp;fangmne.Sym hola enim illa facra, confecratus panis amp;nbsp;confecratus calix, iuxta fuam fignificationc fepara-tim 8ï. fpecialiter illas res fignificant.Panis fignificat corpus tantum, non fanguinem. Vinum ügniRcat fanguinem,non corpus, cum tarnen corpus amp;nbsp;fanguis reipfa ab inuicem diuelline-qucant, quia Chriftus amplius non moritur. Ex^sfic ratiocinatur fcriptor iUe; Si corpus Chriftifempcr habet fecum fanguinem fuum, ergo fumensvnam partem Sacramenti, nem-Pc panem, nimit fimul amp;nbsp;corpus amp;nbsp;fanguinem. Non habent igitur laici, quod querantur fi-hiadimi fanguinem. Nam etu adimatur ipfis fpeciés fanguinis vel calix, non tarnen ipfa res fymbolifacri,hoccft, fanguis adimitur, cum cum in corpore fumant. Refponfioadhaspro pofitioncs ftatim fubfequetur ,in propofitione feptima amp;nbsp;odaua.

Prattes,fi non puer didiciffem olim in Ariftotcle ante xxx.annos, Sc adolefccns in Mo f«gt; Anima efie in fanguine, tamé à vicino lanio difcere hoc potera .Quare nofter fcriptor hic 14 in araficio

Ärtifido rhetorico vtitOf, quod calumnia vocant, quando reftc di ft a ^*P*'**’*®*?Lng; Art ftna.vt accrbius perltringatur aduerfanus.Ego enim non Icnpfcra hanc propos j^^-qIuo ma eft in (anguine, aut co* pus viuu efie non poteft fine fangtune, effe tail^æ^^S^^Lpi ^(joc rili, quod in Philofophia de Mole didicera,iam olim anteoj vidiffemSaxonia. Sen ^ ^.|_^ HoXoytap hominis, qui in tremendo illo cœnx dominiez myllerio, quod ''i’*-^ nbsp;nbsp;V^neixô’*

fus omnes longe cxcedit, lolaq tide apprehcnditur,rations magis quant ^f^^vponunu# burn COrtfùluii, cum Chriftianorü fit, ad hune modum cogitarerHoc dixit amp;nbsp;IW*^“’. - Jocet» Deus, ratio mea non capit. Nam fides eft fitpra rationc. Et précipita, quz Euauß^ ^^^ j-^j^^ funt myItcria fidei, non funt obieda fenfiui, aut phantafmata (enfus comums.bci ^ ^^^^ ma lapicntia, veritas amp;nbsp;potentia. Credam igitur quod dicit, quia nfe non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j^ initur

niapoteftfummapotentia, optime ömnia ordinäre nouit fumma fapienua. r^^ quodiubet iux.aipfiuspracfcriptuin,nihilmutabo. Certius elt verbum Deb ^p’ /jeter, humana ratio amp;nbsp;fapientia. Cztcrum hic fcriptor in verbis canx non ambulat H jP ^ more Chriftuni, fed Philofophatur, vertit té in omnes formas, necalicem Do^æ ^j^^ ïaicis dare. £t cum vide at amp;nbsp;palpet verba Chrifti, qui, vel vtramqj fpeciem wK _jj-^ vel nullam, tarnen Philofophicum illud amp;'M.o(aicum: Anima eftin ('anguinc,aiHiæ* lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

d iratiocinauone,fimpi(cem hue ducit,vtfateatur in corpore Chrifti, facram^to^ g-unem effe, quoconcelTo, ftatim fcriptor infcrt. Ergo altera tibi fpecie non eltopus. ^^^^ igitur contentus pane Domini, rclinquefacerdotibus panemamp; calicem. ^^‘^ë^'j^^^'^kn-pane habes amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;totum Chriftum, quid infupcr defyderas f Adhunemoduquot;’ ptomofter diuidit propter tuamconlêqucntiam amp;nbsp;concomitantiS facrofanflunnHu ^ ƒ llchum, quod Canon Compenmus, deconfee. dilt. rj. grande facriiegiumvocat, nepe .^ feparare amp;nbsp;adimere, quod Chriftus non feparatut, fed coniunétim deditdifcipuns-1 tacÿ, fixe propofitio fit Mofaica, qux amp;nbsp;Philofophica eft, tarnen intempeftnæ amp;æ’ƒ C adrertur, ad probandam fuftïcientiam vnius fpecici,contra apertam inltitutionem LH ■ Hanc igitur fcriptorisratiocinationem, ex propoiitione Philofophica amp;nbsp;fenfibusnotógt; ^^f ad labefaftandam Chrifti mftitutionem, contra fidei fimpheitatem hue detorta tum nn^'\^ ictiam exceror. Non ftatim propofiuonc reheit, amp;nbsp;faliam pronunciat, qui intempe‘quot;‘^j^-g tis citationem amp;nbsp;prophan« abufum reijcit amp;nbsp;damnat-Efto protefto» fi totumMolcquot;’.^ ^'^ modum contra aperta Chrifti verbacSanguis fit in corpore, quod Chriftus probe not æ ^.^ non datus eft à Chrifto ad bibendum in fpecie panis vel lub corpore 3 amp;nbsp;mente talfcs, rififfem tc, amp;nbsp;tuam citationem amp;nbsp;ratiocinationé, tanqj prophani hominbft^'j *„ ' giam. NonMofenriderem,fcdtc, qui Mofen fcrinimproducis contra Domin» LOf* * quaft veroh non confentiant, amp;nbsp;alter alterius dodrinam diruat.Scribitamp;hocMoleS' an-guinem non effe edendum, Quod fi quis nunc fimili tumultu,quo nofter fcriptor, he mep-tiret: Mofesprohibuit fangumis cfum. Mofesinquam.Hxceftautontascanonizats. wgo tionlicec corpus Chrifti eefere, quia habet (anguinem in fe, cum fit viuum corpus, einige' fumlcx Moili prohibuit. Etconfequenter, neebibere licet, quia Dominus Deus per Mo-fcn prohibuit. igitur amp;nbsp;calix Domnu non eft fumendus, nc bibamus fanguinem contraca-nonizatam autontatem. Übfcero vero, mi Pithanalogc, fi quis inquam, ad hi nc moclii w-tiocinarctur, hoe vno fretus, quod verba fcriptiirx produceret, nihil curans, quomode» qnamappoficc, amp;nbsp;contra quam veritatéproduceret,nonnc amp;tu vel effuferideres howi-ne velutinalefcriatfi, veltanc^'prophanum contaminatore verbi Dei manibus amp;nbsp;pediUj* aiierfarcris.Vides fände caülam ritus mcicTii dicis anima eft in fanguinc.Corpusnópotelt effe viuum fine fan gu ine. Ergo corpus Chriftiiam non eft fine fanguine. Et tibi vehementer places, quod veraloqueris, amp;nbsp;verba feripturz citas. Sed num protinus tuxina^H' tam prophançaffentiar,cum dicis; Ergo tibi nonneceffariaeft fumptiocalicis Domini. ©iW »^ oir ben Sebb mdu tu fiaft fern feinen fc^dben. Quia fanguis tibi in corpore datiir. Ergo cun-tentuseftovna fpecie, Rclinque nobis vndis vtramqs. Redefievnam fpeciem pro aio’s Ecclcftainftituit. QuisChriftianorum tam fimplex eft amp;nbsp;ftupidus, qui non ftatim oieturus fit fic ratiocinant!, imo ineptientic Efto frater, hze omnia qtix affumis fint vera,nontanien feqiutur licite altera facramenti fpeciem mihi adimi poffe. Nam qux tu de fanguine diets m corpore, amp;nbsp;concomitantia corporis amp;nbsp;fanguinis amp;nbsp;animz, Chriftus eoenz inftitutcrprobe nouit, quiperMofenamp; Propnetaslocutus eft, cuius fpiritu Prophetx omnes illuininati fucrurit. Nihilominus ChriftusDominus meus, ac Deus meus in. leculabenediftus, infiitii-itpromchanceoenam, amp;nbsp;in ea mihi dedit non folum fpeciem panis, fed amp;nbsp;vini, lub pane corpus fuurn, fubvino fanguinem. Hxc eft Chrifti inftitutio manifefta. Ad htme modiim ApoftolusPaulus, eleftum Chrifti organum deditSacrament« Ecclcfijs Achaiz. Adhunc inodum Sacramentum Chriftianis difpenfatum eft inEccleffis orientalibus amp;nbsp;occidentali-bus, velv(q5ad Innocentium tertium, fi Ciifano crcdimus,vcl vfeß adConftantienJeCop-; cilium, quod ante annos cxvi. eelebratum eft. lam ipfeiudica, an tutorecedam aChriM ïnftitutionc , Apoftoloriim doftrina amp;praxi, amp;nbsp;Ecclefix cätholicx vfu, propter tuam propofirion'em. Anima eft in 1 anguine. Hoc amp;nbsp;Chriftus nouit, quivtrumq; creamt» “^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVN.EBVRGî AF^t^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXn

amp; tarnen Tub diftinais fpeciebus nuhi corpus fuurn amp;nbsp;fangumem ïnftïtint rumendatf ^^ordtapud meChriftus, fic inftituens, quamtucum omnibus rationibus amp;nbsp;fcripturis ^Wra Chrifti mandatum callide amp;nbsp;vcnfimilitcr connexis.Sumam igitur obedienter Corpus 'an^ninem ChnUi, Geut verba eins mihi prxferipta fonant, amp;nbsp;nihil follicitus, quomodo *anguis fit incorpore vel feorfum.De hac emm fpcculationcnihil mihiChrittusprarcepit. «’ndiequxfo,quidrefpondebis lie loquentif Num dices:Non pater Abraham,led fireli* ”a Chrilli mlhtutione, mexpropolitioni obedieris, Sevnam tantum fpeciem fumpfens. Wutius fecens, quia totum Chriihim habes, amp;nbsp;Fanguinem Chrifti incautus nó effundisïCcr-ftifiita dixeris, mentote ChnlbanusSc ridcbit amp;explodet, vtinfanumamp;Lucranumali-^ueiHiCui idem eft, verbum Dei perquod faluamur neghgere, ac mufeam à lacic abigtrc. ^uodfirifus meus turn fuit vanus,ccrtc non ob idvanuscrat, quod tepra ter merit um com Iwinereti fcd quod riferam tantum hominem, tam prophanum, qui omnibus dins amp;nbsp;extre-®o anathemaie dignior erat, quam nfu.ïalis enim tu es, cum tuis illis impies ratiocinationi-tus 8t fequelis, contra manifeftifsimamveritatem,contra Apoftolicumritum,amp;totius Ec-dcfi£ fidem amp;nbsp;vCum.Nam quod tu te, amp;nbsp;tuos Phanfxos amp;nbsp;Saduccos Ecclefiam, vocas facri-Icgium elt.lniuriam facis tam lanfto nomint Ecclefix, quod non nifi Chnttifidclibus, verbo Cnnftiobedicntibus conuenit,nonautcm Euangelb contcmptoribus, amp;nbsp;Sacramentorum Viohtoribus,Porphyres, Celfisamp;lulianis.lnpropolitione Feptimafcriptor pronüaat,Lu-Ihcram SePomeranum errare, quod mortuum corpus amp;nbsp;mortuum fanguinem in Sacramen nbsp;nbsp;nbsp;• toftatuantdmó tanti vin non errant,fedIcriptor mentitur.Non enim auerunt vlpiam, mor ’ tuumChrifti corpus amp;nbsp;mortuum fanguinem nobis dari in Sacramento, tantum denortantur i hos, 3 Ipeculatiombus illis vanis, quomodo fanguis per concomitantia fit m corpore, amp;nbsp;cor* pu,etiim in calice, docent^ fatis ehe Chriftiano, li fic accipiat venerabile Sacramentum, corpus lub pane, fanguinem fub vino,licutinftitutio Chrifti fonat, ncQ pium effe hoe my-ftenon, philo fophica curiofitate amp;nbsp;rationis perpendiculo veile mctiri.Melior eft enim hoe loco, fidehs ignorantia, quam temeraria feientia.Hic nullus eft error, fed feriptor prx inul-diinonvidit,quid,quarationc,àtameruditisSepqs vlrisdicatur, quibus ipfe noneft dig-tus matulam porrigcre.

9. Quid eft ergo corpus Chrifti in Sacramento altar is, quid item fanguis^Corpus.mo* doSacramentirationein expeudas,cftcaro Chrifti, pro nobis inmorte cradita.Sarmuis eft hccriUc cruor,pcr dirafupplicia,amp; cruentam lanceam à corpore fepcratus femcl Qpç re# 'iobispcrSacramcta,idcft,pcrfacrarignap3nis amp;nbsp;viniEuchanfticireducitur in memoria.

Nonfolumhx res nobis in mcmoriam reducuntur facris illis fignis, fed etiam exhi” btntur.

I to« nbsp;nbsp;nbsp;Res veto, fi requiras p cnitus, corpus Domini ilhid eft habitaculum Dei, in quo ’vî-U,cademc^ xtcrna.Quidni vitamin quo habitat etiam vita,omnisqi plenitudo deitatiscorporaliter.Quod qui lufeipit, dubio procul, 8i. ipfum amp;nbsp;quicquid in ipfo eft, fufcipft,hoc eft, 1 totum SlincUuifum Chriftum fufcipit.Sufcipit inquam, quicquid eft Chriftus, quicquidha-1 bet,amp;quicquid continet. Porro fanguis Domini lauacrum amp;nbsp;precium eft, lauacrum,quo ’hluimur,precium,quoredimimur.Sed lauacrum amp;nbsp;precium ab ipfius corpore Femel cx-biuftum mortecruenta,deinceps non exhauriendum, nifi my ftica fignihcationc duntaxat. l Hiincpreciofum fanguinem qtufquis fulcepcrit, reuera amp;nbsp;ipfum fufcipit, amp;nbsp;quicquid cidem l neceihria concomitantia iunftum eft,hoc eft, totum amp;nbsp;indiuifum Chriftum fufcipit, fufcipit 1 inquam,quicquid eft Chriftus,quicquidhabet, quicquid continet. Infpicc facra Dominici | onsverba:Hoc eft corpus meum, Hic eft fanguis meus,Matthxi 26. InChriftofunt omne» | thefauri.lnipfo omnis plenitudo deitatis corporaliter,Coloff. 2.Dilexit nos, amp;nbsp;lauit in fan-1 piinc.Apocaly.i.amp;Hcbr.9. Amplius non moritur.Koma.6. amp;nbsp;habebis Ecclefiaftici dog-1 Hntisirrcfragabilcm conErmationem.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REGIVS.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InChrifto omniahxc effe, qux prxdicat hçc propofitio, cumq porrd non möritu-

1 himivtinamnoftcr Scriptor tam firmiter crederet, quim ampullofehic nobis récitât, ad ! toncomitantiam fuam confirmandam. Credimus gratia Chrifti, quicquid vfpiampjrxclari htiptura de Chrifto prxdicat, amp;hxc omnia probe nouimus. Sed num propter concomi-■ hntiamhanc derelinquenda eft mftitutio Chrifti, qui hxc omnia cum no Eet, tarnen Sacra* 1 ’ntntum nobis fub duabus difumftis fpecicbusmftituit,amp; omnibus difcipulis aut fidelibus, 1 ''tnoftnimthcfaurumreliquitjcumiam Teftamentum gratixnouum 8c xtemum precio-1 Msima morte effet confirmaturus ? Cur non propter hanc concomitantiam Apoftolu# 1 ncdcfris Achaix, alteram fpcciem ademitï Vnde vobis Papiftis nunc tamfero hxc fa-1 V’ïiKia St prxpoftera religioïCorinthq, vt alia enormia eelera, qux eis Apoftolus expro 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 üq brat

CONFVTATIO LIBELLI _j,„ehic,fi brat taccam, ctiam citra reuerendam,nempe ebrij, bibebant calicem Domina ^^.^ ^ (am vnqiiam alias, opus ncceffanum fuifTctreucrentiain, quam vos prpanequot;'^’^ temulentis homïnibuscalicemDomini interdicere,ciun tuo iudicio latis rui«« ‘jjusjquï cipereEucharifticum,amp;in illo totum amp;nbsp;indiuifum Clmftum cum fanguineiÄ*^ poneti’n' ad eum pertinent, prxfertim, li Apolcoliis duntaxat permififfet,vt lomniatis vo^ ^hriltn!» prxcepiffet eis ordinationem Chnlh.Qui fit,inquam,vt ob hanc concomitantlyi gt;nbsp;■^j.^y-jjnt amp;Apoltolus Paulus non contend fuerint vnamdarefpeciemtQuzfofrat«’ ßiiib£t,amp; cos line ratione vtranep fpeciem inftituineÆxpende omnia vel vlqj ad ’tiinuti3Sgt; j^j^my^ videbis quam infirmam confequentiam neftas.Nam, vt omnia, qux corradisgt;t yf^ninö «uiulmodi funt: Anima eft in fanguine, corpus viuum non caret languinCjChrin jf^neem» moritur amplius, led régnât Rex glorix amp;nbsp;vitç çternx, nee mors turn teuere P _ j^j (Naturi nus peccatorum amplius fanguinem cius effundere potcrunt. Vbi igitur corpe^» jatuti ibi amp;nbsp;fanguis amp;nbsp;totus eft Chrift’.Ergo laicis nihil adimitur, fi tantum vna fP'^^Ljmóini* fub qua habent Chriftum amp;nbsp;omma. Chriftianus mox ncgat confequentiam, amp;® ’ ^t ob-hiadimiturpoteftascommunicandi,vtcommunicarunt Apoftoli, vtdocuit 1 au -.^1)0 feruauit primitiua Ecclefia.Nam etfi accipiam fimul corpus amp;nbsp;fanguinem Ç^b''^a P ioftP tarnen accipio hoc facrofanftum myfterium, ficut mihi Saluator meus inftitmt-A jj^uc-tutio eins, ob tam longe acccrlitas,amp; ctiam quafdam fnuolas rationes deferatur, • jj^jÿ tur Ecclefix Apoftoiicx ritus prifcus, quis me certum faciet, quid amp;nbsp;quantum a -r Quomodo tu fic hçlîtantem confirmabiseCertè humana commenta amp;nbsp;confeqnen ^^^^^ tionisChriftitamomninocontrarix, vteamvelut minus neceffanam aboleant, n gt^fQ bunt confeientiam vllam. Etmiror cur in hacluce tam eruditi fxculi, hienugatora ^^^^^j, leta illa Scholaftlcorum dogmata tanquam oracula coelcftia obtrudere.Nosante a ^^^^ fciebamus,quicquid Sophiftx de tantis rebus ftatuerunt. Scotus Magifterinqua‘ ^ ^ doccre potuit, Chriftum totum fub vtratp Ipecie contineri, aliter tarnen fub ^’^^^±-□10« aliter fub Ipecie vini.Sub fpeciepanis corpus Chrifti contineri, ex vi Sacramentb . b^^^ proprium eius fignatum.Sanguinemautem, animam amp;dcitatemibicótineri eoeoju . -^ quód corpus Chrifti non fit fine fanguine, anima amp;deitate. Sanguinemverofub If'^j^æ^ô contineri, ex vi Sacramenti.vt eius proprium fïgnatum.Sed corpus, animam amp;nbsp;«®. j^qj^ comitanter.Age, coaceriia, fi licet,plura,qux fub vna fpecie contincanturvirti^ ‘ u’liex-tamenefficiesynquam,vtpiorumconfcientia, apertum Chrifti textum videns» pofitioncm, his rationibus tranquilIetur.Submoue eadem ratione, fi volueris tou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

mentum,hoc modo:C)mnis Chriftianus credens verbis eoenx, amp;nbsp;doéirinx,qu3t » , jj^j fanguine Chrifti habenturloa.ö.edit fpiritualiter corpus Chrifti, amp;nbsp;bibitfpjt««a 1 fanguinem. Qui autem edit carnem Chrifti, amp;bibit fanguinem eius, babetvitamæ ƒ„, j huric fufcitabit Chriftus in r/ouiidmo die,in gloriam.Ioan.ö.Sic credens habet Chin E fidem in corde.Si Chriftum habet, quid non nabet cum eocEt quid infuper defydera 1 ' ciuód corporalis aut facramentalis efus amp;nbsp;pot* fic credenti necefTarnts eft, cum totum o Itum antea habcatcSi hic cotinentia tot bonorum in fide, non impediuit inftitutionem • amp;nbsp;pot’ facramentalis, vbi idem Chriftus realiter ctiam accipitur, cur fumptio vnius Ipe ’ corporis Chrifti cu anima, fanguine, deitate amp;c.fuperfluam faceret fumptionemcalios , mini^O fcelus, o impudentiam, cur ingeniofi vidcri malumus in re tanta, quam fine ciir täte impia obedientcscBreiiitcr, quiequid ratio cxcogitaucrit, tarnen verbu Chrifti per vtMarpefiacautcs, amp;nbsp;exigit fidelem amp;nbsp;fimpheem obedientiam, quamnifi prxftitew ^^^ nihil iiiuabunt hx rationes noftrx in hora tentationis amp;nbsp;mortis. Mihi amp;pï)s omnib tam turn eft, Chriftum omnibus Chriftianis vtramep fpcciem inftituifie, quam mihi t”^ p ’ g^ eft, me viuere, qui illa fcribo. Abfit, vt vnquam à fimpheitate Euangclq cornimpi len i^!gt;^|^._ oshuiufmodi rationibus patiar.Nam quódconcomitantiasiaftant,amp;eximiainagt;qi'^ ^^^ iiimusrubene,prxdicant,nos ablc^ illorum lucifngantm fplendfda läpientiaiawF’f ^^j^j iiimus.Sed Satanas transfigurât fe in angelum lucis,tantum vt nos, fiept ferp««® ^ / r^ ali verfutia decipiat, amp;nbsp;prxftigqs à vero eoenx vfu abducat, calicem'qj fiiretur.ntæ Satan per hos miniftros bios, quibus fi crcdidcris.Euangeliïï negafti.Caue,cauehater, funt bhndiloqucntix amp;nbsp;alTentationcs eorum, qui fuo ventri fermutin Papatu,quibus oe piuntcinquit Apoftolus)corda fimplicium,amp; monct nos dicens:Obfecroyosquot;^^'3®^°, ’ derate eos, qui difsidia amp;nbsp;ofFendicula contra doftrinam, quam didiciftis, gignunt, amp;nbsp;dec i-nate ab ilIis.Non enim fern urnt Chrifto, fed i'iio ventri. Apoftolus vtramq; Ipeciem dealt a^ cis.lam noftri X^fs^oAoyoi fimplicibus bIandiuntur.Eia,inquitint, mi frater, ne finas te ec pia Lutheranis hxreticis, qui contra dogma'Ecclefix iamvtramq) fpeciem dantiaicis, dicunt tibi,calicem facrilcgio efie adcmptuiM.Noli crederc.Nihil enim propter abJatum Iicem,tibi ablatum cftccredito, qiiia totum Chriftum cu fanguine, carne, deitate, habe:s^u vna fpecie. Quid igitiir contra Ecclefiam ambas peteresfOotura inquam aures ^dn« -renum voces: ©ie fn^cn was fie wollen/ wnb geben wie uil fie wolkn/bcniioc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben

Unb ^Abetl tlt;in anber vtfadi/btnn ce bebtirffe fein nid)t. Æô fey vßter ehiét fÇeffnk fo viel/

^^^^^’^'®’”^ ^^* tvexre ^angb^ibcr im b^ug (Bottes/ bic jrem herren fein tewjcó lt;Ec* n^k*'*'^’”*^^'’^'*^^*^'’'^^”’^”quot;’^ ’t^w’cftn^Wariit^/ wer bas gebenefet/bent ejeben feme '^at 6iA^*.’^Ö’’'2lberpefinb0arcïc45elbcn/fra0ennilt;^t6batna«b/.«Ueinba6 fiebte ^^erren bleyben/ o bic Üpjfennejfe be^altcn/ötbtfnt'bas es eben bife finb/bic Paulus Koni.tó .abmalctiWa» jSHHcnbocbbaran/basfiebenIteyenbenSclebt^crbicccn^ÓentwontSieVfuffe gtenße ab/bie f'xT ®“’^^^'* Ö^'V'^ ^^•^ Pheflern/ bic Vllcffe bringt geit vnb gute tage/ba ligt ber yuc^Ç. æô !’”bbàti^îgt;ic,Kr/t)nbrilt;btcnergevniffe an/neben ober rCibev bic C\poftoliflt;bclerc.Scd audi.curti Klcriptór vetcres iaftctgt;vt Ambrofium, qui vtramtf fpecicm Mcdiolani dedit lateis, quid p’^brolius dicat i. Corint.n.fuper verbis;(^i edent paiïem hune, aut biberit indigne amp;c. ^^^gnum dicit effê Domino, qui aliter my fterium eclebrat, quàm ab eo traditum eil:. Nott ^''im pot eft deuotus effe, qui aliter prxfumit, quam datum elt‘ab autorc. IdeO prxmonct, ^tfecundumordinemtraditum deuotamens fitaceedentisadEuchariftiamDomini. Quid ®'tdieet VcfpertiliocfObleruatoomniaverba Ambrofii.Orthodoxusille difcrtc dicit, in-®!gnuin effe, qui aliter célébrât hoc myfterium, qui aliter prxfumit. Dcniq; vult Ambrofi-

1 'biinentem communicaturi deuotam effe, fecundum ordinem traditum. V erum ordo illc eft 1 ^uem tibi Apoftolus Paulus oftendit : Dominus dedit, non vnam tantum fpecicm, fed v-1 {[^‘'’ifJ.AtPapiftx aliter hoc my fterium celebrant, aliter prxfumunt, ahum ordinem prx-1 «ituuntPaulus vtramqj fpecicm dedit omnibus Cormthus citra difcnmen.Papiftx vtram-1 que feruant folis vnftis amp;nbsp;rafis, quos facerdotes vocant. Alteram in anno obtrudunt I bicis,8clocoCalicisDO MINI autfanguinis dominici,dantlaictsablutioncm, idcft,mc-

1 rum vinum.Chriftus dicit:Hoc facite in mei commemorationem. Papiftx dicunt:Hocfacite»

1 •deft,confecratc, offerte, fumitc Et pro comme moratione Chrifti, habcntprolixumfilen-I bum.Chriftus iubet prxdicare,Papiftx iubcnt taccrc. Qua fronte igitur audent pro fc ci-1 hre Ambrofium amp;nbsp;veteres, à quorum ritu tantopere dif^ent f Qiud tandem ais nu gator, I infine Accimx propofitionisÆftnfe doftrina de vnius fpecicifufficientia, dogma Ecclefia-

1 fticum^QuxEcclefiahoc dogma fua autoritäre canonizauit f forte Conftanticnfc concili-

1 8ni. Et^ conuinccs Icripturàc teftimonqs, quxpro toncomitantia citafti, Chrifti cor-

1 pus non effe fine fanguinef Quod etiamfi probauens,non tarnen vllam adduxifti confirma*.

1 jonemtuinouidogmatisjde vnafpccic.Non eqim cohxrent : Chriftus torus eft fub quali-

1 «ttfpecie Sacramentiicrgo licite concilium Cohftantienfe abftulit laicis fpecicm vini aut ca

1 liccm. Tantum accipiuut lub vna fpecie, quantum fub vtraq;. Compleftere fub fpecie pa-

1 ‘’’’■quantumvoluerisitamenlaicihabent, quodiure querantur. C^iavosPfychotyranni

1 ^onexhibetis eis Sacramentum Euchariftix, iuxta inftitutionem Chrifti, led iuxtave*

”• Erratitathvulgus,ftultcfit ineptecredens.nonnunquamfitiaftitans, Peplusacce P'ncrubbinaïquammaiores noftri rehaiofifsimi mortalcs fub vna fpecie Sacramenti. Sc4 plus fignificaOonis habes fub bina, fanttitatis autem vel rei minime.

. Iftudftultum vulgus, quad vos cucullati Rabini ficè fublimi defpicitis, reftefitpiS

*J«at,fe venerabilifsimum altaris Sacramentum accipere, iuxta verbum Chrifti, fit praxim '^poftoli, quod certe tuis maioribus à tempore Connantienfis concili), vfqin hoctemput l 5'uelatz rurfus libertatis Chriftianx, non datum fuit. Quarc pro charitatc exiftimo vulgi k ’^ftantiameffegratiaruraaftionem, proreftituto cocnxSominicxritu Apoftolico, quod 1 Pmcul dubio tibi bilem moucbit.Nam vos Pharifçi vix dignamini plebem aut gregem Chri | «1,vulgus appcllare.Tanta feiheet fanftitas eft in rafura amp;nbsp;vnfturaveftra.Quam oellc au-| nbsp;nbsp;adularis tuis maioribus, fit etiam his qui Papam Chrifto prxfcrunt, quibus proeul du-I “*ohunclibellum,vtpreciofam Margaritam mififti, vocas religiofifsimos mortalcs. Pul-| ’^Waveto religio, verbum fit faftum CHRIST lcontemnere,ct laudabilcm confue-1 ^dinem Concilq Conftantienfis Apoftolico ritui prxferrc f Loquor de ffs, qui non igno-I **ntcr Papam fequuntur, Apoftoios negligunt. Quantum acceperint tui maiores, aut 1 ^aidacceperint, ipfe vidcris, qui tegrauas alieno peccato, fit confentis facrilcgx auda-I ^'*Pharifxorum in Concilio Conftantienfi prxfidcntium, qui quàm religiofi fucrint, tc-1 ‘btiirimpium dogma, de vna fpecie tantum fumenda, vtPharifaicam corum inuidiam amp;nbsp;1 ^rannidem taccam.Sed die mihi r cligiofifsimc mortalium, vter plus fanftitatis fit rei in hoc 1 ^*Wamento accipitï 111'cne, qui Chrifto fit Apoftolo obedit, quàm illc, qui tibi fit tuis Pha-j “t^uobfequiturr

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VESPERTILIO,

CONFVTATIO LIBELLI - Uj#gt;gt;’J iz, Errant amp;nbsp;viilgi affentatores, ftultam iftam impietatem, amp;nbsp;impiam prf^’’i''* chnis,foiientespotiiis,quamamoiicntcs,quodqiiidein odium magis fp*^*Loiil’*'‘^*’’ gionem, qiiàrn amorem erga veritatem. Laudo eos vbi fyneeri hienntJn ho

REGIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tti«»»*:;

Quid quifcp in fua Ecclcfia agat, nefcio» apud nos nihil tak addituri^^^^ i’’‘'^^^*m) cipiamus, led qiiod iiixta Chrifti inlbtutum accipiamus, cum gratiamm ’^“’j^-jnji f^ * liter gloriamur.Prifcam religionem odit, qui Apoftolicum aamnat ccmmi»’ ^^^^tui primitiux Eedefix amp;nbsp;orthodoxorum, qui ante nulle annos rexerunt Ecclc*gt; jQciiit,amp; confenlum. Nam quod Conilantienfe concilium ante annos iic, conftitmt^jj^ius ante fedufti maiores amplexi funt, venus nouum, quam prifcum dici merctur- .j^jonew * pfeudoreligioncm, a Pharifzis prater amp;nbsp;contra verbum Dei introdudani) rc » ram, qua ex verbo Dei pendet, amamus.

VESPERTILIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccrJtior-f’

M«*VI lt;111 Vilt LU 11 VUJ I^L^l 49 (LU) |J1 li 11 LU 11 LUI Li UJUIL LUlVl^LUla iUlgt; 111 L.LXll»Li i^ v«** _ . G'l^ lU^^'^* pofteafaccrentamp; ipfi.hocelh vtipfi dcinceps,tanquammyftcnorum Del Sacramentum corporis fui, pramiffa turn bencdiftionc, tum confecratione 0 difcipulis, id eft, fidehbus, idq; in mortis eius commemorationem, , mm C^f*' 14- Obferua, accepiffe difcipulos fub hac prima foecie, re quidem ip'^ dun***’^’ ftum, viuum amp;indiuifum,at fignificationc mynifteri) une Sacramenti, corp“* praterea nihil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ftrib“^*’’”'^

IS. Verba eoena fuperius allegata, benediftionis, confecrationis amp;nbsp;“ojontw^®* mentionempalamfaciunt,adco vt mandatoillo, hocfacitc, non nifitoWæ ’ monftrare queas,

REGIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ïEccIeü*

Hac eftvetus cantilena noftri dogmatilla, quam amp;antca Luneburge“ jjjiani fpeeiihbus biandimentis prçcinuit, nempe, difcipulos Chrifti haftenus foi®®^^,^ poteft*' primum in ceena per hac verba : Hoc facile, ordinales fuifle in Sacerdote*» ƒ «oiclbtci® tem effetraditam à Domino conficiendi corpus amp;nbsp;fanguinem Domini, q“^- *'j,£cbc»t^ confecraiionis vocant, vel ordinis, vel charadcrem indelebilem, nee ange“*’.^'mtc ^ virgini D E I gcnitrici datum. Quod dogma confirmant iurcpontificfO» « mmtffie*' fide catholica credendum firmiicr, ex conftitutionc innoccnti) teriïj, Tantam jjjjQjmii ciamtnbuuniPapilla huiccharaftcri.viafTerantpalàm, viillius charafterboe ■.■(^ujjj, confecrationis, etiam harcticos conficere pofle.Acceperunt igituriuxtayelper ^^jj^jJ Apoftolipriorcm fpeciem Sacramenti, panem confecratum vel corpus dominici“quot;» .^^^^^ hue effent laici.Dcinde cum accepiffent, lufsit Chriftus, vt amp;nbsp;ipfi limilc poftca lacia ‘^^^^jÿ facit eos difpenfatores Sacramenti, vt imitatione Magiltn amp;ipfi bencdicant,con c ^^ ClitKuUt diftribuantChriftianis, in mortis commemorationem. Apoftoli itaq; iuxta lom““'“ ^^^ L. rüÇcribto» tons noftri acceperuntpriorem fpecicm vt men laici, dein per verbum» hoc weite, nbsp;nbsp;r ris imoi£ *’“”^poteftatem confecrandi, amp;nbsp;charaderem indelebilcm.Ergo amp;nbsp;laid vnam tantun

ƒ * em accipcre debent. Quia non funt facerdotes, non habent poteftatem confecran • ^^^_ *^^Pquot;*' mo dedit Chriftus Aillolis etiam Sacramentum fanguinis,fed obferua iuxtacoc^^^^ rem amp;öonfecratorem noftrum, acceperunt calicemtum primum,cum crant con .^ py^jfg cerdotes,quibusrolis facerdotibus iam fadis amp;nbsp;difpenfatorib*confecratorumdX ^^]^_ ex hoc omnes.Ergo amp;nbsp;laici debent vnam tantum fpecicm accipcre, vt AP®®° ’FL’fecite» di,rafiq! facerdotes Domini,ambas fpccics recipcre, vt Apoftoli, P^thoeverW ’ j«, facerdotes fadi.Habetisfratres,mirabiIe illudartificium, corrumpendi textum jj^^jgj^tm vt vna fpccics inueniatur pro laicis, vtraqj pro folis Sacerdotibus. Et liane ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.j. Nu^tor afferit à nemine inualidatam, fic enim ipfe loquitur, ne à Regio q*” j’^^ yjnolut ro. Dominus mihi teftis eft, non prauo adfedu, fed vigilanti iudicio toties vom* « ^^ _ textum,num vcI verba fimplicia, vel coniunda hanc expofitionem Papiftæ ’quot;V--„nteX-te ferre pifsint.Et fcio per gratiam Dei, quodhic xvCCvr«, anxia illadifccrpen • . j^j, tum mftitutionis Chrifti afFutia,nunquam effedurus eft.vtconfcicntiapijhomiiWi ^^^^^ SoMwidtor ^®'quot;'^”æ^ rlcfyderantis.quiclcere pofsit, amp;nbsp;hacverfutaamp;coada expofiooneir gt;nbsp;.^^.^ «öfter nbsp;nbsp;nbsp;vnam duntaxat fpeciem accipcre. Nimiumaperta amp;nbsp;clara eft in his verbis mens .^f^^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qux in oculos etiam parum aduertentis incurrit. At illa textus laccratio, nimium 'æf ^jj^j gigu TB eft, g[ cum inca, nee tb fsrop, nee «/’»«vow, retincatur ânollroeffrontinugatOTe, i^^.^ prop Ksu tarnen nobis, quafirem acutetigerit, amp;nbsp;ex illa fua fraude cuicerit,textumirrefraga

hoc habere, quôd ipfe êfuoamp;aliorum deuterotarum cerebro callideaffingit-Se mßitutio miniduritaxat verba mftitutionis, amp;nbsp;palpabitis nugatorem noftrum,vim Deere ^^j,^^^.

tonfextui, amp;nbsp;alTncrf » qux ncc Chrilhis hic Fecit, aut iu(sit,nec pofte» darifsimus amp;nbsp;irrefra-gjbilisChnltiinterpreiPaaluifcnlit aut docuit.Ego accept à Domino, qucdtradidivo-bis.quod JorntnuslcCusinca notte,qci3 traditus eit. accepit panem, amp;nbsp;poftq«am grains fgiifetifregtc ac dixit: Accipitc,édite, hoc inciim eft corpus, quod pro voois tfangu..r,not weite in mcicommemorauoncm.Dedit •; difcipuüs amp;nbsp;ait: Accipitc,coincdt£c, hoedt corpus meurn, quad pro vobis datur, hoe f icitc m mci rccordationem»

Ad eundemmodumamp;pocukim parada eoena dicens ; Hoc pocuium nonumTefta-'’'ïntuinin meo Fangutne, rioc faute quodefeuncÿ btberius,in mei commcmorationcm. ^uotiefcuntf ennn comcdcntis panem hunc. amp;dc poculo hoc bibcritis, mortem Domini annunciate,donee venent.Etacccptopoculo.gratiisaéFis,déditiUis, dicensiBibitc ex hoc umncs.Hic dk emm fanguis meus, qui eft noui i eftamcfiti, qui pro mnhis effundicar in rc-nnhionem peccatorum.

Similiter amp;nbsp;pocuium, polk quam cœnauit, dicens ; Hoc pocuium nouum Teftamentum P'f ïwgitincni meum, qui pro vobis cffunditur. Videtis itaqi Fratres, Paulum plenius delcri püife cxnam dom nici,quimcxteros Euangeliftas, vt vel ml pofsit defy dcrarnmfl ab ijs» ‘lüicciemonioiaihDionyfii miffam admiramur amp;nbsp;appro bant.

«■ Camam, commemorationem Domini, annunciationctn roörtis » Jerefurreftiont« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Domini.Nimirum vt tides in Chnitum, qui lacrificio cariais peccata nolkra expuuit, fangm-ficabkut,excitetur,roboretur.j,öc vtcarnc,lang’.iineqGhrilki,qui clt vita vcra,pa(c'anur 'nvium xternam.

Sedperuideamustextumprcfsius.Principio dixit Apoftolus, fc à Domino acccpilfc Wcca:nxm,quam Corinthps tradiderit* Proeul dnbio lientEuangcliumfuum non ab ho-*ine,Galat.i.accepit,aut didicit, led per rcuclationcm lefu Chrilb na amp;nbsp;hums facrotar fiç în ax ntum à Domino accepit, non cxcogitauit proprio mgenio. Non emm audet eleétuin Domini organumCvt fatetur Roma. idO quiequam eorumioqui, qux non cfficit Chnlkus pttiphim,

Obfcruate igitur primum,hoc vcncrabilifsimum Sacramentum Eurhariftix aDomi-’gt;oinftitutum.Nc.0Cnimhomo purus, poteikatemhabet Sacramenta inftituendi, fedtan-tumücusiCtiamScholarticis tenibus Et obfcruate quod amp;nbsp;f» no expendit Chryfoftomusé ^tneeoenam ca nofte mftitutam, quaPafcha noftrum Chnlkus immolandus crat, vttotiua quot;lundi peccata, hac vnica immolationc delcrct. Hxc nox maximarum rcrum nos admonetj ^utpins abfcijcord.stremorc Sc lluporc cogitate non potent.l am igitur confummaturus» ^« dcmundi redemptione per .MeffiamPróphctx prxdixcrant, qux electi omncs,dcon^ ito mundo, tamanxf)8 lufpirrjsexpeék aucrant.lamCinquamlhuncmundumrchékur* Chri-ft is,rtiipend.i8c ineftabili grauitate,tremendumhoc mylkerinm difcipulis commendat, 5c perdncipulos clarifsimx Iponfx fox Ecclefix cclcbrandum, vfq; ad diem fecundi aduen-t«s Tui ad extremum indicium.Non temere hxcinculco.Volo enim, vt feno cxpcndatis,hii vus cocnx ntum, propter r es omnium maximas, nobis à Chrifto inftitutum effe, coq non po-tendiim inter ritus medios, quos vbi nobis vifum fucrit. int er mittimus, amp;nbsp;magis aliorum» 4Uim nolkra cailla peragiraus.

Nónne pafsio Dommi noftrilefu Chrilki,cft resfummenobisneceffariasplcnavcrcn*-dihorrorisf Nonne pccc.ita nolkra, proquibushic Chtglkus dicit,fuum corpus in mortem hadi,8c effimdifanguine, grauiora amp;nbsp;nocentiora funt, qiiim capiat mens humanatld quod «xpreef) dlgm ta te dignolcitur. Nónne remdsio peccatorum, amp;nbsp;qux per mortem Domini Wuificamnobis parta funt,thefauri funt ineffabilcsCNónnc prcciofiFsimum Telkamcntum tlk.quodipfcmct filius Dei fua morte confirmauiif Fantarum autem rcrum memoriam Kc-demptor lUcnolker nobishoc ritu facratilsimo commendat. Et li pafsioDomini, rcmifsio i peccatorum, reconeihatio tui cum Deo,iulkicia,vita amp;nbsp;filus tua aterna.res tanta funt, qua turn memoriam tibiccena hums ritus renouât, fidem alit,charitatem inDeft amp;nbsp;proîiimunj ac lt;*ndit,lpemcp beats immortahtatis, morte 1 hrilki partx,corroborât, obfecro, cur fomni-Wis,cacnam Domini tam Icuibus caufis intermitti, aut inlkitutionem Chrifti inhoc Sacra-^ quot;icntocitrapcriculummutan oolficdcb ca i(l gar vil einerhftluh-r b-febz ber gebedumg be* '^6 Cbnfn bom mr merefcn wollen. Æ» mu R ein trcßicbc greffe vtf#lt;bfrin.' beis ifbnfkiie ebeu j ƒ '” Svefle angfl angieng/fo » mfklieb big n.'.lt;btniülb lt/vnb jufa'ren btfd^ti Wibe ben n bit l*‘lt;^?ïii eruit für gering ^aben/eu ijk irmt^alb cm bó^ «rfe^i^fUe^ dcyi^cns

Quamigiturrationcm,in die irx.nofterNugator redder ChriftOjQt'’^“ CyP’”quot; inpropoktione 92.ponit inter ritus, ad lalutcmnon pcnitus necciïaricbi con jj.^fj^,[pJi» num, Augultmum amp;nbsp;rcliquos orthodoxosf At qua ratione,quidad

cipofsit.alias dicemus.Deinde expcndite Ierio,quod ApcRolus diauTrauiu* ^^jg^t-hic Scholalhci Icy thico frigore obrigefcunt, nihil Icntiunt in re tam leria,nim F^jjj.jji,qüO ant:Paulum Corinthijs tantum narraIfe tanquam (acram hiltonam, aiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^crini^'

modo Chriftus lub duplici fpecie hoc Sacramentum inlbtuerit, amp;nbsp;hortatun' £ os, v t manducando ac bibendo, mortis Domini recordentur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ß, vtriu^'J

Gai. in Gabriel left. Cano. 84.licloquitur decocnaDominiapudCorintliio!gt;gt;amp;“®, ^gjuslimt: c * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎPC^'æ*’ Qf -ti' Corinthi] per le ita celebrauerint cocna, line Pauli mandate. ƒ Qf^nidclo*

tf«. u(tgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricum,fcilicet vtriufep fpeciei, Paulus eis non interdixit, fed permifit»*®

*4* quuntur de hoe magno my Itcrio noltri bcholaftici, quos hic feriptor imitatur- ^^„3^, textum infpexeritis, non magno negotio videbitis,Paulum Cormthijs I^°’'^'?’5\,sffruan-non tantum permififfe, vt rem mediam, amp;nbsp;qua citra penculum qucas carere, '£ ^j tjntum dam amp;nbsp;ferio eelebrandam tradidiffe * Tradidi(inquit3vobis, non dicit permui» v ^^^^^^^ g. hortatus fum ad cam peragendam.Nam hoc cap. 11.ait Corinth^s ;

cut amp;nbsp;ego ChriRi.Collaudo vos fratres, quod omnia mea memoria tenetis, amp;nbsp;^^^„Qßolii$ dumtradidivobisinftitutatenctis. Tradidititarp eis huncritum ipfcjvtcorum P (.^^^u amp;Doftor,nonad fciendum tantum, fed ad faciendum. Nihil ipfinoffent de hoen gt;nbsp;j..jj Paulus prsefens faftum Chrifti cis narrairct,amp;imitandum docuilTct. Qü^^.'^’^^qiccnibi* cocna vltima feccrunt, acceperunt, ederuntqj panemjqui crat corpus Chrifti amp;nbsp;^’ -onit Cy^ay,', berunt,qui crat languis Chrifti, hocamp; Corinthqs faciendum, amp;nobis 0’quot;^ ’’Efjnaiii’ tut Euebi* Apoltolus.Et habetis ordinem ritus tam facri:Chriftus iple probet corpus luuæ j“gt. tiiiilt;e ”*”** ‘^'Fcipuli accipiuntfub pane corpus, fubvino fanguinem, hoc amp;nbsp;in nolu is c nbsp;nbsp;nbsp;^

Chriftus ipfc per os miniftri loquitur, amp;nbsp;per manum eins diftnbuit nobis fuume P ^ - fanguinem.Nos hic nihil facimus,miniftri fumus tantum,non Domini,nonfaftoresi .^ cramenti.Nonenimnoftroflatu.velvllanoftra virtutc, autopere vUoeffidm^’* ¥^^^^ fiat corpusDomini, amp;nbsp;vinum fiat eins fanguis. Non tranlubftantiamiis iph- ?* ^ ^i, eux Chriftus commifit. Agitur quodincocnavltimaagebatur» Corpus amp;nbsp;fangiiis ^°'^,fChri« 3ropter verbum amp;nbsp;inftitutioncm Chrifti Dei noltri adfunt,incóuentu diltribuuquot; ^^^ ^jj lifidelibus à miniftro, qui verba inftitutionis faerx, accepto pane amp;nbsp;calice red^ ' ^ ^^^ ides orientalis ctiamEccIeüa:,cuius prxclarus Doftor loanncs Chryfofto^t*?*”. r ÿ^j iclcripfitiNon funt humanæ virtutis hxc opera,qux tune in illa cocna conft£*f’Pn'Cçj( quoepoperator, ipfeperficiqminiftrorumnos ordinemtenemus, quiveroh^c » amp;tranfmutat,ipfe eft.Etin annotationibus Tuper ii.cap.primç ad Corin.Nih''(æV‘^D menfa illaDomini habuit, quam hx,qux poftea faftx funt. Enimuero panterhodic V nus idem operatur amp;nbsp;prxbet omnia, quemadmodum co tempore prabuit amp;opewtns ^^ Ethxcprobemeditatatcnete,quódDominu8ipfe,ficut turn in cocna vltima, ita amp;nbsp;ui’ cofummationem fçculi bcnedicit, frangit amp;nbsp;dat in Synaxi fuum corpus amp;nbsp;fuum ’^’JS^”” .gj netibi tenebras in verbo, hocfacitc, offundi anoftro nugatore patiaris. “’^'f^’ï’^* gßo dedit difcipulis corpus fuum fub pane,vel fub fpecie panis diftributi. Sic.i.Cor.io« Ap lus ait:Panis, quem frangimus,nónnc comunicatio corporis Chrifti eftïTum f^9J!*^‘'’^J^(j. datum C hrifti: hoc facite in mei commemorationem. Hic excriuntur horripiles ill? ^.7^^, dix aduerfariorum in verbo, hoc facitc.Noftcr nugator totum contextum mftinitiows ^^^ minicx hic decerpit facnlega temeritate, amp;nbsp;hic facerdotium externum nouiTeftamen crificatorium conftituit,amp; confecratorium, cuius Chriftus ne fyllaba Q”’^^quot;’'’’7Ï^;ft,im nit Huncitaq; textum dmcllit concomitator nofter à fèquenti periodo, amp;nbsp;fiug'’“ jlteru in vno textu duo diuerfa Sacramenta dedifTe, vnum pro laicis, id eft, Ipcc’*””P^n’„„ (|j. 1?rovnftis, ideft,totumSacramentum, Corpus amp;nbsp;fanguinem. Somniatenim ^ ' jQ^jj, cipulisadhuc laicis dedifie corpus, fub fpecie panis. Poftea eos confecraffe in bac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

amp; hiiius Sacramenti confeer a tores, per hoc verbum, hoc facite, id eft, confect’^®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6

confecraui, facite vt panis fiat corpus, amp;nbsp;poftea date laicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , j^j^

Deinquafifequens periodus, de calice, fuperiori non nceeffario cohort®quot; c confecratis facerdotibus tantum dicatur, fie ludit in re facra : Bibitc omnes, fcilicet vos facerdotes fafti amp;nbsp;futuri, ex hoc. Cum tarnen C hriftus non diuiferit Sacramentum, le ^^^ plici amp;nbsp;continuo contextu difcipulis locutus fit:amp; non dedit ipfis laicalcprccium,vti a cam, deinde amp;f3cerdotalc Sacramentum commiferit eis, vtipfi Sacramentum faciant, vt edant amp;nbsp;bibant, amp;nbsp;diftribuant (imilitcr alps.

Chriftus igituramp;nunc facit adeffe in eoenafuum corpus amp;nbsp;fanguinem, amp;nbsp;P^ïT C ftrum prxbet, difcipuli obfcquuntur mandate Domini, hoc facite,id eft, comedite, ci • Edunt amp;nbsp;bibunt in memOriam falutiferx mortis Chrifti. Qui vocatus fucrit ad mn n Euangelizandi, fit mftrumentum Chrifti, per quod Chriftus loquitur, amp;nbsp;porrigit ’’^”^„jp

tîi qiix non nos Facimus aut co life eramus» fed Chriftus verus Ule Sacerdos, Fecundum of* dinem Melchizedech, in acternum. Neque vnquam aliud ex hoc textiu hoe facite, eunïcc* readuerfarq poterunt, quam Apoftolis commiffum, vtadhunc modum coenani Donuni» «m porróamp;ipfiamp;alf)Chnftianipcr»gant,inmemorianifalutiferx mortis Ghtihi j Vt 11 pronomen, hoe» demonftret totam adiunem Chrifti, fenfus lit.’Quod nünc hie Facimus, hoC «ipflpofthac facile inEcclefia,hoc eft, diftribuitc Sacramenta, vt ego ram diftnbuo, édite amp;Qibite, vinuncinmeimcmoriam, ego vobisdo,vosaccipitis.Oportetigitur effeprxli*- TertuUi* dentem, de cuius manibus acciplmus Sacramentum, vt ait Tertullianus, amp;nbsp;ede qm accipiant» anus, vtomniafecundumordinemamp;decentcr fiant in Ecclelia Chrifti. Cuius poteftatis, hempè diftribuendi Sacramentum,meminit Apoftolus. i.Corinth.x. Panis,quem frangimus •, none tommumcatio corporis Chrifti eftï quod nos quidem frangimus panem, qui propter ver* bumChrifti, eft communicatio corporis Chrifti. Neef tarnen per verbum , hoe facile , po-Uftascreatoris datur creaturx,autcommittitur Apoftolis, vt ipfi virtuteverborum amp;nbsp;cha lüftens confecrent vel iranffubftantientCvtverbocorumvtarDpanem in Corpus , amp;nbsp;vi-»um in fanguinem Domini. Chriftus nlanct Sacrament! autor amp;conlccrator, ficut inbaptif-nitc, ita amp;nbsp;in Euchariftia: quemadmodum amp;nbsp;Chry foftomus docet, ipfe baptizat, ipfe con-Ftcrit. Nos Sacramenta luflii dus difpertimur Chrifti Hdelibus. VTie^i Fan man au^ biefcirt ttrtnic^ttrja'ingcn/manbehne/biege/wnbwcvffetöwtcmantt’il. Neep etiam exemplum vl-bimveterum orthodoxorum nofterNugatorproducerepoteft, vbi amp;nbsp;iph hunc teiltum iftaaftutia amp;temeritate tractauermt amp;nbsp;nifccrpferint, amp;nbsp;in vno Sacramento duplexinue-nerint: vnum prolaicis tantum , alterum pro facerdotibus. Age nugator audaciflime, amp;nbsp;probaante omnia Chriftum innouo Teftamento, facerdotes lacrificatores inftar Leuiti-corum ordmaffe. VidenumPaulusEphc.iiii. i. Corinth-.xq. recenfens dona fpiritus fanfti itiEcclclia amp;nbsp;ordines, vfpiamtalium facrificuloru confeCratorum vel verbo meminerit : Si produxeris, vicifti. Sed quando produces f Nihil habetis vos confecratores amp;nbsp;facnficato* les.qudmglofamveftram, fuper hoc verbo: Hoc facile. hancftconfundimus,nudiamp;iner-meseritis, vt Slveftef Koffenfis veritate coaftus confitetur. Sed quando probabitis, Hoe Roffen hcitè,tantundemcfic, acftdixcrit Chriftus;Confecrateiplivi charaftens, offerte provi- fis. uis 8c mof tuisf Nonne annis plus minus xvi. vfff ad rauim clamauimus, poftulantes vt ve-ftraih glofam confirmetis fcripturis, aut folidis rationibus ex fcriptura defumptis. Verum uosprincipiumpctcntes,nihilaliudnobisoccinitis, quam Hoé facile, id eft » tranffubftan-hMe» facnficate Chriftum quotidie pro peccatis hominum, quaft fcholafticorum figmenta noniampfidem, velvfcf ad faftidiumamp;naiifeam imbiberimus.Quafe etfi tnailla aadiétif-bma m.incipia, qux etiamnum fcriptis tuis dementas, in errorc defines Luneburgi,hanctu-*n»glofam,vt oraculum ccKlcfte,ampleéfantur,putas ne amp;nbsp;alios tuis pfxftigr|s fimilitérca* ptumiripoffef Nefcio nomentuum,fiGetelius effes, alia facie prodirem. Namhabeo etia-num, qux tecum confcram,fiDominus volucrit. Eft mihi tecum nonfolumde fide , led amp;nbsp;Ûemoribus cértamen, olfacicsopinor, quidvelim. Videmus itaqi in cotna Chrifti vnam '*ftionem,eofdemó;conuiuas,non alios ad furfiptionem corporis, alios item ad calicem, fed , iHosipFos Apoftofos, quos iam ante Chriftus ordinaucrat miniftros amp;nbsp;difpenfatores my-fteriorum Dei, quodneGetcliusquidem» aut quifquis vcfpertilionum fcripferit, negare poteft. Et minifterium Apoftoliaim, qUodcfi ita libet)voca facetdotium, iam à Chrifto ac-Cïperant,nonhicprimum incocnaacceperunt, fed mandatum acceperunt, vtedant porro amp;mbant ftmiliter corpus amp;nbsp;fanguinem Domini,ac dentexteris Chrifti fidelibus, amp;vt dent ficut ipfi acceperunt: quomodo alioqui faccrent, quod hic feccrunt, fi myfterium hoc diui-derent, quodhic Chriftus non diuifitt' Obferuate ftatres -f çhicjj ngd J'ioévoioip in verbis Chrifti, amp;nbsp;facile inteUigetis, Chriftum hoc mandato. Hoc facile, nihil aliud demonftrarc » Suam quod hic inhac actione creatura facere poteft: Nempe accipere, gratias agere, amp;nbsp;' »repanem, calicem,corpus,fanguinem Chrifti, edere amp;biberehoc, qUod Chriftus facit, ton quod nos facimus. Non igitiir int eilige, hoé facite, id cft,confeérate, facile vos ex pafte corpus mcum, vel: quodcorpusmcumadfit. Sedcorpus amp;nbsp;fanguis , quX ordinationC Deiprxfentiafunt,accipite, aliqs diftribuite, édite, bibitcamp;c.'Sed audiamus noftrum een* forem.

I'S. Errat igitur Regius vel volens» vet cetutiens, vetbisep ccenx iniurius eft. Vbi aftuté contendit, Apoftolosante hanc ceenam accepiffe totam facerdotr) fiii adminiftrationem. Siquidemadminiftrationemiftambencdicendi, confecrandi amp;nbsp;diftribuendi, amp;nbsp;corpus d ,-minicum ante nouiffimam cotnam non acceperunt, etiamfi perpetuo contender ent Chrifti-ïux fimplicitatis hoftes.

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONFVTATIO tlBEtLI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^

Volensrertt liæc contra te fcripfi, nec cçcutiens, nec temerator iqualis tu es. qiiod pie cordatusieftor, qui ventatcm amat, facile perlpiciet- ^P^^^^iiis dote vocati erant à Chrifto. Matth.x. Liiez ix. amp;nbsp;miffi, vt Euangelizarcnt ^^rp^jtis IxX* Ârinam confirmarent. Qui rccipit vos, ait Chriflusi#ne recipit. Et Lucx x. de «g yj^n^po-ali^s. Qui vos audit, me audit, Dicite: appropinquaint m vos regnum Dd xHl (.pmeh' teilatem habet ex vocatione légitima Euangelizare, idem habet amp;nbsp;poteftaten' ^.^^ ^^^^ ta adminiltrandi, non fuo aliquo charaftere conficiendi,vtvosPaptlc«romnia ^^^i^^j Chriftus inlhtuit, confecit, fanftilicauit, diftribuendi. Sunt enim Euangebo^^^^j^j^^ç. annexa, vtligilla promiffac remiffionis peccatorum amp;reconcihationis perChn ^^^^j, Incocnavero Chriftus hocSacramentuminftituit, amp;nbsp;quomodo cclebranJu'’} ’■ ^Qj, Non confecramt externos facerdotes, qm tranffubltannentpancm, autconfe’^ ‘ b ^ij^^ pus amp;nbsp;fanguinem Chrifti. Erto igitur implicite amp;nbsp;in genere, antca hanc deden F ef. tem przdieandi, amp;qu3E ad przaïcationcm pertinent faciendi, nunequx ineff*^^ nbsp;nbsp;jg, fe à fpeciatimeis contulerit,ant deciarauent, quodEuangelizandiofficium''’ -^ ^yt ftatur, non tarnen fequitur, quódeos hoemandato facerdotes externos ‘^J^'i-mj^cha-quód anteapuri laici, vt tu fomnias, fuerint, aut Ipecjalcm confecrandi-poteität .^ rafterem dedent. Apoftolus i. Corinthiorum 4. fatis docet, quid Apoltoh luerm „ ^j nos fimus, edam poft inftituttonein amp;nbsp;mandatum Chrifti, amp;nbsp;acceptum fpiriwin la ,. • ^j, Euangelizandum, nempe mimftri Chrifti, amp;nbsp;difpenfatores myfteriorumDei: no” . j^j, fecratores, confeftores Sacramentorum, Sacrificatorespropcccatisjciiintaniene profeifo doceat, quid limus, qui amp;qttales haberi à populo debeamus. Idem ApW nbsp;nbsp;nbsp;b Corinthiorum 11. cumdocet, quidfaceredebeamusinncgocioEuchariitixjdæ*^- nbsp;nbsp;nbsp;-j. efcunqi edermspanemhune, amp;caliccm biberitis, mortem Domini annunciate, non Quotiesconlècraueritis, confeceritisipfihocSacrampntîi vei corpus Domini,amp; ‘^ng*“ facrificauentis velobiulcritisDeo, propeccatis veftris. Eli ergo nofter j*°’^'^xys holds Chriftianæ limplicitatis, qui noncontentusfimplicitateEuangcli}, ex *^’^^dibow fills multam Euangelio commifcct aqiiam, nimirum vino, vtfolentpcrlldiCaupoiK»^ ^ plicitas verbi habet: Hocfacite, id eft, édité amp;bibitc. At nofter Somniator affuitucƒ ' eft, con(ecrate,conficite, facriheate. Et comminifcitur quoddam lacerdotiiim faennca rium» vt in lege olim erat, cum tarnen fimplicitas Euangelicacdoftrin« nullum tale tra gt;nbsp;feddocet vnum duntaxatinnouo Teftamentoeffe facerdotemlummumlefumCmi 11 » vnam hofdam pro peccato, cxterumChriftianosomncscfTe perChriftum , regale ace -dotium amp;nbsp;fpirituale, ad offerendum fpiritualcs hoftias, i. Petn 2. Quare fi légitimaa oca-tio ad miniiterium verbi huic fpirituali facerdotio acceirerit,habes3irpenfatore'n a verbi amp;nbsp;Sacramentorum iuxta ius diuinum. Kulla rafura, vnftura externa amp;nbsp;ßmibbtis pOT-pisopus eft. Nouimus enim facerdotalia officia effe,Euangelizare,baptizare, adminilira-re Sacramenta. Neernoramur, quod Pontifices in re tanta fine verbo DerIbtnerunt.

ir. Errant amp;nbsp;Lutherani, reliquis laids permittentes dominici Sacramenti confecrationei ordiniscß Sacramentum, amp;charaftercmautnegantespenltus , aut lacérantes atrocius,con tra veteris Ecclefizamp;orthodoxiflimorum patrum conrtantem» perpetiiam amp;nbsp;infiipera-bilem doftrinam. lam miindus non vnum fcftarioriim errorem deprehendit, deprehen-dit amp;nbsp;iftum diuinx vifitationis tempore, quemadmodum de Ïannesamp; lambres fcriptuni eft i.Timoth. j.

Si qui funt, qui citra dcleftum amp;nbsp;iiiftam vocationem, quemlibet è mediaplcbe ad wm arduum officium vocant, amp;intrudunt, quemadmodum fiios olim facerdotes impius Hie-roboam conftituit, illi grauiter errant, amp;nbsp;peccant proeul dubio. Execror ipfe hanctemc-fitatem maxime, vt fi quis alius. Non enim feruant illi Apoftolicam reguiam, qui lamos m-doftos, adftiuam, quamad docendicathedrammagisidoncos, ad Sacramentoriimadmi-niftrationem admittunt. '

Quare hze propofitio, quanfum ad hanc partem attinet, nihil ad me, neque ordinis Sacramentumreheio, modo nonaffingas iterum aliquid ex hominumintentiombus. Maxime enim neceffarium eft, de tantis rebus, nonhumanis prxfumptionibus, fed Dei verba ftatüamus. Charafter autem, quemadmodum de eoplerum^ fentitis, in fcriptur/s fancis teftimonium nullum habet. Deprehendit Ecclefia inclariluma hac luce Euangeli), inter iViultosalios, amp;hunc verumerrorem de facerdotio facrificatorio, amp;nbsp;de altera tantum fpe« ciclaicis dan^a, quamuis fltis antiqui Chriftiani, amp;nbsp;non fedarq, fedfentinahxrefeon.

ta* Nos hincprobe coHigimus, oporterc tradi omnibus fidclibus Sacramentum, corpus Pomini, vnam videlicet Sacramenti altaris fpeciem i fub qua reuera totum Chriftum fibi ^corporant Quia hacefpecies fine hoe Sacramentum, datum eft ditcipulis, ante concret fibibencdiccndi, confecrandi amp;diltnbuendipotcllatcm, amp;incollationepotcftatis eis, vthoc, quodfecitDommus, facerent, Hdciibus(| dominici corporis Sacra-Centura in mortis commemorationem traderent.

Hxc tua collcftio nulla eft. Nam proceditex falfis amp;nbsp;commcnticljs rebus, quas krip-Ct»ignorât, difccrpis textum continuum, amp;nbsp;ex vno Sacramento duo facis.Quid igitur glo f*»ris te probe colligerc, cum affumas, aut quæ falfa funt, aut quae tuas concluliones minime probant, vt iam fatis oftendimus^ Miror autem tuum loquendi modum, Sub qua reliefs totum Chriftum fibi incorporant. Egovcro ficfentio, nos a Chrifto incorporari, dum ptrfidemedimus amp;bibimus m his tremendis myfterïjs. Faceffat gloria illadebona Colle-wone. Nam fine illam tuam farraginem in fyllogifmos , fiuc in Enth/memata rcdegcro» Cultj defidcrantur. Neque enim prxmiffx funt hrmx, neque antecedens eft probatiuum ^onfequendsi Colligitur igitur, fed mul ta abfurda: qualesprzmilTx, talis concluho.

19. Haftenus colleftioncm iftam,minime abfurdam,ncmo (eftariorum inualidauif, ne Rc= giiisquidem, quantumlibetillc multum vafre comminifcaturamp;inuidiolc ciaculctur. Tantum ponamus affeftus, amp;ita fe habere omnia peruidebimus.

Parturiuntmontes, nafceturridiculus mus. Triumphatnunc noftcr collector, modö ïmpullis iftis crcdas.Ncmoinualidauit, ne Regius quidem. Nam tradidit tam certa,vt facile appareatveritas, fimodo affeftuspofuchs. Ego autem videoctiamnumillastuascol-eftioncs tameffeinualidas, vt abfqj feftanorum argumentis corruant,vbieas tantum ad mcem verbi admoucris.

Ergo fruftra queruntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

ï. Apoftoliantehanccocnamcrant adhuc laici,non facerdotes. Acceperant igi-tur Sacramentum fubvna fpccie, tanquamilaici, deinde primum funt confecrati, vt vtramqj fpeciem in Miffa foli fumcrent, amp;nbsp;corpus fanguinemej conheerent.

Hxc tuadfumis extextu, fednegaturaffumptum. Nonerantlaici, fed iam antevocati «miffi, Matth. x. ad domum Krael conuertendam. Hoe verbo, facite, nullum mandatum confecrandi, aut conficiendi corpus amp;fanguinem Domini, autfacrificandi corpus amp;fan-guinem proviuisamp; mortuis acceperunti Ruinofum itaq; eft totum Rindamentum tuum. Quidigitur mirumjfiftrufturatuae colleftionis inutilismox collabitur^Tu quidem propri-’ tementate lie exponis verba Chrifti, amp;nbsp;duo Sacramenta, vnum lakale, alterum faccrdo-ibi conftituis. Sedoppono tibi intelligcntiam amp;nbsp;praxirn Pauli, qui proeul dubio magi-«rimentem incocnxverbismeliiis intenexit,quàmtu,fed neep intellexit vttu, neep diftri-ouit vt tu. Quare aut Paulus errat in vfu cœnæ, amp;nbsp;in intelleftu verborum Chrifti, aut fi vc-isdocet amp;; refte Gngula intellexit,tu inftitutionis Chrifti temerator, Saluatoris verba pectus deprauas, lacerasEcclefiam Chrifti, ab intelleftu amp;vfu veroeoenz in tuas tenebras ïMucis, cumtuis yere abfurdis amp;imphsconcftionibus, quibus nihil aliud eolligis, nifirc-“Pifcas, qudmtibiipfiirxm, in die iras, quopatefictiuftumiudichim Dei.

1®- Poft traditum corporis Sacramentum, creditamqj ciufdem difpenfationem, datur Ä 'gt;’cramentumfanguinishuiufmodidifpenfxtoribus, cum ifthocmandato:Bibiteexhoc om-^cs,Etbiberi.intexcoomnes.Ordinemhunc difertc obfcruant, Matth, xxvi. Mare. xiüj. l^ïulus i.Corinth, xi. Mandatumnouumadiecit, poftquam tradideratSacramentum fan-^°^^?^*1-^ Cinquiens^quotiefcump biberitis in mei commemorationem. i.Corint. xi. 'Joferua quid fibi velit annexa conditio equotiefeunq) biberitis)vult enim plané amp;nbsp;fimpli-dter diccre: Non eft opus, vt corporis Sacramentum diftribuatis, vtq; vosbibatis, quoti-'nsmeiincorporationcmexpetieritis, fed quotiefcunqi biberitis, toties totum hoc Sacra-quot;’entum facictis. Hinc manat inuifta collcftio, poffe manducari corpus Domini, abfq? afti-’»*c vcicelcbrationepQtiustotius Sacramenti EucharUtici. Bibi autem fanguinem ipfiu« ■ rs q nort

SacrwnentumEïicharifticumrepctatur. Si quid aliud extorfitviw corns, Hue Djomedeaquacidamncccflitas, fine extrema infirmitas, excUfan debet rtueren-ter, non temere aut pertinacitcr trahi in exemplum.

cj?n»t«itum dirpenfatoribnsdifciptilis, hoc eft, difeipuliS, vt Ipjntuah, 2ut facerdorihus dediffet fanguinem luuin, eadem rationc tantum t ‘:®*P“8 dediffct, fic9totum Sacramentum Euchariftiae ad folos difdpulosper tineret. bed oppomtur Paulus, qui mentem Domini Tui probe nouit, amp;fuisConntb^sJai-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^/*'^’quot;9quot;datums, fitantumdifpenfatoribusautfacerdotibnsliceret

ex Chnlh inJbtuöone fanguinemDomini fumcre. Eftigitur nolcn nupatons, amp;nbsp;veri fefta-^expolitio, m hoc textutermentum mere Pharifaicum, aquoiuxtaprseceptuni Domini, cumfcnfusinftitutiohis aut verborum Chrifti dariffime pateat, txApoftoh ntu, quem Corinthijs tradiderat*

.. n f gt;^’ choram faltant, quotquothocmodofneptnint, DifpenfatoribusdixitÖomi-quießfpenratores non funt. Magiftratui Et tarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S’^®^'^“quot;? »»terhate. Ergo amp;nbsp;ijs dixit, qui Magiftratus non fii»

fct tarnen hxc tneptia eft vmca ftftanorum tragoedja, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

amp;/mpicfa/tas extra verba Äinftitutionem Chrifti. Euan’ gdi^dicunt, dcditddc/puhs. au, vtiaicosabfterreas, dids: dedit difpenfatonbus. Verum fi tucitra affedum poffes, totam Chrifti adionem , amp;nbsp;mftituentis mentem mfpicerc, nullo negocio viderez, dilc/pulos hoe loco a magiftro Sacramentum EuGhanftiz totum ac-cepiflc. nonvtdifpenlatorcs autconfecratores, quafieis fpcciaJiter tanquam MagAratui accepifte corpus amp;nbsp;fanguinem, vtdifcipulos, hoc eft, vtCliri-Iti hdclcs, qui tarnen, quia ad miniftenumEuangelij iam ante erant elcdi amp;nbsp;vöcati, mben'

Sacrarnentum exhibercreliquis Chriftianis. Quare, quætu hiccxcogitas-adrcm : nihil facnint. Addis verbo Det tua. fomnia. Sed finge Chriftum hxc verba ; BAite ex hoe dixifTe, vt difpenfatoribus huius Sacramenti, amp;nbsp;requitar irrefra-gaPd^cr, lobs di(cipulis facerdotibus, vt vos dicitis, liccre poculum Dominibibere,Sc nd-^shiccb^ (^2reigicur tut fummi Pontifices tam diu vtrama; rocciem dederunt etiamhiciai / Quare Bohemtspermtreruntf Gabriel Biel in fènten, palam Centit, vtramci; fpeciem fnnierc, nbsp;nbsp;1

^2» Perahia currunt omnes quoc^, qui Sacramentum Eucharifficum contemptim ccle- I brant, Sequocunep tempote, quocunep in loco, fine omniadoratione Sc reuerenua: quod I icelus nihil habet veteris exempli, nout autem fcandaUplus fatis.

Damno Sc ego omnes hofee porcos, qui non dijudicant corpus Domini, Sedtrarcue- I fentiam tarn tremendis myflerijs mterfunt-Deloco Sc tempore arbitror iuxtaordinem om- a nia agenda, in libertate tarnen Chriliiana, ne ex re media nobis dogma obtrudipatii^ I mur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Jum iota babes de neceffitate vtriufep fpeciei, vt fupra diamp;um eff. Idem nibilo fedus indub I fit Achaicis EcdeOjs binx fpeciei vturn,pro Apofiolica autoritate, quern “etiam tempons ƒ amp;nbsp;cucntufi habita rationc prxcipcrc potuiffet, quodpoRca fccit Romanns Pontifex Leo.

Scio quidcm hoe Rgmento veftro, erroneum dogma, de vna tantum fpeeïe laicis dan' M.iaiaoliin paUiatum elle à Gabriele led. Ixxxü^. in Can. qui verba Apoltoli dixit nar- Gabrifct Müonemeffeamp;hortationem, vtdum communicant, Domini rccordentur. Sed obftat ve-ftro ligmentoclariffimustextus. Aitenim Apottolus: Tradidivobis, quod à Domino ac-«pi. iJic igitur, num Apoftolus hanceoenx inftitutionem ideo accepcrit à Domino gt;nbsp;yt Untumnarraretamp;commemoraretEcclelr)s, quidChriltus amp;nbsp;ApoftoU fecerint,non vt imi-örentut amp;nbsp;idem facerent? Aut quid libi volant hxc verba, Tradidi, non dixit ; narrant bntum, non eft neceffarium vt faciatis. Et : facite hoe. Qua fronte, obfecro, tu tam non nc-ceffxnumfacis EuchariftixSacramentum, iuxta inftitutioncm Domini, cum ciuSvfum amp;nbsp;Chriftusamp;Paulustam ferio nobiscommendent?Sedopcrçpreciumeft, vttibioftendam, 'luimlongea veterum orthodoxorum fententia hoe loco recedas, quostamen tuad de- ,. dpicndos limpliees tam arroganter pro te citafti. Auguftinus ccrtc v lum Sacramenti, que- Auguul«-timodum Chriftus hoe dcdit, amp;nbsp;dandum mandauit, neceffarium effe non dubitat affirma- nus. tC) 11b. vh. depeccatorum mentis amp;.remiffione, cap. xxiiï).Optime (inquit) Chriftianiba- , ptilmum ipfum nihil aliud quam falutcm, et Sacramentum corporis Chrifti nihil aliud, Punici. qulmvitamvQcant. Vnde nifi ex antiqua, vtcxiftimo, amp;nbsp;Apoftolicatraditione, qua Ec-tlcfix Chrifti inftitutumtenent, prxter baptifmum amp;nbsp;participationem dominicx menfxi non folum non ad regnum Dei, fed nee ad falutem amp;nbsp;vitam xternam poffe quemcy hominu peruenire ? Et poftquam fcripturx teftimonia ad hanc fententiam citaffet, fubiungit: Si ergo, vt tot amp;nbsp;tanta diuina teftimonia concinunt, nee falus, nee vita xtema, fine baptifmo, «t corpore amp;nbsp;fanguine Domini, cuiquam fperanda eft, frurtrafinc his promittitur paruu-lis. Quomodo igitur tua propofitio xxir). cum hac Auguftini fententia concordat ?Tu äffens, cxinftituuone cixnx Chrifti, nullum iota haberi dcncceffitate vlnufq fpcciei ? Hic Aügulbnus non folum iota vnum, fed totum inftitutionis textumante M.C. annos cum occidental! Ecclcfia lie inteUexit, ve doceat, fumptionem corporis amp;. fanguinis Domini effe neceffariam. Et bic vides quam atroeem iniuriam feceris v iro fando, quando cum citas pro confirmandodogmatetuo, devna tantumlaicis fpecie danda: fed vifum eft tibituos feda-tores talibusprxftipiisdemcntarc, amp;in erroredetinere. Ipfc fatis monui Luneburgenfes, netibiporrd credanc fcripturarumamp;orthodoxorumaudaciffimofalfario.Quicontempfe-titmonita, de le rationemreddat, ego meo officio fundus fum.

Prxtereamendaciumeft, quod ais, Apoftölumindulfiffc AchaicisEcclcfrjsvfumbi-nxVpecici.Nonenimdicit,indulfb vttudeprauas diuina oracula , hominum impudentiC. ftme, fedtradidi, nimirum vt Domini mandatum.Neep vetum eft, quod fingis, Apoftolosha tere autoritatem, nunc indulgendi, nunc prxcipiendi in re tam ardua, nempe my fterqs la-lutisnoftrx. Apoftoli cnimC vt fidi difpenfatores myRcriorumDci^ inhis Domim mandats vnanimiter amp;nbsp;fimplicitcr omnia egerunt,iuxta Chrifti verbum amp;. inftitutionem,hcc licu-« eis, qux Dominus tradiderat amp;mandauerat, figere amp;nbsp;refigere, vt tutomnias. Dicit c-WmPaulus: Acccpi à Domino, quod amp;nbsp;tradidivobis. Et quomodo eis tradidcrit, numvt icmmcdiamvel neceffariam, iuxta indulgcntiam vel iuxta mandatum, fatis indicatfadum Cormthiorum, qui, quodPaulus tradidcrat, feccrunt, nempe fumendo Sacramentum fub vtracp fpecie. Et Apoftolus non damnat hune verum vfumhuiusSacramenti, fed damnat eorum impietatem, quod tanta myftcria adountes, non fc anteaprobarent. Chriftus etiam non dixit ; Hoe facite aliter, aut fient vobis libucrit, autnon hoe Facite, fed aliud quiddam. Simplex eft mandatum Dömini : Hoc facite. Et Matth, xxvif). Non dicit, docete amp;nbsp;ordinate omnia, Reut tempor urn amp;euentuum ratio poftulat. Euangelium enimnon debet mutari propter vilum tempus aut cuentum, fed docentes cos fernare omnia, quxcunq? prxccpi. Vos finxiftis propria temcritate, in tremendis his my fterps, mutationem fieri poffe pro va-rietatetemporum, euentuum, amp;nbsp;pcrlonarum.Scd finxiftis tantum, non etiam probaftis. Meep prxcipere Apoftolus aut fuccedores ciuspoffunt, quod Deus non prxccpit,ncq! A-poftoli vnquamhoe fecerunt, fedmandatumamp; dodrinamDomini fideliter propolucrunt amp;docuerunt, nihil addiderunt neq immutaucrunt. Mnlto minus licetEcclefix, per Apci-ftolosfundatx, concilio generali vel prouinciali, Pontifici amp;Epifcopis immutare.dodri-nam Apoftolorumamp;Euangeliftarum, vtpiè fcripfit Gerfon, de vitalpintuali. Efhoc tn- nbsp;nbsp;nbsp;p umfomnium depoteftate mutandiinftitutionemChrifti, vocatdeliramentum. Et Petrus°*** D. in recognitione Clementis lib.p* Apoftolicum officium clare defcribit, inquiens ; Nos Apoftoli iuius cChriftb qui nos mifit, verba exponerc miffi lumus, amp;nbsp;aftirmar e fententias. Propriumvero dicere aliquid,nonhabemusinmandatis,fedvcrborumillius, vtdixi,ape-tire Ycritatem. HxePetn verba perpendat aduerfarius.

ût-f. f orrô indulgentîx iftz, fiue præcepta temporibus amp;nbsp;euentibus accommodattitl^^ diu infuoroborc .perdurant, donee mutatis rebus ab3EqualiautoritatéfuehntratiOM»’‘ liter teuocata.

Hoc cft deliramentumtuum amp;nbsp;tuorum feftariorn, qui inftitutionem Sacramentonim, veïüt inter indifferentia pomtis, qiixprotemporumamp;perfonarumvarietatc queant im-mutari, adeoegregie antiquus ilîc amp;nbsp;pîufquini Romanenfis Chriftianus, honorât venera-tihtcr Chrifti bacramenta. Non enirn video an plus tribuat Eucharilhatinftituüonbquam iritui, de velandis in Ecclcfia mulicribus, amp;nbsp;non ferenda viri coma.

ïç. Sicmulta reuocauit Paulus, quæ propter tempus decreUCtant Apoftoli, multa te-mittit Ecclefia, imó amp;nbsp;confpiratio hoftiurniphus, quae decreucrat Paulus, Aßoruniiy« 1. Corinth.14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REGIVS.

Quid ais vir bone, refte nc Sacramenta noui Teftamenti, fanguine Chrifti cowtora-ta, confers hisrebus, quas Apoftolus in fuo minifteriolicite obmiiiu amp;irttempore neglc* PdbUU xitï’cuiurmodi cratCircirmcifiocquçinnouoTertamentonecCffarianoneraOcfusfangui-”*’‘ ^ (iiffocati. Inter hare certccrant quidam eiufmodi, vt propter charitatefnaliquandm tradita fuerint ad léruandum, nc Ecclcfia gentium nimiumoffendcret conuerfos ex luW* * *^°’ ^ ^'^®’^’*« Chriftiana palam amp;nbsp;vbiqj vterctur, non erant tradita vt neceffaria ad W' « CbriJth lutem, amp;nbsp;confcientix non onerabantur, fedcharitas ad tempus. At Sacramenta nou* Teftamenti, nonfunt in illorum genere, quae fic advarietatem temporum amp;nbsp;perfonariw mutari poffint aut dcbeant. Scimus Ecclcfiam amp;Epifcopos habere in medqs rebuspotefta* temftatuendi amp;mutandi, propter ordinem inEcclefia feruandum, fed in doftrina amp;nbsp;Sa-cramentis fidei Ecclefia ninilmutat, fed fimpliciterfequitur magiftri doftrinam amp;nbsp;inftitu* tionem. VosPharifaeimultummutaftis, rationemaliquandorertdituri Deo, proveftratc-mcritate. Id^nonMantuaeiniHavcftrafecuritate amp;nido, fedinextremoiudicio, coram omnibus creaturis. Atq; vt probe nofcaris, qui fis, vterisantiquoRiio,vocas nos con'P'' rationem hoftium Eedefix, vbiqj tibi amp;nbsp;tuis blandiens, quafivosfitis fanfta ffla Chriltl iponfa,Ecclcfiavera, nos eiushoftes. Holtes certefumus, non Eedefix cathoiiczgt; Q“™ vtmatrem veneramur femper, fedEedefixmalignantium, qiixfcEcclcfiamvocatjqnum nihil fit minus,quàmEcdefia Chrifti. Apparctis quidemforibhominibusiuftigt;amp;*““°*^“’® congregatio, intus autem eftis, cxtera nofti.

1(5. Breuiter, fi Bohemns communicat Pub vtraqi fpccic, feciat quodfacit, vclutindultu« ab Ecclefia, à Domino autem neqj prxccptum, ncqivetitum, amp;nbsp;laudabilitcr communicat, Sin autem hoc fecerit, velut à Domino prxceptum, amp;nbsp;communionem vnius fpecici damna-ijcrit, velut à Domino vetitam, rcliquosq; non Roemos, ob rem fenpturis amp;nbsp;patribus con-fonam, fuperbe damnaucrit, pro certb damnabilitcr communicat.

Bohemus communicat fub vtraqj fpecie laudabilitcr, quia fecundum verbum Domini, nccvllam aliamnouit Ecclcfiam, cuius fit indulgere, quod Dominus mandat amp;inftituit, Pàpiflé eenifi Ecclcfiam Antichrifti, qui Icmpcr Chriftorcfiltit,amp;extollitur fupraomne, qiwd dici-ti^nt pu tur Deus, aut quod colitur, cxtera nofti. Ncque ideo Bohemi hoc faciunb, quód Papa m-•f,pr«p(fr dulfcrit, fed quod Chriftusiuflit. Scd cur vos Papiftx occiditis Chriftianos, qnibustam rew 4M4m ^æpe nullum aliud crimen intentarc poteftis, quam communionem fub vtraqj fpecie, ipfi fjtf«* ^^tnen Dominus non vetuit. ItavosPharifxi perditiflimi mandatum Dei propterƒ« ft^'^b^^^^s deuterofes tranlgredimini, et iuftosocciditis, vt eolligatis vobis iram, mme i-rx, ficut fecerunt patres vcltri, Quod autem communionem fub vnafpecie,vocas rem pa-tribus amp;nbsp;fcripturis confonam, palpabilitcrmcntiris. Obfecro, qnibus patribus?tuisiwta -junt uin^ pgMonachis ordinis mendicantium, qui Concilium Conftantienfe modcrati funt. At nos fwguinu. plane hos non agnofcimus pro patribus, fed tanqulm Pharifços amp;nbsp;Antichrifti difcipu^® aucrlamur. Cur, bonc vir, audes patribus impingcre hanc nota temeratç inftitutioriisCnn-fti, cum probe fcias Patres oricntalis amp;nbsp;occidcntalis Eedefix,Pauli ritum obferuaffe, vt ego fatis probant Tu autem ne verbo quidem confutafti. Quid, quod alicubi, cumincomn.u-nionis mentionem incidunt, folius panis recordentur:' Num ideo finges, patres vnamtan fpccicm dedifie laicisfLege eos, amp;nbsp;vidcbis dariffimos locos teftantes, vtramqï fpecie m clcffis orthodoxoru veterfi datam laicis.£ttua citatiocx Luca cap.24. cuanefcet, Si P« fenfiflent ex Luca capitc 24. Chriftumvnasatantu dcdiffelaicis, profeftoviri ‘'^“Ê^jJjy^j

Hudquaquam exhibuiffent vtr»m«.Annon funt hxc chraï-Nc^ tarnen homo effronspü-»lote futfundens, quotics aUegatioræ patrum Î^æ^j q”’^ tenebras oftundis.

ly. Econtra, fi Germanus v cl Romanus communicat fub vna fpecie, faciat quod facit, VelutficdDominoprxccptum,vtnullotamcnlocoalteramvetet, amp;laudanlhtcr cc^mu-Wcat. Sin autem hoe keent, velut à Domino przeife prxccptum,rcliquosq Apoltohco *ut Ecclcfiaftico indulto binam Ipecicm humiltter fumentes ftolide damnauciit, iinecon-^

REGIVS, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vide, quoruas, dum manikftx veritati tam pcrtinacitcr r^lamastVLi quxio,Domi-tiHsprxccpit,vtlaicusvnamtantumlpeciem fumattnumex lactoChrilti, Lue.24. ratiocv'

*'Mis,vnatn tantum Ipecicm fumendam laico^Orthodoxi quidcm,vt Auguninus u.r.de co-fcnruEuanaeliftarum.cap.as.Chryfoftomus fuper M.atth. per panem hactumSacramen-tumcorporis Chrifti intcllcxcrat, led non doeucrunt vfpiam co loei, vnam ipecicmtantum tSfe datam,ncc ex co loco dogma lcccrunt,nccp hune locum intcllcxerunt.vt tu amp;nbsp;tui 1 api* ft», quod luccclarius ineorum fafto confpieitur, dedcrunt enim vtramqj ipecicm in Ecclefós fuis, ex mftitutione Chrifti Sc ritu PauluVolcbatisquidcm Auguftx,vt nosv-WUSÏpccici vlum in Ecclcfqs noftris non damnaremus, fed qua confcientia oblecro» vobis obfequeremurtEt quid dieet tui Symmyftç.qui nos humihtcr in obcdicntia verU vttamq? fpeciem dantes Scacetpientes damnant, tanquam hzrcticos f Obfcquimur Apoftolo, ned vllamfzuitiamexcrecmusincosqui vnam accipiunt. Papiftz ytramrp petentesSt dantea damnant Sc occidunt-Sed Deo gratia, qui per os tuum nos luftihcat, St 1 apiftas damnat.bX

5' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et fine controucrfia damnabilitcr communicant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,-VESPERÏILIO.

M, nbsp;nbsp;nbsp;Clamor ifte aduerfariorumjcommunionem vnius fpecici incognitam fuiffcEcclc* l^s, vfqi ad tempora Innocenti) tertq, Sc mendax eft, St nihil nos terr et. V etus Grzeorum» Vêtus item Latinorum Ecclefia, abCev vUahxfitatione eófitetur, hune ritum communionis ab «pfoChrifto habere originem,cuiusquxq)aaio, noftra eft inftitutio, qui panem encrgih-eü,Satanx impedimenta amouentem, St oculos cçcuticiUium apenentem, Jd eft, S^ramcr^

■ hun corporis fui dedit Emauntinis, quam fidem grxex Eccclcux tradunt Chry foftomus 8C Thcophylaaus,Latinxvero Ambrofius St Auguttinus-bacramcntum autem languims non

Votrexit eis, quia fubito cuanuit ab eis, Lue. 14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•.

Clamor ifte Chriftianorum v erax eft, imó tu ne ex Innocentio probare poteris, eunt alteramfpeciemvetuiïfelaicis.ScdConftantienfe conciliumprimum aufiimnut, Chrifti m-ftitutioncmimmutare prxcepto. Citas Auguftini verba de confenfu Enangcliirarum, led hilillcfficis.lnconlcffo enim eft, vfumvtriufqjfptciei inEcdcfris ChryToftomi apud Con-ftantinopolim, Theophylafti apudBulgarcs, Ambrof/i apud Mcdiolancnfes, Augultu s »pud Aphros fuiSc.(^dd autem panem bu,24.intcUcxcrunt, ehe Sacramentum corporis, nee vinimentionem faciunt, nihil cuincit,proeuldubio etiam credidcrunt etiam alteram ipô dem cis cxhibitam, quamuis duntaxat panismentio hat-Quia in fraftione panis,y dut mdi-do quodam pcculiari, Deum agnouerunt, cd vfeu profuit reeitaffe, qux Chriftus in ca cerna t^t. Non deferipfit ibi Lucas, quomodo Chriftus ceenam inftituerit. Dum itacp uc argu-tRcntarisdlliorthodoxipcr panem intcUexerunt Sacramentum corporis Domini, Er go St ipfifcnfcrunt, vnam tantum fpeciem fumi licite pofte, vel ipfi tantum vnam laicis dedcrunt. Èftconfequentia nulla.Quia noruntomnes eruditi, prxfatos Doctores Eedcfris fuisv-tramej) fpeciem dediffe. Mala igitur confcientia adducis locum Luc.x4.8t dodorum nomina apponitis, quafi etiam ipfi he deder int Sacramentum. Non autem mir urn, què d te nofteï damor ex ver o nonterret, cumipfa Dcioracula tenontetreant, quo minus tuafomnia, pro v erbo D ei, Ecclcfns obtr udas.

19. Longe minus angit nos illudfeftarri cuiufdamconfequiolum'.Vttamfh fpeciem raulut porrigit AehaicxEcdcfix.Ergo vtramc^ porrexcrunt Apoftoli omnibus Ecclefr|s.Fuit m« ter cos dcarticulisRdciadmirabilisconcoïdia , deritibusadfalutcmnoripcnitus nccefta-»nsiuftalibcrtas,quemadmodum 81 hodicinter Grecos minime Vchifmaticos,atq Latino*. Vide Auouftinum ad inquifitioncslanuarr).

,^icredis concordiam inter Apoftolos fuiftcin doftrina, StPaulusfuit Apoft.8t doftrin» duseft vfus vtriuftjj fpeciei,profcfto noneSfequiolS, vttumonaftica quadam facetia lu-^hftd fohda eft amp;nbsp;muicta cofcqucntia, nó cuiufdam feftarq, fed ipfifsimç ver itatis.Paulus is uh docuit

dociiit amp;nbsp;dedit vtramcf fuis Ecclcfris. Ergo amp;nbsp;reliquiidem fcccriintj alïoq«inon emffent, amp;nbsp;qiiod docuerunt, idem fecerunt. Vbiigitur mancret admirabiüs ula co , •, Apoltolorum in doftrinacNüi ncgaucris,hanc efle Pauli dodrinam» de viü vtriu ^^^^ .^^^ dl quod tarnen, vtcunqj frontem perfrieuens, non facies. Qbód autem viumSacrain .^ tegn ponis inter ritus medios, amp;nbsp;ad falutem non penitus necefianos, idqj F*^® • ^jjefre» den autontate Auguitini,facismore tiio. Qui enimnonveretur facris Ineus vim ^^^^^ quidiscurarct patresrLegitefratres Augultinum amp;relegite, ad lanuarium Epquot;*^ æj.jlt; nihil inuenictis.quodnoltro aduerfano patrocinetur.Senbit eo loei de varr/^10 ^^^^^^^j^ lebrandis felHs dicbtis, amp;nbsp;feruandis iciunqs» turn m cocna dominica agenda. • ^^ ^^ aiitciborcfecioseffcoporteatcos, qui Sacramentum Euchariltix funt percept • nbsp;nbsp;nbsp;»

quotidie fit fumendum Sacramentum, vel certis tantum diebus. Et dccernittotum .ƒ rcrum, libéras habere obferuationcs, amp;nbsp;Icruandum effe nobis morem eins Eede» .’pjj-jjn, viuimus.Obferiiateigitur fratres, AugullinuminprsEallcgataEpiftola,caqiiZ’ L^cb»’ tiam cœnæ pertinent, non mutare, fed qux cœnx funt actidentana. Cum '”®Gljj,æico,’ Ca«4Do« cramento loqueretur, dare ait :Ali) quotidie communicant corpori amp;nbsp;fangum» » ‘^jjjijj tmm duo Alq certis diebus accipiunt. V erum, vt hacc facilius intclligatis, obferuandiini cu^u ^^^.^ habet fccer Euchariftia effe fubftantialia, vel qua: ad lubllantiam Sacramenti pertinent, quihus nbsp;nbsp;,^^

ncndit. Sacramentum nonmaneret.Quadam funt accidentalia, qua: pro locis, ^‘:”’P®f^^ ponis,

nis vanari poffunt, citra Chriltianifmi laduram. Subllantialia funt materia amp;nbsp;j^j^’^Æj}):, vinum, verba inftitutionis, corpus amp;nbsp;fanguis Chrilh, modo quo Chrillus tradidit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

corpus fub fpecie panis, fanguinem lub Ipccie vini. Hæc ita ad integntatem^^“^ CQ^j nent, vt fi quid illorurn ademens, canam mutilafti, cumep ad hunc mouu fint in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj

ftoamp; peraftadPaulo, cenfentur effe luris diuini.amp;indifpcnfabiliter obferuanda. M ^^^ C. comperimus, de confecrat. dill. 2.S1 quis vnam fpcciem, line alia fumit Pontnex vOC crilegium, quódfitdiuifio vnius ciiifdemcp mylterq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ft nitio

ttCvt fimuscertOhunc efferitum Apollolicum,habcmus Chriftimänirensniinlu _ nem, iplius fadum, A pol tob pradicam.i.Cor.n, ritum primitiux Ecclefix, amp;nbsp;ortho nbsp;nbsp;.^

rum claras fententiasiEt quod tam lande à Chrilio inRitutunb tam diligenter ab ^P?’^j, obfcruatum, tam vnanimiter ab Ecclefqs in oriente amp;nbsp;occidente, tam^ diu, nempe a ^^^^^ mum vfeß ad innocent^ tertq tempora retentum eft, nunc Pontifices l^omanbEpi'copJ^^^ ciliuin Conliantienfe, amp;nbsp;Papac famiha, nollro loculo tanquam harre fini P’’‘^.^. '’juplican* nagt;it,cum pro fe nihil habeant.nili frigidas quafdam amp;nbsp;ridiculascaufaï.i.Laicimu P ^.^ tur. 2.Pcrlculum eft ne effundatur languis. j.In hyeme fpecies vini congdatur’ ^^'^j-^ numacclcit amp;fitnaufea,feruariproinfirniisnonpoteft,generantiirin co vennen» gt;nbsp;V 5. Vulgus crederet Chriftum non totum effe fub vna Ipecie. e.Crederetur‘l“ nio fub vtraeß fpecie effet neceffaria ad falutem. 7.Fieret irreucrentia farguini,nullum vascommodunivcivigintiminibusinvna EccIcfia. s.Fadumeft telle Alexandrode olimmiraculum, petebatur vtraq: fpecies, amp;nbsp;hoftia patenam repleuit fanguine, amp;lang 1 tandem in hoftiamrefluxit. Ergo fanguis amp;nbsp;corpus fub fpccie parus fiimuntur. 9. V u E^ crederet tantam effe dignitatem laicorum circa fumptionem corporis Domini, fient circ cerdotium. lo.Sidoccretur, neceffarium effe fub vtraeß fpccie communicare,feqnere 1 gt;nbsp;©4 f/gt quod erraffent omnes fccus docentes amp;nbsp;facientes, amp;nbsp;quod illi facram fcripturam perner b:rl5aur fontO homo quam magnum pcriculum. n.Sequeretur,quod Romana EccIcfia nonre im ban. fentirct de Sacramentis, nee in hoc effet imitanda. 12. Sequeretur, quod concilia Conl a

enfe amp;nbsp;Bafilienfe erraffent in fide.Videtis tandem Scythicum frigus Sopbifiamm m no ,^ ^^ gocio,qui potucrunt tam facile ex oeuhs amouere clarifsima Chrifti verba, amp;nbsp;ta tnu gis commoucri,ad mutandum hoe vcncrabilcSacramentum corporis amp;nbsp;fangumisv Accidentalia autem circa hoc Sacramentum funt, quac feruari vel omitti pollunt,« P ^^j nent ad Sacramenti integritate,vt quod Chrifti cocna ficbatintali veltali in menfa guadrata vcl rotunda, lignea vel lapidea, fcdcndovellbndo.

runt,vei forte fi hofpitem cu famiha adnumcrares 20. Quod pedes lauabantiir veftibus erant induti, quam nos.Quod non iciuni, fed anno typico refsfti, fumpm nbsp;nbsp;^^çp

charifliam.Quôdin vefpera i4.diei primi menfis turn ficBat.Et fi qua funt fimihaiqti?

faria non funtffed libera Chrillianis.Nam Apoftolus fubftantialia eoenx ’^^^^'^ j b^jiiej non addit, fic veftiti, fedentes vcl ftantes, iciuni vcI refefti, fuper mcnlaligneave p^ amp;C.fediubctedcrc,bibcre,corpus, fanguinem Chrifti, mortemDomini conanem

ïo. Ipfe efeniep Paulus primos Corinthianz Ecclcfiae ritus temporis fucceffu, aut cor« Kxit, aut mutauit,iuxta verbum fuum;CaEtcra cum venero difponam.

Hnthi^Stradidcrat, certenoncorrexitaut mutauitvfum vtriüfqjTpeciei.quia non erat illi-atus.fedäDominoinftitiitns.Correxitautemaburus, amp;nbsp;forte mutauitea, quxadcoenam non crantneceffaria,vt qnöd imitabantur cocnam dominicam, amp;nbsp;ante perceptionemEutha tilbx aliosciboscomedebant,Ikut Apoftoliantea comederunt agnum palchalem, amp;nbsp;deinde fumpreruntEuchariftiam,H.uncrituiTi videbatà Corinthqs male obferuarisc.impote ventris, quam mentis euram agerent, amp;nbsp;magno iratrum contemptu dniitci inehrfar ente 8lpaupercs efurirent.Ibi crat quod correctiunc opus habmt,vlus vtriuiq fpccim nulla correftione indigebat. Alioqui primum Paulus tradcndo eum vlum erraffet, quod cR blaf-phemum. Et forte conftituit, vtporrdieiuniconucnirent ad tanci Sacr amend perceptio-nem.

»• Nee eft tarn abfurdum, quim odiofum clamors hominsbus, quod Lucas refert, perfe neralte primos [cilicct Chriftianos in doftrina Apoftolorum, in oratione, in commumone amp;nbsp;infraftionepams Afto.a.Doftrina Apoftolorum eft Euangclium, oratio precatiO doming Weft,communio rcrum coUatio eft,in vlumcommunitatis ötpauperum.Fractio pani„nun comprehenfa in communione rerum quid eft aliud, mil quodmy fticus pamsCquali dicac eft torpusDominikdiftribuitur, quodpoft alios etiam fcnpfit Erasinus.

Prefsius intuere textum Afto.x.St non fcqueris Erafmum.fed veritatem. Cum Lucas enumeraffet ilia quatuor, in quibusperftuerabatprimitinaEcclefia Hierotolymis,ftatimdc communione return fubdif.Et habebant omnia communia, amp;nbsp;ffangcbant per fingules dotes panem.Quire quum antearccenfetcommunionem,reftius mteUigeres ecnimunioncm Sacramenti hunis.Nam commumonis returnmentiopoltea fit.Et fradcio panis, quid aliud eft, quamilialiberalis diftributiociborum inter cgcntest'luxtailludElai.$8. Frange du-tientipancmtuam amp;c. V erum, fiiibct, intcUigc tuo more,non tarnen efficies, quon cupis, ticmpc Eccleftam pnmitiuam aliter communkaffe, quant lub vtraq fpeeve, quamuis vna tantum nominctur, cum fcriptur a fxpc à parte totum intcllioat» Ikut nofti, VESPEKTILIO:

1 St. Teftes font etiamEcclefvifticxdiiftorix,patruin vctuftdsimorumlcnpta, commu-

1 tiionemvniuslpecieiinvfufuiffcprifcx Ecdelix, prxfercimpropter infirmos, incarcera-1 nbsp;nbsp;tos,8(. mortis pcnculo expofitos,vt qui hanc friuole Stimpie damnant, r)dem St veteris Ec-1 cleftx fideïn condemnant, quod quam temerwium Et plus quifty vidcc.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui funt iüi Fattesf qux hiftorixdvide quim témerarius tu fis, qui Velika fanftifsima

\ inftitutione Chrifti St Apoftolorum praxi, nobis iaftas Ecclefwfticas hiftorus St patres, \ Cuminconfeffo lit,veteresorthodoxos,vtramqfpecieminfuisEcclelr)s dediue,ytegoiam

l pridem oftendi, 6ttu negate non potes. Miror autem,cur non producas locum ilium nuto-l liiriitntuarum.Sufoicor teloquidebiftoriaEufcbq.vbi legiturEuchariftia datapucro, v \ patri m domum afferrct.Et de Euchar iftia foltnniter trafmiffa presby tens.bed quid hoc ad | tuum dogmaïdum locos protuleris, copiofius refpondebo.

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VESPEKTlLlOi

i ??• Sperandum conrenVuEccleEx mores auitos redituros,vt fua quifq vtatur libertatc i ïbfqiprxiudicio St condemnatione alterius, vt in templo, vbi eelebrantur, lacrum quxep i Ecdefia,quemvolet,ritumteneatlnleftulo autem xgritudinis,fiue m carccre,vna dunta-1 Xatfpecies porrigatur,quçtutiusobfctuari poteft propter indigentesmlacrarrjs.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KEGIVS.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid ais deutcrota^obCecro rnfirmis aut vinftis vnam fpt ciem decemis refcruandam? | aut quid ad boe op’ eft facrarr)S?SuntncbimorcsauitiÆgo,fiporcis,aliostibiauos St pro | auosrecenlebo,quib’ plane ignotafuerüthxetuafacraria.Legim’ itaqprcpoutiormstua* \ non line iudicio,le d line malo affeftu. Veru nó inuenimus in omnibus ratiocinationib tuis, | nbsp;nbsp;quit’ nitividctur caufa tua,quod infcrioccrtaminc qucat fubfifterc.Na omia ilk quç tu hï 1 nbsp;nbsp;wufsima effe pûtes, aut ratio nis human? commeta funt ex fenptuns detortis,aut mhd ad prO \ pofitum,qnxÈnceantur,vtnegarieaomninqaveritatisftuciiofoo'gor’^^^’ protin corruit 1 nbsp;nbsp;totaftruftura coUeftionum tuarum.Nam vbi maxime niti dogma tun debet, nempe m ver-

1 blscanx,tu ffeomniacorrumpis 8tinuertis,vtvelpucro appareat, te verbaChrilh entra 1 nbsp;nbsp;mentern inftituentis,quc in poculi ritu conlpkitur, impudent er toruffe.Scd\ ide ob'ecro in

1 nbsp;nbsp;lumma,illa vt putas irrefragabiltaprincipiatua, Stcécetum cogitationu tuarum.Statiiendu

1 nbsp;nbsp;eft facerdotium cxtcrmi in nouo teftamento, quod poteftate confecrandu St honuntbus St

1 angelis prcccllcntius cft.Quibus aut kriptuns probabo hanc cogitatione meamrCerte ver l nbsp;nbsp;U cœnçvù oportet, qu^Uaftari fic poffunt.vtindctotuSacramctu Stpoteftas colecratio

CONFVTATIO LIBELLI LVNEBVRGI ÀF^^^ nis euincatur profaccrdotibus, cttantum vnafpccicsprolaicis:quodpotcftfif'‘'quot;^’ rj. mode fiuc incommode hoc modo:Continua illa aftio cocnx dominiez, in qua integf^' ^^^ cramentum eft traditum,diftrahatur in diias partes.In prima fingatur vel Katuatur *- .^. nio laicalis fub vna fpccic.In feciinda Hatuatur confecratio amp;nbsp;communio totiusbacr ^^^^^^ ti.Etfacere,fignificctnobishoc loco, confecrare, tranlTubftantiarc. NamnifinicW'’^^^j Sacerdotalis excellentia amp;nbsp;confecratio,nufquam alias fundabitur,tcftc Koffen“- ^ ’ ^ tifsime alfcram omnia, tanqua certiEima amp;nbsp;indubitata. Et quamuis Pauli praxis tor i clamet, tarnen fingarn, hanc non fuiffe vniuerfalem,tunc habeo, quod querer. Qü® jj ,^£. di laici,ignobilc vulgus, queri cepcrit de iniuria amp;nbsp;facnlegio, ablatz partis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjn-Ipondebimusiqucrelam eflefruftraneam,Iaicis nihil adimi,quia anima cftinfa’’ê^'*^Qj. guis in corpore, vbi compendio totum accipitur, quod fub vtraq fpccic â Sacem° ^^^æ^ mitur.Et fic facerdotibus manebit fuadignitas amp;nbsp;praceminentia, amp;nbsp;laici ^ ^»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«amp;cf» moti placantur.öu kibiffe ^off«rt mnb ^unf^s buberey/ kfibu bub bebHn«rf/^®l 11

IcfusChriftuspaxnoftra, qui fecit vtracj vnum, tempore adiuuarc amp;nbsp;reconciler® dignctur populum luum.

Amen, Scdtcobfccro, netuisillistechnisamp;fcripturarum deprauationibus amp;nbsp;^j concordiamEcclelizimpedias. Nametfiamp;ipfchoc vnum akiduisfufpirns ®^*“ p ’(j. poft tot tempeftates tandem ad aliquem portum tranquillitatis Eccklia appellat, «^ (.^_ men fic nos concordes fieri, vtperdamus Euangelq fimplicitatcm, amp;vcrboDeirelier ^^^ quamur hominum commenta. Nam hzc pax non fieret aufpice Chrifto, fedautorcro ^^^ ÿiritu.Malcdifta concordia, per quamEuangelium Chrifti rclinquitur. Eiengclnim' ^ ni Ecclefiaftico przdicabimus, hominum décréta m Ecclcfia amp;nbsp;confcicntijs regnaren ticmur.Si hoc dilplicet tibi amp;nbsp;homimbus, nihil aliud'refpondebimus,quàm haftenus homimbus placuiflemus, Chrifti ferui haudquaq- effemus. Intcrea P’”gpo. vt tu nos hzrcticos amp;nbsp;fchifmaticos appelles, amp;nbsp;appelles tantum, nam conuincere ^^æ ^ j_ tcs.NosIzti interim iftudcantabimus:Beati eftis, quum homines dixcrint onmens, j^jj^ uerfusvos, mentientes propter me. Quifquis autemtu fueris, qui vniiislpccje’^|^.^æ^,(, contcntiofetucris,prodiinlucem,amp; velore vclcalamomccumremtranfigitO'b . ^^j abfqj fumptu amp;nbsp;periculis apud Principem noftrum, amp;nbsp;fi quos alios adhiberi v°^” aivère-tuneburgi coram Senatu libère pofsis tuam fententiam exponcre amp;nbsp;tuen, amp;nbsp;me au fpondentem,nonrefugiamvellaborcs velpcricula,vt SacramentagratizC^”i‘n faillis

. n. Eccleüïs Integra fernem. Dicoq cum Auguftino contraFauftum:biantiqui AUguiti. pj.æj^m^j.jjjj.j^jjj, bacramentis amp;nbsp;rerum nondum impletarum figuris, omnia dura amp;nbsp;hor perpeti parati fuerunt, amp;nbsp;plericj; perpcfsi funt, qualcs crant tres pueri apud P^^Âpon Macchabzi,quantomagis nunepro Euchariftia Chrifti, vtilla nobisiuxtamludi ^^^ Chrifti Integra permaneat, ad omnia perfercnda paratior efle debet Chriftianust''-U fuerint promifsionés rerum complcndarum, hzc fint indicia completarum. Ag®’ quam, amp;nbsp;prodi, male propicium Deum habeam, fi non lubens tecum focro co greffusvfqjad capitis periculum.Non enim mala confcientia propter huius fzculi honores, vt tu, negotium pietatis agó, fed veritati fumma cum reuerentia amp;nbsp;gra-

Dlt;VRBANI REGII, IN QVlBVS PRÆSCRt bit^quomodo pfj tempore peftis fefe gerere ac confolari de*» beanuVerfæ ê lingua Germanica per M» loan»Frcd«

P^e^iKSyCjuantafacrarum liter arum intcRt^cntia ç^ ufujijuanf tojj^ntu pollucrityncmoc^fCanfiidc kâor^(iui ncfcl'at, cum ^ totptcedaraJummÆ pietatrsac falutarridodriUie monument a a ipßus extent.Inter ea uidenfur mento connumeraripo(Jc ^ hee

-J Jdpißolce diiSßleiuv pice ac neeeßarice dodrime) guibus docet^ ^dmodo pij, pericu/oßo tempore pcjh^, Jc^2^rere^ (p/a confolationeconjcienticc «ate (2r mßrmceygrauißima mort^ tentatione pcrcu/ßcßc erigeref^ adueri yi^ mortis horrorem ac terriculamenta Satauce feß conßrmare Q)^ olßrmare ^otant^ lithlt;e conßolationes^hißojcuk colledi funt èparadijJuauißimaßrac» ^ß^^^lffi^^’^^^'’^^'^ß^i^^^ Jacra-, cp/aßoloueras;,ßlidas^ ^ uberrimas in om^» P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atß tentatiombuti ccnjolationes fuppeditat^Porro has cone: i^l^iionesy amice Ledor-^U^I^rhanus non ipfein publicum cedidit^ fed ante ana ^'°fa^uot ad Dominum ^nt onium Berkhuftum Confdem duitatis Hanouea ^'^^lUßutftprudentißimum ^ optimum^ ardißimce amicitue atßneeeßitudinis ^loipß copulatumßeripßt. Cum autem in bis cpiamuis breutbus Dpißolis non ^ßßmnciidiestheß'iurusrecondatur^noluit optimus uir. Dominus Coißl Berk yi^^apudje has Bpif olas prentereßdin maints hominum cedipaßjts eil, fina id ‘^mpietatis lt;!^ religtonispropa^andce ßudio,i^ ex charitatis o^idof ad utia ßtem omnium piorum,ut conßeientice periculopeßis aliorumcp^rauium morboa ^%^uibus Deus peccata noßra punit^ perterritce ç^ conßernata' haberent, Iß efontibits limpidißimis ^ßaluberrimis ßacrarum literarumßße refoctllaa ^. ^^1pß^rffiarent.Hoc duicipnd eH tamprceclari don^ro^o, pie Bedory ^^^^ßiß^‘^'gt;^^^lt;gt;ptimum iUumuirumji^uihcec totiBccleßce communia facits

^0 m^enter commendes, utipfum ad fuam^loriam CT Ecdeß^c^ bonarum ^ium^at^ reipublicceutilitatem clUam diutißime jeruet inco/umem^zt7’ i^t aera ßae ç^ co^nitione C hr ißt locupletet ac cotßrmet. I^ale in Domino, (fui emnes nos (juo(p in itérafui co^mtione

p-»i-^^—fc^«Mgi»awc3j 1H4I1A IlAlUl^ J[injjCVlIUl4bgt; L£LlU(.l IJT14111 dvCrUO U41iuugt;a* » ntCCO oolerc amp;nbsp;angi. Nee D. Paulus in totum damnat trirtitiam, qua ob amiffos 3’’’*ï®ï’ nbsp;nbsp;’,, natos afficimur amp;nbsp;percellimur, fed lubet, nc trirtemur, ficuti gentes, fpem non haten gt;

Thcffalo. 4-cap. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j

Sigrauior incumbitin te tentationis procella, cogitabis apudanimnm tuning4j^^ Deus mehus multo fciuerit, quid hliabus tuis pofuerit, quam tu, quod^ melius ilus con ^^ rit, quam tu confulere protueris.Ert enim verus auus, qui patnbus, matribusiac rum confulere amp;nbsp;prouidere folus potert, amp;nbsp;hic amp;nbsp;in futura vita. HabeS etiamDei vtf ^^ fummamillamfapientiam,quodnos docetfatis, quomodo in aduerfis amp;nbsp;omnibus cu

tatibus nos gerere debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t t ftibus

Non crtindulgendum animo moerto, in hoc cafu non funt laxandx habenzm^^^^^ amp;nbsp;anxï}s cogitatiombus. Nunc pecurret quam ftierint fuaucs, quam Icpidz» ï’^-fjjo. quam venultx blandçi^ puellx, nunc quanta deillis fpesfuerit, qiæd niturxm* ^^ nertx acpudicx matrone atep laudatx matres familias amp;c. His ac Ïimilibus cogita ' impohendus modus, amp;nbsp;frenum in^ciendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; imreiKy

Non his fed alqs cogitationibus animus occupandus. Cogitandum amp;nbsp;in amm ^^^^^^^ candumnuncert tibi,quisis fit, quieasauocauithinc, amp;nbsp;quo cas ablegant quem ^^^^ collocarit, qua nunc fortuna, qua forte vtantur,in quam vitam tranfmilfe j^’ ^jfumniï nóin totum amiferis.Scio quód nulla trirtitia animüm tuil excamificatura, . ^meepseJ* tibi voluptati futurum, maximamqj Ixtitiam tibi id allaturum fuiffet, fi Domina in Gyncceum fuum affciuiffet, amp;vtramch maritis generis amp;nbsp;virtutum nob^’ 8 ^ iunxifret,arcesillis amp;prxdiamultadonaffct.'.At multo nunc meliuscum misag' ’^ÿ vnquaminhis terris agi potuit:mchore nunc fortuna vtuntur, qu^mvllaWsM • j terris potuiffetSummus enim Rcx amp;:Cxfar, Dominus Dominorum amp;nbsp;Rex reg uw fetranrtulitinfuum Gynecxum,hoccfbin fanftam congregationem ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s-^o-

iim eleftarum animarum, vbi non tantum vrbes amp;nbsp;arces pofsident, fed barredes v

hxredes Chrifti, angelorumqj ipforum focix funt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fiieriintba'

De hoc non potert dubitari quiequam.Fucruntenim Chriftiansyjny'æ’• ^jj,j, ptizatx,in Chrirtum crediderunt,ncc eoeno ac fordibus peccatorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*c”*7ctimapalt;J tx amp;oneratx fuerunt, vt nos adultiorcs amp;nbsp;xtatis profeftiores homines,Sc ■ ^Lg

Chrirtum fint, quid quxfo deert illisfqua re op poffent effe m loco vfquam foelicius, commodius, amocniusrSunt ybibenf/w ^^ ipecca-bcatitudine fruuntur, vbi fummis gaudijs geftiunt, vbi nihil nunc illis penen _.j^ ^^^.^^^ tis, nihil a morte, nihil ab inferis, nihil à Satana, nihil à mundi perfidia, bren ^^ ^j^j-^j-j bus malis, xrumnis ac calamitatibus funt liberati, funt in eo loco amp;nbsp;ca cond* pj-^claram Paulus fummis votis effeoptauit, Phili.i.amp;r.Corinth.s.Nunchabentver^w F ^ . .^^

/ fuam dotem,verum fponfum fuum Chrirtum.QuÏquxfo meliusillis conlu« r tuiffdte’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rfliftionuni, cu*

Cogitabis amp;nbsp;hoc,quantum periculorum, cakmitatum, xrumnarum, a ^^^^^.^^g^^j,-, rarum, molertiarum atqj laborum ipfis perferendum amp;nbsp;exantlandum fuiflet m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^j ^

giffentiurtam vitxxtatem, fi annos fexaginta fupcriiixifient. Qh**^ .^“ • ^tia atepewna viget in fcelerato hoc mudo, quam perfidia,inuidia,perfecutio, iniurif, '^*™^, g jg ^anda-generis vicia,flagitia.ac federaCAn non vbiqj omnia plena funtmalis ^**^^-^0540€ fean usfvt maximum ut Dei beneficium, fi quis tot modis, tot remoris,totimpcdim ^ dalis auocatus,non offendatur,non à refta via abducatur, amp;nbsp;à mundo “®®P j*^non Deo . Hxc fi diligenter expenderis, fiq? tux tibi filix charx fuerunt, non Pj jotot fcan' patri optimo ex animo gratias agere, quód dileftas illas liliolas tuas ex hoe ’’? „^jj^ fcelcrh dalis,tantaperfidia,tantaimpietate,totmendacijs, totvanitatibus, totiwg’^’ fiusre*

fciis referto acredundante j ad fé tranftulit in eum locum » vBi nUnquam mail's cxemplis offendi, vbinullainiuriaafficj» vbinullis vicias contaminan, vbià mulo decipi, vbi nullis calumniïs grauari, vbi illarumfam» nunquam Izdi, nee mores illarum Corrumpi, vbnn peccataincidcre, vbi àDco deficcre amp;nbsp;auocari, vbi nunquam fedua poflunt Hoc ert, meo quidemiudiciO) probe amp;rcfte liberis confulcrc, ac profpicerc. Hzcconfolari certe nos amp;nbsp;â vehementiore dolore auocarc debebant, fi modo tanta non effet fidei noftrz im-becillitas, li promiffioncs Dei (uauiffimas, amp;fummacon(olationcplcnas fide appréhende-te poflemus.

Debebat nos amp;nbsp;hoc confolari, quod liberos non amittimus, led przmittimus. Si liberos aut amicos nobis charos fie amicteremus, vt nunquam eosvidendi darctur copia, turn cliqua effet cauffa cur animo angcremur. Sedfeimus, quódeos non amittamus in totum, verumprzmittamus tantum cd, quo amp;no8peruenturosfcimusaccrcdimUs, quodep Izti tos fimus aliquando vifuri melionbus amp;nbsp;clarionbus oculis quam qüalibus niinc vtimur. Si nos Chrifliaru beneficiorfi per Chriftum nobis partorum magnitudinem tam diligenter nobis in mentem reuocaremus, fi ca bona difigenter expenderemui, fi non animis noftris fç-pc excidere amp;cffiuere patcremur, nunquam triftaremur, nunquam vllamocfticia excru-ciaremur.

, Et quid multam Bcati qui in Domino moriuntur, inquit loannes» Non enimmoriun-tur, fed turn demum viuere incipiunt in ca vita, in quam nihil iuris mors habet»

Vaie in Chrilto, qui cognitionem fui in te adaugcat, te in verbo fuo amp;nbsp;fide vera conferuct, « in omnibus aduerfis fuo Spiritu confolctur, Amen. E Cclla Saxonum. xvq. Septembris.

QRN^TïSSIMÖ ET VRf^D ENTISSl/iO Plroj Domino i^ntonio m Berckfwßn, Cot^ihin Hauoncra^pr^^^^^^ p^rbanu^ i^c^iifS conjlantiam inßde z:;^ uita pia, uif^oriafn^ de omnibits ma/is tentationibus^

ILECTISSIME IN CHRISTO DOMINE AC ter, D. Paulus hortaturnos, i.Thcfr$. vtpilfillanimcs confok”’“*?

autem fcio te non magnoperc aliorum confolationibus opus ^ nbsp;nbsp;gt;nbsp;cum Dei verbum fummum thefaurum ac preeiofiffimum ciniclionW’quot;P in corde conicrucs: ciirnqj non kuiter vnaatep altera ’bqu’ ^j^j -i nis procclla poffis eucrti, munitus amp;nbsp;confirmatus gratia, quam ndeMs leDcusnofter per faluifïcuniamp; facrofanfturn fuumverbumObiWfc ____tuscftt attamcnpcrpcllit me hue Chriftiana chantas C qux non poten unmetn ac traire iolhcitudinem ac metum exuere amp;nbsp;abijecre) vt tua: prudentie breuecon-folatotiam Epiftolam feribam, fi forte in te imbccilla caro tctro horrchdx amp;nbsp;amarz mort» fpeftropcrcirlfa amp;conftcrnatacft, vt Spiritus tuusverboDciper os fratris recolugatur» amp;nbsp;confirmatiorfattirs, tentationibusrefiftcre ac fuperior effe pofiit. •

Sic enim Deus pro optima amp;nbsp;paterna fua voluntate conftituit amp;nbsp;iuifit, vt noil QUi om* nes fumus membra corporis vnius, mutuisnós confolationibus amp;nbsp;(ubfidSs lublcuaremus, refocillarcmus atep conürmaremus, auxiharesq; minus fratri in quauis neediitate porne^ remus. Inaccrbisautemcafibus, nufquam, nee vilain re pradentiusremedium, nulla lou* dior confobtio quam c verbo Dei peti poteft. Cum iraqj non ex nobis ipfis loquamur, led exorcDci, é fcriptura facra,non poteft hxcconfobtio non friiftuolacffc amp;nbsp;nratrem nm-Icuarc, fiquidem Dei verbum eft umile candenti ferro.lgnitum cloquium tuum vehemente aitPfalmuscxix. Et Sapicn. Kvi. Neep herba neq; mabgma bnauit cos,fedttnisDomme mo qui fanatomnia.Efaiz SS. comparât Deus verbum luum pluuiar, qua: geimmare terramcxiccatam, eamcpfcraccmreddit.Sicrcfocillatamp;reftauratDci verbum comoia O' ruim per os fratris corda defperabunda amp;nbsp;anxia, qua: coarftantur amp;nbsp;grauibi» tentatio-nibus confliftantur, vtrccipiant cogitationcslxtas, animisepconfirmeninr amp;recreentur, vtepinmorte amp;tcntationibus confiftere poffint.Pblmns 107. ait: Mifit verbum fuum « fanauit cos, amp;nbsp;eripuiteos de internecionibus eorum.

Dei verbum eft panis nofter, fine quo viiicrc amp;cffc non poffumus. Necvllum pen-culum tamhorribilcamp;atrox, nulla calamitas tam dura, nullus dolor tam acerbus, nul a an-xietas tam magna eft, contra quarn non ampliffimas, certiffïmas amp;nbsp;folidiflïmas confolatio-ncsin verbo Dei inueniamus. Non enim Ioquiturhicmiferaamp; egena aliqua Creatura, qu{ fibiipfafubucnire non poteft, fed omnipotens Creator amp;nbsp;Dominus omnium rcrum , qui ommaca quzpromittit,amp; «xtaAwreof præftare poteft, amp;nbsp;maiora etiarn libentius^ przita-re vult, quam nos optarc aut fperare audemusamp;poffumus.Sievtmira vidcamusamp; expe-riamur, fi modo promiffioni diinnx crcdidcrimus,Deocp hunc honorem amp;nbsp;hancgloriam tri-bucrimus, quód omnipotens, qudd verax amp;nbsp;mifcricors fit, ac proindc omijiia etiarn quz pro niittit,prxftaregloriofe poffit,amp;Iibcntcr accx animo velit,nee quiequamfe moucre aut remorari patiatur indignitatcm noftram, quo minus nobis adeffe ac benefaccre vclit

Ne italt;^ pigeât te audire verbum Dei per os amp;nbsp;calamum Eratris tui gt;nbsp;nee dub^’ 9 ^ Deus loquatur tccum per miniftrum fuum, vt tu amp;nbsp;domus tua fpihtualcmEuangcW ^^‘^’ diftionem accipiadS) amp;nbsp;vt animi vcltri veris confolationibus crigantur.

Deus nofter vifitauitCiuitatem veftram virgaamp; plaga peftis» non tantum vt peccat» hominum puniat, fed vtEuangclium etiarn aliquando fruCTum ferre, fuam^ cncrgiam ip-ritualem exerere poffit apud vos, cum vetus homo citra crueem pergat in carnahJeeun a-tedormireac ftertere, nee guftare aut experiri point, quam bonus« fuaiiisüt Uonunus. Sihomoin hoeveternomancret» fi hune fecuritatisfomnum perpétua dormirçt, ’^^^ P crueem amp;tribulationem cxeitarctur amp;nbsp;expergeficret, tum Euangehum non minus gratu acdulec effet, Paper etc]! ci période atque febneitanti, cuius palatum cft corruptum, ƒ vinumautalius potus. Magis itaq; opus habent Chriftiani cruce,fi ven Chnltiani nen a jnanerc debent, quâmeorpori opus eft pane quotidiano , fi in vita bac corpora i ma debet. Nee pi) hanc virgarn aut hoe flagellum fie fuicipient, aut fibi immitti ludiahun, Deus cos abqcere grelin quere vellet» led iudicabunt effe virgarn paternaw, vt « c »

. EPISTOLA SECVNDA. XCU ß^lipRuslcarnalirecuritatc deterrentur amp;nbsp;excitantur, vt fux falutis enram aganti vt dé ïemcdiocogitcntjVtDcumamp;fcipfosagnofceredifcant, vtad pocnitcntiam perducantur» vtDeum ex animo innocent, vere amp;nbsp;arpenter orent, fidem amp;nbsp;fpem fuam cxcrccant ; breui-‘ergt; vtveri Chriftianiamp; Dei fernifunt, qui alias,fi perpétua felicitate amp;nbsp;omnium return profpcrofucceffuafFluentiacyabundarcnt.cRentrcl'Wu-iri, amp;nbsp;in fpiritualibus rebus atque ïxcrcitiïsfocordcs,fegnes, xcfomniculofifuturi, acEuangeliq gratia contempturi, ipfumcy Wuificum Euangelium tandem in totum amiffuri.

... Nihil penculofius, nihil per nicioliusaccidcrcpotcft Chriftianis, quim perpétua fc-uaus8crcrumomniumaffluens copia,nullacalamitate amp;nbsp;crucemixta, hides enim inafflu-tntia ^ voluptatibus illis carnalibus non potell habere fua cxercitia, fed in tribulatione h-ÿaiprobari oportet, vt aurum in igne,alioqui nunquam euaderemus inveros Chriftianos.

’ cens homo nOnmortificaretur in lua impoenitentia, eatß qux audiuimus in Dei verbo, “’inerent in nobis mortualitera,vttinefpiritualiprobationcamp; hoe exercitio, nomine St Wulotantum Ghnftiani effemus, inej^veteripelle mancremus.

Si in hoe perrculo rationcm,lcpo(ito Dei verbo, fcqui vcllemusitum Eigicndum effet hobis. Ratio enim confulit, vt in pefte fugiamus cito Sc procul. Verum fi verbum Dei con-fulucris, quid in hoe pcriculo faciendum ut, tummulto fecuste docebit. Debemusquidem 'f'5garcDeum,vtnoshbcrctamalo, velutinos docet oratio Dominica. Periculum ctiani

amp; incommoda calamitatescK caucre Sc vitare debemus, fed hac conditione, vt dicamus : Fi-M voluntas tua: ne contra Dei voluntatem pugnemus, nee contra ipfius verbum Sc man-ditum quiequam tentemus, noftraintidelitatc, aut nimiafidei infirmitate proximum no* ftrum offendamus.

Qui in Ciuitatc non fungitur aliquo muncre, fine occonomico, fiuc politico, vt ob ipfi-ns ablenciam nihil cuiquam decedat, fi abfentia eius nulli quiequam detrimenti aut incom-modiadfert, ficßvaldcfibiacfuxvitxàpefte timet, isbonaconfeientia fugcre poteft, ne Dcum tentet, fed fic tarnenfugere debet,vt fuam voluntatem, Sc fe totum tradat ac commit tatmvoluntatcmfanftam Scoonampatns noftricaclcftis, qui etiam in medio Sc profundo nun poteft fuos feruare, vt lonam fcruauit ; fed quamuis id poteft, tarnen ob id non debet Ionas temere citra Dei verbum Scvohintatemfcfe in mare conî^cerc. Hoc enim effet tenure Deum, qui poteft nos in omnibus locis inucnire.libcrarc, Scoccidcre,quahdoVult.

Quiigituf Vocationis Scminifterî) feu funftionis alicuius vinculo non eft aftriftus St

1 iHigatus, li nihil habet quod agat ex publico mandato, ci licet vitare peftem quocun^ po-1 teil modo, atej locum mutareoc fugere, femper tarnen id fieri debet inDei timoré. Fugc-I tunt mortis periculum multi magni nominis fanfti in vcteri Sc nouoTeftamento, vt Abra-1 Ham, lfaac,lacob, Elias,Paulus atq alq. Stulticia enim eft 8c temeritas fine caufa in pericu-1 liim mortis feie Condeere.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^i vero publicamaliquamfunflionem obit, fiucEcclefiafticam fiucpoliticam,is fux | fimftionis munus adminiftret oportet, nee bona confeientia higcre poteft.Tu es nunc Gort \ ful, ideo refpublica non poteft car ere tuaprxfentia. Sic itaq cogitandum efttibi: Deus | vocauit me ad hoe munus, iubetq vt bona fide Sc furnraX lollicitudinc reipub. curam agam.

1 tl confulam, profpiciam,8comnemopcram, diligentiam, ftudium in ea adminiftranda, Se | tonferuanda conferam. Qua in re precor vt fua gratia Sc auxilio mihi adeffe dignctur.Non

1 ttaep vfquam mouebo pedem in hoe pcriculo peftis, quantumuis prxfenti. Poteft me Deus l feruare quantumuis fit prxfens periculum. Capilli capitis mei vniuerfi numcrati funt. N on l caditpauerculusinterram finevoluntatcpatrismei cotlcftis. Mea follicitudo, mexcura, 1 mea fuga, non poteft me prxferuared pefte. QuiconfiditinDominumnonpudefiet. Ma-| nebo inmea vocationc, cam^ obibobona fide/Sc qua debeo follicitudinc. Seruabit itaque | me,fivult,ficj mihiScreipub.prodeffciudicxucrit. Commendo corpus Sc vitamfideli Deo | mco, quivt vitammihilargitus eft, itacani etiamavenenatis telisSatanx ac peftis eufto-\ iircSc tuen poteft. Hisacfimihbuscogitationibustcinhocpcriculoconfirmabis.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EtcumCvclutiMofesdocctDcutc.as. )Dcuspropter pcccatum aliquandopeftepu-I niatpopulum, cumep multimorbi propter peccatum immittantur (quod ex verbis Chrifti 1 loan. s. natet, vbi ait ; Sanus taftus es, cauc ne amplius pecces, ne quid deterius tibi cue* 1 mat) ideo ante omnia debemus peccatanoftraconfiteri, remiffionem pctcre, Scvitam c-| mendarc. Namcum peccatanoftraDeumirritauerint 8coffcndcrir!t,cumcf plagarum.mot | Horum ac calamitatum immifforum cauffafint,cthnica excitas effet, fi poenas amp;nbsp;plagas vcllc-| mus auferri à nobis, caufas vero pœnarum, videlicet, ipfa peccata,nollemus auferre ipfi, SC 1 pcccandi fincm facerc.

1 Quocirca fixe eft omnium prxftantiffima medicina Sc przfcntiffimum hoc remedium, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h vt

vt ex anfmadolcamns nospeccafle, vt vere peemtentiam agamus, mores emendciWiSi* meliorem ntxirugem rclipifcamus. Hoc eft Domino faenhemm giatiffimuin.Hocvb^ gt;nbsp;inbrniuatis amp;nbsp;nulerix noltrxmifertus. poenam tolliC aut mitigat Leus. Sie Icginius2'^^' cum 24. quod Deus regem Dauid propter peccatum vnum lie afl'Jixcritj vt Icptuagm« fta nominum inifrael pefte concidennt. Dauid veroconuerfus ad Dominum,eipccciium conreffuseftm. vera pœnitentia, amp;confugit ad immenfam Dei mifcricordiam, nufertu cf eltDominus populi, dixuc^ angelopercuuenn populum : Sufficit nunc, coniine roar.um tuam. Etlere. ts. aitDominui, ; si pœnifemiamegerit gens ilia àmalo fuo, again amp;nbsp;ego paenitentiam luper .nalo, quod coguaur vt Facerem ei .ot t. Corinth, ii. Si nos ipü indica-remus, noniudicarcmur à Domino. Is am hue publica fit amp;nbsp;generalis aligna pbgaSt cala* mitas qux immittitur, hue pnuata, aut in toium earn abbturus eft Dominus, auicerte nn* tig.iturus,h verepocmcentiani egerimus, acpeccataexecrati vitamcmendauenmus.

Hinevbimaxime necefiariam, amp;nbsp;veramhanc Aninix mcdicinam quscfiiiiæuS) vbi ad Dcuinconuerfi, emos humiliter fubnufimus, amp;nbsp;landx voluntati ipfins nostotosconmnli-niusamp;contccrauimus, vt nomen iphusduntaxat in nobis bnftificetur, fine per vitam, n* ne per mortem, vtqi paterna iphus voluntas in nobis hat, vbi, inquam, hocfpiritualiremc-dtoanimx prouidnnus.ibi turn licebit inumore amp;nbsp;nomine Dei, amp;nbsp;remedijs corporalibn* niednsq? omnibus vti, quibus pelbs aut pclh aut arceri poteft, quibus nos aduerluspellen' munirc queamus, neea intiaamur, modo ca media non lint contra fidem amp;charitatcngt;.

Quodautem liccat vti pio medicinis turn in hoc turn in alps morbis, id dubitim non eft. Nee tantum licet vti medicinis, ledgrauiter peccat qui non vtitur erm vti poteU. b’ vtDeusconftituit certumtempus vnxcuiuscp hominis, quoeum rupereflè vnkamp;vnierc in his terns, ita prouiditamp; ordmauit media qiiocji, per quxhomomctam amp;tcnr.iniimvi-tx lux attingit. D. Paulo non ante moriendum Fuic,quani cum Romam pcnicnilTct, ideob-cebat ei vti medns, quibus hoftium luorum, vitx iphusinfidiantium, vim cffi ge'ref. Vt c Damafco a difcipahs nodu permurum eft in Fporta demiflus, Aéro,?. Et cnmlndaicoi'“ fpiraffent plufquàm quadraginta, acfe dcuoiuficnt, quod neep mandneaturincqib^bitiiri cirent antequam eumoccidilDnt, pafluseft te 470. arma isnuhtibus abHicroiol}’®^^^' faream perduci. Ado. 2î. Et ipfe prxeepit Timothco dilcipulo hio, vt propter ltdmachi imbecillitatem vteretur vino, non aqua, hc^jj vitx lux confulcrct, 1.1 imothj.

Debcmus itaq in peftis periculo, in domibus noftris fuffitus, quibus pefiis sFecatur, excitare, prxfcruatiuis, quasvocant, medicinis vti, necfenTerecitTacau'aninosinpcncii-lum connecte. Sic ait Eccleliafticus Cap. 58. Honora Medicum propter neceffitatem. Al-tiflimus de terra medicinam creauit, amp;nbsp;vir prudens non abhorrebit illam.

Si vero mortis metns vehementer nos pereellit, fi imminere nobisvitxRnciri vidc-mns, turn nos confolemur eo, quod D, Paulus ait, Hebrx 9. Conftitutum eft homini for« inori. Sic itacjj cogitabis : Si nunc adeft hora mca,C quam pater metis coeleftis probe noûit» ®*: tgoqui (tim nhleraDei Creatura, earn ft re non debeoD fiat fanfta eins voliuitas.Totii» film iphus amp;nbsp;in xreipfius. Licet ci faccre mecum,quicquidvult. Poteft me traftarequo-modocunqi vult. Ego tarnen indcfinentcr orabo,ne in furore fuo arguat me, nefpin ira ma cornpiatme, neiniudici'im defcendatcumferuo fuo, fed vtlecundum magna amp;nbsp;inexhau-ftam mifcricordiam fuam mifereatur mci miftri peccatoris propter lehim Chriftnm Dominum noftrum, quimihi quoqj apatre cocleftidonatuseft, vtipl'c htiiifticiamca, amp;per-feftaimpletio totiuslegis, quam mifcr ego homo operibus meis nonimplciii^ctiinon la-tisfeci, nccfatisfaccre potui. Sedhanc certam amp;nbsp;firmamconfolationcm habco : hoc me cn-gO, qudd Chrirtus pro me quoep mortuus eft amp;nbsp;refurrexit. Mors Chrifti mea eft. ^E®°j.quot;\°” mcavifta eft per mortem Chrifti, ita vtnonfolum nihil mea mors mihinocercponiMedvt etiam mihi cedat in bonum. Nampoft cam mortem,vitx xtemx confers fio.Morsmmino incommodât, fed prodeft. Moricns non pcreo, fed hie moricns, verc viucre incipio. Cnri-ftus cnim mortem connertit mihi in medicinam, vt per cam non natura, fed peccatum in natura abolcatur, vtqi deinde natura reformetur amp;nbsp;plane immortalis fiat.QuamditiigiturDo minus amp;nbsp;Deus mens lefus C hrittus vult, vt in hac xrumnarum valle Iibcris nicis ahjsqi prx fimamp;feriiiam, tanti peridfaciam qua decet abcritate, Nam, vtD. Paulus ait cap. 14. «-O. Nemo noftrum fibi Vimt, nemo fibi montur.Siuc viuimus,Dominoviiiimus, fiuemonmir, Domino morimur. Siucergo viiiimus, hue morimur,Domini fiimiis. Jnhocenim CHKA-^TVS mortuus eft amp;rclurrçxit, vtamp;viuorumamp;mortuonimdominctur.

Debcremns certe nos Chriftiani hune honorem déferre CHRISTO.vtnohtanto--c’ï?D^P^'^^^^^‘^’”^^’^^°”^*^'^*'’’^^murad mentionem amp;nbsp;prxfentiam mortis, cumearû HKlST VS vicerit) amp;nbsp;vt Paulus ait, deRruxerit, 2. Timoth.i. amp;nbsp;beatam immortah-ïtemreduxent. Horrendo amp;nbsp;truculcntiRimo huichofti, Morti nodrx, arma amp;nbsp;aculeum quot;^git, videlicet peccatum, itavt M,ors nunc impotens amp;nbsp;fine viribus iratus Tyrannus fit.

1*0 proprio aeuîeo feucuCpide, aut haltatransfixusôt confoffus eft. Nameum Chriltuni j/ominuin innocentem occideret, in quem nihil habebat iuris, tantum peccatum commi-'fgt;vtperiddamnatus amp;deletus fit: nihii^ aliud fuainiulta in CHRISTO occiden-'’O viprofecit, quàmquôdipfein vita ilia, quamnecare amp;nbsp;extinguere voluit, fuffoeatus amp;nbsp;*biorptus fit.

Vcriimcumimbccilhtatcmultalaborans caronoftra, omnem mortis metum excutc-fînonpofiit, ncccffeelt, vt affiduisorationibus, amp;verbo DEl femper aduerfushuneho nemmuniti fimus.

Ac primum ftatuemus ante omnia, quód vniuerfa peccata noftra nobis propter Chri-mim fint condonata, quod» cum Deo per Chriftum fimus reconciliati, quód fit iam ptemofter, noltri amantiflimus, quinunquam nosfitdeferturus aut abiefturus, Ncc m poc agone propter multitudinem aut magnitudinem peccatorumnoftrorum animum dc-vondere, led omnem depeccatis cogitationem quam longiffimc à nobis ablegarc, amp;jn Chriftum propiciatorium noftrum oculos amp;nbsp;cor noltrum figere debemus, ciq) (oli mordi-*:iisinhzrerc, propter quem, fi modo fiduciaminillumcollocauerimus, Deus pater om-flem nobis deliétorumculpamcondonauitamp;remifit. Ipfeenim Ghriftus tulit peccata no-ftf»gt;cafp expiauit, amp;proiïsratisfecittantoprecio, vt nunquamnos iniuria aliqua affice-fc needimnare poffmt. IdquodtotaScripturavbirp clare amp;nbsp;luculenter teftatur. De qua fecum inlibeHomeodc Ammx Medicina fatis egerim, nolo hiceademrepetere.

Si in hac omnium maxima amp;nbsp;grauiflima difficultate noftra Deus nobifcum fummo ^ftriclo iure agere, amp;non ante in lüum regnum nosaffcifcere vellet , qudm prxcepta Dei ad plénum omnia przftitiffemus, turn nihil confolationis, nihilqj confilq vfquam refta-tet nobis, fed ómninó de Falute xterna omnibus defpcrandum eflet. Verum cum Euan-plium Chriftiremiffionem peccatórum omnium,veramiufticiam, quxeoramDeoin coc-lüs valet rad hze refurreftiohem etiamcarnis noftrx, vitam^ xtemam adferat amp;nbsp;donet , ideß vtPaulus docet,gratis,ex meramifericordia amp;bonitatcDci,citranoftrummc-ritum, propter folum Chriltum, qui pro nobis ca plus fatis promeritus eft, amp;nbsp;tantum pro-mcritus, yt nobis ac toti mundO fatis fit, quo falücmur, infinita cum fint amp;nbsp;immenfa Chrifti Icfu menta. . . .

In Domino itaq? debemus gaudcrc, ncc propter indignitatem noftram defperarci fed forti animo efie, Thefaurum noftrum, videlicet, preciofilfimam mortem, amp;nbsp;viftorio-flfsimam refurreftionem Chrifti, multo iudicabimuspotentiorem, efficaciorem, amp;nbsp;maio-tem, quam peccata noftra. Quidpoteft, quidvirium habet in nos peccatum, mors amp;nbsp;Satan, quando Chriftus Deus, ipfc peccata noftra expiât, mortem noftram conficit amp;nbsp;Sa-tanamipfiusi^ opera vincit amp;nbsp;deftruit.atep ita iure nos ab his hoftibus liberatî’Quapropter grati cum Paulo Philip, i. dicemus: Vtinam nunc magnificaretur Dominus, amp;raruatormc-usvnicus lefus Chriftus incorpore meo, fiucper vitam fiue permortem. Nam mihi vita Chriftus eft, amp;nbsp;mors lucrum.

Vbi vero Satanx inftinftu tentamur amp;nbsp;vexamur folicitudine de liberis noftris, quid tills poft noftrum difceffum futurum, quammiferiam fint paffuri, vnde vifturi fintC amp;c. Hac in re dam viuimus, nulli operx parcemus, fumma^ diligentia curabimus femper, vt li-ben noftri in correptione amp;nbsp;doftrina Chrifti inftituantur, vt Dei timorem difcant. Vbi fecimus quantum in nobis fuit, fideli Deo patri tumcosinmanus commcndabimus,qui cos invtero matris formauit, qui corpus amp;animaihillis donauit, citra adminiculum omnis 0,-perznoftrx, nifi quód nobis vfiis eft vtinftrumcntisamp; medqs.

Si liberos noftros in Dei verbo inftituimus ; amp;nbsp;ad Dei gloriam cducamus, fiep nihil magis eft nobis in votis, quamvtDeus fidclis pater ad fuam gloriam illis veram pietatem donct, nondubitabimus, quinmelius illis prouifiirus amp;nbsp;confulturus fit Deus, quam fiipfi przfentes femper illis adeuemus. Dei enirn promiflio nunquam excidere aut rallerc nes poteft. Deute, s. vbi promittit fc benefafturum in mille gencrationcs, qs,qui ipfum dili-gunt amp;nbsp;mandata eius fcruant. Ipfi cura eft de nobis, i. Pet. s. Et vt nos mirabilitcr per to-tumvitxnoftrx curriculum c multis periculis amp;difficultatibus libcrauit, feruauit, amp;pa-terno affeftu noftri curam femper egit, ita proculdubio etiam liberos noftros, qui opera manuum fuarum, amp;prxclaraipfius dona funt.alctamp;feruabitp etiam ubinos curam illoruni nonagimus.

Ncc dubitwre debemns, fi ex animo ilium inuocaucrimus amp;nbsp;af denter oraiieriiniiï»qwiü incxtrcmoilloagonc nobis fitadfutiirus,amp;patrein fc Hdclcm ac milencordcm praftiW' rus, quinlilijs fuismifcris » auxilio amp;nbsp;gratia lua fiibuenturus, inep illa hera perSpiritum bn étumnosconfolaturus, vtad obeunaam mortem fortiorcamp;alacriore limus animo, quara vnquam Iperare potuimus. Nam vti Paulus didt, Ephe î. cumulate potelt vitra cmnia w* cere quz petimus aut cogitamus, iuxta vim in nobis agentem. ld amp;nbsp;alibi inniultis locisScrl ptura laUs tellatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ecclefialbcus ait Capitets, Quamprardara eft DEI mifcricordia tempore calanii-tofo. vclucmubespluuix tempore liceitatis. Pfalmo centelimo tertio :Mifc»t£gt;ramp; mile-ricors D O Ml N VS, longanimisamp;multum mifcricors. Non fecundum peccatanoftra facitnobisi neep fecunduminiquitatesnollras rétribua nobis. Quoniam feenndum altitu-dincmcoeli à terra corroborauit milcricordiam (uam fuper timentes fe. Quantum diftat ortusaboccafu, tam longe fecit anobisiniquitatesnoftras. Quomodomiferctur pater fili-orum, fic milèreturDonunustimentium fe. Ouoniam ipfe cognomt qualc figmentum fimus. Recordatur quöd puluis lumas. Homo ficut roenum in diebus fuis, Tanquam flos agri Höret. Quandoventuspertranfibitnonfubfillet, amp;nbsp;noncognol'cct amplius locum fuum. Mi-fencordiaautem Domini ab SEterno amp;vfcpln seternumluper timentes cum,amp;iufticiailli-üsmiilios hliorum.

Et Pfal. 91. Hrmam confolationem habemus, qux in omnibus pf/S magnam fiduciarn in Deum excitare poteft. Sic enim ait de vere pqs : Quoniam in me fperauit hberabo cum,pro tegam cum, quoniam cognomt nomen meum. Ciamaiiit ad me amp;nbsp;exaudiam eum. Cum ipio fuin in tnbulationc, enpiameum amp;nbsp;glorificabo eum. bongitudme dierum repiebo eum, amp;nbsp;oilendamilli falutare meum. Et Pfal. ?4. Clamaucrunt iiilti, amp;nbsp;Dominusexaudaiit cos, amp;nbsp;cx omnibus tribulationibus eorumliberauit cos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^•

Scis autem quodScriptura omnes pios vocctiuftos propter Bdem ipforum in Chrift«, quamuisincarneadhucinrirmi amp;mifcripcccatoreslint, fed propter Chrifti iuftidam omnia peccata amp;infirmitates eacnobiscondonantur. Sequitur inPfal.codem: Iuxta eft Dominus his qm tribulato funt corde, amp;nbsp;humiles Ipiritu lakiabit. Multa: tribulationcsiuftor«. fed de omnibus his liberabit cos Dominus. Cuftodit Dominus oïa offacorum, vnumexnis non contcretur, RedimetDominus animas fcruorum fuorum,amp;non delinquentomnes qui fpcrant in co.

Sed quid opus eft hic congerere ex Pfalmis plurcs confolationcs, cum totus Pralmo-rum libellus fit Paradifus feu hortus amacnilhmus , in quo in omnibus tentationibus lati* confolationis amp;rcfocillationis inuenitur. Needubito quinT. P.diligenteramp;feduloin fa-crarumlitcranim Ieftioncvcrfetur,audiatq; quid Deus nobifcumloquatur. Cruxamp; affli-ftio probe nos docent Pfalmos intclligere, amp;eximias confolationisq plenas proiniffiones diligcntcrobferuare, quasnonmagnifaccremus, (inullacrux gramshumerosnoftros pre mcret.

Quarefinem facio, ac terogo,vtprolixitatcm mearum litcrarum boni confulas, amp;nbsp;inbonam partem accipias. Etfienim mea hac prolixiore confolatione nihil fortaffistibic-pusfuit,non potui tarnen committerc, quinaliquid adtefcriberemconfirmanditui caufTa, inhoc tuöcafu tamacerbo. Ac fpero,quaesprudentia, pietate, atqjhumanitate, te hoc quiequideftoffici} non tam ex dignitate autmagnitudineoffic}),quod nullum autperexi-guumeft, quamiuxta canonem amp;rcgulamchantatis Chriftianx seftimaturum, inefjopti-mam partem interpretaturum elTc.

