Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek
• nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• nbsp;nbsp;nbsp;the spine
• nbsp;nbsp;nbsp;the head edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the back board
diÖfólBtï c a.
r ^dUbuyM^ram ^
Tpw ïi®ir m brmntrsriUM Jclhitaca-cpm-
MOT' ïHift^î^ etSTrepISw •
^mtÿtu^^tûe|wlt;mT4mtolt;^tft1*iracv!$^if \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. *_ ^ g gt;
tdw^r nWifl 4 rtutUttulü xi»4igt;irârcB!^e nbsp;nbsp;nbsp;^I11100 Tr vtnlOlCv '
V,l!l
Ah^ tcwtW'SxurtiA|»ltif pmflreï^ ♦ wAte f^ wtf^^f^tw ür ttAAttif wb» cirrau po(nrlt;raj»»«4' j\^5 aur ttwtf filpi aur itftm uiwiturW’ lt;p. ;. nbsp;nbsp;nbsp;raU«,®'«yt««^nA«r|J0ixmtap4t«vtïx^:|»u^!
«u rjfc , 1 nbsp;nbsp;nbsp;v olU nS vc»w«3« i^innoVCua pM^ v^x^^^
J!^*^? ^t^ttwireewtBSrtttfe^t *'^'^ VltwarCmmtU^ftah nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
^fcamp;èn1^,ÿ ■tnrvuinrbteniAtf^ituAeu t IXflîpéwf W VVo lôCT te lt;*lgt;WÂH2gt;4 Wftntt^ lt;1*45 W«»*?0tt2gt;ttM»UT*4 lt;r «^
Jrt’wplîmtf È^ntt^ flntnf^yjflWtncoite^')«
Hisnna Gentium
H ■’'n,;
^r«' ,pM-n^4}Jctêri,Âc-rt’4
j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ttttwent^'M^mC.«*«
Folio n*. 38.
■ ^ quot;’’f'^T . aP c«iu4nuct.flin)U^
'.r.y^fquot; 5Xgt;rA j P'Vtpr'‘’cnJ^nt4^**^'l,»««»nn igt;w^gt;Hlt;pi,^H*(*«.
-^ . nbsp;A«v^.^ f^o-^^^^wa^^ ab^ ni’mîÂq «fr»* ^ . V 'Ab^- ^^ ß^ j»n«4 ^nnMftt-et/^V^Tj^ rôfubiahSKr «AVeuacuâcs'er tô ulnm buomif Fdniicefx4^A» J?«n^f5iep m tdtü as^tep ^tluuxp- ^ tx^AnC ^ Mtwi«^ pkiittMÖt^ titmMiCi^ iiÆutctwxf.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'? a-Affieufif m çenanwtl^ (Ic^uattu/Ui lt;4-^1«^
'Jj gt;5 ;^^lt;; 4, ƒ«gt; ;jamp;« f\?it»f Ar f y timed- Iflwaa'î'plenttaUM^ nhüux ^'^(^^^1^^ ' quot;’'^««1««^ Oj fatiumv-ipw i) m^fPutnim an te V l*, » ,u,^„ nbsp;nbsp;1gt;c«r nevi^menact iibfnjm alnpaf-ulmnâitid-
r - 4#tftypnf55êevtiT^4i«fe%jirrawy^(Uôpotg 'JÀ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . irâb4»i‘*^»Mf®e^^»’AmT^t»(la«riw-^5«l»
î^.-îrT^*«'^ 4etfM- -^rtnatma ce*c^'^»4M^[^amp;ti tefltj» f:T,JJ./’CT»è|’l*» MUigt;CI^**^P*lJA£efP4nun4»^U4lK’fli( ^ ' *^ ' ^WM tuillî^af te ti^i nt^tm Vlo‘’^«ttnt2gt;tutp
pr^my^'twé'MMydÇHjii ^ndwrÿ Copias 1X1 pewrttwpf ttî-vectbltf lt;,js*'lt;»«Sf euaraaraefaî» tiUiiM Hiii^rcppdlLircramp;tett--f#f0rarn^t-rt4c lldltrtfttC (ÎM4«M«gt;i51’l4ô«lCWt^lt;P’p!»BM«fl5W Ttevepwe vaauil^iadtrfu^rteuin tp-t-vflâi
tM*’*'(rt*î ^ tuôU^ûu^W-îhC W aÄ“ ^vlt;ni u?t» MÏt^’^u «1« M^t t(rplt;w«pnCuwgt;j)mwi44r
m'’1II’'!h«
H **»* alt^tuW^atwf-M-âiae-‘^■n ij. t , nbsp;nbsp;nbsp;. —»•ttr-Oc^fwteih/ftAwÄFp'
wfti *flM» 1 ? tm ” *Aurt*r-uwT^i^f^pt- ®fl*^
^Mi'tnmMtt-f^ ««»»^^pi*|^»fU’w#C«Fh, A ^,; ,«^; igut^/vMüwmx fl nAttm^rcnPetHti pAiniMf 1 ^J^J^
pût^ amp;tiMï4-tMf 4uruAttilbïtmtiwturplt;'tem4 cudftti-t^pul)/ il euû»bu(^Vil»ie9if^tuairi anew T»6’itf|tti:/^»«rej!n’»*‘Snem»t(n4 ♦ Ara ÎH«af 4 'Vl«tw**rM»*^'Plt;'lt;'^'t»ij»j«»i**F(»M4nS tuttutr-«ç wdi-'VtSr ^uan^9l4^ lÛ^ erplt;m«tt»%tc:t*-Vte «♦A f-ym» oAe amp;qp4n»«‘’ Awwrçiw^wjU-tw lt;nbsp;*'gt;(hgt;#( «Miln ^efreft^'-pm^il^ tutHc^^mte 'VeAfdltoi 0ï)'c{l^ ÆupSr^ÿtüiwtrtCt'i-ÂndiÂi ï â^*'jfrt«îî'rm(h«Mlgt;^ie^4r't^^p£|»tM»ÏÎHÎtiî-riF' nfAfunaté’^ p»W wcUicTc-qô iM tnem-f wo -nï‘iui*ln^*;amp;t'V»‘Ti*o iw^ftZhw^pnftûcuUtuT» •m‘*lt;f llfei^'^ ^lin^ttS nfala^Ÿ^i(itSn»ca}Atu ni lütîf? htera iMOp^^^naZ-f^ grti^dHpAutf
•T YV^-’^-^t
V*
' c*i4«^4n “oepA jIlt;ailt;rf/^lt;Jj|»lt;nBrw«tJ»v»f-
-liîl^uf «oratpü^'C lt;i’HprwtJH4ygt;^*'amp;Mlt;|tnepttr
irSnc,i»plt;gt;'«Mlt;*«*4»r'v1nt7»ff.plÂMMMigt;îlt;'4aap
^, lUKf ta 4tt«^j3l ^ în»t-trb uMMurutubex
rttetet 4M4 pgt;(tef4'^(Ut4^»gt;trtttlt;gt;a*(tf^M4*{ 1 nJ^uSr^ejMCHof nif(Z^ tvijl^ ^labiq tf^'^ibt
^^ù$ÿfmçnC pcnnrcç-‘’ nrnref-f lœo wm^elt;gt;itnr
^-Tf^r^^lrt
r?,«j4a
|A*«'e4 • »t t^pr-V ■ZB’ IW*
• •.-qfr gt;•lt;lt;
tnäpr^aMfj/wi««^W^îhtâtrplamp;e 4-0^tIhwc nbsp;nbsp;fflg^mem tnaltlcpd^ftrtnncnr “
ft^ytr Purio» (n“^wp4(pgt;c t3 atfeuCta tente m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß»
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( jîttasrmi nrtntxmnb menfq’ ^
ƒ ^m^TnîirmenffFtPfi^lititM -
lÿiefc crm mtwnnfiVtnp * poffoito tm nninr cÿniôîh’ wqmhi tiô minr^Mfficiicf'
110 nlmn ttmtnanf 4 ^î^wr
ƒ ntffntlac^rFniiîtfcamtcffh niiTÎgt;icn’'qih pnrnoûôtf{tdi'’j f^n I^ H ÿ rmucf crœiTc^M
- gt;«»lt;gt;-V/j .ij-- ;--• 5i-^'-f*,«lt;Cti«v.Z_ '-tl« ^n /Äft-Äj^^^i^ilJ-Î^’ï“-? •?''-^:^„« ■$',‘*'‘, ’(Fi*'‘^7»pi*lt;’'^-*X ^Î. »a.4lt;Âns.*»r.!
CRONICON
D. IOHANNIS NAVCLERI
PRAEPOSITI TVBINGENSIS, SVCCIN.
CTIM COMPRAE HENDENTIVM res MEMO« rabiles feculorum omnium ac gentiumjab initio mûdi vfq;adannum Christi
nati M*CCCCC.
ob magnitudinem fui amp;:vfum Leóloris per Tomos amp;nbsp;para* graphoslepidè nunc primùmrecènsdiftinôtorum.
Cum Appendice noua rerum interim ^^eßarumjl^ideHcet ab initio anni 1500, vßue ad Septembrem prißntis 1564. ex optimis qui-^fi/^i Scriptoribus per Laurentium Surium Cartbu-fianurnJummaßde tz^ßudio con^eßa.
Colonie apudHæredes Iohannis Quentel amp;nbsp;Gcruuinum Calenium,anno Chrifti nati M. D. L X111L
Cum gratia lt;i^ priuile^io Ccßirete Maieß,in decennium.
-ocr page 12- -ocr page 13-REVEREN-DISSIMO IN CHRISTO PATRI, ET ILLVSTRISSIMO PRINCIPI AC DOMINO, D, lOIlANNI ARCH ΣP ISCOPO TREVIRENSI,
S. Romani Imperij per Galliam Archicancellario, Princi-pi Eledori, Domino fuoclementiffimoj S* P. D.
A'S ET hictua Jmj^litujo, Ornati/^ime 'Po^ tifeXj Chronica Plauclerianaj emendatißme excu/à^ç^lon^e quam antehacforma/ludio-ßs commodiorij paninis omnibus in binas co^ lumnas di/lfibutis.Et/iVerb in toto Plaudert doblißimo Ôpere nihil meum ineß^tamen quia ro^atu hominis mihi amieißimifD.Geruuint Licentiati^ea qu^e Pdauclero deerant^ adpræ^ fens vßp tempus perducere conatusßm. Volui Nauelero hac Epißolampr^eß^ere, cum alio^
qui nullam cuiu/quam nuncupatoriam haberetjeaq; Ipfa Tu^e amplßimfe Ceb ßtudini illußrßime Princeps^meam dedicare dppendicem, Vt qu^e mea cau/a fortaßis iure contemni poßit,tanti Principis fréta patrocinio,^ratioßor exeat inhominum manus. Malta hic did po Jent in commendationem hi^oriæ,fed cum id/^pèab alijs diligenterpr^eßdumßt,nolo eadem repetere. In dppendd ceautem hac conßeienda da mefemper comparareßudiß Vtexoptimisqui-bußinoßr^ietatis fcriptoribus ea colli^^eremjquæ poßentleblori aliquam ada ßerre Vtildatem.Ham quaßibet nugas Vel dubios incertosf, rumores congere^ re,necmeiim dccebat inßdutumynec hiforiceinte^ritati conduit, dtqueadeb in^enueßateor,quicquidinhactotaÄppendice,quamabanno Chrißi lESJ^ J^oo.vßp in annum j^6^.perpetua temporumßerieperduxijhißoricum ha^ beturjidtotum me ex altjs nonparuo labore inte^a ii^ bona ßde Colleßße^ quorum tarnen nomina certas obcaußs adßribere nolui. Suffeit Lellorfme nihilhica^noßere meum,praeterconquirendi isTipleraq; meis Verbis modo cö^ pr(ehefßds,modbfußus confcribendi,prout res poßcere Vifa ed:,laborem. Scio non deefß,qui putentparümmeo con^ruereVit^e dißduto hißorijsßribendis bonas hör as collocaße: ßdeos non paulb ^equiores mehabdurum conßdo,ßcoi ^denthuneme laborem non tarn mea Voluntate,quam nonleuibus rationibus permotum fifepißb.Extathodib ^ multoru manibus ter dur Iohannis Sld-dani hißoria,ßdtam maleßdei inplenfp commemorandis, Vtnonpaud ^ra-uißimi hommes illudßriptum plane deteßatißnt, hodieq; cuiußarn doblßimi ^ inte^errinn Viri extet Hiftoria de Vndecim millibus mendadorum Sleida-ni-Paceo qubdSacramentari^efadioni exprofefß addibius Sleidanus,vbique inß^nder nouoru dogmata,quibus Europa mijeranduin modutotafere deßa«
-ocr page 14-Ë ^ Î s T o k . . . ' , gratfp^^ronu a^ït^.i^ in Catholicos multis locis iniquus ^ iniUrius efl^tdeo Vt ex illis eins Cómentarijs quot;Veritas certa raro haberi poßityßmul Vero imbibatut J^eßdetßimi err or es, quos miro arti/icio incauto leblori, dum aliudpr^eßfert, inßillat^ Et tarne inßi operis Trießationejtacito ytriußj; nomine, Paulum Ionium (^ lohannem Cochlceumff'auißimosßriptoresaeerbeferßrinßt.-nec dû bitat Opus CochUi de y^His Luteripiminationibus, calumntjs,nu^is, couicijs reßertißimum die ere:ßilicetßbijpßperjuadens,ea ß eße author itate apud oes, quot;Vt quandoquidem ipßhoc dicit,omnes ilicoßdem commodatw'i ßnt. Sed eil: eerte in CochUo lonß maiorßdes i^ inte^ritas, quam Vt bis Sleidani ealunijs quißquammoueri debeat: licet noneädemßt diliionis ele^antia ^^ blandilot ^uentia in eins opere,qua Sleidanusßa mendacia fucare conatus eß. I^tinam quot;Verojprßertimßudioßs adoleßentibus gt;i^parum ßrmis in^enijs perjuaderi poßet,'Vtabeiujmodipernieiojorum librorumleclione haudßcusatquea pr^e^ jenti toxica quodamßbi cäuerentDeleHat enim hißoriie co^nitio, ^ cum eß illis admixta rebus,cpii€ adßdei^i^ reltßonis ne^ocium q^ertinent, in intimas animireceßtisßeß facile inßnuat, neepoteß non certam adßerre pernieiem, ß ßbßecie quot;Veri medacium in^erat. Hoc autem in Sleidano mirum quot;Videripoteß, quàd cumßtfaciionis Sacramentaria, quam Luterus extreme execratur, ta^ men multus eß in citando non abjq; laude identidem Eutero, cuius tarn multa ßcriptaprolixeßepeßt^e hißori^e iußarcit:quanquam '}gt;b( Luterus i^uinßtanos pe}ßrinßt,ibinon multum tribuitLutero,eundem ipßum ^ laudans itsr quot;VitU-perans. Scilicet ma^nus amp;nbsp;pr^edarus I^rophetaeH Luterus, cum Catholicos infeclatur, amp;nbsp;nouis do^matibus Orbem Chrißianuperturbai.porro Verb cum ^uinßq blaßhemias deteßatur, lamdeßnitreSlaßpere. Dolendum inprimis eifpaucorum hominum turbulenta lt;t^ importuua ingeniahasin noHro Orbe turbas ciere,i^quidemimpunepotuiße,tdntumq^excitare incendium, Vtiam omninb ratio Vix Vllaeius extin^uendifuppeditet. Luterus primus claßieu ce* cinit,multos mox habuitpr^eclarißacinoris (Cmulatoresiextitere alij foß alias, qui maioraßmper auderent,tantaprßertimpropoßta impunitaté. H^ec Sleidanus ita nabis commémorât,quantum quidem ad Luterum ^^uinßium ^ quoßdam alios pertinet,'Vt nouam Euan^elij lucem mundo illatam mirißeb^ra» tuletur.Sedres ip/a loquitur,non lucem,fed Cimmerias tenebras i5^ omne ma-lorum^enusinorbem importdßenouatoresißos^Et iaminter ipfosquantaßt i^fr iamdiufuerit altercatio ^ incredibilis pu^naac dißenßo,nec ipß tacere q)oßutit,resq; omnino inter Luter anas lt;i^ CaluinianosVel ^uinßianos quoßgt; dam adßuneßum bellumßeHare Videtur,'vt ex Appendice mea quot;Viderelicebit: quam quidem T. C. I^uerendißime I^ontifex, clarißime Lrinetps nuncupa-tam'Volui,orans lt;isr oßeci^ans,'Vt meam audaciamplacideßerat^Loßem multis quot;Verbis 1. C^ apud omnes peruußatasVntutes pr\edicare,/ed hoc alienum eli dmea confuetudine,prßertim cumpleriq; Erinctpes Virieiußiodi laudes mo-leße ferant. Hec mea prHicatione indiq^etamplißima Virtus tua 'Erinceps ce-lcberrime:mihijatiseritT. C^^ratuprießitiße^ßeium, itralique apudT. C. ^ratU locum obtinuße,
Equi^
-ocr page 15-^fluidemihiperßacleo,{nipfatöta'Appendiceea me v/ùm modeßia^Vin^^^ mine iure oßenfum iriputem: pnamjiMm interdumperßnnaanttlr mfaußi do^ ^inatifl,e,i;jui Germaniarn in multam faßiones diftraxerut, ^ amplßima bar^ harii natiombus in ipßm itinera firauerunt:nßforte mentitus est ChriFius, dumaitjOmne re^numinßdiui/umjdefolabitut'. l^emotamesi omnis huma-nfiatii'expèriy'Vtiequo po fit animo cernere tantampermandt pauló antêfoà rentifirme dilacérationern,qme ei,ni Deus melioraprouideat, certßimum id^ deaturmfuariexcidiumjcumfierinonpofitf Vtinter totiamq; Varias ^pu-p^nantes opiniones did fluaft Germande^ß. Folebantquidemi/li, ^ hue eonatus,fiudia,confiliafa omnid contulèrunt, Vt 'fiomani Dontifids^ dipnita-tempènitusconuellerent, ^è fedefua deturbatum, in ordinern coperent:Jèd eccè mirabili Dei iudicio 'Pontifici manetfua dipnitas^Germaniapenitus périt, ^^ ab ifiisfilqsparricidis Tunis sG* Mo/couitis proditur.Interim pur^ dobird» me inftaurationem iaclitant) ^ quafiomnes tulpje gc fungifirnus, quiduis no^ bisper/uaderemoliuntur^Eprepiè/anèpuram dobirinam inftaurarunt,in quo« rum tota Vita G* dodrina nihil ferèpurum ebi. Quodfi Vero puram adferunt doclrinam^cur interfi adeb dipladtantur? cur fimutuo hlt;erefeos accu^nt G. eonde/nnandCur tot odiofifimisfiriptisfifi inuicèmprofindunt, G toti or bi irridendospropinant? QuidVnquam tale VelDrophet^e Vel Apo/iolificiJf le~ puntur? Ttinamclarifimi Germanize Principes paulo pré fuis iforum fau-dés éxcuterët,hauddubió G fme dipnitati G GermandeJaluti maturids pro«^ ßicerent. Quodfiifios tenebriones audireperpent,Verendum eïinè Germania interfi tot ficlarum contrary s dopmatibus difiradai hofiibusfuispr^ed^e fiat. Jtà enim Videmus accidiffi Grcécia:,Gpleri/q; alqs rêpióibus.Terdm nihil epo bic infaufium cuiquam ominari Velim: quanquam etiam ipfi Seblaryfiriptore^ hanemutuamLuteranorum G ^uinplianoru altercationem infimebios exd tus defituram Vereantur. Sed nolim T. C. clarifime G amplifime Dontifex diutids detinere.Chrisius Opt. Max. C. T. Eedefi^efuie feruetac tueatürin arïnosplurimos rebus bonis omnibus eximie florentem. Datum Coloniiein Catnobio Carthiifiano XXÎI. Aupufi, Anno LXIIIE
T, C. addióliïf.
clientulus
F. Laurentius Surius
CarthufianuSi
-ocr page 16-QVI CHRONOGRAF
PHI SINT RECIPIENDI.
£raßhenes quot;Per/a drono^a/hui^ cuius meminitPe^ trui (omeßorinSc^olaßica/jißoridJü^er Daniekm^ tiuas tradit reculas de hts ^ui accijfiendi/unr,amp;^ui re-ijciendi in chronograjgt;hia,iea in^uiens.Qm de tempori-iusjerihereparantyneeeße ef^idos nonjoloauditu amp;nbsp;0/intöne chronogra^hiamßrihere, nè cùm/gt;er ojnnio--nesßrihunt,'Tgt;eiGr(eci, cumi/^s/dritèramp;ßamp;aiiot décidant.Ee/audpoS^ : Ne^ enim omnes reci/iendi /ünt^uidehts regions dcrihantißdßlutnßcerdotes idius regni,^enès ^uos e^Ç^/mèdea amp;j^hatafides t^in-nadum/üorumyauaits e^^ “Beroßts. ^am is (ßd/da/tt ernnetem/usi^ßyrwrumdigeßit egt;(.dnti^i{orum an-ndhhufamp;c.SuJgt;er hts Merhis J\detifiihenis commenrum ficriheSts/rater Johannes »dnnifts ‘ imiter htenfis,or dints J’rtedicdtorum^theoiogiie/ro/eßörßas acci/itregulds: Prima regu-id:S ußi/iendi/ünt dh/^ue re/ugndntia omnes^^ui/uhiiea amp;/rohatafide fier i/ßr une. £t dedarae ^uodßcerdoees odm erant/uhdci notdrij rerumgefiarum amp;nbsp;eem/orum^yelue ^ui jgt;ree/ènees eßene^due ex anei^morihus co/iarenr,ficue nunc inßrumenrum/unicum amp;/ro~ hdtum dicieur,^uoda noeariofr^eßnee/uhlicdtur amp;firihitur, aue ex dnei^iore/er/r/e-ßntem notarium eraducieur. Secundd regula:Gßdamp; annales Quatuor monarchiarum non/oßunt negari amp;nbsp;reßi ah d/i^uo,^uiaßliim/uh/iedfi'de noeahanrur,amp;in archims/er-'• uaoantur.J^ndè amp;nbsp;in E/dra legimus^auodconerouerfitc de re/arando eem/lo di/fimehaneur ex annalihus Per/arum/eruaeis in hihhothecis. Et Ethefias Gnidms reci/ntur m tem/ori-hits Per^rum, ^uia ex dnnahhus/uhlids rranßulit. Eertid régula: ß^ifilo auditu yd per ofinionesfirihunt/riuatißi non/ùnt in tem/orihus reci/iendi,nifiyhi a/uhlicafide non dißentiunr. Quads/uerunt Gracié yt hic infinuat ^letaßhenes, amp;nbsp;faß/hits/rohat edtra ßi//ionem^^uia fihiß/is de tem/orihui dißident, amp;nbsp;de medacio alterutrùm accu/ànt,yt eJÇ /ugnainterElerodotumamp;lt;-dgefildumiJJellanicum^E/horumiEimieum amp;nbsp;reliques.
Et ex his/atet,i^uodnemo de tem/orihits fifii/iendits eJ^^nißannalihus quatuor mo-narchiarum concordet.Etinmonarchia^uidem^ßfiriorum,^uia/ulilica/ideßri/fitPe-roßs ßhaldteus,conßt^uens eJ^ yt in tem/orihus eiu/dem monarchitefili derur/alma.Jtetn in^Per/arumfidetafihenes author^uhheæ fidei/uit,amp; Ethefias Gnidius. T^dunturi» monarchia ß/firiorumyt^uifiriuatas o/iniones contra/uhlicam/rohatam^fiaemßrihunt^ ex Grlt;ecii Herodotus,JJellanictts,gt;gt;dgefilauSyamp;ex Latints fußinus^ Gellius amp;nbsp;Oroßus, Et in monarchia Perßrum/ari ratione reijduntur foß/h/ts ex JJehr^ts, ClemensfiTa-ciamts ^JihricamiSjamp;Eußhnts ex Griecis,^ui contra omnem/uhheamfidem firihunt,(ß-rumantededißlicdiamJiehrdisin Pahylone ca/tiuisamp;moftuum3^uàmPaiylonia J)a-ritts eiits/atruuf/otiretur.Proindè idem Eu/èhius,^uoniam in tertia monarchia Gracorü^ t^t in ^uarta T^manorum/uhlicam annaliumfidem/è^uitur^in y trapue reci/itur^ ficut amp;nbsp;Philo Edehr/eitSj^uia nee in y no ^uidem meße dßre/at. i-dccedit huc^uod Pero/üs, Pa-hylonicus amp;nbsp;Qhaidie’/yt/oß/husin/rimo deanti^uitatefignificatJ/uitfioc eii^ßuit/a-triaPahylonicitsamp;dignitateChaldgt;eus.Euitergo/acerdos^notanusi amp;ßrihd/uhUcus^ ^uia/enès^cerdotes/olos erat/uhlicafides annßium^temporumgeflorum amp;nbsp;regum. Js Pe-ro/us omnem ßhaldaicam deßorauithißariam^/crihit/j de tem/onhus ante diluuium, amp;nbsp;ad hune modum exorditun^nte/in/uitJa^uarÜ eladem/amo/am,^ua yniuer/itS/eriit orhis, multa/rieteriêrunt/ècula^^uie anoßris ßhalddisfidelitèr/uerunt/èruata. Senhunt illis tempor ihm area Eihanumßuiße Enos yr hem maximam Gigantum, ^m yniuerß orhi do -minahantur ah occa/ù/olis adortum./Ji yaßitate corpora aC rohore eonßß^inuentisarmis^ omnes opprime haut y hhidini/ueinßruientes, inueneruntpapiliones amp;nbsp;ißlrumenta mußea amp;nbsp;omnes deliciaSjmanducahant homines^ amp;procurdhantahorßis^ in edulium/ueprtepara-hanty amp;nbsp;commißehantur matrihuSjßliahuSj/'ororihuSimaßulis amp;nbsp;hrutiSi amp;nbsp;nihil eras
-ocr page 17-03^1 CHRONOGRAPH! SINT RECIPTÉNDÎ.
Jtikr^y^uod non ae/mirrerenr contemprores T^bgionis amp;nbsp;^eorum. Turn multi/^raiHcd-^ lgt;dnt amp;nbsp;'Vaticinaéantur,amp; la^idiéus excidelant ilt ea ^ua Centura erat or Hf perelitione. •^«denirn illi a^ueti corntleiant omma, aelejitum illos ira at^ue yltione jierurgente fgt;ro tmptetate at^uefceleriluf. nbsp;nbsp;l^nus inter Gigantes erdt^^ui tleorum yenerantior amp;^ruien-Hor cunUts^reli/^ujiS exj/rolli erat in Syria: Ijuic nomen eratNoa^ cum triln^fllijs, Samo, i^02. /a^eto^C^em: amp;yxortéus^ Tyteamagna, T^amlord, Troela amp;nbsp;2\loëgla. Is timens ^uam e\^ t^trts/uturampro^iellalat claelem,annojèptuagefimoo£lauo ante inunilationem,nauimin -ßar area coo^erta/alricare cœ^it.lCnno LXXl^/l/.al inclgt;oata nam,ex im/iroui/è exa- ArM» elatat Oceantts^^ omnia maria merliterranea ^amina^ acfontes al imo elullientes tnuntlâ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* runt/upra omnes montes, acceelentiltif at/jue imfetuoßjhmeamp;fùpra naturam è CÆlo cofw^ ßßimls tmlrtiu^mttlttselielftscorruentiltf^. /tà omnelumanumgenusa^ulsßijßocatum, excejgt;to T^oa cum/amiltafùa,^utenam erepta eS^.J^ameleuata al a^uls^ in Goreheimotif yertice ^uteuit,cuiiisadluc thetturaltauafarsejßyamp;lomines e\^illa Uturnen tollere^ i^uo maxime ytuntura/lexfiationem.^1 loc igitur anno falutls^umanie al a^uli frimorlt;lie ßimfto,nofiri quot;Xlaiores numéros/crif/èrunt.nos y er à tistfio/iim illorum fèrmoem allreuia-eurt,re/eremns origines amp;nbsp;tempora amp;nbsp;reges eorum duntaxat regnorum, ^uic nuc magna la-lentur intgt;ijia,ini^ß-icayamp;in Eurofa./n gt;^ßa celJtßimu‘Balylonicum,in ^ßnea ^e- Kçcinfrà gyftium amp;nbsp;Ltlycum.7*o/lremà m Europa quatuor noßri énumérant ßeltileru,iele^, Eli- gnar.!6.amp;i5gt; f^anue, Celtarum,ielef]^, Gallorum,fÇy^ifgt;^}^^°^tlla;gentes /talicum appellant,eßEui/co- ^^^^'* num,^uoilà 3^enoßuuio^er Sarmatas in Eontum finit, ^fifiunt quidam etiam ^uintam^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Jonicum. fdeceße cß igitur,nos ex/irxmißfi confitert,^uodamp; C^aldei amp;nbsp;Scythefcnlunt, ßccato al O/juts orle,non/uiße nißdillos oHo lomines in Armenia Saga, amp;nbsp;al lts omne lo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' minumgenttfinterrtsßeminatum.,at^olidScytlas reUèdicere^ a^jgt;ellare 2\lbamomnm^^oapttet. deorum maiorum amp;nbsp;minor urnJ)atrem^amp;lumanigenerts autlorem,amp; claos amp;Jemen mudi. Eyteamyero ^.ArettamJde^/erram in z^uamJemen ClaosßoJtdt^ex ^ua tan^uam ex terra cunliiJ/rodiêrunt.Prteteryeró tresfnmoresßlios, Ißoa/ol^ diluuiumgigantes^luresfue ßliosgenuit.Quare adallreuiandumjgt;lurimiim conjerret^ /i omniumßoßeritatesßgurali~ mus,al ^Jó 7\loaJùm^to exordio. Primum itaaue dixerunt OgygiJan SagarnJde^^., illu~ ßremjacrorujiontißcem EloamDyfir.exJonit lie lt;^nnius Ogyge, ides^, illuJlremÉloam, amp;nbsp;'DyJtr,id e^i^^ihcem.Endè Comeßor amp;nbsp;/ojeßlus inprimo anti^uitatumtfdalitauitßin-^uit^^^lralam circa Helron Juxßailicem ^UÆyocatur Ogygiy amp;nbsp;dideur emit as quatuor patriarclarum^^uiailtJèpultiJunt ^dam^-^ilralam, IJaac^dacol, Ogyges itaaue * ^uod*idcm eft Edoe.Joncordat .^enoplon,SoltnuSyamp;pluresaliJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q“od
EX BEROSO, PRIMA FIGVRA NOÉ.
^oe ebgnomento /anus^Ogyges^C^lum^ante diluuiumgenuitScm^Clam amp;/apletly Deoenera^ /oßdiluuiumgenuitcrum dapetumiunioremfPrometleum PriJcum,EuiJconemgigd- tiombus tem,(Jrana,Craum,Granaumjretlym,Oceanum,7yploeum:genuit eeiàmjèptendecimTï- y“^^p^ tanes. EuJconGermanoruamp; Sarmatümpatergenuit'Mdnum,i^uigenuit/ngteuonem,^ui Germanorü J/iauonem, ^ui //ermionem, ^ui 'MarJum, ^ui Gamlriuium, ^ui Sueutim, ^ui Eandalum, pater. aui //unnum.,^ui Z/erculem^^ui Eeutanem.lt;yiraj(aprißagenuit Scytlamprijeum, à yuo J/apus amp;nbsp;Prutus. //ac PeroJus.
Super loc textu/olannesPiterlienßsdicittd/otandumauödomnesli reputatiJunt NoeTuifco* ßß C^h ac Terra:, fiue /ani amp;nbsp;Tßie,fiue //oa ataue Tytea. EtJunt numero auadraginta- ^^ i^n^^æt, ^um^ue. SednotandaJuntduo,^uodPloeßli infihosaßptauitTuißcontspoßeritatem, amp;nbsp;idea in eitts arloreponuntur, amp;nbsp;non ahorum nepotes,inpuopracellunt Germani amp;nbsp;Sarma German» fa;,^ui dicunturnuc TuiJci à Eatints amp;nbsp;Gallis.Sarmatlt;sautempopuliJknt, Poloni,Gdtli, Sarmati. Ppßi,Prußiani amp;nbsp;Dad,ataue luiujcemodi.ltecßeundum dejcriptionem PeroJtanam. De pluralitate y er à yxetrum iJoee fine (ßeli, decipitur Diodorus.S unt enim /ynonyma,'Iytea, /erra,Tßa. Cum PeroJo cocordat de TuiJcone Terragenito, CotnehttsTacitus deßtu Ger^ manorum./dem /olannes in commentapomt,amp; Elieronymus didt, ^uldmundics amp;nbsp;mudi Mimdun Jormatiofit ex tempore,amp;non al a: ter no,yt exfide atpue lißoria credimus. Cato y er à amp;nbsp;Diodorus in tertio hiro rejerunt : C^'^^ddanJempiterniimmundum opmati fiant, Pleenices
yeramp;
-ocr page 18-Oj^l CHRONOGRAPH! SINT RECIPIENDI, 'gt;’f zó J^^z^ex tem/gt;orefa^um credi^erunr. Trimos/è^uitur ,^nßoteks^ecun(los J^lato amp;nbsp;C^ßtanafi/Zes. Conuemunt omnes (ie inandarione yniuer^ii, ^ua/raeeßu l^mum amp;au^ ream (spätem.i^urea enim atas durauit annis ducenfis ^uin^ua^inta/veiminus ynoßßcca^ rooriey/^ueadJ^inum^^uiomnièusMlaintuiie. lt;.
Sui/ß^uenter quot;Beroßs in hißoria^or-^J^auca^Exiccata^ais^terra, 7dba enmßamiiia d« Monte Gordieo deßendit inßamticm^knam cadauerum, amp;nbsp;inßri^ßt in laßde in monimen-0 tum remgeßam,amp;yocant incoits iocuMyEgreßorium 2Eo£e. C^f^J/reßis yero comu^ius^ ^et/etuo^eminos edeiant^marem iamp;ßeeminam,^ui aduiti amp;nbsp;i/gt;fiiinosJiarturieiant. Eie^ue ^‘”’ enim ytt^uam Deus y el natura deßit rerum neeeßitati, EdoHta autem Moa tieolo^ia tarn . . anteamp;ßtrosritui^ceeßtamp;eoserudireliumanamßßentiamamp;fiattiralüimrerumßcretai phtio{o'^hiaf‘^‘^^^^‘^^^^^^^'^^’^^‘^ß^^ß(^^^dotilgt;u4Scytlrteamp;,^rmeni commendaiant: nee enim Artronomia alijs/as e^i^ inßicere.Docuit item illos ßßrorum curßts,amp; dßinxitannum adcurßmß. ln,amp;duodecim menßsadmotum lunteßum^ieiuißetadre^endum dQytimßdei^^ /tali~ amßeßderiumßt relt^uitß^rments^^ oi idßlum lœc duo regna('t^rmenum ^uidem,^uia iii cceßt;/tal(cum yerô^^uia iéi finiuit amp;nbsp;docuit) ilium yeneranturßimulße cognominant C(elumßlemyclgt;aos,ßmen mundi^/afrem^ deorum^animam mündig deumfacts amp;nbsp;iißitiie^ Vite». exfellentemnox;ia,ctßodjentem lgt;ona. Suéiun^itidem Dero/its ^uèdyitesflantauit, ^ yino elnusß Qi^am derifu^ßt.amp; de in/amia ßlgt;am addit etiam^Ci^m multiflicatum ei^ in immen^mgenus humanumfum/anus Pater adlgt;ortatus ef^frincifes ad^utsrendas nouas Berofus de ßdesßeßfftauit illts tres far tes orlgt;iSy^ßamyiLflgt;ricam,Eurofam.Caterafroß^uerefro. Enos duita- ^^ ^” logum Deroßn.Ex f rincifio quot;Beroßhaies de yrie Enos^/^ua adißcata es^à ßamßa-te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tricida.Huiuf yr its iodiè maxima amp;nbsp;m^entts moltsfundament a yißntur iusçta montem
Liianumyamp;yoeatur ai incolis réglants duitas ßainftt noßri mercatores amp;nbsp;f eregrim re^^ Liter* eœ Z”'*”^^“* ^” Damaßo amp;nbsp;Eiianoßnt aßuetißeundum Joiannem Etteritenßm. perunt fX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ etiiim yerum,^uod ai ^darn frimo condito^cæferunt liter te amp;nbsp;dißiflina^^uod
Adim.intei-non exßde tantumßdetiamexgentiliumiißoriaamp;traditione Cialdaorum iaietury ^ui orû amp;'phcc'-^^ ddßronomiam amp;nbsp;literasiaiutße ante ,gt;dlet)çandri monardiam dicunt triins milliius amp;nbsp;nieum. nbsp;nbsp;ßt^centisactriginta^uatuor anntsßlariiuSj ^ui/adunt ^uadragintatria millia menßru.
orum.^gt;i monardia autem Ælexandriyffue adt^idam^coliguntur totanm^amp;ßi d^damßnt itee inuenta.Et nonßne cauß ddieronymus mdt ^oißnßcu-tum Chaldxos ait-^dam yßue ad^iraiam.E/(ec /dannes Eiteriienßs^amp; Hieronymus/ùfer illud t^foßoli
adHeiraos it.Eide intelligtmttS aftataeßeßetula.
PROLO-
-ocr page 19-PROLOGVS IN HANG'
CHRONICAM.
f^^yt anitnum, ^^a^eßaij^e f/radariora ai exon^io^f^ ner^ humani at^noßra yßue commemorare tem/^ora^nS guident omnium autßnguiarum/rouinciarumßuefier-/onarum, cum ^oc im/^oßi^Ueßoret :ßdearumrerum^ ^uarummemoratu, audirorum animos eißnon adtficari mukùm, ^oneßa tarnen ideceira ^ermnlcerißeramuf. Q^odJi ^uts dicitßt/teruacua me rei ojgt;eram dare, cum nidlßrilere/oßim, /^uodjgt;rtùs ai eruditißimts amp;iam y/ùfroiatK/criptortittf coßose eießanter^ue nonßt di-dum autßrijgt;tumßateor inuenuè. Sed cum^leri^ue eo-ru certes in loots alter alteri dycre/gt;areyideatur,amp;non^ nun^uam y nusßriiatße ^uo aly nullam mentionemßa-cianr,ßdamp;/gt;aucts exenßlariaßii/petant, amp;ß^uißnt ^ui earum rerum copiam iaieant, ^UK ^u^eßtotUßoriasßneßaßiaio leged Q^s oires ytali^uo ioneßo leuarem tempora la^ iorejeiuet ex its i^ua tn^roiatorum yirorumßri/tts refieri, ißorias allouas comßlare, amp;nbsp;in its^ro yiriiufßta ymeui^ue accejgt;ta/erre,ßyio ^uidem rudi amp;nbsp;ßm/gt;iici. nbsp;nbsp;nbsp;Scriiendi y era ordinem yndè commodeus decentiusye,niji à /£ S £ ßd^ßßS T/Domini amp;nbsp;Saluât orts noßregeneratiomius mutuarem, non inuenio. //am yt de diuina eitts generatione, ^uam enarrarenemojgt;rßumit,taceam,duasadiuc inscris hr erts inuentmus i^ßusgene-rationes. ^arum y na ed^ßecundum carnem, amp;nbsp;carnalts dicitur: -Alteraßeundumßiri-tum^amp;ßeruualts nuneugatur. ßarnaltsß^uidem ai tgt;idamgrotoglaßo origmem traiit, gradatim reHatfue hnea deßendendo/erducit ad ß/Jd^/S Tquot;^'^ßlium D£/,S^eritua' lts y er o à ßirßoßcundo t^ddam incigit, ^ui carnalesßltos non iaiuitßedger euangelium nosgenuet,amp;gerducetyßueadßnemmundi. £ritigitur titulus totius oferts,Liier ge- '^““ï“* nerationumJ£S£ ßH^SlL Prima^ueßtdiuiJionein duo/artitur yolumina. Dri- Diuifidi-mum yolumen/èxaginta tres coneineiitgeneratwnes ß/iß/ST/Jecundum carnem, ceu li - bri, irospartiales, amp;nbsp;appellaripoteruntgencrationes yeterts teßamenti. £dummßcundum ^um/^uagenta/erecontinentgenerateones ßirißißirituales, yeltotidem leiros, amp;yocari poterunt noui teßamenti generationes, /doe etenimordinenonjôlùm exterarumgentium, Jèd amp;inprimispopuliD£/ aiexordiogenertsiumaniresgeßasadnoßrayßue tempora commodßimereor meadD£ Jlaudempeßecommemorare,amp;ßccumPropietadicere:Ln p^j gg_ generatione amp;generationem annunciaio yeritatemtuaminoremeo,£titeriim: Ingenera- PfiLyi, tione^generationemannunciaitmtts laudemtuam. '/Lagnaß^utdemlaused^D£0 optima maximo, nonpôlùm cùm ionosprtemiat,/èdetiàm cum malos coëreet. Ldcirco régula ed^ßripturarum, induit Liierony mrts,ponere duasgenerationes,ionorum amp;nbsp;malorum. ^ßyerurn exemples, ^uidnoits expetendumßt,^uedyeßugiendum, edocemur. Puleiruenim ^‘^f'^’^^^eo' e^L, exaliorum erratts inßetuereyitamnoßram,amp;non ^uidalejegerint,^ueerere :ßd^uid eptimè aHumßt, noiisproponere adimetandum. ßognetioßne ex aliorum tumßeundts turnaduerßs reietspercepta, ßSlrinam iaiet omneumpericulorum expertem. nbsp;nbsp;nbsp;'/dodus Modus pro»
autemprocedendi talesef^,/^uodin^ualiietgenerationeprimo loco eßeutgenerationispo- cedendi. nitur,amp;moxiißorea canoneca: deinde ^uie durantegeneratione,per nationes yariasgeßa Jùnt,paucademultes celeirioraßriientur. £t^uianonnullicatiolicißriptorcs exemplo De [ex æta» mecroco/mimacrocoßnum,edeL^,maioremmundum inßx ietatesdiuißrunt,amp;ßacui^ue ^**’“*’ atati della geßa^ue atereiuerune^cumße itec diuißo ai iac noßra non aiiorreatpartitio-ne,curaue amp;nbsp;jetâtesmundi annotate,amp;cue^ue ^tatigenerationes/ui ea concurrentes attri-iuere,iocmodo: Primaeetasait-ddamyßueaddeluuium,iaietannosiuxtaLieirat- prima «tas, camßrepturam millepèxingentos ^uen^uagentajex : Sediuxta Septuaginta interprètes, »656 ^uosß^ui entendo, annos its melle ducentos ^uadragentaduosegmerationes y er à decem,iu- a^z xtaytran^ueedeteonem.Quanuisautemcomputateo Lieirteorum yideatur yerior,ßcun-diem^ugeßenum inleiro deciuitate D£J,altera tarnen,nempe Septuaginta interpretum, a
-ocr page 20-PROLOG VS.
^^ noiütommunwr./Jeo eam/ecutufßtm.iyiiiam,/er iineani/u/erlentififfam C^^J^~ ST/i)üminiamp;SaluarorMnoßri,/ecuniliimcarfiemgenme Set)gt;, Ser^ Enos, Enos C^i~ nan,Clt;‘‘^nan'^aialeM/jue'}^aialaieèel,'MalaleM/arei/j/arei/Enoc/gt;,Enoc^'Matèu/a~ km,J^hriu/a/em Eamec/gt;,Lamec7;gmiiir2^oe. Q^aaeas yntuer/àh fiekraell^ t/iluwio, ficurprimamcuiuJ^ueT/omiftis olhuw (demergere cor^ueuir atatem, Quotum emm yw^^we Sccüd»«t« ef^^ujJuamrecort/eturin/antiam^ Secunlt;7aatasa/7tluuio'v/^ue ae7•y^^ra7gt;am,cot^r^~ 222 wf annos iuxta Eleiraicam yeriratem t/ucenroi nonagintai7uos-^elt;7 iuxra Sejgt;ruagint:a in-942 ter/gt;reres,7)alet antws nengentos auae7ragintaduos,generatjones yerè e7ece,ùerùm a/Jumgro 2^oe:a7io^ut nouent,/ècunt/tim Hieronymum.2^oe enim/er lineam C^rißigenuie Sem,S em t^r/axar/èu.^r/ac/yat7, t^ir/axat Sale, Sa/eEïeèer,/^elerEMec7gt;ßueE^e/^eg,P7gt;a~ h^mett^' ^^^ ^^,^üSarucè,Saruclgt; Trader,T^lador 7quot;7are,E'7are t^iraiom. Hac ^etas ^uaß ^uentta/uitgenerti/o^uli 2)E/,amp;i(/eèinlinea (Trßiiuuenra ef^ Eleir/eatapueritia enim lgt;omo ineißt näße lo^ui Igt;o7^ it^antiam. nbsp;nbsp;Eertia at as ai ^iraiam y/^ue atl Da-' Tertia xtas. uitl,annos iaiet iuxta' ytran^ue eilitionem noningentos ^uatlragtma7uos,generattones quot;Ve^ 5)4.2 ro iaiettredeetm.^^iraiamenimgenuit JJàac,t^àac genutt/acoi,Eacoè Jutlam, futlas Ei ar es,Pi ar es /7e:^ron,/7e^ron ^rant,tgt;iratn igt;7m}mna^lai,^m)mna7ai 37aaßn fel 77aciJ'c7jon,2Paa/on Salmon, Salmon Doo:^,Doo^ Oied, Oled/eßegatrem Dauid. Ehec .^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atas^elutadelejcentia/uttgogulo DE/,in^uaatareincigitiomogoßegenerare. Ero^ gterea S.T^dattiauigenerationum in igt;7lgt;raiam ßmgfit exordium, ^ui amp;nbsp;diHuf e^i^gater Qs^^i^i^^-gentium. Quarta(etasinDauidincigit,amp;'Y/jue ad trangmigratwnem goguli 7/raelan~ 4^5 nos continet ^uadringentos offoginta^uin^ue^generationes yero iaiet detem amp;nbsp;oHo. Dautdgenuit Salomonern, Salomongenutt Egloam,Eolgt;oamgenuit dClgt;ium,o^iiagenuit tgt;ilä,.yißgenuit /o/àgiat,/o/àgiaegenuit /oram,/oramgenuit Ocio^iam, Ocios^tasge-nuit /üan,/oasgenuit.yimaßam,lt;gt;4maßasgenuit 0:ßam,0;ßasgenuit /oatiam,/oa{nam genutt igt;lcia:^^tgt;dcia:^enuttE:^eciiam,E^eciiasgeni{ttjVlanaßenßv!anaßesgenutt.gt;l-mon,ßmongenuit /oß^,/oßasgenuit/oa^m,/oa^mgenuit foaciin ßu feenonia, ^uos tameS.'Mattiauscertimyßer^gratia,X/J//goßit,a^uayelutiuuenili^tateingogulo Quini^jias. Deiregutegoraceegere.Hiecna^atasguiernadisregmisßletagta c^/lere. ^^^ta atas ^uaßßmlisß tranjmigratione Daiylonls incigit,amp;aurat yßue in ß^duentum Domini:an-589 nos continet ^umgentos ollogintanouem,gedgenerationes iahet tredecirn./eciomasgenuit SalatiielßueSciealtlgt;iel,Salatl)ielgenuitJ^roiahel yel J^^uhahel, ^rohahelgenuit ./lhiud,lt;ßlhtudgenuitEliaciim,Eltacitmgenuitß,:^or,.gt;4^orgenuitSadoci,Sadocige-nuitKAciim,tynclgt;imgenuit Eliud,EüudgenuitElea:^ar,Eiea:^afgenuit'Matian,’Mafia genuit/acoh,/acohgenuit/oßgiyirum^arilt;e,de^uanaru4ef^/£S ES ^uiyocatur C/Jß/STES./n^uaarate,''vt/eßäßne8ute,gens Hehraa mails crehriorihuf ciu^f^ Sexta «tat, ^^ nbsp;nbsp;j^^^ ^^^^ ^^^^ (ß/^SEO Domino amp;nbsp;Saluatore noßro incegit, nulHi^gent -rationumyeltemgorumjerte certaiahetur,ßdytatasdecregita, ig/a rotius/iculi morte congummanda.Elas (trumnoßsglenasßte lahonius mundt atatts^ ^UKun^ueßeltci morte ’vicerintßegtima iam Sahiatigerennls afateßßegti,o5lauam( quot;vrlegitur in ithrode imagi-
W mundtJheatareßrreHtonis atatem, in ^uaßmgercumDominore-gfjenf,exgeclanr.
CHRO-
-ocr page 21-CHRONOGRAPHIA’
AB EXORDIO MVNDI VSQVE
. inpraefentemdiem,perGenerationes veluti capita aut libros partita.
|
GENERATIO PRIMA 2242 C^Jgt;i[/èxtaeiie aè exordia mudi in t^idam Jgt;roeoJgt;l^o.fJac e^^atas prima/ècuh, amp;nbsp;addïlMMum y^ue perdurât, (ontinet au-. . temannosiuxta/deiraicamyeritatem,ntil-' ie/ixcentos ^uin^uagintajèx:/ècundùm Se^ pruagintayero interpretes^/ßdorum amp;nbsp;Se-damyamp;alias^uampiurimos, lis mille du-centos ^uadragintaduos : Generationes au-tem decern, Jecundum y trafique editionem. l^ay/^ue ad alla animas yniuerjäli dtluuio eîi^ deleta. /dis ita^ue prielilgt;atts,in Dei natni-nee\prdiar. Reator omni ü ante té-pora æ-ternali-ter exi-ftes, per lua omi-potenti-am, vo-lutatem amp;nbsp;boni-tatem initio temporis creauit cçlum amp;nbsp;terram,ideft, Ipiritualem corporal^; naturam,amp;omnia quæ ad ornatu eo-rum pertinent,Solemj Lunam, amp;nbsp;Rel-laSjac quicquid cæli ambitu cótinetur. Conlummatoquemundo,animaliava-rij generis,diffimilib’ formis amp;nbsp;magna amp;nbsp;minora vt fierent,imperauit.EX quorum foetibus amp;aér amp;nbsp;terril amp;nbsp;maria copiera funt.'deditque bis omnibus gene-ratim Deus alimenta de terra,vtvlui ef-febominibusfuturis]^oflïnt,alia nimi-rtim ad cibos,alia vero adveftimentum: quæ autemmagnarum virium funt, vt in colcda terra luuaret.vndè dida funt iumenta. Poftremo, omnibus mirabili difcretióe compofitis,fimulacrum fen-bbileatq; intelligens, quo nihil poteft effe perfedius,hominem lexto dje figu- |
rauîtexlimoterrç.Vndèhomonuncu- Homo pri-patus eft, quad fit fa dus exhumo,Infpi- nbsp;nbsp;nbsp;Adam, rauitque in faciem eius, fpiraculum vi-tæ,amp;fadus eft continuo homo in ani-mam viuentem. De hac hominis fi-dionePoëtx quoquè,quanuis corru- Poetarü de ptè,tamen non alitèr tradiderut. Nan- pnmoho-quehominem delimoa Promctheo fa- ^gquot;' quot;’ '' dum effe dixerunt.Res eos nonfefellitj fed nomen artificis. Nullas enim litcras veritatis attigerant.Sed quæ Prophetarum vaticinio tradita, in facrario DEI continebantur, ea de fabulis amp;nbsp;obfcu-ra opinione colleda compræhende-runt. Plantaucrat autem Dominus Deus paradifum voluptatis à principio, tu-iitq; hominem ac poluit inparadilum, vtoperaretur amp;cuftodirctillam,prçce-pitq; ei,diccns:Deomni ligno paradifi comede,de ligno autem feiëtiæ boni amp;nbsp;mali nè comedas:In quacunq; enim die coméderis ex co,morte moriéris. Et ad-dudis vniuerfis animanubus ad Adam, vt videret quid vocaret ea, (omne enim quod vocauit Adam animæ viuentis, ipium eft nomen eius)appellauit Adam nominibus fuis cunda animatia,et vni-uerfa volatilia cæh,amp; omes beftias ter-ræ. Adç veró nó inueniebatur adiutor fimilis eius.dixitó; Deus: Non eft bonu, hominem effefolum :faciamusei adiu-torium fimile fibi. Immifit ergo Deus ióporem in Adam.cumq; obdormïlTet, tuut vna de coftis eius, amp;nbsp;repleuit car-nem proea.Etædificauit Dominus Deus coftam quam tulerat de Ada, in mu-lierem,amp; adduxlt earn ad Ada. Qua vi-fa,dixit Adam: Hoc nunc os ex oifibus Eu*« meis,amp; caro de Carne mea;hæc vocabi-tur virago,quia de viro fumpta eft.caia-obreinrelinquethomopatrem fuum amp;nbsp;matrem,amp; adhærebit vxori fuæ,erûtq; duo in carne vna.Benedixit autem illis Dominus,amp; ait.'Crefcite amp;nbsp;mulnplica-mini, amp;nbsp;replete terram, ac fubijcite ea, ai amp; |
|
4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRLMVM É«rpens, amp; dofninamini pifcibus mans amp;nbsp;vola-tHibus cçli,amp;vniuerfis animaribus quç mouentur fuper terram. Erat autem vterque nudus, Adam Icibcet amp;nbsp;vxorj amp;nbsp;non erubefcebant. Turn criminatorille diabolus, qui perfuperbiani nupèr ceciderat, inui-densoperibusD EI, omnesfallacias amp;nbsp;calliditates fuas ad decipiendum bomi-nem intendit,vt ei adimeret immortali-tatem,Et primo mulierem in fpecie fer-pencis aggreflus:Cur,inquit, præcepit vobisDEVS, vt non comederetis ex Omni ligno paradifi?Cui relpondit muller : De frudu lignorum quæ lunt in paradifo,vefcimur:defrult;9:u veró ligni quod eft in medio paradifi,prçcepit nobis Deus nè comederemus, nè forte mo-riamur.Dixitquc ferpens: Nequaquam moriemini.fcitenim neus quodin qua-jcunque die comederitis ex eo, aperien-tur oculiveftri,amp; eritis ficut dij, fçien-tes bonum amp;malum, Videns mq; mu-lier quod bonum effet lignum ad vefcê-dum, amp;pulcbrum oculis, amp;ad(pedu deleâabile: tulitdeff uâu illius, amp;nbsp;co-médit.Deditque viro fuö, qui comédit. amp;nbsp;aperti funt oculi eorum. Cumq; co-gnouiffent fe effe nudos,c6fucruntjfo-lia ficus,amp; fecerunt fibi perizomata. Cumqueaudxflent vocem Domini de-ambulantisin paradifo ad auram poft meridiem, abfcondit fe Adam amp;nbsp;vxor eius. Vocauitq; Dominus Deus Adam, amp;nbsp;dixit: Adam, vbi es? Qui ait: Vocern tuam audiui,amp; abfcondi me, co quod nudus eflem.CuiDorainus; Qmsindi-cauit ribi quod nudus effes, nifi quod ex ligno,de quo prçceperam tibi ne co-medereSjComedifti^Dixitqj Adam:Mu-lier quam dedifti mihi focia,dedit mihi deligno,amp;comcdi. Et dixit Dominus admuliere: Quarèbocfecifti.'’ Quære-fpondit:Scrpensdccepitme,amp; comédi. Et maledixit Dominus ferpenti. Muli-eri quoquè dixit:Multiplicabo ærûnas tuasrin dolore paries filiosj amp;nbsp;fub viri poteftateeris. Adæ veró dixit: Qiiiaau-difti vocem vxoris tuæ, amp;nbsp;comedifti de vetito,Malcdi(fta terrain opere tuo,'fpi-nas amp;nbsp;tribulos germinabit tibi : quum operatusfueris earn, non dabit frudus fuos:Infudorevultüs tui vefcéris pane |
tu'o,donècreuertarisifii terram de qua fumptus es. Et vocauit Adam nomen vxoris Euam,eó quod mater effet cun-dorum viuentium, Fecitq; illis’ Dominus tunicas pellrceas, eiecitque depa-radifO)dicens:Eccè Adafaduseft quafi Eiedio hæ vnus ex nobis,fciens bonum amp;nbsp;malum, minis dopa? Nunc ergo nè forte mittat manum fu-am,amp; fumat de ligno vitx,amp; comedat, amp;viuatinæternum.Et eiedis illrs,col- locauit anteparadifum voluptatis Cbc rubim,amp; flammeumgladium atq; ver-fatilem,ad cuftodienda viam ligni vitæ. virgines de paradifo egreffi. Poftquam veró cognouit Adam vxorem luam Euam,anno quoquè vite eorum quin-todecimo,natuseftCain amp;nbsp;foror eius Cain nafd^ Calmana,gemini. Cain autem agroru cm amp;Cal-cultor fuiffe perhibetur, cupidiffimus ”'’“’*-quidem ac inuidia plenus,necnon alie-næ fclicitatis impatientiffimus.Hic du-xitfororem fuam Calmanam, vxorem: quod propter raritatem hominum (vt Auguftinusinquit)quanto antiquius, compellente neceffitate:tanto poftmo-dóm fadum eft damnabilius, religione prohibente. Deindèpoft alios quinde-cim annos natus eft Abel, amp;nbsp;Delbora Abelamp;Igt;lt;ï foror eius.Abeiautem,quemiuftum amp;nbsp;’’®”‘ Ma tu 131, Proiedi autem primi parentes in exi-lium,recurruntadhumanum folatiu. fandum facra commémorant euange-lia,abineunte æcateiuftitiam colereamp; Deum timere didicit,amp;in omnibus fuis operibus Dominum adeffe fibiputauit. Virtutibusincumbebat,cuius conuer-fatio paftoralis erat. Creditur autem Adam,qui amp;propbetiæ donoflorebat, docuifle décimas ac primitias offerre Deo vel facrificia.Habuit enim feientia omnium quæ naturaliterfciri poffunt. Verumdiuerfis ftudijs iadabantur Cain amp;nbsp;Abel. Poftmultos aütdies ob-tulerütDeomunera:Cain quidéde cul-turæ germinatioibusobtulerat frudu. Abel autem lac amp;nbsp;primogenita gregum fuoru.Et quoniam vita eius amp;nbsp;intentio Deo placuit,ipfi’ Abel oblatioDeo grata fuit,nó aut oblatio Cain. Q^od ma-nifeftü eft in hoe : Inflamauit' em Deus fuper facrificiu Abel, non auté fic fuper Cain. Defcendit enim ignis de cælo,amp; incendit facrificium Abel, non autem Cain. |
GENERATIO I. ç dinibus conftruxêre,quibuseorum vita tutior baberetur.
CHRONOGRAPHIAE.
Cain.Qtiapropter indignatus efteainj quód Abel fuiffet bbi à Deo prxlatus. Ideoincrepauitillum Dominus, amp;nbsp;ait: Quare concidit vultus tuus? Nónneb benèegeris,recipiespræmium? Sin autem malè,ftatim præ foribus peccatum tuum aderit.Sed tarnen quialiberi es ar-bitrij,lub te(id eft,in poteftate tua) erit appetitus eius,(id eftmeccati) amp;nbsp;tu do-minaberis illius, b voies. Inuidés autem Cain fratri fuo,dixit ad eum : Egrcdia-mur foras in agrum. Et tune cofurrexit aduersùs eum, amp;nbsp;interfecit.Et dixit Dominus ad eum:Vbi eft Abel frater tuus? Cain bxbtante,nec babente quid re-Iponderct.Et quum Dominus vehemé-terinftaret,indignatusille,ait:Nuquid euftos fratris mei lum ego? Dixitq; Deus: Quid fecifti?Eccè voxlanguinis fratris tui clamat ad me de terra. NuC igi-turmalediétus eris, vagus amp;nbsp;profugus crisfuperterram. Dixitq; Cain ad Do-minum:Maior eftiniquitas mea, quam vtveniam merear. Omnis quiinueniet mCjOCCidet me.Dixitq; ei Deus:Nequa-quam ità bet.fed omis qui occident Ca-in,feptuplùm punietur. Alia tranflatio habet: Omnis qui occlderit Cain, fepte vindidas exoluet. Et pofuitDêus bgnû in Caintremorem capitis.
Tunc egrefTusCainafacieDomini, babitauit ad plagam orientalem Eden, id eft,dcliciarum terra versus. Eoq ; loci bumano genere multiplicato,p incre-mentomalifuos familiäres ad latroci-nia inuitans,opes(vt lolepbus in primo ait)exlatrocinijs amp;rapinis nonnullas congregauit. Etfuorum dodorinbis ftudijs cxtitit.Ibi(^; bominum bmplici-tatem exinuentioneponderum amp;nbsp;me-lurarum permutauit,eosq; in callidita-tem amp;corruptionem perduxit. ibidem quoque terræ termines primus pofuit, ciuitatemque conftituit, amp;nbsp;ab blio fuo Enoch Enoebiam appellauit, eaq; mûris cinxit,amp;illuc fuos omnes venire co-egit.Homines enim anteatanquam in-ermes amp;nudi erant. Nee contra homines aut beftias tuti,nec receptacula co-trafrigusfeu æftum habetes, bbi natu-raft quadam folertia receptacula cxco-gitauerc. Vndè amp;tuguria quidam atq; cafas bbi fabricatcs,ex virgulis amp;nbsp;arun-
Hoinicidiu primum, Cain fracri-cida,
Clt;n.4.
Itaq; inbis duobus primis blijs Adç, , ortumhabuerunt duæ ciuitates, quas ciuitatei (vt ait Auguftinus) fecerunt amores duæ. duo:Terrenam fecit,amor fuï vfquead CiuKas re-contemptumDei:Cæleftemfccit,amor Pf° ‘’™”’* cntemntum fubdeniouè il- ^*“*f®’ bo-1a in feipfa,hçc in DOmino gloriatur:ad ilia pertinet Cain, qui primo natus eft, amp;ciuitatem condidit:adiftam pertinet Abel,quifecundó natus eft, amp;nbsp;taquam peregrinushic conuerfatus. Cæleftem ciuitatem primus condidit,amp; pro iufti-tia martyr eft effedus. Inchoauitq; Ec-clebam, quiain gratia amp;nbsp;in feientia Dei permanbt. Si emm ab Adam inchoata fuiiret,non foret continua, fed difcon-tinuata per laplum eins, amp;ità à pecca-toreincepta.
norum.
Elt;cleüa.
Ciuitas pri. tna£no-chia,(ïue Enoch.
Adamitaq; amp;Euaprimiomiumpa-rcntes,trigintafuper nongctos vixerut an n os : amp;nbsp;præ ter C ai n, Abel amp;nbsp;S cth (vt ait Auguftinus deCiuit.Dci)cum foro-ribusfuis.quasfcnpturacommemorat, ^‘^^ ^ ^“*
1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* n ■ n m j ’ generaueruf triginta alios genuerunt nlios.Sed Me- piures. tbodius martyr illum centum genuiffe refert.Hic autem Adam vna cum vxore, propter inobediêtiæ reatum, maximam cunclis diebus vitæ lux fecerunt pœni-tentiam. Quam obrem non modo DE'I mifericordiam confequuti funtjfed etiÿ am propbetiæ donu accipcre meruerut. Adam pro-Vndèamp;deCbriftiEcclefiæq: coniun- P^J®“* ^quot;' j j r 1 j - quot;uhabuit, ctione,deq;auuuioruturo, oCde incc-dio per ignem iudicij,prxdixêre multa, liberisq;luisacnepotib’ retulcrc, qui-bus amp;iuftitiç præccptatradidcrut.De-mùminlirmitatecorreptusAdam^Scth filioatq; alijsfilijs ócfuccelforibusfuis interdixit^nèciusfilij cumCain fratri-cidç blijs commifcerentur. Illum quo-què prooleomilêricordix irppetrado, adparadilumtranlmibt.Tandèmanno 9Jo.infeneiftutebonadebciês,inEbron ^j- morit, ciuitate* Arabiæ fepulcro marmoreo Wbe« (vt Egebppus Icribit) fepelitur : in quo poftmodum amp;nbsp;Eua vxor fua,Abrabam amp;nbsp;Sara,Ifaac amp;nbsp;Iacob,cum eoru coiu-gibus fèpulti perbibentur. Alij autem in monte Caluariæ Adam elfe fepultum volutjquo in loco(vt fcribit beat’ Am-brobus) Dominus poftea crucibxus eft.
a 3 Ea cx
-ocr page 24-6 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Ea ex caufa apudpidores inoleuit, caput A dæ ad crucifixi pedes depingi. GENERATIO II. Seeumlum Heiraos^u/idantciim ejfit annoru CXXXge~ nuit Seth. De duabuJ columnis. poftmodum teram exlateribus,alteram exlapidibus: general 19. ambabusqueinuenta defcripferunt, vt X^'fcdfle ^^^ conftruda cxlateribus,extermina-legitur. Seth quota A NnoCCXXX.ab exordio mun-Adæanno_ J7^di,in Seth filio Adæ incepitper li-gemtus. nbsp;nbsp;neam Chrifti, fecudageneratio. Adam enim, qui primus de terra fadus eft, Abel extindo,Cain vero propter necé eius fugato,poftludum centum anno-rum de procreatione filiorum cogita-bat,vt fcribitlofephus, genuitque Seth inter alios filios plurimos.Qui Seth bc-lt;«hlgt;onuï, nèmoratus,amp;apucritia bene inftitu-tus, amp;perueniens ad aetatem, quaiam poftet ca quç bona funt,difcernere,ftu-duit virtuti.Et quum fuiftet vir egregi-us, imitatores fuï filios reliquit. Q^i omncs quum boni fuiftentorp, in ea-dem terra finè vexatione viuentes, feii-ciffimè commorati funt, nihil^uc eis vfque advitç terminum crudeleeuenit. Difciplinam vero cæleftium rcrum amp;nbsp;ornatumeorum primitùs inuenerunt. Etnèdilaberenturabhominibus, quæ abeisinuenta fucrunt, aut antequam peruenircnt ad cognitionem,deperirét: quum prædixiftet Adam exterminatio-nem omnium return, vnam ignis virtu-tCjalteram aquarum viac multitudine venturam, duas fcccrunt columnas:al-rctur abimbribus, faltcm lapidea permanens , præberet hominibus feripta cognofcere. Vndc lapidea permanct Lnerarum hadenusin terra Syria:. Exhoc habe-exordium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,■ nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r tur, exordium htcrarum ab iplopnmo homine cœpifte, qui adhuc fupererat, quando filij eius m fapientix ftudio ieruebant.Etifti quidem feptem gcne-cantes Dominum cffe omniurti, amp;nbsp;ad virtuté Ïêmper refpicientes. Ideó Ipccia-,liter dicuntur generationes Adx, vt in illa deducatur Chrifti Saluatoris noftri linea. Seth vero Adæfilius,amp;ipfc quinto fupra ducétefimu vitæ fuç anno gcnuit Enos:dchinc{upcruixit annos lèptin- |
gentos amp;nbsp;feptem, amp;nbsp;alios genuit filios amp;nbsp;filias.Et quum vixiiTet nongentos amp;nbsp;duodecim annos,defund’ eftddic Seth ^^^ S'^ute refurreélio interpretatur:quia in eo fernen iuftum refufcitatum eft, ftirps fili-orum Dei, Et patrisfui Adat imperium, dum viuerct,fcmper exequutus eft. Vn-dè antequàin moritur, cognatióem fu-amàCain çognatioe omino feparauit. GENERATIO 111. SecufK^ùm HelraoSi Seth’vixir 105. anm^, lt;Ä anno t^'^.in Enos ^erera-rio tertiainceOif. ANno CCCCXXXV.abexordio mundi,inEnosfilioSeth incepit tertiaChrifti generatio. Ifte Enos, primus incepit inuocarenomcn Domini.2s4pn,g£,-j; Fortè aliquaverba deprecatoria inuc-nit,aut imagi nes fecit pro coledo Deo, heutmodo inEcclefia fieri confueuit. Hic centefimo nonagefimo anno genuit Cainan.Inhac generatione Cain interreliquos filios amp;nbsp;filias Enoch fili-um habebat,a quo Enochiam primam ciuitatem appellauerat.Enos au té poft-quamvixiftet 950. annos, mortuuseft. . GENERATIO IIII. Secundum/ieiraoSjEnos'Tpixic annû 90. färpenult C^^înan, amp;fieficunäinn tos aè ex^ onüo mumii anno '}2.^,in (amanin^ c^it^uarrageneratio. ANno vero 62$. amundi exordio, Cainan? inCainanfilio Enos per lineam Chrifti incepit quarta generatio. Enos enim centefimo nonagefimo çtatis fuæ anno gcnuit Cainan.lfte Cainan,natura Dei interpretatur.Et ipfe feptuagefi-mo fupra centefimu vitæ fuæ anno ge-nuit*Malalehel.Et quum nati eftent fi- j^^jhaMeeï bi filij amp;nbsp;filiç,falt;ftifunt omnes dies Ca- hebraieè. inæ,dccemamp; nongenti anni. Genef$. Cum Caina vero concurrit fared fihus Enoch,filij Cain. generatio V. (ainonfecuntHim Elelrlt;eos yixie annd 70, t:^genuit '^'ïa/aleM:amp;ficjècunelùm eoSiai exortlio mune/i anno 395. incest nuinra generatio. ANnoDCCC.XV. amundi cxor-dio,in Malalehel filio Cainç ince-Mdakhcl pit quintageneratio.HicMalalchcl pla-tauo |
|
Incd. Enoch. CHRONOGRAPHIAE. ratio Dei interpretatur.in lineaChrifti iiatuseftexCaina.Vixitautem centum fexagintaquinque annos,amp; genuit la-ted filium,alios quoquè genuit filios amp;nbsp;Elias. amp;nbsp;fadi funt omnes dies Maialehel, odingeti amp;nbsp;nonagintaanni.Con-currit cum eodem Malalehel, ex linea CainMananehel filiuslared. GENERATIO VI. SecuJum Hebroos ’}\4alale/:gt;elyixü (yi^.an-f^c^} amp;genuit Jareib. amp;ßcjicu}iäum eoSj ab exoribio mttndi anno 460. ince-ßf Jèxta generatio. ANno 980.3 mundi exordio,in fared filio Malalehcl,per linea Chri fti fcxtaincepitgeneratio.HicIaredin-terpretatur defcendens, fiueroborans, vel foporans. Et anno centefimo fexa-geßmofecudovit« fuæ, genuit Enoch hlium.Fadiquefunt omnes dies lared, nongéti lexagintaduo anni,relinqué-tisplurimosfilios aefilias, amp;nbsp;mortuus eft. Cum lared concurrit per lincam Cain Mathufalcm,qui genuit Lamech, aliosque reliquit filios ac filias,amp; mortuus eft. GENERATIO VII. /aretb^ixie i6ï. onnis/ècunilumHebraoSi amp;nbsp;genuit £nocb. amp;ßc J^timagene-ratio ineeßt anno ab exor aio muntii 622. A Nnovero 1142. abexordio mudi, in Enoch filio lared per lineam Chnfti,feptima incepit generatio. Ifte Matbufalé. '‘^ ^'^æ anno genuit Mathußkm. Am-bulauitautem Enoch cumDeo,fepti- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus ah Adam per Seth. Huius verô tempore filij Seth viri optimi, in præceptis patris cum fimplicitatc cordis perfeue-rantcs,àfilijs Cain peffimis quidcm amp;nbsp;in omnem luxum prolapfis,multa mala paHi funt. Prophctaiiit autem Enoch, * miUibui ‘^^^^'^5: Eccè venit Dominus in fandis *nubibus fuis faccre indicium contra omnes, amp;nbsp;argucreimpios de omnibus opcribus impietatis eorum.Hunc ludas apoftolusinepiftolafuanonnullafcri-pfiflerefert,quæ ab antiquitate*Iufcc-ptæ fidei à patribus refutata funt-Porró ndiiuma* ^””^h Deo placuit, amp;nbsp;raptus eft in pa-ptus. radilum feu tranflatus. Viuit autem in paradifoin corporis amp;nbsp;fpiritiis tran^l- |
GENERATIO VI.amp;VII. 7 litatc, cumHelia vfq; ad tempus Anti-chrifti,exiturus ad fidei defenfionem, Vixit autem temporibus Enoch,La- g^^^ ^^ mech filius lared,per lincam Cain fèpti- mu». musin Adam.Vndè ficut Enoch fepti-mus ab Adam per lincam Seth,fuitopti-mus:ita Lamech ab Adam feptimus per Lamech bU lineam Cain,fuit peffimus.Ipfe cm La- S*““** mechprimus introduxit bigamiam co-tranaturæ inftitutioncjquç fuit,vnius cum vna.Didû enim fuit ab Adam fjii-ritu prcyhetico:Erût duo in carne vna, Ille aute duas habuit vxores;nomen vni Ada,amp;nomê alteri SelIa.Ipfe etiâ Cain occidit: Nam quuni fencx fadus effet, ac caecutieSj cum pucrö dudorc exiue-ratin campumadvcnandum,tamennó pro carnibus, quia illis tune non vefce-batur homines, fed pro pcllihus quibus induebantur. Éo loei tune Cain intra fruteta latehat cafu, amp;nbsp;quód femper in timoré erat: quem vides iuuenis, lufpi-catuseft eflebeftia.ideó dixitLamech, vtilluc dingerctiaculu: quo fado,in-terfecit Cain. amp;nbsp;quuhocintellexiflet. Cam intlt;#* iratus, verberauitpuerum ac interfecit. ®^““^* Pofteavero reuerfus ad vxores fuas, dixit lamentado: Qupniam occidi virum in vulnus meum Cain, amp;nbsp;adolefcentu-lum in liuorem meum,feptuphim vitio dabit de Cain, de Lamech verô feptua-giès feptiès.Iofephus tarne fcribit, quód Lamech antequam occideret Cain, ta-lia verba dixerit vxoribus fuis. Occidit autem amp;Cain,amp; puerum,vtrunque in liuorem fuum, id eft, in damnationem fuï. Etideo cum peccatum Cainpuni-tum efletfcptuplum,fuum punitum eft feptuagiesfeptiès, id eft, feptuaginta animaz amp;feptem de Lamech egreflæ,in diluuio penerunt. Et feeundum He-bra:os,mulicrcs fuæ fxpè malctrada-batcü. Vndc ipfe iratus, dicebat fepati hæc pro duplici homicidio:tcrrebat tarnen eas,dicendo.'Cur mevultisinter-ficere?^rauius punictur qui me interfi-cit,quam quiCain, fecundiim Magi-ftrum in hiftoria. Genuit autem Lamech ex duabus vxoribus LXXVII. ü-pos amp;nbsp;filias. Horum filiorum * labal amp;nbsp;*Iubal ex Ada fuerunt, amp;cxSellaTu-* “ * balcain,qui habebat fororem Noema, Koübh; deqbus in fequetigencraüone dicetur. a 4 Gs- |
1 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
GENERATIO VIII. Enoci/ècun^^ùm He^raos'vixit annos 6^. amp;^enuit°Mat^u/alem.Et /ècun^^ùmeosa^ exorz/io mundi in 'K^afiuJàlem anno 687. incepif o£faua generatio.
ANno 1307. à mundi exordia, in Mathufalem filio Enoch per line-am Chrifti oâaua Cœpit generatio. Iftc Mathulalem antiquiffimus fuit omniû quos fcriptura comemorat. Vixit enim 969.annis.de eo tarnen diuerfæ opinio-nes fuêre.Nam fecundùm Septuaginta interpretumeoniputationê vixiflet 14. annis poftdiluuium. Sed non legitur fuiffe in area Noç.Hicronymus vei 0 af-ferit^quod codem annodiluuij mortu-us fit, feptemq; diebus ante diluuiû fe-pultus. Quidamdicunteum cûEnoch raptum. In numéro veto annorum æta-tis fuæ, omnes concordant. Sed qui di-cunt eum tranflatum fuiire,addût,douée diluuium prçteriêrit.Eius etiâ tem-poribus filij Dei,id eft,Setb,filias Gain concupiêre, amp;mala multiplicata funt fuper terram. Hic Mathufalem 167. anno genuit Lamech, amp;nbsp;alios etiàm multos filios amp;nbsp;filiaS,amp; mortuus eft.Gene. 5. Porto Mathufalem propter quingen-tos annos adhuC vitæ fuæ reliquos,no-luitdomum ædificare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
In hac generatione floruerunt fili) Lamech per lineam Gain. labal enim filins Lamech ex vxore Ada,incepit con-dere tentoria paftoralia ad mutandum pafeua pro gregibus nutriendis, ml nih carnalia méditas. Hic greges ordinauit, amp;nbsp;charafteribus diftinxitJcparauirque oues ab hœdis,amp;cômifluras certis tem-poribus intellexit. lubal veto fraterlabal, filius Lamech ex Ada, hicdicitur pater canentium in cithara amp;nbsp;organo, quiamuficam inueniffe dicitur, no tarnen infirumcntamuficaliainuenit, fecundùm Comeftorem, fed Confonan-tias inuenit,vt labor paftoralis, qué frater fuusiabal peramauit,in delicias ver-teretur.poftea tarnen multi inuenerunt diuerfa inftrumentamuficalia amp;con-fonantias,ficut Moifes de fonitu aqua-rum dicitur melodias^erpendifie. Sunt tarnen quidicant,quodArcadespopu-liper caiamosbreues amp;nbsp;logos primi ex-cogitaucrint cantum. Laertius veto id
Mathufilé,
Mathufalé genuitLa-mcch. labal.
lubal.
MuCca*
repertum dixit tempore Pythagore phi-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TubJeaîn.
1 ubalcain autem Lamech films ex
Sella vxore, artem ferrariam primus in- ^mria art uenit,res bellicas exer cuit,feulpturas in metallis in libidinem oculorum fabri-cauit,fumens exemplu a natura ex opc-re fruticum, ficut frater fuus lubal ad voluptatem aurium,confonantias ad-inuenit. Noëma filia Lamechex Sella,-. „ , artem variç dmeriæq; texture inuenit, lanam amp;nbsp;hnum in fila traxit, amp;nbsp;pannü texuit. nam anteà pellibus beftiaru vtc-bantur. Et ex bis notant aliqui,quódArtimnorb omnes artes vel feientiæ Ieculares3hbe- 0®* tales, fine mechanicæ vel phyficæ,hu-manæ curiofitati deferuietes,a filijs Lamech legantur inuêtæ. Et fie filij adul-terini primùm lubtiliotes alijs fuêre.
Volunt aliqui duas columnas,lateriti-am amp;nbsp;lapidea, abhisfaâas, amp;nbsp;artes leu fcientias inuentas,his inlculptas, vt cô-feruarentur contra ignem inlateritia, cotra aquas in marmorea.Sedlofephus alfcribithocinuentum ipfi Seth amp;nbsp;filijs eius,qucm allegat Comefior,amp; tarnen deSethtaCuit.
GENERATIO IX.
Ti^at^u/alemJecunt/iim jF/elncos/vixit ce~ turn o^ogintaJèjptem annos, amp;nbsp;genuit La~ mecè. amp;nbsp;ficjecune^um eos aè exon/io mumiï^anno 8y-^.incejgt;itnona generatio.
ANno veto »474.à mundi exordio, in Lamech filio Mathulalem nona incepit gencratio.Lamech veto cùm Lamech. effet annorum 182. genuit Noe. Quem Noe, cùm genuiflet,dixit: Ifte confolabitur ♦ nos à laboribus manuum noftrarum in terra cui maledixitcominus. Et genuit præter Noc,filios amp;nbsp;filias.Et cùm vixif-fet lèptingentos amp;nbsp;77. annos, tradidit principatum Noç filio fuo,amp;mortuus eft. Eius autem tempore gigantes étant fuper terram, viri famofi amp;nbsp;incredibilis fortitudinis, feientes bellum.
Cùm autem in hac prima state tam multis vixerint homines annis, dixit V arro apud Aegyptios pro annis menfes haben, quod argumêtum perfpicué y^j.^^j^jj fallum eft. Nemo enim tune miUefimü ^f^l^^ annum tranfgreflus eft: modó qui ad centefimum annum perueniunt,quod fæpè
-ocr page 27-|
CHRONfOGRAPHlAE. ßepe fit apud nos,mille ac ducêtis men-Deannorö ^^'^^ viuunt. Si ergo computaretur pro compuutU annis^ fcqueretur magna abfurditas. ?“*• Reprobar hoc idem B. Auguftinus in lib,de ciuit.öeijper id quod dicitur Ge-ne.7.SecundOj ait, menfe, die i/.menfis illius.vbi oftcnditur,annos illorum fi-miles fuiffe noftris in numero dierum. S«m. Chain, lapheth, GENERATIO X. »X«»o aè exort^io muneii 11^40» amp;nbsp;6aucK /i^a, hatus eï^ Moe, amp;nbsp;/gt;oc/ècumMim Septuaginta! yel/ècum^iim T/filoneWf i6tj6,SeâJècune/ùm Meèrai-camyeritatem, ANno 1056. ab exordio mundi,na-tus eft Noe exLamechper lineam Chnfti,amp; in eoincepit decima genera-tio.Hiefaftus eft homo iuftus,ingcnij mitis,integer amp;nbsp;mifericors, vndè inue-nit gratiam coram Domino. Qui cum efletquingentorumannorum, tres ge-nuit nlios, Sem videlixet, Cham,amp;Ia-pheth.Tunc quidem gi gantes erantfu-perterram, amp;nbsp;cunda hominumcogi-tatioprona crat ad malum omnitempore. Noe tarnen diuini honorisamp;iu-ftitiæ amator, ægrè tulit Deioftenfas. Vndè etfiSeth diebus luis feparaucric cognationem fuam à Cognatione Gain, præcepto partis lui Adam, tarnen tempore procedéte etiàm admalapro-greffi lunt, neque Icgitimos honores vltem'is præbentes DEO, neque circa hommes iuftitiam facientes: ledze-lum quem priés habucrunt pro virtute, in duplam malitiam poftea per ea qua: gerebant, conuerterunt. Sed amp;nbsp;pafsim præceptaSeth tranfgreffi,filijs Cain fc milcuerunt. Vndèlcribitur,^ videntes filij D E I (id eft, filij Seth, quali fideles) filiashominum,(ideft,fi-liasCain, quæ erantcurioræ3diftblu-tæ amp;nbsp;lubricæ) ceperunt fibi vxores eX omnibus quas clegerat. Noe verb fem-per agebatjVr admeliora corum merites aétusque transferret. Quum ergo vide-ret non acquiefcentcs ad talia,lèd vehementer eorum malorum libidine detineri, metuens nè ipfùm quoquè cum vxore amp;filijs fuis omnibus interficerèt, difceffit ab ea terra, vt narratlofephus. Deus iraq; Noæ iuftitiam dilexit, con-demnauir autem non folum jiloru ma- |
G.ESÎERATIO X. $ litiam, fed amp;nbsp;omne genus humanum. Inter quos multi erant gigantes. Sta- . , , tuititaquehumanu genus diluuio per- nbsp;nbsp;S'o®^^‘ • dere, fed tarnen ad multitudinem repa-randa elegitvnum,qui,corrupris omi-bus, fingulareiuftitiæ lupererat exemplum. Hic cum quingentorum elfer anno-rum,præcepto DEI incepit fabricate Arcam,in quafaluaretur ipfe cum fi-lijs fuis prædidis amp;nbsp;vxoribus eorum, amp;ex omnibus animatibus terra: amp;nbsp;vo-latilibus aliqua inlexu malculino, ali-qua in fœminino,ab aquis diluuij.Da-tique lunt centum viginti anni ad re-uertendum. In quibus Noe obediens Area No®. DEO fabticauit arcam,ptædicans ver-bo amp;nbsp;faâ:0 hominibus pœnitentiam, vt euadcrcntDEIfententiam.Sed quia non le emendabant,fed détériorés fie-bant,abftulit Deus viginti ann os (vt ait lofephus) de tempore promilfo, amp;in capire*cètum annorum^diluuium im- * tcnteßmi mifit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anni, Sexcentefimo iglturvitæ fuæ anno Noe,comportatis lècu hi$,quç fibi pro lolatio vitæ fuæ neceflatia étant, cun-dorum quoquè animalium ad fetuan-dum genus eoru,malculos fimul amp;fcc-minas paritèr inttoduxit, aliorum verb animaliu feptuplum numeru.Iplèdeni-què amp;nbsp;filij eiusjvxor eius amp;vxores filio-rü fuorum,ptimo die lecüdi menfis,qui eft Aprilis, pet leptem antè dies quam Dominus plueret fuper terrain, ingref-fus eft in Arcam. Quo ingrelfo, faitum eft diluuiu maximum, per annum fer- Diluuium. mè occupas terram.Et deleuit omnem carnem de terra, quæ fub cælo eft. Noe verb folus cum fuis faluatus eft.Requie-uit tadèm,rurlum imminutis aquis. Area fuper montes Armeniæ meniefepti-mo. Emifitq; Noecoruudearca,vtvi-deretfi iam ceUâlfentaquæ. Qui nó eft rcuerfus.Emifit exindè poft dies aliquot columbam, quæ crim nóinuenilfetvbi requiefceret pes eius,reuerfa eft ad eum in Arcam. Expeftas autem vitra feptem diebus alijs, rurfum dimifit columbam ex Area. At ilia venir ad eum ad velpe-ram, portansramum oliuæ virentibus folip in oreluo. Intellexit ergb Noe, qubd celfàlîent aquæ fuper terram. Ma- |
n lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Manensque adhuc alijs feptem diebus, animalia ex Area dimifit.Et ipfe cum ge-neratione fua fimul egreffus, gratias Domino egit,amp;facrificans Deo, cum fuis epulabatur.Eum autem locum Armenij Egreflorium vocant. Illic enim Arex faluatx reliquias per multa tempora prouinciales oftenderunt. Egreffio Noe itaque egreffus,metuensque nè ca°' ' per annosfingulos Dominus diluuium induceret,omniaq; deleret,ftatïm alta-reerexit, amp;facrificans rogabat Dominum, vt nullam vlteriiishuiufmodi va-ftationem induceret.Cui apparens Dominus, dixit: Celfabo deextero ab ho-minibus pro fuis iniquitatibus pœnas exigere, quam maxime te rogante. In cuius rei lignum, arcum meum ponam ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nubibus Celi. Ac fic illo diluuij anno prima feculi xtas terminata eft, ab Ada ufque ad diluuium inclufiuè. «Aas, nox In libro dido Rudimenta nouitio-ru, cap.15. de Xtate prima: Ab ipfo Ada vfque adNoe,nec pluit nee hyems fuit, fed omni tempore aëris temperies amp;nbsp;omnium return abundantia, qux poft diluuium funt corrupta.Et Petrus Co-meftor luperGeh.de egreffione Nox, Dixit Dominus ad Noe,Non vitra ma-ledicam terrç amp;c.Tempus autem feme--* hyeras amp;nbsp;tis amp;nbsp;meffis/rigus amp;nbsp;çftus,*nox amp;nbsp;dies non requici cent.Sed neque vf que ddu-uiumaquæ fueruntcoHeétæin nubes, fed poftea.ideó dixit Deus: Arcum po- Di1uuium Noç. nam in nubibuS. EX BEROSO BABYLONICO, CHAL-DAEO HISTORIOGRAPH O. De hoc vniuerfalidiluuiomcminit BerofuSj de quofupràanteproœmium feu præfationé totius operis abbreuiatè fcripfi.Et quemadmodum Noa feula-nuSjquod idem nomê eft, fccata terra, pluresfilios genuent, fiüjq; fui priæo-res amp;nbsp;pofteriorcs generationi vacaue-Theologii. ”quot;*•’ ^^ quod tune antca edoCtos theo-logiam amp;nbsp;facros ritus, cœpit etiàm eos Philofo- erudire humanam fapientiam,amp; natu-?'““• ralium return fecrcta, aftrorumq;cur-fus: ob quæ ilium exiftimauerunt diui-næ naturç effe participem,ac propterea illum Olybanaac Arla,ideft, Cælum amp;nbsp;Solern, cognominauerunt. Et cum niultiphcatum effet in immefum genus |
humanumjidem lanus pater adhorta-tus eft homines principes ad quxrendas nouas fedcs,amp;coetum hominum augê-dum, amp;nbsp;ædificandas vrbes. Defignauit itaq^illis tres partesorbis, Afia,Aphri-camjamp;Europam,vtante diluuiumvi-derat. Singulis autem principibusfin-gulas partes,ad quas irent,partitus,ipfe pertotumorbem colonias fetradudtu-rumpollicituseft. Hæcillc. Author eft Ariftotdes, vfusHome-ri te fhmoni o Politi coru m primo, prin-cipiogetes amp;nbsp;deos ab vno rege cœptos regi,amp;infamilijs fenilfimum quenque regem fuiffe.Ergo docuitprincipes co-loniarum fenifhmus cofmographiam, quam viderat ante diluuium, vt fciret quifque,in quem locum fuas colonias dufturus effet. Eotêpore (vtPhiló Hc-brxus de multiplicato humano genere tradit)ipfelanus cu tribus blijs amp;nbsp;mul-tis eolonijs in Pontum vcnit,amp; ratibus circunluftrauit omnémare mediterra-neum, oftendens primo Sem littus ome Afiaticum,a Tanai per Bofphorum vf. que ad Nilum Aegypti,amp; Camefi à Nilo litt’Aphricç vlq; inanguftias Ocea-niamp;Gadium,Iapeto autem omnelit-tus Europa: à Gadibus vfqueTanaim. Et decênio pofleaquam à Tanai difcef-ferat, in eundem locum redijt,lufl;rato mari, amp;nbsp;primis eolonijs pofitis, amp;nbsp;re-uerfusin Scythiam,ordinabat alias colonias. Conuenit in hoc,Cor.Tacitus de fi tu amp;nbsp;moribus Germania:, dicens, prifcos,cum nouas fedes quærerent,no terreftri itinere, fed mari ratibus adue-dosfuiffe. Facit amp;mentionem de Tu-ifcone nepote Nox, cui Sarmate, amp;nbsp;quot;T“*^®“* Germania vfque ad Rhenum ceflit,fe-cundùm Berofum. Aurea turn ætascrat, de qua Fabius De aureo Piâ:or illuftris feriptor: Aurea, inquit, fcculo. ætas primo ortu generis humani fuit, lie dida, quôd pofterioribus feculis co-parata, æquè atque aurû inter metalla etfulfit.Eâ coepifle fub Ogyge ante Ni-num circiter 25O.annisjXenophon atq; Maioresprodiderunt.de hoc etiâMa-feasPhœnixDamafeenus 97.1ib. cuius meminitlofephusin antiqtatibus: Ante Ninum fermé 200. annis amp;50. fuiffe inundationem terrarum, amp;nbsp;quendam cui |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XI.
Desquiuo-cii.
loues, lunones, Hsi Culet.
Minus.
Koe. Noa. Janus. Cælum.
Sol.
cui teftimoniu perhibetMofeus, libe-fatum, tumq; recenti cælo amp;rudi hu-mano genere vixilTe aurea vitamdn qua nulloferêtelegem,naturaipfa viuebat, quoufquè Ninus amp;nbsp;Semiramis arma populis inferentes, primivitam vitiare Humana cœperunt. Tradutitaq; Chal-dæi,vno amp;trigehmoatq; centefimo ab ^SYS^ ^’^^°3'’^g’^‘^^^ apud fe Saturnu auum Nini, annis 56. primumqj Baby-loniæ fundamentaieciffe, hunefecutft ftlium Belumlouem, rexifleChaldços amp;nbsp;Aftyrios annis 62,Ninü vero 52. Hæc Maieas.
Et prohorum intelledu fciendum, quod Xenophon de çquiuocis itàferi-bit:Saturni dicutur, familiarum nobilium regum,qui vrbes condiderunt,fe-nilfimi;primogeniti eorü,Ioues amp;nbsp;lu-nones:Hercules vero,nepotes eorufor-tilfimi: Patres Saturnorum, Cçli: Vxo-res Cælorum, Veftç: Saturnorum vxo-res,Rheæ.Q4J0tergô Saturni, torCçli, Veftæ,Rheç,Ioues,IunoneSjHercules. Idem quoquè qui vnis populis eft Hercules,alteris eftlupiter. Nam Nin* qui Chaldæis eftHercules,fuitAftyrijsIu-piter.
Eftetiam notadum,vtBerofusfcri-bit,amp;Xenophon,amp;ferèomis antiqui-tas, quod idem funtNoe, Noa,Ianus, Ogyges,Vcrtutnnus,Caeium,Sol.Na-tus eft igitur Saturnus exhomine,cui Cælu nomen erat, quem etiam Vranu Græci vocant.Vefta etia idem eft quod Terra. Notadum quoquè,quód Satur-nuponuntpro Nimbroto,ideft,Nem-rotn.
Dehac aurea ætatc omnes confenti-üntLatini,de qua Ouidius:
Aurea prima fata eft ætas.
GENERATIO XI.
Et ^uoniam generatio ^^otejatit enarrata yidetur, ieleà m Sem, aelAuc yiuente^atre, ^frater itßitutum generationem ynaecima exordirißatuiJn ^ua alfa 2\loie,ßmul ^ Sem,fratritni^ueJtiorum, inf tenelo es^arare ^uàm In'euißtme.
^^ t^ielam yßue ad diluulum, fluxerunt anni milleßxcenti ^uin^uagintaßx,ßcun-dùm/ieiraicamyerttatem. Secundum ye~ ro Septuaginta interprètes, ^uilus Plfilo,
^eroßts, ^etafiienes tir ^oi^s contradi^ cunt^numeratur anni ^« mU/e t^ucenn^ua^ tiragintat/uo. Prima J^uratio ye-rior ß, altera yiaetur eße communior.
ANNO ab exordio mundi 224^.
aetatis vero Noxóoi.inSem filioStm» Noa: primogenito, Saluatoris noftri vndecimacurrere incepit ghatio. Hæc ^^^^^ ^^^ fuit ætas fecunda feculi,i diluuio inci- jj,
piens,amp; perdurat vfque ad natiuitatem Xbr^hx,annos Habens iuxta Hebræos, ducentoi nonagintaduos. Porroiecu-diim Septuaginta interprétés, Ifidoru, Bedam, amp;nbsp;alios quos fequor,nongen-tos quadragintaduos. Habebit autem hçc çtas decern gencrationes. Abraham incluló: alioquiduntaxat ÿ.vtrefertB. Hieronymus.
Sem biennio poft diluulum genuit Arfaxad. Vixit autem adhuc Noe lum-mus pontifex amp;nbsp;imperator omniüma-ximus.Egreftusq;,diluuio iam perado, vna cum filijs tribus amp;nbsp;vxoreamp; hlio-rum vxoribus ex Area, confeftim altare
Not«
ædificauitjac decundis peconbus vo» lucnbusque mundis holocaufta Domino obtulit, Odorgtus antem Dominus fuauitatem facrificij illiuSjbencdi-xitilli ac filijseius,dicens: Crefeite amp;nbsp;multiplicamini, tcrroique veder fitfu-per cunda animantia. Et fubiunxit: Omne quod mouetur amp;nbsp;viuit, eritvo-bisin cibum.quafi olera virentia tradi-di vobis omnia, exccpto quodcarneitf cum fanguine no comedetis.Quicunq; effuderit ianguinem bumanum, fun- HomieiJi) detur fanguis illius.'ad imaginem quip- P°®“®' pe Dei fadus eft homo.
Cœpit turn Noe excrcere terr am, amp;nbsp;^^_ ^^^ cunfta animantia admittere ad pafeua. cukur». Cumque (vt aiunt) hircum caprarum in Corycum Ciliciæ montem mifilTet, labrulcas ibidem inuenit amp;:comedit,de quo inebriatus,mox reliqua animantia cornibus petere cœpit.Indè Noe virtu-tern inefte coniedans,moxlabrufcam, fanguine leonis, porei, agni amp;nbsp;fmiae addito inferuit, ex quolabrufcain bona vinea conuerfa/rudtu fecit perfeftu. At Noe vindemiauit.ac ad vlum vino deduâOjfacrificâÿ, fecit conuiuiu magnum. Inebriatus autem exillo, ftatlm
tanquam
4
-ocr page 30-ft ' lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
tanquam agnusinfoporemfolutuSjamp; inhonefte nudatus iacebat. Videns autem Chain patns verenda nudata, irridedum eum fratribus nun-ciauit amp;oftendit.At Sem amp;Iapheth fi-liali pietate amp;pudorecommoti, pallia impofuerunt humeris {uis,rctrorlumq; incedentes, vereda patris operuere. ver-tebant enim facies, ne patris virilia vidèrent. Quod cum fobrius Noeintelle-xiffetj duobus quidem filijs Semamp; la-pheth felicitatem optauit, Cham vero in eius prole maledixit, amp;(vtlofephus Scruituspri ’^^^^rt) abdicauit atqueexpulit,impre-tua. cansq;ait:MaIcdi0lus Chanaan,feruus erit fratribus fuis. Sed benedidusSem, ht Chanaan feruus eius. Dilatet Deus laphethjamp;habitetintabernaculisSem, ht Chanaan leruus illius. Hoc tempore diuilum eft genus hu-Diuilio ee- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*. . ,o nenshuma- nianumintria:inliberos,in milites, in ni. feruos: vel vt alij volunt, In facerdotes, MHkes°'*^’ i^^^’htes, amp;nbsp;feruos. Vnde quidam ver-Seruir* nbsp;nbsp;fificator in perfona Noç ad filios he ait: Sem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iapheth, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cham, Tu fupplex ora,TU jptege, TU^; labora. Refertq;idem5diabolum dotemhis tribus adiecifte, dicens: Ad/acerdates, Ad milites, Adrußieos. Tu fornicator, Tupdo, Tuq^lecator. Ex præmifhs patet, falfum elfe quod y^ni innen- p^g^^ fcribût,Liberum pattern vini pri-mum repertorem fuifte,«amp; ideo pro Deo habitum,quum Noe longè præceflerit €um,qui vinum plantauit,de quotamê moxpœnâperfoluit. vndè Ambrohus, amp;nbsp;habetur in ca.fexto die, J5.di. Necvi-quot; num, inquit, pepercit fuo authori. Et poftpauca: Noneftethodièferuitus,ft De morte ebrietas no fuiffet. Vixitaut Noe poft No». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diluuium 5$o.annis felicitèr,amp;ciim an- nos cópleuiftet 9$o.mortuus eft.Et prç-ter Sem, Cham amp;nbsp;Iapheth,reliquit hli-os amp;filias,viditq; de filijs filiorum,amp;ex illis delcendentibus, 24. millia virorum centumque,exceptis mulieribus amp;nbsp;par-uulis.EX tribus quoquè filijs Noç,Sem, Cham amp;nbsp;lapheth, 72. genres procreatæ lunt,vt patet Gene. to. Harum autem gentium vocabula partim manlerunt, partim temporis vetuftate mutata funt. Noe quoquè genuifte legitur quar-tum filium, quem vocauit lonicnum. |
qui natus eft ei tertio anno poft diluuium, de quoMoifestacet. Huncomnes teftantur virum fuifte ingenio eminen-tiffimu,amp; aftronomum maximum.Qui ^^ ^^^, primus omnium,fiderum curfus amp;nbsp;ftel- ^jJ, quot;nbsp;” larum habitudines contemplatus eft. Qua quidem difciplina ortuparitèr amp;Ionichus^.’ occafum quatuorregnorum principa-hu praeuidit amp;nbsp;doe uit. Et quomodo fi- guis, lijChamin Aflyriaprimum,amp;poftil-los filij Sem inPerfia amp;nbsp;Grçcia,poftre-mó lapheth filij regnaturi effent in Eu-ropa.Cui cùin pater(vtMethodius fcri-bit)non partes inter fratres,fed munera dediftct,confeftim in Ethan terram diC cefht, ibique regnans, gentehaud par-uam coftituit.Hæc turn Heliopolis, id eft,folis ciuitas dida eft.Ad quem non-nulli filiorum lapheth viri clariffimi accedentes, ciuitatem iph lonicho ex-truxere,et ei’ ex nomine lonicha appel-lauêre.Hic inter cçteros Nemroth giga-tem habuit difcipulû,quem amp;nbsp;docuit, quomodo fuper filios amp;nbsp;genus Cham regnare poftet. Et ^pterea inter Nemroth, videlicet Aftyrioru,amp;Ionichi régna, femper maxima pax erat. lonicho autmortuo,Cofdro eius filius fuccef-fit,qui genuitSubfyrfadebethrcge,qui Subfyrfa-fexagintafepte euertit ciuitates, ab Eu- Tebeth tex« phrate fl uuio vfq ; ad Edroezam,oemq; Indoru terram depopulatus eft. Ingref-fusq- defertu * Galba, Ifmaehs filios ab eremo *Etheruio depulit. Sem vero pri g^^^^ mogenitus Noç,perlineâ Chrifti, ge-neratiois huius caput eft, ab Adam de-fcendendo vndccimus.Ifte biennio poft diluuiu genuit Arphaxat tertiû filium. Et fertur ab Hebræis, Sem fuiffe Mcl-chifedech, quiprim’ poftdiluuiucon-didit Salem :ipfa eft Hierufalem.Etabeo defcenderut generationes vigintifeptê. Protulit autem quinq; filios,gentium hngularium authores. Primogenitus FiiïjSem.' Sem, diétus eftEla, à quo Elamitç Per-fidis principes.Secûdus filius, Aflur diffus eft,a quo Aflyrioru pullulauit im-pcriu,quianolebat rebeUare cotra Deu in sedificatione turris Babel cum Nem-roth.Ideó fugit de terra S ennaar,ad alia regionem lóginquam prins non habi-tatam,quæ ex eius nomine vocatur Af- AfTyria fyria, amp;nbsp;xdificauit ciuitatè,quç poftea voca- |
|
CHRONOGRAPHIE. GENERATIO XÎ. Chaldxi. Babylon. Syri. Diaafcuj, Armtnia. Cham. vocataeftNiniùc. Arphaxat aût,tcrti* filius Sem.'hic fuit de linea Chrifti.Et ab iftoemerferc Clyldæi, à abus amp;nbsp;Chaldea regio appeUata eft. Et eft in Afix partibus,Arabise contermina amp;nbsp;plana, in qua fuitBabylon. Aram, quartus filius Sem, à quo primogeniu funt Syri, quoru metropolis Damafcus eft.Et hie quatuor genuit filios,quoru prim’ fuit H]4S,a quodifta eft Hus Trachonitidis regionis,quç eft inter Palçftinâ amp;nbsp;Coelen, Syriæq; coiunda, vbi amp;nbsp;principa-tumtenuit. In ea eftHus terra,ludææ cótermina,ex qua lob ortu habuit.Hul fecudus Ara fuit filius, ex à quibus Armenia Afiç maioris prouin-cia, quæ inter Caucafum amp;nbsp;Taurum fitaeft, quæqueà Cappadocia vfque ad mare Caipiu protéditur. Tertius Aram filius,Gether eftdilt;âus,à quo Carama-ni fiue Acarnanij populi iuxta Pontu. Quartus Aram filius, Mefran vel Mes, à quo Mæones populi. Hæ genres poft linguarum confunonem (Ifidoro tefte) poffederunt meridianam ter ram, à folis ortu vfq; adPhoenices,fub linguis dua-bus amp;nbsp;viginti,patrias vero qó.occupan-tes. Quintus filius,Luddiéius eft,a quo Ludij vel Lydij didi. Cham fili’ Noç, genuitChus,quarto loco,a quo Acthio pes fuêre.hi primùm Chufæi funt didi. A«hiop«, Inde Aethiopes,a qbus Aethiopiapro-uincia in Mauritanix finibus,amp;in ea fh^n^nei. vaftæ lunt folitudincs Oriêtem verlus. Chanaan primus,filius Cham, à quo Chananæi,amp; habuit ti.filios, qui poffederunt terram Chananæorum, quae ludx*. nbsp;nbsp;nbsp;nunc ludx a dicitur. Ex his delcenderut Sidon, à quo Sidonij: Ethæus, à quo Ethaei Jebufacus,^ quo Icbulxi: quoru duorum fuerat Hierufale: Amorrhçus, à quo Amorrhaei: Gergefæus, à quo Gergelçi:Euçus,à quo Euçi,ideft,Ga-Arachas baonitç;Arachaeus,qui*Arcas oppidû condidit,contra Tripolim in radicibus *iquoCy- Libani fitum.Cynçus,*Aradius, à quo Aradij, qui Aradiam infulam poffede-runt, angufto freto à Phoenices fepara-tam littore.Samarites, à quo Syriac no-bilis ciuitas,qux vocatur Aeolis. Ama-R»uth. thæus,à quo Amathitæ. Phuth, fecun-dus filius Cham, à quo Libya Aphricæ regio, amp;nbsp;Libyci populi, amp;nbsp;incipit ab |
Atlante Mauritanie mote, amp;nbsp;ab co regio Phuthêfis appellata. Mefraim ter- j^jj-^jm^ tius filius,a quo Aegyptij exorti funt,et habuit qnq; filios. Aegyptij em ab He-brçis Mefi xi vocabatur. Ludim, à quo Lydi populi,et Lydia jjuincia in mino-riAfia,inquaEphefus.Ananim,à quo Ananij: amp;nbsp;Laabin, à quo Cubarij, amp;nbsp;alij quorum nationesnobisluntigno-tae,quiabello Aethiopico fubucrlç,in obliuioncm fadae lunt. Melraim quo- ® ” què filius Cham, ex fe feptem protulit nationes, quaru fexta prodijt per Chcl^ luim, qui modo Palæftini vocantur, Palæftina, prouinciaeftin Syria, Arar biæ contermina,dida à Philiftæa. Phe-thufim,aquo Philiftim,amp; qincaPalç-ftina metropolis fuit Cellum. Sabatha, à quo Sabatheni,qui nominatur àGrç-cis Aftabari.Regma vero habuit du os filios* amp;nbsp;Sabathaca: abhis Acthiopicae *'* gétes:Sabaa,à quo Arabes:Dada,à quo Atthioptii Aethiopesvltimi. Nemroth« Euila fecudus filiorum Chus, frater Regm« amp;nbsp;Sabathx, à quoEuilçi, nûc ^*“ ** Getuli populi, q in remotioribus Africa patribus habitare confueuerunt.Saba, à quo Sabæus vel Sabaei, amp;nbsp;hi Ara- Arabia« bes, amp;nbsp;abiftis Arabia dida. Nemroth filius Chus,filij Cham,giga$ quidem amp;nbsp;vafto corpore vir audacilfimus, de quo dicetur infra.Et fummatim de Cham 51 generationesdefcenderunt,queputant amp;nbsp;Zoroaftren fuilTc. Nonnulli Nemroth fuilfe affirmant, vtetiam pofteadr- lapheth. cetur, lapheth tertius filius Noç,qui !*““*• amp;nbsp;lanus bifros, interpretatur latitudo. Cui pater benedixit,dicens:Dilatet Dominus Deus lapheth, domumq; filioru fuorum.Ifte Europam fortitus eft.vxor eins Funda dida eft. Habuit autem le- ptem filios, à quibus feptem gentes de-feenderunt, habentes generationes 1$. Corner. Gomer autem primogenitus lapheth, ^^|^j^ in Europam veniens, Gomeritas, qui pofteààGræcisGalatç nucupati funt, inftituit,a quibus Galatia*P®“‘*'*g*‘”*“* depoftmodum Gillitia aut Galiecu reglO Hi-Ipaniæ amp;Lufitaniç contermina,quam àmeridiehabet,ab occidentevero amp;le-ptentrione Occanum, amp;nbsp;ab oriéte Humen Sequanæ amp;nbsp;Germanise *prouin- |
t ÏOH., NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
Habuit autem Gomertres filios:Pri-mus Alenez,a quo Sarmatia:hi Scytha-rum homines funt, in paludis Mçotidis profundo habitantes, cxilis regioJnfe-licibus arboribus referta. Secundus Riphat vel Raphaa,aquoPaphlagones5amp; PaphlagoniaminorisACx regio. Ter-tius Togorma^a quo Phryges,amp; Phrygia minoris Afiç regio,quç pofteaDar-3ania, deinde Troia cognominataeft. Secundus hlius lapheth Magog,a quo Scythxj amp;nbsp;Scythia, amp;nbsp;Gothia nomen habuere. Tertius filius Madai vel Ma-dal fine Madæüs,à quo Medi amp;nbsp;Media regio,qux eft Affyriæ amp;Perfiæ vicina. alij tarnen à Medo Medeæ hbo, nomen habuifleferut. Quartus filius lapheth Janan eft, quicondidit lones, à quibus mareloniu nomen habet,amp;Ionia erç-conl regio in extremitate minoris Afix inter Cariam amp;nbsp;Aeoliam eft,qux nunc dicitur Turcia. Hiclanan quatuor ge-nuit filios.Primus Elifan, à quo Elilçi, quipofteàAeolij àGrxcisdidi,à qui-b’Aeoliainfula in Siculomari, 2$.paf* fuummillibus ab Italia diftare videtur. Secûdus Tarfis, q in minori Afia Tar-fumciuitatemjPaulo apoftolo nobile, condidit, qui antiquitus Cilices, indè jpuincia Cilici?. Tertius Taifa vel Ce-thim: hic Cethinam infula primus habuit, qux infula poftea Cyprus diöa, inter exteras infulas celeberrima,amp; ^-pterea luxui eft dedita,ab quod Veneri iacra fuit. Quartus Dodanim: hic in inlulam Rhodon veniens, Rhodios à fê appellari voluit. Quintus fili’lapheth Tubal lberos(qui amp;nbsp;Hifpani)condidit, à quibus Hifpania terra quidê felix, re-rumque optimarum ferax, olim Celti-beriaeftdiâa. Sextus filius Mofochdi-Öus inftituit Cappadoces, à quibus Cappadocia regio, pofteaCxfareadi-äa à Romanis: ipla enim regio maio-ri Armenix vicina eft, quam Euphrates fluuiusdifiungit, in qua eftciuitas clariffimaMelcha. Septimus lapheth filius Thyras, fuos Thyrenles appelons, à quibus Thraciaprouincia, qux in Scythix partibus eft, ferociffimos nutrit homines, quod in cis alper corporis cultus eft. Afenez autem Gomer filius, Sarmatas conftituit, quo$
Sarmat».
Paphlago-ncs,
Medi.
toner.
Turcia. Aeolra.
Tarfut.
Cypruj,
Hifpani.
Cappadocia.
Grxci Regmos vocant: hiScytharum populi, vt fuprà didum eft. lapheth itaque filij feu nepotes hashabuerunt i genres, qux (vt Auguftino j6. de ci-uit.Dei placet) aTauro Ciliciç monte versiis Aquilonem, per feptentrio-nalem Oceanum, pattern media Afix, amp;nbsp;per omnem Europa vfque ad Ocea- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; numBritannicum patrias tenucredu-centas, fub linguis amp;gentibu$ feu ge-nerationibus 15. nomina locis amp;nbsp;gen-fibus relinquentes, de quibus plurima funt mutata, aut à locorum regibus, aut ab ipfis locis,aut ab incolarum mo-ribus.
Ihracia.
Vixit autem Sem filius Nox annis Sem moriE/ fexcentis duobus, amp;nbsp;mortuus eft. Ex quo conuincitumonfuifte Mclchile-dech,nifi velimus fequiHebrxos in co-putationc annorum huius xtatis. Au* gu ftinus in 15.de ciuit.Dei Iib.dicit:Poft benediâionem filiorum Nox vlque ad Abraham, nulla fit mentioaliquorum iuftorum, nee eos tarnen defuifte cre-diderim: iedf omnes commemoraren-tur,nimis longum fieret, amp;nbsp;effet magis hiftorica diligentia, quam prophetica prouidentia.
Betofus Chaldxus ponit arborem _ nbsp;nbsp;, filiorum Nox, quem amp;nbsp;lanü amp;nbsp;Ogy-gem amp;Cxlumcognominat, nonnul-lis etiam alijs nominibus : hic eX vxo-re fuaTyteâ, Vefta vel Terra procrc-auit ante diluuium Sem, Cham amp;nbsp;Ia- , pheth, quos appellat Samum, lape- ' turn, Chem vel Cemefen: poft diluui-um genuit Noe Macrum,Iapetumiu-niorem, Prometheum Prilcum, Tui- i fconem,Cranan, Cranum,Granaum, Tethym, Oceanum, Typhoeum, amp;nbsp;decem ac feptem Tiranas, Araxa Pn-fcum, Pandoram iuniorem, Scytham Prifcum, qui genuit Napum amp;nbsp;PrU-tum. Tuifcon vero Germanorum amp;nbsp;Sarmatarum pater, vt fcribit in com- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ mento Iohannes Annius fuper Bero- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
fum, genuit Mannum: hic Ingxuo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
nem,quiIftxuonem,quiifHerminone, ^Hermioni, ’ qui Marlum,quiGabriuium,quiSue-uum, qui Vandalum,quiHunnu,qui Herculem3qui Teutané. Om-.eshire- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j putati funt filij Cçli ac'Terrx,fiue lani ócVeft{e,fiuemüuis Nox atq;Tytex.
Notan- '
-ocr page 33-CHRONOGRAPHIAE. GENERAT!O Xn.XIII.amp;XIIII. lï
Notandum etiamdicit idem Iohannes No adooti ^’^’^i'^s^quód Noefibiinfiliosadopta-„i, uitTuifconis pofteritatem, amp;ideo in eius arbore ponuntur, amp;nbsp;nonaliorum nepotes,in quoprçccHere dicit cerma-Tu™quot;' ^°^ quot;^ Sarmatas,qui dicuntur nuc Tu-Sarma». ih:i à Latinis amp;nbsp;Gallis. Sarmate autem funt Poloni, Gothij Ruffi, Pruffiani, Dacijamp; huiulmodi.
Herodoto) folus poft Nilum crocodi-los producit.
GENERATIO XlIIr.
ZZeleryixit annit ^yamp;genuitPaiagßue TlaleclßecuZum ZZelraosßcuZutn ye~
ro Segtuagu yita/ua
t
tur Plaieci.
Crocodil*.
ta interprètes^ anno 134 genuißeßer-
Arphasad.
Chaidsi.
GENERATIO XII.
Semfaß ililuuium Iteniogenuit ^rfaxa^, çM Dixit annts 3 5. amp;genuit Sak,/ècuntiiim Zielraicam Deritatei/écundum Sejgt;tua-ginta inter/gt;retes,dnnoi-}‘j yi-fit/kagenuit Sale.
ANno amundi exordio fecundum Septuaginta interprètes bis mille-inno ducentefimo quadragefimoquar-to natus eft Arphaxad.Etin eo per linea Chnfti duodecima incepit generatio: ab ea emerlerunt Chaldei, amp;nbsp;Chaldæa inde dióta. Vixit autemannistrecentis
Sale.
Heber.
Sale.
tngintaodo, amp;nbsp;mortuus eft. Hie Ar-phaxadgenuit Sale anno 135 vitæ luæ: genuit amp;nbsp;alios filios amp;filias.Quê etiam beatus Auguftinns 16. de ciuit. Dei cap. »0. diot genuine Cainan, Septuaginta interprètes lequens.-
GENERATIO XIII.
SaleJècutliim J^elraicam Deritatem^yixit annti zo,amp; genuit Zieler ijèiijècumiùm Se-Jituaginta inter^retes^anno centeßmo trigeßmo y it aßia genuit Zweier.
ANno 2379.à mundi exordio, genuit Arphaxad Sale,qui amp;Caina dicitur Luc.3.in quo per lineam Chrifti defcendendo numeratur leu inuenitur
ANno i$O9. à mundi exordio,He- nbsp;^
ber ex Sale eftgenitus. In quo per ™ *’’* iineam Chrifti, 14. cœpit generatio. Et ab ifto Heber Hebræi appellati lunt. In cuius fanè familia,fecundum Augufti-num t6. de ciuit. Dei, cap. n. dum lin- • guæ diuidercntur,Hebræa lingua,quç Hebraica anteà vna lola erat, remanfifte dicitur. **quot;ß“®’ ipfaquippetûhumana dicebatur, qua fola vniuerfum genus humanûloque-batur. Hic Heber anno vitæ fuæ 134, genuit PhalechinlincaChrifti,qui in-terpretatur diuifio:quia in et® ortu linguarum diuifio fada eft, fiue per lin- Linguarum guas terra diuifa eft, quæ linguarum ‘1’wß®* multiplicatio mutatioque de pœna venir, vt feribit Auguftinus de ciuit. Dei. Vixitannis474. Heber hichabuitplu-res alios filios amp;nbsp;filias,amp; inter cæteros vnum, quem vocauit ledan fiue Iftan, qui habuit I3.filios,vt meminitMoifes Gene.io. Elmodad, Saleph, ócAzar-moth,Iareamp; Aduram, amp;nbsp;Vzal,amp;De- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
cla, amp;nbsp;Hebal, amp;nbsp;Abimahel, amp;nbsp;Saba, Ophir, Euila amp;nbsp;lobab. Iftorum habi-tatio fa da eft Mafia.
t3.generati0.Hic ciuitatem Salem con-Salem con- didifTe dicitur,imponês ei nomen fuû, dita. quæ pofteà Hierulàlem eft appellata. Hierufalé. yq^jj. autçm fupra centefimum tricefi-mum annum, amp;nbsp;genuit Heber. Quo nato,fuperuixitannis 303. amp;nbsp;alios genuit filios amp;filias: ac fie omnes dies Sa-Iæfaâ:ilùntanni433,amp; defunâus eft. Sarmat», y^Jj jß-Q 5ale Sarmatæ, qui amp;nbsp;Indi,pro-’ diêre. Incipit autem India aL oriente, vfqueadAfiam porreda ex occidenta-li parte, exmendianaverô vfqueadln-dicum mare, ex leptentrione vlquead Caucafum. Habet fluuium qui dicitur Inclut. Indus, fluuius eft maximus, qui (tefte
In hac generatione diuifæ funt lin-guæ. Nemroth enim gigas filius Chus, nhj Cham, filij Nox, his temponbus Noe proauo fuovita funfto, edoétus a lonicho rege Aethan, filio Noæ,cùm eflet audaciiiimus amp;manufortilfimus.
Nemroth»
libidine dominadi fuccenlhs, apudBa- Babylon, bylonios cum luis exiftens, imperium
amp; tyrannidem in filios Cham primus vfurpauit.Cuius regni principium Babylon fuit, quam ipfe fundauit. quam-ohrem robuftus Venator cognomina-ri meruit: Venator, id eft, deceptor ani-inarum, quia cogebat homines ignem adorare, amp;nbsp;humani generis opprefior fadus dicitur. Berolus Icribit, quód. anno à falute humani generis abaquis 131, cœpit regnu Babylonicum fubno-b 1 firo
i6 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
ftro Saturno parreïouisBcli.Et Satur-numvocat Nimbrotum, U eft,Nem-rotb. Quatuor tarnen Nemrothfuiffe, ex authoribus compertum habemus: pri-mum bunc ex femme Cham, alterum exlcmine Sem.Sem enim genuit Arpba-Xad,qui genuit Sale,qui genuit Heber, amp;fratré eius lefta bue Ilt;äan,vt eft apud Berofum fcriptum: qui amp;ipfe genuit Nemrotb, qui genuit Cretem, qui genuit Cçlum amp;nbsp;loué, qui genuit Satur-num, cognomentO Nemrotb tertium, proutretert lacobusBenzto biftoricus. Belui* Qu^artum autem Nemrotb, Belum di-cunt, primumAflyriorum regem: quia liber qui Imago mundiinfcnbitur,fic Nemrotb jnquit: Nemrotb genuit Aflur^qui gc-primuf. nbsp;nbsp;nuitBelumcognomcnto Nemrotb. De primo NemrothB.Auguftinus,inquit: Ex blijs Noæ non elarè poteft baberi, qui ex ei$ per tineant ad ciuitaté Dei vcl diaboli. Apparuit autem magisiftadi-flinftio bonorum amp;nbsp;mal or um tempore Heber, defeendentis exSem, Namil-luc vfque fuit vniuerfa terra labij vnius idiom atis Hebraici,vt docent facræ li-teræ.At cum probeifeerétur de Oriente,inuencrunt campu in terra Sennaar, amp;babitaueruntin eo. Fecitautem cos efte elatosadiniuriam amp;contemptum Nemrotb, Dei,Nemrotb blius Cbam,qui cum effet audacioi-,fuadebat cis vt no Deo ad-feriberêt, quia bominibus per ilium félicitas cueniret, fed quod boc eis propria virtutc præberetur.cognatoso; fui generis prçuenit ad tyrannidcm lolus ipfc,præfumens homines à Dei timoré reuocarc, Dixit aut ad proxi mû fuum, leSan. nbsp;nbsp;videlicetledan Noæ pronepoté, cuius exemplo amp;nbsp;ipfe permotus, in blijs Sem Suphne. principatû occupauerat:amp;ad Suphnc, qui amp;nbsp;ipfe inter blios lapbetb regnare cœperat:horû quippeduâu et aulpicio vniuerfa Noç pofteritas regebat. Ha-Euit autem Nemrotb fermonem, cun-Ôis perfuadens,vlcifci fe volens de ceo, timensqjdiluuium, dixit: Venitc,facia-mus lateres, amp;nbsp;coquamus cosigni.ædi-ficemus ciuitatem amp;turrim, cuius-ca-cumen ad cçlos vfque pertingat.Quam cùm ædibeare cœpiflet,Deus fuperbi-am ædibeantium hacfola animaducr- |
bone pereuflît, vt gétes duas amp;nbsp;feptua- . ginta,quæ eoex Omni mundo conue- jon^g^ ncrant,quibus anteà fuit vnum labium eademque lingua, totidem lin^uarum confubonebiperinduóla,fepararit,ne-cefbtatem induces, vt alter alterius vo-cem non intelligeret, amp;nbsp;lùpcr omnem Îuperbia Nemrotb in lingua danata eft, vt ipfenô intelligercturiubésbomini, qui intelligere noluitDeo iubente bbi. Nemrotn autem linguarum confu-boneredargutus atque adeo confubis, in Perbdem {ëcefbt,vbj amp;nbsp;Perlas ignem colerc docuit.Indeque error illecæcas iUorumbominum metes inuabt, vt lo-lem DEVM eftenutârint. Demùm, vt quidâ tradunt,a blijs fuis qui odo fue-rant, caftratus,vnà cum Camefe blio in Italiam traicdt.ibique vbi nunc Roma eft, vrbem Camefam nomine blij fui condés appeUauit. De bac turn di- „ , dt lofephus, quia latitudo cius tanta fis. erat,vtpropè cam adlpicientibus lon-gitudo videretur imminui.dij vero ventos iminittentes,euerterunt eam,amp; vo-ccm propriam vnicuiqucparti« funt, propterea Babel cemtigitvocari, quod Hebræi confubonem vocant. De bac etiam turri mcminit Sibylla, dicens; ‘ Cum omnes homines exiftercnt vnius vocis,quidam turrim çdibcaucrunt ex-cclfam, tanquam per cam affeenfuri in cæium: dij vero turbines immittentes, euCrterunt turrim,amp; voeem propriam vurcuiquepartiti funt. Decampo Sennar mcminit Eftius, vt idem lofephus refert, quodin regio-ne Babylonis fuerat, dicens: Qm de lacerdotibus lunt ef epti,Ioui$ facra fu-mentes, in Sennaar Babylonis vene-runt, diuib^ue hint poft hoc diuerbtäte linguarum, migrationesque agentes appræbenderunt mediterranea b-mul amp;nbsp;maritima.In familia autemHe- H4a« ber remanbt primum idioma,non qui-dem in omnibus ab eo defcendentibus,-fed foliim inlineailla qua peruenitur ad Abraham. Solus enim Heber fua-bonibus Nemrotb non paruit, ac per hoe in cius domo permanbt Cultus Dei. Auguftinus de ciuit. Dei lib. (6, cap. m In |
|
CHRONOGRAPHIAE. R B ^” Babel ergó,vt fcribitur in libro de J^egnum » imaginemundi,primus regnauitNem-’^°di gigas. Cui fucceffit films eius Af-Affur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fur,^ quoAflyrij:huius filius Bel,qui et Affynj- nbsp;nbsp;Bclus,cui fuccelfis Ninus.Quod autem dicitur Gene.to.quód de terra Sennaar egreflus eft Aflurjintelligendumeftfe-cundiim Magiftrum, quia Nemroth ex-pulit eum vi à terra illa amp;nbsp;turretquç eius erat iure hçreditario.Et ille Aflur fuit ex pofteris Sem, qui xdificauit Nini-uen.SedMagifternonputatintelligen-du de Aflur filio Sem, qui inuenit pur-pur am amp;nbsp;vngéta,à quo Chaldæa amp;nbsp;Af-lÿna dida eft: fed Aflur, id eft, regnum Aflyrioru indé egi'eflum eft,quod tempore Saruch proaui Abrahx fadu eft. Nam regnuBabyloniorum habuerut, quidelemine Nemroth vlqjadquarta chiliadem amp;nbsp;vltimum Chulunifdê, au-thore Methodio, qui per chiliades tantum fccula difponit,nec apponit annos fi fuperfint,amp;ideô nihil certum de numéro annorum poluit. jj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monftroforum quoque multa ho- U,, ” ^ minum genera poft linguarum varieta-tem à Deo fadam,varijs in loeis produ-da fuifle,etiam diuus Auguftinus i6.de . ciuit.Dei cap. 8.commemorat,dicens: Deusenim ipfe cum fciret, quaru partium fimilitudinê vel diuerfitate conte-xerct pulchritudmé vniuerfi,etiam mó-ftrolos homines in mudum produCere voluit.Dicuntur repcriri, qui in media fronte vnum tantum habentoculum, Monoculi. n*-“appeUatur. Quibufdam vterquefexus,amp;dextra mamma virilis, finiftra vero muliebns;hos alternisvi-cibus coeundo amp;nbsp;gignere, amp;nbsp;parère diHerma« cut^quos HermaphroditOS appcllam’, phroditus. ^j-^ autem ora non efle, fed per nares folo halitu viuere.Alios Ratura efle cubitales, quosPygmços Græci vocant, qui per annum oftauum viuendo non cxcedunt.Hi populi,Plinio in y.lib.na-turahshiftonæ tefl;ante,tenentes montant Indiç, vicina tamé Oceano, falu-bri cælo fempcrq; vernantc,habent Angulare bellum contra grues: horû mu-heres Solinus anno quinto patere di-cit,amp; odauo lenefcere. Item getes aliç funt,in quibus finguli Angula crurain pedibus maximis habentjuon fledentes |
GENERATIO XIIII. »7 poplitem, amp;nbsp;tamê mirabilis celeritatls, quos Sciopodas vocat. Hi etiam Plinio ^^‘°P° *** teftc,per çftiuum tempus in terra fupi-niiacentes, pedum le vmbra protegut, quos Plinius indefcrtislndiç partibus habitaredicit: Qiwfda alios fine cerui-ce,habentes oculos inhumeris:quolda alios cynocephalos, quoru caninaca-Eita, atqueipfolatratu magis beftiasq omincs fe efle profitêtur. Qmlquis tarnen (vt Auguftinus inquit)vfpiàm na-fcit homo,id eft,animal rationale mor- tale, quantumlibct noftris inufitatam geratrormam,feu aliudquodcunq;,ex vno protoplafto origine duxiflenemo dubitare debet. De Pygmæis tamê fcribit Heinricus de Haifa, in prologo Bibliae adducens AlbertÜMagnumlib.2i.cap.i,qu0dPy-gmçus no fit homo, fed medi® inter hominem diuinû intelledum habetem, amp;nbsp;alia muta ànimalia:amp;quanuis præ cæ-teris vmbra rationis habeat, tamê lecu-dùm veritatem vicinior eftbrutis quàm hominibus.Homo em eft particeps fen* fûs,difciplinabilis omimodó,amp; memoriae amp;nbsp;experiment! amp;rationis,lcictiç amp;nbsp;artis:amp; eft fie in primo gradu dignitatis animaliu, confequêtèrpygmçusinfe- Pygm«u«.'-cundo,fimia in tertio, quam (vtdicit) Smua. pygmsus exceditin loquela, amp;fimia Cetera animalia excedit in hoc,q^ no lo-liimhabet çftimationêdeconferêtibus fibi,fedetiâde alijs animalibus. Ratio fi-quidé(vt ipfe dicit)duo habet, quorum primu eft ex reflexione ad fenfata et me-morata:amp;ibi eft exceptio cuiufdam ex-perimêti: lecûdûhabet,prout ex colla-tione fingulariu penès fimilitudinê elicit vniuerlale: quod eft principiuartiï amp;nbsp;fcientix. Pygm^us autem non habet nifi primum: ideo non habet nifi quan-dam vmbram rationis.Cxtera in Hein-rico deHaffia videas. GENERATIO XV. J-Ieherfècudum J^e^raos yixtt annis 2^.amp; genuit Phalechßue T’altegßcZi^um Septua ginta yerè, anno yitteJüai^.^.genui{Pa~ lag.'Palagyeró/ècudumHeiraos yixu annis ^o.amp;genuit J^ü/èu ^gaii:Jh cu^iim Se^tuagintayero^ anno 'fira Jux ^o.ßtjfracenteß“ mum genuit T^ii. b 5 Anno |
(J ÏOa NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Philech. HiCpinii. tb«ria* Afturcon«. ANno 2Ä43.a mudi cxordio,in Pha-lech filio Heber per lineam Chri-ftit5. cœpit generatio. HicPhalech di-âus, quia in diebuseius faólafuitlin-guarü confufio,quafiipfediuifusfitab alijs,qa in domo lua manfit lingua pri-ftina.Vndèfecundèm Auguftinum,in hoc non paruum iuftitiç veftigium ap-paruit,quodifta dom* libéra fuit ab hac poena,quafinonfueritparcicepsin cul-J5a.vndè amp;nbsp;tune viuente adhuc Heber, diuifaeft terra.Hic Phalech trigefimo fiipra centefimüvitx lux anno, fccun-dum Auguftinum amp;Ifidorum, genuit Ragaüfiue Reü, Ócfadifuntoraesdies Phalech 239. anni, amp;nbsp;mortuus eft. Hilpaniarum regnum,Ifidoro tefte, a Tubal Phalech filio ortum Kabuit. Is nanq; ex Armenia egrcflus,primus Hi-Ipaniarum regnum obtinuit,vbi amp;fedé conftituit. Hxc primo à Tubal lapheth filio,Ibcidç nomen accepit,regio Euro-pana,a montibus incipiés Pyrenxis, amp;nbsp;per columnas Herculis circumiens,vfq; in borealem Oceanuprotenditur.Ter-raferaxfrumenti,vini3olei,auri, géma-rum atq; metallorü omnium, infiipèr homines gignit bcllicofiffimos. Refert Varro, in Hifpanijs equas qualdam ex vento concipere, eo quod curfutam veloces exiftant,vtmerito ex vento cocepti equi fuifte credatur. Hçc regio inter Africam amp;nbsp;Galliam fita eft, Pyrenxis montibus à feptétrione clau-Ia,reliquis partibus vndiq^ mari cóclu-fa.habetquatuormagnaflumina,qux ftmtjBxtis, Minius, Iberus amp;nbsp;Tagus^ *GalIcci5 ^’‘^bet fex prouincias, Tarraconenfcirj *CätabriS, Carthaginêfêm,Lufitania, *Calathiâ, »Galitiam, Ba:ttcam,amp;Tingttania. Et primo hæc regio ab Ibero fluuio Iberia appellata, poftea abHefpero Atlantis fîlio Hefpe-ria^vltimó abHifpali ciuitate Hifpania quafi Hifpalià eft nuncupata. In ea ciuitate Geryon rex fuit, tergeminus due trimembris, quem Hercules vidü, nO-bilionbus fpoliauit armcntis, Deregi-bus tarne Hifpanix pauca le^imus vlq; adChriftiana tempora. Verum noftra tempeftateanno 14.91. Ferdinandusrex amp;nbsp;Ebzabeth regina Granatam totam ad Chriftianum cultum amp;obfèquium reduxeruntj de quo ibidem dicemus. |
GENERATIO XVI. y^ii/ècudum Heèritos yixù amui^ t, amp;gegt;2ui{ Saruch,fedJècutuiiun ^^ej/tuagmia, anno yitig Jua t^o.^muitSa-rud, ANno 2773. 3^ origine mundi,in Reü vclRagaü filio Phalech,in li- RigauCuc nea ChriftiXVI. incepit gencratio.Ifte ^*'‘’ anno vitx fuæ »32. genuit Saruch,teftc Auguftino amp;nbsp;Ifidoro.Eius quoque té-poribus templa multa conftructa feru-tuT,amp;quidam gentium principes ado-ran cœperunt. Scytharum quoquè regnum dicitur exortum. Vixitautem an-nis 301. amp;poftea mortuus eft. Diflemi-nato itaque per orbein terrarum genere Kumano,varia moxinftituta luntre-gna,pTXtcrrcgnum Babel. Naminhac generatione tempore Reü, non fólum Scy tharü, fed amp;nbsp;Àegyptiorû, amp;nbsp;Ama-zonum, amp;nbsp;Bohemorum régna legun-tur exorta. DE REGNO SCYTHARVM ET ÄEGYPTIORVM. Scytbarum enim gens antiquiftima habita eft,vt luftinus ait, quaquàm inter Scytbas amp;nbsp;Aegyptiosdiucontentio S(ytj,,_ de generis vetu ftaie fucrit, Aegyptijs p- Aegyptij« dicantibus,initioreiu,quum aliç terrg nimio feruore Solisarderent, alix rige-rent frigore,tta vt non modo no generate homines, fed ne aduenas quidére-cipere ac tuen ponente priufquam ad-uersuscalore vel fngus velamenta corporis inuenirentur, vel locorum vitia quxhtis arte remedijs mollirent, Aegy-ptum ità temperatam femper fuilTc, vt nequebyberna frigora, nee xftiui Iblis ardoresincolas eius premerent: Solum ita fœcundum, vt alimentorum nulla terra feracior fit in vfushominum:Iurc igituribl primum homines natos vide- gt;nbsp;ri debere,vbi educarifacilimèpoftcnt. Contrà,Scythæ cæli temperament^ nullum efte vetuftatis argumentü pu-tabat:quippe natura quum primùm in-crementa calons amp;nbsp;frjgoris regionibuï diftinxerit, ftatim ad locorum patienti-amammaha quoquè generâfte,fed ar-borum atque frugum pro regionu con-ditione aptè genera vanata. Et quanto Scythis fit cselum afperius quàm Aegy- |
|
CHRONOGRAPHIAE AfgyptijSjtanto amp;nbsp;corpora amp;nbsp;ingénia efleduriora. Cæterùm fi mundi guæ nunc partes fiant, aliquado vnitas fuit, fiueilluuies aquarum principio rerum terras obrutas tenuit,fiueignis, qui amp;nbsp;mundumgenuit,cundapofledit, vtri-ulq; primordij origine Scythas prçfta-re.Nam fi ignis prima pofleffio rerum fuit,quipaulatim extindus, terris fedé deditjnuUam priais quàm feptentriona-lein parte hyemis frigoreabigne fccre-tam,adeô,vt nunc quoquè nulla magis ngeat frigoribus:Aegyptum verb amp;nbsp;to-tum Onetem tardillimè temperatum, quippequæetiàm nunc torrenticalo-re Colis exæftuet.Qubd fi omnes quondam terrx fubmerfæ profundo fuerût, profecloeditilfimam quanque partem dccurrétibus aquis priùs detedam, bu-milimo autem folo candem aquam diu-tiflîmèimmorata:amp; quâto prior quçq; pars terrarum ficcata fit,tato priùs ani-maba generate coepifie. Potro Scythia adeoeditiorem omnibus terris elle, vt cundafluminaiblnata,inmarc Mæo-ticum, turn deindèin Ponticum amp;nbsp;in Acgyptiummaredecurrant. His argu-mentis fuperatis Aegyptijs,antiquiores Scythæfuntvifi. Scythia. Scythia in Orietem porreüa,inclu-ditur ab vno latere Ponto, amp;ab altero montibus Riphæis,àtergo Afia. Ho-ininibus inter le fines nulli;neque enim agrurn excrcent,neqdomus'illis vlla aut tedurn aut Cedes eft,armenta amp;nbsp;pecora femper paCcentibus, amp;per incultas fo-litudincs errate Colitis, Vxores liberosq; fecu plauftris vehunt,quibus corio im-brium hyemisq; cauCa teftisjpro domi-busvtutur.Iuftitia gentis ingenijscul-Ïurtuni. ta,non legibus. Nullum Ceelus apud eos furtograuius,quippc finè tedo muni-mentoq; armenta amp;nbsp;pecora habêtibus, quid Caluum eflet,fi furari lieer et? Auru amp;nbsp;argentum perinde aCpernâtur,àc re-liqui mortales appetunt:laóte amp;nbsp;melU velcuntur,pelhbus ferinis aut munnis Veftiuntur.Hxc continentia illis moru quoquè iuftitiam dedit, nihil alienum concupilcentibus. Apud Scythas primus regnauit Ta* Tanai» reu. nais rcx,a quo etiàm T anais fluuius di-citur ingés,qui inpaludemdefluit Mc- |
GEh^ERATIO XVÏ. »? otidem,qucmq;Niualé appellauit Vit-gilius,A Tanai flumine Scythia diuidi- ^’”‘* * tur,amp;vnapars remanetin Europa,al-tera in Afia ad Oriètem vergens. Communiter omnes Scythx equitantes,déferont arcus, Regnum hoc quanquàm vetufhlfimû fit,inter régna tarnen prin-cipalia quatuor non numeratur,Nulli tarnen hominû Scythica gens vnquàm Scythic» ceffit, Immo amp;nbsp;Datium Perfarum regè 8*“** fugauit, vt infra de eo dicetur ; Cyrum occidit,Vexorem Aegyptiorum regem cum omi excrcitu amp;nbsp;belli apparatu re-pulit atq;fugauit: Afiaterbellolube-git, amp;nbsp;per annos multos fibi veüigalem Iccit. Ex Scythis autè multi exiêrunt, rei maximasedentes, E quibus Amazones primo clanlfimx mulieres,quç in bellis multagelferuntfacinora, Baétrianiamp; Baârianl. Parthi ab eis deCcenderunt. Atila etiàm ille magnus,qui Pannoniam lübegit,et Romanum imperium diù moleftauir, Aquileia euertit,amp; in Germania multas vaftitates edidit,ab ilhs deCcédit.Zc-liorbeS Hunorum rex,qui contra lufti-nianum Imperatorcinlurrexit, ex Scythia originem duxit.Lógobardi, Hun-gari, Gothivniuerfi ex Scythia emersê-re,Dauni quoquè acTurex, vt luis lo-cisdicemus,cx Scythia prodiêrunt, Ea gens eftbarbara,Cerpètes amp;nbsp;idola colit, multis inuoluta hbidinibus. DE AMAZONIBVS. Amazonek Poft aliqua tempora ex Scythis duo regij iuuenes Plinos amp;nbsp;Scholopytus, perfaftionemoptimatum domopulfi, ingentem iuuctutcmfecum traxere, amp;nbsp;in Cappadociæ ora cóCcderunt,ibi Ipo-liarcnnitimoscon(ueti,conlpiratione populorumperinfidias trucidati funt. Vxores qux coslequutx fuerant,vidc-tesorbitaté CuamacCuoru, arma lum-pCerunt:finesq; fuos,lubmouentes primo,mox inferentcs bella,defendüt. nu-bendi quoquè finitimis animüamisêre, nuptias leruituté, nó matrimoniü, ap-pellates; in fingulare omniu feculorum cxemplum,auxêre remp,finè viris,Et nè feliciores ahx alijs viderétur, viros qui domi remanCerant,interficiüt:pace autem poftea armis quxfita,nè gens inter-jretjConcubitum finitimorum ineunt: b 4 fi qui Matrimoni-um feruicue |
|
io lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM fiqui mares nafcerentur, interficieba-tur.virgines non ocio neq; lanificiOjfed armis et vehatioibus exercebant^nuftis infantium dexterioribus mammis, ne l.finJ mam. fagittaruiâa’impediretur.'vndè Ama-’quot;**« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zones diâæ lunt» Dux reglnæ bis fucre, Martbefia amp;nbsp;Lampedo, qux in duas partes agmine diuifojinclytx iam opibus,vicibus ge-rebant bella,folicitc terminos alternos defendehtes. Marte fegenitàsprædicâ-bant,nè fiicceffibus deeflet autboritas. Itaque maiore parte Europæ fubada, j Afix quoquènónullasciüitates occu-pauêre.IbiEphefum,multasq; alias vr-bes condidére. Martbefiareginatadèm inbellointerficitur. Incüiusiöcum fi-liaeius Ontbyia fuccedit regno, virgo permanens.Sorores Oritbyix Antiope amp;nbsp;Menalippe ab Hercule vid^ amp;nbsp;caprç fuêre.Orithyia veróillas vlcifci parans^ ab Atbenienfibüs vincitur. Poft Ori-tbyiain Pentefilea regina regno potiti, Troianobellointerfuit,amp;itieo cu ex-ercitu eftinterfeda.Paucx quç reman-ferunt,vïq; ad tempora Alexandri Ma? *uinithyia gnidurauerunt.Harum*Minitbia fiue Caleftris regno potita, concubitu Alexandri per dies i^.fobolem querens, re-uerfainregnum,breui póft cum omni Amazonu nomine intcrcidit. Hxcla-tius luftinus Icribit. DE REGNO AEGYPTt. Aegyptiorum regnum in bac quo-què generationeinitium fumpfiftecó-ftatfubRagaü.In quo, tefte Eufebio, primus regnauit Sores. Quod regnum multas mutationes habuit, durauitque vfquead Auguftum. Sed Diodorus Siculus libr.2.primum poftdeos in Aegy-Men»s. ptó regnane récitât Menan, qui populos colere deos, facraquc bis fâCe-re doeüit. Vbi mira acmulta, fabu-lis baud diffiinilia,profequitur, de fitu Aegypti, de Nilo, de vrbibus illius, amp;nbsp;prxfertim Tbebis amp;nbsp;Mempbi, multa edifterenS.Ego veróBambergenlem fe-quens lcriptorê,inuenio ab initio Thebeos Aegyptijs imperaffe an nis centum amp;nbsp;nonaginta,amp; fie vfque ad nonagefi-mum annum Ifaac. EtThebei circa na-tiuitatem Abrahx cœperûtregnare. Et cùm regnum Aegypti ferè quadringé- |
tisannisprxcefterit,potuitamp; Sores amp;nbsp;Menas regftâfte, fuccefforesq; eorum, quorü pluresnominat Diodorus. Poft Reges Ae-TbebcoS prim® regnauit Pharao,à quo gypti. Pharos ciuitas, amp;pofteà reges didi Pha raones.hinc Zoes. Ab hoc vlq; ad Ama-fim,fub quo venir lolèphin Aegyptû, I7.fuerunt reges per annos centum amp;nbsp;Pharaone« tres, qui dicebantur Pharaones amp;nbsp;Pi-gè^æ^pti-ftores.Huius primi Pharaonis Zoës, ló orum pro fiue Ifis crediturfuifte nupta,vt de ea^’Squot;“*^®*. fuodicetur loco. Cum autem lofeph filius lacob an-norurn eflet triginta,venit in Aegyptû, amp;nbsp;dux eft Aegypti coftitutus à Pharaone. An no veto xtatis fux 43. pater fuus lacob xtatis 13t. annorum, defcenditin Aegyptum.Et tertio anno pófte! apud Aegyptios primus Diopolitanorum Amahsrex eft conftitu'tus pofti8.dyna-ftian,id eft,fumma poteftatc. tötiès em mutatiôfadàfuitin regno ab eius ex-ordio.Regnauit autem Amafis annis 25. Poft eum regnauit Chebfon annis xüj. Poftillum Amenophis regnauit annis 21. Deinde Mephres regnauit annis 12, Poft illu Mifpharmutofisregnauit annis 26. Poft hunC regnauit Theomefis fiue Tuthemofis annis IX. CuifüCCelfit Amenophis vel Amenoptes,regnaüitq; annis ji.Orus deinde regnauit annis 38. Acengcresvel Acencris deinde regnauit annis 12. Achoris regnauit annis 8. Chencres regnauit annis 16. Eius anno vltimo Mofes anno repromilfiois 430. eduxitpopülum ex Aegypto,etinmari rubro Chencres fubmerlus eft,prouth gitur apudEufebium,amp;inlib. de Imagine mundi. ANNO requête AcherresreX Aegyptiorum conftituitur,rcgnauitq; annis 8.Cui fucceffit Gherres,amp;regnauit annis i^.Cui fucceffit Armeus,qui amp;nbsp;Da-naus,amp; regnauit annis J. Cui fucceffit Remefles,q amp;nbsp;Aegyptus, à quo Aegy- Aegyptû*» ptus nomen fortita cft,qux prius voca-batur Aëria,regnauitque annis 68. Cui Menopes vel Menophis in regno fuccef fit, amp;nbsp;regnauit annis 4O.Cui fucceffit Zethus,amp; regnauit annis 5$. Ramfes rex annis regnauit 66.Cui fucceffit Meno-fes vel Amenophis, amp;nbsp;regnauit annis 4O.Hic! quibufdam dicitur Vexores, |
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO XVl «
|
quiScythis belluprimum indixit. Cui fucceffit Agamenes feu Ammenemes, legnauitqueannisïó. Theorcs vcro vel Thuoris regnauit annisy. Vltimo anno regni illius, Aegy prior um dynaftia lo.moxpoft excidium Troiæ incepit, tendés per annos 177. cuius temporis reges non inuenio. Deinde anno regni Salomonis ^j. tranfadadynaftiavigelïma,incepitAe-gyptiorum dynaftiau. in qua primus regnauit Smerdis annis 26. Poft eum Pfeufennesregnauit annis 41. Poftillu Nephercheres regnauit annis 4.Poft illu Amenophis regnauit annis p.Ofochor rcx regnauit annis 6.Spinaces regnauit annis 9.Pfufennes regnauit annis j$.Se-fencoris regnauit annis 21. Olorchon regnauit annis i5.Thelegotes feu Tache lotis regnanit annis ij.Cóbaftes vel Pe-tubaftis regnauit annis xj. Olorchon rex,quéHerculcm cognominauerunt, regnauit annis 9.Pfammus regnauit an ris to.Bocchoris regnauit annis 44.Hic “^^gyP^^i^ ^^’^^ conftituitj fub quo amp;nbsp;agnuslocutuseft.Sebicus rex Aegypti regnauit annis 12. Tarachus Acthiops regn au it Aegy prijs annis 20. Aerhiops, qui amp;nbsp;Merres,regnauit annis t2.Stcphi-natis regnauit annis /.Nicheplus regna uit annis 6. Pfammeticus regnauit an-*Nechlt;» nis44.*Nechacquiamp; Necheplüs,regnauit annis 6. Plamites qui amp;nbsp;Pfam-meticus,regnauit annis 12. Vaphres regnauit annis 3O,Amafis regnauit annis 4i.quem Cambyfes Cyri régis films,fe-cundus Perfarum rex, fubmgauit, amp;nbsp;Aegyptum in monarebiam Perfarum tranftulit.amp; regnum defecit. Deinde anno ab vrbe códita ^4o.rur-fum Aegyptioru renafcitur dynaftia, in qua primus regnauit Amartbeus annis fex.Poftillum Nepherites regnauit annis fcx. Achoris regnauit annis 12. Pfammutes regnauit anno vno.Neda-nabus regnauit annis i8.Theo regnauit annis 19. amp;nbsp;fic iteriim regnü defecit circa tempora Alexandri Magni, deinde tranfadis 26.annis, Alexadro mortuo, ^lemri qui Aegyptum tenuitjPtolemçus Lagi ®^‘Aegy- bbus,Aegypti regnum eft fortitus, re-Hi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnauitm annis 40. Cui lucceffit Ptole- jnxusPhiladelphuSjregnauit annis 58. |
PtolemçusEuergetes filius eius,regna-uit 26.Cui fuccelfit fili’ Ptolemçus Phi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’ lopator,regnauit annis r7.Cui fucceffit Ptolemæus Epiphanes, regnauit annis 24.Cui fuccelfit frater Ptolemæus Philometor,regnauit annis 3$.Cui fucceffit Ptolemæus Eu ergetes lccundus,re-gnauit annis 29. Huic fuccelfit Ptolemæus Phylcon vel Soter, regnauit annis 17.HÛC frater pepulit à regnojamp; vo-cabatur Ptolemæus Alexander, regnauit annis p.deindè Ptolemæus Phylcon regnauit annis 8,Ptolemçus frater Cle-opatrx regnauit annis 3o.deinde Cleopatra poft multa nefanda quç patiauit, fub Odauianocum Antonio perijt, amp;nbsp;ex tune Aegyptus in prouinciam reda-Öafuit, Eft autem Aegyptus terra fcrtiliffi- Aegyptu», ma,quam Nilusnuuiusirrigat, frufti-feramlt;^uereddit. Alibi enim agricultu-ramagnoexerceturlaborc amp;nbsp;fumptu, foli Aegyptij minima impêfafruges fertiles afrerunt.Vineæ quoque eodemri-gatæ modo,vino abundant. Terra pe-cori rclicla,adcó exuberat palcuis,vt 0-uesb'is in anno pariant, bislt;^; lana præ-beant.Solus crefcit Nilus tuc, ciim caetera flumina decrefcunt. Eft terra plana amp;nbsp;campeftris. Thebeiquidem antiquiffimos feci-ues Aegyptioru profitentur. Thebe em Thebe» vrbs eft antiquilfima, in qua centu lunt portæ,amp; in qualibet cuftodes ducenti. Tarnen aliqui alferunt,non centu portas fuifte ciuitatis, fedplures egregiasq; tcmplorü portas. Thebei primumphi- phJiofo. lofophiam ac aftronomiam ab ipfis re- phia. pertasvolunt,felt;^;aregionisfitu adiu- ^^j®quot;* tos adcognolcendos orientium amp;nbsp;oc-cidentium aftrorum motus:infupèr amp;nbsp;menfes amp;nbsp;annos ab eis effe inftitutos. Habent Aegyptij amp;nbsp;Memphim vrbem Memphis* ambitus ftadiorumeetum amp;nbsp;quinqua-ginta.vrbs eft omnium præclariffima. Aegyptij reges vitam primùm, non Demoribus aliorumregnantium,quibus voluntas regû Aegy* pro lege eft,traducebant licentia,lèd le- P«» giiinftitutain colligédispecunijs quo-tidianoq; viftufequcbantur.Eorü cul-tui obfequioque nullus deputatus crat, nequeemptitius,neqjferuus domi ge-nitustied nobilium facerdotü filij,tum vitra |
» lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
vitra XX annos nati,tum dodrina præ cæteris eruditi, vt horum corporis mi-niftrorumdienoâuq; adftantium cô-Ipedu motus rex, nil turpe committe-ret.Raro enim potêtes return mali eua-duntjvbl défunt luarum cupiditatu mi-niftri.Inftitutæq; crât diei amp;nbsp;noCtisho-ræ,quibuslege régi permifia, agere fas erat. Manè furgentem regem, primùm epiftolas ornes miflas capere oportebat, vt cognitisbis quæ fibi agenda erat,re-lponlodato,fingula in tempore exque ordine rede ageretur.His adis, cum in virorum excellêtium coetulauiflet corpus,veftem prxclara indutus, facra dijs faciebat.
Mos erat facerdotum principi,iuxta aram boftijs dedudis, adftate rege,ma-gna voce audiête populo, valetudinem .pro(peram,omniaque bona precari régi,iuftitiam in lubditos colenti: narrare infupèr eius virtutcs, in deospietatem ac rcligionem,in homines humanitaté feruantis,tum illum contineritem dice-re,iuftum, magniq; animi, veracem, liberalem, omnesquefrenantem cupidi-tates. Tandem execrationem in malos exequebatur:tum regem culpa purgas, omne crimen in miniftros, qui régi ini-qua luaderent, conijciebat. His adis, lacerdos regem adfelicem dijsq; gratam vitam hortabatur.
Et tûc regum vita ea tenebatur mo-deftia,vt non àlegiflatore, fed à peritif-fimo medico ad feruandam lanitatem copofitavideretur,acvelut'i priuati te-nebantur legibus: neq; id ægrè ferebât, exiftimantes le^parendo legibus, fie be-atosfore.Hacvfi ergafubditos iuftitia reges,omnium beneuolentiam adeo al-fecuti funt,vt non folùm facerdotibus, fedamp;fingulisAcgyptijs maiorregum, quàm vxorum filiorumq; aut aliorum principum,falutis inefiet cura. Omnes uèAegyptij regis mortem cômu-, ni mœftitia luxerunt,veftes lacérantes, templis claufis forum non frequenta-bât,dies 72,luto deturpates capita,mœ-rentes. Poftrema die corpus in area co-ditum,ante fepulcri aditum pofuerunt: ibi breuiarium à rege in vitageftorûde more recitabatur, volétiq; facultas da-baturacculandii'egc:quofiebat,vt plû
tes reges timor cogeret iuftè viucre, ve-ritos ruturam poft mortem plebis iram atq; odium fempitemum. Antiquorum regum viuendi mosifte erat, ait Dio- i dorus.
Leges,
Aegyptus in plures diuifa erat par-Diuifio tes. Cuilibet parti prætor aderat, qui A®SyP“’ oihium haberet curam.vcdigalibus tri-fanàm partitis,priorem portionem per-cepit collegium lacerdotû, quibus magna apudincolas authoritas,tum propter deorum curam, tu propter dodri-nam fuit.Aderant enim facerdotes gra-uibusin rebus fempercôfiliQ atq; opéré regibus,tum aftrorum peritia, tu veto facrificijsfutura prædicentes. Ex li-bris prætereà facris priorum gefta refe-rebant,quibus reges in agendis nofeant quæ fintprofutura.Alteraportio ad reges pertinet,quam amp;nbsp;ad bella amp;nbsp;ad vitç cultum,tum adliberalitatem erga ftre-nuos viros pro mentis impendunt.Qua exrc fit, vt populates nullo grauentur tributo.Tertiampercipiunt milites, amp;nbsp;quibellifuntinftituti minifterio, Ini-quum enim foret,ad tuendam commu-nemfalutem intentos, nulla ex eapro quapugnarentpatria,commoda perci-pere. Eaverppræcipua vtilitas videba-tur,quôdfaciliiisgignendîe proli ope-ram darent:quo fiebat, vtreferta mul-titudinehominumpatria, nequaquàm * ' ■ ' * externo milite egerêt.Sacerdotes amp;hîc emunitatem habent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u. u
Eftinfupèr Aegyptiorum politiain ^°''‘'*’ triahominum genera inftituta, Pafto-rum,Agricolarum,Opificum. Agrico-Iç parua quadam mer cede,à rcge,facer-dotibus ac militibus agros m ercati, per omem ætatem abipfapueritiarei rufti-cç fine intermiffione vacant.Eodé mo-î doamp;paftores,cura atq; arteregendi pc-* coris à patrib’ accepta,lempèr in ea gu-* bernatione ætatem agunt. Qiip fit, vt rerum aliarum ignari,inueniantur circa officium ilium lagaciffimi : amp;nbsp;mul ta Tnueniuntliiisftudijs. Non enimouis incubant Quôauté inud lîat,pr»fertîm g» ad AUCS^ feu galtinas autgallinaccosaccinecydefcri jpll ^^g^** BitIoan*l-eo liB»8» rcr»Afric* cap*ty« nio amp;nbsp;natural! arte,ex ouis, præ ter cæ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' terarum gentium conluetudinem,cdu- gt;4 cuntfatus. Artes quoquè apud Aegy-
ptios
-ocr page 41-|
CHRONOGRAPHIAE. ptios exculras videmuSj amp;nbsp;ad fummurn pérdudas. Nam foli Aegyptij opifices, omiiïareruila publicarum cura,nullum nifiaut legibus permilTum, aut à pâtre • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditum opus exercent,vt neq ; eos do-centis inuidia,neque aliud quiddam ab inftitutoimpediat exercitio. Apud Ae-eyptum fi quis opifex ad rempub, accédât, aut plures exerceat artes, magna nluldaturpœna,Diodorushæc. teges Ae- Leges veró apud Aegyptios erant ta-Syptioruw, les:Iudicianoncafufiebant, fed ratioe. Exiftimabat enim ritèfada,plurimum vitæ mortalium prodeffe. Mos erat, ac-Cüfatorem fcribere ea quibus alium ac-cufabat,modumq; patratæ iniuriæ aut damnifafti., quantique earn æftimarct. Reo tempus dabâtur refcribendi ad lingula,amp; aut le id no fecilfe, aut reâè fe-cilfe purgandi Caufa, aut iniuriam vel damnum minoris çllimandi.Rurfus ac-cufatori reoque inuicem refpondendi locus crat. Itahis auditis litigatoribus, cum iudices de controuerfia qualifient, fententiam ferebant. Is mos erat: exifti-mabant feriptis veritatem maxime elici pofie. Sanc oratorum ars, bypoentaru ffaudes,lacbrymçpericlitantium,mul-tos arefto veroque iudicio auerterunti ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rex eorum Sabacius nomine, capi-tedamnatos,nequaquam mortis peena afliciendos cenluit,fcd opusfacere vin-öos copedibus per ciuitates cocgit,quç pœna non paruo extitit veftigali.plures enim ex eo officio aggeres confiruxit, fofiasvarijslocis opportunas fecit. Ita amp;nbsp;pœnæ acerbitatem leniuit, amp;nbsp;inu-tilem pœnæ afperitatem in magnum commodumvertit. Periuri veróeapite lnuldabantur,tanquam qui duplici te-nerentur fcelere, vt qui amp;nbsp;pietatem in Fidt», deos violarcnt, amp;nbsp;fdem inter homines tollercnt,maximum vinculum focieta-tis humanæ.Si quis iter faciens, aut hominem cædi comperiret,aut quamlibet iniuriam perpetijneq; fubueniret auxi-lio, fi pollet, mortis erat reusili nó poll fet,del'erre latrones cogebatur. Cogebantur Aegyptij omnes,fcri-ptafua nomina ad prælides regionum, amp;limulquo exercitio viuerent,defer-re:quainre fiquismentiretur,autli in-iufto vjueret quæftu, mortis poenam |
GENERATIO XVI incldebat. In bellis qui aut ordinem re-liquifient,aut nonparéretducibus, nó pleélebantur morte,fed maxima omnium ignominia,quapoftmodum virtute amp;redè fadis aeleta,ad priorem llatu redibant.His qui fecreta hoftibus reue-lalTent,linguam abfcindebant. Ei qui mulierem hberam violafict,vinlia exe-cabantur, quoniam vno crimine tria haudparua fccleracomplexus efiet, iniuriam, corruptelam, amp;hberorum có-fufionem.In adulterio Ipotaneo depræ-henfus, virgis cædebatur ad mille pla-gas,mulicr nafo mutilabatur. Boccho-ris rex Aegypti,leges plurimas ad com-mercia hominum tulit,de quibus Diodorus. Lexprçtcrcàdefuribushçcerat:Iu- Legeudho bebat eos qui furari volebant, nomen fuum apud principem facerdotum fcribere, atqj eueftigiè furtum ad eum de-ferre,amp;cuifuratus elïet,amp;tunc quar-ta parte muldabatur Dominus,quç da-batur furi. Satiùs legiflator elfe duxit, cum impoffibile efiet furta cohibere, a-licuius pottiôis,quàm totius rei amilfç, homines iaâuram pari. Sacerdotibusvnam tantum vxorem ducerelicuit, reliquipro voluntate aC facultatibus plures ducunt. Solum pa-trem exiftimant generis authorem,vn» dè natus etiam ex ancilla, pro legitimo habebatur amp;nbsp;libero. Muficam nonfo- Mufica. lum inutil.em,fedetiam nociuam duce-bahbtäquam virorum animos efibemi-nantem.Morbos vel ieiunio vel vomitu ^21 Gurabant,idq5 aut quotidiè, aut tribus aut quatuor interiedis diebus. Medici tarnen erant apud cos, qui ex publico funiptum habebant, ægros lecundum leges curabant.il quis normam facri 1 i-biifecutus,infirmum fanare nequiue-ratjOmni crimine carebat. Sipræter ca quæ libris Gontinebantur, illum cura-uerat,mortepuniebat. Aha pluraDiodorus Siculus annotauit. DE EXORDIO REGNI TEVTONI-GORVM SEV GERMANORVM. Berofus Ghaldæus facerdos, quem lofephusin antiquitatibus fæpè addu-citjamp;: Metafthenes Perfa vt publica fide probatumferiptorem annalium Af-fyriorum afferit, qui amp;regnü feu mo-narchi- Medici« Teutoner. |
14. lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
narchia Græcorum prxccffit.Hic ita in quarto libro hiftoriaru fcripfit: Anno, inqt,!}!. à falute ab aquis, prima omniu centium amp;nbsp;ciuitatum fundata eft Baby loni ca vrbs. ab exordio huius, lanus pater,ali^sNoa,mifitin Europam, amp;nbsp;regem Sarmatix fecit TuifconemaTa-nai ad Rhcnum fluuium. lunftiq; funt illi omnes filij Iftri amp;nbsp;Mefx cum fratri-busjfuisjab Adula monte vfque ad Me-fembriam Ponticam.De hoc Tuifcone Tuifcon nbsp;nbsp;meminit etiam Cornel. Tacitus de htu
primus rei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Gwmani*. '-^ermanoru: 1 uilconem, inquit, German! deum Terra editum,amp; nliu Man-num,originé gentis conditorcmq; fuif-fe:amp;bcnè5quia Tuifcon fuitfilius Noç, vtfupra generatioexj.fcripfi.Ethic primus rex Germanorum amp;nbsp;Sarmatarum,
Saeundut.
Tcrtiut.
Quartuï.
Quintut.
Sextus.
Saptimns.
Sutui,
Deinde Berofus: Anno,inquit,Nini régis Aflyriorum quarto,Tuifcon gigas Sarmataslegib’ format apud Rhcnum. Idipfum facit lubal apudCeltiberos,et Samotesapud Ccltas. Secudus rex fuit MannuSjdequo idem Berofus inquit: Apud Rheni Sarmatas,annofexto Se-miramidis, regnauit filius Tuifconis Mannus. Tertius rexlngxuon, de quo Berofus; Sub Nino filio Nini amp;nbsp;Semi-ramidis apud Tuifcones regnauit Ingç-uon. Q^artus rexTeutonicorum lèu Germanorum Herminon, dehocBe-rofus:Sub Aralio feptimo rege Affyrio-rum,apudTuifcones regnauit Herminon vir ferox armis. Quintus rex fuit Marfus,dequoBerofus: Odauus rex Babylonis fuit Bakus, fub quo apud Tuifcones regnabat Marfus. ab hoc Marfo rege Germanorum, regio Mar-forum eft dida, vt Plinius in naturali fcribithiftoria.meminit amp;nbsp;Cornel.Ta-citus.Sextus rex didus eft Gambriuius, de quo Berofus:Decimus Aflyriorum rexfuitBelochus,fub quo apudTuifco-nes regnauit Gabriuiusvir ferocisani-mi.Gambriuius, fecundum lohannem Annium,interpretatur Latinè corona-tus.ldeo exiftimathunc fuifleprimum, quicoronamtotius Germanise cofen-fu pertulerit.Septimus rex fuit Sueuus, de quo idem Berofus:Sub Baleo xj.rege Babylonix, regnauit apud Tuifcones Sueuus.Hüc ego arbitror regem, à quo di di funt Sueui.Et qui fcribitur a qui-
bufdam,oppidu Turicenfe maius iuxta Turtgua». ripam Limagi fluuij conftruxifle, cùm iam Turicus rex Arclatenfis condidiflet minus ab altera parte ripx. Etideo totu oppidum appellatum Turegum, quafi Cçf«i.lgt;«b Duregum,'ia eft,duoru regnorum.Flu- gaku.pagS uius autem Turegum influens, nomi- Tigunnua natur Lindimaga,vel Limaga, hue Li-m agus, vulgó tintât. O dauus rex, di- Odmus, dus eft Vandalus,regnauit fub Altada xijjegeBabylonix. Nonusrex, didus Nonus# eft Teutanes,ab eo Teutonia, regnauit fubMamitoxiij. rege Babylonioru, amp;nbsp;facrificijs ritus indidit, Decimus rex, Dteimus, Hercules Alemannus,dequo Berofus: Sub Macaleo xihj.rege Aflyriorum,re-gnauit apud Tuifcones Hercules Ale-mannus.de hoe Cornel. Tacitus, Ger-, mani ituri in prælia,Herculem canunt.
Et tantum de decern regibus Germano-rum,quorum Berofus meminit.
GENERATIO XVII.
Saruc^/ècumfuml/eiraos yixif ttnnü^o^ amp;^enui(2gt;iac^or. Sedficundiim Se^tua^ ginta interpret es, anno yitaßta 30 ßpra centejimunt^genuït 2^aci^or.
ANno29O$.amüdi exordio in*Sa-#B,nich ruch filio Ragaü per lineam Chri fti xvij.incepit generatio, qui trigefimo fupra centefimum vitx fuæ anno,fecu-dùm Auguftinum amp;Ifidorum, genuit Nachor.Poftea veroalios genuit filios amp;fihas.amp;ciimfadi fuiflent omes dies Saruch ducenti amp;30 anni,mortuus eft, Gene.it.Anno vitx Saruch 2$,tefteEu-febio, Aflyriorum regnum initiu fum- j^^g^ü Afly pfit, quodquidem regnum fecundum riotum. Augu.de ci.Dei ca.2.1ib.i8.quantùm ad imperium attinet. maximum omnium fuit,neq;vllumaliudtam longè lateqj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
diffufum, quodq; durauit annos 1302. Certèpoteftefle,quód regnum Aflyriorum tune exortum fuerit.Sed quomo-dóBelustumregnare cceperit, nonbe-nè quadrat. Nam ipfeBelus regnauit duntaxat annis feotuagintaquinque in Aflyria, cui fucceffit Ninus,qui Tharç regnauit tempore,amp;cuius regni anno 43.natus eft Abraham. Vndèlèquitur, quódBclus Aflyrijs regnare cœperit anno Nachor 101. Etidlcquar, vtan-nos
|
CHRONOGRAPHIAE. nos ab exordiomundi refills copiitare valeàm. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V eruntamen fi credibile eft3inuenio apud aliquos, Hungaricum atgue Bo-bemicum regnu bis teporibus fuifte ex-DeHungat ortum.Hungarorum fineHunoru pro-ru amp;nbsp;regni toparentem, Nemrotb regem Babel Viup/''^* predicant. Nemrotb,inquiunt,ex vxo-re fua Enecb duos gencrauit filios:vnus Hunor, alter Magor denominabatur. Ab Hunor Hungari fiue Huni, quod idem dicunt,fumpferunt originem. Alij referunt, Hunor amp;nbsp;Magor patres Hu-norum, defeendifle à Magog filio la-phetb,quipoft diluuiumanno58.pro-ut S.Sigibertus epifeopus Antioebenus inCbronica Orientalium natioum re-fert,intrauit terram Euilatb.Et ex con-iugelua Enecb genuit Hunor amp;nbsp;Magor fupradiftos. Et quomodb peruene-rintad paludcs Mæotidas cerua duce, quinque annis ib'i morantes.Sexto verb anno exiucrint per delertum, poft mul-tos annos duxerint in Panoniam, amp;nbsp;ex-pulfis Gotbis,eam occupauerint. Vladiilaui. De Bobemiæ verb regno refert Sup-DeBoh»- plemcntum Cbronicarum,qubdprin-»•»*.«*“* £eps vnus Bobemus nomine,qui extru-Kgnunjtio ^Qjjiçyyfjjggijçi interfuerat, pcrlta-liam tranfiens, Alemaniam^j pénétras, vitra Danubium confcderit,amp; terram à feBohemiam nominauerit:amp; alia non-nulla fubiungit, quæ refellerenon eft opus. Nam fiue poft confufioncm linguarum àBohemo aut Sclauo, Eue ab Hunorac MagorHungaros amp;nbsp;Bobe-mos originem quis duxiffc contendatgt; monrcfertictimnemo fit qui non gloriari poftit, ex Area fc Nox,fed amp;cx Adamamp;Euaproceflïlfe. Sed quódre-gna ifta in bac generatioe fuèrint cxor-ta,neminem adbuc vidi, qui reges illo-rum regnorum nominarct.Primum au-tem Hungarorum regem feu Hunoru, Attilam fuiffe teftantur Cbronicç.Qui regnauit Hungaris anno falutis noftrx quadringentelimo primo. Bobemia verb ducibus paruit vfq; ad Vladiflaum, qui in expugnatione Mediolanenfium rgrt-giam operam nauauit, amp;nbsp;in regem le coronari meruit, licet inueniatauus fuus nomine xquiuocus, ab Heinrico quarto in regem fuifle coronatus Anno |
GENERAT! O Xvni. 15 falutis noftrx milleßmoodogefimofe-xto.SedvtPius Papa(antè Aeneas Silui-us diüus) rcnbit,fucce(Torcs fui tres régi a dignitate no funtvfijtànq regnidc-cus homini^no prouinciæ,datum fuif-fet.de Eis fuis in locis latiùs dicetur. EftautcmBoheinia,infolo barbari- UobemijC-co tras Danubium fitaj vt fcribit Aene- *“*’ asSiluius,Germanixportio. Cuius ad Orientem latus Moraui tenent amp;Sle- fitx,Saxones,qui amp;Mifnenfes amp;Tbu-ringi:ad occidente Francia amp;nbsp;pars Norici agri.meridionalem plagam tumBa-ioarij,tum Auftrales babent. Nee alia Bobemix,quamTeutonum terra con-iungitur.Sylua vnluerfam elaudit, qua Veteres Hercynia vocauére.Sermogen-ti Bobemiex amp;Dalmatis vnus. Äircyni^ Mos vêtus in bac vfq; diem feruatur, vt in templis fermone Teutonico plebs doceat:in cœmetcrijs,Bohcmico, Solis mendicantibus libertas fuit,qu avellent lingua populos inftruere.oy ç res palam indicat,regionem ipfam olim Teutoni-cam fuilfc, fenfimq; fubintralfe Bobemos, quod Strabonis teftimonio con-firmare licet feptimo commentario: Se-nones,inquit,Sueuorum natio, part'im intra,partim extra fyluam babitat, Ge-tarum contermina genti.Sueuoru gens Sueuorum qulde ampliflima.-è Rbeno fiquidévfq; S®”*' ad Alblm peruenit fluuium. ïorü ctiam portio tras Albim loca depafcitur,quc-admodbm Eumundoriamp;Lancofargi. HxeStrabo.DeBobemis plurainfram fecundo volumine. generatio xvra. 2^a(^orJicundum ffe^raosyixitann^ tp. amp;genuit TiiareJid/scundum Septuaginta interpref9t,ciim eJJet annorumjeptua-gintanouem,genuie T^are. ANno3O5$.àmûdiexordio,inNa-ebor per lineam Cbrifti incepit *' °^' i8.generatio.Hic Naeborxùm eftet an-norum feptuagintanouê, genuit Tba-re,amp; pofteum filios amp;nbsp;filias : copletis^j centum quadragintaodo annis totius vitx fux, defundus eft, de quoGenef. 11.cap. Aflyriorum regnum in bac Aflynoru» gencratione anno Nacbor lOj.fccun- ''Squot;““’-dum veram computationem, vt mibi c appi- |
1lt; lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
apparet, videtur habuiffe exordium in Belo primo rege,quod quidem regnum prç cçteris omnibus inftgnius fuit, quû Îgt;er annos mille trecentos amp;nbsp;duos,à Be-O vfq; ad Sardanapalum vltimum, fub regibus 57. porredum fuerit, qui lunt acregnauerunt: REGES ASSYRIORVM. Ferofus at- Belus regnauit annis 62. Abenesin Nnius hlius eius regnauit annis 52. hisconcor- Semiramis vxor eius,regnauitpoft eum danu an nis 42. Zameßjqui amp;nbsp;Niniaj,filiuscorum,re-gnauitannis j8. Arius 5.rex,regnauit annis jo. Arafius regnauit annis 40. Xerxes qui amp;Baleus,rcgnauit annis 30, Armamitres rex regnauit annis 38. Belochus Prifcus regnauit annis 35. Bakus iunior regnauit annis 52. Altadas regnauit annis 32, Mamithus regnauit annis 30. Mancalxus rex ij.regnauit annis 30. Ïphereust4.regnauit annis 20. Mamilus I5.regnauit annis 50. Sparethus ló. regnauit annis 40. Afcades i/.regnauit annis 40. Amyntbes iS.regnauit annis 4^, Belothus iunior «9.regnauit annis 25^ Bclleparcs 2o.rcgnauit annis 30. Lamprides ai.rcgnauit annis 32. Solares 22.regnauit annis 20. Lampares 23 .regnauit annis 30, Pannias24.regnauit annis 4$. Sofarmus25.regnauit annis 19. Mitreus 26.regnauit annis 27. Tautancs 27.regnauit annis 32. Tauteus 28.regnauit annis 40. Thyneus 29 .regnauit annis 30. Dercylus 3o.regnauit annis 40. Eupales3i.regnauit annis 38, Laofthenes 32.regnauit annis 4^. Pyritiades33.regnauit annis3o. Ofrateusj4.regnauit annis 2oi Ophratanes 35.regnauit annis Jo. Acrazapes 36.regnauit annis 42. Tonolconcoleros,qui græcè Sarda-napalus, regnauit annis 20. in hoc defe-cit regnum Aflyriorum, quod Arba-ces ad Medos tranftulit.Fuerunt tarnen poft Sardanapalum reges Aftyriorum, led non monarchæ,vfque ad fubuerfio-nem Niniues,immo bipartita eftmonar |
chia.Etlècundùm beatum Auguftinu, inter caetera régna mundi, duo funt alijs omnibus clariora, Aflyriorum amp;^^^ Romanorum,téporibus amp;nbsp;locis ordi-nata amp;nbsp;diftinda.IUud primo in Oriente, aliud in Occidentc lùrrexit: atq; fi- ' nis illius,initium huius fuit.Ipfam enim Babyloniam,regni Aflyriorum federn, Romamq; germanas fuifle ciuitates,no folumexhiftoricoru diéhs, oui huiuf-modi(mediis aebreuibus Meaorum feu PerfarumacMacedonum regnis, tanq paruuli filij tutoribus,noniurehçredi-tatis,fedluccelfione temporis interue-nientibus)fucceffifle tradiderut,kd eti-àm ex principis apoftolorum Epiftola, qui de Roma fenbens, earn Babyloni-am vocat, dicens : Salutat vos Ecclcfia Annorura , qu£ cftinBabylone.Durauitprimu an- ‘^‘’ƒ“”’.quot;^ nis mille trecentis amp;nbsp;duobus.Alterum, rendu» ad Icilicet Romanorum, nunc durauit »nnü 8ûd'’ mille quadringentis nonaginta quatu- JJJ®^*^ or annis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;put. De quatuorregnis principahb*pro- Regn» qu« pbetizauit lonichus fupraxj.gencrati- *“®^* one. Et Daniel, de quo infra gcnerati-one 51. in litera Daniel. Aflyriorum, incipit lue: Medorum amp;nbsp;Perlarum, infra generatione 52.regnum Græcorum, gcneratione56.Regnum Romanorum, in principio voluminis fecundi,genera-tioe prima. In hac quoque generauo-ne,anno Nachor centefimo quadrage-fimofexto,cœpit regnum Sicyonioru, R’gbuSin Licet autem Eulebius referat illud ex- ortum anno 74. vitæ Nachor, tarnen quum à fequentibus difcordet fupputa-tionibuS3primum Icquiintcndo. In hoc regno primus Aegialeus regnauit,ct ab cius nomine diâa eft terra ifta Aegia-los fiue Aegialia,quæ |)ofteàDanaa,de-indè Achaia, hadenus Peloponnefus nuncupatur. Cuius clarilfimum oppidum Corinthus fuit. Regio hare ctiam Lycaonia vocatafuit,de quo Augufti-nus i8.de ciuit.Dei.Sicyoniorum regnu admodumparuumerat, peruenit autê aliquado ad Atheniéfes,deinde ad*La-tinos,poftmodum ad Romanos, deni-quèauTurcas. Durauit autemvfq; ad Heli facerdotis tempota,lupra odingc-tos annosjpoft quos facerdotes Carnij conftituti funt, *far. iïC»* daeraunies* RëGHÏ |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIX.
|
REGES SICYONIORVM, ALlâs ARC ADVM. Aegialeus feu Abialius 1.regnauit nis 50. Europsregnauit annis 4$. Stelchin regnauit annis 20. Apis regnauit annis 2$. Thelafion regnauit annis $2. Aegidius regnauit annis 34. Thurimachus regnauit annis 45, Leucippus regnauit annis 53. Mefapus regnauit annis 47. *Aratuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnauit annis 4lt;S. Snl”0 Plemmeus regnauit annis 48. neftam facit Orthopolis regnauit annis 43. Cicero i.of Marathus regnauit annis 30. ae»or,J7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® Echireus regnauit annis 5$. Marathus regnauit annis 20, Chorax3o. an- Laomedon4o, Sicyon 45. Polybus 40. Phcftus8. Adraftus regnauit annis 4. Polyphides 3». Pelalgus 20. Zeufippus3i. Ac fic omnes hi vigintifex reges, rcgna-ueruntvfq; advigefimumnonum annum principatûsHeli facerdotis, GENERATIO XIX. ThareJicum/ionHslir^ros^yi^it annis 70. lir genuit n^^hram.SedJècum/ùm Septuaginta interprétés,anno yita/ùaßmiliter 70. genuit cAir am.Simt ergo à e/iluuio y/^aii tAhraham^Vt ait Philo,anni ducenti nonaginta e^uo. Nachorpa- A Nno ah exordio mudi 3114.10 Tha Genlr^io’ J^rc Nachor filio, perlineam Chri-^■hara:,, fti ip.coepit generatio. Hic Thare cum effet 7o.annorum,vt refert Ifidorus,ge-nuit Abrarn amp;nbsp;Nachor amp;nbsp;Ararn. Abra duos filios genuit, Hifmaëlem amp;nbsp;Haac. Nachor fecundus filius Thare, oóto de Mclcha genuit filios.E quibus Bathuel vltimus fuit, qui genuit Rebeccam fili-am amp;nbsp;Laban filium.Hus primus erat filius Nachorjlob filius Hus.Buz, fecu-dus filius Nachor. filij illius Beor amp; |
Balaam. Bathuel habuit Rebeccam amp;nbsp;Laban.Hic Laban duas babuit filias ^Li-an amp;nbsp;Rachel. Carnuel quartus filius NachorjCafeth quintus, Aran fextus, PheldasleptimuSjBela oftauus. Ararn veró tertius filius Tharæ, genuit Loth, Saraiamp;Melcham. Sarai vxorem duxit Abram fraterjamp; Melcham Nachor fra-ter.Ifte Aram inter Chaldæos mortuus eft in ciuitateHur. Porró Thare odio habere cocpit ter- Wola, ram Chaldæorum propter idola, quæ apud eos venerabantur,quia igné ado-rabant, amp;nbsp;propter luö:um Ararn filij fui.Hebrçi enim fabulantur,quod cum Thare amp;nbsp;filij eius recufarent adorare ignem^miferunteos inignemjquiDe-um verum adorantes, euaferunt illxfi, excepto Ararn,qui in fide deficiens,có-fumptus eft,Eduxit igitur Thare Abrarn amp;nbsp;fuos de Chaldæa, migrauitque in Charran fiue Aran Mefopotamiæ ci-uitatem, vbi amp;nbsp;dem urn mortuus eft,dü vixifletannisducentis quinq^. no generationis currétis 27,mortuus eft j^g^jj g^j,^ Belus Babylonix rex, cum iam regnaf-fet annis 7yEt fucceffit ei filius fuus Ni- Ninut rex. nus,qui in feric regni Aflyriorum, primus ponitür: non quodille primus rex effet, cum pater eius Belus ante illum 75.annisregnaffct inBabylone, quam xdificauitNemroth: fed quia cæteris regibus fraudis ignaris, amp;nbsp;regnorum fuorum finibus contenus, ipfe propa-gandæ dominationis libidine arma foras cxtulit, cruentam vitam bellis egit, donee omnem Afiam, excepta India, . nbsp;nbsp;nbsp;'' imperio luo fubiecit. Vndè faâum eft, quôdetfi turn nonnullaaliaregna fu-iffentexorta, regnum tarnen Affyrio-rum monarchiam obtinuit amp;principa- Aflydorü* tum,«le qu0amp; lonichus quartus filius Nox, vt lupra dictum fuitjita fore prç-dixit. Et Daniel propheta, Nabucho-donoforinftatuaperquietem vifa, in-terpretationem fecit. De hoc Affyrio- ’ rum regno TrOgi Pompei j abbreuiator fic exorlus eft:Principio,inquit,rerum, ^ gentium nationumq; imperium penes reges erat,quos adfaftigium huius ma-ieftathnon ambitio lècularis,léd Ipe-data inter bonos moderatio prouene-c 2 bat: |
1« lOH.- NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
|
Minus. Imsginum origo. Afylum, Prima’ido-lolitria. baf. populus nullis legibus tenebaturî arbitria principum pro legibus erant:fi-nesimperij magls tueri, quam proferre mos erat.intra luam cuiquepatriam régna finiebantur. Primus omnium Ninus, Beli régis Affyriorum films,veterem getium mo-rem noua imperij cupiditate mucauit. Hiemortuo patre Belo,in regno fuc-Ccffit.MoxqueinfolatiumdoloriSjima-ginem patris fculpi iulfit, tantamque reuerentiam exhibuitftatuæ,vt quibuk libet reis qui ad earn confugiffentjpar-Ceret. Propter quod homines diuinos honores cœperunt illi imagini impen-dere,çmulationeq;illiusplurimipofteà charisfuismortuis imagines dedicauê-re. Hineexortum habuifle ferturido-lolatria, à Belo introduda imagi-nato. Ninus Afly NinusigituT^patre defundo, totam rioru rcx. .^{fy^jam obtinuitjCiuitatemque Cam-*Nina pfor, à nomine fuo appellatam*Nini-uen, caput regni conftituic, amp;nbsp;itinere trium dierum ampliauit.Et quia fècun-dæres, vtplurimùm,maiorumingerût cupiditateSjad reliquam Afiam fubijci-endam profedus,omnem annis r/.præ-terIndos amp;nbsp;Baftrianos, in poteftatem fuam redegit. Excipit etiàm Diodorus tgt;eArabis. Siculus Arabiam, quægens libertatem feruans, nullum' aduenam apud fc re-gnarepafla ed.ita nequePerlarum, ne-que Macedonum reges, quanuis pote-tes armis,eorum imperio potiti funt.Eft enim regio incxpugnabilis,propter lo-ca parti m delerta, partim arida5aquisq; Ninus. deficientia. Vndè locietatem Ninus cum Arieo Arabum rege inijt5amp; eum fi-bi adiutorem fecit. Deinde arma in Ba-^mirsmif. Arianos vertens Ninus, ibi Semirami- * dem vxorem duxit,qu3e cum clariffima omnium mulierum feratur, quomodo ex humili fortuna ad tantam gloriam peruenerit,haud ab re erit referte. Afcaloni ^^ Syriæ ciuitas Afcalon, iuxta percera dea. templumdeæ, quam appellant Derce-tam,facie hominis, reliqua parte corporis pifeem. huius * caufæ Tabulam ferunt, hanc à quodam adolefcenteim-prægnatam, Venere fuggerente,ac de-am lui erroris pudore dudam, natam filiam in defertum expofuiffe, amp;nbsp;ab |
aulbus fufeeptam nutritamque. Anno afto,apaftoribuscompertamaiunt, amp;nbsp;preefidipaftorum regidonatam.Quili-beriscarens, vtfiliam magna cura nu-tritam, Semiramidem ah auibus (eoem nomine lingua Syra vocantur) appel-huit. Quæ cum iam nubilis effet, ac pulchritudine esteras anteiret pucllas, prsfedus Syria: cum apud Simmam (ita enim vocabatur pater nutricius)di-uertiffet, virginis amore captus, vxorem illam fumens, duxitinNiniuen ü-ue Ninam. Et cum plures virtutes Se-miramidisformam exornarent, vir vni mulieri deditus, nil abfque eius agebat confilio. Inter hscNinus Badrianorum pa- BaSri*mm triam acceffu diffïcilem,viribusprsua-lidam,gradi exercitu coado, eftingref-fus.FuêreauteminBaélria plures infi-gnesvrbes, quarum vnapræclariffima, cæteris turn magnitudine præftantior, turn arce munitiffima,Badradiéia,vcl (vt Stephanus de vrbibus fcripfit) Ba-óh-ion.Sedamp;Baftrianorum rexZoro- BaSri. aftres, comparato valido exercitu, Ni- ^^^roaftrs« no occurrit in regni finibus:hoftes in fugam verfos fuperat, perfcquiturque esdendo vfque ad montes proximoSjad centum millibüs hoftium esfis.Deinde auxilium ferente fuis Nino, fuperati à multitudine Affyriorum Badriani,di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fperfifunt,fusque quifque vrbifubfi-dio abijt. Ninus cæteris vrbibus captis, Baftra amp;naturalociamp; rebus cæteris quæ ad defenfione fpeél:ant,munita,cvim expu-gnare no poffet,obfedit. Protrada autê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» longaobndioe,vir Semiramidis Meno-nes didus,amoris impatiens, vxorê ac-cerfit. Quarc perfpicax magnique vitra muliébrem fexum animi,témpus nada, quö virtutem oftenderet,viam multoru dieru ingreditur,induta ftola eiufmodi Stols, formæ, vtvir mufierve effet, nequiret Confpici.Cuius tanta eratcommoditas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ vt poftmodùm Medi Perfæq^ ftola Semiramidis vterentur. Cum veniffetin Badra,perfpeda ob-fïdione,tumlocis,vrbisq5 fitu, quaque adiri poffet animaduerhs, arcem,quia loco natura munito, difficilique erac aceeflu,cuftodijs proindè vacua, infe-riori |
|
CHRONOGRAPHIAE. SuSa. “‘”’*P®‘^jVelutl arce ab hofte tuta, omnibus intentis, confpexit. Sumptis jgitur ijs,qui per loca petrofa abrupta«^]; afleendere foliti erat,per adkum vallis pr^cipitem fuperata loei alperitate,par-tem arcis capit,magnoque ad terrorem excitato tumultu, fignum captç arcis obfidentibus dedit. Qui infra vrbé erat, arce amifla obftupefafti, rclidis mœni-buSjfuga falutem qu^fierunt-Capta eR boe modo ciuitas. Turn admiratus Semiramidis virtu-tem rex Ninus,inprimis earn donis mub tis cumulauit;deindè pulchritudine ei’ alleftus,perluadere viro conatus eft, vt illam fpontè fibi vxorem donarctjpolli-citus filiam fuam ei ea gratia donatui u: renuenticomininatuseft, ei feoculos, Menones ni paréret,eruiturum:boc percullus ti-curfeieoc- more,fimulamp; amore incenfus Meno-«derit. nes,laqueo vitam finiuit.Semiramidem Ninus vxorem accepit. Superato boe modoZoroaftreatq;occifo,conftitu-tis rebusBaótrianorum,excrcitum Ninus dimifit, amp;nbsp;ad propria redijt. Hæc Diodorus. Zoroaftres. ZoroaftresrexBaélrianor*!, quem occiditNinus, Chain filiusNoç fuilïe dicitur,fecundùm Magiftrum inhifto-Eiufmodi rijs.Etfertur magicæ artisinuétor.Qui «olumnarü amp;nbsp;feptem liberales artes in 14. col urn nis amp;fupra lcripfit,lèptem æneis,amp; feptem lateri-nenciofac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x r- ' Generat. x, tgt;)S,cotraigncm amp;nbsp;aquam. Ninus vero libros eius combuirit,amp; ab eis orta funt Idoloktru. idola. Et ab imagine Beli ei’q j nomine, idola diâavelBeel, vel Baal^autBaa-lim,autBeelphegor,autBeelzebub,vn-dè Syropbanes primus idololatra Ae-gyp’^*- ^ DeiftoZoroaflreB.Auguft.2i.de Zoroaftres ciuit.Dei dicit,quód fertur deZoroa-rifit eahora flre,quódlólusiplc natus rilèrit, cum «juanat’eft. oænes alij plorent,nec aliquidboniri-fus demoftrauit. Nam licèt magicarum artium inucntor,a Nino tamé rege Aft fyriorum fuitluperatus. Glemcs in iti-nerario dicit,quod bic volens videri oe-us,amp; aftris multùm mtetus, velutlcm-tillas qualdam ex ftellis producebat^ vt rudes in ftuporem miraculi traherétur. Tandem abiplo dxmone,qucm impoiv tunius frequentabat,cft luccenlus, cui extruxerunt lepulcrumjtanquam ami- |
GENERATIO XIX. coDei,vebiculofulmini^ad cçlum 1e-uato:vndè amp;nbsp;boe nomen poft hiortem lórtitus eft Zoroaftres, quafi viuens aftrum. Cum Ariftotclcs fenbat,vicies Ridicule centum millia verluu abipfo condita, miratio, miratur Helinandus,quomodó AriRo, '^”quot;-teles viderit libros eius, cum Ninus eos p'^acApr** combuflerit.Iftdorusdiciteum à Nino potuerint interfedum.Eius autem magicam poft multa fecula Democritus ampliauit. EX GENTILIVM SCRIPTVRIS. Berofut, Berolus Chaldamp;us,vt lofephus in primo de ludaica antiquitate fignificat, fuit facerdos,notarius,amp; fcriba publi-cus,amp; praeceffit Alexadri regnum: quo tempore,vt author eft Metaftbenes,penes facerdotes folos erat publica fides annalium:quamobrem omem Cbalda-leam deflorauithiftoriam,amp; fic exordi-tur, dicens;Ante aquarum eladem fa-molam,qua vniuerlus perijt orbis,multa præteriêrunt fecula, quæ à noftris Chaldæis fidelitèr fueiüt obferuata. Et cum de inundatione orbis, ac faluatio-neNoefiliorumq;latè fcripferit, fub-iungit : Igitur ab hoc anno falutis hu-manx abaquis primordio fumpto, no-ftriMaiores numéros fcripferunt. Nos abbreuiatèreferemus origines amp;nbsp;tempora amp;nbsp;reges eorum duntaxat regno-rum,quç nunc magna habetur. In Afia quidemnoftrum omnium cclfilfimum Babylonicum,in Africa Aegyptium amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VJ* Libycum.Poftremó inEuropa quatuor breuiùs ali-noftri énumérant, Celtiberorum, Cel- quanta ha-tarum,Kytim,quodillæ gentes Italicu appellant:amp;Tui(conum, quoda Rbe- Tuifconum no fluuio per Sarmatas in Pontumfi- «gnu™«''* nit. Addunt quidam etiam quintum, norum. lonicu. Deinde Berofus defcribit ar-borem filiorum Nox: deinde filiorum Sem,Cham,amp; lapheth. Pofteain 4,lib. Berolus de Noa autlanorefert, quód inEuroparegem Sarmatic feceritTui- y'Jt®®'^^ fconcm,aTanaiadRhenum,iunélique amp;Satinacic, funtilli omes filij Iftri amp;nbsp;Mcfx,ab Adula monte vfque in Melembriam Ponti-cam.Hxcille. GENERATIO VIGESIMA. .yïdiluwo yjaue adt^ièrahamJunt anni Jecumlùm Uelraos, yt ajt 'Philo, ducenti nona^iMaduo :/edJècundiim Sej/tua^inta, Juw anni non^enn ^uadra^niadun. ^è c 5 cAka' |
P lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Ælgt;raAatny/^^d natiuitatem ^oißsJunt anni ^aa(irtn^entiyigintiauini^:£t à moi-I. taberfiacu ß ^‘^incifoatum tem/atm tigneum amp;nbsp;lum po rta- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k^em (latam in monteSinai^ tile a Mofe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anni oSfopinta, ♦Hormefta Ninus mo* rieur, Mitt.i^. ’ A Etas tertia mundi in Abraham pa-fti ab exordio generis humani anno 3i84.vicefima incepit generatio. Natus enirn fuit Abraha anno patris fui Tha-ræ 70. regni vero Nini regis Aflyrio-rum,4.2. VndèOrofusmpræfatio-ne libri de* Ormifda mundi, fic ait: Ab Adam vfque adnatiuitatem Abra-hæ, lunt anni 3184. vel vt alij habent, triamillia34.qui ab omnibus hiftorio-graphis vel lunt omifli, vel ignorati. Ab Abraham autem vfque ad natiuitatem CHRISTI fub Augufto Oftauiano, anni lunt duo millia qndecim. In quitus authores amp;nbsp;fcriptores inter fe omi-um ocia negociaq; triuerut. Hebræi ta-men3quos non lequor,ab exordio mu-divfq; adnatiuitatem Abrahæ,folùm ponunt mille nongentos quadraginta-odo annos. Et fic fecudum Septuaginta interprètes, quos fequitur Beda amp;nbsp;Orofius amp;Ecclefia,excediturHebrço-rum fupputatio mille ducentis trigin-taquatuor annis. Porto Ninus,vt refert, Otho Erifin-uiens inter oues incrmes,quinquagefi-mofecundo’regni fui anno, in oppu-gnatioevrbiscuiufdam fagitta pereuf-iùs,interijt,in ipfoque veridicè impletu cftiOmnis qui acceperitgladium, gla-dioperibit.quod adum eft anno Abra-hæ decimo.Diodorusfic ait: Genito ex Semiramide filio,cui nomen Niniindi- Altitude Sepultus eft in regia, fepulcro ingentis drónif*quot;*quot;quot;^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouem ftadiorum. Mortuo autem Ninoprimo rege A1-fyriorum,anno ab exordio mundi 3194. rehóto filio impubère Nino amp;vxóre Se-miramide,hæc neque immaturo puero (ait Iuftinus)tradereimperium,nec ipfa Stmiftmit. palam traâareaufa,totac tantisgenti-busvix patienter vniviro, nedum foe-minç parituris,fimulat fe pro vxore Nini filium,profoeminapuerum. Nam amp;nbsp;ftaturavtriq; mediocris, amp;nbsp;vox panter |
gracilis,amp;lineamctorum qualitas ma-tri ac filio fimilis.Igiturbrachia ac crura velametis,tiara caput tegit:amp; nc no-uohabitu aliquidoccultare videretur, cq/lem ornatu etpopulum veftiriiubet, quem morem veftis exindc gens vniuei-fatenet.Sic primisinitijs lèxum menti-ta,pucr crédita eft. magnas deinde res geffit, quarum amplitudincvb'iinuidi-am luperatam putat, quæ fit fatetur, quémve fimulaflet.nec hoc illi dignitatem regni ademit,fed admirationem au-xit, quod mulicr non fœminas modó virtute, fed etiàm vir os anteiret. Hæc BaBylonU Babyloniam condidit,amp; murum vrbis conditur, coö:o latere circundedit,arena,pice,bi-tumine interftrato, quæ materia in illis gj^^^^^p pafsim iocis è terra exæftuat. Multa alia præclarahuiusreginæ fuêre: liquidem non contéta acquifitos à viro regni termines tueri, Acthiopia quoquèregno fuo adiecit.'Sed amp;nbsp;India bellum intulit, quopræter illam amp;nbsp;Alexandrum Magnum nemointrauit.Iuftinushæc. Sed Diodorus Siculus lib.3. refert hoc Semiranu* modo:VniuerfadeincèpsperagrataAe-gypto,Libyalt;^; magna ex parte in ditio-né redada,adloucm Ammoné tranfijt, fcifcitatura adeo lùævitæfinem.dici-turrefponfum cidatum,ab hominibus migraturam elTe, atque à multis Afiae gentibusimmortalium honores alfccu-turam.Idque fore,ciimei Ninus filius infidiaretur, de quo infra.Idem Diodorus paulopoft: Côftitutis,inqt, Aethi-opiç Aegyptiqj rebus, Semiramis ad Ba-drianos Afiæ cum exercitu defcendit. amp;cùmdiutiùs pacem egiftet, honoris cupida, excogitauit aliquod memoria dignum bellum gerere. Audiensigitur Indorum gentem maximam,inter cçtc-ras orbis regiones pulchram fertilemq;, arma in Indiam vertit. Eft autem India præ ceteris pulchri- indiz r*-tudinccxcellens, regio multis flumini- gnum. bus diftinóla,bisqjfru(ftusannuatimfc-rens.adeó aute omnibus exuberat ad vi-âum necelfarijs,vt alfatim vbilibèt fru-Üus alferat.dicitunnunqin ea fterilita-tem cfte,autfruâ:uû vaftitate.Eftibiin- indix^el» credibilis elephantorqm numerus, qui phintorum virtuteamp;roborecorporislógè Libycis «‘“’bui. præftant. Similiter auri^argenti, xns. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. J»'
|
lapidumqueprecioforum, cçterarumq; return quç addelicias atq-, opes fpeftat, Tumma copia. Quæ fingula Semirami-demadbeUumlndicum inuitauêre. Videns autem quantum bellum fuf-ceptû effet,magnisq; viribus fibi opus effe, omnibus prouinciarum præfeftis mandauit,vt pro magnitudine prouin-ciarum,iuniores bello aptos confcribe-rent.Edixit quoquè reliquis,vt poft tri-enniü in Badris parati inftrud^; ad-€ffent.Iulïitq;inPhœnicia,Cypro3Sy-ria,atq; alijs maritimis locis, vbi ea materia luppetit,naues fluminibus aptas parari. His tandem confedis, copias omnes in Badris coëgit.fuit militu numerus, vt Etbefias tradit,tredeciès centena millia militum, equitum quingeta millia,currus autem ad centum mil-lia,nauesdiuerlae adduo millia. R*xlndo- Audita rex Indorum turn exercitus tum. magnitudine, tum ingéti apparatu bel-li,conatus eft excedere Semiramidis vires. Et primiim ex arundinibus nauigia confecit,ad quatuor millia,fluuio ac-ïoburinin- commodata.Armorum quoque omnis dia amp;nbsp;craffi-generis copias cófecit. Elcphâtorumq; tud«, venatióe fada, plurimos ad bellum in-ftruxit, omnibuslt;^ue paratis atqucin-ftruélis,nuncios ad Semiramidem nuc appropinquantem mittens, repræhen-dit eius ambitionem, quód nulla lacef-ftta iniuria,bcllü fibi inferret, multisq; verbis earn per literas incufans,deos in-uqcans teftes, minatus eft, ft acievida diet, fe illam cruci affixurum. Leda epiftola,ridens Scmiramis,nó verbis, fed virtute certandum, refpon-dit.Dcindèregis claffe inuenta, durum certamen c5miflumeft,ac diutius ma-gnis viribus vtrinque pugnatum. tandem fuperata Indorum claflc, ad mille naues lùbmerfç funt, multiquemorta-les capri. pontem fupra flumen,quo fa-cilior effet tranfitus, conftruxit. præfi-dioq; ex vtroqj latere impofito,oés copias traduxit, vrbes amp;nbsp;inlulas cepit,ad centu millia hoiminferuitutéredegit. Claffe amiffa,Indorum rex fimulas, fixas copias procùl à flumine retro ab-duxit, vthoftes id formidinefadum rati, flumen tranfirent. Semiramis vero parte copiarum ad póris euftodiamre- |
lida, Indos cum reliq^ua parte exercitûs perfecuta eft,atque de vidoria lecura, inprimis pugnans,Indos in fugam verrit. Rexbaudeare perculfus, aduerftis reginam virili animo profïcifcitur,ma-gnamque edebat Affyriorum cxdcm. Cum autem magnusinterfedorum cumulus fieret, timor amp;nbsp;tremor omnia complêffent, nulli iam ordinem ferua-bant. ita omnibus fermé Affyrijs ad fugam intentis, Rex Semiramidi cafu ob-uius, primus fagitta brachium eius,de-indè iaculo humerum fauciauit: mox omnes in fugam verfi,adnaues tendut. Infeë[uentibuslndis, magna cxdes fada eft, per locatantx mulritudinian-gufta,itavt Affyrij luomettumultuin-tcrirent. Multi ex vtroquepontislate-^^gt; fugicnrium mulritudine in aquam præcipitati funt. Semiramis, cum ma- Semiramï» ior eorum pars qui bello fupcrfucrant, ^®“”“‘ flumen tranfiffet, pontem quem fcce- ponsfuper rat, difcidit,mulris Indorum, qui illos nauesfibri-infequendo aflcenderant, vi fluminis ®®”“* fubmerfis. Rex multis prodigijs augu-rumque refponfis monitus, nè flumen tranfiret,finéinfequendifccit. Semira mis vero permutaris captiuis,in Badri- *’ anos rediens,maioré exercitûs parte di-mifit.Itaó; fruftrata,Babylonem redijt. Hæc multó pluribus verbis Diodorus, Qui amp;ea dicit poftea tradito filio regno, euanuiffe iuxta oraculi refponfum, amp;nbsp;aliqua fat'is fabulofa fubiungit. Indiïnfe Idem Diodorus refert, quód Indo- p^^^ „i|,*^g rumpopul* fuerit in feptem tribus dif- dirtnbuti.-tributus. Prima eftphilofophorum. hi ab omni opere immunes, neque fcrui- ^*'fl®l®pW» unt cuiquam, neque imperant: pau-ciores numero, facra dijs faciunt, amp;nbsp;curam habent defundorum tanquim charidijs. anni principio conueniunt: ficcitates, pluuias, ventos, morbos prædxcunt, cæteraque quorum co-gnitio poffitvriliscffe. Qui fallum dicit, quódperpetuó fileat,pœnam fubit. Secunda tribus eft agricolarum, quos ^2‘'«®1*» nullus hoftislacelfit,nequefpoliat, vi-uunt autem in campis cum vxoribus amp;nbsp;liberis, foluti metu, neque in vrbes conueniunt, dant Regi tributum. Omnis enim India fubdita eft regibus. Tertiam tribum conficiunt paftores, P*ft®r«»gt; c 4 qui |
3» lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Anilices. Milites. Ephori. Conhliarij. Indoiu legs*’ Treuerit. qui neque in ciuiiatibus,neque in villis morantufj vtuntur tabernaculis,vena-tuac retibus tutasa fensauibusq^ter-ras rcddunt. Quartum locum artifices tenentj quorum pars armis^ parsrufti-cis inftrumentis fabricadis vacat. Quinto ordine milites armisdeditifunt,qui cum equis elephantis^uebeUo aptisex regia vidum nabent. Sextus eft ordo Ephororu:hi quçcunqueinlndia agu-tur,regi referunt.Septimoloco exiftut, qui publicis conGlijs prçfunt^nobilita-teprudetiaq; infignes, at numéro pau-cilfimi.DuceS infuper ex his deliguntur ac principes.Has in partes politia diftri-buta eft,amp; non licet vnius ordinis viru, alterius vxorem ducere, neque exerci-tium mutate. Stmiramis. ' Trebeta. Leges apud Indos babentur varix, qux fuerunt àprifeiseorû philofophis edits, lege enim fanxerunt, neminem omnino ieruum efle, liberos squoiure honoreque haberi, optime ad omnem fortune cafuminftituifTevitamiStultu. videri,leges squas omibus pofitasj Fortunas non æquè omnibus communes efle. Semiramis cumbaberetpriulgnum, Trebetam didum,fufpicione aftedan-di regnum du61:a,infidias illi parare coe-pit. Qui elafle fada,c regno fugit, ex Aflaq; inEuropam profedus,ideft,per mare in Rhenum,ac inde per Mofellam fluuiu,in valle pulcherrima Gallis co-fedit, ibique florentifflmam vrbem to-tius Gallis caput fundauit,ac Treuerim quaflTreberim ex nomine fuo ap-pellauit. Extant ibidem hodie antiqus nobilitatis monumetorum infignia. E quibus circa annum Domini milleflmu duceteflmu,repertum eftinlapidefcul-ptum tale Epitaphium: 2\lini Semiram^j^ute tanto coniugefe/ix, ^iurimapo/^iitt^Jèiijflura/rioril/ji^ aiie/û: 2/on contenta/ui^, nec totaßmitts oréK, £xfuht àfatno^riuignum Tretet a remo^ JnJi^ne ^ro/u^us noßra ^ui coi^ie/it yrlcm. Gotfridus: cAnte^^T^omamßTreuert^ßetit annismille trecentti. Fuit autem Semiramis elatifflma mu-lier amp;impudica3de qua narrat Valerius Maximus: Cum ci circa eultum capitis |
fui occupatç aliquando nunciatum effet, Babyloniam cuidominabatur,de-fecifle, altera parte Crinium adhuc fo-luta,adeamexpugnadam cucurrit: nec prius decoremcapillorumin ordinem, quàm tantam vrbem in poteftatem fus redegit. Quocirca ftatua eius Babylo-ne poflta eft illohabitu, quo ad vltioné exigendam eeleritate prçcipiti retendit. Oroflus de ea libroprimo: Semira- Semirami» mis libidine ardens,languinemfltiens, coowg»««» cum omnes quos concubitu obledaf-fet,occfderit,tadèm filio flagitiosè con-C.epto amp;impiè expoflto,inceftu cogni-to, priuatam ignominiam publicoÏce-Icre obtexit. Prscepit enim, vt inter parentes amp;nbsp;filios nulla delata reuerentia naturs, de coniugijs appetendis, quod Cuique libitum eflet, liberum fieret. Et MorsSemi-vtfcribitluftinuSjCiimfihj cócubitum petijffetjab eodem interfeda eft,iuxta louis Ammonis oraculu, duos amp;nbsp;qua-dragintaannos regno potita, ANNO quinquagefimotertio p- Ni„u, ret fentis generationis, Ninus filius Nini, fecüduf,ali-Zameis alias didus,monarchiam Afly- “ riorumfufeepit, amp;nbsp;annis trigintaodo regnauit.Hic regno potitus,elaborato à parentibus imperio contêtus, belli ftu-dia depofuit, amp;nbsp;veluti fexum cum matte mutaflet,raro à vins vifus, ocium ÓC delicias fecutus, in foeminarum turba cólenuit.Exiftimabat enim incommoda omnia vitare, in cótinuis verfari vo-luptatibus,vacuum efle curis,fummam inregefelicitatemratus. Ad fecuritatë autem imperij, amp;nbsp;vt àfubditis timere-tur, annuatim certum militum indice-bât numcrum.ado anno,copias,remif. fo domum priori milite, rurfus à pro-uincijs petebat, quo fiebat vt amp;nbsp;fubditi promptius imperata facerent.Annuam autem militum mutationemadidcon-ferte exiftimabat,vt paru a têporis con-fuetudine nulla inter eos amicitia con-trada, nequeducesneq; csteriaduer-fiisregemconlpitarent.Vitavetóprin-cipis exterioribus ignota, voluptates fuas eis occultas reddit, amp;nbsp;tanquàm in-uifibilem Deum ne verboquidem quis blalphemare prs timore audet. hoc pa-do duces exercitüs,prouinciarum prç-fldes, indices inJupèr fingularum gen tium. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. «
|
ftffyriji Syti. Gen.iy. Abraham. Gene. n. tium,abaque pro regni cura difponens» vita agebat. Pofteri quoquè eius exempla fecuti J refponfa gentibus per inter-nuncios dabant. Et fic imperium Af-fyriorum,qui pofteà (tefte Iuftino)Sy-rij vel Syri diéh lunt,ad Sardanapalum vfque durauit. ANNO 7$.Abrahx,quieftannus regni Nini regis Aftyrior urn vicefimus tertius, quia multarum gêtium futurus pater crat Abraham,vocatur ideó à Do-mino^audoque nomine,ab ipfodidus cftAbraham, qui priùs Abram vocatus crat. prxcipiturqueeijVtnó folùm af-fcéiu,fedamp; loei mutatione ciuesBa-byloniç fu giat. Refert enim Pbilo,cum àChaldæis, eô quódignem ritu ipforu adorare nolletjin ignem proieél:um,fed mox adinuocationem Domini libera-tum, iuxta illud: Eduxit eum Dominus de Vr Cbaldæorû.Vr enimjlingua eo-rum,ignis vocatur.Sed etIolephus:Me-minitjinquit, patris noftri Abraha Bc-rofus,non quidem nominans eum, fed itadicens: Poftdiluuium decima genera tione apud Chaldços fuit vir quidam iuftus amp;nbsp;magnus,in cæleftibus rebus expertus. Nicolaus vero Damafcenus ih quarto hiftoriarum fic ait: Abraham regna-uit in Damafco, veniens aduena cu ex- ercitude terra, quæ fuper Babylonem Hac infra dicitur Chaldæorû.Etluftinus abbre- Trogi Pompeij jibro 56. fic re-parrantur. fert: Fuit nanque ludxis origo Dama-fcena,quç Syriç nobiliffima ciuitas eft. *amp;poft,*poftDamafcum Abraha, Ifrael, Mo-Apud fes,reges fuêre.Scdlfraëlem felix decern filiorum prouetus, maioribus fuis cla-riorem fecit. Itaque populum in decern régna diuifum, filijs tradidit,omnesqgt; exnomineludx,quipoftdiuifioné de-ludddiöi ceHerat, ludæos appellauit,coliq; eius ’ memoriam ab omnibus iulht.Eius portin omnibus accefterat.Hxc etfi non in totü,tamen in cortice,fidei noftrçlunt confentanea. poftetq; Abraham amp;nbsp;poften illius,reges dici.De hoc infra gene-ratione viceumafecunda clarius. Abram Dixittum Dominus ad Abra: Egre-Gene.n. dere de terra tua, amp;de cognatione tua, amp;nbsp;de domo patris tui, amp;nbsp;veni in terram ^uammonUrauero tibi^ ibi^uefaciam |
te in gentem magnam.Abram obediens Deo,dum effet 7$. annorum, cum Loth nepote ac familia fua migrauit in Cha-naan, quam terram amp;nbsp;latè poffedit, ac pofteris fuis reliquit.Ab hoe anno 7$. Annusrejgt;-Abræ,vfq; ad legem datam Moifi, funt miffionis. anniquadiingenti amp;triginta. De hoc Apoftolus ad Galatas capitulo tertio, ibiq; veró poft quadringétos amp;nbsp;trigin-ta annos fada eft lex. Quod veró vene-ritinChanaan,de*quoComeftor:Tu- lt;hocßc lit autem Abram Sarai amp;nbsp;Loth, amp;nbsp;animas quas fecerat in Ara,amp; intrauit terram Chanaan, amp;nbsp;venit ad Sichern amp;nbsp;ad conuallem illuftrem, quæ Pentapolis P*“**poh'»lt; dicebatur tune, à quinque vrbibus So-domorum,quæ nunc mare mortuû di- mum. citur, quia nil in eo viuum fubfiftit:vel lacus Afphalti, id eft, bituminis, quod bitumen potiiis quam aquam habeat* Apparuitq; eiDominus,amp;dixit ei: Se-mini tuo dabo terram hanc. Qui ædifi-cauit ibialtareDomino.de quo lofe-phus:Primus,inquit,prçfumpfitDeum vnû creatorem effe cudorum pronun-ciare, amp;nbsp;hominum opinionem, quam tune cunfti de Deo habebant, innoua-re amp;immutare præualuit. Hæc autem conijciebat per terræ paffiones amp;nbsp;maris, amp;nbsp;ea quæ contingunt circa folem ' amp;lunam,amp;ex omnibus quæ circacç- ^ lumfcmpèreueniuht.De eodemBero-fus meminit, vt luprà didum eft: Indé tranfgrediens Abram,tetédittaberna-culum inter Bethel amp;nbsp;Hai,amp; çdificauit ibi iterum altareDno.Et perrexitvltri ad meridiem,amp;habitauitinDamafco. Vndè amp;nbsp;nomen eius vfq;nunc in ciui-tateDamafcena habet in gloria,et vicus oftcditur,qui dicitur Habitatio Abram. Fafta eft autem fames magna in terra Chanaan, amp;nbsp;delcendit Abram ïn'^^^*®*-Aegyptum.Timensque hbidinê Aegy-ptiorum,nè eum propter fpeCiem mu-licris occidcrent, fororem fuam earn dixit. Etlùblata eft mulier valdè pul- Sarai, chra in domum Pharaonis. Abram veró bené vfifuntAegyptij propter earn. Deus vero defiderium regis impediuit, nè tangeret cam^ ægritudine amp;nbsp;tu-multu caufarum. Cumque pro falu-te regis facrificarent, per iram DEI hoc accjdiffe fignificaruntjquodvxori P^ffi* |
|
34 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM. Pharao, Arithmeti-caamp;AftrO' logiaAbrj. Gene. 13. Fritref. loth. Gent. 14. Bellum. peregrini iniuriam facere ftatuiffet.vo-cauitq; Pharao Abram, amp;nbsp;dixit ei: Cur nonindicafti quod vxor tua effet? Eccè rxor tua,accipe eam.Et prçcepîtrex vins fuis, vt educcrent eam.Sed amp;mune-ribus donauit: et, telle Io(cpho,vt effet inter fapientilîîmos Aegyptiorum, in-ftituit: virtutemque eius amp;nbsp;gloriam ex hoc contigit effeelariorem. Nam cùm effent Aegyptij diuerfis moribu s diffidences, verba eorum inania, nihildj; verum habentia demóftrauit. Erat igitur in admiratione cunélorum, tanquam vir lapiens,atqueparatus nonfolum ad intelligendum, fed etia ad loquendu amp;nbsp;fatisfaciendum quxcunq; docere nite-retur. Arithmeticä quoquè eis cótulit, amp;nbsp;q de alhologia funt,ipfe quoquè có-tradidit.Nam ante aduêtum ciusAegy-ptij hæc ignorabant.Deinde prxcepit Pharao propter Abram, vt deducereut eum amp;nbsp;vxorem eius,amp; omnia quæ ha-bebat, extra terra luamabfqj moleftia. Reuerfuseftautem Abrarn vfquead lotum, vbi primùm fixerattabemacu-lum, inter Bethel amp;nbsp;Hai. Erat autem Abrarn diues valdè in pofielfione auri amp;nbsp;argenti. Sed amp;nbsp;Loth qui erat cum Abram^fucrunt greges ouium amp;nbsp;armé-ta.Dumqueveniffent in Chanaan,fa-daeftrixa inter paftores gregum Abrç et Loth.Dixit ergo Abram ad Loth:Nè, quæfo, fit iurgium inter me amp;nbsp;te. fra-tres enim fumus.ECcè vniuerfa terra co-ram te eff. Si ad finiftram ierisj egoibo ad dextram: fi dextram elegeris, ego ad finiftram pergam.Elegitq; fibi Loth re-giottem circa Iordanem,amp; habitauit in Sodomis, Abrarn in terra Chanaanin ciuitate Ebron. Ex hac itaque parti done fada eft conluctudo, vtmaiordiui-dat,minor eligat.Aedificâuit autem ibi altare Domino, dixitquc Dominus ad Abrarn: Leua oculos tuos: omnem eih terram quam confpicis, dabo tibi amp;fe-mmi tuovfquein fempiternum. In illo tempore Chodorlahomor rex Elamitarum, adiudis alijs tribus regibus, inter quos erat Amraphel rex Sen-naar, qui fuit ex Nemroth, amp;nbsp;alio nomine ùà vocabatur, (caufaerat belli, quia rex Sodomorum amp;nbsp;alij quatuor ï'^g^^j Gomorihacj Adamæ,Seboim,amp; |
Balx,quæ eft Scgor,tributû quodfoL uebant, duodccim annis negabat) inijt bellum,habens in adiutorium alios ex Syriareges.Congreffique amp;nbsp;prçlio forti commiffo, multi ex Sodomis focijsq; mortui, rcliqui vero captiui abdudi lunt.Abrarn cùm audiuiflet calamitatê Abraa. ■ Loth atque vicinorum, numerauit ex-peditos vernaculos fuos trecentos decc amp;nbsp;odo, iundis locijs de coualle Mam-brx ex domo Efchol amp;nbsp;Aner: hi enim pepigerant fcedus cum Abrarn: amp;nbsp;per- , fecutusefteos vfqueDan,amp;diuifis fo-cijs^irruit fuper eos nodc,perculfit4uc cos, atque perfecutus eft vfque ad terram Damafcenorum, reduxitq; omnë lubftantiam, amp;nbsp;Loth fratrem fuu, mu-lieres quoquè amp;nbsp;populum. Egreffus eft autem rex Sodomorum in occurium eius, Abræ f. honorandi caula, poftq reuerfus eft à cxde Chodorlahomor amp;nbsp;regum qui cum eo erat in valle Saue,quæ eft vallis régis. At vero Melchifedech rexSalem,quiamp;Sem ... filius Noæ fecundum aliquos afferitur deck * ** fuifle,quem Apoftolus ad Hebrçosin- Heb. 7. 4 troducit finè pâtre amp;nbsp;fine matre. Tra-duntque Hebr^i,ab hoc vfq; ad Aaron, omnes primogenitos fuiffe lacerdotes, amp;Deo vidimasimmolaffe.Hicprotu-lit panem amp;nbsp;vinum Abrç.Erat enim fa-cerdos Dei altiffimi,Benedixitq; Abræ, amp;nbsp;ait: Benedidus Abrarn Deo excelfo, qui creauit Cælû amp;nbsp;terram. Abrarn aut dedit ei décimas ex omnibus.Rex autem Sodomorum obtulit Abræ omia recu-perata,exceptis perfónis. Sed Abrarn nil voluit accipere, nifi partes coru qui eu iuuerût.Hinceftq mercedemaDeore-cipere meruit. Qui ait:Ego ætedor tuus fum,etmerces tua magna nimis:noli ti-mere.Et quia adhuc finè filio erat, promifit ei Deus filium, amp;nbsp;multam ex eo fobolem,numero ftellarum futuram.Et Gene, iff ille quidem hoc audiens, facrificiu obtulit. Occidente autem fole,lêparatim Defid# eididum eft pervifionem, quod fernen fuum pcregrinaturum effet in Aegy-ptum,amp;feruiturum qoo.annis, 4.autê generationereuerfurû.Totidem autem anni numerantur ab eo tempore vlquc ad egreffum filioru Krael de Aegypto, Djxit autem Abrarn ad Dominum: Quid |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. 51
|
Sara. Agar. Gene.iö, Q^iiddabis mihi? ego vada fine liberis, amp;Damafcus filius EliezeV procurato-rjs mei,ent hæres meus. Et uixit Dominus: Non erit hæres tuus, fed qui egre-dietur de vtero tuo. Credidit Abra Deo, amp;reputatum eft ei ad iuftitiam.Quæfi-uit autem fignum Abram.Et ait Dominus; Sume in craftinum vaccarn, capra amp;arietem,quçq;trima,amp;turturem amp;nbsp;columbam,amp;immola. Qui tollens ani-malia,per medium diuifit, amp;nbsp;partes có-trafe altnnfecùs pofuit, aues autem no diuifit; amp;nbsp;dum expedaret prçceptû Domini de modo immolandi, defcenderut volucres fuper cadauera, amp;nbsp;abigebat cas Abram, cumque fol occubuiflet, ir-ruit iopor fuper Abram amp;nbsp;horror. Et didu eftad eumdeannis4.oo.vtfupra. Non aut fic accipiendum eftjtanquam in illa duriffima feruitute 400, annos populus Dei fuerit: Sed referendi lunt anni quadringenti ad id quod di dû eft» Peregrinum futurum eft fernen tuum in terra non fua, fiuc in Chanaan, fiue inAegypto peregrinu erat, antequam hæreditaté haberet ex promiffione Dei: quod fadum eft, poftquam ab Aegy-pto liberati lunt. Et beatus Auguftinus quadringentos annos numerat à nati-uitate IfaaCjvfque ad cgreflum Ifrael de Aegypto. Sarai autem non habcbatlibcroS, amp;nbsp;dixit Abrahæ: Ingredcre ad ancillam meam Agar, fi fortè exillafufcipiam fi-lios. Et concepit, ac defpexitdominam fuam:amp; Abram diffimulabat. amp;ait Sa-rai:Iniquè agis,iudicct Deus.Cui Abra: Eccè ancillain manu tua eft. vterc ea vtlibet. Affligente autem earn Sarai,il-1a inijt fugam, volens ire in Aegypturn de qua erat.Et inuenit earn angelus Domini foliuagam: Reucrtcre, inquiens, ad dominam tuam,cthumiliare.concc-pifti amp;nbsp;panes filium, amp;nbsp;vocabis nomen eius Hifmael. Hic erit ferus homo. Manus eius contra omnes,amp; eregionè fra-trumfuorum figettabernacula.Cumq; loqueretur Dominus eu ea,pertranfijt in turbine,amp; vidit ipfapoftenora Dei, amp;nbsp;aif.Profedó hïc vidi poftenora vidê-tis me.Et appcllauitlocû,puteû viuen-tis, amp;videntismc. Adhueputeus Agar oftenditur inter Gades amp;nbsp;Marach, ie-cundùm Comeftorem, Quæ redijt, amp;nbsp;peperit filium, amp;nbsp;vocauit eumHifma- futur, el. Abram autem erat tune 86. anno- Abram. rum. |
ANNO Abrahæ XCIX. apparuit ei Deus, promittês filium de Sarai, iuf. fitque eum vocari Ifaac, dicens gentem magnam ex eo futuram.præcepitque vt genus quod ei nafceretur, alijs non mi-fcerent,fu3i^; genitalia circunciderent. Et Abraham quidem gratias egit,repé-teq; circuncifus eft, amp;nbsp;omnes qui apud eum erant,amp;puer Hifmael. Exindè Abrahæ in conualle Mam-bræ in oftio tabcrnaculi apparuerunt tres angeli in fpccie humana,currensq; obuiam eis atque adorans,inuitauit eos adhofpitium, amp;conuiuium fecit. Cui angelus: Reuertar poft annum tempore ifto, amp;nbsp;habebit filium Sara vxor tua, Quoaudito, Sararifitpoft oftium occulte, diccns:Poftquàm cófenui,amp; Dominus meus vctulus eft, voluptati ope- Genc.»/.; Gene, it. ram dabo?Dixitque angelus: Nunquid DEO difficile eft quidquam? currifit Sara? Negauit Sara, timore perterri-ta. Dominus autem dixit:Non eft, fed rififti. Cumque furrexiftent illi tres viri, „e Sodomis direxerunt oculos contra Sodomam. ante vrbem Clamor,inquit Dominus, Sodomoru coquot;^«**quot;* multiplicatus eft,o£ peccatum eoru ag- oinduOro* grauatum eft nimis. Abiêrunt ergo So- hu ra. domam. Abraham autem ait:Nunquid Domine perdes iuftum cum impio? Si fucrint quinquaginta iuftiinciuitate, peribunt fimul, amp;non parcesloco illi propter quinquaginta iuftos, fi fucrint in co? Dixitque Dominus: Si inuene-ro in Sodomis quinquaginta iuftos, parcam omni loco propter eos. Ait Abraham: Quia femel eoepi loqui ad Dominum meum,cùm firn puluis amp;nbsp;ci-nis, quid fi quadragintaquinquefue-rint?Et ait: Non percutiam.Et ab hoe Abraham defcendit vfque ad decern, dixitq; Dominus: Non delebo propter dccem. Veneruntque duo angeliSodomam Q^|j^ verperè,fcdéteLoth infonbus ciuita-tis.Qm lurrexit amp;iuitobuiameis,ado-ransq; eos pronus in terra,dixit: Obf e-cro dni, declinate in domû puçri veftri. |
|
j6 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM amp; manèproficifciminiin viamveftrS. Qjuidixerut: Minime, fedinplatçama-nebimus. Compulit ülos opidó, vtdi-uerterent apudipfum. Ingreffisque do-mum,fecitcóuiuium. Etcumirentcu-bitum,populus Sodomorum circundc-derunt domum, dicentes Loth, vt pro-duccret iuucncs, intendentcs abutieis. Quiait;Habeo duas filias qüj nondum cognouerunt virum.abutimini eis vtli-bet.tantvlm bis nihil mali facitc.Ingref-h em funt fub vmbra culrainis mei.Hoc autem fecitperturbatus,non confilio. Anlh noluerunt, amp;nbsp;vim faciebatLoth vehementiffimè. Et cccè angeli intro-duxprunt Loth, amp;nbsp;clauferunt oftium: illos autem qui forls erant,pcrculïerüt *âoraCafeu‘^æ^‘’:^’^^5 4^^'æ‘^^*^°‘’“^’^‘^*‘^*’^“*'’ ^^ «rifia angeli dixerunt Loth:Educomcstuos de vrbehac.delebimus enim locum iftu. Et ingreflus Loth ad generös fuos, ait: Surgite, delebit enim Dominus ciuita-tem iftam. amp;nbsp;fecundum Hebrçosjipon-fos adijt. Qui nolueruntegredi,dicentes, Lothex morefempèrmalapdicerc. Manè diinmulâteLothexire,apprç-henfum eum cum vxore amp;nbsp;filiabus,du-xerunt extra ciuitatcm,diccntes:Nè re-Ipicias retro, fed in móte faluum te fac. Q^i ait: Nèfortè appréhendât me malum in monte, amp;moriar.Eft hîc ciui-HæcGe.i^. tasparua, adquamfugere defidcro.Et ïalavocat. ^|^ Dorninus:Non fubuerta vrbcm pro qua locutus es. Et vocata eft vrbs Segor, id eft,parua.Loth tarnen nómanht ibi, fed adcendit in montem:ideó poft euer-fa eft. De Sodo- Egrcfloitaq;LothdeSodomis,plu-it Dominus luper ciuitatcs illas fulfur amp;ignem, amp;nbsp;fubuertitciuitateshas, amp;nbsp;omem circa regionem, vniuerfosq; ha-bitatores vrbium,amp; cunda terrç viren-Statua faUs. tia.RefpiciensquevxorLoth, verfa eft in ftatuam-falis,quam lofephus dicit fe vidifte,amp;haâ:enùs manere. Verfus eft ergo locus in lacum falis fterilem, amp;nbsp;di-Maremor- q^q^ mare mortuum, quia nihil habês vitam,in eo eft. Nauem quoquè no pa-titur. Si quidviuum aliquaarteimmi-leris,fuperexilit.lucerna ardens fuperc-natat,extinlt;fta mergitur. oicitur etiam, quódpomanata in arboribus circupo-fitis, vfque ad maturitatem colons funt |
viridis: maturafiincidas, fauillasintàs inuenies. Meminit Cornelius Tacitus hbro 21. a dor um diurnalium. Loth autem egreftusde Segor,man- l^j^, fit in monte in fpelunca, amp;nbsp;duæ filiç ei-us cumeo. Didicerat autem fili« Loth, confummationem mundi futuram per ignem. fufpicatéque funt tale aliquid fa«ftum,quale in diebus Noç. Ad repa-randum ideo genus humanum, confilium iniêrunt, dantque patri vinum : amp;nbsp;co inebriato, fingulaum dormiêrunt cumeo. Conceperunt ambæ,peperitqj maior filium, amp;nbsp;vocauit nomen eius Moab: ipfe eft pater Moabitarum. Minor quoquè peperit filium, amp;nbsp;vocauit eum Ammon: ipfe eft pater Ammoni-tarum. Abraham autem videns fubuerfam Abraha», regionem Sodomoru, pcregrinatus eft ^®quot;®'*®' in Geraris,vt hofpitalitatè exercere pof-fet. Rex autem Geraris Abimelech,fecit ^jjinj^ij^b duciadfeSaram, vt earn haberet vxore. Sed comminatus eft ei Dominus morte in fomnis. Abim elech ver6 non tetige-rat eam.Et dixit:Domine, num gentem ignorantem amp;iuftamoccides? Nonne ipfe dixit mihi, Sorormea efi?Dixitóuc ad eum Deus: Etegofcio quodfimplici corde feceris, amp;nbsp;ideó euftodiui te nè peccares.Nunc redde viro vxorem.Tu-lit igitur Abimelech oues amp;nbsp;boues,fer-uos amp;nbsp;ancillas,amp; dedit Abrahæ,reddi- Abraham» ditlt;^ue illi vxorem fuam Saram, amp;ait: Eccè terra coram teeft: vbicunquè pla-cuerit tibi,habita.Dedit amp;nbsp;Sara: mune-ra. Orate autem Abraha, fanauit Deus Abimelech, amp;nbsp;vxores amp;nbsp;ancillas eius: concluferat enim nominus omnes propter Saram vxorem Abraha:. ANNO vero centefimo Abraha», Sarapeperit eifiliu, qué vocauitIfaac, amp;nbsp;circunciderunt eum odaua die. Ali- Ifaac.' quanto poft tempore, ciimvidilfet Sara Hifmaelemludétem cum Ifaac, ægrè Gene.aw tulit, amp;nbsp;dixit Abrahæ:Eij ce ancillam amp;nbsp;filium eius: non enim erithçres filius âncillæ cumfilio meo. EtHebræitra-dunt,quód cogebat eum adorare luteas irpagines. Dure hoc accepit Abraham, amp;nbsp;diffimulabat. Sed dixit ei Dominus: Audi vocem Saræ. Qui tollens panem amp;nbsp;vtrera aquae,impofuit fcapulg Agar, |
CHRONOGRAPHIÆ.
amp;tradidit eî puerum,amp; abijt-Cumque confumpta effet aqua in defertOjamp; puer fitiret, abiecit mater puerumfub ar-borejamp; fedit'procùl quantum arcus ia-cere poteff, ne videret filium morien-temj amp;nbsp;fleuit.Et audiuit neus voce pue-rijdixi^ue angelus matri:Surge, toile puerum. amp;nbsp;aperuit oculos'eiusDeus, amp;nbsp;vidit puteum, deditque puero bibe-re. amp;implens vtrem, abijt.Creuitpuer, amp;moratus eff infolitudincPharan,amp; fadus eft vir fagittarius. Et accepit ei matervxorem deterra Acgypti,de qua natifuntduodecim blijj principes tri-buum fuarum,
Abimelcch. nbsp;nbsp;^“quot;^ autë vidiffet Abimelecb Abra-
Abraham, bam profperatû,venit ad eum cum Phi-col principe exercitus fui, amp;nbsp;ait: Iura mihi per Deum, ne noceas mihi amp;nbsp;pofteris meis. Et eduxit eos Abraham ad puteum, quem oftenderat DEVS Agar,quem foderat Abraha ante Agar eiedam. hunc lerui Abimelech abftu-lerunt Abrahæ.Vndè Abimelech refti-tuiteum Abrahæ, qui vicifsim régi de-dit feptem agnas,amp; vocauit puteu B er-fabee: amp;nbsp;ibidem ambo pereuflerunt fœ-dus.plantauitque Abraham circ a puteum nemus, amp;nbsp;fuit ibi colonus multis diebus,nó habitator.Dicit enim B.Ste-phanus in Adibus Apoffolorum, quia non accepit ibi hxreditatem nee paf-fum pedis.
Cen. at. nbsp;nbsp;nbsp;Tentauit autem Deus Abraham,vo-
Abrahiof- cansqueeum,iuflïtvtlfaacfilium tune fersliaac. vigintiquinque annorum, immolaret loco certo defignato.qui fubitó furges, tefte lofepho j affumpto filio, amp;nbsp;tribus diebus pergens, dixit feruis fuis, vt ex-Ïiedarent ad radicem montis oftenfi. pfe autem lóluscum filio, portas ignë amp;gladium, affcendit. ibique ordinata ftrue hgnorum, tune Ifaac interroga-uit, quid effet facrificaturus cumvidi-inadceflet.Adquxille: O puer, quem innumeris votis aDeo optaui,amp; te dato, nihil eft quod pro te non feci, nee me feliciorem arbitr abar,nifi eùm te vi-derem,acmoriens, te fuccefforem mei honoris amp;nbsp;principatus relinquere gau-dcbam.Qui Dei volutate pater tuus fa-dus fum, denuofecundum eius placitu repono.Deo nanqj te c£do,^hunc ho-
GENERATIO XX. ??
norem dignatur à nobis recipere.Natus ergo féliciter,non communi m odo haC vitam cgredieris,fed à patre proprio ob-latus Deo patri cundorum. Reor enim quiatedignum iudicauit,nec çgntudi-nc, necinbello, neq; qualibetaliapaf-fione ex hac vita liberate, fed cum ora-tionib’ amp;nbsp;facrificijs animam tua fufci-pere, eritque decæterô meï curam ge-rens, qua gratia maxime te nu triebam, hoc mihiDeopro teprxbituro.
Ad hæc Ifaac libëtiffimèeius fermo-nesaccipiens, ait: Quianequeiuftû effet,vt ininitio nafceretur, fiDei amp;pa-tris indicium effet refutaturus,aut non fe monftraret amborum voluntatibus præparatum, quadó liceret,amp;folo patre hæc volente facere, fi non obedirct, effet iniuftu.Hoc dicens,acceffit ad cx-dem paritèr amp;nbsp;ad altare. Scd idem opus infirmatum eft, offerente Deo impedi-mentum.Clamauit ergo neus nomina-t'im Abraham, fufpëdens eum à nece fi-lij. Non enim quafi fanguinem defide-rarethumanum,necem filij feimpcraf-fe dicebat,fed eius mentem probare veile, fi etiim talia iuflus audiret: Per me-metipfum, inquit, iuraui, quia fecifti hac rem, amp;nbsp;non pepercifti filio tuo vni-genito propter me,bencdica tibi,amp; mul tiplicabo fernen tuum ficutftellascxli, ; amp;velutarenam maris: amp;benediccntur in femine tuo omnes gentes terrx, quia obedïfti voci mcç.Hçc eùm dixit Deus, arietem adlacrificium produxitex im-prouifo. Illi vero prxtw fpem femet-ipfos amplexantes ofculabantur. Altera vero die facrificio celebrato, re-uerfifunt ad Sarain,feliciterque dege-bant,cunda qux vellent, præbente cis Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Gene.ij.
At bara non multo polt tempore de- Mors Sarx. funda eft eùm vixiffet annis 127. fepul-taque eft in Hebron,Abraham ementc agrumficlis quadringentis ab Ephron in fepulturampofteritatis fuç.Erat autem fpelunca duplex: inluperiorifepe-liebantur viri,in inferiori mulieres.Ibi-dèm tarnen Adam amp;nbsp;Eua iam fepulti erant,vt Comeftor ait.
Erat autem Abraham fenex,dixltq; Gen.t4. adEliezerferuum fuum,eumque adiu- Elieier. rauit,vt jret ad cognationem fuam,amp; d inde
-ocr page 56-IOK NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
inde acciperetifaac filio,qui tune qua-draginta eratannorum,vxorem. Tulit ergo Eliezer decem camelos,amp;abijt,ex omnibus bonis oominiportans lêcum, perrexit^i inMefopotamiam adCbar-ram vrbem Nachor.accubuit autê cum camelis ante vrbem ad puteum. Orauit autem Dominum^vt vxor futura domi-Rebceca, ,ni fui fibi oftenderetur. Et eccè Rebecca Bathuclis filia defcenderat,amp;imple-uit hydriam: amp;nbsp;alijs quidem aüertenti-bus, ipfa peregrino aquam præbuit. amp;nbsp;adiecit: Quin amp;nbsp;camelis tuis bauriam. Ille aut accepto quod effet filia Batbue-lis,protulitinaures aureasamp;armillas, amp;nbsp;dedit ei. Cucurritque puella in do-mum,nuncians audita.Egreffus Laban, introduxit virum,amp;:deftrauitcamelos, lauit pedes hofpitum, amp;nbsp;appoluit pa-nem.Antè tarnen Eliezer expofuitcau-famitineris.relponderütLaban amp;nbsp;Ba-tbuel: A Domino egreffuseftfermooo-minitui, non poffumus extra placitum eius quidquamioqui. Ac Icifcitata puella,cólenlum præbuitnuptijs.at ipfé, prolatis vafis aureis amp;nbsp;argenteis, in pace dfmiffus cum Rebecca amp;nutriCeci’. quarn duxit lfaac,potitus poffel omnium return Abrabæ. Poff bæc Abrabam aliam duxit vxo-C«hur». r€fm,nomine Cetburam, id eff,copula-tarn.dicunthancfuiffe Agar, quç priùs cócubina, mortua Sara, fit vxor, nè fe--nex nouis nuptijs lafciuiffe arguatur. lofêpbus autem dicit, quod antequlm mififfetpro vxbre filij,duxerateam.Et bæc genuit ei liberos fei, amp;nbsp;feparauit eos Abraham dum viueret, ab Ifaac ad plagam orientalem,amp;cunlt;ffa quç pof. iederat, dedit Ifaac, alijs veró largitus eff munera.filij tarnen Cethuræàno-mine liberæ fe dixerunt Sàracenos.No-Alitcrhïc mina filiorum lofêpbus ponit: Pri-noia ponü- ^^^^ vocabatur Zambri, fecundus le-zar,tcrtius Madan, quartus Magiani, quintus lefnoch, fextus Efue. Madan aut etiarn filium genuit vocatum Afer-, amp;nbsp;ex illius nomme Africain nomma-tam voluut* Cledemus autem propbeta, qui amp;nbsp;. Malchus, feribens hiftoriâ ludæorum, ait: Quia de Cethura Abrabæ fuerunt filij multi,dicit etUm eorû nomina tria. |
Epheton, SurinJaphra. Et de Surin q-dem Affyriam nuncupatam: ex duobus autem rêliquis laphran amp;Epheron,ci-uitatem Aniran, prouinciamp; Africa Africa# nuncupata: bis auxiliu præbuiffe Her-culem in Libya, amp;nbsp;duxiffe vxorem filiâ laphran, nomine Ecbeam, amp;nbsp;genuiffe exea*Dodorum filiû,cuiusfilius Phoron, ex quo barbari Sorophacinomi-nantur. Poftpaululum veto temporis mor- Gene.ip tuus eft etiâm Abraham, vir quidé omi MontAbrt virtute dignus, amp;lummè àpeo pro ftu- ha»» dio quod circaeum habuerat,honora-tus. Vixit autem omne tempus fuum anniscentum feptuagintaquinque, amp;nbsp;in Hebron cum Sara œniugefùa,à fuis filijs Ifaacamp; Hifmaêle extitit fepul-tus. Éthic fuerat annus repromiffionis centefimus. In baegeneratioe Genealogiadeo- Deorügerum incepit, anno abexordio mûditef nealogia. millefimo centefimo nonagefimo. lu- fjP,'j” ^^ piter primus Oethæus, vt aiunt,amp;Diei. * filius, cui proprium nomen Lyfanias: fuit,ijfdem temponbusapud Aixadiam magno in precio habitus eft, qui ob virtutes hoc præclanffimum nome ad-eptus eft. Is Lyfanias ex Heber blijs, videlicet Gerari, originem duxii.j qui cùm effet nobilis genere, ex Arcadia Athenas veniffe dicitur: vbi cum effet ingenij maximi, videretque Atticos rudes, beftialique fermé ritu viucntes,ante omnia eoklem, compofitis legibus^ publico inftituro viueté docuitCumq-eos adhumanilatem redegiffet^monuit eos deos colere:aras, tépla,facerdotesq; conftituit. quæ cum Attirei miraretur, eum exiftimantesDcurti^ louemvoca- . , uêre: regemque fuumt confeftim fecê- ”P’^*^' re.Iouis enirn nomtn, quafi iuuans pater effet,fibi indgt;,derunt:quod nomen poffel amp;nbsp;fecunyo Ioui,Cæli filio, nec-non amp;Ioui tertio Cretenfi,regis Satur-ni filio, datum effe nofcitur.Dehoc amp;nbsp;dijs gentium pleniiis infra generations 24.videbimus. ANNO veró Abrabæ t29,Cres fine Orion,Dæmogorgonis (vt quibuf-dam placet)filius,primus Cretæ infulæ rex (teffe Eufebio)faélus,infulamafc Cretam appeUauit, Hic autem Cres, ç^^jj^ vtali- |
Ifaac,
Rebecca, Cene.iy.
GeminiE fau amp;Ia* cob.
Inichui.
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO XXL
vt aliquivolunt, vnus Curetum fuit, a quibus poftmodum lupitcr tertius abfconditus fuit atq; nutritus.Alij tarnen Saturnum,primura regem Cretê-Gumvolunt:poft quem lupiter, deinde Minos, exin Idomeneus,qui cum alijs Troiamobfedit.
GENERATIO XXI.
Secundum Heliraicam yeritatemj anno a^ exordw mundi its miließmo centeßmo 'Vi~ ^eßmoßcundoyincejfic in /ßac^^uum eßet annorum ße^tua^inta^uin-fue, yteeßmaßrimageneratio:Jed Jecundum lxx inter/retes,
ANno ab cxordio mundi,termil_ IcGmo trecenteGnio quinquage-Gmooftauo, régnante apud Affyrios Zerxe leu Balco*^ in Ifaac 61io Abrahæ, cum effet annoru75.viceGmaprima in-^^P*^ gcneratiOjdurauit autem centû amp;nbsp;quinque annis.
Ilaac veró,vt prædidum cft,quadra-ginta erat annorum cùm duxit Rebec-cam vxorê,quæ inuenta eftfterilis longo temporc.Sciens autem Ilaac promit lionem patri luo faftam, orauitDomi-num,vt quod promiferat, adimplcret. Et concepit mulier,Habens duos in vte-ro:amp; quu vicina effet partui,collidcba-tur in vtero eius paruuli, de quo mater afGiâa hæGtansque,confuluitDomi-num.CuiDominus:Duç genres lunt in vtero tuo, populusque populum fupe-_ rabit,amp; maior feruiet minori.Iam tempus pariendi venerat, amp;eccè gemini in vtero eius reperti funt. Qui prior egrel-lus eft,rufus erat amp;Hifpid’, vocatumq; eft nomé eius Efau.protinùs alter egre-diens,plantam fratris tenebat manu,id-circó vocabanteu lacob. Quibus adul-tis, faétus eft Efau vir gnarus venandi amp;nbsp;horto agricola: lacob autem vir Gm-plex,habitauit in tabernaculis. Sexage-narius erat Ifaac quandó nati funt ei paruuli.
ARGIVORVM REGNI EX-
O RD I V M.
Porro eodé anno quo nati funt gemini Ifaac, regnum Argiuorum exortu eft,teftibus Auguftino amp;Eufebio.Ina-chus enim Oceani amp;nbsp;Terra: (vt aiunr) Glius, apudArgos in Theffalia primus
regnareeoepitjamp;regnauit annis$o.Hoc regnum durauit vlq; ad annum u.Del-borç per annos 544.Rcges habuit 14.
Primus,Inachus regnauitannis 50. Secüdus,Phoroneus regnauit annis 60, TertiuSjApis regnauit annis ^$, Quartus,Argus regnauit annis 70.
Quintus, Craffus vel Cyraus regnauit annis 54.
Sextus, Phorbas regnauit annis 35. Septimus, Triopas regnauit annis 64. OdauuSjCrotopus regnauit annis 13, Nonus, Sthenelus regnauitannis n. Dccimus,Danàus regnauit annis 50, Vndecimus, Lynceus regnauit annis 40.
Duodecimus, Abas regnauit annis 23. Decimustertius, Prœtus regnauit annis 17.
Vltimus, AcriGusregnauit annis 13. Ex tune tranflatum eft regnum adMy-cenas.
Porro cùm adoleuiflent Glij Ifaac, faftus eftEfau Venator,amp;Iacobpaftor. Pater diligebat Efau,quia primogeni- lacob parus,tum quia devenationeeiuslibentèr ®‘’*'' vefcebatur.Mater vero diligebat lacob, tum pro Gmplicitate,tum pro Dei in-Ipiratione.Fadum eft autem quu co-xiflct lacob pulmêtum lenticulx, Efau laftusrcdijt abagro,amp;ait:Damihi de coftione hac rufa.Cui lacob: V ede mi-hiprimogenitatua.Efau paruipendens primogenita,femoriturum3 niG come-deret, mox putat:deditque ei primoge-nita proedulio lentis, amp;nbsp;iurauittalem venditioncm ratam fe habiturum. Erat j^j primo-autem primogenita quædam dignita- genituræ. l-tes, quas hab^ant primogeniti vlque ad Aaron. Habcbatenim primogenitus veftem fpecialem,qua induebatur in fa-criGcio offerendo, amp;nbsp;recipiebat Gna-lembenedidionem àpatre.In folenni-tatibus duplam habebat portionc.Tra-. dunt etiam, quód indiuiGonchæredi-tatisGmilitèrduplâreciperet. Hec Co-meftor.
Orta fame, dum vellet ire Ilaac in ifaac. ,
Acgyptum^ prxcepto Dei remanfit in Geraris. ob amicitiamque Abrahx re-ccptus eft ab Abimelech,qui excplo pa-tris dicebat, vxorem fuam effefororem.
Abimelech.
Iblaliquadó vidit Abimelech Ifaac io- Gene. 16. d i can-
4Ï lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
cantem cum vxorefua per feneftram,amp; vocauit eum,ac increpatquod fororê dixcrat. præccpitc|ue populo, dicens: Qjji tetigerit hominis hui’ vxore, morte moriatur.
SeminauitIfaacin terrailla,amp;cen-tuplum accepit. Oh hoc inuidentes ei Palxftini, puteos quos foderant ferui patris illius Abraham, ohftruxerut, re-plentes humo. Abimelech etiam timens dixit en Recede s nobis, quia potentior noftri fadtus es.Et recedes,venit in agrû Pharan,amp;habitauitiuxtaalueum.eru-derauit ibi puteos, quos ohm foderat pater eius,Et cum inueniflet aquam vi-uam,iurgati funtpaftores Gerarse ad-uerfus eum, dicentes: Noftra eft aqua. Et ob hoc vocauit puteumEfchek. Et recedensindè, fodit alium puteum: amp;nbsp;pro illo quoque iurgati funtProfedus inde,fodit tertium: pro quo non con-tenderunt. AfTcenditautem ex illo loco in Berfabee, amp;nbsp;in ipfa node appa-ruit ei Dominus,promittens quæpro-miferat amp;nbsp;patri eius.Aedificauit altare, amp;nbsp;inuocauit ibi nomen Domini,amp; fo-dit putcum. Eo tempore venit ad eum Abimelech amp;Phicol duxmiliti3e:amp; iu-rantes inter le fœdus firmauerunt. vo-cauitlt;^; puteum Berfabee.
Efau quadragenarius duxit vxores ludith amp;nbsp;Bafemath,filias potentiuvi-rorum inter Chananços.Quo cùm am-bæ offendilTent Ilâacamp; Rebeccam, licet nollet Ifaac prouinciales fuæ mifee-ri cognation!, tarnen liiere melius de-creuit. '
Senuit Ifaac, amp;vidcre nonpotcrat. mandauit^ueEfaUjVt de venatione fua hbifaceret cibos, amp;benedidionemre-ciperet. Egreffuseft Efauadvenadum, dixitque Rebecca ad lacob verba Ifaac, amp;nbsp;ait: After cito duos hœdos,amp; faciam cibos quibus pater libentèr vefeitur, amp;nbsp;henedicettibi pro Efau. Etitafadu eft. Et dim paraftet cibos, induit Iacob ve-ftimentis Elau valdè bonis.timebatau-tem lacob, nè dcpræhcderctur in fraude à patre. Mater peUiculashœdorurn mambus amp;nbsp;collo eius circundedit. in alijs enim fatis erat fimilis Efau. attulit ad patrem cibos,dicens: Ego fum Efau pnmogenitus tuus.comede de venatio-
Efau.
Gen.17.
Ifaac.
Efau.
nc.CulIfaac: Accede vt tangam te.Quo palpato,Voxquidé,ait,voxIacob eft, fed manus funt man’Elau. Cóedenslt;^j amp;nbsp;bibens, ofculatus eft eum, amp;nbsp;benc-dixit ei: Det tibi Deus,inquit, de rore cæli amp;nbsp;de pinguedine terræ abundan-tiamfrumenti,vini amp;olei: Seruiantti-bi populi, amp;nbsp;adorent te tribus:Efto dominus fratrum tuorum, amp;incuruen-tur ante te filij matris tus: Qui male-dixcrit tibi,maledidus erit: amp;qui be-nedixerit,bencdidionib’ repleatur.Vix fermonem expleuerat, egreffo lacob, venit Efau, cibos inferens patri, pe-tcnslt;^ue benedidionem. Expiauit Ifaac vehementer, amp;nbsp;videns in Ijnritu à Domino fadum efte, amp;nbsp;ideo non iraicens, ait: Frater tuns venit fraudulentèr, amp;nbsp;accepit benedidionem tuam,amp; erit bc-nedidus. Cui Elau: luftè vocatum eft nomen eius lacob.En altera me vice fupplatauit. primogenita mea antè tu-lit, amp;nbsp;nunc benedidionem furripuit. Motus tarnen Ifaac, cùm vehementer inftaret Efau, ait: In pinguedine ter- jj, ræ amp;nbsp;rore cæli defupèr eritbenedidio ^.Keg.ä. tua. Et addidit depofteris eius,dicens; Viues gladio,amp; fratri tuo feruies,(cùm fcilicetldumæa fada eft tributaria domui Ifrael) fedveniet tempus, cùm ex- I«!««*** cuties iugû eius de ceruicib“ tuis. Oderat ergo lempèr Efau Iacob, amp;nbsp;dixit in j^^ç^j^ corde: Poft mortem patris occldam lacob fratrem meum. Nunciata funtha:c Rebeccæ.(DicitMagifter:Eodemlpiri-tu cognouithoc Rebecca,quointima-ueratlacob fraudarefratrem) Qux dixit viro fuo:Si acceperit lacob vxorem de filiabus Heth, nolo viuere. Et aduo-cans Ifaac lacob, de matris lùggcfti-oneprascepit ei, vt iret in Mefopota-miam,amp; acciperet vxorem de filiabus Laban. Interim accepit Efau adhuc vxorem Melech, filiam Hifmaelis parmi fui.
Igitur egreffus eft lacob deBerfabec, ®*** amp;nbsp;pergebat Haran, per Chananæam iter faciens.Timuit autem apud aliquê prouincialiumintroire, amp;nbsp;lûb dio ia-cebat. Cùm autem veniftet iuxta Lu-zam vcfpere, fuppofuit capiti fuo la-pidem, amp;nbsp;obdormiuit. Et vidit in lo- Scilahcpl», mnis fcalam eredam à terris, cælos
tan-
-ocr page 59-|
CHRONOGRAPHIAE. Gen.xj. Laban. tangentem,amp; angelosdefcendentes amp;nbsp;aflcendentes per earn, amp;nbsp;Dominum in-nixum fcalç, dicétem:Egofum Dominus Deus Abraham patris tui, amp;nbsp;Deus liaac.terra hanc dabo tibi amp;femini tuo. benedicenturin te omncs tribus terræ. erocuftostuus inhocitinere, amp;redu-camte. Euigilansque lacob, ait: Verè Dominus eltin loco ifto,amp; ego nefcie-, bam. tcrribilis cft locus ifte, amp;nbsp;bic eft per quem poluit caput, erexit in titulü: fudit oleum delupèr, vouensDominu fempèr fibi effe in Dcum, amp;nbsp;lapidem,id eft, locum iftum fempèr hbi honorabi-lem, amp;nbsp;in reditu fe décimas amp;nbsp;boftias oblaturum, amp;nbsp;vrbem proximam etiam honorandam decreuit,vocans earn Be-thel.pniis enim Icbus àlebufæis diceba-tur,pofteaLuza. b. Procedens in Mcfopotamiam,vcnit inHaran adputeum in agro, opertum grandi lapide, aderant gregestres.quç-liuit Iacob paftores de Laban, qui dicût eum valere. Et eccè Rachel cum grcge fuo venit. tune amouitlacoblapidem quo puteus elaudebatur, indicans fe confobrinum eius. (Patet hic, quôd nô fuit Iblus lacob in itinere.) Hoenu-ciauit Rachel patri.Qjai occurrens,du-xit lacob in domum. amp;nbsp;audita caufa fugæ, dixit ei: Os meum amp;nbsp;caro mea es, amp;ideó fecurè latebis apudme.Tan-dèm curam gregisfibi commifit.Habe-bat autem Laban flliasduas, Liam lip-la. ac e. p^æ oculis, amp;nbsp;Rachel venufto adlpe-Amoromia Äu. quam diligens lacob, ait: Seruiam vindt. tibi feptem annis pro Rachel. amp;nbsp;vide-bantur ei pauci dies præ amoris magni-tudine. Completo feptennio,fecit Laban nuptias genero luo. vefpere autem fubintroduxit ad eum Liam,dans filiæ Zclpha ancillam nomineZelpham.lacobvero (vt refert lolephus) per ebrietatè amp;nbsp;no-Üem Liæ commixtus, die fafta, apud Laban de iniuria querebatur: qui veni-am dandam necelhtati poftulabat, eo quôd ex more maiores ante tradi ad nuptias confueuerint:poft alios autem feptem annos fe ei amp;nbsp;Rachel daturum. Defilt » Ia ^^°‘f amp;nbsp;fadum eft. At lacob potitus «ob. '^ optatis nuptijs, amorem fequetis priori prætulit. |
GENERATIO'XXL 4^ Concepit autê Lia,forore fterili ma- ^^^ ^^ nente,amp;peperit quatuor filios:Ruben, ^°' Simeonem,Iudam amp;nbsp;Leui. Vndè Rachel dédit lacob anciUamfuamBalam, Bal» andUa vt ingrederetur ad earn, de quahabuit duos filios,Dan et Neptahm.Et Lia pari modo dédit lacob ancilla Zclphan, amp;exea quoquè habuitduosfilios,Gad amp;nbsp;Afer .Deinde Lia adhucpeperit duos filios,Ifachar amp;nbsp;Zabulon, neenon fi-liam vocatam Dinam. Demùm concepit amp;nbsp;Rachel, amp;nbsp;peperit lofeph, quem lofeph. pater præ cundis dilexit.Quo nato,pc-tiuit licentiam à focero,vtreuerterctur adpatrem. Rogauit autem cum Laban, vt adhuc fecum maneret, mercede petita. Acquieuitlacob hoc paót:o,vt habe-rct focer gregem vnicolorem natum, amp;nbsp;quicquid parcrent maculofumfcu di-uerfi coloris,effct merccs fua.Iacob au-tem,cùm effet commiftura, pofuit vir-gas partim decorticatas incanalib’.Ità fadum eft,vt oues,his infpeâis dum ef-fentin conceptu,parèrent oues diuerfi-colorcs. ex quo lacob multùm ditatus eft. Videns autem Laban Deum ci, ad quodcunque voluiftet,efte præftabilé, aliquandô quidem fidem illinon fer-uauit,aliquando in alterum annû præ-biturum fe dicebat. lacobcum iam viginti annis manfif- . , lacob redi# LabanIoceruin,vtdilceacrc réparât. fe permitteret.quodindignè ferebat La ban. Habito itaq; confilio cû vxoribus, Gene. 31. latenter difceffit. Quod audiés Laban, tertio die perfequutusefteum. Inuen-toque ipfo in monte Galaad feptimo die, prohibitus eft à Domino, itavt nil mali aduerfùs lacob poftet intenderc, nid quôd dereceftu latenti increpabat. Ad quem Iacob:Ego,Deo monente,ad meos remeare ftatui. Ingrat’ cxiftis pro his,quætibi àmeobuenerûtbona. fer-uiui tibi quatuordecim annis pro filia-bus,amp; fex pro gregibus.immutâfti mer-cedem meâdecem vicibus,fed neus pro-tedor meus fuit, nil tuî habeo. omnia quæ cernis, mei iuris funt. Adhoc La-ban:Ineamus fœdus,vt fitteftimonium inter me amp;nbsp;te. Quod amp;nbsp;faétum eft. Tu-litque lacob lapidem, amp;nbsp;erexit eum in titulû fœderis, amp;nbsp;aitfratribus fuis: Af-ferte lapides, ôcfeccrunt tumulum, amp;nbsp;d 5 come- |
4X lOH. NAVCLERI VOLVMEK PRIMVM
|
Gen.5t, comederunt fupèr eum. Et dixit La-ban:Tumulus ifte, foederis noftri teftis erit,nè ego trafeam illum,nec tu tranf-eas admeinmalum, nee afflixeris filias ineas, nee vxores alias fuper eas indu-xeris. Laban itaquede node confur-gens, benedixit eis, reuertens in locum Fuum. lacob abijt, cui amp;nbsp;angelus apparuit. quo vilo,Caftra, inquit, hæ c funt Dei. amp;nbsp;ludatus eft cum co angelus. Qjaod tarnen poftea fadum eft, cum fcilicet præcederent turmæ præ timoré fratris Iacob c5an Efau.Iacobautem folusinripa flumi-geloluflat». nis remanfit, vt oraret.Et ecce vir lu-dabatur cum eo vfque mane, qui teti-gitla:uum ncruufemoris eius,amp;cmar-cuit. Aurora fada, dixit vir : Dimittc me. Cui Iacob: Non dimittam te, nifi benedixeris mihi. Cui ille:Nequaquàm appellabitur nomen tuum Iacob vitra, Ifi-ael voca- fedlfrael. Et ita benedixit eum, amp;nbsp;con-^rlacob. fortauit,netimeretfratrem. Mißt autem nuncios ad Efau fra-trem fuum, quem valdètimuit. exora-tolt;^ue Efau Dei monitu, ex aduentu fratris Ixtus, fratri cum quadringentis Occurrit armatis. Iacob fpem fuamin Deum reponens, fuos in très turmas difpartit,acobuiam fratrem fuum arn-plexatus eft.Requirebat autem Efau de multitudine filiorum,amp; quum cogno-uiflet, gauifus eft. falutatisque de more ßngulis, habita^ue ihrer le collatio-he fraterna,decenter abinuicem difeef-ferunt. At Iacob in Sichimam ciuita-tem Chananæorum profedus eft, ha-bitauitqueiuxta oppidum,amp; emit partem agri, in qua fixerai tabcrnaculum, » à filijsEmorregis Sichimorum,centum agnis.amp; eredo ibi altari,inuocauit Deum Ilrael. |
Gen. 34. EgreflaeftauteDina,vtviderctmu-Dina oppri lieres regionis illius. quam videns Si-chem regis filius, adamauit,rapuit, amp;nbsp;vi opprelfitvirginem. amp;aitpatri:Acci-peminipuellamhacin coniuge.Egref-loque rege cum filio ad lacob, fibj la-cob venerunt de agro,iratiquc filucrut. Regi autem quærenti amicitiam eoru, amp;nbsp;vt mutuo contraherent coniugia, relponderunt: Illicitum eft apud nos, foederari incircuncifis. fed circucidimi-ni, amp;nbsp;enmus populus vnus. Placuit „ ’ nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H • nbsp;nbsp;• • Emorrrt Emor ocnlio. intrauerutin ciuitatem. circunddi* perfuaferunt populo,amp; circuncifilunt tur. omnes. Tertia autem die,quandó do-» lorvulneris grauiffimuseft, Simeon amp;nbsp;Leui arreptis gladijs,vrbem ingreffi,in-terfeceruntomnemmafculumin ea,amp; tulerunt de domo Sichern lororemfu^ am. cæterivero fratres irruerunt fuper occifos, amp;nbsp;depopulati funt vrbem,par-uulos amp;nbsp;vxores captiuosduxerutiQuo agnito,dixit lacob ad Simeonem amp;nbsp;Le^ ui: Turbaftis me, amp;nbsp;odiofum feciftis habitatoribus terræ.delebor ego amp;nbsp;domus mea. Dominus autem confortans eum, ait: Surge amp;adfcende inBethelj amp;nbsp;habitaibi, amp;fac altare vbi apparui tibi.ledprius fandificatuos. lacob etia tunc inuenitidola Laban,quæ abfpor-taucrat Rachel, id eft, quæ cumorna-mentis fuis foditfubtus terebynthum, quæ eft poft vrbem Sichern. Porro terror Dei inuafit finitimos, ne perleque-rentur lacob. Qui abijt in-Bethel, id eft, Luzam, ædificans altare Domino, offerens quæ priùs vouerat. Eo tempore mortua eft Delbora nutrix Re-beccæ, amp;nbsp;fepulta eft iuxta Bethel fub tcrebyntho, Apparuit iterum Deus lacob, benedixitque ei,dicens: Nonvo-caberis vitra Iacob, fed Ilrael erit nome tuum. fubiunxitque, Crefce amp;nbsp;multi-plicare. genres regesque delumbis tuis egredientur. Ilkq; ercxittitulum,fun-dens oleum defupèr,amp;vocauitnomen loei Bethel. Egreffus indè,venitver-no tempore ad terram quæ ducit Ef-fratam. In qua cum parturiret Rachel, cœpit periclitari, tarnen peperit filium. moriens autem ipfa, vocauit filiü Ben-noni,id eft,filium doloris mei.Pater verb appcllauit eum Beniamin, id eft, filium dextræ. Mortua eft ergo Rachel, amp;nbsp;fepulta in via quæ ducit Bethleem: amp;fola inter cognatos honorem fepul-turæ Abrahæ habere no potuir.erexitq; Iacob titulum fuper fepulcrum. Venir pofteatrasturrim gregis,Cumq; habi-taret ibi,Ruben dormiuit cumBala co-cubina patrisfui, quod ramen non 1a-tuit lacob. celles Sich» mitarum. Gcne.}i# Ann ollaac]68.ctimelfetlacoban- Gcnc.j7» » norû io8. lölephj cùmlelfer annorû »6, pafce- |
|
(jHRÔNÔGRAPHIAE. GENÉRATlO KXf. 4Ï pafcebat gregêpatfis fui.Oderantq; eu fratres fui,quia à patre plus ceteris aitia-bat,accufaueratq; fratres crimine peffi-mo apud pattern, fecitq; ei pater tunica polymita. Caüfa tarnen odij maior,fuit loftphfo- vifio fomniorum. Vnum erat quodre-(nniuin. ^^jjj. fratribusiPutaba enim,inquit, nos ligare manipules in agro, et veftros manipules adorare manipulummeum fta-tem.Qui dixerunt:Nunquid reX noftet cris?Secundumfomnium,prxlênte pa-tre,ait:Vidi quafi lolem amp;nbsp;luna amp;nbsp;vn-dccim ftellas adorare me. Increpauitcü pater,amp; ait;Nunquid ego amp;nbsp;mater tua amp;nbsp;fratres tui adorabimus te fuper terra? (VndèFl. lofephus vult adhuc vixiffe Rachel.)Cumlt;^; fratres in pafcedis gre-gibus morarentur in Sichem,mifit cum pater de valle Hebron,vt videret quæ fièrent circa fratres amp;nbsp;pecora.cumq; non inueniflet eos in Sichimis,infecutus eft eos in Dothaim. Qm videntes venientê, . dixerunt: Eccè femniatotvenit, occi- damuseum. Ruben autcmvolens li-berareeum, ait: Noneffundamus fan-guinern eiuSjfedproijciamus eum in ci-llernam.exuentesque eum tunica,mdc-runt in cifternam in qua non crât aqua, amp;nbsp;Ruben abijt adpecora. Dum autem federent reliqui^ vidcrunt Hi (ma dit as mercatores.Dixit^Judas : Melius eftvt Hifinaalitç, vendatur Hilmaelitis puer, amp;nbsp;non pol-M»dünh*' luamus man’ noftras.caro enim amp;nbsp;fan-’ guis nofter eREtvendidcrunteumHif-maelitis 20. argentcis. Reuerfusautem Ruben ad cifternam,non inuenit pue-» rumgt; amp;nbsp;credens eum peremptum, (ciiCis veftibus eiulabati fed accepto quôd vi-ueret,quieuit. Tinxerurit autem veftes loleph in (anguine hœdi, amp;nbsp;miferunt quofdam ad pattern, die entes: Hanc in-uenimusgt;vide fi tunica filij tui eft.quam cùm agnouiftet pater, ait: Fera peffima deuorauit filium meum lofeph.ScifTisq; veftibus amp;indutuscilicio, luxit filium folationem rccipere,fed ait.'Delcendam lugens ad filium meum in infernum.In-Infemus. fernus, erat finus Abrahæ, lecundum Magiftrum. Madianitæ verovendiderunt loleph in Aegypto Putiphari^unucho, magi-Rro mditiæ Pharaonis,Hiç habuit vxô- Mâdianitæ, Gen.59, f. |
rem amp;liberos,quia lofeph filiamipfiuS poftea duxit vxorem. NeedeeunuchiS erat qui caftrabantur. Vndcalij dicunt ' ' venelitum archimagiro,ideft, dapifcro velprincipiCoquoru.EttradûtHebi:çi, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Putiphareinpofteapótificem Heliopo-leos,id eft,domüs Solis,fadum. Benedixit autem Dominus Putiphari propter lofeph, qui in illius manibus lofeph ca« érnnia dcdit.aliud tarnen lofeph nifi pa- ®“‘* nem non habebat.Faduq; eft,quód domina adamaret lofeph,amp;ait: Dormi^æ^j., mecum. Qui negauit,dicens: Omnia fuatradiditniihi dominus pter te, quo-mode» polfum hoe faccre?immó peccarê in Defi. Accidit auté vt lofeph abfq; ar-bitris aliquid faceret. Et mulicr appræ-hcndéslaciniâpallij Iofeph,âitilli: Dormi mecum. Quiiratus, telidopallio in manu mulicns,cgrelîus eft foras.111a co-temptäfe dolens, in argumentum ofté-dit maritopallium,dicens;IngreflruS eft admeferu’ Hebræus,vtilluderetmihi. Gen. 40. 111e nimiscredulus,vinduiïilofeph tra-j ^^ ^^ .^ diditin carceremregis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carcerera Accidit auterti, vt pincema regis amp;nbsp;minus, piftor in eundem carcerem mitterétur. Et lofcph miniftrabat eis. pro leuiori enimincarceratus erat fado. Etquum manè lofeph vidiftet eos triftes,interro-gati caufam, referunt fomnia fua. Somnia. Scifcitanti qualiahabuifrent,aitprçpo-fitus pincernarum: Videbam coramme vitem habéteïntres propagines,amp;pau-latinl crefcere gemmas, amp;nbsp;poft flores vuàs maturefcere:prcfli vuas in cali- . Gem,amp;dediPharaoni. AitIofeph:Tres lofeph in-tres dies funt, poft quos terpresf» reftituet te Pharao in priftinum fta-tum.Mementomeîdum benè tibi fue-rit, fuggeraslt;^ue régi, vt educat me de ifto carcere,quia de terra Hcbrçorù fur-to fublatus fum, amp;nbsp;lucinnocensinla-cummiftuslum. Tune ait Paftor: Vidi quod haberem tria caniftra luper caput, amp;nbsp;in fùperiori portare me ci-bos qui fiunt arte piftoria, amp;nbsp;aues co-medere eXeo. Ait loleph ; Maliern mç eße interpretem bonorum, très ad-hue dies funt, poft quos Pharao fufpen« det te in crucc^ amp;nbsp;comedent aues carnes tuas. Etvtrunquefadum eft,quia piftor fufpenfus eft, fed pincema rc- d 4 lUtutus, |
|
4^ lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM ftitutus. qui fuccedentibus profpens, bblitus eft interpretis fui. Gen,}s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rt cùm iam Ifaac effet annorum centum amp;nbsp;oftoginta, venit adeulacobfi-liusin ciuitateHébron. Et iam mortua lf*ac »ont inuenit matrem,necmulto póftmortu-annorû j8o ^^ eftlfaac,amp; appofitus populo fuo pie nus dierum,amp; lepeliêrunt eum filij eins Efau amp;nbsp;lacob in Ipelunca duplici.Et li-cètaliquahîc præmittcnda fuiffent de Iuda,tameneareferuareftatui in gene-rationemfuam. Cere». Ogyges. Micerua. ANNO*gcnerationis Ifaac ccnte-Phoronem. ßj-^o X.*ætatis fuæ, Phoroneus Inachi amp;nbsp;Niobes filius,regnauit apud Argiuos fecundoloco annis lexaginta. Hic primus leges amp;iudiciaGr£cis conferipfit, fecundùm Auguftinum. Et ab hoc, forum vbiiura redduntur, diâumputat. Hic,vtPlinius aitlibro 4. naturalis hi-Argo*. ftoriæ, vrbem Argos condidit, à qua vniuerlaprouincianomê accepit. Fuit amp;nbsp;Argos in Thelfaliahue Pelafgia,di-élum Argos Pelafgicon.indè amp;Græci, Argiui. Argiui nominatiliant. Soror Phoronei ^^*’ Iô,Aegypti regina eft faéta,amp; Ifisdida. Et quialatè iuftequeimperauerat3mul-taque commodaÂegyptijs fecerat, di-uinum poft mortem meruit honorem, intantùm quod ft earn quis diceret hominem fuilfejpledcretur capite.Fingut poets,earn virgine à loue compreflam, metupatris nauem confeendilfe, amp;nbsp;in Aegyptum nauigafle. Vocabatur aute nauis, V acca:vel,vt Bocati’ refert, huic naui vaccaeratinfigne.Ibi Ohridis régis vxorfada,velfccundum alios Apis, InuétioU- hordei fegetem inuenit, amp;nbsp;Aegyptios terarum. panem Conficwe docuit,literaSquoquè idiomati conuenientes *charaderibus adinucnit, amp;nbsp;eafdem docuit. Et quia fruges prima plantauit,Cererê earn elfe fllures voluêre.16 verb poftea nupta Te-egono,genuit Epaphu, qui Aegyptijs poftearegnauit. ANNO Ifaac CXXXVI,Ogyges condidit Eleufina in Attica prouincia, qus poftea vocabatur Adc, amp;nbsp;pluri-mas alias ciuitates. Temporibus illius apudlacuTritonidem virgo apparuit, quam Latini Mincruam vocauerunt, Græci verb Athenen. Mincrua, fecundùm Auguftinû de ciu.Dei, anno æta- |
tis Ifaac 57.apudTritonidem lacum ap-paruilfedicitur, indèamp; poft Tritonia nominata eft.Hæc Pallas dicitur à Pal- ^’*^^“' tritafuit, hueàPallante gigante quem interfecit.Hæc louis primogenita,quç apudrudes cùmmulta reperifletnoua, ex louis cerebro genitam credidêre.Ipla PaUadisi»' enim primum lanificium adinucnilTe“®“^’* dicituratque artem textrinam. Fertur ctiàm armaturainuenifle, amp;nbsp;leges qui-bus caniturin pugnam,edocuilfe,idcb etiam Bellona vocata. Dicût earn etiàm Bellona, numéros inuenifte,necnon tibias amp;pa-ftorales fiftulas compofuilTe.Ideb Cicelt; ro j.de natura deorum:Ipfa, ait,fapien-tiæ dea,amp; artium omium inuentrix di-errore gentium. Mineruas quinque in-uenimus.DeSole3Diana, Mercurio amp;nbsp;dijs reliquis,in generatione 24.dicam in longum. ANNO Ifaac 124.Theflalus Cre- Theffilu« tis régis filius,fecundùm Eufebium, in Thcflalia primus regnare cœpit, qua: pnùs Aemonia dicebatur. Græciæregio eft. ANNO Ifaac 1J2, lacob verb 91, fecundùm Oroftum, diluuium particu-larefadum eft in Achaia terra Attica. Quotepore co in loco regnabatOgy-ges.Traditur autcm,cùm per diluuium Diluvium illud infuls Cyclades longo tempore particul«lt;gt; obumbratæfuilfent,aquisrarefcêtibus, prima Delos Sole illuminatacft,amp;ideb Delo». ' Delos Grçcè dida,quod fonat manifeftu. ANN 0 Ifaaciyo* Apis tertiusre- . . gnauit Argisanms^y quem dicuntene Serapin. Hic fratrem luum Aegialcum Serapis.' prsfecit Achais. Ipfe cum populo ad Aegyptum nauigauit.vbi cùm mortuus eftet,fadus eft omnium deorum maxi-mus.Conftitutü eft etiam de eo,vt quif-quis eum hominem fuifte dixiftet, ca-pite plederetur. Et quoniam fere in omnibus templis vbi colebatur Ifis, co-lebatur amp;nbsp;Serapis : cratibi fimulacrum, quod,digitolabiisimpreflb, admonerc videretur,vtfilentium fieret. Apis ergo non Aegyptiorum, léd Argiuorum rex fuit.Memphis in Acgypto ciuitas famo- Memphis» fiflima eft condita, nunc Cairü vel Cai-rus dl da. GENE- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXIb Secutti^ùm Melgt;raicam yerifatem, ai ei)çor~ tiw tnundi iZiy.fßcuntltitn altos,3.) incentif in /acolgt; XX/L^e-neratio. ANno 3462..! mundi exordio, mor-tuoiam Ifaac,régnante apud Af-fyriosBaleoregeX.in lacob patriarcha “■^ ' maximOjCum efletannorum m.vigefi-mafecunda incepit generatio,durauit(^; annis ló.Porró mortuo iam patre Ifa-ac, ditatilunt Efau amp;nbsp;lacob, ita quód Efau. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra eos non caperet.Vndè rcdijtElau Iduioï», aJ montana, amp;nbsp;dida cft terra Idumæa abEdom, qux prius Bofra dicebat. Inde regnum Idumxorü eXortum eft. Et, Vttraditur in lib.de imagine mundi,primus rex Idumæorum erat Balaacb films Beor,poft quem Iobal,qui amp;Iob,dein-dè Huiam, deinde alij 5.regcs,exindè du-ces.*Iobabaüteratquintus abAbraba. Sed Hebrçi dicunt lob defcedifte de Hus primogenito Nachor. Primo anno huius generationis,quü loftph. efletlofeph circiter tnginta annorum, Pharao. viditPharaorexAegypti fomnium.Pu-tabat leftarefuper fluuium, de quo af-Icendebant fepté boues pulchrç amp;nbsp;cral-fæ;amp;póft aliæ feptem cmergebat,fum^ maconfedæmacie, amp;deuorabantpri-ores.Expergefadus Pharao,rurfum ob-dormiuit.vidit aliud fomnium : feptem Ipicae plens pullulabant in culmo vno, aiiçque totidem iuxta tenues;amp; per culls vredinc,deuorabant priores. Terri-tus Pharao, conuocauit conieftores amp;nbsp;lapientes Aegypti,nee erat quiinterpre-tarctur.Etrecordatus eftpincerna lo-feph, amp;nbsp;eius fuggeftione ad regis imperium eduâuslolèph,amp;tonlùs. Etvc-fte mutata,oblatus eftregi. Rex appræ-héla manu dextra cius,ait: V idi lomni a, rogo ediflere quid fit.Narrauitqj quod vidcrat. Et ait lofeph : Somnium regis vnumeft. Qus fadurus eft DE VS, oftendit Pharaoni.Eccè leptcm anni ve- • nientfertilitatismagnæ:lequentur alij leptem tants fterihtatis, vt obliuiói de-turcunóla retro abundantia. Nunc ergo prouideat rex virum, qui quintam partem frugum per feptê annos feruli-tatis congreget in horrea,vt feruetur in pjpuifionem futurs famis.Pharao, hoc |
GENERATIO XXH. 45 audito,miraturfomnij folutionem, amp;nbsp;Confilij difcrctioncm.difpenfationemqj huius rei commifit ei ,dicés quód Ipiritu Dei plenuseffet.Tulit er gó Pharao an-nulumdemanu fua, amp;dcdit in manu eius,amp; collo tor quem auream circupo-fuit,amp; fecit eu fecundum in regno. Af-fcenditq; currum regis,prçcone clama-te, vt omnes coram eo genu flederent ficut cora rege.Et iurauit PharaO3quód abfq;ipfius arbitrio nihil deberet inregno fieri,amp; vocauit eu Saluatorê mun-di.Et dedit ei vxorem*Alenech,filia Pu- *Afeneth, tiphansdomini fuijvirginem, Afenech,vt refert Vincentius, erat pulcherrima et honeftiffima,fed data et fuperba,contemnens omnem virum: amp;nbsp;quê prius noluit,pofteàfumraè defide-rauit,fcilicet habere lofeph, vifa pulchri tudine amp;nbsp;fapietia fua.ledipfe noluit af-fentire, nifi prius dimitteret idola quae eolebat. amp;nbsp;contr i ftata fu per hoc,a n gel o inftruente,effctta eft fidelis. Trigintaerant anni lofeph, amp;nbsp;nati'^*^‘’''*** funteiduo filij prius quam veniret fa-mes.vocauitlt;^; primogenitu Manaflen, fecundum vocauit Ephraim,lofeph col- p,ijj lofeph ^^g’^ g’'^quot;® ^^P^e”^ annis, quibus tranf-attis,vcnit fterilitas.Et clamauit popu’ lus ad Pharaonem,alimenta petens.Qiui eos mifit ad loleph.aperuit lofeph hor-reajSc vendidit Aegyptijs. Aliç etia pro-uincis emerunt. Audiensauté lacob quód fruges ve-1*®*^ derenturin Aegypto,mifitilluc decern filios, Beniamin retento. Qui ingrcfli ■^^gyp^’^’’’5 venerunt ad lofeph, nee lofeph. agnouerunteum, fed adorauerunt. At lofeph nouit eos, amp;nbsp;eo durius alloque-batur, dicens: Vndè veniftis?qui dixe-runt, De terra Chanaan.Et ille: Explo-ratorcs eftis: vt infirmiora terræ videaj tis, veniftis. At illi negant, dicentes: Seruituifumus, omnes vnius viri filij, minimus cum patre noftro eft, aims no lupereft. Qui ait : Hoc eft quod locu-tus fum,exploratores eftis. per falutem Pharaonis, non exibitis hinc omnes, donee veniat frater vefter minimus.mit-tite vnum ex vobis qui adducat eum» amp;nbsp;tradidit eos vinétos tribus diebus, tertio die ediixit eos,retinens Simeone, ligansque jllis prslentibus, alios abire permifit. |
lt;J lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
permifitJuffittamen miniftris,vt impie-rentlaccos eorum5amp; cUm reponerent fingulorum pecuniasin orefaccorum, datis etiam cibarijs in via. At illi profedi funt,d!icentes:Merito bæcpatimuGquiapeccauimus infratre nofti um.Etvenientes domum, dixerut patri omnia.Et cum frumenta effunde-rent,finguliinueneruntin ore faccoru Iacob. pecunias.Territisq- omnibus, dixit pa-ter;Abfqueliberisfeciftisme,Beniamin quOquè auferetur.Et ait Ruben: Trade eummihi,duos filios meosinterfice, fi non reftituam eum tibi. At ille:Non de-fcendet vobifcum. Interim confumptis Gen. 4}. nbsp;nbsp;cibis,fames opprimebat eos. Et dixit Iacob, vtirent rurfum in Aegyptum, amp;nbsp;emerêtefcas.EtaitIudas:Si vis puerum • mittere,ibimus ; alioqul non imus. ego fufeipiam puerum,de manu mea require eum .Et ait Ifi‘ael:Si fie necefsè eft, fa-cite quodvultis.Sumitede optimisfru-gibus terræ,fimulq; pecuniam reporia-tc,date viro munera. Deus au tem faciat eum vobis placabilem. lacobfilij. Igitur filij lacob defcenderuntin Aegyptum,amp;fteterunt coramloleph, quipræcepit parari conuiuium.illi ti-mentes fe puniendospro pecunia quam abftulerant,dixerüt difpenlatori nefci-osfeablportaflé,amp;nunc retulifte. Qui ait:Pax,Deus vefter dedit vobis earn.qua dediftis,egohabeo. Eduxitq; ad eos Simeon. Meridie lofeph ingrefto, obtulc-runtmunera, amp;nbsp;adorauerunt eum. Et accepto quód laluus effet pater,benedi-doqjBeniamin, commotaftintvifcera eius,amp;ingrelfus cubiculum,fleuit.lo-taquefacie,egreflus continuit fe. Et ait: Ponite panes, fedit autem ipfe feorlum. Aegyptij CU prophanum enim putat Aegyptij, ede-Hebrxis no re cum Hebreis.Dilpoluitautem fratres conicdunt» Gen.44. lecundum ordinem stans eorum,licut in domo patris federe confueuerant.da-tisquepartibus, mirabantur quód pars Beniamin quinque partibus excedcret. (lofephus refert,dupla.) Biberuntq;, amp;nbsp;inebriatifunt,ideft,fatiati. Præ cepitq; lofeph ddpcfatori,vt im-pleretfaccos, amp;pecunias eorum repo-neret vt prius,amp;Icyphum fuum argen-teummlacco minoris rcponeret. faiftu eft ita.Ortoq; manè,dimilfi funt. Tune |
difpenfator,iubête lofeph,infecutus eft eos,amp; apprçhenfis ait:Pelfimam rem fe-ciftis,Icyphum furatieftis,in quobibit dominusme’,amp;in quo augurari folet. Illi dixeruntï Apud quemcunq;inuen-tu fuerit quod quæris, moriatur,amp; nos ferui crimus tui. 111e fcrutatus, inuenit fcyphumin faccoBeniamin.Illi autem . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• rediêrunt adlofeph,qui ait:An ignora-tis me augurem? ludas veró plunmùm fupplicabat,vt fe pro vero feruo retine-ret,quiainfuam eum filium fidemrece-peratapacre. Nó poteratvltràfe cohiberc lofeph, Gen.4;. ' amp;nbsp;eieäisalijs foras, eum fletuait:Ego I®f*P^* fum lofeph,nolite timere.pro falute ve-ftra mifitmeDominus ante vos.Bienni-um famis tranfijt,adhuc quinque annis durabit.feftinate,ait, amp;nunciatepatri meogloriammeam,amp;adduciteeum ad me,vtpafca vos amp;pecoraveftra. Ofeu- , latusqj eft fratres fuos, audituq ; eft verbum in aula regis. Gauifus eftPharao, amp;nbsp;dixit Iofeph:Dic fratribus tuis, tolli-teplauftradeAegypto,omiaveftra ad-ducite,dabo vobis omnia bona Aegy-pti.Faófumq; eftita. Deditq; lofeph fin-gulis binas ftolas, Beniamin veró dedit trecentos argenteos amp;nbsp;quinque ftolas optimas,amp; totidemmifit patri. Qui eum veniffent ad patrem, dixe-rut:Iofeph viuit,amp; dominatur in Acgy-pto. Tune lacob quafi de grauifoinno euigilans,non credebateis. Cumq; vi-diftetomiaquæ miferat,ait: Sufficitmi-hififiliusmeusviuit. Vadam, amp;videbo Gen.40'. eum antequam moriar. Igiturprofeâus llracl cum omnibus quæ habebat,venitad puteum iuramé-ti.cratautem annorumi3i.amp; oblatione faéfa,dixitilliDeus:NoIi timcre,defce-dein Aegyptum,faciamq5 te ibi in gen-tein magnam,amp;inde reducam te. V enit igitur in Aegyptu,ducens fè-ptuagintaquinq; filios acnepotes. (alij ponunt,fcxagintafex,non eft cura3quia alij etiam ponunt fèptuaginta.) Præ mifitergó lacob luda ad lofeph, ProfeSio qui iunóto curru, occurrit ei in Geflen, ^^aelin dixitquelofeph: lbo, amp;nunciabo Pha- *8YP‘“®* raoni,inftruens quód interrogati,dice-rent fepaftores. Hscideó, vt habitare poffent in Geffen.deteftantur era Aegy- P«j |
CHRÖNOGRAPHIAE. ptîj, paftores ouium, quod non come-Ucok dunteas.Etintroduxitlofeph patrem ad règéjbenedixit«^; regi.Inquifitus de die-P«' 47quot; büs æ tatis lux, ait :Dies peregrinationis vitx meae, centum amp;nbsp;tnginta annorum funt,parui amp;nbsp;mali^nec peruenerunt vf-que addies patrum meorum, Deditque lofepb fratribus luis pofleflione in opti-mo terra: folo Ramefles.Ioicpbus dicit: ConcelÏit eis Pharao, vtin Heliopoli-tanavrbe conuerfarentur, feiens gratu effe Aegyptijs,feparari à fê paftores.for-tè ad territorium Heliopoleos fpedabat terra Geflen.
Defame, , Inualuit autem fames in Aegypto. cumq; defeciffet precium emptoribus, fuftentauit eos lofepb anno illo per co-mutationempecorum. Sequenti anno f Cum iterum fame perirent,emit omnem terra Aegypti lofepb pro alimentis,pr2-Sacerdotum ter terram facerdotum, quam dederant *‘ö«j» nbsp;nbsp;nbsp;eis reges,qui amp;nbsp;ftatuta cibaria ex borre
is publicis perceperunt.Circa finem vc-ró ftenlitatis ait lofepb ad populos ; En vos amp;nbsp;pecora veftra amp;nbsp;terra in manu régis eft,Eccè vobis reddo terram amp;nbsp;pecora, amp;dabofemina, amp;co!etis terram ■ regi,quintam’partemdabitis regi,reli-quas permitto vobis in fèmentem amp;nbsp;ci-bum.Qmdixerunt: Salusnoftrain ma-nutuaeft. Ex tune vfquenunc quinta pars foluitur regibus Aegypti.
Jacob. Habitauit ergo Ifrael in terra'Acgy-pti,amp;audus eft nim'is.Et vixitin ea Iacob feptem amp;nbsp;decern annis. Cumque Videret diem obitus fibi imminere,voca-uit lolepb, amp;nbsp;fecit eum lurare fuper fe-more fuo,quódfepelireteuminfepul-Sepultura, ^j-gmaiorum Tuorü, quodAbrabamiü dicitur,amp; diftat à Caluaria ferè triginta heobbfi.
Axitfilijs Cum autem xgrotarctlacob,alium-^“‘‘’ ptis duobus blijs lofepb, perrexit ad eum.Vidensque lacob lofepb amp;nbsp;filios eius, interrogauit:Qui funtifti? Ait lo-«en.4». feph: Filij mei funt.Et aitlacob:lfti duo mei erunt, ficut Ruben amp;nbsp;Simeon re-putabuntur mihi, id eft, quifque tribum faciet. reliqui autem quos genue-ris,nominefratrum fuorum vocabutur ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in polfeffionibus fuis,id eft,non facient
tribus, fed contenu erunt pofleffioni-busfujs, Applicuit autem lofepb Ma-
GENERATIO XXn. 47 naflen ad dextram patris,amp; Ephraim ad finiftram, adorans vt benediceret. lacob autem in fpiritu cacellauit manus, minori dextram fuperponens, quodlo-feph grauitèr accepit,eó quód alter effet primogenitus. Atille: Scio fili mi, fcio. Et ille quidemeritin populos amp;nbsp;multiplicabitur, fêd minor maior erit. (hocimpletumeftinIeroboam,quiEf- , frataeus erat) D E VjS patrum noftro-ru bcnedicatillis. Et ait ad lofeph: D E-V S reducet vos in terram veftram, do tibi extrafratres tuosSichimam, quam tuli in gladio amp;nbsp;arcu de manu Amor-rhæi.Emerat enim earn, amp;poftea défendit.
Conuocauit autem lacob filios fu-Teftamén-os,amp; ait illis:Congregamini vt annun- w® lacob, ciem vobis quæ futurafunt, amp;prophe-tauitde vtroque aduentu. Deinde filijs fuis duodecim, connumerato lofeph, λrænunciauit eis,amp; fingularitèr fingu-is,quæ ventura effent.Àc tribum Leui, vtdiuinis prçeffet,deftinauit.Etpro lofeph,duobus fuis filijs locum inter rcli-quos filios dedit,ac duodecim tribus in-ftituit.Audite,inquit,fihj laCob,audite Iliad patrem vefirum;Ruben primogenitus meus,caput erit tribus Ruben. Simeon alteram tribum conftituet. ludæ veto, quod de eius tribu nafeitur us erat CHRISTVS,prædixit.DeindèIfachar, Zabulon, Dan, Neptalim,Gad, Afer, Beniamin, Ephraim, amp;nbsp;Manafte,vni-cuiquequæ ventura effent, prædicens. Cuius prophetia3tefteVincentio, hæc breuitèr fuit.
De ftirpe,inquit,Iuda filij meimafee- ^^^**“ tur virgo ftolam habens byffinam, ve- * ftemque candidiffimam, de qua nafee-tur agnus immaculatus, qui eft agnus D E1, gratia faluans omnes, cuius regnum eritin æternum, quod non cor-rumpetur. Dominus Deus magnus ap-parebit in terra vt homo,corpusq; affu-met,amp; comedet vt bomo.Orietur aftr£i eius in cçlo,ac ipfe refplendebir vt fol in terra,cæli fuper iplum,amp; ex teplo gloria: veniet ipfum fandificatum cum vo^ Cepaterna,amp;ipfe effundet fpiritu gra-tiæ fuper vos, amp;nbsp;eritis filij eius in verita-te.hic erit ex Leui facerdos, amp;nbsp;ex luda reXj DE V S amp;nbsp;homOj mediator D EI amp;nbsp;homi*
|
4« lOH. KAVCLERI VOLVMEN PRIMVM hominumjqui omcï tenebras de fub cç-lo tollet,amp;eritpax in vniuerfa terra. Vos vero deniquè impiè agetis contra cunn,amp;facerdotü principes minusim-ponentfupereum,amp; exterminabunt amp;nbsp;interficient eum, nefcientes eius refur-redionem.Innocentisd; fanguinem re-cipictis fuper capita veftra,amp; in paffio-ne altiflimi petræ fcindentur, amp;nbsp;fol ex-tingueturjamp; caetera quaeq; turbabun-tur.Inuifibiles fpintus contremifcent, amp;infernus Ipoliabitur, ipfeveró para-difi portas referabit, amp;nbsp;ftare faciet mi-nantem Radium aduersus Adam .Et da-bit laas comederede ligno vitæ, amp;nbsp;Belial ligabitur ab ipfo. Tune videbitis EnocnjNoe,SemjAbraham amp;IfaaCjac me pattern veftrumjrefurgêtes à dextris in cxultationc.Suistp blijs poteftatc dibit conculcandi perniciofos fpintus, amp;nbsp;quotquotin eumcrediderunt, in terra gaudebunt.'^Tuncomnes refurgent, amp;nbsp;ni quidem in gloria,inipij vero ad igno-minia: atq^ inprimis Ifrael iudicabitur, quia non crediderunt ei,amp;c. De hac inftitutione tnbuum,memi-nit ctiam luftinus Trogi Pompeij ab-HjBcfupra breuiator libro trigefimofexto: * Apud iKufün^ Damafcum,ait, Abraham, Moles,Ifra-âantur. nbsp;nbsp;cl,reges fuêre, fedifraelem felix decê fi-liorum prouentus maioribus fuis clari-orem fecit.Itaquepopulum in decern régna diuifum, nlijs tradidit ; omnesq; ex nomine ludæjqui poft diuifionem de-Ïi^' *”^' ce(ferat,Iudaeosappellauit,colique eius memoriam ab omnibus iuffit.Eius por-tio omnibus accclTcrat,minimus^; state inter fratres lofeph fuit,’ cuius excel-lens ingenium veriti fratres,dam inter-ceptum peregnnis mercatoribus vendi-derunt,a quibus deportatus in Aegy-, pcü, eum magmas ibi artes folcrtiinge-® ’ niopercepilfet,breuiipfiregipercharus SomniorS fuit.Nam amp;nbsp;prodigiorum lagaciffimus interpre# erat,amp;fomniorum piimus intelligen-lofcph. y^j^ c6didit,nibilq; diuini iuris huma-ni^ue ei incognitum videbatur,adeo vt etiam fterilitatem agrorum ante multos annos prsuideritjperijftct4; omnis Ae-gyptus fame,nifi monitu eius rex edido lèruari per multos annos fruges iufbl-fct.Tantaqué expérimenta eius fuerut, vtnon abhominc, fed à Deo refponfa ' dari viderentur. Filius eius Mofesfuit, Mafci# |
reditatcm, forms pulchritudo comme-dabanSedcumfeabiê Aegyptij amp;pru-riginem paterentur,refpófo moniti,eos cumsgris, nè peftis ad Jplures ferpcret, terminis Aegyptij pellunt. Duxigitur exulüfadus,facra Aegy-ptiorum furto abftulit, qus repetentes armis Aegyptij,domum redire tepefta-tibus compulfi funt. Itaque Mofes Da-mafcenapatria antiquarepetita,montë Sinaum occupat,in quo Icptem dierum ieiunio perdefertum Arabis cum populo fuo fatigatus,cùm tadèm veniflet, feptimum dierum more gentis fabbatu appcllatum,in omne suum ieiunio fa-crauit,quoniam ille dies famem illis er-roremqj finiêrat.Et quoniam metu co-tagionis pulfos fe ab Aegypto meminc-rant,nè eadem caufainuin apud incolas forent, cauerunt,nc cum peregnnis communicarent:quod excauli faófum, paulatim in difciplinam religionemquc conuertit. Poft Molen etiam eius filius Aruas facerdos facris mox rex creatur : femperque exindè hicjmos apudludsosfuit,vteoftlem amp;reges amp;nbsp;Reg«amp;f»« facerdotes baberent. Ibifubiûgit,quo- cerdoc«. modo ludsi balfam urn'platanen nt, ité de mari mortuo, amp;c. in quibus omibus etfiimperfede, tarnen vthiftoria tradit gentiiis,narratiôemfuam profequitur. lacobitaque finitis fermonibus,col- c^^^jj legitpedes fuos fuper ledulû amp;nbsp;obijt, cùm effet annorum centum quadragin-tafeptem.Eolt;^ue mortuo,diebus trigin- Mon lu ta conditus aromatibus fuit. Indeqj cô- Qj^p, cedêcefibimetrege,celebri pompa cor-fiusàïofepbin Ebron delatum, infpe-unca duplici multa cum largitate fepe-litur. Erat tarnen ethnicorum mos,no-uem diebus incondita corpora feruare, fingulisq;diebusea calida fouercaqua, amp;nbsp;per interualla coclamare,fî forte Ipi-ritus interclufus excitaretur.Hebrsi vero fêptem tantum dies incondita ferua-uerût,coditadeindè jo. Hinc dieifepti-miamp;trigefimiapudnos obferuatioin-oleuit.De quo etiâ xiij.q.ij.c. Quia alij. Argus blius Apis in hac generatioc. Argus refc anno vigefimofexto fuccedes patri Api, regnauit annis feptuaginta. hinc Argi-ujditti |
CHRONOGRAPHIAE.
ui difti funt-Quo regnante,cœpit Gracia vti frugib’,amp;habere fegetes in agri-culturà,delatis aliunde feminibus.
Triptokm» Videtur hoc têpore floruifie Tripto-lemusrex,Eleufij fine Cel ei amp;nbsp;Menali-næ filius, adquemcum Ceres querens Proferpinam filiam,deuenifrct, amp;nbsp;eum in cunis,dormiête patre amp;nbsp;matre, inuc-niffet,vltró fealtriceminfantuloobtu-lit,atq; eu gremio fuftulit, amp;nbsp;ei tria beneficia contulit. Primus arabit, inquit, Et ferct,amp; culta pmia tollet humo,libro quartoFaftorum. Earn obremdicunt, eum in partibus Atticis vfum frugü pri-muminuenilTe.
GENERATIO XXIII.
t^nno ah exor^ito mundi ui^M Zuiia^Jèctt-i/iim Heirate am yeriraremjncejiit quot;vi-
GENERATIO XXIH.
4?
ludji.
lofeph.
Gen.jo,
Gtn.;8.
geßmarertiageneratio, ANno ab exordio mundi ter mil-lefimo quadringentefimo odoge-fimolèptimo, dumadhuc regnaret Bakus monarcha Aflynoru, mortuo Iacob patriarcha, in filio fuo ludaperli-neamChrifti vigefimatertiaincepit generatio, durauitque annis 53. Erattune Iofeph,dux Aegypti,annorum 57. Ti-mentes verb fratres eius, nè mortuo pa-tre,memor fieret iniuriç eorum,dixcrût ei: Pater tuus adhuc viucns, mandauit vthæc verba tibi diceremus: Oblêcro, obliuifcaris fceleris fratrum tuoru. nos quoquè oramus,vt patri tuo dimittas iniquitatem hanc. amp;nbsp;adoraucruntpro-ni in tcrram.Fleuitq; loleph,amp; ait:No? litetimere. amp;nbsp;conlolatus eftcos,amp; fic vixeruntin pace.
De luda verb patriarcha, hanc ex là-cris literishabemushiftoria. Eo tempore quo lofcph venditus elfet in Acgy-ptum,difcedcs ludas à fratribus fuis,iuit adviruOdollamitem, nomine Hiram,
*S“« amp;nbsp;accepit ibi vxorcm nominc^Sur^filia Chanançi,quç peperit ei filium pnmo-genitu nomine Her,deinde Onam, tertio veto Scla. Dedit autc ludas filio Her Thtmar. Thamar. Fuit autem Her nequam, ab-utens vafculo vxoris,amp; occifus eft à Domino,id eft,inuentus eftmortuus iuxta vxorem.Et dixit ludas ad Onam, vtin-grederctur ad earn, vt lufeitaret lernen Iratris.Quiindignans fibinon nafeifi-lios/undebat feme in terram, id eft, in-
utilitcrvxore cognofcere fatagebat. Et perculTit cum Dominus.Remifitqi ludas Thamar, vt efiet vidua in domo patris ^^^^ fui,donèc crelccret Sela. Quo adulto, ' diffmulabatcum dare Thamar.
Mortua eft autem Sur vxor Iudç,qui confolatione accepta,poftludum ibat ad tondendas oucs cum Hira opilione fuo. Quod audiens Thamar,depofitis veftib’ viduitatis, aflumpfit theriftrum, fedit(^;‘in biuio iti ncris quod ducit Tha-mnam.Quam ciim vidiftet ludas, fiilpi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
catus eft cadefam,id cft,fcortum.Cui amp;nbsp;dixit: Sine me vt coëam tecum.Qux ait: Qyjd dabis mihi? Etille: Mittamtibi hoedum de gregc. Et illa : Patiar quod vis, fi dederis mini arrhabonem.Et dedit ilhannulum,amp;armillam, amp;baculum quem gerebat, pro arra. Advnum con-cubitum concepit mulier geminos, amp;nbsp;abijt,receptis iterum viduitatis vcftibus. Mifiti^ue ludas hoedum per paftoré, qui clim venilfet, amp;nbsp;non inueniret ea,redijt fine pignoribus.
Poft tres autem mefes didum eft lu-dæ:Fornicata eft Thamar,amp; vterus eius intumuit. Qui ait:Producite earn vt co» buratur. Qu_æ cum ducerctur ad poe-nam, mifit focero fuo pignora, dicens: De viro cuius hæc funt,cócepi. Qui ait: luftior meeft, quia non tradidi earn Sela filio meo. Hxc fecit^nè periret lemen filijmci. Attamen vitra non cognouit camludas. Inftantcveró partu, apparu-erunt duo, amp;incffufionc vnus protu-litmanum,inqualigauitobftctrixcoc-cinum, amp;nbsp;ait: Hic egredietur prior.Illo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
quoquèrctrahcntcmanum,egrclfus eft alter, dixitque mater quod vocaretur Phares.Poftcaegrelfus eft alter cu coc-cino,amp;diél:useftZaram. In Paralipo-mcn0n,coccinumeft etiàm ligatum in manu Phares. ’
lofcph vcrófuitprlnccpsin Aegypto fhbquinqjregib’,quorum primus qui , cxaltauit cum, Nephrem diCtus eft, pro dignitatc autem Pharao.ità eniin omnes j^^^ ^^ appcllabatur, ficut impcratores noftri, pj, phsiï» Augufti vocantur. Secundus crat Ama- dicebatur. fis, inquo inccpitdynaftia Aegyptio-rum xviij. Tcrtius Chebron, quartus Mcmphcs,quintus Mephres. huius an-j^^^ j^ ^^^ no nono mortuus eft.Vixit autem cen- rituf.
tum
ÿo lOH. NAVCLERÎ VOLYMEN PRIMVM
|
tum amp;lt;îecê annos, amp;vidit filios Ephraim’vfquc in tcrtiam generationem, amp;nbsp;etiàm dcMachir filio Manaflæ. Aitque fratribusluis:Deusadhuc vifitabit vos, amp;reducetad terra pro qua iurauit patribus veftris. Abfportatc offa mea vo-bifcum.Cumdue adiuraflet eos,mortu-useft, amp;nbsp;conditus aromatibus, repofi-tus in loculo in Aegypto, neemotus, donce indé filij Ifrael egreffifunt. Mo-ritur paulo poft ludas, alijque fratres, fecundum Iofephum,amp; quifque in obi-tu fuo deferebatur amp;nbsp;fcpcliebatur in Ebron,amp; poft translati funt in Sichern. Ilho4ob Rhodos vrbs,à qua infula Rhodos nomen accepit, his temporibus à Tel-chinijs hue Telchinibus amp;nbsp;Cariatibus, vel (vt ally volunt) Curctibus,a Phoro-neo Argiuorum rege iamdiu deuidis, in ipfa Rhodo Lyciæ infula condita eft,de quaPomponius refert, dumvr-his fundamenta fodeient, rofæ capu-lum fuiffe inuentum, à quo inlula di-Öa, quia p'/^Graccè rofam fignificat. priùs vocabatur Ophiufa, deinde Stadia Cue Stadia,amp;poftea Tel chin,quos nonnulli maleficos amp;nbsp;fafcinatores fu-ilfetradunt. Alij tarnen econtra dixcre Telchinas eximios artifices, primosque ferri amp;xrisinAfiam fabricam inuexil-fe. poftTelchines,Heliadesinfulam tc-nuere.Poets fingunt,inhancinftilam aurum pluifte, cum Pallas in louis ca-pitc nalceretur. Quam hodie milites loannitc.^ religiofi, beatoloanni dicati,obtinent, Hzerefero j^^^ j^^ lecundo volumincdicc-da funt ad tempus quo ^’-'*’* anitvrbera iftamabri-putt. Python« Chiron» Author ea' ApollomedicuSjVuÏcani amp;Mincr-Turca*inte ^æ pi’^^^s filius,his temporibus (Eufe-nm Chrifti- bio tefte)clarus habitus eft, qui medicina: repertor, amp;nbsp;herbarum virium primus cognitorfuit. Hic autem Apollo, Pythius amp;nbsp;fapiétiæ deus à poetis appel-latuseft,Qui etPythonem ferpcnté,qui matrem Latonam perfecutus fuit,fagit-tis confecit. Chiron medicus iufliffimus vir,Cen-taurorumduélor,nutritorqueAefcula-pij,amp; magni do dor Achillis,ijfdem tc-poribus claruit. Qui,vtraultis placet, medicinam amp;nbsp;herbarum vires primus inucnit.Hic,tefteOrpheo, cum Argo-nautis nauigauit, amp;nbsp;illorum iudex ac |
medicus fuifte dicitur, T andern Hereu* lem hofpitio fufeepit, amp;nbsp;cùm arma eius tradaret, fagitta è manibus cadens, pedem Ixuum vulnerat, nee fe curare poterat, fed die nona moritur, virim-menfs statis, amp;nbsp;vix crcditur tam diu vixifle. Promethe’ lapeti filius ex Afia Nym- Pranitd'’’' pha coniuge, in Arcadia claruit, vir acutifïïmiingenij,qui homines incom-pofitos ac rudes ad mores politiores for-mauit. Simulacra quoquè hominum primus de terra formauit, amp;arte qua-dam velun fpiritum habentia moucri fc-citihinc funtfabuls. Aftrologiam pri- AAroIag*^ mus apud Aflyrios docuit.Inlupèr eti-am ignem primus è filicc eduxit, vt Plinius teftatur. Vfum prstereà annuli, Anûul«lt; fedferrei,primusinuenit, quem quarto digito in honorem cordialis vens portari fuafit. Tempore procedente apud Romanos,Ifidoro tcfte, ftatutum ema-nauit, vtliberti ciuesque aurcovteren-tur annulo,libertini aigenteo, amp;nbsp;ferui ferr€O.attamê,vtvifumeft,Iudas annu- Gentlj^ lo vfus eft, nec verifimilc eft quod ab il-lo habucrit. Fulminum deniquè ratio- Fulminât nem in Caucafo monte ’ depræhendifte fertur,propter quod igncmcçlcftem fu-ratum fuifte tradunt. Atlas amp;nbsp;ipfe Arcadicus, Promethei Atlw. frater,{eu(vt alijs placet)filius, amp;nbsp;Mais pater, clarus fuit nis temporibus, quip-pe aftrorum curfum pcrüigili ftudio dc-prshendit, amp;nbsp;primus de aftrologia inter Grscos difteruit. propter quod fin-xcruntfabuls,eum cælum portare.Hic autem feptem genuit filias, Nymphas appcllatas : Maiam, Eleâram, Stero-pcn,Meropen,Celacnon,Taygeten, amp;nbsp;Alcyonen.Hse forores feptem,Atlanti- AtlaatiJ«* des funt didæ,à patris nomine, quanuts cuiuflibet proprium nomen eflet. Et Hefperides, abHefpero fratre aut filio Hefptrid«* Atlantis. Alij enim eas Atlantis volunt fuifte filias,alij Helperi.Sunt qui ab Hc-Iperia nominatas exiftiment,Âtlâtes tarnen très fuifte dicûtur, de quibus apud Bocatium. Mercurius etiàra nepos Atlatis,Iouis cxMaiafilius.Sedquia plures Mercurij jvitmitil fuifte dicuntur,primum deorum nun- quatuor» dum feu interprété fuifte,poétç de 1eri-bunt. |
|
CHRONOGRAPHIAE. bunt,diftusq; eft deus facundiæ : amp;nbsp;pro-ptereà, vt habetur Aduum quartodeci-mo,Paulum, quiaeratdux verbi faeû-dus, gentiles Mercurium appellaue-runt. Mercurius alius Aegyptius,qui cognominabatur Trifmegiftus, primus ftellarum apud Aegyptios inuentor. Qjii ex Aegypto digrelius,centum ciui-tatescondidiftefertur,ibidemq; verum D E V M colerc homines docuifle. Mercurium alium, cognomento Her-metis, nationeltalicum feruht, quema Fauno Italie rege lyram amp;nbsp;liarmciniam didicifle credunt. Mercurius quartus, ante diluuium Lamech filius fuit,quem Tubalappellauim®,a quomuficæ prin-cipia fumpsêrc.Fuerunt amp;nbsp;ali) Mercu-rii,quintus amp;nbsp;lèxtus, quibus omnibus dantur eadem ornamenta,fcdno eadem deltas, quiaalius medicinæ deus, alius mercatorum,alius furum, quæ omnia à multis confundutur. Multa quoquèin Græciabistemporibus fingebatur. Ideo in Icquenti generatione de dijs gentium aliquadicemus. GENER AT lO xxiin. Pharet. 1»* alt;* Sïturnut, Cxlus. Vefta. Venu». ANno ab exordio mundi ter mille-fimo quingëtefimo trigefimono-no,regnante Mamito rege AlTynorum duodecimo,poft mortem ludæ Phares lucceditinlineaChrifti, amp;in eo vigefi-maquarta incepitgencratio, durauitq; annis quadraginta.Per hæc tempora varia per orbem terraru facra dijs falfis 1e-guntur inftituta, quorum vtrationem nonignoremus,aliqua de dijs gentium videbimus. Primo,de origine deorum: Sccundójdefacrificijs corum: Tertio,de authore primo colendorum deorum. Quarto ponetur ratio, quare dij efte nó poflunt. Quinto, qd philofophi de bis fenferint. Sextó,de caufa fidionum, pro amp;nbsp;cotra. Saturnus Cæli amp;nbsp;V eftx,id eft, terræ fuit fili’,vt in hb.diui.mftitutionû fcri-bitLaâantius. Et cùm vidilîct patrem Cælum etiàm generâfleTitanum,Oce-anuin,Opemamp;Tethyn,nèplures ge-ïieraret,falce patri fcrtur abfeidifle ge- rCjamp;indè V enerem elïc generatam.De- |
GENERATIO XXIIII. 5» indè Saturnus Opern fororem duxit. ex Ops. hocTitan,qui maior natu erat,volebat regnare, fed Vefta mater eorum amp;nbsp;fo-rores fuadent Saturno,vtde regno non cédât fratri.Tandern conceffit Titan vt Saturnus regnaret,ità tarnen,vt fi quid virilisfexûs ci nafeeretur, ne educaret, vti aliquando ad fuos natos regnum re-diret,quoditàab initio fecit Saturnus, ideoque deuoraffe dicitur filios. deinde cùm primum natum necâflct,pofteà na-tiluntilli gemini ,Iupitcr amp;Iuno.Tunc lunonem Saturno in confpeftum dede-runt, louem abfcondcrunt,amp;in Idam fyluam filiabus Meliffei Cretenfium re- MeUfleu#. gis Amaltheæamp;Mcliiræ,alendum mi- Amalthea, sêre: quem in antrum Idæ montis rcci- Meliffa. pientcs,nè fletus audiretur, cymbala amp;nbsp;tympana pulfabant, ad quorum lônitû more luo apes mella in os eius inferebat, ob quodbeneficium,pofteàdeus faétus, dédit apibus, quod fine coitu genera-rent.Itaque mclleamp; laftêcaprinopue-rum nutriebant.Deindè Neptunû clam Neptunut, Saturno Ops parit, eumque clanculum ablcondit. Ad eundem itiodu tertio par-tu parit Plutoncm. • Titan verópoftquamrefciuit Saturno filios procreatos, atq; educates effe, clamfeducit fecum filios fuos Titanos, Pluto, fratremojfuum Saturnum atq; Opern Comprænendit, amp;nbsp;carceri macipauit,ac compedibus ligauit,eô quod contra pa-ûionem amp;nbsp;iufiurandum mares liberos fuftuliftent.Atlupiter cùm audiITet patrem acmatremeuftodijs circunfeptos, atq; in vincula conleftos, cum magna Cretéfium multitudine venit, commif-foq;bello,Titanù atq; filios eius vicit, parèntesq; foluit,amp; patrem regno refti-tuit.Et tune ex {anguine,aiunt,Titano-rum gigantes generatos elfe. Deindè lupiter duxit lunonem foro- lupiter. rem fuam,amp; cùm diù fterilis effet, con- ^““®* cuffocapitefuo,exiliuit Minerua, dea Mineru». fapientiæ poftmodùm fada.Tadem ge-nuit Martern exlunone. Alij tarnen vo- Mart. lunt,vtOuidiusinFaftis,Iunonisdun-taxàt efle filium. Ferùt lunonem turba-ta,eô quod fine obfequio mulieris pro-creaflet lupiter Mineruam, quærebatq; Oceani confilium in via dum feffa eflet, quæfiuit amp;àrioradea,coiuge Zephy-e i ri. |
jî ÎOR NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Mac»» Vukanus. Lacona. Apollo« Diana. Orcygia. Belos. ri. Cui Flora (fi loui effet occultû) pro-mifitlàlutareauxilium, amp;cùm iurâffet pervndas Stygias, neminife cliâuratrij docuitincapis Olenijsflorem effe, quo acceptor confeftîm abfq; vivo cociperet. ócitafaftueffllicofumpto flore, luno concepit,amp; peperit poftcà Martern.Deinde lupiterexlunone genuit Vuka-num,hiccjuiaclaudus amp;deformis erat, à parentibus in infulam Lemnon eft ab-ielt;3:us,amp; ibi à firnijs dicitur educatus,amp; louisfaber fadus : ideo didus eft Mul-eiber. Deinde extra matriinonium Latona ^'æ* g*g^’^’^*5 filiam,à loue dicunt fuiffe compreflam, amp;exea fufeepiffe gemina prolem,Phœbum feu Apolline, amp;nbsp;Dunam. Quod aiuntlunonem adeo ægrè tuliffe,quód illi omnem terrain interdi-xit.Eainq; vfque ininfulam Delon per-fecutaeft,nec in hoc fatiata. Sedetiàm emifit Pythonem ferpentem ingetis ma-gnitudinis,ad impediendam earn arque fugandam:quæ fuga faóta,tadcm ab in-fula Ortygia fufeepta , primo peperit Dianam3quç è veftigio obftetneatus officium in nafcituro fratrematri præfti-titjamp;Apollinemnafcêtemfufcepitjqui mox fagittis Pythonem inter emit,et dare cœpitrefponfapetentibus.exhoc^in-fula poftea Delos eft dida. Poëtæ dicunt, dum fugeret lunonem, per Ly-ciam fitibunda ad lacum venir quondam vt biberet: ruftici qui aderant, lacum pedibus conturbltjOrauit Latona ^ vindida.ob hoe ruftici inranas muta-ti funt,ac lacum fêmpèr hunc incolunti lupiterex filia Inachi ló, alias Ifide, Fpapliusex gencrauit Epaphum:nam cum effet for-louc. mofilfima virgo,illa à paternis vndis re-deuntem atq; fugientem,indudis tene-bris,detinuit lupiter amp;oppreffit. luno videns ex alto tenebras,fufpicata defce-dit,amp;tenebras foluit. lupiter mox, nè pateret crimen, transformauit pucllam invaccam, eamq;laudanti atq; petenti oexvacca. jm^^Qj^^æg^-^^jonodedit, quæilicô Argo, qui centum oculis præditus erat,il-lam leruandam tradidit.Sed lupiter có-patiens,mifit Mercurium, vtilla cufto-dia liberarer,quifub forma paftoris Argo iundus eft,amp; fiftulam ab co accommodât folatij caufa.qua accepta, cadu- |
oculos omnes verrit, amp;nbsp;poft hoe oeci-dit.quodvidens Iuno,Argi oculos lu-mensjilloscaudxpauonisauis fuæ ap-poluit,amp;vaccæ immifit oeftrö, quo in-feftatajCurlum rapuit,nec antè deftitit, quam ajl Aegyptios perucniret.lbï qui-euit, amp;nbsp;prece louis a lunone impetra-ta,forma priftina reftituta eft. Peperit Epaphum, ac ab Aegyptijs Ifis eft di- Kir. da. Longè tarnen ante hoc compreffit . , Maiam Atlantis filiam,genuitque ex ea Mercuriumjlicèt plures fuerint Mercu-rijjvnus louis amp;nbsp;Clymenesfilius,amp; ante illum alter è Cælo pâtre amp;nbsp;Die ma-tre natus, amp;nbsp;Mercurius Nili filius, di- Mercuriu* dus TrifmegiftusHennes.Maiam Mer- quot;^^^'”’*, curij matrem,Iunonem aiunt ex pellici-busvnamfummè dilexifle, eiusque fili-um Mercurium ladaffe affirmant, pro-mifcuè nonnunquam fadum vnius, alter! adicribitur. Et ab omnibus,merca-torum deus dicitur Mercurius. AdhoC nuncius amp;interpres deorü,amp;eloquen-tiæ deus dicitur. iterum eX Semelc Cadmi filià, lupi- Bacchuse* • I TT ' loue amp;nbsp;Se» terprocreault Bacchum. Hæc cum ex jj^^j^ löue concepiffet,Iuno ad cam in forma venit vetulæ: pcrquifiuitque, nunquid diligereturàlouC : ad hæc ilia, arbitrari fediligi. Tune luno.'Non potes filià hoc nifivnicomodo cognolcerc, ici licet fi tibi promittat,quód fe iungat tibij vti folet lunoni concumbcrc, amp;nbsp;fiper Stygiam paludem itaiuret.Semcleaui-da hoc fcire, aduenientem loué petit,vt hoc modo ^mittat ac iuret. quod cum lupiter iurâffet, audita petitione dolu-it:nè tarnen aduersus iufiuradum veni-retjin concubendo fulminauit,ac mor-tuç filiumtraxit exvtero,fuoqucappo-fuit femori,donec tépus perficeretur pæ-riendiitunc natus eftfilius, amp;nbsp;Bacchus Bacchu». eftdidus, alias Dionyfius feu Eiber, Dionyfiu’S Hunc primo dam nutriuitino materte-tcra,poftea Nymphis traditur alendus, qui nè à lunone inuenirctur,hedens cö occultauerunt. Depingitur puer facie muliebri,nudus,cornuto capite, equi-tans fuper tigrcs,haftam gerens pampi-nis ornatam.Silenus fenex, ^jus dicitur alumnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«pi’ |
|
Herculis la. bores. Perfeus ex Danae Acri fij- CHRONOGRAPHIAE. lupiter. lupiter quoque ex Alcmcna Amphi-Hercules. ^’^^ °”“ coniuge,genuit Hereulem hoc modo:Iupiter,dumin militia fuitAm-phitryo,eius forma fumpta, acceffit ad earn no(âù,quæ cum ilium virum fuum crederet,concubitu concepitex loue.ea nox ab loue fpatio trium noftium extê-faeft lafciuiendi gratia,maximum futu-ri roboris indicium, tatum temporis in eo puero creado impenfiim. Et cum die quadam adueniête partus tempore, lupiter apud fuperos dixilfct,dicilla nafci-turum hominem, qui omnibus circun-uicinis dominaretur, luno his verbis mota,illud ftcit iuramento firmari, amp;nbsp;confeftim defcenditin terras,amp;rctinuit Lucinam deam parturiétium apud vxo-rem Sthcleni,prægnantem iam ftptem menfium,amp; exvteroeius eduxit filium ftptem menfium ante tempus pariendi, quivocatus eft Euryftl eus. vndè Al-cmenaob retentamLucinamparereno potuit,namLucina etus partum com-preflerat:amp; fie quod de Hercule lupiter voluit, verfumeftin Euryftlicum, qui poftmodumHerculi amp;alijs imperauit. Cuius,fcilicet Herculis,laborcs duodc-cim iniunäosabEuryfthcOj hoc mq^o ferunt : Nam fruftratus lupiter cofilio, lunoni promifit,Euryftheum,vt prçdi-xerat,regem fore, Herculemque ei fub-ijeiveUe, acduodecim laborcs ab Eu-ryftheo iniunâos perficere debere,qui-bus confummatis fieret immortalis. Is itaqueHercules educatus optime, cer-taminum quoque exercitio deditus, amp;nbsp;corporis robore excelluit, amp;animi vir-tute. lupiter ex Danae Acrifij filia, Perfe-um gcnuithocmodo:Cum haberetA-crifius vnicam filiam Danaen,in refpo-fisaccepit,femanueius qui ex filia na-fccretur, moriturum.Ideo filiam in qua-damturriclaufit, ita vt homo non pof-fet ad earn accedere. lupiter audita eius pulchritudine, vertit ft in auri guttam, amp;pertegulas in gremium eius cecidit, ac cam imprægnauit.Quodægrè ferens Acrifius,claufit in area, ac inmarepro-jjei iulfit. Verum area cafu à pifeatore capta eft, in quainuenit earn pepcrifle filium, quem detulic ad Pilumnum rc-gem,qui cum genus eius cognouiflet. |
GENERATIO XXIffl. « illam duxit vxore. Alij volunt fuiffe Poly deden regem. Et dum Perfeus adole-uiftet,timuit eum rex. Erateo tempore tres Phorciregis fi-liæ3Medufa,Stheno amp;nbsp;Euryale, Gorgones appellatæ,habentes vnum oculû, quo vicilsim vtebantur,amp; quofcunque intuentes ft conuerterunt m laxa. contrabas expugnandas mifit rex Polydedes Perfcum. Perfeus petiuit Mercuri-um,qui fibi dedit harpen, id eft, falcem velgladium,quoArgum interfecit. Similiter amp;nbsp;talaria feu alas, vt volare pof-ftt.poftulauit etiam auxilium Palladis fororis,quæ fibi dedit elypeum cryftal-linum,in quo videre poftet imaginesfo-rorum, neevideri ab illis. Hisarmatus, cura non viderctur, oculum, quofun-gebatur,dum dcvnaad altcrara volita-bat, furatus eft. Medulam lerpentibus crinitara interfecit, ac de fanguine eius natus eft Pegafus cquus alatus,qui fta- P«g’^“* tim volare cœpit vfque ad montera Par-naftum,amp; ibi in Heliconc monte vn gu-laterram percutiens, egreftus eft fons largiffiraus,poftea mufis dedicatus- At Perfeus Gorgone occifa,ei caput abftulit, peruenitque ad regem Atlan-tem,qui fibi hofpitium negauit: quarè oftêfo ei capiteGorgonis,in faxum mu-tauit Atlantem.Indè remeas in patriam, cùm inueniftet Andromeden virginem faxo in mari alligatam,quçfiuit caufiim à parentibus ibi netibus. qua intelleda, paduscumhis,liberauitca, amp;in vxoré accepit.Pofthçc Phineum ac plures ali-os,oftenfo capite Gorgonis,in faxa verrit, amp;nbsp;auunculum fuum Proetum, qui Acrifium regno pepulit, interfecit. Et poftea non Ipontè Acrifium vertit in faxum. lupiter adamare cœçit Europam Agenoris filiam. mifit ideo Mecurium, qui armenta ex montibus Phœnicum ^‘’P*‘ impulitadlocum, in quo Europa cum puellis ludere conlueuerat. Ibidem lupiter fein candidiffimum taurum tranft formauit, cuius Ipecie deledata virgo, primum tradare illum manibus cœ-pit,amp; inde eius confcenditdorfum,qui paulatlm ft in vndas deduxit,ac in Cre-tam tulit, vbiinformam priftinam re-dadus, earn compreflît;quæ imprægna- ; e ? ta. |
|
ICH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Minos. Khadatni-thus. Sarpedon. Aeacui. ta, poftet peperit Minoa, Rhadaman-thum amp;nbsp;Sarpedonem,tres indices infer-Hhlpfc vero in eius fempiternam memo-riam,tertiam orbis parten» Europam ex eius nominenuncupauit,licèt pro Sar-pedone, alij Aeacuni velint effe terti-um, quem limiter ex Aegina Afopi régis Bœotiæ nlia, rapta amp;nbsp;compreffa, genuii. Tantalui ex Plot*. Cer«. Proferpim. lupiter grauidauit Aetnam nym-pham.Iunohocintelligens, cam perfe-«tnanym- quitur, Sed ipfâm puellam in Aetna P*“« monte abfconditlupiter. Ibi nondùm matura,peperit gemellos,amp;hos tam diù fouit in vilceribus terra:, vt lex parien-Palifcivel à poftulat, amp;diâifuntPalici,amp;adeo Palid, mali, quod folo vifu mutabant homi-nes.ideo eos lupiter fulminauit,quos amp;nbsp;terra abforbuit,amp;in lacum couerfi funt feetidum. Tantalus filius fuit louis, cxPlotc nympha fufcept’, pofteàrex Phrygum. hune deosinconuiuiohabuiffe, eisque vt experientiam deitatis eorum affume-ret,occifo filio,codumq; appofuifle co-medendum ferunt,qui abhorrétes, col-ledis mcmbris,in pnftînamrcduxerunt formam,amp; reuocatam per Mercuriu ab inferis animam illi reftituerunt.Et cùm aduerterenthumerum deeffe,quem Ceres vorauerat,loco eius eburneum refe-cêre.Tantalum autem deiecerunt ad inferos, taliquedamnauêre fupplicio, vt fluuio ad os vfque demerlus,fîti vexetur allîdua,necpolîît aquas attingere.'defu-pèr autem arbores pomis dependétibus onuftasaddidêre propeos, quae tarnen poma, maxima femper fame laborans, nufquàm poteff appræhendere. lupiter ex Cererefororelua procre-auitProferpinam, quam rapuit Pluto. Ceres earn quæfuit diùaccéfis facibus, amp;nbsp;maxima cum vlulatu pervniuerfum orbem:demùm apud paludem Cyanen fîliæ cingulum comperit, amp;nbsp;ab Arethu-fa nympha certior fada,quôdillâ apud inferos vidiffet, conquefta louidePlu-tone, qui dixit legé apudinferos, quod aliquidibi comedens, reuerti non pof-fivreducédam ftatuit, fi nihd ibi come-diffet.fedinuenta eft tria granamalipu-nici ex viridario Plutonis guftâffe.qua-propterlupiter admitigandam triftiu- |
am Cereris fanciuit,vt fex menfibus an-ni Proferpina cum viro enet,amp; totidem apud fuperos cum matre. lupiter,amauitThetidê,fedideó con- Ttetiu cubitu eius neglexit, quia oraculono-uerat ex ea filium nafciturum, qui ma-ior effet patre. Sedprxcepit Peieo ne-poti,vt earn duceret. Et cùm earn Peleus ^ jJ^^ connlio Protei fenis diequadam cepif-fet,ipfa in varias formas mutata, adeo exterruit eundem,vt dimitteretur ab eo. Qui tarnen adProteum rediens, abco-dem fuafus,nè mutationesillas curaret* fedcontendendo ipfa defiderio fuopa-réret. Peleus diefequenti dormientem in antroreperit,amp; cepit.' ipfa veró more fuo in varias formas verfa^cùm eum per-feueratem vidit,redijt inpropriamfor-mam, ac confenfit. Porró lupiter ad eo-rum nuptias omnes conuocauit deos, praeter Dilcordia:qux indignans,cùm DiTcordU cerneretPalladem,Iunonem amp;nbsp;Vene- dea. rem fimul fedentes, malum aureum in medio earum proiecit,dixitquc:Digni-ori detur. Ex quo inter cas feditio orta eft.Iupiter vocatus, noluit fententiam ferre.ad Paridem, qui in Idafylua mo- ludidüPs' rabatur,caufam remifit. Is vero ob pro- t^*« miflam fibi à Venere fpeciofiffmam mulierem, fpretis aliarum oblationi-bus, fapienua atque potentia, Veneri tanquàm digniori tradidit. Qg« ilU raptum Helena: conedfit, ex quofub-fecutum eftbellum Troianum.Etineo p^uT** occilus Achilles, qui ex illis nuptijs na- Achille» tus fuit. CùmLedaTyndariregiscôiunxlo- Leda. ui placuiffet,ipfein cygnum verfus,ccB-pitcancre,quoillam adfc nô folùm au-diendum, fed capiendum traxit. captus, earn oppreffit, ex quo fertur Leda pc-periffe ouum vnum, ex quo nati lune Caftoramp; Pollux: amp;nbsp;mox alterum,ex CaRor» quonatæfunt Helena amp;Clytcna:ftra, Pollux. Hclenam pulcherrimam virginem,inter Coenas in palçffra ludentem rapuit The-feus Athenienfiumrex. demùmeo per-egrèprofedo, ab eiufdem matre,repcte-tibus Caftori amp;nbsp;Polluci, reftituta eft. Caftor amp;Pollux vicifsim Leucippi fi-lias, Lynceo amp;nbsp;Idæ fratribus delponfa-tas,rapuerunt,qui repetunt bello/pon-fas,atqj in eo Lynceus Caftorem occi-dit. |
CHRONOGRAPHIAE.