Ego,quodinme eft, fedulo amp;nbsp;diligenter meis quornprecibusDeocommendabo teac domum tuam totam, vtte ac familiam tuam pro infinita uia mifcricordia euftodire amp;nbsp;rcriia7 rc, totios^ vrbis veftrae mifercri, atq, fi id ad diuini nominis gloriam, amp;nbsp;ad falutem animai rum veftrarum ceffurum eft, hanc plagam peftis à vobis auerterc dignctur. Deus pater om» nis mifericordix feruet amp;nbsp;tucatur te, confirmetfidemamp;fpem tuam per verbum fuum in omnibus tentationibus amp;nbsp;affliftionibus tuis, vt de principe mundi hums, amp;nbsp;de mundo ipfiiis mancipio gloriofam amp;nbsp;magnificam viftoriam reportes» per Cliriftum Dominumnoftrum. Amen. R^tim, E CcUa

nouera^ amico q^ Dofnino ac pdtrono fito eximio^ p^r^ hanns R.c^ii^s^(Jratiafn i^ paeem m Görißo^

NTELLIGOE UTERIS TVlS. QVOD DEVS ET fiiiolum ad fc ex hac xrumnarum vallc in todos vocarit. Deus pater om-ms miicricordix pro fuaimmenfiî bonitatc» precor vt alium in huius locum tibi aliquando relhtuat, Vt^ te nunc corifoletur, ac confirmet, tibi^ (piritu fuo adfit, vt fantam voluntatem ipfiiis in truce difcasamarcSc glonficare. Habeo amp;nbsp;ipfe filios quatuor, vnus ex his non proeul abhut à porta mortis. Ac fatcor, quódiuxta imbecillitatem carnis noürximagno dolorc affïcimur»cum videmus noftros cuin morbis confliftari amp;per mortem nobis enpi.Scd quid factemusrNihil bic aliud eft confili), quam vt patienter fera* muicrucern quam immittitnobis Deus.Patientiain atTliéèionibus vnicum eft amp;nbsp;prxllantiP limum remedium.Hxc certc nobis difcenda eft, vt fpem Chriitianam apprehendamus, qux non ^udetacit.Neceffecrt vt crux fitibnvbifides amp;nbsp;fpcsditci,prob3n,exerccri amp;cófirma ri deoent. Vbi cruce exercitati, prüfens Dei auxilium experti fumus, habemus quo nos con foleinur amp;nbsp;in pofterum confirmemus.Et c verbo Dei, quo nihil certius, fcimus, qudd tribu-htio amp;nbsp;crux pqs propicia Dei voluntate in ipforum falutc amp;nbsp;vtilitatem immittatur, quod^ Oninia ipüs coopcrentur in bonum, cuin verbo Dei adExreantsquot;

VuIgodiciturStvercdicitUf,liberos paruulósparüam, mägnos amp;aduïtös magnam wHicitudinem parentibus parere«Si filiolus tuus multos annos in vita manfilTel, manfiflent te Çnocp inntimerx curx amp;immenra perpetuaq; follicitudo deillo. Nam vbi ablegamus filios noftros è paternis laribus in aliénas regiones tanquam in exilium, ibi vel maxime amp;nbsp;anxic dcillis rdiniis folliciti,ne improbo amp;nbsp;perdito fodalicio fedufti corrumpantur,id quod fxpe numero fic.Quam multi parentes capiuntcliberis grauifsimos dolores, acerbifsimos mot-fores amp;nbsp;crucem perpetuam, é quibus fpcrabant fe captures effe fiimmam voluptatem.

Mins amp;nbsp;varies cafibus expofita eft pueritia amp;nbsp;iuuentus.Et his maxime temporibus extremis amp;pericuiofis, plus etiamillis periculiimminct.Pauci parentes ca qua dccebat fide» ftudio, fedulitate ac diligentia educant, formant amp;nbsp;inftituut liberos, nee earn follicitudinem po ijs gerimt quam debebant, cum tarnen Angeli illos euftodire amp;nbsp;tueri non dedignentur* yuotidic experior quâm cito doli expers amp;nbsp;mifclla pueritia in coctu aliquo verfans homi-num au£puerorum,improbi amp;nbsp;mali aliquid difcere pofsit.Cum filios mcos vel vnam horam patior ante fores colludcre cum alîjs pueris, domum teuerfi vel improbumaliquod faftum» Ve voces aliquot impudicas, inhoneftas, impiasue didicerunt, quas vix intra menfem ipfoa polium dedocere. Et iam nunc angor (oHicitudinc, quid futurum fit, cum à me illos ablega-turus aliquando fum.Nam vt maxime non dubitem, quin Deus fit necefiaria vita: illis largi-turus,tarnen metuo ne improborum commercio amp;nbsp;malis excmplis apiid alienos agentes co» fumpantur, amp;nbsp;degenerent, nee euadant in cos viros quos libenter vellem»

Hanc follicitudinem ademit tibi in hoc filiolo Deus pro fua mifcricordia.Etnunc plûtes animas detuo fanguine amp;nbsp;carne feu familia apud Chriftum habes quam antea. Nunc eti glatisdoftus eft filiolus tuus,fatis eft nunc diucs,nunc omnibus periculis eft exemptus. Hxcfunt extrema illatempora, in quibusCvt Scriptura teftatur)ninil nifi tribulatio, anxic-bsgt;improbitas, malicia,mala exempla amp;omnis generis pericula corporis, fortunarum amp;nbsp;?nimx regnaturafunt. Debet itacupius moderato amp;nbsp;xquo animo ferre, cum DEVS 'Pu liberos eripit, amp;adfe vocat.Nam vbiè terris his eripiuntur, eripiuntur c varies Sc te iih gra-

grauirsimispenculis, folidtiidinibus,curisgt;anxietatibiis,necersitatibus,Tniferi)S)M^’^ nbus amp;nbsp;peccatis.Pcrducuntur^ in locum tutifsimum, commodifsimum, amp;nbsp;optatif* -^^ vbi extra omne funt pencuium, vbi probe illis cft profpeftum, vbi nulla re egent’ v _^ diici amp;nbsp;corrumpi non poffunt, nee fuos parentes lolicitudme aliqua vnquam turque _ crucient. Quivere Chriltianus amp;nbsp;pius cft, Jsficeffe nondubitat. Et hxc cft nclg^ rqu qux tirmum amp;nbsp;folidum fundamemum habet« videlicet «DEI promilsionem xH ^^^^ credit hxc, qui dubitat mancre nos foclicitatem illampoft hanc vitamj bChriniaj'^j,^^^ eft.(^aproptcr cum fanfto lob dicamus« fi quid amirimus:Deus dcdit, Deusat“^' * ’ fecit omnia. Vcrusille eft filij pater:Sit nomen Domini benediftum. , 4 hiamp;C^*

Cogitandum eft hoc,quódpucri fcrlicius ex hoemundo migrent, quàmaoii ^^j^^ nes. Aduitis enim amp;nbsp;perfeftz çtatis hominibus multar tentationcs in mundo hec «quot;F j^j. amp;nbsp;pemerfo polTunt accidere, quibus fides amp;nbsp;doftrina illa fyncera, qua imbuti we’^j^titj» firmetur,impetatur amp;nbsp;corrumpatur. Ab hoc pcnculo pueri immunes funt.Ncenos ^^ re debemus, quin hinc euocali c veftigio auolcnt ad Chriftum animse eoriim. ^l?’^ß,niin« ftum autem cft vera Academia« vbi pueri inter angelos habitant amp;nbsp;conuerfantut ®. jj^Q. gaudijs fic, vt nihil grauius, nihil horribilius illis accidere poffet, quam fi ad nos me ^^^^^ lum hunc mundum remitterentur.Et ipfi etiam liben noftri nihil aliud habet mvo æj* fQ. vt pro Dei bonavoluntate,amp; nos primo quoq; tempore ad beatam illam focietate r^.^ rum pcrueniamus,ipforum^ fodaheio iungamur, vbi mutuo nos conlpiciemuscum g-tnaximo,vbi nee vlla vnquam crittrifticix amp;nbsp;animi obfufeati nubecula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-Mten P^'

Cum itaq; filiolus amp;nbsp;filiolx tux in cum nunc foclicitatis locum amp;nbsp;comquot;^etM uenermt, vtncvnumquidcmdiem cuperent eftcinHanobria apudfuospare^ nDomi-totiusmundi dignitates.opes acvoluptatcs eflent habiturx, ideogratiasageVe ^j_ no, quod eos adtantam glomm amp;nbsp;tanta gaudia eucxit- Habes fans numcrolam co nbsp;nbsp;^^j^

liam.Ex ca Deus décimas fibi peadi vult » cum iam ante lint ipfius omnes ^’8'’’'^.mslib£-QuidmultafBreuc reftat tempus, in quo tuba Archangcli auguftifsima canct.tetf j^. ns amp;nbsp;nos omnes Chrifto offerer. Hxc ixta amp;nbsp;certifsima refurredio noftra amp;nbsp;o”*® sdglo rorum noftrorum, debebat lachrymas ab oculis noftris abftcrgcrc, vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;precot

riam Chrifti, in cruce gaudcre« amp;nbsp;moderationem animiej; paticntiam prxftare • largiatur tibi, vxori tux foeminç leftifsimx amp;nbsp;pijlsimx.libensq; tins, amp;nbsp;nob« ^j^-_

Chriftus Dominus nofter amp;nbsp;Deus riofter, qui nobis hxc immenfa, ina^quot;® lia amp;nbsp;xtema bona prccio inxftimabili pepcrit amp;nbsp;promcritus eft'

An nomo hominem poft hanc uni T^ M .^Q ï\’1 T K R l^ s SIT,HOG EST,^N T^RENTES, LIBEROS, ccgiuttos^aff'inv lt;!:^ etmicot mi:oi,(Jui in terris notimi» hifucruiit^jïria^mttiritSyO' tilt meweijiim.

S A1A S cap.lt;s.fcribit de regno Chrifti,quod Deus ipfeïn eo fit Rrtnrus xtema lux nollra.Quibus v er bis proeul dubio Fropneta fignificamt da ^^1 ritatem amp;nbsp;luccm cognitiouis amp;nbsp;intcUigentix noUrx, quam m xterno Ulo regno Chrilli habituri lumus, vbi nun futurx funt tenebrx lUx igno ï i’W^i rantiXjqux inhac vita funt, in qua magnis laboribus amp;nbsp;rudonbusVix Si '^‘^'^‘^cs amp;nbsp;fluxas res terrenas cugnofcere difcimus.Et velutiPaulus ait» i.Cor.iî. videmus hie per fpecuiumin çnigmate amp;nbsp;ex parte, fed tune in 01 xtemavita facie ad faciem videbimusamp;cognolcenius, fleet amp;.cogniti fumus.

Et quod in vita iila xtema dara cognitio amp;nbsp;inteUigentia citra omnem errerem amp;nbsp;igno* rintiam itt,tcllatur loannescap.iz.Hxceft vita xtema, vtte foluni cognofcant veruru De- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

, urn 8t quern mififtilefum Chriltum. Cum itacA bean in cœlefti patria Dcumipium Mfuri fmthcie ad faciem,fienti eft i.loan.r.haud dubic etiam cognolccmus onmesangelos ft om-»icsfanäas, qui ab initio mundifucruntvfcç ad finemmundi.

Qui ponet fieri, vt is quxdam non videret aut non fetr et, qui Deum ipfum.clarc amp;nbsp;per-fpicuecitra velamen ficuti eft,videtamp; nouitïSi ilium qui omnia ipfe vidct amp;nbsp;feit, tanidarc ' vifun 8icognituri fumus, extra dubium eft, quin in illo onmia etiam vifuri amp;nbsp;cognitun fi-1 nius.Ni'i tam cçci fumus, vt putemus, hanc fluxam vitam habere plus cognitionis ^ ddefta 1 honis in cognitione quam xtemam vitam.Sed quis tam craffe errauerite At D.Paulus in ter

1 ns agens, defiderio maximo videndi Chriftianoshic in carne cruciatus eft, amp;nbsp;ex eq quod 1 vidit eos,fummam voluptatem animo percepit. An non igitur multo magis in futur a ilia vi-1 ta niutuo inter nos voluptatem amp;nbsp;gaudium habituri effemus de vniuer fis amp;nbsp;fingulis fandis * 1 flue noti fuerint nobis in hac v ita feu minus.

Cum item omnes fandi in xtema vita fint vnum fpiritualc corpus,cumq Chriftus omnium noftrum caput amp;nbsp;cor Gt,quisdubitauerit,quinChriftiani femutuofint cognituri, vt tncmbravniuscorporis,inquxomnis gratiaSt gloria abvno capitc Chriftoinfluit.

Qux caligo,qUx ignorantia futura effet,fi Abraham filios fuos fecundum carnem amp;nbsp;1 niam fecundum promiisionemin bcatitudine non effet cogniturus, ncc nos ipfum patrem 1 toftrum fecundum fidem cognituri effemus, fi in xternum vnà vifturi apud Deum mutuo tosnon cognofeeremus^

bed nouum Teftamentum foie darius nos docet, quod in futura vita mutuo fimut . tos cognituri. Nam vbi Chriftus Luex 16. docere vult, qux fit conditio illorum, ciui ex 1 hoc mundo per corporalem mortem emigrant ,trcs perforias nobis proponit» Diui-I ttmEpulonem,Lazarum, amp;nbsp;Abrabamum. Ac primum obferuandum, quod dicit diuitem amp;nbsp;1 '•Harum vtrunqj mortuum elle. Secundo, quod quamuis Diues in infernum dedudus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit»

fit.cognôuerit tarnen Ab rah amu m amp;nbsp;Lazarum. Et quôd Abraham cognouit ’ adrett' uit^ßniqiiaconduioneinhacvita fucrit, dicit emm addiuitcm:Fili rctordar gt;_^p,(,tiiyf pens bom in vita tua, amp;nbsp;Lazarus fimiliter maia.Nunc vero hic confohuonci^ f-^ ^^j^x ro crucians, amp;c.Et Thcophylaftus in hoe ipfum EuangchumcommentanSf* hoe tcxtu facile di Teere poffc,quód in futura vita miituo nos fimus agniturt pjtefiqu^i^

Porro qiiod fideles lefe mutiio cognituri fint in futura vita, id inde etia» Lj J,uc.ï4' Apoltoli Chnftumcognoucrunt cumamortuis glonficato corpore rcQ'*^b^’^’ß,pcrlt;liiO' Item, fi rcfuCcitati lefe mutuo no cognofeerent, quomodo Apoltoh feffuri eW® dccim thronos, amp;nbsp;iudicaturi duodeum tribus 1 IracieMatth. 19. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_.. j.yniM^'

Liquct amp;nbsp;hoc, quôd in clarificatione Chrifti in monte Thabor, Chriftus»b** jÿiattb» feab ApoRolis cogniti fint, â Pctro,loanncamp; Jacobo, qui etiam turn in carne et ’ .^^ ^^p. 9.Luc.9.Quantomagis id fict,cum magnifica amp;augulblsimaglorificatiû '”’ a „j-jforma* Itrisnunc numilibus corponbus futura cR, vbiChriftus humilia corporanolu /jßjji bit configurata corpon claritatis fiiz, fecundum opcrationem virtutisfuZ(qt'’P Q^jÿ lubijccre omnia. Hinc certè Ratui poteR, quód fideles in futura act erna viw faß’P jß-QQ-exartc fclc mutuo fint cognituri, quamChriRusab ApoRolispoR rcfurrcctione gnitus, quim amp;nbsp;Mofes attß Elus in monte Thabor nomine compcllati amp;nbsp;cognitt in • p^^i

Proindc vidcbimus amp;cognofccmus in illavita Adamum, Noe, Abraha®“quot;'’ pj lacob, lofcphum,omncs Prophcta5amp;omncs landes veteris TeRamenti. ^^2*? ßß^inmii trum amp;nbsp;Paulum aliobcp ciinCtos,qui fideles miniltn ChriRi fijere,amp; vnà cum iHjs L* nbsp;nbsp;^^

laudabtmus amp;nbsp;glorificabim*, qui pcperit nobis tanta, tam infinita amp;nbsp;inçfiimabiuagan bona, quae oculus non vidit,ncc auris audiuit, quz nee in cor hominis alcenderuntii^ • fisec breuiter amp;nbsp;ex tempore de hac quxRione fcripfi. Peffet ea multo fufiüStta« fi ld tempus patcretur, amp;nbsp;locus requircrct.ER amp;nbsp;ab orthodoxis patribus amp;nbsp;a^*

PVLMEN IN VOtS ’’am Monafticencjuod ca tu ta con ^aiRNTI^ POSSIT ET DEBE^T relimiui ^ ^^ quendam ma^^m noïnin^ ^bbatefn

ACRÆ I.ITERÆ AD SALVTEM ERVDITOS FA* ciunt,z.Timot.ï. ErgoadChriftixnam rcligioncm, adcolendumDcum* amp;nbsp;amandum proximum, Tatis eft doftrinx in Taoris litcrrs, nee opus eft addere alia quitus colamus Deum, quia id effet contemnere Spiritum Tanftum, quafiinfufficientem Doftorem Ecdefixgt;inqs qustad iuftiti-am amp;nbsp;falutcm pertinent. Q^i vult ergo Chriftianus effe, debét Euange-lio credere, obedirc, amp;nbsp;pro fuffidenti doftrina falutis habere,Sicut cam . ^-«^^ Paulus vocat, EphcCx.Euangelium falutis. 1. Corinth, ij, Euangclium ST?** ^’*““™ confequimur. His prxmifsis, conftat tuto poffe confeientiam, imo debe-J“ûicqucntibus Euangclq rationibus amp;nbsp;verbis credere, mniti, amp;nbsp;ficcam tranquillart ''‘OWnfaenua null» te»anquilUtur. in tentation» certamine, quant verbe Dei.

F V L M E N I N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

C^Rd^MENTjf PïEMtSSIS!^ lt;L^^^' biió^^nac/fatnsproflemttw^o^ Q/'rtßtima/ibcrt^üdc» ■ claratür Qj^ confirmatur»

RVSTRA ME COLVNT, DO CENtE5 nas, mandata hominum. Hoc vnicum Puimen, totamMonuoc ^ tent, amp;nbsp;euertit funditus, tjuia clt rtatus ex doftrinis amp;nbsp;manda « ^^^^ num.Ergo fruftraneus amp;inutilis cultus .Chriftusautewno*’^^' ■ ^j, re inutiles cultores, fedveros, quicoluntpatreminfpir't^^V -^jjp. licut inquitloan.4. Quisiam dubitat inutilia effe dclerc^ï» v, nbsp;nbsp;n^j

pleftencta^’nifi quis veilt effeinutilis Dei creatura,Dcuniamp; ver :üalt;*y^MFq| contemnere, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plinauen-

2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monaitice non folum eft inutilis, fed crronea amp;nbsp;contra Chriftum,crgor 4 ^^_

da,ficutaliapeccata. Antecedens eft verbum Chnltt Domini acDei noftnin^ter ^^^ ncdifti.Lucx n. Qui non eft inecum, contra me eft, qui non mecum colligit» dilpetg ■ ^^^ vide Monafticc ontrudit prxcepta hominum pro cultu Dei, tanquam vtilia» turn necclTana, Chriftus pronunciat ca inutilia. Ergo Monafticc pugnatcontra t r amp;nbsp;non colligit cum Chrifto, led difpergit ; iam nemo poteft dubitare, ea effe rclinq quæ contra Chnftum funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inanen

î. Monafticc non lolum habet traditiones humanas, led amp;nbsp;diabolicas, ergo re i 4 da. Antecedens probatur,prohibcreMatrimoniumamp;cibos, funt dxnioniorum do ^^j^^f i.Timoth.4. Sed Monafticcobtruditvota fua, prohiber Coniugium amp;cibos,crgo doftrinas diabolicas.Iam confidcra, quód fpiritulTanétus, qui hxc ptstdixit.invltinn ^^^^ poribus futura,prxmonuitnos, vt ab qs doctrinis amp;nbsp;erronbus ftigcremus. j^^^ rugitcclcrrimc, fpernit fpiritumfangum, velutmoniioremmendacem, quodclt n Fæ_ mia.S.PaHlus i.Timoth.4.dicit;Spiritus autem certoloquitur, quód in po*ffnrion ^^^[^^_ poribus defcifcent quidam à fide, attendentes Ipiritibus impoltoribus.ac do?”'^ prohi niorum per fimulationem faHiloquiorum,cauterjo notatam habentiumconfcient' .^’»^j-^_ bentium contrahere Matrimomum, iubcntium_ahjftihereàcibis, quosDeustte’,j ’p, mendumcumgratiarum aftionc fidelibus, cthisqui cqgnoucrunt veritat^^’ f^fti-quid crcauit Deus bonum fit, amp;nbsp;nihil reqciendum, li cum gratiarum aftione ßj”” ^ b j-^, facatur enim per fermonemDeiadprccationcm.S. Ambrofiusinhunc Paultlo^titn bit: Quod fibi fpiritufïanftus futura reuelauerit ad inftruftionem Ecdefiaru“'’*^** ■ ^ nontacet,fcilicetPaulus:vtprxmonitx Ecclefiac^follicitç fint, ncabhiiinlmodi hom ^^^^^ circumueniri pofsint.Quid enim tam darum, tamqj apertumad euitandos,aiitmagis o ^ nandoshuius doftrinx pcftiferx viros,potuitmanifefta voce prxfarbnißvt affréta ,^ corum faUacem, amp;nbsp;fimulatam doftrinam dxmoniorum nuncuparct, vt en kuius aneue nbsp;.^

nis fermones audiuntur, à Diabolo compofita hçc doftrina elfe feiretnr. Hxc lUe.lnv ^^ temporibusCinquit fpiritunanftusi)qHibus Euangelium magni Dei prpdicari capgt;tgt; '^ _ ros effe homines quofdam, quirclifto fonte illo viuoDco, cifternasJcqueicnWnAl jjj0 Ëoffuntc5ttnercaquam,vtProphctaHier.i.Ioquitur,hoceft,àfidcinChriltum,oC nbsp;nbsp;nbsp;^g

•ei ad humanas conftitutioncsamp; doftrinam dxmoniorum deficient.Etqiiidcmdxm ^^^^^ doftrinam(nequisdubitet) qux amp;nbsp;qualiseafit, apertis vcrbisnominat. nOTpept .^^jj, Coniugium amp;nbsp;cibos.Coniugifi autem Deus ipfc inlbtiut, Gen.2. vbi inquit.Erunt t .^^ ncvna,Etprxcepiteis,vtvnacrefcerent, multiplicarenturqj.lcliis Chriftus ’’çjjjmt, lius, Coniugium, tanquam patri gratifsimum, fua prxlentia in Caua G alu ex, nbsp;Œj^^^p

atep commendauit.Spiritus fanftus,qui eft fpiritus veritatis Joan. is. ConnigP gt;nbsp;ßjijjns-am confirmauit, Hebrx.n. Honorabilccinquiens)eft inter omnes Coniugium, lt;* ^„^^to pollutum,Scortatorcs autem amp;nbsp;adulteros ludicabit Deus. Cum igiturComugiumj^^.^^^ mundo à Deo ipfo inftitutum ateß ordinatum, à Chrifto primo xdito miracu ° ^, g^ honoratum,amp;afpiritu fanfto confirmatum fit, bonum amp;nbsp;vencrandumeft Con omnibus hominibuslibcrum.Quifquis autem aliter docet,blarphcmi3 a^cit an ^ jq, nerandamTrinitatcm,amp;diab^cam doftrinam adfert, SedMonaftice .’’Ii'g’'j„tcnive' bet,amp; deleft urn ciborum habendum effe, contra verbum Dei docct,Ergo ’” ™ tanquam nerandam eft blafphema amp;nbsp;diabolica, quarc fugicnda, deteftanda, execrannaq), prxfentifsimum animarum venenum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . x-, confiatus,

4. Omne peccatum eft vitandum. Monafticc eft ftatus ex multis pecca is ^m^p ergo derelinqui debet. Minor patet, Rom.14.Omnc qiiod non ex fide ut F^^^ nbsp;nbsp;verbum

naftice non eft ex fidc, quia non habet pro fc verbum amp;nbsp;mandatum Dei, '^“*? »^ probs Dei non eft, ibi nulla poteft effe fidcs. Et qui vitx genus jngreditur, quonv jijj.jj

: Id enîm genus vit» Deo non placet, quod nonhabet mandatum, is viuit in perpetuH PKeatb. Sic vchiri, nee aUumveftium fumcrehabitum,hocdicautmenfeabftincrcaccr* ^s obis, prioribus obedire, parentes deCcrere, abiurarc nuptias, amp;nbsp;alia Monachorum opC-h.neciubentur, necconVuluntur, nee habent in Scriptuns exempla: Ergo nemo poteU ere ca placcrc Deo, imo cum fine vcrbo Dei fint, amp;nbsp;ideo fine fide , tcimus ea difoliccrc b«o,cuincmo placet finefide, Hebrxai. Ergo cumfiducia relinquendaeftM.onafticc,vt «WusDco difpuccns.

’• Quicquid directe répugnât Chriftó St eins meritis, eft erroneum amp;nbsp;blafphemum, *ßnc duacionc relinquendum, talis eft Monafticc, ergo.Maior eft notior, quàm vt proba-^onc egeat. Minor probatur tic: Senptura fanfta Chriftó amp;nbsp;eins meritis vel operibus tribuit earn gloriam, vtfola iufticixDei fatisfaciant, peccataSt mortem dclcant, ab xterna dimnatianc libèrent: quiaipfelblus eft nofter Kedemptor, per ipfum folum habemus rc-^ffianem peccatorum, lufticiam, Sc falutem, Geut fequeniia teftimonia date docent:ECa.

i n.Ipfcvülneratus eft propter peccata noftra, attritus eft propter fcclcra noftra, difcipli-n»pacis noftra: fuper cum, amp;nbsp;liuorc dus fanati furnus, i. Timoth. 2. Vnus Deus,vnus ctiam

1 conciliator Dei Sc hominum,' homo Chriftus lefus, qui dedit femetipfum preclum redem-I ptionis pro omnibus, i.Ioan. i. Sanguis lefu Chrifti fili) cius emundat nos ab omni peccato, I i-umoth. i: Gertusfermo, Sedignus, quemmodis omnibus ampleftamur, quod Chriftus 1 lefus venit in mundum , vt peccatores faluos facerct, Romanor.s .4-amp;5. Aftorumio.

1 Hebrz. per totum. i.Corint.a. Tit.x. Galat, i» i.amp; Breuiter, hxc eft potiffima Scriptu-fxpars de Chriftó. Sicnim Chriftus non deletpcccatum,placatDeum, iuftificat amp;nbsp;faluat, dicat mini Monachus, ad quid Chriftus miffus fit à patre, cur mortuus eft^ quid valet eins bcrinciumin cruces quid preciofus fanguis agni immaculatiï quid facit cius Refurreftio^ quidaguntommaqux teelt Sepaffus cite lila non fruftrataftalunti quid ergo impeträrfit? Non poteft quitquam diccre alium fruftum,quim, vt homo per lUa reconcilietur Deo, ac-cipiat remifiionem peccatorum, iuftificetur Sc laluctur. lam li per Chrifti opera amp;nbsp;paffio-nesconfcquimur rcconciliationcm,peccatorumvcniam,8cvitamxternam,Ergo non per noftra opera, vclprxceptaaDeo, velinuentaab hominibus. Sed M.bnafticc hanc glonam fibi8cfinsoperibusadferibit, quiaperhoc viucndi genus vult(cruireDeo, 8t ei latis fa- « ^ ^ tere pro peccatis. Ergo répugnât Chriftó , Sc eins mérita regelt, ergo eft blafphemia,amp; 2.*-® ‘ nioxrelinqucnda; namiuxtaverbaPetri, Chriftumnegat.

I «• A quibus nos Apoftoli fuis monitis abfterrent, ca vt faluti contraria funt rclinque-

I ?• Omnis Status habens fpeciem pictatis * Sc abncgans viam cius, eft contra Deum Sc 1 «uendus, 2.Timoth. ï. Monafticc eft talis, ergo. Minor probatur, qma fimulat fidem, Sc 1 non habet fidem in Chriftum, fed in (ua opera, fimulat char itatcm, Sc tantum cur at fc, Sc \ ^^S.bê'tproximum. Iciunat non vere, led mcrcenaric. Continet fc àConiugio, led opinio-1 ne taha, quod Coniugio cultus Dei impcdlatur. Or at, fed in multiloquio, line intcUeftu St l fide. Caftigat carnem, fed vt multa mcreatur,8c cruce elefticia. Omnia habent tantum fpc-bcm Sc nitorcm pictatis, fed nonhabent finemlcgis, id eft Chriftum, non habent finemprx Ccpti,id cft.charitatcm ex puro corde, confcicntia bona. Sc fide non fifta. lam feimus quod fides per charitatem effieax, eft noftracoramDco pictas, quam abnegat Monafticc, du per opera quçrit iuftificationem Sc falutem, ergo lugienda eft.

1 hones volunt iuftificari. Si ergo per vota vcllc iuftificari impictas eft contra Chriftum, rc-I linqucnda funt vota, Seinlibertatem Chriftiànam redeundum. lam quilibet Chriftianus | fibictiam dictumcredat, quodSpiritus fanftus Galat.5. tam grauiter Sc ferio admonet, di-I «ns : InUbcrtatc qua Chriftus vos hberamt, inftate, St ne rut fus iugo feruituds implicc-| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mini*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P V L M E K. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^ini. Si fie nos Apoftolus à lege amp;nbsp;operibns ad Enangelium Chrifti snceat, quowo û ‘nosaftultishomintimdeuteroiibus abftcrrcrctgt;quas vbilt;ÿ tanto zelo condenina 'p. StatvtMarpcfiacaiitcs verbum Spiritus fanéti : Non iuftificatiir homo «*®P^® legis, fed per Hdcmicfii Chrifti, in Romanis amp;nbsp;Galatis. Ergo omnes ahx via:paran ihiicationis amp;nbsp;falutis, qualiscft votaria religio, funi erroncar» ducuntrenaadincc i • amp;nbsp;Cunt blalphemiz in Chriftum, quis ergo in cis piorum manerc tuta confcienua po • Non facit ad rem, quod holies Chrifti ex Pfalnio 75. citant: Vouctcamp; *^^| ^’^ pfjp vota co loco funt gratiarumaftioncs,vcllausDei pro fins benefkijs, vipwun^’ in inis vocabulum, votum, accipitur: vcl flint vota ilia Icgalia ohm inludailinoo ern i • Vtroqimodo nihil faemnt pro aduerfarijs, quia lauciem Deo dare onincsCnnl uni Lent, amp;nbsp;non eft Cucullumgcftare, amp;nbsp;Monachum agere: vota legis nihil nos ^“*g’^ voiicamus iiixta verbum Dei, amp;rcddamusDco,cininbaptilmate nos perpétué'quot; cm i o. nbsp;nbsp;nbsp;Practerca voti baptifmalis pcrfokitio non compatitur fecum vota Monaftica, qui»

in Baptifmatc vouemus Chrifto, nosamp; noftra, quod velimus porro Euangelio ere er amp;nbsp;pic viiicrc. Qui aiitcm per vota (pcratiuftificationem, amp;nonptitcpcrlt;-nnltuni, i non credit Euangelio, quod tarn ehre vbieß chmat, nos (bla Hde in Chnltum, nonnen mentis, fedgrauaDei mftiticari. Ergopapifticc vouens nonpoteft elfeChriftianus, et gatca, quxinBaptifmatc vouit. Cogitur ergo altcrutrumexhis votre abijcerc ; 11 IcQU*' tur votumMonadiorum, amp;rclinquitvotumBaptifmi (o ift frein ebtrÜKni0lt;t Wrhlignf ^{gt;:i(l/0«ó iftcin gtcifacVtiöfcyt' Si vult, vt debet htbpoenaartemx damnauonis, leriiar votumBaptifmatis, tunecogetur votahominum reqeere, quia lunt incomparabilia.erg® Izto animo rdinquenda funt vota Monaftica, amp;nbsp;hbertas Chriftiana eft amplcftcnda.

ii. Nulhdóftrinaper Spirïtüm hnftum cxcommunicata,cxcommtinicationehtx fch' tentiz,dlChnlbano tenenda, fed abhcienda. Monaftica eft ciufmodi, ergo abijcicn i • Minor probatur Gala.i. Sinos aut Angelus de coclo prçdicauerit VcbisEuar.gcliii»F ter ld, quod prxdicauimus vobis, anathema fit. Hie vides, non folum nulh BencuiCTO»®® -hardo, Dominico, Francifco, fed ne Angelicis quidem Spintibus, qui tarnen beatmeam -ciemDei femperbeati intuentur, hcere, vt aliam dodrinam Chrifti Ecchfr/s ob^j’“ ,? ^^ quam Enangelium. lam (cimus quod Euangeliumvbiqjdocet, quod folafidcs'bi^quot;*^* exmcraDcimifencordia, perChriftum in verboeius nominem digne amp;nbsp;fuffiaentcriu i-ficatamp; faluat, amp;qiiód nullo opère,nulh lege, Chrilliano opus eft ad lalutcw merenoaim cum perfidem liber fit ab omni lege, amp;nbsp;ex niera libcrtatc, omnia faóat gratuito facit, nihil querens autcommodi aut falutis : quiim iam fatur amp;nbsp;faluus liigtatiaDei amp;nbsp;M fua : fed folum bcncplacitum Dei. Scd Monaftica doftrina eft aha amp;nbsp;dmerfa, quia do« contrarium, feiheet: nos noftris bonis intentionibus, opcribus, amp;nbsp;votis iuftiffcari: Ergo o excommunicata. Quarequi dubitatanbonaconfeientia podit relinqucrc Monafticcn,» IibcrtateChriftiana vti, idemdubitaf, an bona confeientia polfit renunciare Diabolo, * mcndacqs eins, quod eft abfurdo abfurdius. Quod enim Monachi gloriantur, fuamyoöfl* «m fuperftitionem clfecompcndiariam viam Euangelq, eftmcndaciumamp;blafphcmi^fc^ «ngelium per fc cftcompendiana via ad falutem 8fiufticia'm,Roma. i. Euargclium cnp * teritia Dei ad falutcm omni credenti. Nullus fordidus Cucullus potuit melicrem amp;nbsp;brcino* remviarnad falutcm cxcogitare, quimdocuit Spiritus fanftus, amp;nbsp;videmus votanam i • drinam planeverbo Dei amp;fidei effe contranam, vt ex fiipra diftisliquet.

#2. Libertas Euangeliclnobis manu lenendaeft, ex przcepto Apeftoh, G^bf- 1®* nihil aliudcft, quam confcicntiae hbertas, quód abopinionchlfa operumnofiroru p * ne libera eft, perluafa, nullis operibüs noftris, fed fouih Chrifti opcribus amp;nbsp;menusn iuftificari, itavt in nulh noftra opera confidat, fed tantum harreat abfohitiffiæc‘i^ ’^^^’i. bus amp;nbsp;mentis Chrifti, per quae fola poteft liberan ab omnibus peccatis amp;nbsp;mahj ^^’^Jù-.j rita flint nobis Chriftianis in Baptifmatc donata. Stat enim fentcntia,quód fch fides in o ftum homini nccclfaria eft ad iiifticiam amp;nbsp;falutcm. Ergo quzMonachus vouit,ad wKicW amp;nbsp;falutcm non funt hceeïTaria, ergopoffunt obmittifine pcriculo iufticiz amp;nbsp;faluh’' votaria Monaftice docet illa vota obmitti non pofte finemortali peccato, ergo facit cane ceftaria contra Chriftianamhbcrtatcm. Eft ergo impiaamp; aduerfaria Chriftianz liberta'’ qu3r nobis preciofiftimo fanguine Chrifti parta eft, quam fi relinquis, non es Chriniann • Non licucrittibi illam hbertatcm,qux eft dkiiniiuns, per hominum ftatuta relinquerc, fimul volueris Chriftum negare, per quem etiam hominum traditionesfiunt libera, ''^E fint bona confeientia rchnqui. Adhanclibertatem feruandam reuocatnos chain Apo^^

lu». Coloff.x. Si mortui cltiscumChrifto ab clcmcntis mundi, quid qimfiviuchtcs mmbhf dodecretis tenemini?

»5. nbsp;nbsp;Votum non eft cenfendum. niG quod pium eft, amp;nbsp;Dei prxceptis confentanèu. Mo-

tafticavota Dei prxceptis funt contraria, Ergoimpia, amp;per conlcquens non vota. Sic c-wmÊcclcliaft.s. vult Sapiens Deoreddi qux pronuffa funt: fedDeus nonrccipit, quç font tonna verbum Dei. Ideo Sapiens ftatim lubiungif. Difplicet Deo intidclis amp;nbsp;Ituka promiC-60, dualis cltpromittcrcpaupertatcm,autvóuere, cum interim nihil tibi délit , caftitatem qux non eft m manu tua, obedientiam.quamalioquidebesiuxtaEuangclium maioribusi bcoconftitutis. Vouercillatna eftmcraignorantia Euangeli} amp;nbsp;impictas , quiaEuange-l*co prxcepto alioqui obligamur adpaupertatem amp;obedientiam. Quid igitur vouemus? Etcum i. Gorinth. 7. vnulquilq proprium donum habeat ex Deo, abus quidcm hc, alius *uum lic, certe culcontinentix donumnon ert datum fpccialitcr, huic virginitatis votum tft impoffibilc. Ideoeodcmloco fobiungitPaulus . Quod ft fe non continent, contr ahant i Patrimonium, nam mehus eft nubcrequam vri. Peeniteat nos igitur impï) amp;ftultivoti, 8t 1 tognita veritatc, iruamur libertate per Chriftum parta. Hieronymus amp;nbsp;Lyranus concor-i duer docent, votum non effe, nift quod eft poffibilc, amp;nbsp;in honorem Dei cedit. Et qui inter 1 Scholafticos plus fpiritus habuiftc videtur exteris, in 4. Sententiarum diftmft. iS. palam \ diclt.Qux ad difpendium lalutis vergunt , fob votum cadcre non poffunt, cum votum de-i beathauere tres comités, indicium, lufticiam St veritatem, flcut luramcntum. Gerte fe ad i ta obligate,qux Dei mandatis contraria funt, vergitin difpendium falutis. Sed taha font Vota Monaftica, ideo non licite font fafta, St non habentur apud Deum pro votis. Igitur titra dilauoncm funt rerjcienda. Maior eft nota,Minor probatur , quia vota Mohaftica pugnant contra fidem in Chriftum, quam fuis doftrinis extinguunt,pugnant contra ho-tûrem Stlaudem Stconleffioncmnominisdiuini, in fccundo prxcepto, quia tnbuunt libi hnftitatem, St vim delendi peccata, St itanon lanftificant nomen Dei, non dant gloriam Chrifto. led fuonomini. Nam docent non in Ghrirti, fed infuo nomine peccatorem luftin-Un, faluari, Stecelum mereri, cum tarnen aliud nomen non fttfub coclo datum inter homines, in quo oporteat nos laluos fieri, quam lefu Chrifti Nazar eni, flcut Sandus Petrus A-• ft^rum 4. elare nos docet. Pugnant contra gratiam Dei in nobis operantem, nos lanftifi-tintem, St propria opera crigunt, quibus fe Vandificent. Verum Sabbatum Deo non Sab-Utizant, quod eft contraterthimprxccptum. Pugnant etiam vota illa contra chantatem, h fecunda Tabula, quiainSpiritualibusSt fcculanbus quçruntMonachi, nonqux pro-ximi, fed qux fua funt, habent propria mérita, proprias coroitas, fuo ventri conlulunt, ptoximos, imoproprios parentes negligunt, femper habent manus extenfas adaccipien-üum,nunquamad Aandum, ociantur, nemini profont, Monachorumotia, bonx intentio-ntb, orationum multiloquia, Iciunia cra^ulofa, fpurca caftitas , clediua obedientia, dines 8lpinguis paupertas, commenticius cultus Dei inMiffis, Stalls cledicïf)soperibus, omnia bxcexaminataadamulfim vcrbiDei, inuenluntur ftulta, inania, erronca, impiaSt plane i VetboDei aduerfaria. lamexpendc quimferionos Scriptura monuerit yltimorum tem-\ porum, quim diuturnos,portcntofos St efficaces error es nobis prxdixerit,idq proculdu-l 010 in hoc, vtcaueamus. Ergo hoe vitx genus eft fogiendum, St redeundum adcommunem \ Chrlftianx vitx profeffioncm, extra quam nemo faluatur. Si fpiritus fandus nos non prx -l tionuiffct Matthäi $. t.Timoth. 4. z.Timoth.t. 2 Thcffalon.i. i Petri i ï.loan.4. 8tDani-\ dis 12. certe longitudo temporis, fanditas, eruditioef hominum,nos rctinerent in errorc. \ Verumiampoft graues fpiritus fandiadmomtiones,non folumeffemusfomniculofi, fed ne V thriftianiquidcm, fl nos non cxpergefacerent horrenda tonitma verbiDei, qux nosiu-I btntcauereaPfeudoprophetis, Sterroribus vltimi feculi, St nihil curare mukitudincm SC 1 thritatemhominum,auttemporis diutumitatem.Esheift: Verbum tuumDominc luterna 1 pcdibusmcis. Nicht, verbum humanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

| 14. nbsp;nbsp;Saxcumpedus habet, quem non contremefacit graniffimaPaulifententia, i. Conn.

I t Pundamentum aliud nemo potcftponere, prxtcr ld qnodpolitumeft,quodclHclus 1 Ghriftus. Hic nihilobfcurc concluditPaulüs 1 nullumaliudfondamentum effe iuftificatio-1 tis, quam fidem in Chriftum. Nos enim per Chriftum in fpiricu fando accepimus 8t habc-1 Mis omnia à Deopatrc, Sapientiam,lufticiam, Sandlficationcm,Kedemptionem, vitam St 1 filutem. Hxc eft petra, fuper quam tuto xdificat Ecclefla aduerfus infer orn portas. Mat-tbpiö.HuicChriftoomnes Prophetx teftimohuimferunt, quod rcmiffioneu^cccatoruin 'ceepturus fit, per nomen eins, quiVquis crediderit in cum, Ado. 10, Nonne Hicremias zu ttfte dicit de verbis Dei •. Nunquid verba mea non funt quafi ignis, St qua ft malleus contc-ttnspetram? Ccrtehxc Pauli verba ex Corinth. totamMonalticen, cum omnibus foisvo-1 lu 81 ftudifis, omnes fedas amp;iufticiarios damnant St contcrunt. Si cnim vera funt, vt funt 1 ^wtiffunum,profedoomniumvotorumxdificatioco^uindtur irrita, ruinofa,fupcr arc-’ poftta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

V. nbsp;nbsp;nbsp;Nonne Paulus Rowa.i«. abfoluit nos à vons amp;nbsp;Monafterîis gt;nbsp;quafX^o °*^(vtrü(gt; fecro vos Fratres, vt contiJerens eos qui diflidia, amp;offendicula, prêter vel contran ^^ tnim prxpoiiuo Trafa ngnihcati déétrinam, quam vos didicdbs gignunt, amp;nbsp;u'^^ , ^ ilhs. Nam qui eiuimodi mnt , Dominolelu Chnltonon Icrunint, ^edfuoyentn. r^^ blandiioqucntiâm amp;nbsp;aifentationem decipiunt corda limplicium. Obiecro 9IH. P^jj^m ÿ pemcillo lie exprehit hommis faciem, vt hic Spiritus ranétusMonachos.Infp'^^ deftiam» fertnonemeoriim, amp;experieris, namfimulant miramlenitatcm.patientiam, tantmi« fermones eorumcompoiiti.addemulcendasaures.vnaamp;conueriàtiocoriinioiie nbsp;nbsp;^^^ rabilem fanüitatem amp;nbsp;patiçntiam, cumrevcrafpintualiter lintomnium ^.^'P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjqo bentes fpiritum compdnétionis. O b fecro quibusblandicifs amp;promiffionibusa . nbsp;■ nbsp;. nachi hommes in fuum ord nem, vcl feruandum.vN locupfetandum :'hicpronii i ^.^^ lumitasinvita, claritasinfama, profpentasinfecuio.Deniqj vita xterna Mon^ jndacia. eultonbus amp;nbsp;honoratoribus, Et omnia funt hypocntica oitentamenta, amp;nbsp;ï”^^* ? lanceliquot; Vide docirmam, amp;ccrte dices, hxc funt prêter amp;nbsp;contra dortrinam Failli 8 cam. Quilibet Or do vultaho fanftior haben, amp;nbsp;tarnen omms eorumpictaü K* * ^^»_^ cxternis. ndei plane huila elt mentio, quid autcni Paulus dicit ^ lubet inirare mas ^^ gianes,v£ fatisfaciamuapro peccatis^ Minime, fed grauilfimo prxceptoiubetnosa j^^^ quam deteptoribus, amp;Euangelicç doctrine holtinus tugere. feue ne obi yideW prxceptuin Spiritus lanfti. Decimate ab illist'Quis tarn vacillantem confcicnOam igt; ’ qnxnOnhoc verbo contirmetur, vtfecure amp;nbsp;cum fiducia rdinquat Monafteo^ gt;nbsp;Q“ nunc lub Papatu tunt, nempe voragincs pcrditionis, amp;nbsp;Icholx AnochnftifNonnc per piUram luocmur vigilarecuntra Sathanam, eumqjvthoftem fugere, quia pater men eii, quo nos ducit aaintentum, it^ amp;nbsp;eius miniltros, qui fe in Angelos4ucis ^*® iubemur cancre, ne nos a lide abltrahant, amp;averitate inmendatiumaHiciant amp;abciiK: • lam ludica tu, an lile qui Senpturis obediens dl, amp;nbsp;mendaces cum mendac^s delcotgt; g contra Dcnm vel non^imó agit vtiihus lucis, curigitur mrefte, ideft, iiixta Dei '’’‘^? ^ turn fadis , trcpid.ret eins conCaentia C Nonne olalphcmia mEuangeliuimamp;n’^'D^ij funt,doccre, quodReligioncs amp;Monaltioe lint vita landa, longe fupra Fingunt enim lUaftupida animalia ventris, fe omnia prxcepta feruare, amp;nbsp;^^P®^ ,-onis niaetiam feruare conlilia Euangelica:hincglorianturfe habere mérita fbpcrer«^’quot; .j^ * quaabommationc, nulla aha elt abominabihor; nam fidei iufliciam SatanicisiU'S^’^L j^^_ penitus obtcuranint inEccldia. Item diabolicum dl docere, quodMonach^i’s ^^^^ tus perfcdionis, vbi opinio pellilentiffima moleuit, rJlas faftitibs Kdigionesefle uT’' .^^ munemvitamChrillianorum, his errorumportentisfadum dl, vtLaicus,eti^æ Matrimonio irreprehenfibilis, timebat Deum, amp;nbsp;in fua vocatrone Hdchtcr *®''*’*^®*Ïr ma-perfnafum habuit, fuum ilatum effe llatum mundanjm, imperfedum, amp;nbsp;fibi opus ‘^‘‘^ j nachorum mentis ad confequcndamremlflionempeccatorum, iulliciamamp; laltrtem. vn alioqui totfundationesprouenirent, vndetot amplaamp;opilentaMonalleria, quorm” num quotannis plus habuit aureorum, quam onmes plebani in tribus aut ^“’^';æ''. jui tibus. Noui Abbatem quiquotannis habet deedn amp;odomilliaflorehorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^3 qui habet duodècim'milha florenorum. Et multos quorumfingulihabcntquinqï j,_ liaflorenoriimquotannis. Jam colligas in vnam fententiamomnesabominationesMo llicas amp;inhorrdcCs,Monaflica vota nunt extra amp;nbsp;cotrafidé inChnftü.Monafticeexp ï ceptis Dei rigi difTuna facit conlilia. Monallice fe fupra eSmunem Chriftianorum vit^’* fupra vitani lt;dirilli,Manx, amp;nbsp;ApoltolorumefFert,amp;vocatfeviamperfedionisi “.‘^•^5 ficndium ad falutem. Monalbccipfo fado negat Chriftum, amp;nbsp;regelt Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pus udxis propriam iufliciam, Dei iulliciæ non vult fubiici, aduerfatur verbo amp;nbsp;P**; Pj^^ Dei, fidei amp;nbsp;charitati. Libertatem Chriftianam pelTiindat, mercenarios amp;nbsp;11«”™ * ^^^^^^ cit: excmplo lux peftiferx hypocrifeos, multos à veritatis via abducit. MoW““- - y_^ traScripturas perpetuxvotaobtrlidit, voticonditioncs fpernit, qux funt, vtvotum citum, non contraDeum, vt habeat conditionem exceptxobedientix, Dei amp;nbsp;P”'W ’ amp;charitatispr0xlmi, vtnonfit impoffibile. Hxcomnia Monallice impianon ‘'°*’jr' ^g non obferuat, amp;ex Chriflianis Idololatras facit. Breuiter, non dl minima pars c i illufionis, quam 2. Theffa. 2. Apollolus vltimis temporibusprxdixit,amp;totanihil^iu » nifi error amp;nbsp;impietas. Hxecumita fint. amp;nbsp;Spiritus fandus tam expreffis verbis Mon cen damnet, có.qiló nos ab ea ablbluat, nilicxci.impq, obftinati elfe velimii^quibp*^ fando rdiftamus, debemuscerte finedubitatione. fubpocnaxternimaledidi.b^tau _ votorum fcruitutem, vtpellempietatis rclinqucrc, amp;ad dulcilïimam Chriftianam 1 .^ tatem redire, ac viiierc luxta donum nobis collatum. Cur igitur non Ixta conlcicn ^^^^^ fando Coniugio verfaris, vir optime:' Nonne tuba Euangdi) clangit Ve ei ^.^ ^^g, tempfent. Propter vitandam forhicationem vnufquifcj habeat fuam vxorem. ^j^yj^^.

p's vxorem non peccafti, Hebrzo. it. Coniugium eft honorabilc inter ownes. Spiritus Mnftus neminem excipit, Scortatorcs amp;nbsp;adultères nidicabit DEVS. Ei Matrh. jp. Nonomnes capiunt verbum hoc* Apoftoli. inquit Ignatnis habuerunt vxorcs, Coniugi-umScriptlira omnibus liberum proponit, pfohibitioncm dus vocat diaboheam deftn-•’ïm. Exempla veteris Ecdefix faftum noftrum corroborant. Quart ruptis traditionum ^incutis, iniuItabimusPharifxis noftri feculi verbis Chrilh Mattb is. Quare tranlgrc-oimini prxeeptum Dei, propter traditionem veftram ^ Omnis plantaoo , quam non pUntamt pater meus cocieftis eradicabitur. Et cum Chrirtus dicat: obmittice illos » duces fiinc caeci catcorum, obediamus Chrifto Magiftro noftro, quern pater iuffit audirc, 5t fugiamus aPapiitica feruitute, in Aly lum verbi Dei, vbi tentationum proccllainfur-gente, fatis fuper^ tuti erimus. Hxc breuiu feula, Domine amp;nbsp;frater in Chrifto femper obferuande, ftans amp;nbsp;ambulans rapui verius qudm fcripfi, qux etfi non

hint magno artificio digcfta, firma tarnen amp;nbsp;inconeuffa funt, quibus mti tutopoteftconfeientia tua aduerfus omnes tentationum inful-tus. Chriftus nobis Euangelij fidem augeat » ad

IL'' Difputatio de khifmate huius fecuh amp;: Eedefia.’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

11L nbsp;De ordinaOone yel confecratione Sacerdofum, Pïfejïerwdfi^^S’ ^ p UIL* De Coena DomininoftnlefuChriftiPropofitiones, « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, V» nbsp;nbsp;ludidum Vrbani Regij, de doeftorum conuentu Noreberg* h^^“*^’ ’ propter concordandam dodlrioam Papiftarmti amp;nbsp;Euangdicorum, ad quendam amicum pie eruditum.

VIL Ratio frudiuofeftüderidi SC Radian di facras li ter as. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^

VIIL Articulus fidei noftrxCatholicsiPalfus fub Pontio Pilafo, crudfixus, ïoL37 fel. 59 fol.47

XIL De Icgendis ueteribus Ofthodoxis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'^^

gt; X11L Quaefiio amp;nbsp;axiomata de iuftificatione imp q, ex tertio cap. ad Rom’» ‘®. 7'

XIIU. Axiomata ex prologo primi capitis ad Romanos, qua: per amicam foi' pturarum coUationem, controuertentur, amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.74

XVIIL Epiftola ad totam ludeorum (ynagogam Brunfuici habitantcm,ex He^ brço in Latinum fermonem u^a, de Mefsia uero, quôd uenerit. fol. 9^

CIPPET DOMINO. DOMINO CHRISTO-phoro. Dud Vuirtcnbergenfi amp;nbsp;Tcc«nn, amp;nbsp;Comiti Montbclgardi amp;c. Domino fuo dementifsimo«

VMMA SVNT OFFICIA boni Prindpis, rcligioncm incorrupt tara propagate ad pofteros, tueri di# fdplinam ac honcftatem legum polity carum,fubditorum bona atqj dominia côtra latrodniauidnorû amp;nbsp;hoHium in* iurias defendere. Si quæplura nurae-rant alq, ut numerant, hifcc tarnen ceu Hminbus indudi a«^ terminan non du« bito» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ne^ horum confideratio Prindpp bus magis quâm ipfîs fubditis utilis atep neceflaria eft.Nec enim Prin* cipis tantum eft meminiffe, quas partes fuftineat, quid ofFidum, quid Refp.poftukt, etiam fubditireâefadurit, cum hæc amplifsima bénéficia Magiftratus agnofeunt, pro^ qsomnem fe reuerentiam.fidem ®tc^ gratitudincm debere ilatuunt« Qu? dura confiderantur.non mo-’locommonefadunt officq fîngulos. fed mutuum inter cos amorem cxdtant: Prindpem fubditis, kibditos^ PrindpiOngulari gratia Ru-lt;lio€^ deuindunt « Vnde baud dubie dulcifsimus confcnfus,obfcquia indefdTäjpax aurea, publica pnuataépTalus exißunt ♦

Sunt autem hæç ipfa Principum officia, quxrecènfui, furama, ut dixitnec pofle a quo^ maiorain toto genere humano præftarijad-icornnesfatentur,quiillorum magnitudinem atqj difficultatem redè ignofcunt { nee ab hominibus æui breuis, obrutis caligine rerum plu-fimarum, expofitis fortunar tempenatibus, pronisad ruinas aciapfus b»c ingentia bona aut erogari aut conferuari poflent, nififingulari Öti coniilio atc^ ope adiuuarentur: qui ut in bis bonitatem fuam ac fa-pientiamlucere uoluit,ita p^t magiuranbus addl, amp;nbsp;ineffiabili modo 'digionem, politias, ac tranquillitatem publicam tuctur ac propagate Ipfa religio, quæ ab initio mundi infinitis periculis fubieda fuit, con-I ’empta ab Epicurcis, infeftata ab hæreticis, â Tyrannis preiTa, diabo-Iprum hominum^ petita infidqs,piorum Magiltratuum tutda defen-^proteda^ eft j quosipfeDeus potentiaatqp autoritaiearmauit,uc X a impro-

ï'mpröborurrt pctulantiara,aftutiam nequifsimorum, pefsütlöfi^^^^ cukntiamab Êcclefiæ capitcdepeJIerentacprofligarcnt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ *

Eefi autem Deus pro füa omnipotenna Ècclefiam fob nutucont fchifmata, perfecutiones ac dufmodi pencula conferuarepobnneo^ lumem: tamé quia id office pij s Magiftratibus impofuit, ut curam ge* rant Ekdorum,eos^ contra Tyrannorum f^utdam, quibukunq^ i rationibus ac artibus fieri pofsit, tueantur, fi quid in hoc uigiï^^^’^’^* duflriæ^ remittunt, multorum pernicie atœ uaftatione onctKut» ignauja ac ofdtantia fc mirum in mod um offends nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nee enimkue crimen eft, non angi iadura incorrupt« ooM«* quam unigenitus Dei films ex arcana fede maieftans diuin«*^^^’^ ' bili bonitate generi humano patefecit,in€ß huius locum adeo prodiui* tererronea dogmata, abufus, ac Idolomaniam adniKtercpK««^’®'’ tumadmjttere,(cdarraotum quoqj focietate atqj fide ftabintd atque idipfum facerepoftca^ ueritatisuia a maioribus noftris didicerimus, cognouerimus horribiles blafphemias iUorum,qui iflibatutn Sacramc* torum ufum,atqp finceram Icgis ac Euangdq dodrina omni ope cop rüpercac deprauarc,nc dicam euertcre atep exttrparenituntubSuntq^ dus generis pœne ob oculosin Vngaria,Liuonia,GaIlia,Hifpatiia,ac alibi,quæ,üt mihi uidetur, cumulabuntur indies, ac fortafTe houspt^ ferpentin ipfam Germaniam» Id^ in primis deplorandum ^^»‘Ï“® cum nulla penitus religionc moucamur, dummodo animi dcHocnuni expkamus, amp;nbsp;uellucra captemusipimodica,ue]premamuï^muros, uel ad honores dominatum^ ^afpiremus, nihil tarnen tamamp;wdlca fpeciofé prgtexamus fccleratis fadiopibu^, quara Euangdij *tÇp defiæ defenfionem ; quæ quantum p^rifeg cur« fit, enam quimukutu cius tutelam caufam^ iaditant,tum apparet,cum uoti compotes radii fimulationem detegunt,atq^ truculentius m innocentes fixuiuntjquam uel ullus hatreditariu» hoftis Ecdefiæ 1 quæ hoc modo amp;nbsp;prædafeek^ ratiseft,amp;tifdcrapf3çtcxtus;ab eadem 5lt; fpolialcguncjamp;fcderiî® pecunt udamina» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quantum uerô eiufmodi â boni Principis officio recedant, non en difficile iudicare. Is enirn ab omni fimulationc rcmotus,ea quæff^'^* nis puritatem tuentur ac retinent omni cura ftudio^ prouidet» yuoi* rum primum eft,ut fcholæ inftituantur,incp eas ftipendijs accerlantitf viri idond,qui bonas artes amp;nbsp;linguas fide amp;nbsp;dexteritate tradant, alan^' turc]^ quâmpoffuntpluriraiquicafdemdifcanu Qua parte fi négligé* tiae obfecundatum fuerit,breui amp;nbsp;tenebrac Eedefiam obruent k^“*'* tumartium^ interitu.ÔC deerunt redores eiufdemjubi fanehoiow» uerg rdigionis uidoriâ uhrô prodi neceffe eft» Scholasjgitur côferuarl atqg foueri primum eftîne bonæ literæ intereant, quarû obfequijs Ecj defiæ dodrina nonmagis,acnos hoc aérc,carebit;nec defîntquicetu Deo pceufiarc in bac mu regant at^ guberuent» Proxit^v effi ut cru*

lt;ïirioMe,pictatc at^ integritate fpedati uiri conquirantur, quitus Eó elefîæcura tutô demandari pofsic ï qui dodrinam uerbi diuini, ca qua *Dunigcnito filio Dei,Pfophetis ac Apoftolis acceperunt punïate,n5 *^odo ipfiprofiteanturac doceant,fed ad poftcritatê quoep transmit* tyre etiitantur* Quia uero diaboliinfidias Aruunt Ecclcfiæ, camép mi* *frc conuellunt difsidqs ac contentfonibus, quarum nullae un^ abfep traquiUitatis publie» atep animaruiadura fufccptc,multo minus aude con6rmatae€p kguntur,nec tarnen ulla ratione hifee locus eft,nifi feda* •■•jatcp fanatici tollercntur;tertium erithaud dubie,tanto malo occaOo-Qem præddi.atep piorum Principum feuentate compefcikuiumingegt; Hioru pctulantiâ,quæ decus cfle putant, publico difpendio ludos agc* •■2gt;atcp opinionum nouitate negotqs atep periculis implicare illos, qui *nulto maiori utilitate Gmplicê ueritatis uiara oftendcrent, quam ut ho funi ineptijs atlt;p infulfitatibus enodandis occuparetur» Faciunt igitur amp;reni Deo gratam,8dincoluniitatcmfubditorum tueneur boni Prin^ cipes,quihancludendi atep ineptiendi libertatem adimunt homimbus adca?tcrorumpernicieninatisatcp educatis« Sedquia hodis Ecclcfiæ dud genus impoduræ piorum Magidratuü uigilantia multoties eludi atep cohiberi uidet,uiokntius in nosquandoep infurgit, amp;f difputandi tatione poftpofita arma capit,bclla mouctjCanguiné profundit,inccn' dqs ac uadatione graffatur : quitus malis nifi obuiam iretur tonoruni Principum rokrtia,nihilnon uoluptatis capcret ex piorum interiru ue* tous Genius,fpedacula cderet,quorum afpedutocumuerfum ceeïi terrae^p theatrum cohorrefcereu Volo igitur hoc quartum cfrc,quod Hcclefi» cum conferuationi turn propagationi inferuiat, ut boni Prin* cipes agnofcant,non fibi gladios porredos a legibus, ut feras transfi-* gant,ut armatas perfonasagantjed horuaciem aduerfus hodera Ec* defix uibrent, eafp piorum corpora contra malorum infidias, contra f?des,contra pefsimorum latrociniaprotegantïquodcum fe Deiopr» Max^uoluntate atq^ iufTu facere perfuafum habent, merito nee animis defiituuntur, nee bonorum omnium ope atep confilio«

Hæc fere ilia funt,quæ primum boni Principis officium condituunu Quod ad honedatê poliiicam attinet, cuius ego curam bono Principi ifcripfi.Sd alq oraties fadura probant,nemini dubiü ed,Deum amp;: uellè bncdifciplinarnmortalium,ó^ caufashuiusfuæuoluntatispatefecifle*

Nee enim cuiufep animus locum daret fpiritui fando,nec ipfe fpiri* tus fandus eiufrao Ji domicilio inuitaretur,fi nullo iure, nullis legibus, fccleraimpedirentur,flederenturad modediam horainumanimi pro-ni ad iniurias, ad libidines. Quo igitur uia recludatur fpiritui fando re-generanti mortaliura corda ad uitara aeternam, fpin? ill» difciplinæ fc-ueritate remouendæ funt, tucnda cd honedas aliqua focietatis huma-*ï», ne omnia fus^ de^ ferantur, nullo ordine, nullo turpitudinis i^ouedaus^ difenmine. ka kx naturae, quæ hune politicum ordin era 3 condi^

confiituîtacregitjp^dagogi officio fungitur,amp; hoiwfnn Worts üoîüO^ ' tad fpiritus fanCli, qui und cum pâtre amp;nbsp;fiho autor eft eius ordinis/o* forraac,Facit^ ut Deus in aliquibus pofsit effe efficax,amp; multos exgt* nere humano eligere ad uitam aèternara, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- « • o/

Ad hxc cum Deus opt, max» fit eflentia fionefta, amansoraifnsamp;^ creaturam, quacratione amp;nbsp;intelledu ob hoc donata eft,ut difcrimcn bonitatis amp;nbsp;malitiæintelligat,obligatani uelit,uel ad obedientiara erga lcgcmnaturæ,uelad pernamïoportet, utquoquo modofedOTponp antur, defendantur innocentes, feruetur tranquillitas, hondtasintcr homines eolatur ; ut etiamfi mortalium peruerfitas illam focietatemup * tæ eeleftisafpernetur,non tarnen fibi liberum fore profpidat, omnia ‘ inhacuita pro hbitu agere, omnia iuradiuinaSc humanapcrmilccre ' atep confundere» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re

Qua prop ter Deus huic ordim’tutahdo bonos Principes prarreftos xioluit, Ac nifi horum metu pctulans multorum natura contincretur, quac furta,quælatrocinià,que hô'micidia,quæ ftupra atc^ libidines pa^ firn increbrefcetentCquam omnia drcumqua^cedibus,rapinis,tumul* tibüsFp com pierenturj* Greuit libertas, amp;f crefcit indiesj mores ftunt folutifsimiï nullus pudor,nullus Dei metus,difciplinae contemptusm^ gens eft : nee muliô fecius piæriqj fe efferunt, ac fi arma ipHs natui x legibus illaturi finu Meaopinione, fi annum freni-depontrenmnin iftam fe mor tales effunderent pctulantiam,ut biennio triennio^ mira difeiplinæ limites reuocari non poifent.

Qjid hic igitur diligentiæ atq^ infpedionis bono Prinep’ iotum# batjacilc quifq^ perfpicimus^Quo modö huic negocio infiftendumfif, leges oftendunt, amp;nbsp;legüm ufus.

Leges in prarcipiéndo prohibendof^ uerfanturïSedearüufusefi.ut amp;: præmia uirtutu bonis obueniant,amp; n malis federûpenæ exigantur» Nam qüod ad kges attinet, cum difcrimen redi amp;: non redi, rqui #tcç iniqui faciantïquorum alterum rationis iuJiciojeftimon/cQ? cen* fcicntiïcapprcbatur,alterum amp;: turpe priuato eft, amp;nbsp;publico deirimc' tofum: meritô neeilla concedunt, quac ipfius natuiac pracconio inter'' dida uidcnt,ncc omitti negligiéu patiuntur,quf rationis didaminerO' tics orgerirepetiép norunt» Ita uolunt ut qüod honeftum ef fat, amp;nbsp;s omittatur quod turpe» Cuilegum uoluntati cum obfequimur finguli, honeftas politica, conformitaséjj cum lege ttawrac eft ï quanto ud oês nel pleriqj noftrS accedimus propiusjongiusue rccedimus,tanto ma* gis ordiné focietatis pohticc,uclftafailimus noftro exemplo,ud tufba* mus atep euertiraus» Sunt cm bonacleges nihil aliud,q mentisillius ra* tionis^j^ dilt;ftamcn,quacut originem a Deo opt. max*habet,ita fimilw tudinequadain omnium proximcad ipfum accedit, facitég ut quodde •uoluntate in Deo mortalium excitas non dcpréhenderet,id hums con* cione edido€p perdpiat» Eo beneficio cógnouimus uelkJDeü perfo* naru gradus,cqualitaic in contradibusïnoUc raDioas,dolü, cycles, fiu*

prat ^oru ortaniu quæ fieri neceffe fit,quæ uitari amp;nbsp;omftti,iure clutu eft opnrnê,quod piorü Iinperatoru uigilantia habemus, quo tranquil* litatem honcfiatcm€]^ ordinis politici cüm gubernamus tüm defendi# mus» Oportet igitur bonum Prindpem, uel ipfum mdiores condere, üel eas leges proponere inter fubditos atque tueri, quas maiörum no* firorum cura ftudioep accepimus : ut quonam rerum difcriminc uitae focietatis^ïj nofiræ innocentia confinât agnofd qucar,

ha leges amp;nbsp;iura proponenda funt,quac fint normst boneftatisin* ter mortales,amp;: quid faci^jndum, quid omittendumfit oftendanu Sed has nullius momenti forc,nifi magna uigilantia,magho^ ûudio eolantur atq^ defendäeur, facile iudicatu eft, Nihilo pluris fient quam üel præferipta reipub» qux apud Platonem eft, uel aha fapientu dufta, quorum fi integrü fuent dolium, unamehercule uoluptatis fortunaefj^ guttula uulgo æftimabunturî eo^ modo duodedm legum tabulae, quantucunqj pro rofiris inoês fori partes refplendeant, no magis ho* lüinü animos mouebuntjq fymbolü per ludü iocum^ appidu parieti, Non potent igitur legu autoritas c5feruari,nifi accedat earn ufus atqj ebferuatio^Ba ueró duabusin rebus potifsimuconfîfiit,præmr)s uide* heet bonorü,6lt;: maloru penis* Nam amp;nbsp;bene fada approbari, fecus comiffa repræhendi Magifiratusteftimonio neceffe eff ; ut horü lande inulti ad probitatis fodetatê inuitentur, illoru nituperio mahdæ cafira déférantplurimi* Vtrumqj uerogladq fulgore metuQj agitur,quo dc^ fenduntur innocentes,cópcfcuntur neferrj, ha feptus eff bonus Prin* ceps amp;nbsp;legu edidjs amp;: terrore gladqtquibus munimentis poliiicu ord^ nemdndü defenfum^ oportuiuHinc forum,hinc iudida,hinciudic5 fententiae atqj décréta, eorum€^ omniSuisatqj autoritas inuiolabtl«slt; Qui rerum ordo nifi effet, omnia tranfuerfa agerentuf hominu malida üeluti fecundi alud raptu* Qjioquifcp uel manu promptior effet,uel niunitior prefidpsjucldolis inlhudior.eo plus iuris potentix^ nemi* nc prohibente obtineret, Sed ne hacrerum omnium cófufione focie--tas uitae humanx letaliter faudarctur, leges datx funt, Ód legum ufus demandatus Prinapibus ac Magiffratibus^

Opia ueró raortalium natura dedita eff auaritix,cupida domination nis atq^ impertj,prona facilisiep adiniuriasjfjsqß decaufisfxpenumerô eucnit,utuidnorum pctulanna atep rapinis uexemur, tertium eff boni Principis offidum,dc quo diximus.contra hanc truculentiam, has^ in iurias fubditorum capita fortunasq^ tutari*

Necquieep enim ffudetur rcligïoni,colütur leges,nifi ab exteris uid* nis€^ fecurifimus,nifi pacis quictisq^ beneficio tuti,Sd noffris fruamur bonis,8d alienis difcamus carerc.Latrocinia ücró ut fortunis re^ fami liarifpoliant,ita eafdê aliunde rapere praedariéjj docent*Ec ffuffra obe ditur Icgibus, fi obedientix fruffus non fequatur,tu€p aliorum petugt; ^Unüæ fis expofitus,dum legum obferuantia neminem offendis*

fubdftorum falutem oftendet fibi acquè ac fuam curæ effeZ In hoc nee pericula detredabit, necmetuetiniultuSi neemouebitur gratia:pro patria, pro aris fodse^ domeftjeis fe certare ftatuet, fi pro fubditorum falutc in difcrimen fe obtukriù Quanto enjmipfiamplior,maior€p ob feruanua debctur,quam cuiuis ex raulns, canto onera fuftincigrauio* ra:quænifi effent meritorumdigmtatisq^ gradus, æquaretur, colere* cur^; minus, quanto minus excubaret pro alqs, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r '

fortunis depdlit atq^ abarcet, fi modó id armis fiat,atque uis per uim propulfeturjbeUum uocamus* Quod duo in fe habet, confilmm^ar# ma: quorum ncutro carebit fceliciter» Confilio non tantum ipfe f’rin-' ceps ualebit,fcdaudiet quoq; difcetfjj ab alqs,quorum complur^s,qul rei militaris fint periti,Iatus fuu fiipare, animiez cogitata impertiri uo* let» Arma mimfirabunt fubditf,parabuntur^ apud focios atep armcos^ Ita bonus Princeps fludebit religioni: tuebitur ordinem polincum: defender fubditos.Religioni deditus erit,fi fchoJas infiitueritïfiiuonc* os dodores Eedefip præfccerit: fi côpefeuerit erronés atlt;^ Fanatico«: fiimpioruatqj Tyrannorû crudchtatem retudcrit.Ordims politidho* nedas Iucebit,fi non modó leges promulgauerft,fedharum ufumprg* mijs bonorum,malorum pcenis off enderitgt; Subditorum res faliiæ atqj incolumes erunt,fi Só confilio éc armis hoftium conatibus obuiamiue*

Qui uerö folushæcatq^ eiufmodibeneficia praeffatq plurifws»^ noduuigilat,utalqdormiant:quireligionem,quihoneffatcffl,qnicor pora atqj fortunas noffras tuctur:quo pado non bonus Princepsap* penabiturf quo pado hic idem bonus Princeps â bono patre differ«» ut Xenophontemlocutum nouimus*Etcffe fixe mérita in Eedefiam, in rempub:in nos fingulos maxima,honos teffatur,quem Principide^ ferimus : teffantur tributa, quæ pendimus : amp;nbsp;alia pkraque, quorum omnium finem cffe uideo, ut gratiiudinem fubditoru erga Magiltra-’ tus fignibcent, Magiffratus offieq erga fubditos commonefaciant»

Dixi de bono Principe : cuius ideam, cum Celfitudinem T. afpido» illuffrifsimc Princeps, Domine clemêtifsime, ad uiuum expreffanii«' tuo» Nee eff quod opinetur quifép,me in hocadfedibus obffqm»^*“* io,quod T» Cclfitudinis eff, ä me ipfi tributum, quam ut calumniarum nietu ucritatis officio peperciffe uidcar» Conffant tua meritain Ec# ckfiam,conffant in rempub, tanta,quanta poflunt effe non dico boni fed optimi Principis:quorum amplitudo in caufa eff, ut T» Celutuoi* nem ignorent pauci, ament prædicent^ uniuerfi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Necafpernaberis hanc laudem illuffrifsimc Princeps, Domine de* menrifsime, quam ffudio atqj labore compararifacrx literæ pr^apt* unt : tantum abeff, ut in fufpicionem atep calumniam abstrahidebeat aut pofsit* Quod tuum fit ffudium in rcligionem : quæ ^yra m - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«dmiin*

sJniinijïrttt^a tèpiib: quæ dementia pietas€u in fubditos ? ideo noli rcpeto,ne hominu fermones co0egifre4tuar^ Celfitudini in os loqui, quod pafsim inter alios omnes fpargitur difleminaturé^ exiHimcr» noc dicam, nihil me de bono Principe locuturo, quod idem T» Cdß* tudini tnbuendum afenbendumqj non teßemur fubditi, normt prögt; benté)^ exteri»

Qliæ cum ita fc h3bcant,hæc fcripta patris mei T^ Gelfitudini dcgt; dicare multi» de caufis iuftifsimis^ uifum eü^ Ea enimin te omax menta prudential ac eruditionis,ea pietatis ac uirtutum elucebant,quae hoc infœlici temporumfcculo,quo pauca moderate,paucifsima bene* uolc candide^ de nonnullis etiam optime in Ecclefia uerfatis cum exi# ftitnantur,tùrn defenduntur, facile obumbratura atq^ obtedura uide^ bantur hæc Vrbanipatris mei fcripta, contra illorum iniquitatem; qui forrafsis abolira atep fepulta mallent,^ teHimoniu ede apud pollerita* tem purioris atq^ intégrions dodrin« in Ecclefîajquæ ut folum eft no» ßrx ætatis beneficia, at(^ non modo pofteritati ftatum tranquilliore, unacum dodrine puritate Iargietur,fcd fuperioru quoq^ temporS ne^s bdas ac pontificios crrores amp;nbsp;difeufsit hadenus, amp;nbsp;difcutiet quoad, penitusucritatis uia ftrataredufaqj pateat:itanoftrü eft,eiufmodi fcri» pta ab obliutonc hominum uindicare,quæ aliquando de hac noftra Fe«*' lidtate teftabuntur, opcramép dare, ut quod bonum diuinitus nobis o^uenit, id quibufeunqj pofsimus ratiombus tucamur ac propage» nms*

VidebaraTfCellitudinepro ea cruditïone,qua nulli 'Germanie Pritt cipumfecunda eft,dextrè iudicare pofte de religione, de fcriptoribuS, inEccIefta,de^ meo parente; cuius fcripta, ut totius olim Germaniat^i^quot; hanuncornatifsimioptimi^ Principis cenfuram fubitura efTent* . Ht quiaad banc erudiuonemamp; rerumoptiraarum pcritiam etiam acee» debant alisc uirtutes,amorin litera%ftudium arqj ardor in religioncm» candor in iudicando,nullum mihi pcnculum fore confidebam, etiamft minus tempeftiu^hanc uoluntàtismeæ fignificationem feedfem ; att^ ita futurum cfre,ut utriq^ noftrum amp;nbsp;parenti amp;nbsp;mihi confultum progt;, fpedum^ fit. Nam amp;nbsp;illius exiftimationem optimi Principis tutela ateg patrocinio morfus inuidorum baud dubiê dedinaturam, 8^ mihi uix unquam pro beneuolentia repulfam, pro dementia offenfionem, reiedionem pro facilitate fperandamclTcab illo Principejeuius nó mo# doburaatiitasftudiumfjj inreligionêaditeras ingens eifet, prudentia atq^ arnor redt in rota gubematione eluceret, fed qui apud omnes ui^ cinas genres ac refpub: etiam præcipuâ laudc manfuetudinis;comitatis ac beneuolentia; haberet erga cuiulcuntç ftatus atcç conditionis botes, Sufeipiet autT, Celf, in fidemfuam atep tutclâ parente meü,eumép no tantu hofpitê in boe ducatu uagari, fed domefticû effe tanto ferct de* 0ieniius,quant^naaiori animo, maioric^ conftantia religionê tutandS, literas

Feeras ac rtucîi'a. quae Eedefiæ dodrinam fouent, amanda propagate da^ ftamiuEtut cumhumanifsimo Principe Jibcrrimê lôquar,utrocç Domine ipfe mihigratulor ; cum quod hare in loea uenerim/ubiT« 11* lam Celiitudincm uirtute ac fide prarHantem coram afpexi : tum ctiam quod amici non defucrin^qui in dedicationis confilio aeddibe* ratione,mihi ad T. eelfitudinem fponie c0uerfo,feddetrcdao««cd* knufsimi Principis alloquiumƒautorcs atq^ fuaforcs fuerunt, ut quod non importune mihi uifum cflct,in eo conftanter libère^ perfeuera* rem,omnem^ haefitannac acdubitationisfcrupulummulusgrauifsp mis^ rationibus Aatim exemerunt* ■

Cum uerö^iUußriCsime Priheeps, amp;nbsp;fingulari Hudio eelfitudinem tuam profequar, amp;nbsp;banc oHendendeatq^ déclarandx uoluntatismex occafionem mihi oblatam ciTemaximopere Icter,utrumqj futurura eft, fi banc deuotam propenfionem dementer accipi intdlexero,ut amp;ftu* dium redundet uberius,amp; nullo me lætatum errore uideam. Quae am' bo cum unius dementiæ comitatisé]^ fignificationeintegramibi ferua# ri pofsint î nee quic^ omnium fit, quod facilius ei praefiandum pute« mus, a quo nos coli atqj obferuari dididmus,qudm ut grata nobis «Hc 'oftendamus,quaecunq^ hoe nomine redè atq? deliberate geruntur,ut bene cupientis animus nobis exploratus fiat: impetraturum me non diffido,ut quod,Princeps ornatifsime, afiratim erogasinómnesalior, id foli mihi pro tua prudentia atque cruditione haud denegandum pûtes«

Quod fi rede fpero,utmihi iufTu tuo fadurus uideor, 5i parentis mei VrbaniRegh krip ta tempediuè oblaca, amp;nbsp;me mea^ fiudiack/ mennac T« commendata eße petb«

Vrbanus Rhegius honorabili amp;nbsp;PIE DOCTO VIRO IOANNI P* fuo ïn Domino fratri dikdo, Gratum amp;nbsp;pa* ccm Dei in Chrido»

H Î T T O T I B Ï TANDEM, Q^ V A S tones â me efflagitafti, meas Propofitiones, amp;: quam amicis petentibus confcripQ ftuckndi tradandi^ fcrw pturas facras rationem. Etiï uero quidam boe feculo inEgnidodrina amp;: pietate €xcclkntes,eam rem, quam hicbreuiterfumcorapkxus,pinguiori Minerua tradis* ^erinteditïsfcriptis,qugfanc facrarum literarum tyrones fedulo cuol* Vere oportebit, tarnen bæc mea quoq^ profutura multis arbitrer, propter fimplicitatem amp;nbsp;perfpicuitatem, qua in illis contexendis fum ^fus. Nam in fcribendo, cum orationis fimplicitatc amp;nbsp;perfpicuitate, lum iuka uerborum breuitate,utor ac dekdor,cum expertus fira quo* tidiano ufu, hanc feribendi rationem, nontamgratam amp;iucundam, fluimutikm ac neceffariam prjs kdoribus ciTe,. Tu hifee nodrisjmi bannes,utere falkiter, ea^ eum alqs pro fraterna charitate commué ^icato, utuos meis kgendis ipG excitemini ad diligentem atq^ fedu# hmferipturarum kdionem.iemper memores Apoilolici didij Attende kdioni,exhortationi,dodrinæ,Gratia Domi*

/ ry ,:^; i agt;^/-.r ; a ï1 '^;gt;’.r?»gt;..;r, • • ; ---r; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gr/*'Ï4

. quot;'!’ .• z??“.,’, » J .'jz-ï»mT'^ ;o ft ’ï _ : /''' »^r • ' ';,*özlt;5' ^ rr..

°; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■?£■' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; 4 rp’gt;?;n ^ : '5’ 1

OMO BENE CÓND1TVS ERAT I N NA-turalibus reclus, luftus, intergertp, fed inobediens fac^us uerbo 5C mandate Dei, iniuftus,p€ccator,inimicus Dei,ôi:omnibus malis ob* noxiusfacflus eft.

z. Peccatum totam hominis naturam corrupit in omnibus uiribus animx amp;nbsp;corporis, ut caro fada, tantum camalia fapiat amp;nbsp;concupiC» cat* Quod natum cH «x carne, caro di. loan. 3. Et animalis homo non accipit ea, quæ funt (piritus Dd. i. Corinth, x.

J. Malus igitur eft à natiuitatc,pcccato origirus infedus,ad bonum faciendum inido* neus,Gen. 6. Cunda cogitano cordis intenta eft ad malum omni tempore. Et cap. 8» Senfus St cogitatio humani cordis in malum prona funt ab|adólcfccntia fua. Rom. çr» Noui, quod non habitet in me, hoc cft, in came mea, bonum. Rom. 8. Qiu carnales funt,quae camisfunt,curant. Item: AfFedus carnis, inimidtla eft aduerfus Deum» Ephef. 2. Sumus natura Rlq irx. Rom. 2. Omnes funt peccato obnoxif, ficut feri« piumeft: Non eft iuftus, nc unus quidem. Pfal.13. 51*

4» Satanx captiuus fadus propter ()eccattim,fe Iiberare non potuit,aut ad Dcum ue* nirc, ac iuftificarc, fanare naturam exidalitgr infirmam. Hxc quidem eftfexsprimxna«^ Otitis ex came.

J* Pa eundem 4 quo creatus eft homo, recreartdus craf, regenerandus, id eft,pcr ucr^ Dumattemumpatns, Dei filium.Ille igitur in carncm promittituruenturus, ut opera di«^ Jwli dffoluat, mortem aboleat, naturam hominis inftauret, inimkitiam inter Deum SC joniinem tollat è medio. Breuiter, hominem iuftificet 6C faluct. Efaix 7»^^ cap. 37» »Jeus ipfe ueniet, SC faluabit nos»

Modus inftaUrandi SC reducendi hominem ad Deum,rcnouandæc6 imaginis enw, ^we filius Devante fxcula ex fubftantia patris gcnitus,h't homo,exfubftantia matris in *Wo natus,ut Athanafius dicit: Affuinit noftram humanS natur^fed fine omni peccato

*t9 macula,ut fiat mediator ^ reconediator inter Dcum SC hominê.Hk Icgcm Dei per* Kâifsime implct, faasfacit Deo patri ,p peccatis totius mundi,inimkiti5 tollit,iram Dei f^^F^crifido corporis amp;nbsp;fangumis fui in crucc, diabol5 uincit,remifsionem peccatorS, *ultitiaTn,amp;fplriajmfandum,cumfuis donis,uitamcp xtemammeretur. Mortem quids primo in te abolct, amp;nbsp;per mortem abolct eum, qui mortis habebat imperium, hoc eft, diabolum. Heb. x. Et naturam noftram reftaurat amp;nbsp;glorificat.

7. Hxc magnifica opera Chrifti propter nos fada,merucrunt nobis remifsionem poc*^ tatonim, iüftitiam amp;nbsp;uitam xterham,ut per ca, fiducia Chrifti, iufti amp;nbsp;falui fiamus. Delt; ^ enim eum, qui peccatum non nouit, pro nobis peccatum fccit,id eft, hoftiam pro peo^ cato dedit, ut nos èfficefemur iuftkia Dei per illum. x. Corinth. 5.

8' luftificationoneft res tam'fecilis,utrationihumanx uidetur,üafiteadempotentia,

qua crlt;atiis eft hornOjdinina. Chriftus enim ait loan. 5. Niß cjuls flatus frient e fupeffiis, non poteft uidere regnö Dei.Eft enim regeneratio QC reformatio tonus nature humane»

«. Si fatis fuilfet humane naturae adDeum redocendic uel iuftificandç Doiftoremmif« tere,qui maliciam fiC iniufticiam arguer et, iufticiam doccrct,Mofes hoc abonde fatis pray ftitilfet,qui fane legein perfetftifsime docuit,amp; per earn,nos omnes effe peccatores,iiatu* iram noftram eife maleditftam, amp;nbsp;mortis tyrannidi fubietftam, darifsimedognnatizauit. u. At lex Dei manifeftare homini fuam miferiam, iniufticiam Ôi. damnationem potuit, at auferre haec mala, amp;nbsp;conferre bona oppofita, Iufticiam ÔC faluteni, non potuit.

Hi(îcatorum,amp; renatoruin, Icrcm. 31. iit kgemfacerc indpianr, ut dâigant Deum, 5^ «nuoccnt nomen dus,acucrbum dus feëlentur. Et lex tide non abdetur, fedperfidtur, dat diantatcm, Knerti legis.

^‘ Verum hæc Qiridi opera, quibus natura noßra infiauratur,remirsio peccatorG,legis ^plctio,cxpiatio peccati, abobtio mortis, uidoria eötra Satanam,uera Dd noticia, fapic* ^i'cconcJiatio,iidti'cia,faJus,fanctificatio,rcdeptio amp;nbsp;uita aetema,hacc mérita infinita ap* prehendi à nobis nö p0(runt,nifi ucrafidc,idefi,fiducia promißac inßauratricis gratiac in Chrißo.Ideo Paulus grauiter docet, nullis operibus,fed tantu fi'de iußificari impió,hoc di, rcputari,amp; tandem etiam in fua perfona fieri. Sola fides in Qiriflu redemptorc no# «rum,organon cfl,quoaccipitur 06 pofsidetur Chrißus: ubi aßt Chrifius eß, ibi remifsio pKeatorü, donatio fpiritus fancii,ibi eß omnis iußicia,fanlt;ßitas 06 falus. Cui enim donatus tß Chrifius,quomodo nö cum ipfo omnia bona eius data eflentt' Rom. 6. Quare per fi* tlem inChrißa fit, ut reputemur corS Deoiufh',âi feruemur. Beatus Augufiin. in pfal.ju W:Sic Dauid dicit bcaiitudinê hominis, cui Deus accepto fert iußieiä fine operibus. lu* ^iâ quamriidci,quam bona opera no pracceflerun^ejuam bona opera confequûtur.Idê ri pfal.70.Primus homo captiuos nosfecit,Sec3dus homo nos de captiuitate liberator,fi* cut enim in Adam oes moriunt,fic ÔC in Chrißo oes uiuificabunt.Sed in Adam oes mod Unto per carnis natiiatatê,in Chrifioliberantur per cordis fidem.Item in pfal. ss.Sola fi* desmundat.Theophyladusmy. cap. Lucac inquit:Salus ex fidecfi.CyprianusàicSi in^t ^riftumcredimus,fidemuerbis SC promifsis eiushabcamus,amp; no moriemur in cternG. Benhardus incodonede AnnunciationetNecefle efl primo omniu credere,q, remifsio* Uem peccatorG habere non pofsis, nifi per indulgentia dd,fed adde, ut credas amp;nbsp;hoc,qp per ipfum tibi peccata condonant. Suma,fine operibus noflris,fola in ChriftQ fideiuflifi* tamur.Rom.5.4.fed no fine mentis amp;nbsp;operibus Chriftfqa ipfe nobis meruit opcre fug riortis gratia Dei,amp; dona fpiritus findi,fi'dem,charitatê, fpem. luftificamur qdem gra* *8, fi nos amp;nbsp;noftra refpcxcrimus,ftd magno merito 86 preciQ,fiChriflum : qa ctfi noflra omnia nihil funt,tarnen preciofa res eftfanguis filq Dei, quo intcrueniente, redempti fu* ritis,amp;; Deo reconcibaci:amp;: Chrifius eft impletio legis ad falutem omni crcdcnti,Romio.

DE LAPSV ET nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .

ttiuin peccawiTijSC pcccati poenam. Secundo, crede in Chriftum propiciatoré^’’^^ ^^ Iiatorem,credc Deum mifcricordem ex mifericordia oinne peccatumobneniiiii?“S tis propter Cliriftum filium fuum,quem ideo pro peccatis tonus mundi uidin®” “^, luit,ut aboleret peccatum 5C mortem, amp;nbsp;daret iufticiam amp;nbsp;uitam xtemam credenODU löan. 3. d. Tertio, Inuocaamp;habebis. lod. x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß nuefi*

30. IdeoPharifacus non defcendit iuftificatus,quia jufticia non extra f^^Ç’” p^ uit,fed in fuis operibus,contempto iufticiæ Ô^ uicx audiorc. Quid igitur niitW ' temptor iuftificatoris amp;nbsp;feruatoris unici manet iniuftusf’Rom.9, quia tan^/^opo_ legis amp;C. Hçc ed ludicia fidciamp;Dei,inlcgcamp;Prophetis,Ro.3. Augiktop*^’**®’*^* luflida nodra ex fide ed,fiC fide mundantur corda noftra, ut quod credimuS)^ i^nt a fimus. Vtruncp enimpofitS eft,amp;,beati mundi corde,quoniam ipfi Deutn^ “ fide mundans corda eorû. Philip. 3. Non Habens mcam iufticiam ex iegr, ^^«ns, g fîdê ed Chriftù Rom.3. Ex openbus legis non iuftifîcaturomniscaroin côfp^f®.

31. Vna ed tantum uia iuftifîcandi per omnia faccula,fcilicet credere in quem Deus pater in hoc mifit,utpeccatorcs ipfefuis openbus 0^ mentis laluarct,^ nbsp;nbsp;• Nee eft in alio quocp fakis. Atd. 4.1n 1II0 beneditfto femine CbriftOjbenedi^^ ^° quuntur oes farmliac terrae. Hane uiam triuit publicanus pçnitens, ignorât Pharuæus bus. Quare ille iuftifîcatur, hic in fuis peccatis manet, amp;nbsp;iram fibi t**^’quot;®*^^^ 7^^ Qui crédit in fflium,habet uitam acternam,qui autê incredulus eft Wio,non uioœit UJ ^ fed ira Dei manet fuper eum,Ioan.3.Âuguftin.inpfal.7o. inquinCumeroiuftejt*^ fticia erit,quia iufticia mihi abs te data indus ero,amp; fie crit mea ut tua fit,id eft, abs hi data.In eum cnim credo,qui iuftificat impium, ut deputetur fides mea ad 3^ Totum iuftifîcationis negocium penitus ignorant, qui fomniant hac doórma n * ucl prohiber!, ud impedin' bonorum operum exercitia,amp; concedi pcccandihcentiani^ 35* Qy’’ ^3C una doctrina difcimus,quomodo ad bona opéra uemamus, ^fi à luftificatis hunt Ôd bonis, boni autem amp;nbsp;iufti,non nififide in Chriftum dr^* * T^atura noftra in fpiritum fidei immutanda eft, amp;nbsp;ex ira in gratiam Dei transiet® a» turn bona grataqp per Chriftum Deo facere poteft opera.

34. Sicut amp;: Gregorius dicit: Non ab operibus ad fidem,fcd à fide ad opera ^^'^b 35. Et fcriptura pafsim docct,non ideo iuftificarinos,ut ad iniuftidam rclabamiir,hocf fet gratiam amp;nbsp;redemptions in Oirifto reijcere,amp; fanguinem teftamenti proplianare,K^ lit iuftificari crefcamus in agnitione Dei, ac Domini noftri lefu Chrifti, QC renouoiwt die in diem,in fantdimonia uitx cum omni pictate amp;nbsp;horteftate pgredianiur.Finis oam iuftifîcationis eft,bona opera facere,amp;fcriptura fanefta ubi® peenitentia inculcat,amp;^ opera exigit. Paulus ad Titum x. ait: Apparuit gratia Dei falutifcra omnibus hom»®*^ erudiens nos,ut abnegata impietate,SCmundanis concupifeentijs, fobrie, amp;nbsp;iufte, amp;• P uinamus in præfenti facculo, expédiantes iHam beatam fpemSd appantiwiemglonxm^ gni Dei,amp; feruatoris hoftri lefu Chrifti, qui dédit femetipfum pro nobiSjUtredimeret n^ ab omni iniquttate,2d purificaret fibtjpft populum peculiarcm,fectatore bonorum Titum 3. Ne fimus infrugiferi. Ibi praccipit renœationem fpiritus, amp;! quod uctintas 1 abolenda, amp;nouitasinduenda,utbaptifmiSymboIontcftatur. t. Thefr.4«Nonu(xa nos Deus immundiciç caufa,fed ad fandftificationc.Ephef. x.Ipfiusfumusopu^ö3diti Chrifto lefu ad bona lt;pera,qu3C praeparauit Deus,ut in eis ambuIaremus.Hucfaciiit 01* nia Encomia bonorû operum,omnes parenefes.Ea autem bona opera Hint {acienda,(] Deus in uerbo fóo nobis praccepit,Sd quorum fumma in Dccalogo eft comprdicnia*K^ gencramur cnim in reconciliatione,ut noua obedientia in nobis inchoettr.

3 óquot;. Tot a fcriptura cIamat:Gratia Dei in Chrifto nos iiiftificari,hoc cnim iwlt Paiw cum air, fide nos iuftificari. Et gaudet Publicanus die,qui fententia Chrifti iuftificatus defeen it in domum fuam. Non autem docentur hxc in contumcliam bonorumoperum, t]Uæ ipfa habent fuam hudem in fcripturis fandtis, fed propter certitudinem falutis notih* candam dedfis» Nam ft iuftificaremur operibus noftris, SdCduaiemur, oporterc^a

ftïe legi Ddper omnia confona, fiC legem totam à nobis impleri. Sed nemo hoc facit, autfjccre poteft in tanta carnis imbeciUitate.Ergo de noftra lufticia coram Deo amp;nbsp;falute femper effet dubitandum amp;nbsp;defperandum. Sic enim confeientia contra fe fyllogfeat:

Quicunep iuftiftcari S^ faluari uolucrit, debet hie proprijs opcribus legis impleuonem perfecte prx( tare,

Igitur iuftifi'eatio fit ex gratia. Rom.3.4. ut fit certa.Si enim pederet ex operibus nor fin's,femp maneret incerta,amp; litre expofitio habet darifsima tclfnnonia ueteris Ecclefiç. 37« luftmeatus fidc,etfi perfonali fanlt;flitate lege non impleaf, implet tarnen alia ratione, fdheet imputatione,credendo in fuftum legis implctorê perfedlifsimum. Impletur enim lex omnis credendo dupliciter:Primo,quod quia fides accipit CIiriftum,qui eftipfa iuftis Qaamp; perfedio legis, accipit etiam in Chrifto implétionê legis. Itacp qui credit in Chril tu lefum, reputatur coram Deo iuftus, perinde ac fi lege perfecte implcuiftct, propterea tp habet in fide fua Chriftum,qui eft legis impletor,amp; nofter liberator. Ad Rom. S. inquic Apoftolulus : Quod lex praeftarenon poterat, ea parte qua imbccillis erat per carnem, hoc Deus proprio filio milfo fub fpede carnis peccato obnoxiç prxftitit, ac de peccato fondemnauit peccatum per carnem, ut iuftifi'eatio legis impleretur in nobis. Secundo, ^d quia per fidem dafür nobis fpiritus fandus,cjui efficit, ut diligamus Dcum,inuocer mus nomen dus, ac uerbum Dei fequamur, Deo ac proximo in opcribus uocationis nor firxinferuire ftudeamus, Sd diuinae uoluntati nos fubijeiamus, idcirco dicitur etiam hoc modo fides aliquatenus legem implere. Et quanep inhac came legis opera perfeefte fieri nequeant, tarnen fides in lefum Oiriftum incipit ea praeftare, amp;nbsp;quicquid adhuc deeft, credent! in Chriftum non irnputatur, fed ignofeitur propter Chriftum. Sic Auguftinus lih.l.rctradtationumjCap.ip. dicit : Omnia mandata Dei irnplentur,quando quicquid non fit,ignofeitur. Hieronymus lib.i» contra Pdagianos: Tunc iufti fumus nos, quando nospeccatoresconfitemur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'^‘Âugu^m,

Et quia locus extat apud Auguftinum,in prefatrone Pfalmi ex. lectu a obferuatu df- j» ppi, 116 gnifsimus, amp;nbsp;ad noftrum propofitum ualdeaptus,nihil prorfus grauabor eumhic adferis berc,ubi fie inquit: Fidelis Deus,qui fe noftrum debitorem fecit,non aliquid à nobis ac-dpiendo, fed tanta nobis promittendo. Parum erat promifsio, etiam fcripto fe teuere iKV Iuit,ueluti freiens nobifeum Qiirographum promifforum fuorum, ut cum ea qua* promis fit foluere mcipercpin feriptura promifforum, confideremus ordinem foluendorû.T cm« pus itacp prophetiæjprædidio eraqut fæpe iam diximus,promifsionum. Promifit falu* tem æternam amp;nbsp;beatam uitam cum angelis fine finc,amp; hæreditatem immarcefsibilem, gloriam fempiternam,dulcedinem uultus fui, donum faniftificationis fuae in coelis ex rer furreeftionea mortuis, nullum deinceps moriendi metum. Hoc eft promiffum eius fina^ Ie, quo decurnt noftra omnis intêtio,quô cum peruencrimus, nihil amplius regramus,ni# hil amplius exigamus,fed ad illud, quod erit in fine,quo ordine ueniatur, neep hoc tacuit promittedo Sc^ prçnûciando. Promifit erh hominibus diuinitatê,mortalibus immortalita« tê,pcccatoribusiuftificationê,abie(ftis glorificationê. Quicquid promifit, indignis ^pimfit, ut non quafi operibus merces promittcrctur,fed gratia,à nomine fuo gratis, daretur,quia 611 hoc ipfum quod iufte uiuit, in quantum hOmo poteft iufte uiuere, non meriti humani, fed benefieij eft diuini. Nemo enim iufte uiuit, nifi iuftificatus,id eft,iuftus effedus. Ab Alo autem fit homo iuftus,qui nunquam poteft effe iniuftus. Sicut enim lueerna non à fe* ipfa accenditur3ita nee anima humana fibi praeftat lucem,fcd elamat ad Deum : Tu illult; mtnabis lueernam mcam Domine. Cum ergo peccatoribus promiffum fit regnum caer lorum, non in peccato permanentibus, fed à peccato liberatis, amp;nbsp;iufticiæ feruientibus, quod ipfum ut pofsint,gratia,ut diximus adRpjantur,amp; abeo qui femper eft iuftus,iuftifi* cantur. Incredibile uidebatur tantam Deum curam gerere pro hominibus,hodiecp qui de gratia diuina dcfperant,atqî à pefsimis moribus nolimt fe conuertere ad Deum,utab illoiuftificentur, amp;nbsp;per eius indulgentiam, deletis omnibus peccati? fuis, incipiant in illo

DE lÀPSV ET RESTAVli; KOMINIS* ljnjcre/ijrtc,qui nun^ uixit iniuftejunc habent permacm cogitanonisfuæ infe^jfoSjUt dicant Dcum res humanas non curare, amp;c»

Item, Ibidem: Veruntamcn fratres,quiaincredibilc uidebatur honiinibus,quod P®* 'mittcbatDeus,ex hac mortalitate,corriiptione,abieÆonc, infirmitate, pduereamp;^dnerc futuros homines squales angelis Dei,non folum fcripturameum hominibusfedt,utcrf* âerent,fed etiam fidei fux pofuit mediatorem,non qucmlibet Principem, aüt qucnilibct angelum uel archangcliun,fed unicum filium fuumj-ut qua ma nos perdudurus dra ad a* quot;nbsp;lum finem, quem promifit, per eum ipfum filium fuum oftenderet 0^ prxberct. Paiwi enim crat Deo, fi fiJium fuum facerct demonftratorem uiz,cum ipfum mam fedt, *^ ilium ires regentem te. Promifit ergo quia uenturi eflemus per eum,id eft,ad «Ham labilem immortalitatem,SC cum angelis eius acqualitatem. Item, InfinuauitfeCra“^® credentibus Dcum 0^ hominem, Dcum, per quem fadÜ fumuszhominem, pd ^“^ recreao fumus»

Hic ex Augufiino manifedum eft, nos eandem, de iußificatione peccatoris doónna*® in Ecclcfqs fonare, quam die tantus Ecclefiac Doctor rede fidehtcrep doeuft. Videlicet quod Deus humani generis mifertus, dederit filium fuum unigenitum human« naturst refiauratorem Si. libcratorcm,qui peccatum amp;nbsp;mortem âboleat,âf idfiiciam, mtam artery nam ac immortalitatem omnibus credentibus dónCt. Hic folus lefus Chf^us patdeo nobis hanc uoluntatem acterru patris,quod uelit omnes ad thronum gratix confugient^ ó^ in Chridum credentes, propter unicum*Mediatorem Qirifium, redpere 0^ perpen® feruarc, idep nullo humanac iufticiac fiuc operum noftrorum merito, fed mera fua amp;nbsp;ïuita dementia amp;nbsp;bonitatc,folius Chrifti operibus,quac fob funt füffidens Aeritom nd £ falutis amp;nbsp;iuftifi'cationis,quod fide'fölaapprehchdiperfpiritum fandlumpoteftamp;de^i idep ucrbo Euangdij,minifterio reconabatfonis, ut Paulus x. Corinth- cap- ?• aie nia,inquiens,cx Deo,qui rèeoediauit nos fibiper lefum Chrifium,deditcpnobismin'“^ rium recócdiationis,quandoquidcm Deus erat in Chrifio,mundum reconcilians m^ «mputans eis peccata fua,amp;pofuit in nobis fermonem recociliaiionis. Poftea,aditingt^ lia fpiritus Domini,debcmus inucra agnitionc amp;; fide Oirifti, Deo præftarc obcdien am 0^ gratitudinem pro donatis in Chrifto bencfictjs,renouari fpiritu mentis no* fir«e,amp; induere nouum hominem, qui iuxta Deum conditus cft, per iußiei* amamp;fanditatem ueritatis. Ephef. 4. Et quoep fiatucre debe* mus obedientiam noftram erga Dcum, licet imperfe*

lt;Sam,idco placcre Deo,quia perfona cro dens, Deo reconcibata eft, propter^ Qirifium mechatorem amp;nbsp;fuppikatorem.

2 tas nobis fub Papatu Romano, fi quid hoc ad rem facit, per manu* B qm impofitionem,uocationemcp ert data.

I 5. Pontifidj autem nos plane nullo iure damnant,quia nee a capite nofiro Oat do, net

quot;opinionibusSC dodrinis, fedfobuerbo Dd,^uantum ad confdentiam‘attinct,8iîiâ? ficaüonem,clïe regcndam.

lö“. Opera noftracoram Deo non iuftificare,neceflcgratiæ,remifsionisgt;culpafjâfuif tæ acterne, fed aliarum rerum ex promifsionc, meritoria.

'igt; Anueropropteril]a,SCqi;ofdamritusxcIidos,Gmus rendendi3bEcdeüa,!ijdicent uere (pirmialcs,æ uentatis amantes. Imufta quidem excomunicatib coram mindotaf ret, fed in codis coram Deo non Iigat.

ET DE #CCLE5ÏA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/W

® ^^’^2* ®ft corpus, quile amp;nbsp;Ijxjnfa ChrtRi,noßräcp ni^ct'IpiritualtfjproaiIdubKi p cedefia eft, qui credit »ata feripturas in caput Chriftum,'qui paßoris uoœm aüdit, cpü P^am Doinini,amp; matrem fuam non coAtemnit, fed idem cum ea fenrit iuxta uerbum in Sacrämentis iuxta idem uerbum cum ea communicat. Nam qui eft membrum Populi Dci,uel Ecclefiacjis nonfedlatur uocem amp;nbsp;uerbum hærericorum amp;nbsp;aliorum impi-Dodorum, fed agnofätÄ fequitur tantum uocem Domini Dei fui. loan. to. ait '^^A[Kjs;Oues mex'uocem meam audiunt,amp; egO cognofco eas,amp; fequuntur me,0C ego çtemam do eis,nelt;!p peribunt in acternum,necp rapict cas quifquam de manu mea.

®‘ autem Ecclefia Oirifti, cactus amp;nbsp;congregatio fandorum, qui caput Chnftum agnefi ^^confitentur amp;nbsp;inChriftum cfedurit,fanÆfîcati à fpiritu fan(QD,apud quos eft puruni ^Dum Dei, SC legitimus Sacramentorum ufus. Illi autem eoetus non funt fanera Eccle» 9^ uerbum Deffaerofanffum Euangelium, à Ie depeOunt amp;nbsp;perfequuntur, amp;nbsp;legü tgt;tnum Sacramentorum Oirifti ufum rerjciunt atep damnant, amp;nbsp;interim driedtantur im* h^dodrinajfefccp pafcicupiunt quifquilqs Miflärum, boatu amp;nbsp;murmure matutinarum^ horis Canonids,exeqlM]s mortuorum, corifecrata aqua amp;nbsp;faie,fabulofo purgatorio,indult ^ttjspontificisjinuocatione mortuorum, mendactjsreliquiarum, feeftis Monachorun\ ®'co amp;nbsp;chrifmate,^ exteris infinttisfuperfficiofis abufibus,quos lomanus Antichnftus, pro uero miniftcrio Euangelij lefu Oirifti, in Ecclefiam inuexit.

i^. Non ergo ab Eedefiae Catholicx unitate difcefsimus, impiomm-fia^ijs offenfi, M ab externa communionc fumus per uim fubmoti,ob caufam fupra dieftam, quia do^ «rinam crrofieam,amp; uitam impiam, gladibnerbi Ddinuafimus.

^7» Non tupimustetia propter malos pifces,fed ex fagena fumus tyrannies rrieer^quia carpimus malos pifces,necp pröptCr uafa contumehx magnam domum deferimus, fed quae domum dehoneftant, daranamus*

resjaduerfarios 01: hoftes uerç Ëcdefiæ Oirifti peritUi ros, pios autem Doctores, amp;nbsp;Oirifti

• K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidèles faluandos.

l^'rum Chrißus in coma ultima per I^c uerba : f^oefadte^^^- ^'^k^^ t^poßolu potejtatem (planJamßngularcmf nen^cconßcrationbiiti^^ Cerent indclibucm,cuius uirtutc Sacerdotes^a^i^potucrint ‘■^y^^^^^ C^Janguinem G/mßh lam^ nemo conßerare (pleat, tnßß/mli ntu ordinatusßt,nempeoleomateriali,chrifmate,Z2‘ raßra^O' adßcripta propeccatisnlt;ßrii conlecmtus :

^Æ VOD Scotusdißind. 3.4- I‘b.4;ait:Stnedubitationcoffl^ lis facerdotibus poteftatem cofecrandi tradnam dft,totdl^^ H* feopaiiter unclos QC rafos,incre Humana tradido cß«

CONSECRATIONE SACERDOTVM.' ' Vi Gri(li,ipfosomnùinEcdcfîaamp;docU)ïrc,ô^fcciffc. Quarequisfitfenfus hommuerbo* rum Chrifti(Hocfadte)apoftolicus2CCatholicus,nufqüarnc£Tdus,quam cx ipfa Apofto* lorum doclnna amp;nbsp;practica agnofdtur deprachenditurcp.

V* Hxc dïcuntur tantu magna temcritate,fed prorfus nulla diuinarum fcripturarum an» Moritat« corroborantut. Nam quod olim legales Sacerdotes ungebantur,^ ritihus qin4 Eifdam ad fimAionem faefifidàtoriam confecrabantur,ceremonia fuit legalis,SC figura, Ruxfinemhabuitin Chriftö Sacerdote nero amp;C aeterno,fecundum ordmê Kldchifcdech. ^fi«H|c kgabajfi qsüi miaiftris nouiteftamett udil «rutari et exigere/ciatfe ludaizart .1.

primum aduentum Oirißi in carnem negate, ÖC per confcquen3,uruucrfum 1^ reducerc atep inftaurare.

17. In nouo teftamento, Chrirtiani omnes funt Sater dotes, non confecraO ol^ ^^ riali Epifcoporum, fed in baptifmate fpiritu fando, à fummo ac aeterno Sacerdoce ßo, in gremio matris Ecclefiacrenati amp;nbsp;undi in regnum amp;nbsp;facerdotiumfpirew^ dicent uirtutes illius, qui è tenebris nos uocauit in admirabilem fuam lucein* i» '^ ' « 18. Et fcriptura cos, qui uocati ad miniftcrium, uerbum Dei docent. Si ^^^^?^^ Chrifto Eedefiaedata a inftituta, adminiftrant, non fokt appeUareSacerdotö»^^. niftros noui teftamenti, z. Corinth» 3. miniftros uerbi, Dei cooperarios, archied ritualis xdificrj,miniftros Chrifti, amp;nbsp;difpenfatores myftcriorum Dei, i» ^^J‘*‘'j4kjKs» gcliftas, Apcdolos, fcruos lefu Chrifti, Presbyteros, Epifcopos, Paftor«, ^^ Eftep hxcfumma dignitas omnium rede docartium in Eedefia, quod

19. Apoftolus, Ado. zo » dicit fe minifterium à Domino lefu accepiffe, ad td . ^ dum Euangdium gratixDci,nó dicit fe externum quoddam Sacerdotiuwaec^^^ offerendum qnotidie pro populi peccatis.' Externum enim Sacerdotium piatorio facrificio deputatum, fcriptura noui teftamenti ignorât, fed docet nnnilt docendi Euangdij, 0^ adminifttandi Sacramenta.

zo. Summus Si acternus nofter Sacerdosamp; Rex dominuslefus Chriflus, amp;nbsp;liberator nofter in xternum benedidus, in eligendis amp;nbsp;ordinandis fuis ^P° facrofandum uerbi fui minifterium, omhino nulla externa pompa eelebri, i^?^ ficis ccremonqs ÖT ritibUs, more Papiftarum,ufus cft, fed fimplidter cos ad praecu^^ HMtib. p. Euangdion regni Da, ekgit, uocauit amp;nbsp;emifit. Matdixo enim ad telonium d^^

dixit: Sequere me. Hoc equidem uerbo ipfum Apoftolum infignem confecraui^i^ 2. Philippo firnilitcr dixit, loan. 1. Sequere me. Lucaccap. 5. Petrum, loann^ cobum, qui laborantes tota node nullos ceperant pifccs, fit iam retia fua farciebant, Matth. 4. nihil prorfus cogitantes demunereconcionandi, aïoquiwr u^ flus, dicens : Sequamini me, faciam uos pifcatores hominum. Hz funt ceretnonix pompx, quibus Qiriftus, Iromines coram mundo abiedos, indignos amp;nbsp;contempcos,^ fimpheita in przdicatores, fed Apoftolos confecrauit amp;nbsp;ordinaurt, qui non foluni in lt;k^ uina uocatione, Ô^ Apoßolica fundione dodrinam Euangdij, à Chrifto acceptais PV^ dicarunt, fed etiam egregia miracula, domino coopérante, fecerunt. Non auteffl ftus Eedefiz fuz Dodores amp;nbsp;Apoftolos rafit, ut Antichriftus, non olcomatériaux xit, ut Mofes,necp nouas ueftes, reftes, daues illis dedit, neciufsit eos legere, nJi^* rare, uelcantarehoras canonicas, matutihas SC uefpertinas, uigilias deftjndotuin,ó^ crificatorias Miffas pro uiuis amp;nbsp;defundis cel eb rare, neep confeerare aquarn, falem, n^^ bas,placentas. Item mftituere uel doccre uotoriam Monafticen, non pixccpir ejuo^^^ pn^ibere coniugium, Sr^ cibos, quos Deus creauit ad fumendum cum gratiarun^“’^ ne fidelibus, amp;c. fed mandant eis przdicare Euangdium om ni créature, Si bap^re» •Marei lö“. Matth, ulti. Ö^ Lucae Z4. inquit : Sic fcriptum eft, amp;nbsp;fic ojxirtebaf 0»™«^ pati,óc^rcfurgere à mortuis tertio die,amp;przdicari in nomine cius ppnitentóm fionem peccatomm in omnes gentes, initio fado ab Hierofolymis. Vos autem eins te* ftes horum. Et loan, zo. Sicut mißt me pater, ita Ö^ ego mitto uos. Profcdo,omnia g» runtur à Chrifto inuocationc amp;nbsp;ordinatione Apoftolorum quam fimplicifsime,fiiK0inngt; fplendida externa pompa, ÔC corporalibus ceremonijs, ut fdamus, hoe docendi mi^cü in Ecclcfia Dd, haud inftitutum SC órdinatum effe diuinitus,tfigcntfamp;inenarrabiIiDd beneficio, ut per illud uerbi miniftri QC Ecclefiarum Dodores, magnos honores, do^ nandi potentiï^m,inftar Monarcharum mundi,amp; Croefi diuitias confequantur, fedDeo 6C hominibus fidditer inferuiant, gloriam Dei Ä hominum falutemquerantJioceftP'^ feere gregem dominicum.

M. .^ppRolus i.Corlnih.u*fuatn illam hicrarchiam defcribcns, aut enumCrans potna Ecckux Qinfti pvofcctus,uclt;ôtos ad -jediHcationcmmylhci corporis, Pofuit,inquit,Dcus wGcclcfia,pïimum Apoftolos, deinde Prophetas,tertio Doélores.Et Ephc.4.idemde« At alios quidem Apoftolos, alios uero Prophetas,alios autem Euangeliftas, alios autem pylores amp;nbsp;Dolores ad inftaurationem faneftorum in opus adminiftrationis, in aedificas tionon corporis Qirifti,donec perueniamus omnes in vnitatem fidd Si agnitionis filq Delete.

1 iz. Cur hie Apoftcius non recenfuit Saccrdotes facrificatorios,uidelicctfacrificij pro unis Si mortals, nihil'ne illi conferunt ad hanc, quam ibi commémorât, corporis myfti«

i nbsp;nbsp;nbsp;ri ædiheationem f Profedo, fi Sacerdoces raft Ôi facrificatortj tam effent in Ecclefia ne#

1 prxtermtfsi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I Z]« Iniuria igitur fit Chriftiano populo, qUando communis illa Sacerdotij appcllatio, in

l nbsp;nbsp;paucos illos, quorum digitos ad facnficandu Miffarn papiftica,Epifcopi unxerunt,trans#

1 nbsp;nbsp;iertur.Et quemadmodum Ecclefia Chriftiana tantum unicum Sacnficium prepiciatorin, AKg«fliM9

1 quo peccata mundi funt abolita amp;nbsp;expiata,nouit amp;nbsp;credit: ita quotp agnofcit amp;reda fi= wp|'4.1.9 dcftatuit,VnicumeffeSacerdotem,FiliumDd3ctemipatris,IemmChriftum,natumQg« tji 1fx Maria uirgine, palfum propter peccata noftra, Óirefufcitatum propter iuftificationem i/ï« própi# noftri, fedentemep ad dexteramDei patris omnipotentis, interpellantemacternum pa? ciatio, »lt;ƒ» trcmpronobls,Roma.S.regentem atep defendentem fuam Ecclcfiam,fuo preciofifsimo Saenßeiu! fanguine partam amp;nbsp;redemp tam. Nam nomen Sater doos,in nouoT eftamentonulli ho# ^^ ^“®*^^ minum,fed foli Ói unico uero Saccrdoti lefu Chnfto Domino noftro tnbuitur. Miniftri ^*^'r^^^ » Uero Ecclefia aha nomina habent, amp;nbsp;appeUantur Apoftoli, EUangdiftte,paftores,ut ex quot;'' * ^“®. Paulo cerncre heet. Quarc nomen facnfieq Si Saccrdons,non conuenit Romano pontic ^^j,°^j^° fid, 8i cius facrificulis Miffatorijs, fed tantum unigenito Dei filio.Hic enim acternus eft j^^5'j^ Saccrdos,fecundum ordinationem Melchifcdech,perpetuum Habens Sacerdotium, urr? „gJj tr^ de 8ifaluos facere ad plenumpoteft,qut per ipfum adeunt Deum,femper uiuens ad hoc, dekuüom» utintcrpelletproillis,Hcb.7.9.io.Pfal.io9. Quxrens autem 8i fibi fingens,ut Papa, nuptceam alafacri6dapropiciatoria,ói Sacerdotes,hic eft Antkhriftus, £lt; ad Ecclefiam Dei non «océtiow. pertinet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PretiS t4gt;t

1 nbsp;nbsp;24. Traditioncs ergo hominum,maneant traditioncs, non fiant prxcepta neceffaria, tudatüre#

i nbsp;nbsp;utnobis,filibct,liccatuncturas QC rafuras lilasEpifcopalesuel recipere,uel omittere.Sul= ^it oh \ fidtenimad Apoftoheaç fundiones in Ecclefiarite pcrficiendas,legitimauocatio,iuxta c^puwoid« ' præferiptumuerbiDei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manu capri 'i nbsp;nbsp;15. Nili quis fit tam delirus Qc cæcus,ut fentiat nullum tempore Apoftolorum fuiffe “^Ï^ ^ ' nbsp;nbsp;uctum Sacramentum in Ecclefia,quo tarnen Papalis undio Öd Dionyliaca ceremoniarS nbsp;nbsp;nbsp;®* * 1 pompaplane ignorabacur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^p hX#

1 16. TimoihcolicuicCircumcifionemaccipcreingratiaminfirmorum, IkuitSdobmits ^^ r f^* , 1 tcre,quia non er at neccffaria.Qrriftiana libertas non patitur iugum confeientijs imponi à 4^, j j^ j^ 1 deuter^sfibus. Stabimus gratia Quifti in ea libertate, qua nos donauit, neep iugum ducc= iij,q«i p-o 1 uius cum incr edulis. Quod enim confortium iufticiae cum iniuftidaï’aut qux communio nd ri wte t 1 lud cum tenchns; aut qux côneordia Oirifto cum Beliak aut qux pars fideli cum infi= peUat p4# 1 ddi^i.Corinüi.d.Gal.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;rtMJ.

1 17. Si papiftisliaiittamlonge ah Apoftolicis ritibus fimplicitcr recedere, liceat nobis 1 ad eofdem pie redire,£lt; fans fiqquæ ad fobftantiam légitima uocationis pertinent,ut nés ’ ceffaria uel Apoftc-lica rctinuifte.

18. Retinemus Canonem Chrifti, id eft, uerba eoenx Dominic3e,pancm, uinum,Mis tuftrum rite uocatura, comniuraonem fratrum,annunciationcm mortis 2d tefurredbonis

1 lt;1.0(11,donee ueniat,2lt; pacis ftudro uhmurconfuetis ucftibus,uafis,altaribus,amp; id genus 1 nbsp;nbsp;ceremoniis. Quä autem fyncerstati uerbi uel contraria funt, uel immodica, ad facrificos 1 nbsp;nbsp;ceremoniarios remittiraus,eö quod neep Chriftum,nocp Apoftolos,fed AntichriftumPa I nbsp;nbsp;plt;ini,dC aus ab^nrinationemfoftari uoiunt»

'X9. 'Baptfeare ^ uerbum Dei doccrc pennittïnir edam non unt^oapid Papidas» Nam amp;nbsp;Laid bapofma,uenjmelïe baptifma dogmatisant, per quod datur Spiritusfan« dus amp;nbsp;remiGio peccatorum. Ac feront PatremfamJias,qui domi familiam Lam mutr* 'boDciin(fitutt,iuxtadodrinamPaub,Ephe.d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

' 34. Spiridon Cypri dim Epifeopus amp;nbsp;fimul ouium paftor eraf,qmshoneunxitf’epis uerucem eius rafitCautcharadereinfigniuitr Nonne Laicus fuit,quemadmodum iam fo quimur de non Papiftice rafts 8C undis, et omnia diuina officia mhilominuscfFieaeit^r exercuit cNam amp;nbsp;iruraculis elaruit, amp;nbsp;fandus etiam fine dinfmate Epifcopali eft has fcitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, À 35. Simpliccs quofda, boni alioqui cordis, hornincs adhuc decipit Sc’ deterfet opinio, quae multos annos in Ecclefia regnauit.Opinati enim funt tranffibftantiationcm panis amp;nbsp;uini in corpus amp;nbsp;fanguinem Cbrifti fieri operatione Sacerdotis,amp; uirmte ordmis aw charaderis,ut ft alius quifpiam hoc tentant,qui non eft undus chromate Epiß^a’S’^» nihil plane efficiat. JUi nefciljnr,quis fitSacratnentorum audör,Slt;; ad quid fit ordinatum Miniftendm noitrum.

• 37. Vera igitur Miffa -ÔC Euangelio lefu Qirifti conformis, talis eft.'Paftot tee dix aut uerbi Minifter, iuxta Scripturæ formain uocatus,ftat ad alt3re,legitud cantat c ara uocOinftimtiortem Chrifti Domini noftri,qua nobis coenam fuam inftituit,accipitpancni amp;nbsp;uinum,gratias agit,difpartitur ÔC dat ad communione paratis Sd adftantibus mœ^g tc uerboru Chrifti, hie per os miniftri loquentis:Hoc eft corpus meû,hic eft togws e. uerum corpus,^ ucrum fanguinem Chrdi.'Nos qui partidpesmenfae Dominics mid« mur, gratias agimus Domino pro beneficio rcdemptionis,annunciantes mortem K' futredionem Domini, charitatis crga fratres noftros, myftcriorum tantorum nob o m participes,fumus memorcs,quemadrnodum earn nobis Chriftus,in fcrmœepoftcccnam ultimam fado, commendauit. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . n r

33. Nec^ dubitet aliquis deiurcamp;poteftate digendià: uocandi Miniliiuintult;m^^j

®^*™quot;^^cin. Certum én cnim hoc ius penes Ecclcfiam '-'VUH eflèjin qua funt uana Dona Spintusfaneii. Qui igitur mtcHigunt aliqucni elle ido^ ’’^utslios'quoqp doceaçunàcumeongregatione eundem uoeât ad PalioraJcofficiQ, *^°*^* Neqj uUo externo chnfmate opus efbPaulus fimphcitcr uult ordman ad Mi ^lienumuerbi, homines fidós,do(flnnaÓC uitac fandimoma fpelt;5latos,amp;: ad docendum “M aptos.Et cum, qui munus docendi uerbum Dei in Eedelia diligenter amp;nbsp;fid ebt er eu •■ataexequiturjÄpoftoIus proPaftore, Epifeopo amp;nbsp;prædicatore agnofcitamp;l habet. Vbi ^«n Euangelion pure docetur, ibi proculdubiocftueraEcdefia Oinfti.Oucs mea^ms T®Qirißus,-uocem meam audiunt. Euangdion uero cft potentia Dei, non cft ineflrieax ’ ^TOum/ed po tens, agît amp;^fruÆficat in auditonbus.Iam ubi Ecdefia Chrifti eft,ibi certe ^Sacramenta Chrifti funt omnia,nam ibi amp;nbsp;Chnftus eft, amp;nbsp;fpiritusChrifti hoc myftilt; corpus uegetat. Cumitacp Ecdefia aliqua fantftorum habeat uerbum Dei, Chnftum *pium,Spiritum eius, fidem, oranonem, Baptifma,coenam Dominicain, Si daues regni *Vgt; ^s dubitat eandem etiam habere ius amp;nbsp;poteftatem ucx:andi Mmifiros ad Paftoralc,qui nobis tradant uerbum Da, Qc Sacramenta admmiftrcnt, ó^ Ec^ ddikferuiantc'

^9’ Sed ôperæ precium cft ante omnia rudibus,6^ qs,qui opinionibus Papifucis tans J^mprxftigqs occxcati funt,ut non pofsint credcrc,tot hommes tam diuin Ecdefia oacramentum Euchanftiac non reefte tracftaiic,ex uerboDei perfuaderc, ut crcdant,hoft 'iroresamp;abufus horribiles potuiflè in Ecclcfiam per negligentiam, focordiam amp;nbsp;ofek Jantiam Epifcoporum irrepcre, ficut etiam reuera irrepfcrunt. Et fatis praeditftum eftè à quot;rophetis,ChnftoóiApoftolis,ih ultimis temponbus multos magnos SCefficaces errores tegnaturos, quia Antichriftus fubfpccie pietatisfiCueritatis, uentatem amp;pietatemuc^ ^lt;im,hypocrifi amp;nbsp;mendacqs,uarijscp erroribus conabitur opprimcrc.Ac quidem ingrat Jjtiidinem human! generis meruiire,ut tanta cxcitate SCignorantia plelt;fteretur,eó quod «neficia Chrifti,amp; eius EuangeUonnon agnoucrit.Horribile uerbum loquimr Apofto» ^i.Tliefl'a.2.Propterea mittit iHis Deus efficaciam illufionis,ut credant mendaao,amp;C. yucadducendçfunticripturæ,Matth.x4.Surgcnt pfeudochrifti Si pfcudoprophctae,amp; dabunt figna magna 5C prodigia SCc. Roma.id. Obfecro uos fratres, ut confideretis ^Qs,qui diisidia Si offendicula contra doeftrinam, quam uos didiciftis, gignunt,6C dcdi^ ab illis öi’c.i.Timoih.4. Spiritus certoloquitur,quod in pofterionbus temponbus «dement quidam à fide, attendentes Spiritibus impoftoribus,ac dodlrinis dæmomorû, P® fimulationem falfilotjuorumjcauterio notatamhabentium confcientiam,prohibentiü ^ontralicre matrimonium, iubentium abftinere à cibis,quos Deus creauit ad fumendum ^gratiarum aâione hddibus,amp; his qui cognoueröt ueritatem:quód quicquid creauit ^us,bonu!n figÓC nihil reddendum,ficum gratiarum adionefumatur i.Timoth.^.ln ^tremis diebus inftabhnt tempora periculofa amp;c. x.Thcflalo.x. Danie.u. x.Pct.2. ^üor.2o.amp;:c.

5®» Qui indent in feripturis praed tftum effe, ut errores regnent,faa1e adducentur,ut 2pæ dogmata patiantur examinari ad tribunal facrac (cripturx,amp; ubi uiderinteacum feripturis pugnare,prounus(fi modo elecftifuerint^aut hora eorum conuerfionis uencritjrecipient ueritatem,^ errores abijcient.Id quod faxit Dominus nofier lefus Chriftus fuoSpiritu, Amen. ,

OENA DOMINTEST VERVM CORPVS amp;nbsp;uerus fanguis Domini noßri lefu Chrifti, fub pane amp;nbsp;uino, quam comam Qirdïus inftituit,ut Chriftiani codefti Iioc cibo amp;nbsp;pow uerx uitæ rcfidantur,edant ÖCbibant in memoriam Chrifti redemptons, mortem cius’annunciantcs donee uenerit, hoceft,ufcpad ncwisi* mum diem, amp;fecundum Chrifti aduentum ad iudiaum imuerfale/ dehemus fempcr, in primis tarnen inufuhuius Sacrament^ fumma turn uenerationc,gratiarum adhonc, amp;nbsp;laude gratiae Dei in QiriftOjprxdicare uirtutem -Ó^ fruftum predofifsima: ilhus mortis filij Dei,unde nobis omnia bonacffleftiaproma# nant,remlt;sio pcccatorum,reconcfliatio cum Deo acterna,iufttficatio,Spiritusfanlt;fti dona, perfeda amp;nbsp;acterna redemptio, beata immortahtas, ucra amp;nbsp;çtcrnaurtaamp;falus.Âmbr^ fius inquit: Quia enim morte Domini liberati fumiis, huiUs rei memores in edendo a potando carnem amp;nbsp;fanguinem, quæ pro nobis oblata funt,fignificamus.

ö'. Sacramentum eoenx Dominicae, in quo Chnftus corpus amp;nbsp;fanguinem fuum ucte echibetatep diftribuit,ut incorpore uitam,ôf infanguine remifsionem peccatom, nobis omnipotenti fua dementia ac bonitatc largiatur, requirit fidem m corde pccnitcntc, ut eer to credat, ad fe pertinere beneficia Chrifti, remifsionê peccatorü,iufticiam,^utem à’ uitam çternam. Exhiber enim Chriftus tibi fuum corpus,ut donet tibi fua bencnciajit te* iftetur te elfe membra, pro quo paftiis eft,quod uelit feruare, in quo udit effe effieax con tra Diabolum. Exhiber uere fanguinem fuum,ut feias atep credas lefanguine iphus ablu? turn efte.

7« Prodeft igitur edcre amp;nbsp;bibere agentibus poenitentiam, SC fide intuentibus in mor* tern amp;nbsp;refurredtionem Chrifti, amp;nbsp;credentibus propter hunc mediatorcm, Deum nobis propicium eflc,uere nobis remittere peccata,nos exaudire,amp; faluarc.

8» Fidem fecpatur gratiarum aCtio, ^ux pankipatione Sacramenti,mortem 5t refur? tedionem Chrifti, eximium èC prcciófifsiihum donum,cclebrct,Slt; alatriter annuncier, Oirdo pro bencHcio redemptionis acternae etiam publice gratias agat, eicpobediat,Slt; opera charitatis Ói mifericordiae er ga proximum cxcrceat.

9* Sacrofanda Domini eoena abutuntur üli,qui ex ea fadunt nouum Sacrördum ex? piatorium pro peccatis uiuorum fi^ mortuorum.ltem, qui carnali confidentia,uana præ? fumptionèjSrlimpiafupcrftkionc, Sacramentum Chrifti perfora fiC plateas circumfornt, ^ impie docent, hoc modo iUud coli SC uencrari. item,qui unam tantum partem huius Sacramenti,propter fidas hominum conftitutiones,contra ordinationem à uerba Chri? ftfod adminiftrant,ucl acdpiunt,non quidem attendentes miferi amp;nbsp;excsccati Sacrificu« ^quod ipfi canant in Sequentia: Caro cibus,fanguls potus,manet tarnen Qiriftus torus, fob utraeç fpecie. Infuper iHi quoep foede haUucinantur,amp; prophanant hoe Sacramentu, ^ in co retnifsionem peccatorum non quatrungfed ïpfo pro nota fuse profefsionis tan? tumutuntur.Nam coma Domini eft Tcftamentum,id eft,promifsio remifsionis pecca* tonjm,mortc filij Dei firmata.Quare in üla eoena debemus expetere remjfsionem peC* OtorunijConfclationem 2lt;fideiconfirmationcm.

'Hermanni Bannt, ARticrius de gratuita iuftificationcfidei in Chriftum ftat firmiter etiam inuitis portis

.inferorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1. Ex fide in Chriftum feruatifuntjódferuanturomnesfandi,etiam ante datamlegetn ab initio mundi ufep ad extremum diem.

3* Sandorum opera eatenus commendat Scriptura, quatenus ex fide profeeftafunt, non ideo commendat, quod uimhabeant iuftißeandi per fc coram Deo.

4» Traditiones fandorum Patrum, amp;nbsp;opaa fine uerbo Dei in Ecdefia, funt ftipula, l nbsp;nbsp;nbsp;fitatnen,foenutn,lutum,qu3e probat dies Domini,SC ignis exurit.

I 5* Verbo Dei nititur Ecclefia,idcocp audoritatem non habet conftituendi aliquid fox i nbsp;nbsp;l*auerbum,atcpitafentiendumeft de omnibus Concilqs pontificum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 ƒ • Impie adum eft inEedeCia à Romanis pontificibus amp;nbsp;Epifcopis alqs, quod admi?

1 fount dodrinam operum meritoriorutn,in ignominiam mortis Oirifti., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1 7♦ Non minus impie hodie agunt Sedarq,qui contenu non funt fimplici uerbo Dei, | fed fuas cogitationes fequuntur,easép praeferunt apefto uerbo. , - , ,

i ^’ Anabaptiftx infaniunt prorfus,qudd prxtextu Euangdicx dodrinx turbant poli»

1 tkas ordinationcs imperiorum,amp; urgent communionem bonorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

1 9* Euangelium confólatur tantum adflidas confdentias,06 docetremifsionem pecca? l torum,ac confert fpiritualia ÔC xterna bona.ldeo^ non rumpit communes ftatus mun* l ’itiEd monet quenquam crueem ferre in fuo latx gencrc, ad quod uocatus eft.

1 W* Sic mulicr faluabitur per filiorum generationem,fi in fide manferfofie amp;nbsp;uir falua?

\ nbsp;nbsp;bimr^quifep in fua uocatione ÔC officio,fi crediderit in Ghriftum lefum.

\ nbsp;nbsp;*1« Negant Chriftum filiumDei effe,2lt; federe ad dexteram Dei patris,quicuncp aliter

1 docent de Sacramento,quam fonant uerba comx,Hoc dl corpus meum,Hic eft fanguis \ ’^tUS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

1 u. PriuantDeUmomnipotenti tltulo,qui pro ftuka fua opinione putant inutilem effe ' 1 baptifmum femel fufeeptum. ,

1 H* Qui fine uocatione légitima docere pr^umunqlUi no poffunt non cauponari tier« 1 bum Dei,ôi fua quçrcre.Et in hune ordinem non folum Sedat q pertinent,fed illi quoep 1 ^ueteribus Monadus amp;nbsp;Sacrificis,qui fine publica uocatione priuatim domos circum?

1 '4. Impie agunt Anabapiiftx, quöd prxtexentes impulfum Spiritus, ingerunt fe ad 1 nbsp;nbsp;’ioccndumubi non font uocau.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BB 5 WDU

ÏVDICIVM DE DOCTORVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ t IVDICIVM VRBAN' Regn de DoÖoram Conuen® NOREBERGÆ HA BEN DO. PROPTER ^ ' cordandam Dodrinani Papiilarum amp;nbsp;Euangch'corum,^^ ^ dam aiiucuni pie eruditum,Anno »?3?*

^N COMITES AVGVSTANIS,AnnoDo«’’quot;^^3j i cum de partium concordia ageren^r, Domihus Phil’PP*^^ uo^odo

Propheticis amp;nbsp;Apoftolicis fcriptis traditum,a quarecedere, e nbsp;nbsp;g^ ; re Chriftum aten agnitam ueritatem, Et in fxtertuXeernugtu* nbsp;~

Dealijs medijs obfeniationibijs non cratfutura inter nos magna con^n '^^^^ EpifcopipomilTent recuperate obedientiam,pro qua tam ftrenuedecertant» dientiam putabamus profuturam ad compefcendas Sedas SacramentariOfU*’^^ baptiftarum.

Scd de Miiïa fucrat dubitatio,qux cft bafis toiius papatus.Sperabamusta ^ aliquam rationem iniri potuitiegt; quam aduerfarq pacis fludio tolerarent.Nam qW» extemas ceremonias atoneq non mul turn difsimries funt inter nos. In numéro^ intenbone difsimilirudo ingens eft. Eratep tunc quidam concordrx fpes 1 fieq permitterent nobis noftnim numerum Mift'arum,nos non eramus impeditun Jp^^ mm numcrum, idep libenous , quod fatis conftat, ceremonias nunquam peremnu miles futile in Catholica Ecclefia,ut fads liquet ex Eufebiana amp;nbsp;Ecdefiaftica bißori^

Hire de concordia reftituenda erat noftf a meditatio ante annos odo Aug^^^ quando Papillae aliquanto placabiliores erant,qudrn nunc funt. lam uero hxc coi^ inrabiem exipSfin manifeftum prorumpit furorcm. Noniam difsimulantaduma 9 Roftri uiolcnta confilia, fed palam confpirarunt in necem Lutheraner urn, ad ben^ ^‘^ bis inferendum, conferunt certatim confilia, uires, amp;pecunias. Noftram patimnam atep lenitatem mterpretantur ipfi timidltatem,6C pcrfuafifsimum habcnt,L^d)fTanos tasr elle opprimi pofre,qua uidloria nihil eft apud eos certius,Caefarem, Regem 6^ nennuUos Principes iamhabent addidlifsimos.Et qui antea Indices amp;nbsp;Arbitri crant,iam funt pars aduerfa.Papa deniqjquo tutior foret, per legatos fuos quonindam proccrum imperq fobolem,ipioscp magnates fib iuramento obftrinxit,nc unquam à fede Romana d^ ficiant ad Euangelium. Breuiter,ipfi ferociunt, amp;1 infultant iam nobis quafi uidloi^A quafinihilunquam mail in Ecclefia,Qirifti fanguineredempta, defignarint,quod ano bis lure reprehend! pofsit.

Diligenter igitur aduerfariorum confilium de conuocando Norcbergam erudito rum utriusep partis ccEtu,milii confiderandum uidemr.Nam nihil minus cogitant,quant Ut ud latum unguern ucUnt à dodlrinisfuis QC abufibus rccedcre.Scd hoc potius agent.

CONVENTV KOREBERGÆ HABENDO. X Wnosaliquid nobis adimi patiamur, idep non in kuibus quibufdam rebus 6cmcdqs, fed in iplîs doe?nnx apidbus neceflarijs»

Vide a mus igitw,de quantis rebus fît contentio. Non enim dimicamus denugi's quibufdam,aut parui momenti rebus,de rafura,de uefte facra,de cereolis, herbis, campa' Ris, imaginibus, de numero feftorum, dezoms Monachorum, de ucloNonnaruni, amp;nbsp;quibufdam ceremoniolis,aut iciunijs,de pifciuniaut carnium cfu,amp; id genus tradrüüiu* bus, fed de rebu^omnium maximis;

De iuftficatione coram Deo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

In omnibus hifee Articulis Papiftx perperam fentiunt,quippe non iuxta Dei lier* bum,fediuxtaadinuentioncs humanas,idco amp;nbsp;err^t ipfi,St: alios fecumin errores per« traant. Nos uero,ut omnino ad falutem neceflarium efî, de qs articulis ex préferipto net biDei,êZ fentimus,amp;^ loquimur in Ecclefia Chrifti.Nec poflumus ipfis aducrfarqs,rn iU feftpra polïns Articulis, uel una fyllaba contra Euangelium cedcre,aut confcntire,nifi Rdimus negare Euangelion ChriltpV agnitam ueritatem repudiare.

Ac lion eft ulla inter nos fperanda concordia, nifi in aliquot fupra didlis pnnedis confentiamus Eedefiæ pontificis Romani,hoc eft,fiamus Samaritani,quf nec ludæpncc ^tiles erant,fed monftracxhisconfuta,i^ claudicabant in duas partes,colentes fimul Deum amp;3aal.3.Rcg.iô.

In Articulis fîdeiud Symbole uidentur nobis effe concordes,fed qua: ex ibis arti* wils confequuntur,nobis non admittunt,Confequens antecedentis in bona confequen« ba negant. Idco non per omnia etiam in Symbolo Apoftolico confentimus,quod cir hor tendum auditu.Non itacp uideo,qua confeientia pcfsimus inire concordiam cum Papa, rum ante biennium Smalcalde,ore amp;nbsp;fcriptis palam confefsi fumus,ipfum dié Antichri-* ftum.Si Papa cft Antichriftus,quemadmodu credimus amp;nbsp;confitemur ingenue, pollumi 13 mm ApoHolo dicere:Quac concordia Chrifto cum Belial Antichriftor'An no concordiä inirecum Antichrifto,eft Chrifto bellu indiccrefNoSjCerte, iuxta Malachit teftimonium Capif.2.fumus Angeli Domini cxercituum,qucm his titulis Dauid formidabilem fe» rit hoftjbus Ecclcfiac, Dominus cxcelfus amp;nbsp;ternbilis , Rex magnus fiiper ©mnem terram. Qui fallus eftfpes noftra,turris'fortitudinis contra irrimicos.Quod fi impéra* tor nofter Chriftu3,fineinducqs bellu gerit contra fuos hoftcs,DiabolQ maxime Sé Arw tichriftum, qux foret perfidia, nos milites amp;nbsp;Äntefignanos Qiriftf, prod ere hoftibus E* tongekum, St noftris fignis rdieftis ad caftra hoftium turpiter ttansfugerc,ót id conce*

derc, qixxl non cH in manu noftra. Quid cnim aliud crit concordiam cump''° ^^^ uangclq liolhbus inivc, quam defertórcs fieri Ectlefisefandx Chrißi f 2)^’^^'’ ncnu gewipte^ ntd?c gut mft vne.

Si olim Apofioh Qinfii de dex^rina agere cum Ph arifseis 5C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuü^*

rum coacfïi fuiflènt,certo cerdus eft, Apoftolos neinunaquidemfyllaba^^d ^^g fiii r)s,qtaa feiebant fe ucritatem doccre. Et Paulus non milt Angelos de ^^(omo» praedicauerint aliud Euangeliumquàm quod ipfe pr^dicauit Gala. Qy^^^ï^ndaW patiemur aliquid abradi de Euangelica amp;nbsp;Apoftolica do(ïïnna,qux mew^ ^jj^^jy# Domini à nobis prxdicari fidehter debet, non autem immutari à relmqu^*^® thematc.

Quod fi Epifcops rurfum permifcrimus iurisdidfioneminnosA^^^^^ jpfo ftras,fiditAuguftx nobis uidebatur ad concordiarn conducibde, procul du^ ^j^ dabimus hofti gladium in manus,quo nos perdat. Nam fimul ac Papils ^^^nrix do quern Articulum nobis extorferint, mox damabtint fe uiciHcDutlicranos Carina: elle incertos,eos petcre ueniarn fupphees, haneconfefsionempoß^’^ ationem Monachi, Moniales,ö^ tota familia Papæ interpretabuntur, effe plcnam ^j^ dodrinx noflr3c,hinc multi,qui nunc Papx feruiunt,in ^’'roreconfirmar^^^’bT - ^^ pernoflram indodrina perfcuerantiam continéripotuifscntaduitain,^’*® non contrariam.

• : At hocconfilio,inquics,non farcietur concordia,nonhabebinius P^^T’^f^ deo:PaxmSdi fic quaerendaefl,ne bellum geramus curti Ohrifto,qni folus d^ p pjßain amp;nbsp;ne çternam pacem amittamus.Certc fentire cum aduerfarijs in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toho

fieri,amp; apofiatare ab Euangclio. Diabolus tamelfi cft Cruddifsimus amp;nbsp;‘æP^^p^jiius ftis ac homicida,nobircum tarnen perlibèntcf pacem haberet,fi ueUemus ten eins confentire,amp; contra praecepta Dei agere. Idem agunt Papißjc«

, Porro ficoncordiarndim aduerfarijs inieriinus,commaculabimur,oinn^^^’^ quinameritis falfac dodrinac Papiflarum,quam per nofiram concordram uideb ^^^ fiiHcareamp; approbate, turn prtieqits cfficiemur omnis fanguinis piorumiam effufi per Papiflas.Nam hæc fegregatio Luthcranorum,imó Euangelicoruffl ab fia Papißiea, inter caetera amp;nbsp;hoc commodum habet, quod non maeuhmur ci grau’ ipforum fceleribus,amp; cxdibus,quas fine rubore, horribili contumacia 8^ ^®°®S’F defignant,dc quitus ait Dominus Pfal.15.N0n congregaboconuentus eorumex^ guinibus,nec memor ero nominum eorum per labia mea. Quare pacis tarn breuis, oblata eß nobis è francofordia,quando Palatinus fcMarcnwnoi^ iubent Norebergam proficifepamp;quofdam ad hze deledos iamprimum deuberar, agitate de dodrinac concordia.

Deinde addidcrunt,ne mittamus Norebergam cerebrofos nes,fed pios,modeßos,SC pacis ßudiofos.Putantenim fe agere de de aquae dudu,dc agro deferto recolendo,de glande legenda,de praua b new, de alcatoribus,^ huiufmodi externis rebus,übi figi amp;nbsp;tefigi omnia pro ratione amp;nbsp;mille circumßantqs poflunt. Aduerfarq nofiri pofi tot Comitja a on si nes noßrae dodrinac, nondum intcUigere uolunt', de quibus rebus fit control^ ©o bei^ ligt ibnen bic Religion An/Vnb wollen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufc®?Lgt;

In glÄubenö fncben/cBoctce ebre/vnb bec menfeben b^X^ ^^^ n^Sy^^A. Ungenb / mug fcHe vnb (fettflïcbtnvnb mit grofR«»,««^ *quot;’^ÏS über beleen/ob febo^f bagegen bet Ïcuffel vnb bte welt jüruftt/t j^Aà WÓ ten. Sed aduerfanj nonri hac conditione, hc mittantur perfcuerantes m doe quos contentiofos appellant,femper poflent noßros reijcere tanquam comcntio (^ qui nolint cedere,cum tarnen in tanta caufa,quae gloriam Dei,ó^ Eedefix quot;‘^^^jj^

CONVENTV KOREBERGÆ HABENDO. XI cemitjCederc non pofsimus,niG uckmusturpiter deficere ab Euangelio Orrißi,amp; agni' tam cœleftis dodrinc uentatem, adeoeç filium Dei,qui nos fuo preciofo fanguine lauit amp;nbsp;redemit,abnegare,quod Sathan,infenli(simus ac crudelifsimus nofter hoftis diu noedoep infidiofe quærit, dutnconfulitPapiftis, ut nobifcum de dexftnna: concordia agant. At itaficrent nobis poftrema peiora primis,amp; horrendo cruciatu cogereniur audireApo=^ Oolum ficin nos fulminantem: Santis fuiliet uobis,non cognouillèuianrjufticiæ, quam ubi cognouiftis conuerti ab co, quod nobis traditum eft fandîo praccepto. Accidit uobis, quod uero prouerbio did folet: Canis reuerfus ad fuum ipfius uomitungSC fus Iota, relieras faaduolutabrum coeni.2.Pct.2.Verum adauerfandumfuIminaPetri, dmina elemen* da fre^perftabimus in agnita,amp; toties dodia ac confefla ueritatc,ctiamfi fradfus illabas* tur or bis, au t etiam ilia papiftarum rumpantur.Caufa,quam agimus, eft Domini Dei no-firijinqua non licebit nobis quicquam aduerfarijs permitterc, ne infidèles miniftri Do-niino Deonoftro reperiamur.Et habemus firmiorem fermonem Propheticum, cui dum attendimus, ccu lucernat apparenti in obicuro loco,reifte facimus, donee dies illucefcat* amp;nbsp;lucifer exoriatur in cordibus nofti is.2»PeM.

Hoc certo conftat,Papiftas non iam cfTe tarn lencs amp;nbsp;placabiles,atcp erant Augu-fîæ,quarefitunc nulla concordia per delecftos fieri potuit, quanto minus nunc fiett' Si quocpdolt;ftrina,cuius gratia difsidemus,eft Euangdium Domini noftri lefu Chrifti,cur ddiberabimus nunc primum an fit retinenda f Si non eft Euangdium, quid hacienus tot pencubs cC aduerfitatibus corpora fiC facilitates noftras obiecimus ad earn retinen-dam atep propagandam: Sed Euangdium quod docemus,SC ad gloriam omnipotents Dei,-3d animarum fempiternam falutem,propagamus,âd propter quod nos male audi* mus, conuitia 0d perfecutionem fuftinemus, adcoep excrementa mundi, ut Apoftolus ajt,fa(ftifumus,eftteuera potentia Dei ad falütem omni credenti.Romano.i. amp;nbsp;adE-phe.i. Vocat uerbum ueritatis,Euangdium falutis noftra:,cui qui credunt,obfignantur Ipritu promifsionis fando, qui eft anbabo haereditatis noftr3c,in redemptionem acquit btx poflefsionis, inlaudem glome ipfius. Hoc uerbum Euangeltj Dominus nofter lefus Cbriftus, aeterna patris iapientia nos prædicareiufsit,ôdad illud Ecdefiam fuam alligauit.Oues meæ,dicit, uocem meam audiunt, praedicate Euangdion omni creatu-tx. Etlucx24' Sic oportebat Chriftum pati, à refprgcrc amortuis tertio die, Ôd prxdicari nomine eius poenitentiam amp;nbsp;remifsionem peccatorum in omnes genres* Ambrol^ lib. 4. de uirgmibus ait : Nos noua omnia, quae Chriftus non docuit, wre damnamus, quia fiddibus Chriftus uia eft: Si igitur Chriftus non docuit,quod nos docemus, etiam id nos deteftabile iudicamus. Item : Non debet quis conftringi, ut alicitoprohibitus,illicitaadmittat. Sandus Paulus 2. Corinth. 6, grauiter nos monet, ne iugUm ducamus cum incredulis. Quod,inquit,conforrium iufticiac cum iniufticiat* autquz communio luei cum tenebris f autquæ concordia Chrifto cum Belial f ant quæ pars fiddi cum infiddi r Quapropter exite de medio illorum, fid feparemini ab ipfis didt Dominus. Apoftolus certe nihil moratur has uoces, uos fchifmatici, hacretici, Wnlt;J WtnbtVCiWCt|i: cod? von bet ttCcbcndohannesmEpiftoIafecunda docet,confcnl= tientem cum impijs, fieri participem omniuin corum impietatumamp;I abommationum, diccns:Qui non adfert doeftrinam Chrifti,ne recipiatis cum in domum,nec Aue ci dixe, ritis.Qui enim dicitilli Aue,comraunicatoperibus eius malis. Papiftaciactanr fe eulto-res Dei, amp;nbsp;tuen ueram Rdigionem,et tarnen pugnant cum doiftrina Chrifti SC Apo-fiolorum.Hacc eft confentiens doCtnna Qirifti, Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum, quod confequamur remifsionem peccatorum,iufticiam amp;nbsp;uitam aetcrnam,non meritis amp;nbsp;ope-ribus proprix iuftieix, fed gratis propter lefum Clinftum per fidem. Abac.2.Efa.43. 53‘Iohan.3. Matth.i. amp;nbsp;9. Aefto.4.10.15. SCc.Hanc fanam doeftrinam perfequuntur hoftes noftri, amp;nbsp;nobis bellum inferre conantur, quorum conatys infauftos amp;nbsp;Diabolic «5 réprimât Dominus,3i: tueatur nos Slt; Ecekfiam fuam.

Cur quxfo non cogitamus, quiim faßuofe nos Papiftx à fe rdecenX ^^F^ ^ Icsue libellos contra nos poft Cbmitia AugußanaferipferinteGamitant inluid,^ haereticos,daninatos,perójros|infames)indignos,qui in fcmlari iudido teftitnomum hibeamus,Romani Impcrij infamiam ÔC dedecus nos iudicant,imó, nos, uxores Ä ros noftros dTe fcortationum fentina m. O bfecro quibus conuicijs amp;nbsp;blaO’hamjs “^^ Codeus,homoipfe impurus,nos 5C doeftrinam noftram deformauitc' qu3C t»®® noftra,fed Cfiriib lefuhlij Deiunigeniti,quam nobis coditus rcudauit,ó^ raculis, adeo^ fua fandifsima morte confirmaint.Taccordiquos. Siencobuu blafphemiarum atep calumniarum atrocium, quas noftri hoftes in uerbum runtÆt nos fimplices Ifraelitac cum his Chanands, profdsis amp;nbsp;implacabilibusquot;° ’ amicabiliter fcilicet agemus de dodrina concordanda t* Quid fi lUi, cum Norebe ^ uentum fuerit,clamabunt,fe cum infamibus hacretids,iam pridem dccics daiw^ -ucUe quiequam agerefScimusenimMoabiticum faftum aduerfariorumnolrrowm« hunc noftrum confenfum in hoe Colloquium cum aduerfarijs noftris OniftreP^’quot;^^ terpretabuntur, Vt folent omnia peruertere Ód caiummari, gloriabuntur nos poenitff ccepti,nec fan’s in dodrina noßra eße confirmatos. Ibi nos Ifrachtx uolumus cutore c rybdim,6C decidimus in Scyllam,hoc eß,uolumus pr3ccauere,ne dicaturiwIgo,L^lt;^^ nos antea defugifte Concilium,iam etiam Colloquium, ideo nos timere caufe noltrx. c cffîciemus, ut etiam fimplices noftrac partis, nedum alq, incipiant dubitarc de doctru^ noßra.Apoftoli certe cum ludxis defperatis âd hunc modumnihiltcntaflent. Oport® nos conßantiores efle,quàmut quibuslîbet uulgi rumoribus kuifsimie, ac etiam Papilla« mm atrodbus minis commoucamur.Sic debemusagere,amp; defenderecaufambuan^^ Iijaducrfus hoftes, utproea ftrenue decertemus ad mortem uCç.

Sed ut dariuscernatur, quantum diftet dodrina Papiftarum hic obferuarc debemus, Papiftas etiam Symbolum Apoftolorum, Nyceni, ^quot;’‘'^ Conftantinopolitanum à Ephefinum non fynceriter crederc, dan Catholi^o berc, quàmuis hæc nobifeum, quantum aduerborumeorrieem, concorditer rcccnlea de canrent. Symbolum NycenumôC Conftantinopolitanum eonfitentur,filium Del pro* pter noftram falutem incarnatum elle, nimirum,ut humanam naturam peccato OTU* ptam,Dei inimicam amp;nbsp;maledidam inftauraret,reconciliarct ÔC benediceret.Papi^ i^ tem fie dogmatizant de natura nondum renata, quafi in uiribus fuis integra fit,a non fatentur noftram naturam fie effe peccato original! corruptam Ôd deprauatam, ut plane atheos fit, dC nihil boni ex uiribus fuis facerc poßit fine Qirifti fpiritu naturam fanante» Ideo tantû ore nobifeum canunt hunc articuJum, corde autem/eijpiciendo ad rcdarain« telligentiam, oppofitum liuecontranum credunt Slt; docent.

Dein, ore nobifaim confîtentur, quôd Oiriftus fit paffus, mornius, refußAan»» Et in Concifj Ephefini Symbole, quôd Chriftus pro nobis guftarit morten^Â^®^^ te mortis imperium clic deftrudum. Et uide,quomodo in tantis rébus,Logical Wæ ob üifcentur,in qua didiceruntjimpofsibilc elle,quôd ueJuntas uclit Antccedei^ô^^“* lit Confequens bonæ confequenriæ, modo taie elfe faat,ut ipfifefeire gloriantur. CSam certe oppofita fimul uclle nonpoteß, fi ratio fana fit, amp;nbsp;oppofitum confcquentislemper répugnât contradidoriac antecedent!. Hic enim confcquens,quod in bona conlcwcn* tia ex hoc antccedente fequitur, Papiftæ negant. Sequitur autem, Si ipfeChriftus eupro peccatis noftris mortuus, Romano.4.Efa.53. Aut, quôd imperium mortis ipfe ddtru^ xerit,quôd nos nullis openbus noftris,meritis amp;1 pafsionibus pofsimus mords im^^? defiruere, mercri remifsionem peccatorum, iußificari Ô^ faluari. Quid alioqui Cmiliu* de cœlo dcfcendiftèt,amp; pro nobis mortuus eftètcfta cnim ratiocinatur ApoftoIustSi per Icgcm,hoc eft,pcr opéra noftra,eft iufticia, Chriftus fruftia mortuus cft,Gala.z.Hoccon-fequens in bonaconfequentia fequitur ex antécédente, fi antecedens effet ueium» oe

CONVENTV NOREBEKGÆ HABEKDO. XÄ öf^ßturh confeqiicntis cß uerum, folieer, Qiritlus noneß frufira mortuus,Ted utipfc dicitjpro peccatis noßris, nirnirum expiandis, per quac peccata, mors impenum exercée innosjtrgonos nullis noßris operibus,meritis amp;uiribus hoc poflumus prefiare.Heb.^» Oiriflus femel oblatus eß,ut multonim peccata tollerer. Et capit.io. San^ifîcati fumus per oblationem corporis lelüClirifli femel peralt;ßam.Item:Chnflus,una propeccatis ob« lata uicîimajperpetuo fedet ad dexteram Dei.i.Timoth.2.Vnus Deus,unus etiam me* diator Dei Sf hominurn, homo Chriflus lefus, qui dedit femetipfum pretium redemp* donis pro omnibus. X.Timoth.i.Qirißus mortem quidem aboleuitjUitam autemin lu* 'ion produxit,ac immortalitatem per Euangelium. Hic clare Apoflolus teflatur, quód Qiriftus fuerit hoflia pro peccato, ut aboleret mortem, di. reßitucret uitam, amp;nbsp;hommes Euangdio lefu Chrißi credences,a morte ad uitam reuocentur, imd propter Chrißurw Coram Deo iußi reputentur, donentur^ acterna falutc,uita 5f Ixticia. lußicia enim Dei pcrfidemIcfuÖiriflijin omnes amp;nbsp;fuper omneseos,qui oredunt.Arbitramur igitur ho* rninem fide iufiificari, abfep operibus legis, Romano. 3. EtPaulus A010.13. Surnmam doetnnæ de iufiificatione hominumcoram Deo, prester folum Chriflumper fidcm,lib Herbis exponit : No turn fit nobis uiri fratres,quód per hunc uobis remifsio peccatorum annunciatur, amp;ab omnibus, à quibus non potuißis per legem Alofi iufiificari,per hunc (Clirtftum fcilicet)omnis, qui credit,iuftificatur. Et Petrus Aclo.r5.inqUtt:Per gratum Domini lefu Guifii credimus nos faluos futures,quemadmodum amp;nbsp;lUi»

Papiftæ autem docent contra manifeCtifsima fcripturarum tcfiimonia,quód ho* mo proprijs operibus,pafsionibus amp;nbsp;meritis fuis pofsit amp;nbsp;debeat fatisfacere pro pecca^» tis etiam apud Deum, ÓC mereri iufticiam ÖC uitarn acternam. Quid igitur iuuat, quód concedunt Chriftum filium Dei mortuum efie, quod amp;nbsp;ludcci crcdunt,ód fiutfium mor* tis cius negante' Vtrumep Teflamentum uetus ÓC nouum clarifsime conuincunt, Solum Ciiriftumdre falutemStl iufiiciam noftram unicam,pcr fuam mortem amp;nbsp;refurreeßionem plcnoftfsimam, quam credentes fola fidefibi applicant. Papiftee eefi fateantur Chriftum tnortuum,ó^ à morterefurrexüTe, tarnen frueftum mortis amp;nbsp;refurredionis Chrifti perne* §ant, duin tuftificationem noftri, SC ucram ac aetemam uitam præfumunt confequi ex proprijs operibus,cum tarnen nos nullis alps meritis confequamuriuftift'cationcm,quam tioftris iftis thefauris,morte amp;nbsp;refurreeftione Chrifti, per fidem apprehcnfis. Non ha* fcens,inquit Apoftolus,me3m iufticiam ex lege,fed earn quæ per fidem eft Chrifti.Et eft lunimaChriftianorum confolatio, amp;nbsp;ineffabile gaudium,quod Paulus t.Thefia. J.dicit: Non conftituit nos Deus, ut iram nobis concitemus,fed ut falutem nobis confequarnur per Dominum noftrum lefum Chriftum,qui mortuus eft pro nobis,0lt; fnje uigdemus, «uedormiamus,fimul cum illouiuamus*

Propriam 'iufticiam engere ex operibus noßris, cft pafsionem amp;nbsp;refurreeftionert Chrifti ore tantum confiteri,^ corde negate. Si enim per Itæc duo non funt uieftaÔd air lolita peccata amp;nbsp;mors, iufticia amp;nbsp;uita reftituta, fruftra Chriftus paftus dlct,frufira refur* i'cxiffet,quod quid alibd eft,quam non mori,non refurgcre, amp;nbsp;fixe omnia fabulam eflè? Tantæ funt cecitatis 5f ignorantiæ Pap!fiæ,ut neep animaduertant,necp intclligant can* ficurh, quód ipfi quotannis pafsim jn templis Icgunt atep canunt: Ipfcucrus cft agnus, qui abftulit peccata mundi. Qui mortem moriendo deftruxit, amp;nbsp;uitam refurgendo re* parauit. Q^iæ fane uerba^ fi probe confiderarent,facile intelligerent caufam mortis ■amp; Refurreeftionis Clirifti,quód Chriftus traditus eflet propter peccata nofira,amp; rCfurrexjf* let propter iuftificationem noftri,Roma.4.Iohan.i.Efa.53»

A d fixe ore fatentur, efte unam fmeftam Catholicam Apoftolicam Ecclefiam, fed corde prorfus negant. Damnant enim noftrum Articulum,in quo docemus Ecclefiam *^cram,elfe faneftorum Chrifti congregationcm,quac uere credit in Chriftum Liberate)*' •^^fatuftificatur Spanu Girdtj, amp;nbsp;habet fynceram uerbi Da dolt;ftrinam,amp; legitimum Sacra#

IVDICIVM DE DOCTORVM . c kM Sacramentomm ufum, impios ucro non elle Ecckfiam Ghndi, ctiamG Gnt in »^, ^^ j^^ «iccra interna funt in corpore. Ipfi quoep impios ponunt in definitione Ecdö^ • ratione pofsint errores fuos fub facro nomine Ecelefix turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Turn amp;nbsp;remifsionem peccatorum ore confi'£entur,re ipfa negant,quia dog^^t ca par annolir« open bus, quod cdimpofsibilc. Quare nulla eft remifsiopeccatoro p Deum,qu3C rioftris openbus parta fit.Et fimul docent earn eile incertain,a nos g tia Dei inccrtos elle debere,accaam dubitarejdeo ore dicunc:Credo remas'O’^ P ^^ catorum, corde autem non credunt, fed dubitant,^^remifsionem peccatorum ex ^^^^ inccrtis quærunt,nempe ex noftris opcribus,qux nunquam funt perfedaA rligna,quia nunquam implemus legem diuinam,ideolcxfemper nos accrut’tun g docent incertain remifsionem, amp;nbsp;certam dubitationem de gratia Dei',aboient L ^g^ lium, beneficia Qirifti,ciuscp mérita obfcurant, obruunteg cultum Da ucruni,n tnuocationem,amp; uere bona opera ex fide promanantia,amp; tollunt Articulumcxc ^‘^^ Remifsionem peccatorum,qui eft Ecclefix thefaums. Vbi enim dubitatnr de g^j in Chrifto promifta amp;nbsp;exhibita, ibi non poteft elle uera fides. Vbi autem non eit « ^, ibi non poteft exiftere fidelis inuocatio,quam fcriptura requirit, aut uere bona opera. Papiftæ Symbolum fidci fine fide recenfent,qui tarnen Aloabiuco falfet temper naa'» Catholicam,Ecclefiam,ód bona opera iatfiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quod fi in Apoftolico Sy mbolo non conuenit inter nos,quod in pnmis namai ■eft niibanim confcruare,quomodo concordia aliqua pia fperari inter nos potent f multar'Oportet Ecclefiam Chrifti ueram,dögmatibus redits,fide,fpe fd fp^“ ^^ ^^ Îquot; ' fia impiorû amp;nbsp;hypocritarum femper eftefegregatam. Omnis enitn hypocrita eltnequ-', amp;nbsp;uniuerfum os locutum eft ftulticiam,lioc eft, nulla cft uera piet as, nulla fides, mâla nera ’inuocatio Dei,fed omnia plena funt impictate 61 inobedienua. -ColuntDeum,fedcuInlt; bus à Deo prolnbitis.Hxc cft inobcdientia.Fruftra colunt me, inqmt Dominus,docentes doctrinas prxceptacp hominum.Inuocant Deum,non autem propter Chnftum mediae ■torem,fcd propter mérita fuorum facrorû,amp; aliorum operum,imo contra Deimandata fandos mortuos inuocant,ôd eorum opem amp;nbsp;intercefsionem flagitant.Hæc eft idoiatna amp;nbsp;impietas. Oportet enimfolum Deum adorare,utChriftus dicii,Spritu6lt;uentate. Sunt autem impq in Ecclefia inter Catholicos,ficutpalc3c inter triticum.Communiter no ’biieuin utuntur Sacramentis multi non renati,fed nullam habent communioné fpiriws nobifeum. Reguntur enim à Diabolo,credunt mendacio,amp;^ à uentate abhorrent.

\l! Maledidla concordia,quae Cltnftumlefumcxcludit,ueræ aeternacconcordia:amp;lpa* ' cis principem. Benedidia difcoidia, qua: Chnftum credendo S^ confitendo mordicus rennet,etiamfi fremant gentes,populi meditentur inania, principes confilia ineant,pec«* ’nias in perditionem Lutheranorum cumulent, milites confenbant, amp;nbsp;Diabolus rugiat 'contra Qviftum amp;1 pufillum gregem eius. Giriftus Rex regum,^ Dominus dominant tium,uicit nobis Chnlnfidelibus peccatum, mortem, mijndum,mundifp principem Dia* bolum, amp;fedet ad dexteram Da patris,rcx aeternus fuper omnem terrain, Dominus €xcelfus,magnus,terribilis,orbem ludicaturus in cc]uitate,fuos breui cruce exercitatos co ronaturuscorona æternæ gloria:.Hacc cft fpes nolha,quac nos non confundét, amp;nbsp;uidlo ria certa.Hxc eft uidoria,inquit Iohannes i.Iohah.^.qux uincit mundum,fides noftta. Quis eft, qui uincit mundum, mfi qui credit, quod Icfus cft filius Dei f Nos tandem criumpliabimus.Hoftcs induentur confufione amp;nbsp;opprobrio fempiterno. Qui hoc pronii fit Sd praeftabit Deus, cft ucrax,mifcricors,longaniiTiis 5C omnipotens.

Si Papiftcc,qui ponunt carnem brachium fuum,amp; innituntur baœlo arundinco,quoe mm fpcs,turris,amp; afylum cftimperator amp;aln potentes,tam animofe amp;nbsp;alacritcr trium* phos iaelant in mala caufa, cur nos,quorum fpes,murus igneus amp;nbsp;afylum Qinftus cft,iri bona caufa trepidamus^SC non potius cum Dauide magna animi fiducia, amp;nbsp;alacritatedi cfmus:Dominus mihi adiutor,6d ego defpiciam inimicos meos. Melius eft confidere in Dominum, quam fperare in principes. Landaus inuoeàbo Domin5,0£i ab inimids meis faluus cro,cum uerepofsimus de periculis ConutiOrUm Augußanonun canerecumDa*

Hide: Esoltabo te Domine,quoniam fufcepifti mc, amp;nbsp;non lactificafti inimicos ttieos fupcr me. 5)0 fclbe weiten Re vne «ud) fvcRen/wtv leben aber noebz gratia amp;nbsp;auxi* ho Domini Ô^ Dei noftri Icfu Chrifti,cuius mantis non eft abbrcuiata,ut faluare nequeat, *^^9 äggrai-iata eft auris dus,ut audire nolit.Efaix 5 9. In filentio amp;nbsp;fpe, dl fortitudo pie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Has meas cogitationes de Nerobergenfi conuentu nongrauatusfum tibi feribere, frater in Domino charifsime,ut Sd tuum ea de re indicium elic»am,nam meliusfentientcs lubens audiam atque fequar. Ac nihil aliud in hac caufa opto, quam ut omnia ad Oirifti gloriam,3i clecflorum xdifîcationem QC falutem cédant. Sunt,qui exidimant hune labo* tem noilrum, has itincris molcftias, hxc pericula, nihil aliud ede, qpàm denuo conKteri Chri{lum,redderc rationem fidei nodrx ortltodoxx,amp; confirmare fratres imbcciUiorcs, gt;nbsp;2c terrere aducrfarios: ij in fuo fenfu abundent. Nos enim Auguftx Anno 153 0. con* fdafumus Qiri(lum,quje Confefsio in omnium manibus uerfatur, ÖC nos fpiritus fandli gratia adiuti,ab illis fidei dogmatibus,quae Confefsione complex! fumus,recedere nolu^ »nas. Quod fi rudium Chriftianorum ÔC Papidarum, qui non peccarunt in fpiritum fan=» ^1uin,habenda èd ratio, hac nodra profedione, fiat uoluntas Domini, nonmea* Vale lOthcKer. Anno 1539»

i^ntichnlhis Z9^ BedeßaChrißi in (tternufnnon conuement, ctiamji dccics centena milha edebrentur Concilia,

11 naturae corruptionem, fuam diuinac Icgis implendac impoisib* 12* tem,fua peccata,iram Dei, amp;nbsp;fe reum iudicet setetnx mortis «tqu« ftolus, amp;nbsp;egent gloria Dei. Et pfal. 51. Ecce in iniquitatibus conceptus fum, amp;nbsp;m tis concepit me mater mea. Pfal. 13. Omnes filij hominum corrupt amp;^ abominaW fadti funt,non eft qui faciat bonum,ne unus quidem. Et bic diccndumbreuiter,unot u peccatum, amp;nbsp;qux peccati poena. Rom. 5. Perunum hominem peccatum in muna®* intrauig ac per peccatum ni^rs, amp;^ fic in omnes homines mors peruafit. Qualis ^ pater, talis filius. Omnes autem fumus blij peccatoris Adæ,ergo fumas in peccaris conlt; cepti amp;nbsp;nati,^ ita in omnibus uiribus corporis amp;nbsp;animae corrupti, ut diuinz kgt' P®’*^ Ôam obedientiam praeftare nequeamus. Si ergo nos peccatores,amp; diuinx kg»« transe grelfores fumus, uti reuera in confpeólu Der fumus, nos certo mors manet St^æterna damnatio. Mors eniPh, eft ftipcndium peccati,quam fcquitur acterna damnatie in lUis qui ad Deum non conuertuntur, ÔC in Chriftum mediatorem ac redemptorem non

Hic nunc iHe, qui confitetur,primuminterrogandus eft,utrum edam ex kge pee# Cata fua agnofcat, Deum timeat, atque fentiat iram amp;nbsp;indicium Dei propter peccata, fic cor contritum ac humiliatum habeat, poenitentiam ueram agere uelii, ^ gratiam poftulet.

Deinde uerbi minifter animum confitentis perterrefadium iudicio Dei, amp;nbsp;emen* dationem uitat promittentis,Euangelio Qinfti erigat, amp;nbsp;confoletur, good offerat omm* bus ac fingulis remifsionem peccatorum fiC uitam aeternamgratuita,Dei mifericordia, propter folum Chriftum, qui legem impleuit ad iuftificationem omni credenn, amp;nbsp;fadus eft uidiima pro peccatis naftris, nosep Deo patri recöncihauit, Qrriftiis enim dilexitnos, ÔC tradidit femetipfum pro nobis oblationem ac uidimam Deo in odorem bons fra^ grandae. Hxc uera ingentia beneficia, fcdicct remiisio peccatonim, faks, iufticiaSi »terna uita per folum Qinftom parta, nemini coritingunt, nifi credenti in Otriuum lefum, amp;nbsp;fidefola diuinas promifsiones accipienti fibiqj applicant!, quodCliriftus pro ptcr peccata noftra expianda tradims fit in mortem, 5C refurrexerit propter iuftiHcario nem noftri. Ro. 4. Nunc autem tibi Deus pater coeleftis fua immenia mifericordia K bonitate,in Chriftolcfu,pro te pafte,crucifixo,mortuo,amp; rcfufcitato,rernifsionê peccat^ rum amp;nbsp;uitam eternS ^mifit atep dedit.In ipfum crede atm cófide,utiuftifi'ceris.Sola em fides in Qrriftn redemptorê iuftificat arep faluat.Ioh.3.Sic Deus dilexit mundt^ut ftliü fu urn unigerutu daret,ut omnis ^ credit in eö no pereat/cd habeat uita çternâ.0irift9 em dedit

MODYS ABSOIVENDI CONFITENTEM. XIU| ^edit femetipfum pretium redemptionis pro omnibus. i.Tim.2.Is te redemit ab omni Wiquitate. Ttï. 2. Vidt amp;nbsp;aboleuit mortem, fuperauit Diabolum amp;nbsp;infernum, ut te à peccato,morte, diabolo amp;nbsp;inferno liberaret, amp;nbsp;uita seterna donaret. At non ens tanto* Win benefidorum particeps,nifi in Qiriftum credideris,^ ea firma fiducia apprehendo W. Nam tam ingentia Qinftt redemptoris noftri beneficia acterna, fide tantum aedpi* üntur ac poßidentur. Quare crede in Chriftum lefum,^ eris particeps bonorum Chri* ft lpiritualium,habebis rcmifsioncm peccatorum,iuftidam amp;nbsp;çternam fodidtatem. Vo* Wit autem Deus fua dona diftribui per uerbum amp;nbsp;Sacramenta, uerbo annexa. Nam tgt;cr hæc duo media Deus efficax eß, Sd fua beneficia credentibus impertit. Hac mini« ftis Ecdefiaecommunicanda commendauit,ö' poteftatem Ecdefiafticam,fiue flaues re* gni cabrum iUis dedit,ut bel remittant,uelrctineant hominibus peccata.

In ufu Sacramenti coenac Dominica certo ftatuere amp;nbsp;credere debes, te fumpto pane amp;nbsp;uino,fumerc ucrum corpus,Ód uerum fanguinem Domini noftri Icfu Chrifti, ut uefces adifwnearis, tibi pighus dari,quc^ teftetur te elfe membrum Chrifti, amp;nbsp;ad te uei c per* bnere beneficia Chrifti, amp;fanguine Chrifti ablutum efte, amp;1 debes femper fumma cum gratiarum adionc amp;nbsp;lau de gratis Dei in Chrifto, pratdicare uututem amp;nbsp;fruclum pre* / dofifsimxillius mortis filijDd. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cum autem hanc poteftatem dimittendi peccata per meritum Chrifti,diuinaauóori« täte adminiftrem, debes non minus meat abfolutioni credére, quam fi Chriftus ipfe uifi* bilitcr pratfens, ore fuo te abfolueret, ficut abfoluit Magdalenam, Luez 7. amp;nbsp;Paralyti* cum. Matthäi 9. Hoc enim cft uerbum, quod Chriftus Euangdfi miniftris commifit: Quorumcunep remifcritis peccata,remittuntur eis, quorScunep retinucritis, retenta funt* - Et tjub agnofcis peccata tua,^ eorum remifsionê petis, Deus fidelis 011 iuftus cft, ut remittat tibi peccata tua propter lefum Chriftum. Et ego nomine â^ mandato Domini noftri Icfu Chrifti, perep eius mérita amp;: pafsio nem,annuncio tibi rcmifsioncm peccatorum tuo

PERBREVIS RATIO frufluofc ftudendi in facris litenSi NE TYRO HVIVS SACRI STVDII, OLIgt; urn amp;opcratn perdat*

amp; intentisad Deumpredbus, facrofanlt;fla Theologize anda funt. Nam facrac liters cnifdem fpintus duóu, q^ P*®^ funt diuihitus, difcuntur. Prophanas autem montes fpinto uni as tis in hæc coeleftis fapiéntiæ adyta non admittit.

i* Linguae,quibusuerbumDeimundoproditumeß,difcehd2furit diligenter, nempe Latina,Gr^ca Qc Hebraica. Et ai binor eas iw ta^ eulo tarn erudito, minori negocio pofle perdpi,quàm ante^hos annos barbariem didici^ mus. In ueteri teftamento cogebamur fine hebraicae lingua noticia alienfe oculis quod quam fit future Theologo periculofpm, nunc fatis perfpicimus, qui tot annis Hie^ ronymo infua uerfione credidimus, cuius ftudium probamus merito, uerfionemaut^ non ubique reapimus, quodfibiSCLyranus, SC Paulus Burgenfis ante nos perMt* runt.

Non contemne Catechifmos ab eruditis conferiptos,qualisefi D. Mart. Lutheri,Phis’ lippi, Bren tij. Norenbergen. amp;nbsp;quæ nos in hac caufa Saxonibus conferipfimus.

SACRIS LITERIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV

eonfirmctjUt de fandtifsJma Trimt ate, paire, Slt; filto,amp;fpiritufant%,qi»m fyncertfsimè fcxuuerbum Dci,0ó cogitate £lt; loqui pofsit.Tum deincatnationcuerbi cterm,dccp ils U xcerna filij Dei perfona,luxtautran(p naturatti, dilrinam fcilket SC humanam, rede Ói^ fecundum regulam Catholic! fenfus cogitate amp;nbsp;loqni difcat, ne ucl contra naturalem Chrifti deitatem,uel contra ueram humanitatê fecus cogitet aut loepratur, quam uerbum Dd nobis cogitandum,fentiêdum amp;nbsp;loquendum tradit. Poflremo,dominiez orationis uini Si intelledum,amp; in uniuerfum orationis Slt; Sacramentorum Eeelefiç tradationem oinnctn,exade fciat,ó^ quicquid legerit,in locos Communes,ut fuas daifes dirigat,undc sd nccclfarios ufus pofsit depromere,quæ ad ihftitutum faciunt.

Illa uaticinia Prophetarum, de Chrifto feruatore noftro unico,duplici ratione propo* 1 huntur, primo obfcurc,per figuras,ut in Leuitico amp;nbsp;Numeri, fecundo claris ÔC apertis ’ promifsionibus,de openbus amp;nbsp;officqs Chrifti,quibus nobis iufticia fiC falus paratur fern« 1 pitcrna,ut in Prophetis reliquis, ÔC Dauidicis pfalmis, qui Chriftum SC Ecdefiam copio«

1 0» Si tenemus fummam ueram Catholic« dodrinx in Symbolo Apoftolico 8C Cate» 1thif(no,8cfdmus Prophetas ÔC Mofen hoc prxeipue agere, ut mundo Qiriftum amp;nbsp;dus bénéficia «terna oftendant atep déclarent,neep dubitamus Euangeliftas amp;nbsp;Apoftolos in nouo teftamento, qux deQirifto,eiuscB opehbus ac meritis,ad confequenda falutem SC iiitam «teruam fcitu neceffaria funt,fufficienter docuifte : tune habemus ueteris T efta* tnenti SC Prophetarum nucleum, amp;nbsp;confequitur, Saipturas non effe tam obfcuras, UI quidam caufantur.Nam certum eft,unum tantum Dcum,ÓC illum in perfona filij incar* ratum^Te unum faluatorem,mediatorem,redcmptorem,unum uerum pro peccatis no» fills facnfidum propiciatorium,unum falutare, Vnam tantum Ecdefiam ueram Catho* licaiTi,qux agnofcit, credit amp;nbsp;confitetur Chriftum caput, 06 eius Euangdium ampleifti* tur Slt; fequitur,eiuscp Sacramentis reóe utitur.

1 Reliqua ad legcm amp;nbsp;poenas pertinent, Sc funt exempla irx Dei amp;nbsp;gratix, commina» 1 bones ^ promifsiones. Perdifces autem diligenter facias hiftorias in libris Regum, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CC 3 Paralip»

Paralipomcnoft, Îofuæ, ludicum, Efra ÖCc. fine quibus non intejligcs Propheta* lo. Obferuabis diligenter,quomodoEeelefia fit gubemata à temporibus-ApofiotoWi ufquein hoe fecuîum,quæ hærefcs,amp; qua occafione fint exortév,quibus fcriptunsrduta* tx, qux pcricula propten ueritatem pertulerint Doctores amp;nbsp;gubematexes Eccldiarui^ Porro, quid potifsimum tradarint Synodi, Nkena, Ephefina, Conßantinqpc^t^“ Chalcedonenfis, amp;nbsp;quæ fint SynodorQ ucra,fdre prodeft. In hoe leges Eul'd)ijM^^ am,SC Chronica dus. Obferuabis 0£^ Ecclefiafiicam hiftoriam,uetercsc^ feriptM^A perieris, quid fitEcckfiam regere, amp;nbsp;quanto timoré Dei, amp;nbsp;quanta uçiUrt*^*P’®*’ dentia opus fit Ecclefiaftac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Curabis autem anteomnia,ut Epiftolas Pauliad Romanos, amp;” ad Gahtasfewcntil u® dio perdifcas,ut iufiificandi rationem, locum Theologiac prxcipuum, contra om^sE^ parus errores,quam cognitifsimum habeas. Comentarios Philippi in Romanos öt to lof. amp;nbsp;D. Martini Lutherï in Galatas,ceu thefauros in deheijs habe. Et ßueeri Comngt; tarios in Romanos ualdc cruditos,reiiolue.

Poftremo, amp;nbsp;quæ ab erudite pqs contra crrores huius fæculijamp;i urtercs/criptalimt, ftudiofe perlegito, non poenitendam hinc doArinam, amp;nbsp;facrarum rcrum cxpen^nt.ain hauries. Hæc omnia fie moderaberis,ne oneres immodice animum tuum.Eß enimmo dus in omnibus rebus adhibendus. Catcchifmi partes ante omniafie edifeq ne quidtè fugiat,amp; omnia tibi pohea crunt faciliora amp;nbsp;iucundiora. Docturus Euangelium Dom^ nicale, legcPoftillam M. Lutheri,Lbrum ne dœQifsimis quidemcontemnendum.C^ gefsiex tempore hæc paucula,c{uæ putabam tibi nouo theologojîohnihilprofotura.t»' ni autem confules, amici, amp;nbsp;côterranei tui hanc qualêcuncp operam, qo3 db* “* ^ ^”^ plifsimo uduti campo, uiam indicate uolui, ut non folum olim Eedefix Lindenfi, quota amo,prædfe, fed à: prodeife queas, Cdlac Saxonum. 1540»

ECcIcfîae concordia magna ex parte ex docentium concordia pendet. Eft igto 8®* ■HIarium,ut concionatores unius urbis, dogmata fidei nofirac unaniiniteramp;'cûa* corditcr traitent, explicentep. Quod ut commode fiat,Symmyftç ante publiez condones, domi in familiari colloqüio, diligenter conférant Euangelmm Dominicale,eu ßudio profit Supcrintendens,amp; effîciaf,ut,quantum fieri potcft,fimili ordine à'rationc docendiomnes utantur. Proférât Superintendens locos fenptdræ, ftpraopua^nc a, quibus ipfe in Euangelio tradîando iifurus eft,nc qdem loçi Euangelici in diucrlis tec c fi)s,aut difsimiliter,aut fcripturis paru appofite citatis,rractërur.QiJod fiinoderit bnan* gelium,ubi locus eft,quem Doctores controuermnt, maxime necdrariumeu,pr3dciipto hoc uti confilio:Vt fi tradlandum eh hoc Euangelium Lucæ iCj. de diuite amp;nbsp;Lazare, 0 fiatu animarum cxutarum,non abfqj tefiimonfis ueteris Gcclefiæ dogmatizanduin e t. Similiter,quando tratflamus Euangeha, quæ difficiles locos habet,ut in Lixa de tabernaculis,deexadiolcrufalem. Matth. 14. defcruandismandatisDei,fiuciisL' uari. Matdi.tp. Deconfilqs Euangdicis, ut uocant. Matth.5. De Baptifmate,tucna* rißia, de Chrifti uera ud humanitate uel diuinitate,6C fimilibus.

2. Ad confirmandam fidem cum nofiram,tum Eedefiarum Chrifii,in primiscondixi^ Ut Apoftoheo more Euangdifcmus. Hi enim dogmata fidei nofirac

ScProphctis fortjfsim? confirmant, id quod Ada Apoficlomm Sc Ep^ôlxfetîs leftan* tur. Sic QC nos ehrtet Euangehum in lege amp;nbsp;Prophetis rcconditum, ex ipfis lonnbus haurire. Nam etfi fint nunc non panjm multi, qui fatis fynceriter Euangelón docent^ legem tarnen Sd Prophetas non legunt. Quare etiam minus idonei funt ad obftruenda ora aduerlariorum. In contentione enim lUa ualdc inermis SC inualida efl ifta,iit fic di* caiTi,laica fimplicitas eorum,qui praeter nouum TeftamentS nihil legunt. Ego certe cum, qui legere Prophetas ncgligipatqj ignorât,etiamfi uir alic ’’ 7 - - ^ih æn tarnen idone* um elle exiftimo, qui prælit Ecclcfqs,ut qui non fatis armatus fit aduerfus hærericos Ô^ phanaticosfpiritus,aut ludaizantcs.Et quia femper Apoftoli ipfi fumma diligentia,Pro* phetarum uaticinia ad Chriftianam dodrinam cofirmandam atep probandam funt per* fcrutati,amp; illis in fuis concionibus ufi.Ideo multo magis conu cnit, ut ^ nos corum fcripta diligenter reuoluamus, amp;nbsp;Euangelium de filio Dei hberatore noftro,inde eruamus. Si# guide ai Ëuangelion eli promilTum.per Prophetas inferipturis fandis. Rom. i.

Miignis locus eft 2. Pétri 1. O mm's prophetica feriptura non eft priuatæ interpréta-tionis. Non enim uoluntate hominis aHata eft olim proplietia,fcd à fpiritufando impuili, îoeutifunt fandi Dei hominies.Priuata interpretatio eft,quando quifen fuum feejuitur fpi* «wm m feripturarum expofitionibus, non fenfum Eccleiiæ, ficut noftrofæculo feccrunt Amoaptifiæ Sd Sacramentanj: Vt exempli gratia’. Hoc eft corpus meum,t'd eft.fign.h-cat, eftpriuita inteipretatio ex fenfu carnis,nonfpiritusnata. Nemo enim Orthodoxiv turn unqj himc locum apud ucteres fic expofuit.Theophylatftus in 26. cap. Matdi. inquit: Non enim dixit Dominus: hoc eft figura, fed hoc eft corpus meum.ltem,Tu es petrus, ôï fuperhanc petram ædificabo Ecclelîam mearn. Super Petrum ædificata eft Ecclefia. Er* go Petrus eft fummus ôd princeps Apoftolorum,folus habens claucs regni coelorü. l lxc eft priuata interpretatio Papiftarum, contra Ecclefiam orientalem Ôdoccidentalem,quæ non Petrum Apofiolum, fed Qiriftum lefum per hanc petram intellexit, ficut patet in Chryfoftomo ôd Auguftino. Nihil itacp adferamus fine audoritate ueteris Ecclcfiæ,inue# niesautem in Orthodoxis, quæ fuciit Ecclefiæ ueteris fentenna in quolibet fidei ai ti# eulo.

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RATIO TRACTANDT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

ftrium amp;nbsp;p!urium ucras fententias ac dcHnitioncs fedan, unius uero perpwam «o

lis opmioncm rerjeere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnidröJ

5. Proderit ßd hoc plurimum in docendo populöjfi omnia Euangclia,quac p^ ^ j^ ^ turn fe offerunt enarranda, ita excutiamus, ut femper ad alkjuê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f(4

«jam Euangelia intcUigcntur cl anus, Sd uelut ad ufum transferentur, attain °^ jjj^-cafus,femper uelut remedium facihus dcpromcntur.Exemplum,Euangeli^-^^’’ de non occidcndo,foleo referte ad Icgcm, primam Catcchifmi partem, ut oii^ ^_ . quomodo fit lex fpiritualiSjRom.y. lioccft,cxigatSd prohibeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-(.q^ç

tanones prauas.. Neep em opera tantff externa uel poftulat,uel uetat,fcd 'P’^'Cyjn, r a dice m, un de omnia mala opera pullulant,potifsimü arguit amp;nbsp;condenatS«™'^ ^^^ gelium : Remittite Öd remittetur uobis,refero ad Icgcm Sd oranonê Dominic^*^ gelia de refufeitatis mortuis,rcfero ad articulum de refurredione mortuorä« 4 facilius ille intelligatur Ód credatur, debemus ex Euangelijs femp in prompte na a^ ^ferre talia miracula Chrifti,quafi preludia gloriofac rcfurretflionis cariais nel bus cum propter nos fada fint Ôd Icripta,uidemus Ôd docemur, quid Ä nobis a n fit expedandum.Tum ubi Chriftus uel animas fanat,6d peccata remiw^““^'^ nat,refero ad fecundü fidei articulCï de Qirifto, Öd eius openbus,quare nobis a^op tre milfus ôd datus,ôd quare in eum credendû lit,quia ipfe efl: ille unicus ôd ßW^ an* marum ôd corporû faluator ôd liberator, g folus,ôd poteft, quia omnipotens fit, et ^ , quia propter nos homines,Ôd propter nonram falutê homo fadus eft, nos ab omm mails ôd corporis ôd animæ llberare.Nam miracula ilia Qirifti,nobis in Eu^gdiopio* ponuntur,ut difcamus Chriflum Dominum noftrum agriofcCTe,ut infinita dus potcntia ôd bonitas manifefl:ata,ôd omnibus ad iuuandum parata ôd expolira, fidoraminnnn exciter in nobis, ôd ad auxilium ab eo petendum propellat. Non enim eft in aho quorf faills. Ad. 4. Et in diligent! confideratione beneficiOrum Chrifti fpiritualium ôd arrert ' norum,Chriftus fit fupra modum amabile ac dulce obiedum fidei noftrx. Indico tan*

turn hic generalia quacdam,ufus quotidianusplura monftrabit.Sed in primis hortOT,mo* neo ôd obteftor per Chriflum uos omnes,ut fedulo Catechifmum inculcetis populo. uOf pertus enimfum ipfenunc annos permultos,quantum iflelabor profit Ecflcfrjs.

d. ©bfecro etiam uos fratres, ne m conflitandis aduerfariorS crroribus,ucl corriger* dis uicijs, fitis immoderati. Salubri aufteritate omnino opus eft,fed tali,qua cm, nee fcurrilitatem exeat.Lenitas illa plurimum habet moment! ad permouendos uel ob'bnatifsimos, utfaltcm dodrinSnoftramaudiant.At effrenis illaôdimmodicalmgnÇ petulancla,etiam bonos plaeroscp abaudiendis contionibus perflepe abfterret.Namuv ter præclaras illas Epilcc^i dotes, Apoftolus etiam requirit, ne Epifcopusfit ttAïxtii?,! elfperculfor per fieuse uerbera linguae. Immodica em illa in aduerfarios coniiitia,ód c^* nis adfedum fapiunt,ód hoftes Euangclq duplo, quamfueranf,exafperatiores fic!unt.Scruum Domini,ait Apoftolus x. Tim.x. non oportet pugnare, fed placidöell crgaomnes,propenfum ad docendu, tolerantem malos cum manluetudine,erudicnt^ cos, qui obfirtunt,fi quando det illis Deus poenitentiam ad cognofcêdam ueritarem, refipifcant é Diaboli laquco,capt! ab co ad ipfius uoluntatê.Hic iubet Apoftolus ipeprc dç conuerfione aduerfariorS, ôd quomodo tradfand! funt,pulchrc docet. Non protinus funt tanefj déplorât! habend! ôd rei jciendi,fcd fufeipiendi ut erudiatur,6d tolerandi man* fuete,an!m! comitate, Ódfpiritus lenitatc. Nam f! funt filq promifsionis, certonocabun* tur,ód credent Euangclio,ad quam rem, cum nos non Domini fimus, fed ferm ™tui^ fideliter debemus difpenfare myfteria Dei,ód dcnemine,dum uiuit,defperare,cumfd* re non pofsimus,quis fpiritumfandïum blafphemarit in corde. Scio quantum fruóus h^ lenitas fit allatura noftro huic negotio • Obfecro fratres, nc redia monentem fpematis» Dominus nofter lefus Chriftus det uobis Ipiritum fuum,ut ca que redla Ódfalutariafunt Ïntelligerc,ód ApofloJico zelo alios doccrepofsit!s,Amen.Sa!ptum Hannouora»

ÎC ARTICVLVS, DOMINI NOSTRÎ lEi fu Chrifti pafsionem amp;nbsp;mortem compleôhttir. Ideo enim Elius Del unigenims fieri uoluit films hominis,ut pati,mori,amp; uicfima,aut Ag^ nus lUein lege præfiguratus, iuxta uoluntatem patris fui, fieri pollet, pro nobis,in peccatum amp;nbsp;mortem collapfis,rcdimcndis. Diligents ter autern obferua,quôd illc ipfe films Dei untgenitus,in quem credi* mus, qui conceptus eft de fpiritufancflo, natus ex Maria uirgine, fit ttucifixus ÔC mortuus,ne perfonam Chrifti feindamus cum infano Neftorio,amp; dicamus nbsp;nbsp;v pro nobis paifum e[re,non unigenitumDeum,Dei filium, fed tantum hominem quen= dam,quafi fint duo Chrifti,uel duo filii,filius Dei amp;nbsp;films hominis, dux perfonæ inChri» fto, aut quafi films Dei non fit paffus,fed tantum humanitas. Caue obfecro, ab hoc uelt; nenoNeftorianæ hxrefcos. Quamuis enim diuinitas impafsibilis fit, ucre tarnen paf* fa eft perfona, qux eft Deus amp;: homo» Nam deltas 6lt; humanitas in Chrifto non finie dux perfonæ, fed una indiuifibifis amp;nbsp;zeterna perfona, amp;nbsp;propter hanc unionem hypos: fiaticam, fcriptura deitati etiam tribuit quiequid humanitati tnbuitur,2lt; è contra.Et toti perfonse tribuitur, quiequid alteri parti perfona Chrifti conuenit, quia dux quidem na* lurx funt, fed una tantum perfona Chrifti, qux omnia agit, amp;nbsp;patitur, quidam fecund dum diuinam, quidam fecundum humanam naturam. Et pcrfonis,non naturis,aóho* nes tribui folent. Vere enim fcholac dixerunt: Aeftiones funt fuppofitorum. Ita Apo* Bolus Rom. 3« loquens de pafsione Dominica, non ait: Deus humanitati Cfini U non pepercit,fed, non pepercit proprio filio,quem pro nobis omnibus tradidit.Eti.Gorin.2« Si cognouiftent principes fxculifapientiam in myftcrio, haudquaquam Dominum glo* rixctucifixiftcnt. loan. 3. Sic Deus dilexit mundum, ut filium fuumunigenitum darct, non dicit: ut filq humanitatem darct, Et Paulus Heb. 6 . de Apoftatisait, quod crucifix i nbsp;nbsp;nbsp;gant filium Dei,non dicit humanitatem filq,utitur nomine perfonac,non naturae. Nam

1 orania opcra,uerba,pafsiones,5lt; quiequid Chriftus agit, loquitur amp;nbsp;paritur, hoc agit, lo* 1 quitur,amp; patitur uerus Dei films.

EtCadtolici ScOrthodoxi ueteres propter pcrfonalcm unionem duarum natural rU’niiiChnfto,rcdtcficloqui folent:Eilius Dei pro nobis morttms cft,ftlius DeiEuange* lizat,filiusDei fatigatus ex itincrc fedet fuper fontem Iacob,dormiebat in naui,plorabat Lazarum,triftabatur ufcp ad mortem. Si rationis Immanx temeritas obgannit: Qælt;= modo diuinitas,uel Deus fatigatur,dormit,plorat,triftatur f Refpondco: Humana raftio MyHeriuin incarnationis non capit. Et de æterna Chrifti perfona pro cacco cami^ iudicio perperam fentit. At fcriptura iuxta fenfumEcclefiafticum, ficdocei: Qiri* ftum elfe Deum ÔC hominem inuna perfona, ut non confundat naturas, nec diui* dat perfonam, quam neque mors, neque angeli,nequeullae creaturae feindere, aut di* uidere poffunt, quemadmodum Auguftinus in loan. cap. 10. prolixe oftendit, SC reliqui Catholiciunanimiter confitentur,unionem illam ftupendam, ne morte quidem die foldUm. Nam nec anima,, nec cavo à uetbo Dei in morte diuiddiatur aut fc-parabitor.

parabaWr. Cara quidem pofuit aniniam,quando expiraurt Qnifius in cruc^) ^^’^^yj[, unie fiue refumente refurrexit: ad triduüm igiiur mors, carnem SC animam f’^M Vereeniin,non putatiuc mortuuseft Chnftus pro nobis, Deo patri réconciliant'^ caro dl anima morte non feparabantur à uerbo Dei.

Hucfaaunt,quac diuus Cyrillus in loh. cap. 14. in enarrationchorum uerbo Chrifti fcnplit: Crédite in Deum,0C in me crédité. lufsit Chrißus,inqwt, in j^ dare, non quia ipfe aliud à Deo uero fit, fed quia fi quis didlionc folummodo Doi, rationcm determinat,iudaicac opinions eft. Ideo nomen quo® filij, quod prxdica di Euangelicae optime adiecit,nec in filium fimpliciter,fed in ME,inqU!t,crédité., c Rtitaßda enim fides in Deum pattern cft,amp; in filium,non fimpliciter,fed incamatQ,amp; ® •P®’ lt;nbsp;fandium. Sandia enim confubftantialiscp Trinitas nominumdifferentijs, id en, P^ narum proprictatibus,diftinguitur, Pater enim pater eft, fid non filius, fite (^quot;^“^ -. eft,fid non pater. Et fpiritus fandius fpiritus eft, partis ^ filrj proprius.Eadcmenim i^ ftantia deitatis eft,quarenon tres, fedunum Deumpraedicamus. Oportet igiturin^ urn nos credere, fed diftindie latiusqj fidem exponentes, ut unicuilt;^ perforé eand glorificationem tribuamus,nulla enim fidei differentia eft. Non enim maior en^^ tn patrcm,quam in filium, aut in fpiritum fandium. Scd una amp;^ cadem ratio cius a mœ dus eft in tribus acquali menfura perfonis confiftcns,ut etiam hoc padounitatem naw* raeinTrinitatefateamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Hacc firmitcr in animis nofiris fplendcrc fidcs debet, quae in pattern amp;nbsp;Er in filium dico, etiam pofteaquam homo fadius, amp;nbsp;in fpiritum fanflum. non infanus tcmplumdeuirginefumptum,a Deiuerbofeparabit. Vnusenimdt^ minus Icfus Chriftus,ut Paulus ait,i.Corinth.S. Quiautem in duos filios Chriflum dun* dit, is ft'dem penitus negat. Quare diuus Paulus hanc rem optime nobis contexens, non nudum ad fidem unigenitum tradidit,fcd hominem fadlum,mortuum,amp; a mortu* Kra. to. is otcitatum. Quid emm aitePrope te eft uerbum in orc tro, fiC in corde tuo,hoc eft or* bumfidd, quod praedicamus, quod ficonfitearis in ore tuo Dominum noftrom i S V M CHRISTVM, amp;nbsp;in corde tuo credideris, quod Deus ilium exciuwt a mortuis,faluus eris. Corde enim creditur ad iufticiam, orc autem fit confefsi^dlalu* tern. Si autem credimus in filium,qui furrexit,quomodo fiirrexit,fi mortuus elu patel lt;gitur,quia mortuus fecundum carnem eft,6lt;: refurrexit rinfus. Caro enim illa,na^alis uitae caro fit: fuit fill eft, tofam proprietatem illius,qui habitauit in illo, pofsidcns,id eft,to* tarn uiuificandi adboncm. Ncc infungerc quifpiam nobis potent, quod in carnem (ut impq) credamus. Qui enim diuidit humanitatem Chrifti à uerbo, quod habitat in ea, amp;' duos filios audet pr3cdicare,is fe feiat in creaturam fiC in carnem credere. Nos autem à fcripmris dolt;fti,crcdimusincrucifixum,mortwim,exc{tanimcp à morniis,nonutinali* nma Dei uerbo(nequcidfubftantiac identitate dico, corpus enim corpus eft non ucr* bum,fcd corpus uerb 1 ) fed ut in unum uere filium Dei.

Ad hunc modum docent nos rodle credere fitquot; fentire de perfona CiriCi ex fan(fiis,cximij Ecclefiae Dcdlorcs, done prophetia: illuminati, quorum propheoas, hoc cll,fcripti v3rum enarrationes iubet Apoftolus 1. Theft'. 3. recipcre amp;nbsp;non afpcrnau,mo* do fiant I'uxta analogiam fidei, Rom. 12.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porté,quo facilius hunc articulum de pafsione Domini pietatis ftudiofi percipian^

y. Pius temporis Monarcham orbis, ludicem in caufa Domini, ludxorûm Pontincein fid mortis au Stores.

Primo, Chriftianus credit amp;nbsp;confitetur exfcripturis fanlt;ftis,Dei patns decrctum à' üöluntatem foiife ante mundr conflit ut ion cm, per Prophetas prænunciatum,ut hiius Dei lESVS CHR.ISTVS, in plcnitudine temporis herct nicïima,amp; morcretur pro peccatis noftris cxpiandis, dC in cruce, ut Auguftinus ait, operaretur noßram faluv “J tem. Et filius ex ingenti ac ineffabili amore erga patrem, amp;nbsp;genus humanum deperdi- J* turn,fuit obediens patri ufque ad mortem, mortem autem crucis, PhiI. z. Et fuicepit fu= am pafsionem non fua ipfius necefsitate coaclus fine nolens,ied uolcns,propter uoluntas ^,^ tem æterni patris, QC falutem humani generis. loan. lo. inquit Clinftus : Pater diligit chriftm me, quia egoponoammam meam, ut iterum fumam earn, nemotollit earn a me, led uoltuspap egopono earn à me ipfo, poteflatem habeo ponendi earn, amp;nbsp;poteflatem habeo rurfus fus dl pro furnendieam. Hoc mandatum accepi a patre meo. Sciebat enim omnia,quæ laturus «otw» erat, amp;eafpontefubijt. Pfalmo. 40* sUoquitur Qtrißus teternumfuum patrem, di* cens: Sacrificiumamp;oblationem noluifli,amp;c. Tuncdixn-Ecceuenio, inuolumine Libri fer/ptum eß de ME, ut facerem uoluntatem tuam,Dcus meus,uolui, SC lex ma in medio cordis mei.Quafi dicat: alias uidïimas pro peccatis ofEcrri noluißi, fed me Hlium tuum unigenitum uoluißi tibi obedire, amp;nbsp;hofliam fieri pro peccatis mundi. Huic tux uoluntati amp;nbsp;arcano decreto uolens obtempcro, ficut Qiriflus loan. 11. hoc facrificium fuum his uerbis pro nobis appJicat. Ego pro ipfis mcfanelifico. Et Joannes Baptißa, Qirißum facrificium monfirat, cum dicit: Ecce agnus Dei, qui tollit peccata mundi. Ét Mattb. id. àfLucxiâ.Difdpulisfuisprædixit, quod oportcret ipfum abire Icrofolymam, ac muka pari a fentoribus,ó(f principibus Sacerdotum Ód Scribis, amp;nbsp;occidi, amp;nbsp;tertio die re^ fufeitari. Et Petro,conanti Chrißum retrahere ab hoc moriendi propofito, quia ignarus diuini confiltj,dixit Chrißus : Abi poß me Sathana, obßaculo es mil y, quia non lapis ea, quxfuntDei,fedcaqu3cfunthominQ. Eph. 5. Tradiditfemeripfum pro nobis oblati^ onem dé uitOimam Deoinodorem bonac fragrantiae,non autem dicit, raptuseß nolens ad mortem. Ita concionatur Petrus de hoe decreto Dei. Ad. z. dicens: Jefum Naza* renum defimto confilio amp;nbsp;præfdentia Dei traditum,acccpißis per manus iniquorfi, ern^ cifixuminteremifiis,quem Deusfufcitauitfolutis dploribus mortis, quatenus impofsibi* Ie erat teneri illum ab ea.

Ad. 3 Deus,quaï prænunciaucrat per os omnium Prophetarum fuorum, Chrißum p3(rurum,impleu!ific. Hic diligenta- obfçfua,fcopumatq)fummamprophcricæ dodri^^ Senptu næ eße, Chrißum folum tradendum propter peccata noßra, quemadmodum Chrißus PraphiUf ] ipfe apud Lmeam dicit: Confummabuntur omnia, qux fcripta funt per Prophetas de h« r«r». lio hominis, Lmcæ iS.

Ad. 2^. Paulus coram rege Agrippa amp;nbsp;Feßo, cum calomnias à ludeis intentatas rcpcllcrct,ôd dodrinamfuam tueretur, ait: Nihil aliuddico, quam ca, quae Prophetae praedixcrant futura effe, amp;nbsp;Mofes,an paifurus fucrit Chrißus, an prius ex refurredione mortuorum lumen annunciaturus fit populo amp;nbsp;gentibus.

ï. Corinth. 15. Tradidi nobis in primis quod acceperam, quód Chrißus mortuns fucrit pro peccatis noßris fecundum fcripturas, amp;nbsp;quód fcpultus fit, amp;nbsp;quód refurrexerit tertio die fecundum fcripturas. Et cum duo difcipuli, Luc. ult. in dicrefurredionisirent inEmaus,amp;: nonduminteUigerent myßerium pafsionis,increpat cos Chrißus, dicens: O fiulti Sdtardi corde ad credendum in omnibus, quæ locuti funt Prophet». Nonne hæc oportuit Chrißum pati,amp; intrarc in gloriam fuamf Et cum lerofolymis in confpedu di«f fcipulorum de pifceado amp;nbsp;fauo apiario comediffet, dixit: Hxcfunt ucrba,qu» locutus furn ad uos,cumadhuc eifern uobifcum, quód nccefle foret implcri omnia, qu» fcripta funt in lege Mofi, amp;nbsp;Prophetis amp;nbsp;pfalmis de ME.

Paternum hoc 5b antiquum Ibei confilium de homine per mortem filiî redimendo canit Efaias cap. 25. Et patri pro pafsione filtj gratias agit, quód cogitationcs antiquas, nitnirum de filio pro nobis paifuro, uaitate nnpIeueriqSb ait: Domine Deus meus es tu, exaltàbo te, confitebornomini tuo, quoniam fecifli mirabiles res, cogitationes an* tiquas, i^iuxca hoc, confilium antiquum ucrum^ h^-ÂOOffejîi «Uigenter ubique predicant, .

DE ARTICVLO FIDEI pracdkant.Apoßolusad Ephe.i. dteit eke^ionem noftri in Quifto fatham,anfccondiW mundum. Et uocat hoe confilium Dei, de homine reparando per mortem fïlij,_arcanuffl uoluntans Dei, St^ beneplacitiirn,quod propofucrat pater in feipfo,uflt;p ad difpefahoneni plenitudinis temporum, ut fummatim inftauraret omnia per Chriftum, amp;quæi“f®® funt, amp;nbsp;quæ in terra per eundem.

z. Timoth. 1. Apoftolus dicit : Nos faluos facios à Deo feeundum cius propolitum Qi. gratiaiTi,qu3c per Clirillum ante tempora æterna nobis donataeß, nuncauternpalam fada per apparitionem faluatoris noftri Qirifti,qui mortem abolcuit,uitam in lucent pro duxit,ac immortalitatcm per Euangelium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ i. Pet. i. docct Petrus Clinftum agnum immacubtum ante conoitum mundum die Chnfhun pracordinatum,manifeftatum autem extremis temporibus, ut prcciclo dus fangume re# uö£icrno dimsremur» EtloannesinApocal.cap. 13.agnumiDumdicitoccifumab qrigmeni^ priMr Ml dj^niinirû in Dei pracfdcntia ÔÛ prxordinationc,ui lauarct nos à peccatis noftns per ran# ipfius. Apoca. i. Et tantum de aeterno Dei partis dccreto amp;nbsp;uoluntatc, ut foU pro goure Ûinftus uolens fieret uidima pro peccatis nofiris, um de caufis mortis Dominicj di« fcamawo» cemus»

\. Apud Deumeaufae étant, mifericordia amp;nbsp;uctitas Dei» Nos miferi peccatores nib^, nifi mortem amp;nbsp;damnarionem cômerueramus. Ipfe autem mifericors ac rruferator Do minus,ex meta gratia ac mifericordia nobis uitam SC falutem in filiofiiO unigenito,Clwi* fto lefu promifir,ut dk aliùmpta hominum natura fi'eret ui(fîim3,pœ^olucns Avr^op de# bitum lufticiaè diuinæ,amp; genus humanum ab aeterna morte amp;nbsp;danmatione liberans. Et qiKtd benignus pater promifît, elementer præftitit. NamIefus Clitiftus ante 1500» . annos uemt in hune mundum,ut diuinac iulhciac pro nobis fatisfaceret, amp;nbsp;nos peccato res faluos faceret. Certus fermo 5C dighus,quern modis omnibus ampleóamur, quod Clinllus lefus ucnit in mundum, ut peccatores faluos faccrct.i.Tim.i.Dehac aula did# tur,Ioan. 3. die Deus dilexit mundum,ut Hiiuiri fuum unigenitum dar et, àco. loan. 4. In hoe apparuit charicas Dei nobis,quod filium fuum unigenitS mifit Deus in mundum ut uiuamus per cum,item,ut diet propiciatio pro peccatis noftris. In ilk enim Dei mi# feneordiMi 0^ueritatem acdpimus, iuxta illud Pfal. 88. Et ueritas mca amp;1 mifericordia mea cum ipfo, nimirum ueto Dauidc Chrifio noftro, in quo promifsiones funt etiam eC Amen. z. Corinth. 1. Qiiandoquidem Deus crat in Qirifto mundum recondun* fibi, non imputans cis pcccata fua. Rom. 5. Commendat autem fuam charitatou erga nos Deus, quod cum efiemus peccatores, CTirißus pro nobis mortuus efl. Et Qirifius Dei films ex ingenti amorc progenerc humano in peccatum,mortem Sf dam# nationem bpfo,intercefsit,0d tulit erdpam amp;nbsp;pcenam,u,t nos redimeret. Ephef. 5. Chvi# ftus dileXit nos,Sc tradidit femetipfum pro nobis uidfimam Deo.

z. Apud nos caufa erat h^fus primarum patcntum,0C peccatu inde propagatum in to# turn genus humanum, imo magnitudo, mulntudoSC cnormitaspeccatorumnoflrorum, quae expiari non potucre,nifi ilia Innocentis filq Dei morte preciofifsima, qua Deo patri pro peccatis nofiris farisfecit. Efaiæ 5'3. Propter fcclus populi mci,pcrcufsi cum.Verba funt Dei patris de filio fuo incarnato amp;nbsp;paflb.

3. Caufa rinalis huius pafsionis Dominica amp;1 frubfus, eft abolitio peccati 5C mortis pct pafssoncmSCmortcmChrifti,ut redimeremur à q’rannide Diaboli, recondbremur Dco,remifsioncm picceatorum accipercmus per mérita pafsionis Domini,fpintum fan# ôum/jeram nifticiam, uitam 6Cfalutem fempiterham,ut habet fcriptura nom teflamen# ti. i. Petri 3. Chriftus femel pro peccatoribus paftus fuit, iuftus pro matfos, ut nos ad# duccret Deo. loan. 3. Statt Moles exaltauit ferpentem in defer to, ita exakaji oportet filium hominis,uc omnis,qiu credit in eurn,non percat,fed habeat uitam xtemam.

Ïohan.ii.lcfus moriturus erat pro gente,8lt; non tantum pro gente,fed ut filios Dd dif'xrfos congregarct in unum.

Scd in articulis fidei frudus mortis fduifkaeOiriftifatis oftenditur.Nam quodEc* defia eft,8lt; filiorum haeredumeç Dei, quód remifsionem peccatomm accipimus, quod hac caro mortua tandem refurget perpetnonicduva cum Chrifto,non nolb is fit mentis, fed mentis Dominica mortis,licut Ecclefia teftatur,dicens: Adoramus tcChrifte,8d be« ncdieimus tibi,cjuia per crucem tuam redemifti mundum.Et Anguitmus in Cap.3. Iw bannis akin morte Chrifti mors mortua eft,quiauita mortua occidit mortem,plenitudo ma deglutiuit mortem,abforpta eft mors in Chrifti corpore.

lohan.iy.nofter Saccrdos,iamiamfancftificaturus pro nobis,aït;Pro eis famSifico tneipfum,utfint 2lt; ipfi fancftificati per beritatem.

R.oma.5.Commendatfuam charitatem erga nos Deus,quod cum adhuc effemus pcccatores,Qiriftus pro nobis mortuus fuit,muko igimr magis nunc Hidiicatifangnine ons feruabimur per eum ab ira.Nam fi cum inimici eftcmus,reconciliati fumus Deo,per mortem filn cius,multo magis reconciliati feruabimur per üitam ipfius. Quem locum Pauli dignifeime traslat Auguftinus lib.13. de T rinitate per multa capita.

x-Corintb. j.Deus cum,qui non nouit peccatum,pro nobis peccatum,boc cft,uidi« mam pro peccato,fecit,utnos cfficeremur iufticia Dei per illum.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gal.i.Chriftus feipfum dedit pro peccatis noftris,ut eriperet nos ex preefenti fecu«

I Ephcf.i.Dcus charos reddidit nos per ddeeftum, per quem habemus redemptio« i nem per fanguinem ipfius, remifsionem peccaton]m,iuxta diuitias gratis fuse. Idem l Colof.i.x.

( nbsp;nbsp;fecifte,Lucas ACto.iy .fcnbit,qui omni animi promptitudine receperunt fcrmonê Dei,

1 nbsp;nbsp;amp;nbsp;quotidie fcrutabantur fcripturas,an hxc ita fe haberent.Neep enim riudo3,fine fcrips

turarum teftimonqs,articulos fidei propofucrtint Apoftoli,fed ex lege Slt; Prophetis do^ firinam fuam confirmarunt.Nam Euangelium eft in Prophetis,ut omnes Apoftolorum ^ conciones in Aóis amp;nbsp;eorum Epiftola: locupletifsime teftantur.

Mofesin pentatcuebo de faluifica morte bifariam loquttur,obfcure, per figurarum tnuolucra,2lt; apertis promifsionibus,quae etfi myftcria contineant,obfcuriores tarnen ui* demur primo intuitu,quàm b3e,quas fequentesPropbetxhabent.

Gene.^.Promittit Deus fernen mulieris, quod infernalis ferpentis caput, boe eft, tbrijlm fe tegnum mortis conterat. Idem fernen promittitur Patriarchis,Gcne.ix.xx.ÓLC.amp; m eo nw« bene» omnium gentium terrai bcnedifiio,remifsio peccatomm,iufticia,liberatio à mortc,6C æs'dtâwm. temadamnatione.Hæc promifsio paucis uerbis omnia Chrifti mYfteria,natiuitatem ex Uirgine, mortem, refurreó:ioncm,2lt; regnumsetemum complecftitur, quemadmodum Sd ' Abraham bæcEuangelq myftcria, in bac Dei promifsionc probe intellexit amp;nbsp;uidit, quia UtDeus ait Genc.xo. ipfePropbeta crat, id quod Chriftus loban.S.teftatur,dicens*.A« brabam cxultauit,ut uideret diemmeum,SC uidit,atep gauifus eft,ubi Au^ftinus trarfta.

Äe ùnigcmlos Dcil^crat ucnoirus in carnê,plcnitudïnê temporiï,amp;dcfidératuspa ^^ hebdomada Dankhs^que nu 70. alias ultima eft, amp;nbsp;turc dies falutis didt^E»^,. . etiâ Dâi du/j nefcicortiï,nefcit occafum.Chtylôftomus docet, Abraham« ««»‘^ ‘ ^^ crucis Chnft^quem oblatione arietis amp;nbsp;Ifaac prçfigurauit.Theophyladîusidê dotes? dit Abrahamû picindille diê,id eft, têpus aduentus Chrift), amp;nbsp;gauifum,q«od ex ;?o ^^ iéminecius furredîurus diet Saluator.Promittitur aSt hic Mefsiasille nôuufe^^^^ .^ 'tins Mundi Sa!uator,cncp uocet feme henedictû,in ^ omnes genres fmt ben^diceaç, * fomus primo,totû genus humanûdfemaledictû.Malcdicftio heceft peteati^iP^^^’^^* rahs amp;nbsp;eterna. Nâ ods naturales hln Adâ in peccatis amp;nbsp;malediôione nafeun^ Ç^^, teeneJiâh ^‘^ ftoimis Abrahamici,cft,IuftKia,uita,amp; falus eterna.Dein,Chriftuseftfem^hr^ ^ femirtis A» ’^ eft,films uerus Abrahç fccundû carnê,fed nô maledidû feme ut nos,fed irahx, frudluR bcnedicftus.Modû hums purac natmitatisEfa.cap.7.docet,debebat.n»uirgiof“®

partus drc,t3 SC uerus elle poterat films de carne Abraliénée tank maitdióes,?^ conceptus uinii femine per carnis corruptac conaipifcenti5,fed tantöper fpiritt®‘’®l^, tionê.PoIircmo,fi uere Abrahe filais amp;homo uerus,ergo mortalis.En mortêliwus lew nis. Kurfuscp bndicere debebat oes gêtes,id eft,à mortercdimere,iul’ticnamp; oifaçtcrna dot ra re, Ergo impofsibileerat ipfum à morte tenerijfed refurgere ipfumoportui^a aios etia refufcitarea mortuis.Porro,c5 nullö mudi regnn pofsit cfleppetuü,ptenï.n.habit«» huius müdi,amp; mors ac corruptio inomnia graifant uifibili3,oportcbat regn« Chn in luis amp;nbsp;eledis amp;nbsp;bencdKftis,n5 mödanS cflc,fcd fpirinialc amp;nbsp;eelefte. Quare,ut regnS hoea* ternu amp;nbsp;incorruptibile aufpica^t amp;nbsp;cofirmarct, deponere eS oportebat regnö mudi mor talis,ut mortalis dcponeretmwtalitatem,hoc eft, moriendi potentiarn,q«odnonnt,ini morte, tune enim poteftinduere immortalitatê.Inhacpromifsionc promittitur quidem ChnjiiJ^t, 5encdi(ftio,ut maleditftionelibcrcmur.Scd modus, quo malediâio toUenda cra^ad^

‘ nbsp;nbsp;bratur à Mofe in Leuitico per facrificia,ut qux cariafanguine fundebât.Et morteabior*

bereamp;uincere non-poteft, nift Deus uera uita. Irrefragabiliter igitur in promifsionibcs Kedidtoré patribus fadishacc myfteria continentur,quód Qiriftus debebat effe Deus amp;nbsp;uerus «gt; «fTKw Dc mo,fed abfep peccatoamp; maledi(ftione,eo^ partus uirginis,mortalis,immortalis,mmhc3^ UM er an tor,amp; Saluator generis humani. Nonne hoc eft Euangelium Dei uerum,cui pdtd ante rum homi incarnationê Dei credcntcs,bcncdicebantur,id eft, iuftificati Sé faluati funtî* r.quot;£quot; 'FTGl^R^E- CHRISTI EXMOSEi ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exdormientis Adalaterccofta profertur,amp;exea fit Eua.Gen.2.AuguftmusTra.^

inloh.cap.2.inqt:dormit Adam,ut fiat Eua,moritur Chriftus,ut fiat Ecclcfia,dormicntc Ade,!it Êua de latere, mortuo Üirifto lancea percutitur latus, ut profluant amp;cramenta, quibus formet Ecclefia. Cui nó appareat,quia in illis tune fadis, futura figurata funtfqu^n doqdè dicit A|X3ftotus,ipfumAdâ forma foturi e{re,prçfigurabât omnia myftice,hçc we. Carnalibus in his Moft uerbis nihil minus, quam Chriftus spparet, Sed Chrs ipE dixiC Scrutaminifcripturas,quia illxfunt, qux teftificantur de me. loh.5.amp;, Mofesferiplit de me.VbiÜiryfoftomus monegobferuandu, qi Chriftus non rcquirctfimplicemamp;^nuda kdliondfed inueftigationem poep diligent cm, non enim dixit,legite,fed fcnitaminucn» pturas(diuina enim fumma indigent diligentia) In umbra enim rnaioribus illis no abs re locutuscft.Idcircoeffodere profundiusiubet,utquxaltc delitefcunt,inuenire poisimus. Et reefte fcripfit Ifychms Leuitici iP. Qiriftü dixiilè quidê, Mofesferipfit de me,quid au« tem,amp; ubi non 3ddidit,quia,quaccuncp myftica,qu3ccuncp alta,quxcuncp dimna, hxcdc • Orrifto ac Mofe in umbra amp;nbsp;figura Sé imaginibus dicebantur.Érgo femnus Ade,quiiuï

fum experrcdlus eft,præfi'gurauit obdormitionem Oinfti in cruce,^ refufotattenem.

Abel Gene.4.innocens paftor ouiumoffert^ dc primogenitis gregis fui, Domint» ad eum amp;nbsp;ad munus eius refpcxipoccidinir afit à Cain,amp;uoxfanguiniseius danatad Deum de terra. Chriftus ArchipaftorEcclefiac offert fe ipfum,^uï eft uere primogenitus, patri here uidima gratifsima fuit,quando occidebatur in cruce à ludxis.Et uox toiusfan« guinis clamat in cœlum, Ôti eletftis amp;1 Cliriftifidelibus propiciationem,reproos amp;nbsp;ludaa# ultionem. En mortem Oirifti in figura« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«enacut

frenaus lib. 4. contra Valent.cap.4z. Pafsio lufti ab irutio pracfigurata in Abcl,St de* fcripta a prophedSjperfeda nero in nouifsimis temp^ibus in filio Dei.

Noah.Gene.^.cum arcafua figura erat Chrilb. Auguftinus incap.Ioh.z.quando per Iigmi figurabatur figura orbis terrarü, quia in ligno crucis figenda erat uita orbis ter* raruin.Ifaac unicus ilieó^diledïusfilius patri Abrahæ obediens ad facrificitï,quo ipfeiin^ Woladus ducebat ligna portabat. Sic pater cœleftis filiS mittit uiclimSjCui noftra peccata tapom^Ä:ipfe cruccm portait, amp;nbsp;peccata noftra in corpore fuo fuper lignumi.Pet.z» lofcph patri charus à fratribus uenditur, capitur, male tralt;fbtur,putatur à foa co* *ndEjs,ucrum hacoccafionelofeph exaltaturjanriulo,ftola,bifsino, amp;nbsp;torque aurea intï* gaitur,æ impeno Regis omne genu ei flclt;5htur,fratrum fit Dominus, 0^ liberator tem* pore famis,^ uocatur à Rege Zaphanath pamal\hoc eft Egyptiacc,Saluator mudi,On kdus ijertit,uir,qui abfcondita reuelat.Gene.4i,Hxc uerein Chrifto repleta funt,Chrt* ftjs enim patri charus,Matth i7.Hic eft fibus meus dilertus amp;c. uenditur à luda,capi* 'ttir,maletra(ftatur,putatur à fera comcftus,morte excifus,uerumdum lic humiliatus eft, fubito cum pater refufcitat,gloria ÓÈ^ honore coronat,omncm poteftatem dat ei in cœlo ^m terra,Saluator mundi ab angdis uocatur,uno tantum folio regni patre minor, luxta huinanitatê, ut inc/uit apud Iohannê:Patcr maior me eft.Nam xqualis eft patri fecundu diuimtatem,minor patre fecundum humanitatem. Et Philip.z. humiliauit femetipRim, fadus obediens ufep ad mortem,mortem autem crucis. Quapropter Deus lUum in fum* oiam exuiLtfublimitatem,ac donauit üÜ nomen, quod eft fupra omne nomen,ut in no* »nine lefu omne genu fe fle(ftat,codeftium,terreftriumSCinfernorü,omniscp lingua con* fitcatur, quod Dominus fit Irfus Curiftus ad gloriam Dei patris. Turn Chriftus uere ahfeonditorum reuelator eft. Arcana enim uoluntatis paterna Euangelq myfteria,afa* pientibus amp;nbsp;prudentibus huius facculi abfcondita, reuclat paruulis fuis, Matth. 11.

In eodem cap. u. Ifrael tuxta camem, Dei mandato 14. die primi menfis immolât agnum typicum mafculum,anniculum,immaculatS uel integrum,poftem utrumcp ôé fu* perliminaria domorum fanguinc pafchalis agni fignabar,6c agnu ilium igne alTum ede* ha^in memoriam miraculofae redemptionis ludxorS. Quando enim Dominus per ter* fam Aegypti tranfibat,0d omne primogenitum ab homme ufep ad pecus pernifsiqpe* parcitIfraelitistNam angelus pcrcuflbr,ubiuidebatfanguinemagnipafchalis in fupcrli* tninm^ó^ utroep pofte, tranfilijt, nee quenquam in ea domo laefiqEt mox Dominus fi* lioslfrael eduxit ex Aegypto de domo feruitutis.Hxc ludxi in figura perägebant. A* gnus enim iUe pafchalis,figura erat Chriftilefu^^ni uereimmaculatf,x. Pet.Ka mundi origine occifi, Àpoca.13. tollentis peccata mundi, loh.i.ad occifionem dudfi,5C coram lt;ondentefeobmutefccntis,ÓCnon aperientis os fuum.Efà.53.cuius fanguineliberamur ah angelopcrculTore,nempe Satana.i.Pet.i. Eph.i.Colof.i.heb.9«Matth.z^.Iiaenim hanc figuram Apoftolus explicat. 1. Cor. ƒ. Expurgate uetus fermentü, ut fitis noua con* fperlr^hcut cftis infermentati,nam amp;nbsp;pafcha noftrum immolatus eft Qariftus,ó^c.

Praefiguratus eft etiamChriftus in Manna amp;nbsp;petra Oreb Exod.nJ.iy.lohan.d. l'Cor.xo.Sed hæcfigura alias commodlus excutietur.

Mofes Exod.z$.iubct arcam fieri de lignis Scthim,8d coronam auream fupra ar* Ompcrcircu!tuiii,5lt; inlatenbus quatuor aurcos circulos,amp;uedes auratos,quibus area ponaretur.In area ponebatur teftificatiouel Lex,amp;propiciatorium fieri iubebat ex auro mundifsimo,quod erat operculö areac foederis,fuperponi item iubebat duos Chérubin, id eft,alias imagines expandentes alas fuas,Et Cherubin illi refpiciebant fe mutuo uerfis ^Itibusin propiciatorium.Hac figura Mofes myfteria Chrifti amp;: Ecclefiac adumbrauif» y®^^*^‘?’lf’s figure Apoftolus Rom.3.amp; Heb.4.oftendit.Rom.5.Omnes pecea u^njnt,Iuftificantur autem gratis per iUius gratiam,pcr redemptionem quac eft in Chri*

P^'opofiiit Deus propiciatorium per fidem interueniente ipfius fanguine, ^Heb.4.Ghriftum uocat thronum gratiae.Hic,ut habet Origenes, Apoftolus,legis do ^*fsimus,refpexit ad propiciatorium arc3c,Exodi zj.quod erat typus Chrifti noftri ueri ^ unici propiciatorq. Et obferua ftudiofe adolcfccna 70. interprétés legere iÂxsTtçiopf DD^’z, id eft.

id dl, propciatonDn^in naître generf, ubi propiciatio amp;nbsp;remifsio peecatOiW^pï^ £lt; muenitur. De hac didione uidc p^ra in Catediiftno principibus dicato.

lam uidc,quomodo Veritas figure refpondeat, amp;nbsp;qnôd ctiam hac figura vW pafsio prxfiguratur*

FIGVRA.

i. nbsp;nbsp;nbsp;Area ex lignis fit in fe fragilis,auroobduatur ut fit firma Ôdornata.

x. Area aureos drculos ha bet,óC uedtes auratos quibus geftatur.

5. nbsp;nbsp;nbsp;Aura corona cireun* dat arcam.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Propiciatorium,afylum gratiæ,ubi Deus habitans fc propitium promjferat,huc lu dgi fe üerteruntoranteSjt^Ä rebant Sr inueniebant Deu propitium.
5. nbsp;nbsp;nbsp;In lege omnia fangui* re purificabantur, amp;nbsp;abfep fanguinis effulione non fie* bat remifs» Heb.p.
6. nbsp;nbsp;nbsp;Duo Chérubin expah* dunt alas quafi uolitent afsi? due,relpiciunt fc mutuo ucr* fis uulubus in propidato* num.

gt;1

t. Ecclcfia Oiridi in fe etiamnS infirma,auro ucrbi Ud fandificatur,roboraturcp. Eph.5.

. j» Regnum Chrifti fignificatur probe munitum a m* uitslum contra portas inferorum. Matth«t6.

Leuitici per totum,quid aliud, quam Oniftus crucifixus praefiguratur per Sacerdo* tium Leuiticum amp;nbsp;Sacrificia legaliafAheroncnim fummus Sacerdos in lege rogat,inter* cedit pro populo,facrificat,iit Dominus fiat propicius pcccatoribus,amp;: peccata rcmittat, maeftantur pecudcs,hofti«fanguinis funduntur,offcruntur agnus,hoedus, bos,turtiires, columbx,uitulus,hircus,capra,aries, palfercs,uacc4 rufa, caper ennftanus. Quinep cnim fpecies facrificiorum à Mofc cxiguntur.

relihcjuam hanc pcccati Qi. delicti differentiam Graecis SC Hirbram ofoitiendain« Verum adconfcquendam SCconferuandam cognition? Sacrifier) Omft^'amp;'frudus eins, plurimum certe prodeft cognofcerc ritus Lcuiticorum facnfi'ciorum.Hacc emm lacrihcu ïionfucrunt in hoc inftituta,ut ex opcre ipfo,quod aium, opcratOjexpiarent pcccaudcd Wadmonerent facrificantes deeofcminc,quod eratPatnarchis promilïumjSLqnód fuQ ipfius Sacrificie,contriturum erat caput fcrpentis,ac benediólurum omnes genres,hoc sß, ut firent tanquàm concioncs quædam de uno lUo uere falutifero facrificio Dommi nt^ri IefuChrifti,quo Ô^peccata noftra uere cxpiata funt,amp;Dcus nobis perfedîe plaça* 013 efi. Et Paulus in Epiftolis omnibus hoc potifsimum agit,ut intcUigamus ChrifttJm Idum clic nobis datum à Paire,ut ipfe fit Sacerdos noftcr,facnficium âi altarc»

Rom a. 8. Qwd Icx prxfiare non potuit, in quo infirmabatur per carnem, hoc ^fus proprio filio nnHofub fpccie carrus peccato obnoxiçpræfiititjacpcccato condem* naut pcccatum per carnem, ut iuftifîcatio legis implcrctur in nobis, qui non fccundum rarnon ambulamus,fcd fccundum SpHituni,li0C cft,peccatorcs fumus omncs,0u mfi m* Cificati fuenmus, damnabimur omnes. At per legem nemo iuftifican pctefi, quia Lex tex «ri«î.i iniiifiiciam oilendit,fed lufticiam non confert:natura nofira peccato corrupta,0t ad ma* urm u.jiiß Ium omne prodiuis faCia cit.Lcx igitur per earn fieri non poieft,nifiinfiai.retur amp;.' lane* erft, tur. Omnino autem implcnda lex efi, ne damnemur. Mifit ergo Deus ex mera chanta* le ÔC mifcricordia Herum legis implctoremfilium fuurn in carnem,quiüerus homo tadius ^'”''/f'** cß,pcr omnia nobis fimilis,fed abfep omm pcccato.Hcb.4.Non habemus ponufieem, *'’^“Z ^'’'S® qui non pofsit adfici fenfu infirmitatum noltrarunijffd tentatum pet omnia luxta fimili* ‘quot;^‘^^^^^ ludinem abfp peccato,lt;3C i.Iohan.5.fcitis,quód file apparuit Grriftus, ut peccata nofira lollfrcgdc peccatum in eo non efi. Dont igitur Paulus nlium Dei milTum m fimilitudine camis pcccati,hoc cft,ucrum hominem falt;fium,non dlcit eum carnem pcccati habudié» Sufeepit quidem ueram hominis naturam, ueroscp hominis defedus panse, fed non ' culpæ,ut ratio hominis rcdimcndi poftulabat,amp; immenfa huius perfona: dignitas fere* bat-Omnis namephominum caro eft caro pcccati, quia ex concupilccntiacamaliconcc* pta èC gcnita.Sola Chrifti caro,non efi caro pcccati. Nam ipfum uirgoMaria mater nort concupïcentia; fed gratia concepit. Conceptus,inquit articulus fidei Catholicac,è fpintu fancto, cd natos ex Martói’irgine,fimilitudinem tarnen habet camis pcccati, propter pot riales dcfedus,fimiles noftris dcfcdlibus,fiquidcm efurirc,nutriri,fitire,dormire,fatiga* tl, pari amp;nbsp;mon potuit,ut ait Auguftinus.

Vides ergo quam ardua res,ôd naturae humanx impofsibilis fuerit legem Dei im# pkre. ALttendus ergo erat ipfe Da filius innocensiQuid igitur arrogamus tantam rent tiofins uinbus amp;nbsp;incritisf'

Quomodo autem de peccato condemnauit pcccatum {'nunquid peccatum peccato «piatureMinime» Tropus eft Hcbraicus,quo Mofes utitur inLeuiticocap.4.SC alias accip.t pcccatum pro hofira pcccati,hofii3m amp;nbsp;peccatum Uno nomine defignans,ncmpe, aftham tharath. ■?d)nlbopffer/t3ünbOp|fcr.Eniditifsimus Icgis Doctor ftylo Mo# fiutitur,ÓC docet R.oma.3.peccatum noftnimcondemnan A' abelen peccato,id cft,ho* ftra dia expiatoria pcccati,qua- eft Omftus crücifixus.En hoftiac legales peccatum tollere nequibant, non enim poteft fanguis taurorum amp;nbsp;hircorS auferre peccata.Lex umbram tantumfuturorum habebat bonorum,Heb.lo. At Icfus Chrifius fic olim multiplicitcr p xtiguratus has figuras tmpleuit,amp; fadus peccatum,id eft,hoftia pro peccato,pcccatum plene expians,8C nos Deo reconcilians.lpfe enim folus eft uaa amp;nbsp;fufficiens pro pecca# lis noftris fatisfacfiio,ficut hunc locum fknilitcr enarrant Ambrofiusa.Connt.^.amp;l Au* guftmus contra Maximinum Arianum.

kgcm perfcôifsinieimplcuitjfed nobis peccatorS remifsicnê fcoßerifieiö proflio^i^®^ fpii'itumfanéhim cum fins donis,ut amp;nbsp;ipfi opéra legis faccrcqi;eamuSjamp; ci.-m «ro ndtrt nondumfit mortifi'cata,ôf fpjritui refiftat^ut nfiquam perfecte legem mhae noßra caims imbecillitate impleamus/ed cum Apoftolo diCere cogamur : Ego mente quidam faq® Icgi Dei,carne ueroiegi peccan.Roma.7.pcr fidem tarnen ficmfcrimurChriftp^^mh* cio pro peccans pcrfcctiÊimo,ut implctio cius fiat noftra,ô^ nobis imputettir pcrindqaC fl nos nofiris openbus impleflemus legem. Romaao. Chnfius eft impleuo uclperftdîio Icgisad iudficationcm omni crcdcnti.

Et.i.Cor.i. docet Apoftolus,ClKifkiiTi fadtûefTe nobis à Deo iußina fafldÔîc’*^* redemptionc, quafi dicat : legalibus hoflqs figmficabatur qui déliera ilhmChnftoA’^ ' Clmftum iulbcia amp;nbsp;fancfl.ficatio,ftd non dabatur,Chrifh.!s autem uenicns,amp;;’g’’^®P^ peccata mundt tollens,uerc nos iuftificatamp;: fanct ficagnon folum dato nobis fpiwj^* 00,fed dé ipfe noftra lufticia amp;nbsp;fanélitas dono diuinac imputationis,ut Cbiton® Du* bob,peccataexprobranti amp;nbsp;damnation? intentanti,pofsit cum fiduaa refponderqpte* cîitum quidcmhabco,fed habeo éV hofiiam,qua hoc peceatum expiai um eft,nempe Cnn fiuin,qi!i non fua,fed mea peccata, fuofacrifi'cio expiamr. Qiiarc amp;.' in menonhabesqwe*

Et.2.Cor. j. Deus aim,qui non nouit peceatum,pro nobis peceatum fecitjUtnes ef* ÿolut ehrt ficcremur iulbcia Dei per lüum.Ecce Deus fecit Clirifium pro nobis peccatû, ideiqfacrt* pM eßut, ficium pro peccato,ut exponit AmbrofiusôCÂuguftinus.Eft autem m hocdiâddbkifsi* âma pro ma corilblatio,qi.ôd fumus Deo accepti amp;' pdacaites,quafieflemus fine pcccato.Scd ad* ditupiulticia Da per ilium,quo lîgnificatur,nos die iuftos,non noftra,fcdiuftjc»Dci,4“^ credentibus à Deo imputatur propter Chriftum mediatorem.

Gal. i. Chriftus dedit femctipfum pro peccatis noftris, nimirUm fâcnfieium,qi:cd nort fignificaret folömodo remifsionê pcccatorö,fed ucre abokref pcccatu,Ôé nos Deo recoil

brac legalium uic7iinanim,ait ApoftotUsiChriftus femetipfum pro nobis tradiditcbfai^ ncmamp;; UiÆmarh Deoirtodorem bonx fragrantiæ.Hic babes totum Leuiticum’^os*'* mus peccatorcs,Oiriftus dl Saderdos,amp; offert pro nobis, non pecudê,fcd fopkin, tl ui* dtima fundit fanguinê,uetera fachficia cuâdiaf,5C offert fe Deo,quem peccans oftendcra mus, cum nobis placat.Sed en facrfierjuirtutê amp;nbsp;frvdlus. In odorem,iriqi-ir,bone fif graft bæ,quafi diCapuictime legales dicebatitur habere odorem fu2uem,fed in figura,pr^gu* rabant enim illam eximiam amp;nbsp;ua'amuidlimam Gmftum crucifixum prcncbiSiqui verç fiatoblatiofuau fdmi odöris,Dcogratlfsima,qi!am propeçcûtis totius mur.dijtsnqtauc* fajle mai ^ft’ ^ pknifsimam fatisfadfaneiti ü: propiciation^ âcceptauiqamp;ncmo inqtam Deo ac» immthrh ccn.tusfict,nifi intuituhuusfacnheq Doniini noftrilcfuGinfti.Hucrefpcxitctiam-Apo flun. nbsp;nbsp;nbsp;ftokis. i.TimO.l.üb'i GiriftS uocat precium redemptionis pro omnibus,óédicifChnlks

dedit femetipfum pro nobis omnibus precium redemptionis. Ecce uitftima,i!trcdimfrrt Chri(^w nos ab omni iniijuitate ÔC punficaret fibi popultm peculiar? ft dlatorem bonorß operum. foiun \vt Tit.i.En uidlimc efficaciim Sdfrudlü.Per liane uidlima,inc{uit,rcdimitnur2binicjuitafe, ’Tçap pro Çrgo^à mortc,qugeftftipendiSiniqu)tatis,lt;8c punficamur,utportofimiis Deopopulta 9««. ut, gf3æ5 ^ peculiaris,ut purificati abiedfis tenebrarû openbus, fobrie,fi;fte öi pk uwamus in præfeùti facculo,ut filios Dei dccet. Et in Epiftola illa cruditifsima ad Hebrxcs,quam clare nobis Paulus omnia Sacerdotij amp;nbsp;Letutici faenfieq inuolucraexplicat.Docet cniin quis fit Sacerdos ille fummus, qqe liera hoftia pro peccatis,quis fanguis illepropiciationis, quod altarc uerum. Hebrc.9. Dona amp;nbsp;famficia non poflunt iuxta cenfeienfiam perfectum rcd dere cultorém,incibis amp;nbsp;potionibus, amp;nbsp;diuerfis ablutionibus aciuftifica* tionibuscarnis,ufcp ad tempus corredlionis impofita.Eccehabes figuras dcChnfto,ift Mofe, fed audiamus ucritaté êC implctionem. At Chriftus accedes pontifex fuiurortim ■bonorü,pcrmiius amp;:perfedhïistabernaculü;nonmanufadïü,hoccft,nonhuiusftiudti-re, neep per fanguin? hircorû ac uitulorü,fcd per propriü fanguin? ingrdfus eft femel in fan tfta,actcrna redempdone inueata.Nain fi fanguis taurorum amp;:hircorö,5d emis iunrnex, afpergeo*

^pfrarns inqninatos/andificat ad carnis putificationê, quanto magis fangu's Oiridi^qui per fpintü ster nu feipfum obtüiit immaculatS Deo,purgabit cöfticntia uelha à mortua^ lijs openbus ad feruieadö Deo uiuenti.Et totöLcuitkö Abéronis Chrifti typus er at. Se* mei Aheromn anno facntkauit, fed priuspro peccatis ^prtjs,dein pro peccans popul^'Ä nanpctu-tpcccatüauferrc,nó erat uerus Sacerdos,fed umbra eius duntaxat, fed figura* batur Gtriitus taks pontifex,qui lege inipleret,peccatüabolcret,breuiter,qui iuftificaretel faluaret homines. Ideo cap. 7 »m coUatione Qanfti ÔC Icgalis pontificis,umbraticicp Sacer# dütij,aif.lVii,fcilicet legales Sacerdotes,plures facffifucrunq^ptercaquód^er morte non finercnMrpermanere,atlaicChrlftus,quód idê mancat tn çternû,perpetuûhabeatSaccr-dotiu, undc 2lt; faluos facerc ad plenö potetf,qui per ipfum adeunt De5,femper uiuens ad hoc,ut interpellet pro ilhs.Talis enim dcccbat,ut effet nobis pontifex,plus,innocens,im« pollutus, fegregatus à peccatonbus, 00 fublimior codis fadus,cui non fit neceffe quondie, quemadmodu illis pontificibus, prtus pro peccatis propres ultimas offeae,dein pro pec catis populi,nam id femel fecit,cumfemctipfumobtulit.Et cap.9.uidclocum.Etcap.io» Lex his hodi}s,quas fingulis annis eafde continenter offcrunt,nûquàm poteft acceden# tesperfedos reddere. Atqui in iftis cómcmoratio fit peccatorS quotannis.Quaproptcï efi mgrellus elf munduf films Dei per incarnationê)dicit inPfal.3 9* Sacrificiti et oblation® noluilh,corpus aut aptafti mihi,ideft,haclenus preluferut mihi figur3e,uerü figuras porto noluifti plcnuudme têporis prsfenti,in quo corpus,hoc eft,res ipfa Cv ucritas olim prxfi# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

guratapvofem dcbebat.Etiterutholocauftomata pro peccato non comprobafti.q.d. per

1 nbsp;nbsp;nbsp;«11a enim tu placari nó poteras.Tune dixi,eccc adtum,in capite libri fcriptu efi de me,uel 1 inuolumine,hoc eft,inlege 2lt;Prophctis,ut facia Deus uoluntatê tua,2lt; rcliqua que ibi dilt; 1 nbsp;nbsp;nbsp;cuniuijegcomnia. V idemus igitur bic omniafacnficioru genera in Otrifto perfcAfsimc 1 nbsp;nbsp;nbsp;implcn.$ionne Oiriftus holocauftü noftrueft ucrü,totüfe pronobis offerts,ut totubomi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nê rcdimctet.Qiaritatis.n.ignc in aracrucis totus ccflagrauigubi tont illud ineo pro no« l bis,nihilpro feofferebagtu Oiriftus «ffboftia pro ddiéfo 2lt;peccato,ut dictvi efiHeb.9» '. nbsp;nbsp;nbsp;Et m Prophettjsfequentibus clarius uidcbitur.Cbriftus cfibolba pacifica.Colof.i.In Cbri 1 fto complactw efi patriuniuerfam pknitudinê inhabit jrc,Cé per ett rcconciliare cunctacv 1 nbsp;nbsp;nbsp;gafqpacificatis per fanguinê crucis cius.Hcb.i .babenus rcdcmptionê per fangumê eins, \ nbsp;nbsp;nbsp;temifsionê peccatorü.Heb.i.per femetipfum feen purgationê pcccatortv notfrorü. Apo* 1 nbsp;nbsp;nbsp;cal.i.Eauit nos à peccatis noRns per fanguinê.Kom.5.luftificati nunc fanguine eius fet* 1 nbsp;nbsp;nbsp;uabimur per cö ab ira. Aberon igitur amp;bircusportabantpcccatafiguraliter.Noftev eter* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nus Sacerdos 00factifiew ucru,uere noftra peccata portauk in corporefuo fuper lignti,2lt; 1 nbsp;nbsp;«piauit.i.Pet.i.Num.zi.ludei murmurant contra Den 8lt; MofeiuA Dominus immifit \ nbsp;nbsp;nbsp;in cos i'-nitos ffrpentes,^ tombes morfi cladc bornbih ccciderunt,ÏAofes autê luffu Dei \ ferpentêaencu fec«,8lt; pro ligno £rexit,óC Deus promifsionê addidit fignoiQuipereuf# 1 nbsp;nbsp;nbsp;fus afpexent eü,uiuet,£lt; qui a ferpentibuspercvfsibunc ferpentè adfpexcrunt,fanabant» 1 nbsp;nbsp;nbsp;Hoc magnü S icramenw erat rei f utur3e,mquit Augufti.Hic ferpens fufpenfus ut fignti, 1 nbsp;nbsp;nbsp;erat figura Cbnfti in cmcê crc(fn£vfufpenh,fKut Cbrifius ipfebanc fi^raiob.^.cxplicat 1 nbsp;nbsp;nbsp;dicensiSicut Mofes exaliautt Cerpentê in deferto,ita exaltari oportet film hominis,ut om# \ nbsp;nbsp;nbsp;nis qui credit in eû,non pereat,tedbabeat uitani atemâ. Auguffintebocloco aiV.Qtiitn# \ nbsp;nbsp;nbsp;luebantur illû fer peut em, non per ibantmovhbus fer pentû. Sic qui intuentur fide mortem \ Cbtifti,fanantur à morfibus peccatorü.Hoc auiê inicreft inter fi^rata imagmcm Svrem \ nbsp;nbsp;nbsp;ipfam,figura preffabat ukâ temporale,res ipfa,cuius Ala figura crat,prçftabat uiiâ çter na. \ nbsp;nbsp;nbsp;Eynllusaitimifcr cors Dominusferpentc ex çe Mofi cxakairiiufsit,v.t ta m rc difcereni 1 nbsp;nbsp;nbsp;fide Çperare falutê. Serpentis, n.morfu laborantibus imkû orat remediû,cxalt;iû cûfide \ nbsp;nbsp;nbsp;ferpentè afpicere.Hæc quidcbiftoriaeft,in qua tiekit in tabula totufigurate incarnationia 1 nbsp;nbsp;nbsp;myftenû Qbumbrat.Serpens.n.pcccatn,quo humanû genus pafc€bat,fignificat, quodeç Uarps morfibus uencnûbominibus infundit,quod effugere bumana natura nulle mo^o 1 nbsp;nbsp;nbsp;potcïat,nifi attxilio amp;nbsp;ope Cbrifti.Verbuigit Dei faiRû infimilitudinc carnis,in carne fua 1 peccatûdamnauitg-cfpicientfousincûfidcfYnceraeternefalutislargitoroftendit.Quod 1 nbsp;nbsp;nbsp;»k in tublune fetixi exsitatu» fuit,iii c^a^muoné pafsionè Cbrifti puenturâ denotabat, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DD 4 wiftc«t

ut fiait ipfc cjuocp pv3cdixcrat,nemo fit,qui in cruce pafliim Rafle ipfum ignoret,ha’C Âf» Serpens æncus fpccicm ferpentis habcbat,fcd fineucneno.Chiiftus ucruscfthomo, fed fine humane natiuitatis contagio,aut peccato. Ideo ô^ infedos ueneno peccatiferuare potuit unus,amp; dcbuit die ex hominibus mûdus homo, Sacerdos ifhaculan4S,munda ho flia,ur nofirâ immundKiem omnem auferret,ut pulchrè Auguftinus ca dere loquitur de 7 n.lib.4.cap.i4.Quis,inquit,tam luftus amp;nbsp;fanc^us Sacerdos,quàm umeus films D^ qm uô opus haberet per faenhoQ fua purgare peccata nec orig]naha,ncc ex Humana maj qux adduntur,ôlt; quid tarn ab hominibus fumcret,quod pro eis offerrciur,quàm huma^. nacaro,âd quid tarn aptum huic immolationi,quàm caro mortalis f Et quid om lucun» dum pro mundandis uicqs mortalium,qiiam fine ulla contagione rarnalisconcupifeen* tiae came nata ex utero uirginali, SC quid tam grate offern Scfufcipi pofsitj^^^m car» tcrificrj noftri,corpus effedum Sacerdotis noflnïamp;c»

IJ^BUS MOS EN, N^B^C ,^EI0R^M T^ophetarum oraei/ict de fah/tßca Cbnßi paßionc accrue,

Samuelem hic primum audiamus,quiamp; ipfe Chriftû in Damde adumbrauit.Dauidem enim Oirifti figuram die in placnfcp gdhs amp;nbsp;palsione fatis confiât,i.Rfglt;i5*Abfclon conatur Achitophelis confilio eijccre è regne patrem fuö.Dauid triftis cgrcditur Icrcfcly# DaniJ fi, mis,SC cum co multi trifles atqj fientes, tranDi cdmir torrmtê Kidron,« afeendit duam pura chrif oliuarö,fcandcs amp;nbsp;flens, nudis pedibus iiKcaens,amp; aperto capite, adoraturus DominS, Achitophcl Gdonites Abfolom confulens dixit.’Percutiam regem,amp; reduca uniuerfum populû. Vnu cnim uii Q m queris,amp; omnis populus ent inpace. AchitcplicI uidens con» Iium fuS contemni,SC poflpoiucôfilioChufi,fufpcndiointcrt't.Iam prolixfi eftenarrare, quomodo Saul Dauidê oderit, perfccutus fit,amp; conatus etiatn fit occiderc,qvamuis D* usd à Deo in Dege cledhis fuengSC uneflus à Samude,Dec^ charus-Daind protfóore Deo faillis eual.t,0L glorie fus Rex in Ifrael faeflus eft inuitis hoftibus.Hg: omnia in Chri fio lefu implcta funt,quern Iud3ci,ex quibus cratfecundum carné, peifecutifunnrcgn^e enim noluerut fuper fe,ctfi rex diet à Deoundtus Sf côftitutus,fed Icrofolymis decernt. Chriftus pro myftcrio difpcnfationis triftis crat uftp ad morte,dC eu difcipulis fuis tgrefi; fustians torrentê Ccdron,inmontcmoliuarn,oraturuspatrem,Caiphas pontifex dixit: Expiedit nobis,ut uni s homo monatur pro populo,ac non tota gens pereat,lohaidudas proditor Cbnfii laqueofefufpendit,amp; quamuis Chriftus mderctor bumano iudiciouiiftus damnatusep perqfte,hac tame uia pafsionis intrat in gloriam fuâ,ut fit gloricfusRcx It* dæorû cV gentiS in xternu.Omnia ad hunc modn Ifraeli in figuracôc'gerunti.Cor.io* Porto idem eolligitur ex promifsione.Rcg.y.Damdi fada de feminefuo,dr£p aeterno eins rcgno,^d ex temporal! regno Dauidis crat proditurß,in cd omnes Prophete^fpÇ* xerunt,delude! in die palmarû côci«Ufri.nt:Bencd;Ctû quod uenit regnû in nomme Dm B tris nolfn DaUid,Mar.ii.Nam Rex i le Dauidis films crat Mefsias,amp;quia de femine auid,ergo homo mortahs, cûcp inætemu diet regnatuius, certe oportebat eum primo mon ,£c fie reliera mortali uita,induerc immortalitatê,amp;^ intrare inregnû gloriofum wtÇ scicrnx. Et Dauid ipfi’,per quêfpintus DniclanfsimecccinitPfaI.g.Quid eftfihushomi nis,qj uifitas difMinuiftieû paulominus ab angclis.Auguft.dicighæc de Chrifioi’ntdlfi gcnda die, propter infir mitatc carnis,ô(i pafsionis humilitatê.Pfal. 15. Verba font bnrulit Caro mca requicfcct in fpc,quoniam nô dcrclinqucs animam meâ in infemo,neq5 dabis faneflû tuum nidere corruptions. Quant Prophetiâ Petrus amp;nbsp;Paulus in Aéte ad probant dam morte,fcpulfurâ,defccnrunt ad inferos,amp; rcfurreóionê Chnfti proferunt.Ado.2« ÎC i^.Pfel.az.Dcus meus,Deus meus, cur mc dcreliquifticHacc uerbàEuangflinçCnri* do in cruce moricnri tnbuunt. Matt.X7. Mar.iy.m ^ Pial. ,ppter funiam lUâfui hurdia^ tionê,dixit;Egofùfn uermis Ôc nô homo,opprobriû homjnû,CC abicôio plebis.Itêfede» runt manus meas,5c'pcdcs meos,dinumcraucrût omniaolia mc3,diuiferût f-biueßimeta mea.QiieEuangdiftæ in hiftoria Dnieç pafsionis implcta teftantugeû dift.nt,bçcomn» facta die,ut tmplerentfcnpture Prophetarû.PIaL4o.Iudas ,pditor Chïipdiatur,ncino

pads meet,in quofperauijcpi edebat panes meos magnificauit fuper me fupplantationê»

Pfal.dâ. Verba Chrifti in horrore mortis amp;nbsp;maximis doloribus conftituti,propter peccata humani gencris;Saluum me facDeus,quoniam intrauerunt aquæ ufep ad anima rocam.Infixus turn in limo profundo, ubi non eft fundus. Veni in altitudmem maris,0d tempeftas demerfit me,laboraui damans,rauex faôæ funt fauces mc3e,defeceruntocu« li meijdumfpero in Deum meum.Item:Et dederunt in efcam meam fd, Sd in fiti mea potauerunt me aceto.Sic etiam Apoftolus Rom.15 .huncPfalmum inducit.

Pfal.uo.De torrente in uiabibct,propterea cxaltabit caput.Hoc de Chrifto inteUigit Ecdcfia.Saccrdos iUc aenturus,filius Dci,uerus Mcfsias,in hac uia mortalis uns antefu* am gforificationcm guftabit miferias humani generis, Sd fuftinebit triftifsimas poenas noftrorum pcGcatorum,poftca glorificabitur,^ donabitur fummo nominc.Phil.a.

Pfal.117. Lapidem, quern reprobauerunt acdificantes, hie f adus eft in caput an* gdi. Qinftus eft lapis iUe uiuus,delt;ftus, preciofus, angularis, quern Dominusponit in fundamentis Zion. i.Pct.x. praeter quem nemO aliud fundamentum ponere po* teft,i. Corinth.5. Eft autem angularis lapis,coniungens duos parietcs,ideft ,lud3Eo# amp;nbsp;genres,diruta macerie 5lt; intcrftiuo.ludxiuero hunc lapidem ita reprobaruht,ut auci etiani adftxcrint.Sicut Mattli.cap.xi.huncuerfum cltat. Miferat enim paterfamilias ad uinitores filium,quo uifo,dtxerunf,Hic eft hacres,uenitc,occidamus eü,^ occupemus hac* teditatem eius,8lt; apprehenfum cum occiderunt,Dominus autê malos illos malcperdet, agncola uineam locabit 3d alijs.Hacc dicuntur contra principes Saccvdotü,Phanf3eos,ód omneshoftes acperfeaitores Otrifti,quibus Dominus comminatur horrendas poenas et seterna ahiedionê.Et Chriftus ipfe citathuncPfal.de fuirepróbationcódpafsione,ód lu# 1 dxorü vdedione:Nunquid legiftis,inquit,infcripuiris:Lapidë quem reprobauerunt edi* 1 ficantcs;hic fallus eft in caput angeli. A Domino faiflS eft iftud,6d eft mirabfle in oculis I noftris.ldeo dico uobis auferetur à uobis regnum Dei,Slt; dab nur gentifacicniifruôus eius.Et principes Sacerdotum ac Pharifati cognouerunqepod de fe diccret. Sed nunc confideremns teftimonia ex Efaia.Efaic 43. Pilius Dei concionatur ipfe,quódbenehciü liberationis à Sathana,peccato,morteamp; infcrno,non contingat mentis iufticiae opcrum noftrorü,fed fua gratuita dementia,dicenstScruire mC fecilb m peccatis tuis,ód laborarc me fccifti in iniquitatibus tuis.Egofum,egofum ipfe,qui delco peccatatua ,pptcr me,2^ pecc Atora woru non r ecordabor .Homo nó potuit diuine iuftitie fatisfacer c,8d fuis open«

* nbsp;nbsp;nbsp;bus peccataexpiarc.ldco ftliusDci fadt* eft homo,ut affumpta forma ferui,fuftincretoêx

t humanas 3crumnas,ac tandè etiam probrofam mortê ( qux quide fuit feruitus dunfsima ‘ nbsp;nbsp;nbsp;tilio Dei, ^pter magnitudinê 2c grauitatê noftroru peccatorö ac iniqf.iitatê,impofita)quo .

noftra peccata cxpiaret,ölt;:fuofanouine doleret, adeoep reconciliarct nos cumDeo patre

i coelcfti.Non ucftra,inquit,iufticia^poteft delete peccata,fed Ego,Ego,inquâ,ipfc2sfum, ' nbsp;nbsp;nbsp;qui mea pafsione Ôd morte delco peccata ueftra,ac ita delco,ut nulla unquâ fiat mêtio co*

1 nbsp;nbsp;nbsp;tum,idcp propter Me,hoc eft,meâ erga te demcniiâ.Efa. 5 0 .Dominator Dominus àp*

1 pamitmihi,ôd egonÔ rebellai«, retro non motus,corpus meû dedipercutientibus me,ôd 1 gênasmeasuellentibus,faciemmeânonauerti ab increpantibusÔdcôfpucntibus.Iudei, 1 nbsp;nbsp;nbsp;à qbusregnûDei ablatû eft,pcrhdeh;ec ad Efaiæ perfonâ refcrunt.Ecdefia aSt Girifti,

1 nbsp;nbsp;nbsp;in qua fola,Doótore fpir itufanlt;fto,recftc leguntur fid intelligpitur fcriptur3c,quia fenfuna

1 nbsp;nbsp;nbsp;Qiiiftihabct,tdfe Ireneo lib. 4. cap. 4 5. non it hæc ad perfonâ Chrifti effe rcf^erenda,qul

I nbsp;nbsp;nbsp;tuxta difpenfatione adfumpti corporis in pafsione tacuit,nô côtradixit,fed ft,dins eft obc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diens ufep ad mortem.Phil.x.ita ut corpus uel dorfum exponeret plagis,fid patientiftimc

1 conuicia,contumelias,fputa,cruce fid mortem ferret,nee unquâ aduerfus pattern in fumis 1 «iam addidionibus mutmuraret,fciens hanc effe patemâ uóluntatcm,fid fe bis aduetfis ncquaquampudef actum iti,fed pct crueem inttatutum in glotiam fuam,fid morte dvui* tra, gloriofx tcfutreóioms ttiumpho futurum codis fublimiorem.

Scdante omnia Chriftianus cdifcat auteü ilkid Efaix cap. 53.in quo pafsio Domini fid tefurredio cum fuis fruftibus tam date defetibuntut, ut ncludmquidcm tetgiuetfati Uafsiot. Quamuishsccdcplotandagens nondum définit fibithdautizareiram in diem

W3e,lrorribii csccitatc negans hoc caput de Mefsia Ioqui,0d Mefsiam non paflùnim tern pro genere humano redimendo. At nobis audoritas Apofiolorum ôd buan^ rum abundefatisfaat, qui hoc caput ad folum Chriftum referunt. Matth. 8. Adlo.8.2o.q..io.i3.i.Pct.2.

4« Afcendit ficut uirgultum coram co,ói ficut radix in terra arida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

5. No efi fpecies ei, neœ decor)Sduidimus eu amp;rtô erat afpeólus,^ deGderaüinUW e 6^» Deipedus amp;nbsp;nouilsimus uirorum,uir dolorum,amp; feiens infirmitatcni,ó^ qi»»*gt; fconditus uultus eius SC contemptus, amp;nbsp;non reputauimus eum.

Difciplina,ueI corredio pacis noftrac fupcr eum,amp; in liuorc eius fanati furnus. Omnes nos quafi oues errauimus,amp; unufquifcp in uiam fuam declmauunus.

Cum adfligerctur Öi humiliarctur,non apeiuit os fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

14. Skut ouis ad immolandum ducetur, amp;nbsp;ficut agnus coram tondentc fc obmuto* cct,amp;f non aperiet os fuum.

ly. De anguflia amp;^ iudido fublatus efijS^generationem quis enarrabitfQuwfucaws de terra uiuentium.

21. In fdenria fui iuftificabit iuftus feruus meus multos, amp;nbsp;iniquitates corum portab t.

22. Ideo diuidam ei in multis,uel plurimos ei difpertiam,amp; cum fortibus diuidet fp» Iia,proco,quód effuditin mortem animarn fuam,amp; cumfceleratis reputatuseft.

1. Qiridum hic fcriptura Scruum Deiuocat,ut Efa.47.6d 42.iuxta SacramentS-ad* fumpte carnis,quia forma Scrui induit,Phil.2.0d propter nos feruus fadîus,quô nos Do# minos efficeret-Non enim uenit filius hominis,ut fibi miniftraretur,fed ut ipfe miniftra* ret,0d iuxta Dei patris mandatum ad cxpianda hominum peccata,^ liberartdos homi« nes à morte Öd inferno,ftifciperct mortem Ôd crucem. Ecce, inquit pater coelcftis ad Ec clefiam,Seruus meus, quem ab aeterno conftitui ôd prarordinaui in dedtorem, Sacerdo* tcm,ôd Liberatorem human! generis, lefus Qirifius,in difpcnfatione fua non folurn ipfe prudenter aget,0d mea fapientia,per qua orhnia feci,conferuo atcp gubemo,adminiftra* bit omnia, (cdfaciet etiam alios fapientes beatos 6dfaluos, Qua prudentia 6d fapienria Qinfti nulla poteft maior ôd fublimior excogitaruClinftiam enim, quid fpintuOinftipet uerbwii

uni Euahgcli j,quod eft potentia Dei ad falutem omni credenr^crudAjnfurjlitre fapi«* ^tes oT beau lünt, uteuneç liulti amp;nbsp;infodicesmundo uideantur. Nam Chrifti myfteriafo* ’jfeuelante fpintu per uerbum Dei, norunt,5lt;: foli rebus hums mundirec7eutuntur,lic anicuntes per bona corporalia, ne amittant acterna.Pueri ftulticp magis conaipifcunt *)^gasquafdain,crepitacula,pilt;flasq5imagunculas,quam resueras cC preciofas.Sicfxculi ^pienteSjdulti apud DcQ,cuin cane Acfopico res lieras 5^ aeternas ncgligunt,S(ffc(5iantur »■frum umbras,id eft,bona caduca,fequuntur creaturam, amp;nbsp;rclinquunt creatorem, fom* **win ac æternum bonum.Sed Qinftiani ituiti in mundo,fapientes apud Dc«m,nihil cu* fant bona caduca,fcdpctunt maximaamp;uer a bona, nempe aeterna» A^’S ftnb Maften/ w'^t weife Maften/Öte fein ?\ 0)5 vînt cinpfeiffen/ctnen gölte»» vmb eine»» ïcihcnpfcttnittg geben/0te gebet» emen t3p:ud) miß ter beiltgen öditifft: •^icbt vmb bteganzen welr/tenn Re wollen nidte nur buntere ober tançant Hv/fonöern ewigBUrb f^^id) vnb feltg fetn/Sie wollen gewiße ewige reid?-» u^umb baben/nid)t betlcr weref nu^ buy tage. 3lber bic WekBinter vnö ■vpicurer geben ten l^itncl vinb tas jeytUebe/vmb einen guten triincê ft’lt;m8 ober Dainburgcfbier/Wtc Affau ten vottbcil feiner erfïen gdurc S^geben bat vinb eine fdiuiJcl vol liiifc. Ita impij amp;nbsp;Epiciireiquorum mundus ple* ^ eft,planefubmerfi finit rebus huius feculicaducis,qii3crunt tantum terrenas opes,hö«» •jot'eSjpotcnüain,^ indulgent luxui,crapu!aE,ebrietati amp;uoluptatibus carnalibus,quc de* ‘truunt corpus â^animam. Obtenebrató eft infipiens cor corum,inquit Apoftolus,diceiW tcsfceifefapientes,ftulti fadi funt.

Stupor igitur amp;nbsp;profunda ignorantia eft in omnibus hominibus,qui Oirifti fpiritum Uonhabent,0c in quibus non eft acternac fapientiæ patns agnitio, amp;nbsp;lux uerbi. Ideo A jw Itolus Philip, j.omnem fcientiarn 0^ iufticiam,praE exccllenticognitione Chrifti pro dam* nisix ruderibus habuit.Eti.Corinth.i. Noniudicaui me quiequam fcirc inter uos,ni{i Icfum Chriftum,amp; hune crucifixum. Et Chriftus admimdrauit uocationem fuam pru« dentifsime, quód iuxtaDei patris fui decrctum atque uoluntatem maluit cruceni ^ mortem fufiincre,amp; ad liberandum genus humanum ie hoftibus fuis capiendum cru* tifigendücptradcre,quam contra Dei mandatum,regiam ó^extemamlibi maieftatem « 1 hocfeculo ufurparc.Hac emmobcdientia,amp; crucis fmehumdiationisuia,nonipfe tan* tJW peruenitad fummam maieftatem amp;:gloriam,uerumetiamfaâus eft audor actern« falutis, omnibus ijs,qui inipfumcrcdunt.Qucmadmodumper unius hominis inobcdicn lt;iam,inqint Apoftolus Rom.y. peccatores conftiiuti funt multi,ita per obedientia unius, gt;ufti coftituunt mul tl. Chriftus itacp difpenfatione Mmpleta,quia patri obediens fuit, domi* nabittfr,critqj fublimis, quippe omni poteftate accepta à pâtre,collocatus ad dexteram »naieftatis fiipremacin excelfis,fublimior ccElis,amp; caput Ecclcfix fadus Heb»i.7»Mat» tilcix8.OportebatenirnChriftumprimo humiliari infra infimos.O inaeftimabilem di# gnationem.Deinde intrare ingloriam fuam,ut in omnibus ipfe primatum teneat.

Obflnpefcuntfuper te Huilti,fcntentia cft;Filius Dei demittit fe feruitute ôiobedien* tb. fua in tantam afpedusdeformitatengutfoeditate faciei fuaï fupevetomnes aliO'S,ideoc^ lt;nulti,cum iH'derint cum,obftupcfcent 5i ofFendentur.Haec eft humiliatio ucre ftupenda, in qua Dominus glorixdicit:Egofumuermis amp;nbsp;non homo,opprobrium populi amp;nbsp;abic* tftioplebis,omnes uidentes me deriferut me,locutilabijs,ó^ mouc’/üt capiit.Pfal.xz.Sed quo fcniilior amp;nbsp;deformier eft afpedus eius,coilluftrior erit gloria dominationis eins. a- Chriftus afperget gentes multas. No predicabitur tantS inter Iud€os,red Euangelion tills fpargenir inter multas gentes intotoorbeterraru.Etfjper ipfum reges cotmeiaut ós fuü,no audebunt ei cotradicere. Reucrebunt eü,amp; agnofcent adorabundi maieftacê eins, amp;nbsp;gloria eius uulgabitur non tantü inter ludcos, quibus nomen Mefsie iam inde ab initio cognitû fuit,fed etia inter alias gentcs,intcr qiias antea de Chrifto nee pdicatü,nec auditü, nee cognit5fuerat.De hacgloriacocionatur Paul. R0m.cap.15. Annitens,inqt,pdicarc Euangelion, non ubi nominatus crat Cnriftus,amp;c.Etfi Salus uentura crat ex ludcis, qbu» OKÜpsctatpromiflus^tjune otacuia Dei ÿnattçbâtÔ^ genubusfalutê.Sic.n.aitPfalm, dcChriftex. ,

de Oirifto.Et adorabunt cum omnes Reges,omnes genres feruient d.Pfal4.Pd»® ineôd dabo obi genres hærediratem tuam,amp; poflefsionê tuam renninos renæ.Eia«4r Dedi te in Lueem gentium, ut fis faills mea ûcp ad extremum tcrræ.Item lîo.c^ ambulabunt genres m kimme tuo, amp;nbsp;reges in fplcndore ortus tui. Hic ergo cum r^' fidenter didinus: An ludæorum tantum eft Devis fan non amp;nbsp;gentiumr'Hxc cft magw ■ confolatio,quôd genres, quæ non habuerantlegemamp;I ProphetaSjamp;Iuerfabanturinô^ (ifsimis tenebris peccatorum, ÔC fuma ignoratione Dei,debebant fola mifericora’S per Euangelicam prædicationem confortes fieri promifsionis diuinac,ô^ couf«3uirai’ fionem peccatorum, iufticiam ÔC falutem per fidem in Chrilto lefu, Domino noiuO phe.3. Sic Simeon quoep canit,Lucæi.Oiriftum ab aeterno Pâtre mifiumdl^^*^ ad reuelationem gentium, ut fcilicet genres per Chrifhim ex tenebris mortis m inier adiucemfempiternacfoelicitatisperueniant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., .

5. Cum autem hoc admirabile Chrifti beneficium,regnum, Öd myfieriaEuangea] ® toto orbe terrarum’praedicabuntur,^ Euangclion mukis amp;nbsp;magnis miraculis conhr^ bitur,pauci homines praefertim inter ludaeos fidefuaEuangclium accipient,amp; OiruW® agnofcent. Quis credet auditui fiue fermoni noftro rBrachium Domini, cui reuelatui. Certe humana ratio non capiet hæc myfteria, fed fpiptusfanóus, aiius reuelationeiO* mus,quæ à Chrifto donata funt nobis i.Cbrinth.z.

^ ^am Dd intolerabilein,5t fcckrum noftroruin magnitudnacm. Eft amp;nbsp;plenum co# ^uonis, fi cmm Chriftus innocens filius Dei propter noftra peccata uulneratus eft, ■oKp dubio peccata noftra,propter tanti fatisfatfioris obedien nam, dignitatem immen# ü^prcciofifsim3uulnera,nobis remiirafunt,modo ineum credamus. loan. 3. Hxc ^tiHainfignis praeciofacp uidima à condito orbe ab omnibus ekcftis cxpclt;flata, qux lob potuit de debuit placare Deum gcneri humano, propter peccata iratum.

Memo erat ex fill’s Adam naturalitcr gcnitus,qui pro peccatis iufticiat diuinx fan's# necre potuerit, quia omnes eramus peccatores, omnibus ex aequo opus erat redem# ptorc Chrifto,eramus oucs erratica’,pra:da lupi infernalis. Qiriftus eft uerus ille paftor 4oinoscx faudbus lupi ereptos,in humerosfuos impofuit,ód adcaula reporiauii,Luc.i5. *ƒ• Hic habes fundamentum Chnftianifmi : Deus pater peccata noftra tranftulic a nobis in filium fuum, qui ca pertubt incorpore fuo fuper lignum, amp;nbsp;perfecftifsima fa# tisfadione dcleuit omnibus Chrifti fidelibus. Hinc Paulus dicit, Chnftum à Deo nobis fatftum iufticiam, famftihcationem Sd redemptionem. 1. Cor. 1. amp;nbsp;2. Corinth. 5. eum hro nobis peccatum, hoc eft uidimam fecit, ut nos cfFiceremur iufticia Dei per illum. ' Vides frudum mortis Dominica,noftri iuftificationem. Hunc ucrficulum Chriftianus, W incomparabilemthefaurum, grata mente cuitodiat. Aciuamda proprietate linguae Hebraicae dixit: Irruere in cum fecit. Noftra enim ferlera udut moles quidam ingen« Iifsima 3d importabilis, uclut impetu fado, in innocentem Oiriftum fic irruit, ut eum in mortem probrofifsimam dctruferit,quod tarnen non fua ipfius necefsitate, fed uolunta* te, Ód propter falutcm totius Eedefix fadum eft.

ló. Sed quomodo mori potuit, qui ipfe eft uita uiuificans aliosf Refpondet Prophe» ta: Ipfe mOrtuus eft fponte, non propter fua peccata, fed propter peccata populi.Et mor tuus eft iuxta humanitatem adfumptam, non iuxta diuinitatem adfumentem. , 17. Chriftus ut uerus homo, uere mortuus Ód fepultus elf,amp; quamuis plane fuerit in* nocens, tarnen occifus eft tan^ impius aliquis Sd fcdiciofus,fic enim aceufabatur apud PiUtum, quod auaterit gentem,ód uetuerit tributa dari Caefari. Luc.23. Ód Matth.26’.

A prâicipc Sacerdotum uocatur blafphcmus, amp;nbsp;ludxi clamant; reus efi mortis*** iS. En, patris uoluntas bona er at, ut Oiriflxis pateretur ad rcdimcndumgenush* manum. loan. 3. Su: Deus dilcxit mundum, amp;c. Et loan. 4. Meus obus eft, uti* damquoduukis, quimilitme, amp;nbsp;perhciam opus cius. Emphafiscftin uerboHebr^ dcfidrrauit, bcncplaotum ei fuit, Atô rvut* fttu bcrJ3lid)cr gtitcr Wtllr» En quam fuauiter commendatur nobis immenfa Dei charitas ergo nos ingratifsimos ac indgt;* gnifsimos peccatores. Rom. 5’. Commend at fuam chan tatem crga nos Deus, quod mm adhne eflemus p«ccatorcs,Chriftu5 pro nobis mortuus fuit.Hzc plena funt conlb* latioms dFicaofsimx.

Sed rutlus uide pafsionis frudum, tam preciofa dl mors Omffi in oeuKs patris coeleftis, ut fi animam bonus paftor pro ouibus pofucrit, hoftiarn peccao, femenha* bebit copiofifsimum, nerape Êcclcfiam Catholicam toto difïufam orbe, qux ex latere dormientis Qiriftiin cruce producla eft,Slt;; per Qiriftum à Sathana hberata, amp;nbsp;fangt* ne eius mundata, ac immortalitate quoqj beat a donata. Chnftus enim non montur anv plius, Ó^Ecdefw eius refufatata à morte, fimul cum Rege fuo Clinflo tauet amp;nbsp;régnai bit in actemum.

ip. Mundus amp;nbsp;Sathan Chrifto amp;nbsp;Eedefix fuz fummis uiribus refiftent. Veram quod Deus per cum efficcre uoluit, profperrime efficietur, mundus amp;nbsp;Sathan non po* terunt opus Domini impedirc. Voluntas Dei elf, ut in manu Chnfti aboleatur pecea* turn, mors uincatur, ÔC omnes eleAChrifto aggregentur amp;nbsp;adhzreant.Chnftusamp;an* gelium fpiritu fuo per uniuerfum orbem reuelat, amp;nbsp;difpcrfos fibos Dei congregat, ’Ä quzuultperficit. j

Zo. Chriftus perpeffus cd mala maxima fit: ucre laborauit, at pro hoc labor« uidehit rximia bona, faturabiturfalute fiddium, quam efurit.

ii. En modum iu^ificandi. Scruus meus Chriftus iuftus, ipfc iuftificabit multos, fed quorhodo;* Noticia fui, id cft, fi ipfum probe nouefimus, nihil dubitantes cum dlehli* urn Dei ünigcnitum,pro nobis hominem farftum, crucifixum, mortuum. Hac noticia iuftificatur impius. Propheta non dicit ; Si hoc opus uel aliud operens, inde niftinca# beris, uel rcmifsionem peccatorum cönfcqucris, fed per cognitiOnem Chnfti amp;fuo* mm bcneficiorum, hze cft iufticia liera, iuftiaa Dei, qux folaflios DEl'cÉS» 9'’

11. Non autem omnis nOticia Öirifti iuftificat, quia amp;f Demones dicunt, Luc« 4» Tu es C H RIS T V S filius DEI, feiebant enim ait Lucas, ilium rtfe Chriftum, amp;nbsp;articuli illius litcram, paflus fub PontioPilàto, amp;c. Sed fie nolle Chrifium, ut hic a Propheta deferibitur, nempe à pâtre Chriftum in hoc deftinatum,ut porter peccata cnn* nium noftrum, ergoà meaamp; tua,hoc iuftificat. Nam fi credis ÔC tua peccatain tlir^ fium elfe rcieda, ucrc habcs reinlsioncm peccatorum, amp;1 confequens xternam iuhi* dam amp;nbsp;falutem. Hoc quidCm àudiuht multi, Chriftum fcilicct pro pcccatis nefiru mortuum effe, Chriftum elfe noftram iufticiam, fed non credunt. Hnc Petrus amp;: Pau* lus tories cognitionem Chrifti Ecdefijs optant, quia eftuera amp;nbsp;Dirftiana noucia. Merces itaque Chrifti pafsi, cftgloriofus iîle triumphus, quôd expoliatos'pn'naptu# 6Cpotcftates oftentauit palàm,triumphans de illis per femenpfuin. Col. x. Nam mun* dum âf dus Principemuicit, amp;nbsp;nos qui Sathanac præda eramus, bberauit. Tantum pô# luit Dominica pafsio,quandofan(ftus lücfanc'torum amp;nbsp;fancftificatorumita fchumiliauif, lit inter fcelcratos reputari propter nos uoluerit. Cruci enim adfixus, pependit inter duos latroncs. O dignationcm inzftimabilcm.

13. Ecccpafsionis ufum. Non cratipfc peccator, fed noftra peccataipfeportamt, Si nofter ucrus Saccrejos Sacrificium uerz expiationis pro nobis obtubt, in tanta patientia amp;incffabili charitate, ut intercederet apud pattern pro crucifixoribus, di* ccns:Luczx3. PATER re mitte illis, ejuia ncfciunt, quidfaciunt. Nil’ll’^m menti human« ludwo DEI perterrefadsc lucundius, I magis confolaforu^

PASSVS SVB PONTIO PILATO» XXVI âtidirc ex prxdicatione Euangclij, 0£. corde crederc, quöd filius Dei ordinatbs Si confecratus fit à Deo patre in perpetuum Sacerdotem, amp;nbsp;fungatur ueris offierjs fummi Sacerdotis. Si enim peccata te turbant, habes Sacerdotem, qui effudit pro peccatis tuis aniinam fuam in mortem,amp; portauit peccata tua in corpore fuo fuper lignum,ut expiai tentur« Si mors minatur tibi perpetuum exitium, habes Sacerdotem, qui pro te apud patrem ita intercedit, ut à morte ætema ferucris,5c uitam confequaris æternam. Si nu fernus terrct te minis perpetuorum dolorum, habes Sacerdotem, qui Deum patrem ita «bi plaçât, ut inferno nullum un$ ius in tepermittat. Chriftus, inquit Paulus, fiïcitatus tft,^; eftad dexteram Dei,amp; intercedit pro nobis. Quare proponamus nobis hunc Sa« cerdotem ob oculos, amp;^ confidamus facrÈcio amp;nbsp;intercefsione eius, ut à peccato, morte, Diabolo amp;nbsp;inferno liberati, ucram falutem 0^ uitam acternam propter Üuiitum unu Wn^fummum atep acternum Sacerdotem confequamur,

Icrcmiæ it. Ego fum ficut agnus S^ bos, qui portatur ad uicfïimam,amp;non cognouf, ^'a cogitauerunt contra me confilia,dicentes: Mittamus lignum in panem eius, Ö^ ex* ondamus eum de terra uiuentium, amp;nbsp;nomen eius non memoretur ultra.

Hanc prophetiam unanimiter Ecclefia de Chrifto intelligit, qui de fua pafsione in Proplieta locutus dl, ficut lUa omnia funt implcta. Congregati enim funt principes Sa* cerdotum, Scriba amp;nbsp;feniores populi in atrium principis Sacerdotum Caiphae, amp;nbsp;confi* bum inierunt, ut lefum dolo tenerent Qi. occiderent. Matth, zd. Ipfe aurem agnus ille Palchalis dudus ad ui(5limam,ó(f non apcruii os fuum, amp;nbsp;non cognouit,fub?uditur pee* catum, ut Hieronymus enarrat. Et dixcrunt: Mittamus lignum in panem eius, crueem videlicet, in corpus faluatoris. Ipfe enim eft, qui ait: Ego fum panis, qui de codode* fcendi. Nee contenta ludxorum inuidia Chriftum crucifixifle, boe «iam fedus animo cogitarunt, ut nomen Cbrifli Narareni penitus dderent. Ideo Chribo fepulto munie* tuntfepulchrum, obfignato lapide, adhibitis cuftodibus,Matdi. zy. fperantes eum hoe inodo poznitus extinebum 00 eradicatum iri. Tanta erat inuidia ludaeorum erga Cliri* ßiun mundi feruatorem.

Ezech. 55. Promittit Deus uero IfraeU Regem 5C paftorem uerum, nempe lefum Chridum,dicens : Seruus meus Dauid Rex fuper eos, amp;. pallor unus erit omnium eo* turn. Dauid feruus metis princeps eorum in fempiternum, SC percutiam illis fcedus pa* cis, paruin fempiternum erit cis, amp;nbsp;fundabo eos, amp;nbsp;multiplicabo, amp;nbsp;dabo fandifica* tionem meam in medio eorum in perpetuum. • Hic prophetia Chriftum iiocat feruum Dei propter difpenfationem carnis adfumptac. Qui enim eft Dominus omnium, non dedignatus eft fieri feruus ad tempus à patre praefcriptum, ut à feruitute Diaboli nos liberarét,€X feruis peccan faceret filios Dei, Reges amp;nbsp;Sacerdotes, ut pafsim Apoftolus Paulus docct: Scruiuit autem patri in fua obedientia amp;nbsp;uocatione ufep ad mortem crucis. Philip, z. Vbi praeciofoeius fanguine, fcedus gratae fempiternum confirmatum inter nos ód Deum patrem. Nam hoc fanguine fumus fandificati amp;nbsp;mudati, ut fancti patris, faudti cfFiccremur nlij. Saneftificatio autem amp;nbsp;punficatio, aut remifsio peccatorum, non febatabfep fanguine. Heb. 9. Mortem igiturilliusDatiidis, id eft, Qirifti filq Daui* dis, prophetia his uerbis muoluit SC innuit. Ipfe enim per fanguinem fuum emundat nos abomni peccato, t. loan. i. amp;nbsp;cftfahclihcationoftra, 1. Cor. 1. Chrillus eft paftor ille bonus, qui animamfuam pofuit pro nobis uictimam. loan. lo.Efa. 53. amp;ficut Ecclefia canft: Qji fefe pro nobiS redi mendis per magnum dedit precium;

Et cap. 45. préfigurât Ezechiel OinTtuminficrificrjs illis legalibus uitulo immacu* ’»to, quo expiabatur fanduarium, ÔC in principe,qui pro uniuerfo terræ populo,uituluin E E z pro

pro pccoto offerebat, bis qmdem hoftijs, urta amp;nbsp;iHa omnium peccatorum'üü*®!^ trix hol ha, Chnlius in cruce adumbraturgt;cuius fanguine mundatur Ecdefia,pro qua -mera charitate femetipfum expofuit, ut illam fanlt;fïih’caret,mundatam lauacro aquæ P® uerbum, ut adhiberet cam fibijpfi gloriofam Ecclefiam, non habentem maculain ïU rugarn, aut quiequam ciufmodi, fed ut diet fandta ÓC irreprehenfibilis. Ephe. ƒgt;

Quod autem textus de figura habet,prindpem ilium pro fe offerre, non eßfi^ intdhgendum de ueritate,hoc cft,Chrifto, quafi pro fuo peccato facnficauenepKuaUtm enim nonnouit. i. Corinth, ƒ. fed fie loquitur Propheta, propter aióifsimam imibncm Oirifti amp;nbsp;Eedefix. Membra enim, ut ait Apoftolus Ephef. 5. fumus corporis dus. « Carne dus îC oGibus dus. Et per fidem in ipfum una caro efficimur,fient ad Eodefiam dicit : Sponfabo te mihi fidc. Ipfe caput eft, nos corpus eius, quod^®* doluit,pro nobis doluit,noftras infirmitates portauit,fufcepic cnim corpus humanuro-® came noftra, licet abfcç peccato, amp;nbsp;per peccalum deftruxit peccatum, quemadinodun» Hieronymus hune locum cnarrat.

Et cap. 4 d. Princeps agnumimmaeufatum annidJum facict f.olocaufturn quo^ tidie Domino. Agnus ille, cuius fanguis fundebatur erat figura Chrifti, quem ter Efaias cap. ^3. agnum uocat, dicens: Sicut agnus coram tondente fe obmutuit. et Hicre. II. Ego ficui agnus dudus ad uidimam. Et loanncs BaptiftaiEcce agnus Dei, qui toUit peccata mundi. Ifte eft agnus, qui immolatur in Aegypto, de cuius fangume armantur poftes fidei,amp; exterminator excluditur. Anniculus autem uocatur,quia pr» dicauit annum Domini acccptabilem, fîC diem retributionis. Hoc loco HicronynuiS monct, ne miremur, fi idem amp;nbsp;Princeps eft ÔC Sacerdos, amp;nbsp;uitulus Ôi arics, amp;nbsp;agnus cum in feripturis fanais pronarictate caufarum legamus cum Dominum amp;nbsp;Deum, amp;nbsp;hominem,Ô^ Prophetam amp;nbsp;uirgam,amp; radieem ÔC florem,amp; PrincipemôdIudican, amp;nbsp;Regem, amp;nbsp;iuftum amp;nbsp;iufticiam, Apoftolum amp;nbsp;Epifcopum,brachium,fcruuni,un^ nitum, paftorem, filium amp;nbsp;pucrum unigenitum fil primogenitum, oftium, uiam, ange» lum, fagittam, fapienuam, fil multa alia, quorum omnium ratio proprium librum P* Ûulareu

Daniell's 9. Poft hebdomades fexaginta duas oeddetur Chriftus. Hic itennn eft illuftre tcftimonium de morte Chrifti, quód folus Mcfsias debebat dreuifuma, aboli» ens peccatum 01 mortem,fil fandificans omnesin ipfum credentes. Lexquidetn an» tea habuit uidimas fed non placarunt iram Dei, neep coram Deo expiarunt peccata. H ec una uieftima plaçât, hoc uere eft inenarrabile,confilium Dei. Sed utrumtp often# dit, fil iræ Dei, fil mifericordiac magnitudinem. Cum enim nullius hominis uirtus aut obedientia placate iram Dei aduerfus peccata humani generis potuerit-, mfi unius hin obedientia ac mors, needfe eft ueram, ingentem fil inenarrabilem iram eiTc. Rurfus uis amoris ingens eft, quod filium nobis donauit, qui nos à morte ad acternam utam reducat. loan. 5. Sic Deus dilexit mundum, ut filium fuum unigenitum darrt amp;c» i. loan.z. Chriftus eft propiciatio pro peccatis totius mundi. Itcmi. Ioan.4* J’^^ eft charitas,non quodmos dilexerimus Deum,fed quod ipfe dilexerif nos,^ mifit nik urn fuum proplciationem pro peccatis noftris. Qui habet filium, habet uitamj qui non habet filium, uitam non habet. 1. loan. y.

loelis 2. In diebus ilis effundam fpiritum meum, 81 dabo prodigia in ccrlo5l 61 terra, fanguinem fil ignem, 81 uaporem fumi, Sol conuertetur in tenebrjs, 81 Luna in fanguinlt;m,antc^ uemat dies Domini raagnus fil horriiäis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^^

fi. n ^’”^P'^°P^^^*^’^P^t™s Adorumx. didt implctam cflc illo tempore, quando J^iwus pafTus cd, amp;nbsp;uaticinatur de fignis, quæ tempore Dominiez mortis fieri debe* cant, amp;nbsp;fada funt, Chrifto énim in truce pendente ab hora fexta uRp ad nonam, tene* wæfadæfunt fuper uniuerfam terram, fole in tenebras uerfo, SC Luna in fanguinem» Qiern foil's defedum, quando lux mundi pendebat in ligno, alièrit Augufimus pro-digiofuin fuiïie. Nam turn erat Pafcha ludxorum, quod non nifi in pleni unio célébra*

At fecundum Aftronomorum numéros, certum cft,folem, quando Luna plena non poflc deficere, fed quando finis eftLunac» Eptftolaad HefychiumSo. In prodigia magna fada funt,uelum templi laflum eft,pccrae difsilièrunt,monum€n* ^funi aperta, amp;nbsp;multi refurrexerunt. Matth, xy. Mar. 15. Lucae zj.

Hofex 13. Promittitur populo Dei liberatio uera à cruddifsimis hoftibus, pecea* morte, inferno per Mefsiam; De manu,inquit,mortis libcrabo cos,^ de morte re* ^mam tos. Ero peftis tua, ucl mors tua, 0 Mors, ero morfus mus inferne. Hunc lo* ^m uera Ecclefia de Chrifto,per crucem amp;nbsp;mortem fuam redimente genus humanum inteiligit. Et Hieronymus fie cum enarrat : Liberauit omnes Dommus 2é redemit m pafsione crucis, dtl eftufione fanguims fui, quando anima eius delcendit m infemum, amp;nbsp;caro eius non uidit corruptionem. Et ad ipfam mortem amp;: internum locutus eft ; Ero mors tua, ô Mors. Idcirco enim mortuus fum,ut tu mea morte morians,cro mor* fus tuns inferne, qui omnes tuis faucibus deuorabas, poteft Mors d' infefnus'amp;’' Dia* bolus aedpi, qui Chrifti morte iugulatus eft. En Chrifti mortem amp;nbsp;refurrcdionem, ab Hofea pratdidarh, quem locum, ut Hieronymus ait, Apoftolus i. Corinth. 15. in re* furredionem Domini interpretatus eft, quare nos aliter interpretari nee pofsumus, nee debemus.

Amos cap. 9. In die üla fufeitabo tabcrnaculum Dauid,qLJod cecidit,amp;l muro dn* gam mpturas eius, amp;nbsp;deftrudiones eius reftaurabo, amp;nbsp;reaedincaboillud, ficut à diebus antique,ut pofsideant rcliquias Edom,amp; omnes nationes,fuper quas nomen meum in* uocarum elfdicens. Dominus faciens iftud. Ibi Hieronymus ait: Vbipraecedit Apofto« bru n audoritas, maxime Petri Sc Jacobi, quos columnas Ecclefiae, uas eledionis Pau* bs uxat, ibibmnis uariae expofitionis tollenda eft fufpicio,^ quod à tantisuiris expo* fitii.n, toe fequenduin eft. lacobus autem in concilio lerofolymitano hunc locum citât ad confie mandam uocationem Gentium, quae ad Euangclicam gratsam,abfcp circum* cifione dl Sabbati ocio, uoeabantur,fic enim ait : Viri fratres, audite rnc, Symeon nar* rauif, quemadmodum Deus pnmum uifitaucrii, ut fumcret ex gentibus populum fu* Um in nomine fuo, amp;nbsp;huie confonant uerba Prophetarum, ficut fcriptum eft : Pofthac teuertar, ac rurfus aedificabo tabanaculum Dauid amp;c. Ad. xd.

In hac Prophetia Mors amp;nbsp;refurredio, Sé regnum Qirifti promittuntur, dies re* fufeitahdi templi Dauidici eft plenitudo temporis, dies falutis, in quo Deus filium fu* um mifit, ut homo fadus nos à peccato, morte Sd æterna damnatione redimeret. Ta* bernaculurn autem illud Dauid, de quo uaticinatur Amos, fpirituale eft, nempe Ie* fus Chriftus, ex familia Sd prOgenic Dauidis fecundum carnem genitus, collapfurn uero dicitur,ucl propter figuram collapfam, quæ fed ici ter reftauratur, dum qi;od ipfa figni* heat amp;nbsp;promittit, exhibet, id eft, ueritas pro umbra datur, uel propter generis Daui* dici humilitatem, quæ erat tempore Chrifti iam nafcituri,non enim gloriofa crat turn hare fanda Familia Dauidis, ut ante captiuitatem Babylonicam, Sacerdotes enim re*

*DE ARTIC VLO FIDEÏ gnabant, amp;nbsp;pene ftirps Dauidis uflt;p ad tnmcum drfecerai,h(X dï, üfrgèiow M^i^ ex quo turn trunco, uirga amp;nbsp;flos Qiriflus iniraculofe egerminat.

Sicut autem Rex Daiadfubiccerat fibi Idumcos, Moabiras,Syros, Ö^P^J^^ amp;nbsp;rcliquas genees, i. Paral. iS. Ita Chriftus primo propter noftra deheta in cadens, dein refufdtatus, amp;nbsp;in regnum fublimatus, fpiritu fuo amp;nbsp;Euangdw» dolos in uniuerfum mundum propagate, in fuam ditionem uocauit genres ex omnib nationibus, dd dominatur à mart ufep ad mare, primo, quia Chriftus eft tabematuum Dauid,lioc cft,ucrus filius,uerus homo,ideo moriendum crat ei. Deinde, qu«ptoi™ titur poflefsio Edom, hoe eft, Gentium, luxta illud Pfalmi: Dabo tibi Genres hstre n« tatem tuam, amp;nbsp;poflefsionem wam termines terrae. Et promittitur benediC^o'^'*^^ cuiufdam manfionis, ut non ultra cueUatur de terra fua. Ideo needTario inK“§‘'y hune Dauidis filium rcuiifturum, ut regnet non iam in Ibdaca tantutn,fed in toto orof, Rex acternus in regno aeterno amp;nbsp;incorruptibili. Tanta myfteria Próphetx tam «^ plidbus,ut uidcntur,uerbis,afflatu fpiritus fanefti inuoluerunt,ut non reinere OinW®'^ xerit loan. 5. Scrutamini feripturas, quia uos uidemini uobis in ipfis utam zternarn habere, d^ lUac fijnt, qux teftißeantur de me, nee uultis uenire ad me, ut utam na* beatis.

Jonas figura Chrifti morientis amp;nbsp;refurgent« erat. Ion, 1, PxparaiA Domina® piTcem grandcm,ut deglutirct lonam. Erat lonas in uentre pifcis tribus dicbus,6^ or bus noeftibus, 0lt; dixit Dominus pifci,amp; euomuit lonam in aridam. Figuram hanc ue# ritas ipfa lefus Chriftus Matth, ix. cxplicat : Generatio praua, inquit, amp;nbsp;adultéra lü^ gnum quaerit, amp;nbsp;fignum non dabitur ei, nïfi fignum lonac PropÏietx. Quemadmo* du n emm fuit Ionas in uentre ceti tribus diebus, amp;nbsp;tribus nodlibus, fic erit filius - minis in corde terrae, tribus diebus, amp;nbsp;tribus nodJibus. Praedicit hic Chriftus blafte* mis ludaeis fignum lonx dandum éfTc, hoe eft, mortem dd rcfurrediionem Qiruüia quo oftendantur dd ruant. Efa. 8.

PoftqUam cap. $. Mefsiae in terris primam tribum Sd familiam indicâTet,infe* ^imo capite confolatur fc dd aliOs, promifsionis diuinac ueritate, aux non poteft non oera Sd certa dTc, dkens: Dabis ueritatem lacob, miferkordiam Abraham, quamin« rafti patribus noftns a diebus antiquis, id eft, mittes tandem promilfum Chrifturn* Nam Deus promifit Abrahamo, Ifaaco fid lacob,ud Ifracli,benedidlionem in Chrifto femine benedidlo.Hoc fernen Abrahx,hunc redemptorem Ifradis expedlabantfum* mo defidcrio omnes ucri Ifraebtx, per quem erarit benedicendi, hoe eft, ab xtema morte liberandi, dd à metu fempiternac mortis ac inferorum redinlendi,ficut hoe mfn^ randum patribus dawm, dd liberationem ab mimicis noftris per cornu falutis Cfiniw fïlturam Zacharias pater Ioannis Baptiftx canit, Lucx t. Vocat autem ueritatem dd mifcricordiam, quia promifsio firmaeft, neqiie noftris meritisextorta,fed mifcricor* dia Dd fadla, qux ueritas dd mifcricordia Dei in promiflb femine crant. Pfalm. 88* Et ueritas mea amp;nbsp;mifericordia mea cum ijrfo, id eft, Dauide Chrifto. Modum bene* dicendi nos, dd à makdieftione liberandi, Mofes, Dauid dd Efaias dare defcripferun^ nempe per fanguinem dd mortem.

Hate erat fpes Ifradis,ut AcI. 13. Apoftulus ait, dd Adl. x5. Spes repromifsionis -patribus,-

IPASSVS S VB PONTIO PltATÓ. XXVH| patribus a DeO f'WSa,quódfp«abant per fernen Abrahx amp;nbsp;Ifradis^J» Mefsiam faU uatorem uermn fe a morte redemptos iri, Si refurredurös tandem in uitam actematn* In proinifsione enim tlla diuina inteUigebant 0^ credebant,Chriftum monturum SCtéi Iwretfïjmtn,felt;p per illuni fimiliter refurreefluros, ut teftawr concio Pauli, Ado. ij» « ' Nosannundamus uobis, qüód earn repromifsionem, quacadpatres fa^ eit, Deus aditnpleuerit filijs iUorum, nimirum nobis, refufeitato lefü. Ergo intelhge* biat Iefum pra.rUium Mefsiam primo quidem monturum, ut per fanguinem primo* gemti htareturpro mundi peccatis, fed morte uida amp;nbsp;ab(btpta,refurtedltirum,^ ttirc* 8‘'W.n.glorias refadttWruri^quotquot hie per eum benedicuntur.

Porro Nahum, qui interpretatur cohfolatoq confólaiur quidem Iudam,fbre)Ut ab AiTyrtj tyramnSanhenh tyrannide amp;nbsp;obfidione liberetur, amp;nbsp;lactum nuncium audiar, Kwciturh holiilem effe profligafcim, 2lt; Regem interfeóum, ut porro Iiceat pro more edebrare fefta, ó^ uota reddere in lerufalem, quando ait ; Ecce fuper montes pedes B* uangelizantis Ôd annunciantis pacern, cdcbra luda fcftiuitates tuas, amp;redde uotatuai, quid non adijriet ultra, ut pertranfeat in te Belial, uniuerfus intcrijt. Nahum r. Nos Ciinïbani fcimus, Chrifto, Retro amp;Paulo dodloribus,pra:ciptKim Prophetarum efle offi* Pr^ieipui Cium, non folum de temporali pace Ô(. redemptione Icctum adferre nuncium,fed de pa^ Prophti^ Cc Sterna per Otrifluth parta, Ô^ oera redemptione à tyranno infcniali,nempc Satana. •’^ ‘^ Qi!clt;pid cnim temporabum bberationum Ifraeli carnali obtigit,in figura obtigiriPrac* ''**’*•. figarata td enirn uera dla 3^ aeterna, uen â^ fpintualis Ifraelis redemptio,à peccato,mQr# te à: omnibus main.

Judaica ^tur excitas eft quoründam,facrofan(^aChrifii MyfieriaJub figurarum in* Uolucrisl3tenü'a,prxterire,amp;cum ludxis, nihil uidcre in Prophetis,nifi montes, colles, pccora,urbcs,corporales oblidioncs, captiuitates, SC hberationes, cum omnes Prophetac ledimonium ferant lefu Mrfsiac, cuius myftena ucl adumbrantes, ucl palam promit^ ' tentes« AAor. 3.10. 1. Pétri t. Qui Chriftum non ubique in Prophetis quarrit amp;nbsp;Nuefc»? in (nuenit, nihil inuenit. 4f « qi ben heben ptopheren nlkó nidK vmb öneCnnbc P’^op^^^^ Cbrinririt/mbö«óitbifjb jcrn|alcm/vmbbenïinutbvnb(tubeve irbifebe ^^ ^^*^^' 2k5niqfiïtncnidtfb5nrbiinge)refen/fonrtbcv vmb Cb»4l«m ^cfuttt/vnnb , bn® bi’iK^f^ 3«ruf4Ï«m befi erntgen kbette / te. Sicut uetuftifsimus die Oirk ftianus Ignatius martyr Chnfti in Epiftola ad Magnefianos teftatur. Prophete, inquit, ferui fadii funt Chrifii, prxuidentes eum fpiritu,amp; tanquam Magiltrum expedabant, amp;fpcrabant, ut Dominum amp;nbsp;fduatorem, dicentes : IpfeoeniegSC faluabit nos. BtPe* trus r. Pet. 1. Prophetx exquificrunt, amp;nbsp;fcrutati funt, de falute animarum, amp;nbsp;uaticmati funt de uentura in nos gratia, ferUtantes ad quem,aut cuiufmodi temporis articulam fk gnificaret, qui in illis erat fpiritus Qirifti, qui priufquam acciderent, téftabatur uenturas tn Chriftum addjdioncs,ai qux effent confecuturx glorix.