GENERATIO XXim. 55
|
Gemini« Troianum bellum. Î* 4it, occidiiïetque Idas Pollucem, nifi à Ïouedefenfus fuiffet.Et ciim effet Pollux æternitatem confecutusàloue, amp;nbsp;cerneret fratrem mortuum,petijt louê, Vt fibi cum fratre æternitatem partiri li-ceret, quod conceffitlupiter,amp; tü ambo in cçlum affumpti lunt,amp; Geminorum fecêre fignum.Helena deinde rur-fumrapta eftaPariJe. Indé bellu Troianum eft exortum.Inter hanc rapinam amp;nbsp;primam,vigintitrium annorum(te-fteBocatio) fuit fpatium, ità quód tri-ginta annorumpotuit effe Helena fe-cundo raptu. Elcdram filiam Atlantis,oppreffam fcrunt à loue, amp;nbsp;peperiffe Dardanum Troiæ autborem. HæcEledra cum lex fororibus àPleionematre Pleiades appellat« funt, amp;nbsp;quia Liberum pattern nutriuere, cælum meruerunt, amp;nbsp;Helix leptem m cauda Tauri locate funt, atque à Latinis V ergiliæ didæ. I* Mufst Me- louis amp;nbsp;Memoriæ filiç,nouem funt roorwfilij. Mufæ: harum noia funt bæc:Clio,Eu-terpe, Melpomene, Thalia,Polym nia, Erato, Terpfichore, Vrania, amp;nbsp;Cal-liope.Hæ bellum cum Pieri filiabus fê-ptem babuerunt,ac easvicerunt,mox Pierides in Picas mutatx funt. Mufis aiuntfontemCaftaliüamp; nemus in Helicone confecratum, easque ad lyram Apolline pulfantecanentes, vtmodu-latio confona feruetur. lupiterex Vencre genuittrcs Grati-Gntiftret, as, Pafitheam, Aglaiam, amp;nbsp;Eupbrofy-nen, quæamp; appellatæ funt Charites, nudas dicunt, ac inuieèm iundas ince-dere,atque ex eis duas facie ad nos con-uerfas eire,tergum tertia vertente:obfc-quuntur autem Veneri. Minen«. Minerua ex cerebro louis nata,ar- • mataincedit, babes indextra lanceam, fcutum fcrens cryftallinum.hanc Vul-canusamauit, amp;nbsp;quia lupiter ei, quod Gigantes fulminibus fadis ftrauit, hac gratiam concelfit,vt quod veil et poftu-raret,Vulcanus petijt,vtliceat fibi cum Minerua concumbere,quodipfe con-ceffit. At Palladi præcepit, vt fola effet cum Vulcano: amp;, fi pollet, fe defende-ret-Ojium ergo Vulcano vim inferen-te, Minerua acritèr le defenderet, ipfe intcreafperma emifitin terram, amp;nbsp;in- |
Erichtho» niut. dè Eriebtbonius eft natus, cui ferpcn-tinos dicunt fuiffe pedes, ad quos con-tcgendos, ætate perfedus, currum primus excogitauit. Huius autem fidio-nis intentum Auguftinus in lib. de ci-uit.Dei detegit,apud Athenienfes tem-plum fuiffe, Vulcano amp;nbsp;Mineruç communejin quo compertus eftinfans dra-cone circunuolutus. is feruabatur, eo quod Athenienfes eum magnum fore portenderent, amp;nbsp;quia parentes erat in-cogniti, Vulcano amp;nbsp;Mineruæ dede-runtinfilium. Etfecundùm quofdam, in cçlum inter cçleftcs imagines affum- cum,,. ptus,Serpentarius dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Serpentari» Mars dilexit Venerem Vulcani vxo-rem: amp;nbsp;cum femel mifceretur ei, à Sole ^’y^nért vifus eft, qui prodidit hoc Vulcano. is dam catenas ferme inuifibiles fabrica-uit,amp; circa ledum fuu pofuit,finxitqj , fe Lemnum iturum. IntereaMars ac-ceffir.Et cum ambo nudiinledoiace-rent,inuoluti funt.tum Vulcanus ex coitipofito redijt, amp;nbsp;omnes deos aduo-cauit. deæ vero non venerunt, fed inter alios Mercunus,Neptun’ amp;nbsp;Apollo. Et cùm omnes riderent nudos ità captos, Neptunus pro captiuis inter-pellauit, ac tandem Vulcanum flexit, quódeosliberauit. Peperit autem Ve- nus ex Marte Cupidinem,puerum cbritudine infigncm. Qui dep in pul- Cupido « ïitur ^*’‘^''’ alatus,arcum amp;nbsp;lagittas gerens:has au-reas, part'im amp;plumbeas quafdam di-cuntjfgccminfupèrtenenSjOculüsipfi-us fafcia obtegere confueuêre, Apollo, quia indicauerat ftuprum Apollo. Veneris, ideo Veneris officio in amo-re Virginis Leucotboes accenditur in- I*»««**®* tantum, quod ob amorem eius retar-datus à curfu eft in occidendo. tandem Ipecie matris ipfius virginis aflum-pta, remotis puellis, amp;nbsp;reaffumpta forma propria, patiêtem comprefut. quod cum Clytie,quæ ante dibgebatur à Phœbo, intellexiffet, confeftim Or-ebamo patri puellx detexit, qui ira percitus, cam viuam fepeliri iulfit. Phœbus autem cum illi vitam reftituc-re nequiret, earn in virgam thuream vertit.Iterum Apollo Cupidini impro- ^poUo, perauit, quod arcum portaret. eapro-pter Cupido ApoUinem fagitta aurea e 4 pe^j® |
jß IOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
petijt amore captum in Daphnen Pe-« nei filiamj quam vicifsim plumbea fa-gittauerat, quæ fagittaodiuminducc-ret^pro eo quod dixiflet arcum fibi non competere ob infirmitatem.Apollo ita-queodientemfe infecutuSj iftaad pre-cem patris tandem inlaurum conuerfa eftjamp;pofteàPhœbofacrafadadicitur. Apollo ali- Apollo fœcundauerat Coronidem as Phoebus, pynipham, quæ, dum recederet Phœ-Coruus buSjpaiïa eftfubagitari fc à quodam iu-Apollinii uene,quod coruus^qui turn erat albus, auis. videnSjApoIIinireuelauit. Iratusitaq; Apollo, Coronidem fagitta occidit, amp;nbsp;moxpainituit,ac coruum proditorem denigrauit, amp;nbsp;quod cantusilliusfignu foret mali ominis,inftituit.deindc rogo parato, Coronidem impofitam illi ex-enterauit,amp; ab aluo eius infantem eri-puit, vocauitque Aefculapium, quem Chiron. Chironi magiftro nutriendu dcdit,qui Aefculapius poftea eximius euafit medicus,ita quod duos in vitam reuocauent mortuos, Glaucum amp;Hippolytu,precibusDia-næ, propter quod lupitcrindignatus, Cyclopes fa fulmine eûinterfecit.HÎneiratus ApoI-bi icatores lo, ira in Cyclopes vertit, aliquosvul-u rninum. p^.pj^j^^^. aliquos occidit.Ideolupiter eumdcitatepriuauit.vervim cum nemo alter curru Solis ducerepoffet,Cçlico-læ omes infl:abat,quód lupiter impera-uit rurfus Phœbo,' vt currus officium reaffumeret. Diana. Dianam eodem pareu cum Apolline editam, atque infignem virginitate perpetua voluerunt vetercs. Et quonia fpreto hominum confortio, fyluas in-habitaret,venationibusq;vacaret, earn arcu pharctraque accindam defcripfê-re,amp; nemorum montiumq; dixêre deâ, curruó ; vti tra do à ceruis albis. Quam amp;nbsp;prendem viarum dixerunt,nympha-rum locietatc, officijs amp;nbsp;obfequio de-ledatam. De facris deorum. Cyprij. Taurici ad-uenas cxde-bant. Diximus de dijs ipfis qui coluntur. Nunc de facris ac myfterijs eorum pau-cadicenda lunt, Apud Cyprioshuma-nam hoftiamlouiTeucrusimmolauit, idq; facrificium pofteristradidit, quod eftnuper, Adriano impcrante,{ùblatû. Apud Tauricos Diana: hofpitesimmo-labätjUccLatinihuius immanitatis expertes fuêre. Siquidem Latialis lupiter |
tempore Ladatij (vtipfe ait)colebatur fanguine humano. Et Saturnus in La- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ tio codé genere facrificij cultus eft,non quidé,vthomo ad aram immolaretur, fedinTiberimdeponte Miluio praeci-pitabatur. Veriim id genus facrificij ab Hercule, cum exHilpaniarediret,dici-tur effe fublat'um,ritu tarnen permané-te,vtpro veris hominibus imagines ia-cerentui' ex fcirpo. Pefcenius Feftus re-fert per fatyram,CarthaginéfesSatur- P®^^®“*“** no bumanas hoftias folitos immolare: amp;nbsp;ciim vidi eflent ab Agathocle rege Siculorum, iratum fibi deum putauil-fc, amp;nbsp;vtpiaculum diligentiusfoluerét, ducentos nobilium filios immolâlfe. Ab iftis facris non minorisinfaniæ funtiudicanda publica illa facra, in q-busMarti vel(vt alij habét)Matrideüm homines fuis virilibus litanttruncatis. Bellonæ quoquèfacerdotes non alie-no, fed fuo cruore lacrificat: fedis nan-que humeris, amp;nbsp;vtraq; manu diftridos gladios exerentes, currunt, efferuntur, infaniunt. Ifidis Aegyptia: facra funt, quatc-indisAcgy» nusfiliumparuulum vclperdiderit,vel pti^fact*« inuenerit. Nam primo facerdotes eius pedora tundunt,amp; lamentantur,ficut ipfa, cum perdiderit filium, fecerat. deinde puer produciturquafi inuétus, amp;nbsp;inlætitiâludus iUemutatur.IdcoLu-canus: 2/un^uam^ue fatts ^uaßittfOßris. Sem/ferenifn/erfiunt^Jem/er (^ inuenianf. Hiquot;c eft Ofiris,quê Serapim amp;nbsp;Scra-pidé vulgus appellat. Solétemmortuis confecratis nomina immutari. Credo, ^®®’quot;* inqtLadantius, ne quisputeteos homines fuilfc.Nam amp;Romul* poft mor- Romulus,, tem Quirinus didus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quirinus. Apud Lampfacum Priapo litabilis , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^ vidima eftafellus, cuius ratio in Faftis Priapus. hæc redditur:Ci)mdij omnes adfeftu Matris magnæ conueniftent, cpulisq; fatiati, nodem lufibus ducercnt,Pria-pum Veftæ deæfoporatçinhumoinfi-diatum pudicitiæ: fed illa clamore alel-li, quo Silenus vehebatur, excitatam, libidinem infidiaforis efte deteda. Hac de caufa,quafi invltionem,Lampfacc-nos afellum Priapo madare confueuif. fe: apud Romanos vei o,afellum Vefta-libus |
|
CHRONOGRAPHIAE. libus lacris in honorem pudicitix con-feruatç panibus coronari.oyiid turpius, quam fi Veftabeneficio afini virgoeft? lyndus. nbsp;nbsp;nbsp;Apud Lyndum oppidu Rhodi, Herculis facra funt,quæ maledidis amp;exc-Crationibus celebratur*, eaq; pro viola-tis habent,fi inter ea vel imprudenu ali-Cui exciderit bonum verbum. Apud Sueuos Germaniæ populos faVu?™” nobiliffimos, Senones (vtfcribit Cornelius Tacitus) ftatuto temporein fyl-uam au gurijs patrum amp;nbsp;pfifca formidi-ne facram, cælo publicè homine, cele-X brabant, nee quifquam ingrediebatur nifi vinculo ligatus. Innumera alia his non abfimilia omittOjfuper quibus me-Lucretius. ^.^^ exclamatLucretius: 0ßuhas dominum mentes, ôjgt;efforacaca: ^i^altiuf in tene/iri4 yir^^^uafisauejtericiiiî 2)e^iturhoc aui^^uoi/cun^ue eß^ Vmitas va- Quis hæc ludibria, immô facrile-nifttum. gia non derideat, qui habeat aliquid fa-nitatiSj cùm videat homines ceu vinculo mente captoSjCaferiofacerej quæ fi quis faciat in lu{u,nimis lafciuus amp;nbsp;in-eptus elfe videatur? OJZIS AVTHOR PRAEDICTARVM VANITATVM FVERIT. Meliffcuf. Harum vanitatû primus author ex-tirit Meliffeus Cretéfiumrex, quodin-telligo ita generaliter.Nam longe ante ilium Aegyptij Ifidi atque Ofiridi lacra faciebant.Et Chaldçi ante natiuitatem Ïdok Abrahæ ign em pro Deo colebant. Ido-laaBelopatre Niniprimi Alïyriorum régis traduntur cauum traxiffe. Sed amp;nbsp;ante Moifen pueros idolo Moloch im-molabant. Verum ritus itafolennes ac exremonias eolendorum deorum, Di-Didymus. dymus in libris narrationis Pindaricx fcribit Melifleum regem introduxiffe, amp;nbsp;primum dijslacrificafle, ritus nouos amp;nbsp;iacrorum pompas inueniffe: huius Melifli**’ ‘^“^^^ fuiffe filias du as, Amaltheam amp;nbsp;Meliflam3qux louem puerum caprino lade amp;nbsp;melle nutriérunt: vndè poëtica illa fabula originem fumpfit,aauolàffe apes, atque os pueri melle complcfle. Melilfam vero a pâtre primam facerdo-tem Matri magnæ, hoc eft,Terrx feu Veftx conftitutam: vndè poftea eiuf-Melilfa, ^^™ matris antimites,Meliflx nuncu-pantur. |
GENERATIO XXÎIII. ^^ Ethiftoria gentilium facra teftatur, ipfum Iouem,poftquam rerumpotitus j„pjterau-' eft,in tantam infolentiaveniffe, vtipfe thoreuku-fibiphanainmultislocisinftituerit.Na r® dcoru,fc \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, le?cs cum terras circuiretjinqucmcunqJo- ^^^^j, cum vencratj reges principesq; hofpi-tio fibi comitate Tua et amicitia copula-bat: amp;nbsp;cùm digrederetur ab eis, impe-rabat fibixdificari phanum,amp;luoho-fpitisque fui nomineinfigniri, quafi vt ex hoc poflet amicitix amp;nbsp;fœderis memoria conferuan:quod ille aftutilfimè excogitauit, vt fibi diuinum honorem, amp;hofpitibusluis perpetuum nomèac-quireret,cum religione connexu.Gau-debant autemilliamp; libentèrobfcque-bantur,ac nominis lui gratia annuos ritus amp;nbsp;fefta celebrabant. Nam licèt arn-bitiofus eflet amp;nbsp;libidini deleruiret,mul-ta tarnen bona amp;nbsp;vtilia humanx vitx adinuenitjquinquiès terrain circuiuit, leges ac bonos mores docuit. Etmala quxdam fuftulit, amp;nbsp;inter alia amouit prauam confuetudinem Comededi carnes humanas, quibus Saturni tempore velcebantur.His amp;nbsp;alijs immortalé glo-riam amp;nbsp;memoriam adeptus eft fempi-ternam. Siue igitur à Melifleo, vt Didymus tradit,eolendorum deorum ritus efflu-xit: fiue à louc ipfo, vt alij volunt, de tempore tarnen confiât quandó dij coli cœperunt. Melilfeus enim non mul-tum anteceffit xtateloué, vtpotè pro-nepotemquem educauerat. amp;nbsp;idcircó fieri poteft,vt vel ante, vel adhuepue-ro loue, deos colere infiitucret. poft mortem inde deorum pattern ac dominum amp;nbsp;cxli regem dixcrunt.Et multa qux à loue primo Arcade fada funt, huic aifcripfère. Erat enim Areas, vbi lupita Ar-ex Arcadia iuiffet Athenas vir ille no- cas, bilis, Lyfanias alioqui diffus, magni ingenij, vt ait Leontius Grxeus, qui Atticos rudes compofitis legibus vi-ucre docuit,matrimonia primus mon-ftrauit,çùm antea fœminas communes haberent: monuitque eos,deos colere; aras, templa amp;nbsp;facerdotes inftituit.quç dum mirarentur iylueftres populi atque eómendarent, cumrati deum,Io-u ê vocauere, Aetheris qj amp;nbsp;Diei feu Ce-lifiliumdixère, Et |
|
ç8 TOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Etvt illi apudCretenfeSj ità poft cos _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faunus in Latio inftituêdarum inepta-rumreligionum caulatuit. Qui oc ba-turno auo nefaria facra conftituit, amp;nbsp;Picum patrem’ inter deos honorauitjamp; fororem fuam Fatuam Faunam, ean-demqiie Coniugem,coniecrauit, quam f‘w*« CiBalTus Fatuam nominatam tradidit, quódmulieribusfata canere cofueuil^ iet,vt Faunus viris.Eandem Varro tan-tæ pudicitiæ fuiflefcribit, vtnemo earn quoad vixcrit, prêter fuum virum mas viderit,ncc nomen eius audiêrit. Idcir-cómulieres illi in opertofacrificabantj Bonadea. amp;Bonamdeam nominabant. Sacraveró Liberi patris primus Or-Sacra Libe- pbeus induxitin Græciam, primusque celebrauit in monte Bœotiæ Thebis,q quum frequenter citbarx cantu perfo-Citheron. naret^mons Citheron appeUatus eft.Et fuit per eadem ferè tempora, quibus Faunus. Siquidé per cofdem annos La-tinusPriamusqueregnabant, item patres eorum Picus amp;Laomedon,quo régnante, Orpheus cum Argonautis ad Ilienfiura littus acceffit Harum vanitatum apud Romanos Numa Pom author amp;nbsp;conftitutor extitit Sabin’ rex piliuj. Numa Pompilius, qui maxime animos hominum rudes atque impetitos nouis fuperftitióibus implicauit. Qiiod vt fa-ceret aliqua cum authoritaté, fimUla-uit cum deaAegeria noéturnoslê habere congreftus^vt hömines adparen-dum nonmódóirnperio,fedétiam reli-gione conftringeret. fic amp;nbsp;Sabinus ille noui populi feroces animoS mitigauit, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ad ftudia paris à rebus bellicis auoca-uit,vbi non folùm RomuluSjfed amp;nu-trix iphus Lupa honoribus eft affeófa diuinis^EtlouiPiftoriarapohtâeft, at-quc Statori,amp; Veneri caluç amp;nbsp;ârmatÇé Muta dea. Ój^is, cum äudiat Mutam deam effe,te-, neterifum queat?Hanc eftedicunt, ex qua lint nati Lares, amp;nbsp;iplam Larundam Lates. nbsp;nbsp;nbsp;nominânt vel Laram.Qmd pr^ftare co-lenti poteft, qui loqui non poteft? Colitur amp;nbsp;Cæcâ,quæ Hefculiindi-Cæ«, cium fecit de furto boum. EtCunina, Cunina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Stercutius. H^‘æ infantes m cumstuetur. Et Ster-cutius, qui ftercorandi agri ritum pri-F.'ora. mus induxit. Flora, cum magnas opes ex arte meretricia qu.vhuilîetjpopulum |
Romanum fcripfit hæredem, certaraq; pccuniàm rcliquit, cuius ex annuo foe-nore fuus natalis dies celcbraretur,cdi-tioneludotum quos appellat Fl or all a. piorjU,, Quod quia flagitiofum lenatui videba-tur, finxeruntefle deam quai floiribus prcfit.Eamlt;^u e oportere placari ^vt fru-ges cum arboribus amp;nbsp;vitibus bene flo-refeerent. Honeftè quidemifta dicun-tur, fed inhonefte turpiterque credun-tur. Celebrabantur ergo illi ludi cum omnilafciuia', conuenientes memorial meretricis. Qrnd dicam de Tutino, in ^y^-^jy, ,iigt; cuius Gnu pudendo nubentes prçGdet, ätFutinut« vt illorum pudicitiani prior Deüsdeli-bafte videatur?Et mille àliâportenta,vt iamvaniores quihæc colehdâlufcepe-rint,quàm Aegyptios elfe dicamus,qui Aegyp^r monftrofa amp;nbsp;ridicula quædam hmula-cra amp;nbsp;animalia Venerantur amp;nbsp;colunt. DE CAECITATE EORVM Ctyi PLV-RES DEOS OPINANTVR. Veruntamen qua ratione hi dij efte non poftunt, difficile non erit demon-ftrare, ex genere eoru primo, deinde ex moribus amp;nbsp;imbecillitate. dehocLada-tius inlibanftiidiuin.LSçpiùs cogitan-ti mihi, inquit, qui deos colunt, mter-dùm videri folent tam exei, tam inco-gitabiks, tam excordes, tam non mul-tiim à mutis animalibus differentcs,qui Credat eosqui genitifunt maris aefœ-minç coitu,aliquidmaieftatis diuinçq; virtutis habere potuifle, quum Sibylla Erythræa dicat: Non poteft exvirife- SibyIU» mine amp;matricedeusformat*efle.quod ft verum eft, ftcuti eft, apparet löUem, Jupiter. Apollinem, Herculem,LiberumjMer- Apollo, curium cum exteris, homines fuifte, quandó funt ex duobus fexibüs nati. ^id eft autem tam rernoturtt à neo^dij ergo, ft funtimmortàleSjqUid opus eft altero fexu? Namprofeöóin homini-bus exterisque animalibus diuerfttas lextis amp;coitio amp;nbsp;generâtio nullam habet aliam rationem,nift vt omnia genera viuentium, quoniam funt conditio-ne moftalitatis obitura,mutua pofftnt fuccefftoneferuâri: Deo autem qui eft fempiternus,neque alter fexus, neque luccelfio neceflaha eft.Receptaveró fe-xuum diuerfttate, non intelligut con-fequensefte vt cócipiant, quodin Deu cade- |
|
CHRONOGRAPHTAE. cadere nópotcft. nafcercntur cmquo-tidiè dij noui. Innumera- Ig’tur deoru innumerabilium plena kilius d«- füntomnia,nullo fcilicctmoriête.Nam cuin hominu incredibilis numerus fit, quos tarnen,ficutl nafcuntur, mori ne-cefleeft: quotdeorum efle tandem pu-temus, qui tot feculis nati lunt,immor-taleslt;^ue manferunt? Nifi fortè non ge-neiandi caufa,fed voluptatis capiendç, duos effe fexus deorum dicamus. Cum vero dicantur aliqui ex aliquibus nati, eonfequens eft vt lempèr nafcatur. Di-ccnt aliqui: vt habeant miniftros,coë-unt,velin quos ipfi poflïnt dominari. Quid ergo opus en fexu fœmineo, cùm Deus qui eft omnipotes, fine opera fœ-niinæ poffit filios procreate? Nam fi q-bufdä mutis animalibus hoc pra:ftitit, vt fibi è folijs natos amp;nbsp;fuauibus herbis ore ImgantjCur exiftimet aliquis iplum .. deum nifi ex permixtione fexus alterius nó pofte generare?Regnare in cælo lo-üem vulgus exiftimat, id dodis pariter amp;indoótis perfuafumeft, eundem ta-méSaturno amp;nbsp;Rheaprogenitumfatê-Wr. Quomodo poteft deus videri, aut (vtpoeta ait)hominumrerumq; reper-tor, ante cuius ortiKnfinitahominum milhafucrunt? eorumfcilicet, qui Saturne régnante vixeru nt, ac priores luce quam lupitcr funtpotiti. Video alium deum regemfuifte pri-niis temporibus, aliu confequentibus. Poteft ergo fieri vt alius fitpofteafutu-rus.Si enim regnum prius mutatum eft, cur defperemus amp;nbsp;pofterius pofte mu-tari?Nifi fortè Saturn’ generatepotuit fortioremjupiter non poteft, Atqui di-uinum imperium aut lempèrimmuta-bilc eft, aut fi eft mutabile, quod fieri non poteft, fempèrvtiquè mutabile eft. Poteft enim lupiter regnum amittere, . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficutamp;pater eius amifit:itaplanè.Nam pjgj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum idem nequc virginibus,neq; man-tatis vnquam peperciftet, abftinuit ie tarne vna Thetide,quód refpofum fuit, maiorem patre fuofuturu quifquisex illa natus effet: nee illud fciuiflet, nifi JweftadiT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vaticinatafuilfet.Potuerut igi-turhomines alium deum habereredo-rcm,fi Saturnusnó fuiftetahvxorede-lufu$. |
GE NE RATIO XXIIÏI. 59 Sed veniaraus ad mores deorfi, vt in- j^j^^^j j^^, telligantmiferi homines in quibus ver-rum. lentur erronbus.lupitcr qui in fol en ni lupiter opti precationeoptimus maximus nomina- æa^i* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roui» tur, nonne a prima lua pucritia impius amp;penè parricida depræhenditur, cùm pattern regno expulit, nee expedauit morte decrepiti lenis cupiditateregna-di?Et cùm paternum folium per vim, per arma cepiftet, ac in Olympo mon-te habitaret, hello eft à Titanibus lacel-fitus, quibus tâdèm vidis amp;nbsp;pace com-parata,reliquam fuam vitamin ftupris adulterijsè|ueconlumpfit. Omitto vir-giftcs quas imminuit, domos quoquè Amphitryoni; amp;Tyndari dedecoreat-queinfamia pleniUtmas reddidit. Illud veto lummi fccleris, quódregiumpue-rum rapuit adftuprumGanymedcm»vt «»nyro’d«» amp;lexui lbo iniuriam quoquè faceret, nee folùm in expugnanda foeminarum pudicitia maculofus effet. Qmd Apollo? nónne ob amore quo Apollo» flagrabat, turpiffimè gregé pauit alie-nü?amp;murosLaomedonti extruxitcum Neptuno mercede co'ndudus, quæ illi negari potuit impunè. Fur ac nebulo j^^^ Mcrcurius,quid ad famam fuïreliquit, nifi memoriam fraudu fuarum?cçlo di-gnus qui palçftrâ primo docuit,amp;lyra Lyra, primus inuenit. Liberu patré in fenatu ^'’*‘P*'** deorü fummç authoritatisprimçq; effe fentêtiæ neceffeeft, quia prêter louem folus omniû tiiumphauit, exercitû du-xit. Indos debellauit. Sed delatus in Cre tam,nadusimpudica muliercm in lit-tore,illa patrisproditricè,fratris intcr-emptricem,ab alio repudiata,in coniu-giü fibi vendicauit, amp;nbsp;libera fecit. Her- Hercule«, culé non tantùm feruÏfteEuryftheo régi, quodaliquatenùs honeftum videri potcft,fedimpudicçmulieri Omphalç, n^phai^ qua: illû veftibus fuis indutu, federe ad pedes fuos iubebat penfa faciente: dete-ftabilis turpitudo, led tanti erat volu-ptas. Atillequi ob vit tu tem clarilfimus habcbatur, nónne orbé terrç que pera-graffe atq^purgaffe narrat,ftupris,libi-dinib’, adultenjs inqnauit? nee miru, cùm effet adulterio genitus Alcumenç, Non infullc igitur quidatriumphu, Cupidinis fcripfit,quo in libro nó mo» do potétiffimum deorum Cupidinem, fed |
lOH. NAVCLERI VO^VMEN PRIMVM
|
fedetiam viftorem fecit.Enumeratis em amoribus fingulorum, quibus in pote-ftaté Cupidinis ditionemq; veniflent, inftruit pompam,in qua lupiter cum extens dijsante currum triumphantis ducitur catenatus. Elcgatèridquidem à poëta figuratumjfed tartien nó mul-tùmdiftat avero. quienim virtutis eft expcrs,qui cupiditatibus amp;nbsp;libidinibus vincitur,non cupidinijVtillc finxitjfêd morti lubicftuseft fempiternx, Derrumais Confideremus, fi placet, xrunas in* deorum. fclicium deorum.. Ihs filium perdidit, Ceres filiam, Latona vix infulam parui in qua pareret,inucnit. Deum mater amp;nbsp;amauit formolum adolefcentem,amp; eü-dem cum pellicc depræhenlum exeftis virilibus femiuirum reddidit, amp;nbsp;nunc à . . . Gallis iâcerdotibus facra eius celebra-tur. luno pellices acerrimè perfecuta eft. Gigantes ex fanguine Titanoru na-ti, cxlum,boc eft, olympu,vbi lupiter Habitabat, inuadentes,montibus montes fuperponentes, adeo louem ac cx-teros deos terruerunt, vt in Aegyptum Dijlatucrut vlque formis mutatis fugerent atq;la-in'virijitfor terét Jupiter in ariete, Delius feu Apol-lo in coruo, Bacchus in capro. Diana in fele,ideft, dama, luno in cadida vac- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca,Venusinpifce,inciconiaMercuri-Metamor- us,CybeIefeu Terra in merulam veria, phoCt. nbsp;nbsp;in hireü Pan ea parte, qua fuper aqua, fed quapartc fluuio immerfus eft,in pi-fcem mutatus eft. Ex qua figura poftea louem capricomi fignum feciftedicut. Tandem louem aflerunt oraculo ha-buifle,fi viftoriam vellet contra gigan-tcs,clypeumexAcgla Panis cóiuge,ac caput fuum Gorgone tegeret. Quo fa-ö:o,prxlentePalladefugatilunt atquc Gigantes, abruti gigantes,amp; ad inferos aloue dc-trufi. Quid fi lupiter oraculum non acce-piflet? aut corio Aeglç qux crat mulier Ijjcciofilfima, quodidélonat quod ca-pra,nó fuilfet teftus, aut in capite mu-nitus Gorgone, leu Pallas nonfuiftet prxlcns, triumphaftent profedó Gigantes. Hx ineptix amp;innumerx alixvani-tatcs lacradeorum prophanantes, ma-nifeftè oftendunt cos mortalcs fuiftc, |
nee in cxlo regnare, qnein terra qui-dem debuerunt.Saturnus Cçlo patreamp; Ope Rhea aut Terra, quod idem eft, natus eft,vt putat, quemadmodùm po-tcft elfe deus principalis, quialijsortu fiium debet? aut quis prxfuit mudo an-tequam nalccretur?Ennius inquit:Ini-tio prius in terris imperium fummu Cc-lus habuit, quem tum Vranum dixere, nó Cxlum. Sed cum Saturnus filius ef- y^™“** fet fa dus r ex potentiffimus,adretinen-dam parcntum fuorum memoriam,nomina eorum Cxlo Terrxqueindidilfc creditur. Non ergo ex Cxlo natus eft, fed ex homine Vrano, de quo Trifmegiftus, qui inter paucos in quibus eftet perfe-^adodrina, Vranum numerat. Saturnus veró timens cohçredem, patri Vrano abfcidit genitalia:quód fi quid diui-nitatis habuiftet, non genitalia partis debueratamputare,ledpropria, ne lu- j^pj^^^ piter nafccretur, qui eum regm poftef-fionepriuauit.Idem cum Rheamforo-remfuam,qua Latinè Opemdicimus, haberet vxorem, relpofo vctitus eft mares liberos educate, quod futurus effet filius à quo pelleretur.Ideoq; natos fu-os nondcuorabat,vt feruntfabulç,fêd necabat, prout Titano fratri quoque iurauçrat.Ops louem pcperit,amp;furtim mifit nutriendum in Cretam:quxro, curin cxloconftitutus,furtuminter- Corybii«4 ra non videbat? fed Corybates cymba- ' lis fefellerunt. Deinde Ops parit Ne- Op», ptunum, pofte! Plutoncm,quos clan-culi'im abfcondit ad eundem modum. Titan poftquam refciuit,Saturno fi-lios procreates, educatosquc,iplum ac Opem Comprxhcndit,amp; incarcerauit. loucm adultum, cum audiuilïetpatre atquc matrem euftodijs circunfeptos, atque in vincula Conieótos,veniffe cum magna Cretenfium multitudineaiunt: Titanum«^ueamp;filiosciuspugnadovi-ciffe,parères vinculis cxemiffe,patri regnum reddidiffe, atque ita in Cretam remeaffe: Poft hxc Saturnus, datafibi forte, memornè fill’eü regno cxpellc-ret,illudendç fortis gratia loui infidia-tus eft, vtillum necaret. Iouem,cogni-tis infidijs, regnum fibi vendicaffc, amp;nbsp;fugafte pattern dicunt. Qui cùmfuga-tus |
«
-ocr page 79-|
CHRONOGRAPHIAE. tus ac iaôatus effet per omes terras,per-fequentibus armatis,quos lupiter mife-rat ad eum compræhendendum vel ne-cadum^vixinltalia locum in quolate-retj inuenit nauigio vedus, ficut Oui-dius in Faftis refert: QmJa rads/u^er^^^u/cum rate ’Venu in amnem^ •gt;inrèfererraro/a/ci/er orletleuf. Hunc erratematq;inopemlanusexce-pit.Et quum agrefti quodam more in Italia viueretur, ingénus indocile âC di-fperfum montibus altis, compofuitjle-btium. nbsp;nbsp;gcslt;^; dédit. Et region cm illam, Latium vocari maluit, quoniam illius latuiffct in oris.Cenlët ne aliquis deum effe, qui pullus eft,qui fugit,quilatuit?Infüpèr lanushunc erratem âtq;inopemexce-pit, amp;nbsp;concelîît vtparitèr regnaret. Aure» «as Aurea fuiffe lêcul^erhibét,eô quôd Satumia ’ libéra tue omnibus effet vita, nemo fer-*“«• uus, nemo alteri obnoxius,ncC fub illo fuit aliquid alicuius priuatum,amp; iufti-ti a fub eo fuit in terra:quam ob rem re-fpedu lëcutorum leculorum,illa aurea •1 didafunt.Inlupèrignaros docuit arua colere,lêmina terris dare,matura colli-gere, ftercoreagrosfœcundare: dem um quûmultis vitam in melius redegiflet, contigit vt repentè nufquam comparé-ret. quam ob caufärn lanus terram oêm Saturniam dixit, amp;nbsp;aram cum facris ta-quam deo condidit, amp;falceminfigne ^** meffis adiecit. Picus deinde Saturnifi-lius in Italia genitus, Faunum procréât. lupiterdi. Intcrea vero lupiter imperium cum wditinipe. Neptuno aefratribusdiuifit,vtinlór-titionc cxlum fibi obtigerit, Neptuno mare, inferna Plutoni: hoc ità verû eft, quodhoc modo fortiti funt, vt Oriétis imperiüloui ccderet: Plutoni, cui nomen Agefilao fuit, pars Occidentis, eo quod plaga Orientis, cxqualuxmor-talibus datur, fuperior,Occidentis au-tem inferior effe videatur.Neptuno veto maritima omnia cum inlulis obue-nerunt. Poteft amp;nbsp;mons Olympus figu-tam poëtis dedifle,vtdicerét louem cç-L regnum fortitum. In Olympoenim monte louem habitafle, amp;nbsp;maximam pattern vitæ ibi coluiffe, affirmant hi-ftons. |
GENERATIO XXIIII. ^i Deinde lupiter poftquam terras qn-quiès circuiuit, in Creta vitam cólum-mauit, amp;addeoS (vt ait Ennius) abijt, eumq; Curetes filij fuidecoräruntatq; curauerunt. Et fepulctum eius in Creta in oppido Gnofo habetur, in quo grçcis literis feriptum eft,{«»gt;«ƒ•»»,id eft, lupiter Saturni. Quomodo ergo poteft deus alibi effe viuus,alibi effe mortuus: alibi habere templum,alibi lepulcrum? Sed quid mirum,fi abhac genre vniuer-fa vitia manârunt, apud quam(vt lupia oftenfum eft) ipfa etiam vitia religiola funt? Nónnefatius effet pecudum more viuere, quam deos,q impios, quam ^phanos tamfanguinarioscolcre? Sed vnde ifti errores exorti fint,fuoloco di-cemus. Sed ob præmiffas rationes philofo- phiiorophi phi quidam aliter interpretantur. Co- de dijt, nanturenim cos cum rerum naturaliü rationeConiungere,Qups Cicero fccu-tus,de dijshanc tulitfententiam:Vide-tis enim, inquit, vt phyficis rebus bene atque vtilitèr iiiuentis trafta fit ratio ad commenticios atq; fiâ:osdeos,quæ res genuit falfas opiniones erroreslt;)ue.for-mæ enim deorum nobis amp;nbsp;çtates amp;nbsp;ve-ftitus ornatuslt;^; noti funt, genera præ-tercà,coniugia,cognationes,omnialt;^uc traduda adfimilitudinem imbecillita-tis human«. Sed hiphilolóphi inter fe non modó diuerfi, fed amp;nbsp;aduerfi pluri-mum reperiuntur. Aliqui enim ex eis, vt Thaïes Milefius, rerum omium cau-fam prima, aquam fuiffe voluit, eamlt;^j diuinain fe habere mentem,omnia pro-ducentem: Eo fortè motus, quia abfq; humore nihil penitiis gigni vel nafci pofte cerneret, ac ceffante humiditate, vitam de necelfitate ceffare.Et fic Ocea-num non genitum, fed pattern deorum rerumqjomniumafferebat.Cuialiqua-dóadhxfiffevidetur Maro, qui ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; Oceanum^ue^atrem rerum. Anaximenes vero aërem rerum omium voluit effe ^duéforë,eó quódani- J*””^P^* mantia aëre perdito, ilico moriuntur, amp;abfqueaëre procrearinequeunt. Hi louem rerum omnium deu atque cau-fam poluêre,ex quo pofteaimméfa deo-rh cmanauit profapia. Chryfippus inter prifcos homo famofilhmus,dicebat |
lt;î» lOH. NAVCLERI VOLYMEN ' PRIM VM
Ïè îgncm reru omnium crederc crcato-rem,cô quod abfq; calore nihil apparc-at gigni pofle,aut gcnitum conferuari, que etiàm aliqui louem appellant,eô^ eumpro elemeto ignis amp;n5nunquàm aëris ponuntpoëtçÆx hoc forte Semi-us motuSjaflent loue pro elemeto ignis amp;aëris fumenduTunonem pro terra et aqua eins coniuge, co quod ex cis orhia procreantur^dc quo Virgilius: Tumwater omni/ctenSi/cecunf^i^ imIrjiM «f^er,
Coniugh inpremium late deßemiit.
Alcinous Crotoniehs retulit, fe ar-bitrari folemjlunä amp;nbsp;ftellas,acome cç-lum,rerum omniufuifle fabros.Et Lu-ciliusftoicus apud Cicerone hcloqui-tur: Hane igitur in ftellis conftantiam, bac tanta in tarn varijs curäbus in omi aetate conucnientiam tcmporis,nó poC fum inteUigere fine mente,rationc,có-fili o.Qu,e cum in fideribus elfe vidcam’, nopoflumus eaipfa in deorum numéro non,pon ere.
Ex hoc forfitan moti Acgyptij,huc mundi ornatu confpicientes,adiniran-tesq; vniuerforum natura,duos elfe decs amp;nbsp;cos aeternos arbitrât! funt, Solem videlicet amp;Lunam,amp;hunc quidé Ofi-ridem,hanc Ifideappcllabant:Hos vni-uerfumorbem circuire,amp;nutrire augereq; omnia, quiplurimùm conferut ad omniu animantiu gcnerattonem,al-terum igneum amp;nbsp;fpihtalem, alterahu-midam atq; frigida. Ab cis gencrari atq; nutriri corpora omnia,rerumq; natura fingularemàfoleamp; lunaperfici.
Theodotius veto dicit, vetuftiffimo-rum Arcadu fuifie opinioné,tcrram rc-ru omniu fuifie caulam,eiq;,vt de aqua dicit Thales, men tem incliediuina, amp;nbsp;dus operc omnia fuifie produda atque creata. Dxmogorgonemq; appellaue-runt,deorü feiheet ac return omniu plattem principiumque.dçmon era Grçcc deus Latine,amp; gorgon terra,quafi terrae deus feu iapientia terræ,vel vt magis placet alijs,Deus terribilis,a ppe'qid efi, terribilis.hic proercafie dicitur filios amp;nbsp;filias.Primus filius Litigiu, deinde Pa-
Sob
2.unt»
Terra. Pimogor-gon,
na,id eft, totam naturam naturatâ,ge-Fare* très. ®®’’4uit. Très infupèr Parcas, Clotho,
Lachefin amp;nbsp;Atropon: Polu feu Gxiu,
deindè Pythonem feuPhanetam,Ter-ram amp;Erebû,Cîelumdehinc procréât feTitanum, Saturn um, amp;nbsp;plures alios, prout fuprà quoquè diéfum eft.
Ex tam varijs opinionibus fecutu eft, vt plures amp;diuerfosdeos diuetfçhabe-rét fèdç,cùmeosputauerintdeos,quos ipfç arbitrabanturrerum primas eau (as fuifie. Quo afit pa do obtinuit vfus, cp loucm pattern dominumq; deoru amp;cç-li regem voluerintcertatim omes gen-tilium nationes?Nam fiue loucmpri-mu accipiamus,qué Theodontius fen-bit filium fuifie Aetheris amp;Diei, co fiat tarnen eum hominem fuifie Arcadem, Lyfaniam nuncupatu,vt tradit Leontius. Siue accipiamusloucm fecundum, hunc dicut C^lo natu, vt tefiatur Tullius in hb.de natu,deorum.Eumq; dicit in Arcadia geoitum, quem multi volut eundem efiecumprimo,amp; Athenienfi-um fuifie regem, Siue dicamus eum fuifie tertium Saturni amp;nbsp;Opis filium,in-uememus eum hominem fuifie, amp;non deum.
Sed refpondent pliiiofophi,videntcs PhilofopW' ca quç dida funt,minimè conuenirein Deum,duos fuifie Ioues,vnum fabulo-fum,alterum naturalem. Ità pari modo de quibuflibetdijs.atque dcabus fenti-unt,putà Dçmogorgonem nonhomU ncm,fcddeum, rerumq; omniû produ-âorë volunt,quarû return terramvo-lunt efie matrem,ideoq; magnam ma- Magnât*»^ tré appellauerunt.Hunc ego apudGer- ter, manos Tuifeonem arbitrer didum, de quo Cor.Tacitus defitu,mohb*dcpo-pulis Germaniæ,tradit Tuifeonem deum Terra editum,amp; filium Mannum origincm Germanicç gentis fuificqqua-fi terram rerum caulam fuifie arbi-
trentur.
Quôd filium Litigium procreauc-rit, intclligunt elementorum compu-gnationem, vt calida frigidis,ficca nu-midis. Inde dicunt philolbphi quidam omnia per litcm fieri,amp; exdifcordibus optimamharmoniâconlèqui.Panavo- P’”' lunt efie naturam naturatam. Parcas di P^“*' cit Leontius cû Pane generatas, amp;ier-uitio illius dedicatas, vt intelligamus naturam his legibus produdam,vtgi-gnac, nutriat, amp;in finem deducat,quç uia
-ocr page 81-|
CHRONOGRAPH! AE. tnafuntParcarum officia, omniaitaq-, tribui temporibus contineri neceffè eft: praeteriti eft origo, pracfcntis'fubftatia, futuridiffolurio.Nafcimur,viuimus,amp; interimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Cxlum volüt effe domicilium deo-*^*“‘ rum,Phytouem Solcm;*Cçlum genu-it Saturnum, qui patri Cælo truncafte fotar genitalia. Volunt Saturnum fa-tionum deum. vndc vbi lemina rerum omnium gignédarum de cçlo fluxerut, amp;nbsp;mundus omnibus partibus effet per-fe^ut, amp;nbsp;tempus iam certu, ac finis fc-minandidecælo, genitalia Cælo à Sa-turnodecilà videntur. Indé fluens fan-guis in marc,id eft, vbi humor mixt’eft ^«n«t. nbsp;nbsp;numori,inde produfta eft Venus, hoc eft,voluptas corporalis. Indé Saturnus didui,quafi laturetur annis,qui exfo-tore Opc procreafte dicitur louê fimul aclunonem geminos. Junj. Per louem autem intellieunt fupe-■*un«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riorem aerem, per lunonem, inreriore. Sed cùm negate non poffint, louem ab alijs elfe prognatum, amp;nbsp;fie nó primum fuiffe deum, neque folum,*acperhoc amp;nbsp;ex prçmiflis pluralitatem deorum videntur adftruere, quod nemo ex eis po-tuit defendere. Qmd enim multis opus eft? fi arbitrentur quod plures fint, mi-quot; ntishabebuntfinguli neruorumatque virium. Quod quidem faciunthi, qui multos effe volunt, quia neceflé eftim-becilles effe,fiquidem finguli finé auxi-»• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio reliquorum tâtæ molis gubernacu-lum fuftinere non poffent. Deus autem qui eft æterna mens, ex omni vtiquè parte perfedæ eófumma-tæ^î virtutis eft.-quod fi verum eft,vnus fit neceffè eft. Id enim folidu exiftiman-dum eft, cui nihil decedere:idperfedu, cui nihil poflit accedere. Quis dubitat potentiffimu effe regem, qui totius or-bis habeatimperiu, ciim illms fint,quæ vbiqué funt,omnia? At fi plures partia-tur orbem, minus certè opu, minus virium finguli habebunt, cùm infra præ-feriptam portionemfequifó; contine* at.Eodem modo etiam fi dij plures funt, minus valcbunt, alijs tantundem in fe habentibus .Virtutis aut perfeda natu-lt; , ra in co potiiis eft, in quo totum eft,q • nbsp;nbsp;in coin quo pars exigua de toto eft. |
GENERATIO XXIBI. ^j Deus veto fi perfedus eft,quia perte-dûs eft,vt effe debet,non effe poteft ncc Qj^^q pjy^ vnus, vtineo fintomia.Deorumigitur raliu^ virtutes ac poteftates, infirmiores fint necefte eftgt; quia tantum fingulis décrit, quantum in cæteris fuerit. Ita quanto plures, tanto minores erunt. quicquid enim capit diuifionem,amp; interitum capiat necefsè eft. fi auteinteritusprocul eft à Deo,qa incorruptibilis eft amp;nbsp;æter-nus, confequeseft vtdiuidi çternapo-teftasnon poffit. At hi qui multos elle arbitrantur, officia dicunt inter fê par-titos. Sipartiti funt officia inter fc, eó-dc reuoluitur res,vtex his quilibct*fu- *fupe(Ïa perficereoiïiibusnequeat:perfedusigi- *1“” P^^* tur nonerit,qui ceffantibus c^tcris,nó poteft omnia gubernare. Qiii autem putat hanc tantam ma-gnitudinem non poffe abvnoregi, fal* Iitur: nee quata fit poteftas diuinç ma-ieftatis, intelligit, fi exiftimat fingul arc Deum,quifacere mundum potuit,eu-dem regere non poffe quæ fecit. At fi eóperiat animo, quata fit diuini huius operisxmmenfita$,cum ahtea nihil effet, tarnen virtute atque confilio Dei ex nihilo effe conflatam,quod Opus ni-fi ab vno inchoariperficique no potuit: iam intelliget,multo faciliùs ab vno régi,quod eft ab vno conftitutum. Dieet forté aliquis, ne fabricari quidem tam immenfum opus mundi,nifi I pluribus,potuiffe. Quanlibét multos, quanlibèt magnosfaciat: quicquidin multis magnitudinis, poteftatis,virtu-tis, maieftatisque pofuerit, id totum in vnu Cönfcrö,amp; in vno effe dico,vt tantum in co fit iftarum rerum, quantum nec excogitari nee dici poteft. Video rurfum dici poffe, tales effe ilJos plures, qualem nosvolumusvnu. Athoc fieri nullo pado poteft,quód finguloru poteftas progredi longius non valebit,oc-currentibus ipfis poteftatibus cætero-rum. Neceffè eft enim,vtfuos quifquc limites aut tranfgredi nequeat, aut fi tranfgreffus fuerit, fuis alterum finibus pellat. Non vident qui deos multos cre-dunt,fieri poffe vt aliquiddiuerfum ve-lint, ex qua re difceptatio inter eos amp;nbsp;certamen orjaturjficut Homerus bella-f 2 tes |
|
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM tes inter fe decs finxit: quum alij Troia capi veUent^alij rcpugnarét. Vnius igi-tur arbitrio mundum regi necefle eft, iicutnecres quidem miliaris, nifi vnu habet ducem. Qubd fi invno exercitu tot£ucnntimperatores,quotlegioHes5 quot cohortes, quot cunei, quot als: primum nee inftrui potent acies, vno-quoque periculumrecufante: necregi facile,quodfuis proprijs confilijs vtan-tur omnes, quorü diuerfitates plus no-ceat,quain profint. Sed in hocreru na-turæ iinpeno nifi vnus fuerit, ad quem totius fummæ curareferatur,vniuerfa foluentur amp;nbsp;corruent. Dicere autem,multorö arbitrioregi tnundu,tale eft,quale fi quis affirmet in vno corpore multas effemétes, quoni-am multaamp; varia funt minifteria mem-brorü,vt finguloscorporis fenfusfin-gulæ mentes legOTe credantur,ite multi alfedus,quibuscomraouerifolemus vei adiram,velad cupiditatem, adlæti-tiarn autmetum, vt in bis omnibus to-tidem mentes putentur operari. Quodfi invno corporetantaru rc-rum gubernationem mes vna poffidet, amp;nbsp;vniuerfis fimul mteta eft,cur aliquis exiftimet mundu nonpolïcab vnore-gi,apluribuspolTe? Qjaodquia intelli-guntifti afTertores deorum,ita cos prx-eHe fingulis rebusac par tibus dicunt,vt tarnen vnus -Etredor eximius. lam ergo exterijdij non erunt, led lâtellites ac' miniftri, quosillevnusamp;maximus amp;nbsp;potensomniû,officijshisprçfecerit,amp; ipG eius imperio ac nutibus feruiant. Si vniuerG pares non funt, non igitur di j omnes funt.nec em potefthoc idem elfe quodleruit, amp;nbsp;quoddominatun Nam Peu,, fi Deus eft nomen fummç poteftatis,in-corruptibiiis elfe debet, pcrfeCtus^im-pafribilis,nullirei fubiedus. ergo dij no iunt, quos parère vni maximoDeo ne-ceflltas cogit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ob hçc amp;nbsp;alia couidi de vno Deo, Wolis ^*' ^”æ *‘^ negare nó polfint, folét errores fuoshac excu)atióedefendere,amp;iplum fe colcre affirmat:verum hoc fibi place-lupiter. nbsp;nbsp;nbsp;re,vt lupiter nominet, qui fit corporei huius müdianimus,vniuerlam ifta mo-lem CK quatuor ckmctis compada,im* plens atqj mouens,de quo poëta: |
fout^ omniajgt;lena. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Deum nanq; ireper omnes terras,tra-dusq', maris,cxlumlt;^; profundum.Iplc in çthere fit lupiter,in aëreluno,in mari Neptunus,in terra Pluto,in fabroru. fornace V ulcanus,in fideribus Sol,Lu-na amp;nbsp;ftellæ, in diuinantibus Apollo,in merce Mercuriuspn lano initiator, Sa-turnus i n tempor e,Mars in bello,Liber invineis,Ceres in frumëtis,Miueruain ingenijs,Diana in lyluis.Hxc omnia amp;nbsp;mille alia dij deæque, funt vnus lupiter. Siue, vt alijs placet, omnia ifta partes eius funt fine virtutes,quia mundi animus eft lupiter ,vt'iLucanus etiamin perfona Catonis ait: /u^piter eß ^uadcun^ue yidei, Ideo multitudo deoru eftfuperflua, quia omnes reducuntur in vnum loué: ga vel ipfe lupiter fe habet ad alios deos, neut totum ad partes, amp;nbsp;ità extra totu louem non eft alius deus,veUupiter eft in Ic fimplex exiftens deus.Eft enim anima mundi per omnes partes diffufa, ità quód ex dmerfis partibus molis huius mudi,quas adminiftrat,fortitur diucr-fa nomina quafi plurium deorum,cùm tamë in rei veritate fit vnus animus fimplex totius mudi, quia ca quæ dijs alijs atcribuuntur, ctiam loui conueniunt. Qupd patet de Saturno, cui poteftai Satumu«* attribuitur fationum. V ndè dicunt louem elTemundum,amp;eum omniafemi- -na ex fe emittere,amp; in fereciperc. Item quæ Ioui,etiàm lunoni conucniunt,in quamfententiamfaciunt verfus Vale-rij Sorani: lufi/fiter omni^otens^regurei^ßißtleus^M^ PregemtergemtrixjMe deumßtus ynui amp;nbsp;omnu. Ità marem exiftimant Iouë,cùm lemint mittit: fœminâ,quç accipiat. Sed fallu-tur.Si enim diuerfa nomina deoru idem effet lupiter, quo pado fieripoffettjl quibufda contemner etur,puta à Termi no, à Marte,aIuuëtute?Nam ficut habet eorû lacræ liters, cùm rex Tarqui-nius Capitoliû fabricaret,à dijs qui eo loco varij ledes occupabant, per augu-nu qu^fiuit.vtrvim concederelocu vellet Ioui:atq;ipfi inde cedere oésvoluc- , rut, prçter Marté, Terminu, luuentu- J^“^ të.ficabUlistrib’contëptus eftlupiter, dijs, ia |
|
CHRONOGRAPHIAE. in quo fignificatum volunt, Martiam gentem, id eft, Romanam,nemini locü daturam, Romanos quoquè termines propter deumTerminum nó mutatu-ros, luuentutem etiàm Romanam propter dearn luuentutem nemini efTc cef-ïuram. ac per hoc oftenditur, quorno-dóhaberent iftum regem deorum amp;da-Kmnam. ^^yregni Romani, vt ei aufpicia ifta pro aduerfario ponerent, cui non cede-re pulchrum eüet.quód fi Terminus lu-piter eft,cófequcns ertt,vt ipfe fibi con-wari® inueniatur.quod fi dij cæteri partes louis opinentur, quanta impietas eófequitur, vt quod calcauerit quifq;, dei partem calcet? Quid, quæfo, infeli-cius eft,qüàm dei partem vapulare cùm {»uer vapulat? lam etiàm partes dei fieri afciuas,iniquas,impias,quisferrepof-fet,nifi prorlus infaniens?Poftremó,q,d irafcitur eis à quibus non colitur, cùm à fuis partibus non eolatur? Propter hæc amp;nbsp;alia inconuenientia referunt Scæuolam pontificem difpu-Dcorumge. taffetria genera deorum tfa'dita, apoë-Mnuia, tisvnum,alterum à phïlofophiSjtertiu aprincipibus ciuitatis. ,■ j Primum genus nugatorium efte di-’ cit, quodmulta dedijsfingantur indigna, ità vt nee bonis hominibus com-parétur, cùm aliumfaciant furari,aliü adultcrari, tres inter fe deas certafte de ludidu Pi- præmio pulchritudinis, vidas duas à «du. nbsp;nbsp;nbsp;Venere, Troiam euertifte: louem con-uerti in bouem aut cygnum, autquód cum aliaconcumbat,deumSaturnum liberos deuorare, amp;nbsp;fimilia. jj Secundum ^enus dicit no congrue-rc ciuitati, quod babeataliqüa fuper-ftua,amp; etiàm qua: obfintpopulisnôC Myfterii fc.Quæ autem talia fint, bic inquit, nó ‘bufi. eftedeos Herculem, Aefculapium,Ca-ftorem, Pollucem. proditur enim à do-dis, quod homines fuerint, amp;nbsp;humana conditione defecerint, amp;nbsp;quod verus Deus nee fexum habeat, nee actatem. Expedite igitur exiftimat,falli in religi-m. oneciuitates. Tertiü genus eft,quod in vrbibus ciues,maxime facerdotes per tcmplacolunt. Idem quod Sca:uola,M. Varro fen-tire comprobatur, nó intelligens quod inter primum genus fabulolum, amp;nbsp;ter- |
GENERATIO XXnil ’^ tium f, ciuile, nulla differentia eft, nifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. - Œ theologia primi generis de dijs turpia nngit,fea tertij generis affumit:illa më-dacia Ipargit,hæc colligitnllares diui-nas falfis criminibus infedatur,hçc eo-rum criminum ludos in diuinis ample-ditur: illa de dijs nefanda figmenta ho-minu carminibus feminat,hçc ea deoru ipforum feftiuitatibus conlecrat:ambg turpes,ambæ damnabiles. Qjiidem aliud oftendutfimulacra illa, formç,aeta-tes,fexus,habitus deoru?Nunquid bar-batum louem, imberbem Mercurium poëtæ habent, pontifices non habent? NunquidPriapomimi,non etiafacerdotes deformia amp;nbsp;enormia membra feu pudenda fecerunt? quot; An aliter (inquit Auguftinus) ftat adoradus in locisfacris, quam procedit ridendus in theatris?Nam Saturnus fe-nex,Apollo ephebus, ità perfonælùnt hiftrionum,vt non fint ftatuç delubrö-rum.HæCamp;multafimilia(vtdicit Auguftinus de ciüit.Dei)planè edoeët, ciuile genus deorum ad imitationepoc- .7 tici omnia perfequi, nee vnum deum . , nn Iouem,fedpræteripluminnumerosih-ftituiffe atque coluiffe: quofdam fele- SeUaidij^ dos,vigintinumero,vtlanum,louem, Saturnum,Genium, Mercuriu, Apol-linem, Martern,Vulcanum,NeptunUj - *7 Solem, Orcum,Liberum,Tellurë,Ce-rerem,Iunonem,Lunam,Dianam,Mi-‘ neruam,Vcnerem,Vcftam:quiamp;præ- ' * cipui habebantur: plcbeij, alij certi amp;nbsp;incerti. Hos autem communes,religioneve- p^ religióe ro propria, Romanorum: Romuli nu- Monunofäi trixLupa,honorib’eft affeda diuinis. Fuit autem Fauftuli vxor,ob rapacita-tcmamp; vulgati corporis vilitatem, Lu-pa(ideft, meretrix) inter paftorcs vo- “^ cata.Excmplum Athenienfium in eä fi-guranda fequuti funt Romani: apud quos meretrix quædam. Lesna nomi-ne,cùm tyrannum occidiffet, quia ne-faserat fimulacrum meretriciseóftitui in templo,animalis effigiem pofuerunt cuius nomen gerebat.ltaque vt illi mo-numentu ex noie, fic ifti exprofelfione fecerunt.Nec hanc folam Romani me-retricem colut,fcd Faulam quôq;,quà Herculis fcortum fuiffe V ernus Icribit. f 3 Flora |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Floraliai Closcina, Pauor. Pallor, Ment. Flora, quu magnas opes ex arte me-retricia quæfiui{ret,populum Romanû hæredem inftituit, cuius ex annuo fœ-nore fuus natalisdies celebrareturedi-tjoneludorum,quos appellant Flora-lia.Senatus, quia id flagitiolum fibi vi-debatur,pudendç rei dignitatem addés, deam finxitquæ floribus præfit,eamq; oportere placari, vt frühes cum arbori-bus aut vitibus benè prolpereq; florc-feerent. ; ' Cloaeinç fimulacrû in cloaca reper-tuniTatiuscon{ecrauit,exlocoqueilli noméimpofuit. Pauorem, Paliorem^ Tullus Hoftalius figurauit amp;nbsp;coluit-ea-dem vanitate Mentem inter deos fena-tus collocauit, quaprofedoG habuil-let, huiufmodi facra nuquàm fulcepif-fet.Mala etiàm fua pro dijs habebant,Vt Rubiginem amp;nbsp;Febrem. j.Vrbe à Gallis occupata,obfefG in Ca-pitoliq Romani, cùm ex mulierurn ca-Ven’Calu». pillis tormenta fecilTenc,«dem Veneri Caluæ confecrauerunt. Quis norideat Fornaeem deam? Quis,cùm audeat deam Mutam, tenererifumqueat? Hanc elle dicunt, ex qua nati Gnt Lares, amp;nbsp;ipfam Laram nominant vel Larundam. Quid præftare eolenti poteft, quæ lo-quinonpoteft? Fornax. Muta de». Lara. ■V' Caeca. Cunina, j Colitur amp;nbsp;Cæca, quæ Herculifecit indicium de furto boum, diuinitatem cofecuta quia perdidit fratrem. Et Gunina, quæ infantes tueturin cunis.fed Stereutiuf. et Stercutius,qui ftereorandirationern primus induxit. Et mille alia portenta, vtiam vaniores qui bæc eolenda fufee- ’ƒ perint, quàm Aegyptios, effedicamus, qui monftrofa amp;ridicula quædam G-mulacra vencrantur amp;colunt,bæc tarnen aliquam habent imaginem. Quid, quilapidem coluntinformem atq; ru-Terminus. dem,cui nomen eratTerminus?an non ipfospôtifGmùm lapides amp;nbsp;ftipites elle credamus? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ex bis amp;nbsp;alijs Gapra diâ:is,Românos coluilïe plures deos, nemo dubitat: quodamp; lacerdotes atq^dodores eorû plané Iciebant, CÙm amp;nbsp;M. Varro, luo tempore homo dodifGmus, coGteatur non le ilia iudicio luo fequi, quæ ci-.uitatem Romanam inftituiflecomme-moratTediam, quoniain veterepopu |
lo effent accepta, debere fedicit potiós colerc,quàmdcfpicere.Subiûgit,multa vei o cffe,quç non modo vulgo feireno Gt vtile,fed etiàm,tametG falla lunt,ali-tèr exiftimare populû expédiât,amp;ideo Graces myfteria tacitumitateparieti-busq; clauGffe. Volebant enim fa pi entes eoi'um hçc claufa.Facilitcr enim po-tuiffent «rroreseonuinci, G publicè de dijs amp;nbsp;facris eorû loqui licuiffet. Con-tinebantur enim origines deoru amp;nbsp;con ditiones,quaiis fuit Iupiter,amp; à quo,amp; Ge de alijs dijs. taliaGfuiffent populo diuulgata, contempGllent, fuiffetqu« omis metus eorum lublatus, quodrei-publicæ plurimùm nocuiffet. Etquia faciebant quafda in occulto purgatioes ac facriheia nefanda,a qui-bus populus abhorruiffet, ideo facer-dotes lumme cauebat, neipforum myfteria proderentur. Propter quod amp;nbsp;G-mulacrum Harpocratis eratin lacris IG-dis amp;nbsp;Serapidis, quod digito labijs im-preffo admonere videbatuf, vtGlcntiü Geret; quod GgniGcat, vt Auguftinus :. r'-^ inquitjVthomi^es eosfuiffe taceretur. Hic dicebatur Glentij deus. Liberiusvero Seneca vehementiusq; Senetai* vanitates has r^præhendit: Sacros,in- dijs. quiés,immortal€S, inuiolabilesq; deos in materia vililGma dedicant:habitus iL lishominumjferarumque quidämixto lexudiuerGs corponbus induunt, nu-minaq; vocant, quæ G Ipiritu accepte, fubitóoccurrerent,monftrahaberérurgt; Quid.quódamp;matrirnonia,inquit,deo-rum iungimus,amp; nepiè quidem,fratru Famp;lorcHum?Bellonam Marti, Vulca- ;. no Venerem collocamus.Subiungitq;, Omné iftam ignobilem deorum turba, quamlongo æuo lóga fuperftitiocon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* gefGt, Ge adorabimus, vt meminerimus culcum eiusmagis admoremjquim. ad rem pertinere. Etiterum, Hæcomnia feruabit fapiens tanquam legtbus iufta, non tanquam dijs grata. Eccè populi Romani fenator cole-bat quodrepræhendebat, agebat quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' arguebat. Hoc amp;nbsp;Scæuola pontifex docet, expedite populo falli in religio-ne. Præclara fane religio, inquit B. Auguftinus, quo conlugiat hberan-dus inGrmus: amp;nbsp;cùm vehtatem qua: libere- |
|
CHRO N O G RAPHIAE. - I 1ibcrctur,inquirat, credatur ci cxpedire quodfallitur.Illosigituf deos gétilium nemo eft tam inconiideratus,qui nó in-telligat ruine mortales. Qupmodo auté dy crediti fintabinitio,amp; fimul quç ratio colendi animalia quxdam ac eleine-ta,paucisdicamus. CtyA RATIONE HOMINES DII COEPERINT NOMINARI. Sedquarationedijeœperint nomi-tiari,nó eft oblcurum. Cum enim pau-ci adhuc reges ante Saturnum,Vranum amp;louem reipublicæ augends illuftra-dæque intendiflent, amp;nbsp;illi docuiflent rudes populos arua colcre^femina terris mandare, genus indocile publias legibus ac inftitutis viuere, aras amp;nbsp;tem-pla dijs facrarcj amp;nbsp;bis fimilia, pro tantis beneficijs amp;nbsp;quod potentifnmi reges erant, cœperunt illos homines fummis amp;laudibusamp; nouishonoribus exalta-tgt;lt;j' re,vt etiam deos appellarent,{iue ob mi-raculum virtutis,fiue(vtrolet)in adu-lationem potentis prçlentis,fiue ob beneficia quibus erant ad humanitatem compofiti. Deindè ipfi reges cum chari ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruinent,bis quorum vitam compofue-rat,magnum fuïdefiderium mortui re-liquerunt. Itaq;bomines eorumfimu-Kmukcra. lacra finxerunt,vt haberent aliquod ex iraaginum contemplationclolatium. Ofaret» Reges. Rcligiones geapermt Progreffi^uelongiusper ainoré me-riti,memoriam defundoru colere coe-perunt, vtgratiam referre benèmeritis viderentur, amp;luccenores eorum fimul albeerentad benè imperandi Cupidita-tem. Qiaod Cicero dénatura dcorum docet, dicens : Sufeepit autem vita bo-minum confuetudoque communis,vt beneficijs excellentes viros, in cxlum fama ac voluntatetollcret.HincHercu-les,hinc Canor,hinc Pollux,binc Aefcu lapius,hinc Liber. amp;nbsp;alio loco atq; alio, amp;inplerifque ciuitatibus intclligi po-teft,acuends virtutis gratia,aut quo li-bentius reip. caula periculum fubirct optimus quilque,virorum forrium me-moriam honore deorum immortalium confecratam. Hacfcilicctratione Romani Csfa-resfuos confecraucrunt, amp;nbsp;Mauri iuos reges.Sic paulatim rcligiones cHe cœpê-rCjdum jUiprimi qui cos nouerant^eo |
G E N E R A TIO XXffil. 6/ ritu fuos liberos ac nepotes, deindè oès pofteros imbuerunt.Et hi tarnen fummi reges ob cclcbritatem nominis in pro-uineijs omnibus colebantur.Priuati Veto finguli populi,gentis aut vrbis con-ditorcs,leu viri fortitudineinfignes eratgt; leu fœminæ caftitate mirabiJes, liimma veneratione coluerunt, vt Aegyptij Ifi-dem, Mauri lubam, Macedones Caby- ^0 ’ vanj» rim, Pœm Vranum, Latim Faunum, quot;nbsp;Sabini Xanthum, Romani Quirinum, Athens Mineruam, Samos lunonem, Paphos Vencrem,Lemnos Vulcanum, Naxos Liberum, Apollinem Delphi. Sic per populos atque regiones varia facra fulcepta funt,dum grati homines elfe in fuos principes cupiunt. Prætereà pietas corû qui fuccelïerat, plurimùm cotulit ad errorern, qui vt di-uina ftirpenatividerentidiuinos honores parentibus detulerutjdeferriqj iulfe-runt. An poteft ali quis dubitare quo re-ligióes deorum fintinftitutæ,cùm apud Marone légat Aeneâimperanté lócijs, 7^unc/aterasltlgt;ate/oui,Jfrecilus^’locate ^nc/gt;ijengeni(orem^ Cui amp;nbsp;immortalitatem amp;nbsp;ventorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ tribuit poteftatemï Po/cam’ 'Veros,at^/gt;ac mea/acra ^uotannis f^rie yehtpoßta tem/h^ß^ißerre dteatti. Idem 1 cilicct de loue Liber amp;nbsp;P®an, Mercurius amp;nbsp;Apollo fccerunt,ac pofteà de bis ipfis fucceffores eorum.accefferût etiàm poètæ,amp;compofitis ad volupta-tem carminibus, incælumeos fuÛule-runt.Sicfaciuntqapudrcges etiàm ma- Adulatortj lospanegyribus mendacibus adulatur: quod malum à Grçcis ortû eft,ob quod Sibylla fie eos increpat: Græcia, quid ^^yH* ’» confidis in principes viros? Ad quid do- „eSio. * na inania mortuis ponis?*Immolas ido-lis? Quis tibi in mentem errorern impo-fuit, vt hæc perficias, magni Dei ore re-liólo? Quid haedere Tullius inlib. derc-publica?Diuos amp;nbsp;eos qui cæleftes habi-tifunt,colüto:amp;illos quosin cslo mérita locauerunt, Herculem,Liberum, Aefculapium. Apud Romanos deus Quirinus, Romuluses quiahoc paftoribusvüumeft:amp;Iulius, j^J””*** quia hoc leeleratohomini placuit An- j„ij, ^æf^y tonio:cùm primus germani fratris exti- yndè deus^ tent |
C?
ÏOH. NAVCLERI VOLvMEN PRIMVM
|
Ridieula rü religio. xerit fratricida,alter patriæ parricida. Qüpdveró’innonnullis locis dij co-Icbaturlubdiuerfis formis animalium, vt3pudAcgyprios,quorum alij hircu, alij pifcem,aliqui crocodilu coluerunt, habere ortum potuit ab ca fabula: In gi-gantæo bello fugientesdij, latüerunt lubforrnisdiuerlbrumanimalium: lu-piterfub forma hirci vel arieris, amp;nbsp;lub hac colitur in Aphrica in teplo Ammo-nis:Apollo fub forma corui latuït,Phoe-be(id eft,Diana)lubforma cerux: luno in vacca,Venus in pilèe:amp;ficdealijs,vt fupradidum eft.Qua gratia deos, parta póftviftoria,confecraffe illa animalia,, quçfuç falutis caufam prçbuiffcnt,crc-ditumeft:acindèdiuinos honores ani-mahbus impendi conlüeuiffc. Récitât Diodorus Siculus hiftorio-graphuslib.IL Cùm Ptolemäus Lagus •^^gyp*-^ rentre taboue in Memphi mor-tuo ex fcnefta,magnificeq; fepulto, fa-cerdotesfimilem quæfiuilîevitulû, interim populu in luftu perfeueraffe,donee vitulus vt deus in Vulcani phano fuiffet collocatus. Honoris boui impêfi caufam nonnullitradunt, quóddefun-éri Ofiridis anima in bouétranfmigi’âl-lèt,quæ deincèps adpofteros pergés fu-crittransFufa. Nee hoe cenferi debet incredibile. na vt fcribit frater Gregorius Aconéfis,*F. Leodienfis ecclcfia: archidiacono,intcr estera defeda Mahumcti,fepoftmulta veniffein ciuitatem Canfaim, maiorem de mundo,vt opinantur:in qua ciüitate quatuor fratres.Minores ad Chrifti fide conuerterut vnum potentem, ad quem dû vcniflet,ab eo hofpitio fufceptus eft. Hic, inquit F. Gregorius, me duxit ad vnummofiumentumidololatrarum: amp; adiiocatO vno de religiofis ibidcm,dixit: fuVf Tie** ^^^^^quot;^ oftendercshuic fratri fingulare beftiarum. aliquodquiex Occidente Venit. Tune jlleidololatraaccepitduos faccos replè tosdereliquijs menfæ, amp;nbsp;aperta porta cuiufdam viridarij,intrauimus inillud. monachus incepit pulfare cymbalum, adcuiusfonitum multa animalia varia amp;diueria accurrerunt.Et dum adlpice-remus animaliaifta penètriamillia,tüc monachus appofuit paropfides, amp;vni-cuique cibum dabat in débita quantita* |
amonacho quid hoe indicaret, refpon- 3»ofoi^ dit:Animaliaiftafuntanims nobilium thagoric» virorum,n2seapafcimus amore DEL often«»’' Cui ego,Befti£ lunt. At i fte,Non eft ve-ruzluntchimanims: amp;nbsp;ficutvnusifto-rum fuitnobilis,fic anima illiusin vnü iftorum intrauit. animcverorufticorü, viliora animalia inhabitant. Qtaod quomodo fieri poffit, non eft obfcurum. Nam vt fcribit beatus Augu-ftinusdeCiuit. Dci,poteftastalia ndè reprsfentandi datur daemonibus, vtper hoc feducant peccatores, qui colunt amp;nbsp;feruiunt creaturs plus quàm ereatori. ld ifti false opinatur,circuitum anima-rum per corpora brutorum trafirepoft mortem.Ideo Deo permittente amp;nbsp;diabolo procurante decipiûtur, vt qui in for-dibus eft,fordefcatadhuc,dum credunt mortuorum animas in beftiali corpore poft mortem eleemolynam mendicare ac comcdere,amp; cum Pythagora animas per Varia Corpora pro morum qualitate migrate. Quiverolólemautlunamaut ftellas feu elementum aliquod pro Deo adorauerunt, philofophos fecuti lunt varie opinantes, illosque deos primos, quos ipfi arbitrabantur return fuifle primas caufas,autumant.Quid(quçfo)mi- ’ rum,fi aut barbari aut imperiti homines crrànt,cùm amp;nbsp;philofophi hæc vana amp;nbsp;falfa opinentur? DE MIRACVLIS DEORVM. Quod fi quis contédat eos, quos do-cuimus deos non effe, maieftatem fuam augurijs amp;nbsp;oraCuliSj*amp; fanè multa enu meraripolTuntdigna miracula. Inpri-mis illud,quód Accius*Naui’fummu$ AcciiuK*' augur cum Tarquinium Prifcum corn- ‘““‘’ moneret,vt nihil noui facere incipcret, nifi priiis effetinauguratus, eiq; rex, arris eius eleuans fidemjdiceret,vt cSful-tis auibus renunciaret fibi,vtrumne fieri poffet id^quodipfeanimo cocepiflet, afnrmaretque Nauius poffe : Cape, in-quit,hac cotem, eaq; nouacula diffeca. At illeincundantèr accepit amp;fecuit. Deindeillud,quodCaftoramp;PoIlux ^y^L* bcllo Latino apud lacum luturnae vifi luntequorum ludorem abluentes,cùm a:des eorumquæ iunâafonti erat, fua fponte |
|
r r gt;gt; CHRONOGRAPHIAE. Ipótepatuiffe.Ijdem bello Macedonico equis albis infidentes,Pub. V atieno Ro-mam noâevenienti fe obtulifle dicün-tur^nunciates eo die regem Perlen viâû atq; captum,quod paucis póft diebus li-teræ Pauli verum fuifle docuerunt. lllud etiam mirabile,quód fimulacru ïortuM. Fortunæ muliebris non femel locutu eft Bet^^”' letraditur.Item lunonis Monetæ, quu captis Veijs,ex militibus ad earn transfe-rendâvnus iocabundus ac ludensincer-rogaret,vtrumneRoma migrare vellet, Claudia. rdpondit,velle. Claudia quoquc, cum cxlibris Sibyllinis Idæa mater effet acci-ta,amp;vadoTiberis fluminis nauisin qua vehcbaturjhæfiftet,nec vlla vi comoueri poffet,Claudiam ferut, quæ fempèr im-pudica effet habita ob nimios corporis cultus, deam fubmiflïs genibus oraffe,vt filecaftamiudicaret,fuum cingulu na-uisfequcretur.Itanauem quæ ab omni iuuentute non potuit comoueri, ab vna muliere cffe commotam. Illudxquèmirum,quódlue fæuiete Aefculapi’. Aefculapius Epidauro accitus, Romam diuturnapeftilétialiberaffe perhibetur. ItcmTutiavirgo Veftalisdc inceftuac-cufata,cófcia certæ lynceritatisfuæ,ac^ cepto cribro,orauit Vefta,diccns:Si tibi caftè feruiui,fac vt cribro de Tibcri hau-nam aquam,amp;in ædem tuamperferam. moxaquam hauflt ac deportauit. Sacrilegi quoquè numerari poffunt, quorum præfentibuspœnis iniuria, lu-luluiui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vindicafle credutur. Fuluius Cê-forcómexlunonis Laciniæ téplomar-moreas tegulas abftuliffet,quibus çdem deæ Fortunæ equeftris,quam Rom g fe-cerat, tegeret, mente captus eft, amp;nbsp;amiff lis duobus filijs in Illyrico militätibus, fummoanimi moerore confumptuseft. Præfeâus etiam M. Antonij Turulli-us cum apud Coos euerfo Adculapij lu^ Turullius. coclaflem feciffet, eodem poftealuco à militibus Cælans eftintcremptus. Pynhu», Pyrrhus lublata ex thefauro Profcr-pinæ Locrenfis pecunia,naufragium fe-cit,vt nihil præter earn pecunia incolu-merepenretur. C«relt;. Ceres quoquè Milefia multum fibi apud hommes venerationis adiecit.nam cum ab Alexandre capta ciuitas effet,ac milites ad earn fpohandam irrupiffent, |
GE NE RATIO XXllÖ. omnium oculos repente fulgor ignis ex-tinxitobie^i. Accinius. Reperiuntur etiam fomnia,quç vim deorum .videantur oftendere. Tiberio nanquc Accinio homini plebeio, per quietê obuerfatus effe lupiier dicitur amp;nbsp;præcepiffe,vtconfulibus amp;nbsp;fenatui nu-ciaretjludis Circèfibus proximis prçful-torem Abi dilplicuiffe, quód Antonius *Maximusdiuerberatû feruum fub fur-ca medio circo ad ftipplicium duxerat: ideoqueludosinftaurari debere. Quod cum ille neglexiffet,eodè die filium per-didit,ipfe autem graui morbo eft corre* ptus. Étcumrurfus eandem imaginent cerneret,quærentê, fatis ne pœnarûpro negleftoimperio pepèdiffet, lexica de-latus ad confule$,amp; omi re in fenatu ex-pofita,reccpiffe corporis firmitatê,fuis(^; -, pcdibus domum redij ffe. Illudquoq;fomniunon minorisad-mirationis fuit,quo Cçfar Auguftus di- Auguftuj. citur effe feruatus.Na quum bello cótra Brutum implicitüs graui morbo, abfti-nere plio ftatuiffet,medicus eius ex ora-culoMineruæ monuit,nè propter corporis infirmicatem in caftrisle cótineret. Cælaritaqjin acié ledica perlatuseft, eodemqjdiea Bruto caftra capta funt. Tranleo multa prætereà amp;nbsp;fimilia. Aftharum omnium fallaciarum ratio, veritatem quærentibus non eft ob-fcura. An ignoramus aftutiam fpirituû p*«®««» immunaoru,etquodconanturabinitio ■* ruinæ fuæ,inuidiæ felle omnibus modis humanu genus perturbare amp;nbsp;euertere? Dolent enim fatis amp;erubelcunt, cpcha-ritatem quam in cælohabere non pore-rant,homines conftantes ex lutea mate-ria,tencât in terra.Contaminati itaq j de ficrditi,pcr om né terram vagatur, amp;1q-atiü perditióis fuæ perdedis hominibus opcratur,omialt;^; infidijs,fraudibus,ter- \ roribus coplent,adhçrentq* fingulis ho-minib’: qui, quonialuntfpiritus tenues amp;incoprçhenfibiles, infinuât fecorpo-* ribus hominu,amp; occulte vifcerib’ oper-tivaletudinesvitiantjmorbos citant,fo* mnijs animos terrent,mentes fudoribus quatiunt,vt homines his malis cogätur ad eorum auxilia concurrere. Hi funt qui imagines amp;nbsp;fimulacra fingere docét, qui vt hominum mentes à cultu veri Dei |
..zo
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Deiaucrterent,fidos mortuorumregu vultus,amp;öïnatas exquifita pukbritu-difteftatuaSjConfecrari feccrunt, amp;il-lorum fibi nomina,quafi perfonas mdi-carent aliquaSjCXCogitant. Apollinit oraculü de dijt. *hocDeu» «ft, modica *iuAa . Sedeos 'magiamp; biquosverè malefi-Makficorfi cos vulgus appellat, cum artes Ïuas exe-’* crabiles exercent, veris luis nominibus cient*inis cæieftibus,quæ in literis fancis legutur.Hi porro intefti amp;nbsp;vagi fpi-ritus,vt turbêt omnia, amp;nbsp;errores huma-nis peöoribus offundant,ferunt ac mi-feent falfa cum veris. Ipfi enim 'cadeftes multos finxerunt efie, vnumque regem Omiumlouem,eô quod multi funtlpi-ritus angelorum in ca:lo,amp;vnus parens ac dominus omniûOeus.Vndè et Apollo,quem prêter cæteros diuinum maxi-meque fatidicum exiftimant, quarenti cuidam quis clTet,rcfpondit XX.amp;vno verfibus Græcis, qui fie leguntur Latine :Ex fe ortus,indoéius,finè matre,in-' cxpugnabile nomen, nee verbo capien-dum,in igne habitans; *modica aüt Oei porno angeli nos. Se angelum Dei por-tionem,ideft,Iouis,edicit Apollo. Sed ventatem mentis nominibus in-uolutam,ex oculis maligni abftulerunt. Nam Deus neque nomine eget,cùm fo-lus fit:nec angeli, cum fint immortales, dicife deos aut patiuntur, aut voluut, quorum vnumlolum officium eft, fer-uirenutibusDei,nec omnino quidqua nifi*iuftafacere.ficenimmundum regi à Deo dicimus,vt à reftore prouinciam, cuius apparitoresnemoroeios elle in re-genda prouincia dïxcrit,quanuisillorü minifteriores gcratur.111eautem profes mundi amp;reélor vniuerfi, qui fcitomia, cuius diuinis oculis nihil obfcurum eft, folus habetrerum omnium poteftatem. Neceftin angelisquidquam, quo 1c laudari velint,nifi parendi neceffitas,ita quód nullu honorem fibi tribui volunt, quorü honor in Deo eft. lUi autem qui defieruntaDei minifterio, funt verita-tis inimici amp;præuaricatoresDci,nomé fibi amp;nbsp;cultum deorum vendicare cona-tur,nó quód vllum honorem defiderét, quis enim honor perdins eft?ncc vt Deo noccant,cui noceri no poteft:fed Vt ho-minibus,quosnitunturacultu amp;nbsp;nori-tia veri Dei aucrtere,nc immortalitatem |
adipifci polfint, quam ipfi fua ncquitia perdiderunt. offundut itaque tenebras, amp;nbsp;veritatem caligine obducunt, nè do-minum,néve pattern fuum nórint,amp; vt illiciant facile, in templis fe occulüt, amp;nbsp;facrificijsipfispræftô adfunt, eduntqueSacrificij« fxpeprodigia,quibus obftupefafti ho- 5quot;* ?'''’ƒ mines^ndcmcommodent lunulacnsoi-uiniratisac numinis. Indèeft quód ab augure lapis noua-culaincifuseft, amp;quód luno Veijsmigrate Romam veilerefpodit, quód Fortuna mulicbns periculumdenunciauit, quódClaudiam nauis lecuta eft, quód Tutia cribro aquam haufit, caetera«^; rc-lponfa,fomniavcl oracula ignaras ho-minum mentes perluafcrint: nine, quód Icrpens vrbem Romam pcftilentia libe-rauit, Epidauro accerfitus.naillucdç-moniarchas ipfein figura lua finè vlla diffimulatlone perduttus eft. Siquidem legati adeamrem iniffi,draconem Iccu miræ magnitudinis attulerunt. 4 it t f In oraculisautem vel maxime fallut, quorum præftigias prophania veritatc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* intelligcre nonpoffunt.ldcoquc abiUis tribui putant amp;imperia,amp; vidorias, amp;nbsp;opes,amp;euentus profperos.ferunt deni-quèipforum nutu fæpèremp.pcriculis imminentibus liberatam. Qua: pericula amp;refponfi$ denunciauerunt, amp;nbsp;lacrifi-cijs plaçât a auerterunt;fed omiaifta fal- OrioJori laciae funt. Nam cum dilpofitioncs Dei f**^'*** prçfentiant,quippe qui miniftri eius fu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, eruntjinterponutle in bis rebus,vt quç-cunque à Deo vel fada lunt, vel fucrut, ipfi poiiffimùm facercaut fecifte videa-tur.Et quotiès alicui populo vel vrbi lê-cundiim Dei ftatuium boni quid impè-det, illife idfaditros vel prodigijs, vel fomnijs,veloraculis poUicentur, fifibi templa,fi honores, fifacrificia tribuan-tur. Quibus datis, cùm illud acciderit quodnecefsè eft, fummam fibi pariunt venerationem.hine teropla deuouétur, amp;nbsp;nous imagines confccrantur,mada-tur gregeshoftiarum.Sed cum hæc fada funt,nihilominùs tarnen amp;nbsp;vita amp;falus eorum qui hæc fecerunt,immolantur. Quotiès autem pericula impendent, ob aliquam ineptam amp;nbsp;leuem caufam fc profitenturiratos, ficutluno Varroni, quod formofumpueium in templo lo- „ uis |
|
CHRONOGR'APHIAE wis ad exuuias tcnedas collocaret, amp;nbsp;ob banc caufam Romanum nomen apud Cannas pehèdeletum eft.Itaquefiue il-lud periculum quod imminet,vitari po-teft, videri volunt id placati auertiiïe: fine no poteft,id a gunt,vt propter illoru contemptum accidiffe videatur.Itaq; fi-bi apud homines, quieos nefeiunt, au-thoritatem ac timorem pariunt:hac ver-futia amp;nbsp;bis artibus notitiam veri amp;nbsp;fin-gularisDei apüdomnes genres inuetera-uerunt.Suis em vitijs præditi fæuiunt amp;nbsp;graffantur,Yt perdantJdcircó etiam hu-inanas hoftias excogitauerut ipfi hoftes ^umanigeneris,vtqmultas deuorarent animas:amp;bçcomnia permittente Deo. GE NE RATIO XXV. ANno 5577. ab exordio mudijtegna-teapud Aflyrios Mancaleo XIIL llronunU- rege, defunûo Phares,in filio ei’Elrom '■ XXV. incepit generatio,durauit annis xxiiij.autxxiij.Erat tucin Aegyptorex, Amenophis Amenophis didus.ille incepit populum ’'gyptijlfiael exoïum habere propter ingenij knfur^'quot;” ”’®ï)*'^ï’^dinem,laborü indufiriam,ope-rum affluentiam Jamp; fobolis elegantiam, callidè eos opprimere amp;nbsp;delete ftatuit: quapropter multimodas eis angarias impofuit. Contigit etiain,^ quidam fcriba Sa-cæorum,prçfciusfuturorum3Pharaoni prçnûciaretjVnû ex Hebræismox nafei-turum,qui Àegyptiorû regnû humilia-ret,amp; filios Krael exaltaret,amp; cuius vir-tustranfeêderetvniuerfos: amp;nbsp;proptereà conluluitregi, vtoés Hebræorû infantes occideret.Vndèfadu eft,q(idem rex prçciperet obftetrieibus,vt obftetricado Hebrçasmuliercs,earû mares quofeûqj interficerét. Sedamp;adhuc eodem populo Grefcente,denuó madauitjVtHebrço-6x6,u nbsp;nbsp;rum nati in flumen proijeerentur.Nam obftetrices timuerunt Deum^ amp;nbsp;nole-bantperdere mares.Quac eùmàrege ar-guerentur,mentitæ funt5dicentes: Mu-iieres Hebrçæ feientia obftetricandi ha-bentjamp;priùsqveniamus ad cas, pariût. Etquia timueruntDeUjædifieauit illis domos,ideft,locuplctauiteas, eu eflent antèpauperes. Auguftinus diciteas ve-nialitèr peccâlTejGregorius videtur velle q» mortalitèr.dicit emm, ^ merces beni-gnitatiscarûquæpotuit jn jeterna vita |
GENERATIO XXV. 7* retribui,præmifla culpa mcdacij,in ter*-renam compenfatioem declinata eft. Et bçc amp;huiufmodi vexationes duraucrût etum tempore natiuitatis Moifis, vtih fequenti dicetur generatiónejamp; in fine huius generationis. lob vir fanâiffim*, clariifimusi^; phi- Delobi lolophus atq; propheta, generatióe hac fecundum veram annorum fupputatio-nem,in terra Vfitidiamp;Idumææ amp;Àra-biç finib’,exZareth pâtre matreq; Befi-ra,fecundùm Nicolaum dcLyra,nafci-tur.Cuius quidê pater exEfau filijs fuit, ita vt quintus ah Abraham fuerit. Abraham emgenuitlfaac,lfaac genuitElau, Efau (qui amp;nbsp;Edom) genuit Zareth.is gcnuit lob, licètHebræi dicant lob de-Icendilfe de Hus primogenito Nachor» Vocabatur au tem primùm lob lobabj qui amp;nbsp;poft pattern in Edom in Nachaba ciuitate regnauit. prius quippe Ba-lac filius*Deor in ca regnauit, amp;nbsp;poft *®*°* cuZarcth pater lob, deinde lob regnauit,poft lob Hufan Themanorum regi-onis dux. Eratautemlob vir fimplex amp;nbsp;réélus, Quaegeffa* amp;nbsp;recedens à malo, natiq; funt eiieptem filij amp;nbsp;tres filiæ,amp;fuit poffeffio eius le- ° *' fitem milliaouium, amp;nbsp;tria millia camc-orum,quingentaquoquè iuga boum^ quingetæ afinç,aG familia multa.Erâtqi magnus inter omnes orientales. Et faei-ebantfilij eiuscouiuia per domos,vnul-quifque in die luo,ad quæ vocabant fo-tOresi Gumqueinorbemtranfiftet dieS conuiuij,mittebat lob ad eos, amp;nbsp;fandi-ficabat illos.confurgensq; diluculo, of-fcrebatholocaufta per fingulos.diccbat enim,nèfortè peccaucrint filij mei. Sic faciebat cunétisdiebuSi Qijada autem die inter filios Dei ade-rat amp;nbsp;Sathan.cuioominus.'Vndèvenis? Quirefpondet:Circuiuitcrram amp;nbsp;per-ambulaui.Dixit ad eum Dominus.’Nun-quid confiderafti feruu meum Iob,quód non fit eifimilis in terra, vir fimplex amp;nbsp;reólus,timens Dcum,amp; recedes à malo? Gui SathamNunquid fruftra timet lob Deum?tu vaUafti eum ac domu eius,vnii uerfamq; fubftantiam: operibus manuu eius benedixifti. Extende paululum ma-num,amp; tangecunda quæ poffidet, amp;nbsp;videbis quid faciet; Ad hæc Dominusj EccI |
I
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
lobe. Ï,ccèvnîucrfa quæ habet, inmanutua funt. tantum in eum non extendas ma-num. EgrefluseftSathan. amp;nbsp;cùm quadam die finj lob conuiuarentur in domo pri-mogenitijvenitnuncius ad Iob,dicensî Boues arabant,amp; âfinæ pafcebàntur,amp; irrucrunt Sabæi,tuleruntque onf»hià,amp; Teruos percyflerunt gladio: amp;euafi egô fôlus,vt nunclàrem tibi. Cumq^ àdhuc ille loqueretur,venit alter,et dixit:Ignis cecidit de cælo,amp; taftas oues pùerosque confumpïît.amp;euafi egofolus,vtnunci* aremtibi.Sedadhuc illoloquente,vcnit alius amp;nbsp;dixit:Chaldæi fccerunt très tur-mas,amp;inuàfcruntcamelos, amp;tulerunt eos,néùnon amp;nbsp;pueros pereufTerunt gladio. Adhücloquebatur ine,amp; eccè alius intrauit, amp;nbsp;dixit : Filij s tuis amp;nbsp;filiabus vefcêtibusin domo frattisfui primoge-niti,repentè ventus vehemens irruit, amp;nbsp;perculfit quatuor angulos domus, qua: corrues,oppre{fit libei-os tuos, amp;nbsp;mortui fùnramp;effugt egofolus, vt nuncia-remtibi. Tuncfurrexitlob, amp;nbsp;feidit tunicam fuam,aC tonfo câpite corruens in terra, adorauit bomi nu,amp; dixiti Nudus egref-fuslum devtero matris mca:, amp;nbsp;nudus rcuertar illuc.Dominus dédit,Dominus abftulit.Sicut Domino placuit,ità fadû eft.Sit nomé Domini bertedidû.In omi-bus his nô peccauit lob, ncc ftultu quid contra Dominum locutus eft. Fâélum eft autem, cùm quadam die veniflênt filij Dei,amp; ftarent coram Do^ mino,aderatquoqüèSathân. ad quem Dominus: V ndè Venis?fe(podit,Citcui-ui terram,amp;pcrambulauieam. ÊtDo-minus;An non confiderâfti leruum me-umlob,quomodóadhuc retinet patiê-tiam,tü autem commouifti me aduersùs cum,vt affligetefruftrà.^ Cui Sathan ait.* Peilern pro pelle,amp; cfidâ quç habethô-mo,dabitproanimaïûa.tangcôs eiusamp; carnem,tLiCvidebis quodin tacicmma-Icdicet tibi.DixitDominus:Eccèin manu tua eft,veruntamé animamillius 1er-ua,Egrelîus igitur Sathan^perCuffit lob vlcerepeffimo à planta pedis vfq; ad ver-ticem,intatùm quodlaniem teftaradebat, exicns amp;nbsp;fedés in fterquilinio extra ciuitatem.Tune dixiteivxor .• Adhuc tu |
permanes in fimplicitate tua? Benedic nunc Deo,amp; morerè. Qui ait ad illam: Quafi vba de ftultis mulieribus locuta es.fi bonalulcepimus demanü Domini, 'malà quarè non fuftineamus? Igitur audiehteS très amici lob omne tnàlufn quad acciderat,venerunt fingu-lidelocisfiiis.dixerant cnim, vt paritèr venientes,conlblarcntur eum. qui cùm accelîîlïent,eum nOn nouerût:amp; exclamantes, pîorârut:lcillîsq; veftibus, Ipar-ferunt pulucrem fuper caputin cælum, amp;federunt Cum eoin terra leptem die-bus amp;fcptem nodibus,hori$ conuenié-tibus, amp;nbsp;nemo loquebatur ei verbum, viderunt enim dolorem elle vehemétem, credentcs eum triftitiaamp;impatientiaità oppreirum,quôdi non reciperet confo-lationem. Igitur primus ipre ianuâm aperuit, amp;nbsp;lobj» prima vocejPereat, inquit,dies in qua natus fum,amp; nox in qua didum eft,Na-tusefthomo.non contra Deum, fed le-ipium^diemq; aceufans ïnaledixit, non creaturâ,lèd fuî ipfius diem. Ità dicit le-'remias:Maledidadies in qua natus fum. icre.ia« Amaram paffioem fenfus refugit, quam tarnen ratio digit, dilpofitionem fenfi-tiuæ partis exprimens.Relpondens Eli- Ï®1’4’ phaz:Si cœperim’,ait,loqui tibi,forfan moleftè accipies,led conceptum lêrmo-né quis poteft tenere?eccè docuifti mul. tos.nunc autem venit lupct te plaga, amp;nbsp;defeCifti. Recordare,obfecro, quis vn-öuam innocens perijt? Nihil in terra finè caufa fit.Hic mala quæ patiebatur, ad culpam fuam retulit. Cui lob: Vti nam appenderentur pee- Iolgt; ^* Cata mea,amp; calamitas qua patior,in fta-tera.quafi arena maris hxc grauior ap-paréret. An poteft quis guftare, quod guftatum,alïert mortem? Increparc meioby. veniftis? amp;nbsp;fubi ungit: Militi a eft vita ho* minis fuper terram, amp;ficutdies meree-eenarij dies eius.Et alteri ait : Scio quod ^’^ ^‘ noniuftificabitur homo eópofitus neo: amp;nbsp;fi iuftificare me voluëro, os meum condemnàbitme.Adhæe tertius:Si ini- job h. quitatem abftuleris de manutua, tune leuarepoterisfaciem tuam abfq; macu-la.amp; huiufmodi aha.Cui lob : Ergo vos I»t». eftis foli homines, amp;nbsp;vobifcum oritur fapientia?Nunquid Deus indiget veftro menda- |
|
loi» 4». Îo'oij. CMRONOGRAPHIAE. mendaciOjVt pro illo loquâmini dolos? ipfe vos arguet,et fi me occident,in iplb Iperabo, Qjus mihi rétribuer, vtfcriba-tur fermones mei? Scio enim quodre-déptor meus viuit, amp;nbsp;in nouiffimo die deterra fuiTeâ:urusfum,amp;rurfum cir-Cundabor pelle mea, amp;nbsp;in carne mea vi-debo Deum meum.repofita efthæc fpes mea in finu meo. In hune modum habitis fermonibus, omiferunt très amid lob refpondere,eô quod fibi iuftus videretur.Et poftea Dominus cótra Heliu filium Barachel Bu-Xitcn, defenfióem lob 1 ufcepit, amicos verb lob publicè arguitjdicens:Vt quid noneftisreélalocuti aduersus fcruum meum Iüb?ofFerte holocauftum,amp;lob leruusmeusorabitpro vobis.faciê eius Iiifcipiam,vt non vobis imputetur ftul-tjtia.Et luicepit Dhs facie lob,qui ora -uit pro amicis luis, amp;nbsp;ad eius pœniten- • tiâconuerlùs,oiT,i#Ki|uçcunq;eiàprin-cipio fuerât, duplicia addidit, ei’q; no-udfimismagis qa principio benedixit. . Vndè amp;nbsp;poft flagella fanitati reftitutus eft: 0U1Ü i^.millia ei fadtafunt, 6.millla camelorum,milled); iuga boum acrnille afinæ,7.pra:tereà filios,amp;3.mirx fpeci-ofitatis filias etiàm genuit, deditq; filia-busbæreditatem inter fratres. Et vixit lob poft fl agella XL.amp; centum annos,atq; rex fa dus eft,viditq; fi-liosfilioriivlq; adquartam generatio-nein.Et tandem cùmvixilfet annis 330. minus vno, ^ut habetur in lib. de imagine mundi,in pace mortuus eft. Cuius etiàm eelebritas agitur ó.Idus Mai j.Seri -pfitautéloblabores fuos heroico car-mine libro vno,cuius certè fingula verba plenafuntfenfibus.Nam derefurre-étione mórtuorum prophetauit clarè, itavtnullus velmanifcftitis vel'cautiiis deealcriplcrit,dicens: Scio quodrede-ptormeusviuitjamp;in nouiffimo die de terra furredurus lum amp;c. Amwopliis Inhacitaq; generatióe Amenophis r«AcgyptirexAegypti,præpoluit filijs Ifraelma-giftros,vt affligèrent cos oneribus.Ma-dauitq;,vt ædificarent vrbesPhiton amp;nbsp;^Ramaffes, neenóvt lutum platcarum amp;lórdcs vicorum cophinis exportarét, vtqueflumina diuiderent, ac ciuitates circundarent folfatis, dicens ; Hic po- |
GENERATIO XXVL 7f . pulus muit’, eft amp;nbsp;fortior nobis : oppri-mamus idcircb,nè fortè fi ingruerit bel-lu aduersiim nos, addatur inimicis no-ftris,amp;egrcdiatur liber, Verùm quanto plus opprimebat eos,tato magis mul-tiplicabantur amp;nbsp;crelcebant. Inter hçc natus eft Aaron,amp;vtveriT • fimile videtur,antequam prxeepta fu-ilfentfada obftetricibusde fubmerge-dis maribus,prout in principio genera-tionis dicetur.alioqui quomodoferua-tus fuiflet, non tacuiflet Moifes,neque lofephus.Aaron igitur natus eft anno ^*f“quot;’ huiusgenerationis xxv. régnante apud ■^^^P^’^^ Amenophe,anno rcgni eiuS tiigefimOjhoc modo:Inter has angufti-as erat quidam vir Amram de domo Le-ui,Caath films, virinter Hebræosno-biliffimus, qui duxit vxorem nomine Iocabcth,exqua genuit Aaro, Moifen loeabeth. amp;nbsp;Mariam prophetiffam. Genuit ante Amram ex loeabeth Aaron primoge-nitum, virum poftea fandum amp;nbsp;infi-gnern,eloquentiaornatum, quipoftea . nbsp;nbsp;nbsp;, adlummum Eacerdotium à Deo voca-tus fuit, de quo in generatione dicetur fequenti.Intcrhæc obftetricibusdein-terficiendis maribus præceptum ema-nauit. Cùm autem Amram inter He-brxos eflet vir clarilfimus,metuens Hc-brxorumextindionem,vtlolephusre-fert,rogauitDominum, vtmilêreri di-gnaretur populo luo,qui valdè afflige-batur.Dcus autem ad oratioesfuasmi-lèricordiæ aurem inclinans, per vifum ei adftitit : exoratusque, memoriam le eorum habere dixit, amp;nbsp;proptereà eidem propicium Icfore.Maneq; confurgens Amram, vifionem hac lochabeth vxori luæ indicauit,intellexitq; Amram non folùm de filio dando,led etiàm de futult; ra felicitate Hebrçorû. Atq; ità mox lochabeth concepit filium,quem pofteà Moifen vocauit,vtin generatione dicc-turlequenti. GENERATIO XXVI. ANno 3600. ab exordio mundi, régnante apud AlTyrios Spareto, ^P««*“** mortuo iam Elrom patriarcha, in Ara Aram, perlineam Chrifti vigefimalêxta ince-pitgencratio, durauitq; annis quadra-gintaquinque. Eodem anno natus eft Moiles, iuxta quod prædidum eraf g Amram |
74
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Amram patri fuo,omnium prophetaru amp;nbsp;hiftoriographorum cxccllétifîîmus, de cuius laude refonât cælum amp;nbsp;terra, qui Deumvidit facie adfaciem,quoddc nuno alio,præterquàm de Paulo Apo-ftolo,facræ teftantur literæ. tat Moifes. Exo.t- Repertu» Moifet. Moifes vn-dè diâut. Moifes natus eft anno 425. a natiui-tateAbrahæ,fècundi'imPhilonem,Scr-Vbîexpofi- uatuseftautem Moifes hoc modo:nam inter has anguftias dura natus eflet^pa-rentes eum tribus menfibus abfcondc-runt. Etcùm eum ampliùs celare non poflent, nèhmul périrent cum puero, fifcellam firpeam Îumunt, amp;bitumine illinunt ac pice, intusq; infantem dc-ponunt,atqueincareâ:o npæ fluminis exponunt, amp;nbsp;eius falutem Deo relin-quunt.deportabat itaq; fifcellam ripa. Maria autem pueriioror, matris iuflu fequebaturà longe, confiderans cuen-tum rei. TuneDeusoftendit prouidentiam fuam,amp; puerum inopinato euentu ier-uauit.Thamur enim feu Thermuth fi-lia regis,cùm forte circa fluminis littus luderet cum puellis, vidit fifcellam de-fcendentem lóliuagam. mox à fluuio ea iuffittolli,amp; fibi artern.aperiésqj fifcel-lam,comperit infantemelegantiflimu, de quo valdc gauifa eftj mandauitque cueftigio, vt mulier adduceretur, quse mammas illi præberet. fed cùm multæ adduétæ fuiflent, nullius mämillas lu-gerevoluit.Mariaautê eius foror,qua: cum alijs ad videndum venerat,ait:Fru-ftra o regina ad laââdum infantem vo-caseas,qux nullam cum eo cognatio-nemhabent.Hebræorum puer elfe cre-ditur.Si vis,adducam vnam Hebræam. cui dixit,Vade.llla autem confeftim ad matrê cucurrit,amp; earn adduxit. Infans veró mox ad matris vbera acceffit. quo viló regina,cum ignoraret myfterium, cumlupplicadoncingenti cómifitmgt;. triinfantemnutriendum. Vocatus eft itaq; ab euentu Moifes, co quódde flumine fuit faluatus. aqua enim Aegyptij Mos vocant, Ifes vero faluatus.hue vtaiûtalij, vocatum Mo-feh, deriuato nomine à mafcha verbo, quod educere,extrahere,elferre trasfer-tur. Sulcepit itaque mater puerum amp;nbsp;nutriuit, quem poftea voluntate pa- |
tris Thermuth filia adoptauit., Cùm igitur regina eum adoptälfet in filium,vtputa quibenè à natura amp;nbsp;gratia inftitutus erat, accedéte etiam fum-maipfiusreginae amp;nbsp;pxdagogoru cura, breui omnes aulæ regiç pueros logé lu-perauit.hunctalem ac tantum puerum Thermuth cùm aliquando portaret ad pattern,iocareturq; cum eo rex, puero pro amore filiæ diadema impofuit regi-um,quod mox Moifes ad terram proie-cit,amp; pedibus conculcarccœpit.Quod Suprlg«”' videns facerdos Hlc fcriba,qui talem fu- r«.»;» turum prædixerat, confeftim occidere voluit puerum,cxcIamans;Hic eft puer iUe o rex, quem Deus nobis occidendli oftendit.At contra quidam lapiens non fuifle prodigium dixit,fed cafu tadtum, in cuius rei argumentum puero etiam prunas afferri præcepit,quas mox pue-rulus oriimponens ardentes, linguam exulfit,vndè deincèps fempèr impediu-orislinguaefuit. Alebaturitaquemultafolicitudine, faduséj; eft tatæ pulchritudinis, vt nullus adeo feuerus elTet,quieum nó ama-ret vilum.nonnulli quoquè operas liras dimittebant,vttranleuntcm inlpicc-rent.Breui quoquè erudituseft omila-pientia Aecyptiorum, erató: potens in f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ' Moilisllii' lermone et opere.raccus aute vir,longe magrs q antea in omni virtu tü praeftan-tia elfulfit,non folùm apud regé amp;nbsp;vi-cinos,fcd etiam apud aduenas amp;nbsp;Af gy-ptioruinimicosin admiratióe habeha-tur. Quamobré Aethiopibus Aegyptu vaftantibuSjAegyptijsad oracula con-uerfis,aDeo eis confihü præbente, au- j xiliatore cos Hebrço vti debere,rclpon-fum eft. At illi videtes Moifen omni vir-tute præditu,inftât precibus apudregé ac Thermuth quondam régis filiam, vt Moifen eis ducem prçficeret.Illa gloria eius quaeres,ante tarne facramétis prç-ftitis,vt nihil ei fieret mali, permifit. Ita Molles libentèr munushocfulcepit,amp; iter fluminis confuetù relinquens, aftu duxit exercitum per terram inuiam ac lerpétibusplenam,vbi ante eum nemo audebat tranfire.Et nè ferpentes noce-rent,ibes(ideft, ciconias Aegyptiacas) lerpentibus naturalitèr inleftas, fu-per plauftra in arcis papyraccis tulit. caftraqj |
|
CHRONOGRAPHIAE. caftra»^; metatus, prxferebat eas vt fer-pétes fugarêt.Quod amp;nbsp;fadum eft, ac ita tuto per nodes trafiuit exercitus, amp;nbsp;im-Atthiopurn fpuifos Aethiopes aggreffus expugnauit. cxdet. Saba obfi. dctur. d* Quibus tandem infugam verlis,mul-tisq;occifis,ciuitatem regiam, Sabadi-dam,obfidióe cinxit.erat autem ciuitas inexpugnabilis. cuq; diutiiis obfidionê continuaret, tandem Corbis Aethiopu régis filix auxilio vrbem obtinuit,eamq; obprçmium proditionis in vxorem du-xit.Celcbratisitaq;nuptijs,cùmaliquâ-do in Aegyptum redire ftatuiffet, amp;nbsp;illa minime affentiret,Moifes peritus aftrok rum,duas imagines feulpfiffe fertur in gemmas eins cfficaciæ,vt altera memori-arn,altera obliuionem conferret. cumq; paribus annulis eas inferüiffet, alterum obhuióis annulum vxori pra:buit,alte-rum ipfe tuht,vt ficut pari amore,fic paribus annulis infignirentur.Coepic ergo mulier amoris vin obliui{ci,amp;fic tadèm liberè in Aegyptu Moifes regreffus eft. MoiPe» rc^i nbsp;nbsp;nbsp;Intcreà autem regem Aegypti inue-fufpcrtu$.‘* nitfibinon bene motum. inuidia enim dudus,amp; oppreffionis formidine taóP, compulliisq; à facris fcribis,nitebatur in cçdem eins graffari.acceffit adhçc,quôd tranfädisaliquot annis,dum quad! die videret Aegyptiu iniuria fa cere Hebrço, infurrexitin eum et occidit,ac in fabulo abfeodit.Et egreffus altero die, vidit duos Hebrxos rixantes: quidum argucret eum qui iniuria facerct,refpondit: Quis te conftituit iudicem fuper nos^num me occidcrevis, ficut occidifti Aegyptium? Moifitfoga. at Moifes multùm extimuit, amp;nbsp;cumfi-rnulintellexiffctinfidias régis, latenter aufugit, venitqueadciuitatem Madian ’ circa mare rubrum fedens fuper putcum. Etant autem facerdoti Madian feptem gibus.iuperuenientes autcm paftores,re-pulerunteas.quos citó prohibait Moi-res,amp;adaquauitgreges virginfi. ex quo maturiùs lolitoredeuntes^patrem roga-bantjVtbeneficium peregrino impende-ret.Vocato itaqueMoilè,RaguellcuIe-thro contemplatis monbus vin,vnam ex filiabus fuis Sephoram dedit vxorem. ha -bitauitque Modes cum locero fuOj amp;nbsp;paicebat greges cius,gcncrauitq; duos fi-lios.dedit nomen vniGerian^alteri EUe- |
GENERATIO XXVi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75 zer.Cæterain fequenti generatione di-centur. ANNO quinto amp;nbsp;trigefimo huius generationiSjCecrops natione Aegypti- Cecropj. us^regno Argiuoru relido, prim’ Athe-nisregnauit.hic etiäDiphyes didus eft, Diphyes. qui amp;nbsp;Athenas,vrbem longe antecon-ditam,inftaurauit.Ibi tunc,vt diuus Au-guftinus lib.XVIII.de Ciuit. Dei, capite nono refert, fubito aqua vno in loco erupit, amp;nbsp;alio oliua apparuit,fuper quibus fcifcitatus ApolloDelphicus,relpó-diffe fertur,quod oliua Mineruam,aqua Neptunum fignificaretan ciuium vero effe arbitrio, eligere deorum alterum. Congregatis itaque vtriufq; fexds homi-nibus,viri Neptunum, mulieres Mincr-uam elégêre. Vicerunt autem mulieres, quia vno voto prxuahierunt, amp;vocata eft ciuitas Athenx,quod Latinè Miner- CurAthenj uam dicimus. Quamobrem iratus Ne-ptunuSjVndis Athenarum terras popu-latus eft. Quem ciues placare volentes, triplici fupplicio mulieres affecêre, Vt deextero publicis non intereftent, nec fuffragia ferrent:Nè quismaternum cognomen fumeret: tertio, Nè quisfilias Athenças vocaret. Vndè amp;nbsp;Cecrops At-ticos,Äthenienfes appellauit. Cecrops,primus rex Athenienfis:hic, ^/g“ ^‘^® vteftinlib.deimaginemundi,cumPha-raone fubmerfus eft.pofthunc regnauit Granaus, deinde Amphitryon pater Herculis, exin Erichthonius inuentor curruum, poft hune Pandion, deinde Aegeus,exin Thefêus,delndc Melathus, exindè Codrus, qui fepro populo hofti- Codr’rex. bus tradidit.pofthucmagiftratus populo præfuerunt. DeCodro ita luftinus lib. I. fcribit: rienfes fimultates. Dorienfesde euentu belli confuluerunt oracula.refponlum, fuperiores fore, nifi regem Athenien-fem occidiflent. Cum ventum effet in prçlium,militibus ante omnia cuftodia régis prxcipitur.Athenienfibus eo tem-porerex Codrus erat, qui amp;nbsp;relponló dei amp;nbsp;præceptis hoftium cognitis, per-mutato régis habitu, pannolus caftra hoftium ingreditur.ibiinturba obfiftê-tium, à milite quem vulneraueratj in-terficitur. Hoc cognito,Doriéfcs ddee-g i dunt. |
r^ lOIl NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
dunt.atqucità Athenienfes virtutedu-cis,pro falute patrix morti fc offerentis, bello liberantur. Poft mortem Codri, adminiftratio Reipublicx annuls mamftratibus per-miftaeft. Sedciuitati nullæ leges erant. Solon. Eligitur Solon vir fcientia infignis,qui vclut nouam ciuitatem legibus con-deret, tanto temperamento inter ple-bemfenatumqueegit, cum fi quid pro altero ordine tuliflet, alteri dilplicitu-rum videretur, vtabvtrifq-parem gra-tiam traheret. Solon inter multa egre-giaillud memorabile egit:Inter Atheni-enfes amp;Megarelês deproprietate Sala-minæ infulæ diu bellatum fuit, poft multas clades capitale elfe apud Athenienfes coepit,fi quis legem de vendican-dainfulatuliftet. Sohcitus itaque Solon, ne aut tacendo parùm Reipublicæ conluleret, aut cenfendo,periculû fub-iret, lubitam dementiam fimulat, cuius venia non didurusmodoprohibita,fed amp;nbsp;faâurus erat:mor€ vecordium euolat in publicum: faftoque concurfuhomi-num,infolitis verfibus vt furiofus fua-dere populo coepit,quod verebat:omni-umq; animos itacepit, vt extempló bellum aduersùsMegarenfes decerneretur, infulaquc,deuiüislioftibus, Athenicn-fibus cederet. DeMoifc^ DeMoilê veróamp; ludxis Cornelius ludjcis, Tacitus Diurnalium hbr.XXI, Orta, inquit, per Aegyptum tabe,qux corpora foedaretjiegcBocchorim inHam-monis temploremedium petentem^pur-gare regnum, amp;illud genus hominum inuifum deis, alias in terras auehereiul-fum: fic conquifitum colleftumquepo-pulum,poftquam vulgus vaftis locisre-lidum fit, exteris per lachrymas torpe-tibus, Moilen vnum cxulum monuilfc, nè quarn deorum hominumve opent expedarent, ledfibi,vtducij crederent. Alfensêrc, atque omnium ignari, for-tuitum iter incipiunt. Sed nihil æque, quarn inopia aquæ, fatigabat.Iâq; baud procùl exitio totis campis procubuerat, cùm grexafinorumagreftiumè paftuin rupem nemore opacam conceflit. |
ludæorU® infUtuu« Secutus Moifescóieóturaherbidi fo-lijlargasaquaruin venas reperît. Lcuati naq;,continuum fexdicrum eméfiiter. feptimo pulfis eultorib’, obtinucre terras, inquibus vrbs amp;nbsp;templum dicata funt.Moifes,quô fibi in pofterum gentê firmaret,nouos ritus contrariosq;cxte-ris mortahbuSj indidit. prophana illic omnia,quæ apud nos facra: rurfum co-ceflaapudillos, quæ nobis incefta.Ef-figiem animalis, quo monftrantCj erro-rem fitimq; depulerant, penetrali facra-uêre,cxfo ariete in contumeliam Ham-monis. Bos quoquè immolatur, quem ^^gyP’^’l Apin colunt. Sueabftinentob fcabiem vitandam, cui illudanimalob-noxium.Septimo die ocium placuilfe fe-runt,quia is finem laborum tulerit, dein blandienteinertia,feptimu quoquè annum ignauiæ datum, alij honorem eum Saturnohaberi aflerunt. Ob famemamp; iciunia panis eorum non fermentatur. Hi ritus, quoquo modo indudi, anti-quitate defenduntur. Et quia apudiplos fides obftinata,mi-fericordiain promptu, fed aduersusoè$ alios hoftile odiu.feparati epulis, difcre-ticubiJibus» proieétiffima ad libidinem gens,alicnarum concubitu abftinèt, in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ter fc nihil illicitum.circucidere genitalia inftituêre, vt diucrfitate nofcantur. Necquidquam priusimbuunt, q con- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ r * * r niodeßf^ temncreoeos.animosq;prxlio aut lup-plicioperemptorum,xternos putat.Ea-dem cura amp;nbsp;de infernis,amp; perfuafio cx-leftium.Gontra Aegyptij pleraqj anima-lia effigiesqj compofitas vcnerantur.Iu-dxi mente folavnumq; numen intelli--gunt.prophanos, qui deum imagines in jpecies hominum fingunt. Hçc amp;nbsp;multa alia Cor.Tacitus, amp;nbsp;de balfamoamp;Iacu fterili:Haud 4gt;cùl inde campi,ait,quos ferunt olim vberes, ma-gnisqj vrbib’ habitatos,fulminisiftu ar-fifte,amp;manere veftigia, terram^j fpecic torridam,vim frugiferam perdidiflc,amp;c. vt generatione XXII. patuit, de quibus apudluftinum. GENERATlO XXVU. A Nn0^649.ab exordio mundi,régnante apud AftyriosSpareto, in Aminadab filio Aram, per lineä Chrifti ay. incepit generatio, durauit annisjr. Erat hoc m tépore Moifes Aegypti- ^,^^ js cxofus propter virtutes, amp;quumiam fuga fada vxorem duxiflet Sephoram fill am |
|
ho.j. 11* 111 CHRONOGRAPHIAE. flliam lethro facerdotis Madian,ac liberos procreaflet: Quoda tempore dû pa-fceret gregem in mote qui vocatur Sina, qui mós eftexcelfusamp;adpafturasegre-gius,hïc dum eflet opinio nabitareDeu, vtrefertlofephus,primittis nemo pafce-bat,quiapaftoresillicminimè ambulare præfumebant.In quoprodigium Moifi mirabile apparuit. Ignisnanque depa-fcens rubi viriditatê eiusq; florcm,trafijt innoxius,frudiferosq; ramos nuflo in-cendio diifipauit. Virg» Mo-iüs, Cumqueflamma vehemens effet, ille etiam vifioneminopinabilem formidas, obftupuit, amp;nbsp;magis dum vocem ignis emittcret,eüq; fuo nomine vocaret,ver-baq;facerevideretur, quibus etiam eius fidutiam,præfumentis adloca accedere, ybi nullus hominum primitus ambulaf-fet,có quódcffentdiuina,redarguit:eiq; luafit vt ipcul ab igne recederet,et vt luf-fleerent ei quæ viderat,cùm eflet vir bo-nus,magnorumq; proies virorum: S0I-ue,mquitDominus,calceametatua.lo-cusemin quoftas,terrafanélaeft. præ-dteabatq; eifuturam gloriam amp;nbsp;honore apudhomines præfenteDeo. luffitq; vt Cum fidutiaabiretin Aegyptum,duxamp; princeps futur us multitudinis. Vidi,in-quit,affliétionem populi mei, amp;nbsp;véni liberate amp;educere deterra illa in terram lade amp;nbsp;melk manantem. Vcniergójamp; niittam te adPhavaonem, vt educas cos, amp;nbsp;ego ero tecum. Ak Moifes: Domine, fi dixerint mihi filij Ifrael, quodeft nomen eins, quid dicam? Dixit Dominus; Sic dices:Qiii efl:,mifit me, Deus patrum veftrorum,Dcus Abraham,Deus Ifaac, Dens Iacob. Tu ergo ingredere cum fe-nionbus Ilrael ad Pharaonem, amp;nbsp;die: Dominus DEVS Hebrxorum vocauit nos,vtcamus viam trium dicrumin fo-litudinem,amp;immolemus Domino Deo noftro. Scioautem quodnondimittet vos, fed ego percutiam eum in cundis mirabihbus. Ad hæc Moifes :Dhe, nó credent mi- hi.CuiDominus:Proijce virgam quam manu geftas,in terram.proiecit,amp;verfa eft m colubrû,ità vt fugeret Moilès. Ap-p^rxhende,inquitDominus,cauda eius. fes folicitatis populum ab operibus? ite Extendit itaq^ manum,amp; appræhendit: ad oneraVeftra.prçcepitq; prçfeûis ope-verfaq; eftin virgam.Rurfum Dominus: ruro, diceus: Vacant ocio,opprimamus 2 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op^“quot; |
GENERATIO XXVIL 77 Mittemanutuamin finum. quam miC fam,protulit leprofam.Retrahe,ait. Retraxit, amp;protulititertim, era^j fimilis carnireliquæ.Deindè ait:Si non credent his,fumeaquam de flumine,amp;efFunde fuper aridam,amp;verteturin fanguinem. Ait Moifes;ObfecroDomine,non fum eloquensab heriamp; nudiuftertiùs. Cui Dominus: Perger amp;nbsp;ego ero in ore tuo. £«0.4, Adhuc ille;Oblecro,mitte quem mdfu-rus es.IratusDominus,ait:Eccè Aaron fratertuusegredietur in occurfum tibi. ipfe loquetur pro te ad populum,tu au-tem eris ei in bis quæ ad D E^V M pertinent. Redijt ergo Moifes adfocerumfuum, amp;nbsp;ait;Reuerti volo in Aegyptum ad fra-tres, vt videam fl viuant.Cui lethro: V a* de in pace. Et cum moram faceret,ait Dominus: Vadein Aegyptum, mortui emmfunt qui quærebat animam tuam, Abijt itaq; Moilcs,tencns virgam in ma-nu,tulitq; feCum Sephoram vxorem amp;nbsp;duos filios,quos in itinere iuflu Domini circuncidit.IndignataSephora,ait:Spó-fusfanguinum tu mihi es.redijtq; adpa-trem,annuenteMoife,cum filijs. Interei locutus eft Dominus ad Aaron: Vadein occurfum fratri tuo,qa venit.Intrauitqj Aaron defertum Sinai,amp; occurrit Moi-fi in monte Dei. dixitq; Moifes ei omnia verbaDomini acmandata. Venerun^; fimul, amp;nbsp;congregauerunt feniores Ika-el.locutusque eft eis Aaron omnia verba Domini,amp; fccit figna coram eis,ita vt eis fidem haberêt.Ingreflïq; funt cum feni-oribus 3dPharaonem,amp; dixerunt: Hæc dicit Dominus Deus Ilrael,dimittas po-pulum {uum,vt facrificet in deferto. Ad quodille:NelcioDcum Ufael, nee po-pulum dimittam. Tune Moifes commemorauit regi beneficia Iofeph,necnon quantaipfefece-rat Aegyptijsoppreffis ab Aethiopibus, labores amp;nbsp;pericula exponens quæ pro eis tulerat,nec retributionem recepilfet. Qug omnia rex deridens, eum vocat ler-uum fugitiuum, amp;nbsp;quódfeditionis cau-farediêrit. Et eum inftarent Moifes amp;nbsp;Aaron,iratus dixit: Quarè Aaró et Moi- |
7« lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
opciibus^vt acquiefcat. Nequaq eis vitra detis paleas, fed vadant amp;nbsp;eolligant ftipulas ad lateres,nee de mêfura minue-tis,Qu_odfalt;3;um eft.Inftabantq; præfe-âioperum, vtcomplerentopus quoti-dtè, ex quo vocifcrati lunt ad Pharao-nem, dicentes : Cur ita agis contra fer-uos tuosiniquè? Quiaif. Vacatis ocio, t amp;nbsp;dicitis,Eamus acfacrificemus DE O noftro.ideo nihil remittetur vobis. Occurrunt ergo Moifi amp;nbsp;Aaron, '^ dicentes: Odio fecims nos Pharaoni, amp;nbsp;præbuiftis ei gladium. Ad hæc confulto D E O,confirmati luaferunt populo, vt patienter expedarent promifla Dei. Et dum iam übedientes effent, libertatem promilfam refpicientes,ait Dominus ad Moifen : Loquatur Aaron ad Pharao-nem omnia quæ mando vobis. fed ego indurabo cor eius, amp;nbsp;multiplicabo ligna amp;nbsp;oftenta, nee tarnen audiet vos. Fecititaq-, Moifesamp; Aaron,ficutpr3e-cepitDominus.Eratauté Moifes odo-ginta annorum, amp;nbsp;Aaron plus trium annorum. DIMITTI POPVLVM VOLVNT MOISESET AARON. gypc^ *** Ingrcfli itaque Moifes amp;nbsp;Aaron ad Pbaraonem, leuansque Aaron virgarn, pereuflit aquam fluminis coram Pha- V-’iL raone amp;nbsp;feruis eius. Qu,æ verfa eftin fanguinem,amp;pifcesinea mortui funt, computi uitque fluuius ità, vt non pof-fent Aegyptij biberc. er at tam en potabi-lislß'aef. At malefici Pharaonis incan-tAtionibus fuis fimilitèr fecerunt. Anettens autem fe Pharao, ingreffuS eft do-nium, impletique funt dies feptem. Dixit Dominus ad Moifen: Ingrederc ad Pbaraonem, amp;nbsp;fi noluerit dimittere po-pulum, die ad Aaron, vt cxtendasma-num fuper flumina, paludes amp;nbsp;riuos. Secundi. Et fecit fic. amp;nbsp;affeenderunt rana:,opc-rueruntque terram Aegypti. amp;nbsp;fece-runt malefici fimilitèr incantationi-busfuis. Dixi^uePharao: Orate,quæ-fo. Dominum, vt auferantur ranæ,amp; dimittam populum. Et clamauit Moifes amp;nbsp;Aaron ad Dominum, amp;nbsp;mor-tuæfuntranæ.Hoc videns rcx, non di-mifiteos. Dixit rurfum Dominus acTMoifen: Tertii. Loquere adAaron,vt extendat virgarn, |
amp; percutiat puluerem terræ. amp;nbsp;fa du elf ità.amp;fadifunteyniphes in omni terra Aegypti.At malefici tentauerunt idem facere,fednon potuerunt. amp;’correpti à rege,dixcrunt:Digitus Dei eft hic.cratq; cyniphes tarn in hominib% quam in iu-mentis.Induratum eft autem corPhara-onis,amp;nonaudiuitcos. Dixitautemamp; Quirw. Dominus ad Moifen:Surgc dilucuio,amp; egredereadPbaraonem,amp;dicer Si no-lueris dimittere populû, mittam in oem terram,dicit Dominus,omnc genus mu-fearum.amp;fadû eft,fedeos nonaudiuit. amp; venit mufea grauiflima in omem terram Aegypti,amp; in omem domum Pharaonis amp;nbsp;Aegyptioru.Tunc vocauiteos Pharao,amp;ait:Ite,facrificate Deo vefti’O in terra hac.Qui dixerunt:N5 poffumus abominationes Aegyptiorum immola-re.fi madaucrimus quse colöt ipfi,lapi-dibus obruet nos. Ad hçc Pharao: Ite in defèrtum,verùm ne longé abeatis,amp;ro-gate pro me. Et ait Moifes : Rogabo, amp;nbsp;recedet mufea. veruntamen noli vltri faller e. Orate Moife,abftulit Dominus mu-feam .at ingrauatu eft cor Pharaonis, ici vt ncchac quidem vice dimitteret populum. Tune dixit Dominus Moifi: Die QuintJ» Pharaoni: Si retinuerit populum meu, eras induCam peftem grauem,amp; moriè-tur omnia animantia, nee quidquam de bis quæ poffidet Ifrael, morietur. Fecit ergo Dominus verbum hoe altcro die,amp; mortua funtomnia animantia Aegypti, præter eaquæ erant Hebræorum.Et in-grauatum eft cor Pharaonis, noluitlt;^ue dimittere populum. Adiecit Dominus: Tollite cineres decamino,amp;fpargitcil- Slt;j:t». los in cælum coram Pharaone, amp;nbsp;erunt in hominibus vicera amp;nbsp;vefîcæ turgentes in omi terra Aegypti.amp; fadu eft ità. nec poterant etiàm tûc malefici ftare coram rege,propter vulnera ex corruptionc ve-nientia, nec adhuc quidem audiuit cos Pharao,ficut locutus eft Dominus. Dixit quoquè ad Moifen Dominus: leptin#» DiePharaoni,idcircopofui tc,vt often-da in te forti tudiné meam.en pluâ gran-diné cràs,qualis no fuicin Aegypto vfq; in diéhanc,congrega quç babes in agro iumenta,nè pereant. Extenditq; Moifés virgarn incælû, amp;dediîDns tonitrua, grandi- |
|
Oâaua, Noaalt; X.plaji. CHRONOGRAPHIAE. Ladinern amp;nbsp;fulgura, perçuffitq; g’'^’^quot; docunélaquæ fueruntin agris,herba amp;nbsp;ligna confregit.l Vocauitq; eos Pharao,amp; ait: Peccaui, nunc oretis Dominum pro mc,amp; dimittam vos. Egreflus(!ij moxex vrbe, tetêditma-nus aaDominum,amp;ceHauittcmpeftas. Hoc videns Pharao induratus, non di-mifit populum.Et dixit Dhs ad Moifen: Faciam figna guæ narres filijs Ifrael amp;nbsp;nepotibus,vt Iciatisquia ego fum Dominus, eccè adducalocuftas, vtcome-dant quod refiduum eft grandi ni. Adingrelïum itaq^Moifis dixerunt ferui Pharaonis ad eum: Vfquequó pa-tiemurhoc fcadalum?dimitteeos, quia perit Aegyptus. Et reuocatis illis dixit Pharao: ttuinam exvobisiturifunt ad facrificandu^Ait Modes: Viri amp;nbsp;muhe-res cum ouibus amp;nbsp;armétis. Ad hçc Pharao: Cui dubium eft quod peftîmè co-gitetis? non fietita, fed rte viri tantum. amp;nbsp;ciedi funt à conlpeótu eius.Extendit jtaqueMoifes manum,amp; veneruntlo-euft» innumcrabilcs,qux deuorauerut omne virens in liçnisamp;herbis. Feftinus(^ue Pharao, vocauit eos amp;nbsp;ait: Peccaui inDeumveftru. orate pro pcfteetiam hac vice. Egreffus Moifes, orat.amp; flauitventus ab occidcnte,pro-iecitq; locuftas in marerubrum,indu-rauitque Dominus corPharaonis, nee dimilit populumllrael. Extendititaq; Modes manum in cælum,amp; faâæ lunt tenebræ palpabiles, vt nee videre nee mouere poflentlc Acgyptij:vbicunquè autc erat Ifrael, lux fuit.Et vocauit eos iterumPharaOj amp;ait: Ite vniuerlïvos, oucs tantum amp;nbsp;iumêta remaneant. Re-fpódit Modes:Nec reman ebit ex eis vn-gula,prxfertim ciim ignoremus qdim-^ molare debeamas.Dixit Pharao: Recede,amp; caue nè vitra videas faciem meam: alioqui morieris.Relpódit Moifes: Fret vtlocutus es. abijtq; ad fratres luos. Et dixit Dominus: Adhuc vna pla-ga tangam Pharaonemjamp; dimittet vos. morietur omne primogenitum homi-num amp;nbsp;iumétorum, apud vos vero nee mutict canis. petetis vata ab Aegyptijs, amp;nbsp;dabunt vobis. Addiditq;, Menfis ifte vobis ent primus in menhbusanni. lo-quimini ad vniuerlum ceetum filiorum |
GENERATIO XXvn. 7$ Ifrael: Decima die menfis huius tollat queq: domus agnum.vel fi non potent habere, hoedum per familias amp;nbsp;domos fcha^^ fuas. Sin auté minor eftnumerus,vtno fufficiat ad vefcendum agnum,aflumat vicinufuum, iuxta numcru animarum quxfufficiunt ad efum agni. Erit autc agnus malculus anniculus fine macula, amp;lumptum de gregelcruabitiseum in domo vfq; ad 14. diem, amp;nbsp;immolabit cum omnis multitudo filiorum Ifrael 3dvcfperam,tingetislt;^; de languinefa- Iciculo hyflopi lupra vtrunqj poftem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i amp; luperliminare, edentes carnes illas noéle illa aflas igni,neccoélum quid autcrudum, amp;nbsp;azymos panes cum 1a-ducis agreftibus, caput cum pedibus eins amp;inteftinis vorabitis,nec remane-bit quidquam ex eo vfq; manè,amp; quod refiduu fuerit, igne comburetis.ficau-tem comcdetis:renes veftros accingetis, amp;nbsp;calceamenta habebitisin pedibus,te-nentes baculos in manibus,amp; comede-tis feftinantes. Eft enim phafe, id eft, phaf«. tranfitus Domini, tranfibo enim node diaper terräffi Aegypti,'percutiamlt;^ue omne primogenitum abhominevfque ad ^ccus.diein vero nüc habebitis folen- tis, nil operis facietis in eis, exceptishis quæ ad vefcendum pertinent.Prima dies erit landa ac folennis, amp;nbsp;dies 7. ea-dem folennitate venerabilis. Vocauit autem Moifes ornes fenio-res filiorü Ifrael, amp;nbsp;dixit ad eos; Ite tolleres animal per familias veftras,amp; immolate phafe, fanguinemquefafciculo hyflopi adfpergite in limine amp;nbsp;fuperli-minare amp;vtrüq; pofte, nullus veftriim egrediaturoftiumdomûsfuæ vfq;ma-ne.Tranfibit enim Dominus percutiens ■^^gyP^^*^^' cumm viderit languine lu-per poftibus, trafibit oftium domus, amp;nbsp;non finetpereuflorem ingredi amp;nbsp;ledere.eu ftodi te verbû hoc.cumq-,Jntroië-ritis terra quâ Dominus Deus daturus eft, obferuabitis exremonias iftas.amp; eu dixennt filij veftrijquæ eft ifta religio, dicetis eis:Viéfima trafitfis Domini eft. Incuruatiis adhoc populus,adorauit. feceruntque heut prjecepit cis Dominus. |
g 4
-ocr page 98-So
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
Fadum eft aute,in nodis medio pcr-euffit Dominus omne primogenitum in terra Aegypti, à primogenito Pharaóis vlq; ad primogenitum captiuæ,amp; ome primogenitum iumentorü,nec erat domus in qua non effetmortuus. furre-xitlt;^uc Pharao node amp;omncs ferui ei-us,cundaq; Aegyptus,amp;ortus eft clamor magnus. vocatisp; Moifc amp;nbsp;Aaró, aitPharao:Surgite,egrediminiapopu-lomeovos amp;fïTij Ifrael.ite amp;nbsp;immolate Domino oucs vcftras,amp; armenta fumi-te, amp;nbsp;abeuntcs benedicitemihi. Vrge-bantq; ægyptij cos de terra exire veloci-tèr, dicentes: Omnes moriemur.
Tulit ergo populus confperfam fari-nam antequam fermentaretur,et li gans in pallijs,pofuit fuper humeros fuos.fe-ceruntq; neut prçceperat Dominus, amp;nbsp;petiêrunt ab Aegyptij s vafa argentea amp;nbsp;aurea, veftemq; plurima, quibus dedit gratia Dominus cora Acgyptijs,vt com-modaréteis. amp;fïc fpoliauerut ægypti-os. profediq; funt filij Ifrael de Ramef-fe in Sochoth, amp;nbsp;erat quafi 600. millia viroru peditum,abfq; paruulis amp;mu-lierib’. fed amp;nbsp;vulgus promifcuü innu-merabile,q,a multi Aegyptij viri amp;nbsp;mu-lieres iunxerunt fe cis cóuerfi ad ludai-fmum. duxerunt^ueiumenta amp;nbsp;greges diuerfi generis.
Tempus autem filiorum Ifrael quod manferut in Aegypto,fuit 43O.annorû, incipiendoàpromifîionc Abrahçfada in via Mefopotamiç vfq; ad legem data. Locutus eft Dns ad Moifen,dicensiSan-dificamihi omne primogenitû tam de hominibusquàm deiumêtis.meaenim funt omniaprimogenita mafeulini fe-xûs,quç aperiut vuluam,cô quodocci-di omne grimogenitû Aegypti.cumlt;^uc veneris in terra promilfam, comméda-bis filijs tuis feruandum ritu fempiter-no.Eritigitur quafifignu in manu tua, vt liberationis huius non obliuifcaris.
Moifes igiturnó duxitpopulumper terram Philiftijm,hoc eft,per Palxfti-nam,tum propter antiqua moleftiam et odium vetus, nè infurgerentPhihftæi aduerfiis eos, quorum adhuc non erat copiera malitia, vt deleret eos Dominus.
Exitus po-puli Ifrael lt;1« Aegy* pto.
Pr«c«ptum deprimo-genitis.
runtilU de terra Aegypti de yprogenic.
lacob cm qui fuit in linea de qua Chri-ftus nafcituruserat,genuit Iudam,Iu-das genuit Phares,Phares Efrom,Efro Aram,Aram genuit Aminadab,q prin-ceps exiftens tribus ludxjegreffus eftdc Aegyp^o-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Tulit etiam Moifes olfa lofeph fecu, co quod adiuraflet filios Ifrael,vt elfer-ret hinc olfa fua.Profedi«^; de Sochoth, caftrametati funt in Etham in extrema parte Aegypti habitabilis,Dominus au-tem prçcedebat eos ad oftendendam vi-am in columna nubis per diem, per no-dem in columna ignis.Præce^itq; Dominus, vt reuerfi aliquantulum verlùs Aegyptum caftrametarenturin regio-nePhiairoth, quæ eftinter Magdalum pjyjjiy^jtlu amp;nbsp;mare, amp;poruerunt caftralupra mare rubrum.
Et cum vitra triumdierufpatiupro-ceffilfent,intellexit Pharao eos ad fugi-endu, non ad facrificadum, properare. Tulit ergo 6oo.currus,equitü Jo.millia amp;2oo. millia peditumarmatorü,infe-cutus eos.Leuantes aûtoculosHebrçi, videront Aegyptios properantes, bene armatos.exterriti Iunt.circundau enim erantmontibus ab vna parte, manru-bro ex altera,vt fugæ facultatem nó ha-berent. conclufcruntque eos Aegyptij oblidione.
EratHebræis dura obfefhonis mo-leftia propter egeftatem necelTanorum, ncque fugç facilitate habentes,armislt;^; priuati,licètpugnarevellét.NulIaerat itaq; fpes,nifi vt Icfe quâprimùm Aegy-ptioruvoluntati traderent. Moifen in omnibus culpabanr,obliti hgnorü quç eis fuerant à Deo pro fua hberatione monftrata, amp;nbsp;vfq; ad hoc venerunt, vt eum lapidibus niterentur obruere.Erat ertim ludus amp;nbsp;gemitus mullerü amp;nbsp;infantum,ante oculos,habêtium mortem 'indubitatam.
Moifes auté,licètexafperatain eum . multitudo effet, circa eius taméproui-dentiam non ceffabat, omnia in Deum lum. conferens. ftansq; in medio, hc exorfus eft: Nechominibus quidébcnècóuer-f antibus circa nos, iuftûerat nó credc-reide Dei vero prouidétia vos defperare iniquu eft,a quo vobis oia prouenerut, quæcunq: permeadfaluté amp;hbertatc
veftram
-ocr page 99-CHRONOGRAPHIAÊ. GENERTIO XXVU. «*
|
Veftra fadafunt, eaq; non fperantibus ‘ greffus eft, alijstrepidantibus. propter pfomifit.Quinpotii\sinpericulo,ficut quodmeruit amp;rcgnu.deincçterionTies putaftisj oporterctvos adiutorium fu-ftinere diuinum, cuius opus erit, etiam nuc intali nobis difficultate conclues cx defperatióe, ficut vos creditisjf'alute prçftare,et cx boftibus liberate,qui for-titudiné vtiquè fua circa noseftoften-furus,amp; prouidentia fadurus.Non cm in paruis diuinitas auxilium fui fauoris folet accómodare,fed potius in quibus bumanam fpem ad meliora nó videt ac-cedere, vndè tali auxiliatori credcntcs, cui virtus eft etiam parua grandia fa-cere, amp;tantarum return infirmitatem fuomunimine roborare.Nolite Aegy-ptiorum arma metuere, nee quia mare amp;nbsp;pofteriores montes via fuga: prohibent,proptereàfalutis fpatia delperare. fiétemvobisbçc’quaficampi Deipro-uidentia,amp;pelagus conuertetur in ter-ram. Cumq; bçc dixiffet,duxit cos ad mare, Aegyptijs intuentibus, rogabatque Deum,dicés:Neqj tu quidêignoras,qa fugere nobis mala præfèntia, nee poté-tianec auxiliolicethumano:lèd tu nomine pr^be aliquodlalutare exercitui, tua voluntate Aegyptum rebnquenti. tuü eft enim nos eripere, quia nuc omi ipe amp;confilio deftituti,ad tua foli’ lub-fidia conuolamus, amp;nbsp;quiequidex prouidentia tua nobis accelferit, quod nos ab Aegyptiorum ira nunc liberate poffit, inl'picimus: velocitcrq; nobis tuam oftende virtutem,amp; populum defperä-tem ac ruente in peius, ad lecuritaté di-gnare amp;nbsp;ad fidutiam pietatis perducerc. Î^os enim inextrancis fumus, ledtuû quidem eft mare, tuus eft mons qui nos circûdat,ità vt te prçcipiente mate poffit conuerti in aridam,ac nos tua virtute faluare. fc amp;nbsp;Amir ftidab. Talia liquidem cùm orâftet,iubente Domino, percuffit virga mare:quod repente incifum ac diuifum, terram reli-quit nudam. Moiles autem videns pela-gus ceffilfe in duodecim diuifiones, ad-Tranfit’ma uocabattribus lingulasex ordinenati-uitatis fuæ, amp;nbsp;exhortabatur vtipfum prçeuntem fequeretur. Ft cum timuil-fent Icq, Aminadab princeps tribus lu-dæjplenus Hde,primus poft Moffen in- |
cum feftinatione pergentes, ddedlató tut, agebantq;Deogratias propter fa-lutem, quæ prçter Ipem cis acceflerat., Quod vidcntcs Aegyptij,vcfanQS iu-dicabant: fed cùm vidèrentiHosiUæ'lbs tranlire,ingrefli funtpofteos.iarpq; ve-\ nerat vigiliamatutina,iniecit nominus fuper cos intolerabiles imbres amp;nbsp;graues tonitruos corufeationesqj.vndè territi, dixerunt:FugiamusIlfaelem,Dominus enim pugnatpro eis. fugientibusq; il-lis,inuoluit eos Dominus in medijs flu-dibus,operueruntque aquæ currus amp;nbsp;interned» équités, cundiqueexercitusPbaraonis Aegyptioru cum peditibusfubmerli funt,necvnus ftup’S*“* quidem fuperfuit cx eis. Filq autélfrael perrexeruntper medium licci maris, amp;nbsp;aquç crät eis quali pro muro à dextris et à finiftris, ex quo non poterant retmere gaudiû inopinatæ fuæfalutis. Infupèr amp;inimicisfuis dimerlis,hymnum tota node dixerunt,laudantes Deum,dicé-tesq/.Cantemus Domino, gloriofe etc-nim magnilîcatus eft; currus Pharao-nis amp;exercitus proiecit in mare,ambu-laueruntq; lllij Ifrael per liccum in medio cius amp;C. Pofteà veto armis Aegyptiorum per fluduum violentiam allatis, iudicabat Moifes Dei fadum prouidentia: exijtq; eolligens arma,Hebræosq;his munies, Hymn’quo vtli quando opùs effet, armati pugna- ^f^“*^^^ rent, amp;nbsp;moratusefteum populo luxta tiat egit, littusfcptcm diebus, amp;nbsp;cumtympanis ac mulicis lingulis diebusvcniebât,can-tabantque Domino canticum Moifis, viri feorfum,amp; leorfum mulieres. Videns autem Moifes Ilrael circa Ipolia nitentes, tulit ea. egreflique funt in de-fertum Sur, ambulaueruntquc tribus 5“*'* diebus per folitudinem, amp;nbsp;non inuene-nerunt aquam, donèc veneruntin Ma- Marath. rath,quæ tarnen adeoerat amara,vtnó poffent bibete. murmurauitque popu-lus contra Moilen. At 111e clamauit ad Dominum,quioftendit illilignû:quod cùm mififfct in aquas,verfç funt in dul-cedinem. Deindè veneruntin Hehm,. Hrlims vbi erant xij.fontes amp;nbsp;Ixx. palmæ, mo-dica tarnen aqua erat in fontibus amp;cae-nofa. Pru- |
Sx lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
Profedi funt inde in defertum Sin quintadecima die mêfis lecudi, hoe eft, Mai),diexxx.abexitu eoru de Aegypto. Tune defecerunt eis vidualia, quæ tu-lerunt de Aegypto.vndè amp;nbsp;dixerunt,in hac penuria conftituti: Vtinam mortui fuinemus in Aegypto,quandó haheba-mus carnlt;s,amp;comedebamus panem in faturitate.Orauitigitur Moiies Dominum,amp; eft exauditus, dixitque Moifes: Audiuit Dominus murmur veftru: da-bitq; vobisvefperè carnes, amp;manè panes in fatuntaic.
Cumque loqueretur ad vniuerfum ccetum,eccè gloria Domini apparuit in nube.fadumq; eft vefperè, amp;nbsp;aftcendés coturnix de nnu Arabico,operuit ca-ftra, amp;nbsp;ad libitum populi capiebatur. Manè au te venit ros,amp;cum guftaflent, fenferunt mellis dulccdinem, amp;nbsp;panem promiftum datü.Iacuitautê per eircui-tu caftrorum quah granü coriandrialbum amp;pilocótufum;quodvidentes,di-xerut:Manhu?id eft,Quid eft hoc?Indè dicitur manna. Ait itaq ; Moifes:Hic eft panisdatus vobis à Domino. Colligite gomorperfingulacapita.amp;collegerut. nee qui plus collegit, ampliiis habuit. Prçcepit autem vt colligerentmanè,qa calclcente folc Ïiquefiebat,licèt ad ignê indurarctur. dixitq;. Nullus relinquat ex eoinmanè.Et quidam nonaudiêrut eum, amp;nbsp;fcatere cœpit vermibus.
Iratusq; eft Moiiès cótra eos,amp;præ-cepitrurfum,vtdie6.eolligerentdupli-ccs,vt haberêt in labbato,f.die feptimo. Venitqu e 7.dies,amp; egrelli de populo vt Colligerent,nóinuenerunt:Dixitq;DO-minus Moifi: Vfquequo non vultis fer-uare præcepta mea? propter fabbatum accipietis cibos duplices,nec quifquam cgrediatur de loco luo die labbati, fed fabbatizabitis. Dixit rurlum Moilès:Ifte eft fèrmo Domini: Impie gomor ex eo, amp;nbsp;cuftodiatur in futuras generationes, vt nouerint pane quo älui eus in delèr-to.Impleueruntigitur gomor, amp;pofuit illud Aaron in vrna aurea reléruandû. amp;nbsp;vfi lunt manna donèc fuerunt in de-ferto,
Pofteaprofedaeftomnis multitude de deferto Sin,venerût in Depta, profe-diq; deDepta,venerûtin Halis. Êgref-
Sin.
Manna.
Depta. Hulu,
ftq; de Halis,veneruntin Raphidim,vbi nó erat aqua ad bibendum. lurgatus eft populus cótra Moifen,dicés: Da nobis aqua vtbibamus.Quibus Moifes: Qind iurgamini contra me?Cur tentatis Do-minu? Conuerfusq; adDnm;Qijid, in-quit,facia populo nuie? adhuc enim pu nllû,amp; lapidabit me. Ait Dominus: Su-me feniores lira el, amp;nbsp;vade ad petram Aqua êp«' Oreb,percutiesq; virga.amp;fecitMoifes, “*«**^*j'' egreffa«^; funt aquælargiffimæ, amp;vo-cauit Moifes nomen loci,Tentatio.
Cùm vero Hebrxorum nomen iam vbiquè diuulgaretur, à prouincialibus timcbatur.amp; conuenientes ad inuicèm quinq; reges circiim habitantcs,bellarc ftatuerunt contra eos, antequàm vires maiores fufciperent.Moifes vero etü nihil hxfitaret,fubita tarnen pericula Hebrxorum multitudinem perturbabant, quos Moifes conlolari incepit, roga-batq;promptiores effe, taquam omniu reru facultas eisadeftet, ita vthoftibus prxualerepoftent. Elegitq; lofuefiltü lofujku* Nauæ de tribu Elfraim,virum robuftû amp;nbsp;ad labores forti fTimum, ad cogitan-dum quoquè amp;nbsp;loquendum valdèido-neum.Huic amp;paucos tradidit armatos, plurimos autem in caftrorum cuftodiai retinuit. Cótra quos egrelfus eft Ama-lech in multitudine graui, vt pugnaret cum cis. At Moifes, ordinata aciefùo-rum,afrcenditin montera, virgam manu geftans.
Mifcebaturitaq;hofte$, amp;inmani-bus eratbellum: fidutia aute amp;nbsp;viribus vtebantur inuicèm. Cumqueeleuaffet Populft*^ Moifes manusad Dominum, vincebat '^l^'S“’' Ifrael:fin vero paululùm remififfetjvin- OratioM»! cebat Amalech.Q^o comperto, Aaron lis pro ûl“' amp;Hur fuppoïùerûtei lapides,amp;vtra- J^hX^» quepartemanus ausluftenrabant,erat rum. enim graues pro labore orandi, nee tarnen remifit manus Moifes vfque ad folis occafum. Turn Hebræi Amale-chitas fortitèr vicerunt.interfeciflentqj omnes, nifi noéte interueniente,popu-lus receffiffeta cxde. Viceruntitaque, abundantia potiti magnorum bonorû. namfugienteshoftes,magnamcopiam • argenti hmul amp;nbsp;aurireliqueruntin ca-ftns,abundantiam ornamentorumte-
xtilium panter Ôc armorum.
-ocr page 101-|
CHRONOGRAPHIAE. ViftoriaKe ^°^ ^æ^ omnia colli genres, lefum Worum. prçconijs extollebat.nemo cm Hcbrço-rum mortuus cft, hoftium verotanti, quantos neq; numero compi çhendere poffibile eft. Et ait Dominus Moifi;Scri-be hoc in libro. adhuc enim delebo me-, moria Amalech de lub cçlo, quod có-tra Hebroos pugnans, nequaquam in calamitatibus eis pepercerit. Aedifica-uitque Moifes altare,vocauitque illud, Exultatio mea. Moifi, ft»* in’ 1»' 11^ {^ Audiens autem lethro focer MoiGs, quç feceratoominus circa Ifrael,egref-lus obuiam MoiG in delèrto, tulit fecu Sephoram vxorem illius amp;duos Glios, Gerlan amp;Eliezcr.Cumqueintrairctta-bernaculum eius,narrauit iUi Moifes quæ feccrat pro cis Dominus, amp;nbsp;itine-ns laborê.Turn Iethro:Benediólus Dominus q eripuit populü de terra Aegy-pti.nunc cognoui quia magnus eft De-Conoratuk ^^ Hebrxorum. Altera die ledit Moifes turkthro vtiudicaretpopulum,quiafGft?bat ei à manèvfq; adve(peram. Quod attendes lethro, ait: Stulto labore confumeris. vitra vires tuas eft negocium: led audi verba mea,amp; erit Dominus tecum.Efto populo in his quæ funt adDeum,cçre-monias amp;nbsp;viam morû ac itineris often-dascis. Ad caufas veró elige viros prudentes, umentes Deum,amantes veri-tatem,amp; deteftantes auaritiam,amp; con-ftitue ex eis tribunos, centuriones amp;nbsp;quinquagenarios,decanosque:hiiudi-IWicuel«. centpopulum omi tempore.Quiequid autem maius fuerit, releruent tibi, amp;nbsp;jpG minora tantummodó iudicent:le-uiusquetibi erit,partito in alios onere. Si hoc feceris, implebisimperiu Domini, amp;nbsp;præcepta eins poteris fufti-nere, Qmbus auditis, Moifes fccit omnia quæ ei fuggeflerat ille, amp;nbsp;cleCtis viris ftrenuis de cundo Ilrael, conftituit eos principespopuli, qui iudicarent plebes Domini omni tempore,præcipiens illis ac dicens:Audite populum,amp; quodiu-ftum eft indicate, itaparuum indicate, vt rnagnû,Gne cinis ille Gt, Gue peregri-nus.nec accipietis cuiufquam perfona, quia Dei iudiciû eft.quôd G diîGcilc qd vobis occurrerit, referte ad me, amp;nbsp;ego audiam.Et Gc acquieuit Modesfoccro |
GENERAT!O XXVTI. 8j fuo, nec erubuit vir Deo plenus,conG-liumfequi hominis gentilis. Pofteàva- ^’quot;*5'“’* ledicens lethro MoiG, reuerfus eft in terram luam. Menfe ergo tertio egreffiois de Aegy pto,hoc eft,primo kalen.Iunij,venerût ad inontcm Sina, Gxeruntque tento-ria eregionè montis,47.die. Et fequen-tediedilucnlo affeedit Moifes in mon-tem adDominum,qui dixit ci: Dices G-lijs lacob: Vidiftis quæ fecerim vobis, nuncadijciamvtetiàm loquar vobis.Si euftodientispadum meum,critismihi in populum peculiaré. Quæ ctim Moifes retuliftet ad populû,dixerunt:Cun-«fta quç locutus eft Dominus, faciemus. Cumq; redijflet Modes ad Dominum, ait ei Dominus; Veniam ad te in caligi- Exod.ij. ne, vt audiat me populus vniuerfus,va-de amp;nbsp;lanétiGca eos nodiè amp;nbsp;cràs,lauent fc amp;nbsp;veftimenta fua,vacent ab amplexi-bus,amp; Gnt parati in diem tçrtiurn.Con-ftitnesqjterminos per circuitummon-tis;quos qui tranGerit,ac montem teti-geritjmorietnr.manus nontangent eu, led lapidibus opprimatur, aut iaculis confodiatur.Gueiumentumfuerit,Gue homo,vitra nonviuet. Retulit omnia hæc Moifes ad populum, aduenienteq; dietertio, antefolis ortum coeperunt 3udiritonitrua-amp;mi-care fulgura, amp;nbsp;nubes denfa operuit montem,clangorq-, buccinæ perftrepe-bat. Timuit autem populus,amp;Moilen perijlfe putabat. tadèm Içtus apparuit, amp;ferenus aer cum illo, amp;nbsp;ait illis: Ho-diè nonaudietis Moden, fed ilium qui pro nobis perculGt Aegyptios, qui iter per mare dédit Gceum,qui cibum de cç-lo pluit,potumque de petraproduxit. EtGmul eduxit populum in occurfum Domini ad radicem montis. Erat autem dies quinquageGmus ab egi-eflu de ■^^gyP'-^* adunatisquc omnibus extra terminos montis Sinai, iple amp;Aaron, iubente Domino, vitra terminos alfee- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ dcrunt. Tune locutus eft eis Dominus,ita vt E*®“^'^®* nullu vox effugeret:Ego fum Dominus Deus tuns,qui eduxi te de terra Aegy-pti amp;nbsp;de domo leruitutis. Non habebis deos alienos coram me. non facies tibi fcwlptile, nec omnem Gmilitudiné quæ |
«4 'lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
eftincxloaut in terra,nec eorum qux Tuntin aquis. non adorabiseaneq; coles. Ego enim fum Dominus Deus Fortis, zclotcs. amp;nbsp;faciens milericordias in milliahis qui diligunt me,et faciut prç-ceptamea.Non aHumes nomen Domini Dei tui in vanum. Memento quod diem fabbati fanélifices. fex diebus facies opera tua.feptimo die fabbatum Donn-ni Dei tui eft.non facies opuS in eo tu amp;nbsp;filius tuus amp;nbsp;filia tua,feruus amp;nbsp;ancilla, iumentumtuum,amp; aduena qui inters ra tua eft.Honora pattern tuum amp;nbsp;matrem tua, vt longæuus fis fuper terram. Non occides, Non mœchaberis. Non furtufacies,Non loquéfis contra pro-ximum tuumfalfum tcftimoniu, Non concupifces rem proximi tui, nee defi*» derabisvxorem eius, non feruum, non ancillam,nec omnia quæ illius funt.
Hxc cùm dixiflet, contremuit ciin-Öus populus,fteteruntq; procùl,dicê-tes Moifi,principes tribuum amp;nbsp;maiores natu omnes: Ecceoftedit nobis Domi-pus Deus maieftatem luam. vocem eius audiuimus, probauimusq; hodiè quod loquêteDeo, vixerit homo, fi enim au-diérimus vitra vocera DominiDeino-firi,moriemur.Tu magis accede,amp; au-di quçcunque dixerittibi Deus,loque-nsq; ad nos, amp;nbsp;nos audientes, faciemus ca. Quod cùm audifletDominus, ait ad Moifen.' Rede locutilunr. vadeamp;dic eis,Reuertimini in tentona veftra.Tu verohic fta mccum,amp; loquar tibi omia mandata mea, cæremonias amp;nbsp;iudicia.
Fadumd|uc eft ità,dixitq; Dominus: Hæ c dices filijs Ifrael, altare de terra fa-cietis mihi, offeretisque fuper co holo-caufta amp;nbsp;pacificaveftra, in omniloco in quo fuerit memoria nominis mei,ve-niam amp;nbsp;benedieam tibi. quodfi altare lapideum facerevis, non ædificabis de lapidibus fedis, ficut gentes faciunt. Si enim leuaueris cultrum tuum fuper eo, polluetur.Non afleendes per gi’adus ad altare meu,nè reueletur turpitudo tua, Hæcamp; alia præcepta cæremoniasque tradidit Dominus Moifi,de quibus op-portunè Riis locis videbimus.
Venitergo Moifesamp; narrauitple-bi omnia iudicia Domini,amp;refponde-runt omnes vna voce: Omnia quae lo-
Deut.f.
Aedificatu altareOci. Exod.io.
Mâdatâcæ-remonialia amp;nbsp;iudicia-113* .
cutus eft Dominus,faciemus. Scripfit^; Moifes vniuerfos fermones Domini,amp; mane furgens, aedificauitaltareDomi-no, ficut prçceperatad radicem mon-tis, amp;duodecim lapides,titulos fei licet duodecim tribuum erigens. Mifit^ue Nadab amp;nbsp;Abiu, qui futuri erant facer-dotes,amp; immolauerunt Domino paci-fica u. vitulos, quos obtulerut 12.principes Ifrael.
Tune accepit Moifes mediam parti fanguinis, amp;nbsp;mifit in crateres, reliquu veró fanguinis fuditfup altare, legitq; volumen fœderis vniuerfo populo.Qui dixerunt: Omnia quæ prçcepitDomi-nus,faciemus.Ipfe veró fumptu fangui-nem refperfit in populum,amp; ait:Hic eft fanguis fœderis,quod pepigit Dominus vobifcö. amp;reliquiteos. Moifi quoquè dixit Dominus: Affcende tu amp;nbsp;Aaron, Moife*® Nadab amp;Abiu,amp;feptuaginta feneseli- *” ■getis ex Ifrael,adorabitisq; procul. Af-fcenderuntitaq;fecundùmprçceptum Domini vfq; ad terminos montis, amp;nbsp;vi-derunt Dominum, amp;fubpedibus eius quafi opuslapphirinum.
Tune vocauit Dommus Moifen,qui aflumptolofue,tranfiuit terminos,di-cens fenioribus vt expedarent ibi, amp;nbsp;fi quid quçftionis, inquit, natum fuerit, referetis illud ad Aaron amp;Hur. Ope-ruitquenubesmontem: iterumque di-miffo lofue in quadam planitie montis,lólus affeendit Moifes. Septimo veró die vocauiteum Dominus. Qiii in-greflusnebulam,fuitcü Domino qua-draginta diebus amp;nbsp;totidem nodibus, neque comedens,neq;bibens.Et ait Dominus ad eum poft longam infti'udio-nc:Sumc primitias,id eft, preçiofa quç-que à populoIfrael,amp; abeo tattira qui vltró obtuleritaurum amp;argetum,hya-cinthum amp;purpuram, coccumt^uebi» tindum, by Hum, pilos quoquè capra-rum amp;nbsp;pelles arietum rubricatas, amp;nbsp;ligna fethim,q funt imputiibilia ac in-eremabilia: oleum quoquè, aromata, thymiamata boni odoris, amp;nbsp;lapides onychinos, fardonyces amp;gemmas,amp; faciant mihi fanduarium, vt habitem in medio eorum. iuxta fimilitudinem tabernaculi quod oftendam tibi,facias illud.
Inpri-
-ocr page 103-|
CHRONOGRAPHIAE r.ioJ. xp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inprimis area faciès de lignis fetbim: longitudo eius habebit duos amp;nbsp;femis cubitos,id efi, duas palmas amp;femifiem, latitudo cubitum amp;nbsp;femifiem, altitudo Arcæamp;t3- fimilitèr cubitum amp;nbsp;dimidium. deau-DcrndCuli t • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ o c deferiptio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundilhmo intus amp;nbsp;fo-iis,laminis aureis operiendo illam.faci-esque fupra coronam auream per circu-itum,amp; quatuor circulos aureos, quos pones per quatuor arcæangulos: duo circuli fint in latere vno,amp; duo in alte-ro:faciesq; veâes de lignis fêthim,quos operies auro,inducesq; circulis,vtpor-taripofiitarca,nec extrahi debent. Po-nesquein arcam teftificationem quam dabo tibi. Propiciato-riuni. 1' Facies amp;nbsp;Ïupra arcam propiciatori-um aureum, hoc efi, tabulam auream in logitudine amp;nbsp;latitudine arcç,vt eam tegat: quodamp;vocaturoraculum. Ex vtraque veto parte in angulis anteriori-bus pones duos chérubin aureos amp;^-duôiiles,vtrûque latus propiciatorq te-gentes: amp;nbsp;chérubin fe mutuô relpiciat, duabusque alijs cxpanfis amp;nbsp;mutuô fe tangentibusvelabuntoraculum. Ego loquar ad te,amp; prçcipiam fupra propi-ciatotium de medio chérubin duorû. qui erunt fupra arcam. Tibulæ. life». Prçcepit quoquè fieri tabernaculû, T^emicu- i^Q^ ^^^ domum quadratam amp;nbsp;oblon-gam, tribus elauiam parietibus, aqui-lonati, mendiano, amp;nbsp;occidentali, ità quodlibet pateatintroitus ab oriente, longitudo eius erit xxx.8ubitorum,la-titudo dcccm,amp; altitudo decem. In latere meridiano erunt tabulæ de lignis fethim fiantes vigintijfpilfitudine cîigi-torum quatuor, m latitudine cubitum amp;diniidium habentes, denos verb cubitos in longitudine fingulç tabulç ba-bebunt,furlum erigentur:fient amp;nbsp;in eis incafiraturæ,amp; iungentur fibi mutuô, ne rimula fit ibi aut planities parietis inçqualis, amp;nbsp;eruntinauratæ ex vtraq; parte: fuppofitæ verofingulæ tabulæ duabus baubus argenteis perforatis, in quarum foraminibus quafi incaftratu-ris,immittantur tabulæ cardinibus au- rcisinbaGbus:erunt enimbafes fuperi- Cortinæ quinque Gbi mutuo iun- °'**quot;** us quadiatæ, habentes lupr^oramen,' gentur,amp;aliæ quinquefimilitèr quafi inferiùsacutæ amp;nbsp;longæ, vt figantui- in duæ cortinæ fint: amp;nbsp;hoc fiet per an(u-terram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;las hyacinthinas in lateribus cortina-' |
GENERATIO XXVlI. «5 Eodêfcbemate prçcepit fieri parieté p^^j^^ in parte aquilonari. ad occidentalem verb plagam tabemaculi, præcepit fieri fex tabulas peromniafimiles alijs, fiâtes in bafibus, amp;nbsp;implebunt nouem cu-bitos,amp; fie dimidius cubitus ex vtraq; iiartc vacuus patebit. amp;nbsp;ideo fient ad-lucduæ tabulæ fcmicubitalcs,amp; quatuor digitorum in latenbus,quæ vtrin-què appofitæ adparietem Occidentis, alijs duabus compaginantur, quæ eti-àmfingul^ duabus bafibus innitentur. Ne vero ventorum impulfu vel qua-libet alia caufa parietes concutiantur, fingulæ tabulæ babeant annulos aure-os quinqueper ordinem,amp;fiantveéles VeSe», quinque cubitorum de lignis fethim, *inaui ati etiàm,quinq; in latere aqüi-lonari,amp; quinque in latere auftrali, amp;nbsp;quinque in occidentali. Non autem erunt quinq^ ordines vcétium, fed très, putà vnus amp;nbsp;continuus veftis àprinci-pioparietis vfque ad finemtranlmitti-tur per annulos in medio tabularum omnium, deinde per annulos qui crût , versus pattern fuperiorem tabularum, tranfibunt duo vendes: vnuscompræ-bendensdecem tabulas, amp;nbsp;alter fimili-ter decern, amp;inferiùs fimilimodo duo Veâ:es,ità quôd caput vnius tranfibit in caput alterius, inmediofacictesvnum vedem contiguû. Vedes vero qui crût in parte occidentali, erunt breuiores, quia paries ille habebit tantum decem cubitos amp;nbsp;quatuor digitos. Annuli. Erunt autem annuli amp;nbsp;vedes in an-teriori parte tabemaculi: amp;nbsp;vniuspa-rietisveäes coniungentur veótibusal-tenus in angulo communi. Teäum autem tabemaculi non co- Teflum. cameratum amp;nbsp;recuruum, fed planum fiet, quatuor operimentis aptatum. Operimentum primum erit de _ . . nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Openmen- cortinis decern, iactum ex quatuor mm x. coloribus opereplumario,puta ex byC 16 retorta amp;nbsp;byacintho ac purpura, coccoque bis tintto, Longitudo vnius cortinæ habebit vigintiodo cubitos,’ h rum |
U lOHAN. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM.
|
rum dilpobtas fuperius amp;nbsp;inferius, vt fiofbnt inuicem copulari,affixis annuls quoquè aureis. Hoc modo bet quab vna cortina quadraginta cubitorum longitudinis,amp;latitudinis vigintiodo cubitorum. His cortinis tegatur taber-naculum totum fecundum longitudi-nem. Tedum babebit triginta cubitos, amp;nbsp;decemeubitipendeant, tegantque pa-rietempccidentalem : per tranfuerlum verolatitudo cortinæ,qu« eft triginta-oâo cubitorum,teget rabernaculu le-cundum, latum decern cubitorum, amp;nbsp;pedeanta latere aquilonari oâoeubi-torum,amp;à meridie totidem:amp;bc corti-næ defeendentes à lateribus, vno cu-bito diftabunt ab omni parte: introitus autem ab oriente cortinam no babeat, fed velum tantum. in. jj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Operimentum vero fecundum bet Saga, ex fagis cilicinis vndecim. longitudo vnius fagi babebit trigintaoâo cubi-tos,latitudo vero quatuor, ex quibus quinq; iunges feorlum, amp;fex reliquas bbimutuo copulabis, faciesque quin-quaginta anfasin orabigi cuiufque,vt cum altero copuletur: bmilitèr facies quinquaginta bbulas æneas, quibus iungantur anlæ.bc vnum ex omnibus operimentum bet,amp;bc in longum per tranfuerlum tegatur tedoriumprimu, amp;nbsp;cum bttriginta cubitoru,per latera delcendetvfque ad terrain, ita vt cubi-tum cortinis non velatum velet, fed quia faga coniunlt;âa,putà vndecimj fa-ciuntcubitos quadragintaquatuor^ta-bei'naculum longum triginta tegent. verùmamp;reliqui quatuordecim cubiti-, leptem defeendent ad occidentem, amp;nbsp;feptem ad orientem: decern partem oc-cientalem, quatuor vero quç fupererät, duo in parte orientali replicata erunt, amp;nbsp;duo in parte orientali. Tertium operimentu facies depellb bus arietû rubricatis in longû amp;latu, vt coop criant amp;nbsp;cortinas ac iaga:amp;ifta duo de/agis amp;nbsp;peUibus, delcendant ad terram,ànieridic, aquilone amp;nbsp;occiden-te,affiganturqueterræ cumfunibus amp;nbsp;paxillis, |
un Quartum quoquè operimentum in cundem inodum erit fuperpoâtum pellibus arietum byacintbinis, amp;hæc duo vltima defendant ab æ ftu amp;nbsp;imbri-bus. Color autem byacintbinus bmilis cçlo videbatur,ità vt adlpicientes à longé, ftupor inuaderet, lulbt autem Sania f’’' Dominus tabernaculum in duas diftin-^oru». gipartes: inSandaSandorum aparte occidentali, decern cubitorum erit in longum, latumamp;altum:amp;in Sanda, g^^^gj-critque anterior pars ad Orientem, vi-ginti cubitorum in longum, eritque communis facerdotibus. Ad feparatio-nemveroponentur quatuor columns Colum* de lignis fetbim, deauratæ, capita ba-bentes aurea amp;nbsp;bales argenteas: fuper capita vero columnarum pOnantur duovedes decem cubitorum, à pari etc in parietem protenb, in quibus per cir-culos aureos immittatur velum, quod yJl^^ pendeat ante quatuor columnas ex-tenfum, quadrum in omni parte, Ici-licet decem cubitorum, vt ex omni parte prohibeat adlpedum intcrio-rum. Fiat autem velum boe ex byfibre-torta, amp;nbsp;de byacintb o ac purpura amp;nbsp;cocco bis tindo,id eft,de blis fericisby-acintbini, puipurei, amp;nbsp;coccinei eolo-ris,opercplumario eo, quod acu pingi-tur, compobtum, amp;exvniuerbsflori-bus quos gignit humus, ac piduris^^^ , (preterquam animalium formis) de- ’' coratum: amp;nbsp;intrà pones arcam tefti-monij: pones amp;nbsp;propiciatorium lüper arcam teftimonij in Sanda Sando-rum. Faciesque in introitu tabernaculiTcntwi*' verlus Orientem tcntoriü,puta quinq; columnas è lignis fetbim, deauratas, babentes bales æneas amp;nbsp;capita aurea, fuper quas duo vedes decem cubitorum inlongum,de pariete in parietem / inféras ad modum trabis, vndè lulpcn-das aliud velum per circulos aureos in-fertum,inftarprioris opcratum. Facies quoquè menfam de lignis 1c-Menfa. thim, habentem duos cubitos lon-gitudinis, amp;nbsp;in latitudine cubitum, in altitudine cubitum amp;nbsp;femiflem. Inaurabis ex omni parte auro puriflî-mo quatuor eins pedes, in quolibet pede aureus annulus, amp;nbsp;in annulis vedes aurau fiant quibus portetur. Fiatq; |
|
Aurea co-fOIU. Candelabrum. Haftilc. Calami. CHRONOGRAPHIAE. Scyphi. rlorcj. lunSurz, Brachia tria. Fiatque labium in menfa per circuit turn, amp;nbsp;labio affigatur aurea corona, alta digitis quatuor: itaque medietas cius lupcr menlam emin eat, né iu-perpofita cadantexca: altera medietas infernis pendeat addecorem: amp;fit corona interrafilis,id eft, cælata reti-culis. Huic fupeiponatur alia corona minor, aureola fcilicet. Menlam bane pones ante velum *San(fta Santorum ad aquiloncm. ibi ponentur panes pro-pofiuonis. Prçcepit quoq; Dominus fieri candelabrum ex auro puriflimo duftili, cuius haftile bafi infixum erat amp;ftrreum, fuperueftitum ealamis au-reis quinque geniculorum ad modum cannæ. Vbi autem ealamorum capita inter feiungebantur, tumebant capita, amp;nbsp;inuicem ad modum feyphi iungeba-tur, tanquam duo feyphi ad modû nu-cis.Exfundo cuiulque feyphi procede-bant flores recurui quafi lilia,amp; in ipfo Sphzrult. fundo inter Icyphum amp;nbsp;hlia erat Iphæ-rula volubilis, ncutincapitibus cathe-draru: ÔC ita cum in haftili effent quinque calami in hunc modum copulati, quatuor erant ibi iumfturx, quarum quçquehabebat quafi Icyphos duos fi-bi iundos, amp;nbsp;Iphærulas fimul amp;nbsp;lilia. Ex hoc haftili procedebant tria brachia ex lateribus hinc,amp; tria indé ferrea, quorum vnumquodqueluperueftitum erat ealamis aureis ad modumhaftilis, amp;iniunâ:uris coibant capita ealamorum, quafi Icyphiinmodu nuciscum Iphærulis amp;nbsp;lilijs. Erataute,vt dicit lofcphus, exlxx. partibus compofitum, in vna bafi ere-âum, ficut in haftili amp;brachijs erant calami xxix.nonintegri, fed ex duabus paitibus. In medio vbi partes iungeban-tur,cratfphærula fuperpofita, neiun-ftura vjderet, amp;nbsp;vtputarctur calamus vnus: amp;ita calami vigintinouem cum totidem fphærulis, faciunt quinqua- gmtaptfo. Erant amp;nbsp;quinque partes in Limpadum ”®^amp; ftptcm lampadum ledes. habc-fedej. ^^t aute in fummo feptem capita çqua-Lftcerni. ha^ fuper quæ ponebahtur leptem lu-Infufona. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* cejns aureæ.Infufona etiam leptem ex auro erant,quibus oleum lueernis m-fweip«. fdndebatur.erantque ibi forcipcs,id eft, cmi)nlt;ftoria,exauro. Erat etiam vafcu- |
CENERATIO XXVIL «7 la ex auro,ad extinguendu in aqua qu^ emungebantur. Omne pondus eins cû vafisfuis,habuit talentum auri adpon-dus famftuarijitriaenimhabebat talen-ta, minus quinquaginta libris. Hoc candelabrum erat ad auftrum contra menfam,obliqué tamen,extra*adltum, *idyton.' Præcepit etum Dominus præpara- Vafa quorü ri ex auro puriffimo quatuor genera va *” ftenfieij* forum,fcilicet acetabula,phialas,thuri- *^“**”*‘ bula,cyathos:in acetabulis vinum offerendum præguftabatur: fed vt vinum etiam colore cognofceretur, erantphi-alævitreæ. Scyphi veró minores amp;nbsp;am guftiores,erant durci, é quibus funde-batur vinum fuper altare pro hofti» li-bamento:in thuribulis, quç etiam mor-tariola vocabantur, thusprænofeeba-tur amp;nbsp;olferebatur: fimul amp;nbsp;in acetabulis acetum, quod tamé quibufdam non placet. Prxcepit quoque Dominus fieri al- jJ'ft*^^® tare holocauftorum de lignis fêthim, quodhabebat quinquecubitOS in!on-gitudine,amp; totidem in latum, amp;nbsp;tres in altum. Erat autem concauum,amp; habe-batfuperficiemterrx in profundó. pa-rieteseiusdelignofethim, operti «reis laminis intus amp;nbsp;exterius. hapebat quatuor cornua, in quibus quatuor cate-nulæ annulis inlerebantur: a quibus dependens craticula ærea in modum refis vfque ad medium altaris,intiis de-fcédebat, fuper quam cremandapone-bantur. Circa angulos verb inferiores, quatuor erant annuli ærei,in quibus veûes imponebantur de lignis léthim amp;nbsp;operti ære. Craficula quoqué ænea, per cuius quatuor angulos, quatuor erat annulj ænci. ponebatur fuper aru-lam aitans, eratquclupermedium ipu-us. Prxeepit autem Dominus hoc alta-reporii ante tabemaculum fub dio,nô direâè ante introitum, fed aliquanto ad meridiem vergens, itavtanteipfum immolantes, ftantes ad aquiloncm, in ipfum tabemaculum vfque ad Sandia Sandtorum infpicerepouent. Fecit amp;nbsp;fieri atrium circa taberna-cul um,in latere meridiano,centum cu-bitorum: in aquilonari, centum:in oc-cidentali,quinquaginta: in orietali ve. 10 totidem erat: in medio cuius manfit h 1 taber- |
85 ’ * lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM.
tabernacuium. Erant auteminlatcrc Col'neXX ^'^^’'^bviginti columnar,altæ quintj;
' cubitisjvcftita: laminis argenteis, capi-tababcntcs argétea cçlata cum bafibus isencisjfpatio quinque cubitorum inter fc diftantcs:fup quas annuli finguli fin-gulisincrant, pertingebätf^uefunes ab annulis vfq; ad capita paxillorum, qui erant cubiti vnius magnitudine, amp;nbsp;per iingulas columnas in terramvalide fi-xXjVt atrium immobile cuftodirêt.cor-tinaveróde bylTo mollilïima centum cubitorum in longum,amp; quinqj in latum,per columnas dependebat, décapité vfque adbafin dinufa,vt nihil à pa-riete differre putaretur, nifi forte pro aêris intempérie quandoquè retro funi-Eus amp;nbsp;paxillis traheretur,vt lub ea tan-quam lub tedo recipcretur populusJn cundem modum latus aquilonare difi ponebatur: ab occidente vero decé columnar, amp;nbsp;cortina cubitoru quinqua-ginta atrium cingebat:in egrefluvero ab oriente très columnar hme, amp;indè tres nabant,amp; cortinæ iuxta has dilfu-fæ,nihil à prionbus différentes. In medio vero latere eius, quatuorerant columns in modum portarum, quibus appenfum erat velum, de quatuor precious eoloribus contextü operepluma-rio, quod facile attolli amp;nbsp;deponi po-terat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prscepitquoquè
Dominus fieri altarc incenfi de lignis fethim,habens cubitum longitudinis, et altcrum latitudinis*,duos cubitos in altitudine. Veftitum id erat auro purif-fimo,cornuahabcns amp;nbsp;craticulam au-ream, amp;nbsp;catenas amp;annulos amp;vedes ferreosinftarprions: habcbatlt;^ue co-ronam auream per gyrum, amp;nbsp;duos an-nulos aurcos fub corona per fingula 1a-éera,vtmitterentur in eos vedes,amp; altarc portaretur. vedesque erant de lignis fethim inaurati. pofitumque erat altare contra velum, quod ante arcam pendebatteftimonij coram propiciato-rio,amp;ficnon cratintra Sanda Sando-rum, fed velum erat medium inter al-. tare amp;nbsp;arcam, quar erat intra Sanda Sandorum: hoc altarc dicebatur eti-am altare thymiamätis. Hoc eft quod dixit Dominus, Etadolebitincenfum lupcr eo, Aaron fuauè fragrans : ma-
nèquandocomponitluccrnas, ineen-detillud:amp;quandó collocat eas advc-fpcram,vrct thymiama fempiternu Domino.
Alia prætereà oblatio, fcilicet de ari-dis amp;nbsp;vidimis, de viuentibus, amp;: liba-menta, id eft, liquida, non offerentur in illo. Veruntamen femel in anno die propiciationis,’deprecabatur Aaron fu per cornua eius in fanguinc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thymi«quot;*
Locutusq; eftDhs ad Moifen: Sume tibi aromata,ftadê, gumi f. de myn ha fluens,galbanü, ideft,fuccum feiuls, onychS, id eft, oftreoU lùauè olentem, amp;nbsp;thus lucidillîmum: xqualis ponderis crunt oia: in tenuiffimu puluerê cómi-nues ea,amp; thymiama inde cófïcies,pro-hibuitq; fub pcena mortis,nc talis com-pofitio fieret m vfus hominum.
Addidit quoq; amp;prçcepit fieri vn- yj,„(„nigt; gentum landum de quatuor aromati-bus myrrhs,cinnanomi,calami amp;nbsp;ca-fis,rcdudisinpuluercm cum olco oli-uarum, determinatis pondenbus,bal-famo addito.
Prscepit etiam offerri à filijslJrad oleum ohuarum punflimü,piloq; con- Oleum« tufum,vtfempèr arderentex coluccrnç in tabernaculo teftimonij,quas accen-debat Aaron amp;nbsp;fihj eius velperè,amp; vfq; manèlucebant luper candelabrum fe-ptem lucerns cora Domino, in die ve-ró tres tantum.
Locutusq; eft iteru Dominus ad Moi- , fen:Facies amp;nbsp;labium sneum cum bafi^*^'“ïquot;** fiia, vasfcilicet lauatorium,quod po-natur intra tabernaculu amp;nbsp;altare holo-cauftorum, in quo mißa aqua lauabat facerdotes manus fuas amp;nbsp;pedes, veftes landas accepturi,vt facrificarent,amp;in-greffuri tabernaculu ac egreffuri. Hoc autem fiebat de Ipeculis mulierum.
Iterum locutuseft Domin’ ad Mo D***qó*w«* ifen:AppIica Aaron fratremtuum cum veftibuJ*' filijs fuis de medio filiorumlfrael,vt fa-cerdotio fungatur mihi. faciesque ve- Xdeom« ftemfândam,in quafandificatusmihi munibm« : miniftret. Erant autem veftes facer- • i . ‘ dotum, huiufmodi: Prima vcftis, fe-minaha de byffo retorta contexta,quibus pudenda corporis contegi folent,
Secunda, fubucula defcendens vfq; Subuculh ad talos, amp;nbsp;decentèr corpori coaptata, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mani
-ocr page 107-|
CHRONOGRAPHIAE. manicis brachia conftringens ex Undone by ffina. , Tertio cingebatur facerdos balteo ^uafidigitis quatuor reticulato, con-textoflonbusvarij coloris: ftameveró tantum byflinum erat. fumens initium cingendi a pcftore,circunduüis latcri-bus,iterumq; ante vmbilicum redibat, amp;ibi modicè ftringcbatur,vfque ad tibias pendens ad decorem, duin facerdos nil operabatur:cùm autem facrificabat, nè impediretur, pendentem fuper læ-uumhumcrum refleftebat. Tisr». ^arto fimplicem tiaram geftabat in capiteinmodum caffidis modicæ, me-dietatem verticis excédés,Habens defu-yèr aliud velamen byflinum, vfque ad inferiora barbæ defcendens, eelans pilei ligaturas amp;nbsp;totam capitis luperfici-em,aptatumlt;^uc, nè laborante lacerdo-terueret. Quatuor ve super his, proprijs veftibus qua-ftium Aaro- tuor,inducbatur princeps facerdotum, ni propria- quärum prima tunica hvacinthina.po-rumdeferj- b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;• re ptio. Podéris. dens dicta: eratque duabus inciiiom-bus faóla,con{utaïupeibumeios amp;per latera, in modum Dalmaticæ veftis fa-fta,manicas eiufdem coloris habens affûtas,capitium Habens non ex tranfuer-fo fuper fcapulas,fêd in longam fedi-onem Habebat à peftorc vfque ad médias fcapulas:cui apturæ, nè antè amp;nbsp;retro turpitèr apparcret,alTuta erat vitta,quç fuperfcapulas Hinc indé nafculis ad-ftringebatur. Habebat autem pro fim-brijs 72.untinnabula aurea,quibus erat immixti totidem nafculi, quafi mâla Punica ex hyaciniho amp;nbsp;purpura ac cocco bis tindo, ita vt poft tintinnabu-lum effet malum granatum, quafi in-terfcalari modo pofita, vt audiretur fo-nus,cum facerdos folus ingiederetur vel egrederetur fanCtuarium, vt non morcretur. Secunda veftis erat ephod, fimilis fu-»phei perhumerali Grçcorum, de prçdiftis quatuor eoloribus auroque contexta, nnè manicis,ad modum collobij,defcé-dens vfque ad renes, adeo vt luperein gi pollet, luperiorem partem tunica: hya-cinthinæ tcgens,inferiorem rclinquens inteda, Oræ vero lateiu annulis aureis iungebant,apcrtui a aut habés in pedo- |
GENERATIO XXVII. 8^ re quadram ad magnitudinem palmi, in quo logion infcrebatur,in cuius parte fuperiori fuper vüunq; Humcrum-flbulati 'erat auro duo lapides onychi-nifardonyces, inquibus erantfculpta noÏa duodecim filiorü Ifrael prouin-cialibus literis iuxta ordiné na tiuitatis eorum: fex nomina feniorum in latere dextro, amp;nbsp;fex iuniorü in latere finifti’O. Habebat autem capitium ex tranfuerfb fup humeros,fortibus loris contextum. j^^^jg^^jj Tertium ornamentum,rationaledi-cebatur, quadrangulum amp;nbsp;duplex, nè pondéré gemmarum rumperetur,men-furam palmi habens, fcilicet aperturam fuperhumeralis impleri fufficiens,ex p-diétis quatuor eoloribus contextum amp;nbsp;auro, eodem fchemate quo amp;nbsp;lupcr-humerale:erïtlt;!jue in eoiz.lapides auro firmitèr inclufi p quatuor ordines,trini in fingulis. In primo ordine fardius,to-pazius, fmaragdus: i n fecundo carbun-culus,fapphirus, lafpis: in tertio liguri-us,achates,amethyftus:in quarto cHry-fólithuSjOnychinus amp;beryllus,in qui-bus erantferipta 12. nomina filiorum Iß rael iuxta ordinem natiuitatisfuæ. Et hæc duo nomina,ludicium amp;nbsp;Veritas, erant in eo f cripta. Erant etia in 4.fum-mitatibus Rationalis,4. annuli aurei, quorumduobus fupremis inferte erant duæ catenæ aureæjîbi inuicèm cohæ-rentes obliquatæ:duobusveiô annulis inferioribus alfutæ erant duæ vittæ hy-acinthinæ,quæ circa latera dud:æ,2.an-nulis aureis inter fcapulas inlereban-tur, qui fub vtroq; lardonycein ephod fixi ftabat,vt vtraque ligatura ephod amp;nbsp;logiófibiinuicèmfirmitèr cohçrerent. ^^ ^^ Vltimum erat capitis ornamentum, Mirra, quod tiara vel min a dicipoteft, cidaris Cidaris. vel infula.Erat enim ad modum tiaræ ’quot;^** communis fada, fuper quam confuta erat alia,tota hyacinthina,quæ circun-dabatur aureo circulo j. ordinibus fado: fuper quem ab occipite ftabant flores aurei, à tempor urn vna parte ad alteram :a fronte vero fupra ftanat flos aureus fimilisherbæ, q nyofcyamos vocat. In fuperiore vero planitie tiarç ex omni parte in circuitu vfq; adfummitaté ei’, q in acutilfimü definebat cacumé,parti-culatim p loca erat mak granata auro h 5 cum |
90
IOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM.
|
FiodjS. De doms. ' Exod.ji. Wololatria populi He-bræi. cü {pinofis exu emitatibus luis fahre fa-lt;fto:{uper frontévero pendebat lamina Lamina feu aurea,quapetaló dicût,admodûlunæ pctalon. dimidiæ fada,quæ*armationé lurfum habés,in medio annulum aureum,vnci-no aureo inferebatur, qui tiarç infcrtus erat,in qua fculptu erat, aioth adonai, landum nomen Dhi, f.tetragramaton. nc vero cum moueret potifex, mouerct amp;nbsp;lamina fanóta,{urlum ligabatur vitta hyacinthina plpicua,celante vncinu;amp; annulû,quç circududa capiti,amp;ligata in occipitio,dependétes fummitates ftiper hum er urn vtrunquedefendebat. Iterum dixit Dhs ad Moifen: Quado tuleris fummam filiorum Ifrael, iuxta numerumdabunt finguliprecium pro anima fua,amp;non critineisplaga.dimi-diumhcli dabit quifque axx. anno amp;nbsp;fupra.ab eo em tépore ad nomê familiç tranfibat.diucs nó addet,amp;pauper non minuet, hoc ideo, nè diuites fandiores fcpaupciibusrcputarent. itaetiam numerus virorum habebaturtfüfeeptamq; pecuniam quæ collata eftà filijs Ifrael, tradet (inquit Dominus) in vlus taber-nacuh,vt ut monimentum eius coram Domino,amp;propicictur animabus eoru. Locutusq-, eft Dominus ad Moifen: Eccè vocaui ex nomine Befeleel filium Huri,fïlij Hur,de tribu Iuda,amp;impleui cum fpiritu Dei,fapientia amp;intclligctia amp;nbsp;feientia in omni opere ad cogitandu quiequidfabrè fieri poteft,dediq;eifo-cium Ooliab filiu Achifamech de tribu Dan,amp; in corde hominis cruditi pofui fapientiam, vt faciant cunda q prçcepi tibi, Completisque fermonibus his,de-dit Moifiduas tabulas teftimonij lapideas,fcriptas digito Dei. Videns autem populus quódmoram faceret Moifts,dixcrunt ad Aaron: Fac nobis deos qui pcedant nos.ignoramus enim quid acciderit Moifi. Quibus re-ftitit Aaron amp;nbsp;Hur,lcdindignatu^o-pulus Ipuitinfaciem Hur.vndè timens Aaron,ait: Tolliteinauresvxorum amp;nbsp;liberorum,amp;afferte ad me. Quas cum accepiftet, proiecitinignem, amp;cgreft dij tuilftael, quieduxerunt te de terra ■^^gypt’- Aegyptij enim bouem adora-bant^feeitqj Aaron altare cora eo amp;in |
ciaftinum indixitfblennitatem. Manè {urgentes, obtulerunt hoft«as,amp;iiKç-' peiunt ludere. Tunc ait Dominus act Moifen:Defcende, quia peccauitpo_ pulus tuus,dimitte me vt del earn eos,fa-ciamq^ te in gentem magnam.Cui Mo-ifès: Quçld Domine, quiefcatiratua, ne dicant Aegyptij: Callidè cduxitcos Deus fuus vt interficeret, impotens eis dare terram quampromiferat, dicens: Td rain hanc dabo ièmini tu o. Placatoq; Deo, dcfcendit Moi{ès,fe-rens tabulas ex vtraq; parte digi to Dei fcriptas. Cui occurrit Iofuc,quicxpc-Ûabat eu ad monte, amp;nbsp;ait: Vlulatus eft in caftns pugnç. Ad hue Moifcs: Imino vox cantantium: loluc enim ignorabat faâum: Et appropinquas Modes, vidit vitulum amp;nbsp;choros: obftupuit,iratus^; ^iecit tabulas,amp; confradç funt,moxq; vitulum combuflït,amp; redegit in pulue- Q“0 P*^ rem,fj3arfitq;in aquam,acdcditpotum ^^ filijs Ifrael. Remaut auté color auri cir caora nocentiu,ita vt ddeernipodent ab innocentibus. Dixitque ad Aaron: Quid tibi fecit hic populus, vt induce-res ftiper eum peccatummaximû? Cui ille:Nc indignetur Dominus meus, tu enim nôfti quod populus ifte pronus eft in malû.Timui enim eu, amp;^icci au-rû oblatû mihi in ignern, amp;nbsp;egrefius eft hic vitulus. Videns aût Modes g» nuda-tus eflet populus ornamentis, ftans in porta caftroiû,aduocans Leuitas,id eft, hlios Leui, qui non erant culpabiles in fabricatione vituli: Q^n Domini eftpn-quit Modes, iungatur mihi. Ponatvir gladium fuper femur Ihu, amp;nbsp;trafite per „, mediûcaftrorû, amp;; occidat quifq-ami- C»d«lt;p*: cumluu amp;fratré. Etceciderunt ca die vigintitria millia,amp; ait Modes: Confe-ciaftis manus veftras hodiè Domino. ' Altera die locutus eft Moifes ad populum: Peccaftis peccatum maximum, aftcendam ad Dominum, fi qui-ueroeum deprecari pro vobis. Etcum aftcendi{ret,orabat: Obfecro mi Domine,aut dimitte eis hanc noxam,aut dele me de libro tuo qué fcripfifti.Cui Dhs; Quipeccauerit,delcbo eum, tuautem vade, amp;nbsp;due populum iftum quó locutus fum tibi. angelus enim meus pr«cedette;Egoautem m dievltionij |
CHRONOGRAPHIAE. 'GENERATIO XXVIL
|
b* g^(jj nbsp;nbsp;nbsp;vifitabo amp;nbsp;hoc peccatß eorum. Audies ’^^’ hçc populus,luxit;et nullus indutus eft vcfteculta,depofuitaut ornatum fuu. T une Moifes amouit tabernaculum de radice motis iuffu Domini, amp;nbsp;retendit illud ex altera parte caftrorum longe. Egrediebaturq; Moifes ad illud,amp; plebs ftabat in fonb’tabernaculorü, ac adorabat prociil,defcendebatque colu mna nubis,amp; loquebatur Dns cü Mo-ife,cernentibus cunâis. Id aut facie ad faciê,ficut folet loqui homo ad Jamicu fuum.Orauit(^; iterum Moifes adonm: Refpicepopulum tuum.fi cm vis vt edu cam,indicamihi qué miflurus esmecu. CuiDns:Etverbü quodlücutus es facia, amp;tciplum noui ex noÏe.inuenifti gratia coram me. Qui ait:Si tu no prçcedes,in quo fcire poterimus ego amp;nbsp;populus tu-uSjinueniftenos gratiam in conlpcâu tuo?Et dixit Dominus:Et verbum iftud faciam. Qui ait, Oftende mihi gloriam tuam.RefponditDominus:Ego often-dam tibi ome bonum,amp; vocabo in nomine Domini corate.miferebor cui vo-luero,amp; clemes cro in quem mihi pla-eucrit.Rurfum ait: Non potcris videre faciem meam.nó em videbit me homo, amp;nbsp;viuct. Et iterum .• Eccè locus, ftabis fupra petram: cumquetranfibit gloria mea, ponam te in foramine petræ,amp; protegamdextera mea donèc tranfea: tollamqj manu meamjamp; videbis pofte-^odj4. rioramea,pfe£l:è auté vidcre nó poteris. SubiunxitqueDominus:Prçcide tibi duas tabulas inftàr priorum, amp;nbsp;fcri-bam fiiper eas verba qua: habuerunt ta-^»«liuli« bulæ qus fregifti.efto paratus manè vt aircendas,nullus afleêdat tecum. Exci-dit ergo duas tabulas inftàr priorum la-pidcas,amp;denoéle affcédit in montem Sina.cumq; defcendiflet Dominus per nubem,ftetitMoilès cum eo inuocans. quotranfeunte coram eo,ait:Domina-tor Domine, Deus milericors amp;nbsp;cle-mens,patiens amp;multæ miferationis ac verax, qui cuftodis mifericordiam in millia.EtMoifes, eunte Domino cora ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eointurbine,pronus interram adoras, aif.Oblecro vt gradiaris nobifcum,au-ferasqueiniquitatesnoftras. Cui Dominus, commemoratis quibufdam de tribus folennitatibus annj,amp; de oblati- |
one primitiarum amp;nbsp;primogenitorum, amp;nbsp;ne cum gentibus terræ repromiffx inirentpaólumaliquod,aut iungerent coniugia:übfi;rua,inquit,cunä:aqua: hodiè mandaui tibi.ego ipfe eijciam ante faciem tuam Amorrhæû, Chananç-um, Ethçum, Pherefçum, Euçum, amp;nbsp;lebufæum.Scribe omnia hçCjin quibus tecum amp;nbsp;cum Ilrael pepigi fœdus. Fuitque Moifes nunc lecundo cum Domino’quadraginta diebus amp;nbsp;qua-draginta nodibus. panem non come-dit,amp;aquamnonbibit.Cum^uedefcé- ' '' diftet de monte, duas tabulas lapideas teftimonij indices geftans, appropin-quabat populo,faciem fuam ignorans eiTc cornutam.radij enim miri iplcndo-ris ferebantur à facie eius, qui reuerbe-rabantoculosintucntium eum, ità vc non poftent infpicere filij Ilrael in faciem eius.quamobremadillum propi-ùs accedere non audcbant, donèc vos Moifes compellaret. Itaque vocati filij Aaron amp;fynagoge principes primùm veniebant. Turn intcUigens Modes fe ' cornutum viderihoc fplendore,polùic velamcn fuper faciem, amp;nbsp;lie prouiden-tiam quam circa eos Deus haberet, ex-poluit fimul amp;nbsp;ordinem, fecundum quem viuentes effent habituri felicita-tem,amp;quomodó Deus tabernaculum fieri iufulfetjin quo defeendens de cæ-lo,ad cosveniret, amp;nbsp;quôdnequaquàm vlteriùs ad montem Sina neceffe effet allcendere,quandó ad eos defeenfurus effetDeus, amp;eorumadeffevellet ora-tionibus.Etcùm hec dixilfet, protulit duas tabulas habentes digito Dei præ-cepta deeem feripta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exod. 37. His auditis,gaudcntcs mox defere-bantiuxtamandatumMoifis,aurum amp;nbsp;argentum,amp;hyacinthum amp;nbsp;purpura, coccumquebis tinétum aebyifum, pi-losque caprarum,pelles arietum rubri-catas,lignafethim,amp;oleum ad confi-ciendum vngentum pro luminaribus, amp;thymiamafuauilîîmum, lapides ony-chinos amp;nbsp;gemmas ad ornatû fuperhu-meralis amp;nbsp;rationalis, fimulq; ad faciendum tabernaculum, Area, aurea men-fam,altaria,câdelabrum,valâq; cetera, veftimenta Aaron pontifici futuro ac. filijs eiuldem,vt facerdotio fungerétur. |
5Î lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Egreflaque omnis multitudo, obtulit mente promptilfimaiquidquid precio-fiushabuit: amp;nbsp;cum tanta copia, quod artifices voce prx eonis clamabant, ne quifquam vitra offerret. Vocauitlt;^ucMoifesBefcleel amp;nbsp;Oo-liab artifices, a Deo defignatos, man-datq; omnia fieriiuxtaprçceptum Do-mini.qui cunda feceruntimperata, tabernaculum fcilicet amp;nbsp;quæ in eorcpo-nenda crant, arcam, menfam, altaria, Expéfumin ®®”^«Î®'^’™®’*.'^®^® atqueveftes in lùo fanämrij órdinc.Expenfumque eft in opère fan-opereauri duarij totiusaurum nouem amp;viginti quantum. taJentorum, feptingentorum triginta fielorum ad pondus fanduarij. Pu crût prçtereàccntum talcta argenti, ex quibus conflatx lunt centu balesfandua-, rij. Dcmillc autemfeptingentisamp;fe-ptuaginta quinq;,fada funt capita co-iumnarum,quxetiamveftitæ crant ar-gcnto.xrii quoq; oblata funt talenta leptuaginta millia,cccc.ficli,nec obtu-lerunt minores viginti annis. htud”o^' Igiturmcnfeprimo, prima diemen-fis,annofecundoabcxitullrael de Ac-gypto,pcrfedis vniuerfis,crexit Moilcs iuuu Domini tabcrnaculum:pofuit ba-fcs amp;nbsp;tabulas, vedest^ue: ftatuit colu-mnas,amp;expandittcdum fuper tabcr-naculum,impofito delupèr operimen-to,ficut Dominusimpcrauerat. poluit amp;nbsp;tabulas teftimonij in area, fubditis infra vedibus,amp; oraculum delupèr ftatuit. Cum^pntuliflet arcaintaberna-culum,appedit ante earn velum, poluit amp;nbsp;menfam auream in tabcrnaculo ad impofitis coram panihus propofitiois, ficutprçceperatDominus. Poluit amp;nbsp;ca-delabrum in tabcrnaculo cregiócmen-fx in parte auftrali,locatis per ordinem luccrnis. Poluit amp;nbsp;altare aurcum incé-filub tedo teftimonij contra velum, amp;nbsp;adoleuit fuper eo incenfum aromatum. Poluit amp;nbsp;tentorium in introitu taber-naculi,amp; altare holocaufti in veftibu-lo teftimonij, offerens in co holocau-ftum amp;facrificia.Labrum quoquè fta-tuit inter tabernaculum teftimonij amp;nbsp;altare,implensilludaqua,]aucrunt4ue ineo Moifes amp;nbsp;Aaron ac filij eius manui amp;nbsp;pedes, cùm ingrederentur tedu fcedcris.Erexitamp;atnuniper gyrum ta-bernaculi amp;nbsp;altans, Judo in introjtu dus tentorio. |
Poftquam omniapcrfcdafunt,ope-ruitnubcstabertiaculü,amp; gloria Dni impleuitillud, nee poterat Moifes in-gredi tedu fœdcris,nube operiéte omia, amp;hoc4)ptcrreuerenuadiuinaf prçfcn-tiæ,amp; maieftate Dni corufeantc. Accc-pit aute pre cepta Moi fes, vt donèc ma-ncretnubesdefupèr,manerêt amp;nbsp;ipfi in eodem loco;ß vero tabernaculü defere-bat,proticifci debercnt:amp; fic ad nebuig eleuationem ddneèps mou’erut caftra, amp;nbsp;ad depobtionem dcpofucrüt;amp;dum ftabatfupertabernaculujamp;ipfi ftabat-Nubes autem Dni incubabat perdiem tabcrnaculo ad refrigerandum,amp; ignis in node ad luccnduni,vidcntibus candis per manfiones fuas.Locutus eft au-tem Dominus ad Moifen de tabernacu- ritum colendi,de quo mox dicemus. . ^^ Quia omnia prçcepta legis diuinat „Poru' ordinantur ad diledionem Dei amp;nbsp;pro- diuino*^ ximi, finis enim prçcepti eft chantas, confequétèrponûtur prçcepta in fpc-ciali,ordinantiaadDcumper adusex-teriores, amp;nbsp;funt quçdam proteftatio-ncs intenoris cultus. Confiderantur autem in hoc tria,cultus ipfe,colente$, amp;inftrumcntacolendi. Cultusconfi-ftitinfacrificijsjqux in Dei reuerenti-am olïerüturjde quibus dicetur poftca. Ex parte eolentium duo confiderari poftunt.nam quidam pertinent ad to-tumpopulum, quædam in ipeciali ad miniftros. Primo dicemus de bis, qux relpiciuntpopulum,volentes perordi-nem compendiosè de fingulis aliquid ponerc. Cum enim totus ifte populus quandam dignitatis prçrogatiuam ob-tineret propter reucrentiam Chrifti, quiexillopopulofolacu gratuita cle-dionenafci voluit, congruum erat, vt fepararetur obligareturqj fpecialitcr ad aliqua,ad qua alij obligati non eftent. Hoc eft quod voluit Moifes, cùm dixit: Te enim(denotando Ifrael) elegit Dns Deustuus, vt fis ei populus peculiaris de cundis populis qui funt fuper terra, quiadilexitte, amp;cuftodiuit iuramen-tum quodiurauitpairjbus veftris. Confti- |
|
CHRONOGRAPHIAE. Cohftituitergô eis multas exremo-nias,Pnmó,quód cultu vnius Dei exer-Cerentur:Secundó,vtabidololatriarc-uocarentur cideo fucruntetiam eis importa lacrificia alia,amp; obferuantiç có-trarix, à fa enficij s idolotum .Tertio,in figuram.crant enim facrificia huius, figura noux legis, fcilicet Chrifti in ara crucisimmolati. Primum itaqueprx-ceptum erat cireucifio, fine qua nullus admittebaturadlcgalia, de quaprçce-ptum erat:Mafculus cuius prxputij ca-ro circuncila non fueritjdelebitur ani-mailliusdepopulo luo. Infans odo dierumcircuncidetur. Atqueperhanc circuncifionem diftinguebaiurab alijs gentibuSjinquantum habebant veram fidem amp;cultum vnius Dei.Deindèprç-cepit eis Dominus, vtin memoria libe-ratióis à feruitute Aegyptiaca, fingulis annisfaccrentphafe quartadecima die méfis pnmi,iuxta omes ceremonias da-tas.amp;lubiungitur:Siquis mundus eft, amp;nbsp;in itinere non fuerit,nec phafe facit, exterminabitur. qui non eft circunci-fus,nonvelcetur exeo. Eadem lexerit indigenx amp;colono,qperegrinat apud vos.alienigena veró non comedet ex co. Prçcepitquoqj: Cùm introduxerit teDominus in terram Chanançi, amp;nbsp;de-derit tibi eam,feparabis omne primoge-nitum tuum:quidquidhabuerismafcu-hni ftxils in pecoribus, cófecrabis Domino: Primogenitum afini mutabis oue:Primogenita animalium immolan-dorum confecrabuntur^ amp;nbsp;erunt facer-dotum. Ceteraanimaliaimmundare-dimentur poft menfem ficlis quinque: canis primogenitum interficiatur: pri-mogenitumnominis ouinque ficlis argent! redimatur, nifi fit de tribu Leui, quia illud erit Domino confecratum. Mea,inquitDominus,funt omniapn-mogenita,tamexhominibus, quamex iumentiSjCxdiequo pereuffi primoge-nita Aegypti:tradidiq; ea dono A aron amp;nbsp;filijs eius,vt feruiant mihi in taber-naculo fœderis,amp; orent pro Ifrael. Décimas amp;nbsp;primitias tuas non tar-dabisofferre.Omnes decimx tcrrç,fiuc de frugibus,fiue de pomis arborum,Domini funt amp;illi fandificatur.Etiterum; Quidqmd decimum veneritjfanólifica- |
GE NE RATIO XXVII. 93 bit Domino.Et iterùnr.Primitias frugu terrx déferas in domum Dni Dei tui,Dc primogenitis quç nafcuntur in armétis amp;nbsp;ouibus tuis,quidqd eftfexiis mafcu-lini,fan Üificabis Dno Deo tuo.no ope-raberisinprimogenitobouis, amp;nbsp;no tó-debis primogenita ouium.Decimû animal dabitur Domino,nec mutari licebit in melius vel detenus.Si quis autê volu-crit redimere décimas fuas, addat quin-tam partem earum. Ex bis babes,quod ex pr^cepto ofte-rebatprimitias frugu,decimas quoque eai ûdem,fimilitèr amp;nbsp;animaliu, primogenita quoq; animaliu amp;liberoru,adde amp;nbsp;oblatioes triu folennitatö. Et iterùm: Tribus vicibusp annû apparebit omne mafeubnû tuû in confpeébu Dni Dei in loco que elcgcrit Dns,in folénitate azy-moru, ld eft, pbafe, in folennirate be-bdomaduiamp;i folénitate tabernaculoru, Poftca veró de duob’feftis parcebat ilbs, quilongè erant ab Hierufalé, non auté in tertio. Nó appatebis ante onm vacu’. Vjidè dicut Hebrew q» fingulis annis fccerutduas décimas:prima feparabant Leuitis,quibus expr^cepto debebatur. Iterùm nouéreliquaspartesdccimabat, amp;nbsp;bac fecundadecima fibi referuabant, amp;nbsp;ex eater in anno cumaffeenderétin Hierufalé, oblatióes amp;nbsp;cpulas fibiamp; do-muiluçfacicbât,amp;Leuitâ conuicaneu, qui etia cum eis aftcenderat, inuitabat. incofdévfusreferuabat fibi fecunduin animal poft primogenitum. amp;nbsp;fimilitèr poft primitias tatundé reponebat,quafi ' fecudas primitias. Hçc fccundaria pcc-pit Moifes fieri adlocu fanlt;ftujamp; come-di coraDno,remotioribus tamélicebat ifta vendcre,amp;emere poftea ex precio in Hieru fal em qu od defiderabatur.Tertio anno,duabusdecimis fublatis, tertiam faciebantin vluspauperü:amp;bancrepo-nebantapud fe,vt darét peregrinis, ad-uenis,pupillis, amp;nbsp;viduis pauperibus, ac etiam Leuitis,fi indigerent. ' Prçcepit quoquè:Sex annis femina-bisterram tuam,amp;congregabis fruges eiuSj(eptimo anno earn requiefcere facies, in quo anno nulli licebit exigerc debitu nifi eo finito:amp; fi quidin eo anno ex prxteritis frugibus fuccreuerit, inquit DnSjCómedctpauperes:amp; quoi refiduum |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
rcfiduumfuerit,comedent beftix agri, ita facies in vinea amp;oliueto.Dumhæc leruabantjfèxto anno intantum abundabat Fruges, quod fufficiebant ad vfum fcptimi,amp; ad fementem odaui, fccun-dumlolepbum. Numerabis tibi quoque fcptcm bc-bdomadas annoru, id eft, fcptiès feptê, qux faciunt quadragintanouem, amp;nbsp;clanges buccina menfe ieptimo,decima die menfis propitiatióis, lânâificabisq; Delubilco. annum quinquagefimum, vocabisque annöremiffionisjipfe eft iubileus.Non feretis,nequcmetetis fpontc in agro na-fcentia,amp;primitias vindemi^ non col-ligetis, fëd flatim ablata comedetis:’an-no iubileo redeant omnes ad pofleffio-Venditio qUcsIuas. Quando vendes quippiâ ciui qui faciéda.tuojiuxta numerum annorum vendi-tio fiat,nee væneat terra in perpetuum, / fedfubredemptionis conditione.quod fi vendidcrit tibi frater pofleffionem lu-am,amp; voluèrit propinquus, redimcre poteft quod ille vendiderat: fin iple prc-cium redimendum potuerit inuenire, computabuntur frudus ex eo tempore quo vendiderat,amp;quodreliquum eft, reddat emptori:alioqu'1 habebit emptor pofleffionem vfq; ad iubileum. in ipfo enim redibit ad priftinum dominum. Qm vendiderit domum intra vrbis muros, babebit licentiam redimendi, donèc vnus annus impicatur: aliöqul fi nonredimitur, non redimet pofteà, neque redibit in iubileo. Aedes tarnen Leuitarum,quç in vrbibuS funt/empèr pofluntredimi.quódfi non redimun-tur,redibût in iubileo. Suburbana quç funt publico vfui deputata, vendinon poftunt. Si paupertatcgi'aüatus frater, ft tibi vendidcrit, non opprimes feruitute famulorum, fed quafi mercenarius amp;nbsp;colon® eritfledredimi potent,vt depof-feffione didum eft:amp;fi non redimatur, eritin iubileo fiber. Seruus amp;nbsp;ancilla fint vobis de nationib*, quç in circuitu veftrofunt, amp;nbsp;deaduenisqui pcregri-nantur apud vos,vel qui ex bis nati foe-rint in terra veftra, aitDominus.Hsec bæreditario iuretranfibunt,nec redimi poterunt, neclibcrtatcm conlcquétur etiamin annoiubileo. |
Pro fingulari quoq; couerfatione co- p^^ rum,probibitifuerunt à nonnullisdiC cretionis caufa. Non feres vineam tua altcro femine grani vel leguminis,ï^on arabis bouc amp;nbsp;afino, Non induéris vc-ftimento lanalinoque contexte, Non ligabisosbouistriturantisin areafru-ges, Noninductur mulierveftc virili, nee cContr£l.Si ambulas perviam,in arbore vel in terra nidum auis inueniens, matrem pullis vel ouis incubantem, no tenebis earn cum filijsjed abirepatieris. Non coques bœdû in lade matris fux, nee erit infœcunda vel fterilis in terra tua.Habebis locû extra caftra,ad quem egrediaris ad requifita naturæ, gerens paxillum in balteo:cumq; fedens, bodies per circuitum,amp; egefta bumo operi-es, vt fint caftra tua Janda, amp;nbsp;nihilur eis appareat fœditatis. Non öfteres mercedem proftibuli, nee preciu carnis in domo Domini Dei tui.Iumenta tua nó facies coirc cum al-terius generis animantibus. Si planta-ucris ligna pomifera, auferes præputia corum:tribus annis poma erunt immu-da:quarto anno frudus eorum landi-ficabutur Domino,amp; erunt Jacerdotis: quinto autem anno comedetis frudus. Non comedetis carnem cum fanguine, non in rotundum attondebitis coma, necradetisbarbam. Super mortuono incidetis carnes veftras, nee figuras ali-quas aut ftigmata facietis vobis. Carne quæ abeftijs fueritprçguftata,non comedetis, fed proijeietis canibus, amp;fic poterant vendere gentilibus. Omis adepsDomini eft,nec fangui-nem nee adipem comedetis.de fanguine,perpétua prohibitio eft. Sanguincm enim de auibus autpecoribusnonfu-metis:fequitur quod fanguinem piJcin comedere potuerunt: fed adipem animalis mundi amp;nbsp;nonimmolaticij, poterant comedere,fecudiim quofdam. vn-dc in Leuitico dicitur : Si quis ex Vena-tióeautaucupioceperitferam vel aué, quibusvefciJicitum eft,fundatlangui-nem eiusjamp;operiatillum terra, amp;nbsp;co-medatfed quicunq; comederit fanguinem, intenbit de populo, anima enim omnis carnis infanguine eft. De veftimento quoquè prxeepit, vt v*ft« Faciant |
|
CHRONOGRAPHIÆ. ib^ rum,ponetes m eis vittas, id eft, ligaturas aèrei coloris, quas crim viderint,re-cordetur omniû mandatoru Domini. Citi De cibis etiàm precepit,vt no come-Ltuiticai, derentimmunda:bouem autouem,ca-pram,ceruum,capream, bubalum, tra-gelaphum, pygargu, orygem, camelo-pardalem,amp;omneanimaT quodfindit in duas partes vngulam,amp; r uminat,co-medere poteftis,inquit Dominus.De his autem quæ ruminantjamp;vngulam non diuidunt,hçc comedereno debetis:im-munda enim funt,vt camelum, lepore, cherogryllum:quia licet ruminent, no tarnen diuidunt vngulam. fus quo que, quoniam diuidit vngulam, amp;nbsp;non ruminât,immundus eft: cadauera eorum mini'is comedatis. Exhis quç morantur in aquis,comc-datis(inquitDominus)quçhabentpin-nulas amp;fquamas:quæ abfquepinnulis funtamp;fquamis,nó comedetis,amp;mor-ticinia eorum vitabitis. Aucs. Exauibusnon comedatis aquilam, gryphem,haliçetum,miluum, vulturê iuxta genus fuû,ome corui genus,ftru-thionemjnoél:uam,larû,accipitrem iuxta genus fuu, bubone,mergulri,ibim, cygnum,onocrotalu, porphyrionem, herodione, charadrion, vpupam quo-què amp;vefpertilionem:omne devolu-cribus quod graditur quatuor pedibus, abominabile eft,nifi habeat lôgiora rétro crura, p quæ falit, vt eft bruchus in genere fuo, athac’,ophiomachus, atq; locufta.ümne animal quod ambulatp manus quadrupes, immundû erit,vt fi-mia,vrfus.Inter polluta reputabûtur de his que mouetur in terra,muftcla,mus, crocodilus,migale,chamçleon,ftellio, lacerta,talpa, lingula iuXta genus fufi. Adh^c pr^cepit Dominus, nè quis addiuinum cultum accederet immun-dus.Erat autem duplex immunditia in legejfpiritualis amp;nbsp;corporalis : Immunditia fpiritualis proueniebat à peccato, corporalis ex,corrupti6e feu pollutioe corporis.vndè à cultu fpirituali impedi-ebatur per peccata,quib’ homines pollui dicebantur,ficut per idololatrüjhö-micidiü,adulteria, inceftus, amp;nbsp;fimilia. |
GENERAT! O XXVH. 95 fier aliquafacrificia,vel c6muniter ob-ata pro tota multitudine,vel etiàm pro peccatisfinguloru, de quibus dicemus, ciim de facrificijs agctur. Acultu vcroexteriori impediebätur Deimmun-perquafdam immunditias corporales, ditijs. Erat autem aliquandoimmunditia ma-ior, quæ expiabatur perlàcrificia pro peccato,quia tails immuditia aliquali-ter ex peccato procedit. Alia immundi-tia erat minor,quæ expiabatp adfperli-onem aquæ expiationis,aut ex lapfu te-poris:Immunditia corporalis erat qua-druplex:Prima erat ex lepra,nam lepro- nbsp;nbsp;j, fus immundus erat,ideô feparabatur ab Lepra. . hominibus,vt foins habitaret extra ca- Ilt;cuit.ij, ftra omia.Erant enim caftra deitatis intra atrium^in quo erat tabcrnaculû.ca-ftra Leuitarum, quæ evant pergyrum atrij tabernaculi.caftra populi, vbi co-munispopul’babitabat.Tenebaturctia habere veftimeta dilTuta à lateribus,ca-putnudum,os vefte coteftum. Qiwdft miraculole fanabatur, aut forte quód facerdos malè iudicauerat, ducebatur adfacerdotê:qui egrelTus ad eum de ca-ftrisjprecepit ei vt duos pafferes offerret viuosjlignum^j Cedrinum,hyffopum, ac filuin coccineum : vnu ex pafferibus immolabat facerdos friper aquas viuas invafefidilijftillans fanguinem fuper aquas.alium pafferem ligauit ad lignu vna cu hyffopo filo coccineo:faciensq; adfperforiujtingebatin aquis rubrica-tis,adfpergês hominê.'dimittebatq; pafferem vnum auolare.cumq; lauiffet homo veftimenta fuajtadebat omnes pilos corporis.amp; lotus aqua, ingrediebatur caftra,itàd(itaxàt,vt maneret extra ^p-prium tabernaculum lepte diebus. Ite-rum^jdiefeptimorafis omnibus pilis, etiam fupercih)s,lotisq; veftibus amp;nbsp;corpore, die odauo tollebat duos agnos immaculatos,amp; ouéannicula, amp;nbsp;tres décimas fimilx cönlpcrfx oleo, amp;nbsp;olei fextariu, offerebatq; omnia ad oftiu ta berhäculi. Tunc facerdos immolabat agnum vnum pro delido, amp;nbsp;fumens de fanguine,ponebatfupta extremum au-ficulx dextræ hominis, amp;nbsp;fuper polli-cem manfis dextrç amp;nbsp;pedis,amp; de olei fè-xtario mittês in manu finiftram,amp; ringens polljcem dextrum in eo, adfpcr- |
96 lOHAN. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM.
gebat feptiès contra tabernaculum. Reliquû olei quod eratinfiniftra, fun-debatfuper extremum auriculçdextrç, amp;fuperpollicem mantis dextræ amp;nbsp;pedis dextri. Etrogabatfacerdos proeo. quôd fi manus eius hoc inuenire non polTet^agnus tarnen pro delido amp;nbsp;olei fextarius non minuebatur, quia ex bis purificabatur homo, fed pro one amp;nbsp;agno reliquo offerebat par turturum aut duos pullos columbarum,quorum vnus propeccato, alter in holocauftu fiebat.oHerebat quoquè decimam fimi-læ oleatæ.
Lepra verovefils, fiperlpicuacrat, comburebatur rfi dubia, recludebatur feptcm diebus.fi creueratmacula,adiu-dicabaturlepræ ; fi non crcuerat, ab-luebatur veftis, amp;nbsp;recludebatur alijs feptem diebus.fi adhuc dubia eratjrum-Êebatur;fiiterum alibi macula apparc-atjlepravolauliserat, amp;nbsp;combureba-tur veftis.
Siveio macula apparebat in domo, pr^cepitfacerdosomia de domo effer-ri.'confideransquevalliculasinpariete, pallofe vel rubore deformes,amp;bumili-ores fuperficiereliqua, claudebat oftia domus feptem diebus:poft quos fi inue-niftet creuiftelepram,iubcbat érui lapides Icprofos, amp;nbsp;proijciextra ciuitatcm amp;nbsp;domum, amp;puluerem rafuræ Ipargi extra caftra,vel extra vrbem in loco im-mundo,amp; alios lapides fubftitui in do-mo,amp;luto alio liniri.quód fi iterum re-dibatmala lepra,deftruebat domus, amp;nbsp;ligna amp;nbsp;lapides, amp;nbsp;puluis extra oppidu proijciebant in locum immundum.
Secundó,vir fpermaticus vel patiens fluxum feminis,erat immundus, amp;nbsp;eij-ciebatur ex cafiris duobus primis: per-mittebaturtamêhabitarein caftris po-puli,quia non eft morbus contagiofus. 1 alis cum fanatus fuerat, numerabat feptem dies.'poftea amp;nbsp;lotis veftibus ac corpore in aquis viuentibus, mundus crat.quot;die autc odauo offerebat par turturum aut duos pullos columbarum, amp;nbsp;facrificabat facerdos alterü pro pec-cato, alterumin holocauftum. Ea-dem lex crat per omniainpatiente fluxum fanguinis exmorbo,ficut contin-git aliquandó mulieribus ,• amp;nbsp;eft ter-
ftis.
Delepr* domûi.
II Leuit. j y.
m.
tia immunditia maior.
Qiiarta,mulicr quæ pepcrit,immu- ^g_ da erat feptem diebus, intantum quodLeuin’' » quidquid tangebat, immundum erat: oétauodie,fi mas erat, circuncideba-tur, amp;poft illos feptem dies manebat adhuc xxxiij.diebusinfanguinepurifi-cationis.illis tarnen xxxiij. diebus lice-bat alijs communicate fibi,prçterquàm in ledo.acccdere veró ad tabernaculu non poterat,nec tangere fanóla.quod fi pepcrifletfœminam,duphcabatur tempus. Expletisvcro diebus purgationis, offerebat pro puero agnum anniculum in holocauftum,vel pullum columbæ, vel turturcm pro peccato. quôd fi non poterat habere agnum, offerebat duos Eullos aut duos turtures, alterum in olocauftum pro puero, alterum pro peccato fuo,vcl pro originali filiç,quia idfilio in circuncifione dimittebatur. Præter hæc redimere tenebatur primo-genitum quinqueficlis argenti.
Immunditix minoreSjerant multx De min*”' amp;variæ,ficut amp;purificationes earun- »quot;»quot;‘^'^ dem.Siquis tangebat cadauer hominis mortui in tabernaculo vel in agro, vel lepulcrum eius,immundus crat feptem diebus, ita quôd non poterat ingredi caftra deitatis.Tabernacuhim quoque in quomortuusefthomo, amp;nbsp;vniuerfa quæ ibierantvala, immunda erant le-ptem diebus.tollebatq; vir müdus cine-reS cOmbuftionis vaccx rufæ, mittens iuper eos aquas viuas: tingebat in eis hyffopu, amp;nbsp;adfpergebat eos die tertio amp;nbsp;leptimo, tentorium, homines, amp;nbsp;omnemfupclleâilem: amp;lotis veftibus amp;nbsp;corpore, mundi erant. Si die tertio nó fuit adfpcrlus immundus, die fepti-mononmundabatur. fi quis autem fic / non expiabatur, polluebat landuariu, amp;nbsp;anima eius penbat de Ifrael,quia pec cabat, amp;nbsp;arcebatur de ingreftu loei fan-Üi. IIIc veró qui adlperg^at, quia tan-f;eret cineres,etiam immundabatur, fed auabatveftimenta fua, amp;nbsp;immundus erat vfque ad velperam,amp; eo ipfo mundus.
Item mulier patiens menftruü naturale, immuda crat feptem diebus: le-fiarabatur ità,quôd no admitteretur ad ocumfacrificij,amp;communicans cum ea
-ocr page 115-CHRONOGRAPHIAE. eaincibovel lcdo,omnisq; quitetige-nt eam,immundus ent. locus ctiam vbi federit mulicr taliSjpurificabatur ,vt fu-pràde alia immunditiafeptê dierum di-^lumeft.Sedquç ex contaótuilliusim-Wunda fiût,immûda manebunt vfq; ad vefperam.tangens locu eius, lauabit ve-ftimentafua:amp;ipfe lotus aqua, immü-duserit vlq; ad vefperam. Simili modo fiet deeo,qui tetigeritvas fupcr quod illafederit.Qui coiêrit ignoranter cum menftruata, immundus ent feptem die-bus:amp; omne ftratum in quo dormiérit, polluetur:*punficatio fiet, vt in proximo cafu. fed fi Icientèr quis dormiérit cum menftruata, ambo interfici debet, fi de hoc conuiéli fuerint in iudicio.
Item quicunq;tetigerit animal mor-tuum,quod tarnen licet comedere,im-mundus erit vfq, ad vefperam,amp;eo ipfo inundabitur. Si vero comederit ex eo quidquam fiue portaucrit, lauabit ve-ftimenta fuafimpliciaqua,amp;immun-dus ent yfque ad vefperam. Quidquid immundum eftex animantibus,fiquis portauerit morticinium eius, lauabit veftimentalua,amp;immundus eritvfque ad vefperam;qui veró tetigcrit,immun-dus erit vfque ad vefperam. Sialiquod morticinium eorum fuperaliquod ce-ciderit,polluetur tam vas ligneû,quàm veftimentû aut pelles: tingétur aqua,amp; polluta eruntvfqj ad vefperam,vas aüt fidilecófringetur. Si cecideritfuper ci-bü velvasliquoris, aquaexvafefic im-mundo, immuda erunt,aut ctia fi morticinium ceciderit fupcr ca: fontes veró amp;nbsp;cifternæ amp;nbsp;omnis aquarum congre-gatiOjmunda erit. fi aqua vafis immun-di ceciderit fuper granum feminadum, non polluetur. feciis de feminato. Qui comederit morticinium vel captu àbe-ftia,immundus cft: lauabitque veftimé-ta amp;nbsp;femetipfum aqua, amp;nbsp;contamina-tus eritvfque ad ve(pcra:nofturnapol-lutione immüdus,aut cognofcens vxo-remfuam matrimonialitcr, immundus ent vfq; advefperam. lauabit aqua ome corpus fuum, amp;nbsp;erit immundus vfque ad vefperam. idem in mulicrc. Vcftcm amp;nbsp;pellem lauabuntaqua, amp;nbsp;immun-da eruntvfq; ad vefpera.hi omnes egre-dicntur de caftris deitaüs interim.
GENERATIO XXVE. 97
Si quis feminifluû aut mulierem pa-tientem fluxum fanguinismorbidum, tetigerit, item fi tetigerit ledum eius, item fi federit vbi iHefederit, itemfifa-liuam fupcr aliquem iecerit, lauabit ve-ftimenta fua,amp; ipfe lotus aqua,immü-dus erit vfq; ad vefperam. Idem de con-taminatis alijs. vas autem fidile cófrin-getur.Idem circa vitulam rufam,quant qui combufferit, lauabit vcftiméta fua amp;nbsp;corpus,amp; immundus erit vfq; ad ve-y fperam. amp;nbsp;qui portauerit cineresiftos, lauabit veftimenta, amp;nbsp;immudus erit vfque ad vefperam.Omnis qui ingreditur tentorium mortui,amp;vniuerfavafa ibidem, immunda funt feptem diebus. tol-letq; de cineribus combuftionis atque peccati, amp;mittentin aquas viuas,exq-bus tinget homo hyflopum,amp; prçdida confpcrget tertio amp;nbsp;feptimo die:deindè lauabitfe amp;nbsp;veftimenta fua, ac erit immundus vfq; ad vefperam.' ipfe quoquè qui adfjterfit aqua,lauabit veftimenta fua. Omis qui tetigerit aquas expiatio-nis,immundus erit vfque ad vefperam, quidquid tetigerit immundus,immundum Aciet. amp;nbsp;anima quæ horum quip-piam tetigerit, immunda erit vfque ad vefperam,abftinebit abingreffu atrij.
Vifo nunc de caeremonijs refpicien- ^^^ ^.^ tibus generaliter huncpöpulum,reftat ft^ij. nunc diceredehis, quæ fpecialitèrre-Ipiciunt miniftros vel Leuitas facris de-putatos,de quibuspræcepit Dominus Moifi,dicens:Applica mihi tribum Le- Nu, j.fc il. ui,c quibus Aaron amp;filios eius confti-tues facerdotes. externus autem amp;nbsp;qui non eft de filijs Aaron, fi feingerit officio facerdotum,morietur.reliquam veró tribu Leui fac ftarein confpeéiu Aaron faccrdotis, vt miniftret ei, amp;nbsp;excu-betac obferuet quidquid ad cultuper-tinet multitudinis coram tabernaculo teftimonij, amp;nbsp;cuftodiantvafa taberna-culi. dabisquc dono Aaron ac filijs eius quæ funt oblata à filijs Ifrael.Externus, ideft, qui non eft de tribu Leui, fi ac-cefferitad roinifterium Leuitarû, mo-rietur.
Rurfus præcepit Moifi, vt initiaret Aaro amp;nbsp;eius filios,Nadab, Abiu, Eleazar amp;nbsp;Ithamar,in facerdotes. Tune il- £eu,g. le eolligens multitudinem,Dcivolun-1 tatem
-ocr page 116-lOH. NAVCLEKI VOLVMEN PRIMVM
|
tatem ei in{ïnuauit,lauit Aaron amp;nbsp;Elios eiuSjVeftiuitque ipfum Aaron fubu-cula linea,accingens eum balteo,amp; in-duens tunica hyacinthina, amp;nbsp;defupèr bumerali, quod adftringens cingulo, aptauitrationalijin quo Icriptum crat, Dodrina amp;nbsp;Veritas:cidari quoquète-xit caput,amp;fupér cidarim contra fron-tem pofuit iaminam aurea.Tulit amp;nbsp;vn-Öionis oleum,quo liniuit tabcrnaculû cum omni fupelle0tili,adrperfitQue aï-tare feptem vicibus, vnxitqueillud,amp; omnia vafa eiusjabrumq; cum bafibus fanóUficauit, oleo fuper Aaron fufo,id vnxit amp;nbsp;manus eius, ita quod per barham ftillauit oleum vlque in oram ve-ftimenti eius. Filios autem veftibus li-neis amp;nbsp;balteis cingens,impofuit eis mi-tras,amp; manus eorum oleo liniuit fan-dificato» Cumque adfperfifletvtrun-q; altare feptiès aquisgt; vnxit amp;nbsp;omnia vafalabi-umque Gmul;obtulerunt Aaron amp;nbsp;filij eius vitulum pro peccato fuo, fuper caput eius manus imponentes;qucm cùm immolalïent, Moifestinxit digitumin languine,amp; tetigit exeo cornua altaris per gyrum.quoexpiato,fuditreliquum fanguinem ad fundamenta eius:adipem vcró qui erat luper vitalia,amp; reticulum iecoris,duosquerenunculo$ cum arui-na fuaj adoleuit fuper altare, vitulum cum pelle amp;' carnibus ac fimo cremans extra caftra,Geut prçcepcratDomiûus. obtulit amp;nbsp;arietem in holocauftum fe-cundum ritum cófecrationis: quê cum immolaffet Moifes, lumens defangui-nc,tetigit extremum auriculæ eorum dextrx,amp;pollicem manus dextrç,fimi-Iitèr amp;nbsp;pedis, reliquum fanguinis fudit fuper altare per circuitum, adipcm ve-roomnem amp;caudam, renesq; cum re-nunculis amp;armum dextrum,leparauit. Tollensque de caniftro collyridam vnam amp;nbsp;laganumvnum amp;nbsp;cruftulam vnam, omnia Gmul tradidit Aaron amp;nbsp;Elijs eius. quafidiceret: Accipitepotc-ftatem lumendi fimiliaa Domino, qui cùm teneret ca inter manusjuperpolu-it Moifes omibus peétulculum. tenen-tes ergo filij Aaron omnia bçc in ma-nibus,eleuauerunt eacoram Domino, et tradiderunt ea Moifi, qui omnia ado |
leuit Domino luper altare,eo quod ob-latio confecrationis elfet. alfumenslt;^uc vngentu, amp;nbsp;de fanguine qui erat in aï-tan, admilcens aquas fontium,ad(perfit eos amp;nbsp;fuper veftimenta eorum. Cumt^j landificati elfentin hue mo-dum, reliquas carnes arietis coxerunt ante fores tabernaculi, amp;ib'i comede-runt eas eum panibus, qui refidui fue-rant in canifh'o: et quod in craftino fu-perfuit, crematum eft. Inhunc mod urn iterauitfingula quae dixi,fepté diebus, excepto quod non veRiuit eos, quia femel induti, feptem diebus noh depolu-erunt vertes fanduarij, nee de atriota-bernaculi'die aut noéte funt egreffi, led obferuabat curtodias tabernaculi, licut prxcepitDominus. Fado odauo die, vocauit Moifes Aaron amp;nbsp;filios luos, ac maiores nam , Hrael,dixit^ue ad Aaron: Tollede ar-mento vitulum pro peccato,amp; arietem in holocauftum,vtrunqueimmacula-tum,amp;offerilloscoram Domino,Io-quérislt;^ue ad Ilrael:Tollitehircum pro peccato, amp;nbsp;vitulum atque agnum an-niculum amp;fincmaculainhoiocaurtu, bouem amp;nbsp;arietem pro pacificis, amp;nbsp;immolate eos coram Domino, in facri-ficio fingulorum fimilam coniperlam oleo offerentes: hodiè enim Dominus apparebitvobis. Tulerunt ergo cundaquæ iuflerat Moiles ad ortium tabernaculi, dixitque Moifes ad Aaron: Accede ad altare, amp;nbsp;immola pro peccato tuo. deprecate pro teamp;propopulo. Accedes Aaron adal- Sicrif«** tare, immolauit vitulum pro peccato Aaro»* fuo, cuius fanguinem obtulerunt ei filij fui, in quo tingens digitum, tetigit cornua altaris liolocaurti,amp; fudit refi-'duum ad bafim eius.adipem,renuncu-los, amp;nbsp;reticulum iecoris,quælunt pro peccato,adoleuit,ficut præcepcratDo-minuSjfuper altare: carnes veró amp;nbsp;pel-Icm, extra cartra combuffit igni.Immo-lauit amp;nbsp;holocaurti vidimam,obtule-runtlt;^ue ei filij fui fanguinem, quem fudit per altaris circuitum. iplam etiam hortiam in frurta concilam, cum ca-pite amp;nbsp;mcmbris,omnia fuper altare cre-mauit, lotis aquapriusmtelbnis amp;pe-dibus. Pro |
|
CHRONOGRAPHIAE. Propcccatoveró populi offcrês,ma-ftauit nircu,cxpiatoque altari,fccit ho-locauftum,addens in lacrificto libamê-ta quç panter otïeruntur:amp; adolens ea luper altare abfq; cercmonijsbolocau-fti matutinijimmolauit amp;bouern atq; arietem hoftiaspacificas populi.Obtu-Icrun^; filij eiusfanguinem,quem fu-dit fuper altare per circuitum: adipem autem amp;nbsp;caudam arietis, renunculosq; cum adipibus fuis, amp;nbsp;reticulu iecoris, pofuerunt fuper pedora.Cumque ere-niati effent adipes,pedora eorum amp;nbsp;armos feparauit Aaron, eleuans cora Do-i^ino,ficut præceperatMoifes. Et ex-tendens manum ad populum,bencdixit ei,ficque completis hoftijs pro peccatis, bolocauftis amp;nbsp;pacificis, defcendit. Ingreffi autem Moifes amp;nbsp;Aaron ta-bernaculum, orauerunt Deum, appa-ruitq; gloria Domini omi multitudini: Ignis eufto- ^'^^^‘^^S''^^^5 'gi''’^ à Domino, deuo-dia, rauit holocauftum amp;nbsp;adipes quierant luper altare.quod cum vidiflent turbæ, laudauerunt Dominum, mentes in facies fuas. Hic autem ignis conleruatus eftvfq-adeaptiuitâtem Babylonicam. i.Mac.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r tune enim luit ablcoditus m puteoIic-co per facerdotes illius temporis,amp; tem pore Nebemix iterum inuentus.de boe Icib^. nbsp;nbsp;igne prçcepit Dominus, dicens:Ignis in altari meo femper ardebit, quem nutriet faccrdos, fubijciens ligna manè per fingulos dies. Ignis ifte eft perpetuus, qui nunquàm deficiet de altari,nec al-tero igne vti licebat. Cùmvero cineres abundabant, indu ebatur faccrdos veftibus quatuor la-cerdotalibus: amp;nbsp;tollens cineres,reponc-bat in peluim iuxta altare: amp;depofitis tune veftibus lândis,indutusque alijs forte ad boc deftinatis,cineres efferebat extra caftra,amp; in loco mundiffimo vfq; adfauillam faciebat conlumi. Nadab. Arrcptis autem Nadab amp;nbsp;Abiu filij '“’ nbsp;nbsp;nbsp;Aaron thuribulis, impofuerunt ignem j^y jQ nbsp;nbsp;alienum,non de altari: amp;incenlumde- lupèrofferebant, quodeis prohibitum erat, egreßusq; ignis à Domino, deuo-rauit eos, amp;nbsp;mortui lunt. dixitq; Moifes ad Aaron: Hoe eft quod locutus eft Dominus: Sanäificaborinbis,qui in-dilcretè appropin quant mibijatq; glo- |
GENERaTIO XXVIL 99 rificabor. quod audiens Aaron,tacuit. Vocatis autem Mifabele amp;nbsp;Elifapbam filijs Oziel patrui Aaron,dixit Moifes: Ite, amp;nbsp;tollite fratres veftros de conlpe-Ö:u fanftuarij, amp;nbsp;ablportate extra ca-ftra. Confeftim pergentes, detulerunt eos, ficut iacebant,veftitoslin'eistuni-cis,eieccruntque foras.quot; nec corpora nec veftimenta corü erant cremata,fed cum veftibus fepulti funt. Dixitq; Moifes ad Aaron amp;nbsp;ad Eleazar amp;nbsp;ad Itbamar:Ca-pita veftra nolite nudare,amp; veftimenta nolite fcindere,vt gentes faciüt,nè forte moriamini.Iulfitquefilijs,vttolleret partes de hoftijs lalutaribus, amp;oblata pro pecCato, quorum fanguis non erat illatus in tabernaculum, «amp; comede- rentea. Inter hæc hircum, qui oblâtus fue-rat propeccato,cùm quxreret Moifes, exuftum reperit negligentia eorum.ira-tusque contra filios Aaron Eleazar amp;nbsp;Ithamar, ait;Cur non comediftis hofti-ampropeccatoinloco fanfto, vtpor-taretis iniquitatem multitudinis, præ-fertim cum defanguine illius non fit il-latumintra fanóta? Refpondit Aaron: Oblata eft hodiè vidimapro pcccato, amp;nbsp;holocauftum coram Domino, mihi autê accidit quod vides, quomiodó potui comedere earn, aut placere Domino in cxremonijs mente lugubri?quod cum audiffet Moifes, recepit fatisfa-dionem. Dixit Dominus ad Moifen:Loque- I-c“«*i? re ad facerdotes filios Aaron, nc con-taminentur in mortibus ciuium fuo-rum, nec etiam principis, id eft, non interfintfuneribuS, nifi tantum patris, matris, filij, filiçve,fratris, fororis,vir-ginis,nec eos lauent,fepeliant vel plan-gant, nec radant caput, fed nec babe-ant concubinas, nec in vxorem ducant fcortum,aut ancillam,ncc captiuam, nec viduam, nec repudiatam, nec eas quæ de pandochijs aut cauponibus vi-tam agunt. Sacerdotis filia deprçhenfa in ftupro, flammis exuretur.Pótilex ve-ro maximus qui vndus eft,et cuids ma-nus conlécratx lunt, caput fuum non difcoopcriat, veftimenta lua non fcin-dat, admortuum non ingrediatur.(vn-dè nec Papa exequijs intereffedicitur, j 1 etiam |
(«o ton. NAVCIERI VOLVMEN PRIMVM
etiim fi mater vel pater moriatur.)vif-einem ducat vxorem, amp;nbsp;tantum mentis lux. tarnen de ftirpe regia pofteacon-ceflum eft ducerc vxoreni ob reueren-tiam.
In communi vero prxeepit faCerdo-tibus,ne quis in diebus vicis lux vinum aut aliud quod inebriare poftet, bibe-rct,vt feiretdifeernere inter fandum amp;nbsp;prophanum, mundum amp;immundum, amp;nbsp;vt doceret filios Ilrael légitima Domini, ne moriatur qui fecus faceret.
Iten'im prxeepit, dicens: Homo de femine tuo, qui nabuerit maculam,nó olFerat panes Deo, nee accedat admi-niftenum cius:fi cæcus fuerit, bclau-dus,li vcl paruo vel grandi na(o leu tor-to, fifrado pedefiue manu, fi gibbus, ft lippus, ft albuginem Habens inocu-lo,iiiugem l'cabiem,fiimpetiginemin , corpore, vcl herniolus, omnes Hi non miniftr ent:vefcentur tame panibus qui olTcrunturinfanduario,itAduntaxat, quod intra velum non ingrcdiatur,nec accédant ad altare.ftnt ergo fandi, ait Dominus,quia ego landus fum.
Iterumlocutus eft Dominus.’Loque-Lca xu nbsp;nbsp;re ad Aaron amp;nbsp;filios eius, vt caueant ab
His qux confecrata funt,tdeft, oblata funt A filijs Ilrael,fcilicet ne irreuerétèr tangant vel comedant. Omnis em Homo qui accedet de ftirpe veftra ad ea oblata, in quo eft immunditia,pcribit coram Domino.Homo de femine Aaron, qui fuerit leprofus, aut patiens feminis fluxum,aut immundus ex tadu morti-cinij,pollutuseritvfq; ad vclpcram:no vefeetur de his quç ländificata funt mi-hi,antequam fanetur.Qui tetigentim-mundum luper mortuo,id eft, ex perti-ncntibus ad mortuum, amp;nbsp;qui tetigerit leminifluum, amp;nbsp;qui tangit reptile, aut quodlibet immundû,immûdus eft vfq; ad velperam,et non vefeetur fandifica-tis:fed cùm lauerit carnem fuam aqua, amp;nbsp;occubueritfol, tune mundatuserit amp;nbsp;vefeetur. Morucinium amp;nbsp;captumà bcftia,non comedent.Omnis alicnige-nandn comedetde fandificatis, ideft^ qui non eft de ,femine Aaron, exeeptis vernaculis dom fis amp;nbsp;emptitijs:inquili-nusautem amp;mcrcenarius nonvelcen-tur ex eis. Q^i autem per ignoranti-
am comederit,addat quintam partem^ amp;nbsp;det facerdoti in landuarium pro peena.
Idem per omnia die de filia facerdo-tis,cuilibet ex populo nupta.Sin auteni vidua vel repudiata, amp;nbsp;abfque liberis, reuerla fuerit ad domumpatrisfui,fic-ut puclla confueuerat, aleturcibis pa-tris, dum alias non fitimmunda.Etfic tarn mares quAm foemin£e,eomederepo terant dedecimis decimarum,de primi-tijs, primogenitis, hoftijs falutanbus, hue pro gratiarum adione, fiue Iponte aut ex voto oUatisjdum tarnen non effent immundi.Hoftia tarnen falutari$,li pro gratiarumadione fiebat,eodem die comedi debebat, ncc in alterum refer-uari. Si voto vel Ipontè quis obtuliflet, fimiliter codem die. ft tarnen quid de co incraftinum remanfiflet, vefei licitura erat.quicquid autem tertius inuenilfet dies, igni confumebatur, quod fi quis die tertio de vidimis pacificorum co-mediftet, irrita fiebatoblatio eius: pacificorum etiam tertia pars, cedebat of-ferenti, quamcomedere potuitvbique in Hierufalem.poterant etiàm ad hoc inuitarc quofcunque, duntaxat mun-dos.
Erat amp;nbsp;aliud fpeciale: panes enim fermcntatos in hoc lacrificio obtulerut ad efum carnium, oblationem tarnen fuper altare nonponebant. De hoftia vero pro peccato commiffioms amp;nbsp;ob-milfionis, parscremabatur, pars cedebat in vfum lacerdotum, cundisfcili-cet filijs Aaron,^ æquahter diuidebat: foil autem mares comedebanthae partem in atriotabernaculi, no tarnen lub dio,fed in exedra, amp;nbsp;eodem vefeeban-tur die, omnis Icilicetmafculus de généré faccrdotali. Excepta erat hoftia pro peccato, cuius languis inferebatur in tabernaculum: hxc comburebatur ficuthoftia pro peccato facerdotis aut multitudinis. in Hoftia pro peccato,panes abfque fermento ofterebantur ac melle. Eft tarnen verum, quod etiSLe-uitx qui leruiebanc intemplo, fuften-tabanturde oblationibus amp;nbsp;facrificijs quæ fiebant in templo.
Ad hæc locutus eftDns ad Moi-fen: Praecipe filijs llfael, vt oHerant tibi oleum
|
CHRONOGRAPHIAE. LcM.i4lt; ^R^’’^ puriffimum ad concinnadas lu-' cernas iugitèr extra velüteftimohij foe-deriSj fcilicet quod dinidebat fan ft urn ianftorunijità vt omes feptem lucernç arderent de nofte,ac die tres tantum. com^onet(^; eas AarOn à vefpere vfq; in mane cultu fempiterno, àCcipieSque fi-Pe pnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ duodccitn panes (oui fin-propoCtio- guh habebunt duas decjmas ephij hoe »*gt;. eftjdecimam parte epbi) faceraotes coquere ac formate facias, quorum lenos lüper menfarn Cora Dom.ino ftatuas al-trinfecus, puta fcx in quolibet ordine, vnus fuper alium, amp;nbsp;pones fupcr cos tbuslucidiffimum. eratenim vas aureû thure plenum in lummitate lex panu. Et per fingula labbata mutabantur. erunt^j Aaron,inquit, amp;nbsp;filiorfi eius, qui cömedent cos in loco fanftoln ne-ceffitate tarnen poterant alijs dari,ficut Achimelech dedit Dauid, vocabaturq; panes propolitionis. Etant alij panes Leuitici,quibus'Le-uite velcebantur,qui propter maculam miniftrare non poterant, amp;nbsp;filia fami-liæ,non autem aliae, liuemaritata aut viduavel repudiata,nifi neceffitatc rc-dilfet ad patrem,ficut'lupri tadum eft de boftia lalutari, Erat amp;nbsp;adhuc panes, difti laici, id eft,communes,quitus lai-ci vefci poterant. i.Rcg.u. Fanes Leui« tici. Fsnulaici. Num.8. DeLcuitis Iterum locutus eft Do’minus ad Moi-lën:Tolie Leuitas de medio filiorü Ilra-cóiècridii. dj amp;nbsp;fandificabis eos. Itaque Leuitæ pniis adiperfi aqualuftrationis, rafiss^j omibus pilis, exceptis capillis, lotis etia jndumentis,coram Domino ftatuuntur ad oftium’tabcrnaculi. conuocataque multitudinc,ac ponétes manus fuas iu-pereos filij Ilrael, obtulcruntillos Aaron munus Domini,vt feruirent in mi-hifterio. Leuitæ tarnen obtulcruntbo- ucs duos, quorum alterum lacrificabat Aaron pro peccato, alterum in holo-cauftum. Poftea^uc ingrediebantur ta-bernaculum foederis, feparati de medio filiorum Ilrael,vt feruirent Domino. DixitqueDominus:Pro primogeni-tis accipio eos, landificauii^ue ac tra-didi Aaron ac blijs eius de medio popu-li,vt feruiant mibi pro Ilrael in taber-naculo, amp;nbsp;orent pro eis. lubiunxitque, Hæc eft IcxLcunarumiàaj.annoamp;iu- |
GENERATIO XXVlt lor pra, ingredientur vt difcant miniftrare in tabernaculo foederis: fed à 30. anno amp;fupra vfq; adquinquagelïmum mi-hiftrent mibi, ftentque in tabernaculo. Cum^; quinquagenmum annum im-pleuerint, fetuire cclTabut, fcilicet quo adoncra,eruntlt;^; miniftri fratrum fuo-rum in tabernaculo, vt cuftodiant qua: fibi fuerintcommendata, opera autem extuncipfi non facient.Nonbabebunt Qy^ facer, lacerdotes amp;nbsp;Leuitæ partem amp;bæredi- dotû bon», tatem cum reliquolfrad, quiafacrifî-cia amp;nbsp;oblationes comedent miniftran-tesin tcmplo.facerdotûenim eruntfa-crificia,oblationes ornes, primitiæ fru-menti,vini, olei, lanarum ex ouiû ton-fionc, primogenita quoquè ac vota, omnes^j décimas dedit Dominus blijs Leui,vtleruirent ei in tabcrnaculo.de bac décima dabant Leuitæ décima lum-mo facerdoti. Offerte, ing.t Dominus, Num.7. decimamdecimarum Aaron, optima amp;nbsp;cleda erunt cunda quç dabitiSjnè mo-riamini. Et fadum eft in die qua compleuit Moifcs tabernaculum,vnxitamp; fandi-bcauit vafa amp;nbsp;altare, obtuleruntdjue principes Ifracl amp;nbsp;capita familiarü mu-nera coram Domino. Sex plauftra te- Munera ad da cum duodecim bobus: vnum plau- j’^”“*“* ftrum duo duces tribuum duarum, amp;nbsp;vnumbouem bnguli. ai^ueDominus Moifi: Sufeipebçc invfümtabernacu-li,amp; trade Leuitis.duo plauftra amp;nbsp;quatuor boues dedit blijs Gerfan, qui por-tabant ex ofbcio tabci naculi mollia, quatuor alia plauftra amp;nbsp;odoboucs dedit blijs Mcrari,illi portabatdura.Caa-tbitis veró non deditplauftra,qui por-tabant fandiora, id eft,ea quæ erant in tabernaculo, huraeris.uis. Deinde finguli duces u. tribuum in dedicationé altaris munera obtulerut. primo dieobtulit Naafon de tribu lu-da,bliusAminadab,acetabulum,id eft, Icutcllam argenteam pondo 130. bel0-rum.in hoc probabatur incéfum,pbia-lam quoque argenteam 70. bclorum, vtrunque plenü bmila confperfa oleo inlacribcium. Mortariolum quoq;ex decem bclis aureis plenum incenfo,id cft,coclear.Bouem de armcnto,amp; arie-tem amp;nbsp;agnum anniculuminholocau-i 5 ftum. |
toi ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
ftum,hircumlt;^ucpro peccato.Et in fa-crificio pacificorum boucs lt;luos, aric-tes quinquc,hircos quinque,agnoi an-niculos quinque. SecundoHicobtulit Natbanaeldux de tribu Ifachar, fimilia qdæ Naafon, Idem fecit tertio Heliab de tribu Zabu-lon,quarto Eldur de tribu Rubê,quinto Salamihel princeps filioru Simeon, fexto Heliafaph de tribu Gad, feptimo Elilama de tribu Ephraim, oâauo Gamaliel de tribu Manaffç, nono Abidam de tribu Beniamin, decimo Abiezerde tribu Dan, vndecimoPhagiel de tribu Afer, duodecimo Ahira ac tribu Nc- NuOl. i. tex Nazu rsorum. Defacrifi-ClJt. Cumque ingrederetur Moifespudi-uit vocem Domini: Nazaraeorumerit lex, qui fe deuouebunt perpétua, aut certum ad tempus: Omni tempore fe-paratiohis fuænouacula nontranfibit îuper caputfuû. nil quodinebriarepo-teft,bibant.non comedantfruftum de vineaabvuavfque ad acinum. ad nullum mortuu in^redianrur. quod fi quis moriaturfubito coram eis,polluentur: caput radent ilico, die leptimo ofte*-rat quifq-, par turturum aut duos pullos columbarum:faccidos vnumfacl-at pro peccato,rcliquum inholocau-ftum, diesque quos fecit, pro infedis erunt. Completis autem diebus votifui,of-ferat agnum anniculura in holocau-ftum,ouêanniculam propcccato, ari-ctem in hoftiam pacincam, caniftrum quoquè diuerforum panum azymôiû ac libamina,exceptis his quœ fpontè offerte vult. Offert autem mulier,fi votum fecerit,p.ficlos:vir, quinq^uagin-ta,fi poterunt. ad arbitrium veto laccr-dotis,paupcr offert.Hoftijs immolatis, àlâccrdote radetur Nazaræusadoftiû tabernaculi,ponct(^uc lacerdos crinem in ignem facrificij,amp;fic ad communem hominum vitam redire potent,nifi perpétua fitdçuotus. Nunc de lacrificijs amp;nbsp;oblationibus erndicendum, circa quæ quatuor crût confideranda: lacrificia quæ Deo offe-runtur, eorum caula, tempora, amp;nbsp;lo-ca.Eorum quæ offeruntur, triplex erat dilcrctio: aut emm erat oblatio de ani- |
malibus, amp;nbsp;facrificium dicebatur: Âc-bataut de tribus tatum animalibus,dc bobus, ouibus amp;nbsp;capris: ex volatilibus tantum de turture amp;nbsp;pullis colûbæ,ex-cepto quodinemûdatione leprofi pafferes offerebanturDc his quoq; quç ex terræ nafeenobus invfum hominûve-niunt, offerebant farinam aut Ipicas, panem, vinum, oleum amp;nbsp;fai in condi-mcntum,thus quoquèinfolatium. Ex his quæ funtdeficca materia feu andis, propric oblatio dicebat: deliquidis vc-rô,diccbatur libatio. Mel verô no offc-rebatur neque fermentum,cxccptispri-Tnitijsmellis,amp; quodin hoftiapacihea panes fermçntati offerebâtur, fuper aï-tare tarnen non ponebantur. Sacrificiorumverô vfustriplex erat: Triplet’*'* Quoddam offerebâtur ad reucrentiam fawfio’’’ diuinæ maieftatis ac bonitatis,hoc to-tum comburebatur, amp;nbsp;idcirco holo-cauffum dicebatur. Quoddam öftere-batur pro peccatis Deo, quafi ex nc-celfitate remiffionis obtinendæ. iHud diuidebatur in duas partes: vna pars comburebatur, altéra cedebatinvfum laccrdotum,ad fignificandum quôd cx-piatio peccatorumfit à Deo permini-fterium faccrdotum,exceptofacrificio pro peccato totius populi vel iolius fa-cerdotis: tune enim totum comburebatur. Tertium facrificium vocabatur hoftiapacifica,quç offerebâtur vel pro gratiarum adione, vel pro falute aut profperitate offerentium:etifta diuidebatur m très partes, vna incendcbatur in honorem Dei, alia cedebat in vlum facerdotum, tertia in vlum offerenti-um,ad fignandum quad falus hominis eff à Deo, dirigentmus miniftris Dei, ^amp; coopérante offerente. Hoc autem generaliter lèruabatur, quod fanguis Óe adeps non veniebantin vfum prædi-doru, fed languis effundebatur ad crc-pidinem altans,adeps adurebatur ignc. Îdololatræenim libabant inlanguinc, amp;nbsp;comedebant adipes, co quod vita in fanguine, nutrimentum in adipe con-fifterct. Caufaru igitur facrificiorö, triplex crat difterentia. Offerebant enim ah- çj^.^^^^ quando fpontè, alij neceffario óf du- lt;.^u^, plicuèr, vel ex voto, vel ex præcepto. Vndè |
CHRONOGRAPHIAE.
« Liu Ji Yquot;j) jg inter facrificia holocauftum erat peifediffimum.fiebat enim in his tribus Pos imraa- armêtis,dcbobus lcilicet,ouibus amp;nbsp;ca-cultfus. pris;amp;in auibus,de turture amp;nbsp;coluba. de pecudibus offerebaturtatiim mafcu-lus anniculus,id eft,vnius anni, vel circa, excepte boue, qui lupra annû pote-rat offerri. Erat amp;nbsp;immaculatus, quod nóintelligas de macula vellens, fedde-fedu corporis,id eft,non debili aut fra-Üo mcbro,papillas aut fcabicin babens amp;nbsp;fimilia:otterebaturq; primo lacerdo-ti adoftiu atrij tabernaculi,vt videretfi idoneum animal effet, pofteà offereba-tùr adoftium tabernaculi Domino, ita pnus offerre volcs,lauabat manus,quia prêter mare facerdotü,eiat in atrio duo maria,vnum virorum, alteru mulieru. j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pofteaimpoluitmanuluper caput ho-
3/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffixinfignum abdicationis,quamtunc
recepitfacerdos, reducebatq; ad altare holocauftorü:amp; flans ab aquilone, im-molabat Dno ad latus altaris, funde-batq; languinem cius circa crepidinem altaris.detraélaq; pelle,quæ erat faccr-dotis,artus infrufta concidebat.quibus lotis cum capite, pedibus amp;nbsp;inteftinis, adolebat fuper altaré omnia in odorem fuauitatis,lcjlicetex offerétiumfidc amp;nbsp;deuotione.
£^j Sinautem deauibus fieret holocau-ftum,fortè fi pauperes crant, offereba-tur aut pullus turturis autcolûbç, cui frangebatfacerdoscollum fola manu: amp;nbsp;retorto collo cum capite fub alcclla, vngue cutem colli vbi fradum erat,rü-pebat: ac fulo fanguine circa crepidinem altaris,veficulam gutturis amp;nbsp;plumas j^roijeiebat adorienteininlocofe-creto,vbi cineres effundebantur:cófra-disq; afcellis manu, adolebat ea luper _ „ , . altare bolocaufti. Et bæc bolocaufta, Sscrindoru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
•ppellatio minora crantvoluntanaq; : nam quæ-amp; forma, dammaiora erant amp;nbsp;ncceffaria,vbi amp;nbsp;l^M-ï-xS. pellis ac fimus ctiamincendebatur,non .• tamé fuper altare.de his dicetur. pofteà, vbidepeccato multitudinis aut facer-dotisagetur.
. Sacrificia verb vel oblationes, quæ vel pro gratiaru aétióefiebat,vcl ex veto aut ipontè,falutaria vocabantur.Et ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiebät de animalib’prædidis, non ante
‘’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ambus.Sanè in mede offerendi idem
GEKERATIO XXVlt wj fiebatvtinholocaufto: fed in hoc crat differentia, quiahîc offerri potuit vol mafculus vel fœmina, annicul® vel gra-dior,immaculatatamen:parsveróince* • lt;nbsp;debatur Domino,pars erat facerdotum, pars offerentium.* de armento omnis adeps,id eft,pinguedo interior, nam ca quxeftfupra carnem animahbus, aut eftaruina,aut lardum,quç carni admi-xta,jppriè pinguedo : quæ eft in intefti-nis,proprie a^cps eft: écadeps Domine) offertur.
Eftautêtriplex adeps: vitaliû,(ideft, Adepttri-cordis amp;nbsp;vêtris)iecoris, (id eft, reticuli) P^'*’ amp;nbsp;renum.hos adipes tres, ac duos renes amp;renunculos,adolcbit facerdos fuper altare. eadem etiàm de capra. fi verb de ouibus erat oblatio,præter prçdida óf-ferebatur cauda intégra, amp;nbsp;pellis erat facerdotis qui öfter cbat:armus verb dexter amp;nbsp;pc du s cedebantin vfûs facerdotum,amp; lingua cum faucib' quæ pedo-ri adhçrebant.his(vt prædidum eft)ve-feebantur in domibus cum vxoribus amp;nbsp;liberisamp; domotota, mundis tantum: reliqua crant offcrentium,amp;indè epu-labantur coram Dominoinipfo atrio, veliuxta,immbintota ciuitate Hiero-folymitana. licebatctiä exhista facer-dotibus, qalqs edere ad hoc inuitatis, ità tamen,fi pro gratiaru aélione hoftia fuit,eadem die vefci licebat,nec in alteru referuare:fiverb ex voto vellpótc of-fercbatur,amp; quid in craftinum reman-fiffet,vefcilicebat : qubdfi quis die tertio comediffet,irrita ciusfiebat oblatio, amp;peribat anima cius de populo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Qubdfi manus hominis animal inue-nirenon potuit, puta pauper,ofterebat pro falute vel pace fimila, farina fcilicet delicatiffima, fundens defuper oleum: thusq; offerebatur cum ea.Sacerdos au-temthusamp;pugillüfimilx oleatæ adolebat fuper altare in memoriam öfteré-tis,rcliquu erat facerdotu.Si verb de fimila eödum offerebat, panes fine fer-mento,cófperfbs oleo, cottos in cliba-no vel in craticula offerebat amp;nbsp;lagana. Si verb codumin fartagine oftcrebat, conlperfum oleo amp;nbsp;fine fermentoerat, diuidebatur minutat'im. Exhislaccr-dos offerebat coram Domino de pani-bus vnumjamp; de fruftis vnum:reliquum i 4 erat
|
W4. lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Hoftiapro peccato. erat Aaron amp;nbsp;filiorum eius ad edédum cum omni domo fua çqua forte.amp; qui-rafium ge- dam dicünt quatuor genera panum fu-iflc,Coélum in clibano,codüm in cra-ticula^Codum in aqua, quod laganum appel!ant,amp;coaum infartagine. Hoftia vero pro peccato,vel fiebat^ peccato facerdotisjaut^ peccato fyna-gogx,autprindpis,aut anima: priuati. Si ergo facerdos qui vndus erat, pecca-bat,delinquére faciens populum,tunc offerebat js fuopeccato per manùs im-fgt;ofitiSem,ad oftium tabernaCuli vitu-umimmacuiatum,amp;coram altariim-molabateum:hauriensq; de languine, infercbatillu in tabernaculu : amp;intin-gensin codigitum, adfpergebat feptics contra velum länftuärijjaC decode po-» ncbat fuper cornua altaris incenfi: amp;nbsp;egredies, reliquum fanguinis fundebat circa crepidinemaltaris holocâufti,amp; omnem adipem cum renibus amp;nbsp;renun-culis adolebat fuper altare:pellé Veró amp;nbsp;omnes carnes cum fimo ctiam offerebat extra caftra in locu mundum, vbi cine-res effundi folebat,ac incendebat ca fu-Oblatio^ per ftrucm lignoru.Quód ft omis turba, ignorantia. jj eft,fynagog3 per ignoratiam pecca-bat contra mandatum Dni,feniorespo-puli offerebant ad oftiu tabernaculi per manusimpofttionem vitulum,amp;ficbaf de eo ficutde priori:oranteq; pro eis fa-cerdote,propiciüs erat ei Dominus. Et fie patet differentia inter hæc ho-locaufta,etea dequibusinprincipio:qa ex bis nihil erat facerdotum, necetiam pellis:totum em Dno cremabatur. nam mébra iftorii cum capite,pedibus amp;in-teftinis lotis,ponebâtur fuper altarc ad adolcndum, nifiadcps cum renibus amp;nbsp;renuncuhs:quia erat generalis régula, de cuius fanguine inferebatur in fan-duariû,nil ex eolicebat remanere, nec aliquid ex eo adolcbatur fuper altare, nift folùmadeps cumrenibus amp;rcnun-culis. In modo etiam offerendi amp;nbsp;numero facerdotum erat differentia: de carnibus enim holocaufti falutaris fiebant nouêpartes,quas fuper altare po-nebant nouem facerdotes,quifq; fuam: vnus veró quatuor fimul offerebat, fci-üendotes ^^^^^ caput,pedes,iccur, amp;inteftina lo-hoc facrifi- ta:duo veró fanguinem offerebant, vt |
omnes fimul effent duodccim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geb?«*** Qlipdfipcccauitprinceps aut tribu- ^^ nus per ignorantiam, amp;pôftintellexe- principe, ritpeccatumjofferat adofliu taberna-culi per manfis impofitionem bircû im-maculatum: quo immolato, tingebat facerdos digitum in fanguine, quo tan-gebat cornua altaris holocaufti, reliquum fundens ad bafim eius, amp;nbsp;adolebat adipem,reries amp;nbsp;renüculos:reliqua erat facerdotis,Scd quia erat hoftiapro peccato,amp; de fanguine eius tinfta cornua altariSjCarnes eius erat fanélx.fan-Öificabatitaq; amp;nbsp;carnesamp;c«teratafta ab cis,fed non quælibct,immô in genere fuo,vt caro carnem,panê panis,fimi-1a fïmilam:amp; non vefcebatur ei$,nifi facerdos vlaftus amp;nbsp;mundus,nec nifi in loco fando amp;nbsp;eodé die: ft quid reftduum effet,igni comburebat:fi vcftis eius pol-luebatur eius fanguine, abluebatur, vc nullum remaneret veftigiu 'fanguinis: alioquivrebatur. vastefteü in quoco-quebaturcaro,frangcbatur:«reum,dc-fricabatur amp;lauabatur. Cum veró pcccabat per ignoratiam obladoi^ anima,id cft,priuatus de populo, ofte- ignare'* rebat caprâ immaculata co modo quo fuprà, vel agnum : ft pauper effet, duos pullos turturis vel colübx,quorum alter offerebatur Domino in holocauftu, alter eratfacerdotum:cuius tarnen fan-guis ad fundamentum altaris effunde-baturfeu diftillabatur,quia pro pccca-tocrat.quódftnec auiculas poteratin-uenire,offerebat ftmilam, décima partem ephi,ncc mittebat inca oleum aut thus,quiâpropeccato erat. Cuius memoriale facerdos adolebat fuper.alta-re,rcliquum habebatin munerc,roga-batlt;^;pro eo,amp; dimittebatur peccatfi. Hoevbiquè intclligas, pro deuotione amp;nbsp;oratioefacerdotis amp;nbsp;offerentis, quae fiebant in fide Chrifti venturi, non au-tem virtute facrifieij. Qui veró peccat,ftbi4; cofcius éft, li- OtMof^ cèt nullus pofftt iplumarguere, offere-bat arieté, curus carnes facerdotes im-molét, amp;(vt pro peccato didu eft) pattern comedat in templo vel loco fando eodem die. Quod ft qui per negligenti- proncf-am liiam peccauerint,id eft,negligendo gent«. mandata, confitebuntur peccatu fuum yolun- |
j»'
3'*
Lb»men,
£)«votit.
if
chronographiae; GPbJERTio xxvn.
voluftt4rie,non vi,amp; redder ipfum caput,id eft,debitum, addantq; quintam partem ei in quern peccauerint.Sin non fuerit quirecipiat,dabitfacerdoti con-uertendum in vtilitatemfuam, amp;nbsp;nihi-lominus offerat arietem pro expiationc peccatiipfius.
Sedquia non offerebatur hoftiavel inbolocauftum fiue in facrificium fine
milaoleo glutinata amp;vinum,quç cum boftiaadolebatur.cuiq; hoftix proprium libamê determinatu erat:pro agno, fimilæ décima pars ephi,vinum quarta pars hin.Erant auté cpbi amp;nbsp;corus,men-furx aridorum:hin amp;nbsp;batus,liquidorü. pro vitulo,de fimila tres decimx, de vino media pars hin: proariete, de fimila duæ decimæ,de vino tertia pars hin,ea-dem erant amp;hirci libamina.
Addefacnficijs vota acfacrata Do-minorfi quis vouitleDeo,quianon eft animal immolaticium,ideó redemptio-nem dabat : mafculus quidê à vigefimo anno vfq; ad fexagefimum,dabat quin-quaginta ficlos argenti ad menfuram fanótuanj,mulicr3o.A quinto aute anno vfq; ad vigefimum, mafculus dabat viginti ficlos, foemina decem. Ab vno mclé vfq j ad annum quintu, mas quinque ficlos,fœmina tres: fexagenarius amp;nbsp;vltra,mas i$.fœmina deccm.Pauper çfti-mationem reddere non valés,reddet ad arbitrium facerdotis.Si quis vouit animal immolaticium, mutari non pote-rat, etiam in melius:fi quis mutäffet pro alio,vtrunq;conlècratum erat Domi-nO.Animal immundum redimet iuxta facerdotis arbitrium, qui ftatuct preci-um,amp;addet quintam partem :fin non voluerit,dabitur alteri, precio taxato. idem dic de domo.
Ager veró iuxta menfuram fementis Kftimabatur,habito relpedu,an ager fit expoffeffione maiorum, aut emptus. Emptum fi quis vouiffet,quia in anno iubileo redibat,iuxta lupputationé an-norum xftimabant:fedfi ex poffelhone maiorum agru vouiffet quis,retulit an venderetfacerdos extraneo: quia tune redibat adeum, fi vouenti nó redibatin iubileo, ideo quintam partem adpreci-um tenebatur addere, Quiequid vero
Domino fuerat confecratü,fiue hofno, fiuc animal,fiue ager,non vænibat,nec redimi póterat,fedmoriebatur, intelli-ge ciuilitèr, puta fi quis de tribu Leui confecretur Domino ad feruiendum in tabernaculo, vt Samuel: fieffet de alia tribu,quianon poffet accedere ad mi-nifterium, tarnen in alijs pijs operibus feruirepoffet,vt Samfon qui fuit ex tribu Dan,amp; confecratus Domino in ab-ftinentiaapotu amp;inebriatiuo, amp;nbsp;filia lepthç in orationibus amp;nbsp;vigilijs, feruus gentilis deputari potuit adlèruilia.
Animal immolaticium non poteratz redimi:fi non immolaticium, amp;nbsp;tarnen vales ad aliqua fcruitia,vt equus,rcmagt;-nebatinobiequiodiuino. fic de domo amp;nbsp;agro.nam nee in iubileo poterant redimi empticia. fic mobilia conlecrata, nonpoterant advlus alios applicari. amp;nbsp;confecratio prædiélorum alia cedebat invfum facerdotis, alia rempli vel ta-bernaculi,fecundiim quod conlecrans exprimcbat.
Nunedetempore.nam adftringeba- Tempus fa-, • j 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? • «ifiewrum»
tur prçceptolegis adoblatioes cxiacn-ficia certis têporibus. Inter hxc aliqua fiebant fingulis diebus, vocabaturque iuge facrificium. Peragebantur aliqua omnifabbato, aliqua prima quaq; die mcnfis,amp; vocabatur neomenia. aliqua certis temporibus anni.
luee facrificium fiebat quotidic,ob- lugefacrifi-lato mane agno anmculo cum libame-tis.is cremabatur die tota.Sacerdos,po-fito in altari agno cu prunis amp;nbsp;thymia-mate,tabernaculüm intrabat, ponés ilia luper aram : amp;nbsp;in velpere, pofito co ' modo alio agno imaltari, accendebat lacerdos omnesfeptemlucernas, amp;fic tota nofte in altari incenfi erat odor luauis, vefpertinum tarnen facrificium melius erat amp;pinguius. Offerebat etia facerdos de luis expenfis affarium farina:,oleo mixto, amp;modica decodione induratx:medietatem quidem manè,et medietatem vefperè.
Sabbato,ideft,fefto Domini, eo die Sabbatua, prater iuge facrificiu offerebatur duo agni anniculi immaculati cum libamé-tis fuis in bolocauftû. Proponebantur quoquè duodecim panes calidi fup mé-lam aurea in tabernaculo, ac per totam fepti*
106 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
feptimanamibi manebant, pofteacede-bant in vfum facerdotum» N«omenia. nbsp;nbsp;In Neomenia,id eft,noua lunaKa-lendx erat legales amp;nbsp;dies ferialis.Eo die offerebant vitulos duos,arietem vnumj agnosanniculos lepte cum libamentis fuis,bircumq; pro declinatioe peccati» omia hçc in bolocauftum,amp; ninilomi-nusiuge làcrificiû nun^ omittebatur. *Martij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quartadecima primi mélis* Aprilis, ïeftuni azy- advefperum comedebapt agnu pafcha-morum, lem,fequenti die inchoabant feftu azy-mofurn, durabat per feptem dies, prima amp;vltima folenniserat ac ferialis. poft primam diem azymorum offerebant Ipicas recentes, amp;nbsp;torrebant igni, aC grana manibus confricabat in modum farris.de boe offerebat affarium vnum, de quo pügillumveldracbmam adolc-bat lacerdos fuper altare: reliquum erat eius. In bis feptem diebus per fingulos dies offerebaturiugc làcrificiû, amp;quod in neomenia conlüeuit offerri in bo-locauftum. A prima die azymorum numerabat feptem bebdomadas,amp; erat pentecofte, Penteeoftc. id eft,quinquagefima. Pétecofte fiebat in memoriamdatæ legis, dicebatur eti-am feftum bebdomadarum, vel feftum primitiüorum ; quia tamé de nouis fru-gibus offerebantur duo panes,quorum quilibet babebat decimam fimilæ fer-rti étâtæ j ideo nibil dé cis ponebatur fuper altare,amp; cum panibus duæ aghæ in elum tantum faccrdotum,amp; nil in cra-ftinû feruabatur. Alibi dicit teXtus,Of-feretisq; in omnibus babitâculis veftris panes primitiarum duos deduabus de-cimis nmdç fermcntatç,offef etisq; cum panibus lepte agnos immaculatos an-niculos, amp;nbsp;vitulumdc armento vnum, amp;arietes duösinboloéauftü.illudpu-tö faéiumdecommunLAt alibi præci-‘ Feftumtu- pitur,Offcres iuxtâ bénedidionem Doo ’™'’’* mini, amp;nbsp;epulaberis coram eo tü amp;nbsp;fili-us tuus amp;nbsp;filia,feruus amp;nbsp;âncilla, Leui-tes qui eftintra portas tuas:aduena,pupillus amp;nbsp;vidua, qui morâtur vobifcum in loco quem elegerit Dominus Deus tuus.vndc dicunt tres frugum primitias fuiffe,inmanipulis,in palcba,in pani-bus,in pentecofte, amp;primitias propriè omnium lrugum,id eft, lèptem Ipecie- |
rum defrumento,bordeo,vinea,oliua, ficu,malGgranato amp;nbsp;palma. Eodem die offerebant bircum pro peccato, duos agnosanniculos, boftias pacificorum. Vocabitis,inquit Dominus,bunc diem Leu.ij. ccleberrimum. omne opus lêruile non facietisineO. Deindè prima die menfis leptimi duplex erat folénitas,neomenia amp;nbsp;feftum tubarum,in quo buccinabat cornibus pecorinis,quiaeodie bberat’ eftlfaac, Gen.»' nè immolaretur,birco fubftituto. Vn-dèpræcepitDns:Dieprima mefisfepti-mieritvobislabbatum. omne opus fcr-uilenonfacietisineo.eadie prçter ob-lationes neomeniæ aciugefacrificium, offerebant in bolocauftü vitulus vnu$, aries vnus,àgni anniculi fepté, bircus ^ peccato cum libanientis luis. DeCima vero die menfis eiufdcm,crat Exo.}4''^ feftum propiciationis,quiâeadie redijt ^^*J^ Moifesadeos,referésDeum ciseffepla-Catum luper adoratione vituli.‘amp; ea die ieiunabantbomines amp;iumenta,amp;pu-crilepténesavelpcravfq; ad velperam, promemoria mortuorum. vridè etiam dicebatur dies afflidionis. dicebat quo-quèdies expiationis,quia ca die expia-batur tabernaculum amp;nbsp;altare, de quo Dominus:Loqucre ad; Aaron,nè omni teu^^ temporeingrediatur lànduariû, quod ^''’'^ eftintra velum cora propiciatorio,quo tegitur area, vt nó moriatur, nifi in die propiciatióis,amp; fic femel in annOregu-laritcr.eo die vitulum pro peccato offe-retdefuo,amp; arietem in bolôcâuftû.tu-nica linea Veftietur, feminâlibus lineis verenda celabit,accingetur zona linea. cidàrim lineam imponet capiti,quibus antè lotus induetur,fufcipietlt;^; abvni-uerfamultitüdinefiliorum Ilracl duos bircos pro peccato,amp; vnum arietem in bolocauftum. Cum(^; obtulerit vitulum, orans pro feamp;dömofua,duos bircos ftare faciet Coram Domino in oftio tabernaculi te-ftimonij: mittet fuper vtrunq; fortem, vnam Dno,amp; alteram capro emillario: cuius exiérit fors Dno, offerct illu pro Jgt;eccato,emilTariû feruabit. His rite ce-ebratis,offerer vitulum : amp;nbsp;rogans pro fe amp;nbsp;pro domo fua,immolabit cum, al-fumptoque thuribulo, quod de prunis «ham |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERTIO XXVH. 107 quot;fi Z altans implet, bauricns manu compo-fitum thymiama incenfum jvltra vclum intrabit in fanôa fandlorum, vt fumo et vapore operiatur oraculum^quod eft fuprateftimoniujamp; non moriatur:tol-letlt;^; de fanguineyituli,amp; adiperget di-gitofeptiès contra propiciatorium ad orientem.Cumq; madauerit hircu pro peccatopopulijinferet languinem eius intra velum, ficut didum eft de f anguine vituli, vt adipergat eregionè taber-naculi,amp; expiet fanduarium à pecca-tisllrael. luxta hue ritum faciet in tabernacu-lo,id eft, in fanda, qu^eft extra velum Uu.ttf. nbsp;nbsp;primü.Nullus hominum fit in taberna- Culo quando pontifex fanduarium in-greditur,donèc egrediatur:ciim autem exiërit adaltarc incenfi, oret profe,amp; fumptu fanguinë vituli ac hird, fundet fuper cornua per gyrum.pofteaq; exibit xabernaculum.orterat hircum viuentë, pofita vtraqj manu fupra caput eius.co-fiteatur omnes iniquitates filioru Ifra-el,quçimprecans capiti eius,cmittet ilium per hominem in defertum. Cumq; portauerit oes iniquitates co-rum in terra lólitariam ac in defèrtû di-mifl'us,reuertetur in tabernaculu tefti-tnonij,amp; depofitis veftibus priorib’,re-hdisqjibijlauabit carnem fuam in loco fando,induetuitq; veftibus fuis.Et cum cgrelfus obtulerit holocauftu,rogabit tamprofeqpropopulo,amp;adipem qui oblatus eft pro peccatis, adolebit fuper altare.ille vero qui dimiferitcaprü, la-uabitveftimenta amp;nbsp;corpus aqua,amp; fic ingredietur in caftra. V itulü aut et hir-’cum qui pro peccato fuerunt oblati, amp;nbsp;quorum languis illatus eftin taberna-culum, abljjortabut foras caftra,amp; co-burent igni tam pelles q carnes amp;nbsp;fimu: amp;quicombuffitea,lauabit veftimenta fua amp;nbsp;carnem aqua cxpiationis de vitu-1a rufa,amp;fic ingredietur caftra. In hac die ent expiatio veftrï ab omi-buspeccatis,dato quod per fpecialia fa-crificia,pcrnegligentiam vel ignoran-tiam,expiati prins non effent. Quintadecima autë dichuius menfis Scenopegia erant leenopegiajhoe eft^feftü taherna-Mebworê ^ulorigin quo Içptem dies habitabant quiiulitito iubvmbraculisjin memoria xl.annorü |
indeferto.protelabatur feptem diebus, njsinfoli-quarum prima amp;nbsp;vltima folennes erat. b^runt*Ult; odauus dies etiam erat folennis, non ^ berati per effet de Icenopegijs, fed quia co diecó- Moifendo ueniebantadfaciendam colledï,fortè ^quot;^^'ç, in vfuspauperum autcómuncs. obfer-uabant autë à die decima pccdenti,qua-tuor diebus interpofitis,vlq; adhac,ic-iunia.Fcrebat autë in his feptem diebus ramos falicis amp;nbsp;myrti, fummitates palmarum,amp; virgulas mali Perfici, onere-bantq; de cundis frugibus terrç Domino in gratiarum adionem. Adh^c offerebat prima dicinholo-cauftum vitulos xüj.arietes duos,agnos anniculosxiiij. amp;hircum pro peccatis, cum libamentis eoru.eadé oblatio aric- tum,agnorum amp;hirci,fiebant per fin.-gulos dies fèquentes,fed de numero vi-tulorum vnus fubtrahebatur in dies^fc-cundo die offerebantxij.tertio die xj.amp; fic confequêtèr.Inodaua3quaï eratfb-lennis, offerebatur aries vnus, vitulus vnus,agni annicuh lepte, amp;nbsp;hircus pro peccato cum libamëtis. Hæ oblationes fëptë folennitatu fiebatde publico,nec propter hoc ceffabâthoftiçfpontaneç, vel neceffariæ,aut iugefacrificium. Et fic tres præcipux folénitates,vt pafcha, pentecofte, ac fcenopegia,habebant le-ptem dies:amp;fabbatuminhis occurrës, vocabatur fabbatumfabbatorum. Pro aqua vero expiatióis, religio vi- Aquaexpj-dimç talis erat:Duxerüt ad Aaron vac- ’U«“*« cam rufam ætatis integræ,in qua nulla crat macula,quae neq;iugûportauerar. tradebatur Eleazaro laccrdoti,quicdu Numuy» dam extra caftra,immolabat in confpe-duomnium:amp; tingensdigituminfan-guine eius, adfperfit aduersus fores ta-bernaculi feptê vicibus:combuffitq; ea, cunétis videntibus, cum pelle amp;nbsp;carni-bus,cum fanguine amp;nbsp;fimo, lignu quo-que cedrinum,hyflopu amp;nbsp;coccum bls tindum mittebat in flammam. Et tunc demiim lotis veftibus amp;nbsp;corpore,ingre-diebaturin caftra,immundusq; erat vl-que advefperamific amp;is qui combuffit. CoUegit autem vir mundus cineres,amp; elfudit extra caftrain loco mundilfimo-. qui cineres portabat, lauit veftes,amp; eti-am immundus erat vfqj ad vefperam.Ex his cineribus fi quis fuiffet poUntus, toilebat |
»•8 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
tollebat vir mundus de cineribus, quos mato vero templo,extunc non fuit lici-mibtin aquas viuas,tingebatque ex eis byflopum,amp; adfpergebat tertio die amp;nbsp;feptimo immundum,fiue fuiflet tento-rium,fupellex aut homo: tune lotis vc-ftibus amp;nbsp;corpore,erantmudi,proutfu- j^ ifliferuabantur diù,ità qgt;aliqui tradat fèx tantum vaccas immolatas per totu tenmus durationis vtriufq; tcpli,'amp; inde nebat aqua expiationis. Ppftremi'im delocofacrificandiprç-cri can i. ççpj^j)^^. (g[lm terra Chananæorum Dcutj», poflederitis,ea facietis quæ Deo placita iünt.fitvobis vnaciuitas facra in loco optimo amp;nbsp;prçclaro,quacunq; neus fibi elcgerit,amp; templu vnum in ca fit.in alia verociuitate nectéplum,nec altarefit. Deus enim vnus,amp;gcnus Hebræorum vnum.conueniantq; inilla ciuitatetèr in anno à finibus terrx, quatenus Deo amp;proillis quæ poflident, gratias refe-rant.Omne mafculinum apparebit co-ramDomino.bonum cftenim,vt inui-cèm contribules fe non ignorct, fed fua ftudia fibi comunicent.illuc venietis,amp; offeretisinloco illo bolocaufta amp;vi-étimas ac facrificia veftra,pnmitias, vota amp;nbsp;donaria,primogenita quoquè: ibi epulabiminicoram Domino Deo. Ça-ue nè offeras in omni loco,lcd in eo ta-tum quéelegeritDominus.Homo qui-libet de Ifrael fi occiderit alium, amp;nbsp;non obtulerit ad oftium tabernacuii oblati-onem Domino,fanguinisreus erit.offe-rat filij Ifraelfacerdotihoftiasfuas,fun-detq; facerdos fanguinem. Pro quo nota,® ante conftruftionê tabernacuii offerebant palsim:fedpoft-quam tabernaculum eft fadum,nó po-tei at alibi offerte, quandiù fucrunt in deferto,exceptisfacrificijsetoblationi-bus voluntarijs.poftu vero tabcinaculu babuit Habilem maniionem.primùm in Silo, fcilicettrecentis quadragintatri-bus anniSjibi fuerunt quietati: non po-terat etiam offerre voluntariafacrificia, nifi in tabernaculo: fed capta area tempore Heli,fcilicet poft trecétos xliij.an-nos, non babuit ftabilem mafioncm vf-que adconfummationem rempli Salo-monis,Sacrificiavotiua amp;nbsp;voluntariæ oblationes poterant alibi fieri: Cofum-tüofferre alibi, quia illelocus fuitfim-plicitèr adboc eledus ad vitandum ab-ulus,nc forte fub boe pretextu idolola- |
triam committerent. ece- lebrare extra Mierofolymä poterant.Et quidquid difficile occurrebat, aut am- Deu.t7' biguum,illuc referendum erat. * LocutuseftDominus adMoifenin Triboï* deferto Sinai de tabernaculo fœderis, * egreffionis eoru ex Aegypto,dices:T ol-lite fummam vniuerfx congregationis Ifrael per cognatioes amp;nbsp;domos fuas,amp; nomina fin^uloru: quidquid fexfiseft Num.ilt; mafeulini, a vigefimo anno amp;nbsp;fupra, omnium virorum fortium ex Ifrael, amp;nbsp;numerabitis cos per turmas fuas tu amp;nbsp;Aaron,eruntq; vobifcum principes tri-buum.J Numeratifuntin delei to Sina de Ruben primogenito Ilraelis,quadra-gintafex millia quingcti: de filijs Simeon, quinquagintanouem millia trece-ti:de filijs Gad, quadragintaquinque milliafexcenti quinquaginta: de filijs ludaper generationes ftias, feptuagin-taquatuor millia fexcenti : de filijs Ifa-cbar,qnquagintaquatuor millia qua-dringenti: de filijs Zabulon, quinqua-gintafepte millia quadringenti:de filijs Epbraim,quadraginta millia quingen-ti:porró filiorum Manaftç, trigintaduo millia duceti:de filijs Beniamin,trigin-taquinq;millia quadringenti :de filijs Dan,fexagintaduo millia leptingenti: de filijs Afer,quadraginta millia*millc quingenti:de filijs Neptalim,quinqua-gintatria millia quadringenti. Hifunt quos numerauerunt Moifcsamp; Aaron, amp;nbsp;duodecim principes Ifrael. fuej-untq; omnes fimul filij Ifrael à vigefimo anno amp;fupra,quipoteratadbellaprocedere, fexcentatria millia virorum quingenti quinquaginta,Leuitis non numeratis. Leuiwn?' Locutus eft Dominus ad Moifen: quot;“®^*^ Tribum Leui noli numerate, fed cofti- j^ugs. tucs earn fuper tabernacula teftimonij: ipfiportabunttabernaculum amp;nbsp;omnia vtenfilia eius,amp; erunt i n minifterio, ac P^*quot; gy*quot;u tabernacuii metabuntur.cùm proficifeendum fuerit, deponent Leui-t« tabernaculum:cijm caftra metanda, , crigcnt.Quifquis externorû accelferit, occi- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERTIO XXVII. «• Lwitarum •fficia. öccidetur.addiditlt;^;Dominus: Numera filios Lcui per domos amp;nbsp;familias,omne mafculinum abvno mefe amp;nbsp;fupra.Nu-merauit Moilês,amp; inuenti funt filij Le-tii,Gerfan amp;nbsp;Caath amp;nbsp;Merari. De fi-Iqs Gcrfan feptem millia quingenti: hij aitDominus,metabünturâd ocCiden-ï4umeru$ tem fub principeElialaph, babehuntq' Lwitarum. excubias in tabernaculo foederisJpfum tabernaCulum amp;nbsp;operimentü eius,tentorium quod trahitur ante fores tcóli foederis, Cortinas atrij,tentorium quo-què quod appenditur in introitu taber-nacuh atrij,amp; quidquid ad ritum al-taris pertinct, tunes tabernaculi, amp;nbsp;omnia vtenfilia cuftodiant.Familia vc-foCaath per nomina abvno menie amp;nbsp;fupra,oélo millia fexcenti, habebutex-cubias fanduarij,caftraifietabuntur ad meridiem, princeps corum Elifapban, filius Ozicl, ent iuper excubias. amp;nbsp;cu-ftodiétarcam,menfam amp;nbsp;candelabru, altariaamp;vafa fanduarij, velum, cun-dami^; lupelleétilem, vt de corum offices iam diceturclariiis. At vero de Mcrari ab vno menfe amp; fupra, fex millia ducenti: princeps eorü Suriel,in plaga leptentrionali metabu-tur.erunt lub cuftodia eorum tabulae tabernaculi,vedes amp;nbsp;colûnæ cum baft-bus luis,paxilli cum tunib*:led amp;nbsp;Moi-fes ac Aaron cum filijs Caftrametabun-turantetabcrnaculum foederis ad orié-talfcmplagam,babcntes cuftodiam fan-étuanj in medio filioru UraebQuifquis alienus accetferit,moriet. erantó; omes Leuitici generis, vigintiduo millia du-céti feptuagintatrcs.Dixit quoquè Do-minus:Tolle Leuitas pro primogenitis filiorum Ifracl,amp; pecoraLeuitarü pro pcCoribus eorû.erûtq; Leuitæ mci.Ego turn Dominus.De precio auté dueento-rum fcptuagintatriü,qui excedunt nu-meru Leuitarum3accipies quinq; fielos per fingula capita ad menlura fanéiua-nj ,dabisq;precium Aaron amp;nbsp;filijs eius: amp;nbsp;fuit mille trecentorû fexagintaquin-queficlorû preciumeorû, quod dédit Aaron amp;nbsp;filijs eius iuxta verbum Dni. Num.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rurfus locutuseft Domin’ ad Moi- Delocatio- fen amp;nbsp;Aaron, diccns: Singularü tribu-wwibunm. r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 urn lingulç per turmas,ligna atq; vexil-la,domusq; cognationü iuarum,meta- Slt;, |
105» bunturper gyrum tabernaculi foederis^ Ad Orientem ludas figet tentoria per turmascxercitiisfui, eritq; princeps fi-liorufri cius Naafon.iuxtaeü caftraba-beant filij Ifacbar, quoru princeps Na-tbanael.ln tribu Zabulon princeps He-liab; vniuerfi in Caftrisluda: numerati funtjfuerut»^; centu oftogintafex mil-lia quadringenti.per turmas fuas primi egredientun In caftris filiorum Ruben ad meridi- eum caftramétati funt tribus Simeon, cuius ptinceps Salamieb ac tribus Gad, cuius princep.s Eliafaph: omnes recenfi-ti,Centum quinquâginta milliaamp; mille quadringenti quinquaginta.per turmas in fecundo loco proficilcentur. Adoccidentalemplagam eruntca-ftra filiorum Ephraim, quorum princeps Helifama, amp;nbsp;cumeis tribus filiorum Manaffæ, quorum princeps Gamaliel,ac tribus filiorum Beniamin, re-cenfiti, centum oftoginta millia centum.per turmas fuas tertio loco profi-cilcentur. Adaquilonis parte metabuntur filij Dan,quoru princeps Abiezer. iuxta eü tribus A(er,quorum princeps Pbegicl, amp;nbsp;tribus filiorum Neptalim, quorum princeps Abira.vniuerfi de caftris Dan, centum quinquagintafeptêmillia fexcenti. nouiffimi proficilcentur. Fece-runtq; filij llrael ficutpræceperat Dominus, caftrametatique funt per tur-mas,profettiqucperfamilias ac domus patrumluorum. Addidit quoquè Dominus Moifi,di- Mum.}, cens:Tollelumma filioru Caath, à tri-gelimo anno et fupra,vlq; ad quinqua- eius officijs gefimum,vtminiftrent m tabernaculo loederis.hiceftcuk’ filioru Caath.Ta-bernaculum foederis ingredientur Aaron amp;nbsp;filij cius quandó lunt mouenda caftra,amp; deponent velum quod pendet anteforcs,inuoluentqj co arcamtefti-monij,amp; operiét rurlum velamine by-acinthinarum pellium,mélam quoquè propofitionisinuolucnt ac tburtbula, mortariola,fcyphos.cyathos.pancslem pèrin menlamaneant,ficut amp;nbsp;ignisin altan. candelabrum inuoluent, neenó altarcaurcum inuoluent hyacintbino k veUi' |
|
«a veftimcnto,extendantq;defupèropcri-itientumhyacinthinarum peUiu^ndu-centqjveâes.omnia vafa inuoluct, fed amp;nbsp;altareholocauftorum mundabutci-nèrc,inüoluentq;purpureo veftimeto, quia ignis in hoc altari latet,openmentum habens æneum,cunôtaq; vafa openent fimul veïamine hyacinthinarum peliium.omnibusq;inuolutis,intrabüt filij Caathin commotione caftrorum, vt portent inuoluta, amp;nbsp;non tagant vafa fanâuarijj nè moriantur. Ifta funt oncrafiliorum Caath, luper quos eft Eleazar, Aaro facerdotis fiiius,ad cuius pertinetcuram, oleum ad concinnan-daslucemas etcompofitionisincélum, amp;nbsp;facrificiu m,amp; oleu vndionis, omni-um^;vaforum,amp; quidquid ad cultum tabernaculi pcrtinet, omiumq; vaforu quæ in fanduario funt. Aaron amp;nbsp;filij ■ciusintrabunt fanda fanóloru, ddpo-nentq; opera fingulorü.alij nulla curi-ofitatevideantquæfuhtinfanduariô, priusqinuoluantur: alioqui morietur. Ent^j offidu familix Gerfónitaru, Vt portent cortinas tabernaculi amp;nbsp;tedü foederis,velamen hyacinthinarum pel-lium,tentoriu in introitu tabernaculi, cortinas atrij amp;velü,quod eft anteta-bernaculum,omiaquæadaltare perti-nent5funiculos amp;nbsp;vafa minifterijjiuhé-te Aaron amp;nbsp;filijs eius, erutq; fub manu Ïthamar filij Aaron facerdotis. Filiosq; Merari portare voluit tabulas tabernaculi, vedes amp;nbsp;colunas amp;nbsp;bafes earum,colümnasq; atrij cum ba-fibus amp;nbsp;paxillis ac funibus, omnia vafa amp;nbsp;fupelledilem,erunt quoquè fub manu Ïthamar filij Aaron iacerdotis.Fue-runt itaq; omnes recenfiti de Leuitisa trigefimoanno amp;nbsp;vfque ad quinqua-gefimum, fimul odonuilia quingenti odoginta» Locutus eft adhuC Dominas ad Mo-Detubit. ifen.'Factibiduas tubas argeteas dudi-Numuo, les,quibus conuocarc polnspopulum, quando mouenda funt caftra.Cùm in-crepucristubis,filemèl clanguëris, ve-niét ad te principes multitudinis. Si au-tem prohxior atque concilus clangor incrcpuërit,moucbût caftra primi qui funt ad orientalem plagam, infeçun-do qui habitant ad meridiem, amp;nbsp;iuxta lOW NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM |
hune modum rcliqui vlulantibus tubi» ■ in profedionem. Q^andó autem con-gregadus eftpopulus,fimplex tubarum clangor erit.filij Aaron facerdotis da-•gent tubiSjCrit^; hoclegitimum fern pi-ternum:fi exiêritis ad bellû de terra ve-ftra cótra hoftes, clangetis vlulanribus tubis, amp;nbsp;erit recordatio veftri coram Domino Deo veftro:fi quando habebi-tis epulum,diesfeftos amp;nbsp;Kalcndas, ca-netis tubis luper holocauftis amp;nbsp;pacifi-cis vidimis,vt fintvobisinrecordatio-nem DEI veftri,quód ad honorem eius obtulcritis. PofthæC vigefimo die menfis fecun-di annilècundi,cleuataeftnubes deta-bernaculofoederis, profediq; funt filij. Ilraelper turmas fuasde deferto Sina., Profit'’ poûquàm filij Aaron tabernaculum amp;nbsp;^® eaquæintra erant,muoluiiiet. moue-runtq; caftra primi filij luda, filij Ifa-char,nÏij Zabulon. Depofitum^ue ta-bernaculu filij Gerfon amp;nbsp;Merari por-tabant. profedi funt amp;nbsp;filij Ruben,filij Simeon,et filij Gad.Porro in tribu Gad eratprincepsHelialaph.poft hos profedi funt amp;Caathitæ3portantesfandu-arium.tamdiùenim tabernaculû por-tabatur,donee venirent adereótióis lo-cum.Cumque eleuaretur area, dicebat Moifes: Surge Domine, amp;nbsp;dilfipentur inimici noftri,amp;fugiant qui oderutte, à facie tua.Deindè mouerût caftra amp;nbsp;fi lij Ephraim, filij Manaftx, filij Benia-min.Nouiffimi caftrorum omniu profedi funt filij Danjfilij Afèr,fihj Nepta lim.Profedi itaq; lunt de monte Domi- pr^ut!* ni,præce{fitque aubes, nee quieuitper nubesfl’quot; tres dies amp;nbsp;nodes. poft hoc recubuît ^**** nubesinfolitudine Pharan.Hanc modo Sarraceni inhabitant. Inter eà ortû eft murmur populi contra Dominum,dolèntis prolabore:amp; accenfusignisjdeuorauit extrema partem caftrorum.orauitq; Moifes ad Do- Num,ib minu, amp;nbsp;ablorptus eft ignis, vocauitq; nomen loei ilhus, incenfio. Acceffittp vulgus ex Ilrael, Jeruiamp; Aegyprij qui lequcbantur eos, flagrabant defideriok fedcntes amp;nbsp;flentesiQuis dabit nobis carnés ad vefcendum?rccordamur pilcium quos comedebamus in Aegypto,in me-té veniuteucumeres amp;pepones,porrj', cep« |
|
CHRONOGRAPHIAE. ceps amp;nbsp;allia:anima noftra arida eft, nil videmus niG Man. Audiuithoc Moifes,amp; intolerabilis res vifa eft ei.Et ait ad Dominu:C(ir im-poGiifti pondus populi huius fuper me? nunquid cocepi amp;nbsp;genui eos? obfecro, autalitèr prouideas, aut interGcias me. Cui Dominus: Congrega mihi feptua-ginta leniores ex Ifrael, viros quos me-horesnófti, ad oftium tabernacuh; amp;nbsp;auferam de fpiritu tuo, tradamq; eis, vt fuftentent tecum onus populi.-amp; popu-lodices, crasdabovobis carnes vfq,ad menlcm, donee vertatur in naufeam. Eleâosit3q;lxx.viros duxit Moifes ad oftium tabernacuh, prçterduos qui in caftrisremanferant: reputabantenim fc indignos,ft atres MoiGs exmatre,Hel-dad amp;nbsp;Medad. defcéditq; Dominus per nubem, amp;requieuit fpiritus in eis qui ftabât cumMoife, amp;prophetabât. led amp;nbsp;duo qui remanlerant in caftris,pro-phetare cœperunt,redijtq; Moles cum illis adcaftra,narrauitque populo verba Domini. Ven tus veró egrediens à Domino,ar-reptas tras mare in infulis Ortygijs co-turnices,detulitin caftra, amp;nbsp;per circui-tumitinerediei vniusvolabat altitudi-neduorum cubitorum.furgésq; popu-lus,cógregauit Gbi coturnices duobus diebus,etGccauitcas:qui pariim,decem coroshabuit.adhuc autem erant carnes in oreipiorû,amp;eccè furor Domini per-cuffit eos plaga magna nim'is.vocatusq; Sepulcracô. eftille locus,Sepukraconcupifcentiæ. cupifcenuç. jgj enim lepeliêruntpopulum,qui deft-derauerat carnes. Egrefil autem de Scpulcns concupi-fcentiæjVeneruntin Aferoth,ibic|;iur-gati funt Maria amp;nbsp;Aaron contra Mollen propter vxorem cius AethiopiKam, quafi improperates quód reginaAethi-opiæ quarn duxeratjdimifilïet, velpo-tnu propter vxorem eius Sephoram, eo (vt Rabi Salomon vult) quód leparaue-ratle abipla quo ad torum. Madianitae autem quondam vocabatur Aethiopes. vel nxati funt,quia Sephora cótra Nla-riam rixata fuerat.Illi autem dixerunt: Nonne amp;nbsp;nobisjGcut Moifi, locut’ eft Dominus? Etiratuseft Dominus, erat emm Modes vir mitiffimus luper omes Nuro.ii. |
GENERATIO XXVIL «u homines qui morabantur in terra, di-xitq; Dominus ad eum^ ad Mariam amp;nbsp;Aaron:Egredimini vostres tantum ad tabernaculum fœderis.ingrelfisqjjdixit Dominus Aaron amp;Mariæ:Si quisfue-ritpropheta inter vosjoquar eiin viG-one,vel per fomnium,vel per ænigma-ta,vel per Ggurasderuoveió meoMoi-G, qui in omni domo mea GdeliGGmuS eftjOre ad os loquar.vt quid ergo detra-xiftis vos ei quaG paruiGcantes?amp;recef-Gt nubes,amp; eccè apparuit Maria lepro-Gi.Et ait Aaron ad Molèn:Obfecro Domine,nè imponas nobis hoc peccatum. orauitque Moles ad Dominum,dicens: Oblccro,fanaea.Cui Dominus: Si pater eius fpuilïet in faciem eius, nónne debueratfaltem feptem dierum rubore cófundi?Separeturleptem diebusextra caftra.Exclulaeftigitur Maria Icptem diebus,amp;populus non eftmotus delo-cohoc,donècreuocata effet. Profeétusq;eftpc»pulus de Aferorh, ^ Gxistentorijsin defertoPharan,vltima ph„j„““ fcilicet parte versus terram promilGo-nis.dixitqueMoiles:Videterram quam Num.ij. , Dominus Deus daturus eff tibi, affeen-de amp;polGdeeam.noli timere,nec quid-quam paueas. Et accefferunt ad eum omnes,ac dixerunt:Mittamus viros qui confiderentterram, amp;nbsp;renuncient per quod iter debeamus affeendere, amp;nbsp;ad quas pergere ciuitatcs. quod ciim non videretur MoiGbonum,propter tarnen importunitatemeorum conGiluit Dominum. Qm relpondit ei : Mitte viros qui conliderentterram Chanaan.Pecit Moiles, miGtlt;^ue viros duodecim prin-cipesj de Gngulis tribubus vnum. di-xitque ad eos, vt conGderarent terram, qualitatemque eius amp;hominum amp;nbsp;vr-bium, amp;nbsp;vt afferrent de fruftibus ter-ræ. Qui affeendentes, exploraucrunt terram: amp;nbsp;venientes in Ebron,viderunt tres viros de genere Enach,ideft, gi-» gantço:deG:endenteslt;^ue vlque ad val-iem vberrimam, tuleruntdemalis gra- Fiuflus ter-natis amp;nbsp;Gcubus loei illius,palmitê quo- J^Pij’quot;*^ que cum vua abG:iderunt, quem prae magnitudine tuleruntin veéteduo vi-ri.obhoc appellatuseft locus ille Ne-heleicül,idell,torrensbotri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nehelefcok , ReuerGqueexploratores poft qua-k 2 dragin- |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
draginta dies, omni regione circuita, venerunt ad Mofen amp;nbsp;Aaron amp;nbsp;omem coetum filiorum Ifrael in defèrtu Pha-Cade». nbsp;nbsp;ran,quod eft in Cades:oftenderuntque frudus terrae,amp;narrauerunt dicentes: Terra ad quam mififtis nos,reuera fluit lade amp;nbsp;melle, vt ex his frudibus co-gnofei poteft: fed eultores fortiffimos habet,vrbesgrades amp;nbsp;muratas: ftirpem Enach vidimus ibi,Amalech habitat in meridie, Ethaeus, lebufæus amp;nbsp;Amor-rhæusin môtanis,Chanançus verô mo-raturiuxtamare. Detraxerunt alij terrae,dicentes quod nemo ibi diù viueret, adijcietes,vt illos retraherent: populus enim quem adfpeximus,procerae ftatu-ræ eftabi vidimus monftra de genere gi-gantço,quibuscomparati, quafi locu-fta: videbamur.Igitur audiens h^c omis turba, fleuit, amp;nbsp;murmurarunt contra Moilen ac Aaron cundi filij Ifrael, di-Explorato- cétes:Vtinam mortui eflemus in Aegy-rumnucia. pto;nónnemelius eft reuerti in Aegy-ptum,qquódcadamus gladio? Confti-_ tuamus nobisduces,amp;reuertamur. Caleb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At verb Ïofue et Caleb,qui amp;nbsp;ipfi vi-derantterram,fciderunt veftiméta fua, dicentes:Nolite rebelles elfe cótra Dominum,neq;timeatis, quia ficutpané, ita populum hunc deuorabimus.Recel-ftt ah eis ome præfidium,Dominus no-bifcum eft,nolitemetuere.Moifes quo;. què amp;nbsp;Aaron cecideruntproni in terra coram omni multitudine filiorum Ifra-cl.cumq; clamarent contra eos alij dcce cxploratores, qui terruerant populum, amp;omnis multitude vellet eos lapidi-bus opprimere, apparuit gloria Domini fuper tedum fœdcns,amp; ait Dominus ad Moilcn:Quoulquè non credet mihi populus hic? fcriam eos, amp;nbsp;faciam tein gentem magnam.Cui Moifes:Obfecro Domine,nè fiat hoc,nè forte inlultent tibi Aegyptij,amp;dicant,Nó potuitpó-pulum inducere in terram quam pro-milerat.CuiDominus:Iuxta verbu tu-um dimifi: attamê viuo ego, nullus eo-rum qui viderunt figna quæ feci in Ae-gypto,à viginti annis amp;nbsp;iupra, videbut terram,pro qua iuraui patribus eorurn, præterlofue amp;nbsp;Caleb, quarè qui fue-runtminoris ætatis cum exirentdeAe-£yp^°j*^on incurrerunt hanc pœnam. |
Similiter nee filij Leui, quia non fueröc numeratiaxx. annis, fea primo ab vno anno,fecundo à xxv.annis.En tcntaue-runtme,ait Dominus,iamdecem vici-bus,nec obediêrunt voci mese. morien-tur in deferto,fiiij eorum erunt vagi in deferto annis xl.portantes fornication^ ipforum,donèc confumantur cadaue-rapatrumin deferto,iuxta numeruxl. dierum,quibus cofiderâftis terram. annus pro dieimputabitur. Igituromnes viri quos miferat Mo-fes ad contemplandu terram, amp;nbsp;quire-uerfi,murmurarefecerunt populü contra Moifen, detrahentes terra:,mortui funt fubito amp;nbsp;horribilitèr: ïofue autem filius Nun, amp;nbsp;Caleb, vixerunt. Locu-tuslt;^;eftMofes vniuerfa verba hæc ad NubJI omnes fiiios Ilrael, amp;nbsp;luxit populus ni-mis.adiecirqj Dominus,quia Amale^hi-tes amp;Chanana:us habitât iuxta vos,nè fupcrueniant,mouete eras caftra,amp; redite in folitudinem.iuxta nuinerü qua-draginta dierum, accipietis annos qua-draginta.Et eccè manè furgentes,dixe-runtadMoifen:Pcccauimus defperan-tes,parati fumus affcendereadlocö qué promifit Dras.Quibus Moifes:Nolitcaf. fcendere.non enim eft Dominus vobif. cum,nè corruatis cora inimicis veftris. Amalechites amp;nbsp;Chananscus coram vo-bisfunt,immo ante vos, quorum gla-dio corruetis. Atilli contenebrati, aft ^^^^ fcendcrut in verticem montis. Area aut teftamentiDomini amp;nbsp;Mofes nonrecef. ferunt à caftris:defcêditq; Amalechites amp;Chananæus quihabitabat in mon-te,amp;percutiens eos atq; concidês,per-fequutus eft eos vfque Horma. Et re-diêruntin lólitudinem, multoq; fedé-runt tempore in Cadesbarn£,Gircum-euntes delertum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xm’^ Eccè auté chore nobilis amp;nbsp;abundas, DeeW lingua facilis, ad perfuadédum'populu äWim* idoneus,vidés Moifen in magno hono^ re conftitutum,peF inuidiam grauitèr hoc ferebat. nam cum effet ex ea tribu, erat enim ei cognat’,mordebatur, qua-fi iuftius effet vt earn gloriam ipfe obti-nerct,quiamp;ditiorillo, amp;nbsp;gencre apud Hebrafos non viderctur inferior.clama# bat effe crudelem Moifen, gloriamq; fi-bimetoccupaffe p calliditatê,lubocca- £onc |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXVH. »? föne c|uaH videretDeum. Et contra le- Lathan. Abiron. |3* efquot; non córnuni placito plebis, fed fuo iu-dicio,amp;fuperhxcmodo tyranico honores quib’ vellet impéderet. adiecitq;, dicens;Quam rationcm reddere poierit Moifes,vt Aaron amp;eiusfilijs daret fa-cerdotium? Si enim ex tribu Lcui Deus honorem alicui prçbendum efte decre-uit,ego hüc iuftior lum accipere,genere quidem ipfoconfiftens quo Moifes, diuitijs autem amp;nbsp;forma potétior. Si verb maior tribus qua:ritur,dignum eft vt tribus Ruben potius honoretur^amp; hüc accipiant Dathan amp;nbsp;Abiron. ifti enim feniores erant in ifta tribu, amp;nbsp;potentes facultate pecuniarum. Oratio Mollis. Hxcita Chore dicens,volebatvidcri quidem cómvini vtilitati prodeffe, opéré vei o agebat,vt honoré hune in (epo-pdifuffragijs transferret. amp;nbsp;proceden-tefermone ad multos, omnis exereitus eftagitatus. erant enim concordantes cum Chore ducenti amp;nbsp;quinquaginta primores viri, ftudentes quatenus fra-trem Moifis facerdotij hire pnuarent. Tuncitaq^populus vt Moifen lapidarer, egrelTuse ft, amp;nbsp;ante tabernaculum clamabant:Exeattyrannus,amp;populus ab cius feruitio hberctur,qui lub occa-fione Dei violenta mandata præcepit. Quodfi Deus lacerdoté eligcrct,dignif-fimum proucheret:amp; fi decreuillet hue Aaron dari,cora populo faceret,et non in fratrishoe potcftaterelinqucret. Modes ergo cum derogatiócm Chore iam exmulto tempore prælciret, etiàmiri-tatum populum non expauitjfcdcon-fidens rebus quas fidcli deuotione tra-dabat, amp;nbsp;feiens fratrem Dei voluntatc facerdotium meruifte,ad concilium ve-nit,amp; multitudini quidem nihil omni-nb locutus eft. Ad chore autem damans, ebm eftet dexter ctiam in alijs amp;nbsp;ad loquendu in-geniolus:Mihi,inquit,ó Chore amp;nbsp;tu et vnufquifq;horü (oftedebat autem du-centos amp;nbsp;quinquaginta viros) honore . digni efte videmini,Öe totum exercitum huiufmodihonore nonpriuo: Jed nee propter fratcrnum.amoré,quodiuftius alter habere potuiftet, ego hoe contuli fratri.nam h non cogitarem de legibus |
Dei,hunc honoré mihi potius prçbuif-fcm,quandb plus mihi lum vicinus q al-teri,et mihi magis q alteri famiharis exi-fto;fed nee confihumcrat,memet peri-culis lubdcre, amp;nbsp;alij ex tali caufa fclici-tatisdona conferre:atamalitia ego lum remotus, Deus verb contemni fe non defpexit.nó em Aaron gratia mea hoe, led iudicio diuino lortitus eft.vndc po -nathocctiam nune Deus in medio, amp;nbsp;qui dignus eft, ad hoe accedat. incon- gruû nanq; eft ô Chorc,vt quilibet ap-petens honorc,Deo hune prçbendi cui voluéritjlufcrat pOteftatem.Hoe igitur facite,tollat vnuiquifiy thuribulü iu-üm,tu Chore amp;nbsp;omne cbcilium tuum, ethaufto eras igne,ponite deluperthy-miama coramL)ho,amp; quemcunq- ele-gerit,ipfè erit fanftus.Et ita derogatio-ncfraterna,tanq et honorem lacerdotij ego donauerim,liherahor. HæC Moife dicente, amp;a turba amp;nbsp;à fufpicióemultitudoCeffauit, amp;nbsp;lauda-uerunt cunâi quç dida funt.erat enim viroptimus, amp;loqui vtilia videbatur. Altera auté die eundi congregati lunt in ecclefia,expcdates quid tutui u eftet. Moifes autémifTisadDathan ^Abiron Dathan amp; mmiftns.qui rdpondcrunt: Non veni- Al ironrc-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• belles, mus:cum veronec obedire eos nuneq retuliftentjncc veile dieeret Moift,quafl contra omnem populum malignitate crelcente, luccumbere, audiens hæc Moifes,amp; fequi le maiores natu prae-cipienSjibat ad Dathan amp;nbsp;Abiron, nee indignum efte putabat adluperbos ac-cedere. Dathan auté amp;nbsp;qui cum eo erat, co-gnofcentes Moitencumnobihbuspo-puli ad le vcnire,accedentes cum vxori-bus amp;nbsp;filijs ante tabernaculum,relpici-ebant quæ Moifes eftet adurus. Ille verb cum veniffet in proximum,manus ad cælum tcndcns,multumq, damans,ita vtpopuluscundus audiret,ait.'Domi- OratioMo. necçliamp; teriç amp;nbsp;maris, tu enim mihi fisadOeû. mcorû adorn hdelillimus teftis exiftis, quomodb omnia tua voluntatefeci. tibi nanq; neq; quod agitur, neq; quod cogitatur,ablcólum cft.inhis ergb qua: de me,licct veritaté aperte feientes, in-iuftè lulpicantur,te teftem mihi precor exifterc.Ego vita fimpliccm habens,pro k 3 liber- |
«4
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Hbertate corum primo,amp; nuc vero pro lilute maximos labores toleraui, omic|; periculome pro eisfubieci : nunc vero quoniamalignis in lufpicioe viris Rim, Quoru vita meo labore lubfJftit.Tu no-«i^ nullum munus contra iuftitiaab Hebræis accept, qui nunc in extraneas meoru ftudioru fufpicioes incurri,tanq te noniubente, fed mea potius voiuta-te, (acerdotium Aaron dedeiim. oftede nunc quia oia tua prouidetia guberna-tur,necfortuitu,fedtu£ voluntatß in-Cerpofitioe proueniunt ad ctfedu. vin-dica in Daman amp;nbsp;Abiron.fac fupcr eos apertu indicium prouenire,ita contra tuam gloria fçuien tes.fi auté verè cótra me derogate nofcunturJUos quidcin-noxiosferuato: necemvei ô quam illis optaui,facito meâ;amp;pœnam abeo exige,qui tuæ voluit nocere pkbi,vt decç-teropax concordiaque luccedat. Sana multitudinemillæfàm,cuftodiens cam àpœna peccatihuius exortem. rerra dcglu nbsp;nbsp;Hçc eo décente amp;nbsp;flente,terra cômo-tiuitviuos taeft,reduxitqueMoifesà tabernaculis Abiroc ^ impiorum muîtitudiné, amp;nbsp;cofeftim di-ruptaeft terra fubpedibus eoru: amp;nbsp;apc-riens os fuû,deuorauitDathan amp;nbsp;Ani-ron,amp;omnia quæ ad illospertinebat, defeenderuntq- viui in infernum operti humo.vocauitquoquè Moifcs eos,qui de lâcerdotiocontendebant.Conueni-entibus autéducétis quinquaginta vi-ris,qui amp;nbsp;propter patrum virtutem bô-norabantuf à populo,proceffei ût quo-què Aaron amp;nbsp;Chore cû thuribulis iuis, ignis vero repente tatus effulfit, qualis potuit Dei voluntateluccendi, elarus amp;nbsp;flammeus.'quo veniête fuper eos,cu-di ducctiquinquaginta extindi funt, amp;nbsp;Chore fiinul, ità vt ncc corpora eorii alicubl viderentur.foîus autem libéra-tus eft Aaron, nihil ex igné læfus, qui vtiquè à Deo videbatur eledus. Moifes igitur his præcuntibus,volés pœnam eorum referuari memoriæ,iuf-fitEleazarumfilium Aaron, thuribu-la corum circa altare æneum collocare, vtin memoriam effent eorum quæilli funt paffi, qui putabant virtutem DEI lepolfe dtludere. Et Aaron quidem no iam munere Moi(eos, lacerdotium fè habere credebat,fedDei iudiciopatefa- |
do,cumfilijs firme honore fruebatur. Seditio autem neq; ità ceffauit,fed mul- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g to magis augebatur. homines nanque iam nihil praeter Dei prouidentiam ge-ricredentes, amp;hæc abfq; DEI gratia circa Moifen gefta minime iudicantes, culpabant Moifen, eo quod tanta ira Dei non tarn propter iniuftitia punito- Noua of“ rum, quam propter fauoré Moifis pro- f*'**“®’ uenerit.lllosenimperijlfe dicebant nihil delinquentes,nifi quod circa Dei re- i ligionem ftudiumhaberent. Murmurauit itaquc omnis multi-tudofequentidic aduersus Moifen amp;nbsp;Aaron, dicentes: Vos interfeciftis po-pulum Domini, oriebaturque leditio, amp;tumultus increuit, ità vt Moilès amp;nbsp;Aaron fugerent in tabernaculum foederis. Quod poftquam ingrclfi funt, operuit nubes,amp;apparuit gloria Domini. Dixitque Dominus adMoifen:Re-cedite de medio huius multitudinis. etiam nunc delebo cos. amp;nbsp;cum iacerent in terra äd placandum iram DEI contra populum, egrclfus ignis deuorauit popuiu.Dixitq; Moifes ad Aaron: Tolie thurïbulum,amp; haufto ignc de altari, poncs thymiama : pergè cito ad popu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ lum,amp;rogaprocis.accelcransque Aa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h ron, cum thuribulo flans inter viuos amp;nbsp;mortuos,orauit Dominum: amp;nbsp;ceffan-te p]aga,quieuitpopulus.fucrunt qui nercuflifunt,t4.miUiahominum amp;fe- Perewp» pnngenti, ablquchis quipencrunt m Jj^^iuuift lcditioneChorc.attamen nondurncef- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i fauit tumultus fuper fâcerdotio Aa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ron.dicebantenim,Etfi non prædidos Leuitas clcgcrit Dominus, poterat effe vtaliqui de aliqua reliquarum tribu-umdigni eflent lacerdotio, amp;nbsp;forte de omnibus tribubus deberent iacerdo-tes effe,nè tanta mimflerij dignitasvni domui amp;tam paucis crederctur mini-flris.accufabantq; Moifen, co quod corum negociaretur inopiam, vt fempèr eiusviderentur egercconfilio. Moifcs aute patienter agens, metués nè quid iterùm feditionis emergeret, jç^^,,^, *nec ad fatisfaóhonem vcniebat,nè magis vulgus exacueretuK,audito hoc, fo-him principibus tribuum ex præcepto Domini produit, vt nomma tnbuû u. virgis |
CHRONOGRAPHIAE.
_ virgis duodecim figillat'im infcriberêt. fcripfit autê in virga Aaron nomen Le-uijamp;præterhas duodecimfumpfitvna fcorfum, cunßas familias continétem, in qua probaretur, vtriim de omnibus tribubus vellet Deus habere lacci dotes. illum enim facerdotiü dicebat habitu-rum,in cuius virga Deus indicium glorias defignaffet. Porta ueru nt ergo omes virgasluas, eas^j Moifes in tabernacu-lo Deicollocauir. Altera verodiepro-tulit virgasjcrant enim cogni^,inuen-ralt;^5 eft virga Aaron germinafie, amp;nbsp;fo-hjs dilatatis amygdala protuliffe. Tune obftupefcentes huiuimodi viGoné,odi-um^ue Imquentes hoe, continuo mi-raricœperuntin illis Dei indicium, amp;nbsp;decçtero placito diuino fauentes,fine-bant Aaron pontificatum habere, ille Gquidem,tertioiam eumDeo ordinan-te,hue honorem firmiffimèpolhdcbat, amp;nbsp;ieditio hoemodo cellauit. dixitque Dominus ad Moi(en:Refer virgam Aaron in «bernaculum teftimonij,vt fer-uetur ei in fignum rebclhum filiorum Ifrael. fecitque Moifes ficut præcepit ei D«minus.
generatio XXVllI.
ANnoj7Oo. à mundi exordio,régnante apud Aflyrios Afcade, m Naalón filio Aminadab per linea Chri Pi vigefmaodaua incepit generatio, durauitque annis46. Erattum Aaron pontifex popnh Urael, amp;nbsp;Moifes dux à Deo conftitutus. Fucrut tune filij Ifrael in folitudine, amp;nbsp;multo federunt tempore in Cadesbarne, diu«^ue circuiê-runt montem Seir, amp;nbsp;rediéruntferè vï-que ad mare rubrum circa fines Sinai, amp;nbsp;per annos plurimos proftrata funt cadauera eorü in deferto, prout eis im-piecatuseftDominus.DixitqueDomi-nus ad Moifen, cum appropinquaret annus quadragefimus: prçcipe populo: tranfibitis per terminos fratrum veftro-rum filiorum Efau,Iduma:orumfcili-cct in Seir,videtenèmoucamini contra eos. neque enim dabo vobis de terra eorum pedis veftigium. cibos emétis ab eis pecunia, fimihtèr amp;nbsp;aquam, amp;nbsp;fic tandem poft multos labores redierunt in Cades in delertum Sin,menfe primo
GENERATIO XXVITI. nbsp;nbsp;nbsp;»5
anni 40. ab exitu eorum de Aegypto, in Cades inquam, de quo ante miferât , exploratores. Mortua cit ibi Maria, ac Maria nwgt;. lepulta in monte Sin, amp;nbsp;eft pars delerti r“«r* Pharan.
Tranfadisque 30. diebus fletûs,cùm indigeret aqua populus, conuenerunt aduerfum Moifen amp;Aaron,amp;vcrfi in feditioncm,dixcrunt: Vtinam perijfle-mus coram Domino, cur eduxiftis cc-clefiam Domini in folitudinem, vt amp;nbsp;nos amp;iumenta moriamur? Ingreffique Kum. io, Moifes amp;nbsp;Aaron in tabernaculum Domini, corruerunt proni interram, di-centes: Domine Deus,audiclamorem huius populi, amp;aperieis thefauiutu-um fonté aquæ viuæ, vt ceflet murmu-ratio. amp;nbsp;apparuit gloria Domini fuper eos, amp;nbsp;dixit.-Tolle virgam, amp;nbsp;cotigrega populumad petram,amp;percufra,dabit aquam. amp;nbsp;congregata multitudine, dixit Moifes ante petram:Auditerebelles amp;incrcduli, nunquid de petra hacpo- Aqua èpe-terimus aquam vobis chcere?Hicdiffi- naexilijt. dentèr egifte fertur,quafi dubitarct,qa femèl percuffit, amp;nbsp;non manauerunt aquæ:percuffit amp;nbsp;fecudo virga filicem, amp;egrelfæ funt aquæ largiffiinæ,ità vt biberet populus amp;nbsp;iumenta. Et dixit Dominus Moifi amp;nbsp;Aaron: Quia non credidiftis mihi, non introducetis po-pulum hunc in terram ipforum.hæc eft aquacontradidionis, vbi iurgati funt fihj Ifrael contra Dominum.Et fandi-ficatus eft in eis: fuerunt enimterriti, intelligentes quód nee Moifi parccret Dominus. Hebræi tarnen dicunt, quod folo verbo debebant loqui contra pe-tram:Loquiminl enim, inquit Dominus,ad petramapfi verb virga pereufte-runt. maius autem miraculum fuilfet, foliim loqui.
Mifitmtereà Moifes adregcEdom DeEdom, deCades,dicens:Obfecro vt hceat nobis tranfire per terram tuam. non ibi-musper loca culta. via publica gradie-mur. fi biberimus aquas tuas, quodiu-ftumerit dabimus, nee eundodechna-bimus addextram, nee ad finiftram. Et refpondit: Non tranfibitis per me.Ti-mens tarnen nè tranfirent, egreflus eft in manu forti, attamen conceflit eis trafitum per extremitates regni fui, po-k 4 pulusqi
-ocr page 134-nlt;Ç lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
J)uluslt;î|; tcrrç portabat eis cibaria vena-lia,magis tarnen propter lucrum luum, quam propter luftentationem eorum. diuertitque ab eolfrael. Dixit quoquè DeMoabU DominusiNon pugnes contra Möäbi-tis amp;nbsp;Am- tas,hó enim dabo tibi quicquam de ter-monius. ^^ eorum, quiafilijs Loth tfadidiearn. tu tranfibis hod,è termines Moab, vr-bemnomine Ar»amp; accedens in viciniâ filiorum Ammon,caue ne pugnes centra cos. non enim tibi dabo de terra fi-lierum Ammon, quia Loth dedi cam amp;filijUuiSi Cumquemouiflcnrcaftra,vencrunf in nientem Her,qui eft in finibus terra: Edom,vbi loeut’ eft Dominus ad Moi^. fen: Pergat, inquit, Aaron ad populos Lues, nóenim intrabitin terram quam dedi filijs Iirael. Tolle Aaron amp;nbsp;filium Eleazarum cum co,amp; duces eos coram Mons Hor» omni populo hiper monte Hor.Etcum hudauerispattern ftola pontifical!,indues ca Eleazarum. Etfecerat Mohes quod praeceperat Dominus, amp;nbsp;mortu-us eft Aaron in monte Hor,ciim efiet centum visinti trium ànnorum,anno MonturAa- autem quädragefimeabexitu de Acgygt; ron,amp;Elea. pto, mcnle quinto,id eft,Augufto, (e-zarustucce- p^jj^g autem in monte Molera, amp;nbsp;fle-bat pro eo omnis multitude diebus tri-ginta per Cundas famihas fuas.Eleaza-* rus pra:ficitur. Quod Cum audiftet rex Arad Cha-« nanà:üs,venifte fcilicct Ifracl, acccpit pugnam cotra eos. ab initio viftor, du^ xit ex Ifrael prædâ.lpfi veto le vote Domino obligantes, quod viétorcsdelerét Rex Arad ^*^^^5 hoftium,tradidit Dominus Arad chanan«us. Chanan^um, quem Iirael intetfecit, lubuerfis vrbibus eius,prædamdiuino eultui appheantes, amp;nbsp;vocauit nomen Hormä. Jq^^ Ühus Herma, id eft, anathema, vt confecrarctur Domino, *Profcdi funt autem de monte Her, vencruntque in Salman.!,amp; tedere cœ-pit pöpulum itineris ac labens, mur-murauerun^ue contra Moih’n,dicen-tes:Cur eduxifti nes de Aegypto^vt me reremurin lelitudine^ Et mifitDomi-nus in populum ignitoS ferpentcs ve-nenolos, ad quorum plagam cito mor-Niim.xi. tuilunt. Venerütigitur ad Meilen,di-centes: Peccaiumus ioquentes contra |
Dominum «Sc te, era pro nobis. amp;nbsp;ora-uit Móilcs. CuiDominus:Faclêrpen-tem ^neum,amp; ponein perticam m medio populi eminenter: amp;nbsp;qui pereuftus fuerit alerpente, refpiciatcum, ac vi-uet. amp;nbsp;faétum eftita.Hic Icrpés magni-ficè conferuatus eft, amp;nbsp;m Hierulalem du dus. tandem excaüla vitandç luper-ftitienis, in puluerem comminutuseft 4.Reg''^ lub rege Ezechia. Deinde egrelfi, caftrametati funt in Oboth,de Öboth inleabarim inloli-tudine Meab contra orientalem plaga» Et inde mouentes,Venerunt ad torren-tem Zareth, quem tranfierut ficcis pe-dibus vt mare rubrum.quemrelinqué-•tes,tranfierunt contra Arnon.fluuius Amon« eftenim in deferto,diuidens Moabitas amp;nbsp;Amorrhæos. vndè dicitur: Sicutfe-citin man rubro,itafacietintorrenti-bus Amen: Icopuli torrentium incli-natifunt. amp;nbsp;tradunt Hebræi,immcn-fam multitudinem Amorrhæorum ibidem in cóuallib’poluifleinlidias Ilrac-litis,Domihum verolatitantcs epprcl-fifte,rupibus hinc indé inclinatis, ità vt labentia fcopulorum procurrcrcntvl-qucintorreiitcm Arnon. Ex hoc vene-runt in alium locum, vbi monftrantc Domino, fodirut puteum principes amp;nbsp;duces multitudinis, amp;nbsp;aftcendit aqua abundâtèr. quo vifo, cecinitIirael carmen; Alfcendat putcus quem federunt principes,amp; parauerunt duCes in date-re legis «Sc in baCulis luis, Defcenderut indé de folitudine Ma-thana in Nabal iel, deindé in Bamoth Mathi«' vallé inregioneMoab, in verticePhal- Nahali«l' ga, quirelpiCit contra delertum,Mifit ®*“®‘*'’ ibi Ilrael nuncios ad Seen regemAmor-rhxorum, dicens: Oblécro vt tranfire mihi liCeat per terram tuam,non decli-nabim’in agres amp;nbsp;vineaSjVia rcgia gra-diemur, Qui cóCedere noluit,quin potins exercitu congregate, egreffus eft aduerh'is Ilrael in pugnam, «Sc pereuf-luS eftinorcgladij. Occilus eft ergo rex Seonrer Scon,tulitq; Ilrael omnes eiusciuitates Amonl^ ab Amen vlq; leboc, inter quas caput “ tegni erat Lkbon,interhCtis babi täte- jeboe nbus carum, vins ac mulienbus amp;nbsp;par-uuhs, iumenta vero in partem prædx venerunt «Scljpoha vrbium,Tradiditita- quc |
CHRONOGRAPH!AE. GENERATIO XXvni.
»»7
|
Ï» 1^ (11' ilt;'' ► rhi* lt;* , queDominusinmaftueorumomesvi-cos amp;nbsp;ciuitates abfq; terra filiorû Ammon,à qua prohibuit eos Dominus. Conuerfi igitur affeenderut per iter CsJesOg Bafan. egrelTusque eft OgrexBafanin t»gisBaf»n. pugnam. dixitque Dominus: Non ti-meas. tradidieûin manustuas.percuf-feruntque filij Krael eos vfque ad inter-necionem, vaftantes cunftas ciuitates illius vno tempore, fexaginta vrbes amp;nbsp;omnem regionem Argobmunâæ vrbes crant mumtç mûris altifhinis,abfq;op-pidis quæ nonhabuerunt muros. dif-perdiderüt omnesvicos ac vrbes, viros, inulieres, ac paruulo$,iumenta autem amp;nbsp;fpolia vrbium diripuerunt. Erat autem Og qui reftiterat, de ftirpe gigan-txa, amp;nbsp;monftratur ledus eius ferreus, qui eftin Rabatb,nouem cubitos babes longitudinis, ad menfuram cubitiviri-lis manvis. Terram autem illi ArocwI-quead medjam partem montis Galaad poflederunt. profedique, caftrametati funt in campeftribus Moab, vbi trans lordanem lericho fita eft. Videns autem Balachfilius Sepbor, Balach rex. omnia quæ fecerat Ifrael Amorrbæo, Nuni,xi. Jjjjj^ admaiores natuMadian: Ita nos bic populus delebit,quomodó folet bos Herbas vfque ad radices carpere.Iple autem erat eo tempore rexMoab,non ramen naturalis,fed ficut Seon fibi partem Moabitarum fubiecerat. Mifit er-ttalaan, go nuncios ad Balaam filium Beor,qui Habitabat luper flumen filiorum Am-mon, vt venirct amp;nbsp;malediceret popu-lum hunc. audiêrat enim quód benedi-Üus erat,cuibenedicebat Balaa: amp;nbsp;ma-lediftuSj cui maledicebat. Cumque ve-nilfent ad eum maiores Moab cc Ma-dian, ferentes munera in manibus, amp;nbsp;narraftent ei omnia verba Balach, re-fponditBalaam.’Manctehlcbacnode, donèevideam quid dixcrit mihi Dominus,in occulto conlulturus dçmonem. At Dominus curam populi fuigerens, dixit: Non eas, nee maledicas populo Huic, quia benedidus eft. Manè dixit Balaam:Ite interram veftra,quiapro-bibuit meDominus. Rurfum mifit ad eum viros plures amp;nbsp;honoratos, muneraque ampliora prex-mifitjfi malediceret populo, QiAreipo- |
dit: Si dederit mibi Balach domum fu-am plenam auri,nó potero mutare verba Domini, attamen cupiditate dudus, Oblecro, inquit, manete bic etiam in bac node.Et ait Domin’ in node.'Sur-ge amp;nbsp;vade cum eis, ita dutaxit, vtquod tibi præcepero, facias. Surrexitmanè, ftrataq; afina profedus eft,animo tarne maledicendi. amp;nbsp;iratuseftDeus,ftetitlt;^; angelus Domini in via contra Balaam, Cernens afina angelumftantemin via euaginato gladio, timens deuiabat in agrum, quam quum verbenbusredu-xiftet,iterum angelus ftetitin anguftijs maceriarum. timensque afina,iunxit fe parieti, amp;nbsp;attriuit fedentis pedem. at il-Ic vcrberabat iterum earn, iterumqj fte-tit angelus in angufto viarum: vbi neC ad dextram,nec ad finiftram poterat afina deuiare. timens afina,cecidit lub pe-dibus ledentis. qui cum vebemétiùs cç-derct,aperuitDominusosafinæ,amp;ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, * Anna Cur me cædiS ecceiam tertio? Quire- »„locutt. fpondit.' Illufifti mihi,vtinàm haberem gladiû.Protinùs aperuitDominus ocu Appiretaa-loscius,viditq; angelum ftanteminvia ^® “’* cum gladio, amp;nbsp;adorauiteum. Cui angelus: Peruerfa eft via tua, amp;nbsp;nifi afina declinâlfet,te occidiftem, amp;nbsp;ilia viue-ret.dixitBalaam:Peccaui, amp;nbsp;nûc,fi dif-plicet tibi vt vadam,reuertar. Ait Angelus: V ade cû eis, et caue ne aliqd aliud, quàm prçcepero tibi,loquaris. luitigitur cû principibus. atBalach egreftus eftin occurfum eius,in oppido Moabitarum magnifiée fufeipiês eum, deditq; ei munera. cuiconteftatusBa-laâ, ait ei: Non potero loqui nifi quod pofuent Dominus in ore mco.afteede-runtq; paritèr excella montis,vndè ex-tremam partem populi intueri poterat: aberantenim ftadijs fexaginta.dixitque Balaam:Aedificahicfepté aras, amp;nbsp;para totidem vitulos,amp; ciufdê numeri arie-tes.cumq; impoluiftent vitulu amp;nbsp;arie-tem fuper açam,dixitBalaâ regi:Staiu-Xta holocauftum.videbo fi forte occur-rat mibi Dominus.Et cùm abîfict,audi-cns verba Dni,rediens,corâ omibus af-fumptaparabola,ait.‘ Quomodo male-dicâ populo cui non maledixit Deus?qs dinumerarepoftet Iacob,amp;nulle ftirpe UraeHmoriatur axa meamortciuftorû, COO- |
118 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Populolfra confternatus Balach,dixit: QpiS agis? cl benedixit vt maledicas eis,vocaui te,amp; tu benedi-Balaam. cis?Cuiille,Num aliud dicere poffum quàm quodiufleritpominus? Duxitque cum ad alium locii.ftatue-runtc|ue iuxta priorem modum feptem ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aras,impofitisq;viâitnis, dixit Balaam ad regem:Sta bîc.amp;lecedens in Phafga, audiens Dominum, redijt adBalach amp;nbsp;principes illius,incepitq; loqui: Non eft idolum in Iacob,nec fimulacrum in Ifrael. Dominus Deus cum eo eft. tem-porib* fuis dicetur lacob amp;nbsp;Ifrael, quid operatus eft Deus: eccè populusvtlea*-na confurget,amp;quafi leo erigetur,non accubabit donèc deuoretprædara.Di-xitq; Balach:Noc maledices cis, nee be-nedices.Cui Balaam dixit: Nónne dixi tibi,quódquicquidmihiDeus impera-ret,hoc faccré?ait Balach, Vcni,amp;du-cam te ad alium locum, fi forte placeat Deo vt maledicas eis.duxitó; füper verneem montis Phogor. ædincauerût ibi feptem aras,impolueruntquevitulosamp; arietes per fingulas aras. Nuro.t4. Cumq; vidiflet Balaa quodplaceret Domino vt beriediceret Ifrael, eleuans oculos,vidit tentoria Ifrael,irruente(^; in fe fpiritu Dei, ait: Dixithomo cuius obturatus eft oCulus,dixit homo auditor fermonurrrDci: Quàmpulchra ta-bernaculatua I3cob,et tétoria tua Ifrael. Vt valles nemorofç,vthorti irrigui, vt tabernaculaquç fixitohs.Deus edu-xit illum de Aegypto, fortitudo cius fi-milis rhinoccrotis.qui benedixerit tibi, crit ille benediótus.-qui malcdixerit,erit malediótus. Iratus Balach, cóplolïs manibusait: Ad maledicendum inimicis meis voca-ui te,cui tertio benedixifti.reueitere.de-creuera magnificè honorare te,fcd Dominus priuauit te honore difpofito.Re-jponditBalaam:Nónneprxdixi, quod ml aliud,q quodDominus dixerit, lo-quar?veruntamen dabo confîliû dum penexero. Et affumpta parabola rur-fum ait: Dixit homo auditor lermonû Dei: Videbo eum, fed non modo: in-tuebor illum, fed non propè, Orictur ftella ex lacob, amp;nbsp;virga conlurget ex Ifrael, amp;nbsp;percutietduces Moab,vafta-bitque omnes fihos Seth, (quæ ciuitas fuit in terra Moab)amp; critIdumaea poC feffio eius. de lacob erit qui dominctur. cumque vidiflet Amalech, ait: Princi-pium gentium Amalech,cuius extrema perdentur. |
Et iteriim poftmulta: Heu, inquit, qtiis viéfurus eft quando ifta facietDe-us?venient in trieribus deltalia,lupera-bunt Aftyrios, vaftabuntq; Hebroos, amp;nbsp;ad extremum ipfiperibunt. Defcen-dente itaq; Balachcum Balaam, cœpit is,vt valediceretregi ac principibus,ita loqui:0 Balachamp; Madianitæ prçfen-tes,oportetme hæc pratter voluntatem filiuw. Dei præftare vobis: Hebræorû quidem genus nulla peftis appra:hcdit, nccbel-la,necaliqua necefïitas corrumpit: eft enim cura Deo pro eis. ftvultis eosvin-cere, mittite puellas pulchras, nobiles amp;nbsp;ornatas prope exercitum!eorum,amp; quod iuuenes alliciant inftituite, ac dû inflammari fuerint, non permutant fe eis, nifi prius patrias leges relinquant, fimul amp;nbsp;honorem Dei,ac dijs veftris of-ferant,eosque adorent.fic enim illis in-dignabitur Dcus.feceruntq; ita Madia-nitæ aliquæ tSc de Moabitis. Eo tempore morabatur Ifrael in Se- ^^^^J* thim, amp;nbsp;fornicatus eft cü illis, quç vo- J^J*^ cauerunt eos ad facrificia fua, comede-runt idolothyta, adorauerunt deos ea-rum.IratusqueDominus,dixitadMoi- ’ -leniTolle cunâos principes populi tui, amp;nbsp;fufpende eos contra folem ad patibu-la,(nocêtes fcilicetprincipes, ideft,ne-quitiæ authores ) amp;nbsp;dixit Moifes ad indicés IfraehOccidat vnufquifq; proxi-mosfuos qui initiati funt Beelphegor. amp;nbsp;eccè vnus de filijs Ifrael intrauit cora fratribus fuis ad Madianitidem,videntc Moifè amp;nbsp;omni turba, palamque dixit Moifi, quod licite pollet earn ducere vxorem. flebat autem turba ante fores tabernaculi. quod ciim vidiffet Phine-es filius Eleazari facerdotis,arrepto pu- Strageili®; gione,ingreftus eft poft virum, amp;per- oquot;®^ fodit fimul virum amp;nbsp;mulierem inlocis genitalibus.celfauitlt;^; P^^ga à filijs Ifra-el.occifi enim funt vigintiquatuor mil-liahominum. DixitqueDominus ad Moifen:Phi-nccs auertit iram meam à filijs Ifrael, idcirco loquerc ad eum: Eccè do ei pa- cem |
Z»mbrf»
C«dcs Ma-iiànitaiû.
Nuro.ji,
Pratdldiui-Co.
CHRONOGRAPHIAE. cem fœderis mei^ amp;nbsp;erit tam ipfi quarn femini eins padum facerdotij fempiter-num,-quia zelatus eft pro DEO luo. Erat autem nomen viri quioccifus eft, Zambri, de tribu Simeon: mulier vo-cabatur Cosbi, filia Sur principis nobi-lilfimiMadianitarum. Locutusque eft Dominus ad Moilen: Hoftes vos len-tiat Madianitæ. percutite cos,quia bo-ftilitèr egcrunt contra vos, amp;nbsp;decepe-runt inGdijs, vlcifcere filios Urael. Ar-mauit ergoMoifes de fingulistribubus mille virus eleâ:os,præfecitqueeisPhi-neeSj deditque valafanda amp;nbsp;tubas ad clangendum. Cumq-, pügnaflent contra Madianitasacviciflcnt,omncs mares occiderunt, ac quinque reges corum: vibes, viculos, amp;nbsp;caftella flamma confumpfit: Balaam quoquè interfe-ceruntgladio:mulieres et paruulos, pecora amp;omnem fupelle«ftilem inpræda duxerunt.
Dum autc redirent, Moifes amp;nbsp;Eleazar ac omnes principes venerunt in oc-curfum eorum extra cafti a: ac vifis mu-lieribus, iratus eft Moifes: Cur,inquit, fœminas referuaftis?nónne iplæ lunt, quæ decepcrunt filios Ifrael? intcrfici-teomnes qua: noueruntviros,amp; omnê mafculum, virgines tantum referuate. feccruntque ita, amp;nbsp;relcruata lùntvirgi-num^a^millia.Etait Molles: Quiaoc-cidiftis vel tetigiftis mortuos,eritis extra caftra (Icilicet deitatis) feptem die-bus, amp;nbsp;purificabimini tertip amp;nbsp;feptimo die aqua adlperfionis:aurum, amp;nbsp;quic-quid tranfire per igné poteft, ignc pur-gabitur:quod autem ignem non poteft luftinere, aqua expiationis.
GENERAT! O XXVIII. n9 in pda aüri potuimus inuenire, perifce-lides,armillas, annulos, dcxtralia, mu-rçnuias,vt depreceris Dominu pro nobis. Sufeeperunt autem aulu Moifes amp;nbsp;Eleazar,amp; intulcrunt illüd in taberna-culum fedecim millia amp;nbsp;feptingentos quinquaginta ficlos, in monumentum filiorum Ifrael coram Domino.
Poftquam noxioru fanguis elfufus eft, dixit Dominus ad Moilen amp;Elea-zaru:Numerateomné fummam filioru Numeration IfiacRaviginti annis amp;fupra, cundos qui pOlTuntadbellaprocedere.Nume- Nu.ae» ratis illis per tribus,domos aefamilias, inuentaeftfummafiliorum Ilrael,fex-centa millia, millefeptingentitriginta, inter quos nullus fuit eorum, qui ante numcrati funtàMoile amp;nbsp;Aaron in de-ferto Sina, nifi Caleb films Iepbonç,amp; loluefiliusNun. Locutusq; eft Dominus ad Moifen:Iftis diuidetur terra.plu-ribus maiorem partem dabis, pauciori-bus minorem,iuxta nomina tnbuu in pofteirioncsfuas,itàtamen,vtfortetri-bubusdiuifiiofiat.Numeratiluntamp; filii N“'^«';“’ƒ T I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r f r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ noru Lcuik
Leuiabvno menie amp;lupra,rueruntq; omnes vigintitria millia mafculini generis, quorum fors Dominus atq;bæ-reditas,qui non lunt recenfiti inter filios Ifrael,nec eis cum cæteris data pol-
i^
fummam eorum quç capta funtjab bo-mine vfque ad pecus, amp;nbsp;diuides prædâ, ex æquo inter eos qui pugnauerunt, amp;nbsp;reliquam multitudinem: de parte vero eoru qui pugnauerunt,fcparabitis Domino vnam animam de quingentis,amp; dabitis caEkazaro. Ex media verb par-rem^d** ’^^tntiltitudinis, accipiesquinquagefi-mum caput,amp;dabis Leuitis.quo laéto,
principes exercitus acceUerunt amp;dixe-runtiRccenfuimus numerum pugnato-rum,nec vnus quidemdceft. quarn ob rem otferim’jn du narijs Dominijquod
felfio eft»
Filij au tem Ruben amp;nbsp;Gadhabebant pecora multa:cumq: vidilTent lazer amp;nbsp;P^ùh’i0‘
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FilioruRü-
vralaadaptasammaubusalendisterrasj benamp; Qad venerunt ad Moifen amp;nbsp;Eleazaru facer- petitio. dotem,amp; dixerunt: Terra qua percuffit ^^'‘j Dominus in conipcétu filiorum Ilrael, vbertima eft adpaftum animaliü;amp;: nos ferui tui habemus iumeta plurima.pre-camur, fi inuenimus gratiam coram te, Vt des nobis cam in poffef fione, nee facias non tranfre loidane.Quibus Moi-lescommotuSjinquitiNunquidfratres veftri ibunt ad pugnam,amp; vos bic fede-bitis? Cur fubuertins mentes filiorum Ilraebfieut patres veftri qui mifß fuerât ad explorandâ terram? At illi: Nonfic, led relinqucmus bic paruulos, vxores ac iumenta noftra, eruntq^invrbibus muratis propter inimicorum infidiasgt;: ipfi verb arman præcedemus frames no-ftros, nee reuertemurvfq; dupoffideat
H««*
n® lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMvM •
|
quaeremus transIorclanê,quia iamha-bemus poHeffionetn hoftram in orien-^ tali eiüs plaga.Quitus MoifcSiSi facitis quod promiltitis, expediti ^ergitc ad pugnam tras lordanem, donee fubuer-* tat Dominus inimicos, amp;nbsp;fubijeiatut Domino ornnis terraj inculpablles cri-tis amp;nbsp;obtinebitis regiones bas. dixerutï Faciemus quodiubet DominuS nofter» Dedit itaque MoifeS filijsGad amp;nbsp;Ruben ac dimidiæ tribui Manaïïaï,regnü Seon regis Amorrhxorumjamp; Ggregis Num }4‘ Prxcepitque Dominus: Quando in-Mandatum traueritis terram Chanaan trans lorda-contra Cha nem,difperditecüdos habitàtores ter-«anios. illius.Idololattæ enim erant,amp; fen-tentia mortis data fu per eos à Deo.Ego^ inquitgt; dcdivobis illam pofleffionemi quam diuidetis /orte, fi autem nolucri-ns interbeere eos,erunt vobis quab da-ui in oculis: aduerfabuntur vobis, amp;nbsp;quiequid illis cogitaui facere, faciam vobis. banc babebitis terram, pars me-ridiana incipitafolitudmeSin^ quçeft iuxta Edomtplaga öccidentalis à mari magno: aquilonaris à mari mediterra-neo, amp;nbsp;contra orientem vfqiie ad mare Ceneretb amp;v(qüe ad lordancm.bæ eruntterræ,quâs dabitis nouem tribu-bus amp;nbsp;dimidiæ» Nomina àütem viro- Quitus fini rum qui terram diuident, Elea:zâr farm ta «’'^«S amp;nbsp;I«^“e,amp; finguli principes dé terra. bngulis tribubus : de tribu luda, Ca-»ium.jj, lepn:de tribu Simeon, Samuel: de tribu Beniamin, Helidad: de tribu Dan, Bocci:de tribu MânafTç,Banibel.‘de tribu Ephraim, Camuhebde tribu Zabulon,Helifâphan:de tribu Ifachar,PhaI-tiel: de tribu Afer, Abiüd de tribu Ne-ptalim,Phedjhcb Hæc quoquè locutuscftDominus: De vrbibiis Prdicipe blijs Ifrael, vt dent Leuitis dé Leuitarum. polTefbonibuS fuisvrbeSad habitädum quadragintaodo,vt ipb in öppidis maneant, amp;fuburbana fint pecoribus ac iumentis,quæàmuris ciuitatum forin-lecus per circuitum mille palïuum fpa-tiö tendéntur, vbi nee atari poterit vel plantari, fed vitra per cirCuitum adhuc ' mille pafluu poteruntbxcberi. Ipfçq; vrbes quæ dabuntur dé pofTefbombui Ilrael, ab bis qui plus Kabent, plures |
aufetentur: ab bis qui minus, paucîo-» reSiltà blij Leui difperb elfe debebant per bngulàs tribus, tenebâtur enim do-cere populum de bis quæ pertinent ad Deum, tecipiebantque décimas âcob-latiônes âb om nibus. CongruentiuS ergo état, vt effent difperb per omnes tribus» Dixit quoquè Dominus: Quandô^«’''^ tranbêritislordanem,fèparatevrbes feX f* ’ in præbdiâ fugitiuorû: très erunt trans lordanem, amp;nbsp;très in terra Chanaan, tam blijs Ifrael, quàm aduenis amp;pere-grinis, vt confugiat ad cas qui nolens fanguinem fuderit. Hæc autem erit lex t^f’**' bomicidæ fugientis: Qui pereufferit’‘‘‘^‘quot;^ proximum lùum nefeiens, putà fortui-tù amp;abfque odio,amp;confugeritad vna ciuitatem refugij, faluabit animam fu-am, neC occidetur à proximo occib: critqileibi, donèc à iudicibus propin-quis reconciliàbitur,vel vfque ad mortem fummi pontibeis: tune redire poterit in terram fuam. alias, b extra bneS vrbium quæ exulibus deputatæ funt, fueritihuentus, amp;nbsp;pereufluS abeoqui vltor eff fanguinis, abfq; noxa erit qui eum occident. Per induftriam veto oc-cidens, etiam de altari cuellatur, b tarnen (ub teftibus conuincatur. nam ad vnius teftimonium nullus condemna-bitur» Hæefaéta funt trans lordanem in Campefthbus Moab, quæ erat man-fio bliorum Ifrael quadragefimafeeun-da amp;nbsp;vltima, poftquàm cgrefbfunt de WP‘°‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NuM; Dixit quoque Dominus ad Moifen: Cswkxt Aflcende cacumen Phafgæ, amp;nbsp;oculos “'’Î*^,# tuoScircunfer adoccidentem amp;aqui- „„phifj! lonem, auflrumque amp;nbsp;adorientem, amp;nbsp;adfpice terram quam promib.neC enim tranbbis lordanem iftum» Ante etiàm dixerâtoominus Moib:Affcendémon-tem iftum Abarim, amp;nbsp;contemplare terram quädätur’fumblijs Ifrael.Cümqj videns earn, trânfibis amp;nbsp;tu ad populum tuum,bcut iuit frater tüus Aaron, quiä offendiftime in deferto Sinin contra-didione multitudihis. Cui refpondit Moifes: Prouideat Dominus DÈ V S hominem qui bt fuper multitudinem haC, amp;nbsp;poffit educerceos vel introdü-Cere, ftefitpopufus Domini beut cues ablq; |
|
CHRONOGRAPHIAE. ahfquepaftore. Dixitquead eumDo-minus;TolleIofiie filiumNun, in quo eftfpiritusDeij amp;nbsp;pone manum tuant Ripereum,vtteviucte inftituatur. Qui ftabit cora Eleazaro facerdote amp;nbsp;omni multitudinejamp; dabis ei prçcepta, cun-dis videntibus,amp;partem gloriæ,vt au-« diateumomnis lynagoga. Pro hoc fi quid agenduerit, Eleazar facerdos co^ fuietDominum.ad verbum eius egi-edi-etur amp;nbsp;ingredietur omnis multitudo. Tulit Modes Iofue,amp; ftatuit eum cora Eleazaro amp;nbsp;omni frequentia populi, impofitisque capiti eius manibus, cun-ftarepheauit quæ mandauerat Domi- Moifcscós tills. gregatmul- Audiens autemMoifes diem mortis jnandaiorü ^^’ appropinquate, anno quadragefi-. mo,menfe vndecimo,prima die menfis ciufdem,totum fe conuertitad ea quæ ordiné ex ponst. Deut.p ta omni multitudine, coepit cis legem Dei, eçremonias amp;iudicia explanarc, prout iam dicemus: Hec (unt prçcepta quæ mandauit Dominus Deus vefter, inquit Moifes,vt doceré vos.difcite ea, amp;nbsp;opere complete.Dominus Deus no-fterpepigitnobifcum fœdus. in Oreh facie ad facie locutus eft nobis. Ego fe- quefteramp;mediusfuiinter Dcum amp;vos in tempore illo,vt nunciarem vobis verba eius.hæc eft fapientià veftra,vt audi-atis amp;nbsp;faciatis ea. Nee enim eft alia na-tio tam grandis, quæ habeat Deos appropinquates fibi,ficutDeus nofter ad-eft nobis. Quæ eft enim alia gens fie in-clyta, vt habeat eçremonias iuftaque judicia amp;nbsp;vniueriàm legem, quam lt;:ÇO P’-°P°”‘^”^ bodiè ante oculos ve-ftros? Cuftodi igitur tecum legem Domini, ne obliuilcaris cunélis diebus vitæ tuç,docebisq; filios ac nepotes tuos au-ditam voeem eius. Vcrùni feripfit deeê verba in tabulis duabus,mibiq; manda-uit,vtdoeerête eçremonias amp;nbsp;iudicia, tibique prçeepit vt faceres,quia dilexit Deut. 4- Deat.7. patrestuoSjclegitque fernen eorum, vt cffeseipopuluspeculiaris: facietque te exceUentiorem cundis gentibus, quas creauit in laudem amp;nbsp;gloriam fuam. Audi amp;nbsp;aufculta fermones meos, eruntc^ue verba hæc quæ egopræcipio Ïi««.«, |
GENERATIO XXVIII. m tibi bodic in corde tuo,amp;narrabis ea filijs tuis.ligabis ea quafi fignum in manu tua.Scribes ca in limine amp;nbsp;oftijs domus tuæ:cumqueintroduxerit te Dominus iq terram, pró qua iurauit pa-tribus tuis,caue nè obliuifcaris Domini DE1 tui,qui eduxit te de Aegy-pto amp;nbsp;de domo feruitutis, in terram plcnam multarum opum, quam non plantafti.difcantpueri primiim legem. quæ eftdodnna optima amp;nbsp;caufa feli-citatis eximia.decundo autem, per fin-gulos diesmanè amp;vefpcrè teftificandi lunt dona Dei,quia liberauit nos defer-üitute Aegyptiaeài Audilfrael,Dominus DË V S uo-p^yf g fter,vnus cft.Diliges Dominum Deum prçcepta tuum ex toto corde tuo,amp; ex tota ani- Jiuina. ma tua,amp; ex tota fortitudine tua. Dominum Deum tuum timebis,amp;ipfi fer-uies. Obferua eçremonias eius atque iudicia omni temporc. Non habebis Deos alienos in confpedu illius, non facies fculptile,non idolum, riec titu-los erigatis,nec adoretis, Non augure- Deut.u. mini,nec obferuetis fomnia,nondecli- Aduer5Üs netis admagOs neq; ad ariolos. Cumlt;^; ingreffi fucritis terram, quam Domi-' nus D E V S datums eft vobis,lubuer-tite ómnia loca, in quibus coluerunt gentes idola deos fuos. diffipate aras eorum, amp;nbsp;confringite ftatuas: lucos igne comburetis, idola comminuite, ddperdite nomina eorum de locis illis. quid enim à ratione magis alienum, quam tribuere creaturç honorem diui-num,optimo principe neglefto? Quod fi furrexerint in medio tuï^*“''’?' prophetæ, aut qui fomnium vidilTefe dicat,amp;prædixeritfignurri atque por-tentum, amp;nbsp;eueneritquodlocutus eft, amp;nbsp;dixerit tibi:Eamus3amp; lêquamuf deos alienos, amp;nbsp;feruiamus eis, non audies verba prophetæ illius aut fomniatoris, quia tentat vos Dominus Deus vefter^ vt palam fiat,vtriim diligatis eum an no. propheta autem ille aut fiftor fomnio-rum, interficietur,quia locutuseft, vt aucrteret vos à Domino Deo veftro. Si tibi voluerit perfuadere frater tu®, filia, fiuevxor quæ eftinfinu tuó, aut amicus quem diligisvtanimamtuam,clam dicensÆamuSjamp;ferujam’ dijs alienis: 1 non |
|
»il lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM mon acquieCcas ci, nec parcat oculus tuus vt mifèrearis amp;nbsp;occultesded ftatirn interficies,cùm fcilicet iudicatus fucut P iudices.fit manus tua fup eum. Si au-dicrisinvnavrbiûtuarûjquasDns da-bit tibi ad habitandum, dicentes : Ea-nius,amp;feruiamus dijsalienisrfolicitè amp;nbsp;diligenter rei veritate pcrfpcéb^fi inue-neris babitatores vrbis illius nocentes. percuties eos in orc gladij, amp;nbsp;dclebis ea ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia quæinvrbe(ùnt,vlqucadpeco-raj amp;nbsp;fupellcdikm fucrendes in medio platearû,ità vtvniuerfa confumas. non ædificabitur ampliùs,non adhçrc-bit de illo quidquam in manu tua,vt Deu.17. auertatur Dominas ab ira furoris fui. Si repertus fucrit apud te vir vel mu-licrquæfaciatmalum,vtvadat amp;nbsp;fer-uiat dijs alienis,amp; adoret folem, lunam amp;nbsp;omnem militiam cçlirquod vti nun-datum eftrepericns verum, educes viru ac muliei em ad partes ciuitatis,amp; lapi-dibus obruentur. Manus teftium prima interficiat eum,amp; tune reliqui populi, Le.i8.amp;io. vtauferasmalûdemedioveftrî. Siquis AdMersù* dederitde feminefuo idolo Molocn^id iHolos. nbsp;nbsp;ç{^ J] pucrum fernen fuum aut fanguiné Leuit.^o. Exod.it. Leuit.19, * dederit idolo, populus terras lapidabit cum;quôdfîneglexerit |gt;opulus amp;nbsp;di-miferit hominem, fuccidam ipfum amp;nbsp;omnes qui confentiunt ci. Anima qua: dedinauerit ad magos amp;ariolos, amp;nbsp;fornicata fueritcum eis, interfida illam de medio populi fui. Vir bue mulier,in quibus pythonicus fpiri-tus vel diuinationis fuerit,lapidibus ob-ruent cum.Maleficos non paticris viuc- re fuper terra.Iterùm locutus eft Moi-Quomodo. fes adomnem cœtum-: Diligesamicum ailigendus r • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» • proximus. tuum licut teiplum. non quçras vltio-nem,ncc memor eris iniuria: ciuiû tuo-rum.nonvidebisbouemfratris tui aut ouem errantem,amp; prçteribisjfed reduces fratri tuo: etiam fi non eftpropin-quus,necnôftieum, duces in domum tuam,amp; crûtapud te quandiù quçrat ea frater tu* amp;recipiat. Similitèr faciès de veftimento,amp;de omni refratris quç Deiit.il.' pericrit,fi inueneris earn. Sivfderisafi-num inimici tui aut bouem cecidifle in via,leuabis eum.no oderisfratré tuû in Leui. 19. nbsp;nbsp;corde tuo,fed publicè argue eum,nç habeas fup illopeccatû. no maledices fur- |
do,nec cora cçco pones oHendicuIumo cris criminator aut fùfurro in populis« Sihàbitaucritaduenainterraveftra, D(j^uüj non exprobretis ci,fcd fit inter vos qua-fiindigena,quediligetis quafi vofhiet-ipfôs.fuiftis cnim amp;nbsp;vos aduenæ in terra Aegypti. Nolitefacerciniquum all-quid in régula,in ponderc,in menfura, iniudicio.Viduæ amp;nbsp;pupillo non noce-bitis. vociferabunturadme, amp;egoex-audiam eos,percutiamq; vos, crût vso-res veftrx viduæ, amp;filij veftri pupilli. Si pecuniam mutuam dederis pauperi £xotj.;^ qui habitat tecü,non vrgebis eum qua- Deu.i? fiexador, neq;vfurasaccipie$. hocin- ^'din* telligitde quolibet Rab. Sal. Etquod alibi dicitur,Non fœneraberis proximo tuo, fed alieno, eft permiffio minoris mali. Si pignus à proximo tuo acceperis fxoJ''^ veftimentum*carnis indumentum,nec habet aliud in quo dormiat, ante foils occafumreddesei. Non moretur opus mercenarij tui apud tevlque mane, non tradas feruum Domino tuo qui ad tc confugcrit.habitabit tecum quou/que quiefcat ira Domini fui.Ingreflus vinci proximi tui,comede vuas quantum ribl placuerit,foras autem ne auferas. Si in-traueris legeté amici tui, franges ipicas amp;manuconfricabis, falcc auteranon metes. Quando meflueris fegetem in agro, amp;oblftus fuerismanipuli, non reuer-teris vt tollas illum,fed aduena, pupil-lum amp;viduam auferrepatieris,vt benc-dicattibi Deustuus. Cum meflueritis, non tondebitis vfque ad folum fuperfi-ciem,nec remanetes fpicas. colligas aut grana decidentia,fedperegrinis amp;nbsp;pau-penbusdimittas. Sifruges collegeritis o]iuarum,quidquidmanlerit in arbo-ribus,non reuerteris vt colligas, fedre-linquas aduenæ, pupillo amp;nbsp;viduæ. Si vindemiaueris vinea,fac fimilitèr.Cùm répétés à proximo tuo rem aliqua quam debet tibi,non ingredieris domum eius vt pignus auferas; non accipies loco pignons fuperiorem amp;nbsp;inferiorem mo-lamjquia animam appofuit tibi. Idem die dealijsvafis congruis ad ac-quirenda alimenta, fecundùm lofê-pn«m. Omninojndigensamp;mendicus non ] 1 J gt;nbsp;I Is V t |
|
1/ fill* P’ Leuit.2,4, ' CHRONOGRAPHIAE. non erït inter vos, vtbenedicat tibiDe-us tuus.Intellige de publiée mendican-tibus.Vndè fubiungit: Non deerunt pauperesin terra habitationis tuæ,id-circó prçcipio tibi, vtaperias manum fratri tuo egeno amp;nbsp;pauperi, qui tecum verfatur in terra. Et fi frater tuus deue-nerit ad paupertatem, non obdurabis cortuum, nee contrabes manum. fed aperies pauperi,amp; dabis mutuum quo eum indigere perfpexeris. Non ages quidqua callidè in eius neceffitatibus, vtbenedicat tibi Dominus Deus tuus. TjcoiLio. Non vfurpabis nomen Deifruftra, quia non erit impunitus qui fuper re Non lûmes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nomen Dei '^^’’^ nomen eius allumplcnt. Uomi-hvanum. numDeum timebis, iurabisque in no-mineiUius. Non peierabis in nomine meo,nec pollues noménei. Homo qui maledixerit Deo fuo, portabit pecca-tum:amp; quiblalpbcmauerit nomen Domini,morte moriatur.lapidibus oppri-met eum omnis multitudo, ficutvidi-ftis de viro filio mulieris l(raelitidis,qui iurgatus eft incaftris cum virollraëli-ta.Cumi^ueblafphemaflct nomen Do-mini,mifluSifuit3meiubente, in carce-rem, amp;nbsp;póft fententia Domini extra ca-ftra lapidatus eft, quod blafphemaflet nomen Domini,amp;maledixifletei. Num.p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Vota cxol- Siquisvirorum votum Domino vo-uenda, uerit, aut fe conftrinxerit iuramento, hon faciat irritum verbum lüum, fed omne quod promifit, implebit. Cum votum vóueris Deo tuo, non tardabis reddere.fi moratus fucns,reputabit tibi in peccatumtfi noluens polliceri, abfq; peccatoeris. quod autem femel egrel-fumeftdelabijstuis,facies amp;nbsp;obferua-bis. Mulier fi quippiam vouerit, amp;nbsp;ad-ftrinxeritfe iuramento in domo patris fui amp;nbsp;in ætate pueUari, fi cognouerit pateramp;tacuerit,votirea erit. Sin veró ftatim vt audicrit, contradixit pater, vota amp;nbsp;iuramenta irrita erunt, nee ob-noxia tenebitur fponfioni. Idem in m a-ritata erit,fi vir cótradixerit, dato quod in domo patris fit: quod fi in domum maritlvenerit,idem erit fi ipfe contra-dixerit,amp; Dominus ei propicius erit.vi-duata amp;nbsp;répudiât a quidquid vouerit, reddatSi vxor alicuius vouerit,amp; iura-mento le conftrinxerit, quod penciu- |
GENERATIO XXVIII. n^ nium vel cæterarum return abftinenti-am affligatanimam fiiam, in arbitrio viri eft,fiue faciat,fine non faciat. quod fi audiens tacuerit, amp;nbsp;in alteram diem diftuleritfententiam, quidquid voue-ratatq;promiferat,reddat. Sin autem poftea contradixerit, portabit ipfcini-quitatem. Obferua diem fabbati vt fanélificijs 9H'f?’”S r - nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-du eum.non facies in eo quidquam opens, qui enim fecerit opus in bac die,morie-tur, ficut vidiftis in bac folitudine de bomine,qui inuentus fuit fabbato col-ligereligna.bunc reclufimus in carce- Num,ij. rem, donee adrefponfum Domini du-Üusfuitextracaftra,amp;lapidatus. ^ ^ Honora pattern amp;nbsp;matrem, ficut p- HonónnJi cepit tibi Dominus, vt longo tempore parentes. viuas,amp;benè fit tibi. vnufquifquc pa- Dcuuii. trem amp;nbsp;matrem timeat. qui maledixerit patri füo aut matri, morte moriatur. Quod fi filiumbabueris contumacem, qui monitis tuis non pareat,apud iudi-cem probata eius contümacia,luxu,cç-terfsve criminibus,eicctus extra vrbem, peena filij ' ac in ligno pendens tota die fpeéletur, cótuma«s. nodeverófepcliatur. Coram cano ca-pite conlurgas, amp;nbsp;bonora perfonam / fenis. Nonoccidas.quiocciderit hominé, j^onoeej^ morte moriatur.Si rixati fuerint viri,amp; dendum. pereuflerit alter proximuluumlapide vel pugnp, fi ille mortuus non fuerit, fcdiacucritinleélo, ac furgens baculo ambulet,non erit reus mortis:operas tn impenfas in medicos rëftituat. Si inter rixandum pereuflerit quis mulierê prägnantem, amp;nbsp;abortiuumfecerit,viuens tarnen,fubiacebit damno, quatum ma-ntus mulieris expctiêrit,amp; arbitri iudi-caucrint;fi autem mors cius fuerit fub- Lexcalióis, fecuta,reddat animam pro anima,ocu-lum pro oculo,dentem pro dente, manum pro manu,pro vulnere vulnus, jP liuoreliuorc. Si babuerintinter feiur- j ^^.j^. gium viriduo, volensquevxor alterius Deu.19* eruërevirumfuumde manu fortioris. amp;nbsp;appiæhendent verenda eius, ablcin-des manum illius finè mifericordia. Quiirrogauitmaculam cuilibet ci-uium tuorum,ficut fecit,itafiat ei. No occidentur patres pro filijs, neque filij propatribuSjfedvnufquilque pro pec-l i cato Deu.iy. |
124 IO H. nbsp;NA VC LE RI
cato fuo rhorietur. Qui percuffcrit ho-minemjVolens occidere,(lüpple,amp; oc-CJ(lit)mortemoriatur.Si quisper indu-ftriam occident proximum lùum per jnfidias,ab altari euellas eum. Qui au-tem non eftinlîdiatuSjfedcafu, confti-tuetur locus in quem fugere debeat, amp;nbsp;faluari. Qui percufleritferuumiuum aut ancillam virga,amp; mortui fuerint in manibus eius,criminis reus erit. Si auté vno die vel duobus fuperuixerit, non fubiacebitpœnæ,quia pecunia eius eft: amp;intellige de feruo gcntili.Si percufle-rit qui/piam oculum fcrui feu ancillæ, amp;lufcos eos fccerit, dimittat cos liberos pro oculo:dentem quoquè fi excuC fêrit,fimilitèr liberos dimittet.