Sic ergo intcUigamus Nahum wpatd*?lt;5‘»*»e- O ludah, jnteHigc Écclefiam,cuiuï Ïudah typus erat, fpirituaÜs iUeSaneherib Satan,cum fuis mcmbris,muros tuos obfidet, amp;nbsp;undtep te coanguftat, ut non fine caüfa (bUicita amp;nbsp;moefta fis, quoniam tibi' non licuit Ixtum Pafcha celebrate, fed ecce moeftilia tua uertetur in gaudiurri. Euangelium au* dies,hoc eft,lætum nuncium de bofte uido, amp;nbsp;uera pace, tibi per Mefsiam parta, qui Diabolum mat, amp;nbsp;feras portarum fuarum confortauit, benedixit filijstuisinte. Dus «pk inmus eft igneus in cuemtu typ, protegens amp;nbsp;faluans te propter fe, Angelus Dni ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 caftrametatut

cadramctatur incircuitutuo, ne cadra Affyriorum tibi noceant, non ürbem mam, non mittet in earn fagittam, non occupabit earn dypeus, neceirc*®^^ cam munitio. Célébra igimr,cxpurgatofei-mentouctéfis malid3c,fedatuainf^cfl«y te 5CDentate, immola faenHeium laudis, amp;nbsp;redde altifsimouotatua, læiareatrwnK pha, quia Belial, hoc eft, præuaricator Diabolus ulna tibi non praAialebit, totus cnn” concidi^nam fortior co Oiriftus fuperuenit S^ uicit eum,uniuerfa eins arma ablml^ quae conKdebat, SC fpoliaeius diftnbuit, uicerat Belial genus humartum in 1J^'’‘ ^ rurfus in ligno crucis uiclus eft, de co Qiriftus gloriofus uithor triumphat,capw;am ^* cens capnuitatem, Sif cecinit Propheta regius. Hæc feftiua gaudia ex Euango® t fti, non tantuin ludacis, fed toti mundo nunciamr, fixum eft in Ecdefia crucis urn, fugatus amp;nbsp;uiedus eft nofter hoftis, ÔC canimr à uero ludah,id eft, Catholicabee la, triumphale carmen, abforpta eft mors m uidoria»

Habes Nahum Prophetac confolationcm amp;nbsp;ucrum Euangdium de hone pTtamp; gatoamp;triumphato, amp;nbsp;uicdoria in crucc parta, amp;nbsp;omnibus in Ciriflum credent jw donata. Et in hanc ueram liberationem in morte crucis faeftam per Clmftu’n rn^ refpexit Propheta, quam in ludaeam ab Aliyno obfeflam,8c tandem per angclum mini liberatam, quod te facile docebit undho. Omnia cnim Ifraeli iuxtacarneminn« guracontingebant. i. Corinth, lo. Et Prophetac olimuocabanturZoim,ideft,uidcnf tes. i. Regum 9. non propter uifiones tanmm amp;nbsp;pracdidliones rerum tempwdiuni, fed maxime quod oculis fpiritus uidebant futurum Quiftum amp;nbsp;fanefta eius mylto^ quae uaiqs modis praedixerunt.

Hace omnia de Chrifto uaticinia confirmât Pn^heta Habahik cap. 2. EtrefJ»» det mihi Deus, à dixit: Scribe uilionem, amp;nbsp;dedara fupcr tabulis, ut perourrat lego« in ca. Quomam adhuc uifio, ad pracfcriptum tempus, amp;nbsp;fiducialiter aget,uclloquctut in finem, dC non mentietur. Si moram fecerit, expccquot;ta ipfum, quoniam ueniendoue» met, uel certo uenict, non retardabitur, ecce fuperbia cordis non recta erit, anuria out in iplo. luftus autem in fide fua uiuet.

Hanc prophetiam fie intcHige: Ifraeli promifTus erat à Deo Mefsias Saluatorue* ms, qui in Icrufalem fupcr throno Dauid fedens, augerct imperium, pacem perpetuan» r'lJef er ^^''^, pop“’'-’» ^ regnum fuum iudicio amp;nbsp;lulhcia confirmarct ufque in sternum. Hä SöKifraf» ^rat fides 5C fpes Ifraelis, qua omnes iufti uiuebant. At Deus puniturus erat populu’” itó. propter impietatem capnuitatc 7 0. annorum in Babylone. Ne igitur fpem omnem de futuro Chrifto amp;nbsp;regno eius proprer imminentem captiuitatem populus abijeeret, Pro* pliera fuos confolatur, SC in fide uenturi Mefsiae confirmât, fine qua iufti amp;nbsp;fahuficn non pc*terant,hocirt'fumma diccnsiDcuaftabitur qindem Icrufalem, bC populusabdu« cetur captuRis in Babyloncm, quo fit, ut increduli cogitate pofsint, promifsiones de re* gno CHRISTI elfe uanas, fed uanac funt illomm cogitationes, non enim jxxeft mentiri DEVS uerax, quodprómifit, cemfsimopraeftabir, nonobftante captiuita* te. Num incrcdulitas quorundam, ‘promifsiombus diuinis non credentium, fideiu DEI faciet irritamr' Abfit, imoeft DEVS uerax, omnis autem homo mendax» quemadmodum fenptum eft: Vt luftificeris in fcrmonibus iuis, 5c uincas, cum iudica* tis. Rom. gt;

Venture, 5^ cum fuis regnaturo in xtenxim.Prophctiaenim in ü.nëla lingua uocaturïii* Vro^Mä^. fio. Prophète uidentes,propter flluminatos oculos mentis,quitus pracuidcbant myder pfofL-jÄ, ria, in qua Slt; Angeli profpkere defiderant. i. Petri i. Cogebatur itaque Abacuc 'tahuhm in publico proponere, ubi ab omnibus facilime Sd citra negocium inferipta ui= fiolegi pollet. Scriptura autem ilia, mliil aliud erat,quàin omnium Ptx^hetarum, qui Chridum promiferarit, conlirmati©* •

Quafi dicaf.Omnium Prophetarum uifioncs nobis ChriftUm pr3cnunciant,glofiofif* fimiquippe regni acterni amp;nbsp;beati Regem, lilac certo omnes implebuntur,quamuis bel# la, captiuitates, Ôd cetera mala, quae propter peccata patimur, uelut contrarium minen# tur. Ciuitas fanda comburetur. ludah in diurna captiuitate à Babylonijs detinebitur, amp;nbsp;omnia fic gerentur, quafi Deus populumfuum penitus abiecent, amp;nbsp;promifla im# plere nolit, fed perftate in fpe ueftra. Oinftus enim ueniet tempore, quod Deus prie mo eius aduentui prxfeiuit, amp;nbsp;omnia efficiet, quae effedurum Prophetx prxdixerunt. Prxdixerunt autem eum nafciturum ex uirgine, Euangelizaturum paupenbus, miracula Propbri*' faâ'arum,pro peccatis noftris moriturum,fed refurredurum,2lt; ad dexteram patris col# ruw de locandum, uddominctur mortuis 2lt; uiuentibus. Hxc omnia tarn infaUibiliter amp;nbsp;certo ebnßo ua fient, quamcerto iam hanc tabulam ante oculos ueftros contpKius, interim tarnen qi ““«‘* captiui cftis, 00 adfligimini, uidebitur uobis aduentus Chrifti plus nimio diffcm,fcd nc hoc à fide uenturi Chrifti uos abfterreat, morabitur quidem aliquandiu, fed certo ueni# et, ut promiftt. Si quis autem fuperbo corde fuerit, qui noluerit promifsionibus de Chri#

i fto fidem adhiberc propter hanC dilationem primi aduentus, nec minas Dei timuerit, ’ fed dixeriuNon fient, qux per Prophetas funt prxdiefta, huiufmodi increduli hominis anima,nonperfiftet, fed peribit, manebunt uero, amp;nbsp;non confundentur, qui credunt in

'1 Hxc prxdixit Sophonias dclxto,fodici 82 amplifsimo CHRISTI regno, per totu orbem diffundcndo,confolans populû,2lt; adhortans ut bono fit animo,fore,ut Von obftÄübus mails iUis prçfendbus,certo tint cofecuturnuxta ,pmifsiones Giriftd cum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cu9

Tuo regno. De primo itaque aduentu üla intelligentes, didmus illa poft refiareâio nem Mefsix compléta elfe, QC etiamnum implcri, quando Oiriftus mifssin ornnon terram Apoftolis rdurreAonis telhbus, Euangehum Gentibus rcuelauit,amp;eas,qii* in diuerfas Idolatriae abonunationes difperfae erant, in unitatem Giriftunx fida con« grcgauitjfpiritu’ueritatuoiTinem mundi impietatem fiC iniuftidamiudicanteamp;rcprc* bante:quando erronbus, fublatis, mum Chriftianx confefsionis labium populisred* ditum eft, ut um abnegata impictate, corde credant in Chriftum à moriuis re# fufcitatum, amp;nbsp;ore conhtcantur, cum elle Dominum omnium ad glóriam DEI patns, amp;l innocent hoc glonofum nomen Domini, in quo uno faluos foi cjxmet, quotquot faluantur ( non enim dl in alio falus. Aclorum 4. ) d' ei feruiaht non dufoms cultibus, ut gentes, fed uno humero, hoe dl: ƒ unanimiter amp;nbsp;unoconfenfu. Eli enim Eeddiaunum corpus, ficut unus fpiritus earn regit, unus inea Domiriu^ unacp fides, unum baptifma, unusc^ Deus óf pater omnium. Merito igiturt'luiftja« nos ad iubdandum exufcitat. Zion enim amp;nbsp;Jerufalem, Girifii fignihcat Ecclefiam. Et Ifrad fignihcat non folum Ifraclis ucl lacobi filios fecundum carncm,'fcdomninoonv nes Ód ex ludaeis, 0^ ex Gentibus eledlos, filios promifsionis, in Gn ifMu hlann Dd credentes, ad quos tam magmficx promifsiones fpctflant. Quac eft autem tand gaudq caufac' Julhfsima certe, ÖC omnibus modis maxima SC indfabilis, nernpe re? demptio Ifradis. ludicium noßrum à Deo ablatum eft, propiciaoofada, auerfià nobis funt holies, qui nos anima capiiuos detmuerunt. Peccatum, mors, Saîlamn medio noftrum habitabat, Diabolus atrium fuum pofsidens in pace, non autem R« crat, fedTyrannus, qui perdere nos emabatur Ïn actemum, imo propter peceatum perditi eramus, lure igitur mine Ixtamur Qi gaudemus: Eie^o enim ßduidoTy# ranno, regnatin nobis liex Ifraclis. Etus enim Turnus, qui nos redemit prerio ma* gno, nernpe propria anima pro nobis pofita. Hic cum talis fit Rex, qui eft Idiouah, id eft, Deus uerus, ut eum Propheta hic nominat, non eft quod metuamus. Si cnim Deus nobifcum, quis contra nos f Nee tantum régit nos amp;nbsp;protegit in hx uita, fed conferuat ad uitam æternam, nam eft Gibbor illc, hex eft, fortior amp;nbsp;inuidus Gigas, Deus nofter, qui poteft ucre amp;nbsp;in æternum faluarc fuos, foc eft, inipfum aamp; dentes. Eft enim prxcipuum Chrifti officium, faluarc peccatores.

Et in hoe die noui Teftainenti, diefalutis, amp;l tempore accepto, prædicabfo uerac lerufalem Ecclefix Qirifti Euangelionhoc dulcifsimum : Nobtimcre Zion,ncÆi diffidënter agere, fed confide, qui in medio tui eft, uicit mundum amp;.' Diabolum, Si hanc uidioriam donat tibi gratuita dementia éC bonitatc, fi in eum credidcris, ut fin» liter umeas omneshoftes tuos, amp;nbsp;habites confidenter. Sed quid hæcad proban* dum Mefsix mortem inquiesf Refpondeo brcuitcr: Si fefurredîurus erat Chrifo, Ôd m actemum regnaturus, profetfioeum rnori antea oportebat, éC rurfus à mom as' refurgere, ut’ifiagha hæc ftquot; mirabilia cffïccret, quat de ipfo à Prophetis pr^dida erant, nemp^ut chet Rex ifraclis, Ód faluaret ipfe populum fuum a peccatis comin, Matdixi i. amp;Pf31m. 130. Ipfe redimet Ifrael ex omnibus iniquitatibuseins.

Sed audiamus Prophetas poftremos Haggeum, Zachariarn Sd Malachi* am, qui lam poft captiuitatemBabylonicam de uenturoChrifto funtuaocinau.

Haggeus 1. cap. fic ait : Hxc dicit Dominus exercituum, adhuc unum modi* cum eft, amp;nbsp;ego commouebo coelum Ód terram, amp;nbsp;mare amp;nbsp;aridam, amp;nbsp;moueboom* nes gentes, 2C ueniet defidcratus euneftis gentibus, 2C implebo domum iftam gloria, dicit D iminiK exercituum t Migna ent gloria domus ilbus nouifsirnac, plus quam priinx, dicit Do.mnus exercituum, Ód m locoifto dabo pacem.

' Senfus prophetix cft: ludxi à captiuitatcBabylomca per Regem Perravatrt folu# ta, in ludxa n reuerfi, templum Domini rexdificare conantes,impediebantur a uicinis, èC trépidantes cuamaum port tôt calamitatcs, fegmus peragebantopus Domini. Hic Hag^eus eos adalaerius ddigentiusépoperandurnhortatur, ddurget minis Ôdpromifsi* onioui D;i. N alite, induit Dominus per Prophetam, timere, longe maior ert, qui uo« biicu n ert, 3C xdirtcarc lubet, quàm hoftes, qui impediunt. Quod uobis fum pollici* tui, prxlhbo, nee mequifquam impedirepoterit. Rccordaminicorum, quxpatnbus udinspromif^quam^ç potenter uos ck Aegypto eduxcrim,non ert abbreuiata manu» mca, ut l'aluare nequeam, qui hxc uobis pro,nuto,Dominus fum exercituum, Dominus 0tnnip3tens,m:u n dixirte, fccide ert. Cum daremquondam patribusucftris Icgemin Sina, corn nouiceelu;n,terram, mare rubrum, 2lt; delerwm magnum, ut mefcntiretis adede uobis, hxc crant mei erga uos facinoris prxclari preludia, nunc maiora taciam omnibus lus, qux prxterierunt. Nam adhuc femel commouebo ceelum, terram, mare '6darida;n,ódcommoucbofoelicius,non ad terrorem, fed ad confolationem, idcBpcft breue tempus, nempe poft 490. annos ( innuit enim feptuagintahebdomadas Dan** ehs ) eritep hxc comotio non units gentis ludaicx, fed omnium gent.um terrx.

Migna omnino ^ defideraulsima motio, ad primum aduentum filq Dei lefii Chrirti,quo,utpote omnium creatorc,inrtauratore,uenicnte ad preftandam falutem orbi terraru p, iure mouetur omnis creatura. Angelorum exereitusueneiunt c coelo, prx* fentu n Ginfti nunciantes,ludxi deefti cxultabant, quia dicm Chnfti uidebant, populj reicd s idolis confluxerunt ad montem domus Domini, id eft, Ecclcfiam. Et genres muiix in infùlis amp;nbsp;terra adhuc dicentes: Venite afcendamus ad montem Domini, £lt; a i do-num Dei lacob,Slt; docebitnos de uqs fuis. Siibimus in femitis eins, quiadeZU bn cgredictur Lex, SC uerbum Domini de lerufalem. Venerunt ab oriente Magt, pri* tn tix Pentium. Tu n, cum ilk deuderatus docebat, innurpera contigerunt miracula*

• 'Sal,Luna,pctrx,monumenta,fon':tus dccoelo,lingux ignex,donum propbctix,amp; fimi-b orbi igao^X rtupmd i opera,tcftabantur adefte totfcculis expectatum QC dclidera* Ukimum redemptorem mundi.

Nm ipfe ed defideratus lUe cuneftis gentibus, Cum enim in nulle aiio fit fait» xterna, quàm in Chnfto lefu, merito defiderabatur, à condito orbe terrarum, line lui dös, fine Gentibus,qutbus etiam ut falutare promiftus fit à fanôis Piophetis,fpccialitèK

1 tarnen defiderabatur à ludxis, c quorum carne luxta promifsioncs Dci nafci deh^aL 1 finir Chnitu^Lnex 10. difciptdis fuis an : Beau oculi,qui uident,qux uos uideus. Dico 1 enimuobi'gt;,quo 1 multi Prophetx amp;nbsp;Reges uoluerunt uidere,qux uosuidctis,amp; nonui*^ 1 derunt, 2lt;audirc,qux uos audios,A nonaudierunt.

1 Generaliter ab o nnibas elect s etiam defiderabatur in gentibus, quibus etiam in 1 M’f it promlfa erat lurticia 2lt; faills, dum in femine Abrahx promitterctur olim bclt; 1 neduftoomnibui gentibus terrx. Qaamuis enim lefus Chriftus minifter fuerit cir* efjyjf^j^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;eu n nfionis, pro ueritate Del, ad confit mandas promifsioncs patrum : nihibnunus tas j^j^^ior 1 nbsp;nbsp;nbsp;tnen promidum erat in Prophetis, fore, ut genres pro mifericordia glorificaturx eftent iwa^oruM 1 nbsp;nbsp;Daim, hoc ert, falutare Dei lefum Otril^m fideli corde rcceptur?t,2lt; varias arfturx g- QenuiU I Deo patri pro filio fuo,rcdcmptorc noftrounico, 2lt; xterno interceftbre, ficut 9d Dauid I nbsp;nbsp;nbsp;ceemit inPfalmo : Recordatus eft mifcricordixfux, 8lt; ueritatas fux domui Ifrael, hoe 1 nbsp;nbsp;nbsp;'ert, ut Abrahx,Ifaac, lacob faluatorem mundi promifit, ita 5«^ prxftiiit, quippe miferi» S nbsp;nbsp;nbsp;tors 6lt; uerax Deus. Qiriftus enim ex Maria uirgine filia Abrahx Qi. Dauid natus ert iuxta carncm,in temporis plenitudiné,in fine 7 o .hebdomadarum Danielis,cxterû ad«

■ diuNotum fecitDüs falutarefuumdnconfpeAu gcntiû reuclauitiufticiamfuam. Vide« tuntomnes termini tcrreÏalutarcDci nöftri.Pfal. 93.2lt;Pfal. Sö.Omnes genres quaf« cuncç fccifti,uenicnt 2lt; adorabunt coram te Domine, 5lt; glorificabunt nomen tuu. Pros phctarumoraculafuntubicp plena promifsiombus confolantifsimis de uocationcgcntiis ad gratia Qarifti p Euangclq prxdicationê, qux pius atep diligcns lector facile obferua« j nbsp;nbsp;bir.Pfal. loi.T imcbunt gentes nomentuum Dne.Efaix. 5X.Parauit Dns brachiü f«^

' nbsp;nbsp;nbsp;^miaoçi^omwgenùû, Etuidebutuornnes fines teitxfalutatxDdnofixi.

Porto, ne in capto opère rexdificandi dcfatigcinini,ncûc cogîtetiJ,hoc minus fore tcmplo Salomonico, en prxdico uobis longe maiorem fore ^or^ ^^ icmpli,quod nunc cxtruitis,quàm prions,quod tarn magnihee extruxwatbalo nbsp;nbsp;•

comparabiles fumptus feck Salomon in fuo templo adornando, at nc putens 1 addle tantas opes,quae operi tanto fufficianqfecuri eftote : Aurum amp;nbsp;argen^mo meum db Satis diuej ac potens eft promiQor, ne forte de eius facilitate ^, obferua, quod in tarn breui periodo,quater Deusfe uocat Dominum

70 interprétés aliquoties uerterunt,7r«wTo»tf «TOf «, id eft,omnium ptoi^ nbsp;nbsp;^^ ricorditcr facit,quo minus ludxi in credendis tam magnificis promifsis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^^ xerat autem Rex Herodes fecundu illud templum magnih'cis fumptibus, k __ r gua crant. Vera enim fecundi rempli gloria crat, quad ipfe Dominus Do^i Vabat lt;ftus,perfonalitcr hanc domumfua corporal! praefentia ornabat, âl in co ö»*^ ficut prxdixit Malaccas cap. 3. quod pracfente loanne Baptifta,ad temp^ nbsp;nbsp;^^ erat Dominator ipfe uenturns, Angelus teftamenti, quern quzrebant dt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ^^ in prioremdomum duntaxat ferui eius Prophetae, Leuitac Sacerdotesep hacc, Deus ludxis pacem dedit in hoc loco,ut xdificarcnt tandem

dC eultum diuinum pulchre inftaurarent, at ueram pacem, mundo ignotam, __ plofuo ucro,id eft, Ecclefix,ut eft Pfal.147» Quipofuit finibus tuis pacem»bt p Rogatc qux ad pacem font lemfalem, öde.

Quomodo autem probabis ex hac prophetia, Chriftum foiffc palTurum P2^.^ Oris peccatis.^ Refpondeo: Haggeus prxccdentium Prophetarum de pafsione in darifsimc uaticinantium oracula confirmât. Quafi dicat: Alq Prophetx promucni Chriftum redemptorem munefoprxdixeruntChriftum paflurum fid reforreówwnP nobis, ut nos à peccato,mc«-te,inferno öd Sathana liberarct. Huncltberatorem dciw^* rant omnes Elect!, ut Dauid ait: Dcfecit in falutare tuum anima mea. PfaLtiS» Ego«» ro pr^dico ilium ipfum breui in hoc templo adfuturum,utimplcat qux defanp»H®^P® Prophetas de filio hominis,hoc eft,ut moriatur Ôd refurgat. Ideo enim dchdcrabaiw, qui unicus eft redemptor captiuorum fob imperio Diaboli. Et hie erat redincndi nw dus, ut iuftus morereturproiniuftis, ôd morte abolira refurgcret. Efa. 53. Rom.5» 0» omnes Prophetx de morte Domini prophetarunt, alij clarius, alij obfeurius, ik Kita Petrus. Alt;ft. 3.Nam omnes Prophete à Samuele,ac dcinccpsquotquotloeutifoi^*^ nunciarunt dies iftos,nimirum nota teftamenti, quod fonguine Domini noftrilcwCht* ft! confirmandum erat. Eft igitur clarifsima ôd confentiens omnium Prophetarum Vox ow«i ^ fontentia, Mefchiam Dauidi promifsum, non regio faftu,ód prxdara huius mun um Pro* pompa,fed adflicftionibus,contemptu,contumelqs,conuicijs,flagcllis, cruce ôd mate» m fihetirum regnum foum !ngrclTuntm,0d fedem Dauidis occupaturum, ac perpetuoregnaturu^ AC Mtßii. quifquis ipfum fide ucra complecftatur,rcmifsionempeccatorum, ueram ioßieiamod tarn xternamaeeipiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r Ç^s

Scd audiamus clarifsima teftimonia Zadiarix cap. 3. Audi quxfo cerdos magne,tu 3d proximi tui habitantes coram te, quia uiri portenta funt.Ecce e egoadducam feruum meum Gcrmcn,quia ecce lapis,quemdedicoramlehofchua, lapidem unum feptem oculi. Et ecce ego cclabo fculpturam cius, ait Dominus exer tuum. Etauferaminiquitatemterrxilliusindie una. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hic lefus ille uel lehofchua fummus Sacerdos fecundum ordinem Mcichifcdfc ra nifefte promittitur. Hortatur autem Prophete Sacerdotem magnum ad attente ^^ ^ tandum, magna enim Sd fummopere defidcrabilia crat ei promÜTurus.Et loquJtur eoa amicis lehofchua,quos portenta uocat,hoc cft,admirabiles homines in mundo prxeste* ris,quales rette font omnes Qiriftiani,fratrcs Chriftifommi Sacerdotis,nempeporten ta in mundo, Ôdut Apoftolus ait, u Corintli. 4.fpe(ftaculaangclis ódhominibu^o ‘cnim,ód infani uidentur efte impqs Sifapientibus huius mundi. Ita Efaix 8. C^ ' dicit: Ecce ego Sd pueri mei, quos dedit mihi Dominus in figna’ôd prodigia. nie c fignificat films Dei, fe hominem adfumpturum, quein locum Epiftolaad ^^^^^^^^j

tnarraCcapitx. Ecceego Si pueri mci,quos dedit mihi Dcus.Poftcaqiwm fgjtur pueri commerdum habentcum carnc amp;nbsp;fangirine,ó^ JpfefimiliterparnccpsfacÏLis eft eorun* dem,ut per mortem aboleret cum,qui mortis habebat imperium,hoe dt Di4bolum,ó^ liberos redderef cos, quicunep metu mortis per omnem uitam obnoxij erantferuituu» Hoc autem, ut inquit Brentius,non eit oeiofe cogïtandum,fcd in ufum transferendum, ntnonfolum feiamus aProphetis praedidum eliè,filium Dei fufeepturum humanam C3rncrn,uerumeiam coUaturum eum codeftia fua beneficia in omnes credentes m ipfum, w fiart ipfe particeps cft humanxeamis amp;nbsp;fanguinis,ita qui humanam habent carnem Óf fanguinem,ó^ creduntin ipfum, participes fiant uidorix eius, quam ex morte fie Dia« boloreportauit. Deinde dicit,difcipulos forc inter hornines Cigna amp;nbsp;por tent a. Hoc* in tel« tgendum cft, partim de infigni maieftate Apoftoloium, quam edendis miracuiis in no* Wine Chrifti inter homincs pios confecuti funr, ÔC qua omnibus fucrunt fummx admira* toni : partim de fummo odio,quocos impq amp;nbsp;tyranni funt profecuti amp;nbsp;execrati. Erin's, inquit, odio habiti ab omnibus propter nomen meum. Et itcrum: Veniet tempus, ut quilquis interfidar uos,uidcatur cultum praeftare Deo. Et Paulus: Velun piacula mundi facti fumus,omnium reiedamentum ad hunc ufep diem.Hoc certe ftupendum cft por* lentum ac miraculum,quod qui funt ucrx amp;nbsp;perpetuac falutis miniftri,habeantijr autofes omnis maledictionis in terra.Partim etiam intcUigcndum cft de paucitatccredentium'iri Oiriftum. Mirandum enim portentum cft, quod cum Chriftus tam diligenter fbent a Prophetis adnunciatus,amp; poftquam ucnilïct,tantis miracnlis teftatus fit fuam maiefta« lem,tam pauci tarnen in ipfum crediderint. Itacp Propheta in alio loco nomine Apoftoló rum,exclamat:Quis aedidit auditui noftró,Slt; brachium Domini cui reuelatu eftfMéde lur amp;nbsp;hoc uaticinium ofFcndicuIo,'nc exiftimemus Icfum ideo non die Chriftum, quod paudludxiin cum crediderint. Nam fi maxima ludxorum multitudoagnouiflcteum, non fuiïfent fignum amp;nbsp;portentum.Hoc autem portentum cft, quod tam pauci crcdidc* runtineum.Hatcille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Sic amp;nbsp;Chriftus ipfe fcandalum cft ludans, óf ftultida gentibus,fcd rjfdem uocatis Ïudxis panter ^ gentibus, potentia Qi. fapientia Dei i. Corinth, i. lam promittit apud Zachariarn Deus filq fui incarnationem. Ecce, inquit, ego adducam Seruum meum» Quo addudt filium, qui ubiep eftfnimirum in hunc mundum per incarnationem. Et Seruum fuum uocat propter difpenfationis myftefium.Thargum apertius ait : Adferam Seruum mcum,quia propter nos femetipfum exinaniuit forma ferui fumpta,ÓC figura re* pertus ut homo. Philip. i. mandatum patris in mundo obedlcritifsime perficiens, qui Unicapblationc^rfedos effedtin perpetuum cos,qui fantftift'cantur.Heb.io.

, Sèd cur tipcat Chriftum gennenflta Chriftus uocatur Efaix cap.4.In illa die tritchrißu» germen Domini in iucunditatem 2C gloriam, àl frutftus terrae in fublimitatem amp;nbsp;max ^lt;rw#. gnificentiam in Ifraêl.Hxceft infigrus concio deMefsia amp;nbsp;benefierjs eius, ac de Ec* clcfia eius, amp;nbsp;inteUigit Propheta hac germinis fiC frucïus meta^hora Mefsiam feu Chri# ftum. Hic enim dicitur germen Domini,quia ab aeterno cft a Deo pâtre ex fubftanti» tius gemtus. Deinde dreitur frueftus terrx, quia fufcepit terrenum feu humanum cor* pus ex Maria uirgine,fed quod ex terra crcuit abfep fucco terrenx impuritatis. Itacp ücrus el! Deus,amp;l uerus homo.Sic ÔC Icrcmiz 23. Ecce dies ueniunt dicit Dominus,ó^ fufdtabo Damd germen iuftum,amp; regnabit Rcx,amp; fapiens crit,amp;; fadet iudicium amp;iu« fticiam in terra. Et hoc eft nomen, quod uocabunt eum. Dominus iuftus nofter.Hic ite* rum Chriftus uocatur Zemah, germen iufticix ex Dauide fufcitandum,quód per ipfum latens amp;nbsp;abfconditus fructus iufticix,prxdicationc Euangclq amp;nbsp;fide in Chriftum,exo* natur atepért feat.

Porto Chriftum uocat lapidem unum,fupcr quem feptem funt oculi,ubi Sacerdo* tem lefum reuocat ad contcmplationem fpiritualistempli,in quo unus ponetur lapis fans firmus,qui portet amp;nbsp;fuftiheat tOtum xdinciütn, nempe lESVS CHRIST VS, de quoEfaix cap.xô. dicit pater coeleftis:Eccc ego fundoin Zion lapidem,lapidem probat turn, angularem, preciofum, folidifsimum fundamentum. Qui credit, non feftmabit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F F Quem

Quem locum {^ropliCte de Chrifto feruatöre noftro inteUigendum effcjduo ApofioI^P^ ti ns fit Paulus docent.i. Pet.i.0C Roma. 9.5c Pfal. 117. Lapidem,quern reprebauerunt ædifisantés,hicfadus eRincaputanguli.A Dominofaó:umeft iftud,amp; climirabilein oculis nolh ts.Pnmum igitur Üiriftus eft huius xdihetj lapis fundamentahsjquia extern num tetnpium fundatuin eft Oinfto,propterea quod tuent umbra Ghrifti', amp;nbsp;fpldiuale teinplum,quod eft Ecclcfia,conftet folo Oinfto. Fundamentum,inquit Patdus,aliud ne* mo (xitell poncre, praeter lioc quod pofitum eft,quod eft lefus Chriftus. Deinde dicitur lapis probatus, uidehcet à Deo. Nam aedificatorcs Pharifaci reprebauerunt eum, fient Pfalmus ait,Sed Deus probauit eum.Tentatus eft, inquit Apoftolus, per omnia, iuxta fimilitudinem abfep pcccato*AdJiacc,Giriftus eft lapis preciofus, uidehcet liis,qnicrci* du nt. Magna adfert precia, magna premia, mul ta bénéficia credentibus in ipfumd ræ* terea eft lapis angularis, quia coniungit duos parietes in unum: Colligit unam Ecdduni ex iudacis SC gentibus. Lapis eft optime ÔC firmifsime fundatus,ita ut nulla nee humana ncc angelica potentia moueri pofsit.Proindc, qui hoc lapide confiftit,qui firmam fidem in Giriihim habet,non trepidabit,neep pudefiet,fed habebit fempiternum fodus cunt morte SC inferno, ut nunquam pofsint ipfi nocere. Qui autem eo non fucntccnfifiB,is necede habebit morte 5C inferno perire. lohan.^. Pater diligit filium,SC omniadedit ilU in manum. Qui credit in filium,habet uitam acternamtqui autem incredulus eft filiOjnon uidebit uitam,led ira Dei manet fuper eum.

Septem oculi proculdubio funt Chriftiam, domus ilia fpiritualis uiin lapidis, fuper Chriitum ædificaci SC fundati per fidem, 6C chanfmatibus fpiritus iUuminati, nempc fpmru fapientie,tntel!igentiæ,confili},fortitudinis,fcienti3c,pictatis SCtimorisDeiEfa.il. Et in Apocal. capit.y. lcgimus aghum tanquamoccifum,habentemoculos;feptem,qui Pant leptem Ipintus Dei mifsi in omnem terram. Nunc confequenter mctaphoramlCT* uata lapide,dicens:Celabo fculpturam eius.Aquila habet,fculpam aperturam eius. Hie Propheta de pafsioUe Dominiloquitur. Et fenfus çit,iuxta diuum Hieronymum, 'num lapidem, clauis crucis,SC lancea mditis faciam uulnerari. Quod myfterium Johannes uangelifta diligenter indicat,foribens,unurn ex militibus laws Clirifti lancea aperuiUe, êC continuo exiuiife fanguinem dCaquam. Johan. 19.

'Ad quid autem perfodietUr SC aperient lapis die f quid nobis exhae aprrtiond fruclusC Propheta frudlum oftcndit,nempe abolitionem peccatortim noftrorum, wep uno die, nempe parafeeues. En abrogationem legahs Sacerdottj, quod Heb.iodnde* finenrer offiercbat hoftias, neep tarnen aufercbat uidiimarum fanguine pefcata,ut Do minus hie pollicetur,fe ablawrum peccata terrxuno die.IdancProphetiam Apc^^f“*' re exponunt. Paulus Hela. 9. Chriftum üerum pontificem docet femel ingreflum in lan* Cta per proprium fanguinem acterna redemptione reperta, SC Johannes i.Johan.i.oan* guis Oirifticmundat nos abomnipcccato.i.Pet.i.PreciolóChrifuagniimmacubtuan*' guinc redempti fumüsgt;

Zaclia. 9.Poftquam propheta Mefstaf perfonam defcripfilTetjeum nominans Re* gern iullum,Saluatorem à pauperem uel adflilt;ftum,humilem, qucmadinodum in pn^ moaduenw nobis feruiturus, feruili habiw appanutonox docet,quomodo no.^‘t ‘^^^ turns.Et habes manifeftam Prqphetiam depafsione Dominica, quia dicit : Tuqii^ in fanguine Teftamenti tui emififtiinnóos tuos de lacu,in quo non erat aqua,quali cat, habebat 5C uetus Teftamentum fuum fanguinem, fed figuralem ÔC inefficacemjqno dim Mofes Hebræos ex Aegypto eduxit.Sed w Jtex conciliator prteftantiens ftamenti, nempe noui'SC ætemi, quod proprio fanguine, propriaep morte confirma maiorapraeftabis.Nam educes uinlt;ftos,id eft, nos peccatorcs propter peccata ^^P^**^ Sathanæ,cx beu, in quo non eft aqua, hoc eft, ex inferno, aut infernah captiUitate,in q nulla eft mifericordia, nulla pemtus epnfdatio, quae liberatio fit per tuum

quem m crucc monens pro nobis cfFudifti, ut cft Matth.zó. Hc eft fanguis meus, qui eit noui Teftamenti, qui pro uobt's effundnur in remifsionem peccatorum. Apocal.5, Quoniam occifus es,amp; redemirti nos per fanguinem tiium,ex omni tribu, ÖC lingua,âi populo,0^ natione, amp;nbsp;fecifti nos Deo noftro Reges Ôlt; Sacerdotes.

Et capital. EfHindam fuper domum Dauid amp;nbsp;habitatores lerufalem Spintum gratis Si^precum. Et adfpicient ad me, quem confixerun^ S^-plangent cum pJanctu, -quafi luper unigenitum,amp; dolebunt fupér eum, êcÓ

Hxc proculdubio de Chrifto â^ tempore noui Teftamenri predicuntur,quo gratia 92' pi^fA propter Chriftum crucifixum, non parce amp;nbsp;occulte, fed opulentifsimc Öd pa* «m fuper dedos cft dFufa,de qua gratiae ubeitate Apoftolus ad Titum x, dicit;Appa* ruit gratia Dei falutifera omnibus hominibus,non dicit tantS ludxis. Et maxime cap. j. Spiritumfanclum Deus in nos effudit opulente per lefum Ginftum feruatöremnoftru^ Itcm:fecundum mifcricordiamfuam faluos nos fee it. Non folum autem dcfamilia Idiæ,' aut Dauidis,amp;: terreux lerufalem habitatoribus hæc Prophetia eft intdligcnda, fed de Uniuerfa Üinfti Ecdefia,per totum orbem diftufa, quæ cft'uera lerufalem aut uifio pa* cis.Noncnimpax ullacum Deoeft,nifi in Eedefia per Chriftum,qui nos Deo reconeï* '• nbsp;nbsp;nbsp;,

liauit.Cum Euangeliocredimus de Chrifto crucifixo amp;nbsp;refufeitato, accipimus Spintum Crerffute# fanclum,per quem charitas diffunditur in cordibus noftris.Roma.?.per quem clama* mus:Abba Pater,amp; in oinni tribulatione Pattern mifericordiarum per Chriftum inuo* „^^f^g?^ camus, ac eum hoe ipfum, quod oraturi furnus ut oportet, non nouimus, ipfe Spiritus ^^^^ intercedit pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Nunc pafsionem amp;nbsp;mortem fuam pr at* nbsp;nbsp;*

dicit, qua Spirinim faneftum emeruit.Etobferua diligenter,eandem Dei perfonam ad* hucloquiin hac Prophetia, quae iam feconfigendam,id eft,crucifigcndam,praedixt.Et hic habes promifsionem de Deo incarnando. Nam Deus ipfe praedicit,fc transfigen# dum, nimirum in natura humana, quam in unitate perfcnx adfumpfit in temporé. Deus enim amp;: homo,una perfona in Chrifto, non duæ funt.Chriftus itaepuerus Deus 5e uerus lionio,pra:ordinatus eft,ut Petrus ait,ante mundum hune conditum,ut pro nobis pateretur ac morerctur in crucc,ficut Deus per Prophetas fuos prxdixiqÓe in extremis temporibus, ud in plcnitudine temporis manifeftatus eft, ut impleret omnes Prophe* das defe,nec morcretur foIum, fed etiam à mortuis refurgcret. Qiiomodo enim fiiij morte detentus maneret, tam magnifica perfieeret f quomodo Spintum gratis SC pre* cum effunderet {* Öd Eedefiam in toto orbe conftituerct Sponfam fuam acternalitcr Uiduramj'

Porro Propheta Cliriftum fic transfixum amp;J plangcndum prædicit non uulgariter, fed fingulari amp;nbsp;ingenti planted, licut plangcndi chanfsimi unigeniti 5C primogeniti,pa* rentibusprxaliafobolechari. Quod fatftumeft tempore pafsionis Dominic« à Maria Dei génitrice, Ôd alqs ptjs,amp;fitquotidie ab omnibus Chriftifidelibus,qui inuera poeni* tentiafentiunt tandem magnitudinemSd enormitatemfuorum peccatorum,pro quibus abolendis infïnitam perfonam mori,amp; uidlimam expiatricem fieri oportebat. Poeni* tentes feqaentest^uelbgia Çhrifti, filq Dei Unigeniti, uetcrem hominem crucifigunt cum afFediOUS âi concupifeehtqs fuis malis,ut inferantur Chrifto capitiper fimilitudi* nem mortis cius, fieep gloriofx refurreÓaonis participes, amp;nbsp;Chriftiformes euadant. Innuit etiam Propheta per hune luelum aut plancïum ueram Qinfti mortem. Luctus enim aut plandus fuper mortuos fit,non fuper uiucntes.

Sed qui funt hïj,qui Confixum afpicientfNon eft dubium, omnes Chriftianos per nbsp;nbsp;„

totum orbem oculis fidei Cliriftum crucifixum afpeefturos, Si^ rnortem cius ac crucem ’''^ * notifsimam fieri toti Mundo.In hoc enim exaltari à terra in crucem uclut fignum uo* ^brX. luit,ut omnes traheret ad fcipfum.loliannis.u. At non folum fide,fed his etiam oculis

DE ARTICVIO FIDEI ddcbltur filins hominis,eins latus transfixum,amp; ucftigia elauorum,qucmadmodumui* dit amp;contrcólauit fant^us Thomas.lohan.io. Et uetus Ecclefiahxc ctiarn de nouifsi# mo die intdlexit, cum Qiriftus iudex aduenerit omnium oailis confpieuus. Sic enim ait Augultinus in 20.cap.Iohannis: Videbuntin quem transfixcrunt,ubipioin!ÏÏuscft Chriftus,inea, qua crucifixus eftcarne,uentunis.Et Theophylaóus: Quando uenturw eft iudicare, tune uidebunt eum in corpore mcliore amp;nbsp;diuiniore,5C cognofcenteumi,, qui pupüocrant,ac lugébunt. Apocal.i.Eccc uenitcuranubibus,amp;uidcbiteum omnis oculus,amp; qm eum compunxerunt,óC plangent fe omnes tribus terrae.

■ Zach.13. Framea confurge fuper Paftorem meümA'fuper uirumcdia’tentmi mihi, dicit Dominus exerdtuum, percute paftorem, amp;difpergentur Gucs,amp;conucr« ram manum meam ad paruulos.HancProphetiam defua pafswne,^ difdixilomm fuc ga. Dominus amp;nbsp;Magifter nofter lefus Chriftus ipfe expofiat Matth. 2d. Com enim Chriftus amp;nbsp;difcipuli eius exierunt in mon tem oliuaruni,dixit eis Dominus: Omnes uos Icandalum patiemini in me ifta nedte. Scriptum eft enim : percutiam paftorem, amp;nbsp;dilt; fpergentur gregcs.Item : Hoc ideo faóum eft,ut implerentur fcriptwx Prophetarum. Tune difcjpuli omnes rehefto eo fugerunt.

Habes bic primo, pater nam Dei uoluntatcm æ decrctumluffe, ut Chriftus pate* retor. Sic enim Deus iubet, ut gladius,id eft,poteftas tenebrarum irrueret inChnftum.. Sic Clrriftus Iohannis ip.refpondetPdato: non haberes poteftatem aduerfus me ullam, ntli tibi datum eftet è fupernis, amp;nbsp;Matthaci 26. Petrum ludæis refiftentem increpat, d»cens : Conuerte gladium tuum in locum fuum.Anputas, qoód nonpoftum nunc rogare patrê meum,ÖC exhibebit mihi plufquam duodedm legioncs angctorum.QB0*gt; modo ergo implebuntur fcripniraeCquja fic oportet fieri. Et Loeç 22.Quafi ad latronem exiftis, cum gladijs ac fui obus, fed hare eft hora ilia ueftra, amp;nbsp;poteftas tenebrarum. Et AdIo. 4. Com icnerunt aduerfus lefirmHcrodes amp;nbsp;Pontius Pilatus cum gentibus amp;■ populis Ifrael, ad faciendum quaccunqj manus tua, fid confilium tuum prius decrcueraf, ut herent. Hic audimus Chriftum fua uoluntate iuxta æternumdeerctum patris fcbqftei mortem : primum, ut patri fuo coelefti debitam obedientiam prxftarct, deinde, ut ex ingenti amofe pro peccatis hominum fatisfaceret. Nam iulhtia Dei requirebat perfeclam pro peccatis totius mundi recompenfationem, quam quia nemo morta* iium reddere potuit, ideo oportuit filium Dei unigenitum induere humanarn na* tbr am , 8C fieri hoftiam pro peccatis nortris , qm darct femetipfum Autjoji pro nobis,amp;iuftiüæDei fatisfaceret, ut credentes in Chriftum acciperent remiffionem peccatorum,liberationem à mor te, inferno amp;nbsp;diabolo, amp;; donaretur acterna iuftitia,falu* te, tita amp;nbsp;Jactitri, própter mediatorem Omftum.

'ChriHiM Vocatur igitur Chriftus, paftor Dei, quia eft eximius iHe paftor,olim per prof^c puitor tas uenturus in mundum prömÏTus, qui colligatoucs fuas in unum ouile, ad pafcua ui*. ®«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tae arternar. Vt eft Ezcch.ca.34.0d 37.Efa.4o.Pafcet,inquit,gregcm f aim, heut paftor,

amp; brachio fuo coBiget agnas, amp;nbsp;feret ingremio fuo,foetas quoqj fuftentat. Sic Chriftus ipfe loh. 10.fe uocat paftorem illum bonum,qui animam fuam prcouibus ponit,amp;ecus '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sus manu lupus non potcft rapere oues. Dicit ergo Zacharias:Confurge o fraiwa« Opor

Dicit autcm:Virum adhçrentem mihi,quia Chriftus patri confubftahtialis eft,iuxta naturam diuinam, Sd natura diuma humanitatem fibi in unitate perfonx uniuit, qua perfona nufquam diuidetur. C^uod enim Verbum femel adfumpfit,nunquaffl déponit.

Porro, Dominus pro fua immenfa mifcricordia Öd bonjtatc,inifcrctur imbcciUirans ouwin

PASSVS S VB PONTIO PILATO. XXXIII Oü/um difpcrfaruiTi, Sdfuorum pamulorum, amp;nbsp;paterna conmucnna condonat eis hoe peccatum,non retjeiens, fed confolans potius dcicdtos difdpulorum animos, Sc francs i«cat,p3cemcp impi-ecatur,ó^ uirtute cx. alto induit,ut,aecepto fpuini fando in die Pen^ tecoftes, porto non fugientes, fed periculis fefe obijcicntes propter nomen Oirilti, magna condantia 0^ robore animi reddant teftimonium ueritati 0lt; refurredioni Do* mini noftri Icfu Chrifti*

IndicatS^ Malachias, qui üctus Teftamentumclaudit, Chrifti mortem fit^refur* ïcdioncm capite tertio. Ecce egomitto Angelum meum, qui praeparabit mam meam 3nte faciem meam, amp;nbsp;repente ueniet ad templum fuum Dominator, quem uos queri* ^is,^ Angelus Telia menti, quem uos uultis.

Angelus uiam Domino Oirifto praeparans eft loanncs Baptifta, ficut Chriftus ipfc exponit Matth, ii. Hic non multis feculis, ut ah) Prophetac, praecefsit aduentum Chrifti,fed pnecurfor digito Oiriftum, agnum Dei tollentem peccata mundi, monftra* uit, ne ludæi ignorarent Prophetias de primo aduentu Oirifti m carnem efte impletas, Ideo loanne uiam préparante, prédicit Malachias (ubito uenturum Chnftum, ^r Wirt bem Johanni auff bem f«^ nachgeb^n/Et ueniet m Templum fecundum Dominator, non ut feruus, ficuti Leuitid Sacerdotes amp;nbsp;Prophetx, led ut Dominus Templi, quem quærebant, ÔC iugibus uotis fufpirabant patres, quippc redemptorem Ifraelis. Quoties enim Dauid petit Salutare Deif Quomodo exultât in fpiritu Zacha* nas, cum adeife cognouit plenitudinem temporis, ö^ mox adiuturutn elle mundi Sak uatorem f quàm alacriter mori cupit Simeon, uifo falutari DciTLuce 2»

Vbi autem mors Chrifti in hac prophetia exprimitur f Refpondeo: Oiriftus uo^ catur Angelus Teftamenti. Hic habes mortem Chrifti. Primum enim angelus uocatur propter difpcnfationem adfumptxcamis. Miffus eft enim in hunc mundum à patre, U ait loan. 17. ad implcndas promifsiones diuinas genen humano fadas,quas foedus Uocant, uel padum. Septuaginta uertcrunt Teßamentum, quos fequitw Apoftolus Gal. 3. At ubi Telia mentum eft, ncceftceft, ut mors teftatons intercédât. Teftamen* turn enim inmortuis confirmatum eft,a!ioqui nondum ualct,dum uiuit teftator,Hcb.9. Subobfcure igitur inmentione Teftamenti, certo tarnen promiflum eft,fore, ut Chri* flut moreretur.(^iarcinpromifsionibus Dei,tanquam innuncupatoTcftamêto,amp; in* carnatio,^^ pifsio Chrifti intelligitur. Mori enim non pollet Deus, nifi eadem pcifona, qua Deus eft, enam homo clTet. luxta naturam enim adfumptam mortuus eft, diuini* tas, utpotc ipfiCimauita, mori non poteft. Hominem igitur fieri oportebat, ut mori poifet, ut fuo fanguine confirmaret Tcftamentum ac foedus gratix fempitemum no* bifcum inuun, qiiod Efaias Cap. 55. uocat mifericordias Dauidis fideles,uel, firmas, 0^Pfal. 80. Inxtcrnuin feruaboilli mifericordiam meam, SC Teftamentum meum fi# dele ipfi, dCc. Eadem fere funt nerba Pfalmi amp;nbsp;Efaix, qux hanc fententram habent; Prornm quondam Dauidi, me daturum ex pofteritate cius Mefsiam feu Chnftum, fi* hum meum,quem tanta charitate complédor, at propter ipfum propicius firn omnibus, qui in ipfum credunt , SCadoptem eos in filios ac hxredes coeleftium mcorum bono* ru.n,amp; hanc prom:fsionem,ut firmam atep ratam,iuramento confirmaui : lurauit Do* minus , amp;nbsp;non peenitebit eum Sic. Hoc igitur padum iuramento firmatum, inxter* num feruabo.

Si dicis, quis mortem Chrifti in hac prophetia Malachix intellexilTct f RcQxm* deo: qui dono prophetix pollet, amp;nbsp;non obiter, aut faltuatim legit eloquia Dei, fed diligent! ledione fcrutatur, ut Chriftus iubet loan. ƒ. facile hxc Si alia inuenit. Neep cnim huiufmodi myfteriafemper fyUabatim expreffa funt) fed fagadtate Spiritus deprehen* F F J duntur,

dtintijr,fimp!/cibus ueibis non rare inclvfa. Exemplum aedpe apud Ordiodox0S,Anv brofius legerat Prophetiam Balaam de Cbrilio, Numeri Z4.Onetur fteUa ex heeb,^ confurget uirga ex Ifrael, amp;nbsp;percutict Duces Moab, uaftabitep omnes filiosSetli, d^ la cob ent, qui dominetur. Legerat amp;nbsp;eiufdem Balaam precationem,ubi ait ; MoriatiS anima iuftoruni, amp;nbsp;fiant nouilsima mea horum iimiha. In qiribus uerbis uidit mortem amp;nbsp;refurredionem Clirifti,0C Clinftianorum. Sic cnim fenpfit in orattone de fide refur* redlionis: Balaam donatus prophetandi Spiritupro maximobonooptat,utmoriaaif morte iuftorum:qui cnim inquit,uiderat ortum Oinfti,uidit dus triumphalem mortem, uidit in eo perennem hominum refurreclionem: Et ideo mori non timet refunedurus» Entere hæc Ambrofius ex uaticinio Ôd uerbis Balaam didt, non enim optaffet Balaam mori morte lfraelitarum,nifi per Spiriturn prophetiae intcllexilîcqcani moi tem non niß fomnum elfe,öd iuftos inuitam mdiorem certo i cfnrrcduros. Nonne exemplum nobis dédit Magifter nofter Chriftus tam fagaciter fcrutandi fcripturasf Matth. ii.ubicon* tra Zadducacos, mortuorum rcfurredionem probat ex uerbis patris fui Exodi 3-Ego fum Deus Abraham, amp;nbsp;Deus Ifaac, amp;nbsp;Deus lacob. Scrutare penitius hæc uerba, SC inuenies refurredionem defundornm. Cum cnim Deus hæc ad Mofen loquetetur, obdormicrani iam olim Abraham, Ifaac amp;nbsp;lacob. Quare iiixta Sadduexorum fiitpi* dum errorem uidebantur omnino perqfic, nee ufquam elle. At cum Deus fe uocet ho* rum Deum, amp;nbsp;non fit Deus mortuorum, id eft, eorum, qui non font, fed Deus duo# rum: Ergo patres illi uiuunt. Tlteophyladus Lucxio. ait: Si omnino euanuiffentPa# tnarebæ, SC non uixrïïent apud Deum in fperefurredionis, non uticp dixilfet Deus: Ego fum,fed ego eram. De rebus cnim perditis amp;corruptis, dicere folemus:Ego eram Dominus Imius ÔC huius rei, nunc autem quia dixit : Ego fum,oftcndit,quód fit uw®* tiuin Dominus amp;nbsp;Deus, amp;nbsp;non omnino corruptorum: etiamfi mortui fint, fedfpe i^. furgendi uiuunt.

Habemus itacp ex Prophetarum clarifsimis oraculis, quód oportebat Chriflum p^ti Sd mori, amp;nbsp;fic intrare in gloriam fuam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Secundo, Modum pafsionis Qirifti,óó ipfactiam crUciatuum genera udutdi^to Pi-ophetae commonftrant, quæ omnia Euangcliftæ ad eum modum in Oiriflo implcta efte tcftantur,Matth.z7.Ioan.i9.

Primo Mofes dixit Dcut.n.Malcdidtum Dei fufpenfus,aut iuxta Ixx.Maledidus à Deoomnis, qui pendet in ligno, quæ uerba Mofi generaliter loquentis de omnibus fulpcnfis, Apoftolus Galat. 3. Spiritusfanefti inftindiTde Chrifto, pro nobis mem^ ado, intelligit, ubi mortis genus clare exprimitur. Cum enim decruce Mofes fenpic* rit,amp; idem ille Spiritus, qui in Mofe locutus eft,etiarn per Paulumelucidarit: Ch*^^ nus facile intelligit, hæc uerba Deuteronomrj rede de Chrifto intelligi. Et ludæi perndi hodie Saluatorem SC Dominum noftrum Chriftum uocant fuipenfum,in infamiam Ec* defiæ,cum Chriftus crucifixus fit noftra gloria, Dei potentia ÔC fapientia.Superbi Grat# Cl amp;nbsp;occæcati ludæi', fapientiam Dci in myfterio rcconditam plane ignorant.

cnim hæc fufpenfio Qiriftianis eft probrofa: hinc enirn omms noftra glorn iaras prouenit. Nam Oiriftus non ftiit fufpenfus, ut malcdidio Dei propter fe,Äpto^^ propria aliqua peccata, quippe iuftus amp;nbsp;innocens, fed propter nos amp;nbsp;peccata troltra, iponte ex mera charitate er ga genus humanum. ka uolcnte patre coelcfti,fad^“* ma* ledidum, ut nos ab æterna maledidione redimcrct. Maledidum autem faduse externa maledidione, qui benedidus femper fuit amp;nbsp;permanfit bcncdidio’^Gutem Slt; benedidricc,nempe benedidum fernen Abrahe, plenum gratia Ä ucritàte,de OTUS plcnitudmc nos omnes accepimus, gratiam pro gratia. Hue pertinet quod ClirmW Pfal.63.dixit: Opprobria exprobrantium tibi, cecidcruntfuper me. EEu. 55* P*®P* peccata populi mei pereufsi cum. 2. Corint. 5. Ipfc pater Chriftum filium fuum, lt;P' P^*quot; catum non noiiit, pro nobis peccatum fecit, ut nos efFiceremur iuftitia Dei per Ad hunc modum Cliriftus benedidus pro nobis fieri uoluit malcdiduin Dd in ugf' cruciSjUtnosficremus bcnedidioDduifc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ppj^

pril.ïi.Cifcumdcderunt me boues multi,tauri pingues obfederunt mc. Aperue* ruilt fuper me os fuum,iicut leo rapiens SC rugiens. Quoniam circumdedei unt me ca^ nes, concilium malignantium obfedit me, fodeiunt manus meas, amp;nbsp;pedes meos. Di* nuincrauerunt omnia olfa mea. Diuiferunt fibi ueftimenta mca,^ fuper ueftem meam miferunt fortem» Hic defcribit Chrifti pafsionem multo clarius,quam ulla aha prophet tica fcriptura. NuUa cnim alia fcriptura meminit, carnifices fodifle Chrifto manus Sd pedes, ÔC membra tonus corporis fufpenfa in ligno crucis ita laceraflè amp;nbsp;diftraxidè, ut poifent omnia ipfius ofla numerari. Hic autem Dauid nó tantum crudditatem hoftiurn feuicntmm in Chriftum,fed etiam eorum uerba,uultus êC geftus propripsime depingit* Neep tantum cruciatus Óe^ tormcrita corporis, fed etiam Chrifti querelas Ôd longam orsuf tionem,qua/!n ad pattern habuit, practerca morientis agonem,gemitus,fufpiria, rugitus, moefticiam, clare depmxit. Chriftus ipfe queritur de ipia morte, SC poenis inlhctis cor-pori. Defcribuntur etiam pcrfonx,qui Chriftum innocentem perfequuntur:Tauri uide* licet, id cii,pontiHces. Leones, id di,Tyranni. Canes, id eft, Doctores amp;nbsp;deinde tota multitude. Äperuerunt,inquit,fupcr meos fuum. Hæc eft hypotypofis ilia damanqurn: Blafphemauit, tolle, tolle, crucifige eum, fanguis eius fuper nos, S^ fuper filios noftros* Euangdift.e feribunt, clamor eorum magis inualefcebat. Ita fane fit omnibus tempo* fibus, damore uincunt, qui fuperare ratione non poflunt» De quo damore amp;nbsp;Hiere* mix cap. 12. Fada eft mihi hxreditas mea, quafi leo in fylua, dedit contra mc'uoeem: ideo odiui earn. Quod impletum die fenbit Hieronymus,quando ludxi pari uoce ad* uerfus Chriftum in pafsione damarunt, ubi nemo eft, qui Chriftum innocentem excu* farct, iuxta Pfal.öÖ. Expedauiqui fimul contriftarctur,amp;: non fuit, QC qui confolaretur, amp;nbsp;non inueni. Quamuis enim pauci quidam dolucrint, ut mater Dei amp;nbsp;difcipuli, non tarnen, inquit Auguftinus contriftabantur fimul, id eft,ea re, qua Chriftus triftabatur» Contnftabantur enim carnaliter deuita mortali, quxniutanda fuerat morte, amp;nbsp;repa* randa refurredionc. Et codem Pfalmo filius Dei inquit: Dederunt in efcam meani fd, 8C in lin meapotauerunt aceto. Matth. 27. Quid potuiftèt Chriftus de dolore fuo, amp;nbsp;hoftium fijorum immanitate magis perfpicue commemoraffe;'

Et Pfal. 12. derifum SC opprobria pratdixit: Omnes uidentes me, deriferunt mes tocuti funi labijs, amp;nbsp;mouerunt caput. Conquérait«: Domino, eripiat cum, faluum faciat turn,quoniam uult eum. Quod quidem fic impletum fcribit Mattb.cap.27.Prêtereun* tes autem conuicia iaciebant in eum, mouentes capita fua, fC dicentes : Tu ille'qui de* ftruebas templum, 5C in triduo xdificabas, ferua temetipfum : fi filius Dei es,dcfcende decruce. Similiter amp;nbsp;Principes Sacerdotum iUudentes cum fcribis amp;nbsp;fenioribus, dice* bant; Alios feruauit, feipfum non poteftferuare. Sirexlfrael eft, defcendstnunc de Gruce, Sd credemus ei. Confidit in Deo, Itberct cum, fi uult, dixit enim filius Dei fuim Hxc infultatio ÓC acerbifsima irrifio hoftium Clmfti fuit ipfa morte acerbior, non tam quod diceretur a Deo defertus elle, Sd reus fummorum fcelerum, quant quód dolcret peticlitari gloriam Dei, amp;nbsp;caufam propter quam patiebatur iuxta Déi patris uolunta* tem. Sic enim ei obrjeiebant ironicos : fi haberet iuftam caufam, amp;nbsp;Deus approbate dodrinam Euangelq, quam in uulgus fparfit, nequaquam ipfumdeferuiflet.

Efaix cap. 50. Corpus meum dedi percutientibus, amp;nbsp;genas measneHentibus, faciem meam non auerti ab increpantibus, amp;nbsp;confpuentibus in me. Marei 15. Et uer* berabaniillius caput harundine, Ód infpuebant in dlum, QC pofitis genibus adorabani ilium.

Efaix cap. ^^. Ipfe cum fceleratis reputatus eft. Marei 15. Et cum co crucifigunt duoslatrones, unumàdextris,amp;alterun» à üniftris dus. Et impleta eft fcriptura,quot;quae dkit ; Et cum iniquis deputatus eft.

Zadiaai» Et appenderunt morcedem mcam tn'gintaargenteos.Matth.l^di!îf das Ifchanotcs dixit principibus Sacerdotum: Quid uultis mihi date,amp; ego uobis tra* dam ilkimf At illi conftitucrunt ci triginta argenteos.

Zach.iz. Et rcfpkicnt ad me, quem transfixerunt. loan.ip. VnusnMÜtun’^ cea latus aus fodit, fîC continuo exiuit fanguis amp;nbsp;aqua. Nos Chrifh fanguine effufo la* uamur amp;mundamur à peccatis, loan.t. i. Cor.f. Apocal. i. Hic eft fanges meus, ait Owißus Matth. 26. qui cd now Teftameno, qui pro multis effunditur inremifsionem peccatorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Modum Si HiftoriamPafsionis Chrifti, hoftes, proditorem' amp;nbsp;falfos aceufatores Oirifli, Iudiciumprincipum,pontificum amp;fummorum uirorumco tempore de Önho, quomodo filius Dei fteterit inhortocoram patre coelefti grauatus amp;nbsp;tanquam ipi^^^* taminatus peccatis amp;nbsp;fccleribus totius mundi, in quem pater iram fuam cffuderatA quot;* Iius patrem orauerit ter ardentifsimis fufpirijs Öd gctnitibus,ut fi fieri peflet toUeretpŒ* nam pro humano genere luendam, amp;^oratione tantis motibus rcpetjta,inhoc horribiu agone, ut praeter naturam, ex ipfius corpore denfifsimae guttae fanguinis in terram de«« fiuxerint, item quantam modiiciam in corde, amp;nbsp;quam horrendum fenfum irs E^^ propter peccata noftra, in anima fuftinuerit, adeoep quantas irrifiones, contumclias,12* cerationcs corporis Si neiwrum fit paflus, ut pro nobis ÔC peccatis neftris fetfid«^ folueret Aurfop, amp;’nos Deo aeterno patri rcconciliaret: Hunc medumjinquamjpafsio* nis Giridi Euangeltftae luculentcr dcfcribunt,quem pq Icdtorcs inde pctent,quos etiani hortor, ut faepe multumcp lcgant,confidcrent, amp;nbsp;meditentur pafsionem Domini neW lcfuO]ridi,quo ad ueram fiefenam poenitentiarn ficedantugcum propter fua amp;nbsp;omni# urn nodrorum peccata hos tantos cruciatus internos, amp;nbsp;lacerationes corporis externas fil urn Dei innocentem fuftinere amp;nbsp;pari legant atep intclligant, amp;nbsp;peccanim deinceps, ut rem horrendam in confpedu Dei, uitent, adeoep confugiant fide ad Dominum d* ' fum, pro nobis crucifixum, oblatum amp;nbsp;refufeitatum, amp;nbsp;certo credantfc confecuturo» propter ipfum remifsionem peccatorum, iuftitiam amp;uitam xternam.

De tempore Pafsionis Dominicae, de loco, Si de Monarcha aus temporis, ac ludicc in caufa Domini, non eft,quod prolixe fcribam,quia hæc omnia in feriptis Euan gdiftarum perfpiaie narrantur. Daniel cap.9. non tantum mortem Chrifti prxdixi^ fedetiam accuratifsime ipfum temporis articulum fignificauit, ftante adhucHierofoly* ma. Sunt autem hæc uei ba Danichs, quae fere fummam torius Euangclq continent:

Septuaginta Hebdomades praefinitac funt fuper populum tiium, amp;nbsp;fupcr urbem Saneduarq mi, ut finiatur praeuaricario, amp;nbsp;obfignemr peccatum, Si fiat propiciatiopro iniquitate. Si adducatur iuftitia fempiterna, S^ compleatur uifio SC prophetia, amp;: ung* tur Sanóus fandorum»

. Scito igitur. Ab exitu fermonis, ut redeat populus, amp;nbsp;aedificetur Hienifalcm ufep ad Chriduni Dueem, hebdomades feptem. Si hebdomades fexaginta dux crunt,» habitabimr,ód xdificabuntur plate« Si^ muriin anguiba temporum»

. ■ Et poft hebdomades fexaginta Si duas excindetur Chriftus. Et non erit eipo{^ lus amp;nbsp;faneduarium. Et uaftabit populum dux ucniens. Et finis eius in inundatione. D poft finem belli définira defolatio.

Et confirmabit Teftamentum multis hebdomada una. Et in dimidiohebdoma* dis ceflabunt hoftia Si Sacrificium. Et fuper alam critabominatiodefolatrix.Etufça® finem durabit prxfinita defolatio.

. Hic dare Jiótur, poft hebdomades feptem Si fexaginta duas,id eft,poft hebdo mades fexaginta nouem,cxcidcndum amp;crucifigendumdie Chriftum, nimiiuman* no quarto poft 69. hebdomades, quando Chriftus Euangelium, ftante adhuc politia lu* daica, pr«dicaucrat tori Ifradi ólt; euidentifsimis miraculis confirmaucrat armos tres geda’^

PASSVS SVB PONTIO PILATO. XXXV 8d d/nudium. Hæc ut prædida funt de Mefsia,ipfum fcilicet concionaturum 6C paflö* rum edejita funt âl impleta,Romanis iam orbis Monarchum obtinentibus»

Ecdcfiaflici Scriptorcs atep patres uolunt Dominum Scruatorem noftrum pro fa* lute nallra mortuum tempore,die,hora, qua primi homines propter mobedientiam eio chfunt e paradifo.Mortuum autem (cimus tempore ueris,primo menie ab requincdtio-, die 14. qui ell 15. Martij, feria fexta: amp;nbsp;hora meridiana, quando peccatum eh, in fé recepta mortis fententia à Pontio Pilato, Indicé ac Præfide Romano, crueem afcendiii fc J horaucro nona ad uefperam, ut Deus ad auram dici exercuit iudicium apud primos parentes in paradifo, magna uoce emifule Spiritum, fiuè expiraflè. Quo die Adam formatas ell, amp;deliquit: Verbum autem Dei ex Spiritufandlo conceptum in utero fandifsimae uirginis Mariae, de qua primum Euangelium in paradifo ad protoplaftos pi xdicauit Gene. 3. Inimicitias ponam inter fernen tuum, amp;nbsp;fernen mulicris, amp;nbsp;ipfiim conteret caput tuum, Ód tu infidiaberis calcaneo ipfius : ipfo die, qui fextus dies fuit condtfi mündig Seruator nofter moriendo uitam ateg falutem aeternam recuperauit. De quo uetuftifsimus Theologus Irenzus aduerfus hacrefes fic fcribit : Ómnia rccapitulans Chriftus, recapitulatus cd Ö^ aduerfus inimicum noftrum bellum, prouocanSj Sc clidcns cum, qui initio in Adam captiuos duxerat nos, Ói^ calcans Cius caput. Et uerbis aliquot intenedis ; Inobedientia Dei mortem infert, propter hoc ex eo tradin' funt ei debitor res mortis effeeti, in ipfa ttaep die mortui funt, in qua manducauerunt amp;nbsp;debitorcs fa* * i di funt mortis : Quoniam conditionis dies unus, fadus eft, inquit, uefpere amp;nbsp;mane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? rt

dies uaos. In ipfa autem hac die manducauerunt, in ipfa autem dC mortui funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/f /

□ecundum autem circulum Ôé curfum dierum, fecundum quern alia quidem pri* ma, aha autem fecunda,amp;^ alia tertia uocantur, fi quis autem uelit diligenter difcerc,qua . -die -ex feptem mortuus eft Adam, inueniet ex Domini difpofitionc,Rccapinilans emm I uniuerfum hominem in fe ab initio ufcp ad finem, recapitulatus eft amp;nbsp;mortem cius. • ! MmifeftiJm eft itacp, quoniam in illo die mortem fuftinuit Dominus obediens patri, in qua mortuus eft Adam inobediens Deo. In qua autem mortuus eft, in ipfa amp;nbsp;mandu* cauit. Dixit enim Deus: in qua diemanducabitis ex eo,morte moriemini. Hunc itacp diem rccapitulans in femetipfum Dominus, uenit ad pafsionem pridicante Sabbatum, quæ eft fexta conditionis dies, in qua homo plafmatus eft : fecundum plafmationcm quz eft à morte, per fuam ei pafsionem donans. Hore die.

Hunc diem 3. Calend. Aprilis aufpicatifsimum obferuauit amp;nbsp;coluit uetus Ecdefiaf hunc feligiofifsimum habuit Ecclcfia Chrifti,quac menfem hunc Dominicum appellauiu Hoc enim die perfuafum ac firmum habent, Adamum creatum, lapfum amp;nbsp;mortuuni eft'e. Abelem interfedurp, Gene. 4. Melchifcdech protuliffc Abrahamo ex przlio tedeunti panem amp;nbsp;uinum,Gene.i4.Filium Dei in utero uirginis Manz hatz ex Rcgt; Pia ftirpe Dauidis naturam humanam aflumpfifle. Et eodem die, Dominum noftrurn lefum Chriftum cruci adfixum, mortuum, faeftum uitftimam pro peccatis totiusgencn^ ' humani, 511 fepultum. Anno ig. imperatoris Tiberij. Ila Dominus nofter IE S V S CHRISTVSa toto mundo iudicari 511 damnari, amp;nbsp;cum federatis (quia in* ter duos Latroncs cruce fifpenfus eft ) rcputari uoluit, ut nos amp;nbsp;omnes in if^um cr«» dentes à peccato, morte 51 inferno liberaret, £c nobis iuftitiam, falutem amp;nbsp;uitam zternam donaret. Quemadmodum enim per inobedientiam unius hominis, pecca« tores conftituti fuimus multi, ita per obedientiarn unius iufti conftitueniur multi , Romano. 5. amp;r. Corinthio. 15. Cap. Quemadmodum per Adam omnes moriun* tur, ita 5c per Chriftum omnes uiuificabuntur. Ideo filius Dei iUxta dccretum zternj patris, in adfumpta hominum natura nolens poenas peccatis noftris débitas fuftine* re,51 feipfum predum redemptionis ztemo patri pro nobis omnibus in ara emeis

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offerre ►

ofFetïc uoluit, ut fua pafsionc Ö^ morte,fufFicienti Aurfci, genus humanum ab ira Dei amp;nbsp;Sterna damnationc bberaret, regnum pcccati Amortis deftrueret, rcmifsionem peccatorum, reconciliationem cum Deo, donationem Spintusfandb,iuftitiam Ó^ uitam acternam credendbus impetraret, ficut lohan.j.dicitur : SicutMofes exaltauit fcr# pentem in deferto : ita exaltari oportet fibum hominis,ut omnis qui credit in cum,non pcreai,(èd habeat uitam acternam.

Hic eft folus honor, amp;nbsp;fob maieftas,quç fob’ Oirißo competit,lt;^iod omnes in ip* Turn credentes, fua obedientia ÔC morte, à peccato,morte,amp; inferno redemerit, amp;nbsp;fa* lute amp;nbsp;iuftitia acterna donauerit. Solus enim Cliriftus eft agnus ille Dei,qui tollit pcc* cata mundi, amp;; tradidit femenpfum pro nobis oWatfonem amp;nbsp;uicftimam Deo in odo* rem fuauitatis. Omnes abj homines peccato quidem obnoxq funt, non poftunt an* tern peccatum ferre aut tollere, fed deprimuntur hoc gramfsimo onere non tantum in mortem, fed etiam in infemum. Solus lefus Chriftus Dominus nofter,ut non eft peccato obnoxius, ita potuit peccatum ferre amp;nbsp;tollere, cjuô uere coram Deo fie expia* retur, ut non folum non potuerit ipfum, fed nee ullum in ipfum credentem in morte fiCdoloribus inferni detmere. Itaucro tollit peccatum, quodfufeepit in fe fupplida pcccati, amp;nbsp;expiauit peccatum coram Deo fangume fuo, amp;nbsp;pbcauit Deum patrem» Quareetfi manentin pioreliquiae pcccati, tarnenreatus cius fublatus eft per’Chrifi»»gt;* mediatorem Öd intcrcellórem noftrum, ut peccatum coram Deo nonamplius impute* tur. Donat emm Chriftus credenti fuam iufticiam, ut pofsit 5C de ea in iudicio De^ lanquam de propria gloriari. Hacc eft iuftiaa,inquit Chriftus IcJian.i^. quia egouado ad patrcm,hoc eft, ego moriar amp;nbsp;refurgam. Deinde,Chriftus donat credentem Spi* ritufandfo, ut compeicat reliquias pcccati, nc régnent in mortali corpore noftro-Nan’ iuxta carnem uiuentes, Deo placere non poftimt. Practcrea cum aduenerit Chriftus in maieftate fua, abolebit etiam peccatum incredentibus, non folum imputaoonc,fcd etiam reipfa,ut deinceps nullum fentiatur, fed fit Deus omnia in omnibus. Itaep toiler« peccatum,eft ea maieftas,quac fob IE S V CHRISTO competit,2C qu« infold Oinfto quacrenda dC per fidem accipiendafit.

Expauefcamus igitur ^nitione irat Dei horrendae aduerfus peccata,cuius mor* mitatem oftendit mors filq Dei innocentifsima,qua fola placari potuit.Deinde creda* mus filium Dei Dominum noftium lefum Chrifhim pro nobis fadlum efle uidimam, amp;nbsp;nobis ac omnibus in ipfum credentibus premier Ixx filij Dei Sacrificium certo re* mitti peccata,amp; reftitui iufticiam ÔC uitam xternam,non autem propter opera, mérita amp;nbsp;uirtutes,fine exercitia noftra,ficuti Iudaci,Machometiftac, Anabaptiftæ,Monachiâi all] holies crucis Chrifti falfo imaginantur, amp;nbsp;Clirifto faluationis gloriam detrahunt» dum pcrtinacifsimc defendunt contra confenfum Prophetarum 0(1 Apoftolorum,banc perniciofam opinionem, quod fint iufti propter fua opera,mérita,amp; excrcitia,damnan* tes hanc Euangebj dodrinam de iuhihcatione, quædicitexcertifsimoSacræ fenpturse fundamento, nos iiiftos dfe, amp;nbsp;confequi rcmifsionem peccatorum amp;1 uitam acternam propter folum Qiriftum paffum pro nobis,rcfufatatum,fedentcm ad dextrampatris,6d intcr[rcllantem pro nobis, ac nobifcum fua acterna bona communicantem. Sed hoftes doCinnae Euangelij,lucnt poenas gratafsimas,interltum fcilicet æternum à facie Domi* ni,0(1 à gloria fortitudinis ilbus, cum uenerit, ut glorificenir in fanlt;ftis fuis .z. Thefla.t. Nos autem fimus primum Deo aeterno Patri grat^quod dilexcrit nos, Ôd mifit fihum fuum propicialionem pro peccaris noftris. Deinde Domino noftro Icfu Chrifto, quod horrores Sd fenfus irae amp;nbsp;mortis fuftinuit propter nos, Ôd fua faluifica morte iufticiacDel fatisfecit, nos cum Deo Pâtre reconciliauit, 6d rcmifsionem peccatorum, imputatio* nemiufticiac, donationem Spiritusfanefti êduitae acternae, deftrudionem Diaboli Sd operum dus, pcccati SC mortis, omnibus in ipfum credentibus impetrauit. Hic enim

eft prxctpiiiK Si ucrus ufus pafsionis Chrifti, ut fciamus iraiü Dó tam immcnfarti fuiilè aduerfus pcccatum, quad non potuit rxpiari amp;^ délai, mfifanguirtc amp;^ morte uni* genti Hlq Dei, ut nos exhorrefcamus,amp; peccata noftra agnofcamus ac dcplorcmus,ód poenitcntiani agamus, amp;nbsp;fide apprehendamus pafsionem 0^ mortem Oirifti, ut do« num S^ precium, accaufam efficientem noftrae recondliationis, lufijficationis, fancli* ficatiorus amp;nbsp;faluationis, adeocp gratitudinem obedientia noftra declarcmus. Chriftus erurn adflitflus eft pro nobis, relinquens nobis exemplum*, ut infequercmur ucftigia tius. i.Pct.2. Si credimus uere Oiriftum paftiim pro pcccatis rioftris cxpiandis, certe Omnibus modis à perpetrando peccato abhorrcbimus,ói^iuftjciac uiuemus,imitan* tes Chrifti liumilitatem, obedientiam ö^patientiamincruccamp;adflidio«

amp; Ecdcfix fidem fequimur * Credo crurn amp;nbsp;confiteor Chrun^ B «P^*” ^ hominem non folum uere in cruce mortuum,^ deinde le* ^ MrS^I 1 puüum,fed poftquàm in manus patris Spiritumfuum commend^ 1 iÎS^vTI ucrat,ucrectiamfecundum animamin propriaperlônadefeendifl« ad inferos ad tenebras tartareas, ubi eft imago mortis,Ô^ fecundun’ beatum lob, fempitemus horror abfep ullo ordine. De fe enim Ç»* dus ait Pfal. 8ƒ • Eruifti animam meam ex inferno inferiori.Peruenit enim uftp ad infef* num,nc nós remaneremus in inferno, ut exponit Auguftinus. Nam omnes nes peee* tores, co^ fihj ira: nati, in Adam primo parente mortui, amp;nbsp;iure ad infernum dam^d fuimus :in quo certe per Dei fententiam iuftifsimam eramus, ubi in nóuifsimodxin ignem quoepgehenna: acternum,finc uUa fpe redemptioni6,Deus iußus nos conicew*» ' At Clirißus Dominus ac Deus nofter perfanguinem Teßamenti fui nos üneffos « hoclacu,in quo non eßaqua uHarefcdwnis,cduxit: primo animas Chriflianonanante incarnatum Deum defundorum, deinde amp;nbsp;nos, non ubi iam eramus,fed quocertifsin« cflèmus detrufi, nifi nos hine preciofus redemptoris Chrißi fanguis liberaffet. Nam ut omniaperfeAlsimcefficeret amp;pcrferret, qux ad nofiri redemptionê nccelfaria cranC defcendit etiam ad inferos, ut horrende mortis regnum nobis deßrueref, Änos à mot* tc,ab infcris,ôd omni poteßate Sathanac liberaret,Sathanam fortem armatum alrri per femetipfum uinceret,arma eius auferret, SC triumpharet. Si opimis animarum piarum fpolijs gloriofifsimus mortis uidor ab inferis rediret,ut Qirißianis porté infpegloncfx tefurredtioms, iam à tyranmde poteßatis tenebrarum tutis, requiefeere heeret. Beati enim mortui,qui in Domino monuntur. Apoca.i4.0mnesenim Chrifliani,quiinCliri* ftum,Diaboli ukßorem,infcrniuafiatoremCTedunt,amp;: in haefide ußp ad mortem perfe* uerant,hic beati pronunciantur,quia Chrißuspro eismortuus efl, defcendit ad inferna, quae deftruxit, à refurrexit, cis dicens: Noli rimcre, ego fum primus amp;nbsp;nouifsimus,0i uiuus,amp; fui mortuus, amp;; ecce fum uiuens infeculafeculorum,amp;: habco claucs inferorum amp;nbsp;mortis. Apocal.i. Ergo propter Chriflum inferni fpoliatorem creditum, animæ Chrilt; ftianorum ab inferno redemptorum,pofl hanc mortem corporalem in manus patris per* ueniunt, 0^ folatio fruuntur in finu Äbrahar,cum Chriflo funt amp;nbsp;uiuunt.Phili» Corpora au tern in certa fpe gloriofae refurredlionisquiefcunt ufep ad extremum diem refurreétio* ins generalis,de qua re audi uetens Ecclcfiae fidem.

Cyinius in Ïoh.cap.ip.m expofitione ucrbofumiChriflus inclinatocapitctradidit fpiritum.Quiflus,inquit, in manus Dei patris animam fuam commcndauit,quod nebis magnefpei fundamentum atep originem pratbet. Credere namep dehcmus,cum à cor* poribus fandorum animæ abierint, tanquam in manus charifsimi patris bonitatidiumx commendentur, nee ut quidam infidehum credidcrunt,in teiris conuerlari,quouflt;p fe* pulturæ honoribus adfedæ fint, nee utpeccatofum animæad immenficrudatus locum, ld eft, ad inferos deferri, innere hoc nobis à Chriflo primum præparato/ed in manus patris

patri# auoJare. Tradidit enimanimam fuam manibusquot;gcmtoris, ut abilla amp;nbsp;periUarn fado iruoo certâ huns rei fpetn habeamus,firmïtcr crédences, in manibus Dei nos poft mortem futuros,uitaincpmulto mdiorem ac perpétué cumChrifto uïduros. Ideo enim Paulus dcfidcrauitrefolui, amp;nbsp;dfecum Chrifto*

Pfalm. i^. Quoniam non derdmques animam meam in inferno, nee dabis fan* dum tuum uiderecorruptionem. Hunc Pfalmum ly. Apoftolus Petrus amp;nbsp;Paulus, Ad» a« Ö^tj. magiftrofpiritu fando,interpretati funt, quorum expofitione fatis tuta 5d mult; nitaedEccleÜa âduerfus ludxos amp;nbsp;pfeudochriftianos,quibus Deus huius feculiexcacca* uit fenfus, rie illis illucefcat lumen Euangdij glorix Chrifti, qui eft imago Dei. Clare au« temhicdefcenfum Chnfti ad inferos prxdixit Dauid Projeta, dumanimamOmfti prxdicit in inferno non derelidum iri, fed inde rcuocatum iri ad corpus, quod interea per triduum quicfcebat in fcpulchro, fed non conputrefcebat, aut corrumpebatur, ficue noftra corpora, erat enim Caro ucrbi actemi, ut ait Cyrillus. Corpus itaep Qirifti requit efeebat quidem in corde terrac tribus diebus Ô^ tribus nodibus,ut per Prophetam prac* didum crat, anima uero Chrifti fccundu fubftantiam fuam defeendit ad Inferos, ai de* tineri apud Inferos non potuit. Non enim uenit illuc ficut omnes alix animx filiorum Adamfuperatx à Diabolo, feruac pcecati ad mortem,fcd ut ludcx amp;nbsp;uidrix,liberatura uindos omnes, quorum fpcs fuerit benedidum Abràhx fernen Chnftus Icfus.

Non ignoro eflequofdam, qui fie uertunt uerba Prophetæ: Non derelinques tn» tam uel ariimatum corpus meum in fcpulchro, nam Scheol hebrxis etiam fonat fepiiU thrum uel foucam. Ethinc putant hunc articulum non effe fpecialcm,ab alqs diftindü, fed idem effe ad infernum defeendere, ac fi dicas ucre mori Ôt^ fepeliri. Hos forte Ru* finus in Symboli expofitione ad fie opinandum permouit, qui feribit hunc articulum ne* que in Romanx Eedefix Symbolo, neep in oricntalibus Eedefrjs haberi. Ego uero oftêlt; dain, hunc articulum in Eedefta orientali amp;nbsp;occidentali femper inter exteros fuifle ro cenfitum. Primo omnium fcquor diui Petri citationem Ad. i. niius concioncm cum Lucas confcribcret, fie citai Pfalmi ly. uerba oT/wntyxccriAiqSn n'^i^X* «uTlt;ii'a^if. Quod Hieronymus uenit: Quoniam non derelinques animâm meam in inferno. 70’. ^tur interprétés uenerunt 4u)càu, id eft animam,neep dixerunt ivni (utviuuip, idcft,fe« pulchro uelmonumento, fed tir «lt;/%, hoc eft, in inferno. EtScheol Hebrxis non tan* turn fepulchrum amp;nbsp;foueam figniHcat, fed etiam infemum, quod cruditi norunt ex cap* 30, Prouerb. Efa. y. amp;nbsp;Num. id. Nee firma confequentia eft Scheol Gen. 37. accipi* tur pro fcpulchro, ergo ^ Pfal. ly. Et in illo articulo fignificat fepulchrum. Credo igi« tur cum bcato Auguftino, Pctrum ex Pfal. ly. non folum ueram Chrifti mortcm,fepul« turam Ôd refurrcdioncm,fed St defeenfum uerum ad Inferos docere uoluiflejamp;hanc fi# dem non dubito efle Catholicam, nc quis me calumnietur adferre fenfum fine feriptu« t^ant fcripturam acfcnlum fine Ecclefia. Video enim hunc fenfum in Catholica Ecde* fia femper fuilfc St manfilfe, 2lt;; jure fcquor uniuerfitatem, St uerum confenfum, non ignarus, quam fit neceiranum, ut Prophetiex St Apoftolicx interpretationis linea fe# cundum Ecdefiaftici St Catholidfenfus normam dirigatur.

Ad hunc modum defeenfum Chrifti ad Inferos St ex alrjs pfalmis oftendit Augu* uinus pfal. xp. quern tribuit Chrifto amp;nbsp;Ecdefix. Domine eduxifti ab inferno animam meam, ubi is, cuius commentary in pfalterium Hieronymi titulo leguntur, fimiliter in-, tcUigit animam Qirifti ex inferno reuocatam. Et Pfalm. 48. Deus redimet animam ^ meam demanu infernfeum acceperit me. Vbi Auguftinus ait: Redemptionem hanc dicit, quam Chriftus iam in fc oftendit, defeendit enim ad Inferos,St afcendit in coelu. Quod uidimus in capite, inuauemus in corpore. Quod enim credimus in capite, quod

Ufdmint ipfi nobis annùnciauerunt,ô^ per ipfos uidemus, quia uiium corpus omnes fu» iTius» Et hic ait Bafilius magnus, palam uaticinatur Chnfii ad Infernum defcenfionem, qua una cum alijs Prophetx ipfius animam fit liberaturus, ut ibi nequaquam remaneat» Et ex Pfalrn. 35»Erui(ti animam meam ex Inferno inferiori. Auguftinus ait:Dc Iioc In* ferno, quo eunt mortui, uoluit Deus-animas noftras erucre, etiam illuc mittendo filiuin fuum. Item, ideo iUe pemenit ad Infernum, ne nos remaneremus in Inferno.

In Ofeacap.13. minatur Chridus Inferno deuaftationcm,cum aicDc manu mor* tis liberabo cos, de morte redimam eos. Ero mors tua o mors, cro deuaftatio tua In* ferne. Hieronymus ueiiit, morfus tuns, amp;nbsp;hune locum fie exponit : Dominus liberauit omhes,amp; redemit in pafsionc crucis amp;nbsp;effufione fanguinis fui, quando anima dus de* defcendit in Infernum, amp;nbsp;caro eius non uidit corruptionem, amp;nbsp;ad ipfam mortem Si Infernum locutus eft. Ero mors tua o mors. Ero morfus tuus Inferne, qui omnes tuis faucibus deuorabas.

Cui hace ledio placet, forte non difplicebit amp;nbsp;Gregorij Magni expofitio, quam ex Äuguflmo mutuatus eft in zo. cap. loan, homiliazz. Eledi, inquit, qui,quamuis in tranquillitatis finu, tarnen apud Inferni chuftra tenebannir, per refurredionem Cbrifii ad paradifi amoena redudi funtmam quod Dominus ante pafsionem dixit, in refurre* dione fua impleuit. Si cxaltatus fucro,inquit, à terra, omnes traham ad me, omnia ent traxit, qui ex eledis fuis apud Inferos nullum relinquit, omnia abftulit eleda. Neq em infidèles quoftp, amp;nbsp;pro fuis criminibus xternis fupplicijs deditos,ad ueniam Dominus refurgendo reparauit,fed illos ex Inferni,elauftris rapuit,quos fuos in fide amp;nbsp;adibus re* cognouit,unde rede etiam per Hofeam didt: Ero mors tua, 0 mors. Ero motfus tuus Infeme 5Cc.

Ad hunc itacp modum uidoriofus Leo ex tribu ludah Chriftus Icfus, iuxta pro* phetiam Zacharix p. de lacu, in quo non crat aqua, emifit uindos fuos in fanguine te* ftamentifui.-

Sed audiamus concordent intelligentiam Ecclefiarum in oriente 5i occident^ ne quis nos priuata interpretatione tradare fefipturas propheticas fufpicciur.

Ignatius fandi Ioannis Euarigehftx difcipulus,in Epiftola ad Trallianos,cum arti* quot;culos fidei noftrae Apoftolica fimplicitate recenferet, inter caetera fie inquit : Crucifixus eft lefus Chriftus uidentibus codeftibus, ter reft ribus amp;nbsp;Infernis.CçIeftibus quidem tan* quam incorporalibus creaturis. Terreftribus uero Si ludxis,Romanis amp;nbsp;cacterishomi* n1bus,qui eo tempore prxfto erant, quando crucifixus eft Dominus. Infemis autem ut mukitudinc eorum,qui cum Domino refurrexerant de monumento pdtefadis. Defeat* dit autem in infernum fo!us,afcendit uero cum multitudine.

lam nemo fanx mentis dubitauerit,Ignatium de articulis fidei ficfenfiflc, quern* admodum à prxeeptore fuo loanne Euangdifta didiccrat,amp; qux erat fides Ioannis A* fix Apoftoli,amp; Ignatij Cadem fuilTe creditor orientahum Ecclefiarum in Alia. Ecdefia chim fui Epifeopi dodrinam fequitur amp;nbsp;fidem.

Eufebius Cxfarienfis lib. 1. feed. hift. cap. 15. Chriftus ita fc humiliauit, Si depofita maieftate paruifecit deitatem fuam,ita,ut Si in crucem agcretur,amp; in Infernum defeen* deret,amp; difrumperet fcpcm,quam à fcculis nemo difniperat, amp;nbsp;mortuos fufeitaret, qui defeendit quidem folus,afcendit autem grandi multitudine ad pattern fuum.

Athanafius Epifcopus Alexandrinus lib.de uirgin.ait:Memcnto horx duodeclmc, quoniam in hac Dns nofter defcendit ad Inferos, cum^ uidiflet ilium Tartarus,inhor* ruit,expauitcp dicens:Qiiis cftifte,qui cum poteftate magna uirtuteep defcendit f Quis eft, qui portas Inferorum ferreas contriuit. Si ucdes adamantinos confregit C Quis eft ifte,qui defcendit de coelis,amp; crucifixus eft, St' à me morte teneri non poniirf Quis eft, qui foluit uincula corum, qui tenebantur à me captiuif Quis eft ifte, qui fua morte me mortem deftrijitf

’ idem in Symbolo fuo: Qiii pafllis eft pro fakite noftra, defeendit ad Inferos.

Ongenes Adamantius hU^ui Leut. Neceffarium fut Dominum^ fakutorem meum non folum inter homines horriinê nafci,fed etiam ad Inferna defcendere,ut for# tern «-jTOcjt^Kaoj.jd cft,emiirarij tan^ homo params in crcmum‘Infernideduccret,atcp inde regrcifus opère cohfummato afeenderet ad pattern.

Theopliyladus in Luc. cap.z^. Chrißus in paradifo fut cum mente, in infemum autem defeehdit cum anima.

Irençus Iib.J^. aduerfus hacref. Valent. Dominus legem mortuorum feruaut, W fieret primogenitus à mortuis,amp;commorams ufcp in tertium diem in Infcnoribus ter# rat. Et ne gus fepiJchrum ab Irenço defignari exiflimct, mox femetipfum déclarât, dilt; fens: Dominum in medio umbrae mortis abrjlTc,ubi animae mortuorum trant. De In# fernoigimrloqutur, non de fcpuldiro. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cyprianus Epifcopus,qui uixit fub Valeriano amp;nbsp;Galieno, Anno Z57. lib. x. con« tra ludæos cap. x^. ex Pfal. item 15. probat. Chnflum,inquit,apud inferos no remans furum,fcd die tertio refurredurum Prophète eccinerantjà: citât Pfalmum ly. Dcfceiu fum igitur Chnßi ad Inferos, credidit ÔC confeflus efl. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

Hilarius Piclauorum Aquitaniae Epifeopu^qu wxit Anno Dni 305. in expofi* trône Pfalmi 133. in uerfu : Si defeendero in Infernum,ades,inquit. Humana ifla lex nccefsitatis efl, ut fepuliis corponbus ad Inferos animae defeendant, quam defeenfio# nem Dominus ad confummationem ucri hominis non reeufauit.

Ambronus Mediolanenfis Epifeopus, qui fub Valcntiniano, Valente,Gratianà, Theodofio Imperatoribus uixit Anno 366 amp;nbsp;3S8. in i. ad Timo. x. cap. Quoniam, inquit,horno reconciliatus iarnDeo, ebnoxius crat morti, ne ad Deum, cuirecon# cihatus crat, pofsit afeendere, Saluator ut arbitrium fuum ad effedium perducerer, mon fê palfus cß contra ius,ut defeendens ad Inferos mortem de impietate,quam iô 'lt;0 gellcrat,damnarei,aufercns ci,quos tenebat, ne de extero quifquis lignum eius ha# béret,ca teneri pofsit. Etinx. Corinth. ƒ. Chrinus,inqut,pofl crucem defeendens ad Inferos deuidfa morte, quia peccatum ncfcicbat, teneri a morte non pos terat. Et ad Gal.3. Chrâlus defeendens ad Inferos genus hominum liberauit, qua caufa SC occidi fc permifit, feiens pro nobis

SSE VÊRAM ET DEO AETERNO' P^ tn placcntcm religiohcm, à Prophetis amp;nbsp;Apoftolis m ucrbo Dd traditam,pcrun5f;ihcetacfolum lESVM CHRISTVM S| contingcrc mundo redcmptioftcmjecondhauoncm, peccatoru rec gi mifsioncm,fandificationem,ó)fticiam amp;nbsp;uitam actemam. Enpod ' Cunda hxc beneficia,qux nobis Deus promifit in filio amp;nbsp;propter É^ lium, accipere falubriter non pofsimus,nifi per fidem^qua: eft Chrt* thanx uitac bafis,haec fcripturarum teßimonia clare conuincunt,amp; traciabitur ardculusï Credo in lefum Chrifium filium eins unigenitum Dominum nofirum.

i*Ioan.4. Inhocapparuit diantas Deiinnobis,quód filium fuum unigenitum mifit Deus in mundü,uf uiuamus per eum. In hoc efl chantas, no quod nos dilexerimus De? Um,fed quod ipfe dilexerit nos, amp;nbsp;mifit filium fuum propiciatorem pro peccatis neftn^» loan.i. Qwtquot receperunt cum,dcdit eis poteflatem, ut Herent filij Dei, his qui tióf duntiniplum.

Ephef.t. Eramus natura filtj iraf,qucmadmodum amp;nbsp;cattcri,fed Deus,qui diues éÜ in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïmfencordia, propter multam charitatem fuam,qua dilcxit nos,etiam cum efiemus tnor^

tui per delicßa,conuiuiHcauit nos unà cum Chriflo(per gratiam eflis feriiati^fimui^p cw*i co refufcitauit,amp; fimul cum eo federe fccit inter calefies in Chnfio lefu,ut eftenderftm fcculis fupcrucnienribus eminentem opulcntiam gratiaf fuse, benignitate aga nos pdf Oinfium lefum.Gratia cnirn eftis feruatiper fidem,idcp non ex uobis, Dei donum eft, non Ct opcribus, ne quis glorictur. loan. 3. Sic Deus dilcxit mundum,ut filium fuira ' unigeniturfi daret,ut omnis,qui credit in mm,non pcreat,fed habeatuitam srtemarn.

His teftimonijs perfpicue comprobatur, Caufam efficicntem primariam noftrac iufti* ficanonis Ô^ faluris non dfe opera amp;nbsp;menta nofira, fed immenfam Dei patris erga nos ddedfioncm amp;nbsp;gratuitam mifericordiam, quam nobis in filio fuo unigenito Dno noftro lefu Chnfio promifit atqj preftitit fidelis amp;nbsp;mifericors Dcus,ut per amp;nbsp;propter ipfum fa* Intern confcquamur.Tit.3. Non ex ôpcribus,quæ finit in iufticia, quat faciebamus nos,^ fed fecundum fnam mifcricordiamTaluos nos fecit. Hane immenfam Dei diletfiionêô^ mifericordiam erga genus humanu deperditQ agqofeere, amp;nbsp;grata mente eelebrare de« bemus, 00 ucra refipffeentia ad Deurn conucrti,^ ad Chrifium uniefl mediator? âffup» pheatorem nofirum ucra fide confiigcre,ut iufiiciam SCuitamacternam eonfequamur.

Scdhie'diligenter ob[eruabis dcci rinam de laf ju ho/mnM, ^ de rc^ pauratione eimdem perßliu/n Dei bominefn ßadl nm.

Deus initio creauit hominem reefium, ad imagined fimilitudinêfuam. Gen. 1. Sa than ante angelus Apofiata,qui in uen^tenon ftetit, Ioan.S.mendax amp;nbsp;dus reipater,Euam lapfw pri »watrem noftram feduxit mcridaao,uitam prOmiftens, unde mors pcruenit,Eua menti* noru pa» con antique ferpenti credidit, edens de fruduligni in medio paradifi, Sf dans uro fuo rentum cr Adam, qui fimiliter cdit,amp; fimul inobedientes uerbo Dei,fad(! funt mandpia Diahdu pecean ori Siquidem à quo quis deuidus eft,huic etiam in fcruitiitc efi rddiCtus.z.Pct.i.Sictp pec* ^9. catum amp;nbsp;Mors in mundum introierunt, amp;nbsp;regnaucrunt iufio Dei iudicio, qui drxerat : Quoeun® die comederis de ligno feientiz boni SC mali, morte moricris. Gen. 2. amp;quot;nbsp;3* Puluis es,a in puluercm reuerteris. Ita Apoftolus origihcnjpeccati dÇmortis oflendit.

Rom. ;.Per unum hominem peccawm in mundS introijt,« per peccatu mors,amp;' fie in onm£3

omnes homines mors peniafit,cô quod omnes pcccauenmt: per ddidum unïus,nems Pa«lt;lt;pf« fie Adam,propagate eil malum in omnes homines ad condénationemrEtut Augußin. ^‘*^'’ ^°’^* de tri. I1b.15.cap.ii.ait,quod iufticia Dei,in poteftatem Diaboli,traditum eft genus hu«:) ^^ 1*^”** inanum,pcccatoprimihominis,in omnes utriufcp fexuscómunionena(centes,origina«= ^^^ ^ ^ liter tranfeüte,amp;^ parentum primor3 debito, uniuerfos pofteros obligantc, quo circa oês hommes ab origine fub principe funt poteftatis aëris,qui opatur in Hlrjs difFidcnnc Eph. 2.ApoftoIo em tefte,filq ircfumus natura,anima amp;nbsp;corpore maledid^ô^ ad acternS ge»? henne incendiS damnati,amp;' propter peccatu in manu Diaboli,qui habet imperium mor tis.Heb.i.Vndc nee per nos,necp uUam creatura liberari poffumus. Satan em eft for* ta lUe armatus,Luc.ii. qui euftodit atriü fuum,id eft, genus humanu, ÔC homo irretitus laqueo Diaboli captus eft ab eo,ad ipfius uoïuntatem.i. Tim. x. donee fortiorille Gigas Chnftus,Efa.9.fuperucncrit,amp; fortem uieerit amp;: fpoliauerit.Deus itacpïudex nofter eft formidabilis. Nos fumus rei atternac mortis. Quomodo ergo reus fine mediatorc,prcv piciatore amp;nbsp;aduocato auderct accedcre iudicê horrendum, qui iudicabit orbem terra’ in ^cia, Pfal.pj’. amp;nbsp;redder unicuiqj iuxta fadia fuad acta noftra funt peccata,ftipendiu Peccdlori peccatieft Mors.Ro.d. Quomodo igitur reus mortis fperaret in Iudicê iulhimp Reus opmcrat certe'uultü ludicis horret dC fugit,ut in Adam,Cain amp;nbsp;luda cernimus.Non ergo pote^ ^cdMon fat poft lapfum Ad3c,Deus adiri fine mediatore, quêadmodû Deut.iS.dare uidemust ^^,ptr que placandus erat ludex per mediatorê aliquê dignifsimum, qui poterat pro uniuerfis ho« /^”‘ minum peccatis plene fatisfaccre,^ omnem culpam expiare,amp; poenam tollere. t» grattant

Hic igitur,ut Auguftinus ait, Deus in ira fua non cotinuit mifericordias fuas,fcd hoc ” 5‘^^‘ minem,quem per uerbumfuum,uel Illium,creauerat rectum,per idem uerbum uoluit la^ quot;^/^^/^* pfumamp; deprauatum hominê reftaurare. Et mox primis parentibus promifit redepto» ga gf„at tem mundi Chriftum. Promifit cm fernen quoddä bencdicftum, in quo à maledicftione humanS eramus libcrandi.Hic habemus caufam incamationis filrj Dei.Sathan fuo mêdacio ima«: gu^j pfo^ ^nê Deiuiciaueratjamp;l oblitcrauerat in primo Adâpeccatorc.Mittitur fecundus Adam mifentaiq; innocens ac iuftus Chriftus, ut candem imaginem in nobis reftauraret. Huie femini be^ dederit fiU 'ncdidto,magnihca opéra fcriptursctribuunt,qu3e nemo perficere poteft,nifi Dcus,ncm« um fuum pc cÔterere caput antiqui fcrpentis.Gen.3. Ipfe conteret caput,non ipfa, ïuxta Hebrat humant ge cam ucritatem.Hu,relatiuum mafeulini generis, quod non ad mulierem, fed ad fernen ^^^ ^^ ciufdem generis,in eodem idiomate refertur.Et itaedamLaoni uetereslegunt.Cypria' fl^‘lt;^lt;^ilt;gt;^ nils Iib.x.contra ludatos, cap. 8. Irenaeus hb.y. contra Valcntmum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'

Contercre autem caput Diaboli, eft regnum peccati amp;nbsp;mortis deftruere,peccatum °S^. amp;nbsp;mortem penitus abolere, à tyrannide Diaboli liberate,iufticiaiTi,innoccntiam ^irn« coX^f mortahcatem beatam rcftituerc. Brcuiter,faluare falote aeterna. Efaræ 45'If' ad faluarus ^^^^^ j^j^ eft in Domino falute æterna. At quid immoror in re manifefta;' Vniuerfa fcriptura, cui jo/, -„,4 ad falutem credendum eft, ubiep hoc docet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßt,

, /x. Timoth.i. Chriftus lefus uenit in hunc mundum ut peccatores faluos faccret.

Sed quomodouenit inhunc mundü,cuius egreftus eft à diebus ctcrnitatis.Mich.y.amp;J qui ubiep eft benedilt;ftus Deusr'Refpondeo,ucnit,hoc eft,incarnauis eft,amp; ut Paulus 1» Timoth.^.aittCitra cotrouerfiam,magnum eftpietatis myfterium;Dcus eft manifefta«: tus in came.Et i.Cor.i5.Pcr hominê mors,ctiam per hominem refurre^tio mortuorS. Quemadmodum in Adam ornnes moriuntur, ita in Chrifto oês uiuifi'cabuntur. Hane rationem incamationis ex Apoftolo Iren.lib.5.reddit,copiofe oftcndêstldeo Deum hu« manam natura adfumpfiffc,ut quod perdidcramus in Adam, hoc eft,fimilitudincm Sd imaginem Dei,in Qirifto Icfu reciperemus. Non difsimilia docet Ambrofius de Sa^ cramento Dominiez incarnationis,capite fexto. Quod Symbolum Nycenum breuiter fic perftrinxit:(^i(filius Dei^propter nos homines, amp;nbsp;propter noftra falutem defcen* dit de coelis,amp; incamatus atep homo faeftus eft.

Hoc myfterium incamationis filq Dei, nempe Deum ipfum unigenitum, in propria perfona uenturum,0(l incarnandum,Prophete um olimpracdixere,ut Efa.cap.55.Deus ^GG 5 ipfe

Df iM bö# j’pfg uefi/et,amp;^ faluabil nos,hoc eft, non mißt 3ngck)m,fcd ipfe ucnft,cjuod per fneamsp» jjoncni fj^urn elk Ita hunc locum citât Ignatius. Et Pfalm.49.Dcus manifefte uenie^ «o ^homquot; ^‘^“^ »öfter Ôé non ßlebit, quod fie exponit Cyrillus in 14. cap. loan, ut Deus dicat: tie: a- pro ^^'^ natura cum fim,ueni manifcfte,homo propter uos fac^us.

pur (date AugUlin.Epift.3. ad Volufianum: Clinftum Dei uerbum,Dei filium, Deurn in car* »ofiram» ”^ uenturum,inoriturum,rcfurre(fturum,in cçlum afccnfurum,praepollcntifsimo fuono® mine,in omnibus gentibus dicatis fibi populos habiturum, inep illo remifsionem pecca* toruin,falutemcp æternâ futuram efle credentibus. Omnia ludaic^gentis promiH3,oni* nia prophctiac,S'acerdotia,facrificia,teplum,St^ cun et a omnia Sacramenta fonuerant.Pros miferat enim Deus pater, Patriarchis SC Prophetis acternam iiæreditatem,quîc lure per* tinet ad naturalem Dei filium. Ideo filium hunc fuum naturalem mifit pater, ut per fill* urn naturae,nos efficercmur filij gratis, amp;nbsp;ut de accipienda haereditate xternitatis cer« tifsnni ficrcmus,filius itacn humanam adfumpfit naturam^nô pater, ncc fpintus fandtus* loan.i. Verbum caro facium eft. Gal.3. Vbi uenit plenitude temporis, emifit Deus fi* hum fuum,facftum ex mulierejfadum fub lege,ut legi obnoxios redimeret, ut adoption ne ius filiorum accipei emus.

Hec eft ilia inæftimabilis dignatio immenfae mifericordiae Dei, Ôd ut Auguftinus de Trini, lib.13.cap.19.ait: In rebus per tempus ortisfumma gratia, quod homo in unitarc perfonrc,coniunlt;ftus eft Deo.

Sed audiamus Athanafium,qui docet, quid de perfona Qirifti Catholico fit fentien* dum, ficenim eiusSymbolum habet.

Sed neccirarium eft ad xternam falutcm, ut incarnationem quoep Domini noftri le» fu Chrifti fi'dclitcr credat.

Eft ergo fides recta,ut credamus amp;nbsp;confiteamur,quia Dominus noftcr Icfus Chrifit» Dei filius. Deus 5f homo eft.

Deus ex fubftätia pris ante feaüa genitus,amp; homo ex fubftâtia matris in feculonatus*' Perfeeftus Deu 5, perfetftus home, ex anima rationali amp;nbsp;humana car ne fubfiftaw. Aequalis patri fecundum diuinitatem^minor patre fecundum humanitatem. Qui licet Deus fit amp;nbsp;homo,non duo tamen,fcd unus eft Chriftus.

Vnus aut non couerfione diumitatis in carné,fed adfumptione humanitatis in Deunt. Vnus omnino non confufione fubftantiar, fed umtate perfonæ.

' Nam ficut anima rationalis amp;nbsp;caro unus eft homo, ita Deus amp;nbsp;homo unus eft Chriftus* Qai paflus eft pro falote noftra, defeendit ad Inferos, tertia die refurrexit à mortuis* Afeendit ad coeios, fcdet ad dextcram Dei paths omnipotentis.

Ad cuius aduentum,omncs homines refurgerc habent cum corporibus fuis. Et reddituri funt de faftis proprijs rationem.

Hxc eft fides Catliolica,quam nifi quifep fidcliter firmiterep crediderit,faluus hfenon ' poterit

Libenter inculco uobis liane doeftrinam, ut animos ueftros praemuniam aduerfus in« fidias amp;nbsp;prxftigias fpirituum impoftorum, quas Sathan nunc rurfus extremis hifcc die« Qj|lt;trf lt;lt;r. bus SC periculofis temporibus ftmit Ecclefia: Chrifti,ut fidem in Chriftum,5C ucram no* ticulut dt heiam Chrifti, fine qua nemo iuftifi'eatur amp;nbsp;faluatur,aboleat.

|îdf in Ac neceftiario articulus de fide in filium Dei incarnatu diligenter tradi debet,qa nuV chnfium Jus articulus rede credi poteft,finc fide incarnati Dei,hoc eft lefu Ginffi.Namqurc De* lefum ddb yj nobis ^mifit fua inenarr3bilimifèricordia,dcdit 5^ dabittomniag Chriftum,ir)Chri* Q°’^ propter Chriftum proinifit,dedit Qi dibit.In Qiriftq amp;nbsp;g Chrifturr. funt oes pro* Noiomha ^^^iones Dei,etiam St: Amen.i.Cor.i. Qui Chriftum g fidehabet,omnia habet,nem* ter Rdem P^ patrem,fpiritum fanct^gratia fempitema,iufticiam,uitam Si falutê. Qt'i Chriftumno in chriHa habet,niliil habet,nullum Dcum habet,filius eft: ire Sc gehenrc.Qui Deurn uefum Crea* htbert nbsp;nbsp;ï^rê codi Sil tert» quérir,ut gr afiam amp;nbsp;auxilium dus confequatur, non qurcrat etm alibi,

' ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaro

t^iam in Qirifto lefu,filio Dei unigenjto,^ homo propter nos homines faînados faclcis eft.Extra Chriftn nun^ amp;nbsp;nufe^ apprehêdes Deum neru. Nam in benedidla Chn hu^ manitate Deus fe dédit nobis inueniendum,ÔC apprchendendû,quam humanitatê,ueJüt uexdluin,erexit Deus in mundo,ad quod eleelos fuos, è mundo,per Luangeh) tubang coauocaret,ut Efaias uaticinatus dt,cap.ii.de ChnlloÆt crit in die illo radix Behai,que ftabit in fignum populorum. Earn Genres quærent, amp;nbsp;leuabit lignum ad Genres, Slt; congregabit expulfos Ifracl,amp;confraCtos ludah congregabit à quatuor alis terræ.

Hæc prophetia eB ipiritus fancBi de Jefu Chrifto, qui ceu fignum in mundo crcdus en,u£ omnes,qui ad Deum uenire uoluerint, ad GinBum exaltatum ucniant, qui ob id, heut olim ferpens in deferto,exaltatus elt à terra,ut omnis,qui credit in eum,non pereat,fed habcatuitam xternam. loan. 5. ÔC in cruce mortuus, ut filios Dei diiperfos con« gregaret in unum loan. li.

Anathema igitur fit, qui arbitrafur Qinftuin tantum hominc cfl'e,qucadmodum Ar« rius,Neftorius,0^ fimiles homines à Sathana excæcati imaginantur. Nemo fine hoc lefu Chrifto,cogitarc aut adorare conctur fumma Dei maieftate. In Chriftum Dei fibu defi« gcivi funt oculi,in quo patre habemus amp;nbsp;fpiritu fandom. Nam cum Philippus Oirifto 'diccret:Oftende nobis patrem,quafi Deus extra Chriftum fuerit quçrendus,refpondct Cnriftus: Tanto tepore uobifeom fum,SC no cognouifti me;' Philippe, g uidet me, uidet pâtre.Non credis,quàd ego in pre fum,amp; pater in me;Ioh.i4.Hoc eifut ait Cynliusî Ego ôPhilippe,genitorisnatura,utimagofubftanti3efuae,perfelt;ftifsime in me totam ex-primo,no exrerioribus,ncc^ aduentieijs dignitatibus,fed naturalibus haturx patris per« fedionjöU3,fpIendens, id enim fum uere,quod pater eft identitatis fubftantiae ratione.

Olim in lege Mofi erat propiciatorium arcar,ubi fe fore cum populo fuo Deus promis ^^opîàittô ferai,fit; mde refponfurum.Exodi ij.ubi queri amp;nbsp;inuocariuolebatab IfrackEtin Num. ”'quot;” ^^^^^ cap. 8. Cum ingrederetur Mofe tabernaculum foederis, ut confulerct oraculum, audios ^ ''^‘** bat ucKem loquentis ad fe de propiciatorio ó^c. Hoc miraculo propiciatorium confecratu ' -eftin publicum Sa;ram?ntuin,quo Ifraclitxcct uficarcntur,Dcum prarfentem amp;! propis cium eiie Jfradim, ac ueUe ipfos defendere Sd tuen in omnibus ad tier fis. Vndc amp;nbsp;ci pomen propiaatorij ini-tum dl, Ä didus eft Deus habitare aut federe fup Qicrubin. Pfalm.7p. Ä:Efa.37. Et tabernaculum,in quo propiciatorium fitum erat, uocatum eft tabernaculum foederis Domini.

Sed hoc propiciatorium inftitutum cft, ut adumbrarct Ciriftum, Sd concionarctur de chtiflus Chrifto amp;nbsp;eius bcncficijs.Sic cm Apoftolus ad Kom.^.expheat: OhrdumjinquiêSjpros ucn.^ py^ pofuit Deus ïXtun^ioit, hoc eft,propiciatorium,per fidein, interueniente ipfius fangume, pwatonS. Et t.loh.4. Deus mifit filium propitiationcm.p peccatisnoftris.Iefus Chriftus cft ucru ^opiciatorin in fua benedida humanitate,ad hoc propiciatoriS rei cófugimus,amp;: ueruin Deum,ut patreiTi,gratiam à^ ueritatem inuenimus,ó^ Deuln pattern inuQcamus amp;nbsp;exs audimur. Extra hoc propiciatoriu Deus neminê audit,iuftificat amp;nbsp;fJuat. Deum null« aliü nouimus Chriftianfquàm eum,quieft inChrifto lcfuDnonoftro,dc qi.oApoftolus dis cit,Co!of. i. In illo, Chrifto,complacitum eft patri uniuerfam plenitudtnê inhabrtai c, St p turn reeonciliare eunda erga fe pacificans p fanguinem crucis eius,pcr eundcm,fiucque in terra funt, fiue quæ in cells.Chriftus folus cft,propter quem Deus pater nobis ita pros ;« f^^ip picius fadus eft,ut non folum udit eos,qui in Giriftum credunt, in omnibus malis faiius chtiHo e^ feculi tueri,uerumetiamfoelicitate aeterna amp;nbsp;rcgnocelefli donare. Accedamus igitur cum nmijfto fiducia ad thronum gratis, ut confequamur mncncordiam, ex' gratiam mueniamus ad pfeeaiorut opportunum auxilium, Hebr. 4. la iHo inhabitat omnis plcnitudo deitatis corporalis iuliuia er ter. Intelligc,non tantum per gratiam,ut in fandis, fed fingrdari ejnodam modo, quia “lt;f-«lt;r££t* Deus amp;nbsp;homounus eft Chriftus, una pei-fQna, ficut Auguftinus ad Dardänium Epis ftola 57. ainSingulari c^adam fufeeptione horninis illius una fada cft perfona aim 1 icrs bo.De nullo enim fandoru dici potuit, aut potcft,aut potent, tierbum caro fadum eft, ^Hus fandorum qualibet præftantia gratiar,unigeniti nomen accepinur qnod eft ipfum dj^Huf ^umpiohonune dicexet.Heba.r'hriftus cft fplc- quid, . quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CG 4 dor

dor gloriæjæ cxprefTa imago fubftantix patris, modcrans omnia uerbo potentie biæ^ Coloir.i.Chriftus eft imago Dei incófpicui, primogenitus uniuerfæcreaturæ,qiiôdg ilium creata funt omnia,quæ in cells funt,amp; quæ in terra,uifibilia Sd inuifibilia, fiue thro* ni,fiue dominationes,fiuc principatus, fiue poteftates omnia per ilium, amp;nbsp;in ilium creata funt,amp; ipfe eft ante omnia, amp;nbsp;omnia per ilium cofiftunt. loana. Omnia p ipfum fa^a funt,saline ipfo fatftum eft nihil.Hæc eft egregia defcriptio maieftatis’amp; diuinepoten* tiæ hlij Dei Domini noftri lefu Chrifti. loan.io. Ego SC Pater unum fumus. Pfal.2. Filius meus es tu, ego hodie genui te. Eft igitur Chnftus und cum Deo patre eiufdem eflèntiac 6lt;inaieftatis,amp; acternus actemi patris filius.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IHSP^S Qhrilhts uocatur i/nieiis Dd ßlins*

Cur igitur Chriftiani uocantur' filtj Dei, fi Deo tantum unus aut unicus eft filius t' lefus Chnftus non tantum eft homo uerus, fed ettam ucrus Deus, Dei filius,non per Vnm tan^ adoptionis gratiam,fed unicus,fiue unigerutus amp;nbsp;nat uralis,fed nobis,q in Hlium Dei na turn t^itti» turaiem credimus, data eft poteftas,Ioan.i.ut QC ipfi filtj Dei fiamus, non naturales, fed turulnab adoptiui. De hacgloria adoptionis,fic fcribit Auguft. contra fauftum.lib.3.cap-3.V»)* ^temo fili ^qni hlium habet Deus, quem genuit de fubftantia fua,nos autem non de fubftantia hu ^L *^* genuit. Creatura cm fumus, qua non genuit,fed fccit,ót ideo ut fratres Chrifti, fecundu modum faccret, adoptaret. Ifte itaq? modus,quo nos Deus, cum iam effemus tem* ^üunt ^^ ’^ ”°^ ”®^ ^^^ conditi ^ inftituti, uerbo fuo ^ gratia fua genuit, ut filtj cius die* fiUi Dti uius,adopt 10 uocatur,unde loannes dicit: Dedit eis poteftatem filios Dei fieri. Ergo SC tleHioneet ’^^^ iumus filtj Dei,6C Deus pater noftcr,uer3 alio modofilij fumus, q Chnftus.Chnftus adoptionc, naturalis filius, nos Chriftiani ex natiuitatc carnis eramus filtj irae,pcr meram adoptionis^ tjui m Chri gratiam per fidem fatfti fumus filtj Dei,fed per amp;nbsp;propter Qiriftum,ut habet fenptura» .f«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CHRISTOJicUScrIftura.

‘^^ ' ^ ’^ loan. i. dicit Baptifta:Ego uidi amp;nbsp;teftatus fum,hunc efle illum filium Dei. Sic enim Cyrillus hoc loco pondérât articulum Graecum •»roi;, dicens:Hic eft filius Dciquimle* gis Mofaicæ figuris deferibitur, qui Prophetarum fcriptis prædicatur, filius auté Dei tu« tifsime adieeftione articuli dicitur,ut ille folus fccundum natura,omnium bonorum heres oftenderetur,ad quem etiam nos per adoptiofiem confirmamur,ad huiufmodi dignita* tem per gratiam eius inuitati. Vide rchqua apud Cynllum.

loan. 3. Sic Deus dilexit mundum, ut filium fuum unigenitum daret» loan. i. Vidimus gloriam eius,gloriam uelutunigeniti à patre.

loan.d. Petrus confitetur: Domine, ad quem ibimus;* uerbauitae actemaehabes, amp;nbsp;nos credimus amp;nbsp;cognouimus, quod tu es Chriftus filius Dei uiui.

Matth. 17. Vox Dei patris è nube,a Petro, loanne amp;nbsp;lacobo auditur : Hic eft filius meus dile(ftus,in quo miht beneplacitum eft, ipfum audite.Vbi articulus Graecus ^roç. Emphafim habet. Quafi dicat: Hc eft fingularis ille filius meus natura, non adoptione, ut uos, Omnipotens filius, mihi acqualis,in omnibus ciufdem etiam uoluntatis.

Sic Petrus fpirituf. plenus ad proponenda Chriftiani doeftrinae foliditatê ÓCcertitude nem,2.Pet.i. poft refurredionem Qirifti cocionaturt Non artecopofitas fabulas fecuti, notam uobis fecimus Domini noftri lefu Chrifti uirtutem amp;nbsp;aduentum, fed qui oculis noftns adfpeximus illius maieftatem. Acceperat em à Deo patre honoré Sil gloria,uocc ad illü ddata huiufmodi à magnifica gloria: Hic eft ille filius meus diledus,inquo mihi cÔpladtû.Ethancuocê audiuimus è celo delata,cum eftemus una cQ jlloinmóte fanefto. Et pafsim in Euangelio Chriftus uocat Deum patre fuum,teftans fe filiü efle Dei nahix ralcm,ficut in Symbolo Cocilij Conftantinopolitani canit Ecclefia: Et in unum Dcminu lefum Cliriftum filium Dei unigenitü,ex patre natu ante omnia fccula,Deum de Deo, lumen delumine,Dcumucrum ex Deo uero,natum,nÔfadum,côfubftantialépri,idclt, eiufdem cum patre fubftantia,per quem omnia fada funt,quae in ccelo,amp; quae in terra.

Quod aut Chriftus fubinde fe filium hominis appellat,ut Matth.i^.Ioan.d.Incarnas tionis

JET BENEFICIÏS EIVS; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLT

'twnismyRcriSindiratjóiluxta allümpii corporis Sacramentû {oC}i)itur,amp;' nonfélunt ic Chrißuts ücrû Deuin,led etiam uenim lionunê elfe teltatur,ncq5 tarnen duæ in co perfonac funr, tur fUtum fed una tantâ perfona,contra NelionS. Ideo loan.j.aitiNcmo afeenditin coelû,nifi qui ^o”””^ r dcfccndit de celo,rtJius hominis,q eft in coelo,quod Cyrillus fie enarrat:Cum Dci uerBu ‘*PP‘*^ decodo dcfcendcntjhiiû hominis defccndißc ait,in diras poftincarnationê diudipcrfo« nas recufans/aec alicui pernuttês, ut templû qd à uirgine fumptu fuit, ahn filium,(3c ali* nd Del uerbü prxdicct, quauis quæ utnep naturaliter infunt, decentem diftiriÆonê fu# fcipiant. Vt .n.cx Deouerbû cft,lîchomo ex mulierCjUnusigiturcx utnfqpChnÜus hh* atione indiuifibilis ÔC maieftate diuina«Et Auguft.in 6.cap.loan.tra(fî.27. uerba loan* 3‘fupra polîta fie cxponit:lntclligamus unam perfonam elle ChriRum Deum amp;nbsp;homi* ncin,non diras,ne fides nranon litTrinitas,fed quaternitas»Cliriftiisergounus eft lier* bum, anima ôC caro, unus Chridus films Dei 5C films liominis, unus Chnlîus films Dei femp,filius hominis ex tempore, tarnen unus Oiriftiîs feeundû uniratem perfene in celo «rat, quando in terra loquebatur. Sic erat filius hominis in cœlo quemadmodum films boinuus in terra,films hominis in celo in imitate pcrfone,Hxc ille.RecQe igitur Apofto* lus i.Cof.g. Vous, inquit,Dominus Jefus Oirifius. Vous enim ait CyriiiuSjâe; ante in« ’Camauonem amp;nbsp;poli incarnationem, films eft.

De Cf)rißianis aiitcfn dicit Scriptura» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* -

Ephef. i. Elegit nos Deus in ipfo,ante racia mundi fundamenta,ui adoptaret nos in fijos per lefum Chriftum»

Ro-s. Aceepiftisfpiritum adoptionis,p quem damamus,Abb3 patcr.Gal.4.Dcus mific film fuum, ut legi obnoxios redimeret, ut adoptione ms tihorum acciperen ms.

Hums adoptionis dignitas amp;nbsp;eminentia eft inenarrabilis,omnia cm bonaadfcrr,om-'hiâ mala cxcludit.Namfi filij fumus Dei,igif 6(:hærcdes,hæredes quidèDei,francs aut âl coheredes Chrifti. Cglcftis pris filios,âd Qifi fiatres elle,nÔnc abfoluta beamudo eft:'

Ante omnia igïtur Chriftianus attentfsime obferuet, æqj in lefum Chriftû ac in pa=- ^^ftl'^r in trem eredendû elle, qa,ut diximus, Chrillus eft Dei filius per naturam,patri coçternus ^^f‘lfu^ ^ côfubftantialis.ldco loan.i4.dicit;Creditis in Deû,in me crédite,ubi palam,teftibus ‘“^ 'quot;P‘“’^^ Cynlto amp;nbsp;Auguftino,Ciiriftus fc Deum elfe côtcftatur.Si em purus homo elfer,nô licc^ ret inipfuin eredere CV fperare,iirxta )llndlcre.i7.Maîcdictus,q côfidit m liominc.Cû Ttni Eedefia in Symbolo diofCrcdo m Deum patrê,fn ftlium,in fpiritum fandîum,pr£* f^j^f ^ß pofiùb In, habet Emph ifim hoc lœo. Innuitur enim diuinitas Cfinlfi, nam tails fides iutnafoU aut fiduda eft btria foli Deo uero débita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeoUtbi^

Hanc ueram Chrifti diuimtatem eredere,ad falutcm necefTarium eft, feripturæ enim tj.

Ubicp teftantur,noftrum Mefsiameffeucrum Dcum.Has feripturas debemus inprom* pm habere, tancj clypeum impcnctrabilcm aduerfus ignita Sathanx ÔC haercticorum ia* eula-En igitur tibi aliquot locos, quos penitus imbibitô.

1ère.z^.cap.Ecee dies ucniunr.dicit Dhs amp;fufcitaboDauidi Germé iuftû,5C ^^^^ ptrffikvi bit Rcx,5lt; fapientes faaet,Â’ faoet ludiciu amp;nbsp;infiiciâ niterra,^ Iwc eft nomen,q, uoea- Je dunnui bunt euntDeus iufticia nofti a.Sic cm ex flebrcicarimtstelegitHiero. Hic promitntur te lt;:huHi Dauidi fiIiis,Mefsias lUe mundi faluatcr/dt chre indicat ufraep Chri natura,humanact tr/iiMOMU. diuinj.Si.n.Mcfsias eft Germen,id eft,filius Dauidis.amp;goueius home, nam feeundû carnéex feminc D und gemtp eft. Ro.i.X.Co.z.Et ubi Laona uerfio habet Dns,ibi He braica ueritas habet [ehouah,uel Adonai,ubi enâ entra pfidos ludeos irrefragabiliter co «incimus,Chnftum natura eflè Deum.Hacc.n.uerba Rabbi Kymhi ad Mcfsiam referf, ubi accurate eft obferuandü,ad minima elfe decê nomina Dei apiid Hebroos,inter que taméunum eft primarw,nempe lehouah, ^d hoe lercmie loco ponirur,^ fignificatpro* pric,totü eflè, amp;nbsp;ueram eflennâ Dei,quamobrê apud HebreosplenQ eft Maieft.Greci a numero Etcranï,qa cóftat quatuor tantS litcris,uocat'nTfoiyfalt;fxfji«Top,hoc eftqncftabilc.

Exo.13.Ego fum,q fum,folus.n. Deus nerceft pfe/emperq; exiftit.Creaturefuntq^ dê,fcd habent eflè 2C fubftantia fuam à Deo crcatorcfuo,quare (criptura rurfü nommât Den ab codé uerbó Iah,quod fit creator mfidi,amp;caufa eflendi ipfQ,ut inqt RabbiKym U fine Qinftus, qa ph i/4.c*f,sç eft, lob. S. Judas dixit :AntccpAbr alia diet, ego fum.

Cum igitur lehouah fit appellatio deitati propria,ut apud Efaiam cap;42* didcEgo Io houali,hoc eft nomen meum,amp; gloriam meam non dabo alteri, Et fpintus fanóus hoc glon'oi'um nomen tribuit Qinfto Dauidis Germim, confequitur, Chnftum natura elle Deum ucrum:hoc fulmenenam ludæos attonitos reddit,amp; queues Prophete appellant Chnftum lehouah Zebaoth,id eft,Deum uirtutum,uel omnipotentem, ut uertuni fep* tuaginta,ut Zach. z.Ä; abas,ubi Chnfto tetragrammaton tnbuitur.

'loan. i. In principio erat uerbum, amp;nbsp;uerbum erat apud Dcuin,amp;; Deus erat uerbS« Omnia peripfumfada funt,0d illud uerbum caro factum eft.Hoc cft,ut Cyrillus expose nit,filius Dei,amp; Deus natura,homo facQus eft. Caro enim totum homine inferipturafi* eniJkat,ut loel.i.Effundam fpintumeum fug omnemcame,id eft,hominê.ÉtEfa.4P* Videbit omnis caro panter, q? os Dni locum eft,id eft,omnis homo.Hic babes uerbum Deicoçternû pn,quod in plcnitudinc teporis natura adfumpfithumanS in unitate gfonj loan, ƒ. Sicut pater fufeitat mortuos amp;nbsp;uiuificat,ficamp;'hlius quos unit uiuificat.Mortu« os ful'citarc uirtutc ^pria,cft folius diuinac omnipotcntiæ opus. Cum igitur Omfius Itf-citet mortuos ficut pater,id eft, propria potentia,ergo dufdem eft cum patre potentiac Si fubftantie,ucrus igitur Deus. Quomodo em non eiufdem cum co erit fubftantitc,q ciuf* dem nature habet proprietäres rPi opriû efh fupernae fubftanuc eft,pofte uiuifi'care mcrgt;^ tuos,quod acqualiter patri atqj hbo ineft.Eandem em fibi fiC patri opcrationem attribut Ginftus.utpiephilofophatur CyriUus in 5. cap. loan. amp;f inlib.4.Thffau.cap.2.

, Ita St: Apoftolus ad Philip.3.lcripfit,Chnfturh trahsfiguraturS humile corpusnofir^ Ut coforme reddat corpori fuoglonofo,fecundü efficaaâ,qua poteft fibi omniafubijcere» . Ecce Chriftus poteft fibi omnia fubijcerc,quippc Del patns omni^tens ÖC naturaliS filius. Eft ergo Chriftus uerus Deus. -

loan.?. Pateromne iudicium dcditfilio,utomnes honorent filium,ficut honorant pa* trem. Et honor patri debitus eft hides,timor,dilclt;Qio,fpes,iuxta primQ precepts. Idem debetur filio, ergo eft Deus uerus.Nam Deus glonam fuam nó dat alteri. Efa. 42«Sed hanc gloriam cültus diuini dat filio,uult enim ut in ipfum credamus. Ergo filius eft uerus gt;nbsp;Deus. Et loan. 5. Sicut pater habet tatam m femetipfo, fic dcdit amp;nbsp;filio habere uitam in fcmctiplb. Pater autem fic habet uitam,utipfcnaturaliter fit wta eflèntialis amp;;rierna.Er* amp;^ filius. Confequitur rurfus, Chnftum elle natura Deum.

, loan.20. Thomas Qiriftum aIloquitur;Dominus meus amp;nbsp;Deus mews. Hate eft egro: gia Thomx confefsio,ncceftaria toti Ecclefiac, quaconfitetur Chriftum eftè uerü amp;nbsp;^cr# num Deum,(3^ uerum hominem,opinJatorê amp;nbsp;mediatorêapud pattern,uióorem mor* tis, Diaboli öd Infcrni,amp; liberatorem humani generis. Matth, i. Ecce uirgo erit preg^ nans, à: pariet filium,0!: uocaböt nomen eius Emmanuel,id eft,nobifcum Deus, id quod fpintus faneftus per Matthäum fic cxponit, cuius expofitionis autoritas eft irrefi agabi?' lis,quia fpiritus fandus. CRo.p. Quorum funtpatres,exquibus eft Chriftus,quantum attinct ad carnem, qui eft in omnibus Deus benedidus in fccula Amen.

Tit. x. Ëxpedamus apparitiónemglonac magni Dei amp;nbsp;feruatoris noftri lefu Chnfii» Apoftolus Heb. i.cxPfal. 4 4' diuinitatem Oiriftiprobat dicens,pattern adfiliumdi* Xiffe: Thronus mus Deus in fccukim feculi.

i. loan. y. Et fumus in uero,in filio aus Icfu Qirifto,hic eft uerus Dcus,ó^ uita eterna. In his teftimonqs Chriftus aperto cognomine uocamr Deus.

Ad. 17. In Deo uiuimus,moucmur SC fumus: amp;nbsp;in Chrifto uiuimus,ergo Cliriflus eft uerus Deus.

Ad.xo. Attendite cundo gregi, in quouos fpiritus fandus pofuit Epifcopos ad te* gendam Ecclefia Dei,quant act^ifiuitfuo fangume. Vbi Beda Anglofaxo;Hic Paulus, inquit,non dubitat fanguinem Dei diccre, propter unionanperfonæ,induabusnaturi‘’, eiufdem lefu Chrifti, propter quant etiâ didum eft :filius hominis,qua eft in cœlo. Ceftet ergo Neftonus,filium hominis à filioDei feparare,amp; duos fibi facere Chriftbs.Atbunc articulum copiofius tradauimusinDialogode fermone Chrifti, Luca? ultimo.

ixx à: Prophets omîtes talem Mefsiam pracdixere,g eximius ^fingularisuemscp \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundi

muadî falûatôr foret,hoc eft, qui non aliquot annèfî, amp;^ à quibufdam duntaxat penoàis, S^vitff fed ab oiiinibus mails, Ô^ m ætemum pofsit amp;nbsp;udit, utpote Deus ipfe, populum frum P^ mu,ah cripere, hoc dauere faluarc, ut Aîofes. Gendis n. xr. xd. promilit fernen quoddam ^‘*^i*‘‘t°^^ ex Abraham,quod omnes gentes benedicerct,ideft,peccatum amp;nbsp;mortem ab cis aufer«^ ^^h‘^ retphnocenua n amp;nbsp;uitam reibtueret,hoc Semen eflChnltus, Gal. 3. Et SacerdodoLc« J^^^ t^j iiiticoc^ CUIUS facrifidjs legalibus préfigurât Mofes Chriftum Sacerdote, amp;nbsp;his urnbris t^n/ïwj ft docet Chnftum faluatorem per mortem amp;nbsp;facrificium corporis fui,quo cratpeccato abOf p,^ i,ff^ liturus amp;nbsp;mortem, hoc cft,ucre faluaturus in ætemum elcdïos. Efaiæ 45.1lrael faJuatus iö^m, eftin Domino falute æterna. Et cap.35.Deusipfeucniet,amp;:faluabit uos.Tuncaperien* tur oculi cæcorum,Ô^ aures furdonim patebunt, tune faliet ficut ccruus,claudus,ód lauda* hit lingua muti,amp; redempti Domini reucrtentur,amp; uenient in Zion SC in laude amp;nbsp;læ* tiua fempitema fuper caput corum. Et cap. 6. promittitur Eedefix fempiternitas; Ent tibi Dominus in lueem fcmpiternam.Ierc. x^. promittitur ludx amp;nbsp;Ifradi, hoc eft ucris Confeftbribus Dei 8i Chriftianis fempitema fecuritas in iufto germine Dauidis, id eft, in Girifto Iefu.ln diebus illis,inquit,faluabitur Iudah,amp; Ifracl habitabit cofidenter, hoe cft, hadenus habuit populus meus lieges Ôd Principes, fed ucra pax, fecuritas, Ö^ falus nondum craquementc Mef^a promiflo, uereïaluabitur Iudah,id eft,omnis qui confite* tur d: laudai Dominum lefum. Non autera eilet ucra falus aut habitatio fecura, fi non duraret in ætemum.

Ercciiielis 37. promittitur Ecclefiæ æternus Paftor Öd Princeps Chriftus.Emundabo chrism cos,ait,amp;eruntmilii populus,fiC ego ero eis Deus,^^ feruusmeus Dauid( de Girifto lo* tetemuspÂ quitur)liex fuper cos,paftor unus crit omniö corö.Et percutiam illis foedus pacis,pa* ft»^ ctum fempitemö erit eis,amp;; fundabo cos amp;nbsp;multiplicabo, SC dabo fantftificationê meam P^mapi m medio eorum,in perpetuum. At quid opus multisfProphete regnS Girifti beatum amp;nbsp;perpetuum promittunt: ucra igitur ö^ perpétua falus obtinget per Qiriftü,ut etiam Pa* triarchx m fuis teftamentis prædixerunt. Et fpiritu prophetico Symeon dixit filqs fuis urn monturu3:Dns Deus magnus Ifracl apparebit in terra ut homo,Deus corpus adfu* ^1^^*^”^^ mens amp;nbsp;comedés cum hominibus,faluabit homines. Obcdite Leui,amp; in ludah libera* ^ ƒ himiiii,quoniai-ncxipfis,nobisorietur falutare Dei.Et lofephmoriturusdixit.Honora* te ludam âC Lcui,quoniam ex ipfis oricturuobis agnus Dei, gratiafaluans omnes gen* tes Qi ifracl. Regnum enim eius regnum ætemum, quod non prætenbit.

Hine facrofaneftum illud nomen lefus,iam olim in Prophetis inditum Mefsie noftro ^f[ut’ Vel Chrifto, Hebraice Ichofua Saluator, à uerbo hiphil,id eft,faluificauit. Ita cm angelus expofuit nomen Mefsiæ,M.atth.igt;.Vocabis nomen cius lESVM. Is enim faluumfacict populum fuura à peccatis fuis. Et plærumcp hoe nomine,aut nominis huius radicc,utun* cJ^nßui tur Prophetx,t]uoties de Girifto fiduatore uaticinantur. Quoties enim Mefsiah iiocatur falutari^ falutare Domini in Prophetisrut in Pfal. 6. monet Bafilius Magnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crû

Efaiæ 5X. Confolatuseft Dominus populum fuum,redcmit IcrufaIem,parauitDo« minus brachium fantftum m oculis omniö gentium, amp;nbsp;uidcbunt oes fines terræ falutare Deinoftri.Idemcap.49.Deditein kicêgentiö,ui fis falus mea,ufcp ad extremS terre.

Pfal. 6ó, lUuminet Deus uultum fuum fuper nos,Slt;l mifereatur noftri,ut cognofca* mus in terra mam luam, ó^ in omnibus gentibus falutare tuum. e

Pfal.97.Notum fecit Dominus falutare fuum,in confpetftu gentium reuelauit iufti* dam fuam,rec0rd3tus eft mifericordi^fux,^ ueritatis fuæ domui Ifrael. Videront om* nes termini terræ falutare Dei noftri. Et Pfal. 118. Defccit in falutare tuum anima mca, id eft, in Qiriftum,ut Auguftinus amp;nbsp;orthodoxi intcllexerunt.

Præfereo innumeros locos,ubi Mefsias nofter appcllatur Saluator amp;nbsp;falutare. Quarè cum fiducia docet Petrus A (ft. 4. Chnftum dTe hoc falutare Dei,inquiens: Non cft fn alio quo^ falus,nee enim aliud nomen fub coelo datu eft inter homines, in quo oporteat nos faluos fieri.Paulus Acft.xS.Iudæis concionatur, 5C ait: Notum fit uobis,quôd Gen» tibus miflum eft hoc falutare D EI, amp;nbsp;ipfi audient. Et Acft.13. E feminc Dauid Deus, #a utpromiferat., addicdï lÛÂcb Scruatorcin Icfum ♦ Et Aâo. $, Petrus ^ ApoftoU

fie concionantur: Deus patrum noftrorS fufeitawt lefuiTi,qucm uos interemiftis fufpen» dentes in ligno. Hune ßnncipem amp;nbsp;faluatorem Deus exaltauit dextera fua ad dandam poenitentiam lfraeli,rcmifsionemcp peccatorum x. Timoth. x. Omnia fuffero jxoptcr dedlos, ut amp;nbsp;ipfi falutem confequantur, quse in Chrifto lefu, cum gloria attema.

Et Simeon ille iuftus Lucx x. cum ex promifsione Qiriftum Domini uidcret, dixiC Vidcrunt oculi mei falutare tuum. Quod parafti ante fadem omnium populorum. Lu* men ad reuelationem gentium, amp;nbsp;gloriam plebis tux Ifrad.

Et Samaritanus loan 4. Scimus quód hic cft uere Saluator mundi Chriftus. Bre« uiter ApolioliubicpChriftumuocantfaluatorem, ex Prophetis eruentes Euangclium de Chrifto, nam de falutcanimarum cxquifierunt,amp; fcruiati funt Prophetx/Ä de tutu* ra in nos gratia Dei per Chriftum i.*Pct. 1. Et Paulus Roin.X dicit : Euangehum de Chrifto filio Dei per Prophetas promiflum in feripturis fanóis.

Hoe itatp nomen uenérabilifsimum, non nifi Chrifto Icfu tribuendum eft. Stat imwKfaSi« *™quot;’ irreuocabile dccretum Dei, nemoiuftificatur Si faluatur, mfi per unicumfaluato fe Dei dt» *'^'” Chnftum.Ioani4. Ego fum uia, ueritas Ö^ uita,nemo uenit ad patrem niC per me, wrt«w. nbsp;Nemo enim faluatur,nifi iuftus, nos autem coram Deo fumus iniufti. At Deus ipfem

hoc folum Qiriftum nobis proponit amp;nbsp;donat, ut ipfe fit iuftida noftra. lerem. X3. df t» Corinth. 1. Qui jgitur in Chriftum credit, reputatur iuftus, propter Qiriftum, iufticiain noftram., Qui uero in Chriftum non credit, iniuftus eft, amp;nbsp;in peccatis fuis mórictur, ira Dei manet fuper eum. loan. 5.8.

Chrißm» ‘ Chnftus autem,id eft,undlus,excellcns nomen eftregni amp;nbsp;Sacerdotq. Olimenim Reges amp;nbsp;Sacerdotes ungebantur,utrumcp fingulari quodam modo amp;nbsp;fupereminenter debebatur lefu Chrifto,quippc unice primogenito Dei patris amp;nbsp;uirginis matris.Deere* ebrißut to «t^™ p3tt’s uerus dC xternus nofter Rex amp;nbsp;Sacerdos eft Chriftus, non uriclione ma* teternut no tcriali, fed fpiritus fanefti confecratus in regnum amp;nbsp;facei dotium,ut Apoftolus ad Heb. t» fier Kex et ex Pfalm. 44. oftendit : Vnxit te Deus luus oleo Ixticix proconfortibus tuis.Et Chri» Saterdth ftus Lucx 4. ex cap. 61. Efaix fic de Chrifto loquitur: Spiritus Domini fuper me, pro* pterca quod unxit me. Vbi Ecclefia non uulgarcm uneftionem, qux amp;nbsp;fandis obtigit, fed omnem pleiiitudinemgratiarumfpintus landliintelligit. Hic cftenim,dccuiusple* , nitudine omnes accepimus gratiam pro gratia, loan. 1. ^arc Hehrxi eximium ülud nomen fernen Abrahxôd Dauidis,uerum illum faluatorem,redemptorem 5i Regen» Ifraeli in lege ÖC Próphetis promiflum,eelebri nomine uocabant Mefchiah, id eft, per exccllentiam^quod ille uere tandem fingulanter amp;;fupereminenter‘undtus, 'eoep uerus Rex regum, Sacerdos Sacerdotum eflet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

, nbsp;nbsp;. Sic Andreas loan 1. dicebat fratri Simoni : Inuenimus Mefsiam, Latini unäum,

Grxei Chriftum uocant,quod nomen Ecclefia hactenus retinuit. Chryfoftomus mener, non fomniculofc prxtereundum,quod Andreas aflertiue articuliadiedlicnedixitdnuc* ramus ilium Mefsiam. Vnum enim quendam Chriftum cxpediabant,uel cum alijs com* municantem,amp; ut Auguftinus in loan, ait,ilium fingulariter unlt;ftum,prxcipue undum unde Chriftiani omnes unguntur. Et Samaritana mulier loan. 4. Scio, quod Mefsias uenturus eft, qui dicitur Qiriftus. Et lefus dixit ei: Ego fum qui loquor tibi.

loan. 7. ludxidicunt: Nonnefcriptura dicit, quod ex femineDauid,öf de Beth* khcmcaftdlo, ubicrat Dauid, ueniet Qiriftus:'

Et Danielis 9. ubi Propheta prxdicit tempus primi aduentus Mcfsix,ait;Septua* J«M«rlt;Io* w'ntalicbdomades,ideft, 490. anniprxcifefunt fuper populum mum,utimpleatur ui* ^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;prophctia,SLUngatur fandus fandlorum, amp;nbsp;mox lefum Dominum noftrum bis

ChnliiMD Hortor amp;nbsp;obfecro omnes Chriftianx religionis amantes, ut ex fcripturis faneftis rumcoHfo, Eummo ftudio perdifeant facerdotium amp;nbsp;regnum Chrifti in his enim inuenient totam bitwfm, Chriftianorum confolationem 0^ falutem.

KT BENEFICIIS EIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLIW

Paulus Heb.7»Ôi per totam Epißolam docet,quomodo Sacerdotium Chnffiolïin fit prefiguratum, primo m Melchifcdech Rege Salem, pontifice Dei altifsim^ qui di« citur Rex iufticiæ amp;nbsp;paris, amp;nbsp;benedixit patriarchæ Abraham habenti piomißiones» Genc.14.Ille erat figura Qirifti,qui eft ucriis Rex iuftiriæ, iußus amp;nbsp;iuILKcans pccca* tores,amp; pax noftra.Roma. j.Ephef.z.Sic enim iureiurando cum pater conftituitSa* terdotem Ecclefîæ.PfaIm.io2,Iurauit Dominus amp;nonpoenitebit eum:Tu es Sacer* dos in aetcrnu:n,fecundum ordinê Melchifcdech,hoc cß,ut Apoftolus Heb.7.enarraf, non iuxta legem mandati carnalis fallus, fed iuxta potentiam uitar indidblubilis» . * Si Mefsias feu Oinitus ril Saccrdos in Sternum,profecto agit etiam id, quod rift ^^‘^^{„^^^ cerdotis,hoc eft,offert pro peccatis noftris, placat pattern cœlriîem,amp; interpellât pro g^^^^^^ nobis. Et hæc eft maieftas Mclsiae, quod fit expiatio, fatisfaeftio, rcconciliatio, bene* didio, iuftiria,fancftificatio SC redemptio noftra. 1. Corinth, i.

Deinde,figuratus cft Chriftus in Aheronc Sacerdote fümmo iuxta legem, 5^ ià Sacrificijs Sacerdotij Leuitici. Sacerdotis offirium erat docere populum, orare pro populo,amp; facrificium offerte pro peccatis.Hoc folus Chriftus uere 0^ efficacitcr prçftù titit.Heb.7.Oiriftus manet in æternum,perpetuum habet Sacerdotium, unde 2C fd« TrU Sän» nos facere ad plenum poteft, qui per ipfum adeunt Dcum,femper uiiiens ad hoe,ut ^°^i^ lt;’Slt;» interpcllet pro iHis. Rom.S.Chriftus eft qui mortuus eft, imo qui ÖC fufritatus cft,qui ^'^‘ etiam eft ad dexteram Dei,qui amp;nbsp;intercedit pro nobis. Ipfe etiam uerus cft Dodor Ecclefix,qMem pater Matth.i7.conftituit,amp;: ipfum iubet audiri,docet^, non ficut nos ^^^^g^jU naniftti eius,fcd ut fummam autoritatem Habens,Qc docct intus Spiritu uiuis dodrims ? Spiritus fui.In Mofe fcriptum eft de Mefsia:Proplietam,inquit Dominus, fufritabo eis '^^^„„f ^ de medio fratrum fuorum,fimilem tui,06 ponam Uerba mea in ore eius, loquctia cp ad f„ conßM cos omnia, quæ præcepero illi. Qui autem uerba eius,qux loquetur in nomine mco, n^utitoto audite noluerit,ego ultor exiftam. Deut.18. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo «un

Quæ praecepit Dominus Mefsiaefuo, tori mundo in Dodorem conftitutofridiarcr Pn‘muai,ut adnuncietEuangriion de rcmifsione pcccatorum.Spiritus Domini, mc[uit,fufcipidtur. filler me, idco unxit me, ad praedicandum humilibus mißt me, ut medeter contritis MrßMfun corde,ut predicate capriuis liberationem,uidelicct à peccatis, amp;nbsp;claufis,hoc eft, uindis^/o lt;«lt;«’* carcere legis, apertionem. Sic Chriftus ipfe difeipulis Iohannis Baptiftar, Matth.ii. ^^ ^-P^^di dicit:Paupcres laetum acripiuntEuangelijnunrium,ô6Lucæ.4. Oportet me Euange«^“‘‘* bare regnum Dei. Deinde praecepit ei, ut aedat miracula,in miferis 06 adflidis homri gquot;“””* nibus. Efaix capi.55. Matth.ti. Poftremo praecepitei,ut non regio more in hac terra dominctur,fed ut feruilimore fubqriamr Ô6 adfligatur,ac etiam ipfe uerum Sacrifirium ^ifg^^^l^ propiriatorium pro peccatis noftris,Sripfum offerat Deo patri inodorem bone fragran ^r(i,j^, tix.Eplie.^.Chriftus dilexit nos,06 tradidit femetipfum pro nobis oblationem Ô6 uidt,. stipfum mam Deo in odorem bonæ fragtantiar. Ëfaiæ.53. Vulncratus eft propter iniquitates offene pro noftras,attritys cft propter fcelera noftra.Heb. 9. Oiriftus femel fub confummationem pecedtit feculorum ad proHigationem peccati,per immolationem futjpfius apparuit, femel oblas mundi, ais eft^ multomm peccata tollerer. Et capi.to.Per oblationem corporis Icfü Qirifti4«Kifr44 femel {^radam fandificari fumus.Vnica oblatione perfedos efferitin perpetuum cos, propruim qui fandificantur. Et ipfe Chriftus fuo facrificio mortis fuæ meiuit nobis libcrationcm C^ prlt;tcit ab omnibus peccatis,à mortc,infernoó6 damnationc,06 digito fuo,id efpSpintufando feribit legem in cordibus noftris,iuxta promiffionem,Ieremiae. ^i.SoIus igitur Quiftus'^* off.cw» eft propiciano 06 fatisfadio pro peccatis noftris Ô6 meritum uita: actemac. Et Chriftus per folam fidem nobis applicatur 06 donatur.

Chriftum autem fore eximium quendam Regem, 06 regnum dus non munda* num 06 temporale, fed fpirituale, cœlefte Ô6 ætcrnum,in quo funt acterna iuftiria,pax, iccuricasjUita 06 falus,proplïetac pnedixcrunpprimum quidem fubobfcure,deinclarius.

Nam Mofe.Geft.J^procdiccns fernen mulierisj quod ferpentis captrt eoftferat, id efï, peccatxiniamp; mortem deftmat,- certè promitut Chrifti regnumaeternum.Regnabat enim per pcccatijm ÔC mortem Sathan in mundo,fed pra^dicitur fernen mullens, id cft,Chriftus, qui regnet eiedo Sathana.Abolito enim peccato,quod mortem peperit, quid fupereft,niß ut perpetuo uiuamusr’ Idem prxdixit Gen.zi.de benediclione fclt; minisAbrahamici,in omnes genres transfundenda,hoceft de iufticiaSC uitaomnibus clcóiis per Cbriftuin donanda.Tum Gcn.49.pr;cdixit Patriarcha lacob, feepnü, hoc cft,regnuiTi illud mundanurn de ludah auferendum,quandofpes gentium,ucl ut 1'ar^ gum habet, Mefsias ucnerit, amp;nbsp;ipfi regnum datum fuerit, ut ei obediant populi. VW Patriarche filij lacob intdlexerunt quendam Regem ex fc proditurum, qui Îînguhre regnum fit aufpicaturus.Nam Simeon in Teftamentofuo dicit,fuIcitabitL)ominusex ludah regem IDeumSC hominem, qui faluabit omnes genres amp;nbsp;genus Ifracl.EtLaa in fuo Teftamcnto:Rcx ex kidah cxurgct,qucmuocat Saluatorem mundi, qui occident dus quidem fit à ludæis, fed rcfurrccturus,âï quod in cius Sacerdotio defeemrum fit omne peccatum.Et luda in fuo Teftamento prxdixit uenturum Salutarc Ifrad, ger^ men Dei altifsimi,quicftfons uitæomnicami. Tune, inquit, refurget feeptrum regni mei.Et Dan in Teliamento fuo:Orietur uobis ex tribu ludah Si Leui Salutarc Domi

ni, Ipfe fecit aduerfus Belial prælium, animas fanclorumcaptiuas hberauità Belial,â^ conuertet corda uelira incrcdula ad Dominum,amp; dabit inuocantibus cum pacem axer KephuUm nam.Et qui credit in eum regnabit in ueritate in codis. Et NephtalimrSceptnim Judah apparebit,Deus habitans inter homines in icrra,ut faluct Deus genus Ufad,amp; congre# gabit iudos ex gcntibus.Et lofeph praedixit Agnum Dei ex Judali oriturum, cuius re# gnurafir aeternum.

Pfalm. z.dicit pater de filioChrido fuper omnia confIituto:Ego conflitui Regem Tneum,fiiper Zion montera fandum mcum.PoftuIa à n'ic,lt;2C dabo ribi oentes hxredi# tatem tuâ,êC polfefsionc tuam terminos terrx.Poßea exhortamr omnes reges amp;' Ma# gißratus huius terrae, ut Rege Giriftû audi3nt,amp; ci feruiant,quia rebelles,Ôd inobedicn ' tes fupplicijs adfiaentur. Ve igitur omnibus inobedientibus, qui Chrifto r^A ^quot;^^ Euangcliorefinunt,necp portas fuas Otrifto fempiternoRegi gloriac aperiunt.

Pfa.zj.Dauid appellat Oirißum Rege glorie,Dominum uirtutû,cuius eft terra Si plcnitudocius,orbis tcrrarû,cr qui habitant in co. Et adhortatur Principes,!^ paie! an ant imperia Chrifto amp;nbsp;Euangelio,fignificâs Propheta Deû ideo Principibus régna amp;nbsp;impf Tia dedift'CjUt præbeant hofpitia Éuangclio Girifti,amp; ut populus difcat ucram Religio* nem in pace amp;nbsp;tranquiUitate»

Pfal.7i‘Dc Clirifto regc,amp; regno cius fpirituali amp;nbsp;eterno uaticinatur: Deus ihdi* ciu tun Regi da.ctc.Et dominabitur à Mari ufep ad Marc,ct à flumine ufep ad termi* nos orbis terrarum.Et adorabuntcum omnes Reges terræ, omnes genres ferlaient ei. Quia Iiberabit pauperem cIamantcm,amp;J pauperem an non erat adiutor.

PfatSS.Magnifiée defenbit Regnu GinJti Dauidrluraui Dauid feruo meo^ifqj in æternû preparabo fernen tuû,amp; ædificabo in generationê 2C gencrationem lede tu# am.EgoprimogenitS ponamiUum exccllum pre Regibus terre. In eternumfovaboilli mifcncordiam mcam,et teftamentS meü fidele ipfi. Et pona in feculu fccnli fernen aus, amp;nbsp;thronum cius ficut dies cceli.Scmcl iuraui infando mco,nonmentiar Daindi.Semé cius in eternu manebit. Et thronus cius ficut fol in confpedu mco,ct fiait Lr na perma# , nebit in æternû,et teftis fidclis in ccElo.Et in eodê Pfalmo docef,quanta fît paxamp;fecu# ritas in regno Chrifti,Si quanta bona,uidelicct mifericordia,remifsio peccatorfpuentas, ^hri^i^^° S*’^f'^dri omnibus pcriculis certifsimü auxilium SCfolatiü.Siquidem infolo Giriftoregc aux (ola fi noftro promifit amp;nbsp;dedit nobis Deus fuâ clcmentiam,iufticiâ de uitam æternam ex me# de acapit ra mifcricordia. Qiii huic Regi Chrifto adherct,0lt;J in ipfum credit, Iiabet omnia.loaj. unturac Quereditin filium habet uitam æternam.

poßidiiMt Pfalm.iiö.Dixit Dominus domino mco,fede à dextris meis, donee ponam mi# nikos

Et KENEFIC IIS EI VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^inU

mfcos Wos fcabdltan pedümftiorum:EftClarifsimumuaticiniumdcOiriïló,amp;cius rcgao,quód Chriftus fit Deus amp;nbsp;hómOjRex êC Sacerdos actcrnus ad defendendai-n,re* regendam,amp;^ fandißeandäm Eccléfiam.

Pfalm.i^i.Vidonamperpetuam promittit 'Chrifio amp;nbsp;Chriftianis^Inimicos duB induam confufione,fuper ipfum autem etflorcbit fandificatio mea.

Efaiæ 9. de Chrifio uatfeinatur ï Multiplicabitur imperium cius,5C pacis non erft finis.Super folium Dauid,amp; fuper regnum cius fedebigut illud confirmer ufqj in fempi tcrnum.Etcap.3i.Vbi deChriftiregno aeterno uaticinatur,pracdicit,effüfum fuper nos iri Spiritum fandum dé excclfo.Et ent, inquit,opus iufiiciae pax,6C cultus iufiiciae filen* tium SC fecuntas ufep in fempiternum.Elfedebrt populus meus in pulchritudine pacis,et «n tabernaculis fiducie,amp; in rcquieopulerita. Opus feu frudus iufiiciae Chrifti,quod ui* Opus fu/Ü dclicct paflus fit pro peccatisnoftris,^ refurrexit propter luftificationê nofira,amp; fedct lt;ilt;e Chrtßi ad dextram Dd:ut nos reconciliaret cum patre,amp; nobis impctrarct iufiiciam Si uitS ae* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

tem5. Hoc opus, inquam,iufiicix Chrifti di Pax,non terrcna,fed fpiritualis,quac efi pax P^* confeientiae coram Deo,de qua paCe Qinfius ipfe ficloquitur: Pacemmeamdouobisk ^^‘** Et de qua Paulus Ro.^.fic dicit:lufiificati ex fide,pacem habemus erga Deum per Do* minum nofiru Icfum ClmfiS.Hatc aSt pax ita fe habet,qü0d confeientia Euangcliö Oiri ftide gratia amp;nbsp;remiffïonepcccatonimccrtificata,Deum efie placatu propter Chriftü amp;nbsp;donafie nobis iufiiciam Orrifii,non dubitat àmplius de fauore Dei,non fugit,necp odft Deum,fed pollicetur fibi omnia beneficia Dci,amp; fecura accedit ad thronum gratig cius, amp;nbsp;inuocat eum ut clcmcntillimum patrem,amp; dus opem certa fiducia expedat. Hic efi fnidus iufiidac Onifii per fidem nobis credentibus donate. Deinde opus feu fnidus iufiiciae Chrifii efi filentiumfeu tränquillitaSjamp;fecuritas ufep infempiteruungquiabomo iufticiaChrifiiornatus,qu5per fidem accepit,inon timet amplius adnidionéstiuius feculi amp;nbsp;mortem, fed quia habitat in pulchritudine pacis, in tabcmâculis fidudae, feu tutifsi* rnts,SC in requicopulenta,rcu abundariti, hoe efi,inChrifio filio Dei rege noftro aeterno perfidem, maano öi. infradö animo feit ömnia àduerfa propter Qirifium,quippequôcl certusfigfefub^hoc Rege Qirifio tutum èfie, QC fe à Chrifio defendi, acetiam in ipfa morte ad uitam confciuari,ut ucre cum Damde diccre pofsit:SiambuIem in medio utrt brac mortis,non timebo mala, quoniam tu mecum es»

ïercmix.i^.Ecce dies ueniunt(intcllige dies now tcftamcnti)dicit Dominus, ^ fufeitabo Dairid germe iufiS,ct regnabit Rex,et fapiêtes faaet,et faciet iudieiü et iuftida in terra. In diebus illis faluabitur Iudah,0^ Ifràel habitabit confidenter. Hine Pfalm.^i camturfOrietur in diebus dus iufiici'J,5C multitudo pacis,quoufq; aufcrcturluna.

Ezech.37.faciam filios Ifrael in gentem unam in terra in montibus Ifiacl,0C Rot Unus crit omnibus impcrans,dlt; loquitur de ChrÉfio Rege fempiterno»

Dan. 4. Mon arch ias uel régna nidit ufep ad confummationê feculonim uentura». Primum Aflyriacum Babylonicum,fecundum Medorum SC perfarum. Tertium Mace donicum. Quartum Romanum,5C ultimum eft regnum in terns.Hacc régna funt mun* dana ÔC pcriaira.Qiriftus lohän.ip. Dixit PâatoiRègnum meum non eft de hoc mun* do.Quamuis enim regnum Clirifti fupcrtcrramfit,tcrrcnum tarnen SC caduCum hort effile quamuis in mundo uüe ëc abieeftum ciTe uideatur,gloriofum tarnen eft in fuo rege Chrifto. Eft enim Ecclcfia fandorum, quorum uita abfcöndita cum Oirifto in Deo. ï^èg««w Colof. 3. Quando autem Chriftus manifdtatus fuérit uita noftra,tunc SC hare Ecclefia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

quantumuis in mundo coritempta SC adfli(fta,cum fponfofuoQirifto manifeftabitur in .gloriam.Reuclabitur enim de cedo, cum angel is potentiæ fuæ in ukimo dic,utglörificc tur cum fanefis fuis,amp;admirandus fiat in omnibus crcdentibus.i.Thef.t.

Cum igitur Daniel fegnOfum mundi mentionem fatcret cap.^.Mox prophetiam banc texit de regno Chrifti acternotln diebus regnorum illorum fufeitabit Deus coeli tcgnum,quod non difsipabiturin DCCcrnuiUjSC regnüm dus altcri populo nontradetur.

Com minuet lOtem 5i^confumet uniuerfa régna hæc, SC ipfumftabit in acternum. En regni Qinftijid eft Eedefix potcntiam,ftabilitatem, aeternitatem ÓC uieftoriam, contra quam null« inferorum portx prxualcbunt.

Et Pan.^.De Chrifto amp;nbsp;cius regno fie uaticinaturtAfpiciebarn in uifione notais, êC eece cum militibus coeli, quafi filius hominis ueniebat, amp;ufcp ad antiquum dierum pcrucnit,3d coram eo appropinquate fecerunt. Et dedit ei poteftatem amp;nbsp;gloriam 0^ regnum, SC omnes populi amp;nbsp;tribus amp;nbsp;lingux femient ei:potcftas eius poteftas acierna, qux non aufetetur, amp;nbsp;regnum eius quod non corrumpetur.

Mich.cap.4.Regnabit Dominus fuper cos(Ioquittir de Chriftianis uetclirac* ht/s^in monte Zion,id eft,Ecdefia,exhoc mine amp;nbsp;ufep in fempiternum.

Et Zacharias praeuidens in fpiritu regnum Chrifti,regnum aetemat benedidio« nis 6C glorix,EccIefiam ad gaudium ac Ixticiam Spiritus exufeitat amp;nbsp;cohortatur.ca.9* Exulta, inquicns,uchcmenter filiaZion,amp;iubilafiliaIerufalem.EcceRcx tuus uant tibi luftus à faluator,ipfe humilis ÔC equitans iüpcr pullum filium afinae, amp;nbsp;loquctur pa*quot; cem gentibus,amp; poteftas eius à Mare uiep ad jMare,amp; à flumine ufep ad fines tetrx* Hoe Chnfti regnum, non eftpolitia externa, qualis in mundi regnis, quemadmodum occecati ludxi fomniant,fuum Mefsiam r^num mundanorum more in terris regna* turum,fed eft iufticia,pax amp;: gaudium in Spiritufan(fto.Rom.t4.eftregnum gratiset remifsionis peccatorum,quod hic in fpiritu per fidem incipitur,prædicatur Euangclium Chnfti, datur fpiritusfanctus,aholctur peccatum,renouantur corda credentium, Öd iHu* minantur,uiuificantur amp;fan(ftificantUr fpiritu fantfto ad uitam aeternâ.Qui enim Euan gdio Chrifti credit,fpiritumfaneftum habet,pcr quem in credentibus inftauratur imago Dei,peccato abolit o, et uita etiufticia çterna propter OiriftS Regem et facer doté datur*

Vides igitur hic in gloriofo Chrifti regno, de quo prophet« pafsim iam magni* fica fcripferunt,inuilt;ftam et fummam eife poten tram, in facrofanefto facerdotio omnofl gratiam Öl benedidionem. Chriftus Rex eft omnipotens, cui data eft à Deo pa®quot;® omnispoteftas incoelo amp;interra,hic Ecdefiamfuam,idcft,Chriftianos gubcrnat,^in omnibus aduerfitaribus tuetur amp;nbsp;fikiapadcocp in ipfa morte conferuat.Eft queep unreus ille fummus Saccrdos,quinos fuo facrificio réconciliât Deo patri,a peccato, morte, ira Dei,malcdictione,Diabololiber.it,iuftih'cat,rcmifsioncm peccatorum, fpiritum fanday' ÔC benedidionem xternam nobis larpitur*

Sed quando coepit hoc Chnfti regmimrCfirifti regnum ceepst in Paradifo fiatim poft lapfum primomm paren turn. Nam unigenitus Dei filius, qui eft in finu æterni pa« tris, e narr amt ÔC patefeeit pritnam promifsionem amp;nbsp;confolationem de femine mulieris contrituro caput fer pen tis, quia films Dei primos parentes oppreftos ira Dei amp;nbsp;mortes rurfus er exit amp;nbsp;muificauit.Inteiletfta enim hac promifsione amp;nbsp;confolationc ex filioDd, certo credunt feimmenfa mifericordu Dei propter Semen mulicris., filium Dei incar« nandum,in gratiam recipi, ideo per uocem filij Dei ex doloribus inferorum, amp;nbsp;metu morris liberati,nirfus iütam,pacem et Ixticiam concipinnpeerti propter filium Dei,ferne muhens bcncdt(ftum,fe efte filios amp;nbsp;hacredes Dci.Hic Chriftus regnumfuum capir,ne quis exiftimet turn primum eoepide regere,coUigcre, fantSificare amp;^ faluare EccJêfiamgt; cum exuirgine natus eft, fed ftatim poft lapfum priniorum parentum Adamamp;Euae fuum regnum inchoaftc.Dequa re uide Ircnacum iib.4.cap.i4.qui dicit: Omma filius adminiftrans patri,perficit ab initio ufep ad fincin,£f fine illo nemo poteft cognofcere Deum.Agnirio enim patris filius,agnitio autem filij in patrc, amp;per filium reudata:^ propter hoc Dominus dlcebat:Nemo cognofcit filium nifi patcr,nccp pattern mfi filial amp;nbsp;quibufcuncp filius rcuelarit.Rcuelauerit enim, non folum in futurum dictum eft, quafi tune inciperct uerbum manifeftare patrem,nim de Maria natus, fed communiter per totum tempus pofitum eft. Ab initio enim afsiftens filius lbo plafmati, reuelat omnibus ,patrê,quibus uult,amp; quando unit,amp; quemadmodöuult pater, amp;: ,ppter hoe in omnibus, amp;nbsp;per omnia unus Deus pater, amp;nbsp;unu uabû,ô^ unus filius, Öi^ unus lpiritus,amp; unafides, ÔC falus omnibus credentibus in cum*

Fücrunt itac^ fubditi Chrifti Regis noßri, Adam,Abel,Seth,Enos,Nohâ,Scm, Abraham, patres, patriarchae,prophetae,5C ahj omnes quife ab hoc Rege, uœe patrum Ô^ prophetarum régi,Si per fpiritumfantflumfancSifîcari pafsi funt, Ôt^ in hune prolt;» miflùm credidcrunt,quemadmodum omnibus temporibus ufcp ad hnem mundi, imo in omnem aeternitatem,funt Si crunt eines Ä fubditi regni Qirifti,qui per uoeem pro* phetarum, Chrifti amp;nbsp;Apoftolofum in iriuidifsimum ac gloriofifsimum Regem gloriac Chriftum credunt,et uerboDei amp;nbsp;fpiritufanefto regenerantur,gubernantur,uniificantur amp;nbsp;fancftificantur ad uitam æternam.Nam bcati omnes qui confiduht in co. Pfalm.2» Siqmdein uera redemptio/alus Ô^ nita æterna fita eft in foloRege Qmfto, ac in fide, qux in ipfum habetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Ïam cogita, ejuàm ineffabilis fit Qiriftianorum potentia 5C dignifas,quàm regipU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

ont amp;habent cum Chrifto.Rom.S.Deus cum Chrifto,nobis omnia donat,namOiri* Rum pro nobis tradidit. Et Gala. 3. Omnes nos unus fumus in Chrifto lefu. Omnes Turnus fill) Dei,eo quod credimus Qirifio lefu. Ef^xf» Reddidit nos charos,pcr dile* dum filium funm.Hic enim unigenitus filius eft,in quo pater fumme deledatur, Si quihuie filiopcr fidem amp;nbsp;baptifmum infiti fiant, eos pater quoep, ut adoptiuos filios aniplGcftitur,ó^ uult efle fuoshxredes SCcohxredes unigeniti filij fui DO MIN I noftrilESV CHRISTI. Hæc eft magna effîtacia fidei,quod per tam effîcimur filq Dei. loan. i. Dédit eis poteftatcm filios Dei fieri, his qui credunt in nomine eins. Quatre fi filq,amp;haeredes Dei,â^ coheredes Chrifti fumus,necefle eft,ut etiam in nouifsimo die excitati,nos collocemur in earn domum ,in qua pater filius amp;nbsp;Ipiritusfancftus, cum Tandis angelis funt in æterna gloria amp;nbsp;lacticia,ficut Chriftus patrem orauit, loann.17.

Volo ut ubi fum cgo,amp; illi fint mecum,ut uidcantgloriam mcam.Hæc fane eft msgna. ^^^’'*^^ potentia Ôi dignitas Chriftianorum,qui etiam funt membra Qirifti,amp; templa fpiritus**^^^. fandi.i»Co.5.Ânncfcitis,quod corpora ueftra membra funt ChriftirQui adgluiinatur /V-Domino, unus eftfpirinis, hoc eft, unus efficitur fpiritus cum Qirifto, amp;nbsp;fit P^rticeps^^j^^^^^^ omnium beneficiorum Chrifti,iufticiæ,uitaeSi æterne beatitudinis.Ephef.$.ait: Mcngt; bra fumus corporis Chrifti,ex carne eius,SCex ofsibus eius.Nosfponfa,et ipfefponfus, ebrißum Si una caro.Vide incftimabilê dignitatem filij Dei unigeniti, qui nobis fpiritualis coniu tumerfi/f« gijiurefua bona facit communia, qui ipfum fideagnofamus amp;nbsp;reopimus. Ofeae.z. tibuscom» Sponfabo te mibi infempiternum,^ fponfabo te mihi in iufticia Si iudicio, Si in mife* 'mmicarc ticordia Si miferationibus,amp;fponfabo te mihi in fide,amp; fcics,quia ego Dominus. Au omnia[ui ^ftinus in cap. z. loan, inquit; Chriftus dedit fangUinem fuum pro ea, fciliCct fponfa. ^*^^‘ Magna quidem hçc eft dignitas Si gloria Chriftianorum,quod fponfus Chriftus,imper ^^S^nf^ lit eis iufticiam,falutem,defenfionem,liberationcm à morte,inferno,amp;uitam çternam.

Sunt etiam Chriftiani in Chrifto amp;nbsp;propter ChriftumSacerdotes amp;nbsp;Reges fpiritualcs, quicuncç in Chriftum credimus.Nam per Chriftû Regem omnia poftumus, peccatum,mortem,Sathanam,et omnia mala,'ct confequimur hçreditatem immortalèm, ^^^^^f^^ Si incontaminabilem atep immarcefsibilem in cœlis conferuatam, ut pofsideamus, i^ f^trituiltst quam,fide hic cuftodimur,reuelandam in altera uita. Per cundem Chriftû Sacerdotem ungimur, Si in Sacerdotes confecramur,üt nobis liceat per Chriftum fummum facerdo tem adiré Deum patrem, amp;nbsp;ipfum fiducia Mediatoris amp;pontificis Chrifti muocare, orare pro alrjs,docere alios,amp;facrificiumlaudis amp;nbsp;crucis offerte. Sic enim Petrus docet i.Pet.x.Nos elfe facerdotium fandum,ad offerendum fpirituales hoftias, acceptabiles Deo per Chriftum. Vos inquiggenus eledum, regale facet dot ium,gcns (anda,populus, qui in lucrum acecfsit,ut uirtrtes pratdicetis eius,qui è tenebris uos uocauitin admirabi« lem lucemfuam.Apocal.i. Chriftus dilexitnos,ó^ lauit nos à peccatis noftris per fan« guinem ipfius,ó^fecit nos reges amp;nbsp;facer dotes Deo amp;nbsp;patriifuo. PerCliriftum habe« mus utrilt;p,hoc eft, tam Iudtei,quam genres, aditum in unofpirituad patrem.Ephe.z.

Per ipfum igitur offerimus hoftiarn laudis fempet Deojhoc cft,ffudum labiorum, con*

fitentium nominienis.Heb.i^.Vnicum facrificium propiciatorium noftrum eftCtiriftiJl ipfc,qui feipfum propeccatis noftris Deo obtulif,pcccata neftra expiauit, ram Dei pla* cat’it,et fua obedientia ct merito cfFccit,utcredentes in ipfum repurentur cora Dcoiufti, adoptentur in filios Dei, donentur^ fpiritu fando.Scd Chriftianomm facra funt fide» Chr.jUuno ,^ Chriftum,inuocauo Dei per Chrilium, pracdicatio Si confefsio Euangdq de Chrifto, rumitcrtß mortißeatio carnis, obedientia crga Deum, chantas proximi, patientia in aduerfis, Ôt *** qux funt id genus alia, quae quidem Chriftianorum facra Dec funt grata 5C accepta per

Sc propter Mediatorcm Chriftum. Quare dicit Apoftolus: Per ipfum offerimus hoftra taudis.Et Ofeac.i4.Conuertimini ad Dominum,Sc dicitq Omnem remitte xniquita* tem amp;nbsp;dona bonum,amp; reddemus uitdos labiomm nofirorum.Nilul enim miferihomi' nes poflumus aliud, quam mifcricordiam amp;nbsp;bonitatem Dei noftri pr^dicare ^edebra« re. Sic Pfal.u^.dicitur:Quid retribuam Domino, pro omnibits ben^dfs eins f Calice falutarem acdpiam,amp; nomen Domini inuocabo. Votamca reddam Domino,coram omni populo dus.Sacrificabo ubi facrifidum gratiarum alt;%oius,amp; prxdicabo nomen Domini» \

Cjetcrum iure Chriftum Dominum nóftrum nominamus,ut Thomas Ioann.io* Dominus meus,Si Deus meus. Et ita Apoftoli eum pafsim uocant.Rom.i.Qui(Cliri«f ftus) dedaratus fuit filius Dei cum potentia femndum fpiritum fandtificationis, ex co quod refurrexit è mortuis Icfus Qirülus Dominus ncfter.i.Pct.t.Laudandus eft Dci» pater Domini noftri lefu Chrifti.Et Angelus Luc3c.2.fic Euangdtat: Natos eft uo* bis hodie Saluator,qui eft Chriftus Dominus in ciuitate Dauid: Dominus enim eft o* mnium creaturarum in coelo amp;nbsp;in tcrra,regnans in dextera Dei pan is, ut eum Dauid Pfaim. lop.in SpirituDominum uocat:Dixn Dominus Domino mco,fedc à dexiri# meis. Donce ponam inimicos tuos,fcabellum pédum tuorum. Chriftus ut Deus omni* urn creator eft,cuius eft omne quod conditum eft, ut Domini aeatoris. Cum autem Deus amp;nbsp;homo in Clirifto fint una perfona,hominis etiam filio,qui idem eft filius Dei, omnia funt ut Domino fummofubieefta. Jta enim ait, Matth, n. Omnia mihi tradita funtà pâtre mco. Et cap.xs. Data eft mihi omnis poteftas incoelo 6Cin terra.loan. J* Pater dJigit filium,amp; omnia dedit filio in manum. loan. d. Omnia quacamep habet pa tcr,mea funt.Et 17.Non pro mundo rogo, fed pro ijs, quos dedifti mihi, quia tui funt, Ä mca omnia tua funt,amp;:: tua mea funt,à: glorificatus fum in cis.Heb.i.Cliriftus liftes 0mnium.Ro.14.Chriftus mortuus eft,St reuixit, ut uiuentibus 5Cmortuis dommetur. 1.Corinth.x. Dominum glorix Paulus uocar.-Et Petrus Ad. 10.Dominum omnium.u IVt.3.Chriftus eft ad dexteram Dei profedus in coelum,ftibiedis fibi angclis amp;nbsp;uirtu* tibus Sti poteftatibus.Et PfJ. 8.Gloria amp;nbsp;honore coronafti eum, fV conftituifti cum fu* Êer opera manuum tuarum. Omnia fubiecifti fub pedibus cius.Eftigitur Chriftus etiam )zmonum Dominus Ôd impiorum,fed formidabilis Iudex,ut cos puniappcculiariter autem Dominus eft,quia redcmptor,cledorum,aut Cliriftianorum, quos in afternum régit SC tuctur.Hos enim turn filq irx amp;L Sathanac mancipia in regnum mortis effens abduda,redemit fuo preciofo fanguine,0(; à poteftate ienebrarum,aut tyrannide Sa* thanae cripuit,S^ in regnum fuum tranftuht.

lam itaqj non fumus Sathanac captiui,aut noftri iuris,fed Domini noftri IcfuChri* fti,magno precio empti.t.Cor.^.Ipfc eft paftor nofter, nos oucs.Ioh.io.Pafcitgrcgc ruum,ficut paftor, amp;nbsp;brachio fuo colligit agnas,amp; fert in gremio ftio,foetus quoep fuften tat. Efaiac. 40‘Linum fumigans non cxtinguit,amp; ealamum quafl'atum non confrinrau Venit enim ad uocandum non iuftos,fcd peccatores ad poenitentiam. Matth.9. Nos omnes peccatores amp;captiu* eramus ad mort cm. Ipfeprecium redemptionis femetip* fum dedit pro o«nn!bus.r.Timoth.x.Nos igitur redempti à Domino,populus dus pc* niliaris,Slt; hæreditas fumus. Ad Tit.x.Qiriftus dedit femetipfum pro nobis.'jt redime ret nos ab omni iniquitate,6C purificarct fibi ipfi popiâum peculiarem, fedatorem bo* norum operum.Ideo Petrus Qinftianos uocat populum acquifitionis.i.Pc.x. Et Io. 17* Pro nobis ipfe femetipfum fandificauit,ut Sc ipfi fimus fandifieati per uerjtatem.Patf r fände

€T BENEFICIIS EIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVI

rankle, j’nqint,fanÆamp;a cos per nomen mum, quos dedifti m2u,utfintunbmncutamp; nos-Chriftianusitacp cumfiducia alt cum Dauide: Domine mus fum,faluum me fac. j^pß^^jj^ Magna i^imr confolatio eft in pronominc, Noftrum,cum didmus, Dominum neftru. p^jj^j^ Si enim Dominus nofter eft,nos cius poiFefsio fumus.Nonne à taîi ac tanto Domino, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* in cuius manu funt omnes créature, pofsidcri,fumma fecuritas amp;nbsp;fœlicitas eftrSic enim eius fumus,ut cum eo in regno fuo aeterno fimus uitfturi.Ipfefic nofter, ut fe amp;nbsp;omnia fua nobis impartial, ut iam in Deo gloriari pofsimus per Dominum noftrum lefum Qiriftum.Ro.y.pcr quem rcconciliationem confecuti fumus,amp; hacreditatem regni coe lorum.Nam etiam cum iudicabit orbem terrarum in iufhci3,noncft nobis trepidandû, quia turn non iudicabit aut condemnabit Chriftianos,fed impios, incredulos, Si hoftes ccdefiac Chriftt,a quorum tyrannide plene turn noslibcrabit,amp; hoftes in ignem teter* num proqdet. Quis cnim in co die intentabit crimina aducrfus ciedtos Dei, nempc QiriftianosfDeus eft qui iuftificat,quis iUe qui condemnetfChriftus eft, qui mortuus eft, imo qui Si refuicitatus eft,qui etiam eft ad dexteram Dei, qiri Si intcrcedit pro nobis. Si igitur Index ipfe,nofter eft interccflôr,qui nos iuftißea^nos in tuto erimus, dicentes

In omnibus igitur pcriculis Si malis feruenti ftde eft meditandus ille Articulus: Articalum Credo in Chriftum lefum,fiiVum Dei unigcnimm,Dominum noftrum. Qui eft murus f.dd: Cre» ignem in circuitu,modo amp;nbsp;omnes aduerfarios profternct Si abforbcbit.Cum cnim Do io m iefam minus nofter fit Chriftus,Rex gJorzat, cuius pcdibus pater omnia fubiccit,amp; fuper opes Chrißmn ra manuum fuanjm,ut omnium hçrcûcm,conftituit:obfccro quis nobis noccbit,fifaltcm i^onuKum credimus corde,ficut ore loquimur/cum Zacharias dicat: Q^iiuos tetigerit,tanget pu- gt;-lt;gt;ß^^gt;^i'‘H pillamoculi mci.EtPfal.cftcuftos IfraeJis,qui non dormit. Dominorum enim officium eft,fuos curare, regere,Ó^ ab omnibus iniurijs Si malis tueri,ut tun 5^ fêlure habitent. ^^Jeß^)-, En non deeft nobis protedor amp;nbsp;pofleffor, fed deeft fides, quac firmito’ credapnos ^„^^^^^^ eflèpoffèfsionem Chrifti in dextera maieftatis diuinac,fuper omnia regnantis, Si Écek ^f^^^' fiamfuam, ut fponkm eiceftam amp;nbsp;ddeeftam, afslduc gubernantisac mentis. Verbum utplcr.ißil maxima fidcitradamus,cum dicimusiCredoinlcfum Chriftum Dominum noftrum. niüomnn In hoe folo Chrifto Domino noftro et in ndla alia rc,nec in operihus Si meritis noftris, confolatto^ eft nobis gloriandum amp;nbsp;confidendum.Nam folus diriftus eft falus,iufticia, fancftifica= tus er Uti tjOySi redemptio noftra.Det nobis pater gloriz ac mifericordiarumilluminatos ociilos dît jigt;intn4 mentis noftre,ut intelligamus hçc fidci rnyftcria,amp;i fuauifsimam fccuritatem lù.

regni Chrifti,quô iuxta Apoftoli admonitioncm,Plulip.4.ca.in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domino noftro tali ac tanto femper gaudeamus ac triumphemus, Amen.

XL — oc EVANGELIVM DVOS PRAECU puos locoscomplcclmir.Primus de moribus, alter, de Rdà dog« j matibus docct,amp; refertur ad Arriculum fida:Gcdo uitam after* J) nam tarn piorum, quàm impiorum.

Primo, proponitur nobis diues quidam crapulofus,fuperbos, immifcricors,ex cuius operibus certo teftimomb agnofcitTius,ipfuru fuifTe hominem impium,qui Mofi amp;nbsp;Prophetis nô crcdidit,fuitcp conremptor Dà Ä proximi,tantum deditus uoluptatibus præfentishuius uitæ,qui fie uixit,quafi nuUauita, poft hanc,fupcrfit, amp;nbsp;nullum futiirû fit iudiàum extremûmentrem fu3 pro Dco habuit, Ôi. cum diues fuerit,utEuangeliû teftatur,proculdubio etiam auarus fuit.Quomodoigi tur potuiffet Deo feruire amp;nbsp;mammonçc'Qui non diligit fratrem fuS pauperem,qucin uidet,quomodo De5 que non uidet,diligere potefte’i.Io.4.Sicut ergo ipfe fuit im^S et immifericors erga fratrem fuum Lazarum,ita amp;nbsp;ipfe nullâ mifericordiam apod Lk® confeaitus eft.Scriptumeft cnirntBeau mifericordes, quoniam ipfi mifericordiam con« fcqucntur,amp; Iacob.2.Iudici5 abfcp mifericordia erit et, qui nô praeftiterit mefericordtî» Et in hune primum articulum Euangelq commode referri poflùnt omnes llt;xi omnia præcepta amp;nbsp;monita feripturarum, quæ pugnant contra luxum, fuperbiam, era^ pulam,acbrietatem,auaritiamamp; impictatê.Et in (umma,hocexcmplo diumsdocemur Ä admonemur fcrio,re(fte utinoftris bonis terrenis in gloriam Dci,ct proximi utilitär tenrne negligamus,fed pro facultatibus noftris iuuemus pauper es, altoquireciptcmus lcmporalia,amp; amittemus aeterna»

Alter locus Euangelq docet nos dogmata de rebus omnibus ni3ximis,nefflpe de uita aeterna rc(ftecrcdentium,ô^ de fupplicio xterno incrcdulorum. Deftatu animaru poft corporalem mortem,ubi fint ufep ad diem ultimi iudicrj,an exeant corpora,an dor miantin corporibus.Cum igitur ilia pars Euangelij traeftet dogmata fi'dei,adcredcnd3 neceflària,uolumus detam magnis amp;nbsp;fublimibus rebus dare,diftinlt;fte loqui,et etiâ uetc ris Ecclcfix uitam infpicere,quomodo Ecclefiaftid amp;nbsp;Orthodoxi femper hoc Euangeü um inteHexerint atcp expofuerint.

Q^s j^itur ^ flatus anifftarum^poflfjttam ex corponbii^ ex hocjceculo emigrarunt^

Hic primo difcimus,quôd anima: hominS poft mortem corporale,non domuunt c5 nel in corporibus,fcd cxeunt,quia EuangeliS didt,quód mendicus Lazarus ab angelis fit deportatus in finum Abrahae,id eft,inquietemiuftorum,iuxta Auguftinum.Sedma nifeftum eft, quad corpus Lazari fuit fcpultum in terrain. Ergo anima Lazari ab angelis in finum Abrahç deportata cft.Ita amp;nbsp;Auguftinus credidit eum Eedefia Aphrica,qui ait fuper 5’. ca. Ioa. Corpora funt in monumentis,animx non funt in monumentis, nee iu* ft or 3, nee iniquorö.Iufti anima in finu Abrahç fuit,iniqui anima apud inferos torqueba tur,in monumentonec hæc,nec illa.Itaetia tota in oriente amp;nbsp;oeddente femp credidit Ecclefia.Etfcimusquad oporteat CHRISTIANOS conformaricapitiChri» fto,fcd anima CHRIST I non dormiuitin fepulchropoft dus mortem,fed abi* «itinparadifum,ficut Lucjc.capi.z^.lcgimus.Hodic, inquit CHRIST VS ad la* tron^

DIVITE ET LAZARO* X1VIÎ tfoncmtmccum erk mParadifo.Et dcfccndit ad inferos, ficut in Symbolo fidei crc«= tlimus. Ideo animæ noftræ etiara non dormient. Nam dormire eft propnetas cor* poralis, quae corporahbus conuenit, non aniraabus.Sic etiam Daniel inquit, capiteaz. Multi dormientes in puluerc terrae cuigilabunt.Et Stephanus A(ftorum.7.ait:Domi^ ne fufeipe Spiritum meuin, id eft, animam meam.Et Apoftolusa.Connth.?. Defide* Tat pergere abdfe à corpore,ct praefcns e(fe apud Deum. Ergo corpore iacente in terra amp;; dormiente,non dormit anima iulb,fcd praefcns adcft apud Deum.

Secundo, dilcimus ex hoc Euangelio,ubi maneant animae piorum Si impkorum , poft hanc uitam ufep ad diem extremi iudieij« Piorum animæ,ut anima Lazari,ab aiv gebs perferunaiir in finum Abrahæ.Sinus Abrahæ eft locus,ubiquiefeuntiufti à labotf^ bus CÛ Chrifto,ut habet Auguftinus.Eft manus Dei paths,ait CyriUus:SCficut Euange* Iwm dare dicst, eft locus folatq. Vocatur autem finus Abrahac,quia Abrahamo pro*-JnilTa eft bencdicftio in feminc fuo Chrifto, hoc eft, batitudo,falus amp;nbsp;uita æterna. Et A* braliam uocatur.Rom.4.pater omnium Chriftihddium, qui omnes funt filq Abrahæ feeundum promifsioncm,quia credunt, ficut crcdidit Abraham diumæ promifsioni* Ideo uemunt in locum quictis, ubi Abraham uiuit, qui locus uocatur finus Abrahæ; quia ibi quiefcunt diriftifidelium animæ in folatio, ficut Rlij quiefeunt dulciter in fini» paterno,ubi funt in tuto,SC gaudcnt abfqj omni cura ôd follicitudinc. Vide Auguftinn de anima nbsp;nbsp;eius origine lib.4. cap. iö.

Hoc loco quentur. Vtrum piorum animæ, ftatim poft mortem corporalem ueni-ant in coelura,amp; accipiant præmium perfeeftæ beahtudinis.Et impiorum animæ ftatim detrudantur inignem infernalem,uel gdiennatn,öC æternum fupplicium accipiant;'

Rdpondeo ex fcripturis faneftistquod animæ piorum uemhnt quidem ad Qiri* ßum, in manus patris, in Abrahæ finum,aut locum folacq,ubi Abraliam,Ifaac,Iacob, Patriarchæ,Prophetæ,Apoftoli,Martyres,Confcflores,amp; omnes Chriftifidelium ani* mæ uiuunt ^ gaudcnt, quorum corpora requiefcunt certa fpe refurreeftionis in puluere terre, ufep ad nouifsimum dicm,fed abfolutam amp;nbsp;confummatam beatitudinem,id eft, perfeeftam fedicitatem totius hominis nondum accepenant, fed cam expedant,ficut Apoftolus ad Hebrç. 11. teftatur,ubi recenfet longum catalogum antiquorum patrum Chriftifidelium, amp;nbsp;in fine fic concludit: Omnes hi teßimonium promeriti per fidcin non acceperant promifsioncm,quôd Deus de nobis melius quiddam prouidcrat,ne fi« ne nobis confummaventur.Super quibus uerbis Oirifoftomus dicit:Deus unum défini uit tempus coronarum omnium. Abel, qui ante omnes uicit, adhuc fedct fine corona, fancli præueniunt nos in certaminibus,fed non præuenïunt in coronis. Nam perfeda bcatitudo eft,quando totus homo in anima amp;nbsp;corpore beatus eft,quæ beatitudo nemi« ni confertur, nifi in gloriofa refurredione. lam enim animæ piorum funt bcatæ,fcd expedant adhuc corporumglonficationem, utreuniantur corporibus fuis, ut corpora fiant incorruptibilia, gloriofa, potentifsima amp;nbsp;fpiritualia.i.Corin.i^.Interea autem ufep ad refurredionis dicm,deeft aliquid foelicitati animarum, uidelicet gloria corporum* Homo enim confiât ex anima Sd corpore. Ideo non eft perfede beatus, donee corpus refurgat,amp; glorificetur,amp;donetur beata immortalitate.Et animæ impiorum nondum funt in infernali igne uel gehenna,de qua Matth. 15. Sed quando receperint corpora fua in refurredione generali,tune primum detrudentur cum Diabolo in ilium æternum fgncm,uel æternum fupplicium:intcrea autem ufep ad magnum extremi iudicq diem, animæ piorum funt in loco folacq, in finu Abrahæ cum Chrifto, Ôd alacres ac geftietv tes,utpotè certi de beatitudine æterna,expedant coronas,id eft, perfedam beatitudi« num fruitionem,0d corporum refurredionem, uelftolam,ut mortalitas etiam in corpo ribus abforbeatur a uita, amp;nbsp;totus homo fiat coeleftis » Animæ autem impiorum, quarum uermis non moritur, Efaiæ capite fexagefimofexto, funt in tormentis,ficut Euangelium de dilute didt, quod crudentur in flamma, quæ flamma eft pro^

aiUubio confdcntïamaLi, êC tormentum ingcns, amp;uocatur focus iUarum animatum Ïnfcrnus,nonquód acceperint iam finalem fententi^â: quod ùm fint in gclicnnaulÿ ma/cd’quiacftprafguftusinfemiö^gehennx». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sandlus Athanafius in narijs quefliorubus q.io. 19.déclarât bane rem fimilitudu ne quadam de ijs, qui funt ad patibulum nel rotam adiudicati,ód expédiant in car# cere tortorcm,illinondumfuntfufpenfi,nclin rota, fed pracfennunt acerbitatem fup# plicxj,0d iam mori incipiuntprac anguftia. Sic amp;nbsp;de animabus piorum ponitfimi# tudinem deijs, qui uocati funtaRegc ad prandiüm,ÔC ut donaaedpiant.Illi inaliquo palJatio Isetantur, ufcp ad boram prandipita Ôd animæ Cfiriftianorum funt in loco fobtij, amp;fciuntfe accepturasomniabonacodeftia,rfgnum illud aeternac fcclicitaus,£C de hoc funt certar,ideofo!aao interim ineffabihfiuintur»

Sed pukhrum eft audire,quo modo de tantis rebus otim fanfli Epifeopi fint loeutj in Ecdefis fills. Auguftinus in Pfalm.jd. uerfu: Ipfi hereditäre pofsidebum terram, ait : Poft uitam illam paruam,nondum eris,ubicrunt fan(fti,quibus dicetur: Venite be# ncdidli patris rnei,pcrcipiteregnuiTj,quod uobis paratum eft ab inititio mundi. Non* dum ibi er is, quis nefeitfSed iam potcris ibi eHè^ubi illurn quondam ulccrofum paupe* rem,dines ille fuperbus Ö^ fterilisin medijs fuis tormentis Uidit à longe requiefcentem, in illa requie pofitus,ccrte fecurus expedtans iudicij diem, quando recipias æ corpus, quando immuteris,utangcIoatqueris.Etfupcr.Ioann. cap.ir. Habent omnes anima: cumdcfæculo exiermt diuerfas receptionesfuas, habcnt gaudium boni,Ä mali tor* inenta,fed cum fadta fnerit refurre(ftió,amp; bonorum gaudium crit amplajs, Öd maloruni tormenta eruntgraniora, quando cum corporetorquebunrur.Rcccpti funt in pace fan# dli Patriarchs,Proplictc,Apoftoli, martyres,bonifiddes, omnes tarne ad hue in fine re* ccpturifunt,quod promifit Deus.Promifta eft enim refurredtio carnis, edä mortis con* fummatio,uita act erna cum angelis,hoc omnes fimul accepturi fumus. Nam requiem, quae continuo poft mortem datur,fi ea dignus eft, tune accipit quifep cum moritunpwos res acceperSt Patriarche. Videte ex quo requiefeût, poft chores Prophete, récentes Apo ftoli,multo recentiores Martyres,quotidie bonifideles.Et alij in ifta requie tam diu funt, altj non tam diu,alij paucioribus annis,alij rccenti tempore, cum uero ab hoc fomno cuigilabunqfimul omnes,quod promiflum eft accepturi funt»

Cyrillus in loan.cap.ip.fuper uerbis illis:lnclinato capite tradidit fpiritum.CrC* dere debemus,cum à corporibus fandlorum animae abierint,tanquam in manus charif* fimi patris bonitari diuinac commendari, nee, ut quidam infidelium credidcrunt,in terns conucrfari,cjuoufcp fcpulturae honotibus adfcdlx fucrint. Nee ut peccatorG animæ ad immenfi cruciatus locum,id eft,ad inferos deferh(Itinere hoe nobis à Chrifto primum præparato)fed in manus potius patris cuolarc.Tradidit enim animam fuam mambus gcnitoris,ut ab illa,5C per illam fadlo initio, eertam huius rei fpem habcamus, firmiter eredentes,in mambus Dei rtos poft mortem futuros, uitamep multo meliorcm, ac pet!* petuo cum Chrifto uidluros.IdeotnimPaulus defiderauit rcrolui,£d efte cumOirifto*

Theophyladtus incadem uerbalohan.aicTracbditquidem (piritumDominus Deo öf patri, oft endens quod pofthac animae iuftorum in monumentis non ueifantur, current autem in manus patris omnium. 5dc.

Tcrtio,difcimus ex hoe Éuangclio,quód Chriftus aim ftudiofe de fiatu animarum in futuro feculo loqueretur,nullam prorfusfecitmentionempurgatorij, fed tantü pomt Codum £lt; infernum,amp; didt tantum biatum inter bate duo qfre.utaltj ad ahos nunquam perueniré

PHARISÆO ET PVBLICANO. XtVIK pcmenire pofsint.Scd Papiftç fi'nxeriint,quôd ex purgatorioin ccelum ucnîrepofsiirais, latisfactione complcta,fed efthumanum h'gmentum abfcp uerbo Dei.Ideonon debcgt;-miis curare, quid ipfi depurgatorio fcripfcrjnt,qui3 non dt artkulus fidd. Scriptor a fan ôta pomt iUos duos fines. Vitam æternam ôdinfernurn.Ioh.^.Qui crédit in filium, habet iMtam actei'nam,Qui autem încredulus eftfilio,non uidcbit uitam,fed ira Dei manet fuper eum.Neep eft médius flatus inferipturis fanctis manifeftatus, in quo piæ anima: torqueantur,SC fatisfiat pro peccatis.Eft igitur impia audacia Ôi. temeritas Papiflamm, fine feripturis articulum fidei de,purgatorio,Exdcfqs Chrifli obtruderc.

Obfeiuandum eft etiam in hoc Euangclio, quôd Angdi fint miniftri Oiriftifido lium in uita amp;nbsp;in morte, quia fumus ipforum coheeredes, amp;nbsp;ibcij in beata æternitate» Eft quocpamp; hoc diligenter confiderandum,quôd Abrafiam pater nofter remittit nos ad Scriptliras', et docet,quôd in lege SôProphetis fiifficientcr fint fcripta omnia que feirenos oporteat ad confequendam iufticiam amp;nbsp;fakitem.Et quôd non debeamusà defundis querere ueritatem,Deuterono.i8. Quod tarnen Papiftæ neglcxerunt, amp;à fpiritibus noeftu ambulantibus quæfierunt ubi fint,an damnati,uel faluati,amp; quomodo pofsint iuuari. Verbum Dei nobis eft datum,ut ineo quteramus falutem é^ uitam ster* nam per fidem in Chrifto lefu.

|nmr|Ac parabola christvs ecclesiam Ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifuam magna amp;^pernecefl'afiâdocet,uide!icctucram poenitentiam, Com

M 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘' omnibus feré Concionibus totius anni nobis indJeatur neceftà-

rius iJlc fidei articukis, quôd fola gratia, fola fidc Oirifti, fine openbus legis iuftificamur coram Deo.Ita Propheta^ Chriftus,îoannes,Paulus,PetrUs amp;nbsp;Apo* floh docent.

Oritur auterh hic tumultus in mundo, qui femper fuit inter ficîos,amp; Catholicos oeros,de modo iuftificandi. Qui de Dodrinafideiiudicantexhumana rationed fapientia,fine uerbo Dci,hi afteuerant openbus proprijs unumquemep iuftificari etiam coram Deo. Non cnim poteft naturalis homo aliam iufticiam capere, quàm iufticiam humanam, mundanam,opcnim. Ratio,qiüa non inteUigit feripturas, neep naturæ no-hræ morbum,corruptionem,peccatum,mifcriam,captiuitatem amp;nbsp;regnum Satanæ, pu» tat fe homo in natura fanum,incorruptum eftè, libero arbitrio pratditum. Quia non intelligit caufam lacta: legis Dei,hic fomniagintellecftum cum reefto dieftamine, uolun-tatis fux clccSione didamini confona, amp;nbsp;prxfcriptum legis ad parandam iufticiam fufficere.Hic error olim erat in fynagoga Iudeorü,unico iuftificatore Chrifto pra-fente, quem eperarij reijciebant,lapidcm angularem,extra quem non eft faills amp;nbsp;redem^ ptio. Hic error iam dominatur in Ecclefia, propugnatores, ut olim, habens ßnötifsi-mos,do(ftos,nobilcs,illuftres,primatcs.Hæc enim ratio iufticiæ parandç,hum2næ ration! eft intelleôlu facilis,plaufibus docetur in Philofoplua moral! Ariftotelis. Quare fa-pientes huius mundi iuxta camem hanc iuftificandirationemunice approB^t, magni-ficis laudibus uchungSö tuentur mordicus.

Qui ucro in re falutis, oracula Scripturarum confulunt, longe aliter de iunißea-tione fentiunt ^ loquuntur.Scriptura enm diuinitus infpirata aliter docet. Primo : naturam noftram ueneno peccati in omnibus uiribus fuis dfe infedam,dcprauat.im, captiuam

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ co ISS U . Xgt;E

• t ; 1 i datant, inimicam De/, quxnec intdligïr,nec milt quae bona Ov. 0(1 eruin caca Ôi mala. Et natura noftra,mortis öd damnationis rca, fie tweiata, . /a^ raturarbori m.dæ, quæ certe non potefi bonos fruefîus parère. Quàm impoisib- lt;nbsp;; moueri fuis uinbus corpus mortuim,tam impofsibile eft,hominem fine fpmtu fidei blt;-gt; neoperari. Secundo IcgemDei in hoc datarn, ut peccatrix natura difcat, quabseife de« beat, quàm contraria lit uoluntati Dci patns,quàm horribiliter corrupta,amp; à primçua rebùtudinerelapfajUt difcat cognofeere peccatum fuum,Ôd damnationem, fic^ impo* tentiam adbonum,nos urgeatad quercndumamp; ampieiftendum Chriftum, Içgisper* fecQionem.Lex quidem Oei omnia bona opera exigit,docct,omnia mala uetat, fed nec naturae morbum fanat, nec iuftifîcat ud aufiert mala. Natura autem mifcrabiliter uulne« ratajegem Dei,quippe abfoJutam omnino iuiticiam amp;: fanAtatem præcipientem,non poteft implere. Roma.8.Eft tarnen implenda, alioqui damnat amp;nbsp;maledidt.Cumigitur impofsibile fit legcm facerc amp;nbsp;pcrfedîifsime implere, cil etiam impofsibile lege luitifi* cari.ÂuguftinusinPfa.iZ9.inquit:Non data cftLex,quae poiretuiuificare,fedquç often deret peccatapcccatori.Peccatorcnimoblituseratfe, nec uidcbat fe,data eft ilh lcx, ut uideret fe.Fccit reum lex libcrauit lator legis,

Tertio hic docet Scriptura longe altiorcm aliam iuftificandi rationern, quant lu* men naturae,promittit amp;nbsp;offert iuftidam,ÔL iuftificatorcm Chriftum Dei iuftum, amp;nbsp;do* cetpeccatores iuftißean fide in cum,id cft,gratia Dei per Qiriftum,quæ fideuel fiducia apprehenditur.Nam amp;nbsp;per Clirifti fpiritum natura fanatur,pax Dei infiauratur,uolünta» datur pie uiuendi,lex cordi inferitur.Quanquam autem lex afsidue fieri mcipit tantum, amp;f non perfede in hac uita à nobis implctur, tarnen tranfgrefsiones amp;nbsp;uiew in carne adhuc rcliqua, Oiriftifidelibus propter Oiriftum non imputantur, fed condonantm. Quia Chrifti iulbcia omnia implet,quac fit per fidem nofiram. Rom.io.

Pij igitur uel Chriftiani non fequuntur in re tanta fallax iudicium rationls,fed da* rifsimum lumen uerbiDei.Pratfcripfit Deus unam duntaxat mam iuftificandi coram fe,nec eft alia,Sed omnes qui iuftificati funt ante natum Qiriftum, amp;nbsp;iuftificanwr poft dus natiuitatem, iuftificantur fide in Mediatorem Dei ÖC hominum lefum Chriftum, qui foluspeccata noftra ponauit,expiauit,iramDci placainf,iufticiac ciusfaoWedt, legcm perfeeftifsime impleuit, hace eft iufticia Dei. Rom.3. inlegeamp;Prophetis promifla,ói per Chriftum exhibita. Ipfe enim fallus eft nobis à Deo fapientia, iufticia, fandificatio amp;redcmptio.i.Corinth.i.Eum,qui non nouit peccatum, pro nobis peccatum fecit, ut nos efficeremur iuftida Dei per illum. z.Corinth,5.Chriftus,inquit3 qui eft totus iuftus, fadlus eft uidima pro peccatis noftris,ut nos iufticia eius reputaremur iufti coram Deo. Efa.^^.Vere languores noftros ipfetulit.Item, Vulneratus eft propter iniquitates no ftras,^ attritus eft propter peccata noftra. Item; Dominus coniedt in cum iniquitates omnium noftrorum.Pafsio fane lefu Chrifti Domininoftri praeordinata fuit ab aeterno ad redemptionem Ä^ reftaurationem homani generis lapfi ÖC condemnati propter peccatum. Chriftus igitur Dei filius,ut totius humani generis peccata expiaret, ft pla* caret immenfam Dei iram aduerfus peccatum, fadtus eft homo,amp; ohtulit fc nolens,ex ingenti amore erga pattern amp;nbsp;humanum genus,uilt;ftimam pro nobis, amp;nbsp;in corpore fuofuper lignum culpam S^ poenam omnium peccatorum noftiorum pertubt,noscp fuo prcciofo fanguine redemit,ut nos iufticia Dei efficeremur in ipfo.Gal.i. Qui dédit fe* metipfum pro peccatis noftris,ut criperct nos ex praefenti fæculo malo, iuxta uoluntatê Dei amp;nbsp;patns.Èft enim agnusiUcDei qui tollit peccata mundi,lo.i.cftillelcfus,quifaluff facit populmji fuum (ld eft m ipfum credentes)a peccatis corum, Matdi.i. Sic enim Deus dilexitmundum,utfilium fuum unigenitum daret, ut omnis qui credit in cum, non perear,fed habeat uitam anernamjoann.^.lpfe eftpropidatio propeccatis noftris, non pro noftris autem tantum,fcd etiam pro totius mundi.i. Ioann.z.

Lex,Prophct3e, Apoftoli confonis oraculis clamant, remifsionem peccatorum, reconciliationcm,iufticiam,falutem,0(l uitam actemam in folo Mefsiah haben, ebtineri, amp;1 pofsideri per folam fidem ini^um, ficut docet Efa.jj-Et feruus meus iuftus iuftift* cabit

DI VITE ET EAZARO. ^X cabit notida fuimuItoSjqm'apcccata eorum ipfefdlinuit: quando foliccta nobisagnofi citur amp;nbsp;fidc acdpiturunicus iullus,ttjftifïc3tor amp;^ SaIuatorJemn.2^. Huic omnes pro« phetæ tettimomum fcrunt, quod remifsioncm peccatorum accepturus fit per nomen das quifqujs credidcrit meuin Ac'^o.io .Nee efi in aho quoquamfalus Alt;flo. 4« Hæc fcriptafunt,ut cred3tis,quód lefo eft Chriftus iJle filius Dej,amp;ut credentes uitam ha* beans per nomen eius lohan.zo.Hxc eft uoïuntas paths,ut omnis qui uidet filium ^ credit in cum, habeat uitam acternam,amp; ego fufcitaboeum innouifsimodie.Item: Qui confidit inihi,habct uitam æteruam.Ioan. lt;J. Cyrillus inquit;Audi, audi, inquam» ^ attende, ianua ^ uia ad uitam fides eft in Chriftum»

Filq autem huius faeculi cozei in rebus diuinis, amp;^ in hoc articula de iullißeatione;’ impie adhuc expectant definitiuamfententiä Concjlq,lt;2cfcr(pturis fandiis nec credunt» nee obtempérant.Ptj ucro fdentes feripmram in articulis fidei efleclaram, amp;nbsp;mfaHibilê uehtatem, diuinam amp;nbsp;coeleftemdolt;ftrinam,contempto mundiiudicio,tantac rei cogni* tionem petunt ex ore Dei,Scripturis fanÆs firmita* credunt,quæfol3c nos ad falutem perfidem, qua: eft in ChrifioJefu erudiunt.z.Timodi.j»

Et toto corde, atep intentifsimis oculis intendendum eft in hoc Euangelium. Hic enim audit pius,non Papam,nonignotos homines, fedipfam Oei fapientiam, iudicemi Ö^ Dominum uniuerforum,Ecclefiae DoCtorcmà’ Caput unicum, Magiftrum iufiieix, amp;nbsp;falutis amp;nbsp;uitx æternæ arKttoremJefum Q)riftum,Dei filium, quem Deus Pater ex altonos audire iubct,Matthæi ^.Dcutcro.iS.in quofunt omnes thefauri fapientiae 02 feientiæ rcconditi Colof.x. Hic Chriftus in hoe EuangcliocIare,certo5C fideliterdocet totam Ecclcfiam, quomodo iuftificetur pcccator, fert fentenüam fuper publicano amp;nbsp;Pljarifaco,ex quafacilime intclligilur,quidualcat iufticia fidei coram Deo,quic^ pofeit openjmiufticia.Ego,inquam,dicouobis,Pharifei,Saccrdotes amp;nbsp;Prxlati utfirij dkant qiflduelint de iufticia legis fiue operum coram Deo,hoc non motor. Ego, quem Pater Uodorem mifit Eeclenæ,qui in hune ueni mundum,ut ucritati teftimonium perhibearn, Ego,qucmMofesiubetprxfeaudiri;Dcut.i8.Ego,qui i!ia,ncntas amp;nbsp;uita, âC lux fum iUuminans omnem hominem.Ego,inquam,dico hanc fententiam,ccrtum amp;nbsp;conftans lu dicium hoe profero amp;pronuncio,Dcfccndit Wc publicanus iuftificattis in domumfùanij magis quam illc,id eft,Pliarifçus unit appareat iuftus coram hominibus,non tarnen iu? ftus eft ucre coram Deo,quia fine fidc in gratiam amp;nbsp;mifcricordiam Dci,amp; fine chari* täte in proximum,fibiac fuis operibus confidens,fiC exteros contemnens, fepulchrum eft dealbatum.Matth.i^.Publicanus autem, etfi uideatur mundo maximus elTepecca» tor,tarnen coram Deo dl iuftus fadus hac fua fide mifcricordix Dei, qiam fidem fiue fiduciam in mifcricordiam Dei, clarc teftatur confefsionc peccati SCinuocationc, fine operibus legis.Confitetur enim fc pcccatorem,amp; reum quidem mortis amp;nbsp;xternæ dam nationis,iuxta legem diuinam,amp;gratiam Dei impIorat:Deus propicius efto mihi pec^-catori. Agnouit fua pcccata,et certo credidit peccatafibi remitti^pter Dei mifcricordiä promiflam infeminebenedido, non propter legis opera. Ergo ex fide in promiflam gratiam diuinam,inuocauit.Rom.io.

Infpiciamus ergo in re tanta Publicani exemplum, fi diligimus 32 fufpiramus falutem xternam. In hoc enim uidemus,quo pado 32 nos remifsionem pcccatoruin, iufticiam 02 uitam fempiternam confequamur. Quod Apoftolus tam ferio, diligenter 6i ubicpinculcat,fci!icct,Iuftificari hominem fideabfep operibus legis.Rom.3.4. Gal. 3« Eph.i.hoc Chriftus quidem hic uiuo exemplo demonftrat,ut certo 3C infaliibiliter feia« amus,ueram rations iuftificandi coram Deo eflc,Refipifcere,Geredere Euangcliogra* o'x DciinChrifto,hoccft,ut agnofcamus pcccata noftra, nam 02 iudicium Dei aducr« lus peccata, 82 fupplicium peccatorum, mortem 02 xternam damnationem,32 pcccata horreamus atep uitemus, quod eft poenitentiam agere. Deinde certo credamus,qnód Deus remittat nobis pcccata ex mera fua mifcricordiä tantum propter Clwiftum filium fuum mediatorem noftrum.Poftrcmo,ut fidc iuftificati 32 rcnouati, opera carnis mortifia ce mus, 52 bonos poenitentieamp;udus profcramus^non ut frudibus illis pcccata expiemus*

ôd proipfe fatisFidamuSjCmn iHoruni Chnïkis tantum fit /atïsfalt;ftiö,fcd ut odcdiamia uocaaonid»uin3c,amp;: h'dci noftrx teftimonia habeamus,adeo^ juftihcauoncm fide ac* eeptam publiée dedaremus.Si uer-otentas rem,ut hic Pharifacus,faileris,amp; imuftus eo^ vlamnan« m^ncbis^Si ma publicani ingfcdens,iuftïciam SC xtcmarafalutcmperfidem aJlcqiKTis-

Verum quodilucidiusneritas huios doctrinae à limplicibus confpici queat, œn* tcmplabimur,pnmoPhari/attim cura fua iultida, cum intus Öd in cute, deinde cor m gracia amp;nbsp;os publieanï cum fua wfiicia.

Quid défiait Pharifxo,iiiro in fpeciem iuftofRefixindco, Ratio Humana non ui* det in co qiacquam dignum reprehenfione, fed meram fandlitatem, quid cor uidcre non potd^neqp legem DciintcÖigit,ód ideo non uidet peccatum fuum. Pharifeus i»*’ detur uirofapentiauxtacarRem inprimo Decalogi præcepto redte crcdere,quia non orat apud cxcclfa,ncc adorat ideJa/ed uerum Deum. Ideo apparet uere fiddis, amp;nbsp;co agnofcat Dominum,quia granas agit pro bonis operibus,quod eft opus lecundi præ*? cepti. In tertio Sabbatum agit,amp; obfcruat,orat apud fandlum fandlorum. 4f?r gd^eC tn bie ttteben. In fcGunda tabula Alofi uidetur obferuare Cbaritatem, quia non lædit proximumin omnibus bonis fins,non eft adulter,for, raptor, unicuiep fuum tribuit. Hæc lufticü operum externa eft pulcfterrima coram mundo,5d quando ex uera Ade pro#-manat, Deo gratifsima. Ac optandum cffet,ut omnes ciuitates haberent iam iuftos 8C honeftos clues,nam Chrifkis Pharifxus prorfus omnem iufticiam non adcrait, fed tan^' turn dixit:Nifi iufticia ueftra fit maior,id cft,n)fi habuentis iufticiam aliam amp;nbsp;prxftan* tiorcm,quamoperuinfplendorcm,nonpoteritis ingredi in regnu Dei. Ergo qualifeunep autquantacunep appareat opcrura iufticia,tarnen raft Chriftfana iufticia sccdlent,exclu detura regno Dei. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Defedfos igitur Pharifaci iftc efttVidetur tantum impïere legem, Sd nullam im® plct,uerc enim non credit,amp; utramep Mofi tabulam pr^uaricatur. Primo, bduciam polt;r rat non in Deum,fed in fe,^ faneftitate fua. Non ex gratia 5d mifericordia Dei',fed ex mentis 5d operibus proprijs pradumit iufticiam amp;nbsp;faïutem,^norans Dei iufticiam, arnconftitucrcuolcbat.Nonagnofcit peccatum proprium, ncqp gratiam mediaroris Chrifti necelfariam ad iufticiam defiderat, neep in Deum neqj in Chriftum acdit,finc qua fide nemo iuftificatur amp;nbsp;faluatur. Infccundo præcepto, non uere inuocaï nolt; men Do mini, fed tantum hypocrftice agit gr at ia s, quod iam iuftus fit. Non corifitettar peccatum,nullam petit ueniam aut gratiam.Imo,contra-fccundumpræccptum gloriam foli Oirifto debitam fibi tribuit.In tertio præcepto non Sabbatifat iuxta mandatum, Mo 11,quia conaturfcipfum proprijs operibus fancftificare, non patitur fanAficanterji Deum. Infecunda Mofi tabula, etiamfi à malis operibus extemis, homicid!o,rap/na adtïlterio,abftinuerit, tarnen cor intus habuit radicem horum federum uindentifsiniam, fcilicet,concupifccntiam,Sed agnofce arborera ex frueftu. Nonne omnes emtemnitpræ fc quafidamnabiles,ó^ temcrario iudicioomnes damnat tanquam federates^ VW hic «ft chantas, qux Icgem implctfRom. i3.Gal. 5. ^nrumb tfÏ0 nfit fttt »ogt;^ ^^^ crapi-iicbcr fd^dn/ficutChriftus de PharifeisinquitMatth.ij.Apparcnthominibus * iulti,3m gründe ijl et dn vererbter (Bottee vnb aller men{d?er/.

Quod (ifandiftimus illcPharifæusin iudicio Chrifti fic'reÉjdtur,quid agetur cum maxima parte titulotenus Chriftianorum, qui nondum attigaunt illam Pharifaicam iufticiam,imo uóc umbrara illius iufticiæhabent;'

Iam quorp confidera, quid iuuerit Publicanum. Scriptüra reCre Publicanum Go* cat,id eft, magnum peccatorem amp;nbsp;notorium,quç non mentitur.Eiic nulla audis louma, niJluminnocentiæftudium,niJlum’bonum opus, fed mer a Ôi magna peccata. Et quia fe peccatorem conh'tctur,noH mentitur.Ipfe enim ante ccMfiuerfioncm fuit impius con^ temptor Dei amp;nbsp;hominS,abfqj charitate,in proximum irairrius.Sed qualis qualis fit uita , txanfacla,ipfe reda uia ad iuftificationê propcrat,audiuit legê,quafua peccata amp;nbsp;corura fuppli'cium

Supplicium amp;nbsp;fti{3cndium,mortem Sd damnatibnemagnomc,cor contrimm amp;humàiâ* £umbâbuit,iudicRjm Dei ümuit,ô^iram Dei feno fenlit. Et licut corde peccata lènat^ ita uere confitetur peccaturnDeo, nonahquot, fedfe totum elle peccatis oper'tumamp; fubmerfum. Audierat autem ex lege ÔC Prophetis Euangdium de benedidione pro* mifsa in femine Abrahe, de gratia amp;nbsp;mifericordia Dei in Meisia, id agnouit in Chrilt; fto,5^ hacfide in Deum per Chriftumfe eréxit,orat amp;nbsp;inuocat) tandemcp exauditur, Ö^ complctur in eopromifsio lock's. 2. Om nis qui inuocauerit nomen Domini,faluus ent» Fac amp;nbsp;tu fimiJiter,amp; iuftificaberisjcxaltabcris^ coram Deoihhumeitim fantflorqm*

Cum nulla fides in Deum unquam fuerit liera,nifï per Chriftum Mediatorem,^ qui ea caret fide,per confequens,rede orareamp; inuocare Deum non poteft,quia ignorait mediatorem amp;nbsp;pontificem, propter quem folum exaudiendus crit, et haïe duO optri prinax tabulae cohacrent, Credere ÖC orarè,quacritur,utrum rede orauerit Publicanus qui prorfus nullam Chrifti mentionemin fua precatione feci^cum pater coélcftis nemir nemrecipiat eataudiatep fine fide in Qirifiumc'

» Rcfponfio:Etfi non facit mentionem Chrifti exprefie, tamê implicite nominat 81* implorât mifericordiam,promifsam in Chrifto propidationem.Et ludçi nondum exeg» cao feiebant ex lege amp;nbsp;Prophetis,eam effe in femine Abrabae uel Mefsiah. SicPfa.88* Et ueritas mea, clt; mifericordia mea cum ipfo, nimirum ücró Dauide Chrifto noftre^ in quoomnes promifsiones Dei funtetiam amp;nbsp;Amen. Et hanc mifericordiam Dei tri femine iUobenedido, patres fide acceperunt 8^ Deum inuocaucrunt.Quemadmoduni ergo nos in nomine Chrifti exhibiti Deum ucra fiducia inuocamus, et impetramus omnia: ita ueteres fandi orabant in fide uenturi incarnandiep Quifti^ó^ funt cxaudiÜ atep faluati.Id quod ferio 2d diligenter uos mcminilfe uelim.

N ORATIONIBVS SAECVLARIBVS, QVÖ auditores fiant benéuoli attentiép,promittuntur uel iucunda,UelUtilia, uel gloriofa, quæ omnia, quanta quanta fint, temporaria tarnen funt,fluxa Sd _____caduca,retinet tarnen corum promifsio auditores in diligentia acquanimj täte audiendi,fufpendit animos 2d alacres reddit. Quanto iuftius id in orationibus fpiri^ tusfandi fiet, ubi in Euangelio êd promittuntur amp;nbsp;exhibentur non folüm temporalid lila QC peritttf a,quac fane breue tempus obledant 2d louant,fed Uera fpiritUalia 2d çterrtà Ui' böil4

bona,quorum pofsefsio certa Sd immutabilis eft,nec unquam a nobïs auferetur. DiE* genter igitur QC auenrej- attentis animis audite gloriofi Ouangelq myfterö, m qua SC angeli defiderant intucripn quitus Deus ipfe fua nobïs bona codeili^ ct faas xternas imparut dmixias, uü tn hoe Éuangdïo,ubï mcmorabilc miraculum nobïs preponitur ïn conh'rmatïoncni fidd Bmng«k;x,quo mortuum fiu dïuïna potentia amp;nbsp;bonïtaterefufd tat. Non enïm hoe foJuin fecu propter uïdLjam,6e homines cïinjcinporis, fed proptet omnes eledos,ufcp adconfummat/onemfçailï,utEuangeIïum(qu©deft promïfsïouitamp; amp;nbsp;potenua Deï ad falutcm omm' credenti) hoe mïraculo tanquamcodeftï fïgïllo confit mar et. Nam quod unihïccontulït, conferet nobïs omnibus ïn dïe regencratïonïs. Ac docet nos hoc Euangchum,fidcm ïn Qirïftum, charttatem, confeïstonem fiddï defen* bïtur pompa funebns, 5C confuetudo fepulturx, quam uetus bedefia fub legehabuïC Maicibs ^potenua dïuïna Mefsïx ïngenti mïraculo declaratur,ó^ fides po^' mira* culo exeïtatur amp;nbsp;cortfirmatur.

Prïmo uïdemus ritum ïllum cfle antïqirifsïmum,2C Chriftranum, deducere funus,' fepulturarn honeftetraclare.Eïus enïm oppidi ïncolæ multï eomitatï funt funus ad ft* jpulchrum,quod opus duplïcem laudem meretur, prior,quód charitatem teftau funt.Iu* bet enïm fcriptura nos lugere cum lugcntïbus,amp; fiere cum fientibus. Rom.ii. Sumui emm dufdcra corporis membra,fïcut Öd gauderecum gaudcntibus fides noftra ïubet* Altera cft uclut confefsio fideï,hoc fiqüïdem dedudtu palam fignificarunt NaumitaE,ft certo credere, mortuos dfe refurrediuros, quid alïoquï honor impenderetur cadaueri nunquam redituroÆrant enïm Ifraehtac,quorum fpes ex uerbo Dei concepta,niortuos cfièrefurreduros.AtQ.iógt;«i8.Ezc.Z7.ficutó(lChrïlhanorum,xttconfi'temur ex fvm* bob Apofiolfco. Credo huwt carnis refurredlioncm. Hxc emm refurredtio cft fidei Chriftianæ capot, qoxamp;ftatïm promifsa eft, poftquam ïn mortis manum ïnadiflèt homo deceptus à Dïabolo.Nam quod Deus fernen promïfff,coniriturum caput ferpen cis antiqu^Satanac, nihil alïud eft,quam promittere filium mulïeris,quï hacc opera Diabo Iï,pcccatum amp;nbsp;mortcm,crat deftructurns, amp;nbsp;uitam ac ïmmortalïtatem horaïnï rdlaua* torus, ut refurgeret à mortuis^dd regnaret cum contritore ferpentïnï capitis ïn zferfluni in regno uïtæ öd gloriac fempïternx.Pie ïgïtur amp;nbsp;laudabiliter fecerunt Naomitae, quod funebri pompa fidem refurredlïonïs funt tcftati.SïcChriftianc amp;nbsp;nosfacimus, dcdix c-endo funera, amp;nbsp;honorandofepulturac locum. Nam amp;nbsp;Patriarchat olim ac Chriftiani ante natuni Chriftum, propter fpem certam refurredfionis fimili honore omaruntfe* pulturam,ut ïn Genefi pater de Abraham amp;nbsp;Sara,amp; ïn nono Teftamento de Stephan no, de loanne Bapnfta,0C hic de filïo uïduac.

Obferuandum mihï Ôd hïcuidctur,quôd diuina procidentia fadtum ftqcopiobm turbara, amp;nbsp;cum Chrifto,fidcum uiduafuilfe, ut magnum illud miraculum apud plurcs i'nnotcfccret,ad mukorum fidem excitandam amp;nbsp;eonfirmahdam, amp;nbsp;ad Cliriîù gloriam £C potentiam celebrandam.

Videtis fid hic obiter, antïquifsimam efte confuerndinem, Scpultufz locum effè extra urbïuin meenia.Tantum hoc ideo paucis moneo, ut locus iHc fepulturac honorific centius traeftetur apud nos.

Secundo,deferibit Lucas uïdu2C moerorcm,5deum exaggerat uarqs cïreSftanttjs. x.Dïcit hune mortuum fuifte fiJium illius mulierïs.Quis autem eft humanarum return tarn imperials, ut nefdat filios aparenttbus tenerrime diligi, amp;nbsp;non nifimconfobbili lucftu deferifi. Dein dicit, unicum fiiifte, fpem fcilicct generis, baculum fenedutis paren tum.Sï enïm plures fuiftent, aliquantulum ddlor fuperftitum praefentia kniri potuifset, Se defiderium abfentïs fopiri. lam uero unico fublato, tota fpes pofteritatis, 311 omne matris folatium tollitur.^.Mater erat uïdua,quo uerbo Lucas multas aerumnas compte hen dit. Si maritus uixïffct,habuïffet mulier per eum uidïum, folatium amp;nbsp;defenfionem, lam autem amp;nbsp;pater Älfilius mortui funt, ipfa fola rdinquitur. Neep arbitrer hic opus cire,ut commemorem quam mifera fit uiduarum conditio. Hoe frculum fatis exemple* rum habet, in quo uïduac plxrunq^ fie ira(ftantur,ut malint decies mortan oppetere, quam

cfuam fic uiiiïrc, contemnuntur nitfere/poliantur bonis fuis, iniurqs adfiduntur, quia non habent dcfcnforcm,4.bcr webe befte/ (o weifen vnbwl5 twen ge wait vab Vnveebt tbnn.Chriftianas uiduas lt;onfolabor,ne in tantis adfliAonibus amp;nbsp;acrumnis, quas fdlinent^antmum defpondeant,quia habent in fcripturis promifsiones,Deuin fo re tutorem amp;nbsp;adiutorem uiduarum,amp; Cliriftus ipfe uiduarn hicconfolatur.

Tertio.Sed nunc quad praecipuumeft in hoc Euangelio,confiderandum eft,nem* pc duo mirabilia uerba,amp; factum mirabilius Oirifti,iindeamp; uerus elle Mefsias agnorf fcitur,amp; dedtorum fides in ipfum excitatur atqj confirmatur. Primo non fomniculofe nobis expendendum erit, uerbum Lucac, cum dicit: uifa udua, mifertus eft eiiJs.Hxc enim omnia nobis in do/înnam 5C confolationem fcripta font,naai fic amp;nbsp;noftri proeul dubio in omnibus noftris anguftijs miferetur. ER enim lUe nofter mifericors Pontifex. Heb.i.Nofiras miferias 2lt; calamitates in fe tranftulit, ideo noli ros langmores ipfe por* tauit,Efai.53.Vidcmus igitur mifericordiam dus ineffabilem, amp;nbsp;plufquam paternam crga nos beneuolentiam,qui ob id in mundum uenif,ucnos ab omnibus mails corporis amp;nbsp;animx quibus adfl^imur,eripcret,amp; lachrymas ob omm fandorum facie auferret. Efa.xy. Vnfer not gebet bew leerten Chrfito^u ber^en/vnber wil vnb fan VMS taraud beltft^*Qy^’’^ doluit ob hanc mortem,ut peccati poenam, fkut infre^ muit ob mortem Larari, adficiebatur fenfu infirmitatum noftrarum. Et quidem dixit duo memorabilia ucrba.i. Noli flere.i. Adolefcens furge.Si quis purus homo ad hunc modum humanaconfolatione ufus cflet,uidua iuftifsime inanem eius confolationem fk redarguere potuifTet: Cur non flereme' cenfesné mihi gaudendum effe/aut non eft tibt cor humanum,abieci(liomnes adfetRus naturalesf Nonne trifiari,Sc timere funt adfe^ dlus innati,quos non euulferis,nifi dC cor cuellasfHumanum eft enim dolere in aduer* fitatibus prçfentibus, timere mala futurgt;,quid hic apathiam implere imperasfuidua fum, mulierum miferrima,domefticis 5^ alienis auxilijs ÔC confolationibus plane dcftituta,ód tu lubes bono animo cfrc,amp; non fiere,id eft,hominem exueref

Sed fi confiderauerimus, quis QC qualis fit, qui fixe uerba confolatoria loquitur: Noli fiere,fatebimur ipfum pro officio fuo,amp;: quidem diuina potentia amp;nbsp;bonitate fic lœ nbsp;nbsp;nbsp;.

cutum.Efto humana ratio emurmeret,amp; ridcat hæc uerba Chrifti,fides tarnen Chriftia« O/T^“* na ex lege amp;nbsp;prophet is nouit, illaa nemine reeftius dici potuiflc, quam à Chriftoueio^ a Deo amp;nbsp;hominc. Quo paôo C Nam ille erat ideo in hunc mundum miflus à patre,«^^^* Euangelizaret regnum Dei,id eft,l3ctifsimo nuncio orbem moeftumcxhilararct,amp; uere ^^„j* nbsp;nbsp;'i^

ac efficacitcr confolaretur uerbo amp;nbsp;fpiritu fuo,de quo ait Efa.cap.51.Ego ipfe confola* te^howinet boruos ÖCc.Erat ergo eius officium^ mundum confolari, à maximis ac intolerabilibus ipoir/Ue raalis,hoc effà peccato,morte,amp;: antiqui draconis tyrannide liberate, 5v opera Diabcli mortis ret deftruere,folus ille potuit amp;nbsp;debuit omnes moeroris amp;nbsp;fletuscaufas cxcindere.Niliil ^wne, autem horribilius eft, 5lt;^ quod magis terreat amp;nbsp;concernât humanam naturam, quant mortuos in ipfa mors.Hanc Oiriftus debebat mandato patris occidere.Efa.ï.y.Ofex.ij.Gcn.^. uttanreuo Xx.Pfalm. 71. ipfe debebat omnes languores, omnem trifticiam, S^ quiequid populum f^*C^ ^^ Dei adfligiqe medio tollere. Sopho. 3. mortuos ad uitam refufeitare. Io.5.d.llleeft uita uera uiuincans.Ioan.i.j.jj.Egofum refurreeftio amp;nbsp;uita. Qui credit in me, etiamfi mor? tuus fuerit,uiuet.Etomnis qui uniit,3(f credit in me,non morietur in artemum. loan.ii.

Cum igitur ille folus potuerit S^ debucrit omnia noftra malaaufcrre, cumep unus file fit omnipotens,uita Sc fpes noftra, ÖC acternus fons omnis uitac, in cuius manu eft mors amp;nbsp;uita,reifte pro fuo officio dixit: Noli fiere. Eft enim aliaperfonaadcoinfinita, omnipotens Deus ÔC homo,per cuius pafsionem amp;nbsp;mortem habemus redemptionem æternam ab omnibus mails,remifsionem pcccatorum,reconc]liat!oncm,iufticiam, abo* litionemmortis,amp; uieftoriam in omnes grafiantes hoftes.Hic Chriftus eft auiftor amp;nbsp;da* tor uitæamp; immortalitatis,patcrfuturifaeculiSC omnis confolationis.C\iare potuit ö^uo luit matri filium reftituerc uiuum,^ uere earn confolari tam uerbo qium fado.

lam uidete fadum mirabilifsimum, dicit ille lehoualirSurge adolefccns,amp;l furrexit uiiws.Hic creator omniumrerum,fuam crcaturam,quam ante ex nililo creaucrat, nunc 11 ^ coUapfam

coHapfam amp;nbsp;mortuam repar at amp;nbsp;in uitam ueuocat.Nam ipfe cil, per cjnem creati furnus» ioan.i.per quern uiuimus S^fumusJpfe Dominus noftei lcfus Chriiïus,ÓC Deus amp;nbsp;pa ter nofter cft,qui dilcxit nos,amp;^ dedit confolationem cternam Ó^fpcm bonam ingrati* am.x.Thef.z.lpfc eft uia, ueritas, amp;! uita.I0a.14.Vita igitur ipfaloquentc,cur non fu* gerct Mors^Surge inquit Quiftus uita noftra,SC refedit mortuus.Hge crat iUa uox for tifsima amp;nbsp;cffkacii'iirna, quaomnes mortui in extremo dicrefuicitabuntur.i.Thef.4» Deus ipfe in humana natura adeft. Quid igitur mirum,fi mortuos fufcitat,qui ex nihilo uiuos featf'Auguftinusinquit:Nemo poteft tam facile hominê naturalitcr in leóo dor* mientem èfomno excitare, quam facile Cimftus mortuum fufcitat è fcpulchro.

Loqui coepitjUidelicctjUt ueritas refurredionis fieret euidens, non enim mortui, fed uiuentes loquuntur.Nam, ut ait Theopliylacflus. Verae refurrertioms fignum fuit* refidere Ö^ loqui. Inanimatum enim corpus neeg refidcre neep loqui poteft.

Paulus.Rom.15.dicit:Quaccuncp præfcripta fungin noftram dodlrinam prafferi* pta funt,ut per panennam ëC confolationem fcripturarum fpem habcamus.2. Timo.i. Giriftus Dei filius,folus mortem aboleuigSC uitam ac immortalitatê in luccm produxit per Euangelium.

Hic uiefiae mortis, 8^ reftauratac refurreÆonis fpeciem edidit in confolationem noftri, ut ft in cum Saluatorem amp;nbsp;liberatorem noftrum crcdiderimus,omnes fimiiter nos,non in uitam corporalem,ut hic adolefcens, fed æternam ac immortalem refufei* temur, ficut in articulo fidei noftrae confitemur : Credo huius carnis rcfurre(fïi'onem,amp;l «itam aetcrnam,quem articulum,hoc Qirifti miraculum gloriofum obfignat atep confit mat,ut hme difcamus potentiam,clcmcntiam SC bonitatem Chrifti agnofcere,amp; firmi* ter credere in omnibus aduerfis amp;nbsp;pcricuiis,quód pofsit atcp udft nos à peccato, morste, inferno, amp;nbsp;ab omnibus malis liber arc, actonaui ta ac immortalitatê donare, ac finiul hic cum populo gratias Deo pro tam ineffabili redempnonas dono femper agamus, Amen.

HRINCIPIO, QVIA NOBIS CONTRA SA. tanam, amp;nbsp;eius Äpoftolos fempcr pugnandum eft, amp;nbsp;fana DoCtnna Domini noftri lefu Chrifti tucnda,pono hoe Euangelium inaciem con tra fanc^orum inuocatores, amp;nbsp;totum Papatum, Antichrifti regnum» Nam Chriftum longe aliter,quam hic Lucas,nobis olim depinxerunt, nempe iudicem tantum, non clementem peccatorum medicum Öd faluatorem.

2. Oftendo principium poenitentiæ à gratia Chrifti elle non à libero arbitrio« 3. Leuiter fummo digito, ckôionis gratiam commendo.

Primo itacp doceo,quomodo Chriftus Dei filius iuxta nomen fuum, lefus fcilicei ubiep 3^ femper SC omnibus benefaciat: non inuitaucrant eum homines,fcd dtro ipfe obambulat terram Chanaan et fines eius,in hoc unum incumbens,ut benefaciat omni* bus citra perfonarum refpelt;ftum,id^ in corpore amp;nbsp;anima. Quid igitur fingimus eum eftè formidabilem iudicem, ad quem peccatoribus nonpateataditus;'cum Lucas hic (cribat,amp; ob oculos noftros ponat,cum pratuenire benefieqs fuis omnes homines etiam pubücanos.Non enim Zachacus prior inuitauit Chnftum in domum,fed Chriftus Za=s chacum 311ocutus,quxfi'uithofpitium,niminjm paftor ille bonus,Ezech.34.Ioj.ïo.Lucç ijr.qui querit ouem perditam. Nam etfi Zachacus quacreret uidere lefum, quod crat opus bonum,non tarnen hoe exfe, fed ex gratia Chrifti feat.Nam proculdubio audierat Chriftum non horrere confortium etiam ptiblicanorum,modo refipifeerc udlenu ^atth.

ZACHÆO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«

Matth. p.Hûc Euangdio uclut à fomiio peccatomm cxpefgefadijs eß, ut currerct ad uidendum lefum, in quo folo eft falus ÔC irita. Et hic in uiuo exemple cernïmus,quae Apoftolus docuïtjRom.^.depropiciatorioquod Deusremittat peccat33amp; luftificetnos gratis propter CHRIST V,M,quem uir^imam pro peccatis noftris dedk, Et per quem aditum habemus ad patrem. EpheGorumcapitefecundo. Qui nos uocatad fc. Matthaci. cap. ii.inquiens.Venïtead me omnes, quilaboraos óC oncrati eftis,amp;c. Eftep thronus gratix ad confequendam miferkordiam amp;nbsp;inuenicndam gratiam.Hcb» 4‘btquod m Hnc huius Euangelq docet jilium hominis querere amp;nbsp;feruarequod peri« erat.Sic amp;^ Petrus in Adis cap.4.docet uniuerfam hominum falutem in fololefu Chri ftocoUocatain efre,nec effe aliud nomen,in quo hominesferuentur, cum ait:Nee eft in alio quoquam falus.Nec enim aliud nomen eft fub coelo datum inter homines,in quo oporteat nos faluos ficri.Hic Chriftus fadtus eft nobis à Deo noftra Gncftificatio amp;nbsp;re« demptio.i.Corj. Vt qui uere in Quiftum credit ,habeat propter ipfuni,propicium De* Um,remiftionem peccatomm fuonim, iufticiam amp;nbsp;falutem fempitemam.

Num igitur leuis error eft in Ecclefia,qu0d Papiftx nobis hanc Chrifti gratiam amp;nbsp;Opern,fine qua nemofaluari potcft,fic obfcurarunf,utnemoaufus fucrit ad Chnftum propcrare, fed quifqp fibiPatronumalium apud Deum elegit, per quern in gratiam re dirct cum irato DeoÆt Papiftx excxcati nullam adhuc agunt poenitentiam, de tarn horribili idololatria.Opponamus igitur Papiftis fuauifsimum amp;nbsp;confolantifsimum illud Euangelium,quod in confolationem triftium ac pauidarum confeientiarum fcriptum eft. Chriftus enim non dcdignatur f ifpiccrc amp;nbsp;infpicere prindpem publicanorum, amp;nbsp;eum fuauiter alloqui.Zachxe,feftinans defcende,quia hodie oportet me in domo tua ma* ncre.Item hodie falus huic domui contingit.Item:Venit filius hominis femare perdita. Hxc nobis longe aliter Chriftum depingunt, quam Pelagi'ani Papiftx, quia indes hie Chriftum totum nihil aliud agcre amp;nbsp;fulpirare,quam ut iuftificet SC fduct peccatorem. X. Nos autcm,quibus Euangelium purum eft,fcire debemus,fimili ratione omnes peccatores uenire ad Deum,^ recipi in gratiam,nempe per Chriftum, ut ipfe Ioan.14. palam docet:Ego fum uia,ueritas amp;nbsp;uita,nemo uenit ad patrem,nifi per me, Sv' Apofto lus.i.Tim.i.Certus fernao,Slt; dignus,qucm modis omnibus amplecftamur,qu0d lefus Chriftus Uenit in mundum,ut peccatores faluos faceret. lain peccatores fumus omnes» fed neep ex nobis peccatum noftrum, necp medicinam ad pcllendum peccatum fei* mus. Verum quod hie fitin conuerfione Zachae^in omnium hominum conuerfione fit, nempe Chriftus preuenit noftram bonam uoluntate,intellelt;ftumamp; opera, 8C primo ui* det fid infpicit nos,nimirumoculis illis mifericordix,quibus amp;nbsp;Petrum inatrio afpexit, 6d uocat nos per Euangelium gratix fux,0d fidem cognitionem fui donat.Tunc pec catorcognita miferia à calamitatc fua,ôd Qiriftigratia,uenit Sdfeftinans defcendit,ficut Zacheus,non enim eft uolcntis peccatoris,nelt;p currentis Zachæi,fed mifercntis Dei, quod iuftificamur ôdfaluamur.Ro.p. Vt etiam diuus Ambrofius deuocatione genti* um ex Apoftolo clarifsimeoftendit,0d Auguftinus contra Pe!agium,amp; Codeftinu. Za* ch^s,Publicanus manfilTet amp;nbsp;pertjlTet, nifi Dominus Euangehum fuum mififfet iniu* dçam,ôd eifidem donaireqantc intus in corde traxilTet.Rccftc enim Auguftinus dixit, iuftificare peccatorem,eiufdê potentie efte cuius eft create mundum.CumaSt Dominus pcruerbumfuu nos ex tenebris illius damnationis in Ecclefiam euocet,0d fidem non donctfinc fuo uerbo amp;nbsp;fpiritu,debemus ante omnia ubicn et femper audire amp;nbsp;traeftare uerbum Dci,quod eftpotentia ad falutê omni credenti.K.o.i.cx cuius auditu fides ue* nit,0d fpiritus f.datur.Ro.xo.A(ft.ro.Gal.3.Nonueniftèt Zachxus,neqi un^ cenuer fus dret,fi tantum audiffet Verbs humanu Pharifconim,^ non audilTet uerbu Chrifti.

Hie itcrumcernimus,quammalc Papiftx Ecclefiam rexerint, qui etiamfi textum Angeli) dominicis diebus recenfuerint coram populo,femper tarnen addiderunt fuas humanas inuentiones amp;nbsp;gloft'as,uerbû mere humanu, unde certe neep fides ncqj co* gnitio Chrifti, uenire poieraqfed tantS uanifsima operum fiducia,amp; ignoratio Chrifti.

Qui’miwtniirabant,popiilus !cgis cranr,qui non apud OhrifrilmjffdfnIfgequx« Tebantiulhciain,ct ideo minnirtiaa manebant. Rom, 9. inquit ApoIioIusJfrael fedaba tur kgem iuftïciae,ad legem iuitidæ non peruemt, Qina non ex tide, led tanquam ex openbus legis Ro. 10.Nam ignorantes Ûei iulbcum,amp; propriam lulliciam quçrentes con(htu?re,iulliciac Dei non fuerunt fubditi.Nam perfedho legis Chriftus eft,ad luftih« cationem omni credenti. Ignorabant enitn ludp liii uerum otFicium CHRISTI, quod ad peccatores,amp; propter peccatores mittendus diet in mundum,Do{ftor amp;nbsp;falua tor,quod tarnen ex Eia1a.cap.35.01.53.Et Zacharia cap.p.breuitcr, ex omnibus pros phetis dilccre poterant,ubi de officio Chrifti illi perfpicuc concionantur,uidelicet, quod life Adonai,hoc eft,uerus ilk amp;nbsp;unus Dens ad nos uentonis,amp; ucrus homo futi»rus diet de ftirpe Dauid, ut nofter faluator amp;nbsp;Chriftus diet. Plenum igitur confobtionis eft, quod Chriftus nonhorret hofpitium publicani. Medicus,enim eft, qui non folct fugcre, fed accedcre infirmos,amp; cos fanarc. Hacc nobis diligenter funt obfcruanda,ut ineffa* Wem Chrifti crga nos indignos, dignationem amp;nbsp;mifcricordiam difcamus, ideoep in cum,ut clcmentifsimum faluatorcm firmius in omni necefsitate crcdamus,ne Articulum ilium fuminum: Credo in lefum Chriftum Dominum noftrum,cum hypocritis fine fide cordis, tantum ftrcpituoris,quotidie permurmuremus.

Apoftolus. Rom. 3. magnum nobis myfterium apcrit,ncmpc, quod Dominus Deus,quos ex gratia degit,eos uocatin tempore,quod nouit ipfe.Et Rom. 9. qui funt filtj promifsionis,funt filq Del.Multi ludad olim perierunt in impictate,amp; hodie perc^ unt, qui funt filtj carnis Abraham, fed non filij promifsionis uel fidelis Abraham. Q“* autem funt filij promifsionis,qualis crat Zachacus,uocantur. Nunc itacp cum Qiriftus ueniftetinHicricho, foelix ilia hora cratconuerfionis Zachæi. Vocabatur itacp fons per ucrbumEuangcIij,intusperDeumIoqucntcmadcor.Et animaduerte, quod Chriftus dicit: Oportet me manerc domi tux. Nam Chriftus eft nobis à patrc daws minifter falutis noftrae, hoc minifterium, hacc patris uoluntas pcrficienda crat, non igitur quod Zachacus dignus dreqfed quod patri coelefti placuir,uocatus 0^ luftificatus eft Zadieus.

Atcp hie uidemus fidem Chriftianam, gaudium confcientiac in fpiritu,amp;iuftifi« cati uitam qualis fit.Primo,credit Zachacus in Chriftum faluatorcm.Dein gaudet, hoc eft gaudium illud fpiritu, quod omnem fenfum exccUit, quando pax rcdditur turbafis confcicntijs,quando à fpiritu f. per uerbum DeuHuminatacorda iam fentiuntfe pactm habere cum Dco,ficut antca fenferant iram amp;: iudicium Dei propter peccata. Ad hunc modum gaudenter excipiunt dcfideratifsimum holpitcm Chriftum omnes iuftificali. Quid cnim aliud excipiunt, dum Chriftum excipiunt,quam ueram iufticiam,pacem, ui^oriam contrapeccatum amp;Satanam,uitamamp;falutcm.^Quidigiturmirum,figuur dent fiC laetantur f Hunc fodicifsimum hofpitem precawr Apoftolus omnibus Chrilt; ftianis, Eph.3. quando orat, ut inhabitet Clniftus per fidem in cordtbus noftns-Nos cnim fumus templum Dd.i.Corinth.3.

Papiftac hoc Euangdion in dedicationc templorum predicarunt,quia fit mentio domus. Hodie faills huic domui contigit,hocretuleruntad templa lapidea amp;nbsp;Dgnea, cum tunc falus per Chriftum non parictibus iUis, fed habitatoribus contigcrit. Scd lue eft unus ex erroribus Papiftarum,quôd docuerunt nos mirari templa manu facfta,amp;or ware auro, argento, fit: lapidibus preciofis, amp;nbsp;omnia bona in ea transfundcre,intcrca uiua Dei templa,homines egenos amp;nbsp;calamitofos mifercneglexerunt.Altarc Slt; imago aliqua pucriliter omabawr bylio amp;nbsp;purpura,pauper interim nudus,mendicans ad ianu^ am rempli, magna frigora patiebatur, cuius rei certe Papiflacreddentrationemindic iudicrj Matth. 25.

Agite igitur gratias Deo omnipotcnti,qui nos per fuam gratiam ex illis denffsi mis tenebns ignorantisc, in admirabikm lucem Euangchj filtj fui diktfti, Domini 11* beratoris noftri lefu Chrifti, uocauit. Et ambulate digne tam fandia uccaticne, nc impia mta^d ingratitudinenoftraDE VM offendamus, ut à nobis uerbum fuum, unicum

Z A CH Æ O. un unicum faîutis t!iefauriim,auferat,fcd ad gloriam nominis fui, amp;nbsp;animaróm nofù'aruin faliuem,iJlud prouebat atep conferuet, Amen.

Augurtinus in Epidola ad Maccdomum inquirPeccatumnon dimittixur,nifï fub latum reftituatur.Quid igitur dice mus fNu m reftitutio bonorum ablatorum expiât peer catum coram Deo;'Minime omnium. Nam quomodo fenoendum fit, de bonorum ablatorum rcditunone,docet exemplum Zachaci.Hic enim poftquam agnoiuilet pecea ta fua,ncc pollet apud Pharifaeos uUam certain rationem inuenire, qua conlequeretur rernifsionem peccatoruin,iufticiam amp;nbsp;faiutem,agnofcit Chriftum, ac fuicipit eum lasttis indomum fuam,amp; credit promifsioni diuinse,quód propter Chriftûhabcat peccatoru tcrnifsionem, plaça turn Deum,iufticiam SC uitam atternam.Ita fide in ChnftumZachg Us iuftificatus cft,ó^ ad regnum Dei regeneratus, poftea cum fibi confcius effet, quod haberet multas opes iniufte partas,non potuit fides eius,qua renatus erat, ferre, ut prit ora peccata fe^tarerurjed potius excitauit ipfum,ut quoquo modo poflet,aliéna reftituc fet.Hæc reftituüo,non fuit expiatio pcccatorum,quam iam priufquam aliéna reftitucret, habebat propter Chriftum filium Dei, liber a tor cm amp;nbsp;redemptorem,fed erat fructus et effedus fidei in Zadiaco.Namquemadmodum uera fides in Chriftum,poft rcfipifcen turn, non poteft ferre, ut qui prius erat externus homicida,maneat extemus homicida, Üa ferre non poteft,ut fur maneat fur,poftrcfipifcentiam.Manct autem quifpiam tan^ tifper fur,dum retinet opes iniufte partas.Quod igitur deZacheo didum d^hocidem de quouis impoftore, fure aut raptore,poenitentiam acluro dicendum erit. Poftquam enim magnitudo peccati reuelata eft, agnofcendus eft C1iriftus,amp;: credendungquod propter hunc folum peccata remittantur. Deinde etfi cor hominis non ita punficatur fide ut nuUum omnino fentiat peccatum,caro enim femper retinet fuum peccatum m hoe faeculo, tarnen fides efficit, ut peccatum non regnet in carne,amp;: adfert hunc fru^ Ctum,quod non finit impoftorem,furem et raptorem in externis fuis peccafis pergcre, fed inftat potius amp;nbsp;urget,ut peccata ifta fugiat. Quare urgct ctiam,ut,fi fieri poteft, aliéna bona reftituantur. Quod fi autem non reftituuntur, cum pofsint reftitui, tune non agitur pcenitentia, quemadmodum ucre dixit Ai^ftinus,fed fingitur. Itacp etfi refti« ftutio ablatorum bonorum,non eft expiatio peccatorwn coram Deo,tarnen rede dioc tur peccatum non dimitti,nifi ablatum reftituatur.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primus eft uaticinium Chrifti hberatoris noftri,defua pafsione,mortc amp;1

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht Apoftolos praernuniat aducrfus fcandalum crucis,ne ea

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofFenfi,dcueritate doclrin2e,amp; eins perfona dubitcnt,ab eacp miferede*

ficiant. Alt« focus eft,infigne rmraerJum fanati cocci,in quo primum de» daratur bonitas amp;nbsp;facilitas Chrifti feruatoris noftri in opitulandis rnifcris ac calamitofis, ipfius auxilium implorantibus.Deindecædfîdes «ga Chriftum, amp;nbsp;conftantia in uera inuocationc, qux omnes pios ad u«am fiduciam,amp;feriam inuocationem in quibufuis adflieftiombus excitare debent.Pertin« igitur hoe Euangclium ad fecundum fidei ar» ticulum,quod CHRISTVS filiusÙeiiuxtadc«etumacbencuolamuoluntatem patris fituitftima pro peccatis totius mundi, cuius folius mortis Sacrificio propiciatorio peccata expientur, Mors aboleatur, iufticia amp;1 uita acterna reftituatur, ut folus CHRISTVS wxta Prophetarum^uaticinia effet p«fc(flus Saluator corporis amp;1 ani»

-|nç,qno in ipfum credcntcs à peccato,moMc amp;nbsp;acterna damnationelibercnfiir,amp; ijttani srternani gratis ex mera gratia -à: mifericordia Do propter Chrißuni uiÆmam con* fequantur.

Docet igitur Chriftus, quxTft fumma, amp;f Scopus quodammodo omnium Pro* phctaru, S^ ferè totius faerç fcripturac, fcilicct fefolum Mefsiam pafsurumjói moriturS pro pcccatis bumani generis, QC refurrediurum propter miiificationc e)us.Ëtfimul claris uerbis fignöïcat,ubi,a quibus,ó^ quid fit paflürus,amp;^ quae gloria dus pafsionem et mor* tem fit confcciitura.

Quod inquit, Ecce afcendimus Hierofolymam, innuit fc uolcntcm SC feientem pafsurumiuxta definitum confilium Öd prxfcimtiam Dci.Aóè.z.Non propter ludæo* rum crudelitatem,üiolentiamatlt;p maliciam.Et in Joanne inquit:Habeo poteftatem po* nendi animam amp;recipiendi eam,ó(: addit,fc hoc mandatum aceepiflc à patre fuo.Ioa. lo. Eft enim agnus illc Dei, qui toUit peccata mundi. Icrcmiac,ii.ait:Ego quafi agnus manfuetus,qul portatur ad uidimam. Tradetur gentibus,fcilicct Romanis, nonfolum ludaci crucinxerunt Chriftum,fcd 5C gcntes,a totomundo reieeflus eft Dominus mun* di.Hic confidera diligenter,quod interfedores SC hoftes ChriftiÄ Clinibanorum, fue runt,funt amp;nbsp;eruntcoram mundo fandifsimi, 0^ fapientifsimi, qui potentes,Pilatum Ä dus fatcllitcs fibi afibeiant adiutores in perfequendo Ä occidendo Chrifto, SC ddenda dus Ecclefia.Illudctur,Pfalmo. 11» in fumma fua exinanitione fïlius Dei inquit: Ego fum uermis Si non homo, opprobrium hominum,amp; abiedio plebis,Omncs uidente# mc, deriferunt me, locuti funt labqs, amp;nbsp;moucrunt caput. Nam Pfalmus totus eft Pro phetia de pafsiónc,morte,refurrcdione Chrifti,amp; eins fern pit er no regno poft morten^ amp;Ecclcfia.

Confpuctur ^flagclIabitur.Efai^.cap.^o.aipCorpusmcum dedi percutientibus» amp;nbsp;genas meas ucllentibusjacicm meam non auerti abincrepantibus amp;nbsp;confpuentibus in me. Verba funt filij Dei de fumma fua obcdicntia,quam praeftitit Deo patri m no catione amp;nbsp;minifteriofuo,infuftinendisadflidionibus,contumeltjs amp;nbsp;fputis ad fatisfaci endum propeccatis noftris.De qua obedientia etiam concionatur Pfalmus.^p-Sacnfi^ cium Si oblationem noluifti, aures autem perfecifti mihi. Holocauftum pro peccata non poftulafti.Tunc dixi:Eccc uenio,in capite libriicriptumeftdc me,utfacereinuolun tatem mam Deus meus,et lege wam in medio cordis mei. Quart Cliriftus,inquit Apo ftolus,fadus eft obediens ufep ad mortem crucis.

Occident cum.Crudclifsimo amp;nbsp;ignominiofifsimo gencre mortis,uideÏicet crucis, »dficient Chriftum,iuxta illud:Maledidus,qui pendetin ligno.Danicl.o.Etpoft heb» domades fexaginta duas occidetur Chriftus.Ita Chriftus femetipfum Deo patri obtulft pro pcccatis noftris*

Paternum hoc,6d antiquum Dei confilium de homine per mortem filij Dei redi» mendo,canit Efaias cap. 25.Et patri pro pafsióne filij,et cius regno aeterno gratias agit, quodcogitationcs antiquas,nimirum de filio pro nobis pafturo, amp;nbsp;mortem aboliturö,-«eritate compleuerit.Hoc Apoftoli diligenter ubiep predicant. Apoftolus Ephefir.dv' cit, elcdioncm noftri in Oirifto fadam ante condimm mundum. Et uocat boe coftfili* urn Dei de homine rcparando per mortem filij, arcanum uoluntatis Dei, S^beneplaci* tum,p[uodpropofucratin fcmctipfo,ufcp ad difpenfationem plenitudinis temporum, ut fummatim mftaurarct ^omma per Ohriftum, amp;: qu« in ccelis funt amp;nbsp;qux in terra per cundem.

x.Timoth.i. Apoftolus dicit,nos faluosfados a Deofecundum cius propofitum fiC gratiam, quae per Chriftum ante tempora arterna nobis donata eft,nunc autem pa» lam fadaper apparitionemfaluatoris noftri lefu Chrifti,qui mortem quidem aboleuit, uitam autem in Iucemprcduxit,acimmortalitatem per Euangeliöa.Pet.i.docetPetrus* Chriftum agnum immaedawm ante condimm mundum effe prxordinamm, mamfe» ftamm autem extremis temporibus, ut predofocius fanguinc redimeremur.Etin Apo calypfi I0.ca.t5.agnum illum didt occifum ab origine mundi,nirrurum in Dei prefden tia pricwdinatione. Cauf$

(^ ffiortisß/i^ Dch u Apüd Dcum caufac erant Mifcricordia ötfueritas.Nos cnim omnes iri peeca-» tis concept» Si nati niliil inli mortem 8gt;C ætemam damnationem commerueramus.Ipfe autem mifericors amp;nbsp;miferator ex mera gratia nob»s indignis uitam 0^ falutem ih Chrido promifigtiim pro nobis morituro, ut eius ludiciæ, quae deliVIorum requirebat compenfationcm,fatisfi'erct. Et mifericordfter amp;nbsp;uere, quod promifit, praeftitit beni* gnus pater et mifericors Dominus.Nam lefus Chriftus ante 150 o.annos uemt inhunc mundum homo fatdus, abfep tarnen peccato, utpeceatores faluos faccret. Matthac»,i» uloa.q.In hoe apparuit chantas Dei nobis,quod filium fuum unigenitum mißt Deus gt;n Mundum,ut uiuamus per eum.In hoc eft charitas,non quod nos dilcxerimus De* Urn,fed quod ipfe dfexent nos, amp;nbsp;mißt filium fuum propiciationempropeccatis neftris-In 1II0 cnim Dei mifericordiarn SC uentatem accipimus,iuxta illud Pfak 8S. Et ucritas nica,SC mifcricordia mea cum ipfo,nimirum Dauidis lilio, Qinfto,in quo omnes pro* mifsiones Dei funt etiam ÔC amen. x. Corinth. i.Ephcf. 5. capi. Clirifhis Dilexit nos, 6^ tradidit femetipfum pro nobis oblationem amp;nbsp;uieftimam Deo in odorem bonac fragrantiae . Eft ergo CHRISTVS pro peccatis noftris unica fufticiens hofiia.

t* Apud nos caufa erat,magnitudo,multitudoamp; enormitas pcccatoium noftro* rum,quae expiari non potuerunt, nifi illa innocentis filq Dei mortepredofifsima»

Efaiac. $5. cap* Propter feelus populi mei plt;rcijflï cum. Verba funt Dei patris, de RiofuoincarnatoSCpafso,quöd CHRISTVS uoluntateSC ordinatiorte patris, hon propter proprium feelus feu peccatum, quod non habebat, fed propter peccata popub,hoc eft,totius generis humani fit pafTus, SC fuftinuerit poenam,id cft, damnati* onem debitam peccatis noftris. Item, Vulneratus eft, inquit, propter iniquitatcs no* ftras,SCcontritus eft propter peccata noftra. Nos pcccaulmus, nee potuimus nos a peccato,morte,6C poteftate Diaboli liberate, neep noftris, neep fandorum operibus et meritis. Nemo erat ex filqs Adam naturaliter genitus,qui pro peccatis fatisfacere ' diuinx iufti'ciæ potucrit, quia omnes erant peccatores, SC deftituebantur gloria Deg lierafcilicetf4pientia,iufticiaSCfalute.Tum CHRISTVS ipfe,poenamfeu dam* nationem peccatorum noftrorum in fedcriuauit,ÓC peccata noftra pemilit in corpore ‘ fuofuper lignum, ut ait Petrus. 1. Petri, x. Et ca fua morte innocentifsima expiauit, amp;nbsp;nos peccatores,iniuftos SC perditos, Deo patri rcconciliauit. Adeo enim cnor* mia fucrunt peccata noftra, amp;nbsp;tam ingens fuit ira Dei aduerfus peccata, ut nulla boft ta placari potucrit D E V S, nifi tantum innocentifsima morte filq fui • Hacc cft infignis illa prcciofacp uidima, a condito orbe ab omnibus elcCtis ex* pccl3ta,quae fob potuit ac debuit placare Deum, generi humano propter peccata iratum.

Quod fi folus Chriftus peccata noftra(hoc eft,culpam SC poenam eorum)portarc,' SC propria fua morte expiare ac delcrc,SC nos Deo patri reconciliare debuit, Con* fcquitur ergo, opera hominum SC pafsiones non fatisfacere potuifte neep pofte pro peccatis, ut gloria SC debitus honor faluationis SC redemptionis tribuatur foli ' CHRISTO.

Ioann. J« Sicut Mofes cxaltaiut lêrpcntemindeferto, i'ta exaltari oportet filium horrums.ut ornms qui credit in eum non pereat, fed habeat uitam aetemam. Augilü-nus lue ait : Qiriftus mortem fufeepit, QC mortem fufpendit incruee, S^ de ipfa mor# tcliberanturmort31es.ltem,nonncuita ChrißusfEt tarnenincruee Chrißus. Nonne uta Chrißus f et tarnen mortuus Chrißus : Sed in morte Oirißi, mors mortua eft, quia ûita mortua oedd/t Chrißum, plenitudo uitæ deglutiuit mortem, Abforpta eft mors in Qirißi corpore. Qui intuentur fide mortem Chrißi, fanantur à morfibus pecca« Corum.

Ioann. 17. Nofler Sacerdos iamiam facrificaturus pro nobis, ait:Pro cis fandifi* comcipfum,ut fint 8C ipfi fanlt;ßificatipcr ueritatem.

Rom. 5. Commend at fuam chariiatcm erga nos Deus,quôd cum adhuc HTcinus pcccatorcs,Chrißus pro nobis .mortuus fuit. Multo magis igitur nunc iußificati fan* gnne dus feruabimur per eum ab ira.Nam fi cum inin.icieß'cmus,reconciliaüfumus eo per mortem hlq cius,multo magis reconciliati feruabimur per uitam ipfius.

i.Corinth.^.Deus eum,qui non nouitpeccatum,pro nobis peccatum (feu uidi* mam pro peccato)fedt, ut nos eßieeremur iußieia Dei per ilium. Hæc fane obediëntie fill) Dei, qua patri obediens fadus fuit ufcp ad mortem cruets, eß noßra iufticia,qua coram Deo reputamur iußi, SC acceptamur in filios Dei, qui fn Chrißum credimus* Chrißus enim fadus eß nobis à Deo, Sapientia, Iußieia,Sandificatioä^redemptio. i.Corinthiorum i.

Gal.i.Chrißusfeipfumdcditpro peccatis nofiris, ut criperct nos ex prefenfife-' culo malo,iuxta uoluntatem Dd amp;nbsp;patrjs noßri,cui gloria infccula fcculorum,Anien.

Ephef.i.Deus charos reddidit nro per diledum, per quem habemus tcdcniptid* ncm,pcr fanguinem ipfius, remifsionempeccatorum, iuxta diuitias gratis fuz.Snn to ad Colof.i.

Colof.2..Et uos cum cHetis mortui per delida, amp;nbsp;per præpucium carnis ucftrç,ri« mul cum couùaficauit,condonans nobis omnia delida,dcleto quod adueifüs nos erat Chirographo etc.

Tit.2.Qirißus déditfemetipfum pro nobis,ut redimeret nos ab omni iniquitatc, ut purificarct fibiipfipopulum peculiarem,fedatorcm bonorum.

i.Ioan.2.Chrißus eß propiciatio pro peccaus nofiris, non pro nofiris autem tan* turn,fed etiam pro tonus mundi.

Ouiflus eft uerus ille pafior, qui animam fuamdcdit proouibus,Ioann.io.ciui nos ex faucibus lupi ereptos in humeros fuos impofuigSi: ad caulam reportauit. Dx.V’ Hic uerus eflagnus, qui abfiulit pcccata mundi, qui mortem nofiram moriendo de* firuxit, amp;nbsp;uitam refurgendo reparauit. Qui uere nos iufiificat 5C fandificat,nonfolum dato nobis fpiritu fando, fed SC ipfe noftra iufticia amp;nbsp;fanditas dono diuinx imputati* onis,ut Chriftianus Diabolo pcccata exprobranti, ÖC damnationem intentanri j^fsit

, cumfiduciarefpondere:Peccatum quidem habeo amp;nbsp;agnofco, fed habeo amp;ho(tiam, lt;nbsp;qua peccatum hoc fcio cxpiatum,ncmpc Chrißum,qui non fua, fed mea peccata fuo fa* crificio expiauit,amp; me à pcccato,morte amp;nbsp;actema damnatione redemit.-Quare amp;nbsp;in me nonhabes quiequam propter innocentem Chrifium,cui iam fum incorporatus, cu* ius obedientia amp;nbsp;iufiida conÊdo.Rom.4.inquit Paulus : Chrißus traditus efi propter peccata noftra,amp;cxcitatus efi propter iufiificationem noftri.Hanc fententiam Qirifti* anus,ut incomparabilem thefaurum grata mente cußodiat.Paucis enim compledituc frudum mortis 5C rcfurredibnis Dominicac.

Dfcamus autem nos Mortem Chrißi faluificam ad ufum transferre, ut agnofea* musmagnitudinem à^ turpitudinem peccatorum noßrorum, 6^ ingentem iram Dd aduerfus peccata noßra,et minime in ddidis perfcucremus,fed pœnitentiâ agamus.Et credamus uereimmenfa Dei mifericordia j^pter nosfiliS Deifadueflcuidima,amp; nes iecipi et adoptari à Deo in filios proprer Chriftö,nobis remitti peccatajteddi ódiciam rf witani

wtam xtemam. Fmetum enim mortis SC refurredionis Chrifti, fob fiduaa Ohrifti ap* prehendimus.

Cœcus fedet luxta uiam, ÔC impeditur ne implorer Chriftum, Sic Si nos impede •nur a Mundo, ne indamemus folum Chriftum Dominum amp;nbsp;Saluatorcm noftrum. At Exemplum coed imitemur. Quamuis increpatus, nullo modo facet,uera fide agnofcit lefumNararcnum eße Mefdam Dauidi promiflum, Scruatorem humani gener is, qui Udit ac pofsit addicdis opitulari.Hac fiduda illum inuocat: lefufili Dauid, miferere mei, hoc eft,remitte mihi peccata mea, Si hbera me ex mea calamitate, non propter meum mentum fiue dignitatem, fed propter warn gratiam Si mifericordiam. Sic hic pauper ebmauit, Si exauditus eft. Eft enim diues Dominus erga omnes fc inuocantes, qui preces piorum clamantium Si gementium exaudif. Et hare fides laudatur à duce fidci noftrx Chrifto. Nam eftgratifsima latriaDeo, ficut fcriptum eft: Oculi tui Domine, fidem refpiciunt. Dicit enim Oiriftus:fidcs tua tefaluum reddidit.^etbAlben web* tet man vne febon von Cbttßo/fc foUett wir vne nfebt webten taffen. Ha* bemus enimmandatû Dei,ut Chriftum audiamus,amp; eius Euangeliocredamus. Simi* liter d^præceptum inuocandi Deum in omni necefsitate corporis amp;^ animx,deniep habemus exauditionis promifsionem,ut quiequidin nomine Chrifti Mediatoris noftri petieriinus,certo confequamur, Amen.

BHRISTVS DOMINVS NOSTER IN HOC Euangelio proponitur Saluator omnium, etiam gentium, nam Cananaca crat gentjlis,ut uerba Chrifti Si hiftoria leftantur,qu3e earn Grxce Mulie* rem uocat. Chriftus enim toti Mundo Saluator Si Liberator promiftbs eft in Lege SCProphetis, licet genfes has in Chrifto promifsiones ignora* rent,quia non habebant uerbum Dei. Ephe.x. debebant autem per minifterium Euan gcltj uocari ad communicationem beneficiorum Chrifti, amp;nbsp;per gratiam faluari. i. Eximia fides mulieris gentilis in Chriftum Scruatorem, amp;nbsp;inuocatio in necefsw tate,ac fidei tentatio in inlKxatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

i. S. Marcus hanc mulierem uocat Syrophoeniflam, id eft, ex Phoenicia, Syriac parte, in qua étant iliac dux cclcbcrrimæ urbes, Tyrus 8^ Sydon, Efaiae 23. Hie iarn difcimus,quod Gratia Euangeirj ad omnes nationes mundi pertinct,amp; impletur uati* cinium Efaiae de uocatione gentium cap. z. Et erit in nouifsimis diebus praeparatus irions domus Domini in Uertice montium,amp;clcuabitur fuper coIles.Et fluent ad cum yaHcmU omnes gentes. Et ca. 55. Gentes,que te non cognoucrunt, ad te current. Item, cap. 60. prophétie Et ambulabunt genres in luminetuo. Item cap. 49» dicit Deus Paler adfiliumfuum rum de gen ChnlhimrPanim eft, utfis mihi feruus,ad excitandas tribus Iacob,SC ad conuertendas tium uoct^ feces Ifrael: Dedi te in lueem gentium, ut fis talus mea ufea ad extremum térræ. tionet

Hic locus date tcftatur, quod filius Dci non fit tantum ludæonJm, fed^tiam gcntiuna Cluiftus SC faluator, amp;nbsp;quôd Euangclium dus non fit indudendum in angulum terrx Canaan, interfolosludæos, fed diuulgandum in uniuerfum orbem terrarum, inter omnes genres, Pfal.z. Promittit Dominus pater filio fuo daturum gentes in hacredita« tem,à; poflefsionem terminos terræ,Pfal.zx.72. Efaiae tl. Ipfum gentes deprecabun* tur. Zadi. 9. Loquetur pacem gentibus. Salus itxp amp;nbsp;liberatio faluatoris ex promif* fione Dei ad gentes quoep pertinebat.Sic Simeon de Chrißo etiam cednit: Lumen ad illuftrandas gentes, Liicx x. Ód loan.i. Erat,inquit,lux uera,quæ illuminât omnem ho* minem, uenientem in hunc mundum. Sic Paulus Roma. 3. An ludaeorum Deus tan* tumf an non ÔC gentium f imo Ôi gentium. Quandoquidem unus Deus, qui iuftamp;at drcumcifioncm ex fidc, amp;nbsp;pra^putium per fidem. Roma. 9. Gentes quac non feda* bantur iufticiam, adpræhenderunt iufticiam, iufticiam autem earn, qua: dl ex Ede. Hic dare fcriptura teftarur, quantum ad iuftificationem amp;nbsp;falutem attinet, nihil intereffe in* ter ludacum amp;gcntilcm. Omnes peccauerunt Ö^ cgent gloria Dei. Sola autem Chndi gratiaiuftificantur.Apoftolus,Rom.9.io.ii. amp;nbsp;Ephe.x. amp;nbsp;3. uaucinium de uocationc gentium interpretatur amp;nbsp;dluftrat. Adlo. 9. dixit Dominus ad Ananiam: Vadc,quo* niam organon elcdlumeft mihiifie,ut porter nomê meum coram gentibus, â^regibus* amp;nbsp;filijs Ifrad Ado. xx. Ego ad gentes proeul mittara te.

Sed agenti cum Deo, quid fadendum ƒ Refponfio : Fidcre Deo oportet, quôd udit acpofsit nos ex mera fua gratia, bonitate SC mifericordia ex omnibus calaimtat!* bus amp;nbsp;adflidlionibus corporis amp;nbsp;animae liberate. Fides enim,hoc eft, uera fiduciapf^ müTæmifericordiç propter mediatorem Chriftum,eftorganum illud,quo promißioncs Dei accipiuntur, quod in patre credentium Abraham cemitur, qui ad promifsionc*” Dei non haefitabar, ob incrcdulitatcm, fed robuftus fadus eft fidc, tnbuensg'c^m Deo,ccrta perfuafione conccpta,quôd is qui promifcrat, idem potens eflet amp;nbsp;prxihre Roma. 4.Sit nobis hacc mulier exemple,uiris certe praeftantior, amp;nbsp;genuinam fidd na* turam intueamur, quæ eft Heb. it. vTroyato-K;, firma expedaüb eorum, quac Deus pro# mifit, etiam proeul pofita extra confpedlum humante rationis. Deus in primo praceep# to promifit,fe noftrum fore Deum,adiutorem,protectorem,liberatorcm,amp;: fimul wbet, ut in fe noftram fiduaam, omnemep fpem ponamus, amp;nbsp;iuxta fecundum præceptum,in Omni necefsitate amp;nbsp;periculis illum inuocemus,auxi!ium ÖC liberationem ab co petamus atep expedemus. Sic enim inquit : Ego fum Dominus Deus tuus, fiC praeter me non eft Saluator. Et Pfalm. 49. Inuoca me in die tribdationis,0C eruam te, amp;honorifica* bis me. Pfalm. dx. Anima mea expedat Deum, quoniam is eft fpcs mea, ipfe Deus meus, faluator^ meus, ad fut or meus, non corruam. In Deo falutare meum Ôi gloria mea, Deus auxilij mei, amp;nbsp;fpcs mea in Deo eft. Sperate in eo omnis congregatie po* puli,cffundite coram co corda ueftra. Deusadiutor nofter in æternum.Et Chriftus pol* licctur pattern opitulaturumcftTe omnibus cum fide inuocantibus, cum ait: Quicquiel petieritis pattern meum crcdcntcs,dabitur uobis,petite amp;nbsp;aedpietis. Debemus itaque in noftris mifei tjs Qi. calamitatibus, quarum uita noftra plena eft, certo ftatuere at® ac# derc,quód Deus pro fua ineffabili dementia amp;nbsp;bonitate udit nos refpicere,nicri a ad* luuare, amp;nbsp;minime de diuina opc ac liberatione dubitare. Eft enim Deus uerax in fuis promifsionibus, qui ea quæ promifit, certo, propter diledumfuum filium Icfum Chri* hum redemptorem amp;nbsp;fupplicatorcm noftrum, pr «ft at etiam nobis indignis. Fides uero probatur tentationibus, ut omnia apparcant contraria promifsis amp;nbsp;fidei, fed quo raag* érefcat,comprobetur 0^ confirmetur fides, ficuti uidcmus in hac Cananaca.

1. Chriftus facet, quafi non curct earn, neep eius aerumnit Tenfationes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adficiatur. Nec

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVLÎERE CANANÆA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVI

fo qs omnibus perftat tides, foli ucrbo mnitens,expédiât quae non uidet,fed con

(raria,ijt cémas in hac mullere egregium condantîs fidei exemplum unà cum frucitibus, Habens opera utriiifcp tabulae, Credit,inuocat,fît compos uoti, gratias agit, non inuidet ludaeis, In fumma, habet fidem crga Deum, ergo inuocaf in necefsitate, fid cxauditur. Et habet charitatem exga proximum.

2. Hoc Euahgelium facit, quod omnia alia, eft fermo de Chrifto lefu, quod noftri caufa in mundum uenerit, amp;nbsp;omnia feciat, quo fides in cum excifetur. Et pertinet ad fecundum fidei articulum, Ddcribitur talis Saluator, in quern tuto incumbit fides no* ftra, necconfunditur i. Pet.x. Qui credit in cum, non pudcHt,EfaiaexS. Roma. cap. p. Qui fide in Chrifto conftiterit,is non pudefiet, non deuorabitur à peccato, morte, Dia:* bolo 2d inferno, fed ccrto ab cis liberabitur. Nam Dominus omnipotens omnium pro# ponitur, abolens peccatum 2d mortem, impcrans principi mundi, uerbo expeUens dac^ monia, omnia poteft mifericors 2d fidelis Dominus, qui ultro 2d ubiep offert fua bona indignis, exaudit 2d libérât credentes 2d inuocantes, ut merito diccre pofsis: Credo in Jefum Oiriftum Saluatorem amp;nbsp;redemptorem meum unicum, qui fadus eft pro nobis tJichma, Sacerdos 2d Rex nofter in attemum benedieftus, qui poteft 2d uult nobis in ©mnibus opitulari.

3» nbsp;nbsp;nbsp;Merito quidem expendimus uerba Domini,Non fum miftbs nifi ad oues per*

ditas domus Ifrael. Hate uerba gentili mulieri loquitur, ©ptiebr er ihr was ab/ fo fp«cbt cr vne and? ab/ hie wit »on tOcyben ftnbe/ Xlwn lauten biefe wore Sfeyeb/aid wann Cbnfiud nidjt gefanbe were/ bas er ben iOeybenfolte bclffen/ pc fromb »nnb feltg macben/îgt;enn er fprid?t : Nifi ad cues perditas domus Ifradis, Hun wiffet (r / bad bte ^uben beyflen ^f^eftten /ober bad b^ia^ ober |îain 5frael/»on ƒ rent Ä^rQuater Jacob/ber J frad bat gebeip fen. Si igitur Chriftus tantum miflus propter Iud3eos,ergo nos, qui ex gentibus furnus, non furnus participes bonorum,qux Deus in Chrifto promifit.Hæc bona lunt,remifsio BosiCamp;ri# p:ccatorum,adoptio,Spiritusfandiis, iuftitia ucra,falus ôduitafempiterna. Confequere^ -^ tur igitur,quód nobis in peccatis noftris effet moriendS Ód pereundum. Non eft enim alius faluator, quam Chriftus. Si ille cum Euangelio 2d benefieqs fuis ad nos non perti* net, nulla nabis falus eft (peranda. Et certe ludd fomniabant gentes effe populum abie*

lt;ftum amp;nbsp;damnatum. Ïgt;amlt ©ott niebt in gnaben wolte $u tbun baben/fon^ bem »erbammen/ 2)ad were etn erftbr^lfcb btng/ wad prebigt td) benn »«nb anbere r Warlfd) wo ©ott »nd I^eybennicbtd bette »erbeyffen/fo lónbten wir auch ntied glauben nod? boffen/ Îgt;enn ber menfd?en glaub »nb botfnung/bat Beine anbere grunbfoffe/ barauff pe ff eben tun / benn bas wort ber lt;5ottlld?tn ^ufage.

4btr bad fey weyt/bas wir »nd »om bnufe ^frael/fo wolten abfd?e0 ben laffen. Nolumus certe à fpe Ifradis diuelli aut feparari. j^enn bas blefe WOlC Cbtlfft / ntd?t foUen wlber »ns tOeyben »erffanben werben/ erweyfet bie that Cbtiffl »nb feiner Jüngern/»nb auch ber Ptopbeten ttoffUebt P«* blgt »om beruff bet Beyben jur Af uangeilfd?en gnabe/^rfl ltd?/wo Oti (lös mit biefen worten/ble t^eyben bet wollen »on ber gnab bes A^uangc ^lt;’uf febUeffen / bett er bas weyb on bUffe »nb troff »on fid? geben laffen. nun aber bilffc er Ibt gneblgltcb/vnb lobet baju fren ernfflld?en beftent« Ud?en glauben/au^ wcld?em ^uuememen/bad ble wort Cbtlffl/nltbt fbUen Wibet ble lOeyben »erffanben werben / als weren ffe »on (Bott gar »er? worffen/»nb fnen (Bottes btlff »nb gnab in Chriffo nie »erbeyffen.

2)ad weib blt;»t (Blauben/ wo (Blaub iff/ba Iff ber Älnbergeyff/ ba iff Vergebung ber Qunb/ »nnb Cbüftud felbfî mit all feinen gótern. 3 tem/ ^b:abam ber 3uben 4f rQuater/BrIegt 21blaß feiner fónb / »nb warb »ot öoet gered?tfcrtlgt/ba er nod? ein iOeybe war/ allein bureb ben glauben (benn er war noch nie mit bem 3öblfd?en Sacrament ber ^efd?t»eibung

*^riddgt;nlt;t)’Dttb p^ulue Kom. 4. nent f» ein Vatter ber CBlauMsen/K« fein befdnntten/oöer vrtbefeVnitte». XTacman ©yruö war her gebürt d» , J^cyb aber er erlangt (Botteg gnabc/ ebdpnd nimbt btt t^ouptleot im ABuangeho anff in feine gnobe/ Î)ic ^pofld fenben petron» vnb Joban* nem gen Öainaria/ ba |fc bareren / bae bie felbigen fOeyben (Bottes troît annamen 3lcco. 8» Omftus mandat fuis Apoßolis, Mattliæï ultimo, ut doceant omnes gentes, SC baptifent. Lucx ultimo dicit, amp;ripturis fandlis fic à Deo promiifun» amp;nbsp;decretum,ut praedicarctur poenitentia amp;nbsp;remifsio peccatorum in omnes gentes,ini* »«.tiMt. t. do fado ab Hierofolymis. Apoftolus ideo uocatur Dodor gentium, quod negocium à Deo accepiffet, gentes uocandi ad Deum per Euangelium, ut teftantur Epdola: ad Roma.Connth. amp;c. fcriptx. Chriftus non dederat Prophetas aut uerbum fuum g^* tibus,fcd uni populo ludaico.Cçterum per os Prophetarum locutus eft magnifîcas pro« mifsiones, quae pertinent ad gentes, quorum trim Ôi efficaciam pulchrc expheat Apo* ftolus Ephe« tribus Epithetis, cum dicil

Verum quidem eft, tudacos multas habere praerogatiuas prat gentibtB,qu/a ft®* friuSegiZ ^^ ^am jilts Dei oracula, Roma. 1. corum erant Teftamenta, promifsiones, patres, îfrtelif. cultus. Et folis Judæis promiftum erat Chriftum Seruatorem uerum ex ipfis naiciturum feamdum carnem, dum intcrirn tot annorum millibus gentes erant prophanx, fine Girifto, Deo carentes in mundo, Ephe.x. Sed quantum ad caufam iuftificationis ato* net, non eft diftindio, Roma. 5. Omnes fumus peccatores, amp;nbsp;gratis per gratiam Dd in Chrifto iuftificamur.SiC Petrus Ado» ly. ait: Deus nihil difcreuit inter nos amp;nbsp;iö«* Et Mefsiâs,quern Lex amp;nbsp;Prophet^ pracdixerunt,æquè eft,quantum ad officium fu*^ hoc eft, iuftificarc 0lt;l-faluarc,promnTtis gentibus,ac ludxis : non enim debebat taniuni elle Saluator umus populi, fed tottus mundi. lt;^iare Apoftolus Roma. 5. inquit»^** , ludxoi'um Deus tantums An non amp;nbsp;gentiumr Nonne ilia magnifica promifsiOj 9“® patri Chriftifidclium Abrahamo fada eft, ad omnes pettinet,falicet,dc Bcnedit^ione in feminc cius, bas er ein Öort foie von feinem gebint haben / inbcmbiè gan^e wclt/rnb mit namen bie tOcyben / feiten ben fegen erlangen/bas iff/2lbla^ ber fónb/ben beyUgen (Beift/vnb bie ewigen feligBeytïHxc pre» mifsio uocatur Teftamentum, Gala. 3. Quare impofsibile eft cam irritam fieri. Et qui* dem innumera funt teftimonia prophetarum de falute gentium in Mefsia, quod gen» les fiterinr uôcandæ per Ettangehum ad æternam falutem, qux omnia uaticinia expo# nit Apoftolus Ephe. 5. ut didum eft in primo articulo.

Cum igitur Chriftus fit communis omnium Saluafor,ut eum Apoftoli ubiqp prz* dicant, qui neminem à confortio fuo exdudit, modo credat Euangclio, amp;nbsp;eius ope«ï implorer,quomodo ergo inteUigemus eius uerba : Non fuin miffus,nifi ad oues per« diras 5ecC Refponfio. loan. 11. enam dicit loannes, Chriftum mori uoluiffe, ut difper# fos filios Dei congregaret in unum. En caufam finalem mifsionis dus,Se t. Timoth.u ait Paulus:Iefus Chriftus nenit in mundum,ut peccatores faluos facerci.Sed torus Mun ( dus eft in peccatis conceptus óf natus. Ergo medicina Mefsiae ad omnes pertinet. Vi* detur igitLir,pcr Ifradem rede captum, difpcrfos in mundo Dei filios,rede fignificarii.

Verum ut cernatis etiam gentes effe Ifraelitas, ucl de domo Ifradis, obferuan«^ dum eft Abrahamum Óf lacob Patnarchas,tr/plices habere filios Roma. 9.

i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carnales tantum,qui praeter carnem nihil habent, quo référant parentes,ut fun| omnes increduli Jiidxi, ludas cum fuis, Phanfæi amp;nbsp;Sadduexi rempore Chrifii. Hos ctiamfi lacobitas forte diccre pofsis, tarnen Ifraelem Dei nunquam rede iiocabis, de quibus Apoftolus Rom.p.Non omnes qui funt ex Ifracl,funt Ifradmccpquia funtfe* men Abrahae,ftatim omnes fi1tj,fed per Ifaac nominabitur tibi fernen,hoc eft, non qui fiJij carnis, ij hlq Denfed qui funt filij promifsionis,rccenfentur in fernen*

su Pios, qui fecundum carncm dcfcendunt à Patriarchis,amp; cos etiam fide in Chri« ftuin imitantur, q funt filij promifsionis, ut Anna, Symeon, Apoftoli, amp;nbsp;alij in ludsea credentes.

Patriarcha Iacob,Gen.32.reucrfiK à focero cum in Chanaan rcdiret,quadS node lueftatus eft cumuiroufep mane,illc erat angelus Dei,amp; hcc tentatio crat grauis.Cumep Jacob prxualuilTet, dixit Angelus : Nequaquam lacob appellabitur nomen tuum, fed Ifracl. Quoniam fi contra Deum fbrtis fuifti, quanto magis contra hominem præualc* bis; Ex hoc ludlamine gloriofum illud nomen Ifrael obtinuit, quod uicit Deum, qui iiigt; debatur ei contrarius. Ipfeautcm aim habcret uerbum diuinse promifsionis, fortitcr ei adhaefit, nee ulla tentatione dimoueri potuit a fide uerbi. Non dimittam te, inqu-t, nifi benedixeris mihi. Sicut Deum per uerbum fide apprarhendit amp;nbsp;tenuit, ita uidor Dei üoeatur.Et hoc modo uincitur Deus,quando non fatigatur fid es, fed inftat amp;nbsp;urget.

lam uide milii illas tentationis machinas, quibus mulicbris animus concutiebatur, amp;nbsp;tarnen fides dus in uerbû de Chrifto faluatore inuicda pcrftitit,Chriftum uicit,amp; quôd'çj,^ r^^ uoluit,obtinuit. Nonne patri Ifracl hare mulier hac fua luda perfimilis eft, quod ut filia i^cot ^/ promifsionis in fide,ut lacob, perftititfErgo fidélis lacobi, id eft, Ifraelis uaa filia erat, ifw/w, ad domum Ifraelis pcrtinens,non feaindum car nem, fed fecundum fpintum fidd.Ta» les oportet ede omnes Qiriftianos.Iam Ifracl eft Oiriftianifmus,qui habet Eiwngelium, hoc eft,promifsionem uitac æternæ, quainucra fide Chrifti omnia uincit. Quantx au* tem tentationes conantur Cananaeam à credendo auertereffedillis omnibus fuperatis, per dat in fide,amp; tandem uincit gloriefe, ut etiam iUud fidei muliebris mafculum robur commendatur à Qirifto amp;nbsp;audit : O mulier, magna eft fides tua. Fuit pulcherrima Ô^ praeJara fides,qua fortitcr omnes tentationes uicit,Sd uicHoriam eft confecuta.

Strategema, primum adortus hominem adhuc integris praeditum uiribus, men* daciOjinCidijs, 3^ uicit amp;nbsp;in mortem præcipitauit. Gen. 5. Mundum primum ante di* luuium penè totum deprauauit, ut Deus illum diluuio perdiderit,exccptis Noah cum fuis.Recentem mundum poft diluuium repkuit Idolatria omnis generis,excæcauit fen*. ^ fus corum, ut obbrutefcerent. Sic enim homoobliuifcebaturfuæoriginis, fuicreatcris, ^«Cor. 4. 6^ fua: dignitatis,ut ligna, lapides amp;nbsp;beftias, tan^ Deos eoleret, Ód auxilium atep opem ^®*’ *• apud creaturas quarrcret. Turn ccpit etiam Satan graflari in corpora,amp; potenter homi* nes obfedit, fenfus Iigauit,infanos reddidit, nepræclara Dei imago fuum Creatorem agnofccret, amp;nbsp;glorificarc poftet, fed blafphcmia amp;nbsp;ignominia adficeret.

, Ö wie ein clcnb ht fig vnb fammer tfïs/ baa ein ve^nÄnfff igé crertfot/ bil Hombiif ^^j^ 0off [o verltd? erfeVatfen/ »nnb (Bote cwfgltd? ÿu ptcyfen verownet jpctidcw qj ^i^ ^^^j^ beben ^ffgeln / fo gav frer eblen vevnunffc beveubt wirbt/ ti^obhßi '’'’^ *” f**^^ finflemuß gePofjen/ bas jie gane vitbifeV / toll vnnb rajenb '‘■' wlrt/ire (tnne/Braffe vnb wer et verkurc/brtó pe nit tubers tb«tï

Wrt6 ber unreine (Öetfl fr ju'cjt/brtó (ïc (Bott fren ©d?$ptfer vnb «rkfe# Ujtert/vnb 5» befd^ebigen nlle menfdben beging iff. Wet 04) biefen grain pinten nnbUct niepe bewegen left / bas et lerne (Boet fórepten / v«nb betf ^euffek bap/jom/gcwalt unb bobbelt ertennen/bet mnp ein verpowtet Pci|d)ltd)€r menfetoe fein/ber nid)C6 naâ) ©ott/ vnb feinet feeUn feUs^y*^ fragt / vnb ob et glctd) nid)C leyblid) vorn bófen lt;5cip beferen ip/ P ’P ^^ bod) geypbd) beferen/ amp;: durior lapide. Et hic dicito de duplici obfidione dxmo* nis^atep mone Saxones, ut peculiares fuas diras Sc diabolicas imprccationes, quarum, Alundus,pró dolor,nunc plenus eft,obmittant,amp; porro ab illis abftincant.

Smit etiam lam multi,qui,cum Euangelium de obfefsis audiunt,opinanturt2m$ rem muquatam, quippe ante lyoo. faStain, quam nunquam feno cogitant, fed con* temnun^quafi ca nihil ad nos pertincat, pratfertim cum obfefsio non fit tam frequens, ut olim ante pafsionem Chrifli,Slt; nihil ampLus nobis pcriculi fit à Sathana,quafi Saiha* nas aut dormiat, aut mortuus fit, aut iongifsime à nobis in alium Mundum,tröenb5 i» Sdjlauratfen |anbt/abierit,ficcp non uigilant contra hoftem fiC tentatorem in^ fcriifsimum Sé cruddifsimum, fed carnahter fecuri funt, ac fi nobis induciae cum Sata* na client. 2)46 tan ber xTenpei febt wol leyben/ benn bieweil rtd)tet er féh» fad) fein 4up/vnb föret bifc pcifd)lid)c menfeben wohin et will. Verum ilte male fecuris hominibus needle eft inculcate fulmina feripturæ, de afsiduo amp;nbsp;infetiga^ bill ftudio darmonum, quomodo femper amp;nbsp;ubicp infidientur, nunc ut animas, nunc ui corpora, amp;nbsp;res omnes perdant, ut dneamus nos contra infulnis amp;nbsp;multiplices inClt;l^ diaboli communire fpiritualibus armis, uiddicet uerbo Dei, fide Sé Oratione, Sobne* täte Sé uigilantia.

Audiamus inclytos bdlatores Apoftolos, ibie 416 bie Wol erfamenfrftS®^ lent free feinbee lip/macht vnb that febt wol widen/benn fte haben wit fm Bcmplfett nniffen/Petrus i.Pet.5. ait: Sobrtj eftote, uigilate, quoniamaduerfa.i ruts uefter Diabolus,tanqiram Leo mgiens obambulat,queicns quem deuorei.Eccefc* brietas fuadetur ab Apoftolo. Nam in ebrijs fenfus funt, ficut ciuitas obfefta hcftibus, portis ap?rris,cuftodibus fop iris. Nee dicit:Dormitc,Nam hoftis Diabolus non dormit, eft Cnim Spiritus indefdrus,^ non fatigatur, jm thut bet topp nit webe/ Aduer* fanus eft,non diciq Amicus nefter bonus. Et quidem ud ipfum nomen /lajSoAor mo* ücre nos debebat, ut diligenter aten fedulo caueremus. Nam ftudium eius eft,etiam bc . nefa/ia calumniari amp;1 criminari. Nee eft ouis,a qua nihil eft periculi,fed tanquam Leo. En animal fortifsimum, feroafsimum,amp; indomabile. Neep dicit, refidet ahaibi, mm enim quits eilet interduin nobis,fed obambulat.En ftudium indefdEum nocendi fern* per ÔC ubiqp loenrum. Quid queerit f quem deuoret, inquit. Hoc eft leonum, difcerpes re amp;nbsp;dcuorarc,hoe eft omnino perderc.Non enim contenais eft Diabolus res was 511 poflêfsiones perd ere, fed ardette towm perdere in anima Sé corpore. Adeo potens amp;nbsp;malignus Spiritus eft. Ex hac fanc defcriptione Sathanæuides,qualemamp; quantum ho* ftem habeamus. if r ip ein vn«ctbtoPnet/P4rd'er/grimiglt;r/Peter/Vtt4blep ^ ftg etQfeinb be« menfebliebengefcbletbte/qui nó cefTat querere pei-nidem noftri, donee cum fuis Apoftatis angclis in infernum detnius fuerit. Et profedïo in hac poftre* ma attatc,cjua fibi inftare breui fentit fupplicfum actemi ignis, maiori emdditate fatuit in pios,amp; omnes occafiones obferuat, Ód quærit diunoeftuep eos perdendi. Quare ÓC nunc mctue,caue,obferua hoftem quanta potes diligentia uigilantiacp, ne te ex inopi# nato opprimat.Vigila in orationibus, ftudio pictatis,mcditatione uerbi,cfto fobrius,coa ßde in Chriftum,quiSatrtnam weit,ins armis paratur tibi wctottf contra Diabolum.

‘^ lam qü^itur, ündc in tantas tenebras ignorantiac amp;nbsp;impictatïs pro!ap{tis,a'Jt ue* fierit homo, liccp a Domino fit dereli(fïus,cum tarnen fit Dei imago nobJis,memoria, intelledïu, uoluntatc przditus,fic creatus, ut nuUum in natura uidum effet, Item, unde Diabolus, cum SC ipfe creatura fit, non creator, tantam potefiatem fortitus fit in genus humanum,nobilifsimam amp;nbsp;rationalem creaturam angcliformem, quod earn fie poteli opprimere,excæcare,priuare fenfibus,ac plane deprauare, ut homo brutelcat,wide tam infana, crudclis amp;nbsp;amara inuidia Diaboli in naturam humanam ab initio, quam Deus tarn tenere diljgit,ut 5C ipfe uoluerit,non angelus,fed homo fieri.Experimur enimuni# cum Diaboli Rudium cire,amp;uoluptatcm, hominem totum perdere in anima,corpore Ö^ tebus. Has quxftioncs futura Dominica, diuina dementia,tradabimus.

OC Euangelium pulcherrimc nobis Clirifium,SC dus officium proprium W r ^praedpuum, quod eft deftruere opera Öif potentiam Diaboli, mortem, jr^f.^ W peccatum, amp;nbsp;eius Tyrannidem in humanum genus anteoculos flatuiu S ^^‘^ *^®^ grande SC illuftre Miraculum nobis proponit, ut in eo Chrifti Redemptoris noftri diuinam potentiam,amp; bonitatem contemplantes,in fide Chrifti confirmemur SC corroboremur,dum uidemus atep audimus Dominum no= firum,nullum quàmlibet defedtuofum Sc m^erum hominem, modo credat,SC opem a Chrifto petat SC expedet, aut Qirifto adducatur ,.abijcere. Neep ullum effe defdefum nature humanx tantum,fiuc ille fit fpiritualis,fiue corporalis, quem non pofsit hic Dominus nofter lefus Chriftus uel uerbo pellere, amp;nbsp;nos integritati reftituere. Pertinctigi* tue ad praedpuum illum Articulum: Credo in lefum Chriftum Dominum noftrum. Et quidem omnis fcriptura Prophetica amp;nbsp;Apoftolica hue tendit, ut nos doceat Cfiriftuin cum fuo officio, baratt t)ló rtlkó gelegen. Siquidem cognitio Clirifti faluat amp;nbsp;lulu^ heat Efiuyj. ÓC loan. 17»

r, nbsp;nbsp;nbsp;Obdurata malitia impiorum, Euangeltj hoftium, uerum Satanse opus, ^d in* tdligcre operç precium eft,ut difcarnus que fit conditio ÔC fortune Euangeltj, dum prx* dicatur in hoc mundo, contra illud offendiculum, quod magnates, potentes,SC fapieiv tcs,EuangeIio fint infefti,ÔC Chriftum damnent amp;nbsp;blafphemcnt.

x. Horribilis potentia Satanac SC Tyrannis eius in genus humanum. Si indefef* fum nocendi ftudium.