Sieffringensfurdomum fiuc fiiffo-dicns fuerit inuentus,amp; accepto vulne-re mortuus fuerit, percuffor non erit reu s fanguinis:quód fi orto fole hoc fe-cerit,moriatur. Qm occident animal, reddatvicarium:fibos cornu perçuife-Ixod 11 nbsp;nbsp;ritaliquem, amp;nbsp;mortuus fuerit, lapidi-
bus obruent eum,amp;non comedét carnes eius, dominusque bouis innocens crit.quodfi bos cornupeta fuerit ab fieri amp;nbsp;nudiuftertiùs, nee reel uier it eum dominus, amp;nbsp;occiderit aliquembos,la-pidibus obruetur, amp;nbsp;dominum eius oc-cïdent.quódfipreciumei fuerit impo-fitum^putafi amicifunt contenti pre-cio pro morte, dabit pro anima fua quidquidpoflulauerint. Filiu quoquè amp;nbsp;filiam fi cornu percufferit,fimililen-tentiæ fubiacebit. Sedfiferuum ancil-lamveinuaferit, triginta ficlos argenti domino dabit, bos vero lapidib’ oppri-mètur.Si furatus fuerit quifpiam homi-nem,acillumvendiderit,iudicisfenten-tia moriendum dïe fibi volo. Atqui fi quis filiam,vt famulctur,vendiderit:in-dignum puto,vt exeat velu tl folent cæ-teræfamulæ. Si quis aperuerit cifter-nam amp;foderit, amp;nbsp;non operuerit earn, cecidcritq; bos aut afinus in eam,reddet dominus cifternæ.preciû iumentorum; quod autem mortuum eft,ipfius erit.
Si bos alienus bouem alterius vulne-rau'èrit, amp;ille mortuus fuerit:vendent bouem viuum,amp; diuident precium, fi-militèr amp;nbsp;cadauer mortuum. Si autem fciebat'quo4bosçornupeta elfet ab fieri
VOLVMEN PRIMVM
amp; nudiuftertiùs amp;nbsp;non euftodiuit eum dominus {uus,reddet bouem pro boue, amp;nbsp;cadauerintegrum recipiet. Nonac-cipietis precium ab eo qui eft reus fan-guinis,ftatimlt;^ue ipfemorietur.Qoi ex-gt; cçcauerit quempiam, fimilia patiatur, nifi fortè pecunias accipere volucrit cç-catus, lege videlicet dante licentiam, eum qui paflus eft, palfionis fiiæ çfti-marecafum. Venenum neque mortife-rum,neque aliud quod fit vtile Içfioni, vllus Ilfaelitarum habeat: fiveroinue-niatur quifquâ hoe polfidere,moriatur.
In furto hominis poen a eftmortis: DefurM' qui vero aurum amp;nbsp;argentum abftule-rit,condemneturinduplum:quiiume-tum,damno quadrupli condemnetur, prêter bouem.pro hoc enim quintuplu foluat;fi non habuerit vndè foluat,vx-nundabitur, aut illis quibus eft con-dcmnatus,feruiet:hçc*vera,fi occiderit velvendident: alias fi inuenra fuerint apud fur€m,reftituet duplum. Vir fiuc mullerfi tranfgreffifuerint defraudan-doproximum,ócconfcffi fuerint, red-dent iplum caput amp;nbsp;quintam pattern.
Anima quæ negauerit proximo fuo depofitum,vel vi aliquidextorfcritjaut calumniam fecerit, fiue rem perditam inuenerit,amp; inficians infupèr peicraue-rit,aut quodlibet aliud : reddat omnia que per fraudem voluit obtinere, Integra, amp;nbsp;quintam infiipèr pattern domino cui damnum intulit.Si re à depofita-rio ablata furto,fur inueniatur, duplu reddat;fi vero latcat,coram iudice iura-bit depofitarius,femanum ad rem pro-ximi non extendifte: cognita tum frau-de,duplum reftituat:aliâs liber fit.Si læ-ferit quifpiam agrum vel vineam,amp;di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
mifcrit iumentu iuu,vtdepafcatur alie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
na, optimu frudum quem habueritin vinea fu a aut agro,pro damni çftimati-onc reftituet.Si egreflus ignis inueneric fpicas, amp;nbsp;compræhenderit fruges fiue liantes legetesin agro,reddet damnum qui ignem luccendit.
Cüi bos aut afinus ^ mercedc comen-datus cft,fi ab hoftibus auferat aut debi-litetur,iuret ie ad h^c manu no extediC lè,amp;liberabitur; fi veto pericrit furto, damnum dnoreftituat. Nonhabebisin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
facculo diuerfa p5dera,maius amp;nbsp;minus:
neque
-ocr page 143-CHRONOGRAPHIAE.' GENERATIO XXVIII. «5
ft*
nequeeritin domo tua modius maior amp;nbsp;minor, abominatur cnim Dominus omnem iniuftitia. Si dormicritvir cum
vxore alterius,vterquemorictur, adul-De adulte- t®quot; ^ adultéra,Si pucllam virginem de-- fponfaucrit quis,amp; ihucnerit earn aliqs in ciuitatc, amp;nbsp;ebeubuerit cu ea, educes
rio amp;nbsp;ftu iro.
vtrunque ad portam ciuitatis,amp; lapidi-busobructur;puella, quia non clama-uit;fin ante in agro vitictur, ille morie-tur foluSjpuella nihil patict:fbla erat in *gro,vbi etiam clamatc null* hberaflet.
Siinueneritvirpuellam virginem, quæ no habet fponfum, amp;nbsp;concubuc-ht cum illa^ac ad indicium res venerit, dabitille patri puellæ quinquaginta fi-lt;Ios argcnti,habcbiteamvxorem,dota-bitque earn. Si verb pater puellæ nolue-ritjdabitpecuniam virgini iuxta modu dotis,quamvirgines acciperecofueue-runt.Siduxeritvirvxorem^acpofleadi-cit,nó inueni earn virginem, accufact^^, h iudicatum fuerit, puellam non efle culpabilem,retinebit earn,rice poftea di-mittere potcrit,ac condemnetur qua-draginta minus vna plaga.amp; quinquaginta ficlos dare patri cogatur,fecun-dumlofephum. Si verb conuiceritpu-cUam fuiffe corruptam, fi quidem po-pularisfit, co qubd cafte virginitatem vfqueadlegitimas nuptias non ferua-uerit,lapidetur: Si verb de facerdote fit nata,viua concremetur. Homo fi dor-mierit cum muliere quæ fit ancilla etia nobilis,amp; tarnen precio non redempta, vapulabunt ambo, amp;nbsp;non morientur, quia non fuit libera. Non crit mcretrix de filiabus Ifrael,necfeortator.nè pro-Rituas filiam tuam, ne ,contaminetur
fuper meregcm.'eum conftituas, quern Dominus Deus elegerit de numero fratrum tuorum: no énimpoterisalterius gentis hominem regem facere.Cumbuc fuerit coftitutus,non multiplicabitnbi cquos, no habebit vxores plurimas quç alliciantanimameiuSjnequeargcnti amp;nbsp;auri immêfa pondera,poftquam lederit in folio regni fui, defcribat fibi Deuteronomium legis huiuSjamp;habebit fecu, leget^pllud omnibus diebus vitæ fuæ, vtdifeattimerc Dominum Deum fuö, amp;nbsp;cuftodire verba amp;nbsp;cæremonias eius, nee eleuetur in fuperbiam fuper fratres fuosgt;nec declinetin partem dextram vel fini ftram,vt longo tempore regnet ipfe amp;filij fui.Iudiccs amp;nbsp;magiftros confti-tucs in omnibus nortis tuis.auas Domi-
Defalfote-ftunonio,
terrajamp; impleatur piaculo.
Si quis false teftatus eft amp;nbsp;couidus, eapatiatur quæ paflurus efletis,contra quern teftimonium dixit, Vnitcftinon credatur,fed tribus,aut ad vltimu duo-bus, quorum teftimonium verum fa-ciatvita prior. Mulierum teftimonium nequaquamrecipiatur,fed nequeferui propter ignobilitatem animi. Non me-tiemini,nec decipiat vnufquifque pro-ximum fuum.
nus Deus dederit tibi per fingulas tribus ludicumin-tuas,vtiudicêtpopulum iuftö iudicio, ^‘^““°' nee in altera partem declinent,Non ac-cipient perfonam,ncc munera.excæcat enim oculos fapientum,amp; mutat verba iuftorü, luftè quodiuftum eft pfequé-ris,vtviuas,Inter puniendu quç delifti eftmenfura,is plagarüquoq; fit mod*.
Dateergbexvobis viros lapientesamp; gnaros,quorum conuerfatio fit probata in tribubus veftris,amp;quod iuftum eft iudicent,fiueciuisillefitj fiue peregri-nus,nulla ent diftantia perfonarumuta paruumiudicentvt magnum,quia Dei judicium eft.Si difficile aut ambiguum indicium perfpexerint inter languinem amp;nbsp;fanguinem,caufam amp;nbsp;caufam, lepra amp;nbsp;non lepram,amp; iudicum intra portas verba variari videbunturrfurge amp;nbsp;aflee-delocu quem elegerit Dominus Deus tuus,veniesq; adfacerdotesLeuitici ge-Jieris, ad indicé qui fuerit illo tempore, quçi esq; ab eis,qui iudicabunt tibi iu-dicij veritaté,amp; facies quodcunq; dixe-rint qui præfunt loco qué elegerit Dominus, Qui autem fuperbiêrit,noleris obedire facerdotis imperio,qui eo tempore miriiftrat Domino Deo tuo,ex dc-creto iudicis morietur homo ille.
Rtjiiele- nbsp;nbsp;nbsp;Cùm ingreif! fueritis terram, quam
iX”''’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daturus eft vobisjhabi-
‘’ nbsp;nbsp;nbsp;taucrisqj in illa,amp; dixeris, Conftituam
pleftendus eft,amp; appenfus patibulo,nó permanebitin ligno cadauer ei*, fed ea-dem diefèpelietur.eft cnim aDeo male-diftus qui in ligno pendet. Viri ducant vxores virgines libéras,bonis parétibus l 5 pro*
izè lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM '
|
(lttcra^?amp; pfûCreatas, de tribu amp;nbsp;cognationc fua. prohibinoe Cundæ etiàm fœminæ de eadem tribu «Ijquarum. jnaritojaccipiantjVrhæreditas perma-neat in familijs. Hoc de naulicribus in-telligas,fiin hçreditate paterna fucce-FilixSal- duntjVtifiliæ Salphaad, quæ fucceffe-phaad. nbsp;nbsp;i'upt in hæreditate paterna non baben-Î^.îj.amp;jd. tes fratresudeo nè hæreditas pefueniret in aliam tribum,prçceptuin eis fuit, vt bominibus fuse tribus iungerentur. Q^i vero virginem dufturus non eft,ei noniungatur quamdifcederefuafit ab ^ilio,neq; contriftet priorem maritum eius.ancillas liberi nonducant vxores, neq; ft per amorem ad hoc cópellantur. Si quis dederit filiam fuam alicui in fanüliam,impubcremintellige: ft fpre-ueriteam5populo alieno vendendi non habebit poteftatem. Si autem hbo fuo dcfponderit eam,iuxta morem filiarum facietilli. quodfi alterumei acceperit, prouidebitpuellæ nuptias amp;veftimen-ta amp;prccium pudicitix.Si tria ifta non fecerit,cgredictur gratis,abfq; pecunia foluta. Sihabuerithomo vxores duas, vnam eledam amp;nbsp;alteram odiofam, ge-nueritque ex eis liberos, amp;nbsp;fucrit films odiofae primogenitus diuidédo fubfta-tiarn fuam inter filios,non poterit filiu diledæ facere primogenitum, fed filio odiofsedabitdeijs quæ habuerit,cun-da duplicia. ^»mórtd'* Simaritusalicuiusmulieris moritur yjjof, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfque liberis,vxor de fundi non nubet alteri,fed accipiet earn frater eius,amp;fu-fcitabit fernen fratris fui,amp; primogeni-tum ex ea filium, nomine illius appella-bit.Si noluerit earn accipere,interpella-bitmulier indices, qui accerfitum in-terrogabunt.fircfpóderit,nolo earn ac-cipere,tune tollet mulier calceamcntu depedecius,amp;fpuetinfaciem eius,di-ccns:Sic fiethomini qui nó çdificatdo-mum fratris fui.amp; vocabitur domus il-Nonacee- liuspoftea,domus difcalceati. Omnis dedaagnata homo adproximam fanguinis fui non accedat.turpitudinem patris aut matris tuæ non dilcooperies.turpitudiné vxo-ris patris tui non difcoopcries, fed neq; fóroris tuæ ex patre vel matre,necj; filiç filij tui,vel neptis ex filia,ncq; filiç vxo-rispatris tui, neque fororis patris tui, neq j fororis matris tuç,neqj turpitudi- |
nem patrui tui aut vxoris eius,neq; nu-rûstuæ,amp;vxorem fratris tui, aut filiæ vxoris tuæ non reuelabis, filia filiç eius amp;nbsp;filiam filiç illius non fumas.Nullam ex præmiffis vxorem habere poter«, fo-rorem vxoris tuç in pellicatum illius nó accipias adhucilla viuente. Cumintroieris terram quampoftef-lurus es, amp;nbsp;deleuerit Dominus coram teEthæum, Gerezçum amp;nbsp;Amorrhæû, Chanançum amp;Pherefçum,Euçum amp;nbsp;Iebufçum,feptcm gentes,percuties eos vfqueadinternecionem. non inibis cû cisfœdus, ncc fociabiscumeisconnu-bia. filiam tuam non dabis filio cius, ncc filiam illius accipies filio tuo, quia feducet filium tuum nè fèquatur me. Si vfderis in numéro captiuarum mulie-rem pulchram,amp; amaucris earn, voluè-risduehaberevxorem, introduces cam in domum tuam; quæ radet cçfariem, circuncidetvngues,amp; deponet veftem in qua capta eft.poftquamvero fleuerit parères fuos vno menfe,erit tibi vxor.Si poftea non federit in animo tuo earn re-tinere,dimittas earn liberam,nec vendc-re poteris,nec opprimere per potétiarn, quia humiliafti earn. Si homo no inuencrit gratia in vxorc propter aliquä fœditaté, feribat libella rcpudij,amp;dctinmanûillius,amp;dimittat eam.Cum(^;egreflajalterûmaritûduxc-rit,amp; lUe quoq; oderit eam,dedcritq; li-bellum repudij, amp;nbsp;dimiferit, vel certè mortuus fucrit, non poterit prior mari-tus reciperecam in vxoré. Sed neq, for-nicarix fequédæ funt nuptix,pro qui-bus corpons iniurijs 'nuptiales hoftias nófufcipitfummadiuinitas. Eunuck’ non intrabit ecclefiam, hoc eft, matri-moniu nó cótrahet. Mamzer quoq; de fcorto natus,vfq; ad decima generatio-nemexcludatur. Ammonites amp;nbsp;Moabites excludantur à contrahendo cum Hebræis mulieribus in æternum. Idu-mçus ac Aegyptius in generatiócm tcr-tiam duntaxat erit exclufus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ SiemerisfèruumHebræu, fex annis dj», feruiet tibi,feptimo anno liber cgredia-tur gratis : cum quali vefte intrauit, cû tali cxibit,habcbitcj; viaticum: amp;nbsp;habe» vxoré,ipfa egredietur fimul.quódfi Dns dederitilli vxorem quç peperit liberos, crunt i »1 « |
|
CHRONOGRAPHIAE. 5«. eruntDni fui ficut ancilla.ipfe veró exi-turus cum veftitu luo, fi dixerit feruus, diligo Dominum amp;vxorem acliberos, offerat cum Dominus iudicibus,perfo-rabuntque aurem eius fubula, amp;nbsp;crit ei feruus in feculum. Cùm intraucris ter-ram Chanaan,difperdite cundos habi-tatores terræ illius.diuidatur forte p tri-Be lt;3iuiß’ ^^^ veftjas.pluribus dabitis latiorem,amp; Urne, paucioribus anguftiorem. Nonhabe-bûtfacerdotes amp;Leuitæ,amp; omnes qui de ca tribu funt,partem amp;nbsp;hçreditatem cum reliquo Ilfael, fed habeb unt décimas, facrificia, primogenita, primitias amp;nbsp;oblationes. nihil aliud accipient de poffelfione, pter vrbes ad habitandu, amp;nbsp;fuburbana p pccoribus. Dns enim ipfe efth^reditas eorum. non transferas ter-minos, fedhabeanturfirmi, per quod vobis feruabitur pax. Qj.i0d fi mortuus fuerit homo ex Iß rad, filij fuccedant ei, fi filium non ha-buerit, ad filiam eius transféras hçrcdi-tatem.illa poftmodum ducere non po-terit, nifi fua: tiibiis virum, vt fortium diftributio non confundatur, ficut in filiabus Salphaad feruatum vidiftis, vt h^reditaspermaneatin familijs. Terra non vendeturinperpetuu,quia Dni eft, amp;nbsp;vos aduenç amp;nbsp;coloni. vndè eufta regio poffeffióis veftrç fub redèptionis ti-tulo vèdatur. Si itaq; attenuatus frater tu’ védiderit pofteffioné fua tibi,amp; vo-luëritpropinquus eius,poteftrcdimere: fin alitèr,cóputabuntur fruét’ ex co tè- pore quo védidit,amp; quod rcliquu eft, reddat emptori,fi redimcre vulttquód fi no redemerit vfq; ad iubilcü, redibit ad DOminu omnis venditio, excepta domo intra vrbis muros;quç fi intra annû pri-mum redempta non fuerit,nec ctiàm in iubileo redibit. ædes tarnen Leuitarum q in vrbibus funt, ^oterut redimi, alio-quiredibuntlibere in iubileo. Suburbananon licet vendere, quia polTeffio Bellite 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^• mod/trto nbsp;nbsp;nbsp;Bellaturi, legationes mittite ad vo- 1^ ßand». nbsp;nbsp;luntarios hoftes,petite vt nequaquam cum eis pugnare debeatis, amp;nbsp;res covum auferre cogamini.Et fi quidem confen- fionem,ab hac vita difeedo, dignusque tiunt,bonumeftleruarepacem.Sivero fum vt mihi fides haheatur amp;nbsp;proconfidentes in fe,quafi virtute prieel- pter priftinas virtutes, amp;nbsp;eo quod ad iant, amp;nbsp;vos vexare conantur, exerci- vitas huius ternunum veniens, cuin 1 nbsp;nbsp;nbsp;4 omni |
GENERATIO XXVni. U7 tumfuper eos inducite, principevten-tcs omnipotente DE O, Exercitus au-tem ducatur mundus.ftabit faCerdos ante aciem,amp; loquctur fic: Audi Ifrael. nolite metuere, nolite cedere, quia D E V S in medio veftrï eft, amp;nbsp;pro nobis dimicabit.Timidi veró difcernendi funt,nè circa congreffionem vertantur ad fugam. Eos qui nupèr asdificaue-runt domos, quibus tempus annale non fuit adfruendum, amp;quiplanta- muscled etiàm cos qui Iponfi funt, amp;nbsp;qui nupèr vxores duxerunt, nè defide-no earumparcentes vitXj arma trada-rccontemnant,annum illi læti agant. Obfidentcs ciuitates,amp; lignis egen-tes ad machinas, non incidatis arbores fiudiferaSjlcientes eas pro vtilitäte ho-nftnum eiïe produftasevincentes in pu-gna, percutietis omne quod in eo eft generis mafculini gladio, abfque mu-licribusamp;infantibus, lumentis amp;nbsp;cæ-teristprædamexerçituidiuides. Si apc-ruerint portas, amp;nbsp;receperint vos fine pugna, populus laluabitur, amp;nbsp;leruiet tibi fub tributo. Ablque gente Chana-nxavllos non permittes viuerc, fed in-terficies in ore gladij, ficut præcepit tibi Dominus, nè forte doceant vos fa-cere cunâas abominationes. Non poteris eos delere paritèr, nè fortè multi-plicentur contra te beftiæ. paulatim expelles eos ac eij cies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hac oratio- Moifes cundis pro populi falute, fi- “^Icgem ue belli fine pacis tempori accommo- ï^’’t^a^^ dandis, compofitis, ità exorlùs eftinter populum: O viri commilitoncs, amp;nbsp;fic-utDeoplacuit, calamitatis longç participes, centum viginti annis confe-âum oportet me ab bac vita dilcedere. In his quæ gerenda funt trans lorda-nem,non ero vefter adiutor.iuftum igi-tur credidi,neque nunc meam depone-re pro veftra felicitate curam. Nunc igitur explanans,quemad-modum vos felices eritis, veftris filijs bonorum veftrorum rcliduri poffd- |
|
128 nbsp;nbsp;' lOHAN. NAVCLERZ omniloquivaleam integntate. Ofilij Ifrael, tunftis hominibus caufabonæ pofleffionis ^ppicius eft Deus, hic cniift fblus dignis hoc diftnbucre,amp; auferre in fe delinqucntibus poteft.Cui vos ex-hibcntes,quales vos ipfe vult eflc,fimul amp;cgo voluntatê eius feiens,aperte vos moneo. Non enim eritis felices,fi ah il-lius madatis aliquandó fecefleritis:poC. feftioenimbonorum firma manebit, amp;nbsp;rerum omnium lecuritatem habebitis, fifolummodo q Deus vult,fequi obc-diatis. Etnequelegum alienarum or-dinemprçponatis,nequc pietatem qua nunc circa Deum geritis, fpementes, ad modum alium conuertamini. Deo enim auxiliatore cunda fuperabitis. prçmia quoquè magnavobisfuntpofi-ta,fifeceritis quæ præcepitvobisDeus, qui te per quadraginta annosperde-fertum duxit, dedit tibi è cçlo cibum manna,quodignorabant patres tui.'ve-ftimentum tuum vetuftate non defecit, calceamentum tuumattritum noneft. En quadragefimus annus eft, vtre-cogitesin corde tuo, quia ficuterudit homo filium fuu, fic amp;nbsp;Deus tuus eru-diuit te:ipfe introducet te in terram lar-gamriuis amp;fontibus,terram frumenti ac vini,in qua ficus amp;nbsp;malogranata:ter-ram olei amp;nbsp;mellis, vbi abfque omni pe-nuria comedespanemtuum, amp;rerum abundatiaperfruéris: obferuaamp; caue nè quando obliuifcaris Domini Dei tui,amp; negligas mandata cius,*manda-ta quæ nonfunt fupra te, nequepro-culpofita, nequein cçlofita,vtpoftîs dicere, quis noftriim poteft in cçlum aftcendere,vt audiamus atque opcre compleamus? fed iuxta te eft fermo in ore tuo,amp; in corde tuo,vt facias illum. Diuinorum Confidera quodhodicpropoluerim mandatoruinconfpeftutuo vitam amp;bonum, amp;nbsp;benignitat. econtra mortem amp;nbsp;malum.Teftem in-uocohodiècçlum amp;nbsp;terram, quod^-pofuerimtibi hæc. eligecrgovitam, vt viuas tu cum femine tuo,amp; diligas Dominum Deum tuuni, amp;nbsp;obedias voci eius, amp;illi adh^rcas: iplè enim eft vita tua,amp;logitudodierum tuorum. Audi amp;nbsp;obferua : cum trafgredicris lordanf, vtpoffidcas nationes maxim as amp;nbsp;forti-ores te, ciuitatc/lngentcs amp;ad cçlum |
VOLVMEN PRIMVM vfquemurataSjjjopulum magnum atqj fublimem, nè dicas in corde tuo,pro-pteriuftitiam meam inttoduxit me Dû-minus,vt terram hanc poffiderem, cùm propter iniquitates fuas terræ iftæ dele-tæfint,neq;propter iuftitias tuas, aut çquitatem tuam,fed quiâ illæ egerunt impiè,del ctæ lu nt, amp;nbsp;vt compleret verbum fuu Dominus, quod lub iuramen-to pollicituscftpatribusveftris, Abraham, Kaac amp;nbsp;lacob. Audi quæ dicam:Cùm teintroduxe-rit Dominus interram quampromife-rat tibi Dominus, amp;nbsp;deieueris genres multas coram te,Ethçum,Gergeîçum, Amorrhçum, Chanançum, Pherefæ-um,Iebulçum,Euçum(^ue, genres mul tasamp;maioris numeri quàm tues,pcr-cuties eos vfque ad internecionem.non inibis cum eis foedus, nec milerearis eorum. Qmn potiùs aras eorû lubuer-rite,confringite ftatuas, lucos fuccidi-te, iculptilia comminuite, dilperditc nomen eorum de cunélislocisillis, ne forte te peccare faciant, amp;nbsp;fint in cla-uum oculorum. Genres enim iftæ,au-gures amp;diuinatores audiunt:tu autem aDominoDeo tuo aliter inftitut’ es. En dixit mihi Dominus:Prophetam fu-feitabo eis de medio fratrum fimilem tuî, amp;nbsp;pona verba mea in ore eius. Qui verba quæ loquetur in meo nomine, noluerit audire,ego vltor exiftam.Pro-fihetavero qui arrogantia deprauatus, oquitur in nominemeo quæ non prç-cepi illi,interficietur.Qupd firefpon-deris, Quomodo poflum intelligerc verbum quod Dominus locutus eft? hoc habebis fignum:fi quid loquitur p-dicen$3amp;noneuenerit, hoc Dominus non eft locutus. Memento etiàm quid tibi fecerit Amalech in via,quando egrediebaris ex •^^gyp^^î quomodo Occurrerit tibi, amp;nbsp;extremos agminis, quilalfi refidebant, cecidêre, quando tu eras fame amp;labo-reconfedus. Cùm ergo Dominus Deus tuus dederit tibi requiem, amp;fubie-cerit cundas genres per circuitum in terra, delebis nomen eius de lub cçlô: caue nè obliuifcaris. Et cùm tranficris lordanem, eriges ingentes lapides, amp;nbsp;^exi« cake leuigabiseos, vtpoffis ineisferi- de,mi« bere |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXVIU. 12?
|
Cabisque ibi altarelapidibus quos ferru non tetigit,amp; öfteres fiiper eo bolocau ftum, immolabisque boftias pacificas, comedesq; amp;nbsp;ibi epulabcris coram Domino Deo tuo: ftabuntque adbencdi-Carkim. cendum Domino fuper montem Gari-zim, Simeon, Iudas,Ifiicbar,Epbraim, Manafte, Beniamin: amp;eregionc ftabût admaledicendum in monte Hebal,Ru-ben, Gad, Afer,Zabulon,Dan amp;nbsp;Nc-ptalim:eruntque in medio facerdotesamp; Leuitæ, pronunciabuntque ad omnes viros Ïfrael exeelfa voce:Maledid:us qui non permanet in fermonibus buius le-gis,neceos opéré perfecerit: amp;nbsp;dieet omnispopulus, Amen. Etiterùm, Be-bXtum° q^i permanet in fermonibus legis buius: amp;nbsp;relpondebit eregionè omnispopulus,Amen. Etlubiungit, Si audiêris voce nomini, vt facias omia mandata eius, faciet te Dominus Deus tuns excelfiorcm cundis gentibus, ve-nientque fuper te vniuerfæ benedidio-nes. Benediftus in ciuitate, benedidus 1 in agro, benedidusfrudus ventris tui, / benedidus frudus terræ ac pecorü tuo-rum, benedidus Ingrediens amp;nbsp;egredi-diens : corruentinimici tui ante tc:per vna viam venient contrate,amp;per feptê fugient à facie tua:perfequétur quinq; deveftris centum alienos,amp; centum ex vobis decem millia. Ambulabiti^ue Deus inter vos,amp;entis populus eius. MiWiSio nbsp;Quod fi non audieris,nec omnia ma-Bi»lorum. data legis buius perfeceris,augebit Deus plagas amp;nbsp;infirmitates pclbmas, amp;nbsp;qu^rent te omnes afflidiones Aegypti, dilperget teDominus in omnes populos à fummitateterrç vfque adterminu eius: in gentibus illis non quiefces: da-bittibiDcus corpauidum, déficientes oculos, amp;animum confumptum rnœ-rore,amp; erit vita tua quafi pendens ante te:timebis node amp;nbsp;die, nee credes vitæ. ma tuajteducet te Dominus de captiui-tate tua,ac miferebitur tuï,amp; rurfus có-gregabit te: fi ad catdines terra: fucris dimpatus, affumet atq; reducet in terra qua poffedeiut patres tui. Circuncides cortuum amp;cor {èministui, vt diligas Dominum Deum tuum ex toto corde tuo,amp; ex tota anima tua, vt polfis viue-re. Siautem auerfum fuerit cortuum, amp;nbsp;audire nolucris entire deceptus,præ-dicotibibodiè, quódperibis ac morie- manè dices,quis mibi det velperam? amp;nbsp;CenferVe-vefperi,quismibi dabitmane? reducet pafiani te- teDominus claffibus in Aegyptum,ibi vendéris inimicis tuis inleruos amp;nbsp;an- potibuj. cillas, amp;nbsp;non ent qui eruat te. Quod fi duä:us poenitudine cordis tui, amp;nbsp;reucr-fusfueris ad Deum, amp;nbsp;obedicris eius jmpijs in toto corde tuo amp;nbsp;in tota ani- |
Scripfit itaq; Moifes legem hanc,amp; ^ft”^^*“ tradidit earn facerdotib’ filijs Leui, qui portabant arcam fœderis Domini, amp;nbsp;cundis fenioribus Ifiael;prçcepitq;e,s, dicens: Poftfeptem annos anno remifi fionis in folennitatc tabemaculorum conuenientibus cunftis exlfiael, in loco quem clegeritDominus,legens verba legis buius coram omnilfrael, tam viris quam mulienbus,paruulis amp;ad-uenis qui funt intra portas tuas, vt au-dientes difcant amp;timeant Dominum Deum veftru:tollite igitur libru iftum, amp;nbsp;ponitc eum in latere area: fœderis Domini Dei YCrtri,vt fit ibi contra te in teftimonium.Nouienim contentionê tuam,amp; ceruicem tuam duriflima.No-uiquod poft mortem mea inique age-tis,amp; dcclinabitis cito de via quam prç-cepivobis, amp;occurrent vobis mala in extremis.Nunc itaq; fenbite vobis can-ticu iftud, amp;nbsp;docete filios Ifi'ael, vt me-moritèr teneant amp;nbsp;ore decantent: fit mibi carmen iftud in teftimoniû inter filios Ifrael, amp;nbsp;inuocabo contra vos cç-lum amp;nbsp;terram,dicês:Audite cçli que lo-quar,audiat terra verba oris mei amp;C. Htsdiâis,exhortans lelum Nauç ad J^^taturlé-Cbananços exercitumducere, tanquâ fumNauç. Deo coopérante in bis quçcunque ten-taret:Ego,inquit, ô Kfacl gaudens dil-cedo, commendans vos caftitatis legi amp;bonæ conuerfationis ornatui,virtu-tibust^ue ducum,qui prouidentiam ve-ftræ vtilitaris exhibebunt. Deus autem quihadenùs vefter prçful extitit, pro cuius voluntate amp;nbsp;ego vobis vtilis fui, non vfque'ad prçfens ftare faciet proui-dêtiam lüam, fed quanto tépore ipfum voluëritis babere vobis natrocinatem: confilia nanq- vobis pr^bebut optima. |
no lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM.
|
quae fequentes, Felices eritis, pontifex Èleazarus amp;Io{ùc, necnon amp;nbsp;fenio-res amp;nbsp;principes tribuum, quos audirc vos conuenitj fcicntes quiaomnes qui bene in principatu conn Hunt, amp;nbsp;prin-cipatum teneré amp;nbsp;libertati prçcffe pof-funt, nee indignemini in his quæ vos agere duces veftri popofc erint.Nuc ete-nimnèbenè faciétibus iniuria facfatis, cauetc:nec buiufrnodi aliquadó fuma-tis5quali circa me vti Qpius pfumpfiftis, noftis em quodfrequétèrpeiora à vobis, quam ab boftibus, mortis pericula fu-ftinui,quae tn vobis animo iniquo non obijcio. Non enim in exitu vitæ dolentes contra me relin quere volens,bçc ad memoriam reuoco, quado nee tempore quo bçc patiebar,iratus agnofcebar: fedvtin futurum à talibus temperetis, amp;nbsp;in nullo veflris prçfulibusiniurias faciatis. Nam fi procaces'fueritis con-temptores effedi, amp;nbsp;virtutem deuotio-nemque perdidcritis, quam fpern circa Deum gcretis? eumprimitunabebitis inimicum, amp;teriam quam armis obti-nuiftis, iterum cum magnis opprobrijs amittetis. Ad bçc illi flebant amp;nbsp;multiim lame-tabantur, partim ^œnitentia eorû quæ in deferto aduersus illum inique ege-rant, partim fuorum periculorum con-fideratione,quantum ducem^quam pi-um apud Deum interceflorem amitte-rent. Augebantur lacbrymç populi, quem confolatur.tum benedicens mul-titudini,Qupniam ego,inquit, adno-ftros pergo maiorcs,amp; Deus boe die me adillosire decreuit, gratias quidem ei adbueviuens, vobisque prüfens refero propterprouidentiam eius, quam non propter bbertatem folummodó veftra gerens,fcd etiam pro muneribus opti-misfemper exbibuitj laborantique mi-bi amp;nbsp;omnem folicitudinem babenti,^ meliori veftra couerfatione fuafolatia nonnegauit, amp;in omnibus placidum nobis prçbuit feipfum: magls autem ipfe fuit, qui etiàm bonam cóuerfatio-nemdedit: finemque concefbt3mevtcs fubprincipeparitèr amp;nbsp;miniftro. in quo veftrum populum voluit adunare, pro quibus omnibus benedicerevirtuti oei, cui cura crit amp;nbsp;in futuro cogitare pro |
vobis, moriens'optimum iudicaui, amp;nbsp;ipfe vtiquè boe debitum reftituens, amp;nbsp;vobis ad memoriam derelinquens,quia colere vos fêmpèr oportet amp;nbsp;bonorare leges return omnium quas prçftitit, amp;nbsp;placidus permanens, adbuc prçbebit tanquam optima dona, quia pelfimus nimicus eft amp;nbsp;bomo nequiffimus,qui ilegislatori facit iniuriam, amp;nbsp;leges ipfas fruftra pofitas arbitratur. Deum ergo non prouoceus ad iracudiam, legibus negleâis quas ipfe vobis dedit. Hçc Moifè ad finem vitae dicente,amp; y^jyj^i)) cum benediólionefïngulistribubus fu- „telles; tura propbetante,populus ceffit cuneus ad lacbrymas,itavt etiam mulieres tundentes fua pérora, demonftrarent in eius morte lugubrcm paffionem. Sed amp;paruuliflentes,declarabant virtu tem eius amp;nbsp;magnitudinem, vltraqueipfam infantiam lentiebant.Erat itaque iuue-nibus ac fenioribus ærumna magnæ triftitiæ. alij nanque feientes quali tu-torepriuarentui, de futuro lugebant: alijsveromaximus ob boe eratludus, quoniam cum nondum bene eius vidc-renturdeguftäffe virtutem, tali principe fraudabantur. Nimietatem vero ge-mitus populi atque doloris conijecre poteritvnufquilque exeo, quodtunc ’P^ l^gblatori ^uenifle dinolcitur. Na cum omni tempore fuaderet, no opor-tere quenquam pro futura deijci morte, tanquam banc voluntate DEI amp;nbsp;lege nature fcrret,in bis tarnen quæ ge-retantur à populo, vidus eftvtdefle-ret. Igitur properantem quo erat aufe-rendus, cundicum lachrymis feque-batur.Moifès autem alios quidem, ma- jj^Nebe nu filentium faciens, procul quietos maaereprçcepit: proximos vero fuis confolabatur fermonibus, nè fequen-tes,lugubrem ei facerent finem. Illi etia boceiprçftandum iudicantcs, vt propria voluntate difcedcret,fèmetipfos in alijs locis detinuêre flentes, amp;nbsp;abeun-tem lacbrymis cun-entibus intuentes, quem folummodó fèniores deduxerut, ^pontifex Eleazarus amp;nbsp;princeps lefus. aficenditq; de campeftribus Moab fup monté Nebo,invenicemPbalga cótra lericho. turn oftédit ei Dominus omne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». |
terrain
-ocr page 149-|
CHRONOGRAPHIAE. mom ccnm jj ^^ Moab contra * Phogor, amp;nbsp;«viginti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r 1 ° nbsp;nbsp;nbsp;• l* eb» teiTam Galaad vfque Dan, amp;vniuer-fam N^talim terram, amp;nbsp;Ephraim amp;nbsp;Manaftç,amp;omncm terram luda vfque j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admarenouiflimum,amp;auftralempar-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem amp;latitudinem campi Hicricho,ci-uitaus palmarum vfque Segor. dixitq; Dominus ad eum: H^ceft terra pro qua iurauiAbraham,Ilaac amp;nbsp;Iacob,dicens: Seminituodaboea, vidifti oculis tuis, amp;nontranfibisadillam. Etdumfalu-InteritMo- tatet MoifesElcazarum ac Iofue,mor-Hilt;cs,annos tnus eft, amp;nbsp;fepcliuit cum Dominus in non cognouit homo fepulcrum eius vfquein prçfentem diem. Morhio Vixit igitur annos viginti amp;nbsp;centu, fapientiacundoshomines quifucrunt quocunquetempore,fuperans,amp;optime his quæ intclligebat, vtens. primus enim diuinas leges litcris explicauit. Ad loquendum vero populo valdè gratus, ficquoquècunóhs abftinens palüoni-bus, vtnequeeffe in eius anima puta-rentur.nó caligauit oculus eius,nee dé-tes illius moti lunt. dux quidem prçfta-tiflïmus,propheta vero qualis ille, alter nullus. Nó enim furr exit vitra prophe-ta inllfael ficut Moifts, quem noffet Dominus facie ad faciem in omnibus fi-tudo Hebreos tanta detinuit, quanta fuit in tranutu Moifis. nt. lofi, Moife.dux Moife itaque mortuo,Iofuc filius lofueprçeft Nauç,^ppbeta amp;nbsp;dux, eodem anno du-^DraT iMoilèfufcipiens,populum Domini 27.annis rexit, Naalbn exiftente principe generationis Chrifti, Eleaza-roque fummopontificc. Eratvirlanè magnanimus, eloquentia ingenioque clarus. Illi locutus eftDominus: Moi-fèsferuus me’mortuus eft.furgejtranfi lordanem tu amp;nbsp;omnis populus in ter-ram quam dabo blijs Ifrael;omnem locum quem calcauerit pes vefter, vobis tradam, Adeferto amp;nbsp;Libano vfque ad flumen magnum Eupbraten. Omnis terraEthçorum,vfqueadmare magnu contra folis occafum eritterminus ve-ftcr. nullus poterit vobis refiftere cun-äis diebus vitç tuæ.Sicut fui cum Moi-fejità ero tecum.confortare, amp;nbsp;efto ro- |
CENERATIO XXVIII. 141 buftus. Tu enim forte divides populo huic terra,pro qua iuraui patribus tuis, cura legem euftodias, nee declines ab ea ad dextram vel ad finiftram. lof a. Mifitigiturlofuede * Sathimduos viros explorandi gratia, amp;nbsp;dixit.'Ite amp;nbsp;confiderate terram, vrbemq Hiericho, Qm pergentes trans lordanem, ingreffi funt domum mulieris meretricis, nomine Raab.Nunciatum autem eftregi ^°bue mifit Hiericho: Eccè viri per no dem ingreih ^f^ç Sa^ funtde filijsl{fael,vt explorent terram. thim. Mifit^ue rex ad Raab, dicens ; Educ vi- ^®’^ “**■•* ros qui ingreffi lunt domum tuam. Exterrefada mulicr, tulit virosjamp; abf. condit fub ftipula lini,amp; ait: Fateor, vencrunt ad me, led neleiebam vndè effent. Cumq; porta clauderetur,exiê-runt.perfequiraini citó,vt apprehenda-tis. Excurrerunt ad hanc vocem, per viam quæ ducit ad vadum lordanis. Et ccccmulicr ait viris;Noui quód Dominus tradidit vobis terram, irruitinnos terror vefter, audiuimus quodficcaue-rit Dominus aquas maris rubri quandó egreffi cftis de Aegypto, amp;nbsp;quæ feceri-tis regibus Amorrhçorum Seonamp;Og, ' quos interfeciftis. nunc ergo iurate rai-hi per Dominum,vt quomodó ego feci vobis mifericordiam, fic amp;nbsp;voslaciatis mecum amp;nbsp;cum domo patris mei. At illi iurauerunt. tune dimifit eos mulier per funem coccineü,per feneftram domus qux h^rebat muro. Et ait eis; Latitate in montanis diebus tribus, donèc rede-ant qui vos perfequuntur. Et dixerunt: Collige tuos in domum cum capitur ciuitas, amp;nbsp;liga funem hunc in feneftra, amp;nbsp;nemo vobis nocebit. Ita^ue rediêrut adlofue,narrantes omnia quæfibiac-cidcrant. lofue vero amp;Elea2ar amp;nbsp;majores p0- Migraturus puli ratum habuerunt iuramentum eo- p^^l^“’ ^' rum. Tune prçccpit lofue per prçco-nes populo: Preparate vos,poft diem tertium tranfibitis lordanem, amp;intra-bitis ad polfidendam terram,qüam Dominus Deus datums eft vobis. Rubeni-tisque amp;nbsp;Gaditis amp;dimidiæ tribui Ma-naUç ait: Memêtote fermonis quem fe-cit Moilej;Yxore$ veftrç,liberijancillç |
lOHAN. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
amp; iumenta mancbunt in terra, quant tradiditvobis trans lordanem. Vos au-tem tranfitc armati ante fratresveftros, amp;pugnatepro eis,donec detDominus eis requiem ficut dédit vobis, amp;tunc reuertimini ad veftra. Refponderut lo-fuç:Omnia qux prçcepifti nobis,facie-mus;amp; quôcunq; miferis, ibimus. tan- * tùmfitDominustecum, ficutfuitcum Moife, qui contradixcrit tibi, amp;nbsp;non obediêrit, morietur. , _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- pti’cs dies.quibus euolutis, dixitlofiie lofue tranf-*, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ’ ' „ nbsp;nbsp;nbsp;„ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' iuit lorda- aapopulum:Sancnncamini, crasemm facietOominusmirabilia, diluculove- nem ficco pedccum exercitu. Sinitaqui curium. Igitur lolùe de node confurgens, mouit caftra. egrediétesque de Setnim, venerunt ad lordanem.morati luntibi rô dixit ad fâccrdotcs:Tollite arcam, amp;nbsp;prçcedite populum fpatio cubitorum duorum millium, vtvideri poffitis ab vniuerfis. cumque intraueritis partem Iordanis,ficcabitur. populo vero dixit, confurgite amp;nbsp;fequimini precedentes, fitqueintervos amp;arcam fpatium,vt ,p-cùl videre poflitis amp;nbsp;noue, perquam viam ingrediamini,amp; cauete nè appro-pinquetis ad arcam.Eccè area prçcedet vos per lordanem. Prçcedentibus itaq; facerdotibus cum arca,fequebatur vm-uerlàmultitudo, paruulis amp;nbsp;mulieri-bus in medio collocatis. prçcedebantq; Rubéamp;Gadamp;dimidia tribus Manaf-fç,amp; étant quadraginta millia pugna-torum. Accedentes autem lordanem,inuc-nerunt eu propter infolita imbriû mul-titudinem,immeabilem, Cumque in-traflentfacerdotes aqua,fteterut aquæ, aHeendentes, amp;nbsp;inftarmontis intume-fcentes,apparebantque procùl ab vrbe Edom vlque ad locum qui dicitur Sar-than. Inferiores vero aquæ defeenderût in mare mortuum circa Sodomam. Sa-cerdotes autem ftabant in medio fluminis cum area,donee vniuerfus populus perficcum alueum tranfiflet. tunc elegit lofue duodecim viros, fiugulos de Iingulis tribubus, qui tulerunt de loco vbi fteterunt facerdotes, duodecim lapides in ficcum, de ficco vero retulerut inalueum alios duodecim in aceruum memorialcm tranfitus eorum.Cumque tranfifletpopulus,fequebaturarca: re-uerfæquefunt aquæ in alucumfuum.’ aflcenditque populus de lordaneprimo menfe,decim3 die ciufde: tollentesq; fc-cum (2. lapides fluminis, caftrametati I’unt in Gal galis per ftadia dece ab Hie-ricbo,quinquaginta vero Radijs à lor-dane. At lofueconftiuxitaltaredela-pidibusiftisin Galgalis, amp;nbsp;fuper illud póft facrificauit Domino. |
Poftquam audicruntomnes reges Amorrhçorum, qui habitabant trans lordanem, cunlt;ftique reges Cbanaan, quodficcaftet Dominus fluentalorda-niscoram filijs Ifi-ael, nonremanfitin eis lpiritus,timentibus introitum Ifrael. Eo tépore ex prçcepto Domini circu- cifcueff ciditlofuepopulum,hoc eft,paruulos fad»»'’ qui nati fueruntindelcrto.faéfa autem f“®* circunciflone,dixit Dominus adlolue: Hodiè abftuli à vobis opprobrium Ac-gypti, obhocvocatum eft nomen loei illius,Galgala,id eft, reuolutio fine vo-lutabrum. Porró manfit populusin ca-ftris donèc lanaretur,amp; feceruntphafc i^.die ad veljieram in campeftribus Hic-richo.quodnonnifi bis fadum fuerat, primo in finibus Aegypti cirea Ramcl-fe, fecundóadradicem montis Sina Ic-cundo anno'egrelÏïonis, amp;nbsp;comede-runtdefruâibus terræ die altcroazy-mos panes amp;nbsp;polentam,ftatimquc defe-cit cis manna, quo aliti fuerät quadraginta annis, Eadem nodeexijt lofuc ad explo* randum in agrum Hiericho, viditquc virum ftanté entra fè euaginato gladio. Et lofue ait.'Nofter es an aduerfariorû? qui refpondit: Princepsfum exercitus Domini, docuitque eum de modo capi-endi ciuitatcm,precipiens quód eam amp;nbsp;vniuerla eius anathematizarct. Cumq; adoralfet lofue ^nus in terra, dixit an-gelus:Solue calceamentu de pcdib*tuis. focus in quo ftas,faniftus eft, id eftjan-ftificatus. Fecit lofue vtfibifueratim-peratum, Hiericho autem claulaerat, ita vt nullus ingredi aut egredi aude-^^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hierith* I Igitut lofue de node conlurgens, capitur, 1 mandat facerdotibus,vt arcam Domini tollant amp;nbsp;feptem buccinas, incedentes ante arcam. armatuspopulus ibatante cos, vulgus autem reliquum fequeba-tur |
|
CHRÓNOGRAPHIAE. tur arcarn.circuicruntq; ciuitatctti primo die azymorum femel amp;nbsp;fub filêtio, amp;nbsp;rediêruntin caftra. fie fecerunt fex diebus, dicautem feptimo fcptics earn circuierut, amp;in circuitu feptimo dixit lofiie ad populu^Vociferaminiiaffcen-ditCjfitque nçc ciuitas anathema: id eft, omnia morti dentur, prêter aurum amp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argentum, çs amp;nbsp;ferrum, quod tranfire poteftper ignem,id confcructur Dominoin primitias operum noftrorum. fo-lam Raab cum fuis conferuetis. Igitur vociférante pop ulo, amp;nbsp;clan-gentibus facerdotibus cum buccinis, niuri funditus corruerunti Et affeendit quifque per locum fuum,intei fecerunt / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omne viuens in ea,combuflerunt ciui-taté amp;nbsp;omnem fupelleófilem in monu-mentum lempiternum. Raabveroho-noratammuneribus, cum omni domo fuareceperuntin Ifraelm perpetuum, Salmon, quampofteaduxit Salmon princepsde ®oo’’ tribu luda in vxorem, qui ex ea genuit ‘Ternio idc ®®°^ auum illius,qui genuit Obeth ex triumUoos' Ruth.Boos enim filius Salmon, genuit | pauló pórt Boos Ïecundum, qui fecundus genuit virum Ruth,ex qua Boos tertius genuit . ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obeth,vtinfra dicctur.Tuncmaledixit lofue quicunq; reçdificaret Hiericho. fuit ergo Dominus cumlofùc,amp;nomé eins vulgatum eft in omni terra, * *“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porro Achan de tribu Iuda,vaftata vrbe,tulit chlamydem coccineam con-textam auro,ducentos auri ficlos vale-tem,tulitque totidem ficlos argenti, re-gulamque auream. Turn mifit lofuc vi-ros de Hiericho, qui explorarent ciui-tatem Hai,quæ eft iuxta Bethel, qui re- ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfi,dixerunt: Sufficiunt tria mulia ad . Stug« po. capiendam vrbem. qui cum affeendif-rtûiUrwt fentjtergavertenteSjperculfifunt à vi-ris vrbis Hai,amp; corruerunt ex eis 56. vi-ri.Iofue vero fcidit veftimenta fua,amp; ia-cuit pronus coram area vfque ad velpe-ram,amp; fenes populi cumeo faccisin-duti.exterritiquefunt vniuerfi, veren-tesneimpetumfaceretin eos populus. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BixitqueDominusadlofue: Pollutus ‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5ftpopulus anathemate, nee ero cum •* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«0 donee mundetur.applica populum, amp;nbsp;fac fortem per tribus, familias, domes Sc capita-.(^inuentus forte, com-buretur cum omni fubftantia fua* |
GENERATIO XXVHL 131 Quo fafto,inucnit fors tribum lu-dæjdeindè familiam Zarç,domu Char-rhi, tandem ad vltimum caput Achan. Tunc dixit ei lofuc: Fili, da gloriam Deo,id eft,confitere. At ille confeffus eftjmiffique flint nuneij in domum fu-am feu tentorium,qui pecuniam reco* ditam in terram retulerunt ad populö. Tollens itaqueilium lofue cum omni fubftantiafua amp;nbsp;domo, fupelleftili amp;nbsp;iumentis, duxit in vallem profundam^ amp;nbsp;lapidauit eum omnis populus,amp; cû-da quæ illius erant, igni confumpta funti feceruntque fuper eum lapidum aceruum,quipermanetvfq; in prçfen-tcmdiem:vocatum^ue eft nomen loci illius,vallis Achor. Poftea fun-exit lofue amp;nbsp;omnis populus, vt affeenderet Hai, amp;nbsp;prçmifitjo. Haiapltu^ milliavirorum inter Bethel amp;nbsp;Hai ad occidentem.quidimiffis quinque mil-libus,rcdiêruntadexercitum. Rex au-tem Hai feftinauit mane egredi cum omni populo fuo, ignorans quod poft tergum laterentinfidiæ.Iofue vero fu-giens,ciim longe traxiffet eos ab vrbe, eleuauitclypeum, quern gerebat. quo vifb,furrexerunt qui erant in infidijs,amp; intrantes vrbem fuccenderunt. Quibus egreffis poft hoftes, amp;nbsp;lofue facietc im-petumineos,exvtraquc parte cçdeba-tur aduerfarij:amp; interfeceruntomnesà viro vfque ad mulierem,xij. millia ho-minum.prçdam vero diuiferunt,fufpe-dentes regem Hai in paubulo vfque ad vefperam,fuccenderunt vrbem,amp; fecerunt earn tumulum fempiternum. Gabaonitæ vero audientes quæ fe- Gabaonita» ceratlofue duabus vrbibus, amp;nbsp;quod ex ’■um conG-mandato Domini nuUi parcerenthabi- j tantium in terra promifhonis, nec ami- * citias cum eis facerent, callidc cogita* uerunt inire foedus cum eisimiferun^j nuncios,quafi de longinquo venirent, vtres feretes amp;nbsp;fotulares veftes attritaS, mufeidos panes habentes in fitarchijs fuis.Hi cum veniffent in caftra Galga-lx,dixcrunt adifrael: De terra longini qua venimus extra fortem vobis datam, feruiveftri fumus,inite nobifeum foedus. Crediderunt^ue eis Ifrael, amp;nbsp;os Domini non' interrogauerunt, initoqj cum eis foedere, iurauerunt eis lofuc in amp; |
|
ICH. NAVCLBRI VOLVMEN PRIMVM *3 Rex Adonî-ftdeeb. amp; Eleazar amp;nbsp;omnes principes multi-tudinis. Poft triduum vero cognooit lfi ael fe circunuentum, mouentesq; caftra, veneruntvteuerterêt ciuitates corum. egreffique funt Gabaonitæ obuiam cis. Etaitlofue: Quarèdecepiftisnos?qui lt;txerüt,Timuimus valdèamp; nobis pro-uidimusyfacitequodbonu vobis amp;nbsp;return videtur.Tunc acclanaat populus, non ciTe ftandum iuramcnto,quodpcr furreptionem fadum crat, prçfertim cum Dominus probibuiftettalibus có-fœderari.Maiores vero qui iurauerant, proreligioneiuiifturandi fcruanda, amp;nbsp;murmure populi fedando,ftc difpenfa-ueruntjVt non haberent eos focios, fèd feruos aquarios amp;nbsp;Jignarios: amp;nbsp;didi funtNatninn^ij quod ligna amp;aquam ferrent in vfus altaris in locum que Dominus elegiflet. quo fado, redijt Iftaei in Galgala. Eo tempore regn abat in Hierufalem Adonifededijqui ci'im audîffet Gabao-nitas fœderatos cum Ifrael, timuit val-dè,amp; couocauit quatuor reges fecum, amp;nbsp;aiïcenderunt quinque reges Amor-rbæorum,amp;obfederunt Gabaon. Ob-feffiautem, miferunt ad lofue, dicen-tes.'Afleende cito amp;nbsp;libéra nos.qui col-ledoexercitUjirruit repente fuper ho-Reg“ ïquot;lt;3i ftes,quivci-fifuntinfugampcr defcen-fug». fum * Bethara. EtDominus mifitgran-dinem fuper cos,ità quod plures occidit grande quàm gladius. Videns autem lofuc folem delcendentem ad occafum, timens nè beneficio nodis euaderent hoftes,clamauit ad Dominum, dicens: Sol,contra Gabaon non mouearis, amp;nbsp;Sol ftetitamp; luna,cotra vaUem Aialó.Stcterutq- lol amp; luna Ipatio vnius dici, nee antea nee póftfuit tam longa dies, quinque vero reges abfeonderuntfe in ipelunca vrbis Maceda,prçcepitquc lofue foeijs luis: Voluitefaxa ad os fpelûcæ,amp; apponite cuftodcs,vos ante perfequimininoftes. C^fis itaque aduerftrijsplaga magna, rcdijtexcreitus adlofuein Maceda vbi tue erat.Et ait lofue: Producite quinq; reges delpelunca. Quibus edudis,dixit ad principes cxercitfis.-Ponite pedes fuper colla regum iftorum. quo fado, quifiuerant, fed nondum forte tra-fwfpenderuntcos in patibulis, depoft- aidit; Ephraim quoque conceftit ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mon- ’^ luna. |
tosque ad velpcram proiecerunt in fpé-luncam in qua latuerunt, amp;nbsp;pofucrunC fup cos faxa in monumentu femniternu« Eadem die pereuflit regem Maceda inorcgladij amp;nbsp;vrbem. pofteà verô va-ftauitrebnam amp;Lacbim, Egló quoq; amp;Hebró amp;Dabir,amp;reuerfus eft cum omnilfrael ad locum caftroru in Gal-S^^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t bi» Quod cum audiffet labin rex Afor, * mißt ad onics reges cireuftantes, egref-ftqjfunt vigintiquatuor reges cû turmis fuis,babentes fecum trecenta milliapu-gnatorum amp;duom^lliacurruum.con-ueneruntq; ad aquas Meron, dixitque Mer»? Domin’ad Ioïue:Nè timeas,cras trada tibi omnes vulnerandos. equos corum fubneruabis,amp; currus igne comburesj Fadumi^jeftâtà.percufterunt cos ftlij Ifrael omnes,prçter eos qui in ciuitates munitiftimas fe rcceperunt. Fecerant enim Cbanançi fibi plures munitiones prçuaîidas,àdie quaaudicrant egreflos Ifrael de Aegypto contra fe,nec cas nifi longo tempore amp;graui labore obtinuit Ifrael.vaftauittarnen vniuerfam regio-nem,nulliçtatihominum parcens aut fexui: ditatusque eft fupra modum ex hoftium preda. nee fuitciuitas quælc non traderet filijs Iftaelycoada fcilicct, pereufferunt^j reges omes triginta vnu. Quintus iam annus tranfiêrat: tranftulitlofuelocu caftroru de Gal-galis inSilo,quó tranftulit tabernaCu-lum cum omni ornatu fuo pro loei op-portunitate,amp;indè ^celftt in Sichern cum omnipopulo,amp; coftituit in mon* te Hebal altare Domino de lapidibuc impolitis,obtulit4ifupcr eo holocaufta amp;pacifica.Ëtfcripfit fuper illud Deuteronomium ,id eft,mandata Deutero-nomippofuitq; mediam partem populi fuper montem Hebal cum facerdoti-Fus amp;Leuitis, aliamq; mediam pattern in montem Garizim cum facerdotibus amp;nbsp;Leuitis.Et acclamauerunt fibi alter-natim benedidióes amp;nbsp;maledidióes,ftc-utmandaueratillis Möifes. quo fado, rediéruntinSilo. Conceflit autem lofuc tribui lu- t fi lgt; d t dæ montana ad meridiem, qua: lam ad- |
Ç'HRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXVIIT. ij$
mOntana ad aquiloncm,inter vtrunq; mediam tribum Manaflæ collocans:liis tribubus commifitterra, alijsin caftris manentibus. iciebat enim tribui ludæ regnum effepromifïumjamp;ManafTæ amp;: Ephraim benedixiflelacob pro benefi-cio lofeph patris eorum.Sedipfe quoq-lofueElFraitaerat.dedit auté Ephraim extra fortemaliorum, agrum Sichern^ que dederat lacobfingularitèr lofeph, amp;fepeliuitin eô off a lofeph. Teftatur Hicrônymusjvidifle fe in Sichern fepub era aliorum vndecim patriarcharum.
Acceffit autem Caleb filius lephon^ ad lofue coram omhi populo, amp;nbsp;ait: Nôftiquælocutus fit Dominus de me amp;nbsp;de te ad Moifen, qui mihi iurauit in reditu cùm exploraficm terram,dicens: Terra quem calcauerat pes tuus, crit poffelfio tuainætemû. pollicitusq; eft mihi Dominus jerram, inqua inucni-mus Enachim,te audiente. quadraginta amp;nbsp;quinque annifunt, ex quo locutus eftDominus verbum hoc.Hodiè 8$.an-norum fum, fie valens vt eo tempore valebam.Bencdixitque ei lofue, amp;nbsp;tra-didit ci Hebron in poffeffioncm,amp; qui-euitterraàprçlijs.
DixitDominüs ad lofue: Terra no-dùm diuifa eft, diuide in pofleffionem houem tribubus amp;nbsp;dimidiæ tribui Ma-naffæ,cum qua Rubenamp;Gadpoffede-runt terràm,quam tradidit eis Moifes famulus meus trans fluêta Iordanis.ïgi-tur lofue conuocauit ecclefiam in Silo, amp;nbsp;ait:Senui,bonum eft vt terram quam promifit nobis Dominus, forte diuida-mus.eligitede fingulis tribubus tres vi-ros,amp;'tritam eos, vt circumeant terra amp;diftribuant,referantque adme quod defcripferirit. Et affumpfit de fingulis tribubus tres induftrios viros ad confi-derandam terram, deditque eis decenl viros metiendi peritos, quos propter artem veritas non lateret, mandans eis nè fecundiim quantitatcm terram me-rirentur,fèdlecundum æftimationem fdicis terræ. nam f^pè pluris funt decé quot;^gera, quam centum, amp;nbsp;vt referrent ^dlevniucrfa.
Viri autem circumeuntcs terram, amp;nbsp;Ç^iniantes vigilantèr fingula, menfe Optimo reuerfi funt ad cum in Silo.p-
il»
Clkb.
Oritio lô. fuç adpo-pulum de diuidcndi terra.
iedisque fortibus prima ludæ egreftà eft,fecunda Simeonis,tertia Beniamin, hçc fors anguftiffima fuit propter terrç fertilitatem.tulerunt enim Hiericho amp;nbsp;Hierolblymam.quartaEphraim,quin-ta medietati Manaftæ,fextalfachar,fe-ptima Zabulonïs,odaua Afteritarum, nona Neptalim,vltima vero Danitaru. Sed amp;Leuitisfeparauit lofue quadraginta amp;nbsp;odo ciuitates adinhabitandu, quarum decê prius accepératin Amor- Ciaitatci rnça,vbitres conftituit ciuitates refu- ” gij:dereliquis 38.cis lordançm fimilitèr tres nominauit refugij ciuitates,Hebró deluda,Sichern exEphraim, de Nepta-lîm* Cedes. Tunclocuti funt filij lofeph,ex Ephraim amp;nbsp;ManaffeiCur dedi-fti nobis quafi pofteffionem vnius fu-hiculi,cumfimus tantæ multitudinis ? ad quos lofue: Populus muit’ es amp;nbsp;for-tis.non eris cótentus forte tua, fed traf. ibis ad montes, amp;nbsp;poteris vitra termi-nos terrç promiffionis procederejamp; parare tibi locum.
Ëö tempore aftcendit Caleb in terra fibitraditam,amp;percuffitin Hebro tres Vidojtiä. filiosEnach: amp;nbsp;affeendens inde, obfe- ^^ *'’' dit ciuitatem Dabir,qux prius vocaba-turCariatfepher ciuitas literarum, ci-cariatfe-ües enim eiuSjfcriptores fuerunt. quam pher. cum inueniftet munitam,dixit: Qui primus pereuflerit vrbem hac,dabo ei Àxa filiammeam vxore,amp;cepiteam Othó-tiiel filius Cene,frater Caleb, fccûdùih alios fratrisfilius, nifi pater eorum bi-nominisfuerit. Dedititaq; Caleb filia fuam Axam fratri fuo vxoré, quæ cùm pcrgeret cum viro ad vrbem traditam fibi,induda eftà viro, vt peteret à patre agrum in conuallibus. fulpirauit itaqj ac fleuit fedés in äfinö.cui Caleb; Quid ploras? At ilia, Terram arentem dedifti mihi,iunge amp;irriguam.deditq; Caleb ei irriguum fuperius amp;nbsp;iiriguum infe-rius circa ciuitatem traditam.
Et cùm iam quartufdccimus tranfif-fetannus,fileretq; terra in cofpeélu éo-rum,dixit lofue ad Rubc,Gadamp;dimi-diam tribumManafïç;f eciftis quç prç-cepitvobis Moifes famulus Domini; amp;nbsp;quia dedit Dorninus fratribus veftris quietem,reuertimini ad terram poffel-fionis vel^Xjita duntaxàt, vt euftodia-m x tis'
-ocr page 154-|
Tjó îOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVU' tis legem Dei, amp;nbsp;colatis eum, neceatis poftaeosalienos,qutaarcam amp;taber-naculum non habebius. Fratres fumus amp;l'erui vnius Dei, heetintcriefto flu-mine feparemur. In multafubftatiare-(Jitis.diuidite earn cum fratribus qui re-manierunt. Qui data acceptaque falu-te réuertentes, venerunt ad tumulum Iordanis,amp; ædifleauerunt iuxta lorda-' nem altare infinite magnitudinis,fu-perinfcribetes;Teftimonium noftrum, £ to ’ quód ipfe D o MI N V S nofter eft DEVS. Nunciatum eft id lofuæ, amp;nbsp;arbitra-ri funt illos erexifTc illud,vt immolarêt fuper eo vidimas, quod non licebat, niu fuper altare quod conftituerat Deus. Arripiens proindè arma vt deleret cos,prçmifit Phinecs amp;nbsp;decem honora-tos viros cum eo,qui dixerunt ad cos: Qme eft ifta tranigreflio? cur reliqui-ftisDeum irrael amp;nbsp;cultum eins, ædifi-cantes vobis altare facrilegum ? At illi relponderunf.Abfit à nobis boe fcelus, alioqul DEVSipfe quçrat ac iudicet. * fed timuimus, nè eras dicerent filij ve-ftrifilijs noftris, Qmd vobis amp;nbsp;nobis? Quid vobis amp;nbsp;Domino Deo IfracEter-minum pofuit Dominus inter nos amp;nbsp;vos. quamobrem memoriale hoc erexi-mus in lignum, quoniam fratresveftri fumus, amp;nbsp;deicolx vobifcum manebi-mus. His auditis,tâquàm ratioabihbus, Phinees placatus eft: amp;nbsp;cum retüliflet verbahæc ad omnempopulum,lauda-uerunt Deum. Euoluto de'inmulto tcmpore,con-gregauitlofue ornné Ifrael in Sichern, amp;nbsp;ait:Ego ingrcdiar viam vniuerfæ car-nis,amp;fcio vospronos ad iritandu Deum :eligite hodiè quodplacet,cuipo-tilfimum feruiatis,vtrùmdijs gentium, an Deo. Ego enim amp;nbsp;domus mea loli feruiemus Domino, Et ait vniuerlus populus : Abfit à nobis vt à Deo receda-mus,led ei feruiem’.Et dixit lolue; V os itaque teftes eftis,quia hodiè elegiftis Dominum;amp;refponderunt,Teftes lu-mus.amp;alTcenderunt in Silo,vt ftarent Populilfra- coram Domino. pereuflÏtque populus Domj^no.*^^ ^quot;^ dieilla foedus cum Domino, amp;in lignum fœderis,eflrudit lolueaquam fuper terram,qualï diceret: Non folum violator huius fœderis peribit, fîcuf itt alijs fit foederibus, fed tota progenies cum eo,vt nullum veftigium eius appa-reat fuper terram. Et fcripfit lolde in die illa omniaverba hçc in volumine legis Dei, amp;nbsp;tulit lapidem pergrandem, poluit^ue eum fubter quercum, qua: eratante fanéluarium Domini, amp;ait; En lapisifte erit vobis in teftimonium fempiternum.dimifit^uepopulum,fin-gulos in poflelfionem fuam. |
Pofthçc mortuus eftlofue,cùm vixiC MorsI’’^ fet annis centum amp;nbsp;decem, quorü cum ^“ïƒ Moife quidem pro doébina vtilium return commoratus eft quadraginta, dux autem poft illius mortem fex amp;nbsp;viginti annis fuit,virneque fapiètia indignus, nee eorum quæ cogitabat,vt multa fa-pientèr ediceret,inexpertus, lêdvbiquè fummus, amp;nbsp;ad opera periculalt;^uema-gnanimus, audaxque bella difponere, amp;in pace dexter, amp;nbsp;in omni tempore prçcipua virtute conuenies.Scpultusq; eftineiuitate Thamnathfare,quæ fita j eft in monte Ephraim, earnque elegit lofuepoftdiftrihutionem omnibus fa-ôam,tanquàm bonus dilpenfator. fcr-uiuitque llrael DOMINO cundfis j diebus lolûç, amp;nbsp;feniorum qui longo vixerunt tempore poft lolue,qui noue-runt omnia quæ feccrat Dominus in Ifrael, Eodem vero tempore mortuus eft EleÄ*quot; ^ Eleazar pontifex,amp;fepeliêrunt eum in Gabaath, cui Phinees lucceffit eiuldem pi^ip.cti, filius. In hac generatione anno 7. lub Mo-ife dum elfet in deferto, Erichthonius Athenienfium rex 4.. regnauit annis 2$. Hic in Gracia primum iunxitcurrum, ipfe quippe in templo Vulcaniamp;Mi-neruæ (quod ambo vnum habebant) inuentus eftpuer à draconeinuolutus, quod fignificauit eum magnum futurum: amp;nbsp;cum parentes eius effent igno-ti, propter commune templum didus eft Vulcani amp;nbsp;Mineruæ filius.amp;quia à dracone inuolutus erat, dracontçis pedibus fingitur natus. Anno vero huius generationis de-cimo,*Remeffes(qui amp;nbsp;Aegypt’jà quo vRaaef* ■^^gyp^'^® eeleberrima regio,quæ priùs Aèna dicebat, nomeaccepit) regnauit annis |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXIX. 137
d'
Bclides.
annis Ixviij.huic crat fraterDanaus,qui habuit quinquaginta filias. Aegyptus verohabuittotidem filios,quos Dana-us,fimulatisnuptijs,per Alias fuas vna noâe omnes occidit.FiIiæ hæ Belides à pâtre funt vocatç,de quibus luuenalis.’ OftKrre«f,inquit,0J«/flt;c rilgt;iquot;Belii/es.
Procurauit autem dolosè Danaus,
ludæ. Creditur tarnen Caleb prçfuifTe populo ad modicum.amp;ait ludas Sime-oni;Aflcende mecum in fortem meam, amp;pugna contra Chanançum.Affeen-deruntq- ludas amp;nbsp;Simeon in Befech,amp; perculferuntin eo decem millia virorû, ,
comprshendentes«^; Adonibefech, id Superiùs leeft, dominû Befech.inciderunt fummi- 8'5quot; A^®-. nbsp;nbsp;_ . . . mlcdcch.
quodomnesfilijfratrisfingulifingulas tatesmanuu amp;pedum eiuS.Etait Ado-fediftudpu-nliasmatrimonio copulabant. veritus .nibefech:Meritopatiorhoc,idipfum ém riùseft. autem Danaus,nè tanta gencrorü mul- feceram feptuaginta regibus, qui colli-titudofibi regnumadimeret,erat enim ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
turn Argiuorum rex,perfùafit filiabus, vtvnaquçque prima nofte virum fuu occideret:quod amp;nbsp;faftum eft,vnadun-
Hypmeftra. taxât excepta,qux Hypermeftra voca-batur.bæc*Lino viro fuo pepercitj qui
gebant fub menfa mea cibum. Et affee- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT* T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicrufälcw
dentes in rlierulalem, percuflerut earn, cpitur. tradentesincendio, amp;nbsp;reliqüerunt ibx Adonibcfecb,amp; mortuus eft. Cepit au-
»tynceo
Djnaut.
Dardmus, *Phlogyi
BuGri«.
amp;ipfefocerofuo tandem dctruncato, poftipfumregnauit.
Ifteautæanausprimùm apud Ae-gyptumregnauit.fcd indè pulfus, Argos veniens,Sthenclum ibi regnantem regno expuiit,amp;iplcregnum lufeepit. Hic,vtPlih.lib.de natu.nift.ait, primus in Gracia puteos fodiédos oftendit.Da-nausitem,àquo amp;nbsp;Danai,rex Argiuorum decimus,expulfo Sthenelo,regna-üitannis quinquaginta.
Eodem tempore Dardanus Dardaniä condidit, turn etiàm templum Delphis
Salmon.
Phi'n««.
generationeponunt. Hoc etiàm tempore Bufiris in Aegypto fuit. Alius Libye amp;Neptuni,annoq;primôducatûs Iofuç,apud Aegyptumtyrannidem çx-ercuit,amp; regnauit aliquandiù. Qui inter cætera fuæ tyrannidis opéra, fertur hofpites fuos dijs fuis perfepè immolât fe.quam ob caufem cùm Hercules ad eu diuertiffet, amp;nbsp;Amili perAdia qua cçte-ros,eum perdere tentâftet,ipfûm regem aris impoAtum Hercules interfecit.
GENERATIO XXIX.
ANno 374.5. ab cxordio mundi fe-cundùmlèptuaginta interprètes, 'am Naafon principe de tribu luda 'quot;ortuodn Salmo eius Alioincepitxxix. S^neratio,durauitxl.annis.Et faélû eft, ^®^ue iam defunâ:o,confuluit populus dominû perPhinees,quifummo fun-gebatur facerdotio, Qujs afleédet ante
nos côtra Chanançum, amp;nbsp;crit dux bel-ludkj. h^Dixitqj Dominus;Iudas,id eft,tribus
tem ludas Gazara amp;nbsp;Aicalonamp;Acca-ron cum finibus fuisjUec potuitdelerc babitatores vallis jquiafalcatis curribus abundabant.
FiJn ante letbro Cinçi,cognati Mot j.„ j^^^^^, lis,allcenderuntde ciuitate palmarurti cumfilijs luda indefertum fortiseius« quod eft ad meridiem, ciuitas auté pal-marum,dicitur hic Engaddi. Beniamin autem poftludam affeenditinHierufa-lem^nec potuit eijcere Iebufçû,{èdper-1«!”»**“’« mifitbabitareeumfecu intnbuto. dö-muslofeph quoq; aftcendit in Bethel, quæ prins vöcabaturLuza,amp;cepit ea, necdeleuitEphraim Chanançumy fed permifit eum viuere fub tributo.fimili-tèr amp;reliquæ tribus,cùm effent eófor-tata:,maluerunt eos babere tributarios quam delete,tranfgredientes mandatu Domini3amp; conuerterunt fe ad agricuL turas:qui ad diuitias fe cóuertentes, per epulas amp;libidinemiam imbelles faâiy in conuerfatione taliintegri non man-fêrunt.Angelusauté Domini apparuit Angeli con. eis in Galgala, amp;nbsp;improperauit quod cio ad po-inijffentfoedus cum habitatoribus ter- P“^“™* ræ,amp; releruaflent aras eorû, intulitlt;^;, dicens;Di j eorum erunt vobis in ruina.
In illo tempore furrexerunt alij, qui non noüerunt Dominum,fecerunt(ïjue malum,amp;feruiêrunt Baalim amp;nbsp;Afta- Baalim, roth amp;nbsp;dijs terræ,contraxerunt4; con-iugia cum alienigenk. quamobrem in-dignatadiuinitas, non deleuit genres, . amp;nbsp;tradidit eos Dhsinmanibus Cüfan ***” Rafatha mregisMefopotamiç amp;Syriç, feruiêrûtq; ei ofto annis, amp;clamaue-runt ad Dominü,qui lufcitauit eis libe-
m 3 ratorem
|
ijS lOH NAVCLERI ratorem Othoniel/ratremCalebjaliäs . Cenendidum. Hebræorum Othoniel itaque de tribuluda rexit prim’ dux. populum annis quadragintajannume-ratisodo prçceaentibus. vir fuitpræ-ftantiffimus, qui refponfo accepte^ ne defpicerct populum in neceflitate con-ftitutum, cofeftim cxercitumregis Me-fopotamiae aggrcditur, vniuer^mfu-dit atqucfugauit.amp; quicuit terra xxxij. annis. De Leuit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In hac generatione Leuita de tribu amp; «us vxo- Lcui quidam, habitans in Ephraim, eu vxoreexBethleem in Gabaa, quæ erat ludieap. de tribu Beniamin,venit, illicindomo fenis cuiufdam de tribu fua diuertens. alij enim cum recipere noluerat: leroqj adolefcentes illius ciuitatis,qui viderat muliereminplatea pulcherrimam, cir-eundederuntdomum fenis, expoftula-tcs earn ad abufum. Et cum cernerêt fe-nior amp;Leuites fibi violentiam pro libidine inferri, neceflitate coadi, tradide-runt mulicrem illudendam; qua quum totanode abuGFuiflcnt, manèmulier ad oftium viri corruens, mortua efl: quod cernesvirdefundæ, cadauerex-portauit, atque in duodeeim partes co-cidit,easque in omnem Ifrael mifït,ma-dauitque nuncijs^vt fadum inauditum Vxorisvio- omnibus prodcrent, vmdidamque ex-lenta mors, pofcerent. _ , ucrßBeniamintnbu cecideruntatque Cedes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- rum Benia- mtcremerunt. In eaautem pugna de vi-minamp;ifra- ris Ifrael xl.millia pugnatorum primo * ceciderunt, fed de vins Beniamin circa xxv.millia extindi flint. Et vniuerfam Spopi Onamobrem filij Ifrael ira concitati, lo. in Silo ante tabernaculû Domini con-ucnerunt,amp; conclamantes, in’arma repente proceflerunt: irruentesque, vni-uerfbs ciuitatis Gabaa viros cum vni-ciuitatem Gabaa igne concremauerut, omnesmulieres amp;nbsp;infantulos pereme-runt, amp;fimiliaali)S ciufdem tribus fe-cerunt. nee remanferunt de vniuerfo Beniamin qui euaderepotuerunt, nifi fexcenti viri: amp;nbsp;iurauerunt filij IflAd in Mafpha, quod nullus eorum Alias fuas daret vxores fupcrftitibus filijs Ben iamin. fed pœnitentia dudi deletionc vnius tribus,requiflerunt quis de Ifrael non affeenderat cum eismeciurauerat. |
VOLVMEN PRIMVM ac inucnti funt filij labcs Galaad.amp;p-cufferunt eos à viro vfque ad muliercm,^ folis quadringentis virginibus referua-tis,aduocantes4ue fexcentos viros de petra Remmon, reddiderunt eis fbrtein Bc^niamin, dantes virgines illas in vxo-res,amp; fupererant adhuc ducenti viri,adi quos inquiunt: Ecce folennitas Domini eft in Silo,amp;affcendent flliæ Ifrael ducentes choros; amp;nbsp;vos latentes in vincis, exite amp;rapite finguli flngulas vxores. amp;nbsp;fadum eft ita, amp;nbsp;reftituta eft tribus Beniamin. Inhac generationeDardanus Co- D«!»«» rinthi régis ex Eledra coniuge filius, bis temporibus Dardaniam condidit, amp;afcnominauit. hicltalus fuit,amp;la- jj^^_ flum fratrem habuit,qui mortuo patre, cum fratre de fucceflioe regni in diicor-diam venit, ex qua etiam fratrem interemit. Et cum turbatos ciues Dardanus cerneret,ftatim cum parte populinaue confcedit:amp;longa adus nauigatione, primo in Samothracia, qua: tunc Samos erat, fedeshabuit, amp;nbsp;indé in earn Afiæ partem, quæ Hcllefponto conti-guaeft, abijt, amp;illamoram quamoc-cupauit,de flio nomine Dardania nun-cupauit:ibidemq; oppido eóftrudojre-gnauit annis quinquaginta.Erichtho-nio deniquè filio fupftite relido, diem elaufitextremum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^„j Cadmus Agenoris filius,frater Phoe- teratfiC* nicis,quorelidoin Phœnicia,in Græ- carum*“' ciam commigrauit, ibique fecus Hip- “*“**' pocrenen fontem fedit, amp;meditansle-decim charaderes exquifiuit, iUasque primus Grçcis contulit, amp;nbsp;eis vti dein-ceps docuit. propter quod confidum eft,ipfum ferpentinos dentes feminafle, amp;nbsp;cùm hand longe à Pamaffo monte veniffet, oraculum confulens, refpon-fum habuit, vt bouem fequeretur indo-mitum,amp; ibidem vbfconfifteret, fedem fumeret, qui in deftinatum fibi locum dudus,acquieuit.ibiquc boue capto, g^^^j^ eum immolauit, amp;nbsp;locum Bœotiam nominauit, atque in ea regione The-bas, aliam vrbem ab antiquis Thebii A^gyp^jS^x quib* venerat,ædificauit. Siculus Neptuni filius, in Siciliam Sicilik infulam venit, quaficipfe nominauc-rat. Primo emm Trinacri» djeebatur, dein- |
|
Bclothus. ASofa. lupiter. Afterius. CHRONOGRAPHIAE. deinde Sicania. Sicilia nan que Italie pars olim fuit, fed terrçmotu fuperue-niente,vtPlinius ait,ab Italia diuifa eft. In bac generatione anno decimo,Be-lothus rex Aflyrioru quintuidecimus, regnauit annis quinq; amp;viginti.buius fibaAdofa,quæamp; Semiramis, regnauit cum pâtre annis ofto. Hoc tempore lupiter mjxtus eftEurop«,fili£ Ageno-ris Pboenicis, quam rapuerunt Creten-fes naui,cui fuit infigne taurus, quam pofteà Afterius(aliâs Xantbus)rex Cre- tenfium accipiens vxorem, procreauit Rhadamât. cxea Rhadamanthum amp;nbsp;Sarpedonem amp;Minoem,quos magis ex eadem fœmi-na filios louis fuifte vulgatum eft. Tüc sr'’cle°quot;' ^^’^'^ ^’^ ^^'^ Cadmi,qui regnauitThe-bisjSemelenatuseftDionyfius, qui amp;nbsp;Liber pater, amp;nbsp;Baceb’ didus eft. pofteà Cadmus amp;nbsp;PboenixapudTyrumamp;'Si-Lin’,Zcth’, donemin Syria regnauerut.Linus, Ze-Amphion. ^j^yj 2c Ampbion,boc tempore in mu-Corimhus ^’^® claruerunt.Epbyra, nunc Corin-thus,conditur. oer. Ö'' 11^ Ba«hi. Cileun Areas, Minoi. gt;lt; Bclopar«. Beloparesrcx AflyriorUirt vigefirn’, in hac generatióe anno trigefimoquin-to regnare cœpit,r egnauit annis trigin-ta. Hoc téporeDionyfius,quiamp; Liber tèrdicHLi- P^'^^r, vitem dicitur oftcndifïc hofpiti fuo in Attica terra., bic etiam fubadam Indiam languine madefecit,libidinibus polluitgentcmvndiquè,nulli vnquam bomini obnoxiam. babebat auté multas in exercitu lbo foeminas, qua: Bac-cbæ appellatç funt,non tam virtute for tes aut nobiles, quam furore. His etiam temponbus Hercules in Phoenicia clarus habetur,led non ille,cuius ingé-tia fada narrantur.Secretior quippe eft hiftoria,vt diuus Augu ftinus ait,pluf es fuifte Hercules, amp;nbsp;Liberos patres, amp;nbsp;Apolliues. Eo quoquè tempore Minos regnauit in Creta, amp;nbsp;Cçleus in Eleu-fina.Arcas etiam, louis amp;nbsp;Califtonis fi-bus-Pelafeis in deditioncm recéptis, re-gionem eorum Arcadiam nuncupauit. Minos Europæ amp;nbsp;louis filius,xxxix. ^thonielis anno, poft louem pattern “y^ Afterium regem in Creta régna-^y5qui primus Cretenfibus leges dédit. ^æPafiphaên Solis filiamfumpfit vxo-^fni,ex qua liberos plures fufeepit, in-^reg«uj,ter quos Androgeum filmm amp;nbsp;duas |
GE NE RATIO XXIX. «lt;gt; Alias Ariadnen amp;Phædram Tboantis ^^jj„jj matrem. V erum cum Androgcus atble-ta fortifbmus cudos fuperaret, ab Atbè niéfibus amp;vicinis Megären, apud Athenas occilus eft:ob quod Minos pater iratus,eueftigio colledis manibus, durum Athenienfibusintulit bellum, vidis poenam ftatuit, vt quotannis fe-ptem filios darent ieruituros, autin vl-tionem Androgei vltimum Ïubituros periculum,prout regi placeret. amp;nbsp;non-nulliferunt,quod primis tribus annis plebeiorum natos,Iècundis populates, tertijs veró nobilcs exhibuerunt, inter quos Thefeus fortè miftus, adiutorio Thefeus, Ariadna: Minotaurum interemit, amp;ex ipfodieAthenienfes à tributi pOcnali- , berati funt. pQftremó hic Daedalum, * ’ quot;** qui bis quoq; fuittemporibus,eô quod lenofuiffetin adulterio Pafipbaês, vna cum Icaro eius filio labyrintho claufits ex quo cum euolaftet, fumptis armis, eos vfque in Sicibam perfecutus eft. Cariaregio,vltima Afi^ minorispars. Caria. Rbodoiniulæ contermina,bis tempó-ribus fub Minoé ifto principium regni fumpfit,ielt;^; cidem primo fubdidit,cui-us populi prius (vt Herodotus fcribit) £g|çg„ Lefeges vocabantur, à quibus Haly-carnaftus eft çdificata, in qua pofte! Artemifià regina iepulcrum viro fuo Artemifia, Maufolo adeó magnificüm conftruxitj vtèfeptem fpedaculis mundi vnu effe cenfeatur. Cares circa rem militarem badenus ftudiofi fuerut,vbi nunc opu-lentiffima Turcarum pofteftio habetur,plena equidem vins opulentilîimis, quos omnes fuperioribus annis poft *Euboeam perditam. Petrus Moceni- ^Eubœam. co Venetorum deili dux, tum elaffis P*q‘« Mo* V enctç prçfedus,hoftili animo inuafit, diripuit atque incendit. Sibyllæ,omnes fœminæ vatcs,à vete- DeSibyllis, ribus nuncupate.cçterùm Sibyllas numéro decem fuifte memorat.Prima Per-fica dida,cuius mentiónem fecit Nica-nor,qui rcs geftas Alexandri Icripfit.Se-cundaLibyea, cuius meminit Euripi-des.Tertia Delphica,de qua Chryfipp*. Quarta Cumæa in Italia, quam Neui-us in libns belli Punici notât. Quinta Erythrça,quam Apollodorus affirmai fuam fuifte ciuem, eamque Graijs ro 4 Ilium |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM. 140 Ilium petentibus vaticinatam, peritu-ram eue Troiam. Sexta Eriphila feu Samia, de qua Eratofthenes. Septima Cumana, alias Amalthea, quam alij Demophilen nominant, camquenouc libros attuliffe ad regem Tarquinium Prifcum ferut.. OftauaHellcfpontica, inagroTroiano nata temporibus Cy-ri. Nona Phrygia, qux vaticinata fit Ancyræ. Décima Tiburtina, nomine Albumea,qua: Tibure colitur. Harum omnium Sibyllarum carmina ferutur, omnes autem vnum Deum predicant. GENERATIO XXX. ÂNno 3786. ab exordio mundi fe-cundiim leptuaginta interprètes, Abieier in Boos principe filio Salmon de tri-pontifex, bu luda amp;nbsp;ex Raab, fub Abifur filio »liasAbi- pbinecs facerdote fummo, trigefima per lineam Chrifti incepit generatio,amp; durauitannisducétis quadragintatri-Iftud paulo bus.refert tamé Nicolaus deLyrajquód antenus ge- jy^ta hiftorix veritaté,fuerüt tres Böos as.fimplici- “^ vicilsim luccedeteS.nam tempus tot tèrailertum annorum ad vnum hominem, inquit, f^narratu referri nonpoteft: led illud, quoniam excanonicafcriptura nó patet^profo-lidoadftruerenemopoteft. Inuétuseft etiam longè poftcriusvir vnus, loan-ncs de Temporibus diftus, qui vixiffe perhibetur jdj. annis. Atquoquo modo fit,ego fequarEuangeliftam, quiamp; ponitBoospro vna generatione,amp;fic puto me no errare.prçlêrtim inhiftoria, Aioth lècundus Hebrçorum iudex Aiothfecû- cx tribu Beniamin, Gerari filius,hoc dus iudex, anno dux fùper Ifracl conftitutus,iu-dicauit annis Ixxx. vir quidem inclytus ludicj atque robuftiffimus, amp;vtraqucmanu Eglonrex. vtebaturpro dextra. hic cum viderct ^g^° Moabitarû deCem amp;nbsp;o do annis afflixifrepopulum,multas ciuita-tes abftulilïc,ac multa eis tributa impo-fuifre,idolaquoq; fua in Galgala col-Iocalfe3mifèrtus * bis qux patiebatur, ab iniuria hoc modo populû iubentc Domino liberauit. nam venit ad Eglon cum muneribus ab Ifiael mifsis: dixitq; ei,Habeo fecretarex ad te aliqua. egret fisque omnibus qui cum eo erant,ex-tendit Aioth manum fuam, tulit ficam de femore, amp;nbsp;infixit eam in ventrem Eglon validè.erat enim pinguis: deinde |
claufis oftijs ecenaculi, per pofbeam egreflus eft Serui autem régis poft multam moram intrantes,inuenerunteum mortuum, venitque Aioth amp;infonuit buccinainmontcEphraim, amp;nbsp;defcen-derunt cum eo filij Ifrael ad vadalorda-nis,qux tranfinittunt in Moab,amp;Moabitarum percufleruntdecem millia,amp; humiliatus eft in die illa Moab fub manu Ifrael. amp;nbsp;cum Aioth hanc dignitatc tenuiffet odoginta annis, defundus eft,omni virtute amp;nbsp;laudedignus. Sangar autem quidam filius Anath, j‘^^’^ poft hunc eleduseft, vir quidem fti-e-nuus, qui vno vomere fêxcentos viros occidit:fed primo annomoritur, idea inter indices non numeratur. In illo tempore Tantalus Phrygio- '^”’” rum rex,Iouis tertij ex Plote nympha fi-liuSjVif magnitudinis immenfç,hic bel-lum obraptum Ganymedem aduersiis TroemDardani^rc^em amp;Ganymedis pattern habuit. Et cum effet vir anarif. fimus,fingunt poët^eum deos adcon-uiuium inuitäffe, quibus vt deitatem eorum experiripoffet, filiumPelopcm eis comedendum appofliit, mentitus alias effe carnes, qui cognofcentes faci-nus,nonfoltim abftinûere, verum col-ledisinvnummembris, puerumadvi-tam reduxêre. propter hoc fcelus lupi-tereum in infernumtrufit, hocqjfup- i pliciodamnauit,vtvfq; adinferiusla- , nium in lympidiffima * diuerfaretur *lt;i‘“‘’'‘*^ aqua: infupèr amp;eiinclinari arbores re-dolentibus pomis, vfque ad eius os fta-tuit, qux fugerent dum capere tenta- ’ ret,amp; fic faótum eft, vtinter pomaamp; aquas pofitus,fameamp;fitideficiat. j^' Tantalus alius, Corinthiorum rex^* fuit, quem dicunt louis fêcundi fuiffe filium, virum quidem pijflïmu,amp; adeo, vtdicaturapoëtis,deorumméfis accu-buiffe:quod ideó fadumputant, quia optimus philofophus amp;nbsp;eloquétiffimus fuit,ficut teftatur diuus Hieronymus ad Paulinum, dicens:EtdeTantali fonte potantem. Ei Corinthij excellentifh^ mam arcem extruxêre. Laomedon xvij.Sicyoniorum rot,!#®«** anno xvj.Aioth,cœpitSicyonios rege-re,amp; regnault annis xl.Hic TroianxTfoW)** vrbis Ilij muros extruëre cœpit, amp;nbsp;cum eipe- |
|
Tran f' Gsoynedes Htteuleî, II Sitnfon, Heioil«, il** Del ton, chronögräphiae: y pecunia deficeret,audiuit apud Troianos pecunias effein facrario Neptu-ni amp;nbsp;Apollinis referuatam, quam ipfe rex iureiurando prçftito, fe non folum eandem reftituturum/èd infupèr ex p-pria largiturum repromiftt, amp;nbsp;fic inue-tampecuniaminmurorum çdificatioe expendit.Sed quiapofteanonreftituit, Neptunus inundationem, Apollo pu-trefadionem immifit, ex quo pcftilen-tia eft orta,amp; fic vindida luccclfit. Tros, à quo Troia,Erichthonij régis filius,fiiij Dardani, filij louis tertij ex Eledra,anno xl. Aioth iudicis, iam veteranus in Dardaniam venit regionem; amp;ciim eftet vir armorum peritiffimus, ampliato regno,ex fuo nomine regionem ante Dardaniam,nuc Troiam ap-pellat.Troiaigitur,tefteLiuio,non ci-uitas,fed minoris Afiæ regio eft, in qua Ilion clariffima ciuitas fuit. Ganymedes Trois régis filius,hac te-peftate fuit fpeciofilfimus adolelccns, rapitur à Tantalo rege Phry giæ, ppter quod maximum bcllu eftortum. Aiunt autem Tantalum ad louis Cretefis gra-tiam promerendam, qué fciebatimpu-dicum,fub fignis aquilæ venatem,ado-lefcentulum patrirapuiffe, amp;nbsp;louido-nodedilïe. propter quod fingunt cum deorum pincernam fadum. Hercules gigas pofterior fupradido» floruit hoc tempore, quem dicuntxij. infignes perfeciffe laboresgt;de quo diuus Auguft.i8.de ciuitat. Dei câp.12. Varro cùm quadragintatfes Hercules nume-raffet, adiecit, quód omnes qui aliquid fortitèr feciffent,Hcrcules appcllatiuo nomine didi fuêre. quod diuus Aug. Confirmare videtur eodem I1br.cap.19. quód amp;nbsp;Samfon propter mirabilê forti-tudinem putatus fit Hercules. 111«' Anno 5867.ab exordio mundi,mor-ludic.4, tuoAioth,Delboraprophetiffa de tri-»iu?uquot;'^^ Rp^^raim, vna cum Barach marito '^ ^^0, alio nomine Lapidoth, iudicauit ^M annis xl.Coilnumeratis annis op-P^^ffionis eius.mortuo enim Aioth,ad-labinr«. ^^untfilij Ifraelfacere malum cora J”®’’gt;'ino,quitradiditeosinmanus la-^'^ ’■egisChanaa,qui regnauit in Afor, ^nabebat armatorum trecenta millia, ^decem millia equitùm5amp; curruu ti ja |
6E NE RATI o XXX. lt;4Î millia,cuiusexercitûs dux erat Sifara,... . qui filios Ifracl vehemetèr afflixerat, amp;nbsp;tributa per xx.annos folucre compule- us precibus Deus annucs, fufeitauiteis Delboram.Qny itura adprçlium,voca-uit virum fuum, amp;nbsp;dixit: Pr ç cep it tibi De’Ifrael,educ exercitibamp; ego trada Si-faräin manu tuaiuxta torrente Ci/bn. CuiBarach; Mecum efto.Qu^ait.'Ibo, fed vidoria tradeturinmanus mulieris. Barach igitur exhortatione mulieris ‘^og’‘^g^^’^ cx^^rcitum decem millia iu-uenumde Neptalim amp;nbsp;Zabulon, pro-cefleruntq; adhoftes.amp;fado cogreffu, vniuerfum Chananæorum exercitum fuderunt.Sifara autc de curru defiliens, ?^’’?^^**’* fugit, amp;in domum cuiufdam mulieris fe abfeondit.qui fiti fatigatus,ladis po-tum abearecepit:amp;cum nimiùmbibil-fetjobdormiuit.llla vero dormienti cla-uum ferreum per tempora fixit malleo, laheL's înfi-quæ mulier labelvocabàt.verùm pauk'» S^ftsinus# poft fuperuenit Barach,inueniês Sifara clauoconfixuamp;in terra mortuö.Tunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Barach duxit excrcitü fuper Afor rege labin obuiu,amp; eu intcrfecit. quo mor-tuo,ciuitaté eius cepit atq;euertit,ceci-nerutq; Barach amp;Delbora catieünno* Laurentum i'egni piincipium(te- Laurentum, fteEutropio) Delhore ludicis anno* rcgniprin-inPicohabuit.PiCusem Augur Aulo- pjeusrex, nisrex, amp;nbsp;Saturniregis filius, patri in Latiofuccelfitjtegnauitque annis xüj. ^g’‘cgi'is fanè vir amp;nbsp;bellator fortiIfim’, qui ideó Augur didus,quiadomi pieu habuit^per quefutura prçnofcebat,vn-dè agreftes viros eloquêtia lua fibi fecit obfequiofos.Hic luforia pilam adinue- j^j- jj, j_ nit,vt Plinius ait. Condiditautem vrbe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^' Laurentü,quç nunc Sabinorû ciuitâi nuncupatur.ideô auté Laurentû appel-Iauit5quia in eius arce arbor laurus rep-ta eft,fiüe à laurea fylua,qua excUa, cil çdificata arx. dicebat aût priù.î Necaba. Pic’ vxoré duxit nomine Fauna feu Fa-tuâ,quç carmine fuo (çpèfecit demetari holes, à qPaunu filiü fucceflore ha- Picenum, ' Picenü nominatjquanuc Marchiä An-conitanävocant,in qua vrbes plurime, quarum vna Adria dida, à qua amp;nbsp;mare y^dria, Adria- |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM « 142 Mare Adria-Adriaticum. Acrifius Abantis régis fi» ticum. lius,vltimus Aigiuorum rex,anno t2, Acrinus. J^el^orç iudicis,cùm regnaflet annis ^r. àPerfeo eius nepote3nonlpontc tarne, occiditur.Et quia non nifi Danaën fi-liam poft fe reliquit3 regnum tranfiuit jnMycenxos.-filius enimDanaës amp;nbsp;louis Perfcus,apudArgos cafu interfecit auum maternum: ideo tarnen timore perculfus,Argosrcliquit^ amp;nbsp;Mycenas imperium tranftulit. Epilogusregum Argiuoru, ab Ina-cho rege vfque ad Acrifium vltimum3 544 annis: Reges My-cenarum. Erythraea Sibylla. Gedeon ÎU- Inaebus primus, Phoroneus fe-cundus, Apis tcrtius. Argus quartus, Graftus quintus, Pborbasfextus, Tro-yphasvij. Crotopus viij. Sthenelus no-nus,Danaus decimus,Lynceus xj. Abas xij.Prœtusxiij. Acrifius vltimus. Myccnarum regni principium poft Acrifium Perfeo debetur,poft quern re-gnarut Sthenelus,Eury ftneus, Atreus, Thyeftes, Agamemnon, Acgifthus, Oreftes,Tbifamen’3Penul’amp;Cometes. ErythrxafeuHeropbile Sibylla, in Babyloe orta,hoc tempore floruit.bçc magnimeritiapudDeumfuit, quonia deCbrifti incarnatione paffioneq; ac beatavirginc, necnonamp;deludçorum regno plurimavaticinata cft,Troiæ ex-cidiumcarminibus defcripfit, Romani quoquèimperij varios cafus prxdixit. Anno 5898. ab exordio mudi, Gedeon dex qrtus. iudicauit Ifrael annis xl. connumeratis I«dic,6,amp;7. ^çp^gj^ annisj^uibus feruiuitMadiani-tis amp;nbsp;Amalechitis, fuit autein de tribu Manaffæjlos filius.vexati enim Ilfaeli-tx,clamauerunt ad Dominuin,amp; mifit ad eos virum[propbetcn, exprobras bénéficia. Venitautem angelus ad Gedeon,qui timens boftes,in occulto excutiebat frumenta,vt haberet viaticum ad fugam.Et ait angelus: Dominus^tecum virorum fortiffime.Cui Gedeon;Si Dominus nobifcum,cur nos apprçbende-runt hçc mala?Ad hçc angelus; V ade,p-cuties Madian quafi virum vnum. Cui Gedeon;Si ^ratiam inueni cora tc,non recedes donee reuertar.d: coxit Gedeo bœdum3pofuit carnes amp;nbsp;azymos panes in caniftro,amp; mifit ius in olIam,ofFerês ea an gel, o.Et ait angel us:Pone carnes amp; |
panes fuper pctra, amp;nbsp;funde ius deluper. quo fadojtetigit virga angelus hxc, amp;nbsp;aftcendit ignis de petra, amp;nbsp;confumpfit omnia,amp; euanuit angelus. Eadem node ad vöcem Domini Ge-deó cum decê feruis deftruxit ara Baalj De in craftino eines dixerunt ad los pattern “ Gedeon:Educ filium vt moriatur.Qui-bus ille:Nunquid vltores eftis BaaKEx-indè didus eft Gedeo Hierobaal.Igitur Madian amp;Amalech tranfito lordane, federunt in valle lezrael quafi locuftx. Gedeon veto mandato Domini3ex Ma-naflc,A{er,Zabulon amp;nbsp;Neptalim con-traxitxxxij.millia,amp; petijtGedeon fignum vidoriæ àDomino in vellere po-fito in area,quod nunc ficcum,nuc ma-didum exoptatum inuenit.Et ait Dominus ad Gedeon: Populus multus eß te-cum5nè dicat Ifiael,viribus meis libcra-tus fum,clama adpopulunuQui formi-dolofus eft,reuertatur,Item, qui ædifi-Cauit domum,amp; no dedicauit earn: qui plantauit vineam ,amp; necdiim fecit earn cultam:quideïpofauitvxorem, amp;ncc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 diim accepit eam.amp;reuerfi funt de po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ pulo xxij.millia.Et aitDominus ad Gedeon: Adhuc popul’ multus eft,duc eos ad aquas in calore meridiei, amp;nbsp;eos qui *lambuerint aquas manu amp;nbsp;lingua neut canes,feparabis.amp; inuenti funt tantum ex eis trecenti viri.Et aitDns:In bis cccè tradam Madian inmanus tuas. Eadem node dixit Dominus ad Ge- . ^(1 deon;Defcende in caftra Madian tu amp;nbsp;pharaf'^ Pharapuertuus tecum, amp;nbsp;audits quid roßK’^i loquantur. Qui defcédens, ftetit in par- ^’“^ te çaftrorum,vbi vigiliæ erant, amp;nbsp;audi-* uit narrantem fomnium commilitoni fùoinbunemodum: Videbatur mibi quôd panis ex hordeo fubeineritius de-icendebat in caftra Madian vfque ad ta-bernaculum regis,amp; fubuertit illud. Et ait commilito : Vile eft hordeum inter grana amp;nbsp;inter genres Iffael,amp;in Ilfaele vilis eft familia Gedeonis, non eft aliud nifi gladius Gedeonis,trader Dominus in manus eius Madia.quod audits Gedeon, adorauit, amp;nbsp;reuerfus ad focios, Tradidit,inquit,Dominus Madian nobis, amp;nbsp;diuifit eos in très partes, amp;nbsp;dedit tubas in manus eorum dextras: lagenas vacuas,amp; lampades in medio lagcnaru, in |
|
CHRONOGRAPHIÆ. in finiftras:amp; ait)Quod me faccre vide-tis.facite.Etincreffi funt per gyrum ca-ft orum in tribus loeis in vigilia nodis medias, amp;nbsp;cum confregiflent hydrias, tenucruntlampades in manibus, amp;in-fonantes tubis,clamauerunt: Gladius jf'gp^r Domini amp;nbsp;Gedeonis. Quofubitoho-Gedco ho- ß^5 excitati, turbati funt, nee cogno-fcentes fefe plurimi, mutuis vulneribus cecidcrunt, alijs in fugam couerfis vfq; adBethfecha. Viriautem de Neptalim amp;nbsp;Afcr amp;nbsp;Manage, qui redierant,con-damantes perfequebantur Madian» Ephraim quoquè defeendit in oc-Curfum fugientium, amp;occupauitlor-danem,amp; ocddit duos reges Madian, Orebamp;Zeb, amp;nbsp;portauit Ephraim ca-pitaregum ad Gedconem, amp;irafcen-tes,dixeruntadeum:Cur contempfiRi vocare nos ad pugna?Qui ait:Nè forte indignaremini. melior eftenimracem* Ephraim vindemijs Abiezer, ledin ma-nusveftrasda’ti funt reges Madian, amp;nbsp;requieuit fpiritus eorum.Tranhuit^ue Gedeon lordanem cum trecentisviris, neepoteratperfequi fugientes præ laf-fituaine.Et ait ad viros Sochoth:Obfe-crOjdate nobis panes, vt poflimus pcr-fequi Zebee amp;nbsp;Salmana. Qy i negaue-runt ei, amp;nbsp;lubfannauerut. idipfum re-fponderunt eiinPhanuel. Zebeeautê amp;nbsp;Salmana in valle quiefcebant, nil aduerfi fufpicates cum quindccim mil-2ibus,cçfîs de exercitu centum viginti millibus. Gedeon autem repente irruit fuper cos, amp;nbsp;turbato exercitu eorum, duos reges comprçhenfosfecum redu-xit.Etreuertens, apprehenditpuerum' deSochoth, quçfiuitabeo nomina fe-niorum loei, qui dderipfit ei 77.viros quoslpinis ac tribulis comminuit,tur-rimquePhanucl fubuerüt, occifisha-bitatoribus ciuitatis. Cumc^ucrediffetinEpbra regionem Oecidutu, fuam,dixit Zebeae amp;nbsp;Salmanæ. Qua-SiümiM ^^’ erantviri quos occidiftis in monte *niabor?Q4jidixerunt; Similes tub Et •it eis: Fratres mei crant vterini. Et ^tprimogenito luo:Interficeeos. qui ®'*® timeret, furgens Gedeon occidit ®°^-ÊtdixeruntjOmnes filij Ilfacl ad eu: .r pominare noftri tu amp;nbsp;filij tui.Qijibus iUe: NÓ dominabor veüri,nec filius me- |
GENERATIO XXX. HI date mihi inaures aureas de prçda. Qui dederunt, amp;nbsp;fuit pondus auri mille amp;nbsp;feptingenti fieli. amp;fccit ex eo Gedeon Cedeonf». Ephod,idcft,omniaindumenta ponti- ûu$f«cer-ficalia,amp; fecitin Ephratabernaculum *^®*‘ amp;nbsp;al tare prêter illud quoderatin Silo, amp;nbsp;Fadus eft facerdos,immolauitque fu-perillud hoftias DominO: quamobnèm olfenfus Dominus, omnem domum eins ferè ddeuit. Tandem in fenedute MoryG». bonamoritur,amp; in lèpulcropatris fui ‘^*°‘’**' fepultus eft.per quod conijcitur fecun-dùm Magiftrum.quodpofteà pœniten-tiam egerit, qui alibi quàm vbi Dominus conftituerat,facrificabat.Reliquit autem filios Gedeon 70. ex multis vxo-ribus,quosomnes Abimclech fpunus, excepte vno,interFeCit,vtdicetur. Argonautarû hifloriâ,amp; Troianæ vr- Argonwtçi bis duplex excidiü ad finehuius généra-tionis releruabo,cùm in hac generatio-neearûrerumorigo amp;hnis elaudatur, ANNO î94ÿ.ab exordio mündig lu^.^; Abimelech quintus iudex,iudicauit II- Abimekch rael annis tribus;hic enim Gedeonis ex Au*quot;'“’ '“-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« y aexpcnmic meretnee filiusfuit, qui pâtre derun- flaues. do,a(fcendit in Sichern ad omnem cO-gnationem matris fuæ, amp;nbsp;ait:Quid vo-bis melius eft, vtdominenturveftrîlxx. viri,an vt domineturvnus? Indinauit itaque populum, amp;nbsp;coniurauefunt ^ omnes inphano Baal, amp;nbsp;tollentês de phanolxx, pOndo argenti,dederuntei, qui Conduxit ex eo viros inopes amp;nbsp;va-gos, amp;alTcendit inEpbra, Occidit^uc omnes Fratres lüos fuper lapidem vnü, prçtervnum loàthah, qui fe prçferua-uit,leu forte,feu fato, inter nliosHie-tobaal minimus natu, adolefcens egre-giaprçdituS indole. Tunc Sichemitæ conftituerunt Abimelech regem iuxta qUerCum in Sichern. Q^od cum nunciâtum effet loatha, loaihaa« ftetit in vertice montis GariZiiîi,excla-mans àd omnes Sichetnitas, qui conue-nerant ad diem feftum ßaal.* Audite vi-ri,iêrutligna lyluârû,vt vngercnt regé fupra fe,amp; dixerût oliuç,Imperâ nobis. Qua: reculâuit,dicens, nolle (è de lerere pinguediné fuâ,qua dij vtunt amp;nbsp;hoics. idipfum dixerût ad fieu,qua: noluit dc-ferere dukedmê fru^ûs lui ôç regnarc. |
144 IOMAM. NAVCLERI idipfum dixcruntad vitcm,quz rccufi-uit,nolens deferere vinum quodlçtifî-catDeum amp;nbsp;homines, dixci untquc ad rhamnumjimpera fuper nos.qui refpô-dit: Venite ergo, amp;nbsp;requiefeite fub vm-bra mca: alioqui egredictur ignis de rhamno,amp; deuorabit cedros Libani.
Quo diâ:o,expofùit cis paradigma, diccns: Interfeciftis filios Hicrobaal,amp; filium ancillæ eius conftituiftis regem fupci' vos.fî redè feciftis, rede fit vobis: fin autem peruersè, egrediatur ignis de Amalech, qui deuoret ipfum amp;nbsp;vos.his didis,aufugit. Et fadum eftità. Cùm Bxddiura ®™® Abimelech tyrannice imperarct, ▼rbiiSich«. proditurà Sichemitis. Quocomperto, ipfe expugnauit vibem, interfedisha-bitatoribus eius: eamque deftruxit ità, vtfal inea difpergeret. habitantes veio in turri Sichimorum,ingi-eflifuntpha-. nûDei'fuijprefidium ibllocates,'quo$ circundedit Abimelech, fuccenditque illud, amp;nbsp;igné ac fumo pericrunt in illo mille viriprçter mulieres amp;paruulos. Theber op- Etrecedés inde, obfedit Oppidum The-^idi obfi- bes.erat autem turris, in quam rccepe-rantfe Thebitæ. cumque Abimelech expugnaret turrim,amp; ignem fuppone-re nitcretur, mulier fragmen molæia-ciens delupèr/regit cerebrum eius,qui ait armigero fuo: Percute me,nè dicar interfedus à foemina.ctui interfecit eu, amp;nbsp;fie poenam cædis fratrum exoluit.
Sibylla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sibylla Delphica his temporibus flo
ruit,quæ multis carminibus incarnati-onem Domini defcripfit,de quaLada-tins. Floruit per idem tépus amp;Or-’^ pheustheolog*amp;poëta,natioeThrax, qui (telle Diodoro Siculo) omnes do-dnna, melodia ac poefi exeelfit: qui ideo cithara non lôlùm homines Jcd amp;nbsp;lapides ac fyluas mouifle fertur.Floruit Mufzut, itemMufçuspoëtainfignis.
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno 3952.ab exordio, poft Abime-
iudex* **^* ^^^^ iudicauit Ilrael Thola de Ifachar, ludiqio. filiusPhua, annis 23. Priamus Lao-Pnamu», medontis régis Troianorum filiu$,deci-mo Tholæ iudicis anno, poft patrem interfedum lulcepit regnum. regnauit Theftu# xlij.annos, Thefeusfeptim*Athenien-fiü rcx,xij.Tholç anno,Aegçopâtre de-fundo, cœpit regn are. regnauit annis decern. Sibylla Phrygia multa predixit
VOLVMEN ERIMVM . ^^ Anchifæ Troian0. nam Anchiles Ca-pyos Troiani filius,qui fuit Aflaraci, qui fuit Trois Troianorum régis, tem-pore hoc ante Troianum bellum à Sibylla prçmonitus erat ciuitatem fore perituram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Anno 3973. ab exordio,Ialr Galaa- ^j^, dites ex tribu Manaffç, feptimus iudex ludic.» Ilrael, principatum fuleipiens, iudicauit Ilraelxxij.annis, vir quidcm felicilfi-mus,eó quodxxx. filios bonos habue- ^-J^'^j rit,quibus amp;nbsp;principatum xx.ciuitatu Galaaditarum reliquit, quarum con-ditor fuit,amp; fuo tempore Ilrael in pace tenuit.
Nicoftrata vaticinatrix clarilfima, NiM*gt;* mulier Arcadica, amp;nbsp;lonij filia, qua: a carminibus Carmentis fuit vocata, Ib-cero eius aut viro ah Euandro filio fuo cafu interfcdo,cum Euandro patriam relinqucns,in Italiam venit:amp;in Palatino monte confidens,ibi oppidum baud magnum condidit, in quo Euandro fi- nbsp;nbsp;.
lio rege conftituto, ipla fe Fauno Lau- ® i rentum regi matrimonio copulauit, ( amp;cum Grçcarum literarum dodiffi- c,,«gt;«'''* ma eftet,nouos charadcresinueninin- inuctüt^l colasi^ue fonos amp;coniundioncscorü edocuit, qua: ab initio decern amp;nbsp;noue fuêre. Syluius deinde quidam ludorum magifter,h adfpirationem adiecitix verb diui Auguftini temporibus perhibe-turinu enta,tune quoquèy amp;zaGra:-cis Latini mutuati lunt. Dionyfius autem Lyncius Romanus eminétilfimus, poftliteras inuentas, lyllabas coniun-gere fecit.
Agon primus olympicus,anno oda- ^^^ uoiudicislair ab Hercuieinhonorem jump''®'' Pelopis atauifui eftinftitut*,à quo vfq; ad primam olympiadem fupputantur anni43o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Anno ab exordioj^q^. IcphteGa-laadites,meretricis ex tribu Gadfilius, principatum fufcepit,odauus propu-gnatoramp; index Ilrael. iudicauit annis lex.nam poft mortem lair * minus ege-runt,propter quodtradidit cos Dominus in man»ius inimicorum fuorum. Vndè Ammonita: amp;nbsp;Palçftini cos 18, annosin fuampoteftatemredegerunt. Et cùm tribïilarent,idolagentiu ^iecc-1«^ runt,cx toto Corde ad oen clamauerut;
qui-
Pt
|
CHRONOGRAPHIAE. quibusplacatus Dominus, mißt adeos lephtevirum fortiffimum,quem Fratres eins eiecerant. ille ex præcepto Domini in Mafpha congregans exercitum,irru-it in hoftes,amp; interfecit ex eis fermé 42. millia. Rediensq; domu,cum ante con-fliftum vouifTet, fi viftoriä obtineret, quodquicquidei priùsdedomofuaoc curreret, immolaret Deo; eidem reucr-tenti occurrit vnigenita eius filia virgo. Quam cum immolare vellet, duorum ipla menfium inducias, non vitam, po-ftulauit, vt iuuentutem luam cum ei-, , uibuslamentarctur,ettunc votum per-Immolât h# p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r i , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n * liilcphte, nceret.expletis iic duobus menübus^rc-dijt ad pattern fuum, amp;nbsp;fecit ei ficut vo-uerat, licet cum magna triftitia. Arguit lolcphus lephte, quodfuerit in vouendo ftultus,in loluedo vero im-pius.potuittamcn,inquitMagifter,ante votum efle bonus, quiairruit luper eum fpiritus Domini, amp;nbsp;etiam poft votum. Nam amp;nbsp;Apoftolus poniteum in catalogo bonorum, vnde quidam ex-culant eum famdiari confibo Spiritul-Fanäi. Tune venerunt ad eum EfFraitæ, di-xeruntque.'Cur contempfifti nos voca-readpugnam?incendemusdomumtu-am.Qui ait; V ocaui vos,et venire nolu-Mcii. iftis. amp;nbsp;vocatis virisGalaad,pugnauit contra filios Ephraim. Occupaucrunt autem Galaaditx vada lordanis.cumq-, veniftet ad eos quida fugiens de Ephraim et obfecrâs,vt permittcrent eü tranf-ire,dicebant ei:NunquidElïratæuses? quo dicente,non Ium, interrogant eu, SAW»* die ergo Sebboleth.quircfpÓdit,Cheb-«•fpicalÏM boleth,abamliteram exprimerenó va-lens, amp;nbsp;ftatim iugulabant eum.amp; ceci-derunteo tempore de Ephraim 42.mil-lia. amp;iudicauit lephte Ifrael leptem an-nis,amp; mortuus eft, lepultus in ciuitate fnaScbeth,quæ eftGalaad. LatinusLaurétum rextcrtius,Fau-à quo Latinorum nomé,tefteEutropio,ini-?‘*’«fumpfit, amp;nbsp;Laurentum nomêex-’^de ceftauit. Menchu». nbsp;nbsp;Menelaus Helenæ maritus,Atrei reg’S fiJius, Agamemnonisque fraterjpri-’’lOanno Iephtæ,in Lacedæmoniare-gnarecœpit. regnauitannis ferme 16. |
GENERATIO XXX. «4ÿ Asamemnon Atrei régis filius, fe- AAcamenon. xtus Mycenaru rex,ipie intcrfecto auo, annofecudo principatus Icphtæ, My-cenis regnare cœpit. regnauitannis 2$, Floruit eodé tempore Helena Tyndari Helena, Oebaliæ régis amp;nbsp;Leda: formohlfimæ mulieris filia, quæ ex fua admiranda pulchritudinediâa eft louis filia, ANNO ab exordiomundi 4000, j^jj^ Efebon ex tribu luda, 9. index, iudi- Abefla vel cauit Ifrael annis feptem, alio nomine Efebon, vocatus Abefla. Hune nonnulli afle-runt fuifFe Boos, qui Ruth Moabiti-dem habuit cóiugem.habuit autem tri-ginta mafculos, amp;nbsp;totidem fœmellas, pueros. Ruth. Troianum bellum decennale primo Troianum annoE(ebon(tefte Eulebio)ortum eft. ^e^^«“’* hoe anno Priamus Hefionen fororem requihuit. Hefione. ANNO ab exordiomundi4OO7. poft Abeftam, Abilon aut EbilonZa-bulonitesiudicauit Ifrael decem annis, hic in feptuaginta interpretibus nó ha-betur,ideó non mirü,fi varié anni com-putantur. ANNO ab exordio mundi 4017, Abdon Helle! filius,de tribu Ephraim, A^don, xj. iudicum, principatum fumpfit.iu-dicauit Ifrael annis oéi:o. * Technites * erat,amp;fubhis tribus iudicibusnonre-ceffit Ifrael à Domino, amp;nbsp;ideó quie-uit terra. Troia autc ciuitas,tertlo anno Lab-doniudicis Ifrael,captaefle refertur,à Troiacapi-cuius captiuitate vlq; ad prima Olym- *“’^’ piadem iunt anni fecundum Eufebiu 4t6.ante vrbem conditam anni 430. Argonautarum hiftoria in lafone DeArgo-fumpfit exordium, traditur autem Ia- nauti« amp;nbsp;^°quot;. ^iy’ƒquot;‘^® Adonis, qui fuit Peliç J^X régis l heilalorum frater. Erat autem quitur, lafón animo amp;nbsp;corpore adolefcens cla- lafon, riffimus,amp; ctim prçftaret cçteris,vt neminem haberet fecundum,optauit all-quid agere memoria dignum,maiorum æmulando virtutes: itaque communi-cato confilio cum rege Pelia, qui fuo defiderio aflenfit, non vt adolefcentis gloriam augeret, léd fperans illum ci-tiùs in belli expeditioneperiturum.fra-tremenim timebat,né quandó filq ope fibi regnoque infidiaretur. hanc fufpi-n «o- |
r46 lOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM
|
Devellcre aureo. Pryxut, cioneni occultam tenens, pollicitus eft fibi belli auxilia laturum,fi expeditionê pararet in Colchos,advulgatumtunc vellus aureumrapiendum. De boe vellere ita habetur in fabu-lis: Athamas rex Oriétis, habuit ex Ne-fihcle filium Phryxum amp;nbsp;filiam Helen. mortua Nephele, Athamas aliam duxit vxorem,qux more nouercæ cœ-pitpucros odire, quapropter coxitfru-menta ferenda, amp;nbsp;cum non fruftifi-carent, corrupus lacerdotibus, dixe-Iniquitas run!, populis, fruftum nafci non pof-oracu i. £^5 quoufquè Helle amp;nbsp;PhryxuS effent in terra. Pater timore populi expulit ■cos regno. Et dum abirent, prope mare, apj)aruit eis Nephele mater, addu-cens arietem, dicens: Accipite hunc arietem, habentem vellus aureum, amp;nbsp;affcendite cautè, nee retrofpiciatis, amp;nbsp;ducet vos per mare ad locum tutum. arietem poftea dedicetis Marti. His di-Üis,difparuit. Affeenderuntitaqprie-^'^'^* tem, veriim Helle retrofpexit, moxque Hellefpon- fubmerfa eft, indé Hellelpontus eft di-tus. dus.Phryxus autem incolumis ad Aee-tam regem inColchos peruenit,anctem fceeV^’'^* immolât, pellem intemplo ful-pendit. Dicitur autem Mars deus ad velleris cuftodiam, infopitum draconé flammas exhalantem,amp; duos tauros fe-rociffimos, vrentes ignes ex ore fulminantes, ordinaffe; ftatuiffeq; neminem vnquam poffe vellus obtinere aliter, *vinaoj quam G primùm tauros* viftos aratro iungeret, amp;nbsp;cumhis terram araret, ac deinde fuperato dracone amp;nbsp;interfedio, dentes ipuus euullós illic feminaret:fo-reetiàm tune, vt feges mirabilis pullu-raret, armati Icilicet milites, atrox helium interfe committentes, quimutuis vulneribus fefe trucidarent. Aeetes ergo rexinfulæ,proindubi-Aeetet. tato habens, neminem pofte per tot pe-ricula vellus obtinere, ideo omnibus volentibus hæc fubire certamina liberum faciebataditum,amp; id pervniucr-fum orbem extititdiuulgatum.Alij tarnen, vt Diodorus Siculus refert,Phry-xum, ciim lecundùm oraculum arietem lacriGcaffet, pelleintemploMartis lufpendiffe ferunt. Aectæ turn re-iponlum datum eft, mortem obitu- |
rum, cum aduentantes hofpites aric-tis pellem fuftuliffent: Hac de caula hofpites illue aduentantes facriGca-re fe veile publicauit,vtdiuulgatatan-ti fccleris fama, externi omnes eum acceffum fugcrent. Templum quo- Vellcrisf què Martis muro circundedit, cufto-^°‘^*‘' desque plures appoluit ex Taurica ac-citos. Ex eo decantatum eft, tauros ignem fpirantes, circa templum effe: à dracone inlupèr cuftodiri vellus, cum templi cuftos Draco appellare-tur. Vndè à crudclitate cædis hofpi-tum, amp;nbsp;draco amp;nbsp;tauri fulminareignes Gdifunti Vtcunquè Gt, lafon laudis appe-tens3adid Ipedtaculum animum inten-dit, vocauitlt;^uequendamfabrum, Ar-gum nomine, fubtililGmum, qui ad regis iuffum mira: amp;nbsp;tune inauditx । magnitudinis nauim fabricauit, quam nónulli primam volunt fuiftenauera, quæ velis inftitutis adire loca remo-Argfl”?* ta præfumpGt: amp;nbsp;ab authore, ArgovndèJi®* (tefte Apollonio) fuit diâa. Parata na-ui, amp;nbsp;immifGs in earn Gngulis, qux caufa nauigationis opportuna erant, multi nobilcs viri atq; confpicui cum eodem lalone ingrediuntur, numero quatuor ik quinquaginta. ex eis cla-rifGmi erant Caftor, Pollux, Hercules,T elamon, Orpheus, Atlantes The-Ipei Glij, amp;nbsp;iple nauigij author lafom hl omnes ducemGbi prxfeceruntHer- nbsp;nbsp;nbsp;1 culem,omnium iudicio, foi titudineamp; nbsp;nbsp;nbsp;) lafon vbi ad Phrygiam venit,nauim ^'®^^ admouit ad portum Simoëntis. dein- tijdei«?; de omnes de naui exiêruntin terram, f“^'”^ regnum Laomedontis, Quo cùm de- yj^^ feendiffentjvirginem iuxta httus vin-d:am inueniunt, amp;nbsp;ob hanc caufam: nbsp;nbsp;nbsp;1 Neptunum tradunt propter operara ad ædiGeandaPergama ab eo, vtfabu-Ix tradunt, impenfam, iratum Lao-medonti regi, quia non feruaffet pro-miffa, cetc in terram miGffe, à quo maxima incolcntcs loca colonique ab(u-mebatur pefte,prxterea afflixiffe agros. pro periculotam immani Laomedon-tem dicunt ad Apolli-nem deftinaffe quxGtum aduersus caremedia. Relpó-lum effe ab oraculo,.Neptuni iram cau- fam |
|
CWRONOGRAPHIAE. Vaftatio ^®' ”’®lo’'um cRc, quæ mitigaretur, fi Troim^re- pucrum Troiani fortedudum,cctetra-giop». derent denorhndum. itaqüefingulis in fortem conieélis,cum in Hefionen régis ponhur.”quot; ^^'^quot;^ ^rs cectdiflet, coaftus eft Lao-medonnatamin littorevindam,beluç ' futurum cibum exponete. Interim Argonautis in littus defc ende .tibuSjHercules,vifapuena,cum rei , • caufam cognouiffet, vincla diiïoluit, int^ue vrbem profedus, regi obtulit, fe ld monftrum interfedurum. Laomedó âccepta oblatione, equos illi inuidos dono fe daturum promifit.Hcrcules ce- 1 teperemit, Laomedon quoquèHefio-nç liberam poteftatem cumHcrcule abeundi dedit. Hercules amp;donisquibus honorificè cumulatus fuerat, amp;nbsp;equis, Hefioneq; penes Laomcdontcm, quoad reuerteretur exColcho, relidis, cü Argonautis ad deftinatü certamen pro-feduseft.Hæcille. »X . , Dares autem Pbrygius aliter refert: »entiidcin. ^“^ cumde nauij,inquit,exierunt m peff«Ar. terram,Laomedonti regi nunciatu eft, gt;u Tfor^ mirandam nauim applicuiffe, amp;nbsp;in ea ”quot;■ multos iuuenes deGræcia venifle. Ad hçcrex commotus,iudicans commune periculu efle,fi cofuefcerent Greci na-uibus vti,mittit adportum, qui dicat vt Græci de finibus excedant.'ft non parc-rét dido,eiedurum lè illos vi. quodla-fon amp;nbsp;focij audiences, grauitèr tulerut hominis crudelitatem, ftmulquc time-bant multitudinem barbarorum,ft per-manerent. inter cxtera Hercules nuncio, Regi, inquit, tuo referas, craftino nos difcefturos. breut tamé nos videbit, Velit nolit, de hac ignominia poenas cx-aduros. luce ergo prima abiêrunt omes irarum pleni. J«t»8c Per idem tempus inter Aeeten regem ^« dif. Ponti feu Colchi, amp;nbsp;ftlia Mede, m, or-ta eft difcordia. cùm enim Aectes con-fuetudinem necadorum hofpitumlèr-uaffe^filiahofpiteslêruare cupiebat:amp; fæpè apudpatréprecibus amp;nbsp;gratia pro damnatorum laluteintercedebat,qua-doquè per fecaptos ex cuftodia dimittens. Ob hoc à pâtre in liberam cufto-diam deftinata fuit, ilia autem indè ad , '’''''éplu. ^ohs templum,quodin littore maris ft-tum erat, aufugit, vt Diodorus feribit. |
GE NÉ RATIO XXX. ^7 Quptempore Argonautæ aTauricain Pontum noûù delati,ad templum per-uenêre. ibi tune Medeam in littore ambulantem cùminueniftent,abeadeho- jnnrediunt fpitum cæde edofti, virginis humani- regionem tatem collaudârunt: deindè aduentûs Cokhicam fui caufaMedcæ palàm fada, illaim-minens periculum crudelitatemlt;^ue in hofpites vt caucrent, admonuit, Com-municato autem confilio,Medea fe ad-iutricem ad perfteiendum certamé pol-licita eft Iafoni,iureiurando antè data ftde, vxorem fibi illam perpetuo fu-turam. Turn noftù Argonautæ Cüm Medca ad vellus aureum profedi, longe ab vrbeSybari Col chorü regia, fta- . âijs 70. accedente ad fores rempli Mar-tis Medea, appellati Taurica lingua ab ca milites patris, apertisianuis vt régis ftliam introduxerunt. Argonautx ft-mul templum ingrclft, edudis enftbus Eripiturvel cùm plures exbarbaris occidiftent,alijs *“* a««“®’ improuifarcterritis, diffugientibusc];, crepta aurca pelle, eueftigioadnauem reuerft funt.Medea draconem pellis cu-ftodix incumbentem,infopitum vene-no périmés, vnà cum lafone mare con-fcendit. Re ab bis qui diffugerunt, Aeetç nu-ciata,afferunt eum cühis quiinprom-ptu erant, militibus Grxcosinfecutu, pugna^ue commifla,rexobtruncatur.* reliqui Colchicorum in fugam verft, magna ex parte interiêre. Argonautx mox mare ingrediuntur, primo ad ofti-um veniunt Ponti, deindè Proponti-dem Hellefpontumlt;^ue tranfmifft, ad Troiamdelati funt.Hïc Hercules,fra- iphidu»* tre Iphiclo amp;nbsp;Tclamone ad ciuitatem Telamon miffis, equos Heftonenque iuxta pro- om7dontamp;.” miffa poftulauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' TraduntLaomedóternoratorestru- ' » ftfte in carcerem, reliquos Argonau- •» tas voluiffe per inftdias occidere,cuius rei omnes prxter Priamum adiutores fe prxbuêre. hic folus contradixit, af-lerens hofpitibus feruadam efteftdem, SeruandaC-a quafententiacum auerft effent, fer- ^'* hofpiii, tur Priamus duos in carcerem adTe-lamonem enfes tulifle: narraradj; patris voluntatc, extitiffe eis caufa falutis.na illi cuftodibus interfeftis, ad mare fu-gientes, cxpoftto focijs LaomedontiS n » con- |
/
-ocr page 166-*48
TOH. KAVCLERI, VOLVMEN PRIMVM .
|
Amores Medest, ConfiliOjVnacuincis regi, quicummi* litibus exvrbe aduersus prodiêrat, oC* currut. acn eertamme commifio, cum Argonauts virtute luperiores client, ferunt Herculem prae csteris fortitcr pugnantem, occiaiÜe Laomedontem; amp;nbsp;primo impetu vrbe capta,in régis irt-(idiarum confcios animaduertilïe: deinde Priamo, vt viro luHo^amicoque, regno tradito, turn reliquis Argo-rautis difceffiHe. Hsc Diodorus Siculus, At alij aliter narrant,alTeretcs quod C.iim lafon amp;nbsp;Ibcij veniflent in Col-chos ad Aeeten regem, lafon vti prin-ceps amp;nbsp;régis filius,cum foeijs magnifiée (ufceptus,amp;a Medea filia Aeetæ ve-nefica.adamatus, ab ipfo Aeeta accipit inmandatis, vt boues Vulcani flantes ter. ignern de naribus amp;*çreis pedibusfub-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iugaret,cumipfisterram araret,amp; denies leminaret draconis infopiti,fi pof-fet, vndè arm ata multitudo furgeret: qui turn primo impetu fado circa la-fonem, feipfostandemmutuisvulnéri-Medeat au- hus occidcrcnt. Medea itaqueper artes ' ’ magicas lecura, amp;nbsp;iureiurando inter-poutoà lafone, quôdeilet côiunx perpétua, amp;nbsp;tauros amp;nbsp;draconem domare docuiCquo fado,pâter amp;patriapro-ditur, vrbsdapitur, vellus aufertur, de quo Àpollo dcdit refpohfum Aeetæ, quod tam diù deberet regnare, quàm diii aureum vellus in templo remane-fet. Medeamox abducitur,'quæ timens Mc/esfra- peflecutionem patris, Ablyrtum fra-trem fuum mcmbrat'im dilacerauit præ furore amoris, membra fpargens per yiaSj vt pater lupcrucnicnsitaretarda- • I' retur, membra filij çoHigcdo.Hçc qui-dem poëtica funt lafodselo ^''‘^ ^'^’^ lafon cloquchtifiimus vîr ^ueniia. ^pud Colcbos exiftens, proccres regni Colchorum homines elatos, non hello tantum,fed oratione fuaui fuperauit, illosque in fuam McdesqUelentenna trabens,populäres ad leditionem con- - ■ citauit, ibique prsfedo regni abiipfis propter diflenfioncm cslo, Colchici aduersum feipfos arma mouerunt, amp;nbsp;in bcllo quodam perfeuetantes, de-mum fatigati,alafone non lólum fub-lugatifunt, fed etiam diuitqs fuis pe- |
nitus nudati*yK»f, atque aureo veile- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 re, id eâ, grege habente preciofiffimum , ’ vellus, priuati.His itaqueperadis, na-* uim confeendunt, pellemque fimul ac Medeam abfportates, domum funt re-uerfi. Hercules autem grauitèr tulitcon-tumeliam Laomedontis fibi et focijs fa- Tungund' dam. Spartam ad Caftorem amp;nbsp;Poilu-^^quot;“pol, cemvcnitjadvindidamqjincitauit,qui luxW, 1 ftatim promittutfe focios illi futuros- { Idem fccit amp;nbsp;Telamon,idem Pcleus,idé prornifit lt;ic Neftor.Hercules vbt omnium voluntatem habuit,nauespafauit, focios^ue introduxit. nauihus autem '|u„|j nodu adSigçum poft multam naujga- s^^tüH tionem appulfis,Herculcs,Telamon amp;nbsp;wpfö»* Peleusindè exéreitum dcducunt,præfi- ‘^'^ dio nauibus Caftorcm,.Pollucc 06 Neftorem rdinquentes. Laomedonti regi nunciatum eft, claffem Grscorum ad ! Sigsum acceffifie, amp;nbsp;iple cum eque-ftribus copijs ad marevenit, cœpi^uC præliari. Hercules vero per aham vi- H««!* am ad Ilium vcnerat, atque id vrgcre tentat. quod vbi Laomedonti nuncia- p^jjo. tu cft,ihcoreuertitur,amp;initinereob- „odoa. uius Gr^cis faóhis,occiditur.Tclamon priorIhumoppidumintroijt, cuiHercules virtutis caula Hefionen régis fill- Ç’quot;*^ am dono dcdit. PriamustuminPhry- ^“„j, l gia erat, omniahæcignorabat.Hercu- l lesamp; qui cum eo vénérant,prædam ad p^oidiu« ’ naues deportant,eucrfo llio,cum mul- Uij. ; tapræda Græci naues conlcendut, Hefionen régis filiam cum omnibus bonis in vrbe reperds auehunt,paucisq; die-bus lalui viôforesinGræciamreuertÛT tur.HæcDares. Euerfaitaque funditùs Troia,Lao- medonte aùteni interfedo, tôt m.liti- bus morte confumptis,tôt mulieribus ac puellis abdudis, amp;nbsp;nobih Hcfione regis filia, merctncio more lub Tcla-monis libidine cohftituta,Priamus re- ! gni hsres, è Phrygia vbi cum exerci- Priimw tu crat, rcdijt; vilisquc tôt aduerlisca- j,j, fibus,per multa tempora fortunas fuas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l defleuit.Tandem ad fe rediens,amp; qua- ta fibi adhuc fortuna rcliquiHet,animo reuoluens, inuenitfe adhuc magis felicem ^mileru.Supereratcm regnum inagnificcntiliimti, lupercrat vxor Hecuba, |
|
CHRONOGRAPHIAE. cuba, infignis mulier amp;nbsp;nobiliffima, ex quahabebat quinque filios,viros toto orbe celeberrimos, fimulq; filias tres NatiPria- Omni laudedigniflimas.Filij erant,He-S*A ^^OFj Paris feu Alexander, Deipbobus, AlHa°ndcr ^^^^'^’^5 amp;nbsp;Troilus:filiæ vero eratjAn-Dciphobus. droniachajCalTandi'a amp;nbsp;Polyxena.de-Androma- liberabat ergó reftaurare vrbem amp;nbsp;ita Caffandra firm are, vt Contra hoftiles incurfus tu-Polyxcna, ta effet, amp;nbsp;contumelias fibi illatas pof-let vindicate. Ilium itaq-, inftaurauit, mœniaam-pliora ftruxit, amp;nbsp;ciuitatem munitiffi-niam addidit. fuit autem ambitus tonus *longitudinis trium dierumjatitu-do coæqualis:fexportashabebatprincipales, quarum vna Dardania, fecun-da Tymbræa,tertia Ilia, quarta Scæa, quinta Troiana, fexta Antenoria. Erat in ea vrbe conftruäa infinita palatia, plateæ célébrés; per mediû vero ciuita-Xanthi«. tisXantbus fluuius decurrens, earn in partes æquales dtuidebat. Introduxit autem Pnamustotius regni potentio-resac nobilioresadinbabitandum. ■ Poftquàm veto Ilium Priamus fta-bilitum vidit,Antenorc vnum ex prin-legatuj cipibus fuis legatum in Gr^ciam mi-Antener. Aydans in mandatis,vtHcfionenrepe-teret. Turn Antenor adregisiuffa na-uim confcendit,primùm in Myfiam venir, à rege Peleo Hefionen fororem régis fui, reddendam pobulat.Hoc vb! Peleus rex audiuit, grauitèr tulit, iu-betque mox de fimbus fuis excedere. Antenor nibil moratus, nauim allcen-dit, amp;nbsp;Salamina profeélus cft.Telamo-nem rogat,vtPriamo fororem reddat. non emmeffe æquum,inferuituteba-beri régis filiam. CuiTcIamon, quod fibi virtutis caufa datum fit, nemmi fe daturum.ob boe Antenorem dcinfu-ladifcedcre iubet. deinde Antenor in nor. Ttoianorii ^ncilium. Acbiÿ^im adCaftorem amp;nbsp;Pollucem de-latus,cadem poflulat: qui negauerunt iniuham Priamo faftam eße, amp;vtdif-cedat,impcrant. Vltimo Pylon addu-cem Neflorem peruenit, qui amario-ReditAnte- ra refpondit, amp;nbsp;fic Antenor domum reuerlus, non nifi contumeliofa ridi-culofaque rcfponfa Priamoreportât. Continuo Priamus fibos vocari iubet, amp;nbsp;omnes amicos luos principes at- |
GENERATIO XXX. 149 que regni proceres, quibus expofuit, quemadmodum mififfet Antenorem in Grçciam, poftulaturum pro patris ne-ce fatisfaftionem, amp;nbsp;vt damna illata Grxci refarcirent, Hefionenlt;^ue fororem luam redderent: Antenorem legatum ad bæc contumeliosè tradatum, nibil impetraffe: videri itaque fibi, ex-ercitum in Græciam mittendum, qui dignas exigeretpœnas, petit ergovtqf-que fuper hoc fententiam dicat. Agitato itaq; inter proceres negocio,quif-que pro fua opinione confulebat.He-Ótor qui verè magnanimus à poêta fcri-bitur, prudcntèr bellofuperfedendum iudicabat, ctfi multis effent iniurijs à Grçcis affedbob id planè,quôd fapien-tes ferunt, melius effe iniuriam pari, quam facerc. Huius fententiam Hele-nusvates confirmabat, quemigne Pe-lafgollion arfurum prçmonuiffe ferut. At Paris, fiueob rapiendam Hefionen, fiue ob inueteratam in aliénas fœmi-nas licêtiam,fefe aduerstisGr.i’cosdu-cem exhibet, fperans Hefionen mutare Helena. adftipulanturhuicTroilus amp;nbsp;Deipbobus. Priamus mox Alexandrum amp;nbsp;Dei-pbobum in Pannoniam mifit, vt milites Iegerent,amp; adconcionespopulum Reprahen-venire iubet. commonefacit fibos, vt dütui in có maioresnatuminoribusimperêt.mon- '.*°~ 'quot;'“' « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;~ . r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nxTroia-nrauit,quas iniurias Iroianis Græd „js illatc. intulifrent,Antenorem ob hoc in Grçciam miflum,contumeliofè traólatum, neque ab his quiequam honeftihabere fe poffe, placere fibi Alexandrum in Græciam cum claffe mittete, qui aui mortem amp;nbsp;iniurias regno illatas co-netur vlcifci. velit in hoc fententiam corum etiam audire. Surgit inter hæc Pantbus Priamo propinquus, audiuif- P’^thu», fe fe, inquit, à patre fbo Euphorbo, fi vnquam Alexander vxorem de Græ-cia duceret, Troianis exitium immi-nerc: pulchrius ergo effe, in ocio vi-tam degcre, quam in periculumliber-tatem ducere. Verum populus autho-ritatem Panthi contempfit, amp;nbsp;regi in bis quæ propofberat, aflenfum præ-buit. Caflandra filia régis bis auditisex- ^q*^’quot;^^* clamauit: Q.uo pergis o pater, tantis fpreti. n 5 tepe- |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
te pcriculis implicare?define,oro,Pari-dem mittere, alioqu'i ccrto fcias non fo-lùm cxcidium hums nobiliffimæ vrbis futurum, fed te etiàm cum liberis tuis chariffimis crudeli morti fuccumbere. Sedhancpater non folùm no audiuit, fedinfupcr caftigatâabiecit. hancCaf-iandram virgincm modefti(fimam cum Apollo, vt cft in fabulis,plurimùm ama r-ct, amp;nbsp;eins concubitum expeteret, ipla munusabeoprohocpoftuJauit, quod illi Apollo iuramento fe daturum af-firmauit. petijt virgo, vt futuraprædi-cerc feiret, amp;mox fada eft vates. deinde Apollini inftantiob concubitûan-nuit.quamobrem turbatus,cùm aufer-re nequiret quod dederat, per Stygias enim vndas iurauerat,egit vtnullaprç-ftaretur fides vaticinijs fuis, amp;nbsp;fie faôiû cft. Nam cùm ex raptu Helenæ futura patri amp;nbsp;fratribus prædiccret, no folùm non credebant, led amp;verbenbus duris eâ caftigabant. Intereà aptantur naui-gia, commeatus abundè amp;nbsp;milites in-troducuntur.Priamus turn Alexandru præfecit excrcituiimperatorem, adiun-gitDeiphobum,Aeneam,Polydaman-tem,imperatq; Alexandro, vt Hefione Ibror petat, amp;nbsp;fatisTroianis fiat: quod fi negaftent, continuo adle nuncium mittat, qui clalfem in Græciam tranl-portet, Alcxanderitaquefoluens indè,fia-uigat profpero curluin Græciæ fines, primumq;*Cytheriam inlulam attigit, vbi crattemplum Veneris vetuftum,amp; toti Græciæ venerandum. Celebraba-tunllis dicbus feftu ipfius Veneris præ-cipuum, propter quod multitudoma^ ximaconflucbat.hi quim inlulaerant, mirabantur claftem regiam. interroga-bant, qui eflent. relpondcntj Paridem efte filium régis Troianorum,amp; venif-lèvt à regibus Græciæ répétât Hefio-nen,patris lui lororem. innotuit adué-tus Helenæ,non enim à Menelai regno inlula multùm diftabat, amp;vt erat re-gina omnium pulcherrima, amp;nbsp;adeo cu-* riola,hofpites videre defiderat: conti-nuoque lub Ipecie votorum loluendo-rumin inlula propcrat, vbi ab incolis vclut regina loci,multo honore fulce-ptaelbPrima veró luce cum celebrior effet templi folennitas3regia ingredirar phanum pompa. |
At Paris aductu reginæ exhilaratüs, vteratiuuenis fpccioliffim’amp; eloqués, cum apparatu non minus regio templu ingrelfus eft. Et cùm le mutuó Helena Alexanderq-, relpexilTent, ambo forma incenfi,têpus dederût,vt gratiam referrent. poft eeleresvero cupidinisignes, data habitaq; hinc indé faÏute,Alexan-der dam fuis imperat,vt omibus inna-uibusfintparati, noétu claftem foluat, dephanoHelenam eripiant,fecum earn abducant. quid plura?vt ftatuit,phanü inuadunt, Helen am eripiunt,in nauim defei üt,amp; cum ea nónullas alias muli-eres.Oppidani ex hoc territi, arma cor-ripiunt diù pugnantcs, quos tamé Alexander fretus multitudine fociorufu-perauit : phanum expoliauit, homines lecum complurimos captiuos abduxit: Et fic Ipolijs onuftus, cum Helena ad Priamum reuerlus eft. Priamus vb! rei geftæ ordinem ac-*:^P’^3 gauifus eft, fpcrans Græcos, vt Helenam recuperarent, Hefionenred-dituros.Caftor amp;nbsp;Pollux audientes fo-rorem luam Helenam raptam ab Ale-xandro,confeftim nauem confeenden-tes, fecuti funt: amp;nbsp;cum in Lesbio lit-tore nauem foluerent, maxima tempe-ftate orta, difparuerunt: quos Lesbij vlque ad Troiam quæfiêrunt: amp;nbsp;non jnuenientes, credidcrut immortalesfados, atq; inter fidcralocatos Geminorum appellationeferunt. Menelao poftquam compertum eft, Helenam fibi taptam à Troianis,quant tenerrimo diligebat amore,Agamêno--nis fratris confilio vfus, apud Greco-rum principes plurimiim eft conque-ftus.-amp;cùm vltró citroque crebró pro repetitione vxoris legatiombus a Menelao miffis fruftraretur, demùm'âon-cione habita, coniurant in Troianos omnes Græciæ principes numero 4.7. qui adduxerunt naues mille ducentas du as, Agamemnon ex Myccnis,Mene-laus ex Sparta, Archelaus amp;nbsp;Protenor ex Bœotia, Alcalaphus amp;nbsp;lalmenus ex Orchomeno, Epiftrophus amp;nbsp;Sche-dius ex Phoc’de, Aiax Telamonius, NeftojfeneXjAiaxOileuSjThoa.sldo- mene-» |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXX. tçt
|
mendis,Diomedes,Polyphobus,Anti-phus, ProtcfilauSj Ncoptolemus, Phi-ne’,Palamcdes, Eriphylus, Xathippus, Amphimachus, Polybetes, Leonteus, amp;nbsp;alij reges acprincipes, quos longum effet narrare. 'lyffes ad ellûTroia û Palamc-isaftumit» Non aderat turn Vlyffes Laertius Ithacæ inlulæ rex, vir prudentiffîmus. fimulabatenim feinfanum,vt euitaret Troianum bellum.hue autem Palame-des miffus àGræcis,infraudedeprçhé-dit hoe modo, inuenit enim Vlyllem arantem, amp;præ infania fida fal femi-nantem, cui Palamedes explorandi fu-roris caufa, ilicó Telemachum puerum Vlyffis filium, ante aratrum oppofuit arantis.quo vifo, cofeftlm Vlyffes aratrum dimouit, nè puerum offenderet, amp;fic de fraude viétus, in expeditionem irecoaftus cft. Aberatq;AchillesPelei Theffaliç régis amp;nbsp;Thetidis hlius.recepcfunt autem Græci oraculum, fine Achille Troiam capi nonpoffe.eratenim inuulnerabi-lis,excepto talo.Thetiscnim timensfa-tajplumdum pucrefiet,in Sty^ia pa-ludetinxit. accepitenim fecundum fa-ta,Achillem,fiadTroiam veniret, oc-Occidédus cidendum. ideó commendauit eum in Atbilles. Pelco monte Chironi Centauro, qui ' iplumenutriuitamp;multis artib’inftru-xit.tandèm eum in muliebri habitu tan-quam eflet foror Achillis,regi Lycome-di commendauit, vbi latenter amp;quafi pervim cognouit Deidamiam regis fili-anijdequa poffea lufcepit filium Ne-optolemum leu Pyrrhum. Milfuseffitaq; Vlyfles ad Achillem perquirendum àGræcis,qui vt vir pru-dentilfimus erat,eum tandem in choro virginum,dum quafi mercator iocalia Vendebatjdeprxnendit. Inter enim varia quæ Vlyffes vclutt mercator propo-fuerat, Achilles gladios amp;nbsp;arma con-tuetur,virgines cæteræ muliebria. quo vifo, Vlyffes nildubitaSjAchdli inau-rem pandit expeditionem omniûGræ-corum in Troianos coalt;ffam,nec finè eoituram: orat ergó,vt abieftis mulie-bribusfuoftatuiinconuenientibus,ar-mainduat,amp; eum exteris regibus ae principibus in helium Troianu vadat. Exhilaratus Achilles, dam omnibus in naui Vlyffis remoratus abducitur, Græcisqueparatusad vota eorumprç-lentatur. |
Agamemnon Atrei filius,Mycena- Agamemno 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'defignatut rum rex, frater Menclai, pan Orçco- jraperatai» rum omnium con(enfu,congrcgatis in Aulide nauibus, omni exercitui imperator defignatus eft. Quo fado,condone vocata, luculenta oratione iniu-rias fratri Menclao profequitur illa-tas, pro quibus vindicandis iuftè helium Troianis mouere poffint, amp;quo-modó non défit vokintati facultas, cum tantam habeant potentiam, cut etiam Afia tota refiftere non valqf et: Quisvnquam, inquit, temporibus re-troadis vidit tot reges,duccs amp;nbsp;principes in vna voluntatis confónantia con-gregatos? fed vt nihil temerè admitta-muSjCofulo nihilominiis, vtantequam proficifcamur, ad Apollinem Delphi-cum mittamus, eurnque de tOta re con-fultemus. cui mox omnes affentiunt. Etpari voto Achillem Patroelumque, vt nomine omnium vadant,cligut.Nec y^j|^jjj„j^ mora. Achilles Pâtroelusquenauesin- Patroclus grediuntur, amp;curfù fclici in inlulam Delphos Delphos perueniunt.Etcùm illó per-ueniflent, ad oraculum deuoti per-gunt: refponfum accipiût,Grçcos Troiam ituros, amp;nbsp;anno decimo vidores fu-turos. Accidit mirabilis cafus. nameadem hora aderat Cal chas vates, à Priamo miffus confultandi Riper eadé re Apollinem gratia.ac poftoblationes fadas, refponfum accepitCalchas:Calcha, ad tuos nè redire præRimas,fed ad Grçco-rum claffem te confieras, nee ab his recédas donèc Troia fitcapta.His didis, Calchasantiftes vnaq; Achilles refpó-fa inter fc conferunt,atq; amicitia iun-gunt, amp;iuxta Apollinis iuffa, vna ad Græcos pergunt.Grçcotum principes, audiences Achillem amp;nbsp;quæ de Calchä-tedicerepoterat, exhilarati, eûdem an-tiftitem infidem eorum fuficipiunt, amp;nbsp;in matriculam expeditionis incorpo-rari fadunt. Hoe in locoDidysCretenfis amp;nbsp;no-nulli alij narrat, quód Agamemnon in Aulide ceruam Dianx ignarus occidit. Vndè Diana irata,vcntum mouente,amp; n 4 Grx- |
Ijl lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Gr^cis peftilentiamimmittcnte,refp6-fum eft ab oraculo^ianam pro auerte-dapefte amp;nbsp;tempeftate Agamemnonio fanguine placandam. amp;nbsp;cùm Agamé-Iphigcni» nino hullo tnodo induci poflet,vt Iphi-immolada. geniam filiam facrificareveIlet,Vly(Tes dam patre Iphigeniam,a ïioucrca Cly-temnæftra per nuptiarum cum Achille lîmulationem abdudam, facrificandi earn caufapræfentans, quae tarnen mi-feratioedeæ fublata,amp;cerua fuppofita eius loco oblata litaturjphigenia vero in Tauricam traslata fuit, amp;nbsp;regi Tho-antitradita, lacerdos»^; fada Dianæ,à morte extitit liberata. Aduehutur Myfiam. Deindè haud multis póftdiebus cónl opportunum iam tempus nauigadi ve-niftet,aftcenduntGra:ci omnes naues: amp;nbsp;vb'i ad Myforum regioem vniuerfas claftesventi appuliffent, propere omes ftgnodato naues littori admouét. qui-bus mox Telephus infulç imperator ar-mis occurrit, amp;nbsp;pugna commiffa, ah Achille grauitèrvulneratus eft. deinde nonnulh Græcorum principes, Tele-pho cognatiois vinculö lundi,interue-niunt,amp; ipfum de caufa profedióis in-formantes,exercitutreconciliarunt,fa-dilt;^ue funt amici. Ipfe tarnen Telephus baud longè póft ex vulnere multùm in-firmatus,relponfum accepifle fertur, fe nOn poftefanari,nifi eadêmanuamp;lan-cea idé vulnus reitefctur.vndè ad Troia venifte dicitur,amp; ab Achille lecundùm oraculum fanatur.dé quo Ouidius: f^u/mts tgt;4c/gt;iUieo ^ ^uont/àm/ecerac io/ii, /^ttlner^ auxilium Pelias ^i^a rultt. Deinde,vt Dares réfert,mare ingrc-diutur^daftem poft aliquot dies applicant in oppidû quod lub imperio Pria-mirégis erat,amp; id expugnantj prædaqj d^Ten^ ^^^^ proficifcuntur, veniunt in Tenc-dum. dum,amp; ibi omnesocddunt. Ibiautem Agamemnon conuocatis ducibus,po-tentiameorum commémorât, fimul amp;nbsp;quæ ex fuperbiæ elatione eueniant, né vedeosinfe exalpercnt, confulit lega-, tosin Ilium mittendos,qui pecunjam ci ad Pm- ad fatisfaétionem iniuriarum requirat. mû legatos, quód fi feceritfatisPriamus, amp;nbsp;Helena reftituerit, bené ent, amp;nbsp;cum laudcre-1 uertemur,inquit.alioqui fireculauerit, duo pro nobis pugnabutjiuftitia amp;nbsp;im- |
menla potentia,erimusq; à fuperbîç vï-tioapudomnes gentes excufati. placet conlilium hoe omnibus, eligunturque legati Diomedes amp;nbsp;Vlyftes(velvtCre- j-tenfis refert) Palamedes, cuius maxi- t, mè ea tempeftate domi belli^ue confilium valuit. Securitate itaque à Priamo impetra-ta,legati altaTrOiçmœnia ingrediun-tur.ad regiam vero dedudi,inter cçtera miratiexeo quód in medio atrij ipfius ftabat arbor, arte mathematica fada, j' cuius ftipes ex auro erat, duodecim cu-bitorü in altum tenfus, amp;nbsp;in fummita- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tediffundebat le in ramos, qui totum j ipfum atrium tegebant.erantrami, foliage flores partim ex auro, partim ex argento,inter gemmasque rriultifarias frudusradiabât. deinde per multas cameras dudi, perueniunt in locum, vbi | Priamusin fpledida nobilium luorum fedebat corona, ad quern legati : Rex Ontiolt' Priame, adtefumus miffi, petentes vt^’'“'quot;’’ Helenam violenter è Græcia ablatam, ^ reftitui facias régi fuo, ac damna nobis per Paridemillatarelarcias: quodfi fe-ceris,tibi confuluifti, amp;nbsp;nos ad noftra redibimus.Sin aliter,ipfe relpice quanta tibi ac tuis mala fint euentura. AdhæcPriamus:Nonfinè admira-T“*®“’* tionehæc veftra audiui mandata, cùm “°’ ametaliarequiratis,quxregem vidum vixdecerent.petitis vobis fatisfleri, qui fine caufa iufta mihi pattern amp;coniun-dosferè omnes acvtbem abftuliftis,fo-rorem infupèr meam Telamoni concu-binam feciftis,pro qua reftituenda iam-dudùm ad vos mifi, fed non nifi imperi-ofainhumanaq; verba pro his accepi. Pluraloquivolentem Palamedes in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;terrupit,cogitarerogauit,quantâcon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' trafepotentiamnuncinregno videret, caufam efte dilfimilem,cùm pro meritis Laomedon poenas luilfet, adpofttemu belli difficultates exponit. CuiPriamusduriora qüam antère-fjjonditjfimulc^pn confihum procereï regni fui traxit, vbi ferè finguli Helena remittendamfuadent,Græcorum eau- ! lt;, fam probant, amp;nbsp;fadum Alexandri da- mnant. Quibus rebusanxius Priamus, filios conuocat,eorum confiliu requi-rit, qui, exceptisHedoreatq; Heleno, nulquàm |
|
CHRONOGRAPHIAE, nuOmànircddendam prodamant^et fi-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mul tumultum concitant. Hccub?có- interhæc Hecuba hortatar Helena filium. audicndam;quç addufta, flens «rabat, unda^f'quot;' ^^ ^’^? femel eoi‘um in fidem recepta ef-* nbsp;nbsp;fet^proderetur.id vtrum immodico Aie xandri amore, an pœnàtum metu ob defertam doinum,flbi confulerçmalué-nt,in dubiomanflt. Itaqj Hccuba, co-gnita eius voluntate, coniplexa Hele-nam,nèprodcretur, l'umm^ ope adni-tebatur,Priamum quoquè facile'in fu-am fententiam traxit.deindc vocatis Ic- • gatis,Priamus fadioflcntio,qptionem Helens,quæ adcratjOffertjabireadfu-os,aut manere. quam ferut dixilfe, *ne-. quefibi cumMenelai matrimomo co-uenire. HispcradisjVlyfles cunda qux ab Alexandro contra Grsciam indigné commiflaeflent,retexuit, vltionem te-flatus eft brculfccuturam.ço lt;ïiÖö,ab- ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunt, i), i^'JxiîiaPrî. nbsp;nbsp;nbsp;Aderant aUtem ad auxilianduPria-“quot;''’ nbsp;nbsp;nbsp;mó complurcsmaxirtiireges amp;nbsp;princi- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pes orientis ex*Celia, Lycia, Tbracia, Phrygia, Boeotia, Acthiopia, Papbla-gonia3Perfia,csterisque ex prouincijs multitudo bcllatorum maxrma,de qui-bus Ibares amp;nbsp;alij. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dum legati Græcoruni morantur, mittutur Achilles amp;nbsp;Telephus ad præ-dandumMyflä. Teutrasrexcum excr-cituillisoccurrit,q.uem Achilles fuga-toexercitu vulnerat.Tcutras regnü vi-uus Tclepho tradit, qui défendit mox regem veluti amicum nè penret,magna fldccommendatushofpes.^ Deinde Agamemnon clalTes ad fines Troianorüperduxit,vbiprimvim litto-P-otefikus ra Troiani fortitèr defendunt. Protefi-f occiditur. laus ad terra excurrit cura fuis, Troia-Uosfugatiquem Hector obuius inter-fecit, cstcros perturbât. Et poft^ magna esdes vtrinquèfafta cflet,aduenit Achilles. Hedor antè abijt. Achilles Troianos iterùmin fuga conuerut, amp;nbsp;noxpræliû diremit.ità libero ab hofti-Piign»Grç. bus tempore,Grçci fubdudas naues at-taom*'*’‘l^^*”°*''^”^ eeimpoftaSj intuto col-locant.deindc exomibus Achillem atq; AiaCem Telamonium, quorum virtute maxime fidebat Gr^cbeuftodes delight. |
y OENERATIp .Î00Ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1 bisque tutelam elaffium tradunt. , Neq; multó poft circa Protefilai fe-pulturamjGrçcis occupatis, nihil talc, mctuctihus,Crcnusrex cognito aduér tu Græcorû, infidijs COS inuadit,amp; an-cipitimalo terri tos, fioè ordine fugere coëgiti Quibus Achilles oçcurrit,rege, amp;nbsp;magnam vim hoftium interficit.Cç-terumob incurfiones crebras hoftium decernitur,vtiprimum finitimas Troig ciuitates Cum parte exercitus adeanpat^ que vaftent.itaprimum Cycni regioqe ^.^^ proterunt, vrbem Mentoiiëfiuminua- o. nh. • dunt,amp;ignemlüpponunt,fedprecibus '^'‘* ' ciuium earn in deditionem recipiunu ’^ ' ’h\'2.\ Deinde Achilles in deditipncm coa^lis prokimisciuitatihuS, hauibus Leshuni aggreditur, acfinèvlla difficultate.cap pit,amp;,Phorbanta loei eius regem, milita aduersùs Grçcos mo,htum,intcrfîcit. deindeTyrrham amp;nbsp;tÜerapohm vrbes opülçntilfimas excindit-Q^ftbus cogni-tis,omnes finitimi populi vitro ad eunl cum pace occurrêre, amp;nbsp;ne vartarentur nbsp;nbsp;nbsp;'5,quot;^ agri,dimidium fruâuum path lunt. . „a h jHiSialt;ftis,Achillesadcxercitum.re-dijt, quo tempore rex Scytharum eunl do^nis Achilli occiirrit. deinde Cilicas aggreditur, interfeâo Etione, qui bh locisimpentahat.i’nagniyopibus nahes replet,abducçnsAftynomen Chry.fiâr ^ ''Y^'-’''' liam, quæ eo tempore regi nupta erat. Propere deinde Pedafum oppugnarç pedafiexeP cœpit,fed loci rex Brifes,ratus nullayi dium. prohiberehoftes,laqueo vitam finiuiu Indc Hippodamia abftulit, Brifcida di- Bnfeiji âam,dein eXpugnâta Lelegum ciuitas. Per idem tempus Aiax multas vrbes Ai« loei capit atque vaftat, quibus peradisj bi ^j,^** ** duo duces ad exercitum contendunt, quorum aduentu Graeci cxhilarati, multasillis gratias agunt.deinde con-filium de diuidenda præda habcri cœ-ptum,vbicundorum iententiaex onfi præda quam Achilles apportauerat, Aftynomen,quam Chryh fibamdixir ^mus,ob honorem regium Agamemnon ni ohtulêre. Iple auté Achilles Hippo-damiam aut Brifeida fibi retinuit,reli-qua veró pr^da iuxta meritorum quails tatem diftrlbuta fuit. Adducit amp;nbsp;Aiax Polydorum Priarai régis filiü,quem fibi Polymneftorpro.. didre. |
154 lOH. KAVCLERP VOLVMEN PRIMVM‘
|
(liditJe quo Didys Cretefïs,quod Pri-amusdubitansderegnoluo^ Polydoru filium recenter fibi natum,cum magno auripondere conleruandum cftutfien-dumq;in Thraciam rrtifitadPolyrtinc-* ftorem regem fratrem Hecubæ,vt fi co-tingeret Troiacapï,ipfefilius reliduSj genus amp;vrbem inftaurare poflet. Sed vb'i Aiax CherronefTum Thraciamque infeftabat,amp; Polymneftor virtutem vi-n cognouilÏetj difbdens de rebus fuis, Polydonis dediditle turn illi. Ettunc Polydorus d V^Ppo' ”’^^^ pacis, Aiacitraditur,aurum eti-lymneftorc, ^^abac]; donariaad conciliandos ho-præbebat, inlu-imnem exercitum ,nauesAiacis re^ rum regis filiu ad-nfit communi vo-omede adPriamu brum pro Helena »des Polydofum, ,vbi VlyfTes verba m ammos capteur. totius anni pollicitus plet. ' GræcivbîPoIydo! du dum vident,decer to,vt V lylîes cum Di pergant,atquc Polyd l^eftituant.Legati bat àd Troianos veniunt Mutandam Polvdoro Helenä/ua« facienSjamp;Polydol u apud Græcos effc detVlyffer. pi-onunciat,rcftituenaumq;, fi Helena hequitèr Men cl a o abduda, reftitua-tur.bortaturq-vtadhucfibi profpiciat, amp;proiuflis caufis^quasin longum re-ccnfuit,Græcorum, regni euerfionem non expedentjinferensj b Helena cum abreptisréftituatur,inuioIatüsPriamo Polydótus r eueilatut,aiiö pado bella-dififtisnon fiat, donècomnesGra:cia: principes pericrint:aut quod verius elfe vidcrctur,Ilio capto Crematoq;, exê-plum impietatis fuæ Troiani pofteris relinquerent:quaproptcr,inquit3dum adhuc res Integra in manibus veftris eft, etiam atq; etUm prouidcte. Poftquam finemloquêdifecit VlyD Troianoru fcS,fctroccdcrc legati iubentur.l'enioru refponlio. fententiaomnium erat,Menelâumin-iuriam indigne paflum, proindè Hele-nam eireftitucnda, eorumq;fada for-tia acrecenter partam gloriam verlan-dam, erutis aut in poteftatem redaCtis ämidlfimis Troiæ ciuitatibus, ob earn étiàm caulam Polymneftorem Græco-rum vinbus abborrentem,vltrô Græcis Polydorum tradidiffe, quem poffent làluum recuperare.hæc amp;nbsp;fimiliaplura traétabantur. |
Omilfij multisbinc indè didis,amp; quam vebcmentilîîmè Priamus cofter-natus lît,vb'i audiuitPolydorumin po-teftateGrçcorum elfe,pr^ualuit tarne, Helenam lemèlinfidemreceptam,non efleptodendam, quodamp; Hedoripla-Cuit, licct fratris facinus improbaret. fuit enimHelena fide intçrpofita, rece-pta,quâm Hedor feruandam côfuluit. Si qua autem cum eaerepta doccrctur, cunda reûituenda céfuit. adiccit, Caf-fandram autPolyxenam cumprçclaris donis Menelao efleofferendam. fed nec Menelao,neq; legatis relponfa placent Vndèmultisdelupèr bineindècolum- Fruftd* pris verbis,Græciabeût,amp;moxperpo-pulum difleminatis qua: âduersùm le- ® gatosdida erant,tumultus oritur dicé-tium vnluetfam Priami domum peritu-ramJtà apud Grçcos decernitur,Polydorum in confpeduTroianorûnecan-dum:amp; produdusin medium, vifenri-bus ex mûris Troianis,lapidibus obrui-tur,pœnas fraterni fceleris ferens. Cetera quæ àpoctis finguntur,ab inftitu-to noftro lunt aliéna. Intérim Aiax TeIamonius*Bothiram ^'”' Cyllamqüe ciuitates diuitijs nobiles, capitdeindè Gargarum, Gefgin,Sce-pfin,amp; Larilfam depopulatur, magna vimpecorum abduCens,nülloq; aduer-fance,cundis infugam verfiscum magna prçda ad fuosreuertitur. Heétor non minus exercitum quo- ^^ ridiè educit ex vrbe, cui Agamemnon cIubjcH«-Certodie occurrir, ac elamore magno rioneo. pra:lium acrecommitritur.HedorPa-troclum ocCidit,amp; Ipobarc tentatMe* rion lex eum ex acie,nè fpoliaretur,eri-puit. Hedor Merionem perfequitur amp;ocCïdit. quem cum fpobare vellet, Mneftheus Hedori fémur fauciat, fau-cius autem multos vulnerat.Etperlêue-râffet Achiuos in fugam vcrtere,nifi ob-uius illi AiaxTelamonius vendret,cum PugniHe-quodum cogrederetur, cognouiteum tandem poll multam pugnam de fan-guinefuo. erat enim Heli ones forons Priami,filiuS;quarè Hedor depofitis ar-mis,eum alloquitur,amp;commemorati-one generis fada,ei blanditur. At Aiax rogat Hedorem, vtfi tanta alfedione ducatur, faciat quod Troiani eo dié bellarc |
|
CHRÓNOGRAPHIAE. beUare defiftant. perfequcbantur enim fugientes Græcos. annuit Hedor, amp;nbsp;wox tuba receptui canere iubet. ia au-tem Troiani in crçcorum naues ignem immiferant, nee dubiè omnia cremaf-fent,fedinandato duels obtempérât, amp;nbsp;multo dolore eiuitatem ingrediuntur, quafiviftoriam in manu habentes, eo die abieeilTent. PofterodieGræeiindueias petunt, Aehilles plangit Patroelum, Agamemnon Protefilaum efFcrt,eæterosq; fe-peliendos eurat. Dum indueiæ fuiffentjPalamedes in coneione proponit, indignum regem elle Agamemnonem,quitanto exerei-tui impet, iple fua ftudia oftedit: Aehi-gMtor.mul ^quot;^ interea de imperio vieifsim eertanti-li^ivulne- bus,tepus pugnæ Juperuenit. Aehilles, nntur. nbsp;nbsp;Agamemnon,oiomedes,Menelaus,cx-ereitum edueüt. Contra Hettor, Troi-lus,Aeneas,oeeurrüt.fit pugna ex vtra-queparte,fortiffimi quiq; eadunt. He-étor Bœoten,Arehclaum amp;nbsp;Protenorê oceidit.noxprælium diremit, amp;eratin ordine tertium prælium. In quarto prælio Alexander Menc-lai femur fagitta transfixit,in quinto hello Hector leptem fortiffimos duees occidit,Aeneas duos, Aehilles quatuor,Diomedes duos. In fexto hello eon-tinuisdiebus odoginta pugnatum eft. Graij feeundas petunt indueias,amp; ob-tinentin triennium. Chryfesfi- Per idem tempus Chryfes faeerdos Ihmrcpetit. Apolbnis Sminthei,ægrc tulit, qi Agamemnon filiam luam Aftynomen per vimteneret.agt;dijt Græcos, filiam repo-feensjamp;aurum proea ofterens, amp;nbsp;nifi fiat,malaeis futura prædicit. Rogatus àducibus Agamemnon,reftituere ean-dem recufat,licetafingulis regibusfu-ifietaditus,pro quo Achilles iplum amp;nbsp;Menelaum fratrem publicè lacerabat conuieijs. Sed non multi fluxerunt dies, morbus grauiffime exercitum inua-ht:amp; dum peftifera ægritudine multi eiuotidie perirent,nec effet morbi modus, flagitare duces Calchantem inci-P’unt,.vatem in exercitu probatum. 11-lehaiidliberum fibi effeinquit profari, ne pro veritate pœnas lueret. Adadlus per reges iurei-uiando, Aehilleprocu- |
GENERATIO XXX. ^55 rante, vt fecure diceret, ille Apollinis iram efte;remedium vero,reftitutionem virginis fore.hoc audito, Agamemnon egreflus, cunäos fibi beneuolentes in armis effe iubet, armantur ex aduerfo reges. Troiani has inter Græcos diffc- CçdesCrç* rentias intelligentes, erumpunt,ac ma- eorum, gnam ftragem faciunt, quibus tarnen Græci tandem pari voto occurrunt, atque rcpellere eosfatagunt. nox prælium diremit, amp;nbsp;Priamus tertias indu-cias petit. Hisperfeftls, vbi Agamemnon' ferè Agaménon potentioreseidiices vidit aduerfari,vo-cata cócione,paratü leeffeinqtChryfi '‘ ®' filiam reftituere, fi modbin locum eins Hippüdamiam,quæ cum Achille dege-ret, vieifsim reciperet. aduerfabantur multi. Achilles^faluteexerciti'is omia fe tolerare veile dicit. Tranlmiffa eft Aftynomein phanum Apollinis,amp;patri reftituta. Agamemnon, tanquam ab omnibus conceffares vidcrctur, lifto-ribus vt abftrahereturHippodamia,im-perat: bique aduerfantibus multis,iu£-fa complent, pro quo Aehilles publico concilio deincèps abftinendum de-creuerat.grauitèr enim tulit,Hippoda-miam pro labonbus præmium fibi con-ccflam, per iniuriam effe abdudam. J3reui póft Agamemnon amouctur.Pa- PakmeJe» lamedes erh iteróm mouit,Agamcmno- fibi védica-neminutiiemimperio, nee ab omnibus p^jy^,, eleéfum.Ad quod Agamemnon refpo-det,fcnunquam imperium quæfiuifte, amp;nbsp;æquo animo ferre, fi id alteri Græci velint coferredatis fibi effe,vt hoftes vieil catur.igitur Palamedes Agamemno-. nieftfubftitutus. Induces elapfis, præliatum eft, amp;nbsp;^duc^î **’ plurimi duces hinc indè corruerunt.fe-quentidic Andromacha vxorHeâoris Androma. in fomnqs admonita,hortaturHeâ:o- chæfomniû rem, ne eo die in prælium vadat:amp; cùm retrahere eum non ^offet, Priamum inuocat,vt HeÛoi êabello prohibeat. Priamus Hclenum, Alcxandrura,Tro-ilum, Aeneam in bellum ire iubet, fed iUi fine Hettore exire tardabant. Intérim adfunt Græci, requirunt Troxa-nos ad pugnara ex condifto haben-dam., Hettorvt hæc cognouit,incre-pans Andromacham, arma vt proferret |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
pofcit.mœfta illa amp;nbsp;fparfis capillis,ad pedes eius procidit, Aftyanada lecum vt oraret,traxit.Tüc Priamus alios exi-reiubet,Hedorem retinere Contendit. prodeunt hi in pugnam, quibus Agamemnon,Diomedes, Achilles amp;Aiax occurrunt,multos occidunt. AtHedorvbi audiuit Troianos 1a-borare amp;nbsp;in periculo elfe, (pfilijt in pugnam, ftatimq- Idomenea ducê obtrun-cat,Iphiclum fauciat,Leonteum occl-dit,nónullos alios vulnerat.Quod cum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidilfet Achilles, illi obuius procurrit: necaliudcogitauit, nifi vtHedoréoc-Cideret.multa millia hominu trucidan-tur.Hedor cum occifum Patroclu fpo-Êuchmr hälfet Achillæis armis,init pugna cum Achillc,quem in femorc fauciat. Achil-Heflor oc- les vulnere accepto, mag'is Hedorem ciditur. nbsp;nbsp;pcrlequi cœpit,nec deftitit donèc inter-feciffet.quo mortuo,Troiani in fugam vertuntur,quüsmaxima cæde Achilles vfq ; ad portam fudi ffe fertur. Inducix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Palamedes inducias in annum facit, fuosvtrique fepeliunt, vulneratos curant, fide magna Achiui in oppidum, Troiani in caftra commeant. Etpoft-quàm anni dies venit,Priamus,Hecuba amp;Polyxenaadlepulcrû Hedoris pro-fediliint. Quibus obuius fuit Achilles, amp;nbsp;Polyxenam vidit, eamque mox amare vehementer cœpit.Igitur vbi Polyxenam ex corde non polfet euellerc, feruum mittit ad Hecubam, amp;nbsp;vxorem Polyxenam Polyxenam polcit, promittens fe mox iungicupit. cum fuis domum rediturum,cx quo fado non dubitet, cæteros le fecuturos. Hecuba vt erat muller prudens, nihil hæfitans,relpondit le voluntaté Achillis Priamo detegere veile, amp;nbsp;indé relpó-1a dare. |
Priamus vbihæc audiuit,itafe eón-fentiredixit,fi exercitus Grçcorû abiê-rit.‘finminus,filiam fuamhofti cóiun-gcrenolit.Aclülles vbi voluntaté Pria-miacreginx accepit,plùsin amoréPo-lyxenx exardeleit. Et vt earn obtineat, incipit dilfeminare querelas, quod vni-us mullens caula tota Grxcia amp;nbsp;Europa vocatafuerit,amp;quódia multos no-biliffimos duces amilerint, neclpes fit capiendæ ciuitatismunitiffimæ. quare oportercaitpacem fieri, amp;nbsp;aliquandô exercitum iamplunbus annis defatiga-tum reducere.nt murmur non pufîllus, alijsconfilium Achillis approbâtibus, alijs contradicentibus.maior tamê pars regum atq; principumcofilium Achil-lisreprobat*. quarè AchillesMyrrnido-nibus fuis mandat,vt contra Troianos ampliùs arma non ferant. Intereà in ex-ercitu Grçcorû viâ:ualiadeerant,qua-rè Palamedis habita deliberatione cum proceribus,placuit communi confilio, vt Agamemnon mitteretur adregêTe-lephum Myfium,quodidem gratantèr a ccepit.dilcedit, amp;nbsp;à rege Telcpho benè fufcipitur,qui eum cum vidualium copiés non paruis remifit. holi Per idem tempus Palamedes exercitu Græcorum educit,amp;imprelTïonéDei- Ddp phobo facit atq^interficit,ex quo præ- “®quot;’ lium confurgit accrrimu,fugatur Troiani. At glorianti Palamedi Alexander conuerlùs,collû illi transfixit.glomcra-tur indé Phrygij,tela conijciunt,Pala- PalamciÖ medcm(^; occidunt. Hæc Dares. ’”®”* Didys tarnen ahtèr lcripht,cui multi conlentiunt,adftruetes Vlylfcin^Di-omedem amp;nbsp;Mendaum Fallas literas có-feripfiffe, in quibus cotinebatur, quo-modo Palamedes promilfafibi gradi pecunia, exercirum Græcorum voluiflet prodere, amp;nbsp;pro fide faciéda,inftituerint per familiärem vnû Palamedis, qui au-rum,dequoin literis cauebatur, capiti illius fuppofuit, quod pofte! Vlylfes, addudisGræcisin teftimoniûfaétæ^-ditionis,inuenit: quod cum inuentum fub capiteipfius extraheretur,quaficó-uidus eftet,ineûirruuntGræci amp;ob-truncarevolunt:fed Palamedes animo-sè eis refiftcns, fe innocente proclamât, amp;nbsp;vnicuiq; ducllum offert. Accepta conditioneduelli ab Vlyft fe,tumultusfedatur. Credidit Palamedes Vlyftem bono animo procedere, amp;nbsp;amicum efle.Vlylfes tarnen nonimme-morqieumadbellu traxjlfet, nihil omi-fit,amp; opportuno tepore dum ipfe Palamedes amp;nbsp;Diomedes in colloquio eftent, dicebanthiduoPalamcdi,quodcertifi-catifuiftent,q,inputeoqui ad manuin erat, thefaurus abfconditus effet. Palamedes eorüfraudisignarus,eis prælen-ubus in puteum defcédit.quem vt vide- |
|
CHRONOGRAPHIAE. runtadirna putei perueniffe, ftatim la-pidibus obruunt,amp;mortuum in putco Nwpliui. dimiferunt.ita vir maximus Nauplij régis filiusjcircunuentusj indigno perijt exitio.amp; fuêre qui eius cófilij baud expertem dicerent Agamemnonem, fed nocmulti putarit elfe fiftum, amp;Pala-medem in bello xj-fuilfe intcrfedum,vt diüum eft. Cóuocatur Palamede occifo,Neftor qui maior aNeftore j^^,-^ çj.^- nodù duces in cócilium vo-viæcorum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r principes, cat.hortatur vt imperatoren! præhciat, amp;fi eis placeat,Agamemnonem.id minima cum difcordia fieri pofle : adijcit, fub eius imperio fatis felicem excrcitum Agjmemnó fuiffe.Omnesigitur Agamemnonéeli-ïgSn ' gunt- Portera äie Troiani in prælium Kxeuntj quibus Agamemnon occurrit. fit magna cçdcs,et porta maior pars dici tranfijrtet,prodijtTroilus, cçdit deua-ftat(^; Argiuos atque fugat. portera die eodem ordine acies cocurrunt/edecim Grçcorû duces Troilus interfecit. pu-gnat continuis feptê diebuSjAgainênon inducias petit per duos menfes. Orat Achil ^nter hçc Agamenon mittit ad Achil-Itsvtpu- km NertoremjVlyrtem amp;Diômedem, îquot;quot;' rogantes eum,vt in bellum prodiret.ab-negat,cœpitq;eos male accipere, dices pacem fieri oportereperpétua,nectanta pericula ob vnius Helenç cau(àm eX-pedarc.Polyxenâenim ardebat. Renû-ciabant illi Agamemnoni,Achillein in jppofito lüo pertinacitèr manere. Agamemnon conuocatis ducibüs, conful-tatquid fieri debeat. Menelaus borta-tur eum,vt cü excaxitu in pugna prode-üt,ncc terreri debeat,fi Acbilles fe excu-fet aut fubtrabat.Troianos non babere Hedorem, ad quæ Diomedes amp;nbsp;Vlyf-fes,Troilum dicunt non minus quam Hedorem virum fortem iuperefle. Tempus pugnæ vbi vcnit,Agame-mnon,Calcbantel’uadcnte,Menelaus, Aiax, Diomedes, exercitum educunt, Contrà Troiani.fit magnaeædes. Troi-interfi-cit, Argiuos m cartrarugat. noxprçb-urn direm it.Porter a die If oilus amp;nbsp;Alexander exercitum educunt, contilAr-giui prodeunt.Troilus Diomedem fau-ciat,in Agamemnonem impfelfionem facit,necno ipfum fauciat.per aliquot |
GENERATIO XXX. 157 dies pugnatur acriter,multa millia ho-minum ex vtraque parte trucidantur. Agamemnon vt vidit exercitum luum indies diminufpetit inducias in feptem eijs. menfes.Troilus negabat dadas, fed potins per irruptionem naues Græcorum incendendas.attamen communi confi-lio indueix dantur. In his inducijs Agamemnon cum Nertore,nomine toti® exercitus, Achil-lem adijt,rogatque vt quia in maxima periculo Grxeieflent, eos non defere-retjadiedlis quæ dici portent pro re op-portunis.Tandem Achilles fenOnpró-diturum refpondit, fed pacem parari oportere.conqueritur tarnen quod ta-tis precibus obfirtere ad plenum no vel-iletjfe milites fuos milfurum. Agamemnon turn gratias egit,fperans vbi fuos periclitari viderct, pugnx le rurium in-gereret. Tempus pugnæ aduemt. Troiani ex-ercitum educût, contra Argiui occur-runt.Achilles Myrmidones fuos arma-tos ad Agamemnonem mittit. pugna fada,Troilus in acie prima Argiuos c^- TrojjnorS dit,Myrmidones fugat,amp;impreffione visoria. vfq;in cartra facit,multaoccidens,plu-rimos vulnerans.SoIus turn Aiax virili-tcr obfirtit. tandem Troiani vidores in oppidum reuerfi funt.Portero die Agamemnon omnes duces exercitus fecum fo,cvim per aliquot dies acriter pugna-tur,multi trucidatur, Troilus Myrmi-dones periequitur,rternit amp;nbsp;fugat.Agamemnon vt vidit plures fui exercitus occifos, inducias in triginta dies portu- Induciar. lat, in quibus fuos quique fepulturæ tradunt. Tempus pugnæ vbi venit, concur-ritur vtrinque. primo die Troilus Argiuos rtcrnit,fugatq;, multa exprobras. Acbilles vbi vidit Myrmidones occidi pafsim, Troilum fauire amp;nbsp;inlultare, Argiuos in extremis laborare, fe ampli-ùs contincrc non poterat, fed prorum-pit inbortesclamorevalido; eum coll- Achilksà tinuo Troilus excipit amp;nbsp;fau^iat, Acbil- ^'®j’® ^** lesdebcllolauciusredijt.pugnaturco-tinuis fexdiebus.diefexto cum vterque exercitus inter le pugnando fugaretur, Achilles Curato parûpèr vulnerc,Myr- 0 midones |
IJ«
lOH. ^AVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
midones hortatur,vt fortiter imprefli-onem faciant. At vbi maior pars dici tranfiuit, prodijt ex aduerfo Troilus, Græcosq; vertit in fuga. Turn his Myr-midonum luppctijs luperucnientibus, Græcorum exercitus rcfiftit,impieffio-neminTroilum faciens.equus Troili vulneratur,amp; cum eo cccidit.Qupd vi-Trail’perit dens Achilles,occurrit, amp;nbsp;ipfumocci-dit,amp; ex prælio trahcre cœpit. amp;nbsp;fub-traxilfetjnifi Memnon Perfarum dux, corpus eius vi abftulilfet.Memnô poft-ea impreftionem facit, quern vt vidit Achilles fequentem, fc conucrtit: amp;nbsp;Memnonis vulneratus ab eo, ipfum Memnonem interitm. multis plagis tandem occidit. Hxc Darcs. Di ßys vero refert,in prçlio Troilum captum vnacum Lycaone,quos in medium produ0tos, Achilles iugulari iulfe-rit ex indignatione, quod Priamus fu-perhis quæ lecumtraßauerat,non ad-impleuit. Vtcunquè fit,Troilus perijt, amp;nbsp;petente Priamo, Agamemnon indu-cias in triginta dies fecit. quibus die-bus Troilum magnifico funcre fimulq; Memnonem Troiani fepulturæ mandant. Hecuba mœfta nimis fuper Troili morte, nee oblita Hcßoris, amp;nbsp;quód amboab Achille fuiffent perempti, ad vlcifcendas filiorum deplorandas neces Alexandrum accerfitjhortaturvtinvl-Confïliö de tionem fratrum,Achillem vel perinfi-intcrficiédo v n r • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Achille ^^5 tollat : bcire le, quam vehementer Achilles Polyxena depereat. Nuncve-lit induciarum tempore Polyxenam ci in matrimonium offerte, fpereteu eius rei conficiédç gratia,vtin phanü Apollinis vcniat,inuitari pofte. Et quiatc-merarius erat Alexander, amp;nbsp;ad vindi-ßam pronus,pollicitus eft fc defiderata matris faßurum. His ita peraßis,Hecuba per internu-cios ad Acbillem mittit, cum mandatis 1 Priamo datis, de filia Polyxena, fi ei placeat, fub paßo promifto quód ab-eat,defponfanda. His acceptis,Achilles Polyxenam amans,lætus poftera die ad phanum Apollinis fe venturum confti-tuit.noßeilla Alexander cum quibuf-dam fortiflimis militibus in phanum fe occultât. Sequenti veró die Achilles cum Antilocho Neftoris filio ad con- |
ftitutum venit,phanumq; ingreditur. Cognitare apud naues,vtrefcrt Di-ßys, indignatio exortaeft. nam antei rumor eft proditionis cxortus,quem fa-ßo Achilles auxerat. ob quæ, vt conci-tatus miles non prorumperet, temerè Aiaxeum Diomede amp;nbsp;Vlylfead lucu, in quo templum erat,pergut,antepha-‘ num openentes Acbillem egredietem, fimulvdrem geftam intelligerent, dc-tcrrerentque, decæterô vt à colloquio hoftium clandeftino abftineret. Interim Alexander compofitis cum Deiphoboinfidijs, ipfe Deiphobus ingreditur ad Acbillem, quafi confirma- Figiwf turns pollicita de forore, iuxta arara AchiU* amplexus inermem in facello Apollinis nihil hoftile metuentem ; amp;nbsp;ita tenuit lub amicitiç figno tatifpèr, quoad Alexander librato ferro procurrens 'auer-fum hoftem per vtrunque latus gemi-nato transfigit ißuequo faßo,fefe pro* ripiunt à parte alia,atque in ciuitatem perueniunt. Hocciim vidiftet Vlylfes,haud réméré eft,in^uit, quod hi turbati amp;nbsp;tre-pidiprofiluerc.Ingrediuntur,amp;Achil* lem ftratum bumi, exanguem inueni-unt. fpirans adhuc Achilles, dolo, in-quitjmeatqueex infidijsDeiphobus amp;nbsp;i Alexander Polyxenæ gratia circunue-nerunt. Quo dido exhalauit animam, Ach® * limulamp;cumeoAntilochusmanfit oc- °^^^^^^ cifus,quos lui in caftra referunt. Aeneas vbi Alcxandrum occidifie Acbillem in templo per dolum acce-pit, facinus execratus eft. Apollinis enimfacra potilfimum iplc tuebatur. Helenus Priami filius quoquè à fee- Hslewfuf 1ere abborrens, aufugitjatq ue Ic Chry-fi in templo adiunxit, vbi Chryfes il- ! lum Diomedi amp;nbsp;Vlyfli commenda-uitj dußusque eft ad naues: vbi depo-fito omni metu, aitfe non temerè parentes patriamque deferere, fed deo-rum adum admonitione, quorum de-lubra ab Alexandro contaminata effent, excidiumt^ue Troianum immi-nere. Conferunt Graeci, Heleni di-ßa Calchantis præfagij$;amp; coufen-tientibus cunßis, eum in fidem recipi-unt.alij traduntHclenumàGrçcis ca- ptum cfle. Ag«- |
CHRONOGRÄPHIAE. GENERATIO XXX-
lt;59
Agamemnon inter hæc concilium conuocat.placet omnibus,vt quid faciendum fit, à dijs poftulent.'Miffi funt continu0,qui cofulant oraculumdco-rum,à quibus refponfum, Acbillis ne-gociumfux progeniei auxilio expedie-dum.Ad bxc Aiax: Cum Acbillis filius
patrisvlcifcatur mortem.placet omni-bus,daturq; negociu Menelao,bic Scy-rumproficifcitur ad Lycomedem auu eiusjimpetratvtnepotem Argiuis mittat, quod Lycomedcs fine difficultate permiferat,
P^bhi P^^^° P“^ Pyrrbus,qucm Ncopto-Troijm, lemum vocauit,genitus Acbille, fuper-uenienSjà Myrmidonibus recipitur, amp;nbsp;ab omnibus Grçcorum ducibus faluta-tur,qui omnes ad Agamemnonem cœ-natum veniunt,ibiq j inter epulas pluri-ma iuueni patris fortia fada virtutesq; commemorantur. Quibus Pyrrbus no mediocriter la:tus,relpondet,daturum ' feoperam,vt nonindignuspatreinue-niatur, deinde adfua quique tentoria abeunt,amp;quiefcunt.
Tranfadis inducijs,reges ac duces ad pugnam exeunt,interquosNeoptole-mus,circum fc Myrmidones babés atq; Aiacem,quem affinem loco patris cole-bat.Interim Troiani ex aduentu Eury-ïStÏo P^*^‘ Myfix regis exhilarati, eum du-«nisvenit. cemfui cxercitûsftaîuunt, armaq; ca-piunt.amp; vb'i fignum datur, manus con-lerunt,magnavivtrinquccertates.Eu-rvphilus Peneleum obtruncat, Ncre-quot; umq;.tum Neoptolemus aduolat,deie-dumq;Euryphilum gladio interfecit. quod vbi animaduertunt Trocs,quibus Ipes in Eury philo fuit,finè ordinc fu ga ineunt: Grxci fequuntur,amp;multos in fuga occidunt.
Poftero'die egreflo vtrinquè milite, Alexander Troianus multos fibi obui-os ftrauit atq; occidit. Tune, vt refert Didys,Pbilodetes progrcHus aduersus Alexandrum,eum ad nngulare certa-menprouocat. placuit Paridi,lpatiü4i duobus ipfisdiffinitumeft. Igitur primus Alexander incafsum fagittam con-tendit,Philodetesfecutus,finiftrama-fSPhi ”quot;? Alexandre transfigit,ac iam fugi-loüete», e^^e tertio cofecutus vulnere, per vtru-
que pedem mittit, fatigatuq; interficit.' Debis fagittisita fcriptum inueni-tur,q»Hercules moriturus,Philodetx q crat ex Melibœa vrbe Theffalix, de Melibœa omibusreliquijs fuis intimauit, amp;eum patriaPhU côpulitiurare,nè alicui de fuocorpo- *o^“*’ reindicaretjdans ei promunere fagit-tsft bydrx felle infedas. Et poftea in Troianobcllofatatu fuit,fagittisHerculis opùs efle ad Troiam expugnanda. miflusfuit Vlyffes, qui Philoftetenta-dem inuenit, amp;nbsp;is Alexandrum’interfe-cit, quern dicuht alij abAiacc loethali-tcr vulnerato interfedum, vt vterque mortuus à fuis fepcliatur.
Turn Aiax(vt refcrtDiftys)Telamo- ’ nius interfedo iam Alexandro,fugicn-tesTroianos vfcjue ad portas pcrlequi-tùr,ibiq;cæfa eft vis multa boftiumin compreffionc. Interim multi eorum • qui primi euaferant^muros affeendunt, amp;nbsp;faxafuper clypeum Aiacis deijeiunt. Philoftetes vero eos qui de muris pu-gnant,lagittis perturbât, multosq; in-terficit.atq;eo dieexcifa euerfaq^mœ-niavrbis forent, ni nox iam ingruens, Grxcos ab incepto auertiftet.quamob-rèm deftituit omnis vis atque audacia Troianos,nullis confidentes extemoru bominum vel fuorum auxilijs fiue con-filijs firmioribus.
Poftera die Agamemnon cœpit exer-citu antevrbeminftituere,amp;Dardani-os in prælium vocare. Priamus manere fuosin vrbeiubet,amp; earn munire. Su- Amazone»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nsnio peruenitintereaPentciuxaregtna cum „gniunt, Amazonibusoptimearmatajtamp; altera die exercitum contra Agamemnonem educitinprxlium.per aliquot dies acri-tèr pugnatur,Argiui ad caftra fxpè fu-gatur,ct nifi Diomedes reftitiflet. Amazones haues incendifl'ent,amp; Argiuoru exercitum vaftaflent. Itaque Pentefilça procurrit quotidie, multas cxdes edit, donèc Pynbus(alias Neoptolemus)ibi obuiat. bic enim Myrmidones educit, Agamemnon aûtreliquû exercitû iun-git.concurritur vtrinquè,amp;dum multi cæficftent,Pétefilæa Neoptolemum rétcfleam inuadit atq^lauciat.ille dolorevulneris quot;*‘ in earn irruit,amp; ftatim obtruncauit.Eo fado totum exercitum I roianorum'in fuga conuertit, amp;nbsp;in vrbé proructes vix o a fe re-
-ocr page 178-1^0 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Tfoianorû mûri obfi-dcntur. Anten orii confilium. ierecipiut. ArgiuifequeteSj muros ob-fidionecinguntj vt Troiani exire non poffint. Cæterùm vbi hoftis mûris infeftus mag'is IçuitjUec fpes refiftédi magna ad-eßetiproceres in feditióem verfi, decer-nunt Helena Græcisreftituendâ. quod poftquàm Deipbobus cognouit^tradu-âam ad fe Helenam matrimonio fibi iungit,Priamo amp;nbsp;Hecuba permittenti-bus.Tunc Antenor jAencas amp;nbsp;Polydamas petuntjVt in tato difcrimine rerum conciliu cogatur.Priamus cócione vo-cata^iubet quæ velit quifq; dicere. Antenor memoratHedorem Troiç principc,cçterosq; natos eius, cü mul-tis ducibus efle intcrfeftos,Argiuos habere adhuc viros præftantilfimos, Aga-memnonem,Neoptolemumj Menela-um3Diomedem,Aiacem Locru,Nefto-rcmjVlyflem;Econtrà Troianos dau-fos,metuq;perterritos.luadetvt Helena cum bis quç Alexader abftulit,rcftitua-tur amp;pax quçratur.amp; poftqmulta pacis verba faceret, furgit Amphimachui hliusPriami adolelcens fortilfimus, amp;nbsp;duris Antenorem adoritur,ipfumq; amp;nbsp;eiufdévotilocios coepit veheméter in-creparcj fuadet potius educendum effe exercitum,et irruptione in caftrahofti-üm facienda,donèc aut vincat,autviéli -fortitèrpro patriaoccubant. Turn fur-Aene« con- git AeneaSjleuib’ mitibusq; verbis Am-phimachorefpondct,pacemq; petêdam iiimmoperè luadet. Contra Priamus multis in Antenore atq-, Aeneam inuehitur, fuafores belli cos fuiffe,Antenorem legatum in Grç-ciammiffum,redeuntem, cótumeliosè fe tradatum a Grçcis retuli{fe,amp; ipfum adbellumprouocaffe. Aeneaverocum Alexandro Helenam rapuiffe, proindè pacem cum Grçcis fe habere neq; veile, nequepolfe.-pretabaturq- vt omnes pa-rati effent figno dato, irruptionem in hoftes facer e, aut vincere, aut mori.tum concilium dimifit. Acneas amp;nbsp;Antenor oc cidendi. Priamus Amphimachu fecum inre-giam duxit,amp;vererife dixit,ob hos qui pace adeó enixè luafiflent, nè vrbe pro-derent,eos habere multos de plebe nmi-lia lenticntes, opus elle eos interfici.h jdfadum fit, fepatriam liberate polfe. |
atquc fuperarc Argiuos. fimul rogat vt paratus fitin armis,idq;fine fulpicionc fieri pohe:poftera die le in arce, vt fol et, remfadurum diuinam, eosqjad cœna vocaturum, tunc Amphimachus irruptionem faciat, eosqueinterimat. Amphimachus mox confilium patris ap-probat. Ea die conueniunt clam Antenor, Polydamas, Vcalegon, Amphidamas, Dolon,dicentes fe mirari regis pertina-cia,qui petite cum patria mallet, quam pacem facere:vocatoq;Aenea,Antenor ieanimaducrtilfe Priamum iratum ait, de concilio furrexilfe, cum ei de pace luaferint;vererifc, né quid noui ineat. Ideo placere,vtipfi pro pace ad Agame-mnonem mittant,le amp;nbsp;fuos faluent, amp;nbsp;ciuitate illi tradant,ne mox cum defpe-ratis pereant. Inter bate peruenit ad Aeneam confilium regis de ipfis interficiendis,con-cluduntubi mutuo auxilia contra in-fidias fe præftaredebereJtaq; coniurat, Conhi^ amp;nbsp;ftatim Polydamantem, qui ex his ^'^’'s minime inuidiolus crat, adAgamcno- Gracow* nem mittut. is clam abijt, Agamemno-nem data fecuritate conuenit, amp;nbsp;quae fibi ac foeijs placeant,exponit. Agamemnon nodu duces in confilium aduo-cat,eadem refert,et quod cuiqueplace-ret,dicete imperat, omnibus placitum eft,vt oblationem accipiat, lecuritatem illis promittant. Abijt Polydamas, refert refponfa, conueniunt poftea, iureiurando pro-mifia hinc indé firmant .’hi, vt Ilium lUunp'* tradantGrçcis:rurlùmq; Grçci,vt An-tenori, Aeneæ amp;nbsp;lócijs omnibus fuis parentibus,liberis,coniugibus,confan-guineis, propinquis amp;nbsp;amids, amp;nbsp;alijs qui vnaconiurauent, fidem feruent, amp;nbsp;cum bonis fuis omnibus lecuros teneat. Quibus vt fic firmatis, Antenor Aene-asq; ad opus fe accingunt, amp;nbsp;mature le omniafaduros promittunt. Intereàrex Priamus Aeneam amp;nbsp;Antenorem adle venire mandat, cupiens propofitum fuum adimplerej amp;nbsp;eos interficere. Sed Antenor amp;nbsp;Aeneas Armayve. o 1 niutAeneU quiin ciuitate potentes erant,ïamp;ple- amp;nbsp;Antenor bigrati, fepti multis armatis, adregem adPriamiu veniunt. quo territus rex, ftatim Am-phima- |
|
«O?' lt;»* CHRONOGRAPHIAE. phimachum monuit,nc quid inciperct* fedadprælens fupcrfederet, cui facile crat perfuadcre, cum videret le confili-ata non poffe perficere.Antenori itaq;, Aeneæ amp;focijs adproditionemtendé-tibus,in mentem venitde palladio.erat enim imago quædam, quæ ferebatur olim in templum Palladis è carlo defcc-difle, editumt^ue oraculum, Troianis exitio forCjfi id palladium quod in tcm-ploMinerux elfet, extra mœniatolle-retur.placuitillis de hoc Græcos cer-tiores fieri.quodcum accepiflent Grç-cijfacilè fidem adhibent, cum amp;nbsp;Helc-nusillud fatale fore Troianis,licètin-uitus,prxdixiffet. Eius rei caufa fertur Antenor ad fa-ccrdotcm Thoantê palladij cuftodem, nodtivenifle, maximam auri quatita-tcm obtulifle,amp;fic corrupiffc. alij vero fcribunt, quódDiomcdes atq; Vlyffes per cloacas feucuniculos afleenderint arcemTroix: amp;nbsp;occifis cuftodibus,fi-mulacrum (id cft, palladium) fuftule-rint, amp;nbsp;extra mœnia Troianorum ad Grçcos portauerint.quo vifo,exclamat Hclenus finem Troianorü adefle,quip-pe, quo maxime fuftentaretur ciuitas, palladium fuilfe : quo ablato, exitium ingruere. , Deeq«o nbsp;nbsp;nbsp;Qu^ç vero de equo dureo fiuc ligneo, Troiano. q^Qj memorabile Vlyffis inUentü fcri-bit Philoftratus,feruntur vulgo, à poë-tis dcriuata funt, qui hiftoriam illo te-guntvelamine.cæterienim machinam bellicam putant fuilfe equü,vcluti aric-tis in bellis vfus eft.Palxphatus quidem miræ magnitudinismolé fuilfeinquit. illaquum diruptisportiseflet à Troianis Sinonis confilio in vrbem introdu-fta,Grçci qui in valle,quç nomen indé habet,latuerant,inuadunt vrbem dedi-tamconuiuijs,atq;deftruunt. Hxcfcr-me Palæphatus. Antenor^ ^^quot;-^^ autem refert Antenorem ac Achiuispor Aeneam cum Gr ç cis egilfc,quódnoóle üaperiunt. fcquenti illis portam quandam quæ in euftodia eorum erat,referarent. ca gratia Antenor amp;nbsp;Aeneas iuxta promifla venientem Ncoptolemum cumexerci-tu recipiunt, portam référant, lumen accendifaciunt. Turn ad introitû Pyrrhus proditonbus præfiiüa proconf êr- |
GENERATIO XXX.’ »6» uatione fuorum inprimls dat.mox deinde vbifignum datum eft, Grxci ir-rumpunt,pafsim quofque obuios ob-truncant,tum in ore fuorum libcripa-rentesi^; percunt. . Interim Priamus re cognita,ad aram louis confugcrat, multilt;^i ex co ad reli-quadcorumtempla. vcriim nullibi fa-luSjvbiquèluéluSjvbiqucmors.Ingref-firegiam Græci.ibiMenelaus Deipho-bum poft morte Alcxandri Helenx nu-trimonio lüótuni-^cfeélis auribus, bra- . , , chijs,nanbusquetruncatum, adextre- priamim-mu fummo cruciatu necat,deindè Pria- tcritus, mum Pyrrhus finèvllo xtatis atq; honoris delcftu retinentem vtraq; manu aram iugulat. Hoc modo confumptis innumeris, délibérant luper his, qui ad deorumarasfe recepcrant. deerctumq; Troj„exd-ab omnibus cft, vt) per vim auellcren- diura. tur.quodcftfaótum,pofthoc deprxda-tam ciuitatem Græcifubmilfisincédijs, flammis rapacibus expofucrut, quibus magnifica ruuntpalatia,amp; cxuftaper-euntinfauillam. Excifavtfic famofa Troia, Agamemnon in templo Minerux duces Grx-corumiuffitadefte, amp;nbsp;inprimls Helena RcRituitur adduci fccit,atq; Mcnelao petéti, con- Helena, filio omium quafivim paftam reflituit. Caflandram autem regis filiam, qux parentibus luis excidiü vrbis longé prç-dixit,amp;vtHelena reftitueretur, iuafit, duces omnes Agamemnoni in fui labo-risprçmium concelferunt.Tunc Antenor atq; Aeneas acceflerunt.exponutój qualitér Helenus atq^; Andromacha fi-hj regis Priami,femper diftualerint bellum cum Grxcis,rogant cos liberos di-mitti. Alfcntiunt Grxci illis libertatem concedi,fuaq;omniarcftituï. feccrunt Nobilesmu tarnen Andromacham Neoptolemo af- *''‘’^’ libero fignari,libertatem quoqué impetrabat *^‘”“®*’ Helenus Hecubx. Statuerunt infupér, quod omes nobi}csmuliercs,quç mortem eualcrant, libéré permitterentur abire.prxdam rcliquam cumpaceinter Græcos diuifit Agamemnon,nee quif-quam contraire diftributioni attétauit. His ita peraftisjdifponut à Troia re-cedere,led tanta maris tempeftas luper-uenit,quódnauigarcnemo aufus luit. Grxci fuper hoc Calchantcm conlu-o 3 iunt. |
16«
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
luntjquibus Calchas ait,hoc eis acciderf re pro eo,quôcl nondùm Achilli fatisfa-âum effet in templo Apollinis interfe-âo.immolandum autcm cffe dijs de ea, propter quam mortem fubijt.moxPyrrhus Polyxenä perquiri facit,Agamemnon Vlyffeiri requint, qui ad preces Hecuba: earn abfconderat, nefcireq; fc vbi effet refpondit. Antenor autemvidens fe tantoperè inquifitumprægrauari, earn prodidit, atquedearcanovbilatebatabftraâam, Agamemnoni præfentauit. Eueftigio earn Pyrrhus in piaculum mânium partis ad eiustumulum perduxit, amp;nbsp;poft multas lachrymas truculcntusiuuenis iugulauit, feruntque eam,licèt tenel-lam,tamconftanti animo amp;nbsp;intrepido vultu hanc mortem lufcepiffe,vt maxima admiratio omnibus fada fuerit. dicebat enim, mori fibi in patria eligibi-lius effe, quam in exilio perpétua an-xietate viuere. Certaturtunc quoquè inter Vlyf-fem amp;AiacemTelamonium propalla-dio, de quo plura dicere omitto, nifi quodDiélysrefertjVlyffï palladiu ad-iudicatuabAgamemnone amp;nbsp;Menelao gratiam Vlylfis fequentibus. ob quod Aiax indignatus,vindilt;ftam fe exafturu denunciat, fed poftera luce inuenitur interfeâus, ex quo oritur tumultus. Vlyffesautéveritusvim fibi fieri, dam Ifmarum aufugit, atqueita palladium apudDiomcdem reliquit. Pugnatueft CaptiTio» haq; ad Troiam annis decem,menfibus iaannorai'i-o£^Ojdiebus duodecim, amp;nbsp;vtrefert Da-d» 4ooo'amp; rgs corruerunt ex Argiuis odingenta amp;nbsp;70. miUia ; ex 1 roianis autem, lex-centa76.milliavfq; ad oppidum prodi-turpofteaquam captu eft,ca:la funt ho-minum ducenta yó.millia. Tune Antenor Priami regisaffinis, ab Agamemnone llij rex prxficitur, amp;nbsp;ibidem regnauit annis fermé 22. Aeneas autcm, licèt ifto dignior amp;nbsp;natu maior effet, tarnen quia Polyxèna con-fobrinam fuam Priami filiam,apud An-chifen patrem luum ablconderat, ab Agamemnone reprobat’,Troiapullus fuit:quamobrèm Aeneas exiensinDar-daniam infulam,vt luu ibidem congre-garetexercitum3ab Antenore reucrlus |
claufis portis excluditur.Tunc Troiani omnes qui euaferant,rcucrtentes, An-tenorem in regem recognouêre. Per idem tempus Caflandra Deo plena, multa in Agamemnonem aduerfa Agam^ pronunciat:infidias quippeei exoccul- quot;”'’ to, cædemque domi per luos dilpoli-tam: prçterea vniuerfó exercitui profe-dionem ad fuos,exitialem fore.Hæc de hello Troiano eo diximus breuiùs,quo. eft hiftoria pluribus, à cæteris ferè cun-dis,velata fabulis. Græcis adpatriam redeuntibus,ac-CepitNauplius,Palamedem filium per infidias Vlylfis amp;nbsp;de confilio Græcorû fuiffe interfedum, propter quod rex Naupliusvindidam quærens, vtaudi- Naupló“*’ uerat Griecos mare ingreffos, qui ne- ■“’’ ceftè habebant ire per eófinia regni fui, difpofuit per fuoS3ignes in motibus ac-cendilcopulofis, vt node nauigantes, decepti,fcopulos accederent: quamob-rèm in ipfis rupibus amp;nbsp;fcopulis plusq ducentæ Græcorû naues funt lubmer-fæ. Et Oileus Aiax Locrêfium rex,cum trigintaduab’ nauibustêpeftate adus, poftquam natando euadere naufragi- ^ jjijiox urn conatus effet, cum fuis per nodem j^fgus, i tabulis fluduantes, Icopulis appulfi i perierunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 Interim Nauplius Agamemnonem amp;Diomedem perfequi ftatuens, nun-cium ad Clytemneftram Agamemno-nis vxore mifit,fcribens quomodo Aga- AegilH’”' memnon vnam de filiabus Priami du- i xeritin vxordfuadet vt fibi prolpiciat. Credit mulier, amp;nbsp;quia abfente marito adulteriu cum Aegiftho commiferat, Agamemnonem venientem Aegifthus adulter fulfil Clytemneftræ prima no-deperinfidias interfceit. quo mortuo, Aegifthus Clytemneftram duxitvxo-rem,regnum Mycenarum occupauit. Supererat auté Agamemnoni filius exClyténeftraadhuc impubcs,Orcftes nominejquiEledræ foronsfiiçdiligé-tiäleruatuseft,pcruenitq;adldomene-um Cretæ regé.is'cùm fadus effet adul-tus,capta opportunitate, dam Myce-nasintrauit, Aegifthûqj regem intere- . .^^^ mit,Clytemnçftramq; matrem propri- ^*^”*ó,ÏJ am crudeliffimis pœnis affecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft«. Rebus illis occafionem Nauplius de-diffe |
CHRONOGRAPHIAE. diffefertur. Nam code modo Aegiales vxons Diomedis fidem tentauit: quarè Diomedes Hue pudorc vxons aucrfus,fi-ueillius opera à regnoexclufus, ad Ar-giuos non redijt, kd exulans, ad partes Apuliæ fe contulit:vbi teftc Fefto,cum Dauno rege partem regni fortitus eft. Socij veróeius Brundunum amp;nbsp;Neapo-lini erexêre,alij quoquè exlócijs eius ab ipfo recedentes, Diomedxam infulam abipfofic didtamjhaudprocùl à monte Gargano,habitare cœperûtjvbi amp;nbsp;Diomedes ipfe fertur fepultus,amp; templo ta-lt;)uam deus ibi cultus.
Mcnelaumdicit Homerus poftexci-dium Trois ad regem AegyptiProteû diuertilïe,deindc appulfumCretam ali-quifcribunt,vbi cûÛade Agamemno-ne fratre occifo perccpit.Infcft’ aliqua-diu Orefti, quód tam leuerè matrê vin-dicafiet, tandem recóciliatus, Hermionen Orefti in matrimonium colloca-uit. erat autem Hermione filia Menelai amp;HelenSjamp;vt aliquivolunt,Menelaus in regno Mycenarumconfenuit.
Vlyfles veró, vt ex Dióly Crctenfi videre eft, recedens è Troia cumnaui-bus multis, auro,argento amp;nbsp;multis bonis onuftus, poft aliquot dies nauigans mare, tem pcftate fuborta, in Sicili«ï de-latus eft.Ibi à duobus regibus,vtipfere-fert, Cyclope amp;fratre ciufdem omibus bonis dclpoliatus cft,amp; nihiiominiis ab coium regum filijs Polyphemo amp;nbsp;Ha-lizone in carcerem cum fuis detrufus. tandem veróliberatus, dam cum focijs di(ceffit,abnauiganslt;^-, in Aeolidem in-’ fulam peruenit.Deindc ad Circen,quç hominum Ipecies tranfmutare fercba-tur.fiue id poëticum eft,fiue d^monum illuGo, Auguftinu vide i8.deciuit.Dei cap,i7.amp;»8.
Apudillâcùm idem Vlyfles (vtfer-. tur^per annum manfiflet,ex ea Telcgo-num lulcepit filium.verum quum cua-ginato gladio eidem minaretur, nib lo-cios in pnftinam forma redigeret, peri-medam, abcadem quodpoftulabatob-tinuit, amp;nbsp;plenus conGlijs difcefGt,atq; Circcndercliquit. TumapudCalyplo inoratuseft aliquantifpèr,aquadilce-dens,Sirenes inuenit.didicit autem an-tealilas dulcedine fui camus fopovem
GENERATIO XXX. »63 bominibus induccre folere,et naues deinde lubuertere:quamobrèm aures fuas atq;fociorum obturauit cera diligen-tifGmè,itàquôdcârantes Sirenes minime poterant audire.
TranGto hoc pcriculo,pcrdudi funt quid ven Ïn viventorum inter Scyllam amp;nbsp;Chary-^’’^*'», bdim.-ibiab ipfamaris ingluuie plùs q fninSibi medietas nauium fuarum abforpta fuit, hbui vide. amp;vix cum medictateaufugitjamp;inma-nusPhœnicum per mare prsdantium incurrit,qui eum defpoliatum omibus bonis, cum fuis incarcérant, amp;nbsp;pofteà nudos dimittunt.poftea ad Idomeneum regem Cretæ pcrucnit, qui auditis in-fortunijsIthacenGs VlyfGs,cum benigne iufcepit,amp; tandem donatu duabus nauibus, auro atq; argeto plurimp, ad fua redireperixuGt. quireda via tendebat ad Antenorem, à quo hilantèr ac-ceptus, paululumque moratus,audiuit terramluama quibuldam inuafarn, amp;nbsp;Penelopen vxorem honeftifGmamma-tronam, quód alteri nuberet, infe-ftatam.
Adiutorio igitur Antenons propc-rat,amp; ei iam aducntanti Glius Telema-chus occurrit,edocetde omibus, ac pattern in fuam ciuitatem nodó introdu-cit,inqua dormientes inimicosinuaGt atq;interfecit:amp;Ge gratulatibus cun-dis,amp; maxime Penelope,in regnum eft reftitutus.poftea Tclemachus Anteno-» , ris flliamduxit vxorem. ViGonem ha-buit poftea per quictê Vlyfles, qgt; à fllio Vlyflï$ fo-' luo efletinterGciendus,quacxreTele-machum fub Gda cuftodia teneri fecit.
SedintereaTclegonus quem ex Circe genuit,intelledo exmatre, q, Vlyi-fes pater eius eflet,fecutus amp;nbsp;regna pa-tris ingreflus,cum indifcrctiùs accede-re Vlyflem peteret,amp;prohibitus à terrç cuftodibus,nam obleruabatur Vlyfles, nè àTelemacho aut luis periret, ipfe vt inexpcrt’,cuftodes Vlylns vfq^ad quin-deciminterfecit.flt clamor. amp;nbsp;Vlyfles timens Telemachum, exit, accelerans, cernit occilós, amp;nbsp;præ ira in aduenam Telegonum authorem cxdis iaculum dimittere vult,et ab codédaculo Icetha-litèrvulncratur.intcrhxc aduerlalçta-tus fertur Vlyfl’es,q, non à Glio, led alii viaefletinteriturus. At vbi interroga-
0 4 tui
-ocr page 182-16 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Vlyms in- Ï?? eftTelegonus,cognitusque Vlyffis tctituf, nbsp;nbsp;nbsp;nlius, Vlyfles præfentibus omibus edi-citiftum eflefilium fuum,vocatoq; tc-lemacho, Telegonum fratrem luum cC fc/ataqueimpleta: ac poft triduum ex-pirauit, amp;in Achaia bon ore regio ie-pelitur. De Pyrrho vero Achillis filio, muka feribunt. ex parte patris,habuit Peleum regem Théflaliç,auum:ex parte matris, Lycomedem filium regis Acafti,auum. fed proauus Acaftus expulit Peleu à regno Theflaliæ,PyrrhusrediensàTro-ia,multis tépeftatibus adus, venit dam in Theffaliam, duos filios Acafti regis occidit, amp;nbsp;tandem pacem inter Acaftu proauum amp;nbsp;Peleum auum fecit, amp;nbsp;ab vtroque receptus in regem Thelfalix. Hermione Menelaifiliam, vxorê Ore-ftisrapuit, amp;matrimonioftbicopula-uit: amp;nbsp;dum Delphos femel Apollinem confulturus iuilfet, interea Menelaus Andromacham, alteram Pyrrhi vxorê fugat, quæ veniensadMolofloSjibi filium peperit^qui Moloflorum rex fa-dus eft. Qn venent Aeneas Anchifæ filius, patriæ(fecu-inltaliam J^m aliquos)proditor, à Troianis tan-Acneas. nbsp;nbsp;quam deus habitus,poft tertium exaélu annum, cum vniuerió patrimonio fuo amp;nbsp;nauibusduabus amp;vigintifufceptis, cuAnchife patreamp; Caieta nutrice fua vniuerfaque familia, ac tribus millibus amp;nbsp;quadringentis viris,*inLatium feu Inlt;3ic.ii. Italiam anno fexto principatüs*Labdó ♦Abdon veniens,regnare cœpit, amp;nbsp;regnauit (vt Eulebio placet) tribus annis.hicomni forma amp;nbsp;elegantia inclytus fuit,filium fecum adduxit Alcaniu, multisq; Troianis confociatis antequam Italiam in-grederctur,profugus in Delphos infu-lam primum ad oraculu Apollinis venit. à quo deltaliæ regnoobtinêdo cer-tior faâ:us,in Cretam confeftim naui-gauit. Indé in Siciliam,pofteainltalia tune Latium venifte, rclponfoq; acce-Troianimé P^*^’ eolocofibipermanendü, vbimen-fasconfu- Îâs ederent, quod in Latio accidit. ibi niunt. enim ingés panis pro menfaper impru-détiam appofitus,cum carnibus amp;nbsp;qua: lüperponebatur, tandem panis ipfe ab-lumptus eft. Ingreffus autem Aeneas in Italiam, |
in Adriatic! maris ora Corcyram amp;nbsp;Mclçnam vrbes condidit, atq; per oftia Tiberina intrans, baud longé à Lauré-to vrbe confedit,vbi et quibufdam regis Latini agris occupatis,Troiam nouam TroiinO' condidit. IndéadEuadrum regem Ni- “’' coftratç filium profe(ftus,eo procurante, cum Latino Aborigenum rege ei in-fenfo pacem fecit, cuius rei firmandx gratia, Latinus filiam Lauiniam ei tra-didit vxorem, fècumq; pari autboritatc córegnarc fecit. qua ex re Aeneas Lau-rentumrexappellaricœptuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Turnus autem Ardeæ amp;nbsp;Rutuloru Turnin’ rex, grauitér ferens Aeneam externum à Latino fibi prælatû, vxore ablata La-uinia permotus,bello fe vindicate fta-tuit: vndé amp;nbsp;à Diomede Apuliæ rege, MezentioTufeiæ fuperioris feu Agel-liæ, atque Ligufto Liguriæ regibus, amp;nbsp;à CamillaVollcorum regina,auxilium per legatos poftulauit,qui omnes contra Latinum, Euandrum,Pallantemq; eins filium atque Aeneam bella mouét: amp;congreffi,poftinnumerascædes La-1^^* tinus à Turnointerficitur,indé Palla-tem Euandri filiu lancea perfolfum occidit. Aeneas veróinTurnum acri animo coniurgens, ipfumfuperans inter-fecit. Quo mortuo,Camillam Volfco-rum reginam cum toto exercitu fudit. Viétoria igitur Aeneas obtenta,La-tium cum Campaniç parte obtinuit,amp; tribus annis regnauit. tandém in Nu-micium Laurenti fluuium decidés,mo-ritur:indequefublato corporejamp;apud Laurentum vrbem lépultus, fluuius ei- (gjjtw. dem confecratuseft, amp;deusindiés ab accolis creditus eft. fed à prudentiffimis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. autboribus crediturin codem flumine necatus, amp;inmaredeuolutus3pifcibus efca fadtus. Hic Creüfam Priami regis filiam duxeratvxorem, ex quaAfcaniu lufcepit. Regno autem Latij fufeepto, .. j Lauiniam Latini regis accipiens filiam, prägnantem moriens rcliquit.Lauini-am igitur Latini regis ex Amara filiam formofiffimam, deiponiatam Turno, pater ob generis elaritatem Acneætra-didit coniugem,quam Aeneas imprç-gnatam, moriens (vt didum eft) reli- Verum Lauinia cum Afcanium pri-uignum |
ÓHRONOGRAPHIAE. uignum ttmuiffet^prxgnans in fyluas ^ugitjCtiW filium pepent,qucm lulium SyluiumPofthumum appcllauit.Alca-mus autem poftmodum in nouercani minor faftus,cum Albamvrbem con-didiffet,vltro fecedens, Lauiniæ regnu reliquitj quod ipfacum multa iuftitia amp;boneftate,donèc fili’ pubefceretjgu? bernauit,amp; maiori fado refignauit.de-indc Lauinia (vtEufebius refert) Me-lampodinupfit,ex quo filium peperit, quem Latinum Syluiû nominauit,qui etiàm fratri fuo Pofthumo (ucceffit.
Apud Albam primus regnauit Aeneas annis tribus, bic Lauinium condi-dit:huic fucceflit Afcanius ex Creüla fi-lius^regnauit annis 33. Syluius Pofthu-mius lulius fraterjfilius Aeneç amp;nbsp;Laui-nix,regnauit annis 29.aquo,omnes reges defcendêtes,Syluij funt didi. Aeneas Sylui’ regnauit annis n.Latinus Syluius regnauit annis 5o.Alba Syluius regnauit annis 39. ab hoc Albani reges, Ëpytus alias Aegyptus Syluius, regnauit annis 24. Capys Syluius regnauit annis zS.Calpetus Syluius regnauit annis 13, Tiberius Syluius regnauit annis 8.ab hoc fluuius Tibens dicitur,quia in eo eft extindus,amp; ante Albula diceba-tur. Agrippa Syluius regnauit annis 40. Arcmulus regnauit annis 19.hie fulmine idus interqt.Auctinus regnauit an-nis37.ab hoc Auctinus mons eft didus. Proca regnauit annis 23. Amulius Syl-uiusregnauit annis 44.huius frater crat Numitor,cuius Rhea filium Romulum amp;nbsp;Remum genuit, quioccifo Amulio, Numitorem in regnum reftituunt, fub quo defecit regnum Albanorum,
Hocin temporeFrancus quidam ex Hedfore filius, à Troia fugatus, tota Afia peruagata, in Danubij ripas tan-• dem perucnific fertur, Sicambriamque c0didifle,indc Francos nomé poftea ac-cepifle,dequo dicetur in fecudo volu-mine generatione 13.de quo Vincentius Gallus hiftoricus. Alij vero, vt refert *Gotf.Viterbien, Francum principa-lemfuiftememorant degenere Priami, Antenor Priami régis affinis, cum in Troia poft excidiu cius 22. annis regnaC fet,abHedoris filijs,Heleno fubfidium fercjitc, regno pullus eft. quo turpiter
GENERATIO XXX.
pulfo, profugus cum duobus millibus Troianorum in Venctam prouinciam coceffit,amp; ibidem Patauinæ vrbis fun- Patauiu» damentaiccit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vibs.
His adijeienda funt, quæ leguntur de Britânia fine Anglia,terra diuite,tribus præcipuis fluminibus nota, Tame-fi,Longoamp; Vedra. Ganfredus autcin hiftoria Britonum fcribit,quód Syluio filio Afcanij filij Aeneæ natus eft filius nomine Brutus, in cuius partu mater moritur.Is annosi5.habens,in venatióe ^'eg^us pattern cafu fagitta occidit.quaproptcr Bntanni«, relegatus in Græciam, inuenitibi.com-plurimos Troianos fubferuitute Bra-dafij regis, cuius tarnen Brutus filiam Ignonem vxorem accepit.Tunc potentes Troianorum ipfum dueem confti-tuuntgt;vndcipfe voluntateBradafij pa-ratisnauibus amp;nbsp;commeatu, cum tota Tröum niultitudine,vti oraculum Dianas eifuafit,in occiduamplagam amp;nbsp;regio cm Aquitanicam nauigauit, deinde oftiaLigeris intrauit:amp;fado incolaru impetu in eos, vt populos peregrinos, prælium commiflum eft.
Sed Brutus vidoria potitus,vnfi du-
gratiam à loco fepulturæ Turoné eter-no nominedicauit.deindè memorora-culi,versus Albion,quç‘nuc Anglia di-citur,nauigauit. ibi neminé prêter Gigantes quofdämreperit, cum hisetiàm pugnauitBrutus3qui exlgnönetres fi-lios genuit, amp;infulam àfe Bruto Bri-tanniam nominauit.deindè poftmultas fabulas Gafredus refert, C.Iulium Cç-farem Britanniam fubiugare volentem, bis fuifle profligatum pet * Calfibellia- ^^’^^j nu Britonum regc,amp;cóm idé rex que- ßc cm Cx-dam Androgeu dueem de Trinouan- far hune y. tiö in Anglia fubiugare vellet, vocauit J^'^^f^’,^’ rurfusfibi in auxilium lulium Cæfarê. vocat.lbidc tum paéfo Cælar Britanniam Roma- s.belj.n. nistributariam reddidit, de hoc tarnen J^rhiobâ-alitèrin commctarijslulij,amp;infra, vbi tibuslegiî. de Juin bellis in Gallia habitis, mentiovt incertum fit,habetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«J;-^
De Britannia a Bruto dida,concor- reâè legal, dant cçteri.Brutûq; tres habuifte filios, Locrium,Albanadü, amp;nbsp;Cambrü,qui jf^5^jj y infulam inter le diuilcrunt.Locrq pars, partes. * Locria eft cognominataAlbanadofe-cunda
-ocr page 184-166 lOH. NAVCIERÏ VOLVMEN PRIMVM cunda portio data,quç ab eodem Albania eftdifta. bæc Scotia nunc dicitur. Cambro vcrô tertio filio, Cambra ob-uenit,quæ nunc Thyle dicitur.
Subiungit idem,Britannia antea AI-biona didam effe.deindè à quodam Anglo potentiffimo rege, Anglia appella-ta eft. led dehoc in fecundo volumine 7.generatione veritatem inuenies.
Quodautéidem fcribit,fub Gregorio Magno Britanniam ad Cbrifti ndê conuerlam3cum*grano falis intelligé-dum:namfubEleutherio papa Lucius rexBitannix ad fidem Chrifti conuer-fusfuit.quotêpore in eadem eriguntur ^8. fedes epifcopales,amp;tres metropoli-tanæ,fcilicetLôdini,Eboraci, amp;nbsp;in vr-be Legionum.vndèdehoc librum Gildas de vidoria Aurelij amp;nbsp;Ambrofij in-fcripfit.Mortuus autem eft Lucius an-noDomini»56.vel(fecundiimalios)cê-tefim070.de quo in fecundo volumine generationey,
Britanni* Primus itaq;rex Britanniæ,vt vult ^S'*’. idem Bergomenfis, Brutus fuit,Aeneæ pronepos, cui fucceffit Locrius fili-us, qui tandem in bello fagitta pereuf-fus occubuit, amp;nbsp;Maddan’nliusfuccel-fit,huic Mempricius vir peffimus Mad-dani filius,poft que fucceffit Embraci-us,qui multas vibcs códidit. genuit autem 25.filios amp;3o.filias,quos omes SyL uio quarto Albanorum regi tranfmifit Albanis in matrimonio iungédas, cum Latini à Sabinis afpernati eflent.
Hic Embracius poft Brutum primus in Gallias claffem perduxit.Brutus aute fecudus eius filius,fexto loco fucceffit, reliqui verb decern amp;nbsp;nouem fratres, Syluioprædiâo auxiliante, Germani-am omnem conquifiêre.pofthucBiu-
*Cae21ejl. turn imperauit*Leil,qui vrbemfui no-minis condidit. Odauüs, Bladud re-gnauit,qui necromantiam primus Anglos docuit,poft quem nonus*Leyr rex eius filius regnauit,qui amp;nbsp;ipfe nónullas coftruxitvrbes,tresq; filias genuit, qui-bus matrimonio copulatis,à duobus ex ipfis generis regno pullus eft.
V erùm régis Galliæ,cui tertia filiam indotatam tradiderat,auxilio in regnu reftitutus eft.ideó indotatam dico,quia cùm pater filias interrogaretjquç illaru
ipfum diligerct,illarcfpondit : quatum habes,tantum vales,amp; tâtum te diligo. Quibus verbis commotus pater, caex-bæredauit,amp;: forores regni bæredes co* ftituit, quarum mariti ilium pofteàrc-gno eiecerunt.Mortuo autem patre,vl-timaearum decimolocoin regno fuc-ceflerat, poft quam fororum filij funt adeptiregnum.
Vnus autem,cuiCunedagius nomc erat, Morgano pulfo, vndecimo loco regnauitjCuius temporibus Roma con-dita eft. Kinellus eius fili’, duodecimus fucceffit, quo regnante, tribus diebus in regno fanguinem pluit. Poft bunC Garganus filius lucceffitjdeindè quar-tufdecimus Syluius, poftquem quin-tufdecimus lago, cuifuccelfit Carmi-narus,poftquem fcptimuldecimusGO-doburcho.* Porrex odauuldecimus, qui fratre fuo interempto, amp;nbsp;Suardo Fracorum rege fr a tris lui auxiliario fu-perato,iple quoquè demum peremptus eft.Regno deinde per mul ta tépora vacante,tandem Monucrius Eliorifis fili-us,regnum pacificèobtinuit,qui etiàm confeftim corona aurea fibi impofita, leges muldicias edidit, amp;nbsp;celeberrimu templum concordiæ ftruxit.
Hic autem duos poft fe reliquit filios Belinum amp;nbsp;Brennü,amp; illi Belinusfuc-
ceffit,legesq; célébrés compofuit.Bren-nus autem natu minor, vir bello ftre-nuus amp;nbsp;libeialiSjNorcbaumbriam vfq; Catbenefiam regionem ingenti virtutc obtinuit.Sedbaudmultó pbftindèpul-fus,adLeginum acceffit, mortuoq; Le-gino, Allobrox rexin regno fucceffit, duda eius filiavxore. Et quonia Allo-brogicomitem ac munificêtilfimumlc exhibuit, ipfi Brennus innumcros ade-mitpopulos,quorum auxilio finitimos regulosdebellans,regnum omnein fu-am redegitpoteftatem.
Qmbus ex fententia geftis,Belinus Bartendüm filium regno præfecit. Bre-nuscum innumerabili multitudine ad nouas quærendas fedes, fiue glorix cu-piditatepelleäus,fiue (vt alij volüt) ad tnteftinabella vitanda,in Italiam cuni tPeçentis hominum millibuslêtranftu* lit,œpi imô circa Eridani oram, vbiln-fubreSpGaliiy^hufci vicini habitabatj left
|
CHRONOGRAPHIAE. fcfcinfundêtes, vrbes nonnullas, pulfis yeteribus colonis, quida habitarut aut inftaurare cœperunt. Brennus itaq; tredecimo Aflueri anno, Olympiade nonagefimafeptima, Italiam vaßans, Romam peruenit, Se-nenlem vrbem in viaprofenibus amp;nbsp;ar-mentis (vt Polycrates refert) extruxit. Deinde vrbem Romam cepitamp; inccn-dit,de quo dicetur latius infra generati-one quinquagefimaquinta, amp;nbsp;de Bruto infra generationeproxima etiam di-citur. De Bruto multi fcribunt,fcd de fe-quentibus regibus Britanmæ veilem Bergomenfem addidiffe fuum autho-rem.Etquomodotacuit Brennum fu-iffeducem Sueuorum,cùm tarnen paulopoft Gotfredum Viterbien adducit, qui in longum refert, Sueuos amp;nbsp;Seno-nes Gallos, Allobroge duce, corum vrbem Romam cepifte,’prout dicetur infra' generatione quinquagefimaquinta? Sed amp;nbsp;quod refert de Suardo' Francorum rege, optarem videre ab aliquo antiquo. Francos ea tempeftate fuif-fe,cùm multi Francorum nomen fub Vakntiniano primo fenbantprimum vfurpatum: de quo tarnen dicaminfe-cundovolumine generatione tredeci-ma. Hæc verô à nobis ex aliq“orum opi-nione dißa funt. Ï’iie.ij. GENERATIO XXXI, ANno àmûdiexordio quatermil-lefimo vigefimofeptimo, in O-Qj. , betkquemBoos exRuth genuit,dctri-bu luda principe, fub Ozi filio Buzi, Iummop0tifice,per lineam Chriftiin-cepit trigefimaprima gencratio,amp;du-rauit annis quinquagintafeptem, fub iudicibus Samfone amp;nbsp;Heli facerdote fi-mul. Hic erat annus tertius Samfonis vltimiiudicis Ifrael, qui iudicauit an-nis viginti, cuius ingentia fada cum Herculis faftis merito comparari pok funt. patrem Manue de tribu Dan ha-^uit,amp;matrem nomine Anani.hi cum prolem non haberet,Deum iugitèr de-prccabantur,vtproie fufeiperent.Qui-bus tandem apparuit angelus Domini, amp;eifdemmaiculura futurum Dei mu-nerçprædixit,qui foret vir optim’,for-Utudine pr^ecipua, inimkorum vltor |
GENERATIO XXXl t^7 acerrimus. Monuitqj vtipGus capillos minimetonderentjOGC alium potu nifi aquam bibere permitterent. Conceptoq; filio gratias agetes, cu-ftodicrunt madata Domini, amp;nbsp;natum, Samfonê vocaucrunt,creuitlt;^; puer ve- Samfon. locitèr,amp;per capillorum retentionem faftuseft robuftißimus. Cuibenedicês Dominus,fpiritöefFuditfuum.fadusq; ^ ^.^^ vir,duxitvxoremexThamnataPalçfti- ** norum ciuitate. quam cum frequenter in domo foceri inuiferet, occurrit ali-quandó vtin via leone interficeret.quo feorsum proiefto,rurfumq; aliquando inde progrediens,inuenit fauum mellis incapiteleonis;exillo comedit, actres fauos puellæ portauit : ibiq; in nuptijs exiftens,trigintaiuuenibus per iocum problemapropofuit,dices ato:promit-tens,u loluerent m leptem diebus qux-ftionem,fingulis daret veftem feu Hola vnam.illislt;^; petentibus vt diceret, ait: De comedente exiuit cibus, amp;nbsp;de forti egrefla eft dulcedo.Iofepbus autemita ponit: Qui cunäadeuorat3cibum (fei« genuit fuauem. Illis autem non valentibus folixre, rogauerunt pueliamjVt ab ipfo folutio-nem perquireret,atq;eis indicarettali-oqulincendemus,inquiunt3 te amp;nbsp;do-mum patris tui. Qu_æ folicitans virum, tandem flendodicebat' Odifti me, ideó • nonexponismihi. Tandem die feptima cum ei molefta nimis efrct,expoluit:qu£ ftatim indicauitciuibusfuis. Circa folis igitur occalum conueni-entes Samlonem,dixerunt ei:Quiddul-cius melk? amp;nbsp;quid fortius leone? Ille indignabudus ait:Niß aräfletis in vitu-1a mea,non inuenifletis propofinonem hanc. irruitlt;^;ineum fpiritus Domini, amp;defcenditin Afcalonem.ibi pereußk trigintaviris, abftulit eorum veftes, amp;nbsp;deditbis iuuenibus qui problema fol-ucrunt. Deinde dimißavxore,perrexit Sc^etc«quot;» amp;nbsp;cepitirecentas vulpes,ad quaru cau- ftac Sifon, das faces alligauit, dimißtq; in Palçfti-norummeffes, easq; omnes fuccendit. propter quodPalæftini eius vxoremamp; parentes cremauerunt, pro quo Palæ- ' ftinos percuffitplagagraui. Etbabita-uit Samfon in Ipclunca petr« Etham.,, quafünloco communito» Tune |
1(58 ÏOH. NAVCLERï VOLVMEN PRIMVM
|
Tune affccnderuntPhiliftxi in ter.» ludic u nbsp;nbsp;’'^’^ luda,quitus dixerutriri luda; S^v uivcftri fumus. cur alfcendiftis aducr-Slim nos^Ojii dixerunt:Datc nobis liga-tum Samfonê.amp; afleenderunt tria mil-lia de luda ad Samfoné,et culpantes cü^ dicebant: Nefcis quódPhiliftxi impe-rat nobis?venimus vt ligemus te, amp;nbsp;tra-damusPhiliftxis. Qui ait: luratc nè me occidatis.5ciurauerütci,amp; permifit fc ligari.ipfoq- duobus nouis funibusad-duólo,Philiftxi vociferabatur prç gau-dio.Tuncirruitlpiritus' Dniin eum,amp; dilToluta funtvinCulavt filumlini. tol Sifon eed- lensq; madibulam alini, interfecit mil-ditmillcvi- 1c Yiros,a!ijs in fuga verbs. Et fitirecœ* pit ad mortem,amp; elamauit ad Dominu, 4amp; aperuitDominus dentem molarem in maxilla, quaiamabiecerat, amp;egrcf-fafuntaqux largiffimx. quibus nau-ftis, vires recepit. Earn ob rem voeâtum eft loci illius nomé, fons inuocantis de maxilla,in diem bodiernum.Quod me-morabile faólum,cum aliarum genti-um,qua:cunque fintillç,faâ:is minime compararivolumus. Quid eft enim tam ftultum,quidvetamineptum, quamvt diuino fpiritu afflatum hominem, cen-feamusinferiorem eo,quirudi tantum mplevtitur? Cumq; non timeretPhiliftços,abijt ludic.ié. magna cum fidutia in Gazam Philiftç-orum oppidum, vbi mulierem quadam meretricem conlpexit,adquam mgrei-fus eft,atq; aliquantilpèr moratus cum ea.réddiderat enim illam fibi familiari-Orem. Qupdeum refciuiffent Palxfti-ni,pofuerunt euftodes in porta ciuita-tis, vt obferuaretur quam diligentiffi-mèjnèeuaderet:eratenim,exiensmanè, occidendus. Samfon vero media node furgens,ambas fores comprçhédit cum poftibus amp;nbsp;fera,amp; irt humeris fuis por-tauitin verticemmontis» i jurai Dalila. Pofthxc amauit Dalilant,quæ «rat in monte Soreth, amp;nbsp;venerunt ad earn quinq;fatrapæ Philiftinorum, dicert-tes: Difce abeoin quo habeatvires, vt polftmuseum affligere vindum,amp;da- *milleamp; bimus tibi finguli*mille centum argen-tétumargî- teorum.Etblandita eftDalila Samlóni: Qin relpondit ei in dolo:Si lêptem ner-uiceis funibus nouis amp;nbsp;adhuc humétii- |
busligatus fucro, cro ficut exteriho-^ mines.Qux pofteà dormientem ebrium hoc modo ligauit, amp;nbsp;cum introcurre-rent Philiftæi, iplê rupit vincula quält ftupam. Idipfumfadum eft amp;nbsp;fecundo de lep tem nouis funibus. tertio petenti mulieri dixit:Si leptem crines capitis lui clauoilligarcntur, loluerefe non pof- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ lc.Cumlt;^ue ipla crines feptem circunli- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i gatos licio amp;nbsp;clauum bis circunligatu * terre infixiflet,excitatus Samfon,extra-xit clauum cum crinibusamp;licio. Tandem vbi multiim molefta effet ei ^^fr| Dahla,amp; deficeret anima eius ad mor-titudm'quot; tem,apcruit ei veritatem,dicens;Naza-rxuslüm ab vtero matris: ft ralum fue-rit caput meum,recedet à me fortitudo. Tune Dalila vocauitlatrapas cum pecunia,amp; dormirefeciteu fuper genua, amp;pertonforem rafit crines, amp;Domi- , nus receftit ah eo.Tunc compræhendc-tes eum Philiftxijcruerunt oculos eius, amp;circunduxerunt cum per terram, amp;nbsp;nbsp;nbsp;^' apud Gazam claufum in carcere mole-re eum fecerut, quafi feruili opcre eum affligentcs:amp;lècundijm Hebrços,con-cumbere cum fecerut cum mulicribus, vt ex eo haberent pueros. Procedente autem tempore,cum ca-pillinafciinciperent,in publica folen-nitateingreffi funt principes phanum, t vtimmolarent Dagondeoluo.Cumi^; Ixtarentur conuiuantes, addudus eft Samfon illudendus.ftans itaq; inter du-as colunas,quibus innitebatur domüs, ait pucro dudori: Sine me puer,vt tan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ gam has columnas, amp;nbsp;paulùm requi-efeam.amp;appræhédensvtraq; columnä , manibus,ait:Moriatur anima mea cum Philiftijm.amp; coneuffis columnis, ceci-dit domus luper omnes,et multo plures interfecit moriens quam viuus.periêrut enim prêter conuiuas circiter tria mil-liavtriufq;lexüs,qui ludétem cxpeda-batdetedo.tulitq; eü vniuerla cogha-tio eius,amp;lèpeliêrunteum in fepulcro patns fui. Cuius obitum D. Augufti-nus iTiI.de Ciui.Dci,cap.26.exculat,di-cens quod quodam familiari cófdiolpi-ritulïandiidfadum fucrit» Ruth Moabitidts hiftoria fubSam-Ruthi-fone indicé fuilfe à multis crcditur,quç viiu nomme Maalon,genere Iud«um, ex t fi 1 tl gt;, 1 |
|
CHRONOGRAPHIAE» «BçWelîcm natumjacccpitmaritum. Cuius viri pater ElimeIech,materNoe-miifjui famem terrç ferre non valentes, in terram Moabitarum cum duobus fi-lijsfuismigraucre. ibique dum cunäa cifdem bene proccdcrct^flijs fuis Moa-bitidasdederevxores,vni fcilicet Che-Huth. lion 0rpham,amp; MaaJon Ruth. Tranfadis deinde i7.annis,ElimeIcch amp;eius duo filij mortui funt.Nocmi au-tem amarè ferens infortunium, in ter-j^ijjj^ nbsp;nbsp;nbsp;ram luda regredt ftatuit.tadem vna nu-'*’ nbsp;ru remanente,' Ruth ipfa cum focru in ludçam perrexit. Cumquein Bethleem ingrcffae fuirent. Boos Elimelech co-gnatus fufeepit eas in domum fuam. p-^’«I‘hamp;4, Cedentedeinde tempore, Ruth in agris Boos {picas Iblùm pro fe amp;nbsp;focru poft melfores collegit,quarèBoosde indu-ftria mefforibus permilit {picas multas inagrorelinquere. Etcum etiam didi-cilfct, Ruth vxorem fuilfe cognati fui defundi,amp;ipfe ftnè vxore effet, fecun-dumlegéMoiftsduxit.quo fado, poft annum peperitei ftli typ,quem vocaue-Ohethm. runt Obeth, eo quódin eius fcnedute nafeeretur.indè amp;nbsp;ipfe Obeth genuit lelfe pattern Dauid. PjU ANNO 4048, ab exordio mundi, Triflatio fa poft Samfonem iudicauit Ifrael Heli fa-terdotij. cerdos. Et tranflato facerdotioafilijs Eleazar^qui fuerunt Phinees, Abiezer, Buzi, Ozi,hic primus de filijs Ithamar accepit facerdotiu.rexit populum Domini quadraginta annis. Hdtina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^empöre hoc fuit vir vnus de Rama-tha, Helcana nomine, Effrateus, Le-uita I9.à Leui.non enim fuit Aaronita, fedElfratçuSjideft, Bethleemita. Hic habuitduas vxores,Annam amp;nbsp;Phenen-nam.Anna erat pulchra, féd fterilis : amp;nbsp;affeendebat vir ille tribus ftatutis die-bus,fecundum legem, in Silo ad ado-randum. Erant in Silo duo filij Heli Ophni amp;nbsp;Phinees facerdotes. amp;nbsp;cum immolaflet Helcana, dedit Phenennæ amp;^ filijs eius duplicê partem, Annç pattern vnam.-quæ triftiserat pro ftcrilita-te,amp; non fumebat cibum, fed ad fores -, nbsp;nbsp;nbsp;1 ^^fi'^^nacuh egtc{Ta,orabat, vbi fedebat Hell ad poftes, flensque votura vouit Ml« oro. AnnaDomino;Sidedcris,inquit,mihi lexum virilem, dabo cum tibi nazarç- |
GENERATIO XXXI. i6gt; um omnibus diebus vitæ fuæ. Heli çfti-matts earn temulentam,aitfDigercpau-lifpèt vinu quo mades. Qn.æ refpondit; Nequaguam Domine, led mulier infe-lix ego fum.ora pro ancillâ tua. Intelli-gcns Heli ftcrilem, ait : Det tibi D E-V S Petitionen! tuam. Vndè mullet quafi fecura, abijtgaudens,nec dubi-tans. Etfadum eft vtpareretfilium.voca-uitque nomen eius Samuel, ideft,po-5**’‘“*.lquot;*' ftulatioDei.necalïcenditcumvitofuo “ in Silo,donèc abladaretftlium. Abla-datum autem, duxit in Silo cum vitu-lis tribus amp;modijsfarinae tribus. Et in-telligunt quidam abladatüm à lade pueritiae,qu£E eftin XII. anno. Vndè ftatim fequitur; Puer autem erat mini,-fter in confpedu Domini.Et offetens, dixitHeli: Viuatanimatua Domine, En filius pro quo oraui.Ab eo tempore miniftrabat Samuel ante Heli, amp;nbsp;dicit _ nbsp;nbsp;nbsp;. lofephus Samuelem anno X11. pro- Jhett^* phetäffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i.Reg.i. Porró filij Heli defraudabant immo-lata.Samuel autem miniftrabat, accin-dus Ephodlineo, non facerdotali, fed prophetico,amp; tunicam afferebat ei mater ftngulis annis, qux habuit poftea très filios amp;nbsp;duas filias. Heli autem erat fenex valdè,amp; audiuit peccata ftlorum, qui dormicbant cum mulieribus excu-bantibus ad oftium tabernacub, amp;nbsp;eas quæ vénérant ad purificadum, pollue-bant. Vndè amp;nbsp;pater dixit eis;Cur tranfl gredi facitis populum Dommi^tepideq; arguebateos. Venit autem vir Dei ad Heli,amp; ait:Loquutus fum vt domus partis tui miniftraret mihi in çternum.ab-ftt hoc à me,fed honorificantes me glo-rificabo,amp; contemnentes abijciam.Ec-cè prçcidam brachium domus patris tui,id eft,auferam fâcerdotiû, pro quo debebatur ei armus dexter,amp; vidcbis æ-mulum tuum in templo. Qupd fadum eft in diebus Salomonis,cùm Sadoc, qui fuit de Eleazar, fadus eft facet-dos,abiedo Abiathar:amp;in diebus illis erat fermo Domini preciofus, id eft, rarus. Vna autem die Heli iacebat inledo, i.Reg-J' oculiq; eius caligauerat.Samuel autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 dormjebatin templo Domini iuxta ta- ^u^tèr. P bernai |
170 lOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM
|
bcrnacuîum,cum Héli. vndc cùm vo-'®’^' nbsp;nbsp;caffet eum Dominus,cucurrit ad Heli, dicens: Vocafti me?Et ait Heli:Non vo-caui te.reucrtere,amp; dormi. Et factum cftfecudofimilitèr. Nondumenim Samuel habebat conlùetudinem audiendi Dominum.Cumque vocaffet eum Do-minus tertio,iterùm abijt ad Heli,'qui intcllexit quod rocâlïet eum Dominus, amp;nbsp;ait:Si deincèps vocauerit te,dices;Lo quere Domine^quia audit feruus tuus. Cumq; voeâffet eum rursùs Dominus, a.it:Loqucre Domine, amp;nbsp;indicauit ea-dcm,quæ priùspcr augelum annuncia-lafueruntHeli. Videtur lof^bus Ycllc, Dominum ideotertio vocâlïe Samuelem, vtpræfî-guraret très ipfius dignitates futuras. Fuit enim ^repliera,faélus eft amp;iudex, obtulit eriam quali facerdos.Manè ad-iurauitHeli Samuelem, vt indicaretei vniuerfum fermonem.Et ait:Dominus dixit,eccè ego faciam verbum in Ifrael, quod quicunque audiêrit,tinnicnt arn-bae aures eius:Iudicaturusfumdömum Heli propter iniquitatcm j eô quod nouerai indigne agerelilios luos, amp;nbsp;non corripuiteos.EtiUerelpondit ; Dominus eftjquodbonum eft in oculis luis, faeiat.Creuit autem Samuel,amp;cogno-uit vniuerfus IlraeI,quód fidelis Domini prophetaciret.amp; côlùluit eum omis populus. Crd« po- EtfadumeftjCoueneru'ntPbiliftijm pulilfrael. inpugnain Aphec. Ilrael quoq; egrcf-|.R.«8' 4quot; ßjj eftin prçlium iuxta lapidem, adiu-torij pofteà diûum. Viftus eft populus Ifrael,amp; ceciderûtdeeo quali quatuor millia virorum, amp;nbsp;dixerunt leniores: AfFeramus de Silo arcam Domini.amp;tu-leruntarcam,amp; iuerunt eum ea duo fi-lijHeli.Namamp;Phinees iam fungeba-tur officio patris fui,amp; acceperant ma-datum ab Heli,nè forte redirent ad eum fine arca.Timuerunt autem Philiftijm, amp;nbsp;acriùs pugnauerunt. fugitq; Ilrael, amp;cçfafuntex eo triginta millia pedi-tum,amp; area Domini capta eft,amp; duo fi-lij Heli mortui lunt. Cucurrit autem puer Beniamita ex acie, amp;nbsp;indicauit in Silo quod faâum fuit. Heli autem ledebat contra nam quæducebatadcaftra,aufcultans. iam |
enim cçtus erat faâus:qui audita Ära-? jy ge populi amp;nbsp;morte fiîiorum, morte ‘i», quicuit;Cùm enim audîlfet arcatti Do mini captam,ccciditretroriùm : amp;nbsp;fra-dis ceruicibus,expirauit.Nurus autem eius,vxor Pbinees,prçgnans erat,amp;prÇ dolore incuruauit fe, amp;nbsp;peperit filium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j lèptem menfium, vtdicit lofepbus, amp;nbsp;vocauit eum * Ichabod,id eft,ingloriu, dicens: Tranllata eft gloria Domini de* ^^ Ifrael.Porto Heli iudicauit Ilrael qua-draginta annis. Septuaginta interpre-tesuicunt, viginti. amp;poteft dici,quôd poftSamfonem fluxerunt anni viginti fine indicé, qui aggiegati fiant annis Heli. Anno vigefimoHeli facerdotis, SyLcylui'?-’ uius Pofthumus,Acnex ex Lauinia fi-1“®* nbsp;nbsp;‘ lius,tertius Latinorum rex, poft Afca-nium fratrem regnare cœpit. Hic dici-turbabuifte filium,Brutum didum, cX nepte Lauinia matris lùæ fufeeptum, qua'cum puerum pareret, interijt. de bocluprà nonnuUa diximus. Latiora erunt nee in poftenoribus. Zeulippo vltimo Sicyoniorum regc^Re^”!-^ nono amp;nbsp;vigefimo principatus Heli an- ®“'l^ nofinèliberismortuo,rcgni finis fuit, quoddurauitper annos 959. fub regibus i6.tefteAuguftino XVIII. librodc CiuitateDcijCapite vndeuigefimo. GENERATIO XXXIÏ. ANno 4.087.1 mudi exordiojnleC fefilio Obeth,patreDauiddetri'- ij bu Iuda,fub Achitob filioPhinees lum- Acl^^ ; mofacerdote,perlineamChrifti trige-“’ fimafi;cundaincepitgeneratio,durauit ’s annis quadraginta. Hoe anno Samuel fandilumus propbeta Domini,Hcbrç-orum facerdos,amp; iudex poft Heli, po-pulum rexitvfqj ad regem Saul. ipfeem regnumrenouauit,amp;binos de gête fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, in reges vnxit.Heli amp;nbsp;Sauli qua fibi fu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tura mala clfcnt,prçdixit.Scriplît ctiàm vt Ifidorus lèxto etymologiarum libro Tefert,Iudicum amp;Rutb bbros,ac primfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Regumedidit. Samuel amp;nbsp;Saulprçfuc-runt annis quadraginta. Slib eo amp;nbsp;poft morte Heli,Pbiliftçi ^ ^^ arcam Domini quam Ilraeli abftulerxt, in Azotoftatu erunt iuxta Dagon co-rum, amp;nbsp;diluculo inuenerunt Dagon pro- |
|
CHRONOGRAPHIAE. Axotij plu niuntur. ’•Reg. 6i Areaidora- P’’®^^t«m in terra ante arcam Squall luriDagó. adorantcm,amp;reftituerüt. Rurlum ma-* ne fequenti inucnci’untDago proftra-gt; tum,caputvcróamp; manus eius ablciffæ iacueruntfuperlimen. propter hoc amp;nbsp;hodiè nullus ingrcdics tcmpluin Azo-tOjCalcatfuperlimen. amp;nbsp;aggrauataeft manus Domini fuperAzotios, amp;nbsp;per-eufliteosinfeerctiori parte natium,amp; computrefcebant prorriinentes extales eorum : amp;nbsp;mures egredientes de agrisj corrodebant extales eorum, id eft, inte-ftina. Qu,i, fatrapisvocatis,confulue-runt: QùidfâciemusdeàrcaîQuidixe-runt : Circunducatur. led ex hoc nihil remittebatur de plaga, amp;fecerunthbi fedespelliceas. Conuenierites auté principes quinq-vrbium,tralt;ftabant quid faciendu effet, dubitantes num eftet propter arcam. Dixerunt autem facerdotes amp;nbsp;diuini: Remittite arcam,fed non vacuam,repo-nit ein caplellam iuxta arcam quinque anos aureos,amp; quinque mures aureos, pro numero ciuitatum quæ pereuffæ lunt.Iolephus dicit quinquelimulacra hominum aurea. amp;nbsp;ponetis arcam lup plauftrum nouum,amp; coniungctis duas vaccasfoetas, quibus non eftimpofitu iugum,amp; vitulos earum recludetis do-ini:amp; fi redo itinere affeendant contra Bethfamitas populum ludaicum, Dominus eorum nobis id grande malum fecit,Quaque nos ifta pefte puniuit : verum fiidnó accident,cafualio affedos nosiudicemus. em.amp; Reftituitar ' ^^‘^ confilio obedientesAzotij,ar-caHebras'^^’^l^oæini vaccarum foctarum iugo imponunt,easquc educunt. Ibant autê , -j vaccæ mugientesin diredum, non déclinantes nee ad dextram ne que ad fi-niftram,perviam quæ ducit Bethlames: amp;hçc eft vna facerdotalium ciuitatum in tribu Beniamin. Porro Bethfamitæ metebanttriticum, amp;nbsp;venit plauftrum in agrum lofuç, amp;nbsp;ftetit ibi, amp;nbsp;polue-runt arcam capfellam quæ erat iuxta earn, amp;nbsp;con-ciderunt Leuitx ligna plauftn, amp;vaC-«tei tut? Caipofueruntluper eainholocauftum «iijijijori Domino, Tune pereuffi funt de Beth- lamius LXX.virijamp;quinquagintamil-Ijaplcbisjco quod vidiffent arcam nu- |
GENERATIO XXXIL dam,cùm no effent facerdotes.Sed quç.« ritMagifter,cur nonfunt mortui Phi-liftçi,apud quos manfit fcilicetin Azo-to,amp; pofteà in Afcalóeper feptem * an-nos?poteftdici quódnon peccauerunt videndo, quibus non erat prohibitum vider e. »71 Translaüo arcs. Tiïnentes autem Bethfamite qui erat de terra luda,milerut ad viros Cariath-iarim,vtreducerent ad fe arcamjqui ab-duxerunt earn, amp;nbsp;collocauerunt in do-mum Aminadab Leuitæ iuftiffimi, qui tReg-Z* eiuscuramgelfitperXX.annos. Poftea Samuel tranftulit earn in Malpha. indè in Galgalam per eundem Samuelem amp;nbsp;Saulemregcm,poftmodùmà Dauid in domum Naboth,indè inSion,vltimoq; aSalomónèin templum. deniq-incen-ló templo à Chaldçis, Hieremias pro-pheta ablcondit eam.ferturpoftea Ro-mamperduda. Haric arcam Moifes in deferto fieri primum fecit. Sarnuel videns populi fidutiam iri Domirio,ait:Affcendamusin Malpha, vt orem pro vobis. amp;nbsp;in Malpha effudit aquam coram Domino,in qua maledi-dacongefta erant, quamnidololatra bibebatj labia eius adhçrebantinlepa-rabilitèr. amp;nbsp;docuit eos ibidem Samuel iudicia Dei.quidam afferunt idolu pul-ueriffatum dediffe in aqua. Audiêrunt autem Phihftijm congregatum Ifrael effêinermeminMalpha,armatique aff fcenderuntaduersus eos. TuncIfi’ael dixit ad Samuel: Clama pro nobis ad Dominum. amp;obtulit Samuelladentem agnu in holocauftum. amp;dumcla-maret ad Dominum, initum eftprçliu, amp;nbsp;intonuit Dominus fragore magno,. amp;nbsp;Philiftei in fugam verfi,cçfi funt a fi- ^^'*.®'^® lijs lirael vlq; ad terminos terrç lug. tu-litque Samuel lapidem, amp;nbsp;poiuit cum in terminis,amp; vocauit nomen loei illi-us,Lapis adiutorij.nec intrabantvltri Philiftijm in Ilrael, donee viueret Samuel. lüdicauititaque populum in Bethel amp;nbsp;Galgala amp;nbsp;Malpnat, circumiens per fingulos annos, amp;reuertebaturin Ra-jnathaïamp;affeendebatineas Samuel vi= cilsim in tribus folennitatibus, amp;nbsp;iudi-cabat populum. alijs diebus affeende-bat au cum populus in Ramatha ad p 2 iudi- |
v» lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
iiidtCandufn. Cùm autcm fenuiffet Sa-tHueljpofuit fflios fuos lohel amp;nbsp;Abiam, in Bethel alterum,in Berfabee reliquü, vt ibi fedenteSj iudicatent populum. Qm declinauerunt poft auaritiam, amp; P-ftirur rtx Quod non ferens populus, dixit ad aSamuele. Samuelem;Da nobis regem, vt iudicet nos^ftcut cçteræ genres habent. quod grauitèrtulit Samuel, propter infitam iibiiuftitiam, amp;nbsp;odium regij domina-tus, Cumqueconfuluiffet Dominum, ait ei Dominus: Audi voce po^uli, nee te tantum abiecerut, fed me, ne regnem fuper eos, V eruntamen dic eisius-regis. Et ait Samuel ad populum; Hoe erit iu s regiSjFilios veftros faciet fibifcruos fu-os,equites amp;nbsp;prçcurfores, agricolas amp;nbsp;fabros arm or um: filias veftras faciet vn-guentarias,panificaSjfocarias amp;nbsp;mola-rias;feruos veftros amp;ancillas Óciumen-ta ponet in opcre fuo,optimaque veftra dabit feruis fuis,amp; vos eritis ei ferui. Et aitpopulus: Nonaudiemuste,fed erit rex nobis,amp;pugnabitante nos. Et ait Samuehlte ad propria, opportune vos vocabo. •R‘g-9« Ererat vir deBeniamin,nomine Cis^ de ftirpelemini, cuius erat filius Sauf non erat vir melior illo in Ifi-ael.cumlt;^j fierijftent afinæ. Cis dixit ad filiu: Tol-e puerum vnum, amp;nbsp;quçre ahnas, amp;nbsp;quumpertvâfijftent per monté Ephraim,terram Salifæ amp;nbsp;Beniamin, amp;nbsp;non inueniftent, veneruntinterramSuph, qui fuit proauus Sàmuelis, amp;nbsp;ait Saul ad puerum; Reuertamur,nè pater meus folicitus fit pro nobis. Cui puer:In hat ciuitate eft vir D E I,qüi abfque ambi-Êaitateloquitur. interrogemus eum. tait Saul: Quid feremus ad eum? Er-rabatjaitlolêphus, putans prophetam accipere munera. Cui puer; Habeo in manumeaquartam pattern ftateris argen«.amp; afteenderunt in Ramatha, amp;nbsp;dixeruntpuellis egrediétibus ad aquas: Nun quid efthicVidens? Qua; refpon-derunt.'Efthîc hodiè facrificaturus in excelló. Cumque ambularent in vrbisme-dio,apparuit eis Samuel,cui pridiè dixit Dominus: Cras hac horamittam ad te virum de Beniamin,quem inunges fu |
per populum meum. Cumque Samuel adfpexit Saul,dixit ei Dominus ; Eccè vir.amp;aitadSaul:Egofum Videns. af* fcendevtcomedas mecum. eras dimit-tamte,amp;quæ quçris, indicabotibi.de afinis non fis folicitus, quia inuentas funt.Afteenderunt in excelfum. cumq-recumberent in triclinio, dedit ei Samuel locum in capite XXX. virorum qui fuerant inuitati, amp;nbsp;pofuit ante eum arm urn, quafi pattern regalem, quem de induftria feruauerat ei.Cumq; manè furtexiftent amp;nbsp;egrefli eftent ciui-tatem,dixit Samuel;Antecedatpuer,amp; tu fubfifte,vt indicem tibi verbum Do- Tulit autem lenticulam olei,amp; effügt; dit fuper caput cius, amp;nbsp;ofculatus eft eu, j.R«?'’' amp;nbsp;ait; Vnxit tein principem Deus fu- X*?* per h^reditatem fuam;amp;hoc tibi fignu, cumrecefterisà me, inuenies duos vi-ros iuxta fepulcrum Rachel, quidicent quodinuentæifuntafinæ. cumq; veneris ad quercum Thabor,inueniét te tres | viri;vnusportanstres hœdos, aliustres tortaspanis, amp;alius lagena vim, amp;ac-cipies de manu corum duos panes : poft hçc venies ad locum, qui dicitur ftatio Philiftinorum,amp;habebis obuium cu-neu m prophetarum,defcendentium de coUeDomini,pfallentium inftrumétis amp;pl-ophetantium,amp; infiliet in te fpiri-tus Domini,amp;prophetabis cum eis. Et nota quod Samuel primo inftituit ^^ conuentusiieligioforum, iugitcrpial-lentium Domino,amp; dicebatur conué-tus eorum, Cunens; amp;prophetabanf, ideft,iugitèrDeumlaudabant, amp;fortc aliqui veiè prophetabat. Et addidit Samuel: Cùm videris hoc fignum, feias quod Dominus tecum eft. defcendas phe»’’*' ante me in Galgala, amp;nbsp;ego aftcenda ad te,vt offeras oblationem 7.diebus.in co-fecratione enim régis amp;nbsp;facerdotis tot dies erant. amp;nbsp;addidit:Expeda hic donee veniam adte,amp;oftendamtibi quid facias. Cumque veniffet Saul ad cuneuni prophetarum, prophetauit cum eis. amp;nbsp;admirantes qui nouerät eum,dixerunr Nunquid eft Saul inter ^phetas amp;Ci$ Saul lt;’''’ pater^quafi dicerentjCum non fit de go- pt^f**’* nereprophetarû. Exindè verfum eftin proueiEiu,Num amp;nbsp;Saul inter uphetasf ' Et |
|
CHROî^OGRAPHIAE. Etintramp;uitad'Ncrpatruum fuum.qui cùmquçfiuiffetabeodcverbo Samue» iiSjdeveiboregnitacuitj amp;nbsp;cetera in-dicauit. Vocauit autcm Samuel populum in Malpha,amp; ait: State coram Domino5amp; faciemus fortes per tribus amp;nbsp;familias amp;nbsp;cap.ita.amp;inuenitlors tribu Beniamin, amp;nbsp;defcendit vfque ad Saul filium Cis. Sciens autem Saul quód quçreretur,la-tuitquafi nolens fufcipere principatu. quem inuentum,ftatuerunt in medio populi,amp; fuit altior vniucrfis ab hume-ro amp;furfum.Et ait Samuel,Eccè quern elegit Dominus, non eft ei fimilis in omni populo,amp; clamauit omnis populus,Viuatrex.Etfcripfit Samuel legem regni amp;nbsp;legit,vniu eria audiente rege amp;nbsp;populo, amp;nbsp;repofuit libellum in taber-naculo, quod erat adhuc in Malpha cum altari, amp;nbsp;rediêrunt ad propria. Saulabijtin domum luam, nOnnullis comitatusin Gabaa. quidam veró de-fpexerunt eum,quod ipfe diftimulabat. , nbsp;Fadum eft autem, quad poft men- fem Naas Ammonites oblcditlabes Ga-laad.cumq; pétillent obfelîî fœdus, ait.* In hoc fenam vobifcum paâum, id eft, f(jedus,vt eruam omnibus vobis oculos dextros.Eis enim quos hello capiebat, eruit oculos.Et relpondent ei: Concede nobis leptem dies, amp;nbsp;mittemus in omnesterminoslfi'ael, amp;nbsp;ft nonfucrit nobis defcnfor,egredicmur ad te.Vene-runtautemnuncijinGabaa Saulis, amp;nbsp;cum nuncialfent hoc, fteuit populus, amp;nbsp;Saul veniebat de agro fequens boues, amp;promiftt labitis tertia die auxilium, amp;iuiritaliquos corum pro ducatu iti-nerisfuftinere,amp; diuinitùs infpiratuS, concidit bouem vttunque in frufta, amp;comminatuseft in omnes terminos Iftael,dicens;Qui no exiueritpoft Sau-Icm amp;nbsp;Samuelem,ftc fietbobus eius. Et egrefli funt omnes quaft vir vnus trecenta millia virorum. amp;nbsp;conftituit Saul populu in très partes, amp;nbsp;ingrelfus eft caftra in vigilia matutina,amp; percuf-ftt Ammon plaga grandi, amp;nbsp;ait populus ad Samuelem : Quis eft qui dixit, non regnabit Saul fuper nos? date eum . vtinterficiatur.Etait Saul: No interfi-cietur quifquâhodiè, quia fecit Domi- |
GENERAT! O XXXII. 175 nus falutem in Ifrael.amp; ait Samuel.*Ea-mus in Galgala, amp;nbsp;innouemus ibi regnum,amp; vnxerut Saul fecundo in Gal-vn^io San. gala.Et ait Samuel ad populum : Ecce lis fecunda. rex graditur ante vos, me abieciftis amp;nbsp;Dominum.amp;hoc vobis ftgnum, quod dedit Dominus vobis regem in ira. eccè melftstriticea efthodiè,inuocabo Dominum, amp;nbsp;dabit tonitrua grandinesq;. fadum eft ftatim contra naturam terras illius.Et populus timens,ait .* Ora pro feruistuis. addidimus enim malum vt peteremus nobis regem.amp;Samuel,Pec-caftis,nolite deincèps recedere à Domino, amp;nbsp;viuetis: alioqul peribitis vOs amp;nbsp;rexvefter. Saulludçorum rex de tribu Benia-Saul vnà cû min,duodecimo facerdotij Samuel an- Samuele p-no-inreaem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4°« aiinis. vir bonus erat,Deoóue diledus, qui im-perio fufeepto,duobus primis annis populum optime rexit. at poft duos an-nos,magnanimitatis quæ regibus pro dignitatis cumulo maxime conuenit, expers fadus,Dei mandata contemnés, exregetyranus amp;fubditorum oppref-lóreuafit. *■ Elegit ftbi tria millia in Ifrael,amp; erat duo millia cum coin Machmas amp;nbsp;in Bethel.Mille autem cum lonatha ftlio deleda in Gabaa B eniamin,vbi percul-ftt lonathas ftationem Phihftinorum lonathrvi. locum munitum, in quo pofuerunt'^®“** —a cuftodes tanquàm dominantes in If-rael. Et tunc erexitfelfrael aduerlus Phi-liftqm.quo audito, Philiftçi Cogregati funt ad pugnandum contra llrael tri-ginta millia*curruu,amp; fex millia equi-tum,amp; vulgus innumerabiIe.Et affeen-dens Saul in Galgala, conuocauit po-pulum,amp; Samuelem ad confulendum Dominum. At cum expedarct Samuelem leptem diebus iuxta condidum, dilapfus eft ab eo populus, amp;nbsp;timens, abfcondit fe in Ipeluncis amp;nbsp;antris. Quidam præ timoré credunt defeendilfein caftraPhiliftijm ad obfequendum eis. Cumque vidiffet Saul moram fibi efte danofam,feptimo die obtulit holocau-fta amp;nbsp;paciftca.cumq; cóplêftet, eccè Samuel veniebat,amp; arguens Saulem,ait: Quid fecifti? relpondit Saul; Populus p 3 fubter- |
|
rOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 174 Obl»tïo ' ^^t®rf“|?*c^^^gt; amp;nbsp;t^ ®®” ven eras iuxta S»ulifc placitos dicSjtimui nè hoftes afTcende-Tent ad nos prins quam placarcm facie Domini,amp; neceflitate compulius, ob-tuli Domino. Videtur Saulpeccâflejquodfinè Samuele obtulitholocauftû Domino ad confulendum.vndc quidam dicuntfe-ptemdics, quoamp;dixcrat Samuel, no elfe cxpeôationis,fedoblationuminconfc-crationer^gum, amp;nbsp;dicunt, nun quam fine co ede offerendum ad confulen-dum Dominum.vel dici poteft,Samuc-lem Gc mandaflê,vt cùm vellet Saul immolate ad conlülendum Dominum,ci-taretmfum,vt oftenderet ei quæ fadu-rus cnct,amp;poftcitationem,Gmorafa-ceTet,expeéïaret eum fepté diebus: Saul veródiemcitarióis annumerauit in bis feptem, amp;non expedauiteumniGfêx diebus. Et addidit Samuel: Nequaquä regnum tuum vitra Gonfurget,fed quç-Euit Dominus Gbi virum iuxta cor fu-um,vtrcgatpopulum eius. 1 Keg,lp nbsp;nbsp;nbsp;Abijt Samuel in Gabaa Beniamin,amp; cgreflus eft Saul cum populo obuiam Philiftçis,ncc erant cum eo niG fexcen-tiviri,amp;IonathasGlius eius. Porrófa-ber ferrarius non eratinlffael: cauerat enim Philiftei,nè facerent Hebrei gla-dium autlanceam, amp;defcédebat Idael ad Philiftijm,vt exacuerent acics omni-A merum umferramentorum vlqj ad Gimulum. defeâus. Cumque venident dies prçbj, non eft inuétus enGs vel lancea in manu totius populi,exceptoenfe Saul amp;nbsp;lonathæ, amp;nbsp;récit arcam Domini afferri in caftra, amp;nbsp;Aebias Gli® Achitob fratris Icaboth, portabat Ephod. Acciditautem vt quadam die exiret :.R.eg.i4. J^jj^^^j^j^j ^.^^ armigero fuo,vt expolia-ret ftationem Philiftinorum, patrefuo ignorante,amp; tranGrc voluit per vallem pruptafcopulisprominentibus in mo-dumdenuum.Etait lonathas ad pue-rum; Cùm apparuerimus cjs,amp;dixe-rint, mancte,ftemus: quód G dixerint, afleendite ad nos, adcendamus, quia tradiditeos Dominus in man® noftras. Cumque dixident Philiftçi,adcenditc: . adcendételonath3,reptanteq;manibus ^«x^****** ^ pcdibus,amp;armigero eius pofteum, exteiTuiteosDominus antelonatbam, |
amp; per cud t lonathas cum pucro,excï^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i, vigintiviros in media parte iugeri, amp;nbsp;j conturbata funt caftra,amp;diffugiebant mutuófeperimentes, amp;nbsp;indicauerunt fpeculatores fugam hoftiu Sauli. Que- Pgt;lçftln»t^' ftuit,amp;inucnitlonatbam abefle,amp;ait “'**’« ■ ad Acbiam ; Applica arcam Domini. j confulto Domino,exclamauit Saul, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 cumpopulo cœpit perfequi fugientes. Sedamp;Hebrçi quitranGêruntad caftra Philiftijm,reuerG funt cum Saul, eun-tesinprçliumjamp; erant iam quaGdecera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j millia.vidensque Saul moramdamno- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| fam, G comederet populus, adiurauit eum,dicens: Malediótus qui comederit panem vfque ad vefperam, donèc vl-cifcar de inimicis meis. Cumlt;^uetranfidet populus pcrfal-tum,apparuit mel fluens,’amp; nullus co-mcditexeo.Ionathas veroqui non au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' diérat maledidum patris,tinxit virgam in fauo, amp;nbsp;cùm guftadet, illuminati funtoculi eius, Cumque indicadet ei quidam maledidum paths lub pœna mortis, cedauit. in vefjieraveró populus feflus nimis amp;nbsp;famelicus pecora ma-dauit,amp;comeditcum fanguine,ideft, coxit antcqua fanguis benèdeludaflet vel dilueretur.Et ait Saul populo,Pec-caftis:amp;mandauitvtin conipedu crus pecudes laniarent.Tuncprimùm çdiG-cauit Saul altare Domino. Cumque nodeirrucre vellet fuperhoftes, aitfa-cerdoti: Confulamus Dominum, fed confùlenti non relpondit Dominus.Et ait Saul; Taciturnitas,eftlatentispec-caticaufa.perviuentemDominum,eti-àm G lonathas Gt, morietur. amp;nbsp;ftatuit populum in parte vna, amp;nbsp;fc amp;nbsp;lonatha in parte altera,amp;cecidit fors fuper lo-natbam.Et ait Saul; Quid fecifti ? Cui lonathas: Nil mihi confeius fum, niG quod hert nefcius mel comedi poftma-ledidum.Et ait Saul;Morieris lonatha, quia niG hoe fecero,bçc addat mihi DO-minus.Etaitpopulus; Ergo nelona-thasmorietur,quifecitfaïutemin Ifra- | el? ViuitDominus, G ceciderit capillus de capite eius in terram, amp;nbsp;cripuerunt lonatban demanu Saul. Saul veró cóGrmatus in regno,quo-cunquèfeverterat,lüperabathofteslf- ï rael,amp; percudit Amalech.fuerunt aute SiuH’ blij |
|
CHRONOGRAPHIAE. fi^M Ülilonathas amp;lefui amp;nbsp;Melchifua. quartus tacet Isboleth, tanquam pucr amp;nbsp;nondum militans.filia: veio eius Me-robamp; Michol,amp;vxor eius Achinoë, amp;nbsp;princeps militie Abner filius Ner. nam Cis amp;nbsp;Ncr/ratresfuerunt.Samuel ait ad Saul;H^c dicit Dominus, demo-lireAmalech amp;nbsp;vniucrfaeius, quiare-ftititliraeli cum aflcenderetdeAegy-pto.amp;recenfuitSaul ducentapeditum amp;nbsp;decern milliaviroi-umluda, Cumq; inuaderet Saul Amalcch, dixit Cinço; Recede ab Amalech, ne inuoluam te cum eo, quia tu fecifti mifericordiam cum Urael. Tunc percuffit Saul Ama-^5.’ ^^^h’” oregladij,amp;pcpercitAgagregi Amalech amp;nbsp;optimis armetorum. Et ait Dominus ad SamuchPœnitct me quod fecerim Saul regem. amp;nbsp;orauit Samuel pro eo tota node. j^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cumque intellexiflet quod Saul ere-*4i,^'*'»ffetfibifornicein triumphale in Carmelo, luxtaluperbiam gentium,quifa-ciebantfibiarcumdemyitis, palmis amp;nbsp;oliuis,defcendit ad eum in Galgala,amp; occurrit ei Saul. Cumó; culpâlîet eum 'i quod quippia referuaflet de Amalech, in excufationem fui dicebat,populum referuaflc optima ad offerendum Domino in gratiarum adionem. Cui Samuel: Melior eftobediétia quàm vidi-ma.'. Et ait Saul: Peccaui, fed hac vice porta peccatum meû.Cui Samuel:Pro-iecit te Dominus,nè fis rex fùper Ifrael. Cumque vellet abire Samuel,appræ-bendit eum Saul per fummitatem pallij eius,vndè fcinditur. EtaitSamuehSic fcidit Dominus regnum à te hodiè,id eft,a tua pofteritate. Cumq; fimul ado-râfrentDominum,prçcepit Samuel ad-duci adferegem Agag. amp;nbsp;oblatus eftei pinguis amp;nbsp;tremés, quiSamueliinquit: *‘'?!ntetL Siccinè feparat amara mors?tum con-'“’• cfdit illum Samuelinfrufta,redijtquc in Ramatha. Samuel autem lugebat Saul,amp; ait Dominus: Vfquequó tu luges Saul, cùm ego proiecerim eum?im-ple cornu olei,amp;vadc ad domum Ifai, ''^'8'16, ^inungas regem vnum de filijs eius,amp; quia times Saul, fer vitulû quafi adim-molandum. Cumq; veniffet in Bethlce,dixerut fe-niores ad euj Pacificus ne eftingreffus |
GE NE RATIO XXXII. 175 tuus?Timebant enim nè propter aliqua corredionem mififlet eum rex, vel forte quód offenfus regi fuiffet, amp;non auderent eum recipere. Qui cùm dixiH fetfeveniffeadimmolandum, fandifi-cauit Ifai amp;nbsp;filios eius,amp; ftatim eos fta-tun coram altari;amp; vidensHeliab pri-mogenitum procerum, æftimauit eum regem futurum, amp;nbsp;ait Dominus ad eu: Ego non corporis pulchritudinem api-cem facio regalem, fed animi virtutem. Ineundem modum adum cftdealijs. ftatuerat enim Ifai fêptem filios coram Samuele,amp; Nathan adoptiuum filium Sammaafilijfui. Etait Samueladlfai: Nunquidcompleti funtfilij? Quire-Ipondit: Adhuc reliquus eftparuuluSj amp;pafcitoues. amp;iubente Samuelc,ad-dudus eft Dauid rufus, id eft,rubicun-dus amp;pulcher.amp;inunduseftinmedio fratrum,amp;diredus eft fpiritusDomini y^gifD,. inDauid. EtreceffitfpiritusDominia uidt Saul, Exagitabat enim eum fpiritus ne-quammiflusaDomino. Tuncdixeruc ad Saul ferui eius; Spiritus malus exagi-tat te,adhibepfalten peritumin citha-ra,amp; leuiusferes. Tradunt phyfici,^ harmonialætum reddatlætiorem, tn-ftem triftiorem.Tradunt mathematici, quód multi dæmones harmoniam ferre nonpoffint. Et indicatum eftregi,quód Dauid fciret pfallere, amp;nbsp;vir effet bellicofus. Cumqjmififfetrexadlfaipro filioeius, tulit afinum plenum panibus Ifai,amp; vi-numamp;hœdum,amp;mifitearegiper ma-num Dauid.Igitur cùm fpiritus arripi-ebat Saul,Dauid pfallebat in cithara,amp; leuius erat ei,amp; quandoq; recedebat ab eofpiritus:amp;cùm aliquandiù quieuiP fêt,r emiffus eftDauidad patrem. Fadumeftauté vtcongregarentur Philifbjm aduerfùsiffael.porro Saul amp;nbsp;Ilfael caftrametati funt in valleTerc-bynthi,amp;egreffus eftvir fpuriusdecaftris Philiftçorum Goliath Gethçus,dc femine gigâtço,altitudinis fex cubitoru amp;palmi; nic exprobrabatIfrael, quód ferui effent Phihftçorù, amp;nbsp;proponebat eis monomachiam,id eft,fingulare ccr-tamen, vt quorum vinceretur athleta, ferui effent alioru. Hebrçi aut ftupebat multùm. fie dicebat Goliath xl.diebus. p 4 Erat |
1-6 lOH. NAVCLERI
Erant aute tres maiores fratres Dauid i.Reg.17. iî^prçlio, amp;nbsp;iuffitllai Dauid, vt ad fratres ferret ephi polentç amp;nbsp;decern panes, amp;tnbuno fub quomilitabant, decem formellas cafei,amp; prçcepit eivtfecum afferret pignora foeminis,id eft,libellos Repudiitæ repudij. Mos eratcuntibus ad bellum, vxoÏ«r” vtlibellum’repudij darent vxoribus,vt ft caper entur,nee redirent vfque ad tres annos^liceret vxoribus nubere. Cumq; Dauid veniflet ad locum certaminis, cgrediebantur enimftngulis diebus ali-m^us^ *** ^'^^ probantes, eccè afleendebat Goliath, exprobrans vt antè,amp; fugerunt If-raelitç. Audiuit autê Dauid, quód qui percuteret Goliath, ditaret eum rex,amp; daturus ei effet filiam fuam.Dumq; au-diret eum Heliab frater eius talia fcilci-tantem, increpabat eum. amp;nbsp;relpondit Dauid,Quid feci?
Nunciata funt autem verba Dauid adSaul.amp; vocatus,ait ad re^em: Ego feruus tuuspugnabo aduerfus Philiftç-urn. Cumq; prohibereteum Saul quia puer effet, addidit: Ego feruus tuus in-terfeci leonem amp;nbsp;vrfum cum inuafif-fent gregem.Erit igitur bic incircunci-fus,quaftvnusexeis. Tune induit eum Saul armis fuis, amp;nbsp;mox Dauid ea depo-fuit,quia non habebat confuetudinem armorum :fed tulit in manu baculum , paftoralem, amp;nbsp;elegitdetorrêtequinq-Arma aui- J^pjj^j lympidiffimos, amp;nbsp;mifit eos in peram paftoralem, amp;nbsp;fundam manü tulitjproCelfttque aduerffis Philiftçum. Qui contempfit,amp; ait: Nunquid canis fum,quia venis ad me cum baculo?Cui Dauid;Tuvenis ad me cum armis, egO autem venio ad te in nomine Domini, vt fciathodiè vniuerfa ecclefia,quia nó in gladio faluat Dominus.Cumque ie-ciffetlapidem funda, pereuffit eum in fronte: fecundo quoq; amp;nbsp;tertio lapide pereuffit eum in codem loco, amp;nbsp;ter-Occiditur. tio iâu deiecit eum, amp;nbsp;currens, eduxit Goliath, gladium cius,amp; prçcfdit caput eius. i Relt;’ i ^‘^^ ^’^^ nbsp;nbsp;nbsp;'^^^^’^^^^ facraru litera-
turn probatur:qu are nonullaludçorû commenta fabulofa hïc omittere ftatui. Fugerunt itaque Philiftij m, amp;nbsp;Ilrael p-fècutus eft eos vfque ad portas Acca-ron.Tulit autem Dauid caput amp;nbsp;gladi-«m, amp;nbsp;pofuit in tabernaculo fuo,tu-
VOLVMEN PRIMVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
litqucdeln in Hierufalem, reponendu in tabernaculum Domini, viéforiæ indicium, vndè Abimelech pofthac gladh urn accepit. Cum redÏflet Dauid, ait Saul ad Abner: De qua ftirpe eft hic adolefcens? nee cognouit eum Saul, gt;nbsp;quia aliquandiù abiens fuerat, amp;nbsp;alte-ratus per exagitationem mali fpintus. Et refpondit Abner :Non noui.Cumq;. quæfiuiflet SaulaDauid,quiseffet,ait: j, nlius fum ferui tui liai. Et tune anima ’' lonathç coglutinata eft Dauid, amp;nbsp;iniê-runt fœdus, amp;nbsp;dédit lonathas Dauid veftimenta fua vfque ad arcum,gladium amp;balteum.
Fadum eft autem cum redirent tn-umphantes de prçlio, amp;nbsp;Dauid difpo-neret ferre caput Goliç in Hierufalem, 1^ quod fecundum lofephum fecum ha- ^ bebat,fcd haftam iam dicaucrat Deo, egrediebantur mulieres ex vrbibus, amp;nbsp;cum inftrumentis muficisprarcinebat, dicentes, Saul pereuffitmille.'amp;refpo-debar virgines,amp; Dauid decern millia.j^j.jj,^.| AudiensSaul, dolens ait: Quidillifu-„isi(|u(^ pereft nifi folium regni? amp;nbsp;timuit ne à Dauilt;l* domo fua transferretur regnu, inuide-batque Dauid, nee iam redis oculis in-fpiciebat. poft dies paucos inuafit fpiri-tus malus Saul,amp; quafi prophetabar, amp;miffa lancea, Dauid plallentem pu-tabat configere parieti. Dauid autem ’' declinauit ab eo,fecundo, Primo enim recefferat, hello imminente, amp;poftcl ftatuit eum Saul chiliarchum.timuit enim eum,eô quod Dominus effet cum eo.Vnde amouiteumàfe,amp;fecitchi- ^ liarchum,id eft,dudorem mille viroru, qui omnia prudentèr agebat, omnisq;
Iffael diligebat eum.
Dixit^ue Saul adDauld:filiammcx Merob dabo tibi,efto vir fortis:cogitas, non fit manus mea in eum,lcdPhiïiftæ-orum,verum Merob alten data eft. Di-lexit autem Dauid Micholfiliam Saul alteram,amp;placuit Saul, nuciauitq; per feruosluos, eccè rex dabittibi MichoJ. 1 dixit Dauid,Pauper ego fum,quomodo ero gener regis?Renunciatum eft Saul. ' qui ait,quia Golia interfecit, nec aliud petoabeonifi centu prçputiaPhihfti-norum, vt fiat vltio de inimicis regis. Porto Saul cogitauit eum dare in manus
-ocr page 195-|
CHRONOGRAPHIAE. Aus Philiftirrorum:abijtDauid cum vins quorum erat tribunus,in Accaron^ amp;nbsp;pei cuffit de Philiftnm ducentosvi-ros,afferens prçputia. dedit igitur Saul Michol fill am Dauidi,licet inuitus,fc-cundum lofephum. Cumque videret Saul eum apud Dominum amp;nbsp;homines approban, amp;nbsp;quod celebrefadum eRet nomen eiuSjtrafta-re cœpit de morte ipfius,dixitque lona-thæ amp;nbsp;leruis fuis, vt occiderent Dauid. Porrolonathas dilexit Dauid, amp;indi-cauit ei vt abfconderetfe,donee loque-returpatri. In craftinum ait lonathas adpatrem: Cur peccas infanguinein-noxio,quifecitfalute in Ifrael, amp;nbsp;opera eius tibi valdè necefiaria funt,in cui-Recondliat ^smorte filia tua vidua vexabitur? Et Dauid regi. placatuseft Saul,ac iurauit, ViuitDo-minus,quia non occidetur.amp;introdu-xit lonathas Dauid ad regem, amp;fletit coram eo ficut prius, Rurfum inito certamine, percuffit Dauid Philiftços pEga magna, inuidit Saul, amp;iterum vexauiteummalusfpi-ritus,ita quod Dauid pfallentem con-figere tentabat,amp; fugit Dauid in domu fuam. Mifitautem Saulfatellites nodie circa domum,vt mane egredientem oc-ciderct:quod cum perfenfilTet Michol, depofuit enm per fenefbam, amp;nbsp;fugit, Michol autem ftrauit ledulum fuum, in quo pofüit ftatuam.Cumq; Saul de-prçnédiRet fe illufum, dixit ad Michol: Cur dimififti inimicum meum ? Qyx refp0dit:Timui,dixit enim mihi, dimit-ïugitOa- teme,alioquiinterficiam te.Dauidau-mu^quot;” ^ tern venit ad Samuelem in Ramatha,amp; indicauiteiomnia,amp;abieruntamboin Naioth^ qui eft collis in Ramatha,vbi trat cuneus prophetarû. quod cum ac-cepiffet Saul,mifitlictorcs vt raperent Dauid.qui citm vidiftent prophetas amp;nbsp;« Samuel ftantem luper eos, faftuseftin illis fpiritusDomini, amp;nbsp;prophetabatur. Mifitque5aul fecudos amp;nbsp;tertios nun-cios,qui amp;nbsp;ipfi prophetati fùnt,amp; irat’ Saul,abijt poft eos,amp;antequàm veniret in Naioth,ingrediês amp;nbsp;quafi ames faâ* eft,amp; exutus vefte regia, tota die amp;nbsp;node canebat cû cçteris, Dauid amp;nbsp;Samuele clam videntibus. Fugit autem Dauid inde,amp; venit adlonatha, amp;nbsp;conquere- |
. GE NE RATIO XXXH. batur ei. Cui lonathas: Non morieris, nihil facit pater meus quod nonindlcét mihi. Cui Dauid: Pater tuus feit quod diligis me, amp;occuItabittibi:Fac ergo obfecro quod dicam, eras eruntkalen-dç,amp; ego abfcondar in agrovfquead vefpeiâtertiædiei: firequifieritme rex, quiaconfueui federe iuxta eum adve-fcendum,dices ei,RogauitmeDauid vt iretin Bethleem,quia vidimç folennes funtibi contribuhbus eius.Qj^odfidi-xerit tibi rexbene, pax ent fcruo tuo: fi vero fuerit iratus, copiera eft in me ma-litiaeius. Et ait Ionathas:Egrediamur in agru* cumque egreffi eRent, iurauit ei lonathas, quicquidboni velmali inueniret apud patré, indicaturum fe ei. Et iura-ueruntfœdus inter fe amp;nbsp;fernen füu, ad-diditq; lonathas rursùm iurare. fequétl die ait: Egredieris amp;fedcbislatésiuxta lapidé Excel,amp;redibo ad te,iaciamque tres fagittas iuxta pueru,quafi exercens meadfignum:fi vero dixero puero qui tolliteas,eccè fagittæ intra te funt,pax tibi eft,veni ad me.Quod fi dixero,f agit-tæ vitra te funt:vade,Dominus fit inter me amp;nbsp;te vfque in lempiternum. Porto prima diefblénitatis apparuit locus Dauid vacuus, amp;nbsp;æftimabat Saul Dauid nondum purificatum. »77 K Reg. 10, Altéra die requifiuitrex, amp;excufa-uiteum lonathas. il atus Saul, dixit ad eum: Scioquiain confufionem tuant diligis filium lfai,non ftabiliéris eo vi-uentetu, nequeregnumtuum: adduc eum ad me, quia filius mortis eft.Et ait lonathas: Quarè morietur?amp; arripuit Saul lanceam vtpercutereteum,amp;de-clinauit lonathas ab eo contriftatus, neque comedit in dieillo. EgreRusirt asrum, fecit ficut conuenerat, amp;ciiin dixiRet puero, Sagittæ lunt vitra te,re-mifit puerum in ciuitatem cum atCu St fagittis.Surges Dauid de latibulo,ado-rau it tertio, fleueruntque ambo. Et ait lonathas: Qu.çcunq;iurauimus, ftent in fempitemû inter nos amp;nbsp;ferne noftrû, vadein pace.amp;datis ol'culis.difceRerut. Fugit Dauid inNobe ad Achime- ^“^p^^X lech facerdotem, qui miratus quod ge- ijteg.ii, ner regis folus veniflet,ait Dauid: Se-cretus fermo regis vrgebat me, conduxi pue- |
|
178 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM pueros in illum locum, ideo priuatus venio., Nuncliquidhabesadmandu-candum, damihi. Refponditfacerdos: Non habeo panes laicos ad manum, led tantum panem fanélum, panes fci-licet propofitionis : fi mundifuntpue-ri, amp;nbsp;maximè à mu li ei‘ibus,m anducent. Quafi diceret, Necelütas non habet legem. EtaitDauid: Continuimus nos ab hen amp;nbsp;nudiüftertius. porró in via ahquidimmunditiæ contraximus. Et dedit ei panes propofitionis^qui fubla-ti fuerant vt ponerentur calidi: ex hoe perpenditur quod labbatum erat. Cumque quçfiuiiîetDauid fi habe-retarmagt; dedit ei gladium Golix: erat enimtuncibi area cumaliquo luota-bernaculo. Etconfiderauith^c omnia *Doég. Doeeh Idumçus paftor Saulis,qui venerat ad orandumvotoobligatus. Fu-bReg.xi.' git Dauid inde ad Achis regem Geth, Dauidfu- amp;indicauerütregi,quod quafi rex erat gitadAchis. jj^ Eraehimmo cum vidiflent fcrui régis Dauidem, dicunt: Nunquid non eft ifteDauid rex terrx?nónne cantabatur, Saulpercuffit mille,amp; decern millia na-uid?ExpauitDauid, amp;nbsp;mutauitosluu coram Achis,amp; collahebatur inter ma-nus eorum, defluebantque faliuæ eiiiS in barham, ac fic fimulauit furorem.Et aitAchis adferuos: Homoinfanus eft. quare adduxiftis eum ad me?An défunt nobis furiofi?dimittitc eum,nc ingredi-j.Rfg i^- aturdomum, amp;nbsp;dimilTuseft. Abijt ergo Dauid, amp;nbsp;fugit in fpelunca Odol-lam,amp;venitillucomnis domus patris fuiadeum: fimilitèr fugerunt ad eum omnes qui erant in anguftia conftitu-ti,amp; opprefti çre alieno,aut amaro ani-mOjamp;fadüs eftprinCepseorum. Fue-runt cum eo quafi quadringenti arma-tijprofedusque eft cum eisinMaipha quæ eft in Moab, amp;pofuitapud tegen! Moab pattern amp;nbsp;matrem fuam,amp; man-feruntibi quandiu Dauid Fuitinprae-fidio.Dixit Gadpropheta: Noli mane-rc in prçfidio. proficifcere amp;nbsp;vade in ter ramluda. Profedus illo,venitinfaltü Areth. EtaudiuitSaul quodapparuiftet Dauid cùm effet in nemore,qüöd eft in Ramatha. tenensque haftam,ait ad fer-uo s fuos : Nunqui d ditabit vos Dauid? |
noneftexvobis qui doleatviccmmea? amp; ait*Doech Idumçus: Vidi eum in. Nobe apud Achimelech filium Achi-tob,qui confuluitpro eo Dominum,amp; dedit ei cibariâamp;gladiumGoliæ. Ira-tustex, vocauit Achimelech amp;omnes facetdotes in Nobe, aitque ad illum; Cur coniurafti aduersum me cum filio Ifai?dedifti enim ei panem amp;gladium. Qui refpondit: Abfit,nelciüiquódate fugiftet. Etaitrexemiftarijs: Irrüitcin facerdotes. Qui noluerunt manus ex-tendere in Chriftos Domini. Turn ait rex adDoech:lrrucin eos.amp;trucidauit 5,Berdorf ilia die L X X X V. viros Veftitos ephod interitafc lineo.Fortè enim erant induti,vt moué-rent per habitum religionis cor regis. Pereuftitquoquè Saul Nobe viculum facerdotum, amp;nbsp;mulieres amp;nbsp;viros ac iu-menta, fecundiim quod Deus Heli fa-cerdoti prçdixerat, prolemeiusradici- ; tus euellendam. Solus Abiatharfacer-dos filius Achimelech euafit, amp;nbsp;fugit adDauid,ferens ephod fecum quodfe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 cit Moifes, amp;nbsp;nunciauit ei intcritum ’ fuorum. i.Reg-‘ï’ Móttuo Achimelech, Abiathar qui euafit, fucceffit,amp; aitDauid: Egofum reus omnium animarum patris tui.ma-nemecum: quiquçfiêrit animamtua, quçret amp;nbsp;meam.Èt nunciatum eft Dauid, quôdPhiliftçi oppugnarentCei-lam.cófulto Domino, iuit faluare eos. Cumdue timer ent viri eiusire cum eo, fecunuó confuluitDomihum,amp; abijt, amp;percuflîtPhiliftçosplagà magna, amp;nbsp;intrauit Ceilam ; quod cùm audiffet ^j^jijm Saul,conclufit eum in vrbe.amp;congre-gato exercitu,obfedit Dauid.Timcnsq; Dauid nè ciues eum ti'aderent Sauli, confuluit Dominum per Abiathar, amp;nbsp;egreffus Dauid amp;nbsp;cum eo quafi viri fcx-centi, vagabantur. quod cum accepif-fet Saul,diffimulauit. Tranfiuit autem Dauid inmontem fólitüdinisZiph, amp;venitlonathas ad eumjac confortauit eum,dicens:T u re-§ nabis in Ifiael,amp; ego ero tibi fecun-us,fèdamp; pater meusfcithoc.amp;inno-üauerunt iufiurandum coram Domi no,coram Gâdamp; Abiathar. Venerunt JZiphçi ad Saul in Gabaa,dicentes: Dauid latet apud nos in colle Achile.veni, amp;tra- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXXII. ^ amp;tradcmu$ cum in manus tuas.Et âiu Confiderate curiofiùs vbi fit,amp;renun-ciate.Dauidautcm amp;viri eiuscrantin deferto Maon. Cumquc egreffus eflet Saul ad quçrendû cUjaffccdit Dauid ad petra: vbi quae fibi erat oneri, repofuit. amp;vcrfabatur Dauid in deferto Maon. Porto viri Saul in modum corona: cingebant montem. Cumquedefpera-tctDauid,vcnit nuncius ad Saul: Redi, ait/eftinus, quoniamPhiliftçi eftude-runt fefuper terramjamp;defijtSaulper-fequi Dauid, pergens in occurfum Phi-'R'S’M' liftinorum.ÀlTcendit autem Dauidin-dc,amp; habitauit in locis tutiflimis En-gaddi. AlTumêsîSaul tria millia eledo-rum virorumjfequebaturDauid,etiàm fuper abruptiflîmas petras, q lobs ibici-bus fùntperuiæ. Et intrauitSaulfpe-Saul foiufj luncam vt purgaret ventrem.Porro oa-riw*”^ ^‘^ amp;nbsp;vi” ej'^s *’^ interiori latebant. Et dixerunt fcrui Dauid:T radidit eum Dominus in manustuas. amp;præciditDa-uidoram chlamydis Saul filentèr, qui abijt.cum^ue murmurarent iocij Dauid,quod non irruit in Saul, ait Dauid: Viuit Dominus, mß Dominus pereuf-ferit eum,aut moriatur, aut defcendens in prçlium pcrierit, propiciuslitmihi Dominus, vt nonmittammanumme-am in Chriftum Domini. Porró Saul ibat cœpto itincre.amp;egref fusDauid poft eum,clamauit: Domine mirex. Cumque relpexiftet Saul, ado-tauit Dauid in terrain, qui ait: Qjyrè audis Domine mi rex verba hominum loquêtium aduersummemala? cogno-fceoram chlamydis tux inmanumea, quam cum prçcidera, peperci tibi.que perfequerisîcanem mortuum amp;nbsp;culicê viuum.His andins,Saul fleuit amp;nbsp;ait:Iu-ftior es me,reddattibi Dhs.fcio ^regna-tur* fis.iura mihi, nè deleas femé meum poft me. Et iurauit Dauid Sauli.Abijt ergo Saul in domû fua.Dauid aut afleé-dit tutiora loca in anguftias Mafpha. j,R,g,jp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eotempore mortuus cftSamuel 2, Sjilluelino- anno ante Saulé. Hic, vtlefus films Si-Ï^t ^^^^ *“ Eccleliaftico fcribit,fuit diled* Domini propheta, imperiü renouauit, amp;ab Omni muncremanûfuaexculîît, Sauli deniq-, regi finem vits notü fecit. Hunc mortuü llrael tanq^priu fleuêre |
parentê.eius corpus in RamathafepuI-tum fuit,cuius ofla(vt Hieronym’/cri-bit) Archadius AuguftusinThraciam tranftulit.feftumeius XI II. Kalen.Se-ptembris celebratur. Dauid autem de* i.Re».iy. Rendit in defertum Pharan.Pharan oppidum cft in Arabia.Erat autem vir notens in folitudine, cui nomen Natal. Cumlt;^^ audiftet Dauid quodaftcendil-fet ad tondendos gregres,mißt ad eu de^ cem iuuenes, vtmittetet fibi aliqua be-nedidionem in die bona. Et ait Nabal: Non mittam,quis eft films Rail Hodiè increueruntferuifugitiui? Cumq^au-diflet Dauid quod ei improperauerat, accindus eft gladiocum quadringen-tis viris,amp; ait:Hoc faciat Dominus ini-micis,fi reliquero de omnibus q ad eum pertinent vfq; admingente ad parieté. Poiro Abigail vxor Nabaljformofa amp;nbsp;prudens, hçc ignorabat, amp;nbsp;indicauit ei cuftos ouium,quata prgfidia tuliflet eis Dauid in deferto, Feftinauit igtur Abigail in occur-g^^ ,5'*5‘ ftim Dauid,amp; tulit panem ac vinum amp;nbsp;viduaha. arietescodos,fata polenta: amp;nbsp;ligaturas vuæ paffæ amp;m alfas carycarum.amp;adoras Dauid,ait:In me fit one mi hçc miq-tas.porro vir meus fecit ftultc, fecudiim nOme fuu.(nabal enim,ftultus interpre* tatur.) ConftituetteDominusducem fuperIfrael. nefundasfanguine mno-xium.nihil enim tibi nocuit,fed fua tibi non dedit,amp; erit anima tua cuftodita quafi in fafciculo viuentium. Et refpo-ditDauid:Benedidus Domin’,qui mi-fit te hodiè in occurfum meum. vadein pace.honoraui facie tuam,xenia de ma* nu tua recipiendoiCum ergo indicaffet Abigail omniahçc viro,emortuum eft cor eius præ timoré, amp;nbsp;mortu’ eft póft X.dies. Qiwaudito,ait Dauid: Benedi-dus Deus, qui euftodiuit manus meas à fanguine,amp; reddidit malitia Nabal in caput eius.amp; vocauit Abigail, amp;nbsp;duxic earn m vxorcm,accepitóue Dauid terti-am vxorem Achinoen de lezrael. Iterum nunciauerut Ziphçi ad Saul: i.R«S’*^* Eccè latet Dauid in colle Achila, amp;nbsp;abijt Saul cum tribus millibus'eledoru, amp;nbsp;caftrametatus eft in Gabaa,Defcédit Dauid node in caftraSaul,ducensfe-CÛ /xbilai filju Seruie forons fuç. hums fue- |
|
Jïo lOHAN. NAVCLERI fucrumtres fiÜjJoabjAbifai amp;nbsp;Afabel, nepotesDauid. Cumque cbimintraf-VenitDi- fenttentorium regisj dixit Abifai: Pcr-uidinca- fodiam Saul laficea. amp;nbsp;prohibait Da-ftraSaul. uid,diccns; Qms extendit manum in Chriftum Domini?fcd tolle haftaqux eft ad caput ei’ fixa in terra,amp; vas aquç, amp;nbsp;camus.Et cgrelfi funt nullo cuigilâ-tc, quia lopor Domini irrucrat luper eos. Cumquetransifîcnttorrcntc, amp;nbsp;fte-tiffent in verticemontis vndè poffent audirijcxclamauit Dauid ad Abner, amp;nbsp;adomnem populumr Filij mortis vos eftis, quia non euftodîftis dominum veftrum. Ingreffus eft quilpiam vtin-terficeret regem, videte vbi hafta régis fitjamp; fcyphus aquæ. amp;nbsp;agnofeens Saul *^'S’*S^^^*^”’ luorum amp;nbsp;beneficium Dauid, exelamauit: Num vox tua eft hçcmifiliDauid? QuirclpondinCur perfequitur Dominus feruum fuum? quidfeci? fiDominus incitât tcaduer-sùmme, tuipfeoccidasme.Etait Saul adDauid:Peccaui,rcuerterefilimi,non vitra male faciam tibi.Et ait Dauid: lu-dicet Dominus inter nos:eccè hafta re-gis,veniat qui tollat eam.Et Saul eo be-nediâ:o,reuerfus eft in locum fuum. jH^j jy EtdixitDauidincorde fuo:Aliquâ- * doincidaminmanus Saul,melius eft vt laluer inter Philiftços.Abijtigitur Dauid amp;nbsp;fcxcenti vhi cum coad Achisfi-D»uid hati lium Maochregem Geth,amp; erant eu m Mt terrain Dauiddug eius vxorcsAchinoë amp;Abi- * *' gaibamp;dixitnauidad Achis:Noloone-refus efteregi, des mihi locum in quo habitem.amp; dédit ei Achis Sicelechjquç exindè fada'eft regum Iuda,amp;habita-uitinea quatuor menfibus amp;nbsp;viginti Jiebus. amp;nbsp;agebat prçdasdeviculisPhi-liftinorum, qui non erant ftibpotefta-te'Achis.virum amp;mulierem non duxe-runt capüuum, ne forte loquerentur aduersiiseum. Cumq;quçfiftetAchis, quos Ipoliaffet, aiebat: Habitantes ad «uftrum ludæ amp;in campeftribuS. Eo tempore congregati funtPhili-ftijmin prçlium aduersùs Ilrael, amp;ait i.Rcj.xS. Achis au Dauid: Mecum egredierisin caftra tu amp;viri tui,cgo euftodem tcpo-nam capitis mei. Congregauit etiàm Saul vniuerfum Ifrael, Ôivenitin Gel- |
VOLVMEN PRIMVM boe. Timuititaque Saul, amp;nbsp;confuluh Dominum, qui noh rcfpondit ei, neg; per fomnia, neque per prophetas.Et ait Saul feruis fuis: Qu^ritc mihi muliereirt habentem pythona. ipfe enim occide- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ratariolos,pythonicos amp;magos.vnani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b tradit Hieronymus referuatam, matte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*gt; Abner,quæ latebat in Endor. Mutauititaquc Saul habitum,amp; venir ad mulicrem nodc,amp; ait: Sufcita mihi quem dixerotibi. Quæ rcfpondit: Nôfti quanta feccrit Saul Magis.quarè infidiaris animæ meæ? lurauit ei Saul, quôd propter hanc rem nil mali patere- Sjjgwlff tur,amp;dixit vtfufcitaret Samuclem.Vi- ci»®' dens autem mulier virum fandum, co-turbata ait: Quarc impofuifti mihil tu es Saul. Tune confeffus eft amp;nbsp;ait: Noli timcre,quid vidifti?Quç rcfpondit: Virum fenem amp;nbsp;gloriofum,amidum pal-lio facerdotah.amp; intelligens Saul quôd Samuel effet,adorauit eum,diccns:Co-ardor à Philiftçis, obfecro, die mihi quid faciam.Qui redarguto eo,relpon-dit:T ollet Dominus regnû tuum,amp; da- nbsp;nbsp;nbsp;; bit illud Dauid. eras tu amp;filij tui mecu critis. (De bac rc dicût quidam, fpnitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ malignum apparuifte, alij phantafticc imaginem cius:quidam,quodDeo per-mittente anima ipfiusapparuit.) Hoc audiens Saul,proftratus in terra,noluit comedercjnificoadus, amp;redijtadcaftra. ’ Congregati funt ergo Philiftijm in i.M'*^' Aphec.Satrapæ veto Philiftinorum vi-dentes Dauid amp;luoseflefecum, dixc-runt ad Achis:Reuertantur Hebrçi, ne fortè,cùmcœperimusprçliari,fiantad-uerfarij.Tunc ait Achis adDauid,înui-tus amp;nbsp;dolens: Bonus es in conlpcdu meo, fed non places fatrapis, furgede node,amp;cum tuisabi. abijtque Dauid cum fuis in Sicelech. Amalechitæ aute intérim impetumfeceruntin Sicelech, amp;nbsp;fuccenderunt eam,amp; captiuas duxe-j.Reg.joi runtmulieres amp;paruulos. Planxiter-gôDauidamp; omnispopulus quieratcfi eo, donècdeficerentlachi-ymæ.Vole-bantlt;^ue eum fui lapidare, quia dole-bat de vxoribus ac bberis abdudis.Du^ etiàm vxores Dauid captæ fuere. Confultoigitur Domino per Abia-thar,DauidpeiTecwtuscftlatrunculos, habcs |
|
CHRONOGRAPHIAË. Habens viros fexcentos.200. laffi fubfti-teruntadtorrentem Bcforad farcinas. Tranfeuntes,inuenerunt çgyptium fame deficientein, quéreliquit dns Juus Amalcchi- yj^ Amalechita,amp; cum ægrotarc eu vi-DauiZpcrü lt;^‘ffent5dederunt ei cibu, amp;nbsp;reuerfus eft mit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipiritus eius.Et ait Dauid: Potes me du-ceread cuneum?Qui aif.Si iurabis mihi amenó occidas, nee domino meotra-das.Iurauit ei Dauid. amp;nbsp;co ducente,in-uemt hoftes epulantes, amp;nbsp;perculfit cos à velpera in ve(peram,amp; foh4oo.adole-Icentes eualêrunt camelis. Eruit ergo omnia Dauid quætulerant. ; Porro cum vcmUct Dauid ad duectos viros,qui lalTi ad farcinas remanferant, falutauit eos pacificè;amp; licèt aliqui lu-orum comitum indignarentur, tarnen Dauidftatuit,quod æqua pars effet de-fcendentisadprçlium,etremanentisad farcinas.Hieronymus ait,non quialaf-fi remanferant,quia laffis nihil debetur. Et fadu eft ex hoe die, vt quafi lege ob-feruetur prçdæ diuidendæ modus. amp;nbsp;mißt dona de prçda feniorib’ luda pro-ximis fuis acamicis. S«Ki- PorroPhiliftijm pugnabataduersus »iulinpri Ifrael.Saul autem virilitèr egit. fugerût *'»ceddére, filij Ilfael,amp; cecideruntin monte Gel-boe,amp;percuftî funt très filij Saul, lo-nathas,Abinadab, Melchifua. Isbofeth autem domi erat.Cumq;grauitèrvul-neratus effet Saul, dixit ad armigerum fuum:Percute me gladio,nè forte incir-cuncifi illudant mihi.noluit armiger.ct irruitSaulfupergladium fuum, nec fe poterat prx lalfitudine interficerc. vi-dens armiger,irruit amp;nbsp;ipfe 1 uper gladiû fuum.hic fuit*Doech Idumæus. timuit enim Dauid propter proditióem Achi-melech. Viaentes reliqui omnes, fu-gerunt. Altéra die venerunt Philiftæi, amp;nbsp;cx-poliârunt Saul amp;nbsp;filios fuos armis, amp;nbsp;præcifa capita eorû cum armis milerût m terram fuamjet poluerunt arma Saul intemploDagon, corpora Saulamp;fili-orum Îufpenderunt in muro Bethfan. Viri autem de labes Galaad,quos libe-meg.n. raueratSaul ab Ammonitis, noéfe ac-ceftcrunt,amp; tulerunt cadauera de muro, combulferunt amp;fepeliêrunt offain nemore labes,amp;planxerunt eumieiu- |
GENERATIO XXXITL 181 nantes feptem diebus. Et regnauit Saul viuête Samuele,i8.annis:amp; eo mortuo, duobus: quos tâmen annos fcriptura non annotauit.Etfic finit hæc genera-tio.Cætcra fûbfèquentur in generati eine Dauid ordine fuo. Inhacgenerationedicût Homerum poetarum Græçorum elarilfimum, fa-pientiæ patrc,floruifre:qui proprio no-mine Melefigenes eft diét’, vocatus au.-tem Homerus,eô quod cçcus effet.ï**fM Homerur. cnimlingua Aeolica cæcumfignificat. D^hoc^ipfo Hic itaq; poft peragratüm orbem cum géneîâtiôe extrema paupertaté tandem Arcadum 46.cxArchi litt’ habitauit. Ibidèm inter afpera fco- ^°lt;:^° P*“^* pulorum amp;montanafic cæcus cxiftcs, ilia admiranda. volumina Iliados ,.amp; Ody ffeç didauit; Vixit auté annis centum amp;nbsp;olt;fto, vtpluhmùm cæcus. alij dicunt eum longé poftcriùs floruiffe,vt teftatur Apollodorus grammaticus aç Euphorbiushiftoricus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Inhac generatione anno ^7. Sauf régnante,Codriis Athcnicnfium rexvlti- C®***^ mul fuilfeperhibeturjCuius memorabi-lefadum fupiàfçripfimus. GÈNERAjTlO XXXIH. ANno 4126.1'1 rau.ndi exordio,fecu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dùm Septuaginta interpretûfên-tentiam,quam féquitur eedefia c5mu-nitèr,perlineam Chrifti defeendentem m Dauid rege Hebræorum, trigefima-tertiaincepit generatio, durauit annis XL.Et cum eodem regeDauid quarta HILitM. ætas aduenit,quædurauitvfq; adtraf-migiatione Babylonis, per annos qua-dringetos oótogintaquatuor,vcl quinque, fecundùm alios.Inchoatur autem hçc çtas in Dauid,non quod primus rex in Ilfael fucrit, fed quia primus crat rex de tribu luda, quoniafibi fadafuit expreffa promilfio de Chrifto nafcitu-ro ex tribu luda. durauit regnum per linea Chrifti annis484.admortem Se-dechiæ. Hocigitur anno Dauid prophetaru omnium princeps, Ifaide tnbu luda films, Hebræis regnare cœpit,amp; regna- , uit annis XL.primo fuper tribum luda tantum feptem annis, reliquis 33.regnauit fuper omnem llraefvir quidem ab infantia indolis bonæ,decorus, animo fortis amp;nbsp;corpore, quia eu leonibus q amp;nbsp;vrfis |
i8x TOR NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
amp; vrfis ludere non timuit, infupèr omi virtutepræclariffimuSjincertaminibus primuSjad pericula fempèr properabat, Cuiuscxemploreliqüi om nes incitaba-turmagts,quàniimpcrio.Fuitprætereà inintelligendo futura,amp;addifponen-dum prælèntiajinultum idoneusman-fuecus,benignusjaciuftus. Eodem quoqjtéporeAbiathar pontifex fummusfuitjfilius Achimelech fa-cerdotis, vltimus ex linea Ithamar filij Aaron,qui toto tempore régis pontifi-catu bonoràbilitèr adminiftrauit,pro-phetantibus in ludæa Gad, Natnan, Afaph propbetis.Licèt aüté Dauid ad-hucviuentcSaul rege,inunöus amp;iple foret in regem, tarnen adminiftratio-nemregni Saul babebat dum vixit.Vn- *.Re.i. defaftum eft, quod poll mortem Saul adolefcensfugiens de prælio, venit ad Dauid in Sicelcch, amp;indicauit pOpu-^ lum viiftum ab hoftibuSj ac Saul cum filijs luis mortuum, Vidi,inquit, Saul incumbehtem fuper baftam, amp;nbsp;boftes appropinquantes: amp;nbsp;cum interrogan-AfferJSau- tidixinem quis eftem,ait.’Ititerficeme, lis diadema nè occidar ab incircurtcifisi vidique *“ ** qU0dviuercnonp0tcrat:occidieQ,tuIi diadema amp;nbsp;armilia de braebio eius, amp;nbsp;attuli adteDominum meum. Ad quæ Dauid «amp; omnes qui cum eO erant, fciderunt veftimenta lua,pld-genteSj amp;nbsp;ieiunauerunt vlque ad velpe-tam, lecundum legems Et ait Dauid adnunciums Quarenon timuifti mittete manum tuam ih Cbriftum Do-mini?amp;iuffit adolefcentem oeddi. tue planxit Dauid carmen lugubre fuper Saul amp;nbsp;lonatban. Poft bæc relponfo Domini aftcendit Dauid in Ebron^ amp;nbsp;/ babitauit in domo luaiviri autem eius manferuntinoppidisEbron, amp;nbsp;vnxe-runt eum viriluda inregem^ Ntincia-tum eft intet bæc Dauid, quod labitæ fepebflent Saubrenunciauit illis,dices: Benediûi vos à Domino, qui feciftis miferieordiam banc cum domino ve-ftro.retribuat vobis Deus:fed amp;nbsp;ego rc-trïbuam,quia vnxitme domus luda in regem.Abner autem princeps cxeicittis S»ul,tubt IsboletbfiliumSaul,amp; cir-cunduxit eum per caftra^ amp;nbsp;creauit eum regem fuper reliquas tribus. Eras autem Isbofetb tune quadraginta an-norum. |
Eo tempore inteftinum beilum inter Bcllû im*' Hebræoseftortum. Porto egreflus eft*^'quot;“®' Abner cum forti exercitu in Gabaon. lôab autem ptinCeps exercitus Daüid, j ^^:, eontradis copij$,illi occurrin amp;con-uenittandèm inter cos,quodduodecim tantum ex vtraq; parte pu gnarent : qui pugna commiftà, mutuó fe occiderut* Ortum eft autem bellum inter reÜ-quos,amp;fugitAbnet cum fuis. Erant autem cumloab duo fratres, quorum Afabel velocilbm®, perfequebatur Abner inftahtilfimè.Cui Abnet imminen-ti ait:Noli me fequi^nè Compellar con-fodere te,quod non libentèr facio propter loab.Illeveró noluit declinate. amp;nbsp;Abner auerla bafta perculfit eum in inguine.perfcquentibus autem loab amp;nbsp;Abilai fugientem Abner, lol occubuit, amp;venerurttad collem aquædudbs^in cuius fummitate congregati funtcum Abner filij Beniâmin. Et ait Abner ad loab: Nunquid visdefæuire vfq; adde-letionem fratrum tuotumfCenauit ergo loab amp;nbsp;omis exercitus perlêqui eos. ’ Potro Abner cü fuis noéteille tranfiens lordanemi venitad Isbofetb in Beniamin. loab Veró amp;nbsp;viri eius tulerunt Alâbebamp; fepeliêtunt in lêpulcro patris fui inBetbleemj amp;rcdiêrünt ad Dauid in Ebron* Fada longa coheertatione, domus *^*®* Saulis decrefeebätiDauidis veroproge- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nies augebatur. fuht em natiin Ebron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' primogenitus Amnon de Aebinoêquot;, fecudus Cbilcab de Abigail,tertius Ab-falom de vxore gentil^ filia Ptolemsi rcgis Gelfut, quartus Adonias filius Agitb, quintus Sapbafias filius Abi-tbaf lextus letbraan (quem lofephus vocat Nathan)de Egla, quam Hebræi voluntfuiffe Miebof qua fola dicitur vxor,quiain adokfoctia luaDauidpri-mam fortitus eft vxore, amp;fi fint q^ui ali-tètopinentur. Eo tépore Abner intrauitadconeu-binam S^bsRelp«am,pulcbra nimis. commotus obboc Isbolètbptooppro-brio domus fuæ, forte timens ne con-cubina vlurparet fibi regnu,arguit Ab-neit.Qm'iraïUS,mifit ad Dauid nuncios fuos. |
CHRONOGRAPHIAE.
fuos,dicens.*Fac mecurn amicitiam, amp;nbsp;reducâ adtevniuerfumifracl. Qui ait: Optiniè,faciam tccum amicitiam: fed non vidcEis faciem meam, nifi reduxe-ris Michol. id quoqueper nuncios ab Isbofetheftpetitum. Tulerûtcrgo earn a viro luo Phaltiel, qui fequebatur earn plorans: non tamé cognouerateam, eô quodilladiligens Dauid, lemper triftis erat.
Affcedit Abner in Ebron ad Dauid, amp;nbsp;lulccptuseftabeomagnificè, amp;nbsp;ait: Surgam vtcongregem ad teomnêlfra-el.cumqueabiffetin pacc,eccèloabjla-tronibus cçfis,cum prçda magna nim'is venir, amp;nbsp;diéium eftioab deaduétu Abner, amp;nbsp;depace curege.qui regi perfua-det, dicens: lurauit Abner vtdeciperet te. amp;nbsp;cum non acquieuiffet rex, mifit nuncios port Abner, quafirege reuo-cante eum: amp;nbsp;occurrens redeunti, fc-orfiim (eduxit eum, quafi lecretius ali-quidlocuturus.pcrculfitqueeum inm-guine in vltionem fratns Jui, amp;mor-tuus eft: vel forte timebat, ne fieret fe-cundusarege.
Qjjod cum audiuiffet Dauid, ait: Mundusfum ego amp;nbsp;regnum meum à languine Abner, amp;veniet fuper caput loan: non deficietde domoloab fluxu feminis fuftinens, leprofus, amp;nbsp;tenens fulumjd eft,eftceminatus,amp; cades gla-dio,ct indiges pane.Scidit quoquè Dauid veftimctafua,fleuitq; fuper Abner, amp;omnis populus quierat cumeo, amp;nbsp;mdixitoinibusieiunium vfq; ad vclpe-ramjdiccs: Nclcitis quomodo princeps niaximus hodie cecidit in KraeHego au-tem nouus lum rcx,amp; filij Sarma: mihi duri funt.quafi diceret, vindicate nunc non poftuin.Cumque audillet Isboleth de morte Abner, perturbât® eft, amp;nbsp;Ifra-cl cum co.
Erant autem duo principes cumls-bofeth,Banaa amp;RccEab de filijs Beniamin: qui irati, recefterunt ab Isbofetb, amp;vcneruntad Miphibofeth filium lo-natha:,vt facerent eum regem: quino-luit, irnmo prodiditeorum confilium, crat enim claudus vtroq; pede.Dein la-troncs Banaa amp;nbsp;Recbab ingrefti lunt domum Isbofetb, ferentes (picas quafi prinutiasregi. oftiaria aute domus ob-
ïquot;t«tiius Atii{f,
GENERATIO XXXin. 183 dormierat.amp;inucnientes Isbofetb dor- ^‘^ mientem in mendie, interfcccrut cum, amp;nbsp;attulerunt caput eius ad Dauid in Ebron,aitq; Dauid ad eos: Interfeciftis virum innoxium dominum veftrum. amp;nbsp;precifismanibusac pedibus eoru,fufpc-filunt.caput veto Isbofetb fepeliri fccit infepulcroAbncr,poftquam regnauit duobus annis.
Poftbxc veneruntfeniorcs dcKracI adDauid, amp;nbsp;pcrcuftit cum eis fœdus, *«R''P vnxeruntq-, eum in regem fuper omnem Ilrael. primo enim inunäus eft in fignum rcgni,fecüdó in regem fuper lu-dam, tertio in regem fuper Kracl. Qiio faólo,collefto cxercitu,a(Tcendit in Hi-. cru(alem,vteijcerctlebufæum. habita-bantemadhuc inter filiosluda.qui po-fueruntcæcos amp;claudos fupermuros, dicentes in derifioncm;Non ingredieris buc,nifi abftulcris cæcos amp;nbsp;claudos. quafi dicerent.'adeo fortis eft vrbs,quod nobis nil agentibus non intrabis.Porro inferiorem ciuitatem obtinuit Dauid, ^^^g^p^^^y/ tradente cam fibi Oman Icbufæo.
Cumque arcem Sion obtincrenon pof-fet, propofuit in præmium principa-tum militiæ, illi qui primiim percute-ret lebufæum, amp;nbsp;ingredcretur vlque adteda.
Multis itaq;feftinantibus,Ioab prç-uenit vniucrfos,amp;clamauit ad regem, exigens mibtiæ principatum. amp;nbsp;obtinuit Dauid arct',expulns Icbufæis præ-ter Oman, amp;nbsp;ædificauit per circuitum eius intrinfcciis, incipiens à Mello: amp;nbsp;partem illam ciuitatis, vocauit ciuitatem Dauid.Reliquam vrbis partem ex-truxit loab. MclIo auté erat quafi profunda vorago vallis, ipfaq; ciuitas Da-uid,poftea vocata eft Mello,amp; çdifica-uitin eaDauid domum,ad quamHira rexTyriilbmifit ligna cedrina amp;arti-fices.amp;Hicrufalem antè vocabaturie-bus,amp;a Melcbifcdecb Salcm.pofteadi-da eft à Dauid Icbulalem.amp; mutata b in r,diciturlerufalem.
Audiétes aut Pbiliftçi Dauid régna# refuperlfracl, affcéderunt vniuerfi có-traHieruIalé.amp;egrelfus cftad eos Dauid ex relponfoDni, percufiitq; eos ac in fuga vertit.amp; addiderunt adhuc Pbi-liftijm,vtaflccnderctin valle Repbaim, q 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;po-
-ocr page 202-îU lOH. NAVCLERI VOLVMEK PRIMVM
|
amp;pofucrutidolafuafub arboribus pi-rorum.Et aitDominus adDauid;Non obuiam ibis,fed gyra poft tcrgum eorû. Hocpado irruit fuper cos Dauid, amp;nbsp;pcrcuflît cos vfq; Gezer. e.Reg.dj Tune fecit Dauid tabernaculum iu-xta domum fuam ad reponendam ar-cam,amp; defeendit cum XXX. millibus virorû,amp; pofuerunt aream fuper plau-ftrum nouum,et tuleru nt earn de domo Abinadab, quæ erat in Gabaa in colle iuxtaCariathiarim.duo autéfilij Abi-îiadab minabantplauftrum: Aiopræ-cedebatjamp; Ozafequebatur, Dauid au-tc amp;nbsp;omnis Ifrael piallebant coram Area muficis in ftrumentis. Cum autem veniftent ad aream Na-cbor,calcitraueruntboues,amp;inclina-tacftArca:amp;extenditOza manum, teilens eam.aruitq; dcxtra eius,in qua Arcam ferre debuitj ficut pater eius iufte-rat,amp; expirauit.ea cm node (iuxtaHe-brços)dormiêratcum vxorelua.Timuit itaque Dauiddiuertere Aream ad lc,amp; »Obededô poluit ca in fuburbio in domo*Obetb-cdomLeuitæ, q manfit ibi tribus men-fibus, etbenedixit DOMINVS domui Obethedom. Udo Quo audito, abijt Dauid adducerc quot;nbsp;’ Aream in ciuitatem fuam cum gaudio. Dauid autem accindus Ephod lineo, pfallebat cora Arcain organis. amp;nbsp;vidit eümpfallcntemMicholper feneftram, amp;delpexiteum.Cumq; pofuiftet Area in loco fuo,obtulit Dauid holocaufta amp;pacifica,amp;benedixitpopuloj amp;par-titus eft per lingula capita collyridam panisvnam, amp;nbsp;aflaturam jbubalæ car-nis,amp;fimilamfrixam inoleo. Et cum rediret in domum fuam,fubfannauit eu Michol,dicens : Quam gloriofus fuit hodierexllrael,nudatus quafi vnus de feurrisf’Et refpondit Dauid: ViuitDo-minySjLudam amp;humiliorfia anteoo-ininùm,qui potius elegit me quam pattern tuum.Quamobrem Michol no eft natus filiusvlq; in die mortis fuç. Mor-tua autem Merobforore lua,adoptauit quinq; filios eius Michol. a.R*.7» Fadum eft autem,cum federet rex in domo lua,habens requiem abhoftibus, dicitad Nathan: Vides quod ego'habi-toindomocedrina, amp;ArcaDeipofita |
eft in medio pcllium?faciam ci domum. EtaitNathan,(Fac. fed a Spiritufando non loquebatur.Eadem node fadum eft verbum Domini ad Nathan:Dic fer-uomeoDauid, No ædificabismihi do-mum, quia fanguinarius es : fed filius tuus luccedes in regno,faciet mihi domum,amp; ftabiliam thronum eius vfque in fempiternum.His auditis3gauifus eft Dauid. Deinde percuffit Dauid Philiftços, i.Res*' amp;abftulitfrenum(ideft, poteftate tri-buti,quamhabebantin llrael) de manu eorum,amp;pcrculfitMoab, amp;nbsp;mefus efteos coæquans terrx funiculo:men- yj^j^ fus eft duos funiculos,vnum ad viuifi- Dauiii candum,vnum adoccidedum:ideft,ad arbitrium luum fadus eft ei Moab tri-butarius.Et percuffit Adadefer rege Soba,cui cum ferrent prxfidium Syri amp;nbsp;Damafcus,percuffit exeis viginti mil-lia:amp;ponensin Syria praefidium, fecit earn tnbutariam. AudiensauteThou rexEmath,per-cuftum Adadefer hoftem f uum,mifit ad Dauidlofam filium fuum cum mune-ribus amp;gratiarum adione. Cumq; rediret à Syria Dauid, occurrerut ci Idu-mxi;amp;percuffit exeis circiter duode-cim millia, amp;in Gcbelem percuffit ij. millia,amp; pofuit in ea prxfidium, ac tri-butariam fecit.Et retulit in Hierufalem aurum amp;nbsp;argentum multum nimis,æs quoquè Corinthiû,quod landificauit Domino in fabricam futurs domus. Porto loab erat fuper exeteitum. Io- (;„ri»P faphat autem erat à comentarijs, id eft, uilt;igt; feriptor geftorum, Sadoc amp;nbsp;Àbiathar crantfâcerdotes,Saraias veroferiba, id cftjcâccllarius. Banaiasauté erat fuper Ccrethi amp;nbsp;Pheleti, qui erant cuftodes capitis Dauid.dicûtfuifte/o.iudices 1 o-corum,vtMoifesclegit7o.Vndè Cerc-thi fonat,exterminatores:Pheleti,admi-rabilcs.fihj auté Dauid facerdotes erat, id eftidigniotes præ cæteris. Etrecordatus eft Dauid fœderis, t,K*gt;' quod fecerat cum lonatha,amp; ait:Nun-quid fupereft aliquis de domo Saul, cû quo faciam mifericordiam? Vocauit ergo Miphibofeth filium lonathx, qui eratdebilis pedihus, amp;reftituit ei omnem poÛeffionein Saul aui lui, amp;nbsp;confti- |
|
tAtgt;iolt; CHRONOGRAPHIAE. couftituiteum commenfalem fuu,tan-quam vnum de filijs fuis.Porró Siba puer Saulis,cui erant quindccim filij et viginti ferui,'iuflus eft excolcrc terram, amp;nbsp;fruftus ferre ad Miphibofeth in Hierufalem,id cft,iuffus eftbona illius ad-miniftrarc. Per idem tempus mortuus eft Naas rex Ammonitarum, amp;nbsp;fuccelfitin regno filius eius Hanon. mifitque Dauid nuncios,vt confolarentur cum de morte patris,monens vt amicitis quas cum patte eius babuerat,pcrmanerent.Cùm enim fugiffet quondam Dauid Saulé, à patte illius benignè exccptus fuerat. Principes autem Hanon exacuerunt regem jdicentes: Nefcis quia mifit Da-uidjVt vidcret ingreflum amp;nbsp;cgreffum tuum,vt percutiat te et terra tuam?Tu-lititaq; Hanon feruos Dauid, amp;nbsp;rafit dimidiam pattern barbæ eorum,amp; prç-ciditvefteseorum vfq; adnates. Quod ciimnuciatum effetDauid,mifitin oc-Curfum nuncijs, vt manerent in Hieri-cho,donèc crefceret barba, confufi em turpitèr erant. Videntcs autem filij Ammon quod iniuriam feciffent Dauid3Conduxcrunt mercedc Syrorum viginti millia pedi-tum,amp;aregeMaachamilleviros,amp; ab Hiftob deccm millia. quod cum audif. fetDauid,mifit loab amp;omncm exerci-tumaduersus eos.ftabant autem Am-monitæ anteingreffum ciuitatis,amp; Syrorum cxercitus crat in campo. loab Quoquè diuifit exercitü,amp; partem traags Abifai fratri fuo,parte fibi retinuit, amp;irruitinSyros,fugauitq;eos. Quod Videntes Ammonits,amp; ipfi terga verte-runt,receperuntq; fein vrbem.Ioab veto rediit in Hicrulalcm cum triumpbo. Videntes igitur Syri quomodo cor-ruiffentcoram Ifrael, collegerunt ite-Ct^es Am- rum exercitum ampliorem.Dauid quo-moatuii. gy^ cóttaxit oêm Ifrael, tranfiens lor-dauern aduersus Syros,et perculfit cur-rus eorû ac equitû 4o.millia, amp;nbsp;Sobach principem militis.fecerut deinceps Sy-npacem cumllracl, amp;nbsp;leruicrunt cis. Poftei mifit Dauid loab amp;nbsp;vniucrfum Ifrael,amp;vaftaueruntfilios Ammon, amp;nbsp;oblederunt Rabbatb, Dauid autem re-manfit in Hierufalem. |
GENERATIO XXXIII. 185 Accidit autem vtfurgeret Dauid de Bethfabee. ftrato fuo poft meridiem,amp;déambula- ^•^®'’‘’ ret in folario.viditc|- ex aduerfo Bctlifa-beevxorem Vris,lauatem*fc.‘cuius fpc-cieaccenfus,vocauit earn atq; cogno-uit.Cumq;accepiffet earn Dauid con-cepiffe,reuocauit Vriam maritum eius ab expeditione.exiuerat enim cum loab adbeilum.qusfiuit^jDauid ab Vriade ftatubelli, monens vt intraret ad vxorem,amp; modicum recrearet fe.fednó ac-quieuit Vrias,immo dormiuit cum fer-uis regis.Qu am obrem vocauit eum Dauid iterum, amp;ftatuit fecumin menfa, inuitans cum ad bibendum vfq; ad ebri-etatem.fednec fic induci potuit vt in-gredereturad vxorem. Ait enim. Area Domini amp;nbsp;Ilrael habitant in papilio-nibus,amp; dominus meus loabmanet fu-per faciem terra:, amp;nbsp;ego ingrediar in domum meam? pcrlalutem tuam rex, nonfaciam, Certus igitur Dauid quod intrare noluit,fcripfitadloab,quafidcliquiffet in eü Vrias, vtponeretipfum in ea par-tebelli,in qua periret.Cumquetuliffet Vrias epiftolam mortis fus fecundùm madatum regis,interijt.Bethfabee, audita morte viri,planxit eum. traiaâoq; ludu, vocauit eam Dauid.fada eft ei vxor,peperit^; filium illi. Tune mifit Dominus Nathan ad i.R«.ii« Dauid,quipropofuit ei paradigma;Di-ues,inquit,habuit oues plurimas, qra-puitvicino ouiculam vnica quam ha-bebat, vt prspararet cibos hofpiti qui fuperuenerat.quid commeruerit,qus-fiuit.Indignatus rex,Viuit,inquit,Do- paradigma minus,quoniam filius mortis eft homo prophet», ille,reddetq; quadruplum.Et refpondit Nathan:Tu es vir ille.vxorem Vriæ ra-puifti,amp;vt occultâtes adulterium, in-terfecifti eum gladio hoftium. quam-obrèmhscdicit Dominus, Nó recedet gladius de domo tua vfq; in fempiter-num,fufcitaboq; tibi malum de domo tua.Primumfalt;ftumeftin diuifionere-gni, fecundum in perfecutione Abfa-lom.Et ait Dauid ad Nathan :Peccaui Domino.ct defcendens de throno,i edit in terra™, tanquàm plus Deicola coram omnibus peccatum fuum confiteri non erubuit. Quo viló, ait Nathan ad q 5 euro: |
lOH NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
eum:TranftulitDominus peccatum tu-um.nonmoricrisjnec regnum amittcs. Veruntamcn films qui natus cft tibi, morictur.percuffit autê Dominus par-uulumnatumex vxore Vriæ vfque ad dcfperationé vitæjamp;deprecatus eft Dominum Dauid proparuulo, ieiunasamp; iacens in tcrra,noluitq; confolari, Accidit autem die feptimo,vt more-rctur infans.amp; vidés Dauid feruos mul-fttantes,intellcxit quód mortuus effet. Quarèlota facie amp;nbsp;mutata vefte,intra-uit domum Domini.adorauit. amp;nbsp;exhi-laratuSjComedit. admirati funt om nes. Etaitadeos:Cum adhuc viueretpuer, fleui,amp;adoraui Dominum vtviucret. Eo 'autem mortuo, cur flerem? nun-quid potero reuocare eum? ego vada ad eum potius, illc veró non reuertetur ad me.Hocfecit,vt confolarctur Betbfa-beejquia diligebateam. Et procedente tempore,genuit ex ea filium, quem vo-cauit Salom.onem. loab veró pugnabat cotra Ammon, amp;nbsp;expugnabat ciuitatem Rabbath, mi-fitq; adDauid,dicens:Veni, amp;nbsp;cape ciuitatem, vtnominituo affcribatur vi-üoria.Congrcgauit Dauid omnem po-pulum. amp;nbsp;profedus, ccpit vrbem, va-ftans earn, amp;nbsp;tulit diadema de capite Mclchom,in quo erant gemmæpreci-ofæ amp;nbsp;auri talentum, quod conflauit Dauid,amp;formauitex eo fibi diadema, in medio gemmarum ftatuens fardony-ccm incomparabilem. fic rcliquaseiui-tates Ammonitarum vaftauitjè populo multos ferrauit ferro, amp;nbsp;plures di-uifitcultris,eó quód nuncios fuos de-honeftauerant. z.Re.ij. Paulópóftfufcitauit Dominus malum indomo Dauid:Amnon primogc-nitus Dauid, diligebat Thamar for©rc Abfalom ex vtroq; parente, amp;ita de-peribat eâ,vtægrotaret. Huic erat co-gnatus lonadab films Semmaa fratris Dauid,prudés valdè.hic ait ad Amnon: Quarèlic attenuaris macie? amp;refpongt; dit Amnon;DiligoThamar fupra mo-dum.qui refpondit:Simula languorcm. euq; vcnerit pater tuus adte,dicei: Vc-niat,oro, Thamar forormea, amp;nbsp;faciat mihi cibum.Id fadum eft.Cumq j venif-let Thamar miffa à rege,coxit iUi 1 orbi- |
tiuncula,amp; cxlrc fccit Amnon vniucr-fos.cumq- tuliffet Thamar cibos ih có-claue,apprçhcdit eam,amp; ait:Cuba me-cum foror. Quæ refpondit.'Noli frater opprimere me,amp; facerc opprobrium in generetuo,led loquere ad regem, amp;nó negabit me tibi. Hoc dixit,vt fubterfu-geret manus eius. Noluit autem quiefcere Amnon,amp; oppreffit eam.fta-timi^; exofamhabuit earn magis,quàm ante dilexcrat. Vodè eieciteam contra voluntatem fuam.cumqj eieciffent earn pueri Amnon, adfperfit cinerem capi-ti luo,amp; fcidit tunicam talarem,amp; im-pofitis manibus fuper caput, ingrcffa eft ad Abfalom fratrem fuum, facinuJ accufans flendo. Cui Abfalom, Taccj ait.frater em nofter eft.Apudhunc itaqj dió manfité Fadum eft poft biennium, vt exiret Abfalom adtondendas oues.inuitauit regem ad conuiuium. quo renuentej Amnon frater amp;cxtcrivocatifunt.T€l pueri Abfalom interfeccrunt Amnon Moril’* temulentum.quovifo,fugiunt exteri, non-eratque fama, interfedos ab Abfalom omnesregis filios^quarè lonadab ad regem^perat,folumq; Amnon interijf-^ Iedicit.Abfalom veró fugiens,abijt ad Ptolem^um auum fuum regem Geffur, amp;fuitcümeo tribus annis. Rex autem jje^i confolatus fuper interitu Amnon, ccf-fauitperfequi Abfaló,eó quód Amnon dignafuftinuit.- Intelligens auté loab,quód cor régis verf urn erat ad Abfalom,mifit ad regem mulierem fapientem de Thecua, ponés in ore eius quid diceret.Gumq; ingreffa Muh«quot;' fuifletmulier ad regem, adorauit eum, dicens: Serua me rex, mortuus eft vir meus,amp; erant mihiduo filij,amp;interfe-cit alter alterum in agro, amp;nbsp;confurgit ▼niuerfa cognatio aduersus occiforem, quaerensammam illius pro anima oc-cifi.Et art Dauid adeam ; Vadeinpace, amp;nbsp;egovidebo.Ad hæ emulier .dn meßt Domine hæc iniquitas,rcx autem fît in-nocens.Cumq;iterâffetrex promilho-nem,inftatadnucmuher.Qui ait:Viuit Dominus,quia non cadet capillus fill) tui.Tuneexponésmuherregi fimilitu-dinem,ait:Reducat ergô Dominus meus Abfâlom.né cnim vult anima perire Deus, |
|
CHRONOGRAPHIAE. Deus, amp;nbsp;oes dilabimur tanquàm aqua. quafidiceret:mortuum filium non potes reuoeare,melius cft vt reuoces viué-tem,quam alterum vindicando, vtrun-queperdas.Cut rex;Nüquidnó loab te niifit?Annuitipfa. Ait rexadloab : Re-uocaAbfalom,nontamé videat faciem roeam donèc iubeam.amp; maßt Ablalom itfilomre. in Hierufalem duobus annis,amp;faciem *itadf*ee. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... quot; regis non vidit. Porró Abfalom crat dccorus nimis, cuius cælanes femel in anno tonfajpó-derabat ducentos ficlos.precio em emc-bant mulieres, vt fubornarent crines fuos. Natiq; lunt Ablalom filijtres amp;nbsp;üliavna.mifitc^uefaepius adIoabjVt in-tercederet proea apud regem, qui no-luitvenire adeum. quarè mifit Abfalom feruos lüos, vtinccnderentfege-tesloab.quofado, loab venir ad cum, dieensiCur hoc fecerunt lerui tui? Quirelpondit:Alitèr habere te non po-teiam.obfêcro,intra ad regem, vt vide-am facie eius: alioqui interficiat me.In-greffo loab adregem, vocatuseft Ablalom, ofculatusq;eftrexmagno cügau-dio filium fuum. ‘M-’ï. Tune cœpit Abfalom adfpirare ad regnum,feeit4uefibi currus amp;nbsp;équités. amp;nbsp;manè confurgês,ftabat in porta.bla-diebatur intrantibus ad regis indicium, dieens:ßona funt quæ dicis, léd non eft qui caulam tuam audiat.fi conftitu-tus fuero rex, iuftè iudicabo. amp;incli-nauit ad fe corda multorum.PoR quatuor vero annos reuerfionis ait ad regem: Dum eram in exilio, vöui, firedu-xeritmeDns, facrificabo ei in Ebron: vadam ergo,amp;reddam vota. Et ait rex: Vade in pace. A bijt ergo Abfalom in Ebron,vtens confilio Achitofel Gilo-fiitæ,quifueratconfiliariiïs Dauid. Et egrelfiluntmulti ad eum de Hierulalé, remignorantes.cumq; immolalfct ho-ftias,lada eft cóiuratio valida, amp;nbsp;auge-batur populus cum Abfalom. FotitMuid nbsp;nbsp;Q^od cum audilfct Dauid, ait feruis fuis:Egrediamur cito, nè forte veniens Abfalom,occuper nos, amp;percutiat ci-uitate.Et turbatus egrediebatur rex, amp;nbsp;vniuerla domus eius nudis pedibus, di-mittens dccem concubinas adeuftodia. Praecedebant regem Cerethi amp;nbsp;Phcle- |
GENERATIO XXXIII. 187 ti, amp;fexcenti qui fecuti fuerant eum de Geth.illisenimprobeneficioineumfa-Ö:o,quandólatuitin Geth,in retribu-tionem dederat locum in Hierufalem. Et ait rex ad Ethai Gethæum, filium Achis:Reducfratrestuos in Hierüfalé, amp;nbsp;habita cum rege Abfalom.heri enim venifti,,amp;hodiè compelleris exire. Qui refpondit: Viuit Dominus, nee in morte nee in vitarelinquamte. Et tranfgreffi funt vniuerfi flenteï cum rege torrentem C8dron,amp;Leuitæ arcam portantes, depofuerunteam donèc tranfirctpopulus.EtalfcèditAbia-thar ad conlulendum Dominum, qui nonrefpóditci.amp;ait Dauid ad Sadoe: Reuertcre in ciuitatem cum Arca.ego abfcondarindelerto. Achimaas films tuus amp;nbsp;lonatha filius Abiathar fint vo-bilcum,per quss veniat ad me fermo de vobis.Etrcdiêrunt cum Arca.Cumque alfcendilfetDauidcliuum oliuarü,oc-currit ei Chufi Arachites, eonfiliarius eius,amp;aitDauid:Efto cum Abfalom,vt dilfipes confilium Achitofel ; amp;nbsp;quod audiêrisindomo rcgis,indicabis lacer-dotibuSiEt venir Chufi ad Abfalom in Hierufalem. Cumq5 pufill urn pfoeelfilTet Dauid, apparuit ei Siba cum duobus afinis, fe- i.Reg. ilt;, renspanem amp;nbsp;vuam paftam amp;nbsp;maftas caryearum vel palatarum,ideft, ficuu, amp;nbsp;air Siba ad regem: Afinos duxi, vt in cis fedeantdomeftici regis: amp;tuli ciba-ria, vt alantur in deferto.Et ait rex : Vbx eft Miphibofeth? Qui refpondit:Rema-fit in Hierufalem,dicens ; Hodiè refti-tuet mihi Dominus vltióem patris mei. Etait rex Sibæ :• Tua fint omnia qux fuerant Miphibolêth.Venit deinde Dauid vlque adBahurifn.amp; egreflus vir de cognatione Saul,nomine Semei, proij-ciens lapides amp;lutum, maledicebatre-gi,dicens:Egredere virfanguinum.ecee premuntte mala quæ feciftiin domum Saul. Quem cum Abilai percutere vel-let,prohibuit cumDauid,dicens:Filius Patienté vteri meiquærit aniraam meam:q.uan- Dauid. to magis filius lemini? mifit cum Domin’* vt malediccret mihi.refpiciat Dominus hanc affliâionem meam. Faólura eft autem q,uód Chufi veni-ret ad Ablalom,amp; adorarct eum,dices.-. q 4. Salue |
lOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
Salue rcx.Ad que Abralom:Quarcnon iuifti cum amico tuo?Qui rcfpondit.’Il-lius ero qucm elegit Dominas et omnis Ifrael.cui feruia?nónnc filio rcgis?ficut paruï patri tuo, fic parebo tibi,Tüc in-greflus cft Ablalom coram omnibus ad concubinas pttris lui de confilio Achitofel,vt intelligerct omnis Ifracb quód ex animo perfequeretur pattern, vt roborarentur cum eo. Achitofel ve-•*^* ró ait: Eligam mihi duodecim millia virorum, amp;pcrfequar hac node Da-uid, quia feffus cft. Et ait Abfalom:
V ocemus Cbufi ad confilium.Refpon-ditChufi: Non eft bonum confilium Achitofel hac vice. Nofti pattern tuum amp;nbsp;viros eius ehe fortiflimos. quod d percuiferit aliquosdetuis, quicunque audiêrit, timebit effe tecum.Sed hoc có-fulo: congregetur ad te omnis Ifracl,amp; irruamusfüpereum. Et plaçait omibus
, confilium Chufi. (ècreto nunciauit id Chufi facerdotibus, vt monerent Da-uid, nè’maneret indeferto node ilia, fed tranfiret Iordan em.
Et abijt ancilla ad filios facerdotum, qui latebantiuxta'fontem Rogel,ferés pannum quafi adabluendum, amp;indi-cauit eis verbum Chufi. Vidit autem il-los aliquis, amp;nbsp;nunciauit Abfalom, qui mifit poft eos vt compræhenderentur. At illi ingreifi Bahurim in domum mu-lieris,rogabant vtcclaret eos. quæ di-mifit’ eosin putcum, amp;nbsp;expandit velamen fuper os putei, quafi ficcansptifa-nas.cumq; abirent illi qui mifli fuerant, aftcendentes hi de puteo,nunciauerunt Dauidomnia. Ettranfiuit Dauid Jor-danem priufquam illucefceret,amp;venit in Mànahim.
Porto Achitofel vidcns confiliafua non procedere, Iciensq; regnum redi-tutum ad Dauid,amp; timens eum, defcê-dit in domum fuam in Silo, amp;nbsp;laqueo fefuipendit.Abfalom autê collegit ex-ercitum,amp; tranficns lordanem, ftatuit
Amafat. Amafam fuper exercitum fuum,qui co-fobrinus erat loab. Porto viri trans lordanem, amp;nbsp;maxime Bcrlclai Galaadi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teSjObtulcrut Dauid cibaria multa ftra-
totiaamp;vafa fidilia. At Dauidpopuli pattern vnam dedit Ioab,fecudam Abi-ïaijtertiam Ethai Gethxo.cumqi vellet
egredi rex cum eis ad pugnam, dixc-runt : Non ibis, te folum quærunt. Cumq; egrederentur cunei adpugnam circiter feptem millia,ftabat Dauid iu-xta porta,amp; dicebat: Seruate mihi puc-rum Abfalom.
Et fadumeftpræliumin die illaiu-xtafaltum Ephraim, amp;fugit cxercitul Abfalom,cxfis ex eo viginti millib’.fu-giensque Abfalom fuper mulum, venit adquercumcondenfam : amp;intercepto capiteeiusramis,mulus pertranfijr, eo fulpenfo. Quod cum quiipiam nuciaf-fetloab,ait: Q^arc non cofodiftieum? quirelpondit,N5 mittam manumme-am in filium regis, prælertim cum di-xerit, Seruate mihi Abfalom. quem ad-huc palpitantcm interfecerunt armige- ^^gi^ riloab,amp;proiecerunteum in foueam, fufpes;' comportâtes fuper eum aceruum lapi-P'”®^ dum,vtduplici morteperirct. Iffael autem fugit in tabernacula fua,
PorroAchimaasaitadloab.'Cur-ra amp;nbsp;nu nciabo regi. Qui refpondit: No-li hodiè,filius enim regis mortuus eft. Etaitloab ad Chufi vt iret. præcurrit eum Achimaas. Dauid autê fedebat inter duas portas. Speculator ait: Video hominem currentem folum. Et ait rex: Sifoluseft, bonus nuncius eft. Etve-nicns Achimaas,adorauit cum,dicens; Benedidus Deus qui conclufit homines leuantes fe contra regem. Et ait rex; Eftnepaxpuero Abfalom? amp;nbsp;ille no-luit indicate. Chufi veto fuperueniens indicauit, amp;nbsp;contriftatus rex, aftcen-dit cœnaculum portx,flens operto ca-pite, amp;nbsp;clamans, Fili mi Abfalom, quis mihi tribuatvtmoriarpro tc^quodau-diens populus,timuit ingredi ciuitatê. Et ingreffus loab ad regem, dixit: iM'’' Confudifti hodiè vultus eorum, qui faluam fecerunt animam tuam : dili-gisodientes te, amp;nbsp;odio habes diligentes te:procede3amp; alloquere feruos tu-os,alioqui nee vnus remanebit tecum hac node, amp;nbsp;erit hoc malum tibi fuper omniaquæ vnquàmpafluses.Vndèfe-ditrexinpottalota facicjamp;venit ad eu omnis multitudo, amp;nbsp;benignè loquu-tus eft ei.
At viri luda qui fecuti fuerant Abfa-lom,magis verebatur propter beneficia maiora
|
CHRONOGRAPHIAE. inaioracisimpêfaaDauid. quod intel-liges Dauid,mifit ad eos Sadoc et Abia-thar, vt loquerentur cis, Curnouilfi-mi reducitis regem? Et Amafæ dicerent iurâlfe regem,quod magifirum militix cûhabiturusellet.eratenim nepos Dauid. Quo audito, miferunt viri luda ad regem vtrediret,amp;venitrex ad lorda-nem,omnisq;Iuda illi occurrit. Simul quoque defcendit cum eis,habens fe-cumcontribulesamp; mille viros deBen-iamin.Siba quoquè amp;nbsp;filij eius atq; ler-ui, venerunt vt traducercnt. Cumque tranlïlfetrex,adorauitSemei,dicés.’Nè memincris Domine iniuriæ ferui tui. Icio enim peccatum meum,amp; ideo véni in occurfum.Refpondés Abifai,aif.In-terfici debet,qa maledixit Chrifto Do-mini.Et aitDauid:Nunquid hodicin-terficietur virin 11 ra cl? amp;nbsp;ad Semci, No morieris. Miphibofeth quoquè vcnit obuiam regi illotis pedibus amp;nbsp;intonfa barba. Et aitrexadeum:Cur non veniftimecum? quiait:Seruusmeus cótempfit mc,no-lensmihi ftemere afinumvtirem cum rege,infupèr amp;nbsp;accufauit me: tu autem quiaiuftus cs,facquodtibi videtur. Et aitrex:Tu amp;nbsp;Siba diuiditepofleffiones. quafi dicat,vtriq; veftriim dederam,fed quia vterqj totu habere nó poteft,inter vosdiuidatur. Volunt quidam Dauid peccaffe, quod adulatori amp;nbsp;detradori Sibæ credidit, nee adexcufatiócm Miphibofeth fententiam mutauit. Refpó-dit Miphibofeth,etiam cunda recipiat Ä^ PQ^S'^^æ rcuerfus eft dominus me-tofofyrai ^5 rex. innocens enim luit Miphibo- *BeraeIlai Berfelai quoquè qui præbucrat alimenta regi, defcen der at cum co, amp;ait rcx ad eum; V eni mccum in Hierulalem, amp;honorabo te.qui refpondit,o(ftoge-nariuslumhodiè, non indigeo hacvi-ciffitudine.Chamaan filius meus vadat tec£i,fac ei quod tibi videtur. Et ait Dauid, Veniat,amp; faciam ei quod placebit tibi.amp;redijt*Berlelaiin domum luam accepta ofculo. Omnis autem populus ludatraduxerunt regem.tunc cucurre-runt omnes viri Ilrael, indignatesq; dixerunt ; Quarè fratres noltri viri luda |
GENERATIO XXXin. ditluda, quia propior eft mihi rex,Et aitlfracl,dece partibus maior lumjideo magis ad me pertinet Dauid. Cumq; refpondiflent durius viri lu-da, Seba filius Bochri ex Saulis gencrc cecinitbuccina,'amp;ait : Non eft nobis pars in filio Ifai,reuertere in tabernacu- ï8ÿ i.Re, xo« latualfrael.quafi dicat,cligamus nobis regem.amp; recedetes aDauid, fecuti lunt Sebam, viri autem luda reduxerunt regem in Hierufalem. Etait rex Amafæ, quern fecerat principem militiæ,tarnen fub loab : Congrega mihi viros luda in tertium diem.amp;abijt Amafa, amp;nbsp;mora-tus eft extra placitum.Et ait rcx ad Abi-fai.-TolleferuosDomini,amp;periequere Sebam, nc effugiat. amp;nbsp;egreln lunt cum co omnesrobufti de Hierulalem, loab prçcedente Cclcthi amp;nbsp;Pheleti.Et Ama-laoccurrit eis.Porró loab veftituserat tunica ftrida, amp;nbsp;accinélus erat gla-dio, qui faciliter ftringi poterat.arte fi-mulans quafi reccpilTet gladium, de-xtramanu tenuit mentum Amafæj qui eum non obferuabat.Dixit itaqueloab adAmafam: Salue mi frater. amp;nbsp;fimul perculfit cum in latere, ac effudit eius inteftina, Amalaq; mortuus eft.amp; id fe-citexinuidia loab, timens nè eiæqua-retur Amafa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*• loab autem amp;nbsp;Abifai frater eius per-fecutifuntSebam^quem obfederuntin Abela ciuitate,amp;moliebantur deftru-ere muros vrbis. At muller fapiens de ci-uitate,exclamauit adIoab:Nónnepro-uerbium eft. Qui indigent confilio, in-terrogant in Abela? quarè vis cuertere matrem ciuitatum in Ilracl? Et relpondit Ioab:Non quxro euerterCj fed Sebâ ç^i,, morf. filiumBochri,qui leuauit manum lua cótraregem, traditc iUii, amp;reccdcmus. locuta eft mulicr ciuibus3qui abfciftum caput Sebæproieceruntadloab.tûcre-uerfus eft exercitus in Hierufalem,amp; re-ftituit rex loab fuper exercitum amp;nbsp;alios miniftrosfuos. Fafta eft fames tribus annis,amp; con-fuluitDauidDhm:qui relpondit, hoc fieri propter Saul amp;nbsp;domum eius, qui multos exGabaonitis occidit,irritfi fa-ciensiuramentumlofux amp;feniorfi.Et vocauitDauid Gabaonitas,dices, quid pro eine da faccre deberet, qui dixerunt: Virura i.Re.U» |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 190 Firnis pia-culum. *H»drieli. rfalmonim editio. fcRcg.in rfai.17. Viru qui attriuit nos, delete debemus, vt nè vnus quidem refiduus fitdeftirpe eius.(edquiaDauidhoc facerc non po-terat propter iufiurandum quod iura-ueratlonathx, mitiqreft fafta petitió eorum,vt darentur leptem viri defilijs eius vt crucifigaritur.pepercitq;rexMi-phibofeth filio lonathæ, amp;nbsp;tradiditeis duos filios Saul,quos pepcrit ei Rclpha: ifti cum Doech occiderunt lacerdotes Nobæ, amp;nbsp;poftea Gabaonitas. dedit eis etiam quinque filios Michol adopti-uos,quos genueratMerob* Adrahdi. Gabaonitx veto crucifixcrunt eos in diebus meftis hordei. Induens autem Refpha ciliciüm, fubftrauit fbi lupra petram,cubans iuxta eos dieac noéfe, vtamoueret abeisaues amp;nbsp;beftias. Au-diensauté Dauid qua: fecerat Relpha, depofuiteosde patibulis, amp;nbsp;tollens ol-1a Saul amp;nbsp;lonathx de labes cum ofli-bus illorum, fcpeliuit eos in lepulcro Cis patris eorum. amp;redditaeft vbertas terra:. Faófum eft rursum prælium Phili-ftinorum aduersùs Ilrael, amp;pugnabat Dauidcum fuis.Cumq; ferè Dauidde-feciftetpugnando,Iesbidcnob qui fuit de genere Arapha, nilus eft percutere Dauid,interpofuitc|;leAbilai,amp;inter-fecit Philiftæum de genere gigantum. Tunciuraucrunt vinDauid,lam non cgredieris nobilcum in prælium, ne ex-tinguas lucerna inllfael. alia quoquè prælia omitto recenfere. Expcditus itaquede prælijs Dauid, locutus eft Domino verba carminis huius, in dic qua liberauit cum Dominus de manu omnium inimicorum fu-orum amp;nbsp;de manu Saul, amp;nbsp;ait: Dihgâ te Domine fortitudo mea,Domin’ firma-mentum meum amp;nbsp;refugium meum. Et lofephus air,cùm Dauid pace altiHima frueretur, cantica amp;nbsp;hymnos compo-luit,diuerla faciens organa, in quibus Leuitæ per fabbata amp;nbsp;alias lolennitatcs vterentur. Hic autem cum cæleftis ci-tharifta efret,dulcedine carminis dele-ófatus,centum quinquaginta plalmos melhfluos lyrico carminé confcnpllt, vbi amp;prophetiam (uam prêter aliorum morem line vllo exteriori adminiculo, lcd lülo Ipiritulfandi inftindu de çter- |
nagenitura,de^; Chrifti incamatioe» pamonequoque ac refurreftione eui-détilfimè difTeruit.Demum Chrifti pro-milfionem aperuit manifeftii'ishis verbis nouifl.Vir cui conftitutum eft à D0- i-^** mino de ChriftoDei lacob amp;c. ».R«.* Per hæc temporadixit Dauid adlo-ab;NumeraIlfacl amp;Iuda,vt feiam nu-merum.intelligens loab quod deelati-one procederet,ait:Ad quid? vide nè of-fendas Deum. amp;nbsp;cum nollet rex muta-repropolitum,egrenus loab amp;nbsp;principes militum,numerauerunt populum, amp;nbsp;redicrunt poft nouem menfes.inuêta funtdelfrael oâingenta millia virorû fiugnatorum,amp;de luda quingeta milia.inParalipomenis inueniuntur mille millia amp;nbsp;centû.Et creditur loabfub-ticuifteregi partem populi. Peccauititaq;Dauidinduob’, quod fuperbè numerauit, amp;nbsp;qt numerati non J^“'JJ^; reddiderut peen nia Domino,ficutpræ-ceptum cratinExodo: Quando tuleris, ExeJ* inquitDns,fummafilioruinIfrael,iuxta numeru dabunt finguli preciu pro animabus fuis quatuor fielos argéti, quod cùmvelferóconfderauit Dauid,aitad ; Dominum:Obrccro Domine, transfer iniquitatemferuitui, quiapeccaui ni-mis.Etdiluculomifitad eumDhs Gad prophctâ,quiait: Aut feptem annisve-niet fames in regno tuo, aut tribus mé-fibus fugies aduerJarios tuos,aut tribus diebuseritpeftilentia in populo. Etait Dauid:Coarftor nimis. li famem elege-ro,paLiperum eritfuppliciü:fi perlccu-tionemhoftium, exercitus eritpericu-lum,nó meum:vallaborenim præfidio. Eligam ergo communem plagam regi amp;nbsp;plebi,hoc eft,peftem. Mifit ergo Deus peftilentiam in Ifra- ^'^j'' el,demanc vfq^ad horam facrificij ve-Ipertini, amp;nbsp;mortui funt de populo ex Hierulalcm feptuaginta millia viroru. lt;nbsp;Porró cum percuteret angelus Hieru-falem vt difperderet eam,vidit eü Dauid gladio ftanté euaginato, exclamauitq;: Ego fum quipeccaui:ifti quioues/unt, quid fecerudvertatur, obfecro, manus tua contra me amp;nbsp;contra domum patris mei.Etmifertus Dominus, ait adange-lum: Sufficit, cótinemanum tuam. In illadie dixit GadadDauid; Conftituc altare |
|
CITRON OGRAPHIAE. altarcDominoin area AreunalcbuQi. Et affceridensDauid, dixit ad Areuna: Vendemihi atcamp;tuam, vt xdifiecmibi altare Domino,vt celTetinterfedio.Qui rcfpondit.'Accipiat earn Dns meus gra-tiSjhabeat quoque boues in holocau-ftum,plauftra amp;nbsp;iuga bourn in vfum li-gnorum5Etaitrex:Nequa5. Emit ergo aream lexcentts fidis auri, amp;nbsp;boucs ar-génti ficlis quinquaginta.çdificauitibi altare Dno,amp; obtulit holocaufta paci-jj^ J fica,amp; propiciatus eft Dominus tcirç. S€nueratauteDauid,cumq;opefirc-tur veftibusjnon ealefiebat. inuenta eft AbifacSunamirispuclla pukhra, quæ dormiés cum rege,fou ebat eum, verùm rex earn non cognouit. Adonias autem quartus filiusDauid, cum efletprimo-genitus inter fuperftites Elios régis, fi-dutiam fegnadi habuit,amp; fecit fibi cur-rus ac equates,ncc corripuit eum pater. Etprolehabebat Ioabamp; Abiathar fa-cerdotem, alij vero minifteriales amp;nbsp;ro-burexercitds non erat cum co, fieri autem fecit Adonias folenne conuiuium inhortoregaliiuxta fontem Rogel, amp;nbsp;voc^uitfilios régis ac feruos,fibi autem non fauentes ho vocauit^ nee Salomonern fratre. Nathan autémOhuitBeth-fabeâjVt irct ad regem, quæ ingrefta,ait: Domine mi rexjtu iurafti ancillætuæ, dicens: Salomon filius tuuS regnabit poft mej amp;nbsp;cecè Adonias regnat, te ignorate.Cumlt;^|; alios vocauit, negle-Xit filium meu.fcio quod cumdormiê-riSjCgo amp;’filius meus erimus peccato-res,id^eft,dicetur,Hic eft adulterç filius. Adhucealoqucte,intrauit Nathan amp;ait: Domine, dixifti tu quod Adonias regnet poft te? Cur mihi non indi-cafti feruo tuo? Et ait rex ad Bethfa-bce.'Viuit Dominus, ficut iuraui tibi, fiefaciam. Et dixit ad Sadoc, ad Na-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thanamp;Banaiam:Tollitevobifcum fer- ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uosdomini veftri, amp;nbsp;imponite Salo- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monem filium meum fuper mulam me- *quot;§«»1. ®*”j amp;vngant eum in regem Sadoc amp;nbsp;Nathan ad fontem Gion, amp;nbsp;canentes, pointe eum luper folium meum.Refpó-ditBanaias,Amen. Sumpft autem Sadoc cornu olei de tahernaculo, munxitque eum,amp; ce-einö unt bucema, amp;nbsp;dixerunt omnes |
GENERATIO XXXIII.’ 19« populi, Viuat rex Salomon. Sedente Salomone fupet thronum, adorauft Dauid in ledulo füo D E V M, grati-as agens quod hoe vidiflet.Pori o Ado-nias amp;inuitati,cùm œftimâfêt tumul-tum in eiuitate ortum, perturbantur. venit adeos lonathas filius Abiathar, indicans eis quæ fadafucrant, amp;nbsp;âbije vnufquifque indomum fuara. Adonias autem timens Salomonern, abijt in tabernaculum, amp;teriuit cornu altaris thymiamatisjdicens fenó egrefturumj nifirex iuret ei de vita conferuandaiamp; iurauit ei Salomon,dicens:Vade indomum tuam. Volens autem Dauid oftendcre po- *’^*** puloj fe filium regem feciifes congre-gauitin Ifrael principes vhiuerfos, fa- _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ cerdotcs amp;Leuftds, Srinunito itcróm miniftr«, Salomone coram omnibu s, præcepit ei delegum cuftodia, de iuftitia amp;nbsp;picrate, amp;nbsp;præcepit vt ædificaret templum Domino, dicens fc iam præparâffe ei auri decern millia talcntorum,argcnti vero centum millia,ferri veró amp;nbsp;çris fu-pra numerü,lapidum quoquè amp;nbsp;lignp-rum maximam copiamj Tune edepit ordinäre fhiniftros tem- ’•^’♦' pli^ amp;nbsp;rlumerati fünt Leuitæà viginti anhis amp;lupra,amp;ihuenta lunttrigin-taodo millia virorum. Hos diuifitin tres ordines,in AaronitaSjMofaitas, amp;nbsp;Leuitas, diftinxitq; illos in facerdotes, doélores,catores,ianitores amp;nbsp;fâcriftas. Et quia Aaron amp;nbsp;filijs eius datum fuit facerdotium à D E O, fecit ergo Dauid recenferi principales de domo fi-liorum Aaron,hoc eft,Eleazar amp;nbsp;Itha-mar,amp;inuenitdcdomo Eleazar fede-cim, de domo Veró Ithamar ofto : amp;nbsp;fic fecit duas domos principales, ex quibus Conftituti lüntvigintiquatuor facerdotes^ ad officiandum per hebdo-madasièu vices liras, qui plures alios fub fe habebant. Et prætcr illos duos' principales,cóftituitvnum, lcilicet Sa- Sadoef»-doc,fuper filiosEleazar,a'lterum Achi-melech fuperfilios Ithamar. Et ficut fi-lij Aaron fuerunt ©fdinatiin officio li-ccrdotum,kadefecundofilio Leuior-i.Pa,*j, ■ dinati funt doctores 24. hi filij Mosari, amp;nbsp;ifti doctores,judiees habebant fub le plunraos alios. Eue* |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM g.P«xtf. Curix de-fcriptio. l.Pir.ïy. gt;9* Fucnintetiàm très principales cato-rcs, Afaph JciliCetj Heman,amp;Idithum. De filijs auterrt iftorum trium, inftituti lunt 24..cantores,et quilibet eorum fub fe habebat 12. affonanteSj amp;nbsp;deferuie-bantordinatè 24.hebdomadarij$ facer-dotum,ità quod primus de iftis xxiiij. exercebat officium fuum cum primo hebdomadari0jamp; fècundus cum fecû-do,amp;ficde alijs. Inftituti autem fue-runt ornes fupradidi in offices per fortes, deinde defignauit ianitores rempli quatuor principales per fortes, prout quatuor porta: étant, orientalis, occi-dentalis,aquilonaris amp;nbsp;auftralisrfubq,-bus etiàm multi alij pofiti fuerânt. Pofthos ordinauit facriftas. diceba-turilli,qui cuftodiebâtvafadiuinocul-tui deputata, facerdotum ornamenta, amp;eaquæ erantin facrificijs neceftaria. ad ea autem qua: forinfccùs erant pro-uidenda rempli gratia,præfeâos ordinauit etiam aeLeuitis, forte ad docen-dum populuminlocisdiftatibus, amp;ad præparandum vel ligna vel lapides, amp;nbsp;fimilia. Hçc officia exLeuitico genere conftituta funt,in minifterium fcilicet domus Domini 24, millia,præpofîtorû autem amp;nbsp;iudicum fex millia,ianitorû quatuormillia, amp;nbsp;quatuor millia can-torum, faciunr 38. millia virorum de tribu Leui. In bis autem quæ refjjicerc deberent regem in regno,aliqui erant militates, aliqui populates, amp;nbsp;aliqui familiäres. Milites diftinftoshabuit Dauid per 12., cohortes, amp;nbsp;in qualibet étant 24. mil-liabellatorum, ità quodprima cohorS erat cum rege primo menfe parata ad refiftendum mimicis, autad fedandum populum.Secunda cohors in lècundo menfe,amp; fie de alijs.amp; quælibet cohors principem luum habuit. Porrô fingulis tnbubus præerat præfeélus, qui leua-batCenfum adprouidédumregi amp;do-muieius. Familiaris veroordinatio, id eft, familiæ quæ erat in officio domus, vel fuper thefauros régis, amp;nbsp;qui in vrbibus àut vicis erant, præpofi-tos arque præfides defignauit Dauid rex, qui omnes fubftantiae régis præ-erant, fiue effet aurum, argentum, arma amp;nbsp;cætera artificialia, fiue bladum. |
vinum,oleum,animalia,amp;huiufmodî. Exemplar omnium eorum tradidit rex Salomon! filio fuoin confpedu prin- ^ cipumfuorum. Porto circa regem erant viri fortiffi' ViriC«'quot;' j miî6.infignior autem cæteris erat Di* ‘^“quot;æ' . ƒ 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- i.Par.H uid.quoconnumerato,erant xxvij.le- j^ncgjji cundiimMagifttum in hiftorijs. amp;nbsp;de illis trigintalcx,erantfex;tres erantfor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( tiffimi,alij très non ira fortes^fed tamé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 fortiores reliquis trigintat vtquafi di-cerctut,xxx.etant fortes, très fortiores, amp;nbsp;très fortiffimi. Primus inter très for-tiffimos Iefcbon,qui interfecit odingé-tos impetu vno. iftum haftâ leüâffe ad-uersùs trecentos, inParalipomenis 1e-gitut. poft hune erat Eleazar films pa-trui Dauid,qui perculfit Philiftços donee deficeret manus eius, amp;nbsp;obrige-feeret gladio. Poft hune erat Semma Ararites, qui, cùm fugiftet populus, folus ftetit in agro lentis, amp;nbsp;pereuf-fir Philiftæos, amp;nbsp;fecit falutem in If-tael. Ex tribus fortioribus erat primus Abifai frater loab, ipfe leuauit naftam fuam contra trecentos,quos interfecit, optimus quidem,fed ad tres primos non venit. Poft hunc erat Banaias, qui per- ' eulfit duos principes Moab, ipfe inter-fecitvifum Aegyptium blafphematem Dominum, amp;nbsp;iterùm interfecit Aegyptium altitudinis quinque cubitorum, nabenteminmanu haftam, quam Banaias de manu cius cxtorfit,leoné quo- ) què occidit.Tertius fuit Sabochai, qui pereuffit Caph de genere gigantum. Ifti tres opusfeceruntmagnificum, cùmPhiliftæipofuiftent caftra invalle Raphaim vfque ad Bethleem, eratpc- ; nuriaaquæinHierufàlem. Dauidau-tem defiderabat aquam habere de ci-fterna quæ efat in Bethleem : tune ifti tres per medium hoftium tranfeuntes ? armata manu, vencrunt ad Bethleem, haurientesaquam,denuo adregemper , hoftium caftra reuerfi funt, ita vt Pa-læftiniaudaciam eorum obftupefcenr-tes, à dimicatione cefiarent. Delatam autem aquam rex noluitbibere,fedef-fudit,dicens.‘ Nuquid fanguinem iftorum amp;animarüpericulumbibam? Inter reliquos triginta Afahdfraterloab nume- |
|
CHRONOGRAPHIÆ. humeraturjCçterorum mentio in libris fa cris fit. WorsOa. Appropinquaueruntautem diesDa-' '^itîvtmorcretur,amp;iterauit Salomoni 5.Rcg :, ’^ândatadecultuDei amp;nbsp;lege feruada, amp;pietate ac iuftitia circafuos, memo-rans promiffionem Dei fibi faftam de feminefiioiugitèrregnaturo, fi cufto-dirent filij teftamentum eius.Tria vero fuperaddiditjdeloab amp;nbsp;Semei amp;nbsp;Berfè-laij dicésiNôfli quç loab fecerit-per in-uidiam duos principes Abner amp;nbsp;Ama-faminpaceocciditifacies ei iuxtafapi-entiamtuam, ne defcendat pacificè ad inferos. Semei quonuè, qui maledixit inihi,non patieris eficinnoxium.Sed amp;nbsp;fibjs Berfelai reddes gratiam, amp;nbsp;erunt commenfalestui. His di étis, m or tuns eft D a uid, amp;nbsp;fe-pultus cftin ciuitate fua,amp; circa tumu-lum eius fecit Salomon oâo loculos thelaurorum,quorum vnum poft multos annos aperuit Hyreanus pontifex, amp;nbsp;alium Herodes, ficut infra dicetur. alij veró nondum manifeftati funt. In hac generatione Mcodon Codri tegis Athénien filius, xviipregniDauid W™* Athe anno magiftratum adminiftrare cœpit. firanis™^^''^^?^^^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filius, regcm/’^ttigefimolocorex, alias XXXI. Agis EuriftheiLacedæmoniorum régis pri-roogenitus,t8.anno regni Dauià regna-recœpit,rcgnauitq;annovno,poft que eius frater nomine Archeftratus,regna-uitannis 35.Agaftus lucceffit. Mcodon adminiftrauit magiftratum apud Athe-nas annis 36.Sichçus Philifthenis iacer-dousHerculis,qui fecundus à rege hotter eft,filius,amp; Didonis reginç mari-tus,histemporibus à Pygmalione eius cognató,ob auaritiam interimitur.fuit ®*^®lt; autem Pygmalion Didonis frater.Didó BeliPhœnicum régis filia,Sichei vxor, pr^cipuum viduitaris exemplum, mari-tointerfeüo, in fornuis à viro mortuo prçmonita3naues cófcendens, exTyro adAphricum littus perucnit,cum acco-hsamicitiasinireeoe^it. amp;nbsp;quum eifdê gratumappareret,ne iniuriam cuiqua. inferre videretur, ab ipfis incolis (vt Li-uius refert) mercatur tantum littoris, quatum poftet bouinocorio occupare. ibidembeUicofiffimam ejuitatem con- |
GENERATIO XXXIIÏ. 195 didit Carthaginem,amp; areem in ea cori-ditam,a bouino corio Byrfam nomi-nauit. Quibus pera£tis,ipfa populo legem amp;norma viuendi tradiditVerum cum in libidinê próptiffimi fint Aphri,Maugt; ritanorum rex earn deperire cœpit propter eius pu!chritudine,vtluftinus ait, bellumquepro ea obtinenda Carthagi-nenfibus indixit.‘quod cu ipfa refciftet, amp;nbsp;fua Ïè antè fententia ad omnem ca-fumpro falutepatriæ damnaflet, egrè tulit,amp;terminum impetrauit,infra que fe ad virum promifit ituram, Tempore adueniente,conftruólo rogo in eminê-tiori vrbisparte,quafi Sichei ohm ma-ririplacatura mânes,illum confeenditr amp;nbsp;adftatibus ciuib’, eduâo ferro quod fub vefte ablconderat,3it: O ciues cha-riflïmi,vt vultis, ad viru vado. vocaroq; Sicheo,inquit:Adte ibo. amp;nbsp;vix finitis verbis,in ferrum amp;ignem fepr^cipitem ’ dedit,ac ficmoritur.de qua diuus Hieronymus: Cafta Dido Carthaginem condiditjamp;procaftitatevitam finiuit: maluit ardere,quam nubere. amp;nbsp;quadiu Carthago ftetit,pro deahabita.proprió nomine vocabaturEliftai Veriim Carthagines quinq; fuiftele-gimus.'amp;dehacquæinLibya, Catoin lenatoria orationefcribit,dicens:In Libya cum rex lapo regno potiret, quçdâ mulierElifta di da, extruxitDarnnenj quam Carthaginem dipt,id cft,lcrmo-ne Punico nouam ciuitatem. Ephefiis loniç minoris Afiæ prouin-ciæ ciuitas,3ä. regni anno Dauid ab A- Ephefu« drodo Codri regis filio,condita fuit,vbi amp;nbsp;regiam coftitüit, cuius pofteri, reges d;cebätur,in qua naualia multa erar.In illainter cetera templum,toto orbe terrarum cel ehre,Dianç dicatû, quod vrbé plurimùm decorabat.Id pofteà*Eroftrà tus vir iniquiffimus,quô fibi fama faci-nore acquireret,incendit. Fuerat autê templu illud,vnum de feptem mirabili-bus mundi habitum. Syluius LatinuS, quintus rex Latinorum,in hac generatione erat. Philon in Breuiario in 2,partc;Orta, inquit, lite inter filios Dauid, quos ex RegesHe-Bethfabeegenuerat,quis inregnoprç- br»or«nilt; cederctjDauid edjOto fiat uit à luniori- r bus |
♦94- lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
bus tnchoari, amp;nbsp;vt alteri fuccederet al--ter, vbi pofteritas naturalis deficeret. Itaq; à Salomoneminimo coeptu eft,amp; a Natha illi natu proximiore filio,diâ:o AbiaFar amp;nbsp;Mathar^ amp;nbsp;pofteris eius Abi-afarim atq; Matharim,i. vtomnes dice-rentur amp;nbsp;efFent fratres principis,amp; do-nati tempore ad fuccedendu. Hinc vfq; adiofaphat* Ochozia, pofteritas Nathan femper dicta eftAbiafarim. Etille Natha fuit etum filius Dauid amp;nbsp;Beth-fabe^.quatuorem filios habuit Dauid ex Bethfabee.
Idem fubiungit,quód à quarto anno Salomonis vfque ad dcleta pofteritatê eius naturalem,funtannii38.de quoin libr.3.’amp; 4..Regum.Salomó enim à qua-dragefimo anno rcgnauit annis 36. Ro-boaregnauitannist/. Abias annis tri-buSjAfa annis 4i.Iofaphat annis 25. lo-ram 8. Ochozias annü vnum,*Gotho-lia7.annis.Anni verofequentes vfq; ad derolationem,fic funt digefti ; loas primus exNathan,regnauit annis xl.Ama-fias 29.Ozias 52.1oatha i6.Acha2 i6.Eze chias zp.ManalFes 55. Amon,connume-ratis decé abfente patrc,2i.annis regna-uit,Iofias jz.Ioachaz menfibus tribus, loachim annis xi. Ioachin,qui amp;nbsp;Elia-chim,menfibus tribus,amp; quartomenfe vltroinBabyloniam trafmigrauit. pro quo Sedechiasregnauitannisxj. amp;nbsp;fa-Aa eftdcfolatiojfecundum Philonem. Sequit quóda4o.anno Salomonis vfq; ad captiuitatcm Iudaicam,hoc eft,mor-tem Sedechiæ,annifunt 440. amp;àDa-uid vfq; ad mortem Sedcdiia’,484.
GENERATIO XXXIIII. ANno4i66.àmundi exordio,in Sa-lomoneDauidregis filio,per lineam Chrifti 34.incepit generatio.Hic re-Salomonist gnarecœpitadhuc viuentepâtre,amp;re-pueritia, gnauJ^ annis 4o.fub quo Sadoc amp;nbsp;Ahi-as Silonitesprçdicabant.Hûc Salomonern Dominus ab ineunte çtate fapien-tia darum fecit,quem mox natum Nathan prophetç viro doéliffimo atq; fan-diffimo educandum inftituendumque dedit,pofteaq; fuas ob virtutes, ctiaiu-bente Dno,pofthabitis reliquis filijs,eü Dauidpater in regnum pr^fecit. Sedit itaque Salomon luper thronum patris lui,quo in tempore Adonias frater eius
fupplicabat Bethfabeç, vtimpetrarctâ rege fibi dari Abifac Sunamitidê vxore.
Venit ergo Bethfabee ad regem, amp;nbsp;j.Rcg.ii furrexit rex in occurfum, adorauitque eam.amp;pofitus eft thronus matri régis addextra.dixitq;eiBethfabee: Petitio nemvnam habeoparuulam, deprecor tc,nè confundas faciem meam. Et dixit ei rex: Pete mater mea. nequcenimfas eft vt auertam facie tuam. Quç ait: Dc-tur Abifac Adoniæ fratri tu o. Ad quæ, indignatusrex,refpódit: Quarcpoftu-las hoe ame?poftula ei amp;regnum. Seis quodmaiorçtatemeeft, amp;nbsp;habet fêcu potétes Abiathar amp;nbsp;Ioab,amp; Abifac habetur quaflregina. fed quia in oppro-bi ium patris petijt,viuit Dominus, ipfê interficietur.Etinterfecitipfumper ma Ado“**' numBanaiæfihjloiadæ.
Deinde vocato Abiathar facerdote, dixit: Vade in agrum tuum,nec ampliiis ad meingrediaris,amp; quidem vir mortis es,fcd hodiè te non interficia^quia por-tafti arcam Domini. Et tranflatû eft fa- SacerW cer^otium ad Sadoc, qui fuit de domo '‘’'“'‘°’ Eleazar,nó de domo Ithamar,ficut Samuel prçdixit Heli in Silo. Fucrunt em poft Phinecs filium Eleazari, potifices, Abifur,Buzi3Ozi, quo mortuOj tranf-iuit pontificatus ad lineam Ithamar an-nis centum viginti,in qua Hel: primus fuit lummus f acerdos,poft Heli Phi-nees,deinde Achitob, deinde Achime-lech,vltimô Abiathar.Intermiffi fucrût de hnea Eleazari Zaraia, Meraioth, Amarias,amp; Achitob. hui’ filius Sadoc, dequóhïc. Porróloabquipro Ado-
. niazelauit,fugitintabernaculum Domini ,amp;apprçhendit cornu altaris. mi-fit rex Banaiâ,cui loab dixit: Non egre- j^^ijj-^ diar,fed moriar hïc. Qjaod cùm renun- ditur, ciâffetBanaias regi,dixit ei rex.’ Facigi-turficutlocutus eft. Etinterfecit eum Bï^naias ad cornu altaris,amp;f epultus eft in domo lüa in deferto,amp;conftituit rex Banaiam pro eo luper exercitum.
V ocauitq; rex Semei, amp;nbsp;ait;Habita ih Hieruf alem, amp;nbsp;non egrediaris.quód ft tranfiêris Cedron, interficicris. Qui r£fpondit:Sic facia.Et habitauit ia Hie-rufalem tribus annis.poft hoe fugerunt ferui Semei adAchis regê Geth.qua gratia defcendit Semeljamp;reduxit eos.quod cùm
|
CHRONOGRAPHIAE. cùm nunciatum effet Salomon!, dixit adeum.*Tu fpreuifti iufiurandum régis* amp;nbsp;mandatu eius tranfgreffus es. reddet tibiDeusmalitia, qua fecifti patri meo. amp;nbsp;inteifecit eum rexper manu Banaiæ. Porró Salomon duxit vxorem filiam régis Aegypti,de qua genuit filiu. Pro-pofuerat autem tria fe faâurum: domu vnam Domino, domum bbi vnam, amp;nbsp;ambireHierufalem tnplici muro,ita vt m primo ambitu effet templum, amp;nbsp;ma-fioneshebdomadarioru,domus quoq; regia cum manfionibus domefticorum: iniecundo habitarent potentes viri amp;nbsp;prophet«,in tertio opinces. PoftHçcaffeenditin Gabaon,vtim-molaret ibl in excelfb.IofepHus dicit eu afleendiffe in Ebron. amp;nbsp;obtulit mille Hoftias in Holocauftu fuper altare quod fecerat Moifes.Et apparuit ei Dominus node,p fom niu dicés;poftula quod vis, vt dem tibi.Qui refpondit:Domine De-us,ego fum puer paruulus, amp;nbsp;ignoras ingieffum amp;nbsp;exitum meum.da ergo cor docile leruo tuo,vt poffim indicate po-pulum tuum,difcernercque inter bonû amp;nbsp;malum .Placuit ferm o coram Domi-Silomóidj-ho^aitque ei:Quia nonpoftulaftiiuxta ‘Mfapietia. verbum hominum, dies multos amp;nbsp;diui-tias amp;nbsp;animam inimicoru tuorum, feci tibi iuxta fermones tuos.dedi tibi cor lapiens,intantùm vt nullus ante te fimi-listuîfuerit:fcdamp;hçc quæ non poftu-lâfti,dedi tibi,fi ambulaueris in femitis meis,ficut amp;pater tuus. Euigilans S lomon, intellexit quod effet reuelatio fadaper fomnium,amp; re-dijtinHierufalem, amp;nbsp;coram arcaDo-mini gratias agens, obtulit holocaufta amp;pacifica. Tune duæ mulieres meretrices vene-runt ad regem, quarum vna ait.' Ego amp;nbsp;mulier Hæc habitabamus folç in domo vna,cumlt;^ue pepenlfem, tertia diepoft peperit amp;hçc.mortuus effautem filius eius,quem noétis filentio pofuit in finu nieo,amp;: filium meum viuentem collo-cauit in finu fuo.manè fado, diligètiiis intuenSjdeprçHendiillum non effeme-um,qui mortuus fuerat. Refpodit alte-ra,No eftita,f'cd filius tuus mortu’ eft, meus autem viuit.Cumquemens omnium in huius rei difcrimine hçfitaret,rex |
GENERATIO XXXIII. 19I foluit caufam : allatoenimgladio,ait; Diuidatur infans, amp;nbsp;vtrique medietas detur. Quodaudientematre viuentis, commota funt vifcera eius fuper filio fuajamp; ait: Obfecro Domine, dateilli infantem viuu.fufficit mibi fi video euni viuere.Altera vero dixit.' Nequaquàm, fed diuidatur.Mox rex:Date illi infante quæ dixit,Viuat-matetenim eius eREt aminregeefle,timuit eum.amp;admirati lomonis. funt alfelfores eius, qui priuSfententia quaft ab adolefcente prolatanl,ridebat. Menfa Salo* moois. PorroBananiaseratluperexercitum: 5'R®S 4quot; Sadoc autem facerdos, amp;nbsp;AzariaS filius Nathajfuper euftodes f egis:Sabud filius Nathan,lacerdos regisjid eftj camcella-rius: Óc Ahialar præpofituS domus, id eftjprocuratorjamp;Aaoniramluper tri-buta.Habebat autem Salomon duode-cimpræfedosfuper omnem Ilraeb per bngulos menfes bnguli præbebant ne-ccflariaregiamp; domui eius.quoru vnus reliquispr^eratjfcilicet AchimaaSj Habens Bathfèmathfiliam Salornóis vxo-rem,licètamp;vnusdereliquis, aliam Ha-* beret filiam Salomóis.Erat auterri cibus Salomonis pet fingulos dies XXX. cori f miIæ,amp;LX.cori farinx,deccm boues pirigucs ,amp; XX.pafcualeSjamp; centu ane-tesjexcepta venationeceruorum amp;nbsp;ca-preaiunijbubaloruin amp;auium altiliu. fed amp;nbsp;pifccs quotidiè ab alienigenis portabaturjamp; erat fummapax in terra, babebat quoque Salomon equoi u cur-riliu4o,millia,amp;duodecim millia eq- cos regios difperfa manebat. Prçfeâus vero ille qui miniftrabat expenfas men-fx,equis nordeum amp;paleara miniftra-bat,deuehens omniaad locum vbi rex morabatur. Salomo quoquè rex pcellebat omes Salomonis orientales fapientia,Aegyptios amp;nbsp;He-^“P’®quot;“®* braeos.amp;fcripfitlibrum de canticis numero verfuumquinq; milliu, parabo-larü quoquè fcripfit tria millia. Etdif. putault de natura arborûamp;Herbarûi cedro vfq; ad hyffopü,de natura quoq; omnium animatium philofópHatus eft per vnumquodq; genus. Excogitauit etiam adiurationes,quibus çgritudmes r z folent- |
|
ICH. NAVCLE'RI VOLVMEN PRIMVM ïplt;gt; folentmederi, amp;nbsp;quibus demones eij-ciuntur,amp; alias quibus obllrifti nó re-deunt. Èxcogitauit etiam charadcres qui infcribebantur gemmis,quç polity in nanbus arrepti cum radice fibi mon-ftrata^ftatim euma demonibus libera-bant. Hçc fcientia plurimum val uit in genteHebrçorum,amp;maximè necclfa-naerat.anteaduêtum enim Chrifti fç-pius homines à demonibus vexabantur. lofephus teftatur fe vidilfe huiufmodi exorciftam,coram Velpafiano d^móes eijcientem. Hiramî aut Hirçad Salomonern cpiftola. *centiès j.Reg.j. Decreuitamp; Salomon ædificare do-mum nominiDominiamp; palatiumfibi. quarè'mifit ad Hiram regem Tyri, qui amicus£ratDauidpatrisfui,dicés:Mit-temihi,oro,virum cruditum,qui nouit operariin auro amp;argento,çre amp;nbsp;ferro, purpura,coccino amp;hyacintho, amp;nbsp;qui fciat fculpere cælaturas,cum bis artifi-cibus quosmecûhabeoinludæa, quos prçparauitDauidpater meus, led amp;nbsp;ligna cedrina mitte mihi amp;nbsp;abiegna amp;nbsp;pinça de Libano.eruntferui mei cum fer-uis tuis,vtparentur hæc. prçtercà ope-rarijs q cçluri funt ligna, dabo in ciba-ria tritici coros viginti millia,amp; hordei coros totidé,olei quoquè batos viginti millia.Dixit Hiram per literas Salomo-ni : Quia te regnare fecit Dominus luper populum fuum, benedidus Dominus Deus Ifrael, qui dedit Dauid regi filium fapientemamp; eruditum, vt çdificetdo-mum Domino amp;palatium fibi.Mifi ergo tibi virum prudente amp;artificem no-bilem Hiram patrem meum,filium mu-lierisdefiliabusDan, qui patréhabuit Tyrium,hic nouit operari quçcunque defidci’atrex.Nos cçdemusligna inLi-bano,applicabimus earatibus per mare inloppen:tuumerit transferre in Hie-rufalcm. Numerauitigitur Salomon omnes profclytos. amp;nbsp;inuenti lunt * centum quinquagiès tèr mille amp;nbsp;fexcdi,fecitq; ex eis feptuaginta millia qui humeris oneraportarét,amp; odoginta millia qui lapides dcmontibus cçderent. Tria au-tem millia amp;nbsp;lexcentos prçpofitos ope-mm populi.Porro latomi lapides grandes amp;prcciolósincidebant amp;nbsp;quadra-bant;qui adeo grandes fuerant, quód |
multi ex eis habebant in longitudin^ cubitos viginti,inlatitudine decern, in altitudine quinque. Hos latomi cùm eruiffent, cementarij dolabant:bipalij veró artifices in bis imagines fculpebat. Faólum eftautem,poft quadringen- T*!*?® tos amp;nbsp;oéioginta annos egreflionis lira- ''^ej,w el de Aegypto,anno quarto rcgni Salo- ’ monis, menie fecundo, qui apud nos *Maius,coepit Salomo çdificare domü Domini de marmore cadido,ideft. Patio,in monte Moria, vbi Abraham voluit filiumimmolare, amp;nbsp;lacobviditin area Oma, vbi Dauid vidit angelü cel-. fantê à perculfióe populi gladio peftis. Longitudo templi fuit lexaginta cu-bitorü,latitudo XX. altitudo CXX.a pauimcntovfque ad primum tabulatu erat altitudo XXX.cubitorü,amp; à primo tabulato feu folario vfq; adfccundum, erat altitudo fimilitèr XXX. cubitoru, amp;nbsp;ab iftofecundo folario vfque adter-tiunï,quod erat templi tcélum, erat altitudo LX.cubitorum. Habebat ergo duo lólaria inter paui-mentum amp;nbsp;tedum,amp; in quolibet folario erat ab extra in circuitu déambula- ^, jtorium,amp;tcndebatur per quinquecu-bitos,amp; erant ibl cancclli,nc indé cade-rent ambulantes: pars autem inferior feu prima manfio ah intra, erat tota coopta tabulis cedrinii vel abiegnis, quibus delupèr erat affixç laminç aureç cû elauis aureis, veluti etiam pauimentu. Et diuidebatur in duas partcs,fcilicet primamtempli,adquem locum primo erat ingreflus in templum ab oriente, erat autem ingrclTus xl.cubitorum. Se-cunda pars,fandafandorum, xx. lon-gitudinis.erat(ïiuein medio inter fanda landorupariesfadus tabulis cedrinis, amp;laminis aureis coopertus, altus xx. cubitis,ante quem velum appenfum te-nue,quodfcillum eftàlummo vlq;de-orsum tempore paffionis Chrifti. Intra' fanda fandorum erat area Domini,fa-da à Moife,in medio inter duo cherubim de oliuisfculpta amp;coopcrta auro, quæ *reda erant,amp; duas alas extende-bantfuprapropiciatoriu,quod^picia-torium erat tanqua operculu caplç,cre-dum lup earn cû eft apta, ficut Ichabét tabule |
|
CHRONOGRAPHIAE. tabulae altarium pidæ.duas alas exten-debant,ità quod ala vnius Chérubin tä-gebat alam alterius, amp;nbsp;alia extremitate alarumtangebantparietem templi; amp;nbsp;eratlongitudinis decem cubitorü qui-libeteorum. Inarcaeranttabulædccalogi.Solùm femèlintrabatpontifex fummus in anno fanfta fandorum, in fefto fcilicet propiciationis.In fanäa autem intrabant fepè facerdotes. amp;nbsp;ibi ex parte me-ridionali eratcandelabruaureu, quod feceratMoifes,cumlêptcmlucernis;amp; ex parte aquilonari menfapropofitio-nis panum aurea.ibi altare aureum, decem candelabra ciufdem fchematis, léd maioris quatitatis, quinqj addextram, amp;nbsp;quinque ad finiftram.Et fimilitèr X. menfas aureas maiores alia,amp; in medio eorum altare thymiamatis, fadum de lapidibus, coopertum tabulis cedrinis, amp;nbsp;poftea aureis, fuper quo dabatur in-cenftm thymiamatis. Et fortè altare aureum à Moife fadum paruum erat in fanda fandorum, quia ibi erat thuri-bulum aureum. In parietibus vero templi ab intra erat fculpturç pulchcrrimæ Cherubim amp; Nenn au. päln^arö. Super tedum templi erat per rea. gyrum neruaaurea,amp;inlabioexterio-n per circuitum erant vites aurcæ cum vuisamp;pampinis aureis. Neruaprçdi-da erat in magnitudine hominis, vt vi-dcreturalongc quaftfyluaaurea. amp;in fummitateiuxtatedum,cum confum- . . maretur templum, pofitus fuitillela-^'ritut pisreprobatusabçdificantibus,quico-iungebat in angulis duos parietes. Porta: templi erat de lignis abiegnis, , nbsp;nbsp;nbsp;laminis aureis coopertç amp;nbsp;fculptç cum cherubim amp;palmis,crantque ad orien-tem.In facie templi erat porticus,que in cuangeliodicitur veftibulu templi,ha- Iculpturæ.Erat autem porticus xx, cu-bitorum lüngitudniis,iuxtamcnfuram latitudinis tcmpli; decern latitudinis antefaciemtempli. In hoc veftibulum ahcédebatur ab atrio facerdotum duo-decira gradibus,vel vt alij vokint^feptc. Sjlononis ■*■ dMunculj. XXX. |
GENERATIO XXXIIII. t^j lationetotum templi fpatium extrinfe-cus ambiebant.Harum fingulç habebat quinq; cubitos 10ngitudinis,amp; quinqj latitudinis, amp;inaltumxv. erant cubi-torum.Ingreflusq; earuin ita dilpofuit, vt ex vnaingrederetur ad altera aliquo ftatio interpöfito.amp; fupra eas ^didcatç hint alix,menfura amp;nbsp;numero çqualeSj itàvt latera templi tria per circuitû te-gcrentur domunculis illis vfque ad pri-mum tabulatum exterius : reliquapars templi ftperior,vidcri poterat liberè. Domus autem hæ, fuerunt cubilia amp;nbsp;coenaculahebdomadariorum,amp;gazo-phylacia vaforu amp;nbsp;veftrufaccrdotaliu, Erant autem plura atria circa tem- Atria tem-plum.Primum erat atrium facerdotum» pü plura. platea grandis ex omni parte circa tern-plum diiïufa per quadrum, quçprçfo-ribus templi ad orientem plurimum cx-tendebatur:quia ibi erat altare çneum, vbi à facerdotibus immolabatur, id eft, inccndebantur animalia in lacrificiu» Hoc altare erat longitudinisxx. cubi-torum,amp; totidem latitudinis, quadru, altitudinis decem.eratque vacuum, de-fupèr craticulatum, vt infra defcende-rent cineres,qui euacuabatur per oftiu quod infra erat.*amp; mare ç neum,amp;* luteres. Altäre çneû» Circa vero latera templi duo,fcilicet adaquilonem amp;nbsp;meridiem,non eratità lata ilia platea, fed ex parte occidentis adhuc ftriftior. Huius plateæ ex omni parte pauimentum vario marmore ftra-tum,amp; varijs erat imaginibus figuratu. Hoc autem atrium cingebat murus bre-uis,altitudinis trium cubitorum,coop-tus tabulis cedrinis per gyrum, vt cçte-rosaminiftris prohiberez amp;nbsp;ad bunc parietem appodiabant fe pfallentes, co-uerfilt;^ue ad populum,fuper hunc indi-nati,loquebantur. Hic ambitus muri, vocabatur Gion.vnum folumintroitu pli,habens aperturam xxv. cubitorum. « । ^ „^ Vfque adhunc introitum aftcende- u^; intem-bant viri amp;nbsp;mulicres,deferentes oblati- plum affeen-onesfuas adminiftrosfibioccurrentes. lt;1«®**“*^®^« amp;nbsp;afleendebantper xxiiij.gradus. Intra iftud atrium erat amp;nbsp;mare çneû, ad mo-dum caldarij decem cubitorü, * à labio vfque ad aliud labium econtrà rotundû 5 3 erat. |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM ^^.d^ ditores in confiftorio;tertia exedraf,tbx 198 etät-Eius ambitus xxx.cubitorum erat. Etpofitûerataddextram pattern’rempli luper xij paruosleones æneos, amp;nbsp;ibi laceraotesmanus amp;nbsp;pedes lauabant mi-Luter« feu riiftratufi. Fecit etiàm decem luteras tôchçjneç. amp;neas,ideft,Conchas,quinq; addextra, amp;nbsp;quinque ad lîniftram: vbi lauabatur carnesanimalium,lotis exterionbus in Iohan.t« Math.ii. Math.iy. Cathedra. Erat amp;nbsp;lub ifto aliud atrium, longe maius ex om ni parte, quod circuibat templum,cÔtinens in le atrium primû. amp;nbsp;murus ambiens ipfum,erat in altitu-dinevigintiquinquecubitorum: amp;nbsp;ex parte occidentali templi nullam habc-bat portam, ex parte verb meridionali habebat qu atuor portas, amp;nbsp;Irmilitèr ex parte aquilonari.Ex parte autem orien-tali,lcilicetantefaciem templi, erat in medio porta^quç dicebatur Ipeciofa: in angulishuius partis duæportæ paruæ. amp;nbsp;ex tnbushis partibus,aquilonis,tne-ridiei amp;nbsp;orientiSjerantporticuSjvbi ma-nebanthomines tempore pluuiaii.nam acre fereno manebant fubdio ad oran-dum.folùm autem mundis virislicebat manere in hoc atiio. hoc etiàm dicitur templujin quo Chriftus fçpè pdicabat. Ex parte orientalihuius atrij manebat nummulary vendentes animaha ofFeré-da,quos Chriftus dicitur eieçifle deté-plo,id eft,de hoc atrio. Erant autem in porticibus, amp;nbsp;circa portas huiulmodi atrij, diucrlæ capfæ pro oblationibus. Vna dicebatur Mu-fach,vbirecipiebâtur oblationcs regû, amp;aliorum etiàm, ledin feftiuitatibus. Alia dicebatur Corban, vbi ffiitteban-tur oblationcs facerdotum amp;nbsp;votiua.de quadixerunt, ciim agerent de triginta argenteis:Non licet eos mittere in Cor-banam.T ertia,quç dicebatur gazophy-lacium,vbi mittebatür oblationcs pau-pcrum,veladvfuspauperum.In lateri-bus autem huius atrij, fcilicetauftrali amp;meridionali,erant in porticibus pa-ftophoria,id eft,loca apta,in quibus co-medebanturàlaicis mundis,quæ eis cô-tingebantdelâcrificijs animalium. In porticibus etiàm illis erattria genera fediliumiprima dicebantur catne- dræ,vbi fedebant dodores in gymna-Synedfx, hodecunda dicebantur fynedrç,vbi au-afteftbres cum indicé ad aliquid tra-dandum. |
Sub hoe atrio erat amp;nbsp;tertium in dedi-uiori parte mótis;quod etiàm erat ma-ioris circuitus quam contineretfecun-dum, led non tantæ venuftatis,amp;erat eiufdemcompofitióis cum fecundo.’ ibi orabantamp;manebant mulieres munda: tantum. Sub hoc erat amp;nbsp;quartum atri-um,cuius murus per circuitum ab extrà erat in radice collis huius,amp; afleedebat quadringentiscubius vfque advertice tantum collis,vbi templum erat fitum. Et ita hie murus non prohibebat adlpc-dum templi,nee eorû qui miniftrabant in atrio interiore. hîc orabâtimmundi viri amp;nbsp;mulieres, amp;nbsp;gentiles qui venie-bant ad orandum in templo. Fecit quoq ■ hen mul ta vafa in têplo, aliqua aurea, aliqua argentea, aliqua çnea,vei deaurichalco. Dicitur etiàm,quôd in coftrudione templi malleus amp;fecuris vel ahud fer-ramentum, non funt audita: itàpriùs erant omnia polita. Pfçdidis omnibus perfedis,Salomo did«* JiJ''* ac lenioribus,vt iuberet omnem popu-lum addedicatioem templi Hicrolblv-mam conuenire,vt vidèrent Gmul amp;nbsp;tc-plum amp;Deiarcam ibidem portandam.' Conuocataq; multitudme Hicrofoly^ bilibus,arcam primo menfecum duab* teftamenti tabulis in adyto templi col-locavrit.in quo quidem etiam vma au-ream mana plena,amp; virga Aaro poluit. His optime geftisgt;Salomon orationc fudit ad Dominum pro populo,qua c6^ pleta,fefe deuotiffimeproftrauit in ter-ram,amp; adorato Domino,furrexitj amp;nbsp;in templo per leptem dies obtulit hoftias, xxij millia boum,arietum cetum vigin-timillia. Septimo autem die manifefte vidit Deum lacnbcia lua grata babuiHe-nam ignis ex aere omnibus videntibns,ignis#* fuper altare delcedit,amp; hoftias vniucr-pfitho# las ablumpfit.Cumqjläcrificia célébrât let rex,cum benedi dione dimilit popu-lum in pace. Ante tarnen apparuit Dominus fc -cundo |
|
, ,CHRONOGRAPHIAE. cundo illiper fomnium, dicens: Exau-diui orationem tuam, fanftificauidö-mumhanc, amp;cruntoculi meicundis diebusfupeream,'amp;{uper te, amp;fuper populum Uraet fi cuftodiêritis mandata quæ propofuivobis: alioquiaufera vos de terra quam dedi vobis,amp; templü hoc proijciam à confpedu meo,amp; crût ærumnæ veftræ fabulæ narrantium. Faâum eft autcm, poft hçc cœpit Salomon conftruere anno regnifui duodecimo ædificia domorum regalium, quæ tredecim annis vix effecit.nó enim circa ea adeoferuenserat ftudiumpo-puli,ficut circa tcmplum. Fecitautem tres domos, vnamfibi, alteram vxori ftiæ filiae Pharaonis, amp;nbsp;domum falttis. Domum fuam aedifica-uitpr£clariffimam,domum vcroreginç fimili opera: domus faltfis duplex erat, id eft,duplici materia:pars inferior erat lapidea,in qua reponebantur aromata amp;pigmetaadvfustcmpli amp;nbsp;domus re-giæ,vt exbeneficio tcrrx amp;muri diù vi-geret. Superior pars domus lignea erit, delignisLibanifada: vnde amp;diâ:aeft domus faltûs Libani: amp;nbsp;circunquaquè confita eritarboribus amp;nbsp;viridarijs mirç voluptatis.in ea reponebantur arma,vt beneficio ligni rubißine non fentirent: erant arma non folumadpugnandum, lcdetiamaddccoremamp; oftentationem Fecit etiàm rex Salomon duCenta fcu-taaurea: fexingenti ficli erant in vno-quoque fcuto,amp; totidem lanceç aureç crantfecit quoquè ducentas peltasau-teas, quarumquçdam erantrotundæ, aliæ inftàr femiCycli faéfæ.hls vtebant euftodes regis ante oftium domùs excu-bantes:amp; qu ando rex egrediebaturjan-tecedebant eum equitantesamp;ferentes huiufmodi arma iuuenes flaui, amp;vfq; in equorum feffionem diffundentes cç-farié comis fuis, adijcientes auri tindu-ram.hosfequebatur rexvedus in curru. Porto pars ilia luperior domùs faltûs, habebationgitudinem centum cubitorum, amp;nbsp;in latitudine quinquaginta, amp;nbsp;in altitudine triginta,cuius camera tota veftiebaturtabulis cedrinis. Suftenta-bat vero tribus ordinibus columnarû: vnuf^fqj ordo habebatcolunas quin- |
GENERATIO XXXIIIL »?? decim eregionè ferefpicientes, amp;parï modoàfediftantes, amp;nbsp;ità inter muros amp;nbsp;tres ordines columnarum, crät quatuor deambulatoria. pro foribus autem domfis fecitporticu cubitorum quin-quaginta longitudinis,amp; triginta lati-tudinis. Eregióè erat domus regia,gra-diinteriacente viridario, eiufdemlon-gitudinis,iatitudinis amp;akitudinis qua domus laltus. Verutamen fimplcx erat amp;nbsp;vnius manfionis murus,cuius altitu-do quatuor habebatdiftinéliones,qua-rum tres dluerfis variabantur colori-bus,quarta vero fuperior,cçlaturis erat ornatarerantibi arbores fculptç diuer-fi generis, ramis, foil js amp;nbsp;pomis obum-bratçjtà vt ƒ pter miraculum fubtilita-tisagitari quodammodoputarentur. In medio totius amplitudinis erat domuncuia, Habens latitudiné triginta cubitorum, amp;nbsp;in ea erat fclium vali-dis columnis fabrefaftum, Inquorex lèdens,iudicia proferebat:in pofteriore parte domus laqueariaamp;parietesvefti-tierantauro, vbifecit rex thronumde:^*^“™ ƒ*• ebore grandem, amp;veftiuit eum auro, cuius affeenfus facilis erat, fex gradi-bus amp;nbsp;marmore porphyrio faóius,xij, leunculi ftabant fuper lexgradushinc amp;nbsp;indè.reclinatio tbr o ni pofterior,ro- tunda erat, fèdens fuper vitulum refpi-cientem poft tergum, amp;nbsp;dus manus hinc amp;indètenebanteum, amp;nbsp;duo leones ftabant iuxta manus fingulas. Non fuit tale opus in vniuerfls regnis. Fecit amp;nbsp;circa domum reliqua habitaculaamp; fedilia,vbt poft caufas explicatas refide-bat,ftrata omnia ex marmore amp;tabu-lis cedrinis. Fecit quoquè domum regln ar in latere defcendentem, marmore, cedro, auro amp;nbsp;argento opulentilïlmè decora-tam: fecit amp;nbsp;vtenfilia vtriufquc domus prçclara, necnon amp;nbsp;vala quçcunque lunt epulis opportuna: omnia ex auro fecit. Perfecit itaque templum,domos réglas cum omni fupeUedili fuaviginti annis,Hiram rege Tyri prçbente auxili-uminlignisamp;auro. Tune dedit Salomon Hiram vicißimviginti oppidain terra Galilçç,in forte Neptalim mariti-ma:led noluit rex Tyri recipere, licèt à |
|
lOH. NAVCIERI VOLVMEN PRIMVM too Galilaa cur terra gentium. Murorum Drudura. Tyro non procùl effent pofitx. Tunc primum terra ilia vocata eft Galiläa gentium, non quod ibi genres habita-rentjfed quia fub ditione regis gentilis crat,quiaeam tandem recepit. |
Poft h^c conuertit animum réx ad muros ciuitatis conftruêdos, quos miro robore amphauit. vias quoquè regi-as,quæadHieroïbIymam ducerentjni-gro lapide ftrauit,fed amp;nbsp;nouas ciuitates pro opportunitate locorum fundauit, qualdam contra hyemis iritemperiem, qualdam aduersus cauma æftiuu,quaff dam contra veris amp;autumnimutabili-nire conftituit, amp;nbsp;fufccpto fplcndido comitatu ac magnifico,ingrefla eft Hierufalem, amp;nbsp;locuta eft Salomoni vni-uerla quç habebatin corde fuo.nec fuit fermo qui regem lateret,fcd foluit aeni-i^mata illius,amp; docuit earn in omnibus lis quæ propofuerat. Admirata eftilU ita, quod vltra in ea non effet fpiritus, afferens famam multo minorem effe ve-ritate.veruntamen præ cçtens admira-batur domum laltüs,amp;fupra templurn fabricam,ordinem quoquè amp;frcquen-tiam miniftrantium in templo:tertiùm vero, ordinem amp;nbsp;diftinóboncm ferui-entium regi in menfa. nam amp;pinccrnx paritèr cultu diftindo ab alijs ornaba-tur,fimilitèr amp;nbsp;panu latores amp;nbsp;dapiferi, vt in tanta multitudine mimftrorum nullus dubitaret,quis cuius rei minifte-rio fungeretur. Cui tune regina profi-tebatur,dicens:O rex,quis non benedi-catDeum, amp;nbsp;hanc tuamprouinciain amp;eius habitatores, q, te tam infignem, adregni culmen cuexerit? amp;nbsp;ad o ft en-dendum fuæ mentis affedum, ftafirn apertis thefauris fuis,viginti auri talenta regi obtulit, amp;nbsp;aromatum innume-rabilem multitudinem ac lapides pre-ciofiffimos multos, amp;nbsp;inter cetera etia quafdam arbufculas feu radices balfa-mofudantes, quas Salomon non longé ab Hierofblymisin monteEngaddi plantariiuffit,cui etiam Salomon mul-ta redonauit,nihilqucfuit quod poftu-lanti non prçberet, amp;nbsp;tandem his fuf ceptis m uneribu s,regina ad propria re-nieauit. tatem. Vltra fines quoquè terræpro-miffionis plurimas vrbes occupauit,fb-Vltim’Pha- j-g^o fùo,reee Aegypti.qui vltim’ Pha-raoquis Jj^yj eft,auxiliumprçbente. Chananços autemdemonte Libani vfque ad ciuitaté Amathi fecitfibitri-butarios,ex quibus amp;elegitferuos. de filijs enim Ifrael nullum fecit Salomo fêruum, fed erantviribellatores amp;mi-niftri eius,exquibus erant fuper omnia opera Salomonis prçpofiu quingenti quinquaginta. Claffem quoquèfecit ininfulaAe-gyptiaca AfionGaber, amp;nbsp;nauigabant cum feruis Salomonis vin nautici de Tyro, defer entes de Ophir aurum mul-tum,amp; circumeuntes Indiam, poft tri-ennium referebant aurum, quadringe-ta atque viginti talenta. argentu quoq; ac dentes elephantorum, munus nullo comparabde precio, fimias, pauones, gemmas, ligna Thyina quam plurima lignis fethimnon diffimilia,odoreiu-cundiffimo admira bilia.Ex illis rex Sa lomon fulcra fecit atque fedilia magni-ficentiffima in domo Domini ac ædi-busregijs.Tum citharas amp;lyras,cçte-raque nonnulla mufica iuftrumenta, veluti etiam nabla catoribus ex elcöro fabrefccit. Erat adeo omnia fplendida, omnia magnifica, vt nullus penè inter res preciol as argento locus relinquere-tur;fiquidcm pkruquèproforibusdo-morum fedilia plurima in Hierufalem erant argentea, vbi abundabant etum cedri. Nicaul* Adhorum incredibilem opinioncm Atthwpic ’'cgma Saba,nomine Nicaula,excitata, rcgina. ad videndum cum Hierofolymam ve Tradunt autem quidam,cam fcri-pfiffe Salomoni, quæ prüfendalitèr ei dicere timuit,fe vidiffe quoddam lignö in domo faltós, in quo fiifpendendus foret quidam,pro cuius morteregnuni ludçorum periturum effet, amp;quibuf-dam indicés illudregiindicauit; quarè lignum (vt aiunt) in terram Salomon fuffodit, id quod pofte! in Probatica pifeinafupernatärit, lignum crucis vi-uificæ. Verum hçc incertis feruntur authoribus. Procedente vero tempore, amauit rex Salomon mulieres alienigenas contra legem,amp; pofuit macula aefchifma in generefuo ; fueruntqj ej vxores qua-fifc- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXXIin. ’ 201
|
Îdololatria £alomonis, fifeptin'gentæ,amp; concubinæ trecentç, qiiæ auerterût cor eius,cùmiam lenex eflet,amp; fecutus eft deos alienos,nè deli-cias Juas contriftaret, ædificauitquein excelfis circa Hierufalé tria phanaido-lorum,vnum Aftoreth dcç Sidonioru, quælunodicitur: fecundum,Chamos idolo Moabitarum:tcrtiû, Moloch ido lo Ammonitarum, cuius phanum fta-tuit in monte Oliueti eregionè rempli, quod plurimùm Deoddplicuit: vndè amp;nbsp;pofteà didus eft locus die, locus of-fenfionis. Venir ergo ad eum propbeta miflus àDeo,dicens:HçcdicitDominus,quia fcidiftipadum meum, Icindam regnu tuum, amp;daboilludleruo tuo,non tarnen totum,fed tribum vnam prçtertri-bum Iuda,relinquam filio tuo propter Dauidferuûmcû,propter quemetiàm non faciam hçc in diebus tuis. Porto cùm vixiflet Salomon in fum-mapace, circa finern vitie fufcitauitei Dominus aduerfarium Adadldumæu de feminc regio, qui in tempeftateilla quando defçuit loab in Idumços, puer fugitin Aegyptum, cui pofteà rexAe-gypu dédit lororem vxoris fuæ in con-nigcm^quæ peperit ei filium Genebath. Cumque audiftet AdadDauid amp;nbsp;loab mortuos effe,amp; pofteà Salomonern in-fatuatum, egreflusdeAegypto,vafta-uit feu infeftabat Ifrael. Adiecit amp;nbsp;ei Dominus alium aduerfarium. Razon principem latronum in Damafco. Hieroboam quoquè filius Nabat Ephrat^us,feruiens Salomoni,leuauit contra regem manum fuamhoc modo: Salomo ædificauit Mello, muros vora-ginis extollens,vtcoçquareteos ciuita-tiDauid.vidensque Salomon Hieroboam bons indolis amp;induftrium, ftatuit eum pr^fedum operis. deinde cóftituit eum fuper vedigalia vniucrlæ domus lofeph. Quadam die dum egrederetur Hieroboam deHierulalem, inuenitcu *«gt;gt;iefaaa, i*^ via Achias propheta Silonitcs,oper-tus pallio nouo, quod fciditin xij.par-tes,amp; ait ad Hieroboatrolle tibi decern fcifluras,hçc enim dicit Dominustda-bo tibi decem tribus, amp;nbsp;eris rex fuper lU raehfilio autem Salomonis dabo vnam. |
vt remaneat lucernaDauid coram me in Hierufalem, quam elegi, vt elfer nomen meum ibi. Qupaudito,Hierobo-am intumefcens fuadebat populo,vt re-cederet à Salomone.quamobrèm Salomon ftatuiteum interficere. tuncHie-roboam fugit in Aegyptum ad Sefac regem Aegypti, vfque ad mortem Salo-monis. l’umdormiuit Salomon,amp;fe- Mors Salo-pultus eft in ciuitate Dauid, cùm re- quot;’on*®« gnaffet in Hierufalem fuper omem Ifta-el quadraginta annis. Veruntamen lofephus dicit, quod mortuus fit Salomon valdè longçuus, qui regnauit annis odoginta, amp;nbsp;vixit annis nonaginta quatuor .fed fecundum priorempofiti-onem, vixiflet foliimannos quinqua-ginta amp;vnum,namrcgnifuivndecimo anno Salomo genuiffe perhibetur Ro-boam.fed Comeftor dicit,diuinam fcri-pturam eos tantum expnmere annos, quibus regnauit antequàm prÇuarica- retur. Laofthenes Eupalis regis filius^xxxij. Aflyriorum rex,xj.regni Salomonis anno Aflyrijs regnare coepit,regnauit annis 37. Labotes quartus Lacedçmoniorum rex,i4.annoregni Salomonis coepitre-gnare3regnauir annis 37. Agilaus tertius Corinthiorum rex, annooâauo regis Salomonisregnare ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AlbaSyluU AlbaSyluius lextusLatinorumrex, „s. nono regni Salomonis anno Latinis regnare ccepit,amp;rcgnauit annis 39. hue beatus Aug.18. de ciuit. Dei ca. 20. dicit Albam vrbem in Latio inftauralfe,amp; ibidem regni ledern conftituilfe, à quo deinceps lucceflores eius Albanorum reges, omiflo Latinorum nomine, ap-pellancœptifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;semeia*. Semcias propheta vir landus, tem-peftatc hac magno in precio apud Hierufalem efthabitus.hic inter Roboam pofteà amp;nbsp;Hieroboam helium ortum fcdauit,amp; inter cçterahiciUorum duo. rumregum gefta fcripto mandate cu- Sad Sadoc,fiimmusHebrçorûfaccrdosin ’ ®* principio regni Salomóis haberi eoepit. hicà Salomonc facerdotium obtinuit, eo |
102 lOHAN. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
eè quia cum Nathan propheta eidem Salomoni regnum procurauit, de quo aliquidin principio gencratioms hui-usinuenies. Achiij. Achias propheta viditinfpiritupo-pulum conculcantem iugum boum,amp; prçdixit facerdotes conculcandos à po-pulo,amp; Salomoni prçdixit quodeuer-tendus effet à mulienbus. fepultus eft iuxta ilicem in Silo. . ANN O regni Salomonisxxxiii. prima dyna- coepit Ae^ptiorum dynaftia prima,m ßia. qua primo regnauit Smendis annis 26. hic(vtexiftimo)binominis fuit:nam illa state Sefacrex fuit Aegypti, qui multas ludææ cepitvrbes anno quinto Ro-boam,vt dicetur, amp;paâ:is prçcedenti-bus,vrbem regiam intrauit:fublatislt;^ue thel'auris domus Domini amp;nbsp;domus régis,omnia lêcum tulit. Refert amp;nbsp;Hcro- Prophet« apud quem efthoc quoquè memorabi-le,quódinquit Aethiopes ac Phœnicas abAegyptijs didiciffe circunciftonem. GENERATIO XXXV. ANNO 4206. à mundi exordio, cum Roboam filio Salomonis, xxxv.incepit generatio.regnauit autem Roboam fuper ludam in Hierufalem annis xvij.prophetabant fubipfo in lu-dça Achias, Amos, lohel amp;nbsp;Azarias. Hic Roboam filius Salomonis,virerat fuperbus, fatuus ac pauidi cordis,qui cùm noluiflet paternis amicis credere, perdiditprincipatum. nam Salomone eiuspatredefunifto,omnespopuli eum adeu ntes, rogau cru nt vt aliquid de fer-uitijsamp; onere paternorelaxaret, quo deuotiores effe vellent apudeum. Ille autem relufto in hoc fenum confilio, iuuenibusadh^fit, amp;nbsp;dura populo re-fpodit. dixit em,minimû digitum fuum vaftiorê dorfo patris fui, amp;feucritatem quam fuerant in illo experti,auâ;urum le afferuit. Hçc quippe Dei voluntate ab eo gefta funt, vt q prçdixerat Achias propheta,perducerent ad effedum. Vn-dè audiêtes tam durum relponlùm po-puli, vno ore dixerunt, ninil fibi dein-cèps commune forecum filijs Dauid, tumultuantes. retur ab cis/dida Sichimorum ciuita- |
te,vbi turn erat, Hierofolymam confié git, amp;nbsp;à tribubus luda folum ac Benia- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! min conftitutus fuit rex.Reliquæ vero decern tribus ab eo rccedentes,regem fi-bi conftituerunt Hieroboam. Roboam mißt inter hçc ad populu Aduram,qui erat luper tributa,amp; lapi-dauerunt eum. Hieroboam autem qui jpfugusa facie Salomonis in Aegyptu iêrat,mortuorege reuerfus eft, quiamp; vna cum populo remilfionem veüigali-um peticrat.repulla habita, rex à popu- • jj^J' lolfrael conftitutus eft. Decem enim tribus conftituerunt Hieroboamregein fuper fe. luda vero amp;nbsp;Beniamin tribus fecuts funt Roboam, amp;fuerunt cum eis Leuitæ,propter templum quod erat in Hierul'alem, amp;nbsp;tunc feparata eft mo-narchiaregni Hebrçorû in duo régna, necampliiis ad vnitatemredijt.amp;didu eft regnum decern tribuum, regnum If rael,pro multitudine nomen patris fui lacob conferuans: alias etiam diftum eft regnum Ephraim, quia Hieroboam de Ephraim tribu erat.Alterum vero di-ftum eft regnum luda, ob dignitatem tribus regiæ, in quo linea Chriftifer-uataeft. centum oftoginta millia eleftorum vi-rorum, vtpugnaret contrarebelles,ac illos reduceret. Sed nee illud bellu Do- iampropbetâjdicentem.’HçcdicitDü- . minus, nolite pugnare contra fratres veftros.His precibus acquieuêre. Hieroboam vero dixit in corde fuo: Si affcenderitpopulus bic in Hierufalé quotannis tèr,conuertetur ad Roboa: quarènouos colédiritus'inftituit,duos ujewk«’ vitulos aureos, totidemquetemplaco- jdolol’“'* ftruxit.illis fèdudus eftpopulus. Nam rexprimum velutpontifex,cum ceteris facerdotibus altare confcendit, amp;ho-ftias ac facrificia de vitulis obtulit,di-xitque adpopulum;Omnis locus habet Deum.non eft necefte vt aftcendatis ad Hierulalem,vtibi quçratisDeum. Ad quem mißt Dominus propheta Gad, vt aliquivolunt, quiregeftantc fuper altare ad immolandum,exclama-uit: Altare altare, hçedicitDominus, Nafcetur filjus Damd nomine lofias, qui |
CHRONOGRAPHIAE.
qui comburet fuper te oRa facerdotum tuorum.Etaitadpopulum: Dabovo-bisfignumjquódÏocutusfitinmeDo-rninus, eccè altare fcindetur, amp;nbsp;cffun-deturoblatio quæ eftineo. Tuncrex extendit manu fuam, prçcipies eum ap-prçhendi. amp;nbsp;ftat'im aruit manus eius cum brachio: altare quoq; Iciflum eft, amp;effufafunt omnia quæ erant in eo. Timens autem rcx, aitadprophetam: Oraprome, vt reftituatur manus mca mihi. Quo orante, fanata eft manusre- ' gis.Cumque dixiflct ei rex,V eni vt pra-deasmccum, amp;dabo tibi munera: p-e-fponditj Non poflum. fic enim prçce-pitinihiDominus,non comedespané, nequebibes aquam, nequereuerteris p viam qua venifti.
Egreflus itaque propbeta deBetbel, reuertebatur in Hierufalem per aliain viam .erat auté inBetbel propbeta quidam, fcncx amp;nbsp;iacens inlefto. cui cum indicaflent filij eius quæ viderant amp;nbsp;audiêrant,dixit eis: Sternite mibi aGnu. amp;aflcendens, abijtpoft virumDei, amp;nbsp;aitadeum-.Redinlecü vtcomedas. Qui rcfpondit;Nonpoftum,quiaprobibu-it Dominus. At ille;Propneta fum Geut tu, amp;dixitmibi Dominus, reduc eum Vtcomedat.fedult;ftusille,redqt.Cumq;
' iSus ^®*^®'ent in menfa,fabius eft ferma Domini ad propbeta qui* reduxerat eum, amp;nbsp;ait in fpiritu: Quia non euftodiftt mandatum Domini, noninferctur ca-dauertuumin fepulcrum patrum tuo-rum.Cumdue reoiret vir Dei poftpran-dium,occiuit eum leo in via, aGnus autem propbetx ftabatiuxta cadauer, amp;nbsp;leo'non tetigit aGnü,fed cadauer cufto-diebat. quod cumaccepifletfcnexille, retulit cadauer ^pbctæ,amp; pofuit illud mfepulcrofuo,dicens ftlqs fuis: Cùm mortuus fuero, poniteofta meaiuxta offa eius, vtparcatur offibus meis propter eum.
^’•forum \ Hieroboam autem non reuerfus eft f'ophetaru^'^’^biapeflima. namfcnexilleperfua-‘^uppri. debat ei, non fuifte verum propbetam ’’^'mos”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occiderat: de ariditate
^^thna. vero manus, dixit cam laborefacnGca-di obftupuifte,amp; poft quieté ad natura propriam remeafte, altare vero propter onus impoGtorû ruptumfuifteaiebat»
GENERATIO XXXV. 205
In diebus illis babuit Hieroboam G-lium nomine Abiam, qui ægrotarecoe- ^ j^eg.i^, pit,amp;aitrexvxorifuæ: Commuta ba-bitum, nè cognofcaris, amp;vadeinSilo ad Acbiam propbetam,qui mibi quondam locutus eft de regno. toga eum fuper puero.Et affeendit muner ad Acbi-am)qui vidcre non poteratprç leneâu-te,fed prçinftruâus à Domino, aitj In-grederevxor Hieroboam. quarè te aba lt;nbsp;Gmulas?vadc,amp; die Hieroboam,exalta-ui te, tu autem proiecifti me,fecifti tibt deos alienos, ego percutiam de Hieroboam mingentem ad parietem, amp;nbsp;dele-bodedomoeius vfque advilifGma. da-bq cadauera eorum canibus amp;nbsp;feris, tu autem reuertere,amp; in introitu tuo mo-rictur puer, q folus de domo Hieroboa inferetur in fepulcrum. Redijt itaque mulierinterea,amp;mortuus eft puer. ,
ANNO autem quinto Roboam, ^oboa^m.* cùm iam feciflet luda malum coram Domino, fecit Gbi aras amp;nbsp;ftatuas amp;nbsp;lu-cos fuper excelfa montium,velut'i effoe-minati cultores Cybeles : orfenlusque Dominus,fu{citauit contraludam Sc-fac regem Aegypti, qui venit inHicru-falem manu forti,cui cum reGftere non poflent, padisingreditur vrbem, quæ tamé non leruauit, fed diripuit tbefau-ros domus Domini amp;nbsp;domus regiç,lcu-ta quoquè aurea abftulit, pro quibus poftea rex Roboam fecit çrea fcuta.fuit Tcmplmn autem Sefac cundis diebus inimicus fpoliatur, Roboam.
Roboam duxitvxores decern amp;olt;fto amp;concubinaslexaginta, è quibus vna Abfalom Glia fuit, quam fuper omnes amabat,dc qua natus eft ei Glius, quem Abiam appellauit. Gcnuit quoquè ex Abia nafci omnibus vigintioâoGlios amp;fcxaginta '“‘'’ Glias. Cuntti vero facerdotes Kracl pa-ritèr amp;Leuitæ,quiDeum ex toto corde quçrebant, ad eum in Hierufalem conucnerunt ad immoladum viäimas Domino Deo patrum fuorum, quiamp; regnum luda optime roborauerunt. Q^oconGrmato, ipièrexadimpietaté conuerlus, fpreuit DEI religionem. quapropter vin die cm fuper eummiGt DE VS regem Aegypti Sefac, vt di-âum eft. Quadraginta autem amp;nbsp;vni-us anni erat, cum regnare cœpiflet,
-ocr page 222-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 104 WorsRo» boam. Smyrna, Epytuj. Therfippus. Doryfthus. amp;pollquam decemamp;feptem annisre-gnaffet in Hierulalem,pugnam habens contra Hieroboam cundis diebus,dor-miuit cum patribus fuis,fcpultusquc eft in ciuitateDauid,amp;regnauit Abia filius eius pro eo. Conftituirenim Abiam filium Maach«,düm adbuc viueretjdu-Cem fuper omnesfratresfuos. ANNO autem primo Roboam regnare ccepit Hieroboam luper decem tribus, amp;didus eftrex Ifrael, acineo ccepit initium regumllrael: babitauit in Samaria, regnauit autem annis xxij. ANNO vero regni Roboam regis xvj. regnauit apud AffyriosPiriciades xxxiij.rex,regnauit annis xxx. Smyrna bis téporibus reftauratur ab Amazone. ANNO regni Roboam viij.Epy-tus Syluius rexAlbanorum vij.regna-uit annis xxiij. ANNO regni Roboam tertio, Tberfippus Atbenis magiftratum admi-niftrauit quartus annis xlj. ANNO regni Roboam vlij, Do-ryftbus quintus rex Lacedçmoniorû, regnare cœpit,regnauit annis xxix. p . ANNO regni Roboam quinto, ’ * Pryminas quartus Corinthiorurex, regnare cœpit,regnauit annis xxxv. GENERATIO XXXVf. Abiarcx. ï-Keg.if. z.Para.ij. ANNO 4225.à mundi cxordio,in Abia filio Roboa, xxxvj. incepit generatio.regnauit bic annis tribus fup luda in Hierufalê,anno regni Hieroboa inlirael decimoodauo. Abiarex cun-dis eratfratribus clarior, quicumiu-ftus amp;nbsp;rei militaris icientifumus effet, Hieroboäregem Ifrael ad fe cum ingêti cxercitu venientem, facile fuperauit,ex cui’quidéexercitu quinquaginta mil-lia bominum vno prçlio interfecit. bic xiiij. duxitvxoreSjè quibusxxij. genuit filios amp;nbsp;fedecim filias. Ambulauit au-tem in omnibus peccatis patrisfui, aC anno tertio regni fui mortuus eft,amp;fe-pcliêrunt eum in ciuitateDauid,regna-uitque Afa blius eius pro eo. In fe-cundo anno regni Abiæ,Pfufcnfês Ae-gyptijs regnare cœpit. GENERATIO XXXVII. ANNO 4226. à mundi exordioj in Afa filio Abiæ^ anno regni |
Hieroboam xxj, xxxvij incepit genera/ tio.Regnauit autem Afa luperludam j.RegJf inHierulalem annis xlj. propbetanti- nbsp;nbsp;nbsp;j. bus in Iudça*Aggço,Hieu,Amos, I0-bel,Azaria,Abdia, Micbça,Anani.Afi ’' rexfecitredum coram Domino, licut Dauid pater eius,amp; abllulit effœmina- »Mud'' tos de terra amp;nbsp;fordes idolorum,amp;*Ma-atban matrem fuam amouit, nè effet princeps in facris Priapi, amp;nbsp;fubuertit fpecum eius,amp; fimulacrum turpe com-buffit in torrente Cedron, excella tarnen non abllulit, non tarnen ad idolo-latrandum,lèd ad retrabendum popu-lum abidololatria. ANNO fecundo regni eius,Hie-roboam mortuus eft, amp;regnauit Nadab filius eius pro eo, qui ambulauitin vijs patris füi,quibus peccare fecit filios Ifrael. Et cum ofcfidcretciuitatem Gebetbon Philillinorum, infidiatus ei quidam amicus luus Baafa, interfecit eum anno fecundo regni fui, amp;regna-uitpro eo,Potitus auté imperio, omne genus Hieroboaminteremit,iuxta verbum Aebiæ propbetx.nam alij quidem cognatorum Hieroboam, in ciuitate mortui, à canibusjacerati lünt, alij à volucribusdeuorati,acfic domus Hie- nbsp;nbsp;1 roboam pro impietate fua pertulit vlti- nbsp;nbsp;nbsp;| onemdignam. Regnauit autem Baafa nbsp;nbsp;J in Tbcrla annisxxiiij. fuitóuede tribu Ifacbar. Porró Afa anno decimo regni luip- / jjji*, cuffit*Zaram regem Aetbiopiæ plaga* gi-andi, qui irruerat in regnum luda. ^panJ*' Etredeunti Afæ à vidoria, occurrit Azarias propbeta,afferens vidoriam fi-prouinciam, vt omneS legem Dei diligenter leruarent, regnumqueficcoffl-pol'uit, cundam ab eo ablcindensne-quitiam« Baafa vero rexlfrael, tanquam ma-lignus amp;nbsp;impius, in vijs Hieroboa atq; eiuspeccatis quibus peccare fecitllra-el, ambulas,popul urn fuummultis mails afflixit,amp; Deo multam iniuriam in-tulit. contra Afam quoquè cundis die-busvitæ fuæ bellum geffit. Affeendit tandem in Iudam,amp;muro circundabat Rbama, vt nullus è regno Alæ pollet |
0
-ocr page 223-|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXXVIÏ. îoç e^redi aut ingredi. Afa vero rex luda, cum videret (e angi,tollens aurumamp; argentum de domo Domini amp;nbsp;de domo regiajmifitilIudBenadabregi Syria: in Damafcum,dicens:Fœdus fuit inter patres noftros.peto vt recédas à Baafa, amp;nbsp;meadiuues. Et acquiefcens Benadab, mißt cxercitû in ciuitates Krael. Quod audiésBaafa,intermifitedificare Rha-ma,amp;reueriuseftinTherfami Porro Afa tulit vniuerfa ligna amp;nbsp;lapides çdi-ficandi gratia apportata, amp;nbsp;çdificauit ex eis Gabaa amp;Mafphalt; Tune venit adeum propbeta Ananiy arguenseu,quôdreliâ:oDomino,fpcm pofuerat in regem Syriæ. propter quod Afapropbetä incarcerauit, luper quo iratus Dominus,interfecit plures de populo. Venifle etiàmlegiturpofthæc Hieu propheta filius Anani adBaaü, Buftraon. «licés.'Hçcdicit Domin’, exaltaui te de puluere, tuauté ambulaftiin vijsHie-|■oboam,amp;in multis peccarefecifti po-pulum,ideó demetam poftenora tua,amp; faciani dopium tuam ficut domo Hie-roboam. Ob quod occidi fecitrex pro-phetam.Scdamp;Baalapauló póft àCre-onemiliteluo peremptuseft, amp;in ci-uitateTherfalepultus, cui luccelbtb-bus eins Hella. Helkr«. Hella Baafa: films,anno xxvj. regni Afæ regnare cœpit in Hfael. rcgnauit annis duobus. bic quoquè flagitiofus temulentusq; fuit, omnium virtutu cx-pers,propter quod leruus eius Zambri, videns eum teraulentum,iti vrbe Tbcr-fainterfecit,amp;iplèrcgnumoccupauit. quo obtento, omne Baafæ genus ([vt prçdixit propbeta) interemit, ac fie domus Baafæ radicitùs propter impietaté luam euulfa eft. Zambn,mortuoBaa(a,lépte tantum diebus regnauit.exercitus enim audiens quæ gefteratZambri contra principem luum, conftituit fibi regem Amri,qui eum exereitu multo venit in Tberla, amp;nbsp;bellica manu cepit earn, quod videns Zambri, ad arcem confugiens, femet-ipfum vna cum arce cremauit.' mox in Ifrael contentione fuborta, parsfeque-batur Amri, pars vero Tbebni.cumque viciffetpars Amri,Tbebnioccifuseft. Amriitaqjlfraclitarum quintus rex, |
xxx.anno régis Afa fufeipiens imperiu, tenuit illudxij.annis, primo cü Tbebni quatuor,poftet in Samaria odo annis. bicfuperomrtes qui ante eum fuerant, ncquiorinUentUs eft.Emitautê Amri à Somer duobus argenti ralentis partem niontis,in quo erat ciuitas Mareon,amp;Samariçeô-reparauit earn, vocans Samareort, alio‘^*^°*'* nomine Samariam, amp;nbsp;in ea pofuit fèdé rcgni,quïie prins fuerat in Tnerfa.Eecit malum aC impietatem corani Domino, jppter quodbunc oominus cum genere fuoextinxit,deniq;ipfé in Samaria eft defunlt;ft’,regnauit Àcbab filius ei’^ eo. Aegrotauit etiàm Afa anno xxxix. regni fui dolore pedum vebemêtiflimo, amp;necininfirmitatefuaqUçfiuitDomi-num,lêd medicorum arte confifus eft. dormiuitcum patribusfuis anno qua-dragefimoprimo regni fui, ac fepültus eft in ciuitateDauid, amp;regnauitlofa-pbat filius eius pro eo. OpbrateusAlfyrioru rex ^4.regnare cœpit anno Afæ 26.regnauit annis 20* Nepbcrcberesanno4o.rcgni Afæ re-gnare cœpit, regnauit annis quatuor apud Aegyptios. Capys Syluius viij. Latinorum reXjUnno xiij.regni Afæ regnare cœpit,reg.annis 28. Capua Cä- Capua. paniæ ciuitas abifto condita dicitur. Agefilaus lextus LacedçmoniorUm AgeClaui. rex, 20. regni Afæ an no cœpit regnare, regnauit annis 44. bic vir omni laude dignus,ab Hercule origi nem ducés.bic aliquando interrogatus meliór nc effet fortitudo,an iuftitia:ait,fortitudine nó AgefilU indigemus,fi iufti fimus. Hic,cómlaü- àpophthe-daretur orator qui paru as res augeret q- ^^’ ’ ** uebementiffimè,ait:Cerdonem minime laudo,qui paruo pede magnum induit calc/amcntum.Aliquando quida dixit, Promififti:refpondit,fi quidem iuftum eft:fininiuftumlocutusfüm, non pro-mifi. Cumq-idem fubdidiflet,decetre-ges quicquidcapite annuunt,perficere; Nonreges magis,refpondit,quam illos qui reges adeût,iufta decet petere amp;nbsp;ita loqui.De obloquêtibus dixit, Non minus eorum qui dicerent,quam de quib* dicerent,perdifcendos mores. TbafiJ^p bénéfices acceptis,diuinis cum bonOri-bus profecuti lunt.quibus ait;Deos pri us vosipfos facite, turn deificandorum f homi- |
aoé ÏOH. KAVCLERI VOLVMEN PRlMVM gt;
hominum babere vos poteflatem creda. nbsp;amp;nbsp;veéfigalia argenti deferebant.AtäbeJ
quoq; adducebatpecora arietum fepte millia amp;nbsp;feptingentos,ac hircos totide* amp;nbsp;xdificauit in luda domos ad inftar
Pborbas Atheriienfis dux,24.regni Afæ anno regnare cœpit, prçfuit annis jt. Bacis Corintbiorum rexquintus. annoregni Afx 15. regnare coepit. re-gnauit annis 5.amp;3°’
GENÇRATIO XXXVIII.
j.Reg.iy. A Nno abexordiomüdi4267.inlo-XA-f'ph^t filio Afæ,38.incepit gene-r^itio.regnauM autem lofaphat fextus rex fuper ludam annisij.bicmatrcha-*P*‘”*bcbat nomine Abida,qui amp;* proaui lui tpit^atc,rcligióe ac fortitudine imitator lofaphat ^uit. omes cm effœminatos è terra luda r^x. cxtinxit,idolaquçque deleuit, flagitia omia emendauit.Vnum dun taxât in eo rc,phcndendumfuit,quódimpijs Ifrael regibus auxilium pr^ftitit.
His temporibus prophetauerunt,He-lias,Helifç’,Abdias,Zacharias,Michç-Achab rex, as-Anno primo regni Iofaphat,regnarc amp;nbsp;vxor eius cœpit in lu'ael Achab Amri régis filius, lezabel. nbsp;nbsp;reg.annis32.velvtlofepbus vult, annis 20.amp; aliquot menfibus.hic fuper omes qui ante eum fuerant,pelfimus fuit.du-xit enim vxorem Iezabel,filiam regis Si-donioru,cuius confilio amp;nbsp;opera omnibusin rebus vfus eft, quæ eum ad tanta feduxitvefaniam,vt etiam prçter'vitu-losquosfcceratjBaaldeoTyri amp;nbsp;Sido-nis templum çdificaret, amp;nbsp;plantaret omnium arborum lucos,vbi lacerdotes amp;nbsp;falfós prophetas cóftituit. lofaphat autem rex cum eftetvir clarus atq; bo-nus,conftituit milites,prçfidiaq; impo-fuitad vrbes in terraluda, amp;nbsp;in lt;iuita-tibus Ephraim quas cepcrat pater eius Ala,amp;fuit Dominus cum eo.non enim Iperauit in Baal, fed in Deo patrisfui, confirmauitq; Dominus regnum in manu eius,amp;deditomnis luda muneraei propter bonitaté fui regiminis, fadçq; funt ei infinitx diuitiç amp;nbsp;gloria multa, excelfa etiam amp;nbsp;lucos abftuht.
Tertio autem annoregni lui mifit de principibus fuis, vtdocerentpopulum inciuitatibusluda,amp;cum eis Leuitas, Hclifama quoquè amp;Ioram facerdotes, docebantque populum, habentes libru legis Domini.Itaqjfaftus eft pauorDhi fuper omnia regna terrarum, quç erant pw.^ï’umjnec audebat bellare contra eum. Sed amp;Philiftçi lofaphat munera
turrium,vrbesmuratas,amp;multa opera.'
Viri quot]; bellatorcsamp;robuftierJt inHierufalem,inIuda quidcm princeps exercitus Ednas dux,amp;cum eorobu-ftorum viroru trecentamillia.-pofthüc loananprinceps^amp;cueoducêta ofto-gintamillia;poftiUum Amafias confc-cratus Domino,amp;cumeoducéta mil* lia;hunc lequebatur robuftus ad prar-liaEliada, amp;cum eo tencntium arcuni amp;clypcumduccntamillia ; poft iftum etiam Iozabad,amp; cum eo centum oÜo-ginta millia cxpeditorum militum. Hi omneserantad manum regis, excepris alijsquospofueratin vrbibus muratis amp;nbsp;in vniuerfa tribu luda.
Achab inter ea rex Ifrael in malis pro-ficieSjdijs lèruiebat alienis, cóteinpfitq; legem Domini. Erat bis temponbus propbeta Helias Tbesbites,id eftjà ciui-tateTbesbaonundus, qui cum perce-piflet quod Acbab paruipenderet com-minanonesMoifis amp;nbsp;indicia Deij ora-uitDominum,vt claudereturcçlum,amp; probiberentur pluuiæ iuxta malediÖi-onem Moifis. amp;cum exauditum fe in-j tcllcxit à Domino, venit ad Acbab Si dixit: Viuit Dominus Deus Ifrael, non eritannis bis ros amp;nbsp;pluuia, nifi iuxta oris mei verba.Et cum ita cueniret, vo-lebat Achab occidere Heliam.q|uifugit ex prçcepto Domini, amp;nbsp;latuit m torre-teCarith,vbi panes ei amp;nbsp;carnes manè, •ac vclperè corui deferebant.bibebat au-tem de torrête qui torrens poft dies aliquot ficcatus eft.faä:uslt;^; eft ferme Domini ad eum, dicens: Surge,amp;vadein Sareptam Sidoniorum,pr£Cepicnimibt mulicri viduæ, vt palcat te.
Cumq; vemftet Helias ad portam Sa-reptæ,apparuit ei mulier coUigens ligna, amp;nbsp;vocauit eam,dicês.'Da mihi pau-lulumaqux, cumq;illa pergeretvtaf-ferret,clamauitpoft tergum eius, dices: After mihi, obfecro, buccellam panis. relpondit, Viuit Dominus,quia non habeo nifi quantum pugillus caperc poteft farinç in hydria,amp; paulû olei in lecytbo.en eolligo duo ligna,vt mihi ac filio
|
Suftitat H liïwdu^fi liam. CHRONQGRAPHIAE. filio meo aliquid faciam, vt.comcdam’ ac moriamur.Ad quam Hclias^Noli ti-mere^fed amp;nbsp;fac mihi primum de farinu-la fubcineritium panem, tibi filioque poftea.farina enim nec oleu deficiet donee pluuia dabitur. fecit mulicr iuxta verbum prophetæ, comeditque tota eius domus. Incepitautem pofthçcçgrotarevi-diiæ filius^ità vt non maneret in eo ha-litus. dixit illa ad Heliam:Ingreflus es vt rememoraréturiniquitates mex,amp;in-terficeres mihi filium ? Tulit itaq; Hellas filium de finu matris,amp; portauit in cœnaculum fuper leâum fuum. excla-mauit ad Dominum j amp;nbsp;expandit fefu-' perpuerum tribus vicibus,amp;reucrfa eft ‘änimapueri^acreuixit, quê matriprç-lentauitjad quod mulier; Nunc, ait,in iftocognoui, quoniam vir DEI es tu. Hunc puerum tradunt Hebr^i fuifle lonam prophetam. Interealezabel volens deflruere cul-tumDei quatümpoflet,amp;cultum Baal extollcre,intcrfecit propbetas, id eft, rcligiofos viros in Ifrael, quorum ali-qui fpiritum habebant prophetiæ. Tue Âbdiasdifpcnlâtor domus Achab, qui timebat Dominum,non confenfit régi in malum, centumq; illorum virorum faluauit, abicondens quinquaginta in vnafpelunca,amp; quinquaginta in alte-r3,amp;prouiditeisdeviâtiamp;veftitu, ex quoconfecutusefta Deo donumprophetiæ. ^■’l'g.iS, Dum effet fames vebemes in Samaria, dixit Achab ad Abdia difpefatorem fu-um.-Vadead vniuerfos fontes aquaru, amp;nbsp;in cunttas valles,fi forte poffimus in-uenireherbam pro iumentis.iuit amp;nbsp;ipfe rcx.Nonplueratautem iam tribus an-nis amp;menfibus fex.Et cum effet Abdias invia,exprçcepto Domini occurrit ei Hclias.qui cum cognouilfet eum,ceci-ditinfaciem fua,amp;ait : Num tu es Domine mi Helias?cui ille:Sum,vade amp;dic domino tuo,adeftHelias.amp; ille.Quid peccaui,vt tradas mein manu regis,qui te requifluit per omia régna,nec te quif-quam reperit,amp; fi dicam, adeft, tu vero' interea abis, interficiet me quafi illu-ferim ci:nunquid nó fcruus tuus timet Dominum ab infantia?an non indica- |
GENERATIO XXXIH. ao/ tu meft tibi,quid fecerim, cum interfi-cerctlezabelprophetas, quod abfcon-derim centum exillis,amp;fâluauerim?Et dixitHclias:Vade,amp;dic quia adfùm. Abijt ergo Abdias, amp;indicauit A-chab.qui venit,amp; cum vidiffetHeliam, ait; Tu ne es ille qui conturbas Ifrael? Etille ait; NonegOj fedtü amp;nbsp;domus patris tui, qui dereliquiftis mandata Domini,amp;fecuti eftis Baalim.Verun-tamert nunc mitte, amp;nbsp;congrega ad me Ifrael in monte Carmeli, amp;prophetas Baal quädringetoS quinquaginta, pro-phetasqjlucorum quadringentos, qui comedunt de menfa lezabel. amp;nbsp;faftum cft ità.dixit autem Helias ad omnem po-pulum Ifrael: Vfquequó claudicatis in duas partes?fi Dominus eft Deus,fequi-miniillum:fi autem Baal, fèquimini ilium. Non refpondente populo, dixit; Ego fum hïc folus, amp;nbsp;prophetæ Baal multi'.dentur nobis duo boues, illi eli-gantbouemvnum, cuius frufta ponat fuper lignajgne non fuppofito, amp;nbsp;ego fimilitcr faciam:inuocent deum fuum, amp;nbsp;ego meum D E V M: amp;nbsp;cüi dabitur ignis de fublimi,ipfe fit Dcus.amp;placuit populo propofitio Helix. Cumque facerdotes Baal feciffent quod dixerat,inuocabant Baal à manc vfque ad meridiem, amp;nbsp;tranfilicbantal-tare quod fecerant, amp;nbsp;incidebant fe iuxta ritum fuum lanceolis, ita vt fan-guine perfunderentur. demones enim. plurimum deleftantur oblatiOnê fan-guinishumani.Et illudebateis Helias, dices: Exaltate voccm,foitè deus vefter dotmit,âut cum aliquo alio loqüituf, ^-g^fyijg autindiuerforioeft. amp;nbsp;dixit Helias ad fgeerdotum fgt;opuIum:Accedite. amp;prçfente popü-Baal. ó,curauit altare Domini,quod deftru-ótum erat,ideft, deftruxit altare iftoru, amp;nbsp;mundauit locum: tulit duodeCim lapides iuxta numerum tribüum Ifrael,amp; edificauit altare, amp;nbsp;fecit aquçdudum incircuitu altäris per duo loca, ligna fuperpofuit amp;nbsp;mébra bouis, prçcepit^; alferri aquam,quam effudit vfque ad impletionemaquçdudûs, ne forte pu-tareturartemagicade vifceribus terræ fufeitaffeignem. Et clamauit Helias ad Dominum in aurjbus populi: Domine Deus patrum f a noftio- |
408
ria tua deftruxerunt,prophetas tuos oC-* cidcrunt, amp;relidus fum ego folus, amp;nbsp;quçrunt animam meam,amp; aufugi. Aie Qominus : Egredere, amp;nbsp;tranfibit Dns coramte.amp;operuitHelias vultü fuum pallio,ftetitlt;^; in oftio Ipelucæ, amp;nbsp;Dominus in fibilo auræ tenuis tranfiens, dixit ad eum;Quid hîc agis Heliaîreuer* tere amp;nbsp;vade in Damafcum,amp; in vltionc inunges Azahel regem fuper Syriam, amp;*Hieu filium Namfi fuper Iff aefHc-*^''”^ liQum autem filium Sapnat de Abela, inügesprophetamprote,amp;ifti très in-tcrficient idololatras delff ael,amp; rclin-quam mihi in Ilrael feptem millia viro-rum,quorum genuanonfunt curuata Baal.Hoc dixit Dominus ad confolati-onem Helix, vt feiret adhuc fuperelfe mundosabidololatria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Profedus ergo Helias, inuenit duo-HeliW decim viros arantes in duodecim iugis P*“^
. boum, quorum vnus erat Helifçus, amp;nbsp;poluit Helias pallium fuper eum,amp; co-tinuo prophetauit.amp; currens poftHe-liam,ait^ Olculer, oro, ante pattern amp;nbsp;matrem, amp;nbsp;fequar te. Öc teuer fus, ma-dauit par boum.amp; coxit illud in lignis aratri,dedit conuiuium focijs fuis amp;nbsp;vi-cinis.furgcnsque,fecutus eftHcliam,amp; miniftrauit ei. Porto Benadab rcx Sy- jM»’^ rix congregauit omnemexercitum fu-umjamp;32.reges cum eo, alfcendensque pugnabat contra Samariam,amp;obfide-bateam.Mifit autem Achab nuncios ƒ pace ad Benadab. cui Benadab: Visvt recedamate? cr^s eadem hora mittani feruos meoSj amp;nbsp;omne quodplacuerit cis,tollent de domo tua, amp;nbsp;de domibus fèruorum tuoru vxores amp;nbsp;liberos. Inijt Achab confilium cum feniotibus, qui dixerunt.-Non acquiefcasilli. amp;refpó-dit Achab nuncijs:Dicite domino meo, omnia quæ iuffifti,facere poffum,exce-tu quód de vxoribus amp;nbsp;liberis didum eft.amp; indignatus Benadab, renuciauit multo peiora fe fadurum.
Porto cum regibus fuis bibès,aitfuis feruis:Circundate ciuitatem.cumq; cx-pugnare fatagerèt,timuit Achab nimis, amp;nbsp;eccè propheta Michças(vt quidavo-lunt)ait;Hçc dicit Dns,ego trada omne multitudinéhacinmanu tuahodiè,vt fciasquiaego fum Dns, EtaitAchab; Per
lÔH NAVCLËRI VOLVMEN PRIMVM noftroruin,exau(îime hodiè, vt difeat populusifte quia tu es Dominus Deus, amp;nbsp;defeendens ignis de fublimi, vorauit holocauHum^ligna amp;nbsp;lapides, puluerê amp;aquamquæ eratin aquçduâu^lam-bms.Adorauit populus amp;nbsp;ait:Dominus iplèeftDeus.amp;mandateHelia, apprç-henderûtomnesprophetasBaal,duxe-runtqjadtorrentem Cilôn, vb) inter-fecit eosHelias,amp;aitadAchab: Aflcê-dc amp;comede ante defcenlum pluuiæ. comedente AchabjHelias afleendit ver-ticem Carmeli,amp;pronus in terram in-clinatocapiteintergenua,orabat.amp;ait adpuerumfuum. Vide contra mare, fi affeendat nubes.erat enim acr fereniffi-mus.Et3itpuer,Noneftquicquam. amp;nbsp;mifit eum lêptiès.fcptima autem vice al-feendebat nubecula demarijexerefeens vlque ad hominis quantitatem. ait Hellas ad Achab:Defcendecitôin lezrael, nè te occupet pluuia. amp;nbsp;eccè contene-Redditaplu^*^®'-^ ^’^’^^ ^?^b ^ nubes amp;nbsp;ventus amp;nbsp;uiaf pluuiafadaeft grandis. Feftinauitautê 3'R«g'i9» Achabinlezraehamp;faüa eftmanus Domini fuper Heliam, qui currebat ante Achab donee intraret vrbem.
Cumq; accepilTetlezabel quæ fete-rat Helias prophetis fuis,indignatajmi-fit nuncios ad Heliam,dicens.* Hæc fa-ciantmihidij,amp;hæc addant, nifi eras bac hora pofuero anima tuam, ficuttu prophetis fecifti, Helias adhçc extimu-it,fugitque in Berfabce,vb'i dimifit pue-rumfuumlonam, folus intrans ddèr-tum vno die.fedensque fubter vnam iu-niperum, orauitvtmorereturibi, dices fenoneffe meliorem patribus luis. amp;nbsp;obdormiuit.Tunc angelus Domini te-tigit eum,dicens.'Surge,comede,amp; eccè ad caput eius crat fubcineritiuspanis, amp;nbsp;vas aquç.comedit amp;nbsp;bibit,ac rurfum obdormiuit.fufeitauitque eum angelus lècundó,dicens:Surge,comede.grandis enim reftattibi via. amp;comedit Helias,ac ambulauit in fortitudine cibi illius qua-dragintadiebus amp;totidé nodibus vfq; admontem Dei Oreb, in quo apparuit Dominus Moifi inrubo, amp;nbsp;manfit ibi Helias in Ipelunca.
Ait autem Dominus ad cum* Quid htc agisHelia?amp;relponditi Zelo zela-tus lum aduersus lira el pro tc.nam alta-
-ocr page 227-|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXXVIII. P®’^ AY?’^'** refpondit. Per pedilïequos principum prouinciarum. Ait Acnab: Quiscrjtduxeorumlquircfpodit: Tu. InuenitAchabfilios principum ducetos amp;nbsp;2^. recenfuit poft cos populum, omncs filios Ilrael feptê millia,amp; egref-fifuntmcridie. ^“^‘tïen». Cumque nunciatum eftetBenadabj mifitinoccurfümeorum, dicens: Siue ad pacem,ftue ad prxlium vencrint,ap-prçbendite cos viüos. Fibj vero princi- • pum pereufterunt obuios, vnulquifq* virum qui contra fe veniebat. fugerunt Syri,amp; perfeCutus eft eos Ifrael,fugitq ; rexBenadab in equo. Secuti funt Ifrae-litç,amp; pereufterut Syriarn plaga magna nimis. Accedens autein propheta ad AchabjdixitrVide quid facias.fequenti enim anno reuertetur Benadab contra te.ScruiveroregisSyriæ dixerunt: Dij montium funt dij eorum. pugnauimus autem in montibus,ideo viêti fumus. quodfipugnaremusin capeftribus, dij eorum nibil poflent aducrsiim nos. Igitur B enadab amouit ab eXercitu fuo reges quafi delicatosad confilium fuorum5amp;pofuit principes pró eis. vc-nitq; anno fequéti cum excrciturcftau-ratoinAphecvrbcmjquæ cftincampc-ftribus. Porro fibj Iftael recenfitijunt ffedi exaduerso, amp;caftrametatifunt quafi duo parui greges caprarum, Syri autem repleuerunt terram, amp;nbsp;dixit vir DeiadAchabMichças: Quia dixerunt Syri,Deus montiu Dominus eft, amp;nbsp;no vallium,bla{phemates trada eos in ma-num tuam.amp; direxerunt acies exaduer-só.Septimaautêdiepercuffi funt Syri, centum milliapeditum numero,amp;rcli-qui fugei ut in Apbec,amp; cecidit murus fuper eos qui remaferant. Benadab autem fugitin ciuitatem,latuitqUein cu-biculo.lèrui autem eius timentes nè Ïu-Ae^b amp;nbsp;P^ruemret Acliab/icmini parcés, quia Benadab. noueruntreges Ifracl dementes effe,alt;;-cinxerunt lumbos fuos faccis, porien-tesquefuniculosin capitibuSj venerut in occurfum Achab, diccntes : Seruus tuus Benadab orat vitam, dabit auterrt quamcunque impofueris mul dam. Qui refpondit: Siadbueviuitj faciam cum eo foedus. Mox adducunt Benadab, amp;nbsp;leuauit eum Achab fecum in 209 curru fuo,amp; dixit ad eum BenadabrCt-uitates quastulit pater me’àpatre tuo, reddam tibi.fac tibi forum rerum vena-lium in Damafco, ficut fecit pater meus in Sämaria.feceruntque inuicèm fœ-dera pacis. |
Tune Michnas dixit ad fbcium fuu: Percuteme.at ille noluit.cui ait : Qiua non audifti voce Domini, cùm recefle-risàme,percutict teleo. quod amp;nbsp;fadu eft.inucnienslt;^ue alterum virum, dixit: Percute mein capite.qui vulnerauit cu. TuncMicbças,mutat0vultu adfperfi-one puluefis amp;nbsp;fänguinis, damans ad regé ait;ScruuS tuus cgrefliiS eftadpre-liü,adduxit vitvnus câptiuum fuum ad me,diccns: Cuftodi iftum,qui fi euafe-rit,erit anima tua pro anima illius. cla-pfus mihi eft,quid érit^aitreXjIudicium tuum eft quod ipfe decreuifti.tunc lota facie,agnitus eft propheta à rege, amp;nbsp;ait: Hæc dicit DominuS,quia dimififti viru blafphemum, erit animatuapro amma^^j^^j^ ^^^j ciuS,ipfe te interficiet. amp;itatus rex iuf- ^^^j.’ prjdi» fit eum claufum euftodirij fecUndum citur. lofephum. PorroNaboth lezraelites babebat vi-neam iuxta palatium regis.dixit ad eum ï'^'^S'“’ rcx:Da mihi vinca tuam, dabo tibi me-liorem velprecium. Qui refpondit: O reXjnonpoflum. eftenimmihirelidaà patre meo.Cótriftatus rexpræ indignâ-tione,noluitcomedere. ad quem leza-bel: Aequo animo efto, ego dabq tibi eam.fenpfit fecreto literas noie Achab, amp;nbsp;annulo eius fignatas mifit ad indices in lezrael. Ex hoC patet, quod confeio Achab literæ feriptæfuére.iubebat autem vtfubmitterentteftes, qui diceret, Nabothmaiedixifleregi^ amp;nbsp;ficcrimen Içfç maieftatis incurrifle. Fadueftità, amp;lapidatus eft Naboth extra ciuitaté. Cum autê accepiftet Achab dé morte Naboth, vxore faciente,defcedit vt poC fideretvinea.Occurrit regi Helias The-sbites,dicens: Occidifti amp;poftedifti. In loco quo linxerut canes fanguiné Naboth,lambent amp;nbsp;tUum. qui refpondit: Num inuenifti meinimicum tuuml ait Helias;Eô quod venundatus fis diabo-lo,proptereademetetDominus pofte-rioratuâj amp;nbsp;dabit domum tuam ficut domum Hieroboa amp;nbsp;Baafa.TedJezabel come* |
|
Îio ÎOH NAVCLERI VOLVMEN TRIMVM comcdent canes in aerolczrael. Achab . evgô times valdè,fciâit veftem fuam, amp;nbsp;Axlwb»””* operuit fe cilicio,amp; dormi tnt in facco. amp;aitDominusadHeliam:Qinabumi-liatus eft Achab coram mejnon induca malum hoc in diebus eiuSjfed in diebus j.Reg ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tranfiérunt ergo très anni inter Sy-riam amp;Ifiael finebeHo.Inter hçc lolâ-phatrexluda accepit vxorcm filio fùo loram,AthaIiam nliam Achab amp;nbsp;leza-bcl,amp; confœderati funt rex luda amp;nbsp;rex Ürael.cumque lofaphat defcendiHct ad regé Kraeljdixit Achab: Noftra eft Ra-moth,erat enim vna ex ciuitatibus rcfu-gij,quam occupauerantreges Syria:. amp;nbsp;conu erfus ad lofaphat, rogabat vt fccû iretadprçliandumpro Ramoth Gala-Jofaphat amp;nbsp;ad.quirefpôdit:Sicutcgo,ità amp;tu.po-Achabfœ- pulusmeus,populustuus.attamé quæ-**“’’ nbsp;nbsp;1 rc(oro)fermonem Domini, congrega-uit ergô Achab prophetas quadringentos circiterviros,quos confuluit fi iret ad prçliandû in Ramoth.Qui dixcruntt Aflcende,amp;Dominus dabit earn in manu tua.Ait lofaphat: Nonefthîcpro-pheta Domini? quafi diceret, hi funt jp-phetæBaal.Cui Achab;Remanfitvnus Michças, fed odi eum,quia no prophe-tat mini bonum.putabat enim reliquos occifos à lezàbcl. Tuncpctentelola-phat,vocatus eft Michças. Porto in pfeudoprophetis erat Sede-chiaSjferenscornua ferrea, diccnsq; ad Achab; Hçc dicit Dominus,his venti-labis Syriam. Tune quçfiuit Achab à Michça id,quod quçfierat ab alijs. qui refpondit.'Affeende, amp;nbsp;trader eos Dominus in manu regis, non tarnen dixit, quos vel cuius regis.Cui Achab; Adiu-rote, vtnonloquaris,nifiquod verum eft,in nomine Domini.Tune ait Michças; Vidilfrael difperfum quafi oues fine paftore.amp;intelhgens Achab quôdprç-ûiceret f e moriturum,dixit ad lofaphat: Vides quoniam no prophetat mihi bo-num?Tunc addidit Michças:Vidi Dominum fedentem,amp; angelos affiftentes ei,bonosà dextris, malosàfiniftris, amp;nbsp;ait: Qui s decipiet Achab,vtdefeédat amp;nbsp;cadat? Etdicit vnusàfiniftris:Ego ero Ipnitus mendax in ore prophetarû eius. Tune Sedechias peixuffit Michçamin |
maxillam,amp; ait: Mcncdimifitfpifitaf Dominijamp; locutus eft tibi?Cui Michç* as:Vifurusesquandôabfcôdéri$ incu- nbsp;nbsp;nbsp;* biculo.amp;vidit Sedechias regem hçfitâ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i tem,confortauitque eum fecreto,dices: Hiefifuiftetpropheta, aruiffet manuS meaficut manus Hieroboam.Sed amp;lo-cutus eft contra Heliam, qui prçdixie regem moriturum,vtmortuus eft Na-both.Tum rexprçcepitincarcerari Mi-chçam vfq;adreditum fuum, amp;nbsp;pane tribulationisacaqua anguftiæ fuften-tarimandauit.dixitque Michças : Sirc-uerfus fueris,non eftinmelocutusons. Afteenderut itaqjofaphat amp;nbsp;Achab reges in Ramoth eum exercitu.prçcepit autem rexSyriæprincipibusbelh,vtre- ’ liquos non curantes,folius Achab fan-gmnem quçrerent. At rex Iffael muta-uithabitumfuum. concurrétibusaute ad pugnam contra Iolàphat,exclamatc cœpit ad i cru os fuos, amp;intellexerunc Syri no effe Achab,amp; ceftauerut abco. Vnus autem dirigés fagittamincenu, pereuffit Achabinterpulmoné amp;nbsp;fto-machu, amp;nbsp;fluebat languis in finû,mor-tuus çftjdeUtusquein Samariam, amp;nbsp;ibi fepultus. Dum autemlauarctmulicrculçcur-rum amp;habenasinpifcina Samariæ,Iin-xerunt canes fanguinem eius iuxta verbum Heliæ.lofaphat autem rex reucr-fuseftpacificèin Hierufalem, cui oc-currit Hieu films Anani, propheta, amp;nbsp;ait ad eum: Impioprçbes auxihum, idc« co iram Domini merebaris: fed ob bona opera tua,quod prçparâfti cortu-um vtrequirer A Dominum Deum patrum tuorum,pepercit tibi Dominus. Habitabat ergô lofapharin Hierufa-lem,reuocauitquepopulum Berfabex vfqueadmontem Ephraim ad Dominum, conftituitque ludicesin cumäis ciuitatibusluda, prçcipiens vt'i indices viderent quidfacerenr.non enim homi-nis(ait)exercetis officium,led Domini. Sit timorDominivobifcum,amp;cum diligentia ennéta facite.Nó eft enim apud Deum iniquitas,nec perfonarum acce-ptio,nec cupido munerum. In Hierufalem quoquè conftituitLeuitas,facer-dotes amp;nbsp;principes familiarum. Poft hoc cogregan füntfilij Moab,amp; x.P«-*’’ filij |
chronographiae; generatio xxxvm.
|
fillj Ammon, vt pugnaret contra lofa-phat. quod cum nuciaretur ei,timore pterritus, totum le côtulit adrogandu Dcum,amp;prçdicauiticiunium. Sedamp; omnesiulfu fuo venerunt de vrbibus ad obfecrandum Dcum. ftansque rex ante atrium nouum, ait: Domine Deus patrum noftrorum, in manu tua eft forti-tudoamp;potentia, nee quilquam poteft refiftere;nunc eccè filij Ammonamp; Moab amp;nbsp;monsSeirvenit aducrftim nos,amp; in nobis non eft tanta fortitudo,vt poft firn’ Inucrefiftcrc multitudini.fed cum ignoremus quid agere debeimus, hoe lohim habem’ refiduum, vt oculos no-ftros dirigamus ad te. Erat autem laziel propheta Leuites de filijsAfaph^upcr quem fallus eftlpi ritus Dominijqui ait.‘Hçc dicit Dominus, nolite timere: non eft enim veftra pugna,fedDei.’ Cras delcendite aduer-fus eos, amp;nbsp;videbitis auxilium Domini fuper vos.Porro omnes laudabant Dominum. Manè fado, egreffi funt,amp; dixit Iolaphat:Audite omnes habitatores Hierulalcm,credite in Domino Deo ve-ftro,amp; fecuri crins: crédité prophetis eius, amp;nbsp;cunda euenient profpera.præ-milit autem cantores, quivocecofona dicerenuConfîtemini DOMINO, quoniam in Sternum mifcricordia eius. Cumque pugnare ccepiftent,vertit Dominus infidias hoftiu in femetipfos. nanquefilij Ammon amp;nbsp;Moabconfur-rexerunt aduerfum habitatores Seir,vt interficerent eos.quo fado,etiam in fe-metipfos conuerlj, mutuis concidêre vulneribus,’amp; cùm iaceret regio omnis plena cadaueribus, venitlolaphat amp;nbsp;omnis popul us,inuencruntqu e variam fupelledilê, veftes quoquè amp;vala pre-ciofifflma. nee per tres dies Ipolia aufer-re poterant præ magnitudine prçdæ. . die autem quarto venerunt in vallem, ^‘Óioiu?** ^ l’^nedixerunt Domino, vocataque eft vallis benedidionis. pofteareuerft funtin Hierufalem cumpfalterijs, ci-tharis amp;tubis in domum Domini.irru-it autem pauor Domini fuper vniuerfa régna terrarum,deditqueDominus pace lofaphat, amp;ambulauitin vijs patris fui Afa,faciens placita coram Domino. |
ANNO vero decimonono,vel fo cudum alios decimolcptimo lofaphat, mortuo Achab,regnare ccepit Ochozi-as filius eius pro eo, regnauit annis du-obus.hic homo malignus fuit, amp;omi-novtriqueparenti flmilis, fcruiuitque BaaI,amp; adorauit eum.Inijt autem ami-citias rex lofaphat cum Ochozia,cuius operafucruntpeffima. fecerunt autem claires in mari,quç ïiauigarét in Ophir propter aurum toUendum, amp;confra-dseluntnaues. propbetatus eft autem Eliezer lilius Dodan,ad lofaphat dices: Quia habuiftifœdus cum Ochozia,per cuffit Dominus opera tua,contntç liant naues, nee potuerunt ire in Tarlbn. Tunc ait Ochozias adlofaphat: Vadât ferui mei cum feruistuisin nauibus, amp;nbsp;noluit Iolaphat,led patienter luftin uit increpationem prophetæ. Eodem tempote prçuaricatus eftMo- 4.R.cg.r. ab in Ifrael, quia rex Moab per iuramé-tum fe obligauerat ad feruiendum regi Ifrael fub tributo, léd mortuo Achab, rcbcllauit.Ccciditadhçc Ochozias per cancellos coenaculi fui in Samaria, qui de confilio matris luælezabel, coniu-luit deum Accaron Beelzebub, vtrum de infirmitate viuere poftet. Angelus autem Domini mißt Heliam, vtoccur-reretnucijs eius,amp; diceretad eos:Nun-quid non eftDeusinllraeR quamob-rèm hçc dicit D O MIN V S,de ledu-lo luo non affeendet, led morietur rex. Reuerfi lunt nuncij ad regem, amp;nbsp;di-xerunt: Vir occurrit nobis,amp; dixit: Ite, rcucrtimini ad regem, amp;nbsp;dicite, nun-quid nó eftDe’inlIrael? amp;nbsp;cólulisBeelzebub,idcircó de ledulo non defcen-des,lcd morieris. Quidixit,Cuius figu-ræ amp;nbsp;habitus eft vir ifte^dicunt, Vir pi-lofusamp;zona pellicea accindus reni-b’.Qui ait,Helias eft.Et militrex qum-quagenarium cum fuis quinquaginta armatis, vtvocaret Heliam, velinuitu traheret. Aitquinquagenarius Helix, fedenti in vertice montis: Homo Dei, rexprçcipitvtdelcendasadeû. Quire-Ipódit: Si homo Dei fum,delcédat]gnis de cçlo,amp; deuoret te amp;nbsp;tu os. Sic faótó eft.Mifit quoq- rex aliu quinquagenari-uin, qfunihalocutuSjfimihapalhis eft. f De- |
lOHAN. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Ior»m rtx lfralt;l. 4.Reg-*. Heli*ra-ptu». Dcftinauitamp;tcrtiumgt;qui crediturfuiC fe Abdus,hie curuas genua corain He-lia, ait: Obiccro vt mifercaris animæ meæ amp;nbsp;feruorum mcorum.Et ait angelus adHeliam; Defcende Cum eo^nc ti-rneas. Qui defcendit ad regem, amp;nbsp;dixit: Quia mififti ad Beelzebub, quafi non effet Deus in Ifrael, morieris.amp; mortu’ eff, vt prçdixit Helias.rcgnauitque lo-ram frater eius pro co. ANNO igitur i8.Iöfapbatrcgis lu-dx,Iora filius AchabregnareCœpitin Samaria flip IIrael,amp; la.annis regnauit. Tulitque idola quæ pater fuusintro-duxerat,veruntamen à cultu vitulorum Hieroboam nonreCeflit-quem cum rc-dargucret Michnas quifpiam, occifus eff ab co,precipitio,vt aliqui putant. PoiTÓ Helias poffel venit cum Heli-fço in Galgala,amp; ait Helias.*Mane hïc, quiamifftme Dominus in Bethel. He-lifçus feiens mfpiritucum tollendum effe,fecutus eff eum. Et occurreruntei filij prophetarum, qui erant in Bethel, qui dixerunt Hclifço fecrcto: Seis quia hodiè tolleturDominustuusate? Qui refpondit: Noui, filete.Ait Helias He-lilço quod mancret,fed nol uit. Cumque veniret Helias ad lordanem cum Helifço,amp; quinquaginta de filijs prophetarum à longé fpecularentur, inuoluit Helias pallium fuum, pereuf-ht aquas, quæ diuifæfunt, amp;tranfiê-runt per liccum.dixitqueHelifço,Po-ffulaamc quod vis, antequàmtollari te. Qui refpondit; Oro,fiat fpiri tus tuu s duplex in me.Qui refpondit:Rem diffi-eikm petis. tarnen fi vider is me quando tollar à te,erit:alioqui non erit.Cumq; pergerent, eccè currus igneus amp;cqui ignei diuiferunt vtrunque. Affcendit Helias, amp;nbsp;ferebatur per turbincm in cæ-lum.Helifçus hoc videbat amp;nbsp;clamabat: Pater mi,pater mi,currus Ifrael amp;nbsp;auri-gaeius. amp;dimifit Helias pallium fuû. accepte pallio,redijt ad lordanem : per-cufîit aquas pallio, amp;nbsp;non funt diuifàe. ait, VbieffDcusHeliæ? pereuffitque iterùm,amp;diuifç funt aquç,atque träß ijt. Qüpdvidentes filij prophetarum, dixerût:Requieuit fpintus Heliç fuper Helifçû. Helias vitra non inuentus’eff. |
Tune dixerunt viri Hicricho ad He-lifçftm; Terra hçcoptima cff,fedaqul fontisterram facit ftcrilem. quiaffum-pfitvusnouum terreum, impofuitfal, amp;nbsp;egf e.ffus,mifit fal in fontcm,orauitq; diccs:Hçc dicit Dominus,fanaui aquas has,amp; no n erit vitra in eis mors autftc-rilitas,amp;fanæfalt;ffæfûnt aquæ. Cumque affeenderet in Bethel, illu-debant ei pueri,dicentes; Affcende cal-ue,Affcende caluc. Etmaledixit eis in nomine Domini.egreffii^; funtduovrfi de faltu, amp;nbsp;deuorauerut ex eis quadra-gintaduos. erant enim parentes eorum idololatra:,ideópuerifuntpuniti. Porto Mefa rex Moab, poff mortem Achab, prçuaricat® eff fœdus quod ha-hebat cum eo,negauitq; regi Ifrael dare tributum promiflum. ideómifitlo-ram ad lofaphat, petens vt ei prçffaret adiutorium contra Moab: quirefjjon-dit feparatum,amp;per quam viam affee-dere vellet, quçfiuit. at ille refpondit, p defertumldumçæ.Accepitfecum lofaphat regem Edom, cumlt;^ue veniffent per defertum Idumçç,conuenerunt rex Ifrael amp;nbsp;rex Iuda,pergentes fep tem die-bus, defecit^ue aqua. Etaitloßphat: Eff ne lue prophcta Domini? cui quidam, Hehfçus eff hïc, qui effundebat aquam fuper manus Helix,amp; ffeterunt tres reges ante Helifçum, dixitq; ad regem Ifrael,Quarèvenis adme?quafidi-cerct, cum fis idololatra. veruntamen (ait) propter lofaphat refpiciam te, amp;nbsp;vocari fecitpfallentem. cumtjue canc-retpfaltes,per harmoniam excitatus eff fpiritus eius, amp;nbsp;fabius efffpiritus Domini fuper eum, amp;nbsp;ait: Faciteinalueo iffofoueas amp;foffas,vt aquam retincre poffit. dabit enim Dns aquam vobis fine vento amp;pluuiain abundantia,infhpèr tradet Dominus Moab in man® veffras, vrbes eledas percutietis, lignafruóhfe-rafuccidetis, fontes obturabitis, agi os ^gr^gæ® lapidibus.faélum eft, manè in hora facrifieij pluuiæ tribus diebus venerunt. Porto Moabitæ ffabantin terminis ’ terræfuæ, vtprohiberent hoftesabin-gteffu.qui cùm manè vidiffent exaduet so aquas turbidas, fùfpicati funt infe-Ôasfanguine, amp;nbsp;dixerunt: Surgamus ad prçdam,mutuo cçfi funt hoftes.irru- enu- |
|
ClIRONOGRAPHIAE. entibus occurrit illis Hf ael,amp; verfi fiant in fugam. perfecit ilia quatuor exercit* Ilrael,quæ prçdixeratHelilçus;Circu-dederuntquoquè ciuitatem,vb'i eratle-des regni.delperans rex Moab, tulit fc-cum leptingentos eleftos, vtirrumpe-ret per parte exercitûs, vbi eratrexEdó amp;aufugeret, fedboftes repulerunt eu in vrbem,tantaque neeelfitate compul-fus eftrex,qudd filium luum qui regna-turus erat pro eo, coram boftibus fupra murum obtuleritbolocauftum,vtdeus eum liberaret.reges autem videntes boc facinus, exbumana compaffioneobfi-dionem foluunt.redijtlofapbat in Hie-rufalemj amp;nbsp;occurrit ei Hieu propbeta filius Anani,culpans cum quod bomi-niidololatrç folatium prçbuiffet. 4.Keg4 Per idem tempus vxor Abdiæ propbe-tæ clamauit ad Helifçum, dicens: Vir meus mortuus eft,amp; oppreffus çre alie-no propter alimentum propbetarum. ecce creditor venit ad tollendos filios duos ad feruiendum ei. Ad quam Hc-lifçus: Quidbabesindomo? Ad quod illa: Nil nifi paululu olei. Qm ait:Pete mutuóvalavacua, amp;claufooftiocum filijs tuis, mitte ex eo in omnia vafa. ®Jrf vidus dumque infunderet mulier, augetur ^^‘'plicj. oleum, impletis vafis, venit Helifçus, dicens: Vade, ven de, amp;nbsp;redde precium creditori. tu autem amp;nbsp;filij tui viuite de reliouo. Porte cumiretHelifçus per ciuita-tcmSunam^amulicre quapiam magna amp;nbsp;corpore amp;nbsp;prudentia tcnebatur, vt comederetpanem. cumque frequenter diuerteret apud cam Hclifçus, fuafit mulier viro, vt faccrct ei cocnaculum paruum,amp;ponerctin colcéfulunymc-fam,fellam amp;nbsp;candelabrum.Rcdijt He-lif^us,amp; ibi rcquieuit,dixitque famulo fuo: Aduoca Sunamitem banc, amp;nbsp;lo-quercadeam,fiquidamcpetat. Inter-rogata mulier, nibil petebat, dixitque Giezi ad eum : Filium non babet,amp; vir eius fenexeft. Tune aitHelilçus ad ea: Habebis in vtero filium.quçrelp ondit : Vir Dei,nè menti aris anciHç tux. Concepit mulier amp;peperit,iuxta verbum prophetæ. Cumq; creuiffet puer, çgrotare cœpit dum iret ad meffores pa-trjs,clamauitqj jCaput doleOjCaput do- |
GENERATIO XXXVIII. «j leo.indèmifTus puer ad matrem, mof-tuus eft. collocauit eum mater {ùper le-ftulum Helifçi, claufit oftium, amp;dixit marito: CurramadvirumDei. fedens mulier inafino, cum puero vnovenit ad virum Dei in montem Carmeli. mi-fit illi in ocurfum Helifçus Giezi,vtin-teiTogaret^reélé ne ageretur circa Ie,virum, amp;filium, Q^ærefpondit,reâ:è. proiecitque fe mulier ad pedes eius, amp;nbsp;cum Giezi eam amouere vellet, ait ipfe* Dimitteillam,anima enim eius in ama-ritudinecft, amp;nbsp;Dominus celauit à me. AitmulieJquot; Dedifti filium nonpetenti, amp;nbsp;nunc illufa lum.Et ille ad Giezi;Tol-te baculum meum, amp;nbsp;vade fine mora, neminem faluta, neccuiquamrelpon-de, ponc baculum fuperfaciempueri. Cumque abijffet,lccutus eftillum cum Sunamite, amp;reuerfus eft Giezi in oc-curfum eis,dicens: Non furrexitpuer. Ingreflus Helifeus,incubuit fuper pue-rum,membra fingula coaptando mem-bris, cumque oraftet, ofcitauit pucr, amp;nbsp;aperuitoculos.reddidit eu matri fuç,amp; Exufdtatur reuerfuseft in Galgala.ibi em nat’fuit, hofpitç pu-1-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er ab Hell- Erat autem fames inllrael, achhj ß^^^ propbetarum conuenerunt adHelifæ-um,qui dixit vni de puens:Coque pul-mentum filijs propbetarum. bic egrel-fus,per ignorantiam tulit*colocyntbi-das, boe eft, cucurbitam agreftem, amp;nbsp;conciditinollam, Cum^ueguftaftent iecumbentes,clamauerunt:Mors in ol-la. allatamque farinam Heilleus mifit in ollam. amp;nbsp;dulcorata eft efca. Multi-plicauit etiam miraculofè panes. Dum eAct princeps Syriç Naama,qui ^.Reg-^ prçcrat militiç regisdatrunculi duxerût captiuä ex Kracl, quæ erat in oblequio vxoris Naama.erat aûtleprolus,aitque ancilla: Vtinam dns meus effet cû propbeta Samariæ,ille curaret eum. Tulit Naamâ argentû amp;nbsp;aurû,decé mutato-ria veftiû,tulitq; literas régis Syriç ad rc gê Ifrael, in bçc verba.' Scito quia mile-rim ad te Naamâ,vt cures eu à lepra. Et audiens rex Ilfael, fcidit veftiméta fua, amp;nbsp;ait:Nunquid ego De’ fwm?occafio-nem quçrit aduerlùm me. amp;nbsp;mifit ad eumHelifçus, dicens: Curlcidiftive-ftimenta tua?veniat ad me. Venit Naa-manamp; equitatus eius adoftiûHeliQi. |
|
lOH. NAVCLERI . VOLVMEN PRIMVM 114. Qiji mifit ad eum,diccns:Lauare feptici in lordane, amp;nbsp;mundaberis. abijt Naa-man,indignatus quód no tetigiffet eu, inuocans nomen Domini.Dixerut fer-ui;Si rerti grandem dixilTet tibi prophe-ta^facere debueras:quanto magis quod modicum eft? Syi»Iepro- Defcenditergo, amp;IauitfeptièsinIor-futnjundat.dane,amp;mundatus eft,rediensque ftctit coram Hclifço, amp;ait: Scio quód non fit Deus in vniuei fa terra nifiDeusIfra-el.Obtulit itaque Helilço munera,qui-bus cum reluüaretui'j quafi vim faftu-roSyro, âitHelifçus: ViuitDominus quia non accipiam.amp; ait Naama: Ob-fecro vt tollam onusduorum burdo-num, id eft, mulorum de terra baC, fot-tè vt fa Ccret al tare Domino ex eo ad ado randum. vndè fubdit, Nó facietferuus tuus vltràholocauftum aC vidimas dijs alienis^nifi Domino. Vnum eft quod vitarenon poffum: cum innititur rex fùpermanummeam, amp;adoratintem-plo Remnon, oportet me fimul adora-re:ora Dominum, vt non imputet mihi bçc.Etabijt Naaman. Cucurrit autem Giezi poft Naama, Cic2iaua= vtaliquidacciperetabeo,amp;dixit.' Do-minus meus mifit me ad te, diccns: Ve-neruntduo adolefcentes ex filijs pro-pbetarum.da eis talctum argenti, amp;nbsp;ve-ftes duplices.At ille dedit ei duo taléta, veftcs amp;pueros qui déferrent ca,abicó-ditq; in domo. Cumq; vefpè ftarct cora Helifço,ait.*Vndè venis Giezi? Qui re-lpódit:Nóiuitferu’tuus quoquam.At illc:Nónne cor meum tccum erat?acce-Öntum vt emas pofle(fiones,fcd laman adh^rebit tibi amp;lemini tuoinlempiternum; egrelTusc^uecftab . . co leprolus.Certum eftindè,quódGi-fej^aquot;**^* ^^’^æ lepra Simonie refperfi funt. Filijs prophetarum cçdentibusligna,fer-rumfecuris vnius ceciditinlordanem. mifit Helilçus lignum in aquam,nata-uitferrum,cftqucfublatum. Rex Syriæ rursùm pugnabat connà ^.Reg-^- Ifi-aebamp; Içpc ponebatlèruos ftios in in-fidijs, quosHelifçusregi Ifraelnotifi-cabat.quot;Conturbatus rex Syria:,putabat aliquédefuis prodererem. amp;aitvnus: Helifçus indicat regi Ifrael quçcunque loqueris in cubiculo. Q^arè mifit ex- |
creitum in Dothain adcapiedum cum» qui node circundabat ciuitatem. ma— nè puer Hclifei videns exercitum,terri-tus clamauit.'heu Domine.qui refpon-dit:Noli timere, plures nobifcum lunt. OrateHelifço, aperuit Dominus ocu.» los pueri.amp;vidit montem plenum cur-ribus igneis,ideft,agminibusangelorü. .|^ Cumqueintrarenthoftesadeum, per-euffiteos Dominus cçcitate, itaquód eum non agnofcerent. dixit ad cos Hc-lil^us: Nonefthïcvia,necefthïcman-fioHelifçi.fequiminime, amp;oftendani vobis virum quem quçritis. Orante Helifço,aperuit Dominus oculos eorum,amp;videruntfecfteinme- dioSamariæ, hoftesóuccircunftantes. Dixit rexIlrael ad Helifçum: Percutia eos?Quirefpondit: Nequaquam.Do- minus enim adduxit eos. ledpr^becis hofpitalitatcm affluentem.Quodfadu eft. amp;nbsp;deinde Syri ad propria rediêrc, necvltrà in diebus Helifçi veneruntin Iftael Syriæ latrones, Benadab poftea rex obfedit Samaria, amp;f3da eftfames magna in Samaria, ità vt venderetur caput afini lxxx.argcnte-is, amp;nbsp;quartapars cabi ftcrcoris colum-barum,quinqueargenteis.Cumq;traf-iretrex Ifrael,cuftodias murorum cir-cunfpiciens,clamauit mulicr: Salua me rex:egoenimamp;mulier ifta çondixim* de filijs noftns comedendis, amp;comcdi- Mitrquot;*-) mus filium mcû,hçc aût abfeondit filiû ^^ fuu.Contriftatus rex vehemetèr, fcidit veftiméta fua,amp; apparuit cilicium quo veftitus crat ad carnem.amp; ait: Quid arn-pliùs mali poftum® expedare?hçG faciat mihi Deus,amp; hçc addat,fi fteterit caput Hclifçi fup ipfum hodiè.hoc em malum imputabatHelifço,quôd conclues non liberabatcùm poftet. Cume^uemififtet fpiculatorê,pœnitctiadud’,reuoc3uit euffl,amp; iuit iple.Helilçus autem fedebat indomofua, amp;nbsp;difeipuli eius cumeo. quibus Helifçus: Nefeitis quia filius homicidæ qui prçcidit caput Naboth, mifit vtprçcidatur caput mcum?Itaque poftquam eftet is ingreftus,venit amp;nbsp;rex loram, cuiHclilçus inquit: Cràshac hora crit in porta Samariæ modiusfi-milæ ftaterevno, amp;duomodij hordei ^.Rtj.’. fimiliter.irrifit cum vnus ex primoribus «8**» |
t
-ocr page 233-CHRONOGRAPHIAE.’ GENERATIO XXXIX. «Î
|
, fcghjCuiHelifrusc Videbis,amp; non co- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^iii/iJit,hy^TU^/èrei rumeiat a^u^. medri. Porto quatuor leprofi erant ad Nifi quis A Tibri putat efle di dû flume, introituih ports fame déficientes, qui authoritate dudus Vergib ana.' vclperè vencrunt ad caftra Syria:,amp; ne^ mine rcpererunt:terruerat enim cos Do minus, ità quod cxercitum maximum putabant adueniffe, amp;nbsp;node fuga inic-runt,dimiffls omnibus.Intrantes Icpro-fi,CQmederunt,amp; tollentes deprçda iu-xta eor fuu, nunciauerunt portarijs vr-his Syros abijfte. Sufpicatus autem rex Ilrael, Syros fimulaliefugam amp;nbsp;latere, mifit duos equites,qui exploraucrunt omnia vfq; adlordanem: quireuerfi, nuneiät Syros abijlfe. egreflus popuP, diripuit caftra, amp;vendebaturnmila amp;nbsp;hordeunr iuxta verbum Helifçi.dux au-bXé * ^^quot;^ 9, irrilerat,à rege cóftitutus adpor-tam,oppreflus à turba moritur. Ponó Benadab rex Syria:, audicns quodDeus eumirapediebat, contrifta-tus ægrotare cœpit,mifitquc ad Helifç-um Azacl, vtconlulerct deinfirmitate fua. Cuiquçrenti relponditHelifçus: Die ei,fanaberis.cognorat enim vir oei, Syrummonturu. Cœpit propheta fiere, quódvidcret quæ cfletmalafadu-rusllfaelitis Azael, eaqueilli, amp;quód rexforet indicauit. Azael domum redi-ens,regiprophetç fententiam expofuit, pofteradie ftragulo tedumfüffocauit. iunt tarnen amp;nbsp;qui ante perijfte regem opinentur. lofaphat autcm rex luda cum vixilfet plat, annis lexaginta, defundus elt,eiusque corpus ingenti pompa in Hierofoly mis fepultum fuit. Rcliquit aute filios mul- Tibeiinu* umnomineloram. ' Amenophis Pharao quarto lofaphat anno prçefleAegyptijscoepit. pr^fuit annis nouem. poft cum Olochoreius filius annis lex. Tiberinus Syluius Calpeti filius,La-tinorum rex decimus, anno regni lofaphat tredecimo regnare cœpit, regna-uit annis nouem. tandem Agrippa filio fucceflorerelido,in Tiberim decidens, fluuio illi nomen sternum dedit, qui prms Albula dicebatur,de quo Ouidi-usinFaftis; Wbuli Ti- *^^^^^gt; ^uemTiéerim merßuTtierinm kis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inynäts |
Turn reges aj^er^^ immam cornière Tiins^ i tgt;i^uopofl /railßuMUeognorntfieTHrim Viximusamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;' Agclas Corinthiorum rex fextus/e-gnauit annis triginta. cœpit autregna-re anno quartodecimo regni lolapnat.- •^S* ’PP^ Syluius vndecimus Lati-norurex, regnare eoepitanno lofaphat vigefimo lecundo, rcgnauit annis qua-draginta. Archelaus rex Lacedçmoniorumle-ptimus,regnauit annis quadraginta.' Abdiam fubAchab rege Urael amp;Ïé- ^^dia? pr'b. zabel fuifledicunt!, qui amp;nbsp;centum pro- pheta. phetasinlpccuquodamreferuans, pa- 4-t^'S''* uit, qui non incuruauerut genua ante Baaljidtó prophetic donum meruit,amp; eft vnus ex duodecim, inter iandoslt;^ue rclatus, cuius feftum viij.Kalend. luJq celebratur. '•'’? GENERATIO X^XtX. lorani rex luda. ta munera fratribus tcrfuus ANNO 4292. amundiexordio, mortuus eft loiapbat rex luda ^re-linquens filiosloram, Azariam, labiel. Zachariam,Michael amp;Saphatiam, Verum loram primogenitus erat. vnde palo'ram, argenti amp;nbsp;auri penlationes, id i.Para,«» eft,redditus, cum ciuitatibus munitif- fîmis in luda.rcgnuin autcm tradidit ei-dcm lora, in quo incepit trigelimano-na generatio, regnauithicannis o6to. trigintaduorum annorum crat cum re* gnarecœpiflet,licet Hebrçidicantjcum rcgnalTe XX.amp; odo annis. Quod hic dicitur de odo annis,inteni^unt,qu0d odo annis poftpatrem bene regnaue-rit^rcliquis viginti peffime:amp; ità poteft ftare,qu0ddicitur filius luus Ochozi-as fuiffe quadragintaduorum annorum. Duxit autem loram Athaliam filiam AthaÜ« Achab régis Samaria:, vxorem, à qua iedudus credit, nam accepto impcrio, occidit omnes fratres luos gladio, amp;nbsp;quofdam principes luda eiusmalitiam exhorrentes. fecitque malum in con-fredu Domini,cunétoshabitatores luda prçuaricari docuit. per Athalia vxo- ___* I • 1 X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 |
quo-
-ocr page 234-|
âi6 lOHAN. NAVCLERI quotidiè nouas impietatis'efficerct. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In diebus illis rebellauit Edom,nc eC fetfubditus lud«. Nam amp;nbsp;regem fuum tributarium Iudas,occiderunt, nouum créantes, qui non debcrettributa red-dere.Eduxitque exercitum in Seiram,amp; Idumços(quos feCum habebat, quosq; aduerl’os)multos occidit,fèd prçualerc nonpotuit, quinin rebellione manc-rent, amp;nbsp;non fubieéii vfque in hune die. Lobna etiàm ciuitas le à fubiedione fubtraxitloras. Eodem tempore allatæ funt ei literç ab Helia dudùm translato conferiptæ, Heli» ad lo huius tenons;Hçc dicit Dominus,quo-râ epiftola. niam non ambu la Ai in via patris tui,amp; in via Afæ regis Iuda,fê^in vijs Achab, inlupèr amp;nbsp;fratres tuos meliores te occi-diAi, eccè Dominus percutiet te plaga magna cum populo tuo amp;nbsp;filijs tuis, vxoribus amp;nbsp;fubAatia tua. tu autem peA Amo peribis languore. Hçcferme lèn-tentia literarum Helix fuerat. SufeitauititaqueDominus contra loram fpiritum PhiliAinorum amp;nbsp;Ara-bum,qui irruerunt in Iudçam,vaAaue-runt prouinciam, diripueruntque cun-Óam lubAantiä inuentam in domo régis. Infupèr filios eius,vxoresque occi-deruntomnes, prçter Oeboziam filiü. Ipfetandèmincidit alui xgritudinem, interna corruptione vifcera eAundens.* Sic longa confumptus tabe, mortuus Mors lorx- eAinfirmitatepelAma.' queetiam mor-tuu populus multis contumelijs affecit, necexequijsregalibuseü fecêre dignu, fedveluti priuatü,tumulo tradiderunt Anè honore amp;nbsp;aromatu combuAione. \ quot;nbsp;GENERATIO XL. ANNO 4300. amundi cxordio, regnante adhucin Samaria lora Oehexias. ®*°Achab,lüb*Ochozia filiolorx régis luda, incepit quadragefima genera-*Azariara tio.huncregé amp;reliquos vfq; ad*Ozi-vcl loacha. ^j^ prçtermittit Matthçus.hic vno tantum annoregnauit vnà cû matre Athalia amp;patrepernicioAAïmo.omnibus f-bris contaminatus fuit. Agebatur turn annus rcgni loram regislfrael duode-cimus,quo impietatis paternç imitator perire meruit. Tempus aducncrat quo vngedus erat *Iehu. *Hieu; QuareHelifçusraifit vnumde |
VOLVMEN PRIMVM Alijs prophetarum cum lenticula old ^,j^t^gt; ad exercitum in Ramoth,Nam Azael rex Syrias mouitbellumregillfaello-ram. Ochozias ideo rexludaiuitcum * loram contra Azael in Ramoth,vulnc-raucruntque Syri loram, qui reu er Au eAvtcurarcturinIezrael:multas enim plagas accepcrat. ViAtauit autem rex Ochozias loram asgrotantem. ManAt le interim Hieu cum exercitu in Ramoth, f’ vti princeps exercitus régis loram. Nuncius itaqueHeltfçi cum inueniC fetHieu fedentem cum principibus,amp; belli négocia traâantem, ait: Verbum mihi eA ad te, ô princeps, fccretum. Cumq;induxiflet eum incubiculum, dixit: Hçc dicit Dominus,vnxi te in regem fuper lAael, amp;percuties omnem domum Achab in vltiôelanguinisfer-uorum meorum de manu lezabel. A-mulqjeAudit oleû fuper caputeius,amp; abijt. Redeunti Hieu principes dixe-rût:Quid fecit infânus iAe apud te?Ait Hieu: Reâc iudicâAis, nam vefana lo-cutuseA,dicens, HçcdicitDominus: VnxiteinregemfuperIfrael. Hocau-dito, furgunt, amp;veAes fuasfubAernût nbsp;nbsp;nbsp;( pedibus eius, canentesq; tuba, dicunt: RegnabitHicu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ConiurauitergôHieu contra lorâ, ^^I amp;ait: Nullus nunciet hoc in lezracl, ” ’ fed omnes aAcendamus Amul. Vidit autem Ipeculator venientes, dixitq; lora: Video globumvcnientê.fulpicatus loram captam cAc vrbe, vel pacem facta, mißt nuncium in occurfum eorum. rc-tinueruntilli nuncium. mißt amp;Ioram fccundum nuncium, qui Amilitcr non cAreuerfusadregem.Ioramaütê amp;reX Ochozias egreffi funt vfquein agrum Naboth Iczraelitx. Et ait lora ad Hieu verba pacis.Cuiille:QuçpaXeAepoteA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' inter nos, cùm iugitèr onendamusoeû P idololatriâ matris tuç?Fugiês loram, ait:In Adiç fu nt.T une perçu Ait Hieu loram inter fcapulas,egreAa(^; làgitta per cor eius,mortuus eA. Ait Hieu adduce: Proijeeeumin agrû Naboth, ibienim interfedus erat Naboth,in cuius vindi-dam amp;illeoccifus eA.Oehoziam veto fugienté infecutus eA Hieu,amp; vülnera-uit eû:ex quo vulnercin Mageddomor-tu’ e A,amp; fepult* dein in cimtate Dauid. PoA ‘ |
|
CHRON OGRAPHIAR Pofth^c intrauitHieu ciuitatêlcz-rad. porró lezabel erat in arce turns; depinxit ante oculos luos ftibiOj amp;nbsp;or-nauit caput futbamp; per feneftra profpi- i ciens,aitaclHieu:Nüquid paxeffe po-teft Zamri quiinterfecit dominum lu-um,quodamp;tu fecifti? Dixit Hieu duobus cunuchis;Præcipitate eam.Et prx-cipitaueruntea, conculcauerutq; earn JnaKel nbsp;nbsp;vngulç equorû.Cumq^ Hieu federet ad Pquot;«- mefarn, ait fêruis fuis:Ite amp;nbsp;fepebte ma-lediótamillam, quia filiaregis eft.Cùm venißentadeam, non inuenerunt nib caluariam,id eft, eellulam fùpremâ cerebri,amp; pedes amp;nbsp;fummitates manuum: amp;nbsp;fie fermo Domini adimpletur,qui ab Picg.io. Hehadiétus eft. Erant ante Acbablxx.filij in Samaria, amp;fcripfit Hieu ad optimates ciui-tatis,amp; ad nutritores filiorum: Eligite quern vultis ex filijs Achab in regem,amp; pugnate pro domo dominiveftri, Q^ii pertcrriti, refcripferunt : Serui tui iu-mus,facquod tibiplacet.Etfcripfit : Si meieftiSjtollitc capita filiorum Achab, amp;nbsp;venite ad me eras in lezrael.Quod fia-Öumeft. Attulcrunt capita in copbi-nis ad cum, qui mandauit, vt iuxta in-troitum portx poncretur ad duos acer-uos vlque mane.Cumq; mane intuere-tur capita,dixit ad populum: lufti eftis, ideft, lufte feciftis, implendo mecum verbum Domini.fi ego percuffi dominum mcu,D ominus fecit quod loeutus 0* eft in manu Helix.Tuc percuffit amp;nbsp;ocs reliquos de domo Achab in lezrael, optimates eius,notos amp;nbsp;laccrdotes. Ibatin Samariam deinjvbiin via ob-uiauit quadragintaduob’ fratruebbus Ochozix regis luda, qui defeendebant adfalutandum loram amp;nbsp;Ochoziam, nefeientes eospenjffe, quod occifi e(-fent.amp; occidit eos Hieu. Turn egreftus eft in occurfum Hieu lonadab filius Rechab, cuibencdixitpro vltioneDomini quam fecerat, quern impofitum curruiluo,duxitin Samariam, amp;per-cuftitomes quireliquifueiat de Achab Viq; advnum. Volens autem Hieu eultum Baal dc-ftruere,indolo congregauit populum in Samaria,amp;dixit;Ampbarevolo cul-tum Baal, vocate omnes prophetas |
GENERATIO XLL quot;7 cius amp;nbsp;facerdotes ; quicunq; defuerit, non viuet.volo em facrificare Baal. V e-nerunt omnes ferui Baal, amp;nbsp;rcpleta eft domus Baal.AitHieu his qui erantfu-perveftcs: Date veftes omnibus fêruis Baal.Et dederunt. Cumq; perfcrutatus eftet Hieu diligétcr, nè quis deeftet, vel abus interelfet,dixit mibtib’ fuisJngre-dimini amp;nbsp;percutite cos, nullusque eua-dat. Pereuftcrunt ilb eos, ftatuamque Cultus Baal Baal comminuerunt, amp;nbsp;deftruxerunt ab Ifraéhti» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• pullus# templum eius, Icceruntq^proeo latri-naspublicas. amp;nbsp;dcleuit Baal de Krad, manfitq; rexHieu in Samaria,amp;regna-uit annis odo amp;nbsp;viginti magna cum folennitate. GENERATIO XLT. Nnoq^or.amudiexordio, inlo-as filio Ochozix incepit quadra-gefimaprima generatio, hic regnauit, connumeratis annis quibus Athalia re-gnauit,quadragintalêptem annis.Nam Athalia Achab regis amp;nbsp;lezabel fiba,videos filium fuum Ochoziam mortu- 4Re.n. um,afteéboncrcgnandi interfecitome fernen Dauidici generis, vt nullus ex ea ftirpe ad regni vbcrii'is perueniret luccelfionem. led diuina prouidentia, loas Ochozix fibj fuifilius paruulus, ca nefciéteprxferuatuscft.Namloza- p^jç centra beth filia Athalix,foror Ochozix,fur- matrem pro tiuc fubtraftum paruulum, indomum frauepretas loiadx pontificis viri fui abfê'ondit, amp;nbsp;fêx annos eum enutriri fecit. ANNO autem fcptimoloiada pontifex collcgit principes Leuitarum, cc-tunones ac milites, oftcndit eis fecretc fibum regis, amp;nbsp;coniurauerunt omnes pro puero contra Athabam.Erant turn vigintiquatuor lacerdotes fummi, quorum vnus in hebdomada vicis fux ha-bebat fecum in miniftenum,xxiiij. minores facerdotes,amp; totidem cantores, amp;totidéianitores. Diluculo veiófab-bati, pontifex qui miniftrauerat, cum turma lua egrediebatur ad propria ; pó-tifex veró qui miniftraturus erat,ingre-diebatur cum turma fua. Tune loiada pro ampliando excrcitu, fecit ex ilbs omnibus duasturmas. adiuxit quoquè tertiam turmarn de centurióibus amp;nbsp;Èe-uitisquos conuocaucrat, amp;nbsp;intras do-mum lalttis amp;nbsp;dom urn armorum,dedit t fin- |
liR
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Cngulis arma3amp; prçcepit egreffuris, vt circunftarent regem in atrio interiori, amp;nbsp;cuftodircntnngrefïuris veto dixit, vt affeenderêt addomum regiam, ne ferui reginæ egredientes,vndióem régis im-pedirent.Diuifitautê omem exercitum opportunè.Ipfe cum reliquis facerdoti-buSjLeuitis amp;nbsp;iènioribus produxit’filiû Ion vngit. regis, amp;nbsp;vnxit eum in regem, impofuit diademain capite eins,amp; legem Dci de-dit ei tenendam in manibus. V ides Atbalia,fcidit veftimenta fua, clamauit: Coiuratio coiuratio.Et edu-Athalix nbsp;nbsp;xerut ea centuriones extra fepta tcpli,et «0«, nbsp;nbsp;nbsp;interfeéla eft.deduxerutq; regê per portam fcutariorum in palatiu, amp;nbsp;fedit fu-per thronü regium. lætatus eft populus terræ,quia abftulerat ons opprobrium, ne regnaret mulier fuper cos. deftfuxe-runttemplumBaal,arasq; amp;nbsp;imagines quasfeceratloram. Matban perempto coram altari.fecitq; loasredum coram Dno cundis diebus loiadæ facerdotis. Erantauté in domo Domini ruinx, prçcepitq; loas facerdotibus, vt inftau-rent fartateda domüs,recipiêtes obla-tionesprçtcreuntium,amp; quç offerebâ-tur pro precio animç,id eft,quç dabant ^ ituri ad prælium.quæ cum fufeepiflent facerdoteSjvfq; adviceftmumodauum annum régis Ioas,non tarnen inftaura-uerut xdincia templi.Et iratus rex,pro-bibuit faCerdotes vitra accipere pecuni-am.tuncloiadafecitgazophylaciümu-nitum,aperto defupcr foramine,amp; po-Inftauratio luitilludin rempli ingrelTu.Cumój ap-dornüs nfli. paréretplurima pecunia in gazopbyla-cio,fcribaregis amp;nbsp;pontifex effundebat eam,amp;dabantbis qui præerant Cçme-tarijs domus Domini, nee fiebat cum cis ratio, fed Ede tradabant, nee fiebat ex pecunia illa vas aliquod in domo Domini, nifi de eo quoderatrefiduum *fartatedis. loiadaitaque fummus facerdos, ob fanditatcm amp;nbsp;rerum experientiâ, apud ludæos fummo in honore habitus eft, qui tandem de Deo,dcq; hominibus bené meritus,anno ætatis fuæcentefimo amp;nbsp;trigefimo obdormiuit in Domino, amp;nbsp;icpultus eftin ciuitate Dauid,có quod genen Dauidreparaueratimperiû.lùc-ccifit ci Zacharias filius. |
ANNO vigeftmotertio loas régis **'* Iudæ,licètHieurexIfrael deleueritBa-al, veruntamcn à vijs Hieroboam non receffit omninó, permifitq; vitulos au-reos Ifraelitas adorare.Illi dixit Domi-nus.'Qma fecifti quæ in*cordc meo erat contra domum Achab, filij tui vfq; ad ' quartam generationem fedebunt fuper thronum Ifrael. coepit tarnen tedere fuper Ifrael, pereufhtque eos Azaèl in vniuerfis finibus. habitatores em Geth breu'i fubiugauit, amp;nbsp;in ea optimates quofque interfecit, vrbem incêdit,par- ^j^eg.» uulos lapidibus allifit, mulieres præ-gnantes exeidit,quxcunque bona di-ripuit, amp;nbsp;vniuerfas prouincias eorum vaftauit.tandemHieu vexatusdiu,dor- ■ miuit cum patnbus fuis, amp;; in Samaria fepeUtur. MortuoHieuregelfraeljannovigc-’' ’ fimoquarto regni loas régis ludx, I0-achaz filius Hieu in Samaria regnare cœpit fuper Ilrael. regnauit annis decern amp;lcptem. erat vir fortis amp;nbsp;animo prxftans,in vijspatris non ambulauit, fedDE V M dereliquit. iratusque Dominus contra Ifrael, dedit eos in manus Azaêl regis Syrie,amp;in manus Benadab filij eius.non funtderelidiloachazde populo, nifi quinquaginta equites amp;nbsp;decem currus, amp;nbsp;dccem millia pedi-tum. clamauit loachaz ad Dominum, mifertus eius, dedit ci pacem in diebus fuis. Poft mortem vero loiâdæ fummi là- i-^*quot;^ cerdotis,Ioas rex luda Cura perdidit di-uinx religionis,cuiusetiàm exêplo primâtes ludæ paritèr corrupt! funt,pro-pterquod indignatus eft eis Deus :ve-runtamêmifitprophetasquieos retra-herent à mahs.illi veró non modo pœni-tentiam non egerunt, fed amp;nbsp;Zachari-am loiadæ pontificis filium lapidibuS in templo occiderunt, eo quod dilfua-deretidololatriam.Rexautemloas, qui I“*^ huiufmodi fcclens author fuit,non re- ^*' * | cordatus eftmifencordiç,quam fecerat loiada pater illius fecum. non multo poft, iuftiffimas peenas perfoluit: nam euoluto anno, alfcendit contra eum exercitus Syriæ, venitque inludam amp;nbsp;Hierufalem, interfecit cumftos principes populi, atque vniuerfam prædam milé- |
il* ƒ
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIJTJ
819-
Montur
Io». I
Artmulus, ’liïs.Mmu-1«.
Auentinuc
4.Re.ij.
miferunt regi in Damafcum. amp;nbsp;certè cumpermodicusveniftet exercitus Sy-rorum, tradidit Dominus in man*l’us eorum infinitam multitudinem ludço-rum.Inloas quoquè regem ignomini-ofa exercuêre iildicia.
At loas rex luda tulit fandificata, amp;nbsp;vniuerfum argétum quod inueniri po-tuitin thefauris templi amp;in palatiote-gis,mifit^; Azaêli regi Syriæ,vt recede-ret ab Hierufalem. Et abeutes, relique-runt eurn in magnis languoribus. Sur-rexerunt contra regem feruiluiinvlti-onem languinis Zachariæ filij loiadæ, amp;nbsp;occiderunt cum in ledulo ltio,fepe-licruntq; cum in ciuitateDauid, fed no in fepulcris regum.
Aremulus Syluius xij. Latinorum rex,xx.anno regni loas regnare cœpit, regnauit annis decem amp;nbsp;noue, fulmine perijt. Diogenetus,vi).Athcnien dux, anno fecundo regni loas magiftratum accepit. Ocralapes,35.rex Aftyrioru, xüj.annoregni loas regnare cœpit, amp;nbsp;regnauit annis 42. Eridemus,vij.Co-rinthiorü rex,fecundo anno regni loas
contra Syriam,partcm Syriæ percuties. fublato arcu cum lagittis,dixit Helilæus regi;Percute terram iaculo.Perculfit tribus vicibus,amp; ftetit.Iratus vir Doi:Si, inquit,percuffiffes feptiès, totiès vicift fes Syriam,iNunc autem tribus vicibus percuties eam.Mortuus eft Hclifçus,amp; lepultusiuxta Abdiam.
Porró latrunculi Moabitç venerunt Mo”^®' interram eoanno. Quidam autem vo- ^’^æ’' lentes fepelire mortuü,videntes latrun-culos,timentes proiecerunt cadauerin^^ fepulcrum Hchlçi,quod cum tetigiftet olfaHelifæi,reuixithomo.Mortuùs eft Azaclrex Syrixjamp;regnauitpro eofi-liusfuusBenadab,cum quo dimicauit loas rex Ilrael, terq^eu vielt, iuxta ver-bum prophetæ.
generatio xtn.
regnarecœpit,amp;regnaiiit annis25.Se-foncoris PharaOj2o.annorcgni loas in ^^gyP’'‘^ ^y^^^’^*^ vigefimamfccunda incepit,amp; prçfuit annis 21. Ariftome-des^viij.Corinthiorum rex,28, anno re-gniloascœpit regnare. regnauit annis 55. Phereaus fimilitèr lequenti anno apudAtheniefesmagiftratum accepit, ■ geffiteudem annis 19, Auentinus fili-us Aremulirégis Latinorum, anno 38. regni loas latinis regnare cœpit,regna-uitannisj/.iquo mons Auentinus eft didus,qu0d ibi fepultus fit.
ANNO antepenultimo loas régis ludajoachazrex Ilrael mortuus eft, in Samaria f epultus,relido poft le loas fi-liofuccdïorejqui regnauit luperlfrael xvj.annis,ct ambulauit in vijs Hierobo-am^non tarnen adcó vt patres eius,eó cp prophetarum conuerfatióe plurimum ohledatusfuerit, amp;nbsp;prçfertim Helilæi viri .Gindilfimi. Turn Helilæus çgrota-bat,amp; deleédit ad eu loas rex Ilrael, fles dicebarPater mi, currus Ilrael amp;nbsp;auri-ga eius.Cui ait Helilçus;AfFer arcû.po-lùitqjmanû ad arcum,amp;dixit: lace la-gittam.Ait Heilleus: Sagitta Domini eft
ANno 4.348.111 Amafia filio loas régis Iuda,anno fccundo regis Ifra-el loas,incepitquadi-agefimalccuda generatio, quinq; amp;viginti annoru erat cum regnare cœpiftct,amp; vigintinouem annis regnauit. nomen matris eins erat loiadadeHierufalê.in initio regni oc-ciditinimicos quipatrem eins occide-
4.Reg.i4.
rant,non tarnen filios eorfi, propter legem Molis,quæ dicit: Non monentur Den.:4. filij pro patribus,nec econtrà. Poftea vt Amalechitas amp;nbsp;Idumsos expugnaret^ Amadas collegitexercitum, amp;nbsp;conduxit a rege ^æ^jj^. Ilrael cétum millia armatorum, quibus numerauit centum argenti millia talê-tofum.Etcumin procindueflet, fua-fit ei propheta vt dimitteret Ilraelitas, quiaidolaferebat,amp;:Deus daret ei alias i.r«r.»;« vidonam.Cùm autem gr au itèr ferret, eo quodmercedemaccepilTent, mone-bat propheta vtageret quod Deo pla-Ceret, qui poftet id facile compeniäre. Acquieuit rex, ac dimifit eos, pereuf-fitq; Edom in valle*falinarum decê mil-lia,amp; apprçhendit Petra nobilem Ara-biæ ciuitatem.viuosetiam ad decé millia cepit, acdepetrapr.Tcipitauit.præ-dam autem abftulitingentem.
Inter hçcllraelitç,quos dimileratjn-dignati,exiftiinantes miuriolam fuifte eorummilfioné,Amafiç terras aggi-ellï lunt, amp;diripuerunt prouincias,multa abftulerunt iumenta,amp;tria millia ho-minum occiderunt.Amafias autem ele-t 2 uatus.
lOH NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
uatuSjD E V M authorem viftoriç cœ-pitlpemere, amp;deos, quos ab Amale-chitis vexerat, adorare. audierat enim cos dediße refponfa.Accedens prophe-ta, regi dixit: Niß abftinerct,vindiâam lentiret. Ira percitusreXjinterininatus eft cum fe puniturum, fi ampliùs lo-queretur.pro quo tali poena percufTus eft. Namfelicitatem luam nonferens, in fuperbia fcripfit ad regem Ifraelita-rum Ioas,vtobedireteiiple amp;nbsp;populus vniuerfus,ficut amp;nbsp;obedierunt parenti-bus fuis Dauid amp;nbsp;Salomon! ; alioqui bellum expedarent. Cui loas rex ita re-^'’'d A* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loas regi Amafiæ : Erat g,^. nbsp;nbsp;* in Libano monte cypreffus. Carduus * mißt ad cypreftum,petcns, vt filio luo filiam eins daret vxorem. amp;nbsp;dum hæc agerentur,beftix faltüsindignatXjCo*-culcaueruntcarduum.Hocergoerittibi exemplum, vt maiora non appetas. curprouocas mala, vt cadastu amp;Iuda tecum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Hæc legens Amafias,adbellu potius eftprouocatus. Cum produxifletexer-citum cotra loas, effetq; iam præliatu-rus, milites ipfius ftupor inuafit, fugit luda coram Ifrael. dilperfisq; illis, coti-gitvt Amafiasdefolatus,abhoftib’ ca-peretur.Tunc comminabatur ei rexlf-rael,niß eum cum exercituin Hierufa- ' lern acciperet. Amafias itaq; minis co-pulfusjufcipi fecit hoftem, qui deftru-cns partem muri quafi quadringentoru cubitorum,cuni curru ingrefius eft Hi-Ç erololymam, Amaßam captiuu ducit, Dei thefaurum abftulit,aurum, argcn-tumlt;^; quodin regalibus erat, exhaußt; tandem eumàcaptiuitaterefolucns,re-greflus eft ad Samariam.Hæc gefta funt annoxiiij.regniAmafæ. H^*^oboi nbsp;nbsp;nbsp;Annoveró lequenti mortuus eftlo-rex Ifrael, asrexllrael, amp;fèpultus in Samaria.re-gnauit Hieroboam filius eius pro eo anno xv. régis luda Amafiæ. regnauitxl. annis amp;vno, ambulans in vijs Hiero-boa filij Nabath,quipeccarefccitllra-d. erat bic bellica re infignis,qui impe-rio fufcepto,de mandato Domini contra Benadab Azaêlis regis filium regem Syriç bellum fulcipiens,admirabili vir-tute confecit, deqj co triumpbauit, ac vniuerJa à patre iuo Azaèle ablata,ab |
Antiocbia vfq-, ad mare mortuu, luxta verbum lonç propbetç,I(raeb amp;nbsp;regno fuo reftituere coégit. lonam propbeta virum fandumbaC lonai-tempeftate miraculis daruiffe conftat, qui erat Sareptanæ viduæ filius, quem j.Re-'/' Helias mortuü refufcitauerat. iuffusa Deo vtiret ad Niniuæ regnû,amp; prædi- ^®quot;''' caret excidiûciuitatis,metuens fugitin loppen, amp;nbsp;inuenta naue, ingrefliisin *Tarlum ciuitaté Ciliciç. cû(^; tépeftas fæuiretvfq;ad periculu fubmcrfionis, nautæ orabant quateniis periculu eua-derent.Ionasiacebat,nibilmctuensho-rum:cumauté tempeftas fufcipcretin-crementa, cogitantes aliquem in naui efte culpabilem tantx periclitationis, conftitueruntper fortes inquirerequis eßet, fors cecidit in propbeta. Interro-gantib’ auté illis vndè effet,et quid age-ret,Hebræum fe dixit, propbetam vcro fummiDei.ffiafit,vtfi periculum euade-rcvdlent, eum inpelagus proijcerent, quia tempeftatis author fuiffet. Atilliimpium iudicantes peregrinu præ cipitare,ab eo impulfi amp;nbsp;timore fuç lalutisadftridi, euminpelagus proie-cerunt.moxtempeftas conquieuit. ille voratusa cete,poft tres dies nodesque in ponto Euxino viuus euomitus eft,in nulk parte corporis maculatus, fup-plicans Deo, vt ei veniam concederet prodelido. ad Niniuen prófeduseft, amp;nbsp;prædicauit in medio ciuitatis vbi intraffet itinere trium dierum,fubuer-fionem vrbis fore intra dies xl. Crediderunt Niniuitæ in Domino, ^“^'(^ prædicaueruntieiunium,amp;veftitifunt^ kccis.Surrexitquerexdclolio,indutus facco,feditin cinere,prçcepit:bomines amp;iumenta nóguftétquidquam.vtcó-uertaturvirafua viamala amp;ab iniqui-tate:quisfcitfi conuertaturDeus,igno-fcat,amp;reuertatur à furore irx fuæ, amp;nbsp;nonperibimus? ViditDeus conuerfi-onem eorum,mifertus eft luper cos, amp;nbsp;remifiteis.AffliduseftIonas,dixit;Ob-fecro Domine,nunquid fcieba dum fu-gerem in Tharfis?Scio em quia tu Deus clemens amp;nbsp;mffericors es, patiés amp;nbsp;mul-tæ mifericordiæ,amp;ignofcêsluper ma-litia,amp; nunc tolle animam meam. Dixit Dominus : Putâsne bene irafecris? Et |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XLIII. M»
|
' iRc,^. Zmilïs in-teritut. Etegreffus lonas, ledebat fubtervm-braculum quodfecerat, amp;nbsp;præparauit Dominushederam quç afleenderatfuper caput lonæ.lætatus eft Ionas fuper nedera Ixtitia magna. Parauit autem Deus vermem qui corrofit hederam, amp;nbsp;exaruit. Et cum ortus fuiftet fol,percuf fit adiutore calido veto fuper caput lo-næ.3cftuansindè,petiuit animæ lux vt moreretur,dicens:Melius eft mihi mo-ri quam viuerc. Cui Dominus: Putasne benèiralcens^ tu doles fuper hederam in qua non laborafti,neq; fecifti vt crc-fcerct.ego non parcam Niniux ciuita-ti,inqualuntplusquam cétum viginti milliahominum, qui nefciunt quid fitintcr dextram amp;nbsp;finiftram luam? Amafias rex luda vixilfe legitur xxv. annis, poftquam mortuus eft loas rex Ilrael,amp;fempèr à fuis odio habitus, vi-dentes enim murum ciuitatis interru-ptum,ciuitatem Ippliatam, amp;nbsp;filios fu-os obfides dudos in Samariam occafi-one fuperbix eius, quia ab initio voluit bellare contra loas. Tandem eoe-perunt tradare de eius morte, vndè fada eft contra eum Hierufalem coniu-ratio.Atillefugitin Lachis, vbi decem annis latuit,poftremó milerunt magna multitudinem bellatorum in Lachis, amp;nbsp;interfecerunt eum,portaucruntquein equis,fepultus eft in Hierufalem cum pa tribus luis in ciuitate Pauid. Inhacgeneratione Telechus VIII. Lacedxmoniorum rex, primo anno Amafix regis cœpit regnare, regnauit annis 40.Ariphron Atheniendux, no-no Amafix anno magiftratum fufce-Sirdana » P*V®g’’3uit annis 20. Tonefcon Co-Jus, leros qui Grxcè,Sardanapalus,vItimus Alfyriorum rex, anno 16. Amafiç regis, Aflyrijs cœpitregnare, regnauit annis viginti. Oforthon rex Aegypti, regnauit annis 1$. Egemon nonusCorin-thiorum rex,anno 22.regni Amafix,re-ThefpieM ^quot;^'■^‘-“P’^/egnauit annis 16. Thelpi-eus Ariphronis ducis Athenienfium fi-Iius,anno vltimo Amafix regnare cœ-Àmo! Pro- pit} regnauit annis 7.amp;20. Amospro-^^^^ non vnus ex duodecim, fed qui Elaix pater fuit, ijfdem temporibus floruit, amp;nbsp;apud reges multa intrepidè dixit. |
GENERATIO XUII. ANno à muncli exordio 4377. in Ozia filio Amafix rcgis luda, an- ^,Rcg. if. noHieroboamregisIlrael duodecimo, i.rar.xó._ incepit4^-generatio,amp;regnauit Ozias ^^j“’^,''’* annis 52. Sedecim annorum crat cum regnare cœpifTet.fuit autem multx ma-ruetudinjsamp; dignitatis, virob virtutes amp;religioniscultumDeo hominibusq; multum gratus, eo quod omibus in re-bus,quod redû coram Deo noftro fuc-rat,iuxta omnia quç prçcepta erant,fc-cit-aRumpto itaq^ imperio, contradis vndiquè copies trecentorû millium pu-gnatorumjOmnes boftes per circuitum proftrauit,amp; tributarios fibi fecit. quitus fuperatis,adexornadam quam maxime ciuitatem Hierufalem animu ad-iecit,amp; muros quos loas rex lirael de-ftruxerat,reftituit, ac turres multas amp;nbsp;altifiimas per circuitum muroru erexit, atq; alia multa bona vrbi contulit. deinde agriculturx amp;nbsp;plâtationibus ope-ram dans^multasfibi conflauitdiuitias, quibus clarus habcbatur. Vigefimoleptimoannorcgni OzlÇj Hieroboam rex Ifrael dum nimiùm fuc-cefTu gaudet, Deo gratias non egit, fed idolishoftiasobtulit. propter quod amp;nbsp;Dominus indignatus,propheta Amos Amo» pro-ad eum mifit,quieiusinteritum,popu- pheMjvnu» li calamitatem amp;finemprxdixit. quod ciim fignificaffet facerdos Bethel regi I(rael,ex madato regis prohibuit Amos, nè vitra prophetaret in regno decern tnbuum.Cùm autem nollet calfarc,di-cens lenonpropheta,fedpaft('rem miC Him à Domino, frequentér afflidus eft. demum moritur Hieroboam, amp;inSa- Hieroboa maria fepelitur. ANNO trigefmoodauo Oziçrégis luda, regnare cœpit Zacharias fill- ^.Reg.iy. us Hieroboam fuperIlrael lex mëfifaus, qui fecit malü coramDomino, propter quodiuxta vcrbuDomini,quod locu-tus fuerat ad Hieu proauum lüum,à fe-ditiolo viro Scllum dido, cundis vidé-tibus, interfedus eft. regnauit Sellum vnomenfein Samaria. HÎC eftaduertédum,q,fecundum ve# ram annoru fupputatiócm,vt vult Ma-gifter in hiftorijs,Ifrael rcgnu tribus amp;nbsp;viginti annis fmè rege tuit,vel forte Za-t 5 charus |
Ht lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
cHarlastresamp; viginti annos regnauit, quosobeiusnefandiffimagefta no co-putauimuSjIedfex tatummodo menfes quibus corredus vixit.
Manaben princeps militiæ, audiens Zachariam àScllunioccifum, furgens exTarfocumomni militia venitin Sa-mariam, amp;nbsp;commiflo prælioj Sellum pcremit, femetipfum regem conftitu-it. Surgens déindè in Thabrain ciui-tatem, cuius dues obferuantes portas eius,rc^em fufcipere noluerut,ille quæ fonserant depopulatus eft,et ciuitatem obfidione fortiffima cindam occupa-uit.'grauiterlt;^ue ferons contemptum, dues omnes occidit, neque paruulis parcens: amp;quicquid ad fæuitiam per-tinebatjnondereliquit.in fuos contri-bules ità fæuiuit. Pofteà cum Phul Af-fyriorum rex aduersùs Manaben caftra mouiffetjadeertamina contra Affyri-os non acceffit Manaben, fed dédit regi Alfyriorum mille talenta argenti, vt recederet ab eo. - Accepitautem quin-quaginta ficlos à potentioribus terræ perfingulos.
Inter baj'c munera tradunt Hebrxi Manaben mifilfe vitulos aureos, qui erantin Danamp;BetbeI, fed non veros. Sacerdotes enim dolo fùftulerant aureos vitulos, amp;fecerant æreos dcaura-tosfimiles illis.Qua fraude percepta,rex Aflyriorum plurimiim exarfit contra Ilfael.paulô poft mortuus eft Manaben in Samaria.
ANNO quadragefîmoregni Oziç, Pbaceia Manaben régis filius, regnare cœpit fuper Ifracl.regnauit annis decé, vel fecundùm Hebræos, duobus, amp;nbsp;fe-dt malum coram Domino.Coniurauit autem aduersùs eum Pbacee filius Ro-mebæjduxeius. pereuffitq; eum in Samaria inturredomûs regiæ, amp;nbsp;cumeo quinquagintaviros defilijsGalaadita-rum,t-egnauitq; pro eo.
ANNO quinquagefimofecundo Oziæ regis Iuda,regnauit Pbacee filius Romeliæ fuper Krael m Samaria viginti annis. Non reeelfit autem à peccatis Hieroboam,qui peccare fedtllrael.
In diebus eius Teglath PbulAftar rex AHur, alfcendit inllrael. (fine isPbul iplèj fiue fib® dus fucrit,incertû)vafta-
Manthen.
uitomnemregionem trans Iordan?,amp; captiuas duxitduas tribus amp;dimidiam, j;^j ^ji-l vaftansqueGalilæam, detribu Zabu- ^idiam^’ Ion amp;nbsp;Neptalim multos ifecum præda biiM»''*’ abduxitin Aftyrios, qui poftent dimi-diæ tribui comparari. Vndè l«pè legi-tur, ^ tres tribus Ifrael captiuauerit, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï fuitinitium captiuitatis decem tribuôà
'4-R'g-n.
*TcgIath-phalaflar.
Inter baccólcnuit Ozias, multisfe obledans.babebat enim exerdtumele-dorumtrecenta odogintamilliaviro-rum.Cóftituit autem cohortes, adhxC machinamenta multa, quibus laxadi-mitterentur amp;iacula..dûlt;^;hæcitàcon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ftituiffet,elatione contra pietatem age-re meditabatur. inftante nanq; infigni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t diefeftiuitatis,indutus lacerdotali fto-la,templumintrauit,oblaturus incen-fum in aureo altari Deo, Pontifice veró Azaria cumodoginta facerdotibuseü prohibentevtexiret, amp;nbsp;nè contra Dei leges ageret, iratus amp;nbsp;interminatuseft eis mortem,nifi tacerent.Inter bxc terræ motus fadus eft, amp;claritasfolisef-fulfit,nim'isincidensin faciem eius.per-euffus eft lepra. Ante duitatem veró fcifta eft media pars montis ad occiden-tem,deuoluta per quatuor ftadia,'amp; ad Orientem reftituit montem, (lolcphus fcribit) ita vt amp;viasclauderet, amp;nbsp;regi-os hortos comprimerct.ille confufionc alfcdus,cum ipfi nulla effetfidutia,pri ; uatus exijt vrbem,hcètvltra moduela-tuS effet.Ioathan veró filius guberna-uit palatium,amp;iudicauitpopulü;dein MonC^ moeftitia fadéte defundus eft, amp;nbsp;fepul-tusinbortisregijs.
ANNO lexto Oziæ, Sardanapalus vltimus Affyriorumrex fata perloluit, de quoluftinus: Sardanapalus,inquit, rcx,vir omi mullere corruptior,adhüc p-jjtnÜ videndum(quodneminiante eum per- étions;' miflumfuerat) præfedus ipfius. Médis Aflytioi^ prçpofitus,nomine Arbaótus, cùm ad-mitti magna ambitione ægrc obtinuif lct,inuenit eum inter feortorû greges purpuramcolo nentem,etmuliebriha-bitu,cùm rfiollitia corporis atq; oculo-j rum lafciuia omnes fœminas anteiret, penfa inter virgines partiétem. Quibus vifis,indignatus tabfœminæ tatum vi-rorum fubiedum,tradâtiq; lanam,fcr-rum amp;nbsp;arma portantes parere,progref- , fus
-ocr page 241-CtlkONOGRAPHIAE. fus ad focios fuos, quid vidcrit refert, negat fc ei parère pofle,qui fc foeminam malitcffequàm virum.
Fitigitur coniuratio, bellum Sarda-napalo infertur.quo ille audito, non vt virregnudefenfuruijfedvt metu mor-tismulieres folent, primolatebrascir-cürpicit,mox deinde cum paucis amp;nbsp;in-copofitis in bellum progreditur.vidus, in regiam fe rccipit,amp; extruda pyra, fe amp;nbsp;diuitias in incendium mittit,hoc fo-loimitatus virum. Cui Arbadus fuc-Cenï'tjamp; regnum ad Mcdos tranftulit poft annosÇvt diuus Augu. lib.4. de ci-üit.Dci cap. 6. fcribit) mille ducentos amp;40. Alij autem, vt MetafthenesPer-fain lib.deiudiciotemporum, amp;Dio-dorus Siculus,alitèr tradunt.Metafthe-nes Sufiana publica bibliotheca vfus,in qua annales Perlarum feruntfuifre,al-fent Belochum tertium militiæ prin-cipem, Sardanapali clandeftinum ho-ftem.'is cum Arbado Medorum principe partitus eft monarebiam Affyrio-rum ea lege, vt Belochus Babyloniam, Arbadus Mediarn amp;nbsp;Perfas regcret.
Itaqueinterfedo amp;ex le ipb flam-mis iniedoSardanapalo,monarchia bi-partitafuit, in qua regnatum fuit an-nis quatuor amp;nbsp;trecentis vfque ad Bal-talïar interfedum.Apud Mcdos regna-uerunt, Arbadus annis 28. poft eum Mandanes annis 5o,Sofarmos,3O. Arti-carnim,5o.Arbiones,22.Arceus,4.o.Ar-tliines,22,Aftybarus cum Apanda filio, 2O.Apanda, Græcè Aftyagcs,lolus3o. hocdeuido,Cyrus amp;nbsp;Danusregnârût in Perfide annis fex. indè alijs fex Per-ficoregno refignato Cambyfi filio,lê-xcnnale bellum Tomyri reginx Scy-tharum intulerunt. Sexto annoàBa-bylonijs euocati, atque Baltaftarein-terfedü,rcunitam monarebiam in Perfas tranftulerunt.
Totidem annis regnatum eft apud Babylonios.primus rex Phul Belochus regnauit annis 48, Phul aflar25. Sal-manaflar i7.Sennacherib 7. AlfarAdon lo.Merodoch 52.Ben Merodoch 21.Na-buchodonofor primus 35. Nabucho-donolor magnus 45. Amilinus Euil-merodoch 30. deinfihus eius primus RegaflaV tribusjecundus Labalfar fex.
GENERATIO XLIII. . «f tcrtiusBaltaffar quinq; annis. quoin-tcrfedo,reunitaeft monarchia. Et nota quod fecundum veram annorum fupputationem,fequendo Septuaginta interprétés, quos communitèr lequi-Aur Ecclcfia, Sardanapalus interfedus eft anno abexordio mundi 4379. amp;nbsp;fic Ozias regnare cerpit anno ab cxordio 4373. fecundum hoe concordant anni lequcntcs.Arbadus primus rex Medorum, in bipartita monarchia regnauit annis 28.Phul Belochus apudBabylo-nem regnauit annis 48,in bipartita monarchia.
ANNO eodem,hoc eft,fexto Ozix regis, Latinis regnauit Procas Sylui-us.regnauit annis 23.
ANNO eodem Lycurgus infi-gniscft habitus, hic (vt refert luftinus) cumfratrifuo Polydedx regi Spartanorum fuccelfiflct, amp;nbsp;regnare potuil-fet, Charilao filio fratris pofthumo, .£4 cum ad xtatem adultam perueniffet, regnum cum fide fumma reftituit:vt fcirent omnes, quanto plus valerent apud bonos pictatis iura, quam opes. Medio tempore dum adoleuit puer, leges inftituitLacedxmonijs.auri argen-tique vfum, vt ómnium Icclerum ma-teriam,fuftulit. fundoSjamneSjXquali-tèr inter omnes diuifit.conuiuari omes publice iulfit. emi fingula non pecunia, fed compenfatione mercium luffit. pueros in agrum mitti conftituit, nee priiisin vrbem venire, quam viri fadi eftent.virginesfinè dote nubere iuffit. maximum honorem fenum effe voluit. Hxc amp;nbsp;alia plura, qux lólutis an-tea moribus dura videbantur, vt per-petuaret,authoré Apollinem Delphi- Lycurgus« cumfinxit. Deinde lurciurando obligat ciuitatem, nihil cos de his legibus mutaturos, prins quam reuertatiir in patriam. amp;nbsp;veile fe confulere Apollinem ait, fi quid addendum diminuen-dumve foret. Profeduseft autem Crc-tam, vbi voluntartum exilium perpe-tuo egit. fed amp;nbsp;moriens offalua in loculo plumbcoponi,amp;in mare dimergi ordinauit, nèfortè Lacedxmonem relata, iuramento folutoslcLacedxmo-nij exiftimarent.
Alcxaderdecimus Corinthioru rex, L 4
anno
M lOH. NAVCLERI VOLVMER PRIMVM.
|
annodedmoregni Oziae regnarecce-pit,regnauit annis2$. Acanicncs no-nus Lacedçmonioru rex,anno 13, Oziç regnare cœpit,regnauit annis 37. Mteedoni- nbsp;nbsp;Cranaus quidam Macedo, vir ingc-ci regmori- nio amp;nbsp;manupromptiffimus,poftinnu-®®‘ mera prxlia cum finitimis regibus,Ma-cedoniam ortus fui patria fibi fubiecit, amp;nbsp;in ea regnare cœpit anno 12. regni Oziæ,regnauit annis 28.Regnü pofteà Macedonumilluftrefuit, quo quidem in regno memorabile faftum cótigiffe legim’:Cum aliquadó Illyrici amp;nbsp;Thra-ces coadunati,finitimos Macedones ^p-uocarent,cogerentq; commiiïa pugna fugere,tulerunt in cunis infamem de-fundi régis filium,quo iuxta aciem po-fito, acrius repetiere certamen, quafi ideo vidi effent,quodbellantibus dcef-fent aufpicia regis. Tandem Illyricos tnagnaeæde fuderunt,hoftibu$ often-dentes,priorepugna regem,non virtu-lem,defuifte. Ofortbon Aegypti rex, quem Herculem dixerunt, anno 25. Ozia: regis regnare cœpit, amp;nbsp;nouem annis regnauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Agamneftor dux Atlienienfisxj. regnauit annis 20, Anno 28,Oziæ regis Amuliut. ïuda,Amulius Proeæ regis Latinorum filius, Albanorum rex fadus, regnauit 44.annis. hiebabuitfratrem Numito-rem.mortuoProca,regnum Numito-ridebebatur, quemvi atquc auri mul-titudine fretusAmulius frater expulit. Numitor. Etant autem Numitori qui in agro fuo vixit,filij duo,Egeftus alias Laufus, amp;nbsp;Rhea,quae amp;nbsp;Ilia dida eft. metuens ergo Amulius vindiótam, Egeftum ad venationem lecumduxit, eumq;in ve-natióe occidit.Sororem veró eius Rhe-am, adimendi partus gratia, Veftalcm virginemfecit, qux pofteà grauidata, dum fcelus excufare nititur, à Marte comprelfamfementitur, quæ cumge-Romuliamp; minos partus peperiffet, ab Amulioin vincula conieda eft, qui etiàm gemi-nos in Tiberim deijci iuffit. verum nc-queuntibus minifti-isadripam fluminis propter aquarum multitudinem deue-nire,illos in ripa pofuerunt,quos iuxta ripam vagientes regius paftor iniieni-ens,advxorem luam Accam Laurentia detulit, qua: ob rapacitatcra corporis quæftuofî propter pulcbritudiné,àvi-cinisappellabaturLupa.vndè amp;nbsp;adhuc meretricum cellulæ,lupanaria vocan-tur. Acca veró pueros nutriens, inter alios paftor es verfari docuit.Hçchade-nùs.Suntquigenitos pueros putétlub loathan. |
Euere bis temporibus Mandanes fe-cundus Medoru rex, regnauit annis 50. Pbelefteus Corinthiorum xj.rex régna- CorintM uit annis u.Pfammus Aegyptioru rex, J*®^ prasfuit annis x. Cenus fecundus Ma- ^^„„„t, cedonum rex, regnauit annis »2. Bo-choris Pfammo fuccedens in regno Aegypti, regnauit annis 44. Antomenes 12. Corintbiorum rex,præfuit vno an-no.quo mortuo, res publica Corinthi-orum per magiftratus annuosguberna-ri cœpta eft,rcgnatumque eftin Corin-tbo fubregibus 12. annis trpcentis 23. Aefcbylus dux Athénien,imperauit annis 23. Ardiflus quidam Grxcus, vir magnitudine infignis, 48. anno regni Ozia?, Lydisprimusregnare cœpit,re-gnauit annis 26. ANNO quinquagefimo regni Oziç ^'1^ regis Iudæ,olympias prima apudGrx- *’”^' cos,tcfte Eulebio, ex agone gymnico inftitutaeft. Hercules enim (vtdidum cft)oófauo lair iudicis anno, cum ago-nem apud Græcos ad honorem louis in Olympo monte egiffet,quod deqn-quennioin quinquennium quatuor in medio annis expletis, perpetuó fieri vo-lebat,cx quo Grxci olympiadcm*qua-tuor annorum tempus appellauerunt. ,^^ Olympias igitur*quatuor plenos con- *‘''quot; tinet annos.ab hoe tepore hiftoria Grç-corum vera effe creditor, nam anteà vt cuiquam vilum fuit, diuerfas protule-runt fentétias.Beda et Africanus olym-piadem primam anno primo loathan numerant. Spartanorum genus anno 50. regni 0r'g‘’quot;'^ Ozix, mortuo Alcamene Lacedsmo- ^^ niorumregc,eorumq; regno confum-pto,principiü habuille fertur. namLa-cedçmones contra Mefleniosdecenna-lebellum fumplerunt, quipoftaliquot annos querehs vxorum quas domi reh-querant,fat!gatijCtim timerent ne diu-turnitate belli Ipem prolis amittei ét,décrété ftatuerut, vt virgines corum cum iuue- |
|
^“quot;spro-phtta. Ofce. Vaas. CHRONOGRAPHIAE. juuenibus domi relidis, promifcuè có-cumberet,arbitrantes per hoc fobolem prouenirematuriorem,ex quibus geni-tospoftea obnotam pudoris materni, Spartanos vocaucrunt:qui ciim trigefi-mumpofteaattigiflent annum,inopix mctuveritijCÙm nullum certû cogno-fcerent pattern,ducePhalanto, matri-bus non falutatis,per varios cafus adi, tandem initaliam deuenerunt: vbi ex-pulfisvetenbusincolisjfedem apud Tarentum pofuerunt, quorum poftmo-dum amicitiam Aegyptij reges ac ludçi lummoperè quæficrunt. lolcphus au-temin quarto antiquitatu lib. alitèr de Spartanis fêntit.dicit enim eos ex Abra-bæ filijs originem lumpfiffe, amp;nbsp;pro-ptcrea Ïémper Hebrsis amantiffimos fui He. lokd. Inhac generatione Amos propbeta exoppido Thecue natas,de numero ^a-ftorum,ablatus eft in Samariam,et cum ibidem contra decem tribus propheta-i'ct, etiam pauca de duabus reliquis dif-leruït,quem Amafiasmultis plagis af-ficifecit.Tandèm Ozias Amafiæ filius, prophetam per tempora vede transfix xit, ac fiefemiuiuus in patriam iuam translatus eft,vbi poft aliquot dies dolore vulncrisdeficiens fepultus eft^qui cum fandus habitus eftet, eius feftiui-taspridiè Kaleh.Aprilis celebratur. Ofce Beeri filius, primus n. prophetarum, his temponbusiad prophe-tiam dicendam Spiritufando repletus eft, amp;nbsp;ad Ofiam regem tune regnan-tem,eiusq; filiumloathan, amp;nbsp;Ezechi-am regem luda, amp;nbsp;Hicroboam regem Iftael,aliosque eius fucceftores,qui Dominum Deum patrum luorum dereli-querant, domui luda falutem praedi-cauit. propter quod tunc Ezeebiasrex luda,idohs fublatis, templum Dei pur-gafte memoratur. deniquèmortuus,amp; inter fendos relatus. feftum eius celebratur quarto nonaslulij. lobel Phaniel filius, eifdem regibus quibus Ofee prophetauit. quo autem genere mortis obiérit, non habemus. fed cum landifïimè vixerit, inter fandos relaf us eft. feftum eius celebratur tertio iduslulij. Efaiaspropheta fandiflimus, Amos |
GENE RATIO XLIIII. prophetæ filius,natione Hierpfolymi-tanus, faroilia nobiliffima natus, hac tempeftate in Hierufalem prophetare cœpit. eius omnis cura de vocatione gentium amp;nbsp;CHRISTI aduentu. At cum tandem Manaften regem Hieru-falem affinem fuum corripcret, ferra eum lignea in duas partes lecari fecit, amp;nbsp;fub quercu Rogcl iuxta tranfitum aquarum fcpclitur. cuius feftum celebratur pridie Nonaslulij. Circafinemhuius generationis He-fioduspoëta claruit, patre Dio,matre Pyrimeda,natus in ciuitatc Cyma,quç metropolis erat Aeolidum. Habuit ex NemeneTerpfichorem filium poëtam lyricum,cuius fratres Ganeo amp;nbsp;Thale-tes, interfecerunt Hefiodum,amp;in mare proiccerunt. Hefiodu». GENERATIO XLIlil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■* ANno ab exordio mundi 4419. anno fecundo Pbaceiæ régis If- , rael,in loatban filio Oziæ, quadrage- luda/”'^” fimaquarta incepit genwatio. bic re-gnauit annis 16. optimus quidem filius ex bono patre natus, nihil prætermi-fit quod ad bonum principem perti-nere videretur, excelfa tarnen nó abftu-lit, verum estera iuftè amp;nbsp;intégré ex animi fui fententia gubernauit,amp; DEI templum, quoad vixit, frequentauit. Quibus ex virtutibus auxilio DEI proprium auxit regnum, Ammonitas quam maxime bcllo vincens,amp; tribu-ta centum talentorum auri fingulis annis fibi folucre compulit. fadusque ab omnibus inimicis fecurus, ad exor-nandam ciuitatem Hierufalem animu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' adiecit, poftinnumera prsclarè gefta, porticum etiam in templo ac portam domüs Domini fpeciofam ædificauit, quæ fpeciola porta dida, ab incurfi-one à Chaldæis poftet fada, Dei nu-tufóla remanfit. muros quoquè vrbis vetuftate collapfos reftituit, amp;nbsp;turres fortiffimas ædificauit. Tandèm magna cum laudedefundus,in ciuitate Dauid cu m patribus fuis.fepelitur, relido poft feAchaz filio fucceffore. Inhacgeneratióe Michçam Demo- Michçav raftliiten 6.ex duodecim propbetis. flo-ruiflC;,ledio prophétie fuç demonftrat. / dura- |
«4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
durauitauté vfq; adEzechiæ régis lu-dx tempora,inter fandos relatus. feftu 1 eins i8. Kalen Februarij celebratur, amp;nbsp;videtur efle alius ab illo Miebxa, qui Achab regi Ifraelprophetäuetat. Nahum. Nahum etiam y.propheta ex 12. qui vniuerfiorbis cófolator interpretatur, m hac gencratione clarujt. ANN 0 2.1oathç,in Babylonc mor-tuo Belocho,regnare cœpitPhul Affar. regnauit2$.annis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 generatio XLV. ANnoà mudiexordio 4445. anno i/.Phaceix régis Ifrael,fecundtim aliquos, in Achaz filio loathan regis Iudç,45.incepit generatio.regnauit au-teminHieruïalé annisfedecim, virper omia peffimus.reliétö em veröDeo,iao^ la Samarix coluit,aceifde facriheauit, amp;nbsp;quod deteftabilius eft, filios quofdä *Gehinnon Kios igni cremandos in valle*Beennon idolo confeefauit. Curtiq; circa hxc ita veßnus exifteret,conuenerunt Syrorü rex Rafin amp;nbsp;Phaceias Ifraëlitarüm rex,. Achazrex. étant enim amici,recludenres Achaz irt Hierufalem, multisq- earn temporibus obfidebant.Congrenus cum eis Achaz, viduseftmiferabilitèr. Ea nanque die centumamp;triginta milliaeius militum occifa funt, amp;nbsp;Zacharias fllius regis occifus cft,captus etiam eftprinceps mi-litix eius. Cumq; rediret vidor rex Ifrael in Sa-matiam cum magna multitudine capti-uorum,occürritei propheta Obed,di-cens eos non vicifte proprijs vinbus,fed proptér iram Dei contra Achaz, graui-tèr arguenseos,quód contribules fuos contraherent ita captiuos,quos nifi re-mittetent, paratus eflet eis repentinus intcricus.TuncBarachias nominein re publica probatrftimus,.. Jürgens in medio amp;nbsp;très alij,dixeruntnó eftepermit-■çendum,vt captiui in vrbem introduca-turdufficere prima peccata',necadijcië-dasfore alias impietates.hxe ergo rex amp;nbsp;milites audientes, pemuierunt eis vtfa-cerent quxcunque crederentexpedire. Csdcstrib’ Tune ad confilium Barachix rex Ifrael exhibuit captiuis magnamhofpitalita- lt; . tem,amp;expenfisdatis31iberoscosrcmifit ad propria. Poft hxc,vt Magifter in hiftorijs ta- |
git,fecundó obfederuntHientfalem rex Syrix amp;rexlfrael,cüq; timefet Achaz nimis, confortaüit eümEfdias^fed non pra7' credidit ei Achaz, nee Voluit quxrere fignum à Domino, amp;nbsp;mifit nuncios ad regem Aftyriorum Tcglath Phul Aflar, dicens: Seruus tuus fum ego, aftcende amp;faluummefac de manu regis Syrix amp;nbsp;Ifrael, Intrauit rex Aftyriorum Syri-äm, amp;nbsp;Vaftauit eam, dein cepitDama-fcum,amp; in ea occiditregem Rafin,Da-mafcenos traftulitin Danamp;Cyrenen Aethiopiam versus. Indeq; inlfraehtas profedusj corum terras nimis afflixit, amp;nbsp;multos eorum captiuos ahduxit.oc-currit ei Achaz,ac omes templi thefau-ros aórCgix domiis deuehens, Aftyriorum regi obtuli tjci gratias referens. Cumq; vidiftet altare Damafd,mifit adVriamlacerdotemin Hicrufalem exemplar eius, vt’extruetet eifimile. Deinde reuerfus Achaz in Hierufalé, mox altare xneum tranftulità facie templi adaquilonem, amp;nbsp;fuper altare nouum obtulitholocaufta amp;pacifica,Dealta-ri veto xneo fertur fecifte horologium quoddam famofum.prxcepit etiam la-cerdotibus,vt deincèps fuper altare no-uum offerrent. dcpofuit luteres amp;nbsp;mare xneum,amp; ad tantam vefaniamcon-temptumqucDei peruenit, vtomnino clauferittemplum, amp;nbsp;eius ornamenta auferreprxceperit. j^pbit“ Interea duodecimo regni eius anno, vel(quod verius eft)quarto,coniurauit Ofee filiusBela, contra*Phacciam re-gem Ifrael, amp;nbsp;interfecit cum, regna-uitqueproeo.quodautem dicitur,an-ncM2.regni Achaz incepifte regnare,in-telligunt quidam,tuedemum obtinu-ifteregnuin pace.odo enint annis ha-bebatlites cum amicis ipfitjs*Phaceix, quem occiderat.regnauit Ofee in Samaria annisnouem,fecitq; malum co-ram Domino, fed non fient parentes eius. Traditur enim dedifte licentiam. IlraelitiSjVt aficenderent in Hierufalern tèrinanno. Achaz vero non ßtiatus prxmiftis malis,fecitfibiinomibus angulis Hie-rufalem altaria,in omnibus quoquè vr-bibus luda extruxit aras ad cremandum thusgt;atq;adiracundiaprouocauitDnm Deum, |
|
CHRONOGRAPHIAE. Deum.quaremortuus eft, amp;nbsp;fepultus Achazrnon inHierufalem,nonin ciuitate Dauid, autin fcpulcris regum Ifrael, tanquam omnibus odiofus.regnauit autemEze-chias filius eius pro eo. Inhacgenerationeregnare coepitin Babylone annoxj.Salmanaflar,regna-uitannisiy. Regnauit Medis Sifarmos tertiusannis^o. Inhacgenerationcannoquirttörc- , Romuluj gis Achaz, Romulus amp;nbsp;Rcmus patruu «ikemus luuniAmulium regem Albanorum i$. interfecerunt.idita contigit .‘Pueri vbi primum adoleuêre,fiue forma dignita-tefiue fensus grauitate,nam amp;nbsp;ftudijs litcrarum incumbebat,fiunt quales eos effe oporteret, qui regio genere perc-ati eflent. vita autem erat eis opcrofa. bisannoscirciterdecem amp;nbsp;odo natis, lis quadam oritur de pafcuis inter eos amp;nbsp;paftores Nu mitons. Exbuiufmodi altercatione fecutæ erant aliquandó manibus plagæ, pofteaque armis : qua rcs fecit,vtcftenthi gemini quam maxima paftoribusinuidia,eô quôdvelut'i duces eminerent.vndè faiftum cft, quod abfente Romulo,pofteà perinfidias Remus capitur,duótusque reuinâis poft tergum manibus, iniuriarum apud regem Amulium quas acceperant, accu-latur, amp;nbsp;niG in eum vindicatum fue-rit, fe curam armentorum deferturos denunciant. Amulius autem multitudini qua conuenerat, gratiGcari volens amp;Nu-mitori, nam amp;nbsp;is aderat, ac regionis tranquillitati ftudcns, Gmulque elati-onem animi contumaciamque adole-fcentis(impauidus enimerat) infufpi-cionem trabens, condcmnatreum,fu-mendiq^de eo fupplicij dominum Nu-mitorem facit. Cum autem duceretur Remus àpaftoribus Numitoris,feques Numitor,decorem corporis admiraba-tur^ nimid; conftantiam.Non enim ad milericordiam commouêdam in buiuf-modi fortunajueq; ad preces conuerfus cftvtcæterijlèddecenü Glentio vadens ad mortem. Intereà veto amp;nbsp;dum in domum Nu-mitoris aduenirent, Romulus vbi ca-fum fratris accepit,pfequi ftatim opor-tere cenfebat, circum fe Habens robu- |
GENERATIO XLV. ^7 ftiffimos paftorum, tanquàm poftet adipifciRemum adhuc in via: led re-tentus eft à Fauftulo nutricio. videos enimftudium illius furioGus, renique ' veram adolefcentibus anteà minime prodiderat, nè antè periclitarentur in aliquo, quàm in optima eftent robo-re. tune veto necefftate coadus, foli rctrado Romulo rem omnem aperit. ftupetadolefcens, refumptot^ue animo conlultare coepit cum Fauftulo, quo pado Remum liberaret, amp;nbsp;ab iniuria Amulij fevindicaret. ftatfentétia, Nu-mitorem eius rei certiorem facere. It Fauftulus, amp;nbsp;Numitorem cum Remo eolloquentem inuenit, petitaq; venia, maximum facinus amp;in rem luam Nu-mitori apportare fe indicat, amp;nbsp;præbi- ' / taaudientia, omnem rem vt erat gefta ab origine, amp;quód Glijfui eftent Romulus amp;nbsp;Remus,argumentis fufGcien-tibus manifeftat.quç cum d.xiftet,mul-tosrexGmul cum verbis gemitus fun-dens, Remum ampleditur, in ofcu-laqueruunt, ac Romulum accerGri iu-bet iniuriarum vindicandarum gratia paratum. Hoc igitur nuncio lætus/Romulus, propere ad Numitorem pergit, amp;nbsp;poft complexus multos amp;nbsp;falutati-ones, expoGtionem lui fratrisque amp;nbsp;educationem, vt à Fauftulo audicrat, commemorans, lætis ambobus, nee multis conieduris egentibus vt cre-dcrent, quod voluptati erat. Ac vbi fefe mutuo cognoucre, conGlia in-eunt, occaGonemque rei gerendæ ido-neam quxrunt. Qmd plura? contra-dis vndiquè focijs, ex improuifo Albam venientes, in regiam 1c proripiunt. Atque omnes vno impetu occupantes ingreftum, non multis militibusde-fenium, haud difGcultèr Amulium ob- ArauJij ex truncant, arcemquecapiunt, atq; Nu- des. mitorem auum maternum in regnum rcftituunt. Poftquam autem mortuo Amulio, imperium adeptuseft Numitor, com-municato cum adolclcentibus conG-lio,vbi ipGs quoquè cadcm vifa funt,re-gionem dat cis in qua educati erant, amp;nbsp;G qui ex populo fuo fpótè voluiflent, commigvadi poteftatem facit, donamt ctuni |
118 nbsp;' lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
*diui(ïo,fc-ditioms Romulus ex augurio præeft. etiam adolefcentibuspecunias,armaq; amp;frumenta, feruosamp;iumenta oncra-ria, amp;fiquidaliud effet vrbis conftitu-tioni conferens. Alba tune erat caput Latio,Iulij opus: à quodum demigra-runt adolefcentes, commilcentes eti-àm quicquid erat hominfi vel in Palatino vel circa Saturniahabitatium,mul-titudinem omneminduas partes diuF dunt.hoc autem eis opimonem prçbu-it ambitionis,vt çmulationc mutua ce-leribs opera perficerent. Cæterùm*feditionis caufa maximi mali fuit:nam qui diuifi fuerunt, extol-lentes ducem luum vtriq;, tanquam ad regendos omnes idoncum,iplr non am-plibs vnam fententiam babuerunt, ne-que fraternalentientes, cbmvterq; al-teriimperareconaretur. hac caufa locum condend* vrbi non eundemvter-queelegerunt.nam Romulus in Palatino, cbm aliarum rerum, turn fortune loci gratia, qux feruari ipfos amp;nbsp;nutriri prxftiterat. Remus verb in Auentino condendam vrbem fiatuerat. Verbm feditionis vitandx caulà,vilùm eft ambobus, vtomnia materno auopermit-tcrent.venictibus Albam,iubet Numi-tor indices deos faciant, aues obleruet ftatutodie, amp;vtr/ pribs meliores aues apparuilfent,bunc dominum elle colo-nix. Aderant adolefcentes dieprçftitu-to.prior 111c Rem’lex vultures,Romulus poftea,led duodccim vidit.bc viétor Romulusplcnus fpci, vrbem bellatrice fore.ita illialfuctx languimsamp;prxdx aues pollicebantur. Poftquam nulla caufa impedimcnto crat vrbis condedç, Romulus dijsfacra faciens,aliosq;iubensidem pro viribus facere,alites quidé primbm aquilas ac-cipit.conuocatisdeinde omibus inde-ftinatum vrbi locum,qua'drangularem figuram defcribit,iüótis ad aratrum bo-bus,mare amp;nbsp;fopmina, lulcum duxit qui eilet murum excepturus. |
tum ipfe agri accipicns, quantum qui-dem adfacrificium templaq; fatisellet, partem quoquè agri pubbeam relin-quens,ficq; vnadiuifio regionisamp; ho-quadringetefimo ti igefimofecudopoft ' minum, communem cotinens xquabi-excidium TroiÇ, vigelimoquartoluper litatcm fuit,altera item hominuipfom tricentefimum regm Dauid anno,deci- VrbisRo-ma initia. ANNO igitur ab cxordio mundi 44.5i.olynipiadislcptimæ anno primo. mo Kalen.Maij, regni Achaz regis lu-da anno Icxto, Romulus amp;nbsp;Remus vr-bemexiguaminPalatino móte confti-tuunt.ad tutelam autem vrbis tumfuf-ficere valium videbatur, cuiusdumir-ridetanguftiasRemus, idque increpat laltu,aFabio Celcreduce Romuli, ra-ftroocciditur.dubium, aniuRu fratris occifus eft.prima certè viéiima fuit,mii nitionemque vrbis nouæ languineluo conlccrauit.Alij tamé alitcr. omnes verb occifum Remum inter initia vrbis confentiunt. Romam itaq; Romulus afe nomina-ri voluit, in qua ipleprimus rex confti-tut’,regnauitannis trigintaoóto. Ade-ranttum*eófeorsbm alia nónullalo-ca vrbi propinqua, videlicet Collatia, Antemnæ,Fidcnæ, Lauiniu, Camelia, Ianiculum,amp; ali* buius generis vrbes, atq; alia quorundam aedificia pnuata, quæpofteain vnum colleda, Romam effecéremagnam. Poftquam igitur perfecta eft foffa, confummataq; munimenta,neceflari-asque extruótionesacceperunt domus, poftulabat tempus, etiam delorma rei-publicx qua vterentur,confultare.Ad-uocatconcionem Romulus, fuggeréte ei materno auo,amp;docente quç oportc-retdicerc atq; facere.V ndè diuila inpri-mis trifariam multitudine omni,lingu-lis partibus fingulos præfecit duces da-rillimos.Deindè trium rurfus earu partium vnaquanq; diuidens in denas partes æ'quales,harum quoquè ducesdefi-gnauit viros fortiflimos.vocauit autem partes maiorcs,tribus:amp; minores,curi-as.-bomines tribuum ducatus habentes, tribunos: qui verb curijs præfiderent, Curiones dici potcrant.Erant autem et in decurias diuilç curi*,appellatiq; duces earum,decunones. Omnibusitaq;intribus amp;cunasdi-uifis,agrum in tnginta partes diuidens, luam cuiquelortem curiæ tribuit,tan- tccuiufq;partiens.Illuftrcscnim gene-re amp;nbsp;fpeCtatæ virtu tis viros,turn diuitcs |
|
ÇHRONOGRAPHIAE. CENERATIO XLV. «^ êc quitus crant filij,ab ignobilibus diC crcuitjhuinilibusi^ue amp;nbsp;cgenis:voca-uitquctenuions fortunae homincs,ple-bcios:amp;quimeliori erant conditioner patrcs:his de caufis progenitos eorumr deincèpspatriciosvocabant. Romulus autem vb'i maiores à mi-nonbusdifcreuit, leges debihepofuit, amp;nbsp;quid vtrofque agere opùs effetjftatu-it.Sacra quidem patricios perficetejina-giftratus gerere,ius diccrejac lecu quo-què publica adminiftrarcjvrbanis ipfos maxime negocijs intentos.plebeios autem bis folutos muneribus, cum inexpert! effentj amp;nbsp;ob inopiam negociofi^ agricolare fimul amp;nbsp;ali pecore, quçftua-riaslt;jue exercere artes. Nè vero diflide-rent,autiniurij$ locupletfi in bumiks^ autleuium egenorumlt;^uc bominum in excellent!ores inuidia, cómendans ipfe patr!cijsplebeios,vnumquenq; eorum perm!fit,queni fibi vellet patronum cli-gere:patronatum vocanSjlufceptu pau-perum bumiliumq; patrocinium;amp;of-nciainftituens vtrilque commoda^be-neuolasciu!lesqueeorum coniunólio-uesfec!t,vtillituerentur dien tes, tan-quam patres filioSjClientes ecouerso pa-tronisobfequiofi effent. Communitèr autemvtrifq;neq;piumnequefas erat accufarefeinuicèm,necaduersus tefti-mon!umdicere,nec cum inimicis nu-ttierari.Siequefirmior erat Romanoru r^,' concordia. ' ‘ ] Romulus poft bec confiliarios infti-tuit, centum viros expatricijseligens, feci^uedeledu eorum boe modo: ipfe vnumex omnibus optimu deftgnauit, cui cómittenda effent vrbana négocia, ci'im ipfeexercitum extra fines duceret. Tribuum autem vnicuiq- edixit, vt tri-nos viros dcligerent,qui çtate amp;nbsp;generis nobilitate lenluque excellerent.poft bos autem nouem viros etia curijs fin-gulis impcrauit, tres maxime idoneos expatncijseligcrtjpofteaqjnouem pri-misatnbubuseledis addens nonagin-ta,quos curix fuffragijs prçtu krant,eo quoquè quem'ipfeekgerat, duce addi-''»t» nbsp;nbsp;to,centum confiliariorum numerüex- *’ pleuit,amp; à Romanis fenatus dici cœpt’ eft,qui ob autboritatê patres, ob ætate fenatores diéti funt.Deindè trccetos vi- |
ros cxgenerofilïimisfamilijs cliges, ro« buftiffimis corporib’,quos curiç renu-ciârunt,eode modo quo anteà Icnato-res,fingülæ denos iuuenes,eos fempèr circüm febabuit Romulus,nomenquc omnes comune bi babuerUnt Celercs, ab eXequêdi minifterij eekritate, amp;nbsp;cu-ftodes régis babiti.Regis vero bçc offi-Cia.-primùm qüidem,templorum facri-ficiorum^;principatumtenere,agcre^; eum omnia in honoré cultumqjdcorû pia,deindèkgû morisq; patrijeuftodé ipfurh fieri,iuris(^uefimul omnis, fena-tum^; cogcrejamp;cóuócarépopulujpo-teftatemc^; fibi effe imperatoriâ in bello. Scnatorio auté'ordini honoré potefta*. té^jtalé attribuit ômi de re,de qua referret regno cognofeere atq; fuffragiû ferre,amp; quod vifummaiori parti elTct, id vincere. Pkbideindètriabçc permifit, magiftratus create, leges ici feere, amp;de bello decernere,cùm rex vellet ; neq; tn poteftatéborû abfoluta, nifi amp;fenatus approbaflet, fetebat popülus fuffragiû non vintiin,fed per curias conuocatus.* amp;qüôd pluribus Vifum effet curijs, ad feUdtuteferebatur. nunc autem mos in pkrikj; loeis conuerfus eft fuffragioru. ncq; em de pkbifeitis knat* iudicat,led eoru q fenat* cognouit, popul’ eft dns. Exhac auté diuifioe Romuli,nó ci-uilia modo négocia ifti,fed bellica quoquè cekrespkquebanf: quandoeûquè enim ei vifum effet exercitum educere, hectribünos tue per tribus, nee perçu-rias*lt;;enturiones,neq; prçfedos eqüitû lt;curion« creari oportebat,fed rex quidem tribu-nis madarc,illiq, curionibus, à quibus deinde decurionesedodi, ftatutos fibi q^uifq; milites educebat.vnà enim decé-ter inftrudi aderat. mille etiapugnato-res ekgitjVt aliqui volunt, quos ob nu-merum milites vocauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Romanorum quoquè vires augere volens,caufam honefta prétendons, amp;nbsp;rem ipfam in honoré * Dei referens, té-plum locO in vmbrofo erigit,confugié-tibusq; ad illud,fponfor faftus eft p Ipe-eiem religióis erga deos, nihil eos detri-menti ab mimicis accepturos,ac fi pma-nerc apud fe vellét, ciuitatis etiam participes faciebat,tradebatq; agri portio-nem quem bello qu^fiêrat. His auditis. |
v con-
-ocr page 248-lOH. NAVCDERI VOLVMEN PRIMVM
confluebantvndiqj.domefticafuffiétcs **^°quot;bant ”’^^®)®®c^^^^c*’^'^5®^® * collocabantj ° ’ quotidianis fauonbus amp;nbsp;gratijs ab co complexi.
Fuitité amp;nbsp;aliud inftitutu,vtnè captas bello vrbesfundituseuerterentj nee in fêruitutc4'edigei'e*^tquot;'^^’’Uinmi{ïis in cas colonisjpioportioealiquarcgionis-co-lonias Romanorü facerct vrbes vidas, amp;reipublic«fc participes.Pofteavero qa vel vxores nó babebat,vel paucas,vel(vt alij volunt).n3uitis circunftätibus vrbe gentibus, quaru nulla quidé Romanis arnica erat,easfibip conubia cócilian-das exiftimai ut. Cçterùm cogitas quod non vtiquè volétes conuenirét ipus ci-uitates,vtpotè colonis nouis,neq; diui-tijs,necrerü geftaru gloria excellétibus: vim vero iUatam ferretçquiore animo, fï praelèrtim nulla fieret in neceffitate contumelia: confiliu capit,vt per raptu virginüaffinitatesiungerent,idfenatui aperiés,vbiipfisetiam confiliu placuit, diem feftu amp;nbsp;ludos indicitjidq; apud vi-cinas genres publicari fecit. Conuenié-tibusitaq; ad ludos hofpitibus multis cum vxonbus amp;nbsp;filijs,vbl facrosperegit ludosjfignu datiuuétuti virginesquiq; vtrapiât.’diuifiitaqjper Compita iuue-nes,adraptus virginü dilèurrunt,ingês fiatim fecuta eft perturbatio, fugaque boipitum^malum aliquod maius fuipi-catium.altera autemdie produdis finè ignominia virginibus,ita em eas feruari mandauit'Romulus,dinumeratisq;fex-centispuellis amp;nbsp;odogintatribus numero inuentis, viros célébrés totidem ele-git,quibus puellas ipfas fecundum leges patrias vniufeuiufq; earum cofue-tudmesq; collocauit, in communione panis amp;nbsp;aquæ conubia ipla concilians,
Vbi autem de raptu virginum, deq; connubijs in vrbes proximas rumore vulgatum eft,alias (|uidem idfadum in iram vertit,alix vero quo affeólu id fa-dumeflret,amp; quê ad finem redilTet con-fiderantes,moderatè rem tulerunt. Rc-ciditresipfapofttépusaliquod in bel-Ja.Erant vrbes primæ inter Sabinenfes Bellum Sa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■^*'”
fcinum, temnæ amp;nbsp;Cruftuminum,prçtendentes quidem verbis raptum virginum,re ante yera conftitutioné vrbis fad« grawitèr
fcrebant,neq; negligêdum rati malutn hoc nafcens.Cenincnfibus primum exe-untibus amp;regionem populatibus,cdu-cens Romulus copias, incautos aggre-ditur,vallum corum capit, fugientes^j in vrbêpfequitur, incuftoditos muros amp;nbsp;apertas portas inueniês,pnmo impc-tu vrbem capit,obuiumq; ei regem pu-gna obtruncat.acceptis itaqjobfidibus, in Antemnatesvertitur, palantesq; eos difperfos ad prçdam,inopinato fuper-uentu capit,eodemque modo de hisvt deprioribus decernens.
His'peradis, Romulus inCruftumi-nosducit exercitum, quos etiam prçlio amp;nbsp;oppugnatione murorum in deditio-nem redados,viros ftrenuos nihil aliud fiati voluit,fedhanc quoquè vrbem co-oniam, ficut priores,ccnfuit fieri Ro-manorum.
Cernenteshçc Sabini cçteri,rem gc-rebant çgerrimè.eduduri autem copias Sabini,îegationem priùs ad hoftes mittete decreuerunt, quamulieres repetc-rcnt,pœnasquc raptus expofccrentirc-Ipondente autem Romulo, muliercs poftquam no inuitis ipfis cum viris fais vita erat,maritispcrmittendas: amp;nbsp;fi ali-cuius rei alius ipfi indigercntj tanquain abinimicis caperent.Neutrihorum af-lenrientes Sabini, exercitum eduxerut, primoque congreftu arcem Capitolij capiunt.cùm enim Tarpeia filia Spurij Tarpeij,qui prçerat arcbegrelTa eftet ao ^[^' hauriendam aquarn, Titus Tatius reXpei». Sabinorum occurrenSjpromifitpuelfa dona,geftamina fcilicet qu« in finiftris habebant,inter quæ erant armillæ,fcu-ta amp;nbsp;annuli aurei:accepit conditioneni virgo, vel auiditate foeminea,vel quod hoftes nudatos armis proderct. verùm porta virgine négligente capiut, camq; dum precium proditionis pofceret, ge* ftaminib’ ac leutis, fcilicet feruandoru promiflorum caula,obrutam perimut: qua interfeda,occupauerunt arcem,amp; pofteradie cum Romanis congrediuH' tur. Hoftilium Romani exercitûs duce occidût,amp;totum exercitû Romanoru vlque ad portam palatij veterê fugant. TuncRomulus vouit loui de conftrue-do ei templo,vt fuus excrcitus àfuga re-diret:quo fado,cxercitws Romanorum refum^ ^
|
CHRONOGRAPHIAE-zCCNERATIO XLV. sj» refumptis viribus, rurfum in pugnam procedit,fortiterquedimicahdo contra SabinoSjCœperunt effe fuperiores» Intérim Sabine muliercs nupèr rapte, conlihoinitOj fiele cohortantes, Iparfis crinibus amp;nbsp;feififis veftibus inter aeîes ex vna parte rogando parentes, ex aha viros,nè fanguine nefando foceri amp;nbsp;generi le relpergercnt. Herfilia Romuli vxormulierfacundilfima,longa amp;nbsp;mi-ferabih orationegt;precibusque Sabinos mouens,vtl viris luis pacem ipfi largi-rentur,eis ipfis prccatibusprçcipuc, ob quas bellum fcintuliffe affercrent : Sic acquieuêremulieribus Sabini, funtque faâæ primùm induciæ,pofteaque con-gredientibus regibus padiones deami-citiaineunt,de quibus conuenerantiu-reiurando,reges quidem Romanorum effe çqua poteftate, paribusquefruentes honoribus Romulum amp;nbsp;Titum Tatiu, vocarique vrbem à conditore,atq; vnu-quenqj ciuiu,ficutprius,vocari Roina-num: qvero exTatij patria effent. Quintes dici,habitareq;Romç Sabinos lu-tcparipoffe,quicunq;vellent,facróru participes amp;nbsp;in tribus curiasque addi-tos. Hçc iurati,arisq j fimul eredis, pcr- Tatius vero rex amp;nbsp;cum eo tres vlri ex illuftribus familijs Romæ permanfe-runt.hoc ftatu return vifum eft regibus duplum facere patriciorum numerum, clegeruntque viros centum curiarum, quos veteribus fenatoribus adfcripfc-‘ runt.Romulus autem amp;nbsp;Tatius ftatim maiorem vrbem effecetunt, duós colles adijcientes,Quirinum amp;nbsp;Cçlium,lêpa-rantesque häbitationes, Romulus Pal-lantçum occupans,amp; montem Cçhum illi propinquum,T atius vero Capitoli-um amp;nbsp;Quirinalcmi Annos igitur quinque regnauerunt fimul,in nullo differentes.Eo vero tempore amicorum quidam Tatij exercen-teslatrocinia in Laürêtum agro, adue-nientelegatióe,iuftaq;repetcte,Romulus cenlebatdedi fontes oportcre Içfis, quod Tatius nequaquàm çquumarbi-trabatur. Hoc igitur modo legatijCÙm niluliufti inucniffent,id egrè terentes. |
abeunt: Sccuti vero quidam Sabino-rum, legatos inuadlunt, rescue omnes *adimunt, amp;nbsp;qüofdam occidunt ï qui euasere, iniurias exponunt, indeqj ad-ueniêtesLauinio atque ex alijs vrbibus legati de iniurijs queruntur,bellumquc denunciant ni iuftitia potiantur. Romulus adh^c obftriftos prçhendit,trâ-ditque eos vinólos legatis abducendos* IndignatusTatius,erantenim cognati eins qui abducedi erant, legatis deditos homines abftulit. Elapfo autem tempore,cum Lauinij effet Tatius cumRomulo facrificij Cau-f^aConlpirantibus in Tatium Ibcijs amp;nbsp;Mo«Tatlj, genere proximis interfeéiorum legato-rum,percuffus,ad aras occubuit,K.oriia deinperlatus.RomiilusIblus in impe-rio conftitutuSjftatuit eundehl effepo-pulum,Sabinos amp;nbsp;Romanos, quod amp;nbsp;nominum variatio confirmabat. Deinde ad facra verfus,publica infti-tuitamp;priuata.Legé tulit de matrirno- f et ad mariti morem.vxor domus domi-na,morienti viro fine liberis, fuccede-bat: fin cum proie, çqua eratparsfua. Dédit Romulus omnem vita: poteftate patri in filium,fiuc vellet coëreere, fiuc verberare, fiue iunäum ruftico operi detincre:vêdere quoquè permifit amp;nbsp;oc-cidere. Duo vero tantum ftudia reliquit liberis lex publica, agriculturam amp;nbsp;belli artes:imperfedam putans vtranq; vita, alteram ab altera feparatam.non alteris quidem humum exercêdam dedit, alteris belli munera,vt lex habet Lacedçmo-niorum,fedeoldemmihtarem fimul amp;nbsp;ruftica vita viuere infiituit, operi omes, fipacem agerent, vacare ruftico affue-faciens. Veriim permittebanturetiàm mercariRomani3fi quando defideraba-turaliquid. Poftremó,de Fidenatibus Romulus amp;nbsp;Veijs triüphauit,magnis cladibus af-feüis.T um nè amplius finitimarum ge-tiumfubigeret,diuinitiis mors fiibita-nea accidés illi fuiffe vifa eft caufa.Qua-rè de Romuli morte varia amp;nbsp;magna ex parte fabulofa traduntur. fcribuntem nonnullijdumin exercitu concionem v a ad |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM* 234 Rorauli mors« ad populuni haberet, cadente interim ampliusin cócione. Verùmalij,quorum eftfententiaprobabilior, magisq; adbiftoria: fidem aecedens,aflerunt ilium à eiuibus interfeólum.Caufam au-tem egdis banc putant, quad obfides à V eientibus acceptos,abfq; fenatüs fen-ten tiareddidifletjtum quad veten more nön imperabatj fed arrogans quafi tyraniiide indues vtebatur. - Obhascaufasdicuntpatriciosde morte eius cepiRe confilium, gefta au- ■\ tem rem fuiflein fenatUjdiuiiöquecorpore eius in frufta, nè cadauer appare-ret, exifle cos occulêtes fub amidu qua quifque babuit partem, clamque bumi » eammandantes,fingentes ponearaptu in cçlum,amp;inter deos relatum, vt qui effet Martis filius.opinionem autê earn confirmauit Iulius Proculus, afferens bbi Romulum apparuiffein via, amp;nbsp;lam deum fadu, vtpronumine baberetur, mandaffe : amp;nbsp;fic pro deo babitus aRo- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•* manis,Quirinus eff diétus, fiue à quiri-tibus,fiue ab hafta,quam vocant Sabini quirim.deceffitq; fine proie, vt aliquo-rum eff opinio,annos feptem amp;nbsp;trigin-tadominatus,quintü annum amp;nbsp;quin-quagefimum agens, prout refertDio-nyfius Halycarnaffeus. ANNO duodedmoVegisAchaz, regnauitinBabylone Salmanaffaran-nis xvij.annos quatuor cum Achaz, amp;nbsp;lub Ezeebia xnj.annis. GENERATIO XLVï. 4.Reg.i8. A Nno44Ói. à mundi exordio,re-t.Par.ip. ^^gnante Ofeein Samaria, ac Romulo in vrbe noua Roma, quadragefi-mafextaincepit generatio in Ezeebia fi-lioAcbaz rege luda, is regnauitannis vigintinouem in Hierufalem, optimus Ezechias fane vir depeffimo patre natus, (qui co-eukû diui- feftimintermiffafacrificiareftituit,ido-niireftituit. deftruxit, vrbem femidirutam repâ-rauit atq ; muniuit.tanto regno dignus, quifapientia,prudctia amp;nbsp;confibo plurimum valebat,acitamanu promptus, vt nemo veteranorum eo pugnacior fuerit.vndè poft eum non fuit fimilis de cumäis regibus ludajied neque in bis qui ante eum fuerant,adbgfit Domino |
omnibus diebus vitæ fiiæ, amp;nbsp;ab eius vC' nbsp;nbsp;nbsp;' ftigijsnonreceffit. fecit mandata quX Dominus prçceperat Mofi vniuerfä, amp;nbsp;direftuseftab eo.diffipauitexcelfa, có-triuit'ftatuas amp;lucosfucciditj confre-gitferpentem çneum quem fecit Mo-j(es,cui vfque adillud tempus filijlftael ' adolebantincenfum,amp; puluerem eius fparfit in torrentem Cedron. Icripfit quoquè filijslfrael, vt redirentadcul-tum DEI, quorum quidam nuncios eius neglexerunt,alij quofdam interfc-ccr un tupfe quoquè pereuflit Pbiliftx-os vfqueadGazam,amp; omnesterminoS xorum aturreeuftodum vfquead ciui-tatem munitam. Circiter annum fextum regis Ofts, ^ReS’^ rlt;gni Ezeebiæ annum quartum, Sab manaffar Aflyriorum rex contradis maximiscopijs,eduxit exercitum con-traregem Ofee, eumque multis attri-uit cladibus, capta Samaria, vinduni abduxit,amp; vniuerfa eius bona diripuit. verùm pofteà multa pecunia redem-ptus,amp; eidem tnbutarius fa dus, in regnum redire permiffus eft. fed pauló póft ctim didiciffet rex Aflyriorum/ / quod Ofearebellare mterctur,’latenter nbsp;nbsp;I énim mifit ad * Sulac regé Aegypti, pe-tensfolatia contra eum;iratus vebemé-tèr rursus cum grandi exercitu Sama-riarn venitjquam amp;nbsp;tribus annis durif fimè obfedit, nonoque regni fui anno earn cepit,amp; cum toto populo in ferui-tutem rapuit, tranftulitque Ifiael i» f Affyrios,fcilicet feptem tribus qua: re-manferant, amp;nbsp;pofuit eosiuxta flumcn^‘ Gozam vitra montes Medorû amp;nbsp;Perfa-rum,regem(^; inNiniue captiuu tenuir. Tranflatoitaquelftael de terra fua, rex Aflyriorum de diuerfis regionibus adduxit colonos in Samariam, paucos primùm,pofteàAffaradocb populatus eft terram,amp; qui babitauerunt in vrbi-bus eius, omnes vocatifuntCuthçi,à quibuldam potionbus inter eos qui vénérant deregione Perfide,’qu£ dida eft Cutha à quoda flumine. Grçciverodi-xerunt eosSamaritas,Hebrçi vocauerut raelde,finibus fuis.Qiji cum veniflent in terra liraeljimmifit Dominus in cos leones.qui inurficiebat cos, Nunciatu eftre |
|
CHRONOGRAPHIAE. eft régi AfTyriorum, quod périrent co-loni eiuSjQuia ignorabant légitima Dei Ifraehmifitque eis vnum de Tacerdoti-busllraelj amp;Iegem Moifis inferiptam litcris antiquioribus. Habitabat lacer-dos in Betbel,amp; fulcepeiunt circunci-fionem amp;nbsp;légitima Dei Ifïael: nihilo-minus tarnen deos fuos in excelfis cole-bant.vndè quandoquè Hebroos dicunt fibi propinquos,cum bene eAHebr^is: cumverómalèj dicebantfibi nihil elle Tin's reoni Simariz. Migraueruntitaque IlraditciUi, amp;nbsp;ceflauit regnum Rraelin Samariajpoft-quamregnatum eftperannos ducétos fexaginta vnum amp;nbsp;menfes feptem, fub regibus dccem amp;nbsp;odo. Multi autem ex I/raelitis tune confugerunt in regnum luda,multi ahlconderuntfein abditis, amp;nbsp;latuerunt in regnis circunftatibus, qui poftregreffum régis AAyriorum rediérunt ad propria, amp;nbsp;habitauerunt Tobias. cumSamaritis. Tob.1.1,5. nbsp;nbsp;ANNO eodé Tobias propheta fan-Öiffimus ex tribu amp;nbsp;ciuitate Neptalim, vir gratia fpiritualiprçftans, cum rege Ifraelin captiuitatem abduä:us,in qua pietatc ac religionemfignis habitus eft. nic cum apud Niniuen côftitutus,prç-ceptorumpâtrumfuorum non imme-mor,cùm çgros vihtarct,eosque ad pa-tientiä quam maxime hortaretur,egcn-tibus eleemofynas prçberet, defperatos quoquè confolarctur, atq; errantes ad veritatis viam prçdicatiombus deduce-re niteretur,cçcitatis plaga teritatus eft, proquaetiàm omnem perdidit fubfta-tiatn, amp;nbsp;omnium pauperrimus euafit, Cuius patientiarn cum Dominus diu cognouiftet,Raphaëlem archangelum ad eum mifit,qui eidem vilum reftituit, amp;nbsp;fubftantiam omnem in decuplum multiplicauitjac cçteris ludçis omnib’ inrebusantetulit.cùm ineo ftatu vfq; ad annos duos amp;nbsp;centum vixiffet,con-fedus fenedute,primo interitum Nini-ues amp;nbsp;inftaurationem Hierufalem amp;nbsp;templi Domini, ac Chrifti aduentum predicens, fpiritum Domino reddidit, in Niniuefepultus. Sennacherib cœpit regnare nono an-J-^MS. ’^0’'^gniEzechiæ,reg.annis vij. }«A}7. Anno Ezechix régis luda xiiij. Sen- |
GENERATIO XLVI. ajj nacherib Aflyrioru rex,capta Samaria amp;nbsp;filijs Ifracl in Aftyrios traflatis,affcê-dit in terra luda.Erat autem is filius Sal-manaflar, ingenio fcrox.ciim cepiftet aliquas ciuitates, mißt adeuEzechias in Lachis,dicens;Recede à me, amp;nbsp;quod impofueris mihi, facia, indixit Ezechiæ rex Aftyriorum trecenta talenta auri amp;nbsp;treCenta argêti,iurauitq; qt nó noceret ei. Cumq; non inueniflet Ezechias hac fummain thefaurisindomo Domini amp;nbsp;fuis,recepitlaminas auri quas ipfe affi-xeratinvaluis têpli.accepithec Sennacherib, amp;moxtranfgredicsiufiurandu, mißt ad obßdendä Hierufalê, Thartha amp;nbsp;Rapf3cé,qui caftrametati funtiuxta aquçdudum pifeinæ fuperioris, quæ eft in via agri fullois, abftul erunt ciui-bus aquam exterioris pifeinæ. 1111 cum vocaflent Ezechiam ad col-loquiu,noluit exire,fed mißt ad eos He-liachim pontißcem. Sobnam fcribaamp; loachim à cómcntarijs,ad quos loque-batur Rapfaces Hebraice: Hçc dixit rex magnus Aftyriorum ad te 0 Ezechia,in quo cofidis vt audeas rebellare?ß confi-dis in regc Aegypti,inniteris baculo ai u dineo:fi fpem ponis in Deo tuo,nuquid dij gentium amp;nbsp;Deus Ifraelliberauerunt eos demanumea?ß fpem ponisin populo tuo,dabotibi duo millia cquorum, nee poteris apud te inucnire affeefores. amp;nbsp;rogabant nu neij régis vt loqueretur eis Syriace propter populum qui ftabat fuper murum.Tunc exclamauit Rapfaces ad popuIû:Hçc dicit rex magnus A1-lyriorum,facite mecû quod vobis vtile eft,necomedatisftercora veftra^ amp;nbsp;bi-batis vrinam veftra. egredimini, amp;tiaf-feram vos in terra quæ eft ßmilis veftræ. Cumq^retuIifTentrhüß cominatio-nes hasadEzechiâ,{ciditveftiméta fua, amp;nbsp;opertus faccó, ingreffuseftdomum Dhi,mißtq; prçdidos nunciosadEfai-am,opertos iaccis,lundis illis facerdo-tibus amp;fenioribuspopuli,dicens: Hçc dicitEzechias,dieshçctribulatiôis no-ftræ eft amp;increpationis diuinæ,ora pro feliquijs,Ilrael fi forte neus audiat blaf phemiâ amp;nbsp;vindicet.Et Efaias: Hçc dicit ons Ezechiç,noli timere:eccè ego mitta. regi Aflyrioru fpiritu,amp; reuertet in ter-ram fuâjdeijciâq; eu gladio in terra fua, v 3 Interei |
|
rOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 154 Intcrea receffit RapfaceSj amp;nbsp;iuit ad regem Afïynorum.qui expugnabat Lob-naTn.tranfiuit enim rex aa expugnan-dam Aegyptum ea mentc,vt triumphas rediret ad euertendam Hierufalem. CumqjobfedifïetPelufiumjaudiuit regem Aethiopiæ Taraebam magno cum exercitu ventre in auxilium Aegyptio-rumteonturbatuSjTedijtin ludçam amp;nbsp;obfedit Hierufalem : ante tarnen mißt Ezeebiæ terrrbilcs literas comminatio-nisplenas.isciimckmaretadDeu, co-ioIatusefteumElàias, amp;nbsp;inter cçtera, Tibi, inquit, Ezeebia hoceritfignum Ifba ationis tuæ,tertio anno recedet à te Sennacherib non rediturus, prçdico autétibiquidfacies hoc anno, amp;nbsp;quid fecundo, vt cùm videris impleta, Icias veru efle quod prçdixi de tertio, come-dehoc anno quodrepereris,id eft, qua: fpontè nafcuntur,fecüdopoma,in tertio anno,fugato bofte,fecurè feminate, metiteamp;comeditc. Hoc audito,Ezechias gauifus cft,amp; deconfilioEfaiæ amp;nbsp;fapientu, obtura- , uit capita fontium extra vrbe, amp;nbsp;exitus aquarum in ludça, nè Aftyrij inueni-rentaquam. TuneobturauitEzeebias fuperiorem fontem aquarum Gion,amp; auertit eas,vt influèrent in pifeinam in-feriorem,fccitque ante fonte Siloê qua-fl ftagnum in quo colbgerentur aquæ. Rcdijt Sênacherib ab Aegypto, amp;nbsp;cùm ludçam vaftâftet, tandem obleditHie-Liberatan- rufàlem.Tum angelus Domini perçut «loHiero- fltAflTyriorû centum odogintaquinq; y * millia. Fugit Sennacherib cum decern vins i n Niniué,vbi in lemplo Adrame-lech amp;nbsp;Sarafar filij lui percuATerunt eu gladio,fugi entes in Armeniam.fuccef-fltAfiaraàon patri. PorroHierolôlymitae fufls hoftibus, fpoliauerunt caftra. Ezechias licèt ho-ftias Deo immolâflTet, canticum tarnen ex more non cantauit, ob id çgrotare çœpit:monuit eumEfaiaSjVt dilponeret moriturus domui fuç.Dolens Ezechias quod filium non habcret, precatur ver niam conuerfus adparietem.verùm an-tequàm Efaias egrederetur parte atrij, dixit ad eum Dominus:Redi amp;nbsp;die Eze-chiæ, audiui orationem tuam, amp;nbsp;vidi lachrymam tuam, eccè fanaui te : die |
tertio affeendes in templum, addentur tibi quindecim anni.ab Aftyrijs libera-beris.AitEzechias; Quod crit flgnuOT gy^ln! quod Dominus fanabit me^Cui Efaias: Mprolw Visvtafleendatvmbradeeem lincis in horologio, an vt’reuertatur totidem gradibus? Dédit ergôfignùregi,vtrùni vellet quod loi ftaret per Ipatium dc-cem horarum immobilis, vel redirct to-tidem.Et elegit rex,vt rediret fol ad ori-entem, amp;nbsp;ftatim fol cft reuerfus iterùra ’ per decemlineas,per quas iam defeen-derat. TuncfecitEfalasafferri mafTam fi-cuutn;facieq; inunda, conualuit Ezechias, ac tertio die afteendensin tern-plum, iuxta veram prophetæ fententi-am ait:Ego dixijn dimidio dicrum me- *^’'^*' orum vadam ad portas inferi, flnèfo-bole fcilicet, quam expeâaui : queflui orando reflduum annorum meorumlt; Vt donaret me Dominus Deus prole,ac pater fierem, In illo tempore miflt Merodach rcx Babylonis literas amp;nbsp;munera ad Ezechi-arn. nam pauló ante rex Mcdorumamp; rex Babyloniorum rcceflerant à Mo-narchia Àflyriorum.Lçtatus Ezechias in aduentu nunciorum, amp;itcrùmela-tusin animo, oftendit eis omnia quæ habebatindomoamp; poteftatc flia, eti-am domum aromatum, in quam indu- ' cere gentiles nefas erat. Porró cùm abi-jftentlegati,venit Efaias ad rege:QiL‘4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 inquit,dixerunt viriifti, amp;nbsp;vndè vcne-runtadte? Qui cùmindicâftctei,dixit EIaias:Eccè dies venient, amp;nbsp;auferentur in Babylonem omnia quæ in domo tua funt, amp;nbsp;quæ abfeonderuntpatrestui, fed amp;nbsp;de fibjs tuis erunt eunuchi in domo régis Babylonij. Refpondit Ezechias: Bonus eft fermo Domini, flt pax amp;nbsp;veritas in diebusmeis. Deindè adexor-nandam Hierufalem animum adiccit. anno deindè vitæ luæ quinquageflmo-quarto moritur, amp;nbsp;apud arcem Sion, magno fui dcflderio apud omnesreli-âo,(epelitur. Sabachon Aethiopiæ rex,quintoSab»«!”*’ Ezechiæregisannoregnarc eoepit: re-gnauit annis duodecim, qui Bochonn ■^^gyP’-* regem vicit, amp;pro co interfe-do regnauit. |
|
CHRONOGRAPHIAE. Perdicca quartus Macedonum rex, fcxto annoEzcchiæ regnare eoepit, re-gnauitannis quindccim. Meles tertius Lydorum rcx,decimo-tertio anno regni Ezechix regnare eoe-pitjannis duodecim regnauif. Cardiceas quartus Medorum rex, regni Ezechiæ anno vigefimo Medis prçeflecœpitgt;’amp;prçfuitannistredccim. Rri^f” ^^”‘^^’-’^‘^® quartus Lydorum rex, nun,^“*quot; anno vigefimoquinto regni Ezcchiæ Lydisregnare cœpit,regnauit annis decern amp;nbsp;feptem, vir quidem ignauus amp;nbsp;libidini deditus.huic cum effet vxor cle gantifîîmæ formæ,vt Herodotus amp;nbsp;lu-ftinus referunt, eius pulchritudinem omnibus prçdicabat,nonlt;ôtentus vo-luptatum fuarum tacita confeientia, nihetiam matrimonij fêcretapanderet. ad extremum Gygi fatelliti fuo fpeciem vxoris extollebat. amp;vtprobaret, dixit fibi earn veile nudam oftenderc. Con-tradixitCyges: Here,inquiens,non li-. cetmibidominam meam nudam con-fpicere.mulier enim exuta tunica,amp; ve-recundiam paritèr exuit.Rurfüm Can-daules,Nè cures,non fciet.fta fecudum fores cum aperucrim,amp; videbis. Gyges effugcre non valens, obtempérât, amp;nbsp;vt Candaules prçdixit, nuda vidit. verum ille inter exeundum à mulierc confpe-Öuseftiqux vt didicitaviro,quomodo effet aâum,prç pudore tacuit, firmans inanimo fêfevindicare.Nam apudLy-^'”*’' ^°^ probro eft, etumviros videre nu-Je Cyte''^' ^°5* holier per fidos opportune voca-longtali. riitGygem,dixitquc; Vidiftimenuda: ’‘ftrafiat, duorumtibi eligendi do optionem:aut enim me amp;nbsp;paritèr regnum Lydorum babe, vbi Candaulem intcrfcceris: aut morieris, vti Candauli non efic oblc-2uendum in omnibus difcas. Ad bçc iyges obflupefadus, rogauitnètalia exigeret,amp; cum perfuadere nóvalcret, elegit potius viucre, quçfiuitquequo paéto id opportune fieret.Subornauit muller, itavt foporatum regem facile interficeret:obtinuitq; Gyges regnum etiamoraculoDelphico.nam cum Ly-diindigné ferrent regis cafum atquein armiseirent,datum eft oraculum,hunc |
GENERATIO XLVI. 235 Aflaradoniunior filius Sennacherib,patri in regno lucceffit,ipfeque Sennacherib in templo à fenioribus filius fuis Adramelech amp;nbsp;Sarafar,vtl pauló ante diximus, obtruncatus eft, quad juniorem eisprçtulerat. MerodacnChaldçum per hoc tempus in Babylonercgnâffeconfiât, qui amp;nbsp;ab Aflyiijs dcficiens, Cbaldeorum regnum fibi conftituit, fient amp;Medo-rumrexfecerat.hicrexEzechiæ ægro-tanti legatos vifitatiois gratia cum mu-neribus mifit. ANNOregniEzecbiævItimo,fè-xtædecime Olympiadisfccûdo,Numa ^“^ Pompilius poft.ROmuluregnare cœpit, n-anorum regnauit annis quadragintauno.Mor- rcx. tuo em Romulo, anno Jequeri rex nuL lus creatus cft.Scnatores vero altcrnis imperitabanteo tempore, quod interregnum appellabant. Annoelapfo, vi-fumeft omnibus conftituendam rcgi-am dignitatem, defuturovero rcgcdiE lénfioincidit,vtrociearetur ex ordine. fenatorum antiquorum centum,an no-uitiorum. poftremo conuenit, vt al-tcrum fierctdcduobus:autquódregem fenatores prçterquàm lui corporis crc-arent, authoc ipfum nouitijfaccrent. accipiunt conditionem leniorcs,f ulfra gijsqj|NumamPompilium Sabinigeneris illuftrc virum,deligunt, qui(vt Plu-tarchus ait)ciim effet ingenioadomné virtutem accomodatus, Iciplum magis per dilciplinam, laboremi^ueacphilo-jophiam coluit, nonaddeteftandasp-turbationcs modo, led vt laudatam quoquè inter barbaros vim amp;nbsp;habendi cupiditatem à le pelleret.hic adomo de-licias acmagnificos apparatus pellens, omnibus fe cum ciuibus tumperegri-nis integerrimumiudicein amp;nbsp;confulto-rem prçftabat.per ocium autem non ad voluptates amp;nbsp;delicias, non ad quçftus, fed ad deorum immortalium cultum amp;adiplbrum naturam,quantùmrati-onepotcrat, cogno(cendam,lemetipfo vtens,magnum nomen adeptus cft:vt Tatius vnica Tatia filia fibi generum fecerit. ANNO igitur quadragefimoçta-tis fuç, cum legati yeniflent pro eo rege Y 4. aflu- |
|
î3lt;{ lOH. NAVCLERI VÖLVMEN PRIMVM laciedei alTumcndojprimùtTi non acquicuitta-dèm inftantibus legatis atque roganti-bus, nèpopulusiterùmin feditionem veniretjregnum laceffitus fufccpit.coq; fufeepto, confeftim populum datum afperumque ad pacem amp;nbsp;adreligionem traduxit. FeruntNumamj qui occultiorefa-' pientiaprçftabatjnullisimaginibus de-os coluifTe. Videns Numa fine legibus regnum ftare no poffen at quia circa leges dandas infiftere non valeret^nifi pax efletinvrbe, ftatim in principioregni fui fecit in circuitu pacem,quam amp;ha-buit toto tempore regiminisfui. Fada pace,conftituit templum deo lano,cuius claufio fignificaretpacem, vtquafi pax inclufa maneret apud Romanos: cius auté aptio fignificaretbdlu, quafi vt omnes milites qui adbellum exirent, incolumes reperirenturineo,reuerten-tesdeprçlio. quo fado, totus vacabat legibus ordinandis, trades modum co-lendi deos, circa c^remonias amp;nbsp;facra intentus. Vt au tem Rom ani facilius ipfiim at-tenderêt,impofitasq; ab eo leges prompte ijdem fufeiperent, monitu deæ Ae-geriæ omnia leagere prçdicabat, quo magis àbarbaris acciperctur. eô deniq; feroeem populumredegit, vtquiviamp; iniuria occuparetimperium, rcligione atq; iuftitia gubernarct.Mutauit quoq; menfiu ordines: Martiu quern Romul’ firimü fccerat,tcrtium pofuit,prçpofitO anuario atque Februario, cum antea veluti apud esteras nationes, decern eC fient tantum menfes. DeNumadicitAugurt. deciui.Dei Ji./.c.vlt. Cum quidam bubulcus agru iuxta laniculum, vbl crat fiepulcrum Numx, araret,fub terra effoHa areain reperit, in qua erant libri feptem, in quibus continebaturinftituta fiacroru, editaaNuma Pompilio diabolo infti- gante.nam iplc Numa, ait Auguft.hy-Hydroman- dromantiam facere compullus eft, vt tia. inacj^ua videret imagines dcorum, vel potiusludificationes dçmonum, quod genus diuinationis Varro àPerfis dicit allatum, quoamp;ipfum Numam amp;Py-tbagoram philofiophum vlum fuiffc co- |
no,ctiam inferos phibctfufci tari. Cùn» autem didi libri inuenti prçlentarcn-tur,Petiliusprçtor vrbanus de authon-täte fenatus fecit cremari publicè,quo$ ideo Numa occultos habere voluit, qa noxios putauit hominibus, ideo lenat cremari fecit, quia dodrina eorum vi-debatur retrahere à rcligione amp;nbsp;cultura deorum,vt dicit V al.Max.Infiupèr Nu* maPompilius Capitolium àfundamê-tisædificaüit.cçtera infra dicemus,vbi Fuerc his kretemponbus leptemil-pi£„t«‘ li,quos memorat Grçcia,fiapientes.Pla- c«. ne Thaletem Milefium primum his té- T*“** poribus floruifie,author cftdiuus Aug. i8.de ciuit. Dei cap. 24, Primus, ait Cicero de naturadeorum, de natura return dilputauit Callimachus, dicit hue fuifle inuentorem minoris vrlæ amp;nbsp;Hellas notaire, hic dixit a qua prima omniu^i^ji,.^ return fuifle caufiam, eamquein fe diui-,pophit nam habere mentem amp;nbsp;omnia produ-go’'’’ centem.Laertius fert eum dixilfe, Anti-quififimum entium eft Deus, ingenitum etenim. Optimum entium eft mundus, nam opus Dei eft. Maximum entium eft locus,nam capit omnia. Velocilfimum entium eft intclledus, paßim etenim currit. V alidiffimum entium necelfitas, dominatur emeundis. Prudentilfiinu entiu tempos, adinuenit enim omnia. Solon philofiophus è fieptem 1 apiem Sio«» tibusIeCundus,patriaAthenieh,ibidèm leges optimasinftituit, quas(vt Valerius refert)fi Athenienfes perpetuo fierua-tc voluiflent, fempiternum habuiflent imperium.mortuus eft in Cypro odo-genarius. Chilon philofiophu s,patria Lacedç-monius,tertius è fieptem fuit, vixit annis 57.hic fortunam ignaru'dixit medicum. Pittacus Mitylençus philofiophus, pjuid» in re militari ftrenuus,hic diccbat quod principatus virum oftenderct. Bias Pnençus philolophus,c fieptem fiapientibus quintus, in Priença vrbe princcps. hie moleftius ait, inter duos amicos,quam inter duos inimicos,iudi-care. Nam amicorum quidem alter crit inimicus, inimicorum veto alter amicus. Cleobulus Lyndius, è fieptem lapi- Cleob“'“’' enti- |
GENERATIO A Vît 157 fub queren Rogel iuxtâ trafitu aquarß.
Tradit etiàm Epiphanius,dum obfi- ®f*^*’ “* deretur Hierufalem, caftris apud pifcinam Siloç pofitis,accidit vt ciues amp;nbsp;ho-fteseoliberè defcenderent. orauitEfa-ias, amp;nbsp;dum egrediebantur ciues, erant ibi aquæ ficutpriùs: ciim vero accede-hanthofteSjficcabanturaqu’seprorsiïs, ita vt mirarentur Affyrij.Cumx'^; in propria perfóna aCceffiffet Sennach erin,fada eft ftrages fupradida Î exercitu ipfi-us.in tantæ rei memoriam populus gloriole prophetamfepeliuit in locopræ-dido,vt etiàm oratióibus eius poft mor tem indefinentèrhuius aquæ beneficio potirentur.
Immifit ergo Dominus aduerftisMa-naflen, regem Babyloniorum, qui de-populatus eft ludam, amp;nbsp;Manaffen vin-dum catenistraxitinBabylonê,ac plu ribus afflixittormentis. ManafleS ad fe reuerlus, egitpoenitentiam coram Domino. deprecatus eft, vt hoftem fibi luu faceret clementem. Exaüdiuit Dominus orationem eius, amp;nbsp;à regeBabyloniorum libcratus, ad regn urn fuum re-uertitur. Cumque Hierofolymam ve-niffet, cognouit primiim Dominum Deum fuum: amp;nbsp;priorum delidoru pœ-nitens, ftudnit omnibus viribus ad cul-tum diuinæ religionis fe confcrre,tem-plumque purgare, amp;nbsp;ciuitatem colla-, pfam refarcire, nee de alio cogitare,nifï vt poffet gratias Deo pro dono falutis fibipftitoexoluere. hçc quoq; amp;popu-. lum facere docuit, deftruxit aras Baal, altarerursus ædificauit. amp;hoftiasfol-uens immolauitjficut Moifes culturam diuinam expofuit3pofthac omninobe-atam vitam duxit, multos^ue ad eiUs exemplu traxit. Tandem vbi ea quæ ad fuifceleris emendam peregiffet,74. vi-tæfuæ anno defunduseft, amp;inhortis fuishonorificèlepultus,
A N N 0 39. regni Manaffç, Numa Pompilius cum vitam peregit-fet omnem obtemperantibiis ciuibus, Num« vtpotè amatus à fuisgt;amp; à finitimis opta-tus, in tempus ætatis maximum pro-céffit integer, nihil à fortuna confli-datus, facilima morte obijt,annosvi-uens fupra odoginta: prolem qui-dem relinquens, vt quidam) voluut, filios
CHRONOGRAPHIAE.' entibus fextus, hic ait: quanto plus li-cetjtanto hbeat minus.
Perhndet. Periander Corinthius, feptimus è Grçciæ fapientibus:Volentes, inquit, fecurè tyrannos vincere, oportet bene-uolentiafulciri,non armis.
Archilochus in colledaneo de Tem-* porib. ait Homerum poëtam his fuiffe 1 ft^Ws*^™ ^®®P°”^'^®gt; videlicet olympiade 23. à 1 nemióesL Troiæ excidio anno 50. illi foli ius tri-1 ^aliaplura butum emendandi eharafteres amp;nbsp;no-1 videreeft. minaamp;linguamGrçcamàCadmo Sa-’ OdoHo- n^otbrace proditum ferunt. Homeros ,i,)^‘ «tri. pluresconnumcratdiuerforûtemporû X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratione,Smyrnçû,Chium,Cumçû,Sa-
laniinêfem,'Colophoniü, Atheniéfem, Argiuu,demum poëtam illu Mçonium.
generatio XLVII.
ANN0 à mundi exordio 4490. in Manaffe Ezechiç régis filio 47. r«Iuda. incepit generatio, duodecim annorum I Regai. çfjtjcùmregnarefuper ludaminHie-rufalem cœpit,amp; annis 55. regnauit. fe-^ gt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citmalum coram Domino, ædificauit
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim excelfa quæ diÜipauerant patres
fui,amp; erexit aras Baal amp;nbsp;lucos,extruxit \ altaria militlæ cçli in duobus atrijs té-\ plijamp;pofuitidolum in temploDomini,traduxit filium fuum perignemto-pbet,obferuabatlomnia,iêólabatur au-guria, maleficis artibus inieruiebat,ha-bebatfecum magos amp;incatatores,fcuh 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptileamp; conflatne pofuit in domo Do
mini. Seduxititaque ludamamp;habita-•^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ tores Hierufalem,vtfaccrent malum fu-
peromnesgetes. Eapropter locutus eft Dominus per prophetas, dicens: Eccè ego inducam mala fuper Hierufalem amp;nbsp;ludamjVt quicunque audiêrit,tinniant ambæ aures eius.delebo Hieruialc, fic-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdelerifolenttabulç. Infupèr amp;lan-
guineminnoxiumfuditManaffes, donee impleretur Hierufalem vfque ad os. plateas Hierufalem fanguine propheta-‘*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum purpurauit.Efaiam quoquè auum
maternum vel affinem fuum, eiedum extra ciuitatem,' iuxta pifcinam Siloë ferra lignea per medium fecari iuifit. quiduminprincipiofedionis angufti-aretur,petijtfibi dari aquam vtbiberet; amp;nbsp;cum nollet ei dari,ons de fublimi mi-fit aqua in os eius,amp;expirauit:nec fepe-liêrunteuin fepulcro prophetaru, fed
-ocr page 256-|
2,» lOHAf^, NAVCLERI -filios quatuor, filiamquc vnicam.exfi-lia poftea natus eft Ancus Martius.mo-rienteeo, ludusfuitin vrbemaximuS, iacet autem in laniculo trans Tiberim, NumaPompilio mortuo,fadusite-rvim fenatus reipub.dominus,in eodem gencrc regiminis nec inuito populo p-manendum cenfuir. conftituitinterim vrbi inteiTcgcs, à quib’deihdè is, quem populus omnisprçtulit. Tullus Hofti-”^^5 rexdidus en. Annus autem quo is imperiû fu{cepit,fècundus erat fèptimç amp;nbsp;vigefimæ olympiadis.bic in iplô initio opus edidit omnium munincentif-mum: regionem enim extra fbrtem bo-nam fuperiores reges babuerant. eam Romulus bello quçfiêrauquo finè fili-jsmortuo,fuccedcs Numapoflederat: erat enim poReffio nondum publica, fedregiç fortis. bac Tullus bis qui'nul-lam fortem baberent, diuidi viritim iuffit, fatisefleducens fibirempaterna adfacrorum fimul domusque impédia, eaque liberalitate complexus ciues pau-peres,beneuolos reddidit. Collcm qui Cçlius dicitur, muro communiuit, dans poteftatem quifinè laribus erant, -in eodem loco ædes conftiucrc, ipfo quoquè in eodem habitante. C«liuj ali- nbsp;nbsp;inter bçc Cçlius apud Albanos ma is Cetius. giftratum tenens, fecundas Romano-rum res ægerrimè ferens, bellum inter ciuitatcs cognatasparat. Quod vtAlbanis fuaderet faciliùs, egenis fcroci-busque Albanorum latrociniapermi-fit agerein Romanorum agro,impuni-tatem pollicitus.lciebat enim Romanos vicifsim aduros,amp; ita euenit,vt incur-fioncs fierêt hinc indé, alijs interfedis, alijscaptis. TumCçliusconcionevo-cata,acritèr in Romanos inueduseft. vtlegatio fieret adresrepetendas, effe-cit, quam fi Romani négliger ent,bellu indiceretur. erant enim foedera vrbibus fub Romulo confeda,vt neutra bellum incipcret; fedquæ fe Içfam aliquando querereturjab ea quæ Içfiffetjiuftareci-peret.quodfi non c6tingeret,tunctan-quam folutis foederibus, bellum alteri inferret. Profedis ea caufa legatis Romam, fufpicans caufam Tullus,idem ipfé prior fa eer e cogitauit, transferre volens in |
VOLVMEN.PRIMVM Albanos culpa amp;nbsp;cos prguenirc. Albi' nosiulfitbofpitio comitèrrecipi, ipic veró négocia fimulans ncccfTaria, legatorum aditum fubtcrfugit:ac node p-xima viros daros Albam legatos mitutj fimulcum fecialibus adresrepetendas-bi ante folis ortum manè occurrut Cx-lio. inplenofero conquerentés poftu-labant,quæ in communibus fponfioni-bus continebarftur. Cçlius autem tan-quam miffs à fe priés legatis. Romanos foedera tranlgreflbsabireiubet: ad bçc legationis pnneeps, prioremfere-petcre, iuftaque denegareCçlium, ob hoc bellum indicipofle.abeunt,ac refe-runt.quæ cum audilfetTullus, legates Albanorum adfe adduciiubet. Nunci- inquit Tullus, iuftum Albanis belluin denuncio. Legatis bis didis abeuntibus,ad bel-lavtrinquè feaccingunt. paratis igitur quibus opus erat, Cçlius Albarius for- ■ tè circiter prim am 1 ueem mor tu u s à fuis inuenitur. Cuius in locumdux amp;im-.pator creatus eft Metius Suffetius,qui potitus imperio, in dilationes amp;nbsp;mo-rasrem ducendam ftatuit, accepta oc-cafionc opportuniffima: nam certó in-tellexit,Veientes amp;nbsp;Fidenates maxim as vrbes,ad boe fe parare,vt à Romanis de-ficerent:amp;dum inter fe Romani atque Albani bello confligerent^feque debili-tarent, contradis ipfi copijs vtrofque inuaderent atque fuppeditarent. Nec maebinatioifta Tullum quoquè latuit, quas ob caulàs in ipló belli apparatu miflîsbinc indé nuncijs, in colloquia ^* Romani atque Albani conuenientes, ij«iif pacis mentioem Metiusprior fecit. pU-cuit confilium pacis Tullo,dum perpétué fubfifteret. fed vt boe fiat, fubintu- communia Albanis ponere quçcunq; habent aut babiturifuntbona: Albanos veroiucundè data accipientes, fieri omnes autoptimos vrbis Romæbabi-tatoreSi quodfi illud graue videbitur, confilium vnum defignetur vtriufquc ciuitatisj vni principatum tradite, amp;nbsp;cum quidem eligite, qui beneficijs pofi fitrempublicam augere, bgeigiturego een- |
CHRONOGRAPHIAE. ienfeo, qux fi fiant, turn nos certos amp;nbsp;ftabiles fore amicos puto. duas autem vibes qui incolant, «quèvtnunc eminentes, eos nunquam ego inter fè fans effe confenfuros reor.
Hisauditis, Suffetius tempus con-fultadi petijt, ac deliberationefaßa re-dijt,itaquerefpondit:Nobis,inquit,no vidcturTulli patriam relinquere, nee patriafacradebere aclocuiplum, que paulo minus quingentis annis patres noftiiobtinueruntjdeferere. Nos qui-dem TuUiprincipatu Italix digni,gen-tem ipfi Grçcam amp;nbsp;maximam incolentes exhibemus, Latini generis domina-tumobtinemus. Sedamp;communilege nepoubus impcrarc progenitcres con-uenit, naturaque habet, vt feniores iu-uenibusimperent. huic iuriobtempe-rando,fpontè nobis imperio vos cedcre çquum eft. adde quod neque oftendere poftet aliquis apud nos gentem aliam quam Grçci generis amp;nbsp;Latinorum, vos autem Heti u' cos, Sabinos amp;nbsp;alios fine laribus quofdam amp;nbsp;errabundos lulcc-|gt;iftis, ita vt fit iam perpaucum id,quod a nobis defcenderit genus, quodfinos vobis imperio cedemus, efte plane legi-timo imperaturum nothum, amp;Grçco barbarum. Nam reges etiàm creatis ex-ternos, atque fenatus pars maxima vobis eft ex aduenis: poftremo vrbs noftra perfeda amp;ornata, veftraadhuc eftin-ermis, vt nupcr condita ac inexperta. Qiiis autem nondicat, inexpertis probata, atque fana languidis dominari debere?
AdhçcTullus;Quicquid,inquit,ex natura ducitur amp;nbsp;progenitorum virtu-te, xquum eftSuffeti nobis vobisque «ffecommune.idem enim vterqjiada-mus genus, imperare autem oportere eolonijs matres vrbes quafi natura, nee eftverum,neciuftè poftulatur.in mul-tis contrarium fit,amp;vt cetera prçterca, Lauinij veftram condiderut vrbem. co-lonieftis,annonimperatisillis? Qj^d verogenerofitatem Albanam incorru-ptam prçdicas, noftram alienigenarum permixtioneturbatam, neque dignum efte nothos imperare legitimis, autin-digenis aduenticios,aberras, Apud nos jmperatjclarisque honoribus apud nos
-GENERATIO XLVIÏ. i,x fruitur, no qui multa poffidet,aut plufj res gêtiles poteft oftendere,led quifquis, potior eft amp;nbsp;virtute clarior, nobilior amp;, honoribus dignior apud nos habetur.* volumusque ciuitatem habere ciuibus repleta,imitationcAthenienfium,quorum maxima eft in Grçcis gloria,eoqu sr modo genus regiminis noftri aftumim’,. vrbium em potétia, vi militari eöftattex^ multis autem corporibus vires fiut. Ac(, fummavero, abalto vrbs veftra incipi-; ens, amp;nbsp;multarum facultatum potfta,in t paruam quandam contracta eftdomu;., at nos contra exparuis initijs, breui ad-modiim tempore, frequentilfimam amp;^ maximam finitimarum vrbium Romam gt;nbsp;fecim*. his amp;nbsp;fimilibus pro re didis,po-, ftremo, inquit, vnumfuper elfe lólurn modum firms perpetueque pacis habc-dx,quo multi ohm de principatu leu. finibus contendétes funt vfi:certa qua-^ dam exercituum parte vtrique decertc-mus, in paucilfimum hominum nume-rumcogentes fortunam belli,amp;vido-resales impcrent.
Placuit lententia vtnque vrbi,amp; fta-tueruntarmis contentionem dirimere paucorum, De numéro quoquèquçfi-tum eft.Tullus,bçlli indicium fieri vno Albanorup iUufti’ilfimo, cum altero Romanorum optimo.‘eratque ipfe pa-ratilfimuspugnarepro patria, in eandé ambitionCm ducem Albanum prouo-câs.cçterùm Albanus paucis decernere rem laudabat,dc pugna vero vnius cum, alterodiflerebat, ciuitatibus, quado de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
e.minentia inter 1e dirrerunt, non m,o- ^^^ do lubricum, fed turpe * eft per duo *cfle corppra periculum: Ternos autem ex vtra.quevrbe eledos viros, confukbat in confpedu omnium Albanorum amp;nbsp;Romanorum decertare.
Eranteo tempore trigemini mnres Curiatij Albani,trigemini quoqijè no- Dorati), fatij Romani,ex duabus loro'nbus, amp;nbsp;ƒ “quot;’quot;^* quodmirum eft,vno Sieodem dienati, genere clan, bello ftremagadfpeduque pulcherrimi, quibus volétibus vtriufq; pópulifata funt comi(fa:anceps amp;nbsp;pul-chra contentio, exituq; ipfo mirabilis, Curiatqs ^ Albanis,Horatijs ^ Roma-nis,vtrilq; jP patria certamé lubeuntib’.
Pugna jtaque fada,duo ex Horatijs inter«
-ocr page 258-lOH. NAVCLERÏ VOLVMEN PRIMVM
|
ïnterfedi funt, tertio fuperftitc: cx Cu-» riatijs null’ erat occifus, fed oinnes tres grauitcr vulneratii quifanusremanfe-raï ex Horatijs, cogitans fc f mul tribus refiftere non pofTc^fugam fimulauit, vt treS illos ipfum infequentes fepararet, quibus abinuieem (vt fpeS crat)remotis proximuni infequentem fubito con-uerfus occidit, deinde alium fuperuc-riientem,Hemùm tertium:quibus inter-» fedis, reuertitur ad fuos cum ingenti Içtiti.'i Romanorum, amp;nbsp;fie imperium adiudicatur Romanis. Cum autemHoratius illeRomarrt intraïetviétoriofuS, cum fpolijs trium Curiatiorum quoS oCciderat, germana cius videns Ipolia vniuS illorum Curia-tiorum3cui iam eratdelponfata,fed nó-dum traduda, occurritin publicu fra-tri:Tu,inquit, gaudes bomo diriffimc confobrinis interfedis, melt;^ue miferri-mapriuataviro. immó,inquitille,fra-tresipfatuos negligens,procum luges, acne dam quidem, fcdinoculis pec-cans, patriamcontemnis,amp;mihi virtu-tern exprobras,improba, perofa fratres, atque noftris progenitoribus indigna. His didis,vt ira tulit, gladium per latera pueUæ tranlcgit atque interfecit.La-ta eft tum lex ad nonorem Horatiorum, qua: iubet his qui trigemini funtfilij, alirnenta depublico vlque adpubertatc Poflera dievocatis Albanis, confo-latuseft cos, conftituto in imperio duce eorum Suifetio,nequeciuiÏivlla eo-rum conftitutione mutata. cçteriàm qa Frdenates vocati ad cxcußtionem infiJ diarum in Romanos amp;nbsp;Albanos firu-datuw, nonobtempcraueruntjimmó ftatïm captis armis,claufisqueportis,amp; inita cum Veientibus focietate, aperte defecerunt, diedes nihil fibi fuifle Cum Romanis commune, ex quo Romulus rexeorum obijt, cum quo foedusiniê-rant.hoc igit nomine Tullus amp;nbsp;dome-fticas armauit copias, amp;nbsp;focias accerfi-uitjVcnit^ueMetiuspIurima adducens amp;optima auxilia. Tullus ex hac prom-ptitudine Metium laudauit, fecitque cum confiliorum omniumparticipem. Hic vir autem in vulgi inuidiam 1a-pfus,tanquam bello antea male gefto. |
indignum etiam ducens, fe imperium habcrcalteriobnoxium,rem cogitauit ' impiam.Milfis igituiclam adRomano-j^^jjj ^^ rum hoftes litcris, erexit corum ani- dia« mos, amp;quôdinprçliovnàcumeisad-uerfaretur Romanise fpem prçbebat. Vocatis etiàm primoribus idoncis ad rem occultandam, aperit confilium fe habere,Romanis minime fubeffe vcl-le,affererts vltimum fibi malorum,infe-lici republica, lê folum feliccm effeiop-fiortunitatem Vero fibi datam,qua faci-è in libertatem Albanos vindicaret.h£C amp;nbsp;alia huiufeemodi Albanis prçdicans, fimuldue edifferenSjquomodo auxilia-turus Romanis,armatus fpedator belli fieri poffit,ità vt vidis Romanis, vincat 1 amp;ipfe,atque Fidenatibus accedar,aïjo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f qui à Romanis non recedat. laudanti-bus autem fententiam omnibus,iureiu* rando vnumquunque obftringit,amp; co-« ciliumdimifit. Paulopoftadbellaparatisfocijs, p-celferantFidenatium amp;nbsp;fociorum copia:, inftruebanturlt;^uc in pugnam aci-es.Exiéranteconuersó Romani, confi-fiebantque fuo ordinç.lçuum'quidcm cornu Tullus ipfe Romanilt;^ue habebat aduersus Veientes. In dextro vero cornu Romanorum,Metiusamp; Albani ad-uerfiis Fidenates ad latus montis collo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 cati erant. Vbi vero appropinquarunt inter fe acies, Albani à reliquo exercitu infirudoS ordines ducebatinmontem: quodaduertentes Fidenates,ac crcden-tcs fibi de proditionc Iponfiones faccre, irruunt in Romanos, dextrum cornu Icindunt, Içuum vero in iummo con-tendebataccurrens eques ad regem, 1a-borat, inquitj Tulle, cornu dextrum? Albani autem delèrentes aciem,ad fub-limia educuntur. ibi Tullus hon modo feruauitexercitum, fedfes hoftium có-triuit, damans de induftfia, Vicimus o viriinimicös.Albani, inquit, montem hunc nobis occupârunt,vt cernitis,iuf-fu mco.pulchrc lepros habemus hoftes. ite iam in cos fecufè.hçcdicens,pcr acies omnes ibaf, inciditquc ftatim Fidenatibus timor proditiönis,vt deceptis j ab Albano, poftquàm neque irrucret in Romanos, vt pollicitus erat.vertun tur,fit4ue fuga? inlèqukurtcx^pertur- ■ |
|
CHRONOGRAPHIAÊ. GENERATIO XLVIÏ. fcatos perfequitur. Veientcs quoquè, poâquàm Fidenatium amp;fociorü exer-citum omnê fugere vident,veriti nè cir-cuirenturamp;ipu,lolutisordinibus, pet flumen feruarefe nitchantur,multi pef-ierunt, multi capti lunt. Albanus aute vbi clarè iam vincentem viditjipfe quo-què de monte equitatum fuum infu-gientes Fidenates vertitjdilperforum^; in fuga hoftium plures interfecit. Cognofcens autem fenfum eius Tullus,haneq; aitcram proditionem pero-fusjdiffimulat. vidoria potitus TulluS, acaptiuis etiam didicit, coniuratióis ac proditionis Metium elle reum. Nodù Marcum Horatium aduocansjdansque eiexcrcitum,iubet Albam duci,ingrc-dientesqjmurumvtamici, vbi ciuesin poteftate habuerint, diruere à funda-nientisvrbem,nulJiprorsiis nee priua-to,nec publicoparcentes çdificio, prç-terquàm facrojiomincm autem nullû nee occidcre,nec IçddCi His dimifÜSjdudores exercituum fc-liquosaduocat,vbi amp;nbsp;Albanus aderat, vtinvidoria communi bilans, vt vero intutofe habere Albanos exiftimauit, «urgens, dixit Horatium cum copijs Albam miflum, euerfurum, proditió-nisq^notam Suftetio,nonnuÏlisq; A1-^^anisinurens atq; publicaris. Turn fe Tullus vlturum,inquit,in confcios,rc-liquos Albanorum in nullo lçdere,prç-terquàm in vrbis cxcidiojcd cum fortunis fuis omnibus interRomanos nume-rari debere amp;nbsp;partem agri recipere^par-ticipesqj ciuitatis fieri. Poftquàm autem Tullus edixit,qui-cunq; erant Albanorum pauperes,gau-debanthabitaturi Romç,amp; am partem habituri.Deindè Metium iulfit, fi quid vellet, refpondere. non Habens autem quiddiccret, corpus eius in duas partes laccrariatqucdiurahi mandauit. con-ftituensq;rex iudicia, proditores ornes Aliéner, occidit, ciuitatem Albanorum fundi-io. tùs eucrtit, amp;nbsp;ciucs Albanos indé Ro-mam ad habitandum tranfire eoegit. Deinde Fidenates vallo cinxit Tullus, jij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad extremum coadi funt fe i'egi dédere, ’^wr. 9“*^“’’P^®*®l‘*itconditioniDus, coqj mododominus vrbis dfedus, defedi-onis authoribus occifis,reliques omnia 141 |
vt antcà finens poffiderc, amp;nbsp;quam prlój rcipub.habebant formam reddens,excr-citum dimifit Sabinos quoquè,qui Romanos Homines non oblcuros qjoliaraht, pccu-niasq5abftuierant,requifitos,niHilçqui pro His facere volentes,beno rex Tullus ^Samp;’’^‘^i^^”quot;j ac tribus grauiflimis vicit prçlijs. Latinorum veró vrbes à Roma-nis diffidebant,hauddignantes, eucrfa Alba,Romanis principatum tradcrc.rc-quifiuitrextriginta vrbes Albanis ob-noxias,vtvidoribus Romanis paréréu negantilli.'ex quo belli apparatus plu-rimi fiunt,atq; incurfiones crcbrç,nul-1a tarnen vrbs capta eft* Inter hçc cum annos duos amp;nbsp;trigin- Tulli Hofti* ta rcgnâlïct Tullus, cxtindus incenlâ bjmort» domocumvxoreamp;filijs atquealia fa-miliariturba,conflagrauitperfulmcnj vt aliqui volunt.plures autem Humanis infidijseffefadumid dicunt. Hic primus lanitcmpluaperire cœpit, bellaq; geffit,incipiensabAlbaquæ fuit quafi mater Romæ.Hic amp;nbsp;primus Romano-rum regum fafcibus amp;nbsp;purpura vti cœ-pit,ac vrbem adicdo C^lio monte am-pliauit,in repub.quoque prior cenfum exegit,amp; ob continua bclla* hoftilita- *^®^‘J tis nomen qu^fiuif. In Hac generatione Diodes Medoru rcx,quarto anno regni Manaflx regna-rc cccpit,regnauit annis 54; ^ygcs quintus Lydorum rex,anno i2.Mana(fæ,Cadaulcintcrfedo,rcgna-re cœpit,regnauit annis 36. In amplilb-mo terrarum rcgnoconftitutus,Apol-linem Delphicu confuluit,eflet ne quis cofelicior.'relpólum eftoraculo,Aglaü AgIaus cur PropHodiumcffefeliciorem. feniorhic Gygefeh-inangurtiflimis Arcadiç finibusparuu^ ' fed annuls vidibus large fufficiensprç-dium col ebat,nunquàm exeo egreflus« Metres Acthiops Aegypti rex, anno 21. Manaffæ regnare cœpit. regnauit annis n.pofthunc Stephinatis regnauit annis 38. Argeus quintus Macedonum rex, anno 2 o. regni Manaffa: regnare cœpit, reg.annis 38. Ardis fextus Lydorum rex, 49. anno Manaflæ regnare cœpit,reg.annis 37. Archilochus pocta tune floruit La-x cedç- |
|
Ht lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM cedçinoniusjhic ^pter impudicaledio-nem àLacedçmonijs exilio danatus cft. Ariftodemus muheus turn fuit,qui anima dixit nil aliud quam harmonia. ment 10 fit. 4.Reg.n. Aroon, nçusjclarus co tempore eft habitus. Huiuiamp;fiw Inhac generatione Sibylla Eriphila pragna. 19. elaruit in Sarno,vndè amp;Samia di ft a eft. Inhaegnatióe annoq/.coepitregna-reinBabyloneBen Merodach, regna-uit annis 21.de illo facit mentionemMe-tafthenes.de hoe inuenitur quid capti-uauit filium Ezechiæ Manaften poft mortem Ezechiæ, vt habetur fecundo libroParah.capite jj. GENERATIO XEVIIT. AN N 0 à mundi exordio 4154$. in AmonfilioregisManaffæ, ince- prçterilludtempus quoin Aegypto^ pi^ 4^-gc’^e’'‘^tio5qui regnauit annis 12. phetauit in Thannis. Is cùm puer effet, inHierufalem,fecundùm Eufebium amp;nbsp;i vt facræ literæ teftantur,dtxit ei Domi-feptuaginta interprétés, fed fecundùm nus;Prophetam in gcntibusdcdi tc.qui HebrçoSjduobustantùm.hic fecitma- ' ' ' lum coram Domino,ficut pater eius in ïuuentutcfuafecerat,tandèm per infi-diasfcruifuiinterfecerunt eum in domo propria.quocomperto,populus p-• cuflit eos qui interfeccrunt regem, amp;nbsp;fepeliêrunt Amon cum patre fuo, fta-tueruntque fibi regem lofiam filium eius pro eo.Et nota,vbi Hebrçi ponunt duos annos quibus regnauit Amon, omittunt decem annos quibus etiam regnauit abfente pa tre,fecudtimPhilonê. GENERATIO XUX. Anno amundicxordio^4$$7.quo anno incepit regnare apud Baby-lonem NabuchodonofOr primus, qui reg.annis 35. in lofia filiorégis Amon, lofiisrex 49.incepitgeneratio.regnauitlofiasin luda ’“^“’‘Hierufafem annis-diiobus amp;nbsp;triginta. octo annos crat natus,quando regnum adeptus eft,qui in ea tenella etate tantç virtutis amp;nbsp;fanftitatis extitit, vt omnibus ante cum regibus tanto excellere vi-fusfit, quanto vel fideribuscçterisfol. ambujauitperomnes vias Dauidpatris Iùi,nondeclinauitaddextram neq; ad finiftram.quarto regni fui anno pi era té amp;iuftitia mirabileminfeiam oftende- Iatria5amp; operaparua velut fenior emé-dabat. Porró anno regni fui odauo omné ciuitaté amp;prouinciaa euhu ido- |
lorum purgauit, vt nullum veftigiuffi idololatnæ fuper effet. S crut abatur dorn os, nc quidlatenter rcmaneret fufpe-â:um.invnaquaquecaufâ iuftitiamco-luit tanqulm animæ fuæ medicinam, mifitquefn totam prouinciam,vt déferrent adreparationê rempli munera vl- Rep«“” tronea;amp;prçpofuithuic operiHelchi- K®pl’'' am facerdotem magnum,Maafiam qui erat fupra ciuitatem, amp;nbsp;Saphan fcri-bam.faftaque eft ocyusreparatio rempli fidelitèr. fli«* AN N 013.regni lofiç exorfus cft p-phetareHieremias filius Helchiæ,deia-cerdotibus Anathot in terra Beniamin, tertio ab vrbe milliario, pphetauit vfq; ad euerfionem vrbis 40. amp;vno annis, aitjAh ah ah Domine,nefcio loqui^quia pueregofum. mifit Dominus manurn fuam,amp; tetigit os eius,dicens;Ecoè dedi verba mea in ore tuo.tunc cœpit prçdi-care,manè confurgens, amp;nbsp;frequentér ftas in porta domus Domini,amp; in atrijs templi,oftendit ei Dominus figna cuer-fioms Hierufalcm, quam prçdicabat primo hgno, Ggnans authorem illius cuerfionis oeum.oftendit enim ei quad quempiam vigilantem cum virga,vtd3-mnificarer gétes,ficutDominus vigiJa-batpercuterepopulum. Secundo oftenditei Dominus, quo miniftro ad hoc vteretur, per ollam fuc célam à facie aquilonis,dicêst Ah aqui-loncpandeturomnemalum fuper ha-bitatores huius terræ^id eft,à Cnaldçis, quiiuxtafitumHierufalem,abaquilo-ne venerunt. In tertia vifione oftendit ei Dominus caufam euerfionis.prçcepit cm Dominus vt tolleret lumbare fuum, amp;abfconderetillud fuper Euphraten» poftmultos dies ex madato Dominire-uertens, inuenit illud putrefaâum amp;nbsp;nullo vfui aptum.ait ei Dominus:Sicut jiier.Ü' adh^ret lumbare ad lumbos vin, fic ad-glutinaui mihi domum Ifrael amp;nbsp;do-mum luda : fed quia recefferunt à me fornicando poft deos alienos, quafi putréfièrent poft Euphraten captiui. Atqui hic propheta ex vtcro famous, poft |
CHRONOGRAPHlAEz/GENERATIO XLIX. nbsp;nbsp;Mî
Mft eucrfam Hicrofolymorum rr-Eem in Ae^ptum à populo fuo tragus eftj ibidem poft multas iniurias lapidatus. feftum cius celebratur prima dieMaip
Porrodecimoodauo* regnifui p-ccpitlofias Helchiæ jVt refiduum pecu-niæ quæ oblata fuerat ad rempli rcpa-iationem,conflaretur, amp;nbsp;fierent indé vafa ad minifterium Domini. Cumque Helchias omnia diligenter fcrutaretur, inuenit librum Moifis in templOjDeu-teronomium fcilicet, quem repofuit Moilcs^quem mifitregi permanum Sa-pban.qui cum kgiftet coram regejeidit rexveftimentafua.audiüit enim male-
diâionesleriptasin trafgrefiores legist amp;nbsp;crebras comminationes oei, miratus quod adhuc eftet in terra. Tune prece-pit Helchiæ amp;nbsp;vins prudentibus, vt có-fulerent Dominum fupcr Ie amp;nbsp;fuper po-pulum.qui defcenderunt ad Olda pro-phetiffamvxorem Sellum, quæhabita-bat in Hierufalem in fecundo ambitü niuri,qüéfeceratEzechias:quippecunï non erat pr^ftó Hieremias, hue quod adhuc negligebatur .• relpondit Olda: HçcdicitDominuSjEccè adducam mala quæ fcriptafuntin libro legis fuper locum hune, amp;nbsp;habitatores eius qüi iritauerunt mein cunäis opcribus ma-nuumfuaiü;regi autem quimifit vos, dicetisrPro eo quod audifti verba volu-minisjamp; pertemtum eft cor tuum, hu-miliatusq; es,differentur h^c mala,nec fient indiebustuis, colligam teadpa-trestuosinpace : quod non eftintelli-gendum de pace ipfius régis, ipfè enini occifus eft à Pharaone, fed de pace po-puli.
htirpjtut His auditis,mittens rex in omne pro-Wololattii. uinciam,congregauit omnem populu inHierufalem;amp; ftans fupcr gradus,lé-■ git cundisaudientibus omnia verba li-brijperculïitfœdus coram Domino,co-pulitque omnes facramenta prçftare,vt leges Mofaicas per omnia euftodirent. deleuit arufpices amp;nbsp;maleficos omnes, amp;nbsp;omnia veftigia idololatriæ redegit in puluerem,etiam veftigia quædam lerr pentis çnci, quem contriuerat Ezechi-as:rupitexcelfa,vallemTophet amp;nbsp;igné Moloch,equos quo que folis amp;nbsp;curru%
quos depinxerant reges ludæ in introi-tu rempli luxtaexedram Nathamelecli eunueni, penitùs deftruxit. Fecerant enim ibiludçiidolum folis, quafi pue-rumimberberri. Afteendens rex in Bethel, vbi crat al tare quodfecerat Hiero-boam, combuffit ofla facerdotum amp;nbsp;falforum prophetarum eruta de fepul-cris cxccllorum,iuxta verbum prophe-tæ,cuius titulum cùm legiftet in fepul- 5'1^®^‘ CfOj pi'ÇCcpitnèmouerenturoffaeius, nec etiàm illius cum quo fepultus erat. id ipfum fecit in Exeelfis Samaria:,ac in vrbibusMànaffæj^hraim amp;nbsp;Simeon vfqueNeptalim,oflade tumulisexcel-forum eruta luper altaria comburens, cundain puluerem redigens* hoepræ-didum erat de loba ante annosjdr. Et reuerfus in Hierufalem, fecit phafe, co- fReg-n* uocans adilludetiàm filios Iftael, qui captiuitatem Aftyriorum effugerant, vei aliquo cafu de captiuitatc redierat, cùm non eftet fadum phafe taie à diebus ludicum.
PofthççafteenditPharao Nechào 4.Reg.îî-rex Aegypti contra regem Aftyriorum; audiêrat enim cum iam debilitatu,quia Medi amp;nbsp;Babylonij à Monarchià eius recefterant. primo aggreffus eftregem *Adremon,quiregnabat tûcin Char-chamis. defcendit loftas in occurfum eius,prohibens ne tranfitum faceret per ludçam.mifit Pharao àdlofiam,dicens: Nonaduersùm tevenio,adEuphratem propero,Deus me mittit ad Medôs, fine me,nèDcusinterficiattequi mecû eft.
No acq uieuit Ipfias,fed eu rege * Adre- ^Adremmi mon componebat acies, vt diriiicärent aduersùsPharaonem.fortè autem dùm lofix mort, trafifletdecurruin currum, quifeque-batur eum moreregio, vulneratuseftà fagittarijs in campo Mageddon. Mor-tuumindè plaxitincófolabilitèr*Adre-mon rex cum exercitu fuo. vndè vulgo dicitur: Erit plandus ficut plandus *Adremon.
Traditur autem quodiuxtaarborem amp;nbsp;fonte occilus fuerit,quç ftatlm arue-runt.relatus eft in Hierufalem, amp;nbsp;fepultus in Maufolço patrum fuorum.plan-xiteumvniuerfuspopulus in Hierufa-lem,amp; maxime Hieremias, quiferipfit ThrenoSjideft^lamentariohes, quæ in x 2 exe-
-ocr page 262-|
144 ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRÏMVM excquijs regijs decantabantur. HclcWas. Helchias maximus Hebrçorum p5-tifex, maximo in precio fuit, qui pa-trem habuitScllü,qui fuit Sadoc Aza-ris, qui fuit loiad« Zachariæ, qui fuit Achimaas filij Sadoc fummi pon-tificis. Olda prophetifTa Sellum fummi fa-cerdoris vxor, Helchia: mater, prçdixit Hierolblymorum euerfionem amp;popu-li captiuitatem fublofia. Sophonias propheta nonus ex duo-3ecirn,pcr hoc tempus prophetauit, amp;nbsp;Jibrum compofuit,imminentem captiuitatem prænuncians. Baruch, BaruchHieremiæ notarius, amp;cele-berrimus vates, amp;iplevnàcum Hiere-mialibrum edidit, Baruch didum, in auo ciuitatis calamitates amp;nbsp;ruinas,ab [ieremiaprophetatas,amp;confolationê eidem ciuitatide reditu in Hierufalem denunciat, hune tarnen librumHebrçi nonhabent.hic cùmlibrû regiloachim legcndu obtulilfet, quia in codem Icri-bebat euerfionem ciuitatisgt;amp;quodipfe rexBabylonijs lubderetur, rexlibrum dirupit amp;Concremauit,Hieremiam amp;nbsp;Baruch duris fupplicijs alfecit. |
ANNO quartoregnilofiæ,poft mortem Tulli Hoftilij interrege Crea-to,è patria cönluetudine turn eligitur Aneus Mar» Ancus Martius,qui fufeepit imperium, husquartut jjj^j^Q fecudo trigcfimcouintx Olym-Romanoru . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ rex. piadis,anno ab vrbe condita centefimo amp;duodecimo: hic rexmultafacrificia negleda percipiens,qua: auus fuus ma-ternusNumaPompilius conftituerat, bcllatoreslt;^uedi uitijs audos,pluresRo-manorumnequedeos, neque agros vt ante colétes,vocata multitudine in có-cionem,venerari eositeriim diuinapo-ftulabat,enan'ans quas pertes vrbs ob negleda facraperperta fuilfet, quodq; rex Tullus non habensquamoportuit horum curtodiam, cum corpore cor-ruptis fenfib’miferabilitèr periérit vnà cum genere fuo, indudionem reipub. conftitutam Romanis à Numa, laudas vt honertam amp;nbsp;moderatam, exhibente quotidianam cuiqj abundantiam.hor-tabatur agriculture amp;nbsp;nutritioni pc-cudum,alijslt;^uc operationibus quibus nd adeflctiniurti, intendere, ac rapinas amp;violentiam paruipendere .• hoeftatu conftitutoreipub. fperansfe Temper fi' nèbello amp;nbsp;malis afturuin vitam ficuti auum; fed non habuit refpondentena fortunam, amp;nbsp;prêter fenfum fuum co-aélus cftbcllator fieri, nec vllum tem-culo viuere.ftatim enim cum ociu quç-rcret,contemncntes cumLatini, exi/b-mantes ignauum,latrones mittebant in finitimam fibi regionem, mißisque ab ie legatis iufta petentibus,nibil iufti in-uenit. coadus, in Latinos ducit prima exercitum, vrbem eorum Politorium cepit vi ac incendit,ciues exemplofu-periorum regum iuffit tranfire Roma, Auentinum bis habitandum dedit,fini-timos populos circitèrxij, Tufeiæ potentes, innumcris coflidibus concidit. Nec enim vlli fuperiorum regum belli pacis(^ue aitibus inferior fuit: quin amp;nbsp;laniculum montem vrbi addidit,ponte fublicium primus Tiberiadiecit, Oftia ciuitatem coloniam in ipfb maris flu-minisc^j confinio/ fextoaccimo amllia-rio ab vrbe Roma conftituit, iam tune videlicet prçfàgiens animo, futurum vt tonus mundi opes amp;nbsp;cómeatus illo ve-lutmaritimovrbis hofpitio reciperen-ttir.carcerem quoquè primo ad terrore crefcentisaudacix amp;nbsp;medio vrbisloco publico conftruxit. His igitur ab hoe regegeftis, fuccefforibus luis Romant ruor amp;nbsp;viginti annos regno potitus,fell citer m oritur, duos rehnquens filios. A NNO 27. regnilofiæregis,poft mortem Anci Martij fenatus,permitte-te ei populo regimims förma,quam vellet, conftituere, in eadem qua fuerat, manendum cogitauit, interregemque creat.comitijshabitis, multitudo regc elegitLuciumTarquinium, annoferè W^ fecudo primæ amp;nbsp;quadragefimæ Olyrn-^gju», piadis,ab vrbe condifa centefimo trige- nofu#'’ fimofexto. hic Demaratu Corinthium habuit patrem mercantiam exercétem, à quo Lucumo primo vocatus fuit, fed Romç moratus aliquâdiù,Luciu Tarq-Uiû leie noîari voluit: hic ex fucceflióe paterna diues,Româ veniens,in ciuitatç nbsp;nbsp;nbsp;j recept’fuerat,amp; regi ob virtutes anneii-fim* cft fad’, Sed i^ patricios beneficijs deuin- |
CHRONOGRAPHÏAE GENERATIO XLI?^.' nbsp;nbsp;^^
dcuinciens, popular^; multitudinem blande appellans,ob quas caufas, amp;vi-uentcMartio,habituseft Romanorum omnium clariffimus,monenteq; code, dignus eft regno inuentus. quo fufce-ptOjprimum quidem bellum gelfit Cum Larinis, eosq; innumcns clacfibus affi^ cienSjadbocneceflitatisinduxit, vt ci-uitates Latinorum omnes tandem ad f'reces cOnuerfae,bellum deponi poftu-arent, vrbesq- traderent; neq- potitus vrbibus, moderatiflime fe in omnibus geffit,neminem oeddens, neq; exulare cogenSjmuldansvepecunijSjledpermi-fitagrumfuumeospoftidere, atquevti inftitutispatrijsjiuffit autecaptosred-dijamp; fi quid damni intilliftentin excur-i fionibus,refarcirent.hisfadis,licereeo$ amicos efte,lóciosq; Romanorum,age-tes omnia quçcunq;ipfi prçciperent.
Sequent! veto anno duxit in Sabinos exercitum, quibus Hetrufci auxiliares copias mittunti Sabini exercitum edu-cunt,amp;prope Fidenas ad confluentes Anienem amp;Tiberim bina ponentes ca-ftra,pontem conftruutligneum exfca-phis confeptum. Tarquinius veto arte vfus, fcapbas parans fluuialeSjdefupèt paleas ,fulfur amp;nbsp;picem imponeris, easqj Opportune diinittes,impofito ignc,pó^ tern incendit:amp; dum ad extinguendum Sabini concurrutjimpetumin eos facit exaduerso Tarquinius, vtraque caftra capit.partim cçfis,partim fubmerfis atq • , fugatishoftibus, relida in caftnspræ-dam militibus diuidendam concelfit. eäptiuos autem multos Sabinorum He-trufeorumq; Romam ducens,in eufto-dias ponit.Sabinos igitur belli pœnitu-it,obeamcalamitatemlegatis miffis, in fcx annos inducias impetrârutit.
Hetrufci autem irato animo feren-tes fé vidos effe fçpiùs à Romanis, amp;nbsp;quod noluerat eis Tarquinius captiuos reddere, decretum fadunt, vti omnei Hetrufeorum vrbes communitèr bellü Romanis inférant, bis padis, educunt copiaSj atquetraiedo Tiber ij Fidenas per proditionem capiunt, quam talneri pauló poft Romani récupérante captis præfldiarijs militibus. inter Fidenates autem autbores defediemis, alij virgis exfifunt^abj decoUati, alij exilio mul-
»gt;
I*'
datl. deinde Hetrufeis multis prçlijs fu-* fis atque fuperatis,bi qui in vrbibus erat prudentifnmi,vna omnes diftolutionê belli agere decréuêre, emittuntq; xuo maximos ex quaqüevrbe, penès quos eflet pacis conditionumlt;^e poteftaS omnis.Audiens autem eos Tarquinius multa difletentes, vnum folumfe veile ab eis difcere,an fe vidos ipfi cognofce-rentjVrbes^; ei permitterent,relpondé-tibus veróeis conuenientia, Içtus ipfe ait;Nunc auditequibus ego conditio-hibusdiftbluabellü.'egonecHetrufco- P*^d“ntft rum quenquam occidere, necprolcn- qumioHe-' bcre,nec rerum ablatione mul dire ali- trufei, quem inftitui,vibcsque omnes dimittö 1 bnè prçfidio minimelt;^ue tributarias,fui quoq; iuris elfezbçc dans omnia, adefle mibiprincipatum vrbium veftrarü vó-io,fedvolétibus vobispotius quam in-üitis,bispotiri volo. Nunciate igitur bçc ciuitàtibus, inducias do interim competènteSi
His acccptlsjlcgati abiêre.poftpau-cos dies redeunt, infignia principatüs quibus ipfi reges fuos adornabant, apportantes,coronam aurea,fellam ebur.» neam,fceptrü,babes fupra caput aqui-iam,tunicamlt;^; purpuream, cum fignis aureis,amidum purpureum varium; amp;nbsp;vt aliqui voÏuntjtulere duodecim fecu-res,fumptas ex vrbibus fingülis fingu-las;fimulamp;imperium tradidere. Sole-bat ehim quondam vniufeuiufq; vrbis rcgi lidor praire, fecurem fimul cum ”*** virgarum fâfee fer en si
T ar qüihius auté non ftatim eft vfus bis,fedadfenatum populumlt;^ue Roms reijciens,anbçc clfcnt accipiéda. QujEgt; poftquàm omnes volucre/lufccpit; dc-inque àd vltimüm vfqüe diem vitæ amp;nbsp;vene iridutus eft purpurea pida, bà-bensq-feeptrum éburneû,in fella fedit cburneà,atq; lidores duodecimj totidê fecüres cum vifgis,iüs dicenti ei adfta-bant,amp; cuntem pfçcedebant.Bellû igi-tuf quod Tarquinio aduersùs Hetrtl-Icos fuerat annos houem,bunc finem babuit.
Vna veto rclida genté SabiftOfum, quæ deimperio cum Romanis conten-deret,benicofà, regionemp; polfidente magnam^Tarquinius illis indicit bellû, ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 3 quod
-ocr page 264-ÎOH. NAVCLKRl VOLVMEN PRIMVM
|
quodinduciastemeraftent. Sabinilçtè vouerat, circum çdificauit. ludos itP ’ bellum fulcipiunt, durauitque Helium Hoc annos quinq; continuos,per quo agrum Hoftilitèr vtrique populantcs in-uicèm amp;nbsp;multa parua magnalt;^; prçlia committentes,perljeuer4runt,raro qui-dem féliciter gerentibus rem Sabinis. Jgitur Sabini tandem omnes vires cdu-centcs,obuiam ire Hoftibus parant,mo-ri fatitis exiftimantes,quam feruire. di-uidunt copias in bina caftra. Rexverè Sabini ftituit. Tarquinius contra tres conftituitlegi-ones,totidemponens caftra. Romanos ipfeducebat,Aruntem vero fratruelera Jüum,Hetrufcorum declarauit ducem. Latinis autem cçterisque focijs prçfccit virum bcllo infignem,confilio valente, Hofpitem amp;nbsp;fine vrbe. nomen crat illi proprium Tullius, agnomen Seruius. Cùm vtrinquè parata funt ad certame opportuna,defcendunt in pugnam, ta-dèm cçfis multis,Sabini fugam ineunt, ac vtriufque caftri rex fit dominus. Campeftria iam fine metu rex obti-ncns,prçaam militibus diuifit : amp;nbsp;dum iïlos rurlum inuadere ftatuit,Sabini có-muni vfi lêntentia, priufquàm inperi-culum euerfionis venirent,exvnaquaq; vrbe Sabinorum prçclari vin regem ad-cunt,rogantes vti moderatas faceret re-conciliationes. Ille autem deditionem ampledens finè periculo, amp;nbsp;obedienti-am eius gentis/do pacis fcedere ijfdem códitionibus,quibus antea cum Hetru-fcis egerat,captiuos illis omes fine pre-cio reddidit. His bellis virtutemluam prçclarè oftendit. Pacis autem tempore populärem iplê turbam ftudensfamiliarem facere,hui-ufmodi beneficijs allexit : eledos centu ex omni populo patricios effecit, amp;in numerum lênatorum conftituit, amp;nbsp;fic fenatores fucre ttecenti. Deinde ad fa-cra conuerfus, numerum Veftaliu vir-ginum ampliauit,forum quoquè oma^r uitofficinis,acmuro$vrbisrudibusvi-libusque ftruduris çdificatos, primus cœpit Iaxis magnis formatis adregulam conftruere,ccEpitque foffas etiam cloa-cisducere, per quas fluensexcompitis aqua omnis,fertur ad Tiberim.manda-uit quoquè rex templum extrui loui, lunoni amp;nbsp;Dianç,quodin bello Sabino |
uere quidquam exconftitutis à Romu lo.Erat autem Nauius augur proban t- fï«0«n» gt;nbsp;fimus, licet ex collegio augurum non n»^ i’' eflet, augurandi tarnen arte prçcelle- *■ bat.prohibitus rex ab inftituto,çgrè tu-lit. Nauium experiri conatus eft. vndc vocato eo in publico foro, quo falfum vatem demonfti’aret,quçfiuità Nauio, Volebat autem tres alias defignare tribus,led obftitit ei Nauius, baud nao-fieri ne poffet quod ipfe mente conce-Eerat.ille expertus,reipód)t poflc.atqu? oc,inquitrex,agitabam, ancotem il-lamfecarcnouacula polfem. Augur,po tes ergo,inquit. Tarquinius nouacu-lam adcotemapplicansjcotemfecuit. Ad hçc Tarquinius erubefcens, i tribuum inftitutioneabftinuit. deinde Nauium, vt omnium DEOchariffi-mum, amplexus eft. Rex Tarquinius prohibitus iambellicis operibus oblê-nelt;S:utem,odogenarius cnim erat, do-lointerfedus à filqs AnciMartij, mo-ritur.caufas alij alias fuifte fcriplérunt. verifimilior apparet: Ancus Martius nium.cum autem de eleétionercgis tra-Üandum eflet,illos tutor venatum mi-fit, regnumipfepctijt,amp; obtinuit: fili-os Anci Tarquinius in multis poftea Honorare voluit, tarnen propter iniu-riam fibi faélam,amp;'quia nullum corum fubftituerat,fedScruiumTullium, cut filiam luam defponfaueratjn eum con^ fpirant,amp; duos paftores afluetos ferra-mentis agreftibusdimicare, ad hoc de-legerunt, vt eum interficerent, qui cx condido inter fe litigantes, appcllaue-runt regem:cùm admilfifuiflentin có-fpedumregis, amp;nbsp;rexin vnumillorum conquerentemintenderet,aJt€r clcuata lecuri,regem in capite perculfit amp;nbsp;oc- TkA cxdit.hoc taito, extra fe proripiunt. iü ï“*“ rex annos odo amp;nbsp;triginta regnans, moritur. interfedores vero coniprx-Henfi: qui principes infidianum indicant, morteque poft muiétantur di-gna. Per Hçc tempora régnante apud Romanos Tarquinio Prdco, poft aurcutn feculum paulomjnùs mille quingentis annis. |
|
GaHorum tranfitui in Icaliam, CHRONOGRAPHIAE. mms, vtrefert loannes Annius Vitcr-bienfis, anno ante * crematam vrbem duccntefimOjGaHi tranïcenfis alpibus, miramultitudinegctium lênsïmà tra£ padanarcgione pqjulcrunt Tufcosab jmperio, dem à cifpadana,donèc Rhe-tus ab eis pullus, etiam à cilpadana co-adus eft duccre coloniasTufcas in Rhe tios, vt omes hiftorici có fentiu nt,amp; ab bis Gallia Cilâlpina eft dida. Hçcille. Dehisrefertur ab alijs:Galli Cclrici, cum cos non capcret terra quæ genue-rat,trecenta hominum millia adfedes nouas quçrendas accelïeruntj amp;eo-rum portio in Italia confcdit:ibiquc mafculis omnibus interfedis, eorum fominasduxcruntvxores, è quibus liberos fufcipictes,habitu,lingua amp;nbsp;mo-ribuspatrios ritus imitantes, puriffimi effeâi lunt Galli,amp; vniuerfa prouincia Cifalpina appellata. ANNO quintodecimo regni lofiæ, Cyaraxes Medorum rex leptimus dSTf ’’^g^^^e C'^P’^j amp;regnauitannisxxxij. eei, * C|uiNiniuéciuitatêomninó fubuertit amp;nbsp;deleuit,luxta verbum Tobiç,qua dc-leta,Alfyriorûrcgnû omnino ceffauit. Sadiates rex Lydorum,xix. regni lofiæ anno regnare cot'pit,amp; r egnauit an-nisxv. . PherecydesSyrusnatione,philofo- * Pquot;^s egregius hoe tempore normt. Simonides Grçcuspopta, clarusha-betur.hic dicerefolitus, fortunainno-centem fçpè deferit,fpes bona nunqua. floruit per idem tempus amp;nbsp;Steficho-rus Lyricus poëta. Arion citnaroedus optimus in Lesbo infula claruit. hic cùm artefua multas diuitias in Italia amp;nbsp;Sicilia cöngregal-fet,Corinthum remeanSjin mari à nantis prçcipitatus eft, fed à delphino pifce cxceptus,in Laconiam ante nautas de-portatus, Corinthum adijt: vbirelua cognita,amp; illis fupplicio traditis,omnia bonarecuperauit. *gt;oktif ^^Ppho item * poctrix,qux piedrum prima inuenit,his temponbus floruit. Phalaris tyrannus Agrigetinus ,au-thore Eulebio, hoc tepore 1 uit, cui Pe-riHus Athenienfis tormentum taurum xreum fabrefecit,quod artifex ipfe primus experiri coadus eft. |
GENERATIO r GENERATIO L. ANNO 589. à mundi exordio, XX per lineam Chrifti ab loacbim, qui amp;nbsp;Hcb^chim,filio lofiæ régis ludç, quinquageftma incepit generatio.Is re-gnauit in Hieru.falem annis vndecim* nam patre lofta, è Nechaone rege Ae-gypti,cum quointu^o erat coftgreflus, occifo,proco filius einsloachas/preto j^i,^^;^? fratreprimogenito, furrOgatur.fed ve- feu loat him niens Pharao Nechao rex Ac.gypti in Hierufalem,amouit eum,amp; abu uxit eu lecuminAegyptum: impofutttr.ibutu terræ centum talenta argenti amp;vmn» auri, conftituitque pro eo regem/ra-trem eiusprimogenitum Heliac/um,ft-bi tributarium: Quoniam tres filios ge-nuitlofias, authorePhilone, loadbam eum,quimortuo patre tres menfes re-gnauit,Ioachim,tum Ioakin:fiuehüc, hue iUûIechoniæ nomme Apoftolus intelligit,dicens lofian genuifte Iccho-nian amp;fratreseius. Sunttamen amp;nbsp;qui Match.r, Mathathanian ftuc Sedechianlofix fi-lijs connumerent,nefcio an facrorum libforum autboritateprobaripofhti Porroloachim xxv.annorum trat cùm regnare cœpiflet, homo flagitio-fus amp;nbsp;idololatra. Mirum quod tam bonus pater tot flagitiolbs genuerit hlios, Hic igitur principatu inito, in omnem turpitudinem prolapfus eft,qucm ciim argueret Vriaspropheta, comminatus eftei valdè, itavt Vrias fugerctin Ae-gyptum.mifitauté poft cum loachim. amp;reduótum morte turpiffima interfe-cit,omnes etiam templi miniftros depu-lit atquefugauit, neenon auaritia lua omnia expilauit. Porro anno quarto loachim, dixit Hieremias populo: A tertiodecimo an- Hieremi«) no lofiæ prodidi verba Domini, quipropheuaj eft annus xxiij.nec auditus Ium. Qmn ait Dominus: Adducamleruummeum Nabuchodonofor fuper terram hanc amp;nbsp;affinem, fcruietea régi Babyloniaï lxx.annis,quibusimpleus, vifitaboregem Babylonis atque terram Chaldæ-orum,illorum iniquitatcm amp;nbsp;nequiti-am ponam in folitudinemlêmpiterna. Mirabantur populi detata audacia lo-quêdi.nam inprihcipio regni loachim cumin a trijs tépU dixiflet,Hçcdicxt ons, X 4 Pa- |
|
X48 lOHAN. NAVCLERI Dabo domum hanc ficut Silo,amp; vrbcm banc in malediftionezapprçhenderunt cum facerdotes amp;nbsp;prophétie amp;nbsp;om nis populuSjdicentcs’.Mortemoriatuh Et aUcenderunt de domo régis principes Ïuda,fedentesin porta domus Domini, accufantes eu.qui reipondit/DominuS me mißt vt prophetarem aducrsùs locu iftum,eccè in manibus veftris fum.faci» te quod reduifl eft in oculis veftris.Li-berauerunt eum principes è manibus populij amp;nbsp;maxime Aicham filius Sa-pharij dicens, quód Michnas Demora-Êhites indiebus Ezechix hmilia prçdi-Caffetj amp;nbsp;multi prophet« in diebus re-gum, nee aliquid ab eis perpcifi funt, led honorati. clauferunt tarnen princi-pesHieremiam, nè publice prçdicaret. DixitautemDominusadHicremi-am:Tolle volumen,amp;lcribe quçlocu-tus es à diebus lofix. Conuocauit Hie-remiasBaruch, quifcripfitexoreHie-remiæ omnesfermones Domini. Huic dixit: Claufusfum, neevaleo ingredi domum Domini, ingredere ergo tu, amp;nbsp;lege qua fcripfifti, indie iciunij audi-ente populo. Fecit hoe Baruch,legitq; vniuerla in domo Domini, Quin amp;nbsp;in anno quinto loachim, cum prçdicare-tur ieiunium omnt populo inHieruG-lem, amp;nbsp;vniuerfis qui confluxerant de luda, legit Baruch fermones Hieremiae in porta: introitu. Quos ci'im audïlTet filius Gamariæ Michnas, defcenditad principes ac ieniores domus regis, ac renunciaüitomnia h^c.quarè aduoca-uerunt ad fe Baruch. Qm cum legiGct omnia verba coram eis, obftupuerunt amp;nbsp;dixerunt ei: Abfcondere tu amp;nbsp;Hi ere-mias. Ingreffi autem funt ad regem» Cumque Icgilïet filius Nathania: tres pagellas Vel quatuor,fcidit eas.tum ex-uftum eft volumen integrum, quibuf-, dam tarnen improbantibushoc.Prçce-pit rex feruis luis, vt comprçhenderent Baruchamp;Hieremiam. Dominus auté abfeonditeos. Dixit iterum Dominus ad Hl eremi-am: Scribe rursum in volumen omnem fermonem quem combuflit loachim, amp;fuperaddes plura, prçcipuè eaqu« dicit Dominus contra eum. Nonerit ex eo qui fedeatluper folium Dauid,amp; |
VOLVMEN PRIMVM cadauet cius proijcictur ad xftum amp;nbsp;gelu, non plangent cum frater amp;lo-ror,non concrepabunt ei, Vat Domine: fcpulturaannifepelietur, putrefa-ftus extra Hierulalem, amp;nbsp;plura huiuf-modi, iuuat enimeapro rei memoria narrare modó. Deinde afleendit Nabuchodono-forinludçam, amp;depopulabatuream. Rechabit« autem qui habitabant in ta- Rechabi::* bernaculisfeorsùmab omnibus, timé-tcs,aficcndcrqnt in Hierufalemvt fal-uarentur. Eódixit Dominus ad Hiere-miarn: Introduces omnes Rechabitas iuxta domum Domini, quosintrodu-xitin gazophylacium filiorumEnnó, amp;pofuit coram eis fcyphosamp; calices plenos vino,dicens;Bibitevinum. qui refponderunt: Nonbibemus, quialo-natfias filius Rechab pater nofterpra:-cepit nobis,dicens: Non bibetis vinum vos amp;nbsp;vxores veftræ amp;filij vfq;infcm-piternum.'domum non ædificabitisjfè-mentem nonferetis,vineas nonplanta-bitis, in tabernaculis habitabitis cun-dis diebus. T une aitDominüs ad Hieremiam: Die habltatoribus Hierulalem, nun-qu'idnó accipietisdifciplinam, vtobe-diatismihi ficut Rechabitæ patri ftip? proptereainducamfupervosmala,ftir-pisvero Rechab non dcficiet vir ftans inconlpeftumeo. Porroeùm affeen-diftetNabuchodonofor in Hierufalc, cepit loachim, amp;ligâuiteum, trafic-batlt;^uelêcum,amp; nobiles cum eö.In innere veró impoluit ei tributum, amp;re-mifit eu in Hierufalem,fèd öbfideS traxit S »1 duci^' tribütum tribus annis.fed CÙm audilfet quod rex Aegypn rebelUrct contra Nabuchodonofor, negauit tributum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod prómiferat. Affeendit rex Baby- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ion in Hienifalem fub iurefœderis, amp;nbsp;non feruâuit fidem intromiflus,fediugt; Uenes fortilfimos quofque occlditvna^^^|^j^ cum rege loachim :quem amp;nbsp;ante murós p^fiBÜP*' infepultum proijci iuffit, GENERATIO Ll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Anno 4600. àmundiexotdio, per lineam Chrifti,in loachin fi-Iio*lofie,quinquagefimaprim3incepit genc- |
|
CHRONOGRAPHIAE. gencratio. Hune loachin feu lechoni-an,occifofratre, re^em conftituit.*de-cem amp;nbsp;oâo annoru erat ciim regnare Cœpifletj tribus méfibus regnauit: vixit autem pofteaph'isqxl. annos. loachin feulecnonias Cum primum regnare cœ piflct,repen tè timor Babyloniorum re-geminuafit, nèfraternænecismemor effet loachin,ideoque confeftlm exerci-tuminHierufalemmifitj amp;nbsp;euminvr-beobfedit. Ipfe autem cum effervirbo-nuSjBolens ciuitatem pcrdere,confilio Hieremis vins, fe cum matre omnique domo amp;nbsp;reliquis eius principib’ vltto-iieusNabuchodonofori tradidit: iure tarnen iurando recepto à rege, quod fi -hiamp; ciuitati nihil mali fieret, led non fouauit fibi fidem rex; prcccpit enim iplum amp;nbsp;matrem eius amp;nbsp;omnesamicos fortes Ifiael, ligatos adfe adduci, qui omnes(vtfcribitIofèphus)fuerûtto83Z, Et baud longé poft pofuit Nabucho-donolór loachin apud Chaldços in car cerem, vbi manfit vfque poft mortem regisj qui lechonias poft tranfmigrati-onem, vt fcribitur in euangelio,genuit Salathiel.Tulit quoquè rex Babyloniç vniuerfa vaü aurea de domo Domini, amp;nbsp;thefauros de domo régis, amp;nbsp;tranftu-litin Babylonem. quiaveró fpontefe tradiditifte lechonias cum fuis, tranf-migraffe propriè dicatur; alij vero qui poîteà per violentiam abdudi funt, ca-ptiuidicuntur feu defolati, inter quæ faagna eft differentia. Äbdudoitaq; lechonia, Nabucho-donofor ftatuit in locu ipfius patruum ipfmsMathathanian,vtferuiretei fub tributo.interpofita iurifiurandi religio-iae:amp;mutatonomine,vocauiteü Sede-chiam.vndecim annis regnauit,amp; fecit malum coram Domino, erat enim fu-perbus, adhçrere ftatuit Aegyptiorum regi,contemptoiureiurado,deceptusq; afalfis prophetis. quë hoc figno arguit Dominus,dicensadHieremiam;Defcé-dein dom urn figuli. defcendit, amp;nbsp;figu-lus fecit opus fuper rota,quod diffipatu cftjamp;couerfus, fecit de eodêluto aliud vas, ficutplacuit.DixitDns ad nicremi-am:Dicdomuiluda, nunquidficutfacit figul®,potero facere vobis^vt dffper- |
GENERATIO LI. : da vos,amp; pœnitentes edifice amp;nbsp;plante? Fadum eft autë in anno quarto Se» dechiæ, miferunt ad eum nuncios rex Edom,rex Moab,rexTyri,rex Ammo, rex Sidonis,petentes vt panter foedcra-ti, negarent tributum regi Babylonis. Quod^nè fieret, propheta vetuit. Nam dixit Dominus ad Hieremiam: Factibi catenas ligneas,amp;pones vnam in collo j tuo, amp;nbsp;alias quinq; dabis in manus nu-ciorum quinqueregum, coram Sede-chia dicens:Hycdicit Dominus quinq; regibus amp;regi Iudæ,ego feci terrain,amp; dedi earn ei quiplacuit, amp;nbsp;nunc dedi omes terras iftas in manus Nabuchodo nofor ferui mei; gentê autem amp;regnu quodnonferuicritei, gladio, fame amp;nbsp;peftevifitabo. nolite audire verba pro-phetarum dicentium,non feruietis regi Babyloniorum,nè pereatis cum eis. Et cum complêflet Hieremias mandatum Domini coram Sedechia, Ananias propheta de Gabaon,tulit catena de collo Hieremis, amp;nbsp;confregit earn, dicens:Hçc dicitDominus,fic confrin-gam iugum Babylonis poft duos annos dierum, amp;referrifaciaomniavafäDo-mini, reducamomnemtranfmigratio-nem ludæ. amp;: ait Hieremias;Amen.fic faciat Dominus, q. d.idipfu m vellé. Ve-runtamen audi Anania,nó mifit te Dominus, amp;nbsp;confidere fecifti populum iftum in mendacio, propterea morieris hoc anno poft duos menfes dierum.amp; mortuus eft Ananias anno illo. Territus autem Sedechias ob mortem Ananiæ, mifit nuncios in Babylonem cum tributo,mifit amp;nbsp;Hieremias epifto-lam per nuncios fecreto ad omne tranf migrationem, dicens: Hçc dicit Dominus,ædificate domos, amp;plantatehor-tos,ducite amp;nbsp;tradite nuptui,quçritepa-cem ciuitatis ad quam vos tranfmigra -re feci,orateDeumpro eo,quiain pace illiuserit paxveftra: non vosfeducant prophets qui in medio veftrîfunt, qui promittunt vosin breui redituros;quia cum cœperint impleri in Babylone Ixx. anni,reducam vos adlocum vcftrû.Hçc aut dicit Dns ad Achab filiu Chulis,amp; ad Sedechia filium Maafif, qui prophetant vobi$ roendacjura: Tradameosin manus |
|
,0 IOHAN. NAVCLERI inanus regis Babylonis,amp;pcrcutientur in oculis veftriSjaflumetur prou erbium dilt;;éHtium:Ponet te Dominas ficut Sc-dechiam amp;nbsp;ficut Achab, quos frixit rex Babylonis igné, pro eo quod mœcbati funt in vxores amicorum fuorum, amp;nbsp;lôcutifunt in nomine meo quod non mandaui. . Cümc^ucredî/Tentnuncij deBaby-lone, attulerunt literas ex partepfèu-doprophetarum ad facerdotes in Hie-rulalem,in bçc verba:Pofuit vos Dominus in domo fua fuper omnem virum arrepticium amp;propnetantem,vtmitta-tiseumin neruum accarcerem: nunc quarè non increpatis Hieremiam,qui dicit nobis, Aedificate domos, quia no redibitis ? legit Sophonias epiftolâ co-ram Sedechia in auribusHieremiæ, amp;nbsp;aitHieremias:HçcdicitDominus, Super eos quos tranlmigrarefeci, vifitabo verbum bonum, vt reducam eos; fuper vos autem qui non eftis egrefîî cum eis, immittam gladium, famem amp;'peflem, amp;ponam vos quafi ficus malas quç co-medinonpofTunt.Oftenditenim Do-minus mibi fignum, eccè duo calatbi pleni ficubus pofiti funt ante templum: amp;nbsp;dixit Dominus: quid tu vides Hiere-mia?dixi,ficus bonas valdè, amp;nbsp;ficus ma lasvaldè.ait: Sicut ficus hæ bonæ, fie cognofeam tranfmigrationem, redueä eosintenarnbanc; amp;ficutficuspeffi-mæ,fic dabo Sedeebiam amp;rcliquos qui reman ferunt in bac vrbe, invexationé amp;nbsp;opprobrium omnibus regnisterræ. Dixititerùm Dominus adHieremiam; Vadeamp;acCipe lagûculam figulitefte-am, duces tecum de fenioribus facer-dotum amp;nbsp;de fenioribus populi ad val-lem fiIiorumEnnon,amp; conteres lagûculam in oculis eorum,dicens: Hçc di-citDominus, fie conteram locum iftû. Venir Hieremias de Topbet, amp;nbsp;ftetit in atriodomûsDomini, amp;dixitadomné populum;Hçc dicit Dominus,eccèin-ducam fuper banc ciuitatem mala quæ locutus fum aduersùs earn, ' IndignatusPbaiïurfacerdds,percuf-fitHieremiam,amp; mifiteum irt neruum. cumqueilluxilfetin craftinum, eduxit PbaflurHieremiadefierùo.cuiillé:No Pbaffur vocauit Dominus nomen tuû. |
VOLVMEN PRIMVM fed pauorcm: ducéris enim panés in Ba* bylonem. ANNO quinto Sedecbiç prophe-tabaturEzccbiel inBabylone,cùm ac-cepifTent captiui epiftolam Hieremix. At nono Sedeebia: anno Nabuebodo-nofor obfcditHierufalem, quod nega-retur tributum. mifit Sedecbias facerdo tesadHieremiam, vtinterrogaretDo-minum,fi forte mifericordiam faceret. refpondit Hieremias, venturum Sede-^‘quot;‘’ ebiaminmanum Babyloniorum cum populo, quem percutiet in ore gladij abfque vlla mifericordia. Porro rex Aegypti egreffus eft cum exercitu, quafi foluturus obfidionem Hierufalem. occurrit rex Babylonis,amp; fugauiteum de Syria. Cum^uefiedif-cclfiffet ab Hierufalem Nabucbodono-for,illuferunt falfi propbetç Hieremiç, dicentes: Non reuertenturBabylonij, fed redibit tranfmigratio cum vafis Do mini.Contra bçc Hieremias:Tradetur, a inquit, Sedecbiasin manu regis Baby-lonis, loqueturos eius cumoreipfiu^xiiiii^ oculieiusoculos illius videbunt,amp;iu s«*'*'* Babylonem ducet Sedeebiam.impij veto dicebant Hieremiam amenteexcef-fiffe. Porro Hieremias ftrauitafinum, tt^j^j^ egrcdcretur ad Anatbot vicum Ilium, qui viginti fiadijs diftat ab Hierufalem. Cumqueperueniffet ad portam, eufios portas lerias apprebgnditeum, dicens: Ad Cbaldços profugis? amp;nbsp;duxit eum ad principes,qui cçfum miferunt in carce-rem,qui eratindomo lonatbæ fcribx, vbi fedit diebus multis. Venit ad eum Anancel, filius Sallum patrui fui. Is ait: Emeagrummeum qui eft in Anathot. tibienim com petit bçrcditas, tanquàm ^pinquiori. Intell exit Hieremias quod verbum Domini effet, amp;nbsp;emit agrum, appendensfèptem ftateres amp;nbsp;decern ar-genteos,adbibuitlt;^; teftes,fignas ftipu-fationes amp;rata,refcriptum libriim fecit apertuminoculis Anancel, quemde-ditBarueb, dicens; Sume librum em-ptionis fignatum, amp;nbsp;librum buncqui apertuseft, amp;nbsp;pone eosinvafe fiâïlb vt permanere poffint diebus mulos.HçC enim dicit Dominus; Adbuc poffidc-buntur agri amp;nbsp;vinex in terra ifa, ue |
|
CHRONOGRAPHIAE. qua vos dicitis, deferta eft,eccè ego co-gi egabocos de vniuerfis terris adquas eieci cos,ad locum iftû,habitabût con-fidenterjamp;fcriam cum eis padum lem-piternum. ANNO vero nono Sedeebiae/edijt NabufardaprincepsexercitusBabylo-nij,amp;princeps Nabuchodonoforcum eo,circundederuntq; Hi cru ia 1e, amp;nbsp;có-ftruxerut in circuitueiusmunitioncs, amp;cl3ufaeft ciuitas decern amp;oélomé-fes. Perterritus itaque Sedcchias, tulit Hieremiam de carcere, intcrrogauit eu in fecreto,dicens;Putâs need ferma àDotnino,quiarediêrûtChaldçi? Qm refpondit: In manus régis Babylonis tradéris.fed obfecro Domine mi rex, nè remittas me in carccrem lonathx, nè woriarin eo. Prçcepit rex vt tradcretur in veftibulum carceris, amp;nbsp;daretur ei tortapanis quotidiè, exceptepulmen-to,donèc confumerentur omnes panes deciuitate. Clamauit autem Hicremias in ve-ftibulo carceris: Qui remanferint in ciuitatCj fame aut gladio penbunt: qui confugiunt ad hoftes, quodammodo mortem declinabunt.cóueneruntprin-cipes amp;nbsp;feniores ad regcm,dicentes:Ro-gamusvtmoriaturhomoifte. deindu-ftna enim diffoluit manus bellantium. plane mentitur, cumdicit: Sedechias vinäus ducetur in Babylonem. Ezechiel enim in Babylone prophetauit, dicens: Sedechias non videbit Babylo-nem.amp;dixitrex adeos:Eccè ipfe in ma-nibus veftris,nec enim fas eft regem vo-bisquidquam negare. fulcrunt ergo Hieremiam, amp;de-Mittirarniepoluerunteum cum funibus inlacum Kmiaiinlfc Helchiæ, in quo non erat aqua,fedlu-turn, vt morte propria lunocatus pen-retErat propheta in luto vlque ad gut-tur, quoderat ei amarius omni morte, tune Abdemelech Aethiops vir eunu-ebus, fecreto dixit ad regem: Peccare te feceruntviri ifti grauitèr. Qm refpondit: Toile tecum triginta viros, amp;nbsp;leuaprophetam de lacu antequàm mo-riatur. Quiaffumptis vins, tulitpan-nos veteies, amp;nbsp;fubmiGt cos in lacum per funiculos, diccns ad Hieremiam: Ponepannos veteies fub cubjto manu- |
GENERATIO LE 2J« um tuarum amp;nbsp;fuper funes. fie eduxe-runtcum delacu, vocauitqueeumrex fecreto ad oftium tertium, quod erat in domo Domini, amp;nbsp;ait: Qjuçfo nè abfeondasà me aliquid.Q^ refpondit: Si confilium dedero tibi, non me audi-es,fed interfîcies me.Iurauit ei rex,viuit Dominus, non occidam te, neque tra-dam in manus virorum qui quçrunt animam tuam.AitHicrt'mias:Si exicris ad principes Babylois, fai uus ens tu amp;nbsp;domus tua,amp; ciuitasbçc non fuccen-detur : alioqui fucccndetur,amp;tu cum domo tua non effugies manus eorû. Ait rex:Faceré quoddicis, lcdtimeo côtri-bulesqui tranficruntad Cbaldços, nè forte acculent me, amp;nbsp;tradar in manum eorum, amp;illudantmihi.Ait Hieremi-as: Non tradens. Tune rex inquitî Nullus fciat verba hçc. fi quefierintà te, quidlocutus eft tibi rex, dices: pro-ftraui me coram rege, nèreduceretme incarcerem. Porrô defeccrunt viâualia in ci-uitate, adeo vt mulieres comederent paruulos. Capta eft autem ciuitasvn-dccimo anno Sedeebiç, quarto men-fe,nono die, fecundùm Hieronymum, quinto die apcrta eft ciuitas circa me-diam noélem. Fugit autem Sedechias cum omni,domo fua node, amp;nbsp;principes amici eius per bortum regisinde-lertum,quos perlecuti boftcs,compræ-henderunt in çampo Ibhtudinis Hie-richuntinx. Sedechiam vero cum re-liquis quos ccperant, vindt urn traxe-runt ad regem Babylonis in Reblatha, qui exprohrauit illi perfidiam, ingra-tumquefuifte dixit, amp;contra muntfi-cum boftilitcr egifle, deierafleque in Deum:quaie magnus Deus habés odio tuam nequitiam,tradidittemihi.occi-dit^j ei rex Aftyrioru filios eius coram eo,amp; Saraiam lummum facerdotem, loledech vero eius nhû rclèruauit,oc-cidit(^; eunuchum bellatorum princi-pem, Sophar principem exercitfis, amp;nbsp;plures ahos:oculosveroSedechia: effo-dit,catenis vinxit eum,amp; Babylone duel fecit cu loledech. he venit Sedechias Babylonem, vt Hieremias prçdixerac: fed earn non vidit, vt Ezechiel quoquè prçdixerat» Igitur |
î^ lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
Igitur vndecimo anno Iechoni«,amp; Sedechiæ régis anno tertio, poftquam obfeffa eft Hierufalcm, Nabuzardan princeps militiæ comiffuspneendit do-mum Domini,domum régis,omnes dora os Hierufalem, amp;totupimurumper circuitum deftruxit, amp;tulitomnia va-fadomûs Domini, columnas duas amp;nbsp;mare æncum,populum captiuum diixit inBabylonem, tulitHieremiâmdc ve-
’ ftibulo carceris. mandauerat enim Na-buchodonolbr,dicens: Relaxa ilium, amp;vtvoluerit,fic faciès ei. Et tulit Nabuzardan Hieremiam, amp;nbsp;dixit: Veni mecum, in Babylonem, honorabo te. quod fi dHplicebit tibi,refide hîc,aut ba bitavbivoles: tradiditque eicibariaamp; munufcula,ac dimifit eum. fimilitèr amp;nbsp;Rechabitas liberos abirepermifit.
Sedit itaque Hieremias amp;nbsp;Baruch notarius eius in medio populi,qui reli-âusfuerat. Nabuzardanveto prçfecit terræ Godoliam filium Aicham,vtprç-effetpauperibus qui relidi crant, agri-colis amp;nbsp;vinitoribus,vt redderent fingu-lis annis vedigalia regi.'pofteà abijtipfe in Babylonem, trabens fecum catenates in captiuitatem Babylonicam, bic fuitexitus regniHebrçorum, fub regibus per lineam Cbrifti decern amp;^noué, qui regnauerunt annis quadringentis oftogintaquinque. Fueruntamp; alij reges, léd non in linea Cbrifti, quorum temporibus pontifices fucruntSadoc, qui poft Abiathar fuit,deindè Achima-as, Azarias, loiada, ZachariaSj Amafi-as, Acbitob,Sadoc, Sellum,Helcbias, Azarias,Saraias,Ioledecb vltimus, qui captiuus in Babylonem eftdudus atq; occifus.
ANNO! mundi exordio 4610.
alias xj. abvrbe condita centefi-mo quinquagefimo fexto, olympiade quadragefimalêptima,captiuitas ludg-orum fimul ac ciuitatis Hicroiolymx faâa eft,in qua ætas feculi quinta ince-Aetasquin- pjj-^ amp;durauitvfq; adnatiuitatemfal-tamcipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßrJ per annos quingentos
oftogintanouem, fècundiim comune opinionem.Nam lêcundiim Pbilonem lib. de temporibus, durauitper annos 592.quïordincenumeratducesacpon-tifices^ amp;nbsp;quot quifqj annispi çfucrjt,.
ideo credo cum vcriora narrare.
Durauit captiuitas Babylonicaan-* nisfeptuaginta, iuxta vaticinium Hic' remis propbetæ,amp;lecundiim aliquos» in fecundum annum Darij Hyftalp^ terminatur.Huiusrei teftem addueuot Zacbariam, quiinfecundo annoDa-j rij régis dixit,Domine omnipotés,quo-ufque non mifereberis Hierufalem amp;nbsp;ciuitatibus Iud^?bic feptuagefimus am nus eft. Quod autem iofephus amp;diuuî Hieronymus illos70. annos numerate videnturin Cyri régis annum primus, idbabctvariosrclpedfus. feitum eft cm apud omnes, Cyrum regnum Medoru longe ante interfedionem Baltaffant, tranftulifte in Perfas, fecundum Philo-nem annis 12. qui deinde cepit Babylo-nem,interfed:o Baltaftare rege Babylo-niorum : tune enim verè translata eft monarchia Aflyriorum in Perlàs,quo£l fecundum plcrofque fadum eft anno quinquagefimo captiuitatis ludaic^, tranfmigrationis vero fexagefimopri-rao,Igitur,inquiunt,fexagefimofecun-do anno tranfmigrationis, fubuerfo Chaldçoru regno, Cyrus dum legeret prophetiasElaiæ, amp;fcriptum inueni-ret,dixi{fe Dominum, quoniam volo per Cyrum mittere populum meum a^ propria,motus fertur, amp;nbsp;quinque mil-Îialudçorum rcgredi fecit inludçani.' quod amp;nbsp;Darius qui vnà fecum regnum Chaldçorum dcftruxerat, antè facetc cogitauit, amp;nbsp;id fexta Daniehs vifio oftendit.
Alfcenderunt tune ex captiuitafc pontifex maximus lefus filius lofedech, amp;nbsp;Zorobabcl filius Salatiel, qui fundamenta rempli iecerünt. pofteà veto a vicinis gentibus impeditifuerunt,vt di-cetur, vfqueadDarium filium Hyfta-fpis.ideô rcmanfit opus imperfedum. In hoc. Philo feribensde temporibus, aliter fentire videtur. Nam fecundum eius annorum fupputationem, abprï-dido captiuitatis anno reftabätadhuc 76.annivfq;ad interfedionem Baltaf faris: quofado,completi fuerût/o.an-ni.Vndè videtur elle differentia inter tranfmigrationem,captiuitatcm,amp;de-folationê feu folitudinê, qua: prop ne fa da eft poft mortem Hicremiæ.
An-
CHRONOGRAPHIAË. GENERATIO LI. s^J
Anno quinto euerfionis Hierufalem prxdiâçjprofeftus Nabuchodonofor i“Aegyptum,vniuerfam fubuertitj amp;nbsp;ludæosonines ibidem repertos^in Babylonen! duxit,iuxta prophetia Hiere-iniæ,amp; deincèps vniuerfa ludça amp;nbsp;Hie-rofolymaperyo.annos omnino defo-lata pcrinanfit,amp; fecundum hoe 7o.an-niinceperut numerari 6. anno poft ca-ptiuitatem prçmiiram,amp; abindè funt anniyo.fecundvimPhilonem vlque ad Baltaflar interfectu m,
Porró Nabuebodonoforpoft capti-uitatemrediens Babyloncm cumtriu-pbojtum in couiuio præ cepit rex vt ad-duceretur Sedechias.bibebantauté có-uiuæ è vans domus Doming ciimq; datent pfallentibus potum, prçcepit rex cUmjVt Sedeebiæ daretur potuslaxati-uus,amp;coramomibus ignominiosè 1a-xatus eftj irrifum'reduxerunt adcarce-^T^^ nimio afflidus dolorcjpoftpau-cos diesmortuus eft.
Godoliasvero genere ChaldçuSjpoft recefiumNabuzardæ ludçç prçfedus, viriuftus et manfuetus^fulcepto princi-patUjHieremiam amp;nbsp;Baruch honorificè iecûin ciuitate Malphath tenuit. Au-dientes veroludæi qui elapfi fucrunt in captmitatejde humanitate viri,vencrût ad eu in Mal phath,quos Godolias pbe-nignè fufcepit,etibidèm pmanerc con-celGtjfuafitqç vtin quacunq; vellent ci-uitatemanerent,iuramentoque firmat quôd nihil mali paterentur.Quinimmo obtulit feeis habitacula reparaturum, quatenùs neceftaria reconderent. Fa-maquedifcurrente5quod Godolias cle-mentiflimè redeuntibus vteretur,et ter-ram excolere eos fineret, multi ad eum concurrentes, habitacula conftitue-nint,Godoliamq; vt pattern amare cœ-perunt. lohanna autem filius Careæ, timens proptereàGodoliæ, quôd leitet luperefle de femine regio Hifmael,qui dum obfideretur Hierufalem,ad regem cuafit Ammonitarum, vndè dixit lohanna lecreto Godoliæ : Scito quia Hifmael infidiatur animæ tuç,inuidcs tibi dominium terrç.ibo ego,amp; percu-tiam eum nullolcientc, nè forte inter-ficiat te, amp;nbsp;pereant rehquiæ ludæ.Ait Godolias: Noli occidereviruminno-
centem. Non cnim verifimile eft, vt in tali defolationc huiufmodi malitiam exerceat.
Fadumeftin menfe feptimo, venit Hifmael amp;dece viri eum eo ad Godolia in Mafphath, quos Iplendidè fulcepit. cumq; poft prandium vcrlùs eftetin fo-poremGodolias,Hilmael eum dece vi- Godoli» ris occidit eu amp;nbsp;qui cum eo erat. pofteà egreflusper nodcm,Iuda:os qui étant in ciuitate, amp;quofdam milites àBaby-lonijsderelidos omnes trucidauit,in-deq; poft multas cædes fugit ad regem Ammonitarum.
Altéra verô die veniebant de prouin-cia Ixxx. viri cum muncribus ad Godo-liam. Egreflus eftin occurfum eorum Hifmael, intrare ad Godoliam iuffit, quosHifmaclprætcrdccem occidit. hi decern dixerunt:Parce nobis, quia the-fauros habemusin agro, amp;nbsp;dabimus u-bi.TuncHilmael abduxit captiuas re-liquias populi q eratin Ma(phath,filias quoquè régis quas commendauerat Nabuzardan Godoliæ. Quod cum au-diffetlohana, aftumptis focijs,infccu-tus eft Hifmael,amp;inuenit eu ad aquas quæ lùntin Gabaon.fugit Hifmael cû odo viris,prçdam relinquens, amp;nbsp;redu-xitlohanna captiuos amp;prædam.