Vcrurn Qiridus, utpotc naturae noßrxperfet^us inftaurator Ô^ medicus, He no* ftram naturam dilexit,quod ipfe earn inducrit,amp; pro nobis mortem guftarit,diiiinapo tentia fua amp;nbsp;Satanam expellit, ÔC homini (enfus reftimit, ut porro amp;nbsp;loqucretur fid ccr* nerct, ait Matthaeus. Quo miraculo oikndit fuam maieftatem, quod Jpfe lit Mefsi» promiUus olim in Lege fid Prophetis.Nam Prophète inter alia figna,qux Mdsiae t«« buunt, etiam uatidnantur, ipfum mutos fid furdos fanaturum, Efaias cap.35• aiuDcus operc ucniet,fid faluabit nos. Tunc apcrientur oculi coecorum,0d auresfurdorum pate« bunt,tunc fallet elaudus ficut ceruus, fid aperta erit lingua mutorQ. Et quod praecipu«^ eft in omnibus fcriptuns de Qirifto,hic prçftat,nempe liberationem à principe mund^ cuius uinculis noftra natura propter peccatum mifere Qi. potenter detinebatur.Eft enim die contritorferpentint capitis, Gene. 3. qui folus fuis operibus efficit,ut Belial intete2^ nee ultra in luda, id eft, in populo Dci Cliriftifideli fid confeftore pertranfeat, Naum t. Verum cum Chriftus ad hunc modum fid bonitatis fid potentie fuae fpecimen edidfl^ quid de eo fentiunt homines f Nonne arquum fuiffet, ut tarn fupremi quam infimiin ludaico populo incredibill gaudio exult aften t, vnb (Bott ben Oevm von bef^^î* gebanefer betten/ bue pc biefe ff lige ^cyt erlebet betten/ bnran (te ÓoW P gnebigbeb beimgefutbe / vnb ben verfproebnen If rlófcr 3fraeli6 gtp*»^ bnt/b4d fïe mit iren lerbUdxn nngen votfnen faben/ vnfevn (Soft fdb^l^ ntenfdjUdïee nurur/ben renren reebren t^eylanb ber ganzen weit/ ^l^î^î* bnins vnb ibnutbd amp;0n/ berinnen jnen ewige ctlófung verbeyfpn tvi^t/ vnb in teinen nnbern ^|4t. 4$. l^nb faben P»ne wunberwereb*/ bic3uoot bic Propbeten von in» gewetiJagr berren/i^ wie fróheb war ^Ibnb^^^^ubtt TJuben Äfr^uarer/ba er noch nur in» CD et ft vot» fcm/aldetn pjopb^t/^ tag Cbnftt erfabe /baran bet I?d4^i.\ fel be fok zugegen fein im ^tyï^ vnb ba» Keyd? Koeree pteötgen/nuftrtdxen/ vnb bic welt gebenebeye’?* Wie vbel geracne Biobcr b^t er aber bter lt;i^ö waren wol e^lidx gwibefO*^ ge/aid bae gemeine voict/bte merctten balb an^ ben wunberjeid?«^/^^ etwas groftes vnb fonberUebd votbanben war/verwimbcrtcn fict fpratben dOartbei am ia. ftZaptt. 3ft ber nicht îbauibô 0onr 3llüWoU ren ftc fagen : Vnfer dOefttas foil ye au^ ^auibd ftammen geboten ben/ bauen bie propberen fo greife bertlicbe binge febteyben/ tiefer jarenuô Wirt gerot^lid) bec fetbig Îbatiibô €5on/ vnb ber rechte (^Olt;0'‘lt;^® fein/ 4tô beweyfens je bic werd'/bie er tbut/gewaltiglicb.Öebct/biefe etn^ feUige leur tonbren Cbtiftmn an feinen werefen ernennen. Et fit quoad«* ßus Matth, ii. dicit, Abfcondifti hæc fapientibus fid reuelafti paniulis. Et Efaiæ 66» Ad quem refpiciam, mfi ad pauperculum, fid contritum fpintu, fid txementemferm* nes mcos f

Scd quid ad hxc dicebant Supremi redores in populo, Sacerdotes fid Pban* fæi, quos ante omnes decebat(benn fte folfen ye billid) bie erften gewefen fdf) fummareuerentiafidobedientiacxciperepraefentemincarneMefsiamt' Refponde* tur: 1111 figna temporum drjudicarc ncfcicntcs, Matth, id.ægrc ferebant hoc rectum fid fanu.n {Xipuli ludicium de Mclfia præfentc, fid coeperunt opus hoc magnincura t hrifti calumniari, dicentes, dxmonis dfe opus primary quem uocabant Bectebub, id d^magiftrum mufcarum,ucl Dominum. 4.Reg.i. Legimus idolum in Ecron,quae vrat ciuitas tribus Dan, fid luda adPripta, ut habetur in Ionia,quod confulebat. Ocho trias enim rex ægrotans, mifit legatos confultum Baabebub Deum Accaron, utrum uiucrc poftet fid conualcfccre, an minus;' Hoc idolum cum pijs maxime abominabilc ciret,exca:cati Pharifæi principcm daemoniorum uocant,fid ex mera fid acerba imadia, opus Chrifti diuinum, huic idolo tribuunt*

Lucas fcribit quofdam ctiam fignum è ccelo petijde à Oirifto,fed tentabant Chri Hum, quali nero hoe non fuerit maximum fignpm,uerboPrindp€m Muhdi cxpellere, fid hominem

'8if hominem libcrarc, quod nulla uis ud potentia tonus mundi pötcß«. Hos fgMjp Chriftus nationein malam U(xat,amp; negat illis lignum, prêter lignum lonæ Piopiitur^ Sicut Ionas fuit fignum Niniuitis, ita erit filius hominis nation! il h. Mirum uéfG/.jUÔii contra cor proprium, daemon! tribuunt opus folius Dei, fed cor excaecatum a dxmouC non poteft aliud fecere.

Tale peruerfum iudidum amp;nbsp;hodie cß dcEuangclio Sd cius opcribu? in hoe mua do. Noftri enim Pharifæi illis in omnibus funt fimdes. Quando enim per uerbiatt Guangdij S^ digitum Dei dçmon eijcitur,amp;l homo conucrtitur à uia mal3,in qua prius Ipirituahter à Satana obfellus tenebatur, amp;nbsp;Euangclio Girilti, uerbo lalutis credit, hfe fiatim uodferantur pontiHcij,e(re Satanfeam doclrinam,fidem amp;nbsp;frudum fimd dam#\ nant. Si quis fcörtator,fc0rto vel!(5o, ducit iuxta mandatum Dei legitimam coniugem^ nocant Satanicum qu!d,amp;fuum impurifsimum cedibatum longe praeferunt lacrofincto coniugio. Si utramep fpeckm Sacramenti quis aedpit ex uerbo amp;nbsp;inititutione Chnfti^ Satanicum elTc dicunt Papillae, cum Spiritui faneßo hæc opera tribucre dcberent.Sedl contra hos calumniatores SC blafphematorcs uerbi ueritatis nobis fedulo pugnandum CntgladioS^pirituSjhoc dl, Verbo Dei.

Lucas addit Chriftum cogitationcs eorum nou!ffe,5(^ refpondilTc calumniac Phai rifroruin. Vbi obfcruandum,Chriftum clTc uerum amp;nbsp;naturalem Deum,cui foli Scriptu ra tribuit hanc potentiam nofcendi corda hominum. lercmiæ 17. Ego Domirius fcrui Ons cor,6c probans rencs,5lt; i.Paral.xS. Omnia ferutatur corda Dominus, SC un!ucr:^ fas mentium cogitationcs inteUigit. Si quaefieris cüm, inuenies, fi autem dereliqueils ’ cum,pro(}ciet te inaeternum.

He: autem calumnia pharifacorum, quibus Matthaeus blafphemiam tribuit, tant execrabde peccatum crat, ut Chriftus earn uocct peccatum in Spiritumfandtum irre^ tnifsibde. Matth.ii- Et quia non crat ferendum, ut opus Spiritusfantfli tribucretur fpt* ritui immundo, refcHit Cbrillus Pharifacorum blafphemiam quatuor fortifsimis argu* mentis, âi ell primum, ex dxmönum coneórdia. z. ex blafphemantium propria fen» tentia. 5. ex potentia Domini. 4. ex opcrum diuerfitatc,contrarietate officiel urn,qux non compatiuntur fe in uno ucl imitate.

Primo fciendum dl, demones in regnofuo ardlifsimo foedere amidtiæ effe con« iundlos, amp;nbsp;tam concordes, ut unanimi confenfu femper amp;nbsp;ubiep in hoc unum incum« bant amp;nbsp;confpirent coniunctis uiribus Sd confiiqs,ut dedtos Dei opprimant,amp; in æter^ nam damnationem fecum pertrahant. In hoe negodo utuntur noltra carnc,quæ fuaptc natura ad omne malum propenfa, facile, mfi à Spu itufandto rcgaiur,à Satana holte cal* lidifsimoimpelliturinomniaflagitiaód peccata. Deinde habent daernonia Mundum coadiutorem, quünnumens exemplis malitiae amp;l laqueis nos ad peccandum allicitSd per trahit. Et bic uidemus Regnum Satanx in Mundo. Circumfpice quxfo, quid aga* tur in Mundo,an non maior pars fequatur fua fponte inftindlum Satanx. Omne quod lt;11 in Mundo, uelut concupifcentia carnis, concupifcentia oculonim,fa{lus uitx, non dl ex patrc,fed ex Mundo elf, i.lyan.z. amp;nbsp;i.Ioan.4.Mundus totus in malo poli tos dl. Defcribit hic Spiritusfandlus mundum tanquam Diaboli officinam 8d domumgt;!n qua omne malum iuxta fuum ingenium opcratur. Qiiam parua portio fit uoluntate Deid Diabolus !g!tur, ut lob ait: Rex dl in mundo,id eft,imprjs,amp; agitcos,Ephe.z. excx* cat,ligat,dcc!pit,ad omnia mala urget,amp; omnia perturbât. Quis Regum terrx habet tam obfequente populum ad omnem uoluntatem fuam,ut Diabolus in mundor^fiuc ï)ortgt; veil |cbccm«n was bev ^cuffel. wil/Æv wil man fol (5ott verndjeen/ fdn ^ußufbr jar CvcAtuv haben / vngebulctg fein/ vagebotf^m/maa fo^ wür^cn/m^tbcït/cbtbwcVca/ilcUn/Ucacn/hctrtgtn/trwncfe» vn uolfdt*/

Hun fi^rtW/ob nid)t fafï ber meb$ev tbcyl bet welt/mU bkfen « Iwjfp Py w vntctla^/ öiblt;/ wU genMittg ip er in feinen gUebern/vy^^ fageejbeten ««^ ©ottee wo«t/|4 ft eygen bere/ bes natütlfcb lt;5eR6 P?J jtten/pc t b»« »nred)t/(5ott werbe (te jeiclid? »nb ewigUeb Pi^^tf^/^^’i/ ben nuebz wie ber Öntbnn ben feinen lobnt/rïocb blenbet ße bet '*^^f^K »nb bteng^ (te fo gewaltig (mmer bin/ von einem («(Ier ine nnber/ lt;iÿ^‘* (te in ber vwbufjfettigteyt/vnb t(î Bein U(ïer fo vngebeur/Beine blinbb^X^ fo biefe/ brtbin er feine «lieber niebt Ban treyben/ bie er inn feiner geww bnt. pnnlue fptiebt 5« utmotbeo/ 4^r bnlw bie vnbu^fertigen gefangen nach feinem wWlen/bne i(î/(te müffen tbtm/waô er wil/vnb thune gerne/ mb Binnen nie «np biefer gefengnnife entrinnen/2gt;enn Cb:t(luö fpitlt;Vtï

Grapfuce autem defcribituf inimicus nofter,quo cum faeüajs pcmofccrejCWe? pofsimus* Quare diligenter perpende uerborum emphafim.

u Fords, En potentiarn, non folum fords eß, fed pratter hanc naturalem potea« dam habet amp;nbsp;arma ad nocendum tialidifsima. '

4. Atrium fuum, En poflefsionem Satan», Mundus eft fuus. IdcoprinccpS , Mundi huius. loan. 14. Et hic babes definitionem mundi,quôd eft Atrium Satanx* y. In pace funt,Id eft; nemo ci aufert,ncc ipfa pofluat effugere è manu eins,Tan* ta enim potentia continet homines in fuo regno.

d. Pofsidet, Impij funt poflèfsio Satanx, nam à quo quis fuperatus cft, huiï» cd feruus, z.Pet.2»

Quid potuit iKe mutus ad fui liberationem f plane nihil. Non enim dicit Mat* thacus : Ipfe uenit ad Icfum, non enim ucl nouit fuam mifcriam, ud liberari cupiebat, fed ab alijs adduftus eft, qui nifi iicniflèt ad Icfum unicum Redemptorem, manfiffet mifcrum mancipium Satan», captus ab eo ad ipfius uolunfatem propter peccatura. Diabolus noluit ut audirct, amp;nbsp;loquerctur, nc ucritas per fenfus illabcretur, Et obfefli» tacuit, 0^ nihil audiuit. Luc» S. Sic obfedit multis temporibus hominem quendam, ut, plane obbrutuerit,noluit ucftiri,uagabatur in monumentis, rupit uincula,amp; agebatur à dacmonioin defcrta.Nam erant multi,quippe legio.Matthari 8. duos prédit,âf tant fæuos reddidit,ut nemo per uiam eorum tranfire poftet,cum^ daemones ad imperium Chrifti cogcrentur exire ab obfefsis, porcos ingrefsi pr»cïpitarunt cos in mare,amp; pc» rierunt. Exempla crudelitatis amp;nbsp;Tyrannidis Satan» in irripturis funt obuia. Qua’m horribiles tempeftates 5C calamitates excitauit permiftu Dei in lobi familiam, quam und cum pecoribus péremiftetrquam horribâi fanie infedt totum corpus lobi. Prxte* rea tam fortis eft,ut nulla fit poteftas in terra,qu» comparctur ei. lob. 41. Tam inui« dus Ôi. atrox hoftjs, ut libentcr totum mundum in momento perdcret, fi ei permitte* retur.Ecccamp; hicaêr plenus eft malis fpiritibus,qui omnes diu nodlucp nobis infidisru tur,ut noceant in corpore amp;nbsp;anima. Nos uero tam fragiles fumus, tam ignaui,tam in* curij amp;nbsp;négligentes propri» falutis,fi Chriftus, uidor Sa tan», non üallaret nos angclir co pr»fidio,non paterentur mundum per unam horam ftare.

Cum igitur tam fint unanimes amp;nbsp;concordes, in malo fie coniundi amp;nbsp;confoede« gt;nbsp;rati, confequitur dxmonem non pelli dæmone, fed potius in nocendo iuuari, ficut ait de feptem fpiritibus nequioribUs fe, ÖCc. Si in regno illo peccati 5Z mortis, in quo Sa* tan Rex eft, unus Satan alium impugnarct, hac feditionc cito regnum eius penret. Bello enim inteftino maxim» urbes deuaftantur, amp;nbsp;qu» infirma per fe funt, concor* dl» uinculo redduntur fortia. Et qu» fortifsima funt, difcordi»^ feditionis tumultu dilToluuntur corruunt.

Hoc Argumentum ab experientia in rerum natura diicQum, optimum eft, quod nemo fanx mentis negate poteft. Ratio enim humana hoc capit. Illi font concordes, ergo alter altcruin non cxpeUit, fed fe mutuo iuuant. Illi funt difcordes, capitaliter ini* mid, ergo alter akerum non iuuat, fed profequitur di. opprimit. lam Saranac regnum aliquot millibus annorum ftetit in Mundo. Confequens eft, concordes cos effc,alioqui iarn ohm pcrrjlTct,fi in fe fuiflet diuifum. Quid poterant quzfo, muidi Pharifsd mutt# re contra banc emdentem ac mfaUibdera experientiamj'

Refpondeo breuiter î Öeus initio creauit hominem replum ad imaginem di Cbf mflitudinem fuam, exornauitep cum ucra notitia, fapienua,iultitia amp;uita a:tcrna,utho* mo Deum conditorem fuum agnofcerct, cclebraret, dep obediret. Satan aUtem an* gelus Apodata, qui in ueritate non ftetit, loan. 3. ex inuidia amp;nbsp;odio filq Dei, Euant matrem noftram feduxit mendacio, amp;: ad ihobedientiam erga conditorem Deum per mouit, uitam pollicens, unde Mors prouenit. Eua mentienti antiquo ferpenti credi* dit, edens de frudlu ligni in medio paradifi, di queep dans uiro fuo Adam, qui fimi* liter edit, di fimul inobedientes uerbo amp;nbsp;mandato Dei, fadti funt mancipia Diabok, Siquidem à quo quis deuidus eft, huic etiam in feruitutem eft addidus, 2. Pet. 2. Iarn |)er unum hominem peccatum in Mundum introqt, amp;nbsp;per peccatum Mors, di fic in omnes homines mors peruafit,eô quod omnes pcceauerunt.Per unius delidum,nem* pc Adam, pi opagatum eft malum in omnes homines adcondemnationemRoma.j* Et, ut Auguftinus ait de Trinit. lib. 13. Cap. u. quod iuftitia Dei, in poteftatem Dia* boli traditum eft genus humanum, peccato primi parentis, in omnes utriufep fexus communione nafcentes originaliter tranfeunte, Sd parentum primorum debito,uni* «erfos pofteros obhgantc. Quocirca omnes homines, ab origine fub principe funt po* teftatis acris, qui operator in filqs diffidentiac, Ephe. 2. Apoftolo enim telle, natura fumus Hkj irac, anima âC corpore maledidi, di ad actemum gehennæ incendium dam* hati, amp;nbsp;propter peccatum in manu Diaboli, qui habet imperium mortis, Heb.2. unde nee per nos, nee per uUam creaturam liberari poflumus. Satan enim eft for ris ille ar* matus, qui euftodit atrium fwum, hoc eft, genus humanum, amp;nbsp;homo irretitus laquco Öiaboli, captus eft ab co ad ipGus uoluntatem. Et hinc quidem fit, quód permittente Deo aliquos homines corporaliter obfidcat. Nee aliter, quam per unicum redempto* rem Ifradis, lefum Chriftum Dominum noftrum, è manu Diaboli, peccato Si morte, tamparuuli, quàmadulti liberari polfunt. Hicenim folus à Deo pater ex immenfa mifericordia amp;nbsp;bonitate, humano generi promiftus, Si in plenitudinc temporis fft mundum miffus eft, qui in alfumpta humana natura, facrificio fuæ pafsionis di mórtia humanUm genus Deo patri rcconciliarct, peccatum di mortem delerct, à poteftate Sa* «anae libcrarct, iufticiamSC uitam xternam hUmano generi reftituerct, utinOiriftum tedemptorem credentes fintliberi à peccato, acterna morte di Diaboli poteftate, Ó^ propter Chriftum fide Sc gratis iqfticiamöiiUJtam xtcrnamconfequantur.

Et quia Satan tantus eft hoftis, qui hominibus femper ud ubiep indefetïô ftudió ftocere, amp;nbsp;cos perdere conatur, caucamus ab co, ficut diuus Petrus 1. Pet. j. grauitet monct: Vigilatc, fobrq eftote, quoniam aduerfarius uefter Diabolus tanquamLeo ru* giens obambulat,quacrcns quem deuorct, cui refiftitefolidi fide»

Secundum Argumentum, optimum genus confutationis, qüando aduerfarium cogimus ipQ cuidentia rei, Ód ex proprio ore uel fententia fateri, quod antea nega* ueraf* quot;

Scd ludxi fatcbantur filios fuos,id eft, ApcftoIoSjCijccrc Datmonia diuina uirtii# teipfis conceffa, ucl in nomine Dei, Quare cogcbantur uel etiam inuiti fatcri, eadem Uirtute Chriftum filinm Dei cqcere dæmonia : aut manifefta fiebat eorum infania amp;nbsp;inuidia cæca, c|ua idem opus, nuUa ratione, nifi propter inuidiam, tribuebant Deo amp;nbsp;Diabolo.

lam contra blafphcmantes concludit ChriftustSi igitür non perSatanam,feddi« giro Dei, id eft, Spiritufancfto eqcio dacrnonia, profecto peruenit ad uos regnum Dei. Nunc fcitis in Mundo efte duo diuerfifsima régna.

quot;Diaboli, qui per peccatum ÔC mortem regnat in omnibus impoenitenti* bus, quos hic excæcagut in Sternum pereant.

Regnum gt;nbsp;Chrifti, qui per iuftitiam amp;nbsp;uitam regnat in credentibUs, quos Spiritufuo ex regno Diaboli liberal, Satanam pellit,amp; uiua templaDei ex eis efficit.

Et Deus inProphetis promifit illud regnum benedidionis, cuius Rex, CapUt amp;; adminiftrator eft lefus Chriftus, qui uerbo fuo amp;nbsp;Spiritu hic regnat,fuos à Satanæ uinlt; culis liberal, iuftifïcat,Spiritufando donat,amp; gubernat, à morte ad uitam transfert,hoc eft caput ferpentis contercre, poteftatem tenebrarum, fub qUa eramus, uincere, con^ culcare,cius uincula rumpere, maledidionem,quam inmundum inuexit, tollere. Ha« denus regnaUerat tede in mundo Satan, iam autem ueniente Chrifto, palam inchoa« tumeftregnS illud Dei,in quo Satanaab elcdis expulfo,Spiritusfandus daturcreden« tibus,quo ducuntur ut filij Dei: Satanfuperatur, ius eiinhumanum genus adimitur, ueritas manifeftatur, mendacium proditur amp;nbsp;confonditur, filij Dei difpcrfi in unum colligüntur, luxucnit iUuminans mundum,tenebraedifpelluntur,Redemptoradulenit, precium redemptionis datur, captiuitas foluitur,libcrtas reftituitUr. De hoe regnopaf-firn multa extant teftimonia,Efaiac di.LucaE4. Miftiis ad Euangelirandum regnum . Dei. Matth. 9. Circuibat lefus ciuitates omnes ac uicos prædicans Euangeliumrcgni Dei. Matthaai 21. Auferetura uobis regnum Dei,amp; dabitur gentifacientifrudus • eins. Chriftus autCm regnat in fuis per uerbum,fidem amp;nbsp;Spiritumfandum per Sacra*» menta amp;nbsp;Abfolutionem: Perhæc enim eft efReax in credentibus.

Et probat hic etiam Chriftus fuam pi arfcntiam: Satan erjeitur, Ergo regnum Dei promiflum in Prophetis, cuiUs Rex prüfens Chriftus eff, aduenir, nam uidoria in Sa« tanam in illo regno promittitur, ficuthic,amp; ubitpin Euangelio ingentibus amp;illuftribus miraculis declaratur. In regno enim Chrifti promittitur remifsio pcccatorum, uidoria in Satanam, plena liberatio, falus amp;nbsp;uita xterna, omnibus Chriftum uera fiducia reci« pientibus.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium Argumentum irreffagabile ex potentia Domini, amp;nbsp;eft à fimili, quo

manifefte dedarat fe longe fuperare polcnba Diabolum, utpote quem repugnantem eijciat, amp;nbsp;eins opera deftruat. Sic enim in praelio fit, dum potens pofsidet domum, omnia in pace funt: Si aUtem uenerit potentior, ille minor cogitur cedcre. Hoc igitür üUlt dicere Chriftus ; Satan quidem eft fortis armatus, fed ego fum illo fortior, qui Dia« bolümuinco, amp;nbsp;tanquam raalæ fidei polTeftorcm c domo, id eft, hominibus expello, quamillelibenter diUtiuspofsideret, 0^ inuitus rcccdit,ncq} recefturus unquam fi non iieniret fortior,cuius potentiam mefuit,5C ferre non potCft,amp; cui cederecogitur.Bceb zebub amp;nbsp;Diaboli adeo me non iuuant, ut fint hoftes, SC captiui mei, amp;nbsp;uindi, qui me liment,Ô^ ad imperium meum recedere coguntur. Quando hofton cxpclloabhomi« ne,ego ut uidor ouans incurro inregnum Satanæ, deuafto munitiones eius,frango portas, arma diripio,captiuos eius libero, amp;nbsp;fpoliadiuido, ut folent uidorespoft lætam uidoriam. Diabolus eft fortis armatus,in cuius atrium nemo irrumpcre poteft, nifi for« tem uicerit, atcp uinxerit,nifi enim uidus ac uindas fuerit, tuetur atrium, ut fua omnia quæ pofsidet fint in pace, 6c in tuto polfeftbri Satanæ. At cum ego Satanam ex atrio pellam, fan's manifeftum eft, me cum uicifte Si uinxifle. Quomodo igitur mihi hofti

Atep hie habemus tertiurn articdum,nempe fummam 8C inukTam Quißi potenlt;s Obm. Quamuis cnim Sathan fit fpiritus potens,tarnen longe potentiór eft Chrifti!s,qui cum iuftida amp;nbsp;potentia late fuperat, regnum eius deftruit, capiiuos eius libérât, à pote* tdlate tenebrarum ct ipit,fit'transfert in regnum fuum,captiuam ducit captiuitatem,pccff eatumjegein mortem amp;nbsp;infernum, qux funt arma Diaboli, quibus confidit, fixe ua o forns Gigas filius Dei aufcrt amp;nbsp;tollit, implens legem perfeeftifsime, dermans in fe amp;nbsp;iram Patns,3^ pcenam peccatorum noftrorum fuftinens,abolens eum,qui mortis habe» bat Imperium,id eft Diabolum,Heb.x.diftribuens Eedefiç fuæ fpolia,condonans nobis omnia delidta, delete quod aduerfus nos cratchirographo. Colof. a. Dans nobis iufti* dam â^ uitam xternam.

Sed ipfi Dxmones fuo tremore amp;nbsp;clamorc fentiunt 8d agnofcunt infinitam Do* mini potentiam amp;nbsp;ineuitabile imperium.Matth.8. lefu fill Dei, quid rei nobis tecum^ Verufti hue ad cruciandum nos ante tempus, amp;nbsp;non audent intrare porcos,nifi fuppli# dter impetrent à Domino. Marci i. non finebat Dxmonia Ioqui,dicens: Obmutefee, 0^ exi ab homine.Et Luax 10. Spintus etiam difeipulis Chriftifubrjciunrur,dlt; ad inuo* cationem tantum nominis Chrifti fugiunt. Adfor. rd. Paulus per nomen Chrifti etjeit feritum malignum.Et Luex 8. rogat Chriftum Sathan : Obfecro te, ne me torqueas» tn iUi furiofi, potentes, amp;nbsp;immortales hoftes noftri,Chriftum ut Dominum timent,amp; ad cius uerbum contremifeunt » Quotics igitur fidei articulum de Chrifto filio Dei recent fes, diligenter cogita te Dominum habere, cui tuto fidem habere queas, 6d cuius ope 2tcp defenfione aduerfus Diabolum tutus eris. Habet cnim imperium in Demones, Öl omnes Creaturas,omnia d funt fubiedta. Pfalm. 8. FacQus fupra omnem principal turn ac poteftatem, Sd uirtutem Sd dominium, amp;nbsp;omne nomen quod nominatur, non folum in fæculo hoc,uerumctiam in futuro,amp;omnia fubiecit fub pedes illius Sdc.Eph.i. Philip. 2. Qirifto funt iufticix £d imperium, cuinemoquannimuis magnus amp;nbsp;potens refiftet,fed omne genu ei incuruabitur, amp;nbsp;iurabit omnis lingua. Efa.45.H0c eft,omnia fiuc coelcftia,fiue terreßria,fiuc inferna ncceffe habebunt Oirifto fubqci, Sc illum fupe* riorem ac Dominum ipforum agnofccrc. Credamus ergo eius uerbo, Sd promifsionk bus,quod uelit ac pofsit nos gubernarc, tueri, è pcriculis eripere, amp;nbsp;feruare. Eft enim Deus iuftus Sd Saluator ndler, qui donat rcmifsionem peccatorum Sd gratiarn, Sd ad* fert ueram amp;nbsp;actemam iwftiaam ac falutem,ut fide iuftificati,cx omnibus periedis libe» remur atep fduemur.

Quartum argumentum fumptum eft à contrarijs Chrifti amp;nbsp;Satanse operibus* Non eft pofsibilc Chriftum erjeere Satanam per Satanam. Si enim hoc facerct, needfe dfet amborum elfe confenfum, Sd cadem opera amp;nbsp;officia, fi fc coadiuuarent in expel* lendis Dxmonibus. At opera eorum amp;nbsp;officia funt diuerfifsima, amp;nbsp;plane contraria. Diabolus enim difpergit,adfligit,cxcecat,{uriofosfacit,in omne malum prqpellit,men* iitur,occidit,amp; perdit corpora,res amp;nbsp;animas. Chriftus autem colligit filios Dei difper* fos in mundo in fuum ouile,eripit,illuminat,fanos SC fapientes reddit, ad omne bonum w^getjOeritatem docet,uimficat, amp;nbsp;faluat animas amp;nbsp;corpora.

lam utcunqj quis exexcatus fit inuidia, amp;nbsp;ftupidus,tamcn ratione uidtus cogitur £atcri,non pofte dfe coadiutores in executione unius operis, quorum corda,fenfus, uo* lt;nbsp;a, Pu dia, officia amp;nbsp;opera funt plane ex diametro,ut dicitur,coniraria.Conuincitur itacp, non pofte fieri unquam,ut Dæmon Dxmonem erjciat, neque Chrifto ullum effe corn* mertium cum DiaWo.ErgoPharifacioccxcati foedifsime mentiuntur Si blafplicmant.

Eft ferla exhortatio ad diligentiam amp;nbsp;uigilantiam, nc poft acceptam gratiarn in Êinam caccitatem relabamur. Satan enim etiam uieftus recht comitatus phiribus ho* is, ut nos quafi incautos opprimât atep perdat. Standum igitur eft femper in ade, L L Si pugnan*

amp; pugnandum contra Sathanam armis fpiritualibus, uerbo Dei, fide amp;nbsp;oratfone, lt;jufc bus armis extinguimus omnia telaignnaDiaboli,ÓC cumin nomine Chrifti fuperatnus» Primum uerohic Chrifkis oftcndit indefeffum atcp afsiduum ftudium Satanse ad no cendum amp;nbsp;pcrdendum.Sccundo,uaticinatur horribilc fupplieium Pharifacis blafphemis, Ód ingvatis ludeis,quod poftea impIetS eft,quia neglexcrunt Euangelium gratis,amp;ob* btam fakrtem amp;nbsp;felicitatcm refpuerunt. Non cognouerunt tempus uifitationis fox, Lucx 19. quo Deus ex immenfa fira mifericordia cos per Oiriftum uifitauit. Matth* cap. 12. dare doceghanc côminationem ad Pharifxos amp;nbsp;eorum focios pertinere, cum dicit:Sic eric amp;generaaoni huie peruerfx.Quibus uerbis Chriftus ad Pharifxos appli« cat exemplum Daemoniaei amp;nbsp;Sathanx.Quando enim Qiriftus amp;nbsp;Apoftoli dus prxlt;-dicauerut Euangehum regni c^lorum in Galilxa amp;nbsp;Iudara,eieótus fuit Satan per Euan* gehum, amp;nbsp;palam demönftrata ucra falutis ratio,ut credentes in Chriftum, haberent up tam acternam. Impq Sif occxcati Pharifxi tantum abeft ut refipifcant,amp; Oiriftum ag* nofcant, ut etiam Chriftum, cius Euangelium amp;nbsp;miracula uirulcntifsime calumnicntur amp;nbsp;execrentur. Sed hze in doeftrinam noftram fcripta funtjUt difcamus Deum timcre, uci bum cius in corde conferuare, amp;^ ipfum inuocarc contra potentiam amp;nbsp;infidias Di«? aboli, amp;nbsp;ab ipfo auxilium amp;nbsp;Übexadonem ucra fiducia liberatoris Domini noftri Icftl Chrifti petere ö^ expedare»

Rede agnouit mulier hoc ingens beneficium Qirifti,fcilicet, quod digito Dd,id en,rpiritu fando Dxmonia toepeUeret, 5C hominem liberarct. Ideo ingenue confriTa cft,amp; iudicauit matrem Domini fglicem,quæ Chriftum portaucrat,amp; !adauerat:agno^ uit, quod Deus magnam gratiam praeftaret hominibus per Chriftum, ex illa matre na^ turn, amp;nbsp;matrem inter omnes mulicres benedidam. Quare Qiriftus rcfpondit;Qid^ (mó, Bcati,qui audfunt uerbu De4amp; ajftodiunt illud.Quibus uerbis non negat Chris' ftus matrem dfe bcatam,fed adfirmat omnes illos forc bcatos,qui audiunt fermonem Dei,amp; cuftodiunt illum,hoc eft, qui crediderint Euangclio. Docet ergo bic quartus lo^ cus,inm amp;nbsp;maieftatê uerbi Dei,quod uidelicet auditum ÖC euftoditum transfert à mor« lt;c ad uitam, amp;nbsp;conferuat in aetemum animas amp;nbsp;corpora. Et eft eSmendatio infignis, qua Chriftus comendat ftudium Ót: diligentiam audiendi amp;nbsp;retinêdi uerbi Dei,ab cius effedu feu utilitatc,qux eft uera bcatitudo,hoc eft,Iiberatio à peccato, morte,inferno,Ód d tyrannide ac poteftate Diaboli. Deus enim facram icripturam, fuum uerbum ordt* nauit amp;nbsp;dedit nöbis ad faCtem. Hoc uerbum uult legi,doceri, audiri, amp;nbsp;fide ad xters nam uitam Stf beatitudinem apprehendi amp;nbsp;euftodiri. Et Apoftolus, Rom. 1. did^ Euangelium effe potentiam Dei ad falutcm omni credenti. Hoc eft, uerbum Euange« lij, eft organon illud,per quod Deus eft efFicax:offcrt remifsionem peccatorum,lptri« turn fantftum amp;nbsp;uitam xternam propter Chriftum mediatorem Sc fupplicatorem no ft rum, fide apprehenfum. Cyrillus in hac uerba Chrifti:Beati qui audiunt uerbum Dei, 6^ cuftodiunt illudpnquit: Dominus his uerbis uiam falutis oftendere uoluit.Beatifunt, amp;nbsp;filij Dei, qui fidem habent in Deum,amp; rede credunt, amp;nbsp;tales utiep uerba audiunt* non folum auribus corporis, fed amp;nbsp;mentis adfedu, amp;nbsp;executione opens. Et Qiriftus loan. y. ait : Amen amen dico uobis, qui fermonem mcum audit, SC credit ei qui mi* fit me, habet uitam 3etcrnam,ód in condemnationem non ueniet, fed tranftuit à morte lt;n uitam'. lacob. 1. Sufcipite, ait, in uobis plantatum uerbum, quod poteft faluare ani* mas ueftras. lufticia quidem amp;nbsp;falus acterna donatur nobis ex fide in Oiriftum.Fides autem eft ex auditu, auditus ucro per uerbum Dei. Quare fumma diligentia óf reue« rentia ampledamur, difcamus,trâdemus,audiamus,meditemur amp;nbsp;confenremus uerba Dei,Euangelium Domini noftri Icfu Chrifti, thefaurum Ecclefix Dei ingentem ac in* comparabilcm,ut iufticiam,fa!utem amp;C acternam felicitatcm per fidem in Chriftum cen* fcquamur,dlt;perpewopoftideamus,Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

«P^^HRISTVS IN EVANGELIO VARIIS PARAi bolis,non fine grauibus caufisjnobis ftatum Ecclefiae militantis depinxrt» n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monet enim nos magnarum rerum,quas Chriftianum fdre oportet. Si=

quidcm turpe eft imô pericuIofum,Qiriftianum effe in Ecdcfia, ÔC ignoa rare tn quo ftatu fit ea, in lioc fcculo ufque ad finem mundi,cum nemo in rebus fecularibus tamibeors fit, quin diligenter explorer, amp;fciat domus, inquauei fa* lt;ur,ftatum amp;nbsp;conditionem,quis in ea praefit,cui fit obediendum ut Domino, qua fit in« trandum, qua exeundum.

Regnum autem coelorum hac parabola, non fignificat regnum futuræ uitæ, con« fummatæép beatitudinis, fed Ecclefiam in hac uita militantem, in qua régnât Chriftus cœli Dominus, uoce Euangelij, amp;nbsp;fpiritu fandio, quæ Ecdcfia ad uere tUud beatum re« gnum edeftis uite per uarias tribulationes adfpirat,ód q, in hac uita femper fint mali bos nis ac pijs admixti,quod facile conuincit claufulatCongregarunt malos paritcr 5d bonos in ijs nuptijs, qui mixti quidcm uiuunt hic ufep ad confummationem feculi, fed in die iudicij feparabuntur in sternum, fid mali in illo confummatæ fcdicitatis regno coddii non erunt, fed tantum boni,cum Chrifto .fid angelis eius in fempiternum.

X» Ecclefia autem in fcripturis dicitur, domus Dei, in qua nos fumus. Difeamus igitur illius domus conditiones, ne diligentiores inucniamur in rebus caducis perituri feculi, quam in rebus actemis regni coeleftis.

d. Vineac,inqua duplices operarij funt,libcraliter feruientes,fid mercenary.Matth.20*

7. Magnae domui,ubi uafa funt aurea fid argentea,lignca,tcftacea,alia in honorem,alia in ignominiam. 2. Timoth. 2. Rom. 9.

4. Ecclefia igiturin hoc mundo generaliter,fidimproprie, eftcongregatioomniumqui baptfcatifunt, fid pro Chriftianis habentur, fiuc uere credant Euangclio,fid reefte utans tur Sacramcntis,fiue fimulent fidem,modo non fint ob crimina manifefta excommunia can, ^în »nvein ncQ/etn adlcv vol »nBr««w.

y. Neep |X)teft fieri in hoc feculo plenafeparatio malorum à bonis. Nam cam Orriftus iudex fupremus fibi refemat in diem iudicij,ut eft apud Matth. 13. Purgari tarnen aliquo modo poteft fid débet per ucntilabrum cxcômunicationis,fid difciplinam Ecdefiafticam cum fid in tritico, id eft,décris fint uida refecanda,ut eft apud loh.cap. 15. Vbi Chriftus uitis ucra, fuos palmites afsidue purgat, ut frueftum copiofiorem adferant.

lt;?. Multac igitur paleae hic uenditant fe pro tritico, fid pifces putres pro fanis. Summo« pere igitur cauendum eft, ne eletfti falQ fpede decepti,paleas pro tritico habeant,ôd pa« Icarum uel faefto uel uerbo incauti feducantur in perniciem animarum.

^. Illa tarnen multitudo uocatur Ecclefia Dei, propter electos, etiamfi non omnes fint Ecclcfia,uel de Ecclefia,fed maior multitudo reuera extra Ecclefiam ueram eft Synago« ga Satanae,0dEcclefiamalignantium.Sicut Matih.g. ludaei reprobi etiam uocantur filq

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LE 2 regni

regni,propter« qgt;IpGs primum regnum Dex eratpromilTum Äf oWattWijt ^nücnturla» men in tcnebras,q«ia Chriftus prxdixjt regnu ab ipfis auferendum, rumirum propter ipforumimpictatem atqpmcredulitatem, Match, zi* amp;nbsp;Adi. 13. Vobis oportebat pri* mum loqui fermonem Dex,fed quoniam repelhtis ilium, 5d uidignos uos ludicatis xter* na uita,eccc conuertimur ad gentes. Sic enim nobis prxeepit Dominus.

10. Videamusnoftram parabolam, Matth.Zi. ubi, quae Oiriftus parabole inuolucrö propofuit,breuibus fic dici poftunt.Stacus Ecdefiacin hac uita eft fimilis nuptialiappara* tui,in quo pater nuptias filio apparaturus,multos ad nuptiale conuiuium uocat.Sic Deus ed bona in Euangelio promilfa amp;nbsp;oblata, uiddicet gratiam, redemptionem, remifsio* nem peccatorum,recónciliationem,adoptioncm,iufticiam,fandificationcm,5t uitam ae* ternam,omnes homines uocat per feruos fuos Prophetas, Apoftolos amp;nbsp;corum fuccd* fores, unit enim omnes homines faluos fieri,amp; ad agnitionem ueritatis tienirc. Omni* bus igitur Immenfa mifericordia amp;nbsp;bonitatc Dei, prædicatur Euangdium gratis De^ Marei ult. Sed multi terrenis bonis occupati, faftidiunt prandium edefte, Chnfium ipfum,cibum ucre coeleftem. Multi etiam contemnuntSt blafphemant,acEuangdifta» perfcquunwr amp;nbsp;occidont,ut fecerunt Iudæi,quos cum urbe,tcmpIo,Sacerdotio,€t onis ni honore perdidit Dominus Rex. Cum autem fapientes, magni, potentes infecul\ nolint Euangelio credcre,^ ad prandium uenire, uocat Rex contemptos^ amp;nbsp;qui indi* gnifsimiuidebantur ijs nupttjs,nempc pccca tor es, pubbcanos,meretricr sinter ludxos, of in exitibus uiarum etiam gentes idolatras.Luc. 14. Ephe.3. z. Mifertus enim De* us humani generis, uoluit in Chriftofiliofuo reparare omnia, quac. lapfu primotumpa* • rentum crant amifla.

ludæi per Patriarebas ab initio funt inuitati ad cognidonem promifsionis gratiae amp;nbsp;bencdidlionis in femine bencdidlo. Abraham proculdubio promifsioncs gratiae diuinse in femine fuo Chriftofuis praedicauit, amp;nbsp;deinde Prophet^ iUas promifsiones la*

--------------- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfimvgt;

fat^simé explicarimt in uocandis ludxis, amp;nbsp;annunciando genubus futuram per Cbri» Hum falutem Qc hberanonem»

li. Hafc eft fumma prxdicationis Euangdicac gratiae, quod Deus pater,pro ïmmenf^ fua gratia amp;nbsp;mifcncordia erga humanum genus,parauit omnia per fuum filium,quae ad falutem humanigencrisfpc(flant,6Cprorfus aliud nihila nobis requirae, hifi ut uera fi* ' «lucia, 3^ cordis lacticia,oblatam gratiam,rcmifsionem peccatorum,iufticiam amp;nbsp;uitam ae* ternam per hlium Dei nobis partam, aedpiamus, amp;nbsp;ut Deo pro tantis benches s grati Urnus, amp;nbsp;obedientes. Hxc diligenter funt obferuanda contra ampullas liberi arbitrij, menca congrui amp;condigni,contra ordincs fióiicios,amp;; omnem hypocrifim. Nos noä paratnus noftris mentis ÖC operibus,ut Pontifici) nugantur, tanta bona coeleftia, fed ad parata Ói mérita per Chriflum,indigni uocamur per praedicationem Euangeli),amp;uenj« nuis fide ad nupdas agni,qui folus pro peccatis noftris immolatus d^ÔC nobis remiftio* hem peccatorum, rcconoliationcm, iuftidam Öt^ uitam acternam emeruit, qui panis Dei eft,qui de coelo Hefcendit, Ä^ dat uitam mundo, loan. d. ut eo pane participantes, hoc eft, inChriftum Saluatoremeredentes, falutem amp;foelicitatemfempitemamconfequan« tur.Nce eft in alio quo^ fa lus, nee enim aliud nomen eft fub coelo datum inter homines, in quo oportcat nosfaluos fieri. Ad.4.Ex fola morte ÔCrefurredioneQirifti eft nobis falus,uita 0^ redemptio. Huic omnes Prophete teftimonium perhibent, quod rcmifsio* nem peccatomm accepturus fit per nomen eius,quifquis crediderit in eum.Fides enim in Qiriftum eft annulus fponfalis,quo Qirifto fponfo noftro unico copulamur. Ofeac i* Sponfabo te mihi in fide,Si^ fcics quia ego Dominus. loan. 1. Dédit poteftatem filios Dei fieri his,qui credunt in nomen ipfius ódc.Hcc eft fumma Euangeltj,quód filius Dei padus fit propter peccata noftra,^ refurrexerit propter iuftificationem nofti i,qui hoc ae dit, hac fide in Oiriftum mediatorem iuftificatur amp;nbsp;faluatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,

Verum diligenter cauendum eft,nc cor adfigamus ullibono caduco, neep induU gamus delicijs ^uoluptatibus uitat huius,amp;:earum gratia nuptiale gaudium, edeftem eoenam negligamus,fiuc Euangclicam gratiam afpememur. Omnes enim oblatæ gr a tiæ Qc falutis conremptores certo manent intcritus ÖC aeterna damnatio, Rcudabitur, inquit Paulus, I3ominus Icfus Oiriftus de coelo,cum angelis potentie fuar,cum incendio fia!nm3c,qui infliger ultionem ijs,quinon nouerunt Deum,amp;qui non obediunt Euan* gdio Domini noftrl Icfu Chrifti (notantcr dicit Euangclio Qirifti,non dodnnis amp;nbsp;tra* Gitionibus humanis ) qui poenam luent intcritum acternum à facie Domini,Öif à gloria fertitudinis illius,cumuencrit,ut glorificetur in fandis fuis,amp; admirandus fiat in omni^ bus credentibus a.Theffa. t. Magnus ftupor camis eft, quod bona mundi incerta,pro ‘certis, peritura pro ftabilibus, temporal« pro acternis maior bominum pars tam auide amplcd(tur,nccp inhiat opbus terrenis, potentie, gloriç amp;nbsp;uoluptatibus,ut prorfus null« pietatis amp;nbsp;falutis cura adfiaatur.

1'. Quando igitur pr xdicatur Euangdium, quod eft potentia Dei ad falutem ómni credcnïi,ilt;.ex per femos fuos,hoc eft, uerbi Dodores amp;nbsp;praedicatorcs,ad nuptias, filio paratas ab arterno, 2. Timoth. 1. Ephe.i. uocat omnes homines. Eft enim mandanim Dei uniuerfalc, ut omnes Oiriftum fponfum audiamus, redpiamus,inœ ipfum cre* damus. EtChriftus coniolantifsimis uerbisnos ad fc uocat, dicens: Venite ad me omnes,lt;^i laboratis amp;nbsp;onerati cftis, âf ego rcfocillabo iios. Matth. 11. Ac idea inftinw turn eft Minifterium, uerbi Dei,ut omnes homincs per praedicationem uerbi Euange* lij uoceatur adpeenitentiam, cognitionem Dei, amp;nbsp;hatreditatem cedeftium boncruni per fidem in Oiriftum. Sors feruorum Dei mifcra,cft, contemni, perfequi, amp;nbsp;oeddi, propter Domini Dei fui honorificam legationem.Ibiucniunt multi, fed animo walde d^ üeriö,ut eft in Parabola Lucæ S. de femme in faxa, uiam,fpinas, bonamep terram pro* ied 3. Congregantur quidem ad nuptias boni amp;nbsp;mali. Hoc eft,in externa focictate Ec* clefi3e,qu3C eft fponfa dileda Oirifti,funt hypocritæ,qui fedent quidem hic inter bonos, cum pijs dodnna dC ufu Sacramentorum confentientcs,fcd finaliter eijcientur. Caufa

çic?bcnis eft,îjUb «eftcfn tuiptiakm non habenf/unt fine timoré De^amp; fine itéra fidC in CI)riiium,aiius folius iufticia crcdentes in Qinftum ueftiuntur, amp;nbsp;ornantur. Ba. 61» Induit me ueftimentis falutis, amp;nbsp;mdumento lufticiac circurndedit me, quafi fponfam in facer dotali ornatu,

13. Myftcrium-^ande mnutur.per nuptias filif Dei, quod Ephef. 5. explicatur, quia cft fanÆfsima unio inter Deum amp;nbsp;hominem,ubi fponfus Chriftus uere amp;nbsp;ardenter ita dilexit fuam fponfam Ecclefiam, ut fua fumma bona,fapientiam, lufhciam, uitam, faiu« tem amp;nbsp;fempiternam læticiam cum ea communicant,eam^ in omnibus aduerfis ac pe* riculis, cuftodiat atep defendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;1.4. Pana contemptonim codèftis gratiæ,5C fpiritualium nuptiarum.Iudacos perdidit per Titum amp;c. non pareet amp;nbsp;genribus contemptonbus amp;nbsp;ingratis,impqsà; incrcdu« lis. Hi enim damnati abijaentur ài aetemas poenas»

IMILITVDO DE REGE SVBDVCENTE RÂ* tionem cum feruis fuis,praccipue pertinet ad articulum de Remifsione peccatorum, propter quem potifsimum hoc fcculo uera Ecclefia Cbiifu, cum Papiftis,aduerfartjs noftris bella gerit.-

Confenfus eft utriufep partis, die remifsionem peccatorum docèndam amp;nbsp;creden« dam. Sed diifenfio eft, de medio amp;nbsp;uia, qua illa paratur.

Papiftæ dogmatisant,earn elle comparandam proprijs operibus, meritis, pafsicx tribus,opere operato Miflae,^facrificio,obferuatione uotorum,pcregnnat!onibus,inuo* catione amp;nbsp;meritis fanlt;ftorum,cultibus extra uerbum Da humana prçfumptione «co# gitatis,amp; innumcris alijs uijs atep fuperftitionibus.

•Hæc dogmata nos aueftoritate fcripturarum tan^ erronea amp;nbsp;harretica retjeimta atep damnamus,quia pafsio amp;nbsp;meritum Chrifti contemnitur amp;nbsp;aboletur per lrec,fiC na# rurales uires ueteris hominis contra gratiam Chrifti uehuntur, amp;nbsp;miferæ confcicntiac irt defperanonem adiguntur. Etfi enim in mdtis alijs articulis , potifsimum tarnen in hoc prodit Papa,fe elle aduerfarium Chrifti, uel Antichriftum,quia hic ex diametro pugnat cum dotftrina Proplietarum amp;nbsp;Apoftolorum. .

Catholici ex uerbo Dei fic döcengcredunt^ confitenmr : Remifsionem pecca# torum peccator nullis fuis meritis,operibUs aut pafslonibus,dred folius Oirifti mentis,« gratuita Dei mifericordia per folam fidem propter Chriflum confequitur. Hare eft dos Carina Prophetarum, Chrifti Ä Apoftolorum certa, firma amp;nbsp;inconeufla. Qw atoerdo» eet, anathema fit.

Gen. 5. Nullus peccator,fed fernen mulicris conterit caput ferperttis, id eft, pee* catum amp;nbsp;mortem abolet, SC reftituit ïufticiam amp;nbsp;uitam aeternam. Gen. 21. Solian bes neditflum fernen proponitur,ut Ïn co, amp;nbsp;non in operibus noftris, benedidfionem con* fequamur.

Pfal. 51. Beati quorum remiffae funt iniquitates, 6if quorum tedta funt peccata.-.

REGE VOLENTE CONPÇRRE RATIONEM, IXIIÎ ,., .^faiae 43. Veruntamen feruire me fecifti in peccatis tuis,pracbuifti mihi laborèm in iniquitatibus tuis. Ego fum, ego fum ipfe, qui delco iniquitates tuas propter me, à: peccatorum tuorum non recordabor.

lulhficantur autem gratis per iOius gratiam, per redemptionem,quæ eftinOirißö Iefu,quem propofuit Deus reconaliatorcm,per fidem,intcruenicntc ïpFiusfanguineamp;c»

Rom. 4» Ex fide datur hacreditas, ut fecundum gratiam, ut firma fitpromifsio. Gal. 2. 4.

Ephef 2. Gratia eftis feruati per fidem,id^ hon ex uobis,Dei donum en,non ex operibus, ne quis glorietur.

Titum x. Chnftus dedit femetipfum pro nobis, ut rcdimeret nos ab omni iniqijii» täte. Item 3. Secundum fuam mifericordiam nos faluos fecit â^c.

i. Timoth. 2. ViKK Deus, unus etiam conciliator Deiamp;: hominum, homo Chri« flus Iefus,qui dédit femetipfum precium redemptionis pro omnibus.

Ad. 4. Non eft in alio quo^ fafus,n6c «mm aliud nomen eft fub cœlo datum in» ter homines, in quo oporteat nos faluos fieri.

Ad. 10. Ghrifto omnes Prophetx teftimoniu perhibcnt,qu0d remifsionem pco catorum accepturus fit per nomen eius,quifquis credidcrit in eum.

Hxc amp;nbsp;fimilia dida Propheticæ amp;nbsp;Apoftolicae dodnnac dare docent conftantet ßlt;^ubicp,per meram mifericordiam Dei inQirifto,uel gratis nos iu!tihcari,uei rcmifsio* hem peccatorum,recGnciliationem,0^ uitam acternam confeejui. Id quod etiam Ghriftus hac parabola Euangelica ueluti in fpeculo nobis ob oculos ponere uoluit.

Principio cnim negari non poteft, Chriftum hoc loco agere de hoc articulo, uide* licet de remifsione peccatorum noftroru,!« textus aperte conuincit. Secundo, acque ceric turn eft doceri hie, proprtjsne, an alienis mentis accipiamus remifsionem peccatorum. Tres enim perfonx poponuntur. Prima homo Rex,habens feruos, cum qutfans ratio* «em confert de debitis. Secunda,cft feruus obaeratus,debitor raifer,qui non eft foiuen* do. llle confequitur remifsionem debiti, ex mera mifcricordia Domini. Nihil quid cm ipfe pendit. Non enim crat foluendc^quod diligenter hie obfawandum eft. In anguftia deprehenfus,promittit fane omnium debitorum folutionem,ied ftulta promifsioneiferi* ptura enim non mcntJtur,qux dicit:Non crat foluendo. Eft autem naturæbpfacamp; cor* ruptx agnatus error,ueUe per opera propria pro peccatis fatisfacerc,amp; fe iuftifi'carc, cum hoc prorfus præftare nequeat. luftificarc enim hominem eft opusfolius diuinæ male* ftatis, glorix amp;nbsp;mifcncordix, cuius etiam eft create.

Tertia, fimilirer ci debitor eft conferuus. Inhunc dums ^ inexorabilis eft, into jimmifericors atlt;ç crudelis,nolens ci exiguum debitum cöndonarc,cumDominus antea ingentem debiti fummam remififtet,ideo quod non erat foluendo. Sed propter h.ane crudelitatemergaconferuum fuum, defertur ad Dominum, amp;nbsp;accufatur ingraiitudims lôt; immanitatls, propter quam capitur,amp; in poenas conijcitur.îamp;nôtlt dn tint ktebt «j^cmpcl/îxîi^tû wir feben/la gveiff^n mût^en/ wie ce jugebet ^mifd^en ©ot vnb vnólnobqcbndxem arti^cl/tvlc wit Vergebung Öcv funb Brigen/obea 5ugebc bot^ vnfev eigen bejnlung/ober bürd) gnnb vnb geftbenef/ Hun fpdebt bas 4f uangeUum bórt vu Bhv/Ifr vermotbc niebne «r bic fdjulbt be^nlte/folre et ber ftbulb kbtg vnnb loft werben/fo muft jin bev 2^é»htg btè ganzen fdiulbc nu^ eytel gnabc vnnb banub^f^tgtcyt ««diUj^èn vnnb j^encBen/ifl bue ntdit bdl vnnb Blav genug r abat* ifi eben ^nnet p^uU Cebt: Wir webben gereeprferttget obn vnfev vetbienfl/burd) ben ge* Uuben in Cbttfïuw/Xoin. 3. vnnb ntn 4. Ei qui non operatur, fed credit in turn, qui iuftificat irapium, imputatur fides fua ad itiftifjam, G^icmadmodum-02 Damd explicit beadtudiuem hominis, cui Deus imputât itiftkiam abfque operibus.

Doccf entrn co capitc iuflificationem noftri eße, remifsioncm peccatorüm ex gratuffi impucationc. Wo man vergeben vnb feVenefen mu^/bo iß gnab/vnb hm lt;y^ genebe^aUmg.

Omnes fumus pcccatorcs,necp poflumus ipO pro pcccatis noßris fatisfaccrc.Qiwc necelic di nobi's ea agnofcerc,(entire in eerde ueros dolores amp;nbsp;pauores,ö^ in confpe* diu Dd humiliare, ac dicere cum Dauide : Domine, ne uitres in indicium cum feruo tuo, quia in confpedu tuo non iuflificabitur omnis uiuens, amp;nbsp;deinde confiderc nob» gratis ignofci, propter mediatorem Qiriflum,noscp iuflificari amp;f faiuan. Ex Lege difei* mus deOita,hoc cft,pcccata noflra agnofcerc,dC confiterfquod rei fimus actemac mor* US d^ maledidlionis.Ex EuangdioJdifdmus gratiam amp;: remifsionem peccatoru prop* icr mediatorem fide accipcrc.Quandoquidem per legem, inquit At^flinus, oflcndrt Deus hommi uifirmitatem fuam, ut ad aus mifericordiam per fidem confugiens, fa* naretur.

Si ratio caeca obfirepit,cfle prabdam,0^ in quWdam forte Deum fie agere,fed non in omnibus» Ita emm folcr fua agnata cacettate amp;nbsp;malida obgannire ueritati» Re* rpondendum efl: Ipfc Rex in hac dodrma praruenit iUas cauiHationes, amp;nbsp;dicit: Sic Ä Pater meus cceleflis faciet no bis, id eft, ficut uidiftis rem gcri in foluendo debito ferui ingratfita S^ in ueftris debitis omnia agentur. Ego debitorcs habeo, quod uos oratio* ne Dominica ipfi fatemini: Dimitte nobis débita noftra. Quomodo autem debitor« creditori fansfaciuntr habent'ne,quod de fuo perfoluantf Nonne debitum eft grande amp;nbsp;dcbitores non font foluendo. Egent omnes mifericordia créditons,ut ex gratia Jo* net omnia. Si remittat foluere non potentibus. Remifsionem autem debiti aedperti non eft debitum proprio acre perfolucre,fed gratia eft dcbitoris,atcp donum. Wd*** »40 gc jebenef c vnô 4«ß gnaben nac^gemfien wirt/fo bat man mit etgeme ivabt ntebe bemalet.

Pertinet igitur bare parabola ad omnes per applicationem Chrifti: Sic 5C uos Sto 6^ in initio diat: Regnum coelorum, id eft, Ecdefiam in hac uita, fimilem rife hom«d Regi, id eft, in tota Ecdefia, in lUo articulo, res fic geritur, ut in parabola propomtw» Nos fumus dcbitores non foluendo. Rex ex gratia remittit, remitiere amp;nbsp;nos uuli ex corde debitonbus noftns.

Gratiam igitur redemptricem Chrifli blafphemant omnes omniu faeculorum hypo* critac, qui debitum illud grande prarfumunt proprio acre, id eft,meritis fois perfduerc, amp;C fdpfos ac alias mifcrc decipiunt.ImpofsibJc efl enim remifsionê peccatorQ cófcqu4 aut iuftificari,quod idem eft,propri]s openbus,aut obedientia legis, aut per legcm.

Primo enim natura noftra peccato corrupta,nondum plenc rdiituta amp;nbsp;fanata,ctiam dum primirias fpiritus habet,tarnen impedita à fenfo camis,legcm Dei no poteft per* feefle implere.f^od fi « lege nos iuflificari oporteret,totam legcm plenc implcrc nc* ceifc haberemus, ne iota quidein uno prxtcrmiflo, quod in hac carne efl impofsibde» Quare impoGibile efl per legcm, id efl, per propria opera iuflificari, aut remifsioneni peccatorumjufticiam amp;nbsp;uitam acternam confequi,fed (emper efl ad uerum legis impie* torem Chriflum confugiendum per fidem, prester quem fclijm ignofcitur nobis, amp;nbsp;condonatur,quicquid non cflimplct5,adeocp iufti habemur imputatiuepropter Oinftü.

Secundo, impofsibile efl mortem Chrifti die foperuacaneam, SCcarcrcfrutfru. EiTet autem firuftranca.fi ex lege dfet iufticia,id cft,fi proprijs opcribus atep mentis le* gi farisfaccreinus. Gal. i. Si per legcm eft iuflicia, igitur Chriftus fruftra mortuus efl. Scriptura enim hanc mortis caufam finalem, amp;nbsp;frutfluTh efle docct, expiarionem pee* catorum noflrorum,reconciliationem cum Deo,remifsionem pecratorum, iufticiam Ód uitam acternam. Quod fi tanta bona nos propria digm ta te, opcribus, amp;nbsp;meritis confer qucrcmur,mors Qirifti effet fruftranea.Sed hacc bénéficia font parta innocentifsimaac preciofifsima morte, öd meritis infinitis Girifti, agni immaculad, ut concionatur tod mundo Apoftolus Col.i.Per Chriftum habemus rcdempticoem,per fanguihem ipfius, remifsionem

VOLENTE CONFERRE RATIONEM. tXV Kmifsionem f^ccatorum. Et hæc eft unica 6C fuauifsima peccatorum rcfipifcennum confolatio, quód gratis ex mera mifencordia, non propter mérita noftra, fed propter mediatorem Chnftum, fide accipimus remifsionem,iuftjfi'carnur amp;nbsp;fijluamur. Chriftus cnimjait Pctrus,pcrtulit peccata noftra in corpore fuo fuper lignum,hoe eft,pro peccatis . noftris ipfe fatisfecit,remifsionem eorum ipfe morte fua amp;nbsp;fanguine nobis meruit. Nul«» lis igitur noftris uel pafsionibus uel operibus potuimus remifsionem peccatorum nierez ri uel iuftifi'cari. Si enim folus Chriftus per fuam mortem delet peccata, amp;nbsp;mortis impe^ I wm tolhj, confequens eft, peccata noftris operibus ÔC pafsionibus non expiari auf des kn.

Sed rurfum hic fuo more ineptil ratio humana, imô Papiftæ aduerfarq noftri, Ôt dicunt, inutiles eife rixas, debere nos propter fimplices, amp;nbsp;pacis caufa, fie doccrer Ex gratia Ô^ operibus fimül confiât remifsio peccatorum amp;: falus: Et omnis lis ceflaret.

Verum lUi nonfatis digne aeftimant huius articuli magnitudinem. Sunt maxis Wæ caufae huius dodrinx de gratuita iuftifi'cationc. Primo, meritum Chrifii tnfinitum tft confitendum SC glorificandum, non abqeiendum. Oportet nos omnes Chrifio fus üm debitum honorem tribuere ac tueri, TP^lUn wir Cb:i|tcn pin vnb bleiben/ fowûfJcfj wiv in Cbtfflumglrtubcn/vnb redît von j ni fini ten. Si quisdodri:* na Euangelq Chrifii offenditur, quid ad nos t’Euangclimn i. Corinth, i. eft prxdican« duin,quod femper olfendit carnales. Et Chrifius eft fignum,cui contradicitur. Lucæ X» ^ 1. Corinth, i. Verbum crucis ijs qui percunt,ftulticia eft,at nobis qui falutem confejs-quimur,poicntia Deieft. Secundo, confeientia perterrefada metu iræ amp;nbsp;iudicq Dei propter peccata, nô poteft noftris mentis amp;nbsp;operibus ucre tranquiUari, fed tantum meär ritis amp;nbsp;operibus Chrifii,quæ cum nouit ex Euangelio elle precium xquiualens pro pce-calls noftris, ucre fuftentatur amp;nbsp;tranquillatur. In Euangelio gratis promittitur remifsio ideo ^rd^ peccatorum propter Chnftum ôC eius bénéficia,quæ fola fiducia mifericordix in Chnfto tif, non promiiTxaccipimus ôc iuftificamur.Sic enim (Ioan.3.)Deus dilexitmundum,utfilium t^opter kum unioenitum dard, ut omnis qui crédit in cum non pereat, fed habeat uitam xtera t’irrita ope Ham. Hxc Cola doetnna de gratuita Dei mifencordia amp;nbsp;beneficqs filij Dei, cum liera ’’quot;^’ ^°^^^ fide apprehenditur, confeiennas confolatur, amp;nbsp;pacatas reddit, fient Apoftolus inquit: lufijficati fide, pacernhabemus erga Deum, per Dominum noftrumIcfum Chnftum, per quem amp;nbsp;contigit nobis,ut fide perduccremur in gratiam banc,in qua ftamus,amp; glo • tiamur fob fpe glonx Dei. Si enim niti oporterct noftris operibus amp;nbsp;meritis, confeiens j^j conja* ti^ nonhaberentcertam acfirmamconfolationem,fedopprimerenturdefperatione.Sis ftuiapofsU quidem noftra opera non funt precium xquiualens pro peccatis noftris, neep dignauita aUä ejje xtenn,fed tantum mors amp;nbsp;obedientia Chrifti xtemi Sacerdotis.Idco ex fide gratis,vit de remiÇsu fit firma promifsiouniuerfofemini. Rom.4. amp;nbsp;i.Ioan.i. Sanguis kfjQniftifiïr) Dei, one peccat emundat nos ab omni peccato. Hxc igitur eft uera,certa amp;nbsp;firma confolatio, amp;nbsp;folt torum er dum gaudium confcientiarum,aim audiunt ex coelefti dotfirina, amp;nbsp;fide amplecïuntur ^td dten iufticiam, redemptionem, remifsionem peccatorum amp;nbsp;uitam xtemam, foli Chrifto St! «**• eius f cfofancto fanguini tribui, amp;nbsp;exgratuita Dei bonitate ac mifencordia propter ^P^ ƒ’\ Chriftum, mediatorem 2lt; Pontificem noftrum, refipifcentibus donari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;atiaefilt

Tcrtio,iit inuocatio ad Deum dirigi pofsit,qux fólet impedin' confpc/Hl mddgn^ ^^^^* ®^^-tatisnoftrx.Ideo accedendum eft ad Deum pattern mifcriccrdiaronrdidufia fobus me« diatoris 8é Pontificis noftri kfu Qirifti,iuxta illud : Pet hune habemus 'acce(Ïum,Epheft.

Cxterum quemadmodum femus il!e,qui quèmlibct pee cat or cm fignificat,qiii nó pos teft de fuo foluere debitum,fatisfaccre pro peccatis, fed p^ meram Dei mifericordiatn in Chrifto abfoluitur a debitolita abfolutus debet ^ ipfe ex corde conferuo delicti re^^ ’ mittere, hoe eft, iniurias amp;nbsp;offenfioncs condonare propter Deum,qui adeo feuere prx* dpit cçndQHXionem iniuriarum^ debitQrqm, utprorfus neget fe illis mgericor=ï diara

diam prxftiturum, qui non ex corde alqs ddida remittere uolunt, ficut fînalis claufda Euangelq huius telhtur. Siquidem rudidum abfcp mifericordia crit ci,quinonpraeftitc* rit mifcricordiam lacob. z.

Ergo ne, inquis, noftra condonatione mcremür amp;nbsp;nobis remifsionem peccato* rum coram Deo;* Minime omnium. De remifsione peccatorum hæc eft certa amp;nbsp;firma fcripturx dodrina: Deum gratis [ex ineffabili fua bonitate amp;nbsp;mifericordia remitiere peccata,non propter opera amp;nbsp;mérita noftra,fed propter Chriftum,non tarnen omnibus, fed credenobus tantum, qui poftea iuxta Dei cxcmplüm proximo ddidaTua remit* tunt. Dominus remiferat illi feruo iam gratis, amp;nbsp;donauit omne debitum, ut quantum ad Dominum, certa fuerit remifsio grandis debiti. Sed quia poftea fuit immaericors, non remittens paruum debitum confenjofuo, prodit impietatem amp;nbsp;ingratitudincm cordis fui,quöd non fatis digne aeftimat Domini gratiam, nelt;p fidem in promiflam Dei mifericordiam retinet:Ideo amp;iipfc debitum fuum gerit poenam amp;nbsp;culpam, qux ambo ei remifta fuerant à Domino per mifericordiam gratuitam. In fumma: Vet^30 bung ber fünb fiche nuff ber brtrmherçîgbeU (Bottee/vnb bcm »nentUttert verbienfi 3bef« Chtifît vn|cr6 einigen fîOttlerô/fo wir mir bem gUwUii frtflen/X^rtb alle ptebigtenbeß ^nangelq ftnb ein gnabenreyebe 3lbfolu^ cion/von Vergebung ber fünb burd) 3befnm Chufium vnfern lOcrtn/bcr wir vne mit bem glauben teilhafjtig maehen vnb $ucignen/0o feilen wir cuth wiber herauf faren burch ben glauben vnb gehotfam gegen (ßoefZ mit ben ‘wercten ber liebe vnb barmherQigbeit/vn vnferm ned^ffen gern helfFen/vnbfm feine geringe fd?ulbt vnb fehl verreiben/ne nobis idemcon* tingat,quodcontingithuicfcruofcelefto,amp;utuera fiducia Mediatoris dicercpofsimus: Dimitte nobis débita noftra,ficut Ö^nos remittimus debitoribus noftris»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jericors cß Z^c^

OCLOCO CHRISTYS SVIS TRADIT NB* celfariam dodrinam de bonis opcribus,quæ luftificantem fidem,ut fru* dus bonam arborem, fcqui debent. Et charitaris opera in Chriftianis, funt certifsima teftimonia, ac uclut proba liera: ÖC iiiux fidei in Deum ac Dominum lefum Chriftum.

X. Hortatur autem Chriftus omnes Chriftianos ad officia dilcdionis Si mifencordi^ ab exemplo omnium maximo,nempe à mifericordia Dei patris,ó^ feuere mandag ut crée dentes filij Dei opera beneficentia: erga miferos exeveeant, ad dedarandam fid^m Sd obedientiam erga Deum. Oportet enim populum Dei, fine credêtes fimilem eiTe Do* mino fito, ac uirtutes patris coeleftis in hac uita imitari. NuIIa iam Dei uirms maior ac prxfiantior eft,quam eius mifericordia, ficut Dauid inquit : Mifericordia tua fuper onv nia opera tua. Siquidem hæc fola caufa eft totius noftræ falutis amp;nbsp;liberationis per Oirfi ftum lefum promiffæ atqj facQæ. Sicut autem coeleftis pater nos uult ineffabili fua mifc* ricordia gratis, abfq; opcribus noftris, per folam fidem propter Chriftum mediatorem participes efle omnium fuorum bonorum coelcftium. Ita uult etiam nos Cliriftianos imitatores effe fuarum uirtutum in terra, ac teftan fidem noftram benefadfis erga pro* kimum, qui noftra ope indiget. Fides enim ucraper diledioncm operari debet.

^. Multi opinantur fidem in Dmm rem faeflem eiTe, Sf poß$ audicrint afiqitot ïn Eedefû Concioncs de Chrifto,amp; inde aliquam cius hulonae cognitioncm tenent, mox fibi uidentur, fe ueram fidem effe confecutos, cum reuera fæpc fimulatam fidem h^ béant, quia fidei frutQus non proferunt. Sunt fine timoré Dei, fine dJectione Do ^ proximi,neq} prana camis defideria mortificant,

4» Vera fides in Chriftum redemptorê SC hberatorem nofirum régénérât hominem, mortificat opéra camis, Ôi^ eft efficax per charitatem, amp;nbsp;uelut bona arbor bonum fru^ tßum producitjUti Chriftus hoc loco per fimilitudincm de bona arbore perfpicueoßen* dit.Pius eß ficut lignum plantatum ad fontes aquarum,quod frueßum fuum dat in tem* pore fuo. Pfalm. i. Vbi igitur homo manet,ut erat antca,fine omni mutatione uitat pri* ons ö^ morum emendationc, hoc ipfo certum ac infallibilc fignum habet, fe prorfus non habere ueram iußificantcm QC uuificantem fidenu

5* Ne igitur ipfi decipiamus nos in tanta luce ueritatis, Sé pro ucra fidc/ictam iaeße* muSjâî ne faSfi Oirißiani fimus, hoc Euangelium Ôi^ eiufmodifimilia,ubi de bonis ope* ribqs praccepta proponuntur,diligenter audire, amp;nbsp;expendere debemus.Nam prüfen* bit nobis opera uere bona, qux in faluandis exiflere debent, SC uere mala prohibet» Suntuero bona opera, mifericordia, proximi ditßa amp;: faeßa non tu die a re, non condem* nare temerario iudicio,rernittere proximo debitura, dare petentibus»

^» Et pukhre nobis Chriflus ob oculos pingit uicium omnibus ex Adam infitum ^iKwriup, qux propria miratur amp;nbsp;magnifecit, aliéna male aefiirnat, ad proprios defe* lt;ßus caedor efl talpa, in alienis oculatifsima, propria peccata feftucam uocat,aliéna tra* b2m,quia ex natura deprauata amp;nbsp;corrupta fic fumus caeci,ut nobis blandiamur,amp; gran* de: noßros la^us, defeeßus, peccata enormia, aut non uideamus, aut non plene uidea* mus, fed cçcutiamus. Cætcrum,quæ proximus defignat, ubi labitur, ucl in minimo, ibi tyned fumus, amp;nbsp;tam prauc adfedi,ut ex humib' tumuîo faciamus Olympum, quod ui*, CHUT» adeoin nobis graflâtur, ut etiamà Satyricis olim Poetis fit reprehenfum. Per fins * cnim inquit : Non uidemus Mantiex quid in tergo fit.

Carterum «cutiamus hic breuiter bona opera, quæ anißus hic præcepk. t. Mifcricordia efl pius adfe(ßus,quo quis aliorum malis adficitur,non fecus ac fuo ina* malo,Sc proximum fuum confïlio,ucrbis ÓC fadis iuuare pro uirili contendit.Et haeemi* fericordia extendit fe ad omnes necefsitates proximi. Hanc mifericordiam,ó^ benefit centix offida,Chrifliani cxemplo patris coelcflis,fibi mutuo praeftare debent, Matth, ƒ.. Beat» mtfericordes. Siquidem iudiciumabßp mifcricordia crit ci,qui no præfliterit mis fericordiam. lacobix. Etfilius De4 Dominus nofter lefus Chriftus infeculabenedi* dus,in extremo iudido requiret à nobis opéra mifericordiac, tanquam certifsima uerx fidei teflimonia.Apud Efaiam inquit Dominus:f range cfuiicnti panem tuum,ôô ege* nos U3gos^ indue in domum tuam.Cumuidcris nudum,operi cum,ô^carnem tuant ne ddpexeris.Tunc crumpet quafi manc lumen tuum,amp;:fanitas tua citius orictur,ôi ante* ibit faciem tuam iuftida tua, amp;nbsp;gloria Domini çolligct tc.Tunc inuocabis,ÔL Dominus exaudiet tc,amp;^ clamabi3,amp;dicct:Eccc adfum,quia mifericors fum Dominus Deus tuus». Ofex d. amp;nbsp;Matth. 9. Mifericordiam uolo, öC non facrificium. Diucs ille Si crapuloi fus apud Lucam cap. iri. damnatur, quod pauperi La^aro mifericordiam non præ* fiitit. Mifcricordia autem erga pauperes, habet ualdc liberalem promifsionem. peut.z4.ut benedic3t,inquiens,tibi Dominus in omni opère manuû tuarum. Vbi cm habetùr ratio paupcrum,ibi Deus primS benedicit cam politiam publica acris falubrita« tc,ut corpora fint fana amp;firma,ac pofsint fuo officio defungi. Dein de muîtiplkatfi-ugçs, ut ^ una fpica pauperibus rcli(ßa,recipias diuina beneditßione nagccupkim. Prouerb. ^* §ÿî??SPÂÇ^WSS?®?îÇ® ^^“ mifacturpaqpettf. Poftremo, benâ^ciendo

miCcris af® calamitofis fit,ut non extinguatur fidcs, fed ut in ea maneamus atque cre^ (camus» Nam qui non adliciuntur aliéna calamitatc,amp; nu!libenefeàunt, hi amittuntfi# dem,qua amiflà, quid quæfo reliquat cft falutisc' Quarc ad conferuandam Ôd exaeen^ dam fidem, necefle dt, ut pauperibus, quoquo modo pofsis, opituleris»

Qui digne d^ uere confiderat immenfam Dei bcnignitatem, amp;nbsp;inaeftimabilem miferkordjam.quam Deus exhibuit in filio fuo unigcnito,quemtradidit in durifsimam (bricm hominis, in acerbifsimos cruciatus, in mortis genus contumeliofifsimum: tra* didit autem pro nobis, cum effemus infenfifsimi hoftes, rei mortis amp;; atternae danv nationis, ut per Ogiftum mediatorem rcconciliaret mundum, per Cliriftum nos à ma* Icdl^tione legis,à peccato,Diabolo, Inferno, amp;nbsp;atterna morte liberarct, Öi iufticiam amp;nbsp;uitam acternam nobis miferis peccatoribus reftitueret. Deinde, qui rede expendit, quanta nobis bona amp;nbsp;dona corporalia 0^ fpiritualia Deus per omnem noftram uitam « incffabili thefauro fux liberalitatis amp;nbsp;mumficenox largitur quotidie, eius animus pk us facile Hedetur, ad praeftandam proximo mifericordiam,propter Dominum Deum noftrum, qui etiam beneficenuae officia, pauperibus impenfa, abundc recompenfabit tam in praefentt,quam in futura uita beata.Zyrach cap.7. inquit: Porrlgc paupen ma« num mam, ut opulentam benedidionem,uicifsim nanciffans. Plorantes .fine folatio non rclinque. Non graueris uifitare infirmos, nam propter iUos à Domino diligeris» Quem non mouent hæ duleifsimse promifsiones, quarum facrac literac funt plenx, 1« charitatis opera proximo diligenter atep fedulo pradiet^ cum quouis faxo duriorem, SC nihil Chriftianae fidci habere puto.

quot; i. Nolitc iudicare,nolitc condemnarc.Docc( Opera mifericordig dTCjproximum non ludicare, neep condemnare temcre. Hic diftinguendum publicum iudidum à priuato Priuatumactcmcrarium iudidum eft, quando quis odioamp;^prauo adfedu, fiueexrw* moribus dC fufpcionibus,proximi rcm,famam, uitam ÔC aha iudicat, aliéna uicia ex^g* ' gerat,Si fuonira obliuifdtui^ó^ fine mandato Dd,calumniatur malidofe al tenus tat5’^’'gt; dida ateg fada. Hoc iudicium,lcgi naturali amp;nbsp;charitati ex diametro contrarium,cft P^°^ **' hibitum:quia carnis frudus eft. ludicium publicum eft, quod habet à Deo mandatum corripiendi amp;nbsp;iudicandi alios,amp; hoc fit dtra peccatum. Sic Magiftratus duilis manda* to Dd iudicat manifefte flagiciofos. Nam Dd minifter eft, ultor ad iram ei, ff“ ff^d malum eft feccrit.Et tam leges,quam Magiftratus à Deo ordinati funt,ut carnales ex* terna difciplma regant amp;nbsp;cdierceant. Similiter Condonatores pro officio fuo needle habent peccata omnia uerbo Dei iudicare,arguere amp;nbsp;condemnare. Prophet« femper iudicarunt amp;nbsp;reprachendcrunt populi impietatem amp;nbsp;peccata, ut abimpictateamp;^uiafua mala ad Dominum conuerterentur. Ezech. 3. Ac qui legem Dei in Ecclefia docet, peccata arguit 8C damnat. Sunt etiam parentes in fua fam£a,uidorum amp;nbsp;flagiciorum, quacfamilia defignat, acerrimi reprehênfores, qui fuos uerbis ÔC uerberibus coberce* ant, ut ad meliorem frugem ducant. Et hxc omniafiunt iuxta Dei mandate ademen« dationem.

Calumniatorcs autem non quaerunt emendationem ÔC commoda proximi, fed famac amp;nbsp;rerum dus imminutionem, denigrationem, amp;nbsp;perditionem ex mera inuidia atep maleuolcntia,quod eft peccatum grauifsimum,quo mundus cftfubmerfus. Omnia enim tam in aulis Regum ac Principum,quam in communi hominum (ódetate, plena funt calumnies pernidofis,amp; tetris mendadjs,quibus non folum proximi honefta fama laeditur ÔC contaminatur,uerumctiam rcs QC uita dus graiütcr periditatur. Imo,multi pij ^homines innocentes propter uirulentasobtre(ftationcs,atq}horrendamcndacia,f«* pc amittunt bonam exiftimationem,uitam Öf facilitates: cuius rd exempla, amp;nbsp;facrac Ik tcrac,amp; experientia quotidiana,multa fuppeditant, quac longum effet hic commémora* re. Adeo graffatur hoc peccatum,calumnia amp;nbsp;malediccntia in mundo, ut homines de* Iceftari uideantur uirulentis caîumnijs,^ contumeliofis in alios fermonibus, quitus alk omm reifte dilt;fta atque faefta in deteriorem pattern, nocendi ftudio, interpretantur.

At feiamus Deum feuere proluberc calomnias de mendacia, Ô^graufter iudica* turum

lorum Si adflicturum effe calumniatores amp;nbsp;mendaces.Pfalm.j.Odifii omnes^quiopcss rantur iniquitatcm,perdcs qui loquunto mendadum. Virum fanguinum Sé dolofum abominatur Dominus.Prouerb.i^.Quimendacia löquitur,non effugict. Prouerb. é» Linguam mcndacem abominatur Dominus. Exod.zy. Mendadum fugies. Prouerb* n. Abominatur Dominus mentientia iabia, at ueraces placent ci. Et Ecdcliaßici 2.1. Obtredator polluet animam fuam,amp; uicifsim adfidetur ignominia. Debemus itaque hxc peccata agnofcere amp;nbsp;iiitarc,amp; minime obtreólationibus,calumnqs amp;nbsp;mendacijs dele(flari,ncc proximi bonam famam denigrare,fed bonum eius nomen rueri.

Si uero cupis alienum pcccatum,cum proximi commodo tralt;?larc,hanc rationem amp;nbsp;uiam fcquere: 1. Ora pro errante amp;nbsp;peccante proximo wo,ut Deus ipfmn conuer« tat. 2. Vtere Regula Qirifti,fi peccauerit in te frater tuus,uade QC argue cum inter te amp;nbsp;ipfum folum. 5. Chantas tegat delictum, nix ta Petri doc'tnnain, SC legem naturae, quia fic tidies tibi fieri.

3. Remittitc,0^ remittetur uobis.Eft amp;hoc quoeg charitatis opus,remittcre proximo, amp;condonarc débita amp;nbsp;offenfas. Vt enim benefadendum eft tarn amico, quam ini* micojcxemplo Dei patris,ita etiam condonanda funt proximo,qui nos aut uerbis, aut faCtis lælit, débita, Ä remittenda eft iniuria, fi quam nobis intubt, Chriftiani non des bent fc ulcifci, amp;nbsp;malum malo rependere, fed ex animo atep corde omnia condonare propter Deum,SC rependere malum bono. Apoftolus enim ad CoIolT. 3. inquit :Sis tis induti tanquam dileefti Dci,uifcera miferationum, comitatem, modeftiam, manfues tudincm,lenitatem,fufFerentes uosinuieem, amp;nbsp;condonantes uobis mutuo, fi quis ads oerfus aliqucm habuerit querdam, quemadmodum amp;nbsp;Chriftus condonauit uobis, ita amp;nbsp;U03.i/f heftid. Videte,nc quis malum pro malo cuipiam rcddat, fed femper quod bonum eft fc(ftamini,tum erga uos inuicem,tum erga omnes. 1. Petri 3. Omnes fitis Unanimes,fimiliter affccli,ff aterna praediti charitate,mifericordes, affabilcs, non retas liantes malum malo, aut conuitium conuitio, fed contra, benedicentes, feientes uos irt hoc uocatos cftc,ut benedieftionem hxreditate pofsidcatis. Eph. 5. Sitis mifericordes, largientes uobis inuicern, quemadmodum amp;nbsp;Deus per Chriftum largiws eft uobis. Intueri amp;nbsp;probe confiderare debemus incffabilcm mifericordiam amp;nbsp;diledionem Dei patris erga nos fuos hoftes, quod pro nobis redimendis filium fuum unigenitum tra^ diderit in mortcm,SC propter ipfum largiws eft nobis falutem,iufticiam amp;nbsp;uitam xter* nam,ut frenatisflammis irac, odq, uindids^ diligamus amices amp;nbsp;inimicos noßros, ÖC ex corde proximo fua errata condonemus. Adhanc muwam offenfarum condona* tionem diligenter nos hnriatur, Syrach cap. 18. dicens:Qui fe ulcifciwr,inillo ukifce# tur fe Dominus, peccata quotp eius retinebit iUi. Dimitte proximo wo, quod in te peccauit, Sc roga eum,£C uicifsim remittentur tibi peccata tua. Inuenias hominem, qui erga alium iramSc odium gerit, 0^ Domini implorât gratiam. Immifericors eft erga proximum fuum, amp;: pro pectatis fuis uult preces hindere. Ipfc caro df fanguis eft tanwm, êd tam tenaciter iram fuam fouet. Quis ergo peccata ipfius remittet ei;' Co^f gita de fine,óf remitte offenfim,qux mortem amp;nbsp;intcritum quxrit, amp;mane in maiv datis. Cogita de prxeepto Dei, à remitte minas erga proximum Wum.

Auguftinus ait: Debitorem habet omnis homo,ipfc debitor,uis tibi rcmitti,ipfc remitte alijs. Ad hoe te urgeant, 1. mandatum Qirifti, dicentis : Remittite, amp;nbsp;remit* tetur uobis. 2. Exemplum Cbnfti in cruce orantis pro crucifixoribus, fimiliter Stepin* nf. 3. Remifsio grandis debiti 1000. talentorum. Matthxi 13. 4. Promifsio, re* mittewr tibi. Hxc omnia nos facile permoueant, ut fratribus débita remittamus'. Quod autem adeo difficiles ac fæpe inexorabiles fumus ad remittendum proximo, fignum eft parus: fidei amp;nbsp;cognitfonis benefidorum Chrifti, à: quod non digne xfti* memus ineffabilem Dei patris bonitatem amp;nbsp;dementiam erga nos, alioqui facile tam exiguum debitüm remitteremus.

Sciendum eft autem, remifsionem noftram debiti fratemi fiue proximi,non efte incritum,quo nos à Deo confequamur remilsionem peccatorum noftrorum apudDe* M M urn.

ufn, fiait aducvfarrj noftri Papiftx/iiti olim Pdagiani, contra gratiam pro óperibus nié digladiantur. Gratia enim nilh'Hcamur per fidem, DEI donum eft,non ex óperibus* Eph. x. amp;nbsp;Rom. d. Vita Sterna,donum Dei cft,per lefum Chriftum Dominum nolt; (Irurn. Rom. luftificamur gratis per illius gratiam, per redemptionem quæ eft in Chrifto lefu, quem propoftnt Deus recoticiliatorem per fidem interueniente ipfius fan» guine SCc. Ét eft confenfus ac teftimonium omnium Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum, quod remifsio peccatorum amp;nbsp;uita æterna gratis donentur propter mediatorem Chrü ftum,omnibus qui in ipfum credunt. Sic enim diuus Petrus docet,A(ft.io.HiHc(Chri» fto)omnes Prophetæ teftimonium feront, quod remifsionem peccatorum accepturus fit per nomen cius, quifquis crediderit in cum,amp;^ Paulus Atff.ij.ait: Per Chriftum uo» bis remifsio peccatorum annunciatiir,SC ab omnibus, à quibus non potuiftis per legcm Moifi iuftificari,pcr hunc omnis, qui credit,iuftificatur. Contingit itacp remifsio peeca^ torum,iufticia amp;nbsp;uita acterna ex gratia DEI propter mediatorem Chriftum,non pro? pter opera S^ mérita noftra, Ä non nifi fide in Chriftum accipitur. At remifsio noftra, qua nos remittimus alqs débita ipforö, amp;nbsp;condonamus iniurias atque offenfioncs pro? pter Deum amp;nbsp;communem concordiam amp;nbsp;tranquillitatem, eft certum fignumSd mini? me fallax, Ód noftra débita nobis à Deo die remifta. Cum enim nobis propter Citri» ftum unicum mediatorem noftrum peccata gratuita Dei rriifericordia amp;nbsp;dementia c5» donantur, debemus amp;nbsp;ipfi conferuo noftro propter Dei mandatum delictum condo» nare. Siquidem Deus adeo feuere praecipit iniuriarum amp;nbsp;offenfarum condonanonemi ut neget fe illis mifericordem forc,qui non ex corde remittunt odia, offenfiones, amp;nbsp;tü^ piditatem uinditftac Remittamus igitur quifqj fratrifuo de cordibus noftris ddidail* lorum, propter Dominum Deum Ïn fecula benedióum,Amcn»

nmn oc evangeliym continet egregiam | dodlrmam de fide,remifsione peccatorum ÓC diletSione, 6ceo ter pröba» R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 turuera diuinitas Chrifti. Primo,poteftateremittendi peccata. Secundo;

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordium. Solus enim Deus nouit amp;nbsp;fcrutatur corda amp;nbsp;cogi»

rationes hominum. Sic enim dicitur, x. Paral, xs. Omnia corda fcruta» tur Dominus, 8C uniuerfas mentium cogitationes intelligit. Si quefieris cum,inu6nies, ft autem dereliqueris cum, protjeiet te in fempiternum. Tertio, uerbo fanat Paralyticum, amp;nbsp;alios,propria uirtute diuinitatis, Apoftoli fiue difapuli Qtrifti curabant quïdem infir» mos,fed aliéna uirtute,fcilicet Chrifti. Pertinet igitur hoc Euangdion ad fecundumfidei articulum de Chrifto lefu, quia defcribitur uenis Saluator amp;nbsp;liberator totius hominis,qui uere ac perfecte corpus amp;i animam fanat atep faluat. Quoniam in illo inhabitat omnis ple? nitudo deitatis corporaliter.Coloff. x. Eft ipfe Deus Ichcua nofter,qucm Efaias cap.^5. in mundumuenturum predixitad faluandum nos,quemcp Symbolum Apoftolicum ca? nit defcendifte de coelo propter nos amp;nbsp;falutem noftram. Remittit peccatum, SC fanat Iiomincm uerbo,quo perfpicue teftatur,fe præditum effediuina natura,amp;i patri confub» ftantialem. Nam rcmitterepeccara,amp; homines peccatores iuftificare £lt; faluare,eft opus folius Dei. Deinde, eft eriam purgator peccati, amp;nbsp;inftaurator humant naturae, per fa« crificiu corporis amp;nbsp;fanguihis fui,quonos àpeccatis noftris hoir, Deo patri placauit, ÓCiix fticiam, fpiritum faneftum amp;nbsp;uitam acternam, peccatis noftris amiflam, promeruit amp;nbsp;re* ftituit omnibus,qui in ipfum credunt. Et eft proprium Girifti officium, propt«( quod in mundumaDeo patre mitTus eft,faluare peccatores, fcilicet rcfipilccntcs. Siceriim An* gelus ait, Matth.i. Et uocabis nomen aus lefum. Is enim faluumfaqct populumfuum « peccatis corum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Myftagt;_

Myßcriuni incarnationis filij Dei, nempe ipfum unigcninim à patre, in propria perfona uenturum â^ incamandum, ut bberarct genus humarium à peccato, morte ôC acterna damnatione, Prophetaeiam olim praedixerijht, ut Efa. 35. Deus ipfe ueniet dC faluabit nos. Hare dicta eile de aduentu Chrifti,ueri Domini ac Dei noOr^in carnem, ca quac fequunnir clare conuincunt. Tune aperientur,inquit,oculi ceconan,amp; aurcs fur* dorum patebunt, tune faliet ficut ceruus cIaudus,5C aperta crit lingua mutorum.Zacha. 9. Ecce Rex tuus uenit tibi iußus ÔC Saluator. Ofeæ 13. De manu mortis liberabo cos, de morte redimam eos,ero mors tua, o mors,ero morfus tuus Infeme. Efa, 43. Ego fum, ego fum ipfe, qui delco iniquitates tuas propter me, ÔC peccatorum mor um non rccordabor«Ircnaeus lib. 3. dicit: Ideo Deum humanam namram adfumpfiflc,utquod perdidcramus in Adam, hoc cft, fimilitudinem SC imaginem Dei, in Chrifto lefu reci* peremus.

Hacc cft iUa inacftimabilis dignatio immenfe mifcricordiae Dei, amp;,ut Auguftinus de Trinitate lib.13. cap. 19. ait, in rebus per tempus orris,quod homo in unitate perlons coniuntftus cft Deo. Ideo enim filius Dei,fa(ftus eft filius hominis, ut nos Hhos Dei fas ccrèt.

, Summa hominis calamitas amp;nbsp;miferia cft,non tanmm pauperem,adflic7G amp;nbsp;aegrotum effe, fed euam effe obnoxium pcccatis,’Satan3e, morti amp;nbsp;igni Inferni, amp;: priuatum die coeleftihærcditate, xterna uita amp;nbsp;lanicia. At contra, fumma cft ac incomparabilis foelie citas,filium Dei unigenitum incarnatum,qui expiauit peccatum,fupcrauit Satanam,pre3 cipitauit mortem in fempiternum, redemit credentes in ipfum ab ætema morte inferno, ac fedt cos hacredes codeftis regni.

Hoc Euangclium cft grarifsimu contritis SCpoenitentibus cordibus,quæ gratiam Htt« unt atep quxrunt. Certificantur enim ülo, de remifsione peccatorum, modo Chrifti uo-cem, quam hic audiunt: Bono animo efto fili, remittunmr tibi peccata: uera fide accipi* unt. Nam remifsio peccatorum, gratia, iuftida, falus amp;nbsp;uita xterna fcla fide in Chrifto Accipiuntur. Impoenitentibus uero amp;: obftinatis, qui proefrade in peccatis ac in impieta-te pcrfeucrant,adeocp ilks,qui proprijs fuis operibus amp;nbsp;meritis confidunt, hoe Euangex hum gratjx Dei in Chrifto,infipidum eft,amp; Chrittus cft pctra offenfionis.i. Pet.2.quo* rum damnatio iufta cft, co quod non obedieririt Euangebo Domini noftri Icfu Chriftf. i. Theffa. i. Pater diligit fibum,SC omnia dedit illün manum. QiJi credit in fibum, habet uitam xternam, qui autem incredulus eft'filio(ut funt omnes irnpoenitentes amp;; Iiy-pocritx) non uidebit uitam,fed ira Dei manct fuper cum. Obediamus igitur Euangc-lio Domini noftri lefu Oirifti,amp; accedamus cum fiducia ad thronum gratiae, ut remifsi* onem peccatorum,æternam falutem amp;nbsp;foelicitatem propter Chriftum confequamur.,

Cacterum diligenter hic confideremus oportet,quod peccatum in carne noftra herens,, fit caufa omnium morborum amp;nbsp;calamitatum, quibus adfligimur. Deut. 28. Si non au# dicris uocem Domini Dei rui,ucnicnt fuper te malcdilt;ftionesamp;c. Et Mofes aperte do-cet,infirmitatem corporalem,cnè poenam peccati,dicens: Augebit Dominus plagas tuas,plagas magnas, amp;nbsp;perfeuerantes infirmitates pefsimas. Pfal. 39. Caftigas hominem proprer imquitatem. Vt autem morbi Si calamitates tollantur, necefte cft prius caufam tolli,fcilicet peccatum. Quare Chriftus primum Paralytico peccatum rcmittit,poftca tol* lit morbum,pcccati efFecftum,ac ita cft perfceftus medicus corporis óf animæ,ad quem fblum in adHicftionibus noftris corporalibus amp;nbsp;fpirimalibus uera fiducia cofugcre debo mus,SC ab ipfo falutem amp;nbsp;hberationem petcre Si expeeftarc. Hic enim dicit, Matth. «. Venitc ad me omnes,qui laboratis 5C oncrati eftis,SC ego rcfocillabo uos. Ac in morbis atep calamitatibus noftris hoe primum omnium cogendum crit, ut uera potnitentia ad Deum conuertamur,S£: Dominum uitat 5C fanitatis authorem inuocemus. Ecclcfi. 33. Fili mi,fi aegrotaueris, hoc non contemnc,ora Dominum,amp; fanabit te. Define à pee# cato, raanus tuas emundajóC cor tuum purifica ab omni peccato. Requiritur hic ut uere

’refipifcamus, Sd fide tn Chriftum aedpiamus rcmifsioncm peccatorum (quia fide pprifw cantur corda noftra)3d à Domino fanitatem petamus. Soli enirn poenitentiam agentes^ fiC in Chridum Scruatorem credentes confequunnir à Dco corporalia amp;nbsp;fpintuaha bo* na, SC ab omnibus malis fempiternam liberationem»

Senbae, Phanfæi amp;nbsp;ludæi fade errabant circa perfonam Oiriftijignorantes ipfum amp;nbsp;officium cius proprium,quod debebat uenire in mundum,incarnan,pati ac mon pro peccatis noftris, peccatores ludiHcarc ô^ faluarc. Tannim pro rege mundano habebant ipfum,imô pro puro homine,quarc cauiUantur factum Chnfti, quern putant uclut homk nem non pofle peccata rcmittcrc. Sed feiamus nos Üiriftum die uerum ilium Meist« am mundi Saluatorem, ut in Lege amp;nbsp;Prophetis promtlium, ita amp;nbsp;exhibitum in plcnj«. tudine tempons, natum ex muliere, fub Lege fadium, ut nos à Legis makdilt;ffione re* dimcrct. Gal. 4. ÔCopera Diaboli deftrueret, peccata noffra tollerct, 1. loan. 5. amp;nbsp;nos à morte amp;nbsp;damnatione acterna liberaret,qui diet noffra iuft)cia,(anlt;ffihcatio amp;nbsp;redem* ptio, i. Cor. i. ut qui credit in Chnffum,non pereat, fed habeat uitam acternam. Non mißt Deus, inquit, filium fuum in mundum, ut condemnet mundum, fed ut feruetut mundus per ipfum.Nam Chriffus Dei Klius, morte fua expiauit peccata noffra, placau t iram partis, Cc confecutus eff nobis acternam iufticiam,redemptionem amp;nbsp;falutcm. Hæc fcireatcpcrcdcreiuffificatnos,Efaiac 53. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

Porto, facrac litersteffantur, à folo Dco remitti peccata. Efaiac 43. Ego fum,cgQ fum ipfe, qui delco iniquitatcs tuas propter me SCc. Pfal. 130. Si iniquitates obferuaue* ris Dominc,Domine qms fuftinebitCQuia apud te propiciatio eff, apud Dominum mw fericurdia,ÓC copiofa apud eum rcdemptio.Et ipfe redimet Ifrael ex omnibus imquitatw bus cms.Chriffus remittit peccata: Ergo Chriffus eff uerus Deus cum patre. Namre* mittere peccata , abolerc peccatum amp;nbsp;mortem, à Diaboli poteffate enpére, nos cuni Deo patre reconciliarè, ïuffificafé amp;nbsp;faluafe,' eadem funt amp;nbsp;diuinac potentiae opera, »4 quod cacci ludaci non intellexerunt, male cogitantes de Chrifto,quód fcmithr peccata»

In illis, qui Paralyticum adferunt ad Chriffum,cff exemplum fidei à: diledio™s» fidei erga Chnftum, quem credunt opem Paralytico laturum ciTe,utro demidiint ipfuni perfoffo tecQo ad Chriffum.Charitatis eff,quod adficiSlür Paralytici mïfcria,adfcrantcji jpfum magna fi'de ad Chriftum Saluatorem. Hex: quidem exemplum fidei erga Chrii num Dominum ac Deum nofffUmjä: charitatis erga proximum,noffrö auxilio amp;coni (ilio egentem, fcdulo imitandum eff nobis. Tóta enim uita Chnffianoium confiffit là liera fide erga Deum,5c in charitatc erga proximum.Eff quoep hicnotandum,quod ali* ena fides, id eft,fiducia m Chrifturn, in hoe profit,non quod aliéna fide coram Deo aw ftificer, fed utgratiam amp;nbsp;fidem impetrem. Vnicuiqj enim necelfaria eff propria fidei ad falutcm amp;^ lufficiam. luftus,inquit Prophera,fua fi'de uaict,hcK eff,prepria,non aliénai Idco Cliriftus dixit: Bono animo effo,hoc cff,crede,amp; fanaberis. Propria ergo fides ad mundationem anirnac, amp;nbsp;luffificationCm neceffaria eff. Aliéna fides ad impetrandanj mihi gratiam fidei ualêt, non ad iuffificandum me. ibdruwb mufï et fctbff lt;n)d? glauben. Ex fi'de enim iuffificatur homo. Rom. 3. Mar. 16. Et rcmifsioncm pecea* lorum fola fi’de propter Chnffum confequimur. Agarrius Dco patri gratias, quod crÜ

’ puit nos à poteffate tenebrarum,ac tranffulit in regnum filq fibi diledi, per ; quem habemus redemptionem peffanguinem ipfius, rcmifsicw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

nam 0^ lueem uerbi fui cunfeiuct at^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j

TO^^HRISTVS SALVATOR ET LIBERATOR H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftcr, Matthaci 24. interrogatur à difdpuhs fin's, de duabus rebus, de

^^^ *^®*” respond«, id eft, de cxcidio fancluarij amp;nbsp;Icrufalciir,'amp; ft* gms tarn hombdem defolarionem precedent!bus.Et de conlummatione figm's item mundi finem prarcédcntibus.

2. Saerarum Lterarum peritis manifeftum eft ex priori ad Connth. 10. ca quae Ifrae* li iuxta carnem contigcrunt,figuram fuifte conmijCjuae in Ecdefia Catholica amp;' teto mun* do crant gerenda. Nam externa polttia ludacorum, tcmplum externum, extemus die cultus, externum Sacerdonum ex gencre Leur, terrena lerufalcm amp;nbsp;Zion,Chanaan Sd rcliqua apud eum populum externa, préfigura runt nobis noftra fpiritualia in Ecdefia.

3* Matthaus quibufdam uidetur hie confundere matcriam rerum ger endarum. Ve« rum nolim fantfto Euangehftac amp;nbsp;Apoftolo fantfto banc notam impingi. Sic enim fen^ bOjipfurnmore Prophencoufum. Nam Prophets milita dicunt per Anticiptioncm,réi gerenda: ordinem non ubicp obfemantes.Sed hoc nihil ofFicit ordini rerum, ant uentati, quia excidium urbis terrene,nt figura,orbis exddium,ut figuratum, res maior fua Hgu* ra,fignificat. Quidam patrum refpexcrunt in figuram, interim non obliuifccndo figurai; turn, id cft,Antichriftum,amp;; orbis defolarionem,qua: magis obferuanda eft, qua^S tue« tunt OirYfoftomus,Eufcbius,’alq magis in figuratum rcfpcxerunt,id eft,abominatiórierri in Ecdefia uerc fando fantftorum, ueroqj tempio Dei fdluram diebus ultimis,nempe Antichriftum,ut Irenaeus, Origenes, Hilarius, Ambrofius, Ruffinus, utriqj recieSC Ca* tholicc., Quidam enim hare uerba de abominationc ex cap. 9. Danielis,alij ex u. cita* runt, fed omnes in unum fcopum atcp finem.

4* Quarc non erat incôucniens,quod Matthaeus figuram 8^ ucritatem prsefiguratam mixtim ponit,nunc de deftrudione Icrufalem tcrrcnae,mox de totius mundi cofumma* bone diifcrcns. Nam ctfi locus ex Daniele, ft ex cap. 9. citatus eft, iuxta literae tenorem ad externi rempli defolarionem fit refcrendus, tarnen fifiguræ Sd umbrae uelum depo« fueris, compcries cundem locum fecundum ucritatem ad abominationem fpiritualem aUudcrc,qu3e in uero Dei tempio,hoc eft, in Ecdefia fandorum fefltira tunc erat SC iam fedct,amp; effertur contra omnem, qui dicitur Deus autnumen, oftentans feipfum dfe Dcum. 2. Their. 2. Anti-hrlftus fedebit in tempio Dei,hoc eft,regnabitin Ecdefia,fal* fa dodnna, impio cultu, amp;' uexabit miferas hominum confeientias decretis amp;nbsp;manda* ris hominum. Et hoc eft myfterium iniquitatis,quod agit Antichriftus,biOmo illcfcdero* fus amp;^ filius perditus, qui conterendus erit fpiritu Dei, amp;nbsp;Euangelio Icfu Chrifti.

5. Dux parriculx uidentur conuincere hanc citaticnem Danidis ex 9. capite facere menttonem de abominationc,quæ in tempio material! ante eius deftnidioncm amp;nbsp;urbis excidium futura crat. Prima particula eft Lucç 21. ubi de eadem re Ibquitur, de qua Mat* thrus: Cum ludentis circundari 0fc. Secund a participa: Tune quifunt in ludeafugiant. lt;f. Chriftus uidetur proprie citaffe cap. 12. Dan. ubi de Antichrifto amp;nbsp;fine freuh da* rius,quam ut negari pofsit, loquitur, Similibus enim fere uerbis uritur Saluator, quibus ante annos 470. ulus erat Daniel Propheta.

7. Eufebius Cxfaricnfis lib. 3. cap. 7, Chrylbftomus in Matthamm cap. 24. Sf in oratione 2. contra Itidxos, hunc locum Matthaei, ad deftrudionem lerufalcm referunt. Hieronymus uel ad Antichriftum , uel ad Cxfaris imaginem putat referendum, ejuam Pilatus in tempio pofucraque! etiam inteUigit de equeftri ftatua Hadriani in ipfo fando MM 3 fandoruip

Tant^orum collocata.Ruffinus in Symbolo ad Antichriftum refcrt.Hylarius item fijpeT hoc caput Z4. he feçundoaduehtu Chnfti intelkgit, Ö^ ad Annehuftufn fcfcrt.Similiteï Ambrofius. Quare 'proculdubio in hac expofitione ex tu cap» Dantélis dcfumenda funt uerba Chrilti de abominatione defolationis.

S. Quac de bellis, fame amp;nbsp;alijs c^amitatibus Dominus ante hate uerbaî Cum ers» go uiderios Äc. przdixitjintenigl debent de tnbulationibus,quac ludgs acciderunt,an«» te^ per Titum ciuitas amp;nbsp;templum uaftarentur.Nam fik: Apollbh patiebantur uarias tri** bulationes,amp; primitiua Ecdelia adfligebatur grauftcr,ut patet in ac^is, amp;nbsp;ludxi intefti«» nis bellis, ficarijs,amp; uicinorum amp;nbsp;prçfectorum odns atcp gladijs crudeliter conficieban* lur'utTub Cumano prxfide,fub Fefto,Albino amp;nbsp;Floro, ut eft apud Flauium lofeptwm, lib. 2. ludaici belli uf^ ad finern feptimi, amp;lib.2o.antiquitatum cap. lt;^.

p. Quae uero Qinftus de fedueftoribus dicit,ante bate uerba : Cum uidcritis abo* minationem defolationis Ôà:. intdligi debent de his,qui ante deftrudam per Titum Ic^ rufalem conabantur populum fcduccre,amp; dice bant fe elfe Chriftos^uales multos feribit fuiftc Hieronymus inter ludacos, uide Adl.^ de Theuda amp;nbsp;luda Galilaco.

#0. Quae de Pfeudoprophetis, poll hxc uerba: Cum uidcritis abominationem amp;^c* Chriftus prxdicit, referenda funt ad dodlorcs Antichrifti,ukimis temporibus,ante feculi confummationem,in qubus temporibus periculofis nimc nos miferi fumu3,amp; Pfeudo* prophetas uidemus amp;nbsp;audimus. Nonne dodrina Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum iam palam in Concilrjs 8(. conuentibus, hbrisep infulfis ac ineptis Papiftarum tanc^ bacrefis cxplodi* tur QC damnaturt'Doeftores uerbi ueritatis ÔC Euangeln falutis, tan^ feditioli 5C haereti*» d profligantur, coburunturep, Ecdefiae à lupis amp;nbsp;impoftoribus difsipantur. Oninia funt plena hacreticorum,fchifmatum,8C perturbationum, antique hzrefes,quac ante mille an* nos fopitae fuerunt, iam per phanaticos refufeitantur, fidcs languet, charitas uix uCpi^m app«ret,impofturae,fraudcs,iniquitates 5lt; libidincs,rapinac,crapulac, ebrietatcs,conuiö^ adeoep fcelera amp;nbsp;flagida omnis generis in immenfum excreuerunt, Afia, Aphrica a Europa ubiep beUorum tumdubus perftrepunt. Magna eft ofeitantia amp;nbsp;negligentia g'-'^ berrtatorum poliucorum in adminiftrahda externa difciplina. Qui in Ecdefia demi*^ nantur,0d in regtmine funt,faciunt quod feccrunt tempore Chrifti Caiphas, Annas, A« lexander, 5C brachio feculari fidentes, Apoftolos Chrifti ubiep perfequuntur, trucidant, b^inexâtum propellunt. Germania ad rcuelatam amp;nbsp;agnitam Euangelij lucemói do tftrinam,qua ad refipifcentiam inuitatur,praefralt;fte in impictate amp;nbsp;impoenitentiaperfe* Herat. Vndim imminent pericula afalfis fratribus,ab haereticis,ab Epifcopis,a Regibus^ Pfindpibus a poteftatibus feculi. Armen CbtIften leib/fecl/ebt vnnh gw/ Ifï nUencbnlb in gr offer gefabt vnb not/Cum igitur nos in his ucifo mur pcriculis, cur fteramusfeur non afsiduenramus, dCuabo

1 nam nemo dogmata fidei noßrac exaÆüs tradamt, amp;nbsp;confirmauit | diligentius. Nemo item hacretkos confudit poteptius»

1 Scd delectus habeatur inter libres ÄuguftiniXcganWr igitur hbri de dodnna Chriftiana;

* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Enchiridion»

Aureus liber de unitate Eedefix contra Petilianum, in quo contra Donatiftas in lUmma docet,quomodo alias fparfim, de unico Baptifmo. Inquofdam PfaJmos feripliC «gregia, in quibufdam frigidior eft. Vbi contra Pelagium amp;nbsp;Donatiftas difputat, ibi régnât contra turcs liberi arbirrrj,contra mérita, de peccato originali. Nemo ex uctens feus melius traäauit Paulum quam Änguftinus-: lie eum exerçait Pdagius, ut gratiam Oinftidifcei«.

Epiftolx eiu8 quxfunt aureac,in primfs ad CafuIanS amp;nbsp;lanuarium, amp;nbsp;comment# tij eius in loanncm.

' Ddfiderefurredrioms. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

Hybrius totus utihs, uincenda diffifcuïtas eft,nam Gaflico cothurno fublimis ince» dit, amp;nbsp;eft malleus Arrianorum.

Cyrillus inter Grxeos purifsimus efttprx alqs magnifiée traôae myfterium fubli* me incamationis,legatur totus prxfertim in libns Thefaurorum.

IrenXum legendum cenfeo tri primis,proptcr eximie traâatum myftcrion incar* MtioijisHcrbi. “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AIM 4 Propta

Propter idem Tertulianus de came Chrifli. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' j

lt; nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus in Prophetas kóus non parum ad luuat Tyrenem t heologie, Pkgt;

plieras difccntcm,ctiamfi fenfumnonTemper apenannam pkciuncpDidimunijürigc? nein amp;nbsp;quofdam alios fequitur, quorum fcripta non extani»

Omnibus modis kgatur Über cui titulus Antidoten hscreüon, propter opera Ac thanafij. ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Chryfoftomus nimium ubiep rhetoricatur amp;nbsp;PhüoTophatur,tarnen erudite travat fcripturas,ut alicubi in Euangelijs,potifsimü Epiftdam adTimothcum 5C ad Hebreos.

Cyprianum lege ob inlignem pictatem ÔC anti^tatem, fed potifsimumad Quic rinum Al contra Iudaeos:ubi in anabapnfma cius inaderis,caute lege omnia,mcmor illw üs:Quandocp bonus dormirai Honierus;Excufatur ab Auguftino,quôd errarit, fed ci* ira perfidiam harrefios. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». ^ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Ongenes propter quaedam imputa dogmata totus omitti 6C negligi poteft, nam etfi emditus fit,'non tarnen farcit tibi iaduram temporis perditi,fi cum pcrlegeris.

Gre^rium Magnum légat, qui ocioSCannis abundag modocaueata ferrnento ceremoniarum, quarum plenus en,ii quid boni habet, ex Auguftino habet»

Ilichius in Leuiticum,fed adhibito iudicio legatur, cum enim afliequiturprsccip^ lis fui Nazianzeni in feripturis cruditionem.

LaóantiumFirmianum Arnóbq’diftipulum, proptereriiditam eloquential’* ge, caüè autem ab erröte de Spiritu fanóo, amp;nbsp;hgmento Chiliaftamm Iibro feptimo*

Eufebiumlegc fi fidem prifcae Ecckfix, fi Orthodoxorum triumphos fcuetup*^ qucmnefcire cenecftmEcclefiaDeipucrumcfle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Legantur illi fic, ut qux apud cos funt infignia in quofdam locos cemm* nes redigantur, utfemper in promptufint, quoties uetens Ec*, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' (kfise^ud dogmanbus uei fenlibus uióis,profe*

ÜVAÈStlÖ ET Axioma ta de iuftificatione impfj ex tcr^ TIÜ C^Jgt;, ,^D ROMANOS: Z^TR/^^ una tantuffißt ratio iuß^candi impj-, per omniaßcula coram Deo Q;r hominibns«

ECTE CREDIMVS ET DOCEMVS NATV# ram humanum peccato onginah m omnibus naturalitér ab Adam propagatis, fic dfe conuptam, ut non folum fc fanare, fed ne uotUm quidemreapiendse fanitatis ex fe habere pofsit.

4« Non enim negamus aut contemnimus eximia iHa Dei dona in natura etiam hon renata, nempe ingenium perfpicax,mcmoriam tot rerum thefaurum, uoluntatem moralium uirtutum ornamentis excukam, liberalis educationis tvtfgt;t/«p, furamatim lia herum arbitrium, legem naturae amp;fcriptam,legalem iufticiam,amp; r€liqua,quæ tantoperc taudantur a Philofophis.

%'• Sed cum fidudaconcludimus, quod homo illorum omnium præfidio non iußi* fieari pofsit,nee à peccatis praefcruari.

xj. Scd pie dodi homines uident Apoflolum data opera,operum aut legis adiumen# ta hic excludcre,amp; concludere : Si operibus non iuflißeamur, Ergo fide» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

14. Hinc ueteres Orthodoxi Paulina: cpißolx flatum amp;nbsp;difputationem de fide Ä operibus contra iußieiam operum accuratius pondérantes, amp;nbsp;fecundum materiam, ut uocant,fubielt;flam intelligentes,non dubitarunt Pauli mentem per hanemanifdlam ex# dufiuam exprimcre,Sola fides iußißeat.

xd. Nullus enim ad Deum aditus dl fine Chnßo,ficut ipfe dixit: Nemo uenit ad pa* trem nifi per me»

x^. At fi totam iußißeandi rationem cadasep infpcxeris,inuenics cam fieri fine funv mis mentis ncquaquam pofle,non tarnen noßris,fed alienis»

JTquot;* Prpptnni Igiak amp;nbsp;hoftes Chrifti cenfendf funt, non Thcológijiel Oinfïiarj', qui iußiQcapqiiein impq, aut remifsionem peccatorum, ciogmatizant in fob conij^ere ncn imputationc diirina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

y^’ Igiïur ut fiat ex iniufto iuRus,non poteft fieri ex iußieia ud iuftis operibus iniuft^ ■fed ex lufticia unius iufti,qui non hifi per gratiarn,quem unit iuftificat.

jy, Neep tarnen ob temporis diuturnitatem Cainus error præfcribit, etiamfi fidei iu-‘fticiam antecefsit tempore,ficut mendacium SC error Satanx, nequaquam ob id, quOd originalem iuftidam tempore prxeeflerunt, approbantur.

fixe materia, uolcnte Chrifto dec noftro,difputabitur fcria quart» proximc futurs, to 0lt; loco folius.,

i f» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non gratiam Dei: Hanc enim eorüm Dcxflores incertam fedunt.

ld» Non opera propria, quia iiididum Dei non ferunt. Semper enim mbaciata propter contagium carnis à régula legis diuinx longifsimc aberrant.

Zo. Sola enim fides in Ghriftum iuftificat impium amp;nbsp;confeientiam tranqijillat,quia accipit Chriftum ipfum, ut donum.

5^ Hare omnia m Abraliamo chrifsime confpduntur, quiiuftificatus eß non Îé* ge,fed fide promjfsionis, per quam amp;nbsp;folam confeienna eins pacemhabuit cum Deo per fernen promilfum. Si milia in nobis contingunr.

42* ’ ■. Scriptura cemdufit omnia fob peccatum, ut promifsio cx fide Qirißi dafetur credentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

43’ * Nee adferimus fcripturas finefenfu Eedefiaflico.Nam amp;nbsp;Augiitinus amp;nbsp;Aw* bröfius, idem quod nos de promifsione amp;nbsp;lege fenferunt.

; . ' nbsp;nbsp;. ^ .•. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Summa fummarum.

44. Sicredis cum fideli Abraham promifsioni Euangdicar, accumbes rtirneq, ;üt filius in regno coelorurn, Sin minus, ahqaeris cum maledxfîo Diabolo amp;nbsp;membh* dus in afternum ignern inferorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

c , Hacc pronunciata Thcologica difputabuntur pracfidente Vrbano Rhegio ■ i7.Iunij poli folftitium acftiualcjfic uolente Chrißo Domino ac Dco noftro»

2flie (BellUicben/fie fetn wer (te wollen/ fo mit frer werefleb« Me weit verfóret bnbcn/folkn Bommen/vnb (bte fitd^e vertbeblgew/^ brtbenbie fogut (teper frkb vnb gleft/aló teb/vnb nod? beflèr»

QVÆ PER AMICAM*SCRIPTVRARVM coUanonem controuertcntur, prændente Dodore Vrbano Rhegio, ReCpondente Frederico Menniges aruuni libera* lium Magiftro»

T* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quales funt,qui currunt non mifsi,fedu(fhbncs cordis fiii,hoc eft paleas pro tri« tico ouibus Chrifti proponentes»

^* Euangdiurn Dei eft annunciatie gaüdtj illius magni, quod lefus Chriftus filius Dci amp;nbsp;filius hominis, ficut olim per Piophctas in feripturis fandis ad noftram falutem promiffus, ita in plenitudine temporis exhibitus,nobiscp Chnftifidelibus unica SC fern* piterna iuftitia uita amp;nbsp;falus fadus eft. '

tà dim cxtfancas à Teftamennl^ promififtonis pêrtinct Eu^ngelica gratia/cum amp;nbsp;»J^ myfterio dedionis fint filij Abrahx»

E.PISd^OPf ^FFECrp^S FRC^ BCCLESl^Rl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ?

14, Epifcopi dl, non folum doccre uerbum Dd, fed oràrc ctiam^ut Deus increi mentum det, ôê grattas agcre pro incrcmento Ô£^ omnibus donis à Deo coBâtis gregt Dominico. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;15. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gaudium SC confolatio ueri Epifcopi ed fides popuB, pfeudoepifcopi ucro la^ na ouium.

16. Verus Epifcopus defidcrio paterno impertitur dona fua fpiritualia Chriftifide# libus. Pfeudoepifcopus lupino defiderio rapit ab eis.bona corporalia, peifundat fpirt* tualia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

*7. Errant grauitcr Anabapeiflac amp;nbsp;Berengariani, qui fpiritumfandum putant gt;nbsp;nullarc externa,fed tantu interna undione confolari amp;nbsp;confirmari hominum mentes»

i9» nbsp;nbsp;nbsp;Nam à; uerbum externum amp;nbsp;facramenta confolantur confirmante^ pauperes

19. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulum, qui erat Epifcopus Epifeoporum non puduit Euangclq amp;: librorum. Quos igitur nunc pudet Euangelq amp;nbsp;librorum,credimus magis pofiremi feculi por* tenta amp;nbsp;iræ diuinae exempla elle,quam Epifeopos Ecclefiæ Catholicæ, zo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum Euangelium fit potentîa Dei omni credenti ad falutem,confequitur tos qui Euangdq curfum uel ui,ud infidijs remorantur elfe praecurfures aut fatdlites Anti» chrifti, qui ad Cibucrtendam fidem, impediendamep Chriftianorum falutem, iampri* dem ucnit,amp; nunc clare reudatus eft.

zi. Et cum, quantum in ipfis dl dedtorum falutcm impediant, confequitur 00# Rctflori tenebramm lludio non difsimiles, ecep elfe inimicos crucis Chrifti.

Ji. Si iuftüs ex fide fua uiuit, confcquitiir ihanes effe omnium hominum conattw,^ qui non fola Qiriftiana fide quxrunt beatam immortalitatem.

Pfal. 74. Exurge Deus, amp;nbsp;iudica caufam tuam. Memor eftoimproperio* rum tiiorum,quac ab infipiente funt tota die.

Non obliuifcaris uoccs inimicorum tuorum. Superbia qui te oderunt,afcen« ditfemper.

i^n Dcum e^Cj eum^ in eßentiaeffe ununt,in perfonTi frinu/n^ JÏ/pcrnaturalilumincjidcitantum^UcIctiantrcttionft . .

1^ 17 S S E Deum, hominibus natura infitum eft, quarc hoe ipfum dtra reudationem XL fpetialem in lumine naturae cognitione ab opere Creatoris collegia palam fit. nbsp;nbsp;,, Z. ElTe unum Deum, etfi propric Chriftianorum cognitio amp;nbsp;fides fit, in gentibus tarnen humanac rationis acuminc ó^ duóu, quibufdam etiam Sophis uteunep manift* ftum erat.

J« Quamuis emm naairam hominis fic uaftarit peccatum, ut in puris naoirahbus non qncat pertmgcre ad ca,qux uerac iulhtiæ Si^ falutis funt,non omne tarnen ratioms •udicium penitus eft fublatum.

y. Quare ex ingenti uißbilis mundi opific/o omniumcp reram creatarum irnagii ne,motu,difpofitione, conflantia,utilitate, pulchritudinc ac temperaübne biens Humana ad aliquam Dei notitiam aflurgerc tandem poteß.

«f. Ad hunc modum olim Peripateticus,Cicero,cartenep, fanac mentis philofcpHi uidebant in crcpufculo natiui luminis amp;^ paganifmi,amp; eße Deum, amp;nbsp;mundani opifictj effedorem eße amp;nbsp;moderatorem.

»i. Vteunqp mens eorum fpiritu Chrißi uacua, fpiritu mundi plena, adeoep «Ötogt; miris opinionum proccUis iadaretur.

Vt enim nature lumen per fe obfeurum eß amp;nbsp;denfa caligo, fi conferatur gratis lumini, ira omnis nature cognitio quamlibct prædara, fi feientiæ gratis ÔC fidei coUata fiicrit,pcne ßerflis opinio eß,non fcientia.

zo. Nam dicat quicquid uclitore fuo impius, certe in corde fuo dicit; Non cß Deus.

11. Etfi impij cordis aeßus non pofsit non fubinde fuas impietates ebullirc 0^ prodcre.

u. Cuiufmodi funt uoces illir impiorum apud Prophetas Malach. 5. Vanus eß qui feruit Deo, amp;^ quod emolumcntum,quia euflodiuimus praccepta ciusf Efa. 22. Co* mcdamus,bibamus,cras moricmur.Hiac.i8. Pofleogitationes noßras ibimus.Icfa.8.

Non ludet nos Dominus.Hierc. i4.Sacrificauimus Rcginx GœIi,5C bené nebïs eraf*' Fademus omne uerbuiTi,quod egredietur de ore noftro.

33. Nifi non fit infignis ftultitia,quód Romam olim rerumDomini,Lupam,Fau* fam, Roramep putida fcorta deificarunt.

3 4. nbsp;nbsp;nbsp;Nifi fit egregia fapienta Mutinu ucl Miplexeth colerc,quam fpurcitiam ctiam naruralis honeftas execratur.

3 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nifi non fit ftultus dialogifmus Epicuri,ubi naturam Dei optimam praéftantiG fimaméparbitratur, amp;nbsp;fimul gratias ab eadem toUir, quae tarnen tali naturx maxime propria eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

37» Nifi non fit ftukiba dialogifmi illius Tuiliani: Vutus non eft donum Dci,qu(a propter earn laudamur, ÖC in ca re^e gloriamur.

3 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nifi fit magna fapientia, cum TuUius afferit à Deo quidem fortunam, à fcipfo autem fapientiam eflè defumendam.

39* Nifi non fit quadrata ftulbtia, quod in Plinq Schioris dialogifmoeft de ant ma: Anima eft mortahs. Quia fi eftet immortalis, animarum tot fenilis multitude tan* dem nullas fcdcs habere polfet.

4 0. nbsp;nbsp;nbsp;Nifi fit fapientia quod DiccarchUs fenfit:Animam omnino nihil effe. Et hxc nomina,animal 5C animans dfe inama.

41. Nifi non fit extrema ftulbtia ÔC impictas dialogifmi Gccromani: Bonis male, malis bene eft. Ergo nuila eft Dei prouidentia crga nos.

42. Nifi fit exceUens fapientia Pithagorica /AtTtfjiq-u^öo'/f Ksd Tr»\ry^iicfï^:,5C id genus fexcenta impix amp;nbsp;delirx rabonis nugamenta.

43. Gentiles itacp ctfi habuerunt naturae cognitionem legem^ infigniter tarnen imptj fucrunt, cocp portentof» impictatis horribdes poenas inepbendo ÖC tneeflanter peccando dederunt«

PRIMI CAPITIS AD ROMAN- LXXVi ^4‘ Vt criming critninibus uindicentur,amp; fupphüa pcccantium non fint tonnen# ta,fed fnef'ementa uitiorum, ut intjuit Auguftinus.

40'. Culpx tarnen autor eft 5^ caüfa,non Deus, fed nöftfa uoluntas cenfenda eft* 47. Cum enim in fenfum reprobum tradit amp;nbsp;obdurat, non facit peccatum, fed iuftus iudex fua exercet indicia, quac funt abyflus muita.

X 7 E retjeiamus Chrifti gratiam, atcp ex dono faciamus debitum próprie acceptum, i* i N retjeiamus meritum congrui condigni.

^ Étfi in cathonco fenfu uita Rterna Ó^ donum amp;nbsp;mcrces dici queät. ?• Donum eft, quia ex mifericordra donatur,non redditur proprie meritis præcé« dentibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

4‘ Qtandoquidem gratia cleA'onis ad gloriam,pr3eucnit amp;nbsp;naturam SC opus worainis.

f ‘ Gratia ubcationis amp;nbsp;iuftificatiohis omne bonum, imo omne uellebonum uo# CutUatis prxuenit,eiUséB caufa eft efficiens.

lt;’♦ At debitum eft nel merces non noftris, fed Chrifti débita meritis,turri ob ma« gnfeam Dei promiamp;oaem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;„

i^» Cum igitur Deus umcuicp reddit iuxta fada fua, non noftra mérita condigni, fed fua dona coronat.

p^trum opera noßra ßnt meritorianotice Dei Je congruo, i^^ ^lorue de condictio cx uerbi^t^poßoli: Reddet unicui^ iuxta^adlaßa*

l, y^^Pcra nodra ante iufhficaüonem fa^da merentur quidem fupphcium, ut inqua V^AuguUinus.

ü. Quod fi finitae perfonx, finitiep operis, adeoep imperfedi ad premium infini» turn ed, proper cio talis habct,quod iadet pharifaifmus.

13. Si autem nihil habet, quod non accepit, quodep fit actemitati proportionatum, habet unde confundatur»

zó', Deus proprie nullius eft debitor. Quis enim prior dédit illi, ÖC retribuefur ei» Z7. Contemptores funt gloriae amp;nbsp;laef« maieftatis rei, quife earn fuis openbus mereri fomniant.

39» Quare ijs’ qui per Chriftum gratis font luiuficati, debetur uita «ternipropter proinifsionem,uocaturq} illorum merces.

4^ Et non rcfpicitur hie in noftram mutilam legis impletionem, fed in mérita Chrifti infinita, qu« iam noftra'funt fada.

j! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44. nbsp;nbsp;nbsp;Siquide Chriftus ipfe fadus eft iuftitia noftra,cui omnia fuprema iure debenf»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ex ineftabili dignatione miferentis Dei, non prohibemur Chriftum etiarrt

’I ' noftr« falutis debitorem uocare nriniftrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

r 4Ó. nbsp;nbsp;, AbfittarnenPharif«ifupcrcilium,adfitpublicanihumilitas,qu«fateaturiu«

K' 47. Nam opera qualiacuncp etiamfi perfeda effent per fe,tarnen nunquam funt ■ int« «tern« meritoria.

yo. Ipfe etia bona opera,in quibus ambulemus fpiritus fandus in nobis pnepara^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51« Qu« tarnen üt debitum feruitium à creatura poifet exigere.

55* Filq Dei furnus non natura/ed rcnafcentes gratia. Igitur hacredes, ut libéra* liter fouiamus Domino.

^i. Quare pcricUlofum cd noftra opera uel mérita laudibus uebere, quod uctus Adam, non in donantem, Ä^ primariam caufam operantem,fcd in donum corpons Si inftrumentum foleat naturali exeitate profpicere.

él, Apoftoli ad opera bona inhortantes noftram ignauiam,utili Si neceffario do* cendi ordine, primo fidei fundamenta iecerunt,deinde bonorum operum argentuw,au rum, lapides preciofos fuperextruxerunt.

6é, In Theolcgia etiam impq funt habendi, qui turbato ordine fidemó^nP^ cum fuis office's confundunt.

ORTHODOXORVM Patrum fententiæ aliquot de Miflali facri£ido,exph'catsc per Vrb«Rhcgium»

■^B NE K^ B TLT r:^ CHRISTO HIR q Do^ori Urbano Rbej^to EccießarumCbrißi di/catus Luneburii ^ctßis Euan^ebß^ ^ Epifeopo pri/nario^ in Cbrißo EJu Salutcm^

J^adhs aliquot diebus fpec^abills D, Dodlor^ ubi fuir di* ‘^^ '^nationls d Eunebur^o innotuit in Cellam reditus, eb reJllt coneeßimus^non tamtui uifendi-, ludm audiendi percupidi^ Exercebdt nos clu^damRc pabus te conjulere cupiebamus^

(fuanluam autem fandi copia data eß^tamen no heuttfitu -----codopui, He^ebamur enim ut res cß^ uerbls utcunm-, ut tre* pidantium eß^confutis-, nondumfatls per^pcdlam tuam compellarc bumamtai* fCK^ilUi^cum cr^a quoßls probata ratify lit cris ctß in co nd it is tuam comics ^iendam beni^nitatem minus crubefetmus, ncccßitatc ctiam ipfa adig^ente^ O^T i^itur ß^nißeanda putaucrimus.^ panels accipiat tua dignaüo ^ ^t^mouit nos i:^ L^noßdam ex noßrls, qna/iter in bls patrum fentent ÿs uolt;» lt;tula ßerißeiurn accipi,debeat, nbsp;nbsp;Hdetur emm non Jblum ad id., (p/o populus ohm ad aras donaria protulerit ßedlare, aut ad cam miße par^ fp/fhpi^^ratiarum adlio appcllctùr,îmà ipßm corpus Dominicum ^ fan* ^Jt^ eonlccrata Owerri dicantur^ pro mortuis etiam ■, bific aduerßariorum Juolßi animimifße^ut uocant-,Canonem tueri ac nefcio tj^uie impia omnia rur* Jus Je paße putantyd quibus mhilfcius^ ut preßrit nudls pa calabus an^ue^ docendo^^ aßmendo borremus, H^ßntenticefcrupulümnoblsinoeruntfae perplexes n^dunty ^ ubi dilucre non deturßfpenßos nos tenent. Oramus itap ^promjiis tuis ßdentes.ß (luid turbidum, ß (luid pio nutarct conßienttay fubortum-,nos tuam eotfilruros bumamtatem rpoponderas^Erit itady tuatbc*

nos liber-arc, Qt^d deßderiumß tua imp/cuent dij^natio^ma^nu tibifratcmi ft mor if ncxu nos reddis obnoxios„erit ^ tuer fokt^r probitatis buiigs impudent tüenQXamcondonarc^ quot;

VM AD SACRVM ALTÄRE LICET IN^ dignus accedo, cupiens fumcre illud rairabilc amp;: codefte facrificHjm, omni reueren i la ö^.deuotione dignS, quod tu Domine Deus meus inflituifb, amp;nbsp;offerri praccepidt in commemorationc tux charnatis, mortis fedicet amp;nbsp;pafsionis,'pro falute noßra,pro quotidiana ndtrx fragilitaus reparatione.

Hoc enim à patribus traditum uniuerfalis obferuat Ecclefia,ut pro eis, qui in cor« pons amp;nbsp;fanguinis Chrifti commumone defundi funt, cum ad ipfum facrifidum loco fuo commcmorantirr,oretur,amp; pro illis offerri quoep commcmoretur;iliis dcfunflis ifta prodefle non ambigendum»

Cum de Sacramentis tralt;ftarem,dixi uobis,quôd ante uerba Chrrfll,quod offer« tur panis dicatur, ubi Chrifti uerba deprompta fucrint, iam non panis, fed corpus ap^ peUetur*

Ergo tu audis,quod quotiefeuntp offertur facrificium, mors Doming tefurrediev deuatio fignificctur amp;nbsp;remifsïo peccatorum*. -^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc eft fxrificium Chrifhanorvm, multi unum corpus fumus tnOrino, lt;Î®^ «tiam facro Akaris fiddibus noto fréquentât Eedefia, ubi dcmonftratur/qii«d in a oblationCjquam offert, ipfa cpcratui-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

Epiftolam ad Hebracos, multi Pauli efledicunt, quidam negan^ibi quippepi» mum apparu« facnlrcium, qued nunc à Chrilhanis offertur Dec, toto erbe lerrarum.

Hoc facrificium per facerdotium Chrifti fecundum ordinem Melchizedcch ciao omni loco à fobs ortu ufep ad occafum, Deo iam uidemus offerri. nbsp;nbsp;,

Nufquam eft facerdotium Sgt;C facrificiurn fecundum ordinem Aaron,ó^ ubitpdfer« tur fub facerdote Qirlfto, quod protulit Meldrccdech.

Porrexit unus, cuius orationibus ceder ent dacmoncs,amp; obtulit ibi facrificiurn cor* ports Otrilk

Quis nooit hominum,quod in akari ponitur flC perada pietatis cdebratione,con* furnitur, unde QC quornedo conficitur, nift tn eelebratione Sacramentorum ewnofid* lt;uramp;daturgt;

MISSAL! SACRÎFICIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXIX

Singuli di^no facerdotio honorati,cunâi in clèrfcali minider/o confh'nju,non nifi altar^S^ raaificijs,amp; predbus,amp;'oraüonibus uacare dcbcanr.

' f Si quis ad tutclam ud curam clcricum nominaret, non offerrétur pro co, ncc la« crifidum pro dormitione dus cclcbrarctur, neep enim ad altare Dei mereretur nomi« nari infacerdotum prece, qui ab altari facerdotes reuocare uolucnt.

Dies martyrum a nobis edebratur, amp;nbsp;oblationes amp;nbsp;faainda ob commémoration neseorum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . . ,

Qui Epifeopo Comdio in Ecclefia Cathohea, de Dei iudido, amp;nbsp;deri, fiC plebia fuffragio ordinato prophanum engere,SC adulteram Cadiedramcollocare, amp;nbsp;facrifida contra uerum facerdotem tentauerint.

Sed nemo in ülo fratres diIccSifsimi,aliquampofen aut rdigionis autfidei iadhgt; ram rentire,quód iUis nunc facerdotibus Dd facultas non datur offerendi SC celebrant di facrificia diuina»

Hollis altaris, aducrfus facrifidum Omftirebellis, contemptisEpifcopis, fie: Dei facerdotibus dcrel«ffis,conftituerc audet aliud altare.

Vult ergo illos,quitus Domini portio eft, fobrios effe, ieiunos,uigilantcs in omni tempore, maxime autem cum ad exorandum Dominum, amp;nbsp;facrificandum in confpo lt;^ dus altaribus praefto funt. ;

Sapientes Si cruditi uiri praeferebanc cos, quibus pura uita amp;nbsp;fyncera fimplicitas offerendi Deo hoftias dabat maiorem fiduciam, eisep immolandi facrifieq promitte» batur officium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Non licet fine Epifeopo,neep offerte,neep facnfidum immolare/necp Miffas cc» lebrare.

KE XER^BfL IBXS XIRIS L Xgt;^ dolpbo quot;Peterpno, ^ pJcrmanno'Primati^Dotninishc^ratribifiS Juis in Qbrillo dtlcdbißinw Brunßt^^

Chrirtum fempitemam noftram amp;nbsp;unicarn iuftidam, «itam, pacem, amp;nbsp;falutem.

T Egi litcras ueffras diarifsimi fratres,in quibus uideo animos ueffros nonnihil turba« i^tos,ob quafdam Papißarum ex patribus obiediones de miffali facriffeio. Vdlent cnim hex: facrifirium adhuc in mundo eahaberi reuerentia,qua habebatur ante dccen* nium;ncc mirum.Sacerdotibus enim ex hoc facrificio obtingebant opes,amp; altifsimum O O otium.

otium, Dcmonibus uero gaudium.Gaudent enim quando Oiriftus rcx glorie Uafphe« namr. Idco patrum dicïis fucum faciunt fimplicibus,quafi amp;nbsp;ohm Ecdrila punor hoc Milig facrißcium agiioucrit,quod fic Pontifia) obucanaht,quöd fi perfuaderët,nfl-futp_ ftabilirait errorcm hunc aliquot fcculis ad ammarum perniciem. Äbutebamr Sathair fcripturis ad feducendum 'Match. 4. quid igirur facit noui, aut à fubdolo ingenio a!ic^ iKim, quando amp;nbsp;patrum fententias fua arte iycophannea ad errores corrfirmandos de* Iflrfff.S. nbsp;nbsp;torquet.Nam eil falfarius S^ mendax,eiuscp rei pater. Violate itacp fr a tres, né ufquain,

fuis prærtigrjs obrepat, amp;nbsp;fanam Chnfti do^rinam fuis technis uiciet, ad «fidem pcf*. dendam. Quod ad Patrum diefia attinet,quæ uidentur facnfi'dum Miflx aTtrucre,hcc • nbsp;mea dto refponfio: Primo omnium placet,quod Patrum fententias legitis : Cum enim

uiri dodii SC fancQi EpifcoprEcdefiæ fuerint,non afpernandae iunt eorumProphetiae» x. Thefla. y. Et fides noftra in his praefatim procellis, Orthodoxorum fentcntijs non parum confirmatur, quia cernimus neftram Dodrinam tantorum hominum Dodfrina: confenbre. yoeantur enim orthodoxi, quod in articulis fidei amp;nbsp;dodIrinæ ChnIfianæ fummam,recïam^ dodtrinam retinucrunt fanam,etfi in nonnullis fcriptufac expofitio* nibus cum ludiao fint legcndi. Nam amp;nbsp;ipfi ingenue fatentur, fe non omwa intd* lexüie.

Et Augurtinus orthodoxorum princeps,libros retradfationum confcTipfit,mani* fefte monens,ut dodorum libros legamus cum iudicio,Sd tantum recipiamus quantum Rz£«Ilt;«. fenpturarum canoni confentaneum elf, ut non fit piaculum aheubi à magnis cüam lUis Eedeiîæ dodforibus Sd magiftris dilfentire. Sic ipfi inter fefe diflentiunt dtia fidei fuï iadturam.

Scopus uero noftri negodj eff, diligenter animadnertere in fcripturis 5d patribus; Primo, an in facramento Euchanftiac ud ceena Domini fit facnhcinm. Secundo cum multæ fint fpccies facrifi'ciorum, oportet confiderare, quæ facrifici) Ipecies facramentoi conucniat,quibus profpedlis, facile ad Patrû fententias refpondebitur. Nam ortbodoxi funt : Ideo non facile admittendum eft,ut ipfis aliqua impia dodlrina afcribatiJr,quam Ipfi 'nuncjûam dexuerunt.

Elle in coena Domini facrifiaum nemo unquamnegauigqui modo inrcllcxit,quid fit facrificium, amp;nbsp;quid fit coena Domini, quare de hoc non elf controuerfia, fed m hoc difputatur, quæ facrifici) fpccies fit in hoc facramento. Sunt enim in fcripturis facrificia pana. Saenfi'eium pro pecans, delidfo, Sdc. Hofiiapaafica, gratiarum adbonis, ut in Leuitico patet.

lam infpicitefigurarum legis impletionem,6d quid reftet tmplendum in Ecdefia,' amp;nbsp;habebitis rei perfcdlam cogmtionem ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sacrificia propeccatis, pro delidfo, expiationis, in uetcri teßamento fuerunt tan* turn hgiirae, ideo non emundabant peccatores, non fatisfaciebant pro peccatis, . nbsp;nbsp;nbsp;' ficut aperte docet Paulus ad Hebrxos, quod fanguis pccorum non potuerit peccata

' ^* tollere. Et quod ilia facrißda potins fièrent in commemorationem pcccatoaim,*^’'-'' ad expianda peccata. Quae eß igitur ucritas illius figurier certe facrificium Cbrifti in Ciucc. Nam ünico hme facnficio in cruce tOta fcnptiira tribuit fatisfadlichem pro pec^ catis amp;nbsp;plenifsimam propiciationcm,5C tefiatur fimul hoc facrificium tantum femel eße oblanim,amp; fufficientur omnia peccata exhaufifle. Hæc tam ucra 5c folidaftnt, m labe« fadfan nullo modo pofllnt. Hinc iam confeqirimr irrefragabiliccr, nullum abed die falt; crificium pro peccatis expian dis, quam illud unicu.m Oinflféc dlud non reiteratum, fi* eut holfiæ legales: quia femel fatisfecit officiO'fuo. Chrifius emm ampliu: non meritur, Row^. j^^ijg j^jß ^-„jenra hoßia debebat peccata tollere,amp; fatisfacere Deo, un Frophetæ te* fiantur de Chnfii morte.

Si igitur unum tantum efl facrifiaum ih fcripturis pro peccatis ucrum Sißifficieni, ut Paulus ad Hebræos abunde docet: Ergo mißa non efl facrificium pro peccatis. Cori fequentia patet ex uerbis Pauli,quando cxclufiuis particulis utitur,docens hanc hc^fam die miicâjSd fand obldtamjâd hac oblatidnefuffïaentênobte fatisfaCbonem ebtigide» Quak

MISSALJI SACRIFICIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXX

Qualc igitur,ud quod cd in mida facrificium C Refponfio ï Mida feu Sacramentum JEuchamhac poteft dici facrificium,non pro pcccatis (utPapiftæ fomniant) quotidie no^^ uo acduoblationisexpiandis. Quomodo igitur:' Cum corpus Chrilti quod ohm erat facrificium pro pcccatis, amp;nbsp;eius cfficatiafatisfaciendi durât in actcrnum, liait Chrifti fa^ cerdotium.Sic in ccena, præfens dicimus milTam ede facrificium, ab eo quod fuit,non ab co, quod eft. JIam enim C H RIT V S non offertur, quia amplius non moritur. Chriftiani tantuhi fiddi commemoratione mortis dominicacobtruduntillud Qiriftifa* enficium Deo patri,fic cogitando:

Mifericordifsimc pater, nos fumus pcccatorcs Öi damnabiles, fed filius tuus ob* tulitfe pro peccatis noftris,hanc mortem SCoblationem opponimus iudicio tuo,amp; infix irac, nihil dubitantes, per hancfilq tuihoftiam tibi efle fatisfaeftum, amp;nbsp;nos tibi recon* ciliatos, pro qua amp;nbsp;gratias agimus paterna: tux bonitati, qux proprio fiho non peper* dt, ut nos à damnatione xterna liberaremur per eum. Igitur tui fumus, à te redempti: faluos nos fee, amp;nbsp;ferua nos pro tua uoluntate, ut uafa glonx effidamur in gloriam tui nomims, Amen. Vbi non expiamus noftra peccafa nouaoblatione, qux fit opus no* Ûrum, fed ueterem iUam oblationem Chrifti reuocamus in memoriam, eacp fidem no* ftra excitamus,alimus,c0formamuscp,amp; gratias agimus pro redemptione iam faefta»

Prxterca liturgia poteft dici facrificium propter nos, qui fumus corpus Cfirifti,dC offcrimus nosipfos Deo per Chriftum, hoftiam uiuentem, fandam, acceptam Deo, Rom.i2.Vcl propter laudem amp;nbsp;gratiarum adioncm promette Chrifti,qux bus etiam facrificium dicitur à Paulo ad Heb. 13. qui ait: Per ipfum igitur offerimus hoftiam lau* dis femper Deo, hanc quilibet pro fe debet fecere, ficut pro fe debet credcre.

Porto propter panem amp;nbsp;uinumoblata, in ufu cultus diuini, amp;nbsp;propter frites, dim ob’ata» ad altare, nomen hoftix uel facrificij in Miffa irrepfit. Notum eft enim exuetetibus, ireneo, Ambrofio, Sedulio, Auguftino,fi ugcs olim ofternfolitas ad Al* tare,ex quibus certe panis Slt; u.nutn feparabantur in ufum Euchariihx,ut uocationem Deipercipcrent, ut Ireneus loquitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;'

Qiocuncp igitur referatis fecralcium, femper manet ucritas inuiefta, quod nulb fern noua obbtioi^ dclemus peccata noftra,ud Deum placamus, fed memoriam tantæ ’ci, nempe rcmifsi peccati propter Chnfti unicum facrificium celcbramus, cum gratine turn adionc ÔC obbtione noftri, in omnes uoluntates noftri redemptoris, ne fimus m* grafi 2lt; infrixftoofi»

lam uidcantur Dolt;ftorum Sententix, qux nihiî habent îneommodi, fi Papiftæ fua fomma non afngerent. Certum eft Auguftinum fîC patres firmiter credidifle, amp;nbsp;confelTos elle htris editis: Quôd fola Chrifti mors peccata noftra deleuerit, nos Deo reconciliaueriqplenafjtisfatftio pro peccatis noftris fuerit,quo concelTo noneft dubium, eos non habuifte iibm erroncam opinionem in Mifta,quam Papiftæ habcnt,qui non crubefeunt fie doccre: Euchatiftia cfi facrificium Deo oblatum, uirtute opcris opcrati tollens peccatum ueniale, amp;nbsp;mortale, amp;^ fumentium amp;nbsp;omnium corum pro quibus of* fertur, quantum ad reatum poenx Öd culpx. Certe non fic fentit Anguftinus, nee alq patres. Eft figmcntumfcholafticorum, ut apud Thomam in*4. Sentent : diftinc. 12.9. 5.att:,2. Si enim ex opere operato milfalis facrificij peccata delentur,Ergofruftra Chri* flus mortuus eft. Si autem non fruftra mortuus, fed fua propria morte noftra pecCata föftuÜt, Sd.dcleuitï Igitur noftmm facrificium fi^ .opus operatum non tollunt peccata, quid poteft efie clarius, nunc ad doeftotum uerba.

Verba Auguftini de afpiratione hominis ad Deum nihil habent, quo facrificium nouum pro pcccatis ftatuatur,tantü oftendunt fieri oblationem in Mifta memorialem, hoed^ memoriam unicacoblationis Chrifti quotidie cclebrari,'è qua noftra fragilitas * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;00 a mire

mire reficitur. Namfides ea commémorâtjone alitur, charîtas accenditur, amp;nbsp;cfFicimta; 'robuftiores, aduerfus tentationes, amp;nbsp;in omnibus tribulationibus tolcrandis.

Augurtinus fermone 32. de uerbis Apoftoli : Eeelefiæ catholicæ obfematfonerti iiocat memoriam in Oinfto dormicnfium,oraricp pro illis folitum, quod qua ratione li# teaq fatis conitat, modo non fiat ex diffidentia, à facrificium illud pro mortuis etiairt fiert dicit Ai^ufiinus, non hoefentiens, mortuoruinpcccata iftofacrificio iatn primum ■dilui. Nam poft hareuerba teftatur fc de illis loqui,qiii infidcefFicadper diarltatcm,dc corporibus cxierunt. Sed innuit fratres in domino mortuos, æ nos unum die corpus, amp;nbsp;illos in communione corporis Chrifti amp;nbsp;fanguinis dcfun(fios,proinde eonim memefe Tiam merito fieri, utfratrum in Domino, pro quibus etiam gratiarum adliones hoftiam in mifia offerimus , quæ eatenus défunts prodeft, quatenus membruin fui corns: membri fanitate, fanisép adibus gaudet. Nos enim grattas agimus Deo patri per fi» Iium, quod fratres noftros redemit,amp; ab exilio huius uitac in requiem Memam tranflu« lit,quam gratiarum a^lioncm beaus illis fpiritibus placerCjUtpoie Deo coniunAs, qws dubitatr

Verum fi qüis contenait, hoc utile Auguftinum quod facrÉcuIi credunt, nempe ’ nofiris opcribus 0^ altaris facrifi'do mortuos à pcccatts aut poenis libcrari, illis refpon«^ deo, Quomodo ergo fubfiftit, quod Augußinus cum tota Ecclefia in tot libris con* lanter aßeriqunica Chrifli morte omnium credentium peccata fufficientifsime dfe ex-piata. 111e locus Augußini apertus eß;amp;uerus, contra quem non potuit aut debuit fen* tire in fermonibus ad populum habitis, ubi non didt pro mortuis fieri làcfifidum ex* piationis,fed tantum fieri facrifidum, ex qinbus «erbis nemo poteß intcliigtre,Mllïdn elle facrifidum pro coham peccatis, nondum dcletis. Qui rem fecus habde contendit, facit Augußmum fibi ipfi contrarium: quod fi fibqpfi cß contrarius,certe nihil per dus uerba fibi^pficotraria poteß proban aduerfus apertam ueritatem de unico facrificio ex* piationis» Verba Augußini ex fermone 28» de uerbis Domini in Lucam:Diximus au* tem ex lrcnaeo,fic ueteres loquutos, nempe panem offerri amp;nbsp;caliccm,fed non dixcrunt ' ea offerri pro peccatis uiuorum amp;nbsp;mortuorum iam expiandis.

, Cumfubiungit,Quotiefcunepofferturfacrifidum,moxfecxponit,6('didtmor« tem Domini, deuationem Domini, amp;rcmifsionem peccatomm fignifican.Ëcce,apcrte diendit, quale fit facrifidum miffae, fdlicct fignificatorium: non impetrat remifsionem peccatorum, aut fit pro peccatis remittendis, fed fignificat remifsionum peccatorum» Hic unus locus fan's teflatur Auguflinum in errore papißarum non luiffe, nifi quis di* cere non embefeat, Auguflinum fuiffe obliuiofifsimum,qui in fermone hodiemo obU* tus fit, quod in hefterno docuerit»

Lib.io. de duitate Dci,cap.6'. Hacc uerba nihil aliud conuincunt, quam in truffa effe facrifidum, quod nemonegat. Auguflinus autem non didt effe facrifidum pro peccatis noflris iam primumexpiandis. Et genus facrifidj Auguflinus aperte demon*' ßraqtradiat enim loeumPauli ad Roma.u.oflendens nos eße illud facrifidum, nempe myflieum corpus Qirifli. Sic enim habent uerba dus: In ea oblationc quam offerqipfa offertur, Öd cum hæc oblatio ad fingulos fideles patineat, ncc fit prypria facerdotum, confeqintur nafutos ex hoc loco Auguflini nihil habere patrocinij neo fuo iUo fpcdali QC nouo facrificio, quo remifsionem peccatorum fe mereri ucl impefrare confixerunt.

Libro de duitate Dei ió'. cap.22. Vult Auguflinus, pa'nem Melchifedech amp;nbsp;ui* num prsefigurationes fuiflè eorum, quæ in facer dotio ChriPn gefla funt, amp;nbsp;nunc ucrum ’panem, uinum quoep ucrum fub Oinfli facerdotio tradUri dlt; offerri, fed non dicit pro peccatis uiuorum 0^ mortuorum. InteUigcndus efl autem die locus ex alijs, ficut fupra, quod fint ibi panis amp;nbsp;uinum, facrificium fignificationis aut commemórationis, non autem nouæ cuiufdam expiationis.

Et de loco ex lib. 18. cap. 35. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«Libro ucro W» cap. g. Cum in miiacûlorum fui temporis menuonem inddit, di* citqueni»

eft quendam obtulifle facrifiduin corporis Qirißi, amp;nbsp;oraffcj irt uexationcm (pinftium mahgnoruin ex fundo Hefperij expdlerct, amp;nbsp;cxpubHc, Quid hie aliud dicinjr,quam in inili’a die facrtficium,amp; offerri folitum corpus Chriftic'Quod fi de ucro dus corpore intellexcrius,iam ante dixi faa ifidum uocari,non quod iam demum offcratur pro pec catis noftris, fed quod olim oblatum fit, 5C etiamnum durer oblationis huius uis in per* pctuum.In nomine non'eft pcriculum, fi rem intcUexeAimus iuxta fidei analogiam.

Si de corpore Chrifti myftico intclligis,iterum non habent pro fe Papiftx Augu* ftinum. . • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et facile eß probate Augußinum hic loqui de myßico corpore,quia de eodem fa* crificio loquens in eodem libro xx. cap. lo. dicit : Nee erigimus altana,in quibus facri* ficemus martyribus : Scd uni Deo Af martyrum Ói^ noßro, facrificium immolamus, ipfum oero facrifidum corpus Chrißi cff, quod offertur ipfis (martyribus) quia hoc ß* cut Af ipfi.Ecce palam loquitur de Chrifli Rdclibus,qui funt corpus Chrißi myßieum.

Ex his Ô^ fupradießis facile ad locum de ciuitate lib.j. cap. lo. refpondebitur. ^^^g^ni ^^ Ad omnia Cypriani dida, Eufebq, amp;nbsp;Ignatij, refpondeo: Ea quac in liturgia Trimtate edebramus, relt;ße facrificia dici. Si refpicis ad corpus Af fanguinem Chrißi, certe funt lii.3,ctt, 6. hoc facrificium unicum, quod Chrifius obtulit femel, amp;nbsp;nunc retinet nomen antiquum, cz «o, non quod denuo offerantur,quia fanguis nö funditur,fed quod femel oblata fufficiant in perpetuum omnibus cleÆs fantßificandis, Quomodo graecus canon in liturgia po* nit-wp «»«/{Aoofiop /ifovfy/eep, id efij inauentum facrificium. Et Cyrillus in Condlio Epheiino ait, in faenfieqs Ecdefiaßieis feruitutem incruentam eelebrari. Et in Canonc fuo Ambrofius: Offerimus tibi hanc incruentam hofiiam. Sentiunt enim adeffe facri* fidum uerum pro peccatis, caeterum iam non fundcre fanguinem, non mori, atep ideó non denuo facrificari.

Si refpids ad panem amp;nbsp;uinum in fe, more ueterum dicuntur oblationcs, at non pro peccatis mortuorum amp;f uiuorum. Si ad orationem in Mißa, laudes, Af nos qui ora* mus Af laudamus Deum, rede MüTa dicitur facrifidum, quia offeiimus nos Af nofira Deo,gratias agimus pro redemptione aeterna. Af laudamus mifericordiam Dei patris per Girißum. Sic uetußifsimus Tertullianus ad Scapulam. Sacrificamus inquit, pro T'gftuUid^ faluteimpcratoris, fed quomodo prxcepit Deus prece pura. Scd hare omnia, quid ad adÇcd^ abominandam Papißarum opinionê, qui filium Dei fe dicunt denuo Deo patri offerte puiam» in miffa ad placandum Deum. Nonne incpta amp;nbsp;inutilis eß omnis corum allegatio;'dc* bebant probate Miffam effe facrificium pro peccatisj pro Deo placando: ficut ipfi or* bem multis feculis dementarunt. Hoe nee fcripturis,ncc patrum orthodoxorum uerbis probate poffunt. Et multa plaußra inanium uerborum Af allcgationum affcrunt inte* rim,quód Miffa fit facrificium, quod nemo ncgat. Difputamus non de genere fed de fpecie,Sacrifi'cium adefle concedimiB, Af hoc uoluerunt patres. Af nihil aliud. Sed facri* fidum pro peccatis quotidie cxpiandis adeflè in manibus faccrdotum negamus. Af ipfi nondum probarungnce poffunt probare,quia ad hoc nee feripturas nee patrum fenten* tias habêt.Et interim clamant,patres,patrcs,Af mentiuntur,patribuscpfanchi; iniuriam inferùnt,impuîantes patribus,quac nunquam cogitarunt.

Scd quid mirum,fi patrum bene diela deprauant,cum falfarq illi à facris literis de* prauandis, Af in erroncum fenfum detorquendis, facrilegas manus fuas non abflinue* runt.

Vbicunq5 igitut ueterum Icdtio facrificium in liturgia fuggefferigmemineritis pro* be, patres nonloquutos de corpore Chrißi denuo offerendo Deo Patri pro peccatis noßris. Nam hoe fadlum efl femel,Af fufficit inaeternum. Sed facrificium appellate, in* terdum ab co quod femel erat, non quod nunc etiam pro peccatis facrificetur. Inter* dum de pane Af uino loquuntur,quae ekuabantur Af offerebantur ex ritu lcgali,ad ag* nofcendum uniuerfale domimum Dei. Stepe refpexerunt ad communicantes,qui iuxta dodtrinam Apoßolorü Petri Af Pauli, ut facet dotes fpirituales hofliasofferunt in ceena 00 3 Dominica

Dominica fcipfos cum lande ÔC gratiarum ac^ionc. Ex quibus omnibus nibil poteft produci,quod impiac Papiftarum dodînnae confenoat.

Boni confulitc fratres paucula hæc de Midac facrificio. Incumbit humeri? meia tonus ducatus cura in fpiritual!bus,quc me hominem alioqui affliefîae ualetudinis,fic di^ firahi^ut dtius reipondere uobis non potuerim. Gracia Chrifti fit ucbifcum, Amen»

Vrbanus Rhegius indignas Î i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangdtf Minifter»

l^RB^NT^S RHEOrr^S M^ Rgt; tino Goriitio SuperintenJenti tn Brunfv^icht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

EPiftoh mes ad fratres ueßrös, putauit fe exituram ad duos duntaxat fratres, at^ inter corum parictes manfuram, alioqui alia uefte prodijlïet in publicum. Occupas tus enim,amp; ad priuatos familiariter feripfi, nulls eft dxftionis mundicics, nitor omnino nullus,amp; proeul dubio Epiftola pannofa, cum pudore fit proditura in lucem huius dcfti fcculi, amp;nbsp;ofFenfura oculos amp;nbsp;aures cruditorum, quorum indicium nihil approbat, ruft exadïa cruditione amp;nbsp;fermonis accurata munditie fit expolitum, amp;nbsp;plane elaboratum» Sed tarnen cum tibi fie uifum,exeat ilia, cuius ob id me non pudct,quôd uera docet,5d apud bonos uiros ftili, compofitionis^ ruditatem facile excufabit ftudium illud ape« tiendx ueritatis. Quod fi aliquid ih ea defideras, require in hbro quem feripfi, contra tres libros loannis Eccrj de Miffali facrificio, ubi ncruofius 6C fufius omnia tradanti««

' Alia enim ratio cft fcribendi libros, alia raptim didfandi Epiftolas. Cuus ergame amor ficcarcutit, utftatim praelodignumputas, quiequid rufticus iUe Vrbanus uel familiariter

uere cxpians peccata mundi,nempc mors QuiA^qua unica oblation I nc clcdïi efficimur in perpetuum perfeQi. Antecedens eft funda* ;gt;W; ’ turn in fenpturis, etiam iuxta expofitioriem intéllecftis. Efaice 53» ubi Propheta dicit: Mefsiam animamfuam pro dcliCto noftro pos nere. Hoe Mofes praefigurauit in holocauftis,hoftia pro peccato,pro ___________delidis in Leuitico. Veritas figurarum exhibita eft, id eft Cliriftus ^fe, dans corpus fuum pro nobis, fundenscp fanguinem pracciofum in remifsionent peccatorum. Quad Paulus ad Hebracos irrefragabili argumentorum fcriptura* rumep autoritäre confirmât,concludens, unicam efte oblationem, qua nere peccata tok Inntur,nempe ueri Melchizedeci Chrifti, cum pro peccatis noftris moriebatur incruce, iuftus pro iniuftis. Paulus,Petrus, loannes inEpiftolis liane neritatemclare habenu Confequentia : Si enim Chrifti tantum cruenta uidima debuit ac potuit peccata tollere, remifsionem corum mereri, amp;nbsp;nos patri reconciliarc, certene® Miflæ facrificium, neep ulla acatura alia hoc poterit praeftare. Quare inuida eft confequentiapEx Milice facrificio confequimur remifsionem peccati, uel iuftificamur : ergo Cliriftus eft fruftra «nortuus. Contradidoria confequentis eft uera, Öd fenpturis fundata, fcilicet Chrulus t^on eft fruftra niortuus. Quid ergo effeeit fua morte T Refponfioï Mortuus eft pro peccatis noftris, nimirum toÜendis amp;nbsp;expiandis. ld quod facrificq expiatory pro peccatis ratio poftulat, quia faeftus uidima pro peccato amp;pro dclido, utiniplerct fenpruras. Nune urge argumentum. Chriftus non eft fruftra mortuus,fed fua morte fatisfecit pro nfiundi peccatis, qux expiauit: Ergo Miffalc facrificium peccata non tok lit,nee merctur eorum remifsionem. Sed dicis : Miflæ facrificium eft idcni,quod illud an cruce: Ergo habet eundem cfFe(ftum,id eft,expiationem peccati. Refponfio : Ante« redens nego, amp;nbsp;eft ratio, quia facrificium in cruce non fuit fimpliciter corpus Chrifti, fed ipfe Chriftus moriens à fanguinem fünftens. Ergo hoftia Chrifti eraf cruenta, cum ait : Semel mortuus, non morietur amplius, nee fanguinem fünfter. Romano, d. Coneeftam tihi, quód corpus, quod erat facrificium pro peccatis olim oblatum, fit in Mnlauera, fed cum non moriatur, amp;nbsp;femel oblatum fufficiens fatftum fit facrificiurh pro peccatis Chrifti fidelium, iam non uere dicitur offerri. Sed dicimus: Idem qui fes ipfum femel ohm obtulit patri,iam in coena adeft,fed ibi pro peccatis non ofFertur,quia hoe femel faiftum, fufFicit femper, amp;-iam non moritur. Sequitur: Qui feiens 2C prue dens iam facrificium MiHIe pro peccatis ftatuit, decipit mundum in anima amp;nbsp;bonis, quia promittit remifsionem peccatorum ex opcre opcrato, amp;nbsp;facrificio Miftæ,ubi nulla elf remifsio. Et pro hoc facrificio conficto accipit bona feculi, amp;nbsp;eft duplex fpoliator. Aft bcbjcilßt vmb b49 jcytUr^c vnb «wise» Confutet qui poteft,amp; lauftabimu»

MORS ET SEPVLTVRA C/^TJ^SMODT Su^CRlFICIKM MISSES' fitj p^rbat -^SS* ^P!ft^^^ ^^ pnepofitum J^^uncbitrgcnßm,

G Ratlam ÔC paccm.Cum nunc pro rationc ofFicq mihi iniundi faaificium MOe fim confutaturus,cx mgenri argumentorum fcripturarun^ materia,guftuni dun# taxai ahquem confutanonis meat ad te mitto, cximic uir, ut tu homo dodus, 0^ archt# diaconus, penes quern hadenus rerum Ecdefiafticarum poteftas fuit in hac urbe, ex hoc pradibamento dtjudices, temeréne an confulto' à pontifieijs cumritibus turn do* drinis alicubi difrentiamus.Vt^ caufac fcopum facilius deprghendas,hoc tempore non hoc agitur ab eruditis homimbus, Num Mifla fit facrificium. Cum enim facrificiorum multac fint fpecies, baud grauatim damns efle aliqua ratione facrifictum. Controuerti# tur, An Miira,qusc hadenus aliquot fcculisin Ecdefia cclebrata cfi,fit oblatiouiuorum amp;nbsp;mortuorum,in hunc ufum à Prophetis pracdida,a Chrifto inftituta,ab Apoftolis,Ec# defia primidua amp;nbsp;orthodoxis patribus frequentata^In qua quaeftione tradamus quae# fiioncs fcibilcs,Quia eft,quid A, propter quid, amp;c. Et poftquam, an fit facrificium, 8C quid facrificium perfpexerimus,mox ad facrificiorum fpecies defccndimus.Et in Leui# ticofigurarum rationemexcutimus,cognitisep legahum uidimarum figmficationibus, ftatim ab umbra legis ad ueritatem Noui Teftamenti defledimus oculos, quaerentes correfpondentiam ueritatis ad umbram legalem,ubi occurrunt holocaufta, uidima pro delido, uidima pro peccato 5Cc. lam manifefium eft nulla Icgalium uidimantm obh# Iionc,nullo^ pecudum fanguine expiai uerc potuifle peccata mundi.Id quod Apofto# lus ad Heb. conuincit» Nam fixe praêlitationis gloria referuabatur ueritati Noui tdh# mcnti,ubi aftipulantibus faipturts uniuerfis patrum orthodoxorum amp;nbsp;Catholicx Eccte fix confenfu pleno adfenfum eft,Chrifti Itoftiam in cruce tonus mundi peccata,quantum ad ipfum attinet, abftuÜffe, amp;nbsp;finem confummationemep fuiffe omnium facrificionm* pro peccatis in lege Mofi. In hanc unam enim tota lex tendebat» Porro confiât^ Apoftolo ad Hebrx. altjsep fcripturx Iods,hanc hoftiam Chrifti unicam elfe, ut fcn^^ duntaxat oblata in cruce, amp;nbsp;unica hac oblatione plenifsimam fatisfadionem pro pecca« tis, remifsionempeccatorum Chriftifidclibus contingcre.Deniep confiât illam oblatio* nem repeti non pofte, cum mortem includat. Chrifius autem amplius non moritur Ro* ma.c?» Nam etfi fit in facramento illud idem corpus, quod olim facrificabatur, nunc ta# men non facrificatur amplius pro peccatis,quia non moritur. Ex ijs fontibus puto te fo# cile pro tua induftria,totam caufamintelledurum. Hinc nos fie ratiocinamur. Tantum cruenta Chrifii uidima in Cruce eft facrificium cxpians peccata uiuorum ÖC mortuorura. Ergo Mifa non eft facrificium uiuorum amp;nbsp;mortuorum.

Antecedens huius enthymematis efi propofitioexclufiua, quia per aequipollen# tiam dixii Paulus, Qinfti oblationem pro mundi peccatis efte unicam amp;nbsp;femel oblatam» Et antecedens probatum eft ex fuperioribus.Confequentia eft firma.Nam fi peccaturn tolli non potuit aut debuit,nifi morte Chrifti, Ergo nulla alia res ucl creatura poteft pee# catum abolerc. Per confequcns,Ne Mifla quidem. Hic uides de Mifla non negarige* nus, fed tantum fpedem. Non enim fic infero: Ergo AMa non eft facrificium. Scd fic: ergo Mifla non eft facrificium pro peccatis.Sic fi in fimili argumenteinurtTantS homo eft animal rationale. Ergo Leo non eft animal rationale, Ibi genus affïrmatur, tarnen Ipedcs ud differentia fpecifica negatur de Leone. Nam homo amp;nbsp;Leo funt diuerfx fpe# des. Ita in hocnoftro propofito, hoftia pro peccato,hoflia gratiarum adionis.

Refponfio : Scriptura fanda fimplicitcr tradit nos in facramento altaris accipe# re,comedere amp;nbsp;bibere corpus SC fanguinem Chrifti, amp;hoc in memoriam Chrifti, ut morte eius annunciernus donee ueniat,i,Cor.«.Si mortem Chrifti rede annunciamus, certc agnofcimus mortem Chrifti elle hberationem noftriód uitam noftram,unde nob» omne

omne bonùrh dimana^ malûomne uindtur, amp;nbsp;prxdicamiis-gratiam Dei nobis exhk-bïta n m Chnllo, gratias agimus pro redemprionis benefido. Hinc ucteres Chnftianï appcllabant z}j)^i3i^tsixii Grariarum aÆonê : Et bare appeUario adhuc durât in omnibus Ecdefijs,quæ Sacramentum altaris uocant Euchariftiam.Hic uides aliam fpedem facri« fidj, non faenfidum pro peccatis nunc primum cxpiandis. Hoc cnim ohm Cbnftus præftitit in cruce : fed fachfidum gratiarum adtioms, hofbamlaudis, hoc fruetn labio* rum confitentium nomini diuino. Offert igitur EcclcGa quotidic mge fâcrificium gra* darum aÆonis alüfsimojproremifsionepeccatorumnoftrorum per Cbiabum emen* ta de donata»

Nunc uidc,quid ex qs confequatur. Si nuffum aliud eff fh Miffa fâcrifidum, quàm gratiarum adionis uel laudis, amp;nbsp;gratiarum aclioex aequo omnium eff, ad quos mor« tis amp;nbsp;refurredlionis Chridi beneficium pertinent : mox fequitur, Iioc facrificium in coe* na Domini, commune elfe omnibus ÓrnRianis^ non folis facerdotibus: quia non foH facerdotes funt redempti per Chriffum. Non igitur requiritur proprium genus homis num ad hoc facrificium noui Teftamenti, quod locolaicorum faenbeet hoc Sacrament 'turn : Sicut olim in lege conftitucbantur ex una tribu facerdotes ad faenficandum pro populo. Sed iam communis undlio fpintaiis facèrdotq fufikit ad hanc oblationem rite peragendam, quam quihbet Chriftianus poteff facere pro fc amp;nbsp;alqs,qucmadmoduiTi in cornmuni orat pro fe Ôd alqs, non ea intentione, ut hac laudis oblationc quiddam fin« gularc perficcret,quûd aUj non pofsint agere,fed ut ex charitate pro omnibus perindc ac pro fcipfo folicitus agatgratias. Nihîlominus certe propria uniufeuiufeç gratiarum □dio requiritur tanquam fidei frudus. Nemo cnim loco alterius fie poteff gratias âge* te, ut ilia aliéna gratiarum adio uelut quoddarn opus ualcat pro alio, amp;nbsp;fie recipiatur à Deo, quaff lilc alter gratias egiffet. Nam ffeut propria fidcs in fingulis,ita propria gra» tiarum adio requiritur. Et gratiarum adio facerdotis,non eff mclior gratiarum adione aeditui, uel ut hic uocant, cullodis Ecclcfiæ, nifi fides fit feruentior. Breuiter imum eff Sacramentum Euchariffix, facerdotum amp;nbsp;laicorum, ex aequo fine diferimine fumen« dum,fd^ ex inffitutionc Chnffi, amp;nbsp;praxi Apoftolorum, pnmitiux Ecclefix amp;: patrum. Ergo error eft, un am tantum fpeciem laicis dare.Error eft ex facrifi'cibgratiaru adionis pro accepta benefi'cio, hoc eft, Miffà,€acere facrificium pro peccatis iam primum expis so dis noua oblatibne. Neep ex fcripturis,neçp ex orthodoxis ucteribus probari peteft, Miflam effe habendam pro facrificio pro peccatis uïuorum amp;nbsp;mortuorn,quod ex opère • operato conférât gratiam, amp;nbsp;exteris applicatum, mereatur eis rcmifsionem peccato* rum uenialium amp;nbsp;mortahum, culpx amp;:poenx,ficut Gabriel in Canonc Miflx amp;nbsp;Scho* ƒ. Eftici in 4.Sen.hadcnus docucrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Poflremo uide, an querela contra Pontifieem fit iniufta. Si bxc uérafunt qux àl ■ -xi, id quod facilime amp;nbsp;orbi oftendam : fequitur dupliciter à facerdotibus öt^ Mona s Coiicw/». diis orbem effe fpoliatum. Primo in bonis temporalibus. Quantum cnim ubicp eff fimdationum, altarium,facenorum, Templorum,monaftcriorum,quorum omnium, ba« fis eff Miffale facrificium, quanti opumthefauri in hoe facrificium funtimpenfiY Cogita feno, amp;^ horrebis. Deinde in bonis animx. Nam liera remifsio peccatorum non alibi, quam in morte Chrifti eft per fidem in Qiriftum.Sed error Milfx promifit hominibus gratiam amp;nbsp;rcmifsionem peccatorum in quotidiano Miff x facrificio, ubi obfcurata eft gloria amp;nbsp;facerdotij amp;nbsp;facrifieq xternifacerdotis Chrifti. Cogita, quot animx hinc fint xdificatx fupcr arcnam,id eft,deceptx de aOiriftoabdudx. Cogita hoc ferio, 5C con^ tremifcent omma ofTa amp;Uifcera tua. Hxc libuit tibi tranfmittere cogitanda, ut cernas, quam non temere nunc contra quxdam dogmata dimiccmus.Quôd fi tu,uir prude ns amp;nbsp;dodus, potes hxc noffra confutarc ,confuta,Sd gratias agam, modo dode de cx-uc« ro facias. Si non potes, da gloriam Redemptori tuo Cbriffo,finccuius morte, tu nunc ut audio grandxuus nullam çonfeientix pacerh de confohtioncm habebis firmam. Ego amici de fratris officio fundus (um, amp;nbsp;uolo has literas ad te mitfas, teftimonium lt;üè mihi prxftiu offieq apud tribuns^ herrendum DOMINI noftri I E S V

quot; .- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti»

ChnfH,qui dl noRra unica amp;nbsp;fempitema iufticia, uita amp;nbsp;falus. Ex Palatio principe Er* ndh LuncburgijZj.Maq amp;c. T.D. Vrbanus Rhegius frater in Domino*

ÏOannes Koller D.Vrbano Rhegio gratiam 5C pacem per OiriRum. Accepi nudiu« tertius Vrbane doAfsime, fcripta tua plane arguta, quibus conftantcr aflens Miflas facnHcium(ut hac nomendatura dignandum fit^haud quaquam tarnen elle oblaücnem pro peccatis uiuonim amp;nbsp;mortucrum SCc. meep ad confutandum ex uero hanc fenten« nam, ucl ad gloriam Deo dandam, quod Chrifli fanguine femel redempti amp;nbsp;peccatis fimus expiati, uerbis ardentibus inuitas amp;c. Poftenorem partem non grauatim corn* pledor,amp; totis uiribus profequuturus fi)m,animi tarnen dubius, num fit neceflario con fcquens, me pafsionis CliriRi propterca fraudatum iri, fi mihi ex intcgro non liqucat, qualc facnfieium fit Mifla, amp;nbsp;quibus id numcris cum myftica panis amp;nbsp;uini confecra« tione diuinitiis mandatum: quibus uerbis Chnth iufl'u Apoftoli amp;nbsp;eorum fynchroni pa« nem in uerum Œrifti corpus 2C uinum in fangumem confecrauormt. Hare, ut multos à Chrifto non reiedos olim latucrunt, ita for tafle plurimis, qui Oirifto nomen dede* runt,abfqj falutis pcriculo abfcondita uel nunc ambigua efle potucrunt, quod ex Neo# tericis quoqp nonnulli externum illum Miflæ aut cœnæ Dominicac ufum,quatcniK ad Sacramehtalem (ut appellant) perceptionem atrinct,non omnino, neep femper ad falu* tem cxiflimcnt, apud fe répurantes, mulris abfep huius myflerijamp; exada fcicntia acternae falutis itcr patuiflè, baud quaquam parcre. Equidem dodis uiris, amp;nbsp;in pingui otio uerfantibus hxc non illibentcr difquircnda rciinquo, mea tenuitate cbfcuritate ' contentus. Proinde quibufdam uiden polier, quod cxcellentia tua in ijs rebus multo cxercitatifsima, me dcploratse propemodum cenditionis homunadum ad confutan^ dum ea, quæ magno Audio ita concinnauit amp;nbsp;inuulgauit,ut non aliorum iudicium, f^ obfequium magis requirere uideatur, prouocare aufus fis. Et quis ego iam,non homo, fed hominis u nbra potius, qui in id genus axiomatibus, cenfuram mihi defumam, quum uidea n uel gigantum humcroslub hoe onere gcmcre, SCuniuerfi orbis Dc* difsimos uiros, atqp adeo ipfos etiam Monarchas his tradandis arixie cenflidates? Nee finem tarnen aut modum in hunc diem inuemre potuifle. Quälern dedis amp;' nafuc tis ridcndi materiam exhibiturus eflem, fi uetulus ego in feenam, cui parum jfluetus fum, notais ador temcre ingcram. Hadenus annis triginta plus minus in huius Li* neburgenfis rei negooio, terra, mariep excrcitus,atcp adeo (ualctudine parum prefpera aecedente, corporis Su animae uiribus fermé deftitutus, aequo animo ferct tuacDomi« nauonis candor, fi mex imbecilhratis mihi probe confcius, huius fabulx fpedator po* tins, qamp;am ador efle maliin, amp;nbsp;mtra mea pomena placidum, nuUicp molcflum me co* Inhere. Et quid demum columba in ijs rebus difficiUimis undione fua dodura per* fuafuracp fit, auidc expedare mahm. Certus ueram amp;nbsp;unicam in Deum hdem, öl' qux eo pertinent,' haudquaquam humanis uiribus, fed Dei fauore gratuito contingere» Qux uerboquidê externo proponi,intiis uero efficaciter amp;nbsp;falubritcr abfep fpirims un* dione accipi nequaquam pofsighinc feiens uolensrp non rcfragabor,amp;iparitcromneni falutis xtemx fpem, mihi (uti fpero libro uitat affcripto)pcr Chrif!um,amp;i ous fauorem pafsioniscp mcritum, integram,certamcB Sri folidam fore, fedulo confidam. Eundem quoep ( qua efl in hunutum mifcriam bonitate) ouiculam fuo fanguine preeiofifsimo redemptam, fi quando peronaciter non aberrat, demum non' dcfcrturum,fed infuam caulam benignifsime redudurum.

Is en.m efl, qui uel pufillam fidem Sr' potefl augere amp;nbsp;boni confulcrc, cuius Sd muneris cR harundinem quaflatam non confringere,amp;f linum fumigans non extingue* re. Habet autem in numerato fuos baud facile illi eripiendos. Nam quos Deus prae* dcRinaiiir, hos Sri uocauif. Et quos uocauit, hos SC iuftificauit, ut fit ipfe luftus Sri iuftifi« cans. Quos autem iuftificauit, hos Sri magnificauit. Porroep uoluir,ut quifep fuam uoca* tionem per bona opera, ex uiija per Dei fpintum Slt;icbaritatcinjcfticace,Sri diuitc proui* deutia

dcntiaccrtiorcin SC teÖatiorem reddat.Quodutper Chrißum faùcifsime cedat twh^ renipa orandum, ÔC omnibus omnium piorum uotis etiam arqj etiam comprecans du.n fuerit. Vale Vrbaneeruditifsime, amp;nbsp;has nugas cum barbarie SC cæteris erratis pro tuo candore acqui bonieç facere dignare. Ex cafula noßrazy. Maq. Anno 1531» Si quid in ijs praeter fpem offend at, tuicandons ÔC fynccre pietatis fucriqme fra# terne 6C fpiritu lenitatis admonere. Et D. Paulo docente, inquictos quidem compere, confolari autem pufillanimes, fufeipereinfirmos, pacientem adomnia effe, uidcreep, ne cui malum pro malo, fed pro malo potius bonum reddatur. Vera enim chantas pa« cjens eft,benigna cß,non acmulatur,non agit perperam, non inflatur,non eff ambition fa, non quaerit,qux fua funt,non irritatur, non cogitat malum, non gaudet fuper iniqui* täte, coagaudet autem uentatu Item follicita eß feruare unitatem in uinculo pacis, ut Deus pacis det nobis pacem fempiternam in omni loco. Et gratia Domini noßn lefu Üirißi,CUIUS in pace locus efl, femper nobifeura fit, Amen.

PErledis literis tuis,cximic uir, fenfi aequo animo te meam admonitionem accepifle, etiamfi forte non perfuafcrim, quod uolebam. Faxit Deus, ut qua: ad Euangelicac doffrin^e rationem pertinent, magiflerio fpiritus faneti perfpicias. (^od ad refponfio* nem tuam attinet, iie uolo lieras meas ad te nupcr Miffas à te inteHigi: Guftum mill confotationis, non ut in harenam te prouocarem, fed Ut tecum de rei fumma colloque« rcr,antequàm in publicum aliquid eius negoeij agerem. Atep fperabam tibi non ingra |Um fore,ÓC me officiofe putabam agcre,fi eum nonlt;ontemn6rem,qui Ecclefiae Lune ÊUrgenfi tanta authoritate tot annis praefuit. Neqj in hoe mifi, ut de Dcctnna duW«^ tavern,fed ut conferrem,utcp liquido fcircs,quid me ad ficdocendum potifsimum pro« niouerit,etiamfi oblatum à quolibet ea de re fanam dodrinam non firn rcielt;flurus,imó, quæ in utramep partem dici poflurit, non iUibenter audio, fi quis uentatis quærendæ Audio diflereret. Difputabat Paulus fæpe cum auditoribus kni animo de re aliqua, quam ipfe ut firmam SC indubitatam habebat, audiebat tarnen pacicnter,qux dicebari tur. C^ud u^’tat quo minus SC nos citra liuorem 6C contentionem de inftituta rhateria colloquamur. Quod tibi ufus furh ardentius clabfifle cpiftolam,non ulla profeeflo inui« dia,fed zdo Domini faciebam. Sicut enim ipfe credo,non nifi unicum in mundo fuif« fe facrifidum 5C efle pro peccatis ucre expiandis,nempc mortem C'hriff: ita cupio hoe ipfum omnibus hominibus fore perfuafifsimum. Nam ut uerum cft,ifa So ad praedican dumChriftum fcitu cicditucp plane necelTarium. O me bcatum,fi obfequium hoc pol« fem ab omnibus extorquere. ludicium eade re,ctfi audire non gi auarcr,fic tarnen re« cipio, ft manifefle hukucritati nonfucritdiffentaneum. Scio à doctis rem controuerti, nee mibi ignota, quæ in hac caufa loan. Eccius olim prxeeptor, Menfingus, Cockus, Roffenris,Schatzcgerus,Pel3rgU3,5C quidam alij fcripfcrunt,fcd ea omnia,fi quid effi« ciunt, nihil ahud cci tc conuincunt, quam Milfam effe facrifleium, id quod nos cum Pa« tribus fatemur.Non autem probant elfe quotidianum facrificium pronoflris Slt; defun* tflorum peccatis, quod nos controuertimus. Ego fane credo neccifanum elfe ad falu« £em,credere nos habere rcmifsionem peccatorum amp;nbsp;rcconciliationem per unicam ho* fliam Chrifli cruentam: Quod fi ucrum cfl, confequitur, Milfam nobis non mereri re« ,mifsionem eulpæ. haep omninofciendum efl Chrifliano, Miffam non efle facrincium «I!ud,quo mudipeccata expiantur, etiamfi nó exacte nouerit,cuïufmodifacrificïj fpecies fit Milfa. De confecratione Corporis Dóminici,quantü SC ex textu facro: fcriptura:,Sd ex Patrum fententijs liquet,nô dubito,qux neceflaria funt ab Apoftolis SC Euangeliflis fans efle expreffa.Habemus itacp uerba Chrifli,quibus fi rite utimur in Ecclefia,ut Epi« fcopu3 ud facet dos Patdi dochmam fequatur, non noflra vwtutç, fed Dei uernate amp;nbsp;“ potently

potcnti3,i)cnim catpus Chrißi, uerusep fanguîs adert in cccna,atcp âf prjs Si^ impijs im* pari tarnen ratione pomgitur, ubi facrifictj prorfus nuUa mentio crt: Nificum Chtouco udimus fuper harenam xddicare'in uerbo faccre pro ofFerre/qux expofitio cum co* aertior fit, nuUa hinc confcienüa ftabilictur. Citabat Eccius coram Catfarca Maieftate locos ahquos,quos in lods cómunibus Sif Iibris de Mirta complctrtitur,fed qua ratione ebs traertetjoftendi in mea Apologia ad Eccium. Probant enim nihil ahud(ut dem,ex qs aliquid concludi polie ) quam in Milla facrifidum eflè, quod eft in confeflo. Locus Malcachi i. amp;nbsp;3. uidentur aliquid conuincere, fed nihil effidunt» Dein addodt illos Nume. 21. amp;I28. Gene.42.Iudic.9.i.Reg.2. Pfal.11.Efaiaeultimo.Exo.12.Ioan.x3. Luc.22. Heb.^. 8. Zeph.3. Dani. 12. Verum qs in Apologia refpondi, quam fi uacat legere, mittam per Dominum Syndicum.Nihil eft quod te queat ofFcnderc,non fenpfi acerbe,fed modefte. Conuida fic femper odi, ut charitatis uenenum. Petis per Do* dorem Stephanum, an liceat Iceduiam amicis tranfmittere: licet cuicunep uolucris,etö uelim copiofius à me omnia efle tradata,facile tarnen cordatus homo inte!ligit,tantam rem in Epirtola pro dignitate noii potuifle cxplicari. Putas me diligentia tiium in hac Epiftola,certe per moleftiora negotia non licuit diligenter fcribcre,amp; nolebam grandia mobri,fed tantum laicorum more,brcuibus medqs,quod agerem compledi. Quod ad charitatem praeftandam attinegefficiam ut pia charitatis officia inteUigas à me defyde* rarinon pofte unquam» Raptus fum ad docendi munus, cui feruire cogor, ubi etiamß fides interdum uidetur agere afperius,fempcr tarnen parata eft charitas fperare SC luff ferre omnia. Dominus tibi corporis atcp animi uires ad omne bonum confer at öd con feruet, Amen. Ex palatioPrincipis Ernefti 27. Maij Anno 31.

P^RB^NTS R HBG I lgt;^S SERlgt;^f^S I^ GörtßiJüo frätri A^ Gratiam ZT pacc/n^

VEncrabilis in Domino frater, audio quofdam praedicatores fic exardefeerena in conaonibus,ut nimium tribuant affedibus. Sic enim dicuntur quafdam petfe» nas deferibere, ut facile ab omnibus intelligatur, unde öd corda hominum exacerban* tur,öd fcandala oriuntur. Obfecro tc mi frater öd Domine,per manfuctifsimum Domk num noftrum lefum Chrißum,ut fic fis fal terrae, ne fanda fandi Euangelq libertas iurepofsita quoquam uocari mordadtas. Et nihil dubito te meas prcces perlibenta exauditurum. Vale. Dominus tc tuosep regat öd tueatur. Ex Pracpofitura Öde.

T Egi libellum Vicclq. Mifer homo, patrum öd Luthcri feripta prac inopia fpiriws Si j^cruditionis nondum intelligit:In tentationis palacftra plane nullus eft,plenus nun* dia. Omnia dida öd fada piorum impudentifsime calumniator « Malus quiddam re* uera molitur Lutherus,quàm ut intdÜnat Vicelius,qui non animaduertit ueram Catholi« cae Ecclefiæ rationem amp;nbsp;Ingenium. Vaticinia Apoftolorum de ultimis temporibus (ut uideo) myfteria Danielis amp;nbsp;Pauli de homine peccati öd filio perdirionis, deep ftatu Ec* clcfiac in mundi uefpcra,furda aura praetcrit. Ecdefiam fic regi à fpiritu farido opina* tur, quart iam in tuto fit,ncc ullæ infidiac hoftium fint metuendi. Quicqind ufpiam ucl a ddiris eft excogitatum,modo qualemcuncp pictatis ipeciem prac fe ferat, Ecclefiæ no* ' ftrae tribuit. Breuiter crafsior in hoc homine regnat hypocrifis, maior fpintus ignauia, Öd (cripturarS ignorantia profundior, quam in uUo unquam hadenus Papifta uiderim. Tollc ex libris eius loquacitatenfiinaneni,ód chartac remanebunt uacuac.Faale redijt ad cos, unde nunquam eerde, fide Öd intdlcdu recefferat,fed corpore tantum. Repurga* lionem

tionemEn^ngdicæ dodnnæ uocat nouum Euangclium, Ego autan ex officio Af cha» ritate, qua te complecffor, moneo, caue tibi ab his libellis. Multi homines pij uiderunt aiam ante Luthcrum, lier tere Epifcopos,amp; non eflefidos difpenfatores in domo Dei, qux eft Ecclefia faneffa. Videront loco Euangelij Monachorum traditiones fimplici populo obtrudi, amp;nbsp;non folumin dogmatibus die errores,fed in moribus flagitia. Ne« mo ignorât hanc fuiffe tune querimoniam piorum amp;nbsp;eruditorum etiam antequam Lu« theri nomen innotuidet. Ita conquefti funt loannes Picus, Baptifta Platina, imo Pms Papa. Et Camracenfis, Gerfon Cancellanus Parifienfis, Nicolaus de Cufa Cardinalis. Noftro feculo Erafmus Rotcrodamus, lacobus Stapulenfis Doctor Parifienfis. lam Hide ortum huius negoerj. Quibus crant ingenium, cruditio, fpirims, docendiep offi» dum demandatum, ceeperunt initio perftringcre errores, dón ÓC uitia,amp; à fophifma* tibus uanifsimis Monachorum nos reuocare primo ad leeftionem ucterum ortho« doxorum, amp;nbsp;ab his ad ipfum fontem fcripturarum. Vbi non damnata eft Ecclefia Catholica. Nee qui falubriadocuerunt, protinus defatores Ecclefiac facffi funt. Scd re« prehenfi funt Ecclefiae paftores,quorum negligentia, quod totus mundus fatetur, erro res dodrinx S^ uitia in uitam irrepferunt. Sic Chriihis fynagogam piorum non dam« nabat,qui tarnen acerbe carpebat primores fynagogc,Phanfaeos amp;nbsp;feribas. Vide nunc qua arte Epifeopi amp;nbsp;Papiftx conentur eludere (piritum. Ipforum reprehenduntur a« rores 0^ uitia, turn furiofe uociferantur, Ecclefiam reprehend! amp;nbsp;damnari. Sic fi;os a* rores pallio illius faneïi nominis Eedefix obtegunt,ne mundus tandem queat anirnad« uerterc,quam fomniculofe amp;nbsp;perfide domum Dei adminiftrauerint. Bella inuentio, Euangclium uetus à traditionum fordibus rcpurgare,ó^ aftuti homines,quoplebem in* dodam abfterreant à fana dodrina, clamant nouum Euangclium doceri. Verum non fic euadent. Qui enim Erafmum amp;: Lutherum excitauit, ut mundum ad facras udut^ dafsico reiiocent, talibus infidtjs 0^ calumnijs non patietur remorari curfum Euangelij. Scd nonnc Deus requiret ifta t'Ipfe enim nouit abicondita cordis. Comprxhendet fa* picntes in fapientia ipforum,S^ confufione induct hoftes ueritatis. Si humanum effet hoc confilium,difsiparetur. Non autem hominum,fed ex Deo eft opus hoc. Dominus «xcrcituum dccreuit hoc. Et quis poterit infirmarej' ^tC Puplffctt betten VOtWrtV «irtgutc fatbe/wen» Re Oermajlen jmmerbnr ob» rtuifbÔten/berwelc worbten iren fmbinnb v wb vnrerbt vertbebigen. nawen aber in bent Syllogifmo. Neep tarnen habent, quo Kdant. Mundus didicit logicam, amp;nbsp;diftingint maiorem, Slt;d;fputat de minori turn fcripturis turn teffimonijs Dodorum hominum. Negat concluhonem. Cumep nunc tandem apertis uteunep oculis uiderunt turpitudi* nem fuam,faciunt fibi ex libris noftris pertzomata antilogiarum,cum nemo illorum uel Mnum Bibhx librum auCus tót hadenus perpetuo orfu enarrarc. Quod ad me attinet, non affedu carnali amp;nbsp;fubito, ut Vicelius, fed iudicio in fententiam Erafmi 0^ Lutheri tandem fum pertradus.Et tibi aufim iurarc, Omnia,quxLutherus de primario Theo« logix Ioco,nemoc de iulLficatione fcripfit,penè ad uerbum haberi in Auguftlno, quem amp;nbsp;fcholx ut Orthodoxorum principem fcquuntur. Non igitur apud pie cruditos, fed apud indodos audientur craffx lUx Viedij calumnix. Vale in Domino Ódc.

LEgi pbuffra mendaciorum amp;: calumniarum Viedij, eaép mm gratiarum adi'one remitto. Multa enim fcitu digna didid ex hac ledione,quorum en tibi catalogum. Papidas in necem Luthcranorum,quos ipfi fic uocant, confpiraffe. Papiftas fcilica tan* tos Eedefix columnas etiamnum ignorare, quid fit Ecclefia, ac differentiarn inter le* gern amp;1 Euangclium, ne per tranfennam quidem uidiffc. Papiftas nondum intcUigere orthodoxos prx inopiaiudieij ôC linguarum.Papiftas nunquam cogitaffe,quorfum ten* dant uaticima Apoftolorum de ulümis tcmporibus,qux tarnen in animam ledoris non PP omnino

MORS ET SEPVLTVRA MÎSSÆ PAPISTICM ommno ftiipidi,tanquam fulmina intonant.Papiftas amififfe fenfum communem,obfi^ natos ed'cjUelobftinationiproximos.DenK^ illos homines nunquamferio expendere, quid fit illud Apoßolii»Thefr.2.Dcus mittet illis effîcatiam illufioniSjUt credant menda no,nt iudicentur omnes,qui no crediderunt,fed approbarunt iniuftitiam.Obfecro,quid \jccliijs tribuit Oinftof enmep in difputatione de iuftitia Apoftolus (ut Auguftinus té* ftatur)fidem accipiat pro fiducia promifsionis diuinac, quod ct Erafmus habet, Vicelius Pauli liylnm et ftatum ignorans,ncgat Apoßolum hoc Cent ire. 111c fcilicet tantus trium annorum Thcologus. Brcuiter ubiep ealumniatur homo inuidix flammis exefluans» Et tarnen inuenit af^laufum. Wolrttl IrtjJct fié marteen/ fié VCtflJtfcffî fV befféô/ fo tiditért ße bod? nid?c méb: miß/ benn bas ße ben vcrlovmn bnuffeu »ni ivtbutnb ßerefen/öer bod? ß”^ß friert/ vn bet watb^yt flt;yUn wU/mb «ie «d) fi»tge ntd^t wißen fol/ne conuertanturetuiuant,qnod cficogitatu horrendum* Namomnes eomm abominationes obtegunt facrofando nomine Ecclefiac Cadioiicg Chrifli {(xjnfse.Hic efi error illc efficax, quem in mundiuefpera futurum prophetieus predixit fpintus. Quod te libenter admonéo charifsimc frater,ideo facio,ne et tu me conniucnte nçgligaris:et ego ncglcdti amici rationem cogar reddere in Dk magno» Vtinam nolin patrieq ét Præpofitus exploratum haberent, exquofpiritu tales hbelli -proficifruntur, quemadmodum exercitati inTheologiaamp; talium monfirorum coliu* «ßatores intelligunt. Equidem ex offitio te Ód omnes amieos moneo: caucte, Spiritus ' Antichrißi graflatur in mundo. Non efl protinus Ecclefia,quod fe ecclefiç nomine uen» ditat.Si perfuafero,lucratus fum fratrcm,Chriflus nouit,non mentior:fin minus,fangui* nem ueritati non credentium,Iudex utuorum et mortuorum de manu mea non rcquird* Ober t?ertÏ)o«ot/id) bin wol bieper m bem^apßumbgefieefet/benbife fcenltQé borffpfaffé. 3^/ b^be aber erfrtren/wonnn fd) ge freien bin-^^b Me itud) wolanbere tenractoiKd tm Anfang geb^bt. ^ber ße ßnb burtb (Öobéógnnbc verfebwunben. Ego nöaffelt;ßupraecipiti,fed iuditio in hanc docendi ; niam ingreflus fum, i dep tö,quando aliquot annorû Dolt;ßor,Thcologiam Scholaßicä amp;nbsp;.patres forte non fommeulofe leglt;lèm.4oir ijl mein feel fo lieb Wie einem nnbertt. Tua dominatio meam dodrinam audiuiqnon efl nbi opus aliorum tcflimónio.Et quid quer a m, probat or rerum ct cordium nouit,qui inter Lutherum et Vicclianos ludicabit. Ego nondum in dogmaubus Lutheri errores, uel in uita aut moribus flagitia inueni: Tïifi flagitium fit uxorem habere,0^ mentum fupercrogationis fit feorta alere, quç efl notoriaPapiflarumcaflitas,de malis loquor.Valc exirrue uir,dé patrone optime.Ex prx pofituraS. Iohannis 7Januarij.Anno.^3»

CNRTSTT r-R'S 'f^ E R^^NG E L ÏÏ mitt'ßrit B^cdeßam JLuneburgenßum moderantibt/sß^ in •DomtnujßnftribnscDarißifn^. St

R AT RES IN DOMINO DILECTISSIMI, legati rcipublicx ueftrxfumma fide ncgocnim me ad cos evocandi confcccrunt,uiri,ut colloquium oficndebaf,probatifsiini,£v Euangelq ftudw fcruidi, amp;nbsp;quod magnis prccibus cfrlagitabant, latn pridem fui faccre paratifsimus,fi Hires rcfpondißcnr animo, amp;; nunc me ucn turum’promitto, quamprimum fuerit aeris maicr dementia. Mire mihi intempéries hyberna nenn' illius marihi inimica eft, Vxorcula item puerpéria proxima, nunc meam abfentiam nullo padio ferret,'quae ut partus peri# cub tacearh,’fiipra madum triftatur, ob tarn fubitam mearum rcrum mutatiènem, de* crefcunt nunc nodes ilJac hyemales,0d dies crcfcit,id‘quod meam UaIctudinem non pa rum reparat. Semper enim crefcente die melius habeo:Sd certe, quantum nunc fentio nonnihil uirium accreuit, ut fperem pdl pauculas 'feptimanas me ad nos 'uentufum* Princeps equos Si domum fuam polïicetur ,amp; fumptus/quem nihil xque cxhilarat, ac neftrx Ecclefix m uerbum Dei amor fyncerus. Interca Chriftus ueftro minifterio cru* lt;lict,folabitur amp;: confirmabit lanclam ueftfam congrcgationem,'amp; quod capit proue# het. Habet enim ut uideo iion parum multos in ca urbe,quos'in Euangelij gratiam uo# catos rj^tiHcahit amp;nbsp;alonficabit. Quid enim aliud portenderet flagrantifsimum EUan* gclq audiendi defydenum '' Semen Dei non quicfeit. Et qui ex Deo eft, uerbum’Dei audit. Ex Deoigitur eft ueftra h^c canaregano,quac tanto ardore quxrit uitae pafeua. Si luftitiam ilbn^Dei lint,quam docet Euangclium Chrifti.Hanc fitim'excitât prarfens tribulatio,qux proad dubio paterna Déi üoluntatc urbi ueftrx accidit,ut multos erudiat ad poe^itentiamEüangclicam,quiex praefenti mortis pcriculo peccati grauitatcmpfam Dei,£C indicium horren dim intelligentes, ad uitae authorem amp;nbsp;peccati mortistp uitfto# rem Chriftum ederius 'co'nfu^ient. Sic dl ueteris Adami ingenium, dum fine emee muit, innatae caecitatis Si malitiac fomno profundo ftertit,Dei Si fui oblitus,nihil minu» curat,quam Dei uerbum. At cruce inftante Si ignc tentationis 'gralfantc excutitur ab oculis (omnus,expcrgefit homo,^ fux miferiç commonitus incipit fecus (entire,quam ancea,Slt; auxJium fufpirat, quod cum non inueniat alibi, quam apud Qiriftum, rnox hune quaent in Euangelio,amp; completur quod Chriftus dixit: Pauperes Euangclizantur, nimirum pauperes fpiritu^affliôi Si mifcri,quod Prophetica uox teftatur,Efai.öt.

Félicitas huius feculi amp;nbsp;profperitas 6^ diutuma corporum fanitas non fadunt tales pauperes : fed iudieq Det terror, peccatiep cognitie,cum pater uirga uifitat ifiiqui# PP i tat«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLÆ.

tales Rliorum, ut cum Praptwb regio clament: Borium fnibr Demine,t^ia hcmilfeßi me, ut difeani iuftlficatiOnes tuas. At hie rurfum abunde confoktur paracktUs uerba fuo, ne afriicQioms mole deprefsi, defpondéant animos. Introducuntur enim iri fehex lam Chn(ii,amp; magna Oirilri myricru difcunt, camiprorfus incognita amp;nbsp;ignotu,nem« pe fub uirga medicinam,fub morte uitam latere, amp;nbsp;quam dulcis fitDornmas- experi^ mur. Nam nouiefuos è tentatione eripcre,ut Petrus ait, quibus ante crux ink eft male* dnfîa, incipient huiufmodi I'cholse tyrocinio fapere cum Paulo, quomodo non folum gio riandum fit fub fpe gforite Dei : fed etiam fuper affliAombus, utpote experti in fe afflidioncm. Ideo eas à patre infligi, ut patientes probati,amp; in fpe Euangelij funda* ti,amp; ftabiks reddamur, amp;nbsp;tandem fpei roborc muniti,queamus fubfiftere contra infe* rorum portas. Neep enim uos ktet, quam ^acriter nobis in hac temtarionum paleriia ludantibus fpiritus fandus aedamet, ne remitwmus brachia aut fuccumbamus. Caro terretur, quae unit fine emee glorificari. At fpiritus iblatur, amp;nbsp;gloriam ponit ob oeulos fiJiorum Dei, amp;nbsp;tantam, quas: incomparabiliter excedit huius ternpons ^flidionem. Hit audimustPater eft, qui caftigat,non hoftis: non unit perdere,fcd fanarc.Ceftu'nldi* ledionls Symbolum eft uirga hæc : Beati flentes. Eft tnftitia, quae Paulo probatur,ut poenitentiam ad falutem panat. Et melius eft ire in domum ludus, quarn conmurj. Et quis tam ignauus beUator, quern non inuidum rcddat Qirifti ducis ignitum uerbum, qui in mundo fuis non delitias, fed afflidionem prædixit, uerum non dm duraturan^, Iccuturam autem pacem ueram amp;nbsp;pcrennem,cum gaudium in Chrifto nequeat a Oirl ftianis aufern? Conregnare geftimus, quid igitur fugiemus conformitatem Chrifti, ad quam fumus præfinkk Et fi princeps falutis noftrac per afflidioncs perfedus eft reddi* tus,tcfte Paulo,^ pro nobis guftauit mortem, ac per mortem aboleuit eum,qui mortis habebat imperium,nos metu mortis attonitos liberans, cur nimium trepidaremus tam gloriofae Chrifti uidoriac certo participes:'Examinât peccati cognitio,amp;: cruciat mifera* bilker mortis aculeus. Nunquam non terret mors,amp; caro infirma uehementer gemit tantis circundata malis, fed adeft Chriftus amp;nbsp;erigit, qui principem mundi profligauik aculeum mortis confregit, mortis tyrannidem fupprefsk, uitam reduxit, ut nobis nunc per Chriftum fit uiuendum inxternum. Et ne dubitemus de tantarum return promif* fis,folatur amp;nbsp;confirmât confeientiamiteftans Deum ipfum ifta promififfè, fecifle,ÓC pa* raftè arrabonem fui fpiritus,ut exclufo metu,Iiccret iugiter gaudere in Chrifto tantarum return autore,^ promifsionum diuinärum certifsimopignore. Talibus phärmacis iam ut non dubito infirmis popub mentibus medemini. Equidem quando adeffe modo non bcet,oratione inftabo apud pattern Domini noftri lefu Qirifti, ut uos amp;: Ecclefiam ueftram fuo uerbo amp;nbsp;fpiritu ad crucem patienter ferendam animct,in recepto pietatis negocio confirmet. Orate fratres pro me Dominum, ne intret in iudicium cum fer* uo fuo. Orate amp;nbsp;pro Ecclefia Cellana,ut digne ambulet uocationc tam fanda.Salutate meo nomine Matthäum,Hieronymum,Guilhclmû fratres Chatifsimos.Gratia Chrifli fit cum omnibus uobis. Amen. Cellae Saxonum,ipfo die S.Thomx. Anno 1550.

* rred^tco PicTtutnocJf Saluten in Domino, VEnit ad me antumno prartcrito quidam Michael Dauuér Bauarus, qui hofpicium propter Chriftum petijt. Egofufeepi hominem , amp;nbsp;per hyemem ex mea menfa alui,^ ei apud Diaconos Ecclcfiac S. loliannis fingulis feptimams 4.folidos ptocuraui. lUe, ut mores puerfifsimos taccarn, eoepit tandem in domo mea prodere fuam fik - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem

dem infynceram« Et quantum ex colloquijs cum co habius ccJligi poteft, hos errores adfennt :

». PucriOiriftianorum etiam ncglcdi SC non baptifati faluantur^cgo enim(inquit) cos damnare non uolo. Et nihil adduxitproconfirmatione,quam locum Mard ultimo. Qui non credidcrit,condemnabitur. Ex quo non fequitur pueros non baptifatos ere* derc: Ergo non fequitur cos faluari. Eft error anabaptiftarum contra EcdeOam Catho# beam, qux ex fcripturis rede credit, quod Baptifmus fit neceffarius ad falqtem.

». Adferuit ex co, quod quilibet Chriftianus eft facerdos, cum habere poteftatem praedicandi ubitp abfep uocatione fpetiali, 6C addidit: 4^6 fiebert feQC viel narren rtuff/vttb pubtgcrt/blc Artbern tonnen ce beffèr.Et die Articulus de contempta uocatione erat ante odennium caufa SC origo totius belli hifticani,in quo centum milliai hominum funt occifa. Pracdicabant enim, qui doho prophetic pœnitus carebant, SC erroribus omnia rcplebant, errores amp;nbsp;mendacia fequebantur, SC homicidia. Sathan enim non folumeft mendax, fed etiam homicida, quam artem etiam fuos difcipulos docet.

5. Ipfe palam dixit, fe quocunep erat, nullum Chriftianum inuenire, fe autem pro Chriftiano habet SC iufto etiam coram Deo. Hxc adfertio fapit anabaptifma, in quo non nifi opcrum iuftiaa quxritur, luftitia fidei ignoratur amp;nbsp;contemnitur. Et uctus er* ror eft Nouatianorum, qui fe xxSxfouï, id eft, mundos uocabant, ut eft apud Hierony# mum cap.4.in Ofeam.

4» Sic certis ritibus eft addidus SC cerebrofus, ut adfcrat fe potius abftinere uelle à toto Sacramento Euchariftiac,quam bibere ex argentea fiftula in calice, iuxta ritum Eedefise Saxoniez. Imo uelut ualde abfurdum exccrabatur,per hanc opinionem fuam fimplices irrequictans,ut incipiant SCipfi à ritu minime noxio abhorrer e,cum tarnen ri* lus die non fit nouus in Ecclcfia.Nam extat liber de ueteribus thefauris Moguntinen* fis Ecclefiac,qui inter caetera uafa facra recenfet adeffe argenteas fiftulas deputatas in ea Ecdefia ad ufum laicorum,ut ex his haurirêt Domini fanguinem,8Cdie liber ante 40 0. annos conferiptus eft. @olcbi fónbetftngi mneben ben Streben »kl vnrube one »^4tbgt; Faciunt dli fanatici peccatum,ubi nullum eft, SC ab elemcntis mundi cum ftultis Galans toti pendent.

?• Palam adferuit fibi non placerc Amsdorffij fententiam de Sacramento Eucha* tiftiæ,SC uirum ftulte contempfit, cum tarnen conftet Amsdorffium credere SC doccre de Saaamento ficut Lutherus credit amp;nbsp;docct. Hinc facile contjeitur eum nonnihil Calt; roloftadiani ueneni haufiffe.

^» Cum quidam przdicator apud S. Lambeftum mco iuffu populum ad confef* fionem occultam effet exhortatus ex his locis Matth. td.SC 18. loan. zo. propter ab* folutionem,quæ uelut uox Dei è codo fumma reuerentia SC fidc fufdpi debet, ipfe in* fanus Dancr uocabat Papifticum errorem, SC damabat nos Papatum re3edificare,cum tarnen earn confefsionem fine iadura Chriftianac libertatis doceamus. Et ut eft loquax 5C uerbofuSjS^ omnium przdicatorum contemptor,ctiamLutheri,apud fimplices facdc gignit falfas opinioncs de ijs rebus fidei.

Cum igitur inhis Stalijs fiepe manfucte effet admonitus ô^fempercontemnè* ret dodrinam amp;nbsp;admonitionem meam ex ucrbo Dd, iamep etiam inciperct effe pa* tam iniuriofus, amp;nbsp;furere contra przdicatores noftros, Sd me talibus uerbis conuiciare* tur, qux uix effrons aliquis leno 6C ebrius effutiret, dixi homini in fadern, me obedirc uelle Paulo ad Tit. 3. de hzretico uitando,amp; iufsi cum abire de domo mea his aut fi* milibus uerbis: ©eb« bin mj^ meinem b4ufe bu 0d)elm/ b» b^ff einen vno iJübigen (Î^ûn^evlfcben ^tuffel bey bk / berf an hin oibenöng »nb feieb

Uybcn/tc. Clt;btc« tttlfubt(hntd?tl4(pn/CctttC tV4r«««gbflfft mbfr/ w^ vcrfïcbfijl ^nnodgt; deinen snmb in Öct febUffi/barnon bu 5«ndcfï/ pacte bid?/ Jd? fol mb mag mit tetnem verjloctten öd? wer mer gemeint fd?afft haben.

Vbi effundebat plaußra conuiciorum,adferens mc mentin, quando if^um uoca# bam fanaacum,cutn tarnen illi errores amp;nbsp;colloquia quotidiana fatis teftantur hominem effe mente corruptum,amp; mttWaic orthodoxum,qui putat quaeftum HTepictatem à quo Paulus iubet nos feiungi i. Timo. 6. Haec te feire uo!ui,ut uidea« caufas cur fanahcum, rixofum öd dclirum circumforancum, in quo nihil nifi anabaptifticam curiofitatem in rebus diuinis,ód nullam Ghrifti cognitionem aut pictatem perfpexi, ex aedibus exege« rjm. Oiantas omnia tuÜlTet, fides autem falfa dogmata ferre hec potuit nee debuit. - Facile emm dat hacc contagio labem induibilcm, amp;nbsp;fermo eorum hominum ut canect ferpit,ait Apoftolus. Cauc ab hoc homine, alienoep periculo fape. Vale ex PrzpofitU* ' ra,non mea. Anno 33« Feria fexta poft fabiani*

Chriftiani obdormiunt.Non igitur amififti uxoremjfed præmififtt,ut pie de Chd ftianis dixit Cyprianus, quo elelt;5h omnes fe peruenturos fperant. Caro tua dolet, at fpiritus confolationem habet firmam cius,ad cuius uocem mortui refurgunt,nedutn fi fumus quod audimus, non folum glonamur fub Ipe gloriac Dei,fed amp;nbsp;in morte, quae ram utpotc triumphata, nobis etiamlucrum eft. Poftquàm Qinïlus ipfe noftra uita efi, amp;nbsp;tabs uita, qux mortem iuxta Efaiac uaticinium inacternum déglutit. Mors uitx, 13 eft Chnfti, Öd refurreeftio uidoriofa non finunt nos dolerc gentium more, quia per ß* dem nobis donantur. Catterum qui uitam nee norunt, nee habent,caufam dolendi iu^ ftam habent. At qui Qiriftum habent, qui eft uita æterna öd refurreÓio noftra, dolent quidem pro carnis fragilitate, fed dolent ut Chriftiani, qui fpem habent uitx mêlions» Hæe eft uoluntas patris coeleftis, cur igitur non Öd noftraf nifi nolimus efte Alq. Com* mendemus igitur uxorem tuarn Chrilto glöhofamcp ei'us refurreeftionem éi cum omni* bus Chriftianis imprecemur. Vale in Domino ex Præpofitura. Aëris intemperies non finit mc egredi domum » Spiritu tecum fum, ctfi carne abfens efte cogar» Anno lyjj.

!PÏO ET ERJ^DITO 1^ IR Q DO mino (JerarJo F^erherdm^o miriißro Chrißim E'Uanqclio Idune^ bur^. in ßeckßa IJ^dSiicoIaiJ-ratrifuo char^^

Silentium meufn,mi Gerarde,tu öd rcliqui fratres boni confulctis, poftquàm feierit», ex quibus turbis negociorum,in quas mox procellas firn raptusjnifi forfam exiguas curas putatis habere Superintendennam tanti ducatus. Oratio igitur mea pro uobis afsidueuigilat, etiamfi calamus offidofuo minus fungatur. Quod de nuptrjs tuis nunc narras,audio,fed modis omnibus te ad dignam tanto negoeio pracmeditationem exti* mulo. PueUa ut audio, actatulam habet nimium florcntcm,ód in rebus humanis minui exercitatam;

«xcfatatamtexpertds tonfulo.Si obtingit,qu3e mediocris aftâtis focn‘t,gaudendum cd: fi junior, quam ferat tua conditio, dolendum. At babes XVit^cndorpium uirum inte* gerrimum, qui S^ ipfe fuo confilio tibi non décrit.

Literas Auguftini Gotelen, mififti, legi, Luneburgum uenirc recufat,quod pa» rum tutus fit co loci,ob quorundam iras. Ad Cacfareni prouocat. Mihi uero ilia excu# fatio non placet. Promiferam fecuritatem amp;nbsp;furaptus. Et ubi magis conucniebat amis ea cdlatione trac^lare pietatis negocium,quam in ea urbe,ubi doeuimus ambo f Quart me ad C«farcm mittat, forte non eft obfeurum. Quis enim in aula Caefaris eft, qui non cupiat me extindum. Ego nihil tale optabam Auguftino, fed obtenta amp;nbsp;à Se* natu SC populo plena fecuritate, uolebam cum homine de controucrfis noftræ religiös nis dogmatibus citra iram S^ turbationem ullam animi, tantum ueritatis manifeftans daeftudio colloqui. lam non erat otium homini refpondcre. Vbi refponderomit* tam.

Cupis pratterea locum tibi i. Petri 5. cxplicem. En quantum anguftia temporis patitur meam fententiam ï Locus ille quondam Auguftini tempore etiam Euodio mas gno Epifcopo fuitimperuius, amp;nbsp;cur homini etiam uideatur difficilis, in caufa eft, quod prima fronte uidetur habere fententiam, rcliquis Üdei dogmatibus diflentancam.Nam qui minus aduertunt huiuslocifcopum, intelligunt fpiritus quofquos in carcere inferni funfe redufos, QC Chriftuni ad lilos, poftquam mortuus erat in cruce, defcendilfe, SC Euangelium prxdicafte, ut fic tandem amp;nbsp;ipfi rcfipifcentes, falui herent. Qui fenfus ß uerus cifetjUide qux hinc abfurda à: contra totum fenpturx concentum pugnantia fes querentur.

Primo fequeretur: Poft hanc uitam adhuc tempus poenitentia: ÔC Euangeltf pr^dicationcm eflè, ut quibic in impoenitentia recedit, adhuc fpem habeat falutis,quia poteft Euar^elium in inferno audire, SC fic iuftificari, quae res homines alioqui ad bos num fegnes facerct, SC plane in hacuita ociofos amp;nbsp;defides, ut qui procraftinai ent pees nitentiam, cogitantes : 4^6 i|l noch f*^û« 3^»»3 fromb 5« wetben/febUt CC bic/ fo SCtebtó Vilkidir noeb iw carcere, poft hanc uitam.

At Gal. 6. Apoftolus nos hortatur, ut bonum faciamus, dum tempus habemus, quod concorditer hacftenus fic Ecclefiaftici Sid Orthodoxi,ut Hieronymus SC Theophis hetus intcllexerunt, ut præfentem uitam huius temporis tantum dixcrunt eflè tempus poenitentiae. Certe fi poft hanc uitam ullus eft prxdicationi locus,erit dCpóenitentise 10* cus,fiquidcm ob poenitentiam fidemep excitandam, pracdicatur Euangelium, Lucæ ut timo. Hinc etiam fequeretur,non folum ijs,qui tempore arex Noah increduli erant, fed omnibus imptjs à mundo condito, mortuis apud Inferos locum elfe refipifcenti». Cur eium unius lt;etatis,ncmpe Noah,homines haberentboe priuilegium, amp;nbsp;nonpotius omnes omnium ætatum impq, qui fine fide Euangehj ex hoc fcculo emigrants’ Seque* retur forte Origenici erroris corifirmatio. Nam fi impijs nihil nocuit uitam in impies täte finiuilTc,fed habent aliud tempus peunitendi, uidetur Dacmonibus non fic nocuifle Iapfum,quin pofsint per poenitentiam reftitui. Sequeretur prophetias efte infufficientes, quae de uerbo Chriftim totum orbem diffundendo praedixerunt, tandem etiam fuerit diffundendum in infemum. Et quomodo Chriftus prædicauit,amp; nunc aliquis in Infer* no pracdicaret Euangeliumf Nonne fob anima Chrifti fuit in Inferno. Et foke animât defuntftorum erant in lUo carcere. Quomodo autem fiat pracdicatio Ïllis exutis cörporiÄ bus, iure queritur,cum non habeant aures 3C ost' Nam corpora quiefcunt adhuc in pul# uere terrae. Apoftolus Heb. 10. docet poft acceptam bic ucritatiscognitionem, 2C eius defertionem,non fuperelR nifi formidabilem quandam expeciationem iudieq 2lt; ignis uehementiam. Nulla ibi fit futuræ poenitentiæmentio.Si eft ullus pœnïtentiæ locus poft banc uitam,cur diues in Inferno patris Abraham mifericordiam implorans, nituïimpe* trat, fed audit : Recepifti bona tua in uita tua. Inter nos Ôlt;: uos hiatus eft. Præte* tea Abraliam diuiti pro fuis fratribus folicito, refpondet ; Habént Mofen amp;nbsp;Prophet

tas, qiiafi dicat : Si to hac uita fuper terram, uerbo Dd noft crcdidcrint, quod habend tunc non refipifeent, S^ dc cis adum eft. Etx. Cortot. 5. palam afterit Apoftolus, nos poft hanc iiitam manifeftandos eile coram tribunali Chrifti, ut reportet quifep ca, quX Hunt in corpore, uelper corpus. Hic audis coram tribunali Qirifti ea effe iudicanda, quæ in corpore, ÓC in hac uita funt gefta,quód fi hic male ada poffent in inferno inte* nm per poenitentiam dilui, tune ad Chrifti tribunal non deferrentur, quac incorpore ada funt. Breuiter hxc uita poenitentiae amp;nbsp;prædicandx amp;nbsp;agenda deputata eft, alia uita dabit præmia iuftjs, fupplicia fumet de fniuftis. Sic enim habent fcripturac, fic Ec* defiae tradit confenfus,amp; patrum autoritas. Quis igitur career iUe apud Petrumf Quü nam illi fpiritust' Aut qux eft hxc prxdicatio f Aui quomodo Chriftus in fpiritu abijt, ut inobediehtibus fpiritibus prxdicarct f Refpondeo: Quac hic Petrus loqiatur omni* no ad inferos non pertinent, fed ad ilia potius tempora, quorum formam ad hxc tem* pora tranftulit.llli quippe res gefta forma fucrat futurorS.Vt hi qui modo non credunt Euangelio,dum in omnibus gentibus xdificatur Ecdcfia, totclligantur illis effe fimiles, qui tune non crediderunt, quando area fabricabatur. Illi autem qui crediderunt,amp; pet baptifmum falui fiunt, comparentur illis, qui tune in eadem area falui fadi funt per aquam, unde ait : Sic amp;nbsp;uos fimili forma baptifma fecit faluos. Ad hanc igitur format fimilitudinem extera etiam de tocredulis coaptemus. Non enim fentire Chriftianus debet, Euangelion prxdicari apud tofcros, ut ex infidclibus fiant fiddes, quafi ctiani co lociEccIdia fit conftituta. Attende diligenter quid Petrus loquatur, fllt;: quomodo,Ö^ nihil erit difficultatis. Petrus officium Chrifti enarrans,quód femel fit paffus luftuspro iniuftis, ut nos Deo adduceret, addit Omftum carne quidem mortificatum, exterum uiuificatum fpiritu, quód eadem caro, qua fola Chriftus fuit mortificatus, uiuiheaote fpiritu, refurrexerit. lam, ut Chrifti beneficium doceat latius patere, quam inhxeno* ftra fecula à natiuitate cius ufep ad cofummationem fcculi,oftendit Chriftum, ut qui eft heri Óf hodie, item^ toxternum Heb. 13. etiam aliqua ratione mundoferuqffeprxdi* cando,amp; aduenilTe antequam in carnem ueniffet. Quomodof Sequitur: In quo,ncm« pc fpiritu abnt. Quando amp;nbsp;quomodo abijti'Refpondeo: abijt ad fpiritus. Quando Sd quomodo t* Refpondeo: Etiam ante incamationem abijt in mundum (ad impios, fed fpiritu, quianondum hahebat carncm affumptam.) Nonne ijs prxdicabat fpiritu» Oirifti, qui erat in iuftis, quemadmodum Petrus 2. cap. 2. Noah uocat odlauum prx* conem iuftitix. Vocat autem impios hoc loco fpiritus incarcerates, impiorum animas, amp;nbsp;carcérem, illud ergaftulum ignorantix impix, in quo uelut cathenis Sathanx impio* rum animx uintftx detinebantur. Qux loquendi ratio debet nemini abfurda uider^ cum frequens fit in Prophetis huiufmodi tropus,ut Efa.42. cum Propheta Chrifti offi* cium exponeret, inter alia Chriftum didt efle datum in lucem gentium, ut educerctde conclufionc uindum, de domo carceris fedentes in tenebris. En nota eft metaphora, ubi loquitur de impijs, quibus nondum illuxit Chriftus per Euangelium, amp;nbsp;qui to car* cere peccati mortisep, amp;nbsp;Diabolica feruitute etiamnum per infidclitatem detinennar« Ex huiufmodi carcere cupit eximi, quum dicit Pfaf. 14. Educ de carcerc animam me« arn, ut confiteatur nomini tuo: Qui alibi un^bra mortis appeUatur, de quo certenon apud inferos, fed in hoc feculo funt liberati, de quibus fenptum eft : Qui fedebant in umbra mortis, lumen ortum eft ds Efa. 9. Non oportet igitur hic imaginaricarecrem inferorum,ÓC illam abitionem Domini fecundum animam, quando ad inferos defeen* dit, iuxta artfculum fidei, fed abitionem illam, qua femper ab orbe condito ad fpiritus hominum in ergaftulis ignorantix amp;nbsp;impictatis detentos abijt, quando per Prophetas fuos iuftosep Cliriftus eft locutus,amp;mundu peccati arguit.Et quod inde.t.Pct.4.fcribf tur,In hoc mortuis quoep prxdicatS Euangclion, ut iudicarentur quidem fecundum ho mines carne, uiuant autem iuxta Deum fpiritu, fimiliter de incredulis intclbgcndS eft, non de mortuis,qui de corporibus cxierunt.Sicut enim fcriptura uocat impios mortuos» Jdatto» 8« Mortui fepdiant mortuos fuos.EtEphc.2.Et cum eftetis mortui delidis,ó(fc.

Mortufs ^^, Ïd eß, àtipifs Buaogd^atum cft, ut cutn orcdidorint, ïndiccntur quM dem fecundurn hommes in carne, hoc eft, in denfis tribulatiombus, ÔC in jpfa morte carnis, ficut alias Apoftokis dicit : Tempus elle,ut incipiat iudicium à domo Dei. Vi« liant autera fecundurn Deum fpiritu^quia amp;nbsp;in ipfo fuerant mortificati, à morte inhdamp;= litatis amp;nbsp;impietatis detinentur. Habes qUidfentiam fpiritus fanen magiltcno de loco Petri, quac cum olim Euodio Auguftinus differuerit, Ä Ecclefiam Auguftim tempore fic credidille, ut Epifcopus crediderat, credibile fit,fpero me nee fenfum fine fcriptura, nee fcripturam fine fenfu, nee fenfum fine Eedefia Cathohea attuliflc. Saluta ex meo nomine ïVicrcndorpios' millies cum optimis coniugibus, amp;nbsp;omnes Prædicatorcs, æ Abbatem Seharnebeefenfem Supenntendentem V» hortarc ut eonftanter in fana dodrina perfiftant. Oratc Dominum pro me. -Salutat te uxor mea reuerenter. Saluta meo etiam nomine diligenter omnes pios ciues. Etfi in exeeutione defides fuerint pr^ mores, bortabor cos Jiteris, ut pergant i. Augulh Anno ji» Cellar Saxonum.

Augufhnus de uerbis Apolloli fermo.14. De Chrifto diâum eft. Mortifîcatus tarne,uiuiheatus fpiritu Ôde.

ET literas, amp;nbsp;libellum tuum, optime frater in Domino lc^', ubi miran's, ququot; fiât, ut in alieno libro curiofus firn. En fcriptionis meac caufas : Dominus Præpolitus Lus neburgenfis libellum tuum legendum mihi exhibuerat,meam fententiam rogans. Quid laccrem/ Tu Luneburgi prædicafti Euangelium,antequàm hue uocarer. Ambo in una Melfe laborauimus,negate liane operam mihi uidebatur plane inoffitiofum. Sic tarnen temperaui fermonem de te loquendo SC fenbendo, ut boni uiri facile intcllexe^ fint animum meum érga te non elle male affedum. Habes cur annotaui quædam in libello tuo. Nunc difcutionem wam, quantum licuefit præ occupationibus, expend dam.

Si amore Chrifti in libello difputaueras, ferenda eft fpeculatio tua, illudtanturh adijcio, non arguebant hanc impictatem. Noui enim non fine fudoribus fcholafticos quædam habere non admodum irhpia, qualia exiftimo, qua: Thomas tuus fenpfit in Pauli Epiftolas, ÖC fimilia,

De timore feruili excufaueram quofdam Lutheranos, quos m rnÏhi uidebaris pef* ftringere, amp;nbsp;quæ ca de re fcripfi, etiamnum fubfiftunt. Succenfes,nefcio quibus. NecÇ ipfe alienam culpam præftabo. Sunt qui Lutherum iatßant, amp;nbsp;Luthen umbram non üiderunt, St^ ob illos non eramus in gencre omnes taxandi. Quacfo quot tu habcs frass tres, quorum facinora, fi quis tibi ad hune modum etiam tanto nomine exprobaret, quid cogitates f Læfum te à Lutheranis amp;nbsp;fpoliaturn qucris, qui fint illi, ignóro. Non enim probe Lutheri nomine, quæ turpia font. At ipfe habeo, quod de tuis quart ar, qui exiltj huius mei auxiliofunt, ut fpolia taccam. Nam pontificios tuos uideris agnofeere. Verum non libet hoc quærimonrjs ubiep exaggerate. Dein nimium contra animum meum innocentem fufpieax, te putas notari cum quofdam incptos notauerim, depoe« nitentia eiusep caufis multa garrientes fine poehitentia Si mente. Vix pateris fcruilem timorem, ubi folus eft, uocari hypocrifin, adeo non fers etiam,quæ tacito tuo iudicio approbas, cum deferbuerit adfeotus. De legis impletionc reefte fenfi,modo tu mea redie trades : mutile hoc Si mancum quod in noftris operibus poft omnem cona« turn rdinquitur, certe non gratis D E I, fed noftræ maliuæ uenii imputandum.

Et impirtîoIcgis, quatenus a tudificato fit, non fie tacenda cfi,ut à bonis operibus ab* fterreantur hommes. Tacenda tarnen eft,ubi deucra iuftma loqujmur,quç apud Deum habetur pro iuftma,ut D. Auguffinus docet,qucm in toto iuftih'cationis negoao Iibcn# terfequor. Non igitur debebas ex meofcrmonc, quem in laudem gratiae Dciinfti* tuerara, perpetuum hoc filcntium noftrac implenonis iriferre. Tu ut ludeo, fitibi talia à me impingerentur,calumniam uücares,ego zelum uoco. Verum lUe moderandus eft fecundum fcientiam. Nolo taceas perpetuo opera, uteunep fint inunle feruitium, pro ignofcenna diuina lure gratias agimus, femper uelut in palacftra bonorum operum lu* «amur. Tantum uoleoam cum Auguttino fuper Pfal. 4 4. totum hoe, quod in opere bonum eft,nnfericordix Dei tribucre, non nobis, idcp pic 0^ iure facio» Inanes glorias de noftra impictione erudite amp;nbsp;uereconfutat Auguftinus incaufa Pelagiana. Intuere, »TU frater, tuam impletionem de unico illo præcepto de chantate. Adhibe gnomonem , diuinac icgis, amp;nbsp;cum Auguftino fateberis, quam nihil firnus. An non unica ilia Apo* doli uoxefficit, ut noftram impletionem parcius ebuccinemus : Gratia feruatieftis per fidem,idcp non ex uobis,Dei donum dljnon ex opcribus,nc quis glorietur. Nam jpfius figmentum fumus, conditi in Chrifto Jefu ad bona opera, quæ prarparauit, ut in ijs ambuiaremus. Paulus, qui ubiep ad bona opera extimulat defides, quid lue tribuit noftris impletionibus f Neep tarnen ob id fiatim uocifcrandum eft, ergo taces, explo* dis bona opera. Exemplo igitur Pauli amp;nbsp;nobis licebit, mi frater, ftrenue populum ad bona opera exliortari,amp; tarnen nonnoftras implctiones,quac quam nihil fint,uides,fed Chnfti opera amp;nbsp;impletionem tanquam unicum riaefdUrum amp;nbsp;fpem noftram iatftare. Auguftinus inquit: Merita tua nufquam latftes, totum eft de mifericordia, quia Sc ipfa tua mérita, illius donafunt. Agncfcis opinor tanti Epifcopiucrba. Haccigitur dona ficcommendemus, ne donantis Del Chnihep omnia bona opera merentis glonam transféramus in noftras imperfedas 5lt; manos implctiones. Citas locos fcripturx de 111a noftra impletione : In toto corde exquilki te, Cuftodiui SCc. At addenda erat bic emfdem Prophète lufta fiC uerax confefsio: Non intres iudiaum cum feruo tuo, quia non iuftifieabitur in confpedu tuo omnis uiuens. Viden poft tot Dauidiex pcenitenux fudores internum etiam Dauidis hominem deprecari durinum indicium, quod uidcrit uir fandus noftras impletionem coram lioc tnbunali uelut fupplicrj etiamnum reas, aut fibi male confcias trepidare. Refpice Chriftum, quem fide induimus, amp;nbsp;cuius iufticia, ab æftu lufti iudicq Dei protegimur : Et tolcrabitur hæc uox: Exquifiui te in toto cor* de Ó^c. feci, quæ funt placita Deo. Nam quicquid quantumcunep in fe imperfectum gloriofo Chrifti nomine in Dei confpedum prodit, pladtum eft, non ex propria perfe* cÏione,fed CTirifti crediti impletione, quæ per fidem Oirifti fit noftra, amp;nbsp;ignofcentia paterna propter Chriftum. At non ideo glonandum de noftris iuftittjs. Breuiter hoc habe: Non fumus tam infani, ut glonam gratiae Dei in Chrifto,cum bonoinm operum contumelia prxdicemus,ncc tam ingrati,ut implctiones noftrouitiomancas in iniuriam ïmpletionis Chrifti iade mus, quod cum tu facias, fient confiteris, quid rixamurCOdl uchementer omnes illos ti unccs, qui de tantis rebus Lutheri nomine inerudite Óf im* pie uodferahtur. At quid peccatum illorum meis auribus occiniturfArgue tucrum Lu« ther morum malitiam inquis, ut falui fiant. Fratar Auguftine, Hæc forte non fegniter , facio. At tu argue ignorantiam illam portentefam, amp;nbsp;Sardinapaliacam leuitatem tuo« rum Papifbrum, in quibus fiepe uides omnis honeftatis contemptum. Non fum tam iniquus,ut nequeam proximi defedus ferre. At nos tibi uidemur mali amp;nbsp;indodi, mo« netiscp,ut refipifcamus. Forte igitur ut uos rurfum moncamus. Age uir bone uidiftin Auguftine tuorum Epifcoponim ethnicorum luxum nuper AuguftxC ut taccam abo« rhinanda. Vidiftin caftitatis defenforcs parum caftos:' Hæc feftuca in oailis ueftrx partis erat infpicienda, cum Luthcranorum truncos amp;nbsp;trabes tarn preffe intuebamini. Fatcor malos elfe quofdam, qui gloriarirur Lutheri nomine. Verum fi uos omnes efilt;, * boni,dcfinam porro uos argucre. Mea admonitio Cliriftiàna cft,qtnd c]uæram,Domi« nus

EPISTOL«. Xe hus nouit, ijücm oYo pro te, ut mecum pari ftiidio qucas Clififtunl fpem nodram pix* dicare mundo. Non ero igitur tibi unquain oculus fcandalizans.

PfeudoLutheranorum, inquis, immenfus cd munerus» Efto,qiiantus quadbeO numerus Dexdorum, caftorum, innocentumq^ facerdotum amp;nbsp;Mœaehonjmr' Non tueor Dodrinam omnem aut mores, qui Lutheri nomine fc ad populum uenditant, tarnen uolo acqua lance expendas utriufque partis honeftatem Ót^ malkiam, ne praect* piti ludicio malos inuadas, détériores intacdos relinquas. Satisfatdioni's uocabulum mt* rans mihi difpliccre. Dieam tibi quod femio frater. In matena fubieóa lOquor. Ser« ma erat de gratia, non erat omnino rixa de nudo uoeabulo fine re, fed de reipfa per oocabulum . Oportet enim de rebus per uerba loqui. Neep enim Carolofiadi) ftulu* loquium de uocabulis conferendum eft meo fermoni, mfi fatisfaedio Chrifti tibiuidea« tur inane uocabulum fine re, quod tarnen ftrenue negas. Sic igitur fentiam inxter« num: Chriftipafsio eft pro peccatis noftris unica, plena amp;nbsp;uera fatisfaiftio coram Deo» Si ex patribus unum adduxeris, dé orthodoxis uctcribus loqœr, qui contrarium palam fentit, uicifti ; ego à caufa excidi. Nam opera non polfunt nee debent iure uocari Sa«f i tisfaeftio pro peccatis ud compenfatio coram Deo, fed propter Canones poenitentiac coram Ecclefia, Sao hoc uocabulum ab Äuguftino amp;nbsp;Cyprianoufurpari, ejuid turnt? Num uolunt ipfi iU^s paffiones ucl opera coram Deo fatisfadionem elle, uel expiation nem pro peccatis noftris ;* Minime, mi frater. Hoc ex patribus nemo in æternum pro« habit, nili uebt Chriftum negate, quod tu non fads. Vide igitur epa ratione noftra fa* da Sacisfadiones uocent, cüamfi addunt, coram Deo. Nonne qui fc Ecclefiae poeni« tentiæ ftatutæ perfoiutione probatum cxbibct, idem ob promiftionem Deoetiam probatus habetur,modo ex animo Ecclefiae matri cupiat probari;*’ Neq; ccnblq Niceni, neep patrum animus crat pro peccatis coram Deo uellc fatisfacerc. Hare gloria eft Chrifti,non Eedefix. Vtitur etferiptura hoe uoeabulo,quid igituré Non hoe contende« bam,nullitM omnino repenri hoe uocabulum,fed in earn fentcntiam,quam de operibus »actant, non reperiri, amp;nbsp;fenpturam hoc uoeabulo nufquam utitur pro illa tertia parte pcenkentice,qua ratione habebatur à multis uelut compenfatio pro offenfa diuina,qua« fi uero nos noftris operibus placemus Deum,amp; pro peccatis fatisfaciamus coram Deo, quod amp;nbsp;tu non audes adferre unejuam. Non igitur lie ratiocinor* Spiritusfandus non Utitur in fcripturis uoeabulo Satisfadionis pro expiatione pro peccatis coram Deo: Er« go nufquam alias utitur hoc uoeabulo. Tuis igitur leporibus de Caroloftadio non erat opus. Nam difsimilis omnino ratio eft. Vocas fufpidonem tetram amp;: foedamtradu« dionem. Non traduco frater. Bona uerba quefo. Talibus aculeis non luditur iufus amicitise. Age fi pores, nega qux fcripfi,uera elfe. Simpliabus perfuafum crat hoe uc* cabulo,nos noftris operibus placate Dcum,fatisfacerc, amp;nbsp;quidem compenfitione qua« dam pro peccatis noftris. Forte non negabis meam expcrientiam,qui tot annis posai« tentiarius, amp;nbsp;à confelsiombus fui multis SC magnis hominibus. Hieronymum fale Theologieo condi,amp; fubfiftet,quamuis Hieronymus amp;nbsp;caeteri curn iudicio fint legend di,quód in cadem materia iuftificationis fepeca feribant, qux non funt citra iudicium pro diuinis oracuhs habenda. Äccipe guftum rei: Hieronymus arbitrator Cornelium ex operibus bonis ante conuerfionem mereri fpiritum amp;? iuftificari, nifi forte aliénant fententiarn recenfeat. At Gregorius Magnus lib. 2. in Ezech. Homel. 29. palam fa* tetur,Cornelium non uenire ad fidem operibus, fed fide ad opera, quod deinde Ma* gifter Senten, in librum Sententiarum rctulit in 3. diftind. 25. Accipe uerba Hiero* nymi citra commodam interpretationem, amp;habebis impiam fententiarn ex diame* tro cum Apoftolo pugnantem, imo contra Ecclcfiam Catholicam Iudantetn,qu3c pro* Cul dubio Apoftolica uocatur, quod Apoftolicæ dodrinæ uerbo ucritatis credat Sd ad* hæreat. Igitur ut redeam ad inftitutum, uterc uoeabulo fatisfadionis, quotics libuerit. Scio qua ratione patres eo utantur, tarnen ne hoe fiat in iniuriarn gratia: Chrifti.

Et cum à fpecic mali abnùirrc wheat Apoftolus,omniacp probate, amp;nbsp;quod bonum eft lenere,non ægre feres rneam difputationem,hoc unum cauebam, ne fimphaum animi in re omnium maxima uocabulo ad fenfum erroneum detorto deprauarentur,amp; men» ti Oirifti gloiia obfcuraretur. Occafio bate uox fuit multis perperam fentiendi de luftu ficationc,quod nemo cordatus negauerit. Non itacp de inuentore uocabuli controuerfia eft, uel uocabulo abfolutc, fed de abufu uocabuli. Subfiftit itacp mca fententia, nec^ à portis inferorum quibit labefadari. Quia uentas eft,qUcC femper triumphat. ,

Quod mihi Bucerum obqcis, qui nufquam docet fatisfadoria noftra opera pro peccatis, etiamfi uocabulo utatur citra impietatem, iam ante audiuifti, me non uocabigt;: lum, fed hunc uocabuli abufum in materia iuftificationis exhorrere amp;nbsp;deteftari. Proba Bucerum idem fentire,quod tu mihi fentire uifus es,quod nifi feccris, tux probationes nihil faciunt ad inftitutum. Tuarn de Satisfadtione Chrifti confefsionem probo, laus altifsimo, qui te hoc docuit, fic uehe Chrifti facerdotium, amp;nbsp;me habebis fratrem. Of* fendes autem multos,quibus non perinde lucrofa cft hæc fententia. Tandcm,cum ego iure hanc loqucndi rationem, mereri gratiam,quando de nobis loquimür,improbaflèfn, tu rurfus conquercris de uocabulo. Certamen effe fateor, afi profefsione Scholaftic» uel Realifta fucrim in fcholis, tarnen de rebus non nifi per uoces folco difTerere, amp;nbsp;ui* deo patres orthodoxes, ubi res poftulauit,mire diligentes fuiile in excutiendis uocibus, idep non temere. Sacpe enim unius uoculac fana intelligentia magnas dodforum coigt; trouerfias facilimc dirimit. Quod autem indignaris, cum uocabulum gratis aut merid examine, nenne dodie de rebus locuturo non folum definitiones rcrum effcntialcs aut quiditatiux, fed Sd uocabulorum fimphees fignificationcs funt obfcruandx f ld quod Lbcralis eruditjo facit ex officie. Si animus tuus integer cft, amp;nbsp;pharifaica opcrum opgt; *nione nequaquam uitiatus, da ueniam fcriptis meis. Ac fi rem rede reputaueris, 0^ me uera dixiflCjAC non temere de hac uoce digladiatum,fatcber/s, Salomonern in fen* tenths citas pro te,cum nihil facial ad inftitutum. Aliud cft, dignum eße mifericordia, amp;nbsp;mereri mifericordiam, ca ratione qua Scholar tradarunt hanc rem in 2. fententia ; Paulus mifericordia dignus cft, quibus obfccro opcribus earn mercturt' Nenne dignus reputatur, quod nondum fecerit opera, uel ignoranter feccrit quiequid dcliquit. Vbi uel fuipicio cft tenuis illiiis crroncas opinionis,dc gratia, de Congruo,ucl condigno merenda;*

Frater mi, quid cft, cur tantopcre pugnas, me ubiep gratiatn cum Auguftino Ói Paulo fynceriter praedicantemfqued cum amp;nbsp;tu uideri copias ftrenue facere,non tarnen fers ca de re rede monentem. Frater, ego Auguftinum non facio fecus loquentem, Imo ipfe loquitur alia ratione, quam tu in libelle tuo de iuftificatione. Librum de poe* nitentia non efle Auguftini, nee tu dubitas opiner. De gratia amp;nbsp;mentis loquitur A* guftinus, ut fcripfi,pracfertim in ijs libris,ubi Pelagium confutat. Oftende ex qs unuro lota, ubi dicat nos gratiam mereri opcribus noftris, Fac periculum, ÔC uidebis me ex Hero citarc uctcres. Vbiep fomnias me calumniari,cum nihil minus faeiam. Quomo* do te mi frater, apud principem fugillarem, quinomen tuum ante decern feptimanas ignoraui, amp;nbsp;nunc ferme 4. perpetuis mcnfibus principem non uidi. Si ubi monendo uidcor liberior, non calumniandi libidine,fed ucritatis tuendac ftudio fadum exiftima» Nofti qUam non parum multa hadenus in fcholis Theologicis, amp;nbsp;in Ecclefia pro ora* cults fint habita, qua: fanx dodrinac penitus non conueniunt. Si hate omnia uis tueri tanquam reda, rem impofsibilcm moliris. Non cnim hoc poteft preceptor meus Ecdus, cuius ingenium nofti. Si mccum ca duntaxat cupis probare, qux fa* nx dodrinx confentanca funt, egregie inter nos conucnit. Verum ne diutius fcriptis duntaxat de religione agamus, obfecro te ueni Luneburgum, cfficiam, ut tutus amp;nbsp;abfqj tuis fumptibus ucnirc pofsis, 3^ fimul totum Rdigionis negotium,quod nunc in multas

EPÏSTOLM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xöl

in multas controuerfias fdnditur, depofito adfcdu caeco iudkc fynccritcr amp;fülo pkc taris ftudib tranfigamus.Habebis me ad earn rem paratum, amp;nbsp;uerbo Dei in omnibus obedientem. Onuntur fæpe controuerfiac inter eruditos, quæ tarnen non magno nc« gotio fopiuntur, licubi fynceris animis uteunep ueritas quxritur. Excutiemus fimul non folum Canonicas epiftolas, fed amp;ueteris Ecclefiac fidem amp;nbsp;fenfum, mini dubita® tun eins rei frucQum nos percepturos fpiritus fantSi magifterio, qui habet dauern Da« uid, qui aperit ôd nemo ciaudit,claudit, Ä nemo aperit. Si te meum animum célaremj non tarnen celare poiTem apud eum, qui eft fcrutator cordium.Nihiligitur celo.Hæc eft fides mea, quæ crat Ecclefiac primitiuæ. Interim dormientibus Epifeopis, pleraq; irrep# , ferunt inEcclefiam, qux nec tu probas, nec probarent Orthodoxi, fi nünc huius Ecclé fiæ faciem contcmplarentur» f^iantum igitur licet, feripturas, unde hobis credendà proponuntur, iuxta ucteris Ecclefiac fenfum inteUigo. Vbi difièntio, fie diflèntio,üt nés mopofsitfadumtemerecalumniari» Nofti, quid Auguftinus de natura amp;nbsp;gratia ad Crefeonium de trinitate, amp;^ alias, de fcripturac autoritate, id^ de orthodoxorum libris eum iudicio legendis fcribat:Ea fed^or, animus fimplex eft, âd gratia Dei fie iam mû* nitus,ut mihi nulla fitquies dies ac noCtes,fi ud fufpicatus fuero,elle aiiqucm,quem efs fenderim, uel cuius cor erga me eulpa mea non fit behe adfeeflum. Nolo igitur quics quam a me profedium fie accipias, quafi uolens ac feiens calumnier aliéna reifte faefta uel fcripta. Si mecum elfes,audires rationem fidei meac,quâ fi aliqua ex parte defeeftu« ofam pofsis oftenderc fcripturis fane intelleiftis 2C citatis,protinus fanum intdleifturrt fequerer,erroneumrelinquerem.Idem te feefturum mihi polliceor.Non enimpoflumus quicquam aduerfus ueritatem, fed pro ucritate. Ego mcorum crrores Ód malefacftâ nonprobo,quodSd tufac intuorumfacftis.Sic enim loqui cogor,etfi te ut meum fia« trem ample(ft:or,quippc quem credo uclle per omnia Ecclefiæ catliolicac SC Apoftolicae fidem Ód dodrmam probare amp;nbsp;Icqui, edi forte funt nonnulbj'n quibus dilïenlio eft, ex grauibus caufis dilfentiebant Hieronymus amp;nbsp;Auguftinus de abrogatione legis, neep tarnen à foliditate reifte in Chriftum fidei ob id defecerunt. Id fpero in multis nunc uiris ingenio,eruditiónc,ód pictate claris contingere. Equidem quod ad me atti net,nihil in haC parte publicaui,quod mendax amp;nbsp;calumniofum fit.Tcßis mihi crit Apö login ad Eccium de Milfaii facrificio,ubi hoftem(fic enim haberi uult^modeftilfime tra lt;fto,ne quis putet me amarulentia linguae dcleiftari.Gratia Dei fit tibi amp;nbsp;mecum, A me» Quxfo fi licet tibi,adeftoconfcrendi caufa,dc omnibus r)s,quac nunc controuertuntur* non ut acerbe conrixemur,fed ut placide negocium Euangdq traeftemus ad Ecclefiae Lundeburgenfis,cui nunc Chriftum prædico,^: cuitu quoeg ante annum,ut refcrunt ut uerbo Domini fcrutjfti.il. lunij Anno.iyji»

In fine addis.Veritas rclegari poteft,uinci non poteft. Quefo frater, ft hxc meat do(ftrine,quam predico nunc impingis,quafi tui cxilrj caufa fit,cocp earn iudicas falfam, amp;nbsp;te per omnia ueritatem habere, nos errores,non detreefta mecum congredum Ód coUationem acquifsimis conditionibus oobtam.Vbiqj uidcris üd aliénam culpam mihi occincre, uel tacite meam docftrinain perftringere. Age experiré hoe continus, prxltö funt.

BILIB^LDO BTRCKHËTMERCi l^rbamts Revins Ghrißum iußitiam tioßram.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

fî(îi,ni^XT quidam ex aula Arebduds noflri,idc^ tuo iuflù rnihi cxhibliit.Pro qito mix nere gratins tibi ago amplifsimas. Nihil cnirn hoc tempore Vrbano donari potuiflet gratum magis. Principio Içtabar tand uirl amicitiam me aufpice Chnno,nalt;^um,cui humilis uerbi minißer curse eßet. Dein gratulabar nobis,qm aduerfanomm impetu urgemuqcum uirum,quierudjtionerarahofhbus poffer eße formidabdis.Ncuienim uc hementrr trißatos quofdam,cumBirckhcmeiumaudiffent à nobis ßare.Perge uir Chri (hanifsime,amp; qui in rebus feculijßudtjscp humanis tantus fuißi ha(ßenus,äm fczlicis in# genq nemos facris lucubrationibus,ut racete coepißi,confecra. Ego pro tenuitate mea, fi nihil ahud, hoe tarnen prxllabo, ut nullam reda docendi occafionem prxtermifiße tiidear.Porro charitatis mihi meiep fimilibus uerbi miniflris eft habenda ratio, qua fit,ut exeufatum me exiftime m, fieu bi linportumor fucro in fratrum commcndationibus. Qui Iibi has reddit, adolefcens eft non ineruditus, amp;nbsp;fimplidtate Chriffiana fpeeftatus, fed qux eriKiitorum fortuna eft, in re minime lauta: Proficifeitur ad ueteres amicos Saxonix amp;nbsp;Silefiae.Peto igitur ut tu, qui autoritate polies apod plurimos,amp; eum litens commendare ueUs amico cuipiam cui comendari uoluerit:dignus eß cut fratris officium

■ exlubeas. Valeur opumeac docftifsime.Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Auguffa. 24. AprJis Anno.

EPISTGLA VRBÀZ ^ ^^01’^4 totam Ldœorum Sygt; N-^G O G^^M, SR p^NSl^lCI H^Sli tant Cf»^ cx i^cfjj-i^o in latinum Icrmonem nerja^de J^deßta

ISERICORDIAM ET PACEM A DÓMU nomundiAmici dfledi. Quod ego uobis de facie ignotus,ad uos tarnen fenbo Iitcias,non debet à uobis curiofitas quaii rcputari,fed zeJus diuinae ueritatis. Quare precor,ut literis meis refpondeatb» Vos iamper quatuordecim perpétues annos iridiftis Icgem dC Prix 1 phetasDeijfingulari diligentia inChriftianitate legi amp;nbsp;cdifci,uoscp omnia, qua: à Mofe 0£. Prophetis fcripta funt non dubitatis effe di* *’*’??^ ^2^^’^3tcm, niiiiloininus Chriftianorum dodtrinam amp;nbsp;fidem tanquam errorem rei]C(tis,cum tamen nos Chriftiani nabil aliud doceamus ÔC credamus quam quac pro* phetse ueftri de Mefsia fcripferunt:ncmpc an Mefsias dc Ibrpe Abrahac Ói Dauid fu* erat nafciturus, ót^ quod fit eius offidum;’ an illc fandtus fan«oruni, ficut mm Daniël uocat,nutu Dei fucrit pronobis peccatoribus paflurus,amp;an ipfe primus ex rcfurreëli* one moituorum lumen annunciare debuerit ludæis amp;nbsp;gentibusfObfecro igituruos omnes per magnum £C terribile nomen Adonai Zabaoth, literis ueftris mihi fignifica* te non graueminf quid indoctrina amp;nbsp;fide Chriftianorum defideretis,cumucflxa fides ct«m pendere debeat à Mofi amp;nbsp;Prophetarum oraculisfCum igitur tides noftra idem habeat ucrbum,idcm fundamentum,cui innititur,ajr tot facculis fumos difcordesfNos Chriftiani docemus palam de Mefsia, quod omnia quac Prophete de eo ex fpiritu fando pratdixerunt, ut de dus natiuitate,morte, amp;nbsp;refurreeftróne, fint implctaante 1500. annos,nempe poft folutam Babilonicam captiuitatem,^ ante excidium Icrufa» tem per Romanos fadum.Et quamuis hæc ueritas mukis fcripturarum teftimonijs pro bari pofsit, duo tamen duntaxat in praefentiam fundamenta Chriftianorum uobis pro* ponam,fcrio amp;nbsp;cum timore Dei perpendenda. Primum eft quod Prophetamagnus Mofes habet in Gen.cap.49.Non recedet feeptrum de ludah, amp;nbsp;feriba de domope* dum cius/poufep ueniat Schiloh, amp;nbsp;ad illum erit aggregatie populorum. Hoc eft Te* ftamentum patris ueftri Iacob,quod profedîo omnes Rabini intdliguntde Mefsiapro^ miflb,ut populum faluet,quod nemo ueftrum negareaudcbit.Iam confiderate ueftium ftatum,utcft dies hxc,ôC uidebitis, quôd apud ludeos in iUocurriculo 1500* annorum 30. annos ante ciiKifixum Qwiftum Îefum Nazarenum,ôd poft crucifixioncm eius ufcy in hune diem,nullum fuit feeptrû proprium in Iudali,ct nullus Scriba,qualem Iacob dc* feribit.Sanhedrin enim ab Herode funt fublati.Confequitur ergo ex prophetia lacob Patriarchx, amp;nbsp;ueftra experientia tam diuturni exilij,quód ucrus Mefsias ud Siloch, uenit ante tempus fupra dictum: nifi uchtis negate prophetam Mofen»

lam amp;nbsp;uobis de nullo alio conftat, qui prxdido tempere ante Ijoo.anfloiadl uosuenerit, Ói fe efte uerum Mefsiam uerbo amp;nbsp;opcre demonftrauerit, paffusep Ut quam de Domino noftro Icfu Nazareno ucro Mefsia,qui in Bedehem natus, amp;nbsp;in lt;10. » Nazaredi

Nazareth cducaWs eft,cui apud Herodem ueßri Sophrim tcftrnoftiutn pcrhibuenint, quod ex BethlehemJiafdturus enct,ficut amp;nbsp;ipfe Ihefus natus cß in BethkhemjCo tem*^ porc,quando feeptro à ludah ablato,Herodcs Afchalomta fauore Romanorum (licet uobis muitis)Rcx ueßer erat.Hcrodes certe non regnauerat occifis Macchabxis, amp;nbsp;facer dotij fuccefsione pcrturbata,quando noßer lefus Nazarenus natus eß ex haalmah Miriam,qux erat de profapia Dauid Bcthlehcmitse,amp;: cum creiiiflèt,ea ßgna fecit, qua: Propheta Ifaias cap. 35. de co pr^dixerat, Ä maiora Ins. Ergo ilJe lefus Nazarenus cßMefsias,id efl, Schlich, quern Patriarcha Iacob prædixi£,in quem fel um tempus à Iacob definiaim,amp;omnes alia: arcumflanusc,quadrant, Ôd in nullum alium.

Sed quid dicetis ad uariemium Daniclis proplietac, qui clarifsime, oßenfo teinlt;* pons articulo, pratdixit, quam diu ciuitas lerufalem, amp;nbsp;templum pofl reditum ue* flrum à Babyloncin terram Chanaan durare debebaut,amp; definit certo 70. hebdoma das annorum,hoc eß,4^o annos. Ab egreflii enimuerb^de foluta captimtate amp;nbsp;repa randa ciuitate computationem -fieri Propheta iubet, 0^ dat feptem hebdomadas inirio ueßrac redueßionis, in quibus urbi amp;nbsp;templum iufiaurabantur. Medio tempori dat hebdomadas. 92. in quarum fine Mefsias uenit, amp;nbsp;crucifixus efia patribus uefiris amp;nbsp;gentibus,Romano imperioferuientibus.Tandemfini dat hebdomadam unam,id cfl, jlcptê annos,»n quibus foedus gratie Dei roborandum amp;nbsp;publicandum erat perorbem. Hxcomnia funt implcta,fluxeruntenim â captiuitatcfoluta annicirciter 2000.amp;nc=» mo potefl negate,uel ex ludxis uelex gentibus Romanis, noftrum lefum Nazare* num tune clfelerofolymis crucifixum in fine illarum hebdomadarum,ó(f mox proplie^^ taium promifsiones de gratia Dei dfc diuulgatas,non folum per uniuerf^ ludxam, fed etiam per totum Romanomm imperium, amp;nbsp;ultra. Ex his certifsimum fit, lefum Nazarenum effe Mefsiarn illum inkge Se prophet»spromifliim,óï: in plcnitudmc tem pons,hoe dl,in fine hebdomadarum 70. mifltin%-amp;a Deo exhibitum,primo uobis ludsris,ex quorum gencre iuxta camem natus efl, deinde etiam gentibus, ut impiété* tur etiamprophetia lfa.cap.49.Dcdi te inlucem gentium,ut fisfalps mea ufe^ ad ex« trema terrae.

Quarc itcrtim nos obfecro,ut fenbatis ad me ex Synagoga ueflra confilio Rabi* norum,quis fit ille unlt;flus,quemuos adhuc cxpelt;flatis,quandoquidem uerus ille Meßi* as Domini ante tot fxcula uenit, amp;nbsp;impleuit prophetias,obfccro autem ut fenbatis da* ra,folida,amp;: uera,nam figmenta ueßri Nizachon ipfe iam pridem legi, quæ nihil aliud funt,quain mdocle amp;nbsp;impiarfabulac. Stultus enim iUc auclor, hifionarum amp;nbsp;feriptu* rarum ex aequo fuit ignarus,amp; uos fimplices magis decipit,quam Rabbi Schlomdt, quamuis amp;: ille uos egregie feducagficut nos feduxit Papa Romanus.

Scio ejuidem uos uchcmenteroffendicnjcc Chrifti,fed in hoe ignoranriam uc* flram nimis proditis, tacco de blafphcmrjs, quad uerum Mefsiarn per contemptum uocatis Tholui,id efl,fufpenfum.Nonncueflri prophete clarifsime uaticinati fungquod oporteret Mefsiarn mori, amp;nbsp;peccata por tare fquia efl uerus Pontifex fumrnus,cuiu8 Aheron tantum figura erat.Legite Prophetam Ifaiam cap.^^.Vbi d« Mefsta flnbitin hune modum: Dcfpedlus cfl,ód deuitatus ab hominibus, homo efl doloribus plcnus, Infirmitates noftras ipfe portawpamp;f dolores noßros hos ipfe fuftinuipipfc contritus efl, propter fcelcra nofira, amp;nbsp;Dominus fecit in eum concurrere iniquitates omnium no* flrum,uim efl paflus,amp; inique tradatus,^ tarnen non aperuit osfuum,cum miquis nu* meratus efl,amp; reliquaquæ noflis, non enim uos eflis, qui por tare pofsitis peccata mun di. Nam propter propria peccata, eflis in hoe exilio. Sed ille Mefsias,qui,ut Ifaias ait, nihil iniqui fecit, nee fuit dolus in ore cius, promißus amp;datus a Dcoefl,ut tollat pee cata noflra. -Quod fi quis ueflrum uoluent hanc proplietiam Ifaiaealiorfum torque* re, redamabit Thargum ueflrum, qui date fixe omnia Mefsise tribuit, nam ubi Hebraeus habet:Ecce prudenter agit feruus meus, ibi palam Thargum lonathac dicit: Eccc profperabitur fcruus meus Mefsias. Neœ uos ignorare arbitror,pnfco» Hebroos hoc capite ƒ3. Ifaiæ, de nulle alio quam de Meflia enarrare folitos,quorum

Pcrufdi lias non latet.Sic enim feribuncEt exaltabitur Mefsias, plus ejuarn Abraham^ amp;; deüabiturplus quàm ÂIofcs,ô6 fubliniis erit ualde,plus quàm angdi Dd.Profperc enim geret omni^totum iibi uendicabit orbem, adorabitur ob omnibus regibus. In fimbria ueiumenti feriptüm habet: Rex rcgui'n,amp;Dominas deminantiumiCum igi^ tur poft humiliationcm Mefsiæ audiatis cius gk)riHcationçm,quaefo cur Uos tanu-perc feandalizat uoluntaiia crux Mefsiæ, quam non nccefsitatc,fed uoluntatc pcrtuljt,ut ipfcinnocens noftras culpas haefua pafsione expiarèt,ôCHerum fadificium pro pecca^ tis noftris offerret, amp;nbsp;quo, ut Zacharias cap* 3.aitiamoucrcf iiVquûatem terra: in die unae'Quid aliud pradîgurabant ueftra IegaIia,uilt;ftim3C,ôd fanguinis pecorum toties ite* rata eftùlio/Nam nec uos tara ftupidi eftj's,rJ)inôr,0t fanguinc irrationabilium animansf tium exiftimetis ablui polie peccata hômirtum 6C præuaricationem totius Decalogic' Malus quoddam hic requiritur,nempe fanguis innevens Mefsiæ. lam igitur per falutem noftram,uos obteftor,ut ex animo cogitctis,in quæ pericula uos cont)ciatis,fi falutis au« Ôorcm Mefsiam uerum reïjcérètis,cum in nullo alio fit iulticraôd falus æterna.Cogno* (cite igitur diem falutis,amplecftimim falutare f)ei,uobis miflum, ne gentibus faluatis, uos damnemini. Non iuftiHcabit uos Icx, non opéra, non circunciGo, non fefta amp;nbsp;alia quæ Mofes inftituit ad tempus, fed ucrus Mefsias. Sic ueteres Hebræi feriptum relise qucruntfuperillo Ecclef.i.Vanitas uanitatum,ôd omniauânitas. Vana inquiunt, etiara lex,donee uenerit Mefsias, intelligentes, legem fine gratia Mefsiæ ad iuftificatiorrem non fufFicere, ficut ÔC feitis Mdsia praefente finitum iri peccatum,deleri iniquitatem, fempiternam adduci iufticiamDaniel.9. Sicut etiam uobis prædixit 1 flias ca.53.Qui iuftus feruus meus cognitiorte fui,iuftificabit. Vbi turfus Thargum,pcr feruum Dei Intel ligit Mefsiam noftrum.Expedorefponfum. Dominus Deus nofter auferat udamen à cordibus ueftris,ut intdligatis (cripturas, ói eis ereda* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

4» Hoc probe norunt ueteres Chriftiani, ctiam ante incarnationem Oirifti, nem* pc nullam efte gratiam, legis impletioncm, pcccatf remifsionem,ÓC mortis uitftcriam, quam in Mefsiah. Quare corum preces,de mifencordia amp;nbsp;auxiJio femper expreffe ue! implicite includunt Chriftum,amp; fufpirant Salutare Dei,ut pfal.np.Dcfccit anima mea in falutare tuum.Vbi Ambrofius dicit:Sanlt;ftus Ód timens Deum,nefcit aliud defidera» re,nififalutarc Dci,quod eft Chriftus lefus.Et Lucç.2. Nunc dimittis femumtuum Do mine, fecundum uerbum fuum in pacc.Quiauidcruntoculimei falutare lüum.Scie» bant igitur extra regnum Mefsiae,peccatum regnare amp;nbsp;mortem acternam. In regno ucro Chrifti folo,efte iufticiam ueram,legis impletioncm,fecuritatem ucran^uitam Çf^^ tiam amp;nbsp;immortalitatem. C^re defiderio ardenti cxpedlabant amp;nbsp;pctebant Chriftum uenire in carnem,6Cregni Oirifti propagationem, qua fide in Chriftum, Salutare Dei uniaim,iuftificabantur.Eadem enim fidcs,eadcm iuftificandi ratio eft omnibus fxculi» inEcclefia fandorum. Vnus enim Deus,una fides, unus Chriftus,amp;c.

Ad hunc modum nUnc in hoe Pfalmo 102. orant Qiriftiani ueteres«Sentiebant enim peccatum fuum in came, feiebant fuas tranfgrefsiones amp;nbsp;maledidionem, mor« tisen tyrannidem, timebant damnationem. Quare fiducia promiffæ mifcricordik Dei in Mefsiah, concepta, proponunt Deomiferiamfuam,amp; de maximis angußfis con# queruntur

qocruntur.Pij cfiim in hoc mundo undicp uexanti)r,undicp ui'deftt malafmftiirtentiaiSi («gratiadci folari cupiunt,mox exprobrat conlcientia peccatum,Iex terret,accufatjdanT natepreum mortis. Si hominum confo’ationes qijçrunt, nihil inueniunt quam dolos, odia,perfidiam amp;nbsp;iniurias, Ut Chriftus ait.’Selcgi uos de mundo, proptcrea edit uos mundus.Ioa.ij. amp;nbsp;loa.i/.Mundus cos odio habuit,quia non funt de mondo,ficut Si^ ego non fum demundo.

Quid igitur in his malis facerertt pijcConfi^untad promifsiones Dei in Clin* fto tanquam ad afylum, amp;nbsp;pctunt in Chriftoliberationcm.lta petebant amp;nbsp;patres fub lcgc,utChriftus t^iret,ut regnum fuum, regnum gratis, confolaoonis QC auxilq érigez ret,St in omnem terrarum orbem propagarct,ut ubiep gloria gratiae fux dluccfceret,amp; magnum fieret nomen eiuä'lfngcntibus. Mala. i.Pfalmicnim de Chrifto teftantur Lu. ultimo.Et tales Pfalmi funt compofiti,ut difeamus in omni necefsitate redte amp;nbsp;urgcn* lt;er orart pro diüino auxilio.Spiritusfandius enim dicSauit nobis per os Prophetx uelut formulam quanda'n,qua amp;nbsp;nos uteremur,quoaesmiferi,adfli'c'li,triftes^ fumus,St fen* lt;imus mala corporis attp animx.

Qui fecuri funt, fani, Ixti, diuitcs,honorati in hoc feculo,non He clamant,fed qui adflig«tur,nec ullum habentin mundo folatium.Et ad lyx adflic^iones neceflarie funt carninofirx mmium fccurx,St hucualct Crux,ut difeamus inuocare Doim,^ exerce», mus nos in precepto fecûdo prions tabule, in quo docemur folû nomê Dni Dei nof^i inuoc^c,auxili5ab copoftulare,utpotequi diues eft ergaomnes feinuocantes Ro.io.

Vrgct autem h jc oratio uehementer, if-ß i fÏ bc v btinncnb c ruft/ Noftre crati ones huic collatae,funt fepidx, amp;nbsp;merum frigus.Qui enim prxfenti periculo obruinir, amp;nbsp;ficut in Pfal. óp. intra runt aquae in animam amp;c.premitur,quatiturcp uarqs procellis,„ ille uidfsim urgenter orat,quod hic uidcs. Verum in hac feria repetitione uerborurn,quot;ex* audi orationem meam, clamor meus ad te ueniat,Non auertasfadem mam à me, amp;c. non funt odofe battologix. Ardent certe hxc uerba prx ingenti atqj inenarrabili ad-fechi prophetx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nunc defcribit porro,2t mire exaggerat fuas tribulationes,qux defcriptio orati* onem udut exacuit ut penetret.

’Pereußus ßm utfanum, z^' aruit cor meum^ quia chlitus ßim comedcre panem meum,

Quo pacto üla fiunt/Tanta eft inter animam Se corpus unio, tam arcta amicitia, Utmoeror animiin corpus etiam rcdundet,amp;uicifsim animae gaudium,ctiam corpus ipfum reficiat,ut Salomon:Spiritus triftis exicatofla amp;c. Et non eft dubiü medicis atep Philofophis, quafdam grauifsimas xgritudines corporum, ab xgritudine animarum proficlt;ci,triftitia animi corpus reddit MelandiolicQ amp;nbsp;infirmum,ót nifi anient,tandem corpus confiât.

Et in cognitions peccati êtafpeciusiudieq Dciinpcccatores,quandouidemus nos peccatisplenos,Deû fentimus iratu propter uitâ male tranfaetä, nihil nifi mors ipfauer* fatur nobis ob oculos, deficit fidcs,nutat fpes,amp; uires animx interiores languefcQt’Hinc etiam uires corporis dcficiunt,amp; fic moerorecontabefcimus,ut nobis nihil faccre libeat, defperationi proximifumus.Vidc q mala inuehatpcccatS,in qua mifenâ precipitet hu* manam naturam tranfgrefsio legis diuinx, ut cognofcas uere,peccatum elfe canfarn

omnium malonim,quibus obruimur,ficut Dauid hic narrat fuum infortunnimgt;amp; mfferi as omnes,etiam omnium hominum,quz fibi ex peccato funtinflidg intrinfecus amp;: ex# innfecusjam corporales quam fpm Wales. amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Xi^ta die exprobrabant mibUnimici md^ Z^ ^üi laudabaté mc

•^ßaeie ine ind(^ndtionis tiice, (pna èkuans albßßi mc^ nbsp;nbsp;* . nbsp;nbsp;Dies mei Jicut wnbra dedinaucrunt^ lt;^ e^o ficutfanum arui^

Hzc cH adfliäio, quz foris accidit. Dum emm hoftes noftri nos irrident Si Si ubiep nobis infidiantur, conuiciantur, omnia extrema contra nos machinantur,uti , impiorum eft natura, protinus fbgimus frequentiam hominum, abdimus nos in fe# ceflùm,ficut folitariz aues folcnt,quz in folitudinc lugubrcm uitam agunuTam deplo rati autem habemur hoftibus noftns,ut per nos furent mala alifs imprecaturf nos uclut exempla perditionis in ore habcnt.Tam male habeas,quam illc hzrcticus,ab Ecdefia pr,aEcifus,cxcommunicatus, condemnatus,indignus quern terra ferat.

Similis loqucndi modus habetur in Ifaia. cap. lt;?ƒ. Et relinquctisnomeniKdînim populo mco in iuramentum.

111z perfecutiones etiam fie adfligunt hominem ut nonlibeat edereuel b/bere, qua inedia amp;nbsp;corpus tandê clanguefcit.Succus naturalis pcrit,amp; cxai efcit caro, iÖnö etn rnenfeb fuv webmutgkt^ verfebnmebtet.Sed in hac tribulatione hoc maxi me terret amp;nbsp;adfligit fan(ftos,quód etiam Deus ipfe,ipfis aduerfari uidcatur.Naim im# \ AdfliHiof pq florent diuittjs,pacc, fauorehominS,amp;: pij fpoli3ntur,profugantur,exulant,qu;ifi fint tut t{Mre etjam à Deo dcrelitfti, cum tarnen non fit pofsibile pios à Deo dcrelinqui. Sed illç tri# tmmttiM» buiationes immittuntur pijs,ut exerceatur Kdes eorum,crcfcat fpes,difcant patris uoluD tatem fub cruce,amp;: mortificetur caro eorum, urgeantur ad poenitentiam, feriarn oratio# nem.Brcuiter,ut przparentur, quo fiant uafa gloriz. Diligit enim Dominus quos cord pit.Heb.t2.Scd in ipfo eer tamme, lie obruitur caro Si deijcitur,ut fzpc nihil ante ocu# los appareat,quam horrendum Dei iudicium Ód ira intolerabibs, ut norunt experri, in# expertis hze omnia abfurda effe uidentur.

Confolationem uero hic habemus.Si enim Dauid,Prophete,amp; faneti iHi in aetai ContoUti0 teftamento in tam graues tribulationes,animi amp;nbsp;corporis anguftfas inciderunt, qu turn pionm in, Dcofueruntcharifsimi,Sidtandcmfuntmirabiliterliberati,amp;didicerunt uimgratizDei, quot;‘*^'^‘ nbsp;nbsp;nbsp;non defperarunt,fed in fidc Chrifti ucntui i perftiterunt contra omnes tentationes, cur

non optaremusillis conformes fieri in malis,qiubus defideramus confortes elfe in bo# nisfCur nos deficeremus, qui przfentem incarne habemus faluatorem fNam fituiiU crepti funt Si non dcrc!icti,fed tantum tentati ad tempus: Ita Deus etiam nos finit ten tari nobis in bonum:0^ certe eripiet nos,ficut promifit Pfalm.pi.Cum ipfo fum in tri# bulationc,cripnm cum Si glorificabo cum,Quoniam fperauit in mc,liocrabo cum. etc»

aax£|,lt;]uod Deus in nulla tnbulatione quantSlibet magna,ubi omnia defperata nobis uidebantur,dcreliquif,fed tempore opportuno,dum ipfi uidebatur, Temper nos paterne adniuit, amp;nbsp;fupta fpem ac uota mirabiliter enpuit»

Hue emm tandem penetrate Chriftianum oportet,ut glorietur in tribulationis; bus,ut qui nouit ex apoftolo. Rom. ƒ. Quod Tribulatio patientiam parit, Patientia progt;-bationem,probatiofpem. Etquodfpes Clrriftiani, non confondit. Iacob, t. Beatus uir quifoffert tentationcm,quoniam cum probatus ent,accipict coronam uit3c,quam pro^f mifit Dominus ijs,à quibusfoerit diledus. Mundus enim arbitrator adfliÆones in carne,fignum elle irati DepôC miTenas extremas,ideofogit cas,ut mala extrema.Nam hæc eft uox mundi:î)fpr t(J ein v«gl«lt;#b«fft mcttjdi/er b^tt^ar ht« gfoef/ be«« cc veracht ben Iob(tchc«(amp;ottc6btcn(ïbtc(^c^/tc.4fr glaubt ht^c ccyctt/ficut fiebat tempore Tertulliani amp;nbsp;Cypriani, ubi omnia mala imputabantur Chriftianis, quod ipfi contemnerent Deos gentilium, amp;nbsp;noUent facrificare idohs.Sic cnim Cyprianus Epiftola.15. contra Demetrianum tyrannumfcribit:Quód autembeU la crebrius continuant,quod fterilitas amp;nbsp;fames follicitudinem cumulant,quod fçuienti^^ * bus morbis ualetudo frangitur, quod humanum genus luis populatione uaftatur, SC hoefdas ede pracdilt;ftum,in nouifsimis temporibus multiplicari malaamp; aduerfauariari, amp;nbsp;appropinquante iam iudictj die magis ac magïs in plagas generis humani cenfuram Dei indignantis accendi. Non cnim ficut tua falfa querimonia^ impèritia, ueritatis ignara iadat amp;nbsp;clamitat,ifta accidunt, quod dij ueftri à nobis non colantur, fed quod a Uobis noncolatur Deus. Nam cum ipfe fit mundi Dominus,cognitor SC reeftor,^ eunefta arbitrio eius amp;nbsp;nutu gerantur,necquicquam fieri pofsit,nifi quodaut fccerit,auc fieri ipfe permiferit,uticp quado ea fi'unt,que ira Dei indignantis oftendunt,non ,ppter nos fiunpa quibus Deus colitur,fed dclirdis et mentis ueftris irrogantur,a quibusDcus omnino nccqueritur,nec timetur.Nce reliCtis uanisfoperftitionib^ religio liera cogno« fcitur,ut qui Deus unus eft omnibus,unus colatur ab omnibus amp;nbsp;rogetur.Hec Cyprian.

Cfiriftiani crucemfibi gloriofam exiftimant, ê^ paternx Dei crga nos uoluntatis Tymbolum effe exuerboDei nonint. Ideo in cruce non defperant, fed pacienter feront, inuocant Deum pattern mifericordiarumot fuccurrat laborantibuSjóC experiontur auxi lium atep Dei præfcntiam,fiuutcp fortiores in tribulationibos.

Poft tribubooncs fequitur confolatio. Sicut amp;nbsp;patres iuxta carnem filios,uitga emendatos, rurfum foauiter alloquuntur, ÖC muncra promittunt,ficubi obedientes SC monger 1 focrint. Sic enim ait:

Iam explicate querela de fuis miferqs maximis,quærit nunc remedium, refpici« endo ad promiftum Mefsiam,quem in carnem uentunim nouit, ad liberandum eum à miferia,ó(: ut reftituat immortalitatem amp;nbsp;uitam xtcrnam,quam Adam primus homo mifcre perdiderat.

Quafi dicat:Etfi egoquidem mifer firn SC morti proximus, femperep timcam,nc plane peream, hæc tarnen fpes eft,quod tu cuius ego fum,qui me creafti Sc conferuafti, qui es fpes amp;nbsp;falus mea,non potcris fic immutari ut creatuta,fecf permanes æternus fta bilis,immutabilis.Et tot tux bonitatis Memorialia increatura pofuifti, uttui obliuio nun quam qucant obrcpcre.Omncseniin creatura teftatur bencficentiam,magnitudincm, fapiendam-^ creatoris fui. Et obferuate,quód die adflicius confoEtur fe acternitate Dei, quod creatura qnan'f petditione proxima fit, amp;nbsp;petire queat, Deus tarnen ipfepcrire no pot elf fed eft etcrnus,omnipotés,clemês,nofter fcruator,quiuelit ac pofsit nos defen dere atep liberate ex omnibus periculis corporis amp;nbsp;anime,idep per falutare Dei Chriftu.

Et hic uidemus cur Deus nobis immittat tribulationcs,cui' per legê fua terreat con feientias fooru, cur int er dû difsimulet cura fuain er ga nos.Non qgt; uelit nos abtjcere,fed urgcre talibus ftimulis ad plt;xnitentiS,ut cognita uanitate müdi,amp;' miferia huius uitç na ftracp malitia,humdiemur,cmendcmurcp,gratia mediatoris,qui folus legê impleuit,quelt; ramos atndfS^ difcamus reifte credere,rede inuocarc,ó(^cxperiamur,c^ipfe eft bonus, omnipotent

omnipotens, pater amp;adiutor unkus in tnbularionibus.Breuitcr,ut refipilcamuSjCtcrcda mus Èuangelio,iuftificeniur,ó^ faluemur.

Hanc uoluntatcm Dei in noftra crucc amp;nbsp;tribulationc, propheta probe dididt, 0^ nobis cednit hancfuam cxperientiam:Bonum cft,quód humiliafti me, ut difcam iu? ftificationcs tua3.Si omnia pro nutu carnis nobis obucnücnt,ód opes adfluerent, om* nes homines fauerent,6^ ucnerarentur,corpus fanum diet âfc.camahs fçcuritas nobis obreperet, obliuifccremur Deiamp; nuftri, ut apparet Deut. d.0(f.8. Quarepróniluleft periculofius,quam perpétua in rebus facculi profperitas. Sic enim mancret in impoeni* tcntia,necpeccatumfuym,Deiiudidum,miferiamuitxhuius5nec gratiam Ä^ bonita* tem Dei in Chrifto unquam difceret, aut experiretur.

faCruK* ^^ ’§’^ P^^^ noßer prouidentifsimus, femper fuos exercuittribuhtionibus, exercuit ®^™ patres fub lege,per Iegem,cognitionc peccati, confuditjUt Chriftum Mediatorem tUi parti ^ Liberatorem unicum anxie defidcrarentjficutapparetinPfal.iip.Memor eftouer* olim fub k bi tui feruo tuo,in quo mihi fpem dedifti.Hcc me confolata cll in humilitate mea. Spcra je. bant Chriftum uenturum in carnem,in quo luio feiebant fc habere perfetdam redempri onem,rcconciliationcm cum Deo,culpacrcmifsionem,Icgis implctionem,plcnitudinem ex qua acciperent amp;nbsp;jpfi amp;nbsp;pofteri.Ioann. t. Sperabant per cum refurrelt;ftionem Ó^ Ottomodo “**’*” ^®”P’Krnam«Ethacfidc amp;fpc futuri tune Mcfsjæ,faluabantur,ficut nos fide Si parts ohm ^ *^ präsentem collocata faluamur.

uabaitur. Nos fimiliter flagellamur amp;nbsp;adfligimur,amp; foris per uarias tribulationes,ÖC intus imperio legist: terrore iudictjdiuini,nonutpcrdamur.Rom.«.fed utconuertamur amp;nbsp;«iuamus Ezcch.i8.ut poenitentiam agentes,adChriftum unicum redemptorem no noftrum confugiamus amp;nbsp;faluemur»

Patres igitur olim pro ratione temporis obfcurius obfecrabant Deum, ut exorge^ ret amp;nbsp;Chriftum mitteret incarncm,fine quo non poflemus uiuercin etemum,fed mors nos captiuos detineret ad intcritum xternum.Quare Propheta inquit;Exurge, accéléra diern falutis, plcnitudinem temporis, inquomjiiurus es Mefsiam promiflüm, ad nos redimendum.Sentimus quidem ludicium tuum iuftum in peccatorcsjód nullum in no* bis praefidium eft,Tucrgo, qui uocaris amp;nbsp;es miferator amp;nbsp;mifcricors, mifercre Zyon, ^•^ quia mifericordia tuafuper omnia opera tua» Obferuatc autem quód clamor huius ad* Bióti 5C preccs tam anxiæ non debeant principabter de Zyon dia tcrrena,amp; lapidibus Dauidiex arcis in Icrufalem intelbgi,etiamfi in captiuitate Babilonica, hxc etiarn pio rum uotafuerint,ut concedcretur redinis in lt;fion,utcp Templum,urbs amp;nbsp;arx rexdifi* caripoircnqamp;inftaurari cultus Dei, quem lex prxfcripfit. Zion enim figura eft Eccle* fixfan(ftorum,hanc unice optant uerbo amp;nbsp;fpiritu Dei xdificari in domum Dei, prophe Spiritudlis tæ ^ pq omnes.Longe enim maiora optarunt fan(fti,quam ludçi carnalcs intelligant. Zion^rß Prophetæ, inquit Petrus,de falute animarum cxquifierunt:uidelicet,dc Chrifto Sé cius EccltJid regno, Ecclefia catholica fcripferunt. Hue igitur tendunt uota âlt; fufpiria fandtotum: Chriflifidt Mofes Si Prophetæ promiferunt regnum quoddam amplifsimum in Chrifto femine Uunt cx lu» Abraham 5^ Dauid,in quo fit benedieftio ucra,pax,(ccuritas,uita amp;nbsp;falus fempiternadn dxb'figf« qæ non folum Iudæi,fed totusmundusagnofcatamp;confiteatur Dominumtiuxta dlud tibuscont pfaim.86. Omnes genres quafcunep fccifti, uenient amp;nbsp;adorabuni coram te Doming greganda q^ glorificabunt nomen tuum.Hanc magnam amp;nbsp;faneftam ex ludeis Si gentibus Eccle fiam fpiritualcm Zion defiderabant patres, in qua Deus non folum ab uno populo,fed à toto mundo agnofceretur amp;Î glorincaretur in xternum.

Lapides aUtem quibus hxc (piritualis Zion ædificatur,nonfunt materiales, fed ut Petrus ait r. Pct.z, Vitw,nempe elctfti Dei,qui fuper angularem lapidem Chriftum lefum pet

hpidcm Oiriftum Icfum per fidem xdificantur,coagmentantur amp;nbsp;crcfcimt in tonpIS fanclum in Domino,in habitaculnm Dei per fpiritum Eph.z. lain non eftis hofpiies Sd aduenç,fed concilies fandiorum ac domeihej Dei,fupcrlti ucti fuper fundameniuni Ac podoiorum ac Prophetarum fummo angulari iapide ipfo IefuChrifto,in quo qoxcunep ftruduracoagmentatur, eacrefat in templum/andumin Domino.Ôdc.

Illi lapides uiui phcucruntferuisDei,nimirumangclisin coelo,homfrribus nidi's. Prophétisât Apodolis,amp;in terra amp;ncrbiprçconibus.Nam propter ipforum faJutem mittuntur angelki fpiritus.Hcb.i.Mittuntur Prophetae amp;nbsp;Apoftoli, paftores,Euangec Ldj, quorum omnium concors uotum St labor eft,ut dlud fpintuale xdifidum, nempe ^®*’'*V‘* Ecdefia Catholica in Chrifto foeliatcr extruatur, ut habitet hie Chriftus per fidem in ƒƒ lt;ordibusnonris,in futuro dare per apertam uifioncm St ûuitionem. Sic enim miniftec rium St beneplacitum fcruonim Dei deicribit Apoftolus.i. Corin.12. Apoftolos, Do* tSores,Prophctas ôte. et Ephe.4.Dédit Deus Apoftolos, Prophctas,Euangeliftas,pa« flores,Dodores ad indaurationem fandorum in opus adminiftrationis, in ædificadoc nein corporis Chridi, Stc»Hi omnes ucre defidcrant,ut lapides St calx, id eft, quae ad hanc fpirituakmftruóiuram necefferia funt,prçparcntur,iit perueniamus omnes in unie latem hdei St agnitionis Hlij Dei»

De nobis iam hxc fufpiria lntenige,qui,quoties per legem Dci,peccata noftra St ftipendium peccati mortem agnolcimus St terremur,uidcmuscp quanta adhuc multitu* do in mundo aberret à uia uentatis. Q^iot infulac, quot ergna, territoria,ciuitatcs St po* pulictiamnum ignorant Euangclium gratiac Chriftifcerte defideramus,ut Chriftus cor« dibus nadris per ucram fidera ctccgnitioncmEuangclij^redemptor i!lucefcat,ut Zion, id eft, Ecdefia quam latifsimc propagetur, ut Euangclium ubiep terrarum fyncenter inagnocpcum ftuedu pracdicctur,quofilq Dei difperfi in toto mundo in omnibus nati« onibus fub coeloper uerbum Deicongregenturinueram Zion,hoc cft,Ecdefiam Chri fti,ad edebrandum gloriofura nomen cius in acternum.

Omnes certc pij ex corde cxop tant, ut longe ac late Euangcltj doCtrina innoteft Omnium feat, St ubiep nomen Domini noftri lefu Chrifti indarefeaqSt prædiccturgloria gratiœ pi^um «o dus,non noftra gloria,fed gloria Chrifti^nempe quod per folum Qiriftum unicum re« ^^' demptorem noftrum, redemptionem acternam habemus, per fanguinem cius rcmifsio» nem pcccatorum,iuxta diuitias gratixfuac Eplic.i.Hcb.?.

Gentes in toto orbe olim idolâtra; erant,noh nouerunt DcOrfi ünum,fed colue« Gentium runt opera manuum fuarum,crant fine Chrifto,inquit Apoftokis Eph.2.Non enim ha« uocttio Ec bebant legem ót Prophetas, carcbant uérbo Dei, quid ^iturnofcere potcrant deuit^deßuenim ^ falutcin QmftocNon igitur glonficabant Deum,non erant in Zion,fed turn dice« Chrißieon baturiNotus in iudça Deus,St magnum nomen eius in Ifrad.Et illud Pfal.7$gt;.Effunde iram tuamin genres,quat te non noueront,St in regna quae nomen tuum non inuocaue ^^t runt. Hzeautem mundi excitas St impictas grauCsime adflixit piorum animos,quo« rum quo quiftp eft Dei amantior,eo udiementius defiderat,ut nomen eius in toto mun ** do cognofcatur St cclebrctur.Et nihil minus ferre poteft,^m blafphemias impiomm contra nomen Domini. Quarc defiderabant ardentisime patres,ut St genres in rem« pubÜcam Ifraclis,fufcipcrentur,qux crederent legi St Prophetis de Chi ifto, fieep parti« Cipes fièrent Teftamentorum promifsonis,hoc eft, effïcerentur Chriftiani,ôt gaudcrent aim populo Dei, Deum pro mifericordia fuainChnfto nobis exhibita glorificarent» Idem mde.Pfalm. 21.72. St alijs»

Et ita m'demus eandemfidem in patribus, eandem charitatem fpir/tus, quam une habent fandi,quac chantas foUidta efi femper pro gloria Dei cantanda, â^ pro falutc omnium,non Ïclum propria.

lam igitur cüm uideamus tantam impiorum multitudincm a Sathana execcaram, amp;nbsp;fimpliccs fiedecipià Pfeudoprophetis, Geep Zion deftrui magis quam acdificari, de»; Aß ld uis bemus femper ardentifsimis uotis amp;nbsp;urgentifsimis orationibus fupplices Deum roga« preabus re. Ut deftrudoresZion impediat, amp;nbsp;illam fandarn ciuitatem ubiep per fidos aedifica* pro fxlici tores uerbo 0^ fpiritu fuo cxtruat,quó ubiuis gentium gloria eius uideatur.Et implcantur Zeekfu etiamnum promifsiones magnifies de amplitudinc EtclcGœ.Pfal.^S. Notumfedt Do AMU DeM minus falutarc fuum,in confpedu gentium reuelauit iufticiamfuam. Viderunt omnes orüduseß. termini terrae Salutare Dei noftri,iubilate Domino omnis terra, cantate^ amp;nbsp;cxultatc ÖC pfallite.Et etiam terra debet Chriftum agnofcere Dominum,ÖC laudare nomen Do , mini.Ifa.40. Reuelabitur gloria Domini â^ uidebit omnis caro panter quód os Do* Gleru Dfi mini locutumeft.Gloria Dei eß,quod gratis nobis propter hoftiam Chriflum, remittit ^md, peccata, adoptat nos inHlios,amp;conftituithæredesuitae ætemæ.Plura teftimonia de gentium uocatione,pafsimin leripturis Tandis funtobuia,ubiconuocantur tam genres quam ludaci, ut prædicent Dei tnifericordiam Si gratiam exhibitam in Chrifto lefu Domino noftro.

lam uidemus gloriam illam Domini in Zion,qui iußo iudicio polïct condemns* repeccatorcs,mera mifcncordraSC bonitateremittit peccata propter Mefsiam ChriftiS benedidum fernen Abrahæ,in quo benedicendae crant omnes genres.Gen.iz. Er lui miles oculis mifericordiae rcfpicit. Ex emplis omnia plena funt,pone ante oculos Magda lenam, Petrum, latronem ipfum in crucc,imó nos ipfos. Queries exaudit orationcs no* ftras,amp; ex infinitis periculis liberat,cum tarnen indignifsimi fimus pane quo uefdniurr' Conniuet ad noftram indignitatem propter Chriftum, amp;nbsp;tantum refpidt miferiam amp;nbsp;cgeftatem noftram, öd nos adiuuat.Quae gloria gratiae Dei nobis needfaria eft. Reis enim cum indicé non conucnit,Iudex condemnat,reus trépidât amp;nbsp;fugit. At quia in Zi* on, rex Zionis lefus Chriftu5,Deum pattern nobis placauit,ut porrô credentibus non iudex formidabilis,fed mifericors pater eflè uelit,quare bono animo fimus, amp;nbsp;confi* damus,qui fine hoc Euangelio gratiae defperaremus amp;nbsp;periremus in zternum. Et obfcr uabis hic,Deum propter Chriftum libenter exaudire noftras pièces, ut cum fiducia in omni noftra necefsitate ad lUuni confi^iamus, amp;nbsp;auxibum atip liberationem ab co expetamus.

lubet conferibi hoe Euangelium de gratia noui teftamenti,ut perpetuo tanquani memoriale ineffabilis gratiae Dei in Chrifto reponatur in Ecclefia,ut femper peccato* res amp;nbsp;adflidi perfugium ad hancgratiam habeant,amp;; liberati redemptorifuo gratias

Etfi ante incarnationem Deus femper etiam adflidos amp;^ muocantes de codo peccuto amp;nbsp;exaudierignouo tarnen modo de fanduario refpexit in tcrram.Ipfc enim uenit Stuift* morte ho=gt; tauit populum fuum adflidum,ut promiferat Ezcchiclis 34.Et faluamt eum.Efaiz.jy. mms hbe» Sic enim angelus Matthaei.i.Jofepho dixeraf. Pariet ftlium, amp;: uocabis nomen dus IE S V M.Is enim faluum faciet populum fuum à peccatis eomm.In fumma quicquid Prophete CHRISTO tribuunt,hocuno quafi f^ciculo angelus compleditur quam breuifsinüs uerbis. Similiter 0^ Apoft.i.Tim.i.ait:Certus fermo amp;nbsp;djgnus,quê modis omnibus

omnibus amplc(flamur,quód Chriftus kfus uenit in mundum, tit percatores faluos fax ceret. Cyrillus: Chriftus uerus lefus atep faluator nobis apparuit, qui faluum fedt popu«^ Zitch/t» Uim fuum de peccaitis eOrum. Eft enim Chrifti officium proprium,faluum faco e à pco catis,liberate umcios ex laai,in quo non erat aqua, peccata expiate,mortem abolcre,amp; j^^ uitam ætemam reducerc amp;:c. Eft igitur Chriftianorum confolatio maxima, diriftum *‘ lefum apparuiffe, ut peccata noftra toUeret.

Poft acceptum beneficium, cum Deus noftras pteces exaudiuit, Si nos cripuit eic crdti/crun gt;dflilt;ftionibus,gratiarum aclio iure fequitur, Si laus libcratcns. Sunt enim cultus fide* tdiomm Iium prxeipui: inuocario Si gratiarum actio, quos Deus à nobis omnibus requirit.PfaJ. pro hin/i 50» Sacrifica Deo gratiarum actionem. Si redde altifsimo uota tua,0i inuoca me in die eijs fuis tribulaoonis, eripiam te, Si glorificabis me. Ideo hie dicit: Vt nomen Domini annun* Ceus rc^t dent in Zion, in ciuitate Dei. Ecclefi. 1. Vt accepta redemptione praedicarent Domis nt. ni bcncficentiam atqj mifericordiam ad commouendos adflieftos rdiquos, ut Si ipfi in ^hnßtano Zion Deum inuocent,Si bonitatcm eius cxperiantur,ac Dominum agnofcant,Si mub ’’“quot;’ ^‘*^^“^ los alios in laudem Domini accendant. Sic Dauid liberatus à periculo coram Abime* '’’'^‘’‘’“f ® Iccli,gratus deinde can,t mifcricordias Si auxilium Domini. Pfalm. 34. Àudiant man? ^„^^^^'^ fiKti Si Ixtentur. Magmficate Dominum mecum,Si exaltcmus nomen eius fimul.Ex* ^”‘^,^ * quifiui Dominum,Si exaudiuit me,Si ex omnibus tribulatiombus meis enpuit me. Ac* ^^ ^„j,,^ cedite ad eum,Si iHuminamini, Si fades ueftrx non confundentur. Iftc pauper clamas d ,units, Wt,^ Dominus exaudiuit eum,Si de omnibus tribulatiombus eius faluauit turn.Sic nos qui d,^ omnes Chriftianos panter oportet agnofccre predofifsimum illud opus redempoonis pro fuis da noftrac in Qirifto Icfu faluatore ac redemptore unico exhibitum. Si pro co gratias agere nis reddit Deo noftro,2i prxdicarc eius beneficentiam multis, nefimus ingrati.Rom. 10. Corde tur, creditur ad iufticiam, ore autem confefsio fit ad falutem.

In Ecclefia, in magna hominum multitudine confiteri debemus nomen Domini, ^ gratiam eius predicate ad mulrorum conuerfionem. Hæc eft prædicatio iucundifsi* ma de gratia Dei in Chrifto,publice omni creature facienda,quernadmodû iubet Chri« fins Mara ultimo Si Matthari to. Quod dico uobis in tenebris,didte in luce,Si quod in aurem audios, praedicate in tectis. $gt;45 X^Uan^eUutn von (Botteôgurtb Irt Chrifto foil o|f«.*tlhtgt; one ftheuben vot tebevman gcptcblgt wetben. Et Paulus dicit Rom. 1. Non pudet me Euangeli) Chrifti. Potentiaenim Dei eft,ad fa* lutem o mm credenn.

Sed obfcruate fimid de quibus loquatut, nempe de adfliAs, opcm Dei implo* rantibus,Si propter Chriftum fummum Pontifi'cem cxauditis. Illi funt idonei ad ebuc* dnandum nomen atep laudem Dei,illi, quia experri, ex animo ac uere diccre poflunt: Confitemini Domino qiKiniam bonus,quoniam in aetemum mifericordia eius. Guftate Si uidete,quoniam bonus Si fuauis eft Dominus. Beatus uir qui fperat in eum. Time* te Dominum omnes Sanefti eius, quoniam non eft inopia timentibus eum. Beneplaci* turn eft Domino fupcr timentes eum,Si in eis qui fuper mifericordia eius fperant Sic.

Quafi dicat : Dominus poftquam me iudicare ccepit, omnes uires meas abftulif. Quid enim fumus,autcpid poflumus, quandofiftimur Deiiudidor' Nihil profcedo ali* R R ud furnus

ud fumus cjuam rn^a perditionis,rd,damnati,territi amp;: defperaü' homines,qui non ass» dent oculos iii ccelum leuare propter peccata multa amp;nbsp;magna nimis.Legamus Ezechiç uerba, Ifa. 33. Ôlt;^ uidebimus quid fimus corn Deus ludicare nos ecxperit, quàm trepi* damusi'' quàm hmentamur, amp;nbsp;animum def^ndemusf Harc eft peccati natura,deqcit animos,Ôi: corda facit trépida,ut legimus Deut. 28» ubi transgrefloribus legis minatur Deus cor pauidum,amp; d^dentes oculos, animam mœrorc côfumptam,ut tua uita quafl ante te pendcat.Ncc ilia Deus prêter meritum noftrum facit,digni enim effemus xtcr« no fupplicio. Scd Deus pater tcmporali poena contentus eft, modo confitcamur pec* cats nollra,âd ueniam impicremus. Non enim uult mortem peccatoris, fed ut conuer# fatur amp;: uiuat. E±cdr» iS» quandoquidem uult omnes homines faluos fieri, SC ad agni* tjonem ueritatis uenire. Ideo peccatorem humiliât primum, ut deinde ipfum cxaltct* f Deduot ad Inferos, ÔC reducit ÊCc»

'Ai^ui4t Htc dare uidemus abbreuiationem aitac, poenam eflè peccari certe minime con* *^^ *^^*a ^^*tincndam. Quare orat Propheta dicens : Deus meus, ne elcues in ditnidio dierum . nbsp;nbsp;meorum, hoc eft,te patrem omnium mifcricordiarum fupplex rogo, nc anteuertas me,

nondum emendatum tuo iudicio,ne plane imparatus ex hac uita emigrate cogar. Et it» petit fibi dari adhuc aliquot annos, in quibus fuam uitam emendet, ÖC gratiam fide m promiflum fernen benedidum confequatur.

Quafi dicat :Tuquidcm in acternum permancs, ego autem finem habeo pezCotu» turn uitat mcx,6C pereo» Dum enim codum amp;nbsp;terra tranlïbunt,ut fiet m extreme die, quando iuxta üaficinium Jfaiac 65» ÔC Petri, 2. Pet. 3. Coeli noui, SC terra noua crir.óC mundus renoUabitur ad glónam É'lïorum Dei. Rom. 8.Tu aUtem Deus non mutabe* ris, fed femper idem permancs.Nos anni dctcrunt,iuxta illud.Tempora labunïur,tac{* nsiç fenefdmus annis,ÓC nos mutamur in illis, at tu extra tempus,non mutaris ud mi* nueris tempore ut creatura, fed ut conditor temporum Rcx immorçilis fatculorum, idem ipfe es qui Hieras ante annos 5000. citra uUam mutationem. Quac uerba cum Apoftolica auCioricate ad Dominum noftrum lefum Chriftum referuntur ad Hebrat* os. Hinc itacp irrcfragabiliter Conuincitur, Chriftum eflè Deum iUum uerum amp;nbsp;tinum, qui feert codum SC terram, Mare amp;nbsp;omnia uilibiba SC inuifibilia quac in eis funt. Ad quem itacp adflitfti confugiunt, ucrus Deus cft. Ideo poteft ex omnibus malis eripcre Inuocantes. Et ucrus item homo, qui noftram naturam adfumens in terram uenJt,ul peccatores faluos faccrct,qua confolatione nuHa poteft inueniri maior»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PilifJeruorum tuorum babitabunt^

Loquitur de credentibüs, qui Chrifti fideles efFcdi funt miniftcrio Prophetarum, Apoftolorum,miniftrorum uerbi,aut etiam parentum, qui filios amp;nbsp;fikas in cruditione âC correptione Domini crudiunt. lUi filij babitabunt, fcilicet fecure apud te,ut cft, Iere.23,».

ÖC fernen comm,fcilicet legitimum, ueri filij Abrahar, qui fanam dodbinam amp;nbsp;rcdlam fidem rctinuerint,hoc inquam fernen erit coram te reeftu® in aEternum,amp; parabitur ut maneat tecum,Amen. Bruigt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ XCVIH PSALMVS GENTESU mus uigefimus oöauus. Beati

HSALMVS CXXVIII. CARET AVCTORIS TI# tulo,uerum non caret audoritatc. Eft enim didamen fpiritus fandi,cui fatis audoritatis conciliât Chriftus Deus amp;: Dominus noftér in actcr* num benedidus, Lucæ ultimo, ubi ait: Needle eft impleri omnia, qux fcripta funt in lege Mofi, amp;nbsp;Prophetis, amp;nbsp;Pfalmis de me. Quare cum nullum audorem nominet, fed in plurali dicat, in Pfalmis de me,facile intelligitur, Pfalmos omnes audorc fpiritu fando confcriptos effe. Cum igitur fpiritus ppi«/ du, fandus nobifeum hie loquatur,aut cantet nobis de rebus maximis,ncceftarium eft, films aarefpir^ mo Audio nos attentos cffc:non cnim canit Cantor ille res inutiles,fed fcitu nccelfarias mfattéla ad iufticiam 8C falutem acternam,quia de Chrifto non nifi fpiritus fandus prédicat, los (Qn^cri^tu an. i6. Ille me glorificabit,quia de mco accipiet QC annunciabit uobis. loan. iy. Ille tec ftimonium perlnbebit de me* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Canit igitur de duplici felicitate, sterna amp;nbsp;temporali. Non cnim folum in hoc fe«* ailo, fed poft hanc uitam durât homo,quippe creatura immortalis. Quarc ci curandum femper, ut difcat fedulo,quomodo hic amp;nbsp;in futuro faccuio bene amp;nbsp;beate uiuat. Philofo* itnediHio phi quidem de foelicitate multa fcripferunt, quia autem finalem caufam hominis,cfficic wnn D« entern ^ formalcm non intellcxerunt, ideo in conftituendo fine errarunt. Hoc ^tur tffi apud difee ex hoc Pfalmo'. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piot,De6

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tatmtes.