Tune conuencrunt omnes rehquiæ ludaad Hieremiam, ac metuentes fibi propter Godoliç mortem,dixcrut:Ora pro nobis Deum,vtindicet nobis quid faciamus,amp; fequemur.poft dies leptem vocauit eos Hiercmias,amp; ait;Hxc dicit Dominus,fi manfcritis in terra hac,pla-tabo vos amp;nbsp;non euellam: fin autem de-feendcritis in Aegyptum, gladius Na-buchodonofor comprçhendet vos, amp;nbsp;peribitis. At non audiêrût Hieremiam, led dixcrunt : Mentitur,non mißt eum Dominus, led Baruch incitât eu aduer-sùm nos.Defeenderunt itaqj onies cura mulieribusamp; paruuhsamp; omnifubfta-tia fua in Aegyptum,duxcrûtq; fecum Hieremia amp;nbsp;Baruch,amp; defolata eft terra annismultis, nonenim tranftulitin earn rexBabyloniscoIonos,ficut lece-rat rex Alfyriorum in terram Ifrael,
FaftuS eft fermo Domini ad Hiere- Hier. 45. mi'i in Taphnis,dicens:Sume lapides,amp; abfeonde eos fub muro in porta domus y Pharao-
-ocr page 272-lOH. MAVCLERT VOIVMEN PRIMVM
|
Pharaonis,amp; dices Iudçis,hçc dicit oo-tninus,eccèegó affumam feruum meu Nabuchodonofor,amp;ponam thronum eius fuper lapides iftos,amp; percutiet terra Aegypti,peribitisq; cum Aegyptijs. pono mulieres Hebræorum leruierunt di)salienisgt;amp;reginx cçlilunç. Cumq; argueret eas Hieremias,dixerunt:Nun-quid fine viris hoc facimus?cumq; du-rii'is loquereturad viros,dixerût:Cùm faceremushæcin vrbibus Iuda,fatura-ti fuimus panibus, amp;nbsp;bene erat nobis; ex quoautem ccfiauimuSjgladio amp;nbsp;fame confumpti fumus. amp;re{ponditHi-eremias:Hæc dicit Dominus,ego iuraui quia omnes vin luda qui funt in terra Aegyptijgladio amp;nbsp;fame peribut» Infur-MwsHie- rexitpopulus aduersus Hieremiam, amp;nbsp;remw. lapidatus eft.Aegyptij veróhonoraue-runt prophetam, fepelientes eum iu-xta tumulumregum,memores benefi-ciorum quæ præ filter at eis, oratione enim fua fugauerat afpides amp;nbsp;croco-dilos. Tradunt etiam quidam,quodadhuc depuluereeiufdemloci afpidu pereuf-fura fanatur^amp;fugantur crocodili.De eodem narrat Epiphanius, audiffe fe à fenioribus Antigoni amp;nbsp;Ptolemæi ftir-pis,quod Alexander Macedo veniês ad Icpulcrum prophete, cognofcens loei myfterium,tranftulerit Hieremiam in Alexandriam, amp;nbsp;gloriosè fepeliêrit : ex tune à terra illa prohibitæ funt afpides amp;nbsp;crocodili. Hic eftHieremias^qui regibus Aegy-pti fignum dedit,quód eoi u idola euer-ti oporteret ciim virgo parcret. vndè amp;nbsp;facerdoteseorum in fecreto templi loco, imaginem virginis amp;nbsp;pueri fiatu-entes,adorabant; Dum vero Ptolemæ-usrexinterrogaret eos, qua hoc face-rent ratione,dixerunt paternæ traditi-onis effe my fterium,quod a fanfto pro-pheta acceperant maiores.Hic eftHic-remias,qui templum cuertendum præ-nofcens,arcam teftamenti cum his quç incacrant,tulit,amp;precibus fuisea ab-lorberifecitin petra. petram verodigi-Arcitefta- ^^ defignans^nomen Dei tetragramma-metimpe- . b r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r |
«rarepofita. tonimprelht.iac.tum elihgillum inh-militudinem fculpturç,quç ferro caua-tur,amp; iplum Domini nomê nubis ope-rimento ità celatum cft, vt ex tune nee locum quis recognofcere queat, nec ipfum nomen legere vfq;inhunc diem amp;vfq;in finem:acpriftinæ figura:in- Û®* ftàr, illicfæpè nubcsindic,vt ignis fit nodurno tempore. Eftautem petra illa in cremi terra,in-ter duos montes in quibus iacent Moi-fes amp;nbsp;Aaron.ferturq; dixiffeHieremias præfentibus,Dominus ex Sion receffit ad cælos,indè rurfus in virtute vêturus: amp;eritfignum præfentiæ cius, quango vniuerfæ genres adorabuntlignum,di-xit^iquodhacarcamnemo prêter Aaron producerc poterit,amp; tabulas qux in ca funt,nullus aperiet,nifi eleâus nei Moifesun refurredione quâdo mortui refurgêt,hæcarca exibitde petra,amp;po-netur in monte Sion, amp;nbsp;omnes fanéti congregabutur ad eam.Cætera de pro- nbsp;nbsp;: pheta: lànâitatefupràfcripfimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Anno quinto tranfmigratióis,id eft, regniSedechiæ fimul amp;nbsp;lechoniæàre-gnoamoti, Ezechiel facerdos Domini vir fandus,qui cûloachin,aliâslecho- pit, nia,rege abdudus fuerat in Baby lone, cxorfus eft prophetare ad concaptiuos» murmurabantenim aduersusDominu, qui dixerat per Hieremiam,remanentes inHierufalem, perituros : eis vero qui fe traderent Nabuchodonofor, bona pollicebatur. nunc autem contraerat: florebant enim qui remanferantgt;ablên-tcs iugo feruitutis premebantur. adh^c prophetabat Ezechiel euerfionem vr-bis amp;nbsp;templi incendium imminere,eos qui remanferantinvrbe, fame perituros, amp;nbsp;extra vrbem gladio:eos autem qui viui traherentur, grauem paflu-ros feruitutem, in pace tarnen maii-furos. Vtautêauthontatem prasberetyde-dit ei Dominus vifiones multas, deinde capta vrbe amp;templo fixccenfo,venit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j quidam ad Ezechiel cm, qui fugerat de Hierulàlem,dicens:Vaftata eft ciuitas. inprçcedenti tarnen vefpera Ezechiel prædixeratde nuncio venturo,amp; audi-ens omnis tranfmigratio excidiu vrbis amp;incendiu templi,leuauerunt vocem, dicentes; Perijtlpes noftra, abfcilfi fu-mus,nó refurgem’.exclamauit Ezechi- fceiW el:H^c dicit Dns^cùmfandificat’fuerç jnvogt; |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO“ LT. ïn vobïs,tollam vos de gentibus, amp;nbsp;ad-ducarn mterramveftram;elfundam fu-pervosaquammundam, amp;nbsp;mundabi-mini.Deindè ciim videretoffaiacentia aridain campo,dixit.'Eccè dabo fuper oftaneruos, amp;nbsp;fuccrefcere faciam car-nes.fadus eftlónus, amp;nbsp;accefferunt offa adofra,vnumquodq;adiunduramfu-am,amp; eccè fuper ea nerui,carnes amp;nbsp;cu-tis,fcd fpiritum non babebant.dixit DO-minus,clama adfpiritum à quatuor vêtis. amp;nbsp;fadum eft, amp;nbsp;viu entes fteterut fuper pedes fuos,exercitus grandis.dixitq; Dominus: Ofta bæc, vniuerfa domus Urael eft. Invigefimoquinto anno trafmigra-tionis,Ezecbiel iudicauit trafgreflores legis,amp; prxcipuè quofda de tribu Dan amp;Gad,faciens contra eos prodigium magnum,quia filij eoru amp;nbsp;vniuerfa pc-coraaferpentibus periêrunt.Ac prçdi-xit quód tribus illænon reucrterentur ad propria : propter quod exacerbati, diftraxerunt eum cquis per crepidines faxorum, amp;nbsp;excerebratum fêpeliêrunt cumin agro Maalim, infepulcro Sem amp;Arpbaxat. Ifte propheta populo dedit fignum in fluuio Cbobar, vt quadó inundare-tur, fperarêt regreffum ad Hierufalem. Adeum quandoquè vénérât multitu-dopopuli circa flumê Cbobar. Ipfe veto precibus fuis fiftens aquas fluminis, fuper aquas ambulans,cum omni mul-titudine ad alteram ripam ferecipit. amp;nbsp;quotquotboftium præfumpfèrant eos fcqui,fubmerfi funt, amp;nbsp;aliquando per tisdeficientibus vitam reftituit. Daniel defideriorum vir amp;nbsp;propbeta ccleberrimus,ex regum familia natus,à Nabuchodonofor in Babylonemcum loachin regeduélus, amp;abeodem cum alijs tribus paruulis regalitèr enutri-tus,propter virtutes ac gratiam fibidi-umitusdatam,apudBabyloniæ regem exaltari meruit.bic in pueritia Sufanna a morte libcrauit boe modo : EratSufanna vxor loacbinpulcber-nma,in quam cxarferunt duofenes,iu-dicesilbus anni.bi ftatuerunt communie tempus, in quo Sulannam inuenire |
*51 poflentfolanijamp;latucrut poft meridié in pomœrio ipfiùs. eo tempore ingrefla eft Sufanna lauandi gratia, dimittens ^“^*quot;quot;’’ puellas ad affcredum oleû ac* imigma- ^f^imaw ta.arbitris abfentibus,accedunt ex lati- bulis feniores,dicétes:Commirccre no-bi(cum,alioqul feremus contra te tcfti-monium adulterij.amp;clegit tandem Su-lannainciderein manuseorum potiùs, quàm peccarein Deum, amp;nbsp;exelamauit. accurrentes famulæ,admjrâtur. verùm altéra die ftatuta eft Sufanna in medio populi, amp;nbsp;ponentes manus fuas fupcr caputeius,conteftatilunt,fe vidifte iu-uenemamp; ipfamparitèr commifeeri.fic condemnata eft ad mortem. Tue exelamauit Sufanna ad Dominum voce magna, dicens:Domine,tu fcis quia inno-Gçns morior. Cû^j traheretur, fufeita-uitDominusfpiritumpucri, cumome Daniel,amp;clamauit puer ad populum: Reuertimini ad indicium, quiaiallum loeuti funt bi fenes.fecitq; feparàn Daniel fenes bos.amp; aduocans vnum,dixit; Sub qua arbore vidifti eos colloquen-tes^quiait. Sub fehino. amp;nbsp;examinatus alter,refpondit: Sub prino. dixit Dani-ebReûèmentitus eSiexclamaüitqfpo-pulusineos, amp;nbsp;interfecit eos, tradens fcilicctregi occidendos. FaÛus eftDa-niel magnus in populo ex die ilia, banc biftoriam Hebræi non babent,amp;vocat eamfabulam, Ecclefia veto Catbolica eam vt autbenticam recepit, etiàm in Milfæ officio vfurpans.Cætera Danie-lis opera infra ponuntur. Fadum eft autem poft mortem Hi-cremiæ,anno5.euerfionis,annot9:Na-bucbodonofor,fecûdùm Pbilonem amp;nbsp;Metafthenem, defcendit Nabuchodo-nofor in Syriam inferiorem, amp;nbsp;obti-nuit cam.Moabitas quoque et Ammo-nitasfubiugauitfibi, amp;nbsp;tandem intra-uit in Aegyptum,eamque (ubuertit,re-gemque occidit,alium loco cius confti-tuens,acdenuó ludæos refiduos duxit m Babylonem.ab bac vltima captiuita-tereliquiarum ludæ quidam numerat 7o.annos,vfquc ad Iccundum annum Darij. Deinde anno z.regni fui Nabuebo-donofor fomnium vidit, amp;nbsp;intelligitur annus z.vaftationis Aegyptiaeæ amp;nbsp;ple-y i nx |
»jÄ TOIL NAVCLEM VOLVMEI^ PRIMVM
|
nae fubie£lionisludç3t,'’captiuitatis autan ludaicæ oüauuSi Conuocauit rex •' conicéiores ChaUçorum, amp;nbsp;dixit ad D*n.i« eos;Vidifomniumgt; fed ignore quid vi-derim. petebant vt diceret lomriium. aitreXjNifi (omnium amp;eius conieftu-ram indicaueritis mihi,peribitisj amp;nbsp;domus veftrx publicabuntur. dixerunt, ,Non viuithomo qui hoe po(fit, exee-ptisdijs.Tuncpræcepit rex, vt interfi-cerentur omnes fapientes Babylonis, amp;nbsp;quærebatur Daniel amp;nbsp;locij vtfimul périrent. Q^iód cum audiuidet Daniel, roga-uitregem, vtdaret ei têpus cogitadi per vnamnoéi:emtatiim,in qua noéte ip(è amp;foci) eius orauerunt Deum, amp;nbsp;Da-txplicatura nielireuelantur omnia.vndè ingredus Daniele fo- adregem,dicit:O rex, nó efthomo qui tarijü regi* .poffitid, quod petis, adimplereded ed Deus in cælo reuelans myfteri3,qui ih-dicauittibi quæ venturafuntinnouif-dmisdiebus. Vifióes capitis tui hç funtj Tu cogitabas in ftratu tuo quis poft te mudi tencret principatum, videbas fta-tuam grandem amp;nbsp;terribilem, cuius caput amp;nbsp;collum erant ex auro, brachia amp;nbsp;peélus de argento, venter amp;nbsp;femora ex çre,tibiç autem ferreæ.'pedum quidam parsferrea,quædâ fiftilis. abfcidus autem eft lapis de monte fine manibus, amp;nbsp;perculfit ftatuam in pedibus, amp;nbsp;contri-uit eam,amp; redada eft in fauillam : lapis autem faftus eft mons magnusj amp;im-pleuit vniuerfam terram; Nunc audi rex interpretationé eius: Tu cs caput aureum cum bis qui (ucce-derit tibi,amp; pofthoc eófurget regnum aliud minus te, (qüodintelligédum eft de regno Medorum amp;Per(arum,figrii-£cato per duo brachia, per quæ deic-Ûum eft regnum Babylonis) regnum tertium æneum, (intclligendum eft de regno Græeôrum,quod memorabilius fuit cæteris, vel propter obferuatam return geftawam memoria, aut proprer famam Alexandri.) Quartumregnum ent quafi ferreum,quia heut ferrum do-mat omnia metalla, fie illud eonteret omnia hæcdquodintelligendumcftdc imperio Romanorum.) Porro quia vidi di partem pedum tedcam,partem fcr-reaWjquæ fibi commilcen non valent. fignificantinillo rcgno ciuiles dlfcor-dias.Tünc (hlcitabit Deus cæli regnu^ quodeomminuetvniuerfahæc, amp;nbsp;da-bit in æternum. |
Rex cecidit in faciem, amp;nbsp;adorauit Deum Danielis,dicés:Deus vcder,Deus deorum ed, amp;nbsp;dedit Danieli principatum fuper omes prouincias Babylonis. Obtinuit autem Daniël à rege, vt tres focij füi principatum habcrent fuper prouincias, iple vero pr«edct in Ba* -bylone. Aliquantopod tempore Nabucho-donofor fecit datuam auream,ftatuen$ éain ih eämpo Duran, amp;nbsp;conuocauit omnes principes regionisaddedicatio-nem ftatuæ,piçcone clamantc:In hor» quaaudiêritisfonitum muficoru,adó-rate ftatuam ; qui non adorauerit, ca-demhora mittetur in fornacem ignis, adorauerunt omnes præter (ócios Da-niclis. aceufati lunt apudr€gem,amp; fuc-cenfa eft for nax,mi(fiq; lunt vinäi cum veftibus in medium fornacis. crupit flamma,inccnditq; quos reperit iuxta fornacem ex Chaldæis, enufaque eft fuper fornacem flamma cubitis 49.An-gelus autem erat cum tribus in fornace, qui excuffit flammam, amp;nbsp;refrigerauit j cos.Pueri autem Deum benedicétes, ab igné non lædcbantur. tune obdupuit rex,dicens : Nónne tres tatiim mifimus inignen1,amp;cccè video quatuor inambulantes,iamp;fpecies quarti,fimilis eftfi-lioDEHvocauitqueeosrex, amp;nbsp;egreff lunt-mirabantur omnes, quód nee ca-pillus ex eis effet aduftus. Aitrex: Nori ed DE VS alius quiita poffit faluare. pofuitque ediftum, vt qui blafphemi-am loqueretur in D E V M eoruni, perirct, amp;nbsp;domus eius vadaretur, rc-ftituitque eis principatum prouincia-rum. ftola Nabuchodonofor, quæ hæceft: Ego rex Nabuchodonofor dorens amp;nbsp;clatus in fuperbia, vidi lomnium quod pertcrruitme,amp; conuocatis cundisfa* pientibusBabylonis, lolutionem non indicauerunt mihi, donee ingredus eft Daniel,cui nomen Baltaflar, qui habet fpiritumdeorumfandiorum. Vidiidin ftratu meo,eceè arbor in medio terræ, cuius |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIL
|
cutusproceritas vlqucadc^liimjaclfpe-Óus eius vfq; ad terminos tcrræ,amp; efca vniuerforuin ca.lub cahabitabant ani-malia amp;beftiæ,inramis eius volucrcs, NaBucHo- amp;nbsp;ex ea vcfccbatur omnis caro;eccè vi-fthrü more S'^ ^®odus decçlodefcendens5ait.-Suc-viuit. . ciditc arborem, ramos amp;nbsp;fruftus eius, fugiant ex ca beftiæ amp;nbsp;volucres, verun-tamen germé eius in terra finite,amp;cum feris pars eius in herbis terræjCor eius ab humano cómutetur, amp;nbsp;cor feræ detur eijfeptem tempora commutentur fuper eain,donèc cognofcant viuentes, quo-niamdominatur excelfusinregno ho-minum,amp; cui voluent,dat illud. ßan.4. Daniel interrogatus,refpondit: Tu rex arbor illa,qui inualuifti,etpotcftas tua in terminos terræ,audîfti per vigile fententiä fuperte,ab hominibus eijcie-ris,cum feris erithabitatio tua, foenum vtbos comedes,feptem tempora, id eft, annimutabuntur fuper te, donèc fcias quód dominetur excellus luper regnu hominum,amp;relinquetur tibi germen radicis, quia regnum reftituctur tibi. quamobrèm audi cófilium meum, pec-cata tua eleemolynis redime, forfan ignofcetur tibi. Fadu eft autc poft an-nö,deambulabat rcx in aula, amp;loquc-baturclatus,dicens:Nónneha:c eft Babylon,quam ædificaui inrobore regni amp;ingloriadecorismei? adhuc eratler-inoinorecius,amp;voxde cæloruit,qua annuciatur Nabuchodonolor,Regnu tranfibitàte,amp;cum feris habitabis le-P^em temporibus.Eadem hora ex homi-nibusabieébus eft,amp;foenum vtbos co-medit,donèc capilli eius canefcentes3in fimilitudinem aquilarum crefcercntjet vngues eius quafivnguesauium. Igiturpoftdiesdiffinitos à Domino, Nabuchodonolor leuauit oculos ad cxlum,amp;fenfus ei redditus eft. benedi-xit altiffimo, cui poteftas fempiterna, requifitus aboptimatibusfuis,atquein regnum reftitutus eft. Vndè apparet, quodamp; Epiphanius atteftatur, quód non corporis mutationem, fed mentis alienationem paftus eft. ablatus erh eft eivluslinguæ,herba data eft cibus na-turæ humanæ,vidcbaturq; ei quódbos effet,multi egrediebantur amp;nbsp;videbant cum, folus Daniel non egrediebatur. |
quia toto tempore alienatiôis eius vaca-batoratioipro eo.quarèad preces eius anniy.infeptem méfesverfi funt à Dominojin quibus 4O.diebus infania pa-tiebatur, per alios 4,0. reuerfus ad cor hominis,flebatamp; fupplicabat DEO, adeó quód exnimijs fletib’,vt caro ocu-lieiusfaäi erant. Iteróm peralios4o. dies vertebatur in infaniam, donèc fe-ptem menfes Complerentur. poft quos reuocatuS eft. non tarnen regnauit, led ftatuti funt pro eo leptem indices, amp;nbsp;vfqueädfinem feptem annorumpœni-tentiamegitjpanemamp; carnes nonco-medês,nec vinum bibens,leguminibus vtebatur amp;nbsp;herbis fecundum confihum Danielis. Etcvim iterum rcgnalfet,voluitDa-nielem facere cohçredem fihorum luo-rum.aitDaniel, Abfit à me, vt patrum relinquensh.'ereditatem,incircuncilo-rum donis inhçream.Deindè 27. capti-uitatis anno,iple eft annus tranfmigra-tionis Icchoniæ ac huius generationis 37.ctimiam regnalTet Nabuchodono-for annis 45.mortu® eft.poft cuius mortem fulcepit regnu eius Euilmerodach Euilmero. filius.hicmox,hoceft, annocaptiuita-tis ludaicæ 27.Hierofolymorum regem loachinavinculis foluit, amp;nbsp;eum inter amicos charilfimos habuit,fecitque in Babylone inter reges haben,Iciés quód pater illi fidem non feruauit. Tradunt etiam aliqui,quód Euilmerodach in diebus eieâiôis paternç mul-ta cgit impia,amp; patrereftituto,accula-tus,ab eo minus eft in carcerem,vbi I0-achin crat,quem póft liberauit de carce-re,timcns nèrefurgeret pater fuus, qui debeftia rediêratin hominem, cófuluit Ioachin,adcuius cófilium cadauerpa-tris fui effolfum, diuifit in trecétas parti culas, et dedit trecentis vulturibus,di-centeadcumloachin; Nó relhrgetpater tuus,nifiredeant vultures invnum. Hic Euilmerodach regnauit annis 18, fecundum communitèr fcribentcs:fed fecundum Metafthenem,regnauit annis 30. lechonias,alias loachin rex, eleua-tus de car cere,à populo Ncri cognomi- Neri, natus,prout narrat Philo,cui à Deo da-tus eft filins Melezebel, cognomento y 3 Sala- |
158 ÏOH. KAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Salatïel,moriturq; anno 4.0. poftquam in Hierufalem regnarecœpit,cuiper li-. * neam Chrifti fucceffit Salatiel, in quo regia dignitas ceflauit,redijtq; res omis ad pontifices. GENERATIO Ltt. ANnoamundi exordio 4640. lu-daicçcaptiuitatis annojo.tranf-migrationis 4idedde(olationis 24.qu3£ faóta eft poft mortem Hieremiç,anno 5. euerfionis Hierofolymx,a qua defola-tione(fire(ftènumcrétur)funt anni 70. vfq- ad interfeöionem Baltaflarisjquo anno monarchia Aftyriorum tranflata Salatieldux eftin Perfas.Incepit auté in Salatiel generatio 52.dùrauitq; annis 43. Quiveró acaptiuitate ludaica numerant annos 7Ojetiàm luo modo intelligendi funt, juxtalentcntiam earn qua fupradccla-rati funt.Salatiel auté liberatoloachin eftnatus, nomine Mefezebel vocatusj qui anno 17. ante folutionem captiui-^^j tatis, genuit Barachiamj qui anno*i7. foluta captiuitate dux populi fuit, amp;nbsp;ab eoducatudiduseft Zorobabel,anno à tranfmigratione 8i.amp;à defolatio-ne7o. HæcPhilo. Hic mihi generatio-num ordo probatur,etfi quanto quifq; regum régnant tempore, nó habeamus fempèr eer turn. ’ Circa ifta tempora Scruius Tullius^ fextus Romanorumrex,poftTarquini-um Prifcum fucceffit, annoa condita vrbe centefimo feptuagefimoprimo. re-gnauitannis34.hicTullij Cornicula-ni amp;nbsp;Ocrifiæ filius. nam vtait Liuius, inter alias captiuas Oenfiam Latinoru præfedi filiam,prägnantem cepit,quç apud Tarquinium filium peperit, amp;nbsp;SerurusTul eundem ScruiumTullium vocauit,cui lius^Roma- poßg^ puerulo in cunis dormienti.re-norumrex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 fextui, ge amp;nbsp;regma videntibus, igniculus ab alto defcendit, amp;nbsp;capiti ipbus infedit, nullam inferens læfionem. Hoc cùm vidiflet rcgina, luafit marito puerum cum diligentia fcruandum,dicens magnum fore familiæ lux commodum. hinc Seruius in ftrenuum euafit virum, regeprocurantCjfadusq; eftvir prudé-tilfimus, propter quodita dignus vifus eft Romanis,vt à plebc adpatricios traC ferretur. rex eum libi generum fecit,at- |
qucomnia quxcunqueipfe per 1e pro* pter morbos aut fenedutem nequiret exequi,bunc agcre concedebat, no do-mum folùm permittens, fed amp;nbsp;reruns publicarum adminiftratione di^nans, in quibusamp; omnibus comiffisita fidus erat, nèintcrelfe quid populates puta-rent,vtrùmille,anTarquinius rempu* blicam adminiftraren Occifoitaqjfvt prçdidum eft)Tar-quinio,vxor eius mox cogitabat, quo pado familiæ confuleret propere, fu-pererantenim Tarquinio ex nlio præ-mortuo filij duo paruuli, pro quibus folicita, ne occupantes regnum Anei Martij fucceftoresj interficcrent pue-ros fuos, primùm quidem regias fores claufit, addudis prælîdijs, deinde ad Tarquinium adhuc fpirantem vocat Tullium,adhçc Ocrifiam alferreiubet puerosTarquinij,vbiitacxorfaeft:Tar quinius rexnofterj Tulli, te vnum ex omnibus amauit,impia paflus à Mar-tijs.perinfidiasenim amp;fubornatis graf-fatoribus,iam annü agens odogefimu, dolo interfedus eft. bos pueros defti-tutosmiferosque dereliquitadpericu-lum. Nam fi vel gratia vel potentia do-minatu vrbis Martij interfedores Tar-quinij obtinebunt,perdentur, nee vita nobis quoquè tuta erit. ireigitur ob-uiam,amp;prohibere nunc quidem frau- ' de amp;nbsp;dolo vtentes res indiget. primùm quidem occultemus regis mortem, amp;nbsp;prçdicemus nullum adelTe lœthale vul-nus,medicis etiàm iudicantibus:deindè ego pergam in publicum,dicam,multi-tudinem aduocans,quodis dû curetur^ te return domefticarum ac publicarum omnium deelarâflet curatoremi erit cm * noningratum Romanis, proeurari à te publica.alfumenstufafees fimulamp; ar- ” morum poteftatem,euoeabis adpopulü qui Tarquinium interfiecre ftatuerut, poena eos ca^itali, fi ludicium lubeant, afficiens:quod fiiudicium relinquant, exilio muldabisj amp;nbsp;eonfirmabitur imperium. Tune dicemus Tarquinium mortuum.Iuftum autem eft,Tulli,qui nutritus fis à nobis, omniumq; bonorum particeps fadus amp;nbsp;filix vir, fireX fias,tehis puerulis bcneuolentiam pa-tris impartitutum,amp; cum ipfivifiluf' rint |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO lit
|
nntadminiftrâdis publicisidonei, ma-jorem horum defignare Romanorum principem. Hæ c cum dixiffct,vtrunquc pucrum iaciens in finum generi, commouens multum ex vtrifq^ mifencordiæ, audita deinde prompta voluntatc TulliJ, cgreffa eftcubiculum,mandans eis qui remanebant, vt apte omnia quæ adcu-rationem congrua eflent, facefent; Goncurretetumadregiam turba multa, proceffit in publicum, adftansque præ fonbus, pnmùm quidem patefecit adfiantibus eos qui in necem régis ef-fentmachinati: deinde vt multos vidit complotâtes cafum,amp; his qui peregif-fentinfenfos, poftremo dixit nihil adu infidijs, ipfis ncqueuntibus Tarquini-' urn internceredibétcr autem hoc fufci-pientibus, Tulliumtunc eis fiffit, vt à rege delegatum curatorem omnium publicarum amp;nbsp;propriarum return, donee conualefeeret:abijtlt;^ue turn lætus populus, fi nihil graue rex paffus effet, j^^, diuquepermanfit in ea opinionc. Tul-^^t^’ ^‘®^'^®’’® manum habens circa fe vali-”' da,amp; litotes regios addu cens,proceffit jnforum:proclamâsq;,iuffitprçffo efle Martios,(ubiturosiudiciû: qui vbi minime affuêre,mulâati funt exilio per-petuo,bonaq; eorum publicata. At vbi fufeepto regno amp;nbsp;expulfis MartiJs,Tulliusiamfirmum ac ftabile ratusimperium,Tarquiniû regem tandem mortuu ex vulncribus enert, mo-numentiinfignis extrudione, alijsque funeralibus exornat:deindè velut curator regij generis, puerorum terumque publicarum euftodia fulcipiebat, Quæ respatricijsminime placebât,fercbâtq; çgerrimè, indignâtes ipfum regiam fibi poteftatem per femachinari,nec fenatu dcccrnente,nec cçteris ex lege perfedis. 1 Conuenicntes fæpè inter fe, de diffolu-tionedifputabant. Hæc cùm intellexiffct Tullius, ad-uoeatain cocionem mulutudine,.ora-tionemin commilerationcm violentas necis ac puerorum regis, propofitis bene adis Tarquinij in rcmpublicam,lô-gamhabuit orationem, deinde mérita Juaad memonam eorureducens, qua-hs icmpèr in populates fuetit;Nunc vc- |
rôj inquit, re ipfa benefacere dignum duxi.omnibus itaq; ærealieno oppref-fis,nequediffoluere valentibus obpau-pertatem, quandoquidem pro patria multatoleiarunt,nè propria priuentur libertate, qui communcm feruantjdo vt débita meispecunijs diRoluant, fta- Munificêtî# tuamlt;^;nè quis decæterô pccunias det Seruijrullij mutuas in corpus liberum,fatis efle dû-Cens creditoribus,fi conferentium bona habeant:deindè vtquifqueproutdi-ues eft,pro cenfu fuo conférât, dignum iudicanSjVt multapoffidens,multaco- ^ fcrat;paucavero babens,pauca. Vide-tur mihiquoquè, vt publicum agrum qucm vos quæfiuiftis arm is, ex vobis bi qui fortem adhuc nullam habent, nè mercedeferuiatis quieftis liberijdiuida« Præterbæc omnia cogitaui quandam communcm conftituerereipub.forma, vt effent omnibus aduersiim omes iufta paria,vtcumminoribusfuftineantma-iores æquasleges, poenaslt;^j prohibitri-ces,conleruatricesq; iuftitiæ. His ità dilt;äis,fecuta eft multa laudatio alioru,quia fiduseflet, ergaq; bene meritosgratus: alioru,quód humanus et magnanimus,quia çquus iuftuslt;^; effet amantibus. deinde pofitis menfis in foro,fpeßätibus omnibus, annumera-uit quæ debebantur creditoribus, His pcradis,ferebantgrauitèrpatncij, dif-folutum iri fcnatiis potentiam.tirnebat tamê,fi nimis curiofi effent, plebê feren disfuffragijsobuiàm ituram. Difper-gi per vrbem f3ma,quafi fibi infidiaren-tur patricij,animaduertens Seruius,de-Icenditpaulópóftin forum veftem in-dutus fordidam,3C mœftus, comitantc ipfumTanaquile vxore Tarquinij oc-cifi,regiaq; cognatione omni, concio-nem aduocans, ex pulpito huiufinodi orationem habuit: Haud mihi tantum deTarquinij pu- Aduersù« cris mecuendum,Q.uiritcs,nè quidgra-uiuspatiantur,leddemeaquoque ani- tie, mameiam inuadittimor. petor enima patricijs,infidijsinmc coniuratum effe dicitur:iniuftu quidem nihil obijçiût,; Icdqua: in plebembeneficia cótuli,atq; Conferre paro, *fcrentcs grauitèr, pri- ^ferunt mum foencratores, qvos pauperesafe nó fineré libertate pnuari:agrü ahj,quê y 4 vos |
2^0 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
vosVeRrofanguine quæfiuiftis, coaéü iuntrelinquere:ringunturitaq;gt; quafi eis res paterna fît adempta.Simul àutem fuccenfent omnes,quia feriptis ex legibus viucre confuefeant, iufta vobis ex aequo dates amp;nbsp;recipiétes.Exules reftitu-creparant,amp; tradere Anci filijsimperi-um,regem vefirum interficientibus, vi-rumfrugivrbisq- amatorem. quæ vero pofthæc futura erunt,fcitis omnes,eti-' am fi non dixero.primijm quidem eu-ftodemmeum regium arrepturi erunt, deinde pueros, cognatos, amicosque Tarquinij omnesoccifuri. Si iftud quintes volentibus vobis fiat,vtliomicidas reducatis,quos reges defignetis, expel-latisqjbenefaftorum veftrorum filios, ampledemur quidem fortu nam.'fed vcl vnum hoc à vobis pofl:ulamus,vti nobis manifeRam fentetiam veftram faciatis, fi quidem digniores nobis hoc honore alios putatis,perdendi ne fint pueri amp;nbsp;reliqui Tarquinij cognati : nam ego de me generofiiis confulam,vixi enim iam ad virtutem amp;nbsp;ad bonam exiftimatio-nem fatis.accipite fafecs, dateq;^ fi vul-tis,easpatricijs.egoem nulla inremo-leftus ero vobis, Hæc eo dicente,promptoq; ad dcce-dendum depulpito, ingés omnium co-ortus eft clamor,precesq; permixtæ 1a-chrymis'rogantium vt manerer,obtine-retq-res gerendas, neminem metuens. Conuocandas deinde multi cenfebant curias,interregem petebant,atq; pofee-bant calculos.inceptisiflis,populus có-fefbm omnis in eadem voluntatc fuit, prædixitTulliusdiem comitioru, qua adeffeiuffit etiàm exagris omnes.cuq; Tullijelc- conueniHet populus,vocas curias, tra-®*®* diditdiuisim vnicuiq; calculos,iudica-tuslt;^; per cas omnes dignus regno. Hæc videbantur haftenus dicenda copiofius,vthaberetur plane, quopa-Öo vir fêrua natus,regnum Romanoru effet adeptus.In regni initio magnu mc-moratuq; dignum geffit cum Hetrufeis bellum.poftTarquinij enim mörtévr-bcs quæ eiprincipatum tradiderant,no amphus conuentis Rare voluerat,haud dignantes parère Tullio, exiRimantes patriciorum aduersùs regem fadiones, magnam fibi exhibituras commodita- |
tem.Durauithocbellum annosvigintt continuos, incurfus multos vtrinque ^ facientibus.Pugnis autem vin cens omi- T«#^ busTullius,tandèm coègit eos frenurn JJJi,^ fpontèfufcipcre,feq; dedere acimpera-tafaccre,qui finis erat belli. In pace vero leges Commerciales cæ-terasq; confirmauit, très montes vrbi adiunxit,quirinalem,viminalê, exqui-linum.'dimifitq; eos his qui finelaribus Romanis effent,ad ædes m his conRru-cndas,vbi fibi quoquè habitationem fe-cit,foff3s circa mui u duxit. deinde vbi muro feptem colles complexus eR, in partes quatuor vrbem diuifit,et cognomina ex collibus dedit,vnam palatinani vocans,aliam fuburbanam,aliam colli-nam,quartam exquilinâ. Quatuor tri-buumfecitvrbem,quævfq;cotriufuit-primus omnium cenium ordinauit,qLH j^pdH' ; adhucper orbem terrarum incognituS fuit,omnibusq;fubeoin cenium dcla-tis,inucntaluntcapita ciuium Roma-norumcumhis quiin agris erat, odo- 1 gintaquatuor millia amp;nbsp;aliquato pluS. AeRimatis autem omnibus, allumés li- nbsp;nbsp;nbsp;' bellosamp;cognofcens multitudinem amp;nbsp;xtatemjfapientilfimam omnium admi-niRrationem introduxit ciuilium. His pace belloq; peradis,amp; duobu$ extrudis templis Fortunç,qua per ome vitç tempus vifus erat vti profpera:Erat duæ Tulliofiliæ,has puellasiam nubiles defponditcarum auunculis,nepoti- j bus fcilicct Tarquinij: Lucio quidem fcniori, audaci ac tyranno, data vxor j^ frugalis,continens, amp;nbsp;quæ amaretpa-trem;Arunti vero iuniori, viro mitis æquiq;ingenij,impiam, audacilfimaq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J amp;perofampatris,habere contigit. Lu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) ciusetfi adlpiraretadregnum, abvxore retincbatur3cófulente cotraria amp;nbsp;flen-te: frater vcroLucij nihil quærens, ab vxoreimpiatraducebaturin aduerfum, admonentejincrepate,amp; ignauiam ex-probrante. At vt profecêrc nihil neq; probç mu-lieris preces,neq;improbç admonitio-nes,fadüeR, vbi natura improba mu-lieramens exiRimatfuis monbus con-uenire,forons virum accerfit, qui vbl adRitit, cæteris abire iulfis : heet ne, in-quit, mihi libéré fine periculo loqui, quæ |
C H R O N O G RA P Hl AË. GÊNERA TI O LIL
îSi
lubete auteni.T arqùinio quçvcllet di-Cerejdeq;c6tinendo fermone fide data ^miuramento: Non,inquiti cogitas ,Tarquini,iniufte teregnopriuatû?in-dignumnecenfes,(entirede te magnifi-ce,qui in aula regis es natus femor ne-potum?a(Tunt robur tibi abundè et fort-ma regio digna gener e,ad.cft tibi diuiti-arum ('atis,amp; amici multi: Ad quid igi-tur differs vlterius jamp; cxpedas'tempus, vt veniat tibi vltro regnum?Dicam au-lemlicentèr^ctfimedidurusfistemera-riam,id quod te retrahrt:viuit tecu vxor baudfimilismonbus tuis, quæ teblan-ditijs möllern reddit, atq; ad nihilu re-digit^vt amp;nbsp;mihi quidem adeR tepidus amp;nbsp;nihil viri habens m aritus. Quod fi id co-tigiffet, amp;nbsp;tu me vxorem'accepilfes, amp;
te ego viro porita cflem, nonin priuata vita tempus tatum vixillemus. Cur igi-tur non corrigimus fortunæ defeftum, ipfi permutantes inatrimoniajtuq- vi-?quot;'«Tul. ïa vxorem libéras, quod ego idem de
U,
viro faciam? Quando autem his dige-fiisvnà conueniemus, tutè ipfi iam de reliquo confultabimus.Nam fi m ceteris verctur aliquis iniuftè agereyregna-di caufahaudrepræhenfibilc eft andere omnia.
Talia dicente Tulliagt; lætè accepit conditionem Tarquinius, dansq; eifi-dem,ac primum capiens impiarum nu-ptiarü primitias,abijt, neqj multo poft cogitata perficiunt.Poft hoc opus nihil cunftatusTarquinius,vxorcm abducit Tulliam,neq;patre^cius firmatematri-monium, neque comprobante matre. Vbi verb lundi funt,eijcerc principatu Tullium,nifi vltró cedere vcllet,machi-nabantur,fodalitates comparantes, amp;nbsp;expatricijs quicunq; animo alieno effent erga regem amp;nbsp;décréta popularia, »duocantes, amp;nbsp;ex plebe egentiffimos ementespecunijs,
Quæ vidés Tullius,dolebat quidem, defeetiàm (o!icitus,amp; media quib’po-tuitretrahere generum amp;nbsp;filiam,tenta-uit, amp;nè in (e peccarent, admonuit. Poftquamfibi Lucius meutern non ad-liibebat,fedin cóeiho lé aiebatiufta di-durum,vocatofenatu : Patrcs,inquit, Ïarq,utnius(vt videos) fodaUtates con-
gregat,cnitensméimperioeijcere, amp;id quot;nbsp;^ mihi palam eft-'volo autemvobis præ-fentibus ab eo difcere, cur hæc in me inachinetur,iamq; 1 arquini refpondej cuius me rei aceufandum cen(es. dicit eiTarquini’.'Atqul breuisfcrrhö,Tul- Accufatüi: li,pro meeft amp;iuftus:auus metisTar- Semiusàt. tjuinius pofledit Romanorum imperi- Tarquinio, urn, magna pro éo Juftinens difcrimi-na.Eo autem vita funófo,egö liim fuc-céffor^ex legibus omnium Græeoiû amp;nbsp;Barbarorum.fed tu quidem mihi pecu-niasab co reliras trades, regno ipfo me fraudas:nec quidem iplüm afiumes, iure retincs.nó enim te interrex defigna-iiit,neq; de te decrehit lenatus, neq; le-gitimis comitijs ifta potcfiatc'potitus es,l'cdlargitionçemens omniq5 corru-ptioiïe,aGnctune quidem te tibi quæ-refeprincipatumdicens,(èd nobis eum cuftodirefimulans orbis amp;nbsp;infantibus, omuibusq- audiétibus profefluse$,vbt nös vin faébi ent'mus,feniori impcriuni tetraditutum. Oportuitigitur, fi iufia agere volui(ïcs,hoil'domuiri amp;nbsp;pccUni-asmodó aui,ied amp;nbsp;imperium feddere, exemplis vfum ^quorum tutoru. quod fi tibitune idonèUS hó videbar, vbi ego in præcipuum perueni corpofis ani-miq; robur,annos triginita nâtus,debu-crastraderciufta penlans. Hæc agens,-pius dicereris pater amp;nbsp;beneficus eonfer-uatbr,ac non quartum iam amp;nbsp;quadra-gefimum annum nätu debuifti me meis fraudare. Pofteainterrogas, qua cau(a té accuiemJedte iritertogo, éuius tei gratia non dighäris rhe nonorum aui hæredem e(fe?vtrum ne tu me non elfe exiftimas legitimum? fed cur tu me igi-tur educafti tutor? an me orbumputaS puerum,amp; ad publica adminiftranda inualidum,qui no multùm à quinqua-gefimo abfum anno? Abijce igiturim-pudentilfimas interfogatiories, amp;nbsp;lain definas aliquandô malus elle. Quod fi quidhabes iufti,ad hæe refponde. paratas fum iudicibus his pcrmittcfc.fin autem vitans ho5,vt fempèr cofUeuifti, ad conduâam tibi turbam confugias, id ego minime permittam;paratus lum iu-« fta diccre, amp;nbsp;fi tibi non pçrluadeamy violenta agere.: . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•uiiu,.
’ Definçiïtc auté Tarquinioj-fufGipies
/
-ocr page 280-XÄX lOH. NAVCLERT VOLVMEN ERIMVM
|
OritioTub orationcm Tullius: Omnia,in quit,pa-tres optimijprscogitata habere contra jnopinatarnihi opiis eflet:quandoqui-dem Tarquiniusnic ctiàm adpriuandu imperio paratus eft, quem quidem ego infantulumfulcipiens, amp;infidijs pcti-tumjab hoftibus feru3ui,educaui,ct vir-rum fadumniihi generum caperefum dignatus: fi quid verômibi humanitùs accidiflet, fuccefforem meorum omni* urn reliquiflem. Sed pofteaquam mihi pratter fentetiam contraria omnia euc^-nerCj amp;vtiniuftus egoipfe inGmulor, fortunam meam deplorans, nunc quidem ei iufta refpondebo. Égotutelam infantium baud volensfufcepi,fed co-adus rebus ipfis,pofteaquàm auumve-Rrum hi qui ius Gbi regni vendicabant, occiderunt, vobisque inGdias tendere dicebatur. Curator autem veftri euftos cratnemo, prêter feeminam patris veftri matrem,amp; ipfam quidem non fuGG-cietem: fedinme folo relinquebatdo-müsdefêrtar cuftodia,quc nunc tu vo-cas alienum.His tarnen rebus prçGdens, aui veftri necé fum vltiis, amp;nbsp;i n viros vos eduxij vos facercmeorum dominos in-ftitui:habesiam tutelç rationem.Dc regno vero audi ctiàm; poftquàm vrbis lufcepi cura,fentiens ipiè inGdias quaf-dam ftrui,volebam equidem populo rcs tradere, atquein concióe imperium eis rcddidi^quietem habere volés: baud vc-rôpafGfunt Romani, neque alium di-gnatifuntquenquam rcipub.deGgnare dominum,fed me detinentes,ferentesq; fuffragia, regnum tradiderunt, fuam ipforum Tarquinij poftefGonem, non veftram. Geut auum quoquè veftrum adres gerendas eduxerunthofpité,qua-uls Glios Martius rcxreliquiller. Quod ft communis omnium lexfuiftet, vt qui natura fuccefGftent deGcientiu regum pecunijs, cum eis ctiàm régna fufeipe-rent,non vtiquè fufeepifletauus vefter Tarquinius, fed fenior ftliorum Anci Martij. Cæterùm Romanus populus imperium dare, non per fuccelGonem capi debcre ftatuit.quôd G ego no more optimopoutus lum imperio, nee elc-étus ab interrege, nequedantc fenatu, hos(GGceft)lædo,non te: led nechos ego, nee abum quenquam laedo.tcftis Rei»« non natura,fed lt;lcâionc. |
enim amp;tunc dat« mihi iuftè, amp;nunC permanentis poteftatis eft tempus, per quadraginta annos nemo vnquam Ro-manorü iniuftè agere me exiftimauit, nec cijcere conatus eft.fed hrC omitta, G te fraudaui regno,oportuit te cóque-ri apud cos,'qui mihi banc dederutpo-teftatem,mequeaccufare. poft tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 tempus vclutclonga experreftusebri- nbsp;nbsp;nbsp;i ctate,nunc ad acculandum venis. neC nbsp;nbsp;nbsp;’ bic quidem tibi ifta dicere conuenit. oportebatenimin cocionem aduocare populu vbi me acculares. Verum quan-do tu idfugifti,ego pro te faciam. con-uocatolt;^;pppulo,ipfum exhibeboiudi-cemcorum,quorum tu me accufas,iu-ftai^j recipiam. Vos autem patres fanè miror,G qui Gnt veftrum,qui me regno demigrare velint,amp; cum ifto in me có-fpirânnt.'hbenter ex vobis audio,cuiuS rciiniuft« caula mecum bellum gera-tis,vtrùm quia multos Iciatis in princi- nbsp;nbsp;nbsp;1 patumeoperditosaut priuatoseflepa- tria,rcsvcluasamiGfte, autcalunia da- mnatos.Siqua mihi in talire peccatum eft,imperio Gmul amp;nbsp;anima priuandum m e elTe dixerim.at luperbus ium,et propter arrogantiam nemo ferre me poteft: amp;nbsp;quis prsecedentium regum tarn mo-deratusfuit,tamquc humanus ciuibuS omnibu$,tanquam pater mitis Glijs bus vtens?Primus cnim quç alijs ftatueram, Gcut'i priuatus parens, obferuaui. fed quid opus eft nunc his fermombus? G vobis melior ad rempub. adminiftran-dam videturTarquinius, baud equide nbsp;nbsp;nbsp;j inuideo ciuitati,reddito imperio ei qui N«”^ ; mihi dedit,populo:iple priuatus fadus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i conabor oftedere, quod amp;nbsp;pulchre ini- ^jbiIhI' perarefcio,amp;moderate fubefte. Hæc cum dixiftet, concilium diflol-uit.poftcaqueprçcones aduocansdulGt cos per compita euntes,populu omnem in concionem conuocarc.Concurren-te in forum ab omni parte vrbis turba, progreffusipfe fuper pulpitum, logam amp;commilcrandam orationem habuit, aétiones ciuilcs enumerans, quas amp;nbsp;ipfeTarquinio viuo peregerat,amp;quas poft mortem eius. Poftremo ait obij-ccre ci Tarquinium, quod baud iuftè obtineret regnum, ipium quidem ad fe pcrtincns, neque dominum eflepo- |
CHRONOGRAPHIAE. ■ GENERATIO UT. »63
|
pulum dando alteri aliéna. Clamore autem cxorto ex his amp;in-dignatione omnium, filcre eos iubens Tullius, poftulabat,vt aduocatü Tar-ouinium audirent: fi iniunam accepif-le eum inuenirentgt; principatum ei da-rent: ipfe autem imperiofc abdicare di-xit,dominisque reddere qui id fibi tra-didiffent. Hæc cum dix(ret,venetq; defcende-re,clamor vndiquè exortus eft,precesq; nècuiquamintperio cederet. Tarqui-nius interim timens impetum,à turba difceffit, fugiens fimul cum amicis. Tullium autem omnis multitudo cum plaufuvfq;indomum comitataeft. At vbi conatu hoe excidit Tarqnius, moe-rensnil fibi auxilij fuifle à fenatu, cui maxime fidebat, tempus quodda fedo-mi continuit,Cum amicis loquens :. deinde fuadente vxore, nè amplius molli-tieifetraderet, ad opera fe accingeret, reconciliationes primum cum Tullio peramicosinuenienSjVt fibi ille credés, minus fe obferuaret: amp;nbsp;cum vifa effet vxor optima propofuiffe, per amicos conuenientibus modis recóciliatus eft Tullio viro natura conciliabili. deinde vbitempus nadus eft idoneum,difpcr-foper agros populo ad perceptionem fruftuum^cum amicis exit habentibus fubamiâu gladios, fecures tradensmi-niftris, veftem ipfe affumens regiam, amp;nbsp;ca:tera adducens imperij infignia,at-que in forum pergens,ante curiam per præconemin concilium iuffit citarife-natores.erant autem ex compofito prç-parati reiipfius confeij, atq; properan-tes expatricijs complures. Tullio autem domi commoranti di-cit quida,proceffifle in vefte regia Tar-quinium.lllcaut admiratus audaciam, celernis exædibus progrcditur,atqjin fenatum vcniens, vidésqj Tarquinium inregia fellahabentem regium ornatu: Quis tibi,inquit,fceleftilfime liunc or-natumpermifitfumere? Refpondit ille; Audacia amp;nbsp;impudentia tua, qui te ex captiuis natum, aufus es Romanorum create regem.Tullius cxcandefccns,im-petu adillumfertur, depulfurus èfede. quod iucundè videns Tarquinius, fe-nçm cornpicns clamantem amp;nbsp;aduoca-tem miniftros, cffcrt,dci}citr|; fccudiim crepidines curiæ,vix^; fe attollens, vbi fe vidit proditum,anxius, comitatibus paucis,perfufus fanguine, abibat. adeft turn vxor Tarquinij, fedés in vehiculo, Tarquinium magna voce regem faluta-uit,dixitque : Res perada eft Tarquini pulchrè, fed habere viuo Tullio te re-gnühaudfanèlicet.fcis enim quamfit plebs ei omnis beneuola. |
Hisdiétis, aflcendens iterùm curru, abijt. Tarquinius autem reâè putans monuifte,miniftros cum gladijs poft eu mittit,qui celcritateiam domo propin-quum Tullium depræhendentes,occf-dût.proieûo occifo corpore adhuc palpitante, præfto fuit filia. At cùm valdè arétum effet Compitum, videntes ftra-gem, exturbatæ funt muls, amp;nbsp;auriga mifericors fubfiftit,addominamrefpe-xit.interroganteilla, cumonprocede-ret:An nonvideSjinquitj patrem tuum iacentê mortuum?Illa excandefcés,fca- Cædes Ser-uij Tullij, bellum in aurigam iecit,dicens : An no duces ignauiffimeetiàm per mortuum? Illeplaga gemens,vi adegit mulasp corpus genitoris. Ille vicus ante Cyprius vocatus,poltea Sceleratus eft dictus. nbsp;nbsp;ratus, Taliq; obitupoutus eft Tullius, an-nos c^uadraginta regnans.Corpus vxor noélu extulit, nam ob plebem Tarqui-nius palam efferre nó audebat.nodefe-quenti vxor moritur. Ada funthçc anno captiuitatis ludaicæ 4,3. In hac generatione Crœfus Lydoru reXj27.Iudaicx captiuitatis anno Lydis regnare cœpit. Anaximander Milefi-us, philofóphus amp;nbsp;medicus floruit. Anaximenes Milefius Anaximadri au-ditor,fimilitèrin hac generatióe floruit. Aefopus natione Phrygius,fortu- Aefopui, na feruus,fabulator clariffimus,eifdem temporibus in precio fuitmaximo, de quo Philoftratus in imaginibus,et Aulus Gellius nonnulla referunt. In hac generatione anno primo, qui fuit annus captiuitatis ludaicç xxx.Cy- Cyrus, rus Perfa Medorum deftruxit imperiu, quod fteterat per annos ducêtosquin-quagintanouem, transferens iUud ad Perlas, regnauit ipfe ib'i primus anni.s xxx. Qjjalitèr autem ad Perfas vc-nerit regnum Medorum, diffonantia. quidam |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
266
quidam efthiftoriarum.omnes tarnen Aftyagcj* jf, gy confentiunt, quod Aftyages vlti-mus fuerit Medorum rex, auusq; Cyn maternus.HicAftyages(vtrefert lufti-nus)per fomniumvidit,ex naturalibus fihæ quam vnicam habebatjVitem ena-tam, cuiuspalmite omnis Afia obum-brabatur.ConfuIti anoli,cxeadem filia nepotem ei futurum, cuius magnitudo prxnunciaretur,regniq-ei amilfionem portendi re/ponderunt. Hoc refponio pertcrritus,neque claro viro neq;ciui deditfiliam,nè paterna maternave no-bilitaSjnepotis animum extolleret, fed de genre oblcura tunc temporis Perfa-Cambyfes, rum,Cabyfi mediocriviroin matrimo-niütradidit.ac nee ficfomnij metu de-pofito, grauidam ad fe filiam accerfi-uit,vt fub eius confpeftu foetus necare-. tur.natus infans,datur occidédus Har-pago,omnium confiliorum regis parti-cipi.isveritus, fiad filiam regis mortuo patreperuenifretregnum,eó quódnul-lam Aftyages virilis fexus prolégcnue-rat,illanecatiinfantisvltionemàmini-ftro exigeretj paftori regij pecoris pue-rum exponendum tradidit.
Forte eodem tempore amp;paftori na-tus filius erat.vxor igitur eius audita ex-pofitione pueri, fummis precibus rogat fibi afferri amp;nbsp;oftedi puerum'cuius precibus iatigatus paftor, reuerfusin lyl-uamjinuenitinfantem,canemq;foemi-nam vberainfanti præbentem,amp;àferis ac abribusdefendentem. motusmiferi-cordia,puerum defert, quem vt in ma-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num mulier accepit, puerveluti ad no-
tamallufititantusq-in illö vigor etdul-cis rifus apparuit,vt paftorê vxorroga-ret,quöfuu partum cxponcrctproibo. atqueita permutata forte,bic pro filio pafloris educitur3alter pro nepoteregis exponitur.nutricij Sparcon pofteano-- menfuit,quiacanem Perfæ fic vocant.
Puerdeinde cùm inter paftores effet, Cyrinomen accepit. moxrex inter lu-dentes forte dereftusgt;ciimper lafciuiam c 0 ntum a cesflagelfis cecidiffet,a paren-tibus puerorum querela eftregi delata, indignantibus ingenuos à leruo verbe-ribus affedios.
Rexaccerfitopuero amp;interrogato, cùm nihil mutato vultufccißclc,nifivc
regemjrefpondifret:miratus conflantP am,inmemoriamfomnij refponfimre-uocatur,atqueita cùm vultûs fimilitu-dojamp;expofitionis tempus, amp;nbsp;pafloris confeffio conuenirent,nepotem agno-uit.Etquoniam defunftusfibi fomnio videretur,agitatointer paflores regno, animum minacemin illofregit. Cæte-rùm Harpago amicofuoinfeftus,in vl-tionemferuati nepotis, filiueius inter-fecit,cpulandumc[; patri ignoranti,fed poflea intelligenti, tradidit. Harpa-gus ad præfens diffmulato dolore,odp urn in vindidam diflulit. Interiedoque demùmtempore, cùm adoleuiffet Cyrus, admonuit eum Harpagus orbital tis,amp; quomodo relegatus in Perfas ab auo fuerit, amp;nbsp;ocefdi eum paruulu auus iufferit, vtbeneficio fuo feruatus fit, Vt regem otïcndcrit, vt filium amiferit, hortatur ad regnum fe accingat. Sed amp;nbsp;candemviam lómnio aggredi vilus eft Cyrus^
Fadum eft vt Aftyages oppugnare volensPerfas,tradideritomnem exerci-tum Harpago fecretario, immemor filij occifi.ille exerdtum Cyro commifit, fimulqueegit,vtPerfç eum regem eli-gerent.quogt;fado,timens Aftyages,Da-rium cofobrinum adoptauitin filium, amp;côllcâo exercitu, congreffus eftad-uersiisCyrum. pugnaeg fa da, partem exercitus à tergo ponit, amp;nbsp;tergiuerfan-tes agi in hoftes iubet3nunciatq; fuis,ni viccrint,non minùshoftes etiapoftter-ga inucnruros.Ingcns poften fuit necef-fitaspugnandi,amp;cùm Perfarum acies paulatim cederet, matres amp;nbsp;vxores eo-rum obuiamoccurrunt, orantin prçli-um rcuertantur,cundantibusq;fubla-tavefte,obfcoena corporis ofteduntjdi-centes, num in vteros matrum vel vxo-rum velint refugere.
Hac reprefficaftigationc,in prçlium redeunt: ócfada impreffione, quosfu-giebant,fugere cömpellunt. In eoprx-lio Aftyages capitur, cui Cyr’ nihil aliud nifi regnum abflulit,nepotemq; ma-gisquam vidorem fegeffit, euqjregno HyrcanorumpFçfecit.Dariovero,tan-q^am fratrimatris fuæ, tradidit regnu Medorum, tarnen fub certafpe reuer-tendiad ipfum, quodvolunt nonnul-li.re-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIL
|
Xenophon ie Cyro. Irancifcus fl'ildphus h-regnault annis duodecim antequam interfecit BaltaHarcm. Qpid veró poRea egerit Cyrus, fi quisIcirccupit,legat Xenophótis Cy-ri pædiam, quam in Latinam vertiflc linguam fertur Francifcus Philelphus ' equesauratus,poëta laureatus, virque præclarilfimus,qui in esteras Cyri laudes itàait.’Cyrus aRumptis hberisgen-tibus Afiç,cum parua manu Perfarum, Médis volentibusatq; Hyrcanis impe-rauit,fubiugauit Syros, Affyrios, Ara-bes,Cappadocas, Phrygas, vtrofq; Ly-dos, Carras, Phœnicas, Babylonios. PotituseRetiam Badrianis amp;Indis ac, Cilicibus,itidèm Sacis amp;nbsp;illorum fini-timis,atq; alijs quamplurimis getibus, quarum ne nomina quidem quis dixe-nt.inlupèrdominât’eRAfianis amp;Grç cis,Cyprios quoquè amp;nbsp;Aegyptios im-perio tenuit.tantamq; omnibus cupidi-.tatem iniecit gratificandi fibi, vt ex eius fententia gubernari optarent. . gatumatq;probatum. ANNO quartodecimo huius genc-ratióis,qui eRannus captiuitatis quar-r nbsp;nbsp;nbsp;^“5 ^quinquagefimus,Euilmerodach ^'' “■ lilius Nabuchodonofor, rex Babylo- ^»lt;lono. «ri. Hæc amp;nbsp;multa alia prçclarilfima eius didaatque geRa Xenophon profequi-tur.mmultis tarnen cum alijs fcripto-ribus iam vfu probatis, dilcordare vi-detur, amp;præcipuè circa eius mortem, cum dicat eum apud Perfas in regia,in-terque manus filiorum præmifla longa exhortatione,data omnibus dextra, Ipiritumexhalaffe, quem tarnen hiRo-riciferèomnesbcllo cótra Scythasca-ptum, amp;mandato Tomyridis reginæ eius gentis, capite truncatum ferunt, quodamp; authoritate videtur latis vul-nis,montur,relin qu ens tres filios,q uo-rum primus regnafle dicitur, iecun-dura aliquos, quinque annis,amp; iecun-dus aliquot menles duntaxàt, vltimus vero Baltaffar, feptem amp;decem annis. quæ fi vera lunt, necefsè effet quód Euilmerodach etiam régnante patre Nabuchodonolor rcgnalkt, filijque cum ipló; alias vix Rare poffet, quód quinquagefimus annus captiuitatis lu-daicx, annusvltimus fuiffet Baltaffar regis Babylonix ; quo tempore capta |
Babylonia, monarebia orbis peruenit in Perfas. Quódfi(vt alij tradunt)tri-gefimus annus captiuitatis,vItimusBal taffaris putetur, minus Rare poteR. Na. Nabuchodonoforin facrahifloria quadraginta amp;nbsp;plùs annis regnaffein-uenitur. Sed vtcunquè fit, id fans darum habetur ex hiRorijs, quód Cyrus Perfis primu9regnauit,amp; trigefimoprimo anno captiuitatis ludaicæ regnare eoe-pit;deindè vigefimoanno,quieRquin-quagefimus captiuitatis,Babylonéce-pit,interfedo Baltaffare rege Chaldço-rum,vixitC|;poRea decern annos. Sub-iugatüCrœlo,àTomyri Scytharu re-gina tandem eRoccilus. At cum Baltaffar inueniatur regnaC fe annis feptem amp;nbsp;decem,oportuit eum incepifle regnare anno captiuitatis quarto amp;trigefimo. fie Euilmerodach non regnaffet odo amp;nbsp;decem annos, nifi diccre velimus,vt rationabilitèrdi-ci poteR, quód regnare inceperit primo anno quo pater fuus Nabuchodo-nofor inlanus cR fadus, amp;nbsp;tune re-gnaucrit per feptem annos pro patre, vt aliqui volunt, quibus amp;nbsp;Nicolaus de Lyra conlentit. Qjtomodó autem poRea ceflerit patri, dicunt quód hoc fecerunt principes qui cius malitiam odiebant.vndè volut quód propter mala quæ feeit tempore infirmitatis pater-næ, fuerit poRcà incarceratus à patre cum loachin regeluda, vbi manfit vl-que ad morte partis, amp;nbsp;rursùm regnare cœpit, ac lechonia à carcere relaxauit. amp;lic regnare cœpiffet Euilmerodach anno captiuitatis ludaicæ quintodect-mo aut lextodecimo. Quód autem poR mortem ipfiusno Baltaffar, led eiufdem fratres duofuc-celfiuè regnauerint, multis non pla-cet,ctfi velit hoc MetaRhenes, ledvo-luntBaltaflarcm fuifie.nam in venta-te poR Nabuchodonolor non regna-uerunt in Chaldæa,nifi Euilmerodach filius, amp;nbsp;poR illum Baltafiar ex fiho nepos. Inhac gencratione annoxiiij.qui eft annus ludaicæ captiuitatis quartus amp;nbsp;quadragefimus, anno ab vrbe condita ducentclunofcxto , Olympiade quin- |
quage-
-ocr page 284-166
lOH^ NAVGLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Tarquini« quagefimahona, Lucius Tarquinius Superb’ Ro pHneipatum fufeepit,non legibus qui-manorû rex dem,fed armis occupans,regum Roma-feptimus. norüleptimus,regnauit annisxxxv.hic mox plebis multitudinem de(piciês,p3-triciosq;,aquibuseratad imperiu per-duélus * confuetudines, |cges amp;nbsp;orna-* turn gentikm omnem, quo priores reges vrbem decorabant, confundens,in confeRam tyrannidem principatu con-uertit, primiim quidem euftodiam cir-cum feftatuenshominum ferociffimo-rumjquinoéte circa regiam excubabat, acper diem exeuntem illfi lêquebantur quoquó iret.dabat refponfa depublicis domi plurimùmj amp;nbsp;adftaribus necefTa-rijs luis,in foro parum.ingredi ad lê neminem permittebat,nilï vocatu.adeun-tibus nequaquam benignus, fedvtty-rannus,grauisatq; difficilis- cótroucr-üarum iudicia non ad iura, non ad le-ges,fed ad mores luos referens pcrage-bat,pröpter qux cognomêtum illiim-pofuerunt Romani,Supcrbi. Poftquam autem iam ftabililTet im-pcriu,in criminationes adducebat multos illuftres viros, prjmum quidé foceri amicos, deinde etiam ex cçteris quos fufpicabatur çgrè ferre mutationem re-gis;amp; quibus multæ erant opes, illos morte,alios exilio mul6tans,occilorum amp;profcriptorum bona auferens : parte parua acculatoribus ad hoc lubornata, maioremiplecapiebari , Erant turn multi intelligentes, qua caula inbdix tendcrentur,qui fpótè re-liéla vrbe,abiêre'erant etiam qui occulte perdebantur, viri prxdigni, quorum . nee corpora poftea apparebant. Vbi veto ia ab eoperdita elipars fenatuspræ-clarior,mortibus exilijsq; perpetuis, fe-natum alium conftituit, adducens iple ad honores amicos fuös : néchuiulmo-di tarnen viris quidquam agere permi-fit,nifiquod iuirjfret,vt qui reliéri erant in fenatu aduerfarij TuUijj intcllige-rent fefidutia lua priuatos elle, fulpi-cantcs grauiora prxlentibus quæ ex-pedabantur. Cernentes autem plebeijifta, iufta ipfospati opinabantur,gaudebâtq;præ voluptatc.Euenêrc tamé eis etiam haud multó póft grauia.nam amp;nbsp;leges fcriptas |
à Tullio,quibus ex xquO iufta inuieem capiebant omnes, fuftuliticollationes tributorum excenfu diuertit,moremq; priftinum reftituit : amp;nbsp;cum ei opus effet pecunijs, parem fummam cum lo-éupleté paupetrimus conferebat. Con-uentus omnes paganorum, aut curias rum, aut vicinorum, amp;nbsp;in vrbe amp;nbsp;pet agros immolationes amp;nbsp;facrificia omnia publicaj nè amplius ficrent, edixit^nè conueniétesin vnum,multa arcana inter feconfilia agitarent de diftolutione imperij.vndè ad ius regni neq; quidqua nbsp;nbsp;nbsp;( prêter vim fibiperluaftt ^fore,eóa(ftus, vt in charitateciuium nihil Ipei repo-nenSjiudicäritregnum hbi vi efte tutam dum,atq; ad id perficiendum, tefte Eu-tropio,varia excogitauit tormentorum 6«quot;’2y genera, vincula lGilicet,taureas, fuftes, ®‘“' laminas, carceres, compedes, exilia amp;nbsp;metalla.hic filiam Latinofum principi, vt eiusamicitiam fibi conciliaret, vxo-rem dedit.quofafto,ftatim Volfcis helium intulit,amp; Suelfam Pometia vice-f»it,Gabinos veródolo circunuenit.il-os enim cum nulla vi lüperare pollet, dilfoluere autem bellum turpitèr exifti-maret, filium Sextum Tarquinium ex compofito, quaü proditoré patris, vir-giscædiinforoiuffit. Qu^o diuulgato, nlius quah fe vlturus,ad hoftes conuo-lauitmultos fecum clientes ducens. Putantes autem Gabini magnum fibi accedere commodum, neque minus item deéepti ex bis, quæ agerette-bellis patri Sextus, quotics enim existât, non fine magna reuerfus eft præ-da.lubmittebat enim illi pater conti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nuoprædandos aliquosex ciuibüs.Ex nbsp;nbsp;nbsp;i Eis omnibus amicumfibi fidumquevi-rum putantes Sextum Gabini, inter quos pecuiamultosinefcaratatq; cor-ruperatytati bonum elfe imperatoren!, eum præficiunt.moXSextus latenterde nbsp;nbsp;nbsp;; poteftatefibifaóla pattern certiorem fa-ciens,quid fafto opus eftet,fcifcitatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Tarquinius veró cognofcere nolens fa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! mulu,quç facere filium iuberet,ducens eum in hortu, vbi papauera erant nata, ] pertranfiesq;, capita fumma ferroferi- J erts decuticbat,dimifitq; nucium, nihil refpondens,fæpiôs interrogatus.rcuer- j„i»i”* titur nuncius fine rdponlo, id quod qui’“quot;’' ocio- î |
|
^HRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIÏ. ' aß/ ociofum putabat ft vidiffe,ridebat.’ ' Sextus pàtrisintelligcns mentem,in cohcióem vocat omnein mültitudinê: præcipuumexciuibus, cui nomen erat retroni Antiftio,accufat, quodft patri prodere ftatuiflet. jubomaUcrat'cnim vnum è familia ciuis illius^ qui epiftola Tarquinij annulo fignata, in cius çdi-bus pofuerat. Negante illo, perfcrutari domuillius imperabat.placuit idaccii-fato.mittuntur ftrutatores, inueniunt epiftolam fignatam,cum alijs nonnul-lis litcris in plures eines corhpoiitis.da-tur epiftola gemma paths figriata,' fcri-bæ legenda^in qua erat feriptum^vt vi-uum fibi traderet filium, reciperetq; ex compoftto mercedem. quodfi fibinon eftet poffibile^ caputei decidens mitte-1 ret;qüódfifaceret,ei exterisque operis adiutoribüs pollicitus crat premia,Ro-mæ vrbis ciuilitatem, patriciamque dignitatem, Quibus 1 cells, irati Gabini, ftupefa-âum Antiftium, ac ne vocem quidê ex tempore valétcm emittcre,Iapfdibus in-terfidufit, de alijs inquifitionem faci- ^ «ntjVtqjfupplicium de eis fumeretur. Sexto permisêre.Is itaq; amicis euftodia portarumtradens,multosilluftres oc-cidit, amp;dum tumultus fieret,, interea Tarquinius copijs aduentabat:circ'itcr mcdiam nodem apertis portis,exercitü' introducit, ac fmè jabore vrbis dominus fadus eft. Poft quodopustem-» pIumlouiextruereftatuitinmóteTar-peio,vbicùm foderent fundamentum, repertu eft caput nuperoccifi hominis, K ,. , manabatftfanpuinem calidum adhuc. ’‘’‘“®’ C^od vides Tarquinius, à folilociulfit fubfiftere. vates cófuluit, prodigiu hoe quidfibi vellet, confultus vates Hetru-fcus.'ViriRomani,aitjfatodatur,caput Italie for e om nis hune locum, in quo caput eft repertu. Exilloquoquè tempore, Capitolinus vocaturis locus ab inuentioe capitis.mox Tarquini’refti-tuit operibus artifices,templum tamerr cxplerenopotuit,citiùs excidens prin--cipatu. / Memoratudignu eft, quod ad Tar--quinium mulier quidam venit, libros: venderevolens nouem,plenos oraculo-led cunuudicioregispreciu peteret ni- |
mium,ab ipfoderifaeft. tunc coram rege igné fado, très ex illis combuffit li-bros:interrogat,fi rex refiduos fex çqua-li precio comparare vellet, qui relpon-ditanumiftam delirare.quæ ftat'im très alios combuftit, interrogans regem, fi faite très refiduos emere vellet.qui mu-lieris videns conftantia, très libros emit non minori precio, quàm nouem emift , fet.mulier aute ilia poftmodùngabiens, Üüfquàm Comparuit.vndè Cortfilio auguruni libri hi très in lactarium con-diti, Sibyllin! appeUati funt. Ad eos LibriSibyU quafiad oraCulum quindecimviriadi- 'quot;’‘ bant, cùm elfent dij publicè confulédi. Hçc Au.Gcllius in primo nod.Attifa-rum.permanferunt oracula vfq; ad bellum Marficum in templo louis CapitO-lini,ab hominibus decé euftoditi, poft I73.verô olympiadem incenfo templo, fimuligni corrupta fuerunt;alia tarnen in corum locum hinc indé compilata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fucre rcpofita. expellitur, pr Hæccùmcgilfetpaccbclloq;,in ft-natum cædibus,in plebem verbenbus, in omnes bonos fuperbia ac crudelitate graftatus, tam diu fuperbiam populus Ro.pertulit,donèclibido affuit, nac ve ro hberorum fuoru contumcham ferre non potuit,ob qua regnO fimul vrbeq; ' çfignificante ei äugurio tali.-Aquilæ conuenientes in adiacen-temregiæ locum veris tempore,finxêre nidosin vertice exeelfæ palmx : his au-' tem' aquilis implumes adhuc pullos ha-bentibus,congregati vultures aduola-tes nidum euerterunt, occideruntque pullos,atqueredeuntes èpaftuaquilas , pungentes'atqueferienteSjàpalmaabe» gerunt. Hçc vidés Tarquinius auguria,fal-lere fata ftatuit,fed tarnen vim diuinam luperare nópótuit qua vlcifcédus erat. Ardeam vrbem Tarquinius obfidebat, i8. milliario ab vrbe pofitam, præten-dens caufam quód Romanos exules füfcepiffent,conlpiraffentque cum eis de reditu. RepugnantibuS autemftre-nuè Ardeatibus, ac durante diù obfi-dione,in contubernio regiorumluue-num Ardex erat Tarquinius Colla-tinus,vbi cum fortè in liberiore con-uiuio coniugem fuam vnufquifq;lau-2 nbsp;nbsp;2 daret. |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM a«8 daret, placuit experiri. Itaque equis Romam pctunt, regias nurus in con-uiuio amp;nbsp;luxu deprçhendunt.inde Col-latiam pctunt, Lucretiam inter ancil-las in lanificio orfendunt: itaque ea pudiciffima iudicatur, ad quarn cor*-runipendam Tarquinius Sextus noâe Collatiam redijt, amp;nbsp;iure propinqui-tatis in domum Collatini vcnit, amp;nbsp;in cubiculumLucrctiæ irrupit, pudrciti-amexpugnauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ilia poftero die aduocatis pâtre amp;nbsp;lucrctiæ ' coniugejremexpofuit,amp;fecultro que vefte texerat, occidit. Clamore autem, luâu amp;cümplorationcdomû omnem detinente, Collatinus in medio pofi-tam Lucretiam, circunfulumque ei pattern altè gemens, compleûens mor-tuam ofculabatur, alloquebaturque vt viuentem.valdè autem comploiateeo, ex altéra parte pâtre, vniuerfisque 1a-lunij Bruti mentantibus,reipiciensin eos Brutus; confiliura. jnnumcra, inquit, babebitis tempora Lucreti amp;nbsp;Collatine,et vos omes huius fœminæ propinqui,per quæ ipfamde-fleatis. At nunc ipfamvt vlcifcamur, confideremus: hoe emm tempus præ-fens pofcit.eft vtiquè fato datum Romanis,vt à me amp;nbsp;permcintolerabilifèr-uituteliberentur. Nunc egofimulati-onemdepono. Vifus eft autem probabilia dicere,at-quefedentes fcorsum foliipfi, familia-remq; turbam remouentcs, quid opus eflet conlultabant. primus autem Brutus incipiens de fediccre,quód appare-tem fatuitatem necelfitate haótenusfi-mulalïet, caufasque dicens obquas fi-mulationcm banc fuftmuiHet,vilus eft omnium hominum prudétilïimus.poft hoc luadebat eis, vt Tarquinium bh-osquecius vrbe pellerent,idq; faâufa-eJimum demonflrabat;nam milites di-uturnitatem belli ægerrimè ferentes,amp; in vrbe Roma tnbutisfelb, ad defeéti-onem Jpedarent,modó aliquisincipe-ret. Quæ ciim dixiflct, confeft'im cultrum ex Lucretia vulnerc extraâum lumens, cruorem præ leferentem,ma-gna voce dixit: Per hune languinem luro, me deincèps Tarquinium perle-qui Superbum,'amp;ncq; illum nee abum Romç regnare pallurü quoad vixero»j |
His diólis,qui adcrant,LucrctiuS paster, Tarquinius Collatinus, Publius Valerius, rcliqui quoquè omnes viri illufttcs,uihildubitantes, fufeepto cul-tro idem iurarunt. Qyibus ità perfe-âis, fubiecit Brutus talia: Primùm,in-quit, euftodes portis adhibeamus,nè, quidagatürin vrbe, tyrannus fentiat: poftea feten^es corpus muberis in forum, itavt erat fanguine conlpcrfum, proponentesque in aperte», conuoce-mus conuonem populi, omniaque vt patrata lunt, publicemüs, Aceufetur Tarquinius, exhortenturque ad bber-tatem eines, eritid omnibus ad votum* fi vos videantpatricios principes liber-tatis,parua occafione indigebunt. Hæc ciim dixiHet, amp;nbsp;omnibus pla-cuilTet, vt erant in vrbe potentes, abienterege, turba congregata eft. dimifti præcones per compita, populum euo-cantes.exiuerunt mox in forum.fcque-bantur eOs famuli fupér fpnere nigris Veftibus ftrato ferentes incultam fan-guineque conlperlam raorruam,quam ante curiam pom iubentes altam amp;nbsp;conlpicuam, populum • aduocant, aP feendensque Brutus pulpitum cum pa- .ƒ tricijs, hæc dixit J De ncceUarijs rebus 6 Romani ciues verba apud vosfadu-rus, de me primum pauca præfari vo-lo:multis ego perturbata mente vi-deor, fciatis opinionem communem quam habetis de me omnes, vt de fa-tu o, à me ex ncceffitatc confiâam.cau-fa, metus fuit mortis, pattern enim me-um Tarquinius occidens,facultatesiï-mul vt occuparet illius,fratrem vltio-nem quærentem interfecit. non idem mihi pepercinet,nifi bmulaflem fatuita-tem.bçc confidiO crédita, me à tyrano cóleruauit,vtiq nihil obcffevaleré.Ve-nit autc tempus quod optabam et expe-élaba,amp;de me quidem tantum.Publica veró,quórü caufa vos in concioné con-uocaui,b2C lunt:Tarquiniü fcitis neq^ ex patria conluetudine aut lege princi-patumoccupatcm,neq;. poftquamob-tinuit, co regie vtentem, led contume-lijs amp;iniquitatetralgrcftum oines qui-cûq;fuerinçvnquàm,tyrânos. Hic eft, o ciues, Tarquinius is, qui antequam imperium capcret, Aruntem fratrem luum |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LH ’
2^9:
fuum fuftulit,adiutricemm hoc fcelus illius vxorem capiens,fuæ ipfiusvxoris fororem,cui ftupro commifcebatur : amp;nbsp;nuptam fibi pudicam fœminam amp;nbsp;fili-oruin fociam venenis interficiés,homi-cidam fponfam in cubiculu fororis du-xit.deindè Seruiumclementiffimum regem, deque vobis optime mcritum,pa-Bm intcrficiens,neq; Icpulturadignas, Tarquiniam vxorem eius,patris lui lo-rorem, priiis quam virum lugerc pof-fet,Iaqueo conceit, àquibus ipfe fer-Uatus erat amp;nbsp;apud eos educatus, Sed lt;juidiftis?fcitis nempe qua:inpatriam vosq; omnes pcrfecit,quomodo tranf-grcllus eft ad principatum armis amp;nbsp;vi, amp;improborumconiurationibus,vobis inuitis.Agè vero,poftquam poteftatem obtinuit, vtriim eavfus eftregiè, æmu-Btus priores principes, qui dicendo amp;nbsp;agendo vrbem fcliciorem reddere co-natifunt?ari non mifere peffimeq; omes abifto alfcdifumus?paüci ex multis re-liói,humiics exmagnis faé'ti,in paupcr-tate grauique anxietate, ex innumeris excidentes bonis,clan illi grautsque amp;nbsp;magni viri,per quos illuftrisaliquandó vrbs noftra fuit.alij perditi, alij patriam fügientes.fed amp;rcs veftra: quofemodo babent,quiritcs?an non vobis ademptç legcs,facrificia,immolationcs,conuc-tus,inhibita conuiuia?amp; qu»s erit finis calamitatum.'^quando patriam liberta-tem obtinebimus?morientc neTarqui-nio?peius tune erit, vobis tres pro vno habituris,Tarquinios multó fceleftio-respatre, qualcs Ipcrabitis forc ex illo gcnitos,quibus genus improbiim,cdu-cationes prauæ? ledvtcerto cognolca-tis, quales vobis educat catulos Tar-quinius,fpclt;ftatc opus eorü vnius çuô daximiiHæc eft Sp.Lucretij filia,quem præfeôum vrbis tyrannus ad bellum exicns dcclarauit, Tarquinij cade Col-latini vxor, cognati horum tyranno-rum.ipfaenimviuere pudicè volcns,vi-rumfuumdiligens3holpitantc apud le SextoTarquinio propter cognatiócm, hefterna noftc Collatino ad exerci-tum profeóto, libidinolam contumc-liam tyrannidis non potuit elfugcre, ledvtcaptiua, vim pana eft. Quæ con-tumeham hanc non ferens, poftquam
neceflarijs fuis Fortunas has pcrcurrit, multis adhibitis precibus amp;nbsp;obfecrati-onibus, vt malorum fuorum vindices iph fierent^ablcofuni gladium finu nu-, dans,per vifccratranlegit.O admirabi-lis tu Lucretia,(ummis laudibus cfterc-da,non fuftincns tyrannicam contu-, meliam,vitæ om nes paruipendens vo-luptatcs, nc quid te tale amplius pati oporterct. Nos viri, inferiores erimus virtute mulieribus?Etilli quidem,quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
vna paffa cftnoéle tyrannidc, per vim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
pudorepriuata, luauior bcatiorq; vifa eft mors, quant vita:nobis nihil confta-bit,quos non vnum diem tyrannus, led per tot curricula annorum vexas libcr-tatc priuauitflibctnctot volutatos mails viucre? Atquiomnino eftduorum altcrum chgcndum;aut vita libéra, aut ^“‘ nbsp;nbsp;nbsp;**'
mors gloriofa.venitiam,quod optaui- 0,”«’“^ » mus,tempuS3fi ad opera cum próptitu-dine accingamur, nullo nobis déficiente, non corporibus, non pecunijs, non armis3non ducibus.plena enim ho-rum vrbs eft omnium. Turpe eft, nos VolfcorumSabinorumq;principatum poftulantcs, feruire ipfos alijs. Quod fi aliqui vcftrum timent ciucs qui cum Tarquinio militantjhaud rcöè timent, innatum eft enim omnibus homimbus hbertatis defidcrium3 grauisq; tyrannus vniuerfis.omnis mutationis occa-fio fatiseftcis3 qui fiint per neceffitate calamitofi.Si vcróaliquibuscoru amor infidet tyranidis,facile erit vt ex impro-bisprobifiant.habebimus enim invrbc obfides eorum filios amp;nbsp;vxores ac parentes, quæ resfunt anima cuiq; propria chariorcs ; facile cis perluadebimus.
Quas ob caulas quirites fidenter in ccr-tamen prodite, bellorum omnium pul-cherrimum hoc ftatuentes,
Taliadicentc Bruto, exclamatur, plurimis lachrymæ præ gaudio defluc-bant,ac vel ut ex vno ore omnes vocite-r^batur ad arma.Placuit curijs vniuer-fis,T arquinios genusq; eorum omne ex vrbeRoma,Romanorumq; regióepel- Tarquinius lcre,amp;inexihum dare, neminem liccre peUuur, deredituTarquiniorum quidqua age-re vel dicere, li quis contraria bis faci-ens inucniatur3ipfum mori iureiuran-do decreuêre.
2 3
-ocr page 288-X7O ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Igiturfvt aitFloru$)Briito Collati-noq • ducibus amp;nbsp;authoribus, quibus vl-tionemfuï moriens matrona madauc-ratj populus Romanus ad vindican-durn libertatis aC pudicitiæ decus,quo-dam quafi inftinólu deorum condta-tusj regem repente deftituit. Möxque abrogate rege, imperium m eofdem libertatis fuçvindices trasfert. Elegit em ' duos virosjperafturos omnia qu^cunq; Confularit agere licebatrcgibus,Brutum etColla-poteftas. tinum,Confulesq; appellauit,quorum poteftas elFet annua, amp;nbsp;vt dicit Eutro-pius,ideó annua, nè per diutumitatem poteftatisinfolêtiores redderenturndeo duo creati funt,vt fi vnus malus eRe vo-luiHet,akerbabes poteftatem fimilem, eumimpediret. Brutï vafri- Brutus ifte cum aliquandó puer vi-u«gt; dereta rege Tarquinio auunculo fuo omnem nobilitatis indolem excerpi,in-terq; cæteros etiam fratrem fuum,quod vegetioris ingenij efTct, interfedu, ob-tub cordis fe efle fimulauit,eaq; fallacia maximas texit virtutes fuas. pfofedus etiarn Delphos cü Tarquinij filijs,quos rex ad Apollinem muneribus bonoran-dum mißt, auru cauato baculo inclu-fumtulit, quia aperte venerari numen non audebat. Pcradis inde omnibus, Apollinem iuuenes conluluerut,quif-nam ex ipfis Romæ videreturregnatu-rus: Apoilo refpondit, qui ante omnes ofculum matri daret.luuenes Tarquinij, oraculi fenfum ignorantes, inter le compofuerut,vnà matrem ofculari,vo-lentes communitèr regnum obtinere. Brutus auté inrelligens quid vellet ora-culum,vbi Italicam terram attigit, eam ofculatus eft,hanc putans omnium ho-minumeffematrem.quodtam vafrèfa-élum,inquit Valer.Max.vrbi libertaté. Bruto primum in Faftis locum tribuit. Siquidem penès illum ipfum,vti feribe-mus,imperium atquefummafuit vrbis Romæ poteftas. Rex autem Tarquinius, vt ad hifto-nam redeamus,accipiens nouari hçc in vrbe,nemini quidquam apencns,iub-duótus eft ab excrcitu, aflumptis filijs amicorumque fidiffimis, agens equos, præuenturus defedionem: léd inueni-ens portas claufaSjplenaquearmis pro-quam potuit celerrimè,gemens ac dir* præfagiens. |
Contigit autem quoquè inexercito iam res effe corruptas.nam confules ce-lerem eius præfentiapræuenientes^mi-“ leruntalijsitinenbus litcras ad cos qui in caftris erant,narrâtes flagitia,adhor-taijtesq;vtàtyrannodeficerent,amp;quç vifa effent ciuibus in vrbepro libertate, manifeftaeisfacictes.bas autem literas accipientes hi,qui rebóli erant à tyrano in exercitu, Titus Ermenius amp;nbsp;M.Ho-ratius,legerunt in concione,fententiaS cxquirentes per centurias,quid opus eff fetfaÖo. ac poftquam omnibus vifum cft,vt rata ducerent iudi cata in vrbe,fti-peruenientem Tarquinium non rece-perunt,islt;j;repullus, cum paucisfugit ädvrbem Gabios,quorum regem defi-gnaueratfilium Sex. Tarquinium. Ermenius autem amp;nbsp;Horatius paöis cum Ardeatibus inducijsinannosi^. duxê-redomum exercitum. Hæc eft prima ætasamp;quafi infanti* populi Romani,quambabuitlubregi-bus feptem per annos ducêtos quadra-gintatres, quadam fatorum induftria. Na quid Romulo ardentius?quid Numa religiofîus?deindè Tullus bcllatori-bus vins artifex neceffarius,Ancus çdi-bcatqr egregius.Iâ verô Tarquinij qux ornaméta?amp; aéiusaSeruio céfusquid cffecit, nifivtipfa fe nofcerct refpub? Poftremo Superbi illius importuna do-minatio in tyrannidem verfa, per hos viroseft diffoluta, olympiade fèxta amp;nbsp;fexageftma. ANNO vltimoregisBaltaffarjCy-rus cundis(vt didu eft) perdomitis, ad-uersus quosiêrat,Babylonioru vrbeni caput Aftyriorû,obfidcre cœpit, aderat turn etiàmDarius,fivno tempore à Cy-ro atq; Dario Babylon eft capta. Quo minus auté capere poffet ciuitaté,Gyn- ‘ jQ, des fluuius impediuit, in quo vnum re-giorumequorum præcipuû,cum équité tranfmeandi fidutia perfualo, abrc-ptum vi ffuminis,prçcipitatumq; amifit rex; ex quo iratus, vlcilci in amnem fta-tuit,nee in peragendo fcgnior,totis co-pijs perpeti anno Gyndem fluuium per magnas concifum didudumqj foil as, obfeffis |
|
CHRONOGRAPHIAE. obfedisnon fentientibus, neq; aliquid metuenubusjin plurimos alueos cómi-nuit.Similiquoquè ingenio Euphrate permediamBabyloniam flucntê,a proprio alueo deriuauit, ac fic meabilibus vadis ficcum,etiam patêtibus aluei partibus, iterfecit. ^’'»isfcrî,P®''icteinhçcverba,mane, thetel, ’''‘'tinpa.PHAREs.cum^; rexvidiftet manum amp;nbsp;fcripturam,euanuit manus.rex contur-batus, exelamauit vt introducerentur Hete. Die verb præcedentejantequàm fof-foresvltimumaggerem rupilTent, Bal-taflar obfidétes minime curans, mhilq; dubitans, grade conuiuium fecit opti-matibus fuis mille, curauit^j vt afferré-turvafa qua: abfportaucrat Nabucho-donofor auusfuusde templo Domini: bibebat ex eis cum rege optimatcs,vxo-resamp;concubina: eius,exultabat autem amp;gratias agebat dijsfuis. In eadéhora apparuit contra cum manus,fcribens in magi Chaldæorum,amp;aitad eos: Qtii legerit fcripturam hanc, amp;nbsp;interpreta-tionem eius dixcrit, purpura veftietur, torquemi auream habebit in collo, amp;nbsp;tertiuseritin regno meo, llli autem no ■ potuerunt eilatisfacere,amp;ingrena re-gina,ait ad regem: Eft vir in regno tuo qui fpiritum deorum habet,quem auus tuns principem magorum conftituit: bicvocetur, amp;nbsp;omnia dieet tibi.Cumq; intraffet Daniel, promifit ci rex præ-difta munera. qui refpondit: Munera tua finttibi, fcripturam autem legam amp;exponam. Nófti quodDeus excel-fusdederat regnupatri tuo, ideft,auo, amp;noncognouit,proptcrea.foenum vt bos come^itj donèc cognofcerct. Tu quoquè cum feireshæc omnia, aduer-lusDEVM cxli eleuatus es, amp;vala eius prophanafti, tradens ea manibus immundis, amp;bib€ns in eis,deoslauda-fti, qui nee viuunt nee fcntiunt.,DE-V M verb qui datum tuum in manu fuahabet,nó glorificâfti: proptereà ifta coram teexarata funt,MANE, thetel, PHAREs.'quodlbnat, Numerus, Appen-fio,Diui(io.et eft fenfus,Numerauit ne-us regnum tuum,id eft,cópleuit, appc-fus es in ftatera,amp; inuétus esminùs ha-bcns,ideft,iufto Deiiudicio minus vi-uens;diuiium eft regnûtuum,Matûeft |
GENERATIO LUI. '»7» Médis amp;nbsp;Perfis.amp; tradidit ei rex purpu-ram,promiffaq; donaria cætera. Eadénoftevadafluuij ficcata funt, amp; ceperuntCyrus atq;Darius vrbem, quam vel opéré humano extrui potu-ine,vel virtute humana deftrui pofte, vtrunquê penè incredibile apud mor-tales eft4Ea eft Babylonia à * Nemroth gigante fundata, à Nino vel Semira-midereparata.hæc campi planitie vndi-que conlpicua, natura loci lætiffima, caftrorum facie, mœnibus paribus per quadrum difpofita, murorum vix cre-dibilisrelatu firmitas,amp;latitudo cubi- » torum quinquaginta,altitudo ducen-torum,casterum ambitus eius quadrin-gentis oftoginta ftadijs circunduceba-tur.murus codili latere atq; interfufo bitumine comparus, fofta extrinlecbs latèpatens,a fronte murorum centum portç,habitationesproceritate mirabi-les.Magna illa Babylon,prima poft re-parationem humani generis condita, fic capta eft. rex quoquè Baltaftar eadè * nodeinterfedus. Fertur ibi tue Crœ-fus rex Lydorum,cbm ad auxiliandum Babylonijsveniffct,folicitus in regnu refugifte fuum* De regionis BabylonicX potentia atqueinftitutis pluraleguntur.Memo-ratu dignum hoc mihi vidctur, legem habuerunt Babylpnij, authore Hero-doto,vbl virgines effedæ fuerunt nubiles, cas congregabant in vnum lo- P“’!!*«« cum.l une lurgens prxco, iingulatim eas vendcbat,amp; primum pulcherrimam quantum potcrat maiori precio, deinde fecundam plus offerenti vende-bat, amp;fic confequentcr vfque ad de-formiores. Hoe modo aurum ex fpeci-ofis conficiebatur, poftea deformio-res ex precio prxdido quam minimo fieri poterat, locabantur in matrimo-nium.Ita fadum eft vtnon folbm puF chrae maritos confequerentur, fed amp;nbsp;foedx ac deformes. Capta vt fic Ba-bylone,amp; interfedo Baltalfar, fuccef. fit ei Darius in regnum ; nam Cyrus ei tanquam maiori,honorem in omnibus deferebat. GENE RATIO 1111. ANno à mudi exordio 4,68^.in Zo-robabel ahäs Barachia,fiho Sak-2 4 ticl. |
TOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
tieljduce populi, per lineam Chrifti in-cepit 53.generatio3durauit annis 58.E0-dem anno interfedo Baltaffare vltimo rege Babyloniorum,translata eft re ipfa monarchia Aflyriorum adPerlas.dura-uit autem fecundùm communiter fcri-bentes,ducentis .amp; deCem annis; fed fe-Tralatio cudtim Metafthenem Perfam, qui Ale-Babquot;^bni'^ ^^‘^’^* fuit tcmporibus,in lib. annalium ruadPerfas feu iudiciorum,(cuiineo quodde fuis icribittemponbus amp;nbsp;dcfuagente, ma-gis credendum eft,quern etiam fecutus eft Philo difertiffmuSjfcribens de tepo-^ ribus)durauit monarchia Perfarum ab interfeftoBaltalfare vlque ad Alexan-“ drum Magnum,annis vno et ncmagin-tafupra centum.quoditapatebit :Bal-‘ taflare cnim interfelt;fto,regnaucrunt fi-mul Cyrus amp;Darius annis duobus.In-dè folus Cyrus duobus amp;nbsp;viginti.Filius Darij Prifcus Artaxerxes Affuerus, annis viginti.vltioneinterealumpta de fa-dioneTomyrica, quæper dolum pa-*mortJ, truumtradiderat*Tomyri, huius duo filij Cyrus Artabanes amp;nbsp;Darius Lon-gimanus,feptem menfibus pro imperio dimicarunt,amp;leptimo menfe Logima-no viiftoria ceffitj regnauitq; annis 37. eius filius Darius Nothos annis 19.Magnus Artaxerxes *,Darius Menlt;=onan-nis 55. Artaxerxes Ochus 26,Noftra çta-te,inquit MetaftheneSjArfes 4.Dariu6 vltimus 6.Magnus Alexader,qui traftu-litimperium in Græcos, t2. alij ponunt annos6,vtdicctur. Coftcordat Philo lib.z.de tempori-bus,vbi' defcribitpontifices etduccs;Ie-fus ait,filius Iofedech,magnus pontifex cumBarachia Zorobabele,.filio Mclc-zebelis Salatielis Neri,anno primo Cy-ri vcnit Hierololymam, geftit pontifi-catum annis 56.ei'luccelht loakin annis 56.qui gefta Hefter fcripfit fub Ar-taxerxe Alluero,hortante ilium per li-/ teras Mardochæo, qui 18. annis Ifaac fuperauit, amp;nbsp;fie vixit annis duodedu-centis. Tertius potifex fucceffit Eliafib annis 2».hie primus pofuit Hierofoly-mis portam gregis. quartus potifex lo-iada gelfitpontificatum annis 24.amp; to-tidemloathan. Vltimus’lub Perfis fuit feSetus pontifex laddua annis lo. Porro duces in captiuitatis lolutione erant*. |
iam didus Zorobabel præfuit annis 58'. ' Refa Myfciolla 66.1ohanna ben Refa $3.Iudas primus cognomine HyrcanuS J4.vfq; at! Alexandrum: amp;hçc fecun-diim Metafthenem amp;nbsp;Philonem,fed fecundùm communiter Icribentes fuerut plures reges Perfarum monarchç,ab in-terfedo IcilicctBaltaflare vfq; ad Ale-xandrum Magnum.Cyr us fuit primus, qui regnauit annis 10.Camby les 8.Da-rius 36,Xerxes 20. Artaxerxes Longima-nus 40. Darius Nothos 29. Artaxerxes Menon 40,Artaxerxes Ochus 26.Arfes 4.Darius Magnus fex,quem Alexander deuicit,prout in longum dicetur. Soluta f 3ptiuitate,Darius rex fumes DanielemquiinBabyione erat, amp;ex-terminium vrbis prædixcrat,duxit euni fccumin Mediam,amp;vnu de tribus fa-trapis fecit,cogitauitq; eum conftitue-refuper omne regnum. vnde principes inuidebant ei,amp; confilium contra eum fecerunt, vt quicunque pcteret aliquid à quocunq; Deo,nifi à rege, mitteretür P“^ in lacum leonum.induxcruntq• regem vthocconfirmàretferuândû adjo. dies pro augenda rriaieftate. Sciebant enim Danielemnoncuraturum. nam paulo póftipfeingreffus indomum fuam,fc-ncftris apertisincœnaculo contra Hie- ' rufalem,tribus vicibus in die fledcs ge-nua,orabat.Cumqiinueni{fentviriifti eum oräntem,accufäueruntillum traf ^refforenTeffedecreti.hoc audito con-triftatus eftrcx^amp; volebatliberare eum. quodvidentesilli,dixerunt.quot;Scito quia lex huius regni eft,vt decretum régis nó liceatimmiitare.miferunt ergo Danie-lem in lacum leonum, rcx autem obfi-gnauitlacum annuloluo amp;nbsp;optimatu annulis in introitu. Incœnatus vero rcx,totam nodemduxitinfomnem.di-luculoredijtadlacum,amp;flésexclama-uit:DanicllèrueDei.quirefpondit,De-Daniel us meus miiit angelum luum, amp;nbsp;coclu- lignes, fit ora leonum,quia non eft inucnta in me iniquitas. amp;nbsp;redudus eft in nullo læfus. Dixerunt autem qui accufaue-runteum,nonDeiprouidetia fadum, ledlaturos fuifle leones, tunc rex iuflit leonibus multas carnes apponerc,eisq; fatiatis,accufatores Daniclis mifit m 1a-cu cum vxoribus amp;filijs : amp;antequara perue- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LUI. gt;275
|
^.9. ’Ôh*. j pcrüenirent ad pauimentum, arripiunt ,eos leones, ofta eorurn commirtuentes. . , ScripfitDarius vniuerfo regno fuo, dicens;PaueantomnesDeumDanielis. Ipfc cnim eft Deus viuens amp;nbsp;æ ternus in feculaiEt Ägrotauit Daniel paululùm. .cumq;furrexiftct, faciebat régi, vt ali-quîvolunt,maufolæum in Ecbatanis. q uod h a den 11 s m a n et, vt di ci t lofeph’, itamirabile,vtead4c qua conlpicitur, putetur,conftrudym. In anno primo Darij filij Aflueri,quç fuifte fertur Da-niglis vifio odaua,inquit em, ego Daniel intdlexi in libris Hieremiae, vt ad completiQnem appropin,qnarent anni ^o.amp;oraui Dominü in ieiunio, cinere amp;facco,iuftus es D.omine,peccauimus, iniquitatéfecimus,auertatur(obfecro) iratuaaduitatetua Hierufalé amp;nbsp;à mote fando tuo. Et adhuc me loquente, eccevir Gabriel tetigit me, amp;nbsp;ait : Ab exordioprecum tuarum egrcffacftlibe-rationis lententiaaDeo,ego autem vé-nivtindiçarem eatibi amp;nbsp;quædam alia, quia vir defidcriorum es tu. Tunc ape-run eiliberationem fpiritualem, futura pet Chriftum,inter cxtcradicens:Scito ergo amp;nbsp;animaduerte ab exitu lermonis, vtiterum ædibeetur Hierufalem, vlque adChriftum duccm,hebdomades lepte amp;*72.erunt : intelligehébdomadas an-norum,non dierum. His verbis Chrifti incarnatioem de-bgnat angelus,qui legem amp;prophetias inipleuit, peccata tulit, iuftitiam addu-xn, amp;vndus eftoleolçtitiæ.Abbreui-atas veiodicit hebdomadas, vtintelli-gam’ annos lunates, quibreuiores lunt lolaiibus xj .diebus.Septuaginta hebdo-madcs annorum lolanum,faciunt annos 475. lunarium veto annorum, fa-ciunt annos 490.amp; eftlenlus, quod ab exitu fermonis vt rcædifîcetur Hicru-falem vfq; adduce Chriftum,fluxerunt anni49o.quos annos tarnen varié Icri-ptores numerate cœperût.poftet tarnen non incongrue dici,ideó lie le habere, quiaaprimo anno Darij fluxerunt 5^9. anni vlq; ad Chrifti natiuitatem. ANNO primo Danj Daniel intclli-gens imminereyo. annum captiuitatis, orauitDominum, vt Darius amp;nbsp;Cyrus hbci arentpopulum luum, amp;nbsp;data eft a |
Deofententiade licetia redeundi dan- . .da.ExtuncDariusdifponebatde liber- sentgtia Iitate amp;nbsp;licentia danda Hcbræis,fcd prç- berationis. yentus morte,non impleuit.Cyrus auf-tem,eiim vniuerfum regnum deuolutü p: j’-quot;r eifetadeum, in huius regni annp pri- •lt;;■• -' i. Hio,lcilicetquó,folus monarchiamob-tinuit,alias erat tcrti’ regni Babylonia, hoc in temporeTùlcitauit nominus Ipir ritum eius, vt impleretur verbum Hie-remix.Deditq; libettatem omnibuslu^- , dæis, qui erant in vniuerlo regno fuo, amp;nbsp;licentiam redeundi in ludxam.Excb tatus autem fuit ex verbis Efaiç,qui aor te 200. amp;nbsp;decem annos Icripferat de ipló Dominum dicentem.’Chrifto meoCy- gp^ ^^^ ro,cuius appræhendi dextram,lub])Cia gentes amp;nbsp;regna,ipler.eçdificabit domu mea in Hierufalé.vndè et CyrusiOmia, i.Pa.jfi. inquit, regna terra: dcdit mihi Do-’’‘^'^‘*’ minusDeus cæli,credo hunc efle quem gens Ilracl adorat. hortatus eftludæos vt aftcenderent in ludxam. Ipli vero, quiafere omnesnatt erant in Chaldæa, amp;nbsp;pofleffiones ibi habebant, eligebant retnancre. pauci verb qui a 11 eendere di(ponebant,pigri erant amp;nbsp;morofi vf-quc ad tertium annum Cyn. quodattendes Daniel, vehementiùs'affligeba-tur dolore quàm pm'is. orabat Dominum, vt qui priùs dederat regibus ani-mum hberandij daret amp;nbsp;populo animu redeundi. ANNO igitur tertio Cyri, egreffi funt lub Zorobabele duce,amp; lelu filio ‘' lofedech magno lâcerdote, adhortan-tibus eos Zacharia propbeta amp;nbsp;Ag-gæo. Erant autem circitèr 50000, fu-erunt enim de ludæis 424.60. rcliqui erant Ïcrui amp;ancillæ, amp;nbsp;remifit cum eis Cyrus partem vaforum Domini 540, inter quæ ponitlofepbus refrigerato-ria. Afleenderunt etiam quidam cum cis, dicentes fe effe degenerefacerdotû propter emolumentum.Cumq; quaere-rent fcripturam gencalogiæ fuç,amp; non inuenirent, recepti lunt in If rad, fed ciedi afacerdotio.Et hie eft annus 70. tranfmigrationis, de quo prædixerat Hieremias. Hæc opinio venficari po-teft, fi incipiamus annos numerate à quarto anno regni loachim, quo anno Nabuchodonolor tranftulitinBa,-byloncm ■«JOUI. |
»7 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
byloncm pattern vaforum Domini, amp;nbsp;multos ex ludçis,inter quos Ezechiele, DanielefrtjAnaniam, Azariam, Mifaë-lem adhuc pueros tranftuline legitur. Reditusin Potroin anno regrefliohisinludæ-» ludæara. am,congrégatus eft populus quafi vir vnusin Hierufalê, amp;nbsp;çdificantes altare, collocauerunt illud fuper bafes fuas,amp; obtulerunt 1 uper illud holocauftaDo-mino manè amp;vefperc,feceruntque fo-i.Ef.j. amp;nbsp;4. lennitatem tabernaculorü. Anno au-^ tem lecundo,menfe fecundo, iecerunt fundameta templi. quod audientes Sa-maritæ, veneruntad eos, amp;nbsp;dixerunt: Aedificemus vobifcum, quiaitavt vos qu^rimus Deum veftrümlt;Dixerütdu^ ces Iftael: Commune eft nobisamp;vobis / adorare Dominum, fed non ei domuni aedificare.hocenim tantum hobis prç-cepit lex Cyrus.Gum apparuiffent fundamenta fuper terram, eleuauit popu-lus vocem in iubilationem. Porto quidam feniores qui viderant prius tem-plum3eiulabantvoce magna,nec pote-rat quis cognofccre vocem lætantium amp;planól:um eiulantium. Samatitæin-dignati^impediebant manuseorum : amp;nbsp;cumperfeimpedire non poflent,dede-runtmunera principibus régis Perfa-ru,qui étant præponti:hi pccunijs cor-rupti,vendiderunt eis impediméta,Cy-ro ignorante,et adeo impediuerunt eos, ^in vita régis Cyri no erexerunt muros templi, nifi vfq; ad appodiationem. Danïelit Quantum au tem vixerit Daniel poft ®®quot;* reditum populiin Iudæam,inucnirc no potui.fepultus tameri eft in fepulcro re-gali,amp; inter fandos habitus.celebratur eius feftum 12.Kalen. Augufti. Interim puto defcribendum bellum Cyri quod cum Crœfo geffit,quem tèr à Cyro viótum fcribitur.Primr belli mihi videturHerodotus meminiffey apud quem de Crœfo hæcleguntur: Crœfus Croefuf., gênerefuit Lydus, pâtre Alyatte. hic è batbaris quos(inquitille)cognitos ha-bemU.s,primus, Græcorum alios ad tri-butum* pendendum coegit, alios fibi amicos conciliauit.Subegit q,üidem IÓ-nes,Aeoles, amp;nbsp;qui funtin Afia Dores: amicos fibi fecit Lacedæmonios, cùm ante cius imperium vniuerfï Græcili-berifuiftent. |
Interiedoq; tempore fubiedis PhrV-gib’,Myfis,Matiandynis,Chalybibus. Paphlagonibus,cçterisq; qui intra Ha-lym incolunt,cótuierunt fe Sardis, vbi habitabàt Crœfus, opibus florentes amp;nbsp;tæteriomnesè Græciâfophiftæ. Turn etiàm Solon Athenieh (feceftetat enim Athenis,vtConfirmarentur legés abeo latæ) illuc peregrinatus eft. quo cùm perueniflet,hofpitalitèr à Crœfo inre-giam exceptus eft, tcrtiotg aut quarto quàm venerat die, iuffu regis miniftri circunduxcrûthominem circa thelau- atq^beata oftentâtunt. Ad quem turn Crœfus: Quia,ô Solon, multus ad nos rumor de tua fapientia philofophâdi^; peritia peruenit,permulta videndi gratia es peregrinatus, ideomihi nunc cupido inceflît feifeitandi te, qUem vidifti iam omnium beatiffimum, iperas videlicet fetalem videri. Solon nihil a{fcntatus,refpÓdit Tel-» Telb Îum Athénien eflebeatiffîmû,quôdini iri patria benè inftituta,fîlij état honefti amp;boni,eorumque fingulis liberi, hiq; Omnes luperftites, obitusilli Iplcdidif-fimusin prçlio dum hoftes profligaffet. Multa de Tello fie referente, excitatus Crœfus,interrogat quem feeuhdum ab illo vidiffet. Cleobin, induit. Croefuf Cleobi!-conturbatus,inquit: Adeo ne tibi pro nulli contemnitur noftra félicitas, Vt nee' priuatis vins nos çquiparandos du-câs?Cuiille:In diuturno tempofe multa videnturCrœfe,quæ nemô vellet vi-dere: amp;nbsp;tolerantur multa, quæ nolit quifpiam toleraré. Ità igitur omiho ca-lamitofusefthomo. verùm tu rnibi vi-déris diuitijs permultis pollere,amp; pluri-marum gentium rcx efie:fortunâtus es, fedquodmeinterrogâfti, nondùm ap- DefiB»* pellojpriùs quàm benè vita defundum “^^ audiêro.omnis em rei opOrtet infpicere exitum,qüoniam multos D E V S qui-bus fortunas fuppeditauerat, rädicitus euertit. Inhæc Solon locutus,dimittitur.vi-fusq; eft efle indodus, qui bonis prx-fentibusprçtermifîïs, iuberet omnium refUm infpicere exitum. Deindè ingens tïeorû indignatio Crœfum cepit, quôd fè omnium hominum beatiffimum arbitra- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GEÏlt;ERATIO UÏL bitrabatur. vndè pauló póft cum habc-retduosfilios,quorü alter mutus erat, alter inter æqualcs omni in re primus, Atys nomine,quiin venatione iaculo, quod in äprüm miferat fruftfatO idu Adraftus,vir pro euftodia ei deputatus, perijtoccifus:pro qua re idem Adraftus adfepulcrum Atys,ignofeèti fibi Crœfo, Iele iplum mhilominùs luper bu-ftum transfodit. Crœlus filio orbatus ingenti inluófu duos annos egit, que ludum finiuit Cyrus, rebus enimPer-farum augcfccntibus,in folicitudinem venit, fiqua ratione polfet potentiam Perficam, priufquam magna efficere-tur, occuparc. Sub hanc ftatim cogi-tationem tentare ftatuit vaticinia, popofeit oracula, nunqu'id aduersùs Perlas proficifcatur. Oraculorum autem in idenn concurrebant lententiæ, lerè CfoCora- prædicentes Crœlô, fore vt fi arma '’•«n. Perfis inferrct, magnum impcriü euer- tcret. ► Pofthçepoftdiftimos Grçcorumad Perficum bellum inuitare eurauit, cui j,j . , inhacapparandaexpeditione occupa-.iSX ^o^ydus nomine Sadams, vir fané cir-cunlpeftus,hunein modum eonluluit: Aduersùs tales paras expédi tionem, qui ècorioveftemferunt, non quibus vo-luntcibisvefcuntur, lcd quos habent, vtpptè regionem a!pcram incolentes, adhæc potu non vini vtûtur,ledaquæ, non fieos ad comedendum, ncc aliud quidquam boni habentes, quibus cùm nihil lit,quid cripics fi vicens^fin vidus fueris,quotbona amittes? nam vbi gu-ftauerint illi noftra bons, abigi non poterunt.Equidem dijs habeo gratias, qui non induxerunt in animum Per-fis,vtLydos inuaderent. hæc loquens, tarnen Crœfo non pcrfuafit. eratemm in animo Crœfo,Cyrum perlcquieti-àm propter Aftyagem Cyaraxisfilium, Medorum regem affinem fuum, quem CyrusCambyfis filius prælio vicerat. - Corradis itaq^vudiquè copijs,Crcamp;. fus traiedo exercitu venitra Cappado-Pteria. Cgt;æ ^‘^cum Ptcriam,omnium eiusregi-onistutilfimum,iuxtavrbem Sinopen. hic ftatiua Habens, prçdiaSyrorum va-ftans, cepit cfidas circa vrbes,Syros nk hilcommcritos exterminans.Hine Cy- |
*75 rus coafto exercitu, fumptis omnibus qui in medio incolebant, obuiam per^ git,conCurrctibu$q; aciebus,mu]tis interim cadentibus, ad extremum noßis interuentu dirimutur. Poftera die cum Cyrus ip fu m 1 u per federet i n u ader e,re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j greffus eft Sardis Croelus, babes in ammo Aegyptios vocare ex fœdere, aecer-ftrectiam Babylonios, cum quibus amp;nbsp;ipfe fœdus percufferat. Hoc deftinans Crœfus, mißt cadu-ceatoresadfoeios,vti adquintum men-lèm Sardis conuenirent.exercitum veto qui eu Cyropugnaucrat, interim mif-fum fecit. Cyrus certior fadus, Crœ-fumconftituifle dilpergete copias, habita confilio, quam maturifhmè mouit exercitum Sardis, amp;hoftcm priulquàm ille contraherct iterum Lydorum co-pias,occupauit.Croc(usin magnamlo-licitudmé adduftus,quod prêter cxpe-Ôationemhçcoceurrcrent, Lydostu-multuarièin prçlium produeit. na Lydorum géte in Aha nulla ea tempeftate fortior,ncc magis ftrenu a fuit. .1 At Cyrus coaètis omibus copijs,prç^ Cyriarqué mifitcamelosctpeditatu,deindèpoftre Crœfi coa-moequitatum.camelos contra Çrœfi *^‘^“** cquitatum inftituit,q, cqui camelos re-formidant:fimulatquè in pugnaitum eft,cqui olfadis protiinis conlpedisq; camelis, rétro fe auerterunt, vndè fpes Creefi perijt.verùm Lydi hçc videntes, ab equis defiliunt,ac pedites cum Perfis pugnare incipiunt.mukis tameri vtrin-què cadentibus, tandem vertuntur in fugam,murosqj ingreffi, àPerfs obh-debantur.quam obfidionem firmâtibus Perfis, Cyrus miffs pafsim equitibus per luas copias,edicit fe dona daturu ei qui prim’ muros cofcendiflet.ibi Mar-dus quidam nomine id aggredi aufus à parte arcis,vbi nullus ad excubandum eratcoUocatus, q;UïaiIlinc vrbem capi haudtufpedum eraUw AbbactgieuFpartearcisMardus ipfi cöwfcendkjiSf pofteum ah] Perf« frequentes, itavrbs Sardis capta eft,atque omnis direpta. Erat Grœfo films nut^ tus.captisautem meenibus, quida Perles ra Croefum ignotum fibi incidit^ ac confoderc pergit. id vbl filius. eius mutus adipexit, timens. patri, ecu pit invo- |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Opitur Crafut. Crot fus li-beraiur. invocem,inquiens:Homo, ne périmas CrœGim.atqi pofteà per omne vitç tê-pus vocalis extitit. Perfæ amp;nbsp;Sardibus potitifuntjamp;Crœfo viuo,quartodeci-inoquàm obfeffxfunt dic.captum regem ducuntadCyrum, quemille vin-dum compedibus, fuper ingentcm li-gnorum ftrucm imponit, circa eum bis fepteniLydorum filios. Crœfo autcm fuper pyram ftanti,venit in mente So-lonis verbum,ex viuentibus beatum ef-fe neminem: motusq; ex vehementi de-fedione animi ingemifeens, Solon Solon,protulit.Intcrrogat’,quid Gbi vel-lethæc vox,Glentium egit.cùm autem cogeretur,refponfa Solonisrepetit,ne-minem ante vitæ finem beatum dici de-bere,fortunatum autem pofte elfe. Hæc Crœfo referente,cùm iam pyra incenfaeftet, Cyrus fc quoquc hominem elfe agnofeens, cùm alium qui nô féinferior fuiftet opibus, viuum rogo traderet,ignem celcrrimc extingui ni-bet,fcd prçualuit vis:at fubito imber feu forte feu lato milfus, rogum extlnxit, Crœfumq; è pyra Cyrus retraxit.inter-rogauitq;,dic Crœfe, quifnà te homi-num pcrluafit,vtinuaderes terram mc-am,examico fadus hoftis? Cui Crœ-fus:Ego,inquit, rexfecituo profpero, meo inlauftofato,amp; Græcorûdeoau-thore,qui me ad bellum tibi infercn-dumimpulit. Hçc Crœfus locutus cft,qucm Cyrus fblutum iuxta le collocauit, ac in multa obleruantia habuit, bis verbis cû alTatus:Crœle,pete, quidnam muncris à mevelis,amp;obtinebis. Adquem Crœ-fus:Here,fine me gratum elfe ergadeu Græcoruin,vt midis ad euitihis vincu-bsperconter,nunquideifas Gt,benède ipfo merentes decipere.reddiditq; limul Cyrooracula.Adqucm ridens Cyrus: Ethoc,inquit,Crœle à me impctrabis, amp;nbsp;quidquid aliud. Vbi hæc audiuit CrœfuSjDelphos mifit legatos, quibus Apollo.* Haud rede Crœfus incufat oraculum,cui prædixi eum elfemagnû impcnum,li beilû PerGs inferret, euer-furum. vtrùm ipGus imperium diccrc-tur,an Cyri, non conliderans interrogans, GbijpG acceptum retulit. Quibus auditis, Crœiusluam agnouiteulpam. |
Et hæc de prima Crœfi fubicftionc. Cyrus autcm cum (ubieciffet LydoS gentem bellicofifGmam,aftutè quçGuit cosredigere in Ibcordiam : tradidit «S folennitatcsac ludos,vtlufibus amp;nbsp;co-meflationibus vacarent,quaG beneuo-lentiameis oftendens,amp; per hunemo-dum cos eneruarecurans, vtquosbel-lonon potcrat, libidmibus caperet aC inoffido tencret. Deindè dicit ludinus Crœfum rc-bcllâfle,amp;’ vt OroGus dicit,cvim Cyruî Babylonem impugnaret,ibi tûcCroe-GusrexLydorum adauxibadum Baby-lonijs vcnit,amp; viôus,folicitus in regnu refugit.Cyrus autcm cùm Babylonem captam vtrexdbpoluit, bellum traftu-lit in Lydiam,vbi contritum iam fupe-riori prçlio, nullo negocio fudit Croc-rum,cepit,captû vero patrimonio do-nauit. de qua Cyri dementia luftinus ait,quôdnonminùs vidori quàm vi-do vtilis fuit:Quippe ex vniuerfa Grç-cia,cognito quôdillatum Crœfobellû crat,auxilia vclut ad commune extin-guendum incendium confluebant.Ta-tus CrœG amor apud omnes crat, vt palïurus Cyrus graue bellum Graeci« fucritjG quid in Crœfum crudelius co-fuluilfet. Pofteà vero vidilfe ferturCrœGasin romnijs,quôd louis eum aqua perfun-deret,amp;fol extergeret. quod cùm Gli« fuæmanè indicâlfet,illa rclpondebat, dicens GgniGcari, quod cru ci effet affi' gcndus,aqua pcrfundcndus,amp; lolcGc-candus. quod ità demùm accidit. nani captus poflmodùm à Cyro, cruciGxus eft, licet alij aliter Icriplerint. Nam fi quis Herodoto credat, Crœfus lêmèl vidus,Cyro fempèr Gdelis remanlit at-queadhæGt. Cyrus cùm exercitum in MaGagetas ductre vellet,progreflus vfque adAra-xem,flumen pontibusiungit,vt traijci- gt;nbsp;at exercitum. cui Tomyns regina turn vidua,caduceatoré mittit, vt omiffola- gjnn* bore,fivtiquc pacefrui non velit,alte-rum è duobus eligat,traijciatflume fe-curus,ac fecum pugnet:aut cam inregi-onem fuam admittar, idem fa dura, hoc recjpi reginam cum cxercitu: qua ien-tcptiam |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LUI. 477 tcntiamCrœlusimprobatj dicensrSi ô Cyrc,hoftes in terra noftram vplumus excipercjid tibi periculum crit^nè fuga- • tus,omne amittas imperium, vidor au-tem tu nô multùm vinces : ità mihi placet, traiedis copijs procedere. Cyrus Câbyfi filiorelinquensCrœ-fum,traieftis copijs, deindè caftrame-tat’, fimulato portera die metu,amp;qua-fi réfugiés,cartra deferuït, vinum de in-durtria affatim, amp;nbsp;quæ erant epulis ne-ccflaria,dcreliquit. Quod cùm nùnci-atumreginæ ertet,adolefcentulum fili-Uinad mfequendum eum cum tertia partecopiarum mittit. cumq; ventû ad Cyri cartra eflet, ignarus rci militaris adolefcens,veluti ad cpulas,no ad præ-lium venirt'ct,omifîîs bortibus,infuetos Barbaros fequeonerari vino partus ert, priusq; Scythç atqjMaffagetç ebrieta-te,quàm bello,vincuntur. Cognitis his,Cyrus reucifus,per no-rtemopprimit Ibcios omnes,rcginç fi-liumcapit. amiffotanto exercitu régira,amp; quod grauius ert,filio capto, mirt-fo ad Cyrum caduceatorc,inquit:Inex-pbbilis cruore Cyrc, nè te cxtollasq» venenofilium meum vicirti:dolo, non prçlio,rtupcrior.abi,rcddito inihi filio. fcroimpunè quod tertiam parte Marta-getarumprofligârti,quç nifi feccrisjper loléiurOjinfatiabilc te cruore fatiabo, Hçc verba Cyrus pro nihilo babuit. Filius autem Tomy^idisvbi iurtu Cyri à vinculis folutus, ac manuum copos fa-rtuscft,feipfum interfecit. Tomyris auté,vbi Cyrus no aufcul-taret,contradis fuis copijs,ità conflixit cum Cyro acerrima omniû pugna.pri-mo vtrofqj exercitus aiunt fagittis egiß lè,deindè concurrirte lanceis pugioni-busq;.ibl aiuntcùm permagnam exerci-^int“ï’tüsPcr(j(.ipjj.j^jjuj„ y^j.^ Cyru ipfum occubuirte,cum vnum dexxx.regnârtet annos.Cuius cadauer inter occiiórum rtragem Tomyris exquifitum cùm in-ucniffet, caput in vtrem mifit, que hu-, mano cruore complcucrat,mortuo(^; jnfultans, ait: Tu quidem filium meum dolo pcrdidirti,egotc cruore latia-bo, Hic finis Cyri apud Maflagctas, vt Herodotus vult, magis, quam Scy-thas. |
Martagetas vcró illelpfe defcribens: Maflageta-Maffagetx,ait,amidum amp;vidumha- ««»ritus, bentfimilèScytbico,fagittas amp;nbsp;bartas, item puglones ferunt,in omnibus auro amp;nbsp;ære vtcntes,ferro atq; argento carét. Vxoribus communitèr vtuntur. terminus vitæ nullus eisert pofitus.vbi quis admodum fcnuit,eü cognati immolât, amp;nbsp;cum co aliquot pecudes, quorû car-nibus pro epulis vcicuntur,quod genus obitùs ert apud eos beatiffimum.laguo-fc extindos non cdunt, nihil fcrunt,pc-coribus viditant pirtcatuq;. lac potitat. apudcos crtedicitur arbor,cui’frudus inignem proiedus, confidentes ebrios reddit,qu,oad confurgunt ad tripüdia-dum ac ad cantandum, Cyro itaqj vita fundo anno ludaicç captiuitatis6i, regnum fuCcepit Caby-rteseius filius, qui apud Eïdram Artaxerxes vel Artucrus dicitur. In hiftoria vcró ludith,propter malitiam fuarn vo-caturNabuchodonofor,rtecûdùmMa- ’ ' girtruinhiftorijs.regnauit annis odo, .Gambyfi autem principatum tenen-ti,quiin Samaria amp;vicinijs crant,fcri-bcbant/Cognofccre terex oportet, lu- i.EfH.^. dæos quiadBabyloniamdudifuerantj ï-EW.». ad nos redijrtc,amp; ciuitatem rcbellem amp;nbsp;maleuolam reædificare, templumque crigerc. Scito autem, bis perfedis, neq; tributa cos reddere,nee obcdirc,fed cti-am rcgibus refirtere. Quarè optimü no- j bisvifum ert: refcribere tibi, vt monu-menta parentum tuorum inquiras,in quibus inuenies rebelles ludæos amp;nbsp;re-gibus inimicos,ideoq; ciuitatem eorü fuirtedertruda. quod fi ca rcnouata amp;nbsp;murismunitafuerit,via tibi claudetur adinferiorem Syriam amp;Phœnicas. Portquam Cabyfes hanc Icgit epirto-lam,refcripfitin hue modum: RexCa-byfesRathimo accidentia fcribcnti,amp; reliquis conftitutisin Phœnice amp;nbsp;Samaria. Legens mirtbs à vobis apices, iulfi parentum mcorum inquiri volumina, amp;inuenta cftciuitasinimicare-gibus Hierulalcm, lèditiones amp;nbsp;belli habitatores cius commouifle, regesque eorum cognouimus potéter tributa in-ferioris Syrix exegirte. Igitur prçcipio minime concedi,Iudços ciuitatem çdi-ficarc, nè plus crclcat eorum malitia, a a qua |
lOH. NAVCLËRI VOLVMEN PRIMVM
|
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;jua fcmpèr contra reges vGfunt. His literis lcdis,Rathimus amp;nbsp;cçteri prefides ftatim vcncrunt HierofolyrnamjOuce-tc$lt;^; fecum multitudinem,ciuitatem et tcmplu çdificareludços vetabant.Qu^x quidem opera per annos noué funtim-pcdita,vfq; ad fecundum annum Darij. Per idem tempus quidam Arphaxat MedusinEebatanis furrexit,amp;muni-uiteam vrbéincxpugnabilitèrjamp;quaf-dam partes Mediæ fibiconcilians. Na-buebodonofbr veró rex Aflynoru, qui • L regnabat in Niniue, anno xiregni lui Judith I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * i • *R»gaii. ODtinwt Arphaxatin campo Kogan. bic eft Cambyfes, cui adhuc pater viltens Niniuen amp;regnum Affynorum conceflït,amp; Nabuenodonofbr cogno-minauitjac mortuo patrejXij.annum il-lius regni agebat.nam vt monarcha, nó nifioétoannisregnauit.qui,poftquam mortuus eft pater Cyrus,mintadomcs qui babitabantin Cilicia amp;nbsp;Damafco ^*fitdb^” ^ Libano amp;nbsp;Carmelo,Galilxa amp;nbsp;Sa-tuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maria amp;nbsp;Hierufalem,exigcns ab eis tri-buta. qui omnes vno^ animo contra-dixerunt. Tune iratuseftjamp;iurauitperthro-numfuum quodvindicaret,prçcepit4; Holofcrni principi militiç,vt contra il-los egrederetur, nulliq; hominû parcc-ret. Qui egreffuseftcum cxercitumaxi-mo,itavt operirent terram ficut locu-ftæ.quicùmvaftaftet Ciliciam amp;nbsp;Me-fopotamiam, miferunt ad eum princi-Jidithj. pesprouinciarumjdieentes: Ceflet in-dignatio tuajVeni pacificuSjet vterc fèr-uitio noftro vt placet. Defcendit Ho-lofernes,obtinuitque omnes ciuitates, amp;deftruxiteaSjamp; omnes deosextermi-nauitjVt dominus cius Nabuchodono-for/êu Cabyfes,folus deusbaberctur. Audtentes boe filij Ifracl, timueröt valdè, nè fimilia faccrct in fanduario Deijamp; inceperunt munirc angufta viarum, amp;humiliaucruntfe coram Domino ad exbortationem Heliachim fa-cerdotis filij lefu, filij lofcdcch, vel forte commiflarius erat lefu facerdotis.Sa-ludith^. cerdotes vero tune in cinere amp;nbsp;cilicio offerebant bolocaufta, amp;nbsp;clamabant ad Dominum.Nunciatumqueeft Ho-loferni, quod filij Ifracl pararent iè ad f«fiftendum,amp;montium itinera con- |
dufiftent, vocauit duces Ammon amp;nbsp;Moab,diccns: Quis eftpopulusiftequn’di'l’f' montana obfidet? qua: eftvirtus eoru? ' Tune Achior dux filiorum Ammo, Achio« rclpondit,commcmoras quomodóve-niflctpopulus iftede Cbaldça primùnt, amp;nbsp;quidDeusin Aegypto pro eisfeeif-fet, fubiungens: Qui eorum Deus cùm placatuscratcis, nemo poterat refifte-re: eum vero iritabanteumjflagellabat cos, quia Deus eorum odit iniquita-tem.Nupèr autem rcduxerat cos in Hi-crufalem de feruitute Babylonica, cui tradiderat eos propter peccata fua, amp;nbsp;nunc obtinent montana hæc. Addiditlu^'*'^ Aebior.'PerfcrutarefiDcus eorum of-fcnfus eft eis, amp;poteris cos expugnare: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' alioqutnonpræualebiscis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J Iratus Holofernes, dixit: Vt often- ^ dam tibi quia non eft deus nifi Nabu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ chodonofbr, exhachora populo illo-rum fociaberis,vtcum illisparitèrper-cas.amp;præcepit feruis, vtducerent eum in Bethuliaro, antequam caftrameta- nbsp;nbsp;nbsp;! tus fuerat.Cumq;trahcrétcum,egreft» funt fundibularij aduersiis eos. Hi ti- mcntes,ligaueruntAchior ad arborent, amp;nbsp;recefferunt. fundibularij veró fol-uentes cum, ftatuerunt eum in medio feniorü amp;populiinBethulia.fiquidem crant de Hierufalem eó mifti duo fa-cerdotes adprincipcm Ofiam.Cumlt;^uc expofuiffetcis Achior, quarè tranfmif-lus effet ab Holoferne,recepit eu Ofial indomumfuam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Fadum eft autem deinde obfeffaBc-1“®^’' thulia, vt Holofernes interrupto aquç-dudu,tollerct eis aquas,itavt eines fur-tiuè cogerentur aquas ex fonticulisextra muros quçrcrc. fed Holofernes ap-pofuit fonttb’ cuftodes,amp; defccit aqua de cifternis poftxx.dies. Clamauitpopulus ad cos qui venerunt de Hierufa-iem, dicens : Melius elfer nobis feruire Holofcrni, quim fiti perire. Dixerunt (acerdotes.* Suftineam’ adhuc per quin- I que dics,fi forte facial Deus mifericor-diarn nobifcum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j,^ Erat autem in eiuitate vidua, ludith J“ ^j, nomine, pulchra amp;nbsp;cafta de tribu Ru- céfîli“*^ ben,qu3C accitos facerdotes repr^hédit, eó quodtentaffent Dominum,amp;termi-num dieru quinqj impofuiffennopusfe dam |
|
CHRONOGRAPHIAÉ dam illis fafturä ait, lubctq; vt ad portas fletcum egrederetur ciuitatc. Ora-uitautem Dominum, vtdirigeret ma-num ems.dein lauit lê,vnxit myrtOjin-f duit fe veftibus iucunditatis fuæ,ôcvo-cauit Abram,ideft, anciUamjimponês eiafeopam vinijVas olei, amp;nbsp;polentam amp;lapathes,idcft, cibum olenbus con-^ fedum,pancmamp; cafeum, amp;nbsp;profeda eft. At in porta expeftabat earn facerdoj tes,qui vehementer admirabanturpul-chritudinem cnis,orantespro ea. . ftatim captus eft amore eius.fcdebat au-(H '^«c tem m conopeo,purpura,auro amp;nbsp;gem^ ‘’litii»*!'*^ mis contexte». Vila mullere,dixerût Aß ‘’S'”’ Cum(^ue defeenderet montem, te-» nuerunteam exploratores,et duxerunt ' eamin tabernaculum Holofernis, qui fyrij:Quis cótemnet’populum Hebra’-t ovum, quitäpulchras mulieres habet, vtpro lus meritopugnemus? Cumq; adorâfletludith, dixit Ho-f lofernes: Curplacuit tibi vt venires ad nos? Quæ refpondit : Ccrtum eft quôd perdeturpopulus noftcr/grauitèr cnim offendit Deum,facit quæ Icx prohiber Nam amp;nbsp;fiti iam inter mortuos compu-^ tatur,amp; mifit me Dominus hçc ipba an^ nunciaretibi.Nûc enim redder eis pec* catumlùum, amp;nbsp;venions introducer te vfqueinHierui^lem.AitHolofernesrSi fecentmihihocDeustuus,crit amp;Dcus mcus,amp; tu magna eris in domo Nabu-chodonofor. amp;feciteam introduci vbi erantthelâuri eius. Cumq; difponerct conuiuiumjaitludithzExhisquæ me-cum detuli,manducabo, nèveniat fu-permeiraDei. Cui Holofernes :Cùm defecerint iftajquid faciemus tibi?Quæ refpondit; Viuit anima tua, quia no ex-pendet omnia ancilla tua, donèc faciet Deusin manu mca quæ cogitaui. Pe-tijt(^;fibi dai'i copiam egrediendi foras noétead adorandum Deum iuum, amp;nbsp;itàpertriduum nodibus exibat,amp; ba-ptizabatfein aquis,adoransDeum. Quarto die fecitHoiofernes cœnam /èruisfuis,amp; dixit eunucho: Perfuade Hebrçar, vtfpontè confentiatmibi, ne illudensjimmunistraniear. Ait ad earn Vagao, vtintraret ad dominum fuum. Ilia placerc fibi, quod is velit, inquit. 0rnata,ftetit ante Holoferncm,bibitq; |
GENERATIO tin. 2-5 is quantum nunq ante biberat. Velpe-re falt;fto,reliquerunt ferui folam cum domino,quiiacebatfopitus nimia ebri-etatc.Abraverocxpecftabatforis. ludith Holofernes orabatinuocans Dominum, amp;nbsp;ftriôo truncatur. pugioncbispcrcutiés ccruiccm, ampu-tauitcaput ducis, tradens illiid Abræ. Veniés ad portam,aperiri iuffit, occur-reruntei omnes. Ipla proferens caput, confefta eft Dominum. Achioradora-uit Dominu,vifo capite.Caput fulpen-lum eft in muris. Manè faéfus impetus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j inhoftes. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! -i Cum(^; intraftet Vagao fufcltaturus Holofernemjexclamauit trucatum effe ducem.Alfyrij pereuff funtfugienteSi p’dresxxx.colleèafuntfpolia. loachim auterh pontifex venit ad vilendam ludith. Ipla laudans Dominum, prophe-tauit inprimis de die iudicij. Completis io5,annis,mortua eft,fepulta cum Matt affeviröluo. Porro Carhbyfes adijt Aegyptum’, vaftauitMemphim,Pfamnietum regno ^i^y*^”Àm^ depofuit,cui’milcrtus tarnen,procura- fis depoaii tore eu coftituit. Qui dum addefedio-nem Aegyptios induxiflet, captus epo-to.cruoretaurino expirauit.Cambyfes Memphirelidens,in Aegyptios plures, amp;nbsp;inprimis facerdotes,fæuijt. Fratrem hic Smerdim in Perlas mi lernt, videnslómnio nunciari fibi Smerdim Icdentem in regiolólio,cxlucon-tingerevcrtice:quarèmetués nèoccu-paretur imperium à fratrc, mittit illum intercmpturumPræxalpem, qui è Sufa Smerdim ducit venatum, amp;nbsp;dam oed-dit.Athocinitium fcclcrum Cambyfis extititdecundum autem fcelus,quia fo-rorem fuam in Aegyptum eum leeuw atquevxorem, necauit, cum nee Perfis mos elfetjlororesaccipere in matrimo-niu.AtCambyles amore ipfius captus, accerfiuit eos qui regij indices nomina-bantur.Ifti auté apudPerfas ius dicunt, amp;Ie2um patriarufunt interprétés, hos Carnbyles percontatur, num qua lex fit,quæfinatvolentem cumforofeco-traherematrimonium, ludicesamp;iuftc amp;nbsp;ingenue refpondentes, negant vllam inuenirefelcgem, quæfinat fratri nu-bere lórorem; quandam tarnen inueni-rc fe legcm, qua liceat regi Perfarum a a x facere |
iSo lOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM
|
Prçxafpe$, «liâ»Tra-Xafpes, facere quidquid libeat. iti ncquc legem abrogarunt metu Cambyfis, amp;nbsp;oè legem tuentes perirent, inuenerunt oc-cafionem. Itaq; Cambyfes fororem duxit. Sed pofteaoccifofratreSmerde, vt aliquo-rum eft opinio, cùm ad menlam difcu-bcretur, millier laftuca lumpfit,ciusq; dccerptisfolijs, Cambyfem interroga-uit,vtrùm decerpta laétuca,an dcfa pul-chrior foret: amp;nbsp;cùm refpondilfet, dcn-fa:hanc,inquit,lactuca aliquando imi-tatus eSjquandó Cyri domu denudafti. Ibi Aegyptij dicunt Cambyfem ira per-citumjinfilijlfe calcibus in pregnante, camq; abortu edito deceitfle. In alios quoquè infanille fertur,vel-uttin Prçxafpem,quê prçcipuo honore prolequebatur,cuiusetiàm filius Ca-byfi vina mifcebat,qui bonos et ipfe no paruus eft. Ad huncCambyfes fertur dixifte; Quemnam Perfæ me elfe cen-fent^Prçxafpes refpondifte: Here, cûffa quidem omnia magnis laudibus ferût, led vino te deditum aiunt. Indignatus ille: Siccine, inquit, Perlx bilingues lunt, quime Cyro patre prçftabilioré dixéreï Sedintelliges an vera dixerint. Namfi filio tuo cor fagitta tetigero, conftabit nihil efte quod Perfæ dicunt: ft aberrauero,vcra loquuntur.Hæc lo-cutusjintendit arcum, puerumque per-cuftït,atq; collaplum dilcindi adinfpi-ciendum iuf fit.Et cùm in corde fagitta effetinuenta,lçtabùdus ad pattern pu-eri inquit:Nunc faéfa tibi eft fides, non meinlanire,fedPerfas. Verùm nuc mi-hidicito,quemnam ex omnibus homi-nibus nofti ita ad deftinatum mittere ftigittas.Prexafpes hominem aduertens velanu.'Here,inquit,ego nc deum quidem arbitror tam probe percutere. AI-terodiexij. Perfas primores finè caufa necauit. |
Ad hæc Crœfus Lydus admonuit, nè fimilia admitteret, periculum ftbi à Pcrfisimmineretaliafacienti. AdhunC arcum intendit pereuffurus Cambyfes, fed Crœfus èconfpeftu illius feprori-puit.hic vbi percutere eum non potuit, madat miniftris, vteum coprçhenden-tes interimant. Miniftn (cientes quanto Crœfi deftderio viucret,amp; quod mor tem eius çgrc laturus efTetjCrœfum ab-didcrunt, hac ratione, vt ft Cambyfeï fadi poenitens requircret eum, lucris afficcrentur quod illum feruaffent.At-que nee multo póft, cùm Cambyfes de-fideraret Crœfum, miniftri nunciant hominem fupereffe. Cambyfes exhila-ratus eft, morte tarnen muldauit mi-niftros, quódeontramandatum illum leruaflent. Inter cetera feueritatis Cabyfis cxcpla memoraturidà Val.Max.q» mali cuiuf-dam iudicis ex corpore pellem detrada, fellæ intendi,inealt;^; ftUum eius iudica-turum confidereiuifit. Cambyfe circa Aegyptum morante ac defipifcente, duo magi fratres, quorum alterum,Patiziten l’cilicet,reliquit reidomeftica: curatorem,ineum con-iurauerunt.Hic enim cognita Smerdis nece,quç paucis erat nota, rebelladum fibi putauit. Erat frater eius corpore quam ftmi-limus Smerdi Cyn filio, eiufdemq; no-minis.Hunc fratrem fuum magus Pati-zites inftrudum,deduxit in regium folium, quæ occultatio régis facile fieri poterat in Perfide, quia ad rege nullus fere intrabat prçter domefticos. Ad hçC magus ifte caduceatores dimittit circu-quaquc,quicdicerent, vt Smerdi Cyri filio deincèps obedirent,non Cambyfi. Quæ cùm audiflet Cambyfes, vera lo-qui caduceatores ratus,fe^; à Præxafpe elfeproditum,intuens in eum: ita ne, inquit,rem mihi executus es? Adquem ifte:Itahere vt iuffifti, nee vera lunt quæ audis, fratrem tuum rebellare, quem meis pcremi manibus. Quod fi defundi rebellant, expeda vt Aftya-ges Medus rebellet. fed voca caducea-torem, inquiramus de quo Smerde lo-quatur. Placuit confilium Cambyfi.adduci-tur caduceator,cui Prçxalpes:0 homo, dicito veritatem, amp;nbsp;fecurus efto, vidifti neSmerdim taliamandantem?.Cui ille: Ego Smerdim filium Cyri non confpe-xi,fed magus quem Cambyfes rerum fuarum procuratorem conftituit, mihi mandauit, vtita Smerdim regnare diccrem. Turn Cambyfes Præxafpit Quis ergo Smerdis nomine tegnum occu- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LUI. liSi '
|
occupât? Ego, inquitPræxafpes, mihi videor intelligerezPatizites,quem tu re-rum omnium procuratorem reliquifti, amp;frater eins Smerdis imperant. Hoc audito, reuoluit Cambyfes l'omnium per quod ei vifus fuerat Smerdis in regio folio. Agnofcit itaq; fine cau-fa fratris fe interemptorem, quem vbi defleuit,in equum omnieladeaffliélus infilijt,babens in animo quam raptiffi-me Sulam versus exercitum ducere. In-filienti vagina gladij excidit,vndè nu-datus gladius, perftrinxit eius femur leetaliter. Vicefimo dehinc die accerfi-tisPerfarum qui aderant præftantiffi-misjita eos alloquitur:Quod occultum elle volui maximè,Perfç, id cogor a pud vos efîerre.ego enim fratrem meu Smer-dim,nè meturbaret aliquado è regno, peremi,fecuriusq; vt viuerem, fomnio idmibi fuadente. fedfruftratus euentu rerum,p3rricida fratris incafsum extiti, amp;nbsp;nihilominiis regno exutusfum.hoc propterea vobis pandere volui,vt Icire-^•'quot;Mi ^‘^ Smerdim Cyri no fupcrelfc, fed ma-*®'‘Mi §05vobis regnu vendicadc. Hæclocu-ïnsjdefleuitomnem fuam conditióem, vitaqjeierepta eft. AtPerfis qui aderat, magna cratin-credulitas, magosrerum potiri, inter-pretantibuspotiùs qua: de nece Smerdis dixilfetpdeó dixilTe,vtilli Perfas red-derethoftes.Itaq; pro certO habebant, Smerdim Cyri per rebellioncm regna-re: led nee Præxafpi tutum erat poft Cambyfisobitum, fateriillu manu fua interemptum. Smerdis itaque magus regnauit lè-curuslepte menfcs,qui reliqui erant ad implendum annum odauum Camby-^Sperquos menfes Smerdis omne genus liberalitatis in fubditos exhibuit. na miffisad fingulas nationes edidis,im-munitatemtributorum amp;vacationem militia: in triênium tribuit, oäauo au-temmenfe,quifnam elfet, compertum cft.Siquidé erat Otanes genere primo, ^^’dot^Perfarum par.hic Smerdem non clie nliuin Cyri primus lulpicatus eft, quod nee ex arce progrederetur, nee Perfarum proccrum quempiam adeo-Ipedumluum vocabat.habebatautem Otanes fiham inter concubinas régis |
vnam, ad quam dàm mifit nuncium, fcifcitas,an Smerdis ifte régis Cyri elfet . . filius, quocum aliquandó dormirct.il- 1a remiffo nuncio, negauitfe id Icire. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» fulpeftum duxit, eui quodam Camby- j‘'’'q‘^‘j“* fes olfenfusrrtutilauerat aures. Cumq; fc^npVidHc puella depræhendilfet eum aures non rodotüCy-habere,indicauit hoc patri, quivocatis *■“*• ad fe fex alijs Perfarum primoribus, de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; texitfraudem, idcirco coniurauerutin Quo accepto relponfo,admönuit fi-lia,vtdenolt;fte palparet fi rex aures ha-beret. Nam Smerdim fratrem Patizita: Smerdipci-cum,opportunelt;;^; ad regiamcumfidu-tia pergentes, vbi ad portas alfuerunt, cuftodes reueriti Perfarum primarios, necaliquid fufpicantes, nè interroga-ucruntquidem. Vbi in aulam introgreffi funt, edu-dis gladijs obuios trucidant,ijdemque curfuin Conclaue contendunt,olfen-dctes magos ambos.fit tumultus. quid plura? occiduntur fimulator regis vnà cum fratre,non tarnen incruentavido-riaPerfis obtigit.Occifis MagiSj inquit luftinus,magna quidem gloria recupe-rati regniprincipu fuit, fed multoma-ior in eo,quód ciim de regno ambige-rent, concordareinter fe non potue-runt.Erant enim virtutc amp;nbsp;nobditate ita pares,vt difficilis elfet eledio. Ipfi ergo viam inuenerunt, qua de lè indicium religion! amp;nbsp;fortunæ comit.-terent,padiq; inter fe funt, vt die ftatu-taomnesequos anteregiam domu primo manèproduccrent, amp;cuius cquus antefolis ortum hinnitum primu emit-tcret, is rex eilet. Nam amp;nbsp;folem Perfg: deum elfe credunt, amp;nbsp;equos eidem deo confecratos elfefcrunt. Erat inter coniuratos vnus, Darius Hyftafpis filius, cuide regnoTolicitus Yoliciw cqui fui euftos ait.’Si ca res vidoria mo-raretur, nihil negoei) fuperelfe, nifi vt faceret demode equum fuum mifceri equ^ in illo loco,quo cógregandi erat, ratus ex voluptate Veneris futurum, quod euenit.ouo fado,pofteradiccùm ad ftatutam horam amp;nbsp;locum conuenif. lèntomnes,Darij equus, cognito loco exdcfidcrio fœminx, ftatim hinnitum dedit, amp;nbsp;fegnibus ali)s,felix aufpicium domino j primus emifit. Tanta autera a» } modéra- |
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Polyeritit tyranni félicitas. inoderatio cseteris fuitjVt audito aufpi» Darius rex ciOjConfetóm cquisdefilirent,amp;Dan-Terfarii fa- um regem falutarent.tûc cognatio Da-lucatur. j-jj iunda cum priftinis regibus fuit, moxq; in principio regni Cyri filiam in matrimonium accepit- Amyntas ix.Macedonum rcx,37. lu-daicæ capt.anno Macedonibus regna-rccoepit5’’egnauitannis5O. Sunt qui Sibylla Cu- Amaltbxam Sibyllam exCumis Cam-’quot;’quot;5' v panisjijfdem temporibus velintclaru-iSperiùïg^- ’ffcjamp; libres nouem Tarquinio vçnum nerat-ap. obtulifîe,vt diäum cft. Sibyllam Hel-mentJofit, lefponticamin agroTroianonata,i)f-dem etiam teporibus fuiffe Solinus fcri-bit,qux dcCbrifto vaticinata, inquit: Nafcetur Chriftus de cafta. lefus loledecb fummi facerdotis fili-usinhac generationc floruit, bic cum Zorobabel in Hierufalem venit templi xdificandi gratia. Inhacgeneratióe Polycrates Sami-orum tyrannus fuit,qui vfq; admuidia fortunatus fuit. Omnis enim conatus cius,inquit Helinandus, placido exci-piebatur itinere.Spcscircum cupitçrei fruftum,apprçhendebat advotaomia. Amafis re- At Amafis Aegypti rex amicus illi cum gis epiftola. affidue fecundiora emergerét,libellum mifitin hçc verba.-Amafis Po] y er a tl.•Fell citer agi cum amico, audio cum vo-luptate.atddpJicent proljjcritates tuç, quod inuidum numen putem.Qiaód ad me attinet,mallem traduci varia fortu-na.itaq;ageaducrsùsprofpcritatcs,ab-ijee, quod amiffum doleas, nunquàm id inucnturus. Quod fi profpera nó va-riabuntur,fatorum viam profpicc. Polycrates leda epiflola, gemmam fignatoriam fmaragdu auroinclufam, in pelagus abiecit. domü reuerfus, cum . exiaduraafficeretur,quintodie pdea-tor grandem pifcem, nemine nifirege dignum, illiaffert. quem miniftri re-femdentes, offendunt in cius aluo fi-gillum.quodvbiPolycratcs accepit,in Aegyptuin fchpfit.Quo IcdoyAmafis, vt Poly crates bene moreretur, optauit. miffoque Samum caduceatore,dixit fc ius cum illo hofpitij folucrc.quod ideo fecit,nc in triftem aliquem calum incidente Polycrate,animidolorem velut de holpite contraberet» |
Sed hunecuius félicitas fempèrpk-nis velis prolpcru curium t$:nuit,Oroe-tes Darij regisprœfeûus, in excclfiffi-momontis verticccruci affixit, exquo putrescius artusamp;tabido cruorc mé-oramanantia, Samos amara leruitutc aliquandiu prefla, liberis ac lætisocu-lis adfpexit.Verum is Orates præfeâus fuit Darij regis, qui inuidens felicitati Polycratis, eum interficere parabat, mittitlegatos ad Polycratem,fadus amp;nbsp;amicitiam eius flagitans.Siquidem fcic-bat Polycratem maris imperium affe-dare.Legati ex commiflo proponunt, Orati pecuniam ingentem elÏe,Poly-crati prudentiam amp;nbsp;fortunampta vtru-que pofleaugereimperium.Polycrates adhæc audita,mittit qui opcsilliusin-tueantur, quibus Orates vafa multi plu mbo plcna,fed quibus aurei Pbilip-pi fuperpofiti erant.illi aurum rati,Po-lycrati nunciant,ditiffimum efle Ora-ten,ad quem vilêndum cum proficifce-retur,filiaretrahere ab innere conten-debat.illaenim fomniauerat fc vidiflc pattern fublatum, die quidem fudan-tem,nodeverórore ftillantem, feu vt ait Herodotus, à loue lotum,3 foie vn-ólum,quod fomnium peftiferum ere- , debat.fcdnihilominiispateritadOra- ®^ ten,quem illein monte quodam Ma-gnefix cruci affixit. ANNO oftauoCambyfisjPytha- ryilnf’ goras pbilofophus clarus habetur, qui apud Grxcos primus inuenit, animas immortal es elfe: dicebat tarnen, de alijs corporibus tranfire ad alia, in quo plu-rimùm errauit. n AdDariumregePerfarum rcdeo,cui Zorobabel familiaris crat adhuc priua-to.nam cum Cambylesinterdixilfetre-xdificationem templi in Hierufalem, alTcendit ad eü Zorobabel adolefcés,amp; perhuiusinteruentum tentauit animu regis immutare, fed non valuit. tune fuafit Dario fecretiüs, vt votum voue- | rctDcoUfacl, quód fieumregemface-ret,rcftaurare vellet tem plu m in Hieru-lalem,amp; vniuerla vala domus Domini, qux adliucerantapudregcsPerlarutn, remitteret : ita fore vt aliquando re-gnu obtineretjilliprxdixit, Vndècum audiflet Zorobabel Danum fufeepdfe regnum. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIU lï}
|
regnunijfidutialitèr acceffit ad eüjhor-tantibusZacharia amp;nbsp;Aggxo prophe-tis ad reædificationem templi. Principes enim Perfarum qui erant cis vici-, nijprohibebant, nee perhoc permitte-bantprofecutionê operis: alTccdit Zo-robabel cum nonnullis alijsad Dariu, quihonoratuseftab eofupraquam fpe-raffet. Namin cubiculo regis dormirc iuflus efk Cum effet apud regem Darium Zo-robabel,eoenam magnam omnibus ma-giftratibus Medix amp;Perfidis,omnibu$ purpuratis amp;nbsp;prçfedis fub illo,ab India , vlqj Aetbiopiam,cctum vigintifêptem prouincijs,parauit.Et cùm jatiati efsét, rex affcendit in cubiculum fuu, amp;nbsp;dor-Alokfcamp;fi. niiuit.tunc illi tres iuuenes corporis fui «nténode euftodes, dixcrunt alter alteri: Dica-fortiffimif. musvnufquilq; noftrum fermone qui prxcellat. 1'cnbcntibusq; fingulis verbum fuum,primus fcriput, Porte cft vi-num:alter Icripfit, Fortior eftrex:ter-ti’ fcripfit,Fortiores funt mulieres. Super omnia autem vincit veritas. Cùm autem furrexiffet rex, accepe-runt fcripta fua,amp; dederut illi.qui mittens Vücauit omes principes PerCarum, amp;fcdeiütin concilio. ledaqj funt fcripta prxdida illis. At rex vocari fecit adolefcentes, vt indicarent verba fua. Capit prior diccre de fortitudine vini, quomodo feducit mentem fcrui et libe-' ri,pauperisamp;diuitis, omnem menrem conucrtit,inquit,in lecuntatcm, amp;nbsp;no nieminit triftitiam amp;debitum, omnia liberc atq; gloriose loquitur, non me-minithomo cùmbibcrit,amicitiam aut j^ ,5.^‘ fratemitatem, amp;nbsp;poft non multiim fu-mit gladios,nec rccordatur eorum qux geftalunt. Deinde fccundus:Ovirij non prx-cellunt homines qui terra amp;nbsp;mareob-tinent? rex autem fuper omnia domi-natur eorum. Zorobabel veró fortiorem vtroq; fc-citmulierem., Nam amp;nbsp;rcgibus, ait, amp;nbsp;omnibus qui vîtes plantant,mulieres amp;nbsp;vitam conferunt amp;nbsp;alimoniam, amp;nbsp;ad robur vfq; perducunt,et vitam pro mu-lieribus homines non timent. retulit quoquèlè vidiffeconcubinamcuiulda regis.alapas regidantem,ridenti iUiie- |
gcarrififfe,amp;cumindignata ei fuerat, blandicbatur illidonèc recóciliaretur. Super hze omnia tarnen veritatem dixit fortiorem, qua: immutabilis eft amp;nbsp;fempiterna. Cumc|; omnes iudicaffent fortiorem omibus effc veritatem, dixit rex adZo-robabd, vt peteret ab eo quod vellet. Tuncpoftulaüit Zorobabel fieri templi reædificationem inHierufalê,amp;va-fa Domini remitti illuc.Gauifus eftrex, namidipfum meminit fevouiffe. vndè Icripfit principibus fuis per epiftolam trans flumen,vt nullatcnusimpedirent Iudços,fed de fumptibus regalibusiu-uarenteos,dantcs eis per fingulos dies fimilam,vinumamp;lal,vtofferâteaDeo ’’j^^^' cæli,amp; orent pro vita regis amp;filioium ^’ cius.amp; addidit,diccns:Qui hanc muta-bit luffioncm, tollatur lignum de domo eius,amp; configaturin eo,domus autem eiuspublicetur. Remifitq; rexvafa RfftimCtut Domini per manum Zorobabel.qui re- *®^*t^P^*’ ditum faciens per Chaldæam, côtribu-libus fuis mandata regis patefecit,amp; af-fcenderunt cum 00 multi Hierofoly-mam. Igitur anno 2.Darij,mêfe 8. inftabat Asdificatut open, amp;nbsp;compleuerunt illud anno 7. Darij,qui erat 46. regni Perfarum. Se-. cundiim hoc didum cft in euangclio, iohan,a, Qmdraginta amp;fex annis ædificatueft templum hoc, id eft, à prima licentia quam dédit Cyrus, hoc eft, primo anno quo fa óf us eft rex Perfarum.amp; con-uencrunt filij Ifrael,amp;dcdicauerunt illud menfe u. cclcbraueruntq- phalê fe-cundumlegem Domini. De area vero, quomodo aut quando recepcrint cam,incertum eft. fed fi veru eftquodEpiphaniusdicit,vfq; adiudi- ' cij diem non effc egreffuram dclatibu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lo pctrx,dicendum eft quodHebrçi fe-cerunt alteram inftar prioris.nam inter manubias quas abftulerunt Romani de ludça,translata leguntur area Domini, candelabrum amp;nbsp;menfa. Aggçuspro-pheta tcmplocopletoobijt, amp;nbsp;in eo fe-pultus cft.Zacharias quoquè iuxta Ag-gçum ponitur.eius dies natalis celebra-tur odauo idus Septembris. Darius Hyftafpis filius poftquam principatupotitus eft,om.nium vrbiuia aa 4 tam |
|
gt;»4 nbsp;' IOK NAVCLERI VOl.VMEN PRIMVM Sylofontï rcftituituc Samus. lam Græcarum quam barbancarum, Samum prima euertit'ob banc caufarn: DumCambyfesin expeditione aduer-lus Aegyptios ageret,pcrmulti Grçco-rum adcrantjè quibus fuit Sylofbn Po-lycratis iam occifi germanus,extorris à patria. bic amrculo rutilo apud forum Ipatiabatur, quemcumvidißet Darius tunc CambyfisfatelIeSjvir Captus amo-re amiculi,petebat vt fibi vêderet. Sylo-fon animaduertens Danum magnope-rè cupere amiculum, Ego,inquit, ami-culu boc non vendo,fedlargior, fi modo tuu perpetuo debet efle. Hec appro-bans Darius,accepitamiculum. Cumautem Darius in regem Perfa-rum furrogatus eßet, Sylolón certior fadusSufam peruenit, aflcenditqucin regiam^aitfeefle qui de rege bene me-ruiflet.Hçc audiens ignitor,regi nunci-at: ad quem admirabundus rex, quis effet èGræcis qui de febenè meritus ft, tarne bominem introducite,inquit. In-troduftus Sylofon,interrogatur quif-nam eßet,aut quo fado beneficus in regem extitißet. Ipfcrem omnem geßarn circa amiculum refert,amp; quomodó do-näßeLAd hæcDarius: O,inquit, viro-rum generofiffime,tu neille es qui mibi nullam dum potentiam babetidonaßi ca,quanuis parua, tarnen perindè gra-ta,ac finuncaliquidmagnum accipe-ré?qua de re te ita remu nerabo,vt nun-quam pœniteat te Iibcralitatis. Cui Sy-Iofon:Mihi,inquit,rexnecaurü neque argentumdederis, ledpatriam mea Samum, vbi earn liberaucris, quam poß necemfratris mciPolycratis ab Oroete intcrfeóli,occupatferuus nofter. hanc Snibidonato. .. HisDarius auditis,mifit exercitu duce Otane,vnoèfepté viris,iußovtquç Sylofon rogäßet,ea elfeda redderet. At Sami imperium obtinebat Mæandrius, àPolycrate procurator ollmconflitu-tus. Ütanes veró fne negocio Mæan-driumpellcns,Samum Sylofonti reßi-tuit.Masandriusturne Samo profugi-€ns,Lacedæraonemnauigauit,adducc$ fecum varia auri argentiq-vafa. Cleo-menem veró Spartç rcgcm,vtabquare-ciperet,rogauit, quicumpocula refpe-vtvir iußus recipere voluit, fed cùm fenfitijfdé ciues pertetari, aditisEpho-ris,boc eß,tribunis,ait fatius eße Sparus hofpitem Samium ablegare, nè quç Spartanorû perfuadeat fieri malum. lib obfequentes,Mxandrium ablegârunt. |
Intereà Babylonij rebellârunt.Dari-tis contradis aduersùs eos omnibus co- Îed illi nibili pendebant obfîdionê,pro-braq; Dario amp;nbsp;exercitui ingeßere : tûc, aiût,noscxpugnaueris,cùm mulæ pe-percrint.Anno ac fepté menfibus in ob-fdione confumptis,iam vniuerfum eX-ercitû * tædere amp;nbsp;defperare cœpit.vice- j^rf’^ fîmo obfidionis mëfê, Zopyro qui erat dçr vnusexfeptem quimagos lußulerantjPquot;' p boc contigit portcntum,vt quæda mu-larum dus pareret. Eo vifo, vetuit fer-uos cuipiam rem aperire, rcputans fecum prçlagiaà Babylonijs dußarex hoc fbi vila cß Babylon expugnari poße, Vndè hoc adijt facinus, præcfdit fibiZopr narcs,auriculas, comamq- deformitèr, ®* plagas impofuir, atque ita mutilatus ad Darium perrexit.quem illeintuens,vi-rum fpedatiffimum fictruncatu adeà grauitèr tulit,vtcxilicnsè foliö, inter-rogarct quis mutilalfet- NemoJnquit, rex prêter te hoc potuißet,fed ipfe ego, quodindigno animo fero Aßyrios Perus illudere. Cui rex :O milerrime,tur-piffimofado pulchcrrimum nomcim-pofuißi,nunquid protinùs hoßes dedi-tionem facict? CuiZopyrus: Si return teconlcium fecißem, non permifißes, nunc autem Babyloncm capiemus.ego enimad muros tanquàm trasfuga pro-perans,hoc corporis habitu fidem faci-am,mc tibi fore inimicum. Inßruxit regem de fingulis. acvbl latis mandauit, ad muros perrexit, relpeólans tanquàm ver us profu ga. Eo confpedo,mittuntur qui feißi-tentur quilham ft. cumqj bic dixißet feZopyrum eße,ad magißratus duci-tur,ante quos ßans conditionem fuam miferabilitèr refert, àDario fe paßum truncationem,idq- obea caufarn,quod fuafißet eum obfaionem foluere,quo-niam nulla via vrbs expugnari poßet. Atn'unc,inquit,ad vosvenio Babylonij,futurus vobis maximo bono,Dario autem |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIE
185
|
autem amp;nbsp;copijs eius maximo malo. ne-que enimmutilatiôem meam feret im-punè,cùm explorata mihi eorum confilia fint omnia, Babylonij virumapud Perfasfpedatiffimum habentes, fpera-tesomnia vera lóqui, indudi funt ad permittenda ei omnia poftulata. Committuntur eipaulópoft copiæ militum,qui excurrens, mille Darianos vtcuniregeordinauerat, milfos truci-dauit.Eum Babylonij aduertentes con-fentanea verbis fada prxftare, exhila-ratinimisfuêre.ille rurfus ex compofi-to cum deledis Babyloniorum egrel-fus, duo millia Darianorum militum interfecit, ex quo Babylonij laudibus Zopyrum coeperuntvlq; ad cçlû tollere amp;in ore habere.tertio edudu idem patrauit. Vndè à populo dux exerci-tüsamp;murorum euftos declaratur. vbi veioex compofito Darius copias omes muris admouit vndiquè, Zopyrus do-«nlóa^ patefecit. nam cùm Babylonij co-mfaDario. feenhs muris copias Darij adoriétes ar-Cerent,ipfe apertis fcilfisq; portis, Perlas in vrbem introducit, amp;ita Babylon itcriim capta eft:qua potit’ Darius,mu-toseins amp;nbsp;portas omnesdemolitus eft. Babyloniorum quoquè procerumtria millia patibulis alfixit,data cçterisve-nia vrbis incolcndç.ac Darij iudicio nemo Perfarum Zopyrum præftantia fu-pergrelfus, neq; eorum qui priùs, ncq; qui pofteriùs extiterint, prêter vnum Cyrum,quo nullus vnquamPerfarum fedignum exiftimauit. Zopyrus autem à Dario egregiè re-muneratus eft, turn multis alijs, tü tra-ditaBabylonc,quoadviueret,inpecu-^ liaremportionem. H*^’j^* PoftBabylonis expugnationemDa-“• rius aduersùs Scythas fccit expeditio-nem,quippe qui priores iniuriam intu-liffent,Afia potiti, tum àMedis eiedi, apudillos autem abfuerant 28. an nos. Inpatriam reuertentes Scythæ, offen-derunt non exiguum exercitum contra iplosveniêtes.vxorcs nanq; eorum diu-turna virorum ablentia ad lèruos accel-leruntjCx quibus Scytharum genita eft juuentus, quæ fuorum natalium con-ditioe cognita,obuièm perrexit his qui reuertebantur à Medis. |
Et primùm regionem interfepfit Juda latafoHajCjuæ à Tauricis montibus pertingebat ad Mxotim paludem.dein-dèinhis confiftens, Scythis rcpugna-bat. Sæpè commifla pugna, cùm nibil tamen Scythæ proficerent, quidam ex eis,inquit, Quidnam facimus,cum no-ftris feruis dimic3ntcs,qui amp;nbsp;cùm inter-ficimur, ipfi pauciores efficimur,amp;il-los interficiendo, paucionbus dein- -cèpsimperabimus?mibi videtur, hafiis arcubusque omiffis, lumenda flagella quibus equos verberamus, amp;nbsp;ad illos propiùs eundum.Nam cùm vident nos arma babentes,arbitratur fe finales no-bis;vbinos proarmis verbera tenentes viderint,tuncfe noftrosferuosintelli-gentcs,nonperftabut.placuit hoc Scythis, qua ex reperculfiilli, pugnæ im-memores,fugam capclTerunt.ità Scythç imperio funt Afiæ potiti, amp;nbsp;rurfus à Médis eiedi, ad terrara fuam hune in modum reuerfi. Hac de caufa Darius vicifeendi cupi-dus,comparauit exercitum. Sufis mo-ucns,peruenit adBoiphorum Chalce-donis, vbi pons iungebatur. illic con-lccnfanaui,tran(mifit inlùlas nomine Cyaneas. Pertentabat autem Darius regem Scytharum, vt filiam fibi vxo-rem darct: amp;cùm eiusnuptias nonob-tinuiffet, fado ponte, bellum intulit, armatis feptingentis millibus homi-num Scythiam ingrefius, amp;nbsp;non faci-entibus hoftibusprimùm pugnæ copi-arn, tandem metuens ne interrupto pontelftii,reditusfibi intercluderetur, Supersnl amilfishominuminfinitis copijs, trepi- Darium de refugit, quæ iadura abundâte mul- ^«yd*»» titudine inter damna numerata non eft. Indè verô Afiam amp;nbsp;Macedonian» domuit, Ionas quoquè nauali prælio fuperauit Cognito^j quod Athenienfes loni-bus contra feauxilium tuliffent, omem impetum belli in eos conuertit. quo audito, Athenienfes à Laccdæmonijs auxilium petiuêre, produdisq; copijs, cùm vidcrent Perlas quatridui religi-onç teneri, nada occafione, non cx-pedatis Lacedæmonijs, inftrudis de- , cem millibus ciuium, amp;nbsp;auxiliarijs Platcenfibus milieu aduersùs fexcenta imUiâ |
gt;1^
lOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM
|
Maratho- jYiJUjjpionium campls Maratbonijs in nia pugna* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egrediuntur.Milciades dux bel-ii erat, amp;nbsp;author non expedandi auxi-lij, quod tanta fidutiacepcrat, vtpliis prxudij in eeleritate quam in iocijs duccret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. Magnaigiturinpugna concurren-tlbus alacritais fuitanimorum, adeo vt cum mille pabus inter duas acics ebent, citato curfu anteiadumfagittarum ad hoftem venerint. ncc audaciæ cius eue-tusdefuit.pugnatum eftenim tata vir-tute,vtbincvirosj indé pecudes puta-res.vióü Pcrlç,in naues fugerût,cX qui* bus multç fupprcbç,multç capté.în co præliotanta virtus finguloturt fuit, vt cuius laus prima ebet, difficile iudiciû viderctur. inter exteros tamert Tbemi* boelis adolefcentis gloria emicuit, amp;nbsp;Cynigeri quoquè militis Athenien^qui poft prxlij innumeras exdes, cùm fu* gienteshoftesadnaucs egibct,onuftam nauem dextra manu tenait, nec d.mifit donècmanum amittcrct.Tum quoquè amputata dextra, nauem finiftra com-|^ prxhendit.quam amp;nbsp;ipfam dum amifiC ièt, ad poftremum morfu nauem deti-nuit. ad poftremum truncus amp;nbsp;vclut't fera rabida dentibus pugnauit.ducen-tamillia Perfæ co prælio finè nauigio amilcrunt. Poftquàm nuncius pugnx ad regem Dana allatus eft ad Marathonem ge-ftç,cùm anteà vehementer infenfus effet Athénien, quod Sardis inuafifient, longé infenfiorfadus eft amp;nbsp;propenfior , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad bellum Grçciæ infercndun1,miffisq' continuo nuncijs ad ciuitates^edixitvt fîngulç mukô quàm anteà maiorcs copias compararcnt.defccerunt pofteà amp;nbsp;Aegyptij, quomagls aduersùs vtrofqj fumerearma properabat. Intereà ingens inter cius hberos de prirteipatu exorta eft dibenfio,quoniâ ex inftituto Per fatum oportebat ità de-mùm irc in cxp£ditioné,CLim regni fuc-ceftorem declaràflet. Etant autemDa-rioiam antequàm regnabet,liberitrès é priore vxorc, amp;nbsp;poft partum regnum alij quatuor ex Atoba Cyri filia. fupc-riorum maximus natu crat Artabaza-nes,poftcriorum Xerxes.qui cùm ex ea* dem matrcnonebcnt,dbccptabât. Ar- |
tabazanes, quod primo^enitus intef omneszXerxes vero, quó5 port partum regnu, Darij regis natu maximus. Dcquot; maratus arbiter adbibitus, Sparta: filt;î vfutpâtur^inquït, fi-cui antequàm re* gnet,filij t)afcuntur,dejnde rcgi iam fa-» do aiiuSjbuiuspofteinatilucceffiore-’ ^ gni eft.hae aDemaratö fubieda rations J^jH'* vtentem Xerxem Darius regern deda* rauit. adeoautem valait fratru inter fc moderatio, vt nec viÖór irilultauerit, ncc vidus cloluerit,fcdipfo litis tempore muncra fibi inuicèm mittebant, iu-cunda quöquèinterfc non folùm fola- ^ tia,fcd amp;*cre(iula conuiuia habebant.*“ Deciarato Xerxe rege, cum Danus conaretur rebus apparatis Cxire in expe-dit!oncm,alrero à defedione Aegypti-orumanno, lupremum diem obijt, fcXpn?' amp;3O.annis regni cxpletis, baud compos voti, vt Aegyptios amp;nbsp;Atbenien vl-cifeeretur. Annoi4.buiusgencrationis, amp;nbsp;ab vrbecondita 243. olympiade 68. pubis . regibus, confulcs(vt didum cft)confti* C** tuti luntbini,fcilicctL.Iunius Brutus, amp;nbsp;L.Tarqtiinius Collatinus.bi luflra-tionevrbis fada,facris^; boftijs exfisj piimiipfiiurarunt, ciuibus«^- cæterisvt nbsp;nbsp;nbsp;, iurarent perfuaferunt, no reftituturos nbsp;nbsp;nbsp;, leabcxilio Tarquinium, neq; eiusfili-os,neq; eos qui ex illis futuri eflent, nc-querege vrbis aliquemreftituturos,ne-que conftituercvoletibus permiHuros, tarn profequam fucecbonbus. vcriun Ro.grati nomini regiO,volcntesidcu-ftodire, elegcrunt ex lenioribus ponti- jj^. bees amp;nbsp;augures diuinorum curam*ha- ’*’ biturum,atqucabomni alio ciuili mini llcrio vacatufum,regem facroru no-minandu bcnefici nominis gratia.Cre-atusq; rex facrificulus primus, eftMa-mius Papyrius, ex patricijs vir quictis ftudiofus,deinde leges de contradibus fcriptasàTulliOjbumanas eas popula-resque vifas,omncs rcnouarunt.Sicque etiàmimmolationcs quas invrbeamp;per agrosconuenictescommuniter populates amp;contribules perficiebant, curx babertiterum ftatuêre,concionemlt;!j;eis reftitueruntde rebus maximis acferen-dt lutfragij poteftatem, quæ omnia fub |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Lin; T^^rquinius interim poftquam regno excidit,Gabijs commoratur,fufci-Ïtiensadfeex vrbe, quitus erat tyränus ibertatc gratior,Latinorumq; infiftens ^P'b ^ per illos in regnum reaucendus. Vbi veró bellum vrbi inferrc nolue-runr, defperans de cis, in Hetrufeam profugit vrbem, ex qua ei matemum erat genus, pcriuadensque largitione, benehciac^uc commemoransi antccef-forum fuorum, amp;nbsp;quomodó ex magna excidens felicitate, die vna errabundus cum tribus blijs venifïet ad cos, cum lachrymis omnia edifferens, obtinuit *5 legatos Romam mitterent reconci-liatores. Defignatis aute legatis quos ipfe vo-^He ^^’b^^ocet quæcunque client dicenda ‘‘“•‘own, ^^tagéda,datis^; eis literis ab exulibus quicumeoerant,continétes prcces ad familiäres fuos amp;amicos, ferentes eti-amauri aliquid. Hi viri Romam veni-enteSjin fenatu poftularunt, Tarqui-nium vt accepta fide venire fine metu liceretjrationemq; redditurumde omi-bus quæ egerat ex quoprincipatum ac-lt;:epit; amp;fi nihil dignum exiho egerit, tune fireddant eiregimen,impcraturu le,quibufcunque ciues æquis conditi-onibus diffiniant: fi vero mâlint non ampliusgubernari perregcm,fed alteram inftituere formam regiminis, tunc manerc fcinvrbe liceat quç patria eft, atquedomum habentem propriam, fi-mulcum cçterisex æquo régi, libera-riq;cxilio.Rogabantq; legati fenatum, quod cum iuftum æquumqj eftet, neminem didioecaufç iudicioq- priuari, vteiviroconcederct defenfione, cuius ipfi indices futuri erant. His didis, aflurgens Brutus, italo-cutus eft;Deingreflu Tarquiniorum in vrbem viri Hetrufei,definite plura dice-re.latum eft enim iam fuftfagium, de-cernens eis perpetuum exilium, perq; deosiurauimus omnes, neq; efte redu-éturos nos tyrannos, nee reducenti-buspermifturos. fi veró aliquid mode-ftirogaturi eftis, quodneciuramento, nee legibus agere prohibeamur, dicere poteftis. Adhxc, deliberatione habita, lega-tiilnopinatè nobjs occurritis,lèdpoftr |
2?gt; quam vobis fic videtur,dcingreftu Tarquiniorum nihil rogamus ampliùs. ad-uocamus autem vos in aliud iuftum,de 3uo nobis mandatu dédit patria,vt rcd-atis régi bona quç auus lùus poffedn anteàacpater.fufficitenim eiferen lua, aliquoin loco alio beate viuere, nihil vos conturbantem. Hæc cum dixiftent legati, exiuére. Conful autem Brutus retinendas con-fulebathas diuitias, tu quódinmultis rempub.lçferat,tum vtilitatis caufa, nè facultas ad bellum ei fuppetat.Conati-nus veró contraria dicebat, non Ixfifle diccns ciuitatem pecunias,fed corpora, cauerelt;;juc ipfos cenfens, nè opinionis improbæ apud omnes potirentur,névc iuftam belli cauAm eis exhibèrent tan-quim refua fpoliatis, efteq; incertum, Tarquinios bellum aduersus ciuitatem gerere. Talia dicentibus confulibus, corn-R'^'m^f®? plures dies deliberans fenatus^quando- ^Qp^fü^’* quidem vtiliora dicere Brutus,iuftio-ra autem Collatinus videretur, tandem populumiudicem faciunt.accipi* entes calculos curix, vno tantum cal-culo vicerunt qui reddi iubebant bona. Accipientes reljoonfum Hetrufei, laudarunt fenatum,nunciaruntij; Tarquinio, vt mitteret recepturos opesfu-as,ipfique invrbepermanferefubfimu-lamine, fed reuera prxparantesin vrbe quæ mandarat cis tyrannus. dederant enim epiftolas ab exulibus adnccefta-rios miffas, amp;nbsp;ab illis ad exules ccpc-rant, quibus tradabatur fecretó dere-dudiooe Tarquiniorum. Non enim decrant in vrbe fautores eorum, vel propter fenfus imbccillitatem, aut vi-tæ inopiam, defideriumvc in tyranni-dem: nonnullos commodorum fpes in-uitabat, inter quos amp;nbsp;illuftres aliqui corrupti, vtduoBruti filij, amp;nbsp;duofra-tres vxoris fùæ, cum pluribus alijs ado-lefcentibus, qui régnante Tarquinio, foliti erant luXuriofàm vitam amp;nbsp;dif-folutam cum filijs Tarquinij agere; V ndè grauitcr tuleru nt multu m eis ab-latum de priftina hbertate ad raalum, legesquc dicebant rem furdam amp;nbsp;in-exorabilem efte, mclioremque inopi Ïota«» quam potenu* |
*11 lOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM
|
O(. Ifta tradantes, amp;nbsp;cum legatis fecre, toshabentes conuentus, aduertitinte-rim feruorum quidam vini præbitor, Cuius nomé erat Vindices: fufpicatusq; hos viros aliquidmoliri prauum,animü attendit, fermonesque eorum accepit, amp;nbsp;literas ab omnibus fcriptas vidit ad compaginem quandam oftij,cgrcdiêsq; domum multa node, veritus cft adiré confulcs, qui erant illoru cognati, for-lâncelatufos feel us. Veniens itaqj ad Publium Valeriu, dat el dextram, amp;nbsp;ab co iufiuradum re-cepit fecuritatis fuæ, amp;nbsp;eorum quæ vidit amp;nbsp;audiuit,fit index. Qftod vt Valerius edidicit, fine mora magnaeiientu-lorum manuadædes Aquilioru'm, vbi conuentuserat,irrupit. cpiftolarum fit dominus,compræhendcnsq; Aquilios, nam alij abiérant, ante confules fiftit. mirum eft. Brutus enim vbi dies affuit, affcendens tribunal,amp; cpiftolas coniu-ratorum recenfens,vt inuenit quæ à filijs feriptç erant,manu amp;nbsp;fignis cogni-tæ,legi cas iuffitaferibain publico.'deinde iuffit filios,fiquidvelîent, diccre. negare non poterant, præ verecundia vterque flebat.Conti nens autem Ie pa-rumpèr Brutus,deinde filétio indido, fê morti filios condenare dixit.ad quod ritattnfili- omnes rcclamârunt,hauddignantes eu fûpplicium de filijs fumere, condona-reg' volebant patri animas adolefcen-tium, ille autem neque voces coi û neq; vlulatus admittens, adolelcentcs com-plorantes amp;rogantcs,in foro omnibus fpeûantibus cædieos virgis iubens, amp;nbsp;póft in eius confpcdudecollari, l’olus jpfe neque filiorum fatum deflens,ncqi feipfummilêranSw Oceißs autem filijs, confeftlm cuo-catcollegæfui forons filios Aquilios, amp;nbsp;cpiftolas corum legüubct.ad tribunal dufti iuucnes J prociderût ad genua auunculi, vt per ilium feruandi. Cùm juffiffet Brutus liéfores cos ducere ad. mortem, dixit lidoribus Collatinus vt differrent. præbendensque Brutum fo-lum; preces fundit,partimque excufans cos per infeitiam ætatis, partim cohor-tans vt largirctur fibi cognatorum animas, fimulqj oftendenspenculü,fi con-fcij omnes occidantur. Vbi vero mini-me pcrfuafit, petebat faltcm nè mortt muldaret.denegâte etiàm Bruto, mœ-rens Collatinus ait: Poftquàm tetricus amp;nbsp;amarus es, ego iuuenes eximo eiufdc cuius tu poteftatis dominus.Hinc excâ-defeens Brutus, Non tu,inquit, me vi-uo Collatinc proditores patnæ eripies, fed amp;tuæquaspœnasdabis. |
His didis.conftituta adolelcentibus cuftodia,populum in concilium aduOf Cauit,omni proditionedeteda,ColIa-tinum in fufpicionera primùm ducens quafi confcium,reduxit populo adme-moriam, quomodoiurâfietle non rcli-durum aliqucm in ciuitate, nequeali-quem regnare paffurum, vndc pcriculû effe poffet libcrtati,amp; addidit le no cre-dere popuIumRomanum lolitam liber-tatem recuperate, dum regium genus amp;nbsp;nomen non folùm in ciuitate, led amp;nbsp;in imperia effet. Quo modo cgit,vt Col latmus Tarquinius non lólóm conlu-Iatuicederet,fed etiàm ciuitate cxiret, vt narrat T. Liuius. Nam licèt Collatinus cIamaretinfidiatorem,Brutum de-notans, partim calumnias rcfcllcs, calculus petitdari populo Brutus, auferre femagiftratumCollatino, amp;euinexi-lium date pronunciabat. Videnslocer Collarini Sp. Lucreti-us,virapud populum in honore habi-tus,negociü quópergeret, amp;nbsp;quód populus fententiam Bruti laudare vellet, venia impetrata,cómunes habuit apud vtrunqueconfulem preces : Collatinü quidem adfflonens,nè repugnarct ciui-bus,fi quód dederant, repofcerent, fed fua Iponte deponeret magiftratu,fe ali-quo transferret in alium Tocum, donèc tuta effetrclpub.neq; in fulpicioneina-nerct: Brutoveró fuadens, nè cum pu-dorecollegam eijceret vrbe, cum quo optime patriæ confuluiffet.ffcdfi vellet magiftratumfpontèdcponere,patriaq} cederc,rcs cum omnes luas permitteret coponere,munusc|; aliquod de publico dare in folamen calamitatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^^,ÿ Eum fermonem cundis collaudan- ç^HjH'*’ tib’, Collatinus magiftratu fe abdicat. ccnij'^ Brutus autem collaudans eum,quódlï- ft* bi vtilia patriæq; confuluiffet,hortaba-tur vt neque fibi,neque patriæ effetin-fcnlus,migrationem hanc effe, non re- Icgatio- |
i
-ocr page 307-CHRÓNOGRAPHIAE. legationem aut exilium.perfuafitq; po-pulOjVt dono ei de publico xx.darct ta-^^*^?’^’P^^ ^uiï'^; ‘ie Rio addidit, Tar-qumiusitaq; Collaunus lauiniu abijt, vbivitafungus eft.
Brutus autem baud æquum cenfens imperarefe folum,neq; fulpcdus babc-ri voies,quad defidcrio principatus col-legam eieciflet, couocato populo,col-legamftbi in conlulatu elcgit P. Vale-num, gratia, laude amp;nbsp;admiratione dignum virum : cum boe collega omnes cos qui de reditu exulum coniurauc-rant/upplicio affecit, indicemqj con-iurationis feruum Vindicemj libertatis ciuitatisq; fecerunt participem. deinde fenatum auxcrunt vfq; ad trecentorum numerum.
Poftbxebona omnia tyrannoru fe-rentes in publicum,ciuibus omibus ex-pofuerunt, agrum corum bis qui nullam haberent rortem,diuiferüt. Vnum tantum excipientes campum, qui inter vrbem amp;nbsp;flumen iacet, qqcm facrum effe Marti antè decreuer^nt. atque Romanis qui cum tyranno ptofugerant, reditum in vrbem bnèmetuacrecorda-tionc delicti concelferunt, xx. eis die-rum tempus præfinientes, intra quod fl non redirent, muläam cis ftatuunt exilia perpétua amp;nbsp;bonorum publica-tionem.
Interim Tarquinius ab Hetrufeis exercitum congregat, cum Tarquiniorum amp;nbsp;Veiorum copijs veniens bellum mouendi caufajCui Ro.ire obuiàm properant, occurruntque boftibus. pugna atrox committitur, vbl vnus filiorura Tarquinij, Aruns nomine, magnani-mitatedariffimus, equum propiùs Romanos agens,in aduerfum Brutum co-tumeliofaiacicbat verba, ignauiam ti-miditatemque ei exprobrans,pollutum eum fanguine filiorü,'poftremo in cer-tamenflngulare prouocans. atque ille baud dignatus improperia fuftinere, equum agit ex acie vi raptus. occurrit Aruns.infeftis baftis vterque alteri per clypeos amp;nbsp;per tboracas vulnera incura-bibainfligenteSjCadunt, animasque ef-flantesiacebant.Alix autem copix vbl collapfosvideruntduces, intrudunt fe aduerflum cum clamors amp;nbsp;armorum
AgerMar. tis.
GENERATIO Lin. 18?
ftrepitu,fltq; maximum ccrtame,aciam fole inclinante,in fua vtriq; caftra re-dicre,nec alteram pugnam poftcris die- y bus expedauere.
luniusigiturBrutusferô in clarita- Bmtiinteri tem veniens, Romanorum omniu da- “»*• riflïmus apparens,tali fundus eft fine, prolcm nullam relinqucns. Poft cuius mortem collega eius Valerius, plebi fufpedusfitjtanquamfibi regnu com-parans;primùm, quód no ftatim collega fibi elegit: deinde, quia domu in loco inuidiofofibi extruebat,collem eli-gens quem Veliamyoeant. Audiés aur tem ab idoneis ille caufas,concione fada, deflgnat fibi confulcm Sp.Lucreti* urn,qui paulópoft moritur,inq5 locum eius M.Horatium fubftituit, domum tranftulitacoUe Velia, infra in bumi-liora,abftulitqiàfafcibus fecures. con-ftituit vt extra vrbem vterentur confu-les lecuribus, intus vero tantum fafci-bus ornarcntur.legesque pofuit buma-niffimas: vnam, in qua ftatuit, vt Ro. magiftratus à populo accipcret imperi-um,capitalem imponens poenam contra facienti, amp;nbsp;qui eum occidiflet, in- ; fontemfaciens: aliam autem, fi magiftratus aliquem Ro. interficere, verbe-ribusve cxdere aut muldarc vellet pe-cunijs,licerea magiftratuad populum prouocare, nibilque prouocantem interim pari debere.HisinftitutiSj in bo-nore babitus eftapudplebem, imponi-ture^j ei Publicola cognomen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......1.
Publio autem Valerio Publicola amp;nbsp;Porfeng, M.Horatioconfulibus, rexClufinoru Lartes, cognominéPorfena, confugi-entibusadfe Tarquinijs, pollicitus eft cis duorum alterumfeeffedurum:aut reconciliaturum eum cum ciuibus de rcdituimperi),aut recipientem fe quæ ablata erant eis bona redditurum. Vbi ' vero mifta legationeRomamneutrum inuenit, caufante fenatu execrationes amp;iufiurandum babitum3ac diftributi-one bonorum fada, contumelix fe babitum credidit vir arrogans, indi-xitque Romanis bellum, quod cum eo fufeepit amp;Tarquinij gener Odaui-us Maniliusex Tufculo,Camerinos amp;nbsp;Antemnatesadducens omnes.
Hxcintelligentes Ro.conluks, ru-bb
-ocr page 308-190 ÏOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
|
pem ad laniculu trans Tiberim firmant munitionibus amp;nbsp;prçfidijs, multa ege-nisprçftantes, nèad hoftes deficerent, immunes eos efle omnium tributorum communium,propatria quofqueani-mantes.In campoigitur ante vrbem fi-to fua caftra pofuerunt.rex autem Por-fena exercitum adducenSj inuafione fubita laniculum occupât, ftupefaci-ens euftodes, imponit ei præfidium ex Hetrufeis, deinde vrbem versus prope-rans,vbi Romanos confpexit ante flu-men confidêtes,apparabat feadpugna, tanquameos multitudineconculcatu-rus. vtq; ventum eft ad manus, pugna-bat vtriq- ftrenuè,diuq; hoftibus obfti-tere Romani, multitudine vei'ó longè fuperati. Permultis autem cadentibus, inuadit timor Romanos.confpexerunt enim Valerium amp;nbsp;Lu er et turn faucios portari ex acie, deinde etiam in dextro cornu vincentes Tarquinios, fuga fit per pontem, parumouc affuit q uin vrbs per vim caperetur, fi irrupiffent fimul cum fugientibus. Impetum autem bo-AliàsSp. ftium ferebant viri tres* Spurius Mar-Laértius, tius,T.Herminius,P.Horatius Codes, bi fob poft tergum facientes pontem, hoftibus obftiterüt,telis ac gladijs pet-euflijdonce exercitus tranlgreffus eft. fequuntur duo fensim Martius amp;nbsp;Her-minius. Horatij Co nbsp;nbsp;Horatius autem Codes,rcuocanti-clitisma- buslicèteum ab vrbe confulibus, per-gnanimitas ftitit.iuffit vtpontemrefcinderentpro-pè vrbem. erat turn ligneus.mandauitq; vbi diffolutus effet, indicarent fibi fi-gnis fiue voce, de reliquis fibi curx fore. ita perftat in ponte, congredienti-um cum eo alios gladiö percutiens,ali-os clypeo^ omnes repulit irrumpen-tesvt furibundus, nec erat facile âdire eum à dextra læuaque habentem flu-men, à fronte quoquè cadaUerum Cu-mulum :fedlanceis, iaculis, lapidibus eminùsinfeftabant.itaq; vulnerum te-lorumque in multis corporis partibus habentem multitudinem,magnis affli-duseft doloribus.veri'im vt exclamantes audiuit,diffolutum effep5tem,cum armisinflumen fabt,tranansque nihil armorum abijciens, enauitin terram. Hoc ei fane opus gloriam peperitfem- |
piternam,magnifice4ue eft donatus. Poft jllam pugnam rex Hetrufcorum in monte proximo laniculo caftra-metabatur,regionem omnem trans Tiberim in poteftate habens, filijqueTar-quinij amp;nbsp;gener eius ratibus traijcien-tes,in munito loco valium ftatuunt, Roman, quotidièpopulabatur agrum. Obtinentibus veró hoftibus campeftria omnia,lubita in vrbe fccutaeft vidua-lium penuria, maximaq; fame eoeptuffl eftlaborare. Erat in vrbe vir clariffimus Caius J^ftd’’ Mutius, hic cognouit duorum alte- tud* rum euenturum,autmiferabili pereun-dumeffcfato, aut populo delperandu. adijt confules, detegit confilium, aut fibi moriendum effe,autPorfenam vin-dicare. Abijt poftea, tranfgreffusque flumen, valium Hetrufcorum ingredi-tur,deceptis portarum cuftodibus. vbi ad pretorium venit, videt hominê pur-puraindutum, circa eum armatos. regem effe putat, erat autem régis feriba. affeendit ergo Vtinërmis tribunal,edu-cit gladium, fentque hominem per caput, qui amp;moritur. mox ipfecompræ-benfus, amp;nbsp;ad regem dudus, faffus eft fe einem Ro. amp;nbsp;caufa interficiendi regem veniffe, patriam bdlo liber are vo lens, pro æqualihabereoceidereamp;oc-ddi. Cum autem rexiuberet eum torque-ri,vt ab co phis edifcerct,extêdens fpon-tèinignem Scçuolamanum,ibiimmo-bilitèr tenuit, donèc ipfe rex horrorc iubeteteü abigne amoueri. Atille:Sci-to,inquit, órex quem virum effugeris. treëentienim coniurati fumus Roma-ni,vt te inuadamus .mea fors prima fuit, exterum eodê modo vnufquifq;* pro fua tempore, Cum opportunum fuerit, attentabit. Vbi veró rexbçc audiuit, illuabdu-centes fatellites iuffit diligenter eufto-diri, conuocatisque amlcis, quidnam agendo poffet fruftrari borum infidias, Confultat. ad quod vnufquifque vtvi-fum fibi fuit, relpondet. filius autem eiuspoftremo, Aruns didus, fententi-am protulit lua xtate feniorem, non Ipeâandum effe regi, quibus eufto-dijs vtedo nihil paffurus eflet graue,fed )^f |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIIL
ÎJH
quid agendo potiùs non egeret cautio-ne.admirantibus autem omnibus, amp;nbsp;quemadmodùm iftud fieri poftet poftu-lantibus: Si amicos,inquit,ex hoftibus efficerettalcs viros. Atrexpræclarèeû fentire putans, fed rem dignam confi-lio ftatuens, querhadmodiim decentes facerepolfet cum Romanisreconcilia-tiones, quos inclufôstenefet mûris amp;nbsp;adeoviftos.
Vcriim paucispoft diebus difperfis per regioncm militibus,Romani dilpo-fitis opportuno loco infidijs, multos perdunt,etplurescaptiuosducunt.quâ rem grauitèr ferêtes Hetrufci, difputa-bantper compita,criminandoregem de diuturnitatebelli, demigrareipfi cupi-entes. hac occafione rexlcgatos mifit, erantq^eis mandata, feçquum cenfere Tarquinio opes fuasreddi, vel fi minvis quæcunque poffibili3,agrorum, ædi-um, pecorum, frugum æftimationem iuftam, fibi autem difloluenti bellum feptem pagos reftitui, regioncm He-trufeorum, quam Romani occupaue-rant,obfidesq; dari.
Aduenientibus autem legatis Roma, fenatusdecreuit,Publicola altero con-lùlum fuadente,concedcnda elfe quæ-tunqjpoftularet Hetruf eus (laborabat enimvrbspenuria) quibufeunq^xquis conditionibus finem bcllo imponere, reftitutionem autem pecuniarum minime confirmauit:mitti verô de his refus ad Porfena legatos, qui amp;obfides, amp;tegionem eumrecipereæquum cen-fcrèt,depecunijs autem iudieem ipfum fieri Tarquinio etRomanis,vbi vtrofq-audîflct.
AbiêruntHetrulci,affcrenteshçcad regem refponfa,amp; Cum eis Romani po. legati,ducentçs fccumex primis fami-lijs xx.pueros pro patria obfides, danti-bus M.Horatio filiû,Pub. veto V alerio filiam nubile. Aduenientibus auté iftis ad exercitum,rex gauifus eft,multumq j Romanos laudäs, paduseft cum eis inducias, recepitq; caufæ iudicationem. dolebantautem Tarquinij, compleûi tarnen prçfentla cogebantur. venienti-bus deindè ad conftitutü dié Romanis, fedes pro tribunal! Porlena rex, permi-llteis caufçdiéfionem.quapendéte,ve-
nitnunciusregifugam virginum obfi-dum indicans, rogabantemm virgines cuftodcs,vtlauarc fcinfluminepcrmit-tcrent:amp; cum impctrâffent,adhortante esteras Clœlia, primaque incipiente, cl«lia. tranfnatatofluminc,abiêruntinvrbem
Inducix Romani; dantur.
tion.em atqüeperfidiani increpans Ro-manorum,rcgcmq; iritaSjVt deceptum à dolofis hominibus,nc eis amplius mê-tcæ adhiberet,
Excufante autem confule, virgin es fine patrum iuffu aWfle, Ïè^j fidem fa-durum, quod nihil geftum effet à fe ex infidijs,perfua(us rex,conceffit vt virgi-ncs rcducerct:amp; dum pergeret,Tarqui-niusgenerqjcius obfident iter adrapi-endasvirgincs confulemq;. fed præue-niens Romanus confufducensq; puel-las,aduenit:et ante portas Hetrufci val-liiam exiftés,aperlccutoribus occupa-tunfit clamor, ftatim Hetrufci iubente regeopem ferunt,ac confulem çgrè défendu nt. qua re excandefcens rex,ad có-cionem Hetrufcos vocat, narrans quê-admodum antefinem litis Tarquinius incorpora legatorum facra amp;nbsp;obfidu, iniqua agere per inducias conatus fit. Vndè Romanos abfoluunt à crimine, cum Tarquinijs autem amicitia difiol-uunt.prçdixit cis quoquè rex,vteodem die abirentè caflris:ita Tarquinijrefti-tutionis fpc ac recuperatione bonorum ff aud3ti,abiêrüt è caftris cum pu-dorcamp;odio.
Bellumigiturin magna adduces vr- Ro populi bem pcriculajtalem fortitum eft finem. fenatus autem poft demigrationemHe-trufeorum, dccreuit folium Porfenæ mittete eburneu^feeptrumq; amp;nbsp;coro-nam aüream.Mutiurri autem vt libera-torem patria:,regióetrans Tibcrim donate de publico,Horatiû quoquè pro-pugnatorem pontis, donârunt quan-tumeunque aratro vno die compledi poftet. Clœliæ verô virgini locum fta-tuæ dedêreæncæ,
SeXtO anno poftexadosregesP.Valerius Publicola confiil quartum, Ti-« tusq; LuCretius collega,fub quibus Sa-biniftatuuntcum Romanis bellumge- EellumSa-rere,tanquàmfôlutisfœderibus,exquo fgt;’quot;otum. Tarquinius rex cum quo libatû crat,ex-bb x ciderar.
-ocr page 310-aj» lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
cideratimperio,pfuafiipfiaSexto Tar- patum paucorum facit vt coniuratione quinio,quem amp;Imperatorem eligunt.-^ ineant.Erat autem coniurationis fum-* ma,vtprincipes cóiurationis locos mu-nitosvrbis occupent, famuli dominos intcrficiant,domus locupletum diripp ant,tyrannisintercà portas aperiat.led prouidentiadiuina confilia corum de-tedafunt. Publius amp;nbsp;Marcus ex vrbe dó,tertio amp;nbsp;quart© fuperant non finè cladefuorum, vltimaautem clade per-cuffi Sabini,legatos ad conlulem mifê-rede amicitia' collocuturos. reijcicnte autemeosad fenatum Caffio confule, tune multis cum precibus vix imponc-re reconciliationis beHiq; diHolutionc potuêre. Septuagefimaautc olympiade,Pofi:-bumio Cominioamp; Tito Largio con-Tulibus, defciuêrea Romanorum amicitia Latinorum vrbes,Oóauio Mani-pollicitatione munerum,alijsq; multa prece coiruptis, vt conferrent cxulibus reditum.-fitqjrfromunis vrbium cóuen-tus.prçtervrbem Romam^in qua tarnen oportebatexcófuetudine vrbes de bek lo ferre fuffragia.Mittut propterca Romani advicinas vrbes^rogantes nè quid molirentur noui,eratkgatus M. Valerius vir confulariSj qui adconucntum venienSjpoftulan’s dicendi poteftatem, fe miflum dixit ad eas vrbes quæ latro-cinia iam exercebantjrogaturum eas vt obnoxios fibi traderent, lubiturospoel nas ex lege vt conuenerat: dcincèps po-ftulaturu, cauere eas nè amicitiam dik traherent,nec licuiffe etiam Romanis pofthabitis conuentumfaccre, cum fit fcriptuminfoederibus, vtaffint omnes communibus confiJiis ciuitates. ner. longam habuit aduersùs vrbé ora-tioncm.itcmqueAricini, poftqiiam vrbes audiuerunt omes,foluta efle dccre-uerunt à Romanis foedera.Intcrim auté conïurat?o. coniuratum cft in vrbe per feruos, fed indicio faâ:o,coniurati omnes è Icopu-lispræcipitatifunt. VidentesManiliusatq; Tarquinius qusé occurrebant dilcrimina,circa ipes extemas feditionem excitare moliutur, erat enim iam pars plebis egena,xre ali-enoopprcfla,ncq; moderate fe gcrebat credrtores, led in vincula adducebant corpora obnoxiorum. Hçc leiens Tarquinius, in vrbe per fidos multa egenis polbcitus, fcruisque Ubertatempromittens, aduersùs pritlci- |
Laurento præcipui inter coniuratos, „(j territi per fomnia, indices, fiunt ®pu*^g^j/ alterum ex conlulibus,qui eos laudans, ié eis benefadurum,fi opera quoquèfi- »0(1^ milia verbis demonftrarèt,fpondet.ape-ritdeindèlenatui coniurationem fecre-tam, amp;nbsp;accepta poteftate inuenicndi coniuratos,nouum excogitauit modu fallendieos quires nouas moliebatur. fenatores robuftiffimosmunitalocaiuf fitcufl:odire:cquitibus, vt circa forum ; in domibus expedarent.per literas vo-cauit alterum confulem qui tune Fide-nas obfidebat,vt exercitum noderedu-ceret,caufam indicans, bisq; ordinatis, negociiidatindicibus,vt principes có-iuratorum venire in forum circa medi-amnodem iubcant,adducentcs fecum eos quibus fiderent, tanquam ibt qux agere vnumquenque oporteret audi-turos, Sunthçefada, atq; vbi congregati nbsp;nbsp;nbsp;i funt coniurationis principes,fociiq amp;nbsp;complices,circunfufi ftatlmfuntequi- nbsp;nbsp;nbsp;ï tibus atq; armatis.adeft etiam alter con-ful,adducens copias in campum.aderat dies,iulfi4ueper pr^conesvt ad conci-onem venirent vniuerfi. quibusquot; con-currentibus, coniurationem detegunt confules de reduccndis tyrannis. Vbi nemo negare poterat,Senatufconfultll fecutum eft, indicibus cóiurationis ci-uitatem dari,amp; argenti vtriq; illoiu de-nas miUenas drachmas, agrique publici vicena iugera: participes coniurationis’ morti tradi,fi idem quoquè populovk deatur.rata autem faciente populo quç vila crant fenatui, coruratos omnes in-terficiunt. Poftca Fidenæ expugnatx funt,lccutaq; beUacum Latinis varia, Tarquinijs inftigantibus. IntereaRomani legiones conferibe-tes,inmagnamincidcrunt difficultater vitæ enim tenuis homines, amp;nbsp;qui çs ali-enura dtffolucie non poterat, vocati ad arma. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Lm. «?5
arms,minime obtemperabantj neq; ef-fecumpatneijs participes alicuius Opens volebantjlcd ex duobus altcrum po-ftulabant lenatum facere : aut dare cis iam debitæ pecunia dimiffionem, aut focios habere periculorum defincrent.
Ad hæc côuenientes in curia patres, conlultant quopafto turbationem vi-tarent.M.ValeriusPublicoIç filius in-ftabat æs alienum illis dimittedum, Appius Claudius contra, quem pluralitas fequebatur.Sed quia nolentes obfcqui, in corpus afficere confules non potc-rant,obftante legeP. Valcrij Publico-iæ,quçvetabac ciuem Romanumante caulediólionempunirCjpermittit^; ad fupplicia dudum prouocare adpopu-lum.Quarè cogitabantjhac lege ftante minime illosobtcmperaturos. Nè ergo pauperes aducrfarentur,fi lex palam ab-rogaretur, ftatuit fenatus ma^iRratu, qm leges om nes fub fe haberet,a quo ne liccret quidem prouocare, durarctque magiftratusis non plùsquàm femeftre tempus. Abrogatis interim confuli-hus,huncDidatorcm vocari volcbant, deOusq; eft TLargius vir popularis ac virtutibus cxccllés,amp; quia placuit populo, extitit confirmatus.
Titusigitur ftarim vt magiftratum affumpfit,dcfignat Sp. Caffiummagi-ftiumequitum. deinde vt populo crat vir peracceptus T.Largius, facile pro temporis nccclfitateapudplebcmobti-nuit,vt quiefcente interim exadione, debitores fequcrctur in hoftem.Et cum Tufculanipopularêtur agrum Roma-num,T.Largius mittit in eos copias, ex improuifoqj multos intcrficit,rcliquos captiuosducit,quos tarnen refouens ex vulnenbus,alijsq; compleâens huma-nitatibuSjfimulomncsremifitTufculü finè prccio, legatos quoquè cum his, quihoc pcrfeccrunt,vt Latinorum dif-foluerctur exercitus,fierentque annuæ vrbis induciæ propter humanitatem viri.
ANNO lequcntijAuloPoflbumio TitoqjVirginio cólulibus, elapfç funt cum Latinis induciæ, apparatusque in helium fiebant. QüP in bello M. Valerius haftapercufluscadit, Sex. quoquè Tarqumtus a Romano cquitatu circu-
fnmusdi-®itorTi, ^’fgius.
^’sifter *Wb,
datus,non fine cæde multorum mon-tur fub Pofthumio diftatorc. Diebus poftpaucis Icgati Latinorum reconci-liationes quçrunt códitionibus æquis, vel faltcm Romanis placcntibus: obti-nentlt;^; Gris ægrè,côfutatis ante de per-fidia Latinis.
Tarquinius autem rcx fupererat an-nos natus circitèr odoginta,hocq; tè-poreamittensfilios, generic^uedomum mifcrabilcm videns, etiam apud hoftes fenedutem degens, non eum amplius recipientibusLatinorum vrbibus, neq: Tarquini) Sabinorum,adjCampanixdiuertltCu-mas,ad Ariftodemum vrbis tyrannum, ' vbibfcui pofttepore moritur annoxv. poftqu.àm regnum amifit.
Bello Latino finitOjAppio Claudio Sabino, Publiolt;^; Seruilio Prdcocon-fulibuS, aduersus Volfcos,qui auxilia Latinis cótra Romanos præftitere, bellum decernitur. Nunciabantur autem nihilominùs illikgioncs conferibere, vicinos quoquè inuitare,audientcs dik fentire «à patricijs Romanam plebcm. Turn edixcrant confules omnibus qui in ætatemilitari eflent, vt certo die ad-cffcnt,fcd plebs mandata non attende-bat,fcnon elfevalidam ad æs alienum dilTolucndum.
Poftquam veró vocata ad facramen-tum militate Confulibus non obtempe-rabat, Seruilio videbatur clementiori eundum via,amp;audiédamplcbem adfa-nandum turbulentiamfcditionis dimi-nutione æris alieni.Scd Appij fententia contrà, non elle plcbi indulgcdum, fed permittendum creditoribus contradu-urn exadiones»
Adhuc autem fedentibus fenatori- Plebisamp;pa bus,virleniorin foro apparuit, panno tiüdiftor-indutuSvili, barba prolixa,4mplorans ^'’’ abbominibus auxilium. Concurrente autem turba ad clamorem eius,fe fuifle aitlibcrum,militaflebcllisomnibus,ve- , rum tandem coadum cum fumcre mu-tuo fóluendorum tributorum ncceffi-tatetnon Habens autcm,inquit,vndè æs alienum foluerem,abdudus lum à crc-ditorekruus cumduobus fili)S.amp; quia opus, vtvolebat, quoddam facilè non adimplcui, verbera acccpi plurima. h^cdacens,proiccitpannum,oftendcns
bb j pedtus
-ocr page 312-TOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM peftus plenum cicatricibus,dorfum ve-rorepletu fanguine, hinc clamorevlu-latuq; exorto à circunfl;antibus,per vr-bem totam erat concurfus paupcru, vi-cemfuam dcplorantium amp;nbsp;opera ferri poftulantium.maxima co terapore fuit rabies populi, quod nc tangere guidera licuiflet quenquara debitorura.
Appius igitur timens impetura infc multitudiniSj quandoqpidera author cratraalorum,fugienscforoabijt. Ser-uilius autcra purpurcara veftera abijci-ens, amp;nbsp;obuolutus, plebeiorura cuique cum lachryrais vix perfuafit, vt ea die fë contincrent, tanqUam curara affura-pturo aliquara fenatu de eis. euicit tan-dèra vtdilcederent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Die autcra fequentiaderatnó vrba-na raodó turba,fcd amp;nbsp;ex agris popularis multitudo, coado autem lenatu, vt có-fultarent quid agendura eflet, Appius populärem collegam ducemq; demen-tiç pauperum appellabat. Seruilius ilium arrogantem, amp;præfentium màlo-rficaufam. nee finis fiebat iermonibus, cùm intérim nunciantur hoftes magqo
' exercitu côfiniavaflarc.Clamaturpropere ad arma. pauperes autem neq^ arma attingcbant,quin gaudebant,audi-entesbeHumjoftcndentcs catenas et co-pcdcs creditorum, dicerc quoquè au-dentes,meliùs fcruireVoIfcis,quàm tolerate patriciorum contumelias.
Seruilijer. Vrbsfleturepletur.eiuæ videntes fe-gapopulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f dementia. natores,Seruilium,vtopcm patriæ ter-ret,precabantur.isqj populo conuoca-' nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;to,oftcndcnseis prçfentistemporis ne-ccffitatem,ncq; negligédam patriam,in qua vxorcsjliberi, parentes periditarê-,. tur,vtopcm ferrent rogabat. Cùm vero
• præfens periculu difioluiffent, de opti-mis remedijs lalutaribusq; plebi cogi-tandum,neqj pauperes defetendos elle à lenatu dixit.Suæ quoquè in populum bcncuolentiç mcntioncmfecitgt; portulans vt lulcipcrcntfecum banc militia, pollicitum fibi lenatura, fe quodeunq; conceffiflctplebi,confirmaturum,pro-damarcq; iulfitprçconem,vt quicunq; militarcnt ciueSjhorum çdes licerct vé-derenemini, neq; pignonsloco fume-rc5ncq; familiam abducere.
, Confenferunt pauperes, amp;nbsp;multa
promptitudine fetebatur ad bellum, ac-cipiens exercitum Seruilius, occurrit VollcisjCartra eorum diripit, aeprçda diuifit præclaram.deindè vrbem Suef-fam prædiuitem circunfidens, vi capit, interfedis pubenbus, Volfcosquehu-miliauit.
ANNO 26o.port vrbem conditam, Au.Virginio Montano, amp;nbsp;T. Vetufio conlulibus, Sabini delcilcétes à Roma-nis,apparantexercitu.audiétes hoc pa-tricij,vt cum omni robore exirent,propere parabant. plcbeij veto eis minime obtemperabant, memores deceptæ fibi pollicitationis,pauciq; concdi,interfe ‘iufiurandum dcderant,nc ampliùs bellum vllum cumpatricijsfufeiperent.
Intcrcàplcbcius quidam no obtem-perans,àminirtris cofulum corripiiuf-Îùs ert.Conuerfi pauperes, abrtulerunt eundem minirtris,eosq; abegerunt. nec cquitib* nec patricijs prçlèntibus abrti-nuefe quin violarent. fuitq; breuivrbî totainornatûs tumultusque plena, fi-mulq; cumfeditione apparatus hortiu; Vollcis iterùm deficientibus, nuncia-bantur etiam Sabini proximi inrtarc. Congregato has ob res lenatu, rogatus ert primùm aconfulibus T.Largius vir omnium clarilfimus fententiam dicere.' progrediens is,Patrcs, inquit, quæ alijs videntur tciTibilia,mihi nequaquam,vt hoftes appropinquate hoe in tempore.quot; fed terribililftma mihi videntur, qux negligunt ahj,quç nifi maturè corriga-tut,adert return euerfionis lumma:con-tumacia plebis,ac vertra crga eoru con-tumacia acerbitas.Puto autè inprçfen-tiarum nihil fpeculatidcbere, nifi que-admodum hçeexvrbe euellantur. Deinde facile hortibus occurremus.
Hanclcntentiam omnibus laudanti-bus,P. V irginius vir popularis, rogatus dicere:Quandó,inquit,plebs fuperiore anno plurima ortendit promptitudine Contra Volfcos amp;Aruncos, puto eos qui tune bcllorum nobis locij lucre, fubleuandos,neq5res eorum à credito-ribus denneri debete.
Port hunc T. Largius, Mihi, in-quit3præclarum videtur, patres,populum fimul omnem liberum à Iponfio-nibus amp;vathmonqs dimitti;hoc emm
CHRONOGRAPHIAE. foloconcordemfaciemus vrbem. ‘ Tertius progrcdiens Ap. Claudius, femper,ait,patres in ea fentêtia fum,nihil concedendum populo quod petat, neq; ego mctu,precibus aut gratix cc-do,confiderans quod omnis corruptio amp;nbsp;ciuitatis euerfio,a decifióe çris alieni incipit-diftatorem cligite.qui fenatum populumq; cogat lentire prçclara. alia enim nulla erittanti mali prohibitio.
His didisjafTentiunt iuniores plau-fu.Surrexit Seruilius cóntradidurus,et alijfeniorum quidam,vidi verófunta iunioribus, viquemulta vtentibus. vn-dèfenatus M. Valerium didatorem dixit. Sulcipicns autem imperium, magi-firum equitum dicit Q^cruilium.
Valerius itaq; tribunal alTcendens, licdixit.'Scimus propè populares,quód volentibus vobis licet lempcr aliquos ex gencre Valcriorum imperarc, lub quibus liberi redditi eftis à graui tyran-nide, nee erratis, permittentes vos cis qui popularillimi omnium videntur. Idco non magna cobortatione opus eft,vt credatis nobis quodcunque pol-licebimur, qui fallere non didicimus, amp;quodinter vos viduri fumus, poenas ipfifubituri, fi deceperimus. PollÏ-citafunt vobis multa, nec’ad effeétum deduda;fatemur hoe, quod noniuftc demeliifpicaremini, ex duobus debetis credcre,amp; quod non mclenatus abu-tcretur ad hoc miniftcrium,alios enim habet ad id idoneos : amp;nbsp;quod me vti-quenon ornaflet Didatorio imperio. Sedvos me Icicntcm fallere, aut con-fultantem male agere, omninó nèopi-nemini. Si enimhxc opinio vobis in-cidat,me,vt omnium hominum impro-biffimo, vtimini vt vultis.ifta verofu-Ipicioncanimum libcretis, amp;nbsp;adhoftes iram veftram transferatis, qui vrbem vobis aderripturi veniunt, amp;nbsp;ex liberis faduri Icruos. Vbi veró bodes vlti eri-mus, fpondcó ego vobis. Senatum de contentione æns alieni amp;nbsp;quocunque alio moderato dignè interceflurum. Interim autem res omnis veftra, omne dimittetur corpus,impignorabiles omes critis.
Hxc amp;nbsp;alia huiufeemodi cum dixiC fct,populus omnis lotus quod non ara-
GENERATIO Lm. 295 diiis decipicndus elfet, pöllicitus ed fe idli futurum focium,cófcribunturq; legiones:ac Volfcorum quidem bellum celcrem habuit finem,flmulctiam Sabini paruoadmodum téporc funt humi-. les fadi.Cadella quædam capta,ex quibus multam abegêreprædam,
Valeriusigitur luccedentc read vo-tum,conluetum triumphu ducens, ab-foluit populum à militia,amp; podulabat à fenatu, vtpromifla abeo populo, ad-impleret.veruntamen mentem ei Senà-tus non adhibuit, Icdquiantea aduer-fabanturiuuenes,luperiores multitudi-nc,tunc quoque multovtebantur cla-more,obijcicbant quod hoc indituto potedatem omnem patriciorum delete pararent.Etquianó profedt Valerius, iamq; femedre effluxerat, dilceffit à cu-ria,feiplum dcplorans.
Vocato populo,„,ag„3,i„q„i,,lt;,„i. W^ ntesnabens vobis gratiam promptitu- lumcxcu-dinis,lulcipiens bellum, magnum du- fatio. dium adhibebam remunerandi vos, nè fraudaremini pollicitis deSenatu. Verum ca agere prohibeor per illos,qui nó optima,led gratiofa eligentes, numero amp;nbsp;vi vincunt.Ego veró fenex focios ha-beo,quorü vis inualida cd ad exequen-dum opus.apud Senatum aceufor, lan-quam vedram multitudincm colcs, fed amp;nbsp;apud vos criminationem fubeo. In-opinata hxc mihi vtraq-,fcd decepri fumus paritèr,magisq; ego quàm vos.ex-probrata cd mihi dcleétoru in Volfcos emidio,quia agrum bonum et multum non patricijs aut equitibus fum largi-tus, ledin pauperesdiuifi. Nunc veto quando ad tepugnandum potensnon lum, imperium depono, amp;nbsp;in volen-tium potedate corpus meum expo-no. Si qua in re fe dcceptos à me pu-tant, vtvtantur quoquomodo iudum cenfen^^
Hæccùm dixifiet Valerius, plebem omnem adcondolentiam adduxit, co-mitataq; abeuntem è foro vlq; in do-mujgratilümè djfceffit. Stat'im pod hçc pauperes non occulte, fed iam palam coëunteSjdedefcófioneapatricijs con-fultabant. Senatus autem prohibere intendens, conlulibus mandauit, vt exercitus non dimitterent t verum mi-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hb 4, lires
/
-ocr page 314-X«gt;lt;! ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Sacermót. Utes in vnum coëuntcs, Sicinioinftiga-tCjA confulibusdefcifcunt^figna rapic-tes honoratiflima Ro. mótem extra vr-bem occupant, qui nûc ex illo cafu Sa-cervocatur.Confulibus autem amp;nbsp;ccn-turionibusreuocantibuseos cum prc-cibus amp;nbsp;fletu,multaque polliccntibus, refpondit Sicinius : Quam vos, inquit, fententiamhabçtis?cos quos patriaex^ pcnitis,feruoslt;j; effeciftis ex libcris, nuc reuocatisi’qua tadem fide promifia fir-inabitis,quavos nobis mentitos fæpiùs coarguimini?nobis etiam expulfis omis terra fufficict,in qua libertatem habea-mus,amp;ca patriaexiftimabitur. Vbi vero nunciata funt hçc in vrbe, lumultus multus fletusq; fuit,per corn-pita concurfus plebis deferere parantis vrbem, patricijs prohibentibus. multa eratcomploratio,amp;opera hoftilia fie-bantjviq; plebeia multitudo egredieba-tur portas,ac patricijs perturbatio multa incidit, nè cum hoftibus hi arreptis armis vrbem primiinuaderent.Suntque varij à fenatoribus fermones dióli, hi nulla improbitate aiunt faftam plebis defeâioem,fediuftis amp;necefiarijs cau-fis, amp;ob fponfioncs minimè feruatas, iramagis quam confilio defciuifle à lenatu, ad rcconciliationes decentes vo-candoselTe;amp;licètalijsaliavidcrentur, placuit tarnen fenatui legatos mitten-dos, cum diflidentibus de amicitia tra-daturos. Elediluntmaximeidonei cumma-datis,vtqu2rerent cuius indigcrent, amp;nbsp;quibus conditionibus reuerti in vrbem vellenf.fienim effet moderati aliquid, fenatum non eis negaturum, ac nunc deponentibus armaveniam præftituru. Ad hæc mandata,qui in caftris crar,ex-candcfcentcs,luperbiam amp;nbsp;arrogatiam patricijs exprobrabant,quód prçtendc-rentignorantiaeorû quibus in^geret. Cæterùm cum minarentur pluravehc-inentèr,legati nihil contradiccntes,dc-migrarunt. renunciabantque patricijs verba rebcllium,et quomodo neceffana cibaria rcciperêt ex proximis agris,nul-laq; aliareinfeftarentregionem. Vbiverohxc rclponla accepit ciui-tas,pcrturbata eft,ncq; aliqucm exitum fenatus inuenire poterat, nee deerant |
oblocutioncs amp;nbsp;accufationes inuieem, nee plebeia multitudo, quata adhucin f vrbemanebat,fimilis fibi crat, led cUm ac palam in diuerla fluduabat. Placuit ergo confulibus de plebis reditu traffa* re,amp; eledus eff Menenius Agrippa, vit nee arrogatia aufterus,neq; plebi qux- | Cunq; vellet admiffurus, adhortatusq; nbsp;nbsp;nbsp;I his eftille lenatum ad reconciliationes: nbsp;nbsp;nbsp;| Patres,inquit, vtriim vobis fit melius, ^| cóuenire cum diffidentibus,an gerere,quis no intcHigit? Certe nos qui vrbem rerum tatarum dominam, inui-diolamiam amp;nbsp;amaram finitimis noüi-mus, amp;nbsp;quod finq plebe facile lèruari non poteft.Aliam vero plebem adduce-re,in ambiguoeft, quibus illi contend fint,multas ipfi feientes vrbesab intro-duôlisprçfidiocxcrcitibusleruasreddi-tas.Sed dato, modefti fint, confuetudi-num tarnen ac Icgum noftrarum inex-perti,honorum acmagiftratuûexçquo cum patricijs fc fieri locios poftulabut, amp;nbsp;nifi coccdamus,inimicos habebimus: fin conceflerimus, rempub. cuertemus, atquenegataiam plebi noftrç vrbis,cö-uenisvltio offeremus. ac dieet aliquis arrogantem plebem,quç iniuftè agens, non dignatur ad nos de reconciliatio-ncmittere,riccmilfis noftris ciuilia rc-Iponla dare, fed fuperbit ac minatur. Ego vero plebem credo reconciliatio-ncs dcfidcrarc,nec aliquid aduram effe exhis quç minatur,nifi coadam.quód vero nonmittit ad fenatum, no eftmi-rum,ciim nihil humanum aut modera-turn videt,ac dcCeptum feiri putat,vo-bisfæpèpoUrcentibus, amp;nbsp;nihil pcrage-tibus.Hæcigitur cogitans,puto opor-tere nos ad plebem mittere legatos exhis quibus confidat, amp;nbsp;qui fint abfolutï poteftatis ad diffoluendam lêditionem quibufeunq; conditionibusjnihilideni ampliùs adlenatumreferétibus.Exhoc qui nunc apparent fiiperbi et graues,ad concordiam eruntmultóproniores. Hæc cum dixiffet Menenius, murmur in fcnatu incidit,alijs pro alijs co-tra differcntibus.filentio autem fecuto, Confulum fenior M.Valerium eodem modorogauitfentétiam dicerc. Affur-gcns ille, primiim lenatu admonuiteo-rum quç Içpè prçdixerat eucntura,nuc inne- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Lin. -297 jn negocto fore, amp;nbsp;quod non finebant reditioemcuelb cum paruacrat, poftu-lataq; plcbis declarans non amplitis fu-tura eadem quæ priais, abfolutioné Ici-licetçris alieni, fed auxilium poftuU-turum fortalsè,cautionemq;,per quam lutainreliquum permaneat. efteenim exquocœperat didatorius principat’, folutam legemlibertatisfuæ, quepro-uocationem adpopulumdabat: malas quoquè fpes habere de fecuritate lua, quandoneq^confulineq^didatori volenti curamageredeipfis licuerit. Qu^æ alienam ab optimatibus fieri plcbé oém cocgcrunt,poftremólcgationcm celer-nmè confulebat mittendam, vt dilfol-uerentquoquo modo poftent feditio-nem,nèboftibus adderentur, amp;nbsp;fieret morbus inlanabilis. Poft bunc rogatus Ap.Claudius dux juucntutis,vir magnifice de fe lênticns, poft multam Valerij increpationé lub-intulit:Nullam ad rebelles legationem mittendam,ncq;çris alieni remiffióem deccrncndam,ncq;aliud quicquam fa-ciédum,per quod metus aut opinio im-bccillitatis appareat. Quodfi arma de-ponentes,ad vrbem veniant,amp; vt vos de ipfis confultctis,inquit,le exhibeat, tuc pcrociü(vt vidcbitur)erga eos modera-tione vtendum efte,quia demens omnis multitudo foletergahumiles arrogans fieri,erga autem arrogantes humilis. Sic definente Claudio,tumultus in fe-natu exortus cft.qui enim optimales vi-debantur,amp; iuftaelfepræponcnda in-iuftisputantes,in fententia ibantClau-dij,poftulabant4; confutes maiori parti accedcre,vim ncutri parti afferre,ali-oqui obuios ituros le om ni cum prom-ptitudine. Erat autem caterua potcns,patrlclo-rumq; iuuentus huius erat lententiæ: quibus veró pacis incratdefideriu. Merenij amp;nbsp;Valerij fententiam laudabant. vidiveió clamoreiuucnum, lalciuiaqj eorumveriti cólules, nè forte manibus non temperarent, in lachrymas amp;nbsp;prêtes ad extremum conuertebantur.Qui-efeente tumultu, confutes lententiam jntuléretalé;Poftquam,inquiunt,bre-ue eft reliquurn diei tempus, abite à cu-ria^amp;cias venitem cócibum modera- |
tioresfadi. Poftulamus ante vos vnius Confulum efTefententiæ, fi minus cedere ftmipres fenibus vcllen^neq; conccrtarc. Seins exiegejrerum omnium lenatum domi-num3prçterquàm creandoru magiftra-tuumjfaciendarumqjlegumjinfercdiq; belli autdiftoluendijborum veró trium habere populum poteftatem. Nunc autem non de vlloalio quamdebcllo cófultamus, aut de pace, ita vt fit neceft-fariufententias noftras confirmarepopulum, Vocabimus crgopopulü.Inhoc dimiferunt concilium. Pofterodie nunciârunt omibus qui in agris amp;nbsp;qui in prçfidijs agebat, vt ad-effent. ftatuta die inter c^teros patres pueriq- rebcilium cum fletu et precibus ader ant,fpem bona expedabant. V enié-tesin fenatfi rogat Menenius, Tuadetqj bic aduöCJtis rcconciliatióes,amp; poftu-latlcgationem n^ittiad defcifcétes do-minam reconciliationum. Poft bunc confulares omnes aflenfê-re,doncc ad Claudium eft ventum. qui eandem quam prins ïententiam dabat, manenti icilicet in vrbe plebi dimitten-dumæs alienum, amp;nbsp;aduerstis rebelles bellandum,doncc perleucrentin armis. Hisdidisjfiluit. Poft quem Sp, Nautius clariftimus iuuenum,incipiens excufatiócm com-munem iuucnû,quôd non vfi arrogan-tia aduerstis patres,fensêrein priori có-cilio contraria, led errârunt per æta-tem.Poftremo fidem feait huiusreifa-cere, concedereq; eis tanquam melius lèntientibusj vt decernerent quodcun-que Rcipub.foretvtile, ipfis obtempe-raturis, His diftis,laudati,amp; vt in ceteris Rei-pub. fe tales exhibèrent, rogati fuerç. Senatus itaque decent elegit ex illuftril-fimis lerriorum, quibus mandata dabat, vt agerent quoquopolïent modo^ vti plebis cum patrieijs amicitia compo-nereturfinè dolo, reducerent^j exules ad propria. i His mandatis acceptis, legati co-dem die exiuerurit, quibus excrcitus omnis extra valium obuiam prodijt: vbi Sicinius conuocato populo, iulfit legatos diecre de quibus rebus milb aduenilfent. Progrediens M Valerius fententia. |
I
-ocr page 316-»9* ÎOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM asuomaximus amp;nbsp;populariffimus, nihil amplius eft, inquit, plebeij quod vos prohibcat redire ad vcflra, recociliariq; cum patribus.dccrcuit eni fenatus vo-bispulchrum amp;nbsp;vtilemreditumjfcntê-tiamq; protulitjprçteritoriim non efle in malam partem reminifeendö, ac nos quos nouit effe populariffimos,legatos mifitjdominos nos reconcilîationis fa-ftos;gratias ergo cis agite, quod ciuitas Ro.tot hoininibus imperans, cui mos non eft cuiquam aduerfario cedere,vo-bis vitro cedit,pi iorq; Icgationcm mit-tit.relponla fuperba no refert ad iram, ledtanquàm pij imprudentium filioru patrcs,dc fuo iurc dcccdunt.dicite ergo quorumindigetis, neq; lalciuia vtimi-ni,feditionem foluentes, redite lætiin eamquç'vos educauit,vrbem.
L.Iunîj ad- Hisvtordinatum cratdiâis,progre-uersunn- diturL.Iunius virturbulentus amp;nbsp;acuti gratitudinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volebatvoca-tfa ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri Brutus,talcmq; habuit oratiôem;Ti-
mor,inquit,humiles nos ftupefacit,re-fpondendumtamé eft.nos,VaIeri,muI-ta alia amp;nbsp;ncceflaria prohibent, déponentes arma, fub vobis elfe, tria veto maxima|amp;apertiffima : primum quidé, quodobijcientes nobis tanquàm deli-querimus,venitis,amp; in pattern benefi-cij putatis tradere nobisreditum: dein-^ dcnihildeclaratis,quibusrcconciliati-ones perficiatis conditionibus ; Poftre-mumjquod quçcunq.. pollicemini, co-rumfirmum eft nihil,lèd verba datis. fi enim vllainre vos læfimus,nullâ polci-mus fecuritatem aut obliuionem: fi veto læfi nos àvobis,coaéti fumusfortu-namtentare, cur non fatemini ipfi vof-ipfosmali obliuiôis indigere? fed quam peteredebcretis,nunc dare dicitis, con-fundétes vetitatis naturam. Difcite pie-bis in vos beneficia,amp; fifalfum dicam, rcdargüite.fuit nobis principioin vrbe dominatus vniusvfq; adlêptimam gc-nerationem lubregibusi vincetes hi vr-bcs,ciim licuifleteis prædæ participem facere neminem, id tarnen minime vo-lucrunt,fed tcrcbantipfiinmedium,vi-Öa Suefta vrbe,cmolumenta omnia,ita vt prætermancipiaamp;pecudes et res alias, quinas argenti minas in viros fingu-losreceperimus. Quibus tarnen negle-
Ûis,poftquàmtyrannicè vtebanturpO' teftate,non in nos illi,fed in vos çgrefe-rentes quæ fiebant,abeneuolcntiaregu defciuimus,vobisq; adhæfimus. Infur-gentesq; in eos,expulimus:auferentcS(^; ab eis impcriu,vobis appofuimus.Quod quidem cum fæpè nobis licuiffet ad eie-dos transferre,magnis muneribus inui-tatifidem erga vos fallcre nonfuftinui-mus,fedmultabel]a magnaque amp;affi-dua proptervos cxhaufimus cumTar-quinijs amp;nbsp;Veijs,cüPorfena Hetrufeo-rumregepotentiffimo, quem amicum abire coëgimus,Hctruriamque in duo-decim principatus diuifam, dido audi-entern vobis facides : Sabinos quoquè, cum quibus vobis femper erat certamen dc principatu,humiliauimus. Latinorü vrbes magniftcè defe fentientes, vobis feruasrcddidimus,amp;vfq;inhuncdeci-mum iam amp;nbsp;feptimum annum contcri-mur,cumomnibushominibus pugna- , tes pro cômuni libertatc.Intcr hçc mul-ta return noftrarum aliqua corrupêre, alia neceftanorum cofumpfit penuria, alijs priuati fumüs à fuperbis fœnerato-ribus. Poftremó cogimur veftros agel-loscolere,fodientes,conferentcs,pafce-’^^^ g’'^ges, ferui fadi, alij catenis nexi, alij compedibus. verbera autem, imperia, flagella amp;laborcs,crudcli tatcin,fu-perbiam amp;nbsp;contumeliam quam tolera-uimus,finamus. vcrtim vbi iamprinci-patumin tyrannidc vertiftis, tanquàm feruis vtentes, alicnare à vobis mentes Conccpimus,mox propè omnia defecê-re,principibus defedionis Vollcis,fc-quentibuseos Aequis,Hcrnicis, Sabi-nis,alijslt;^ue pluribus; meminiftis ne, in quam veneritis de imperio delperatio-nem?quantas tuncpreces pollicitatio-ncsque feccritisf quidve vidi precibus, pollicitisquecredentes, fcccrimus ipf? Quaehicoptimus Seruilius tuc conful plebi afferebat, exhibuimus nos vobis, breuiqjoihiahoftilia reprelfimus, qua-Icm nobis gratiam retuliftis? mentiti eftis pollicitationes,quas conlulem fa-cere pro Repub.iuflcratis,huncq; con-fulcm quo abufi eratis, triumphoru expertem feciftis, nullam ob caufamali-am,nifiquôdægrcferret earn illufione. Deinde cumSabini,Aequiq; amp;nbsp;Volfd in vos
CHROMOGRAPHIAE. GENERATIO ITTI. i^^
Jn vosinfurrexeruntjân non ad nos hu-jnilesamp; inanesjVenerabilesipfi amp;nbsp;graues confugere coadi eftis, nobis omnia pro falute veftra pollicentcs? acné nos rurfusfallerevideremini, velamen fal-laciæ M.Valerium populariffimu bunc virum inueniftis, cui nos credentes, Diâatori quidem, vobis etiam hoe bellum inimicosque vicimus, nonpar-ua fuftinentes difcrimina. facilem au-tem finem fortiente bello,lponfionem nullam leruaftis, fed inique in re ea-dem tria peregiftis* maxima, dignitatem fehatûs foluentes, amp;nbsp;huius præ-ftantiffimi viri fidê vitiantes^ac pro mentis infruduofam nobis ac pene inuti-lemfacienteslaborum noftrorum gra-tiam. Hæc dicentcs amp;aha his fimilia, haudæquum ducimus, nos ad depre-candum conuerti,nequctam grauibus perpetratisfubimpunitatereditum ac-cipere.lèdquandóde Concordia difpu-taturi conuenimus Jubtilitcr de bis có-ferre omittimus. Qua de caufa autem miffieftisjCur non aperte dicitisfquain vrbemfpenos redire vos æquum duci-tis?nihil enim vos hucufquè humanum aut commodum porrigentes audiui-mus.autfi dixerimus nos,quibus condi-tionibusreditum fieri æquum cenfea-nius,quis critfponlór fœderum nobis? credemus ne legatorum dignationibus? amp;nosilliperhos viros antea decepêre. an per deosjper iufiurandum? fed fæ-piùsiam difcétes,lcimus idtam diù vim habere,quandiù neeelfitas eorû vincit. Quænamigitur amicitia,in qua coire nos inuieem prêter fententia^cogimur, vtriq; obferuâtes tempora idonea? Bello veto ciuili nihil infelicius, in quo vidi infelicitèr, amp;vincétes iniuftè agut. Ad tales igitur calamitates nè nos pa-tricij aduocate, nee nos vobis parebi-musplebeij.
Brutus igitur talibuS amp;nbsp;alijs pluri-bus didis, fluit. Adftantibus verô,quæ-cunq;deiuftis dixit,vera effe apparuê-rememoq; crat tam duro animOjVt non in lachrymas difflueret. Steterunt Ic-gati, dubitantes diù quid oporteret di-ci. Veriim vbi comploratus multas defijt, progrediens 1. Largius, vnus omnium.prseclarUfimus, partim aliqua
creditoribus obijciés, vt crudclia inhu-manaq; peragentibus, part'im quoquc attingenspauperes,tanquam iufta non poftulates,vifcilicet magis liberari çre alieno,quam gratia.Paruam enim pattern plebisj ob magnitudiné pauperta-tisjCoadam rcmilfióem petcre : maioré veró intéperantia amp;nbsp;contumelia ad vo- ^ luptuolam vitam deditam, amp;nbsp;per raptu alienorum inferuirecupiditatibus:dif- . cernendoseffe ab his illos:hæc etfive-ra elfent, fed non omnibus grata fuê-re. Obid feimus vos legari, inquiunt hi;autdicitequibus conditionibus ipfi nos aduocatis, aut non dicentcs abite, non enim vobis faciemus ampliùs dicé-di poteftatem.
Turn Menenius Agi'ippa fignifica- *gnpp?có-
• r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-iquot; X lulls oratio uitle veile loqui de conditionibus, qua fabukris. orationem conclufit Aefopæo more fabula. Nos, ait, milfi fumus à ienatu viri plebeij ad vos, non exeufaturi eum, nee vos accufaturi. non enim funthæc huius temporis, fed vtfeditio tollatur, aduenimus.Eft ciuitas humano corpo-H pcrfimilis.Nam compofitücft vtrun-queexmultis partibus, nee partes vfus pares habent.venerunt membra ad ven-trem,conquerentes quod omibus opc-rantibus,folusipfenil ageret, fedomia abfumeret.Cur,inquiunt, non vfurpa-mus nobis libertatc, multisq; abfolue-mur molefti]S?Itaq; eum celïaret ab officio fuoaquodq; membrum, intra pau-cos dies tabe ac ramepcribat corpus.hoc , modo æftimate de ciuitatc,in qua mul-tæ funt gentes inter fe dilfimiles, qua-rum quçque pars propriam prçbet reip. vtilitatem, tanquam membra corpori. alijeniinagroscolunt,alij certant ad-uersus hoftes, alij mercaturam aut ali-quam exercent artem.Si veró omes ifti à fenatu qui ex optimis confiât, diffidc-attt,ac dicantjTu £quö cenfes imperare te cçteris,deferemus te,finè ducc habi-temus:fi hæc cogitantes,defiftant£ica-fuetis ftudijs, quid prohibet hanc ci-uitatem perdi fame, bello, calamitate omni? Difcentes ergo quod queraad-modum in corporibus noftris impro-bè obiurgatus venter, nutrit corpus, fcruatq; feruatus,et eft quafi curia quç-dam comraunis,adraiiiiftran$ omnibus
omniaj
-ocr page 318-|
lOH; NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 509 omnia,ità fenatus feruat omnia, cufto-ditq; amp;nbsp;corrigit.definite igitur inuidi-ofas in eumiadantes voces, nihil enim invosadurus eftgraue,{èdvosiple vo-cat amp;nbsp;rogatjamp; animas expadens vobis, vnacum portis excipiet,prçfcntiû ma-lorum caufam ita corrigens: debentcs quidem pecuniam,nequeütesq; diffol-uere, liberari cos fblutione cenfemus aequumratfi corpora iam detinétuiyu-dicamuseflelibera, damnationesq; eo-rum tonimus,amp; hoc in præteritum;fu-turi vero deincèps,quemadmodtim vo-bis fenatuiqj communitèr confultanti-busvidebitur:legcdata5itailli fe habc-ant.an ne ifta erant fcgregantia vos apa-tricijs?quod poftulabatis, nunc datur. abitegaudentesinpatriam : firmabutur omnia lege certa.Immó vero fcribite décréta, parebitq; cis fenatus, amp;nbsp;nos fide-juflores erimus horum,dates vobis corpora et animas,ftirpemq; noftra pigno-ra.dabitur iufiurandum atque fides ab omnibus.nobis autem fenatoribus vni-ca fides fufficit, nèfitis vnquam in nos inali,nihilq;indigemus iuramentis ne-que obfidibus. Taha dicente Mcnenio, furgês Bru-tus:Pulchrè quidem, inquit cxtcra habere fe quæ fenatus pollicebatur,timeri tarnen tyrannicos viros,nifi plena fecu-ritatepotirentur. Interrogate autem Menenio,cuius adhuc indigere exifti-inaretplebem;Concedite, inquit Brutus, nobis magiftratus create cofporis noftri aliquot quotannis, c^ui nullius rei alterius fint domini, quam vt ple-beijslxfis aut vi adhibita,fint auxilio, neq;finantfuoiure priuari quéquam. hoe enim rogamus prêter cçtera,fi non verba funt, fed opera, reconciliationes. Quo audito, plebs clamore multo laudauit virum,hortabaturq; legatos, vt hoe etiam fibi concederct.Legati autem dilcedentes è concione,atq;pauca collocuti,redicre.fadoq; filentio, Me-neniusdixit: Res hæc quidem magna plenaq; fufpicioibus,nè forte ex vna ci-uitate duas aliquandó faciamus. quantum tarnen in nobis eft,non aduerlabi-mur.fed permittite vt aliqui ex nobis in fenatum eant,amp; hec clara atq; certa fa-ciant: licèt abfolutam habcamus pote-ftatem,cenfemus tarnen æquu, id quod prêter opinionem omnium poftulatis nouumq;,infenatutradare. Ego quidem hîcmanebo, Valerius autë amp;cuin eo reliquilegationemperagent. |
Sunthçc approbata,affcendente5q; cquos qui ituri erant, profedi funt in vrbem.poteflateautem data dicendiin fenatu, Vakrij fententia erat, conce-«ïendi plebihanc gratiam.Appius,vt ante, contradicebat, damans amp;nbsp;obteftäs, quantum malorum feminis iaduri effent in rempub. fed non multis perfua-fit. Eitqjfenatufconfultum, hoe quo-que plebi permitti.id in caftris declara-tum eft,admonenteq; Menenio,mitti-tur lumus Brutus ifte,et cum co M.Dc-cius,amp;Sp.Sicinius. dimidia etiam pars legatorum fimul in fenatum pergit.Die vero fcquenti diuifa plebs in quatuortX curias, magiftratus in annum creat,L. p'’'^quot; lunium Brutum, C.Sicinium Bellutu, “* C,Licinium,P.Licinium, amp;C.Iufiliu Ringanum.hi quinq; viri poteftatetri-bunitiam acceperunt quarto antcldus Décembres. Brutus deinde condone vocata,plebi confulit, vti facrum inui-olabilemq; fancirent hunc magiftratu, lege iureq; firmantes.Scribitur ergo ab co amp;nbsp;collegis lex talis:Tribunuiq inui-tum nemo vllum cogito agere, neque verberato,neq; alteri vt verberetimpe-rato,neq; occidito,neq; ocefdi iubeto. Si quis autem horu aliquid fecerit,ini* pius execrabilisq; efto,bona dus publi-canto adfacra Cereris.fi ilium quis oc-ciderit,expiatus efto,ac ne fiat poteftas populodeinceps abrogandi haclegem, fit ftatutum, Romanos omnes iurare per facra,hacfe lege ipfos amp;nbsp;eorumpo-Saffof”^ fteros viuros efle perpetuo. Ex hisq; co- w***** ftitutus eft Rom.mos, facrofanda efle'®'^ tribunorum corpora, hoc quoquè ini-petrarunt,vtpoftent binos quoquè vi-ros quotannis create fubminiftrantes tribunis. quo à fenatu concefto, virus duos creauere,qui poftea facrorum locorum curatores vocati funt, cisq; funt permifta multa amp;nbsp;magna. At vbi antiquum ornatum iterum refumpfitciuitas, Volfcos vlcifddefe-dionis ftatuit.Sp. Caffius curam vrbis fufeipitj Pofthumius vero Cominius alter |
|
)(* CHRONOGRAPHIAE. alter conful excrcitum eduxit, vrbem Volfcorum Longulam inuafione occupât. Igiturcùm Romani dominivr-bis effent fadi,conful rcs omnes militi-bus diripiedas dcdit.iinponcnsque præ-fidium, eduxit copias ad Polumeadem die.buius quoquèvrbisdominifadi. Conful defeélióis authores fecuripeuf-lïtjVeliouos mulftans'armisablatis, débine effe Romanis fubiedos coëgit.Die poftep Coriolos metropolim Volfco-tum aggreditur,quibus fuccurrut An-Q dates, éunt^i duoeodédie certamina. %i». At Gneus Martius vii continês, fen-bisque plenus,patriciorum generis,nee parentumignobilium, cùmpoftmul-^•’’pugnam acics fe Romanorumde-dinaret per decliuia,cum paucis perfti-tit,excipitque hoftmm cateruas,plures dcijciens,infecutusquc eff eos qui ad vrbem fugeranr,(uosque fidere amp;nbsp;fe fcqui iübet.1111 autem erubercentes,fc rurfus conuertunt,in oppofitos feruntur feri-entes. Inter bæc Martius ad portas ipfas recedes, irrumpit intra muros vnà cum bjgientibus;fequuntur eum fbcij,fit_cç-dfs vtrinquè magna, auxiliabaniurque mcolis foemina: e teffs, fed tandem co-aüifuntciuesle dédere victoribus. In bac pugna Martius eJariffimus omniu l^om. cTariorinlccundo certaminead-aersus Antiates apparuit, vbi grauitèr ''ulneratus,fed non minus viâoriç prç-cipuus author indubitatusq^fuit. Vn-depoftero die Pofthumiusconuocans «ercitum,laudationem Martij percur-dtjCoronis eum viâoriæ exornanSjdo-nauit eum equo bellicodeccmc^ue ca-ptiuis,amp; argen to quantû efferrepoffet. Progrediens autem MartiuS, fenabere gratias dixit confuli: equumfolum amp;nbsp;vnucaptiuum qui eihofpes fucrat,rc-cepit.Et ex hoc ipfo cgregio facinore Coriolanus decæterô eft vocatus. Mtnj,'’ Ifta funt quoquè eo in tempore cum yrbibus Latinorum noua fœdera, per iufiurandum de pace,de amicitia. crant autem fc ripta talia; Romanis atquc ta-tinis omnibus vrbibus inter fe pax efto, donee cælum terraque eundem habe-bunt ftatum,nec inter fe bellum ipfi gc-runto,nequebellu aliunde inducunto, |
GENERATIO LIII. joi neque bellum inferentibus vllis tranff-tus tutos præbento,bellumque gerenti-bus opem ipfi ferunto,Ipoliorû amp;præ_ da: communiter vtrique æquam lorti-untor partem,iudiciapriuatorum con-traftuum intra dies perficianturdecem» hæc interfe Romani Latinique iuran-tes,perfacra lânxêre. Intereà Menenius Agrippa moritur, atque eius funus pubiieis lumptibus eft decoratum. Tito autem Greganio, Pub.q; Minutio côfulibus, frumétiin-opia vehemensvrbem occupauit,fumcs explebis feceffîone initium. terra enim tummanebatinculta. Ex vrbibus au te Hetruriæ frumentatores milfi, milium amp;nbsp;far ementes, ea in vrbem fluuialibus ratibus aduexcrunt, isque commeatus tempus breue Romanos aluit, necerat Famesple-vllum neceflarij cibi genus.Accidit amp;nbsp;*’**• non paucis alijs quidem infirma effe corpora,alijsveto obinopia mon. Deinde cùm fieret iam acrior penuna, ela-mabat ad tnbunos plebs, à quibus quidem congregata concionc, progrediens Sicimusfimul amp;nbsp;Brutus percur-runt fermonc, quemadmodùm proui-dentia locupletum amp;nbsp;per infidias fieret penutia, eô quod per lecelfionem inuitis eis hbertatem inuenerit, locupleti-bus effe cibaria inoccultorepofita, amp;nbsp;pecunias quibus emant, plebeijs vero vtraque hxc per exilia deeffe.Iubiunxit BrutuSjfi vellent ei obtemperare, coge-rct quamprimum eos qui accenderant, malum extingucre. Poftcra die confules adulationcm hanctribunorum ergaplebem, in magnum malum vergere a:ftimantes, po-pulum in concionem aduocahant, co-naban turque dicere qua: vifiifibi effent in fênatu.obfiftebant eis tribuni. fit có-tentio inter conlules ac tnbunos. inter qua: Brutus: Age, inquit, meminiftis quod diffoluentibus nobis leditioncm, avobishocius fit conceffum, ne cum m congregarettribuni,quacunqj caufa intereffe liceretpatricios autco-turbare? Meminimus, inquit Gregani-us. infertBrutus,Quid igitur, inquit, non permittis tribunos qua: volunt,di-cere?refpondit Greganius,quia non illi plebe ad coejone yocauerutjed cófules-c c Sub- |
lOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM ^^ Exijs vnus erat Martius Coriolanus, ji^ palam iUe atque ferocitèr dicebat, non »‘^^^ necelfitate aut inopia plebem fèCclfiH^, fêdpraua Ipefubuertendireip. ftatum, vique extorfilfe magiftratus, nequetarnen permanere in conditionibus qui-
SubiecitBrutus; Vicimus, inquit,ple-beij,abite igitur nunc.cras autem polli-ceor vobis darum me faö:urum,quan-tamhabeatpoteftatem magiftratus ve-fter.Nemine autem refpondente, folu-taconcioeft.
Sequenti vero dieBrutus conuoca-ta plebe,calculisquepolïtis,promulg3-irotrU ’*** legem in hæc verba; Concionanti t, apudpopulum’tribuno, nemoaliquid dicito,nec dicetem interpeUato. ft quis Qtos autem præter hæc fecerit,dato *petitus vades;alitèr bona eius facra funto.
Pofthæcmultæ bunt inter tribunos amp;nbsp;confules altercationes: nequeenim populusquæcunque fenatus decerne-ret,firma arbitrabatur:neq; eorum quç populus cognofceret,quidquam gratu eratlênatui. His malis augefcentibus, confulibus vifum eft,permittcntefena-tu,confcribendum elle exercitum, edu-cendasq; copias, fumêtes caufam quod incurfionibus amp;nbsp;populationibus affi-duis regio affligeretur, emiffionem pu-tantesvtilem extra fines, vtamp; tenentes arma ab hoftibusalerentur, amp;laxiori annonareliqui poirentviuere,quielcc-retqueinterim lêditio. Sed non eis au-fcultabat multitudo,neque occurrebat dclcriptioni.ita nihil adum eft.
Sequenti anno M. Minutius Augu-rinus, Aulusque Sempronius confules fadijmulta vli prouidentia ad replen-dam vrbem frumento^redieruntej; milfi nupèr in Sicilian! legati, multas naues adducentes onerarias,in quibus addu-Xerunt frumentum quinquagintamo-diorum millia: quorum erat dimidia Ï»arsparuo admodum empta precio, re-iquum tyrannus miferat dans gratis, amp;impenfis adducens proprijs.
Vbiverônunciatûcftde frumentaria claire,incidit de diftributione patricijs deliberatio. Studiofi enim populi, fua-debat vt tyrani munus plebcijs omnib’ diuideret, amp;nbsp;id frumentu quod publicè erat emptum pecunijs, paruo eis vende-retur precio. Arrogantiores autê,omni machinamento affligere plebem æfti-mabant, conlulebantlt;^uenoc vno maxime exhibendam ardiorem eis an-nonam,vt Herent ex necelHtate mode-flores.
bus inuenit reditum: no enim ad often* dendumfenatum, fednè abeolaedere-tur,nibunitiain poteftatem petiui^Ïe* Vndè fuafiteis,tollendam éne potclh-tem, quaabufiiampridèmfuiflent: e^e autem tempus opportunö, in quo pars corum plurima conféra fame eUetCu* ftoditeigiturannonam, inquit, deque precio rerum venalium nihil minuite, fed quanti vnquam ante), tati amp;nunC vænireeam decernite, iuftas habentet caufas plebis oblatrationem.
Audientes hoc tribuni, quiailli fena-tuiaderanta confulibus vocati, cxcla* mabant,atque Marti urn violatorem ci-uitatis exitiumqueappellabant, amp;nii* coërcerêtpatricij,morte aut exilio mul-ófanteSjipfi feid faâuros prædicebant. Ad hæc Martius.dm mo vero nifidefifti* tisvos ciuitatem turbantes,duélantesq; multitudinem^ non verbis ampliùs,ltd operihus contra vos contendam. mox tribuni è curia fe proripiunt, daman' tes, ac deos per quos iuraucrant euo-cantes,vocantesqueplebem,declarabat ei Martij lermones.
Sec|uenti dievocabant Martiumad defeniionem caulæ,vbi vero non attendit eos Martius, led amp;nbsp;iniurijs profe-quens viatores,a quibus vocabatur,in' dignati magis tribuni, aftumptis fecum aedilibus, alijsque pluribus, impetuni in eum fecerunt,ædilibus mandates,vu iplum manu caperent.Patricij verb rem acerbam iudicantes, ante cauls diflio-nemviduci patriciorum aliquem, ad-uersus tribunos Martium liant tutari. interueniunt conlules, atque ea die nihil eft in re memorabile attum.
Poftero autem die defeendentesin forum tribuni, conuocarunt plebem, patriciosque acculabat tanquam tranl-grelfosfoedera, amp;nbsp;q,ih penuria omniu frumentum non diftnbuilient.’Martiu verb ob diros in plebem fermones,voca-tum à populo ad dicenda caufam,çdile$ Yenientes ad le republie. hisdiiti$,po-tefta-
-ocr page 321-|
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONOGRAPHIÆ. tcHatem facere patrieijs fe. fi vdlct.cx-eufandi. Xj MmotijeS» AdhæcMinutîuszDcindigentJa^ni-’ ’ riSfo^e - menti defenfio breuis eft: ncrilitatem tiijç, f'* enim frugum feitis, diftradionem autê frumentifieri volumuSj poteftatemve-Iro tribunitiam in cis quç tune vobis co-ceflîmus,nunc etiacofirmamus. Hæcfi aliter fiât,tune nos aeeufate:fi veto ela-rè perferutari volueritis,iuftiùs patrieij j^Iebem aceufare poflumus. difeedentes afenatu,füfficerc putâftis dimiffionem sens alieni, amp;nbsp;auxilij eaufa magiftratus dari,non euertere eonfulum imperium petijftis, aut hune Martium amatorem ciuitatisjiberaque vfum voee de repub. occidere aut priuare patria.Qupd h plà cari non poteftis ab ipfo, largiamini turn nobis amp;fenatui, critquevrbs vnà concors vt ante fuit ab initio, quod fi nobis fuadentibus rem honeftam non concedetis, profeóó clarè leite, quod nec nos vobis violenter ahuris eede-mus. Talia dicente Minutio,vidcntes tri-bunimodeftia amp;nbsp;humanitatc pollicb 1 tationum iubducirnuJtitudinem,dole-bant,præcipuè C. Sicinius furgit, ae fe patricijs gratiam habete dixit,fi exhibèrent fimilia verbis opera. amp;nbsp;his didis, conuertitur ad Martium, affiftebatem cófulibus,ac dieit:Tu veró non te apud ciues tuos excufas o generolc de his, quæ dixifti in fenatu: immo veró eur nonoras,vtimponant tibi poenam mi- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioiem?amp; filentio fado, vifa eft plebi j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferèomni voluntas abloluendi eum.’is , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veroneque adpreeesäUt commilerati-onem conuerfus, preeari nulla in re iu-dicesiplós cenfuit oportefe, tanquam nullam habentes legitimam poteftatem, Sedfialiquis lub confulibus eum accu-fare vellet, paratus cratindicium fub-| ire,multa deniquètribunis exprobrans atquc plebi. Ad hxe Sicinius, quód | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morti eum condemnaret collegium, Contumelia: in ædilescaufa. Hisdidis, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducieumiulfit in collcm iuxta prceci-pitandum,vndè mos erat Romanorum aduerlarios deijcere. Ibantigitur tanquam manu ca-pturliplumædiles. patrieij veró acclamantes alte, conglobati, impetum in |
GENERATIO LUI. 305 cos feccre, deinde plebs in patricios, , cratq;multus rcrum inomatus.defiêre illi,irrumpentibusin medium confulibus, atquc iubentibus lidores fedare turbas; tata erat adhuc magiftratus eius vereeundia. Profeqüente autem Sicinio, Brutus vidés plebem fubfifterc,accedit amp;nbsp;retrahit, quia indemnatum necari ciuium quenquamlexvetuit. his Sicinius nihil videns melius,progrediens dixit: Studium videtis plebeij, operaé|; patricioru, qui minoris faciunt veftram multitudi-nem, quam viri Vnius arrogantiam. cc-damus,nec caufam demus perturbatio-hi.abite nunc,ftatuemus viro dicendæ caufie diem, amp;fub vobis indicium faci-emus. De frumenti veróprecioacdil-tributione, vt ex iuftiffimofiat more, nifi confulibus affit cura,nos diligenti-am adhibebimus. amp;nbsp;his diöis, feceffit populus. Pöfthaec congregantes fenatum cori-fules^ Ipcculabantur quænam fieret præfentisturbæ dilfolutio.Sieinius autem tribunus prædixit diem Martio,vc adelfet defenfioni. Confulibus deli-berantibus,vifiim eft minimè negligen-dum, fieri dominam tant« potcuatis plebem,inuentaq;eft ab eis ratio inhi-Senjtü»pr» bédiiufta,amp;vocatis in colloquiüple-^'’quot;®^quot;* beijsidoneis, moren! oftendunthade-hós feruatu, quódplebs de nemine vn^ nifi ante fehatus eonluluilÏet, iudica-üit dut tulit fuffragia,hóc ius pétebant eis integrum elfe. Quod etfi tribuni no irent inficias, admonenttarnen legis P, Valerij,cx eaqüelicere, quibusplebeijs vis inferretur a patricijs,prouocare indicia adpopulum. haneproferenteslegem, de his quibus Ixfos omnes nos elfe dicimus ab Martio, vocamus eum ad populum, iubemuSque ibiiufta dicere, nec hïc opus præconfnlto éfle. Titubantib ns p atri ci j s, amp;nbsp;i n Ïöngu m dilputantibus tribuhis, petita venia, Martius dixit: Quód propter meam in vos patres beneuolentiam in hoeperi-culumvcnerim,omnesfcitis.dicanttri-buni,quodnam eft iftud delidu, cuius me lunt accufaturi,amp; quod nomen in-fcribunt caufç.Tribuni inter le conful-tanteSjadlpiraretyrannidi ipfum infi-cc a mu- |
|
194, lOHAN. NAVCLERI mulabant, exhoc auferreputantesfe-nati'is auxiliu Martio.dixitqjMartiuSjfi fum fuper calumnia ifta iudicandus, dome plebeijsjipfi decretum fcribant. placuit idem lenatoribus, quafi facile dilfoluturus effet hoc crimen. Statute autem die, turba ex agris, quanta nunquam anteàjin vrbem con-ueniens,foru prima luce tenuit. amp;poft multam difceptationcm de calculis fe-rendis,(urges Minutius: Poftquam in-quit,Martiumtribuni adfpiraretyran-pj ^j J nidi detuli{bs,boc’docete, deque eo fi-culiaduer» ‘^’^*” facite Ad hæc tribunorum vnus, «ùs Corio, oninia quxcunque dixilfet in fenatu hnura. nbsp;nbsp;contra plebem Martius,exponens,mul-ta diligentia in conftruftionem rem lit tyrannidis.Sed Martius quod patria: fa-' ueretjmilitiam luam à prima çtate ofte-ditjquæveproRepub.paffus fit,fcindes veftem, pedusque proferens plenum cicatricibus, interrogauit an opera eis viderenturtyrannidem aifeétantis,cius qui tot dues feruaffet: commouitque plebem, vt clamarent plcrique cum effe abfoluendum. Videntibus boe tribunisjaffurgic Lucius, dicens:Poftquamplebeij,diéto-rum fuperborum à Martio in lênatu, crimirie abfoluunt eum, patricij quid refpondentde eo,aut Martius ipfe, qui nupèrin agris Aritiatum multa præda conquihta, nihd rcrum quæftori dc-monftrauid contra legem, neque ven-dcnsipfe intulitpecuniam in publicu, fed gratificansamicis, diuifir prædam omnem,plurimos fibi concilians dcpu-blicis futurs tyrannidis mini dros? Fatetur Martius prædam fèdiuififfc focijs,non tarnen ad ftruendam tyran-nidem,tcfl:em adducensfenatum, quia diffidenteplebe à patricijs, incurfiones fiebanterebræ in regioné abhoftibus, amp;nbsp;cum ex plebeijs exire vellet nullus, ipfeconfulibuspermittentibus amp;nbsp;lau-datibus,ducatum affumpferit, vnà cum focijsacamicis irrumpens hoftilemrc-gionem improuilus,multis refertam bo nis,fuo periculo prædam tulerit,eamq; pro qualitate meritorum militibus di-uiferit optima mente, exiftimans fènec legem lol uilfe vllam, neque tyrannidis opera fecilïc. |
VOLVMEN PRIMVM. His auditis,licèt diftributio Ipolio-rum non ad ftruendam tyrannidem VP fa effets plebs tarnen clamore amp;nbsp;tumul-tu forum replet, popularitatem dicens, corruptionemque tyrannicam. Poft' quam autem nemo alitèr defendebat, dedcrunt tnbuni curijs ferenda lulfra-gia, poenam liti infcribentes, exiliuni perpetuum: vbiveió tulêreomncsfuf-fragiajdinumeratis calculis, duobus eft lùperatus atq; damnatus.ab eo quoquè ,^,J tempore populi conluetudo ftetit vo- ^^pX^ candi quolcunquelubituros iudicium prf^ populi.hinc amp;nbsp;plebs elataeft, amp;nbsp;opti-»‘*'^iigt; matum principatus multum amifit prb ^ Rinæ dignitatis. Finernigiturcapiente tunciudicio, plebs gloriabunda recelht, patricijque moefti amp;nbsp;humiles, milerantes comitan-tesque Martium. Martius vero neque deflens cafus fuos, nee exccrans, neque aliud quiequam faciens magnanimita-tefuaindignum, adhuc magisdeclara-uitconftantiam luam. Nam ciim do-mum veniens, vxorem vidit amp;nbsp;matrem dilacerantcspepla,pei3:uslt;^uefcrientes, ’ nihil ipfe perturbatus eft, fed lalutans eos tantummodo, amp;nbsp;cohortans ad fe* rendum generöse calamitates,filiosque nbsp;nbsp;nbsp;. eis commendans,erant enim filij illi,in- nbsp;nbsp;nbsp;' ter quos fenior xj.annos natus,aliud nihil dicens, mature pergit ad portas, ne-miniaperiens adquem locumeftetde-migraturus, Etvolcnspœnasdeinimi- nbsp;nbsp;nbsp;j cislumere, cogitauit,fi Vollcipermit- terentfibiducatum belli,(æquas enim babebant vires Romanis) facile vindi-âam faceret: perturbabat autem ipfum confcientia, quód aduerstim cos fæpiÙ5 inprælio grauia egilTet, multasqueeis vrbes adcmilfct, nee tamé abftitir,amp;irc ! inipfapericulacogitabat. Obleruataitaquenoifte,pcrgit An- ‘^“^^y’j, tium,Vol(corum vrbem illuftrill. träft ftotupiif' itquein domum Accq Tullij viriiHu-up'“^ fl;rilïimi,amp;bellicis rebus probati. lïtei**““' '^ fupplex,atque enarrans detinétes fene-cefhtatcs,ob quas fuftinuerit adinimi-cos confugere, poftulabat vt moderate fentiret de viro liipplice, nee inimicum duceret,qui poteftatisfuæ eflet,ncque vim fuam in infebces demonftraret, raemor inftabilitatis fortunz. Po- |
i
-ocr page 323-CHRONOGRAPHIAE. tcSjingtjhocex mecognofcere, qui in vrbe maxima prçclarus aliquandó præ-celJcrc vifus lum,nuncdefcrtus amp;nbsp;vrbe dedus fum. Polliceor autem tibime tantum boni effe fadurum, quantum maliants.'fin alitèrfecerim, vtere mevt vis.
Adbuc autem dicente,eo,ofFerens de-xtra Tullius, cófiderecumiubet. Vol-fcos(^;ei amicos pollicltus eftfefadu-rum, amp;omnia itaperfecit-Interim con-fultantibus inter 1e Martio amp;nbsp;Tullio,vi-fum eft mouendum bellum Romanis, verum Marti’ putabat eau fam belli pri-ùs oportere piam iuftamque inftitui^ eratenim Romanis amp;nbsp;Volfcis inducia: adbienniu fad^. Si ergô,inquit,ô Tub U,Volles bellum inférant, foluendi fœ-dera tu author erisdî veto expedas do-nècilhhocfaciût,repugnarevideberis. Modus autêinpróptueft: lacrificiaamp; certamina peraduriluntRomani,illuc ergo vade amp;nbsp;tu, amp;nbsp;ducquos potes Volfcorum, atquecum in vrbcfueris,iube aliquem neceftariorum tuorum ire ad confules,amp; diccrè cis fccrctó,elle nodu inuafuros vrbem Volfcos.quod audié-tes om nes, vos vrbe eijeient, amp;nbsp;exhibe-buntvobisiuftæ iræ caulam.
Hæc vt audiuit Tullius, Içtatus eft admodùm, omniaq; ità lunt pada.no-deem Volfcos abire lubét Romani, ƒ-ut Marti’ prælàgibat.At Tu llius egreb fustardiores cxpedat, amp;nbsp;concione fada, multa vfus inclamatione aduersus Rom.demonftransgrandem contume-lia,quaaffcdieftent omnes expulfi vrbe, hæc in fuis vrbibus dicere iubet quenque, amp;nbsp;eaagcre, vt contumeliæ pœnas Romanident,
Demigrantcsquiqueinpatriam,có-tumeliam prædicârunt. fitconuentus. bellum decernunt omnes.De modo autem belli Tullius conlùluit vocandum eireMartium,percontandumlt;^ue quo-nammodofolui poffent Romanorum vires. Sunt hçc approbata. vocatur Mar-tius.quihabita longa oratione,quafi-bifidemfaceret,modum amp;nbsp;vias often-dit, quibus illi potiri Roma polfent. Vollci vero adhuc co dicente, lauda-bantvirum, amp;iph Martio decernunt confihj ius in omni vrbe effe,' magiftra-
GENERATIO LIII. ïo$
tus que gerere vbicunquè ei licere. Eius fuauoncmilfifuntRomamlegati,amp;in fenatum introdudi, dixêre Volfcos magnificare^fc Romanos infeftos habe-te, amp;nbsp;futuram demonftrabant ndem âmicitiæ, fi agrum fuum reciperent amp;nbsp;vrbes, quæ fibi à Romanis ademptæ erant:alitèr enim neque pacem,neque amicitiam inter eos firmam fore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^i
(Juibus^deliberatione habita, Ro- Romanis, maniitarefpondent: Decentem, vtvi-Coriolano demus, vultis capere prætexum belli. quæ enim petitis, clare fcitis non effe nos daturos. Quxfitis enim bello am-plffisdomini non eftis, amp;nbsp;iniuftè agi-tis aliéna repetentes: bellum vos gerere honcogimus, necvolêtes deprecamur. ffinceperitis,repugnabimus. '
HasCrefponfa accipientes legati, re-tulêre Vollcis. mox de communi gen-tis confenlu decreuerunt Romanis bellum. duces belli eligunt Tullium amp;nbsp;Martiû.Bello indido, T ulh’ in Latinû âgru, Martius in Romanû excurrit, amp;nbsp;vt malo i nexpedato accidenté eolonis, maximam ccpitprxdamhominum,iu-mentorum amp;nbsp;aliarum pecudum,bono-rum^ue omnium Martius, igneamp; ferro omnia vaftans plebeiorum prædia, patriciorum vero feruabat illçlà.
His vifis,defecêrc à Romanis primtinl Aequi,amp; nonnulli alij fociorum dam adhærebat Volfcis.Fada cft intra non longum tempus tanta vis Volfcorum, quantam nunquàm anteà habucrant, quam dudans Martius, rurfus agri Romani populabatur earn partem quam prins omiferat, pra:dam indé educens maximam. At Volfci magnitudincm Coriolani videntesprxdæ, dequeignauia audien. tes Rômahorüm,qui anteàpixdaïi aliéna foliti fuefantj in fpe maxima con- ^ ftituuntur, magnanimitatem amp;nbsp;fortu-nam Martij admirantes.
Dux autem vb'i alacritatem con-firmauit Volfcorum, in focios Romanorum duxit exercitum3amp; ftatim para-tis omnibus, ad obfidionemiriToleri-nos pergit,breui(jue vi capit,amp; vrbem diripiendam militibus conceffit. Poft hanc vrbem direptam, in Bolanos du-dus, magna ante ftrage fada, fit vrbis dominus, capit poftea Labicanos, vr-C C j bem
-ocr page 324-|
306 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM bemPedanorùmjCorhioamp;Coriolifc-Te deduntjBolas vi cepit» At cùm Laui-nium Martius obfidione cinxiffet, Ro-s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wani captarum vrbium excidium audi-cnteSjlegawoibus fociorum onerati, amp;nbsp;Lauinij circunuaUationem horrentes, -ne ad fe venturumeffet beHum pericu-lofiffiinum,vnam effe putabant return omnium diffolutioncm,{î Martio redi-tum decernerent, quæ crat plebis fen-tentia. Audiens à transfugis hæc Marti-uSjVtiratulitjp'operè afliimens copias Romani duxit, circa foffas Ciuilias ' vocatas, caftra pofuit. Romanis veto prælentiam eius audientibus, tantus tumultus incidit,tâquàm ftatim muros affeenderet. Currunt per muros iniuR fijalij ferutur ad portas, alij arma capi-entes, munitos vrbis locos occupant: mulieresverôfolutis crinibus ad delu-bra amp;nbsp;faecUa decurrunt complotantes. Manè faâ:o,patticij legatos deeer-nunt mittendes ad Martium quinque Supplicatur æuo-maximos, qu-osille maxime venc-Cono ’quot;O'ygßmm.^ 3e(Jiffoluttoe belli amp;amicitia locuturos ; qui vbi appropinquauêre Martio,fedenti cum primoribus Vol-feorum inlocojvndè multitude audi-tura eff et que traâ:arentur:tum Minu-tiusvnus exlegatis, qui confulatûsfui tempere pro Martio valdè enifus fuit, dicere coepit talia: Qued non iufta à plebepatienSjturpitèr cxpulfus es Marti patria,omnes fcimus,nec mirum pu-tamus, fiindignaris hune cafum. qued veto non temperantèr tevlcifccris, in eodem ponens fontes amp;nbsp;infontes, iftud mirati fumus, amp;nbsp;venimus legati miffi, poftulantestecum plebeinimicitiade-ponere, nunciatesquod lenatusomnis ftatuit reditum decernere,clique patates populus lege te folutum pcipetuè^ reftituere. Etpoft longamorationem, Hæc, inquit, tu cogitans Marti, muta mentem,define fruité in patriam, abi gaudens ad propria, matris complexus gratiffimos,amp;vxoris comitates luauil-fimas,filiorumq; dulciffimas lalutatio-nes,amp;teiplum reddés patriç q te genuit. His à Minutiodiélis, Martius relpon-dit longa orationejtepetés bona amp;nbsp;mala à lenatu ac plebe accepta, amp;nbsp;qua fide à VoUcis exul recolleCtus fit, quitus |
dux belli conftitutus, non dominus,ab eis petendæ fint fiue induciæ fine rcco' ciliationes.Idtarne eis volentibus prO' pter vos legatos,inquit,iplàmque patrie am refpondeo,fi quidem reddat Romani Vollcisregionem quantam eis abftu-lerunt, amp;amicitiam cum eis contrahat in perpetuum, æquam amp;nbsp;ciuilitatem concédant,conuentafaciam amp;nbsp;bell uni diffoluam: habetis refponfa, quitus plus nihil à meinuenietis, fedabite, amp;nbsp;videte quid agendum fit vobisintanto diferimine conftitutis. Redeuntcs poll conftitutum, alij mittuntur decern legati, qui fuaforia verba multa percurrunt,amp; vt exercitus abduceretur petunt,paratos fe poft hec æquis conditionibus finem bcllo ira-poncre.Martius nihil aliudquàmpri-ùsrelpondit,amp;vt dehbetatent melius, très dies induciarum dédit. Volentibus autem legatis aliquidetia ad ifta dicerc, non permifit,led abireiulfitècaftrisce-lerrimè.filentesilli ftatim abiêrunt. Difcentes à legatis fenatorcs arrosa-tiarclponJa Marti) atque minas,amp;vi-J^ dentes vndiquèle conclulós, dccernut vt pontifices amp;nbsp;augures circa diuina mimiftrantes, cum facris amp;nbsp;infignibu5 irentad valium hoftium, verba cadem afferentes quæ primi.Qiai viri vbi aduc-nêre,cxpofuéreque mandata, nè ijs quidem refponfumdedit, led confuluit vt iuffa facerét, vetuitque eos vlteriùs dif-putare. ' Vbi vei o tentato hoc etiam excide-runt Romani, defperata Ipe omni recó-ciliationis, præualidos viros pro lofa amp;nbsp;ad portas ftatuentes, vrbstotainar-misfuit, amp;fit ploratus atque vlulatus indefeflus. Erat turn matrona quçdam V^ Valcria,genere amp;nbsp;dignitate prçcellcns. ^, hæc aduocans matronas præcipuasin templum,confolabatur eas,amp; poftulat fecumpergantaddomum Veturiæ matris Martij, efflagitaturas vt peritur« vrbi luccurreret. Sequuntur cam ma-tronæ omnes. Videns autem aduenientes Vo-lumniavxorMartij,focruialfiftens,mi rata eft ac dixit: Cuius rei indigentes matrons adueniftistotin domummi-ieram^dixi^ue V aleria,in vltimis ipl^ peri- |
CHRONOGRAPHIÆ. penculis confugimus ad te Veturia^àtc petentes auxilium, vt mifèrearis pa-triæ.Togespro nobis ipfis puetulisq; bis rniferis, nèdecidamusin contumeliam jnimicorum.aflumês tecum Volumni-am probam fœmina filioso; eius, amp;nbsp;nos fupplices omnes puerulos nos ferentes, luadeamp;füpplica Martio, vt cü ciuibus fuis in gvatiam veniat. perfuadebis,, cer-tum habeo : neque enim ille te'negliget proieâam ad pedes fuos,cris autem glo-riam poffidens immortalem.
His ac pluribus alijsqj di Ais, Valeria effundenslachrymas, bluit. Paiumpèr autem cundata Veturia, lachrymans dixit: Ad debilem tenuem^j Ipemcon-fugitis Valeria: Martius,ex quo illam amaram de co tulit plebs lententia,odit domum totam fimul cum patria.hoc ab ipfo babemus : quando enim ille abijt, bans fine lachrymis, dilcedit, inquit, à vobisMarti’,0 mater fimul amp;nbsp;tu Volu-mnia,expulfus à ciuibus:fed vos vt probas decet fœminas, ita ferte calamitatc, nihilindecorufacientes: amp;nbsp;höspueros habenteslblatium, educate, amp;valete. Hisdiftis,nos infelices vlulantes amp;nbsp;la-chrymates pofthabitas dereliquit, nihil necadminiftrasipfc,nccmandas.Quar-tushiceftannus,exquopatriacxulans, aliénas nos omes exi Aimas, nihil Icribés neojmandäs, neq; quemadmodumres nonrçfehabcant,lcire volés. Apud hue igiturtalem animum quam vim Valeria habiturç funt preces noftrç,quibus nee amplexusdedit,neque ofcula?
His amp;nbsp;al ijs didiSjValcria preces in-geminat,vincitq; tandem,ceflereq; Veturia atqj Volumnia,pollicitç legatio-nemdepatna.lllæ autcmlçtæ faétæjAquot; quuntur Veturiam atq; Volumniam, affumptis Martij filijs amp;nbsp;ex ciuibus qui vellent.nuciatafuntcólulibus quæ ge-fta eflent.hi induftria earu laudata, có-uocato fenatu, de cxitu fœminarum amp;nbsp;paruulorüeólultantes, indubiu maximum vertunt. vicitfententia fœminarum,vndè ad portas illas fenatus códu-cens,imprecatur bona amp;nbsp;faufta.
Ybi vero procedentes mulicrcs,ad có-fpeftum è longinquo in caftris apparu-ére,emittitequites aliquot Martius,fci-turosquçnam hçc turba effet, difeens
GENERATIO tun. 307 autem adeffe Romanas fœminas ad-ducentes infantes, prçcedereque matrem amp;vxorem amp;filiös,primiim quidê miratuseftmulieruiriaudaciam, quód aufæ effent ad valium hoftium venire tot ingenuæ mulieres cum infantibus Romanis.Surgit itaque amp;nbsp;procedit eis obuiàm,»nfignia magiftratûs deponens vt priuatus,m atrcm amplexatur, yxoré fimul amp;nbsp;filios omnes lachrymantes de-ducésintro,amp;ponè federe luffit, fcifci-taturque cuius rei indigentes veniffent ipfi atque matronæ iftæ.
Ad hçc V eturia mater primum qui-dem dill fleuit,terram intuens, prçfèn-tium omnium (erat enim in pu bh co) có-mouit commiferationem : pofteaque le recipiens,dixit:Hæ fœminæ, Marti fili, cogitantes^ contumebas ahasque cala- Coriolanü. mitâtes euéturas eis,fi fub hoftibus vrbs noftrafiat)poftquam viris earum peté-tibus diflolutionem belli fuperba du-raque dedifti rclponla, confugerunt ad mematrem t^jam amp;nbsp;Volumniam vxo-rem,rogantes nè 1c negligcremus.
Adhuc autem dicentem cam inter-pellans Martius:Atqui, inquit, impoff fibiliarogans mater aduenifti, mepro-dere expuiforibus poftulas fufeeptores meos:deos enim colens per quosiurauij erubclcens homines quibus fidem dedij heliumiplccum Romanis vfque ad fi-nem geram. Siveroreddant Volfcisre-gionéquamviobtinent, amp;nbsp;amicoseos faciant,participantesipfi çqua cum eis omia,diffoluam bellum, alitèr vero minime. V os igitur mati'onç abite,perfua-detehæcviris,nècupiant per iniuriam inhçrerealienis:fiveroilli perftant ler-uantes arrogantiam, malorum ventu-rorumiplós accufate,non Martiu neq; Volfcos.Te vero mater ego fili’ rursùm precor,nè meadimpias amp;iniuftas pro-uoces aä:iones:fed ad me veniés, fruere mea gloria,vteremeis bonis tu amp;nbsp;vxor vnà cum filijs, vt dignum eff, luâumq; deponite, quandoquidem mihi bona fpe meliora euenere. ”
Definente autem co, expeftans pa-rumper Veturia, dixit : Atqui ego fili ^®tunç alt« Marti neque fieri te Volfcorum prodi-torem volo,qui te exulem lufcipientes, eqam ducatum tibi fuu credidêre, neq;
cc 4 fmè
-ocr page 326-.lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
fine confenfu eorum diffolucre teini-micitiam peto,fcd de com in uni fcnten-tiaabGfteretc beUopoftulo, amp;perfua-deas Volfcis moderari recociliationes, ac boneftam vtrifque gentibus fieri amp;nbsp;decetem pacem-hoc autem fiet, fi abdu* 0o nunc exercitu^padfis inducijs,tu interim veram perfeceris amicitia. Et boc darefcias,quod Romani quodcunque no fit impoffibile,nee prohiber dedecus* fuftinebutaterogati.‘coa£fi veto nihil largienturvobis, vt ex multis bellis te feireheet, neque Volfcis idgraueerit, necingratus eis teneberismctulifti fanè illis multas ac magnas remunerationeSlt; Qj^otvrbiumfadiituodudu funt do-mini?annona Romanis omnibusexe-giftipœnas,totperaélis cædibus, tanta ferro amp;igni va ftata regio e, totvrbibus afundamentoeuerfis?trafeo quot fpo-lijs vrbes Volfcorum exornaueris,quä-tasq; militantibus tecum largitus fis di-uitias.Eos igitur tantos fa dos per te amp;nbsp;adtantamfelicitatem euedos, an non gauifurosputas eis bonis quæ habent, quos dominos fuorum clfeccrtos effe-cifti?Sediam fpedato,vtrtim melius fit eis Romanum imperium difloluere, an participes ciuseffc,exçquo cum illis có-ftituererempub. perpetuamque pacem firmare.Si veróilli tibi aducrfentur,ncc fermonestuos recipiant, arrogantes amp;nbsp;elati per te fadi, ducatu palam eorum abftine,nequeproditor eorum fies,qui tibifua crediderunt, neque hollis necefi fariorum tuorum.Efl enim eorü vtrüq; impium.hçcegorogo,nô vttuais, im-polfibilia,fed omnis iniuftæ confcien-tiæ expertia.annofiitisabeisqui tecó-tumelia aifecerunt, iam pœnarum çxe-gifti,vaftum reddés agrum eorum opti-mum,vrbesq; vaftansjquas multis labo-ribus ciuitas obtinuit,amp; iam tertiü an. num includens earn in multam penu-riam, nifictiamad feruitutem vrbis ac a fenatureuerituscs legatos, afferentes tibi reditum bonefWhmum.’neq; facer-dotes deorum cultores,fed amp;nbsp;illos abe-gifti,arrogantiadans amp;nbsp;tyrannicare-Iponfa.Ego veto hçc vt laudem non in-ueniOjcflete aduersus patria, aduersus parentes ac facra numina implacabilem triç dimittens obieda pœnitcnti,nè decs vltrô o ffendas.au t igitur prim ùm me immoles furijs matrem tua manu, aut matricidij pollutionem erubefcens, cede tüæipnusmàtn. |
Hçcamp;multainhanc fentétiam di- ^“**^ cens,fcipfam proiecithumb pedes illius ’“* deofculata eft.cadente ea, matronçcç-teræ exelamaueruntomnes vlulatu alto amp;nbsp;longo ; qui veró in confilio erant Vollcorum,auerterut adfpedum. Ipfe Verómatrem erexit, multasque effun-dens lachrymas,dixit: Vincis mater non -* felicem vidoria, neq; tibi,ncque mihi feruafti patriam.amp;hisdidis,abijt, délibéras Cum matrecçterisq;, amp;ftetit eiuS fentetia,neq;renatum de reditu eius de-cernere, priuSquam Vollcis prolpedu effet de fœdere,delt;^ue diflblutione belli, poftularefeab eis qui fibi exercitum permiferant,vt pro bello amicitiam fu-iciperenr,fœderaqueiufta facerent, amp;nbsp;quód nulla fraus fieret cóuentionibus. Quodfi Volfcinonfufciperent recon-ciliationcs çquas, tune abfiftcre ipfum imperio. amp;nbsp;in hæc dimilfæ funt ma-tronæ. Martius autem concionem aduo-cans,caulas ediditadftantibus, obqua$ bellum diffoluturus erat, multumque precatuseftmilites,vt vbi redilfent do-mum,memores beneficiorum accepto-rum,propugnatores fibi eflent,nè quid intolerabile pateretui-.fequentique die calha mouit,amp; abijt. Vbi veró circa-occafumfolis rediê-runt Romam matronæ,venerut eis ob-uiam extra vrbê Romani.vt autem fen-tèrgaudebant,oftcndentes qualitèr ex magnis periculis in non expedatam fe-licitatem translati fint. Verum non de-fuit mulicnbus huius beneficij gratia fu us honos.namdecreto fenatus eo in loco vbi erat mollita Martij ira, extrudu e ft tempi urn Fortunç muliebris.funt amp;nbsp;^^’^ qui purpura: vfumatque auri turn cis permilfum tradant. Martius veró circa primamlucem exurgens, exercitum abducit.vbi veró in terra Volfcoru fuit, prçdamomnem militibusdonauit, ex- rant |
|
CHRONOGRAPHIAE GENERATlÖ tînt 50? rant militiæ^domum graues opibus re- nècinpatria rcdiret, fe exhibuit his,qüï uertentes,virum venia dignu putabant, fibi imperiü crediderat,rationemq; red-miferationem matris precesque reueri- didit eorum quç in magiftratu gefterat, tum;qui vero in vrbibus manferant,cx- vt fi quidiniufte egiftet,lubiret pœnam afperati aduersus ducem erant. Accen- ex lege,fummç iuftitiæmercedê nequa-quàm pulchram recepit. Obitèr addendum puto,quód{ecu-diim Philonê,mortuo Cyro,poftquam debat autem eorum animosTullius.co-gregans enim manum non exiguam, ducem accufat,argucnsque ex veris fak fajiuhebat eum deponere magiftratum, amp;nbsp;rationem impcrij reddere. Martius neu tri eorum contradicens, cenfe-battamen prins geftorum à fe in bello tationem reddendam: pofteà fi Volfcis omnibus vidcretur,magiftratum deponere, Tullius probe fciés, quód vir acer ac multorum pulchrorum opcrum rationem reddens^facilè populo perluaderet, cum clarifiimus ac honoratiffimus baberetur/ore etiam vti bellum quibus Vellet conditionibus coponerct, amp;nbsp;dominus omnium fieret, erat^uediù cer-tamen inter eos in concionibus amp;nbsp;in fo-ro:vbivcró nullus fuit cótentionis terminus, prçdicitdiemjTullius,quavcni-reiubebat Martium depofiturum impe rium, amp;nbsp;lubiturum indicium deprodi- dça fumma rerum penès facerdotes,quç * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prins lub rcgibus amp;iudicibusfuerat. tione. StatutodicTullius fubornatis Ipe pr^miorum vins, aftcendit in foro pul-pitum.multa vins eft in Martium accu-fatione, amp;nbsp;nififpontè vellet imperium deponere,hortabatur populum vim fa-cere. Alfcendente autem Martio ad de-fenfionem,clamor multus exortuseftà faftioncTullij,Martiusqueobrutusla-pidibus, eft interfedus. Manijin. Talem igitur exitum potitus eft Mar-*quot;”«• tius,vir bello omnium illius çtatis opti-mus,ad bene agendum natura difpofi-tus,alti fensus idem amp;nbsp;munificus, nee metu aut neceftitate à vero rccedens, amp;nbsp;alios ad iufta cogens.fed no in vno pok fibilceftomnesvirtutes effe; crat enim illeacerbus fempèr amp;difficilis,iuxt3 cu-ftodiam Icgum vehemens,nihil clcmen-tiæ tribuens.Martium igitur nihil aliud è patria expulit, bonaq; ei cetera inuti-liareddidit,quam vehemens amp;nbsp;lummu iuftum.plebi enim moderata concederc noluit,lcd contra dicens omnibus,con-traxit odium. Cumq;eiliceret,lc Vol-fcorumducatu liberate fimul cum dif-folutione belli,transferreq; aliquo,do |
regnauit 24,. annis in hac generatione, fucceffit illi filius Darij Prifcus Artaxerxes Afluer®,quiregnauit annis 20. amp;nbsp;eoepitregnareinhac generationeanno 25.regnauit n.annis in fequeti gnatione» generatio UlU. ANno 4741.ab origine mundi,Phi-' loncauthore,abvrbc códita 298. 74. olympiadis anno primo, mortuo ^ Zorolxabel,fucceffit eiin linea Chriftt filiusfuus Abiud,in quocepitinitiu 54. gencratio.durauitannis óo.Princeps fa- loakin fc« cerdotum eratloakin,cognomentolo-fcdech,fili’Iefu.Sütamp;quiIoachin vo-cant Iudam,qui genuit Eliafib, qui ge-nuitloiada,qui genuit lohannem. Erat autcm,vt diftum eft,tunc in lu- Ifte loakin ludith amp;nbsp;Hefter gefta co fcri-pGt, hortâtcMarclochço,PhiIone tefte* Xerxes Per-façjrexp ANN Oeodem quo fupra, Xerxes Darij régis ex Atola filius,quintus Per-farum rex^poft patre regnare coepit, amp;nbsp;regnauit annis 20. hie voluntatispater-næ colendi amp;nbsp;honorandi Deum hçreJ apparuit,vt loiephus fcribit.veruntame in alijs rebus paterna: crudelitatis amp;nbsp;fç. uitixfucceflorextitit, qui cum eflet è Lydia moturus,amp;graue bellum duftu-rus,aPythiohofpiteLydo rogatus eft, vtfibi è quinq; filijs qui fua figna feque rcntur,vnum relinqueret:refpondit, vt quern vellet eligerct^ moxcîjjàpatre cle-étumin duas partes fcindi fecit, partes ImmaneXcr in vtroq; via: latere pofuit, atq; ita cum quot;* faejuuj. haevidimaexercitum luftrauit, quod amp; alij patri adfenbunt. Xerxes itaq; lufeepto imperio, illud multis bellis ctiam nonlaccffitus,fortiL fime quidem geftis,amp;rempu.quafi vfq; in finem gubernauit, fedtadèm recepta Aegypto^quæ apatre defecerat, refer-tus omnibus copijs donisque fortunæ, nonequitatu, nonpedeftnbus copijs, noa |
|
ro ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Xentheo-pij-sducr-iiïsCrjcos. non claflïbus,non auro immenfo con-tentus fuit,nifi amp;nbsp;delicijs exquifitis fru-cretur: adeoque eifdem abundabat, vt prçmium proponeret qui nouam volu-ptatem inueniflet.Cumq; vniu erfa Afia potiretur,amp; ei parum eftet,nift amp;nbsp;Grç-dæ bellum inferret, ad hoc perficien-dum,exercitum per quinquennium in-ftruxit.quod vbi primum didicit Dema-ratusrex quondam Lacedçmoniorum, qui apud Xerxem exulabat, amicior patrio: poft beneficia régis qui cum recc-pitjheinopinatobello opprimcrentur, omniain tabulis ligneis magiftratibus perfcripfit, eafdem cera fuperinduda delet,nèfeproderct. fido deinde fcruo perfcrendas tradit,quibus perlatls, ad-mirantur Laced^monij, vocaturfbror regis Leonida:, qua: confilium ïenben-tisinuenit. adum virorum in vniuerlum,amp; leptem millia fexcenti decem. Myrias humérus eft,decern millia virorum CÔtinehS;* pe-ditatusfuit deciesfeptiès Centena millia, eqtatusOifto^inta millia, pter Arabes amp;Pœnos reliquosq;barbaros, qui currus agitabant. quç copiç claffariç amp;nbsp;terreftres m fummâ rcdaôtæ,fiunt ter amp;nbsp;vicies centena, amp;prçtereàdecé amp;nbsp;fêpté milliafexcéti amp;dfc'cé, pter feruitia quæ requebantur,amp; eos qui in frumentarijs Yenebântur,Hçc Herodotus. Addit amp;nbsp;ex Europa ter centum millia,in quo ex-creitu cum tot virorum millia eftent, nemo aut Ijsecie aut magnitudine corporis erat,qüi curaXerxe ipfo poftet co-tendere,tanquàm dignior qüi dlud Imperium obtineret.quod ft rege Ipedes, diuitias,non duCem laüdeS,quarum ta-ta copia in regnO eins fuit, quod montes in planum deducebat,amp;couexa val-lium çquabat,amp; quidam maria ponti-bus ftemebat, quidam ad nauigationis commodum per compendium ducebat. cuius introitus in Grçciam quam terri-bilis,tamturpisac foedus difceftus fuit. Eratemvjr primus in fuga, poftremus inprçliofemper vifus,inpericulis timi-duSjlicubi metus abeftct,inflatus. Xerxes vbl Abydon venit, cupiuit omnem exercitum videre.ltaque in prç. |
torioquôdei Abydeni candido lapide pro regia dignitatc conftruxcrant, refi-dcns,prolpiciebat de alto littus amp;nbsp;terre* ftrescopiasamp;claftcm, amp;nbsp;cumintuerc* .tur omnem Hellclpontum nauibus ob-dudum,omnialittoraatqueplanaho-mihibus referta,ibi le beatum efleiada* uit,amp;pofthaec lachrymas fudit. quodxem’ animàduertés Artabanus eins pattuus, w** quidilTuaferatbellum: Quàmdiuerfa, inquit,rex nunC facis^qui tebeàtum di* xeras,nûc lachrymàs fundislEt ille:Rc* putantem me,inquit, quam breuis eflet Humana vita, fubithorumeommifera-tio,quorum cum tot fint,nemo ad een-tefimum annum fupererit. Atqu'i Arta* banus;Alia fanè eau fa, quam fit ifta, vi-uendo miferabiliora paumur. ita tam breui vita nullus hominum adeofelix eXtitit, cui non crebro, nedum lemèl, fubeatànimomOriédi voluntas potiù$ quam viuehdi.Nàm incidentes calami- ƒ rates amp;nbsp;morbi vitam perturbant, effici-uhtlt;^üè vt cum breuis fit,tamcn perlon-ga vidcatur. ita mors optatiffimum eft profugiumçrumnofævitæ, quam Deus dulci guftu adlpergens,fecit nè appe-teremusillam. At pofteaquam Xerxes Sardibus eflet, milere Athenien exploratores.qui cùm Sardis veniflent fpeculando regis exer-citum,dcprçhéfilunt,ac torti fatentur caufam aduentus, ideo neci funt adiu-dicati.ld vbl Xerxes audiuit, lubct cos adducifaluos, mandans fatellitibus,vtjj,[lt;ii* totum illis exercitum oftenderent, amp;ti‘' fine noxa dimitterent. Hoe Xerxes ea ratiôeprçcepit,quod cogitabat forè, vtdum fpeculatores ta* tas renunciaftent copias, Athenienfes finèbellofêdedercnt.Hçceiuslcnttntia turn altera latls congruit. Nam cùm in Abydoageret Xerxes, viditnaucs cur* fum tenentes per Hellefpontum, qux frumentum in Grçciam portabat, qua$ vcluti hoftium,exercitus occupabat.vo-Catos hautas Xerxes interrogat, quotc-derent,rcfponditexPerfis vnus: ad ho* ftes. Tune Xerxes: Nónnecodèmquo ifti,amp;nosnauigamus? Quidigiturhi officiunt nobis, qui nobis commea-tum portant! ita dimilfivcdores, falui abcunt, cùm |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIIII.' 5« Perlis pu* gni. Cum autem Leonidas rex Spartanorum ƒ um quatuor millibus militu an-guftias Thermopylarum occupâffet, Xerxes contemptu paucitatis eos pugna capelfere iubet,quorum cognati Mara-thonia pugna interfedi foerant, qui dum vlcifci fuos quçrunt, principium Leonidecu cladis fucre. fuCcedenti deinde inutili turba,piaior cçdes editur. triduo ibi cu dolore amp;ïndignatione Perfarum dimi-catumeft. Quartodiecùm nunciatum eiïetLeonide,axx.millibus hoftiu fum-mum cacuméteneri, tunchortaturfo-cios,recedant,amp; ad meliora fe refcruet, fibicum Spartanis fortunam experien-dam.plurapatriç quam vitæ deberi.cæ-teros ad prçfidia Grçciç feruandos. Au- Initiohuius belli feifeitantihus Delphis oracula,refponlum fuerat,aut régi Spartanorum,aut vrbi cadendum. Ec idcirco cum rex Leonidas in bellum ^ -ficifceretur,ità fuos firmaucrat,vt rege fe paratö ad moriendum animo fcirent. anguftias prçtereà occupauerat,vt cum paucisautmaiorc gloria vinceret, aut minoridamnoreipub.caderet. Dimif. fisigitur focijs,hortatur Spartanos,me-mincrint qualitercuque prçliarcntur, cadendum efle.cauercntjne fortius mS-fîlfequàmdimicâflevideantur: nee eXr peftandum vtabhofte circunueniren-tur,{edcùm noxoccafione daret, fecu-ns amp;nbsp;Içtis fuperueniendumusq vidores honeftius, qin caftrishoftih vifturos. Nihil erat difficile perfuadere per-fuafismori.ftatim arma capiunt,amp;tre-centiviri, caftra quingentorum milli-um irrumpunt.ftatimque regis prçtori-umpctunt,autcum illo, autfiipn op-prelh eftent,ipfius potiffimum fede mo-rituri. Tumultus totiscaftris oritur. Spartani poftquam regem nön inueni-unt,peromnia caftra vidores vagätur, cçduntamp;fternuntomnia, vt quifciut pugnare non fpe vidorix, fed mortis vltione. prçlium à principio nodis in mum nó vidi,fed vincendo fatigati, inter ingentes ftratoru hoftiu catcruas OC-cidcrunt.affinnatq; Valerius ad prçliu cómilitones Leonida exhortatüwt pra- fua tuéda dllabj.Themiftocles times, nè difcet. |
derent ta quam apud inferos cœnaturi. Xerxes duobus vulncribus terreftri p-lio acceptis, expiri mans Fortuna ftatu-it.fed Athenieh dux Themiftocles cum JJj^i^ animaduertiffetlönas,^ter quos bel- n«nuncia» lum Perfarum rex fufeeperat, in auxiliu regis claftc vcnilTe,fólicitare eosin partes fuas ftatuit.Et cùm colloquendi co-piam non habcret,quo applicaturi erat, lymbolos proponi,amp;faxis in fonte ia-centibus * prolcribi curat : Qua; vos lö- **“fcribi nes dementia tenet?quod facinus agita-tis,helium inferre olim códitoribus ve-ftris, nupèr etiam vindicibus? an ideó moeniaveftra codidimus,vt eflentqno-ftradelercnt? cur nonad hoftratranf. itis?aut ft hoc parum tutum ex tat, à bel-lo difcedite. Ante naualis belli congrefhone mi- Dtlphicu» feratXerxes 4.millia armatoru Delphos **®P^“*^ ad templum Apolhnis diripicdum,qua-ft non cum Grçcis tantum,led cum dijs immortahbus bellum gcreret.quæ ma-nus tota imbribus amp;nbsp;nilmihibus deleta eft.Poft hçcThefpias amp;nbsp;Plateas amp;Athc-nas vacuas hominibus incendit,amp; quo* niam ferro nonpoterat in homines,in çdificia igne graflatur.nanque Athenieh poftpugnam Marathoniam,prçmo-nenteThemiftocle, vidoriam illam de Perfis,non finé,fcd caufarn maioris belli fore,ducentas naues fabricauerant. Adueniente igiturXerxe, cofulentibus Delphis oraculum, refponfum fuerat, falutem muris ligneistuerétur. Themiftocles nauium prçfidium demonftratö ratuSjperfhadet omnibus,patriam mu-nicipçs effe,non mœnia, ciuitatems^ue non in çdificijs,fed in ciuibus pofitam, melius itaqjfaluténauibus, quam vrbi iuges,liberosóue cum preciofiftimis rebus abditisinfulis,relidavrbe, deman-dant.ipfi naues cofcendunt, exemplum Athenieh amp;nbsp;alix vrbes imitatç. Itaque Cum adunata omnis fociord claftis amp;nbsp;intentain bellum nauale effet. anguftiasque Salaminij freti,nè circun-üeniri à multitudinepoHent, occupât fent,dilTenfio inter ciuitatum principes oritj volétes quofcjue,deferto belle,ad |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM laminé com nufla. difeeffu focioru m vires minueretur,pcr feruum fidumXerxi nunciat, quafi inire volensgratiam, Grçcos, fimaturet, pefle vno in loco omnes facilime circû-duciaeprofligari. Hoc modo impellit regem^vera nuncians,confîium multi-tudine,fignum pugnazdare. Grçciho-ftium muîtitudinecondiifijprçteropi-nioncmprçlium collatis viribus capef-funt.Intcreàrex velut/pedator pugnæ cum parte nauium in littore remanet. Artemifia autem regina Halycarnaffi, quæ in auxilium régi venerat,intcr primores duces bellum acerrimè inibat: amp;nbsp;cumanceps prçlium effet, lones luxta Pugnana- prççeptum Themiftoclispugnæfepau-tld lu 9d Sâ- 1 rst*« m (iiKm'^iK n nKnnm'iî m rlpIT»Zliz^ n ni. moscçterisfregit.iiaquecircunfpicien-tcsfugam,pellunturPerfæ,amp;inoxprç-lio viâij in fugam vertuntur, in qua trepidatione multæ Jubmerlæ naues. am régis qu dilabuntur. lomu Hac elade perculfum amp;nbsp;dubium Xer xem,Mardonius quicaufabelli fuerat, aggreditur;hortaturin regnum abeat, ne quid fcditionis moucat fama aduerfi bellufibi trecentena millia rclinquat ar-matorum leda^qua manu aut cum glo riaeiusperdomiturumlêGrçciam,aut fi aliter eucntus ferat,finè eiufdem infa-miaboftibusceffurum. Probato confi-lio, exercitus traditur Mardonio,reli-quas copias rex iplê reducere in regnû parat.Sed Grçci audita régis fuga^con-fîliumincuntpontisirrumpendi,queni ille Abydo velutviftor maris fcccrat,vt intcrclufb aditu, aut cum exercitude-lcrctur,autdefperationereturn, pacem vidus petere cogeretur. Sed Themifto-cles timens, ne interdufi boRes ddpe-rationeinvirtutem verterentur, amp;nbsp;iter quod aliter non pateret,feiTO pateface-rent, fatis multos hoffes in Gracia re-mancre diditans, eundem feruum ad Xcrxein mittit, certiorem^ue confilij facit,amp; occuparc tranfitum matura fuga iubecilleperculfusnuncio, tradidit tlucibus milites perducédos,iplê cü pau-Fuga turpisds Abydum contendit.Vbi cùm folutu Xerxis. pontemhybernis tempeftatibusoffen-dit,pilcaioria Icapha traiecit trepidus. |
Erat res Ipedaculo digna,ad çRima-tionemreturn humanç fortis varietate miranda,in exiguo latere eum nauigio, quem paulóantè vixçquoromne capi-ebat, carentem etiam oirini feruoruni minifterio,cuius exercitus propter multi tudinem terræ grauis erat. Nee pede* ftribus copijs quas ducibus affignaue-rat,feliciusiterfuit.Siquidem quotidi-anolabori (nee enim mctuentibusvlla quicseft) etiam fames accefferat, infu-pèrpeflis:amp;tanta fœditas morientiuni fuitjVt viæ cadauenbus implerentur. interim Mardonius Olyntbumin Grçcia expugnat.Atbenien{ês quoquè in Ipem pacis amicitiamque regis fblici-tat.poftquam autein nullo precio liber-tatem viditbis venalem,incendcs fi qua ceperatloca,inBœotiam fctransftrt.co amp;nbsp;Grçcorum exercitus, qui cétum mil-lium fuit,fecutuseff,ibiq; prçlium co-miiïum.fed fortuna regis cum ducemu-tata non eff.nam vidus Mardonius,vel- j^J«** ut'iexnaufragio cum paucis profugit. vi“^'“'' caftra referta rcgali opulentia, capta iunt,vndèprlmi4m Grecos diuiboauri Perfici,diuitiarumque luxuria cepit. Eodéfortèdie nauali prçlioin Afia malèaPerfis dimicatumeft. Confedo bello,CLim deprçmijsciuitatum agere-tur,omnium iudicio, Atheniefium vir-tus cçteris plata eft:inter duccs quoquè Themiftodes princeps ciuitatum tefli-monioiudicatus,gloria patrix lux au-xit. erat cm bonis difciplinis militari^; peritia clarus, quibus facile adolefcen-tiç vitia obubrarepoterar. IgiturAthe-nienfesaudiamp;prçmijsbelli amp;nbsp;gloria, vrbem ampliarc parant.id Lacedæmo-nijs minimè placuit. mittunt legatos.quot; monent,nè munimentaboftibus amp;fu-turi rursus belli caufam extruant.The-miftodes vtviditfpeivi bis inuideri,no exiflimans abrupte agendum, refpon-dit legatos ituros Laccdçroona, caque de re confulturos. Sic dimiffis Spar-tanis,hortatur lues vt opus maturent, deinde in legationcm proficifeitur, fi-mulatquenuncinfirm]tatem,nunctar-ditatem collegarum accufans,finè quibus agi inrenibilpoffit, ira mora con-fummadooperi quçrebat.Cùm intérim nunciatur Spartanis, opus Atbenienfiû matu- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Lim. n
|
maturarijpropter quod denuó mittunt legatos.Tmn Themiftodes per fcruum luJiinïLa, magiftratibus fcribit, Lacedæmonio-«d*nionij. rum legatos vinciantj pignusdue tenc-antjnèinfcgrâuiùs agatur.adit deinde concionemLacedxmoniorum,indicat permunitas Athenasefle, amp;poireina-tum bellum non armistarttùm, fed eti-ammûris fuftinere. grauitèr deinde ca-ftigateos,quodnó virtute ,fed imbecil-litatefociorum potentiam quxrerent. atq;fic dimilTuscft. Themiftodes tarnen totius Græda: falusjdeniquè proditionis falso accufa-tus^è ciuitate turpitcr ciedus cft,qui ad Per (ar urn regem fugicns,fummohono-^wiUi^ ’’eexceptuseft.demum poft multas per-*”quot;««ilio fccutiones,veneno epoto,vitam finiuit. *quot;quot;“• eratenim elcdus contra patriam imperator ,vtq; fe ab ea oppugnanda abftinc-retjtauri fanguinéhaufitjquafi impie-tatis vidima concidens. Pofthxc Spartani nè vires ocio cor-rumperent5ac vt bis illatum à Perfis helium vlcifcerentur,vltro fines eorum de-hufaniit, populantur. ducem digunt Paufani-am^quipro ducaturegnum Grçciæ af-feftans,proditióis premium cum Xerxe r^uptias filix eins pacilcitur,redditis ca-ptiuis, vt fides régis aliquo bcneficio obftringeretur.Scribit pretere! Xcrxi, quofeunq; ad fe nuncios mififfet inter-ficeretjUe res proderetur.fed dux Athc-niéfis Ariftides belli focius dedus, college conatibus obuiam eundo,fimul amp;nbsp;in rem fapientèr confulcndo,proditióis confilia difculïit. nee multó poft accu-fatusdamnatur, IgiturXerxes ciim proditionis dolu publicatumvideretjex integro bellum inftituit.Græciducem faciunt Cimo-nem filium Milciadis, quo duce apud Marathonem pugnatum eft. huius du-cis virtus oftenfa eft pietatc^qua patrem ob crimen pcculatüs incarcerem con-leftum, ibique defundum,translatis in fe vinculis,ad fepulturam redemit,amp; in bello Xcrxem terreftri amp;nbsp;nauali hello fuperatum, trepidum fèreciperein regnum cocigir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Xerxes rex Perfaru,terror antcà gen-tiumjbelloin Gracia infelicitèr gefto, ctiam fuis contemptui effe cœpit: quip- |
pc Artabanus prçfedus eins, déficiente quotidiè régis maieftatc, in fpemregni addu6tus,cum feptem robuftiflimis fi-lijs regiamvefperiingreditur’nam ami-citixiurefempèr illi patebat. Trucida- Xerxis in« toq;rege,votofijo obfiftetes filioseius rendus, dolo aggrediturjecurior de Artaxerxe puerOjfingitregeaDariOjqui érat ado-lefcens, quo maturius regno potiretur, occifum. impellit Artaxerxem patrid-diumparricidio vindicate. Cùm yen-turn effet ad domum Darij, dormies in-ucntusinterficitur.dcindè cum exregis filijsfupereffe vnum Artabanus vide- « ret, metueretque de regno certamina principum,aflumitin focietatem cofilij Bacchabaffum,qui prælênti ftatu con-tentuSj prodit Artaxerxi, vt pater ei us occifus fit, vt frater fal(a parricidij fu-fpicioeopprefluSj vt deniquè ipfi para-renturinfidiæ. His cognitis,Artaxerxes vetes Arta-bani numerum filioru, in poftcrum di-em paratum effe exercitum armatumq; iubet,recogniturus amp;nbsp;numerum mili-tumjamp;inarmis induftriam fingulorö. Iraq; cùm inter cçteros amp;nbsp;ipfc Artabanus armat’ affifteret, rex fimulat fe bre-uiorem loricam habercjiubet Artaba- Artahani numfecum commutate,exuentem feac rao«»pfo nudatu gladio traiccit.fum etfiÜos eius ‘*’2”’* corripi iubet.atq; ità cgregiusadolefces amp;nbsp;cædem partis, amp;nbsp;nece fratris, amp;nbsp;fe ab infidijs Artahani vindicauit. Hic Arta- ' banusHyftafpisfilius, amp;nbsp;Darij frater, atque Xerxis patruus fuit, qui graui oratione eidem helium in Græcos dif-fuafetat. Per idem tempus Sp.Caffius confiila-ns, alfeéfatæ tyrannidis damnatus eft. ducentes hominem quæftores adimmi-nens foro prçcipitium,{pedâtihus omi-bus,fecudum petras eum deiecêre. Op- oppia.' pia quoquèvirgo Veftalis,obinceftum viuadefoffaeft. Cùmvicinihoftes Ve-ientes Romanis graues effent, familia Fabiorum id bellum gerendum depo-P®fcit, mifitq; in id trecétos fèx armatos Fabios, qui ad Cremeram advnum ab hoftibusexfifunt. Trecenti Fabij, ANNO vero prçcedéti di fcordia inter plebem fenatumq;ortaeftde crean-dis confulibus, nam hi quidem volebat dd ambos |
34
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
ambosexoptimatibus ad magiftratum bo abftincs,fcipfum interfecit,vir adcó deducere,plebs vero ex eis qui fibi grati ' feucrusatq; flrenuus. clTent.poftremo alteri alteris perluafê-re,cofulescx vtraq; parte cligi:defigna-tiq; funt,Cçfo Fabius amp;nbsp;Sp.Furius.Pa-tricij in arrogantiarn defpedioneq; pie-bis conuerfi amp;nbsp;magiftratus illius, pro-ponuntinferiptionem exercitiis,poenas adijcientes in non parentes virgarum. fit ob hoc leditio. deinde P.Voierotri- bunusplebis, in concionem plebcm có-uocanS,legem intulit de comjtijs tribu-nitijs,traducens ea exfutfragij latione romifiatri P^*”curias ad tnbulcm.Centuriatas em bunitia. hefertoru peena. luftragiorum lationes,opovtebat præ-cedentibus fenatufconfultis, multitu-dineque per curias ferente fuftfagia, numinenó aduerrante,hrmas elïc;Tri-bnlés autem,nec fenatulconfuko prius fado,nee facris perfedas fancientibus, vnain die tantum habere hnem. con-tradicunthis lènatores.magnum certaine ftt.obijciebat conful tnbunis, quód jmperiu eius diftoluere voluilïent:duci confulem in carecrem iubent tribuni, quódintulilTet plagas corponbus facris per Icgem, muniuitq; plebs deinde cum tnbunis Capitolium, conlulibus App. Claudio amp;nbsp;Quintio. Appius aduerfa-tur ad mortem vfque, Quintins autem concedi plebi moderata cenfebat.Tan-dem placet cónhrmato fenatufconful-tolegemferri. abeo autem tempore ad tribunorum ædiliumque comitia, hnè aulpicijs, hneque omni alia religione ferunttribuks cóciones luffragia, eaqj fuitdiftolutio occupantis tune vrbem turbx. Per hæc tempora Claudius conful cùmaduersiis Volfcos contumaciaex-creitus malepugnatum elfet, decimum quenq^raihtumfufte pereufht. Navbi pugnandu fuit aduersus V olfco5,nolu-erunt cum hoftibus manu confererc,amp; nih (ubornationem hoftes-fuljiicati fu-jflent, maior Roxxercitus perdi potuit. Appius aceufatur atribunis, quod pra-tiasdiceretaduersnspkbem lententias, çxcitaueritin vrbe lcditionem,intulil-fetq; prêter facras leges trihuno manus: ipfe vcio neq, veftem mutans, neq; vnl-tumvanans, aut Ipiritum fubmittens, plebi contradicenSjamp;paucisdicbus ci- |
A N N Ö xxj. huius generationis i condita vrbe 288.quarto olympiadisyS. j^^j^j^i Artaxcrxes,qucm Chiromacron,id eft, iaP«W Longimanum cognominat, Artabano prxdido obtruncato/egnum fufeipi-cns,rcgnauit Perfisannisxl. bic omiuffl hominum pukherrimus fuit, fed tanta erat ei brachiorum longitudo,vt genua contingerent, qui tributa Perlis primus inftitujt,eó quod maximam impenfarn auri atq; argenti in xdificijs Gonftituif-fet,vbi tributa recondere pollet ad bené rei adminiftrandac finem. Etcum pacis author et conleruator haberetur,idcir-co ah omnibus amari promeruit. Eliafib hoc tempore, loakin patrefi’'^?* defunfto,ad fumnii potificatus apieem '‘*^ promotus,fedit annis ferè xxxij.vir ccr-te tanto principatu dignus, qui fua diligentia atq;virtute ah Artaxerxe Perlarum rege ablolutionem ab annonis atq; tributisprominiftrisamp; templifa-cerdotibusobtinuit,poteft3tcmqjprae-terea ab eodem impetrauit conftituendi amp;amoucndi indices trans flumen. ibidem quoquè poftquamieiunium amp;Dei Icgem filijs I(rael,qui ad eum vifitatio-nis amp;cruditionis gratia conuena ant, prçdkâlfetjCum bona eoru gratia difee-dens,Hierolólymam tandem peruenit, vb'i diuino intentus cultui, duodc-cim lacerdotes viros probatilhmos de-legit, qui vafa Domini ac muneraqu« rex honoris gratia templo olïerebat, fumma cum diligentia oblèruarent. In illo etiam temporeEfdras Aaro-EWr»quot;* nita, facerdos amp;nbsp;DEI propheta cla-“*'“’’ riffimus Icgem fuccenfam à Chal-dlt;eis, lók memoria reftaurauit. Nee eft mirandum, fi per fpiritumfanäum libros reparauit, cùmplures in diebus noflris pfalterium amp;nbsp;libros hymno-rum delctos Icirent reparare, Addidit etiam quædam de fuo, lient titulos pfalmorum, amp;nbsp;plura quæ hguntur in pentateucho, nouos quoquè apices literarum excogitauit, quo facili-ores ad knbendum herent amp;nbsp;adpro-nunciandum. amp;nbsp;proptcrea vcloxlcri-badiâus eft. Tradût etum quida^cum modu fcri-bendi |
|
'CHRONOGRAPHIAE. bcndildextra adfiniftram, ludæis tra-dtdifle,cùm priiis admodum arantium rcnbcrét,vndè amp;nbsp;fcriptura cxaratio fo-letdici.fcribebant autem à finiftro cornu in dextru,amp; à dextro redeundo feri-bebantinfiniftrum. PorróEfdras inuenit gratia in ocu-lis Artaxerxis, amp;petijtab co licentiam affcendendi in Hierufalcnij vtin lege lt;]uani rcparauerat,populum erudiret. } Efd s' Dedit ergo rcx ei licentiam redeundi, tradita cpiftola ad’principes trans flu-men, amp;nbsp;ad euftodes arex publics, vt traderent E(drs abfque mora quçcun-quc petcret ab eis vfq; ad argenti talen-ta centum, amp;nbsp;ad frumenti coros centum, amp;ad batos olei centum, lal Anè menfura,miniftros veró templi ab omni Vedigali, tributoamp; annonis abfoluit. Dedit quoquè Efdrs,ficut amp;Eliaflb, poteftatem amoucndi amp;nbsp;conflituendi indices amp;nbsp;prsfldespuniedi malos quo-quo modo. HancEpiftolamEfdras legit ludæis inßabylone. exéplum cius mifit adeos 3 ui erant vltra montes Cafpios,venerût seis ad Efdram facerdotes amp;Leuitæ, «^e Natbinneis 210. amp;fuerunt cum eo *i7oo.Egrcfli funt dcBabylone anno vij.Artaxcrxis.cumc^j veniflentadfluui-’^m Ahaua, leparauit is de facerdoti-busxij.quibus cómifit vaCa Domini amp;nbsp;muneraregis. Veneruntin Hierufalem menie quinto,amp;obtulerunt die quarto valâquçafferebant. . . Tunc acceflerunt ad Efdram princi-firitió.'' P^^ Ifrael, dicentes ; Non eft feparatus populusàpopuloterrç: tulerunt enim de filiabusfuis vxores, amp;nbsp;in hac tranC greflioneinueniuntur facerdotes,principes,amp; *racri.tunc fcidit Eldras vefti-mentafua,amp; flens orat in terra vfq; ad facrificiumveljiertinum.furgês deinde, lEfij. adiurauit facerdotes, principes amp;Leui-tas,vtabijcerét muliercs alienigenasamp; oenatos earum. Er vocati omnes filij tranfmigrationis, conuenerunt in Hi-crufalem,quos criminabaturEfdras,lt;p contra legé feciflent,pr£cepitq; vt alic-mgenas abijcerent vxores, amp;nbsp;relpondit Populus multus eft, elige tl ipiincipes, amp;nbsp;tranfi per vniucrlum lirael, amp;nbsp;apud quoicunque inueneris |
GENERATIO Llin. 315 alienigenas,eijce eas. amp;nbsp;in Hierufalem primo apud filios lefu fllij lofedech amp;nbsp;fratres eius inuents, eieft^ funt. amp;nbsp;id-ipfumfaftum eftper vniuerfum Kfael, amp;nbsp;offerebat vnufquifque apud quem inuenta erat hçc tranfgrcffio, arietem pro delifto. ANNO xx.rcgis Artaxerxis erat Nehemiah pinccrnarcgisNehemias,quidum effet Nche.1. inSufiscaftro,audiuit peregrinos He-braicc loquétes.ab illis fcilcitatus eftde ftatuludçæ, amp;accepit vrbem effe finè muris, amp;inhabitare in ea populum in affliétione.nam per dies infeftabantho-ftcs,ac per noftem intrabant latruncu-bjamp;plateas replebant cadauenbusoc-ciforum.fleuit Nebemias, ac cibum de-fldcrabilcm nó edebat,noöe amp;:die damans ad Dominum. Cumlt;^ucin menfa leuaret vinum regi, apparuit quafi lan-guidus, amp;nbsp;aitrex; Quarèità triftaris?amp; refpondit, quia ciuitas fepulcri patrum meorum deferta eft, fi bonum tibi vi-detur, mitte me, amp;nbsp;reædificabo earn. Ait retina qua: fedebat iuxta regem, quandorcuerteris?amp;cóftituit tempus. Dédit rcx Nebemia: epiftolam ad principes trans flumen, in qua mandauerat de bonore exbibendo Nebemiç ta-quam duci amp;nbsp;legato miffo à latere lbo, amp;nbsp;dcimpendijs vrbis rcædifîcandç,mi-fitque cum co principes militum amp;nbsp;équités. Tranfitum autem faciens per Baby-lonem, multos de blijs captiuitatis fê-cum rcduxit,ct venitin Hierufalem cir-citer 25.Artaxerxis annum, vbi cum fu-iflet diebus tribus, quarto die locutus eft Nebemias ad multitudincm : Vcni- Nehe.ï, tc,resdificemus muros; manus cm Dei nobifcu eft et verba regis.Surrcxcrüt facerdotes, çdificauerut^; portas : muros autem inter portas ædificauit populus pervices,fécûdùm poffibilitatem fuami vnufquifque. Porró Nebemias cum feruis fuis in-ftabatoperi,necfbmno ac cibo fuaui-tèrvtebatur,amp;confummatum eftopus per annos duos amp;nbsp;quatuor menfes, li- Nehe.j. cèt in multa anguftia.primó enim fini-timx nationesin manu forti aggredie-bantur eos.Nebemias vero mcdiam po-puli partem armatam ftatuit extra ci-dd 2 uita- |
316 lOH. NAVCLBRI V0LVMEN PRIMVM
|
uitatem, altera rero media pars ædifi-cabatjquiq;vna manu lapidem,^ altera N«h«.y. gladium tenentes. Secundo erat fames, amp;nbsp;obligauit fe populus debito,fub vlhris agros vincasque amp;nbsp;oliueta ven-derecompuHus, tandem etiam filios amp;nbsp;filias. amp;conuocata multitudine,com-pulit Nehemias diuites amp;magiftratuS' remittere vfuras, amp;nbsp;reftituere vincas, feruos,filios amp;agros quos emerat, ipfe quoque annonas que regi debebantur, condonauit. Nehe.^. Nche.7« Ignis facri» fieij aNe-hemiare-pertus. a.Ma.i.amp;i. Nehe.8. Prætereà principes trans flumen in-uidebant ei,corrupcruntque quoldam feniorummHierufalem muneribus,vt cum morti traderent.quod cum nequi-rent,varijs cum terrebant rumoribus, dicentes: Multi coniurauerunt aduer-sum te.vade,amp;abfconderc. rurlumque aiebant dclatum efle ad regem, quod vellet rebcUare amp;nbsp;facere le’regem in Hierufalem. cumque multa fingerent, non præualuerunt,quiamanus Domini cum co erat. Poftquam edifleatus eftmurus,quia pauci erat in Hierufalem, prçcepit Ne-bemias vt elauderentur portæ,ncc apc-rirenturante ealorem folis. Menfe fe-gt;-ptimo conuenerunt filij Krael in Hic-rufalem quad vir vnus, amp;nbsp;accepit Nc-hemias quod non baberent ignem tie fublimi.traditumque efl: ei à femoribus, quod Hiercmias in diebus captiuitatis abfeonderat flipites altaris amp;nbsp;prunas in inferioribus terræ in valle lofapbat. Cumqj veniflet cum eis ad locum, eru-derauerunt puteu,amp; inuenerunt ftipi-tes,prunas amp;nbsp;aquam craflam.tolletesq; ea fuper ftruem lignorum et boftias quç erant fupcnecerunt, amp;nbsp;erupit ignis. amp;nbsp;appellauit Nebcmias bunc diem nc-pbtbar,quod eft punficatio. Porro primo die fcenopegiorum co-gregatus populus,dixit Eldrie vt affer-retlibru legis, amp;nbsp;legcret coram : ftetitq; Efdras fuper gradum ligneu iuxtaportam aquarum,id eft, portam atrij,amp; legit de mane vfque ad medium diem.fle-uitautem omnis populus die 24.. quia audicrant in lege Ammonitas amp;nbsp;Moa-bitasexecclefia Dei eijciendos,fepara-ueruntafe alicnigenas, amp;nbsp;in raundati- |
onem ftatueruntin craftinum generale. ieiuniu,vt affligèrent fe homines amp;iu-mentavlq; adpuerosfeptcnneSjamp;con-uencrunt odicsad audiendam legem, quater in dic,amp; quater in node. Turn Nebcmias videos vrbem vacu-am habitatoribus,rogauit optimatesvt habitai ent in Hierufalem, amp;benedixit eis quifefpontè obtulerunt.reliqua verb multitudo mifit fortem, amp;nbsp;decimum caput fecit habitare in Hierufalem. Poftca conuenerunt ad dedicationem ^ muri.Efdras verb prçcedebat, Nehemias amp;nbsp;optimates cum co fuper altera pattern muri incedebant pfallentes.reliqua multitudo fequebatur cos fuper terra, amp;ducebat choros. His impletis,redijt Nehemias ad rege in Perfide anno 32.reghi fui,amp; mor-tuus eft Efdras in feneólute bona, amp;nbsp;cum multa liberalitatc fepultus eft in Hierufalem. Malachias poft regreffum captiui- M^'f^ taris natuseft inludæain Sophis,quê, J^j^ quia vitæ optima fuit amp;nbsp;adfpedu de-corus, populus appellauit angelum. nam Malach angelum fignificat.mor-tuus eft iuuenis, amp;fepultus eft in agro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i fuo.funt qui purent eundem Efdran. Porrb circa finem dicrum luorum redijt Nehemias in Hierufalem ex be-^^^ ncplacito régis, amp;intellexit mala quejicv-quot; fiebant in ea. faccrdotes nanque in diebus vicis fua non habitabant in ga-zophylacijs circa templum, fed in do- ! mibusfuis cumomni domofua, amp;cu-ftodiarn vaforum Domini pofuerant in domibus fequeftratis à templo.çdi-ficauit igitur de proprio gazophyk-cia, in quibus cxcubabant faccrdotes, amp;nbsp;reponebantur vafa. Prætereà inue-nit populum calcantcm torcularia in fabbato, amp;nbsp;inferentem in Hieruri-lem vinum amp;vuas,ficus amp;nbsp;onus omne. Gentes quoquè inferebant pifces amp;nbsp;^‘'“'’5‘ venalia, quæ vendebant in fabbatis fi-lijs luda. amp;nbsp;obiurgauit optimates, di- ’ cens : Cur prophanatis diem fabbati, 1 amp;nbsp;inducitis iram DEI fuper Ilrad amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| fuper ciuitatem hanc? Etadiurauiteos de euftodia fabbati, amp;nbsp;præcepit clau-dipoïtasin fabbato, nè intrarent nc-gocia- |
CHROKOGRAPHIAE. GENERATIO.Lmi
|
gociatoreSjamp;manferunt extra Hieru-falem femel amp;bïs.conteftatusq; eft eos Nchcmias, quod fi deincèps venirent, rnanummittcrctineos,amp;recefferut. amp;nbsp;fecit NeliemiasinHierulalc bibliothe-cam,congregans libros de rcgibus,li-bros prophetaru amp;nbsp;Dauid, cpiftolas re-gum amp;nbsp;de donarijs, amp;nbsp;pro bis omnibus quçfecerat,orauit Nebemias adoeum, dicens:McmentomcïDcus meus in bo-num.Hucu(què exannalibusHebrxo-rum.Mortuus.eftautem Nebemias vir bcnignusgt;amp; fepultus iuxta murum que xdificaucrat. Initio regni Artaxerxis,Grçcia omis induas diuifaeft partes. Lacedxmonij communia quondam ciuitatum aüxi* Xtialw- ha ad vires fuas trabcbant.Indc_Athcni-«7™«^” ^'^^^^ amp;vetuftatc gentis,amp; geftis rebus eruDtlla. iHuftres^proprijs viribus confidebat,at-que ità duo potentiffimi populi^vt Icri-bit luftinus, inftitutis Solonis amp;: Ly-‘•“’’g* legibus parcs,cx æmulationc viri-um in bellum ruebant. Vndè Lacedx-monij omifbs Meflenijs, cum quibus multabella féliciter badenus geflerat, aduersvis Atbenien arma vertut.diù varia visoria fuit, ad poUremum xquo Marte vtnnquè dilceflum. inde reuo-catiLacedçmonii ad Melfeniorumbel-bim^nèmedium tépus ociolum Atbc-nicnfibusrelinqucrent, cum Tbebanis pacifcuntur, vt Bœoriorum imperium hisreftituerentjquod tempore Perfici belli amifcrant,vt illi Atheniéfium bcl-lalufciperent. Igitur Athenienfes aduersus tantam tempeftatem belli duos duces deligunt, Periclem (pedatç virtutis virum,amp; So-phoclem Icriptorem tragœdiarum, qui diuerfo excrcituamp; Spartanorumagru dcuaftarunt,amp; multas Acbaiæ ciuita-tcs Athenienfium impcrio adieccrunt. His malis fradi Lacedxmonij,in annos jo.pacempepigerunt. fedtam longum ocium non ferentes,intcr t^.annos ru-pto fœdere,fines Atticos’populantur.et P°'’’’^5 quampugnam expe-tme viderentur, hoftes ad prçlium votant, fed Athenienfes confilio Periclis dilfimulat. deinde interiedis diebus,na-ues confcendunt, amp;nbsp;nihil fentientibus Laccdxmonijs,totam Spartam deprx- |
dantur,multoq; plura auferunt quam amiferant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Clara quidem Periclis expcditio,fed clarior priuati patrimonij contemptus. buius agros in populatione cæterorum lt;nbsp;intados hoftes reiiquerant,fpcrates illi , acquirere periculum exinuidia,aut ex fufpicioneproditionis infamiam. quod profpiciens Perieles amp;nbsp;futurum popu- Periclis m# loprxdixerat, amp;nbsp;adinuidiæ impetum ”* declinandum,agros donoreipub.dede-rat,atq;ita vndè periculum quxfitum fuerat,ihimaximam gloriam inuenit. Poft hoc nauali prçlio dimicatü eft. vidi Lacedxmonij, fugerunt. dcniquè poft multas pugnasfelfi, pacem inaia-nos 5o.feccre,quam non nifi fexannos leruauêre. nam inducias quas proprio nomine condixerant, ex lociorum pcr-lonarumpcbat.hincbellum in Siciliam translatum eft.Catanen(cs enim cum Syraculanos graues patcrentur, diffifi viribus fuis,auxilium ab Athenienfibus peticrcjquileuftudio maioris imperij, feu metu fadx pridem à Syraculanis cia{fis,nèLaccdæmonijsillçvircsacce- « , derent,Lamponium dueem in Siciliam milerunt.baud longèpoft Catancnfes, fine metu Atheniéfium, fiue tædio belli,pace epm Syracu fanis,reminïs Athe-nicnfium auxilijs ,fecerunt. Interiedo deinde tempore cum fides pacis à Syraculanis non feruaretur, dcnuoIegatosAthenasmittunt.addun-turprecibuslacbrymçjamp; itamiftricor-dem populum lupplices mouent, vt dc-cernerctduces Niciam, Alcibiadem amp;nbsp;La,machum,tatisè]; viribus auxilia mit-tütur,vt amp;nbsp;tcrrori effent Catanen.Bre-ui poft tempore reuocato ad reatu Alcibiade, Niciasamp;Lamachushoftes in vrbcclaudunt. quibus rebus fradi Sy-racufani,auxilium àLacedæmonijs pe-ticrut. Ab his mittitur Gylippus lolus. duobus deinde prxlijs vidus,congref-lus tertio, occilo Lamacho amp;nbsp;hoftes in fugam vcrtit, amp;nbsp;focios obfidionclibe-rauit. Seddum Atheniefes à hello terreftri in nauale Ic tranftuhllent, Gylippus clalfem a Lacedæmone cum auxilijs ac-cerfit.quocognito, amp;ipfi Athenienfes in locum amilii ducis Demofthenem amp; dd 3 Eury- |
|
5rS lOH. NAVCLERI VOLVMËN ÊRIMVM Eurymedonta cum fupplemento copi-arummittunt,amp;quafi Grçciæ bellum in Siciliam trâslatum effet, ità exvtraq; parte fummis viribus dimicabat.nauali certaminevincuntur Athénien, Caftra quoquècum omni publica amp;nbsp;priuata pecunia amittunt: fuperhçc mala cùm etiam terreftri pugna vidieflent, tune Demofthencs in Grçciam redire ftatuit. Athénien, à Nicias feu pudore malè adæ rei, feu nijs vinefiJ nietu dcftitutç fj?ei ciuium, feu impel-tur. lente fatOj manere contendit. Reparatur igitur nauale prçlium. Eurymedon duxin prima acie cadit, Demofthenes amp;nbsp;Nicias etiàm ipfi vidi, fugam in-eunt. Demofthenes, amifto exercitu, gladio amp;nbsp;voluntaria morte fe vindi-cat: Nicias autem, nè Demofthenis excmplo, vt fibi confuleret, adrnoni-tus,clademfuorum auxit dedecoreca-ptiuitatis. ANNO ab rrbe condita 29o.qui fuit tertius régis Artaxerxis,grauis peftilen-tia vrbem inuafit,quæ cum magna mul-titudine confules Ebutium ac Seruili-um extinxit olympiade 79, Deindè olympiade 80. cum inter patricios amp;nbsp;plebem iamdudum fuiffet concertatio de diuifione agrorum, fuperuenit amp;nbsp;aliaturbationis caula. petebatem plebs ex legibus adminiftrari debere priuata Emul amp;nbsp;publica.nondum cratRo, 1e-gumneque dicendia:quabilitas,neque iufta fcripta omnia,fcdantiquitùs eo-rum reges ftatuebant indicia, amp;nbsp;qüod ab cisiuftum diceretur, idlex crat:vbi veróilli defierejtranftjtin annuos con- ' fuies iufti cognitio amp;nbsp;alia regum officia. Erant amp;nbsp;inftituta quædam pa-tricijs cognita tantum, pauca m'fa-cris libris repofita. Hanc contentio-né introduxit Au.Virginius tribunus, fed confules,fenatus amp;nbsp;alij ciucs,ncex legibus cogerentur adminiftrare rem-pub.machinabatur inaduerfum omia, fît contentio perfeuerans. confules amp;nbsp;lenatus dicebant tribunos, qui noua inferrent, authores efte perturbatio-riis; tnbuni veró, indignum nihil aut iniuftum fe agere, volentcs legem bo-nam introduccre, amp;nbsp;dicendi libcrta-tem æquam. Cùm veró nihil boni fieret^ tribuni |
congregantes multitudinem, pollicitt fünt plebilcgêfe introduduros, cuius capita hæc erant, vt viri decem phge-rentur à populo congregato légitimé, a:uo maximi amp;nbsp;prudentiffimi, bosque leges conferibentes de omnibus publi-cis amp;nbsp;priuatis, in plebem efferre,amp; có--fcriptasin foroponcre,magiftratus annuos create,qui iuxta has leges iufta décernèrent. hac propoffita lege, dabatur poteftas volentibus earn improbare,af-fignato ei rei foro tertio. Cotra hçc co-fules potentiftimiq; patriciorü,dicebat fe nó permiffurosleges introduci,easq; nonpræconfultas. efte enim leges fœ-deraciuitatumcommunia,amp; non partis. debere plebem gratiam habere fena-tui, quodmagiftratum accepiftetin au-xilium. Interea au gefcentc difcordia, fit rumor quaficóiuratio fafta effet patrum aduersùs plebem. Volfcos, Cæfonem Quintium nupèrà plebe damnatu,duce elegifte aduersùs Romanos irruptu-rum,quibufdä in vrbe confcijs,vtplebs fupprimcretur, quæ omnia feruntur à tribunis fifta in odium patriciorum. fit luper hoc inter confules amp;nbsp;tribunos 16-ga concertatio. In taliturbationevir quidam potés amp;nbsp;clarus ex Sabinis Ap. Herdonius,fi- A?^ ueRomanorum principatum conatus^jpiijS diffoluerc, fine magno fe nomine di- o««?* gnari volens, cum multis amicorum communicas,narrateismodum rei ge-rendæ. Congregauit clientes audacifh-mos quatuor hominum millia, com-mcatum amp;armainnaues coniccit,na-uigansper Tiberim appulit,vbinèfta-dio quidemdiftat Capitoliumà flumi-he.noéte media amp;nbsp;filenti adiutus, hos virus expofuitjperi^ue nó claufas eßm portas Carmentales, quæ non elaude* bantur lecundùm oraculum, in Capi-tolium immittens has copias, locum occupauit,illucque ad areem vadens, adhæret enim Capitolio, fit illiusdo-minus.Erat autem confihum eius,poft-quàm accepiffet locs opportuniffima, fufcipcre exules, feruosque ad liberta-tem vocare,polhcenlt;^; pauperibus æn^ alieni dimiffioncm.fciuit etiàm feditio-nis ca ui asm vrbe, per quam neqia™-citiam |
CHRONOGRAPHIAE. citiam nequefocietatem vllam putabat ampliusfore plebicumpatricijs. Con-ftitueratque in dcfedum horum Sabinos vocare atque Vollcos,fcd frauda-tuseft omnibus, poftquam enim capta funt hçc caftellajclamore fubito exor-to,fugaq; fecuta babitantium circa ea loca,quicunque non funt ftatim inter-fcdi,ignorantes malum, tandem raptis armisconcurrebat, alij in excella vrbis, alijhinc,alijillinc.
Dieautem orto poftquam amp;arcem captam, amp;nbsp;quis inuaferit cognofci-tur,procedentes confules in forum,vo-cabant ad arma eines. Tribuni vero aduocata plebe, dicebant nihil agendum aduersus patriam ;iuftum autem cenfebant, certamen tantum fubire, fifidem datent patricij, quod perfeéto hoc belle, concederent legum latores eligere.
Hæc cum audiffet Claudius, con-tradicebat. at alter conful Valerius ce-dendum effe tempori confulcbat, ad externes quidem holles apponendaef-1c iufta, ad ciuiles vero, remorationes modéra tas. cuius lententia eft proba-ta5amp; procedens in concionem, iura-unpetita fieri, fi plebs i prompte bcl-Cipitolë lum fufeiperet. quod amp;nbsp;fecit. Vndè *’«upeniio adunati eines, incurrunt, amp;nbsp;per multas cxdes captis munitionibus, Herdo-nius incredibilem circa fe faciens mor-tuorum cumulum, multitudine tele-rum obruitur:reliquorum autem panel capti funt, viui plures fe iplbs inter-ficientes aut prxcipitantes.hunc finem latronum habuit bellum. In ea pu-gna multos ftrenues vires amilerunt Romani,optimum vero clariffimumq; confulem Valerium, virum popula-riffimum.
His itaque peradis,tribuni poftu-lant à fuperftite confule pollicitatio-ncs quas fecerat Valcriusdelationele-gum ; at Claudius per diffimulationem emnes moras inuenit, diuque à con-lulibus fruftrata plebs eft. Interea per-mittuntlenatoresplebi enixiùs peten-ti poteftatem creandi decern tribunes, cum anteà non haberent nifi quinque. Author fuit conlùl Qijintius, docens clTeprofenatu crean multos plcbiprç-
GENERATIO'Lnn y^ fidentes.minus enimCocerdes eös pintes,quam pauciores fore.
Tandem anno ab vrbe conditajo». vtàregibus ad conlules, iw à confuli-bus ad Dccemuiros translatum impe- necéiiiro-rium eft. diäa eftlex, vtviri decem cli- rücrc«io. gerentur illuftrilfimi fenatorum, qui ab ipfo eleólionis die impcrarent, poteftatem luper emnes qui in vrbe effent, habentes earn,quam conlules ha-buerunt, amp;nbsp;quam prius quoquè re-, ges, volebantcjue illi interim extetos magiftratus dilfolui, donèc effent in magiftratu hiDecemuiri,hos(^ue ex patrijs confuetudinibus amp;exGræcis legibus, quas iam legati attuleranr, eli-gentes optima amp;nbsp;Romanx vrbi vtilia, leges ferre, amp;nbsp;qux Decemuirifcripfif-fent, fi feriatus ca probaflet, confirmif. letque populus,fïrmaefle in perpetuu: ac magiftratus quicunlt;q^ deinceps cre-arentur, ex his legibus prinatos con-traélns: diftinguere amp;nbsp;publica procurare. Hoc decretum accipientes tribuni, detulerunt in concionem, ac Icgen-tes populo, multas laudes percurrunt fenatus.
Vbi vete ferri de conditoribus Ie- Quipriml gum fuffragia oportuit, clegerunt pri- dccemuiri, mos omnium, creatique lunt centu-riatis comitijs App. Claudius, Lucius Genutius, Publius Sextius, Pub, Pofthumius,* Scrni'*us Sulpitius, Au. Nlanlius, Titus Romilius, C. Iulius, Titus Veturius, amp;nbsp;Pub. Horatius,con-fulares omnes. Tribunorum autem, xdilium amp;nbsp;quxftorum,amp;fiquicrant Romanorum alij magiftratus, fublati funt. inde fufeipientes res ciuitatis 1e-gnmlatorcs, talcm conftituebant ad-miniftrandi modum; Vnuscorum faites amp;reliqua confnlaris poteftatis officia habebat, qui fenatum conuoca-bat, confirmabat décréta, amp;nbsp;exeque-batut qux cunque ad dneem pertinent, pofteaque rursus alius in potcftate conftituebatur in prxfinitum nume-rumdierum : omnes autem à primo die fedentes, dijudicabant plebeios con-tradus amp;nbsp;publicos,amp; quafcunque cx-poftulationes, Vilaeftilloannociui-tasRo. fubDecemuiratu optime pro-curata,di(ftumlt;^j eft à multis,quód non dd 4 effet
-ocr page 338-310 lOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM
|
eflct amplius vrbi opus plebis pfidibus, Hiitaque decemuiri conferiptis legibus exGrxeis, amp;nbsp;ex eisquç apud fe erant,non fcriptis cófuetudinibus,pro-te»« l’été pofuere ea in decern tabulis.poftea prç-ubularü in confultohabitofcnatorum, amp;nbsp;populo inkripuE^’ toi^firmautc, inbafes çncas ipfas leges ’ fcripferunt. Anno veto finitocomitijs habitis, Appium omnis plebeia multi-tudoretinercvolebatin magil1:ratu,de-fignaturqueiteruinamp;cum eoQTabi-vs rigulanus,exfiue alijs patrieijs ofto, inter quos ex plebeijs Q^Pctilius, C^'o Duillius,amp; Sp.Oppius.Sunt em fufee-ptiifti abAppioadulationis inplebcios gratia.Probatus igitur inter omnes Appius,amp; apparcbat efleoptimus, Poftcriorc veto anno accipientes co-fularem poteftatem hi,qui cum Appio erant decemuiri,conuencrunt vt in vi-tam obtinerent imperium, neminemq; alium ad res gerendasadmittcrét,çquo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cHenthonore,xqua potentia. Itaqjfe-natûs aut popubJuffragijs rai o vti cœ-perunt.die veroqua inituri erant ma-giftratum, quam facram Romani du-cunt,manc exiuerunt, portantes regiæ poteftatis infignia.metus ftatlm plcbem inuafitjCxiftimStem amiflam efïeliber-tatem^decem pro vno eleftos reges.Hoe modo terrétes popubun decemuiri, parabat fibiamicos feroci/fimos iuuenes, citoqueexpauperibus plures apparuê-ïcadulatores. ex patricijs vero potenti-onbus complures inuenti funt,luftine-tes fimul cum decem principibtis patriç libertatcm euertere. Hi igitur omnibus indulgentes vobiptatibus,per multam liccntiam vrbi imperabant, fenatum b-ucplebcm nullius f3cientesprecij,omi-«mq;ipfilegum latorcs amp;iudiccs,mul-tos quidem occidentes ciuium. Strem multis iniuftè auferentes. maior fanè pars ciuitatis corrupta cft, multi abiérut in agros,cxpcdï:antes finem anni. Cum autem circumadus eft annus, Appius Sc collegæ rcliquas conferibe-tes leges in duabustabulis,bas;alijs ad-ieccre,in quibus ctiam hçc lex fuit, non liccre patricijs coniungi cum plebeijs Verfus de- connubio,fortè ob hoc,vt non coirent illiin concordiam.Manentes itaqucin dem. decemuiratu Appius Sc noué alij, mul |
tam tyrannidem exercentes, cupiebant quique boni illos abfoluerea magiftra-tU3quorum caufain fenatu L.Valerius pulcherrima oratione conatus eft po* pulo perfuadcre diftolutionem decein-uiratus.Sc fadum fuiflet,nifi odium inter patricios amp;nbsp;plebem obftitiÜct : gau-debantenim vtrique mutuis alteroruni malis,plebeij quidem videntespatricio-rum fpiritus deiedoSjOuHiusi^; rei am* pliùsîênatum dominum:patricij vero, cernentes libertatcm plcbciorum amil-fam,ex quo cis tribunitiam poteftatem decemuiri adem erant. Acceffit autem bis omnibus libido Appij,qux corumimpeno finem attu-lit.Érat virgo in vrbe fpeciofilfima, Vir- p, Vi'ï*' ginijmiliraris virifilia, icilio claro iu-nij^ uenidcfponlata.banc Appius clamdi-uerfisartibusftuprare aggrefius cft, amp;nbsp;tandem fubmifit M, Claudium hominem confidentcm,qui feruam fuam di-ceret.Vndc adladum veniens litcrariu, puellam capit,vi abducit.fit clamor,fu-perueniunt breui auunculus puella: Pub.Numitorius Sc fpófus Icdius,ami-cos amp;nbsp;cognatos multos ducentes. quid fibivtbt,miraturjle cam feruam fuam affirmât, iuftitiam fieri proclamât,in-cipiens hanc fabulam:Eft mihi, inquit, ferua patcrna,huîcprægnati vxor Vir* ginij famiharis,eidcfe adeunti perfua-fit,vtti parcret, traderct fibi intantem, ealt;^;fcruans promifta, cùmenixa elTeC hanc fibam apudnos, finxitpepcriftefe abortum,traditq; infantcm Numitoriç vxori Virginij,qux ca fibi fubdens edu-cat.latueruntenimpriùshæc me, qux nunccomperi,habco(^; huius rei telles multos.ideó ad communem Icgcm con-fugio, qux vult feruarum natos fegui dominum. Sufeipiensfermonem auuculus, pa* trem ait elle pucllæ Virginium abfenté, Scmilitatcm pro putna, virginé dclpo-fatamlcilio prçfenti, nee earn elle ab-ducendam, btem vero de filia defenfu-rum pattern.AdeftAppius audita con-certatione.ctim,inquit, duo vendicant corpus,dominus Scpater,fivterquead-cft, pattern tenere corpus vfq; ad iudi* cium:fedqu5dbille abeft, dominum id abducerc^uftum puto, vades dantem ido- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO UIII idoneos. ad ba:c manum apponit M. Claudius, cuifeinferit Icilius, dicens: Nonmeviuo,Appi,abducct hanc ali-quis.fcitó clarè, qubd aut magnorum malorum Romanis,aut magnorum bonorum initium mors meaerit.ccnfun-dis aperte libertatem, amp;nbsp;in tyrannidem vadis.Appius auté adftantes omnes ma-gnis copijs exacerbatos videns, vtqui-elcerct,vocato Claudio amp;nbsp;cum eo pau-cacollocutus, dixit talia: Ego plebeij cautionem devadatione corporis per Claudiu omitto, perfuafi buic, vt finat cognatos virginis vades dare,donèc pater eiusadfit. Aduocate igitur Virgini-um,vt eras compareat,libertatem puel-læ defenlurus. Atq-, vbi è foro abijt Appius,moeftus wittitur nuncius adVirginium,vt excr-citudimifld celer veniat. qui habita venia ducis, manè latls adeft, amp;'auditis quæ gefta fucre, quafi extra fenlum fa-ftus,affuit ad tribunal magno comita-tu amicorum.aftunt amp;nbsp;teftes, affirmantes puellam è ferua Claudij nata amp;nbsp;Virginio fubditiciam, amp;nbsp;cum minus eóne-nientia dicerct, Appius ipfe iudex idem fefeireaffirmauit, dicens vndè caufam nouiftet, pronunciatq; Claudiu puellç dominum,iubctvteam abduceret qub vellet,amp; nè vis ei fieret,vctuit. Vbiverbhæc dixit, fit plan élus atq; vlulatûsmultus.intali ante malo Virginius opus animo concipit,patri æru-mnofum amp;amarum. petit vt amplcdi polfitfiliam.ofculari amp;nbsp;colloquiqux vellet pauca, permittitur. earn turn pater deofcuiatus eft, defluentem amp;mo-ribundam, arreptumque cultrum per vifcera cxegit'filiæ;,H0C,dicens,liberam ^ , te amp;nbsp;honeftam, filia, ad manes pro-quot;quot;nitfilij genitorum mitto. Nam vinenti, neu-• 'fginius. ® 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• tro horum per tyrannum tibi potien-dumerat. Exorto autem clamore, Habens cruentatum gladium, totusque perfuius languinc, currebat pervrbem funbundus, vocansque eines ad libcr-tatem. »iniura Hoe tam magnæ * luxuriæ exemple» plebs incitata,montem Aucntinumoc-cupaiiit.exercit’ vcrbquipariim difta-batjhoeaudito, qui pro maxima parte luit de plebe, relitto Algido mon- |
3»’ fe,vbi erat exercitus contra _Aequos,fc-ceffita ducibuS, confeditque cum alijs in monte Auentino. Sedata autem eft ifta dilTenfio, amp;’ reconciliatus exercitus patribus, reftituta plebi tribuni-tia poteftate, amp;nbsp;etiam remifla omni culpa. His igitur confultis,dccrcucrunt pa-tres,vt Virginius Appium accufarct.ac-eufatus in concionc Appius, petit tempus ad defenfionem. veriim dudusiplc in carcerem,ibi ante dicm deftinatum .j j-^ iudicio, moritur,vt fufpicio fuit, iulfn tentuï. tribunorum;vt verb illi dilucre volcn-teseulpam vulgâriintgt; quod leipfumlaquée fufpendeiit.Spurius quoquè Op-pius omnibus capitur calculisj carce-rique traditusjmoritur codem die. relM qui veto ex decê,priùs quam cis dies di-ceretutjleexilioipfi mulélarut,bonaqj eorum omnia tam mortuorum quam exulum accipiêtes quæftores vrbani, in publicum retulêre. Lexdeconnubio patru amp;plebis,co- quot;nbsp;' ' tcntione magna patribus repugnanti-buSjlata eft,cuileditioniin móte lani-culo dux Canulcius tribun’ plebis fuit. Turn feditionumfrequetia caufamde-ditjVt cenfores crearentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cenfore». ANNO ab vrbccondita 308. fames grauiffima Romanos afflixit,vt multi fpeviéiûsamilfa,nèfame diu cruciaré-tur,{einTiberim fubmcrlèrint.propter quodprçfedus annonse creatus L.Mi- Prçfeâian« nutius^qui cos qui frumenta abfconde- nons, rant^compulitvcndcre. Sed codem tempore Sp.Melius equc-ftris ordinis vir ditiffimus,emit frum enta de lua pecunia, amp;nbsp;diftribuit illud plebi, quæ tantoalicéla beneficie,promifit illi confulatum. Ipfe verb dice-bat illud modicum effe pro tanta bene-ficio, immô fatis parum, fi ctiam ipfum faceret regen). Ifta perueniunt ad fena-tum, qui ftatim didatorerq créât L. ■ Qmntium Cincinnatum. bic diftator fallus, mittit magiftrum equitum ad Mclium,vt cum vocct ad indicium.Mc-lius verb intra cateruam fuorum fe re-cepit, amp;cum ab apparitoribus depræ-henluscflet, ereptus eft amp;nbsp;f^igb, cla-mando 1c à patnbusopprimi, eb qubd plebi in tata neceffitate lubucniffet. fed niagU |
|
JIJ lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM magiftcrequitum vociferatem infequî-' turamp;occidit.Cumq; de hoe tumultus magnus onretur in plehe, dilator vo-Catplebem, amp;pi onunciat Meliu iuftè fuilfe occifum, quia voeâtus adiudici-um,venirecontcmpfit,etiamfi ihnocés fui{ret,amp; fedata eft turba. ANNO ab vrbe condita 323. vt narrat Orofius,lub confulibus M. Claudio amp;T. Valerio, cum omnes maiores gt; ciuitatismorerentur confimilimorbo, ancillaquæda QTabioMaximo,pro-miffafibiprius impunitate, caufarn in-dicat, dices, matronas vettena deCoqué-!■£,amp; fi fe vellent fequi confulcs,hoc de-prçhendere valerent.Secuti ergo, inue-nerunt matronas coquetes medicamé-tabor)a,babentes tarnen aliareCOnditaï quibus delatis in forum,vocatis matro-nisvigintiduabus, inter quas Cornelia amp;nbsp;Seruilia,aiïerueruntea medicamenta eHefalubria,quæ cum eæ ad præce-ptum iudicis bibiflent, Ratîm mortuæ Veneficium funt.comprçhenfæ funt earum comités punitur. quam maximo numero matronarum, qua: indicauerût quôdfimilia fecerût, ex quibus i/o.darnnatæ funt.Creditum eft,magis ex alienatione mentis quàm exfcelereboc feciffe, amp;dicit Valerius quôdveneficij quçftio amp;nbsp;legib’amp;mo-hbus vfq; ad illud tempusignota fuit. Ariftider. In bac gencratione AriuideS philo-j.Off.7. nbsp;nbsp;fophus floruit,de quo Cicero offi.lib.5. tradit,quodcLim Themiftodes in condone Athenieh.dixilfet, fe habere confilium falutare reipub. fed id feire non opùsefrc,poftulat vt aliquem populus daretCuireuelaret.datus eft Ariftides, cui ille dixit, poffe Laccdæmoniorum elaffem clam incendizquo faâo,eorum opes frangerentur* quod audiés Arifti-des',in concionem venit, dixitque vtile effeThemiftoclis confilium, fed minime honeftum. Athenienfes vero quod honeftum non effet, nee vtile qüidem id effeputârunt,huic Ariftidi Platota-tum tribuit, vt præ cçteris clarifïimis Athenienfibus eufolum laudedignum cenfuerit. Sophocles. nbsp;nbsp;nbsp;Sophocles Athenieh’poêta tragicus, hoe temporeclaruit,quiiamcùm pro-pè cetefimum attigiftet’ annum, tragœ-diammifitin certamen, vbi cumintel- |
lexilfet fc viöore, prç gaudio expirauit. jj^ Zeuxis pidorhac generatióeincly-tus fuit, qui (vt Plinius ait) peniculuin ad magnam gloriam perduxit,opes ma-ximas acquifiuit.Demiim inftituit dç-hareoperafua, co quód digno precio permutari pofte non crcderet.Pinxit,vt idem Plinius ait,puerum vuas ferente, adquas cum aduolarent aues,procef-fitdratus operi,dixit vuas melius pinxi, quàm puerum. Namfihunc confuni-mâffcm,auesipfæ timuiffent. idem eti-àm vmbrarum inuentor magnus per-hibetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^jÿ Panhafiusite pidor Epheftus prç-^jpeUi'quot;' clarus.cu tranfifie cum Zeuxide in eer- boi'’'®^ tarnen Plinius tradit, amp;nbsp;cum Zeuxis’!.^ detuliffet vuas tanto fucceflu pidas, vt (jiiün* in feenam aues aduolarent,ipfe detulif- gt;tï^ felinteum auibus pidum traditur, i»^ veritatem rcprçferitans,vt Zeuxis alitû iudicio timcns,flagitaret,tandc remoto velamine,oftendi pióf:uram:atque erro-rcintelledo,palmamingenuo pudore conceffitPairhafio, quoniam ipfeaues fefelliflet,Parrhafiusartifïcem. Pindarus pocta è Conuiuij loco,iJ’^ Caftore amp;Poiluce,fpedantibus cæte-ris cóuiuis,voCatus eft,amp; mox eo egref-fo,fuper rémanentes triclinium colla-plum eft. hic cum in gymnafio fuper gremiu pueri, quo vfticè deledabatur, quicti fe dediffet, placidum finem acce-pitjfeeuhdum V alerium. Euripides poëta cum à cœna régis Archelai,qui eum valdè dilexerat, do-mum redit,a canibus dilaccratus eft. j^ Empedocles Athenieh philofophus, ^ folebat dicere,tria præcipua effe, afflu-entiæ contemptum, futuræ feheitatis appetitum,et mentis illuftrationcquo-rum primo nihil honeftius,feCUndonihil vtilius,tertio nihil ad amborum ade-ptionem efficacius- Hoc tempore claruerunt Parmenides Eleates philofophus,Cratin’Athénien poëta comicus, Herodotus Haly-carnaffeus hiftoriCus, qui fcripfit, au-thorePhnio,ännoab vrbe condita jio. Item Meliffus Samius phyficus,Gorgias philofophus Siculus,Zcno CittiçuS, Storex fcétç princcps. Floruit per idem tempus amp;ZenoElcates3Cui dialedicx inuen- |
'CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LV.