Scriptura hoc loquendi modo intelligit,cultum Dei uerum,id cft,timorem fibalem, qui habet amp;nbsp;fidem amp;nbsp;charitatem fociam. Quem cnim fic tiraemus,eundem etiam ama« mus,ólt;: cauemus modis omnibus,quantum fieri poteft,ne cum ullo modo offendamus. Eft enim uerus timor filialis,quiamp; fidem amp;nbsp;charitatem coniundam habet. Fides cuim y^^ jjj^^ timori Domini coniunda,ccrnit amp;nbsp;amplcditur magnitudinem mifericordiacatep boni* ^ ^^^^f^ tatis Dei,quód Deus fit noftcf liberator amp;nbsp;adiutor in adflidionibus, ô^quôd fit uerax in fuis promifsiombus ôCc. Ïnitium fapientix, ait Salomon, timor Domini eft. Hune timorem Èlialcm Deus à nobis requirit, Deuter. 6, Dominum Deum tuum timebis, amp;nbsp;illi foli feruics,quod Chriftus apud Matthacum capi. 4. fic exponit: Dominum De# um tuum adorabis,amp; ilium folum coles. Adorare eft pars cultus Dei. Quare in gene# re timor Dei fignificat cultum Dei, ut eolamus Dominum Deum noftnim, cultu primi Tiwor Da prxcepti prioris tabul3C,id eft,ucra fide amp;nbsp;dilcdione,amp; uerb timore,ut agnofcamus mi# wi«i ^»«i feriam Ó^ peccata noftra, iram Ód iudicium Dei propter peccata noftra intolerabilem, fii^'^f» atep exhorrefcamus, fed amp;nbsp;poftea nos firma fiducia mifericordix promiflx in Chrifto erigamus,amp; credamus Deum propter Chriftum nobis remifturum gratis peccata, amp;nbsp;li# beraturum ab omnibus malis. Extant pafsim multa fcripturarum teftimon{a,qu;e clarc ipj^ lt;j^^ conuincunt Deum. deledfari hoc filiali timoré. Sic enim apud Efaiam ait: Ad quem re# fpiciarn:' ad cor contritum QC huimliatum', Ód ad trementem fermones mcos. Item RR i PW.

% Pfalm.Bcneplaa’tiim eft Domino fuper timentes eum,amp;: in eum c^ti [past fuper m^ci Verat Oti ricordia eiiB. Eft igitur uerus Öd cultus,uere amp;nbsp;ex animo perterrefieri irfctu diuini iu* ff*^igt;^gt; dicq, à^ credere certo,quód propter Chriftum mediatorê unicum nobis peccata rondo* nentur,quód Deus iuuet atep defendat pios,amp; impios atep impoenitentes puniet amp;nbsp;di* foerdet. Nam addit frucium huius timoris, nempe executionem uoluntatis Da. Qui lie timet Deuin,ambülaf in uqVeius.

Vu Domi nbsp;nbsp;nbsp;^ ^^^ DOMINI) fünf eins mandata, i. loan. 5. Hoc eß præceptum

niaaii. ^^^»^^ credamus nomini filtj dus Icfu Chrift^amp; diligamus nos mutuo,ficut dedit prx* BeatituJo ceptum. JUas was nobis monftrat,quas qui non ambulat, ambulat in tenebris, amp;nbsp;reda ^iritutUs ^ gehenham uadit.Hic babes beatitudinem ueram,(2C fpiritualem, de exitium. Qui,ft» j. met uere Deum,beatus eß, primum,quia per Cliriflum habet propicium Dcum, remif* fionem peccatorum,iuflidara,fpiritum fandum,arram wtæ coeleßis. Hxc eß uita xter* 2. na Ód uere beata,quia line omni molefiia amp;nbsp;cura. Dein amp;nbsp;temporahter,qiH fic uiuicpro^^ HeéHtudo xanum non Ixdit. Igitur habet propicium Magißratum, uiuit in bona pace, amp;nbsp;tran* externa cz quJlitate,ód defendetur. Et Dominus Deus hanc pietatem, id eß, fidem charitatem^ corpora, donat Al proudiignon folum bonis codeflibus,fcd etiam terrenis. 1. TimodK 4. Pie* ®^* tas ad omnia utilis eß,ut qux promifsiones habeat uitat pratfentis ac futur». Matth. 5* Beati mites,quoniam ipfi hatreditatem accipient temt. Lucae 6. Date Öd dabitur uo* bis amp;c. Pfalm ^7. Spera in Domino,amp;^ fac bonitatem, amp;nbsp;inhabita terram, amp;nbsp;pafceris in diuitqs eius. Deledare in Domino, amp;nbsp;dabit tibi petitionem cordis tui. Item: Man* fueti hacreditabunt terram, amp;nbsp;deledabuntur in multitudine pacis. Nouit Dominus dies 'v immaculatorum, amp;nbsp;hxreditas corum in acternum erit. Non confundentur in tempore malo, amp;nbsp;in dicbus famis faturabuntur. Benedicentes Domino, hacreditabunt terram, malediccntes exterminabuntur. Pfalm. 34. Timete Dominum omnes Sancti cius, quoniam non eß inopia timentibus cum. Diuitcs egucrunt amp;nbsp;efurierunt, inquirentes autem Dominum non minuentur omni bono. Non funtcontemnendae hæ promifsio* r nes return corporalium,qwa nmorem Ói fidem erga Deum alunf,dt ch^itatis opera ac* cendunt.

Id eß, timens Deum in fua uocatione fideliter ferwt,Iaborat 6C agit. Interim fa* men nouit amp;nbsp;pracdicat patris cçleflis prouidentiam,in quem Curamfuam iadat,amp; quia dfidit, non confuhditur. Ideo Deus bdredicit libcraliter labori eius, ut enam pauca üli fufficiant,cum interim impius magno fuo thefauro non fit contentUs. Impij enim abuigt; dant diuitqs,fed illis male utuntur,putant quod omnia comparauerint fuis labonbus at* que uiribus,non fidunt Deo,fed Mammen».Ideo nullum bonum diem habcnt.ï)«5 gan^e leben mtrbfinen (nmer/nam anguntur cura acquiredi,cura perdendi, igno* rantes prowdentiam atep benedießionem Domini. ^ó ijl rtber ein fr^beb blnq/wcr ßd? in (Bottp v^ttcrltd) fuçficbtlgBeyt tnn befeblen/vnnb blc^ fclbtgen nnfi regtenmg bet Welt erbennen/wte er alle bing fo woUrf^^f^. fen^at/vnb fo reid?b^ etbdt. Wnttb» d.

Qui potefi in timore Domini amp;nbsp;ucra fide, fc amp;nbsp;domum fuam Deo cOmmittere, modo interea non tentet Dcum,fed in fua uocatione laborct,ille fecurus efi,óif bene ha* bet. Vtu Kriege fein notturf^/mb lebt mit guter confeienç/quia fuo pane ue* fcitur,non dinpit alicna.Et nullum condunentum fic condit oibum»Mi confeientia timen* dsDeunj^

fis Dcum, Ä non nocentis proximo, bo fi^meeft ein fînef broc beflef/benn nUe tcyfer hebe mnl. Et difeamus hic nobis à Deopræcipi, utunusquifcplaboiemfinim, ^^joyoni* fumn officium, iuxtafuam uocationem faciat. Nam præcepto Dei, omnes ad laborem ^,{,^ p^^ obligamur. Genef. 3. In fudoreuultus tui, uefeens pane tuo.Et Paulus: Laborer unuss ceptut. quifep manibus fuis, ut habeat unde det. Et quidem laborandum erit nobis omnibus, ce«. j. magna amp;nbsp;indefatigabili diligentia,propter mandatum 5C uoluntatem Dci,fed uero Dei timore, amp;nbsp;ucra in Deum fiducia,amp; ita futumm elf, ut Deus faucat amp;nbsp;benedicat noftris conatibus.Qui agrum fuum coligfatur erit panum,Proucrbiorum iz. Ocium uero Dec Pro'^n'’*^ us execratur,0£l ei maledidt, tanquam rei pefsimae,undc omnis generis uida atq^ Bagi* tia nafcuntur. Duo itacp incitent nos ad diligenter laborandum. Primum,'Praeceptum Dei noftri,amp; timor Dei. Secundum,fides erga promifsionê Dei, quoniam ex fua pro« uidentia bonitate promifit, fe fortunaturum Öd gdbematurum effe laborcs nofuos, atep lUis benedidurum. Ergo fequitur :

En uxorem habere, eft pars benedidionis diuinac. Cur igitur quidam hoic ftatui ti^trano^ coniugali malcdixerunt, aeftimantes hunc ftatum effe impurum p ^ Sed nos gratia Dei *”/ cow^w certi fumus, amp;nbsp;hic difcimus,quód fit magna foelicitas amp;nbsp;pietas,pie amp;nbsp;hondle uiuerc in ’quot;'’‘‘®’ matrimonio,ftatu pio,fando,Cliriftiano attp honcfto,quem pater ipfe in paradifo inftfe m^j^^ ^ tuit,films Dei Icfus 0hriftus,fua praefentia in Cana Galileac adornauit atqj miraculo hos ^.. ^■ neftauit,2^ fpiritus fandus obfignauit, Hebrçorumi3. dicens:Honorabile eft inter oms nes coniugium, amp;nbsp;cubile impollutum. Scortatores autem amp;nbsp;adulteros iudicabit Deus, g/^.j, ,ft Eft igitur beatitudo domus,ubi pie uiuitur in matrimonio. Et habere prolem,non eft u^ loan.z. * rium humanarü,fed benedidio cius, qui ab initio omnibus creaturis dedit bcnedidio; Hft. ij. ncm,ut multiplicarcntur,ut eft in Genefi. Vide igitur,fi tu Deum times,habes promifs Beatitudo fionem etiam return huius mundi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domus^uU

Prxfupponit autem Matronam, qua etiam Deum timet, Matth, d. Primum qux^ *« *««fr‘* rite regnum Dei amp;nbsp;iufticiam eius amp;c. Nam quod eft Paftor aut Epifcopus in Ecclcfia, ’»lt;’»'®-id effe debet paterfamilias amp;nbsp;matcrfamilias in domo fua.Sic em Äug. u. cap. loânis dicit patribus ac matribusfamilias: Etiam uos pro modulo ueftro miniftrate Oiriftojbcs *“*’‘ nc uiuendo,cleemofynas faciendo, nomen dodrinamœ eiusffcilicet Oirifti)quibus pos tucritis prædicando, ut unusquifcp etiam paterfamilias hoc nomine agnofcat paternum officiumfuaefamiliæfe debereproChrifto,ôd prouita æterna fuos omnes moneat, dos ceat,hortctur,corripiat,impendat beneuolentiam, exerceat difeiplinam. Ita in domo fua Ecclcfiafticum,amp; quodammodo Epifcopale implebit ofFicium,miniftrans Chrifto, ut in actemum fit cum eo. Hxc ille. Ideo cum paterfamilias ipfe timeat Dcum,uxoremôc Ib o^twn -héros érudit etiam in eruditione amp;nbsp;correptione Domini. Î)o t|{ b cnn lt;5ott beÿ pairufat mît feinem fegen/ bas es allcô gebeyet. Nam generatio redomm benedicctur» mliu«. Pfalm. 1«.

Similitudo fumpta eft à fico amp;nbsp;oliua,frudifcris arboribus,quæ ramos diffundunt longe amp;late. Vbihonefta eft familia, paterfamilias bonus aepius, Deum timens, ibi protenditur bcnedidio in multos ramos. Deuter, y. Promittitur mifericordia Dei in multa millia filiorum,fi patres dilexerint Deum amp;nbsp;euftodierint mandata Dei. Difeant ■ Igitur pq patres liberos fuos in timore Domini pie inftituere ôde»

Non eft inutilis repetitio fine tautologia, unit cnim omnibus inculcate, ôc ob ocu-los poncre,quàm faueat Dominus timentibus ipfum,ut nos ex carnaU fecuritate atep fo-cordia ad timorem Domini prouocet. Et tarnen nc fie quidem allicimur ad timendum RR 3 Deum,

ÎDcum, adeo fumus pcmerfi amp;nbsp;ingrati, qui neque minis, ncqixpronufsionibus diuiniS commoueamur«

Vult djcere,diuina benedidtio amp;nbsp;gratia multis modis fuper tcmuItiplketW.Om« ZioHgt; nia bona tibi proueniant Deo benedicente flC fortunantc» Zion iam eft Eedefia Dd uiuentis, in qua Dominus Deus inhabitat, amp;nbsp;fuo uerbo amp;nbsp;fpiritu regit atq? dominamr» Bw« leru B O N A 1E R V S A L E M, funt benedidiones Ecdefiac fpirituales amp;nbsp;corporals falem. les, quas Deus propter Chriftum donat per omnern uitam. Dat enim ueram dedn-3ogt;ii Jjjigt; p2,^ fapientiam ueram, hoc eft, noticiam Dei ÔC Oirifti left, ueram fidem, ueram Dd rtuaua. tirnoremSCamorem,charifatem,f{3cm,patientiam, manftetudincm,comitatem, terripes Bwa fWf rantiam,caftitatem,humilifatem,perfeucrantiam, Ä fimilia fpiritualia bona. Datamp;cor# porlt;/i4. poralia,uitam,fanitafem,famam,uxorem,liberos,3cdes, agros, pecuniam, pacem publia cam,pium Magiftratum,bonos uicinos amp;nbsp;amicosamp;c. Et itaDeus Ecdeliam uarr(s fuis bonis annulât atep ornât,quae agnofcere dcbcmiis,amp; proiDis,üt thefauris incomparable Lbus, Domino Deo noftro gr-atias agere, amp;nbsp;quidem fine intermifsione nodtu dn^ a Deo poftulare,ut hacc dona tam corporaha quam fpiritualia,ad gloriam nominis fui fan« ’clifsimi,amp;ad animarum noftrarumfalutcm,infuaEcdefia conferuare atep tueridigne« 'tur per lefum Qiriftum Dominum noftrum.

Longaeuitas bic, donumDei pergramm/imentbus Deum prömittitur.Cum uero ■quis fide uera in Deum,timoreep Dei pr3fditus,piam agit uitam,multum certe,amp;; demi ô^tons prodcft. Domi apud ftam familiam,quam pie ac hdditerin timore Domini amp;nbsp;fide reefta inftituft. Puis enim paterfamilias dl id in domo fua,inquit Auguftinus,quod condonator in fuggeftu. Ports quidem, dl forma ac régula reële pteep uiuendi. C^rc cuin Deus propter Chriftum donat longa uita,ut multum profit, fcruiatjUideatcp ex fé tiunco, denfam filiorum amp;nbsp;nepotum arberem excreniflc, quod certe ingens Dei bene» ficium dl,udelicct,ut longseui uideamus nepotes etiam panter Deum omentes amp;nbsp;glö* rificantes-

\ quot;, Ifrael tune popufus Dei cleëlus,cnm'géntes Deiwn ignorarent unuïn;amp; non eert e colercnt, lam uero funt cleëli,credentes ex gentibus in Qiriftum Dei filivm,prcpinqui facli per fanguinem Chrifti. Ipfe enim eft pak noftra, qui fedt ex utrifcp unum, amp;: in« terftitium maccrix diruit. Ephef. 2. Quibus fpiritus fandus imprecatur pacem, tropo Hebraico,non folum temporalem, fed etiam a'tcinam,ïï)«ó tft/ ßlüct vnb bdU Et lóquitur de pace confeientiae, præ omnibus alijs corporalibus beneheijs defideranda, quam Apoftólus in omnibus fuis fere epiftolis imprccatur,ut corda noftra à ipiritu fan* cro, per uerbum Dei illuminata,habearit pacem cum Deo,per Chriftum Iheftm, qui eft mediator, 5ë pax noftra. Gal. 3. A dl. 10. Sermonem quem mifit Deus filqs Ifrael, annuncians pacem per lefum Qiriftum, hïc eft omnium Dominus. Rom. 5. luftificad cx Kdc,pacem habemus erga Deum,per Dominum noftru lefum Chriftum,per quem amp;nbsp;contigit nobis,üt fide perduceremur in gratiam hanc,in qua ftamus 6ëgloriamurfub ipegionae Dei. Philip. 4. Et pax Dci,quac fuperat omnem intdleóum, euftodiat cor* da ueftra,ÓC fenfus ueftrosper Qinftum leftm.

. Ed itai^ hic Pfalmus lialdc cdnfolatôrius,in quo coniu^'û,ut uiti genus •afftiquüm, Ian(dum,3c honorabile,à Dco inftïtutumimagnificis Encomijs effettur.Hacinfigniccn fülarionefpiritusfandus hic erigit omnes coniuges,amp; munit ac confirmai eos aduerfus ratiohis humanac cogitationcs,qu3e hocipfum quod’eft boni in facrofant^o eofugidnon nidet, fed tantum, quôd uidetur inefle mali rcipicit cxaggeratip, amp;nbsp;tta fexum amp;nbsp;opus Dei bSafphèniat* Vnde amp;nbsp;fixe blafphema diedêria Ethmeorum: Tria mala pefsima, lgnis,aqua,foemina,amp; fimiiia. Salomon auterndicit: Qurinuenit mulierem,inuenit bo# /num» Siquidem honefta coniux,corona uiri eft.

Monet autem hic Pfalmus coniuges, ne rcfpiciant laborcs, moleftias, xrumnas, anxietates SC uarias tentationes, quxincomugioperfercndxfunt, fed potius dingadl ©colas in üerbum ât: uoluntatem Dei, qua-certi efl'e debent, coniugiisn, no ab homine, aut etiam angcio inuentum,non fortuito conflatum,fed totum genus humanum,ab ipfo Dco fic conditum amp;nbsp;creatum cfle,idcocp tam non pofte aut debere tnutari ab homini» bus, diabolo, aut ulla creatura,quam Sol amp;nbsp;Luna non polTunt mutai i amp;Z.

Mafculum amp;nbsp;foeminam creauit eos,inquit fcriptura, amp;nbsp;benedixit eis. Hoe ergo uit» genus,ut creatio Sc^ innitutio,plantanocp Dci,ccrto Deo placet. Si igitur óbediens DeOjamp;oailis fidei intueripoteris,commodaamp;:bonaConiugij,fi crediderispromifsioni, parueris mandato ÖC uocationi Dei, non uilis,fed formofus ac precicfus erit nbi fexus a Deo creatus. Omnia autem reliqua minuta incommoda amp;nbsp;moleftias obruct atcp,miti« gabtt,unum iDud commodum/quód nofti Deum feuere Gonii^ibiïs,prxfcntem clte illis,' Ut m fuoopcrc,ipfum necleic uinculum coniugq,alerc amp;1 defendére cunclos.

Ergo contra totam illam blafphcmiam rationis humanx amp;nbsp;Diaboli,qua damnatut 8^ male audit coniugium, cordi tuo fixum habeas*hanc coeleftem uocern Domini Dei tuit Si times Dominum Dcum,beatus'es,amp;f bene tibi erit. 'His enim Deus propter tu== am promifsionem amp;nbsp;grat»am,bcnedicit,feuct,amp; eorum facilitates auget.Qi.iarc amp;nbsp;fides prxftanda eft,ut credamus Deum adeflè, Ä gubemare Matrimotuum facrofandum ( ^enn Duvn vnnb ^uben leben regiert ber ‘Ïeutfel/ vnnb ©oct wirbt# t jifdffen) Et quanc^ pcrmultx molcftix amp;nbsp;adflitdioncs in eo funtpcrfcrcndx,ïa* . ^_ men certo confidamus nos Dco eurx efl'e,0^ ab eo regi atc^ defendi. Oen* -

V rbanus Rhegius ‘picntifsimis uiris c^f^TOR! S^NDER^R REfJ^^^BJAC.^Æ /^annopherante Syndteo ßde[^imo/R.o(Jo[pho A/oHer^z^ Qcoj^ïo ScarabiCOyCcetcrif^ Fdannopberanfe Eeckßce in uerbo Deimi^

'j^M l^DNND S/y'TiERrORT L^B urb^ueßree Adag^ratu ad inßaurandam reliqionem uoca^ tl^Sy tgt;4bdiam Ih'opbetam nobts^rcekgerem^ßreuem (juidem iHum^'propter an^ußiam temporis^quo mihi apudnot morari Iicuit,ro^abatts ut cas annotationes in publicum ederem^tpiod predbui ueßrls tandem ßacio^Bn^itur uobli extemporariamillam enarra^ tionem i^^bdtana: prop^tite^ ip/ce ß indigna eBy utauobis ^ pip l^aturf fion mihiy ßduobls imputabitur ^ejunrum imperia fa chdritaihoc extorfity (pió in tanta librorum luce amp;nbsp;copiai ego nihil opus ejfe exifUmabam.

NARRATVRVS VOBIS ABDIAM PRO' phctam, paruum qindem ucrfuum fupputatione, non fenftium, ficuit eleganter ait Hieronymus, paucula quaedam de Propherarum offi« do, deep Abdianac prophétie argumenta præfabor, negocio fufee# pto forte non inutilia.

Cum mïniftn fimus Euangclq IcfuChnfti, Si Euangehum^ telle Apoftolo, m Prophetis Dei fit reconditum, non rcóe noftro fungemur officio,fratres charifsimi, fi,ut uulgus fciolonim facit,noui teftamenti Ieó:ionc contenti, fant^a Prophetamm uaticinia neglcxcrimus. Nam Prophetas ad confirmant dam Euangclij doeffrinam diligenter citauitChriftus,citaruntamp;Apoftoli.Paulus Ro.^. fcnbitpufiiciam Dei, quam docet Euangdium, teftimonio legis ac Prophetaium corn* probari,quac iufticia eft fides in Chriïlum Icfum, qui ab Apoliolo Roma. lo. impictiö legis uocatur,quia omnia, quæ lex à nobis exigit quidem, fed non daf,in Chrifto nobis abunde donantur. Ipfeomnia perfedifsime abfoluit, ut ex lege ne Iota unum ant apex pfætenerit,quern non complcucrit. I'um concorditer lex amp;nbsp;Prophetae omnes in unum Chnftum refpiciunt,ut in omnium bonomm fontem amp;nbsp;autorem* per quern,ut praedare dixit Aportdus:Omnes Deipromifsioncs funpetiam Si amcn,id eh,rare amp;nbsp;firmifsime»

Qinre fi fapimus, fi Ecdefix Chrifti nobis curx funt,fi facrofancquot;ta Chrifti myftcria, in quibus noCtra iufticia,uita amp;nbsp;falus confiftunt,exacte fcire cupimus, indefeflo Audio trat etemus Prophet arum libras, ut Euangdium falutis noftrac ex ipfis fontibus haunamus, utepucre fimus quod audimus,hoc eft, Euangebftac.

Moueat nos diuus Hieronymus, qui in 3. cap. Ephefiomm feribens, non temere ttieran^t dixittSciant qui Prophetas nonintdligunt,nccfcire dcfidci ant,adferentes fc tantum Es mu«* uangdio elfe contentos, CTirifti nefcire myfterium, quod temponbus «ternis gennbus cundis fuerit ignoratum.

Sed inprimfs nos tonitm Cltrifti terreat Luex uh. qui difdpulos Emaunta peten# les, ftukicix à^ tarditaris coarguit, quod Prophetas ignorarent, eoep minus haberentfit dd, quod Chrifti Apoftoli amp;.' difcipuli haben uellcnt. Si tarnen pure de Chrifto lex Si Prophet« pracnunciarunt,plane etiamnS ignorabant amp;nbsp;pamm credebant.Tantae erant ’Truftr« lenebrx in Synagoga cum Qiriftus aduennict in carnem*Scribe cnim Si Pharifn om* ,« sytitt nia Talmudicis traditionibus conh ui - aucrangfcripturis interim latirantibus,id quod 0lt; gog4. «obis in Papatu accidit,in quo lex amp;nbsp;Proplictx in Scholis cedere cogebantur Anßoteli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Alexandro de Ales amp;nbsp;exteris Petri Longobardi commentatoribus. Nunc autem rur# fus nobis illuxit foliuftidac per Euangdium,Prophetis in linguam Germanicam accura* dfsime uerfis,ne quis iam Lbrorum obfeuritatem prxtexat ignauiac fux.

Porro Apoftolus dotftor'gentium ubiep ex Prophetis concionatur,Sy coram Fefto intrépide fatetur, fc nihil ahud docerc, quam quae Prophet« prædixerunt futura elfe. Ad. 2ö» Idem itaep eft uerbum Propheheum amp;nbsp;Apoftölicum,unum Euangdiu, unum JDominum, unam iuïticiam,Sy unum falutare Dei concorditer annunciant Prophet« Si tuangdift«. Diuerfitas eft in tempore,cçterum in doctrina,quantum ad myfteria Chri* fil attinet, nulla eft, nifi quad Prophet« ceemcre futurum Qwißwn, nos exhibitum amp;: pr^fentem doeçnws, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

Gadern eft docendi ratio, quantum ad doeftrinae fummam attmet, tn Prophétisé Euangcliftis. Summa ApoftoÉcæ dóeftrinx hæc eft, ut Alt;fto.xo. legimus, pcEnitentia amp;nbsp;fides in Chhftum.Aii; enim eo loei Apoftolus,Presbyteris Eedefiae Epheiinx fe om* ma annundaftè amp;nbsp;docuifte publice édomeftice, ac mox fummam proponit doflrinx fux, addens hxc uerba:Teftificanslud«is fimul amp;nbsp;Graccis, cam quae eft erga Deum panitcntiam,ac fidem,qux eft erga Dominum noftrum lefum*

Nunc uide é Prophetas ad hunc modum docuifte. Prindpio Prophet« Omfti, quo populum ad poenitentiam prouocarent,diligcntifsime interpretati funt legem, do» cuerunt uerum Dei cultum, nempe fidem in Qmftum futurum,^ charitatem, rimorem Dei,inuocationem unius Dei,é charitatem erga proximum. Vitia in ceremonijs ideo pro tempore pciftrinxerunt,quôd turn mandat« eftent cerimoni«,amp; rite obferuatç te* ßimonia étant iuftici« intcrn«,id eft, fidci Chriftian« in cordibus eledlorum.Negleiftf ante fatis teftabantur cordis impietate, quod uerbo Dni pr«uaricatores non crederent» Turn Mofaic« legis expofitioni Prophet« addunt obiurgauones grauifsimas,acerbc tradant legis pr«uaricatores,atçp inprimisubiep damnant impietatemomniü fcelcrum» é extern« quoep idololatri« fontem, ubique contemptum uerbi Deifalubri aufteriutc profcindunt, atep quo facilius duram ceruicem rebellis populi diffringant, minantur é pr»nunciant impoenitentibus famem, peftem, gladium hoftdem, é uarias in gentibus captiuitates.

Nonne h«c eft optima ratio pr«dicandi poenitentiam, quam exactifsime exponere legem Dei,in quaclarifsimc,é quid à nobis exigat Dominus,amp; quid deteftetur in no* bis,manifeftatur. In legcconfpidmus,quàmgrauitcr é multipIicitcrofFenderimus De* um,amp; qu« cômerucrimus fupplida. Deinde ad le^is expofitionem pertinet indefeflum ftudium obiurgandi Icgis transgreftbres, atcp ut a uqs malis ad exerdtia pietatis con* uertantur , minandi atrocifsimas poenas, é inculcandi afsidue iram Dei imminentem uerbi diuini contemptonbus.

Atqui (wtifsima é eximia omnium Prophetiarum pars cft,promifsio grati« Dei in Chrifto IeÏu,é auxihj cettifsimi infummis malis. Ideo Prophet« non folum terrent mi» nis,fed propter cledos confolantur duleifsimis promifsionibus,idtp in hunc modum.

Populo Dei pr«nunciant amp;nbsp;promittunt liberationem certam,non folum à temporal*» busillis malis, à captiuitatibus amp;nbsp;perfecutionibus,qu« tantum umbr« quidam cuanid« crant futur« Dei ir«, qu« mundoimpoenitenti imminct,fed à ueris illis é «ternis ma* lis, nempe à captiuitate Satanica per quendam fingularcmamp;eximiumlibcratorem.Pto» mittuntenim Mefsiam uerum, pr«nunciant clare eius natiuitatem, genus fecundScar* nem in terris,mortem,refurre{ftioncm, «ternam in eo redemptionem, regnurntp fem* piternum. Et omnia Dei patris beneficia in Chrifto nobis donata magnifiée promitnmt, qu« in fymbolo Apoftólorum quotidie recitamus,é in Euangelio atep nouo Tcftaimn* to exhibita legimus.

Vttp populus Ddebrius intdligat eximiam Dei erga fuos charitatem, qir^ nullis 'quamlibet enormibus peccatis uincipoteft,modo refipifcamus.Soient etiam Prophet«, hoftibus populi Dei denunciate, irreparabilcm ruinam amp;nbsp;perditioncm,ut ubi^ etiamin eorumlibris cernamus,quam uerum fit,quod Dommus Zachari«, x. de fuis Chriftiana dixit: Qui uos tetigerit, tanget pupillam oculi mei.

Rtóo «o» nbsp;nbsp;ABDIAS Hebraice uocatur Obad Ia,ab Ebed,id eft,feruus,Iah,quod ex decem illis

m»is Abo ^’ nominibus,qu« apud Hebr«os celebrantur,non poftremü cft,nam creatur« nö tri* buitur,fed foli creatori, ex eadem em radice eft, unde uenct abilifsimü illud quadrilitcrum

Ichó'Jih, nd Edort^f, nrmpe a Hoiah, ucl Houah, td eR,' ÉST, EXISTIT, ^aiolus Deus uere SC tic cR,dtq3 cxiftit,ut à nullo habcat, quod eß, fed omnia qux für«, à Deo habest cGentias fuas,filt; ab co uno dependent.

Et qiumuis hoc nomen omnibus Chnftianis tribuatur, interdum tarnen fpccialii eß appeUado offictj,ut hoc loco. Non enim abfep grant caufa hoc nomen noftro Prophe tx turn inditum futile crcditur, Nam co tempore cum Babylonica captiutas inftarct,0^ premerctur populus lidaicus mole peccatomm fuorum, fimulcp uicinoru, nempe Efau* itarum fratrum irnfione cruciatur, Deus hatte Abdiam ad uaticinandum cxdtauit, ut imforibus amp;; hoftibus populi fui digna facRis pracmia pra£nunciarct,6C populum promif* fionediuint auxilq confolaretur. Redo igitur uocatur Abdialipd eft, ferms Dei, ut qui , quam uptime feruiat Deo, in tanta populi calamitatc.

’ Ecn fn huius Prophetic titulo non fignetur tempus quo Abdias uaticiftafus eX ' Caefle tarnen ex Prophetia eius exteris^ Prophetis, prxcipuc ex lercmia colligitur, quo tempore feruicrit Deo in munere Prophetico.Eadem cnim fxpe utnufep uerba,codcm ordme dida Icgimus.

Vaticinatur autem contra Edom ud Idumcos atrocifsimos lioftcs Ifradis, prédis ArgmiKin cens cis excidlum printer impjctatem,fupcrbiam,amp; odium implacable ac inuctcratfi, tu Abitt, quofemper perfequebantur Edomitac Ifraditas, amp;fe omnibus Ifradis hoftibus iunge= bam in fratrum aducrlitatibus lactantes. Et quod eft in Prophetis praedpuum, fuauiter folitw populum ludali de reditu in Zion, amp;nbsp;concionem ciaudit pulcherrimo uancinio de gloria amp;nbsp;tfiumpho Ifradis,de xtemo amp;nbsp;cathdico Chrifti regno,quod Prophetx om* nes magnifkc defenbunt, nam eft prxcipuum lUud propter quod ad uaticmandura Prophetas fuos mifit Dominus cxcrcituum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

[Ç) y^bdi-e. Sic dicit Dominus DB^S /td Edom ; k^ùd:^ turn audiuimits à D^th lt;^ hiatus ad petites mi^si Jum^ Surfte ^ conjure , Jannis aduerjus cum in pra^hum^

RINCIPIÓ OBSERVANDVM, PROPHB-v^T* tas olimuocan folitos Roim,id eft, uidcntcs, Ifaix 30. t. Reg. 9. Et x. Para. 13. dicit Achas ad lehofaphat: Odi uidentem ( Micheam ) quianon prophetat mihiborium,Praruidebant cnim fantfti homines, a-fpsr.tu Qinfti tUuminati óclcdodi, futura ucl beneficia Dei in po» pulum collocanda, ucl mabpeccatonbus inoganda»

l^egimus Nu n. 12. Deum fiiam uoïuntatem reudare folitutn triFariam, uifionc, fomnio,ói palàm,ore ad os. Ita amp;nbsp;PfJ. 33. Tune locutus eft in uifione fan As fus.

Eft it iep titulus hiiiUs prophetix.Vifio Ahdie.Nam pV^idit in fpintuc'eiicrfioncm fijturam ldu;nex pet Babylontam/SC Ifradis redueftionem in Zion,amp;i falutem qux fu« turacratin Zionper Chnftum,pranjidit Chriftum latifsimc regnaturum,nempe per or* bem uniuerfum.

Sic 5lt; Ifaias fuam prophetiam inferipfit. Vïfio Ifaix. EtNalium, id eft, fiber uw Conis Nahum. Abacu', id eft,Onus quod uidit Abacue 6Cc,

Hxc dicit Dominus ad Edom: Obferua autoritatem huius woplictiaf.Vifio itaep . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abdra

Abdix non cflPfeudoprophctica, ex proprio cerebro confina, fed liera,quippe a Deo data. lacflant 0lt;^ Pfeudoprophetx uifiones fuas.Verum Dominus apud Icrcmiam cas nocat mendadum 8C fedudtioncs lercm. ij. Et de ijs Ezeebid. 13. Vx Prophetis in# fipicntibus, qui fcquuntur fpiritum fimm amp;nbsp;nihil uidcnt. Talium Pfeudoprophetarum magnum prouentum amp;; noftra xtas uidit, quorum alius uidcre fe lactaun imminentem iudicq diem ad feftum Pentecoftes,alius ad diem MichaeLs^cum nihil uiderentmfiua* nitatem. Et quam ftupendis prxftigtjs Satan per eiufdem tanaticos amp;nbsp;Pfeudoprophe« fas feduxitjä^ pcrdiditnuper Monaßerium Vueliphalix?

Nofter autem Abdias non fuum, fed Qirifti fpiritum fequitur» Et uidit magiftrQ fpiritu fanclo,qux poftea ita cuenerunt,quemadmodum prxdiôa erant.

lam nifi ftupidi fumus, attenti reddimur hoc Abdix prologo ad audiendum uati* dnium, quidnam Dominus locuturus fit contra Edom.Nam creatorc loquente,dignum eft omnes creaturas fumma cum reuerentia, fummotp tremore adftare QC audire gio« riofum uerbum Dei.

Obferuabimus item Edom, Efau, Si Scyr in fcripturis plrninq? pro eodem acci» pi.Efau enim frater Iacob uel Ifraclis uocabatur etiam Edom,id eft,rufus,a codioncru# fa,quam prxtulit primogeniture Gene. 15. Et Seyr uocatur à monte Scyr, de quo io* fux 24. dicit Dominus : Dedi Efau montem Seyr ad pofsidendum. Et Deute. 2. In monte Scyr habitanint antea Horran, fed illis cxpulfis datus eft mens filqs Efau.

Auditum audiuimus.Quis hunc auditum audiuitrTcrerniasJQias,Ezechiel,An*« amp;nbsp;nofter Abdias, omnes emm illi prxuiderunt, quomodo Dominus Efauitas heftes Ifraclis diet perditurus. Ifa.zi. 34.1ère. 40. Ezech. 35. Amos 1. Et eft vox Prophe* tarum uidcntium mala,qux immmebant monti Seyr pofteritati Efau ruß.

Vocatur autem Propheta Legatus, quia à Domino cxcrcituum mittitur. MitflU*’' autem ad genres, nimirum ad Nabuchadnezar amp;nbsp;exercitum eius quern Dominus (^^ citauit contra Edom, ut Efauitas affligerct, occidaet, £c terram corum crudditcr do uaftaret. '

Et quia hxc in noftram doeftrinam prxfcripta funt, difeamus timere Dominant Dcum,qi!i iuftifsimo ludicio tarn borrendas calamitates immittit impoenitentibuS’Di« feamus bclla die poenas peccatorum noftrorum, nc cogitcmus cum EthniciSjtaniasim« per iorum mutationcs,regnorumcp cucrfioncs,aujuc id genus ingentes calamitates cafu aut fbrtuito acaderc,aut hoininum prouidcntia ac uinbus gen bclla,obtincricp uidorias. Si bclla audis,cogita peccata, non folum aliéna, fed etiam lua. In mentem ucniat, quod Oinftus apud Lucam de Galilxis dixit, quorum fanguincm Pilatus cum ipibrumfacri» fieijs mifeuerat. Putans(inquit)quôd q Galilxi prx amdis Galilxis peccatorcs fucrunt, quia talia pafsi funtrNon dico uobis,lmmô mfi refipueritis,omnes fimiliter penbios.

Ita Mofes docct Leuit. 16. Omnia mala nobis immitti,propter contemptum Det* Si non audieritis me, dicit ÛQminus,inducam fuper uosgladiQ ultorcmfederis meiô^c Deuter. 13.

D. Martinus fie germaniec uertif hunc uerfum,ut Legatus aliquis intcUi^turmil* fus ad gentes, forte non Abdias, fed alius quifpiam.

S V R. GIT E. Genres per quas Edom adflióus eft, idololatrx crant SC arque dignxfupplicijs ac Edomltx: Verum ita folct Dominus impios purure permanumim«’ piorum. Sic per Tiircam adflixit Chriftianos, Turcarn rurfus adflixit per Sephuin Perfarum regem, i^r ft rafft ein fctjalcf bureb ben anbern.ExempHs noihaquo que fccula abundant, fed funtodiofa.

PROPHETA» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CIIÏ

, EH igituruox populorum iam ad prxliandum contra Edem acanctorum. Idem pene eft apud Icrcmiam cap. 40, Congregamiw,inquitjSlt; uenite contra eam,amp; cons furgamus in praclium.

Indpit recentre caufam calamilatis immittendæ Idum3cis,ncmpe impietatem 6d rupcrbiam,quam eis exprobraturus,oftendit antea,qualcs fint,nempe parui.Stultum au^ tem eft, fi is fuperbit ÖC ferocit, qui præ imbecillitate amp;nbsp;paruitatc nihil praeftare poteft. Edomitx enim neep robore neep numero reliquis nationibus conferri poterant, quare non erat cur fie fuperbirent,fuo le pede metiri debebant,fi fapuiflènt. Verum ita elatis crant animis, ut fe plane inuióïos amp;nbsp;orbi formidabiles elfe exiftimarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Intuemini noßra fccula,nonne exempla ubiœ funt obuia eorum, qui neep diuitijs, neep potentia tales funt quos merito timeamus. Neque tarnen fuam illi imbecillitatem - confiderant,fed in immenfum gloriantur,quafi uinci nequeant.Contemnebant Edomi^ te Deum,proprijs uiribus fidebant,fimiles patri fuo Efau. Quare amp;nbsp;ipfi traditi funt in contemptum omnibus,iuxta illud 1. Regum z. Qui contemnunt me,erunt ignobiles»

Superbia cordis tui extulit te babitantemin feißuris petrarumy exakantem Jôliumßiumy qui dicit in corde jùo: Qjw detra^ bit me in terrami

, Si exakatusfueris ut acluilay ^ interßdera pofueris nidum tuumy inde detrabam te^ dicit Uciis^

Vide igitur, quomodo Edom diuinam uindidam commerucrit. Certe grauifsis morum peccatorum arguit Propheta Edomitas, exprobrat eis præuaricationem primi praccepti, impietatem amp;nbsp;impietatis frustum, inanem iaôantiam, fiduciam in res cadi^ cas. Hæc eft natura impietatis,non requn ere Deum,negate diuinam prouidentiam, ad humana praefidia confugere, gloriari in diuitijs, uiribus, munitis locis,atcp id genus ca^ ducis rebus, quæ in necefsitate perfiftere amp;nbsp;tueri nequeunt. Ex ijs rebus fibi idolacon* fingunt filij huius feculi, fpem in eas collocant, amp;nbsp;fibi fecuritatem poUicentur, fi diuites, potentes, firmifsimarum uibium habitatores fuerint,amp; confoederatos quam plurimos habuerint.

Mops Seyr habitatio Edomitarum locus erat natura munitifsimus,babitabant in »rcibus exedfis, amp;nbsp;uelut altiuolantes aquilæ in feiffuns petrarum nidulabantur. Verum nihil eft in hoc mundo tam probe munitum ac firmum, quod non queat labefactari amp;nbsp;fubuerti. Niniue, Babylon, lerufalera,Tyrus,Sydon,T roia, Carthago, Roma,proculdu* bio ciuitates fucrunt omnium munitifsim3e,fèd noninexpugnabiles,cum enimuifum eft Deo,fupcrbiam earum humiliarc,non adeo magnonegocio uaftatcac dirutæ funt.Pec« cator cum in profundum uenerit,contemnit,carnalis üla fecuritas filiorum huius feculi fi* bi in fceleribus blanditur, amp;nbsp;omnia tuta promittit, fictp uiuit amp;nbsp;agit omnia quafi nullus fit Deus,qui res humanas curet,amp; humiliet fuperbos, qui rétribuât facientibus fuperbi* am abundanter,qui iudicium Ôd iuftitiam facial in terris. Hæc horrenda fcclcra, terribi* les etiam pœnas commerentur in hoc feculo,ut gehennam interim taceam.

Aftyriaca urbs habitabat in confidentia, dicebat in corde fuo : Ego fum, amp;nbsp;extra me non eft alia amplius, fed audit à Domino: Quomodo hæc gloriofa ciuitas facia eft in defeitum cubile beftiseforanis qui tranfit per eam,fibilabit.Sopho. z.

M/ftatur itac^ Doirunus fupcibis hoftibus Ifradis rurnâm, qu/a fpes eörthh noft 'lt;tat Dais,fcd locus inunitus,diuitiac,prudcntia carnisjconfecdcrati. Non iios (inquiQ — in dx furoris Domini tuebontur rupes excelfae amp;nbsp;prartuptar,nulles loens quamlibct in# acedius uo3 tutos faciet. Cur hacefQuia ego ipfe te detraham. Et hoc Dominus pcife^ cit per feruum fuum Nabuchadnczer,qiii Edomitas interfeeit, terram corum uaftauir,ut^ interim taceam,quae Judas Machabacus fedt, qui amp;nbsp;ipfe Idumacam hoftiÜter inuafit amp;nbsp;dituit. lofephus anti.Jib. u» cap.ii. Et hb. 13. cap. id»

Qui igitur Dcum habet inimicum,nullis diuitrjs,nullis uf^ munitiombus, nullis om* nino liuius feculi praefidqs tutus cft,quis enim Dei iræ reftiteritf lob ^. Nemo e manu cius poteft quenquam erucre. lob lo. Intelligite hare qui obliuifcimini Deuffl,ne quan* do rapiat,amp; non fit qui copiât,ut AlTaph monct, Pfal. 49. leremias maledióum pro* nunciat,qui point carnem brachium fuum,fi^ à Domino recedit cor cius.

Quare nos quibus hxc in admonitioncmprafcripta funt, camafem feeurit3Ë= rem ut nocentifsimam peftem fixere debemuSjamp;l ex ifs mails,quæ carnaliter fecuris ac cidcrunt,timorem Domini pcrdifccrc, ne frmiliter percamus.

Non dicamus cum filqs huius fcculi:Diuites,potentes,fapientes (umus,in munitil* firnis urbibus uerfamur,quis detrahet nos iri terram tSed cum Propheta dicamus:Do» , minus fortitudo mea,amp; robur meum, amp;nbsp;refugium in die tnbulationis Icre. id.

Non faluatur Rcx per multam uirtutem, amp;nbsp;Gigas non faluabitur in mulntudine tirtutis fuæ, fallax equus ad falutem.

•, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecce oculi Domini fuper metuentes cum, amp;nbsp;in cis qui fperant fuper mifcricordia ' cius,ut eruat à morte animas corum. Pfalm. 3^.

Dominus protedor uitat raeæ, à quo trepidaïx) r Dominus eft falus mca, quciii timebof'Pfalm. zó»

Beati omnes quiconfîdunt,non in munitionibus amp;nbsp;diuitqs^fed in co (feJiect Do* mino)ut canit Dauid Pfal. 2.

Non glorietur fapiens in fapientia fua,ncc fortis in fortitudinc fua,necdiucs indi* uittjs fuis, fed in hoc glorietur quigloriatur,fcire Si nolle me, quia ego fum Dominus, qui fado mifcricordiam 31 iudicium amp;: iuftidam in terra, bate enim placent milii, ait Dominus Icre. 9.

Tronpla Noftra ætas non parurn multa nobis exempla ad noftrum inftitutum fuppeditaf, pop^Utt)» lit difeamus return humanarum inconftantiam St uanitatem, 0^ quam uana fit fiducia, ^»^ t’’4# qiiam in huius feculi munitiones ponimus.

^iwm Nonne impertj Romani caput Roma putauit fe inuidJam, ctfi antea à Gothis 8(. 4uum» nbsp;nbsp;Yandalis quater fit captar Ante annos aliquot pauca Germanorum miiitum manu cap*

Turn potentifsimus quidam Europac Rex, alioqui non infelix bellator, horribiliex* erdtu Italiam ingrcflus,a paucis Germanis in agro Patauino captus amp;nbsp;abdudtus eft.

Ita decipit filios huius feculi cordis fupcrbia,non Deo,fed uiribus fuis fidunt, iw^ çitur confunduntur.

Monaftcrium cclebcrrima urbs Vueftphalix uanifsimis Pfeudoprophetarum ui* fionibus,^ Chiliaftarum Valentiruanorum^fomnijs ac munitionibus fuis fidebat,uer* bo Dei relido, amp;nbsp;à treccntis militibus (eiquiannua obfidionc facillimc capitur, amp;nbsp;duium fanguinc replctur.

Munitifsimx arces Frandae orlcntalis,in quibus cius terre indyti fiduciam habebat, ab excrcitu Sueuicac confoederationis pauculis diebus uadantur Sc folo arquantur.

’Plrryfiam nobis uicinam paludibus amp;nbsp;fluminibus fic natura muniuit,ut multis an# nis inuidfa perftiterit,SC fatis ruta. At poftquam Berengarianum dogma amp;nbsp;Pcllionis cu# iufdam impietates fedari amp;nbsp;mordicus teuere Cotpißet, non admodum magno nego*

PR-Ol’HETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnn

Non lubct plurima huius fcculi exempla recenferc, ne hommum calamitatibus de* ledariuidcar. MoaboJim fuperbus fupra modutn,amp; fuam poicntiam radians Dcumcp contemnens,audit apud Prophetam leremiam cap.43. Pro eo quod habuiftifiduciam in munirionibustuis,amp; in thefauris tuis, tu qUocp capieris, lt;

Timeant igitur amp;gt;nunc urbes iliac bene turrit sc hominû,ôd iudido munitifsimac ac opulcntac,non glorientur in uiribus fuis,uallo,folia amp;nbsp;confoederationibus, ne tandem ut gloriofus ille mons Seyr,rcdigantur in perpétuas folitudines.Scdulo inculcantur hoc fe# culopcfsimoPropheticaccomminationcs aduorfus hominum impietatem amp;nbsp;Euangcltj contemptum. Dominus amp;nbsp;nunc mittit nuncios fuos, ut ad poenitentiam cohortentur Euangcltj contêptores,parcit enimamp;hodie popi4ofuo,amp;: habitaculo fuo,id cfobcclcfie» Verum tanta cR hominum ingratitudo, tarn fupina fecuritas ôC obfiinatio, utilludant fouis De^quemadmodum ilJi apud leremiam cap. 5. Non eft ipfe,inquiunt,necpueni* Ct fuper nos malum,gladium Sd famem non uidebimus. Prophets fucrunt in uentum Iocuti,amp; refponfum no fuit in eis.Nonne ifta amp;nbsp;fimilia nunc audimud,Quare metuen* dum, fiita perrexcrimus, ne afeendat furor Domini,ut olim in populum rebellcm, Sd nulla turn fit curatio,ut didtur x. Paralip. 36. Prophetac etiam nobis feruiungfiC fenptu* ra nobis data eft ad redargutionem, ad corredionem amp;nbsp;inftitutioncm. 2. Timoth. 3. Et qux illis dim imptjs contigerunt, figurac illis contigerunt, fcripta uero funt propter admonitionem noftri, in quos termini actatum inciderunt.

' Ego quidem Propheta non fum, fed feruus lefu Chrifti in Euangelio gratiac Def, cum autem uidcam amp;dlos, qui in gratiam Euangelij uocati funt, non digne ambularc tarn fanda uocationc,SC alios implacabiliodio perfequi dodrinam Orrifti atq) eius Ec* defiam,dcru£p noftros aducrfarios regem gloriae Chriftum in coelis regnantem, quoti* die blafphemarc,'profcdonon dubito utriscp,nifi quam primumrefipuerint,pra:nun* ciarc iniignem altquam calamitatem,ut tandem'fentiant dominantem, Tient dim fenfe* runt blafphcmi Aniani amp;nbsp;Pelagian!, lult anus Apoftata,ód cacteri Chrifti aduerfarij. Eos enim qui eiufmodi funt,fdet Dominus omnium qui in coelis régnât,trridcre, tandemep ; ut uas Rguli confringerc. Nam non folum non apprehendunt difdplinam, fed amp;nbsp;Chri* ftuin ac fandos éius horrendis blafphemrjs fine fine amp;nbsp;modo adfidunt,quid igitur mü *wn,fi in breui exarfcrit ira eius,amp; impoenitentes inimicos inducrit confufionef

, Efau crat quidem frater lacobi, fed perfecutus eft lacob, amp;nbsp;mortem ei minatus, quod odium intota Efaupofteritatepermanfit,quac Ifraelcm Dd irrifit,amp; modis omni* bus perfecuta eft.

ha amp;nbsp;aduerfarq noftri, fratres quidem noftri funt,nam unum habemus baptifma, c^up «dij unutn in ccelis patrem,unum Dominum, unam iadamusfpem. Sed lUrjpfi acerbifsime T?tptfiici nos odiunc,contemnunf,irridcnt,perfcquuntur,infidias ubique nobis ftruunt, fld pafsim i» Mh, multos occidunî. Idépnon ob aliam caufam, quam quód reiedis hominum dodrinis purum Dei uerbum amplcdimur, amp;nbsp;folum Ihefum Chriftum confiternur effe noftram apud Deum iuftitiam. Caueant igitur, nc fuper lapidem angularem cadant amp;nbsp;confrin* gantur. Quód fi ludxis Chriftum reijcientibus nonpepercit Deus,uideanl noftri Pon* tifieq, ne Ói ipft iram Domini experiantur. Vere enim Auguftinus dixit,Pfal. 68» Mi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. ,

nus peccarunt ïudzi emeifigentes in terra ambulantem, quam qui nunc contemnunt in A^i’*/*'** codo fedentem»

Sifures introi/Uent ad te-, ß latrones per noSlem,lt;^uomodo contiens ißei^ lionne fur atteint fuß^icientia ßbi^ St uindemtatores in' troijßent adtey nuni:juidlaltemracemosTeIi(luißent^Qwmoii do ferutati ßnt E-fau^ Inueßi^arunt abJeondUa dits^

lam pracdicrtPf0pheta,qiJanta ujolentia,quantacprjrpadtate Chaldsrifinc Hum^ am inuafuri dircptuncp. Pures amp;nbsp;depopulatores ibi graflànturjtamêahquid relinquunr, non omnia rapicntcs.SoIent amp;nbsp;uindemiatores uindemiando alkubi racemos rdinque^ re fub pampinis hacrentcs. At Babylonq hoßes tui nihil omnino in te relmqucnt,omnia fcrutabuntur amp;nbsp;auferent, Öic werben nfd?t BUubett/fonbettt fanber nutfrau* men/wie bic bßenfeßer bie t^ifpanier im friege p/Ïcgen jutbun. Ad hune . modum D. Hieronymus hanc periodum enarrat»

At fdicifsimus ilJe amp;nbsp;magnificus inflaurator Qiriftianae rcligionis, ac plane Ïn eau* fa pietatis Heros, pracceptor nofter Martinus Lutherus fic uertit, ut per fures ac depo* pulatores abfep apcrta collatione, Babylonios, exercitum NabucadnezerinteUigarhus. Ad hunc modum : Si uenerint in te noóie fures ucl depopulatores,quam fitebist' TViC folt bu fo fïiU fein' Et arbitror hunc uerfum hoc modo etiam uerti pene ex Het rato* Num fures Uenerunt contra te ac depopulatores nocQumiequomodo es excifusc Nam Ïm coniundio pro fi,an ÔC utrum in fcripturis capitur. Et Nidmethah iuxta deónnam Rabi Ifaac Nathan,hoc loco uenit à uerboDimmah,id cft,excidit.Breuiter predicit Pró pheta,Babylonios rapaces penetralia etiam amp;nbsp;receflus Idumcaf,c!mnescp Hrefaures r bi* eunep rcconditifucrint, fic perfcrutaturos amp;nbsp;rapturos,ut Idumaeis nihil reiinquant. ïdi!lt; man ob regionis calorem in fpecubus ac cauernis habitabant. Minatur itacp Demmus tantam depraedationem Idum»s,ut nihil ud in abditifsimis tugurijs tam bene fit recó* ditum, quod milites Babylonici exercitus non fint protraduriad luccm, amp;nbsp;ablaturi»

P^(l? ad terminufn emifcrutit te omnes uirifaderts tui, dlujè^ / runt ttbh iiiualucrunt contra te uiri pac^tuect Comeden^ tes panem tuum,ponentfubter te it^dias(uelcmpiaflru/nj non cß intcl/i^entia tn co^^

, Pergit Propheta in defcriptione excidq Ïdumacae. Non fóIum(inquit)Chaïdd pet» firent, amp;nbsp;toUent omnem fubftantiam tuam utcunip reconditam, fed amp;C te coniade» rati tui Idumaea cijcicnt,üt fimul patria, habitatione ac bonis omnibus phucris, m qui» bus habebas fiduciam.

Et exaggcrat hanc calamitatem fupra modum, quod confoderati Ammonitx amp;^ Moabitæ Idumacos expeUent amp;nbsp;adfligent,quorum uiribus amp;: praefidio ipfi fidente5,ars? bitrabantur fefatis tuto» forc. Vehementer enim augetur dolor in adflidï!onibus,cuai^ do ab ijs adfligimur, quibus emn nobis pacis fadus eft, amp;nbsp;quorum auxiho amp;^ fide nos ’tutos eue oportebat»

Idumæi diffidentes Dei præfidio proculdubio pro humana fapientia fua, fodia inierunt cum uidnis, ut hac ratione tutiores forent ab lioftibus» lam magna calamitatis pars eft, ab ijs confœderatis conculcari amp;nbsp;irrideri,à quibus antea eer turn fper abater ai^ xilium.

Arguitur itaqj Edom imprudentix, quód auxilium Se: fidem quaeCuerit, ubi non craht,ftbicp pefsime prouidit. InfigUis enim ftultida SZ impietas eft, fpern in hominnn ponere, SC ponere carhem brachium fuum, lieep cor à Domino aucrtere ad creaturam. Vana emm falus hominis. Aut enim dum maxime auxiliari tibi cupit, ubi^ maxime opus eft eins praefidio,ipfc prx imbccillitate fubuenire non poteft. Aut fi potefi,tarnen prac perfidia non uult. Innititur igitur baculo, quod aiunt,arundineo,qui fpcrat in hc» minem.

Arbifror hos qui panem Idumacorum comederunt, fuiffè ipforum condueftitios milites, qui eo facilius infidiari Idumaeis poterant, eosep prodere Se perdere, quod lUia omnia Idumarorum arma,munimenta, confilia amp;nbsp;arcana iam probe eegnita erant.

Diuus Hieronymus hoc loco LXX. Interprètes fccutüs,pro Mofor uertit infi* dias»

P R o P H E T A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CV dûs. Nam LXX. habent ^Vi^ça. Infidiari nobis nemo poteft melius,qiwm familiäres noftri,quibus res noftrac omnes exploratacfunt.AIij uertunt Mofor, circumli^ationem ucl emplaftrum,quo turn opus eft,ubi uel ulcus eft ucl uulnus,quæ ucrlio non male qua« drat Prophetx uaticinio. Dum enim ßh nobis infidiantur, amp;nbsp;hoftium partes adimanr, uimcp omnem in nos conuertunt,qui noftrum panem comedunt, Öi^ noßris aluntur fii# pendijs, profetßo nimis acerbum uulnus nobis infligitur. Vix enim ullum ucl maxime punJentum ulcus fic cruciat corpus noßrum, quemadmodu cor noßrum pungitS^ ro# dit perKdia eorum, quiprxter fpem nos perdere conantur, cum amici,domeßici, con# fortes menfx,noßris beneficijs locupletati, eoep ad redamandum nos amp;nbsp;tuendum m» xime obßricßi fuerint.

Et hxc omnia pertinent ad primum prxceptum de ßde amp;nbsp;fpe. In folum enim Dcum in omni tribulations fperandum eß, folus enim amp;nbsp;uult, amp;nbsp;poteß nos ex malis omnibus eriperc,ficut apud Ifaiam ait,cap. 43. Ego furri,Ego fum Dominus,amp;non eft abfep me faIuator,8C non eft, qui de manu mea eruat. Et ßeut canit Dauid Pfalm. 24. Vniuerfi qui fußinent te Domine,non confundentur. EtPfal.90. QuoniamCinquit)in me fporauitjliberabo cum,protcgam cum,quoniam agnouit nomen meum. Hxc funt nomina Dd, Protedlor uitx nollrx,uita noftra,refi^ium noßrum, Deus nofter, libéra« tor nofter,pater noßcr,adiutor in tribulationibus. Et qui hoc Dci nomen nouit, ex hac fide nomen Dei inuocat, 5lt; certo exauditur, ficut promifit Dominus lochs a. Omnis qui inuocauerit nomen Domini, faluus ent. ,

Difcimus hoe loco,quód filij huius fcculi,quiDeum fummum bonum wlipendufi^ fiC toto corde bonis umbraticis, amp;nbsp;cito perituris adhxrcnt, Deoep prxferunt . tandem confunduntur. Namin tempore tribulaUonis,Deo irafcente amp;: Ïudicante, nihil eft prx* fidq ab his feculi bonis. Turn iuxta Pfal. ^u Ridebunt iufti amp;nbsp;dicent : Écee homo,qui non pofuit Dcum adiutorem fuum, fed fperauit in multitudine diuitiarum fuarum, SC prxualuit m uanitate fua. Cum autem confoderationis mentio fiat, non temcre quxri« tur,Anliceat Chriftiano Mamftratui foedus inire cum uicinis.Refpondeo.Nonne Ge« Confocde/ ncf. 14. Icgimus Mambre Amorrxum, Efchöl SC Aner foedus cum Abraham pepi« 'ratio»» an gide,^ cum adiuuiftèjquando Loth filium fratris fui è manu hoftili eripiebat. Et Gene. ebn/Jjan» xi. pereufsit foedus cum Abimclcch intcrueniente iuramento. Hoc Patriarcha amp;nbsp;Pro« h«**, pheta faniSus nequaquam feciflet, fi non liccrct fe confoederationis uinculo coniungerc uicinis. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Non itacp Icmmus confoedcrationes abfolutc à Prophetis amp;nbsp;Euangeliftis ufpiarn ’prohiberi,cum aliquo modo ad gladium fcculi pertincant.Nam Euangdium ficut Ma* giftratum approbat, ita nee tollit ordinationcs ciuiles, amp;nbsp;quicquid ad tutelam urbium aut promneiatum pettmet. Magiftratus officium eft, fuos tuen à ui Ödiniurqs hoftium. lam fi Magiftratus per fe infirmior eft, quam utuim hoftilem à ceruicibus foditoris que* at repeller0,0011 uidetur impie agcrc,ficubi foedus cum uicinis inicrit, quo facilius iniu* ftx potcntix refiftat,Sd fuos propugnct, quemadmodum non peccat Magiftratus dum arma bellica parat,ôd reliquum belli apparatum conficit,ac milites conducit.

Nemo enim tam prxpoftcre religiofus eft,ut Magiftratum pcccare dicat,quando urbem folfa circumdat Ód munit uallo, quando tormenta bcllica in turribus coHocat,ód rcliqua facit qux ad defenfionem duium pertinent, cur igitur non liceret foedus inire cum uicinis eVerum fpem in hxc ponere,quemadmodum impq faciunt,ód interim non requirere Dcum,non confugcre ad nomen dus, hoe ucro primo 6d fecundo prxcepto Dei prohibitum eft. Chriftianus Magiftratus his prxfidqs utitur, ne licita media con* ternnens uidcatur tentare Dominum,fed interim à folius Dei auxilio pendct, perfuafus nee muros,ncc milites, ncc confoederatos, autquiequam aliud ualere, nifi Deus ipfc fit 'protector nofter,Öd murus igncus in dreuitu noftro. Nifi enim Dominus uigilauerit Sd xuftodient eruit a tem, fruftra uigilat Ód euftodit euftos. Quare hxc duo longe Öd late

didingins oportetjinirc fccdera^munire orbes, exerdtum habere in prorrpfu, Si' rjs ß* derc.

Spera in Daim, amp;nbsp;his cum opus eft utere, quad fi cum Damde Pfak 43- ebnere potesrNan in areu mco fperabo, Si gladius meus non faluabit me. In te inimicos no« firos uennlabimus cornu, Si m nomme tuo fpernemus infurgentes in nos. Non nos* non confoederationes, fed manus tua Domine genres difpcrdidit. Nec in gladio fuo polfederunt terram, ÔC brachium eorum non faluauit cos, ied dextera tua, amp;nbsp;brachium tuum Domine,Ai illu ninatio uultus tui,quoniam complacuifti in eis. Si inquam lUa di« xeris ex animo, citra peccatum poteris uti his prxfidqs, quæ ad tuendum neccUana funt. Nonenim,ut dixi,hæc Magifiraubus prohibits funt, fed prohibita eft impiafidu* cia in hæc humana prxlidia.

Alfa rcx ludah in exercitu habuit trecenta millia amp;nbsp;ducenta So,millja,ucrum non fidebat multitudini amp;nbsp;uiribus humanis, fed pic dixit : Domine, non eft apud te ulla di« rtantia,utrum in paucis auxilieris,aut in plunbus. Adiuua nos Domine Deus nofter, m tuo nomme habentes fiduciant ucnimis contra liane multitudinem. Domine Dcus ne* lier tu es,non præualet contra te homo. Et hóftes Alfa, quorum cxcrcitus habuit decics centena millia,ÔC currus trecentos. Domino caedentc,contriti funt, dicit fcnptura.2-Pa« ra. 14. Victoria nonnoftra,fed Deieft. Ipfcenimpro nobis pugnat. Dcut.i.Hac 1* huit per digrefsionem dicere, ad retundendum errorem rudium Anabaptiftarum, qui ciuiles ordmationes, Si quæ ad tuendas Refpublicas pertinent, arma Si licita præûdia, üdut rem Cliriftiano indignam,ftultifsime damnant.

2^un(luiJ non in Jie ilia dicit Domirins-yperdam fnpienfes de Nu^ m^ea-, Qj^ prudentiam de fnonte Jifau^ lit ti/nebuntf'ortes ttâ à meridieueldeThemanieà ejuod juccidetur uir de /note Bfau] per interfc(dionem, quot;Propter ini(Jiiani oppreßionem fratr:i£ tui dacoby operiet te conßußoj ç^ ehnnnaberts in (eternu/n, In die ßetijh ex aduerß)j in die ijuo abeni abducebantßtbßanti:» .am eiJ(S^|^ if^^^^J^i lum alieni^enlt;e in portas eiits-, ç^ proie-cerunt jortem juper leruptbemjetiam tu ipiaßunits ex eis,

j Edomite iuxta carnem prudentes filij hums feculi,egregium facinus fc perpefraP fe arbitrabantur, quoties adiuuabant hoftes Ifraelts, namlioc confiliofperabantforte,fc iemper tore tutos ab hoftium incurfibus, cumep amp;nbsp;Dcum non dmerent, amp;nbsp;omnis nga fratres Ifraelitas charitatis obliuifcerentur: Nunc minatur Dommus fe carnalcmhanc Efauitarum prudentiam pudefadurum. Quando enim maximum pcricukim immine« bit à confeederatis amp;nbsp;domefticis, tune apparebit infigms flupor, Siftmitas Edomite rum,qui ncglcdo Deo fperarunt in loca excelfa amp;nbsp;bene munira,atcp fnuires confadc« ratorum. lila fpes confundetur. In die enim furoris Domini non iblum iHa omina nihil iuuant Edomitas,fcd eis maxime obfunt, amp;nbsp;maioris calamitatis caufae funt.

Porro qui antca magnanimi Si fortifsimi bellatorcs habiti funt in 3 hem^n, de« ftituentur uiribus,timidifsuni erunt,omnc arümonimroburconcidétamp;pcribit. Vrbelt; Edomitarum erant Thcman,Duma,Boxra, Dedan, Ethan.

Et hæc eft etfam poena contemptus Dei : Expauefeere amp;nbsp;femper eerde contre« mifcerc,ut Icgimus Leuit. 16. Terrebit eos fonitus folq uolàntis. Et Deut. 2$. Dabit tibi Dominus cor pauidum,animam moerore confumptam,amp; crit uita tua pendens an« U tc, timebis node amp;nbsp;die, amp;i non credes uitx tuac.

Similia cü'ain minatur Proplicta Ifaias ludxis transgrefforibus SC contempto« rib»

PR o PRET À; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CVlt;

“ïÆus Dei, Efah^. dicens, Dominum ablaturum à ludah fortera, bèllatovcm, confiL;gt; num amp;i (apientem QC cetera.

Refpublicæ amp;nbsp;régna conOftere ncqucunt,nifi domi ac foris habeant uiios fortes ad tutdam, de prudentes ad confulendum,quorum fapientia quæ ad ihcolumitatem QC honorem urbium pertinent pr3cuidcantur,à mature confilio difponantur. Refpublica fine taiibus iuns, cil nauis fine gubernatorc in Huctibus.

* Sed qux elf caufa tantae iræ Dei in Edomitas f Refpondeo : Neglcdîa charitas, odio habebant fratrcs Ifraditas populum Dei pcculiarem,quem Dominus ipfe dikxit, 'Mabcha.d^ portant, ut homo folet geftare paruuIumfiliumfuum,in omniuia,Deut.i» •quem Dominus circumduxit,docuit amp;nbsp;cuftodiuit, quafi pupillam oculi fui Dein. 32.

Et Deut. 4. ait Mofes : Deus dilexit patres tuos, amp;nbsp;elegit fernen corum poß eos? Etlfaias cap.ipiHäereditasmeaIfraek ‘Ethane caufarn uaßatipnisIdumææ,nempe odium furiofum ÔC perpetuum in fratrem, etiam alij Prophete indicant, ut Ezech. 35» ubi Dominus minatur monti Seyr excidium, amp;nbsp;fimulcaufam ponit, cur fic in Efauitas irafcatur. Vrbestuas demoliar(inquit) amp;nbsp;tu dèfertus cris, 0^ fcies, quia ego Dominus, co quod fueris inimicus fempiternus lfraelis,amp;cosimpulcris in mand gladtj, in tempos« . re addidionis corum, amp;nbsp;in tempore iniquitatis extremat. Et Amos 1. Hæc dicit Do« minus, fuper tribus federibus Edom amp;nbsp;fuper quatuor non conuertam cum, eô quod perfecutus fit in gladio fratrem fuum, amp;: molauerit mifericordiam eius, amp;: tenuerit ultra •furorem fuum, amp;nbsp;indignationem fuam feruauent ufepinfinem, ^mittam ignem in Thcman,0(: deuorabit aides Bozrc.

-Propheta AbdiasutitijruerboChemas, frciKltcbc vetUQUttg/inuriauel ra* ' pina qux fit feienter, ut docet R.Kymchi, quare maiorem Dei indignationem ac plas gam commeretur. Nonne crudelis amp;nbsp;inaudita iniuria amp;^ rapina erat, non folum acerbe fratrem odße,fed amp;nbsp;prompte partes hoßium adiuuarefNam inter hofles Ifiaelis præ^ cipuifemper crant Edomitæ, nulla re perinde obledati ac carde amp;nbsp;perdiuonefratria ■Kraelis.

• Nos infignem fpiritus fandi confolâtioncm hoc loco obferuemus. Ex hac enim cahmitate Edomitarum nos plusquàm paternam Dei crga populum fuum charitatem difcimus. Flagellat quidem Dominus fuos amp;nbsp;uarqs calamitatibus exercet,uerum animo plane paterno, non ut eas difperdat, fed ut corrigat amp;nbsp;conferuct, ne cum mundo perçant. Caeterum hoftium noftrorum ipfe profeflus efl hofhs, iuxta illud Exod. 13. Int» 'mteus ero mimicis tuis,«; adfligarn adfligentes te. Exempla talnun inimicorum ubiep fuut obuia,Nabuchadnezer,Sanhenb,Philiftiim,AegYptrj,ódhic perfidi Edomitæ, figura populi Antichrifliani amp;; pfeudofratrum. Caueant igitur amp;nbsp;noflri Edomitæ Euan geltj perfecutores, qui palam nunc Edomiticum in nos animum declarant,amp; dicere non uerentur,fe malle contra nos bcllagerere,quam contra Turcas. Nam Deus corum in nos iiiolentiam amp;in;urias grauifsimas proculdubio horribili aliquacalamitatcuifl^ fabit,c|uamuis amp;nbsp;hæc cæcitas profund a, qua nunc pertinacifsimc refifluntuentati,fatts ' a.erba fit pcena,profede omni alia temporali calamttatc maior Sgt;C formidabihor.

^t non ajpidcs in diefratrfs ftih ^ in die ahalienationii diiSy nc^ I'^taberisJuper ßhes ludefhjin die perditions comm^^d nee ma^jicabs os tuum tn die trihulationfs^

'^et^i it^redters portam popuh mei-, tn die perditions corum^ neejne afpicies ©- tn in afflidlione eiis, C^ in die uaßitats ens. Tyonmittes contra exercitum eins in die perditiomt, l^onßabs in bn no, ut interßeias eos ^ui fu^erint-, nee con^ dnda rcliquias cins^ in die tribulations, (^niam prope

c/i dies DominiJupcrcunélasgcntcs^ Et ficutfeeißi^ßet tibi, i^ctributiotua redibtt in caput tuum^ E^am peut nos bib^is Jî/per montef /tjandlum meum^Bibent omnespetites turnerj^ bibent Q^ abjorbebunt^ ^ erunt quaCi nonJint.

Hoe loco prxdïcit Propheta finem calamitofum uniuerfse Edomitarum ia^anta amp;nbsp;in fratrem Ifrad perfidiac. Edom pro maligne ingemo fuo in Ifraditamm mfentu femper lactabatur, ridebat, amp;nbsp;focius crat perfecutorum Ifraelis, uidistp Ifraclitis an o* gantifsime infultabat, omnes^ uias nocendi fratnbus obferuabat, denique amp;nbsp;reliquiaS' ludatorum fugientium pcrfcqucbatijr,hoc unum agens,ut Ifrad totus extingucretur.

Dies fratris, eft tempus quo Ifrad ab hoßibus capiebatur, amp;nbsp;euertebatur, co die calamitatis Ilradis maxime triumphabat Edom, QC fratemz calamitatis fpcdtaculoin* uidum fatiabat animum.

Senfus itacp uaticinij eft : Hadenus magna uoluptate afpexiflimala fratris turfed tempus ucnict,quo nö gaudebis ac ridebis in aduerfitatibus fratris, nam amp;nbsp;ipfe in ma* nus hoftdes tandem traderis, amp;nbsp;miferabAter interibis, Uneben wirbt nod? 4Ud? tb^^tr vmb bid? werben/wenn bid? bic Cbnlbccr werben viRtiem/benn wirb bein troç vnb gefpott ein enbebnbem Turn rependeturtibicopiofc quit* quid peccafti in fratrem,qua menfura metiris fratribus, eadem Cbaldsti metientur tibi»

Hine difee in altcrius interitu non dfe ridendum amp;nbsp;lactandum. Quoties cnim ui* derimus alios propter peccata pledlijâ^ narijs tribulationibus adfligf, protinus cogite* mus hxc nobis exemplum amp;nbsp;admonitioncm elle, ut quamprimum Domino fédéra noftra contritis cordibus confitentcs,' ueniam pcecatorum petamus, ne fimili calamitate obruamur. Nam qui in aliorum malis udut obofi fpecQatores, rident,quafi ipfi fmt in* nocentes,ifti olim Hebunt, iuxta illud Lucæ d. Vx uobis qui rideus nunc, quia lugcbi* ris amp;nbsp;flebitis. Ideo Apoftolus Rom. li. monet flendum elle cum flentibus,gaudendâ cum gaudentibus. Et propofita fimilitudine nobis fraternam charitatem con.mendaf» Sumus enim unius corporis membra, quare ut commembra in corpore noftro inter fe communia habent bona Ôi. mala,ita Si nos faccre oportct,modo Chriftiani Qc haberiß^ dîc udimus.

Nee Edom folum propter iniurias fratribus illatas tarn horribili uirga uifitabatiir, fed amp;nbsp;rdiquz genres omnes. Qui cnim alios adflixit,amp; ipfe adfligetur, cum nemo in* ter cos fit innoccns,quemadmodum lere. 17. Dominus ait: Ego Dominus, qui do uni* cuicp iuxta uiam fuam,amp;iuxta frudum adinuentionum fuarum. Redder igitur Dorru* nus Idumxis quæ commerucrunt, 4f r wirb fie rebUd? bevalen.

. In fratris fummis tribulationibus SCcaptiuitate biberunt gratulantes in monte Zi* on, in ciuitate fanda. Idem ipfis continget, nam extern genres fimilitergaudcbuntamp; bibent in monte Seyr, amp;nbsp;omnia fie dcglutient, ut porrô Edom non fit, ficut lercmias cap. z^. propinat furoris Dominici calicem cundis gentibus ut bibant, cadant amp;nbsp;non confurgarit, Si certc Dominus reddidit eis fecundum opera eorum, amp;nbsp;fecundum fa* dum manuum cruentarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Turn Agentes bibcnt amp;c. NonfolumEEfauitx perdentur,fed reliquximpiac genres poenas dabunr,quandoultio Domini cas appréhendent,ficut Jercm.iJ.legimus Dominum gentibus comminatum. Adducam(inquit)uniuerfas cognationes Aquilo* nis,5C Nabuchadnerrer feruum meum fuper terram iftam amp;fuper omnes Nationcs, qux in circuitu illius funt,amp; interficiam cos, amp;nbsp;ponam cos in ftuporem,amp; in fibilum,ó^ in fobrudincs fempiternas. Quo loco Dominus etiam Regi Babylonis minatur ui» fitationem ÔC excidium. At hifioriae abundc teftantur has comminationcS impie* tas. Sicut enim Edom adflixit lfraelem,ita Babylonius Rex adflixit Idumxam, Baby* lonio»

PROPHET A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«VH

lonios Medi amp;nbsp;Pdfæ, hos adflmt Macedo, Maccdonem Romani« j^ttKt W»^ CîHCV ben Anbem AUtffCiben/donec penitus intereant.

In monte dutem “Zion crit Iibcratto,crit ^ fan^ttas^ÇJquot; ^oß ßdebit domifS Tdcobcos (JuißpulJcdcrant, ßt crit domus Idccb igntSj'amp; domits loßcphßammay ^ domus idßußi^ ^uldjcxardßent^tneosj lt;^ cotßument eos^neccrunt re^ Ïii{ut(e domui BJou^ (Juoniam Dominus locutus cp.

Nunc tandem Abdias ad id,quod in Prophens fummum eft, peruenif,nempc ad 'promifsionem auxilq ÓC libcrationis. Quamuis etiam populum Dei merito confolen* tur comminationes illx in hoftes contorts,ut qux teftentur nos Deo curac effe, Sc Dé* urn poenas hoftibus irrogaturum. Et monet nos Propheta per uifibilia Sc temporalia, inuifibilium 5^ fpiritualium.Recenfuerat enim calamitatem populi amp;nbsp;cuerfionem Edom, nunc fuaiuter folatur populum Dei, promittens reditum in Zion à captiuitate Babylo* nica, quac cum 70. annos duraflet, foluta eft, amp;nbsp;ludaci a rege Perfarum remifsi funt in terram Chanaan,ut urbem amp;nbsp;tcmplum rexdiHcarcnt, quemadmodum hacc in leremia, Haggxo,amp; Zacharia Icgimus. Neque enim hacc his uitimis diebus expedianda funt, ut obcsecati ludxiuana fibigaudia promittunt de Chanaan amp;nbsp;rcaedificatione lernfalem ac templi, ex quibufdam Prophetarum locis non intelledlis.

Senfus igitur Prophete eft. Quamuis Zion per Chaldaeos amp;nbsp;Edomitas cxpu* gnata £d diruta fuerit, tarnen ueniet dies, quando inftaurabitur Zion, amp;nbsp;non obruent earn tarn horrendæ ealamitates. De Edom dixit:Peribit in aeternuin. Verum rndiora de Zion.uaticinatur,quia uera faills in ca erit,qux amp;nbsp;uera die non potcft,nifi fit letcrna. Id ad hteram compleri ceptum eft, quando fecundum tcmplum amp;nbsp;urbem inftaurarunt, in quod tcmplum uerus illc Rex amp;nbsp;dominator Ifraelis,ucrus faluator amp;nbsp;redemptor uc--nit lefus Nazarenus Chriftus, Mala. 5. Sed Propheta quiddam altiUs hoc loco more omnium Prophet a rum pracnunciat, nempe ucram amp;nbsp;actemam hberationan in Girdlo. Vaticinatur de Ecdefia catholica, regno Chrifti amplifsimo, per totum orbem dilatan* do« Zion enim amp;nbsp;lerufalem fuerunt figure Ecdefiac catliolkit, ut difeimus ex Apo* ftolo, Galat, q.. Heb. 12.»

Ecdefia catholica interrena Zion inccepit quidem, fed dilatata eftinomnem ter* ram per tubam Apoftolicam, iuxta hoc Dauidis uaticinium: In omnem terram exiuit fonus eorum, amp;; in fines terra: uerba eorum, Pfal. iS. Et Ifa. i. De Zion exibit lex, Si uerbum Domini de lerufalem. Et A^o.z. in die Pentecoftes milia fpiritu fanefto è ce* lis in fignis uifibilibus uno die tam rainfica faills in Zion facia eft, ut 30 0 0. hominum ad lefum Chriftum conuerterentur. Dein amp;nbsp;per Apoftolos lex uitæ ôi uerbum Euan* gdq exiuit de Zion in totum orbem, quae lex eft dohtrina de poenitentia amp;nbsp;remifsio* ne peccatorum fub nomine Qirifti in omnes genres fparfa,initio fadlo, ut Lucas ait, ab Ïerofolymis.

« Retinet itaep Ecdefia nomen antiquum,amp; uotatur Zion amp;nbsp;mens. Nam eft mons ^.^ Domini Ma. z. praeparatus in nouifsimis diebus in ucrtice montium, ÓC eleuatur fuper colles, ad quem omnes genres confluent,amp; ibunt populi multi.

India igitur fpirituali Zion eftuerbum falutis Euangelium, quidigitur mi* rum, fi in ca eft faluatio. Nam ubi uerbum Domini eft, non abeft ipfe DEI films Ïefus Chriftus unica falus naftra. Atqui tantum in Ecdefia ucra Zion, eft uerbum Dei purum abfque fermento hærefeân. Tantum in Ecdefia ut in fuo templo habitat fpiritus fanötus,habitat Chriftus,habitat pater ipfe coelcftis, iuxta illud loan. 14. Si quis diligit me, fermonem meum feniabit,amp; pater meus diliget eum,amp; ad eum ueniemusgt; SC manfionem apud eum faciemus. Et quid non bonorum eft,ubi bonitatis inexhauftus, ■dons ipfe Dominus habitatfqua de re audi Prophetas. Sopho.,3. Rex litad Dominus inme®

m medio tui,nó timebis malum ultra. Noli timere Zion, Dominus Deus mus in medio tui, ipfe faluabit. Et Pfal. 4 5. Sandtificauit tabernaculum fuum altifsimus, Deus in medio dus, non commouebitur.Et Pfal.x.Chriftus uocatur Rcx conftitutus fuper montan Zi* on. Ifxx7. Adorabunt Dominum in monte fanoto,in lerufalem.lfa. 5t» Confdabitur Dominus Zion, redempri à Domino reuatentur in Zion laudantes, amp;: lacticia fempic i terna fuper capita eorum. loei.x. In monte Zion amp;nbsp;lerufalem erit faluaoo. Ioel.3.SaC« 'ti^quia ego Dominus Deus uefter, habitans in Zion in monte fanóo mco, ó^ erit les ' nifalcm fanda, amp;nbsp;alieni non tranfibunt per cam amplius, Dominus commorabitur in Zion. Loquuntur Prophetæ more fuo de regno Chrifti magnificeririus, quam caro fe# rat. Ver urn ipfi de Ecclefia regno Qirifti militante uaticinantes fubinde excutrunt in mentionem regm rcuelandac gloriae, amp;nbsp;triumphantis Ecclefia: gloriam, quantum licet, prædicant.

Difcimus igitur hoc loco,tantum in Ecclefia effe ucram falutem, ucram libaatio* nem» ludaei, Turcae, cacterxep gentes amp;nbsp;hxretici funt extra Ecclcfiam, non enim ha* bent fidem ueram Si iuftificantem, nempe fidem in Ihefum Nazarenum, ideononhas bent fpiritum fandum ac peccatorum^rem^sionem. Non igitur faluantur, ac nifi con* uerfi fuerint,amp; in Ecclefiain Zion fpiritualem uenerint,cum Diabolo ÖC angclis eius ai duitate Diaboli peribunt in actanum.

Curandum igitur modis omnibus,nc ab iUo fando monte Zion,Ecclefia fando* rum recedamus.Nam qui à Zion recedit,a Chrifto Zionis Rege amp;nbsp;habitatorc rcccdit, fitep membrum putridum, quod nullum gratis amp;nbsp;falutis influxum habet à capite Ä corde Chrifto,atep à fando corpore Oirifti.

Recedunt autem ab Ecclefia omnes haerctici, qui non feruant fidem SC dogmata Ecc!efiæ,qui fenpturis fandis de Qirifto amp;f Ecclefia non credunt«

Noftri aduerfarij rede dicunt:Qia rcccdit ab Ecc!efia,eft Publicanus amp;nbsp;Ethnic«^ non eft Chriftianus, fed hæreticus, A: nifi in gremium fandæ matris Ecclefiæ redicriç damnatur. Redit autem per fidem dodrina: fanæ. Hueuftp confentimus.Athoc coo* trouertitur,quis recédât ab Ecclefia, fit: quid fit Ecclefia.

Ecclefia eftfocietas ac congregatio Chriftifidelium in fpiritu,qua: Euangelio lhefu Chrifti crédit. Ergo qui Euangelio Chrifti non crédit, fed Ecclefiæ dogmata reda im* pugnaf, nec fentit de fidei articulis, quod fanda fiC uniuerfa per orbem fentit fiCcredà Ecclefia, iüe ab Ecclefia recefsitjSc fc à corpore myftico praefadit.

Dogmata Ecclcfiæ funt,quc Ecclefia cadiolica non ex cerebro humano,fcd ex uct* bo Dei didicit,fii: hadenus concorditer amp;nbsp;fynceriter euftodiuit.

, Nos iadamus Euangclium, Pontificq fimiliter iadant Euangelium,uetum ipß Euangelium longe aliter intelligunt,quàm nos. Çontentionis igitur cardo in hoc ucifa# tur,cum utraep pars habeat libros facros QC textum Bibliae, utra rede fcripturam intelli* gat uel perperam.

Ibi docemus, earn intelligcntiam efle catholicam, quæ fidei analoga eft, ucteris^ Ecclefia: confenfum habet amp;nbsp;teftimonia. Hic etiam obiter obferuandum eft, hune tex* turn fecus leg; in Hebraco,quàm in Latino. Hebræi legunt : Et ait Kodclch, id eft, Ôd crie fanditas.Latini autem legunt:Et erit fandus. Quod Latmilegneinteiligere licet de monte Zion, qui fandus ait, nimirum à fuo fandificatore Domino Icfu Chrifto, iuxta illud, Ëzech.37. Erit tabernaculum meum in eiSjSd cro eis Deus,fit:ipfi aunt mihi po pulos, amp;nbsp;feient gentes quia ego Dominus fandificator Ifrael, cum fuerit fandificatio mea in medio eorum in perpetuum. Et Pfal. 9X. Domum tuam (Ecclefiam^decet fan* titudo Domine in longitudinc dicrum.

Ecclefia enim in fymbolo uocatur fanda à fpirifti Chrifti habitatorc fiC fandifica* tore. Et Apoftolus ait, Ephef. 5. Chriftus femaipfum pro ea cxpofuir,ut earn fandifi* caret mundatam lauaaoaquæ pa uerbum. Ett.‘Cor. 6. Abluti eftis, fandificati effis, iuftificati eftis per nomen Domini Ihefu fit: fpiritum Dei noftri. Apoc. 1. Lauit nos à

FKOFHETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'CVlIÏ

'pctcaths noGris per fanguinem i'pfius. i. loan. i. Sanguis Icfu Oirifliflij Dei emundat nos ab omni peccato.

Verum hxc fanditas Ecclefiæ militantis in carne contra camem amp;nbsp;nequitfas fpi' Qü.7,7{ pt rituales in cœlcftibus,cft inchoata primum,riondum confummata. Vocatur tarnen uera fnHttM ianditas propter certitudinem Chnftianorö, qui cum fpiritus arram in corde habeant, -E«l»/(,ei« nihil dubitant fe tandem à fpiritu Chrifti plenc fandificatum tri,turn etiam ex gratia no h9(pct^ ui Tcftamenti, qua nobis propter lefum uere fandum amp;nbsp;fandtficatorem,reliquiæ pee* tail in carne remittuntur. Nam Eedefia femper orat, remitte nobis débita noftra. Et quia Oirifto adhérer ut fponfa fponfo, propter hanc unionem, imputatur Ecclefiae eti* amnum immundæ fanditas, donee etiam perfonalis amp;nbsp;pofeda fanditas, mortibeata Omnino carne, acceflerit, quod fiet in regeneratione ucl refurredione ultima, de quo tempore beams Auguftinus intcllexit ucrba Apcftoli,Ephe. y. de Ecdefia fanda non ■ babente maculam aut rugam,aut quicquam eiufmodi.

Hxc uerbofius tradaui propter noßros Anabaptißas x«êo(fgt;fç 6C Nouatianos,qui Contre ât reliques peccatorum etiainnum in nohis graliantihus ita oßenduntur, ut purent nullam tmlapth elle Ecdefiam nifi plane pcrfeda adfit fanditas, in qua porro nihil queat defidcrari. At P^ er No tnaleferiati homines rationem totius Chrißianifmi, noui 1 eflamenti granam ói priui* «-t^Awot» Iegium,mtlitantiscp Ecclefiae ßamm pcnitus ignorant.

Porro fi fandus accipitur fubflantioe,üt per Analogiam fidei Iicct, hoc modo no* SinUwu fier Mefsias isxatur fandus pafsirn in fenpmris ,quot;tam propter officium foum quod cß fandificarc, quant propter perfonalemfuam fanditatem, quæ Gc efi pcrfeda amp;nbsp;plena, lit ex ca nos omnes accipiamus. Pfal.4. Mirificauit Dominus fandum fuum. Pfal. ly. Non dabis fandum tuum uidere corruptionem. Ifa. 47. Redemptor nefter Dominus exercituum,nomen illiusfandus Ifrael.Petrus Ad. 3. Vos fandum amp;iuflum negaftis. Et ita mento Chrißus in feripturis uocatur per exccllcntiam, quia folus ipfe cß iußus St: fandus fandiffeans montent Zion, pratter cunt aut extra cum, nulla unquant fuit aut ent fanditas. Qiu igiiur Chrißo per fidem uerant non fuerit incorporatus, prophanus eh de abominabilis Deo.

Pohremo ad Heb. Icdionem ucmb,quac habet fanditas. Non enim dicit Kodofeb, fed in abhrado Kodefclt.Quaî ledio pqs mentibus mirum in moduiti grata eh. Quid enirn confolantius,qi’àm Mefsiam noflrum non folum efle fandunt, fandificatoremc^ noflrunt,fed rpfam fanditatem,nimirum nobis aut noflram. Ita erunt facillimelegis ac* cufationent aiademus, nant ipfe quidem nos fandificauit uerbo amp;nbsp;fpiritu fuo, fed prb ratione huius ntortalis uitæ. Non enim fermentum peccati in nobis pcnitus eft orpur* gatum,ut etiam lex Dei fandifsimum quentep audcat acenfare peccati amp;nbsp;malcdiccvc,!! ad porfonalcm fanditatem fuerit refpicicndunt.At ubi Ehnftus ipfe,qui eft pcrfcclio le* gis omnibus numeris pcrfed;fsinta,noftra fit fanditas,noftraq5 iufticia, iant non habet jex quod aa^c^nant fanditas Girifti 6C iufticia, eft ntodisontmbus abfolutifsinia,quarn imam cum fiducia Dirifnanus iudicio Dei poteft cpponere,amp;i per cam fubfifterc. Et ita Jeremias uocat:Gtriftum,noftrant iufliciam,cap.X3. Et Apoftolus hoc in Prophetis ob* ferucjnl,2f palam uocat Chnftuin noftram lufticiamd fonddicationeni. 1. Corin. 1.

'Docct nos itaqs Abdias,ucram fanditatem, falutem,Otriftum deniep ipfum, tan* turn efle in Ecdefia tanquam infuotcmplo autdomo. ludxt igitur halt abfque Qarifto di omnium fcculomm hypocrite, SC quicunep non funt membra uiua Ecdefia: aut ciues fpiritualis Zionis.Nam ludæi propriam cjuandam nifticiam amp;nbsp;fandificationcmex ope* ribus 2C meritis fibi querunt di faciunt, neep enim in Chrifto falutcm quaefunt, fed in Dperibus legis,nefcientes ueram coram Deo iufticiamjucram fanditatem in folo Mefsia cife,d:_ per Mefsiam in Ecdefia catliolica.

Hine etiam confunditur pefttferauanitas Pharifaeorum noftrorum, id eft, Mo* Mo^uhi n^ichorum vlt; Monacharum, uocant enim ordiucs fuos fandos formaliter ^-effe* no/iri ph»

’lt;fliue,quafi fandi fint 5^ alios fantfiificent Jllorum dodiina fuit,in Monaficrijs erft fa!* uatio, ent amp;nbsp;fanÆtas. Et nunc cum admonentur ut refipifcant amp;nbsp;Euangcho credanb doccnturcplefum Chriftum elfe iuftciam noftram,protinus diflecantur cordibus amp;nbsp;ftn^ dent dentibus fuis in pic monentem baud fecus, quam olim in Stephanum ftridebant Iudaci,quando eos à Mofe,quern non intcUigcbant, ad Chriftum reuocabat unicum k« gis impktorem.

D. Lutherus ad totum negocium acerrimo, ut folct,iudido refpiaens,fic uertit Hebraca in plurali : Sed in monte Zion adhuc aliqui euadent uel faluabuntur, qui crunt fanóuariumjUt intcUigamus textum deliberatis in Zion,nimiruma Chrifto Zionis re« ge,amp; q uere font Dei fanctuarium. lt;^ac uerfio clarior amp;nbsp;germanis auribus gratior eft amp;i orthodoxa. Qui ab Hebræo ne latum quidem unguem recedunt,PIdah uertunt^faU uatio, cuafio uel iiberatio.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propheta non liaticinatur de magnifica aliqua poflêfsione fccularis regni, led Ipi* ritualis,nam quæ lofephus de Machabaeis narrat, quomodo Idumaeam occuparint, unc tenues umbrae funt fpiritualis illius polfefsionis/Juae tempore Mefsiae fequebatur, de qua Abdias hk loquitur.

j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domus Iacob,eft Ecclefia Chrifti, focietas filiorum ludah amp;nbsp;Ifrael, feamdum fpi* ilt;tc^^ ’^‘^^ ^ promifsionem. De qua domo Gabriel concionatur benedic^ae uirgini Man^ ^^^ Lucæ i. Dabit illi(Chrifto)Dominus Deus fedem Dauid patris ipfius,regnabitcp fupef domum Jacob in Sternum,amp; regni eius non erit finis. Chriftus itatç amp;nbsp;Chriftiani pof' fidebunt Jdumaeos amp;nbsp;gentes onmes,ij crunt hacredes mundi. Nam Chriftus amp;f Apo* ftoli Apoftolorumcn fucceiTores, Euangelio diïperfos filios Dei ex mundo in regwan gratiae, in domum Jacob congregarunt amp;nbsp;adhuc congregant, ufqp ad finem feculi, « fiant peculiû Dei,amp;impkturpromifsio Dei,Pfal.2. Dabo tibigentes hacreditatem amp;c* Et ideo Amos 9. Tabernaculum Dauid pofsidebitreliquias Idumaea: amp;nbsp;omnes natiiv nes, co quodinuocatum fit nomen meum fuper eos. Quis dubitat tempore Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum multos etiam ex Jdumaeis ad fidem Chrifti conuerfos,inœ domum lacob eftè congregates,amp; uitdos ab Ifraele,non armis carnalibus,fed uerbo Dei;'

lam uide Ada Suf Epiftolas Apoftolorum,amp; inuenies poftefsionem fllam praeda* 'ram,cuius Abdias meminit. Obfccroquot ^nationes in hanc poftefsionem St^ in domS lacob conuocauit amp;nbsp;collcgit unus Paulus,nempe Romanos, Corinthios, Galatas,Ephc* fios, Philippenfes, Cololfcnfcs, Theft'alonicenfes dCc. quac natiönes omnes obcdierunt fidei Chrifti,quemadmodum Colof. i. ait, fermonem ucracem Euangeltj in toto muu* do frudifi'caftè,quod Euangelium Coloif. t. praedicatum eft apud uniueifam creaturan^ quæ fub cedo eft. Sic^ natiönes quac antea iuxta carnem poftedcrunt ludacos, tandem à ludaeis, Apoftolis,amp; eorum fucceftoribus, fadæ funt poflefsioncs domus lacob,id eft, per Euangeltj pratdicationem tn Ecclefiam Chrifti congregatac funt* Et hie eft ucrus Prophete fenfus.

Söww/4 de , Cacterum obcaecati ludaci hoe loco mirabilia pro fuo camali fenfu imaginantur, regno }fr4 nihilcp aliud cogitant quam regnum mundanum,qui error adcohacfit in ludeorumani« ein munt mis, ut etiam Apoftoli ante acceptum cum miraculo /piritum fandum co detincrcntur, ditto» qui Ad. i. intenogant Dominum de reftauratione regni Ifraelis,quando fit futura,hoc cft,quando u» tribus Ifrael tandem à gentium poteftate fint libcrandæ,^ fub uno rege Mefsia in fumma tranquillitate fint dominaturac omnibus gentibus. Et Lucac ultimo duo illi difopuh qui morte Cluifti offendcbaniur, nilul obkure produnt huiufmodi lu« daicam

daicam imaginationem, Nos(inquiunt) fperabamus cum effe fflum,qiri redempturus Ctuiias «y effet Ifrael,qui mihi de redemptione uera,fpirituali, acterna, à tyrannide mortis amp;nbsp;Sas ignorantia tanx per Mefsiam parta,qualem Prophete prxnundarunt,plane nihil turn uel parum ludxorum intdlcxiffcuidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßratium

Et quod horrendum eft auditu,etiam hodie uelamen cordibus ludxorum, amp;nbsp;Iult; CZ Chtlia» daiffantium quorundam impofitum eft,ut Icgem^ Prophetas de Chrifti regno uatici« *^ names nequeant intclligere,fomniam cnimtalcm Mefsiam in lege 6^ Prophetis pro? ^^gt;ff^^‘ miffum qui Chanaan occuper,Ö^ omnes gentcs fuo fubdat impcrio,et quemadmodum Alfyrij, Chaldxi, Perfæ, Medi, Macedones, Romani, Ammonitx, Moabitz, Syri, Philiftiim,Idumzi,Aegyptijcplfraclcmuexarunt,cepcrunt,abduxerunt, S^uarijs mms rqs adfcccrunt,ita futurum die,ut rcx ludzorum omnes nationcs fibi fubijciat, ÖC lu* dzi omnia babeant fubic(fta,amp; in regno Mefsiz fumma fecuntate iuxta carnem, gau* dio, pace, rerumep omnium ubertatc citra omnem moleftiam perfruantur. Atep hue citant faipturas non inteUeeftas de extruenda denuo Terufalem,amp; de reçdihcando tem plo,dC reducendo populo in Qianaan.

Fuit mihi cum recutitis acre certamen annis plus minus uiginti dé Mefsia amp;nbsp;re* gnoous,quifcmperhos amp;nbsp;fimilcs locos carnali fenfu traóatos rn^i obiecerungEzech. a cap.40.ufcp in f1ncm.Dcut.cap.30.Ifa.66.Ierc.13.31.31.E2cch.37.Hüfex.3.loei. x.Amos.9.totum Abdtam.Mich.4.Nahum.i.Soph.3.Zach.ix. amp;c»

Quare folc clarius cft,Iudzos 5C Iudaiffantes,necp Mefsiz perfonam, qualis fit, neepofficium cius in fcripturis rerfte inteUigerc.Idco pro Rege fpirituali imaginantur terrenum. At nouum Teftamentum, quod eft lux ueteris,abunde docet, qualis fit Rcx noffer Mefsias in Prophetis promiffus, inplenitudine temporis exhibitus, amp;quale fit regnum cius,ncmpc regnumfpirituale,ztcrnum,regnum uerz iüftitiz, pacis, fccuita* t:s, gaudq,fapicnn'ac,uita:,amp;falutis fempitemz.Et Prophete pro ratione linguz fanflz iucundifsimis tropis amp;nbsp;metaphorisin defcriptione noftri Regis 06regnifubindcutun« tur,qu3Ci regnum aliquod mundanum omni magnificentia inftru(ftifsimum,amp; Regem terrenum defcribant, qui in hoc feculo more mundanorUm Regum longe latcep, imô ubiep potentifsime regnet,amp;^ omnia fuz poteftati fubieclifslma habcat.

Verum ubi Idiotifmos Hebraiez lingue,^ dreumftantias omnes exacte animad ucrtlmus,haud difficile fucrit intelligere,ChnftiferuosProphetas,de rebus longe maio* ribus,nempe fpiritualibus 5Cztcrnis,non ex ratione hu mana, fed inftindtu fpiritus fan* eb uaticinatos,quarn fint omnia huius uifibilis mundi régna cum omni potentia, hono* rc,fplcndorc,opulcntia amp;nbsp;apparatu fcculari,quod ut rudioribus planum fiat, rccenfebo aliquot dreumftantias uaticimorum de regno Qirifti,cx qmbus facile intelbgemus, Pro* phetas de regno fpirituali SC zterno,non corporali locutos.

Ifa.x. ubi Propheta loquitur de monte Domini palam przdicit,ad cum omnes gentcs adfluxuras,uerum mons Zion aut lerufalemtcrrcna cas noncapcregimo nee to ta Chanaan.

Ifaiz cap. 4. cum de rege huius regni Chrifto loqucrctur,mox addit: Omnis qui relitftus fucrit in Zion 8^ refiduus in lerufalem, fandus uocabitur, omnis qui fcriptus eft in uita in Ierufalcm,Si abluerit Dominus fordes filiarum Zion,amp;fanguincm Icrufa* lêlaucrit de medio eius,in fpiritu iudieq ÔC fpiritu ardoris. Vbi certe Propheta loquitur de remifsione peccatorum,dc iuftitia,fanditate amp;uita fpirituali,amp; de conferiptione ciui* urn cius lerufalem quz furfum cft,quz funt res incomparabiliter fublimiores amp;nbsp;mclio* tes regno terreno»

Ifa» 9' prophetat regnum Mefsiz afsidue muldplicatum iri,nec unquam finiri,8d Chriftumfuper folium Dauid Ód regnum cius feffurum, atep fedem illam confirmatu* rum iudicio Sd iuftitia ufep in fempiternum.Sed nullum eft regnum mundi fempiternu, cum amp;nbsp;mundus ipfe fit periturus, ttam przterit habitus huius mundi.i. Connth.7.3i mundus tranfit.i»loann.x.Loquitur igitur Propheta de imperio c^uedam eminentiori.

in quod mors amp;nbsp;corruptio nullum lus habent, nempe dc regno lutse fempit^mæ in Chnfto.

Ifa.n.Rrx regni iUius,flos illibafus radias Ifdiai fic defcTibitur,qiïod fpintus fm ^us omnibus charifmatibus fit impleturus,amp; quód non fit fccundum uifion^m oculo« rum amp;nbsp;auditum aunum iudicaturus.SedReges camalcs Iccundum aures 0^ oculos lu* dicarc coguntur,corda «nim foli Deo patent. Ergo ChriftasHi' Rexin immenfum fub* limior,qui Jonge «dia ratione régnât amp;nbsp;iudicat quant Reges huâts feeuh.

Ifaiar.15. Poftquam dixerat Propheta mortem à Mefsia in fennpiternum abforp« turn iri,uocat eum Deum noftrum,quem expcc^amus,amp; qtri faluabit nos, neep loquitur de faJute aliqua temporali fed æterna,quia cap. 45.01011 fr adem fakwd in Domino fa lute eter na. Mortem autem deglutire ÖC in actemum faluare nuHius terrerai Regis ope* ra funt,fed opera folius Dei fempitemi.In fempiternum igitur regnabit m jnübis,quos i morte eripit «Sd ucre faluat.actemus Rcx actemum 5^ mcorniptibdc regnuinba.öct. At omnia régna hums feculi funt caduca.

Ifa. 35. Redemptis à rege huius regni promittitur fempitcrnatacntia 5C ■ omnis doloris ablatio,qua: certe terreno regno non quadrant.

Ifa 1.40. Qui Iperantin Domino(Ioquitur de Mefsia) mutabunt fortitudinfin^ adfument pennas, ficutaquilae,current amp;nbsp;non laborabunt, ambulabunt amp;: non deficit ' ent. Ecce foeiicifsimam conditionem fubditonim in regno Chrifti. Verum harc in hac uita fieri, amp;nbsp;à Regibus feculi perituri praeftan non pdlunt, alum ergo uitam habet Chn* ftircgnum,quam bic mundus uifibilis,aliam pacem,requiem,aliam fortitudinem, nen* pc nouam Sc ftabilem regencrati hominis SSglonofe refurrcCtionis.

Ifa. 4i« Mefsias prxdicatur non clamaturus in plateis,non contriturus calamum quaflatum QCc, Verum haec non quadrant in reges liuius mundi, quorum conuer# fado eft fplendida,plena ftrepitu,pompa fiC apparam,

Ifaix.capi.45.In Domino(nimirum Mefsia)iuftificatur omne fernen Ifracl,non dicit ditabitur in hoc feculo. Ergo Mefsiasnofter eft rex facerdotalis Sc fpirmrJis, in quo remifsionem peccatorum confequimur aut iuftificamur, Hxc fpirimalia funqncn terrena.

Ifa. 4 9. Mefsus tjocaturlux gentium,doctor amp;nbsp;illuminator amp;nbsp;falus uftp ad ex* trema terrx, hxc certe fpiritualia funt,amp; Regi cataphradlo non conueniunt.

Ifa1x.50.Rex file nefter dat corpus fuum percutientibus. An hoc eft regnum terrenorum,ulirofc cxdendumofferré, ac nonpotius alios cxdereS

lfa.5i.Regnum Chrifti Zion ita defcribitur^ut Deus fit regnattirus per uerbum falutis Euangelium,0(l redempturus lerufalem, fie ut ipfa 6C omnes gentes fint uifurx falutarc Dei Stic. Hxc nullus Monardu terrenus prxftabit unquam.

Ifa. 53. Quid in toto ifto capite,quod ludxorum craflx imaginätioni patrocine* turfNonne nofter Mefsias patituqhumilutur extreme,portât pcccata populi ÔS exp^^ inter facinorofos pendet SS orat pro tranfgrdioribus.Hic irides faceraotem fuo fungi officio,faccrdotalc igitur amp;nbsp;fpirituale regnum eft,non mundanum.

Ifa.65.In regno Chrifti,in monte fando Dd, nemo nocebit alij, nemo occidet* An hxc in regnum mundi quadrant, ubi nocentifsimorum hominum femper numcrua eft maximus,gladiofcculari coercendusf

Iere.14. Propheta Mefsiam uocat quafi uiatorem declinantcm ad pernodan* dum.Quomodo igitur regnum mundanumoccupareqqui in hoc feculo tarn breui tern pore peregrinaturf

lere.jj.cum Propheta de regno Mefsix propbetaret, promittit emundationem ab omni iniquitate in regno Chriftf,Ergo eftfpiriniale.

Et Icremi. 31. Promittit Dominus fe legem fcripturum in uifeeribus noftris, re* mifTurum pcccata noftra, amp;nbsp;cognitione fui nos donaturum. Vbi peccatum caufa

mortis rcrnfttitur ÖC aufertur, confequentcr mors aboktur Sc u/ta ætema datur, qi« omaia ad facerdotium^ regnum fpintualc S^ Sternum pertinent.

Ercchiel.il. pollîcetur Dominus fcludseos ex tern's inquas difperfi erant, ruj-« fus congregaturum.Et fimul promittit populo fuo cor unum amp;fpiritumnouum in uif* ceribus eoru;n,5C abUturum corlapideum de came conim, daturumc^ cor carneum,ul as libeat ambulate in præceptis diuinis.Hæc omnia fpiritualia funt,non mundana

Et Erech.37.Etfi promittat Ifraclitis,fe adfumpturumfilic» Ifrael de medio nati* onum,Slt; redufturum ad fuam iiumum,amp; fic adunaturum,ut porro non fint duo regna diuifa, fed unum regnum,Sd Rex unus omnium,tarnen addit: fempitemum pacis fœ* du3,amp; fan(fi:iHcationemfpintus,quaecertein terreno imperio locum non habent, de regno igitur cœlefti uaticinantur.

Danielis cap,7,3cternum regnum tribuit Chrifto amp;nbsp;populo fancïorum,non igi* tur eft terrenum. Quiequid enim terrenum amp;nbsp;mutidanum eft, idem temporale eft S^ corruptibilc.

Hofea cap.i3.uaticinatur Mefsiam deftructurum mortem,amp; nos fiberaturum de manu mortis: æternitatem igitur beatam nobis in Chrifto promittit,quare maius quid« dam eft regnum Chrifti,quàm fint omnia mundi régna, quæ omnia morti amp;nbsp;corrupts oni funt obnoxia.

loelis.x. prædicit Propheta, populum Chrifti pudefieri non polfe in fempitemum in monte Zion: Ergo eft regnum fpiritualc Sd Sternum, omnia enim mundi regnagt; omneseppopuli mundi huius,tandem pudeftentSd corruptionem patientur.

ïocl.^.Prædicitlocl ludæamhabitandam efte in a;ternum,amp;Icrufalem in gene# rationem amp;nbsp;generationcm,quod proculdubio de terreftri amp;nbsp;cito pentura ludaca Scle# rufalem intclhgi non potcft,fed de fanCtorum rcncuatahabitatione totius mundi.

Amos.9.praedicit nates diuinus tabernaculum DaiMdinftaurandum.Etdiuus la# cobus. Acta.i). Sic citât hunc locum, ut nemo non uideat cum loqui de regno Chrifti fpirituali, in quod non ludxi tantum, fed amp;nbsp;gentes fint peruenturæ, ac requifiturac Dominum.

Et Abdias hoc loco oftendit,regnum Mefstae fore catholicum, quod nullum ré# gnum terrenum autfuit unquam aut,erit.

lonas fua demerfione in mare prxfigurauit non Regem feculi,fcd Regem fpiri# Walern,qui moriendo uincat mortem amp;nbsp;immortafis permaneat.

Micheas cap. 4. Defcribens Ecclcfiam, montem Domini, aufcrt ex hoe regno arma amp;nbsp;bclla,ficut amp;nbsp;Zacharias facit capite nono,quare terrenum efte non poteft, in quo neceftaria funt arma ad domandos impios.

Nahum iubet quidem ludam eelebrare fefta,fed fpiritualia,quia porró Belial nort fit tranfiturus per earn qui intcrierit,quæ de Diabolo uilt;fto,amp; pace cum Deo falt;fta did quis nefeiatf

Habacue cap.x.Similiter docet,Mefsiam noftrum hic regnum fpirituale fidei con ftitucre,quando dicitiluftus in fidefua uiuct.Iufti funt,non qui nihil unquam peccarunt, fedqui’cumpeccatoreseftent,credunt inCHRISTVM lESVMiuftum,^ hac fide iuftificantur amp;nbsp;uiuificantur.Loquitur enim Propheta de fide in Chriftum,cuni nulla fit alia fides qua uiuat homo,quàm fides in Chriftum. Hoc uaticinio, Habacue po^ pulum hortatur,amp; permouct ad credendum promifsionibus Dei in Chrifto, ut nihil dubitet fc faluum fore utcunc^ narijs in hoc feculo adflieftiombus diucxeiür. Mas« iora enim eledis à D E O promifta funt, quàm pax amp;nbsp;fectintas regni alicuiu# fecularis.

Soph. j.PopuSus regni Mefsiae uocatur pauper amp;f egenus, feparans in nomine Domini, quemadmodum Ôi Zacharias Regem ipfum pauperem uocat capite 9.

Qiiitiftilus certae regibus mnndanis,5lt;;fcrhei corum populo non conuenit, fed régna Cu ilii fpimuaii,« Regi fpintuali,qui alio modo eft diues « potens,quamRcgcs R eul:.

^A^Sf^s cap.2. promittit defideratum cundfs gcntibus,docens uenturum qui omnes genees orbisterramm rcgat,amp; quern omnes auidifsimç,ut libcratorem ex pc« ôent. Verum nee fuît unquam quil'quam,nec ent fccularis Monarcha,qui omnes gen* tes fubditas habucrit,uel quern omnes dctiderannu

Malach. 5. Mcfsias uocatur Angelus tcftamenti,CTM pura uicbma per unluerfujn erbem in omnibus generationibus faenheatur, Mab.i. Que non poffunt intdligi de re* gc mundane,fed de rege fpirituali,ac de Deo ipfo uerct, cui foli facrificandum eft. Vi* deamus tantum canticum Zachariac 0^ canticum uirginis matris, uerbaep Gabriebs. Lucas. i.5C dauern habebimus ad omnia Prophetarum uatidnia de regno Chnfti catho* lice intelligenda.Cum cnim Zacharias cecinilfet cornu falutis,id eft,regnum uitae aster næ in Chritte,in domo Dauid erecQum,a Prophetis omnibus pracnunnatum,mox de* daraqquale fit hoc regnum,quid Rex regm iftius fit falt;ftunis,ncmpe quod fit nosfer* uaturus abimmicis noilris,^ omnibus qui nos oderunt:fed maximi inimici ÔC oforci noftrifunt pcccatum,mors,Satan.Et mox canit mifericordiam patribus in femine A* brah e Cnrifto prc'milfam,canit teftamentum nouum ac acternum gratix Dei in Giri* fto,5lt; luuurandumAbraliam fadtum. Cum emm Dominus hxrcdibus promifsioni» Abraham à: femini eius eximic ucUct oftendere firmitatem paterni fui confilij, de be* nedidionc io femine Abrahx, intcrpofuit iufiurandi»m,uti per duas res immutabiles (nempe promifsionem amp;nbsp;iuramentum iphfsimc ueritaris) in quibus fieri non poftet ut mentirctur Deus,ualidam confolationem habcremus.He.6.Tum canit aperte remifsi* oncni peccatorum per uifcera mifericordix Deinoftri,quibus uifitauit nos Oricns ex al to,qui illuxit fedentibus in tenebris ignorantix Ä:irripictatis,amp; in umbra mortis,dire* xitcp pedes noftros in uiam uerx uitx amp;nbsp;xtemx pacis cum Deo.Hxc clar;fsime nobis fpirituale amp;nbsp;xternum regnum teftantur filq Abrahx amp;nbsp;Dauidis,nempe Chrifti lefu. Beata etiam Maria meram Dei in Chrifto mifericordiam St ucritatem patnbus ô^ïe* mini corum promilTam Ô^exhibitam canit. Deniep angelus Gabrid regnum Ginfti dare xternum uocat.

Adhxc perpende quomodo ubiep nouum Teftamentum defcribat noftrum MefsiamtNonne defcribit eum ut dodorem,manfuetum,paupcrcm, adflidum, cuius regnum non eft de hoc mundo,propter nos contemptum,patium, mormurn, facerdo* tern noftra peccata proprij cotpons uicnma expiantem,infirmos ac morbidos omnes ad fe uocantem 5C fanantem, renuentem diuidcre hxreduatem inter fratres, dehor* tamem difcipulos fuos ab ambitione, ne regna mundi amp;nbsp;feculi pompam ambirent, nam notum eft hoc tonmurVos autem non fic. Et lUeRex nofter ludxorum amp;nbsp;gen* tium,non habet ubi rechnet caput fuunquenit in Zion ut hofpes, raro in Iudah,lèd fre* quenter inGalilxa tempore peregnnationis moratur, apud marcumfaber nominatur, coronam regiam loan.d.a populooblatam refpuit.Summa, exinanitur amp;nbsp;femus pro* pter nos fit in hoc feculo,nulla ibifecularis regis uel ueftigia deprehenduntur. Mifererc itacp 0 rex glorix excxcatorum hominum liue ludxorum fiue Qnhaftrarum,qui contra facrofandafpititus tui oracula,tuo nomine regnum feculare conftituere conantur. bli* fere inquam eorum,nein hoc errorc pereant, Amen.

Sed quomodo domus Iacob ent ignis ^ amp;c. IntdIigo per domum Iacob 6f do* mum Iofcph,eledos ex duodecim tribubus,aut etiam elecios ex gentibus, qui per fi# dem in (briftum Ifraclitx fiunt iuxta fpintum. Ignis Domini eft in Zion,amp;: caminus eius in lerufalem. Verbum Domini in Iacobamp; charitaus ignis dcuorabitEfauamp; gen* tes.Si de uindida intdlexer is, certe Deus ipfe eft murus igneus EcclefiaqEcclelia prote* gens 5C propugnans:quid igitur minim,fi Ecdefix hoftes nobis comparati, dicantur ft! pulaquxab igne faalhme confumunturcCaftrametatur enun angelus Domini in dr* cuitu

^uiKJ timentium Dcunijamp;f cnpuit cos PfaJ.ji.Etqucrnadmodumnïptjïa ab i^c dcuo* ratur,Ignis autem nihil detrimentipatitur à dipula, ita impq eth crudelifsimc graflentur in dec^os,quafi uno riccu nos omnes dcuoratun, nocere tarnen décris non pol Lunt, nam Deus cft pro nobis,quis igitur contra nosfScd fibi nocent grauifsimCjimpingunt cnim dum in nos irruunt,in lapidem ofFendiculi Chriftum, amp;nbsp;conFringuntur. Eledis autem omnia,etiaminiuriçEfauitarum,coopcrannir in bonum.Qui cnim timet Domi* num,PfaIm.xiT.in actemum non commouebiturjmó in memoria æternaent iulFiJs,5C ab oditionc mala non timebit, paratum eft cnim cor eins fperare in Domino, contir« matum eft cor cius,non commouebitur donee deipidat inimicos fuos.

Verum malo hanc prophetiam intclligerc de ipirituali uieftoria Si deuoratione» Nam domus Iacob,hoc cft,Rex noftcr Chriftus amp;nbsp;Apoftoli Apoftoheiep uiri amp;nbsp;difci* puit, dum Euangclium falutis noftrac predicant, amp;nbsp;ipiritus fandus hoc minifterio in cor da credentium mittitur,ucrefunt ignis â:: flamma.Eft cnim eloquium Domini igni« turn PfaI.119.Et Icre.i^.dicit Dominus:Nunquid non uerba mea funtquafi ignis/S^ quafi malleus conterens petramfMiniftri funt fpintus.z. Cor.3.amp; accenduntigne ({ai* ritus corda,quat impietate frigidifsimafuerant,amp;f flamma hac fpintuali deuorantimpie* tatemSCprorfus confumuntjIdolaEfauitarumÄIgentium erroresep abfumunt peni* tus.Et non erunt reliquiae domui Efau,id eft,ad unum omnes confumcntur,idcp uel gra tia Domini uel indignationc. Gratia per Chrift5,dum confumpta impietate pcrignein fpiritus drulnfcx Efauftis Kunt Ifraclitac per fidem, impietas perit, perfona conu^a manct amp;nbsp;feruatur per Chriftum. Indignationc uero,quando Efauitac patris fui impieta* tem retinenpncc igne Apoftolicac pracdicarionis’inflammantur,tum cnim iudicio Chri-fti amp;nbsp;Chriftianorum igne infernali in acternum peribunf, iuxta illud Malach. 4. Eccc dies uenictfuccenfa quafi caminus,SC erunt omnes fuperbi SC omnes facientes impieta* tem ftipula,à: inflammabit cos dies ueniens,dicitDominus cxercituum, quxnon de* rdinquet eis radieem od germen,id cft, radicitus cos difperdet, nihil rcliqui facict. At de reliquqs Ifrael,hoc cft,clc(ftis ubiep in Icripturis fit magnifica mentio, ut Ifa.io.In Ucritate reliquiae conuertentur, Reliquiae inquarn lacob ad Dominum fortem. ’ '

Sed cur domus Efau fic funditus amp;nbsp;radicitus peribit, ut ne fibrac quidem rclin* quantur/Quia Dominus locutus eft.Quae homines minantur,farpe uerba tantum funt •nania fine effedu, at cum Dominus qui ucritas cft amp;: omnipotens,cui nemo refiftit, Ioquitur,impleri certe qux loquitur oportet. Verbum enim Domini manet in xternum Ifa.40.

E-t heereJitabunt meridiem und cum monte Efau éit(p pianiciem 7^/)iIifflt;corum-,poßidebunt lt;luo^ a^um Ephraim ^ dj^rum Samanow,Z1^ Benlamin(poßilt;* debit y Qi lead.dranpflivrât 10 autem exercitus huius deßlijs Ifrael(Jui fint cum Qbanamris ufi^ ad 'Zar^ phath^Et tranj/nigratio fern file m,(^me eß in Sepha^ radpoßidebunt duitates i^upri.

Hic Abdias uaticinatur de latitudinc domus Iacob,aut Ecclcfic regni Chriftf,quod non tantum in Chanaan erit inter Iudaeos,fcd diffundctur per uniuerfum orbem. No* minatenim gentes indiuerfis partibus mundi, ut oftendat regnum Mefsiae fore ca* tholicum.

Sarephta Luc. 4 .urbs propc Zidon.Sepharad cft urbs Aftyriorum,in qua etiain Ïcrofolymitæ tenebantur captiui.

Ephraim fuit filius lofeph patriarchs, 8lt; folet feriptura appcllationc Ephraim SC TT 3 lofeph

Ïofeph fignifîcarc rcgntim decê trft:uum,quac4 domo DaUid defecerantiqued uocatuf Ifrad.Interdum etiam Samaria à Metropoll terrae Ifrad.

Breuiter praedielanjm gentium terras Ifraelitac pofsidebunt auf domus lacob, «el Eccldia non pollèfsione mundana,fcd fpirituali,dum eas gentes Chrifliani Chrifto Juerifaciuntjóï^ in oude Chiidi introducunt,ut idolis amp;nbsp;erroribus reiedis, lefum Chri* Hum Ëcclcfiac,aut domus lacob caput amp;nbsp;Dominum adorent, amp;nbsp;eum folum eolant.

De hac gentium uocatione, deep Ecclefiac amphtudme multa amp;nbsp;praedarifsimi extant teßimoniain omnibus Prophet is. Et hie liabenus fundatum fidei noßrac articu* ium:Credounamfanlt;ftam catliolicamamp; Apoflolicâ Ecckfiam.Prophctç enim omne» confoms oraculis teflantur EccIeCam fore catholicara,id eß,uniuerfa5em,ex omnibus na Iionibuscongregandam,c|uemadmodum)llauaticinia Chrißus breuter amp;darc expo* nit Luc.13. Venient,inquit,ab oriente amp;nbsp;oecidenic,amp; aquilonc amp;. außra, amp;nbsp;accumbent in regno Dei. Ecdefiam autem iuxtahoc uaticinium eße difïufam per totum mundurn, nouum teßamentum amp;nbsp;hißoriac Ecddiaßicaefatis teßantur«

lonathanïnuerfionc Chaldaica ultimes uerfus fie reddidit: Et C3^ouÄgt;s popuU huiuSjfcilicet filiorum Ifrad,qui funt in terra Chananatorum ufqgt; ad Zaïpliath, amp;nbsp;cap* tiuitas Ierufalem,qu3C eß in tîfpaiua,pofsidebunt ciuitates terrae mendrenabs.

Et Hebræi arbitrantur per Ohananacos fignificari Germanos, amp;nbsp;per Zarphath Galliam, per Sepharad ucro Hifpamam,quorum fcntcntix qui uduent fubfcnbatjinc» am ego fentenuam fupra pofui.

i^IccmJent^^ faluafores in montcfn^ZiofijKtiuJiccnt montent EfaUy^ crit return i^fim Dcmini.

lam in fine Propheta indicat, qui nam fint ilii inter Chrißianos in dome Iacob, quorum minißerio Dominus Idumxos ezterasep gentes domui lacob fubqcit,ut por* rö fint pollefsio Jfradis,ncmpe Apofloli Ö^eorum fuceeßores.Nam Apeßdi miikcs in Zion etiam terrena per uerbum Euangdrj amp;nbsp;falutis actemæ,à certifsima perditionc öt; poteflate Satanac ad Deum conuerterunt,amp; in Eeclefia Zionfpirituali quotidie, A* poilolorum fuceeßbres praedicantes Euangdium Chnßi,Dominoincrementum dante, alicjuos à damnationeenpiunt aut faillant,Solus quidem Chrißus eß faluator noßer, amp;! «nus tantum eß faluator in Ecdeßa. Apoßoli autem amp;nbsp;uerbi minißri faluatorcs minißc riales uocantur, ejuia uerbum falutis adferunt, per quod conuertimur amp;nbsp;iußificamur» Qiiz loqucndi ratio feripturis eßfamiliaris.Quem nos Latini uocamus lofue. Hebrad ichofehua faluatoremuocant,non quod tpfe fuis uiribus pcfailum in terram promißani introduxerit, feptemep gentes impias uicerit, fed quad per iHius manum Dominus hanc temporalem falutem populo dediphinc i^e quoep hoc nomine infignitur. ßa eti* am Apoßolus Rom.ii.ait:ut faluos reddam nonnuilos ex eis.Quid igitur f fakat' ne Paulus, qui tarnen, i. Corin.t. dicit fc non elfe pro nobis crucihxum.^Solus Chrißus faU «at, fed quia Paulus iV Apoßclihanc falutem per Girißum pattam nobis annuncian^ amp;nbsp;organa fpiritus faneßi funt,per epae nos ad credendum mouct fpiritus, ut credertes iußificemur amp;nbsp;faluemur, ideo ipfi faluatores uocantur fuo modo,ut Apoßolus. x. Cor# 5.ait : Chrißus unus pro omnibus mortuus foit, Deus reconciliauit nos fibi per lefum ChriQum,dcditép nabis minißerium reconciIiationis,Sc pofuit in nobis fermonem re^ concilia noms. En Apoßoli funt organa Chrißi,pcr quæ ipfe nos uocat ad falutem, ficut Ado. 9.Chrißus ad Ananiam ait de PaUlo: Organum eledum eß mihi ifle, ut portée nomen meum coram gentibus amp;nbsp;rcgibus aeßlijs Ifrael. Et Apoßolus, etiamfidical 1«Corinth» j.capitc: Ego plantaui, ApedIo» rigauit, fed Deus dat incrementum» Itaep

PROPHETA; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigt;

neep qui plantât eft aliquid,net^ qui rigat,fcd qui dat'incrementû Deus. Addit tarnen: Etemm Dei fumus cooperarij amp;c. ut fapiens architedus fundamentum pefui amp;:c»bi Ad3.z5.ait Chriftu,s:Ad hoe apparui tibi,ut conftituâte miniftrû ac telle eorum qux uidiftijSt: eoru in quibus apparebo tibi,cripicns te à populo amp;nbsp;genubus in quas nunc te mitto,ut aperias oculos eoru,ut conuertantur à tenebris ad lucê,amp; à poteftate Satane ad Deum,utaccipiantrcmifsioncmpeccatorum,2cfortem inter cos qui fandificati hint per fidcmquac eft in me.Quamuis ergo multi fintfaluatores miniftcriales, unus tamen cftduntaxat uerus faluator,qui propnauirtute nosfaluat,amp;fic faluator,utipfc fit falus noftra,rcdemptor nofter amp;nbsp;uita noftra.

At® ijdem lih faluatores ettam Efauitarum indices funt, predicant enim Euan# gelium lelu Qirifti,amp; fpintus fandus per cos arguit mundum de peccato,iuftitia amp;nbsp;lu# dicio Ioan.ic5.Ipfi irain Dei annunciant de calo aduerfus omnem impietatem ÖC in-iuftitiam hominum Rom.i.Ipfi itgant amp;nbsp;abfoluunt Matth.iS.Retinent peccata amp;nbsp;re# mittunt. loan. zo. Ód habent promifsionem de iudicio,nonfolumin Efauitas,fcd amp;nbsp;in 0mncsPfeud0Ifraclitas.Malth.19. Amen dico uobis,quód uos qui fccuti cftis me, in rcgencratione,cum federit filius liominis m fede maicftatis fux,fcdebitis amp;nbsp;uos fupev Cedes duodecim, iudicantes duodecim tribus ifrael. Hic itaq? in praefenti fccdo,uerbo Da magiftro fpiritu fando iudicant amp;nbsp;damnant omnem impietatem, probant amp;nbsp;do# ccntpietatem,5lt; in futurofeculofuprcmoiudici afsidebunt.

Afccndunt amp;nbsp;nunc in montent 2ion fcruatores, quando fidclibus hominibus Sfradiw« «uxta Apc^ioli monita.z.Timoth.z.myfteria fidci docenda commcndantur,qui idonei funt,ut aïios quoeç doccant.

Scd maxime hic curandum eft,ut qui montem Zion Euangdizaturi afccndunt^ quot;nbsp;id eft, uocantur ad minifterium uerbi in Ecclefia,ut feruacores fe praeftent non perdito* rcs,quod tumfacicnt,cum Euangclium lefu Chrifti fynccritcrprædicant, amp;nbsp;Euangelio digne ambulant,quando non ftudent placere hominibus, fed Deo, qui probat corda noftra, quando exhartauo eorum noneft ex impoftura, neep ex immunditia,nec^ cum dolo,ut fidelem mimftrum Apoftolus.i.Thdra.z.dcfcribit.

Scd quid hæc Prophétise claufula nos docet,Et erit regnum ipfius Domini f Cla# rum cft,Prophetam loqui de regno Chrifti,cui tandem ut Regi regum Ód Domino doe ininantium regnum manebit.Quare Mefsias à prophetis promdius amp;nbsp;dcfcriptus,non ^ ” ’’ eft purus homo, fed Deus. Tribuitur enim Chrifto facratifsimum illud nomen Dei v^n/ïi «c» TtT»aqfXfX(AXTöij, quod Deum ipfum figniHcat,non ab effecftu,ficut alia Dei nomina, ^4 a’iHimi^f Creator,Dominus,rcdemptor mundi,El óCc.fed ab clfentia,a uerbo Hoiah,id eft, Elle. Si Mefsias iuxta naturam diuinam non effet naturalis Dei filius,Deo patri confubftan# tialis,nequaquam fpiritus faneftus in fcripturis Prophetaimm ipfum hoc nomme nomi# navet. Nlt;m lfa.4z.dicit Dominus:Ego fum Dcus,hoc eft nomen mcum,gloriam me# am alterinon dabo.Cum itaq; gloriam fuam,nomen fuum non det alieri,amp; tarnen paf* firn in fcripturis palam dethoc gloriofum nomen noftrolefu Chrifto, confequitur irre* fragabiliter,lefumOïriftum effe lUum Ichauah ucl Edonai,aut Deum illum ucrum,qu5 unuin (cripturx nobis ex toto corde colcndum amandumep commendant. Bcatus qui intclligiqnam hoe faluificum myfterium ludxis etiamnum,quamuis fedulis litcrac Bibli cxledioribus plane ignotum cft,non culpa ueritatis in noftros etiam oculos incurrcntis, fed culpa perfid« gentis,qu3e obeaccationem fua impietate iam olim commeruit, nee ucl hodie D 0 M1N V M gloriæblafphcmare defiftit. Dominus rvfpiciatSlt; conuer* tat cos, ut craffum iHud udamen quod in leclione uctcris teftamenti cordibus eorum impofitum eft, tollatur, implcaturcp magno conuerforum numero quod prxdixit Hofcas capite tertio, ubi fpcm nobis facit, fore,ut tanto tempore cæcati amp;nbsp;dereU Cti Ifraditae iuxta carnem, tandem in nouifsimo dierum reuertantur, quxrant

Dominum Dcum fuum Ö^ Dauid regem fuum,paucant^ ad Dominum S^ ad bonum eius,Amen.

Breuibus ifacp, fed confolantifsimis uerbis bic Propheta firmom lUud iudidoSd iuRitia in fempiternum conftabihtumCbriftiregnum defcribit. Nam uanas tribulatio* nes populi recenfuerat amp;nbsp;deftrixQionein regru Edom,iam confolatur populum, quafi dicat:Hadenus quidem fub cruddi impionim dominio mifcrabibter cftis uexati Ói ad flkfli.Rcgnarunt Aflyrij,Chaldaci,Perfac,Medi,Acgyptij Ói^c.habuerunt Sif hoßes ue* ßn Edomïtac fuum regnum.Nemo non conatus di uobis dominari,uoscp radidtus ex» cindere,ucrum illarum adflidionumfinis adcrit,ed wirbt ftdgt; wenden vnbdllbcr# werben/ Vernet deßderatifsitpum tempus Iibertatis ucrac, Hoßes Chrißi 5lt; Zionis ud Ecdefiar punientur, Régna dia fcculi omnia,quac uobis infeßa funt,penbunt, amp;nbsp;Zi* on faluabitur,hoc eß, Eedefia uteunep à toto mundo amp;nbsp;omnibus regnis impetatur Sd adfligatur,uincct tarnen amp;nbsp;triumphabit tandem, cß enim regnum quod Deus in after* num fundauit,Zionfaluabitur,Etcaeteris regnis pereuntibus, regnum Chrißifiddium ludarorum amp;nbsp;gentium, hoc cß, uniucrfale totius mundi, non impiorum fed ipfius Dei noßri erit lefu Qirißi.Nam Deus ipfein Chrißo ac per Chrißum iam ubia regnabit, non tantum in Chanaan, fed per uniuerfum orbem Chrißus agnofcetur Dominus Ä faluator omnium,ut darifsime prac alqs omnibus cednit Daüid Pfal.72. Adorabunt eum omnes reges terrae, omnes genres feruient ci.EtPfal.47.Rcgnauit Dominus fu per gcntcs,Deus fedetfuper fedem fanlt;ßamfuam,Rex magnus fuper omnemtaram Ifa,54.Rcdcmptor tuusfantflus Ifrael,Deus omnis terrae uocabitur»

Dan.7. In diebus regnorum dlorumffeccrat autem mentionem 4. Monarehi* arum orbis)fufcitabit Deus codi regnum, quod in aeternumnon difsipabitur, fi^ regnS cius alten populo non tradctur,comminuet autem amp;nbsp;confumet uniuerfa régna hxc, id efl,Aßyriacum,Babilonicum,Perficum,Graecum,amp;i Romanum,Et ipfum flabit in x«? ternum.Et in codem capite uocat Daniel Chrißum cum regno fuo lapidcm qui fadus eßmons magnus, amp;nbsp;impleuit totam terram.

Hoc amp;nbsp;Propheta noßer Abdias fua ilia breuitate uoluit. Cum enim excidium prxnuncialfet regno Seyr, amp;nbsp;interitum omnium gentium,qux populo Dei inimiex ea rant,ßatim poßefsione omnium regnorum terrae ÔC populorum, amp;nbsp;dominium omne transfert in domum Iacob,id eß,Ecdeßam Chrißi,cuius certe cß hxrcditas mundi to* tins Jußi enim,femine impiorum per dito, hxreditabunt terram,et inhabitabunt earn irt feculumfeculi Pfa.3d.H0c cß,clediaut Chrißiani omnium bonorum Domini hacredes CHint in xternum. Danid.7. Regnum amp;nbsp;poteßasamp; magnitudo rcgni, quxeßfub* ter omne cedum datur populo fandorum altifsimi,cuius regnum fempiternum eßre* gnum, amp;nbsp;omnes reges feruient ei amp;nbsp;obedient.

Tftxrtizw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quem fenfum de regno Chrißi catholico darioribus uerbis reddidit Paraphra«

lon^thtn. ^^^ Chaldaicus, fie enim ait:Et reudabitur Ói. apparebit regnum Dei fuper omnes babi« tatores terrae,

Chri^u! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verum hoc Oirißi Domini noßri regnum, cui omnis potefias in codo amp;nbsp;in terra

non e 4 rex ^'^^^ eß,non cß, ut ha demis à multis creditum eß,otiofum, quafi tantum gerat imperi« f^fÇ^^ um,fuacp beatitudine perfruatur,noscp nobis rdinquat,fcd efl regnum in nobis efficax, régit nos Dominus gloria: uerbo amp;nbsp;fpiritu fuo, agit omnia uerbo potentix fux Heb.i. Omnia in omnibus adimplet Ephe. 1. omnia per ilium confißunt, in omnibus ipfe pri« mas tenet Col. 1. Breuiter aduerfus Satanam amp;nbsp;totum regnum peccati amp;nbsp;mortis noi tuecur.Sed quo rudioribus cfficacia regni Chrißi facikus innotefcat fubferi« bam Anuihefin duorum Regnorum, rcgni Satanx

Regnum Satanée re^num malediéîionis^ircejmeni» nbsp;nbsp;nbsp;J âaeif-, ^eccatiy mortis, ignorantia^y tenebrarum, moeren ris ietemifcetemee ca^tiuitdth ^ condemnationif^

Pater mcndactj,in U«itate non ftctit,apoftata,homicida ab lnftio,mcntitur fn Pa* radifo,ijerbum Dei tnuertit,protoplaftos feducit à ueritatc in mcndacium.

Primi Parentes peccant, antiquusferpens ueneno peccati naturam humanam be» nc conditam Si integram infccit,corrupit,deprauauit in omnibus uiribus fuis.

Peccatum in mundum introqt per Adam, per peccatummors inomnem fobo* km Adam,et regnat per aculeö fuum,nempe peccatum potenter. Natur a lapfa fubijei* tur morti temporali,actei-nac.

Itafit homofcruus pcccati,mancipium mortis 8d diaboli.Nam à quo quis fupe« ratus cft,huic etiam in feruitutem eft addidus. z.Pet.z.

Quadam iufticia Dei(ait Auguftinus.ij.de Tri.cap.n)in potedatem diaboli tra ditum eltgenus humanum,pcccato primi hominis in omnes utriufep fexus communi* one nafcentes originaliter trafeunte,ó^ parentum primorum debito uniuerfos poftcros obligante. Quocirca omnes homines ab origine, funt fub principe poteftatis aeris,qui operatur in Hlqs diflfidentiac.Ita Apoftolus natura etiam fe ficut exteros, filium ira: di# cit:naturafcüicet,ut eft dcprauata peccato,non ut reda creata eft ab nutio.Hxc lUe»

Regnum Chrißi cetemum, regnum beneJidliomSf mileri^ cordüe-,ueritatis, iullitüef uitce^Japentia:-, lucis-^gaudi^ ieterm~,pacis,Jccuritatis7hbe7n:atis ^ falutis eet cm ce^ Ecck/ta CÉ-illianorum^ beatomm^ngclorunu

Veritas ipfifsima ad hoenatus eft,6e adhoc uenitin mundum,ut teftimoniumfe* rat ueritati loan. iS.

Ad hoe apparuitfilius Dei,ut diffoluatopera Diaboli.i.Ioan.j.Nam ipfe eft no= fier Medicus,lnrtaurator,M.edutor,Propiciatorium,Redcmptor, Saluator generis hu* fnani,aut naturae noftrae in primo Adam peccato lataliter uulnerate SC à Deo abalie* natx.

Quiequid Satan fuper mendacio,^ Adam tereftris fua inobedientia in homine ad imaginemSufimilitudincm Dei fado,uitiauerunt,deprauarunt,infecerunt,corrupe* runtcp,hoc omne lefus Chriftus Dominus noftcr ac Deus nofter in sternum benedi* dus,Adam illc coelcftis fua ueritatc êi obedientia ufcp ad mortê,mortem autem crucis fanat,inftaurat,emundat,ói perfedius quam erat primxuaintegritas amp;nbsp;reditudo refti cuit,imaginem Dei obliteratam peccato perfedifsime reformat.Bremter captos à Sa* tana peceatores liberat,iuftificat amp;nbsp;faluat in xicrnum. Vincit enim hoftem generis hu* inani,Slt; regeum eius,id eft,peccatum amp;nbsp;mortem deftruit amp;nbsp;abolct.

Implctur Prophetia Mich. 4. capi.Regnat Dominus fuper populos,amp; gentes in monte Zion, ex hoc nunc ÖC ufeg in sternum» Nimirum Dominus nofter l ß S V S

Chh{lus,nJxt3iHud Ada 2. Deus kfum, quemludæfcruciffxenîntj fedt Dominum Ä ChriftumJiacnim Deus patrien nokrorurn glonGcaiut filium fuum lefum Ado.3»

Diabolus cft fords armatus, cuftodit atrium fuum, id eft mundum.In pace funt ca quac pofsidet Luc.ix.Naturalibusuiribus captiuitatem Satanicarn nemo poteft eua* dere.

Rcgnat in natura lapfa, non renata. Earn ita tenet captiuam,ut ad ipfius uolun* tatcm,ait Apoftolus,ab eo capta, non pofsit pœnitentiam agere,agnofcere uentatem. 2.Timoth.2»

Ipfe in carnalcm fècuritatem mille modis illicit hominem.Tentatafsidue amp;nbsp;in peccata ac blafphemias impcUere non cdlat. At^guftinus in Pfalm. 127» Si mortuus eft diabolus, mortux funt perfecutiones.Si autem iUe aduerfarius nofter uiuit,unde non ten rationes furent f'undc non facuitfunde non minas aut fcandala procuratf ?

Econtra natura noßra ucneno cuipe deprauata amp;^ obcaccata,atcpfine gratia Cliri* fii propriac mifcriac plane ignara,non folum non rcfiflit regno Satanæ,fed etiam fecura ac libens in hac horribili captiuitate uerfatur amp;nbsp;flertit.

Intcrca autem non dormit Diabolus generis humani profeffus hoflis, fed obanv bulat tanquam Leo rugiens querens quem deuoret.i.Pet.5.

Ipfe intrat in homines,amp; cos horribiliter obfidet.Lu. 22.5e in Euangelio pafsim intuere obfeßum à dacmoncjód torus contremifces ad hornbilc Ipedaculum.

Ligat fenfus.Marei.9.Et Luc. 13.ubiododccim annis Satan alligauit filiam A* brahac.Multa apud uetcres mentio eß de Energumenis, hoc cß,ä diabolo adis. Quse appellatio ex.2.Ephe. accepta cfl.Qualis enim amp;nbsp;quanta fit dæmonis adio amp;nbsp;efficada in d5emoniacis,quantacp potcntia,proh dolor non line horrorc grauifsimo cemimus.

Diabolus in hocunum indefefle» Audio incumbit, ut nos difperdat temporalitcf amp;nbsp;acternaliter .Nam ipfe habet mortis imperium Heb.2.Pcccato ut eufpide omne ge* genus hominum confiât,Ót^ in morte detinere totis uiribus conatur.

Apoflolus horribile uerbum loquitur Ephc.2. tvifyeuvror, id eß, fie agens in im* pijs,ut cos impellat.Et Ephe.^.uocatur JtofffAoxfclTOfjid efl Dominus mundi, ein fol^ rt?cv wcltberc/bcr ber welt meebtig l|ï/»nb bic welt vntev Ad) b^t/Redor fenebrarum Luc.22.potcfias tcnebrarum.2.Corin.4. Deus huius loculi loan. i2.Prin* ceps huius mundi.I0b.41.Rcx omnium filiorumfupcrbiac.Ephe.lt;J. fpiritualcs aflutiae in cocleAibus.

Sed inconfummatione feculi mifer iUerex impiorum Diabolus, Angchep cius,Si omnes impq protjeientur in ignem aeternum Marth.25.2.Thcfla.x. Dieet enim Rex glonæ amp;nbsp;Iudex uiuorum Si mortuorum Icfus ChriAus: Difcedite à me malcdidi in ignem accernum, qui^paratus efl Diabolo amp;nbsp;angelis cius.

PROPHETA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXIIU

CHFirsrr t^otentl^, qi^er^ mit^tüßccntißi/na^Q?^cß'ieada corum inrc^no Qh ’ßi,

Chriftusdeditfeipfum predum redemptfonis pro omnibus.i.Ti'moth.i. Proprio fanguinc xternam redemptionem parauit Heb.p.Vmca oblatione perfcctos effeat in perpetuum cos qui fanAKcantur.Heb.io.

Per mortem abolet cum,qui mortis habet imperium,id eft,diabolum, SC nos libc fat Hcb.x.

Sanguis dus preciofus nos ab omni peccato emundat. i. loan. i. quo afpergi^ mur quando baptriamur,ritc celcbramus Eudtariftiam,SC Euangelium gratiac Dei fide cec4gt;iniiJs,quam fidem fpintus Chriftiin nobis créât SC operator.

Cnirographum nobis per décréta contrarium ddet ipfe,atcp e medio tollit affix« urn cruci,cxpoliaroscp principatus ac poteftates palam ofientauit, triumphans illos per Semetipfum Cdofia.

Prinopem mundi ac mundum uicit, digito fuo fortem armatumetjcit,ac uniuerfa cius arma,quippcfortior Gigas,aufert SC fpolia diftribuit I0an.12.17.Luc.il.

Chriftus fpiritum fanctum quem ipfe nobis meruit, mittitjipfe baptizatnos SCre* generat, cognitione Dei SC noftri illuminât,uere docetSC efftcaciter omnemuentatem, confolatur amp;nbsp;uiuificat loan.ij.id. Ado.!.

Solus ipfe nos ad pattern adducit,noftra unica uia,ueritas SC uita, Ioa.i4.i.Pe.3.

Fermentum peccati originalis'cxitiale fuo ipfe fpiritu expurgat. loan, !ƒ .Per fpivi« turn fuum in nobis efficax cft,R.om.S.certificattp nos de bona patris erga nos uolun« täte ÔC mifericordia.

Solus ipfe eft bonus ille archipaftor noftcr,oues perditas quaerit, abiedas reducit, confrac'las alligat, infirmas confolidat,pingucs amp;;fortcscuftodit.Eze.54.Ioan.io.

Ipfe pafcit gregem fuum ut paftor, agnos colligit in brachia fua SCin finu geftat, xfuauitet dunt foetos Ifa. 40.

Ipfe nos amp;nbsp;perfe amp;nbsp;fancies Angelos fuoscuftodit,Hcb.i.Pfal.34.Mattb.i8.

Chriftus in calis ad dexteram patris regnans intercedit pro nobis apud patrem, nofter pontifex,fummus faccrdos fecundum ordinem Melchizcdck, perpetuü Habens faccrdotium,unde SC faluos faccre ad plenum poteft,quiper ipfum adeunt Dcum, fern« per uiucns ad hoc,ut intcrpellet pro illis.Eftcp fimul nobifcum omnibus diebus ufep ad confummationem feculi R.oma.S.Pfal.iio.Heb.7.Matth.2S.

Non eft igitur Chriftus rex ociofus,feduercóCcfficacitcrrcgnat SCprcfidetinre« gno fuo Eedefia.

Ipfe contcrit caput ferpentis Gen.j.SC opera diabdiomninodiffoluit SC ddet,in nobis renouansimaginem Dei

Ipfe non folum in hocfeculo nos gubemat SC tuetur contra uiolentiam Satanx ac mundi iniurias,fed ab omnibus malis fpiritualibus SC corporalibus nos tandem plene «ripict,5C nos totosjdeft, animas SC corpora in xtemumbeata uita donabit, in appari tioncfua amp;nbsp;in regno gloria: fue cternx.Eft enimrex glori3c,autor uitx,qui in confum* matione feculi de eoelo reuelabitur cumangclis potcntixfux,cum incendio flammx,ut infligat ultioncm ijs qui non noueruntDeum,6CquinonobcdieruntEuangelioChri fti Iefu.Chriftianisautcm dieet: Venite benediefti patris mei, pofsidetere« gnum paratum uobis ab initio mundi. Turn iufti daunt in uitam

	Poenitentia,	9	Satisfadio.
	Eides,	to	Virginitas,
l	Opera.	ii	Confefsio.
	Mérita»	IX	Traditiones human».
a	Miffa, '	13	leiunium.
3	Lex,		Oratio,
4	Liberum arbitrium»	tj	Sandorum inuocatio.
5	Prxdeftinatio.	tö	Imagines »
6	Libertas Chriftiana »	a7	Fefta.
7	Magiftratus.	iS	Cxremoniac.
8	Omnes à Deo dodi»	*9	Sepultura.

	Corru;'	Jncorruptibilitate.Nam ckdlorum corpora'
	ptione.	Ixdi non poflunt aut corrumpi, fed ficut radius folis criflal!um,ita beatorS corpora tliaffa,omnia alia corpora penetrate poflunt.
	Igno^	Gloria. Matt. 13.lufti ficut fol fulgebont in rc^
Setninatur	minia	gno patris mei. Et Apoflolus;Sicut ftclla differt
corpus,id eft	Refurs	à flella in claritate,fic ÔC refurredlio mortuorum.
fepditur in	8^ ‘^ Infirmi# tate	Potentia,Corpora beatorum crunt fortifsi:? ma, potentifsima Ód agiüa, ut ubi uult fpintus mox ibi fit Sd corpus.

		Corpus fpirituale, id efl,fubtilifsimum,ut yi^e fi^ug^-omnia queat penctrare, ficut Chriftus lapidem deciuiUti

	Corpus	fepulchri amp;nbsp;ianuas claufas penetrauit fine omni h.jz.edjo-
	animale,	impedimento.

^omo,hominis uircs, liberum ar	29. Coelibafus, Confilia.’
j. arbitrium. j* pecatum, ^‘ nudus peccati,Vitia.	50. nbsp;nbsp;nbsp;Sandi, corurn cultus . 31. nbsp;nbsp;nbsp;Diues,Diuin'x,AHaritiiU 32. nbsp;nbsp;nbsp;Matrimonium.
j. arbitrium. j* pecatum, ^‘ nudus peccati,Vitia.	33, Confeflïo..,
C, ^^^’ j^ Pfomiflicncs. {' Mauratio per Ch riftum»	34. Ira,VUio. 37. Luxuria»
C, ^^^’ j^ Pfomiflicncs. {' Mauratio per Ch riftum»	26. Gula.
5' Gratia,Grati» frudus,	37. Anima,
,j Wtifmijs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 1,' Pides,Charitas,Spes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.	33. Veius homo, Caro/ 39. DeAngelis.
Mclhnatio,	40. Cacodemon.
ij' ^§na Sacramcntalia,	41. ludicium, Refurredio*
/ Gomo,Hominum flatus»	42. Temerarium iudicium.
1:' p^^giftratus. 15 pPdeopij Pontifices. 1/ ^tatitudo.	43. nbsp;nbsp;nbsp;Vis uerbi Dei. 44. nbsp;nbsp;nbsp;Scripture diuinx authoritatis.uti»
1:' p^^giftratus. 15 pPdeopij Pontifices. 1/ ^tatitudo.	liras,neceflitas, certitudo, claris
is.' ^S^«*» Verbum Dei/	45. Sedx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;(tase
ij’ purgatorium.	4lt;^. Confilium»
^ ponfolatoria pro morte. ïi.' ç ®’’ traditiones hominum.	47. Ecclefia. 43. Meritum,
^ ^^^«4« infirmis in fide.	49. Vfura,
» rftitus,Cçrimoniç,ciborum de«	50. Infernus.
^4 r^swEcdena. Seruitus ciuilis. ï5 D ß ’nalibertas.	9t. Senfus fcripturac 52. Excommunication ^3. Indulgentie Romanie» 54» luramentum
' ‘ ^quot;orum, Scribarum, Pharifato#	55. Votum»
ƒunl,Sacerdolum impietas,fce# ‘1 u '‘gt;®®cium.	sd» Virtusclauium» 57, leiunium.
p®fetici.	58. Oratio.
‘•«oiandum omnibus.	59» Mifla.