3*1
jnuentionemtribuunt. amp;nbsp;Thucydides Athénienhiftoricus.amp; Phidias ftatua-rius cl an him us per omnes gentes fuit, qui Plinio tefte, eburneam Mineruam Athenis fecit amp;nbsp;alia plura.
Claruit codem tepore amp;nbsp;Hippocrates Cous,omium medicorum princepSi nammedicinam longo tempore perdi-tam,Ifidoro teftejin lueem reuocauit, vixitannis95. Socrates Athénien phi-lolophus, Archclai difcipulus, primus ethicam excoluit,3d acquirendam fci-entiamvltimasterræ regiocs perluftra-uitSolebatautem dicerc, hoc vnum fe feire quod nelciret. Demum accufatus jmpietatis, in carcerem coiedus eft,vbi epoto veneno, intcrijt: fed nee career, nee mors, eius vultum feu animum mutarepotuerunt. Poll mortem eius, vt eft apud Auguftinum in 8. de ciui. DEI cap.3. Athenienfes pœnitentia dufti, eius criminatores morti adiudi-carunt. Qmn in eius memoriam ærc-amftatuam inlococeleberrimo collo-caucrunt.
generatio LV.
ANno 4.78».ab origine mudi,ab vr-be condita 327. olympiade 89. in Eliachim filio Abiud 55. exorditur ge-nerariojdurauit annis 59.menl)bus 9,fc-cundiim Philonis annos, durauit tantum annis 37.Anno primo huius gene-ratióis^olympiadeSy. Xerxes huius no-minis fecundus,poft patrê Perfis regna-rccccpit,rcgnauit duobus tatum men-fibus: poft hunc Sogdianus regnauit mcnfibus 7.de quibus nihil memoria dignum babemus.
Darius cognomento Nothus, 89. olympiade Perfis regn are cœpitj amp;nbsp;re-gnauit29. annis. Hic Athénien multa damna intuïit,Acgyptus ah eo recelfit, amp;nbsp;regem Amantheum fibi conftituit. interim Alcibiades infimulatus impie-tatis^quodfacra Cererisnon tacuifict, ab Atnenien reuocitus eft à bello ad indicium. Indignitatem rei non fcrens,fi-ucconfcicntiam,tacitusin exiliumpro-fedus eft, regemq; Lacedaemoniorum impeUitAthemen bellum inferre, quo fado,Darius rex Per far um memor ma-iorum fuorum in hanc vrbem odij,fada cum Lacedsmonijs focictate, óinnem
•octjtet.
fumptu belli pollicctur, co etiam qnod timebat,nè vidis Atheniefibus La cede-monij ad fe arma verteret. Na ab Athe-nienfibusfocij defecerant.
Alcibiades motumaduersuspatriam Alcibiad« bellü,militis fimul amp;imperatoris ope- e«!»»», raadiuuabat,ncmpe acceptis quinque nauibus,in Afiam cotendit, amp;tnbuta~ riasAthenarum ciuitates ad defedionc compulit.Sed apud Lacedæmonios vir-tus Alcibiadis plus inuidiæ quam gratis contraxit.itaquecùm principes ve-lut æmulum gloriæ luæ interficicn-dum infidijs mandalfent^cognita re, Alcibiades pervxorem Agidis régis,quam adulterio cognouerat, ad Thiflaphcr-nem præfedum Darij régis profugit, cuife celcritèrofficij comit3te,amp;obfe-quendi gratia infinuauit. morum enim vitia fut vmbra eloquentie facile te-
Igitur Alcibiades perfuädet ThifTa-pherni,nè tanta ftipendia Lacedæmo-nijs prçberet jvocandos elfe in portioné , muneris lônios, fed nec auxilijs nimis Lacedæmonios iuuandos, quippe memorem effedebere, alienam fe vidoria, nonfuaminftruere:amp; eatenùs bellum fuftincndum,nèinopia deferatur.Nam regem Perfarum, dilTenticntibus Græ-cis,arbitrum pacis amp;nbsp;belli fore: amp;quos fuis non poffit, ipforum armis vidu-rum. perfedo autem bello, ftatim cum vidonbus dimicandum, no enim Spar-. tanos quicturos, qui vindices lèGræ-ciæ profclfifint.
Grata oratio Thiflaphemi fuit,incr-pit commeatum maligne præbere,claf-fem regiam non totam nuttere,nè darct aut necelîîtatem deponedi belli, aut to-tam vidoriam. Interea Alcibiades hac operam ciuibus vendicabat,ad que cum legati Athénien venilfentjpolliceturhis amicitiam régis, fi Refpu. eorum à populo translata ad fenatum foret, fperas vt aut concordante clui-tate, dux belli ab omnibus lcgeretur,aut dilcordia inter ordines fada,ab altera parte in auxU tium vocarctur,
Adhçc Athénien permittee popu- *0bîiac loJmpcnûadfenatuin transferunt,qui . ,
' nbsp;nbsp;nbsp;1 y - nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Alcibiad«» cum crudebter m pkbem conluleret, rcuocatiu abexercieu Alcibiades exui reuocatur, aboulie, duxq^
-ocr page 342-|
}î4 lOH NAVCLERI VOLYMEN PRÎMVM Juxlt;^;claflî conftituitur. ftatîm igitur Athenas mittit,fecum exercitu ventu-runi,receptururn^;à quadringcntis iura populhnifpontè redderent. hac de* nunciatioeoptimates territi, primo vr-bemprodereLacedæmonijs tentauerer deindèjCÙmid nequîffent^n exiliû pro-fedifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ Igitur inteftino malo patri a libéra* ta, Alcibiades fumma curaclaflem in-firuit^aduersus Lacedæmonios pergit, amp;prçliocômiffo vidoria penès Atne-AthenieS nienfuit.incobellomaiorpars cxcrci-viftona. j.^'jj amp;omnes ferme hoftium duces cefi» naues 8o.captæ.Interiedis quoquè diebus, cùm bellum Laced^monij in ter-ram tranftuliflent, iterato vincuntur.. His mails fradi,paccm petiêrunt,quam non acceperuntopera eorum quiquæ-flum expedabant. Mox Alcibiades cum claflcvidric# Afiam vaftar,multis locis prælia facit, vbiquèvidor,recipitciuitates quæ dc-fecerant, nonnullas capit amp;nbsp;imperio' Athénienadijcit. His omnibus prælijs adis,Athenas reuertitur,ducens naues' hoftium amp;prçdam ingentcm,ciq; eftu-fa omnis multitudo obuiàm procedit,. Alcibiade miratur,in hunclufpenfa ora conuertit, hune quabde cçloWniflum pro patria laudat- Igituromnibus non humanisfolùm,verùm etiâ diuinisho-noribus dignantur amp;nbsp;certant, vtrùm contumeliofiùs eum expulerint, an re-uocaucrinthonoratiùs.explentcontu-melias honoribus,dctiimenta muneri-bus,exccrationes precibus. Dum hæcaguntur, Lyfandcr Lace-dæmonras clalfi belloque prçficitur, amp;nbsp;in locumiThifîaphcrnis Darius rex Per-farum filiumfuum Cyrum lôniæLy-diæqueprïepofuit,qui Lacedæmonios auxilijsopibusqjadfpem erexit. Audi igitur viribus, Àlcibiadem cum cêtum nauibus in Afiam profedû',durrc agros populatur,amp; prçdç dulcedine fine mfi-diarum metu Iparfos milites habcrel,rc-pentino aduentu opprefscre:tantaque cædes palantium militumfuit, vt plus vulnenseoprçlio Athénien acciperet, quàm fuperioribus dederant; amp;nbsp;tanta defperatio apud Athénien erat, vt in continent! Alcibiadem dueem Cono- |
ne duce commutarent, arbitrantes vi-dos fê non fortuna belli, fed fraude imperatoris, apud quem plus prior onenfa valuiflet, quàm recentia bénéficia, Alcibiades itaqj veritus multitudinis impetum,denuô in voluntarium profi-cifciturexilium.veriim eorum qui ali-quanto pôft tyrannidcm apud Athenas gerebant,confihö amp;nbsp;Lyfandri artificio Al«ilgt;«^ in Phrygiainterfedus cft,cùmiam do- *quot;“quot;‘“*' musincediumeuafifler, quod adillum interficiendum fueratparatum,amp;eiu$ caput ad Pharnabazum tulerunt. j. Conon Alcibiadi fuffedus, clalfem maxima induftria exornat,fed exercitus deerat, armantur tarnen fenes aut impubères,fed non magnam bello morani xtasfecitumbecilles autcædunturpal-sim,autfugientescapiuntur, tantaque ftragesfit,vt Atheniendcletum nó imperium tantùm,verumetiàm nomen vi-derctur.Cófumptamilitari ætatemerc-grinis ciuitatê,fcruishbcrtatem, dana-tisimpunitatem donant,ca4; colluuie hominumdominiantea Grçciæ,vixli-bertatem tuebanturdterum tarnen for-tunam experiendam dccernüt,fed omes funt aut capti, aut occifi : dux Conon cum prælio fuperluiftet, crudelitaté ci-uium metucns,cum odonauibus adre-gem Cypriumconrendit, Euagorasautem dux Lacedæmoni-orum,rebusfelicitèrgeftis,captiuas naues cum' praeda bellica mittit Lacede-mona, Tributarias Athenien ciuitates, quas metusrctinuerat,volütarias recc-pit,nec aliud ditioi Athenien præter vr-bemipfamreliquit : quæcùin Athenis nunciata cftentgt;omne$relidis domibus difcurrüt,alius alium fcifcitatur,info-ro deinde coëunt,atq; per node publi-cam fortunam queftibus itérât, ahjfra-tresaut filios aut parétesdeflet, alij cognates,alijs amicos,iam iplam patriam peritura,miferioremqj. viuctium quam oppreflorum fortunam iudicantes. j^j^j^ Siedeflet« aepropè perdit^ vrbi,ho- ^^ ftes/uperueniunt, amp;nbsp;obfidionccircun-datos fame vrgent:amp;cum multi delen-dum Athenien nomen,vrbcmlt;^; incen-dio conlumendam cenfcrent,negarunt tarnen Ic Spartani ex duobus Græeix oculis |
|
CHRONOGRAPHIAE. eculisalterum eruturos,paccm tandem poUiciti, ft versus Pyracum muri brachia dcijcerent,nauesquc qux relique forent, traderent, resque publica ex lern etipfis jo.reftores acciperet. In has leges traditam fibi vrbem La-cedamonij formandam Lyfandro tra-diderunt. Redores dein xxx. conftitu-t»titur,qui Gunt tyranni,quippc iprin-cipiotriamilliafibi fateUitum ftatuut, quantum ex tot cladibus propè nec ci-murn fuperfuerat, amp;nbsp;quafiparuushic ädcontinedam ciuitaté exercitus effet, feptingentos milites à vidoribus acci-niunt, ac miferas vrbisreliquiascxdt-ous amp;nbsp;rapinis exhauriunt. Fitigitur ex vrbepafsimomnium fuga,repleturquc Grxcia Athenien exulibus, amp;cum La-cedmaonij prohibuiffent cos recipi, omneslê Argosamp; Thebas contulêrc. 1,^*^^ EratinterexulesThralybulusVirfti-c- nuus amp;nbsp;domi nobilis,qui adunatis exu-libus, caftellum quoddam Atticorum occupat.itaque amp;hos Manias Theba-norum princeps priuatis faltcm viribus adiuuabat, amp;Lyfias Syracufanus orator,cxul tunc,quingentos militesftipé-diofuo inauxilium patrix communis eloquentix mißt. Fit itaquc afperum præliumjtyranni vincuntur,vidi in vr-bemrcfugiunt, quam exhauftam cædi-bus,etiam armis ipoliant. dein cum eos Athénien proditionis lùlpeâos babe-rent,demigrare eos ex vrbe iubent,amp; in hrachijsmuri qua: diruta fuêre,babita-re. Poft bxc Tbrafybulum corrum-percconantur,vel faltem eius focietate, ftd non procedit. Interim auxilia à La-cedæmonijs luperueniunt.iterato præ-liantur,in eobello Critias amp;nbsp;Hippolo-chus omnium tyrannorum Ixuiffimi cadunt,cxteris viâiSjCÙm exercitus eo-rum,ex quibus maior pars Athénien crat,fugcret: Thrafybulus cxclamat, curfeviftorem fugiant, amp;nonpotiùs vindicem communis libcrtatis adiu-ucnt? xxx. fe dominis,non ciuitati, bellum inferreadmonet: reddant exulibus patnam,accipiant libertatem.His voci-buspermoti, reuerfus in vrbem exerci-^ttsgt; triginta tyrannos migrare iubet ElcuGna, fubftitutis decern qui Remp, regerent.hi nihil exemplo prior urn ter- i«* |
GENERATIO LV. jis rlti,eandem viarn crudditaps ingrefti funt. Dum hæc agu ntur,minci aturLacc-dxmone in helium Athenien exarfiffe, pg^fj^j,,, 'ad qpçd cpftprifluep.dywn Paufanias rex ffituit, amp;nbsp;decem tyrannoïeïC vrbemi- . grare ad exteros Eleufina xübet. interiedis autemdiebus,tyrànni helium Athenien inferunt, led ad colloquium prögreOi, per ipfidias compræ-hen(î,vt pacis vi^matruçidantur,atq; ità in vnum tandem corpus ciuitas re-uocatur, amp;nbsp;nè qui diffenfio ex antè adis nafceretur, omnes iureiurado ob-ftringuntur,dilcordiarumobliüionem fore.eamnominaruntilliAmnenian. Amneftia. Bodem fere tempore Darius rex Perlarum moriturJoiada quartus Hebrx-orum pontifex, Eli a fib filius, fuccedit in pontificatu.ledit annos circiter xxv. Kune pontificem mukx dodrinæ amp;nbsp;Landitaris virum fuifle conftat, ad que Mai-dochxus ludxus ex Sufis ciuitatc Perfarum literas de obleruationededit. ANNO ab vrbe condita 34z. Da- ioM,,.life nus rex Perfarum moritur, Artaxerxe lud«, pon-amp;Cyro filijs relidis. regnum Artaxcr- **®“‘’ xi, Cyro ciuitates quarum præfedus crat,teftamento legauit. Sed Cyro indicium patris iniuria videbatur, itaque occulte aducrsiis fratrem bellum pa-rabat.quodcum nunciatum Artaxerxi effet,accerfitum ad fe fratrem amp;inno-centiam diffimulatione belli fimulan-tem,compedibus aureis vinxit, interfe-ciffetque, nifi mater prohibuiffct. Di-miffuspoftea Cyrus, iam non occulte bellum,fed palam parare cœpit, auxilia vndiquè contrahit. Lacedæmonijmemores, Athenienfî hello enixè eius Opa adiutos,velut igno rantes contra quem bellum pararetur, decernunt auxilia Cyro mittenda. Sed cùminbello fors prælij vtrunquefra-trem pugna: obtuliffet, prior Artaxerxes à fratre vulneratur: quem cùm equi fuga periculo fubtraxiflet, Cyrus à cohorte regia oppreffus mterficitur.Sic vi- ^^?’'^j dor Artaxerxes, amp;nbsp;pcæda fraterni belli |‘„^J“ * * amp;nbsp;exercitü potituf. Arque ineo prælio decern miHiaGrsecoruminauxilioCy- «e ri |
|
p6 lOH. NAVCLERÏ VOLVMEN PRIMVM Hefter i. rifucrc,quç amp;nbsp;in cornu in quo fteterat, viceruntjamp; poft morte Cyri nccarmis vinci,n€que dolo capi potucrut, reucr-tentesque inter tot indomitas nationes, per tanta itincrisipaua,virtutefevfque in termines patri« defenderunt, Mefter ai - Artaxerxes alias diäus AHuerus, rc^lt; gnauitab India vfque ad Aethiopiam luper t27.prouincias. erat in Sufis ciui' täte folium regni cius. hictertio anno imperij fui feett grande conuiuiu cun-âis principibus luis, inclytisque pro-uinciarum coram fe centum amp;nbsp;odo-ginta diebus. poft dies conuiuij inuita-uitomnem populum qui eratin Sufis, bibebant autem omnes aureis poculis. V afthi quoque regina fecit conuiuium foeminarum in palatio regis. die autem feptimo rex pra:cepit eunucbis, vtin-troducerent reginam in decore fuo,vt oftêderetomnib’ pulcbritudinê illius. Quç venire contépfit.iratus rex qfiuit à feptem fapientibus, cuifententiæ Va-ftbifubiaceret. Refpondit Mamueba, Nôlæfittefolùm Vafthi, fed amp;nbsp;omnes viros regni tui.Egrediatur ediétum à rege, vt vitra Vafthi non ingrediatur ad te,fed altera melior regnet ƒ ea. amp;nbsp;exijt edidu huiufmodi in omes prouincias. Dixerunt pueri regis .-Quærâtur puellæ virgines fpeciofæ. amp;nbsp;placuitfcrmo regi. Erattunc in Sufis ludæus Mardo-cbæus de tribu lemini. hic erat nu tri ci-us filiæ fratris,amp; vocabatur Hefter,qua orbatam Mardochæus adoptaueratin filiam.hæcinter cæteras tradita eft cu-nucho regis, nee indicauit populum fuum. inuenit gratia in oculis regis, de-dit ei Icptem puellas, vtcam ornarent amp;nbsp;excolercnt.Mardochxus autem ver-fabatur in veftibulo domus regiæ, cura agens falutisfiJia:, inftabat dies, amp;in-trabat ad regem anno lèptimo regni ipfius menie decimo, amp;nbsp;inuenit grati-am apud regem. Fecit earn regnare pro Vafthi. Et celebrauit nuptias per menlem. ; Mardochæusautem qui frequentiùs morabaturinBabylonia,etiàmaduene-ranfadum eft autem quod duo eunu-chi ianitores machinabantur o cc id ere regem.quod ciim perueniftet adMar-dochxum,indicauic Hefter,lUa ex no- |
mine Mardochati dctulit ad regé.Qu®' fitumeftamp;itainuentum. appenfifunt in patibulo, amp;nbsp;traditum eft hoc corarn regeannalibus. PofthæcAlTuerus exaltauit Aman^,j)„!,j Amalechiten, amp;nbsp;adorabant cum ferui regis omnes præter Mardochæum, qui propter patrias leges coram eo genu no fleftebanindignatus eft Aman, amp;nbsp;acci-pienscumHebræumcfle,ait.' Perfæli-beri fleftunt genua, hic autem feruus dedignatur?Et dilpofuit perdere ludx-os qui crantin regno Aflueri,veteri motus odio,quia ludaei deleuerunt Ama-Icchitas. Duodecimo igitur anno regni Afluc-ri, mifta eft loi s quo die deberet gens ludæoruminterfici, quæ exiuit menie xij. Tuncait Aman adregem: Intereft régis feruare pacern, nouerca pacis eft ditfimilitudo.eft gens in regnotuodif-fimilis cæteris, nouis viens legibus, in-fupèr amp;nbsp;feita regis contemnens.expedit tibi,vtnon infolefcat. décerné ergo vt pereat: amp;nè difpendium fentias in tribuns, dccemmilliatalentorum appen-dam arcarijs gazæ tuæ. Tulitquc rex annulum quovtebatur, amp;deditilluni Aman,dicens: Argentum tuum tibi fit, amp;nbsp;de populo age quod tibi placet. Tune fcripfit Aman ex nomine re-A=”' gis literas annulo regis fignatas in omnes prouincias, vtocciderentur ludaei à paruulo vfque adfenem, amp;nbsp;bona eorum diriperentur xiij. die menfis xij.Statimquein Sufis pependitedidû. quod ciim legilïent ludæi, fleucrunt, , Sedamp; Mardochæus indutus facco, amp;”' adfperfuscinere, magna voceeiulabat pro foribuspalatij. quod cum accepil-iét Hefter, confternata mifit civeftem, qua indutus,intraret ad eam:fed noluit accipere, amp;nbsp;fignificauit ei per eunuchu caulam flctiis, amp;nbsp;exemplar edidi mifit ei,monensvtintraret ad regem, amp;fujn plicaret pro populo luo. Quxrelpon- I dit;Intra triginta dies vocata non lum, amp;decretum eft, quod qui non vocatus accelferit regem, moriatur, nifi forte rexauream virgam ad eum extenderit-At Mardochæus, Quisfeit,anidcirco in regnum véneris, vt fuccurreres? Tuuc mandauit Hefter Mardochæo, vt |
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO LV. JV
ytomncsludæiin Sufis per triduüm ic-iunarcntjamp; orarentproca.
Dieautem tertiainduta regalibus, ßetit contra bablicam régis cum dua-bus pueUis.’vni incumbebat, altera fc-lt;jucns,longitudinem veftis fummis di-gitis deportabat. At rex toruö vultu fe-dens in folio earn refpexit, quod videos jpfa, collapfa cft.cumq- rex vidiflet Hefter lapfam,placuit eijamp;extendit cótra eamauream virgam: qux confurgens, ofculabaturfummitatcmvirgae. Etait rex.-Quid vis Hcftcr?Quicquid petiéns, Jabo tibi.Qua: relpondit: Obiecro vt veniasadme bodie, amp;Amantecum ad conuiuium. amp;nbsp;fiirgens, venit ad earn, fouens earn gremio, ac dicens: Noli ti-mere/ubditis lex data eft, tuveromihi conregnas.
Venerunt ambo ad conuiuium regi-næ.cumi^uerex bibifletjait: Pete quod vis Hefter. Que relpondit: Obfecrove-niasamp;cras,amp;Aman adconuiuiumjamp; indicabo cor mcum.EgrelTus eftitaque Amanlstus, amp;nbsp;cùmMardochæusfibi nonafturrexilTetjConuocans amicos amp;nbsp;vxorem, expofuit eis omnem gloriam fuam,addens quod eum folum cum re-gejHefter vocaffet adconuiuium: ve-runtamcn quod putet fe nihil habere, dum viucret Mardochxus. Dixcrunt ei: lube parari trabem quinquaginta cubitorum,amp; fuggerc regi vt appenda-turMardochæus. iuffit«^- parari cruce.
Noftcmillamrexduxitinfomneffli amp;iuffitfibilegiannales, venturneftad locum vbi habebatur, quomodo Mar-doebæusei nunciauerat infidias eunu-chorum,amp; ait: Quid honoris confecu-tus eft Mardochxus pro hac fide? Di^ xeruntilli,nihil. Aderat autem in atrio pueri Aman,amp; quaefiuit rex qui eftent. amp;dixerunt,pucri Aman.intrauitenim Aman vt fuggercretregi de morte Mar-dochxi.Tuncvocauit rex Aman,amp;dixit ei: Quid debet fieri viro quern rex vulthonorarc? Qui cogitans pro fe di-âum efte,refpondit: Debetindui ftola regia3coronari diademate,amp; ledere lu-pcr equum régis,amp; primus de principi-bus teneat equum,amp; per ciuitatem cla-met: Sichonorabiturquernrexhono-ra, i vuh.Dixit ei rex:Feftina,amp; fac lie
nt loeut’ c$,Mardocha:o;caue ne quic-quam eorumprætermittas. FecitÄmä Honor naw Mardochaeo,ficut locutus eft rex.Mar- dochxi. dochxus idhonoratus, redijt adpala-tium.Amâverôreuerfus eft indomum fuam lugens.
Et eccè nuneij régis vocauerunt cum Hefter^/ adeouiuium.aitrex: Pete quod vis He-fter.Quæ relpondit; Don a mihi anima amp;populum meum,ncpercàmus. amp;ait rex.' Quisvobisobeft?Quæ relpondit? Hoftis nofter eft Aman.Rex autem ira-tus furrexit,amp;intrauitin hortum.Ama verô fupplicabatreginæ pro anima fua. Cumlt;^uereüerfuseftetrex,reperitAmâ corruilfe fuper ledulum in quo iace-batHefter, amp;ait.' Etiàm reginamvult opprimeremeprælcnte? Dixit Harbo-naeunuchus;En lignum quodparaue-'^quot;’*” 1“^ ratMardochæo, ftatin domoAman. P'“«^»'« Itaqueisin eofufpenfus eft. deditque rexHefterdomum Aman. Confeffaeft autem regi Mardochæum effepatruum fuum,deditrex annulum Mardoebæo, Hefter t. Turn procidit ad pedes regis Hefter,ac ftens fupplicat,Vt literas quas lcripferat Aman contra ludæos, irritaret. Et ac-quieuit rex.fcripfitque Mardochæus literas annulo regis figillatas ad principes prouinciarum,nè occiderentur lu-dæi. fadurndue eft nomenludæorum célébré, vt plures de gentibus religioni eorum iungerentur.
Porrôinalterisliterisexculâuitlcrex Hefter,ilt;. inbüncmodum.'Nèputetisdiuerlanos madare: Amainfidiatus eftiudçis, cùm fuerit animo amp;nbsp;genere Amalechita, Mardochæum amp;nbsp;reginä omnec^uelu-dæorum genus expetijt ad mortem; vi-üimus autem fide Mardoebçi amp;nbsp;Dei vi-uentisbeneficio,cuius nutu traditüeft patribusnoftris regriüm amp;nbsp;euftoditö. Iuda:osabfoluimus, amp;nbsp;hoftem eorum , interfici iubemus. Igiturtj. die menfis XU.perculTerunt ludxi hoftes fiios vfque ad 75. milliaper prouincias. Et Hefter.,, Fulpcfi funt decern nlij AmaninSufis,amp; de alijs circiter 3 o o.periêrunt, receptief; funtàludæisbidiêsin numero folenni-tatum fuarum,vt memoriam fadi nulla deleretobliuio.
pScripfit etiàm Mardochæus ad lu-damfummum facerdote in Hierulalé, ee 2 vtdi-
-ocr page 346-lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRTMyM =
|
vt dies ifti fplennes haberentur in ludça infempiternum. Sedamp;Aßuerusdici-turdudus ad fidem. per Hefter, vndè Glof. i. Cor. 7. fuper verbo, Sandi-ficatuseft|Vir infidebs per muliercm fidelem, exemplum ponitdc Aftuero amp;nbsp;Heften •'• Laecdxmonij non contend accefti-onc Athenienfium,totius Afiæ imperi-pcrcyllidcs. um anedare cccpcrunt.ltaque Derby 1-lides dux in hanc militiam eledus, cum videret fibi aduersus duos praefedos Artaxerxis régis Pbarnabazum amp;nbsp;Thift rapbemem dimicadum, pacificari cum altero ftatuit: Et aptior vilus Thifta-phcrnes,in colloquium vocatur:iSc fta-tutis conditionibus, ab armis dimitti-tunhanc rem Pbarnabazus apud regem jt criminatur, quód Lacedæmonios Afi-am ingreffos non repulcrit, fed impend fisregijsaluerit. Indignumait, bellum nonpcrfici, fed redimi hoftem precio, non armis fubmoueri. His vocibus regem Thiflapberni ali-cnatumhortatur,vt in locum eius, na-ualis belli ducem eligat Cononem Athenienfcm, qui amiflabellopatria, Cypro exulabat. Acceptis igitur quin-gentistalcntiSjiulfuseftCononacIaffi çræficcre, His cognitis,Laccdæmonij aregc AcgyptiHercimonemin auxili-um per legatos petunt, à quo centum triremes amp;nbsp;fexcenta millia modiorum frumenti miffa, amp;nbsp;à cæ teris focijs ingé-tla-auxilia contrada funt.Sed tantis co, pijs deerat dignus lmperator:itaquc po-ftulandbuslbcijs, Agefilaum tune regem Lacedsmoniorum pedeclaudum eligunt, ftatuentes melius efle incelTu regem, quam imperio regnum claudi-care. Magnus igitur apparatus belli, ma-giax vtnulque ducisres geftæ, fed Cononem fcditio militum jnuadit, quos præfediregis fraudare ftipcndio lóliti erpnu JtaquediùÇonon, rege per cpi-.^;..J1 il Isolas frulii-^/atigato, ad poftremùm jple ad eum pergit, cuius adlpeóku amp;nbsp;ccillóquio proluhitus; eft, quód eum more Perfarum adorare nollet. Agit tarnen cum eo per internuncio$,amp; qi^ç;û tp|opul,cntilfimi régis bella inopia di-UAbj)poiiu|atfibi dari miniftenum im- |
penfæ, quia plunbus id mandare pcr-niciofum fit. dato ftipendio, ad dal-, fem remittitur,multa forti tèrfmulta fe-licitèrfecit.agros boftucs vaftat, vrbes cxpugnat,amp; quafi tempeftas cupda ^-ftcrnit. Quibus rebus territi Lacedamonij, adpatriamtutandam Agefilaumreuo-cant. Interim Lyfander ab Agefilao dux patriæ relidus, clafte fortunam tentat. Summa igitur non ducum tantum in eopraebo, quàm militum a:mu-latiofuit. Nam Conon nontamPer-fis,quàm patriæ ftudebat: amp;nbsp;fient affli-disAtbenis author amiflæ dominatio-onis fuerat, fic volebat patnam vincen-dorccuperare,quam vidus amiferatxo fpeciofiijs, quód vipbus atquepericulo régis pugnaturus, vióturus præmio pa-tnx,gloriamquediuerfisartibus, quàin prioresfuæ ciuitatis ducesconlêcutu-rus. Porró Lyfandervirtutisæmnlator |, pro fecontendebat: léd quanto maius^JJt» prælium,tanto clarior viólpna Cono- vinoi, nis. VidiLaccdæmonij, tugamcapel- nbsp;nbsp;nbsp;' funt, prxfidia hoftium Atbenis dedu- cuntur:populoreftituta dig'nitate,con- ditto lerullii cripitur. multa quoque ciuitates Cononis opera recipiuntur. Hoemitium Athénien relumenda! potentiæ, amp;nbsp;Lacedæmonijs habend« finis fuit. Nam quafi etiàm enm imperio virtutem perdidiflent, contcmnii finitimis cœpêre. Primi igitur Thebaniipi^ ; auxibanubus Athénien, bellumhisin-viSi*'‘ | tulcrc.quæ ciuitas virtuteEpaminun-dæ ducis adlpcm imperij Græciæ crc-da cft. Fit itaq ne terreftrc præ lium.Ly-fandcr intcrficitur, quo duce, Atheni-cnlès vidi à Lacedæmonijs lucrant. Paufânias quoque alter dux Laccdæ-moniorum, proditionis aceufatus, in exilium abijt.Igitur 1 bebani potiti vi-doria, vuiuerlumexercitum ad vrhem Lacedæmoniorum ducunt; accerfitur Agefilaus çx Afia,cuius quoniam lérus aduentus erat,conlcripto exercitu, ob-uiam hoftibusprocedunt. Prima igitur CÔgrelfionefundûtur,dclctis iam luoiU copijslupuenitAgefila’,qreftitutoprç lio,nó difficultèrrecéti amp;nbsp;muftis expe-ditionib* indurato mjlite,hoflib’ vido riâ eripun,iple tamé grauitèr fauciatur. |
|
CHRONOGRAPHIAE. Oyibus rebus cognitis, Athenienfes verentesnciterumà Laccdxmonijs vi-doribus in feruitutem redigerentur, exercitum contrahunt, eumque in au-»Wlott«M, xilium Boeotiorum Philocratem XX. annos natum,led magnac indolis iuue-nenijducereiubcnt : buius adoUfeentis fupraætatem virtus admirabilis fuit,in quononimperatoriæ tantum, verùm lt;tiàm oratoria: artes fucre. Conon quoquè audito AgeGlai reditu, amp;ipfereucrtitur adpopylandos La-cedæmoniorum agi-os,atqueitàvndiqj belli formidine circunftrepente clauft Spartani, ad furnmam defperationem rediguntur. Sed Conon vaftâtis hofti-urn tcrris,Atbenaspergit,vbi rnagno ci-uiumgaudioacceptuseft. Itaque quæ incenlafuerunt, prædarum lumptuamp; «xercitu Perfarum reftituit/quæ diruta fuerant,reficit.Fatum illud Atbenarum fuit, vt ante à PerGs crcmata:,manubiis eorum:amp; nuncaLacedaernonijs diru-tx,exlpolijs Lacedæmoniorureftitue-rentur.-verfa quoquè vice, nunc babe-rent focios,quos tunc boftes babuerût: Abortes nunc patercntur,cum quibus lunftituncfuerant. U. Dum bare aguntur, Artaxerxes rex Perfarum legatos in Græciam mittit, per quos iubet omnes ab armis dilccde-re: qui aliter fecilïet, eumfe pro bofte ^’ruftit ^^^’^^’''^quot;^jciuitatibuslibertaté, fuaq; torGrarijonurwreftituit; quod non Græciæla-*Gn«er.boribu5,alfiduisque bellorum inter eines odijs colulens fecit, fed ne occupa-to fibi Àegyptio bello, quod propter auxilia aduersùs præfedos fuos Lace-dæmonijs miffa lufeeperat, exercitus fui in Græcia detinerentur.Feffi igitur bellis tot Græci, cupide paï uêre. Thebani paulo póft Epaminunda duce,occupanda: vrbis Laccdæmonio-rum rpem ceperuntjamp; in principio no-Ûis Lacedçtnonaproficifeuntur, qua-fi ad incautos adgrefturi. Scdfenesamp; cetera imbellis ætas aduentum bofti- tiamoue petentes adeunt,gentemq; fua urn præfentientes, in ipfis portarum inter boftes einspofitam elfe, magnolt;^; anguftijs armati occurrunt, amp;nbsp;aduer- vfui ci futurum'yel inâçiebellanti, vel sus xv.millia militum, nó ampliiis een- de tergo intentis m prælium boftibus turn iam effœtæ çtatis viri pugnæ le affirmant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- *1;- offerunt.in co prælio duo duces bofti- umeeciderunt. |
yGEN^ERATIO LV/ 3^9 Cumque intérim AgcGIai aduentu? nunciaretur,Tbebani rccclfcrunt, nec bellum diùdilatû. liquidé Spartanoru Spartanora iuuentus fenumvirçute amp;nbsp;gloria incé- fenüvirtu». fa,tcncri non potuifc, quin ex continéa aqicnadecernerct. EtEpaminûdas durit . no ducis taturn, verum etiam lortiHimi cimors, militis officio fungitur,graüitèrvulnc-rat. Quo audito,bis«xdolore metus,amp; illis ex gaudio ftupor inijcitur ,atq; ità cxplacidoconlènfu ex præbodifeedît. •’quot; • ^'‘ Epanutrundas relatus in caftra femianil inis,voccrn fpimnmij; collegit:tdàcir-cunftantibusrçquifiuit, num cadétifi-bUcutu baberetur, amp;nbsp;apportatû ofciù latus eft.IterùrnquxGuit,vtri viciflentl Sedum audiret,Thebanôs,benè babere ferem dixit.atq;.itàvclut gratulabûdus patriæ,cxpirauir. j,)-gt;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. „ - ' Cuius morte euàm Atbenienfium virl’intçrcidir.'Gquidé amilTo cui çmu-Uri Cofueucrât^iûifegnitic torporcmq; rcfolütifunt/uit alité ihcertû,vir meli-or an dux eGet.nain imperium non fibi, fed patria: ^fiuit: iamp; pecuniae adeopareus fuic,vt lumpçuS fuperi deeftcht.pbi-lofopbiæ dodrina, liteiarû ftudia tätaj vtmirabilevideretür. badenùsluftin’. ,. inhaç generationeDionyfius ex Sa- Dionyfiu* cilia pullis Cartbaginenfibus, occupa* 5’“**“** toq;totius infulæ imperio,graueociû regno periculofam4gt; defidiâ ratas, copias in Italiam traiccit.Primailli militia aduersùs Græcos,q proxima Italici maris littora tenebatduit.Qmbus deuidis, finitimosquofq;aggreditur,omnes4uc Graeci nominis Itabatn poffidétes,.boftes iudicat,qua! genres non partem,fed Yniuerlam fermé Italiam eatempeftate occupaucranu Deniquè multæ vrbés adhuc pofttantam vetuftatem, veftigia Grçci moris oftentant.'propter quos ea MaiorOrç. pars Italiæ, maiorGræcia appcllatun. cia. SedDionyfium gerentem bellum lega-tiGallçrum, qui ante menfes aliquot Romam incenderät, focietatem amicH de tergo intentis in pr«lium hoftibus Griata legatio DionyGo fuit^tapada focictate Óc auxiliis Gallorum audus^ cc 3 bel- |
|
3,0, IOHAN: Î^AVCLERl bcUutn vclut ex integro reftaurat.Licet enim ilia modorecitari, cùm locuspo-ftulatjVtde Dionyfiodicamus, et fi tc-porumratio alia fit.Scd quos ex Sicilia Cartiiaginenlês pullos cicceritDiony-ftusgt;in genere tagit luftinus lib.iS.Car-* thaginenfes,inq|uit,cùm diù in Sicilia infelicitèr dimicalTentj traflato in Sardinians bello, amiffa excrcitûs maiori partCjviiâi funt: propter«juod duccm Machrat. juuin Machæuni, cuius aulpicijs Sici-liæ partem domuerantjCum parte excr-citûs exularc iuflcrunt: qui nonmulto poftCarthaginem cepit, punitisqjau-thoribus exilij lui ödociorum^vrbem legib® luis reddidit,interfedis decern fe-natoribus.iple verb non multopoft al^ feûati regni accufatus,occifus eft. R-age.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Machæo fucceffit Mago imperator, qui primus'omniû ordinata dilciphna militari, Pœnorum imperium non minus beJIandi arte, quàm virtute firma-uit. Dccedenshicjduosfilios reliquit, Haldrubalé amp;nbsp;Hamilcbaré;his ducibus Sardinia: bellum illatû eft, vbi Hafdru-bal vulneratus occubuitjCui frater eius Hamikhar fucceffit »Quo têpore,vt ait luftinus,! egati Darij regis Perfarû Car-thagincm venerunt, afferentes ediélu, quoPœnihumanas boftiasimmolare, amp;nbsp;canina carne vefci prohibebantur, pctenteslîmul auxilia aduersùs Græci-am.$ed Carthaginen auxilia negabant propter finitima bella aftîdua:cæterùm ne peromnia contumaces viderentur, parucrunt. Intercmptus deindè inbello Sicilicnlî Hamilchar,quum fomnio pra:monitus eflet, nam inter oblîdendum videbatur ftbinunciari,qubd proximadiein vrbe effet cœnaturus^lpevidoriæ exercitum pugnæ comparauit,atque itàin mania captiu’eftperdud’. reliquit filios très, Himilchonem, Hannonem amp;Gilgo-nem, tresquoquèHafdrubal, Hanni-lgt;alem,Haldrubalem,amp;*Sapho.Inlocû autem Hamilcbaris fucceffit dux belli in Sicilia Himilcho, qui cùm nauali terreftriqüe prælio fccunda bella gef-fiflet, repente exercitum peftis abfum-pfit. Vndè amp;reuerfusCarthaginêcum paucis, vbi maximus ludus omnium ortus eft, amp;jpfe Himilcho doiorc ani- |
VOLVMEN PRIMVM. mi gladio fe occidit.deindc lu ftinus diquot; cit. Diony fium pullis Carthaginen!»'’ bus imperium, Siciliæ occupâlfe. Dionyfius verb cùm (vt fupràdû dum eft) Italiam infeftaret, rcuocauit eum aduentus Carthaginenfium, qn* bellum quod deferuerant, audis vin-bus repctebant, duce Hannone. Etat S'«!»«'*, tune Carthagini vir potentnfimus,no- ^^j^ p^ i mine Suniator, Hannonis inimicus. fio aduentum exercitus amp;nbsp;lègnitienl ducis renunciauit, Quæ literal vene-runtadmanus Hannonis, amp;nbsp;Suniator proditionis damnatus eft, fado fena-tufconfulto,nè quispofteà Carthagi-nenfis autliterisGræcis,antGrçcofcr-moni ftuderet, nè aut loqui cum holle, aut fenbere fine interprète poftet. Nccmultb pbftDionyfius,quem pauloantè non Sicilia,nonitaliacapic-' bat, alfiduis belli certaminibus vidus fraótuslt;^uegt;adpoftremum infidijs fuo-rum interficitut.De hoc Diony fio Plu-tarchusin Apophthegmatisait, accu-fantibuseum quibuldam, qubd hominem improbum in officio conftituif-fct amp;nbsp;adeb moleftum,refpondifte, veile eum elle quem magis quàm feode-nnt. Et de eodem, qubd Corinthio-rum legatis muncra quæ eis dedc-rat, propter legem patri am non reci-pientibus, dixent; Grauitèr faCitis, in-quiens, qui cùm, quod folum boni tyranni habent, non tollitis, doce-tis ctiàm beneficium corum formi-dandum. In hac etiam generationeannoab vrbe condita trecentefimo trigefimo-lexto, fccundùm Eutropium, Fidenat à Romanis captæ amp;deftrudæ excilçqiR«»^’** lunt,iam pridèm coniuratione feruo-n*' rum opprefla. Pofthumius tribunus militum propter crudelitatem ab excr-citu occilus,Stipendium ex ærariotum primtim milicibus datum eft. Ea tempeftate Veientanirebellauc-runt,oblèlfiq; funt à Romanis.ln ea ob-fidióe hybernaculamilitib’ fada funt. cares cùm effet noua, indignationcm tribunis plebis mouit,querentibus non dari plebi nee per hyemem militie requiem. Equités turn primùm equis me- |
CHRONOGRAPHIAE GENEÄATIO tv.
|
meren cœperunt. Cùm autem ciuitas uius, propeRomaad viginti milliaria, obfefla eilet à Romanis per dece annos, ^millus, amp;nbsp;in ea obfidioe Romani fçpiflîme male euentu pugnalTcnt,tandem M. Furi-us Camillus didlator creatus, belli fine fecitNamfada via fubterranca vfq; ad arcem ciuitatis, amp;nbsp;militibus immiflis, dum ciues circa defenfionem murorura occupantur,capitur arxipla, deinde ciuitas, vndc ditilfima prçda fada eft. Furio Camillo ipu fe dedidcrunt Fa-lifci.Nam cum in obfidioe magifter lu-diPalifcoru, plurimosac nobililfimos indèpueios velut ambuladi gratia cdu-dos, in caftra Romanoruperduxiftet, quibus interceptis fine dubio dediftet fe vrbs imperatori, denudatum magi-ftrum,manibuspofttergarcuindis,re-ducendum Falifeos pucris tradidit, vir-gase^; quibus ilium cederd.Eam nanq;, inquit Florus, Camillus vir fandus amp;nbsp;fapiensfeiebatveram effe vidoriä, quæ falua fide et Integra dignitate pararetur: qua iuflitia animi eoru funt capti,quorum mœnia expugnari non poteranç NamFalifcibénéficie mag'is quamar-misvidi,portas Romanis aperuerunt, ac fiele iubetes ipfi Romano principi dc-diderut. Valerius maximusincapitede iuflitia libro fexto,cenfiuifirefènatù ait, cognita magiftri ludi perfidia, vt pueri vindummagiftrum virgis cçdentes, in patriam remitterentur.Peperit hoe faci-nusçternum Furio nomcn,ac eelebrem memonam. Captis autem Veientanis,inueta eft in ciuitate ftatua lunonis Monetç, qua cùm Furius transferri iuberet Romam, vnus ex militibus per ioCum interroga-uitfimulacrum, an vellet ire Romam. Refpondifte fertur,volo.fic Plutarchus amp;nbsp;V alerius Maximus.Probior mihi Li-uij fententia videtur, qui ait effie cócla-matum ab alfiftentibus,annuilTe. bmquot;' ”* Pofteaquam in vrbem redijt Camillus, commota eft ei inuidia, quafi non redediuififletprçda. vocatuseQigitur adiudiciumplebis aL. Apuleio tribune plebis,amp;tanquam peculator, duns fentéti)sdamnatuscft.eo quoquè tempore filium amiferat. T. Liuius djcit. |
in Ardeam ciuitatem abijt in exiluimj amp;nbsp;abfens condemnatus eft in quinde-cim millibus çris. Tantum enim çrario deeffe aiebant tribuni. ANNO deinde ab vibecondita ^(J^J Galli Senones in Italiam vencrunt. His autem Gallis caulain Italiam veniendi (vtrefert Iuftinus)lêdeS(^ue nouas quæ-rendi,intcftina difcordia iamp;affidux do-mj diffenfiones fuérc,quarûtçdio cùm in Italiam veniffent, Ïedibus Tulcos ex-pulerunt, amp;nbsp;Mediolanum, Comum, Brlxiam,Veronam,Bergomum,Tridé-tunijj Vmcentiarn conuiucrunt» i ufci nonu amp;Suc quoquè, duce Rheto, auitis fedibus u«ï«gt;ngrtf-amiffis, alpes occupauere, amp;nbsp;nomine ^“’^“^‘*‘’*-4ucis gentem Rhetiorum condiderunt. VerumT.Liuius vocat cos Gallos Allobroges,fed Gotfredus Viîerbiê.ità re— fer^ijAnnoabvrbe condita 364, Sueui amp;iSepones Galli,id eft,Burgundiones, Allobroges, fub duce Brenno Italiam intrant. amp;nbsp;fubiungit verfus; Kon vrbes,non caftr4 colts,fedrur^ vel a^ros, lUetroffoUmfn^it/»ilgt;nl»s co^nemine CtmbrS, Oji^m nee confiringSt muris,nec a^ere cw»Mr, THiUe viraspagns dabat “vnits ^ 4rma virorü, cùm ßifer has pentes exercitusibat eorum, Brennus iffirum dux extat amp;nbsp;^dobro^arum» Sed Bifuntinis/kerat tune rex Si^uinus, Cuius er at Sanafluuius, l^odanus^ marinus. Infinis fuit vrbs ijttonddm,velut altera Troia, Komen^uen^ fuit,^»lt;tfcramana ruit. lila /uperborum vivaitferitate virarum^ THarte Sueuorumperiftfrimatus eorum. fxor er at Brenni,Si^uini filia régis, Cuius ab auxilófs dux Callica régna fubegit. Sejuana cum Ligeri BrennicaJlgnavehit, Fecit a/md Gallos Senonèfèm Brennus amp;nbsp;vrbe, Qua refidens,htgt;ßesper earn ieHandoperurget^ Cuius amp;nbsp;auxtlifs tulerat Britannica régna. Cùm laguit Senones,hoc Sana parit tibtnomem Inde^ funt Senones,^ui quondim memia Bpmst Fieerunt,e]uarum Brennus erat dominus, Etpoftpauca: Kunefuper arma créât Brinus dux ide Kerona, Quam contra Bomarn voluit geßare coronam, Brixiafiindatur,Tttina Papiaparatur. Et Mediolanum Brennofatagente nouatur, Has vrbesprimi damini habuere Sueui. Sub putbus ,4dabrages fuerât Senones^^ cottui, ce 4 Florus |
|
331 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Jflovusitàhiftpriam narrat:Galli Sc-noncs cens natura fproXjmoribusipco-. dita^adhocipfa çovp.ormpmolc pcrin-dè àc armis incçpti)?i^s, adeo omni généré tcrnbilis fui tjiVWWp^ uata ad ho. minum interitupa, vi Diumtjue ftragem videretur.Hi quondam ingenti agminc profexïhjCiim iarn ftledia vaftâffentjpo-htis inter Alpes amp;^Padum fedibus,ne his quidern content^per Italiam vagaban-tur. Turn Clufium Oppidum obhdebät. prolbcijsacfœdcràtispopulus Ro. in-’ teruCnit, miffi ex morelegati. fed quod' ius apud barbaros?fcroeius agunt, mo-' uentcxindècertamen. i ■ ConUerfis igitur aClufoJlomajnq; venïentibus,ad Alliam flumen cumex-ercitu Fabius conful occutrit. nó Crê-' merçfœdior clades, fufo exercitu, iam mbembus vrbis appropinquabant. Erat nullaprçfidia.'tumigitur aut nuquâm' alias apparuit Romanorum virtus. iam pridèm maiorcs natu ampliffimis vfi ho noribus,in forum cocuntribi deüóucn-te pontifice,dijs fc minibus confecrant. ftatimlt;^uc in fuas quifquc çdes ingreffij hcutintrabciserantamp;ampliffimocul-tUjin curulibusfellislefepofucruntj vt cum veniflethoftisjinluadignitatcmo-rcrentur. Pontifices amp;nbsp;flamines quic-quid religiofum in templis crat, pattim in dolijs defoflum terra recondunt^par-tim impofitum plauflris, fccuni aufe-runt Virgines fimul exfaccrdotio Veftç nudopedefugientia facra comitantuE gt; L. Albinni. cas turn exccpifle vnus èplebcfugientes ferturL.AlbinuSjqui depofita vxore amp;nbsp;fili)s,virgines in plauftrum recepit. lu-ucntus verojquam fat'is confiât vix mille nominumfuilTe,duce Manlio arccm Capitolij infcdit,obtcfiata ipium quafi pr^fentcm loucm, vt quemadmodùm ipfi^ddefendcndum templum ciuscó-çurrilTent,itàille virtutcm corum nu-mine fuo tucretur, Aderatin crim Gal hapertami^; vibé cernétes^primo trepidarut,quafi jubel-fet dolus.mox vbi lolitudiné vidctjcla-morc amp;impetu inuadunt,patentcspafi sim domos adeuntjvbi lêdcntesin cu-rulibus felhsprçtcxtatoslencs velutdc-os g'cniójqpe pf^PWlP yenerati.Erat au-tem jeïi,ex nonupe ^h Papyiius, qui. |
ciim ei Gallus quidam tradarct barb-v indignatu,s-baculo eumpcrculfit, pru-' pter quemÇaUi commoqjprimó Papy-rium,deiqdè alios lênatores occideröt, faces tcdis inijciütjamp; totam vrbe igne amp;nbsp;ferro vaftan^fexmenfibus circa mo- j tem contendunt. Cùmycrô diù Ca-^prf 1 pitojium óWediffent, node perceptsJet!'’^‘’'^j quadam viajqua afleendi potuit in CS' nbsp;nbsp;nbsp;1 pitoliuj quanuis cum magna difficult tate,inceperuntfilentèr afleederevnus poft alium.latuit hoe vigiles^fed clamo-rc anferis Manlius Torquatus excita-tus eft.occurrit alfcendentibuSj amp;deie-cit ac intcrfecit plurimos,Capitohüque turn fcruauitj amp;nbsp;vt Ipcm hoftibus demc-rctjqu3nquamin fumma fame, tarnen ad Ipcm fidutix panes ab arce iacula-tuseft. ‘ Qjjpdam etiam die per medias hofti-um cuftodias Fabium pontificcm ab ar- i ce dèmifit,qui folenncfacrum inQuiif ■ nali monte conficcret. Nouiffimè cum iam obfidionc ctiàm barbari fatigarem tur, mille libras auri pro difceffu paci-fcutur, nó quód apud Gallos parui no-minis Romaeflctjlcdquiaillam fic dc-ftruxerant.quód amplitis tune nó valc-(ct,vtdicitOrofius. Inter has necclfitates F.Camillus di-dator abfens crcatus,intcrpcndendum aurumamp; cum adiniqua pondera addi-to gladio Galh vidos incrcparcnt,cum nbsp;nbsp;nbsp;) exercitu venir,amp; eos fubitoa tergo ag-grcftus,adcó cecidit, vt omnia ineen-diorum veftigia Gallicifanguinis inun-datione deler et. Eosquein(ecutus, non lolum aurum abftulit,fed amp;nbsp;omnia mi-htaria figna quæ ccpcrant,rccupcrauit. Dchberabanttum Romaniad Veios migrandum efte propter incenfam aC dirutam vrbem,quod confihum Camillo authore difeuflumeft. mouit pluri-mos vocis quoque omen ex centurione audits,qui cum in forum veniflet, ma-nipulanjs fuis dixit;Sta miles, hic opti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» mè manebimus. Per h^c tempora fucratres Roman* apudTrib.militum, penes quemmagi-ftratum cademquæ apud confulespo-tcftas eratverumhçc dignitas non diu perJêucrauit. nam poft aliquantulum nullosplacucrat fieri, amp;nbsp;quadneumu |
l
-ocr page 351-|
CHRONOGRAPHIAE. in vrbeita fluxerat.refumpferunt umen tribunimilitares cofulaii dignitate ite-riim poteftatctn,amp; tnennium perfeue-rauerc. . Tumrurfus con Pules crcati.dc'mL. GenutiOjOjSeruilio cofs.peftilentia ci-uitas laborauitjCam infigne fecit mors, F. Camilla cui honor poftRomulum? lecundus delatuseft,tanquam leçundo '^Maiilim conditori.M.Manlius, qui Capitohum ’aGalhsdefendcrat, cvim obftriétos çrc alienoliberaret,crimine aifedati regni condemnatus, de iaxo deiedus eft. In cuius notam Senatufeonf. fadum eft, ne cui de Manila gente Capitohno cognomen eflet. Seditione fadajVt Florus fcribit, vt plebeij etiam magiftratus cicarentur, . Gn.Licinius amp;L.SextiusTri. plebis legem promulg.ârunt, vt confules etiam « plebe fierent qui ex patribus creabâ-tur:eamlcgcm,cum magna contentio-nerepugnatibuspatribus, obtinuerut, amp;nbsp;primus omnium ex plebe confqPL. Sextiuscreatuseft. Alia Iexlat3^ft,ne cui plus quingentis agri iugenbus lice-rctponidere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Mom Arta-Xctiis. Ad Artaxerxem Perfarumr^egem rc-deo.huic ex pellicibus 115.611) fuere, très tantum iuftomatrimonio (ufceptigt;Da-i'ius,Anarates,amp; Ochus. Ex his Darin contra morem Pcr(aruni,apud quosrex non nifi morte mutatuij per i ndulgen-tiam pater viuus fecit regem.Scd Darius pro remuneratioue fcelns pa,(ncidij in patrem cogitauit,amp; ad focictatem faci-nons 50.fratres incitauit. Caufa vero parricidi),lceleratior parricidip fuit, na rex Artaxerxes Aftafiam Cyri fratris lui pelliccm in matrimonium fufeeperat. nanc partem cedere 6bi, ficuti regnum, Darius poftulat.quod quidc Artaxerxes priipo promifit,deinde pœnitétia duet’, vt honeftè negaret quod temere promi-ferat,Solls eamlacerdotio prçfccit,quo perpétua ilh ab omnibus viris pudicitia imperabatur. Hinc exacetbaius iuue-nis,coniurat contra patrem; led depræ-hcnfus,cum focijs deletus eft, coniu-gesq; omnes cum hberis interfeftg funt. Poft hçc Artaxerxes morbo e^ dolore cótraóto decelht, rex quam pater.felicr-or:h^reditas regni Ocho fiho traditur. |
GENERATIO LVL 3» In hac generations Oreftes ij.Mace-donum rex,i5.regni Darij anno regnare cocpit,regnauitannis 3. poft quem re-gnauiti .nominc Archelaus annis 4. Kberates Athcniehphilo(oph*,vitæamp;viri difet» orationis çqua integiïtate,di(celfit ferè pliaispr*. centenariys. Xenophqpphilofophus * Athenieh,imperatoriç quoquè artis hq expersduere amp;ahj pleriqueXenophon. tes. ArchytasTarentin,usphilolbphus Pythagoncus,Tarentinprum rempub. diurexit.-, PlatoPhilolophus dariffi-mus omnium,quipatcrtiu genus à Co-dro rege,maternum vero à Solone phi.-iofophqduxlt. Obijtautem difcurnfés in nuptijs,anno çtatis fuæ 8i. AntilUicj nes Athénien philolophus amp;nbsp;orator. Ariftippus philofopnus Cyrençus, à. quo Cyrcnaicoruni lçda. Epicurus. Athénien philolophus, qui primus de, gram.matica oblcruatiôcs dcdir. Speu-hppus,Platonis ex forore nepos. . GENERATI.Q., . tvn , / ANN,Oàmudi.çXprdio4855.aliâs *8,1 abvrbeverô côditajSB.olym-piade centefimaquarta,,. anno primo Ôchi ArtaxerxisregisPcrlârum,inAfor .^^^y Eliachim filio,per lineam C H R1S T f incepkjó.generatio. vixit autem Alor - ' ^ Eodem anno poft mortem Artaxerxis leu Affuen régis Perfarum, Ochus films que Arraxerxi Hefter peperit, co-gnominatus Artaxerxes, in regno fuc-ceftit,(5lt; tegnauit apud Perlas annis 26. qui timens coniurationem regiam co-gnatorum,cçde amp;nbsp;ftrage pnncipum replet regnum,nulla non languinis,non flt;:xüs,nó çtatis miferic,ordia permotus, Icilicetna innocentior fratnbus parri-cidishaberetur,,atque-id veluti punfi-cato regno,bellum Armenijs infert, lo •cuhduraluftinum. Sed amp;nbsp;Ioannis his quafi diebus,ludg pontmcis fihus,defunCto patre, ponn-ficium munusobiuiberat autem frater ToanhiHefus, qUi ad.pontificatum ad,-Ipirabat, amp;nbsp;propterea Vagofb pen præ- .•. . A leCius erat à rege vniuerfii regioilms tris flume,famihantatep^' fibi comparaui^ qua confideptia Idu^^Jfjercatusm tem-plo i^duersu^Jpapnept, adeo incitauit fratrem, vt ffâù^ epip^qccieleret., Vnde Vago- |
ion; NAVClERI VOLVMËN PRIMVM
|
Vagofusindignatus, affeenditin Hic-rufalem,cumque prohiberet eum loan-hes ab ingrefTu tcmpli,relpondit:Mun-dior ego lum ca dauere quo templum ^-* ^ '' «V* pbanaftijtaq-imporuitdle iterum mi-'^niftris rempli tribute amp;annonasanni 7. àquibuSpeririteruentum Efdrç abfo-lutifuerant. 1 Artaxerxes pbfteà Sidonem fubuertic, ' Aegyptum lbo fubiecit imperio, rege eorum Nedanabo in Aethiopiam pul-Ibjin quo Aegyptiorum regnu deftru-étum eftjSyriamquecunélam dcuafta-uitjamp;Apoda(rno ludçorum vrbe capta, accolas omnes in Hyreaniam tranftu-lit,iuxta mare Cafpium locatoS.Hic ta-dem forore occifajfocru viua defofïa,amp; poft multafacinoradiuinam non eua-fit vltionem, quia à fuis obtrunca-tus eft. Anno vero 5. ArtaxerxisOebijPbilipp* filiusAmyntïjpatcrAlexandriMa^i, Macedonibus regnare cœpit, regnauit auté annis 26.de quo luftinus li,6.circa finem:Pbilippus,inquit, oblestricnnio 'Hiebishabitus, Epaminundæ amp;Pelo-nidarum virtutibus eruditus, regnum Maccdoniæ,Grçciç amp;nbsp;Afiæ ceruicibus donumr* Velutiiugüimpofuit, Verumcumat-tigimus Macedonum hiftoriam, repe-tenda hçc eft altiùs. ItaqueMacedonia ante à nomine Emathionis régis, Ema-thia cognominata cft. huius ficutiin-crementa modica,ità termini perangu-fti fuêre.nopulus,Pelafgi:amp; regio, Boe-otia dicebatur.in regionePçomæ, quæ nunc portio eft Macedoniæ, regnâfte ferturTelegonus pater Aftriopei, cuius Troianobellointer elariflîmos vindi-'cesvrbis nomen accepimus. Exaliolatere in Europa Aeropus nomine regnû temiit.fed amp;nbsp;Granaus cum magna mül-titudine Grçcorum fedes in Macedonia oraculo itiftus eft quçrere. Cùm in Ematbiam veniflet,vrbem Edyflam,nó 'iftntictibusoppidanispropter nebulas, 'ff^è”” caprarutp imbrem fugientium . *«S**' lecutps,occupauit, ibique regni federn conftituit,amp; a capris Edyftam Aegçam vocauit.PuKo deinde Midamane quo-què,portionem Macedoniæ tenuit,ali. Ist^üyrègibüspuïfii, in locum omnium fucccffit, primüs^üi? adunatis genti-bus nationum, vnumpopulumMace- , A doniæ fecit. |
Poft hunc Perdiccas regnauit, cui fuc-ceflit Argçus filius. Argçus fuccedd-rem filium PhilippumreÏiquit, quiim-matura morte raptus, Aeropum pue-Aerop“' rum reliquit h^redem. fedMacedoni-P“quot;’ bus affidua certamina cum ThracibuS amp;IlIyrijsfuêre.Igitur Illyrij infantiant régis contemnentes, bello MaCedonas ®gg*’^‘^*^^^^*'s4^’ pfçliofufi, rege fuo in cunis prolato, amp;nbsp;ante pugnæ acieni pofito,acriiis certamen repetunt, con-fertolt;^ue prçlio magna cçde IllyricoJ fudêre, oftenderuntque hoftibus fuis priore bello regem Macedoniæ, no vir-tutemdefuifte. Huic Amyntas fucee* dit,quo tempore Darius rex Perfaruffl Scythica fuga fubmotus,mittit cu parte copiarum Megabyfum adlubigcndam Thraciam,cçteraq; eius traftós régna. Qui breuimomentoexecuto régis ' imperio,legatis ad Amynta regem mif ^ fs, obfides in pignus futuræ pacis fibi li daripoftulauit.ïedlegati benignèexcc-pti,ebrictatepreflj, rogant Amyntam, : vt ad conuiuium vocet vxorem, flios atque filias:id enim apud Perlas haben foedushofpitij. Quibus,vtvenerunt il-Ixjpetulantius eas contreélantibus,fili' us Amyntæ Alexander rogat patreni ) abire, pollicitus fe hofpitum tempera-turum iocos. Quo digrefto, mulieres quoquèpaulo è conuiuio euocat euf tiùsornaturus,inquarum locum ma-tronali exornatos habitu iuuenes fup-ponit, eos(^ue petulantiam legatoruni ferro quodvefte gerebant, compefecre iubet. Atq u e ita interfeöis om nibus,igna-rus rei Megabyfus, cum legati non re-dirét, mitnt eo cum exercitus parte Bu-barem^vt cum fœda gente bellaret. Sed Bubaris antebellum amorehliçAmyn' tæ captus, omilfo bello, nuptias facit. Deinde Amyntas rex decedit, cui* flio amp;fucceffon Alcxandro cognatio Bubaris non Darij tantum temporibus pa-cem prçftitit,verùm etiam Xerxem con-ciliauit adeó, vt cum Grçciam occu-palfet, Olympum Aemnmque montes, amp;nbsp;totius regionis eum imperio do-nauerit. Per |
chrôi^ographiae: ceneratto tvi
|
-^ per ordinem deinde fucceffionis re-Affy®’*’» gnum Macedoniç ad Amyntam Mene-Ïai fratris filiumperuenit. hicquoquc jnfignis fuit,qui ex Eurydice tres filios luftulit,Alexandrum,Perdicca, amp;nbsp;Phi-lippum Alexadri Magni patrem, amp;nbsp;fili-amEuryonê;exCygçaautê Menelaö, Aridcumamp;Archelaum.Infidijs autem Eurydices vxoris, quæ nuptias generi paâa, occidendum virum,regnuinquc adultero tradendum fufccperat, occu-patusfuiffet, ni filia pellicatum matris amp;nbsp;fceleris confilia prodidiflet. Tandem Amyntas deceffit,regno ex filijs maxi-mo Alexandre tradito. Igitur Alexander inter prima initia WeanJer, regni,bellum ab lllyrijs paûa mercede amp;nbsp;Philippo fratre dato obfidej redemit. Interieâo quoque tempore per eundé obfidem cum Thebanis gratia pacis réconciliât,qua: res Philippo maxima in-ercmentaegregix indolis tulit.Siquide triénio Thebis obfes habitus,prima pu-*lial)uitfeucritixrudimetain domo Epaminudç*. •»“fit» Dein Alexander infidijs matris Eurydices occubuit, pari fraude Perdicca. ItaquePhilippusdiu non fe regem, fed tutorem pupilli egittandemregnopre» fedus eft. Principioregnibella, veluti confpi-rationequadam ad opprimendam ^gt;'ippige-cedoniam,multarum gétium vnotem- *' poreconfluebant. At quoniam omnibuspar effe non poterat, aliainterpofi-ta padionc componit,alia redimit,faci-limisaggrelfis,vtmilitum trepidos animos firmaret, amp;contcmptum fibi ho-ftium demeret. Primum illi cum Athénien certamen fuit, quibus per infidias vidis,cuminterficere poflet,omnes in-columes fine precio dimifit.Poft hos bel-loinlllynos translate, multahoftium millia cçdit,vrbé Lariffçam capit, hinc Theffalos non prçdæ cupiditate, fèd quodexercitui fuo robur Theflalorum equitum adiungere gefbebat,improui-fosexpugnat, vnumque corpus equitu pedenriumque fecit. Quibus rebus felicitèr adis, Olym-piada Neoptolemi regis Molofforum filiam vxorem ducit, conciliante nu-{»tias altore virginis Arisba rege Mo-ofl'orum,qui for ore Olympiadis Tro- |
adamin matrimoniûhabebat,quç cau-fa illi exitij maloramq; omniu fuit.nam cum regniincrementa affinitate Philippi acquifiturufefperat, proprio regno ab eodem priuatus, in exilio confenuit. His itaq u e geftis.Phili ppus cum Me- T ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • Pnilippuj thonam vrbem expugnat,iactu fagittx altcroocu-dextrum oculum amittit. nihiJominiis lopriu*tur, ^acem deprecantibus dedit,mitisq; eti-amaduersus vidos fuit. Philippus rex veluti è fpecula quadam libertati omnium infidiatus, dum contentiones ciui-tatum alit:auxilium inferioribus fercn-do,vido$paritèramp; vidores fubire fer-uitutem coegit. Caufa amp;origo huius maliThebanifuerunt, qui cumrerum potirentur, vidos armis Lacedçmonios amp;nbsp;Phocenfes, quafi parua fupplicia lu-iffent,3pud commune Grçciæ concilium acculauerunt.Lacedgmonijs crimi-nidatum,quôdarcemTlicbanam indu-ciarum temporeoccupaffent: Phocen-fibus, quôdBœotiâ depopulati eflent, quafipoftarmaamp;be]la locum legibus reliquiffent. cum indicium arbitrorum datur,tanta pecunia damnantur, quanta exolui non poffer. Igitur Phocenfes cum agris,liberis, phocenfiû coniugibusquepriuarentur, delpcratis faerilcgiü. rebus,Philomeneduce,templumipfum Apollinis occupauére,indè auro amp;nbsp;pecunia diuites, condufto milite bellum Thebanis intulcrunt: faftumquePho-cenfium etfi omnes execrarentur, plus tarne inuidiçThebanis,à quibus adhac neceffitatem compulfi fuerant, quam ipfis intulit. Itaque auxilia his ab Athénien amp;Lacedçmonijs miffa. prima igitur congreffione Philomenes Theba-nos caftris exuit, fcquéti prçlioprimus cccidit,in huius locum dux Oenomaus falique Philippum Macedonia: regem ducem eligunt. Igitur Philippus quafi facrilegij,non Thebanorum,vltor effet,omnes milites coroijas laureas fumereiubet, atqueitd velutideoduceinprçlium pergit. Pho-cenfés infignibus dei conlpedis, fon-fcientia dclidoru territi,abiedis armis, fuga capGffunt,pœnasq; violatx religi-onisfanguine amp;nbsp;cçdibuspendunt. In-credibile^quaQtam ea res Philippo apud |
omnes
-ocr page 354-|
ÎOH. W’ÀVCLERÏ VOLVMÈ^^ PRIMVM omnestiationesgloriâmpepercrit.itaqj difeordiacoufqueredados, vt in ilw-dijs proximus habetur, per quem deorû maieftasvindicatafit.Sednee Philippus Olynthiacû bellum. peveluti timens ne ab hofilbus facrile-gij (ce]crcvinccretur,ciuitatcs quarum paulôantè duxfuerat, hoftilitcroccu-patasdiripuit, coniugesdue liberosque omnium fub corona vendidit,non deo-rum remplis, non xdibus facris pe-percit. Indè velütt rebus egregie gcfiis,in Cappadociam traijcit,vmbello parip-fidiagefto,captislt;^ueper dolum amp;nbsp;oc-cifis finitimis regibus, vniuerfam pro-uinciam imperio Macedonia adiungit. Deinde ad abolendaminuidia: famam^ per régna mittit amp;nbsp;opulentiffimas ciui-tates,« phana ac templa, qui opinion? lcrerent,regemhhilippum magnam pc-cuniam erogare ad muros per ciuitates amp;phanaactemplafacienda; qui huje rumori credebant, cùm in Macedonia veniflent,varies dilationibus fruftrati, vim regiæ maieftatis timentes abeunt. Pofi hçç Olynthios aggreditur, amp;nbsp;ciuitatem nobilem excidit: tratres duos cxnouerca gcnitos, quos illi hofpitio Iùfcepcrant,fuppliciotradit, prçdaque ingenti paritèr amp;nbsp;parrijcidiofruitur.In-dène quodius vel fas inuiolatum præ-tcrmitterct,piraticam quoque exercerc infii'tuit.Contigit etiam, quod duo reges Thraciæ fratres, cum dilceptationû lu arum iudicem eligerent:fed Philippus ad iudicium vclutî adbellum inopinan-tibus fratribus infirudo exercitu venir, regnovtrunquenon iudicis more, fed fraudelatronisfpoliauit. Dum hçc aguntur,legati Athénien petentespacem,ad eum veniunt,quibu$ auditis,amp; ipfe 1 cgatos Athenas eum pacis conditionibus mifit,ibi(^ue pax faéla eft:cx cçteris quoque ciuitatiousGrx-cia: belli metulcgationcs vendre. Cru-defeenteira Giçcorum,Theffali Boeo-tijque orant Philippu,vt aduersuS Pho-cenles ducem fe exnibcat,oblitoS cladifi fuarùmzContra Phocenfiumlegati,ad-hibins Lacedçmonijs amp;nbsp;Athénien, bel-, lum dcprecabanmr,cuius ab coter lam ddaftonem emerant.'’Fœdum prorsus |
riusopefpemfuam pofuilïe vidcantur. Philippus inter hçcfecretô audios vtrifque legationibus, his veniam belli pollicetuT, iurciurado ada^is nè cui-quam prodant illud:illis contra, ventu-Tum fc,auxiliumquc laturum: vtrofque vetat parare bellum autmetuere, fie va-Philips ïiatore(ponfo,fecuris omnibus, Ther-mopylarumanguftias occupât. Tune f»rimùm Phocenfesfe captos fraude Phi ippi animaduertentes, trepidi ad arma cófugiunt:fed neque fpatiû erat infiru-cndi belli, nec tempus ad contrahendû auxilia,amp; Philippus excidium minaba-tur,ni fieret deditio. Vidi igitur necef-fitatc,pa(fiafaIute,fededunt.Cçduntut nihilominùspa{sim,rapiunturlt;^ue. Vnum tantum miferis folatium fuit» quod cum Philippus portione prçda: focios fraudâffetj nihil rerum fiiaruin loea ad libidinemfuam transfert: mife-randa vhique facies amp;nbsp;excidio fimilis erat.alios enim in fimhus ipfis hoftibui opponit,alios in extremis regni terminis ftatuit,quofdam hello captos in fup plemcntisvrbiumdiuidit, atque ita ex multis gentibus amp;nbsp;nationibus vnurn re-gnumpopulumlt;^;conftituit. Compo-firisitaque rebus Maccdoniæ, Darda-nos cçterosi^uefinitimos fraude captos expugnat.fed nee à proximis manus ab-ftinuit. Siquidem Arisban regem Epin affinempcllerercgnoftatuit,atq; Alc-xadrum priuignum eius, vxoris Olym-piadis fratrem, pueru honeftæ pulchri-tudinis,in Macedonia nomine fororis accerfit, omnique ftudio folicitato in (pern rcgnijfmulato amorcin ftupri co fuetudinem pcrpiilit,maiorain co obfe-quiahabiturusEne confeientiæ pudo-re,amp; fine regni beneficio. Igitur cum ad lo.annos peruenifTet, ereptum Arisbx regnum puerotradit, IceJeftusin vtroque: namnec in coins COgnationisfcruauitjCuiadcmitrcgnfi^ amp;eumcuideditjimpudicum fecit ante qu^mfegem. DeindètotiGrçcia: bellum inferre fia tuitj ad quod percom-modumratus, fiByxâtium nobilemamp; maritim am vrbem in poteftatem redc-giffet, candera claudentem fibi portas obfi- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVL 337 Scythia Philippo Tiocimtur, obfidione cinxit.Hçc nanq; vrbs condi-taprimCim aPaufania rege Spartanorû fuititaque longa obfidione exhauftus piratajCaptis t/o. nauibus mercium,in-opiam paululùm recreauit. Erateo tc-pore rcx Scytharum Maclieas,qui cum bello Iftrianorum premerctur, auxili-umaPbilippo petit, in fucceffionem cum regni Scytharu adoptaturus, cum interim rex Iftrianorum deccdés,amp; me-tu belli, amp;nbsp;auxiliorumneccffitate Scy-tbas foluit.Itaque Macedonië’“* renun-ciat, neque auxilium cius perifte, ne-que adoptionem mandafte. His audi-tis, Philippus per legatos petit fumptus ad apparatum belli fados. Sed Macheas refpondit, nullas fibi opes efte,quibus tantum regc expleat.quibus derifusPhi-lippus,folutaobfidióeByzantina,Scy-micabcllaaggreditur.vétum eft adpu-gnam,amp;cum virtute amp;nbsp;animo prçfta-rentScythx, aftutia Philippi vincun-tur. viginti millia puerorum amp;nbsp;fœmi-• narum capta, pecoris magna vis, auri argentic.^; nihil.ea primiim fides inopiç Scythicæfuit. Viginti millia nobilium cquarum ad genus faciendum in Mace-doniammilfa. Sed reuertenti Philippo Triballi oc-currunt,negant tranfitum,ni portionê accipiant prçdæ. hinciurgium,amp;mox prælium, in quo itàinfemorevulnera-tus eft Philippus, vtoccilum putarent, -nneó. ^®^ co“«aluit. Eo conualefcente, diu «tifj^‘*''ni. diflimulatum bellum Athénien infert, quorum caufa Thebani fe iunxerunt: pröuocant Græcas ciuitates, quaficó-tra communem hoftem. Prælio com-miflo, Athenienfes vincuntur, fortitèr occumbentes. bic dies vniuerfæ Græ-ciæ amp;nbsp;gloriam dominationis amp;nbsp;liberta-temfiniuit. Compofitis rebus Grçciç, Philippus omniû ciuitatum legatos ad formandu return ftatumeuocari Corinthu iubet. Ibi pacis leges vniuerfa: Grçciæ ftatuit, confilium veluti fenatum ex omnibus vmi elegit.foli Lacedçmonij ct legem ac regem contemplerunt,leruitutem,non pacem rati.auxilia à fingulis ciuitatibus delcribijiubet,lumma auxilioiu 20000. peditum fuêre,equitum i5.millia. OchoArtaxerxc defundo, vt fuprà |
didum eft,Ariânius hlius ciusfuccefCt Aifani» rex in regno,regnauit annis 4.Anno primo P®*^^“quot;®’ Arfanij régis,laddus in demortui Ioannis pontificis amp;patris locum fucceftit, vir bonus amp;nbsp;pacis amator,qui cum mores labefadatos coponere voluiffet,mul tos amp;maximè ManalTen fratrem inue-nit aduerfarios.Nam Arfanius rex præ-feccrat regionibus trans flumen Sana-ballam de genere Cuthæoru, ex quibus Samarita: defcenderunt.vndè quia Ma-nalTes contra fratrem laddum adpóti-ficatumadfpirauit,Ifacha filiam Sana-ballçduxitvxorem.Cumlt;^; miniftraret in facerdotio,indignati funt Hierofoly-niitæ,iubebantq;eumrecedere ab vxor re,aut non introire fanduarium. Itai^jManafles traftulitfe cum vxo-read foccrum luum, qui pollicitus eft quod aedificaret ei templum inftar Hie-rofolynlorum fupermontem Garizin, fedhoc cum licentia regis faciendu erat Darij,fcilicctqArfanio patri in regno ladJutTu-fucceffit. Interim autem condidit ei Hæorûpon-Abigfam, qui eft mediterraneus vicus “^®** Syriorum amp;nbsp;infignis, dedit cijimpenfas ad vidum,illuc fe Manaflescum multis facerdotibusatq; vxoribus eoru traftu-lit, amp;nbsp;facerdotiu fcinderéftuduit, pro-utdicetur. Mortuo Arlanio regejluccefht Darius filiuscius vltimus, regnauit annis 6,hicbclla cum AIexandrogeftit,vtdi-cetur. Philipp’*rcx,ciim auxilia è Græ-cia belli gerendi caufa cocunt, in Aham Pcrlarum iuris mittit Parmenionem, Amyntam,amp;Attalü,cuius fororé nu-pèr,expulfa Alexadri raatre propter ftu-pri lulpicionem,in vxorem acceperat. ANNO amundi exordio484Ç. qui fuit decimus regni Artaxerxis Ochbeir* citer olympiadcm 107, ab vrbe condita ï98.AIexanderPbilippircgis Macedo-numamp; Olyrapiadis vxoris eius filius naleitur. vulgata tarnen hiftoria habet, à Nedanabo iam extra regnum pulfo^ gencratum. Nedanabusrex Aegypti inter fapi-cntes excelluifte memoratur, qui regno quot;nbsp;pulfus ab Artaxerxe Ocho, in Aethio-piam peruenit.de hoefertur, quod cum bellum fibi inftaret,no exercitu vel ma-chinamétaraoucbat,lèdingreflusaula, ff amp;in |
lOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
|
amp;meius fecretiorem partem accepta pelui,impleuit earn fonte lympidil^mo, amp;nbsp;ex Cera componebat nauigij fimilitu-bat,quæ omnia moucri aeviuere vide-bantur;adbibebat amp;nbsp;virgulam ex ligno hebeni, amp;vocabat precibus deosfupe-rosinferosque. Sidaborabat pelui na-uiculam fubmergi,exquofiebatjVt fi-mul cum fubmerfione illius ceræjetiam ornes hoftes,fi qui adeflentjpelago mer-gerentur. C^odam autem tempore nuciatum eft ei, multas genres aduersus eum vna confpiratione cofurrexifTejIndos,Arabes, Phoenices,Parthos Orientisbarba-riem: quoaudito,ipfeplaufum datma-nibus: confugiensque ad confuetas artes , intellexit fe ab boftibus vincen-dum,capiendumquc,nifi füge confule-retfmoxquerafo capite amp;barba,colle-disq* omnibus quæ preciofa erant,ap-puKus eft in Macedoniam. Illic ergo amidus vefte linea, aftrologum lê pro-felfus eft, adeoque Celebris fama eius fada eft, vt nee Olympiadem reginam lateret:cnimueroPhilippus tune bcllo forte aberat: regina autem cœpit periti-ameius confulcre, amp;nbsp;ille amore ipfius captus eft. Cumqjacriusvultum reginsintue-rctur, qua:ritilla,curme inlpicis? Cui ille, Recordor oraculi quod apud Ae-gyptum adijs accepi. amp;ftatim promit tabulas auro amp;nbsp;ebore variatas, vbi vi-lebantur lupiter in hyacintho. Sol in cryftallo, Luna in adamante. Mars in hæmatite, Mercurius in fmaragdo,Venus in lapphiro, Saturnus in ophite. Tune regina admirans ftellarum varie-tatem, amp;nbsp;propiùsfiftens,ô,inquit,in-tuerequæîômeam amp;nbsp;Philippi congru-cntiam.Nam multi credunt, quod mihi alteram fuperindudurusfit. quiex-plorataconftellatione, aitî Vera fama eftjfed opitulabor,nè quiddiuortio for mides. Nam fataletibi eft ex adfpedu, mifceri te deo,progenituramque filium vltorcm omnium, 11 qua Philippus in te audcbit.T um illa :Cui,inquit,deo?at file, Hammoni deo Lihya:.ergo para tc vt reginam decet, videbis fomnium,. amp;in fomnio nuptias cumdeofuturas, Ma-gicis itaque artibus fecit illam fomnia-re lt;^u0d mifeeretur deo Hammoni, amp;nbsp;quod deillograuida fieret. Quod cum Nedanabo reuelaffet, dixit ille ven-turum ad earn Hammonem in fpecie draconis.fecitergo'artede node draco-nem apparérereginæ,ad quern dumin-fpiceret, Nedanabus coniungitur, amp;nbsp;earn cognouit.Vnde conceptus Alexa-der eft.fecit quoquè per fomnium illud apparerePbilippOjVXOre fuam Olym- |
inuenit.cœpit primo credere, deinde du-bitans,eam duritèr increpat. quod fin-tiens Nedanabus, arte diabohea egit, vtinfolenniconuiuio,vbi aderantPhi-lippus amp;nbsp;Olympias,apparéret draco;amp; eum omnes expauercerent,extendit O-lympiasmanus,vt edoda erat, ad dra-conem,qui manfuefccs,C3put in finum eius reclinabat,ei^; ofculum dedit,etin aqullam conuerfus, è medio euolauit. Tuc Philippus ludificatus, afferuiteam concepifteexdeo. Demum parturiente Olympiade,al-fiftebat Nedanabus, aftrorum curfus amp;nbsp;motus prolpedans.tadèm nato Alexandre, motus terrae fequitur, amp;toni-truum crepor,amp; fulgorura eoruleatio'« Etvtfefert Iuftinus,eadieduæ aquiU tota die fuper culmen domus federunt, omen duplicis imperij,Europç amp;nbsp;Afiç, , præferentes. Vocauit autem Philippus ^^^ natumjAlexandrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Alexander autem fadus annorum 12. patri comes fiebat exercitus, amp;nbsp;arma vi-dcrecupiebat:equis infiliens, cundavt prudentiffimus miles agebat. Eodem fere tempore Philippus Delphos mifit,eonfulens de fuccelTore,re-Îponfumq; accepit:Is demiim tuoimpe* rio omftiq; orbe potietur, quemcunq; Bucephalus fefforem pateretur.Erat autem Bucephalus, equus forma fpedabi-lis.bomines comedebat vt belua.hüc dià afteruari iuffit Philippus lub clauftris præferratis.manfitiuindomitus,vtne-mo aufus fuerit ne tangere quidem.qua re fadum eft,vtPhilippus eum abijcere mandaffet. Alexander veto cum forte adefief, Vt refert Plutarchus, obloquitur,amp; jnipc- |
CHRONOGRAPHIAE'. ïmperitiammollitiemq; magonum cri-minatur, c|uod verbum Philippus çgi'è tulit, quod prudentiores increparet. Tuncine3hunc me commodiùs quam cæten pertraftaturum affirmo. at Phi-gt; lippus;Siidnon fecerisjquam pro hac inlôlétiapœnam lues?cgo,inquit,cqui Bucephalus P’'^ciumlóluam.fublatorilu, Alexader •HU«. reftinabudus correptum habenis equu contra folem conuerlum ftatuit. ani-maduerteratenim ad vmbram contur-bari.indè ipfo molliter circudufto, bla-dèiubaattredata, reiefta fensim chla-mydej cquum fecurus aRcenditj laxat habenaSj vrgctcalcibus, fit ingens clamor, pater vero præ gaudio illachry-mafle traditur, delcendentisq; caput ex-■ ofculatus, dixifle: Aliudtibipariam regnum qu2rc3non enimteiam Macedonia capit.
Dum Philippus forte abfens eft, non folitoaffedu quo folit*fuerat,Olym-piadem diligens, protinus Olympias Ncâanabum repetit,eum cólulit. Qui dum affidenti fibi Alexandre ex arte ilia loqueretur, petijt Alexander vt ar-tem 111am eum doceret:cumq; iam in ilia arte profeciflet Alexander non modicum, node quadam adpræcipitium foffæ veniens voraginofæ,ibi Nenana-bum præcipitem artis experiendæ cau-fa fecit.Cumque ille iélu ceruicis loeta-litèr affligeretur, conquerereturque, cur tarn impie ageret, relpondit Alexander.-Conquerendum tibi de arte eft, ^nippe qui nefeiens qua: tibi impendcant bumi. cæli fecreta rimari fata-gas. Ad hæc magus : Nulla mortali-um contra fatum luga eft : olim per bancdcientiam noui me à filio inter-fedumirk Tune Alcxandcr:Num ego fibus tuus fum? At ille confeftus eft ^n h‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;3^^ ®*'^® Olympi-
'•itriius.' ®dcpotitus fit. amp;nbsp;his diétis, animam efflanit.
Tune Alexaderimponit eum in hu-meros,amp; reuenat,eique fepulcrumeri-git opcrofiffimum, atque matri om nia refert. tune illa admirata eft le tot an-nisilJu/am.
His temporibus, vt refert Vincenti-us, Methona ciuitas nunciatura Phi-lippo deleiuifte. adquam Philippus cû
GENERATIO LVI. 339 exercitu dicitur mififfe Alexandrum, quam breui fubegit. Rediens,ingredi-tur regiam,patri vinonam nüciaturus, vidit barbaro habitu homines,percon-tatur qui fint.cognofcit Darij regis Per-farum efte legationem, amp;nbsp;quod venift fenttributum terra: amp;nbsp;aquæ poftulare, Miratur Alexander, dicens vni illo-rum:Hæc neelcmenta vendicant Per-* fæ, quæ Deus cunnis in communi lar-gitus eft? Igitur ferri iubet à fe ad Dari-um mandata, fcilicetvt ab hac peten-di confuetudinc temperet : fin aliter, leitet fe cum Alexandro pra:lio acriùs concertaturum.His didis, iulfit homi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
nesabirc.
Philippus filio Alexandro,vtçquum eft, fumma beneuolentia vbiquè affe-ótus fuit. At ex Cleopatra nouerca O-lympiadi fuperinduda, difcordia lub-orta eft.caufam adhibuit Attalus auu- J^’^f“’quot;* culus Cleopatræ, qui cum in nuptijs ^% amp;*^ph?-Macedones exhortareturjdcos orarent, lippum. vt ad regni fucceffioflem legitimus ex Philippo amp;nbsp;Cleopatra crearetur hæ-res, excandefcens Alexander, o impro-bum caput, inquit, nos tibi nothi vi-demur? fimulqjineummifit poculum, Infurgens indé Philippus contra Alexandrum muerone, fed idus inanis'ex-cidit.tunc Alexander conuicijs ador-tusPhiIippum,receptamlt;^ue Olympiaden! in Epiru duxit, led paulopóft Pni-lippus Alexandrum multis preçibus re-uocauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Interhçc nuptias Cleopatræ filiæ Alexandri, quem fecerat regem Epiri, célébrât Philippus.dies erat pro magni-tudine duorum regum, amp;collocatis fi-lia’m,amp;vxorcm ducentis, apparatibus infigrus.fednec ludorummagnificentia deeifat,adquorum fpeftaculum Philippus cùm fine euftodibus médius inter duos Alexandros, filium generumque procederet, Paufanias nobilis ex Ma-cedonibus,nemini fulpedus adolefcés, occupatum anguftijs Philippum in tranfituobtrûcat.hiepuerftuprum per iniuriam paUus ab Attalo fuerat, qui ^^ philips eum etiàm pofteà tanquam vile fcor- pj morte/ tum libidini conuiuarum fubiecit, de quo Philippo conqueftus,non vindica-tus,fedderifusfuit,ideo in eum exarfit.
f 1 2 credi-
-ocr page 358-340 ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Creditum eft etiam, immiffum ab Olympiade matre Alcxandri fuifle,nec ipfum Alexandrum ignarum paternae Cædis extitiffe, quippe non minus O-lympiademrepudium amp;nbsp;prælatamfibi Óleopatram, quam ftuprum Paufani-anijdokiifferAlexandrum quoquè,re-gni æmulum fratrem exnouerca fufce-ptum,timuifle.H2cIuftinus.alij aliter, vtmox dicetur. Hancmortem prædixilTe ferturPhi-EppuSjinterrogatus aliquandôà quo-dam principe fuo, quæ mors effet viro forti optanda. cui Philippus,Viro forti amp;nbsp;poft multas vidorias in pace ac gloria conftituto, mors improuilà eft, in-quit, optanda. Haud abfimilc C. lulius Ca:far refpondiffe fertur. De occifione Philippi alij ferunt;cùm Philippus Alexandrum in Armeniam rebellâtem mi-{ïffet,inquiunt,Paufanias,qui Olym-piadcm vxorem Philippi ardebat,fenti-ens Alexandrum abeffe, coniuratione fada Philippum inuafit,multisque vul-neribus eum confodiens, ipfius ciuitate potftus eft/eftinauitqjadraptu Olym-piadis. j Alexander turn ex Armenia vidor applicuit, oftenditq; turbas amp;nbsp;Philippi vulnera.vifo inter hæc Paufaniaadhuc praïlente, cùm eum iaculo deftinaret percutere,reniteretur autem formidine matris vulnerandæ, Olympias fie cum adhorqtaeft; laculare, inquit, fili, ne dubifts.Alexanderautem cum Philippû adhuc fpirare comperiffet, iuffit Paula-niam illue adduci,gladiumindextram patris mißt, quo manu eins oppeteret. Ergo iam moriens Philippus,ait.' Nihil eft quodme contriftet, vltus enim au-thorem iniuriae, libens morior.amp; adie-cit, Remtnilcor o Al exander deumma-trituæ prægnantiprædixiffe, quia vin-dKeiB filium effet paritura. Cura lufti-no ficconlonatPlutarchus in vita Ale-. xandri, nifi quod addit, Alexandruna poftea morte Paulaniam affeciffe. Flures Phn hppifilij. Deceffit hoc modo Philippus tertio • Arfanij régis Perfarû anno, at babebat ex Lariffaealaltathee filium Arideum,, qui poft Alexandrum rcgnauit.Habuit amp;nbsp;multos alios filios ex varijs matri-monijs, qui partim ferro, partim fato |
periêre.fuit autem Philippus rex arm ex-rum quam conuiuiorum ftudiofior.in-ter quotidianas rapinas fempèr inops crat. eratineo mifericordia amp;nbsp;inuidia paritèr, blandus erat paritèr amp;nbsp;infidi-ofus. amicitias vtilitate,non fide cole-bat,eloquêtia infignis,nulla apud euW turpis vincendi ratio. Valer, hb. L Philippus, inquit,pater Alcxandri, Apol-linis oraculo admonitus, vt à quadrig« violêtiafalutem fua euftodiret, omnes currus per totum fuum regnum dik iungi iuffit.locum etiam qui in Bœo-tia quadriga eelebratur, fempèr vita- j uit. ied Paufanias in capulo gladij quo illum occidit, quadrigam cselatamha-buit. DehocPhilippo Plutarchus inapo- ! phthegmatis refert, quód aliquando Alexandro querenti, quód Philippus multos ex pluribus mulicribus fufei-peret filios, cui Philippus : Qiy ndó babes regni æmulos, datooperam vt ho-neftus amp;nbsp;probus fias, quo non mea, fed tua gratia regnum adipifearis. , Idem de eodem ; Cum quendam iudi-cem capillum tingentem vidilfet, eum amouit, inquiens .• Qui in pilis fidus no eflet, eum nee fidum fore in rebus fer-uandis. Idem Machetæ cuiufdam cau-fam iudicans minus accurate, illo appellante, iratus Philippus, Ad quern, inquit, appellas? ille. Ad teipfum rex, fi vigilans attendus. Hunc vbl Philip- i pus accepit iniuria affectum,fententi- 1 am non refcidit, fed æftimationem litis perfoluit, iuftè quidem amp;nbsp;bené. Obtruncato autem (vt didum eft)Phi-lippo,ficutin eius exercitu variæ genres crant, ità diuerfi motus animorum fuêre. Alij iniufta feruitute oppreff, ad fpem lelibertatis erigebant, alij t«-dio longinquæ militiæ remiffam fibi expeditionem gaudebant, amicos quo-què tamfubitamutationererum haud mediocris metusceperat,putantes nuc prouocatam Afiam, nunc Europam nondum perdomitam,multos fidcidu-biæ deficcre. His rebus velut medela quædam in-teruentus Alcxandri fuit, qui pro con- xles«*^ cioncita vulgus omne con/ólatushor-rest “ tatusquepro temport eft, vt amp;metuni timen- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVI; U^
|
timentibus demcrct,amp; in fpcm fuî ornes impcIleret.Erathic annos vigintinatus, Macedonibusimmunitatem cunftaru rerum,prêter militix vacationem, de-dit.quofadotatum fauorem omnium conciliât,vt Corpus,non rcgem,muta(-fedicerent. prima illi cura patcrnarum exequiarum fuit,in quitus cædispater-næ cólcios ante tumulum occidi iuffit, foli Alexandro*Lynciftarum fratn pe-percit.namab eorex primum fuitfalu- ’ tatus. xmulum veró imperij Caranum fracréex nouerca, interfici iufïït. inter initia multas genres rebdlantes com-peicuit, orientes nonnullas feditiones extinxit. Qijibus rebus ereóliis,cito gradu in Græciam contenditjineboatum proin-dè bellum à pâtre Per Geum aggreditur, in cuius apparatu nunciatur, Atbenie-les,Thebanos amp;nbsp;Lacedæmonios ab co adPerfasdefecifle,authorem^; eius de-feftionis, magno auri pondéré à Perfis corruptum,L)emofthenem oratore ex-titifie.Qinbus motibus occurfurus,tata celeritateinftrudoparatoque cxercitu Græciam opprelfit,vt quern venirenon fenferat,videre fe vix crederét. In trabtu bortatus TbeRalos, beneficioruq; Phi-bppi patris,maternæque necelfitudinis admonuerat,cupide hxc ThelTalis au-dicntibus,exemplo patris dux vniuerfa: gentis creatus erat, amp;nbsp;vcdigalia omnia redditusq; fuos ri tradiderat. Sed Athénien ficuti primi defecerunt,ità primi pœnitere cœperunt,pueritiam Alexan-dri ante lprctam,fupra virtutem veteru ducum extollentes, Tliebaniin Miffisitaq; legatis bellum depreca-«cidium, tur.quibusauditis amp;grauitèr increpa-tis,Alexader helium remifit.indè The-bas exercitum conuertit, qui armis, non prccibus,vfi funt. Itaque lupplicia miferrimx captiuitatis experti funt: na licèt multiim deprecaretur Eleades ex captiuisvnus,varias adducens cxcufati-ortes,potétior fuit ira,quam preces.itaque vrbs diruitur,agri inter viétores di-uiduntur,captiui lub corona vendun-tur.Mileranda res Athenienfibus vil à, ideo portas refugijs profugorum contra interdicfum regis aperuére. quam remitagrauitèr tulit Alexander, vtfe-cunda legatione denuó helium deprc- ^'^ cantibusita demiim remiferit, vt oi ato-res amp;duccs,quorü fidutiatotiès rebel-lent,fibi dedantur. co res dedufta eft, vt retétis oratonbus duces in exilium age-rentur,qui ex continéti ad Darium regem Perfarum profedi lunt. Hxc lu-ftinus. |
Cxterum coadisin Ifthmo Grxcis, amp;expeditionê in Perlas decementibus, Alexandro plures philofophi amp;nbsp;orato-res occurrunt. Idem Diogenem faóturu exiftimauit,qui per id tempus Corinthi verfabatur. atis pauci faciens Alexan-drum,in cranio diuerlbrium habebat. quó tum pergés Alexander,eü ad folern adlpicientem offendit. ille vt tam illu-ftres viros aduétarevidit,paulùm ledit, Alexandrum fulpiciens.eodem laluta-to,rogatAlexander, reine cuiulquam indigeat. Cui Diogenes,Parumpèr ab Diogcni’ foleabfccdas.qua inrcadeodcleétatum amp;nbsp;Alcxïdrl Alexandrum ferunt, vtciim amici irri- “’quot;S^' “*' derét virum,ille relponderet: Ego pro-feóiónifi AlcxSder eifern, Diogenes elle ' vellem.'inuenilfefevirum,cuiaccipere, nihil dare polfet. Deinde exercitu naues onerat. vndè conlpcda Afia,incredibili ardore mentis inceiïfuSjduodecim aras deorum m belli vota ftatuit.patrimonium ome (u* um,quod in Macedonia Europalt;^; ha-buit, amicis diuidit. Ablumptis amp;nbsp;ferme diftributis omnibus,qujd tibi rex lu-perefl^Perdiccasinquit. Cui Alexader, lpcs,ait,Alïam fufficcre prxfatus. Tum Perdiccas : Hxc nobis commilitonibus tuis futura communis eft. neque enim exercitiis eius alia,quam rcgis,animorü prxfumptio fuit: quippe obliti omnes coniugum liberorumq; amp;nbsp;longinqux à domo militix, Pcrficum aurum amp;nbsp;to-tius Orientisopesiamquafiluamprx-damducebant. Cùmdelati in continentem elfent, primus Alexander iaculum velut in ho-ftilem terram iecit, armatusquedena-uitripudiantilimilisprofiluit, atq; iti t hoftias cxdit,precatus, nè fe regem iHç terrç inuitç accipiant.Indè petens milites,à populatione Afix prohibuit, par-cendum fuis rebus prxfatus,nec petdé- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' da ca qux poflelfuri vénérant. In exer- ff 3 citu |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM hi Xlexandri citu cius fuerc ex Macedonia 15. roillia copix. peditü,auxilia diuerf3,odo millia equi-tum,duo millia indigenarum leuisar-maturç,Tbracum oéto millia.vnde boe numero cum veteri milite congregato, collegit70.milliafeptingenta quatuor militantiû.amp;vtrefci t Iuftinus,non lu-uenes robuftos tantum,non primç çta-tis florentes,fedvetcranos, plerofq; eti-am emeritx militiæ, qui cum pâtre pa-truisq-, militauerant,clegit, vt non tam milites,quam magiftros militiæ eleftos putares. ordines quoquè nemo nifife-xagenariusduxit,vtfi principia caftro-rum eer neres,fenatum te prifcçalicuius reipu.viderediceres.itaq; nemo in prç-liofugam,fed viûoriam cogitauit. Hac tarn paruamanu vniuerfum orbem terrarum aggredi aulus fuit. literaDa- ^^^'^^ Rexregü Darius,conlanguine-usdeorum,Alexandro famulomeo iu- rijadAle-Standnim. Colledo autem in vnum exercitu,ad Aegyptiinteriora confcendit. ante tarnen Darius literas buiufmodi tenoris beo,dico,amp; mando, tibireuerti adpa-rentcs tuos famulos meos, atque in gre-mio matris cubantem, doceri virile of-ficium:adquam rem babenam tibi Scy-tbicam mifi,amp; pilam, amp;loculum cum aureis.Pilam3eó quód cius lufus tuç có-ueniatætatulæ. namhæc opera tibi có-ucniunt, leiens fi ome genus bominum pari confpiratione tccum duxeris, imperium Perlaru nequaquam terrere po-teris.Aureos aütem tibi miß, vt fi ad re-uerfionem lumptibus indigeres,babeas quo tibi tuisq; neceflariaemas, Siiuffi-onibusnoftris obtemperare diftuleris, protinusmittam quite vinftum atque contumcliosè verberibus alfedüjmaie-ftati noftræ reducant. Hçc Icripta primates Alexandri nimium terruerunt. quibusAlexandcrjQjjid tandem diüis barbariperturbamini, quæ arrogantiæ babent teftimonium,nonconfidentix probationem? |
His didis,Perfarum legatis donat au-rum,ac cum bis literas remittitiAlexan-inter eos Alexandro,diu grauitèrfcrui-turû.Quæfo igitur,quorlum telenten-tia ducit? dixifti te auri atque argenti opibus abundare,an vt bis cognitis,au-ri fit nobis defiderium, vt obftinatiùs pugnemus aduersiim te? Addis mifiHc temibi babenam amp;nbsp;pilam, loculosque cum aureis,de quibus quanuis vt tibi vi-fum eftj diditaris,ego velutaufpicato cundaexteconceffaprofitcor. Nanqj babenam accipi oportet, vtea in fubdi-tos tibi vtar:pila veró,tuï amp;nbsp;totius orbis imperium promittit’auru autem/ipum tuarum me dominum teftatur, der rex regum^confanguineus deorum, Alexatlnli- Dario laluté dicitiTurpe mibi videtur, teriadDa- nimiumque abborrens, tantum regem xiuro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totq; viribus(vt feiaétat)* cófitum,lub ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditione cótemptibiliumbominumjatq; Leäisbisliteris, Darius ad fatrapaS vitra Taurummontem degentes, talia fcribit: Fertur quidam adoJefcensinfa-nirePbilippi filius, Afiamq; vniuerfam incurfare.fuper quo placet nobis,vt verberibus pucrilibus grauitèr afflidus,in-dutusq;póft vefte purpurea, nobis tra-datur.fatrapas eius amp;nbsp;clalfem cum nantis fubmergite,milites cunftosad rubri maris vlteriora tranfducite. Prima igitur cógreffio in capis Adra- P^j^ ftis fuit.in acie erantPerfarum fexcenta ^f millia militum,quç nó minus arte Ale- g» xandri,q virtute Macedonumfuperata, terga verterunt.magna itaqj cçdes Per-farû fuitjde exercitu barbarorü 20.mil- lia peditu,duo equitu cccidific ferutur, cum ex Alexandri excrcitu quatuor ct triginta cçfi tantum inucniätur.Ea pu-gna magnum ad res Alexandri momentum peperit.Sardis enim imperij mariti-mi tutamen amp;nbsp;propugnaculum cepit, multaq; ad eum dlt;^ecerüt oppida. Solç contra eum Halycarnaflus amp;nbsp;MilctuS Rabant,quas tarnen vi occupât. Poft hçc Gordin vrbcm petit, inter Pbrygiam maiorem amp;nbsp;minorem fitam, cuius vrbis potiundç nó tam præda tra-xerat,q quód audiêrat in ea vrbe in tem-plo louis iugum plauftri Gordij pofitu^ cuius nexum ft quis foluiftet^eum tota Afiaregnaturü,oracula cecimfte.Plau-ftrum boe Gordius in templopofuit louis, ex eoquód plauftrum ducens, rex oraculis creatus extitit. Igitur Alexander capta vrbe, cum in tcmplumlouis veniffet,iugum plauftrt requifiuit.quo cxbibito,.ciim capitalo-ramentorü intra nodos abicoditarepe-rire |
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO LVt 34?
rirenonpofletjgladioloramenta cçdit. atq^itàrelolutis ncxibus, latctia in no-dis capita inuenit. Nihil, inquit, inter-eft quomodófolnatur.amp;hc fortem vel illufit,vel impleuit.
Hocilloagente, nunciatur Darium cumingéti exercitu aduentarc.itaq; times anguftias, magna celeritate Tauru tranfcédit,in qua feftinatione quingé-taftadiacurlusfecit. CùmTarlûm ve-niffet, captus Cydni fluminis amœni-tatc per vrbé influentis,proicdis armis, plenus pulueris atq; fudoris, in præfri-gidâvndam nudum fe proiecit. Tue repente mébra rigor occupauit, vt inter-dufavoce,non Ipes modó remedij, fed necdilatiopericuli interueniret. Vnus eratcxinedicis,‘nomine Philippus, que Parmenionis epiftola fufpeftum fecit,a Cappadocia mifla.fcripleratenim Alexandre, Philippu medicum vtcaueret, corruptii ilium aDario pecunia, verum Alexander ratuspro teporedubiçfe fi-deimag'is medici committere,quam in-dubitatomorbo perire: Accepto igitur poculo,epiftolas medico tradidit, atq; iûinterbibendû oculosin vultu legctis intendit. vt fecuru confpexit, lætior fa-lt;^^useft,fanitatemq; quarta die fècepît.
Igitur Darius cum trecentis milhbus peditum, amp;nbsp;centum millibus equitum m aciem procedit. mouebathæc multi-tudohoftium Alexandrum:quia tarnen aliquando paucioribus viäor euafit, ré aggreditur.Itaq; cum fpes metum vin-ccret,periculofius bcllü dilferre ratus, ne delperatio luis crefceret,circüueö:us luosjbngulas ge tes diuerfa oratione al-loquitur,Illyrios ac Thraces, Græcos atq;Macedones, laborum finem hunc amp;gloriçcumulum forc.itaq; inter hçc confiftere aciem iubet,nec Darij fegnis opera in ordinanda acie crat; quippe omiffisducum officijs, iple omnia cir-cumire, Angulos hortan veteris glorix Perlarum imperijq;.
Pofthçcprçlium ingentihus animis comittitur.in eo vterq; rex vulneratur. tam diu certamen anceps fuitgt;q uoad fu-geretDarius.exindè cædes Periarum fe-cuta.cælaluntpeditum 6i,millia, equitum decern millia, capta 40. millia; ex Macedombus ceciderepedeftres cétum
triginta, équités cl.In caftris Perfarum multum auri cçterarumq; opum inuen-tum,inter captiuos caftrorum mater amp;nbsp;vxor, foror amp;nbsp;bbæ duæ Darij fuêre,ad quas vilêndashortandasq; cum Alexa-derveniflet,cólpcétis armatis,inuicèm ' fe complexç,vclut ftatim moriturç,co-plorationem cdiderunt:prouolutæ deinde genibus Alexandri, non mortem, fed vt Darij corpus fepeliant, dilatióem mortis precantur.
Motus tanta mulierum pietate Ale- Humanita» xander,amp;Darium viuere dixit,amp;time- Alexandri tibus metum mortis demit,easc|; haberi vxwéamp;c? etfalutarivtreginasprçcepit^nihil cul-tüs amp;nbsp;honoris priftini illis adeinit. Qijpd veró gratia regali digniffimum fuit,mulieres ingenuas et captiuas,nul-luex coturpe velaudiflc vel inteUexifle conti git.Et profeâo Darij coniugê vni-uerfas decore amp;nbsp;forma antcifle regi-nas, quemadrnpdum amp;nbsp;Darium cun-dos amp;fpecie amp;nbsp;proceritate viros, fimi-limasq; parentibus fuiffe puellas: qua$ cum Alexander infptccrct,diccreper io-cum folebat, dolores oculorum Perfieç funtpuellæ.
Pofthæc opes Darij diuitiarumqj apparatum contemplatus,admiratione tantarum rerum capitur.Tunc primùm luxuriofaconuiüia amp;nbsp;magnificentiam epularum fedari,tunc Barlanen capti-uam diligere propter forms pulchri-tudinem cœpit, à qua pofteà puerum fufeeptum, Herculem vocauit. Memor tarnen adhuc Darium viuere, Parme-
fem,aliosq; amicosadrecipiendas Afis ciuitatesmifit.quæ ftatim, audita farna viétoriæ,prçfeéHs Darij cum auri magno pondéré traditis,fe in poteftatem vidorum dederunt.
Tune in Syriam Alexaderproficifci- AlcxSdr» in tur, vbi obuios cum infulis multos re-ges Orientis habuif. ex his pro mentis nngulorum alios in focietatem rece-pit, alios regno priuauit,fulïedis in lo-ca eorum nouis regibus. Tyriorum ci-uitascum coronam auream magnipo-deris per legatos in titulum gratula-tionis Alexandro mififlet, gratè mu-nere accepto, irefe Tyrum dixit. quod cum dilpliccret legatis, ita exarfit,.
ff 4 vtvrbi
-ocr page 362-lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
vtvrbi excidium minaretur. exercitum max illóduxit, vbîàTyrijs beUoexcc-ptus eft. de bis mox infrà latiùs feri-bemus. Tyriorum gens,vt luftinus in i8. ait, codita à Pbœnicibus fuit,qui terrç motu vexati,rcliâ;o patrio/olo, ARynum ftagnum primo,mox mari proximû lit-tusincoluere. Poft multos deindè an-nos à rege Afcaloniorû expugnati, na-uibüs appuIft,Tyrum vrbem ante annû Troianæ eladis condiderunt. Ibî Perfa-rum bellis diù vexati, viâores fuêre: fed attritis viribus,àlêruisluis multitudine abundâtibus,indigna fupplicia perpefti funt,quiconfpiratione fada,omem liberum populum cum dominis interfi-ciunt:atq; ità potiti vrbe,larcs domino-rum occupant,remp,inuadunt,coniu-gesducunt,amp; quodipfi non erat,liberos procréant. Vous extotmillibusferuorum fuit, qui dominum fuum filiumq; leruauit. itaq; occiGs dominis,feruis de ftatu rei-pub.deliberâtibus,placet regem defùo corpore creari,eumq; potifGmùm quaG dijs acceptiftîmum,qui folem orientem primus vidifTct.feruus ille ad Stratonem dominum fuum occulte latentem,rem detulit.Ab eo informatus, quum medio noftisomnesinvnum campum defcé-diftent,cætcrisin Oriêtem fpedatibus, folus Occidétis regionem intuebatur. Idprimùm alijs videbatur furor, vbi verb dies aduentare cœpit, editilGmisque eulminibus vrbislóloriésfplédere, ex-pedantibus alijs vt ipfum folem adljai-cerenr,primus omnium fulgorem folis oftendit.non feruilis ingenij ratio vifa. requirentibusq^ autborem, dominum conGtetur.Tunc intelledum eft,quâ-tum ingenua (eruilibus præftarent in-genijs.venialeniftlioqjdata eft,etvelut numen quoddam feruatos arbitrantes, regem Stratonem creauerunt. pofteius mortem regnum ad pofteros tranGuit. Celebrehoc feruorum facïnus,me-tuendumq;exemplo.Itaque Alexander Magnus velut vltor publicç fecuritatis, expugnata vrbe, omnesqui præliofu-perfuerant,obmemoriam veteris cçdis, crucibusafGxit. genus tantum Strato-nis inuiolatum leruauit, regnumque reftituit, ingenuis amp;nbsp;innoxijs infulx attributis. Hoc modo Tyrij conditi, conualuêre. |
Tune Sanaballa prasfedus Darij,vt fupradidumeft,cligés defuisodomil-* lia, in Alcxadri profedus eftauxilium, dicens fe libentibs obfequi ei quàm Darin. loca fibi crédita, tradit Alexandre-prætereàimpetrat genero Manalfa;,vt templum extruat,quia id vtilc foretre-gi,nè fcilicet vnanimes ludafi rebellent. Concedente verb Alexandro,ædiGca- ^™jjj^ uit Sanaballa templum, quodperman- j^j^uiii Gt vfque ad deftrudionem fadam pertanpW^ Romanos,amp;in co conftituit Manaflen •* pontiGcem. Porrbdum Alexander erat inobG-dione Tyri,fcripGt ad principem facer-dotum in Hierufalem, inuitans vt Gbi preberet auxilium3amp; exercitui venalia, redderetq; tributaq antè Dario dabat. Refpondit laddus pontifex,1c Dario fa-cramentum dedilfe,neceoviuentepöf-fetranfgredi. Tune minatus eft ei Alexander, amp;nbsp;aggcribus iniedis, Tyrum fecit continentem, quæ vaftata eft G-mulamp;Gaza. Alexander autem capta Gaza,in Hi-erofolymam contendit. tune timentes Iudçi,clamauerût ad Döminum,amp;im-molabant boftias. laddus orabat pro gente Iudæorum,cui feparatb præcepit Deus,vt ornaret eiuitaté,iplêq- in pon-tißcalibus,amp;febqui induti ftolis Ale-xandro occurrerent.Surgés, vilâ omnibus indicat. appropinquante verb vrbi Alexandro, proceift pontifex cum la-cerdotibus amp;nbsp;ciuium multitudine ad Iocum,vndèHicrofolyma amp;nbsp;templum videri polïct.Et fadum eft contrafpem omnium. Alexander enim intuens pontiGcem ftolainGgnem,amp;fapercidarim laminam, vbi erat inferiptum nomen Dei tetragrammaton,delcédit de cquo, adijt eum lolus, amp;nbsp;nomen adorauit, pontiGcem veneratus. Obftupuerunt principes exercitus,, ludiftcatam men-tem rcgis putatcs.Solus Parmemoque-Guit abeo, cur pontiGcem ludaeorum adorâflct,relpondtt: Nonbunc adora-üf,fedDeum,cüiusprincipatum (acer-dotijgerit. Nam per fomniu in tali ba-bitu Deum conlpexi, adbucin Macedonia |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVI. niaconftitutus. amp;cùm interrogàffem, vtriim Afiarn pofiem obtinere,iufïït me confidere: nam fempèr lê duftnrum ex-ercitum,amp; principatum Perfarum mihi traditurum.Nunc autem vidi in hoefa-cerdoteipfiuseffigiemjamp;proptereaho-minem vencratus fum. ’quot;î lil* Ingreiïus vrbem Alexander, in tem-plofacrificauitDeo fecundum lacerdo-tis oftenfionem,amp; attulcrunt ei Dani-Danidit de dem propbetam, in quo feriptum erat, gt;S? ^^'^”’^^'^ Grecorum perditurum poté-tiam Perfarum. Alexander arbitrans de fc Icriptum, gaudus eft,amp; in craftinum conuocans populum, iuflïtpetcre quæ vdlentj amp;nbsp;ipfis petentibus,conceflït lu-dæüs vbiquè patrijs vti lcgibus,amp; fepti-mum annü fine tributo ehe propterfab-batu terrç.exindc ad alias ciuitates pro-fedus eft. Tune SamaritJC videntes eius muni-ficendam circaludæos, cognatos fedi-cunt de femine ludæorum, originem fuamtrahere ab Ephraim amp;nbsp;Manaffe. PoftulaucruntjVt templu corum in Ga-rizinhonoraret,quod in reditu promi-fit.cumque peterent ab eo relaxationem fepdmianni,quæfiuitqui efient,amp; di-xeruntfeefie Hebræos.eumq; adderet, vtrùm effent Iudæi,negauerunt.quibus aitjludæis hoc tantum concelîî. Àd louera deinde Hammonem Alexadcr per-git,confulturus amp;nbsp;de euentu futurorû. amp; de origine fua. ^P^liha Cupiens autem originem diuinitatis *^««3fe â^9uirere,fimul amp;nbsp;matrem infamia li-v*''’onisfi.berare,perpræmiffos fubornat antifti-teSj^uid fibi refponderi velit. Ingredié-tera templum, ftatim antiftucs vtHam-monisfilium falutant. iUe lætusdei ad-optione,hocfè pâtre cenferi iubet. Ro-gatdeindè, an omnes interfeéiores pains fui fit vItus.Tefpontlent, pattern eius uecpofie interfici,nec mon, régis Phi-bppiperaélam plenè vltioncm elle, ter-nara interrogationem pofeenti, vifto-nam omnium bcllorum polîeffiôemqp terrarum dan refpondent. Comitibus quoque fuisrefponfumj vt Alexâdrungt; pro deo^non pro rege colerent.hinc iHij audainfolentia. Aliquando quumfa-gitta faucius,dolore collaberetur, Ami-ci^dixitjhunç plané cruorem mortaliû^ |
ac non diuinorum vaincra fpargunt. Darius intérim cum Babylonem per-fugifTet,Alexandrum per epiftolaspre-catur,vtrcdimédarum fibi captiuarum poteftatem faceret, magnam pecuniam pollicitus.Sed Alexander pro prccio regnum omne petit, iterùm Darius rcgni poitionemolferens,amp;filiam in matri-moniumdari. Adhæe Alexander iufiît fupplicê venire, regniq^arbitria vidori permittere. Tune Darius ratus eftverè fe vidum,gratumq; fibi cffe,’tùm vince-renequeat,quodàtali potiffimùm vin-catur.feribitq; Alexandro gratias âgés, quod nihil hoftile in fuos fecerit. Alexandro inter hçc vifum ed^vripfe adDarium internûcius iret.comitatus proindèfoloEumedoatq; vno fatelli-te,deuenitad Stragam fluuium,ibi Eu-medum lubfiftere iubens, nario talia fa-tur.*Entibiadfum intemuncius Alcxa-dri,cuiusmandata funttalia: Ego,in-quit,arbitror eum regem,qui minus fe-Rinantèr contendit ad prælium,ipfum fuç ignauiç et diffidentiç tefté cfle.qua-propter refponde,quid ternporis agitadi dcderisnobis?TuncDarius, Nunquid tuipfeades Alexander, qui nobis adeo confidentèr bellum indicis.^ Negat ille. tune Darius manum apprçhendens,fe-cum duxit in regiam ad cœnam,iuffuslt;^; cft côtra Darium difeumbere : amp;nbsp;quod-cunq; vas ad bibendum fumpfit,exhau-Ruminfinu recondebat. quod inteUij gens Darius, furti eum arguendum diT cit.Adhæe Alexander,hûc raorem fer-* uari in curia Alexandra,amp; fc putâffeidê hîcleruari confueffe. Cœna fada, vnusex conuiuanti-bus, qui aliquando hofpitiofufeeptuA fueratà Philippe, cœpit recognofeere, Alexandrum. Quod fentiens Alexander, vnà cum poculis profiliçns exijt,, amp;nbsp;max præ foribosynum exiPerfute-nentera equwm foum, transfodit:gla-dio,Confccnfo;equOj fugam inijt.Pcr.5 fæ autem infecuti,funt, lcd Alexandeit velociorcuafit. Darius autem damno^ hoftis elapfi, nimio mœrore conhei-tur. Alexander ità maxima cum diffi-cultate fluuium tranfitjamp;ad fuos fal-uuspcrucnit. , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., IntereàDarius exercitu adduciteuG - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad ?4Î |
1^6 lOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
adpræÜumfolus rexdormiens deeffet, aParmenioe ægrc excitatus,fomni cau-fas apcnt,magno æftu liberatum le di-xitjUCuritatem viâoriç fibi data, ftatu-itlt;^; vt nemo defuisfluuium trafiret. In-TertiaDi- tenintrafeuntPerfæ^commiffoq; prç-rianorum liojfaâa eft vtrinquè ftrages magna.ta-ft”S®*' ^jçæ Perfsfugiunt.voluitibimori Darius cùmfocios vinei videret, fed à pro-ximisfugere compulfus eft. Suadenti-bus deinde quibufdam,vtpons Cydni fluminis ad iterhoftium impediendum intercluderetur,Non ita faluti fuæ veile confultum ait Darius, vt totmillia ibeiorum hoftibus obijciat: debere amp;nbsp;alijs fugæ viam patcre,quç patuerit fbi. Alexander autem periculofiffima quæqueaggreditur, amp;vbi confertifti-mos hoftes acerrimè pugnare confpe-xiftet,eó fefempèr ingerebat,periculaqi fuaefte,nonmilitum volebar. raro eti-am vlloprçlio tantum fanguinis effu-fumeft. TuneDariusfpeomni amifta, ingreflus regiam fuam,humi fe profter-nit,lamentationcnimiafatigatus*Tan-dèm refpirans,fcribit Alexandro: Domino meoAlexandro Darius ialutcm: Competentius feceris, fi raiferatione vincas illos, quos tibi fortuna fubiuga-Darijpre- uit.Quæfoitaq;,vtmatris, coniugis aC eer. filiarum noftrarum (vt te dignum eft) meminifte digneris, mihique remittas eas:amp; tuæ beneuolentiç viciffitudinem ipondéojthefauros omnes quoicunq; regesacpatres meireliquerunt, ipfêtibi trada,maiorcmq; partem regnivfqj adEupbratem fluuium, amp;nbsp;alteram fili-amvxorcm.Adhæc Alexander, Neque munHum pofte duobus folibus regi,nec orbem diiobus regibus. obtulit poftea, omniaregna veile flbi donare. Alexander ,(è non recipere, feddare cui vellet,, renuncrat.
TuncDarius Pororegi fcripft, vtet auxiliaretur contra Alexandrum^mul-taeipromittens,amp;idAlexandrum;non lâtùit. Accélérât proptereà Danum pl-æuenire,antequàm in Cafpias portas intraret., expugnat Perftpolim caput’ Pçrficifégni,vrbem illuftriffimam,. re-fertam orbis terrarurn fpolijs.. deinde 57. diebus prædam percenfuit- Inter bæc-o dingcnti Gr ç ci o ccurrebant Alexa'n-
dro, quos Darius captiuos tenuerar, trucata corporis parte.quibus cumde-diftet Alexander rcdeundicopiani,ma-luerunt ibi’mori, quam fœdum luuffl conipeélum reportare.
Aderant autem Dario duo fatrapae Beflfusamp;Nabarzanes.biin gratia Ale-xandri cupientes venire,Darium folita-riuminueni entes opprimunt,amp; latali-tèrvulnerant.poft næc idemDarius in gratiam vidoris,a cognatis fuisaureis compedibus catenisquein vico Parthorum Tania vincitur. Alexander quo-què citato curfu poftera die (uperue-nit,ibiqj cognouit Darium claufove-biculoper noftem exportatu. iufo ita-que exercitu fubfequi,cum feptem mib libus equitum fugientem infequitur. in itineremulta amp;nbsp;periculofa prçlia fecit. Deinde ciim nullum Darij indiciumre-periftTet, relpirandi equis'data faculta-te,vnus ex militibus dum ad fonte pro-ximum pergit, in vchiculo Darium multis vulneribus confoffum, fed fpi-rantem adbuc,inuenit. Qmapplicito captinOjCum ciuem ex voce cognouif-fet, id faltem præfentis fortunæ fola-tium ie habere dixit,quod apud intelb-duru verba facere poftet, orat agi Alexandro gratiasdebeneficijs matriacli-berisfuis impenfis,
Sunt amp;nbsp;qui feribant, Alexandrum adhuefpiranteminuenifte Darium, di-xifteque morientem, En mihi in tali fortuna coftituto magnum adeftmortis mex folatium,,quódin tuismani-bus, ó Alexander regum fortiftime, ipiritum effundam. Q^æfonc inuide-as mihi fepulturam, quam mihi cum Pèrfis tui Macedones exequantur. ro-go,matrem meam amp;vxorem commen-datas habeto. filiam vero Rhoxanen vt coniugio tuo dignam ccnleas, prc-cor.Hi s di(ftis,exhalauit ipiritum. Alexander, fufis lachrymis, Darium riroW’ Perfarum iuxta regiam dignitatem fe-peliriiuffiu
Igitur fecundum Hieronymtum, anno 6.regni fui,anno fecundo olympia-dis 112. Alexander interfeâoDarioÆa-bylonem obtinuit,in quo regnum Periarum deftrucium eft, quod ftetit annis ducentis xxxi}.per reges quatuordecim.
Refert
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVI. 347
|
zi Refertäutem Orofius,quod tribushis prçlijs quinquiefdcciès ceritena peditû €quitumlt;^;milliaconfumpta iûnt» Alexander ciU)iensfcirc, qui Dafiû regem interfecifient, in publico ità aitî Gaudeo nune me hoftem maximum fu-perafleDarium, amp;nbsp;licèt ipfe executuS non fim,habeo gratiam condignam re-penderehis^quibeneuolentia mea eum interfecêre.Iuro equidem per maiefta-temmeam,fublimesmeillos amp;nbsp;notilfi-1^^ nbsp;nbsp;mos, vbi cognoucro, faduru. Quo au-^‘Snes ‘^ïogt;®’^“s amp;nbsp;Nabarzanes fe produnt: ^quot;'ïjunt, quos Alexander inaltiffimo loco fecit crucifigi.Tune etiàm Alexander in Ba-dnanis amp;nbsp;Sogdiapis duodeeim ciuita-tcs condidit^quasfuo nomine Alexandrias vocauit. Dum hxc aguntur,êpiftolç Antipa-trià Macedonia reddunturjquibus bellum Agidis régis Spartanorum in Gracia, Alcxandri régis Epiri in Italia, bek Ium Sophryonis præfedi eins in Scythia, continebantur. Ppft enim profe-ftionem Alexandria Grxeia fereomnis in oceafionem recuperandæ libertatis adarmaconcurrerat,Lacedxmones fe-ciita,quiPhilippi Alexadriq; paeem fo-lilpreuerantj amp;nbsp;leges refpuerant. DuX hums belli Agis fuit rex Lacedçmonio-runi,quem motum Antipater cotradis militibus inipfo ortu oppreffit, Agide tegc fuceumbente. *^jnder ^°”'°,Alexader rex EpiriJn Italiam Wi Tarentinis auxiliaaducrsiisBrutios de--^ecatibuSjita cupide profedus fucratj acfi in diuiGone orbis terrarum, Ale-xadro Olympiadis lovons fuç filio O-riens,amp;fibi Occidens forte contigifict, non minoremrerum materiam Habens in Italia, Africa, Sicilia, quam ilk in Afa amp;nbsp;in Perfis.geffit bellum cum Bru-tijsLucanisq;, multas vrbes cepit,tu amp;nbsp;cumMetapontinis, Rutulis amp;nbsp;Romanis fœdus amicitiarnque feeit, fedapud Brutios perijt. Sophryon qudque præfedus Ponti ab Alexandre Magno relidus,adunatQ exercitutriginta millium militumjSey-this bellum intulit,amp; cçlus cum omnk bus copijs,pœnas belli innoxiæ genu ik latiluit.Cçtera de Alexandre podeàre-gt; ferçmus loco commodiotee |
Inhac quoquègeneratione Dionysus fili’ primi Dionyfij,in Sicilia extin- Dîonyfîiw do patre,amilitib’luffcduseR Hic Di- Siculusty* onyfius inter initia regniauûculos fra- »annul, trumfuorum vdutiæmulos imperijfui hortatores^; puerorum fratrum, (cili-cet ad diuifioné regni,tollere geftiebat. quarc prius conciliât fibi populum^nê-xorum enim tria millia è carcere dimic-tit,tributa populo per trienhium eon-detnatj amp;nbsp;alijs delinimentis animos omnium folicitat.Tuncaddeftinatum ■ facinus conuerfus,non cognatos fratru tantum, fedetiam ipfos fratres interfi-cit.Sublatis deinde iCmulis, in fegniti-cmlapfus, ex nimia luxuria oculorum li^pitudinem ,contraxitj propter quæ cum contemni fe videret,f£uitia graffa- nbsp;nbsp;nbsp;' tur,nec vt pater carcerem nexis,kdcç-dibus ciuitatem replet, ob quæ inuifior fitomnibusiitaqueeùmbellum aduer-sùs eu Syraeufani decreuifTent, diù du-bitauitj an imperium deponeret,an re-fifteretiSed à militibus prçdam Iperantibus defeéditin prælium vidor.cùm iterate» non feliciùs fortunam tentaffet, legatos ad Syracufanos mittit, Ipondens fedepofiturum tyrannidem, fi mitterét adeumeum quibusde pace coueniret* Inquamrem miffos primores in careers retinet, atqjitàineautis omnibus nil metuentibus^exercitum ad delédam ck uitatem mittit. Fit igitur in ipfa vrbe anceps prælium. oppidanis multitudine fuperanti-bus,Dionyfiuspellitur. Gumq; obfidi-onem arcistimeret^abfque omni regio apparatu in Italiam profugit tacitus. exul à Locrenfibus focijs receptus,velut iure regnaret, arcem eorum occupât, lolitamque ibl fæuitiam exercer,coniu-ges prineipum ad ftuprum rapi iubebat, virgines ante nuptias abducebat, flu-pratas^ue procis reddebat, locupletifli» mos quofqueaut ciuitate pelkbat, aut ocefdi imperaba.t, bonaq; eorum inua-debat-Deiindè caHidocommento ciui-tatera circunuenit: cum Rhegmorum tyranni Leopbronis beUo l.ocrenfes ^®ctenfi5 •' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;votum, premerentur, vouerunt vt 11 Vittores forent, die feflo Veneris virgines fuas , proftituerent. Quo voto. intermil -lOjCÙm aduerfa beUa eum Lucanis ge- rerent^ |
lOH.' NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
rcrentjin cocionem cos Dionyfius vo-cat, hortatur vt vxorcs filiasque fuas in templum Veneris, quàmpolnnt orna-tiffimas mittat, ex quitus forte centum dudæ, voto publico fungatur, religio-nisq; gratia vno ftentin lupanari mcn-fe, omnibus autem iuratis viris, nequis vllam attaminet. quæ res ne virginibus votociuitatcmloluêtibus fraudt eßet, dccretum facerent, nequa virgo nube-retpriùs, quam illse maritis traderctur. probatoconflio, quo amp;nbsp;fuperftitioni amp;nbsp;pudicitia: virginum coniulebatur, Certatlm omnes fœminæ impenfiùs or-natç,intemplum Veneris conueniunt, quas omnes Dionyfius immiflis militi-buslpoliat,ornamentaqi matronarum in prçdâfuam vertit. Quarundam viros ditiores interficit,quafda ad prodendas virorum pecunias torquet.
Ciim nis artib’ per annos fex regnaf-fet,Locrorum confpiratione vrbepelli-tur.Pulfus Dionyfius,in Siciliam redit, ibi Syracufas,fecuris omnibus,poft 15-gam intercapedinem pacis,^er conditi-onem recipit. paulopoft cum grauior crudeliorquc ciuitati eflet,itcrata confpiratione obfidetur.tunc depofito im-perio,arcem cum exercitu Syracufanis tradit:receptolt;^; priuato inftituto,Co-rintbum in exilium proficifcitur. ibi humilima .qüçque tutiftimä exiftimas,
, in fordidilfimum vitæ genus defcendit, non cótentus in publico vagari,fed po-tare,nec cofpici, led in popinis lupana-pionylius ribusq; totis diebus refiderc, panolus amp;nbsp;fqualidusincedere,rifum libentitis prç-beie,quam captare,apud ædilesaduer-stis lenonesiurgari,omniaque ita face-re, vt contemnendus magis quam me-tuendus videretur.
Nouiffimc fe ludimagiftrum profef-fus,pueros in triuio docebat,vt aut à ti-mentibusfempèr in publico videretur,, aut à non timentibus faciliùs cotemne-retur.Nam licèt tyrannus vitijs abun-daret,tarnen fimulatiohæc non natu-ræ erat:magisquehæcarte,quànïamif-lo regali pudore faciebat,expert’' quam inuila tyrannorum forent etiam fine opibus nomina. Inter has tarnen dilfi-mulationum artes, tèr infimulatus cft alfedatX' tyrannidis, nee alitèr quam
dum contemnitur,liberatus cRUcon-firmat Vale.lib.6.Dionyfius,dices,cuin apatretotius Siciliæ principatum acce-piflet,tandèm propter inopiam liter»* puerulos Corintbi docuit.
HuiusDionyfij cum omnes Syracu-fahiinteritum optarent,quædani anus folaquotidiè deos orabat,vtincolumiS ac fibi fuperftes elfet.audies DionVunS admiratur,caufam quærit.atiHa.'Pucl-Ia,inquit,cùm elfem,amp; grauem tyran-num haberemuS, carere eo cupieba®, fucceffitilli grauior. illo etiàm cumcarere cupetem, tertium te impoftunio-rem excepimus.timens ergo deteriorem tibi lucCedere,caput meum pro tua fa-lute deuouco. Tam facetam audaciam Dionyfius erubuit.Huius Dionyüjf“' it Plato magifter,vt f efert Tullius.Pof' ro adeó honorificè fufeepit Platoncni Dionyfius, vt ei iret obuiam cumin' genti multitudine amp;nbsp;nauibus velis aJ-ornatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Interrogatus aliquando DionyliuSjP',,.* quopaólofadumfi^vtcumeius pater pauper Syracufanos in ditionem Ven^' calfct,ipfe amp;nbsp;rex amp;nbsp;régis filius amilifiet’ Pater,inquit, fuam mihi tyrannidé rc-liquit,non fortuna. Idem Tullius quo-quc fcribit de eo,quod adeo fufpiciofu$ amp;nbsp;mcticulolus erat,fciês fe ab omnibus odiohaberi, quad fubmotis amicis,in eorum locum ferociffimos barbaros, quibus latera fua committeret, fubfti' tuit,amp;etiàm tonforum metüfiliasfuas tonderC docuit tquibus adultisnoneft aufus ferrum committere, fcdinftituit, vt candentium glandium etiàm nucuni putaminibus barba fibi amp;c3pillusaclu-reretur.necfecuriorem maritum egitq patrem.Duaru enim fimul,,fcilicet An-ftomaches amp;nbsp;Doridis Lóerenfis, matn-monijs illigatus, neutrius vnquàmni-^^j^ fi*excuirç complexum petijt.ledu quo-què quafi caftra,lata folfa cinxit,in que Icligneoponterecepit.
Dum hæcin Sicilia geruntur,inte-rim in Aphrica princeps Carthaginenfi-um Hanno, opes fuas quibus reipub.fu-perabat vires, ad occupandum domi-nationem intendit, regnumque inua-dereinterfeélo lenatu conatus cft. Cui fccleri folennem nuptiarum diem üliæ fuse
|
CHRONOGRAPHIAE. fuxlegitjVtrcligionc votorum ncfan-da committcrentur.Itaque plebi publi-H«*«iiii cèepulas,fenatuiindomolua parauit, poculisvenenoinfeftis, vtfecretiusfe-natum intcrficerct. Qua re magiftrati-busper miniftros prodita, feelus decli-naturrijnonvindicatum eft. Hoccon-filioprçucntus, iteri'im feruitiaconci-tatjftatutaquerurfum cçdium die,cùm denuo fe proditum vidcrct,timens iudi-cium,munitum quoddam caftcllu cum Viginti rnillibus ieruorum armatis occupât. Ibi dum Afros regemque Mau-ritanorum concitat,capitur : virgisquc cçfu$,efFoffis oculisj amp;nbsp;manibus cruri-busquéfradisjvelut à fingulis membris f'œnæ exigeren turbin confpeftupopu-i ocefditur. Filij quoquè ac cognan omnes etiam innoxij jfupplicio tradun-tur^nc quis aut ad imitandum facinus, «ut ad mortem vindicandam ex tam ne-faria domo lupereflet. ANNO abvrbe condita 590. affli-óa eft vrbs magna pefle,amp;in medio ei* ^«m Ca ^P^*^^^^^ magno hiatu, ex ciiius lil«. 'abyflbexbalabatfoetormultosinficics. Cumqucadijs fuis Romani poftula-rentremediumjrefponfum eft, quod ft Romani vellent Rempublieam fuam perpetuam cffc,illiid in quo plus excel-fticntj deuouerent illihiatui. Curtius ergo interpretatus viribus amp;nbsp;armis alios cxccllerc,prccipitcm fein illud antrum armatus, amp;nbsp;equo infidens dedit, fuper quem ciues omneshonoris gratia frumentainieccrunt,continuoque terra priftinumhabitum recuperabat. Interim tcrnbilis Gallorum inunda-tio iuxta Anicnem fluuium ad quar-tum lapidcm ab vrbe conlêdit, vbi T. Manlius adolefcens nobiliffimus, pro-uocatu ad fingularc certamen Gallum, progreflus occidit, amp;nbsp;fublato torque aurco,colloque fuo impofito, in perpetuum fibiacpofteris Torquati cognomen accepit.Is eft qui cum audiflet dié patridi(ftamaPomp,tribunoplcbis,no-clevrbem petijt^fecretum colloquium à tribunoimpctrauit,amp;gladio ftrido,di-mitterceum aceufanoné terrorcmulto compulit.Alio quoquè tempore quida ex Gallis aliquem ex Rom.qui optimus effet,adfingularc certamé prouocabat. |
GENERATIO LVL 34? TuncM.Valcriustribunus miHtumfe obtulit,amp; cum ^ceffiftet armatus, cor-u us ei fuper dextrü brachiu fcdit,moxq; comifta pugna,idem coruus alis amp;nbsp;vn-guibus oculos Galli verberauit,vt in di-rcólum profpiccre no valeret.amp;ita Valerius Gallum pcremitjViiftoriam amp;nbsp;no- VaUriui men Coruini obtinuit, amp;nbsp;propter hoc ^®r“*quot;“** meritum aj.annos natus,conful eft cre-atus.Quo tempore acris pugna Ro. fuit cum Gallis,fedvibi Romans gloriofi. viccrat enim, pulfis ex agro Romano Gallis. Peridem tempus Latini cum Campanis defcceruntj amp;nbsp;miifis legatis ad fena-tum,conditionem tulerunt,vt ft pacem habere vellent,altcrum ex Latinis con-fulcm facerent, quod cum effet negatu, bellum contra eosfufeeptum eft, amp;in-genti pugna fuperati funt,amp;dc his per-domitis tviumphatum eft. Per cadem tere tempora cum Dccius conful efletcum Manlio Torquato in bello contra Latinos,no(ftc per vifionê apparuit quidam Decio augufto habi-tu,diccns,quód ex vna parte cadcret imperator in illo bcllo, amp;nbsp;ex alia parte ex-ercitus:impcratorveró quifedeuoueret dijs infernalibus,illius excrcitus vince-rct.Cum igitur prçlio poftcra die com-miffo,finiftrum cornu cui Dccius præ-crat,cedcrcthoftibus,deuouitfeDecius amp;hoftium exercitummorti amp;nbsp;dijs, his verbis;Iane,Iupitcr,Mars pater, Quiri-» ne,BelIona,Lares, diui Nouenfiles, dij indigctes,vosprecor,veneror,veniamqj peto,cupio vt viâoriam populo Ro. ^-fperctis,hoftesq;terroremortcq;afficia-tis,ftcut verbis nuncupaui,ità meipfum dcuouco.His dièiis,equum ihfilicns, fè in medios hoftesimmifit,vifusq; augu-ftior.ftat'im terror hoftes inuafit,amp; Dc-cio interfefto, cecidit exercitus Latinorum. DcDeciofilioillius narrat T.Liuius, quod cum bellum gercretur contraTu-fcos,contra quos in auxilium vénérant Galli,amp;ipfe iam quarto conful vidcrct exercitum fuumcedere,rcduccs ad me-moriamfaöumpatrisfui, fc fini ihm o- Dgçj„,g]j,_ do deuouit dijs, amp;nbsp;ipfo interfedo, vieil exercitus Romanorum : qui tarnen, cum conful effet dux exercitus, alium SS S«^« |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 3?« quam feipfum potuit morti obijccre. Circa annÜ4i2.ab vrbe condita,cuin MCunus ^';llü eflet inter Romanos amp;nbsp;Samnites, M.Curioexiftête cófuleRomanorum, ad eum vt pauperrimum venerunt nun-cij Samnitum,amp;inucnietes in fcamno iuxta focum fedentem,in catino ligneo cœnantcm,inagnum auri pondus obtu-lerunt. Quibus rc/pondetj vt narrent SamnitibusM.Curium malle locuple-tjbusimperare,quam ipfum fieri locu-pletem,Deeodem narrat Valerius,quod decretis à fenatu feptem iugeribus agri populojfibiautem quinquaginta, mo-dum noluit excedere, paiiim idoneum Reipublica: ciucm arbitrans, qui eo quod reliquis tribueretur, contentus non eflet. Ait T.Liulus libro nono,q, cxim effet bellum interRomanos amp;nbsp;Samnites,dux „, . Pontius Samnitum exercitum habuit nuquot;?'’ ’'’'w^aï’urculasCaudinasjtnifitqi Póti-us decern milites in habitu paftoralijqui pecorapafsim pafcerentiuxta viam qua Romani ituri erant,committens, quod interrogati à Romanis de exercitu Sa-mnitum,relponderentquódiuiffentad Luceriamobfidédam. Romaniadueni-enteSj hisauditis, decreueruntireadli-beradamLuceriam.federat duplex via, vna iuxta mare,fed longior: alia iuxta Furculas Caudinas, amp;nbsp;breuior : quam clegerunt. Clauditur autem viaiftaex vtraq; parte montibus:vndè intra dau-RraveniéteSjVideruntprçfidium arma-torum in monte, amp;in tantam dufti ne-ceffitatein,miferunt ad Samnites,vel pace rationabili vel bello opus effe dicen-tes:refpondent Samnites, iam debellatu efle.proraiffa eft tandem pax fub bis co-ditióibus Romanis,vt omnia arma red-derent, omnem fupelledilem, retentis tantum fingulis veftimentis: fieque omnes fub iugum tranfiêrunt, amp;nbsp;inpri-mis cófules, poftea alij magiftratus,de-Romai fub mum cetera multitudo.in fignum enim iugum mit-fubieâionis,trialigna quafifurca ten-' debantur,amp;permcdiumibantfeparati. fexcentos etiam milites retinuerunt Samnites,vt effent obfides. Vltra prçdida paéium,quód agri Samnitum, qui iam pccupati erat à Romanis,reftituerent,0£ yterque deinde populus,Samniticus amp; |
Romanus, fuis legibus viuerepermittee retur. Spopoderuntitaqjlegati amp;quçfto-’ res amp;nbsp;tribu ni militum,pacc fubhiscon« ditionibus futuram.Cùm igitur Romi-ni confules venirent ad exercitu, Hilpü' cuitpopulo Ijjonfio: amp;nbsp;babito confi-lio,deliberauerunt quomodô feàdidis padis liberarct.tandèm Sp,Pofihumius conful dédit confilium, vt confules amp;nbsp;omnes qui /jjoponderant, per fçciaks cum duobus tnbunis plebis amp;0ninibuS quideformefoedus fpopoderunt, Pon-tio traderentur.cuius confilio ab owns* bus approbato,remilfi funtPontio,qu* vehementer Romanorum infidelitaten* arguens, dixit Spurium Pofiliumium egiffe quantum effetin feipfo, quod dequot; buif.fedpopulum Romanü nó propter hoc à fponfioneabfolutu, quia debebat non loi um fponfores rcmittere,fcdtotu exercitum quem dimilerat. Reftituatur ergo exercitusjnquit,in eum locu, vbi fpófio fada eft,amp;ipfe cxercitui arma re-ftituereparatusfum:aliomodo dicebit nollefelpóforesin deditioné accipere. Romani verô,qu3uis rationabilia'i-deretur petere, non acquieuerunt. ft*' timque contra Samnites exercitum for-tiorem mittuntjqui exercitus Samnit« ^^i debellauit,occifis ex eis vigintiquatuorS’’^ milbbusamp;regeeorü, amp;nbsp;capta ciuitate*^ Samnitum,ipfam funditus euertcrunt, Eratautéciuitasilla multiim opuléta, habens arma aurea amp;nbsp;argetea,inter Ca-paniam amp;Apuliam, cuiuspatrisciui-tas principalis fuiffe dicitur Capua,no-bililfima quafi altera Roma magna.Di-citautem Eutropius,quódfi fidem Ro-mani feruaflent,quadfubieüis freque-tèr expoftulatjRomani aut omninono eflent^aut Samnitibus feruirent.Siqui-dem nullus fuit hoftis ciuitati Romany crudelior Sanitibus, DurauitiRud bellum contra eos annos circiter feptem amp;nbsp;quadraginta^ In hoc exercitu Lucius Papyrius co-ful aduersus Samnites defignatus fuit, ftrenuus vir admodum amp;nbsp;conflans fe-nator, in difciplina militari probatus, , adeo vt quum diceretur Alexander Ma gnus in Italiam tranfuehi, Romani inter exteros viros bcllicofilfirnos hunc |
|
CHRONOGRAPHIAE. hune elegerint dueem, qui Alexandri vehementiffimos impetus fuftinerct. Papyriusiftequum puer effet, vtrefert Macrobius in Saturnalibus, duâus, eft apatreinfenatum, quoniam mos erat fenatoribus,cum prçtextatis blijs ple-runquè in curiam introire: deindè re-'tSS? ^^''^'^5 domum,inquirenti matri quid-nam effet in fenatu aâ:um,refpodit puer,fecretumilludeffe ac obticendum. Tummatreperquirenteviolentiùs, di-xit,vteuaderet illius minas, traétatum effe,vtrùmexpediretmagis, vnum virû habereduasvxores, an vnam mulierem duos viros.Qiiamobrèm hçbtans muli-erconfilio,reperpenfa, cçteris remex-ponit.Itaaue mulieres congregatæ, fe-natum vna accefferu nt,poftulantes po-tiijsftatui,vt vna mulier duoshaberet maritos. Mirantur patres, quidnam id fitturbæ,autvndèorta hçc mulieribus libidinisfuæ quçftio. Puercaufamex-plicat. Tumftatutumcft,nè quifpiam adolefcentium prêter Papyrium in con-fdium intromitteretur. Tixoleon. Inhac generatione dilatam noûem in plurimam diei partem ferunt. Ti-moleonCorinthius, vir omnium iudi-cio clari(fimus,Corinthiorum imperator eledus, mox cum pauca militum manuaddefenfionern Syraeufanorum profedus,intra xl.dies Syraeufanam ar-cem, quam Dionyfius tyrannus occu-pauerat,infùam poteftate redegit: ibiq; Dionyfio pulfo, omnem tyrannidem deleuitJndè contra Carthaginen, qui cum 7O.millibus militum amp;nbsp;ducentis triremibusac mille nauibus in Libyam contra Corinthios traiecerant,cum tribus millibus congreffus, deeem millia eorum interfecit,quç res magnam Car-thagini inflixit calamitatem, vt nun-quàmanteàfuftinuerit maiorem.Qjja-obrèm, vt Cornelius Nepos ait, buic vnicontigit, quod nefeio an vlli,vt amp;nbsp;patriamin qua eratnatus, oppreffam à tyranno liberaret,amp; à Syracubs cui au-xilio erat,inueteratam depelleret ferui-tutem. Artemibam impcrij Halycarnaffxo-rumreginam, viduitatis exemplum in-tcgerrimum,adeódilexiffe maritum ferunt, quód cineres jam mortui mariti |
GENERATIO LVI. 5$i Maufolibibere voluit, non in vrna re-ponere.Hçc vidua faâa, ingentia pere-git,viroinbgnefepulcrum erexit, opus admirabile, amp;nbsp;dignatum inter fêptem mundi fpeftacula numerari,quod opus de mariti nomine Maufolçum appella- MaufolçS. uit.multis etiam triumphis mulier hçc nomen fuum exornauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;„. Demofthenes Athénien orator fum- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* mus tue floruit.hui’eloquentiâ orator Aefehines çmulus commendans,dixit, magnam Demofthenis partem abeffe, cum Icgitur potins quàm cùm auditur. Deifto narratur, quod ciim Philippus Macedo Atheniéies obbderet, ab Athe-nienbbuspoftulauitbbi decem orato-resdari ab obbdionereceffuro, Demo-ffheneshoc auditoin conblio fabulam bus aliquado, vtfecum amicitiam con-traherent. quod cum paftonbusplace-ret,petiêruntlupi3 vt pro vice fecunta-tistradcrent eis canes, qui videbantur occafioiurgij.annueruntpaftores,tra-dentes canes.tunclupiformidine dem-pta, gregem vt libebat inuafére. ficamp; PhilippuSjinquitjfublatisoratonbus. Idem aliquandoPhocioni Atheni-enb,quinecndere nee lachrymari vn-quàm vifuseftob feueritatem, dicebat: Énecabunt te Athenienles, b infania eos ceperit:Ita,inquit Phoció,amp; te,b fa-nitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Ariftoteles Stagirita, adolefcentia Ariftotel«. luxuriöse ada, ad philofopbandum fe contulit,pbilofophorum princeps cla-ruit,difcipulus Platonis, amp;nbsp;Alexandri Magni magifter. diäu ab eo fertur, Sa-pientior eft qui quod nouit abfcondit, quam qui^palat quod nefcit. vixit an-nis 6^.in Cnalcide obijt. Carneades Athenienbsphilofóphus Carncades. adcó ftudio{us,vt cum ad menfam fede-ret,cogitationibus inheres, manum ori apponere obliuifceretur. quarè vxor ei* dextram fuam ncceffarijs vbbuscoapta-bat. interfophiflas à Philoftrato relat’, qui ait eum philofophi fententiam, ac oratoris vehementiam retinuiffe. Xe- Xenocrates. nocrates Chalcedóius philolóphus Platonis auditor,primiim ingenio tarddh-mus. HeroflratusnatióeGrecus,fame gratia templum Diane Ephefiç, vnû de g g 4 feptem |
|
3$a nbsp;nbsp;• lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM feptem mirabilibus mudijincendit.quo a«dito,fenatus decretum tulit, nequis vnquam eius nomen literis mandaret. dignum plané fupplicium, fèd minime obfcruatum. gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nota cjuod Philo detemporib.IÆ.11, lt;îigeritannosi64'^^ Alexadro Magno vfque adludam Machabçumjprimo per pontificeSjquorumprimus Onia? Pri-fcusprçfuitannisiy. Simon Prifcusiz. Eleazarus, Antiochi qui cognomina-baturTheoSjinimicus,2o.Manaflcs,Sc-lt; leucoGallinico amicus,27. Simon lu-Rus, honoratus Magno Antiocho, 28. Oniashuius filius,a Seleucotêplo Ipo-liatus,39,Huclêquitur Judas Afmonai. Duces vero de domo Dauid,fuêre lofe-ph’prim’,annis7.Abner Semei,ii.*Ebh Mathathias 12. Afar Maat 9. Nagidar-taxatio.AgarHelliS.Maffot Naumfe-ptem3Amos Syrach i4.Matbathias Si-loaio.Iofepbus iunior A-rfes, honoratus à Ptolemço, 60. Janneus fecundus Hyrcanus præfuit annis fexdecim. Du- Luc.3.cesiftos enumerat Lucas euangelifta. GENERATIO LVII. /Jac monarciia/ecumiiim yeram tra^ütia-nem'ÏMetaJl/gt;enisamp;^hilonis, ince^ir anno ai exoreüo muntii ^‘ÿ^t./e^/ècun^/ùm Se^tu-a^nta^anno 4064. Deinde ai Ælexandro ad/udam ^aciaèaumannii6^, à 'Madaiteo adfiri^um - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï6ï.amp;ßc ai Æiexan-droad(ir^ium aam 325. ANNO 4874.amundi exordio,ab vrbe verolt;ondita 425.olympiade Vj-in Sadoch A for filio incepit per line-am Chrifti LyiI.generatio,durauit cir-De Alexan- ^’’■^’^ annos quadragintafex. Alexandei' d,o. nbsp;nbsp;nbsp;Magnus hoc anno poft mortem Darij, deftruftoiam Perfarum imperio, mo-narchiam orbis occupauit, amp;nbsp;earn fex - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annis tenuit, moxque habitum regum Perfarum amp;diadema, infolitum antei regibus Macedonicis,velutl in leges eo-rum quos vicerai,trafiret,aftumit. Qu.ç inlolentia nè in fevnoconfpiceretur, amicosquoquèlongam veftem aurata purpureamque aftumere iubet. Inter pellicum regiarum gregem eleâæ pul-^ritudinis nobilitatisqijno^wm vices |
diuidit,ingentem epularum apparatum adijcit,conuiuiaqueludis exornat, im-memorprorfusprçteritorum. Capit j amp;nbsp;in fuos fçuire hoftili odio,indignans Jè carpi Jèrmonibus,eumPhilippi patriï mores fubuertifte.Propter quç crimina Parmenion lenex digmtatiregiæ proxi-mus,cum Philota filio interficitur,qua-dam die in folenni conuiuio oito fer-moneinterebrios, cœpitAlexanderle-ipfum patri prçfcrre,aflentante maiore conuiuarum parte. Clytusautcmfdu-^.J^^^ tiaamicitiæ regiæ Philippi memonam jjj, tuebatur.iratusrex,teloa fatelliterapto eundem in conuiuio trucida uit.quofado, exultat.Poftea vero intelledo fad-nore,interficerele voluit, fies eigoeum ampledebatur,vulnera tradabat,amp;de-mentiam confitebatur. interfeciftetque fe,nifi amici interueniftent. recordaba-tur enim quód tot amicos interfecit, Parmenióem,Philotam, Amyntacon-fobrinum, nouerca luam amp;fratresfu-oSjAttalum^jamp;Eurylochum amp;Pau-faniam,alios(ï|ue Macedoniç principes» fimul amp;nbsp;nunc Clytum.Qj^atuorproeo diebus non comedit, ncc comedcrevo-luitjdonec precibus exercitiis vincerer.^.jynhi«' In quo multum profuit CaHifthenes jmaii* philofophus.Ariftotedi famdiarJS.qU'-’m tame poftea truncatis crudeliter omnibus eins membi-is, abfeiffis aurihus, na-fo amp;nbsp;labijs,deforme amp;nbsp;miferadum Ipe-daculum reddidit,ex caufa^quia Alcxa-drum qui feadorari mandabat,nec ado-rare voluit, fedamp;acerrimè increpauit: tarde Ahftotelis monita fequens, qui euntem ad Alexandrum monuit, vtl ei quàm rariffimè aut quàm iucundiffime loqucietur,vt filétio tutior,aut fermo-ne gratior effet. Qu in Callifthenem in cauea cum cane faucium daudi iulfit, amp;ad metuineçterorum circunferri. « Quo fado,Lyfimachus GaUifthenisaiffï ' ditor,mifertus tanti vin,non culpæ, fed libertatis pœnas pendentis, v enenum ci in remedium calamitatis dédit. Qjjp audito,Alexander Lyfimacbû obijci leoni iubet. fed cùmadeonfpe-«ftum eius coeitatus leo, impetum fecil-fet,manum amiculo inuolutam Lyfinia chus in os leonis immerfit, abreptaque lingua feram exanimauit. Quod cum nun- |
|
CHRONOGRAPHÎÆ. Munciatum regi effetjadmiratio in fatif-faâionem ceflit, chanoremque cum ^-pterconftantiam habuit. Lyfimachus quoque animo magno regis veluti parentis contumeliam tulit. multi autem principes Macedonum, qui Alexandru adorarc nolebant, ab co lub fpecie infi-Æaruminterfedifunt. retentus tarnen cA ab Macedonibus modus falutandi, explofa adoratione. Omnibus vero poft Darij morte re-itum in patriam cxpcüaribus,vt effent coniuges amp;nbsp;liberos fuos vifuri, ad con-cionem exercitum vocat Alexader: Nil aftum totegregijs prçlijs ait, ft i ncolu-mis oriétabs barbaries relinquatur, ncC lecorpus/ed regnum Darij petiffe, per-fec|uendoslt;^ue effeeos qui à regno defe-cerant. Hac oratione velutexintegro mcitatis militum animis, Hyreamam ‘iwie« ^^’■‘iosque fubegit. ibi ei occurritTa-Amaonu bArisfiueMinithyia Amazonum regi-p^quot;’'°quot;’ ”®^uæîoo.mul^eribuSj25.dierum inter “‘ confertiffimas gentes innere confedo, 'xregeliberos quçfitura. Eius confpe-ftus admirationi fuit,amp; propterinfoli-tumfaminis habitum,amp;propter appc-, titum concubitu.ob hoc p.dicbus ociö lt;liriSjVt vifa eft vterum implêfle, difcef-At-Partbisdeindè domitis, prçfeâus bis Aatuitur ex nobilifftmis Perfarum An-^‘'agoras,vndè poftea originem Parthorum reges habuêre.IndèThracas,Eucr-, |ctas,Parimas,Parapamenos,Hydafpi. os,cçterosq; populos qui in radree Cau tafi morabantur,fubegit. Cùm autem veniffet Alexander ad niot« Cafpios,vt dicitur in hifto.Scho-laAicajiniferunthlij captiuitatis X. tri-buum,poitulantes abeo egrediendi li-centiam.exedido enim non poterant «ire. Cumq; queftuiffet caufam capti-uitatiSj accepit cos aperte recefftffe à Deo Ifrael vitulis aureis immolando,amp; per prophet as effe prçdidum, eos à ca-priuitate non redituros effe. Tune re-ri°?'^’''^^^’^^*^‘^^’'ï ®°s dignos quiar-ftiusrecluderentur.amp;cumangufta viarum obAiucret mohbusbituminatis, amp;nbsp;videret laborem humanum ad hoe non fufficcre, orauit Dominu m Deum Ifrael, vt opus Ulud compleret,amp; acceft Itrunt ad ie inuicèm prçrupta monti- |
«ENERATIO LVIL nbsp;nbsp;nbsp;35? um, ex quo liquide appirct, non effe voluntatcm Dei vt exeant. Egredientur tamê circa finem mundi,magnam ftra-gem hominum fafturi. V ndè lofephus, Qüid, ait, fadurus eft pro hdclibus DEVS, qui tanta fccitpro infidelibus? Pofthçc Alexander Indiam petit, quç eftprincipium Onctis.In India au? tern,vtdicit MartianUS, ftngulis annis çftates duæ,amp;bisfrugesmetuntur.mu-diparstertiacreditur, Ingreffo autem Porusln-Alexandro Indiam, obuiam ei legatos dorum r«x. miferat Porus eum his literis: Incurfan-tiinfeftantiqueHos fines tibi fuadeo, vt cùm te hominçm memineris, nil ad de-os moliaris.'potçs quidem nôffe qui ego fum, amp;nbsp;quod hulli licet aduersùsnos fortunæ quidquam. Quarc iubeo tibi hinc adtuam Grçciam contentum re-dire.nequeenim, ftGrçcia nobis opus effet, non ohm lubadaindis foret, fed quoniam'inutilis eft nobis,nihUque ài~ gnumôpibusnoftrishabetjnequequç-fita cft,ncqucquçretur. Sedhæliteræ nihil terruerunt Alc-xandrum.Ingiediens autem Indiam, ait Iuftinus,phaleras equorum amp;arma militum argento inclufit, exercitumque ftium ab argenteis clypeis Argyrafpi-desappellauit. CumqueadvrbemNy-fan veniffet, oppidanis non repugnan-tibus fidutia Liberi patris, à quo vrbs conditacrat,parciiuffit. Tune ad daculum facri montis duxit exercitum, qui ybi admontem accefft, repente fu-rere cœpit,amp;in vluIatusLiberi cum ftu-pore regis, fine mora difcurrere. Indc montes Dçdalos, regnaque Cleophidis reginae petit:quæ cùm/edediffetei,cô-cubitu redemptum regnum ab Alexan-drolufcepit, illeccbris confecuta quod vi non potuit:filiumq; indè genitu,Ale-xandrûnominauit,quiregnauit Indis. Peragrata India,cùm ad faxum mira: magnitudinis amp;nbsp;afperitatis, in quod multi populi confugerant, venir, co-girofcit Herculem ab expugnatioe eiuE demlaxiterræ motu prohibitum. Ca-ptusitaque cupidité Herculis adafu-perarejCumfummolabore amp;nbsp;periculo poutus laxo, eius loci ornes gétesin de-ditione accepit. Porus autem Maccdo-Pe® aggrediftatuensjregem Alexandra g g 3 priua? |
JÎ4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
priuatum fibi hoftem depofcit. nee Alc-xander moram fecit.Aiunt in prima c5- |
Quibus omnibus Alexander in pot^ ftatefuamredaftis, aureis laminis totu agmeninclufit, fecitq; figna ÄvexilU |
|
donibus adeo incommodum fuit. Alexander equo dcieóuSjConcurfu fatclli-tumliberatuscft.Ncgledoomnibello, Alexander equum exanimem cauda có-pr^hcnfum,abflulithoftibus, atqueiti decern dierum fpatium vtriq; datur vel lanandicquoSj vel fcpclicndi mortuos. In illis diebus inijt Alexander confilium, vtPorumad fingulareccrtamen prouocaret.quod amp;nbsp;Poro placuitjCon-fiderantiexiguitatem corporis A1 ex an-dri,cùm ipfe quinque cubitorum, Alexander tantum trium efletlntcrea Alexander depofito cultu regio,amp; fumpto habitu militari, pcruenit in caftellum Porij quafi quidam carnis amp;nbsp;vini em-pturus annona. quêlcifcitatus eftPo-rus,quidnamfaceret Alexander, cuius çtatis eilet. Cui Alexander relpondit: Tanquàmhomo fenior, dux nofter in tabernaculo fuo fe accenfo igne reficit. tunc illegaudés,quódcum homine de-crepito prçlian baberet, Quid ergo,Po- militem Maccdonum,amp;ignorare quid faccret. _Cui Porus tradidit epiftolam minis plenam.Alexander iurauit epifto-lamfcprçfentaturum. Igitur cum dies panter amp;nbsp;locus infti-tiffet certaminis, fieretq; pugna diii an-P«r*TÏncif.ceps,tandèmPorusex quadam tumul-tuatione fuorum conuerfus, tune pro-tinus Alexader inguina eius gladio traß fodit,eumqueproftrauit. QuovifoJn-diin Alexandrum infurgerc conaban-tur. Alexander autemmanu filentium pofcens,tumultum reprelïit. led lufti-nus refert,Porum ab Alexandre multis vulneribus obrutum amp;nbsp;captum fuilTc, qui lè captum adeo vehementerdoluit, vt cum veniam ab bofte cepilTe^ncc ci-bu m fumere volucrit,ncc vulnera cura-ripaflusfit. Quem tarnen Alexander ob honoré virtutis in regnû luumremifit. Macephah. duasvrbcsibi códidit,Niceam amp;Buce-phalam.Capti funt in capugna elephati q.oo.quiturre$ geftabat, a un amp;nbsp;argenti fuprà q er edi pote ft, m caftrjs repertu eft, |
vt ait Iuftin*,*Pharrafios amp;Gangaridas expugnat,deinde ad amne Acefineper* git,perhuncin Oceania deuehitur,vbl Gelonas Sobosque, quos Hercules có-diditjin deditioné accepit,hinc amp;*Sy-^ï cambros adit,quç genres eum fufeepe-runt cum 8o.milhbus armatorumpedi-tum,amp; 6o.milhbus equitum. Cum prçlio viétor eflet,ad vib-eoru exercitu ducit, quam defertam àdefen-loribusratus,murumaftcendit, Seinde in vrbis planitiem finèvllo fatcllitede-filijt.Itaq; cum eum hoftes lolu confpf xiftentjclamore edito vndiquè concur-runt,fipoftentin vno capite orbis belli finite.Alexander confiantèr reftitit, in ea pugna fagitta lub mama traieftus eft Vnustotmillium vim fufiinens, donee^ijj^i fui fuCcurriffent.Curatio vulnerisiUi nui»**' grauior ipfo vulnere fuit,amp; vt ait Seneca,huius vulneris dolore dum anxiarct, dicebat,ümnes me jurât filiulouiscflcj hoe veró vul nus me homine elle clamat. Antehac,vt narrat Iufiinus,Alcxan-dri om nis exercitu snó minus viftoria-rum numero,quàm labotibus fdTuSjla-chiy mis eum deprecabatur, vt fine tandem belli faceret,aliquandópatrixrc-ditusi^uememinilfet, refpiceret miliw annos,quibus vix çtas ad reditum fuffi-ccret,oftendere alius canicié, alius vul-ncra, alius corpus cicatneibus exhau-ftum,lólos elfe qui regum Philippi Ale-xandrilt;^ue continuam militiam pertu-lerint:tandèm orare, vtreliquiaslaltcni luas paternis fepulcris reddat, atque fibi ipfiparcat. Motus his tam iufiis precibus,vclut in finem viéloriæ,cafira folitomagnifi-centiora fieri iuffit,quorum molitioni-bus amp;nbsp;hollis terreretur, amp;nbsp;pollens ad-mirationem lùî relin queret, nullu opus milites Içtiùsfccêre. ItaqueAlexander manu Içtilfima nauibus cófcenfis,0ce-ani littora pcragrat. Interea comprçhe-fus efi Diomedes archipirata, qui abpipti' Alexandro interrogatur,cur marcinfe-ftum habeatmefpondit. Quid tibi quod orbera |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVlt 155
|
orlxm terrarum infeftas? fed quia hoe ego paruo nauigio facio, latro vocor: tUj^a magna daffe, imperator diceris. K**quot;* ^^’■’'lemtempusCandaxreginajau-diensfamam Alcxandri,mifitpidorem, vtimaginemipfiusdepingerct. iamem Alexander milerat ci literas amicaSjquç refcripfit amicitiam placerc,amp; vt perpc tuo perfeueret optarc. mifitque mune-M» preciofos lapides ac animalia mira-bdia. Acceflit cam Alexander in habitu tiansformato, fub nomine Antigoni atniciAIexandri. Cui regina oftendit diuitias fuas. Intuita vero eum,dixit; Verè Alexander es.Negante illOjoHen-ditei imaginem fuam. Adhsec frendens Alexander, qucre-l^aturfe non habere gladiumfùum.Cui •■egina: Depone, inquitjhunemetum. Ilam fide quam filiomeoferuafti, fcm-pertibiferüabo: paulo ante cnimquû filioregin« vxorfuit ablata àquodam •■egulo,Alexander miffis pluribus, earn libireftituit. Alter autem filius Canda-eisrcgin3E,qui filiamPonhabebatvxo-^ero,volebat occidere Alexandrum,fcd illudmater admittercnoluit, li«4 ■'^^'^’'andercùmvltimumlittus Occ-‘*‘liidi« ^'^’^^‘ßraret, ac Brachmanum inlulam M. debellarepararet,illi epiftolam hanc ad eum raisêre:Audiuimus inuidiffime rcx P'‘æliatua amp;nbsp;felicitatem. Scdguident norrinifatisjCui non fuffieitorbis? di-tntiasnonhabemus, guarumeupidita-te nos expugnes.bona nobis omnia funt communia, efea nobis pro diuitijs eft. pro cultu,auro amp;nbsp;gémis,vilis amp;rara ve-ftis. fœminænoftræ nonornatæ, guæ omamentorum eultum oneri potiùs, quàmhonorideputant.antra nobis du-plicem vfum præbent, tegumentum in vita,amp; in morte l’cpulturam. regem ha-bemus non pro iuftitia, fed nobilitate feruanda. His verbis motus Alexander, dimi-fit eosin pace. Extant multæ epiftolæ régis corum ad Alexandrum, amp;Alexâ-dn ad ilium, guas alibi poterisvidere. ApudAlexandrû duos fui fie Brachma-nas, multishiftorijs compertu habern’. Reuertenti autem AlexandroBaby-lonem,vtaitlufhnus,nuncianturlega-gadones Carthaginenfiû, esteraiumg; |
Africæ ciuitatum,fed amp;Hifpaniarum, Si cili æ, Galliæ, Sardinix, amp;nbsp;guarunda ex Italia,guç aduentum eins opperieba-tur. Carthaginenfès ad fpeculados animos Alexandri mifèrant Hamilcarem gucmpiam,virumfolertiafacundialt;^uc infignem.Augebat enim metum Tyru$ vrbs,author originis fuæ,capta. Igitur Hamilcar audientia régis ob- Hsmilaf tenta, profugiffe fe adregenitanguàm SkgaSf patriapulfumfingit, militem^uefeex-peditionis offert; argue ità expJoratis eius cofihjs,in tabellisligneis vacua de-fupèr cerainduda, ciuibus fuisomnia perferibit. Eum Carthaginenfes port mortem regis reuerfùm in patna, guafi vrbem régi vcndicâlfet, non ingrato tâ-tùm,verùm etiàm crudeli animo neca-uerunt. Igitur cùm tantarum legati-onum caulà Alexandre Babylonian! feftinanti, velut conuentum terrarum orbis aéturo, quidam ex Magis prçdi-xit, ne vrbemintroiret, teftatushunc locum ci fatalem fore. Ob hoc omilïa Babylonia,inByrfiam coneelfit. jbi ab Anaxarcho philofopho compullus eft magos contemnerc,amp; corum dréta vt falfaamp; incerta. Reuerlus igiturBabyloniam.multis diebus ocio deditus,intermifta olim co-uiuia folennitèr inftituit, totusguein lætitiam fufùs, dies noéiest^ue coniun-xit.Et cùm eflctBabyloniæ, multæ de-uiûæ genres præfedos fùosacculâue-runt, guos mox Alexander fine ahguo refpedu amicitiæ in conlpeâu legatorum necariiulfit. PofthæcfiliamDarij Rhoxanenin Rj’oxanSfi-matrimoniumaccepit, amp;optimanbus tk Aie«nT Macedonum ledas ex omnibus genti- der. bus nobililfimas virgines tradidit. hinc ad concionem exercitu vocat,amp; omniu æs alienum perfolui curauit. Poft hæc dimiffis veteranis, exercitumde lunio-ribus fupplet, gdifccffum veteranorum ægreferétes,milfionc amp;ipfiflagitat,nec hoc iam precib’, fed cóuicio agebat, dl-ceres eu folû cû parte fuo Ammoe bella inire. Ad quorû correptioné cùm Alexâ der verbis ml ^pficerct, è tnbunali iner-mis ipfedefilijt,amp; nemine ^hibéce,xig. dcfcétióis aurhores manu lua peremit. iampridèoiverofcripferat Alexadro a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; mater |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
fflaterde fimultatibus Antipatrij vnde Alexander cuocauit ■ Antipatrum de Macedonia. Antipater autem iratus, in ip'fo itinere venenum efficaciffimum procurauit Alexandro propinandum, co quod chariflinlos amiCos vidcrct in-terfeftoj, Alexandrumgencrumfuum occifum,ic rtiagnis rebus in Graecia gc-ftis, non tarn gratu apudregem quàm inuidiofumjCtiam ab Olympiade varijs le criminationibus vexatum. huc accc-debantcogitantiantepaucos dies fup-plicia in præfedos diuerlarum natio-num,le quoque ad pœnara vocatum.
Igitur adoccupandumregem, Caf-fandrum filium dato venenolübornat, qui cum fratribus Philippo amp;nbsp;lolla mi-niftrarc regi folebat,cuius veneni tanta visifuit,vt non ære, non ferro,non tefta contineretur, nee alitèr fern mfi in vn-gula equi potuerit,prçmonito filio,nè alqs quàm TbefTalo medico amp;fratribus credcret.Hac igit ex eau fa apud Theffa-lura paratum conuiuium eft.Philippus amp;Iollas præguftarepotum regisfoliti, in aqua frigida venenum babuerunt, quam præguftatam iam potioni lub-' merferunt.acceptopoculo, Alexander media potioneveluttelo cófixus ingemuit. Amici caufas.morbi,intcmpenê ebrietatis dilfeminauerunt. Elatus eft igituracóuiuiofemianimis amp;excruci-atus ita, vt ferrum in remedium expo-feeret.
Quarto die indubiam mortem fen-ticns,agno{cerefefatum'domus maio-rum luorum ait.nam plerofque Aeaci-darum intra 3O.annum defunftos. Tu-multuantcs deinde militesjinfidijsper-ireregemfufpicantes,ipfefedauit,eosq; omnes cum perlatus in editiffimum vr-bis locum cuetjad cólpedum fuum ad-mifit, olc.ulandamque dextram fuam porrexinCum lachrymarentur omnes, Alexandri ipf^^on fine lachrymis tatiim, verum interitut. etiàm fine vllomftioris metis argumê-to fuit,vt quoldam impatientius dolê-tes confolatusfit, quibuldam mandata ad parentes eorum dederit.adeó ficut in boftem,ita amp;nbsp;in mortem inuidus animus fuit. ad poftremum, corpus fuum ,jn Ammonistemplocondiiubct.
Quxrentibusamicis, quem impcrij
hæredem faceret.lrefpóditj digniffimu. non nomina uit Herculem filium, non fratrem Arideum ,fcd amp;nbsp;Rhoxanéprxi gnantem reliquit, quafi nefas eflet viro forti aliurn quàm virum fortemfuccelt; dere.hac voce,aitluftinu5, velutibelli-cum inter amicos cccinifiet,aut malum difcordia mififfet,ità omnes in çmulati-onem confiirgunt. Sexto dieprxcluf» voce, exemptum digito annulumP»r-diccæ tradidit,quae res glifcentem ann-corum dilfenfionem fedauit. nam M non voce nucupatus libres, indigo timen eledusefle videbatur.
Deceflit ergo anno astatisfua: jtme-fe vno,qui duodecim annis ferro lubfe orbem trementem prcffit,fedfcxpoftr« mieius anni, quibus deftrudo Perfari impcrio monarebiam tenuit orbis, ia Græcorum monarebia numerantur. Extindo in ipfo ætatis ac vidonarum flore Alexandro, trifle apud omnespcf totam Babyloniam filentium fuit. filt;l needeuidæ gentes fidem nuncio b^'j..,*,,jn-buêre, quod vt inuidum regem,!tiamp;,|üpropi'' immortalem crediderunt.Vtveromor-Al«®'*'‘' tis dus fides afFuit,omnes barbarx genres pauló ante ab co deuidç,non vt bo-flem eum,fed vt parentem luxerut. Miter quoquèDarij régis,quam amiHotî-lioàfaftigio tantæ maicflatisincapti-uitatemredadam,indulgentiaviâoris, ineamdiemvitaenon pœnitucrat, audita morte Alexandria mortem fibi ipb præ dolore confeiuit, non quodhofte fibopræferretjfed quod pietatem filij « eo,quem bofte timuerat, experta effet. Contrà Macedones veria vice, nonvt einem ac tatæ maieftatis regem, verum veluti boftem amifilfent, gaudebant, feueritatem nimiam amp;nbsp;affiduabcllip«-ricula exécrantes.
Hadenùsde Alexandri geffis ferma fuit, quæ non minora lu nt Herculcis, cuius virtutem pueri indoles indicabat, quam acerrimo literarum ftudio predicant. Deinde exada pueritia, per quin-quenniu fub Ariftotele dodore incly-to, omnium pbilofbpborum principe creuit.tum accepto imperio, regem ft terrarum omnium ac mundi appellan iuffit: tantamque fidutjam fuis militi-busfecitjVtilUprsefente^nuUius hollis ar-
CHRONOGRAPHIAE.' arma nee inermestimuerint. Itao; cum nullohoftium vnquam congreftus eft, quem nonvicerit.' nullam vrbemobfe-dit, quam no expugnauerit: nulla gen-tem adijt,quanó calcauerit. Vidus de-niquè eft ad extremum non virtute ho-ftilijftdinfidijsfuorum amp;nbsp;fraude ciuili. ^ictiJond CæterùmoccifoAlexandro, vtrefert '“Co, Iuftinus,nonytlætiMacedones,itàamp; lecuri fuerunt,omnibus ^Cquot; vnum locu corapetentibus,nec minus milites inter fetimebant. Armati itaque duces in re-giam coëunt,ad formadum rerum præ-ftntium ftatum. Perdiccas cenfet Rho-Xanis expedari partum, fi puerum pepe-riftetjliunc dàri fucceflorem patri.Me-hager negat differêda in partus dubios lt;onfilia,cum iam genitis vti liceret, efte Pergami filium Alexandri ex Barfane ’domineHerculem, feu mallcnthabere fratrem Alexandri Arideum, Rhoxanê ^fteoriginis Perficç,nec fas vt Macedo-’’ibusexlanguine eorum, quorum régna deleuerint, reges conftituatur.Pto-hmsus reeufat regem Arideum, ex La-fifeo fcorto natum.vicit Perdiccæ fen-tentiaexeonfenfu vniuerforum.
Pheuit itaque Rhoxanis expedare portuin; cum équités idem laudaftent, peditesindignati nullas fibi cófilqpar-^srelidas, Arideum regem appellant., f andern 'Perdicca illos oratione mo-UitjVt probato cófilio eius, dux ab omi-buslegeretur. Seruata eft portioregis Alexandri filio,fi natus eflet.deindè in-^^l’principes prouincias diuifit regédas.
Comeftorveróait,Alexandrum,cüm vfum linguæ amififtet, voluntatem fua fcripto expredifte. Noluit,inquit,mo-narebiam m aliquem transferre,nè ali-^nis par ei in potentia apud pofteros 1e-j^ gcretur;fedduodccim quos ab adole-'CÏ’'^® ^^'''quot;’^''^^^‘^æ^habuu, regnifucceflores *• inftituit.Hsc autem inftitutio non fte-tit.nam quatuor ex eis tantum,abiedis ^^ijs^egnauerejficuthoC invifióe quin taDanieliscóprxhenfum eft, videlicet aenircocaprarum,qui fignat Alexan-drum5percutientemarietem,i.Darium, exquohirco oriebantur quatuor cornua, i.quatuor reges, ^ inter lè monar-ebiam diuiferunt.
ItaquePtolemæus rex Aegyptifad’,
GEOTRATIO LVII. iJZ
Seleucus fuper Syrios,Philippus qui amp;nbsp;Arideus,fuper Macedones. Antigonus fuper AfianoSjLydos amp;nbsp;Thraces:fed ab initio cæteri quiqueloca fibidiftributa» habuêre. Sed diuerlas fortiti prouincL as^mutuisfc bellis conlumpferunt.
Moxinter Perdiccamamp; Antigonû Perdieca bellum oritur gi-auiffimum, multisque “®’^*^ prouincijs dm dilaceratis, nouiffimè Perdicca Aegyptum petijt cum ingentigt; exercitu, cui Ptolemæusoccurrit, ibi tandem Perdicca bello cogreflus, amiC lis copijsjipfe quoquè interfedus eft.
Olympias mater Alexandri,per CaC fandrum interficitur hoc modo: Eurydice vxor Aridei régis, vt Polyperconta àGræciaredirein Macedonia cogno-uit,amp; ab eo accerfitam Olympiadem, muliebri æmulatione fcribit régis no-mincPolyperconti, vtCaffandro exer-citumtradat, in queregni adminifträ-tionem rCx tranftulerir.eadem amp;nbsp;in Ah-, am Antigono nunciat. Qj^o beneficie» deuindus Caffander, nihil non exar-bitriganuliebris audaciæ geffit. Deinde profedusin Græciam, niultis ciuitati-bus bellum infert,quarum excidio ter-riti Spartam, vrbem qua fempèr armis, non muris defenderant, murorum præ-fidioincludunt.
Dum hæc aguntur,Caflandru è Græ-cia turbatus Macedonia flatus domum reuocauit. Nanque Olympias mater Alexandri cum ab Epiro in Macedoni-am,profequente Aeacida rege Molof-forü,veniret3^hiberiqj finib’ab Eurydice amp;nbsp;Arideorege coepilTet,indignita-te moti Macedóes, ad Ölympiadé trafi-êre,cuius iuffu amp;nbsp;Eurydice amp;rex occi-ditur, fexannis poft Alexadri mortem.
Sed nee Olympias diu regnauit. Namctim in cruorem tam nobilium quam plebeiorum Macedonum debac-charetur,fauoremfuumin odium ver-tit. Itaque audito Caflandri aduentu, diffifa Macedonibus, cum nuru Rho-xane amp;nepote Hercule Piduam vrbem conceflït.Proficifcenti Deidamia Aea-cidæ régis filia amp;nbsp;Theftalonicæ priui-gna, amp;nbsp;ipfa clara Philippi patris nomine, multæque aliæ pnneipum ma-tronæ, Ipeciofus magis quam vtilis greXjfuêrecomites.Ha:c cum nunciata
Cat
-ocr page 376-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 35»’ Olympia-dis fortis jnteritus. Caffandro effent, ftatim citato curfu Piduam venit,amp; vrbem obfidiorie cin-xit. Ciiin famefeiToquewgerctur Olym piaSjlonga obfidionis tædiopadafalu-te,viftorife tradit. Sed cum Caflander conuocato adconcionempodulo, fci-fcitatur’effet quid de Olympiadeface-ret, iubornat parentes inteiïèdorum, qui fumpta lugubri vefte, crudelitatem mulieris accufarent.Quibus accefi Ma-cedones,/înèrefpeâ:upriftinæmaiefta-tis occidendam decernunt. Sed Olym-pi as vbi obftinatos venire ad fe arm atos vidit, vefte regaliduabus ancillisinni-xa,vltró obuiam procedit.qua vifa,per-cufforesattoniti fubftiterunt, donècà Caffandro miffifunt, qui earn confo-derent, non refugientern gladium nee vulnera,aut muliebritèr vociferantem, fed virorum fortiü more pro gloria veteris profapiæ mortiruccumbentem,vt Alexandrumpoffes etiam moriêtema-tre confpicere.Infupèr expirans,capil-lis amp;nbsp;vefte crura contexiffe fertur, nè quidpoffetin corpore eius indecorum videri. Pofthæc Caflander Tbeffalonicam regis Aridei filiam,vxorem ducit, filiu veió Alexandri cum matre, in arcem Amphipolitanam cuftodiendos mittit. Deinde nè Hercules Alexandri fllius, quiannosxiiij. exceflit,fauorepaterni nominisinregnum Macedoniæ voca-retur,occidieumtacitè cü matre Bar-faneiubet,corporaqueeorumobrui,nc cxdes fepultura proderetur, amp;nbsp;quaft parum facinoris in ipfo primum re-ge3mox in matreeius Olympiade ac fi-lio admififfet, alterum quoquè filium cum matre Rhoxane pari fraude inter-fecit, quafi regnum quod affeótabat, alitèr confequi,quam lcelere,non pof-fet.Hæc luftmus. Perdiccaamp; fratre eius Alceta, cum Phytone Illyrio, ab Eumene occifis Ptolemæi fauore, Eumenes poftea ab Antigono opprimitur, caeterisque du-cibus diuerlæ partis occifis,repente inter ipfos viäores nata difcordia eft, po-ftulantibus Ptolemæo, Caffandro amp;nbsp;Lyfimacho, vtpecunia in praeda capta, prouinciaj^ue diuideretur. Antigonus |
negauit fe in ea bella lócios admiffuru, in cuius periculum folus defcendent: amp;nbsp;vt honeftum aduersus focios bellum fufeipere videretur,diuulgat fe 01^®' piadis moitem vlcifci veile, amp;nbsp;Alexaau regis filium. His cognitis, Ptolemxus SiCaffan-der,inita cum Lyfimacho amp;nbsp;Seleucofo* cietate, bellum inftruebant. Tenebat Ptolemaeus Aegyptum cum Aphricx parte maiore,amp; Cypro amp;nbsp;Phœnice, Caffandro parebat Macedonia eu Crç-cia.Afiam amp;nbsp;partem Orientisoccupa-bat Antigonus, cuius filius Demetrius pe#^' prima congreffione à Ptolemæo apu^^^, Calamam vincitur, in quoprælioms-.,,;;J=J ior Ptolemæi moderationis gloria,|jueC^ quàm ipfius visoria fuit. fiquidcmamp;quot;‘'' amicos Demetrij non folùm cum fuis rebus dimifit, verùm etiam muneribus honorauit. IpfiDemetriotabernaCulû , fuum amp;nbsp;familiam reddidit, adieftohonore verborum, nonfepropterpræda, . fèd propter dignitatem inîfle bellum, indignatus quod Antigonus deuils diuerfæ fadionis du cibus,viâoria:cô-munispræmia corripuiffet. Deinde Ptolemæus cum Demetrio nauali prælio iterùm congreditur, amp;nbsp;amiffa elaffe, hoftique concefla Victoria m Aegyptpm refugit. Demetrius filium Ptolemæi Leuticum, amp;fratrem Menelaum,amicosquc eius, cumpri-uatiinftrumenti minifterio, prouoca-tus pari anteà munere,in Aegyptum remittit, amp;vt apparéret eos non^dij,fed dignitaris gloriaaccenfos, donis inter ipla bella contendebant. Hac viftoria elatus Antigonus,regem fecum Demetrio filio appel lari a populo iubet. Pto-j^jjesfe’ lemç’ quoquè, nè minoris authontatis min““'^ habererur,rex ab exercitu cognomina-quot;Jjj^' tur. Quibus auditis,Caflanderamp;:Lyfi- ' machus amp;nbsp;ipfi regiam libi maieflatem vendicauerut. Huius honoris ornamé-tis tam diù abftinuerunt,quàm diu filij regis fui fupereffe potuerunt. Sed Ptolemæus amp;Caflander, cæteriquefadi-onis alteriusduces,cum carpi lefingu-los ab Antigono viderent, per epiflolas feipfos confirmantes, tempus locumqj eoeundi condicunt, bell unique comu-nibus |
|
O«’' d’ 'dl' 1^ ’’ CHRONOGRAPHIAE.’ 'hibusvmbusinftruunt. Cui cùm Caf-fanderintereirenonpolTetjLyfimachû cum ingentibus copijs in auxilium fo-cijs mittit. ' Etat hic amp;nbsp;généré amp;ingenij bonita-te illufris, quem Alcxa nder, vt præ di-Ôum eft,leoni obijci iulfit propter Cal lifthehem. Acceffit amp;nbsp;his Seleucus ex Afiabelli focius, qui multain Oriente poftdiuifionem inter fociosregni Ma-cedonici bella ge(îît.principiô feabylo-niam cepit, indèBadiianos expugnà-üit, tranfitum deindè in Indiam fecit, compofitisque rebus in Oriente,in bellum Antigoni delcendit. Adunatis igitur fociorum copijs, prælium committitur ,in eo Antigon’ occiditur^ Demetrius filius eius in fuga vertitur.Sed locij profligato hoftili bello, denuo in femetipfos arma vertunt, amp;nbsp;cùm de præda non conueniunt, ite-fuminduasfaétionesdiduCuntur: Se-hucusDemetrio, PtolemäusLyfima-choiungitur.Calïandrodefundo,Philippus filius fuccedit.Poft Caffandii re-gibfihiq; eius Philippi continuas mortes, Theffaloni ce regina vxor Caffan-^■■i,non longo poft tempore ab Antipatro filio, cùm vitam etiamper vbera materna deprecaretur,occiditur. Cau-fa parricidij fuit,quod poft mortem ma ntl indiuifione inter fratres regni,pro-pcnfiorfuifleAlcxandrovidcbatjquod facinus eo gram’omnibus vifum eft,^ nullum maternç fraudis veftigium fuit. Ob hac igitur Alexander in vltioné materna necis,gefturus cum fratre bel-^ lum, auxilium à Demetrio petit, nee Demetrius Ipeinuadendæ Macedoniæ morani fecit, cuius aduentum veritus Lyfimachus,perfuadetgenero fuo Antipatro, vtmalit cum fratre in gratiam reuerti3quàm paternum hoftem in Ma-cedoniam admittere. Inchoatam igitur interfratres recóciliationem cùm præ-fenfiflçt Demetrius,per infidias Alexan drum interfeeit,occupatoque Macedo-niç regno,c^dem apudexercitu excufa-turus, eu in cócioné vocat. Ibi priorem ftpetitumab Alexadroallegat, necfe-ciflefe,fed occupaffe infidias.Rege ante Je Macedoniç vel çtatis experimetis, vel caufis iuftioré effe.patré ein fuû Philip- |
GENERATIO LVIÏ. gt;Ï5gt; po regi amp;nbsp;Alexandre Magno fociu in omi militia fuiffe^ liberoru deinde Ale-xandriminiftrum, amp;nbsp;ad perlêqucndos defeétores ducem cxtitide contra Anti-tipatrum auum horum adolefcentium. Caffandrum veró pattern, extindloretn regiæ domiis, non foeminis,non pueris peperciffe, nee ceflaHe quoad omnerU ftirpem regiæ lóbolis deleiet. horü fce-lerum vltioné quia nequiffet amp;nbsp;ab ipfo CalTandro exigcre, ad ei’ liberos trafla-tamiperhæc mitigato populo, rexMa-cedoniç appellatur.Lyfimachus quoqj, cum bello Doricetis régis Thraeû pre-meretur, nè eodem tempore amp;nbsp;aduer-sus Demetrium dimicare necelsè habe-ret, tradita ei altera parte Macedonia?, qua: Antipatro eins genero euenerac, paCem Cum eo fccit. Igitur Demetrius totis Macedonia Demetrij viribusinftruäus, cum Afiâ occuparc”* *quot;^' ftatuiffet,iterate Ptolemç’.Seleucus amp;nbsp;Lyfimachusfocietatem ineunt, aduna-tisd^j exercitibus, bellu adueisus Demetrium transferunt in Europam. bis co-mitemfe amp;nbsp;belli lociu iungit Pyrrhus rex Epiri. Dumhæcâgüntur,Lyfimachus generum luum,regnum fibi ademptum conquerentem,interficit5filiam(^uefua Eurydicen querelarum fociam in cu-ftodiam tradit,atque ità vniuerla CaC fandri domus, AleXandro Magno feu necisipbus^feu ftirpis extinétæ poenas, partitti cïede,partim fupplicio luit. Dc-nietrius quoqueà tot exercitib’ circö-uentus, cü poflet honeftè mori,turpitèr fe dedcre Seleuco maluit.Lyfimach’auc qHellelpotum regebat,poftinterfeóï:i-onê generi amp;nbsp;necé filij eiuSjaliiduispar-ncidijs cruentatus, amiliribus proprijs deferitur, qui ad Seleucum trafeuntes, hortatifunteum,vtLyfimacho helium inferret.res foedilfimi fpedaculi erat: duo quippereges,quorum Lyfimachus annoru erat74,Scleuc’aut77, regnadi cupidinc concurrebant atmis. Vltimum quidem hoc bellum Alexâ-dri commilitonum fuit,quod ad exemplum humanæ mifenæ fuit referuatu, quippe cùm orbe terrarû,extindis iam 24 Àlexadri ducibus,quafi foli pofbde-rét, anguftos eUeimpJO fuo ton® mudi ter» |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM termines arbitrarentur.S clcucu s quip -pe capto iam ante Demetrio jn*SiciIia, regnum Afix deftruxit, amp;nbsp;ex duobus vnum fecit. In hoc autem bello Ly-limachus, amiflis velinterfedis pri*xv. libcris ante hanc pugnam, poftremus occifus eft. heque Lyhmachus folutio pugnx Macedoniæ fuit. ScdnccSeleucusdctätavidoria im-punè lætatus eft,quippcpoftmenfes fe-ptemàPtolemæo, cuius fórorem Lyfi-machus in matrimonium habuit,per in-hdias circunuentus occidit, regnumq; Macedonia: quod Lyfimacho cripue-rat, cum vita paritèr amittit. ifte tarnen videturPtolcmæusPhiladelphus fuilTe. Hxc funtinter parentes, filios,Fratres ac focios, conlanguinitatis focic-tatisque commercia, quibusorbemab Alcxandro celeritèr acquifitum dilani-aucrunt, amp;:veluti opimam prædamà magno leone proftratam, auidi catuli difcerpferunt, lequc ipfos confumpfe-runt. ♦Cilicia, Seleucica* fut. ANNO igitur ab vrbe condita 431. Olympiade 114. mortuo Alcxandro, Ptolemsus Ptolemæus Lagi films regnauit Alexa-Lagifiliuj. drie,id cft,in Äegypto primus,an nis xl. hic Lagi gregarij militis filiusfuit, qui fuavirtutepatris humihtatem excedes. expatridjsvnus Alcxandro fa du s eft, poftcuius mortem Aegyptum Aphri-camqueacmagnam Arabia: partefuc-ceHbnbusreliquit fuis,à quo amp;feque-tes Aegyptij reges, Ptolemæidiôti funt. hic primum Epirotarum regem populo Romanoinimicum, quôd Samnitibus opem tulerat,contra eos in regnum fuû reftituit, vndè à Romanis fuerat expul-fus.deuidoque Demetrio Antigoni fi-lio, Afiæ minorisrege, portionem rc-gni Syriç Scleuco rcftituit,quam Anti-gonus abftulerat. ac per legatos Alexa-drinosafemiflos, fibi Romanorû ami-citiam impetrauit, rcgno quoqucfuo Syriam atque ludxam adiccit. De quo lofêphus hc ait: Nanquc hic ctiam Hierofolymis depugnauit fraudibus amp;nbsp;dolis, ciuitatem dielabbathorü ingrei-fus füb Ipccic facrificijjnequaquam lu-dxis refiftentibus : qui cùm line laborc ciuitatem apprçhendiflet,crudeliterei$ dominabatur. ïeftis eft Óuidius Saba- |
tarcidcs,qui fuccefiorum Alexandri ge- nbsp;nbsp;nbsp;; ftadefcribcns,fupcrftitionem noftram, nbsp;nbsp;nbsp;j pro qua libertaté amifimus, exprobra-uit,diccns:Eft gens quæ ludæa dicitut) SuW i ciuitatä munitam ac magnam Hicrofo- b^ 1 lyma detinens, qua: contépfit iurafub nbsp;nbsp;nbsp;1 Ptolemæoconftituta, dunu^jarmaca« nbsp;nbsp;3 peredeuitaftet,propter fuperfluam fu- nbsp;nbsp;nbsp;I perftjtionem feuilfimum dominump» tulithabere. Ptolemæusvcrómultos captiuosl montanisludææ,à. Samaria amp;nbsp;Garni trahens, in Aegyptum commigramr. Sed ciim cognouiflet, eos firmos iunl-iurandi vel hdei culrorcs exifteie, cum Alcxandro legationem adeosmittenti fic rcfpondiftcnt,Dario viuente contra cum arma nequaquàm fumenda: poft Dar ij expugnationem multos adeafteh la deputauit, amp;nbsp;pares cum Macedoni-bus Alexandriæ clues ftatuit, fidem^uc abiplisreccpit, vt nepotibus fuisfocie-tatem cuftodircnt,cum amp;nbsp;alij non pau-ci ludxifpótèin 2\egyptum veniflent, opulentia locorum Ptolemxique muni ficentia inuitati, quorum nepotesfe-ditiones contra Samaritas, dum f«ï gétispatriam oblationem femarefeftf narent,excitabant,camq;Hierololymi-ta: defendebant, dicentesfuum templu fandum exiftcre. Legitur tamcnalibS, Ptolemæus captos amp;nbsp;abduâos ludsos in Aegyptum venditiói cxpofuilTc,M; à ncgociatoribus diuerfärum natio-;,ÿ''' num per varies mundi angulos difperfi lt;01^ funt,amp;:exhisfuereilli, dequibusdici-tur in Aftis Apoftolorum, quod con-^ ' uencrantinHierulalem virfreligiofiex omninatione quæ fub cælo tlljccun-dùm Magiftrum in hiftorijs. ANNO fecundorcgniPtolemxi, Onias laddi pontificis hlius, patri in pontificatu fucceffit, fedit annis xvij. cuius fanétitatelegesapudludæos rite euftodiebantur, quapropter etiàm gentium reges ipfam ciuitatem amp;nbsp;tcmplum maximis muneribus ornauerunt. In hac gencratione Agathocles Siculus poft Dionyfium apud Siciliam tyrannidem cxercuit. Is, vt Plutarchus (^^ amp;nbsp;luftinus volunt,cx humili fórdidoqj „,^1« $ gen ere natus, patre videlicet figulo, nó morelt;. honeftiorempueritiam quam onginem habuit. i |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVIL '3lt;i
habuit, quia cùm forma corporis egre- -eis,quanquam vxor diù, hè abçgrodi-mus effet, diù fui corporis ftuprum fu- uclleretur,deprecata eft. Et cùm vtique -^^^ mnuitpubertate vero exada, adfoemi- fenteritia ftaret,dilcedcntes paruuli fle- * bili vlulatu amplexi patrem, ex altéra (parte vxor maritUra non ampliùs vifu-ra,fatigabat,nec minus lênis lachrymse miletabiles érât Inter hçc regia omnis, affiftentium fletibustam crudelis difft-
habuit, quia cùm forma corporis égre
nas impudicasfetranftulit, inde vitam ttiàmlatrocinijs inficit. Interieâô deinde tempore Syraeufas concedens,gre-gariam militia fortitus eft, quanecmi-
itjeô quôd manu ftrenuus amp;nbsp;ore facun-difiimu$haberetur.Breui pofte! ex cen-turionetribunusmilitum fadus, con-tralioftespugnans,magna fuæ virtutis dédit Syracufanis expérimenta, adeà vt inlocum demortui ducis futfedus fit, cuiusvxorem primo adulterio cognita, poftvirimoftem accepit in coniugem^ nec contentus quod de inope repente diuesfaftusefletjfedetiâ piraticam ad-nersuspatriam exerCuit.Bls enim quàm Syraeufanum imperium occupare ten-taflet,in exilium adus eft,cui non mul-to poftnon modo pax à populo datajed niàm pretor fuit conftitutus. Quipo-tétiffimos quofq; vrbis^nobiles amp;nbsp;omric fenatum interfecit : focictaté enim cum
coacceptis quinq; millibus Afrorumj atqueitaveluti Reipub.fiatum forma-turns,populum in tneatrum vocat : fie compofitisrebus,immiffis militibus populum obfidet,fenatum trucidat,cuius perafta cçde, ex plebe locupletilfimos amp;peritiflimos quoique inter ficit. gt;nbsp;-
Hisitàgeftis,mibtem legit,exerci-tumqueconlcribitjquoinftrud:us,fini-timas ciuitates nihil hoftile metuentes improuise aggreditur.contra Cartha-..ginenfes diutilhmè bellauit,amp;infinitos proftrauit. Ad poftremum vero in Itali-amfpeampliandiregni traiccit, fed re-uerti paucis diebus mtenedis vis morbi
dij implcta. Tandem lachrymis.ftnem necefutas profedidisimpofuit,amp;mors ptoficifcentes filiosfecuta eft.
Dum bçc aguntur, Carthaginenfes oc-Cafionem fibi occupandæ mfulç'datam fau ,magnis viribus eó traijciunt, mul-taslt;^ue ciuitates lubiwnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
ANNO Ptolemçi Lagixvij.Si-moncognomentoluflus, Oniae pon-tificis fuius, mortuo patre, pontifica-turnfufeipiensjfedit annisxvi. hiepro-pterpium cultum amp;nbsp;iuftum regimen, pfonamlt;^ue in fuos eines clementiam, luftus eft cognominatus.
ANNO deinde Ptolemçi XXXV. mortuo Simone, amp;nbsp;Onia fratris filio adbuc paiuulój Eleazarus pontifica-tum fufeipit, fedit annis XVII, deiquo aliquid fub Ptolemæo Philadelpho*
In hac genef arione anno ab vrbe có-dita 464. vt refert OfoftuSjTarentini ■ cùm vidererit clalTcm Romanorum in ' ’■ mare pfçtereUntem, earn hoftilitcr in-uaferunt,amp; quinque tantum nauibus perfugam clapüs, alias naues captas ad portum fuum trahunt,- interficienteS omnesillos,qüi ad bellü vtiles die poU fent,alios vendiderunt. Milfi ergó funt legati àRomanis Tarentum, qui dein-inria coiiquererentur, fed repulfi funt amp;nbsp;etiam iniuriari,amp; vt dicit Valerius,
^5‘'”'1'^'^ corporc coiiipr^nciui) velutinteftino fingulorum membroru bello impugnabatur,ex qua defperatio-ne bellum inter filium nepoternque or-tunî,eius regnum iamquafi mortui ven-dicantes,occifo filio,regnum nepos oc-cupauit.lgitur cùm morbi cura grauior eflet,defperatisrebus,vxorem fua The-ogenam,duoslt;^ue ex ea paruulos cum omni pecunia amp;nbsp;regali inftrumen-to nauibus impofitos, in Aegyptum, mde vxorem acceperat,remittit, timens
vnuseorumfefperluseftvrina. Hisdc_
cauns ingens bellum exortum elt atque rum cü Ro, indiftüm.Samnites moxdefeceruntad. bellum, uersiis Romanos, Lucani fimilitcr amp;nbsp;Meffapij.Vndè Romani confiderantes, qui amp;nbsp;quanti dient boftes, vltima ne-cdïltatecoadi, proïetarios, id eft, cos qui prolis procreadæ caufa vacationem habebant,adfumenda arma eoegerunu ' Qui enim pauperes erant in plebe,nec ' ' ■ ‘ amplius quàm mille quingenta æris impendebant, proletary lunt appek
Tarentini videntes fe helium vix fu-hh ftinere
|
.nlOiH. NAVCLERI VOLVMEN' PRIMVM^ flintrcp’ofie,Pyrrhum Epirotarum re dux. Pyrrhum tranfmittuntur, non iolùm - Tarentinorum, verùm etiàm Italicorû, 'îqui dicerent ft duce indigere; nam copias fatisingenteJ Ïîbi in Italia affutu-ras^eqüitum cnim viginti, peditum 365. • milHa habiturum. Hæc non Tolùm àm Epirotas ad militiam promptiores fccerunt, Primus Aemilius conful cum co- norum, igne amp;nbsp;ferro omnia vaftans. Plurima etiàm oppida occupât. Erat quidam in ThelTalia Cineas, virmagni ingcnij,qui auditor Demofthenis fue-rat.hicapud Pyrrhum magnam autho-ritatem habebat,dc quo Pyrrhus dicere folebat, plures à Ginea oratione,quàm à ft armis vrbes eftepartas. Hic Cineas Cineç ero. Pyrrhum ad Italiam inclinatum .eer-nens,occafionem dicendi nadusiEgre-gij quidem, inquit, bello Romani efte dicuntur, multisque bellicofis gend-bus imperare. quod fi eos fuperare dij nobis dederint,quid tune agemus Pyr-Colloquiü ’be? Ad hçc Pyn bus,Derehaudqua-inter Cinea quam obfcura,inquit,ó Cinea percon-amp;Pyrrhun). tarismeque Barbara enim nobis, neque Gr^ca ciuitas illic refifteixvaleret. Romanis fuperatis, fedhaberemus confe-ftim Italiam totam. Parumpèr common* ratus Cineas,enimueró cum Italiam ce-perimus, quid tune agemus? EtPyr-rbus:Proximadehinc Sicilia eft, infula felix amp;nbsp;populofa,capi facilis ob lèditio-nes amp;nbsp;difcordias inteftinas.Redè dicis, inquit Cineas, léd an finis militiæ no- Auxilia Pyrrhi. bis critSiciliam cepifte?Deus modo nobis viftoriam prçfter, ait ille rurfum: nam bis veluti prçludijs vtemur. quis enimftALibyaabflineat amp;nbsp;Cartbagi-ne,quam nupèr AgathocleSjdam ex Sy racufis profeâus,propè ceperat? bis au-tem deuiótis,ait Cineas^nullusnobis re-fifterethoftis? Ita eft, inquit Pyrrhus. Tune Cineas : conftat enim quod amp;nbsp;Macedonjam recuperare, amp;nbsp;totam Grçciam cum potentia licebit capere. Sedvidis omnibus his ac fubaCbs,quid |
faciemus tandem? Pyrrhus riden$,0Ci' um,inquit,agemus,mutuofermone £' titiaque perfruemur. At qui^ **®*’ inquit Cineas, órex, quo minus nunc iftalçtitia amp;feftiuitate amp;ocioperfrw-mur?Adeft quippe nobis finelaBore cultas corum,ad quae per fangum^æ « multas moleflias peruenire conamur. His Cineas verbis turbauit potius rege, quàm ab incepto retraxit. Hate rw-tarchus. Tarentinis aduersùs Romanos latu-rus auxilium Pyrrhus,ab Andgonona-ues ad exercitum deportanduni niutuo petit,ab Antiocho pecuniam,artole-mço Macedonum militum auxilia}9“' quinque millia peditum,cquitum quatuor, elcphantes quinquaginta non amplius quàm In biennium vlu dédit Ob hoc Pyrrhus, filia Ptolemçiinn’a' trimonium accepta, vindicem eum re' gnireliquit. lt;1 Sed quoniam,vt luftinus ait,adEpiri métionem ventum eft, de origineregn* eius pauca narranda funt. MwoUorum primum in ea regionc regnum fuit,poft Pyrrhus Achillis filius, amiflb pro ah-ftntia Troianis temporibus paterne re-gno,in bis locis coftdit. Succeflor^uic riales films fuit,per ordinem deinde regnum ad Arisbam defeendit, huiusAi' us Neoptolemus fuit, ex quo nata eft Olympias mater Alexandri Magni. Et Alexander qui poll cum regnum Epy tenuitjamp;in Italia bclloinBrutijsperijt, poft eius mortem frater Aeacides regno fucceffit,quippter a I Edu a Bella in exj-j^^ lium aitus eft. Qui Pyrrhum filium^^j^ modum paruulum in regno reliquit, amp;nbsp;cum ob odium patris ad necemqae-reretur,fubtra«ftusin Illyrios defertur, tradituslt;^ue eft Beroç Glauci régis vxo-ri nutriendus,que eiufdem generis erat ibi eum feu. milericordia, leu infantili-bus blandimenus indudus rex, aduer-sum Calfandrum Macedonia regem, qui eum belli comminatione depokc-batjdiu protexit,addito in auxilium etiàm adoptionisofficio:quibusrebusmo-ti Epirotae, odio in mdericordiam ver* fo, annOrum vndecim eumin regnum rcuocaçuni. Fuerunt |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVIL 3^5
Puerunt autem in Pyrrho tremendi inagis quam moderati principis adipe-dusmeeplurcs habuit dentes,fed vnum atq^integrum osjdefuper quafi leuibus nmulisin dentium figuram diftingue-* batur.Splene laborantibus mederi vide-^atuvjfi fupinos illos premeret pede de-ïtro.fiquidem ferutinfuifle digito ma-’oricius pedis vim diuinam. Cum enim ’fortui rcliquum corpus crematu effets digitus ille integer illçfusq; ab igneper-mafitPoft adolefcens multa bella geffin fauntqjAntigonum interrogatUj quis ^ucum fibi optimus videreturj refpon-^'ffe,Pyrrhum, fi fenefceret. led pofte! Hannibal omnium ornnino duCum pri-mum peritia amp;nbsp;fagacitate fuifte dixit Pyrrhum.tantus itaque return fucceftu roepens eft haben, vtTarêtinöS folus ad-'Jersus Ro.tueri pofte videretur.
Igitur Pyrrhus non tam fupplicum preeihus, quam Ipe inuadendi imperij haliï induftus,relilt;fto cuftode regni fi-^io Ptolemeo,annos xv.nato, Alexadro ^Helenoparuulisfilijsin folatia lon-g’nquçfccû expeditionis abdult;ftis,qua-. ficognatam Grçciæ cinitatem vinthea-turuSjtotas vires Epiri^Thcftalia: atque ^^acecJonix,eIephantos etiam vlquc ad id tempus Romanis inuiios,numéro xx. Jtahaham aduexit. Hic cum Delphici Apollinis confuluiflet oraculum, arn-Hguum dedit refponfum :
^io re j{,eaci(ia 7^manos ymcerejio^.
■ Tune primü Romani cum tranfma-nnoholle dimicauerunt. Pyrrhus cum primumTarentumintrauit, videos po-pulumlualpontcnec feruare feipfum, neeferuari pofte,léd tanquam illo pro-pugnaturo,domi federe,balncis conui-uijsq;indulgentem, claufit deambula-toria,in quibus verbis mihtabant,potus veró amp;nbsp;lafciuias intêpeftiuas inhibuit: deledum habuit ità acrem, vt multi imperium ferre infueti, ex vrbe migrarent,-lêruitutem vocantes,non viuere ad vo-luptatem.
Miflus eft autem contraPyrrhu con-fulP.Valer.Leuinus,quiciim explora-toresPynhi cepiftet, eos iuflïtper ca-ftraduci, omnemque exercitum often-di,licquedimitti,vt renunciarent Pyrrho quç vidiftent.CommilTa ita que pu-
gna,confumpta eft dies grauiffimo cer-tamine, omnibus vtrinquè mori para-tis,fugerenefcijs. Introdudos ante inter currentia agmina elephantos,forma truces, odore graues, mole terribilcs, vt Ro.catlt;le». videruntRom.noüo pugnandi geriete amp;nbsp;füg*’ circunuenti amp;territi,maximeqüe paui-tantibus equisjdiffugerünt.Pinis pugnç noftisbeneficioimpolitujeft. LeUinus tamé per noftem fugit.Romanos villos fuifte,turpisfuga prodidit. Dionylius no multô pauciores xvi.milhbus aoRo. cecidifte fcribit,exhis autê qui cum Pyr rho erantjiJ.milIia.Roman, caftra Pyrrhus cepit, amp;nbsp;vrbes fociorum ac regio-nem multam depopulatus eft. Ex Rom. mille amp;nbsp;8o.viros cepit, quos tamé fum-mo honore traftauit, occifos fepeliuit, quos cùm aduerfo vultu truci^j adfpe-ébu etia mortuos iacere vidiftet,tulit ma ntisin cçlum,dicens,fetotius orbis dominum eftepotuifte, ft tales milites fibi contigiftet habere, cuius visoria: titu-lum affigens temploTarentini Iouis,it! fcripfitin eo: Quiinuiâi ante fuerant, pater optime Olympi, hos ego pugna vici,vi(ftus^; lum ab eifdem. quem cùm fuiincreparét,curfevi(ftum diceret,re-Iponfumdedit: Siiterumeodemmodo vicero,finè milite reuertar in Epirurri.
SupplemétoigiturhabitOjOulIa mé-tio pacis a Ro, fa él a eft, qua: res Pyrrhû in admirationem conuertit. Vifum eft ergo Pyrrho,vt prior ad eos mitteret,ex-perireturq; art pace venent.nó enim efie prçlèntis potentiæ,Roma capere poffe, ratus pacem gloriofam fibi poft viéloria iam partam fore.MilTus italic Cineas à Cinea» rege, qui cum primonbusciuitatislo-fjjquot;^*^'®*' cutus eft, donaipfis amp;nbsp;vxoribus eorum' alFcrens.accepit autem nemö,lèdrelpó-derunt om nes viri mulieresq;,fipax publica fieret,*amp; fus omia régi onerre. In *1« * fen atu verb multa predate amp;nbsp;humani-terdida funtàCinea,cùm amp;nbsp;libera tio-nem captiuorum,gt; amp;auxilium adfubi-gendam Itaham Pyrrhus offerret, ac pro his nihil aliud quam amicitiam fibi, Tarentinis fecuritatem poftularet. Et conftabatfenatum adpacem inclinari, viélum iam feme! magno prçlio, amp;nbsp;ob addïta Pyrrho ex his,qüi a Rom. modo defecerant,fupplementa.
hh a Turn
-ocr page 382-|
3^4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 'Turn Appius Claudius vir ampliC oratio^^* '^lii'nusfcncdutc êecQcitateiain à fen a-tudimiffus, nec audiens, fccit leinlc-natuin lexica duci.quo introduftojfa-.s quot;'^ dum eft filentium.ine ante vblfuo loco ' conftitit,itadiccreorfuseft:AnteaP.C. banc meam orbitatcm oculorum mole-ftè ferebam, nunc autem doleo quod non furdus etiam fum, ne turpes con-ditiones pads, quæ gloriam vrbis lub-uertunt, audirem. Vbi eft ilia iadantia quaaudirefolebam,ft Magnus Alexander in Italiam veniens, nobifcum ma-num couferuiftet, nequdquam vt in-uidus gloriam habuiftet, fed vel fuga, Vel morte,maius huic vrbi nomen reli-quiftet^Pyrrhum formidatis, qui nunc non magis Tarentinis auxilium ferens, quam hoftcs domi fugienSjin Italia ver-fatur, aufus profiteri principatum in Italia cum hac potentia, quæ ad par-uam Macedoniæ pattern conftruan-dam lufficere non valuit. Non autem huricrcmouebitis,ft amicum fece-ritis,fedaliosinuitabitis,G non pœnam eorum quæ contra nosfecit, luens,fed mercede accepta abibit. HæcClaudij verba reduxerunt fe-natum,remadatumq;Pyrrho à fen atu, eum cum Romanis,nifi ex Italia recefi-fiftet, pacem habere non pofte. Eo autem recedente, tunc ft vellet, de amici-tia verba fa cerct. ƒ Cineas ad Pyrrbum reuerfus,quç-fitus qualcm Romam compcriftet, Ci-ncas dixit vidcri fibi fenatum regum corifelfumJcilicct talcs illic fere omnes efte, quali^nus Pyrrhus apud Epirotas. Cincam veroadmirabih vimemo-hæ prçcipuc commendant,quod amp;nbsp;fc-natorum nomma vno die percenfere didjciftet. Poft hçc legati ad Pyrrhum prorc-dimendis captiuis mifti iunt,inter quos C.Fabriciusfuit,quemCineas dixit maximum apud Romanos nomen habere, pauperemtarnen efte. Hunc igitur rex feorstim,vt acciperet pecuniam, toga-bat, non ob aliquam turpem caufam, ledhofpitahtatisamp;amicitue caufa-Rc-nuente autem Fabricio,non deftitit. al-fero autem die iuffit, dum fimul loque-letur, maximum elephantum poft au- |
lea conftitui, atque tum fubito âulçis fublatis, elephas ex improuifo conipc-dus,probofcidcm fupcr caput Fabridj cxtulit,amp;terribilem vocem emifit. At Fabricius lenitèr fubridés,inquit: Nec hen auru, nec me hodie beftia per-mouit.In cœna autem apud regem cum de Epicuri opinionibus diftetcret Cineas,more ingeriij lui, nonefle fcilicet dijsmortalium curam, atq; multa fere huiufmodi, Fabricius, Vtmam, inquit, hçc Pyrrho amp;nbsp;Samnitibus cordi lint, quandiu aduersiis nos bellum ^crutfe itaqj virum rex admiratus,magis 3C magis optabat pacem:priuatim Fabricium rogauit,vt fa da pace, vnà fecum régna-re vellet.Ad hçc Fabricius fubmifla vo-[■j',gt;ii'^ ce telpondifte: At ne hoe qindem tibio ft)oa‘ texconducit. illi enim quitenuncad-mirantur amp;nbsp;colunt,fi me experiantur,i mepotiùs quàmàtetegi optabiint.Pyr-ihus non luperbe verba Fabricij lufce-pit,magnitudin€m animi ipGus ad ami-Cosprotulit. Secu nda pugna inter Ro.amp;’ Pyithum fadaeftin Apuliæ finibus, P. Sulpitio amp;Decio confulibus,in quapugnaPyr-Dcquot;'^‘‘’ rhusbrachioconfixus, faucius piioi'‘^*^ bellofeceflit,elephati capti,vigintimil-lia hoftium cçfa,amp; ex Romanis tantum quatuor millia. Pyrrhus Tarentum fu-gatuseft. Interieifto anno, contra Pyrrliu Fabricius mifluseft.tum in vicinaparmca-ftraipfe amp;rex Pyrrhus habuére. medicus Pyrrhi ad eum node venir,promittens venenofe Pyrrhum occifurum, 11 fibi aliquid poUiceretut.Hçc Pyrrho p-fcribuntur à Cols, funtque vera inuen-ta qucftione.Eiusbenefidj gratia capti-uos omnes fine precioRomam mifit.WC Rom.iuflerunt omnes captiuos quos Pyrrh’ teddiderat,infames haberi,quod atmaticapipotuiftent, nec ante cos ad veterem ftatum reuerti, quAm fbino-totum hoftium occiforum Ipolia rctu- inter has difficultatcs legati Siculo- 55^.J.^,)i' rum fuperueniunt, tradentes Pyrrho ^^f„[gt; totius infuJæ imperium, quæ alhduis Carthaginefium bellis vexabatur. Iraq; relido Alexandre filio, firmatisqueci-uitanbus valido prçfidio,in Sicilia excr-citum |
|
CHRONOGRAPHIAE. enumtraieciuam enim Agathocles ex-cefferatrebushumanis.Cumque Syra-cufas vcniffet,multasque ciuitates fube-giffetjrex Siciliç,ficut amp;nbsp;Epiri,appella-oatunquaru rerum felicitate Içtus, Heleno filio Siciliç velut auitum,(nam fu-^èeptus ex filia Agathoclis regis erat) Alexandroautemltaliaï regnum defti-ï’ït.pofth^c multa lecunda prçlia contra Carthaginen fecit.Intcriedo deinde temporCjlegati abitalicis focijs venêre, nunciantesRomanisrefifti non jjofle, deditionemque futuram, nifi fubucni-at.atixius tam ambiguo periculo, incer-tU5lt;^uequid ageret,vel quibus primum lubueniretjin vtrunque pronus conful-tabarQuippeinflantibus hinc Carthaginen,indé Romanis,periculofum vide-l)atur,exercitum in Italiam non traijce-re:periculofius, à Sicilia deducere, nè sutillilata non ope,aut hi delerti amit-terentur. Inhoceftupenculorumtutiftimus portusconfiliorum vifus eft, omnibus viribus decernere in Sicilia,amp; profligate Cartbaginenfibus,victorem exercitü tranfponerein Italiam.Itaque conierto prelio,cum lùperiorfuilfet, quonia ta-men à Sicilia abiret^pro vido fugcre vi-fuseft,acpropterca focij ab eo defcce-runt,amp;imperium Siciliæ tam cito ami-fi^quàm facile quçfiêrat.Sed nee in Ita-liameliorefelicitatevfus eft. veniens in Italiam, omnibus copijs bifariam diui-fis,amp;paitiminLucaniammi(ïis,vtalte-^quot;••i(lr *'“quot;’^°quot;^tilem demoraretur, ipfe con-t'gt;niBt’'tra M.Curium apüd Beneuentum ca-‘^tmn. ftrahabentem,cxercitum duxit. Curius collega’ aduentum expeólabat,fed pro-pcrabat Pyrrhus antè eum opprimere. neceffitateergócogentc, Curius caftra cgreflusprimosinuaditjeos4ue in fuga vcrtens,omnes contriuit, amp;nbsp;quidam ex depbantis capiuntur,quç res vidoriam Romanis tradidit. Pyrrhus fex annorum tempore in il-Iisabfumpto,amp;rebus quidem attenua-tis,exillobcllotraäus eft, reuertiturq; inEpjrum cum odo millibus peditum amp;nbsp;quingentis equitibus. Admirabilis vtnufquereicafus.nam ficut antè fecu-dafortuna,rebus lupra vota fluentibus, Italia: Siciliçque imperium amp;nbsp;tot de |
GENERATIO LVII. 36^ Romanis vidorias attraxeratjita nunc aduerfa,velut in oftentationem fragili-tatis humanæ,deftruens quæ accumu-lauerat, Sicilicnfi ruinæ naufragium marisamp;fœdam aduersùs Romanospu-gnam, turpemque ab Italia difceflum adiecit. Poft profedi onem à Sicilia Pyrrhi, magiftratus HierO cteatur, cuius tanta moderatio fuit, vt conlènticnteomniu ciuitatum fauorejdux aduersùs Cartha-giiienprimum,moxrex crearctur.genit* erat patre Hieroclyto nobiliviro,cuius origo à Gelo antiquo Siciliæ tyrano manabat,fedexancillanatus,amp; ^pter-eaa patre expoGtusfuit, led paruulum apes cógefto circa iacentem melle,mul-tisdicbusaluêre,vtihumanæ opisindi-gentem.Ob quam caulâm paterparuu-lum rccolligit,omnique ftudio adljaem maieftatis inftituit:prima Bella ineunti aquila inclypeü,nodua in hafta con-fedit:quodamp;confilio cautum, amp;nbsp;manu promptum oftendit.pulchritudo illi corporis infignis,vires quoquè admira-bilesfuére.inalloquio Blandus, in ne-gocio iuftus, in imperio moderatus prorfus. AdPyrrhum redeo.reuerfusinEpi-rum^ftatim fines Macedoiæ inuadit,cui Antigonus cum exercitü occurrit, amp;nbsp;vincitur,in fugamque conuertitur.Ma-cedoniam Pyrrhus in deditionem acce-pit.Antigonus autem cum paucis Thefi ialonicam lerecepit, vtindè conduda Gallorummanibbellum repararet. Et rurfus à Ptolcmço Pyrrhi filio funditùs vidus eft.Pyrrhus in tanto faftigio col-locatus,Grçciæ Afiçque régna medita-tur.primum bellum aduersùs Spartanos fuit.ibi Ptolcmçu m filium amifit.repul -fus à Spartanis,Argos petit,intra quam vrbè prorupens, inter cofertiffimos vio- Pyrrhi in. létilfimè pucnas,faxo iadato occiditur. *quot;’‘quot;’ ’?«^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argos. Plutarchus refert,laxum anum pau-perem èdomoin Pyrrhum tuendi filij caufa mififle.mortuo Pyrrho, caputil-lius Antigono refertur,qui vi doria mo derate vfus,filium Pyirhi Helenum cü Epirotis fibi deditum, in regnum dimi-fit,eique infepulti pairis ofta in patriam referenda tradidit. Sat'is enim confiât inter omnes authores, nee eius nee lu ll h 3 perioris |
|
S« rOH. NAVCIERI VOIVMEN PRIMVM perioris çtatis vllum regem comparan-dum Pyrrho fuifle, aut vitæ fandioris aut iuftiiiæ probations vifum fuiffe.fci-entiam certe rei militaris in illo tantam fuifTe, vt cum Ly/îmacho, Demetrio, Antigono,tanti$ régibus bella geflerit, jnuiélusqjfèmpèr extiterit:Illyriorurn qûoquè amp;nbsp;SicuIorum,Romanorum amp;nbsp;Carthaginenfium bellis nunquàm in-ferior,pTerunquè etiam vidor extiterit, quipatriâm certèfuam anguftam igno-bilemque,famarerum geftarum amp;nbsp;cla-ritate nominis fui illuftrem reddiderit. In bacctiamgencrationeBrennus Brénu» duxduélor Gallorum,amp;vrbis Romx expu-Gallorum. gnatotjoccubuiflefertur.nam,vtlufti-nusrefcrtjConditisinltalia vrbibus, de (Hp.gaat.yf,’1^^^5^‘’P’’^‘^’^““’®^gt; ^irniffa Italia, cum multo milite Afiam intrauit, il-lamquevelut examenapum impleuit. Prçceflitautem eum Gallorumportio, quiduceBelgionationes omnes inua-Iêrunt,tantusque terror Gallici nominis ibi fuitjVt laceffiti reges,pacem i nge-ti pecunia mercarentur. Ptolemeus veto Macedonix rex au-fus illi occurrere,viftus eft, amp;nbsp;multùm , fauciuSjCaptus eft,cuius caput amputa-tum, ad terrorem hoftium circunlatu fuit tota acie lancea infixum. Nee multo poft,ncmine probibente, vniuerfam Maccdoniam vaftauêrc. antè enim do-mitisPannonijsjCumfinitimispermul-' tos annos varia bella gelere. Sed tadem fupei uenienteBrenno, audita visoria luorum,qui Belgio duce Macedonas vi-ccrant,amp;ipleirrumpit. Tune fpoliatis Îiominibus,etiàm deorum templa Galli aggrefli funt.fed dum Apollinis çdem apudDclphos fpoliare cœpilfcnt, partim terrx motu obruti, partim grandi-ne amp;nbsp;frigore dillïpati,rcÏiqui ab accolis vfque ad internecionem c^f funt. Bre-nus autem eoin prçlio vulneratuSjCum Bréni mors.dolorem ferre non poffet, pugione vi-tam fini uit. quo mortuo,Gallorum re-liquix nonnulla Afianorum locapoft-, modum occuparunt.vndè ab ipfis Gallis Galatia amp;Gallogrçcia dicebatur.de hoc amp;nbsp;alijs Brenni gefhs Gotfr. Virer-hieh.quoquè fcribit.tempora tarnen vi-äx àfeRomx acraortisfux, nonbene / confonant. |
Inhacquoquè generationCjprouC diélum eft,poft Alexandri fata quatuor régna effe cœperunt: Alcxanariæ feu AegypOj Syriæ, Macedonië, amp;nbsp;^æ* quod tarnen moxin Demetrio AntJgo-ni filio'defecit. In regno Alexandria: primes poft Alexandrum, qui Alexandriamcondi-dit,regnauitPtoIcmeus LagiA'^S*!“* amp;nbsp;Soter,à quo fequétes reges Aegyptij^'j^pn Ptolemçi diäi funt.'fecundusPtoUme-usPhiladelphus,prioris Ptolemçi filius, cui tertio loco lucceffit Ptolem2’E^rr-getes frater Philadelphi, huie quarto fucceffit Ptolemäus Philopator, deinde fuceeßit Ptolemçus Epiphanes/ui fuc-ceflit Ptolemçus Philometor, cui fucceffit Ptolemçus Euergetts,huic Ptolemçus Phifcon,qui amp;nbsp;Soter: hicpulfufi eft regno,quia filium fratris occidit. de-inde Ptolemçus Alexander frater Sote-ris reguauit,hic regno pellitur,quia ma tremoccidit.pofthunc Ptolemçus PW-fcon3quiregnauit fecundo, poft ilium Ptolemçus Dionyfi’, hicIbroremOe-^/» opatra vxoréhabuit,qamp; Pompcifioc-^td»* cfdi t,naufragio ipfe perij t.Clcopatra to ror amp;nbsp;vxor Ptolemçi, póft M. Antonio nupta,a ferpente perijt,amp; fic regnuPw-lemçorumdefecit. In Syria poft mortem Alcxandripn-^ mus rcgnauit Seleucus.hunc refertAp-jyrt» pianusGrçcus, Alexandrum inter pc-dites fccutum,amp; cùm ex labore defice-ret,apprçhenfâequicaufa infequi pcr-feuerauit.At ciim forte telo Alexandri vulnus accepifret,efFufoque fanguinc, ferunt diademate proprio Alexandrum obligaftevulnus,amp;diadema ex cruore fœdatum eile; ob hçc Alexandrumdi-xifte,regem ilium futurum, verùm cum maximolaboreregnaturû. quodamp;vc-rilfimumfuit. Nam poft regnumade-ptum et multasincopugnas,oâogena-riusper infidias occifus eft.Hic condi-difledicitur Seleuciam, Antiochia, La-odiceam,Apameam,Edeftam, Berenice amp;Pcllam,pofteumregnauir filius cius Antiochus Soter, ab ulo omnes ^ynx reges cognominatifuntAntiochi. tcr-tius illi 1 u cceflit Antioch’ Theos, quar-tus Seleucus Callinicus cum fratre An-tiocho. poft hunc regnauêre Antiochus |
CHROKOGRAPHIAE.
chus Magnus amp;nbsp;frater eius Seleucus Ceraunusfilq Seleuci. deinde Seleucus Philopator filius magni 2\ntiochi,poft patremregnauit.ponhune Antiochus Epiphanes frater.lucceffit illi Antioch’ Eupator filius.hunc occidit Demetrius filius Seleuci,amp; poft eum regnauit.huc occidit Alexâder filius Antiochi, amp;nbsp;re-gnauit. hunc Ptolemæus Philometor tex Aegypti occidit. Demetrius filius Demettij poft illu m regnauit. poft hue Antiochus filius Alexandri,huncocci-ditTrypho. Alexander filius Antiochi poftillum regnauit, hunc occiditdux. deinde Antiochus Pius filius Demetrij regnauit, amp;nbsp;inParthia occiditur. poft hunc Antiochus Scdetes filius regnauit. hic de regno fugatur. Demetrius frater Antiochi poft hunc regnauit, hunc Alexander rex Syriæ amp;nbsp;Afiæ occidit. Tandem res ad Antiochum, qui Eufebius cognominabatur, deuenit. hunc vicitPoinpeius,regnoque pepulit. ïtqueis efi Seleucidiim imperio finis, quodfeièperducentos feptuagintaan-
''ioaw. Macedonia: regnum poft Alexandru hlagnum obtinuit Philippus, qui amp;nbsp;Arideus,frater Alexandri,regnauit an-uis/.Pofthunc Caftander regnauit an-uisipTofteum Antigonus amp;nbsp;Al exander fili] regnauerut annis4.Poftillu De-Juetriusrcg.annisó.poftillum Lyfima-chusannisó.reg. poft eum Ptolemæus Ceraunus, Meleager, Antipater, ficut amp;Pyrrhus,menfiDUS certis regnauére. Softhenesregnauit annisz. poft hunc Antigonusreg. annisjA. hiePyrrhum fuperauit. Demetrius regnauit poft illu annis lo.poft hunc Antigonus regnauit circiter 15. poftca Philippusreg.an-Mi ni542.*Perfeus fili’Philippireg.Macc-doniæ annis 10. hic vna cum regno in Romanorum poteftatem deuenit 153. olympiade.
Afiæ regnum Antigonus accepit,reg. in. annis 18.huic fuccefïit Demetrius eius filius,reg.annis i/.hic fuperatus m hello,^UGO 1e dedidit,qui regnum Afiæ dellTOut.amp;ex duobus Afiæ amp;nbsp;Syriæj vnum imperium fecit.
Floruerunt in hac gencratione viri célébrés, Hypendes vnus è decern or a-
6ENERATIO LVIII. 567
toribus, Dcmonhenisæmulus. plura apudPlutarchum in eius vita leges.
Demades orator Athénien, Ale-xandroreftitit, cùm aduersùs Athenas contenderet.Huic diçebat Antipater, cùminluxu fenuiflet, nihil fibipræter linguam amp;nbsp;ventrem luperclTe. Theo-phraftus Lesbius Icholç Ariftotehs fuc-ctflor,Eupbraftusprimiim,deindèThe ophraftus ob cloquentiæ laudem voca-tusrciusopera quoque extantnonnul-lahodiè. Icripfîtcnim penèinnumera.
Menander Athenienfis poeta comi-cus.cuius nil præter verGculos quol-dam fparsim extat. leripfit autem amp;nbsp;Jó-luta orationc.
Philemon Syracnfanuspoëta comi-cusrifuperijmam cùm eihcusadcibu paratæin conlpeélu forent, afelloeas comedcnte,pucrum aduocauit vt afina abigeretJedis tardius cùm fuperueniß fct,comeftasque omes videret, vrbaniC Gmè ait;Etnuncdamerum afello. quo audito,rilu diffluens perijt.
generatio LVIII. ANNO 49io.ab exordiomundij abvrbevero condita 470. olympiade autem iï4.mortuo Sadoc, fucreC fitilliAchim filius perlineam Chrifti, in quonumeratur 58. generatio, dura-uitannis47.
Eodem anno Eleazaro pontificelu- f'rolemsu» dæoru.m,PtoIemæus Fhiladclphus La- Pl’ladcl-gi fillips minimus, contra lus gentium P*’“*’ régnai ecœpit. Cuius non minor m ac-cipiendo regno fauor, quam patrisin tradendofuit.Interestera (vt luftmus tradit)patris amp;nbsp;fihj mutuæ pietatis exê-pld,etiam eares amorem popuh iuueni conciliauit,quod pater regno publice ei tradito, priuatus officium regi inter fatellites feccrat: omnique regno pul-chrius,rcgisfe elle pattern, duxeratre-f i gt;7.2 gnauit autem Alexandris annisj8.Hic '-’•* omnium lcicntiarumdoótiirimus,Stra-tonempbilolophum prsceptorem ha.-buit.bibliothecam inftituit, fuper qua Denjetrius Phalereus,apud Grçcos orator amp;nbsp;philolophuS',cpnfhtutus erat:qui dum ftuderctomniaper vniuerlum ter-rarü orbe inuenta cogregare volumina, interrogatusa rege, quotmilliahbrp-rumhaberet,relpondit,Vigintiraillia,
hh 4 led
-ocr page 386-^63 'CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LVII.
led foto adquinquaginta millia pone peruenire: dicesquc nunciatuW efle fibi apudludæos multâ haben bibliotheca regalidigna, perfuafitregi, âdnitentc Arifteo quodam régis amicOjVt adEIe-azarum pStificem Hicrofolymam mit-teret, rogans vt fibi viros legem fcientes deftinaret, qui earn in Græcam lingua transferrent. Etinterpellatus pontifex, regi7ö.virosin lege dodiflimostranC mifit. illivero Alexandriamdudi, amp;i rege benignè fufcepti, Demetrio funt , commendati. qui duxitcosindomun-culas feCretas,vbi per yi.dies omnem legem difertiflimè tranftulerunt.
Quibus diebus tranfaébs,congreg3-Bibliothe- uitomnes ludæos Demetrius, amp;præ-caAlcxan- lèntibus interpretibus legit. Cumque *^u*» multitudointerpretationem laudadct, gauifus eft rex voluntatem fuam effep-feétam,amp; relcètis legibus,fenfum amp;nbsp;fa-pientiamearumobftupe(cens, dixit ad Demetnum,admirarilëquódncmohi-ftonographus nee poëta Grecus eiufdc legis meminiffetiCui Demetrius refpo-dit,neminem aufumfuifleconferiptio-nemeius tangere,eo quoddiuina effet, addens quod Theopompus volens in hi-ftoriaaliquid de his Iciibcie, mentefit turbatusplus quam xxx; diebus, donce inde fibi dementiam faétam fußieatus effet fomnio admonitus, quod hoc ei accidiiïct,quialegesdiuinas Icrutatus, ad impuros hommes eas ferre voluif-fet. cumque fenbere quieuiffet, rccepit fenfum.Refcrebat etiam de Theoteóbo tragœdiarum poëta,qui çùm nilus fuiC fetinaliquoearum memimfle, obfcu-ratis ocülis,recognouit caufarn fuç cæ-citatis,amp; ità liberatus eft à paffióe, Deo veniamlargiente.
His auditis exhilaratus rex, remifit Sepmagintacofdem feniores cum honore, donans mtcrpr€tct.ypj,(,^,j^yç ^^^.q ftolasoptimas amp;auri talenta duo, amp;nbsp;caliccm vnius talenti. principi autem facerdotum Eleazaro deftinauitleftos decem cum argenteis pedjbus, amp;nbsp;conuenientem eisfupelle-âilém3amp;calicemtalétórumjo. amp;fto-las decem,amp; purpufam,amp; coronam de-coram,amp; hneas debyffo Centura, præ~ tereaamp;pateras,amp;trunam,amp;hbatoria, amp;nbsp;craterâs aureas duas deuouendas.
Omnes infup ludæos quos in Aegypto captiuos inuenit, liberos effepermifit, ac à dominis fua impenfa redemit.
Abeuntcs autem interprétés,amp;3rege Afiç honorati funt.na Seleuc’ Nicanor in ciuitâtibus quas per Afiam æi-ficaucrat, amp;nbsp;in inferiore Syria, amp;in ipfa metropoli Antiochia,repub.fua di* gnos eos fecit, amp;nbsp;æquum eis honorem cum habitatoribus Macedonibus amp;
Graecisdeputauit.
De hoc Ptolemæo refert lußinus: Cum Seleucus, vtfupiadiftumcftj/o-lus de Alexandri Magni militefupccd* lêt,poft mêles leptem ab hoe Ptolemæo per infidias circunuentus occlditur,re-gnum^ueMacedoniæ, quod Lyfima-cho eripuerat,cum vita amifitpofthxCj^^ PtolemæusLylîmachifilios conciliate ftatuit.nuptiasqueArfinoç{ôrorisfue,fo'y matris eorum, petit, puerorum adopti-one promifla,vtcùm m locum eorum füccelliftct, nihil ei molinvel verecun-dia matris,velappcllationepatrisaucie-rent.Timebat tarnen quia Antiochus Theos, Antiochi Söteris filius,helium contra eum habuit, amp;totisBabyloni-cis atque Orientis viribus dimicauit. quarè volensmoleftüm certamenfini-re,cùm ipfe tarnen haberet magnasco-pias, filiam fuam Berenicen Antiocho deditvxorem,quidcviuenteadhucvxo-reLaodice duoshabebat filios, Selcu-cumqui cognominabatCallinicus,amp; Antiochum.Antiochus autem dicebat Berenicen 1e veile vxorem habereamp;re-gni confortera, Laodicen veroconcu-binæloco.
Ptolemæus itaque metudepofto, impium amp;facinorofum animumaddo meftica Icelera conuertit, infidiasque Arfinoælbrorifuæ ftruit, quibus amp;fi* lijsillius vitara, amp;nbsp;ipfi Cafiandramvr-bem tollitprimus ei dolus fuit, fimula-to amore lórorera in matrimonium du-cere.Quid plura?induxit Arfinoen prç-ftita fide fibi amp;nbsp;filijs omnibus,vtman-turn amp;nbsp;pattern deceret, adeftet' nuptix deinde raagno apparatu cclebiaatur. Capiti lóroris rex diadetna imponit,re-ginamc^ue eara appellat.' quo nomine in lætitiara effulà Arfinoe,virum in vr-bem fuam Caffandram inuitat, ibique filios
|
CHRONOGRAPHIÆ. filios fuos Lyfiinachum tó.annos natu. Philippum triennio minórem,;vtrunq; forma infigni, occurrere iubet, quos Ptolcmæus amplexus, ofculis diùfati-gat.vbiveróadportam ventum eRoc-cuparearcem iubet, pueros interfici. qui cùm ad matrem confugilfent, in gremiocius trucidatur. Arfinocpro fi-lijs fe fspè oppofuit.ad poRremum fpo-liatactiam funeribus filiorum,fcilTa ve-fte amp;nbsp;erinibus fparfis,ex vrbe prôtrafta, Samothraciam inexilium abijt,eomi-ferior,quodmori cum blijs ei nó licuit. Sednec Ptolemæo inultafcelera fuerunt: quippe breui poft Galli duce Bdgio legatos ad Ptolemæum mittut, offerentes paccm,fi emercvelit.Sed Pto Icmxus belli metupacem Gallos petere gloriatuseft, nec minus ferociter fele-gatis,quain inter amicos iaâauit, aliter fepacern daturum negando, nifiprincipes fuos Galli ei oblides dederint, amp;nbsp;arma tradiderint:qua Icgatione renun-ciata,riscre Galli vndiquè aedaman-Ces.Interiedis paucis diebus, pr»lium ’«erim ‘■°®^®'‘^’^’’«vi£ti Macedoncs cæduntur, P^°,^^’”æcrs multis vulneribus faucius lt;«111. capitur,caput eius lancea fixum circu-fcrtur,vtamp;fupràdi£tum eft. Antiochus veró Theos poft multum temporis fuperatus amore, Laodicen cum liberisfuis reduxit in regnum.quæ metuens ambiguum viri animum, nè ^quot;tiochi ®®'’®”*‘^cnreduceret, virum per mini-son, fttos veneno intcrfecit. quo mortuo, cum in locum eius Seleucus fucccffil-fetjhortantematreLaodice, Berenicen nouercamfuam cum paruulofratreex ca lufcepto interficit. Mortuo veró Ptolemæo Philadel-phOjPtolcm^’Eucrgctes fili’ fucceffit, regnauit Alexandriæ annis 16. fub hoe lefus filius Sirach librum fuum fcripfit, Euergetes cum Syriam amp;nbsp;A fix partem perua ftaret,reu exit deos Aegyptiorum aPerfs, quos Cambyfes inter fpoliâ tranfuexerat. Quo etiàm tempore mortuo Eleazaro fummo pontificcjucccf-fitinpoûtificatu Ornas filius Simonis luftijhcetahqui vehnt poftEleazarum pontificatum tenuifle Manaften fratrein laddi. AdEuergetem redeo, hic poft mor- |
' GENERATIO LVIÏL 3^9 tem patris Philadelphi, pró vltioné oc-ciQ fororis,cum magno exercitu intra-uit prouinciam régis Seleuci Caftinici, quicummatreLaodiceregnauit,amp; ce-pit Syriam amp;nbsp;Ciliciam, amp;nbsp;fuperiores ' y partes transEuphraten, amp;omnempe-nèAfiam.Selcucusdefperans, adAnti-ochum fratrem mittit, amp;nbsp;auxilium implorât. Antiochus autem annos 14. na-tus,fupra ætatem regniauidus, latro-nismore totum fratri cripcre cupiens, virilem lumit audaciam, vndè Galloru mercenariö exercitu fratrem inuadit. 0^1.0 vifto,amp; in Antiochum verteru nt Antî^u»' arma Galli, quippè qui fidêatqjpfithâfratre«, iuxtà æftimabant, fed ab his fe auro re-demit Antiochus velutà prædonibus. IntereàEumencs Bithyniæ rex Af-am inua'dit, à quo viftus Antiochus, ad Ptolemæ um hoftei-n,cuius fidem tu-tiorem quàm fratris autfoccri putabat, profugit,vbi à Ptolemæo ardtiffima cu-ftodialeruatus eft.Hinc quoque Antiochus opera cuiufdam meretricis adiU-tus, deceptis cuftodibus,labitur, fugi-ensqueà latronibusinterficirur. Sclcu-cus quoquè eifdem ferme diebusamif-foregno, equo præcipitatus moritur. fie fratres quafi amp;nbsp;germanis cafibus cxu les ambopoft regna,fcelerum fuorum poenasluerunt. A N N 0 ab vrbe condita 477. ob-feura amp;dira prodigia velvifa Romæ, vel âuditafunt: lupi très antelueem in-greffivrbem, femefum cadauer intule-runtjOrofio authore. A N N 0 ab vrbe condita 477. vt Eutropius ait,cùm iam clarû vrbis Romæ nomen clfctiarma tarnen extra Ita-hammota nofuerut. Vtigitur cogno-fccretur cj copie Romanis eftent,cenfus' eft habitus,amp;i nu enta lùnt duiumea-» pita,272.millia trecenta 54. Semina belli Punici primaTarchtii niiecerunt.Nam audita morte Pyrrht régis,petiêruntauxiliû à Carthagmen, amp;habucrunt. Quo fado, ab his fœdus inter eos violatumeft. deinde Romani Ap. Claudium confulem Mamertinis atiXiliapofcétibus contra Hieroné Sy-racufanorum regem amp;nbsp;Poenorum co-' pias, quas rex ipfe conduxerat, in Si-eftiam miferunt, qui tarn celeritèr eos |
|
J7O 4OH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM cos vicitjVt ipfe rex magnitudinc pertcr-ritus, ante Ic vidum, quam congref-fum fuiffetj prodidcrit: amp;nbsp;cum omni nobilitate Syracufanoru pace à Roma-Hiero pace nis impetrault,deditque argenti talcnta «um Rom. ducenta, Eutropio authorc. fitmat. Hannibal verô{ènior,duxPœnoru, in Agrigento ciuitate Sicilia: obfidio-ne cindus à Romanis,ad fummam cgc-ftatem perdudus effet, nifi Hanno no-uus impator Carthaginen, mille quin-gentis equitibus, amp;nbsp;50000. peditum amp;nbsp;3O.elephantis(uperueniens,expugnati-onemciuitatis paulifpèrdiftuliffet, fed cótinuó capta eft,Pœniq; vidi amp;nbsp;fuga-ri funt.Hannibal cum paucis euafit,vn-dè elepbanti capti,in Agrigento omnes fub corona funt venditi. poft bxeC. Aquilio Flora amp;nbsp;L. Cornelio Scipione confulibus, CartbaginenfesHan-nonem in locum Hannibalis fubroga-runt.qui à Scipione vidus, confertilfi-mis boftibus feimmifcuit, ibiqueinter-fedus eft. ScipioSardiniamvaftauit, amp;multa milliaindècaptiuorum abduxit. Hannibal tuin iterum dalla praipofitus eft, infeliciterquecum Ro. congreffus, na-uali prælio vidus,ab exercitu fuo fedi-tione orta,lapidibus coopertusinterijt. Et de bac vidoria reor Eutropium mê-tionem feciffe, cùm dicit quod C.Duil-lius conful, commiffoprælio, Cartba-ginen ducem vicit,triginta amp;nbsp;vnam na- ' uemcepit,i4, meriæ,7. milliaboftium cepif,triamillia oeddit, neque vlla vidoria Romanis gratior fuit, quod in-uidi terra, iam etiàm mari plurimùm valerent. A N NO ab vrbe condita^Sz, L. Manlio Volfone, M. AttilioRegulo confulibus,bellum in Apbricam tranff latumeft, contra Amilcarem amp;Han-nonê Cartbaginen duces in mari pugna-tum eft.vidi illi. Nam cùm in Apbricâ transîffent Romani, primùm Clupeam ciuitatem in deditioncm acceperunt confules, amp;nbsp;vlque ad Cartbaginem proceflerunt. multis vaftatis, Manlius vidor Romam rcdijt,amp; 27. millia viro-rum captiuorum reduxit. Attilius Regulus in Africa remanfit. is contra très Cartbaginenftû duces dimicans, vidor |
fuit,dcccm amp;nbsp;odo millia hoftium ceci-dit,quinquc millia ccpit,elcpbantes 18. Inter hæ c apud fluuium Bagradam Regulus ferpentem mirx magnitudinit oeddit, cuius corium 120.pedumIon-gitudinis habens, Romam delatum Tune vidi Cartbaginen, nacema Ro.pctiêrunt,quam cùm Reeuws nol-Ictnifi duriflimis conditionibus darc, Apbri auxilium à Lacedæmonijs pene-runt, amp;duceXantbippo, Ro. duxRe-Xmtiii^ gulus vidus eft vltima pcrnicielNam«®** duo millia tantùm ex omni Romano éxercitu refugerunt, quingenti Cum confule Regulo capti funt, 50, nullu oedfa. Regulus ipfein catenas conie-dus,decimotandèm belli anno nobile triumpbum Cartbaginenfibus dedit. Xantbippus autem audads fafti con-fcius, return inftabilium mutationem timens, ilico ex Apbrica migrauit in Græciam. Poft banc cladem M. Aemilius Paulus,Seruius Fuluius confulesad Apbri' cam profedifunt cum trecentarunina' uium claffe. primo Apbrosnaualicer-tamine luperat Aemilius conful) centum amp;nbsp;quatuor nauibus boftiumde-merlïs,triginta cum pugnatoribus ce-pit,milites fuos ingenti præda ditauit.' Et fubada Africa tune fuiffet,nilïtanta fames fuiffet,vtdiutiùs ex er cl tu s ex-pedate non poffetconfulcs daflerede-untes, circa Siciliam naufragiumpaffi fti nt.tanta erat tempeftas, vt ex 460,112-ui b us, 8 o. vi x referu ari p otu erint. Hoc jj^^ii* tempore argenteus nummusprimuminjjii«' vrbe figuratus eft. DeindeC. SeruiliusCæpio, SeGn-Sempronius confules, cum ducentis do.nauibus ad Apbricam profedifunt. aliquot duitates acceperunt. prædam bngentem reducentes,naufragium pafft funt. Itaquccùm continuis calamita-tibus Romani premerentur, decreuit fenatus, vt à maritimis prælijs recedere-tur, amp;nbsp;tantùm do. naues adpræfidium Italiæ laluæ effent. DeindèL. Cæcilius Metellus amp;nbsp;QTuri’ (alias Curi’) veni-untinAfricam, amp;nbsp;Metellus inSicili» Afrorum ducem cum centum 30. ele-pbantis amp;nbsp;magnis copijs venientemfu-pera- |
|
CHRONOGRAPHIAE. perauitjXX. miUia hominum cecidit, 26.elephantos cepit, Romamque duxit. Pofth^cmala Carthaginenlcs Re-gulum ducem quem cepcrant, petie-nintvt Romam proHcifceretur, amp;pa-cem à Ro.obtineret,amp; permutationem captiuorum faceretJlle iureiurando di-raiffuSjRomam cum veniffet, indudus mienatum,nihil quafi Romanus egit, ixitque fe ex illa die qua in poteftatem Aphrorum veniffet,Romanumeiïede-fijffeataque vxorem à complexu remo-uit,amp; Ro.fuafit, nè pax cum Pœnis fieret: Illis enim fraais tot eafibus, Ipem , nullamadeffe. Etcum fenatusinclina-Üttjuffturad permutationem oblatam faci-^'ii,endam exaffe^u, vt liberarent Regu-lumjfuafitipfefenatui, vtnullo modo fieret: fetantinon eRe,vttotmilIia captiuorum Aphrorum amp;nbsp;robuftorum, propterfe fenem aliosque paucoj permutaient. Offerentibus autem Ro. vt euro Romat tenerent, non acquieuit, fidferuareiuramentum ftatuit^negans fi;in ea vrbe manere,in qua dignitatem honefti ciuis habere non poRet. R'^greffum igituriplum ad Africam, Carthaginenfes circuncifis palpebris in doJiofupinum collocant, vtvfque ad mortem intolerabili cruciatu acdolo-*gt;lt;11101011. re vigilaret:demum in his omnibus fup-plici]sextinduscft. Deinde Claudius AppmsPulcher amp;C.IuniusCofs.infe-liciterpugnant,amp; anno fequenti claf-fis Punica in Italiam tranfijt, eiusque plurimas partes longé lateque vafta-uit. Itaquecirciter annum 22.belIiPu-nici primi,QJ^uétatio Catulo, amp;nbsp;Au. Pofthumio Albino confulibus,a Catulo contra Aphros bellum fulceptum eft,profedusque is eft cum trecentis na-uibusinSiciliam, Aphri contra ipfum LA4omnaues parauerunt. Nunquam in ïotü'i'''* ”'}’”^®’’ti’ copijs pugnatum eft.Luâa-bus conful nauem æger alïcendit. vul-neratusenim erat.pugnatum eftingen-ti virtuteRomanorum.nam feptuagin-tatres Carthaginen naues captæ funt, vigintiquinque demerfæ, tngintaduo millia hoftium capta,quatuor millia occifa, infinitum auri argentique in poteftaté Romanorum redadum eft,ex |
GENERATIO LVIII. }7^ clafte Romanorum duodecim naues demerlae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; Statim pacem CarthaginenCpetiere, tributac^ueefteis pax fun hisconditio-nibus, vt e Sicilia Sardiniaque difcede-rent, amp;nbsp;per XX.continüos annos tria millia talentorum puri auri Romanis perfoluerent. captiui Romanis redditi funt. etuim Cartnaginenfes petierunt, vt redimi eis captiuos liceret. fenatws iuffit finè precio dari.fict^ue finitum primum bellum Punicum,per 23 anno« * P”®^ protradum.HxcEutropius, L.Cornelio Lentulo,Fuluio Flacco conlulibus, HierorexSiciliæ Romam venit ad ludos,amp; ducenta millia modi-oru tritici populo dono exhibuit. Ijdé quoquè confulcs primi trans Padum Romanas duxêre legiones, pugnatum eft ibi cum Infubnbus amp;nbsp;Liguribus, quoruinterfeda funt 2j.m]]lia,quinqj millia capta. Deinde pace fada omm-buslocis, per anni fpatium finè bellis quieueruntRomani. Eodéannolant porta claufaeft, quod ab vrbis conditi-onelub NumaPompilio tantiim con^ tigit,pofteà veró per annos quachunge-tos amp;quinquaginta non euenit. A N N 0 regni Ptolemæi Philadel-phijz. primus Parthorum rex ’A-rfaces^^^j^ fuit,a quo poftea Parthorum reges Ar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* facidx didi funt,ficut Romanorum iin peratores Augufti.Eft autem Parthia regio maxima, amp;nbsp;olim Orientalis Scy-thia: parsfuit.Originem autem Arfacis luftinus incertam eRe dicit.hic nanque ex latrocinijs viuere lolitus,accepta oc-cafione, cum prædonum manu Parthi-am ingreRus eft,amp; ibidem præfeéto re-gionis oppreflo,ipfum imperium inua-fit, amp;dominio aliquantarum ciuitatu potitus eft,paratoque grandi exercitu, ab aduerlarijsfetutatur.Qmbus omnibus lublatis, libertatem gentisconqui-fiuit,atque formam viuendi vniuerló re gnodedit,magiftratus conftituit, qui belli amp;nbsp;pacis vniuerlï regni ada gere-rêt:ordinatolt;^j regno, in fenedute bonadeceffit. Arfaces illius filius in regno fucceffit, quiaduersus Antiochum Seleuci fibü cu centu peditü millibus amp;nbsp;viginti mil-libus equitum, tanta virtute p u gnauit, quod |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
quod (vt luftinusait) ad extremum in ïbeietatem eins deprecatoriè recipere-tur. Pampatius tertius, amp;ipfc Ar faces did^Isadis in regno xii.annisdeceffit, relidis duob* Elijs, Mithridate juniore amp;Pharnace {èniore. hic*reges* regni Mardos domuit, deinde deceflit reliais ftlijs multiSj ac fratre in regnum amore virtutis conftituto. bic Medos Caucafo vfque ad Euphratem protulit. Mithridati filius Phraates fuccedit, is lt;jui à Scythis occifus eft, huic Artaba-nus,deindè Mithridates Arrabani fili-Us,qui obrerum geftarum gloriam Magnus eft appellatuSj ob crudelitatem à Paithicofenatu regno motus. Poft eu :rem ad occupât regnum VJriillu, fira. Babyloniam vfque perfecutus, M. Craflum cum filio ac exercitu deleuit, àfilioPhraate occifus. cæteri duo or-dinereferentur. Pharus turris,à Pto-lemæoPhiladelpho fùper quatuor ca-cros vitreos apud Alexandnam in mari condita eft, toto orbepermaxima,vtfci-licet nauigantibus lumen exhibeat,quç taminfignis habita fuit,vt inter feptem mundi Ipedacula connumerata fit. Zenó Stoicus ijfdem temporibus fuit. Chryfippus Stoicus floruit. Polemon,qui ada prima adolefcen-tia luxuriöse,Xenocratis monitis me-lior eft fadus. nam amp;1II1 in fchola fuc-ceflit. Aratus Macédoniens poêta ■clarillimus, cuiusphoenomena tralata funt.Straton philofbphus eloquentifli-mus,PhiladeIphi regispræceptor. Euere amp;pleriqucalij, Stilpon Megarenfis philofophus. eiusmeminitM. Cicero, dicens qulmpcrtinaci ftudioadolefcé-tiæ hbidinem vicerit. Crates Athenien, poeta comicusj Polemonis auditor. Crates Thebanus, philofophus Cyni-cus,quivt liberè philofopharet, amo-uitafc bona fua. Erofiftratus Athe-nienfis medicus. Lycon philofophus è Troade, Stratonis difópulusè Theo-phrafti fchola. Timon Apolloniates Nicenus, Ptolemxo Philadelpho ad-primègratus ob eloquentiie amp;nbsp;philo-fophiæ ftudium. In hac generatione Demetrius Ma-cedonum rex, Antigdni filius, tertio |
Euergetæ anno regnarecapit, regn*' uit annis x.hic pene puer ciim p^ter c^ tra Spartanos vidoriamobrinuiffet,« poftea Athénien bellö mou3ns,ab Ah' xandró Pyrrhi regis Epirotarum mie fuperatus effet, amp;nbsp;regnum ami/ï/ht, Demetrius fumptis viribus non fol um amiftam Maceaoniam recepit,/eruffl etiam ipfum Alexandrum Épiriregem regnofpoliauit. Tanta enim tuncerat militum nobilitas, vt reges viciaim nuC cxules, nunc reges haberentur.poftea-quàm deceflit Demetrius, Philippen-lio paruulo reliâo, huic Antigoquot;^'^ dedittutorem. AntigonusMacedonu rex tertiodecimo annoEuergete regim flifcepit, de quo infequêtigenei atioe. GENERATIO HX. ANN O à mundi exordio 49^/' ab vrbe vero condita5i7. oly®; . piadeijj.Achim defundo,(ucccifïtfili-£j2^ useiusEliud, in quoper lineamChn-^ ftiincipit 58. generatie, durauitannis 49.eratis ann decim’PtoIeniïi E^er-getae.Oniaspontifex Simonis luftig' us, paruulus mente amp;nbsp;auarus exirtenS vtait lofcphus, tributa negauftfuu'-getx, vedigal fcilicet quodpatres c^s ex proprijs dabant,i,xx,talentapclt;^“'’*; arum non reddens, ad iram Ptohmaiü commouit, quarè per Jegarosadmom-tus eft fidei maiorum fuorura,Scch’C’'ba regis Oniam non fledebant,vndèamp;iu dæi turbabantur. Quod audiefS lofe-phus vir nobihs, Tobixex0ni2h)ro-refilius,inuitoOnia, ex confenfulu-dæorumad Ptolemæum acedEh qui non pace modo cum eodem reparamt, fed etiàm propter eius ingéniés virtutes atque oblequia,dux ludæat amp;nbsp;Enio-marumregionüconftituitur.huiclofe-phofihusHyrcan’fucceflÏt,cuius,(lum puer effet,^bauitpaterprudcntia, turn multis ahjs,tu m hoc inpriniis,qnod trades ei joo.iuga bou fine Ioris, pdpiebat vt feminaret,amp; cum lora deellent,inter-fecit aliquot boues, amp;de corijs fecitlo-ra,amp; leminauit terra, de quo lofcphus. ANNO huius generationis primo Hamilcar dux Poenorü,Hanibalis Car-thaginen ducis filius, amp;nbsp;pater Magni Hannibalis, ab Hiljjanisbello interfe-Öu$ eft,cum jam aliud helium aduersiis Roma- |
CHRONOGRAPHIAE. ‘GENERATIO RIX. ‘quot;^zs
Romanos pararet. hic Hamilcar fxpe occanoedata Romanos laccfliuit, fem-perqj fuperior deceffit. Quam vehemes autem in Ro,odiü habcret,oRendit hoe modoxiim quatuor pueril is ætatis fili-os intuerctur, totidem catulos leon'i-nosin perhiciem imperij Romani alere leprædicabat,amp; pofteà Hânibalcm nouera annorum puerum, ad aras iurare fecit,vtcùmprimùm poßetper çtatem, contra Romanos pugnarct.Quin Hannibal iîgnificarecupiens, quanto inter feodio Carthago amp;nbsp;Romadiffiderent, infliftointerram pedejfufeitatoq; pul-uerc, tune inter eas finem belli foredi-xitjCumpuluis in habitum priorcm re-dirct.Hæc Valerius.
HamilcareoccifOjHafdrubal gcner ci(vt Plutarchus refert) lùcccnîtj qui plura confilio quàm viribus geflit.hic vt abj volunt, fadus cum populo Ro. rc-uocauit3amp; vtriufq; imperij Iberum flu-^'umterminum ftatuit, Saguntinosin Hilpania medios inter imperia libertate vridecreuit.
Pofthumio amp;nbsp;Fuluio COSS. bellû
CfJorura ttdei,
lt; *iri.
montra Ulynos gcflu,amp; multis ciuitati-quot;^uscaptis, etiàm reges in deditioem accept Hint. Acmilio confule, ingentes Callorû copie Alpes tranficrût, fed pro P-ouianistotaltaliaconfcnfitjtraditûq; eftapabioj qui ci bcllo interhut, 800. u^dhabominum parata ad id bellum fu-*dclt;amp;xl,milliaGallorum cçfalunt,capta feptem millia.ExpcrimcntOj ait Éu-tropiuSjdcprehenluin cR^qj virtus Gal-lorum ficut primo impetu inaior quàm virorum efi,itàfequens minor qfœmi-iiarû.HiBritomaro duce,non priùs po-Hturos fe baltca iurauerunt^quàm Ca-pitobum incedißent.fadumq; eR, nam viRos cos Acmilius in Capitolio extin-X't. aliquot deinde anriis M. Claudio Marcello,C.Cor.Scipioneconlulibus, ’^um imprudens Marcellus in manus ^allorum incidißct,nec qua via euade-fc poflet, haberct, in hoRc irrupit,rege eorumViridomarum occidit,et cuadit. pofteà Marcellus cum collega ingentes copias Gallorum intcrcmitgt;Mediolanu cxpugnauitjfpolia loui Ferctrio opima ftiipendit*tcrtius.
Minutio RuffOjP. Cornelio confu-
Iibus,Iftris bellu illatum efl, quia latro-cinati nauibus Ro.fucrat,ac multo fan-guine Romano perdomiti funt.
ANNO abvrbecondita5j3. propè vniuerfi orbis imperia noua regum luc-ceftione mutata funt. nam in Macedonia Philippus,mortuoAntigono tuto-re et vitrico,xiiij.annoru regnum fufee-pit,amp;in Afia interfefto Selcuco,impu-bes adhuc rex Antiochus conftitutus eft.Cappadociæ regnum quoque Ari-aradipueroadmodum pater iplctradi-dit.Acgyptumjpatre amp;nbsp;matre interfe-lt;Ris,occupauit Ptolemæus Philopator cognomento ex facinorc contrario. Spartarii in locum Cleomenis fuffece-runt Lycurgum,amp; apud Carthaginem xtate adhuc immatura dux Annibal conftituitur, non penuria Pœnorum, fcdodio Romanorum.
Hoc anno Ptolemæus Philopator regnarc coepit3regnauit annis xvij.hic vtaitluRinuSj regno Aegypti parrici-dio ob ten to, amp;nbsp;ad necem vtriulque parentis cædc etiàm fratris adiunófa,vcl-uti rebus féliciter gcftis,luxurie fefe tra-didit, regisque mores omnis efl fecuta regio. Erant tum duo filij Selcuco Cal- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
linico, Seleucus Ccraunus amp;nbsp;Anti- Pto.Philo-ochus, qui pofteà di dus eft Magnus. P“®*’* Nam poft fugam amp;nbsp;necem ScleuciCal-linici,qucm interfccit Eucrgetes pater hui’ Philopatoris,duo filij Scleuci eiuE dem,Seleucus Ccraunus amp;nbsp;Antiochus, prouocatilpevidorix amp;nbsp;in vltione pa-tris, exercitu magno congregato, ad-uersus Ptolcmæum Philopatorem arma corripiunt. Cumq; Seleucus maior frater, tertio imperij lui anno occifus eßet in Phrygia per dolum Nicanoris, exercitus qui erat in Syria,fratrcm eins Antiochum Magnum de Babylonc vo-cauitadregnum Syriç,quodtcnebatur àPtolemæoPhilopatore.
Qujbus rebus cognitis, Antiochus pugnauitaduersùs duces Ptolemçi:cuq; proditione Theodoti cuiufdam obti-nuiflet Syriam, in tantam venit auda-ciam, vtvltró Aegyptijs bellum inferret. Philopator autem amiffa Syria,có-gregauit multitudincm plurimam ad-uerst'is Antiochum, initoque certami-nc, Antiochus omnem amifit exerci-ii tum
ÎOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
374
tum,amp;per deferta fugiens,pene captas eft.fpolialTetq; tune regno Philopator Antioebum, ft fortuna virtutem iuuif-let.contentus recuperatione vrbiu Pto-' lemæus quas amilerat,ad extremum pace fada quibufdam padioibus, bellum eftfinitum.
Simon pó- nbsp;nbsp;nbsp;Simon Oniæ pontiftcis filius,ponti-
*‘^”’ ficatunafufcipit.nam Onias pater dus magnam Antiocbi læuitiam perborre-feens, Icm Aegyptum tranftulit. Erat autem Simon vir quidem bonus, qui multa digna laude geftitopera,quodle-fus filius Siracb in Écclefiaftico cap. 50. teftatur,dicês: Simonfacerdos magnus fuit, quiinvitafuafulfulfitdomum,amp; in diebus luis corroborauit templum. Tcmplienim altitudo ab ipfo fundata eft. In diebus ipfius emanauerunt putei aquarum, amp;nbsp;quafi mare adimpleti funt lupra modum. Qmcurabit getem luam, amp;: liberauiteam.feditannisxij, ANNOabvrbe condita D.xxxiiij. ineboatum eft bellum Punicum Iccun-dum inter Rom.amp;Cartbaginenles.boc autem bellum præcefterunt multa pro-digia in diuerfis partibus, lecundum BelIiPuni- Orofium amp;Vale. Maximum.Interini-dicia^c**quot;' tia enim bellorum Romæbosmugitum digia.* ^ fuumin bumanum fermonem conuer-' tit,carnes quoquè in modum niuisdif-ftpatæ ceciderûr,maiorem partem aucs diripuerunt, reliquum bumi per aliquotdies nequeodoregraui,nequead-fpeftu deformi iacuit. Fertur quoquè in Piceno lapides pluifte. In Gallia lu-pum vigili gladium è vagina abftulif-ÏCjinSicilia quoquè duo fcuta fan-guinem fudafte, amp;nbsp;metentes cruentas fpicas reperifte,amp;Gn.Dümitij bouem dixifte, Caue tibi Roma .’infantemfe-
Erat,inquit,Hannibali indignatioad-uersus Rom.obSiciliam Sardmiamqu» amiftam. pudebat etiam nobilem po-pulum dare tributa qux iubere con-lueucrattaccedebat amp;nbsp;priuatum odium,amp; t^uafi bxreditarium à patre acce-ptü Hamilcarc,quo nemo alter ex Car-tbaginen ducibus nomini Romanofuit infeftior. Traditur enim Hanulcariu-rciurando adftrinxifte Hänibalem,cuiH primum per aetatem liccret, populo Rom.foreinimicum. Hæ tumpublicæ, turn priuatæ caulæ mouebant, vtferox iuuenisoccalîôem quæreret rerunino-uandarum,
ErantinHifpania per id tempus Sa-gûtiniquafimedij inter Ro,amp; Cartha-ginen fines,iurefederisin libertate re-bûi.Hi pofteà le totos Romanis addixe-rant. Quarè Hannibal coftituit animo, nibilopportunius eftead concitandum Rom.quàm Saguntinos armislaceftere. ledpriùs Olcadasinuadit, amp;nbsp;alias vio-nas Saguntinis vrbescapit. Carpentani pofteàlocijsin arma vocatis,Pœnooc-currunt,(erant autem fupracctummil-Iia)quos Hannibal arte lùperauit.poß cam vidoriam cunéti trans Iberura po-puli deditionem faciuntpræter Saguntinos, quos ilico obfidione cinxitquod vbi Rom. nunciatum eft, decreuerunt
vtP.Vale.Flaccus amp;nbsp;Qu.Fabius*Pam-pbilus adHannibalem mitterentur,vt à Sagunto recedcrct.quift nonpareret, Cartbaginem irciuffi funt, adducem ipfum pro violato federe pofcendum. Legatos bos Hannibal nee admittetC) nec audire voluit, autbore Liuio. ab alijs vana rdpondiffe traditur,le belli-eis rebus intentum dices contra hoftes» non pofte audire eos. Profedi igitur 1e-gati Cartbaginem,mandata patrum exponut. fed defpcdi,rcinfcda, Roii’am rediêrunt.
meftremde vtcro matris, vt ait Augu. de ciui.Dei, lib. iij. cap.31. louitrium-pbum clamafte. Ét refert Eutropius, quodin Sagunto cum muller pene eni-xa eftet, infansin vtcrum rcgreftus,ci-uitatis Sagunti excidium ftgnificauit» ferpentesvolafterefertAuguftinusibi-- ,batHannonem,virütogamag!sqarmi5 dem.feminasex*gallis faétas,amp;muli- egrcgiü.Iseatépcftatefeduscumpopu-cres m malculinum fexum fuifte con-
Eranttu in fenatu Carthaginci^bfa-Óbocsdus,quarum altera Hannibalem fequebatur,altera veroprincipemhabe-
ucrfas.Quin aiunt bello Punico fecun-do Spolcti exmulicrc virum ta du ni.
Caufam belli fenbens Plutarchus:
lo Ro.kruandum cenfuit,monuitq;vt j^j»««’'' ab eo cauerent bcllo^quod extrema erat toi^' Carthaginenfibus pernide allaturum: fed non eft bené confulendo auditus.
Dum
CHRONOGRAPHIAB. GENERATIO LIX. 375
|
Dum fie autem redeunt legati, Sa-’'P«tBn guntum oppugnatur. Ciues vero ante-‘fP^gnat quam ciuitas capcretur, tanta cruciaba-tur fame,quod Riorum cadaueribus pa-fcebantur.et cum miles quidam Hanni-balis,amicus Saguntinoru, volens faite faluare ciuium vita,promitterct eisvi-tamamp;locum alium,vbi polfent ciuita-tem conftruerejbona omnia Hannibali traderent:ipfi tépore deliberatiois acce-pto,rogum maximu in medio ciuitatis accendunt,amp;primùm ineundem auru amp;nbsp;argentum cum,omni fupelledili, pofte! cefs vxoribus amp;Iiberis,fe in ignê nobiliores proiecerunt, atq ; eo terrore ciuitas eft capta. Poftquam excidium Saguntinorum Roma eft renunciatum,mittütur legati Carthaginem,amp;huius tantç cladis author Hannibal pofcitur, fed dura acce-peruntrefponfa. Tergiuerfantibus auc Pœnis,duxRomanorum Fabius, quæ, ’nquit,mora eftfln hoc ego finu pacem belkimq; porto,vtrum eligitis? Sueda-tónbusquodnadaret, bellum, inquit, ®^lt;:’pite.amp;excuffo in media curia togæ g«mionon fine horrore,quafi pleno ß-ttu bellum ferret,elfudit. Turn P.Cor.Scipio ad Hifpanla pro-Rftuseft cum exercitu,bellum Cartha-gincnfibusindidum eft. Hannibal reli-Ôoin Hifpania fratrc Afdrubalc,a Car-tharjine mouens, per maritimam ora ad Iberiiducitur.fcribit Valerius,quiefee-tiAnnibalinofteiuuene admirabili fpe-Cievifum,liortante vt feduce lequere-tur in Italia,amp; dum refpiceret, animad-Uertitferpentêmirç magnitudinis omc ^uicquidobuiam venerat, proterétemî fecutomagno fragore attonitus, quid Wonftri elîet, aut quid portenderet, in-terrogans,audiuit.*Italiæ vides, inquit, *%I il '’^^’^^’•‘-''^''^ “Çtera permitte fatis. ^’’”5jt' • 4””*^^ deinde fuperatis Pyrenæis tugisjconciliatisq; fibidonis Gallorum auimis, ad Rhodanû venit, ac per multas difficultates pugnasq; tandem regi-qnem Allobrogum ingrediturjalpes pe-tit.In fuperandis veró alpibus varia per-peflus eft incommoda,vt prçter pugnas cumincolis,in quibufdam locis perin-gentia faxaigni acetoq; putrefaÓta,fibi aperucrit iter. Quintodecimo die fupe |
ratis alpibus, m agrum Taurinum de-fcendit. Traditurad Italiam 80. millia peditum, decem millia equitum, vigin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;ti elephantos adduxifte. Intercà multi Ligures amp;nbsp;Galli Annibali fe coniun-xerunt. T. Sempronius, cognito ad Italiam Annibalis aduentu,ex Sicilia exercitum ad Ariminum traij cit. P.Cornelius Scipio Annibaliapud Ticinum primus oc-currit, commifrolt;^; prælio equeftri, fu-gatisfuis paululùm,iplèà filio Scipione liberatus,làücius in caftra redijt. pu-gnatum eft deinde eodem confule ad Trebiam fluuium,iterumq; RoJupera-tifunt. Deinde Sempronius Gracchus amp;ipfeconfligitapua eundem amnem, amiftoq; exercitu, pene folus euafit. tuc fe Annibali multi Itali dedidêre. Nam pofthanepugnam omniaferro amp;igne vaftabat, nonnulla oppida cepit, ipfe vulneratus,aliquandiù bello abftinuit. Vereprimo maturius quam tempus pofcebat, ex hybernis mouens, cum in Hetruriam tenderet,amp; propè Apoenini iugafæua tempeftate repulfus, exercitum in agrum Placentinüreduxit,bre-uiqjintcriedo tempore,mouit rurfum caftra.'fuperatisque Apoeniniiugis, per Ligures in Hetruriam defcendit. Arnu$ fluuius turn vehementer excreuerat,ibï ingentemhominurn atq; iumentorum iaéfuramfecit.Ipfequoquèduxamp;fiele-”* * nbsp;nbsp;nbsp;* phato qui vnus fuperfuerat, veheretur, aëris tarnen intempérie confelt;ftus,alte-rum amifitoculum. Inter hæc C.Flaminius conful,exer-citu à Sempronio acccpto,Aretium venerat, inconfulto fenatu a:grelt;^; feren-te: quippcrcliéto collega Seruilio,vi-rumnunc conftabat nihil aólurumcó-fultè, omnia præcipitt audacia. quod vbi Annibal compcrit,conatur omibus modis,vtantequam college iugeretur, pugna fieret. Itaq; per agrum Fefulanö vagatur,fcrro amp;nbsp;igne omnia vaftado.ad Trafimenum lacü peruenit. ibi loei op-portunitatem cótemplatus, equitatum atq; peditatum artelocat.Flaminiuslè- Flaminij quitur,qué Annibal opportune fufei- '® “’* pit,ipfumq; cófulem interficit. vbi Ro-manorum xv. millia cæfa funt, cæteri diffugeruntjfex millia peditum in poll 2 tefta- |
,7« lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM teftatem vidons venerunt. Annibal hac vidoria parta,multos captiuos fine pre-ciodimittiiuffit.
VbivcróRomam,Flaminiuni eófu-lem cæfum ac vidum^nödatum eftj répète ludus ciuitatem inuafit. vndè pla-cuitextraordinarium imperium quçri, didatoremq; creari.Itaq; QJFabiü,cui poftea Maximo fuit cognomé, didato-remjamp;M.Minutium magiftrum equi-tumdicunt patresJam Annibal Trafi-meno lacu relidOjSpoictum profedus, atque inde per Marfos amp;nbsp;Pelignos in Apuliam contendit.didator hoftem fc-CutuSj haudprocùlà caftris Punicisco-feditj cundando fempèr amp;nbsp;morando bellum trabens.
Interim Annibal omnem agrumpo-pulatur.nibilominus Fabius fuos in caftris continebat.hac cundationem ini-
. quo Annibal animo tulit. Fabius enim occafionem rei bene gerendæ quæ-rens, vt in eum locum deduceretur An-mbaljvbl commeatum non baberet^ nè iniquo loco certaret. Sed Annibal vbi præfentit, imperat militibusfuis, vt ex præda ferè duo millia boum ad fe dedu-cant.borum cornua facibus vinciri iu-betjdeindè quofdadeligit, qui lub pri-mam vigiliam facibus incenfis, ad fum-^ nbsp;nbsp;mos montesbeluasconcitent.Itaqjagi-tati boues, ardentibus facibus fumma montiu petunt. copiç paulatim fequü-tur. Romani qui antèvalidis prælidijs faltus occupaucrant,rc noua perternti, amp;nbsp;infidias rat^fubito ex opportunis lo-cis difcefsêre.
FabijmOia. FabiusPunica fraudefuipedam ba-bens,fuos cotmuit.Pœnus interim traf-greftuSj in agrum Albanu cum omibus copijs peruenitjac in Apulia rurfum co-tendit, queè veftigio didator fequitur in agroLarinati.Indè Reip.caufa accet-fitus,magiftro cquitu denunciat,nè ab-fèntefemanum cum bofteconferatiSed poftdeceftum eius M.Minutius praece-ptorum immemor, boftes ab Annibale miftosfrumentatu,cum multacçdejp-fligauit.mox Romam idpcrlatö, auda fama^quafi vincere fciret.quo fadu eft, vt multitudineimperitorum repentè ex magiftroequitu,quodantè nunq conti git,cum Fabio 2quü baberet imperiu.
AtM.Minutius cx'boc tanta fibiar-rogantiam aftumpferat,vtaufus fitjin-confulto collega, cum bofte certamen inire. Ac cum in eum locum copias fuas perduxiflet,vbiPunicis infidijs circun-uétus,facile cædipotuit. Fabius publica: falutismemor,legionibus facultate præftititjVt left in locum tutumrecipe-rent.Maxima eo pr^lio Fabij virtus ap-paruit amp;nbsp;apud boftes, amp;nbsp;apud fuos.nam A nnibal em dixifte fer unt,co prçlio Mi-nutiu à fe luperatu eflejfe vero à Fabio.
Minutins depofito magiftratu,in ca-ftra Fabij venit,patrem Fa biuni falutat, milites Fabij patronos. Fabium,fiqua-do argueretur,dixifle aiunt,timidiorcm videri qui cauilla metueret, quam qui boftes fugeret. AnnoD.XLabvrbeco-dita L. Aemilius Paulus, amp;nbsp;M. Terenti-us Varro,Fabio fucceduntj qui Fabius ambos confules monuit, vt Annibakm callidum amp;nbsp;impatientem ducem, non aliter vincerent, quam prælium diflfe* rendo.verum quum impatientia Vano-nis,contradicente altero cofule AenU'^j^jj,^ lioPaulo,apud vicum Cannas in Apu-^jjês. lia pugnatum effet, ambo confules ab Annibale vincûtur.nam cùm comperif-fet Annibal Aufidum amnem ingentes auras manè proflare,quæ arenaruw amp;nbsp;pulueris vortices agerét,ficdirexitaci-cm,vttota vis fuis à tergo. Romanis in ora amp;oculos incederet. eaexreRo.ex-creitum ftrauit.
In ea pugna tria millia Afrorö penê-runt,magna pars de exercitu Annibalis fauciatur.NulloPunicobello Romani grauius vulnus acceperunt. perijtineo confui Aemilius Paulus, qui dum fau-ciusin quodafaxo fediftet^feréte eiGn; Cor.Lentulocquum quo fugeret,no-luit,atq; perfeditdonèc ab boftb’ per-emptus eft. pcricrunt ib'i trib. nulitum confulares amp;prætorij viri xx.fenatores capti aut occifi 8o.nobiles viri joo.pedi-tum quadraginta millia,equitum tria millia amp;nbsp;quingenti.
Varro conlul cum quibufda Venu-fiam fugit,nec dubiü eft, vltimu iftum diem Romani ftatiis futuru fuifle,fi Annibal mox poft vidoriam adperuaden-dam vrbem contendiffet. Varro Roma redijtjgratiçqj ei à populo amp;nbsp;fenatu
'I
CHRONOGRA^HIAE. GENERATIO LIX; ^7
ad« funt,quôd Romanam rempub. no defperaffet.non autem vitx cupiditate, fed Reipub.amorefe fuperfuiffe reliquo «tatis (uæ tempore approbauit.Nä bar-barn capillumq; fubmifit, amp;pofteànû-t]uim recubans cibum accepit. bonori-busquoque, cùm ei deferrenturà po-pulo,renunciauitj dicens, felicionnus ®agiftratibus Reipub. opus efle. vfque-adeo autem vltima defperatio Reipub. apudrefiduos Romanos fuit, vtde re-linquendaltaliafedibusq; nouis qua:-rendis confilium ineundum putarent, quodetiam authore Marcello confir-
matu effet, nifi Cornelius tribu nus mi-Si«, btum, quipofteà didus eft Africanus, •^Ç obffitifict.Is em vt T.Liuius refert, ftri-ftogladio )uper capita deliberantium lurauit,pro bofte fe babiturum eu, qui in verba (uanoniuraflet. effecit/|ue, vt omnesminime rclidum iria feltaliam iurciurando adftringcrentur.
Poft eamcladem patricij fuis bonis evanum publicum totmabs exbauftu, locupletarunt. Decius lunius didator creatus, accuratifffmum babuit dele-, ftum,Prçtextatis amp;nbsp;feruis qui publicè emptifuntjegióibus adfcriptis. Verum bacviftoriapotitus Annibal, Romanis obtulitvtcaptiuos redimerét. Refpon-fumeftà(ènatu,cos ciues non neceffa-I^ nos,qui cùm armati eftent,capi potuif-ftni..llleomnes poftca varijs lupplicijs interfecit.
Interim Mago Annibalis frater Car-thaginem miffus/eliciffimum vidorix nunciumfuisciuibus detulit. Resq; ab Annibalegeftasmagnificétiftime infe-natucxpoluit,amp; ad facienda fidem ora-tionifua:,effundi iuffft in curiaannu-los,Liui’ aurcos prodit,Romahis eoui-tibus ademptos,numero triummodio-rum.fimulquc petit lupplementu,quod conceflum eft,amp;perleuerandum in ar-mis cenfet lenatus, vno tantum répugnante Hannone,cuius falutare confilium trat, vt pacis métio fieret. Interim Annibal viótor in reficiendo, exercitu tempus terens,fpatium vidis dedit ad refpirandum, amp;vt. Valerius ait,clatus Wntolucceflu, nee admifit quenquam duium luoium m caftris,nec refpólum vtlinifiper interpretem dedit. Mabar-
balemctiam prefedum equitu,anteta- MaharbaU« bernaculum fuum clara voce affirman- quot;*®“'**’ temjprefpexifle fe quonam modo pau-cis diebus Romç in Capitolio cœnaret, afpernatus eft.Cui ille: Vin cere leis An-nibal,vidoria vero vti nefcis.
Huiuspofteà tarditatis fæpèpertæ-ftim Annibalcm tradunt,palamq; con-queftum, quód quieti militum magis quam cófilio Maharbalis acquieuiflet. Cæterùm poft bocprxlium ad Cannas commiftum,Atellani,Calatini,Samni-tcs,Brutii prætereà atque Lucani,atq; permulti Italiç populi,famaingentis vi-dorix moti,ad Annibalem defeccrunt. Capua quoquc,quodmultoantè con,., cupiuit Annibal,fe ei coniunxit.
Erat Capua poft Romam omnium Itabæ eiuitatum florentifiima.venien-tem vero Annibalcm Capuam, ingens mültitudo obuia ftudio vifendi celcber-rimumducern fufeepit, deduciturq; in domum Pacuuij familiaris,potentia atque xftimatione facile principis Cam-panorum. Annibal deinde ad vrbé No lam exerçitum educit.oblata fibi fpe per voluntariam deditionembuius oppidi potiundi.nec eum fefelliffctopinio,nifi Marcellus prætorconcitatam multitu-dinem fubito aduentu rcprelfiftct,fuc-cedentemq; mœnibus bofte,tribus por-tiseruptionefada,cum magna ex de in caftra a de giftet. Hic eft Marcellus vir bcllo infignis,qui primus Annibale do-cuit polie vinei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Intereàin HÜpaniavbi frater Anni. HaWrubü bal is Haldrubal.remSferat, cum magno vincimr. exercitu à duobus Scipionibus vincitur. Perditin ea pugna 55.millia bominum,, ex his capiuntur decern millia.mirtutur quoq; eia Cartnagmehin fupplementu xl.inilliapeditum,quatuor milhaequi-tu,elephanti xx.Centenius Penula cen-turio decerni fibi vitro bellum aduersiis Ann jbalem petijt, à quo cum odo mil-libus militum c^fus eft.Acceffit tunc ad hoc incommodum,vt Annibal in Apu-liam proficilcens,alium exercitum Ro-manum,cui prçerat Fuluius prçtor,in-fidijs circunucntum profligarct,'dele-rctq;.nam ex xx.millibushominum vix duo millia fuperfuere. Maiore deinde conatu Annibal Cafilinum aggreffus, ii j id
-ocr page 396-378 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PR'IMVM
ad nocenduin Capuanis opportunum, obfidióe cinxitrquodita famevexatum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,vt lora et pelles fcutis detraüaSjitem niüfe$comederent:amp; nucibusper Vul-turnnm amnem à Rn. miffis vixcrunt. Tadèm exiguam partem copiarû Han-nibalin obfidionereliquitjipfè rcliquu exercitum in hyberna deducit.
Capuani autemftatiuis dclcgit, vrbé anxma amp;nbsp;omni genere deliciaru abun-dantem.ibi miles afluetus fub dio frigus, famefn,fitimque tokrare^breui cx ftre-nuoignauus, ex forti timidus,ex folerti iners mollisse; eu aft, amp;nbsp;turn magis Câ-panx deliciæ3quàm alpium iuga,quam atmati Romani,Pœnis obfuerunt.Quo temporerex Macedonum Philippus ad Annibalem legatos mißt, mittens au-xilia contra Romanos fub hac conditioner vt delctis Romanis, ipfe quo-què contra Græcosab Annibale auxi-liareciperct,
CaptisigiturlcgatisaRomanis,amp;re Cognita, Romani in Macedoniam M. Valerium Leuinum ire iuRerut, in Sar-diniarn Manlium Torquatum. Ita vno *“ tempore quatuor in locis pügnatur à Romanis,in Italia contra Annibalem, in Hilpania contra fratrem cius Haf-drubalem, in Macedonia contra Phi-lippum,in Sardinia contra Sardos amp;nbsp;al-terum Hafdrubalcm Carthagineh, qui aT. Manlio proconfule viuus eft câ-fgt;tus,occifa cum eo xij.millia,capti miU e quingenti, amp;nbsp;à Romanis Sardinia
* lubada.
Hicro per hçc tempora SyrâCüfano-rum reXjCuius pater amicus populi Romani fuerat,ad Carthaginenfes defecit, amp;nbsp;propter fuperbiam crudelitatemq- à fuisinterfeü’eft.Deindè Annibal 3pud AnniLkm ^o^^ ^^ie cum Marcello congref-wincit. lus, vidus cft : amp;nbsp;periêrunt ad duo mil-lia Poenorum. Annibal Nolç oppugna-tioneomiffajApuIiam petens, militcm in hyberna deduxit. his fadum eft, vt veluti ex graui morbo rcfpirantcs Romani,(ummisviribus contenderentad-uersùsPœnum,vt’etiàm aliéna aggredi audcrent. Mox, vidis Romanis apud Cannas,defeccruntCampani à Romanis. Quarc ad obfidendos eos pergunt ilji.Veriim Campani delidi fuiconlcq^
vocant Annibalem. Is nulla mora fa-da,ex Apulia profedus,inÇampaniam venit,amp; caftris Romanorumfuper Ca-puam pofitis, imminentem diftulitpe-ftem prohibere Campanis, crebris tarne, incurfionibusperagrum NcapoJitanu vagatur,confligens cum Marcello fern-, pèr inferior. Annibal non fine magno detriméto copijs in caftra dlt;du^$gt;P*““' lopoftin agrum Tardinum exercitum, ducit: narnlpemTarentijecipiendi ac-ceperat. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Erat au te ex m aritimis vrbibus nuk la aha Tarento commodior ad auxilia ex Grxcia tranfportäda. verùm amp;fire-pugnantibus Romanis res in longuni protrada fit,tarnen no prins ab incepto deftitit,quam authores defedionispro-dideruntvrbem, arcefolum à Romanis retenta,quam tarne ingenio amp;nbsp;arte eu- H;:-' àm obtinuit.Hoc fado,Romani adCa-puam duxerunt Icgiones. quamobrem illucPœnus cum omnibus copijs con-tendit.Primo aduentu caftra RomanOquot; rum inuadit,mônitis anteà Capanis, vt eodem tempore eruptionem faciat. Ro* mani,partitis copijs,Campanos moxna vrbem redire compellût. durior verodi-micatio aduersùs Pœnûfuit. Annitas, tentatis omibus,cùm videret nullam fa-cultatem fibi reliquam, quaducesRomanos à Capua remoueret3pro focioru periculo anxius,confugit ad iam multo teporecogitatum confiliumicaRramo-uet, amp;qmaximo Glentioinlcftis figuis Roma petit, ratus hac via folui tam per-tinacem obfidiondQuod cùm Romani renunciatumeft, tantus terror inuafit vrbem,vt nunquàm intra mœnia vehe-métiùsfit trepidatum. Igiturplacuitvt Fuluius Flaccus,alter ex ducibus à Capua accerfitus, amp;confules noui Sulpi-tius Galba amp;nbsp;Cornélius Centimalus, extra vrbem haberent caftra, CCalfur-nius prætor valido præfidio Capitoli-um tucretur.
Annibal continuo ad Anienem tria millia paffuum ab vrbe poluit caftra. Paulo pofteum duohus miHibus equi-tum ità'appropinquat vrbi, vt à porta -Collina vlqj ad templum Herculis ob-equitans,fitum mœniaq; tam amplç a-uitatis ociosè perfpexerit. quera mOx
Fuluius
C H R o NO GRAPH IAE. GEK R RATI O TJX,
|
FüluiusPlaccus abire coegit. Sequent», quam wHilpanian] j^XaPR. ï. ,i,4, die Annibal exercitum ex caftris edu-. C^fps/uiflet: pQj f^hSi^^Js^biilÏa^ï.^ - cit,3cicm inftruit, idem RomWlb^^P' ^W^iDWMtPciç po^ë^p^fórct, 'm^ £*' lüW^.EtcnimCarthaginenfcs.pI'o impe- Martius cqucs,Romah^*'^».Hutis jndu^ rio örbis terne^Rdmani pröip^triajpro ftnacontradis exercitp0^[elrquijs.,^a libcrtatejpiio.bonÏS omnibusdinricatu- Caftra hoftium expugn^c^vtlaq xxvq. , nprogrediuntunSed acciditr.es mem o- miftu çæfa, amp;nbsp;mille qdingenti capti,, \ ratudigna. Nara,cum ftantipAf^ti ip ’ armis, Ódignum dimicandi p^pedant, repente fuperuenit imber frequentibus procellis,Guiirs'tanta vis amp;nbsp;afperitas fu-iqvtcogerctur quifqué militem in ca- . ftrareduccre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Proximo quoquèdic, in que pugna dilata videbatu r, in aciem vtrifq; exeun-tibus, Gmilis tempeftas exoritur, qux vtrofque ita afflixir, vt inftantis dimi-, cationis obliti, de falute tantum amp;nbsp;fuga cogitarent.Hæc animaduertens Annibal exclamafle fcrtur,modè fibi men-tempotiunda: vrbis, modo facultatem nondari:amp;fïue animo reputans, quanta? molis effet cxpugnare RonTam,flue inopiam fru'menti metuens, caftra rao-«ere conftituit, in Brunos amp;nbsp;Luca-nos contendit. Quod ybi Capuani eognouere, delperantes de fumma rc-^»o. rum,dedidcrunt vrbem Romanis, Qu. Fuluio amp;nbsp;Appio Claudio confulibus. p’inci|icsCapuani,vtrefertur, veneno fibi confeiuerunt mortem. Et cum ie-quot;3tus Capuanorum ligatus eft et ad palos, vtfecuri percuterctur, litcras alè-natu miflas, quibus iubebatur parccre, Qu.Fuluius cbnful antequam legeret, infinupofuit,amp;lcge agi iuflit, amp;lup-plieium pcregit. Claudius Marcellus Syraculas ex-^inteA P^gnauitjin eo tumultu vrbis captç Ar-*^ chimedes geometra, qui diù arte fua vrbem defendcrat, intentus adcó formis quas in pulucredefcripferat, vt vrbem capi non lenferit, interfedus eft. Hic primus, vt Cicero ait, Iphærx fabricator fuit. InHifpaniam müh Scipiones Gn.amp; Pub. fpem totam Pœnis eripucrunt, totamp;tantis rebus féliciter geftis infi-gnes, triftem hac tempeftate exitum tu-lerunt. Infidijs enim Punics fraudis oppreffi lunt. Alter cnim ferro, alter cum cuafiflet intun-cm,cindusfa-cibus peremptus eft, anno vnj. poft- |
præda ingens abduda.eft. i , , . ', / Igitur in vltiocm patris aepatfui mif- Scipionis fps cumexercitu Scipio, cui tam grade' ab Apnrica nomen fata decreucrant, qui delperantes aliquandó poft Can-nentem pugnam in verba iua iufare cocgerat,bellatricem dlam vins armisq; nobde Hifpania, incrcdibdc didu^ tota à Pyren^is motibus in Herculis vfq; co luninas amp;nbsp;Occ4nü,récupéravntAcki-f aSjCitius an faciliiisrq velocitèr,quatu-or annifatentur:quam facile,vel vnaci-uitas Carthago probat.codé quippedi^j quoohfeflacftjCapitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; . Certum eft tarnen,maxime profuifle' profligandæ prouinciæ Angulare ducis ianâitaté : quippequi captiuospueros. atq;publias præcipuæ pulchritudinis, barbans rcftituerit, nein conipeétùm quidem fuum paHus adduci, né quid de virginitatis fntegritate dchbaflc faltem vel ociilis viderctur. Cum cnim qua-dam adulta flore virgo pukhcrnmaab co comprahenfa fuiflet, concefflt pa-rcntibus vc cam redimerent, preciumq; dotis nomine fponio eiufdem contu-lit. pro quibus fadis, maxime adniten-tepucllæ Iponfo,ciusque parentibus, omnes fere Hiipani ad eum tranfierunt. Capta autem Carthaginc,omne argentum atqUe aurum amp;nbsp;belli apparatum Apbrorum in ea repcrit, obfidesq; no-uifflmos, quos ijdem Afri ab HUpa-nis acceperant,inuentos parentibus rc-flituit. Magoncm fratrem Hannibalis ibidem capit, quern Romam cum alijs mittit. Romæ ingcnslçtitia poft hune nun-ciumfuit,poftquç omia Hafdrubalem vidumfugat. M.Leuinus in Macedo- LcuinusSi. nia cum regePhilippo amp;nbsp;roultis Gracie ‘^‘'‘^ “P‘‘* populis, amp;nbsp;regc Aliæ Attalo amiciti-am facit:amp;adSiciliamprofcdus, Han-nonem quendam Aphrorum dueem apud Agrigentum ciyitatem cumipló Qjjpido cepit, eumq; Roma cum capti-ii 4 uis |
iSo !OH. NAVCLER! VOIVMW PRIMVM
|
uis nobiliflimis mifit, defedióis autHov re» fccuri percüfïïty^o.ciuttatclt;iri dedi-tïoriem acccpÏt,i6.cxpugnauif. ïtioSiiS’ S/ciljarece|)t/lt;R7^'‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■nfr!/ ’ Per idem tempus Fdluius próCahful apüd Herdoneam fedebat^et cum nemP nem metueret,concenït in agrum Bru-tium, quem Hannibal circunuèntumi ?nluij eafui profligauit,amp;duxiplé cum magnà pav- ■ te copiarum oeeïditur. Marcellüs coful audita clade imprudetia du'cis acceptaj^ refarciredetrimentum cupiensjn açn'i Lucanum exercitum ducitjvbi fibi Ha-nibal occurrit.æquis propè viribus pu-gnatum eftvfq; ad occafum folis.pófte-^ ro die Romanis iterum in aciem exeun-tibus,HannibaIfuos intravallu tenuit, et fequenti node profedus in Apubam vénit. Marcellus quoque per veftigia fecutu$Pocnum,fedhyemeinftan(e,ni-hil agerepotuit. Atprincipiö veris partim literis Fa-tij noui confulisjpartim natura incita-tus,exbybernis aduersus Pœnum, qui turnadCannufium confedit,duxitex-ercitum.ibi paucis diebus ter collatis b-gnispugnatumeft-pvimodic Cum pari Ipevfque ad nodemjecundo die lupe-rior Poenus, millibus duobus pene aC feptingentis caïfis. Tertio die Romani Marcello duce occurrunt. Turn Anni-baldixiffe fertur,rcm cum eo bofte fibi efle gerédam,qui nee vidor, nee viduS quicicere poffit.pugnatumeft acritèr, Hannibal tandem difcedere coadus efL Subidem tempus fimili propè modo, quoamiflum fuerat, Fabius Maximus Tarentum rccepit.quodvbi Pœno nû-datum cft,dixifle fcrtur,amp; Romani fu-um Annibalem babent. Sequcnti anno Marcellus amp;nbsp;Crifpinus creati cofulcs, omnibus viribus duos conlùlares exer-citusducunt.Annibal diffidens Copijs, 1 fuperaredolisaggreditur.lylueftris erat tumulus medius pene inter caftra, ftib quoNumidas dam collocat. Confulesbunctumulum pra:occu-pare cupienteSjex caftris exeunt cü paucis equitibus,fpeculates quo pado oc-cuparipolfit,in præparatas infidias in-cidunt.momento temporis circunuen-ti,neccffitatemagis quam confiliopræ-lium ineunt,in quo Marcellus egregie |
pugnans occiditur,et Crifpinus vulne* ^^ir ratü9’jVÏx clapfus eft.M. Marcello per-^iX emptdjHSnibialcollem occupât, ibiin-?pul''‘'’' ueritum M^fccHi corpus honorificen-tiffimèfepdiriiuffit* Hannibal cumli-tcris figfiatis‘annulo MarCelli,mox Sa» lapiammitfitMarcelli nomine, fignifi» cantèmeuWfaduenirei . Séd ptamoniti à Grifpino,nè credc-rent annulo,vtpotè perempto Marcello, literaS' redpiunt, aduenientemque Hannibakm fallu nt.prçmiflbs enim ad fexcentosrccipientes,mox portis dau-^ fis tru Cidatrei pertæfus Hannibal,abijt. Tertio vero anno quo ScipioadHi-Ipaniam profedus fuerat,regem Hifpa-norum magno prælio viÓtum,in amici-tiamaccipitjamp;primus omnium à vifto obfidesnonpopofcit. Hannibal defpe-rans Hifpanias contra Scipióem diutiùt {•offeretineri,fratrem fuum Hafdruba-em ad Italiam cum omnibus copip cuocauit. Eranttum creati confules noui,M. Lluius amp;nbsp;Claudius Nero, Claudius in Salentinos,Liuiusin Galliam conten» ditaduersus Hafdrubalem, qui fupera-tis iafn alpibus, fratri fe iugere parabat. Accidit per illud tempus, vt Handbal magnis afficeretunncomlmodisaCbu-dio,primùm in Lucanis,deindcin Apulia propè Venufiam, vbi copias pofte» ab Hannone accepit, amp;nbsp;Venufiam repetit. Claudius non longé A Venufiababe-batcaftrâ, amp;receptis literis, cum Hafdrubalem appropinquate cognouiftet, dicsnodeslt;^;fublegati euftodia caftriJ relidis, cum parte exercitus magnis 10- . neribus in Picenum profedus,fexto dis Senam perucnit.ibi confules amboiun-dis copijs, propè Metaurum flumen Hi^g Hafdrubalem adoiti,felicitèr condixe-runt.viduscftHafdrubal, ad^ó.hoftiu millia co die cæfa dicuntur. At Claudius non minus eeleriter quam venerat,cum vidoria Venufiam rcpetès3caput Hafdrubalis prop^caftra boftiü poni,captiuos dimitti iullit, qui tantac calamitatis nunciumad Pœnum déferrent. VerùmAnnibal hoctamin-genti non folùm publico,lèd etiam pri-uatoperculfus vulnere,receflït, in agru |
CHRONOGRAPHIAE.
(Brutiumfe recepit, non minus tarnen omnibus viribus iundiSjinuido animo beJlum fuftinuit,amp;quod miru cft,ex-ercitum ex Hifpanis, Apbris,Gallis atq;
1 alijs gentibus mixtum, fie concordem fiueauthoritate fiue prudentia tenuit, vt nè minima quidem feditio militaris incaftris fit audita. Nec iam Romani
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicilia, Sardinia,Hi(paniaque receptis,
hunc hoftem aut in Italia delere, aut €X Italia dedu cere priùspotuerût,quàm in African! P. Cor. Scipionem mitte-rentomnes ciuitates quæ in Brutijs ab Annibale tenebantur, pauIo poft Romanis fe tradiderût.P.Cor. Scipio dum graui morbo implicitus eftet, feditio-nemin parte exercitus motam,confir-matus aifcuffit, rcbclkntcsque Hifpa-mæ populos coëgitin deditionem venire. amicitia fada eft cum Mafinifla rege Numidarum, quiilli quidem au-xilium, fi in Aphricam traieciflet,pol-licebatur.
Cumqj vniuerfam Hifpaniam à Pyre-J^æo vfqjad Oceanum Scipio fubegif-fet,reuocatus à Romanis, cum ingenti g^wiaRomam venit, amp;14.. anno poft-S^^ra Annibal in Italiam venit,turn Li-«“10 Craftb conful creatus eft, amp;nbsp;in Afncammiftus.
J’eûturà Scipio Aphricam aggreftus,by berna j^one Poenorum amp;nbsp;mapaha Numidarum, ^/plitt*' S“æ baudlongc abcrantab Vtica,no-^cfecitincendi.Poeni trcpidi,curn ca-fuaccidiffe ignem putarent,ihermes ad «tinguendum cucutretUnt, qua de ft facile abarniatis oppreffifunt.ih vtrifq; caftris4o.inillia hottiinum igniferroeg C0fumptafunt,quinq;milliacapta,du-cesipfimiferabilitèr ambufti, ægrèdif-fugerunti Afdrubal duxCarthaginem profugus venit.
Mox Scipio Hannonem ducem Aphrorum, cum exercitu interficit, fe-cundo prælio caftra cepit, cum quatuor amp;nbsp;500. militibus occifis. Sypha-cem Numidiæ regem,qui fe Apbris có-iunxerat, capit, amp;nbsp;caftra eius inuadit. Syphax cum nobiliffimis Numidis amp;nbsp;infinitis fpolijs Romam à Scipione mit-titur, qui cum in cuftodiaTiburti mo-ritur, lumptu publico luffit fenatus cum hononficè lepeliri. qua re audita.
GENERATIO LIX. 38»
omnisferè Italia Annibalem defcrit.
T.Liuius ita Icnbitrln Africa Scipio Carthaginem amp;nbsp;Syphacem Numidarum regem,Hafdrubalêq; pluribus prç-lijs vicit,adiuuante MafinifTa, binaque MafiniHa, boftiu caftra expugnauit,in quibus 40. millia hominum ferro ignc(^; cofumpta. funt,proutfupia didum cft. MafinifTa hicrexMafTyliorum,dum pro Cartha-gine in Hifpania militaret, amifto pâtre Gala,de regno excidit,quoper bellum fæpèrepetito,aliquotprælijs à Sy-pbacerege vidus,amp;in totum priuatus eft. Tune cum ducentis equitibus exul Scipionifeiunxit,amp;cumeo Hannonê Arnilcarisfiliuminteremit. ideo pofteà huic bello interfuit.
Effedum itaque eft multis Scipio-nls vidorijs, vt Cartbaginen defperati-oneadi,inauxiliu public« falutisAn- ■^quot;quot;t„’//** nibalem cxltaliareuocarent,vndèpoft 16. Punici belli annum Italiam rcli-quit, multiim prins de fenatu Cartha-ginen,multiim de feipfo queftus : de fenatu, quód commoranti diu inboftili terra parùm lupplementi amp;nbsp;pecuniae fuppeditafTet : de fe vero , quod totiès Romanis legionibus fufis cçfisq;, mora fempèr poft vidoriam trahens,fpatium refpirandihoftidediflet:ferturq- priuf-quàmclafse cófcendifTet, fleuifte quod Italiam cogeretur relinqucre.
Legati interim Cartbaginenfium pa-cem A Scipionepetentes, adfenatu mtf-gt;-fifuntj amp;eXarbitrioScipioriis accepe-runt.fcd veniente Annibale Gartbagi-rtemj pax turbata eft, multa^ue hofti-lia ab Apbris fada (tint, legati eorum ex vrbe venientes,a Romanis capti funt, amp;iubentë Scipione dimiffi. Annibal quoquè frequentibus pr«lijs vidus à Scipione, etiam ipfe petcre cœpit colloquium. vb'i cum fe, attoniti diu ad-miratione mutua,duoclariffimi duccs confpexilTent in patenti campo, fingu-lisque interpretibus, diuerfis fententijs de pace amp;nbsp;bello contulifTent, Annibal adpacem animum intendere,(videbat enim rem Cartbaginenfium deteriorem indiès fieri,Sardiniam,Siciliam, Hifpa-nias elTe amilïas, bellum ex Italia in Africam translatum3Syphacem poten-tiffimu regem deletü)fed Scipio,cùm in
magna
58« lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
ïnagna fpe effet cSficiendi bellijab pacis conGIijs abborrere videbatuf.
Colloquia Iraq:poftlonpum fermonem rein-Annibili». iccta,cx colloquio difceffci'ut.nec mul-to pôft,prçlium iftudmemorabile apud Zamam conferuërunt, in quo primo concurlu elcphanti Cartbaginenfesin fuos cóuerfijequitatum Annibalis per-turbarunt.pugnatum cft tarnen à pede-ftri aciediu atque acriterjcùm Pœni in dextrisfuis Apnricac falutem collocata putarent.Romanis non mediocre momentum ad vidoriam fuit,quód Lçlius amp;Mafiniffa pauoremboftiiniecerant: corum enim aduentu Celeritèr fadum cft,vt Pœni ardorem remittétes pugnæ, fuga' remedium querer ent. lupra 20. millia hoftium eo diea Romanis cæla funt,totidem propè capta.ipfe Ahnibal ad vltimum è media cæde cum paucis aufugit.
Pugnaapud Itaque Annibal fenatui Cartbagi-Zatnam. nenfifuafit,vt cumimpcratoreRo.qua rationepolfentjdc pace agerent. Milfi funtdccem legati. cumautem pacis co-ditioncs duras Cartbagine retuliffentj ferunt Gifgonem pacem diffuadentem , ab Annibale ex fuperiore loco deturba-tum.et cum boe audax fadum,libéra ci-uitate indignum videbatur, excufat fc Annibal,quodtotgt;s annis in armis ver-fatus,vrbanas confuetu dines ignoraret» PoftbxC de conditionibus pacis ita prudenter differuit, Vt mox Carthagi-nenfes cas leges, quas vidor amp;nbsp;necefb-tas cenferetjaccipiendaS hoh teCufaiét. fuerunt conditioncs duras, amp;qüâs vi-dores vidis’in extremis Confucuerunt Finis belli imponerc. prætet cætera Carthaginen punicife. annuumftipédiumpopulo Ro.vlq; ad cuwli. eertum tempus roluerctenebantur,na-uesplùsquàm quingentæin altumdu-dæ,incon/peduciuitatis exuftç funt, paxper Scipioem voluntate S.P.Q^Ro-mani Cartbaginenfibus conceffa.
Scipiólttri- Regefta tam felicitcr,amplils.trium-umphus. p}^0 Scipio eft vrbem ingreflus,eius cur-rum Terentiusculeofecutus eft pil earns, libertatis fuæ autbori gratus. Ipfc Scipio primus à deuida terra nomcac-cipiés,fiue militari fauore,fiue aura po-pulari,Africanus eft appellatus. Igitur ab vrbe condita circiter annum 55». bel
lum Punicumfecundum finitu eft, poft annum lÿ.quàm cœpit.
Refeirûtaliqui Annibalem veritum, né petenti Scipioni dederetur,inAfiam profugiffe. fedT.Liuius ait Annibalem fruftra in Africa bellum pob^aliquod tempus molitû,amp; obboc Romanisper epiftolas aduerfæ fadióis delatumjpro-ptermetum Romanorö qui legatos ad Cartbaginefi fenatum ob id nuferunt, profugum ad Antioebumregem Syn® lè contuliffe,bellum contra Ro.paran-temddem T.Liuius ait, poft pace Cartbaginenfibus datam,'paucis menfibus porta lani claula eft.
,Poft Cartbaginem,vt ait Florus,vin* ti neminem puduit. fecut® funtftatim Apbricam'genres multæ, Macedonia, Græcia,Syria,cçtcraq; omnia quodam quafi «eftu amp;nbsp;torrente fortune. Siepn-miomium Macedones,affedator quo-dam impcrij populus. itaque quanuiJ tune Philippus regno prxfideret, Ro-tarnen dimicarefibi cum Alexandrevi-debantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.ïiu^t^
Macedonicum bellum cœpit afode' djnif’*’ te Philippi, quorex iampridèm dominantem in Italia Annibalem fibifocia-üerat,eiq; auxilia mißrat. Pofteacau/a creuit,imploraübus Athenis auxili“quot;* cotraregisiniurias etiam 'in facraamp;ft' pulcra eorü: amp;quódAntiochoMagno contra Ptokmäeum Epiphanem intu-tclaRo.exiftentem,âdhçferat.
Ideo Q^IaminiuS Cotra Philippe”* miffus eft. lónium itaq; mare ingrelfuSj anno ab Vrbc Condita 551. rota Gt«^‘* littora veluti triumphati daffeperagta-üit, intet quæ prodigium occurrebat.' laurea in puppi prætoria fertut nata. Aderatin auxilium Attalus rexPerg^' morum, adetant Rhodij nauticuspo-pulus.bis vidus reX,bis exütus Sef^è^' tuscaftris, cùm tarnen nihil terribilius MaCedonibus fuetit. ingentibus enim pilis vitra modum pughabant. T andern tamé rexpacem petere compellitur. deinde cùm expofitæ condifiones paci^_^ Rom. effent, repetere fua amp;nbsp;Attalus amp;nbsp;Rhodij amp;nbsp;Achaei amp;nbsp;Aetoli coepêre.Co-tra Philippus, adduci k pofte vt Ro. pa-reat,cætcrùm indignum effe, Gr^cw» Philippo amp;nbsp;Alexandre maioribus luK vjftos,
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO UV 3^gt; viaoSjVelutnäores, leges pacis fibi di-cere.ad poftremum tarnen eo petente, ’ jnduciæ duorum menGum funt datæ. Interim à fenatu repudiata pace,Pin-lippus in focietatem belli Nabin ty-rarinum lolicitat. pugna fafta eft.con-currunt milites, alten Orientis, altcri Occidentisimperio gloriantes:fed Ma-cedonas Romana vicit Fortuna, fra-dusquebello Philippus, pace à Flaminio cönfule petita, nomen quidemre-gium rctinuit,fedomnibusThraciç vr-bibus, veluti regni membris extra ter-minosantiqua: polTelGonis amifGs,fo-lam Macedoniam retinuit. Mox,nè quid eflet hoftile, Flaminius Thebas, Êubœam, amp;nbsp;gralfantem fub Nabide fuo Lacedæmona compefcuit. Græ-dæ veió veterem ftatum ac liberta-tem reddidit, vt legibus viueret Fuis, amp;nbsp;auita libertate Frueretur : ex quo vo-ciferationes amp;nbsp;funtexorta. magna Græcis gaudia ANNO abvrbecondita quingen-Pgt;ior^lu°'^'^^'æ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Ptole-tji, ' nieusPhilopator moritur. nupèr enim pacefadacum Antiocho,vtdiftum eft, quietem auidè fecutus,denuoque in lu-xunam prouolutus, occila Eurydice vxorc,eademq; Forore lua, Agathoclex merctricisillccebris capitur adeó,vt nee quilquamin regno luo minus polTct, I^ple rex, Agamoclcs latcri regis iun-tius,ciuitatem rcgebat,ducatus amp;prç-feduras mulicres ordinabant. Cùm in-terim,relido quinquenni ex Eurydice Forore Gho,moritur: led mors ei’ à per-ditiffimis diù occultata Fuit, re tarnen cognita, concurFu multitudinis Aga-tbocles occiditur,amp; mulieres in vlno-nem Eurydices, patibulis fuFGguntur, morteregis lupplicioq; merctricu velut expiata regni rnFarn ia. ANNO igitur eodem Alexadrini ad Roni.miferunt,orantes vt tutelam pu-pilü lufciperent, tuerenturque regnum Acgypti,quod lamPhilippum amp;nbsp;An-tiochum padrone diuililie dicebant. Grata legatio Rom. Fuit, caulam belli quærcntibus aduersùs Philippum, qui inlidiatus ers tempore bellr Punici lu-crat.mittunturigrtur Icgati, qur Philip-lo amp;nbsp;Antroeboj vt à regno Aegypti |
abftincant,nuncient.mittitur amp;nbsp;M.Le-pidus in Aegyptum, qui tutorio nomine regnum pupilli adminiflret. Ptolemæus igitur Epiph3nes,Glius Ptokmæuf Ptolcmæi Philopatoris, anno ab vrbc Epiphanes condita5ïi.regnare eoepit Alexandrix, jj/gyP”®* regnauit annis24..huiuspatre PhiIopa-tore deFundo,Antiochus Magnus ru-pto Foedcre quod curn patre Fecerat, exercitum de Fuperioribus Babyloniae partibus congregauit. Fadar^ue pace cum Philippo Macedonum rege,contra hunc Epiphanem puerum exercitum mouit. Pugnantibus autem inter le Antiocho amp;nbsp;ducibus Ptolemæi puerr,Iudxa in medio poGta,multa mala perpeffa, in contraria ftudia Fcinde-batur, alijs Antiocho, alijs Ptolemæo Fauentibus, Cume]; Antiochus teneret ludxam^ minus Scopas dux partium Ptolemæi, aduersùs Àntiochum dimicans, cepit ludæam,fed poft modicum Antiochus Scopam vicit, iuxta fontem lordanis multos fterncns. Poftca vero Antiocho capiente Samariam amp;nbsp;ciuitates Syriæ, quas Scopas tenuerat, gens ludæorum ^gt; Ipontèad eumveniens, eius exeretturn in ciuitatem fufeepit, amp;nbsp;prono animo auxilium præbuit. vndè amp;nbsp;iple eis mul-ta beneftcia conçulit, quçe lofephüs Icribit, Volens autem Antiochus non fo- Antiochiamp; Itim Syriam,Ciliciam amp;nbsp;Lyciam,et ali- ^“b lœ«!« as prouinciasquæ erant partium Pto-lemæi,pofGdere,Fedin Aegyptum quo-que regnum fuum extendere,Fada pace cum Ptolemæo, Cleopatram Gliam ' luam leptimo anno adolefcentiæ de-fpódit ei,amp;i3. anno tradidit,data ei do-tis nomineomni humili Syria amp;nbsp;ludça. nee tarnen obtincre potuit Aegyptum, quia Ptolemæus Eprphanes amp;nbsp;duces eius fentientes dolum,cautiùs egerunt, amp;nbsp;Cleopatra magis viri quam parende Fouit partes. Antiochus itaq; dum Phœnicen cæ-terasque Syriæ quidem,fediuris Aegy-ptij ciuitates inuaGflet, legatos ad eum miGt lénatus Rom. qui denunciarent ei abftinere à regno pupilli : Quibus Ipreus, interiedo tempore alia legatio luperuenit, quæ omilla pupilli perfo- |
3U lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
na,ciuitatc5 iure belli fadas populiRo. in integrum reftitui iubebat,abnuenti bellum denunciatur. Quod ille facile fiifccptum, infclicitcrgeßit. Tcrribile autem Antioebi bellum, Annibalis no-méfaciebat,quem æmuli eiuscum An-tioebo inline focietatem apudRo. cri-minabantur. Annibalfu- Dcniquèlènatus metu pcrculfus,ad gu Antioc. jpcculadosadus Annibalis,legatum in Apbricam Scruilium mittit,ciq; tacitis mandatis præcipit,vt Gpoffîtjeum per æmulos eiusinterficcret, metuq; popu-lum Rom.liberarct. fed rcs Annibalem non diù latuit, virum ad prolpicienda càuendaejue pericula peritum, Igitur cùmCartbaginein oculis legatorûob-*iierf»ret, *feruarctur,appropinquantevcfpereil-lius diei,equum confccditjamp;inrus vr-banûquodpropc littus babebat, igna-risleruisjCÔtendit.babcbat ibi paratam ^mdet An- pecuniam amp;nbsp;naucs, Clàm leda feruorû tiocho bd- iuuentutc,nauem colcendit, amp;ad An-lü Annibal. tlocbucurfum dirigit. legatus verô Ro. bocintelledo, quafi bellum iamillatû effet ab Annibale, tacitusRomä rcuer-titur,trepidumq; nuncium affert. Annibal cùm ad Antioebum venif-fet3velutdeorum munuscxcip)tur:tan-tusqj eius aduentu ardor animis regis acceflït, vtnon tam debcllo, quam de praimijs vidoriç cogitarctur. fedAnni-bal,cui nota Romana virtus crat,ncga-batopprimi Rolt; nib in Italia poffe, ad boefibi centum naucs amp;nbsp;deCem millia peditum amp;nbsp;mille equites polcebat,promittens bac manu non minus bellum quam geflerit, Itdliç reftauraturu, amp;nbsp;in Afia régi ledeti aut vidoriam de Romanis,aut çquas pacis conditiones rclatu-rum:Quippc amp;nbsp;Hilpanis Bell o flagran-tibus, dueem tantum deeffe, amp;ItaIiam notiorem fibi nuc quam pridèm fuifie, fed nee Cartbaginem quicturam,foci-amq; ei fefinè mora prebituram. Cùm regi confilia placuiffent, mit-titurCartbaginevnusè comitibus Annibalis, qui in bellum cupidos borte-tur,Annibalemquccum copijs aftutu-rum nunciet, nibil dicat partibus, nifi animos Cartbaginenfium deefle,Afiam amp;nbsp;vires belli amp;nbsp;fumptum præbituram. Hçc cùm relata Cartbaginefibus efient» |
nunciusipfe abinimicis Annibalis co-præbenditur, amp;nbsp;perdudus in fenatum, cùminterrogarctur adquem milfusel-fet, Punico ingenio refpondit, fe ad vniuerfum fenatum miffum;nec enim boc opus fingulorum,fedvniucrforum elfe.dum multis diebus délibérant,an eu Romain ad purgandampublicamcon-fcientiammittant,tacitus cofeenfana-ui, ad Annibalem reuertitur.quo co-gnitOjCartbaginen Ratim Romam Je-gatum deferunt. Romani turn legatos ad Antioebum miscre,quifubfpedele-gationis, amp;nbsp;regis apparatum Ipcculare-tur,amp;Annibalem autRomanismitiga-rent, aut affiduo colloquio fufpeäum regi facerent. f’^^Hi Rgati cùm Epbefum venilfent ad Antioebum,mandata ei Icnatûstra* dunt.Dumrclponfùm expedant,omnibus diebus alfidui eu Annibale fuerut, dicentes, timide cum à patria rccellîlfç» cùmpacem Romani non tam cum repub, qùàm cum eofadam, fummafide cuftodiant,bella eUmRomanorumma-g'is odio qpatrie amore gcffille,Plutâr-cbo autbore.Inter alla Scipionem quf-fiullfc ab Annibale,‘quern fuiffemaximu imperatorem crcdcrctrillû refpondÜfe* Alexandrum Macedonum rcgcm,c]uod paruamanuinnumerabiles exerciffu-diirct,qique vltimas bras quas vifere fu-pra fidem bumanam effet,peraeraflet. Quatrenti deinde, quem fecundumpo-neret,inquit,Pyrrbum,eó ^xaftrame-taridocuiffet,adbæc,neminem maiore prudentialoca cepiffejprçfidiadifpofu-iffe.Qu_ærcnti3quem tertium dicerct/c' met3dixit.ridcns Scipio3quidnam tu di-eereSjfi mcviciffes.'’tüc vero, inquit,mc amp;ante Alexandrum, amp;antcPyrrhum, amp; ante alios pofuiflem. Hçc amp;nbsp;alla fine caufa fæpiûîOipidt-usq; Cum legatis colloquitur,igrgt;aius, profamiliaritateRomana odium orin fibiapudregcm.QuippcAntiochustam affiduocolloquio côciliatam cumRo. gratiam exiftimans^abadulatoribus in-dudus,nil ad cum,ficut/oRbat,referre, cxpertemq;totius confilijjamp;veluti ho-ftem proditoremq; fuum odiffe ecepir. quæ res tatum apparatuin belli, ceflan-te imperatoria arte, corrupit. Romani fena- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LIX. ftnatfis mandata fucrant, vt contentus terminis Antiochus Afiae eflet: quibus Wetis,non accipere bellum, fed inferre fiatuit. Cum igitur frequenter de bello rex confilium habuiflet,rerhoto An-Jiibale, tandem eum vocari iuffit,non vt wfententiaeiusaliquid ageretj fed nè per omnia eum fpreuifie videretur.omi-ousque rogatis, poftremó interrogatur. ^oilleanimaduerfo,intelligcre lè^-fiffus eft,non quia egeat confiliö,fed ad fupplendumnumerum fententiarumfe ^ vocatum: tarnen amp;odioRorrt.amp;amore S^ ^’■'^'5j^pud quem folum fibi tutum exi- '’®ï 9'-’’ppe Romanos vinei no nifi armis l^uis pofle: fiquidem diuerfum cçtcris Wortalibuseficillud amp;nbsp;belli genus, amp;nbsp;l^ominu. quamobrèm fi quis eosin Italia heeffat,fuis cos opibus, fuis viribus^ liais armis poffe vin cere, ficut ipfe fece-nt.Sinvero quis illis Italie, velut fonte «Iferitvirium, perinde falli, àefi quis amnesnonabipfis fontium primordijs ^touarejfed concretis iam aquaru mo-bousjsuertere vel exiccare velit:hoc cê-luine, vt fcirent omnes ratiohem cum Romanisgerendi bclli^eosqueforis in-^'âos,domi fragiles elfe: priùs enim 'osvrbc,quàmimpio:priùsltalia,quàrri prouincijsexuipofle. Quippeamp;àGal-cjptos,amp; à fe propè deletos efferneq; Icvriquàm vidum priiis,quàm terris eo-fum cefferifreuerfo Carthaginem,fta-tim cum loco fortunam belli mutatam. Huiusfententiæ obtreéfatores,ami-nregis erant,verentes nè probato con-üliojprimumapud regem locurri oecu-paret.AtAntiochonon tam cofiliumj ^author dilplicebat, nè gloria vido-riæ,Annibalis,nonfuà,eiïet.Rexigitur perhyememinluxuriam lapfus, nouis (juotidic nuptijs deditus erat. Contra AttiliusGlabrio Romanorum confiai, copiaSjarma,cçtcraquc bello neceffaria lumma indufina parabat,ciuitates foci-as confirmabat,dubias illiciebat.itaque prima belli congreffione cùm ceden-tesfuosrex cerneret, non laborantibus auxilium tulit, lcd fugientibus fe du-cemprçbuit,cafiraque ditiavidonbus rcliquit. Deinde cùm in Afiam, præ- |
DeeodèFlorus:Nonaliud,ait,for- £“;*quot;■* midolofius fama bellum fuit. hic enim gentia. fauentis A fix fui numinis timor erat: nee fané viris,opibus, armisqj qcquam copiofi’ Syriaifed in man’^us tam igna-ui regis inciderat, vtnihil fuerit in An-tioebo fpeciofius,quam quod à Romanis vidus fit. Impulêreregem in id bel-lu,illincThoas Aetolix princeps, hinc Annibal: fed rex fuis opibus amp;nbsp;nomine regio fretus, fat'is habuit bellum moue-re. Europa iam procul dubio iure ad Romanos pertinebat. hincLyfimachia vrbemin littorcThraciopofitam à ma-ioribusfuis, Antiochus vt hxreditario iure repetebat. Hoc velud fidere Afiati-ci belli mota tempeftas: occupatis fta-tim infulis,Grxcisq; littoribus,ocia amp;nbsp;luxus taquam vidor agitabat.Eubœam infulamin continentiadhxrentem tenui fretoEuripus abfcidit. hïc illcpofi-tis aureis lèricis^uc tentorijs, fub ipfo freti murmure,cum inter fluenta tibijs fidibusq; concineretur, virginum pue-rorumquedelcdushabeban Talem ergo regem iam fua luxuria Antioehi debellatum,pop.Ro.Attilio confulcin ^^^*' infula aggreflus, in ipfo initio coègit abinlulafugcre.iam prxcipitem apud Thermopylas affecutus locum, amp;nbsp;ibi fugam inijt,atque abfceffit.Deindè po-puloRo.in amicitiam reuocato,omnia ex fententia eius agere le veile dicit.in-ter'im nuciatur ei,Aemilium Regillum cu oéFoginta nauibus âductarc,quæ res illi reftituédx fortunç fpem dcdit.Itaq; priùs quamfocix ciuitates adhoftesde-ficerent,dccernerenauali prçlio ftatu-it,fperans dademin Gracia acceptam, noua poffe vidoria abolcri. primus omnium autem Romanorum ducum in Afiam traiecit Aemilius. Annibaliigitur tradita claffe,prçli- NausIiiAe. umcommittitur. fed nee Afiani milites milijRegiU da Romanis occupatis, fugiendo pcr-RomanisjUeque naues eorum pares ro-ftratis nauibus fuêre.minortarnen clades ducis folcrtia fuit.Romam nondCim opinio vidorix vencrat, amp;nbsp;idcircóad-uersusAnnibalcmducemj cvimvincerc Pœnos opus fit Scipionum, creatur co- liviâorû, fulL.ScipiOj eiquedaturlegatus frater kk Afri- |
|
ÎOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM ^86 Africanus, qui fe adhocobtulerat, vt intelligei et Antiochus, non maiorem fidutiam fe in Annibale viéto, quant Romanos in vidore Scipione habere. bus,viâum Antiochum terreftri,Anni-balem nauali bello inuenerunt. Antio- |
fcftioraquc fua quàm hoftium caftrain* ucnturos. attonita tato pcriculo legio, in prçlium reuertitur, magnaque cçà édita,initium vidoriæ fuit. Cçfa hoftium 5o.millia, capta li. millia. reliqui fuga elapfi funt. |
tos pacem petentes ad eos mittit, pecu-liare donum Africano ferentes ipnus fi-lium,quem rexparuo nauigio traijcié-tcmceperat.Sed Africanus priuata beneficia rebus publicis fegregata dixit, alialt;^ue efte patris officia,alia patriae iu-rajquæ non liberistantùm,immo amp;nbsp;vitae prçponantur.proindè gratum fe mu-nus acciperc,priuatoqueimpendio mu-nificentiærégis refponfurum,lèdneq; deredimendo filio traâ:auit: fed vt dignum maieftate eius erat, armis fe rece-pturum filium dixerat. Poft hçc leges pacis dicuntur, vt Afia Romanis cede-Padscondi-ret, Antiochus contentus Syria: regno cho^uTtâ cflet,naues vniuerfas,captiuos amp;nbsp;tranf-fugas traderet, fumptumque omnem belli Romanisreftitueret. quæ cum nû-ciata Antiocho effent, nódiim ità fe vi-Öum refpondit, vt fpoliari fè regno pater etur.
Igitur ctim ab vtroquebcllum para-retur,ingrefïi Afiam Romani,llion ve-niunt. mutua gratulatio turn Roma-norum amp;Ilienfium fuit,Ilienfibus Ae-neam cçterosque duces à le profedos. Romanis fe ab his procreatos referenti-bus. Profedis abilio Romanis, Eume-nes rex cum auxilijs occurrit Romanis. Turn rex Antiochus incredibile didu, quibus auxilijs, quib’ copijs cófederat. trecéta millia peditum,equitü falcato-rumlt;^uecurruum nó minor numerus, clephantis adhocimmenfæ magnitudi-nis,auro,purpura, argento amp;fuo ebo-x refulgentibus, aciem vtriufque valla-uerat. fed hçc omia prçpedita magnitu-dine fua,vt refert Florus, ad hoe imbre, qui fubito ffiperfufus, mira felicitate Perficos arcus corruperat. primùm tre-pidatio. Nam cum indexteriore cornu Acris pugna pullâ legio Romaa ad caftra fugeret,M. «nterRoma-Aemiliustribunusjo.millibus ad tute-
c®ft’’O’’‘’»n relidis, ftridis gladijs.
hilad fuperiores conditioneJ additur, Africanoprçdicante,neque Romanos, lïvincantur,animisminui,ncquefivin-cant,fecundi$ rebus inlólcfccre.Ohfidi-bus datis ao.inter quos fihum cognome-to Nobilem Antiochum,Romanistra-didit.Captas ciuitates, inter fociosdiui-fere,muneri Roman, aptiorem Afiam, quam pofteffiones volutarias iudican-tes : quippe viâoriæ gloriam Romano nomini vendicandam,opumluxuriiin focijs relinquendam.
L.Cor.Scipio,cognomine fratri co-çquatus,Afiaticus appellatus cft.Anni-balitapoftpacem Antiocho datam,of fe,vt padum erat. Romanis dederct, adjj^,!^ Prufiam Bithyniæ regem elapfus eft. ip“'* Paulo poft Scipio Africanus die ci di- W' da,vt quidam aiunt,à Petilijstrih. ph’' bis,quod prçda Antiocho capto æranu fraudàlïct,euocarus in roftra. Hardie, inquit,quintes Carthaginé vici, çquu eft vos ire mecum in Caoitoliumfup-
Hac audità vote, fecutusefteum amp;nbsp;fenatus amp;nbsp;populus. Deinde fupenor Scipio in voluntarium exiliuniin Apu-liam abijt, ante in hçc verbapr^faws: Neq;enim,inquit, putoeomalignita' tis vcntum,vt de mea innocentia querc-dum ht.nam cum Africain totam poK-ftati veftra: fubiecerim,nihil ex eaqu™ meum dicitur,prêter cognomen detuli. Atq; frater etiam inuidia quimpecunia locupletior eft.amp; fertur, moriens apud Linternum vile oppidum,fepu'*:''® ’”' fcripfifte : Jngrata patria, nee offa mea habes.Scipio Afiaticus frater ipfms, code peculatiiscrimine accufatuseft, dana-tusq;:ac nè in vincula amp;carcerem duce-retur, T. Sempronius Gracchus mbu-nus plebis,qui antea Scipionibus inimi-cus erat,interceiïït, obquod beneficiu Afheani film duxit:amp; ci'im popul que-ftorejin bona eius publice poflidendi mifil-
CHRONOGRAPHIAÉ OENERATIO LIX.
tnififfetj non modo nullum veftigium y'g’æ pteuniç apparuitjfed nec tantum inçràrium redadum, quanta: fummx watdatnnatus.
temAntiocho à Romanis datam, pro-fugerat.eô tune inter Prufiam regem amp;nbsp;Eumenem bellum ortum efl:,quôd Pru-fiajjAnnibalis fidutiarupto foedere^pri-orintulit.nanqueAnnibaljCÙmab Àn-tiocbo Romani inter esteras conditions pacis deditionem eius depoïccrent, admonitus à rege^in fugam verfus,Cre-tamprimum defeitur.vbl cùm diu quie-tam vitam cgiffct,inuidiofumquc lé ^^ Pter nimias opes videret,amphoras plu* bo replctaSjin templo Diânæ quafi for-i tunæ fuæ prçGdia depofuit. atq- ità ni-bildeillololicita ciuitate, ad Prufiam contendit,auro fuo in ftatuis quas fècû portâbatinfufo,nè confpedæ opes,vitç lus nocerent.
Deinde ciim Prufias terreftri prçlio 4bEumcne vidus effet, prçliumquc in niaretranftuliffetjAnnibal nouo com-nientoauthorviétoriæ fuit, nam omne f^’^P^nuum genus in fiffiles lagenas co-Jjci lufliqmedioque prçlio in naues ho-ftiummittitidprimumPonticisridicu-lum vifum, Gétilibus dimicare qui fer-’^onequeant;fed vbi ferpentibus replete naues,ancipiti periculo circunuêti,ho-lu viaoriam dedêre.quæ vbi Rome nû-ciatifunt,mi(n àfenatu funt legàti,qui ’trunqj tegem in pacem cogèrent, An-nibalemque depofeerent. fed Annibal Il . ''fcognita,{umpto veneno,legationem ^ii^’u roovteptçuenitdnGgnis hic annus mor-tibus Annibalis amp;nbsp;Scipionis Africani maximorumimperatorum fuit.
Ex his confiât,Annibalem,nec quu Italia turn Romano imperio tonantem contremuit, nec quum reuerfus Car-thaginem furnmum imperium tenuit, autcubatem canaffe, autpk'is fextario b’ih • *’quot;**?‘^^^^^^P^‘^’‘^ikamque eumtan-^^ ’''tam inter tot captiuas habuiffe, vt in Africanatum quiuis ncgaret. modera-tionis cote eius fuit, vt cùm diuerfa-rum gentium exercitus rexerit, neque infidijsfuorummilitumfit petitus vn-quam,neq; fraude 4gt;ditu$,cum vtrunq; bolles fçpè tentäHent.
Intereà in Syria rex Antiochus quu grauitributo pacis Roman» premerc-tur,amp; vidus oncratusq; effet, feu ino-fia pecunia: compulfus,feu auaritia fo-icituSjquia fperabat fe fub Ipecie tribu-tariæ necelhtatis excufatum, facrilegia commiffurum, doloindudusfacerdo-tum,adhibito exercitu, noûc tcmplum Dodonçi louis in Perfide aggreditur, nMie.»/ quareprodita,concurfuinCoIarficum i-Mac.?, omni militia interficitur.Hçc luftinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Alij interfeftum dicuntàfacerdotibUî. at men.
Per hçc etiàm tempora Roma muit» Grçeix ciuitates queftum deiniurijs ' Philippi regis Macedonum venerunt, vbi cùm difceptationes in fenatu inter DemetriumPhilippifilium, quem pater ad fatisfaciendum fenatui inifcrat, amp;nbsp;legatos ciuitatum effent, turba que-mlantium confu fus adolefcens, repente öbticuit.tunefenatus verecudia eius motus,quia priuatus etiàm anteà cùm Rom» obfes effet,charus omnibus fuc-rat,pattern à caufa abfoluifquç res Demetrio non gratiam legationis,fed odium obtredationis compârauit. Nam apudfratremPerfeumçmulatio illiin-Uidiam contraxit, amp;nbsp;apud pattern nota abfolutionis, caufa offenfae fuit, indignante Philippo, plùs momenti apud fenatum perfonam blij, quàm authori-tacempatrisâc dignitatem tegiz maic-ftatis habuiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
IgiturPcrfeusperfpeda patris çgri- Plt;rr*iitMâ. tudine,quotidiè abfentem Demetrium ««do-j criminari,amp;primo inuifum,poft etiàm fufpedum teadere,nunc amicitiamRo-manorum,nunc proditionem ei patris öbiedare. Ad ppflremum infidias fibi ab eo paratas confingit,ad Cuius rei proba-tionem immittit ludices, telles fubornât. Quibus rebus patrecompulfo ad parricidiumj funeftam omnemregiam facit.OccifoDemetriô,fublatôlt;^;çmu-lo,cotumaciorPerfeus in pattern erat, hec hçredem regni, fed regem le gere-bat.
His rebus offenfus Philippus,impa-tientiùsindiès mortem Demetrij dole-bat: tuncamp;inlîdijsfe circunuentûfu-fpicari,telles ludicesq; torquere, atqptà cognita fraude, non minùs feelere Per» fei,quàm innoxia Dem etrij morte cru-kk a ciaba-
-ocr page 406-lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
388
uc vlrionem, fed
Hxc part'im per anticipationem difta Tunt. nam Philippus in gencratione fc-quenti fub Selcuco Syria: regemortu« used.
RedeoadAntigonum Maccdonum regem, Philippi tutorem, cuius gefta paulo fupcriiis erant narranda. Poftea-quàm enim regnum acccpilTetij. anno Euergetx,pupilli matrem vxorem du-^'V^gnauirque anno$i$.Regno feditio maxima orta eft, proceflit itaque in publicum, amp;nbsp;diadcmate in vulgus proie-0o,illudalteridari rogat, qui aut illis imperet, autipfi par eant: feautem ad-hue regnuminuidiofum, non quidem voluptatibus,fed laboribus plenum fen tire.pofteavero populo bénéficia obla-ta ale amp;nbsp;collata commemoratjquomo-doDardanos Theffalosque nimium exultantes de morte Demetri), compe-feuerit.
Quibus verbis permotus populus, pudore regnum recipere iubet.fedram diù illud recipere reculauit, donee de Spjrrinos ^cd^^æ^s fumptum eftfupplicium.fum-vincitAnti- ptoqueregno,confell:im Spartanis bel-gonu». lum intuht,qui non fok'im proliberta-te,fed pro lalute contra certabant, non vtique Spartani tantùm,verùm amp;nbsp;con-luges libcric|; magno animo fortunam tulere.nemo quippc eorum in acie lalu-ti fux pepercit, nulla amilTum coniuge fieuit, quin amp;nbsp;filiorum mortes fenes laudabant.
Inter hçc Cicomenes Spartanorum rex poft multas hoftium cçdes,cùm fibi tantum quatuor milliafupereflentjdu-dis fecum coniuge ac filijs,in Aegyptû ad Ptolcmçum Euergeten coneelfit, à quo hononficè fufeeptus eft. Quo y mortuo, oh Philopatoris infidias Ic-ipfum cum fihjs interemit. Antigonus autem Spartanis cçfis, abvrbis direpti-one milites prohibuit. veniamq; his qui fupercrant,dedit,diccns fe bellum cum Cleomene,noncum Spartanis, fufee-pifle,cuius fuga finita efletira.Nec mul to póft amp;nbsp;ipfe decedit, regno Philippo tradito.Cleomenes,cùm ex ciuibus quidam diceret, oportere regem raitiffi-
mum eße:Ita,inquit, quoad cótcmptul non fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Co!*^
CololTus Solis ingens à Chare Lyn* ü'' dio ftatuario fabricatus Rhodijs, terrz-motu corruit,6.amp; quinquageünioanno, quim fuerat conftrudus. Eraf, vt Plinius refert,ftatua altitudiniscubito-rumfeptuaginta, turribus çquiparan-da,cuius çre nongentos feruntcamelos oneratos ab Aegypti rege SultaOjquod inAlexandriamtranfmittebat. ■
Philopoemcncs MegalopolitanuJ imperator, poftrcmus Grçcorum didiu eft, quafi Grçcia nullumamplitn^æ® virtutum laudatum virum poft Pnilo-pœmenen ediderit,qui multisclarusni-ftorijs, à Dinocrate Meftenio veneno mortitraditur,cumin prçliocorruens^^j^ effet captus. Poëtica coli à Roniï“‘$pi^' coepta eft,quo tempore cum Pœnis pax uâ’' erat fada,fine vtalijs placet, hello Puni-co 2.vt c verfibus illis patet: Tunko MioJecumlo mu/a/mndtoff'^!*^ fntulit /i/i MlicoJam in T^muliget^^/^“'
Fabulas primus deditin vrbeLmin* Andronicus epicus pocta.eius nicn«*’^' reamp;Liuiusamp; Val,Maximus. Plant“’ pocta comicus,ex Vmbria Sarfinas,^*’' mam perdudus, ingenio fuit pö^„ ' no amp;nbsp;maxime feftiuo. Ennius p®“^^ epicusTarentinus, àCatone qnÇ®®î' Romam translatus, habitauitin c®'*' Auentino,fumptu paruo amp;nbsp;vw“’ “quot;' cilla minifterio contentus.Auquot;”“”''‘’ mortales alferuit,ideô ceciniflej^^’^î»’ tgt;4ilj^icite ô dues/èms£nnij
/itCV^rum/inxie maxima/all-^/’*^'^^’''' 2gt;ldno melaclgt;rymis elecorer^nec/uti^^rquot;
Faxie.cur^'Voliro yiuusj^er oraW^gt;”[ Septuagenanus,articulari rnorbo m-terijt. Neuius comicus Camp┓’’ anno fecundo rcgni Epiphanis mon' tur Vticæ,Romapulfus, quoduo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
amp;prçcipuèMetellifadioneniffi
Paneti Rhodiusphilofopbus,SciPæ'
Africani preceptor, Athenisdecelht«
Poffidonius Rhodius,philofophus to icus, Panetij fucceffor, Romam veni
Marcelli tempore. Statius Cço Mediolanenfis, Romæ vixit, prv^^’
ferè omnibus comicis, mortuus e t quentiannopoftobitum ^^'’^pj^jg
|
CHRONOGRAPHIÆ. Philo ludç us ex facerdotum genere, floruit Alexandriçjfcripfit lingua Grç-ca librum Sapientiæ. M.Porcius Ca-togenercTufculanus,àVal.Flacco Ro mam folicitatus,magnus orator Rom æ Habitus eftJnprçtura Sardiniam fube-git,vbi ab Ennio literis Grçcis eft infti-tutus. Secundum Philoncm de temporibus, perpontifices amp;nbsp;duces Dauidici generis, colliguntur annii64. amonarchia Alexandri Magni vfquc ad ludam Ma-cHabçum,proutfuprà circa monarchia Alexandri recitaui. Deinde à luda Ma-cHab^oincipiens, numerat annos vfq; adlegitimum principatum Herodis,i6». amp;nbsp;intelligit Icgitimum principatum, quando in regno cófirmatusfuit à Cç-lareAugufto, quod fadum eft anno imperij Üdauiani Augufti 42. regna-uit enim Herodes annis 37. tyrannico ftilicetprincipatu annis 51.amp; (èx,legiti-nio.quarèprimus annus, quo légitimé Iceptrum de luda fuftulit Herodes, annus fuit Odauiani Augufti in imperio ®*4,« 4-9U0 anno natus eft Chriftus.ita pro-pHetauitqui dixit. Non auferetur fce-ptrum delude donèc veniat qui mitten-htóot^ nbsp;nbsp;^quot;otandum tarnen eft, quod Philo ^tïo. numerat duces Dauidicos à luda MacHab^o amp;nbsp;deincèps. nam hi duces turedepreffi erant, nee crant contenti. Pbiloautem ftuduit tempora per duces notiores exprimere,dicens: Mox fecuti Afmonai,fimul cum pontificatu etiam ducatumadomo Dauid fubripuerunt. ludas Machabçus, correptis armis contraAntiochumllluftrem amp;nbsp;filium eiusEupatorem atq; Demetrium, prç-fuitannis 5.1onathas eius frater 19. Simon,ab Antiocho Sedete immunitate donatuSjpr^fuit annis 8.1ohannes Hyr-canusPrifcusexAfmonai,annis26.Ari ftobulus vno,Ianneus Alexader 27. eius vxor Alexadra 9. vltimus Hyrcanus 34. qui captus à Parthis,relida vxore aefi-ha amp;nbsp;eius fratre Ariftobulo, MoxHerodes,iubentefenatu Romano,inuitis Hebrçis, regnum tyran-nicuminijtjiumpta hbi vxore filiaHyr-canicapti à Parthis, amp;nbsp;declarato filio tiufdemHyrcaniAriftobulopontifice, |
GENERATIO LIX. jj^ vt ludçorum animos ad fe inclinarcr. Suftulit autem ex filia Hyreani vxore filiosduos.fèd cum anno 26. tyrannies regni fui Herodes reuerfum focerum Hyrcanu, adüerteret moreprifcoregis falutari ab Hebrçis, ilium fibi focerum, focrumque atque filiam fibi vxorem, amp;nbsp;duosexcafufeeptos liberos, amp;nbsp;Arifto-buluminteremit, biennioquepoftHe-brços multis calamitatibus afflixit. ANNO vero jo.principatus fui ty-rannici, Zanedrim ex domo Dauid de-leuit,amp; Annaleum quendaatq; Zanedrim ex prolelytis luffecit, qui nimi-ùm in lege videbantur eruditi.Et fcias quod fecundiim Thalmudiftas,Zanedrim interpretatur collegiu fceptn pu-blicçque poteftatis totius regni. erant enim 70. feniores, inter quos vnustan- 2iancdrim, quam rex prçcrat,amp; hi Romana lingua feniores dicuntur.Author eftloha.Annius Viterbieh. in comentario hoe füb-iungitPhilo deHerode ; Turn amp;nbsp;Salo- Herodes. men fororem fuam,amp; virum eius de tribu luda,item proprium filium quem ex vxore ciufdem tribus fufceperat,interfc-cit,quód dicerctur iamjn lege promif-fus,Chriftus natus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Feffi tandem Hebrçi,vltrô fibi ac eius pofteris regnum obtulerunt, iurantes in fide ipfius ac pofterorum fefe perma-furos.regnauit autem tyrannico prin-cipatu annis 30. Sequentianno confir-maturab Augufto,quoanno natus eft Chriftus. Supputatione igiturfada,' à luda Machabço ad Chriftum.reperiu-tur anni 161. quo vero ad duces Dauidici generis, clarè patet in Matthço amp;Lu ca cuangeliftis, potiffimè in Luca,qui ait,Ianneofucccftifte Melchi, amp;-Mel-chi fucceffiffe Leui, pattern Mathan amp;nbsp;auum Heli fiue loakin, quæ nomina quidam ludçi in primitiua ecclefia traf-mutauerunt,vt ohfeurarent gcnealogi-am Chrifti. Contra quosHieronymus de ortu beatæ Virginis Mariç fcribens:Quid,in-quitjPantheris amp;Barpantheris fratemi feminis fufeitatione opus fuit ad genea-logiam Mariç,quæ elara eft,ficut Philo amp;Lucasclariffimèdefcripferunt?Quin etiàm*amp; vbi Lucas tempora non colli-git,amp;Philo définit,ipfi clariffimè infe-kk j runt, |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM I?» runt,dicentes: Vixit autem Melchi filius lanneijannis 25. amp;nbsp;genuit Leui, qui quadragenariusgenuitMathâ.hic agd h *Hlt;Ii annumjô.genuitloakinjqui amp;nbsp;Ehh, *patrcm quidem naturalem Mariç,amp;legalem lofeph. Anno autem 46.natura ftcnlisgenuitMariam,quç amp;nbsp;ipfa 14. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çtatis anno peperit laluatoré. Hçc Hie ronymus. vndèfi tu numeras àMelchi ad i4.ânnum B.Mariæ virginis, equidê annos centum lexagintavnum fuppu-tabis,amp;.tot“'’'àIudaMachabço:quarc in corum colledionediligens edo. GENERATIO LX. ANNO 5oi6.àmundi exordio, ab vrbecondita 566. olympiade 148. Eliuddefundo,fucceffitfili9 eius Eleazar per lineam ChridiJn quo 60. ince-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• P^t generatio,amp;durauit annis penè StleiK»rhl-r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 lometor. bodem anno Seleucus,qui rhilomc- Onils. ».Mac.}. tor^filius Magni Antiochi iam perem-ptijin Alla amp;nbsp;Syria regnare cœpit. re-gnauit annis vndecim. erat quidem in-geniohebesamp;iniquus. Eodem tempore Onias magnus Simonis pontificis filius, pontificatum gerebat, ad quem Arius Lacedçmoniorum rex, legationé amp;nbsp;epiftolas mißt,dices le quafdam feri-pturasinuenifle,quæ afferebant ludç-os amp;nbsp;Laccdçmonios ex vno genere cxti-tifle, amp;nbsp;familiaritatem cum Abraham focialitèrhabuiflc, amp;nbsp;fader a lenouari ' petebat. Subeodem Oniafanda ciuitasHic-rufalem habitabatur in ornni pace,amp; leges optime cuftodiebantur,^pter Oniç pontificis difpofitionem amp;nbsp;pietatem, fiebatq;vtipfum reges ac principes fum-mohjonoredignumducercnt,temp]üq; maximismunenbus illuftrarent. Tune Simon de tribu Beniamin prçpofitus templi contendebat,obfiftcte fibi principe facerdotum,iniquum aliquidmo-Iiri:amp; cum vincere Oniam non poffer, venit ad Apollincm ducem Syriæ hu-milis,amp; nunciauit ei,pecunijs innume-rabihbus plenum dieçrariumHieroló-lymis,amp; immcnfas copias cfle,qux non pertinent ad rationem facnficiorum, efleautem poffibilelub poteftare regis cadeievniuer/a. Cumque retufifletad regem Seleucum Apollonius, illcacci-, turn HeUodorum mißt cum manda- |
tis,vt diftam pccuniam tranfportnet Heliodorus ergo cum veniHetHic-rofolymam,amp; benignè à fummo facer-dote in ciuitatc effet acceptas, narrauif depecunia,amp; eius reicaula fc adefle. Tune Onias oftenditdepofita elle hçc, amp;nbsp;viftualia effe viduarum amp;nbsp;pupillo-rum:decipi autem eos, quicreoidiffent locoamp;templo pecunias, omnino im-poffibile cflezAt ille,fe miffum à regevt tollerer. Conftituta autem adhoedieamp;pu. blicatione fada, nó modica per vniucr-fam ciuitatem erattrepidatio: (acerdo-tes antealtareïeiadauerunt, inuocan-tesdecçlo eum qui de depofitislegem pofùit.lam veto qui vidcbat Oniæ vul-tum, mente confternabatur: circunfu-fâ erat viro mœftitia, horror amp;nbsp;dolor cordisin facie apparens:accinâæ muli-eres cilieijs peplus,per plateas conflue-bant.ledamp; virgincs reelulie procurre-bant ad Oniam. Erat mifera omnium expedatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Heliodorus autem quoddecreuerä^Joiiiilt; perficiebat,cum fatcllitibus ad çrarium twM prçlcns. lcd Ïpiritus omnipotentisDci'’“®^’ magnamfccitluæ oftenfionis eminen-”^ tiam. apparoir enim cquus, tcrriBdcm habens infefforem,optimis operimentis adornatus,ist^ueimperuHehodoro priores calceselifit.qui auteminfdebat,d-debatur habere arma aurea. alij ctiàm apparuerunt duo iuuenes virtute deco-ri,lpcciofi amidu, quicircunfteterunt eum,amp; ex vtraqueparteflagellabantfi-nèintermilfione. Subito autemHeliodorus concidit in terram, quem mul» caliginc circun(ufum rapucruntjatqu® in lella geftatoria pofitum eiecerunmä-cebat autem mutus atqueomni fpcpri-uatus,nullo fibi auxilium ferente. Tune quidam ex amicis Hdiodoriro-gabant Oniam, vtinuocaretahilfimû, vt vitam donaretei, qui in fupremofpi-ritu conftitutus erat. Confiderans aute iummuslaccrdos,nè forte fulpicaretur rcxmalitiamaliquam,obtulit pro (alu-le vin hoftiamlaîutarem.oranteillojij-dem iuuenes eifdem veftibus amlôi,ad-dantes Hcliodoro dixcrunt : Onia:fa-ctrdoti gratias agc, nam ppter cum tibi Dominus vitâ donauxt. amp;nbsp;ddparucrut. Heli- |
|
CHRONOGRAPHIAE. Hcliodorus autem hoftia oblata,amp; votis magnis promiffis, gratias agens Oni^p-ecepto exercitu reaijt adregem. teftabatur autem omnia qua: expertus erat.cum autem rex interrogafletHeliodorum, quisefletaptus Hierofolyma wirti, ait: Si quem babes hoftem, mitte illuc,amp;flagellatum eum recipies, fi tarnen euafent, eô quod in loco fit veri Deiquædamvirtus. Simon autem prædiftuspecuniarum àpatrix delator, male loquebatur de 0ni3,tanquàm ipfe Heliodorum infti-gâffetadhæc.amp;ci'iminimicitiæ intan-tùm procédèrent, vtetiam per quofda Simonis neceflanos homicidia fierent, confidcrans Oniaspericulum conten-tionis,amp; Apollonium infanire, ad regem fecontulit,non vt ciuium accufa-tor,fed vt communis vtilitatis caufa. vi-debatenim,finè regali prouidentia im-poffibileeffepacem rebus dari, nee Si-jjjj^ nioneraceffareaftultitiafua. ^^r S^’b SelcucoPtolcmæ^sP]uIomctor *‘'5ïptl lextus Aegyptiorum rex, Olympiade i^o.velpaulo citra, regnare cœpit, re-goauitannis35. fegnis admodùmviramp; infenfatus, aeluxuria marcidus, cuius paterPtolemæus Epiphanesdiftus, amp;nbsp;wiaterCIeopatraforor Scleuci amp;nbsp;Anti-ocbiEpiphanis. habuit'amp; Philometor fratrem minorem natu,cui Phifcon erat nomen, Per idem tempus audicns Antioebus Epipbam;s,i.nobilis, qui Romæ obfes erat,patrem iamdudum mortuum,fci-ensquefratrisinertiam, deregno Syriæ babendo præfumens,clàm Roma egreR fused, quanuis quidam aflerant eum conniuentia fenatorum rediffe. veni-ensque m Syriam, benignum fe omnibus primum amp;nbsp;munificum expofuit. Quotépore moritur frater Scleucus, fdiéto filio Demetrio pucro,quem Epi-pbanespriuauitregno.quarè Demetrius affcendit Romam in acculationem patruijVtaitComeftor. Incepitigitur regnare Antioebus in ^Xnet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pbilometoris, anno 137. gt;rex. ’'^Squot;’ Graecorum, prout inbbris Ma-cbab.habetur,amp; quomodó computen-turanni, vide Nicolaum de Lyra ibi-dèm,quia à morte Alexandria à quo jn- |
GENERATIO LX.' 5?» Cepit regnum Gratcorum: alia compii-, tatione vlquc ad Epipbanem Antio-ebumfuntanni 42. ad minus. Antioebus autem Epipbanesregnauitin Syria ii.ânnis,cuius fórorem Cleopatram babuit vxorem Ptolemæus Epipbanes, dequaduos filios genuit, quosmori-ens paruulos reliquit, quorum maior Pbilometor,vt fupràdixi, alter Pbifcon dicebatur, Antioebus autem luo regno non contentus,exercitum duxit in Ae-gyptum,traólus defiderio r'Cgni amp;nbsp;con-temnens filios fororisfux, quafidebi-les. Peruemens igitur ad Pel u fium eum magna virtute, doloepe circunucniens Philometorem,öccupauit Aegyptumr. amp;cùm adiffet loca Memphitica: ci-uitatis, cepit earn. Deinde contra Alexandriam, vt obfideret Ptolcmæ-um, cuius erat auuncultis, retendît: fed per duces Ptolemæi pullus eft non folùm Alexandria, yerùm ctiàm rota lndèreuerrus,adHierofolymam ci--uitatem duxit exercitum.Quo perueni-ens, cepit earn fine confliétationealien ius,apci ientibus ei portas bis,qui.voluntatis eins effent confeij: ingreUnsq; ciuitatem,multosinterfecitfibi contraria fentientes. ledamp;ipfos quifibiciui-tatem aperueru nt, proptor di nitias tê-plioccidir. Ambiebat autem lafon frater Oniæ lummum facerdotium.adiro r-ifonpoo-rege, promittens maximam pecuniam etiàm*rcddituum,fi poteûati eins con-cedereturgymnafium amp;nbsp;epbebiam ibi conRituere, amp;nbsp;eos qui m Hierofoly-miseflent,Antiocbenos fenbere. OjaiadcvimrcxannuiRet, vtobtine-ret principatum, Ratim adgentilemn-tum contribuks fuos transferri fecit. etenim aulus eRlubipfa arcegymnafi-um conRituere, amp;nbsp;optimos quoique epbeborum in lupanari ponere. Erat boe impium atque nefanum leelus, quodfecit,vt facerdotes iam non foluni non circa altaris officia dediti eRentj/ed contempto templo amp;lacrificijs, feRi-narent participes fieri Græcorum pa-læRræ, Etcùm quinquennabs agon in Tyro eelebraretur, amp;nbsp;rex prælens effet, mifit lafon faemorofos viros ab Hjerololymis, portantes argentum kk 4 in fa . |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
gt;9«
in facrificium Herculis, quod datum fuit in fabricam nauium triremium.
Antiochus pofteà venitHierofoIy-mam,amp;magnificè ablafoneacciuita-te fufccptus eft, cum facularum lumi-nibus amp;nbsp;laudibus. vndè in Phœnieen exerdtum conuertit, amp;pofttricnij tè-pus mißt lafon Menelaum lupraelifti Simonis fratremj portantem pecunias regi,amp;denegocijs neceflarijs refponfa Wenelau» px^s'^^^isrum.Atille commcndatus regi, pontifex, m Icmctiplüm retorfitfummumfacer-dotium,(uperponcnsla{oni(id eft,plus dans quin, lafon) argenti trecenta ta-lenta.acceptisque à rege mandatis, ve-nit nihil ouidem habens dignum lacer-dotio,animos vero crudelis tyranni gc-rebat.
EtIafon quidem, qui proprium fra-trem Oniam ccperat, iamanteaamp;ipfo deceptüS3profugus in Ammonitem ex-pulfuseftregionem. Vndèdicit Augu-ftinus,quód tune cùm lafon amp;nbsp;Menelaus emeruntfocerdotium, in deteftati-onem Simoniæ extinólus eft ignjsalta-ris templi,qui vixerat fub aquis tempore captiuitatis Babylonicæjde quo 7. ^uaJf./.Sicut. Menelaus autem princi-patum obtinuit hoc modo-Dc pecunijs vero regi proraiflis, nihil agebat cùm exaftionemfaccret Softratus, qui turn arderatpræpofitus. quam ob caufam vtrique ad regem funt vocati. amp;quia Menelaus eulpabilis erat,amotus eft fa-ceidotio, fuccedente Lyfimacho fratre luo.
Cùm autem Antiochus de Antiochia abiret,reliquitibipræfe«ftum Androni-cum.Ratus fe Menelaus inuenifle tem-/ ÇUS opportunum, aureaquædamval'a e templo furatus, donauit Andronico, alia vendidcrat inTyro. Confugerat autem illuc Onias,ftâsin afylo:amp; cùm hoc cognouiftet, arguebat Menelaum, vndè Menelaus accedens ad Androni-cum,rogabateum vt Oniam interficc-rct,nè proderentur vnà.qui cùm venif-fetad Oniam,fuafitei, cum iureiurado fecuritatem promittens, dealylopro-cedere, amp;nbsp;ftatim exeutem peremit,non
Oraal occi
ditur. nbsp;nbsp;* folùm ludæi,(cd etiàm genres indigna-
bantur de nece viri iufti.vndè regrelfum
regem adierunt ludæi fimul amp;Gr2Ci, conquerentes deiniqua nece Onia:.
Contriftatus ammo Antiochus,amp; flexus ad mifèricordiam, lachrymas fu-dit/ecordatus defun di fobrictatem amp;nbsp;m od eftiam : amp;nbsp;Andr oni cu purpura exu-tum,per totam duitatemiubetcircun-dud,amp; in codem loco in quo Oniam pcremeratjfecitvita priuari.
Multis autem facrilegijs in tcmplo 1 Lyfimacho commiffis Menelai conf-lio,amp; diuulgatafama, congregata eft multitudo aduersum Lyfim3chu,mul-to iam auro exportato. Turbis verom-furgcntibus, Lyfimachus armatis ferè tribus millibus vti coepit: it’d abj bpgt; des, alij fuftes valides arripuere, quida veto cinerem in Lyfimachum iecerc, niulti vulncrati, quidam in fugam vcr-fijipfumlacrilegum fecus ærarium in* terfeccrunt.
Debis vero cœpitiudicium aduersus Mcnelaum agitari, amp;nbsp;cum veniftetrex Tyrumjadiplbm negocium detulerut miffidc fenioribus tresviri. Menelaus
mam, vtpromoucret cum apudregO”-ille adijt regem , amp;nbsp;duxit eum à fenten-tia,amp; Menelaum vniuerfx malities'^“gt; enmimbux abfoluitrex;milerosauwui, qui etiam fi apud Scythas caufâædixif-fent,innocentes i udi carentur,hos morte damnauit, amp;nbsp;be Menelaus propter corum quiinpotentia erant,auaritiam perm anebat i n poteftate,cre(c es ira ma-litiaadinfidias ciuiû fuorum. Demor-tcMenelaiinfra.
Eodem tempore fecundamprofefti' onem Antiochus parauit in Aegypt“-vndè Ptolemæus in Alexandrian] iugUi quam is obfedit. quarè Romani Pto^^' p^^i^ mæo auxilium tulcrcjcgato Popilioj qui cùm diutiùs negIigeretur,iuÆrAn. tiochum circunfcriptum ipatioquoda, r elpo n der e,pri us q uàm exiret,mandato fenatûs populie^ue Ro.Tum Antiochus paruit,euriam præfentemexiftimans, ^^^^
diebus 40.per aéra eq uites dilcurrentes, auratasftolashabentes amp;nbsp;haftas,quafi cohortes armatas,curfus equorum,te-lorum iadus,amp;galeatorum multitudi-
|
CHRONOGRAPHÏÆ. nem,gladijs diftridis omnisque generis loricatis.quaproptèr omnes territi, ro-gabantinbonum monftra conuerti. Intcrea cum cxïffet falfus rumor de morte Antiochi, lafon fumptisfecum milleviris, aggreffus eft ciuitatem, amp;nbsp;Menelaus fugit in arcem. fadaautem magna cæde, lafon principatum non obtinere potuit^ vt quaerebat, fed profu-gus in Ammoniten, poßea in Aégy-ptum,fugiens de ciuitatein ciuitatem, omnibus odiofus, refuga legum amp;nbsp;ex-ecrabilis vt patriæ amp;nbsp;ciuium hollis, ^[Sn, apud Lacedacmonios tandem interfe-étus,illamétatusmoritur amp;infepultu$. Hisautemgeflis, fufpicatusrex Antiochus focietatem fuam deferturos lu-, dsos, profedus ex Acgypto, pcruenit Hierofolymam,iubens luis nemini par-cere, fed occurrences eis occidere. ex quofaótumeftj vtin triduo 80. millia hominum effent interfedi, feniorum, virorum,iuuenum,mulierum ac virgi-numjxl.miHia vindi,non minus autem lu. vænundati.Aufus eft ctiàm intrare tern plum,Menelao dudore,amp; fcelellis ma-oibuslumpfit fanda valatquæ abalijs f^gibus amp;nbsp;ciuitatibus erant pofita ad ornatum loei amp;nbsp;gloriam, ea abflulir, îcetiam mille odtngentis ralentis argent! de tcmploexportatis, reuerfùs eft Antiochiam. Reliquitque præpofitos adaffligendam gentem, Hicrofblymis I^bilippum genere phrygem,moribus fe crudeliorem : in Garizim autem, An-dronicum amp;nbsp;Menelaum. Narratur autem in primo Machab. bb.cap. I. quad Antiochus intrans fan-öificationem, acceperit al tare aureum amp;nbsp;candelabrum amp;nbsp;vniuerfa vafa, menlam propofitionis amp;nbsp;libatorja, phialas, mortariola aurea amp;velu, coronas, or-namentumq; aureuquod infacietcpli crat,amp; comminutis omnibus abierit- Poft duos annosmifit principem tri-butorum odiofum Apollonium, cura exercituviginti amp;duorû millium,præ-cipiensci omnes perfedæ ætatis interfi-cere,mulieresaciuuenes vendere. Qui cumvenilfetHierofolymam,loquutus cftadeosverbapacificain dolo, credi-deruntq^i. quieuit autaddicfandum labbathi.amp; tüc feriatis Iudæis,arma ca- |
GENERATIO LX 59, pere fuis pcepit, omncslt;^; fimul qui ad fpedaculum procefferätjtrucidauit; amp;nbsp;ciuitaté cum armatis difcurres, ingenté multi tudinêpemit, accepitfpolia emi-tatis,amp; fuccédit ea igni.Et çdificauerûc ciuitaté Dauid muro magnoamp;firmo, turribusqj firmarut, amp;nbsp;fada cftilhsin arcé,pofuerutq; illic gentépeccatricé, arma amp;efcasad infidias fandiheatiois. ScripfitAntiochusomniregnofuo, nbsp;nbsp;nbsp;r i* vt effet populus vnus, amp;miftlibrosin ^jæfp/ôh.ï Hierulalem amp;inomnemludçam,vtfe- bemur. querétur leges gentium. iufTit coinqui-nari fanda,pronibuitfacrificiain téplo Dei fieri, lulfit autem çdificari aras,té-plaamp;idola, immolariq; carnes fuillai amp;pecora communia,amp;relinquere fill-osluos incircuncilósmandabat. Præ-pofuit principes populo qui hæc fieri cogèrent, amp;nbsp;congregati funt multi de populo ad eos,amp;: dcrcliqucrunt legein Dci.fed amp;nbsp;libres legis combuffcrunc,amp; apud quemeunque inuenicbantur,tru-cidabant eum.Sacrificabant autem fu-per ar3inidolorum,amp; mulierts quç cir-cuncidebantpueroSjtrucidabâtiecun-dùm iuffumregis.nam quafeunq; cir-cuncidifle pueros fuos reperiflentjfuß pendebant,amp;paruulos ad colla earû. Tûc duæ mulicrcs delatæ funt,quas, infantibus ad vberafufpenfis, ciimpu-blicè për ciuitatem circûduxiffent car-nifices,pcr muros præcipitauerût.Intcr has anguftias cùm copellcrcntur ludæi à patrijs le ôc Dei legibus trasferre,Ele-azarus vnusdeprimoribus feribarö, amp;nbsp;vir ætateprouedus, copel lebatur inter cæteros luillas carneslàcrificij mandu-care. Atiplefimulationc quoquè rennens,aiebat pmitti fe veile citiiis in infer-num. Non enim ætate noftradignum pj^j^art eft fingere,vt multi adolefccntes, arbi- cólbntia.’ trantesEleazarum nonaginta annoru. tranfiffe ad vitara alienigenaru, amp;nbsp;ipfi propter meam firaulationcmdecipian-tur,amp; per id macula mem feneduti có-quiram.Quamobrèm fortitèr vita exce-dendo,fcncdutc quidé dignus appare-bo, adolefccntibus autem forte exem-plumrelinquam, li pro fanóriffimis legibus honefta morte perfungar. His didis,cófeftim adfupphciu traheJ bat: amp;nbsp;cumpimeretur,ingemuii diets; |
|
lOH. NAVtCERI VOtVMEN PRIMVM !9 - Dominc,qui habes fandam feientiam, tu feis quia cum à morte polTcm libera-ri, duros corporis fullineo laborcs. amp;nbsp;ifte quidem hoc modo vita deceflit,exépi urn virtu tis cundisrclinquens. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contigit autem amp;lcptem fra très vna *4n»c 7. cummatre comprshenibs, compcllià tege ad efum porcina* carnis, quibus fira;fentibus,iuflitrex fartagincs amp;ol-as luccendi,primogcnitoquc linguam amputari,cuius cutecapitis abllrada, amp;fummitatemanuum amp;nbsp;pedum prat-cilà,coram matre amp;nbsp;fra tribu Sjmilfus in fartagincm,torquebatur.In cummodu fnguli fratrum fecundum ordincm gc-niturç torquebantur, præmifla tarnen vnicuique exhortatione, vt régi obedi-Sfptem fra- S'^t amp;nbsp;viueret. Supremo dum mater mi-trum crude- rabilis,amp; bonorü memoria digna, fin-luiutcm*. gulos hortabatur,patria vocc dixit ad cos:Nefcio qualitèr in vtero mco appa* ruiftismecenim ego vobis Ipiritum amp;nbsp;animamdonaui,necvita aut membra, fed qui formauit vos,fpiritum vobis itc-tumcummilêricordia redder amp;vitam. Cumqueadhuc adolelcentiorfu-pcrelfet,fuadebat rex matri,vt adolefcé-ti fieret in falutem. Cumque promifif fet fe fuafufam filio,inclinata ad illum, patria voce dixit: Fili, miferere mcî, di-gnus fratribus tuis effedus.fufeipe mor tcm,vt in illa miferatione cum fratribus tuis te recipiam.Tune indigné rex feres fe deri fum ,in hu c er udeli ù s 1 up er om es defæuit. nouiffimè amp;nbsp;mater trucidata «loiirik i.MiCî. ell.Pro hac tanti prçrogatiua martyrij, aflcruntpluriminos feptem fratres ec-defiam folcnnizareieorumi^; olfa apud Coloniam in tcmplo. Ad Machabæos, vulgaritcr appcllato,ctiamniim religiose alïeruantur.Interhæc multi ludæ-orû,lpontè aut timoré iulfa regis fccuti funt:probati vcio,patrijs legibus adhx-fcrunt. In diebus illis lurrexit Mathathias filiusloannisjfilij Simonis,filij Afmo-nai,de vice*Ioarim,i.vnius illorüxxiüj. faccrdotum,quosDauid clegitErat au tem de vico Modin, habens quinque fi-lios,Iohanncm,Simonem,Iudam,Elc-azarum amp;nbsp;Jonathan. Hi videntes mak, induti funt cilicijs,planxerunt.amp; vene-runt emiflarij à rege in Modin,llatucn- |
tes idola in loco,amp; dixerut Mathathi*; Princeps es in ciuitatc hac, amp;nbsp;prior «il' fa rcgis implc. Qiridamauit,amp;«onicî obérant regi, egoamp;filij ®ri àfratrei obediemus legi Dei cæli, nonfacrifici-biiTins, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J, Tune quidam exIud«i$io’*P°*^'^*^^, n in medio, confurgens Mathathi«cutnj^ fuis,trucidauit eum fuper araw ,amp;nuncios regis intercmir, aram quogue va-dans, elamauit.* QmDei eft» J®?®®*}? me.amp; eum omni tribu fua abijrinwu* tudincm,omniadereIinqucns,wultH» eum filijs amp;nbsp;vxoribus ad foliwio®* co* fugeruntjquos indices régis pnus verbis fledere conabantur, quinoberunt eos audire. Tune emiflarij regis aggreflÏ fuot^ in diebus fabbathorum, quibus nefai eratcis arma mouere, amp;nbsp;pcrcufferunt multo$5alio$in fpcluncis globis fun«-feris fuffocantes Jamp; pericru nt ex einna millia. cognouit Mathathias amp;nbsp;amid ciuSj dicentcs;Si omnes ita feceriwub pugnauenmus aduersus genten a diefabbati^citius difperdêt nosàterra-eoncluferunt^ue in illa die, dicentes: Omnisbomo qui veneritadnosinW' lodie fabbathorum, pugnemusaduef' sus cum,amp; non moriemur. Tune congregata eftad eoslynago* galudæorum fortis, omnisvoluntan-us in Iege,amp; fadi funt illis in firmame-tum,amp;collegerunt exercitum, ^P'”' euffer unt peccatores in ira ba} vitosai iniquos,amp; fugere eos feccruntad nau-ones vt euaderent.CircuiuitMatbathi-as amp;amicieius potéterdeftruetesaraï, amp;nbsp;circunciderunt puerosincircuno-foSjperfccutique funt holles corum, * prolpcratum eftopus in nianibuscoru: obtinucrunt^üe Icgem de manibusfe-gumamp; gentium. Appropinquaueruntdieil'^^^^’ thiae moriendi,amp; dixit 61 ij shin ®*g®gt;^ filij* æmulatores eilote legis,« date animas vellras pro tellamentopa-trum.ego decretam profioftor viam. commendo vobis patrias Iege5, vtpro eis grata mente moi iamini.nam corpora mortalia funt, landi autem immor-talitatcm conlèquentur.amp; id cogitate per lingulas generation«, quia omnes |
CHRONOGRAPHIAE.
qüiFperantinDeumjnoninfirmabun-tur, fedgloriofi erunt. Et eccè Simon frater veftetj fcio quodvir confilij eft, Jpfe erit vobis pater.Et ludasMachabç-us fortis viribus, fit vobis princeps mili. tix,amp;adducetis ad vos omnes fadores legis, vindicate«^; vindidam populi ve-ftri.amp;mortu’ eftMathathias, cum anno vnogeffiffet magiftratum,amp; lepul-tus eftin Modin.planxitque eum Ifrael planâumagno.
Et furrexit ludas Mjehabeus pro eo, , præliabaturque cum la:titia,perambu-labat ciuitates luda, amp;nbsp;pcrdidit impios exeis. Tune Apollonius dux Samarix, in virtute magna egreflus eft contra lu-damJudasautem occurrit ei,amp;perçut fiteum, multosquecum eo, amp;nbsp;reliqui fugerunt,tulitq; Ipolia multa amp;nbsp;gladi-um Apollonij, pugnans eo omnibus diebusvitæfuæ.
Seron auté dux inférions Syria:, au-diensludamroboratu,tulit fubfecon-ftitutos, volens fibi facere nomen, af-fumptisetiàm ludæis tranfgreftoribus, caftrametatus eftin Bethoron.Occur-nt«ludas, amp;vidensfuos propter pau-citatem amp;nbsp;etiarn ieiunium defides, nor-tabatureos nonin multitu dine, led in pietateconfidere. amp;cófligens cum Sy-“'-ris,duceeoruminterfeélo,perrcqueba-turfugientesindefcêfu montisBetho-ron vfque in campurn, amp;nbsp;ceciderunt ex eis oftingenti viri. lolcphus dicitodo niillia.reliquifugerunt.cecidit(^; timor ludæ fuper omnes genres.
Audiens hoc Antiochu s, congrega-uitomem virtutem, amp;nbsp;multos ab inlù-lisniercede conduxit. Cumq; militibus lhpendiadiftribueret,amp;vidcrct thefau-ros deficere, deliberabat ire in Perfide, amp;reciperetributa regionü,reliquitque Lyfiarn de genere regali fuper négocia regni ab Euphrate vfquc ad fines inférions Afiæ, amp;nbsp;vt nutriret Antiochu fi-lium eius donèc rediret,amp; tradidit abi-turus ei medietatem exercitus et elepha-tes, præ cipiês vt vaftaret luda: am,eu er-teretqj Hierufalem, amp;nbsp;genus ludæorû extirparet.
Lyfias igitur elegit Ptolemçum filiu j„j *Dorymenis, amp;nbsp;Nicanoré Gorgiamq; viros potentes ex amjeis régis. Macha-
GENERATIO LX 55^
bæus vero perlèquebaturgentes,amp;fa-ma ipfius vbiquè diffundebatur.Videns auté Philippus qui erat Hierofolymis, paulatim virum ad profedum venire, fenpfit ad Ptolemæum ducem Cœlefy-riæ amp;Phœnices, vt auxilium ferretre-gijs negocijs. Atillc velocitcr mifit Ni-canorem, datis ei de gentibus armatis 20000,vt omneludæorum genus de-lerct,iunéto ei Gorgia,bellicis in rebus experientiftimo. Conftituitautem Nicanor regi,vttributu m quod Rom.crat dandum duo millia talentorum, de ca-ptiuitate ludçorû fiippleretur.ftatimqi ad maritimas ciuitates fcribens,conuo-catad coëmptionem ludæorum raan-cipiorü,promittens fe nonaginta man-cipia talento diftradurum.
Etaftumpfit Gorgias quinq; millia Lyfæ.Gor-virorum amp;nbsp;équités mille eleä:os,amp;qui giæamp;Tima in arce præfidio erant, duces fuerunt.
Venir Gorgias in caftra ludæ node,amp;: *' ’’'^' neminé inuenit, amp;putabat ludæos fu-gererfedillucefcentedie, apparuit lu- , das cum tribus millibus,amp;pugnafada, ' ceciderunt ex gentibus tiia millia, reliqui fugeruut- Poftea Nicanor apparuit in campeftribus, amp;nbsp;cecidit timorluper ludaeos. ludas autem cum leprem mil-libusincedens, fratribusducibus exer-citus conftitutis,inuafitexercitum Ni-canoris,amp;interfeda funt lupra nouem millia hominum, maior autem exerci-tüs pars fugere coada eft. hi itaq; mer-catoribus pecunia ablata, iplós vfque-quaquè perlècuti funt, amp;nbsp;acceperunt aurum mulrum amp;nbsp;argentum, hyacin-thum,purpura amp;nbsp;opes magnas;amp; con- ' uerfi, hymnum canebant Domino Deo luo.
His itaquegeftis, ex bis qui cum Ti-motheo amp;nbsp;Bacchide erant contra Ie contendentes,fupra xx. millia inrerfe-cerunt, amp;nbsp;munitiones excelfas obti-nuerunt, amp;nbsp;poftea prædam diuilerunt, æquam portionem debilibus, pupillis amp;nbsp;viduis, led amp;nbsp;fenioribus facien-tes. Refidua vero Ipolia Hierofolymam detulerunt. Facinorofiifimus vero Nicanor, qui mille négociantes ad ludæorum venditionem adduxerat, hu-miliatus, depofita vefte gloriæ, per mediterranea fugiens, lolus venir An-noclü-
-ocr page 414-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 59^ tioebiam, fummam infelicitatem dein-teritufui exercitus confecutus: amp;qui promiferat pro Ro.fe tributum reftitu-erc,prædicabatnunc protedorem De-um habere ludæos. Sequentianno congregauitLyfias eleftorum virorum fexagintamilha,amp; equitum quinque mi]Iia.amp; vencrunt in Iudçam,amp; caftra pofucrunt fub Betho-ron. Et occurrit illis ludas cum decem milhbus. Videns autemexercitumfor-tem3orauit,commifloque prælio, ceci-deruntde exercituLyfiæ quinque mil-lia virorum. Videns autem Lyfias fuorü fugam, amp;nbsp;ludæorum audaciam,quod parati funt aut viucre, aut mori forti-tèr, abijt Antiochia, amp;nbsp;elegit militcs,vt multiplicati rurfum venirét in ludça. Dixit autem ludas fratribus fuis;Ec-cc contriti funt inimici noftri, affeen-damus nunc amp;lanüa mundemus. amp;nbsp;alfcenderunt inmontem Sion,amp;vide-runt omnia prophanata,amp;in atrijs vir-gultanata. fciderunt veftimenta fua. Tuncordinauitiudas viros, vtpugna-rentaduersùs eos qui erantin arce,donee emundaretlanda. Emundauitque templu ludas, amp;introduxit vala noua, cadelatrum amp;mcnfam, ara quoquè ex auro fada,poluitq; vela in ingrehu. Et faólafunt encænia in templo xxv. die Ioli»n.,o. Judas Ma-chabms en- cçnjacurat. Decembns. amp;nbsp;ftatuerunt tunc ludam fummum lacerdotem.conftruxit amp;nbsp;lu-das murum in circuitu ciuitatiSjamp; ædi-ficauitturreSjfed amp;nbsp;Bethfurammuni-uitjarcemtamepræfidij non obtinuit. Porro genres in circuitu ægrè fere-bantreparationem Hieiufalenij perfe-quebantur ludæosjquas ludas viriliter debellauit. Percuifit Idumæos plaga magna,amp; pugnauit contra Timothc-urn ducem filiorum Ammon, amp;nbsp;fuga-uiteum.Congregatæfunt genres quæ «rantinGalaad, aduersùs confines eo-rum.quifugientes,miferunt ad ludam, vt ferret eis auxilium. Cumque adhuc legerentur epiftolç, fupcrueneruntnuncij àGaliIæa, indi-cantes congregari eos qui erant in Pto-lemaide,Tyro amp;Sidone, aduersùs lu-dæos.Mifitcrgo ludas Simonemfratrê fuu cum tribus miUibus in Galilça.Ipfe veroculonathafratre amp;nbsp;odomillibus |
cxijtinGalaaditidemjrelinquensinluo dæalofephum amp;nbsp;Azariam duces,vteU' ftodirentludæaminterim,mandansne cum bofte bellarct.amp; venir Simo in Ga-lilæâ,amp; contritç funt getes ab eo,amp; tu« litlpolia eorum.Iudas veró amp;nbsp;lonathas tranfibat lordanem per defertu viam tri urn dieru, amp;nbsp;occurrerut eis N3butli^ ij^^^^jij narrantes q acciderat fratribus coruinj^ Galaaditide,amp;quomodoinmunitione tcncrenturinclufi. ludasveropnusm-cenditBofór amp;nbsp;fpoliauit.amp;furgesno-Öc,ciim venilfet ad obfidioné, vidit por rates fcalas amp;nbsp;machinas,tneurrit tribus ordinibus,amp;fonuerunttubæ, amp;caftri Timotheicognouerutquia ludas eflet, fugerunt,cecideruntlt;^;exeisferè 8.nul' lia,amp;vaftauit ludas ciuitates gentium. Pofthæc congregauit TnnotheuJ exercitum ahum,amp; iedit fecus torrente. ' ludas vero abijtobuiam illis, amp;aitTimotheus principib’luis; Si trafiêritlu-das ad nos, præualebit nobis:fi vcroti-muerittranfire,tranfeamus adeum, amp;nbsp;pra:ualebimus.Et tranfiuit ludas torrc' tem,amp; contritæ getes, fugeruntadpba-num quod erat in Carnaim. ludas vero fuccendit phanum cum omnibus qu* erantin eo. tunccógregauitludasvni' uerfos Ifraelitas qui erant in GaUadin-de,vxores amp;paruulos,vt venirctin terra ludæ. Cumque veni fient in Epbron, peticrunt à ciuibus tranfitum, amp;nbsp;nolu-erunt eis aperire. Era dicauit ergo ludas Ephron, amp;peream tranfiuit iuperin-terfedos. Deinde traiedo Iordanc,aficéderunt in montem Sion,amp;obtuleiütholocaU' fta,quodnemo ex eis cecidifiet: redie-runteodem die amp;ludas, amp;de Galilï* Simon.InterSm vero dum aberantlofe-phus amp;nbsp;Azarias,volentos fibi facereno-mcn,congreffi funt cum Gorgiaramp;Tu-gerunt, amp;nbsp;ccciderunt de populo du9 millia, quiapugnauerant contraman-datum Iudæ.amp; vaftauit ludas Idumx-os amp;nbsp;Philiftæos, amp;nbsp;pertranfiens Sama-riam,declinauit in Azotum,amp; combuf-I fit aras amp;nbsp;deos eorum,amp; cum ipolip re-dijtinludæam. Cùm hæc fièrent in Iudæa,perambu- ,,^iid' labat Antiochus fupenores regiones,amp; audiuitElymaidé in Perfide ciuitatem |
CHRONOGRAPHIAR GENERATIO LX.
397
effe opulentam, amp;templum locuples, in quo erant velamina aurea amp;nbsp;ion cc et leuta quæ reliquerat Alexader,amp; quç-rebat prædari ea,fed non poterat.nam einesÊlymaidos fugauçrutcum igno-miniosè, amp;nbsp;nuneiatum eftei quoque, quomodo fradi erant principes eiusin ludxa. Reuerfus furore, iuffit agitari eurrus fine intermiffione, fuperbè in-tonans Hierofolymam fe venturum,amp; fadurum earn Icpulturam ludæorum. amp;ftatim apprçhendit eum dirus dolor vifccrum,amp; contigit eum impetu eun-temdccurru cadere, amp;nbsp;elifus eft. amp;ma-nifcihuitDens in eo virtutem luam, vt qnifibividebatur etiam fluótibus maris impcrare, in geftatono portaretur. amp;nbsp;ebuilicrunt vennes de carnibus eius, amp;nbsp;viuentes elfluebat, amp;nbsp;foetore illius gra-Uabaturexercitus.
Cumq-necipfe fœtorcm fuum rôle-rare pollet,ductus eftadagnitióem lui, amp;ait.'Iullum eft mortalcm fubditü effe Deo,amp;paria einonfentire. orabat autem bic fedeftusDeumj à quo non erat inileiicordiam confecuturus. Vouebat enim fe liberaturum ludæos, amp;nbsp;pares Atbenienfibus fadurum: pollicebatur quoquefefuturumludæurn, amp;nbsp;in omi locoprçàicaturû oei poteftaté.et delpe-tans,lcripfit omia hec adludeos,oras vt fidelitèr adhæreret Antiochofilio eius; Cumq; profitebatur fe pan hec propter ternpli violationem, amp;nbsp;morbus increa bfelccretjtunc vocauit Philippum ami-cum,amp;conftiruiteum tutorem regni, dans ei diadema, ftolam amp;nbsp;annulum,vt lerreteaadAntiochum filium fuum,amp; ponereteum fuper foliu regni. amp;mor-tuus eftperegrè miferabilitèr in monri-bus.trasierebat autem corpus eius Phi-lippus,qui metuens filium Antiochi,ad Ptolemæum Philometorem in Aegy-ptum abijt.
Polybius veró fcribit perijffe Antio-chum,quia voluit templum Dianæ in Perfide deuaftare, de quo lofephus mi-ratur,quiaIcripra Antiochi de præmil-fis babebantur.
li(^’li- ANNO primo Antiochi Epiphanis, qui fuit annus abvrbecondita577.,Per-feus vltimus Alacedonu rex regnare cœ-pit olympiade »51. regnauit annis x.hic
itaq; pattern Philippum amp;nbsp;fratremDe-metriu per infidias male traftauit, pront circa finem prçcedentis gencrationis diftum eft.HiePerfeus defundo patre, multas genres contra Rom. in focictatê belli contraxerat. Inflatus nempe the-faurorum multitudine, amp;nbsp;paratis à pâtre fumptibus in deccnium,amp; cum po-tetiam Ro.formidaret, mififle fertur ad Carthaginenfes legationem, quç ab bis. noâe audita eftjfed amp;nbsp;alias Græciæ ci-uitates lolicitabat.
Paulo póftEumenes Afiæ reXjinfe-natu dcPerleoconqueftus eft^cuiusin-iuriæ in populum Ro. referebantur. ob hoc hello ei indido, PXiciniùs Craßus eonfubeui Macedonia décréta, eratj in Macedoniam mittebatur, leuibusq; ex-peditioibus equeftribus prçlqsinThef-laliacumPerleo felicitèr pugnauit. In Thracia autem Perfeus Ro.fatis afflixit. vndc Plutarchus refert,quód cum Perfeus rex Macedonum multisprehis Ro, ®®quot;quot; ^’^^ «onicum i. exercitum profligalietjmaximamq; Ko. multitudinem partim occidiffet^partim lub corona védidilfer, amp;nbsp;partim lecum in Macedoniam deduxilïet, miferti popup fui patres,Paulum Acmiliummife-runt;qui conlulatus officium,licct fe-nex,contra Pcrleum fufcepit;primoque prçlio congreiïus,xx. milliapeditum ex Alacedonibus interfecit.
Tandem etiam Perlens inpoteftatem ipfiusperuenit,deferêtibus eum amicis. quem conful, vtEutropius fcribit, ad pedes cadere volentem non permifit.fed iuxta feinfella collocauit, illoque capto, Aemili® 7O.ciuitates,quç in Aegy-ptoRom.rebellauerant,ccpit.Alacedo-nibus autem amp;lllyricis has leges dedit, vtliberi omino effent, amp;dimidium tri-butorum Romanis prçftarent,eorûfci-licet quæ regibus fuis præftitiflent : amp;nbsp;hoc, vt apparéret populû Ro.pro çqui-tate magis/q ^ auaritia dimicare. Aemi-liusitaq; annoætatisluæ LX.Perfeum cum duobus filijsac filia captum, cüm vniuerfis Alacedonum regu thefauris, . Romamdeduxit,cui amp;nbsp;fenatus trium-phum hoc modo parari iulht : Primo pontifex Ro.adftitit nitidis veffibus or-natus,in equcftribus theatiis, quos arcus appellant, incedens: omnia vrbis 11 templa
-ocr page 416-Î9S lOH. NAVCLERI VOLVMEK PRIMVM
|
Triumphs magnificen-tia. templa erat apcrta,amp; fcrtis vaporibusq; rcpleta fuauib’,multitudoq; miniftro-rumaderatbaculos ceftantium. tranf-irnluo m tres dies diuifa erat. (Primavix fignis, tabulis, coloflisq; tranfmittendis liiffecit, quæ vekiculis ftço.portabantur. Secunda die ornatiflima Macedonu armajtriultis cumbus delate FuéreJplê-dentia æreamp; ferro abfterfo, atque ità ddpofitaj vt cecidiffe de cxlo videren-tur,galeæ,fcutajthoraccs,ocreæjpeltç, *thraciæ gcrræ,pharetræ,amp; equorum frena, enfes nudi perhæciacentcs.poft hçc armorum currus,tria virorû feque-bantur millia,qui numiimata ferebant argcnteain vafistrccentis quinquagin-ta:quatuorvirifingula vaia portabant, alij crateresargenteos,phialas amp;nbsp;calices ornatiftimos. Tertiaverodie5primaluce tubicines non mite nee fuaucjfcdbellicum lóna-teSjprimi ibant:poft hos centum ao.bo-ues albicornibus deauratis ducebatur, vittis amp;nbsp;fertis ornati ad immolandum. poftduftores fequebantur, qui aurea numifmata deferebant,amp; auream phia-lamjitemantigonea, fcleucia amp;nbsp;theri-dia:Perf»i vala aurea quoquè portaba-tur:poft hxePerfei currus,arma amp;dia-demafuperarmis pofitü: deinde modi-co póft nati regij ducebatur,et cum ipfis alumnorum,pçdagogorû amp;nbsp;miniftro-rumlachrymansturba, qui amp;ipfima-nus tendebat ad cities, amp;nbsp;pueros eadem facereamp;deprecari iubebant. ErantmafculiduOjDariusamp;Alcxa-der,amp;vnapuella, prx state non fatis infortunium fuum intelligêtes, quç res multùm ad mifericordiam concitabat homines,multiq; ad corum adfpedum lachrymas cmifciut.Ipfe autem Perfeus poft filios fufea vefte trépidas ibat et per-turbatus:poft eum ibat amicorum amp;nbsp;familiarium mœfta turba, vt etiam ple-riq; ex Ro.lachrymari compcHerentur: poften defcrebantur aureç coronç,qui-bus Aemilium virtutis gratia ciuitates Græcæ donaucrat.erat numerus coronarum quatèr centum.deinde Acmilius ipfelequebatur ornatiffimo curru in-ucdus,purpuram auro cotextam indu-tus,amp; laun ramü dextra gerens.cohor-teslegionum fequentes,partim carnn-na patria falibus permixta amp;nbsp;rifu, partim laudes Aemilij canentes, quæ in-tuebantur amp;nbsp;admirabantur oinnes,nec quiequam exh^s quæ fibi optanda forent, deefte arbitrabantur. pro Perfeo autem omni ftudio Acmilius enixus eft,fed nihil obtinere potuit, vt fcili-cet ex carcerein letiorem tradereturlo. cum,vbi euftoditusjmoerore animitan-dem confedus eft. |
Macedoniaitaq^ ^uincia,quçàCra-nao rege prim o vfq ; ad Perfeu iftuni,tn-gintanouchabuit reges per annos 644. ita dcfecit.quo tempore amp;nbsp;iunior Perlei ftlius,obinopiam Romæ fabricam æra-riam difccns,vidum quæhuit. ANNO ah vrbe códita590, mortuo Antiocho Nobili,LyfiaS conftituit re-gnare filium eins Antiochu, quem nu-triuit ab adolefcente,amp; vocauit nomen eius Eupatorem. Hic fufeepto regno, conftituit fuper négocia regni Lyliam, regnauitannis duobus. Gorgias autem cum anteà eftet dux conftitutus,aflum-ptisaduenis,frequenter debellabat lu-dxos.hi autem quierant cum Macha-bæo, impetum feceruntin munitioneJ Idumçorum,multaq; loca obtinuerut, occurrentes interemerunt, ac omnes fi-mul non minus 25. millibus trucidaue-runt.Quidam autê cum fugilfentindu-as turres valide munitaSjMachabçusad eorum expugnationem relido Simone, lolcpho amp;nbsp;Zachæo,ipfe aduersùs alios pugnans conuertitur. Hi verôqui cum Simoncerant,cu-piditate dud:i,pecunia accepta,dimife' runt quoldam effugere. quo cognito, Machabæus principibus congregate, accufauitillos quód pro pecunia Fratres vendidilfent, aduerfarijs eorum di-miffis.hos igitur proditores fados intcr-fecit,amp; confeftim duas turres occupa-uit.armis autem amp;nbsp;manu omia profpere agendo, in duabus munitionibus plus quam 2O,millia per emit. Timotheus autem qui priùsàludæ-is fuit fuperatus, conuocato exercitu peregrins multitudinis, amp;eqtatu Afi-ano, aduenit quafi armis ludæam ca-pturus. Machabæus autem amp;nbsp;qui cum i,M)!'!' jplô erant,orabatDominûi caput terra adlpcr- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LX- a3rpcrgentes,amp; cilicijs prçetnai ad altars profternuntur. po ft oratio em 1 um^ ptis armisjlongiiis de ciuitate procede-tes,amp; proximè hoftibus effedti, prçlio fugnitorei commiflo,cum vehemens pugna eftet, C’ '”’ 3ppruerunt aduerlarijs de cçlo viri cjuinque in equis, frenis aureis decora-ti,ducatum ludçis prçftantes,cx quibus duoMaehabçum medium habentes,ar-misfuiscircunfeptum, incolumem co-feruabant,in aduerfanos autem tela amp;nbsp;fulmina iaciebat. ex quo amp;nbsp;cçcitate co-fufi interfeda fùnt 20. millia amp;nbsp;quin-genti, equites(^; fexcêti. Timotheus vc-toconfugit in Gazaram prçfidiû muni-tum.Machabçus autem obledit prçfidi-um diebus quatuor,et illucefcête quinta diejîo.iuuenes audiêtes blafphemias obfcflorum,virilitcr acceflerut ad mu-rum,amp;cum impetu afteenderunt; fèd alij in(equentes,turres portasq; fuccen-lt;lcrunt, amp;nbsp;ipfos maledicos viuos con-^''quot;oth ■ ^'^^æ^’'‘^conati funt, amp;nbsp;vaftato præfi-*”*11«quot; ‘^’^Timotheumlatitatem peremerunt. Sed'paruo poft tempore Lyfias cu-ratorregis grauitèrferens quæaccide-’‘®nt, congregatis 80000. amp;nbsp;equitatu vniucrló, veniebat aduersum ludæos, adducens oâo elephantes. Ingreflus autem in ludæam, amp;nbsp;appropinquans hetbfurXjlocoab Hierofolyma quin-^ueftadiorum, illud præfidium expu-gnabat.Vtautem hoc Machabæus co-gnouitjCum fletu amp;nbsp;lachrymis rogabat l^orainum, amp;nbsp;qui cum illo erant,vt au-xilium prçftare dignarctur. Sumptis igi-turarmis,exicruntHierofolymis.Tunc apparuit præcedens eos eques in vefte Candida, armis aureis haftam vibrans. quovifo, omnes benedixcrunt miferi-cordem Dominum, Ibantigitur prompt!,de cælo habentes adiutorem, amp;nbsp;Ic-onum moreirruuntin hoftem.proftra-Ueruntexeisxj.milliapeditum,amp; equi-tum mille fexcentos, vniuerfos autem in fuga verterunt.Sed amp;nbsp;ipfe Lyfias tur-piter fugiens, euafit: amp;nbsp;quianon erat infenfatus, inteUigens inuiftos effe He-ntsos, mifit ad eos, promifitque iuftis confenlurum, amp;nbsp;regem compulfurum amicum fieri. amp;quæ Machabæus feri-pfit,rexcoceffit.attum anno 148. regni Grascorum. |
399 His Fadis padionibus, Lyfias pergebat ad regem. ludçi autem agriculturæ opéra dabat. fed hi qui in circuitu erat, Timotheus alter,Apollonius,Hierony-mus,Nicanor,Demophoon, non fine-banteosquiete agere.Ioppitx vero ro- loppitirü gaueruntludæos cum vxoribus amp;filijs dol“** aftcendere fcaphas tepore pacisj amp;nbsp;etnn in altum proccffinent,fubmerlerut fere 2oo.Eam iniquitatem ludas çgreferens, interfedoi u portu fuccendit,lcaphaslt;^; exuffit.pari modo lamnitis fecit. Dofi-theus amp;nbsp;Sofipater peremerunt à Timo-theo relidos 10000. viros. Machabæus aduersùs Timotheum Erocefiit,ftipatumcétum viginti milli-uspcditum,equitum duobus millibus quingétis,magno terrore.Cognito autem ludæ aduentu, Timotheus præmi-fit mulieres,pueros ct reliquum appara-tuminpræfidium!quod*Carmon dici- *C»rnlon tur.erat enim incxpugnabilc.cumlt;^; co-hors ludæ prima apparuiftet, timor hoftibus ineuftus eftex præfentia Dei, amp;nbsp;infugaverfifunt,alius abalio deiedus. inftabat ludas, amp;nbsp;ex eis proftrauit^o. millia virorum. Timotheus vero incidit in partes Dofithei amp;nbsp;Sofipatris, amp;mul-tis precibus poftulauit vt viuus dimitte-retur,có quod multos exludæis capti-uos haberet.amp; cum fidem dedilïet,refti-tuturum fe eos fccundùm conftitutum, illxfum eum dimiferunt. ludas autc regrelfuseftà*Carmon, Cirmon. interFedisa5.millibus.pofthorum fuga amp;nbsp;necem mouit exercitum ad Ephron ciuitatem munitam,in qua diuerlæ gê-tes habitabant, amp;nbsp;robufti iuuenes pro muris fortitèr pugnabant. fed inuocato omnipotenti Deo,ceperunt ciuitatê,amp; ex eis qui intus erat,25.millia proftraue-rüt.Deindè ad ciuitatem Scytharu abiê-rût,amp;quiaScythopolitæ ludços apud Scythopo-femanentes,temporeinfelicitatis beni- *”• gnè tradauerant,in pace cos dimilerüt, redeuntes Hierulalem. Deinde pugnauerunt contra Gorgi-am,ibiDofitheus loetalitèr vulneratus eft,amp; Gorgiæ milites fugati funt.multi tarnenexludçis occififunt. Etcumve- Cfde»!«. nilfet ludaS, vt corpora proftratorum pæ^r^j^o^^ tolleretaclepeliret, inuenit.fubtunicis idolorum, interfedorum de donarijs idolorum, |
11 2 quæ
-ocr page 418-lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVNL
400
quae apudlamniam fueral,a quitus lex prohibetludxos. Omnibus ergo mani-feftum faftum eft, obbanc caufam eos corruifte.benedixeruntitaq; iuftu Dei uM»c,ii. ludicium.Atveio ludashortabaturpo-pulum^conferuarefefine peccato,et fa-Ôa coliatione,i2.niillia drachmas argc-ti mifit Hierofolyma ofFerri ea pro pec-catis mortuoru,iufte amp;nbsp;rede de refur-redione cogitans.
ANNO veto i49.regni Gr^corum, cogitauitludasdifperdcre eos qui in ar-* ceerant,amp;obfediteos.E.xierut quidam ex eis,amp;adiundifunt illis aliqui impij cxUrael, amp;nbsp;abierunt ad regem, amp;nbsp;dixe-runt.'Cur non vindicas fratres noftros? nos decreuimusferuire patri tuo,ideo fumus noftris odiofi,amp; non ad nos tantum extendunt Machabæus amp;nbsp;adhæ-rentes fibi manum,(ed in ornes fines no-ftros. Et eccè applicuerunt ad areem occupare earn, amp;nbsp;muniérunt Bethlu-ram.Iratus eftrex vt audiuit^ amp;nbsp;conuo-cauitomnes principes exercitûsfui, led ' amp;deregnisalijsamp;infulis conuenerunt ad eum exercitus conduditij, amp;nbsp;erat numerus exercitûs centum millia pedi-tum,amp; ao.millia equitum, amp;nbsp;elephanti ja.dodi ad prælium,amp; applicuerunt ad Hierufalem.
t..M«c.ij. Commifeuit aute fe illis MenelauS. amp;cû fallacia deprecabatur Antiochu, Iperansfe conftitui principem.fedfug-gerente Lyfia,hunc elle caulàm omium malorum,luffitAntiochus cumin eo-demloco necari. Erat turns quinqua-- ginta cubitoru,aggeftum vndiquè ha-bens cinerem, indè in cineres prçcipita-ri iuffit facnlegum. amp;nbsp;talitèr contigit Menelai Menclaum mori,necdariterræ præua-wors. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ricatorcm kgis.
Sed rex mente elîrenata venit,nequi-orem le pâtre oftenlurus ludçis.quibus cognitis,Iudasprçcepit populo, vt die ac node Dominum inuocarent; omnibus id fimul facientibus, ac per triduum ieiunantibus,ipl'e cum lenioribus cogi-tauit occurrere regi,iuuenibus fortilfiquot;-mis eledis,nodeq; aggreftus aulam rc-giam,in caftris interiecit viros 14. millia Ócmaximum elcphantorum : rebusque ' prolpercgeftis,turbatis hoftibus, abqt ludas.Sedrex accepto guftu audaciç Iu_
da:orum,artedifficultatëlocoru!ntenlt; tabat,amp; Bethfuræ quae erat ludçorum præfidium munitû,caftra admouebat, amp;nbsp;vt in primo Machabç.lib.legitur,ad- i.Mic.^ mouitludascaftraiuxtacaftr3regis.or-dinauit rex diluculo exercitü,amp; oftea-derunt elcphatis fanguinem vuçamp;æo-ri,adacuédos cos in prçliû. adftitcrunt finguliselephantis mille peditesad cu-ftodiam loricati, amp;nbsp;équités quingen-tijturres ligneae erant fuper fingulos, amp;nbsp;in * turri trigintaduo viri pugnantes ¥niinlgt;« defupèr, amp;nbsp;intus magifter belli«' Er diftenta eft pars exercitus régis fuper monteSjalij per loca ibanthumilia.Et relplenduit loi in clypeos aureos, amp;nbsp;apparuit ludasin prçlio cum fuis,amp; ce-cideruntdeexercitu régis fexcenti vin-
Vidit autemElcazarus frater lud« vnam de beftijs cæteris eminentiorem, amp;arbitrans regem elfe inea, eucurrit per hoftes,amp; fubij t clephantem,amp; cffo dit eum in vmbilico.cadens elepbas,op-preffiteum. Tune diuerterunt lud«® prçlio,amp; alfcendit rex poft eos,amp;capta Bethfura,pofitisq; in ea cuftodibus,ob-reditHierufalem,amp; ftatuit illicbaliltJ^f amp;machinas amp;ignis iacula,fcorpiosamp;uj)b^’' fundibula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti'’^^'
Inter hæc audiuit Lyfias rebclhif' Philippum Antiochiæ, quireliduscrat fuper negocia.mente confternatus eft, vndè fuggeffit regi, Deficimus quod-dic,cfca nobis modica eft, locus eft bene munitus, amp;nbsp;incumbit nobis ordi-narederegno. Nuncitaquedemusde-xtras hominibus iftis,ftatuentesvtam-bulent in legibus fuis, amp;nbsp;fermant nobis. propter légitima enim ipforum qug defpeximus, irati funt. amp;nbsp;placuit fef' moregi amp;principib’,amp; mifit adcospi-cem facei e.Iurauit illis rex amp;nbsp;principes, amp;exiêruntdemunitione.
In i.Machabæorum libr. dicitur,‘^jX quod rex honorauerit templum, amp;f„jt, Machabæum amplexatus luerit, fece-ritque ducem à Ptolcmaide vfque ad Gerrenos.Vt autem venit Ptolemaida, 2rauitèr ferebant ciues amicitiæ con-uentionem. tune allcendit Lynas tribunal, amp;nbsp;expofuit rationem, amp;nbsp;po-pulum fedauit. fed in i.Machabæ.libr. ca.6.dicitur,quod intrauerit polliuliu-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randiim
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LX. 401
|
randum rexmontem Sion, amp;nbsp;viditmu-nitionem loci,amp; rupit iuramentum,amp; mandauit deftruere murum in gyro. pofteadifceffitfeftinantcr.rcuerfus An-tiochiamj inuenit Philippum domina-tem ciuitati,amp;pugnauit aduersus eum, amp;occupauit ciuitatem. Eo tempore,anno 14t. regni Grçco-^«fiw ’^^™jä’’”°*^'*'cgni PEilometoris, exijt ''*5ytiï, Penietrius Seleuci filius ab vrbe Roma, amp;affcenditcum paucis viris in ciuita-tesmaritimaS,amp;regnauit illic annisj2. V enit autem, vt habetur Machab.i.cap. I4.cum multitudine valida amp;nbsp;nauibus perportum Tripolis, amp;nbsp;obtinuit regiones aduersus Antiochum amp;duce eius Lyfiam. Compræhendit enim, vt in r. Machab.cap./.dicitur, cxercitus Anti-ochum amp;nbsp;Lyfiam, vtadduceret eos ad Seleucü.amp; res ei innotuitjVndè airNo-litemihi oftendere faciem eorum.amp; oc-cidit eos exercitus. Tuncfedit Demetrius fuper folium patrisfui,Syriæ amp;Afæ rex, Seleuci fi-lius.amp;venerunt ad eum impij ex Ifrael, amp;Alchimus Aaronita dux eorum, qui volebat fieri facerdos.accufaueruntlu-dani,dicentes:PerdiditIudas ornes ami-cosluos,amp; nos difperdidit de terra no-Iba.mitte ergo virum cui credis, qui vi-*'Hiii,i,5 ^^^®^crniinium,amp;iudicetnos. amp;co-^Mej. ftitnitrex Alchimum principem facer-‘lo^um,mifitq; cum excrcitu Bacchide jnludæam,quimifit nuncios adludam amp;fratres eius,indolo loquentes de pace,amp; no credidit ludas verbis eius.Mul-ti vero de populo credidcrunt eis,dicc-tes.'Homofacerdos ex femine Aaron venir,non decipict nos. amp;nbsp;egreffi funt ad Bacchidem,occiditc|; ex eis 6o.viros vno die.alij fugerunt ab co,dicentes : No eft ei veritas amp;nbsp;indicium. TuncreceHitBacchides ab Hierufa-lcm,amp;applicuitin Bezecha, multosq; ex cis qui ad fe refugerant,occidit,pi4)-iecitq;inputeum, amp;nbsp;commifit regidfm Alchimo, relinquens ei adiutores. ipfc autemreuerlus eft in Antiochia ad re-gem.Tunc Alchimus ieducebat omnes verbis, ad libitum cuique loquens, ac fubito manu valida transfugarum cir-cunfeptus eft,fecitque mala in Hierufa-lem plus quam omnes gentes.quod cum |
vidiftetludas,exijt in omes fines ludçæ, fecitq; vindiûam in viros defertores. Videns autem Alchimus quód non poftet ludam fuftinere,redijt ad regem, accufans eum in multis.Etmifitrex Ni-canoremjqui cum eo fuerat Romæ,in ludæam,mandans ei euerterepopulum Ifrael. Venit Nicanor in Hierulalem cum exercitu magno, amp;nbsp;locutuseft ad ludam in dolo verbis pacificis,falutaue-runtque feinuicèm. Sed cumludasin-teUexiftetinfidias fibi paratas, exilijt,re-fugitque adfuos,poften congreffifunt iuxtavicum quendam; amp;nbsp;vidus ludas, fugit in ciuitatéDauid.Hæc Comeftor, Scdin primo Machab.cap./.habetur, quódcecideruntdc Nicanoris excrcitu fcre 5000. fugeratq; in ciuitatem Dauid, amp;nbsp;poftei aftcendit Nicanor in montem Sion.de hoc tarnen feribitur in 2.Macha.lib.cap.i4. quod Nicanor mi-fit ad ludam legatos de pace facieda.ita-que diem conftituunt,qua fecretointer fe agerd.pofitæ lunt fingulis lellæ.prç-cepit autem ludas armatos efte in locis opportunis,vt congruum colloquium ten erent. Morabatur autem Nicanor Hiero- Nicanor« folymis pacifice, amp;habebatluda cha-rum exanimo,rogauitq;eûducerevxo- , rem filiosq; procreare.nuptias fecit, co-muniterq; viuebat.Alchimus autem videns charitatem illorum adinuicem amp;nbsp;conucntiones,venitad Demetrium, di-cens Nicanorem rebus alienis aftentire; Itaq; rex exalpcratus,fcripfit Nicanori, dicensgrauius fe audire amicitiam eo-rum,iubereMachabæum citius vindu mittercin Antiochiam. Quibus Nicanor côftcrnatus,grauitèrferebateaquç conuenerantjirrita faccre, nihil læfus à vifo.fed quia regi refiftere non potcrat, opportunitatem quærebat, qua præce-ptum adimplerct. At Machabæus auftcrius videns fecu agere virum,intelligens non ex bono fieri, paucis fuorum fumptis, occultauit fe.NicanorhocaudienSj venit ad tem-plum,amp;facerdotibus iuffit fibi tradi vi-rum.quibusiurantibus nefcire vbinam eflet,ine iurauit,manumlt;^; ad templum extendens,dixit:Nifi ludam mihi vindu tradideritis,templum hoc in planitiern 11 5 dedu- |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 40t ».Macay. Machabxi fomnium. Nicanoris intctitut. lt;3elt;îucam,amp;Libero patri cofecrabo.Iu-daei vero qui ilium propter neceffitatem fcquebantur,dicebant.’Nè ità ferociter amp;nbsp;barbare feceris , fed honorem tribue ei qui vniuerfa conlpicit. at ille inter-rogauitjSi cft potens in cælo qui fabba-turn imperauit? refpondent, Eft Deus viuensin cçlo quibçciufïît.tuncait,Et ego potens fum fuper terram imperata regis perficere.eratque moeror amp;nbsp;ludus omnium. Machabçusautem fempèr confidens auxilium fibi à Domino atfuturum, al-locutuseft luos de lege amp;nbsp;prophetisjad-monens amp;nbsp;certaminu peradorum feli-citèr,Et ita animis eorum eredis, expo-fuitillisfomnium, perquod vniuerfos lætifîcauit:Eratei vifus Onias potifex, vir optimus,orare pro omni populo lu-dçorum.poft hoc apparuifte alium virü œtate amp;nbsp;gloria mirabilem circa illum, refpondentem veró Oniam,dixi{fe.-Hic eft amator populilfrael,hic eft qui mul-tum oratpro vniuerfa ciuitateHierufa-Icm.Hieremias ipfé erat. Extendifte eti-am Hieremiam dextramjamp; dedifte ludç gladium aureumjdicentem:Accipe fan-dumgladiu munusaDeo,in quodeij-cies aduerfarios populi mei Ifrael. Ex-hortatis his amp;nbsp;confirm atis, exiuit ludas cum 300.poft Nicanoré, cómiferuntq; prçlium,amp; cótrita funt caftra Nicano-ris,amp;ceciditipfe primus, fugitq; exer-cituseius.Egreffiq;funt decaftellis lu-dææ in circuitu,amp; pereufferunt eos,ce-faq; funt non minus 55000. aduerfario-rû,prçfentia Dei mirificè deledati. Caput veró Nicanoris amputates amp;dextra, quam fuperbe extender at cótra Hieru-Iklem,lingua eius'minutat'im concifam dederunt auibusad comedendum, de^ Xtram amp;nbsp;caput fufpendétes,ftatuerütq; diem illam folennem. |
Tune audiuit ludas nomen Roma-norum amp;nbsp;virtutes eorum,amp; quod quos volebantjpriuabant ac extollebant regno, amp;nbsp;cum amicis optime feruabant amicitiam,amp; in omnibus nemo fibi po-ftulabat diadema, fecerutq; fibi curiam jzo.cófulum. mifit Roma Eupolemium amp;nbsp;Iafonem,qui intrantes curiam, dixe-rutJudas Machab^us amp;fratres eius po-pulusqj ludsorum, petunt vobifcu fta-tuerefocictatem.placuit idRoi fcripfc' y«#^ i runtq; fcederis forma, amp;nbsp;in tabulisçnds ®^“^„igt; miferuntin Hierufalem in hunemodu: nbsp;nbsp;nbsp;| Bene fit Romanis genti^i ludçorum in , mari amp;nbsp;terra,amp; paxin çternum. quodfi inftiterit bellum Romanis,auxilium fe-ret gens Iudçorum,non accipientftipe-dia a Romanis.idipfum facient Romani ludçis. Tune fcripferunt. Romani ad 1 Demetrium: Quarc grauafti iugum fuper amicos noftros ludços: Siergone-rum adiêrint nos,aducrsum te faciemus illis indicium, amp;nbsp;pugnabimus tecum terra amp;nbsp;man. Inter hæc cum audiffet Demetrius, quia cecidit Nicanor cû fuis, mifitrur-fum m ludæam Bacchidem amp;nbsp;Alchi-mum,dextrumq; cornu cum illiS'amp;®P' plicuerunt exercitum ad Hierufalem, furrexerutq; amp;nbsp;abiêrut in*Berea 20000. pedites, amp;nbsp;2000.cquites.Et ludas pofuit caftra inLaifa^jooo. pedites Habens. amp;nbsp;videntes multitudinem hoftium, timu-eruntvaldè,amp; fubtraxerut fe de caftrii. nee remanferunt cum luda nifi oÖm* genti viri. fed amp;nbsp;ludas corde diffolutuS eft, quia perurgebat eum belluffl, ö^ habebat tempus congregandi exerce turn, amp;nbsp;locutilunt adeum quirefdui erant:Non poterimus cótraeos,fed ff' i.M*^^ uertamur ad fratres noftros, amp;nbsp;pugnabimus aduersus eos.Quirefpon-dit, Abfit vt fugiamüs ah eis, amp;fuper-inducamus opprobrium glorie nourç, fed moriamur in virtute propter fratres noftros. Et cogreffi funt cum hoftibus, amp;nbsp;ex- juji^ pugnabant cornu dextrum. qui auteindub’'' in finiftro cornu erant, venerunt eis^ tergo.amp;ingrauatum eftprçliurn, ceei-ditq; Iudas,cçteriq- fugerut. Simon au-tem amp;nbsp;lonathas fratres eius, redimentes corpus abhoftibus, fcpelierunt iHudm Modin fepulcro patrum luorum,plan-xi^j eum populus terrç plaâu magno, S^daeft fama magna, tradiditque fe Bacchidi omnis regio. Et furrexit lonathasloco fratris fui, amp;nbsp;quærebat Bacchides eum occidere. tunc lonathas fugitin defertu Thecue, amp;nbsp;mifit fratrem fuum loannem ad Na-buthxos amicos fuos, vt commodarent ej apparatum fuum. Et exeuntes filij |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LX. 405 lambn, percufleru nt Ioanncm,amp; tule-runt omnia quæ habebat. nunciatu eft hoc lonathx amp;nbsp;Simoni fratribus fuis, ^uod flij lambri fecerut nuptias,amp;du-cerentfponfam. infurrexcruntq- exin-hdi)S,amp;pcrcufterunt multos in vindi-. ftanifiatris. ^di A'^'^iuitBaccbides,amp; venitdiefab-'' batorumin virtute magna, amp;nbsp;dixit lo-, nathas ad fuos:Ecce bellum exaduerso, aqua verb lordanisbinc amp;nbsp;indé amp;pa-ludes.damate ergo in cælum, amp;nbsp;pu-gnabimus. amp;nbsp;coramiftum eftprxlium, ceciderutqjex parte Baccbidis millevi-d,amp;verfuscftip{ein fugam.amp;r euer fus inHierulalem,çdificauit in ludça ciui-ïatesmunitas, accepitq; filios principu jy^j „ regionis obfidcs,amp;poluit eos in arce in »ttij'quot;' Hicrufalem in cuftodia. Tune præcepit Alchimus deftrui muros domus fandæ interioris:amp;quûhoc cœpiflet,percuf-fuseftparalyfi,mortuusq; eft cum tor-luentü magno. Tuncredijt Bacchides adregem, amp;nbsp;hluitterra luda duobus annis.poft quos viriiniqui in Ifrael reduxerunt Bacdii-^eæinludçam,qui voluit com pry he n-^erelonathan occulte,fed innotuit cS-hhum eins lonathæ. qui compræhen-‘^ens5o,viros inhdiatores, occidit eos, tt (ccelfitin Bethbcftcn,quæ eftin de-^»to, amp;nbsp;firmauit earn, afleenditq; Bac-cbides virtute magna, amp;obfcdit BetH-bciren.amp; egrefius lonatbas, reliquit Si-Jî'oneminciuitate, percutiebatque pef l’oftem multos in tabcrnaculis. Simon Veroegreflus de ciuitate, fuccenditma-ebinas.amp;pugnaucrunthoftes quoquè, amp;nbsp;tontritus eftBacebides ab eis.Et ira-tusBaccliides contra viros quireduxe-rant eum in lud£am,multos ex eis occidit. Quodaudienslonathas, mifitadeû legatospacemcomponere cum eo.qui libentèracccpit,amp;iurauitfe nihil mali fafturum lonathç omnibus diebus vitç fiiæ, amp;nbsp;reddidit ei captiuitatem quam prædatus erat in terrajredijtq; in regio-nern fuam,ceffauitq; gladius exlfrael,et fedit lonatbas in Machmis, indicans ibi populû, amp;nbsp;exterminas impios ex liracl. Demetrius autem,vt ait Iuftinus,oc-cupato regno Syriç,ampliare regni fi-wsftatuit. itaq} Anaradt regiCappa- |
dociæ propter faftiditas fororis nuptias infeftus, fratrem eius Holofernem per iniuriam regno pulfum, fupplicê rece-pit,datumquefibihoneftum belli titu-lum gratulatuSj eum in regnum refti-tuere ftatuit.fed Holofernes ingrato ani mo,inita cum Antiochenfibuspadio-ne, offenfis tunc à Demetrio, pellere ipfum regno à quo reftituebaturjConfi-Ijum accepit. quo cognito, Demetrius ^^^p^^^* quidem vitæ eius, ne Ariarades metu * * ’ ’ fraterni belli liberaretur,pepercit:ipfum autem compr0endens,vindum Seleu-ciæ cuftodiri iubet. Nec Antiocheni indicio tcrriti,a de-feftionedeftitei'unt.itaq; adiuuantibus Ptolemæo rege Aegypti3amp; Attalo rege Aiîç,et Ariara ófe rege Cappadociç,bel- nbsp;nbsp;' lo à Demetrio laccfütisjfubornant Pro- Proropaks palum quondam fortis extrem^ iuuenê, quûSyriæ velut paternum regnum ar-misrepcteret,amp; nè quid contümeliç de-eflet,nomen ei Alexandri inditur,geni-tusq;ab Antiocho Epiphane prædica-tur.libri tarnen Machabæorum, fimili-tèr amp;nbsp;Iofcphus,hunc Alexandrum verc dicuntEpiphanis filium. Vtcunquè fit, id hiftoriam non variât. Igitur Alexander occupauit Ptole-maidem,regnauitqjin ca. Qupdaudiés Demetrius, congregauit exercitum, amp;nbsp;mifit ad Jonathan vt fecum faceret pa-cem,amp;nó cum Alexandro. infuper de-dit ei poteftatem congregandi exercitu, amp;nbsp;obfides qui in arce erant,iuffit ei red-di.veni^; lonathas in Hicrufalé,amp; cœ-pit renouare cruitatem et méntem Sion incircuitu, amp;fugerunt cuftodes quos pofuit Bacchides in ludæa, tarnen in Bethfura aliqui remanferunt. Etaudiuit Alexader promiffa quç fe-cerat Demetrius lonathæ, amp;nbsp;prçlia vir-tutesq;eius,fcripfitq; adionathan, di-cens: Audiuimus qi vir potês es amp;nbsp;aptus, vtfis amicus nofter, amp;nbsp;nunc conftitui-rous te fummum facerdotem gentis tuç, amp;nbsp;vtamic’régis voceris.amp;mifit eipur-puram amp;coronam auream,induitq; lê lonathas ftola fa nd a in die folenni fee-nopegiorum.congregauit exercitus, Sj fecit arma copiofa. Q^od audiens Dcmetrius,contrifta-tus eft,amp; unfit adlonathä inhæc verbat 11 4 Manetç |
|
4Ô4 Alexander rexSyriæ. Demetrij mort. Demetriuj Junior. lOH. NAVCLERI V Mancte in amicitia noftra, amp;nbsp;nunc ab- gt;nbsp;foluo omnesludæosà tributis, amp;pote-ftatem arcis quæ eft in Hierufale,lacer-doti dofummo, amp;omnemanimamlu-dæorum captiuam,relinquam liberam gratis,amp; quód omnes dies folennes fint dies immunitatiSj amp;nbsp;tres ante, tresque* póft.Ptolemaida amp;nbsp;duas ciuitates vici-nasdo furnmo facerdoti ad neceffarios fumptus fandoru, amp;nbsp;fingulis annis i5. williaficlorum argenti adinftauranda opera fanétorum amp;muros. lonathas autem amp;populus non Crê-diderunteij amp;nbsp;complacuit illis in Alexandre, cui ferebant auxilium omnibus diebus.tunccongregauit Alexander ex-ercitum,mouitq; caftra contra Deme-triu, amp;nbsp;'ugit exercitus Demetrij, amp;ipfê inter cofertiffimos hoftes fortiffimè di-inicans,cecidit.reliquit autem duos fili-os,Demetrium fibi çquiuocum,amp;An-tioebum quididuseftSedetes. Alexander itaq; filius Antioclii Illuftris, frater Eupatoris,occiló Demetrio, regnauit in Syria annis quatuor, incepit autem regnare anno ab vrbe condita 6o2.Mifit autem Alexander adPtolcmçum regem filiam eius Cleopatra in vxorem,traduxitq; illam Ptolemäus Alexandre in Ptolemaida, amp;nbsp;fecerunt nuptias in magna gloria. Tunc Alexander vocauit lonathan, amp;nbsp;abijt Ptolemaida. inuenit gratiam in confpedu duorum regum, amp;venerunt quidam peftilentes ex Ifracl poft eum, amp;accufabatur. Sed non attendit adeos rex,magnificabatlonathan,induiteum purpura,fcripfitq; eu inter primes ami-cos,amp; reuerfus eft lonathas in Hierufa-lem cum gloria. Poft très annos venir Demetrij filius à Creta.Demetrius enim hic,occifo pa-tre,fugitad Cretenfes parentes mater-nos.amp; relumptis viribus,venir in maritima Philiftæorum amp;nbsp;in Coelelÿriam, regnauit annis 5. tune captus eftà rege Parthorum. Hic coftituit ApoUonium ducem exercitûs,quiprouocauit lona-than,qui aflumptis decê milhbus,egref fus eft de Hierulàlem,amp; veniés loppen^ expulitindè ApoUonium. Et ibat Apollonius in Azotum,infe_ cutus eft eûIonathaSjamp;fugeruntequi- |
OLVMEN PRIMVM tes Apollonij in Azotum, intrauerutq; phanum Dagon vt fe tucrentur. amp;nbsp;fut-cendit lonathas ciuitatem ac phanum, amp;nbsp;fuerunt de occifis in campo amp;nbsp;lûcce-fis,ferè odo millia.Ettrâfiuit lonathas in Afcalonem,receptus efteum gloria, deindè redijt in Hierufalem. Et audiuit rex Alexander virtutem eius,ad(lidita(l-hue glorificare eum, mifitq; ci aureain fibulam,quîe fieletdari cognatis regû, amp;nbsp;dédit ei Accaron amp;nbsp;eius fines, Tuncaficendit Alexanderinfuperi-ores partes Cilieiç,intenm commenda-bat fioCcrofiuo regnû. Igitur fiocer eius rex Aegypti Philometor,in virtute magna quærebatobtinere regnum Alexa-dri in dolo,amp; ci aperiebantur ciuitates, occurrebantq; ei ficut mandant Alexander. Etvt appropinquauit Azoto, ^ oftenderunteitemplum Dagon fuece-1'*'^ƒ fium,dicebantq; ei:Sicfecit Ionatha$.amp;^if* tacuitrex, occurritq; Ptolemxo lona- iim* thas in Ioppen,amp; fialutauerunt fieAbijt amp;nbsp;lonathas eum rege vlque ad flumen Eleutherum, pofteà redijt Hierufalem. Cùm autem Ptolemæus nuncobtinuif fiet ciuitates vfiq; ad Seleuciam marid-mam,mifit ad Demetrium, dicens: P®-nitet me quôddederim filiain meaAle-xandro.veni,componamuspaâuæj ^ dabo tibi filiam meam. - 3 Recefifit ergô ab Alexandro,amp;dédit filiam fiuam Demetrio.intrauit^; Ptole-mæus Antiochiam,amp;itnpofiuitlibiduo diademata Aegypti amp;Afiç. Tune Alexander reuerfius contra Ptolema:um,amp; commiffo prælio, viduseft, fiugitq;in Arabiam ad parères maternos cumAn-tiocho filio fuo.Rex autem Arabum timens potentiam Ptolemçi,occjdit Aie* xandrum,amp; releruauit filiuni,milltc|ue caput Alexandri Ptolemæo. amp;nbsp;gauifuS eft,vt aliqui ficribant eu præ nimio gau-dio intra tertium diem expirafle- alij verb dicunt exvulnerc mortuum.fuccefi-fit illi filius Euergetes fiecundus. aliqui voluntfuiftefratremqui Cyrenæis re-gnabat. In diebus illis expugnauit lonathas arcem quæ eratin Hierufialem,amp; nun-ciauerunt hoc Demetrio, qui nûc fiedit in fiolio patris lùi.ex hoc iratus, venir Ptolemaidemjamp;fcripfit lonathæquôd occur- |
CHRONOGRAPHIAE.* GENERATIO
‘5*^“y®‘’^^.« fcftinantcr.amp; elcgit lona-thas de fenioribus Ifrael,dédit le pencu-Io,accepitpccuniam multam amp;nbsp;veftes-abijtadregemjdans ei munera, amp;nbsp;inue-nitgratiam, magnificauit«^; eum rexin con(pedu,amp;ftatuit ei principatum fa-cer(joti)jamp; quecûq- habueratpriùs.Vi-diuméDemetrius quia filuit terra, di-mifit exercitum in loca lua,retinens le-cum exercitum peregrinum. tantumq; apudomnesincrtiæ, quantum odiûex fuperbia pater habuerat,contraxit,
Tryphonautemerat quidam partium Alcxandri, quividens quod omnis exercitus murmurabat contra Dcmetri-um,imtin Arabiam, vt reduceret indè Anuochumfilium Alcxandri interram partis fui.
Eo temporedum Demetrius effet of-fenfus fuis,mifit ad eum Ionathas,vt cij-Ceret eos qui crant in arce in Hierulalé, amp;quiinpræfidijserant,quiaimpugna-bant Ilracl. amp;nbsp;referipfit Demetrius, di-, cens:Hçc amp;nbsp;maiora faciam tibi cùm fu-eritopportunu:nunc autem rogo,mit-temihivirosin auxilium, quia rcccflît c^rcitusmeus à me.amp; mißt ei lonatbas triamiHiaeleftorum in Antioebiam. *
Surrexerunt autem Antioebeni centum vigintimillia,amp; volebat interficc-reregem.amp;fugitrex inaulam, amp;nbsp;mißt ludços per ciuitatcm,occideruntq; centum nulliahominu, amp;libcraueruntre-geui.rcfdui veto ciuiu dederunt dextras régi, amp;nbsp;fecerunt pacem, amp;nbsp;glorißcati luntludæi,amp;rcdiêrunt in Hierufalem. Mentitus eft autem Demetrius omnia ()uç dixeratlonatbç.rccefiît cnim ab eo, 1 amp;vexabatcum valdc.
•I^^Î* Eotemporcreuerfus eATrypbonde Çquot;'' Arabia,reducensAntioebum adolefcê-
tem Alcxandri bbum,cuiimpofuitdia-dema.Et congregati funt ad eos exerci-tus,quosdifperlcrat Demetrius. amp;pu-gnauerût contra Dcmctriu,amp; obtinue-rûtAntioebus amp;Trypbon Antioebi-am^ugitq; Demetrius. Scripßt Antiochus lonatbç,côftituitq; ßbi lummum facerdotium,et conftituit fuper quatuor ciuitatcSjamp;quodcfict amicus régis, dauseietiàm potcftatcbibcndi in auro, amp;mißtei valà aurea, amp;q( effet in purpura, amp;'haberetbbulam aurea, Simone
LX, 405 fratrem dus coHituit ducem à terminis Tyri vfq; ad fines Aegypti.
Exijt autem Ionathas,amp;perambula-bat ciuitates,vcnitq; Afcaloncm, amp;oc-currerunt eibonorificè dues. Azotefes vero prius refiftentes ei,poflcà dederunt ei dextras, amp;nbsp;accepit obfides ex eis, mi-fitque cos in Hierulalem,amp; perambula-bat regiones vfq; in Damafcum, agens regni négocia.Et audiuit lonatbas,quia principes Demetrij cum cxercitu magno volebant eum amouere.i negocio regni,occurritque illis,relinquens fratrem fuum Simonem in promneia.Có-greflus effeum eis, amp;fugcrunt omnes qui crant cumlonatba prêter duosffei-ditquclonatbas veftimenta lua, amp;nbsp;ora-uit:aggreffusq;boftes,conuertit eos in fugam, amp;redici-unr ad eum qui reccl-ferantabeo,infecutusq; eft bolles vfq; ad caftra corum quæ erantin Cades, amp;nbsp;cecideruntex cis 3000.redijtq; lonathas inHierulalem.
MißtRomam renouare amicitiam, Spartiatisq;fcripfit,dicés:Prius fcripfit nobis Arius rex vefter fub Onia fummo facerdotc, quia de genere Abrabç eftis, fecimus vobifcum fraternitatem, illam exnuncrenouamus.
' Et audiuit lonatbas quód iterum cgrelfi funtprindpesDemetrij cum ex-erdtu maioriquam prius,occurritque cis.quicum audiffentadi;entüeius,n0i de fugcrunt, rdinquentes faces in ca-ftris.Infecutus eft eos lonatbas, amp;nbsp;non compræbendit,tranfiêrant enim flumé. amp;nbsp;diuertulonatbas ad Arabes, perçu 1-fifquccos. Simon autem in loppcn de-clinauit. audiérat enim quód vellent præfidium tradereDemetrio.quarepo-luit ibi euftodes. Redijt autem lonatbas in Hicrufalem, amp;nbsp;innouauitmu-ros inca, amp;nbsp;muniuit earn valdè inter arcem amp;nbsp;duitatem, vt effet duitasfinr gularis in terra, vt dues nee emant, nee vendant, * id eft, non indigentes bo- j^tanCj non nis aliorum.
ANNO ab vrbe condita do. Ptole- Ptolemam# mç’Euergetes Philometoris filius, fra-ter Cleopatræ, in Aegypto regnare cœ-pit olympiade t59.regnauit annis 29. vir quidem peffimus atque Ixuilfimus, vt infra fenbetur,
Eo
-ocr page 424-Eo tempore cogitauit Tryphon oc-c/dereAntiochum adolefccntem,amp;im-ponere fibijpfi diadema,fed timuit lona-than, cogitauitq; eum priùs occ/dere, feripfitq; lonathæ, vtfibi occurreret in Bethfan.venit confidentèr ad eum lo
lOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM nathas cum 4o.millibus virorö, vidésq; Tryphon quôd non poftet manus ex-tendere in eum,honorauit cum, dans ei niuncra,amp;præcipiens exercitibus fuis, vtobedirent ei ficut fibi, amp;nbsp;ait lona-thæ;Vt quid vexaftipopulum?clige tibi paucos,amp;veni mecum Ptolemaida, tradameamtibi amp;nbsp;reliquapra:fidia,cx-creitumq; amp;vniueriosminifteriales re-gni,amp;redibo.Crediditei lonathas, re-mifitinludçam exerciturn,retincns ta-tiim tria millia,ex quibus dimifit i n Ga-hlæam duo millia, amp;fic erat mille cum eo. Cumqjintraflent Ptolemaidem, li-Ion»th{c»- gauerunteumciucs, amp;nbsp;omnes qui erat cumeo,interfecerunt.planxitomnislu-da Ionathan,æftimans occifum efte.có-gregauitc^j Tryphon exercitum, intrat ludæam vtattereret earn.
Adhxc expauefcens populus,aftcc-ditinHierulaÏem,amp;eIegit ducê Simo-nem :accelerauit Simon confummare muros Hierufalem,mintq; exercitum in loppen. Cognofcens autem Tryphon
Simon dux. quôd furrexit Simon,mifit ad eum lega-tos,dicens: Pro argento quod debebat lonathas frater tuns in ratione régis,dc-tinuimuseum:amp;nunc mitteargéti ta-lenta centum amp;nbsp;duos filios ei us obfides, amp;remittemus eum.Mifit Simon argentum amp;pueros. mentitus Tryphon,in-trauit regionê cum exercitu.amp; cum ap-propinquauit Bafchama, videns quôd non profîceret,Ionathan occidit amp;nbsp;filios eius,amp;rcdijtinteiram fuam.fèpcli-lonath* uitq; Simon fratre amp;nbsp;filios ciusin Mo-diujftatuens /.pyramides, circumpofuit columnas, quibus arma circupofuit in perpetuam rei memoriam.
d ryphon tutor Antiochi,qui Theos nominahatur,dolointercmit adolefcc-tem quarto impcrij fuo anno, amicos autem amp;nbsp;familiäres luos ad milites traft mifît,amp;muneribusregé lefecitin Alla.
Simon hoc tempore çdiflcauitprçfî-diainludæa,amp;mifîtad Demetrium,vt facerctpacé cum co.fcripflt Demetrius,
diecns:Muncra tua fufeepimus, amp;ps* ccm facimus vobifcum magnam/emit-tentesignorantias amp;nbsp;peccata vfquein , hodiernum,amp;nuncabfoluimusvosa nbsp;nbsp;)
omni tributo.amp; ex tune eoepit populus nbsp;nbsp;।
fcribere in tabulis amp;nbsp;geftis publicis an-notationes temporis, inhunc roodum.' Anno primo fub Simonelacerdotefum-mo,magnoduce amp;nbsp;principe ludæoru.
TuncdefcenditSjmoninGazam,amp; oblcditeam,ciecitq; idololatras amp;ido-1a de ciuitate, amp;nbsp;obfediteos qui erant
in arce Hierufalem. qui claW^uerunt ad Simonem,vt acciperent dextras, amp;iwi’ dédit illis, amp;nbsp;eiecit eosindè,amp;mun-‘’ dauit arcem à contaminationibus, amp;nbsp;intrauitcum muficis inftrumentiSjhy-rnnis amp;nbsp;ramis palmarum, ftatuens vt omni anno ageretur hæc dies lætiti^ Et videns Simon lohannem filium lu* um, quôd vir erat prælij, conftituit cumducem, amp;nbsp;dédit eiGazam adhi-bitandum.
Tune cogreganitrex Demetriuse*' crcitum,intrauitq; Mediam adeontra-benda auxilia contra Tryphonem.Iu* ftinusrefert,Demetrium adabolendani fegnitiæ maculam, bellum Parthisiu-tuliffe, cuius aduentum noinuitiO“' entis populi viderunt, propter Arfad-dæ regis Parthorum crudelitatemdtaqj cùm amp;Pcrfaru amp;nbsp;Elamitarum Badri-ânoruq; auxilijs iuuaretur, multispr.t- ^ lijs Parthos fudit:ad poftremumtarnenpj^ pacis fimulatione deccptus,capitvir:tr3-A^ dudusq; per ora ciuitatum,populisqui defecerant,in ludibrium fauoris often-ditur.miffus deinde in Hyrcaniam, bénigne traftatur,ipfiq;rex Arfacidesü-liam in matrimonium dédit,regnunnj; Syriç quod Trypho occupauerat/elH-tuturum promittit.
Poft Arfacidis autem mortem Demetrius priuatâetfi opulentâ vitapertçfus, fugâ meditatur. Hortator illi amp;nbsp;cornes Callimandcr amicus erat, fedfugiétem Phraates, q Arfacidæ fuccefterat, equi-tum eeleritate retraxit.EtCallimandro non tantum vernam,fed amp;nbsp;fidei premium dédit rex. Demetriü veró caftigatu, ad coniugem in Hyrcaniam remittit,amp; ardioribus cuftodijs oblcruariiubet.
Interiedo tempore, ciim fidem illi ctiam
' CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO tX.’ 407
aiàm fufcepti liberi facerent, code ami-co comitejfepetita fuga eft ; fed pari in-fdicitateprope fines regni depræhendi-tur,amp; perdudus ad regem, vtinuifus à confpeétu fubmouctur. \
Tunequoque vxori amp;Iiberis dona-tus,in Hyreaniam pœnalem fibi ciuita-tem donatam remittitur, talis^ue au-reis ad exprobrationem puerilisleuita-tis donatur. fed banc tarn mitem Parthorum in Demetrium dementiam, nonmilericordia gentis, nec refpedus cognationis facienat, fed quod Syriæ regnum alfeâabant, vfuri Demetrio aduersùsAntiochum fratreffl Sedeten, qui regno Syriæ imminebat. Capto em aParthis Dcinctrio,amp; Tryphone,poft-quàmperemit dominum fuû,rcgno’im-ïmnenti,Antiochus Sedetes frater De-metrijjoon filius,vt aliqui feribunt, rc-gnarccoepitin Syria, amp;regnauitannis quindecirn,vt aliqui volût, Simone lu-dæorum principe exiftente.
Hic Antiochus venienS in regnum patrum fuorum,fcripfit Simoni amp;nbsp;gen-tiIudæorum,diccns:Statuo vobis omia quæcunqueremiferunt vobisreges ante me, amp;nbsp;permitto vobis facerc percuf-furam proprij numilmatîs in regione veftra.cumqueobtinuero regnum, ma-gnificabo gentem veftram amp;templum in gloria magna. Porroconuencrunt ad Antiochum omnis excrcitus,ità vt pauci effent cumTryphone, qui fugit Antiochum permantima,recepit fein Poran,amp; infecutus eft eu Antiochus, obledit^; ciuitatem terra amp;nbsp;mari.
EotemporcLucius conlul Roma-norum fcripfit regibus amp;nbsp;regionibus in Oriente, nè inferrent mala ludæis
AlliocIlUJ Stdet«,
amicis fuis, nec opern ferrentinferentb bussed fi qui peftilentcs ex ludçis con-fugerent ad cos, traderent cos Simoni pnneipi facerdotû, vtvindicaretin eos lecundiim Icgcm fuam. Renouauitem Simon amicitiam cum Romanis,amp;mi-fitillucclypeum aureum mnarum mil-le.renouauit amp;fraternitatccum Spar-tiatis. Antiochus autem'rex obfedit Do-ram denuo, amp;nbsp;inclufit Tryphonem.il-lucmifit ei Simon duo millia virorum
inauxilium, argentum amp;nbsp;aurum, vainque copiofa. qui noluit ea acciperej
fedfregitpaftum quodfeceratcum co, amp;nbsp;mifit ad eum Athenobium,.mandans ei vt redderet ei arcem quæ eft in Hicrufalcm, amp;nbsp;loppen amp;Gazaram,amp; pofcitAn-tributa locorum quibus dominatus c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gæis tribute
ruerat, ahoqui vcniret cc expugnaiet eum.
ViditAthenobiusin Hicrufalé glo-' riam Simonis,amp;apparatum copiofum, amp;nbsp;affluentiam in auro argetoq-,, amp;nbsp;ob-ftupuit. Refpondit Simon:Tcrram alie-nam nofumpfimus,fedhçrcditatem pa-‘ trum noftrorum, quæ iniufte ah inimi-. cisnoftris aliquo tempore poflefia eft. redijtq; Athenobiusïd regem, amp;renü-ciauir ei verba Simonis amp;nbsp;gloriameius. tMac.r;, Iratuseftrex ira magna, amp;nbsp;ædificauit Cendebæus Cedronem,collocans in ea milites, vtvaftarent fines ludææ. quod cùni accepißct Simon, vocauit duos fi-liosfuosludam amp;nbsp;rf'hannem,amp;aitil-lis:Ego«amp;fratresmei expugnauim’ho- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ftes Krael vfq; in hune diem,nuc autemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-«
fenui.‘fed pugnate vos loco mco.amp;de-dit illis ao.millia pugnatotum amp;nbsp;équités. amp;nbsp;profedi funt aduersùs Cendebç-um, amp;erat flunius torrens inter eos, amp;timuit populus trânfirc, tränfiuit^j ' Iohannes primus, amp;nbsp;fecuti funt eumr omnes,amp; infonucrunt facris tubis, c5-uer(usq; eftin fugam Cendebçus amp;nbsp;ca-flraeius,amp;cecideruntex eis multi vul- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
ncrati.vulncratus eft amp;nbsp;ludas frater Iohannis,amp;infecutus cfthoftes Iohannes vfq; adCedronem, cecideruntq; ex eis duo millia virorum,amp;rcdiêrunc hlij Simonis in pace.
Porro Ptolcmæus filius Abobi,con-' ftitutus eratduxin capo Hiericho.Erac , enim gener lummi facerdotis amp;nbsp;dines, amp;nbsp;eleuatum eft cor cius, volebatq; ob-tinere regionem, amp;nbsp;cogitabat dolum aduersùs Simonem amp;nbsp;filios cius, vt rolleret eos. Simon autem perambulabat ciuitates regionis, gerens folicitudi-nem earum,amp;dclcenditHiericho cum luda amp;nbsp;Mathathia filijs cius. Et luf-cepit eos Ptolemæus in munitionem, quam ædificauerat in dolo. Fecit cis conuiuium magnum, amp;nbsp;abfcondit ibi Simocufi-
• p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liisaPtolc* viros, intrauitqucconunnum cum ar-matis, amp;nbsp;occidit Simonem amp;nbsp;duos fi- occidnur. lios,reddiditque mala pro bonis.nam amp;
VXO-
-ocr page 426-408
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
vxoremSimoniscum duobus filijseius minoribusiugulauit. Scripfitamp; Antioeboregi, vt mittetet ei exercitum in auxilium,amp; traderet eiregionem,ciuitatesq; actributa;mifit quoquènunciosadtributarios,vtvcni-rentadfcjVtdaret eis argentum amp;au-rum amp;nbsp;dona.alios ad capiendam Hieru-falem mifit,alios in Gazaram, vt inter-1 ficerentlobannem.Quod accipiensIohannes, eeleritèr feftinauit occupare Hierulalem,amp;occiditeos qui vénérant cum perdere, amp;falt;äuseft princeps fa-cerdotum poft pattern fuum, anno ab Vrbe condita 618.amp;finit generatio anno PtolemæiEuergctis nono3amp;Anti-oebi quarto. inter Cartbaginenfes amp;Mafiniftamre-mr^femi-* Numidarum de agro effet lis,mif- fifunt legati à Romanis illuc, qui re-deuntes,nunciauerunt vim naualis ma- na. Tanorum perfidia. Inhac generatione circiter annum ab vrbe condita lèxcentefimum, tertij belli Punicifeminaiaâa fuere.cùm cm tciiæfe Carthagine depræhendiffe. di-cebatur etiàm in finibus eorum maxi-mus exercitus Numidarum, duce Ario-barzane Syphacis nepote5Cogregari.Ea-propter, vt ait T.Liuius, fuafit M. Porcius Cato,vt Cartbaginêfibus qui excr-citum ipecic contra Mafiniflam regem, fed reuera contra Romanos accitumin finibus habcrct,bcllum indiceretur; led contradixit Scipio Nafica. Inter hçc placuit fenatui legatos mittete Cartbaginem, qui fpecularentur quid ageretur.legati illuc venientes,ca-ftigato lènatu Carthaginenfium, quod contra foedus exercitü amp;nbsp;nauales matenas haberct,pacem inter Mafinilïam amp;nbsp;eos facerc voluerunt. Mafinifla agro de quo lisi erat, cederevoluit.fed Gilgo A-milcaris films,homo leditiofus, qui tue inmagiftratu erat, cum fenatus aduru fe ex iudicio legatorum dixilfet, ità bellum aduersùs Romanos luadendo con-citauit,vt legatis, quó minus violaren-tur,fuga lalutem dederit. Legati rcdeuntes,infefi;um iam lèna-tum Cartbaginenlibus, infeftiorem fe-cerunt, id nunciantes.ad hæc Gululfa MafiniHç filius,denunciauit Cartbagi-ni deleäus haben,clalkm comparari,cc |
baud dubiu bellum ftrui. Tuminfena-tu Cato fuadebat,vtbis bellum indiceretur ,Pub.Cor.Nafica dicete nil terne-re faciundum. vnde placuitX. mitti legatos cxploratum. L.Licinius Lucullus, Au. Pofthumi-us Albinus confules turn in carccrem coniedi lunt ob deleftûs acerbitatem, Cùm autem legati ex AphticaCumCar-tbaginenfiû oratoribus amp;GulufiaMa-finiffæ filioredqfient, diccrentcj; amp;nbsp;exercitum amp;claflem Carthaginiledcpr^T bendiffe, tune Cato amp;nbsp;nonnulÜ principes fenatus fuadebant, confeftim vt tranlportaretur exercitus in Apbricam. Cornelius veró Nafica dicebat, non-dum fibi iuftam caufam belli videri.pb-cuit vt à bello abftincretur,li forte Car-thaginenlés tlafiem exurerent,amp;exercitum dimitterent:fi minus, proximum confules debello referrent. Paulo pèH Cartbaginenfes, cùm aduersiim fadus Mafiniflæ bellum intulerût,vidi abeo funt, nonagefimumfecundum annum babente,bellum(^ue Romanum inerue-runt. ANNOigituralteroamp;fexcétdimo ,^ ab vrbe condita,inter M.Porcium Üi^^j^ tonem amp;nbsp;Scipionem Naficam,quorum alterum fapientiffimum virum in dui-tateRom.habebant, alter vir optimusa fenatu iudicatus eft, diuerfis certatuffl eftlcntentijs,Catonefuadcnte,vt online» deleretur Cartbago, propterperpe-tuam fecuritatem vrbis Ronianac,Nali-ca difluadente propter virtutis curam perpetuam,vtbabcrent æniulam, neex fecuritate vigor belli ocio folucretur,ct nè metu ablato æmulæ vrbis, luxuriari félicitas Romanainciperet. Medium lènatus clegit.placuitenun eó quodCarthaginencontrafoedusna-ues babercnt,quod exercitus extra fines duxiffent,quód focio populi RO.amp;ami-co Mafinifiæ arma intubfient,amp;qnod filium eius Guluffam, qui cum legatis Ro.erat,in oppidu non recepiffent,Del-lum bis indici aut vrbe loco moueri;ni-bil enim fpeciofius videbatur elle,quam Cartbaginem quæ nontimeretur. Igitur Manlio Cenforinoque con-fulibus, populus Rom. aggreflus Car-thaginem, Ipepacis mieCtu, traditami , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yolen- |
CHRONOGRAPHIAE. ' GENERATIOl LX.
4ogt;
volentibus claffem, fub ipfo orc vrbis CTemaun. deinde euocatis principibus, fifaluieffe vellent,vtarma amp;nbsp;naucs tra-derent.necfunt morati.tanta vis armo-Wm repentetradita eft, vt facile tota ex «isApnrica armari potuiftet.
Dehoc T.Liuius ità fcribit: Cartba-ggt;nenfes,antequàm Romani exercitum «'duxiflent,mififte legatos XXX. Roma, per quos Carthaginenfes le dedebat. fed Catonis fententia peruicit, vt decreto perftaretur, vtque confules proficifee-rentur ad bellum. Quivbiin Africam tranfierunt, acceptis quos imperaue-runt,trecétis obfidibus amp;armis,omni-DUsc^ueinftrumentis belli, fi qua Car-tHagine erant;tunc veró,ciim ex autho-^tatc patrum iuffi funt migrate à fini-ous,amp; vt in alio loco procùl à mari decé '’iilliapafluum,nec minus remote oppidum facerentjindignitate rei ad bellâ-dum Carthaginenfes compulerunt.
Comploratum igitur publicè ftatim eft,amp;conclamatum ad arma, feditque lententia,quocunquc modo rebcllan-dum,non quia fpcs vlla iam fu per effet, fed quiapatriam luam mâllcnt boftiu, quamfuis^manibuseuerti. Quircbella-tium fueritfuror, vcl bine intelligi po-teftjquodin vfum nouæ claffis,teda do mosque refciderunt, amp;nbsp;in armorum of-ficinisaurum amp;nbsp;argentum pro çre fer-roque conflatum eft, in tormentorum '^mculamatrons crines fuos contule-
\^’ nbsp;nbsp;Carthagoitaqj àL.Mancinoamp;M.
Manlioconfulibus obfideri oppugna-riq;cœpta cft,ipfi veto Carthaginenfes, duos fibi duces creaucrût Hafdrubales.
Cipj) confules verovrbé terra amp;nbsp;mari cingut. ’‘‘'•^^“’iitushuiulmodifuiffcdicitur : Vi-' ginuduomillia paffuû muro amplexa, totamaripenè cingebatur, abfquefau-cibusquæ jo.milliapaffuum aperieba-tur,islocus murumjo.pedes latum ha-huitfaxoquadrato in altitudine cubi-toruni quadraginta.arx,cui Byrfæ nomen crat,paulo ampliùs quàm duo mil-liapaiïuum tenebat.cx vna parte murus communiseratvrbiamp;Byrfæ, immines mari,quod marc ftagnû vocabant,quo-niamobiedu protétçlinguç tranquil-iatur.
’ Confules igitur cumaliquantulam muri partem diruilTcnt, amp;nbsp;ftcglcdos ab P“8“*««‘f* vna partemuros duotnbuni temere cu thaginéf«. cohortibus irrupifientjà Carthaginen-bbus vidi funt atque repulfi.quos fugi-entes Seipio tune tribunus militumjrc-pulfo intra mutos bofte, défendit, per quem euàm amp;nbsp;caftcllum Romanorum, quod node expugnauerat,paucis equi-ubusiuuantibus,liberatum eft. libera-uitamp; caftra,qu^ Carthaginenfes omnibus eópijs paritèr aggreffi,oppugnabat» quodei prçcipuamgloriâpeperit. prater eà cùm ab irrita Oppugnatione vrbis conful alter exercitum ducere aduersus Afdrubalcm vellet,fuafit primo confu-li,nè tam iniquo loco confligeret, contra quod colul Ïaltum ingreflus eft, vbi confederat Afdrubal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cumque ficut prçdixerat Seipio, fu-fus fugatusque efiet Romanus exerci-tus,amp; duç cohortes ab bofte obfidcren-tur,cumexiguaequitum turmain fal-tum conuerfus,liberauit eos amp;nbsp;incolu-mes reduxit.Eius igitur apud omnes ingens metus amp;nbsp;reuerentia erat, neque quiequam magis yel Afdrubal, vel Pba-meas cquitum Carthaginenfium præ-fedus,vir ftrenuus,vitabat, quàm contra earn partem prçbum committere, vbi Seipio dimicabat. QiJam virtutem eius amp;nbsp;Cato,virpróptioris multo ad vi-tuperandumlingua:,infenatu fic pro-fecutus eft, vt diceret reliquos qui in Apbrica militaient, vmbris militate, Scipionem vigore.
Per idem tempus Mafinifta rex Nu- Mafiniffa midarum,per annos ferè 40. amicus po-
i n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mort,
puh Romani mortuus eft anno vitç luç 97'VaIêtiffimo fempèr corpore, hic ple-runquèinimbrcvel maxima caput fu-um detexit aut frigore,amp;tam diù in vno ftetit veftigiOjVtpriùs iuuenes laffitudi. ncexcederent.fi ftetifiet, ne mtanbrum quidem tota die mouebat. fi iter in gref! fus eft eques,non defeendebat: fi pedes, non alïcendebat. folebatq; equitans in exercitu nodi diem fçpiffimè coniun-gere, amp;fuî cuftodiam tutelamque fæ-uiffimis canibus cômittebat, poft odo-gefimumlêxtum annum genuit filium, cui nomen Metbuma. mnil quodiuue-nis fecit,£uo vltimo prçtermifit.Moriés mm / igitur.
1
-ocr page 428-410 Î0H. NAVCIERT VOLVMEM PRIMVM
igïtur,quadragintaquatuor filios reli- Carthaginieiïcpotes. amp;nbsp;volentibus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit,vtlcribitEutropiu$,intcrquosdi- lijsjn medium Je coniccit incendium, ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uilórcmrcgnidfeSeipionem iuffit,qui comodoexitum faciens extrema rcgi-^jjei^ poftquam inter cos Numidiæ regnum diuifit,Carthagincmreucrfiis eft.
Qu^atuor itaquc annis defenfa eft ci-tiitas contra Romanos.Intcrhçc Scipio Phameæ prçfedo cquitum Carthagi-nenfium, viro forti amp;nbsp;cuius opera prç-cipuaPoenivtebatur,fuafit, aitLiums, vt cum equitatu fuo ad Romanos tranl-iret.Carthaginenfés ctiàm Afdrubalem Mafinifta: nepote, quem pretorem ha-bcbant,proditionisihfpedum,in curia intcremcruntreóquódpropinquuserat Guluftaï,auxili)s Romanos iuuantis,amp; lubfcllijs obrutus eft.
Cumiam primus amp;fccundusmuru$ Byrfa- eftet nudatus, amp;nbsp;tantum Byr/à altera pene ciuitasrefiftebat, quanuis profli-gatovrbisexcidio, tarnen fatale Afric« nomen Scipionu videbatur. Scipio ma-gni Scipionis nepos, conful extra forté fadus, Africa«^; ei décréta eft, vtquam 1 vrbem coneufterat auus, nepos euerte-ret:fedvti q maxime mortiferi efte mor-fus folentmorientium beftiaru, fic plus negocij fuitcu lemiruta ciuitatc,quam integra.compulfis in vnam arcem ciui-bus, portuin quoquè maris Romanus obfederat. Illi aîteiû ibi portumabalia vrbis parte foderunt, nee vt fugerent, 3uia nemoillos nec eu adere pofte cre-ebat:indè quafi enata fubito claffis,ait Florus,erupit.tum interim iam diebus iamnodibusnoua aliquamoles, noua machina, noua perditorumhominum manus,quafi ex obruto incendio fubita de cineribus flammajïrodibat.
Deploratis nouilnmc rebus, Cartha-thaginen. ginenlés deditionem faciunt, petentes vt quos belli clades rcliquosfecerat,/altem feruire liccret. atque ita primum agmenmulierum latismiferabile, póft virorumturbadefcêdit.nam fuifte mu-Iierum25.milli3,virorum3o.millia,mc-monæ traditum eft.Rex Afdrubal ft vl-tródedidit. transfuga:, qui Aefculapij téplum occupauerat,voluntario prçci-pitio dati,igni confumpti funt.vxor veró Aldrubalis,vbi ardétem Carthaginé adlpexit,viro fuo cum duobus filijs oc-cmTK,eiqjdixit; Viuc tu quifupcrftcs
Quos veró transfugas Romanos Sa-^ pio comprçhendere potuitjCrucibus aM I fixitjLatinosfecuri pcrculfit. m^a '^^^° ciuitasi/. continuis diebus arnt, milc-rumlt;^uelpeólaculumde varietatecon-ditionis humanç vidoribus prçbuit,di-rutalt;^ueeft,omni murali lapide inpul-uerem conuerfo, feptingentcfimopoft-quam condita eft anno. Multitude) omnis captiuoru, cxceptis paucis prinquot; dpibusjvçiiundata eft.Scipioautcnia iple cognomen illud celebremeruit, vt Apbricanusiuniorvocaretur. Orofitó veró dicit,fenunquam vidiffetertij beb 11 Punici certam caufani ex partcRo' manorujamp;hoefenfifle videtur Scipgt;u Nafica. Nimiriim lêcutafuntwalat® vrbe,q Scipio Nafica metuebatfutura-nam poftquamCarthago deleta eRj Roma fecuritate potita/ecutafuutbeb lainteftina,qux perduxeruntRom^uu imperium fcrè ad exitium, vt diectur.
Hoc tempore très cclcberrimitr*“»’' phi fimul Roma: fuerunt, Africa®? Africa, ante cuius currum dudus c Afdrubal:MeteUi ex Macedoniä/^’''^ curru prçcelht Andrifeus, qui amp;nbsp;P^^“' dophilippus,rex Macedoniim-'!'''''^'”^ exConntho, ante quemfigua?quot;^^“ pifta: tabulx,amp; alia vrbis clardfi®*®''' namenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^
De Africano quidem patuit/edw^ Macedonico fie res fehabetu'CgnunieS,,.^ pariter amp;nbsp;bellum vir vltimæ fortis Andrifeus inuaferat, Philippum le vocan volens, ac régis Perfei filium.hic cum a vrbe Roma,quo illum Demetrius Syn^ rexmilerat ob hoc ip(um mendafium, damprofugilfet, multis adfab^meius famam,vclut ad veram eoeuntibus, co* trafto exercitu,totam Macedoniam aut voluntateincolentium,autarmisoccu-pauit.Finxit enim ex peUice ïê amp;nbsp;Perfeo rege ortum,traditum educandum Cyr-
annum educatûignarû generis fufeciu-catorc,dû ^pè ad fine vitçveniflet,dete-xiftefibi origine fua, libeUodato^na-t9 régis Perla figno, prout rexiuffiflet
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LX.
quointeHefto, vcniffc feaitad Dcmc-trium Syria: regé^ac fidem, qualis eflet, feciffe.Itaqué populus Romanus hominis obfeuri fortunas contemnens, ctfi lam Maccdoniam tenerctj luuentium pr^torem aducrsi'is eum mifêrc, quem adinternecioncmvfquedelcuit, amp;nbsp;rc-Aïirifa„iÇ’gt;ooccupat05rcgnauitannovno. Sed Mo vi. a Cçcilio Metello cóful e pofte! vi dus, quot;'■ Macedoniai^ueiterùm in Roman.pote-ftatévcnit.vb'ihaud paulo poft ibidem alterquoquè Pleudophilipp’, collcftis feruitijsrebcllauit, ac cum iam fexdc-dm millia armatorum haberet,aL.Trc-melio quçftore, ficut Liuius refert, fu-j^(^ pcratus eft.de priori triumphatum cft.
Moxfecutum eftbcllum Achaicum. ' de quo luftini verba fubij ciam : Qu xre-tibusRomanis caulas belli cótra Achç-ns,quorum caput eft Corinthus,q uere-115 Spartanorum fortunaobtulir, quorum agros Achei propter m utuum odi-vmpopulabatur.mifu funtIcgati, qui-bus occulte mandata dant Romani, vt corpus Acbçorum diffoluerent, fingu-lasquevrbesproprij iuris facerent, quo faciliùsadobfequia cogerentur. Igitur îegatijomnium ciuitatum principibus Corinthum euocatis,decretum ienatus récitant,Expedite omnibus, vtfingulx ciUitates leges fuas habeant. quod vbi
omnibusinnotuit,vclut in furorem vcr-ÜAniuerfum peregrinum populum iru cidant.'legatos quoquè violâftent, nifî ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mdito tumultu trepidi fu giffent.
Mumio confuli Achaicum bellum decemitur, qui mox exercitu dcporta-. to,pugnandicopiamhoftibLisfecit. lcd ' Aençi velut nihil negoci) Romanos bello fufcepiffent,itàapud eos negleéla omniaacfolutafuêre. itaque prçdam^ nonprçlium cogitantes, amp;nbsp;véhicula ad fpoliahoftium reportanda duxerunt, amp;coniugesliberosque fuos ad fpeûan-dacertamina in montibus pofuerunt. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sclt;lprçliocommiflo,anteoculos fuorû
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cfi,lugubre bis Ipeétaculum fuî,amp; gra
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uem luftûs memoria reliquerunt.Con-
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luges quoquè amp;; liberi eorum captiui,
prçdahoftiûfuêrc.vrbs Corinthus de-ftruitur,populus omnis fub corona vé-
ditur,amp; cùm propter multitudinem amp;nbsp;varietatem ftatuarum ac fimulacrorum
4« in tantx ciuitatis incendio, permixta in vnum auri ac argenti atquc «ris métal-la fuiftent, nouum genus mctalli fa- ■ ^.coH»; âum eft,vndc vfquchodie valaConn- thij nobili-thiadicuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘*‘’
Inhac quoquè generationc Prufias rex'Bithyniæ Romam vcnit, vt fenatui gracias ageret ob viâoriam ex Macedo- jçicomede« nia partam,amp; Nicomedem filium fena- Ptuiiçfiliu». tui commendauit. Hic Prufias pofted confilium cepit interficiendi Nicomc-dis,dum conlulereftudet minoribus fi-lijs,quos éxnouercafufcèperat, amp;Ro-mxhabebat.Sedres adolefcenti prodi-tur.hortatur ab bis qui facinus fufeepe-ranr, vterudelitate patris prouocatus, occupetinfidias.nec difficilis perfuafio fuit.igitur cùm accitus in patris regnû veniflet,ftatim rex appellatur. Prufias fegno fpoliatus,ctiàm à Icruis delcritur. vitiorumenim amatorcrat.cùminlate-bris ageret, non minori fcelere,quàm filium occidiiufterat,àfilio occiditur, adiuuante Attalo regePergami.
Habebat autem alium fihum,qui pro fupcriorc ordinedentium, enatum vnû habuit os. Miferat fenatus legatos àd paceminterPrufiam amp;nbsp;filium compo-nendam.cumquevnus exhis,multisci-catricibusfparfumeaputhaberet, alter pcdibus çger effet, tertius ingenio fo- Catonifio-corshaberetur, dixit Cato Icgationcm nee caput habere,nee pedes,nee cor.
’ Attains Pergami ciuitatis Afi« rex, ijfdem temporibus moriens, populum Romanumregni h^redem inftituit. de hoc luftinus lcribit,quód florentiffimu abEumenepatruo acceptum regnum, cçdibus amicorum amp;cognatorum fup-plicijs foedabat, nunc matrem anum, * nunc Berenicen fpófam malcficijs fuis necatosconfingit. Pofthancfceleftam violentix rabiem,fqualidam veftem fu-mit,barham càpiUum^uein modum re-orum Iubmittit,nonin publicum pro-dirc,non populo (eoftendere, non do-mi l^tiora conuiuia inire,vel aliquod fignum lani hominis habere, prorsus vt pœnaspendereminibus interfedorum vidcretur.
Omiffadeinde regniadminiftratio- Attali g«fta ne,hortos fodiebat,gramina feminabat, amp;nbsp;noxia innoxijs pmilcebat, eaq; omia mm 1 veneni
-ocr page 430-4’i lOH. NAVCLERl VOLVMEN PRIMVM
|
veneni fucco infefta, velut peculiarc munus amicismittcbat.Abhoc Audio, çrariæ artis fabneæ le tradidit, cetrisq; fingédis amp;nbsp;çrefundendoprocudendocj; obleélatur.Matri deinde fcpulcrum fa-Öurus morbum cotrax t,amp;feptimade dcccfïit.huius teftamento h^res populus Ro. inftituiturJèd erat ex Eumene Ari-ftonicus,noniuftomatrimonio, Adex pelliceEphelt;)a*cichariftx filiagcnitus, qui poft mortem Attali velut paternu regnu inuaht Abam. cum multa prçlia fecundaaduersus ciuitates, qua metu Romanorumlerradcrc cinolebant, fe-ci(Tct,iuftusquerexiam vidcretur, Afia Licinio Craflo cólulidecernit,qui in-tentior Attalicç prçdç quam bello,cum extremo anni tempore inordmata acie prçlium coriferuiiTet,pœnas inconful-t» auaritiæ fanguine dedit. TerpeMn». Inbuius locuin miftus Perpenna có-ful,prima congreffione Ariftonicü fu-peratum,in poteftatem fua redcgit,At-tabcasque gazas hçreditarias po. Rom. nauibus impofitas,Romam deportauit. Quod çgrè feres (ueceftor eins M.Aqui-liusconiül,fed cótentionem morsPer-pcnç direrriit.fic Afia fafta cft Rom.quç cumopibusluisvitia quoque Romam tranfmifit. Poft h^cregibus qui adueisiis Ari-Mithrid». ftonicum auxdia cdtuÏerant, prçmiap-«es. folutaiMithridatiPotico Syria minor, filijsAriaradis regis Cappadociæ, qui codem bcllo ceciderat,Lycaonià amp;nbsp;Cilicia datç,fideliorq;populus Ro.in focij fi]ios,quàm mater in liberos fuit. Nam Laod ce rcliéla Ariaradis, ex numéro fex filiorum,times ne diutina regni ad-*prîuarct«rminiftratione,adultis quibufdam,*po-tiretur, quinq; parricidiali veneno ne-cauit.vnumparuulû, Icelcri matris co-gnatorum cuftodia eripuit,qui poftne-cem Laodiccs, quia propter crudebtatê cam populus extinxerat,(plus regno po tituseft. Mithridates quoquè morte interceptus, filium, qui amp;nbsp;ip!e Mithridates did’,rtJiquit,qui ornes reges bello luperauit, amp;nbsp;bellum cum populo Romano per 46.annos geffit,vt in lequcn-ti diceturgeneracione. I'empore belli Punici tertij,vcl paulo ante cum MeUaU Ôe Caffius ceforcs the |
atru in vrbe conftrui prim tun iuffiffent, Scipio Nafica grauiffima dehortationc obftititjdiccnsinimiciffimum fore populo Ro.bellatori,hoc ad nutrienda tie-fidiam*lafciuiçlt;^;commctum.quç oratio adeô cómouit fenatum, vt no foluin omni a theatro compara ta vedi iulTcnt, ledetiam fublellia in ludis poni prohi-bucrit, amp;nbsp;vt neq; vrbani, neq; qui foris mille paflib* adeflent, fedétes ludos fpe-darent,nè fortitudo coi u mollefceret. Yndiri' lllo quoquè tepore Tucia virgo Ve- Vrf’** ftalis,ciim argucretur incefti, purgarc fe argumentis dedignata mortabbus, ad Tibcrimdetulit enbrum, idijjlubmcr-gcns,prece addita,inquit:ó Veft3,(ïpii fum,fi virgo lum, hanc è Tibcri aquam adtemplum tuumdeferam. amp;peitulit. In hac generatione Genua mantiwa vrbs,Ligurumquccaput,cx fenatuspO' puliqueRomani iultu, Liuio tcftantC) Cornelio colule,à Lucrctio vironobi-liffimoinftauratur,quæ aMagoncAn- [ nibalis duce fuit euerfa. Pacuuius,()uepi(«®‘'‘ è Brundufio natum fcrunt, tragcediaiu {criptor,Ennii ex hl ia nepos floruit,T^ rentiq; nonagenarius obijt. Pub.Terc-tiusCarthagincfispoèta Romçdaruif, coin tenera çtatepcrdudus,àTcrcnpo patronoobingenij gratia manumißus. In hac quoque generationelubcon-fulibus Mumio amp;nbsp;Metello, Viriatusin yja«» Hhpania, gencre Lufitanus,homo pa-ftoralis amp;.latro,prunùm inieftaudovias,deinde vaftando prouincias,poftre^- ^ mó cxercituspraetorumamp;confulum .^^^ÿ Siquidem Ibcrum amp;nbsp;Tagum fluinina^i«‘'’ pcruaganti, M. Vetilius prçtoroccur-lnf* rens,cçditur ad internecionem, pretor iple vix cum paucis euafit. deinde C. Plautium prçtorcmidem Viriatuspræ-lijsfraidu fugauit. poftetiam Claudius Vnimanus maximo apparatu beUiin-ftruiftus,auxit infamiam.nanicongref-fus cum Virjato,vniuerlas maximasque copias amifit.Tunc Viriatustrabeas, fa-ices, cçteraqjif'^g*’’^ Romana, inmon-tibusfuis tiophça prçfixit. - Eodem tempore trecentiLufitanieu mille Romanism quodam fallu pugnâ-runt,in qua pugnafeptuagintaLufita-ni,Romanorû veiojzo.ceciderût.Clau-dius refert, ^ cùm vnus ex Lufitanis ab alijs |
|
CHRONOGRAPHIAE. * J? ^'P'^gatus,pofte! inuaderctur cir-u yscquitibus,illevnifecuit caput, c?ceros compulit vt liber abiret. g*tur QTabius Maximus conful co-^f^Lufitanos atque Viriatum dimicas, îcciam oppidurh obfidione liberauit, Jn deditionem oppidum cum pluribus Capellis recepit.fecit tarnen facinus '^^ccrabikjfecundiim Orofium. quin-gcntis enim principibus eorum,quos in editionem acceperat, manus prçcide-catViriatus autem cum per 14.. annos Romanos exercitus protriuiffet,tadèm lundijs fuorum interfedus eft,in hoc fo-kRomanis circa eum fortitèr agenti-“us, quodpereuftores eiusindignos p-^ioiudicarunt. confilio enim Seruilij ^?pionis interemptus eft. generatio LXI. ANNO5066.!mundi exordio3ab vrbeverocondita 019. olympiade •óLinMathanEleazari filio 61. incepit S'^oeratio,durauitannis 44.anno Pto-^•^ÇiEuergetis lecundi dccimo,iub re-S® ^riæ Sedete Antiocho. ærumMathathiæ Afmonai, dux amp;nbsp;^ acerdosfucratin ludça: luccclfit ei fi-’^w x^”.“*^°^^nncs,cognomineHyrcani ‘ a^eniélisHyrcanis; qucmlofephusin tnbuscoinmendat,in rchgióe facerdo-**Wn ftrenuitate ducatus, amp;nbsp;quia vir^p-phftaerat:quiflatim in proditorem pa-tHsPtolcmçum inueftus eft,qui pattern lt;iusdolointerfecerat, matremqueeius cumduobus paruulistenebatin vincu-nSjCum confugiflet ad oppidum amp;nbsp;vitra Hienchunta, quod Dagon vocabatur. Obfeflo quidem oppido,cùm Iohannes acriusinfftebatjPtolemçus matrem Iohannis amp;fratres fupra muros vfque ad finguinis effufionem cçdebat : ad quod ffaauspietate,abimpugnatióe fe tem-perabat,matre tarnen fempèr clamante, ^eprofe fineret fcelus Ptolemçi inul-tuni,ipfa mortem vindicaretimmortali-tate.ob hoc diutius tradia obfidionCjfe-ptiraus aduenit annus ludçis feriatus, recelfttumab obfidione. Ptolemçus veioniatreipfius amp;nbsp;fratnbus occifis,co-fuguadZenonem Philadelphia regem, quiCotilacognominabatur. Pofthoc Antiochus Ponticus, alias Sedetes, rex |
GENERATIO LXL 41, Syria:,obfidcbat Hierufalem: quamob-rem aperuitHyrcanus duos deodo I0- ca°f“pukrö culis circunftantibus fepulcrum Dauid, Dauid apti. amp;fuftulitindè plùs quam tria millia ta-lentorum, deditq; trecenta talenta An-tiocho,vt ab obfidione rcccdcrct.Qupd amp;fecit.amp;vt placaret murmur populi, dereliqua pecunia primus inftituit xe-nodochiapauperüinHierufalem. Deinde Samariam captam, folo çquauit, quam poftHerodes inftauräs, Sebaften vocauit.deindè fortunatiffimè vixit. Tandern Antiochus duxit Cleopa tram fororem Ptolemçi Euergctis,vxo-remDcmetrijfratris,quamanteDeme-triumAlexander(vxdidtumcft) coniu-gem duxerat.hçc Cleopatra habuit filiu ex Alexandro Antiochum, quemTry-phondolo occidit,vt fupra aiâum eft. Sufeepit amp;filium ex hoc Antiocho Sc-dete,qui diftus eft Cyziccnus,cx Demetrio quoquè filium habuit Antiochum *2« Antiochus itaq; Sedetes exercitum,p„,ho.ex-quemmultis finitimorum bellis indu-peditio. rauerat,aduersiis Parthos ducit. Sed lu-xunæ non minor apparatus fuit, quam militiærquippe * ofto millia armatoru, fecuta funt * trecenta millia lixarum,ex quibus coquorum, piftorum, fcenico-rumque maior numerus fuit, argenti ccrtè amp;auri tantum, vt etiàm gregarij milites caligasauro fingerent, procul-carentq; materiam,cuius amore populi ferro dimicant. Culinarum quoquè ar-gentea inftrum enta fuêrc,prorfus quafi adepulas,nonadbella,pergerent. Ad-ucnienti Àntiocho multi orientales reges occurrêre,tradcntesfe regnaqj fùa, cum cxecratioefuperbiæ Parthicæ.NeC mopa congrelboni fuit. Antiochus tribus prçlijs viâ:or,cùm Babyloniam oc-cupâflet,magnushaberi cœpit. Itaque omnibus ad eumdefîcientibuspopulis, nibilParthis relidum prçter patrios fines fuit. Tune PhraatesDemetrium fratrem Antiochi ad occupandam Syriam cum Parthico prçfidio mittit,quo pado Antiochus adfua tuenda à Parthis rcuoca-retur,qui cùm viribus non poterat, in-fidijs Antiochum vbiquè tétabat. At^-ptermulritudinemhominum, omnem mm 3 exerci- |
414
ICH. NAVCLERÏ VÖLVMEM PRIMVM
|
exercitum fuum Antiochus perciuita-tesinhyberna diuifcrat, qux res exitij caufa fuit.nam cum grauari fc copiaru prebitione amp;iniurijs militum ciuitates viaerct,ad Parthos deficiunt, amp;dicfta-tutaomesapudfediuifum exercitu per infidias aggrediuntur. Q^æcùmnun-ciata Antiocho cflcnt,auxiliü proximis laturus, cum ca manu quç fecu hyema-bat,progrcditur. In itincre obuium regem Parthorum habuit,aducrsùs quem fortius quam cx-ercitus ciusdimicauit: adpoflremu mc-tu luoru defertus,occiditur.CuiPhra3- xcratjCaptus amorc virginis, vxore du-xitPoenitereautedimilft Demetrij coe-pit,ad quern retrahendum cum turmas equitum feftinantèr mififfet,Demctriu hoc ipfum metuetcm,iam in regno miC fl inucnerunt,fruftraquc omnia conati, ad regem fuum reuern funt. Demetrius obfidioneParthorum liberatus,dele-toque fratrc,reftitutus in regnum,abin-dè regnauit annis 12. Interea vet o Ptolemäus Euergetes, cuius meminiin præ-cedentigeneratione, in fuos graffatus eft.Coepit enim,vtpr^dixi, regnare anno abvrbecondita6io.vir quidem pef-flmus atque turpiffimus, ob cuius foui-tiam frater eius amp;nbsp;Cleopatra foror fibi timcntcs,cum reges efientj regnu ei per legatos obtulerunt. Letusigitur quod fine certaminefra-ternum regnu rccepiffet,amp; cum pofted fufpicaretur fubornari fibi à forore Cleopatra amp;nbsp;fauore principu fratris filiö, infeftus omnibus,ftatim vbi Alexandria ingreflus eft, fautores pucri trucidari Ptôl Euer j'i^ß^^-Poftc^ forOris törum aflccndit,fi-jMjtfjuiti». liumqucfororisdienupliarumjquibus matrem eius in matrimonium recepit, inter apparatus epularum amp;nbsp;folennia religionum in complexu matris intcrfe-cit,atq; itatorum lóroris cçdc filij eius crucntus aflcendit.Poftquod non mi-tior in populäres, qui cum in regnum vocaucr3nt,fuit:fiquidépcregrinis mi-litibus licetia Cçdis data^omma fangui-nequotidièmanabant, ipfamqucloro-rcm,virginccius filiaperrim ftuprata, amp;nbsp;in matrimonium adlcita,repudiat. |
diuerfa labitur^patriam^ue metu mortis cxul reliquit.folus igiturin tanta vr-bc cum fuis relidus Ptolcmcus, cum regem fc non hominum, fed vacuarum çdium viderct^edido peregrinosfolici-tat,quibusconflucntibus obuius lega-tis Rom.Scipiói Africano,Sp. Mumio, amp;nbsp;L.Metello,qui adinfpiciendafocio-rum regna veniebatjprocedit.Sed q’^^m crucntus ciuibus omnibus,tamridicu-lus Romanis fuit.erat enim amp;vultude-formis, amp;nbsp;ftatura breuis, amp;nbsp;faginä ventris nS homini,fed belux fimilis-' quam foeditatem nimia fubtilitas amp;nbsp;pevlud-da veflis augcbat,prorlus quafi afin in* foiciendaprçberentur, qua: omni ftu-aio occultanda erant. Poft difeeflu m deinde lcgatoru,quo-rum Aphricanus,dum adfpicit vrbemjpt/ ijaedaculo Alexandrinis fuit,Ptolem?'es*' us iam ctiam populo peregrino inuifus, cum filio quern ex fororclufceperat,amp; cum vxore matris pcllicc, metuinüàî-rum tacitus in exilium proficifeitur, contradoque mercenario exercitu,k^' lum forori paritèr ac patrix infert. Ac-cerfitummaximum deinde à Cyrenis“' lium,nè eum Alexandrini contra k rt-gem crearentjinterficit. Tuncpopulusftatuasamp;imagints cius detrahit,quodfadum ftudioloro-ris item amp;nbsp;vxoris exiftimans^lium^que ex ca ip fa vxore quondam fufceperat,in-terficitjCorpusquc in membradiuifum, amp;in cifta impofitum, matri die natabc^j,. eius inter epulas offerri iuffit. Qus res ÖjJjjtS« non rcginx tantCim, verum ctiamvni-uerfç ciuitati luduofa fuintantumque moerorem conuiuio feftiuo intuliqvt regia omnisrepentino ludu incende-retur. Finito ludu orbitatis,Cleopatra, quum vrgeri fc helloPtokmci videret, auxilium à Demetrio petit Syria: rege, iam in regnum reftituto, amp;nbsp;videturlu-ftinusvcllc, quod Cleopatra fucrit/o- ferre Aegypro,fed dumaliena aifedhr, w aflokt fieri, propria per defedionem amir- |
|
CHRONOGRAPHIAE. amittit. Siquidem Antiochenfes primi QuceTryphone, execrantes fuperbiam j'8'SS'*£ conuerfarioneParthicae cru-^'ditatis intolcrabilis fada crat, mox ApemenijjCxteratquc ciuitates illoru exemplum Icquutæ,prop ter ablentiam régisDemetrij, ab eo derecere. Ptolemxus vero rex Aegypti^bdlo *^ eo petitus, quum cognouilïet Cko-patram fororcm fuam ac vxorem, opi-busAegyptinauibusimpofitiSjad fili-am amp;Demetrium generum in Syriam profugilTejimmittit iuuenem quedam Aegyptium,Prot3rchi negociatoris fi-Jium, qui regnum Syriat armis ac fraude peteretjexcogitata fcilicet fabula per adoptionem Antioebi régis receptum effein familiam regia, turn Syrisetiàm Jion afpemâtibus quemlibct regem, ne ^emetrij parèrent fuperbiç acmaleuo-lentix. Nomen iuuenij Alexander, im- Mit. ponitur.auxilia ci ingentia ab Aegypto ^’'tinder ^”P')^ 9''*^‘''^pbirimis mittuntur.ltaque ’ynimin. ^^™'^trius ab Alexandra deuiftus^quu indique grauiffimis quibulque mails circimftantibus premerctur, ad poftre-quot;'umetum ab vxore, blijs amp;nbsp;omnifa-rum petens,interfeftus eft iuHu præfe-ôijCÙm effet egreffus nauim.Itaq; rex Demetrius qua fraude vtrunque regnu quæfiêrat, quoque dolo tenucrat, luis malis perijt. Demetrius ex Cleopatra duos filios reliqueratjSeleucû amp;Gryphum,vtrû-quematris crudelitate ac Içuitia corru-ptum. Nam Seleucus,quoniam negle-fta matris authoritate,fuoipfius hono-rcfumpferatdiadenia,ab eadem eft in-terfedus. Alter è finis Gryphus,rex ab matre conftitutus eft,vt nome régis penes filium, omnisautem imperij ium-mapenès matrem effet: hac iuuenem legeffceleftilfima mulier, negleda matris pietate,inregni nome tantum ad-mint. Sed Alexander fiftus,occupato Syria: regno, tumens ex fucceffu return, Ipernereiam ipfum etiam Ptolemæum, à quo fuerat fubornatus, inlólentia cœpit. Quarè Ptolemæus reconciliata lórore, deftruerc Alexandr: regnum |
GEbJËRATÏO LXI. 4’5 fummis opibusinftituit.mittit ergo in Grx ci am Grypho auxilia, cique hliam joT^rJ!quot; Gryphinam dedit vxorem,vtpopulum Ale«ndro, fibireconciliaret amp;affinitateamp; focie-tatebelli;nccresfruftrdfuit. Nam cùm omes Gryphum inftruftum Aegyptijs viribus viderent, paulatim ab Alcxan-dro deficere coepere. Fit deinde inter cos prxlium: quo vidus Alexader,An-tioebiam profugit: ibi inops pecunia:, cùm ftipédia militibus deeflent, in tem-plo louis lolidumex auro vidorim fignum tolli iubet, facetis iocis facnle-giucircunfcribens: nam vidoriacom-modatam fibi à lou e effe dicebat. Inter-iedis deinde diebus, cùm ipfius louis aureum fimulacrum infiniti pondelis taciteeuclli iuffilïet, depræhenfusi^; in facrilcgio, concurfii multitudinis in fugam verlus, magna vi tempeftatis op-preffus,ac delcrtusi fuis,.Alatronibus capitur:pcrdudus^uc ad Gryphum in-terficitur. Grypbus porró Demetrij filius, re-cuperato patrio regno, externisque pe-riculisliberatus,infidiis matris appeti-tur, quç cùm cupiditate dominationis, firoditomarito Demetrio, amp;alterofi-io interfedo, buiusque vidona inferiorem dignitatem fuam fadam dole-rct,venieti ab exercitationeveneni po-culum obtulit. Sed Grypbus,prædidis ante iam infidiis,veluti pictate cum matre certaret,bibereipfam iubet, abnu-cntiinftat,poftrcmó earn arguitjipfam folam defenfionem federis lüpereff e af-firmans, fi bibat quod fibo obtulit: fic vida regina, fcelere in (e verfo, vene-no quodparauerat,extinguitur. Parta igitur fecuritate Grypbus, odo annis quietem ipfe habuitamp; regno fuo pftitit. natus deindeilli xmu-lusrcgni, frater ipfius Antiochus Cy-zicenus eadem matre, fedpatreAntio-cho Sedetegenitusfuit, quemcùmve-neno tollere voluilfet, ad armaconci-tauit. Inter has regni Syria: parricidia-les difcordias,moritur rex Aegypti Pto-lcma:us Euergetes, relidis duobus fi-bjs, Ptolemaeo qui Phifcon fiuc Soter eft appellatus, Alexandro, amp;nbsp;tribus fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. liabus, Gryphina, qua: nupta fuerat Grypho, Cleopatra amp;nbsp;Scleucc. 01 ra 4 Rdi- |
lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
Reliquit autem Euergetes regnum Cleopatrae vxori amp;nbsp;alteri filio quem ilia clegiftet. Igitur cum pronior inmi-norem filium effet, à populo compelli-tur maiorem eligere,cui prius quam regnum darct,vxorcm ademit Cleopatra fororcm,quam fibi cbariffimacoadus eftrepudiare, amp;minoremfororem Se-leucen duCcre.
CœpitregnarePbifeonanno abvr-^!'°P*?5* be condita ójj.regnauit annis 17. Cleo-perit.quot; *^* patra repudiata ab co,Antiocbo Cyzi-cenoin Syria nubit,eiquc nè nudu nomen vxoris ferret, exercitum Cyprifo-licitatumvelutdotalem admaritu du-xit. Par igitur iam viribus Cyzicenus, prçliumcum Antiocbo Grypbo com-mittit. vidus,in fugam conuertitur, amp;nbsp;Antioebiam venit.Tunc Grypbus An-tiocbiam,in quaerat Cleopatra, obfe-ƒ dit: qua vrbe capta,Grypbina vxor cry pbi Cleopatram fororem requiri iuffit, non vt captiuç opem ferret,lcd nè effu-geret, qua: fuï acmulationc ‘quot;boepo-tiffimùm regnum inuaferit, boftiq; forons nubendo,boftem fe eius cifccerit: tum peregrines exercitus incertamina fratrum addudos, tum repudiatam à fratre,contra matris voluntatem extra Aegyptum nuptam aceufat.
Centra erabat Grypbus,nè tam fœ-dum facinus facere cogatur,a nulle vn-quàm Maiorumfuorum inter tot do-meftica bella, tot externa, poft viéfona in fceminas fæuitum, amp;nbsp;cùm fit foror, deinde communium liberorum matcr-Ptol Aegy-^^*^^' Adijcitbis fuperftitionem tcmpli ptirex. 9*^^ profugerit. fed quanto Grypbus abnuit,tanto foror muliebri pertinacia acCenditur,rata non mifèricordiæ ba:c verba, fed amoris effe. Itaque vocatis ipfa militibus, mittit qui fororem con-foderent.quivtin templuintrauerunt, cum euellere earn non poffent, manus amplexantes deæ fimulacrum prseci-derut. Paule poft repetita prçlij con-grelfione, vider Cyzicenus Grypbina vxorem Grypbi, quepauloantè fororem intcrfecerat, capit, eiusque fup-plicio, vxoris Manibus parentauit. At in Aegypte Cleopatra cùm grauaretur focio regni filio Ptolemæo, populum in eum incitât, abdudaq; ei SeleUcc, ex
qua duos filios habebat, cxulare cogit Accerfito minore filio Alexadro, amp;nbsp;rege in 1 ocum fratris con ftituto,nec n-liüregno expuliffe contenta, beHoCy-’ pri exulantem perfequitur.eo inde pub fo,interficit ducem excrcitus fuij 9^od viuum eum è manibus emififlet, quan-quam Ptolemxus verecundia matemi belli, non viribus minor, ab infula re-cefliflet. Alexander territushac matris crudelitate, amp;nbsp;ipfe cam reliquit} P”’* culofo regno fecuram ac tutam vitam anteponens. Cleopatra vcrotimej,ne maior fili* Ptolemäus abCyMC®’’®®*^ recuperandam Aegyptum auxdæ w-uaretur, ingentia Grypho auxilia, amp;nbsp;Seleucenvxorem nupturamhoftiprio' ris mariti mittit, Alexandrumq; filium per legatos in regnû reuocat. Cui cum occultis infidijs exitium machinaretur, occupata ab eodem interficitur,fpiri-Cl^, tumque non fato, fedparricidio dedit,-jx»' digna prorfus bac mortisinfamia, quJ dii«' etiam matrem toro expulit, amp;nbsp;duash-lias viduas alterno fratru matrimonio fecit, filio alteriinexilium aßobellum intulit,alteri(ereptoregno)exitiunipcf infidias maebinata eft.
Sed nee Alexandre catdes tam nefi”' dainulta fuit. namvbi primumcopcr-tum eft,per fcelusfilij matreminterfe-öam, concurfu populi inexiIiumagi-0lt;*'*’ tur,reuocatoq; Ptolemæo,ci regnum“’“'^' redditur, qui neq; cum matrebeim ggt; rere Voluiüetjnec à fratre armisrepete-re quod prior poffedilTet. regnatpoM annis o ét o.
Dum b^c aguntur,frater eiusexpd' lice fufceptus, cui pater Cyrenarum regnum teftameto reliquerat,haeredepopulo Rom. inftituto,deccffit.Iamenim Fortuna Romanaporrigere fe ad orien-talia regna,non contenta Italie terminis, cœperat. itaque amp;nbsp;ea pars Libyx prouincia fa ét a eft. poftea Creta,Cili-ciac^uepiratico bello perdomitç,infor. mam prouincia: rediguntur. Quo pa-Öo amp;nbsp;Syriæ amp;nbsp;Aegypti régna, vicini-tate Romana arófata,incrementa de fini timis bellis quxrere lólebant, adem-pto vacandi arbitrio, vires fuas in per-niciem fuam conuerterunt,adeo rt af-fiduis prxlijs confumpti, in contemptö
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXÏ. 47
|
finitimorum venerint, prædçc^- Arabu getiimbcllianteà fuerint, quorum rex Heroiiiiius Herotimus fidutia fexcetorum filioru, lexAtabü, quosexpcllicibusfufceperat,diuifiscx-ercitibus nunc Aegyptüm, nunc Syria infeftabat, magnumlt;^ue nomen Ara-bum, viribus finitimorum cxanguibus, feccrat. fc^ ^^^^*5 fratrum Gryphi amp;nbsp;Cyzicc-Wr^®b®ox filiorum inimicitijsparentum '^■^uccedentibuSjCÙminexpiabilibello amp;nbsp;’^^g®5*'^g'^^'tiq; confumptum effet, ad externapopulus auxiliacucurritjpere-grinosquefibi reges circunfpicere eoe-pit.Itaq; cum pars Mithridatem Ponti-cum, pars Ptolemæura ab Aegypto aut Phifeona arceflendum cenferet, amp;nbsp;Mithridates belloRo.impIicitus effetjPto-lemæus quoquè geftis Syriæ fuperfuif-fet,orancs,vtluftinus ait,in Tigranem regem Armenia: confenfcrunt,inftru-ftum præter domefticas vires, Parthica focietate amp;nbsp;Mithridatis affinitate. Igi-, turaccitusin regnum Syriæ,per i8.an-nos tranquillifhmo regno potitus eft, quifuitfeptimus annusPtolemçiDio-nyfij,abvrbecondita 678^ ^tgiane régnante inSyria,tcrrçmo-tuiyo.miHiahominu inregno,amp;mul-ts vrbes periêrunt,quod prodigiu mu-tationem return portendere arufpices rclponderunt.IgiturTigraneaLucul-lo rido/ex Syriç Antiochus Cyziceni filius,abeódem Lucullo inregnu vo-catur:fcd quod Lucullus dedcrat,poft-ca ademit Pompeius,qui Antiocho po-fcentiregnumrefpondit,ncvolcti qui-dem Syriæ, nedum recula nti regem da-turum fe,qui 18. annos, quibus Tigra-nes Synam tenuit, in angulo Ciliciæ latuerit: vido autem eodemTigraneà Ro. alieni opens præmia poftulct:igi-turvthabenti regnum nó ademerit,itè quocefferit rigrani,non daturu quod tucri nefciat, nè rurfum Syria ludæo-tum amp;Arabum latrocinijs infeftäred-dat, atque ita Syriam in prouinciç for-mamrcdegit.HæcIuftinus. Alij traduntPhilippû vltimum fuift fe Syriæ regem, reghaffe annis duobus, quo régnante, Antiochus eius patruus inParthosfugiens, Pompeio fc tradt- |
dit, poft quem ftat'im Philippus hic à Gabinio confule captus, regnum eius in ditionem Ro. celfit, amp;nbsp;tune Syriae Finisregnj regnum finem habuitj quodperducê- Sy«lt;. tos viginti annos fub 17. regibus du-rauit. vndè per anticipationemaliqua funt dida, qux erant pauló poft di-cenda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— A N N O ah vrbe condita dao. Set-pioAfricanus eófènfu omnium ex tn-buno coiyhl creatus,ad expugnandarn Numannam cum exercitu miffus eft, Numantia, citerions Hifpaniæ vrb$, haud j)cula Vacceiisin canitc*Galla-^^Çjhçc per annos i^.cum lobs quatuor milhbus Celtiberorum,xl.milha Rn. vi-cit, pudendisque eos foedenbusaffecit, BellmnN.,. Ante enim male pugnaucrant Ro.narn mannauw, M.Popilius fiuc Pompei iis,\tapud FIo rum legitur, à Numantinis tu f us fu-gatusque,pacem fœdâ fecit.C.veroHo-ftilius Manemus, poftqu.im à Popihó accepit exercitu, apud Numantia adeo infehcitèrpræha geffit, atqutinid fn-prema defperatióe perdu dus eft, vt tnr-pifîîmumfœduscumNumantinisfncc-re cogcrctur, quanuts amp;Popi]ius iani aliud equè infame foedus cü eftdé paulo antè pepigiflet. Vndè fenatusdifloluit foedus,amp; Mancinu tradi præcepit Nu-matinis,qui nudato corpore manibus poft tergum reuinCiis,ante portas Nu-mantinorum eft expontus^ibi^ue v(q; ad nodemmanens, À luis defértus, ab hoftibusautem noneftreceptus. Exclamathic Üroftus cótra Ro.qin Mancinum,ciim nè perderet totum t.x-ercitum, iufta ex caufa feedera neicui -r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N.un.in.i-Iit,eade lenatusioluit.Quid quod Nu- tusaednur. mantini per legatos fuos aUtmuiolatä pacem lolam, aut omnes quospignerc . pacis acccpto,viuos dimiferSt,repbfcc-bant? fi difplicuit fœdus,cur ohfes non eft redditus?Acciderunt autem Manci-no conluli aliqua prodigia in Hilpani-am ituro.Nam cum à portu Herculis nauem confcendit,talis vox finè vllo authoreaudira eft, Mancinemane. amp;nbsp;cùmfeaphaeflet ingreftus, anguis exi-miæ magnitudims vifus lubitó difpa-ruit. Per eadé ferè tempora Romæ ex an-dUanatuseft quadi‘upcs,quadnman‘', |
ocu-
-ocr page 436-lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
oculis quatuor, auribus totidcm, na- ccm,altitudovigintifuit,ipfumquedc-tura virili duplex. In Sicilia mons Aetna vaftos ienes crudauit. In Bono- Prodlgi* qusdira. Difdplina niilitaris nienfi agro fruges in arboribus nats funt. fecutum cft feruile bcllum in Sicilia. Intereà cùm Macedo nu Icgati con-ejueftû veniflent delunio Syllano protore, quod acceptis pecunijs prouinci-am fpoliâfretjamp; fenatusde querclis vellet cognofeere, T. Manlius Torquatus Syllani pater,petijt impetrauitq-, vt fi-bi huiufmodi cognitio mandaretur, amp;nbsp;domi caufa cognita filium condemna-uit, abdicauitque: ac ne funeri quidem cius, cum fufpendio vitam finifTetjin-terfuit:fedcns^; domi, poteftatem con-fuitantibus ex inftituto fecit. C.^lacienus accufätus eft apud tribun. plebis, quod exercitumin Hifpa-nia deferu'iflet.damnatus fub furcadiii virgis cxlus eft, amp;nbsp;leftertio nummo vxnijt. At Cor. Scipio Hifpaniam ingreft-fus,non ftatim aggrefTus eft Numanti-nos,fed ante! coiruptum licentia luxu-riaqjexercitum,adgencrofiftimam mi-litix difciplinam reuocauit. omnia em deliciarum inftrumeta recidit,duö mil-iia fcortorum è caftris eiccit, militem omni die in opere habuit: quern militem extra ordinem deprzhendit,virgis cecidit. lumenta omnia,nè exoneraret milites, vendidit: multotiès contra ho-ftium eruptionem felicitèr pugnauit. Turn Vacceij obfeffi,liberis amp;nbsp;coniu-ccm,aitituao vigintiruit,ipiu«Jijutuv-inde aggerem fudibus prxftrudum, crebris turribus præmuniuit. Ad hoe bellum Micipfa rex Numidarum,in auxilium Scipioni lugui'tham milït,vbl glotiam acquifiuit. Scipioniæ- gibus trucidatis,ipfi leinteremerunt. Interim Scipio ampliffima munera fibi ab Antiochorege Syria:, cum cela-re alijs imperatonbus regum munera mos eftet, accepturus, publice omnia referri quçftoriin publlcas tabulas iul-fit. Igitur cum partem a:ftatis,partemq; bycmistranfegiftet,parum prope pro-fecit hac induftria. nam vbi copia pu-gnadifa(3:a cft, exercitus Romanus im-petu Numantinorum folito oppreftus, terga vertit, fed increpationeamp; minis confulis, manuque retinentis tandem indignatus, in hoftem rcdijt;amp; quem fugiebat, fugere compulit. Itaque vr-bem obfidione Scipio concluftt, fofla circundedit, cuius latitudopedum dc- |
Refert Liuius,ciim vndique Scipio Numätiam obfidione da ulili et, amp;nbsp;op-prefTosfamevideret, cadi holies nolu-it,citius abfumpturos frumentuquod habercntjliplures fuiftent. Igitur Numantini diu condufi amp;jjaX fametrucidati, cum facultatempugnçi^ii'' fæpè depofeerent, vt cis moritanquam viris licerct, nec impctrâftent,nouilîî-mc duabus fubito portis crupcrutjar-^^,,;';^ ga prius potioncyn, non vini,cuiuslorfu^* cus fcrax non cft, fed fucco tnncipd'Hi^ artem confetto, quern ccliam yocant^p^ Hac potione recalelcentes, fubito lu-per Romanos irruerunt. arroxdiu cet' tarnen, amp;nbsp;vfquc ad pcriculum Romanis fuit,itcrumlt;^- fe Romani aduersum Numantinos pugnandolubtra.xilbnb nifi fub Scipione pugnaftent. Numantini interfedis luorum förtiflimis,bello cedunt, compofitis tame ordinibus,ncc ftcut fugientes in vrbem reuertuntur; corpora interfedorum ad fepuituram oblata, recipere noluerunt. Nouillîmùm defperationcomnesin mortem deftinati, elaufam vrbem ipü introrsum fuccenderunt, eödiquepa-riter ferro, veneno atqueigni confura-pti funt.Romani nihil ex his viftis peni-tus habucre, mf fecuritate; ncq; enira vicilfelemag'is,quàm euafiffedixerunt, vnum Numantinu vidoris catena non tenuit, vnde triumphum dederit:quic-quidfupeUedilis fuit, ignis cofumpbt' diinc Scipio Tirclum quendam Cclti-cum principe interrogauic,qua de caufa Numantia priais inuida auraflet,amp; póft cuerfa fuilfet: Relpondit,Concor-dia vidoriam, difcordia excidiumprat-buit. Inter hæc in Sicilia bcllum feruilejj,,^j ortum eft: nam leptuagintamilhafer-sitil'* uorum turn in arma conipirantium fu-ilfe referuntur, excepta vrbe Melfana, qux lèruos liberalitèr habitosin pace continuit. QmscrederctSiciliam mul-tocr«cntiuslcruili,quam Punico Bello elle |
|
CHRONOGRAPHIAE. lo effc vaftauUndè matena beUo^quod flcultum agri frequentia crgaftulajCa-tenatique cultores habebantur. Syrus quidam nomine Eunus, pha-naticofurorefimulato,dum Syriæ deæ c^remoniasiaftatjad libertatem amp;ar-•iiaferuosquafi numinu imperio con-citauit. idque vtdiuinitus fieri proba-fetjin ore abdita nu cc, qu am fulfurc amp;nbsp;Jgne ftipauerat,lenitèr inipirans, flam-Wam inter verba fundebat.boe miracu-lo primum duo millia ex obuijs, mox Jurebellirefraétisergaftulisjlx.amplius millium fecit exercitum. RcxfaduSjCaftellajOppida, vicosq; miferabili direptione vaftauit. id quo-Quededecus, capta funtprætorum ca-ura Manilij, Lentuli, Pifonis,Hipfei. haque qui per*fugitiuos diftrabi de-buifrent,prçtoriôs duces profugos prç. j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo ipfi feq urban tu r. quot;^ Tandem Perpennaimperatore, fup-plicium de eis fumptu eft. bic enim cum viétos amp;nbsp;apud Ennam nouiffimè ob-f^ffos, fame quafi peftilentia confum-pfiffet,reliquias latronum compedibus catenisque religauit. crucibusque af-fixit. ° Vixdum refpiraucratinfula,cum fia-^»lo. t™ à ferais amp;nbsp;à Syro reditur ad Cili-cera. Athenio paftor,interfeólo domine, familiamergaftulo liberatam, fub iïgnis ordinat, ipfe vefte purpurea ar-genteoque baculo amp;nbsp;regio moreredi-mitus, non minorem quam ille prior confiât exercitum:acriusq;multo,qua-fiillum vindicaret,vicos,caftclla, oppi-da diripiens,in dominos iam feruos,in-fiftius quam in transfugas fçuiebat. Ab hoc quoquè prætoris exercitus cçfi,ca-pta Seruilij caftra, capta Luculli. fed Aquilius Perpennæ vfus exemplo, in-terdufumboftem commcatibus,ad extrema compulit, communitasm copias armis, fame facile deleuit.dediaiffentq; fe,nifi fuppliciorum metu voluntariam niortem prçtuliffent.ac ne de duce qui-dem fupplicium exigipotuit, quanuls in manus venerit, nam inter rixantium manus,dumcum njultitudo compræ-hendere contendit, præda lacerata eft. Eaveró tempeftate cum Numantia euerteretur, apud Romam Graceboru |
GENERATIO LXI. 4’gt; feditiones agitabantur.Cartbagine qp-pe NumantiaqjdeletiSjoritur apud Ro. vtilis de prouifione collatio, fed infa-mis de ambitione contentio. Tiberius Gracebus itaquetribunus Tiberi) ple.iratusnobilitatijCureû inter autbo- Gracchi co res Numantini fœderis,quod per Man- “““*• cinum confuléturpitèrfaótum efi,no-taret,agrum publicum populo diuidere ftatuit.Gn.Odlauio tribuno obfifienti ademit imperium, fe,fratrcm Gracebu, amp;nbsp;Ap. Claudium foccrum,triumuiros addiuidudum agrum creauit. His cau-fis fenatû irajpopulu fuperbia inuafit. Inter bçc quoquè Attains rex Afi« Eumenis filius morif, qui pop. Ro, be-redem fcriptu reliquerat, amp;nbsp;ita Ro. imperio regnum Afiæ per teftamentu ac-ceffit. Gracebus populi gratiam precio appetens, cum non eßet agrorum fatis, 1 egem tulit, vt pecunia quæ Attali fuifi fet, populo diftribueretur. Obfiftente Scipione Nafica, etiam Pompeiusfpo-pódit, fe Gracebum,cum primùm ma-giflratu abiret, aceufaturum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«j- Gracebus autem annitebatur,vt ipfe tribunus plebisfcquèti annopermane-ret, amp;nbsp;cum comitiorum dieféditioncs populi accenderentur, autbore Nafica nobilitas inflammata, fragmentis fub-felliorumplebé fugauit. Gracebus per gradus qui funt fuper Calfurnium for-nicem detrado amiculo fugiens,i6lus fragmènto fubfellij corruit; rurfusque affurgens, alio iétuclauæ cerebroim-pade,exanimatus eft.Ducentipreterca Tiberij inca feditioneintcrfeólifunt,eorümq; Gracchun-corpora inTibcrim^iefta,ipbusquo-quèGracebicadauerinbumatum con-tabuit. quæ rota viGloria in Scipionem Naficamreferëdaeft,autborc Valerio. ANNO debinc fecundo,P. Scipio- Scipio Afri-nem Africanum pridiè in concionede 1°’® periculo lalutis iuç conteltatum,quod fibi pro patria laboranti ab improbis amp;nbsp;ingratis denuciaricognouifletjalio die mane exanimem repertu inter maxima fùa Romani mala cenfùerunt, præfertim cùm tantum in vrbe ilia A-fricani vigor amp;nbsp;modeftia valeret, vt facile illo viuo3 neque faciale neque ciuile bellum exiftere poffe credere-tur. Hunc quidam necatum ferunt dolo |
4^0 lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
dolovxorisfuæ Semproniæ,quæ foror erat Gracclioruin,nc feelerata (vt credo) familia ac adperniciempatriæ fuæ nata, intra impias feditiones virorum, no etiàm feeleribusmulierum effet im-manior.Caufa verôinteritûs eius,hæc fuit: Caius Carbo tribunusplebis, cu-piens necem vindicate Graccbanam,amp; excitare feditione fopitamjPub.Scipio-nem Aphricanum eruta Numantiarc-uertentemjinterrogauit quid de Gracchi morte fentiret. cuiAphricanus ait, iurc occifum fibi vidcri.
Poft bçc C.Gracchus,Gracchi illius qui iam in feditione occifus filer at, frater, tribunus plebis per tumultu créa -tus, magna Reipub. pernicies fuit, nam cùmfçpc populum Rom.largitionibus promiffisque nimijs inacerbiffîmas fc-ditiones cxcitaflet, tadèm à tribunatu, Minutio fucccffore,decefflt,qui Minu-tius cum decefforis fui Gracchi ftatuta
* cotudijrct*cotuhftet,legesq; abrogâffet,C.Gracchus cum Fuluio Flacco ingenti ftipa-tus agmine, Capitolium vbi cócio agi-tabatur,affcendit, ibique cum Fuluio duobusqj ftlijs cius armatis maximum tumultum excitauit. fed contra Decius Brutusvir confularis,ingenti certami-ne infiftit,ibi Flaccus diutiffimè pugna-uit. Gracchus vero in tcmplum Miner-use fccedens,gladio incumbere voluit, fed interuentu Iimoris retentus eft. Cumque diii anceps bellum agerctur, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tadèm fagittarij ah Opimio mini, con-
fertam multitudinem difturbauerant. Duo Flacchpater amp;nbsp;filius,ctim per ædê Lunæ in priuatamdomü difliluiffcnt, foresq; obieciffent,refciffQ craticiopa-riete,confoflï.funt. Gracchus dm pro CædesC. ^c pugnantibus amicis ac parentibus, Gracebiamp; çgrè adpontemSubliciü pcruenit,ibiq; Ful.Flacci. nè viuus caperetur,ceruicem feruofuo Philocrati præbuit3Cuius caput abfeiff ftiin côiuli aliatumcft, corpus adCor-neliam matrem Mifenum oppidum de-uedumeft.Hæc autem Cornelia, ma-ioris Africani filia fuit, quæ poft prions filij Gracchi mortem, Mifenum fe-celht. Bona Gracchi publicata funt. Flaccus adolefcens in robore necatus èft? .
quaginta in Auentino monte cxnWi • lèreferutur. Opimius autconful neut in bellofortis,itain quçftionefuiteru-dehs.namamplius qudmtriamilnano-minu fupplicijs necati funt, ex qui ui plurimi,ne difta quidè eau fa,innocentes occifi funt. Hæc Gracchorufeditio ita fuit. Itaq; licèt Salufti’ambos Grac-choslaudet,vt zelatores libertatisplebis, alij tarnen repraehendunt cos vt w-ros fèditiofos.
ANNO ab vrbe eonditadJ$•i'^‘■'ƒ”'‘ diim Orofium, Pub. Scipione jeH«’^ amp;nbsp;L. CalfurnioconfulibuSjIugnrthZjjidiiquot;' Numidarum rcgi,fenatus Ro. confen-tiente populo, bellum indixit.occalio erat:Micip fa rex Numidarum moriens, regnum tribus filijs reIiquit,AtherbaIi, Hiemplali, amp;nbsp;lugurthæ fratris fliO) quem in filiu adoptauerat. Poftlugur-tha Hicmpfalem fratré bello petit, que vidum interemit, Atherbalem bello W' ftum Africa expulit.Calfurniuni inde confulem aduersus fe miffum,pecunia corrupit. nam,vtT. Liuius ait,Adicr-bal belIo petitus à Iugurtha,amp;in opp*' do Cirtha obfeffus, contra denuncia-tionem fenatus ab eo occifus eft hoc ipfi lugurthx bellum indidum dt Id Calphurnius Beftia gcrere iulws, pacem cum lugurtha iniulfu Roma-norum fecit,quod fenatus ratum babe-re noluit.
lugurtha fide publica euocatus,ad
res, quod multos in fenatu corruperat, Romain venir,amp;inteiTogatus,refpon-dere lùbterfugit.Intcrcà Mafiniffanià genere rcgû,quod Numidarum regnô adfe pertinere dicebatjper infidiasoco-di ^curat: ideô caulam capitis iullus di-cere5ciim periclitaret,clàm pro^ff^'’^^»^»^ recedens ab vrbc,fertur dixi/ïe, 0 vr- ij^
bemvcnalem amp;cito penturaæjfi eni-ptorem inuenerit.deindè AulumPoft-
humium,Pofthumij coJuhsfatre, contra femiffum,apud Calamam thelau-ris regijs inhiantem,bello oppreffit/ui viâo ignominiofiffimum fcedus exegit.
Vniucrfàm penè Africain à Ro. defi-cientem, rcgno fuoiunxit, poftea tarnen Metelli confulisintegritateamp;di-fciplina coërcitus,duob’ quoqiicprç-
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIC 1X1; li)iviftus,viditpfcntcfeamp; vaftariNu-M«ellu« ®*^’®*’’j^ non pofte dcfendi.Igitur legates ad Metcllum mittit, qui rantùm jpfiliberisque vitam petcrent.alia omia Ïjatostentatj fi opportune lugurtham ibiviuum traderent aut necarct. quos eleóos ad proditionem, domum dimi-fitjregi pacem quam portulabat,ncquc abnuere nequepolliceri voient. lupurtha vbi Metellidida cum fa-Öis copofuitjarmis certare ftatuit.Præ-üa varia commiffa funt,nunc cum Metello, nunecumC. Mario legato, qui equitibus prçerat,aliquandô cum vtro-que. Metellus quoniam armis bellum parùm ^cedebat,infidias régi per ami-cos parat.Bomilcarem régis amicû cor-fupit.Is vbi tempus opportunum venir, ®onetlachrymis Iugurtbarn,fibi amp;Iu-» prouideatjinducitq; âddeditionem. roittunturadimperâtorern legati, qui fnèvlla padione feferegnumq; fuum milhus fidemtradere, wimper ata fa-Ôurum dicerent. Metellus confilio ha-^«0 per legatos, lu gurt hx impcrat ^fgenti pondo ducenta millia, ele-pbantes omnes, equorum amp;arraorum ^bquantutn.quæ fine mora fadia funt. deinde iubet omnes perfugas vinóios adduci. Interbæc lugurtba incertus, in pace improbos non prohiber excurfus. j^ Cum Metellus finem bcllo imponere jj^«##. ftatuiffet, fucceffor ei daturC. Marius non bené gratus,cuius confulis aftutia Romanisq; viribus fradus eft, maxime poftquanl Marius vrbem Caplam ab Hercule Phoenice conditamjregijs the-fauris confertam, dolo circunuenit amp;nbsp;« cepitdiffidens deinde proprijs rebus amp;nbsp;^lt;it!^’'*'^'”^^5^“§'^'*’t^n:,focietatem cum Boc-“'quot;■eborege Maurorum fecit, cuius cqui-tatu inimmenfum auâus, Marianum «creitum crebris incurfionibus fatj-ganit. Poftremo apud Cirtham vrbem ad-nersum Ro. expugnationem eius parafes jlx.millibus equitum inftrudus oc-currit. nunquam vUa* RomanoJmiliti tumultuofior pugna amp;nbsp;térribilior fuît, adeo vt puluis cæ lum fubduxerit. Tan-tus tclorum nimbus, vt nulla pars cor- |
4^gt; poris eflet abiftu tuta.Ità coadi in vnö equitcs,invnum pcditcs denfabantur. tantis pcriculis nox finem dedit.Eadem poftera die amp;nbsp;belli amp;periculifacie$,ea-dem amp;tcrtiadic., TandèmMarius coful cumvniuer-fo fimul agminc^rupit è vallo. Pugna auox, foliseratintoïerantia. Superue-nit imber via infperâtæ’falutis: fiqui-dem refrigerium Romänis præbuit, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Numidis naftilia tclorum lubrica amp;in« utilia reddidit. Idem repentino pon- ■ dere adeo fcuta grauabat,nè commode poftent uadari. Id ex infpetato Boc-chus amp;nbsp;lugurtba fugerunt. poft hoc quinquaginta millia armatorö abeif-dem regibus Ro. obieda, qua vfquc ad internecionem cæfareferuntur. Ex coBocchusfpcmabijciens,pacc pctiuit, atque in precium pacis lugur- Capiturluth am dolo Captum,Catenisquc obrutu, gartha. per Syllam legatum mifit adMarium. fic frauduletilfimus regum, ait Florus, fraude Bocchi foceri proditus eft, de quo duo triumphi habiti funt. Primus per Metellum, fècundus per Marium. ante currum tarnen Marij lugurtba cö duobus filijs dudus eft catenatus, amp;nbsp;moxiuflu confulis in carcere ftrangu-latus eft. ANN O ƒ37. L. Cxcilio Metello, amp;nbsp;Q^Tito Flaminio cólulibus,Carthago in Africa reftitui iufta,dedudis ciuium Ro.familijs, qua: earn incole-rent, impleta eft, magno antè prcxligio precedente, nam cóm menfores ad li-mitandum Carthaginen agrum miffi, ftipites terminorum indices fixos, node à lupis reuulfos mordicus, corro-foslt;^ue reperiflent, aliquandiùhæfita-tum eft,vtrùm RoraanisexpediretCar-Carthag® thaginem reformari.Ego credo fadum «^‘“«“r» anno626.ab vrbe condita,hoeeft,circa xxij. annum poft quam euerfa eft. In Maurorum manibus eft, amp;nbsp;*T'uni-lt;Tune{yn» tium vocatur, lllis lugurthini belli temporibusL. Caffius in Gallia Tigurinos vfquc ad Oceanu perfecutus, ab eifdem infidijs circunuentus eft amp;occifùs,ac Pilo vir^? “fc!.* confularis legatus Calfij interfedus.C. ' Publius alter legatus, nè refidua exer-citfisportio qu» confugeratincaftra, nn dele- |
ION. 'NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
|
CinW. Tigunni. Bcllü Cim biicum. Bolus rtx. Romani xîcîtretur, obhdeS amp;nbsp;dimidiam partem férum omniuWi^Tigurinis tarpiffimo foederc dédit, qui Romam reuerfus, à Cælio tribu no pjebis dicdida,eô quod obfides dederatjin exiliumprofugit; ''ANNO ab vrbecóndita 642.'Cim-Rri,Teutont acqutTigurini, abextre-tnisGalHa: profugi, cùm terras corum ihundaflet Oceanus, nouas fedes toto orbequærébant, cxclufiqueè Gallia amp;nbsp;Hifpania, vt refert Florus, cùm in Ita-lîam migrarent,miferunt legatos ad M. Liuium Syllanum COS. à (enatu pc-tentes,'Vt aliquid fihi terræ darct quad ftipendium,cçterùm vt vellet, manibus atque armisJuis vteretur. •? Rcpulfi à fenatu, quod ncquiuerant prcçibus,armis petereconftituunt. Sed nec primumimpetum Syllanus,neclè-cundum Manlius, (Florus Manilium vocat)nec tertium Cæpio lüftinerc po-tuit. Fugatur Syllanus. Aurelius auté 'Scaurusicgatus,aCimbrisfufó exerci-tu captus eft, amp;nbsp;cumin confilium ab ijs vocatus deterreret cos, nc alpes tral-irent, Italiam petitufi. Romanos enim vinei non polie, à Bolo corum regé fc-roei iuuené oedfus cft. C.deindè Manlius amp;nbsp;Q^Cxpio pro-confulcs, dum inter fe difceptant,circa Rhodanum vidi prælio, caftris binis exuti funt, M. Aemilius confülaris ibl captus atqpnterfedus eft,duo filij con-fulis cæfl, Ixxx.millia Romanorum fo-ciorumq;eatcmpeftate trucidatafunt, lx. millia calonum atque lixarum in-terfeda Antias feribit. Itàex omni ex-ercitu decem tatummodo homines fu-perfuiflefcruntur. Germanica ddcindunt veftes, aurum amp;nbsp;argentum vircutc ha- in flumen proiicmnt,phaliræ lorica’p; tritæi équi gurgitibus immei fl, homines laqueis ex arbonbus lufpenfi, ità vtn.hd prædæ Vidor, amp;nbsp;nihil miferi-cordiæ va dus agnolceret.Maximus tue Romæ non folùm ludus,verùm etiàm Hoftes ingenti præda potiti, noua exccratione cunda' peRundederunt, mttus fuit, nc confcftlm Cimbri al-fgt;cs tranlgredercntur, kaliann^ue de-erjcnt.At Xecundum populi Rom.iul-fionemj Gæpio, cujus cemeritate da-■ Sb |
des accepta erat,damnatnr,b9naque«P ilspublicahtur. if ' Adum Irat, hifi Marius illo feculo contigiffehEo tuin qua/tó confule fado, belium'cóntia Cimbros amp;Teuto-nasdeerVtUm eft.Mariüs hoaufuscon* gredi ftatim, militem tenuit incaftris, donèc inuida illa rabies amp;nbsp;impetus^ quem pro virtute barbari habent,con-fenefceret. Ver dm tanta erat hoftibui fidutia capiendæ vrbis,vt Romanisdi-ccrcnt, fi quid ad vxores fuasmanda-rent. Nyc legnius quàm minati fucrat, tripartito agmineperalpes,ideft,cUii-ftra Italiç,fercbantur. ‘' ' Mira turn velocitatcoccupatiscom--pendijs alpium, pratuenit hollem Marins, prioresque Teutonas fubipUsab pium radicibus aflecutus,in loco quem Aquas Sextias vocant, prælio oppref-fit. vallem fluuiumque hoftes tcnebant, Marius colles. Certe necelfitatc ada virtus,caüla vidoriae fuit, nam peten' te aquam exercitu, Viri,inquit Mäh' us, elhs? En illic habetis, Itaque tanto ardorc pugnatumeft, vt vidorRoma' nusdecruento flumine nonplilsaqna: bibcfit,quam fanguinis. Barbarorum rex TeutoboCtbuS equum vix confeendens, proximoquot;! lalcu compræhcnlus, mfigne fpe^®' culum fuit,vir proccritatis eximid^quot;' centa millia armatorum co bdlooc-cifa funt, 80. millia capta reftfU“’^f’-^ Dux Teutobocchus interfeCt’, vix tria millia fugiflerefcruntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z^i Sublatis Teutonibus,.in Cimbros^ conuertitur.Marius, hi repullo abaJ-pibus fugatoque Q^Catulo procon-lule, qui fauces alpium pblêdaat, amp;nbsp;ad flumen Athefim caftellum edituni infederat, i;cliq,ueratquc; turn Cimbri yirtute lua cxplicata, fugientem pro-conlulem expreitumque prolccuti, m Italiam traiccerunt. Hi«:iam (quiscrc-dcret) per hyernem Tridentini» iugis in italiam prouoluti defcenderatAthe-lim flumen non pontc,nccnauibus,lê ingefta obrutum fylua tran(tluérc,amp;u ftaum infefto agmine vrbe petiuilfent, grandcdilcrimen fuiflct,fcdin Venetia (S ferè tradu Xtaln moHilfinia eft) ijpk ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fob |
|
CHRONOGRAPHIAE. Adhoc panis vfu,carnis codas dulce-dine amp;nbsp;vinimitigatos, Marius in tem-P®*^® ^ggreffus eft. Iam diem pugnæ à Mario peticrunt quem dedit.In patcn- currerunt. Marius quintùm iam conful amp;nbsp;Ca-ftilus aduersus cos mifh, Annibalem fe-cuti,in nebula difpofuêre pugnam, in folepugnaueiunt.Prima Gquidem per-turbatioGallorum fuit,quódhoftis in-opinatus occurrerat. Cumquefol cum vento ortus emicuiffet, vifbs eorü pul-uisoppleuit,tum acie couerfa in Orié-temlplendorhebetauitJta fadu eft, vt óta amp;nbsp;tam terribilis multitudo, minima Romanorum cladc cçderetur.Cen-tû xl.millia eorum tune in bello cçfa, xl. millia capta dicuntur. Mulieres penè grauiorem excitauc-runtpugnam,qua: plauftrisinmodum caftrorum circunftruâ:is,iplæ auté de-lupèr propugnantes, diùrepulêrcRo, Cimbmtö Sedcum ab his nouo cædis genere ter-Krétur abfciffis enim cum crineverti-cibusinhonefto fatis vulnere turpes re-linquebatur,ferro quod inhoftê fum-pferant, in ft fuósqu e ver teru nt. nan q; alis cócuifu mutuo iugulatæ,aliæ ap-ptnfis indé faucibus inuicèm ftrangu-Jiemm latx, aliæ fünibusper equorum crura '' Sur diftraétæ,aliæ laquco de fub- runt; inuctaeft etiànij qüæduos filios per colla eorum laqueis ad fuos pedes vinxerit/osita Tecu trahensadfulpen-dium. Florus refert, quod mifta antea ad Mariumlegatione,inulieres cum liber-tatem amp;nbsp;facerdotium nó impetraftentj ^^((vtdidum eft) manus conleruerut. In hac pugna Cimbrorum Beleus rex inacieaimicas impigrè,nec inultus oc-cuEuit. Tertia verb Tigurinorum manus, quæquafifubfidiumNoricos in-federat alpiu tu mulos, in diuer fa lapfi, ^^§^ 'gnobili amp;nbsp;latrocinijs euanuit. Hunctam lxtum,tamq- feliceliber-tatisltalicç nuncium^non per botes,vt folebatjpopulus accepit. Quippé eodê diequogefta rcs eft,vift pro ædeCaftons amp;Pollucis iuuenes lamcati prx- |
GE NE RATIO LXI. 4x5 tori litcras darc, frequens^ue in fpeda-culo rumor vidoriæ Cimbricas féliciter dixit. Qu^o quid admirabilius? quid inGgnius Geri poteft? nam quaG Roma fpedaculc» interfuifTet, vnö eodemqüe tempore quo in acie Cimbri óccumbe-rent, populus in vrbe plaudebat.de hac vidoria populus Ró. tertiuni RomxMariutter. conditorcm Marium appellabat, quod uusRo.rn-nori à minori difcrimine tune Romain tof/*quot;* *’ feruaffetjquam cum eft exadüs Galló-rum ruror.Itaqj lasti omnes Ró.cum ft-lijsatque vxoribus Mario amp;nbsp;dijsdomi libabant.noluittamê Marius folus triumph are, Catulum enim honore pri-uarenoluiti Circitcr annum ab vrbe côdita 649. annumq; xij.Ptolemçi Phifconis,mor-tuus eft lohatines Hyreanus didus, cp Hyrcaniam deuicerat. reliquit quinq; ftlios,Ariftobulüprimogenitu amp;Anti-gonum cum tribus alijs. Cumq- nullus adregendum populum fufGeeret, vxo-rem luam difertifGmam præfecitludxç amp;nbsp;ftlijs. Ariftobulus impatiens dominij maternij matrem cumtribus fratribusludjprö.re. minoribus-conGlio fvtaliquitradunt') Antigoni m vinculaconiccit amp;nbsp;carce-lus, rem.Antigonum ejuem diiigebat,fccü-dum à fecóftituit.nic Ariftobulus ma giftratum adregiam dignitateiri tranf- . terre 'dccreuitj primusquefibi diadema impofuit, amp;nbsp;reftituit regnum ludææ. Fluxeruntaütem aSedechia vltimo rege anni 4.75.amp; menfes tres,vndè fspe legitur intermiflum regnum vfque ad Hyreanurn amp;nbsp;Ariftobulum,ideftj ad Ariftobulum Hyrcani. Is reftituit re-gnutnludææ anno abexordio mundi 50964 abindè 10^. anno nafcitur Chri-ftus.Regnauit Ariftobulus annü vnu. Patrix plurimùtri profuit, nam fubegit Iturxos,amp; protiinciam eorü pro maio-ri parte fubiecit, cornpulit habitâtes in ea,vt G vellet in prouincia manere, cir-cuncidcrentur fecuiidùm legem Moi-fis. Rex, Ariftobulus cum matrem fame atquevinculisopprefltflet,addiditbuic violently Antigonum,quem videbatur amare,amp; communis regniconfortent habere,aceufationibus alienatus ab eo, quibus primum,vtrefertïofephus,non credebat,Sed cùm Antigonus clarus ah ex- nn 2 |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 424 ryrg^Stra-tan»« cxpeditioneveniffetjContigitAiiftobu-lummorbotcneri. ’ *• Turn Antigonus agês dies feftos, ad tcmplum aÜcendit Iplédidiffime orna-tus cum fuis armisjamp;multùm pro falu-te fratris orauit. maleuoli veto cupien-leseorum labefaftare concordiam, amp;nbsp;maxime vxor fratris, quæ oculosineu iniccerat^Icdiplê eialïenlum nonprç-bebat,acculabanteum,dicentesAnfto-bulo: Frater tuus audienste aegrotan-temjinmanu fortiamp;armata intrauit, vt te périmât amp;nbsp;regnet.Ariftobulus au-tem acculationibus inuitus credebat, timens rrè in fratris fulpicionem incide-rct: fedmaleuoli addunt, iubeat Anti-gonum venire ad fe,vt fides eis habere-tur,fi veniffetinarmis. Pofuit ergo ad fuggeftionem vxoris Ariftobul* armatos m fubterranco Ipc-cu,locushic Pyrgus Stiatonis diceba-tur, per quem Antigonus tranfitum fa-Üurus erat, qui fi veniret armatus, cum interficerent. Aduocans fratrem Ariftobulus,prç-cepitnuncio vtdiceretei, nè veniret ar-matu$:fed regina corrupit nunciu mu-lacribus, vtdiceret ei quod cum armis veniret,qualécuperet rexvidereinar-morum fplendore. Ea crudelitate peri-turu Antigonûprædixerat vates quif-piam exEflæorû lelt;fta,fè(ftatoribus fuis inPyfgo Stratoms, vndèis fexcêtisfta-dijs aberat.Itaque cum fatalidieglori-antemin armis videret, fatamorari timens cxclamauit,melius effe fibi vt mo-reretur, quam mentiri morte principis. Interim ad fratré ingreflurus in Pyr-goStratonis,quiloc’maritimocogno-minis erat, afatellitibus obruitur3velut erat fenis vaticinium.Audiens autérex mortem fratris,pœnitentia fraternç cç -dis eum fletusque polîedit, ægritudo mente eins dolorcinuafit, adeoq; morbus inualuit,vt fanguinéJaceratisvifce-ribus vomeret. Quemvnus deferuulis Ariftobuh^ ^°’^^^ efferens, vbi Antigonus recenter interitut. occifus crat, cafu e/Fudit. Id videns po-pulus, aOerebat nutuDei in occibvl-tionem, fanguinem effelibatum occi-foris.Cumquecauïàmclamorisrexfci-Icitaretur, null usque ei auderet dicere, tandem minis cxtorfit veritatem. |
xifle, Fas non erat vt Dei oculos fede-ra mea laterent. vlqucquó o improbuni corpus, cæde matris fratrisque conta-minatum,animam damnata rctinebis? Vtinàm non paulatim cis fanguinem meum libem,fed totum fimul accipiat Quç cum dixiflet,fpiritum eiflauit.Hic Ariftobul’ ab externis fcriptoribus lau-datus eft, tanquam moderats vit natu-rxpngenui pudoris,0,xJuiej‘^^^gt;^'’?' corumamatordiduseft. A N N 0 ab vrbe condita lt;{p.Ale- *1^ xander qui amp;nbsp;lanneus, Ariftobulifra-ter, pontificatpm amp;nbsp;regn um fufop’C5) ^j, regnauitannis27.Defundo enimAri-ftobulo, vxor eius Alexandra lobokm non Habens, foluit fratres Ariftobuli. lanneumqui amp;nbsp;Alexander dicebatur, regem conftituit aetate maiorem,qu« nuquam ad faciem patrisHyrcanipei’-uenit* Caufa crat, cum diligeretpatcf priores filios Ariftobulum amp;nbsp;AntigO' num, apparuit ei Deus in fomnijs, vbi interroganti quis filioruni ei fucedfl* deberet, oftendiffe fertur vultumAb-xandn, de quo contriftatus, in Gaü-læa eum nutriri fecit. Sufeepto regno, Alexander mu'” ® fratribus fùis,nitétem regnû pratiùme-re, interfecit: altcrum veto, volentern' nocentèr viuere, honorabilitèrtrafta-uit. Duxit autem vxorem nomineAle-xandram. Pofteà Alexander Ptokmaidaobie-dit. nâ Antiochus Cyzicenus eu fratre certabat,ità vt neuter Ptolcmaidiopcm ferre potuent. Sedtandem inuitabant Ptolemacum Aegypti regem, àCkopa' ^ tra matre expulfum,qui Alexandrus aW’^^ pugna vicit, amp;ex Iudæistrigintamn*'8’‘ liaoccidit. Tune Ptolemæus parta vp doria ludæam vaftans,inucntas m vil- nbsp;nbsp;nbsp;1 lis mulieres ac infantes laniari iuffit, ' membra^ue eorum in cacabis decoqui, perfimulationem tamen,vtquifugeiat a pugna, putarenthoftesfuoscarnibus humanis velci, qua fraude ingétemlu-dæorum animis crudelitaos metum jn-culfit. Alexaderfuisinuifus fadus,cumin fefto tabernaculorû fupciarâftaretim-molaturus,lùper eu virgis cedrinis quas exmo- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXL 4151 exmorcportabant,iaculabatur;ncceo contentij cùm ingreffi fuiflent templu, dicebatcum honore facrificij indignu, quia de captiuagenitu. Iratus ergo,fex millia eorum ocddit.Cumque Arabas, Moabitas amp;nbsp;GalaaditasviciÜetjtribu-torum incrementum eis impofuit, amp;nbsp;Amathunta expugnauit. Deinde cùm conferuïffet pugnam cum Abida rege Arabum,inciditex infidijs inaltiffimä vallcm. Inde cùm fugeret Hierofbly-mam, habuit etiamludxorum gentem inimicäjcontra quos annis fexpugnas, inteifecit 50, millia feniorum, qui fa-âa cius déteftabantur. Cumqucoffenfus eratpopulo,mu-niuitfibipalatiu inturriquæ Baris di-cebatur: quam cùm deinde Titus vidiC fetjiniratum aiunt quod earn ludæi de-feruïffentjCum à duobus defendi potu-iffet ab omniviuenti.Rogabat Alexander aliquandôludæos, vt odium quod ergaeumhaberentjfoluerent.'nee pro-fecit.Percontanti autem, quonam pa-Üo eos fedare poßet, refpondtrunt, fi moreretur: ob hoc in plateis Hicrufäle fufpendit oftingentos viros vxoratos, vxoresqueeQfu,!^ bijter os necauit. PoftmultabeHa cumPtolemæOjCu Antiochis, Arabiæ ^opulis ludæisque gefta, crapule multum indulges,in va-htudinem malam incidit, amp;nbsp;tribus an-ws 9^artana febri laborans, neefie ab expedidóe quieuit, donce in laboribus expiraret in monte Gerafenorum,Ra-bagamcaftellum obfidés.Eum cùmvi-dinetiegina propinquarclocto, déplorât futuram fuiac liberorum delolatio-nem, 111e verù fuafit vxori, vt mortem fuam milites celaret, donèc caftellu ca-peret,dehinc vtHierofoIymam vidrix rediret,Pharifæis poteßate datura quid vellentagd-e, eos honoraret:nam pofle bosmultiim apud ludeos dicebat,amp; Iç-dere fi quern abominarentur,amp; prodel-ie cui fideles exifterent, cùm nimiùm ós crederet populus, feque ofFendiße wultitudinem,quôdPharilæos ali qua-do COntrißaHet.Tu igitur cùm Hiero-folymam veneris, conuocatis militi-bus,meum corpus ortende amp;pcrmitte, qualitèr velint vti meo cadauere, fine contumeliose velint infepultum relin- |
quere, autinidfæuirealitèr. Neguefi» nèpharifaeomm confilio aliquidin regno décernas, hoc fado, dignior cro . runerc,amp; firmum tibi conficies princi- ![,„**{„ƒƒ patum.hoc dido, deceffit. Alexandra i ta que cùm cartel! um cc-pirtèt,pharifa:os anoquitur,amp; illorum poteftati mariti corpus amp;nbsp;regni guber-nationem commendat, amp;nbsp;ita iram eorum, quam in Alexandrumhabebant, extinxit, fidost^uefibiamicos cos para-uit. Hi populum fecundó conuocan-tes,ad reconciliationem res ab Alexan-dro egregiè gertas expofucre, regem fe iurtum dicentes amp;nbsp;magnum perdidif-fc,tantumque populoluóhim ac mee- j rtitiam laudibus regis intul erunt,vt cx-equiasei celebriores quam exteris regibus exhiberet. Alexander autem libe-Alçxîdrç re rosreliquit Hyreanurn amp;nbsp;Ariftobulu,-;quot;quot; J“^''^ vxori Alexandræ regnum tradens, De hisplurainfra,nec enim hue onna Læc pertinent,confiderata temporum fcric. Per cadcfcrè tempora Apuleius Sa-turninus Gracchanas leges aflerere nó deftitit. Tantum animorum viro Mari- us dabat, qui nobilitatiinimicus,con-fulatu fuo prçtereà confilus,occilo palam comitijs Anfiio competitoretnbu-natfts, lubrogare conatus ert in eius locum C. Gracchum hominé fine tribu, fine nomine, fed lubito titulo in fami- Seditio Apulcu^J. liam ipfe lè adoptabac, ciim tot tantisc^j ludibrijs exultaret impune, rogandis Gracchorumlegibus ira veheniétèr in-cubuit, vt fenatum cogerct in verbaiu-rare,cùmabnuentibus aqua amp;igniin-terdidurum feminaretur. Vnus tarnen extitit qui mallet exilium. Itaqj L.Apuleius Saturninus,Q.Me-tello Numidico acerrimus inimicus, qui cum cenforemcreatum,protradu domo, atq; in Capitohum fugientem, armata multitudihe oblêdit,vndè cqui-tum Ro.indignationedeiedusert, plu-rima ante Capitolium cxdefada. Subfequéti anno Marius lêxtùm co-ful, Glaucia pretor, amp;nbsp;Saturninus tri-bunus plebis confpirauerunt Metcllu Numidicum in exilium vi agere. DieMctelliNu* dida à fupnofitis eidemfadioni, inno- j”’*“ cens Meteilus damnatus,in exihu cum tonus vrbis dolore difcelfit-ldem Satur- |
nn 1 tunus
-ocr page 444-4^6 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
nïnus Memmiumvirum integrum fieri confolem timenSjOrta fcditione,per fa-, ,tcllitem interfeeit.Quibus rebus conci-‘ tato pluritnum fenatu ac populo Ro, Marius homo varrj confi1ijamp; mutabi-liSjCum Saturniiuiro tueri minime pof-fet, accommodatoad tempus ingenio, confenfui bonorum fe mifcuit,piebem commotam leni oratione ledauit.
Saturninus infamibusxoncionibus turbam cocgerat, atq; in domo ab alijs reXj ab alijs imperator eft appellatus, Marius alterum confulê cum præfidijs in colle difpofuit,ipfe portas córnuni-uit.In foro praelium commiRum eft.Sa-turninusforopulfus,inCapitohu con-fugit. bellum m aditu Capitolij adum efthorridum,multi exfi,Saturnino palam clamitante,Marium authorem eRe Saturnini omnium molitionum.At cùm Saturni-intchtus. nus in curiam confugiUetjper équités Rom. effradis foribus occilus cR. C. Glaucia extradus è domo Claudij,tru-cidatur;Funustribunusbona omnium publicanda decreuit, Ita authoribus fe-ditionis occifis,qes populo fuit. Q^x-cilius Metellus ab exilio,ingenti lotius ciuitatisfauorereduót’eft. interim em apud Rhodum legendo atqueaudien-domagnos viros aduocauerat, Rutili-us vir integerrimus aceußtus, malcuo-lentia iudicum condemnatus, Smyr-narn commigranSjliteraru ftudijs con-tentusienuit.
ANNO ab vrbe 659.Sexto lulio Cç-iiire,amp; L.Martio Philippe confulibus^ Liuius Drufus non tribunatus modo viribus,fed ipfius enam fenatusautho-ritatc,totiusqueltahx confenfu Grac-chanas leges aRerere conatus eft. Equités enim Ro.tanta poteftate {ubnixi,in-terceptis vcótigalibus, peculabaturfuo iure Rempub.Qutnetiamab equitibus iènatus diRdebat iudiciorum caufa, quarè eos coniungere communi lege tentauitDrufus, iudicia ad vtrofq^de-ferre conatus;fiquidem ad fenatu commode traducerenon potuerat,legit ex equeftn ordine numero pares lenato-ribus,qui ob diflenfionescreueranc,vt ’'' dient pene trecenti. Sçnatui,cùm hos PruGfedi- fibi iunótosxgrefeiret, fe Drufus ad- ' «®- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunxit,plebem Targitionlbus m fenten-
Jl.'fU«
tiam fuam ti-axit. Et vt maioribusviribus caufam iènatus fuiceptam tuere-tur, focios,id eft,Italicos populös,fpe ciuitatis Romanç iliedos,excitauit.
Drufusiftehomo fuperbusprimóin fauoré iènatus Icgem tulit,vtx(jua parte iudicia penès fenatumamp; equefirem ordinem eRent: vt autem fenatum contra equeftrem ordinem tucretur, hor-tabatur populum, vt fenatui fauo-rem prxRaret. Ita plebem Gracchanis legibus, eildem iocios (ideil,Italicos) ad plebem ipe ciuitatis erexit. Aderat promulgandi dies, cùm fubito tanta vishominum vndiquèapparuit,vtho-Rium aduentu obleRa ciuitas videre-tur.
Tune L. Philippus conful interpd-lauit eum,dicens, alio fenatu fibi opus eRe. qua re indignatus Drufus,nonli-dorem, fed chentem fuum mifit,vt Philippum comprxhenderct. Q^iclics Philippum apprxhenfum non antedi-mifit,quam languis amp;inora amp;inocu-los redundarct. PofteAeundemegitin carcerem. Deinde cùm promiilaDru-fusfocijs ciuitatibus prx flare non po-tuit,iran Italic:, defcótioncm cœp^'nf agitarc, amp;nbsp;in expugnationem vrwslç armare, ex quo Drufus etiam Icnatui inuifus fadus, velut focialis belli au-thorjdpmi fux,incertum quoautho-re,occifus cR.
Hie Drufus tantx fuit temeritabs,
vt cùm aliquandó Iènatus miflfef^d»^ eum, vt veniret ad curiam ; quaime-rit, quarè nonipiè veniretadeum:cui rel j3onfo,authore Val erio,paruit fena-tus. At his fociorum conatibus,iIMgt; dade quidtriRius, quid calamitob-us,cum omneLatium atquePicenuni, Hetruria omnis atque Campania,po-Rremó Italia contra matrem atquepa-rentem fuam vrbem confurgeect-Qü? acceifit,vt moeRam vrlxmptodigiadi-^’’ ra terrerent. Nam fub ortu Solis, globus ignis à ièptentrione cum maxinio exh tragore emicuit- Apud Arctinos, cùm panes per conuiuia frangcren-tur,cruor è medijs panibus tanquam e vulnenbus corporum fluxit. Prxterei per feptem conunuos dies grando la-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO. LXI. 4x7
|
plduni, immixtis teftarum fragmentis, tenam verbeiauit.ln Samnitibus vaftiA limo hiatu terræ flamma prorupit, amp;nbsp;‘Sgt;gt;gt; vfqueincçlum extendi vifa eft. Tune ctiàm omnium generum animalia,quæ inter homines viuere folita erant, reliais ftabLilis,ad fyluas montesque fo getunt. Canes quoquè lacbrymofis vïu-btibus vagi luporum ritu oberrârunt. Hçcdirafocialia.ciuiumlt;^ue bellafunt fccuta. Igitur Picentes,Marfi,Peligni,Vefti-nbMarrucini,Samnites amp;Lucani,cùm adhuc occultam defedionem meditaré-tur,C.Seritiumprçtorem legatumadle tniffum,apud Afculum occiderunt, fta-timq;claufaciuitate, omnes ciues Ro-tnanosindidacçdeiugulârut. Prçceffit tarnen,vt Florus fcribit,belli in Albano monte confilium,vt in feftiuo die Lati-narum Iulius Cçlar amp;nbsp;Philippus côfu-1«,intra facra amp;nbsp;arasimmolarentur.fed fct,nifipopulumin campum prorum- ' pentem grauiffima oppreffione viciflet: prancu» decern amp;nbsp;oéto millia Marforum inea Marforun» pugnaxum Franco fuo imperatore cæ- ‘^“’‘‘ fâ lùnt,capta tria milliarquatuor milita autem Iulicorum ex ca cçde profugo-rum,iugum montts conlcenderant, vbl exaniipati niuibus,miferabili morte ri-guerunt, viuentium in modum per-ftantcs. sim abomni parte Italiçdiuerfa per po-l”^^®5^^^esfignacecinêre. NecAn-“^MfMc™^^^’’”®c^yrrbi fuit tanta va ftatio. en quot;Ïiu. Pompeius prçtor cum Picenùbus iuffu fenatusbellum gerens,viâ:us eft. Iulius CçfarSaninitumpugna vidus. Rutilij copiæfufæjipfe conful cçfus,od:o mil-liaRomanorum interfeda. Marius,ra-ptis continuo copi js,vidores infperatus oppreffiqodomillia amp;nbsp;ipfeMarforum ini:ejfecit.Cçpio à V eftinis amp;nbsp;Marfis cû exercitu trucidât’ cft.Iulius Cçfar poft-quàmEferniainvidusaufugerat,côtra-disvndiquè copias, aduersùs Samnites v dbucanosdimicans, multa milliain-terfecit. MariusdeindèfcxmilliaMar-forum interfecit,vij. millia armis exuit. Syllacumxxiiij. cohortibus Eferniam |
Eadem die Picentes vidi funt,quorû dux ludaciliuSjConuocatis principibus fuis, poft magnificas epulas largaque poculacunélos ad exemplum fuipro-uocans,baufto venenoconfumptus eft. nemo tarnen eum fequebatur. ANNO ab vrbe condita 66i.cvm ad obfidendos SamnitesPompciusamp;Romanus iuiffet cxercituSjPofthumiusAl-binusvirconlularis, L. Syllæ legatus, poftc|uam intolerabili iuperbia animos omnium in militom odia iuicitâfïet, 1a- pidibus occifus eft.Sylla conful ciuilem eruorem non mGf anguine boftili expi-ari pofle teftatus eft,cuiusreicon(cieu-tiapermotus exercitus,ita pugnam ad- .. .„ ortus cft,vt Gbi vpufquiique pereundu videret,nifi viciflet. decern ckodo Sa-mnitummilliaeopr^lio cçG lunt^ lu-uentium quoquèltaltcum ducem maximum pertecutus occidit. Porcius Cato coniul Marianas copias babens‘,CLim aliquata ftrenuè pegiflet, gloriatuseft C.Marium no maiorafeciue;amp;obboc cum adla-cum* Sucinumbeilü gereret,*^“®'quot;*“® à filioC.Marij in tumultu belli quafi ab inCerto autbore,próftrat’ eft. Marruci-ni amp;nbsp;V eftini à Sulpitio legato Pópeij va-ftati funt.Popedius amp;nbsp;Obfidiusimpera-toresltalici,abcodem Sulpitio opprefd amp;nbsp;occifi funt. Pompeius Afculum ingrelTuSjprçfe-ftos amp;nbsp;centunones cunéiosqueprincipes eorum,fecurlpcrcuffit, feruospræ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ damt^jj omnemfubhaftavendidit, reli-quos nudos abireprçcepit. Et cum de AeranjRo^ bac prçda opitulationê aliqua in vlum ftipendij publici lenatus fore fperaret, niniltamen ex ea Pompeius çrario con-tulit.nam eo tempore cùm exbauftum effet çrarium, amp;nbsp;ad ftipendium fru-menti deeffet impenfa, loca pubUca qu« in circuitu Capitolij pontificibus, nn 4. ausuri- miffus,vb'i ardiffima obfidione Roma- ni ciues amp;nbsp;milites prernebantur, ma-îùmacçde vrbem fociosqj feruauic. Gn, PompeiusPicentes graui prçlio fudit, c^uaviftoria Icnapus latos clauos amp;nbsp;cç-tera dignitatis infignia recepitjCÙm togas tâtummodo de Victoria Cçlaris pri-mum l'efpirâte lumpfifflet. Porcius Cato prçtor amp;nbsp;Plotius legatus, Hetrulcos amp;Vmbros plurimo fanguine impenfo difficilimo labore vicerunt. Pompeius diùobfedit Afculum^ nec expugnauü- |
4x8 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
auguribuSjdecemuiris amp;nbsp;flaminibus in pofleffionem tradita erant, cogentc in-opia,vendita funt:amp;fufficics pccuniæ modus acccptus eft. Equidem in ßnum tuncipfiusciuitatis, eucrfarumomniu vrbium nudatarum^uc terrarum abraße vndiquè opes congregabantur, eùm ipfa Roma,turpi adigente inopia, præ-dpuas fuï partes audhonabatur.
Spartacum binc fèquitur bellum,de quo Florus feribés: Nefeio,inquit,quo nomine appcllé,cùm ferui militauerinr, gladiatoresimperaucrint. Gladiatores 46.Capua: èfraôo ludo,quem ibiLen-tulus celebrauit, ftatim conftitutis tri-Spartacus. bus ducibus,fcilicet Spartaco amp;nbsp;duob’ Gallis,fcilicetCrifo amp;nbsp;Oenomao,mó-tem Vefuuium occupauerunt. indé veto erumpentes, caftra Clodij prçtoris, quieos in monte oblederat, expugnâ-runt:ipfo fußatOjOmniarapucrut. Oe-nomausverovnusducum in ea pugna cecidit. Alij duo breuitempore agmi-na ingentia collegerunt, ita vc Crifus haberet decern millia, Spartacus Thrax baberetjo.millia.
Deinde quum cçdibu$,incendijs,Ta-pinis amp;nbsp;ftupris omnia implerent, ita vt mulieres aliquæ violatæ leipfas occide-rent, miffi funt contra cos Gellius amp;nbsp;Lentulus colules Romani.Gellius Cri-lüm acerrimè pugnatem oppreflït,Len-tulusverofuperatus à Spartaco, fugit. poftmodum ambo colules contra Spartacum pugnauerüt:amp; aceptagraui cla-de,fugerunt. Deinde Spartacus C.CaC ßum proconfulem occidit. Tantus vero metus vrbem inuafit, quantus fub Annibale crat.
Senatus tandem Craflum confulem cum legionibus amp;nbsp;nouo fupplemento mißt,qui mox vt fugitiuorum pugnam inijt,fex millia eorum occidit, amp;nbsp;non-gentos cepit. Sedpoftquam Spartacum bello aggrederet,auxiliatorcs eius Gallos amp;nbsp;Germanos fupcrauit,occifis eoru ducibus amp;3o.millibus militu. Nouiffi-CrsiTusin- mè ciim cótra Spartacum dilpofita acie terimit pugnaret,fexaginta millia de fuis occi-paitacum. jj^^fç^ millia cepit,Spartaco interfe-do.cçterivero qui fugerant,diligentèr adiuerfis ducibus quçfiti, occifi funt. Durauithocbellüoi cum calamjtatibus
Italix annis tribus,fineaccepitin Apu-lia.quodbellum Orofius vocat fugiti-uorum,Auguftinusferuile.
In hac generatione loeuftarum mul-titudoin Aphricafuit, qux nonfolùm fegetes,fedamp; folia atque cortices cor-roièrunt.vento deinde in pelagusdirner fæ,amp; per littora putrcfadx,pelbffmm foetorem exhalârunt,vt fere omnes aiies pecudes(^;morerentur. Apbrorum du-centamillia,Romanoruin vero militu, qui in prçfidium mißi erant, ]o. millia extinda referuntur.
GENERATIO Lxn.
AB exordiomudi anno pio- at w-be vero codita 662, olympiade 17p fub Alexandrelanneo rege ludçorum amp;pontificefummo,anno eius 14. anno Ptolemçi Alexandri regis Aegypticru nono,inIacobfilioMatlian ói. incepit generatio, durauit annis47. lamenim vtin prçcedenti generatióe diétum eft, Syriæ regnum defecerat, amp;regnüAle-xandriæ valdènutabat.annoenim mox fequenti rursum Ptolemçus Phifcon, quieicólus fueratamatre, regreiïusde fuga,regnum recepit, quoniam Alexaquot; drum fratrem,qui eopulfo9. annisre-gnauerat,ob interfedióem matris0« eines expulerunt.regnauit auteJntPni-fconpofteaS.annis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ANNO deinde nono buiusgenera-^^ tionis,defu ndo Ptolemço Phifcóe,qui amp;nbsp;Soter eftdiäus, fucceffitei inregno Ptolemäus Dionyßus, Auletesdidus. fuithomoomniû flagitiofiffimus. nam illum propter flagitia Alexandrin!eie-cerunt.cui cum tres filia: erant, vnam natu grandiorem loco patris reginam conftituerunt, amp;nbsp;alias infantes regnj’j^jjiJi* ciecerunt.regina autem Archelau que-dam, Archelai Mithridatisfiiiu,accer-ßtum matrimonio copulatum, regem declarauit.Intereà AuJetes Romampro-feâus,à Pompeio fuleipitur, amp;nbsp;fenatui commendatur, neenó amp;nbsp;deredudione eius agitur.de iniuria expulfionis vltio fufeipitur. Ptolemäus itaque Auletes fenatds dccreto per Gabinium in regnum reduélus eft,qui ftatim Archela-um amp;filiam interemit. fed non multo poft,dum regnafiet annis triginta,mor-Do abfumptus eft, relißis duobus flijs
|
CHRONOGRAPHIAE. amp;nbsp;totidem filiabus, de quitus infra di-cctur, ANNO PtolcmçiDionyfij quin-tOjinortuus eft Alexander pontifex amp;nbsp;rexludçorumj vt fupra per anticipatio-nemdiäumcft/clinquens duos filios, fciensq; filios pro patre ludçis odiofos, regnum reliquitvxori, quæ fibi populi beneuolentiam fçpiùs comparauerat, tyrannidiipfiusfempcr refiftens. Hæc Alexandra,alias Saloma dida, regnum ludçorumper neuem annos obtinuit. cumqueduos haberet filios ab Alexan-drogeneratos,Hyrcanum natumaiorê lt;lcclarauitpontificem,cum futurum re-gem indicans,quia modeftus erat: Ari-«obulumautem minote, quiaferuéti-oris eratingenigpriuatu viucre voluit. Muller apopulo diligebatur,eó quód videbatur contriftari de quibus maritus Muspeccâffet,Pharifçis omnia facerep-mittens, nomen regium ipfa folum te-nebat,omnem veró poteftatem pbarilei poffidcbant.pacem omnis habebatpro-uincia prêter pharifços.nam bi rempub. conturbabant^reginam fledere moliê-tcSjVtocci'derctc onfiliarios Alexandri, quieumbortati effent odingentos oc-cidereeex illis ipfi vnum inteifecerunt Diogenem,amp;poftipfum alios multos, yfquequopotentiffimi eorum palatium mtrabant, cum Ariftobulo moleftiam cenquerentes, admonentes reginam, (Ji^antafeciffentper quæ firmamfidem fuo domino feruaffent, amp;nbsp;petebantnè omninofpem eorum euerterct.Dicebat etiam,fi contenu effent aduerfarij mor-îuorûlnteritu, propter mortuorû fide fe patienter ea quæ conugeruntjperfer-re.-fiveióin eifdem pharifçi effent per-nianfiirijpetcbant fibi dari licentiam re-cedendi:opprobrium autem reginç effe, finegledi fócij,mariti eius aduerfarijs tradcrentur.Multatalia cum dicerent, ac admifericordïam pcriclitantium vm-bras AiexandriJnuocarent, omnes qui »ff’ftebat,lachrymis complet! funt: led ampliùs Ariftobulus, qui multa contra niatremlocutuscft :fed illi calamitatis cauls fuére, dum ambitiöse furctimu-lieri prêter conftituta regni committe-S«ü ’■'’’/“oderamina. Hçc dum nefciret, Si, quidagcrct,adpoftulatióem eorum cu- |
GENERATIO LXn. 415 ftodiam caftellorum illis credidit, præ-terHyrcaniam,Alexadriam amp;nbsp;Machç-runta. Intericâo tempore Alexadra regina cum in grauem valetudinem incidiffet, Ariftobulus per nodem cum vno famu loegreffusadcaftellaperrexit., vbl pa-terni amici degcbant, quibus de matre conquerebatur. Cumqueprimum ve-niftet in Gabatha, vbl Galefiis erat, à quo etiam fufeipitur.pofteum diem regina cum Ariftobuli fugam fenfiffet, amp;nbsp;venircnt qui nunciarent illum rebcllio-nem moliri,amp; aliqua caftella occupaf-fe,tunc cunäa gens ludçorum cum regina inmaximis cœpiteffe terrorib’jti-mebatque etiàm,nè vltionem fufeiperet dcillatis fibi contumelijs.placuitigitur, vxorem cum genere in luperiori cufto-diatempli conftitui. Cum autem multi nunc!âffent,Ari-ftobulum regio circundatum omatu, multalocaoccupafle, amp;militiam congregate, feniores amp;nbsp;Hyrcanus ad reginam intrantes, petebant vt fententiam ferret de rebus in ftantibus:inboneftum Ariftobuli moliuo. cnim putabant,quanuis çgritudine 1a-boraret,ociari.Cumqueillaprçcepiffet cis agerc quæ exiftimarentprodeftc,ha-berefegentem validam,exercitum po-„ . . tcntilfimum,copia pecumarum . rau-tennis, co poft tempore cum regina difeeffiffet, bellum contraHyrcanum Ariftobulus pr Ç par auit, pugn alt;^ ; fa âa prope Hi eri-chunta,multi milites Hyrcani ad fratre eiuifugerunt.quofafto, Hyrcanus ad arcem,vbl Ariftobuli vxoramp; filii à ma-. nbsp;nbsp;, . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 1 r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Ariftobulus treeius erant condufi, confugit, Cuirexiudjoni Ariftobulus derecontiliatioe verbafa-ciens,inimicitias depofuit,vtipfe guide regnum tenerct, frater autenr priuatus viueret,fuapoireffióecótentus. Cumqj , bpe difpofuiffcntin templo, amp;nbsp;iufiura-dum dexteras^ue dediflent,omni populo vidente,difcefleruntjilli quide in au-1am regiam,Hyrcanus veto vtpriuatus, in Ariftobuli domum. Eratpartium Hyrcani tue Antipater Idumçus,prins Antipas appcllatus,quê Alexanderamp;poft eum vxorciusducem totius Idumçæ ordinauerat,quod amj-citias multorum acquifiêraueius pru-dentiam amp;nbsp;flrenuitatem nmens An-ftobwlus |
lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
ftobulus, calumnias ci intendcbat.hoc ille fèntiês,perfuafit Hyreano, vt fc dole circunuentum quercretur, ad Are-tam regem Arabum confugeret, cuius auxilio pofiet redire in regnum.
His Hy rca nu s verbis minime credc-bat,dum natura bonus eflet, amp;nbsp;aceufa-tionemfratris non facileadmitteret.fed cùm AntipatervidilTetverba non atte-dereHyrcanumjnôceiïauit fibi fingu-lis diebus aceufationes fidas de Arifto-buloproferrCjtanquàm cuminterficcrc pararet. Siceumviximpulit ad Aretam
2 regem confugere.prçmittit ergô Anti-patrum ad Arabum regem, fidemabeo accepturum^quod refugientem ad fe no Aretar x ^*’®‘^®’'‘^^quot;**”*“*‘^*^® fada, paulô poft Arabu^y Hyrcanus nodù cgreditur cum Anti-patro,amp; ad Petram ciuitätem, vbi pala-tium Arctæ erat,perueniunt,Antipater fledit Aretam,multapromittens.Quin Hyrcanus pollicitus eft, fi reftitucretur in regnum,omnem terram amp;nbsp;decern ci-uitatesj quas pater fuus Alexander ab Arabibus acceperat,rcddere.
His promiffis rex contra Ariftobulû cxercitum quinquaginta millium equi-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn amp;nbsp;peditum produxit, léd cùm in prçlioviciftet, amp;nbsp;multi poft vidoriam adHyrcanurefugiirent,dcfolatus Ari-ftübulus,ad Hierofolymäfeceffit. Arabum rex omnem cxercitum applicaS ad tcmplum,Ariftobulum obfidebat:Hyr-canopanter obfidente, foli facerdotes cumAriftobulo permanicre. h^c cùm ih pafchate fierent,probatiffimi ludço-Aegyptum recefierunt. Turn c„, ^'^®“ Onias viriuftus,quioratione tempore ficcitatisàDeo pluuiam impetraueratj petitus eft vt oraret contra Ariftobuli milites, vt foluerentur ficut foluta eft pluuia.cumlt;^; reeufaretj compulfus eft. Stetit igitur in medio,dicens;Deus omi-umrexjquoniambi qui mecum confi-ftuntjtuusexiftitpopulus, amp;nbsp;quiobfi-dentur,tui facerdotes funt,peto vt neq; iftos exaudias cotra illos petentes, neq; illos contra bos orates.Cùm ità orâflet, malcuoli ludæi interfecerunt eum, quod tarnen inultum non remanfit.pe-riêrunt enim frudus, ità vt modius tri-tici drachmis xi.emeretur.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IntereaPompciusdum in Armenia
Tigranen dcbellaret, Scaurum adSy-riarn deftinauitprçfide: qui cùm audif-fetdifeordiam fratrum in ludça, ratus tempos efle facile vt ludça poneret fub tribute, in manu valida fines intrauit ludçæ, ad quemlegati moxafratribus vtrinquè vcnerunr,auxilium petentes., Corruptusautem Scaurus quadringe-tis ralentis milfis ab Ariftobulo,ad Arabes legatos mittit Romanorum amp;nbsp;Pom peij, qui mandatent obfidionem folui.j^j,^ Quare Arcta ab obfidione recedes Hyr-Hö^ canum amp;Antipatrü Philadelphie col-lt;llt;*'‘ locauit,qui fruftrati Ipe Arabum,in ad-uerfarios fpem contulerunt. cùm enim Pdmpeius Damafcö veniffet, cum mul-tis muneribus venerunt ad eum, Orantes vt violcntiam Ariftobuli dignam odio iudicaret,amp; Hyreanum regno re-ftitueret.fed amp;nbsp;Ariftobulus fibi non de-fuitreorruptione Scauri fretus, auream mifit coronam quingentorumtalento-rumjcuius mentionem facit etiàm Strabo Cappadox.
Cùm autemPompeius Ariftobulo honorem regium non exhibuiftet,indi-gnatusPompeioinfalutato recent, amp;nbsp;recepit ft in Alexandriam propterioof' pugnabilem oppidi munitioncni.quem Pompeius,colledo excrcitu Romanorum Syrorumque,inftcutus cft,iuft*fHgt; vt de oppido ad ft defccderet.Is vero de-creueratpotiùspericlitari, quàm parère: confilio tam en fuorum defcendens, relidis ibi euftodibus precepitAt non nifimanufuafcriptis cpiftolisobtempe-rarent,abijtlt;^; Hierofolymam. Cum$ Pompcius ftqueretur, territus Ariftm buluSjOCCurritei, pccuniain pollicem quæ eratin Alexandria, ft^uedcc^ Rom.imperiopariturum, led nihilho-rum effedum eft.milTum enim Gabim-um adrecipiendam pecuniam/uKodes nec in oppidum receperunt. tus Pompeius,Ariftobulum in euftodia collocauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Cùm autem obftdifletHicfoftly- j°^/ mam,orta eft diftenfio in vrbe;nam tau-tores Ariftobuli vrbem tutari, tautores Hyrcani earn tradere Romanis conten-debant. Sed vióta pars Ariftobuli, in templum ce/fit: receptusque in vrbem Pompcius, templum expugnauit.
Ciiraq;
|
CHRONOGRAPHIAE. Cumquefcptcntrionalem vallem, qua parte munit urn erat turribus tem-P^“®jaggeribus impleret, labor fuiffet impcrfedus,nifi obfcruatis feptimis die-l’U5,quitus operari ludçis fas non.eft, aggerem fieri prçcepiflet. Vndè poteft noftra,inquit lofcphus, pictas.ërga De-utneognofei, legisquecuftodia, quod nihil timore obfidionis negligebatur. »9® capta ciuitate,hoftes templum in-gfe(rifunt,cüdosperemerut,qui facri-heijsoccupati,nihil omiferunt ; amp;nbsp;melius ede mori exiftimabant, quam facri-ficia imperfeda relinquerc. teftes eius ^ócitâtlofcphus Strabonem amp;nbsp;Nico-bum. Primus irrupit templum Cornelius Fauftus Syllæ films.tune omnia cç-•leludçorum complebantur. erantqui bipfos occidebant aut précipités dabat. Cumlt;^ue proftratiai. millialudçorum fuiffent, capitur etiàm Alcalon locer ^*quot;Püo Ùriftobuli. 'f^i’crj. Tune ea qua: priori tempore Inac-ttfiaerat,Pompeius adijt, cum quo^vi-^creplurimi,que intuepnonnifi laccr-'lotibusliceret.templumprophanatu.m ffljCquhnporticibusciusft.abul^a'ti.In-«cntaautemintemplojpenra*.aufça,câ-ddabra vellibatoria non pauc^, admi-tatuseft Pompeius fitum, ornatum amp;nbsp;rebgionem tcmpli,nihilque penittis inde tulit, fedçdituis prçcepitvt à fordi-buscemplum purgarent, dignum opus virt Jtetantiprificipis, nifi amp;in apertu quot;nbsp;pfodidifietjquxfacerdotibusfolislice-hatfpcdare.led malis fortùnæ fuccelïi-huscompenfatumeft. • ^^ Cumimpofuiffet Hicrofólymistri-\ “’hutu, Hyrcano potifice dcçlarato,Ari-ftobulum captiuum duxit^duosig filios tiusAlexandrum amp;nbsp;Antigonum cum , lotidem filiabus, Romam per Ciliciam • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;properabat,Syriç amp;Iudçæ adminiftra- ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hone Scauro cominiffa', Hic finis fuit I lÆ ludaicæ libertatis.Alexander filius Àri-° Hobuli ex itinere fugit,qui magna manu coUeda, ludçam populabatur, amp;nbsp;Hyrcanoimminebat. Obtinuitmunl-tilfinialocajAlexandriam,Hyrcaniam amp;Macbçrunta. miffus efttumin Syri-am Gabinius,vt Scauro fucccderet,fub ejuoM. Antonius mibtabat.qui'cùm in Alcxandiia(funtqui Alexandrium no- |
GENERATIO LXH. 4P minent)pbfediftet Alexandrum,confi-üô matris fecaftrumlt;^ueci dédit, quod ' Gabinius raulieris confilio eucrtit, velJl utbcllifomenta. Palpabatcnim mulicr Gabiniumobfeqyijs^viro fuo ^cçte-ris captiuis qui fuerant abduéti Roma,^ metuens. Pofthçc Gabinius cura rempliman-data Hyrcano, gentem ludçorumim quinque curias diüifit,quafiper pentar-ebian ludçæ volés frangerefuperbiam. Eo tépore fadus efts Antipater amicif-fimus Gabinio amp;nbsp;M. Antonio,, adeoq; dar uit quod data eft ei vxor neptis regis^ Arabum, Cypris nomine,cx qua fuftu-lit quatuor hlios amp;nbsp;filiam; primogeni-tus luit Phafelus,{ecundus Hcrodes,qui poft didus eft Afcalonita^tcrtiuslolip-pus, quartus Pheroras: filia dida eft MÎ! Saloma. poft hçc cafu elapfus eft Roma An-ftobulus, qui magna ludçorum manu. conflatajAlexandriam muro cingebat, ad quem debellandum .Gabinius mific Antonium,captusqueiteriimAnßobu-lus^cum filijs Romain redudus eft, illû autem in euftodiam fenatus cocrcuic^ filiosinludçam rcmiGr, quiaGabinius idfe fcripferat fpopodifte vxori Arifto-buli pio caftelli traditione^ Pofthçc cùm Gabinius detineretur apudAegyptum, Alexander ludços ite-rùm ad ddlcnfionem reJuxit ; fed redres Gabinius,pacem fecit,amp; Hyrcani pon-tificatum confirmauit. * Mortuo Gabinio,mifius eft pVçfts Syriæ Craffus, vt etiàm Partbosrepri-meret. Craffus autem cùm contra Par- thosexercitumduceret,ad ludçam péf-ucnit,amp;pecuniasrempli quas Pompe-ius nó tetigcrat,abftuht.’tulit etiàm fra-bem aureamverfatilém, quam tradidc-rat ei euftos rempli Eleazarus,pado m-rato,vt aha rempli omamenta intaéba rclinquerer; Craftus tarnen id tralgrcft CrafKimpj-lus,ömne rempli aurum abftulit. ' Sedquonlam de expedîtioneCrafft dixîmus, àTtiùs res repetenda videtur. EratM. Craffus patreinfigni genituS^ authorePlutarchomarcë tarnen eduCa- .-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Crafhinoe- tus.conftatautem,omnei virtutes quas plurimashabebatjvni’ aùàriuç lordib’ obfcu- |
Ai* ÏÖH. NAVCLERI VOLVMEN'* PRIMVM
thos durit exercitUjfpoliato ante temple. EratäpudPattnos qui diuitijis généré àtq; gloria fecudus l rege habeba-tuijhiccontra Craflum retendit.*Hy-Hf*^^ rodes veró rex Parthorum, quern pauw f«^ ante Surinas eieâo co quiregnûf i'rau-^jj';';» dem occupauerat,reftituit in regnum, regi Armenia: Artuafdi occurrerepara-bat.Tandé poft varies eófliftus Surinas Craflum fpe pacisin colloquiüprouo-cat,vbi amp;nbsp;occifus eft Craflus. Surinas Crafla caput amp;nbsp;dextram ad Hyrodcjqui tune bellum in Armenia gcrebat, mint-fun t qui eu m a 1 ijs pij fle m odis ienbu nt- ^^^^ ï At fuç immanitatis Hyrodes amp;nbsp;pcrüdiÇ ^ Surinas débitas poenas dedcre. nanque Hyrodes Surina: gloria: inuidens, eum dolo peremit.ipfe cum filium PacoruW expuliflet,quod bello à Rom. fuerat/u-peratu$,in morbum ineïdithydropitu» cuihlius alter Phraatesinfidias maebi-natus, venenum quafi mcdicamentuni adleuandum morbum tradidit,amp;'tuni nonprçualerct,propria manuillû iû^quot; focauitJianchiftoriam amp;nbsp;infequenna
obfcuratasfuifle.eóntendebat cum Po- peius A: Craflus confules,Catoncextra p^^r pcio nonnihil deprimatu. Poftquam concionem cicdd,CçfaHs imperium in peij. enim eflet vniuerla ciuitas Romana in luftrum alterum prorogauere: fibi vero tres partes diuif3,quarüm vna Cefaris, Syriam amp;nbsp;Hilpaniam prouiheias decrc-altéra Pompcij/ertia Cralfi appcllaba- uerunt,qua$ acmùm inter fe partiti,Sy-turtnam Cato ma ris iüftiti« amp;nbsp;bonita- ria quide Crafïo,Pompeio vero Hifpa-tis opinions valebat quam potentia.* nia obtigit cumqueomnesquioptimi aefapientes habcbantur,Pompeij partes fcqueren-tureturbulenti vero amp;nbsp;qui maximam in
- nbsp;nbsp;nbsp;ciuitateliccntiam habere cupiebàt,Cç-faris opib’ fauebat,Craflus inter vtrofq -medium fefegerebat, amorem fimul amp;nbsp;odium apud quoflibetpermutabat.Vn-de amp;nbsp;Sicinius multain quofcunq; pro-Skini) mot-^*^^ttorifuctus, aliquando roga* «Iicitat. tus,curfoliCralTo in conuicijs parce-rct,Feenum,inquit, in cornu gcrit.mos enim crat Romanoru,bobuscornupe-tis foenum ligare inter cornua, vt obui-am procedentes, fibi ab illis caucrent.
SubiungitPlutarchus,Craflum im-peratorem contra Spartacum milTum, fine gladiatorio bello impofuiflc:dei n-dè âit,cùm Cçfar à prouincia reuerfus, cofulatum petere ftatuilfetjanimaduer-
. tiflet^ueCralfum amp;nbsp;Pompeium inui-cèm confulatüs gratia certaturos, ipfe nè alteri fauens,alterum offcndcrct,có-cordare eos conatus eft, admoncs nihil aliudcos inter fe diflentientes efficere, quam vt Cicero nis, Catuli amp;nbsp;Catonis vires augerent, quorum opes nullum pondus habituræ fint,fiipfi inter fe cô-cordi animo Rempubheam guberna-re vclint.
His rationibus permoti,ïn gratiam atque Concordiam rediêre.ità horû tri-um veluti quadam confpiratione fada, incxpugnabilis conftituta eft potentia, quæ fenatus pcÿuliq; Rom.comminuit vires atque perfregit. ftatlm Cçlàr vtri-ufqjconlènfucreatüseft conful. poft-modumaliquanto cum Cefarè Gallia veniflet,Pompcius atq; Craflus ad eum venêre:amp;remotis arbitris,multa Collo-cuti,vtomnéinfcRomani impcrij pö-tentiam transferrent,quod ita/ê Confe-qui arbitrabantui', fi Cçfar quide cum imperio in armis permanerct, Craffus ,;j. atq; Pópeius qUiequid fuperelfet cxer-Hcituûamp;reliquàsprouinciasinterfepar tirentur, Dcindè pa u co tempore Pom-
focialià primùm Romæ bdlum ciuik commotu, amp;nbsp;fie primo anno prçfcnt)$ §encratiôis.Eodem anno etiàm Midirt* aticüm contra Rom.exoritur, amp;qui* ciuili bello caufam prçftitit, expediam Mithridaticum ad fincm,dcindè bellum inter Marium amp;Sy 11am narrabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Mithridates rexPontijfiliusMitbri-Jtquot;“^ datis^vt feribit luftinuSjbeUa cum Rom. ‘'’^‘ per 44. annos varia vidoriageffit, dc-mum non vihoftilividuSjfedvolunta-ria morte in auito regno lenex, berede filio,dccrifit. huius futura magnitudi-ftem etiàm cçleftia oftentaprçdixerant, nam amp;nbsp;quo genitus eft anno,amp;co quo regnare primùm cœpit, ftella comètes pervtrunq;tempuS7O.diebus ità luxit, vt c^lum omne conflagrare viderctur, magni.
CHRONOGRAPHIAE. magnitudme fuaquartam partem cæli occupans,fulgore lólis nitore pene vin-cens:amp; cum onretur occüberetq;,qua-tuor horarum fpatium conlumebatè Mithridates puer adhuCjtutorum in-fidiastulit, quieum feroequo impofi-tum,equitare iacularique cogebant.bic conatus cum eos fefeUilTet, Mitbridate Venenis appeticre. cyjorü vim admirabi-liviantidoti fuperabat.' fiquidem eum medic» rei amp;nbsp;remediorum id genus folertéfuifle,fcribitur.extatenim amp;nbsp;an-^j,. tidotus, quam Mithridation vocant. *^ofr'’Timens deinde,ne inimici quod venc-' no non potuerant,rcrro peragerentjVe-nandi ftudium fïnxit:pcr quatuor an-nos neq; vrbis,neq; ruris tefto vfus,va-gahaturperlyluas amp;motana;ignarisq; omnibus quibus cfretlocis5feras ftrauit acfugauitrquibus rebus amp;nbsp;infidias vi-tauit, amp;nbsp;corpus ad virtutis patientiam indurauit.
Ad regni deinde adminiftrationem • cùm accemiïet, ftatim non de rcgen-do, fed de augendo regno cogitauit. itaque Scythas inuiólos anteàj ingcn-ti felicitate per dom u i t. a u du s i gi tur viribus,Cappadociam occupauit,amp; cum Póto tenuit. cum dc Afia tradaret cum quibufdam amicis,tacitus à regno pro-feftus, nemine fciente peruagatus earn, omnium vrbium fitus ac regiones co-gnouit. Inde Birhyniam tranfeendit, amp;quafi iam dominus Afiæ, opportu-»a quæque vidoriæ luç metatus eft. ßemt'im in regnû, cùm iam perîfle cre-deretur, reuerfuseft, inuento paruulo filio,qucni per abfentiam eius Laodi-cefororvxorque enixa fuerat: fed inter . gratulationcm poftlongam peregrina-tionem aduentus lui amp;nbsp;filq geniti,ve-'or^j*' fo- “cnopericlitatus eft : fiquidem Laodi-'IjtiiJ’hti. ceforor cùm perîfle eu crederet,in con-cubitus amicorum proieda, quafi ad-miffum facinus maiore feelere tegere poffet, venenû adueniéti parauit. quod cum ex ancilla Mithridates cognouif-fet,facinus in authores vindicauic, fo-rorem neci dédit.
Hyemeimminente,non incouiuio, fedincampo amp;nbsp;exercitatiôibusî nec inter fodales,fed inter squales autequo, aut curfu, aut viribus contendebat.Ex-
GENERATIO LXII. 4« ercitum quoquè fuum ad patiêtiam 1a-borum quotidiana exercitatione indu-rabat, atque ità inuidus ipfe, inexpu-gnabilem exercitum feccrat.Inita dein- Njeomtdi« dècum Nicomede focietate,Paphlago- amp;Mithrid* niaminuadit, vidamque cum focio di- “’.f^du», uidit : quam cum tenen à regibus fena-tuiRom.renunciatum effet, legatos ad vtrunq^ mifit, quod eam getem reftitui inpi'iftinam hbertatem inherent.
Mithridates cùm fe parem Romanis crederct,(uperbo refponfo hæreditari-um patri fuo regnum obucnilfe refpon-dit: nec territus minis, Galatia quoquè occupat.Nicomedes quoniam' ié tueri iure non poterat,iufto regi fereddituru refponditiatqueita filium fuum, mu-tato nomine, Philomenem Paphlago-num regum nomine appellat, amp;nbsp;quafi ftirpi regiæ reddidiffet regnum, falfo nomine tenet, fie ludibrio babiti legati, Romam reuertuntur.
Mithridates poft necem vxoris amp;nbsp;forons,altcrius Laodices filiostoUendos ftatuit, quod regni cupiditate flagra-bat,cùm priùs patrem eorum Ariarade regem Cappadociæ,perinfidias Gordij occiderat.Igitur dum in bis occupatio-nibus verlatur, interim Nicomedes rcx Bitbyni» vacuam morte regis Cappa-dociam inuadit. quodcùm nunciatunt Mithridati fuiflet, per fimulatióem pie-tatis auxilium forori ad pellêdum Cappadocia Nicomcdémittit.fed iamLao-dicc per padionem fe Nicomedi in ma-trimonium tradiderat. quodægrc ferés Mithridates, præfidia Nicomedis Cappadocia expellit,regnumque forons fî-bo reftituit, egregium prorstis fadum, ’ nififublccuta trans effet. Siquidem in-tericdis diebus fimulatle Gordiu, quo miniftrovfus in Ariarade interficien-do fuerat,reftituerein patria veile, fpe-ransfi obfifteretadolefccns,caufas belli futuras: autfi permitteret, per cundeni tolli pofle filium,per quem intcrfecerat patrem.
Quod vbi Ariarades iunior moliri cognouit,indigne teresintertectore pa-tris,pcranuncnlnm potiffimc ab exilio reuocari,ingenté exercitu cótrahit. Igi-turcùminacicm eduxilfet Mithridates peditum 8o.millia,equitü decern millia.
00
curms
4î lOR NAVCLERI VOLVMEK PRIMVM
Mithridates cognitishis, fodct«O» cum Tigrane aduersùs Romanos iugit, padiq; inter fe funt,vt vrbes agriq; Mt-thridati,homincs verô amp;nbsp;quçcunq; au-ferri poftent,Tigrani cederent.pofthçc Mithridatesintelligens quantum Bella fufcitaret,legatos adCimbros, adGaR logræcos amp;nbsp;Sarmatas Baftamasi^; au-xilia petitum mittit.nam omneshasge-^^^.^ tes cum Romanum meditarentur Bella, ^^ varijs beneficiorum muneribusiam ante illexerat.A Scythia quoque exercita venire iubet,omnêq; Orientemaduersùs Romanos armat. non igitur magno labore Aquiliû amp;Malthinium ABano exercitu inftrudos vicit, quib’fimul eu Nicomede pulfis,ingcti fauore ciuitatû excipitur.multùm iblauri argdiq; Audio vetcrû regu,magnûc|; belli apparatu inuenit.Quibusinftrudus,debita ciai-tatib’ publica amp;priuata remittit,amp;va-cationem quinquenioconcedit.
Cappadocia amp;nbsp;Bithynia occupatie p,^iü«^^ ad concioné milites vocauit, varijs î0î rationibus adbella Romana fineAfana incitat,optandû fibi dicês,vtde eo lies-retconfulere,bellùm ne fit cum Romanis, an paxhabenda. Icdcùm quiefecre no liceat,confulendii qua ratifie capta bella fuftineantur,efte fibi fidutia vido-riç,fi illis fit animus;Romanos quoque vinei pofte,cognitum non fibimagis,^ i pfis militibus,qui amp;nbsp;in Bithynia Aqui-Iiû,amp; Malthiniu in Cappadocia fude-rint:ac fi quidem aliéna magisexempla) qfua expérimenta moueant,audirele,a Pyrrho regeEpiri,non ampliùs q quinque millibus Maccdonu inftruâo,fu-fos tribus plqs Romanostaudire, Annibale i6.annosltaliç viftoré immoratu, amp;nbsp;quin iplam cappret vrbé,non Roma-norô illi vires obftitifte, fed domcfticai çmulatiôisatqjinuidiç ftudiù: audire, populos trâfalpinæ Galliç Italiaingref-ibs,magnis earn plurimisq; vrbiBus pof-fideremec viâalblùm dici RomaàGal- ' lis,fedetiâ capta, itàvtvnius montista-tùm cacumenrelinqueret,necbelloho-fte,{èd precio rcmotu.Gallorum autem nomen,quod fempèr Romanosterruit, in parte viriû fuarum fe habere.nam Bos qui Afiâ incolûtGalIos, ab illis qltalia CiU'’^ occupauerùt,fedib’ tatum diftare,origi-nem
currus falcatos6oo.nec Ariaraft^auxi-liantibus finitimis regibus, minores copia: eflent,côfiliabelli adinfidias tranf-’ fertjfolicitatoq; iuuene ad colloquiu, fpedâtevtroq^exercitueum interfecit. Regnum Cappadocia oâoannoru fi-lio,impofito Ariaradis nomine, addi-tolt;^; ci redore Gordiogt;tradit.fed cappa-doces crudelitate et libidine vexatbàwi-tbridate deficiutjfratreq; regis amp;nbsp;ip(um Ariaradem nomine,ab Afia,vbi educa-batur,reuocant: cum quo Mithridates bellum rcnouat,vidumq; Cappadociæ ! regno expellit,nec multo póft ex ægri-’ ••lt;\ tudine adolefccns decedit.
Poft huius mortem Nicomedes timens, ne Mithridates acceffioe Cappadociæ, etiamBithyniam finitiniarn in-uaderet,fubornatpuerum eximiæ pul-chritudinis, quafi Ariarades très filios genuiftet,qui à fenatu Ro.paternum regnum peteret,vxorê quoque Laodicen Romam mittittefté trium filioru. quod vbi Mithridates cognouit, amp;nbsp;ipfe pari CurNico- impudentiaGordiû Romam mittit,qui roediPa- fenatuialTereretid effefidum. lénatus SÏit^rwàti ftudia rcgumintelligens, amp;Mithridau Cappado- Cappadociam,amp;Nicomedi adlolatin cia ablata, dus Paphlagoniam ademit.ae nccotu-melia regum foret,fi illis ademptu, ahjs daretur,vterq; populuslibertate dona-tus eft.Cappadoces verô munus liberta-tisabnucntes,negantviucre gêtem fine rege pofte, ideôrex illis à lenatu Ario-barzancs conftituitur.
Erat eo tempore Tigranes rcx Ai-Origobelli meniç.hunc Mithridates adfocietatem Mithridati- J^onaanj bclli'pellicerecupiebat. Nihil igitur deoftenlaRomanorum fentien-té,per Gordiû impcllit, vt Ariobarzani fegni admodùm bcllû inferat,amp;nè quis dolusfubefle videretur, filia fuam Cle-opatram eiin matrimoniutradit.Primo itaq; aduentu Tigranis Ariobarzanes Romam contendit,atqueitàperTigra-nem rurfus Cappadocia efle Mithrida-tis cœpit.
Eodé etiàm tepore mortuo Nicome-de,ctiàm filiuseius Nicomedes rcgnoa Mithridatcpellit,quicum iupplcxRoma vcniiret,decernit in fenatu, vt vterq; in regnu luûreftituatur, in quodmifti, AqutImsMâlius dMalthimus, legati.
-ocr page 453-|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXn. 4?5 hem ac virtutem,genusq; pugnæ idem habercfiamipfamltaliam audire/c nû-quànijVtRoma conditafit, fatisillipa-cataniefle,fedaffiducper omnes annos prolibertate alios, cotra quofdaetiàm pmiureimperij perfeuerare;his amp;mul-tisalijsratiôibus Mithridates, vt narrat Iuftinus,excitatis militibus, in Romana Bella tradus eft. Dcbello Mithridatico ità fcribit Flo-^'''’g«n-’'^^:Ponticç genres adfeptentrionem in HiarcfiniftrumiacentjàPotico cogno-minatç mari.harum gentium atq; regi-onûrexantiquilfimus Atheas, poftAr-tabazesà/.Perfis oriûdus,indc Mithridates omnium longe maximus.Quippe turn quatuor Pyrrhoji7.anni Annibali fuffecerint,ille per4o.annos rcftitit,do-nec tribus ingétibus bellis fubadus, felicitate Syllç,virtutc Luculli,magnitu-dinePompeij confumeretur. Caufam quidem illius belli prxtede-ratapudCaffiumlegatû, attredariter-roinos fuos à Nicomede Bithy nio:cçte-rum elatus animus, Afiç ct(fi poiTetiEu ropæ cupiditate flagrabat, fpem atq; fi-dutiamdabant vitia Romanorum. Pri--’’lusllatîmimpetus belliBithyniam ra-puit,Afiaindè pari terrore correpta eft. adeó fçuitia pro virtute vtebatur,vt vno ediftoomnesquiin Afia forent Romaic« emitatis homines, interfici iuflerit vnodie. Tym quidé domus,tcpla, hu-manaomniaatque diuina iura violata funt,Valcrioteftc. navna cpiftola Mithridates 80. millia ciuium Romanoru ^^j nbsp;nbsp;in Afiaperwbes negociadi caufadifper-Sj^”'’fafinteremit.quis gemitus,ait Orofius, occidentium paritèr amp;nbsp;occidendorum fuit,dim finguli quiq;aut prodere innocentes holpites amp;nbsp;amicos,aut ipfi pe-hclitari poena hofpitum cogeretur.^ Scd bic terror Afix,Furopam quoquè regi aperiebat. Itaqj miffis Archclao Ncoptolemoq; prxfcétis,excepta Rhodo, quç pro Ro. firmiùs ftetit,cçtcrùm Cyclades, oelos, Euboea,amp; ipfum Græciæ decus Athe-næ tenebantur, Italiam iam ipfamq; vrbem Romam regius terror afflabat. In-terea Marius amp;nbsp;Sylla omnia turbabat, dequibusdicctur.Inter hæc ctiàm Methone cmitas Achaiç,ab Ariftióe Athe- |
nicnfi Mithridati tradita eft.mifcrat cm iamadAchaiam Mithridates Archela-um duccm fuum cum centu viginti millibus equitum, per quern etum relique Grxeia occupata eft. Sylla cui helium Mithridaticum oh-ueneratjvirarmis optimus,fupcrucnit.’ Archelaum apudPyrxum no longe ab Athcnis,quasilleoccupaueratjcircun-Tedit3amp;cum maxima labore vrbem ex- ' pugnauit, libcrtatem ciuibus reddidit. Sylla fclicfi-Pofteàcommiffoprælio contra Archer rèrArchçIar laum,ita cum vicit, vt ex centum vigin-ti millibuSjVixdcce millia Archclao fu-pereffent. ExSylIæ cxercitu cum xiiij. tantum homines defiderarentur, duo vefperi redicre. Hac pugna cognita MithridatesJxx. millia eleäiffima ex Aha Archclao mi-ht,contra quem Sylla iterum preha có.-mifit.primoprælioxv.millia boftiu in,-terfeiftafuntj amp;nbsp;films Archclai Diogenes. Secundo omnes Archelai copiæ ex-tin(ftefu‘nt,amp;:Archclaus triduo nudus Archelai , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muerii. inpaluaibuslatuit. Orofius fenbitjinhocprçh’oxx.mil-lia militum in paludem pulfa,necata ef-IjC,amp;reliquos pafsim fttiffe trucidatos. Porró Mithridates in Afia tune nobilif-hmarumvrbiu principes occidcre, bor naq; corum publicareintenderat. Cuqç iam lóoo.interfeciffct, Ephefij exemplu vcrctes,exclufo præfidiojci portas obie-cérc.fimilitèr SmyrnçijSardijColopho nij,Trallianiq; feccrunt. , P^idcmtcmpusinemulatione-Syh H,ea»eofc-lç,Vale.hlaccusconlul collegaCinnç, à'Fimbria* minus eft vtSyllæ fuccederet. Hiepro- interfidtut pter^auaritiainuifus exercitui luo,aC. Fimbria legato ipfius, vltimæ audaciæ hominCjOccifus eft, amp;imperiü adFim-briam tranflatum, qui Fimbria in Afia fufis aliquot copijs Mithridatis, vrbem Pergamum cepitjoblclïumq; régis filE urn,non abfuit multùm vt caperct: vrbe Ilion,quælèpotcftati Syllçrefèruabati expugnauit ac deleuit, magnamq; par^ tem Afixrecepit. Interim Sylla Dardanos, Sordifcos, Dalmates amp;nbsp;Mefos partim vicit,alios in fidem acccpit,intelligens quód L. Cin-na,amp;C.Papyrius Carbo .afcipfis con-fules in biennium crcati,bellû contra fe 00 2 para- |
rOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
pararent.Quo ctiàm tepore Valc.Flac-cusprinceps fenatus, orationcmin fe-natuhabuit,vtlegati fd SyUam pro pace mitterentur.ejuodetfadum eft,non-nuUt etia dominations Cinnç amp;nbsp;Carbonis fugientes,ad Sylla: caftra venére. Superuenit amp;nbsp;Metclla vxorj nuncians domum amp;nbsp;villas ab inimicis incéfas.Ad gt;ic«nMi- hçc opportune legati à Mi th rida te,qui thridât« paeem peterent, milïî funt. id adeo Syl-1« complacitum eft, vt amp;nbsp;iplê ad Ar-cbelai colloquia venent, cum quo non aliter fe daturum Sylla paccm,nifi rex reliais ijs locis qua: occupaucrat,ad regnum fuum rediflet,tradauit,poftea ad 'colloquium ambo venerunt.pax inter cos ordinata eft, vtSylla ad bellum ci-uilefeftinans,atergopericulum nó ha-beret, Mithridates itaq; nauibus Ixx.tra-eütiSjlagittarijs«^; quingentis, in Pótum enauigauit. ANNO vrbis condita: 676. L.Lici-nioLucullo amp;nbsp;M.Aurelio Cotta con-lt;ulibus,mortuus eft NicomedesrexBi-thynix,amp;teftamento populum Rom. hæredem reliquit. Mithridates pace rupta,Bithyniamamp;AGam rursum voluit inuadere.aduersus eum ambo cofu-Jes m-iffi,vtfcribitEutropius, non ean-dem habebant fortunam. Cotta apud Chalcedonê viólus ab eo,in oppidu co-aftusamp; obfeflus eft. Inter hæc Mithridates fœderecum Sertorio ido, inma-gnam lp cm peruenit, amp;nbsp;cum fe Cyzicü ti anftuliftet,vt eo capto Afiam inuade-LueuUifue- ret,Lucullus ei occurrit, ac dû Mithri-c«dut. dates m obfidione Cyzicena moratur, jpfe eum à tergo obfedit, fame^j eófum-pfitjCt multis prçlijs vicit.Poftremô Byzantin, quç nunc Cóftantinopolis eft, fugauit.nauali quoq; prçlio duces dus Luculi* opprelht.Ità vna hyeme amp;nbsp;çfta-teàLucullo ad centum ferè millia régis extinda funt. ANNO vrbis Romç 678. Macedo-niamprouincia M.LucuUus frater ac-cepit,amp; in Italiam bellum commotû eft gladiatorum,duce Spartaco,dequofti-prididû eft.Lucullus vero poft pugna Cyzicenam amp;nbsp;naualcm,quibus vicerat Mithridatc,perfecutus eft eum.Paphla-foniam,Bithyniam amp;regnûciusinua-t,Sjnopen amp;nbsp;Amifon ejuitates Ponti |
nobiliftimas cepit.Secundo prçlio aputl Cabyram ciuitatem, quo ingentes co- ^jjull»' pias ex omni genere adduxerat Mithn- tir# dates, cùm 50. millia ledilfima regis, a quinque millibus Romanorum vaftata eftent, Mithridates fugatus et caftra eiu$ direpta lùnt. Armenia quoquè minor cidem fublata eft. Sufeeptus tamê Mithridates poftfu-gam à Tigrane Armenia: rege, qni turn ingenti gloria imperabat,Perlà$fçpc cerat,Mefopotamiam occupauerat, amp;nbsp;Syriam ac Phœniccs parte.ErgoLnCul-tam ciuitatem regiam militi diripien* dam tradidit. Poftquam vna pugna duos potent* ftmos reges vicit,paruoadmodiini«ö'* citu ca pugna centum millia hoftiumet amplius,authorcPlutarcho, exfaft®^ Indé Sybin profedus, earn quoquèciuitatem cum régis fratre Gura cepît-^” hi quos in Ponto Lucullus reliquff^^ cum exercitus parte,vt regiones euiö^$ tuercntur,negli^entèr amp;nbsp;auarè ag^» occaGonem iter urn Mithridati in Pon« turn irrumpendidederunt,atqj ità 1*^' lum renouatum eft. Lucullo parant) capta Sybi,contra Perfas expeditióem» fucceftor eft minus: longe tarnen ante Mâchâtes Glius Mithridatis,BofphoriMlt; rex, à L. Lucullo in amicitiam rece-ptus fuit. Lucullu itaq;,nè perfequeretur Mi-thridatem amp;nbsp;Tigranem reges, fummäq} vidoria: imponeret, feditiomilitumte-nuit,inquitLiuius,qui fequi nolebant. Laudatus eftLucullus, quod duosflo-rentifGmos potentifGmos^; reget,dua-bus maxime contrarijs rebus, morafcili-cet ac celeritate,viciffct. Demùm, quia nullam vacatiois fpem militibus dabat, de auaritia amp;nbsp;ambitione inGmulatus, odia eorum contraxit:quç cuminfena-tu relata effent,placuit abrogariLucullo imperium,mjlitesq;Pompeium fuper omnes duces expedabant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Propter quod Lucullus indignatus, Ipotè ab re publica fefe abdicauit, amp;re- 'quot;”’ liquu vitç lu ç tépus ad literaturam qui-etem«^; contulit : opes quasbello qux-Gêrat, parum vtiliièr conlumpfit, etG multa |
|
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIQ LXII multa litcrarum librorumq; cur« im-penderetj nimijs tamê delicijs inhiabat, quod comjci poteft c cóuiuio Pompeio amp;Giccroniex improuifo tanta cpula--rum abundantia inftrufto, vt miraren-^nfi nbsp;tur. Hic Lucullus,vt B.Hieronymus ad Marccllum tertaturjcerafum frudu primus exPonto Roniam detulit,mox tota Italiam replcuit : quin iuuenis Græcis acLatinislitens opcram dabat, itavt 111 vtn(q; pollet ornate diccre.fcripfit aute Græca oratione Marficum bellum .cetera Plutarchus. Gn.Pompeius ad gerendum bellum aduersus Mithridatem profedus, cum regeParthorum Phraate amicitiam re-noüauit,cqueftri prxlio Mithridatem vicit.nam in minori Armenia iuxta mó-tem Diftracum, caftra regis obfidione concluGt.Rexcum omnibus copijs eru-ptioneper nodem fada, inlupèr pcrfe-quentes hello repcHere Ratuit. Pom-pciusfugientesperlêqui intendit. Itaq; helium nodecommillum eft, lunatuc orta,atergo Romanis erat, régi) longi-tudinevmbrarum proximitatem hoftiu rati,cunftain irritumtcla fuderüt.Re4 mani velutlincrmes poftea aggrelfi,finè lahorcvicerut.naq; deexcrcitu Mithri-p datisxl.milliacxfa'vel capta funt,Ro-^^‘j®®quot;**“^”crati mille. Vixautem xl.in-’u ƒ terfedi. Rex inter tumultus belli fuga lapfus,adiutus etiarn beneficio fublu-ftusnodiscuafit,rclidusc[; ab omnibus amicis,philofophis,fcriptoribus rerum vel carminuin,ac medicis, folus per dc-uiaequum manu trabens, atq; ad omes nodurnos ftrepitus trcpidans,in quod-dam caftellum diuertit,atq; inde in Ar-meniarn perrexit. Pompcius regem infecuturus, inter duo flumina quæ ab vno monte diucr-Gs fpecubus cxoriütur,boc eft, Euphra-tcmamp;Araxem,vrbem Nicopolim Jeni- • busjlixis amp;nbsp;a:gris volentibus condidit. Tigrani indé Pompcius bellum intulit, amp;illefccidedit, amp;incaftra Pópeij,xvj. milliaria ab Artaxata venit.diadema 1 u-um cum procubuiflet adgenua Pópeij, illi tradidit,quihoc fibi repofuit,amp; ho-norificè habitum, regni parte mulda-uitamp; grandi pecunia, adempta ei Sy-riajPhuenicejSopbenc, quia bellum fi |
437 ne caufa Romanis commouiflet. Pompeius mox etum Albanis bellu intulit,amp;corum regem vicit. poftremo per epiftolas ac munera rogatus,venfam ei amp;paccm dedit.Ibcriæ quoquè regem Artacem vicitacie,amp;m deditionem ac-cepit,Armeniam minoré Dciotaro Ga-latiæ régi donauit,quia focius belli Mi-tbridatici fuit,Attalo Papblagonia reddidit, Ariftarebum Colcbidi regemim-poluit.moxlturæos amp;nbsp;Arabes vicit, amp;nbsp;cumveniffetin Syriam,Seleuciam vici-nam Antioebiç ciuitatcm,libertatedo-nauit,quód Tigranem non recepit. IndèadIudæamtranfgrelTus,Hicro- „ r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r• Pompen lolymam caputgetisoblcdit, quamvix gefta. tertio menfe expugnauit. difcordätcin ca.populo,xiiij.mijfia ludçorum occi fa funt,J'nuros cuerti æquariqjfoloimpe-rauit,cuius circuitus qiiatuor millium pafluum fertur fuiffe. Cumq; abquatos principes ludçorum fecuri perculfiftct, Hyreano facerdotium rcftituit,Arifto-bulum captiuum cum duobus filijs ab-duxit.de hoe in pnneipio generationis. Intereà Mithridates cum fugeret,no multó póft fuis grauis fuir, amp;nbsp;cum in plures amicos, necnon Exipodrum ac Machare fibos feuillet crudclitèr, Phar naces alter filius exemplo fratrum terri-tus,cxcrcitum patris ad perfequendum fc milfum cóciliauit, qui ad pattern du-Öus, euminregia obledit, vbi Mithridates diùfiliû exaltiffimo muro depre-cat’jvbi fruftra inexorabile vidit, ita fertur exclamalferQuonia Pharnaces, in-quit, morime* videt,vos fi eftis dij pa- *1»*«^ triji,precor vt quandoque hanc voeem iple audiat à liberis fuis. Statimej; defcc-dens ad vxorc,pclliccs amp;nbsp;filias fuas, ve-nenum omnibus dedit, quod cum iple nouilfimus haufiflet, nectamé propter remédia quibus fe præmunicrat, vene-noconfici pollet,Gallum quendam mi- Mithridat« v . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ / ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i • mors, litcminuitauit, eiq; lugulum prmbuit, amp;lic perijtapud Bolphorum,viringé-tis animi.Regnauit annis Ix.vixit 73.có-tra Romanos bclla habuit circiter an-nos xl.Fcrunthuncduas amp;nbsp;vigintilin-guas,tot enim natióibus impcrauit,no-tas habuilïe,vt qua quifq; lingua cum poftulaftct,eadcm fibi ius rcddcret.lan-guinolcntus crat.nam matrem, fratrem 005 nbsp;nbsp;amp;nbsp;tres |
43« lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
amp; très inipuberes filios, totidemq; filias jnterfecit.ftaturaingentifuitjfii'inaque Ïempèr ac optima valetudinc,et cum li-teris Grçcisinftruélus cllet,muficç ope-ram dabat:(obrictateeximia,laborumq; patientilîimus. Colis mulicrum illccebris tantus vit fuit fraâus. Pompeiusmortem Mithridatis dum apudHicrololymam ageret,pcrcipiens, cùmiamm Oriente cumxxij. regibus^ quorum omniû viftor exiftens pugnaf-1 et,reucrfus eft Romajet cû ingenti gloria triumphatus,in quo quidem trium-photranslatafuitprimùm fl atu a argé-tea Pharnacis Pontirégis,amp; Mithri^a-Us patns,necnon amp;nbsp;currus aurei amp;nbsp;ar-. gentei:in eo quoquè triumpho tulit Pompeij tri Pompeius alueû aureû cum gemmis du-° ’ abuSjamp;lunâauream pondo xxx. Icâos tnclinares'trcs,valàexauro amp;nbsp;gemmis abacorum noue, ligna aurea tria, myr-rhina tria,coronas ex margaritis j^.mo-tem aureum quadratum cum ceruis,le-onibus amp;nbsp;pomis omnis generisjamp;men-fas ex margaritis, Hæcomnia Pompei) visoria in vr-bem aduexit. Pucrût etiàmin eotrium-pbo regiones, Pontus, Armenia, Cappadocia, Paphlagonia3Medi3, Colchis, Iberi a, Albania,Syria,Cilicia,Mefopo-tamia,amp;hi qui circa Phœnicenamp; Pa-læflinam incolunt, ludæi quoquè amp;nbsp;ArabcSjCtcçteri quotquot terra marive ab ip(o dcbcllati fuerant. Inter hæc no-tabantur caflclla mille capta, ciuitates lermc nongentæ,naucs odingentæ.In lt;' co quoquè triumpho captiui duóti lunt poftpirataru principes, Tigranis filius cum vxorefihaque,rexludæorum Ari-ftobulus,Mithridatislororcum quinq; lili)s,Scytharum muite mulieres,Alba-norum amp;nbsp;Iberorum ac regis Comage-norum obhdes duéti. Horueófu. Gefta funt hæc,Iunio Syllano amp;nbsp;lu ann’ ïme L.Muræna cofulibus,anno ab vrbe Cö-cftcófiilatü aïta69o.SicPompeio duce,inquitrlo-Ciccróis.fu i-,,s,populusRo. totaqua latiifima eft, CHRKTi'na Afiam peruagatus,contraxxij. orientis nuitatem. regcsfelicitèr pugnas, quam extremam impenj habebatprouincia, mediam te-cit:exceptis quippe Parthis, qui foedus malueruntjamp;Indis qui adhuc nos non nou erat,om nis Aha inter mare rubrum |
amp;Cafpium amp;nbsp;Occanum Pompeianis domita vel opprefta fignistcnebatur.cç-tera inpofterioratepora referas, bicem multa quoquè anticipatione narrata lunt.Hoc deerat vnum populi Ro, ina-Iis,iam vtipfeintrafe parricidialebcllu domiftringerct,amp; medio foroquali in arena cócurreret. quodtribus, vtfiedi-xerim,inquit Florus, fidcribus agitatu eft:primo amp;leui,tumultu maiorequam bello,moxatrociùspertotiusvifcerakM natus graflante viéloria,vltimü non ci-uicam modo,lcd hoftilcm quoque ra-biem luper gr eft urn eft. Initiu amp;nbsp;caufa belli, inexplebilislio- gtiiöfi»'' norum Marij fames,dum decrelam Syl-W““quot;* læ prouinciam Sulpitia lege lolicitat. Anno fanè ab vrbe condita óói.inprin-cipio huius generationis,ciiin Pub.Sul-pitius tribunus plebis, authore C.Ma-rio perniciofas leges promulgaÜet, vt exules rcuocarctur,amp; noui dues liber-tiniq; diftribucrentur in Tribus,fecun-diim Liuiü,vt Marius aduersùs Mithn-datem Poti regem dux crearetur, amp;acl-uerfantibus conlulibus QJ^ópcioamp;F Syllæ vim intuliffet, occifoq; Pompei) confulis filio genero Syllæ, L.Syliaeui antcà décréta prouincia erat, impatiens iniuriæ,ftatim legionçs circumcgih amp;nbsp;dilato Mithridatico, ciuilis belli inbi' 11181«^ Confiât autem,Marium obfeurogc-^jj^ nerc fuifle natuepatrem ac matrem me-chanicos habuit.In villa Arpinati edu-catus,ab vrbanis moribus alienus,in vr-bem prohcilcens aliquado, ftudiaillius deguftauit. Ferturneq; literas Græcas diaiciirc,neq;Grçcis prçceptoribus vti voluiflcjtanquàm ridiculum effet ike' ris,quarum rhagiftri alijsleruirent, ope-ram impédere.primùm in Hifpania mi* litabat,nam durum amp;nbsp;bcllicofum ani-mum illi natura effinxerat.Scipiôe Afri-cano Numantiam ohGdcntCjfioftcbel-hcolum ante ora impcratoris interfecit. Is cum egregia forma virum apudlere-cepit, amp;corruptum ob dclicias,reimi-litaris cura emédauit. Et quupofteœni Icrmo de imperatoribus haberetur,quidam vel feno veliocoScipioneminter-rogat, quempoftle populus Romanus ducemhabuurus éflet, illeleiuterper-cuilo |
|
CHRONOGRAPHIAE. GËNËRATIO LXÏL 4^9 nbsp;nbsp;| tuiT’oMarijhumero,hunc,inquit,virü fanèpræftantem.-qua voce fcrunt Ma-riuminmagnam fpem eredu, amp;nbsp;tribu-natumpoft cura Metelli fuifle fortitu. Ïpfe enim amp;nbsp;pater cius in domo Cæcili j Metelli miniftri fuerant.Indè pretor fa-üus,amp;pofl:prxturam vlterioré Hdpa-niain forte aheCutamj predonibus libe^ rauit.eratcloques,afFabilis,amp; plcbi ac-ceptus,ex quo brein clariffimas bbi nuptias comparauit. Poftquamautem Cæcilius Metellus aduersiislugurthamfaftus eft conlul, prætorem Mariumin Libyam legatum adduxitjvbi nullum laboré fugiés,brc-üi fibi à militibus multum beneuolctiæ comparauit.Et fadtum eft quodrepentè nomen cius amp;nbsp;gloria per Libyam Ro-mamqjdifcurreret.nunciabat enim milites Ro.nunquam bncmbabiturabella contrabarbaros,nifi C. Marium eófu-Icmcrearent. qua re vehementer ange-batur Mctcllusded eo etiam ægreferéte, fuccefforMetelli eft dedaratus. lugur-tham vicit,amp;de eo triumphauit. Que-admodiim vero Cimbros amp;nbsp;Teutonas P*'ofligauerit, amp;nbsp;quotics confulatum geffeng diïfurn eft. Vndè quinquics conlulfaftus,fêxtum exoptauitj fufee-Pgt;tq;, oblequijs populi beneuolentiam captans.nampopulüs Ro.eü poftquam Cimbros vicit,Marium Romanx vrbis tertium conditorem appellauit. Abeoteippore orhibus optimatibus fefeoppoluit,amp; multa minus æquafa-ciebat. Tandem pro ætate minus ido-neus, magiftratum depofuit : fcd perfa-ftiofos homines amp;nbsp;maxime Sulpitium, prater omnium opinioncm,proconl'ul contra Mithridatem dedaratus eft, ex quo populus in duas partes diuifus,pars j Syllam,pars Marium fcquebatur. Wo,''**'” b'^ylbi P^ttneia proercatus eft fami-lia^haud diueseratabinitio.de eo fcri-bitValerius, quód vfque ad quæfturæ hiæ comitiavitani hbidine, vino,ludi-cræ artis amore inquinatam perduxe-nt. Q^apropter C. Marius conlul contra lugurtham fadus, moleftè tuliftc fertur, quodlïbi alperrimumin Africa bellum gerenti, tamdeheatus quçftor obueniflet. Subiungit, quód eiuldem virtus, quaft ruptis pcquitix clauftrisj catcnaslugurthæ manibusiniecit, ML thridatem compefcuitjfodalisbelli Indus reprdfit, Cinnæ dominatioem fre-git, cumque qui fein Africa faftidiêrat, illam prouinciam prolcriptum petere eoegit. Quxftor in Africa non lolùm fpedatum fe exercitui præbuit, veriim etiam Bocchum regem Numidarum Integra amicitia fibi dcuinxitJpfius nan-que legatos à latronibus interceptos liberauit, amp;eos commeatu adiutosre-milit. |
Pauló póftlngurtha ferè profligatus, ciim adBocchum regem locerum con-fugcret,illediffilus rebus fuis, precium foederis ac amicitiæ lugurtham facere cogitauit, admonitumcj; Syllam facit: ea re Mario coinmunicata,Sylla paru a militum manu dilcrimen adijt, (idem Boccho adhibens, qui lugurtham vin-dû Syllx tradidit;,ex quo negocio Marius triumphum egit.quarè ciim Syllx tam prædarifacinorisgloria diminue-retur,Syllain annulo mfculptarci ge-ftæ imaginera circuntulit. Erat autem fculptus Bocch’ qui lugurtha tradcrct, Sylla qui fulcipcrct. Hæc Mario trifti-tiaafterebat.nihilominiis Marius fecû-do confulatu ob ftrenuitatê Syllam 1c-gatum habüit,tertio conlulatu tribunu militum fccit.multa prædara facinora cgiflet,nifi odium Marij dedinâfler. Aliquadóingruente Commeatus in-opia,Sylla curam lulcipicns,progredi-ens tantam copiam comparauit, vt milites Catuliabundantia agitarentur, amp;nbsp;infupcr Marianis exhibcrêt,qua re Marium maxime alïecit.omitto qua: info-ciali beUo Sylla fortiter egerit. In Cap-padociam verómilTuSjCÙm nulluantcà Romani amp;nbsp;Parthi commercium habu-iftentjParthi amicitia petétes, ad ipfum tanquam Romanum principera, con-greflum habuerunt.lbi Chalcedonenfis quidam vultum Sylla: cotemplatus,di-xifte fertur:Nccefsc efthunc maximum fieri virum3amp; cundorû facile primum., Vndè auda eft viri fama.Ipfi Mithrida-ticum poftea bellum dccretum. Igitur fadus cóluhcontraMithrida-tcin A{ia,vt anteadilpoluerat, ^Iedu-rus,audita Sulpitij atq; Marij audacia ConnnotuSjÇÙm cxcrcitu adhuc teneret 00 4 in Cam* SylIaegelU» |
44-0
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
inCampania,copias advrbêduxit, an-1 temvrbemcum quatuor legionibuscó-fedit,legatum Marij Gratidium quad primam viftimam belli ciuilis ocefdit, mox vrbem cum exercitu irrupit, amp;nbsp;có-Sylteirru- tra Marium ac Sulpitium dimicas, Sul-püomvrbe pi^jum occfdit,facem ad indammadam vrbem popofcit. Omibus metu abditis, perfacram viam cito agmine in forum venit.Marius cum permoucre nobilita-tem,indammarcplebem,equedrem deinde ordinem perarmare aduersus Syllam frudratctaflct,podrcmó feruis fpe libcrtatisamp;prædæ ad arma fblicitatis, nequiequam repugnare aufus, tandem in Capitolium concefdt. Sedciim eo Syllanæ cohortes irru-piflent,magna fuorû cæde diffugit. Ibi Sulpitius, ait OroduS, Marij collega, feruo fuoprodente, prodratus ed. con-fulesautemferuum ipfum, quôd hodé indicauerat,manumitti:quod vero do-minû^diderat, fâxo Tarpeio deijcidc-creucrunt.Marius fugicns, cùmperfe-quentium indantia circunfeptus effet, in Minturnendum paludibus fefè abdi-dit,de quibus luto oblitusignominiosè protradus, turpi fpedaculo Minturnas dcdudus,contrufus ed in carcerem: amp;nbsp;Tenit’ma- cùm ad occidendum eum miflus Gai- ieftatc Ma» rij Gallus. Cinnæ co-natus. lus effet, maiedate taftti viri perterritus rccefdt. Recedente Sylla ab vrbe, L.Corneli-us Cinna cum pcrniciofas leges de re-uocatióeexulum pervim ferret,expul-fus ed vrbe ab Oétauio collega, imperium ei abrogatum , exercitum Claudij ipfein potedatem fui redegit. Vrbi bellum intulit,accerdto ex Africa C. Ma-rio,cui trcslcgioncsdatæ funt,copiaru pars Carboni, pars Sertorio eeldt, reli-quje Cinnam fcquebantur. Pompcius afenatu cum exercitu ac-ccrdtus,Olt;dauioconfulifc iiixit, cum Scrtorioinfelicitèr conflixit,fexccti ab vtraque parte milites trucidatifuht.Po- ftcro die cum permixta corpora ad fe-pulturam deferreturjiriles Pompeianus fratnsluiquem ip(einterfccerat,corpus des/uïncee agnouit in furore ininimc cognitum. vindicata. Jj^^ugviófor vióio infelicior, vbi fratris corpus agnouit, ilico pedus fuum gla-dio tranfuerberanSj fimulq; lachrymas Fratris cæ- |
amp;fanguinem fundenSjin cadaucrefra-trisperijt. Interim Marius Oftiam coloniain-greditur.tum xj.millia decaftrisPopcij abfumpfït pedis.Marius Antium etAri-tiam bodilitcr irrupitTadem Cinna amp;nbsp;Marius vrbemingreffi,eam cxdibus amp;nbsp;rapinis vadabathic dum manus Oda-uij cófulisdcpulfa laniculo eft,datim ad principum c^dé figno datogt;aliquan-to læuiùs^ait Florus, quam aut inPu-nica,autin Cimbrica vrbefæuit. Oda-uij confulis caput pro rodris, id cd, in foro exponitur: Antonij cófulansvin, in Marij ipfus menfa odertur.Cçdfamp; Fimbria in penatibus domorum fuaru trucidatur:Craflïjpatcr amp;nbsp;filius,in wu» tu o alter altcrius adfpeéfu.Bebiumatq; Numitorium pçr medium forum vnci traxêre carnificu.Catulus fe ignis bau-du Judibrio hodiu exemit. Mcrula flame dialis in Capitolio louis ipfius ocu-los venarum cruore refperft, Arquari-us,ipfo vidente AlariOjConfoffus eft,qï manurn nonporrexeratfalutanti. Igitur Marius cum interfedorum o-uiü capita illata conuiuijs, oblata capitolio, collocata^prodris ad fpedacula ornatumq; congerereG feptimum con-fulatü cum Cinnaperuafit. lam SyHi ciim Mithridatem adEuxinum Pótum fugere compulidet, Romam repetebat. buiufmodi nouis exagitat® cd adm Ma-riuSjVt dolore obijde putetur, duos de Ixx.annos natus, in exordio feptimi co- ^^.j fulatus. Cinna bonorüneceSjmaloru^^i* emde fuppleuit. na cum introduda pcriöiï'’' Marium fugitiuorum manus inJatiabi-lis prædandi eßet, nullamq; partem au-thoribus prçdæ confulibus minidrarer, in forum quad dipendij caufa lolicita-tajmilitibusque circundata, inermis cx-tinâ:acd.cæîàfunt illadieinforo vrbis oólo millia fugitiuoru.Paulo pod Cinna ab exercitufuo, quem inuitum co-gebat naues confcendcre, amp;nbsp;aduersus Syllam profïcifci,interemptus ed. con-fulatum turn Carbo folus geldt. Intcreareddui fenatorum, quipote-tiam Cinnæ,Marij crudclitatem, infa-niam Fimbriæ,Sertorijq; audaciam fuga euafcrant, tranfucéh in Græciam, coegêreprecibus Syllam, vt périclitât^ immo |
|
CHRONOGRAPHIAE. îmmo iampcnè perditæ patnæ openi ferret.aderat amp;vxor amp;filius,qui domo Syll« à Marianis euerfa, vix fuga falu-tem quæfiêrat.Fuerunt autem très Ma-rij,C.Mariuspater,C.Marins fili’eiul-dem,amp; M.Marius.De primo diftum eft, de duobus in fequentious dicetur. Sylla igitur cùm effet rogatus à fc-natUj quod ad faluandam patriam re-Uerteretur propter tyranidem iftam,fu-turum ie aiebat in poteftate fenatûs, fi cilles i eftituti,à Cinna pulfi, ad le con-fugiant.Quæ conditio cùm iufta fena-Wi vidcrctur,propter Carbonem fafti-onemq; eius,cui bellum videbatur vtili-Ci^ usjocconuenirentjeftedum eft. Idem fit '’’• Caibo cùm ab omnibus oppidis Italie obfidesexigerevellet, vtfidem illorum contraSyllamobligaret, cofenfu lena-lûsprohibituseft. Igitur Sylla mox vt Campanumlit-lusattigit,Norbanum confulem colle-gamC.Marij iunions prçlio oppreffit. leptem millia tûc Romanorum Roma-winterfecerunt, fex millia capta funt, ^^“l’Ai • ’^‘'quot;^^^“‘’ide Syllanis ceciderunt. . fuluius vero Adrianus, cui impe-^^dit rium proprætore erat, regnum Afriex '' eodem tempore feruorum manu affe-Ôans,à dominis apud Vticam, conge-ftss farmentis, cum omni familia m^ cenfuseft, Damafippusprxtor, incentore Mario confule, in vrbe Q;Scæuolâ,C.Car-bonem,L.Domitium, amp;Pub,’Antiftiû m curiam quafi adconlultandum voca-tos,crudeli(ïimè oeddit: corpora intcr-feftorum per carnifiCes vnco trada, in Tiberim miffa funt. T.Liuius fcribit,cùm à Marianis vrbs adbuc teneretur,Damafippus pretor ex yoluntateC.Marij confulis, omnê quç ift vrbe erat,nobilitatem tru cidauit. Sylla deinde ad Scipioncm Marianç partis conuerfus, id egit, vt pacem lecû faceret, nec potuit. Cum aût caftra ipfi’ oppugnaturus effet,vniuerfus cxcrcitus confulis,fcilicet Scipióis,folicitatus per emilTos per Syllam milites,fîgna ad Syl-lamtranftulit, amp;nbsp;Scipio cùm interim! potuit,dimiffus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Gn.Popeius Gn.filius,eiuS qui Afeu-bm ceperat,conferipto quidem volun- |
GENERATIO LXIt 44» tario exercitu,cum tribus legionibus ad Syllam venerat, ad quern fe nobilitas omnis conferebat,ita vt deferta vrbe,ad caftra veniret.Ad hçc Sylla cum Italicis populis,nètimcretur ab his, velut ere-pturus ciuitatcm,fœdus percuffit. Inter hxc Damafippus nobilitatem invrbetrucidauit.Syllaad vrbem contra Marium iuniorem,filiumMarijde-fundi,dimicauit,amp;xv.millibusoccifis, quadringentos defuisperdidit.Deindè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ad portam Collinamfignacontulit,amp; 8oooo.occfdit, recuperatalt;^|ue Repub# pulchcrrima vidoriam crudelitate qua-tain nullo vnquam Komine fuit, in-quinauit.mox enim vrbe ingreffus, tria millia hominum contra fideminerme« peremit. Orofius feribit, quod Sylla Ingrediens vrbem vidor, tria millia hominum qui fe per legatos dediderant, contra fas contraque fidem datam inermes peremit.Plurimi tunc, no folùm innocentes, fedetiàm Syllanæ partis, occifi funt,quosfuiffeplùs quam neuemmillia fcrunt: it.à libéré per vrbem cxdes, pereufforibus pafsim vagantibus, vt quenque vef iravel præda folicitabat, agitab-intur. Cum^ue magna crudeli-taieaduersùs fontes infontesque fæui- .. ret,Q^atulus palàm Sylla dixit: Cum ^p^^ Sy^j, quibus tandem viduri fumus, fi in belle armatos, in pace inermes occfdi-musf Tune Sylla,authore L.Furfîdio,pri-mu$ infamem iftam tabulâm ptöferi-ptionis induxit. Prima profcriptio*8o. *8-millium hominum fuit, in quibus quatuor viri confularcs erant,Carbo, Marins, Norbanus amp;nbsp;Scipio.Inter eos Ser-torius tune maxime pertimefeendus. Item alia profcriptio cum quingçntis nominibus propofita, quam cùm Lo- T»bulçSyl lius nihil fibi confcius legeret, vbi fu- 1«proprium nomen offendit, trepidus fe ad- P“'“®* operto capite foro dum fubtrahit, in-terfeduseft. Sednèinipfis quidem ta-bulis fides ac finis malorum videbatur. Nanque aliquos quos non feripfç-rant, iugulabant: alios autem poft-quamiugulauerant,profcribebant;nec ipfius morris crat via fimplex aut vna conditie, vt in nece ciuium faltem |
4-42 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
ius hoftium fernarctur,qui nihil à vidis præter vitam exieunt.M.Marium de ca-prili cafa extradum,vinciri Sylla lullit, CMarijiu. dudumq; trans Tiberim,efFoflïs oculis niarit mor», membrisq; confradiSjtrucidati manda-uit.PofthuePub. Ledorius fenator amp;nbsp;Vcnuleius triumuir occifi,M.Marij caput Prxnefte eft miffum : quo vifo C. Marius vltima delperationc correptus, vbi à Lucretio obfidebatur3nc incidcret in manus inimicorü, cum Telehno fu-gæ comité ft ri do vtrinq; gladio occur-rit^quern cum Manus occidiflet,'fauci-us à ferno impetrauit vtfe occidcret.Ca rinatem prætorem Romanum Sylla iu-gulariiuffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Carbo, IntercaPompcius partiu Syllç,Car-bonemvolentemde Corcyra fugere in Sicilia retraxit, vbi eum cum pluribus occidit. Narrat Va-lerius,quód Sylla crudeliter totam vr-bem amp;nbsp;omnes Italiæ partes fanguine ci-uiliinundauit.* quatuor enim Icgiones contrariæ partis,fidem fuam lecutàs, id eft,confidentes de impunitatc quam eis promiferat, fruftra milêricordiam im-plorantes,occidi iuffit, amp;nbsp;laccrata corpora in Tiberimfunt proieda. Quinq-millia Præneftinorum fpe lalutis eis data,extra mœnia municipij cuocata,cùm fe abiedis armis humi proftrauilTent, interfici amp;nbsp;eoru corpora per agros fpar-gimaudauit. Caufa huiusfuit„quia in Prçneftina ciuitate tenuit fe Marius iu-nior contra Syllam. Duæ etiam ciuita-tesin Hifpania per Syllanos deftruda: funt, quia faucrant Marianis. Florus etiàm narrat de Sulmone ciuitate anti-qua,quod eius ciuibus interfedis,iufle-ritciuitatem delerü Sylla dilator* Sylla inter hæc dilator Aldus eft,amp; quod nemo quidé vnquàm feCeratjeum fafeibus 24.proccffitjrebusq; nouis fta-tumReipub.confirmauit.Tiibunorum plcbispoteftatem minuit, amp;nbsp;omne ius legum ferendarum eis ademit, pontifi-cum augurumqj collegium ampliauit, vt eflentxv.Senatum ex equeftri ordine fuppleuit,profcriptorum liberis iuspe-têdorum bonorum eripuit, amp;nbsp;bona eo-rum vcdidit,cx quibus primo multa ra-puit,redaói:um eftfeftertium ter millics quingcntiesqj.Lucrcuum Olfella c-on-fulatum contra voluntatem fuam pete-re aufum,iuflït interimi in foro, amp;cùm indigne ferret populus Ro.cócionevo-cata,le iuffffe dixit. |
DeindèiGn. Norbanus profcriptus, cùm comprçhenderetur,feipfum inter-emit.Metellus ex profcriptis vnu$,clam capite adoperto ad pofticum ædis vxo-ris,Baftix didç, cùm acceffilfet,admif-fus minime eft,quod feprofcriptum di-ceret.Itaq;fetransfodit,amp;fanguinefuo fores refperfit.Pompeius in Africa tranf-grcftus, cruptione circa Vticam fafta, decern amp;nbsp;houem millia hominu inter-fecit.Domitiusdux Marianus, dum inter primores pugnat, occifuseft. Satis concordat Orohus.'Hunc finemhabu-eruntduobellafuneftifftma : Italicum, quod amp;fociale didu eft,amp;ciuile:qu^f ambo trada funt per annos deccm.Co-fumpferuntautem vitra centum quin-quaginta virorum millia,confularesi5. protores feptem, aediles fexaginta, fena-tores fere ducentos. Sylla veto cum diù graftatus efleb hecis atque vitæ exercens poteftatem, auferebatconferebatqj regna, amp;quid collibuiftct/acicbat.-Icq; Corneliu Syllam Felicem fcribebat. Tandem mirabi-ledidu, non geftis, fed felicitati Mem prmftabat.’amp; pofttotabeo peremptos, cumreruminnouatio ac permutatie in yrbe fieret,fefemagiftratu abdicauit,amp; confularibus comitijsm populipote-ftate conftitutis, nee ipfe prorsilsaccef-fit, volentibus corpus expofuit, amp;nbsp;id priuatus medio verfabatur in foro,iplê quoque ex vniuerfis fortunis Herculi decimam facrificabat, opipara couiuii populo fecit,ac fpcdacula cdidit. Prætereà Sylla non modo fuum pre-indit in ten turn, verùm etiàm quodam-modo eum fcriptis commendauit. Nam ai.commentariorumlibro biduo ante-quàm mortuus eft, fenbedi finem fecit, vbi Chaldxos fibi prædixifte affirmât, quod ei cùm beate vixiftet, in ipfofeb-citatis vigore moriendum eftet. De eius vero morte fcribit Valerius lib ix.Cùm pecunia à {decurionibus ad refedionem Capitolij Puteolis promilfa,cundatiùs darctur, animi concitatione nimia amp;nbsp;immoderato vocis impetu cruori com-mixtum |
CHRONOGRAPHIAE. mixtum fpiritum euomuit.
Dubium igitur eft, Sylla nc prior,an iracundia Syllae, cxtinda fit. Orofius nihil aliud fcribit, quam quod creatis Pub.Seruilio amp;*Oppio Claudio con-fulibus,L,Sylla eftpriuatus.quodintcl-ligo,vtdiöü eft,dccelfit. itaq; amp;nbsp;bonos ci afenatu habitus eft,vt in campo Mar-tiovbireges duntaxatfunerari conlue-ucrunr,l'cpèliretur.
Defundo Sylla,M.Lcpido amp;nbsp;C^Ca-tuloconfubbiis,ciuile bellum pene ex-tindumreaccenditur.cupidus nanque nouarumrerum(inquit Florus) confid Lepidus,ada Syllæ refcindcrc parabat, fednonpotuitfinc magna cladereipu-jj^sUicæ ficri.Ciim damnatorum bona ci-f'''®'uium,licèt malè, authorc Sylla, capta effent, tarnen repetitio eorum procul-dubio labefadabat compofitam ciuita-tem. Expcdiebat ergo quafi çgræ lau-Qxque reipub. requiefcere quomodo-cunquè,nè vulnera curatiócipl'arcfcin derentur. ergo cum turbidis concioni-tusciuitaté terruiflet, profedus in He-trariam,armaindè amp;exercitü vrbi ad-mouerat.lediam Miluium pontem col-lenique laniculum Ludatius Catulus ciuscoJlega, neenon Pompeiusalioex-crcitu infcdcrant,a quibusimpetu pri-gt;noretió pul!us,boftis à lenatu eftiudi-catus:Sardiniam,amilTaItalia,fugit,vbi fforbo interijt. Scipio ipfius Lepidi fill JSjCaptus atq; occifus fuit.Brutus veto Lepidi focius,in cifalpinam Galliam fugiens,perfequéte Pompcio,-non longe à Mutina vrbe interfedus ed.ita helium hoe euanuit.
Ceterùm,inquit Plutarchus, Serto-rius qui turn Hi(paniam tcncbat,Lepi-do diffimilisac timendus Romano po. j^ hoftis erigitur. Fuit Sertorius patrici-ioi{f’quot;''usRomatius,exMirfia Sabinorum vrbe ortuSjin ciuili bello Marianis parti-bus fault, amp;Syllam fugiens ex Apbri-cadilapfus,Hi!paniam contra Romanos excitauit.prinia eius militia fub Cç-pione contra Cimbros luit, vbi cum à Romanis male pugnatum eßet, cquo amiffo,vulneratusetiàm Rbodanû flu-uium cumthorace amp;nbsp;fcutopcr aduer-fos fludus natando traiecit. Tandèm in mihciaalterum amifit oculum, de quo
GENERATIO m. 44^ ctiam gloriari folebat,quafi fuç virtutis teftimonia fèmpèr fecum ferret, cum alij torques, baftas amp;nbsp;coronas domi rc-bnquerent. Dcmtim cum Sylla rerum potftus eflet,ct ex Aphrica Sertorius fu-giflet in HiQianiam, alias Iberiam,Pac-cianus quidam à Sylla eo mittitur cum exercitu, quem Sertorius non folum nccauit, verum etiam omnem eius ex-creitum cepit, Tigenamq; oppidum ex-pugnauit.
Fertur Sertorius neq; voluntate,nc-quemetu vnquàm potuinefupcrari,có quodfortilfimusin aduerfis, amp;nbsp;modellus in fecundis fèmpèr extiterit. Inim-prouifis veró cafibus ita conftans amp;au-dax,vt omnes fui teporis duces antcirct.* in cundis vero qua vclingenio vel aftu conficiutur, profundilbmus artifexfuit. Cfuibus rebus præftans, à Lufitanis Sertorij vU duxcbgitur:amp;cum feptem miHibusac ^®ti*, quingctis,adueisus quatuor Ro. duces bellum geffit, quos omeS Sertorius partim occidit,partim profligauit.Metellu virum ampliffimum, qui tune oh fene-dæ grauitatem pigriiis pugnandi occa-fionem c5fcquebatur,infidijs ac incur-fiombus inquietabat.
V ndè Pompcius cum adbuc que Hor effet, cum impcrio CQnfulari aduersus cum miflus eft, quo tempore Sertorius aliquasvrbes expugnauitjplurimasq; ciuitates in poteftatem fuam redegit. Pompcius cum Sertorio dubio euentu pugnauit,qui deinde Mctclluamp;Pom-peium cum duobus exercitibus prælio fudit. Obfeflus deinde Sertoriusapud *Galagurum, affiduis eruptióibusnon *CaIjgurÏ, leuiora damna obfidentibus tulit.pau-ló póft crudelitèr in fuos agens, plu-rimos amicorum amp;nbsp;fecum profcripto-rum crimine proditionis infimulatos interemit. Tandem MetcllumacPom-pcium commeatu probibens, vndiquè rcgioné depopulatus eft.prætereà quód man effet potentior, vtrunque eoegit . ea parteHifpaniat quam obtinebat,ex-cedere,amp;diuerfas regiones petere,Me-tellum vlteriorcm Hifpaniam,Pompe-ium Galliam.
Verum vt primùm fpes magna afful-fit, metusq; abfceffit, inuidia aduersus iliu fuoru inuafit animos.Ante oes Per-
pennft
♦44 lOH. NAVCLERI VOLYMEN PRIMVM
pennanobilitatefamilix amp;nbsp;ingenij va-rietateprincipatum affedans, Quis,gt;n-quitjdxmon fuafit,nè dominanti Syllç domi manêtes pareremus^cùm hue pro-fedi voluntariè fcruianius, amp;Sertorij exilij participes nos faciamus? Induxit nonnullosalios Sertorio infen(os. igi-tur à M.Antonio Perpenna amp;alijscó-Sertonjin- iuratisin cóuiuio Sertorius interfeduS tentut. ed^decimo ducatus fui anno, magnus dux amp;nbsp;aduersus duos imperatores fæpè par,autfrequcntiiis vidor,ad vltimuni defertus amp;proditus perijt.
Magnanimitatis veró Sertorij id fuit^ lt;]uód pullos ex vrbe fcnatorios viros, quipenèseum degebant,fenatum nun-cupabatjduces amp;nbsp;quxftores ex cis lege-bat,patrijsq; legibus cunda adminiftra-batjmagiftratus omes ex Romanis crea-
4 bat,C]uafinon Iberos contra’populum Ro.augeret, fed libertatem populi Ro. aflerere vellet. Etenim, vt Plutarchus ait,Sertorius eratpatriæ amator, affe-dusq^ad reditu,léd in aduerhs durisq; temporibus fortem fe præftabat, in vi-dorijsadPompcium Metellumq; mit-tebatjfe paratum offerens, depofitis ar-mis, priuatum invrbem redirevelle, 11 pennittatur;malle enim fê Romæ igno-Sertorij in biliffimum einem, quam cxulem,omni-lt;t«'*'” ^** ^^ aliarum ciuitatum impcratorem appel! ari.
Occifo Sertorio,maxima Iberix pars Pompeio atque Metello fefe tradidit, Ferpenm. eos qui manferunt,Perpenna fufeipiés, aduersus inimicosbellü gerere adortus cft,inquoftatimluï experietiam dedit, vt viri nee ad parendum/nec ad impera-dum apti. Nam fretus Sertorij appara-tibusjaduersùs Pompeium congreffus, breui fuperatus eft amp;nbsp;captus.Is cum ha-Póp«j ma- berct Sertorij literas,Pompeio promifit gnificumfa-virorum confularium amp;nbsp;qui plurimùm «nus. Romæ poterat,epiftolas propria manu fcriptas,pcr quas Sertorium in Italian! vocabantj oftenfurum.
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed Pompeius vti prudens, literas j^ nec legerc voluit,neclegicuiquam per-mifit, lêd ipfas omnes in vnum colle-das cremauit.QiJo fado, multos eines
periculo, amp;nbsp;magnis malis patriamli-beranit. Perpennam infupèrftatim oc-cidit j veritus ne vulgatis quorundam
nominibus, turbationcs amp;nbsp;fcadalaori-rentur. Reliquorum verô qui Sertori-anæ necis cohfeij erant, alij ad Pompeium dedndi madati funt, alij inLibya interfedi, nec quifquam euafitprç-ter vnum Aufidium,qui in villa quadi Barbariæinuifus confenuit.
Rempublicam Romanan! L.CatiH-na inuaderc ftatnit olympiade 179. anno 18, regni Ptolemæi Dionylîj.eratis nobilisgenere, magna animi amp;corpo-risvi, fed ingcnioprano, cui ab adole-feentia bclla inteftina, cædes, rapinx, difcordiæ ciuiles, gratilfmx lucre: ibi iuuentutem fuam exercere ftuduit, cùm eilet anim*o audax, fubdolus, va-nus, cuiuslibet Emulator ac diflimu-lator, amp;nbsp;omnium facinorofiliimorum dux. Quibus fretus, ad opprimendam rcmp.conlîlium cepit,fi confulatumaf fequeretur. cràt autem deuindus amo-rcAureliæ Orehillæ.cùm veto vnum impedimentum vidcret, quô minus « h bi nuptijs iûgerctur, filium fuum proprium, quem amp;nbsp;folum ætate pubcrem habebat,veneno fuftulit.
Cùm ergo vitiofis effet moribus, amp;nbsp;tnulto ærc alieno grauatus, dominan-di cum tanta libido inuafit, quod nihil nefaseffe putauitdnm aflequeretur intentum. vndèfada coinratio eft mul-torum, quos ditare prorniferat exexde amp;nbsp;rapinis. L.Catihna bis repulfaminp petitione confulatus paffus, cumLen-tulo ptorc, Cethego amp;nbsp;pluribus,con-iurauit dccæde confulum amp;nbsp;fenatus, inccndijs vrbis amp;nbsp;opprimenda repub. Erat amp;occafïo, quódin extremis fini-bus mundiRom. arma peregrinaban-tur.focij erant fenatorij ordinis,P.Lcn-tulus Sura, P. Antonius, L. Caftius Longinus,C.Cethegus,P.Seruius,Syl-læ Semij filins,L. Vargunteius, Qu, Annins, M. Porcius Lecca, L.Beftia, QjCurius. prætereà ex equeftri ordine M. Fuluius, L. Statilius, ?• Gabinius Capito, C.Cornelius, àdhæc multi eX municipijs domi nobiles. additum eft pignus coniurationis fanguis humanus, quem circunlatum pateris bibere aufifuêre.
Adum eratdepulcherrimoimperio, nifi illa coniuratio in Ciceronem amp;nbsp;Anto-
|
CHRONOGRAPHIAE. Antonium confulcs incidinet,quorum îlterindüftriâremjiatefeGiti altcf ma-* oppreffit. Tanti feeler is indiciu peG fuluiam cmerfit viliffimum fcortum* ^mmlus deftinatum familise fuæ Si-“yHinis verflbus regnum fibi vaticinas^ Sw *‘^P''Ç^’tutum àCatilinâ diem,in vrbe * '?!?*'™fes, faces, teladifpöfuitinec eu 'ldi Confpiratione contentus, legatos Allobrogum qui turn forte aderant, in arma folicitat:amp; îRet vitra alpes furor, nifi altéra proditiOne Vulturtij litera: interceptæ fuiflent.ftatim tune Cicero-gt; nisimperioinieâaeft barbans manus, palàmprçtor Lentulus conuincitur in icnatu.de fupplicio agetibus Cçfar par-tendum dignitati,Cato animâduerten. dumpro fcelcre cenfebat,quam fenten-tnm fecutis omnibus, in carcete parri-ddæ ftrangulantur. Q^anuis autem parte eoniuratiohis oppreffa,tarnen abincepto Catilina no dcftitit,fedinfeftis ab Hetruria fignis pâ triam petens, obuio Antonij exercitu Cjflj ®PP'‘’niitur,quàm atrocitèr dimicatum Ç*t‘Pfit,e«tapatet,quodnemoboftium bel-10‘up«{ui(jqm.m quis in pugnado ce-peratlocum,amifla anima tenebat.Ca-dlina longé à fuis inter hoftiû cadaucra rcptrtuscftjpulcherrima morte, fi pro pwia fie concidiflet. Hanc luftonam Saiuftius dégantifiimè defetipfit lampenè toto orbe pacâto,maius cratimperiû,quàm vt vllis externis viri-i’usextinguipoflet. Poft SyIlanas àuté amp;nbsp;Marianas in Italia tempeftates,Cçfa-risatquePompéij furor vrbemjtaliam, genres,nationes,totum deniquè Rom. imperium corripuit, adeo vtnon tantum ciuile dicàturj ac ne lôciale quidé, fednecexternum, immo potins com-Jeif ’”^’”® qüoddam ex omnibus, plus ^**i^^'^ S’^^æi^eHum, Qjrippefi duces cius in-fpiciaSjtotuSfehat’inpartibus: fi exer-citus,}iihcxi.legiones,indc i8.flos omis amp;roburltalicifanguinis: fi âüxiliàfo-ciorum bine Gallici Germanicique de-ledusj indc Deiotarus, Ariobarzanés, Tarchon,*DemotesCorinthiuSjômnis Thraciæ, Cappadociç, Ciliciæ, Macc-donie,Grçciæ,Italiæ,totiusquerobuf 0riétis;fimorâbelli, quatuor annis: fi locû,intra Italiam: indè inGalliamamp; |
GE NE RATIO EXH. 44$ Hifpaniä deflexit, rursiis ab occafij tons viribus in Epiro Tbcftalia«^; cofedit, hinc in Aegyptum fubito trâfilijt, indè refpexitAfiam,Apbricçq;incubuit.po-ftremôinHifpaniam remigrauit. Quæ vero tanti belli feminaria fuc-rint,tunc intclligemus,cùm vtriufq; vi-ri genus ac gefta perfpicimus.POmpeius fanè Pompeij Strabonis filius, qui fulmine iéluseft,qui Romanis erat odio-fus maxime.Illo vero hemo, vt ait Plu-tarebus, populi beneuolentiam àut ci-tiùsinCeptam, autvalidiorem inrebus * Içtis, àut in labentibus diuturniorem,' Romanorum habuit. âderat Pompeio pompeij in-àrmorumperitia,linguae perfuafiö,mo- doles, rum fides amp;nbsp;conuehiendi modeftia,vn-dè abfque triftitia neminem rogauit, abfquealacritatehulli öbfecutus eft. Cumiüüenili floreret çtate, extemplo mores amp;nbsp;verendi amp;nbsp;regij eluxére, nifi ipfius coma pâululùm protéfa,oculorü lineamentis aclenitate,ad fimulacra régis Alexandri accedebat, vndè Alexadri nomen plerique ei addiderunt. A dole-fees ädhuefub pâtre militas/qui àduer-sus Cinnam duxit exercitum,L.T eten- fow®'“* 11- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alexander tiumcomitem habuit, qui pecunia ac- diaus. ccptà,Pompeiû interfeßurus erat,cuius rei indicium cum habcret, nil exterrit*, fed conuiuio explcto,clam fefubripuit, amp;nbsp;cumpatreaccubnit. Terentius enfe ftriâo Pompeij cubiculumintras, fru-ftra quam plures adegit idus.fit tumul-tus maximus propter Pompeium,atPó-peiusin medium fe irigerens, illachry-mansq;,furóri finem dedit. Defundo Strabonepätre,poftqu£lm Antiftia Antiftij prêtons filiam duxit, ad exercitum Cinnç profedus,cxillato fibi crimine,licet falfo,mctu a dus, cl am indè abfeeffit: amp;nbsp;cum in exercitu non cftet,percrebuit adolefcentcm aCinna effeoccifum. Quare quiveteri odioin Cittmin-Cinnam çftuabant, impetum in eurn “‘^““• fecere.diffugiens,captus à quodam,an-te genua ipfius perfecutorisprocubtiit, bullamque magni precij obtulit.' fed il-leiinfolenter,Nonjinquit, venio fidei iuffionem obfignatur®, fed de fcelerato tyranno ludicaturus.moxquc eurn tru-cidauit. fompeiustj annum agens, prçtor pp à nul- |
|
44^ lOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM à nullo defignatus^in Auximo ciuitatc feipfuminfubfelliamedioforo confti-tuit;parua mora legiones tres compara-uit,cum quibus ad SyHam contendit. Turn contra Pompcium tres fimulduces, fiinulquehoflos infurgunt, Carin-nas, CçbuSj Brutus^uc,aui tripartito agminePompeiama^rediuntur. Ipfe aduersus Brutum copias ducens, eum jn fugam vertit.’ob hocducibus in fedi-tionemverfis,quo fors dedit, abierunt. Deinde cum Scipio,qui turn erat c6(ul, Pompcium adoriretur, antequàm phalanges fubid:um telorum iflent, milites Scipionis,Pompcianis falutatis, à duce defecerunt,Scipioiplê fugam arripuit. Qus cum accepilfet Sylla^adPompciu contendit,cuius milites videns adftare. . x obviüoriaselatos hilaresque,iexequo Pompeiusa ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Syllaimpa- exiliens,lt;x imperator de more appellator faluut». tus,Pompcium amp;nbsp;ipfeimperatorem có-tralalutauit, prêter omnium Ipcm, vt viro iuueni amp;nbsp;nondum in fenatum ad- milïo,id nomen à Sylla communicare-tur,pro quocum Marijs certauerat. His tarnen Pompeius nihil elatus,fed “•• confeftimin Celtiberiam mittitur: ibi ^E*'^g’^ ^‘^^^^'^’’•s^^ prçclaris geftis flo-rere cœpit.Cùm ergo vicilTet Sylla Ita-Uam, acdilator fuilïet appellatus, cç-teros prçfedos infigniuit meritts;Pom-peij veró virtutem admiratus, affinitate eum fibiiugerecurauit. Antiftia dimiC ia,Aemiliam priuignam vxorem dedit. hocrepudiucum Antiftiç mater agno-uiflet,mortem hbi confciuit. Carbonecum clafTe inûruâ:o,amp; Domitio Aphricam irruente, alijsque prçclans viris à Sylla profcriptis. Po m-peiusadeosmotuscomprimendosmif-luseft,exquomoxinSiciliam Perpen-na cclfit.Pompcius ciuitates affliZias ad iêrecepit,casque omnes prêter Meffana Carboms clementifhmèhabuit. Pompeius lt;2ar-intentui. |,Qygæ captum,vinâ;um duxitin medi-uiïijvirum triplici coniulatu infignem, eumq; pro tribunali fedensdamnauit: deinde proeul abdudum, flentemque mu liebritèr,int er h ci mada u it.hi c q uip-iie cùm adcçdem duccretur, locum amp;nbsp;loram fertur oiafle,quód onere ventris moleftaretur. »? Duin hecin Sicilia adminiftrat^de- |
cretum fenatus ac à Sylla liters datï funt, quibus iubebatur in Aphnearo traijcere, omniqUe mariu oppugnare Domitium,apud quem omnes exulum pro Mario erant copiæ.Extemplo præ-fedum Siciliæinftituens,cumîo.amp;ce-tumnauibus longis onerarijs^j oftin-gentis profedus eft, qui cùm partim ad Vticam,partim ad Carthagmem appli-cuiflent^feptem millia hoftium adPom. pcium defeccre,qui amp;ip/e fex intégras legiones dueehat. poftei cum Domitio occurrence pugna fa da. Pompeus vi-dor euafit.fertur ex 20. millibushoftiu, tria tantummillia effugilfe/ Pompeius imperator appellatus, no-luit honorem hue fufeipere quoufque valium hoftile ftetiffet. vndè u dignuni ie tali appelJauone putarent milites, valium deijcerent;mox impctuinvallu fado,tandèm captum eft,perijt(jueDo- j^ mitius.Ciuitatum aliæ confeffimparu-^jj^i“ êre,aliæ vi captæ.Hiaibas rex turn com-prçhenfus eft. Profpera ergo fortuna Pompeius fretus,ac robore militu fifus, Numidiam impetit ac fubegit. Annum 4. amp;nbsp;20. agens, reditu in Vticam fado,literas à Sylla accepit, quibusiubebatur exercitum dimittcre, amp;fnm vna legtone iucceflorem expeftare,quibus taciteipfetriftatus,fedamp; totus ex-ercitusindignatione motus, non pare-dum Syllætyranno voluit. Pompeius iufla pei-ficere fas efte aicbat,amp; ^“® **■ ercituifuadere nequiuit, mœâus iHa-chrymansque ceffitè fub{êllijs,fedane-ptum milices reponunt. Tandem non definentibusillis,iura-uitPompeius feipfum interfeduruni,ü vim afterrent, quo pado vix quieuit multitudo.-Cçterùm Syllas nunciatur Pompeiusdefccifte.lcddre cerrius cogni-ta,aducnientem omm beneuolétia ob-uius excepit, dextramque ei iu/axit, ac ^ ingenti voce Magnum app^ilauit. Inde jjjjn^t cognomen hoc,quod er atPompeio an-pdl«'*’ te ab exercitu indicum, Sylla confir-wawit. Pompeius deinde cùm triuniphum peteret,ei feobijeit Sylla, quodconiuli autduci triumphare lege tantum per-mitteretur,amp; cùm nondùm in fenatum admiflus effet* inuidioiùm fbi foré etiàm |
f
-ocr page 465-|
CHRONOGRÀPHIAE. ' GENERATIO LXn. etiàmvixdùmpubefeenti. non tarne ob hoc territus Pompeius, Syllx fubiecit, plures eos efle qui orientem veneraren-turfolem,quam occidentem,veluti po-tetiafuatum crefceret. Admiratus Syl-laPompeij fidutiam,videns etiam in ad-^P0. ”’^®’^°’'^® aftos circunftantes,bis ac-W| trium, 'J®®auit,Ergö triumphato.Et fi voluiL ^' fettûc,etiàm in fenatum fuiffet admif-fus.quod non optauit: perado autem tnumpho,copiofus plebis numerus Po-peiuminterequeftresinuentum,laudi-busmaioribus ornare coepit, Sylla tune triftatur, infpiciens glonam eins tantu augcri.Paulópóft,inuito eo,Pompeius Lepidum ad confulatum euexit.quo fa • ftojCum vidiffet Sylla Pompeium mul titudinefeptum:Video te, inquit,ado-bfeens ob vidoriam Içtan .■ Catulo vi-rorumoptimo,Lepidum omnium mi-fernmum,tefuffragante,prçlatum.ca-uenedormias, validiorem enim aduer-fanumtibi conftituifti. quod mox Sylla mortuo,Pompeius intellexit,ciim Le-pidum multa in euerfonem reipub.mo-licnteni,armis infequeretur. bopulfoin S3rdiniam,Sertorius eri-gitur.Pompcius proconful in Hifpania mittitur,vndè nonredijt,donèc Serto-rius eftlluis occifus.Perpénam ipfe beb lovidumtrucidauit. hçefupràde Ser-tono.Q^ibus peradis,Pompeius in Italian] duxitexercitum. neminem turn amp;nbsp;Hifpaniamamp;Sertorium, alium prçter Pompeium vicifTe dicebatur. in hac tarnen tam cxcelfi viri gloria amp;nbsp;expeda-tionefulpicio metusque fuit,nè veniret exemplo Syllx,dominations armis oc-cupaturus.Sedpoftqulm eafflfufpicio-nemab animisillorumexuit, feaiendo nere, vnum detreftatoribus lolummo-doliquitjfefeplebi magis quam fenatui '*f'i*'*’ ^®a'®to autem fecundo triumpbo ac confulatu etiam^ Crafloviro omnium didlfimo ac maximo roganti adiutor fuit, orans plebis fufffagia, afferens fe nó minus gratumhabiturum Craffum collegam creari,quam magiftratu affe-qui.Verumcum confulatum inijflent, moxcontentioes inter ipfos variç emer-fere.apudpatres potétior erat Craflus, |
44-7 apud plebePompeius.tribunatu nanq; plebi reftituit, iudiciaque ad equeftres itcrum tranftulit.Plebi veroiucundifli-mum fuit, fubire cenlbrum fententiam Poinpeium.nam mos erat Roms, cum per legitimum tempus quifquam mili-taflet,equum per medium forum duce-re cora duobus cenforibus,quibus cum fidemjfub quo militaffet, fecifTet^cefo-resiudicabantvcl laudem, velinfamia. huic prçfedi cura: turn erant Gellius amp;nbsp;Lentulus: adhos inter alios Pompeius aliafecum magiftratfisinfignia aneres, cquummanuducebat.cenforesad tats ^ gt;nbsp;rei cohfpedum exhilarati^filentium in-dicût.deindè alter incipit : Interrogo te Pompei Magne,militias neomnes iuxta difciplinam abfoIuifti?Tum Pompeius, omnes,inquit, fub meipfoimperatore. ac circufula plebs acclamauit.vndè fur-rexerunt cenlóres,domumq5 ilium pro-fecuti funt,plaudente ac congra tul ante £Llt;)4iein tenipore pii atÆ i nbsp;nbsp;nbsp;uci c etc-' p^j-^j^j^Q pcruntjper omnia fparfi mana, nó tan- ]„„!. turnintercipietes nauium commeatus, fed infulas prouinciasque vaftantes.ini-tium è Cilicia manauit,bello Mithrida-lerisamp;auiditatcprçdæ vulgofefealïo-ciantes, in immenfum augebantur.his aurati étant rudentes,vela purpurea,rc-mi lubargentei,buccina:,cantus,ebric-tates per omnia littora perfonabat. Co-tumelias Romanis plutimas intulêre,p-toresduos Sextilium amp;:Belinü, in ipfis prçtextis cum miniftris ac infignib® ab-duxêre.lecuta eft annonæ maxima caritas.cótra eos mittitur Pompeius, quin-gentæ naues ei complets funt,peditum centum amp;viginti millia, equitu millia quinq;.E fenatu legatos 24. ipfe elcgit, quçftores duottaditi. Pompeius omneinteriuspelagus in ' *tribus amp;decem*regionibu$ diuifit, amp;nbsp;*quot;”ones parti cuique ducem nauesc^ue dedit.vn- ® dè piratas infecutus, venatoris exemplo ambiuit,acmifa eeleritate comprefïlt. omia em dieb’xl.côfecit.Pofteà ipfo Ro pj^jj(,g,jj mam accedéte,omnes vndiquèàmœni- piratid. busvrbis efFufi.culmenlçtitisfuit^tan- ' tæ vidons infperata eeleritas, omni- umc^ue commeatuum copia. PP Pom- |
gt;
-ocr page 466-|
448 ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM Pompcius^deuiftis manna edentate piratis,iterate) cótrait.reges Orientis imperator defignatus eft, t]ui contra Luculli afta, cui fucceflor datu^fuit, nihil iinmotum reliquit: hic Lucullum f auaritixaceufat, Lucullus Pompeium amhitionjs,pofleatamé Lucullus ama-ro inde animo traiecit, Pompeius vero aducrsiis Mithridatem contendit, eun-dem fpgauit,reges Romanis habiecit, amp;nbsp;de tota Afia triumphauit. Cçterùm dereditu Pompeij ex Aha, ditusPS '^’”i vrbem implcucre, quod peijinvtbé. ^^‘^turus eflet in vrbem exercitum, amp;nbsp;monarchia cxtcmploineunda. Craflus cum libens amp;nbsp;pecunijs vrbe abijt, feu mctu,feuquód inuidiam illi prouoca-rct.Pompeius Italiam ingreflus, mibti-v-^ bus ad concionem vocatis, cum eos or-naffet laudibus,per ciuitates amp;nbsp;municipia difungi iuuit, amp;nbsp;in propria quenq; rcuertj,ex quo Romanis fufpicio tolh-tur,mctumque paruus apparatus fuRu-lit:ex legeetiàm cum cautum eflet, neminem dueem ante triumphum ingre-, di vrbem,ad fenatum oratum mittit,vt'i liceat fibi,vtmos erat, triumphum age-rciquod amp;nbsp;faélum eft. Maximum vero amp;nbsp;Iplendidiflimum fuit, amp;nbsp;quod Romanorum nemini hac-tcni'iscontigit,quod trinumè trina vni-uerfi orbis parte triumphum duxit:pri-mum exAphrica,fêcundum ex Europa, tcrtiumhuncvltimumex Afia, fdix, fi turn è vita exceffiflet:vlterior enim çtas fclicitatis inuida, clades ei intoleran-dasattulit.lntcrhecenim lulius Cçlar militia funlt;ftus,reip.fêingcifit,bcneuo-lentia amp;nbsp;ftudio populi,potenti3m pcr-magnam acquifiuit,qüibus Pompeium maxime oppr^(fit-fed de hoc pofteà. nuc de vita amp;nbsp;moribus ac geftis lulij Cçfa-ris vel pauca perftringamus. C.I ulius Cçfar adolcfccns haud fanc ftiitdiues,quanulsde nobililfima ftirpe lulixgcntis eflet ortus, patrem huius L.Iuliumfuiffeferunt, quiiJlo annum çtatisi6.agentc,obijt. Accelfitad cala-mitatem Cefari quartana febris, amp; |
, omni febre pcriculofius Syllx odium diótatoris, qui ciuili belloluliumiam inter aduerlarios numerabat, vt deillo Joquens, fçpè his verbist Pompeium ac nobillis admonebat, Malè prçcin-ç,tf^ ótum pucrum cauete. Nam ctfi circa amp;«lt;• ornatum corporis intendcret, fluxe tarnen cingebatunqraos illa etaterepræ-henfibilis. Inimicitiarum veró SyHç amp;nbsp;Cçfans caufa,Marij affinitas erat.duliam Cçfa-ris amitam maior habuit Marius.Hisil-Icvexatusincommodis, penè quotidic latibula permutabat. diù in hoc flaw fuit,donec Mamercus Acmilins amp;nbsp;Aurelius Cotta viri nobililfiini amp;nbsp;affines eius, Sylla: vero amicilfimi, fimulque Veftales virgines, quarum fummatunc erat authoritas,multis ac validis preCi-busfibiveniam quçfiérunt, viftus tandem Sylla,ad vltimum exclamauitd-t vincite,ait,i5c habetote vobis cunCtistj; nobilibus hoc damnofum donum. pre-dicoautem vobis, qui huncadeoenixe laluum vultis, forc eum optimatum partibus quädoquccxitio.C^iaricn'*quot; multi Marij inlunt. MilitauitpofteaadolefcensinAfi^, Gr£Cia,Cilicialt;^ue, fama non ignobili Audita Syllæ morte,Romain redijb ^ nè nil ageret,Corne, DolabeHamcop' Jularem virum,repetundarum acenfa-uit, quo iudicio magnam fihi f ®’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i eloquentiæ, fed amp;nbsp;multùm inuidiæ quçfiuit,ablolutorco. Rebusverovn- diquècitravota fluentibus, initgt;^“’‘’™ Rhodum,vt operam literis daret, audi-^pJ'^ t ur us A po 11 onlu m Molo n cm,ire dilpo- J^ fuit: led dum eo nauigat, àpiratisca- ‘ ptus, familiaribus omnibus pr£tertrö remiliisadrcdemptionis fuæpecuniai» procurandam,manfit cum prçdonibns dies circitèr quadraginta, nó finè indi-gnatione. Cumqueilli cum cxconuiftuli’im-liaritate orta percótarentur, quid eis,ü in fua poteftate tftent,faccrct.Tclpódit iocAti fimilis,fe illos crucibus affixuru, idqueitafore, iui tiurandotacitocon-firmabat, Cum vero conntibus ac lèruis nbsp;nbsp;nbsp;i Roma rcdcütibus,amp;5O.talétisplolutis, nbsp;nbsp;nbsp;j libercati redditus fuiflet, daffeilicocó-quifita illos apprçhédit,in quib’iam tu Jecuturçlenitatisacclemctiç guflü de-dit.nam cum amp;nbsp;fontes pledei e,amp;iura-mentu lêruarcfixü eflet, moducxco^i-tauit quo v trunqj leuiorc lupplicio có-plcre- |
CHRONOGRAPHIÆ. pleretur. itaque iugulari illos primum, poftexanimes crucibus iulfit affigi.Nec per ocium tune publias res neglexit. Mithridateenim Afiam infeftante,con-tinentem tranfgreffus, congregatis au-xilijs amp;prçfe(âum regis Afia pepulit3amp; prouinciam conferuauit.
His adiSjRomam redijt,primusq; illi Honosfuittribunatusmilitum, in quo «juidemimminutam à Sylla tribunitia poteftatem reftituere fummo Audio ni-f fuseftjndèquçftor vlteriorcm Hifpa-^ ”’””^ortitus,apud Gades in tcpIoHer-*^iiti4 *-“^'5fortè Alexandri Macedois contê-platusimaginem, vehemétèr indoluit, quod cùm çtateiUa quam ipfe tune age-retjn fines terra: famam nominis lui ex-tcndiffety amp;nbsp;à fc nihiladhuc gloria dignum geftum eflet.
Milfionem igitur à fenatu petijtjeu-piens effe vbi maioris famæ materiam inueniret.Romamreuerfus, foedo tur-lgt;atuseftfomnio,vifus fibidormienS cu ®atrecocumbere:fed illi vates terrarum Orbisimperium fignificari dixerunt.ter-’■amenim effe parentem communem orrmimn.ßcperhrbentad ampliffimam 4’®™iricitatum. Dehine çdilis fad’ eft. quo tempore in lùfpicionem magnam ^'ultj quodamp;antèplurièscon fpiräffe crederetur cum viris infignibus, vt totu ’■^ipub.ftatuni perturbaret:led nunc feu P'^uitentiaj feu ir ctu ob mortem con-^Plt;ratorum,cfFe6lu confilium caruiffe. In ea çdilitatc multa ad ornatum vr-bisfecitjquorum omniumipie author, exclufo collega Bibulo,populi gratiain confecutus,fperanslt;^; nil fibi negatum iri, tentauit extraordinem Aegyptum prouinciam,fed ab optimaubusimpedi-tur.Vndèin vindifta,C. Marij trOphçaf de Iugurtha,Cimbris amp;nbsp;T eutonis,qüæ Sylla deiecerat,reparauit.
Perdita fpc Aegypti,pontificatum maximum petijt non abfquefluxu mu-nerumingentijquain re alicnum non modicum çs contraxit, amp;nbsp;cùm in cam-pum candidatus manè defccnderet,ma-^Î^fl'on. ^^*^^®^*''^^^’^^* ^ flenti, Domum,in-quit, nifi pontifex nonreuertar,hodiè pontificem aut exulcmtuum videbis fi-lium. Reuerfusautem pontifex, duo-bus clariffimis compctitoribus fupera-
GENERATIO LXIL 4.49 ti$,indè prçtor faftus eft; quo tempore cùmCatilinæconiuratio empiftet, amp;nbsp;complices fcelerum tenercntur,vniucr-fo fenatu fupremum in cos fupplicium dccernente,îolus eft aufus fuaderc,non morte illos affici expediens elfe, perfua-fiftet forte, nifi M.Catovirgrainffim’, oratione contraria pelfimamin partem inclinatos animos erexiflet.neque tame nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
cœptisabftinuit, donee Romani équités ad prçfidiumlenatùs armati^ morte fibiftriftismucronibusminarentur.ita _ ,
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Cuno
vt eum complexu togçque finu inuolu- r«C£f»ré. turn periculo mortis pauci eriperenr.
Quo permotus,ad tempus curiam ^ intcrmifit,nec diCi tarnen valuit quiefee-rc,quo minus tnbunitijs procellis fein-gercret. Itaque Cçcilio Metello tune tnbunoplebisj nouis legibus amp;nbsp;collegium tribunorum amp;nbsp;rempublicam perturba nti,hon fautorem modo ic prçbu-itjfed authorem quoquè nouarum vbi-què rerun)^ucupans materiam, donèc abadminiftratione publicaiulTu fena-tus vterqueprohiberetur. nequevel fic magiftratum gerere amp;ius redderedefti-tit,donèc in armis effent qui eum cogèrent parère fènatui. tune dimiffis liéto-ribus,cldm difceffit, ftatuit^ue tanti-fpèr pro tépore ac return qualitate qui-efeere. Operam multitudinis quæ ad eum veniebat tuendæ dignitaris caufa, feu modeftia feu diffidentia reeufauit, atqueeftrenatius inftantes fobria ora-tione coéreuit.qua; res eo gratior omi-bus, quo ab opinione omni remotior fuit.vndè efteffeétum, vt fenatus ei per illuftres viros grates agerct, amp;nbsp;in curiam euocato,ac verbis honorificentiffi-mis collaudato, prçreptum reftitueret magiftratum.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^Gr inter
Non mulro poft grauion fufpicione comuratos laborauit,accufatusapudNouium Ni- aceuktus, grum queftoremaL Veâio, quodfu-ilfet inter complices Càtilinæ. In fenatu autem à Q^Curio dclatus,qui feida Catilina didicifte, alter chirographum Cefaris Catilina: datum ofteniurum fe aflerebat. Contumeliamhanc nullate-nus perferendam ratus Cçfar, Cicero-nem fua: innocétiae teftem fecit,feq; illi cófuli de coniuratione tune aliqua narräffe móftrauit: atq; ita cófutatis aduer-
PP 5 ürij$,
-ocr page 468-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 45° Cffaris ge-flainHijpa-nia, tus, Vcftius in carccrem minus. Prçtor Hifpaniam peajt,fe4tata crat viri illuftris inopia,vt à creditorib’ pro-feétio cius impediretur.tum adCraflum confugitj quo interueniente, Cçfàrin prouinciam abijt.Rebus autem illic ge-ftis,compofitaque prouincia, feftinan-tcf fucceflorenon cxpedato,ad confu- cum legibus vtrunque fimul affequi no Iicerct,omiflo in prçfens triumpbo, co-/ fulatum mâluit,ftatimq; vrbem ingref-fus,aftutum adoritur confilium, quod prêter Catonevniuerfos fefellit homi-ncs.animaduertit enim Craflum amp;nbsp;Po-pciu inuicem cofulatus gratia certatu-' ros.(quod amp;nbsp;in Craffo fupra retulim^, quare tepora diligentér collige ledor) Cçfar, nè alten fauens,alterius in fe of-fenfam contraheret,fumma contentio-ne illos inter fe cocordes facere la bora-nit, admonens nihil aliudeafimultate profeduros, quam vt Ciceronis amp;nbsp;Ca-tuliacetiam Catonis vires augeantur, quat nullum pondus habituræ fint, fi ipfi inter fe concordi animo atque ami-corum adhibitis auxilijsrempub.gubcr-nare voluerint. His illi veriffimis rationibus commo-ti,rursùs in concordiamrediêre. Itaque horum trium,veluti quadam confpira-tione fa da,potentia fenatvis amp;nbsp;pop.Ro. vires confregit. Nee tarnen Cçlàr pflus illorum vires confirmare têtauit, quàm corum opibus Iele tutiffimü conftituit. ftat'im vtriul'queconfènfu creatus con-fuRmagnum in populo nomen amp;glo-riam confecutus eft.Nam cum egregiè confulatum gereret,fauorêpopuli quç-fiuit.comitijsconfularibus collega na-Cefarisco- dus,nonquem voluit, M.Bibulu: qué fulatus. exorta poftmodum quçftiôe legis agra. riæ diffentiêtem jforoarmis eiccit,qua-•rè toto tempore confulatus domi me-’-tués latitauit: fi quid decernendu erat, per edida Cçfar decreuit, amp;nbsp;rempub. folus gubcrnauit,nemine obftante prç-terM.Catonem,qucmideó tadèm manu lidoris extraétu turia, mitri fecitin carcerem:quem euntem fenatus omnis infecutus eftnó alitèr,quam fitum oés captividerentiir.funtquidicatj veftem |
quoquc velut in luftu publico permu^ ^pjlJ tafle.hoc pcrmot’ Cçfar, ßmul amp;nbsp;quod (erf^ plebeios vidit mceftos confcquétes,vnu ex tribunis plebis dam obfecrauit, vt Catonem è manibus bdor urn auferret. Pretereà Cçfar Gn.Pompeium tune fenatui infenfum,omni obfequio ^meren ftuduitjfiliam fua Julia Pópeiocon-iugem dedit,ip(e Calphurnia L.Pifuniä fuccefluri fibi in colulatu filiainmatn-monium accepit.Generi itaq;,foceri amp;nbsp;Craflï fuffragijs fultus,ex omnibuspro-uincijs Gallias atq; Illyricu ^clegibam. pliffima opuvia atq; vberrimä materia triumphorû. no quod fenatusei tranf-alpinam Gallia libéré daretjfedverituJ, ne à fenegatum populus largiretur, amp;nbsp;quod fuu nollêt, munus fieret alienuni. Confulatu funduSjCognitioneinde adis fupioris anni fenatuidetulit, q“® altercatejinprouinciaabijt:demiimpo-fl:ulatus,obtinuit cum rcipub.caufaab-dfetjoereus fieret. Magiftratusdeinde annuosfummoperecoluit, vt abfeno* fua propugnaret. Et poft multa egregii facinora audiés L.Domitiö confubrem ca ndidatu iadare,q uod prçtor neijuif-fet,confuléeifedurû,fibilt;^;exercitûcre-pturûjilliusconfulatûs impcdiédn'iim vnam meditatus Cçfar, nouosamico« Pompeiû amp;Cranum,adfeLuC3miurc amicitiæ in colloquiû vocatos,induxit vtanniinftantis conlulatum pétèrent^ Erat,authore Plutarcho/ófilij Ib®' qû''quot;’ ma, vtin armis Cçfar pmaneret/orc vtGiÜ^ bis fibi Cofs.^rogaretur imperiu.Facile fieri potuit,vtmagiftratü vterq;adipi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i fccretur ftudio plebis nouarûrerû cupi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[ dç.Cralîo amp;nbsp;Popeio Cofs. in alterulu-ftru dilatu eft imperiu CçfarijCralfoSy na décréta, Pompeio Hifpania.Interim Cçfar legiôes coi enbebat ex arbitrio,amp; indies maiores libidini fuç vires qrebat. Annoigitur abvrbecódita^9f''^g^* PtolemçiDionyfijai.C.Cçfàrin Galba ipfeóJus eft.decreta enim fibi erat Gallia Cifalpina,Illyricû amp;nbsp;Comata,q poftea cft adieda,cum legioibus decé in quinquennium dans. Tanta aute edentate itinera turn conficiebat, vt cum primo Roma exceffiftetjodauoadvfq; Rho-danum die peruenerit; cquo vtebatur infigni, pedibus prope humanis, amp;nbsp;in modmn |
|
CHRONOGRAPHIAÉ. GENERATIO LXH. modum digitorum vngulis fiffls, quern ferunt,negleftis alijs fcfloribus,CæIà-rilibentèr paruiffe. Cæterùm primum Cæfari inGallijs aducrsùmHeluetios amp;nbsp;Tigurinos bellû fuit. Quarè,vt pau-lonarretur hiftoria commodiùs, regio deferibenda eft. Gallia omnis primo bifariàm diftin-guit,amp; nomina à Ro. impofita vel bine patet,quod earn parte quæ propinqui-or Romæ eft, Ciialpinam dicunt, quæ terminos habuit hinc Apœninu ab oc-cidente amp;:meridie,illinc Alpesà fcpten-tnone, ab oriente autem finum maris Adriatici. hæc noftro tempore no Gal-liç, fedltaliæ pars eft. dicebatur autem Gallia Cilalpina ex eo, cth paulo aliter Liuius référât: nam Galli Celtici cum eos non caperet terra fua,trecenta Qj bominum millia ad fedes nouas quçré-*4^ ^“®ccefferunt,amp;eorumportioin Italia confedit: ibi^; mafeulis omnibus in-terfeftis, eorum fœminas duxerut vxo-tes, è quibusliberos fuicipientes, habi-tu,lingua amp;nbsp;moribus patrios ritus imitantes, puriflimi effefti lu nt Galli,eftq; parsCifalpæ^ dnfta. Gallia vero tranf-^Ipina, cuius fines ac fpatium fuiffe in longuniab^ilpibusltaliæ ad Oceanum •i^pl.» ®’’‘^®’”’*cumPyren«os^; montes, qui Gallos dirimunt ab Hifpanis:in latum VCTo,abamnibus Rhenoac Rhodano: bæcinBelgicam,Cclticam,ac Aquita-nicam Galliam fubdiuiditur. j'fjävn- Belgica prima eft, quæ à Belga ciui-tatenomenaccepit, amp;nbsp;vtrefertBergomen, Belgicam duplicem putant non-nulli.Hinc Iulius in commentarijs in-Sh. ^“’•’ Belgæ proximi funt Germanis, ‘ qui trans Rhenum incolunt, quibufcû continentèr bella gerunt:qua de caufa Heluetij quoquè reliquos Gallos virtu tepr.reedut, quod fere quotidianis bcl-lis,prelijsq; cum Germanis contendût, cum aut luis finibus eos prohibent, aut ipfi in eorum finibus bella gerunt:eoru vna pars,quam Gallos obtincre diâum eft,initium capit à flumine Rhodanö. vbi hodiè Gehenna ad Rheni ripa pro-tenfa,ab occafu luramons præaltus. Ex bac defcriptione videtur, quod Belgica verticé habeat Rhodanû,dum influit in lacumLemanüjvbi Gehenna; |
45» ab occafu eft Iura nions, mihi videtur monsifteefteiSjQ Alfatia difterminat à Burgundiahodie amp;Lotharingia:amp;fic cjuicquideftiGebenaintraluramon-tem amp;nbsp;Rhenum vfq; ad Argentinam ex Bel^;is, Heluetiorum gens inhabitabat^ amp;nbsp;dicitur Belgica fuperior, habito re-fpeélu ad Rhenu. Inferior vero incipic ab Oceano,qui inter aréto amp;occafum Britanniæjnûc Angliç,aftcendendo amp;nbsp;à finiftris habendo Rhenu, à dextris Se-quanos.Quibus hodiè in finibus eftPla-dria,Brat)atiajHoIladia,Batauia3GeU dria,Colonia Agrippina, Luxembria, Trcueris,Lothaiingia,perRhcniripam vfq; ad Argentinam. Ea vero tota Bel-garum natio, paulatim in nomen Germanix Jinguamque concept, vt iam fê Gallos dici nefciant: fi audiant, indi-gnentur. Suntetiàm qui Rhemêfes inter Belgas numerant.volunt amp;alij Heluetios inter Gebenas numeran, Rhenum Ba-fileenfes finire, nee Gallos fuifleded no multùm refert, adpræfens nee eonten-do, magis autem qux dixi, eorreftio-niverius fentientium (ubmitto, Celtica Gallia illa dicitur,'qu^ ob co- Q^jjea. mas longas Comata appellabatur.ea bi-partita eft:altera enim pars eius,rursùm Lugdunenfis:altera, Narbonêfis eftdi-da.Lugduneh triplex eft. Prima, cuius caput Lugdunum ciuicas eft; in fecun-da,Rothomagcfis metropolis, Normä-diç etiàm caput eft: in teitia, Turonchs metropolis, amp;nbsp;comitatus leu ducatus Andegauenhs. Gallia vero Narbonenfis amp;ipfa par-titur in Gothiam, cuius Narbona metropolis eft, amp;Burgundia, in qua funt vrbes,ArelatunrijBurgundixregni ca-put,Vienria,Ebrodunum,Tarantafia, Auguftodunum,qua luliu s Cæfar He-duam vocat.funt amp;nbsp;Senones. Aquitania tertiadicitur,eô quod prç duabus fuperioribus regionibus, aquis amp;nbsp;fluminibus abudet. hancLigeris flu-uiusaCeltisdiuidit,qux amp;Oceanum mareattingit,in qua funt métropoles, Burdegalis, Auxitana, *Bituncenfls quædain pars amp;nbsp;ducatus Aquitaniæ. Redcudo adinftitutu,no muitu ante C^fuyjs adu^U Allobroges Galli circa pp 4 Khe- |
45^
IOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM ^^ dèm magno difficilique praelio vicit, amp;nbsp;^jX ad deditionem coêgit. Fuit multitudo jjdii» Heluetiorum, Tigurinorum, Raura-corum amp;Boioru,ciim primum eftpro-grefta, ad centum 57. millia. Ex bis 47. millia in prslio cecidci ût,cæteriin ter-
Rbodanum adIxuam, quorum (vtlu-j jj^j . lius teftatur) proximu Heluctijs angu-‘®* • ^ lum Genua olim oppidü,nunc Gcben-, nbsp;nbsp;nbsp;na tenebat, in fidem populi Ro. recepti
crant, ex Gallis vero trans Rbodanum habitantibus, aliqui fœderati Romanis erant, quidam fine fœdere fuis legibus viuebant. Heluetiorum gens^Cæiare i.bel.gal. i. tefte, reliquos Gallosvirtuteanteccdit.
apudHeluctiosautem longe nobili/ü-Orgeto^rix' ”’^® ^^*^ ^ ditiflimus Orgetorix. is redux Heluc. gni cupiditate induiftus,coniurationê tioruni. nobilitatis fecit,ciuitatique perfuafit, vtde finibus fuis cum omnibus copijs exirent: perfacile elfe, ciimipfi virtute omnibus præftarent, totiusGallixim-periopotiri.His rebus adduft'i,amp;quód promultitudinehominumanguftos fines haberent, autboritate Orgetorigis ad proficifcendum parabantur.
Interim Orgetorix affeélati regni ac-i.bel.gal.j. cu{atus,moritur,nequcabeftfuijjicio.
l.bcl.gal.4.
mortem confeiucrit.Pofteius morte ni-
bus incenfisdomi nibil erat, Allobro-gibus imperauit, vtbis fruméti copiarn ^^j^;) facerent, ipfos oppida amp;nbsp;vicosrcfiitue-re iulfit, qüod noluit ea loca vacate,ne propter bonitatem agrorum Germain finesHeluetiorum,Rbenumtranlêun-tes,occuparent.Boios petebantHedui in finibus fuis collocari. Incaftrisve- ''^'’ ró Heluetiorum tabulæ repertælunt, litcris Graecis confers, in quibus nominatim babebatur, quo numero domo exiflent,pueri,fenes amp;nbsp;mulieresfe-paratim,amp; qui arma ferre poftent. numerus omnium erat 368. millia. His peradis,ferè ex oniibus Gallis vrbibus legationes principum gratulantes ad^bds Cæfarcm veniunt.dies concilioGallic
|
cos,amp;reliquapriuataædificiaincédût: perfuadent amp;nbsp;finitimis, vti eodem vfi confilio, oppidis luis vicisquc exuftis, vna cum bis proficifcantur.Boios quo-Bauari. nbsp;nbsp;4'*®5 ‘1'^* nunc Bauari vocantur,fibi ad- Labienus. Icifcunt. omnibus rebus ad proficifcé-j.bel.eal.«. dum paratis, diem dicunt,qua ad Rbo-daniripam omnes conueniant. Cælàri i.bel.gal.7. cùmidrenunciatum eflet, quarn maxime potuit in Galliam vltcrioré conten-dit, amp;nbsp;ad Genuam,hoc eft, Gcbennam peruenit- Labienus tuma Cæ/arc miß fus, Tigurinos penes Ararimfluuium profligatos attriuit. Cælan veto exercitum agenti,dcim-prouifo Heluctij occurrcrut,quos prç-uenienSjinmunitumconfugit locum: ibi colleétis copijs, vt primum acics in-Ijjexitjciadduóiuscquuseft.-quoinfpe-Ö;o,hoc, inquit, poft viâoriam in per-fêquedisvtarlioftibus,nuncineospro-grediamur, ftmulque impetu fadopc-dibus ire cœpit. Animum Cxfaris incédebat amp;nbsp;prior Ro.viöi. clades, qua cquitatum fuu nupèr aucr-terant. Aliquandiu fumma cum diffi-cultatc puliaboftiu acic,plurimus circa carros vaUumque labor extitit, tan- |
petitus præfigitur , vb'i cum ad Cï^- i^ ré principes veniftent, fefeomnesflen-tesad pedesproieceruntÆtdatafidefi-lentij, Diuitiacus nobilis Heduus pro 0««»*®^ omnibus locutus eft, Gallis todusi^- j^'^ dioneseïfeduas, barum alterius pdo-Joc». cipatum tenereHeduos,altcriusAuer-nos ac Sequanos. bi cùm deptincip^W multos annos cotendiftent, faftumef-fe, vt'i ab Auernis amp;nbsp;Sequanis Gcrniani mercede accerfcrentur: borum pnini circiter xv.millia Rbenu tranfifte,üunc vero efte in Gallia ad centum amp;xx,niib lium numerum : cum bis Heduos femel atqueiterum armis contendiflervi-£tos,omnem nobilitatem,omné fina-tum equitatumque amififte: ijs cahmi-tatibus coaâos effe Sequanis oblides dare, amp;nbsp;iureiurando ciuitatem obftrin-gere,fefc neque obfides repetituros,ne-que auxilium à po. Ro. imploraturos, fed perpetuó fub illorum impcrio futures. Vnum feexomni ciuitateHeduo-rum profugifte Romain, adfenatu ve-nifte auxilium poftulatum, quod folus nequeiureiurando,nequc obfidibuste-neretur. fed peius viÛoribus Sequanis quam Heduis viótis-accidifte,proptciei quod Ariouiftus rex Germanorum in eorum |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXH. eorum finibus confediffetjtertiam par-' tem agri optimi occupalRtj amp;nbsp;nunc de altera parte tertia Sequanos difcedere iuberet, proptereà quod paucisdiebus antcHarudum millia hominum 24. ve-' niffent, futurum eße paucis annis, vtt ipfi omnes ex’Galliæ finibus pclleren-tur,atq; omnesGermani Rbenu tranC ^riojin ?'‘^tit: Anouiftum hominem eflebarba-^f®sno. *'um,iracundum, tcmcrarium,eosnon poffe eius imperium diutius fuftincre, amp;nifiin Cælarc populoqueRo.fit au-xilium, exemplo Heluctiorum Gallis domoemigradum, domicilium à Ger-manis remotum quærendum. Qmbus didis,fèfe omnes fientes Cç-fari adpedes proieccrunt,contendcntes nè ea quæ dixififent,cnunciarétur:alio-lt;^ui fore, nee fedubitarCj quin deorni-busobfdibus qui apud Anouiftum ha-berentur, aótum eftet. ’quot;i’I.H Hac oratione ab Diuitiaco habita, animaduertit Cçfar Sequanos nihil lo-quijtiiftcs terramintueri.miratus,cau-farn quæfiuitfæpiùs, amp;nbsp;nihil refponde-bant. Idem Diuitiacus tandem,HoC funt,inquit,ó Cçlâr,miferiorcs Sequa-’^Squodlóli nein occulto quidêque-t’jnccaiixiliumimplorareaufi funt,ab-fentis Ariouifti crudelitatem horrétes, proptcreiquod rcliquis vel fuga» facultas daretur:his vero qui intra fines eum fuoslecepiffent, amp;nbsp;quorum oppida in f uspoteftate tlfent, omnes cruciatus fuperefie. His rebus cognitis,Cçfar Gallorum ‘^(«f, animos verbis confirmauit, pollicitus fbieam rem curæ fore, inhæc conciliû dimifit, amp;nbsp;prætereà multa co hortabâ-tur,inprimîs quod Heduos fratres con-fanguineosq; fæpenumero à fenatu ap-pellatos acccpillet,quos nunc in ferui-tute amp;nbsp;diuonc Germanorum videret: paulatim etiàm Germanos confuelce-teRbenum tranfire,amp; in Galliam ma-gnam eorum multitudinemvenirejhoc / nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;po. Ro. periculo fore, cùm Galliam occupâlfent, vt ante Cimbri Teuto-nesq;fecerant. Illis rebus mature occürredum cen-fcbar,quamobréplacuit ci vtad Ario-iiiftummitreret,poftularetlt;^;,vtaliqué locum medium vtriufq; colloquiodc-ligerct, vcllc fecum de Repub. amp;fum-misvtriulque rebus agere. |
Cuilegationi Ariouiftus relpondit, mirûfibivideri, quid infuaGaîliaquâ j.i,gi, hello vicifiet, aut Caefari aut populo Ro.ncgocij eilet,amp; fi'quid à Cçfareipfi opùs effet, fele veturum ad eum; fi quid ille à fe velir, ilium ad fè venire opor-tere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lAd hæc iterùm Cæfar legatos mifit cuni his mandatis,Qiioniam tantofuo populiq; Ro.bcneficio affedl’, quod in côlulatu fuo rex atq; amicus appellat* f eflet,hanc populo Ro.gratiam referret, vt fiinuitatus in colloquiu venire gra-uareturjhæceffequæ ab eo poftularcr: primüm,ncquam multitudmem hominum amplius tras Rhenum in Galliarn transferret: deinde obfides Heduorum redderet, neveHeduis focijsduecorum bellum inferret.Siiditâ fcciflet,populo Ro.cum eo amicitiam futuram: fin ali-tèr, amicos popu.Ro. ie defenfurum,amp; iniunasHeauorum non negk^bamm. Adhæc Ariouiftusreipódit;ius elle Superbum belli, vtq vicilfent,his quos viciffent, ADouiUire* impcrarctvt vcllcnt.ldépopulu Ro vi- iponlum. dis facere: fiipfe populo Ro. non pferi-berct, quêWmodum fuo iurevtcretur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 non oporterefequoquè impedirirldc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ duosà fefuperatosarmis,magnâ Cæfa-ré iniuriam facile,qui fuo aduentu vc-éligalia fibi détériora faceret^Heduis le obfides non redditurum,nequehis ne-que eorum focqs îniuria bellum illa-turum,fi conuentis ftarent, ftipendi-umd|uequotannis penderent;fiidnon feciffent, longé his fraternum nomen populiRo.abfuturum.Quod fibi Cariât denunciaret^leHcduoruminiurias non negleéfurum, neminem fecum fi-nè permeie fua contendiffe;cùm vellet, congrederctur, inteUcdurus quidin-uidi Germani,exercitatiffimi in armis, qui intra annos xiiij.teûum non fubîl-lent,virtute poffent. Hæc eodem temporeCçfari manda- i.bel.gal.»7 tarcferebantur,amp;legati abHeduis amp;à Treuiris vcniebannlli, de Harudibus nupèr tranfportatisln Galliam:Treui- lt;rjg„i,i ri, quod Sueuorum centum pagiRhe-nutranfire conarentur,côquelufunt, auxiba Cæfans implorantes. Hrt |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 4? His rumoribus Cxfar experredus, SueuiRhe. ”^ coniungendi copias daret hoftibus num tranf. Tpatia, expeditiffimè compofitis quae in ‘““t' rem erant,feftinanti agmine in Arioui-ftum proficilcitur. lam triduo iter exe-gerat, dumegreffum ilium finibus, ad nobile Sequanorum oppidum Vefon-tionem occupandum ingêti cum exer-citu properare compent:nodes diest^ue ipfe maximis itinenbus cófedis,Vefon-tionem ante régis aduentum peruenit. oppidum introgreflus,prxfidijs opportunis firmat. Hicveroexercituincredibilis tremor '• -g* •** peruaferat, audita mole corporu, vir-tute amp;nbsp;experientia Germanorum. Hæc cùm adCæfaremrelata effent, conuo-' catis ad concionem militibus, oratio-nem habuit plenam animofis exhorta-tionibus, accrrimisquerepræhenfîoni-buS, Mirum: vnius viri virtus ac facun- . diarepétinam animorum mutationem fecit:imperatori offenfo verbis ac rebus fatisfacere ftuduerunt. Cxfar per Diuiaticum itinere prx-i,bel.gal.jo pjjj-gæ^ node caftra mouit. Q^od vbi Ariouiftus agnouit,legatos mifit, colloquium cum eis Cxfar admifit. ex di-c'^lkó^ret ^® conucniunt.Poft multaCedir Gal-fuj, liam fanè non tam Ariouifti,quam Romanorum effe, qui ante eum per Q^Fa-bium Maximum Rutenos amp;Auernos Gallorü populos domuiffent, primiq; armispoffclhonemnadi fuiffent.Hoc inter vtranq- vidoriam intereffe, quod libertatem,qua Ariouiftus vidis abftu-lerit,Ro. reliquiffent, eamlt;^ue ipfis in perpetuum faluam fenatum cenfuiffe. Plura diduroCçfari nûciatur,equi-’.beboahj^ tatum Ariouifti iam tela iadare.Itaque Cxfar inexpleto fermonedigreditur,ct fuis imperat nè prxliumincipiant, nè fmlfis hoftibus, dici poffit, hoftem col-oquio circunuentum. Poft biduu mifit iterum Ariouiftus adCxlarem,yt colloquium inceptum fierficeretur. Non placuitCxfari, fed egatos mittere decreuit, quos Ariouiftus fpreuit. Copias interim vtrinquè l.bel.gal. 39 educunt:concurritur tanto impctu, vt cofumpto mox fpatio,nullusfueritpi-lisvfus. Proicdis igitur milfilibus, res gladijs adaeft. Pugnatumaliquandju |
acritèrjamp; magno Romanorum labore. Inter eos enim inuentifunt, qui fein mediam phalanga immitterent. Tandem frada pernnacia Germanorum, omnesterga verterutit,difruptisqueca- ^' ftris, vfque ad Rheni ripam millia paf- ®'’ fuum circiter quinque fuga faâa: ibi perpauci aut viribus eófifi tranare con-tendcruntj aut lyntribus reperds, falu-tem quæhêre. In his fuit Ariouiftus, qui nauieuh ,,U*4* nadus, ea profugit, reliqui interfedi ^^ funt. Duæfuerut Ariouiftivxores.vna j^®quot;’ Sucua natione, quam domo/ecumdu-Xerat: altera Norica, régis Voccioms foror. vtrgquein ea fuga periêrunr. Cxfar vna æftate duobus maximis bellis confeóiis,hybernatum inSequa-nos deduxit exercitum, quibus Labie-nurn præpofuitjipfêin citenoremGaL liam ad conuentus agendos prpfedos eft. Cxforumin eo vltimo prælio 80, millia fuiffeperhibent. Fluuius Rubicon Galliam citcrio-p^^;,,;^ re areliqua difterminatItalia, ibiGs-far reddens, plebis animos adfeperbo«- F5/Mn nAtpntifÏimrtc ArnRe^3S amp; tertiam GaUiç partem incolentesd^ fecifle audiens,duabus legionibusinC'-teriori Gallia confcriptis,ad eos inn’ll' la ederitate contendit, quos in ióao-rum Gallorum agrisprædas conuedates adortus, maxima ex parte turpiter dimicantes fudit, ceciditque ita, vt pa-ludes amp;nbsp;profunda quædam flumina per ejeforum ftragem Romanis tranfitum præbuerint. Quo fado, ex his qui ante defece-rant, cundi fermé ad Oceanum verge-res, nullo confedo praelio, imperata fecerut:poftea cotra ferociffmos Ner-uios duxit exercitum, qui denfiffimas incoluntiyluas. Hi loeatis filijs/upd-lediliq; inlyluisprocul ab hofte,cum ^ ^ lx. milhbus armatorum, duceBoduo- ^jj.isjJ' gnato, contra Caefarem faciunt impe- is, 19. turn,ilium cadra loeantem offenderut, amp;nbsp;verfo in fugam cquitatu,feptimam N^J^ ac duodecimam legiones circunucni- jy„,|Si*' entes, vniuerfos trucidauere centurio- àni'-' nes. Quod nifi CæTar correpto feuto, amp;nbsp;his qui coram lê præliabantur de-tentis, m barbaros irruifiet, ac fubin-dè quo- |
|
chröktooraphiae: gesjeratio Lm 40 lie quodam ex tumulo décima legio per hoftiles erumpens acies periclidti fuc-currifletj neminem euafurum incolu-méliquebat. At virtute Cæûris decer-tanteSjhaud tarnen Neruios dare terga eoegerunt, verum fortitèr répugnantes obtruncaruntEx lx, em millibus quin-gentos euafifle traditur, ex confulari-bus autem viris qui quadringentierat, tresfuperfuerantincolumes. GæfarGalliæ rebus optime difpofi-tis, inCifalpina hyemauit, adbuc res vrbanas apparaturus, vbi ad eura veni-unt Lucam Pompeius, Craflus., amp;nbsp;Sarinix pretor Appius, lidorcs centum amp;xx.lenatorij ordiniscirciter ducenti fuerunt. vbicum Craflo amp;nbsp;Pópeio per-iciofum Reipub.cófiliuefttradatum. ^^i, Reuertens iterum Cæfarad exerci-tum in Galliam,ingens bellum offen-dit. Duo enim maximi Germanorum populi Rhenum metu pellente traiece--rantjVfipetes amp;nbsp;Tencatheri,non longé amari quo Rben’ influit, caufa traf-eundifuit,quód à Sucuis plures annos bellopiemebantur,amp; agricultura pro-bibebantur. 5^841, Siieuorumgens,vtfcribit,longe ma-i^n» xima amp;nbsp;bellieofiffima Germanorum ’• omniuni.bi centum pagos babere dicu-^ur,exquibus quotannis fingula millia armatcrum belladi caufa è finibus edu-. cunt.rtliqui qui domi manferunt,fe at-quealiosalunt. Hirursus inuicèman-noprimoin armis funt, illi domi rémanent. fie neq; agricultura, neque ratio vfdsve belli intermittitur. Sed priu ati a c feparatiagriapudeos nihil eft, neq^ló-aus annoremanere vno.inlocoinco-lendi caufa licet, neq; multùm frumê-to, fed maximaparte ladcatq; pecore viuüt,multumq; funt in venationibus, quód à pueris nullo officio aut dif cipli-naaffuefaäij nihil omnino contra vO-luntatem faciant; quæ libertas amp;nbsp;vires abt,amp;inimania corpora effïcit:atq; in cam confuetudinem venerunt,vt locis frigidiffimis neque veftitus praeter pelles habeant quiequam, quarum pro-e pter exieuitaté magna eft eprporis pars apertajKlauanturinfluminibus. Mcf-lt;^1, *• catoribus eftadeosaditus,mag'iseó,yt quæ bello ceperintjquibus vendant ha- |
beat,quam quo vllaremadfeimporta-ri defiderent.Equeftribus prelijs lepe ex equis defiliunt, ac pedibus præliantur, eoslt;^; eodem remanere veftigio affuefe-cerut,ad quosceleritèr,fi vfus eft, reci-piuntfe. Nihil turpius quam ephippijs vti. Vinumadfcomninoimportarino finunt, quodea read laboremferendu remollefcere homines atq^cHbeminari arbitrantur.maxiraam putant effe lau-dem,quam latiffimè à fuis finibus vaca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' re agros:hacre fignifican,magnum nu-merum ciuitatum luam vim fuftinere non pofte. Itaque ex vnaparteà.Sueui$ circitèr millia paftuum fexcéta agri va-» Caredicuntur. Ad alteram pattern fuccedunt Vbiy,y^jj, quorum fuit ciuitas ampla;paulô hi cç- -terisfunt Germanis humaniores, pro--Ïitereà quód Rhenû attingunt, amp;nbsp;Gal-icis funt moribus aflTuefaéli.hos cùm Sueui multis bellis experti,propter am-plitudinem ciuitatis finibus expeikre non potuiftent, tarnen veâigales fibi fecerunt. Ineadem caufa fuerunt Vfipetes amp;4' bét gab?lt; Tencatheri,quosfupràdiximus,qcùm plures annos Sueuorum vim fuftinuif-fent, ad extremum iam agris expulfi, amp;nbsp;multis locis Germaniæ triennium va-' gati, ad Rhenum peruenerût, amp;nbsp;priuC quam Menapij qui Rhenum accolunt, intellexerûc,interfeâ:is praefidijs ac na-uibus confeenfis, flumen tranfierunt, amp;nbsp;omnibus ædificijs occupatisjfefe ibidem alucrût.De Sueuis adhucirrfequê-tifol,io,amp;infecundovolumine. \ His de rebus Cæfâr certior faébas,in-firmitatem Gallorum vcritus,ijihn illis G^Horurn committendum exiftimauit.Eftautem kuitas. hocGallicæ céfuetudmis, vt viatorem 4«*’etgal,4, publicè confiftere cogant, quidquifq^ corum de quaq; re audiêrit aut cogno-uerit, quærant, amp;nbsp;mercatores in oppi-dis vulgus cireufiftat, quibusque ex re-gionibus veniant,quasq; res ibi cogno-uerint, pronuciarecogant, vt confilijs comoda fitoccafio. qua confuetudine cognita, maturiùs Ççfar ad exercitum proficifeitur.Principibus autem Galliç vocatis,corû animos pcrmulcês confir-mansi^i, equitatu imperato,bellû cura Germanis gerere conftituit. Com- |
lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
|
4.bel.G.f. Gemianorö oratio. Sueuoram ferocia. Comparatâ te frumentaria) equiti-busdelediSj inca locacontendit,quü businlocis Germanos effe audiebat. A quibus cùm paucorum dierum iter abeßet,legati ad cæfarem venetunt,quorum base fuit oratio: Getmanos neque priores populo Ro. inferre bellum, nec tarnen recufare,fi laceßantur, quin armis contédant,qüód' Germanorü con-fuetudo hæefit imaionbus tradita, q-cunoue bellum inférant, refiflere, neque deprecari;hoc tarnen dicere,vcnif le eiedos domo, fi fuam gratiam Rom. velint, poße his vtiles eße amicos,vel fi-bi agros tnbuant,vel patiantur eos teuere quos armis poßederint, le vhis Sueuis concederc,impares eis eße, quibus ne dij quidem immortalespares elle poffint;reliqüum quidem in terris eC fe neminem, que non fupetare poßinn Ad hæcquævifa funt,Cxfari‘efpo-dit Sed exitus fuit orationis, fibi hul-lam cum his àmicitiam effepoflcj fi in Gallia rem ancrent: neque fatls mirari, vtqui fua defendcre nonvâlerent, in-uaderent aliéna: neque veró eße agros vllosin Gallia, qui tantae multitudini affignari poflint fine iniuria poffeflo-rum.Efle autem apudie aliarum gentium legatos, inprimis Vbiorumami-corum populi Ro. de Sueuotum violé-tia conqueretes, poße eos cum illis ha-bitare, donee vtnfqûeConfultum fit: fe Sueuisimperaturum, vtab eorum of-fenfionibus abßineant. 4.bel.gal.7- 1 Abeuntlegatiad luos,relatione fa-duri amp;nbsp;redituri. Sedeæfar fraude fu-fpicatus, proceflit propius, amp;nbsp;ciim ab boßium caßris non ampliùs paßuum xij. millibus abeßet, ad eum legati (vt erat conßitutum) reuertûtur,oiabâtq; ne longiùs progredetetur. Cùm id non impetraflent, petébant, vt Cælâr ad fu-' osequites,quipræibânt,màndaretprç-lio abflinere, donèc legatos ad Vbios mitterent, amp;fœdus cum his cotra Sue-uosiuxta ConfiliumCæfaris initent. ram trahendam fieri, tefponditfe non ampliùs quam quatuor millia paßuum progreßurum illo die: mandauit equi-tibus, nè eos inuaderent. Equités iußu duci$accepto,tanquam in pace fecuri |
jbant. ld cum hoflc$aduertißent,ingt;-petu in eos munt, quatuor amp;nbsp;70. ex eis OCcidunt, reliquos in fugam vertunr. Cæfar circunuentumfedolis vidés, ftatuit nullam pacis conditionem ad-mitiendam.concilio vocató,dum pro-pofitum aperit, legati hoßiufti principes gentis amp;nbsp;feniores, in qUibus erat omnis authoritas,ad Cçfarcmincaftra perueniunt,exculaturi prætcritas fraudes Vel nouas molituri,quos Cælàt d*' co capi iuffit, fimulque contra holles properat. qui ignorantes fi quidlega- u ti egißent,celeritäte âduehtûsCæfaris, 4^ neque Confilij habendi, neque arma ca-fiicndilpatiödatö, perturbantur.Quo oco qui arma Capete potuerunt, pan-lilpèr reßitere. at reliqua multitude gj,®)*’'* cùm fugeret ad Molam amp;nbsp;Rhenum,pe-d»^ nè omnis exfa eß, aut in flumine lub-merfa. Qui apud Cæfarem manferant in caftris, libertate donati funt.Cçü runtur 40000. relicjui ad Sicambras mearunt. 4' Germanico bello confedo, Cï^^r Rhenum tranfire ftatuit,fiue vt Germanos Ro. armis perterreret,fiue quodre-liqua pars equitatus Vfipetum amp;nbsp;T^“^”' catberorum in fines Sicambrorum Hi-gerat, quos illi requifitiàCxlâretue-Dantur,Romanisrelpondentes, populo Ro.imperium Rheno finiri.InfupèrpC' tebant Vbij aduersus Sueuonim amM^^Ç^ fè defendi. Mira igitur ratione ponts f,rRl^ fado,Rhenum tranfijt,haud longerai ^x Mofa in Rhenü influit. Ibi plurdciui-tates pacem ab eo per legates periêre.Si-cabri fuga finibus fuis exceßerant.qua-tè Cæfar eorum vicis incenfis,ad VmöJ j^gn»«« fe recepit. Sueuos poßea in fyiüH ’^^ del«** gräße compcrit,Iiberos amp;nbsp;vxoresibiab-didiffe, eos qui arma ferre posent, m vnum locum coueniße in mediorcgio- Qu^od vbi CçGri innotuitjOmnibus his confedis, quarUm rerum caufa re-ducereexercitum Conflitueràt,vtGer-manismetuinijceret, vt Sicambrosvl-cifceretur, amp;nbsp;Vbios obfdionc libera-ret,dicbus omnino deC em amp;nbsp;odo trans Rhenum columptis, fatis amp;nbsp;ad laudem amp;nbsp;ad vtilitatemprofedum arbitratus, |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXII. tó«Rh»»t^‘’quot; 9’^l»am recepit ponte rcfciffo. Indé priufquam excrcitu in hyber-nadimittitjinBritanniamnonum or-bem traijcerc voluit, cxplorandam in-fulam, cultores amp;nbsp;illorum mores, C. Volufenomandatnam è mercatoribus nihil accipere certi potuit. Ipfe in Morinos cum copijs proficifcitur. interim flures infulæ ciuitates, accepta noui elli fama,per legatos populi Ro.amici-tiam petunt,a quitus obndes recipit,amp; turn eis Comium,qué Atrebatibus ante! regem conftitueÄt,mittit.Huicim-perat ciuitates adeat, hortetur vt populi Ro.fidem fequantur, l^ue cel enter venturum denunciet. ^^, Volufenusperfpedisregioibusomi-4,^, **’} bus,quinto diead Cæfarem rcuertitur, qua:(^ueibipcrfpexilTer,renunciat.Cç-Ctfinnllri fwparata daffe cü primis nauibus Bri-«^”‘*’ ^^quot;'’•am atti^it, atque ibi in omnibus collibus expofitasboftium ârmatas copias eófpexit. At naucs propter magni-tudinem,nifi in alto conftitui nó po-terant. Militibus autem armorum onc-tepreflis,denauibus defiliendum,amp; in flnftibu5pugnandum erat, cum hoftes tn aridoconfiftentes tela iacerent. Cæ-terisautem cundantibus,qui decimae I^gionisaquilam fcrebat, Defilite, in-^nit ƒ ommilitoncs, nifi vultis aquilam boftibijs prodere.jQup dido, fe ex naui pfoiecit,atq;in hoftes ferre aquila cœ-P53C]uécsteri fecuti funt; pugna acer-nniafada, hoftes prælio fuperati, fu-g^qj fada, ftatim ad Cæfarcm legatos nnttunt de pace,obfides da tuii,amp;q ui c-(]uidimp€rafletfaduri. Comius Atre-batumrex,qucm ante kgatum Cæfaris «neuftodtatenebat, remilfus arbiterq; pacis faduscft,part'im dans, partira ^-niiffis obGdibus. kr^^ï» ?”,1‘®‘^ cógreffione M. Scæua miles, ’‘'«B«. qui cimba cum quatuor tantum militibus ad infulam Icopulofo littorc trant-neftus,contrabarbaroru copias in acic “Ctit,amp; confumptis focijs,ftrido ob-uios niucrone, vnumquenq; vtfe prints obtulerat, nunc fcuto,nunc gla-dioexcipiens,diu vtriq; partium admi-rabile prxbuit fpedaculum, cum iam non vt in armatum virum, led vt tur-rim munitam,omnium nifus,ira, pu-457 dorque hoftium in furorem verfus in-cumberet;transfixus telo,clypeo amp;nbsp;galea vi difiedis, gladioque ad extremum frado,duabusloricis onuftus,fe in vn-das iniccit,ac reuerfus ad fuo$,vndè glo riam mcrebatur,vcniapoftul3uit:Nem-pc cum Caefarem inlpexidet. Parce,in-’ quit, optime imperator, arma perdidi: amp;nbsp;ille cuius fub oculis res gefta erat, furamos ei honores impendit. |
Acceptisindè oblîdib’,ægrèadGal- 4.8*1.0.17 licum littus peruenêre. vbi cum naues tempeftatê difieélç ac coneuHæ effent, nee ad reparandu materia fuppetebat, frumenti quoq;inópia exercitus labo-rarct, Britanici principes rebellarecoe- nbsp;nbsp;» perunt: coniuratione fada. Romanos _ . nbsp;nbsp;, . trumento comeatuó; prohibucre. Ite- âi. rato autem vidi, dcditionem fecerunt, quibus Cæfar propter perfidiam obfi- j.W.gal.7. des duplicauit, eoslt;^ue in Gallias duci iuffit, quó iple nauigatione profpera eft reuerfus. Pofte! iterum rebcllionem moliën-tes, offliffisque domefticis bellis, in Ro. verft funt, Caftïüellanobellicofo viro Caffluell«-fiimmam imperij permittentes, infulæ «« Brican-totius ducatum contulerunt, qui qua- ®“**’®“* tuorBritanniæregulos partes extremas infulæ regentes, per legatos ad loli na-talis auxilium inuitat. parct illi. cumó; in caftra veniflent,Cæfar iam eftffe aa-uedus crupit, amp;nbsp;multis occifis, danois; nonparuofuörum, tandemdueem ad deditionem eoegit, acceptisqueobftdi-bus amp;tributis,exinfulatemeauit. Cum nauéfolueret,literæilli à Roma mittutur,quibus de morte filiæ eer- ^“'** tior fadus eft,quæ Pompeio nupta,pa-riens moritur,nec infans nift paueos dies vixerat,quæ res amp;nbsp;Pompei um amp;Cç-farem magnis alfecit cladibus. Cæfav copias in diuerfa partitushyberna, in Italiam reuertitur. Cum interim Galli magnis irrumpentes exercitibus, vn-diquè Romanos milites in ipfts trucidant hyber nis. Princeps eorum qui de-fciuerant, Ambiorix erat vir callidil- j.bel. G.ip fimus, cum quo plurimi amp;nbsp;fortiffimi ’^•*®’ milites, qui Cottam amp;nbsp;Titurium cum j^^j exereitu obtruncarunt: Ciceronis le- J2,amp;è, gionem fexagintamilliahominumcir* cunuenlentes obfederunt,contre Ro. qq fum- |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 45S a. d; Vercingétorix» Ä.kcI.G.Ö. • ‘ ; virtute pugnatumeft.hçccùm ül abknti nunciata funt Cæfari, cm milbbushominumin vniim co-' , ftatim rediens Ciceronem obfi-me libcrare contendit, obfidentcs Vai : ; tentans, tandem difpeilos fudit, Ücmagna ex parte interfecit. Hxc vi-doria multas Gallorum rcbdlioncs fc-dauit. Confeftîm quoquè ex Italia ad cæfôrumfupplemétum très ad eumle-giones vénéré, duas ex fuis mutuante Pompeio. Inter hæc gentes multæ defeiérant, ex quibuslonge præftantiores Auerni Carnutesqj.fumma adminiftratio Ver-cingctorigi demandata. Huius pattern olim regnum alfedanténecauêre Galli,de hoc tarnen Julius vltimo loco feri-bit: idea hic JuperJedeo, tametfi Plu-tarchus hunc ordinem Jecutus fit. Sed ncc narrare inprxJentiarum intendo, quotics Gallorum procercs atque ci-uitates, nunc feorsum aliqux, nunc adunatx, déficientes atque coniura-tsone fada,cxercitum Cæfaris turba-uerint : quotics amp;nbsp;hæ deditionem fc-cerintj profligatæ grauitèr. liant enim amp;nbsp;in promptu intégra: hiftorix alio-rum. Cxfar poft varias de Gallis vidori-as, Menapijs fua vi, Treuiris veró per Labicdfem vidis, duabusdccaufis ite-rum tranfircRhenum conftituit,quod Germani auxilia contra Ro. Treuiris mifcrant, amp;nbsp;nè ad cosAmbiorix, qui Gallos in Cæfarcm prouocare tenta-uerat/cceptu haberet. paululumq; fu- pra cum locum, quo ante excrcitum C-rfarfecu- traduxerat,facerepontcinftituit,quod fapwiuquot;^ ^htcui pcrfccitjirmo in Treuiris prç-fidioadpontem relido, reliquas copias cquitatumquctraducit. Vhij qui antè obfides dederant, purgandi lui caulalegatos mittunt, nè odio Germanorum poenas ipfi innocentes pendtrent. CognitaCxfar cau-fa, repent à Sueuis auxilia mifta eflc, itaque Vbiorum fatisfadionem acce-pit, aditus viasque m Sueuos per-quint. Interim paucis póft diebus fit ab Vbijs cernor, Sueuos omnes in vnum locum copias cogéré, atque nationi- |
bus quæ fub eis funt, auxilia equkat 5 peditatusque nunciare. mandate*!^ Vbijs, vt crebros exploratores in Sus' uos mittant,atque eorum confilia pet' quirant.llliimperata faciunt, amp;pa“' cis póft diebus referunt, Sueuos euw omnibus copijspenitus ad extremosn-nes fe recepilfe, fyluam efteibi infini-^^^^^ tx magnitudinis qux appdlaturBa-^j cenis, qux Sueuos ab Cherufeisfepa-rat, ad eius initium Sueuos expedare aduentum Romanorum. At quoniam a^unclocum perufn« ^^^^ turn eft, non ent, inquit Cædr, ^' num de GaUiæGcrmanorumquenquot;’' ribus, amp;nbsp;in quo différant,proponert’/ In Gallia non fblùm in omnibus û' uitatibus pagsque, lcd penè in fingu-ß,(|^« lis domibus fadioncs funt,caruniquede^” principes funt, quorum ad arbitriuin f umma omium rerû redeat.AntiquituS itaquc inftitutum videtur, nè guises plebe contra potentiorem auxilqrg'' rct. fuos enim quifqucopprimiamp;lt;:gt;*^' cunuenirinonpatitur.Hxcratioefim omni Galba, nanquc omnes ciuita* tes in partes diuifxluntduas.cùæCæ-far in Galliam venit, al tenus fadio-ncs principes erant Hedui, alteriusSe-quani. In omni Gallia eorum horoinu qu* aliquo funt numéro atque honore,généra funt duo; nam plebs penè ld“lt;’' rum habetur loco, plcri que cùm aut xrealienoamp; magnitudine tributorû, aut iniuria potcntiorum premuntur, Jefe in feruitutem dicant nobilibus.in hoseadem omnia funt lura,quæ dofl«-nisinfcruos. alterum eftDruidum,alteruni ertequi-pj5iiie)li' tum.llli rebus diuinis intcrluntJacnfi- cet^^ da pubnea ac pnuata procurant,ieli-gionesinterpretantur: ad hosmagnus adolefcctium numerus diJciplinx cau-Ja concurrit, magnoq; hi apudeos funt honore. Nam Jeréde omnibus contro» uerfijs publicis priuatisr^j conftituunt, amp;fi admiflumeft facinus,fi cxdes fada, fi de hxreditateautdefinibuscon-trouerfia eft,dilcernunc dh,premia amp;nbsp;pœnas conftituunt. Si autempublicus aut priuatus decreto eorum non ftetit, facri- |
|
CHRONOGRAPHIAE. CENERATIO LXH. facrificijs interdicunt: amp;nbsp;quibusita eft interdiftuin, hi numero impiorum ac fccleratorum habentur:eis omnesdece-duntj aditum fermonemq; diffugiunt, ne quid ex contagioneincommexh re-lt;ipiant,neque hispetentibus ius reddi-tur,neq; honor vllus communicatur. His autem omnibus Druidibus vnus proeft,qui fummam inter cos habet au-thoritatem: nonnunquam etiim hoc mortuo arrnis contenduntde principa-tu,fifintplures pares luffragio.Hi cer-toanni tempore in finibusCarnutum, quæ regio totius Gallix media habetur, confident in loco confecrato; hue omnes controuerfias habentes,Gonue-jj, *““®t, eorum decretis iudicijst^ue pa-M«”'’ ’^^quot;^ hidciplina reperta in Britannia, atqucindè tranflata in Galliam exifti-matur: amp;nbsp;nunc qui diligêtiùs earn rem Cognofcerevolunt, plerunquè illodi-fcendi caufa proficifcuntur. rum admodum deditareligionibus, at-queob earn caufam q funtaffedi gra-uioribus morbis, quiq; inprxlijsperi-culisq; verfantur, aut pro vidimisho-'’Min, mines immolant, aut fe immolaturos Wo. ^»uil ®®olii, Druides à belloabcfïe confucuerut, ueq; tributa cum reliquis pendüt,omi-umrerum habentimmunitatem.Multi » difcipfinam coëunt,magnum verfu-um numerum edifcunt, ea literis man-Wfili. ^^’■^^nefasputant.in alijs,Græcis literis •Ïdh ''^^'^'■^'■^unos xx.in difciplina perma-' uentjVenerabile apud eos memorie ex-ercitiurn. Inprimis hoeperfuadere'vo-Dmidej lunt, non intenre animas, fed ab alijs ^’'‘^”^''‘'3dalios,atquehoc ad virtutem 8*aifecii,™®w®è excitari putat,metu mortis ne-quot;* ‘If«. gledo:multa præ terei de fidenbus atq ; eorum motu, de mundiacterrarû ma-gnitudine, de return natura, de deoru immortalium vi ac poteftate difputant. Altcrum genus eft equitum: hi cum eft vfus atqjïdiquodbellum incidit,oês inbeHoverfant.^Natio omniü Gallo-vouent.miniftris ad eafacrificiaDrui-dibusvtqntur, quódpro vita hominis non nifi vita hominis reddatur, aliter nonpoffedeos placari.ahj immani ma-gnitudine fimulacra habent, quorum cotexta viminibus membra,viuis homi-nibu5 complentjquibusl'uccenfis, cir- |
^45? cunuentiflama exanimanturhomines. fuppliciaimproborüdijsgratiora arbi-trantur: fed cum eis hórum copia defi-citjadinnocentiufuppliciadefcêdunt. ^’, Mercurium maxime colunt. huius funt plurima fimulacra.hunc omnium ciHoru dij. inuentorem aftium ferunt.poft hunc, Apollinem amp;nbsp;Martern, louem amp;nbsp;Mi-neruam, opinionem habentes, 'Apollinem morbos depellere,Mineruam arti-ficiorum initia tradere, louem imperia cæleftium tenere,Martern bellum gere-re:ea quæ prælio ceperunt, plerunquè deuouent. •Galli feomes ab Dite pâtreprogna- Galij patr« tosprædicant.id ab Druidibus proditu Ditepro dicût.ob cam caufam fpatia omnis tem- ®“*** poris nó numero dicrum, fed noftium finiuntmoftem enim dies lequitur.hoc ferè areliquis dilferuipt,quód luos liberos non, nifi cum adoleuerint, vt mu-nus militiæ fuftinere pofifint, palam ad fê adiré patiuntur.Viri quantas pecu-nias ab vxoribus dotis nomincaccepe-rint, tatas ex fuis bonis æftimatione fada cum dotibus communicant. Viri in vxores,ficut in liberos, vitæ necisq; habent poteftatem.funera funt pro cultu Gallorum magnifica.omniaquæ viuis cordi fuilfe arbitrantur, in ignem infc-runtetilm animalia,amp;pauloluprahac memoriam,ferui amp;nbsp;clientes vnà crema-bantur. Quæ ciuitas commodiusfuam Rempub.adminiftrare æftimatur, legibus fandum habet,fi quisquid derepu. afinitimis rumore autfama acceperit, vt'i admagiftratum deferat. Gcrmani multiim ab hac confuetu- ^ j^^j ^j ^^ dinedilfcrunt.namneque Druides ha- Germanoçt bent,neq; facrificio ftudent.deoru nu- more», mcro eos folosducunt, quoscernunt, amp;nbsp;quorum aperte operibusiuuantur, Solem amp;nbsp;Vulcanu ac Lunam. reliquos nc quidem fama acceperunt.vita omnis in venationibus atquein ftudijs rei mi-litaris confiftit,aparuulis duritiæ atq; labori ftudent. Qm diutiffimè impubères permanferunt, maximam interfuos ferunt laudem. hoc alij ftaturam, alij neruos viresque confirmariputant.in-tra vero annum vigefimum fœminç no-titiam habuifte, in turpiftimis rebus ha- |
q q 1 tur.
-ocr page 478-|
4«îc TOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM tuv, ó^pellibusaut parois renum tegu-tnentis vtuntur,magna parte corporis huda. Agriculturx nonftudent, major pars vidïis in kable, ca(co amp;nbsp;came confiftitneque quifquam agri modum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certum aut fines habet ^prios, fed ma- giftratus m annos fingulos per cogna-tiones hominum qui vnlcoïerint,quotum vifum eft,agri modum attribuant, atq; annopoli aliótranfirecogunt,nè affidua confuetudinecaptij ftudiu belli geréndi agricultura commutent, nè lotos fines parare ftudeant,potctioresq; humiliores poftcifione pellant, nè ac-curatius ædificèt, atq; oriatur pecunia: cupiditas.Ciuitatibus maxima laus eft, quamlatiffimè circafê vaftatis finibus, folitudineshabere.Hoc propriæ virtu-ris exiftimant,cxpulfos agris finitimos ccdere,nequequ#iquam propcaudere confiftcrc:fimulhocfe foretutiores ar-bitrantur,repentinæ incurfionis timoré fublato. Cum bellum ciuitas autillatum défendit aut infert,magifiratus qui ei bel-lopra:fint,vt vitæ neci'q;habeantpo-teftatCjdeligut. In pace nullus eft communis magiftratuSjled principes regio-Latrocinii num atq; pagorum inter fiiosiusdictit, Germanis controuerfias minuut, latrocinia nul non elle in-famia. lam habent infamiam, qua: extra fines cuiufque ciuitatis fiüt,atq; ea iu uentu-tis exercenda: caufa fieri predicant, vbi quis Icdixent dutem fore,qui fequi ve-lint,profiteantur;confurgunthi qui amp;nbsp;c-aufam amp;hominem probant,auxilmra pollicentur, atq; à multitudme collau-dantur.quiexhislècuti nó funtjinde-fertorum amp;proditorum numero ducü-tur, omniumqj his reru poften fidc^ de-lis autem prouinciarumpropinquitaf, amp;tranfmarinarumrerum notifia,malta adcopiam atq; vfu$largitur,acpau-latlm afluefadifuperari,multisqucvk di prælijs, ne le quidem ipficum illß virtute comparant, huius autem Her-cyniæ fyluae latitudo, nouemdierum iter expedito patet, inlógum finem neminem attigifTecompertumeft, Sedad inftitutum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- lus hofpitij ’'Ogätur.Hofpitcm violate fas non pu-»pudGer- tant,qui quaq, decau(a adeos vencrit, ’’’»nos. ab iniuria prohibent, fandos habent, hisq; domus omnium patent, vidusq; communicatur. AtCalli quodamGermanos virtute fuperantes,pr9pter populi muJtitudinê amp;nbsp;agri inopiam trans Rhenum colo-niasmiferunt. itaq; fertildfima Germa-niæ loca circum Hercyniarn fyluam occupaucrunt,quæ gens ad hoc tempus ibi fe continetjfummam Habens iu-Ihtix óc bellic^’ laudjs opinioncm.Gal |
Cælâr poftquam per Vbios cxpl^râ-^^ô» torescomperitSucuosfein fyluasrece- , pifte, inopiam frumenti veritus/t’nfii-tuitnonprogredilongiùs:fednèomni. nometum reditus tollerer barbans,re-dudo exercitu, pattern vltimani pontis quæ ripas Vbiorum cótingebat,in Ion-gitudinem pedum ducentorumrefcin-dit,atq;in extremo ponteturrimtabu. latorü quatuor conftituit,prçfidium(]j cohortiumn. pontis tuendi caulapo-nit.ipfeadbellu Ambiorigis profefias cft.Cæterùm qui Sueuosa Caelareft' peratos fetibut, diftentire ab ipfo vide' tut Ca:fare. Cælâr aduersùs Ambiorigem profi-Arf*“* cifcens,pcr Arduenna fyluam maxiiWi'f'’*' quç eft inter Treuiros amp;nbsp;Neruios,niil-libusq; amplius quingentispafTuuniin longu, in latum veto vniusdieÜtef ex-tenditur.L.Bafiliusprçmiffus,Ambio-rigè improuilum fubito inuenit/'^foe-runa vna hora circa vnum homing vim fuamexercuit, vt incautus opprime!^ tur,opprelluseuaderct. Cæterùmvbîe manibus Ro.vix euafit, fuisquos atd-go 11 querat, per nuncios fugiensman-dauit, vt quomodo polletfibiquifque cófuleret.Catauoleus co dieduxEkij^j’^’’ ronû mortem fibi cólciuit.tcrritfducu copi«,paccm à Cæfareimpetrârut.Cç-far Ambiorigem lêquitur, caftra Ciceroni committit, mandatquevtinterca nullum egredi portisfinat. Inter hæc Sicambri gens Germanaÿc»»^ prædæ auida,coUedis duobus millibus «^' j cquitu,Rhvnû nauigio trafeunt, Ebu-ronum finesinuaduntjiam homimim pecud^mq; magna vim collegcrat,prx-dandi finem non faciebant. fie cutibus, captiuorum vnus ait, Quidhuicprçd^ laboriofæ amp;nbsp;inopi tâto ftudio mhiaris, cùm^ fummas opes facile iouenfetis? triura |
CHRONOGRAPHIAE. ' GENERATIO Dat 4lt;^x
|
triuni hörarum fpatium ad V atu®ca vos perducetj ibiRomanus cxercitus opes fuas fortunasque repofuitjCçfàr longé abeft, fine negocio expu^nabitis.placet confilium Sicambris. *■'‘'l•pl.I^ Cicero cui loei cuftodiä commiffa erat, vt totis feptem diebus exefeitü intra valium retincret, tædio dudus, ali-quosfrumentatu mißt. Turn inuadunt Sicabri prxfidia Ciceronis, led fortitèr repelliitur: quarè defperates caftra capi pofie, adprxdas quas in fyliiis occulta-uerant,atq- inde adpatria^luntreuerfi* %li9 *^*‘^^niCçfarfugitiuos lequi,amp;difficile fibi vides, amp;nbsp;inglorium, omnibus in circiiitu vaftatis,in Rbemorum fines redijtibi conciliu Galliæ indixit, amp;nbsp;de cSiurationerebelliu^Senonuantealios amp;Carnutum, quxftionemhabuit. de AcconeprincipeconiurationisjRoma-no more fuppliciû exegit. aqua amp;igni cotumacibus interdidum eft. Sic com-pofitisrebus, decern legiönes ità parti-tuseft, vt duæ infinibus Treuirorum, duæ in Lingonum, fexaliæ inSenonû finibus hybemarent. ^’“'lt;51110 j’ ^*^®’''^exGallia difceffit,noui vri-'''.''’«atuj. dique motus,nouæ rcbclliones,vbiquè ^'^''•gahi. conuentusjvbiquè confilia, no in vrbi-busmodo, fedinlyluislocisq; abditis. multos odiû antiquum incitabat,mul-tospauor, amp;;mors Acconis coeuflerat. 2Ccede3at comiferatio comunis patriæ ’^i. ^’quot;^'^ätio gloriç. At V creingetorix, de quo mentio habita eft, potétilfimus, quod voluit, facile perluafit. arma oés capiunt,amp;ad bella fe praeparätJam em, vtPlutarchusait, Romæ contra Cæfa-rem conlpirantibus aduerfarijs,vniuer-læ ciuitates Galliæ bcllum meditaban-«(ç tur, fed Cæfar inuidus fempèr, copias %''^' fuis in Galliam rediens,agros vaftat, vices diripit,oppida quæda funditùs euer tit. vniuerfis dehinc receptis in fidem quos faâi piger et, baud deftitit quoad Heduorum gentem bellodeuicit.eaeni tempeftate fociosfedefedionis facien-tes,Cæfàris exercitum vehemétèr affli-xerant.Indè caftra mouit in Lingonum fines,vt ad Sequanos amicos tune fe rc-ciperet.ibihofteseûadorti funt multis armatorû millibus, quibus congrcRus, viftor euafit. |
Itaque poftm'aximam ftragem hofti-bm, plurimicurnduce Vercmgetonge 7,^1 ««1.1, fugientes,in Aldxiamlèvrbem mapcin^â 36.37.j8etc. recepêre. Earn qb/identi Cæ/ari^ eùm capi poftedelpcrarctur, malus dilcfime cxtrinfecùsincubuir, trecenta eniw V-matorum milliàAlexiam adueniebant, ... _ , cum mtra vi bem/haud pauciora 100. ac7O. bellatorum millibus verfarétur. quamobrèm Cælàr geminos obijeere muros compulfus eft,alterum cotra vr-bem,alterum contra hoftis aduétum. fi enim vtrinquè copiæ iundæ fuiftent, de Cçlàre adum fuiiret.prçcipua admi-ratione perfequendum id,IatuilTe oppL danos, quum Cæfar cum tôt millibus exteriùs marte colJato palmam repor-taret. nec etiàm vidoriam priùs intelle-xilTeRo.qui obiedum vrbi murum prq ftatione tenebat,quàm oppidanorûlu-dum,quumaltéra exmuriparte pedi-tcs auro amp;nbsp;argento clypeos rdperfos cruore, thoracas amp;nbsp;Gâllica tentoria à Romanis in caftra deferri cernerét. adeo mature tantus exercitus euanuitproflû gàtus, amp;nbsp;maxima ex parte pugnando deletus. Afedulus dux amp;nbsp;princeps Rhe-morûocciditurjVercafiuelIanus Auer nus viuüs in fuga compræhenfus,figna militarià 74.ad Cæfarem referuntur. Qui Alexiamtenebât,poft multafi-bi Cçlarique illata detrimenta,tandèm nbsp;nbsp;nbsp;i'^'^ fefe dedidêre, Cæfar iubet arma tradi, , ' principes produci. ipfeinmunitione^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.u ■ ' caftris confcdit,co duces producuntur. Vercingétorix pulcherrima indut’ar- Vercinget» ma,equo defilijt, deiedisqUe armis ad ”8«‘****^ Cæfarem veniens, adeiuspedestacitus Ledit, doncc triumpho deftinatus, cu-ftodiæ traditus cft. His rebus confie- y.beLa.v. dis,in Heduos profiedus,ciuitatem re-Cepit. deindè obfidibus imperatis, pçr Galliam legiones diftributas hyemare iuffit. Hifunt multorum annorum labo-res,quos Cælâr fubijtin Gallia.hæ dif-ficultates,hæc pericula magno impe-rio,nedùm vhiviro multàfatis amp;nbsp;gra-uia, quorum lùmmam complexus eft Suetonius Tranquillushisverbis;Gef-fit ÿ.annis quibus in imperio fuit, hæc: omnem ferè Galliam,quæ à faltu Pyre-n^o alpibusqj amp;nbsp;Gehenna, fluminibus qq 5 Rhe- |
|
^ôx TOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM RhchOgt;amp; Rhodano cStuietuT,patdtq; •tirCttitü biï amp;trici\ès catena millia pah fuum^pr^tcr foei as ac benementas ciuü tâtes in'prouintiçfotnMtn redegit, eilt;]; ih fi'h^losaftnös ftipendij nomenim-polüiti Germanes lt;^uitrans Rhenó in-colli ht, primus Romdnoru ponte fa ft o aggréfliis^maximis affecit cladibtis,Ag-greflus amp;nbsp;Brita nnosignotos antea, lu-peratréq; pecunias amp;obfides imperauit. per tof lucceffus tèr nee ampliùs aduer-fum cafum expertus, in BritanniaclaR fe vi tépeftatis prope abfumpta, in Gal-; liaadGergonialcgionefüfa,amp;in Ger-manorum finibus Titurio amp;Aruncu-leiolegatis per infidias exfis.Digna vir-tüs tot dieru fupplieationibus, quç de-cretæ iunt RomXjCOgnitis per literas tantis rebus. Contra hos fnecefTus, vri folet, in^ uidia graflabatur. quarè priuatæ cum Pompeio fimultatcS,pubhcç ftragi materia prçbucre.ciim eo vno iam res erat, cum quo ante imperij partem diuiftrat. CrafTusenim cui tertia pars obuenerat, apudParthos periêrat.Pópeius etfi for-midarevidereturCslarcm,tarnen adeó habuitdefpedü,quafi non arduu opus eflct,quc adtantumcxtulilïet faftigiu, denuó in ftragé pemiciemq; detraherc. Cæfar veró cofidutiat eueéfus, vt iam ^scó'ara P*^^®“ nihil crederetfibi impo(fibile,le taCæfari giones nouas authoritate fua conferi-gratia. pleràt, amp;nbsp;nihil quodeiin animu venif-^?gf^*^* verebat. quas ob rcs aliqui * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum culpa nó abfoluunt. foru maximis impéfis è manubijs cœpit extruere,qua: nó lux erât,redpopuh Ro. difciplinam militarem publiée folita doceri,3d fc re-Agt; • ’ duxit,vt priua’tim fu-o doceretur arbi-trio. fuit hoe contra moré acinftituta maiorum. Romanis legionibusinome tempusftipcdium dupheauit, quodeu mibtibus gratilhmü ac chariiGmum fe-cit.lumptuofiffimumtamen hoe Rcip. fuit, apud exteros vero reges gentesq;, prxter licentia lenatus ac-populi, miras exercüitlibcraÏitatcs,non vt duxpop. Ro.léd vt dominus et rex,neq-lolùm m Gallia, Italia, Hifpaniâve, led m Aha etiam amp;nbsp;Grxcia,vrbcs pclariffimisope-ribus exornanit, qux omia alitèrquam* mospatnus exigebatjfaéUfuêre. |
Crelcebat his rebus inuidia. Erat fa-' nè tépus, vt qui honores pnneipatus^j fietcbat, omni abieâa verecüdia,epulu argitioneslt;^;dillribuerét inpopulum. quaproptercorruptum mercedepopu-lum ad comitia defcendentem,cerncreJ . non fujïfagijs,fed armispro largitore decertantem, amp;nbsp;tribunaha fepenume-rofanguine fcBdantem,cùminterimci-uitas amilfo redore, ficuti nauis rebdo clauo fluduans agitarctur. lacirco qw animo amp;nbsp;ratione valebat, fans foreex-iftimabant, fi ex ea hominum inl^ma em er gerent. Etant qui a Reuera re publiée aude« bât,nullo padonifi delato ad vnu prim cipatu-,eurari tertip.polTeici veromede' Jam ex benigniflimo medico adhiberi oportere,Pompeiiim infinuantes. stille verbis répudians,re auté fatagebatvt didator crearetur. duas enim tumoba-nebat Hilpanias amp;nbsp;vniuerlam Aphn-cam, quam per legatos adminiftrabat, ad alédos prçteteà exercitus miHequot-annis talenta ex xrario fumebat.T^m Cxlar qui conlulatumproeopetered amp;fuani quoquè prouinciarum tepus ddatandum impctrarent,mifit. Initio quidé tacente Pompeio, M^''-cellus amp;nbsp;Lentulus conlules Cæh'''^® odio inlèdantcs, aduerfari cœperunt. Marcellus enim irequentt Jcnatutelb-tus de fal ute reip. 1e adurum diffinimb vtcùm bellum in Gallia finitum eflet, dimitteretur cxercituSjamp;fuccelTorCç- ^jil fari darctur, quaquàm ante tempus fo- jj^ ret, qui in paceprouinciam guberna-ret. Ipfe veró Cxlar Gnèimperio redi-ret. addidit, nè ablentis ratio comiti)$ confularibushaberetur, amp;nbsp;nóconten-tus eainiuria Gçfaris,hisquoquequo$ Cefar ciuitate donaucrat,ac Cornüde-duxerat,adimcdam earn iudicauit, ani-bitiolam concefhonem amp;immodicam afieueras. cumq- ex his dccurio quidam Romç verlan tur,eum Marcellus virgis pulfauit:adiccit,vt fe ciuem Romanum nequaquàm efleintelligeret. Quibus turbatus Cxlar,Gallorum diuitias hauriendas dimittcns,Curione trib.plcbis, Paulum Aemilium cólulem munenbus fibi obftrinxit. intelligcns hxePompeius, iam palam cum amicis, vt Cx- |
|
CHRONOGRAPHIAE.’ vtCefari fucccdcrcturjcfficicbat, amp;nbsp;le-Jij,g^Oß«duas quas in bellum Gallicum o commodauerat, repetijt. eos milites piilitCçfar, ducentis amp;nbsp;quinquagin-ta viritim donatos drachmis. Qui hos adPompeium deducendos acceperanr, malignas in vulgu de Ce fare voces Ipar-fcrantjCelarcm multitudinepreliorum fuisodio eflc,amp;plura fimilia. Has obres permollitusPompeius, perindè àcnihil pertimekerct de com-parandis exercitibus, negligentius age-batj oratione amp;nbsp;fententia in Cefarem ^ii inuchebatur.Qu^x Cgfarnihilipcndilïe traditurquin miffus ab co ccturio,ciim afenatuimperiu Cçfari prorogari minime intellexiffetjConcuno manu gla-dij capulojHic prorogabit,inqt.Vcrum Cçfaris poftulatio clarilfimam præ le ferebatçquitatem,feenim armadepolî-turumjdem faciente Pompcio, afleue-tabanatindignumefle, vt detradis hbi copijs,Pompcio vires confirmarentur. HæcCuriopro Cæfare obteftatus po- Qua, PoftcàferunturàCa:farelitcrç,quas trib.plcbis c\tulit,amp;' per Conlules reci-tauit.foccr Pompei) Scipio fententiam dixitin fenatu,vt nifi Cçfar ad diem cer-tum armadepofilifletjhoflis à fenatu ^-nunciaretur. Rogantibus fententiam confulibus, nunquid excrcitum Ä Pom-pciodimitti oportere cenfereturJubin-dc,nuriquld àCæfare, illi quidem voci pauciadmodum, huic quafi cundi af-lenfére.deprecanti inlupèr Antonio^vt ^feoo- Wagiftratum vterque deponcret, plane ' vniuerfi concclfêre,At violentiùs agen-te Scipione,amp; vociférante Lentulo có-lule,aduersùslatronem non fuffragijs, led armis opus elfe.Dehinc aliæ a Cçlâ-rcdelatæ funt literæ, quandoquidem priora non procclfêre, petebat vt omif-liscçteris,cifalpina tantum Gallia llly-ricumquefibi cum duabus legionibüs vlqueadfecundipetitionçmconfulatûs concederetur. ’*ïliu™ Cicero quidc orator,vtriufque ami-' cosconcilians, Pompeiummitigareno deftitit.-qui cùm cetera concederet, cx-trcitusdenegabat.Cicero quoquèCæ-faris amicos induxit,vt prçdidis con té-ti prouincijSjlcx tantumniodô millibus |
GENERATIO LXn. 4^lt; militumjin pacem amicitiam4;reconci-liarentur.InclinantePompeio,quicura cofule Lêtulo confpirabât,nequaquàm alfcnlêre, fed Antoniumamp;Curionem ècuriapulfantes,vrbe eiecerût. queres ^^*^'‘“’Ϋ Cçfari belliffmum prçtextum attùlit^ vndèfuorû militum ahimos accederet, . cùm clarilîîmos viros atq;principes‘oRe . deretferuiliveftemeritoria rheda coa- • ^ ifltos fugere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’ ƒ Marcellus Pompeiu in foro aggréP fuSjfenatu fubfc, quête, iubeo te^inquit. Pompei patria defendere, fruiq; prepa-ratiscopijs,ÔÇ aliarum delcdu habere, cadem dixitLentulus,in altcrum ànnû * cônluldefignatus. IntcreàJlohcitaturà PompçianisLabien’,qui Cçfari lempèr s.bd.gjAji adhçfcrat,amp; quem tuncCüalpinç Gal-liæ prçfeccrat,vteo alienato, Cçlarparte exercitus priuaret,dc quoCçîarrnul- I-’Hcpu» à ta audieqs, nil credebat, cuius faêlû^ex-eufarelicet amp;re,prçhcndere.nam fi Cçfar iniuftècontra patriam arma vertç-bat,i.uftè deferi potuit. alioqui ingrapi infamia no carebat,, qui tarn charodud alium prçtulerît.dchocLabicno C^ce-lib^.epûn, ro ad Âtticu; Labienus,inquit, vir mca fententia magnus, Theanum venir, ibl Pompeium conlulesq; couenit.amp;pau-lopôft,LabienumPompeius lecum ha-bct,non dubitâtem de imbecillirate co-piarumCçfaris.In alio tarnen loco Ci- lib.s.cpift ^ cero deLabienolcribês,in Labieno, in-quit,parùm dignitatis,illûiam fuîtraf-fugij pœnitere. Àt Cçfar cùm obllinatum ad negan-dum cemeret fenatum,amp; è luis inimicis iamdehgnatos confules, tribunos qui fibi aderant, nil polTe, immo quofdam cxpulfos,non ampliùs dilïerendû rat us, ne autfui perichtarentur, autipfe cun-étatione vilefceret,difpofitis more foli-to per hyberna legionibüs, ex Gallijs in Italia trail] t. Quo cùm venilfet,inuenjt duas illas legiones fub obtétu belli Par-thici fibi creptas, in Italia detentas, amp;nbsp;Pompeio alfignatas, quod ad euidétem Cçfaris iniuriam pertinere nemo non , lenfit.adhuc tarnen tacitus procelfitjCÓ-uentibusq;pera(Sis,Rauenna venit vrbé i.bel.Ci«.j, fuç prouinciç.Et hoc quidê belli ciuilis initiù fuit,quâu'is amp;nbsp;Gn.Pópei’ di eer et Cçfaréideoturbareomnia veluiRe, cj non S4 4 |
4^4 lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
|
odium.' j.Offic.j. non poftet operâ inccptapficcre,ncque defe populi expeftatlonem adimplerc. Euere qui timuifte ilium diccrent,nè corum quaï primo confulatu gefterat cqtraleges,rationem reddcrct,cùm M. Cató palam dixiflet ac iurarct, fe Cçfa-r#tonïi amp;ris nomen mox vtpriuatus effet, inter Cifarn reos dclaturUm.vndè in vulgus effufum êrat/óréVtefvihculis caufam dicerct. alijs vifum ert, eum fola cupiditâtere-gnandiiridüdurrtjamp;videtur fiiiffe Ci-ceronis öpinio, qui in libris officiorum ferriper Cçfarem in ore habüifle ait illud EuripidistSiviolandum ertius,regnan-di ^atia violândû eftralijs in rebus pic-tatem colas. Non multùm tarnen rcfert,quid de co fenfit Pompeius vel Cicero,cùm rarô quifquam de hortebene fentiat. nam amp;nbsp;Cicero dePópeiofuo fcribit, cum quo mag'is elegitruere,quàm finè illo confi-ftere.Illefic ad Atticum: Gn.Pompeius non id egit,vt beata ciuitas eflet:nec ve-ro ille vrbem reliquit, quod camtueri nopofletenec Italiam, quódeapellerc-turtfedcogitauit omnes terras, omnia maria mouere, reges barbaros incitare, gentes in Italiam armatas ducere. Item, Coniungo me cum homine magïs ad vartandam Italiam, quam advincendu paratum.Etineadem cpirtola: Non mc igiturisducit, fed fermohominum. amp;nbsp;rursùm,cùm dixiffet GneumSyllani re-fni fimilitudinem cupiuirte. amp;nbsp;portea, eneficium,inquit,fequor, nó caufam. Et alibi:Si vincit, inquit, Syllano more excmploq; vincit.amp; rtatim: Mca autem caufaaliaeft, qui beneficio vitdus, in-gratus erte non poflum. Cçfardum Raucnnçfubftitiffet,au-diens tribunos qui partes fuas foui fient, contemptui habitos, aliquos vi pulfos, Romç omnia fui odio humana amp;nbsp;diui-na moueri,cuocatis legionibüs vbicun-quèefTent, confeftimclam cohortibus prçmiffis,nè qua fufpicio oriretur,fpc-âaculo publi co i p fe interfuit, ex cófue-tudine cohuiuio ic frequenti dedit.De-indè poft fólis oCcafum parato vehicu-lo,occultiffimum iter modico comita-tu ingreffus eft,amp; luminibus extindis, diùerrabundus,tandèmduce repertop anguftilfimos tramites pedibus euafit. |
Confecutusq; cohortes ad Rubiconeffl flumenjqui prouinciç eins finiseratjCO« ftititjSC reputans quantu moliretur ,co-ucrfus adproximos: En etiam nunCjin-quit/egredi licet, quod fi tranfiérimuJ, omnia armis agenda funt. Cundanti quidam eximia magnitu-dine amp;nbsp;forma repente äpparuitjärundi-necartehsradquem audiendu cùmprêter paftores plurimi etiàm militescocur riffentjinterqueeos amp;nbsp;çneatore5,raptâ ah vno tuba, profilijt ad flumen, amp;’quot;' genti fpiritu clafficum exorfus,pcrtedit ad alteram ripam. iTunc Cçfar: Eatur, inquitjquôdeorum oftentaamp;ingt;fagt;'^°' ,,5^ rum iniquitas vocat.iafta aléa efto. Jjÿi^ Hçc dicensjtranfijt ac traduxit ewr-citum,Ariminumlt;^uevibemproxiæani pace tranquillam,attigit,amp;patentibus portisintrogrefifus, tribunisplebi$^“' dus odio pulfi erat, obuiam venienbut lapis in medio foroerat, ibi côcionatuJ eftad exercitûjfeiffa verte cum lachr/' mis,adluam dignitatem contra inulin inimicorum conferuandam, fidemmi' litum implorabat,amp;ingêtia ^minebät. Eo tum Lucius Cçfar aaolefcensvenifj cuius pater Cçfaris erat legatus.is expb' citis pro quibus venirtetjCommiflai'bi'i iJitl** Pompeioquçdârefert, excufäre lcP°' pciiim Cçiari,amp;pofcere ncea quspf” reip.amore geflerit,adiniuriamfuatra- .^j hat,charum enim fibi erte Cçfa«®/®?^^^ remp.rebus omnibus charioren’:Sin^'b'^l ter amp;nbsp;C^fari cura erte debere, vt priuJ-tas fuasinimicitiasreip.rcmittat,nè,du hortibus vult nocere,patriam offendat. His Cçfar refpondenSjCxponitiniu-rias pro multis in remp.meritis fibi üh-tas,paratum fe omnia reip. condonare, ita tam en,vt difcedant omnes ab armis, amp;nbsp;ad ciuilitatem folitam reucrtatur.de-ledus enim aduersiis Parthos fiüoJ, le-giones amp;nbsp;ciuitatem elTe armatam. Pro-ficifcatur ergo Pompeius in prouincia fuam,dimittatur exercitus, omnes per Italiam armadeponant,fittog3ta ciui-tas,nonarmata: fe quoquè çquiffimo animo quieturum,iniuriasque omnes obliturum. Adhçc farcienda amp;iureiu-rando firmanda,petijt vt Pompeius pro-pii'isaccederet, vel fe accedipateretur: fperare enira fe colloquia amp;nbsp;confpedu mutuo |
|
CHRONO GRAPH! AL. GRNERATIO LXn. 4^5 5 mutuooninescontroucrfias finituros. Adhçc refpofio in ftriptisreddita,vt Cçfar quamprimum in Galliam reuer-tâtur,exevcitum(^;dimittat. quo fado, iturum in Hifpaniam Pompeium,alio-. qu'idedUedibus nihil obmilïuros con- 'gt;0.9. Iniqua refpofio viCa eft Cçfâr!,quod fefacereiuberet,ipfe nihil;nifi promit-tcre fefadurum vellet,hec diem promif. fisdiceretjOec colloquio campus daret. mOjArimino cedens, Auximum profi-' ci(citur,M.Antonium cum quinq; co-bortibus prçmittit.erat in Auximo Ac-cius Varus, quem decuriones adeunt. dicunt notum fibi Cçfaris aduentum, j neque fui aut ciuium luorum propofiti P°P^^* ^^”’ ^ virum ’‘*gt;i«igt;^ d^imperiobcnemcntum, mœnibus ar-’ cerijOiatvtdircrimini dum tempus eft, conlulat.His permotus Varus, fugam înipuit.prçlio cómifio, à fuis militibus defertuscft.EosCçlâr collaudatosbe-i'igncfufccpit.L.Puppium centurione p»rtisaduerfe,addudum ilico dimifit, Auximatibusgratiasegit, fcq; illorum '^Ct 40, HisRomæ caghitis,tantuspauor omnium métes inuafit, vt fiere vrbe oés excédèrent. Pomp ci um alioqui attoni-tum, aüj alijs fermonibus perturbant, cum petnas dare qui contra le ac remp. Cçlaris vires aliquädo auxifletialij acri-usincrepabant,qucgt;d cum Cçfar hone-ftas conditiones pacis otïcrret,Lcntulü per infolenti aren ftere per mi fi fiet.Tu m Fauonius eum terram pedibus puKare iubcbat,qui antè admonituspabtauerat fefolopedis pulfu plenam exercituum Italiam reddere.nihilominus eo tempo-remaioresPompeio quam Cçlari copiç adcrant,fedvirum vti luis confilijs nc-^j^ A mo fineb at. Ita q ; ctim fal fi vndi q uè ru-Vij mores ac metus ingruerent, pcrindè ac inftante amp;nbsp;iam omma occupanteCçfa-re,vrbe decedens,lènatui fecófcqui iuf-fit.itaconlules fcfuga lubripuêre,non-nuHiCçfananorum aninn confterna-none compulG, vnà efferebantur, ex qua vrbe cum miferabibs commigratio fieret,fugam tarnen amp;nbsp;exilium,prçlen-tcPompeio,patriüs lares Öc Commune |
domicilium çftimabant, Romamveró tanquamCælans caftra relinquebant. Cçfar Picenumomne,cuius olim ,.tei.Ci.n. Afculum,hodiè Ancon eft caput, nul-Iocontradicente,peruag3tur.fequeba-tur vndiquè deditiones,amp; fi quis prçfe-âorum contradiceret, capiebatur aut pellcbatur.captus Gn.Magius,cum ad-dudus ad Cçlârem effetamp;lupplicium* formidaret, Cçfar eum placidoanimo , dimifit:Vade,dicens,adPompeium,eiq; çapjuj. nuncia, quandoadhuncdiemTionfuc- rit nobis opportunitas colioquédi,cùm Brundufium, quo ilium iuiHe audio, profedurusfum, eolloquemut expedi-enspublicæ faluti, cuius curam gerere nuximè noftrumeft. Occupato finè cçdePiccno,Corp'h'-'*‘ ‘^*“'” nlum progreditur.iblcontentionis plu- Z . ^ fculum fuit, pendente tarnen ohfidiôc. Lentulus Spintcr muris egreOus, vemi fibi atque Ciuibus petens, ad quem Cæ-far,non le vtcuiquam malefaceret, ve-niffe,(ed vt fe ab imurijs inimicorö tue-retur, amp;nbsp;tribunos lui odio m exil mm ados,in luam reponcret dignitatem. Qui oppido præerat L. Domitius, vir magni animi,derperattsrebus,àfuo medico venenum depoleie, quod lUc nee »'^ darevolens,nec negate aulus,poculuin CorphniS-fomniferumproveneno obculic,ita poratus quicuit.expredus poftmodum, vixa medico manus abftines,cum mul-tis nobihbus ad Cæfarem ducitur : illc. nè quiscaptor^moffenderetur, vetuit. Qucftus deindebreuitèr,quod pro luis *’^®bCi.i8 ingentibusamp;inillos amp;nbsp;m temp, mentis, referte fibidebitam gratiam ncgle-xilfentjCotumeliasintulifient, cundos dimifit incolumes. qn amp;nbsp;pecumasDo-mitij ab oppidanis fibi oblatas, quanuls amp;nbsp;publica effet pecunia, amp;in ftipcndiu data,Domitioreftituit. Nihil prætereà ex hac Victoria vel prædæ vel vltionis acccpit,nifi quódDomitij milircs facra-mentoadegit non inuitos, vt* arbitra-tur.Vulgatis lanè quæ aCta crant, mùl-tum metus omnibus dcmptum,amp;mul-tum Ipei additum,cognolcentibus Qx-faremnihilbtllo nifi viéfor.am petere. vndè amp;nbsp;ru(coi ü populi,amp; oÏs V mbi la, pullis inde pfidijs,ad Cælarcm tra nfiei e. Hsc cum accepiliet Pompews, ,,bel.Ci. |
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
46^
Brundufium petijt, vt in vltimo Italix littorc promptior effet ad tranfitu m :de-creuerat enim,reliâa Italia, tranfmari-natentare fiuemetu,fiue (vtantèdiftü eft) ^ c ogi taret om nes terr as,om nia m a-riamouereinfinéjVtfol poffetregnare.
ExaÓtis feptcm diebu$,Cçfar motis caftris,in Apulia perrexit, reconciliâdi fe(vtvidetur)Pompeiocaura.extantli-terx adüppiumCorneliumficzTentc-musreconciliari,enimueró Syllamimi-dufiüadit?' ^atiJrus non fum amp;c.Cçfar cùm Apulia attigiffet,mox BrûduGum adijt.ad mu-rum caftra po(uit,amp;timens hoftis fuga, famofilfimu illum portu faxis obftruerc nifus eft. Catoi quoquè cos port’ pclu-litJed neq; fic detinere valuit Pompeiu, g,n man AuriaticoDyrrachiu nauigarer. L 1 Cefar bofte digreffo, Brundufium jntrat.cumholtcm lequi no pollet, co-cionem habuit,quaiuftitiam fuam ape-nt.quo faéio^vrbem versus iter arripuit, toto belli Gallicidecennio non vifam. Romæ,cuius pacatiorem, quam fpera-uerat,ftatum inuencrat,multi obuerfa-banturlcnatores,quo$ populari babita oratione de mittendis ad Pompeiu Icga-tis pro pace exhortatus eft.Quibus mo-Roraam ve- nitis ci'im nemo paréret,egrefcrcs mora, unC^tar. çraj.iQrecIufit.obftitit illi L. Mctellus trib.plebisjlegcs afferens, cui no plura, nifi aliud effe armorum,aliud legu tempus,refpondit.'cùm peradis feedenbus, arma depofuerimus,tue redies te plebis patronum ages.apparenjibus nufquam clauibus,efÏringerc çrarium iubet.
Mctellus iterùmobftareparat.Cui Cç 'ar,Nónne fcis adokdees, lóge mihi difficili’eflediccre quam facere^quo dt-éfo pterntus Metellus,abijt.dehinc die-ww^® bus^o.nullocruorepcrfufb, cunda in poteftaté redegit Italia. Senatu Romæ ex bis patribus qui domi {ubftiterat,ba-buitabi perpétua didatura fibi fuaau-tboritate arripuit, çrariû populiRom. q uoditot vidoriç,tot fccula compleue-rant,vno die exbaufit cupiditate largié-di. Nibil enim fibi retinuit prêter dilpc-làndi poteftatem.
Cópofitis rebus vrbanis,animü ad externa cöuertit, inprimis Sicilia atq; Sar-diniam duoborrea populi'Ro.p legatos «dmimftraredilpoluit, de Gallia nibil
folicit*,qua in fumma pace rcliqu^^^’ Solarclpexit Hifpania, nc infequen^ Pompeiu,àtergo ad formidabÜeidæ' ciucret,decreuit ad Occidente ƒ fic*‘^ï, voi Pópeij copiç ingetes crat lub legat'S tribus, M.Petreio,L.Afraniogt;amp;Mlt;y^'’' rone,de quib’tam contcptiw fenfijbat, vtdicerctjVadoadexercitunil*’’^““^?’ mox reuertar ad ducem finè exei’dtu.W Hifpania venit,ibi à Petreio amp;nbsp;Afranio bellu incipit,quos poft multasincuru-ones tandem in arido monte quodi de-pr çbenfos obfedi t, a tq ; ita, vt nu“^^ * fugampateretexitus.
Qua delperationepulfi, cùm f®®®*/^ Sicoris aquatióe cxclufi,lçpè erup«***i(iii’’' mori voluerût,quibusCçfarcôtran'°' remfuö copia nó fecit.fperabatenim^ extremapdudos, finèplio vinei pofl^j nolens fuos periculisexponereinialait etiaaduerfarios vincerequamoedd^^’ ^y nee fefellit eu opinio. Tandc rcru0«»'^^ ji,(gt; urn inopes,multis fe excufantes,quod,f fide Pompeij reftitifient,dcdiuonéfoe-^ut. Qujb’Cefarincrepatis veniadedit, atq; fupplicia remifit:IteÏgit,inijtAfra-nio atq; Petreio,in pace, led exerd^di’ mittite,non vt mei fint, fed nc cótrawf militét,quo nibil Igti’milites audikp^’ tuiflent. SicHifpaniaciteriorcinpo^.^' ftatem rcdada,vlterior nullo négocia cólècuta eft,quæ fub M.Varronetene-batur.fiocopofitisrebus,Romamredijt-j||{ici»;' lam PópeiusEpiru occupaucratido neam bcllo fedê.ratus eo Cefarinfeque-dum bofte,quauis adbuc inops nauiu, quauisaducrfabyeme per médiaspebgi scellas tumultuaria claffe trasfretauit, neq; turn àpropofitopetédç pads deft' tit. Erat inter pfedos Pompeij Uubili nbsp;nbsp;nbsp;^
Rufus,iam bis dimiflus, ad Corfniu amp;}• in Hilpania.buc idoneu ratus,adPom-pciu mifit,latis iam bclloru reip-iHatura afferês,decerevtrunq;ptinacia omilb, ab armis difcedere,idoneii nuC pacis te-fgt;us,ciim ftatusfit anceps, çquis quafi ancibusefi pponderarepars altera inci-peret,çquis coditionibus no ftatura: amp;nbsp;quonia de coditionibus pads ambigerc-lur,eas à fenatu amp;pop. Ro.peti oporte-rc. Interim principiu pads effe,fi vterq; iuraucrit, le eodem iplb triduo exerci-tumdimiffurum.
lubi-
|
,^ CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXH. ’*'’* ’■^”’ longiùs nunciare rem diftuliflct,Cçfarvrbes atq;oppida quidam accepit. indècùmconuentus effet a nuncio Pompeius,illius fermonem in- terriimpenSjexclamaffefertur : Et quid mihi vel vita, velciuitas profutura eft, ^i^iini beneficio Cçfiaris affecutus vide-bor^Refponfum boe Cçfàrem non per-t’^ouit, fed aliud iter babendæ pacis in-pdTuSjiam cum parte excrcitûs tranf-ii'etauit. '^Q.i;. Eratintcr caflra ducum amnîs exi-guus,riiapfus nomine, ibi milites inter fis quotidiana colloquia, lerere foliti srantfine vllotelorum pçriculo. Jlluc Cç(àr P.Vatinium ex legatis fuis ire iu-'’st,amp; quçcunque putauentadpacem toferre,mâdat; multa quoquèbumilia '^rba committit, quæ timentis videri potniflentjuifi à Cçlàre dida forent.pâ-fstille,adripam amnispergit, mandata ''“cis excquitur, amp;nbsp;ab vtraque parte fi-bntiofa6to,auditus eft^reiponlumque âbaduerfo,quôd Aulus Vàrto die pro-^inia ad colloquium veniret.’Legati au-tem amp;nbsp;tuto venire pofrent,amp; qu ç vellet loqui.Diç dida, V ati nio redeu ntc,tur-ingens vtrinquè conuenerat. Labie-iiusprodijt,amp;cum Vatinio loquicœ-^’»Va.^'^®^’îgt;‘^°®tenderc.telatande vtrinquè ^^lo®'®®’ Vatinium armismilites protexc-’“git. runqmulti vulnerati fiunt,amp; Labicnus: P®’^jinquit,nifi trunco amp;nbsp;oblato nobis capiteCelaris,nunquàm erit. Vencrat in Epirû Celar,rebus in Ita-liaprotéporedifpofitis,rebâ:oadBrû-dufium Antonio cum parte excrcitûs, quam traijccrcncquiuetat defeCtu na-uium,vt adepta nauigatione, iple quo-quèfequeretur.Etcùm eos fçpè fruftrà tarnen literis euocauerat,impatictia ex-pcdandi tumidum ventis mare pifeato-bacymba (olusintempeftanoéte traij-esrenô timiiit,amp;procelbsjncrebre(cé-tibusitàjVtnauiculçgubetnatotdcfpe-ratus,retrocedere voluiffet, Cçlar ap-prçbenla dextra gubernatoris, Perge, inquit,nec extimclce,Cçlarcm velus ei-usqjfortunâ.quoexlularatus vedor,rc- niisimpetfi fluminisfupcrare contédit. Interim Antonius,trafimiffis ex Bru- dufio copi js,adeiat:redeu nte fi m u 1 C æ- lare^compofitisrebuSjDyiracbiumap- nufit,fcnb«omniale pacts gratia pro-bane. U. |
plicat, Scadmotisadhoftemcaftrisin-Üabat,nunc aciem cxplicado, nunc bo-Besadprelium iritando, nunc Dyrra- ßy^rachiä cbium oppugnando,pcrofus moras,cu- oppugnat. piens vtquicunq;eflet cxitus belli, fta- j-beLCi jr. tim eflet.fed omnia fruftramam amp;Dyr- ^*’î'^'5^î^’ racbium inexpugnabilc, amp;nbsp;Pompctus P^8”? copiam non faciens,fine propter inopiam rei frumentarisc quæ Celarent premebat,fiue quod tçdio ac expeólati-one virtus animofi duels fienefeeret. Sic cum illi cundtatiOjbuic eeleritas grata erat, ftatuit, quos non poterat prçliovincereCçfiar, obfidione cin^e-re:mirum didujXV.milbum palluum folfiamcircunduxit, vallis impofitis amp;nbsp;turribus,pauc.ores obfidereplurtS inci-piuntJednee obfidio dici poterat,cum oblclbsmaria paterent, rerumq; omnium copia (uppeteret. Erant ibi crebrx obfeflorumeruptiones. dimicatum til vnotempore pluribus Exis. prçlijs lex fadis,tfibusadDyrrachium, tribus ad munitiocs.ciimborum ratio baberctur, adduorum*millia numero exPompeia-niscecidilTe reperiebantur, euocati amp;nbsp;manipulates amp;cenruriones abjq; complûtes prçclari.ex Cç^rianis r^n am-pliùs viginti defiderati. His cógreffibus virtus apparuit Tul-lij Volcatij, qui cum tribus cobortibus Pompeianamlegionem pettubt, tepu- ='7 multis boßibus cç^s,(o(pites rcdicre.In caftelloautem quodamquodPompeius inuaierat^tantus fuit imber fagittarum, vtfinevulncredcfenlórum nuUuscua fieri t.Clara bic Scçuç centurionisadmi- f^X***** rabibs vii tus,euius (jcutuni rclatu Cæ-fiari,perfolfium centum amp;xx. i óf bus in-uentumeH. bic cedenubus comitibus, contra omnem'Pompeij excrcitum fo-lus ftctit,mirisqueac incredibibbus rebus gcftis occubuit,poft eximias pqgnas illo die amp;nbsp;ante in Galba Britanmaque éditas. Sic ferebus babetibus^Cçfar nibilo- j.*»«*Ci-5*. minus de pace cogitabat.ltaq; cum a u-difletScipione Pompcij fioceru, in Ma-cedoniamexEpiroveniflc,'Clodi.u mû de fuis qui perlamiiians Scipiói inerat. |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
baffe, nilquc profedffe, credcre noPo-Cefirpacé P®) vitio,fed nunciorum accidiffe. Ipfe quirlt. nbsp;nbsp;veró cum amp;nbsp;authoritate apud generti amp;nbsp;potétia tanta cftet,vtlibère Pompeium alloqui poftit, amp;nbsp;errantem nonmodo reprçbendere, fed quodammodocoge-re,vtçqux paci animum adhibeat,vices fua$ petit interponatud ft feccrit, rebus cum feflis amp;nbsp;maius in malum pronis, quietem,impcrio ac Italix pacem pro-uincijsqueallaturum.
Cum bis Clodius ad Scipionem ma-datis vcnit,qui primum quidemlçtus vi-fus eft,poftmodiim mutatu$,infedo nc-gocio,Clodius eftreuerfus.
j.bel.Ci.3j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cefar interea maxima prcmcbaiur neceftariorü inopia,ita vt milites quan-dam radicem(runt qui ebaran vocent) euellerent,amp; commixta ladi velccren-tur.Interdùm ex ea re panes,inter hoftiu ftationef prctercurrentes inijciebant, Penisber- addebantlt;^ue,fè quoad huiuftnodi radi-baceus. CCS terra produceret,obfidioncm Pom-peij nondereliduros. eos autem panes amp;fermoesPompcius in vulgus profcr-ri vetuit,nc fuorum animos moucrent.
bantpygnç^cunéiisCçfârvidorinter-crat,vnaduntaxat excepta, in qua fuGs magna ex parte fuis^fummo cum pericu * bel Ci t ^° prop® totum amifit exercitum. crat enim eruptioviol entifïima,contra quä nul]usperftarevaluit,replctx cens foC fx,nonnulli circa valium «amp; cadra paf-rup» ^ dra. sim fugientes cçdebantur. Quibus oc-Bor^*^**’'^“’’*’^5 Cçfarjfugani in hoftem conucr-terefruftràconatus eft, duo amp;nbsp;xxx. in boftium poteftatem ftgna vencrut, ipfe nè internceretur parùm abfuit.
Cçlâ fu nt,author e Oroho,24.mil-lia militum Cçfaris,cétuiioncs Ji.equi-tc^ueRom. complures. nodeveróin-terucnicnte, ait Eutropius, Pompcius fcquinoluit,vndèC^faré dixilTe ferut, Pompeium nefcirevincerc, hodic enim lepotuiflefuperari.
In ea clade cum aquilifcr quifpiani Ipcélatx virtutishomo, loetali vulnerc moriturum Ié fentirct, verfus ad comi-tes,porrigen$lt;^ucaquilam, quam tune çgrèluftcntabat : O commilitones,ait, viuens hanc aquila multis annis amp;nbsp;mul. tacuralcruauj, nunc monenscandem
pari fidcreftituo: vos autem per comU’ nis imperatoris amorê oro ac obteftor, cauetcdcdccus Cesaris caftris mfolitu, nè forte in boftium manus veniat tanti ducis fignum.Hçc dicen$,corruiflefert, centumq;alij primç cohortis principes. .
Labien us in C?rarem,fubquo olim militârat, inexpiabili odio accenfus, a * Pompeiocaptiuos fibidonodan petijt. quodimpetratumcum cftet,produftos omncscontumelofêi^ueincrepitoj/or-te fceleri immani transfugio luP fi^®quot; quercns,in confpedu omniuminKrfc-cit.hacetiam vidoria tantum fpei P®* peianis accreuerat,vt non de bclb am-plius,feddevidori3 cogitarent.
Cffarconcioneaduocata,poftnia'jk,l,lt;i^' Ibfiimam quam egit nodem,milites co-folatuseft,hortatusnèdeficerent,pi2' liumhoc infauftü multis felicibusdTe compcnfandum,amp;fortune gratia^’' , bendam,quodRomam, Italiam,Hi*^'^/ niam vtranqueftne fangume qu^ndi-^^ uinitus recepiïïent. Non porte,preGr-tim in bello, profpera omnia euenire, verum triftia Ijtis compcnfanda,amp;l’{^ ad exercitum. Quofdam vero figniferoS quorum culpa clades accepta erat, nO' tatos è gradu militiæ mouit. exereitum reliquum tantus pudor amp;nbsp;tantusdo^o'' inuaferat,tantum4uedcfideriumgt;gquot;‘’' minix abolcdx,vt pugnam fdè 0®®** proclamarcnt:quin amp;nbsp;Icgati, oration' amp;pudore imperatoris tadi, perfiftt’’' dum amp;nbsp;cladem hoftibus refundendsquot;' mox cenferent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
SolusCxfar contraria cratinfentS' tia,differédum ratus, ilicó focioruw«^ çgrotantium cura congrua fufeep®» noduqucimpedimentis omnibus mi fris,Apollonia profedus eft, quadn-meftri obfidiocderelida.HincinThel-laliam commigrauit.RefertPluwrcbus, quod Cçfar tanta inopia acprçléntium grauitate diftradus, contra Scipionem quéin Macedóiam iter agere cognoue« ratjCaftra mouerit,ita ipcrans Pompeis elicere, vbi maritimopariterdeftitunis commeatupugnacommitteret, autde-folatum Scipione opprimere. Pompelt;l vero exercitum vidoria reliquost]; prÇ' fedos adeo cxciuit,vtpcrindè ac victim fugientemlt;^;Cçrtgt;rcm lequcrentur.ro-
CHRONOGRAPHIAE. peins cotra rebus fuis optime difpofitis, vires hoftium breui debilitariJuis inco-modis cenfebat,ciim Cçlari neq; pecu-iiiç,neq; cibaria fans adelTent.'tü etiam, quod peftilens quidam morbus abim-luaniffimo viftu nat’,Cefaris caftra ve-^aretradebatur.bæ res à pugnaPompe-iiim retraxcrüt,quod Catoni probaba-tur,vti ciuibus parceretur.vt enim is au-, ^’'’niipi.diuittantumhoftiu numerum perijife, obuoluto capite laebrymas feceflir. cç-teridetreftantépugnam Pompeiu ma-ledióiisinceffebant. hifee maledidis co-pullusaddimicandumPompciuSj Cæ-t^ft ^*’'®®’”‘’’’:“S perfequi ftatuit.
' Interea veró CHar oppidum Theßa-üæ Gomphos ccpit^vbî non modo excr-citumaluitjVerùm ctiàm ab ægritudinc liberatû reddidit. Ingreffi poftmodùm amboPharfali3,caftralocant,vbiPom-pdus adpriftinururstis confilium men-ll^. téreflexit,bellu traherecunâando.Cç-’ ’'^' fardilationé oderat,necfperabat tarnen Pompeiumvllo ingenio ad pugnadum inducipoflc.hacderealiud belli genus ^^«gitjVt motis caftris in perpetuo motu dïet,nec vnquam ampliùs q vnum diem vnoagcretin loco: nouerat exercitü fu-umfortem duratumlt;^;,Pompeianü veró luolliorem verfatum in vrbibus: fe faci-liùsmmatione locorum jquodfrumeta iam ir agris eflent, vidurum, hoftemq; obuenturum ca ratione citius.
Itaq; dû caftra moturus figna dedif-fetitinerisjamp;iam tentoria veUerentur, Có/;ij,p. eccèiammotaPompei) caftra confpici-^otm’ unt:quiviigws maledidis fuorö, aliéna confil.iafequebatur,amp; adfumpta(vt fit) multorumhortatibus fidutia3etfi pauló anteeum diem in confilio dixiflet, eue-j^j , turumvtantecôgreflumexercitusCæ-' '^7-farisvinceretur,quibufdamq; miranti-bus addiderat, cùm equitatu abudaret, circunueniriomnes copias Cæfaris efte perfacile. Ad hæc Labienus Pópeij fen-tentiamatqjpotentiâlaudibus ad cçlû ferens,et Cçlàris imbecillitatê oratione deprimensinlólenti, nee adefte milites quibus Gallia Germa niamq; Cçfar per-domuerit.Hisdidis,iurauitfe nifi vido-rem nunq è prælio rcuerfuru, ceteroseg adideiniurandum induxit.
Excitatus ea fuorum fidutia Pópeius,
GENERATIO LXIE 4^9 paucos poft dies in aciem eft digreftus, quem vtCæfar caftra mouens aduertit ï’*’'bci.jft in eum locum defccdiflc,vlgt;’ çquo marte certari poflet^ fubftitit : amp;nbsp;conuerfus adfuos,Non eft,inquitj modo ampliiis de itinere,fedde prçlio laboradum. Ad-eft eccè nobis occafio^qua fempèr opta-uimus,finemlaboribusimponcdi. HçC CongrelTu» dicens,inftruereacicscœpitj luosqjad- apudPhat-moncrc,nèfemultitudinehoftium cir- f®*“®’ cunueniri fincrentjOmnibus iubens,nè iniulTu fuoinciperentjfeintcporequid agêdum elfet, figno indicaturum. Cir-cumireinde acics,et accendere comme-morationeerga illos lempèr optimç vo-luntatis.Inter alia non omifit, le omnibus modis pace quçfiuilTc, amp;nbsp;humiliùs fortectiàm qdeceret,nonmetu aliquo, fed pietate, vtciuili languiniparceret. , Exaduerfo autem,quàm fuperbèpetiti-oncs fuæ repulfæ fuerint.
Tripliccm componens aciem, media quidem acic Caluinû Domitiu,finiftro cornu Antonium,dextro le coftituit,in décima legrone prælium initurus.Con- , trà collocatos cernens boftium équités, Pômpeiusdextrû cornu, finiftrum ha-bebat Domitius, medio focer præerat ' Scipio, totum veró pondus equitumad finiftiufluxerat connu,vtdextro hofti-urn circunuento,circa ducem fugam ac ftrage efficeret.nulla cm arma obludari pofte, quinomniaoppugnantes conté- ' rerent,cùm tantus equitü ingrueret im-petus.amp;cùm vtrinquè concurrendifi-gna danda cftent,Pompeius fuis prçce- ' pit,vt liantes amp;nbsp;denfamanctcsfcric,ho-ftilem incurfum ac iadus,donèc intra pili iadum effent,exciperent. C^a in re j^^j ^j ^j, CæfarPompcium errâfle alferit, igna-rum quemadmocTùm feriendo, amp;nbsp;ita initió confligendo, magis vires impetu amp;nbsp;curfibus adijci, amp;perindè ac flatibus excitatoSjOmni ex parte accendi.
Cæfar cùm aciem produdurus ef-3*^*^‘quot;'*^®* fet,fidiffimum centurionem emeritum ac facramento folutum, amp;nbsp;quiamici-tix iure euocatus erat,Craftinum, hor-tari ad ftrenuè dimicandum cernit: quo nomine compellato,quidó Crafti- Craftini cène fpei?quidaudemus?Tum Craftinus tunoisvit- ’ dextram prætendens, rnagno clamore, ^“’* clariffimè, Vincemus o Cæfar, ait. me rr enim
I
-ocr page 488-470
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM emm hodiè vel viuum vel mortuu col-laudabis.Hæc dicens, primum in hoftcs impetumfecitjeuq; deledi milites cir-citèr centum viginti voluntariè profê-cuti funt.Fuit,vt aliqni tradunt,in ipfo pugnæprincipio pius torpor, qui ftri-âosiamgladios cótineret, nempecum frater fratrem,pater filios, filij parentes aduerfa acie vidèrent, donèc Craftinus prçcipitantirabic vocem tollcretamp;im-petumfaceret.ita prçlium inceptu eft.
Concurfum eft in campis Theflaliç, quosPhilip^osvocant.de numero co-piarum varie narrant authores, in ma-gnitudine periculi omnes confonanr. Summam rei breuifhmè coplexus FI0-rus,ait, nunquam vllo loco tantum vi-hum Romani po. tatum dignitaris Fortuna vidit, trecentena ampliiis millia hincamp;illinc, prêter auxilia regum amp;nbsp;fenatûsmunquàm imminentis ruina: inanifeftioraprodigia,nunquam acrior neq-, alacrior exercitus fuit, nee minus mirabilis belli exitus. Nam cum aliqua-diii xquis viribus hincindc dimicare-tur,Pompeius multitudine fifus, ad cir-cunueniendum Cælàrem, eejuitatu ad-uocat.adcó enim equitum copia abun-dabat,vt facile cii cunuenturus fibi Cç-5.bel. ci.Cj. farem videretunfedcircunuetus ipfeeft.
Nam cumiulTu Pompei) fuFusacornu erupiftetequitatus, repente Eine ßgno Germani. cJ^j-q^ Germanorum cohortes tantum in eftufos équités fecere impetum,vtil-liefiepedites,hi venirein equis videré-tur. hanc ftragem fugientis equitatus, kuis armaturæ ruina comitata eft.tunc terrore latius dato,turbatibus inuicèm copijs,reliqua ftragesquafi vna manu fada eft.
Cefar ipfe vbiquè prçfêns,vtrunq; fi-mul exhibcns,fortiftïmi militis amp;nbsp;fum-mi ducisofficium. Duæ eins voces ab omnibus notatç:vn3,exhortans:Miles, facie feri.eernebat em luuenes amp;nbsp;primo flore nitcres,parùm bello aftuetos,tales maxime plagas deuitaturos,nec decepit eum opinio.fimul enim vt vultibus par-ceretur,capita velabant.Alteravero vox Cælàris: Miles,parce ciuibus,hac, iam vidis amp;nbsp;elfufis in fuga hoftibus,vFus eft.
PompeiuSj turbatis ac territis luo-rum ordinibus, vt militum animos ti
mor perual'erat,tâtæ ruinæ molenincc fufferre valens,nec attollere,abiecitpo-dus impenjjFeque fugæ tradidit,no ram viucre quàm mori paratus,documetum magnum, non fempèr prçlium effe vi-doria. Cefar parta vidona/umPô-C^p'^ peij caftra cepiflet, amp;nbsp;aliquihoftiuminP^® montem effugiffent,ftudiosè egitcum 1 militibus, nein prædam intenti, tempus labifinerent, dumque fugientes in monte circunuallare di/poluit, hoftes à monte abicre diffidentes.Carfttif^que trifariàm partitus eft copias, vtparsin fuis,parsin Pompei) cafths ad euftodi-am refideret. pars expeditiorfecumper-rexit inhoftes, qui alium præoecupa-bant montem; quos Cæiàrobiedit, amp;nbsp;dum refiftere dubitarent territi, dedi- * tionem per nuncios petiêrc,aliquotfe-natori) ordinis fuga per nodem dJa-
DÜuculo Cæfarhoftes defcendere c monte iubct,qui armis omnes abiefts pedibusfe Csfaris prouoluunt, amp;''^' niam petunt. EosCæfàr iuffitconfur-gere, amp;nbsp;nihil metuere. poftea lalütudi-ni militum compafTus, vt quierccff'’b iubet. vbi reditum eftin caftra,faamp;Cf-forum ratione, depræhenfum eftdelo gionibus atque equitatu Pompei)’‘^' millia cccidifte, nam exterarumgentiu, quæ de toto Oriente conuencrantpn' numerabilis ftrages fuit, eorum lt;Jæ^^quot; .^ ditionc in poteftatem Cæfaris venetut’ j,klgt;* numerum amplius xxiii). millium fod-fecompertum eft. capta quoquèfigna militaria centum Ixxx. amp;nbsp;lix.aquik' L.Domitius è caftris in montem refu^-enSj CLim vires eius laffitudine defecif-fent, ab equitib* eftinterfedus.Depar-te Cælaris non nifi ducenti milites»”*^ amiftï,centuriones circitcr xxx.vinex-cellehtes» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Cæfar cùm in caftris ferinia Pompeianarum epiftolarum reperiftet, nee illas legi,nec aperiri ferinia paftus,boni ) fide ficut erant obfignata amp;nbsp;intadaco-bulïît.Satiùsduxit,ire,nè ad Jeaccedere poftet, occurrere,amp; opponereilliigno-rantiam offenfarum, quàm prefentem ratione moderari.
Pulfus ergo Pompeius, per Tbclfali-cas fyluas vno equo,per Aegçum pelages
GHRONOGRAPHIAE.
gus vna naui fugiebat, Ro. imperij pu-dorLesbon inlulam adijt, vbi Cornelia coniunxfuit:recepto(?|ue chariflimo pignoreillicdepoGtOjàtergo fibi metu-«ns,moxdifcefhtj3ubitans an in Apbri-cam,aninAegyptum, an ih Partniam wuigaret. tandem confilijsfuorum vi-^luSjinAegyptum flexit. Q^a fenten-tia deterior nulla fuit, nempe cum ab eorege,cuitutora fenatu datus,regnü fumma tide fern au er at, amp;nbsp;paterna pie-tate reftituerat, fui in ilium meriti au-xilium petiturus, ad littus Aegyptium appuliflet, cognito tanti viri folitario aduentu,rexim pubes Ptolcmçus è fuo-rum cólilijs amp;nbsp;inprimis Pbotini,Pom-peium accerfit, ac mutata cum fortu-nisfide, principcm Septimio amp;nbsp;Achil-p lx prxfedo, qui eum cxciperent, ob-fctonii '^runcindum commendat.illi exceptum infcapliam,haud procul à coniugis naui peremerunt. Corpus eius in vndas dettum, caput feruatu pio viftori mu-nusimpium.nauis in qua vxor erat et fi-lius, fuga euafit. captus amp;nbsp;Lentulus ac pcïduüusadregcmjamp;in cuftodiaene-catus.bicPompeij quidem, fednó belli ciuiliscxitusfuit.
^gt;l«»ut nbsp;nbsp;^^ ^°^ Ptolcmxo ita feres habet.',
^yptirex^æ^yllns Auletes Ptolemæusrex Ae-gypd,de quo fupra mentio habita eft, morbe ablumptus, reliquit duos filios amp;totidem filias, Cleopatra natu gran-diorem, amp;nbsp;fratrem Ptolcmæum gran-diorem.lllos Alexandrini regno præ-fecerant exteftamento.Pompeiusex fe-natufconfulto tuendes fufeeperat. fed Hi qui cum puero crant,feditioncmo-ta, Cleopatram eieccrunt, quæ ftat'im cum fororein Syriam feceffit. Intcrea cum Cxfar,vt diâum eft,in Aegyptum peruenifTet, adolefcens Pompeium in-terfecit.Nam Cælar poft vidoria Pompei] veftigijs infiftcns, cogitansque id quod erat, Pompeium in Aegyptum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ire, cum paucis Rhodijs nauibus, amp;
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonnifiSoo. equitibus rn{ecutus,Ale-
xandriam venit, amp;nbsp;de Pompei) morte certior fadus, aliquantilpèr hæfit m littore.
IntereaTheodotus præceptor regis. Pompei) caput atque annulum oftert Cadari, ad quod aluiis ingemifccns.
GENERATIO LXIÏ. 471 lachrymas fudiffe fertur, tanti viri ca-fum miferatus, fimul amp;nbsp;illud intelli-gens, emde illa non fibi regem gratifi-cari voluiffe, fedfortunæ, in fe idem, ft lors tuliftet, aufurum. Dehinc Alexa-driamingrefluSjCxceptuscfttumultu et clamore militum graui, quos illi vrbi rexpræGdij gratia dimilcrat.
Mox Cæfar noua ealamitate porter- j.bel. ci.7j. ritus, dum aliorum feditiones compo- 7*^’7778. nere ftudet,lcgiones conferipGt, baud fere aliquod tempus egit pcriculoGùs. Achillas regius præfcdus,haufto Pompei) fanguine,iam Cæfans fanguinem AchilksCc Gtiebat, collcdoque excrcituxxi).mil- faré inuadii lium armatorum, vidori moliebatur inGdias, vrbem irrupit, vbi vi res erat agenda.Cæfar cum pugnalongitispro-cederet, proximas domos accédi iufGt,
Hocignc ^»«1«. bibliotheca 111a nobildfima,quam Phi- concremaï. ladelphus condidit,eftabfumpta.
Poftea Cæfar infula, vbi Pharus eft, ?•***’• “-7?« cepit. co Achillas cum Gabinianis mi-litibus venit, ingens pugna commiffa eft, magna ibi Gatfarianorum militum multitudo cccidit,omnes etiam inter-fedores Pompei) interfedi funt. Ad-mirabilis apparuit Cæfaris virtus inea clade, quam acceperat Romanus circa oppugnationem pontis. Nam vi inG-ftentium hoftium prclfus, fcapham af. Icendit; qua mox pondéré fubfcquen-tium grauata ac merfa, per ducentos palïus ad nauim proximam vna inanu eleuata, qua chartas tenebat, natando peruenif.moxnauali certamine pulfa-tus, màgna felicitate elaflem regiam aut deprefGt,aut ccpit.Alcxandrinis pe-tentibus regem reddidit, monitu vt ma-gisamicitiam Romana quàm arma ex-periri ftudcret.
lllevclutfcroxbelua,totismoxregni viribus contra Cæfarem confpirauit, 4-^*l'««4lt;« fed continuo cum toto exercitu fuo amp;nbsp;^‘7’ ipfedeletuseft.Nam amp;nbsp;xx.milliahomi-num in eo bello referutur cæfa,xi).mil-liacum Ixx.lógis nauibusdedita, quin-gentiex vidoribus cecidilfe dicuntur.
Rexipfeècaftris clfugicns,in leapham 4. bel.ci.ij* coniedus,amp; vrgentibus qui euadere G-mulfeftinabant,inmare dciedus, non ad fuosjfêd ad pifces amp;nbsp;fundu abijt,atci ;
rr 2 impuL
-ocr page 490-47« 'ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
|
Frolcmæj interitus. Cleopatra ^®üyp^' f®quot; £tha. impulfum fluftibuscadauer,inuentum inripa, amp;loricæaurcæ indicio cogni-turn. fic puerilis fraus inipfo flore ne-quitiæ extincta, amp;nbsp;Cælar gen cri vltor effeftus cft. Cæfar lorica Alcxandriam pr^milfa, omnes Alexandrinos addeditionem de-fperatione compulit, regnumq; Aegy-pti Clcopatræ dedit, cuius blanda tune confuctudineteneb3tur,amp;cui iure cti-am debebatur,necnó amp;nbsp;minori cius fra-tri leeptrum dedit,minorem veró filiam Arfinoënregno eduxit, nc fortèfebus adhuc infirmis, prætextu pucllæ noui motus orirentur» Cleopatraitaq; foror Ptolcmæi anno ab vrbe condita 700. regnare cœpit, amp;regnauitannis2ï.vtIordanLisepifco-pusdicit,lcd Tertullianus lcribitq»rc-gnaucrit annistatùmxx.vtcûq; fit,lt;pfa ^^gyP'-' i'cg^fl habuit vfq; adxv.Oéta-uiani annum, qui eflannus ab vrbe có-dita725.vtiinferius patebit clam'is.Hac Cçlâris viftoriaro ludçi fummopcrè ad-iuuarunt, qui anteà quoq; Pompcium adPharfalialub Antipatrolccuticrant. quarè mihi illorum quoquè res perec-lèndæ funr. Anftobuluï AriftobuluSjOCciditurq; filins eins Ale veneno pcrijt. Antipater Csfarcni iuuit. Cæfar poft fenatus amp;Pompcij fuga, trans mardónium rebus omnibus Ro-matß potitus, vt didu eft, lolutum Ari-Robulum, qui tune Romæ tenebatur, cum duabus cohortibusin Syria milit, facile per hune fibi ludçam poffek'bijci ratus. Vcriim fpe Cælar fruftratus cft.' nam à Rudiofis Pompcij veneno pcrijt xader^Antiochiæ à Scipione fccuii per-cuffus,fecundum Pompcij lit€ras,adêu-fatione pro tribunal! prins habita luper his,quxin Romanosadmiferat. Sokis autem fuperftes Antigonus cum duabus. fororibus fuis, adquendam Ptolemæû Minei filium confugit. PofthçccùmCæ/àr vicifict Pompc-ium,timens Antipater Cæfaris impetü; liberos fuos ad Arabas cogna tos luos tranfmifit. Cum autê mortuoPópeio, C^far contra Aegyptumpugnaret,Antipater ludçorum potétilfimus manda-tis Hyrcani obediens,in clientelam Çç-faris lè contulit.Mithridatem Pergamc-num,quem mUèratCæfarad expugna- |
dum Pclufiu,fummo Audio tribusmih libus Iudçorum,omnibusq; Syris iuuit. DumPclufiu obfideretur,virtus An-tipatri plurimum enituit. Naniamp; mu-rum primus confeendit, amp;nbsp;Memphitas ad oblequendü Celari prudetia fuain-clinauit.inito prçlio cum ceteris Aegy-ptijs,plurib’ occifis,totus perfofluscor-pore,prêter fpem Icruatus eft ex prçlio, habitaqj vidoriajfadorum fuoru apud Cælarem Mithridaté habuit teftem.M. etiam Antonio plurimùm eum comen-dante,fadus eftamicus Cçfan,quem et Cælar Romana ciuitate donauikpoti« fleatum Hyreano confirmauit. Pauló póft cum accufaret Antipatru Antigonus pcrfidiç,Antipatcrficleni m j^^ Ro.cicatricibus oftendenSjà Cçfareab-folutuseft,eiq;datacft optio cuiufque dignitatis Ihbpontificc in ludæa.quire-milfa dignitaris menlura, procurator ludçæ declaratus cft,euer (a pa tris mania renouari impetrauit, Hyreanore-gnum,led nc rcx vocarctur. Sextumeti-amcognatum luum Cçfar poftcàSyriç præfccit. Poft hçc Antipater filiumfu- nbsp;nbsp;nbsp;, urn maiorem,Phalclum Hicrofolyn”y lub feprocuratorem ftatuit, amp;Hcrodc Galilçæ præfccit, qui cum natura HrÇ-nuuscflet,Ezechiam quendam prinö* pern latronum intcrfecitcum fuiscom-phcibus,adeoq;terram quieta reddidit, vt publicè Herodes pater Galdçæ *'®”' taretur.Phalelus qu0q; çmulatioefri' tré luperare contendir,ob hoepater co-rum oblcquijs regalibusa gente coleba-tur, ncc propter hoc tarnen minus fide-lis Hyreano fuerat. Veriim crant qui diccrentHyreano, quodAntipatro amp;filijs cius rebus traduis, ipfe vacuo régis nomine federet, bispaulatim accenfusHyreanus, Hero-dem accerfiri iubct caufam di(fturu,qui munita priés Galilæa,ad regem prope-rabat,ferens fecum Sexti epiftolam,prç- j^^^^j^ cipientis Hyreano, vt Herodem abomi g,!,!« enmine amp;nbsp;pœna hberaret. nee multocu»wt póft fadus eft Herodes princeps militie Sexti,amp;tu nciniuriam dide vocationis Herodes vindicalfet in Hyrcanum,ni-fi patercius amp;nbsp;frater Phalelusimpetum eius fregiftent. Cóftituta A egyptifegina Cleopatra, fufeç- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO EXIL iufeeptoq; pauló poft ex ea filio, quem AlexandnniCæfanonem appeUabant, relifta Aegypto, Cæfar contédit in Sy-ria.ex Italia vero nu ncij veniu nt,vt propere in Italian! redeat, reipub. compo-nendæ conferuandælt;^; caufa.nam mul-tafeablcnte nouarentur. Quibus rebus etlimeritomoueretur, pnmiim tarnen arbitrabatur Orienten!,vbi tune erat, ordinäreamp;in!perio lubdere, nè diucrfa mculcando, neutrum confummaret. ïuffisergovrbanisatq; Italis rebus vfq; adipfiusaduentum conquiefeere, iple cœpto feftinus itincrePharnaeem Mi-♦1^ Aridaris filium petit. Tumrcxminoris;Armeniæ Deiota-rus àfenatu conftitutus, depofito omni ornaturegio,obuiàm venir, amp;nbsp;audien-lgt;adata,Ego,inquit, ô Cæfar, non indoor Pompeio me fauilfc;fi crraui,teq; offendi, veniam peto. Ad hæc Cæfar: ^ulta in te amp;nbsp;magna bénéficia mca, quibus olim confiai te boneftaui, mini-^w ^^^Aiexcidercdebuerant : poteraseti-’*?«inj. nbsp;nbsp;^dcbebas feire, qui vrbem Romam tj^f'''^ ^’■'l’^^®liaiiiteneret,vbiillceflet,/bi 1e- ' ’’^’^^'uipopulumq; Ro.fore: ego tarnen ^anc eulpam amicitiæ antiquæ tuç at-9“c«tati,infupèr amp;nbsp;multorum''preci-^usdono:teergôc5fidentèr mecu age-y^3amp;regio habitu vti volo. His diétis, “Tonern vnam régis è lubditis fuis Ro-’’’300 more inftrudam, amp;nbsp;quotcunq; HaberetequiteSjfecum ad bellum Pon-ticum mitti imperat. CæfariPonticos fines ingrclTo,lega-tioPliarnacis régis obuiàm venir, orat vtpacatus eius aduentus fit, qui nun-quàmPôpeio fauilfet. mifit deindè co-ronam,per legatos gratiam eius petétes. auditis legatis,ego,inquit Cæfar,Pbar-uacinoninfenfus, fed propicius adue-nio,niodó quod verbis pollicetur, ope-readimpleat.priuatas enim olfcnfiones nullas habeo, qui (vt dicitis) nihil egit aduersiim me.Illas etiàm quæirrepara-bilcslunt,vtcædes,vulnera amp;nbsp;ludibria ciuium Ro.publicasremittOjprçdas autem amp;nbsp;ablata reftitucre, familias quas pervim tenet, emittere ad hbertatem, amp;nbsp;luper omnia Ponto cederc ftafim iubco:fiparuèrit, turn demùm mune-ra tb eo mihi milla recipio, aboqui |
fpes concordiæ nulla eft. Pharnaceslixc cum audiuiftet, nihil 4' '’“’'I^* verbo, animo autem omnia reeufauit, fperans Cæfare moran non pofle^quod fanè fciret eum in Italiam dudum reuo-catum effe.itaq; tergiuerlari cœpit,mo-ras neâcre. Cæfar fraudem intelligens, eeleritate folita vfus, venir in Pontum inexpeâ:atusjamp; quad fulmen feriens fi-mul atq; abiens.rexfubitare percullus, ciim in aciem veniftet.magno prelio vi^ crus elt. 1 urn compobtisPontirebus^et 4.beJ.ci. $2. rege coaâo,è Ponto totaq; Afia difcef-ht.Cunda tanta funt eeleritate gefta,vt Romafcriberet, Véni, Vidi, Vici:quafi y^“» ^’^’* viiftoriam indicans,non laborem. Digreffus Cæfar ex Afia,hyememe-dianauigans, adxiiij.Calend. Januarij Lilybæumperuenit, qui quanuis Ro-mam euocatus ob neceffarias res, omia tarnen pofthabédaimmineti bdlo cen-fuit, quoniam fama crat, Pompeianas partes in Aphrica maximis incrementis motquot;“ alfurgere.Cato eni m amp;nbsp;Scipio duo duces vnius loco fucedferant, coadis in Aphrica copijs, quibus vires lubæ régis accefferant, externæq; copiæingentes. Eó ergo cum veniftet,tentoria in lit- J*’’*’* '’•^* tore fixit,ità vt pene vndis abluerentur, amp;nbsp;hoe de induftriajVt fuos in officio te-neret. Crefcebat autèm fama hoftilium copiarum,equitatus infinitus efte dice-batur^legiones regiæ tres,Scipionis de-cem,adhæcleuis armaturæ vis immen- p fa,claflesplurimæ: quibus nihil Cæfar rumopeu* mouebatur,fcd ad occurrendum hofti-busingétifidutia adlpirabat.quia cum paucis tarnen aduenerat,non fine labo-re animi augmentum lui exercitus ex- • pedabat.famatum erat,in Aphrica Sci-pionum nomen inuiftum,quodcolpe-Öabat,vt vulgus vidoriain Scipionifu-turam vaticinaretur.id vbi Cçfar fenfit, amp;nbsp;mihi alter erit, inquit, Scipio, proti-nris vnum de gente Cornelia hominem abicdumjScipióem didum, perindèac exercitus ducem præfecit^ità vt interdu cum bofte congredi cogeretur.amp; poft-quam fexintégras legiones amp;duo mil-liaequitum adueniflent, lufficere ratus bas copiasjuauibusimpofuit, ioluitque ^^^^^^ àlittoreSiculo.prætoriquitunc in Si- traicä?,quot;* cilia erat,de omnibus præcipit,atq;ità •T 3 claflcm |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 474 claflem vpCalen.Ianuaiij in Aphricam traiecit. cum j,b,ciu, J. y.b.ciu.4. Gallorum equitum f»-cinus. Poftquamin Aphricam ventum cft, in defcenfu nauis accidit,vt cafu quoda adterramlabcretur, amp;nbsp;reliquis omnibus territis,ipfe omina vertitin melius, renouans iliud antiquu Scipióis Aphri-cani, terram protentis vlnis amplexus, Teneo te,inquit, Aphrica, vir alioqui auguriaperofus.Indè cum Adrumetum veniftet C»far,atque ibi caftra haberet, Plancus Cæfaris legatus feu pacis amo-rCjfeu belli odio Cæfarem adit,amp; velles ne,inquit,imperator,vt cum Confidio, qui oppidum hoc euftodit, olim mihi amico, aliquid de pace agerem? Non negante C»fare, captiuum quendam mittit ad Con-fidium. Confidiuslitens non acceptis, interrogauit vndè ferrentur liter», re-fpondit nucius amp;nbsp;fati lui nefcius, à Cç-fare.TuneCofidius: Vnus, inquit,hoc tempore imperator populi Ro. Scipio. quièmihicumC»lare? amp;nbsp;hæc dicens, nucium lub oculisiugulari imperat, li-teras^j intégras ad Scipionem mittit. Refponfo nequidquam expeftato. Cçfar,quôdeflet oppidum præualidû, caftra mouere cœpit, amp;nbsp;eccè ex oppido repentinaeruptiofafta cft. forte etiàm adcrat equitat’ àlubarege minus, itaq; vltimosinuadût,fifl:itCçlt;aracic,etpau cicótra multospr^liatur,quo cógreffu Gallorum equitum xxx.vel minus, duo millia Mauroru equitum è campo pe-pulcrunt in oppidum. Paulopóft circa Rufpinam fubita hoftiü multitudine, cui Labienus prçerat,circunfufa ab omi * parte pugnatum eft, vb'i Labienus equo infidens aperto capite, vni ex militibus: Veftrx,ait,mifereor ftultitia:, quos il-laqucatosficinmortcm trahit tyrones Cxfar.Contrà milcs;Non fum,inquit, Labiene tyro,vt facile verbis circuueni-ar,fedde Icgione decima veteranus. Ad hæcLabienus: Decem annorum figna y.bel.ci. 9. non video.cui milcs:Expeéta, agnofces. menus ^P^o inLabienum contorto, equum perfore medio transfixit, Labiene, dicens, decumum militem qui tepetitjeL fefcito. In hoe prçlio omnes,et prçfertim ty-roncs,pauidi,necC»faripfchnèfolici- |
tudine erat.Colleâo tadèm animo, togt; ta corporis atq; animi vi conuerfus in aciem hoftium infertur.fecit quodfoli-tuserat,vicit, aduerfamq; aciem vertit in fugam.Extransfugis amp;his qui captt erant,intellexit Cæfar, tantum multitudine fuorumhoftes fidere,vt nihil de circunueniendo amp;nbsp;capicdo C^ldrcco-gitarent.hoc regem lubam in concione dixilTc,fe multitudine beUatoruin facile Cæfarem pofte obruere. ftulta régis co-gitatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^ Sub idem tempus tanta in caftdsCç- {.bi* fans fuit inopia, vt équités diu agendo amp;patiendo extrema tentarentErat amp;nbsp;vulgaris opinio,no Cæfarem in Aphricam venifle,fed vnu ex legatiseius cum parte copiarum.ad quam tollendamji-teras nunciosq; per omnes prouincix ciuitates mifit, aduentum fuu omnibus notu fecit.quo audito, ftatim multi dn nobiles ex fuisciuitatibusprokigsmcä-^,^^^^,, ftra Cæfaris venêre, eiq; de hoftiüft-uitia amp;nbsp;intolerabili fuperbia conquefti délit«' funt. Quorum querimonijs amp;nbsp;fletibus motusCæfar,quod facereper fein au-mo habebat, accelerate literasque mox in Siciliam mifit adfuos,vtexcufatione qualibet reielt;fta,ad fe omnes copias tra-i]Cerent.ipfefe interim caftris validiffiquot; mis continebat, ac fine intcrmiHione exercitum fuum, præcipuè tyrones, m militaribus imbuebat. fingebat fc pam-dumvfqueadeó,vt Scipio qui aliq^n-diù paratus ad prçlium fuerat, Cçfarem fpernens in caftra rediret,viâoriamcer-tiffimam fuis prædicaret. Getuli interim Scipionisftipendia deferétes, alij in regnum fuum,alij in Cæfaris caftravénéré,ex quibusipfe eledos virosin Gc~ tuliam mifit, vt totiuS gentis animos fi-biconciliarent. Interim Crifpus Saluftiusprætorcu pW'®'* elafleingentem frumeti viniqj copiam Cæfari tranfmifit. Allienusproconful euocatus à Cæfare, cum duabus Icgio-nibus amp;nbsp;800. cquitibus Gallis amp;nbsp;leuis armaturæ decem milhbus, claflem fol-uitàLilybæo.nauigationevfusprofpe-ra, quarto die ad Rufpinam,vbiCælar ^^jjj,cgt; caftra habebat, applicuit. Legionum fuit, fimul ac commeatuum gemina cura liberatus Cæfar, iubet paululùmqui-elcere |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO EXIL «feete ac corpora refouere. Intereàè lècundo commeatu, quem à Sicilia miferat Allienus, naues quædâ dim eiTaffcnt, in boftiû manus venêre: inharûalteraerâtveteranicumvnocê-turionc,amp;nónullityrones.bos ad Sci-pionem perdudos finè contumelia,dux eftitaaffatus; Scio vos non voluntate Veftra, fed confilio illius veftri nequif-fimiducis impio, contra rempublicam coniuralfe: nuc optabilis cafus vos no-llrifecitarbitrij.fiquodvltró facere de-beretis,orati facitis,vt dimiffis Iceleratis atque rebellibus, ciues bonos amp;nbsp;rem-'*^ pkiD’delendatiSjfalua vobis vita erit amp;nbsp;' parata pecunia.At centurio virimmo-bilis,Ego,inquit,ó Scipio,nequeenim te imperatorem voco, cum vnus mibi ftifflperatorCçfar,gratias tibi ago qui «ihi pecuniam offers, quam darenul-loiuretenearisjamp; vitam quam belli iure poffis eripere. Quomodo contra im -peratorem meum Cæfarem, à quo bel-licis honoribus boneftatus fum, con-^a^jilium exercitum,pro cuius vido-riiamp;gloria amplitis 36. annis decerta-rrbarrnaportarernnftud ego nunquam ‘Mitm, ^®“a®jneq.tu,fi me velles audire, ifta ^’finc^.ficeres.namfi nefcis contra quem du-' temjcotra quem exercitum pugncs, ex-penriiam nunc potes.fume de tuis omi-buscohortem vnam firmiorem, ego de comniilitonibus meis, nuc captiuis tu-rs lt;lecem lolos ebgam: iube nos con-fligere, ex euentu iudica, quid tibi de belli fine fit fperandum. Iratus ad bæc Scipio,.fuis centurionibus fignum de-lt;lit,vtinilluirruerent: quo occifo reli-quos veteranosa tyronibusfeparatos, iuiftin ter fid: tyrones fuis iuffit adfcri-’^^ • ^^^cgionibus. L quot;Au' P^i^^® poll luba rex,cum ingenti bo-% '‘'t- ®*riummultitudine did expedatus, ad Scipionem venit.Cçfar veto vbi coadas ynum in locum omnes boftium copias ^^ei.jj ®tdlexit/eadbellum abfque morapa-rat.Contigitq; vt Cæfarecum legioni-busprogrello,Iuba amp;nbsp;Scipio fimul amp;nbsp;Labienusfumma vi equitatum ciusin-uaderent. quod ilk fentiens, ex itine-reverfisretro copies, iam terga verten-tibus opem tubt: qua firmati, reftite-rrmtj Numidas infçquentes ftatim |
475 prçlio fuderunt^multiscj; cç{is,in caftra fugerecoégcrut,amp; nifi nox fuperucnifl fet,nec puluis profpeäü abftuliffet, pa-rumabfuitquinluba cum Labieno in Cæ/ans manus incidilïent. Multi tamê indiesde exercitu hoftiu ad Cçlai is ca-ftra tranfibant. Sed amp;nbsp;Cæfar multos de exercitu Ïuo feditiofos,aut rapaces, aut bello inutiles, abdicauit. Interim Getuli perfugæ patriam fa-maCæfaris complentcs, fuis perfuale- y.bel.cLjS, runtrebellare,viqueadeo,vt armis arre-ptis,contra regem ablcntem agerepræ-fumerêt.qua re cognita, necefsè habuit luba partem fuorum proregni defenfi-one remittefe. lam iortuna reliquias Pompeianorum campis explicuerat ad Pugna C*-Thaplóncaftrahabentes,amp;adpugnam Järisad difpofïtos militesjacieinftruda.inftruit ^ßef^^yj. amp;nbsp;cæfar aciemiùam artc,quaperfum’ mum ducem inftrui acies vlla poteft. quin etiarn ex equo defcendens, inter pedifes ambulabat, omnes amp;nbsp;fingulos verbis pro tempore breuibus hortaba-tur, vetcranorum animos in eor um vir-tute commemoranda excitabat: tyro-nes, vt veteranorum virtutem æmula-rentur* Itaquelegati öiii fecum erant, eum ï^-kcijd» adeunt: oeda,inquiunt,imperator ^u-gnæ fignum: vincimus baud dubie,fi pugnamus.RefiftenteCæfare,nondiim placere eruptipnem, dum impetum fre-nat,repentcquod nullo vnquim præ-lioauditumeratjdextro cornu iniuflu Cæfans tubicen à militibus coaótus,ca-mere cœpit: quo vniuerfus exercitus epeâus, figna in aduerfos tulitjCenturi-onibus lingua ct manu nequiequam re- •. mtentibusdenfit Cælarpugnæ horam aduenilfe, amp;accenfosin pugnam fru-ftra coëreeri polfe,frena Iaxauit,datoqj figno felicitatis, equo calcaribus ad-aélo,primus in boftium principes inue-bitur. impetus à dextro cornu in ele-pbantos à fagittarijs fadus, beluasim-peritas auertit retro infuos, lecutaefl fuga Maurorum, Eodem impetu eft occupatum vallum Scipionis, cufto-dibus interfedis aut fugatis. Fugien-tes Cæfareæ legiones inlèquuntur, ne fit vUum colligendi fpatium; iam de-fenfionis Ipe amifta, arma magna ex rr 4 pan;§ |
lOH. NAVCLERI VOI,VMEN PRIMVM
|
f.bel.cj-19. y.b.ciu. lt;gt;o. Cæfar tri-nis caßris poticus. parte proijciunt, vt expedltiorcs ad ca-ftra régis euaderent.quo cùm venifTent, ea quoquè fugato rege capta confpi-ciunt. Tumdepofita fpefalutis, quendam in locum editum ietecipiuntjCommife-rationis fignum dantj fcd nihil eis profuit,militibusveteranis ira amp;nbsp;dolorein-flammatis. multi occifi funt.tantacçdes ac furor,vt fenatores amp;nbsp;Ro. eq uites câ-pis excederent. quin amp;nbsp;ipfe Cæfarpro miferis interceffit,agens non pro impe-rio,fedamicisprecibus nè périrent, nihil obtinuit, ad vnum inexpiabili odio Cæh omnes. Cæfar trina hoftium caftra adeptus, Scipionis, lubæ amp;nbsp;Labieni,in quibuS quinquehoftium myriadas,Plutarcho authorcjinterfecit, fufis alijs aut fuga-tis,quinquaginta tantum de fuis perdi-ti.aliquotautem vulnerati qui in caftris conftitêre,64.elephantibus armatis ca-ptis. Confeftlm poft hæc T. Rebullum proconfulem eum aliquot legionibus ad Thapfum,cui Virgilius præerat,mi-ütjGn. Domitium cumduabus legionibus adThyfdram,vbi Confidius erat, obfidendamlinquit. M.Meflalam cum equitatu Vticam prçmittit,ipfccum ex-crcitu fubfequitur. creuerant. nam Cato perfuadere eis no potuitvt vrbé tuerentur.Vcneruntpôft j.b.ciu. 6igt; alij atquealij de prælio fugientes,quoS omnes ad tutelam vrbis exnortatus Ca Milites intereà Scipionis, qui pugnà euaferant,Vticam cotendunt. illam vr-bemM-Cato tune regebat, vndèfupe-nore tempore plebcm inermem omnem expulerat,fenatum in cuftodia tenebat, quodpariimineo fîdei ponebat. Earn obrem multi Vticenfium aSeipioismi-litibusfuntinterfedi. Expugnatis atq; direptis occiforum domibus, abire de-ues eis ad fugiendum quocunquè colli-buifletjpræbuit.Tadèm vero rebus omi-bus,quâto quiuit accuratiùs difpofitisgt; intelligens Cæfans fortunaiu j nolenS fubeffe eius impcrio,quanuis Iciret eum excellentisefleclcmétiç, filio enimfuo chariffimofuafitCæfari fubijci, deque ipfius benignitate omnia lpcrare:iple tarnen poftquàm filium conutesque ab amplexu dimifit,ledo in node adlucer nalibroPlatonis deimmortalitate am-mi,circa primam vigiliam ftrido gladio reuelatum manupedus femel atqjite-rùmperculïît.accurrentes medici, con-fouere curant, quod ille paftus, euffl abfcederent, plagas refcidit, fecutaq;Vi fanguinis,moribundasmanusinvulne-rereliquit. |
cæfar itaq; morte Catonis audita, dixifte fertur:Ego tibi Cato mortem in-uideo, tu mihi propria falutem inuidi-fti. At patrimonium liberis Catonis integrum Cæfar leruauit. Vticenfes etfi ftudiopartium euodif ent, proptenn-tegritatem tamê viri,amp; quod vroemlu-am operibus publicis adomancrat, mi-ferati exitum ipfius,magnifico eumfo-nerc fepeliêre. Catone rebus humanis excepte,!“ Cæfar exhoc malo bonum aliquodex-cerpere cogitas, populüinducitjVtRO' imperatori portas pandant, vtputidementi vidori.proni erat, amp;nbsp;apertispot' tis obuiam Cæfari pergunt.IntereàCç' ïarThapfodigreflus,vrbesitincreobui-as finè prçlio occupat.cui L.Cæfat currit,veniam petit, hanc ipfi C^far amp;nbsp;Catonis filijs,qüifccum crant/le®^'’^' tiffime conceffit.Ingreftus Vticam,ilÜJ de præterito gratias cgit,adperléueran-tiam cohortatus. ex parte Ro.negociatores, qui pecunijs fuis adiuuerant amp;nbsp;fauerant Scipiotlw» oderatCæfar.non eo minus petentibus veniam, conceffitvitam. bonaquidert fe venditurum aiebat,ita tamen,vt redi' merefua quifque poftet.lnfperatogaU' dio hi omnes coneuffi, pc tier ut vnnifr-fis vno nomine pecunia imperari.Mmî-tus Cæfar,impono, inqt, vobisbis md' liés leftertium,vt fex folutionibus intra triennium perfoluatis. Hodiè,inquiüt, fimul omnia perfoluemus. luba autem rex nodurna fuga ela-pfus, adregnum fuum caputque regni Zamam oppidum peruenerat, vbi vxo-rem,filios, palatium ac thefaurum fuu habebat. cum ad oppidum perueniffet, minacitèr priùs,poft flebiliter ac fuppli-citèr petcns introitum,ncutrum impe-trauit. dclperatione vltima digreftus a moeni- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO tlOt móenibus cum Petreio,cquitibusq; per-pancis,advillam fuam vrbi proximaeft _ profedus. Zamenfes nodum dus metu '“■^J-liberati,per legatos Orant Cælarem,vt priufquamrexrepavatis viribus eos in-uadcret,opemillisfcrrct.Cçrariubet'ili-colegatos reuerti, amp;aduentum fuum Zamenfibus nunciare. Dum Zamam penienifletj accepta dus dementia, équités regni omnibus exangulisadcuntacveniampetut. quæ nulli negara eft, nullus re aut verbo vi-olatus. Cofidius interim fortunamau-diensiuarum partium, fibiq; metuens, Cumingenti pecunia Getulis comitan-tibusanijt, lubærcgi fe coniunidurus. fedin via à Getulis cupiditate pccuniæ interfedus eft. C. quoquè Virgilius, cuius fupra mentioné fecimus,vbi omia infaufta viditjScipiofiem vid:um,Cato^ »cm perempturajubam regno pulfum, sCaninioproconfuleaquo obfideba-tip^”quot;“ *“5^*^® acceptajfe amp;fuos Thapfonque cui præeratjci conceffit. ^^tU;. ^’^quot;’paulatim reliquiae partiumdi-bbunturjuba rex amp;regno amp;nbsp;(pc qua-libctprinaj-yjjCundiscxclufus vrbibus, quærebatbdlo vitâ finirc. fed nufquam bil» ^’^^^V’» erat.Cæfar in pace omnia poffi-*'Üi«rt^ Î^'^?\’^8’ï’taq; cum 'Petrcio comité, vt muicem ferro decertaret, altcrdj; alterii occideret,concurrunt ex côdilt;do,amp; Petruo ()btruncato,rex ïuperftes leruum fuum,vt fe occfdcrct,exorauit. Dumfie duces Pompeianarum partium vndique ruèrent,(blus Scipio dux refiabat.liicnauibusinHifpaniam con-tendebat,amp;cùm diùmultumq; fludi-busiadat’,curfumapplicare nequiuif. ftn fet, ad Hipponem regium ventus eum ' appulir,vbi tune P.Siccij claffis erat.hic pauciores à pluribus inuaduntur, op-iia^'quot;- prurrunturc^ue vclocitèr.Cùm autem (e Scipio circunuentumvidet, pqduit vi-uerc,atq; antequam caperctur, ferrum merfitin vifccra.irrumpcntibus militi-busamp;quærentibus ybi eilet imperator, re!pondit:imperatorbenè fe habet, atq; ita incognitos expirauit. comités cius Torquatos, Damafippus amp;nbsp;Pletorius, interfedi funt.Hçc ferè funt bello Afn-canogefta. *^ti,isj. Roraam ex Aphrjea cum vidoria rc- |
4Z7 diens Cæfar, magnificc per ora populi ^'‘^’.r“* Ç® r , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ o . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lansinvrb« rerebatur.tantum emm agn ab co m di-tionem lubadum, vtannuo prouentu petcepturus fifcus effet, tritici quidem ducenta millia modium Atticorû, olei verotrecentas myriadas. aliquot ibi tri-umphos egit, Alexandrinum, PontieUj Aphricanum, non de Scipione, led de Iubarege.Eius filius,Iuba quoquè no-minc,infansin eo du élus eft triumpho, fortunatiffimam vtique captiuitatem, qua eftedum cft,vt ex barbaro ^ iS^u-mida inter dodiffimosferiptores annu-merctur.pofttriumphosingentia mili-tibus congiaria dedit, ad concilianda ft-bi plcbcm Ipedacula cdidit, conuiuiaq; cclebrauit,vno die in duobus ac 20.mil-hbustrielinijsepulu probens vniuerfis. ccnlu deinde pcralt;fto,centum amp;nbsp;5o.ho-minum millia rcperta,cum aritca ter ce-tum amp;2o.fuillent.tam magnam cladem inteftina mala pepercrunr,præter Italig ac prouinciarum vaftitates* His pcractis,Cçfar quarto conful de-^’’’''^“'’* fgnatus,inHifpaniam contraPompeij liberoscxpcditioncm egit,qui adolefcé-tes ingentibus congregatis copy’s, au-daciam maximam oftendebant,ita vt extremum Çælari diferimen intentarint. magnum præiium ad vrbem Mundam commiflum eft,in quo cum Cælar fuos opprimi cerheret, per médias armatorû acics elato clamore, ft nihil pudoris, in-quit,! upcreft,corripite me amp;nbsp;in pucro-rummanus tradite.Magna vi prompti- lt;S.bel,ci.ju todinis amp;animi audacia repulftshofti-bus,jo.corum millia cecidit,cx luis mille fortiffimos amittens. cecidit in ip!o prælio Labienus, amp;vnafecum Accius Varus. Hoc à prælio profugi cum !e Mundæ recepilfent, amp;nbsp;Cæfar obfideri ftatim vidos imperalfct, cógeftis cada-ueribus,agger effeduseft. Gn. Pompe- Gn.Pomp, iumprçlioprofugüm,crurcfaucio, de-lerta amp;auia petentem,Cenonius apud Lauronem oppidum corilceutus, pu-gnantem nondiim defperantem inter-tecit.Sex.Pompeium fortuna in Celti- Sex Pomp, beria interim abfcQndit,alijsq; poft Cç- ^’ '’• farem bellis referuauit. Nónullas alias Cæfaris pugnas féliciter in Hilpania Cïfans fc-geftas omitto, folum hoe addo, quod fta. poftprselium hoc vltimum in familia-rium |
47» lOH. NA VC LERI VOLVMEN PRIMVM num congreflu fçpenumerô dixerit^pro viftoria fe ante, nunc primùm pro vita dimicaffe.
His tot bellis exaûis, tot laboribus cxantlatis, Cælar Romam redijt, Felix, fi patrix hoftes tantum, non etiampatna viciffet.Ea certè fuit vcrccundia,ea mo-rum obferuantia,vttantùm dehoftibus triumpharetjtatum hoftium numerum intcrfeéforum ieduce, fcribi pateretur: numerum verociuium occiforum fcri-bi vetuit.fiquidem eius duélu quinqua-gies collatis fignis dimicatum eft, amp;nbsp;vt abilluftribus traditur fcriptonbus, vn-. deciès centena ^z.millia hoftium cxfa funt.
Tnumphi, Triumpbauitautcm quinquiès,poft deuidum Scipionem quatcr eodc men-fe,amp; rursus femel poft fuperatos Pompei) liberos.pri mum amp;nbsp;excellctiffimum triumphum egit Gallicum,fequentem Alex3ndrinum,'deindcPonticum,hinc proximum Africanum, nouiffimum Hifpanum,diuerfo quenq; apparatu amp;nbsp;inftrumento. Gallicitriumphi die Ve-labrum prçteruches, pene curru excul-fus eft axe defrado, aftcenditq; Capito-liumad lumina,4o.elepbantis dextra amp;nbsp;finiftra lychnos geftantibus. Pontico tnumpho inter pompx fercula trium verborum prçtulittitulum:Vcni,Vidi, Vici.Cùm autem de Hifpania triumphu ageret,dolorepei-maximo Rom. afflixit populum.non enim exteros in eoduces aut barbaros dcbellauit, led Ro. prçftâ-tiffimos filios,quibus rebus exultarc nc-quiffimum cenfebatur.
Tantiimperatorisfortunx affentari
IMP.PRI- lenatores pene vni lunt. nam honores MVS. in cum contulcrc fummos. Décréta ei templaimaginesq;, in theatro diftinda radijs corona, luggeftus incuria,fafti-gium in domo,menfiseius nomineCe-lebris,ad hoc paterpatrix, perpetuusq; didatoreft defignatus. Tum vcrocle-mentix templum, lux manfuetudinis gratia ei mento dccrctum elïc videtur. omnes enim iniurias omnibus dimifit. quofdam inluper qui contra fe pugna-uerant,vtBrutum amp;Calfium,adimpe-ria amp;nbsp;honores promouit.difiedas etiam yôp.ftatuç.P®”’Plt;^’i^^î“as repofuit,fuas confixit.
fic Cicero.
Conuerfus ad ordinandum reipu, ftatum,faftos correxit,annumq; ad curt fumfolis accommodauit, vt trecento-rum 65.dierum eflet,amp; intercalariome-fe fublato,vnus dies quarto quoq; annopidi’’’ intercalaretur.Qup autem magisin po-'’'’quot;*' fterum ex calendis lanuarijs nobistem* porum ratio congrueret,inter Nouem-brem acDeCembremmenfeni interiecit duos alios, fuitis annus quo hæc con-ftituebantur,i5.menfium, cum interca-lario qui ex conluetudine in cum annu inciderat.
Ipfe ctiam,vtrcfert Prifcianusin fua cofmographia, diuinis humanisq; rebus fingularitèrinftrudus,cùm confu-latiis lui fafces ageret,ex fenatuiconful-to cenfuitomnem orbem per prudentes virosadmetiri,amp;idcópcr continues jo.annosmiffi funt dimenfores doftif-fimi in geometria periti,per omnem ter-ram prçfides ac indices prouinciarû, vt menlùrarêt terram,aquas,nemora,plana,concaua,montes,collcs, quae etiani loea nauigaturi tangere debcrd,amp;for-te fi aliquodprodigiuminhis occurre-ret,illud fenatui fcripto nunciarent.amp; repertüeft,quódomnis orbis habet h-mola maria jo.Infulas zy.montes fanw-fos 4o.prQuincias 78.vrbes infignesjZ®’ flumina magna 24., gentes 125.
Cuius etiam orbis ambitus trecetiès amp;nbsp;quindecics centena palfuum millhi longitndo vero terrç habitabilis ab ortu foils vlquc adoccafum, amp;ablndia vf-quead colunas Herculis Gaditanofre-to, odies quinquics centum feptua-gintaodo milliaria.Cuins quidem lon-gitudinisdimenfio coprxhenfibilioreft per mare,quam per terras, latitudoau-temterrx abauftralilittore Oceani,ab Aethiopiavfq; ad oftiurn Tanais fluminis inleptentrione,ferè dimidiominor eftquam longitudoprxdida,amp; continet quinquagics 62. milliaria. Repcr-tum eftctiam,quod profundiffmu mare cotinetlpatium ij.ftadiorum in per-pendiculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
De bellica vero Cx fans virtute ac re- ^^^^ licitate, prêter ea quç fuprà annotata funt,fi quis legere defiderat, Suetoniu, Solinum,Plutarchum,Liuiu,amp;quem-libct ex antiquis Icriptoribus adeat,non tarnen
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXII. 47^
täfflcn Omittendum cenfui Ciceronis verbum.'Soleo fçpè,inquit,ante oculos ponere,omnes neftrorum imperatoru, omnesexterarum gentium, potentiffi-morumpopulorum, omnes regum cla-riffimorumres geftas,cumtuis neccó-tentionum magnitudine, nee numero prxliorum,nec varietate regioum, nee eeleritate eonfieiendi, nee diffimilitu-dinebellorum poffe eonferri, nee vero difilidiffimas terras eitiuspafhbus eui-(juaiampotuifle peruagari, quam tuis non dicam curhbus, ied viftorijs illu-Uratæfunt.
Milites Cæfarnon vrbanitate, nee fama,ncc fortuna,f cd eorpons atq; ani-mi viribus çftimabat,feu crus in eosatq; indulges,neq; delifta obleruabat omia, neq;proniodo exequebatur. defertoru acléditiolorum punitor acerrimus fuit,acnonnunquam poft vidoriam, li-tentiam omnem pafsim lafciuiendi pcr-inittcbat,iaétare folie’, milites fuos, vn-
fempcradcontinedam iuftitiam adfpi-rabat.magnitudo animi et efficaeia ope-ris in eomcritó laudatur,'ciim eiusma-nus amp;nbsp;mens ad ferè fibi impoffibdia fuf-fecerint.
gentanos etiam, benè pugnare poffe.
■ 'Necmilites eos pro coneione,ft’d blan-**'1)2)^ ^°”®®‘*'ec6militone$ appellabat. hà-(tlt,,’quot;® bebatetlim tam cultös,vtauro amp;nbsp;argé-topoftisarmis ornaret,fimul amp;nbsp;ad fpc-tenaciores metu damni t quoquè vfqueadcó, vt ''Waj. auditaelade Tituriana, quam abEbu-tonibusacceperant,barbam capillumq; fübmi erit, nee ante dempfent, quam
5''‘C{t Eamagnitudo return amp;nbsp;claritasvi-dori gloriam, exteris gentibus'ftuporé, fuis vero ciuibus liuorem odiumquepe-peterat. etfi neminem clementiiis, neminem liberalius Victoria vfumeóftet, inuidebanttamen. Negari non poteft quininrepub.iuuenispauló impetuo-fîor,amp;principatûs appetentior fuerit: quod vitium vtinam ingentes hæ viri virtutes æquent,necprolpcris extolle-batur, nee frangebatutaduerfis,magnificus fine crudclitatc, magnanimus fine temcritate.amp; licet audax fuerit, vo*-luntastarnen diuinofauore adlpirante
' fmpèrmtrapoteftatem luit. Nemofe-rumCxfarcm vnquamexpertus eft,nifi fuperbia rcbellaret. prouocatus iniu-rijs,facile parcebat, quos vicit viribus, prudentiaque antccelfit, fuiq; cxcelfus
lt;^gt;em, amp;nbsp;quo eflent.diligeba
Parùm cotinensfuitinfamatusRo- Adulten* mæ illuftrium foeminarum adulterijs, Cxfaris. infuper amp;nbsp;prouincialium matronaru, ante omnia Aegypti reginæ Cleopatrç multum temporis impendifte certu eft. Inter hæe tarnen amp;nbsp;clbi indilfcrentis,amp; parciffimus vini fuit. Neque vero fœ-minarum quam diuitiarum appetentior fuit, non vt eas reconderet,fed vt lar-girctur liberaliterquedilfunderct. Nihil em de tanto imperio fuum erat,prx-ter gloriam amp;impcrij nudum nomen, iniurias grauiores libi non verbis tantum, fed rebus ipfis illatas, cùm poftet vieil ci, noluit : amp;nbsp;fi Ominà iurifiurandi vinculo cogeretur, quanto quiuit hu-maniv'is vltus eft. Coniurationcs contra fêdepræhenfas, non puniuit,fedfii-bi notas elfe admonüit.deniquè omnes iniurias omnibus remifit.ciim enim pe-tentibus fingulatim ignouiflet,nouiffi-mè vniuerfis etiàm non petentibus ve-niam dédit, oftendens re amp;nbsp;verbis nullum fe hoftem poft bellorum exitum haberc.
Hi motes Ccefatis, qui ilium totius humani generis amorcdigniftîmum fa-cete debuiftent, fibi perniciem attule-rünf.viluseftenim tutôlædipoffe, qui omnibus om nia indulgcte, nihil foleret vlcilci. vndèherclèamorem omniu me-rcbatut,indc omniu fermé odia,Ct pau-coruminfidias,amp; ad vltimum caufam mortis inuenit.
Regnandi,inquit Plutarchus, cupt-ditas capitalem C«fari conflauit inui-diarn,quæres ptimùm. cópluribus eau-fa fuit,ethoneftiffi.rnam inimieis prefti-titoccafionem.pcrcrebuitinfenatu fa- , ma,L. Cottam quindecimuirum lente- , tiam difturum, vt quoniam libris fata-hbus(aliâs Sibyllirtis) Cotineretur, Par-thosnifiarege non poffe vinei, Cæfar Cçfarregnfi rexappellatetur.pofteàdefcédente Cç- »ßc4i»»«‘l*' fare in vtbem ex Alba, regem falutarç eùm aufi lunt.tunc perturbata plcbe indolens Cælar,non regem, fed Cefarem VOCatife dixit. amp;nbsp;lupercahbus proro-
-ocr page 498-480 lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
ftris à confule Antonio admotü fxpius capitifuodiadcmarepulit, atq;in Ca-pitolium loui optiino maximo mifit.
Bruto confule fado, ipfius Cæfaris ftatuç fubferipturn eft.‘BrutuSjquia reges eiecit,co nful primus fa dus eft: bic quia confulcs eiecit, rex poftremo fa-Öuseft.vndè lubfcripferut quidam lu-nij Bruti ftatuç;Vtinàm viucres.Node etiàmtnbunaliexquO prætorius dice-bat, infcriptû eft:Brute,dormis?amp; Brutus non es?Etlicctin Brutum amp;nbsp;Caffi-um beneficia plurima Cæfar conferret, cos tarnen fufpedos inuenit. vndè de Caffioferturdixiffe, Haud magnopcre placetispallidus.Rursùsdelata adiede Antonio amp;Dolabella calumnia, Non bos,inquit,pingucs crinitosq; pertime-fcOjVerum pallentes magis amp;nbsp;macilen-tos illoSjBrutum videlicet amp;jCaffium. Sedem fatu prçuideri,quàm euitari,fa-cilius poteft. Öbfecrantibus amicis vt prçfidio corpus muniret, multisq; ad id operam fuapollicctibus,facere noluit, fatiusducens monfemèljquam alfidua expedatione pendcre.
ANNO igiturabvrbe condit3 7o??. annoregnifui 4.vel(vt Orofio placuit) 5.Cæfar, aquo dcincèps principes Ro. nonreges,quodid nomé Romanis qdi-ofum elfer, fed imperatores amp;nbsp;Cæfares appellatilunt,cùm contra morem Romany bbertatis honores ex fua volun-tatcpræftaret,ncc fenatuiadfe venienti aflurgeret, aliaque regia amp;penè tyran-nicafaceret,Romanieiusinfolctiam no fcrentcs,coniurauerunt in ipfum fexa-ginta vel ampliùs fenatores equitesque Ro.capitaeôiurationis habita funt,C. Caffius amp;DeciusBrutus.
an°e^*Cæfi- Impcratoris cedem admiranda quç-ritmortem. damprodigia præcefferunt. centefimo enim die ante eius mortem, fulmen C. literam capitalemipfiusinfcriptaftatuç in foro arripuit. Antcpaucos quoquè dies boue ex more in eius curia maéta-lt; tO3Cor in extis noneft repertum. Qi£od cùm arulpcx pronuciâlfet ei ad vitæ pe-riculumpertinerc,Cælar memor con-ftantixjait: Mirarisfi bos cor non habet, cùm moxvitæ eius finis fuentf II-lo deinde penès vxorem dormiente, , omnes nodù cubiculi fores arque fe-
neftræ patefadæ funt : ftrepitu veto ac ftlcndore perturbatus, Calphurniam lenfit profundo fopore iacentem, maxima fufpiria amp;nbsp;incertas voces emitten-tem ;ipfa verôilium le lugere exillimabat, quem inter vlnastrucidatumhabe-bat. Obmitto regukim auem in Pom-pciana curia à diuerfis volucribus dif-cerptam. Obmitto tabulam æneam e Capyos régis fepulcroerutam,in qua erath«cfententih:Q4Jandocunqueof-là Capyos deteda effent, fore vtlulop-gnatus,manu fuorum necaretur. Obmitto equos,quos in traijeiendoRubi-cone conlecrârat, vagari fine eu ft ode cçdis dic,amp;pabulo abftinerc, lacbry-mis manantes fanguinem vberibus.Q- ^, faritaqjdibus Martij s turbatæ valctu-Ili^^ dinis caufa aliquandiù domi detentuî,?^ amp;nbsp;quôd Calphurnia eum oraueratfup-plex,vt fi fieri polfet, fores non egredo retur,autfenatum laltem dilferret,vndè decreuit,milfo Antonio, fenatumdi-mittere.
InrereaD.BrutuscuimagnamGçfar fidernhabebat, adeovt fecundus ab en feriptus effet in teftamento hæreSjâd-uentar, veritus nères ipfa vulgaretur, Cefarc nonnihil increpare cœpib^inô^ fenatonbus qui fe irrideri exiftimarent, caulasin fedetradionis daret: prompt» ctiàm elfe omnium fuffragia, vt ipfum cundarum prêter Italiamprouinciaru regem crcarct.Sin diem abominaretur, præftare inquit,vt procédés ad curiam, appellatispatribus,lènatû in aliud tem' pus differret.
Hæc dicens Brutus, firnulq; manU prçhéfùmdeduxit:amp;dumpergcret,Ar-temidorus Græcæ preceptor eloquen-tiæ propiiis accedens, Cæfari JibeHum olfert:hunc,inquit,Cçfar libellumco-feftim lege.in eo enim magna et quç tua maxime interlùnt, conferibuntur.Mo-nebatenim ne ad mortem iret.accepit epiftolâ,amp; prç multitudinecolloquen-tium non legit, hinc ortus dicitur mo$ principum,vt omem feripturam fibi ob-latam,confeftimlegant.
Exhis atq; alijs moti quidam,opina- JJ_ ' tur Cæfarcm amp;nbsp;mortem fuam præfet-uiffe.pridiè enim quàm morcrctur,orta inter cœna mentionc de optimogenere morien-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXII. 4!,
|
«onenijipfc mortem fubitam inexpe-ftïtamqjpr^tulerat, amp;nbsp;in quotidiano wmone Içpè folitus dicere ferebatur, hcisdiu fe vel naturæ vixificvel gloriæ. hdnec ei mors turn ignota effe debue-•■’hquod amp;nbsp;fam a cçdis in vulgus eftufä ^«jamp; quod multi nouerant, ille Vnus ^gt;usresagebatur,vix ignorarc potuc-*^gt;l.MuIti prçtereà tradiderunt fbi à va-^®prçdiâum,vt IdusMartiascaueret.ea die Cçfar cùm in fenatfi irct, vatem fa-lutauifMartij quidem,inquit, Idus ve-®U’unt,Cui illc fumma voce, Vencre ''tique,fed non prçteriére. tq^ ^Celareingrefto curiam Pompeiana, ^C^'';^'™’'^ccndiirct,c0iurati eum lub præ-obfequij circufteterc* Turn Cim-WrTulIuSjqui primas fibi facinoris partes aHumprerat,accedens,nelcitur quid popofeitnegati amp;nbsp;in aliud tempus tragend, aEvtroquehumerotogam mani-liusarripuit. Caffus mox infra iugulu VulneratCçfar Caffij pugione arrepto, bracnioqueeius traieéio,;dum aflurge-tet, alio vulncre remoratus eft, quod Î^^isxomnibuslœtale medici dixcrüti ^uii^levndiqué ab omnibus ftriÜofcr.-f^«tividens,neque quiequam auxilij '‘hintclligcnsjfpiritum recollcgit, nè quidindecorum diceret aut faccret, ex-tttmatoga caputobnubit, Içuaq; finu y^ftimenti adinferiora cxtendit,quó ca ^usclletlioneflior.itaille qui tot terras ®'rafelicitatefubegcrat, vna hora trib’ ac2o.vulncribus perfoflus occubuit. Quam indigné autem ft occifus, ex illo pater,quod plures ex occifonbuste-fiamento crant adnotati. Decreuerant occifores corpus inTibcrim jacbarCjbo-‘na publicare,a«fta refemderefed magni-tudinepatrati facinoris amp;nbsp;metu M.An-tonij, qui tune conful, amp;nbsp;Lepidi qui tnagiUerequitumerat, abftcrriti denijs ^^tuntjfugçi^; illiseratvnica cura.cor-?‘li|^^P'“’P^'w io campum Martium defer-^ti^’ tur, pro roftris edes aurata in téplifor-mam memorise eiusextruäa, ad caput eiustrophçum,amp; veftisin qua erat oc-cifus,ad commiferationem fpeCtantiu excitandam.lllud in ludis decantatum, '^tn ßruaffe^yt eJJent ^ut me^ertierent^ Antonius conful per prçcotiem pronu-ciauit fenatufconfultum, quo C^fari |
omncs diuiniamp; humani honores deccr- léonines pro fa lute dus obU^gautrant. Peraélo funcre,plebs Romana ad domû Bruti amp;nbsp;Caffij facibus armata contcn-dit.exulem ahumCinnam cafu obuiû, crrore nominis delufa, decerpfit, affi-xi^uehaftç caput.perijtannogratis fuç AtuiCcf 56.relatu$ in numéro deorum, addunc ftatuam 20. pedum altitudinis,infcripta parentipatriot, adquädiutiusobferua-tum eft per Cçfarem iurare. Deniquc opprobrium iUud,primum in locum amp;nbsp;tempus cçdisverfum eft:nam amp;nbsp;curiam ipfam feu infauftum locum, claudiiuf-fumeft,hocaddito, nè vncjuam Idibus Martijs fenatus ha beret uv. Brutus ^ Ca(fiuscum paucis ex vrbe difcefterut. pereufTorum auté ^rè neque triennio ampliusquifquam fuperuixit, neq^ fua morte derundus cü.danati omnes,31ius alio cafu perijt,pars naufragio,parspr£-lio,nonnu]]i lernet codem illo pugioe, quo Celarcm vulncrauerant,intereme-runv.vt cuidentcr oftenderetur,cçdem illam nee Deo nee homimbus placuifte. Poft diem mortis eius tres folesftmul ^^** * quot;* ftatim exorti funt, amp;nbsp;paulanm in eundê orbem conuenerunt,fïgnificantcsfccö-dum aliquos,per Lepidum amp;nbsp;M.Anto-nium ac Auguftum, dominiü in vnara monarchiam reducendum.funt qui bo-uem aranti inlubuvbano Romç locutu dicunt,fruftra fe vrgeri: non enimfru-méta,fed breuï homines defuturos elfe. Cùm veró corpus eius combuftum pro roftris eflet, amp;nbsp;in fublimifolidæ colu- ' mnæ collaucincrés,Iuliatum eft appel-lata.ab Antonio Quintilis menGseidem confecratus eft,qucm ab eo lulium ap-pellamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Traditur autem fuifte Cçfar excella fta tura, colore candido,teretibus mem-bris,orepaulóplenióre,nigrisvegetislt;^; oculis, valctudine profpera, mh quod tempore extremo répété animo linque-batur,comitiaii quoquèmorbo bis in-..... j ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Habitudo ter res gerendas correptus cltCirça cor- corp^^j, poris curam curiofipr,vt non folùm to- Cxfuit. deretur diligenter ac raderetur, fed vel-lercturetiam,vt ei quidam exprobraue-runt. Calmtij vero deformitatemini. quiflimè ferebatjidcoque amp;nbsp;dehciétem ff capil- |
|
IO H. NAVLCERI VOLVMËM PRIMVM Caton if Vticcnfî» Viitut. capillum reu ocare Averti cc affucuerat, amp;nbsp;ex ontnibus dccretis fibi à fenatu po-pulot^uebonoribus, non aliudautre-ccpit,aut vfurpauit libcntiùs,quàm ius laufcit coronx perpetUo geftandx. Etiam cnltu notabilemfcrunttvfumem latoclauoad manus fimbriato, necvt vnquàm aliter qfupercum cingeret,amp; quidcfluxiorecinôIura.indèSyllçdrdu ortum,malcprçcindâ'pueru cauendö. Catonis Vticcnfis,cuiu$ mortem fu-pra fcripfimus,grauilfima quçdam Icita memorantur,amp; Stoico philofophodi-gna.libros Grçcos in curia legebat,hac re oftendens,alijs tempora deelfe, alios fuperefTè temporibus. Docebat autem præ cçtcris/emp.mag'is virtutib*quam, armiseffctuendam.vndèfaélu cftjquód quantumbumanamgloriam fugiebat, tanto magis illum gloria lequebatur. buius in orcbçc fententia fiiit,human3 vitam ferro comparandam effe, quodfi rdmis cxerceatur,cóteritur:fi non excr- ceatur^rubigine cönfumicur. In hacgenerarioe Nigidius va* omnium pene amu fcienTifTnnuSjfloi-uitKöl mæ.Hic Figuli cognomcntum fortitus cft,lt;^uodamp; Augufti.3«*ciuit. Dei üb.^. Nlgilt;JmPi.refert,dumapudeumde gcnanoru dif-S“'“’* fimiliûvirtutcdifputafetur, ftatim’Nîi gidius figuli rotam in medium adduxiti qua cùm quanta vi potuiflet intorque-ret,currente flia, Nigidius videntibus omnibus,bis numerode atramento,tâi quant vnoeiufdemlocofumma ederi-tatepereuflit: deinde quiefeente rota, inuenta funt quar fixerat,non parue inter uall o rotæ i pfius extrem itate di ftare. Sic,inquit,in tanta rapacitate cçli cur-runt,vt etiam fi alter poft altcrum in rata celcritate nafcatur,quanta rotam bis ipfepcrcuffi,incçli fpatio plurimufit. Eine lt;unt,inquit,quçcunquediffimiba pcrhibcntunn mortbus cafilnrst^ue ge-minórum.Deniquè Nigidius a fenatu Rö.cxilio danarus,quarto imperij Cx-faris anno mortuus eft. In gencratione hac dum Sylla ve-niftet ab Dyrrachio Apollonia,qu2 pe-rtèseft Nymphçum lacer locus, fertur coloco Satyrumfomnopreflum fuifle Satyms vi- da'ptü,qualepiétores aut poète finget-fi“‘ Is'pirduttusad Syllam, complures per |
interprètes quis effet intcrrogatus,niM quodpofletintelligi,refpondit:atvoce afperam equiauthircibalatu permixti edés,cum Sylla datis comitibus dimnir. hçcPlutarchusinvitaSyllæ. pioao-rus Siculus Grpeç feriptor hiftonæ da-ruit,lulio effare fingulare iiflpenu ob-tinéte.hic annis 30. multas perabukuit regiones biftoriç cognofcendjeaufa. GENERA TIO LXrir. Hyreano ludçorû fummopontincf,’n lolepb filio lacob, dj.amp; vltima vetteft. i n cepit gencratio,durauit vfq-jad Chri' ft urn annis 42. Qua nuis auté Iulius Cçlârpd“'*^“; critimperatorRo. tarnen quia impenu arripuitjamp;’quafiviolétcrimpcrauitjin-terfedus fuitde cofilio amp;nbsp;vcluntatefi-natusjdeo quarta monarchia mun^C Rómanoru, venus diciturinchoaHc'^ üdauianoorbepacificatOjnoffline ^ Cçlaris omnibus pofteum inipeMt^’'Gï*”** b us rel i^to .Pop ul us R o. vt refirt H or’,(ur‘'^'' Cçfareamp;Pompeio trucidaris/edifl';”’ ftatu priftinç libertatis videbatur,amp;«-djcrat,nifi aut Pompei’ liberos, autCp far h^redem reliquilTct, amp;nbsp;quodvtroq; perniciofius fuit,fi no collega quodaWi m ox pm u 1 us,fax amp;• tu rbo fcquétis fecu-li lupcrfuiftetAntonius. Quippet^'” Sex. PompciUs paterna repetit,tr«?’*^^' turn toto mari;dum O da unis mortem patris vl«lcitur,fuit mouenda Tbeffa-lia:dum Antonius varius ingenio,3Ut fucceflorem Cçfaris indignatur Oéb' uium,aut amove deopatræ deldfdt’*^ fcrurtuté. gratulandü tnin wtapertaf', batione eft, quod potiffimumadOda-u i u C çl aré A u gu ftü 1 u m m a reru redijf, qui fapiètia fua atq;folcrtia perturbatu vndiquè imperij corp9 ordinauit,itaq» hauddubiè nynqcoireamp;cófentircpo-tuiftet,nifi vni’ pr^fidis nutu quafi anima amp;nbsp;menteregeretur. Primaigit'ciuiliü motuu caufa,tdla-mentû'Cçlatis fuit,cuius lècudus hçre$ Antonius,prçlatû fibi Oûauiû furens, inexpiabilecotra adoptions accrrimiiu^_,.j;5i uenis lulceperat bcllü.Iulio enim Cçfa-fj5gt; reoccifo,Odauius non cratin vrbe.M. Antonius turn conful comurationem igno- |
CHRONOGRAPHIAE..7 GBNERAXIO LX III. nbsp;nbsp;nbsp; «5
|
ignorans,extra feiiatum à coniuratis de jnduftriaremotus. Mortuo Cçfarepn fenatu primo quidé infignia ipagiGra-, tusabiccit, amp;nbsp;mutata veC^fc; occulta-uitDeindè vt audiuit cqiuratos nemini nocere/cd globo fado in Çapitoliptn ferecepiffp,filjum fuumpb^dem il|isde-ditjVt de Capitqlio defeeodçfent» QüP fadojcvim,conücniflerit,iï4itis abu am-* plexus, Cäffium Antomus epnu-iuam fecumduxitjLepidusBrutunijCgteri cç-tcros.Pcftndiè ycro frequéw jenatute-tulitdeobliuiohe difcord^arum Antonius,deprouincijsdiuidendisaflentienr tefcnatu.Adiunxit amp;nbsp;a^a.Gçfaris rau manereJed cuin C^rarepa/vrrpos crat, infunere pro roftris Antonius lauda-’■«5 atquexommiferatiopernadijeeret, veftem Cçfaris cxplicans languine fœ-datam, tantum furorcnr multitudjni ’niecitjVtcqrpusC^faririn forocrema-rent,fubfellij5 menfis eg yndiquè ad py-, ramraptis^accenfisfacjbus ad ocçilqru domos epneurrerent. É.x hoc Brutus pKiitnij ^ï^^dquecxvrbemigrarut,Cçfaris amir “liinor. C'^dAntonium fccontulerunr,ad quê etiam Calfurqia vxor pecunia à G§fare feliâatiâftuiit,amp; penès eupi'depofuit. Inter hçc Antonius in ul ta cqtrt^ loges, ^uafi à Cçfarc ante|riecreta,atitétauit. Dumhçc.Rpmx geruntuigOéiauius adolefcens hçrçs à Cçfarc lçriptus, ex Apollonia.rcdijt.Ingredient^ aptem ço, vrbem,repcntèliquidusaçpuru^ amp;nbsp;fc-renus ad fpçcicm cçlcftis arc6s,orbc (o-lisambijt circulas,qualîeumpotiffjmu, vtaliquikribunt,inmundo folumque danlfimumin orbe monftraret, cuius tempore nafciturus effet,qui iplum fo-Icmfolusmundumq- totum feciflet amp;nbsp;re^eretlngreffus vrbem Olt;âauius,pri-nuim adAntonium,vtpotè atnicum paternum, falutatû veniens, depofitæ pecunia mentioncm habuit.Hîc A ntoni-us primo iuuenem afpernari atqut infâ-numdicere,fi tarn oncrofam hçreditatê adeundam putet, multaque contra illu contumcliosèdicerecœpit.Cùm tribu-natumpetens Oäauius,fellam aurcam patns fui pofpilïet,minatus eft Aptoni-usfein carcerem ilium dpûprum.^ |
His rebus adduâus Oaauius,ad Ciceronemfc contulit^ eique Le totum j permifit, per quem cùm fenatum Igt;^toô4.«dCJ, çonciliâflet, ipfçautem plcbem ample-cerowmi« xaretur, amp;nbsp;veterani milites vndiquç ad confère« cum co ncurrerent, Cicero pcdlça çtui-tatis princep$,omncs mortales jn. Antopium concitabat.Denique ad deprime-dum iuuenem,Antonius paratp exerci-tPi’pCifalpna Gq^iar eu Hentern mo-tibus fuis DeciumBrutumapudMuti- Pfgruad P/nrobrfidione concludt.Odauius Cçr Mutinam, faris nomine veteranos fimul imfuun^ ac reipub. auxilium quatapotuit largir tionecontraxitjiunuscomparatoexcr-citu pro prçtoreprçeflcj amp;nbsp;cum Hircio amp;nbsp;Pan/a qui conlulatum acceperant,' Pecio Bruto opent terre,Antonio ante bofte iudicato. , Demandatum ftaque belleniftertiq menfe confecit duobus prçlijs, priorç Antonius eum fugiftc.fcribit,ac fine pa-ludamento(quoa eft infigne ducum)aç equo,poft biduum demtim appamiffe. Sequenti veto prçlio coftat, non mode Oilauium duciSjfed etiammihtis fup-dum munere, atqde in medio dimica-tionis aquiliferolegionis fua: grau,iter fâuçio,aquilamàrn,orientc,figniferofi-bi traditam,fuis bumeris in caftra retu-liftc.fplus tuncatque fugatusAntoni-us. Pania autempilpgrauiteryulncra-tus,int,erpofitis diebus moritur.Hircius qiioque infecundo prçliq,occiditur,; ƒ Ççlar autem viâoria potitur,amp; confu • lum occiforum exercitus ei fubditur.' Rumor inter hçcpercrcbuit,Panlàni atq^Hircium ambos Opera Ôôauijoc-cilos.Panfç quoque,inquit Suetonius, adeo fufpeóla mors fuit,vt Glyco medicus euftoditusfit^ quad venen,urn vul- । ncriindidiffet.adjccithis Aquilim.Niger, alterum è confulibus Hirciu,m,in pugnxtumultu à iuuene peremptum.' Oétauius igitur vt cognouit Antonift, âM.Lepido receptum, cçterosô; duces amp;nbsp;exercitus eófentire cum patrib^cau-fam optimatum fine cundtatione ‘lelf'^ai^oà feï* ruit, ad prçtextum mütat« voluntatis nam, diûa fadaq; quorundam calumniatus, obquæ amp;nbsp;quod perçu Abribus lulij Cçfaris fauebat fenatus, opéra M. Lepidi Ççfaf M.Antonium acccpit in gratiam, atque obfidcm reconciliatie gratis fo-rçrem fuam in vxorem deditOâauiam. ff 2 Turn |
|
”ïÓH. NAVCLERI VÖLVMEN PRIMVM 4“ 4 â')F't . nbsp;nbsp;' prUrticonuencrebitresduccsdediui- »110^ ■ - '-' bon'eirnperij^deq;cçterisrebns. verùra ’” Vt entêta facile tranfegcrunt,Iic magna COnVertatio exorta,diù tenuit deliberates de cimbus necandis, fingulis amicos feruafie cupicntibus,amp;inimicos necare. Tandèm inimicoru odio amp;iura çogna-tioîs ^anucitix chantas abieda;Gçlar quot;nbsp;AhioniciCiceroném, Antonius Cçûfî aùùnciilum conccflîtnecandûjà M.Ec-pidbï’auius frater ad necem conceflus, vél vt: quidam aiut,fpontc deftinatus; • ' Nil reor vnquàm,ait Pl u ta rebus, crui-TrWuir»tu» «Ibliüs aut tetnùsfaftum.ltà triumuira-tus ab bis tribus inuadi tui’, cruentifltmi foederis dm cria vota:inccndia Lepiduni diuiriarum cupidum,quarum cratfpes bc r 'cxtiirbationereipub.Antonium vltio-nes dedsjqui feboftem ludicâlïcntrCç-fatem mors paterna^ metusque Caifij amp;nbsp;Brun eicagitabant. Hrsnaquedifpofixtsj ad«equcnda ea quae decreucrant^contcndunt. con-uenerant autcm vt ipb tres reipub.cófti-tuéndæ per quinquennium prçôfTent, , ftatueranri^e vtvnufquifque (uns ini* micosprofer beretjin qua proferiptio-ne centum triçintaduorum fcnatonim nomina in tabula propoGta('unt,multe amp;nbsp;varix clades diu atix^domuS proferi* Ciceronis caput pro roftiis abfciiïum viderct, quod interfedo lulio Cçfare,* M.Antonij conatibusreftitit. Sic Odauianusintendéstotaremp. ad fe trahere,amp; cernes qüôd fibi Cicero réfîftCrepedkt, permifit eum Antonio ho01 fuo qua’fi pacis firma’ndæ caufa. Quarè cùm Antonius mortemCicero-nis quçriret,PopiliusLenas,quem olrm incapita1iiudiciodefcnderat,infugien-tvm,çratemprolcriptus,miffusxft.ltaqi abbis arnihcilyus04. antros natus Ci-. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctro interficitur,caputeius cum dextra Z, - nbsp;nbsp;nbsp;Antf ni’’adfcddatû,fulpédit,proftri$. . nbsp;nbsp;nbsp;A N N O igitur ab vrbe condita 710. Oétanian*,qui pofteà Auguftus eftap-pel}atus,RomanisimpcTarcc0epit,aquo - A deint èps imperatorcs Rom.Augufti dféhlune, regnauitannis 56.duodccim^ Cùm A ntoino A. Lcpido, folus verô 4.^« hx C'âauiolcnatoregcnitusj matercû ‘ |
genus ab Acnea per Iulia familia form eft,filius Acciç (ororis lulij CçfariJ-Eu illeadoptauitinfilium^cumno haberct prdpriö,amp; teftameto h^redem reliquit, nomenq-, fuum ferre iulfit. V nde vtpn-mum occifumauunculû amp;patrctnjM» bçredé tn ftitutö eóperit, dimifla Apollonia vbi ftudijs vacauitjCÔfcâim m vr-bem redijt,oÏaq; vt fupra diâu cüjP^^'^j f quot;Odaaianum Liuius (cwbrt'co®!“quot; cr-eatum annos xviij. natu’, IJÄ® R®®* rcdijflet^Teconciliata per Lepidum tu^ Antonio gratia. Inde legem ruime“f quçftionehabendain cos, quoruope» pateroccifus erat,poftulari^;ea J®^ ' Brutus,C.Cafltus, D. Brutus, abientrt damnati funt. Calfius, cüimandatumi /ènatucrat,vtDolabeHamböftemiucli' catu m ,bello perfeq uerctu r,a u thoritate reipub.adiutus,mtcrimSyriam cumul-bus exercitibüs,qui in eadem prouinai eratjin poteftatem luam redegibl^®!^' bellam m vrbe Laodicea obfeflum mon coegit.M.quoquèBruti iufluC.AnW' niusoccifuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. DeCalfio Ma^fter in biftorijsirarr-cilfj^ fert: Caibus,intcrfeftoluliu, venirm^ Syriam,cuiusprçfes olimfueratà lob'’ conftitutus. colligensc^; exercitum w-tra Oélauianu adolefcentem amp;MAu' tonium, Ixx. talenta à ludçisexigebat. Primusautem HcrodcsdeGablça centum ferens talenta, fauorem Cii^ ruit, moram aliorum indit’nè ferentis. profedu-s eb criimHerodes\umCaffio ad prçlium.nam ci adepta visoria,regnum ludçÆpoUicebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Extindtus eftbis fcrètcmpoi'ibiwAü-^^fi/iy tipater vcneno,quo eum Makbuspri”'»^ cipatum affeéians-confecit,eodem Hyt W'' canumtentaturus.ltaquecuminlufpi-ciónem veneficij ilU veniiletjapud He-rodé lepurgare voluit, fed illeàCadio nuncio accepco, vtdolo dol um vindi-caretjidyreanu-m ac Makhum vocat, vbi Makbus à chiliarchis circlin' feptus,eratenim illis imperatum,vt He-rodem luuarent, eccilus eH. Hyrea-iHisftuporediflolutusConcidit, vixqiie recepta anima, Herodem percon-tabatur quis Makhum occidiflet Cumlt;^ue vnus relpondilfet,Caifijprice, turn, ait. Me amp;nbsp;patriam Calfius feruauit |
|
CHRONOGRAF, HIAE. feniauit, amborum inbdiatore perem-pto.Paulo poft Phœnix Malchi Frater, in vltionem aduersus Phafelum arma fumit,Hyrcano focio.Phafelo Hcrodes auxilium laturus, morbo corripitur. Cumqueconualuiflquot;etHerodes,Hyrca-®'”” 3gg*'e‘ii attentabat,fed propter aF-finitatem rediêruntin conCordiam. «• nbsp;nbsp;HabuitHcrodes vxores noucm,ex quarum feptem numerofam fufcepit fo-bolcm,fed dehis paucos numerate fuFb-ciat. Primogenitus eius Antipater erat exDofide,Alexander amp;nbsp;Ariftobulus ex Mariamne, cuius caufa fe circuncidit, Archelausex Mathaca Samaritide, Hemdes Antipas,qui poftea tetrareba fuit, amp;Philippus ex Cleopatra Hieiofoly-mitide. Herodem tarnen bnne quidam Mariamnæ blium putant. HoctemporeBrutus aduersiisThra-casmiffus, omnibus tranfmarinis pro-nincijsexercitibus^; in poteftatem eius ^CCaffijredadlis ,coïêruntSmyrnæ, vterque ad ordinanda futuribelli conb. ha.rumrelidoad vrbis pr^bdiumLe-W^jCefar cum Antonio inCafbum brutunic|ue accingitur. illi comparatis copijsingentibus expedtat, fed nee turn ebdisdeitinatæ bgna latuerunt.nam amp;nbsp;iffuetç cadauerum volucres,caftrâ Bru-^’ amp;nbsp;Caflij quab iam fua circunuola-^2nt. In aciem quoquè prodeuntibus obuiu$A.ethiops, apertum ferale bgnu fuitipfi quoquè Bruto per node, cum tacitusfecumreturn cuentü pertrada-hat,imago quidam feobtulit, quæin-tenogata,Tuus, inquit, malus fum genius, in Philippis me videbis. moxque euanuit. ApudPhilippos Macedoniç ciuita-temvarioeuentu pugnatum eft. aciem commiffacum pari ardore aliquandiu dimicaretur, quanuis duces tune non tflentprçlêntes,aitFlorus, cumaltcrû corporis çgritudo detineret,ferunt me-dicum Artoriû noftii per quietè Oda-viFum, PaUadis voce monere, nè '® Quente die in caftris eiïet,* ilium me-tus amp;ignauia fubduxiflet, ftaret tarnen pro partibus inuifta Fortuna amp;nbsp;vltoris, amp;nbsp;quivindicabatur. Primum adeo an-cepsfuit amp;nbsp;par vtrinquè difcrimen',vt aims pr^lij docuit: capta enim funt |
GENERATIO LXffl. 485 primùmCçfàris caftra,indè Calbj, led quanto elTicacior eft Fortuna,quàm vir-tus?viftoriâilliprçlio error dédit. Call bus nanque inclinato cornu fuorum, cum captis Cçfaris caftris rapido impe-tu recipientes fê in id équités videret,fu-gere eos arbitratus, affcendittumulum. indè puluere amp;nbsp;ftrepitu etiàm noâe vi-cina eximétibusrei fenfum, cum fpecu-lator quoquè in id miffus tardius renu- ciarct,aélum ratus, vni de partibus fuis -.^_.. . auferendu prçbuit caput. Dehinc Bru- amp;nbsp;Bred, tus cuminCâffio etiàm fuumanimum perdidifletjOe quid ex conftituti fidere-fignaret, ita enira pares fuperefTehello conuenerat, ipfe quoquè vni comitunt fuorum confodiendum prçbuit latus, quis fapientiflimos viros non miretur advltimum non flus manibus vlos, nifi boe quoquè ex fuperftitione nó defuit, nè violarent manus, fed in abolitione fandiflimarum pientiffimarumque animarum iudiciö fuo,fcelere alieno vte-rentur?PeriêruntitaqueBrutusamp;CaC. fius, infinitalt;^ue multitudo nobilitatis interfeéla eft, ac fic inter Oétauianum amp;nbsp;Antonium diuifa eft refpub.vtOäa-uianus Hifpaniam, Galliam amp;Italiam teneret,AntoniusveroAfiam, Pontum amp; Orientem,anno ab vrbe condita 718. Antonius mox ad cogenda ftipendia qua militibus folueret, cum exercitu contendit,Primó igitur in Gr^ciam ^-fedus, Athenas inuifit,deindè in Abam tranfijt; iblcùin regesvndiquèadeum concurrerent,amp;regingdoniscertantcs fefe Antonio olïerrent,corruptus extè-pló animus,in confuetum morbum re-ciditvoluptatum:amp;ciim fe vertilfetad Parthicum bellum, Delium quendam adCleopatram mifit,iubensillam ad fe in Ciliciam venire, indicium fubiturä, quod C. Caffium opibus iuuiffe accu-faretur, Mulierhis acceptis,Antonium capi fuisblanditijspoffe confidens, claflem inftruit,per Cydnum nauigat,rudenti-bus incubebant pueU«e,cunda deniquè exquifitiffimèerant parata. Antonius lub primü reginæ appulfum, earn ad coenam vocat,ibique vfqueadeo captus eft illecebris foeminx, vt mox in Ale-xandriamreginamfequeietur, 6«: inte-ff 5 rim |
|
ÏOH. NAVCLERI 'VOLVMEN^ PRIMVM 4?6 rlm preciofiflimam rem, tempus, deGdia tereret. Anto cum Antonio in Syria agente, ludçorum Cleopatra optimates Phafdum amp;nbsp;Herodem apud ‘^'g“* nbsp;nbsp;nbsp;eum aceufabant, quod return fummam vi poffiderent,nomé tantum fupereffet Hyreano- Herodes autem muneribus placauit Antonium, in memoriam re-oocans ei patris fui antiquam cum eo familiaritatem.Pofthçciterùm centum potentifGmi ludçorum ad eum perue-niunt,accufantes Heródem cum Phafe-lo.contradicebat autem Meflala,defen-dendo iuuenes,Hyrcanoprçfente. Có-fuluit Antonius Hyreanum, quinam rebus gerédis effentaptiflimi.illo refpó-denteHerodem amp;fratrem eius, Antonius exhilaratuseos tetrarchas ordina-uit.xv.autem exreGftentibus vt eos oc-Tetrarchx «derct,nifiHerodes reeufaret.Sed neg-, lud{*. ita quiefcebant.vndè dim in Tyro Antonio occurriflent,corruptus pecunia, prçGdibuslocoru prçcepit, legatos ludçorum nouis rebus ftudétes torqueri, amp;nbsp;Herodi prçberi principatum, vbi amp;nbsp;multi vulnerati funt. Intereainltaliabellum ciuilemoue-ratL. Antonius conful,frater MAnto-nij.Caulam prçtendebat, quód Cçfar reuerfusin Italiam, vcteranis agros di-uiferat. focios habebat qui pulG étant agris,Fuluia Antonij vxoie confulente , helium. Itaq', Cçfar annosnatus24.in oppido PeruunoLucium coaftum ali-quandoerumpere,coègitfame indedi-tionem venire,ipGq; amp;nbsp;omnibus militi-busignouit,Perufiam diiuit,redaâ:is in Bellum Pc poteftatem Guam omnibus diuerfe par-rutinum. tis exercitibus, ProuoeatusliterisFul-uiæ Antonius,in Italiam venit.interim vxor Sicyonemoritur, qua cratprima futuræ pacis fpes. Antonio reconciliato,Cçfar forore Odauiam in matrimonium dcdil,diui-fum indé inter illos tres imperium,ita vt terminum facerct Ionium mare, om nis' ad’Oiiftcm tradusAntonio,ad Hilpc-riattn Cefari concéffus, Lepido autem Aphrica permiffa, « ' Inter hçcciim Antoni’in Italia effet, Pacorus rex Parthorum in manu Valida Euphtaten tranfgreffus jad quemdefeé-deht'Lyiànias Antigom nepos,pollicj- |
tus eft talcnta mille amp;nbsp;rirgines quingc* tas,vtAntigonum in regnu reauceret paternu. acceptis itaqjiPacoro multw millibus Parthorum, Antigonus Hie-Antig^ rufalem oppugnabat.Phafelus guidera ^^ muros,Herodes vei o domum regia cu-ftodiebat.fed dim intraffet Antigonus vrbem in diebus pentecoftes, eoa in furo dimicatum eft. Cùm autem depace traftarctur, Antigonus Pacoru regem Parthorum pacis arbitrum in dolo de-pofcebat.Egrefü Hyrcanus cum Phafe-lo amp;nbsp;Antigonus, ad Parthorum regem properat.Herodes noluit cum eisdeke-dere,fuadenteMariamne,vt nunquaffl fidei Parthorum fidem adhiberet. Hyr-caTiusveróamp; Phafêlus in itinereaPar-rodes nodù ad Idumços contribuiez fuos confugit.prçmiGt autem vxores amp;nbsp;GlioSjamp;iple fubiequenSjimpetusinuP dentium luftinebat.grauiores auteP^P this ludçosin fuga expertus eft. Partni veto non folùm Antigonus reftituerunt in regnum, verùm etó® Hyreanumamp;Phafelum vinftoscitra* diderunt.At ille auriculas Hyreani tru-cauitynèquandomutatis rebus folutuZjHyr^.^ pontificatu m refu m eret. Hyrcanus ad pb^^ Parthos miffus,diu ibi ludibrio habitus.'’” Phaleli veto virtute tyrannus prçuetus eft.nam Phafêlus vindicem Heroaéfpe-rans,adlaxü frado capite, niortuusdl Herodes accepta mortefratris,inhy-eme Roma properauit: circa Pamphy-hafrada naui amp;in Rhodo reparata/o-mam venit. Primo eau lam vix expofuit Antonio,quicafum miferatus, fenat® perfuaGt,vt Herodem regem ludçx de-dararet. ' Gofonatus ergo Herodes, Aug^fto amp;nbsp;Antonio hincindè adftantibus, m Capitolium dudus eft, vbi amp;nbsp;decretu® fcnaffis fuper hoe fado repofitum eft. remiffus eftin ludçam Herodes,duoq; principes cum €oVcntidius amp;nbsp;Silo, qui eum io regno collocarerit. Cum a^g,Z , veniflent in Galilçam, Silonem Anu-j^j/ gonus morcede corrupit, amp;nbsp;proptcrea congredi aduersiis Antigonum fimula-ter differebat.cumi^; tadem obfediiknt Hierufalé Romani,tum ^hyemisafpe-ritate,tum o inopia victus ab obfidione ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dike- |
|
CHRONOGRAPHIÆ./ GENERATIO EXIL HifcedenteSjinldumxa amp;nbsp;Galiiæahye-mabantnec tune tarnen Herodes ocio-luserat,fedlatronum multitudinem in cauemis fuffocabat. - Antonius autem in Italia agens, caetera quidê omnia communitèr amp;nbsp;ama-tèramp;fummacôcordiaçû Cæfàre age-bat: verum in ludisquos certatim ini-bant,nómediocritèr angebatur, quod fempèr Cgfar effet fuperior. l(^j^. Erat turn apud Antonium quidam Acgyptius,qui'dicere folebat, ^ fortunam eius iplendidiihmam effe, fed e Cæfaris commodis obfcurari. Tuus enim,ait,dæmon illius genium refor-midat: amp;nbsp;cum eelfus atq; alaccr per fe-ipfum fit,obhmus tarnen yjeinitatem bumilis fit amp;nbsp;abiedior.Equidé temo-neo, vt abeffe velis q uàm procul ab hoc îdolefcente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;t ^'’Aegypoj didis om,nia videban-turfidemfacere. nam in quacunquefe certarent, fern pèr vi dor, G æ far, vi du s autem Antonius. Quibusrebus occulte turbatus Antonius, Cæfàri rerum fuarumeura relida, ipfe ex Italia mi-ff auitemn Odauia vxore,exquaiam filiolam fufeeperat, amp;nbsp;Athenas naui-gauit. Inteiel Pacorum Orodis.regis fili-ttuijCum magniscopijs Syriam irrum-pentcm,yentidius ad Cyriftum dele-'“b de qua.vidoria tanta formido Par-tbis iniefta eft, vt intra Mediæ amp;nbsp;Me-fopotamix fines fefe omnes reciperet, torque vltrà auderent pedem referre, Ölbus conunuis pugnis fummavi fu-perati. Pulfis Syria Parthis,Herodes ad Antonium Athenas proficifcitur, aceufa-faturus Silonis dolos. lofippum exerci-tibus prafecit, qui negledo Hecodis mandato, cum Antigono congreffus, viâuseftàPampo,amp; capite truncatus. Cum accepiffet Antonius dolum Silonis, mifit Sofium cum Herode in manu valida,qui veniens inludæam,oc-currentem fibiPampum vicit, caput^j eius Feroræ fratri Herodis in folati-um occifi fratris wanfmifit. Tandem quinque menfibus obfefla Hierufalem, dim fexto Romani irraeretin earn,capta eft. 1 . |
487 Antigpnusdefccndens,adpedçs So-lij proftratus eft, quem non miferatus Sonus, fed irridens, Antigonam appel-Iauit,amp;in vincula coniecit. Poft cru-delem incolaru cædé, làcra milites violate pertentabant. fedreftititHerodes, fingulis fua mercede data. Softus aurea corona Deo dicata fublata, vin duin Antigonum deducens, ad Antonium remeabat, quem Antonius fecuri per-cuflit. confirmatus eft Herodes in re-gno,quarto anno.ex quo Romæ diade-maiuiceperatlndè eft quod quadoquè piurcs,quandoquè pauciores anni He» rodisleguntur. Ab hoc igitur anno quo diadema Herodes rufceperar,qui erat annus decim* Odauiani Cæfaris, amp;nbsp;718. à conditio- Finis regni ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - . 'editerdotn rum vlqjinprælens tempus defeat, fcin^æorum. facerdotes qui idem amp;nbsp;chrifti funt, id eft, vndi,è Danielis prophetia finem accepere.Nam vfque ad Hyreanu Ale-xandrilannei f hum,indices, facerdo-teS,reges,per fucceffioncs ludæispra:-fuerunt. lam Hyreano con/iJijs Anti-g9J5ii,qui filius erat Anftobuh,aPar-tlus,Antigono à Romanis capto, He- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• rodes fuccelüt.Indè pontifices, ncc generis nee virtutis honore ledi, populo prjefuêre. Quç omniaitA ventura angelus Da- Dan.9. nicli prædixitin hæc verba: Et fcias, amp;nbsp;intelligas, ab initio fermonis refpondé- ^quot;quot;’ di amp;nbsp;çdificandæ, Hierufalem vfque ad „j^ijj^ Chriftum duCem, hebdomades feptem amp;nbsp;Ixij. amp;nbsp;poft hebdomadas feptem amp;;. Icxagintaduas interibit chrifma, amp;nbsp;iu-dicium non erit, amp;nbsp;templum amp;nbsp;fan du corrumpet populus, duce venienre ex Ifrael. Igitur leptem amp;nbsp;fexagmtaduæ hebdomades, qux fimul fiunt Ixix. fa-ciut annos quadringentos odoginta-tres. In quibuschnfti,id eft, facerdo-tes per vnóhonem conlècrati, regna-uerut, ab inftauratione templi fub Da-rio vfque ad Hyreanum, in quorum nouiffimo chrilma amp;nbsp;facerdotium lu-dseorumdefecit. Quod autem à perfedione templi,. hoc eft, à fexto Darij anno vfque ad decimum Auguftiannum,feptemamp;fc-' xagintaduK hebdomades, id eft, anni ff 4 qua- |
|
IOK NAVCtÉRI VOLVMEN PRIMVM 4.S8 OC qUadringenti oftogintatres fcriiputa-tur, fic poftumus approbate; Sexagefi-mæ eft, Darij fexto, compléta eft templi ædificatio: amp;nbsp;centefima: odogefimæ lêxtæ olympiadis anno fecundo,id eft, Augufti decimo,Herodesregnü fufcc-pit ludasorö: in quitus fiunt anni qua-dringenti odogintatres, per fingulas olympiades quadrienniofupputato.' . pto, duobus naualibus prælijs dubio euentu pugnauit, id vt duarum cl afhum Cælàris altera, cui Agrippa præ-erat, vinceret: altera quam Cæfar du-xerat,deleretur. Vicit tandem Agrippa exutum Pompeiü, amp;nbsp;fexagintatres naues eius aut merht, aut cepit. Pom-peius cum decern amp;nbsp;feptem vix elapfus, Ahampetijt. ibi bellum aduersùs An-peijmtcn- jonium moliens,àlegatis eius oppref-fus atq; extindus eft. Lepidus quoquè magna xx.legionu violcnria turnens, Cæiarem femel atq; iteriimforeuit. venientem adfe telis ap-peti iuffit,quæ Cæfar colleda in Içuu brachium lacerna repellendo vitauit. mox immiflo equo ad fuos rcuerfus. tut. Lepidut in cxiliû ad’. Interim à Sex.Pompeio Gn.Pompeij filio, ingens bellum in Sicilia commo-turn eft, amp;nbsp;cùm annonæ commeatum impediret, poftulatam ab eo pacéCx-far amp;Antonius iniêrunt,ità vt Siciliam prouinciam haberet. At paulo poft Sextus rursuslatrocinijs mareinfeftabat, necpacem quam acceperat, præftabat. Cgfar neceftario bello contra eu fufce-inftrudoc^ue exercitu aduersus Lepidu veniens, plurimaslegiones eius,paucis interfedis^in fuam pattern tranfire coë-git. Lepidus tandem intelligês quó fua vanitas tenderer,depofito paludamen-to, fupplex Cæfari fadus,atquerelido exercitu, abrogatot^-, triumuiratfis honore, vitam impetrauit,perpetuo mul-datus exilio. M. Agrippa nauali corona tune àCælare donatus,qui bonos nemini ante eum habitus eft. Taurus Gselaris prçfedus,totampenè Siciliam ferro pertentatam coterritamq; in fidé recepit. Orofius ait: Quadragintaquatuor Icgiones fob vnius tune imperio Cæfa-^ris erant, milites veto multitudinefero- |
ciores, quofdam pro accipiendis agns tumultus excitauerunt. led Cæfar animo ingeris, aoooo. militum exautno-rauit, 30000. feruorum dominis reddidit, 6000. quorum domini non extabant, in crucem egit. ouans vrbem m-greftus,vtin perpetuum tribunitiæ po-teftatis effet,! fena tu decretum eft. His diebus trans Tiberim è taberna meritoria fons olei terra exundauit, ac old per totum diem largifomo nun ^“’“^ Herodes res ludæorû foo arbitriover-fabat. Supererat tumHyrcanu53Par-this captus: quem, quiabonus acillu-ftris erat, Parthi ad preces ludæorum inBabylone accepta pecunia, illispe*’' miferunt, vbi ludæi eum vt principes ^ omnino tradabant.hoc compertOjHe* jjjZ rodesHyreanum adredituminuitaba^H^ qui contra conhliumfautorum fuom’ in Babylone,illedus redireftatuit. venientem primo loco tenuit, patremgue vocauit:eratenim auus maternusMa-riamnes,amp;quia truncasaureshabebat, amp;nbsp;fic ad facerdotium ineptus, quedani ludæum nomine Ananeflum, pontifi-^ cem dehgnauit:quod ægrè nimiùm W' f lit Alexandra focrus Herodis amp;nbsp;®® Hyreani, vxor Alexandri, ex quo ^^ riamnen habuit amp;nbsp;Ariftobuluni w«' nem forma venu ftiihmum, moleftèf^' rensinfam.iam filij Ariftobuli^quodd-lo fuperftite, alter aduenaprincipïwm facerdotij meruiffet. Quarè fcripfit Cleopatræ regin^ Aegypti,quam tune Antoniusdeperi-bat, vt peteret M. Antonium principa-tum facerdotij filio fuo præftare. foe-bat enim Antonium Cleopatræ vix all-quid pofte negare. Antonius omiaHe-rodiinhnuat,vt Ariftobuluni prçfict-ret petit.Herodes h^c audiens,vebeme-tèrin Alexadram exarht,perinde acea feditiones regno moliretur,olinifeor-dinafte Ariftobulo principatuni,interim autemquia puer eftet, Ananelluni prçfeciftedonèc is adolefcerethæcpro deceptione dixit. At præfontia amicorum Içta,amp;non bené Iperans, Alexandra cUm lachry-mis fatisfecit,dices,fe amp;nbsp;pro facerdotio quidem omnia amp;nbsp;pro infamiavitanda feciftetdextrisitaque datis/eX Herodes ftatim |
CHRONOGRAPHIAE. ftatiraprlncipatü facerdotij Ànahellû pratter legem exùit^edîtiones domefti-cas pacando: non tarnen fècurûs dege-batjdum Alexandra ex praetentis cona-tibus valdc timeret. quapropter præce-pit eamin aula conuerfari,vt ninil fub poteftate haberet. quopaulatïm magis odio torquebatur: nain fùpcibia mu-lieris diligentiam euftodi« indigna-batur. ’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ q ' 1
Ad Cleopatram igitur lodalem fuâ lachrymabillt.èr fcripfit,poftulan,s fibi auxilium prxberij quæ iulîît ei furtim cumfilioinAegyptutn, nodtù ad fefu-1^ Çcre.Qjipdçùm Sabio quïfpiam refeîC. l^Jn^ let, vtgratiammErcaretur,Herodipa-‘ tefecit. is muliercm tenuit/adolefcen-, tem qua poffer ratione ftatuit peri-mere.
i Pontifex Ariftobulus du paulo poft diefeftoofficium magnificè luper atta-temexercuiffet, nimium populi fui ex-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citauit fauorem, amp;nbsp;Ariftobuli aui fui
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfens memoriam cis rcduxit: palam
gaudentes fimul amp;nbsp;Ixtitia perfufijlau-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;des emittebantvniuerfi. Tacitus dole-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batHerodes,quódregni fui perniciem
cenferet, eelebratione fa ét a ex more, Alexandra conuiuium inftruxit. tune Herodcsadulabatur adolefcenti, amp;il-liciebatad affluctiam potioms: deinde^ ^ia æftas erat,colleóii fimul exicrunt^ refrigcrium captâtes, amp;dum iocicau-fa hincindè natarent vniuerfi,Herodis amici quibus hoc præceptum fuerat, fæpè iuuenem mergentes tanquàmlu-dentes,non omiferunt donèç luffoca-rentxviij.agcntem annum,
lt;iÇ'“ Quo rnalo nuciato, inceffabilis mu-'“' litres dolor inuafit,ciuitas lamentis re-pleta cft. Alexandra veró plus confu-mebatUr conlcia peremptionis,amp; licet fçpiùs fua manu vitam finite niteretur, defijt tarnen, fi poffet viuens fufficere ad vldonem infidiarum percmpti:omia dilfimulabatjfuftincre neceffarium ex-iftimans. Herodes omnibus verifimilis videbaturnon infidiarum author fuif-fe, amp;nbsp;non tantum funus pcragebat,fcd «urn lachrymis vfus eft.
Alexandra Cleopatrç Herodis infi. diasferipfit amp;nbsp;filij perdnionem, qux
GENERATIO LXIIL 4«^ dum feftinarct petenti fubuenire, petit Antonium vindicate adolefcentis interitum.Flexus Antonius, præcepit Herodi ad ie venire Laodiceam, vt pro motte adolefcentis fatisfaceret. Hero-• des territus ftatuit obedite. cumquelo-fippum Salomæ fororis fuæ maritum procutatorem regni' reliquiffet, dema-dauitci fecreto, vt fi quia ab Antonio Îiaflüs effet, Mariamnert occidcret. di-igercenimfe vxorem,ac timere nè có-tumeliam poft mortem eius paterctur, pulchritudine illiüs caufantc nimia, quæ res fiue vxoris amorc,fiuc aliun-aè otta eft,n,on profperè ceffit.
Ïnterel veto cum Herodes ad Anto- p^eufn Ari nium veniffct,multiseumdonis corru- (lobulimor pit, atque obieéta diluit.Cleopatra vet- téHerode*. ba aduersus fuam latisfaétionem Antonius pariim valere affirmauit. nam non tuftuf eft,inquit Antonius, vt rex de fuo principatu depofitus, ab alia pœ-nam “lyat, quia qui honorem ei dede-, runt,ipfi ci vti poteftate permifcrunt..
Quodi^pjfimulque munenbusdatis,, flexa Cleopatra,in aliud tempus ymdi-äam feruare deliberabat.
Reuerfo ad fua Herede, ftatim foror eius Salome, materque contra maritu lofippum lacculationem profcru nt, di-centesquodicum Mariane fæpiùscon-ueniûêt.Herodes,quoniam nimls amabat Mariamnen, noluit aliquidteme-rarium facere: led in vtroque anxius,’ fecretè earn inquirit jan vcra effent que dclöfippó ïiudiêrat.illa veróiuramen--Si„,ujtatcs to affirmante, quod in nullo peccatorintei Hero-effetj paulatim rex dcfleétitur,amp; ira de-i ‘^5“*
, namuen.
lcca,coniugis amoreluperatur, honc-ftatiq‘ eius multas egit gratias.
Forte paulo poft'mulicr viri fidem^ pertétatura,ait:Non eft amantis quod^ mandaueras lofippo, vt fi quid patc-retis-ab Antonio, rile perimeret cùm nihil peccâffem. Quodvt audiuitHe-rodcs,exardefcens fdtorejftatim earn ab amplexu dimifit,clamans amp;nbsp;luos capiU lojdya£;érans,dicédo, fignum hoc ma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
nifeftû quod lofippo com mixta fuiffet, peneque, cam interfeciffet, nifi vidlus'^ amorc,furoris impetum refreriaffet. Io- ^ fippûvheriùs necad iuam facie venire per-
-ocr page 508-|
4^0 IOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM permifit, amp;y.t quidam fcrib^t, occidif Alexandram yerbjtanquafqiotius mail (:aufam,re(çruaripr«cepit,.[ Bell'inter CxCSiAn to.fonin« , In ter caperSyriam turba commouc-Cleopatri .^?fi{r, Cleopatf^non defiftputeAnto-•uaritia. nsum fledere, quatenus oppreffis regibus, potentia fingulorum ablaum fibi donate^ qu? cum,natura auara.effet, nihil iniuftu reliquiéfiquidem fratrem fuum.quent ianihabiturum regpufei-ret, vltimu Ptolemxu, vencuisaggref fa confumpferatxy. a;tatis annum agé-tem: fororem,aut Arfinocn,Ephefi ad templum Dianse confugietem,per An-tonium extinxit lam pecuniaru gratia amp;nbsp;templum amp;corpora violabat.ncquc . faa-arium tam caftum fuit aùtâfÿlûtu-tu, cuius ornatum ipfa non abllulit. Petiuititaq;ab Antonio etiatn ludçç amp;nbsp;Arabise reges occidi.Antonius cum in omnibus amorc fœminç vidus effet, vtnon tantum verbis,fcd etiàm vertenis vidercturobedire,manifeftaminióuita-tcmvidens,rogabàtné fevttârttu pec-caret, impelleret: nihilomin^/s paffes multarum prouinciaru tollens, eiAo-nauit. Acceffithuicluxuriscinfolés lü-perbia: confidebant emih thronis duo-bus Alexandria: fabricatis, vbt reginam Cleopatram falutauit.Plutanchus hec. Quin regina quotrés fe multitudini offédebat, facram Jßdis ftöläm affume-bat,amp; noualfisdor^ipopulis dablat. ' .1 HæC cum Rornéc Odauius amp;in fc-* natu amp;conciönibus*criminaretur,nii-fit Antomus Romam aduörsiis Cæfarc aceufatores.- primo, quod pulfo Pom-fieio, Sicilia adeptus, nullam eius infuse parte fibifeciflct: quodcùmeius na-. uibuSi adprxlium vfus eflet, nullas vn-quam reOitutflet: demum, q, cum RL Lepidum çollega exautlrorafletjipfe ba beat legiones amp;nbsp;provincial iUi traditas. Super.omnia, quod Cæfir Italum ferè totaip militibus fuis diuidifet, ^ nihil AdhsecCælâr,quæ beilo acquihè-rit, Antonio psir^i |tadurü,ciim amp;nbsp;ipfe ♦regionum ^‘’^.«Eig parubaharumq; acquifftarÖ* faciat ^bif JEp tçjppqre ex Armenia vbij gerebat bcllü, {^,Iiu)^tres belli inftruu-teprja, ç j^ AtAcniseffetjOÓnMillos Ro-mam mifit, qu ^fta^ui um dom^o^pellc- |
rent: ^jcùm Orietem teneret Afiam^b Artabapçm Armenia regeln prodido^^Ar«'*^ iarnpridem cepit, vi ndumqu c argentes op* catena ad manifeftatiopern thefauroru regiotutn coëgit,cxpugnato oppido,in quo conditos efle prouideratrex, ma' gnam vim auri amp;nbsp;argenti abdulit. Qyaelatus pecunia, denuciaribdlö^j^y Cxfari,atque Öftauix vxori, Cxfaps |^(,,r forori,rcpudium indïci iuffit. EtCieo patram nbi ex Alexadna occurrereim-per^it. ip/e Adium,vbi claHem eófti-tuerat,profedus, cum propè tertia par. tem remigum fameablumptam offen-diffet,nihil motus,Remi,inquit,modà falui lunpnam remiges nondeerunt, quoad Grtèciahomineshabuerit. Cçfar interea Romanos in Antoniu incitabàt.aduersùsClcopatram bellum dccernitur. Antonius imperium depo-nereiubetur,fimulq; Ce far cum exercé tuin Epirutraiecitaduersvis Antoniu, quiiamOme Aftiacum littus claffibus obfidebat. Indé cum adpræliû coirent,yj„t(iSd Antonius pugnaces babebat naucscin-fr^-’' gentas, in quibus oftiremes amp;nbsp;dearer meserant, peditum centümillia,equi-^^^,i tu 22.mi]lia,Reges qui ei parcbat,*Bac-chus Libyfe, Tarchodemós fuperion) Ciliciæ, Archelaus Cappadocia, P^‘ ladelphus Paphlagoniæ, Mithridates Gomagenus,Adóllas Thraciç. Auxilia verb mifefut Polemô ex Ponto,*M3n'*Mlt;i‘^ ch’ ex Arabi a,Her o des exIudça,Aniya ras exLycaonia amp;Galatia.Erantetiàin à Med or um rege miRa auxilia. Cæfar naueshabebat pugnaces 250-pedites-80000. equitum fermé parem Antonianisnumerûm. Mifit adAnto-mumCarfar, vtItaliam3cccderet:An- tonius contra iadahunduSjGçfarem in ßngulare certamé prouoeat, aut ft pU-ceat, omnibus copijs, vt in Pharialii qlimidimicct. if/m.-fu Omiffis muit is, Antonius naualm-lio tertio vidus, quarto congreflus tu-git, qua die ab hora quinta adlcptima Infelii' incerta vidoria: fpepugnarum cratjic- ’“y liquum dieicum lèquenanode in vi-doriam Cxlaris dedinauit. dux fugæ regina.mox Antonius fccutus,Alexaiv driamprofugitderelidus à fuis, obfcf-lusqj à CçfarCjin vltimarerumdefpera-tione. |
|
CHRONOGRAPHIAE. ÏÏ“*^?”?“® 9«^d Cleopatra occifa ef-‘ r^/allorumore impulfus,fcipfumin-^^rfecit.Alexadria in poteftate Caefaris ‘3^3,tu Cleopatra exor nata ad Cxlarê J^snitjfperans eu vt cçtcios fua fpecic ad UDidincmillicere.fed illceam fpreuit,amp; lt;:uftodiri præcepit,quç vbi (ê ad trium-pbuferuari intellexit,è curtodia elapla gt;n Mauloleum, maximos vt folebat in-‘luta cultus, referto odoribus folio,iu-xtafuum fe collocauit zAntonium iam v^in '^’IbpultUj admotisq; advenas lerpen-)^Q(0 tibusjfic morte quafi lómno foluta,fru S. ftri effare etiàm Pfyllos admouente, lt;]ui venena ferpentum è vulneribus ho-roinum fugcre folent. Sic Cçfar Odauianus Alexadria vr-bepotentiffimacum tota Aegypto po-titus, redegit Aegyptum inprouinciæ formam,in qua vfq; adClcopatram re-gnauerunt, qui vocabatur Lagidae,an-ïusducétisy^.Ipfa vero regnauitannis ^r.quifuntducenti 95.anni.tanta vero pecunia! ûcopiamCæfar in Alexadria gt;nueniirefertur,vt ex hac duplicia Ro-quot;'ævenaliumftatuerentur precia. hæc Crofiu5. ^irto Antonio, cum Augurt’ Rho-dum veniffetjdefperauit pene Herodes, Cumeflet Antonij partiu, etfi in pugna nonafFuifleuquapropter amici Hero-dis contriftabantur,inimici vero fpera-b^tmeliora fibircrum mutationeven-tura. Herodes igitur Hyreanum videns luis rebus obefle poffe, vtpotè in digni-tate regia con ftitutü,cogitaui t de nior- incrcgiaconttitutüjCogitauitciemor- nunc,amp; regnatoccrtiiis,quiameritus teillius,nèimminentefibiàCæfare pc- , esvtplurimosregas,cumamicitiastan. riculo3illedarctoccafionem,qui lólus tafidetucaris.ReètèautcmfccitAnto-nius,qamagis Cleopatra: paruit quam Kerodidia. tibi.te enimlucrati iumusproptereius demartpo-amentiam.mox ipfi diadcmaimpoluit, ««tur» acindulgcntiâdecretoconfignat,præ-clara in eius laudem locutus. addidic regio videbatur ex genere. lebat rcs Alexandram, quæ perola He-rodemj fugerc ftatuitjHyreanoó; per-fuafit, vt luis ad Arabas litcris rugam conaretur, quæ cum in Hcrodis ma-nus venirtent, requifitus ert ab co amp;nbsp;Malcho Hyrcanus, atq ; literis demon-flratis velut perfidiæ caula perem- v^yt. H‘:’’odesHyrcanointerfcfto,a Cæ- Cumlt;^; Cæfarem comitatus fuiflet * fare nihil fperans de rebus fuispropter vfqueadAntiochiam,reuertitur. Cum |
GENERATIO LXni. 91 mendauit omnia fratri fuo Ferorç, ma* trem autem amp;forc-rcm in Ma ia da con-Ïlituitjiubensvt ß nonrcdirer,princi-patum aflumerent. Manamnen vero vxorem,cùm non pollet cum matre ÖC vxore conuerlari, in Alexandno cum Alexandra matre illiusdepofuit, Soe-mum fupcreasdimittensjlturacum amp;nbsp;lofippUjfidos fibi amicos, quibus etilm mandauerat, vtfi quid de ipfo pericu-lolùm audirct, ambas interncerent, re-, gnum vero filqs fuis cum fratre Fero-ra euftodirent. Cum hæc mandiflet, Rbodum ad Cæfarcm properabat, ibique diadcma o^„ij j„ depoluit, verte quidem cultuq-, priua- Heroditic-to, fed fartu regio, nequ« dilrtmulata neurie“«« virtute, coram hæc dixit: Ego Cælar rexladus ab Antonio, fateor vtdé me geflilfe Antonio,neque abfuilTem ar-mis,ni contra Arabas me mififlet. vei ü-tamen auxilia pro vinbus mcisci mirt,, optimum ci antebàc dedi confilium, vnam elle dicens Cleopatra: mortem aduerfarij internecionem, quam fioc^ cidiflet, amp;nbsp;pccuniasamp; me iplum belli contra te fociumpollicebar. Sed profectucius auresamor Cleo-patrç,amp; Deus qui vidoriam tibi dona-ret,obftruxit.vna ego cum Antonio vi-diisfum,amp;regiam coronam cum cius fortuna depolui. ad te nunc véni, (pem falutis de virtute præfumens. AdhæcCælar; Immófaluuserto amp; quoquè regno eiusGadara,Ioppen amp;nbsp;Samaria, de latellitibus Gallis quifue- rant Cleopatra:,ei quadringentos do-nauit,amp; terram ei redd.dit,q uam per i^ lam perdiderat. amicitiam quam habebat cum Anto- ad regnum fuum redijlfet, tui batam nio, fubterfugere tarnen non poterat, onicm inuenitdomu. vxor cm amp;nbsp;mater amp;nbsp;cum fufpectas haberet muUeres, có- Alexandra non putantes fe pro tvitda |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM 45* in illo oppidopofitas, fed tanquamin carceremcôieôas,cùm nihil in fuapo-teftate reliquiffet, angebatur etiam,rc-colentes qualia loftppo mandata olim dediffet.Siquidem euftodes amp;nbsp;prçcipuc Soëmu,nimia diligetiamitigabat Ma-riancs,qui blandis lermonibus donisq; tandem flexus, amp;quiaJlperabatHero-dem non reucrfurü,mandataipfius partim detexit. HerodJj do Mariamne hxc grauitèr audics, nec n^eftica ^no ZTR« odia. putans,peiora animo verfari cœpit, ad-uenientê prioribus blanditijs nó exce-pit. quod adeotulitHerodesgrauitèr, vt omnia perfidix argumenta Certa vi-derct. palam illum vxor criminata, ob Hyreani amp;nbsp;Ariftobuliinteritü. Sedille quidem amore mutus erat. crupit interim aliacaufa:meridie nanq; du voluif fetrequiefcere,accerfijtMariamnê more confueto: quæ cum intmflet,cum eo non cócubuit, fed rcpulit^multa ei im-properas. quod cùminiquo animo tu-liffetjforor régis Salome infidias augeri volésjloquebatur nó pauca cótra Ma-riamncn,infimulabatq; earn adultcrij. Ad ha: c Salome fubornatu pincerna Herodis introducit, quiafferebat Ma-riamné fibi præmiû pra:ftitilfe,vtama-toriu regi propinaret, putaretfuiiïe venenu.cum talia audiuiflet, dudum fu-ribudus excitatur plus: eunuchum qui Mariamnæ fidelifumus erat, de veneno torquebat.tortüs tarne nihil de veneno dixit, fed vxoris odium eifeinregema-nifeftauit, propter fermones quos ei Soemus explanaHet. hoc audiés, excla-mauitrexSoëmum proditorem mada-torum,exiftimans inter Soemüamp;vxo-rem quidampiius interueniffe, qua de executus cft de relationibus veneni. ' Eratmulierfermoneincontincns amp;nbsp;iracundajin quam quiprçfenteserant, mortis fententia ^fcrebant:fuadebït tri alij,nèitatcmcrariè cainterficcrctj fed poneret in aliqua euftodia regalé.Tum Salome cü fuis fell:inabat,caue, inquit, o fexfeditione multitudinis,b illa vixe-tit. fic Ma^iamne trahebatur ad necem. |
Confidcrans autem Alexandra ea e Ic paffurarn ab Herode, volens oftend^ rcinriocentia fuam, vocifcrata mah circa maritum amp;ingratam fuilieMa-riamnenjufteq; om nia aduerfapati: lila nec ver hu dedit, nec ad illiusvitupe-ratione turbatardpexit, fed animi ma-uitatc peccatu matris ferredemonlma-bat, ipfaque non timido greffu, neque mutato colore ad mortem ducebatur, oemisdimittens. adcontin^J^ tia amp;magnitudine animi optima erat, modeftia vero ei non dcfuit,pijb'hritLi' dine corporis amp;nbsp;affabilitatis dignitate om n es mulieres anteibat. PoUquàm et interijt,potiùsde/îderiumexariitregis vt fæpiùs nomen illius putas adhuc vi' uere, inuocaret. molicbaturautomnu facere qua: potuiHent Ihlatium afferre» .^ fèdtâtùm doloribus tenebatur. Super-^ uenit mox çgritudo pefbfcra,oinibu)ül fuljiicio erat,exiraDei contigife.vncie poftea medici, dumnequaquamreme-dijs prodeffent, omnia qua: illevellet, iulfêreeipræberijfàlutem cafui deuo-uentes. Alexandra cùm audîlîet in qm^s effet Herodes pcriculis,HicrofoIy*’’®‘’’ feftinauit euftodias ciuitatis obtinere, fubfpecie tarnen, quod vellet flijsHj' rodis conferuare, n quid ei humanim$ contingerét. fed hoc confffm nucia-tur regi, qui nihil remoratusinterfo cam præccpit. ità perijt amp;nbsp;Alexandra, Iplèveró vix tandem conualefcenSjinK^ oihibus caufis fad* eft ad poen as param or,idcircó amicos interemitplures,Cu-ftodibaru fororis maritum cum libcris, vt iam nihil effet refidui de genereHyr-cani, Filios autem quos de Mariamne fufcepcrat, Alexandrum amp;nbsp;Ariftobu-lum,Romam mißt liberalibus artibus crudiendos. Deinde r8. regni fui anno Herodes poft multa pra:clariffïmaa:dificia tam Hierofolymis quam in vicinijs perfeda, conuocatum populu hac orationeper-mulcebat.’ Noftis, dicens, quod iftud maximoDeo tempiönoftripatres ædi-ftcauerunt, cum a Babylonia remeaf-fcntjamp; quia ddunt ei in altitudine^o. cubi- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO LXffl. 495 on con- ftruxerat, nemo negligentiam parentu noftrorumaceufet.SedCyrus amp;Dari-ushuiufmodi menfuram ædifleationis fieri pra:ceperunt,quibus illi feruiêtes, amp;poftillosMacedonibus,nonbabue-rut aptum tempus, vt ad antiqui forma tépliperducerent.Nunc autê cum nu-tiiDei principatuimeo paxlarga data eft,multitudoreddituû,’amp; quod maximum eft,amicitia Romanorû,qui omi-um return dominiexiftunt,cur nó ftu-demus omiflum neceffltatis tempore opus corrigere,amp;integrum Deo pr^be-Uprobeneficijsmeo regno collatis? Taliaconcionantcm Herodem laudant, dum tarnen confummare valeat. ædificaturitaq; templumex lapidibus albislongitudine centum cubitoru,la-Ïjiji nbsp;nbsp;titudine centum,altitudine centum vi- gintinnedium templi erat altiffimu,vt à tfultis ftadijsconfpiceretur,amp;in pro-uincia conftitutis amp;contrababitanti- Us aut accedétibus cerneretur: ianuas auté introïtus amp;nbsp;fuperliminaria vario ornatudecorauit, aureos flores ambiê-tescolumnas fecit,fuper quarum capita vitis tendebatur.templo perfe£to,ois populus lætitia completus efl:,de quo pluralofephus.Dicitur aut ibidem, per ld tempus dum templu conftrueretur, diequidé nó pluifle, noäe veró imbres defcendiffejnè templi conftruftio forte Mpediretur. ANNO abvrbe condita 7i6.vtre-fertOrofius,Cxfar viftorab Oriente rediés,oüauo Idus lanuarij vrbem tri-plici tnuphoingrefluseft, ac tum pri-mùm ipfeilani portas,finitis omnibus bellis ciuilibus,claufit,atq; ex eode die ^%^^“®roarerum aepoteftatum penès vnu. »«S '•®P*teGeamp; manfit. Græciid monar-’*'*‘ii.chianvocant. ANNO ab vrbe condita 726.impe-ratoreAugufto Cçlare fexiès,amp;bis M. ^8’'’PP^ confulibuSj Cæfar paruin in Hilpania per ducentos annos aótum In-, telligés, ft Cantabros atq; Aftures duas fortiffimas gentes Hifpaniæ fuis vti legibus Gneret,aperuitlani portas,atque in Hifpanias cu exercitu profedus eft. Cantabri amp;nbsp;Aftures Gallecia: portio funtjqua extentum Fyrenci iugü baud |
procùlfecundo Oceano fub feptetrio-ne deducitur.hi nó folura propnam liter taté tueri parati, verum etiam finiti-mord prçripere auG. Igitur Cçfar apud Segifamam caftra poluit, tribus agmi-nibus totam pene amplexus Cantabria. Qntabrieü Cantabri tadèmin montem Vinniunt bellum, confugiçntes, fame ad extremum pene cólumpti funt.Pr ætereà vlteriores Gal-lecix partes, quæ montibus fyluisque conGtæ Oceano terminätur,Antiftius . amp; Firmius grauibus bellis perdomue-runt.nam Medullum montem, in quo fe magna multitudo tuebatur, per 15. , millia paffuum fofla circunfèptum,ob-Gdionecinxerunt.Itaq; vbifegens ho-minum trux natura amp;ferox,tolerandç obGdionis infufHeientem conlpicit, ad voluntariam mortem concurrit.nam le pene omnes certat'miigne,ferroac ve-nenonecauerunt. Aftures veró Romanos,niG proditi Afturienfe præuentiq; elïent,magnis conflijs viri- ^®^*“‘quot;' busq; oppreffiflent.hos poftea Cariflus bello exceptos,non parua etiàmRoma-norum clade fuperauit. bis omibus per 5. annos domitis, tota Hilpania in çter-na pacecompoGta,Cæfar Romam re-di)t, amp;nbsp;Cantabricæ vidoriæ bunc bo-norem contulit, vttunc fecundó portas laniclauferit. Interea Cæfarem apudTarraconem citerions Hifpaniæ vrbem legati Indorum amp;nbsp;Scytbarum adeunt.par princi- ^jj”*” pi cum Alexandro gloria,quem Hifpa- , “ norum Gallorumqj legati in Oriente apud Babylonem contemplatione pacis adibat.büc apud Hifpaniam in Óc-cidentis vltimo,{upplex cum gentilitio munereAeous lndus,amp; Scythanoreus orauit. Nee tarne flnis belli gêrêdi,fed emer-gebat diuerGs orbisoris gentium infla-tæ ceruices. ad feptentripnem ferocius agebantNorici,lllyrij,Pannonii,Dal-matæ,MyG,Tbraces,Daci,Sarmatçat-queGermani. Noricis animos dabant alpes atque niues,fed illosperpriuignu fuu Clau-dium Drufum pacauit. Illyrij, quos vno nomine Sclauos appellant, aliqui quoquè fubalpibus aguntjimas valles amp;nbsp;quafi quæda dau-tt ftra |
4P4- lOH. NAVLCERI VOLVMEN PRIMVM
|
Dalmate* Myßj« Thriceï. Sarmat»; ftra cuftodiunt,abruptis torrdibus im-plicati. In hos expeditionem ipfe fum-pfit,ponte fado eos perdomuit. Pannonij duobus faltibus ac tribus fluuijs,Drauo,Sauo, Iftroq; vallantur. hos per Vibium perdomuit. cçfi funt in vtrifque’fluminibus. arma vidorum nó ex morebelli cremata,fed capta funt,amp; in profluentes data,vt caeteris quirefi-ftebantjvidona fic nunciaretur. Dalmatç plerunqüè fub fyluis agut, ad latrocinia promptifiïmi.hos Marius incenfa vrbeDelminio detruncauerat, pofte! AfiniusPollio gregibus,armis, atque agids muldauerat. led Auguftus perdomandos Vibio mandat, qui effe-rum genus fodere terram eoegit, au-rumque venis repurgarc. Myfijquam feri amp;nbsp;quam truces fue-rint,oftenditipforu etiam barbaris bar-barorfihorribiledidufadu; vnus du-cuanteaciêpoftulatofilétio. Qui vos, inquxt, eftisS refponfum inuicèm. Romani gêtium domini.amp; illi,lta,inqui-unt, ft vos viceritis. Accepitomen M. Craftus.Illi ftatim ante aciem equo im-molato, concepêre votum, vt esforum extis ducum amp;nbsp;litarent, amp;nbsp;vefcerentur. deos audifte crediderim,ait Florus. nee tubam fuftinere potucrunt. non minimum terrorisineuffitbarbaris Choni-dius centurio foculum gérés fuper caf-fidem,lufcitatam motu corporis flam-mam,velutardenti capite fundebat. Ante hos Thracum maximus populus defciuerat, fed à Pifone perdo-miti. Dacimontibus inhsrent Cotifonis regisimperio. Miflusadeos Lentulus, vltra vlteriorem ripamrepulit. fic tune Dacia non vida, fed fummota atq; dilata eft. tant3amp; hos per eundem Lentulum pro-hibere Danubio fat'is fuit, nihil præ-ter niucs rarast^üe fyluas habent. Tanta barbaria eft, vt pacem non intclli- Germaniam quoquè vtinam tann vinccre non putafTet Auguftus. magis ea turpitèr armffa eft^quam gloriose ac-quifita. fedquia feiebat patrem luum Cxfarem bis ponte fado ex Gallijs |
tranfiffe Rhenum, proximamque partem Germaniat domuiffe, in illius honorem concupiuit facere prouinciam, amp;nbsp;fadum erat, fi barbari tam vitia no-ftra, qu^m imperia ferre potuiflent. Minus in earn prouinciam Drufus Cxlaris priuignuSjprimos domuit Vfi- P^ petes.Iridè Técatheros,Cattos,amp;Mar. ||^ comanos, quos pene deleuit, corum^j inhgnibus ipolijs ditatuseft. Indèvali-diffimas nationes Cherufcos,Sueuosamp; Sicambros panter aggrefTus eftj^ui ao. ccturionibusinteremptis,hocvelutfa-cramento fumpferant bellumjadeo cer-ta vidoria: fpe, rt prædâ in anteceffum padione diuiderent. Cherufei equos, Sueuiaurumamp; argétum,Sicanibrica-ptiuos elegerant. ied omnia retrorsum. vidor nanque Drufus equos, pecora, torques eorum, ipfosque prædâ diuifit ac vendidit. Horu virtu te ex eo licet videre,quo‘^ $((««'’’ mulieres intra plauftraconclufæ,defi- f«'^'' cientibus telis,paruos filios collifoshu-mi,in hoftium ora iaciebant,in fingu-lis filiorum necibusbisparricidæ.Pr^' terea in tutelam prouinciæ, piæhdia vbiquè difpofuit per Mofam flumen, per Albin,per Vifurgim,per Rheni qui-dem ripam quinquaginta ampliÙ5ca-fteUa direxit.Bonnam amp;nbsp;Gen oha cum pontibus iunxit,claffibusque firmauit. Inuium atqueinacceffuminid tempuJ Hercynium faltum patefecit. ea deni-què in Germania pax erat, vt mutati homines, alia terra, cælum ipfum minus molliusquefolito videretur.Deni-quènonper adulationem,fcdexnieri-to, defundo ibi forti fhmoiuuencppiij quod nunquamalteri,fenatus cognomen exprouinciadedit. Sed difficihus eft prouinciasredne-re, quam facere: viribus parantur, iure retinentur. Igitur breue id gaudi-um fuit; quippe Germani viöi magi$ quam domiti erant, moresque Romanos magis quam armafubimperatore Drufofufeipiebant. poftquàm ille de- ^^^^ fundus eft, Vari Quintilij libidinem at- Q^ii^ que fuperbiam haud fecus quamfeui-tiam odifte cœperunt.'Aufus tille age-re conuentum, in caftris fe direxerat, quafi violentiam barbarorum lidoris virgil |
GENERATIO LXIIL 49S magls quam bellatum eft. Mufulanos atqueGetulos accolas Syrtium Coffo duce cópefcuit, vndè illiGetulici nomen latitis vidoria patet. Marmaridas atq; Garamantas Turmio fubigendos dedit. potuit amp;ille redire Marmaricus, fed rnodeftior in çftimada vidoria fuit, ad Orientera plus nCgocij cura Arme-nis:huc alterû Caefar exnepotibusfuis mißt, ambo fato breues,fedalter inglo-rius.Maffiliç quippeLucius morbo fol-uitur, inLycia Caius ex vulnere, cùm Armeniam adParthos fc fubtrahentem p„tW recepit.Armenios, vido regeTigranc, duntui in hoc vnu feruitutis genus Pompeius afferuërat,redores vt a nobis acciperd. Intermiffura ergo ius, per hunc recupe-ratum,nonincruento nee inulto tarne certamine.
Bofphoranos quoquè ad Orientera Agrippa fuperauit. Parthi veró quafi toto terrarum orbe vel domito vel paca-to,vltro figna quç à Craffo abftulerant atq; ah Antonio, ad Cælârem remife-rüt: regijsq; obfidibus traditis, firmum fœdus fideli fupplicatione meruerunt.
Sic Suetonius:Domuit3 inquit,par-tim dudu,part'im aufpicijs fuis^Canta-briam,Aquitaniam, Pannoniam,Dal-matiamcumlllynco omni.Item Rhe-tiara, Vindelicos acSalaffosgentcsal-pinas coëreuit, amp;Dacorura incurfio-nes tribus eorura ducibuscuraraagna copia cæfis, Germanosque vitra Aloin Augi fluuiura lubraouit. ExquibusSueuos Üoquot; amp;nbsp;Sicarabros dedentes lè, traduxit in Galliam,atq;inproximisRheno agris collocauit. Alias itéra nationcs male quietas,adobfequiumcoëgit. Nee vlli genti fine iuftis amp;nbsp;neceffarijs caufis bellum intulit,tantumque abfuit à cupidi-tate imperium augendi,vt quorundam barbaroru principes in æde Martis iu-rare coëgerit, manfuros fe in fide amp;nbsp;pace quam peterent. A quibufdam vero nouum genus obfidum fœminas exi-gere tentauit, quod nebligeremarium pignora fentiebat, amp;nbsp;tamé poteftatem iempèr omnibus fecit, quotièsobfides vellent recipiendi: neque aut crebriqs aut periculofius rebellâmes, grauiori vnquam muldatus eftpœna, quam vt captiuos fub lege vçnundaret, ne in vi-
CHRONOGRAPHIAE virgis amp;nbsp;prçconis voce poffet inhiberc. Atilli qui iam pridèm rubigine óblitos enfeSjinertesque cerneret equos, vt pri-Anniniuj mùmtogasamp;fæuioraarmis iuravide-''«r-liberuruntj duce Arminio arma corripiunt. «‘»iniia. Cùm interim tanta eratVaro pacis fi-dutia,vtneprodita quidêper Segeftem vnum ducum coniuratione, commo-ueretur.
Itaq; improuidum amp;nbsp;nil tale metu-tntemadortijCum ad tribunal citaren-turjvndiquèinuadunt,caftrarapiunt, treslegiones opprimunt. Varus perdi-tas res codem, quo Cannenfcm diem Paulusjamp; fato eft amp;nbsp;animo fecutus.ni-Hil illa cæde per paludes, perque fylua$ cruentius, nihil infultatione barbarorum intolerantius, præcipuè in caufa-rum patronos:alijs oculos,aliis manus amputabantjVnius os futumjrccifa pri-ùslingua,quam in manu tenensbarba-rus,Tandem, inquit, vipera fibilare dcfiftc.ipfius quoquè confulis corpus, quod militum pietas humi abdiderat, tffoffum. figna amp;nbsp;aquilasduas adhuc amp;bMbari polhdcnt, tertiam fignifer prius quam in manushoftium vcniirct, euulfit,tnerfamque intra baltei lui late-brasin cruenta palude depofuit.
Mac clade faftum, vt imperiu quod . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inlittore Oceani non ftetcrat,in ripa
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-hf^ni fluminis ftaret,Hsc adafuntin
1 M* ^“^“‘®apudAuguftam,fecundumali-1 Min'’, quos. Straboiny.vulthæc adainter-’’^ raCbeiufcorü,amp; quidem veriùs.Hanc cladem Cçfar adeo grauitèr tulit,vt ve-fle capilloq-, deformis,fxpè per vim do-\^ loris caput parieti coUidens, clamalTe S^feratur; Quintili Vare,reddelegiones.
Adhæeexcubiæ in vrbeindidæ, pro-uinciarum præfidibus prorogata imperia,vtputa rerum peritis,nè noui prçfe-éb detrimêto effent reip. loui voti funt ludimagni.
Mox ad id reformandu Tiberius frater Druil cum 15. Icgionibus miffus, qui continuo bello Germanos arripuit, amp;nbsp;4O.millia captiuorum vidor abduxit. ƒ Quodreuera bellum maximumamp;tcr-ribiliffimum per triennium geftum eft, neeferè vllum maiu^bellum poftPuni-cumfuiffedicitur.
Sub meridiano verb tumultuatum
-ocr page 514-ÎOH. NAVCLERI VOLVMEM PRIMVM
cina regionefcruiret,néve intra jo. an-Ciftajutii, nosliberarentur.Quavirtutis modera-tionisq; farna Indos ac Scythas pellcxit ad amicitiam fua populiq; Ro.vltró per , legates petendam. Parthi quoquóAr-meniam vendicanti facile ceftcrunt, amp;nbsp;figna militaria quæ M.Crafto amp;nbsp;Antó-nioademefantj repofcenti reddidcrut, obfidesqjinfiipèrobtulerunt.
hnunertió Sicvbiqjcotinuatotius generis hu-abAuguft, maniautpaxfuit,autpa(ftio.Ianu Qui-elaufus, rinum femel atq; iterum àcondita vr-/ be fubNuma rege amp;nbsp;vida Carthagine claufum,in multó breuiore tépore terra mariq; pace parta, tèrclaufit.
Pro tantis meritis in lênatu turn tra-âatum extitit,an quia Cæfar Oftauia-nus códidiffet imperium,Romulus vo-carctur. fedfandius amp;nbsp;reucrentius vi-fum eft nomen Augufti, quód remp. tantum auxiflet,obquetotingcntiaf3-Öa, pontifex maximus, dictator perpetuus,amp; pater patriae eft appcllatus.atq; ex eadem die fenatus populiqj Ro.pote-ftas amp;nbsp;imperium in eum extitit translatum. Tune fumma rerum ac ppteftas, quam monarchian vóeatj penes vnum elTe cœpit,amp; manfit.
Inter hæc Herodes adltaliamnaul-gauit,C«farem defidcrans lalutare, amp;
' videre filios fuos Romæ degentes Alc-xandrum amp;nbsp;Ariftobulum ex Maria-mne natoSjquos propter matris nobili-tatem,amp; quód iam regnati fibi fuilTeht geniti, regie educabat in ftudijs vrbis Herodis CU Romæ. Cælâr quidem eum amicabili-Auguft.có- tèrfufeipiens, perfedos ei doftrina fi-lios reddidit, quos amp;nbsp;ad propria rcdu-xit.cómautem redijffent, ftudium po-pulicircaiuuenes erat, forma corporis amp;nbsp;regioornatu perfpieuos.At inuidiq-fi ftatim fafti funt Salomæ forori régis, amp;illis qui aceufatione damnarunt Ma-riamnen,putates illos matrem vlturos.
Erant tune qui diceixnt,non liben-ter cum patrecos moraripropter matris interitum,vndè odium patris in eos exarfit. Intereatarnen omm fuipicione prætermifta, rex amore filiorum honores illis largituseft, vxores eis nobilil-. fimasiunxit.Ariftobulo quidem filiam Salome Berenicen,Alexandro veró Ar-dièlai régis Cappadocum filiam Gla-
phyram, procedebat nihilominùsfeà-tio domeftica amp;nbsp;odium Salomæ, Huni vellet neminêfupercfle qui priores ven-dicaret, adolefcentes veto ab eo ac régis fratre Ferora, propter matrisinteritum difcordabat, odiu par pro alterutrisfu-it-Modus autê odij non fimilis/umilli quidem manifeftè detraherent,inhone-ftum putantes iram celare,alij verocal-lidè amp;nbsp;maleuolis aceufationibus vte-rentur,feducentes fempèr adoldcc tes, quorum audaciam putabantadnecera patris polTe fieri, cùm nequaquàæ cre-dercnt matrem iuftè perijffe.
Deinde cunäa ciuitas repleta, mifc-rabatur innocentiam adolcfcentiu.diligentia veró Salomæ crefcebat, amp;nbsp;oC' 1 cafioncs quærebat. dicebant iuuenes, mifcrè matri contigifle, fe veró miferio-res,cum compcllerentur cuminterfc-donb® matris cohabitare.Reslapfa cü, abfente Herodc,fcmpcrin dctcriùs.cnni autérediflet,ftatimadcrant frater et/ó-ror, dicentes ei ab adolcfcentibus pcri-culu immincre, quód minimèfufline-rent inulta matris nèccm,amp; quódpara-rent proficilci ad Cæfarcm,amp; ipfumd« interfeéfione matris aceufare. ad hare
obftupuitrex,quiavcrifimili3.
' Turbatusnaq;, amp;vtadolelcentiuffl ^^^ fidutiam f mul amp;nbsp;temcritatem damna-ret, Antipatrum filium fuum/xl^'-^''':'’-dcignobilianteprincipatumgenituæjquot;''' illispræponens,omnia m eumtranftu-lit,quód feirent aliu præter fe patri luc-cedere, amp;nbsp;depofito fupcrciliOj poffet eos ad meliora reuocare.Excogitauitamp; quotidiè maiora,adeó vt matrem Anri-patri dudum repudiatam,reduceret;fcd non ficut putauit,reS cuenit. nam pue-ris talisdeiedio vehementer grauis ap-paruit. Antipater ad hæc fidutia majore potitus, cogitauit fratres affligere, corumq; accu(atonbus confentire.egit tarnen cautius per fubornatos, multos enim iam acquifiêrat amicos propter fpem quam de regno habuit.pater etia' facile omia crcdebat,a filiorum aliena-tus amore. vndè plus triftitiæ adolefce-tibus crefcebat, ita vt læpiùs ab cis 1a-chrymx pro contemptu fuïamp; matris recordatione funderentur, patremque manifeftè apud amicos tanquàminiu.
ftum
CHRONOGRAPHIAE GENERATIO LXni. 497
ftum accufabantj quæ non paruam in aulafeditionem compaouebant.
Eo tempore M. Agrippa veniens ab Afia, Antipatrum ad nimiam Herodis commendationem fecum Romam du-xit. Antipater Romæ manens, multuin affligebatur, veritusnè pater fratresin gratiam reciperet, malignaq; vfus ma-chinatione, contra fratres frequenter feribensjvereri fc patris interitum.Inci-tabantno minori ftudioFeroras ac Sa-loma, vfquequo Herodé ad tatum per-duxiffent furorem, vtiam aperte cótra filios niteretur. quod filij accipientes, Romam adeunt.
Fuitaut in diebus Herodisregis lu-dææ, effluxis annis regni eius 29. facer-• dos nomine Zacharias de vice Abiæ,amp; vxor eius Aaronita, nomine Elifabcth, quidumindie propitiationis incéfum poneret,prxdixit ipfi angelus,nafcitu-rum fibi filium de vxorc.confiderans 11-Rfterilitatcvxoris amp;nbsp;vtriult], fencétu-tem,non credidit, amp;nbsp;ob hoe ohmutuit vlq;addiépartüs.nomcn quoquè pue-namp;magnificentiam cum abftinêtiaei indicauit.concepit autElhabcthamp;oc-cultabatfe mêfibus quinq-. In fexto de-nique menfemiffus eft Gabriel in Na-
ïaietb ad Mariam virginê defpófatam loRpb. cumc[;,ea falutata,dixiffet earn parituram IESVM filiü altiflîmi,quæ-' fiuiiretqj^quomodó hoe fieret, cum fe nocognitüram virum animo vouiffet, nifi alitèrDeus difponeret,angelus ad-didit,non de viro,(êd opere Ipirituffan-di fonceptura,indicio quod anus con-ccpilfet cognatafua Elifabcth. permi-xtç enim erant facerdotalis tribus amp;nbsp;rc-
perrexit, cuius falutationem amp;infans fenfit.exultauit enim prç gaudio in vte-ro matris,repletaque ftat'im fpintufan-âo Elifabcth, voce magna exclamauit: Etvndè hocmihi,vt veniat mater Domini mei adme?Beatà,inquit,quçcre-didifti,quoniaperficienturin te eaquç didatibifuntabangelo. Peperit deni-què Elifabcth filium, amp;audiêrunt vi-cini amp;nbsp;cognati eius, quia magnificauit Io.Baptifta Dns mifericordiafuacumilla,amp;Con-gratulabantur ei. Cumqj dies 8. veniC fetvt circuncideretur puer, innucrunt parentes patri, quem vellet vocari illu. accipiens ille tabulam, fcripfit dicensr Iohannes eftnomen eius. amp;nbsp;confeftlm apertum eft os eius, amp;nbsp;prophetauit, di-cens:Bencdiâ:us Dominus Deus Ifrael, quia vifitauit amp;nbsp;fecit redemptionë ple-bis fuæ.Qjjp prodigiö omnes admirati. pótificium munus eidem reftituêre. de-mum defuhftus, inter fandos prophe-tas relatus, amp;nbsp;Nonis Nouembris eius nataliciusdies celebratur.
gia.Nam amp;nbsp;Aaron vxorem habüit de ludaElifabeth fororem Naafon, amp;I0-iadapontifexlochabeth liliarn regis lo-ram.Et ait Maria ad angelü:Fiatmihi fecundum verbum tuum»
Statim cóceptuseft CHRISTVS devirgineverushomo anima amp;carne, ita tarnen, quod lineamenta corporis membrorum vfibus difcerni non pof-fent.Creditur autem conceptus 8. Ca-len.Aprilis,amp;reuolutis 53, annis, eodé diemortuuseft.
Moxvt concepitvirgo MARIA de fpintufanäo,adl’alutandamElifabeth
ANNO Augufti Oâàuiani4i.Cy-rinus ex confilio fenatiis ad ludæa miC fus,cenfus hominum polfeffionumque defcripfit. AuguRus vero habitatoribus Romæ dinu m er a tis,inuenit viroru 13 o. millia,amp; mille 57. Germanos in arma Ger.fupe-verlos,M.Loliusfuperatanno imperij rati. Augufti27. fecudum Eufebium olympiade 19 o. Virgilius MaroBrundu-fij moritur, amp;nbsp;Ncapólim transfercur (cuius epitaphium efthoc: 'Mantuame genuir^ C^airi ra/uêre, renet nutte
^arthenope: cecint/ajcua,rura,i/ucerJ Oratorejamp; fub Augufto, anno eius 25. olympiade poétx. 190. Horati®Vcnufinus57.ætatisfuç anno moritur Romæ,anno Augufti 33.
Saluftius hiftoricus pauloanteillos claruit. Teretius Varro è Narbonen jpuincia, inter lumina do^rinarû Romæ habitus, corona naualia Poirpcio inbeUopiraticodonat’. Seruius Sul-pitius iurifconiultuSi Mcffala Corui-nus orator. Strabo hiftoricus fub Tiberio. Solinushiftoric’ lub Augufto.
Ti.Liuius Patauinus hiftoricus fub Tiberio morit. P.Ouidius Nalo Sul-monen poëta clariffim’, in exilio obijt. Non negligenda videtur reipub.Ro.
tt 5 defen-
-ocr page 516-498
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN PRIMVM
rei p. bo.
. defcnptio.SiC Strabo hb.iy.Roman^m-5tri. quit,ex vna ciuitate prörecbjbeln oepa-cis artibus totam Italia,deindè quç Ita-lix proxima funt, omnia eadem virtute adepti.Cumq;tres fint continétes,Eu-ropam ferè tota habent, prxter eas partes qux extra Iftrum funt,amp;prxterPa-roceanitas,qui intra Rhenû,Tanaimq; habitant.Afriex vero ora,qux nobis ex aduerfo eft, tota eh paret. nam reliqua vel inhabitabilis eft amp;ftcrilis, velapa-
, ftoribusincolitur.
Prouincia.
Eodem modo amp;nbsp;Afiç ora quç ad nos Vergit, tota Romanis lubieélacfl, nifi cjuis Ach.xos amp;Zygos amp;Eniochosin ratione ponat,qinanguftis admodum amp;ftcrilibuslocislatrocinantur, amp;nbsp;pa-ftoralem vitam degunt.at mediterrane^ etpenitioris regionis parte Ro.habent, partem Parthi amp;nbsp;barbari, qui vitra hos funtjOnenté amp;nbsp;feptentrioné versus,vt Indi,Badrij amp;Scychæ,dehinc Arabes amp;nbsp;Acthiopes, acfempereisaliqd addit.
Vniuerlç huiustcrræ quç Ro.pâret, partem reges tenent.quam veroipfi hâtent, prouinciam vocant, amp;prçfeôtos amp;nbsp;quæftoresineam mittunt. Suntetiä nonnullx ciuitatesliberç'conditionis, alix abinitioper amicitiam Ro.adiun-üx,alix abipfis honoris gratia hberta-tedonatx. Sunt etiam principesquidä fubeisamp; phylarchi amp;lacerdotes, atq; hi quidem fecundum qualdam patrix leges viuunt.
Prouincix perfxpe aliter atque aliter diuilx fucrunt: atinprxfentiarum.
adis finitima, ftcrilii fané amp;ciiltiidif'-ficilis, vt propter exterarum rcrum in-opiam,amp; copiam munitionunijiuguni detredettpopulo autem reliquam con-ceffit,qux pacata eft, amp;nbsp;facile fine ar-mis retinetur. vtranq;portionéinpro-uincias complures diuifit,quarum alix Cælaris, alixpopulidicuntur. in fua$ prxfeduras Cçlar ipfe adminiftratf”'^* mittit, amp;alio téporealnèr partiturre-giones, amp;nbsp;vt res poftulat,ita verfatuwn popuh prouincias popul’ imperators Pro«'’^ vel confulcs mittit.Scd hx quoque in «d“
poftulauerit.
In initio tarnen duascófularesfedt)
vtCæfar Auguftuscóftituit: nam cum patria ei totius imperij patrociniu per-mifit, vt pacis amp;nbsp;belli,quandiù vixerit, poteftatem habeat,totû imperium bi-Fanamdiuifit. Nam parte fibi adlciuit, parte populo dedit: ac fibi quidé, quç-cunq; militumpræhdioindiget, ea eft ‘ regio barbaraj amp;nbsp;gentibus nodum lub-
duntaxat excepta, qux priés lut loba fuit,nuncvero Cub Ptolemxoeftillms filio:amp;Afiam cisHalyn amp;nbsp;montéTau* rum, Galatis exceptis amp;nbsp;gentibus quæ fub Amy nta fuerunt, prxter enàm B*' thyniam amp;nbsp;Propontidem.PræturaSVC-pj..;,-!' ródecem,inEuropaquidem amp;nbsp;adiate-tibus inlulis, earn fcilicet quxvltenor Iberia dicitur, circa Bxtim fluuium eH . amp;*Attacem, amp;nbsp;ex Celtica Narbonen*At Tertiam Sardinia cum Cyrno,quitta Ciliciam, quintam amp;nbsp;lèxtalllynjp^’'' tem, qux ad*Epites,qux Macedonia: funt cóterminx, oftanam Creten cum Cyrenaica,nonam Cyprum,deciniam Bithyniam cum Propontide amp;nbsp;quibuf-dam Ponti partibus.Cçteras Cçlar P*^ uincias habet,in quaru alias procura-tores mittit cofulares viros,in alias prç-
torios, in alias homines ex equeftri or-dme. Reges vero amp;nbsp;principes amp;nbsp;deesr-chæ, ad eiusportioncs funt ac feniper fuere.hec Strabo.Sednûquàmin“®' nitur na feruatum,vt ego inuc-nire potuerim. translata cft enim omnis poteftas in
imperatorem.
Frimi vpluminis finis.
D.IO.
-ocr page 517-D4?? .
■ IOHANNIS
‘^AVCLERI TVBIN“^
SENSIS PRAEPOSITI CHRO-s/^AR VM HISTORIARVM VOL VMEN ^^ndum,continensgefta memoratudigniflimajaminde â natu ^Hate Domini amp;nbsp;Seruatoris noftri IESV CHRISTIjvfqj ad
Carolum Magnum Imperatorem amp;nbsp;translation?
nem Imperij Romani ad Germa-nos,ad annum vide#
licet 750. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T
PRAEFATIO
ÏN CHRONOGRA
PH l AE VOL VM E N
SECV^NDVM.
P^eriore yoluminejn ^uo ^enerationes veteris teßame- ^j, .;u’^ ^^^ li /èxa^intarres, anajieon^iem Üèros/er generattones ncrat,onutt /^S f^ C^^t ST/ T)omininoßriJecun/ium car- fp'iritualjü nem al tgt;4âam/»rimo lomme bnea re^a rlejien/^entei^^^“^' y/^deunjem ^ominu no^rum ZE S E%1 CEE^E.
^^bante comportemus. nbsp;nbsp;Zn^rtmis ita^ue^rtemicrendum duco, yuodßcuc yeceris tefia~
*^‘^^^caygt;ut eß .^damjirimits lorna, aauoger ß^agintatres generationesreffa linea de-J^^^ntes^peruenimu^ adeZiZ^ZSEE^ßhum DEZ: irànoui tßamenticafut ei^ ^ß\ZSTESß^uo con/ormiter degenerarione ingeneranonem deßendendum erir, E^^uoferueniamuiadfinentmundi:iea tamen,^uodßiamusgenerationes nouireßamE fion eße camales, cum £ZJß^ZS TES camaïeuß/iosnon laluencßdßiricuales, yua-^^f^^^‘^amp;ßiritugenerauir,id e^,regenerauir. Eaffusei^enim, inauir^goßo/us, P’'^^^5ßdaminanimam'viuentem,nouißtmusgt;^dam('ideff^,£ZZ£ßlt;i TESßnßnri. ^^^ßuificantem.non enimgrimta erarßirirualis. namgrimuf lorna de eer ra ger renus: ß-f^fmäte! homo decxlo cieleßls:yualis terr ernes, tales amp;nbsp;terrem: amp;nbsp;yualls ceelßls,rales amp;nbsp;ca-
S iP'^Eï^ amp;nbsp;nonnuUa circa easgenerationes me:nórar,u Ztgna al aiys craZica com/gt;ilauimuf^cum ‘D £ fadtuco-rio yicu^uè alßluro: animuf nanc ef^^yt iu3(ra/gt;r/e~ ^’^■Eergenerationesnoui feßamenft, in yuo C ZJ TWISTES ca/uc e^^edam lineare ff a Zeß énoncés y^yue adflßra temporaj alloua diffag^ay^memoratu digna^ proutal'Yßiiiafn^rolatisßrijtforilusacceßmuSyEEO
Zrunt ita^uegenerationes noui reßamenti non internales durarione temgorls, yr carna-
tt 4 its
-ocr page 518-foV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRAEFATIO.
lesfuêre:^/icut ÇH ^/»f 77^j nom tejlamenfi author, ex/leta tan/fèm atatisfuitiffl^^ no tri^ejtmo inte^itßlißiiosgener are amp;nbsp;ac^uirere ßer euangelium, ita^u/elihet^eiu^^^ nouite/iamenti^ari/ormitèr cof^ummahitur in/è^uentihusj^atio X^X- annorii.^ lt;nbsp;ego/u^Jiutationem annorum eajàlùm rations intenJoß^ui^ ^t in/ràßcrijgt;taßtwni/y Jintinueniri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
•Xn y era totii/erngsnerationes nom teßamentifuturtefint, ^ec/larei net/auctoris ^uàm/r/ecej^int ,/utà L XI//.t^uiefaduntannos ^.DfifiQXC.nemiricm/uso a/Jir' mare/gt;ofiê-nam Deus ^m mun^/um hunc non necefiitate aü^uafiètiiiherè dum fo^sttt et ea uity'vt amp;nbsp;^uando 'vult,eumfinir e/o teritXnde/cientia ifia non eï^^ ac^uifidi^/^^ ^^^'^ leminueßigationemßcutnec/rinci/iummuneii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Lttèt ergo a/lrologi/rohent,^uo(/motus retarelationiso^auaj//gt;hterie,ne^'-ieatcitsigt;s ^uam in XXXfi^l.mimhus annorum comgieri,non tarnenfijuitur,/rafinsfect(l‘tß^‘'*‘^,^^ tcm/oret/uraturum,^uiayno im/eta/luresanni/o^nt reuo/ui. f^ndè SihyMquot;^'^
A 0 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftfieruit,fuo/itune inuenientur annificut mef^s,amp; menfisficut e/ics.
Match. 14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nineetiàm'veritas aeieiifii/ulos:’Xon eîi^'vefirum nôfiè tempora amp;moKenta, ^‘
ßatergo/mt infitagotefiate.Et tterùm:De êlte iüo nemofiit mfifiaterfi lus. Htec esß'^, ' fint,nihiiominùs aaSfenùs inuentifimt nonnuUi in Ecciefia magnat authoritatis yirtgt;^^^ “ finemundt amp;nbsp;t^înttehrifii tem/orcfiri//ère,concee^entes tem/ora amp;nbsp;momentafiera amp;an num neminemfiirefiäexfirateritts/'utura metientes,centenaria annorum heere tn/urC' re,myfiice^ueexggt;lanare.^ma tarnenamp;iEiint€rfinonconcoriianr,nihiicertifieis/osegt;{, hahert.
tXnuo igiturah exortiio mundificunjùm Hehraicam 'Veritatem ^^6î.ficunaiiiu^^\ /tuaginta inter/retes eorumfiefiéfatores, 5199. yefiyt aiiJ'VofintJ‘^2oi.ai'Vrlgt;is'^^^'’ ^mana coneiitione'j^.c^m/iad^ t^o.anno tertio, im/eranteiXugifio Offatnano Ct' re ^attuottr/erfiius z^z.ahOrteut ein Oc decent emfifigtenenone tu meridiem,ac/erscsi''^ occanicircuium^/ruo ^manum 'Venit im/erium,cun^tsgentihfts ynaface com/ofitis,^'' Luc. a. it edf^umah eodem C^àrei^ugtfio,'Vtdefiriieretur'Vniuerfiif orhts.E/ac autemad^ fitio/nmafa^a eS^, ytre/ertEuangelifia, à/rafide Sprite fil ^uaeontineiatur ibs Chrfftus Cyrino.i^fiendit autem Eofigh à 2da:^areth in Sethieem^eÔ^uodefiet de domo Dnssa,quot;^ ßrofiteretur cum ria 'Viçore./negnante.Eaffum cF/^ autem cùm efient ihî,/e/erit quot;^‘Sl^ fihum/ùum Dominum nfirum lE S El'v^ CHquot;fi/S lEJ^d. J^afiorihus turn in ea^ regionegregemfiium cufiodientihitsmooç^a/garuir angelus, dicens : Eceè annuncio yofi gaudiummagnum, ^uoderitomni/o/ulo, ^uianatuse/j^'Vohtshodièfitluator munß,f* ^^ C-^fidS TES Dominus ,in cimtateDauid. EtfiEtè/alla eï^ cum an^elo mw^‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tudomilitiaCtsiefiis,laudantium DEE^jamp;dicentiumtGioriainaltifitmis'Dee^ gt;
eir in terra/ax hominihus lona 'Voluntatts.^uod/affum efioliauo Calendas /anuarij.deinde die offauo ficundum/egem/uer circunciditur, tir'VocatumeSÇ,nomeneitts ZE SESficut
Jtradixit angelus.
CE^E'
-ocr page 519-GENERATIO PRIMA.
501
EXTxA. itaquc çtas mûdi,çtas Chriftianorû celeberrima, à CHRISTO IE S V Salua-tore noftro, q Novi Testament! Author
fft/diciterincipit. Idcirco ethHebrçi sbexoidiomundi annos computetjaut hltem à diluuio, tarnen hiftoriographi nonnulliincipiunta Nino rege Affyri-orum primo, aliquiab excidioTroiæ, olim Grçci per olympiadcs,amp; Romani abvrbccondita,ab Aîexandro qiioquè
fumpfcrûtinitiumplurimi. fed tandem in hac 6.çtate nouohomine, quiveterê euacuauitj nato, annahbus fupradidlis terminüdedimus,'amp; abeius ortuiuxta catholica fidem. numerate incepimus, alludit hue illud Maronis, dicentis: Tltima Cumaiyenitiam carminis letaSj ?^agnus aé integroßeclorum naßitur onio, Omnes feriptores catholici, mudi mo-narchiam quartam àCæfare Augufto principium habuide teftantur, fub quo amp;nbsp;nafci dignatus eftChriftiiSjà quoincipit primitiua Ecclefia. vndc videntur veile, quod Cælar Iulius fuerit potiiis quidam præcurforimperij,ficutlohan. nes Baptiftapraecurfor fuit Domini.
Eclog. 4,
^Mtianus Qe^riyiugußus.
Principes Romani qui amp;nbsp;quotfuennt.
^Je:^entiits.
Coßiantinns ///.
rianoßbß.
Siodenamis T)almMa cunt
Ow/tus CaHguifc patruus.
GauiHipriuignus.
^alhaSergius.
^^^^0 SHuiia,
y ejpajianus.
^^^! i^eßaßanus ßlius. ^^^^ianus'Ji^ißafgj^^ (rua Cocceiusßnex. raianus J/eruai a/opti-^ßj^lpiusßrinitus.
•^^^s,gt;(elius, ^rc iCntonin^Tiiloßp^*.
Grimodns ^yintoninus i^eruf,
'^^roninus Como/tts °^/ar-(ßliw.
‘^aximiano.
Gaierius.
Co^ianfinus ’Magnum. f)ic im^erium7^m.m Gr^ciam tranßtiiii: aüSy;^anrm,^ua (of^iantino/oitm ßu aire~ ram T^mam ajgt;peiiauir,an-no Domini 518.
Im^tratoresT^mam in teßu Co^antino^oii.
Co^iannmtf ^a^nut. Cotßantinf einsß/itif. fuitanus a/oßara.
Orte-
'^^^’’*i?ertinax.
‘ ßtinii’'Seuer’’Pertinax.
^yian^CaracaHaiCntonin^.
«rinus, alias Opilius.
Wellte Hehogalaluf.
^^xanäer/ußits.
^aximinus Tirax. ordiantu adoleßens:
Jurais.
iiecius.
•.9
faillis amp;nbsp;rilußaniisßiiiis. ßlerianuf cum Galicnoßiio. ^udiiK, ^ureliamts.
^itm, Tro^uf.
Gw cum Carino ^TLumt-
/ouinianus.
f^aientinianus cum Z^aientt /ratre.
i^a/ens/rater iiiius cum Gra-tiano amp;nbsp;f^ientiniano,
Gratianus.
Tieo/oßM. (Crcigt;a/ircs.
L/onorius. Tiieo/oßtif iu~ nior t.yirc^a/ijßiiuf.
^artianuf.
Leo L
^ßno ßauricuf.
t^inaßaßufi
Lußinus. /ußinianuf.
Lußinusiunior.
Ttieriits Conßaminus.
T'/^oca.
i/ättf.
Q/nßanimw/l.
fußimami^ßcuniiits C^fß^-^ tinißiiuf.
LoontiM.
Tii/cri/^ßül/ ^uû rem^eraait regnum lußiniannt.
PhUjjpus ^ui amp;nbsp;Daräaeni. tgt;inßlaßiof cognomens tgt;^r-ci;emius.
T/jeoeioßus ///. Leo///.
Conß^ntinu^K Leo////.
(ßnßantjnu^.l^/cum/rent macro ah^uadtit im^erauje, eiein/e ei a/mimßracionem aißuHCj ^Uio eundem tan-äemce/ir^ ey eßößis oa/iis in carcerem miß:^ c/uo tem-/ore tranßarum e/^im/)t'~ rium à Gracif ad Germa-nos en (Jaroio ^Lgno,anno ß/uresnoßra 8 o o. i^^anuis autem rranßiatum ßuerac imperium, remanß-runt ramefi in Conßantino-ßoli imßeratores nu/o note^ retinueruc^ ßoßanrino^o~ LmnanuUas^alias j^uinci~ aSj^ta circa ßoßatinu p^L eiicetur amp;nbsp;Q^roiu %^agnÜ. L'rimus Conßantino^oiita-nus imperator /o/^ imperium tranßarum,fuit 2/i-(tp^orm i^ Gracia cum
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Stauracioßlio. Michael (urofalates. Leoi^rmeniacus. . Michael Fhraulus. Fheo/hilus. Tvlidaeleiusßlius. Baßlius %lacedo. J-eo amp;lClexander. Confantinus 1^l JJ. T^manusiunior. ^cefhorus. Johannes. Coßantinus illiusßlius cum tgt;4lexio eir’lManuele. u^ndronicuSy Jßeius^ tydle)(ius^'amp; cateri. caius auxilto readißcata eß eccleßa re/urreSlionis Dominica in /iïerujàlem,an-noßlutis noßra 1048. Con/lantinus ß/^uicur anno 1049 T^dichael amp;ßlijßi 1070. BliceJihorus anno 1080. t^dlexius anno 1090. ConßantinoJgt;olis caßtur. Calo/ohannesßlius illius anno Domini mç. Emanuel anno 1158. t^les(ius filius anno 118. ^ndronicas tutor. /ßci’.hic/ellituranno 1190. Cgt;4lex;insßrater eiujdem,i/ß-usmterßeSlor. ^leedusßlius JßeiJ. ^urt^y/hlus^ ^uo tempöre ca^taeß Qgt;^ß^f^fif^o/gt;olis, res ad Gallos tralata. Balduinus Flandren comes anno Domini 1208. Elenricusfrater illius. Petrus comes i^intißadoren. ^lertusfilius. Balduinutßcundus. Johannes Brennusßrroga-tur. |
quot;Balduinus reßmitur. Conßantmoßlisferditur. Palaolo^usßaude ac fa^ri-ctdio inu(ßrti66. Ændronicusßlius. C'alo Johannes anno Domini ^Bo. ß^ndromcus. Johannes. (onßantinus, ißefuit ylti-musfiihauoamp; (onßanti-nopolis eß cajgt;ta,amp;in ’Ma-humetiFurcarum imfera-toris fotßatem reda^a: ilß^ (ofutinus à ianißeris ohtruncatus. Pß^uam tranßatu fuit imperium de Grads in Germanos. Carolus “Ma^nus,primus imperator eeçGermants. JudouidPiusßcundus^Cu rolißlius. Jotharius Ludouici Pij ß-lius. (ßrolusßeunt^us. Carolas tertio. x^imulji^us. Ludouicus j. Conradus^^uo tCj^ore in fta-la incrußc/e 'Beren^anus frifnus^amp;ßcunduSy/toSC eum j. Lotl/ariuSyHugoms “Sur^u^ dionisfilius^amp; Beren^a-rius^uartus. Idenricusprimus. Oeiojprimus'vmlrariles illos imferatores jn/ealia eltmmac. 0rh tertius/ieueußüuSiiiu-cesSas^onia. ^ rum du\. Conradus 2. Fracorum dux^ ßeudum ali^uöSj Sue'uoru. |
Henricus tertius eiusßlivs-Henricus ^uartus rertij ß lius. üus. dux. Conradus tertiusßumorutn dux. Fridericus in’imusßmitorZ Henricus ßxtus fritlerid ßlius. Otho ^.du^^Saxotjie. Philippus dus^^SiteuM ton-currir. {jjnnu/us Frideridfilifti. /iaißurg. tgt;^(/o/^/gt;us cornes tie Ni/fo^-•gt;iléerrus eiu}{jL«ß^^- uaria. Carolus ^uartus^re)(ßo^‘' mia. Fueneeßaus Qroß/i^\ ^hertus^ cornes fabti^ ^eni^Bauariatlftx. Si^ifmundus C^^ ^quot;^^ ß^^^^‘ ßlhertusßcudusßttXtd«' ßria, Hun^ari^^'^^ hernia rex. Fridericus ter tins fax ß*’ ßria. ^aximihanus eiusflipsite-perator imuS^^’ Carolus ^umtusß^^^^uS' ni exßio nepos. Ferdinandusprimus, C^roh auintißacer. ^aximiUanus i.Ferdnoi' dißlius. |
Mitth.i. Tertiadedma verodieaChrifti nati- Q^odHerodes mDleftèferens,quafii -rounera.”' uitate, Magi venerunt Hierofdlymam lufusabeis, ftatuit puerum lefumocci-ftella duce/alutatocj; Herode, Bethlce dere;maturäHetque,nifiab Augultoeo-abeunt,Cbriftumque adorant. Deinde dem tempore dtatusfüllet, vt Romam per aliam viam reuertuntur ad propria, irct^accufationi filiorum refponlums^
-ocr page 521-CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO I. 50?
|
Herodil in P‘'0^elt;^us Haque Romam, Cçfarem ill« odiu. aijt,amp;accitis filijsjinfolentiam eorum atque audaciam in confpedu Cçfaris vehementer infimulauit, quod fcilicet feftinaflentpatremfuum perimere, re-gnumque tyranico more inuadere^cùm nihil paffi fint moleftum aut graue à pâtre, quitus hadenùs diuitias,honores nobiliffimasque coniuges copulauerat, quorum temeritatem diù tolerâflet,nûc autem cogeretur talibus aures obtûde-reCçfahs.petebatigittales filios morte inulâari,nè cum tanto timoré viueret, aut certè fe opprimi medium no videret. His in longumdidis, prout lofephus narrat, iuuenes multùm confufilùnt. trat enim in eis inopia dicédi,amp; lachry-mæcû gemitu fluebat,dum timerêt ne putarcnturmala confcientia fatisfadi-onemnoninuenirc,quæ nondeerat. Tandem tarnen Alexander fe engens, âceufationes diffoluer e nifus eftrPater, 'nquit, tuus quidem erga nos atfedus ’pparet,cum nihil in nos domi crudeli-ttregeiis.atdicisregnum nos defidera-ntjVeriGmilis contra iuuenes caufa vide-tur.Confidera tarnen quia h^c commu-niacunftis exiftunt, amp;dicidealijspof-funt,dum nihil ^phibeat^firegisfilij funt iuuenes,Se matre eorum defunüa,in fu-fpicione eos eue tanquam infidiatores patris.Sedopinio ad talem crudelitatem nonfufficit. Dicat quis,fitalealiquid pi?fumptum efta nobis,vndè credibilia necappareant .an nó poifunt talia quo-Que eófingi, prçfertim regia domo iam uifcordante^Nunquid poteft approba_ nveneni confedio, aut çqualium con-iuratio,aut feruor urn corruptio, aut liters proditoriae?Culpam noftram nul-'ï^u ^^5 proEabit. Loquuti fumus*quodam, lednoncótratc.matrem noftram plan-ximus,nonquóddefundaeft, fed quia nerogatur ei ab indignis. Fruftra fefti-namusoccidereregé,quibus hoc pro fa-emorenee terra nee marenauigabile vi-oeretur. Sedneque filios impios gene-rafti,neq;ftultos,fed infelices,teque in-oignos.fi verb ncq, caufis habes, neque infidiasinuenis,quidtibi ad fidéfufficit m tah crudelitate?ampliore fatisfadio-nenipoffemusinfcrere, fed nó recipiut prolixioréorationem,qux minime có- |
miffa funt. Q.uaproptcr ante omia Cx-farem petimus,fi fine fufpicióe circa nos tuum aifedum oftendas,poffimus viue-re,licèt non felicitèr. Nobis enim vita iucunda non videtur,fi tu earn vt imme-ritis largiaris. His aiâ:is,tacuit,necin allquo pâtre de matris interituinfimulare aufus eft, Cumq; rumor in aula diuulgatus eflet, regem faciebatinuidiofum incredibilis aceufatio^Nam adolefcetum çtas, corporis pulchritudo,mirandum eis auxili-um fecerat/plus veró, quia oratio con-uenientèr amp;fapicntèrin Alexadri verbis occurrebat. Cçfar autem modicum remoratus, . adolelcétes refpexit,amp;licèt ab aceufati- ^d^x.”““’ one extranei viderentur, hoc ipfo tamé peccaflepronunciauit, quod patri de-diffentoccafionem criminandi. Hero-dem veró petebat, vtomnem opinione finiftram abijciens, recóciliaretur cum filijs.ac fimul innuit filijs, vt veftigijs fe patrisfubijcerent. Qua fupplicatione pater eos non fine lachrymis amplexus eft,ità vt qui ad-eflcnt,miferatione fleól:erentur,ac in 1a-chrymas prorumperét. Hocfa6fo,gra-tias Cçfari agentes,panter difcefleru nt, amp;nbsp;vna cum illis Antipater,fimulans læ-titiam pro eorum reconciliatione. Po-ftero dieHcrodes donariapreciofa Cçfari præbuit, quemvicißim Cæfarho-norauitjamp;deregnoei poteftatem con-ceffit, quem vellet filiorum fucceffo-rem relinquere, aut inter eos partiri: oporteretaméeum,dum viueret, amp;re-gni amp;nbsp;filiorum dominations poffidere. Herodes vt in ludça peruenit,ingreC. fusefttcmplum,amp;defuis ^fperis adi-bus populum allocutus, Cçfaris in fe fimul munificentiam explanans,in fine ad filios fermonem conuertit,petens vt in aula amp;nbsp;alijs concordarent, quos amp;nbsp;poft fe reges futuros demonftrauit. Pri-murn Antipatrum,pofteaveró Alexan-drum amp;nbsp;Ariftobulum hortabatur,dum viueret,fibiobedire in omnibus, qa nuc per çtatem impediretur rempublicam gubernare,amp; fic concione dimifta,multi fub expedatione filiorum nouis re-* bus ftudere cœperunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Tune confirmatus eft in regno Hero- |
lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
5'»4
Herodes certius quam prius,vtpotè qui effet ex decreto Äugufti de fucceffore fui regni iudexconftitutus:'amp; nè forte Herodeshuignobilis ccnferetur,quodabipfb femi-daieasgcne-nelffaelitico effet extraneus, comburi libros in ,quibus nobilitas ' generis habebatur, çftimans fc nobilem videri poffe,fi nouitius amp;nbsp;aduena Leui-tici generis nullis conferiptionum fa-ftil”isvrgerctur. Eraterhperillud tempus om nes Hebrçorum generatióes de-fcripts,amp;in arculis templi fecretiori-bus feruabantur: fufpicatuseftperhui-ufmodi generis indicia, fi permanerent, quod plurimùm fibi afferrent ignobili-tatistfacram quoquè veftem fummi pó-tificis occlufam fub fignaculo fuo te-nuit,nec vnquam pontificibus vfum eius poteflatémve permifit.
Ad necem indé puerorum conuerfus Herodespu homoregnandi cupidus, quod natum erosnecat. eßeakcrum regem ludçorum à Magis amp;prophetis intellexerat,concepta cru-delitatem,audacior nunc fadu$,execu-tioni mandauit.Othes quituminBeth-lehem erat amp;nbsp;finibus eius, paruulos oc-cidi iubet, fecundum tempus quod à Magis exquifiêrat,nec filio proprio eius Augufti nbsp;nbsp;çtatis pepercit. V ndè ferunt AuguRum
fcomma. Cçfarem, crudelitatem hominis dete-Ratum,dixiffc,malle fe Herodis porcum efie quam filium.Iudçi enim ex Ïege fuil lam carnem non comedunt.hac ob rem in porcos dementes dicuntur.ficq; plu-rimi paruuli occiduntur proChriflo, ipfe vero Chriflus illçfus euafit,qui an-gelomonente fugerat in Aegyptum. Propter hoc feelus duriffima amp;nbsp;indecora eu m morborum clade Dominus in extremis flagellauit, prçmilîa filiorum fuorum orbitate.
Faktum eft autem vtHerodes,quo-nia multos orbauerat hlijs, ipfe fuis mi-lèrabiliùs orbaretur. nam peraftutiam * fuorum itcrum fa di funt fufpedi Alexander amp;nbsp;Ariftobulus patri. liquidem Salome metuens, nein fe aliquado vin-dicarentinteritum matris, filiam fuam coniundam matrimonio Ariftobulo, dolo fledit,vtquicquidfecretomaritus lóqueretur, fibi reuelaret, ad falutem omnium ipforum hoc pcrtinercJlla vero nequaquam marito fidehs,dicebat ^
fçpiùs memoria fuç matris facetetquo patrê Herode odio baberetjamp;qiçgtèv^ deret alias mulieres ornamenta matris ferre,minari etiam multam vindidam.
Quçconfefbm per Salomen regi nu- nbsp;nbsp;,
ciata,animum ipfius vehementer exa- Al«^' cerbabant. incidit etiam quodduoeu-^“j^ huchiregisnunciarentur ab Alexandro pecunia corrupti in eius necem.Cumq; torquerentur,adgratiam Antipatneo-feffi funt, quod odium circapatré Ale-xaderhaberet,amp; quódfuadebat eisHe-rodemfpernerejfibiq; adhçrere, adboc habere feplures exducibus araicos.Hoc audito,totusfurore metuq;traftus,timens nè contra ipfum fa ff a effet cornu-ratio,cuftodias proptereà communiens vndiquè fecit multas : contra infontes acerbus fadus eft, multis quoquè ami-cis palatium interdixit. Horum omniu caput erat Antipatei-, qui patris incon-ftantiam intelligens, nihil omittebat. Subornabat etiam,qui dicerent Ari-fiobulum confcioshabere, vtregéptt-
imentes, Romam confugeret, acregnu turn peterent.Erat etiam Lacedæmom-us nobilis,fed malus, inter aulicosHe-rodis,qui Antipatro fauebat, amiefi tarnen fe palam Alexandro faciebatindo' lo,fempèr eins diâa amp;nbsp;fada notabat. Cui Alexander aliquadô narrabat,quo-modô pater effet alienatus abeis,acma-ter fua perijffet,Antipater auté fbiprç-pofitus,quinon ceflaret odiofumfe^^' cere patri. amp;nbsp;cùm talia flens indoluiffet, ille Antipatro omnia nunciauit.
Igitur Antipater fledit,vt eadera He-rodi explanare velit,qui non ficut auÆ-uit,fêdaliqua addés, animuin regisi«' mutabili odio compleuit, Indé rexnon ficutpriiis cotra filios tantumwodoac-eufattones audiebat, fed licétiam dabat volentibus quiddam contra eosreferre, Allatæ funt etiam liters, in quibus pa-trem accufabat Ariftobulus, noniuftè feciffe dum terram tribuiffet Antipatro ducentorum talentorüredditus. Ofté-duntur etia liters Alcxandri manu kri-pts,cótinentes omnia effe parata adfu-gam. Glaphyra vxor Alexadriinterro-gata,nónegauit fevnacum maritofuga m cogi taffe.
Ob fisc amp;nbsp;multa huiufeemodi
infidi»
1
-ocr page 523-CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO L Î
fibiimminere
faftio aducrsùs Fratres occHós prodere-tur,propter quç addonandum erat lar-guSjamp; eos qui circa patrem erant, lucris pnUakat, amp;nbsp;inaximè illos quos Romæ habebat amicos, aduersus patrem pau-latim concitabat; fratrem etiam Hero-
fenpGtHerodes AuguftOjin multisac- losFratrum fuoru quadoq; regnumré- Andpatri eufansfilios.MifitauteAuguftus Icga- uocarctHerodes.Adhçcccrnebat,mo- sun’tw. tos cum rcFcripto,vt cora his coafto co- rientc Herode,certè fibi regnum proFu-cilioprocerü,filiosiudicarct,amp;deeis,{ï turum.’prolixiùs autem viuente, multa conuincere cos pofiet,Faceret quod vellet. Auditis hi ne amp;nbsp;i ndè partibus, 1 egati illosdamnandos pronunciaucrunt, no tarnen morte, niß certiora apparcrent. Func apud Schaften pater coniecit eos m vincula,complices vero eorum appo-Fuitpliis torquendos, vt certior fieret fi in animam luam machinarentur filij. ConFelTus cftautem quidam,multafibi ab Alexandro promifla, fi patri vene-numpropmaret.
Tonfor quoqilè régis cóFclFus eft de promidis Fibi muneribus, fi dum pararet patribarbam,eumiugularet: addiditcj; dinlfe Al exadru m,noneflcfpemponé-JaminFenequicanos tingebat.
Incertum eft autem,vtrum hæc verî-tate,an neceFfitate retulerint. Herodes autemlicèt deliberallet iamdudum fili-osinterimere,tune tarnen Feftinautcru-dditatifinem imponcrc.Vndè in CteFa-tfamtraftij patre præcipientc, laqueo perimuntur : Corpora veró no ét à Ale-xandrion portantur, vbi matris'eorum pater, pluresq; cognati pofitivideban-tur.Tunc fcripfit teftamétum Herodes, amp;nbsp;Antipatrum Futurum regem infti-tuit,Herodemetiam filium exalia ma-ttfji^ui cognominabatur Antipas,Antipatro fubftituit. Antipatrum vero in-tolerabile odium populi cxcepit, cuétis Icientibus quod Fratribus Fuis cóFeruïF-focalumnias.
Veruntamen cum'patre pariterpar-ticipaturrcgrio, non alitèr quamfirex ttiam cófiftcret, quia vtilis amp;nbsp;promptuS atege putabatur. Incognita enim patri tiuserat ncquitia, qui non partim mobile tulit, quód Fratrem fibi fubfti-tuerat, eó quód ad'filios Antipatri regnum tranfire noluilFet. Aliaquoquè uiaiorcauFainuidiæ orta eft in patrem: tiampupiUos filiorum quos occiderat, paterna dileétione Fouebat,ali]S nepoti-bus fuis cos copulas in matrimonio.Re-bcjuit enim Ariftobulus filium Hcro-dem Agrippam, qui poftea lacobu oc-ciditgladio.
Timuit ergó Antipater,nè ad pupil-
trem amp;nbsp;lororem, quibus dcditus erat, aucupabatur.
Sola illis regislóror Salome contri nitensjiam diù cunóa infpiciés,amp; ami-citiam corum inperniciemHcrodiscó-ftrui cerncns,annunciauit Feroram de-ceptum cum Antipatro /entire: maximu vcro periculum regi,nifi mature profpi-cerent, imminere. ’Acceffit quód dum gens ludaica iùrâffet le Cælàris Fore, Pbarifæorum Fcx millia iurare nolue- Pliariræorü runtj quosrex inpecuniariodamnoob F“p«b«. hoc mulélauerat. Illud damnum pro cis vxor Ferorç pro Fua liberalitate con-tulera'f.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ViciFsim igitur illi quafi diuinitatis notitiam'haberent,prxdixerunt muli-eri,mortem Herodi imminere ex fuper-namaieftate.'illam autemre^numpoF. fcfluram,amp; Feroram, amp;nbsp;qui exeorum Fcminedelcenderent. Qu_x cum Salome reFcïfïct,quód ad Feditionem Ïpcóla-reviderentur, regi nunciauit. Itaq; rex interFecit pharilxos,qui cauFa ieditio-nis extiterant.Conuentum deinde con-gregat, amp;nbsp;aceufationem Feroræ con-iugis, audaciamque illius mulierisex-ponens, hortabatur Fratrem, vtillam à 1e dimitteret. At Feroras iniuriam elle, coniugem benemeritam abnucre, eli-gere lè potius mori dicebatj quam ilU ' priuari.
Herodcs amp;fi vltionem cuperetFume-re,iracundiam tarnen dilÏerebat.Et An-tipatrOjmatriq; eiusinterdixit cumFe-roraamp;vxoie eiusmiFcere colloquium. Illi profitebantur.conueniebant tarnen occulte, fimulque conuiuabantur. Fu-ipeâum autem patrem habês amp;nbsp;timens Antipater,callidè procurat,et patre Volente, quibufdam excogitatis occafio-
vv nibus
5«6 lOH.’ NAVélERI VOLVMEN SECVNDVM
^4 nibuSjRomam properauit,acvcnenum à quadam venenca Arabica compaians, amp;apudvxorem Ferora: reponcs, quod feabfenteper miniftrumj quemipie ad boe conduxerat, patri propinarctur. Indé iam eoepit fratricidij fadtio denu-dari. nam cùm Antipater Roma: efTet, feroras ve nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ Feroras. Accidit autem vt iwnoptnt. proderetur, apud Feroræ vxorem fcr-uari venenum in alterius Herodis per-nicicro. Hoc cùm ille accépilïct, mulicrem afferre venenum iubet. IJla veró obftupefada, quafiaHatura egreditur, amp;nbsp;inter manus ducentium de tedo fè ^ dedit praecipitem, non tamen'interijt, led lemiuiuaad regem çeduda eft. Ait-tâdèm:Cùm moreretur frater tuns,rex,, vir meus, ait mihi; After hue millier ve-renum quod rcliquit nobis Antipater, mec^j videntein ign€confume,nc adin-feros confeictiam fratricidij feram.ego veró magnam eius pattern in igne con-
, furnens, modicum mihi propter dubios
• - cafus,amp; quiate metuebam, referuani. Cumque pyxidem cum veneno protu-liftct,expirauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q-c^
Hisetalijsplurib’inftdijsinteUedis, quód Antipater-in morte patris grafta-retur,Herodes cum mature, reuocauit, «t nc quid fentiret,multum‘fauorem in-£nuat,formidans nè reditum differreu Has literas cum accepiffet Antipater, çgrè fatis tulit,cp Feroras patris interitü no pcrfecerat.Venit itaqj cudis illis rebus incognitis.Quarè cum ingrçlTus aflet aulam regiam,cocpit perturbari : de-nique pater lalutatum accedetem repu-li-t,fratricidij fimulaccu{ans,amp;conhlia obiedasfuper patrisinteritu. Quorum omiumauditoremac iudicemin crafti-Var» Quin- num Varum Quinulium, fucceftorem tilinsiudex Satuminiin Synam deftinatuma Cæ-fratricidij. fare,fore confirmat.die poftera confidét Varus atq;rex,amicis prçfentibus. alla-ta eft epiftola, qua quida ex amicis An-tipatru monuit infidias detedas. omes, nè redn et ad patrem. Antipatro veró patris genubus prouoluto, atq;deprc-canti,nc indicium rebus ineognitis pro-meretur, purgarele pofte aflerens,iubet pater omnia in medium deduci,an quid poftet infteiari,increpans'nihilominus Ócimproperans mirandaquæ fibifecift
fetbona.Hçcdiccns,fimul profundebal laehrym3S,qu£C illuampliusloquinon, finebant. Proferebantur teftificationei plurimæ.
Tucquoque omiapalam fadafunt, amp;nbsp;conuiuia amp;nbsp;conuentus Feeretó fadi prodebantur, etiam odium quo in patrem concitatus fuiflet, amp;nbsp;lamentatio-ncs quas admatrem propriam frequen-tabat,quód tam prolixè pater viaerct. Ad hæc multos nbi in regno fra très co-alelcere, amp;nbsp;fratres plures reliquifleffli-os,quotiès etiam aceufaftet régis crude-litatem.Prodebantur quoquèariolati-ones ac dminationes à matre Antipatri, nccn on fa cri fi cia 1 u per rege fafta,innu-meraq; fimilia authispciora.Ità vt Antipater, quanquam in omnibiis'impn-dens,amp; adfingedum promptilïinius effet,tarnen tune tanta confufione fuent opprdfus,vt neqj negare,neq; contra-diccrevaluilTet.
Adhæc Varus iubet AntipatrunjjVt'Oi^ fedetailscriminibus cxpurget,fipoÆ^'^ 111e in faciem prouolutus,Dco réomni-busq;Commendabat,quifibiteftifiMre-tur nihil fe improbum cogitafte,atqi fignum à Deo fieri poftulabatjinUdiato-rem patris fepenitiis nonfuiffe. Varus autem cum fæpiùs interrogaretenm, amp;nbsp;nihil amphus ille quàm Dei proferretin-uocationem, videns in infinitum rem pergere,iuffit venenum in medium pro-fern, vt experiretur, quænam effet eius vis.amp;addudus quidam eorum,quierac morte damnati, bibitiubente Varó,có-feftimlt;^; moritur.Tunc exurgés,abibat de confeflu.
Herodes autem continuo in vincülis
filiumobftringiiuflit, amp;in euftodiam poni apudHierichunta.Cuniquccom-plicesfilij quxreret pater,vteoscumfi-lio exquifitis perimeret fupplicps5 gra-uiori morbo impeditus eft,Accedebat et lenedus,ciim annos iam Ixx.natus crat, animumque eius filiorum clades graui-tèr affligebat.
Eranttum inHierufalem duo fo-^ap phiftæ,quos non pauci adolefcentum Icqücbantur, quibus legem exponebat. His opportunum vifum eft, rege tabe-feente, vt aquilam auream dcijcerent, quam rex fuper portas templi contra patrias
CHRONOGRAPHIAB. GENERATIO l ’ nbsp;nbsp;î«»7
commotus irç magnitudine/morbu fu-perauit,amp;inconcionem proccdcns, in omnes Hicrofolymitas iniuriam banc refundere nitebatur, fed ad preces po-puliin Iblos autbores vltus cft,quos vi-uos incendit cutn fopbiftis duobus.
Dehîne varijs affligebatur.nam febris mediocris erat,nrurigo intolerabilis in Omni corporis fuperficic,et pedes inter-cutaneovitio tumuerat, putredo tefti-culorû vermes generabat, creber anbe-litus amp;interrupta fu/piria, quæ cimnia advindifta Deià cunâis referebantur. Ipfevcrôlordanem tranfiens,apud Cal-liorâcalidis aquis vtebatur.Cumq; corpus dus oleo cabdiori foucri medicis placuiÜetjin arcam plenam demerfum Corpus itàdiffolutum eft, vt quafî mordus puiaretur.
Cumq; reduôus effet Hieriebunta, audiensludæos mortem fuamexpeda-tescum gaudio, ex omniludça nobili-ofesvocatos concludi prçcepit in Hip-podromiobue circoJmandansSalomæ fororifuÇjVt cùm anima efflaret, ftatîm illos occideret,quô omis ludça in morte fua ficut in vita plangcrct. Nuncij veto quos Romam miferat,redeuntes,ept-ftolamtulerunt à Cçfâre,vt de Antipa-ttoiüxtj fuain voluntatcm ageret.Qup ttuodopmjyj^'jm recreatus,cùm pomû quo Jibetèr vefcebat ur,petij ffctjCultel-ww quoquè adfeindedum^qué fûmes, cucunlpiricnsq; nè quis 3deffct,voluit temetipfuminterimere, amp;nbsp;forfan perfe-cifretjnifï prçueniffet manu cius Atiab* nepos ei’, qui dexträ régis cotinuit,fta-timquevlulatus magnus, quafi rex effet niortuus,in regia excitatus eft.
Quæ cùm ad Antipatrum peruolâf-fentjtotus animo geftiebat, àefî fuiffet literatus à vinculiSjmultaq; euftodibus pfomittebat, vt eum foluerent. Quod cum accepiffet Hcrodes, grauiùs tulit exultationem blij q morte, ac quaffans Caput5quanquàm in extremo vitç tene-tetur,ftatim deftinat carnibeCjqui Antipatrum cotinuooccidit, eiusq; fepul-turainHyrcania bnèvllobonore fuit. Deinde teftamentum mutât, Arcbelaû filium luum ex alia vxore, regni l'uccef-forem fcripfit,ità tamé, quod ab Augu-
gt;i S,
ftodiademafufciperct.alijs blijs Herodi amp;nbsp;Pbilippo partes reliquit. Difpofuit quoquè cæteris fuis cofanguineis, opi-bus eos locuplctans.
Hisperaétis, quinto die poftq Anti- Herodis patrum necârat, intent,37. anno poft- mort, quam à Ro.rex declaratus eft,in alijs for tunatiffimus, in domefticis infelicüb-mus. At Salome amp;nbsp;Alexas, antequàm mors régis diuulgata erat,ex carcerelu-dæosabirc permittunt, dicentes regem iuffiffe.boc autem fecerunt, beneficium illi genti præftare cupientes.
Tune Salome amp;nbsp;Alexas cunftammi-litiam congregantes, gratias regis pro fide «Sc bcneuolctia quam circa eum cx-bibuerunt,infinuant,petitioes quoquè cius,vtfimiles fe circa Arcbelaumfiliu eius exbiberent,quem regem conftituic. Ptolemäus etiàm,cuifueratteftamentû aregecreditum, annulusqjquo figna-ucrat,commilfus,quaïin teftamétoha-berentur profère : quæ non poffe robur firmitatemq;fufciperedicebat,nifi cun-da deferr entur ad Cæfarem.
Pit continuo fragor ingens bonora-tium Archelaum, regemq; proclaman-tium,fepromptos adomiafuturos.De- Archeltut indè fepultura regi prçparabatur, amp;fe- Iudx»r«», peliuit eum Arcbelaus in Herodio iuxta mandatum ipfius,nibil tuncregij orna-tusin funeris pompa prætermittens. Septem diebus lugendo confiimptis,epu-lisque funeralibus præbitiSjCandida ve-fteindutus, affeendit in templum, va-rijsq; fauoribus àplebefufceptus eft. Ïè-densque pro tribunali, dixit fe etiamè regis nomine veile temperate, donee è Cæfarc foret confirmatus, promittens quod pâtre mclior omnibus apparcrec atq;benignior.
Hac noui principis benignitate freti, tributa leuari, alij vedigabatolli, quidam folui cuftodias petebat. Arcbelaus porro in nullo illis contraria refpon-debat, fed in omnibus accurate, æfti-mans regni fore fuffragium, fi multitu-dinis beneuolcntiam comparalfet. De-binc adfacrificia ofterenda Deo con-uertitur, amp;nbsp;cum amicis conuiuia cele-branda.
Cum bçc agutur,orta eft feditio quç in nouis rebus accidere folet. Plurimi v v a. cnim
-ocr page 526-^«gt; lOH. KAV(5LERÏ- VOLVMEN §ECVNDVM
Arctielauj enitn eX induis,fophiftas pro de fen G one ludxxrex. j^jj occifos querebantur: fed amp;nbsp;ferè oron« pontifieem, quem Hcrodes pré-cio creaucrat, amouendum prodama-
Tandem de confilio IcnatflsCïfit monarchiam Herodis diftidbuit,media partem, fcilicet ludxam amp;nbsp;Idumxam, trades Archelao fub nominetetrarchiç, bant.Inftanteazymorumdie, cùm tur- pollicitusfe fadurum eum regem,üfe baabimmolationeprohiberet pontif- dignum præbuifîct :mediam veto parte ccm,Archelaus mino chiliarcho,verbis fecuit, aCceffitHerodi regio trans flu-cosfedare tentauit. Cùm autem vulne- me amp;GaliIea:Itureavero amp;Trachoni-
me amp;GaltIça:Iturça veró amp;Trachoni-tis amp;nbsp;Ammonitis, Philippo deftinata eft.Faduseftigitur Archelaus quafdi-archus,iamp; ficremiffi funtÎDludçam tres
ratum remifffent chiliarchum, mifia grandi manu fatellitum ArchclauSjtur-baque fada, circitèr tria millia occi-ditr rcliquïjnegleéta rcligione,©mnes abiêrunt.Ipleverópacecompofita,cum Nicolao amp;nbsp;Ptolemxo fecretarijs pa-tris fui Romam profcéius eft, Salo-mamqucamp;filioseius fecum ducens, vt extremum patris teftamentum proba-ret, Philippo fratre procuratore regni relido.
Herodesvero Antipas frater eius,no , benè gratus, etiarn Roma profedus eft, Ttderegno habédodifceptarct cum fra-
accitis optimatibus Romanorum, per-fcquendx caufx copiam dedit partibus. Ibitum primùm Caium èx Agrippa amp;nbsp;filialua natum, filium adoptiuum, federe iulfit. Archelaus fibi regn urn de-beri averuit amp;nbsp;xtatis merito, amp;nbsp;tefta-menti voluntaterHerodes vero primum teftamétum debere feruari aiebat, quod pater quando compos mentis clfetjCon-' ïcripfcratdccundum veronullum fore, quod patcrmcntisimposfecerit:namamp; propria manu turn fc appetiêran Adde-bat vfum Archelaum imperij fxuitia, pnùsquàmeflet à Carfare confirmatus, cum tria millia ludxorum occidiffet.
His auditis, Cxfar refponfum diftu-Iit,præfertim cum literas Vari de Syria accepiffet,Iudços dcfecilfe. Eodê fiqui-dem tempore quatuor reges lurrexerût inludæa,obhæc infinuanda miffus eft Romamà Varo Philippus, iuerutetiàm cum co quinquaginta deludçis hono-rati.quos vtaudiret Cçfar,in palatium templi Apollinisfeccdit cum amicis. Illi vero tyrannidem Herodis amp;nbsp;lilioru eius I«lt;}»*te nbsp;^” Iudçoscxplicantes,luppIicabâtvtIu-gt;
uaehj, * dçæreliquias mifericordia dignasiudi-caret,amp;autius antiqui regniiibi refti^ tui,autSynçconiungifinibus, aut per Romanos indices lud^am adminillrari»
fratres.
Archelaus vero tetrarcha nofolum in acculatoresfuos,verùmctiàm in fibi • fubditos crudeliùspatre defæuit,cuius regni anno primo lofeph feptenniom ■'^^SyP^^ commoratus, vbi Herodem tabc amp;nbsp;facro igné mortuum inteib' xit,admoncnte angelo, Hierofolymam Mquot;^quot; cùm puero IcTu proficilcitur. Nec dm ibimoratus,quód Archelaum Herodis filiû]biregnarcintellcxerat,iuitinGa-jjp(i,ic!i’' lilçam,amp; manfit in Nazareth. Porto deoitiAtjf infantia faluatoris amp;nbsp;operibus dusd-p** que ad b3ptifmum,non legiturineuan-^^^ gelio, nifi quod Lucas dicit duoden-nem remanfifie in Hicrufalcm,amp;P°^ triduuminuentumà parentibus inme-dio dodorum, audientem amp;nbsp;interro-gantemeos.
ANNO Domini decimoquarto Auguftus cum Tiberio Cxfare fades cenfumRomæ agitans, inuenitnona-gies trecenta amp;nbsp;fcptuaginta millia ho-minum.Intcrcaprimates ludæorûnon ferentes crudelitatem Archelai, apult;^ Cxfarcm accufationes inftituunt, multos exceffus demonftrantes.
Igitur anno Domini decimoqum-to, qui eft Augufti quinquagdimui-lextus, Archelaus ob infolentiaæ no-no regni lui anno àCæfaredamnatus, in exilium pellitur ad Viennam ciui-tatem Galliæ, finibus autem Archclai in prouinciam redadis, procurator il-liusmiflus eft Copinius cenior patri-moniorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ScdIudas*GaIonite$ feceffonem fa-1“^ ccrcconabatur,cenfum nil aliud elfe si- ' lerens, quàm integram feruitutem. Is quartum apud ludxos philolophandi genus induxit, cuius amatores ieditio-nibus replcuére Rempub. Etant enim pr/ùs
-ocr page 527-|
CHRONOGRAPHIA^. GENERATIO I. 509 £l“’r.®* f«^®jE^arif«i, Saduexi, amp;nbsp;baenijinuicem differentes.Qu_artæ au-tem philofopbis ludas ille priiiceps,af-firmans folum Deum efle principcm lu-Quorum,prçdicabat, fupplicia, morte, aniicorum(?|; amiffioncs cótemnendas, dummodo nullum bominem dominü dicere compellatur.Copinio ergo procurante ludæam, die azymorum cum ï^oselfctin media node rempli portas 3periri,Samaritç quidam Hicrofolyma ingreflijolfa mortuorum inieccre.Tum ’beerdotibus maior cu ftodia cœpit cx-creeri. PoftCopinio Marcus fuceelfit, deinde Ruffus. ANNO Dominixv.Auguftus No-Jan-.Campaniæ oppidû ingreflus, mor-1^0captus,moritur annoçtatis fuæ fe-. ptuagefimofexto fine leptimo, cùm re-iift^J' Swflet56.annos,menfes(ex, diebus déni, “’■Cem, ex quibus aliquot cum Antonio 3unosrcgnauit,vir(vt fcribit Suetoni-^sXormaeximiajVultu lêrmoneq; tra-Suillojoculosbabuitclaros ac nitidos, llsturam breucm,fcd quæ commodita-^®^xquitate membrorum occultare-^UfXurn ciuibus bumaniftîmè vixit,de •J^^o fenatus crebro dicere folebat: Vti-’’amaut non nafccretur,aut non more-retur.ln comparandis amicis cbarus, in cetinendis conftantiffimus. V^enêre etiàm multi reges ad vrbem vifendieius caula, quos ita comitcr amp;nbsp;benigne fufccpit,vt ex amicis fibi ami-ciffimosreddcrct.libcrabum artium ftu-diofiffimuSjdarus ingenio amp;dodrina, poêtisamp;hiftoricis valdè deledatus cft. ^ifdplinam vero militarem feueriffimè fexit-bellum fufeipiendum, nifi maioris fpelucri, negauit: alioqui fimiles effe 3ureohamopifcantibus, cuius abrupti damnum nulla captura penfari poffer. ®Uoquia parum curabat, vndè Tibe-pOjdeeadcre, quód fibi obloqueretur, gt;ndignati,ita fcripfit: Noli mi Tiberi in bacreindignari.latis eft fi bæc babem’, Jie quis nobis male facerc polfit. Dominum quoquè Ie neC abberis fé-rio iocove appellari paftus eft. vcfperl autnodu ingreftus eft vrbes, nc quem officij caufainquietaret. Nunquam fi-liosluos populo commendabat,vt non jdijccrctjfi merebuntur.filias amp;nbsp;neptes |
itainftituit,vt ctiam lanificio affueface-ret.veftcdomeftica vfus eft, clauo nee lato necangufto. Coenam tribus fcrcu-lisjautabundantiffimè fenis pr^bebar, non ampbus terbibefein cœna iolitus. vrbem Romam ita exornauit, vt gloria-tus fitjfelatcriciaminucniflcjfecifleau-tem marmoream. Patris patriæ eelebratus eft cognomen to.Maximus quoque pontifex loge ante obitum à fenatu nominatuseft, Vn-dc amp;Plutarchus ait : Auguftus Cæfar coufejuè facrorum pontificibuslubdi-tusfuit,donèc amp;ipie, nè cui fubelTct, Veftalis pótifex creatus cft. Pari ex cau-fa tribunitiam potefiatem fufeepit, Hc bic fcliciffimus in mundo,vtde eo longe poftdiceretur,nec felicior Odauiano, nec Traiano mebor.Ncctamen vir tan-tus vitijs caruitjlibidini indulbt.Habuit etiàm filiam venuftam, moribusautem procacem, luliamdidam, quaipfemçt ob adiiltcrium damnauitexilio.amp; tantum de Aucufto. ANNO falutis noitrç decimofexto, mortuo Odauiano Augufto,Tiberius Tiberius NeroLiuiæ films, Augufti priuienus, ’quot;^P'f’tor n \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• tertiui. moxgener, poftremo adoptione films, imperium Romanu adeptuseft. regna-uit annis xxiij.hic ab Augufto annoim-perij fui49. CxfarfaótuSjDalmatas amp;nbsp;Sarmatas in poteftatem Romanam re-degit, qui mortuo Augufto, del atu m à fenatuprincipatumfinxitlèabnuere,vt quidfinguli diccrentaut fentirent, ex-ploraret. quæ rcsplurcs bonos peffun-dedit, cum ob fententias quas non ad eius voluntatem promebant, poftrema exitiaincidcrunt. Ifte I ibcrius cu magna amp;nbsp;graui mo-deftia Reip.præfuitplurimo imperij fui tempore,adcó vt quibufdam prxfidibus adaugerïda tributa (uadentibusjcripfe-rit,Boni paftoris dfe tondere pecus3nó deglubere feu excoriare. Adulationes quoquèauerlatusefl, ita vt prænomen impcratoris,cognomenq; patris patriç, amp;nbsp;oblatam coronam reculant. Sed amp;nbsp;Tibenj p*. aduersus couiciaamp;de feamp;fuis carmi-na,firmusamp;patiensjfaflusin libéra ci-uitate omnibus debere linguam men-tcmq; liberam efïc.Cuna nunquam nifi folus intrauit.In omnibus negocijs mo-w 3 rofus tientia. |
tu lOH. NAVCLERI VOtVMEM SÏCVMDVM
|
rorusfuit.vndèprocuratorcsprouinci- pcrij Valerium Gracebum procuraw* arumvixautnunquam mutabat,profe- rem miGireinIudçam,qui qucGumpu-tans pietatem,palam vendcbatfacerdo-tij principatum,‘amouens(^|ue Annam, Ifmaëlem pontiGcem deGgnat. Sed amp;nbsp;bunc non multó poft abijciens,Eleazi-rum Annç Glitl fubrogauit,poG An-nan{, amp;nbsp;binc Simonem (ubftituit,deinde loGppum qui amp;Caipbasdiiftus.De-mum expletis annis xj.RomareuerfuSpj,,)^ eft, cui fucceflor miftus efta Tiberio,||,j‘'^ Vitmm fa-I»ncabile. Cermsnic* Drufu*. rens exemplum vulpeculæ vulneratæ, quædum iaceretadiólcm,mufcas quitus fcatebatinonabegitrSuperuenitjin-quit5quidam putans quod præ imbecil-litateea fuftineret, feftinauitq; mileri-cordia motus abigere. Ad quem vulpe-cula,Malè mecum cgifti, quia quasab-cgifti,plenç erant,amp; moleftare ampbus grauitcr non potcrant: fuperuenientes vero,quia famelics, acrius pungenr. Huic Tiberio artifcx quidam viirum fa-bricabile obtulit, amp;in eius confpcâu velut cupi ü fabricare incepit.Hunc Tiberius mox dccollari iuffit^ dices:'Si hçc arsveneritad luccm,pro nibiloaurum repuybitur amp;nbsp;argentum. ANNO eiustertio,Liuius hiftorio-grapbusPatauij moritur, Üuidi’ quo-què pocta defungitur in exilio. ANNO eiusquarto Germanicus Drufus,DruG filius amp;nbsp;Caligulæ pater, deGermanis,ad quos ab Auguftoiam fene miffus fuit, triumphat, quem tarnen Tiberius fimul etDru(ùm,Germa-nici DruG Glios, quos iple adoptaue-rat,vcncno extinxit. Nam tata erat cru-delitate Tiberius, vtimmeritosquoque grauifGmis cædibus necarct. Velut in itinercquodamlcdica qua vebebatur, vepribusimpedita,exploratorê viç pri-marum cohortium centurionem, lira-turn bumi,pcnc ad necem vcrberauit. Fratidi datum poetæ cuipiam,qui Aga-memnonem induxiflet’ tyrannicè im-perantem,: amp;hiftorico, qui Brutu Cal-Gumq; Romanoruvltimosdixiflet. Re-liqua apud Suetoniu probu authoré leges. Hoc tam immiteingeniu pertælus Auguftus,fub extremum vitç fertur cx-damalTc, Milcru populo Romanü, qui fub tam lentis futurus effet maxillis. ANNO eius feptimomultos reges per blanditias ad le vocauit,nûquamq; remiGt,inter quos amp;nbsp;Archelaum Cap-padocern, cuius regnum inprouincix formam redegitjet nobililGmam ciuita-tem Mazam ex fuo nomine Cæfaream appellauit. ANNO eius quarto Seruius Plautus corrupti Glij reus, femet in iudicio interfecit. Fertur quoquè initio lui im- |
a’nnoeiusxij.Pontius Pilatus. Sanè Pilatus Hierufalem veniés, fta-tuas Cælâris fecum defcrens,ignoranti-bus ludæis cas in ciuitate cóftituit,Cat-lareamque redijt. Cùm autemplurimi ad eum defcendiffent, lupplicantes de fignis amouendis amp;nbsp;imaginibus, fedit pro tribunali Pilatus,militcsq; armatos circumponens, mortem eis minabatur ni quiefcerent. llli mortem potiiisdb gebant, quàm leges patrias propbana-rent.admiransPilatus conftantiamlu-dxorum in legalibus inftitutis, auferre prçccpitimagines. poftea veniés Hiei'O-ïólymam,viditvrbem aquae penuriala-borarc.apcruit gazophylacia tempb, amp;nbsp;ex opibustemplo dicatis aquaedudum cœpit xdiGcare, fufcipiens initium tor-rentis quod ftadioruna duum milliuni intcruallo diftabat. ludæi veto aceb-mabant, vt ab illo opere ccflarctur. Hinc quoquè feditio or ta eft, qua gratia Pilatus milites introduxit, ac multos ludæorum occidit.Intermiflum eft autem opus, quia ludæi Icgationem aduersùs Pilatum direxerant ad Tibe-hum. generatio n. jj^j, GEneratio fecunda initium acce-' pit anno xv. imperij TiberyCa:-faris, procurante Pontio Pilato ludx-am, tetrareba Galilææ Herode, PW-lippo fratre eius tctrarclia Iturææ amp;nbsp;Traebonitidisregióis, amp;Lyfania Abilina’ tetrareba, lub principibus facer-dotum Anna amp;Caipba,faófum eft verbum Domini fuper lobannem Zachari a: Glium in defcrto,vtbaptizas amp;prx-dicans folatium redqmptionis annun-ciarct.amp; venit in omnem regioncmlor-danis, baptizans, prxdicansque dice-bat: Pœnitentiam agite, appropinqua- |
'CHRONOGRAPHIAE GENERATIO IL 5‘gt;
uit emm rcgnum cælorum. '
In hoc anno terminata eft circucifto, amp;inchoatus baptifmus.Exibat turn ad cum omnis ludæa, amp;nbsp;baptizabatur in lordane.Ci'un autem baptizarctj mile-I^i tuntabHierofolymisIacerdotcs amp;Lc-ui'tas,interrogates quis eflet. Et confef-fus eftfe neq ; Chriftü ,neq ; Heliam eftc. dixerunt illi: Quid ergobaptizaSjfi tu non es Chriftus,ncc Helias,nequepro-pheta? Ait Iohannes: Ego baptizo in ac]ua,medius autem veftrumftetit, que y^ vos nefcitishpfe eftqui poft me vcntu-^f’'’Io rus cft,qui ante me ta ft us eft, cuius ego '*?*' nonfumdignus vt foluam corrigia cal-ceamenti. Hæcin Bethania fafta lunt
trans lordanem.
Altera die vidit lohanes lefum veni-entemadfe,amp; ait:Eccc agnus Deijccce qui tollit peccata mundi. Tuc venir le-fusàÇalilçain lordanem ad lohancm, vtbaptizaretur.Iohannes ante prohibc-bateû,dicens:Egoàtedebeo baptizari, amp;nbsp;tu vcnis ad me^Rdpondens lelus, dr-xit;Sincmodo,f)cenim decet nosadim-phre omnemiuftitiâ.Baptizatus autem Rlusjconfeftim afleendit de aqua,et ec-Cfapcrtifuntci cæli, viditque Ipiritum f^eidefcendcntem hcut columbamlu-peripfum,auditalt;^;eftvoxde cælo: Hie fftfiliusmeusdileft’jin quo mih.içoni-pbeui,
ExindeDominusnofterlefus Chri-Ens coepit figna facere amp;nbsp;pra:dicare,vir-tutibusveracomprobans qux djeebat, difcipulosq; eligenSjCuangehciscosim-buebatfacramentis.
ANNO verb Tibcrij xvj.Hcrodes tc-trarchaGalilææ,Iohanncm Baptiftam incarccrauit circa pafeba, quern anno fcquenti dccollari fecit, machinate Hc-rodiade vxore tua, quam abftuht fratri fuoPhilipen, repuchata filia Aretæ re-gis.Indè etiam helium exortum eft inter Aretam amp;nbsp;Herodem, pugnaque fafta, pars Herodis vifta eft. Quibufdam autem ludæoru videbatur ideo perijffe Herodis exercitum, quod in eum laris iufte indignatio diuina commota hr pro vmditta Iohannis Baptiftæ, vtlcri-bitlolephus. hunc enim Herodcs, in-quit, occidit virumvaldè bonum, qui pr^cjpiebat ludæis virtue opcram da
re, iuftitiam colcre, pietatem in Deum 1 cru arc, amp;nbsp;per baptilmum in vnum coire.
Intcrficitur amp;nbsp;Chriftus verus Dei fi- Mat47^ lius,vcritatis,iuftitiæ,pictatis amp;nbsp;religie Chriftu» onis aftertor anno xviq.imperq 1 iberij, ‘^rucihxu»« çtatis fuç anno xxxiij.amp; eo magis,quód ei vira propagata eftab oftauo Calen. lanuarijvfqj adoftauum Calch. Apri-lis, quo die conceptus invirginis vtero fuit de fpiritulanfto. cædis autem tant nefariæ ctiàm cæli ipfi figna dedere. Namamp; lobs tanta defeftio fafta hora lexta diei,vterdies in obfeuram noftem verfus ht.EtBithynia etiàm,hcètabHi-crofolymis multùm remota, terrç motu coneuffa, amp;nbsp;multa Nicenæ vrbis ædiheia corruerc. Vox ex adyto rempli Hierololymitani audita, Tranlmi-gremusciucs ex hisfedibus. Deinde rc- Man.i», lùrrexit à mortuis Chriftus vj.Caleh. ^’*'^’^*’ Aprilis, amp;nbsp;afleendit in cælum tertio no-nas Maij, fpiritumfanftum nullt indi-fcipulos Idibus Maij, Et fanftus Stc- A do 7. phanus lapidatus eft tertio nonas Au- Ado.ÿ, gufti, ac è Saulo perfecutore faftus eft Paulus doftor gentium menfe lanu-ario fcquenti immediate palhoncni CHRISTL
ANNO Tibcrijdecimonono,Iaco. Qg chrifto bus frater Domini Hicrofolymis epifco- lofephus, pusordinatur ab apoftolis, feditqjan-nis xxx.de bis ira fcribit lofephus:
Fuit autem bis temporibus lefus fa-piens vir,ft ramen virum eum nominate las cft:erar enim mirabiliumoperu elfe-ftor,amp; doftor hominum corum qui li-bentèraudiût quç verafunt: amp;multos quidem ludçorum, multos ex genribus fibi adiunxit.Chriftushic erat.Hunc ac-culationc primorum noftræ gentis vi-rorum cum Pilatus in crucemagedutn dccreuiflet,non delcruerunt qui abini-tio cum dilexcrunt. Apparuit enim eis tertiodicitcrrim viuus,{ecundiim quod diuinitùsinfpiratijpphctæ velhec quidem, vel aha deeo innumcramiracula futura clfcprædixerunt. Sedamp; inhodi-ernum diem Chriftianoru, qui abipfo nuncupati lunt, amp;nbsp;nomen perleueraï amp;nbsp;genus.
, Afleritque lanftus Clemens in fextQ di(politionûbbro,diçés;Petrus,Iacobus
vv 4 nbsp;nbsp;nbsp;amp;I0.
-ocr page 530-|
0 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM amp;Iohannespoft aflumptionern falua-lacob’ept- toris-quanuis abipfo fuerint penè alijs pr3clati,tamcnnofibi vendicabant pn-matûsgloriam,fedlacobu qui diceba-tur luftus, epifeopum ftatùut Hicrolo-lymis.Hisenim tribus, Petro,Iohanni, amp;nbsp;lacobo poff refurredionem Dominus omem fcientiam tradidit,amp; ipfi cç-teris Apoftolis, quipofteà leptuaginta difcipulis tradiderunt. rofolynii- tanus. Abagart ad Chriftura cp Aula. In hoc etiam tempore Thadçus ad Abagarum regem miffus/uxta Domini promiffum, amp;nbsp;regem ægntudine cor-porali abioluitj amp;ciuitatùm Edefleni-orum conuertit. hiccfl Abagarus, qui Chrifto/ùm adhuc cfletin vita,ità feri* pfiffe legitur: Abagarustoparchalefu faluatoribo-no,qui apparuit Hierofolymis, laluté: Auditum mihi effdete, amp;nbsp;de lanitati-bus quas facis, quôd fine medicamentis autherbis fiant iftæ per te, amp;nbsp;quôd ver-• bo tantum cæcos facis viderc,claudos ambulare,amp;leprofos mundas, immun-dos fpirit’ eqeisjmortuos quoquè fu (citas. Qiffbus omnibus auditis, ftatui in animo meo,vnu elleè duobus.*autquia tu fis Deus3amp; defeenderis de cxlo vt hçC faciasraut quôd filius Dei fis qui hçc fa-cis.proptereà ego fenbens rogauerim te, vtdigneris vlqj ad mefatigari, amp;ægri-tudinem meam,qua iam diù laboro,cu-rarc.Nam amp;illudcompcri,quôdludæi murmurant aduersùm tc,amp;volunt tibi infidiari. Efteiuitas mihi parua quidé, fedhonefta quçfufficiet vtriq;. Exemplûrefponfiuæ adhec,inhunC Saluatoris^ mûdum:Beatus es quia credidifti in me, •d Abagaru , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r - cummeiplc no videris.icriptumeitern, quia hi qui vident me,non credétin me: amp;nbsp;qui non vident me,ipfi credent amp;vi-uent.De eo autem quod icripfiftimihi, vt veniam ad te,oportet me omnia propter quç minusium,hicexplêre:amp;po-ffeaquam complcucro,recipi me ad eu à quomiffuslum.ciim ergô fucroaffum-ptus, mittam tibi aliquem cxdifcipulis mcis,vt curette,amp; vitam tibi prüftet,at--quehis qui tecum funtlt; Intercàperlecutio prima aduersùs cc-clefiam Dci,quæ erat Hierofolymis,fa-dafubprimomartyre Stephano, ornes diicipulos exceptis duodecim, pervni- cpiftola. Aa.8. |
uerfam ludæam Samariamq; difperfit, cxquibusnonnulli adPhœnicen amp;vf-quc Cyprum atq; Antiochiam deuene-runtjudçis prædicantes. Cômautem peromnem iam locum derefurreftione amp;nbsp;mirabihbus Domini, atq; affcenfionc eiusin cælum fdix fama loqueretur,quoniam antiqui mûris eratapud Romanos, vtprouinciaru iudicesfi noui quid accidifict,velprin-cipi vel ienatui nunciarent, de hisquï circa Chnftum aâa erantjPilatus pra:-fes Palæffinæ ad Tiberium retulit, de paffione fcilicet Chnfti amp;refurredio-ne coniequétibusq; virtütibus,quxvel fier ipfum faâæ fuerant,vel perdifcipu-osipfius nomine fiebant.amp; de coquod crefeente certatim plurimoru fide,De-Us crederctur.Hæc quidé Tiberius cum luffragio magni fauoris retulit adfena-^jjii* tum,vt Chriltus Deus haberetur. brt Senatus indignatione motus, quôd non fibi prins delatum effet,confecrati-onê Chrifti recufauit, fiue quôdde no» uis dijs recipiendis arque expellendisfe-natus ipfc,qua polieret authoritate,decernebat, ficuti Romany leges ac décréta ftatuerunt.nam amp;nbsp;in potificumlitó itàleruatum efteSeparatim nemofitba-besdeos nouos fiue aduenas:nifipt*bli* cè adfeitos, priuatim colüto:Diuosqui cæleftes demper habiti, Coluntoe Con-ftruda apatribus delubra haben to.Edi-do Senatus Conftituit, exterminindos effeexvfbe Chriftiânos,prçcipuè cùm amp;nbsp;Seianus præfedus fulcipiendçreligi-oni obftinatiffimè contradiceret.Tibe-rius tarnen aceufatoribus Chriftianoru mortem edido comminatuseft. Cçterùm fuç fçuitiæ nota fenatores profcripfit,amp; ad mortem egit. Nam vi-gmtifibipatricios viroscôfilij caufak-gerât.horum vixduos incolumes reli-qui t.Scianum prçfedum res nouas mo-hétem interfecit,anno Domini xxxvij. Filiosfuos Druium amp;nbsp;Germanicû,ai-terum naturalcm,alterum adoptiuum, manifeftis veneni fignis perdiditOrofi-üs hæc.Qupdverô Tiberius contra vo-luntatem fenâtus in fententia manfit,id diuinaprouidentia fenfibus eiusingef-fir,vtlablq;vllo obffaculoin ipfis dun-taxatinitijs euagclijfermo vfq;quaque pcr- |
CHRONOGRAPHIAF. 'GENERATIO IE ’ nbsp;nbsp;59
ptreurrefet.vnde amp;nbsp;fa élu eft^vt repente fluaficxlitus lumen oftenfum, autra- , Qius quidam foils erumpçns, totum or-bem elaritate fuperni luminis iHuftra-ret,vtinomcm terram exiret fonus co-. ruin,£uangeliftarum fcilicet amp;nbsp;apofto-; ltirum,exquoperomnes qiuitates etvi-cosimmenfx multitudines ad ecdefias Populi congregabantur, recipiefes veri Dcinotitiam. ad creatorem verum ve-. tuftipoenitentes erroris, fideli confeffi-oneperuencrunt.
Eodem anno Ariftobuli filius Hcro-des Agrippa,Rom am lecundo veniens, in vincula port paulum à Tiberio coni j-citur,dequodicetur.
Peridem tempus cum Pilatus inlu-dæadecimum complcflet annum,accu-1^ fatuseftàludæis apud Vitelliij,qui Sy-Iii^ '*■ rix principabatur,de vîoléta intcrfedi-onemukorum innocentu, amp;nbsp;quod lu-dæisreclamantibus,pon'cbatin templo imagines Cxlaris.nam amp;nbsp;alias plerun-lt;]uècótaminabatfacra5quiapecuniam publicam redi gebat in vfus fuosjacicns ’^'’^duftum indomumfuâ.Ideôiuffus eft Romam ire,vt iudicio Cçfaris fe ob-^ JEi^is purgaret, fed antequam Romam venirct,Tiberius reb* exceffithumanis.
-■ Namcùm Tiberius elTet apud Aftura, (lofephus febribus eu apudCapreas laboräffe fcribit) ccepit infirmari. Tunc conuocatis nobillbus amp;nbsp;duobus nepo-tibus Tiberioamp;Caio,quoru vnus erat wfilioluoDrufo, alter Icilicct Caius, «itGermanicofratre, Cæiar dijs fuppli-cabat, vtei fignum oftenderet, vter ex ds fucceffor impcrij effet dignus. Cui ’■efponfum ek^quidie lequenti primus adcum venilfet.bilexit autem nepOtem «filioplùsCaio.vndè clam indicatTi-bcrio,vtprior venirct.qui mane nifi pra-fus, noluit venire, luce prima vocari Jufli^fiquis adellet. cgrclfus nuncius, Camm ante tabernaculum repent ac introduxit.quod videhs TiberiuSjama-rcfleuitjledijinfimula^quodaugurium a dippoftulalfet.led non valens diuinx voluntatircfiflerc, Caium benigne al-loquensjinquit:0 fili,tu fuccedes mihi inimperio, quodpotius debcbatur Tiberio filiomeo filij mei.ledte noui vtilc^ amp;nbsp;noui mentes deoru.çauc ergo né mo-
leftcs eum, fed habe êum in fratrem. fat-age ctidm, vt négocia imperij lâpientèr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , difponas.Tum couocatis nobilibus,de-nuciauit eum imperatorem,amp; mortuus eft anno imperij fuizj..ætatis lux 78.
ANNO igitur Domini 39. C.Cali- q CaliguU gula fufeepit impcriu,CaliguIx cogno- imperaten men è Caftrenfi ioco traxit,quia mani-pulario habitu inter milites educaba-tur. adoptatus erat à Tiberio. Accepto regnojfaöus eft homo omnium antefe flagitiofilfimus.adeo aberat ab adolelce-tiæ moribus, quos mutâfte etiam cum . dmpeno videbatur. Exclamaftc fertur, Vtinam populus Rom. vnam ceruicem haberet.Sçpè quoquè de conditione te-porum fuorum conqueftus eft, quad nullis calamitatibuspublicisinfigniré-tur.In palatio matronas nobiles publi-cæ hbidini fubiccitjtribus fóronbus luis ftupra intulit, quas poftea exilio da-mnauit»
Hic primus tliadematc Impofitó, dominum appellarifeiuffitj amp;in deorum numero fe referri præcepit. Nilmagis laudarcfeacprobaredicebat, quamin-ucrecundiam.pudicitiç neq; fux,neq; alienæ pepercit. Sumptibus omniupro-digoru ingenia fuperauit.na preciofiffi-mas margaritas aceto liquefadas forbe-batj ex auro panes amp;obfonia ponebat, neque plus qu.am tribus horis noéfur-nis quiefcebat, amp;nbsp;pauidusimaginibuS) idcoque magna ex parte noéfis vigil,cu-bandiq; txdio nunc toro refidens,nunc rogando inuocareluccm confueuerat, cantandi quoquè amp;nbsp;faltandi volupta-teeffercbatur,commcntusnouum bal-neorum vfum varié amp;nbsp;exquifitiffimc, veüigalia noua amp;nbsp;inaudita impofuit, fumma confidentia amp;nbsp;nimius metuSj quantunuis facundus amp;nbsp;promptus. hic mifit imaginem lua per vniuerfum imperium, vt omes adorarent eam,ait Co-meftor. Hæc amp;alia multa Antoninus annotauit.
Sed et Pilatus fub Claudio aceufatus Penmieft aCaioiLugdunum in exiliu miflus,tan-tis talibusqj cladibus maloru cruciatus, vt propria manu fe tranfucrberafTe, amp;nbsp;nefariam vita vi abiccifte rcferatur, anno Domini 4i.Non em potuittantimi-nifter piaculi impunitus cuadcre,
Cak-
-ocr page 532-#4 lOH. NAVCLERl VOIVMEN SECVNDVM
|
Herodet Agrippa Romz de* !«• Herode» Agrippa Romain carcere te-nctur. Caligula quoquè in cxordio fui prin-cipatuSjHerodem Agrippam regem có-ftituit,de quo ita narrat lofephusrMor-tuo fiquidé Philippo tetrarcha Ituræat, mortuus eft etiam Lyfanias tetrarcha Abilinae, vacantibus ita duabus ^tetrar-chijsjadlpirabat ad alteram earum He-rodes Agrippa Ariftobuli filins filijma-gniHerodis.Eratautem magnanimus, vcnitRomam,amp;cum eum vidiflet Tiberius anteceflor Caij, retinuit eum fe-cu,fccitc[; vt adhererctDrufo filio fuo. Erat Agrippa liberaliSjamp; vt conciliaret fibi amicoSj multa expedebat. magnum Contraxit æs alienum. • MoriturDrufusfilius Cxfaris, qua dcre,filijfmorte,adeóinconfolabilitèr doluitj vt omes familiales Drufi à praï-fentia fuos milfos fecerit. vndè compul-fus Herodes abire in ludæâj'defperansq; paupertate ac fame,mortem fibi eófcire ftatuit, quod fignificat vxori Herodis, forori luæ Herodiadi. erat enim etiam Ariftobuli filia,quç orauit Herodem tc-trarebam tune virum fuum., vtdaret ei ncceftariavitç.acquieuitvir,amp;affigna-uit Agrippç domum ac viótum inTibe-nade.Q^adam verodie cum eflet Herodes tetrarcha ibidem, cpulantibus illis, faftus hilarior,cocpit obießare Hérodi Agrippx beneficia, de quo vehementer indoluit,iuitq;iterum Romam,fi forte Tiberium inuenirctplacatum, qui ho-norificè receptus ab eo eft. Erant ibi Tiberius Cæfaris nepos ex filio Drufo,amp; ex fratre,C.Caligula.In-cepitHerodes CaiumprxferreTibcrio amp;nbsp;magis diligere. hoc fibi fuleitabat in-uidiam aciramCæfaris. Acciditquada die,quódfedens Agrippa cum Caio in curru,leuâfle fertur oculosin cçlum,amp; dixifte: Vtinam viderc morte importuni fenis, amp;te Caium dominutotiusorbis. hoe audiuit auriga,qui detulit Agrippa de crimine læfæ maieftatis,quod oraffet pro mortc imperatoris, propter quod Agiippa mittitur in carcerem. in via fi-tire cœpit,à quodam'portante aqua po-tumpoftulabat:ac bibens, promifit iHi quod in proximo régnante Caio, aquas potum repenfare vellet, duciturin car-cerem. Q^adam autem die vicina in arbore |
bubo infederat : acceffit vnus de capti* uis^dixit Agrippx, Volo tibi indicate futura. (erathic perit’ in augurijs) eiw, inquit, liber aberis,amp; intatùm fublima-beris,quódinuideant tibi omnesamid tui.quam cito autem huius generis alite fuper te amplius videbis,fcito ^a quinta die liberaberis. PaucispóftdiebusmortuuseftTibe-rius.hoc audito, fama ferente, ludsus quidam amicus Agrippé venitadcarce-rem,diccns Hebraicè, Mortuus eft leo. Exhoccœpitgratulari, dixitq; euftodi carceris mortem imperatoris.Adhoedi-âum liberauit eum, ac in domo adfua menfamtenuit. Superuenererumores quod Tiberius adhuc viueret, ex quo carcerariuseum quod decepiftet vtfbe-rans,in carcerem rctrufit. Sed altera die palam faftum eft, Tiberium mortuum» ac Caium in eius locu fublimatum.ve-niensq; Caius Romam,de Agrippaniox quxfiuit,libcraflet4; eum eodem die,fed diftuafum eft ei, nè videretur faftaTi-berij fubito damnare. Paulo poft liberauit eum,amp; dcditei duas tetrarchias Philippi quondam amp;H!'^ Lyfaniæ,rcgcmq; fecit,ac in ludæaho-norifîcè mifit. Sublimato inuidebnt^, omnes amici feu propinqui'.etiàmfotot fua Herodias, ficutmiferta fuerat mife-ro,inuiditfublimato.T urn virum fuum maiorem natu, vtpotè filiü magni Herodis,cùm nunquam meruiffet rexâp* pcllari, folicitauitindiès magis acæV gis vt Romam iret, ac regium nomen compararet: qui tandem vidus impor-tunitate vxoris, perrexit cum vxorc ad Caium.prxfentiens Agrippa quodnon pro bono luo Romam iret, ftatuit-con-fequi.Sedprxmifit nunciumCaioCa:-farifamiliariffimum cum cpiftola,lcri-bens,quód adhuc viuenteTiberio,Herodes tetrarcha fororius amicitias con-traxerat cum rege Parthorum in perni-ciemimperij Ro.in argumentum affe-rens, quod haberet in ciuitatibus fuis armaquæ fufficerent Ixx. millibus ho-minum. Cum^j Herodes tetrarcha cum vxorc fufceptus efiet à Caio honorificè,fu-peruenit nuncius Herodis Agrippç.le-âisliteri$,cœpit inquircre à tetrarcha, vuum |
|
CHRONOGRAPHIAË. GENERATIO ÎÎ. V5 vtrômîn fuis ciuitatibus tanta effet ar-Bioriim copia:non potuitillcncgarc.’cx quo credens verum effe quod Icripfit ^8'‘'PP3,citctrarchiam aulercs,Agrip-pæ cotradidit,ip(um vero perpetuo exi-fioLugdunum rclegauit.accipiens autc quod Herodias foror effet Agrippç,vo-luitei qua:qj propria concedcre: led il-H»« ^^’‘°ii^^æuens omnia,maritü fequitur. ^*quot;gt;ttth'’ ®”’'’°i'i^dia periêrunt. Hic eft ille He-“' rodes Antipas didus, qui lohanem Ba-ptiftamadHerodiadis vota deco)lauit, ^quiChriflotcporcpaffionis fuç can-i didaveftcillufit. '«i, Cùniautcm effet Caius omium fce-l«ftilfimus,nono calen.Ianuanj dum re-lt;iiretà ludis circenfibus, confilio fena-torum interfedus eft. principes autem coniurationis Chæreas amp;nbsp;SabinuSj pe-nculum credetes fi Caij vxor amp;nbsp;filia fu- ‘ pcieffent,qiias maloruin omnium adiu-triccsputabantjfimulergü ambæ quo-' S^èextinâæ funt. Tûduolibelli in fecretis Caij reperti funt,quorum alteripugio,alten gladi-'isprofigno nominis adlcnpt* crat. am-boleétinimorum virorum vtriufqjor-^nu fenatonj amp;nbsp;equeftris nomina amp;nbsp;•iotas continebat morti deftinatorum. Ïiiucnta cft amp;nbsp;area ingésj variorû vene-(Boru pocula continens, quibus pofleà 'dimerfis,infecta maria traduntur, non fine magno pifeium cxitio. Regnauititaqjhçccrudclisbcfba an-J'^i nistribusjincnfcs dccem^dics oâo.Flo-^.’m, fuithoctempore Philo maximusPlato-mcus,de quogenerationetertia. Occi-foitaq;Caio,orta cftdiffenfio inter cu-naro, militesamp;populuni.Vidétes enint fenatores fæuitiam imperatoris, amp;nbsp;incommoda quæ indè contigerant Rei-pub.volucruntimperium pcnitùs abro-gare,amp;ad antiquü ftatum in quo crat wtclulium Cæfaremj omnem potefta-temreducerc^vtdecçtcio. effet ciuitatis K^men-inarbitrioconfulum amp;nbsp;fena-torum. Sedhis contradiétum eftàmili-ubusamp;populojquitimentes auantiam ^i’ini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’ arnâtes largitiones impe-Sql '^^•orum ,’conftitucrunt imperatorem Claudium fibenum auunculum Caq, vjrummanluetum amp;pium. Erat lus tampon b us forte Hetodes |
Agrippa in vrbe, amp;nbsp;audita diffenfionTe, cum nobilioribus venit ad fenatores, fi-mulas fe fauere parti corum,cùm habe-retcoscxofosproptermortéCaij.Con-fuluitergo cis, vtfignificarét Claudio, nèmoucret feditionem in ciuitate,fea defifteret ab incepto, fperaret fie cum qüieturum.placuit confilium, amp;nbsp;roga-bant eum fenatores,vt pergeret cum eis ad Claudium cum nonnullis natu ma-ioribus.rogas dixit Claudio, vt pro bo-no pacis abincepto defi fterct,amp; hoC pa-laman aurem autem lulurrabat vt non defiftcret, quia maiorem partem nobi^ hum prolehabiturus efiet. rune ani-matus Claudius,retincre pro fe imperium dieebat. Renunciauit hoe Herode« fenatoribus,fimulq; petluafit, quia re-fiftere propter potentiam md.tum non poffentjVteum'fufcipcrcnt. ita tandem eonfenfu omnium faótus eft imperator Claudius,qui pofleà confilio Herodis, omnes qui cólenlerunt in morté Caij, occidit. Tune Claudius dedit Herodi quartam tetrarebiam, feijicet ludæam, amp;ità(ublimatus,magnificentiffimè re-dijt inregnum fuum. ANNO igiturDomini xliij. Claudius impcriü adeptuseftjregnauin^^an-nisxiiij.bicfuitpatruus Caij,fili’ Drufi priuigni ÄuguRb qui apud Mogütiam habet lepulcrum.HiCjCÙm fenatuscen-fuifiet genus Cæfarum exterminarc,de-formi latcbralatitarcrepertuseft.raptus tarnen à militibus imperator fa dus eft, annitente Agrippa.Claudius itaq^rnox s^ndnl vtcófivmauitimperium, magnavfus cft Claudio cicmcntiajvolensfimultatum omnium Amueftia# memoriam tollere,eudorum fadorum didorumqj veniam obliuioncqpn perpetuum lanxit,interfedis tantum pau-, Cis,qui in mortem Caij coniurauerant. Ad hæcofficiopietatis omnes captiuos aerelegatpsàCaio, adpatriam reduxit, llienfibus,id eft,Troianis, quafi Romani generis authoribus,tributainperpe- « tuum remifit. ANNO Dni xliiij.duodccim Apo-ftoli cum catenus in ludæa tantum pre-diCaffent,iuxta præceptum Domini, vt Beda fenbit, anno à paffione Domini xij.in totum orbcmdiuifi funt, Etbca- ®M»ifCna dlfimavirgo Maria anno féqueti, f«cü-J’‘^®“ ƒ dum |
316 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
dum opinionem communiorc,migrâfic fertur à corpore, amp;nbsp;fie fexagenariam obijfledicitur.
I»cob» ma- Inilloautcmtemporebcatuslacobus ’^’ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apoftolus germanus lohan. cuageliftx, venitinHifpaniam,amp; cum videretgen-tem iftam agrcftem,necfèpofleprofice-rc,regrcflus eft Hierofolymam, prædi-cansamp;oftendensChriftum verumDei filium elTe,fcribasackgum doftoresva-lidis cumrationibus confinas, miracu-lis dodrinam fuam confirmans, cóuer-ti^uead fidem Hermogenem amp;PhiIe-tum magos.
Tune Abiatbar pontifex anniilüus, feditióem excitauit lacobo, qui à populo captuseft,amp; ad Herodem regem lu-dææ dudus,de quo in Adis Apoftolo-AS.i». rum na lcribitur:Mifit Hcrodes rcx ma-nus,vtaffligerct quofdadeEcclefia.oc-ciditautem lacobum fratrem Iohannis gladio.Videns autem quiaplacerct lu-dæiSjappofuit apprehédere amp;nbsp;Petrum, atq;incarcerem coniecit, vtoccidcret. amp;nbsp;confecifTet,nifi diuinum aftuiflet au-- . nbsp;nbsp;' xilium,quo angelus nodù afriftcns,mi-rabilnèr cumvinculorum nexibus lól-uit,amp; ad minifterium prædicationis ire liberum iullit. Regis vero facinus dda-tionem non patiebatur vltióis, fed continuo vindcxadcftdiuinitiisDei dexte-ra.Nam cum inCçfaream defcendifiet, amp;nbsp;in die Iblenniprxclara verte regia in-dutus, protribunali confediffet, ac de lublimi concionaretur ad populum, blandiens ei populus acclamabat, Dei voces amp;nbsp;non hominis,id eft,exhibebant ei laudes Deo debitas,amp; non homini.amp; dum adulatorijs laudibus demulcere-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,amp;oblatos fibi diuinos honores non refpueret, adljsiciens fupra fe, vidit imminentem amp;nbsp;infirtentem capitifuobu-bonem, mortis eiusnuncium. tune, vt tradn Iofephus,inclinauit fead eos qui fibi applaudebant, amp;nbsp;dixit.’ En ego deus vefter morior. Sciebat enim, iuxta quod dixit ei augur m carcere,fe intra quinque dies moriturum. Confe-Mori Hero ßimque percuflit eum angelus Domi-*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupcr eum vindida
DEL Corrodebant cnim vermesvifce-ra eius, ac continuis quinque diebus ventris doloubus cruciatus,vitam vio
lenter abruplt,regni fui anno vij.
Audicns autem Claudius mortert ^S’'’PPæ^ ^^'“quot;^ ^*’^5 Agrippam fuc-eelforem regni eius fubrtitucrc voluit, fedlenatus cótradixit,alTerensnon eflf confultum pueropotetiffinu regni fee' ptracommitti. Acquielcens Claudius,^|^ regnum ludçç in prouinciç formamre- ^^^..^^Z degit,amp; Agrippæ fub nomine regni re-gionem trans lordanem cótradidit,init-titque Cu^pium, qui amp;nbsp;Syrian ac regnum ludæægubernaret.
Intercà cum fides Domini a* CHRISTIper regioes omnes crefee* ret,et religionis propagarentur augme-ta, ncquaquam quieuit hoftis laluus humanx :led vrbem qua eft ®æ”*'^”’jj^jitH’ caput, prxuenit, amp;nbsp;Simonem Samare-^ urn illuc ducit, vbi à deceptis deus cre-ditusert.ftatua eidicatahac inferipoo-ne: Simoni deofando. Scd non in Ion-gum permanet fraude quxfitadiuini-tas. Continuo enim Petrus, vbi Alia* ticasEcclcfias litis confirmaftet per an-nos quatuor, amp;nbsp;cpifeopatum Antio-chix fundafiet, acper feptem annos te-nuiffet, Romam, vbi caput orbis trat, perrexit : amp;nbsp;quod hanc ledern pontiß-cali dignitati conucnientem cernebat, fimulq; hue profedum intellexilîet Simonem magum Samantanum,quemA^b prius in Samaria Cofutaucrat: nameuffl vidilfetfigna amp;miracula quxaPbibP' po,vno ex feptem diaconibus,fiebanh obftupefadus amp;nbsp;territus, crederek« CH RIS T VMjvfquequóbapufonm acciperet, fimulauit ; amp;nbsp;cum vidiftet quod per impofitionem manus Apo-ftolorum accipiebant homines Ipin-turnfandum,obtuht fceleratus Simon apoftolismagnam pecuniam,vtdarent eiillam poteftatem dandi Ipiritumfan-dum. CuiPetrus maledixit:Pecunia, inquit, tua tecum fit in perditionera, quoniamaeftimâfti donum DEIpecu' niapoffidcri. Hæc prima fuit Simonia m nouo tertamento, inde diCti luntoi--^^^ moniaci.
Itaqucannoimperij Claudij quarto Petrus Romam aduenit,vbi cumRomaS næ vrbi darum verbi Dei lumen fuif fetexortum, Simonis quidem tenebrz cumfuoauthore reftind^funt. Sermo
autem
CHRONOGRAPHIAE. autem veritatis amp;lucis,qui per Petrum ptçdicabaturjVniuerforum mentes pla-auditu, ità vt auditori-'’• DUS nulla fatietas fieret. Ad hoc Marcum difcipulum eius rogabat popu-luSjVt'iea qua: ille verbis prçdicaret, ad perpetuam eorum commonitione fcri-pturæ traderet,vt domi forisqüe in bui-ufeemodi verbis permancrent,quod amp;nbsp;ficitPetrus vtviditprobuminftitutum, firipturam legendam Ecclefijs tradit. BenocMarcofcribitPetrus in cpifto-b.’Salutat vos ecclefia,quæ eftinBaby-lonecolleda,amp;Marcus filius meus.Hic MarcusAegyptijs euangebum primus pfçdicauir.
1^ ^^^uit au rem Petrus vxorem amp;filia Uomine Petronell a, quas lecum Roma 3dduxit.vxormartyr effeda. filia, cùm effetnimls fpeciof3,de yoluntate Pctri capitfebribus laborare,quam,vt hofpi-ubusferuiret/eftituitiae mox recidiua-*■« feit, donèc cœpilfet in Dei titnore pnfefta cHe. Tune earn plenè fanauit, ^uspofteainvirginitatead Dominum ’’’'graait.
AnnoDomini noftri lefu Cbrifti 46. Claudij veroanno quarto,Petrum Ro-’’’amvenifleferè omes fandorum tem-porumferiptoresteftantur, quo anno pontificatum in vrbeRo.fufeepit, quee eratcaput orbis, digna in qua primus Cbrifti vicariusjuique fucceflores prin-^to ■ '■^^^^’’’ftdemtenerent.Beatiffimusigi-
Petrus gloriofuS apoftolus IE S V CbriftijprçfuitEcclefiæ catbolicæ an-’’'Sjj.fecundumHieronymum.Tenuit “anq; pontificatum in partibus Orients annis quinque, deinde Antioebiam veniens,ibidem annis feptem. doeës po-pulum viam veritatis, amp;nbsp;Simonem Ma-gumfugauit.Infupèrprçdicauitdilper-bsexcircuncifioncfidelibus, qui cranf inPonto, Galatia, Cappadocia, Afia, b'tbynia.Difcipulos per diuerfas ^puin-ciasmifitadprçdicandam fidem catho-bcaip, euangebum Marei tanquamex orefuo feriptum approbans, fidelibus iradidit.Eandem federn Roman am xxv. annistenuit,ad quos quidé annos,quod miraculodignumeft, nullus adbuc ex fuccefforibusfuisperuenit. Cçtera de ipfodicentur infra generatione tertia.
GENERATIO II. 51/
Hic eft Petrus ad quemChriftus:Be- ^^^^^ ^^ atus es Simo bar iona,quia Caro amp;nbsp;ûn- * '' guis non reuelauit tibi, fed pater meus qui in cçliseft.amp;iterùm ; Tu es Petrus, amp;fuper banc petram çdifîcabo ecclefia meam,ac tibi dabo dauesregni cçlorû. Vndèlicèt fimplicitèrmaiorumamp;mi-norum facerdotu diferetio abipfo Dno noftroIefuChrifto exordium perhibea-turfumpfi(Te,quiduodecim Apoftolos taq maiores facerdotes, at /i.difcipulos quafi minoresinftituerit,Petrû tfihunc]^^™quot;^^:' jnfummûdelegitpontificéjCÙmeiprXtiôJ * ”” omnibus clauesregni cçlorû tribuerir, amp;à fe petra Petro nomen impofuitj3tq; pro eius fidefêfpecialitèr orafte teftatus Luc*». eft,vt amp;nbsp;ipfe cçteros confirmaret.fic Petro prorèliquis apoftolis ConcclfuS eftà Deo primatus,amp;ipfi voluerûtidipfùm, Vtreliquis omnibus prçclfec apoftolis, amp;C3putamp;:principium teneret apofto-latus,qui amp;Cândc forma fuis fucceflo-ribus tenendam tradiderunt,
Eft ergo apoftolica fedes caput amp;nbsp;car-ldunij in-doà Dûo conftituta,vtbabeturincja-ft“utio. crofanéèa,xxij.di.Fcrtur quoque,B, Petrum ieiuniû Quadragefimale inftitu-ifle ante pafcba,amp;tres hebdomadas ante natiuitaté Dni,quarta vero imperfeââ. De inftitutioc Quâdragefimç, dubitare me facit Auguftinus in epiftola ad Caf. ibi videtur innuerecontrarium.confti-tuit autem B. Petr’,vt dicereturin Mif fàjPaternofter.
Petrus Catbedram Romç fufeipiens, ciuitatemlt;^;Deiviuisexlapidibus verbo amp;exemplo conftruerc ftudens, faluti-fera verba docerecœpit:amp;quodoredo-cuit,f gnorum efficacia cofirmauit.Ex-hincRoma: cœperûtefle Chriftiani.ad bçc nobiliffimas vrbes ciuib® Chrifti ac faccrdotibusilluftrauit:nempeB.ApoI-linarem Râuennç,Metis Clemente, flo-rentilbmç verb Galliæ Vrbi Treueri très ftmul procercSjËucharium, V aleriû,amp; Maternû deftinàuit,qui dum alpes traC îflent,Maternus in via moritur,inAlfa- SanQusM« ria fhaad longé ab Argentina, quo fa- ‘'fquot;“’* do pereuffi focijj Romam reuertutur. Beatusitaq; apoftolus paftoralé virga, yt traditur,p eos adfufeitandu eum mi-fit.qui yenictes adlocu fepulturç.j^.dies inueniut eu in monuméto babenté. At-
xx tamë
-ocr page 536-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM 5^S taméviri Dei fide amp;operibus {bonis ple ni,(ubobediêtiamagiftriadmotavirg3, fociü à morte fufcitarut, qui (vt fertur) poftEuchanüamp; Valeriumjpertotan-nosTreuirenfem amp;Agrippinenfemrc-xit ecclefias,quot dies ante in ƒcpulcro iacuerat. Oftéditur au tem ea hodie ad-huc virgain argumétumrei Treueri ac Agrippin«.Itaqj fuperiorem eius parte Colonien, inferiorem Treueren habet adfidTchri ^^^“rctiäiniraculo pdido Argetinen fti couerfa. ciuit3S,quçtûcparua erat,ad fide Chri fti conuerfa,indequeccclefiam S. Petri fenioris dedicauerunt. ludçorum feditio. Claudij in-tentus. ANNO Dni 49.qui fuit vij.Claudij annus,fubprocuratoreIudççCumano tanta feditio in diebus azymorum Hie-rofolymis commilTa eft per culpam rni-litis vniuSjVtcoardato in exitu porta-rumpopulo^trigintamillia ludçorum ,pftrata Sccompreffadicantur. Vinlt;âus dicitur pofteà Cumanus dudus Roman), cui Claudius Felicemfubftituit: hic quendam pfeudoprophetam ludç-orum, qui plures feduxit, oppreflit an-no Domini 55. ANNO Domini 50.qui fuiti4.Clau-dij. cùm videretfciam Icnio confeâu, teftamentum fcnpfit,ac fignis omnium magiftratuum confignauit. quofafto, priufquam profpiceret,ab Agi-ippina vxore prçucntus eft. Metuebat emm nè Britanicus,Claudij ex Mcftalina filius, imperio prçficeretur;vndè veneno ab ea diciturinterêptus Claudius, mors eius cclata cft,donèc circa fuccefloré omnia ordinärantbi,qui cum Agrippina fen-tiebant.namCçfareexpiiâte, Agrippina principem militiç mifit,amp; cum eo tribu-num,qui filiu fuu Neronê ad caftra prç toriana deducerent,vt ipfum more alio-rumprincipum adorarêt, atqueineius verba iurarent. Mortuus eft Claudius anno çtatis fuçlxiiij.fednecipfumignorâfle morte fua Suetonius fcnbit.nam in lènatu cui vltimóinterfuitjliberosfuos ad cocor-diam inuitauit,atq; illos fupplicitèr k-natui cómendauit,addens fe morti pro-pinquare. Hic Claudius fuit cibi viniq; appetctilÏimus,antemediam noftéple-runquè vigilabat. libidinis in fceminas ptofufus^plures repudiauit vxores, poft |
quas Meflalina duxit,quç adultéra plures extingui ncurauit.Ex quo nonnuUi metuabuinenantabea, tandem Claudius earn fupplicio affccinexhachabuic filium Germanicö,quem moxBritani-•cum nominauit.Britoncs enim Claudius domuit.habuitamp;filiam exea Ofta-uiam,quam Neroni coniunxit, amp;nbsp;dl“ in filium adoptauit.erat enim Nero n-lius Agrippinæ,Germanicifratrisfliæ, fororis Caligulç,quam Claudius duxit vxorem contra ius fastg.Sed dandam ob hoc ftatuitfibi venia, quafi Reipub-ex-pediretltA Claudius vxoribus fubieft“$ eft,vc non principem fè, fed carum®' niftrum exhiberet,quarum etiàm ftudio honores amp;impunitate5largituseft3tq; .jjjfli fupplicia. Inter Ciuilia Claudij gefiaid ^jj etiàm narratur, quódannononoprin-cipatus lui,vrbe Roma ludços tumul' tuantesChrifto impul{bre,expulit. üc Suetouius.Dubia tarnen fentétiajChn-ftianós ne cum illis expulerit, velut cO' gnatæ religionis homines. Orolium vide. ANNO igitur falutis nollrs Ivij. Domitius Nero,maritus Oäauisüna: Claudij,perfuafionibus Agrippin^de-fignatuseftimperatorab eodem Chu-diOjfici^j gener prçlatus eft filio,iddt, Nero Britannico. imperauit ^ows^^ j^, decim amp;menfibusoéto.Ncrofecudum Suetonium per quinquénium erat wide modeftus, liberales difcipbuas »« omnespuer attigit,habuit fingédipi“-gendique non mediocre ftudium. Orfus imperium à pietatis officiojes Augufti prçcepto imperaturumfe pro-felfus eft,nec liberalitatis,comitatisaut elementiæ occafionem vllam obmftt, erauiora veiftigalia aboleuitautminu-it,lènatoribus egenis annua talaria co-ynii^^ ' ftituit. Cumquedeluppliriodamnatijn‘i®°' vt ex more fubfcriberet admonerctur, Vellem aliquando,inquit, nelcirelite-ras. Optimus erat muficus,amp;moiibus talis, vt fcribant Traianum de eo fo-litum dixilTe, cunftos principes longe diftare à Neronis quinquennio, rcliquum vero à quinquenmo. Ita Caligulæ auunculi fui veftigiafuper-greffum, vt turpe fit dicere, ad quam malignitatem peruenerit. Plurimam enim |
;CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO UI.
V9
enimfenatórGpattern interfeeit, eque-ftrem ordiné pene deftituit, bonis omi-biis hollis fuit.
Libidinibus porto ita agitatus, vt nc imatrequidem amp;nbsp;forore, vllave con-fanguinitatis reuerentia abftineret.Par-GcidiamultacSmiGt,matre, Tratte, fo-torc,vxore,interTéétis:Epulas à meridie inmediam noétem protrahebat.Canta-batnonnunduim inter feortorum mi-nifteria in publico totius vrbis. perfua-fum habuit,neminem pudicum aut vlla parte corporis Tui purü efte, vcriim ple-rofquediTGmulare vitia amp;nbsp;callidè obte-gere.raró veftem bis induit^ pifcatus eft retibus aureis, purpura amp;nbsp;cocco funi-busnexis: föleis mulorum vTus eft ar-
.»H
gehteis.
Exhauftispecun}js,calumriijs amp;ra-Pinisanimu adiecit,templiscompluri-busdonadettaxit. Gmulacra exauroamp; 3rgento fabricata conGauit,non in ali-
^ando.fcdnecpopulojnec manibus pe-P'^fcitnam quafi offenfus defbrrriitate ''cterumçdificiôrüfn, incendit vrbem, ^^ n'’3'’’perlëxdies amp;nbsp;noétes ardentemè ^“'''■lt;jplpectans,lçtari fc flâmæ ait pul-cfintudine, amp;nbsp;cum ei incendiu adferi-^quot;fetur^ipfc^vt ait Cornelius Tac.) ab-olendorumonfallbs telles fubornauir, S^'''dfaftumin Chriftianosderiuaret, viidetot capti amp;nbsp;interfedi Hint, vt ex fOrumcadaueribus per aliquot noétes ‘Umina continuata dicantur.
ANNO imperijNcronis z.B.Paulus ’pudFeftum próeuratorem Iudçç,prç-'ente Agrippa rege, rcligionis fuæ rati-oneraexponcs,abeodem Fefto vinous Romamittitur, amp;ibibiennio in libera euftodia manens,pr£(licat.tadèm à Ne-fonedimiiruSjgentibuspr^dicarpoftei ’■fdijtad vrbem,vbi cum Petro matyrio ^oronatur. '
GENERATIO IH.
«t xrOjincepittcrtialJomini genera-^'O-Per id tempus rex Agrippa fabrica-^8efi çdifteium maximum in palatio Hierofolymorum,vndè infpicere pote-•■atea quæ gerebaturin tempi o.hoe pri-'’latesludçorugrauitèr habucrut. non 'nimpatriumeratjVteaquaï Gerent in
teplo,31iqujs,cxceptisfacerdotibus,ad-lpiceret.quapropter parietem excclfum çdificaucrût,qnô folumtriclinij rega-lis adfpeétu abftulic, léd etia portie* vbi euftodias habere Ro.folebat,excellebat.
In his igitur indignatus rex Agrippa, amp;prçcipiiè Feftus prçfeélus, precepit eis vt opus nouum deftruerent repente. A t illi togau erunt quatenus res referret Rom3,amp; obtinentiNero enim audiens legatos partium,nonfolum veniarn ge-fti operis códonauit, fed etiam çdificiu permanereadmiGt.hocbeneficium*P5-peiç coniugi, religiose pro ludçis fup-plicanti condonauit.deindè Fefto mor-tuo,Albinus fucceffit.
ANNO Domini 6j.Iudçi in lacobu Albinut. fratrem Dominiimmanitatem fuæne-quitiæ vertunt,cùmiam Paulus ad Cæ-làremmiflusfuiflet. Erattum lacobus J’'^^^^^ Hierofolymorum epifeopusabapofto- ” '’quot;*’ ’‘ lisdcputatus.Vinum amp;Gceram nonbi., bit adolefcens^ nil carnis deguftans,^'n-tonfus, necbalneo nec vnguento vfus eft,veftibus lineis tantummodo indu-^ tus,fahéta lanétorum ingrclTuSjità afG-duè flexisgenibus^ falute populi ora-bat,vt cius genua eamelorum more oc-calluerint.
Veriimabeunteçxludça Fefto pro-uinciæ gubernatore, prïuiquam Albinus fuccederet,pôtilex Ananus Anani ftlius,compellens publicè lacobû Chri-ftdm Dei Glium negate, reeufantem la-pidibus obrui iufGt,qui cùm prçceps de pinna rempli deieétus efler, femiuiuus , adhuc amp;manus adcçlum tendens, pro perfecutoribus oraret, Tufte quofullo-nesvtuntur,tandem necatur. Refert autemlolephus hunctantæ fanétitatis fuifle,vtproptereius necê publicè cre-ditum Gt,Hierofolymam fuiftefubuer-fam. Annis veto jo.Hierofolymitaftç ec-cleGç prçfuic,cuius fepulcrû iuxta tern-plum vndè deieétus fuitjCÛ titulo Adri-ani temporibus extabat.
ANNO Domini 68.ïmperijNerois xij, Anneus Seneca CordubenGs preceptor Neronis, genus mortis eligere iuC luslNerone,venaruminciGoncperijt, de quo Ge inuenituf fcriptum : Seneca Neronem pene pueruiri,a Claudio amp;nbsp;Agrippina rogatus, liberalium artiuin xx i prç-
-ocr page 538-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM apud illum cofilijs erat authoritaunla confeftimvt id fenfit,mores principis fgt; cuta eft.habet enim curia hoc maluinn-tum,qubdalius aliu libèns ruere viden fermones de ipfo inuidia ac maleuolen-tiaplenos feminarefolent alij delefta-tionemaledicendi, alij Audio placent adulandique Neroni,alijdefidcriovirn , optimu euer tedi. Congratula« om nes, Yçnilfe tempus quo fc Nero impeiato-rem cognofecret. enimueró qua:àNerone impie fada eftent,ea confilio,arte,Se«a‘‘' dolo Senecx fada arguebant. Quidam f-’quot;-' auaritiam eiusincufabant,ii«P’^k'^*^^'' àm aftedare criminati funt, quod amp; Senecse có-fulatus. prçcepta ac oratorura inftituta docuit. Poftea verb quam Nero imperium obti-nuit,annos tune decem ac feptem natus erat.Principio imperij quçque permifti-onefilij mater difponebat.honor quidê folus imperij apud Neronem, poteftas verb kim ma return gerendarum apud inacrcmcrat.amicorumautem qui earn çonfiiijs adiuuabat,duo ante alios emi-nebant,AfraniusBurrus amp;nbsp;Anneus Seneca: curia rei militaris in vrberegçbat Afranius, Seneca veto Neronem elo-quetia amp;nbsp;bonis artibus inftruebat cum maximo pop.Rom.fauore.Conful turn creatus eft à Nerone Seneca. Magnum erat vtrique, Afranio amp;nbsp;Senec.'«, pondus tantarumreturn di/ponendaru,fed longe difficilius,feruentcs principis an-nos temperare,quôd Agrippina infoles feemina diet,Nero autem çtate amp;nbsp;fcro-ciacrefcens crudeliorapparéret, quan-uis multum bônç fpei ad elementiam amp;nbsp;virtutem oftenderedcinduftria nitcre-tur,natura in fcelus omnepronus. cru-delitatis quadoque figna dabat,id tame vitium iuucntuti attribuendum multi-tudo putabat.Seneca verb,qui dies, qui nodes fecu agebat, haudquaquam çta-tis,fed naturæ morbum videbat. proin-demultaadeum fçpèdemodeftiaamp;bu manitatenequidquam loeutus, libros declemcntiafcripGt,vt ledione iplbru fea crudclitatcretrabcret.vndè putatur Nero quinquennium cum laude omnium tr3nfegilTe,cbm imperium confilio amp;propc nutu Seneex regeretur. Turn Paulus ApoftolusRomç fimul cum Petro verlabatur,cui Seneca,admi-ratus cius dodrinam diuinam, familia-ritatedeuindus crat.Cçterùm Nero virilem ^tatemingreffus, feelerum dau-ftra erupit,amp; qua: in eum diem Gmula-ta latucrant,repente quafi rcfradis car-ceribuseduxit,fpcrnensconfilia amp;nbsp;Sc-necç amp;nbsp;AfranqJed opera data nihil aut dici aut cogitari potuit crudelitatis aut rcelcris,quodnon attentaffet. Matrem potentia amp;,honore ferè principes an-teiretjfenatus fauorem ac populi aucu-paretur. luniores etiarn delirü homioc amp;nbsp;dementem efte, qubdiuuentuteCp faris coérecreniteretur,qiiafi nalicht Nerbi,incofultoSencca,quicquapoile- Agripftina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;. . interficitur.Agrippinaminprimisciecit aula,atque nefandofcelereinteremit.AfraHiuBur- rum virum egregium, veneno quafi per ^eno'^'e^Ït' ^l^ï^Pæ ^^*-® j'^terfecit. neno pent.^ .Q^omortuo^enecçrcsindiesapud ;Ner€Hwhebant minores.lam paru a luis |
IndèTigillinusà Neróeindefflortu* Afranij locüfulfeduscft.OftauiaN“^' ronis coniunx pudicafœmina pelbtub amp;nbsp;in locu eius Pópeia duciturj^uæ vm cum Tigillino Senecam perofa, cona* batur vt qua poftet ratione,tyranniani'' mum à Seneca auerteret, nè illius forte opera reduceretur Oótauia. K^^-^® peruenerat, vt Seneca indies mag’S a^ m agis contem neretur. q uod vbl is i” ƒ, lexit,nè vchementiiis animüadolefceoi feruenté iritaret, muneril/ftatuitfu*’^ ducere fepublicis.proindè fumpWj’^jj^* eratgrauitatis31ocoamp; tepore, Neronej^i(X inhgeverba allocutus eft : Siaut çtariji** mex Cçfar liceret adu]ari,.quodn'ede' ledauit nunquim,aut ea mihi quêtera eft vitç familiaritas amp;'confuetudo,non cftec^pr^fatióeapudtcinprffcntiavtC' rer.fed q uonia mihi pro tuoin meamo-re earn dedifti licétiam,vtté adire,quo-ties velim,amp; dicere qux velim,ainplilÜ' raa cum libertate poffim, expedia panels quod cogitaui mecû.ea nanqjfntura amp;nbsp;mihi comcxla «Setibi nó molefta pu-to.annu hüc Cefar odaiiu exiftimo,ex quo imperium accepifti:xiiij,ex quotibi datus.lum,vt pucrdodrinas amp;nbsp;vitæru-dtmda fu fciperes. Interim tu me plurib* ornafti bnficijs,pecunijs maximis,tunie hortispulchernmis,tu me villis amplif-fimis ditafti,tu me m tata dignitate atq; potentia |
CMRONOGRA^HIAE. GENERATrO 111
*{»0X111113 cicuâfti, quèd ni aut cçéus aut amés fim,vidcre propalàm poffim, nihil iara efleamplius,quod amic*'à'principe pctere,autprinceps amico dare queat. Uludquoquè mini in partem laudùm amp;honorum meorum tfibuo, p|uod is bomóéfle videat,à quo Neto Cçfar amp;nbsp;princeps orbis,difcïplinas acyltde dbeu-méta fufcepent.nihireft deriïqüè 'quöd fdicitati deltt,fi tt'odèffitp ilfé, cjui for-tuna fua vti gratiirèr atque m^defte fcf-at. Equidem fçpenumerô Inernoria amp;nbsp;Cogitatione rèüolüö mecum, amp;nbsp;obftu-ptOme, qui firn amp;nbsp;prouinciali loco amp;nbsp;ordineequeflri natus, eó'próüeclu effe pro (umma tua crga'mebeneuolctia, Ü-neralitate,gratia, qu6d lUiretiæmipfis 3nnumcror,qui longè mt amp;nbsp;rtobilitâtc gcneris,amp;maiorum glorra abteéellunt. Mihienim, vt quod fcnti'o* apodte in prçrentiafatéar,cùm mecum ipt'e men-Ictacitacogitomcillum effe,non yide-rcvidcor qui fpetnendas opef^kborterj amp;nbsp;tarnen iu tundifb m os b oh^S ^amp; m h -’tiniasvillasinartbulé. PrÂ'hdècùm amp;nbsp;tuimperium tuum dijs pri^ciji tam fi-^^æegubélnarefapicntifumè'ijôî(is,ac ^^'■^optimo debcâs,amp; me mea çtas bór-
icturtianquillitatem animi amp;nbsp;liberum otium quçrerc,natui ea depontre,qux amp;naibi oneri funt, amp;nbsp;tibiae tuis emo-lumétoernntJube igitur quas öpes h'a-tcoj^mijj-pcipi, amp;nbsp;vti cetera tua mini-ßtari,ac permitte quod bréue tempus Vitærcliquumhabco,id mè bóna cum Vmia tua ftudijs meis amp;nbsp;defiderato ocio dargirimcq;glorix tux quicqüam de-triméti ent,te amicoshaberéi qui etiàm
habui, quçvc potui, animo intégré amp;nbsp;fidélumniaperfolui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nerorisra.
^’ Çùm diceridi finem Sepeea feCiffet, fponfio. ‘ Nero' vti erat nattiVa fimularor, vultu hilari amp;nbsp;oreblartdorefpondit: Gratias efebéotibi ampliffimaüSé'neca, quod jp lummo tuo ergam'e Audio ac diligétia, adéó ïnAruftuS mibi amp;nbsp;paralus effe vt-déóf,quod méditât« amp;gràuiîfimàr otrf-t'ioni tui bon dubitem ex tempore at fubito rcfpondcfc.'-^ix'arccpiffi a me, quamdiuam módinix tux ac frugahtati magna effè Vid^aHtur, ea tarnen parua effe pro magnitudiné bencficiórü tuo-fuin bon mcogrihum babeoe maiora ettim pleriquetebénthomines etlàm'li-ber tini, amp;nbsp;'n u 11 à f e hbl “diijtl ijn djl béq tl t apudtein prc(cntiafiltam,ciim tuós in tfleUboreS, amorem, fidenV fub bcufis tbUigo^c tçdcl; negligentiç hieÇjOuod tu querrtadmd^Viim äpud me gratià amp;nbsp;am oie om'nibus‘^fç'Aas, amp;nbsp;omnes diûî-tij’s,h'ônorè,dignîtate non extdlele ÿ'îi dcarisS net qüifquûi/i omniurntd üdco fuinmó loco natus, cui plus höbilitai Çrodèffe,quàm'tibifua v.irtus,amp; fides éf-ga mé'debcat. O'eij autem potfundifa-cultatcm C.Mecœnati amp;nbsp;M, Agrippe non pniisdcditatäuus meus Au gurt us, nbsp;nbsp;•
quàm natu effet iam grandis arq^üe gratis tântç,quôd'feneûutis reuerêtià film-mam authoritatem h a ber et vterq^NtS^j tarnen vllum eorùm vllis ôpibus'exùit, fed quos maximis in pénculisj laboVii buS,bcllis adiutbres, focios, amicokha-buerat,eosvtiérantàfe donati, ira fi'ui
öpibus fimul amp;quieté defideratd permi-fit.meautem dtcereaccipere, qüódha-bes^non intelligornec video eue modé-ftiæ lux, inde laudcm querere, vhdè àmico infamia oriatur. Nam vulgüS quàcftleüitatc,vjereptas tibi opes pu-tabit.equidem poftponendum tence C. Mecœnati,neÜ M.Agrippx cenfeo. ad-iuuaiuntilli Auguftum bello.armapro me nu11a induiOijnó fuit occabo.quód dclatum admefit imperium obfiftente nullo.verùm quibus egebam ad fubfidi-üm çtatis ac fortune,tu meoptimis do-élfinisjtu mé graUibimis morib*,tu me adçquâdum minime cenfeo, fed quem- lapicntiffimis cob lijs adiuuifti, quç be-admodùmquæ fuæ virtùtis erant, iHi ncHciain me tuaimprclïa mihi amp;nbsp;inp-luoprincipiadhibuére,itàegoubiquç fcntia funt,amp;mcmoria fempittrna crût;
paruo contenti funt. Sed vt feneduti
meç confuli amp;nbsp;ocio libero (ïnas,pcrfua4 dcrcdebentplurimaexcinpla5 illa prx-fertim, quæ haudquaquam abçquali-lgt;usmeis,veriim è tuis maionbus extave lonftat. Atauum tuum Odauianum
Iiîlicomemoria, potcflatcm fecifie C* Mecanatt amp;M.Agrippç clarifs.amp; opti-niisviris,vtoptatumociumfequerétur, eumalterumbclloium focium, alter um in maximis Reipub. rebus comitem amp;nbsp;adiutorem habuiflet: me qtiidem bis
XX 5 neq;
-ocr page 540-|
lOH. bJAVCLERI VOIVMEÏ^ .5ECVNÔVM Seneexab vrbediP ce(Tut, neq;.tedefuturum:mibi fuadeo, quum etfi annofus fis amp;nbsp;plus quam fencx,ca tn deummuneretibi^ariimi amp;nbsp;corporis proiperitas fit, vtperfguerarc pofuSjbac mibifanc confulevc,riec medefcrerede-beaSjboeprçfertim imperij principio,amp; bac mea juuenta,quum fit mibi confilij amp;auxili) tuimagnaineceflltas.Tepaae-faciat nullus timoi;boc em polliceor ti-bi,atq^per quofuisdeos iuro,potius mi; bi ipfi,quam ubi v^a re^eflém. * His verbis Neroof(jula amp;nbsp;amplexus addit,amp;manu tadapev.ftridaq;,ipfum à fê vultu Içto dimittit.Seneca vero gra-ti.)sadis,Neronisyerbahaudquaqüam, vu erant bcnigna,in rem bonam vertite Ipfpn) «aim natura,mens,confilia tyra-ni non latebant.Proindèconfuluit, fibi qulm farius pcbus aulicis immifcendu Iamp;in curiaverlânHûfore.hoc Iperabat, omnium inimicoiuminuidiam,aC Neronis odium cuitari poJie.Raróita deinde tq.aulavifuseft, bominum quoquè foli^os coet’ amp;(êcrcta colloquia paßlm eHugie,ns,fefe tandem in priuatam yiu qoniju.Iit,nuncfcni’uin,aliquandó yalç-tudi,nem,interdùm pbilofopbiæ flucti caufatus. ; .( Poftremodimiffavrbe,in Campania fetransfertjvbl nonmarcebatocio^non cruciabatfemoerore, fed veluti grandi, pnere dgpofito, totum fe pbilolóphia: ’‘óciplibcr dabat.Multa quidchoc tem-porefwiennium id fuit)lcripfiHefcrtur, inter qeftmagnaepiftolaru pars adLu-cilium,neq; tamê binc odia cxtinda,fed magisauda amp;inflammata funt, turn cp auresmakdidis Nero fçuiendi ftudio iam bbentius aperiret,tum quod inimi-cus cius Tigillinus amp;nbsp;*Pompeia crimi-nandi Caufas quçrerent.nibil turn à Seneca didum,nihil fadum, qutxl illi no cribrarent atq; fubuerterent.abfentiam cius ali) acculabant, quodphilofopbus magiftratus amp;nbsp;principcm pro fuabber-cajcecontemnerct. pars vagari cum per amœna,quôdopibusplenus iam eilet, amp;nbsp;vt curas aulicas deuitaret. pars nega-batimpeditum ftudio philofophiæ aut valetudinc vlla,verum dolore, ira,odio accenfum,fecelfifte affirmabat,cùm imperij gubemandi fblitam liccntiamnó naberet,viderctqi confilijs adefte Pom- |
pciatnamp;Tigillinuni, quifidelesNetoi amp;nbsp;upientes efîenr. Hoc in tempore incenfa eftemitas amp;nbsp;perufta^vtfupradiâû efb quam caufam quiaNero in peregrinos Chriûianos amp;nbsp;ludços reiecit/epentè quçftione habi-ta,i n illos crudeliter luflu Neronis k-uitum pft.Addebantur pereuntibus b-dibria,yt ferarû tergis tedijCanumlani-atu interirét,aut çrucibus affixi^aut flamand! ; atq; vbidcfecinct dies,invfiun nodurni luminis vrcrenturdtaTacitus,^^^^^^^ Perfecutio becprimain Chribdnosj^^gi^ bu miles amp;nbsp;fondas viros fqitKoniæ,de- „jspnn* indèper omnes prouincias pari fçùîtu excrupiari imperauit, Ideo Senecarnu genti^tiop onto, Cbriftia num tenuiffe creditur cuitum: vebementifîîmeqjCO' triftatuSj epiftolas ad Paulum foipfit Romaro, Crefeebat interim tyrannis, crefeebant bonorum neces.quarc Senc-cam Nero veneno perimerc tetauit, fc*^ proditçreliberto faluatus cft. Veru» àliquandoinuenitcaufam,d'^imSenetï in Campania raoraretur, detegiturco' ^ iuratio in Neroncm defiderio libcddï]*''’^^.,,^» patriæ,autbore C.Pi('one faâa, ob qua ^ rem multi comprçbéfi funt nec fontes, nec vlla in re Neroni inuifi. Capitur Natalis C.Pifonis famiba-ris,quipduâ;usadtormenta,labarccæ' pitjamp; coniurationis principes C.P'W' nem nominate deinde confciuffl Anne-um Scnecamdixit,noncertu$,ft‘^‘'‘’”' iedura quadam dudus,amp;ftudio,vtcr-ga fe tanto in periculoNeronisgratiam compararetefe nanque miiïum à Pib« ad Senecam,vt çgrotum viferet,n^aw bblvitandxfufpicióis caufa acceflum, prçtereà etièm bortatum iepios vteo®» uenirct,tum fore fe faniorem. Hfc Natalis affirm abat. Ad eavero Senecam itarefpondiue dicebïit, Neutri coducerecrebra colloquia amp;nbsp;mutuos fermoes habere, verum falutem fuam inPifbnis fdpitatccoHo-catamfore. Verbahge Nerohaudpa-rùmlçtus audiuit,dida NatalisJndete-riorem partem interpretatus, no fufpe-dum modo coniurationis, verum amp;nbsp;teum Senecam habendum diccbat.Nc-rao alius Senecam confeium nomina-uitNeronis tarnen opera, ad crime au- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO IIL gendum exinfamia viri,res vulgata eft. Interca rcdijt Seneca in agrum fubvr-bano rure in villam fuam, illue Nero Syluanumprxtorix cohortis tribunu niifit,percStaturümaSeneca,quid ver-borum Natalis Pifonis noniincretulif. fetjamp;quidipferelpondiflct. HxepuUicè, ccu veri kifcitadi cau-fa,madata Syluano datj nè ataimaduer-teretantum in virum,eundé prxcepto-rcmamp;fingularem^amicum lüum, nifi ' iuftc amp;nbsp;maxima cttm gr a uit atc, videre-tur.Sedmens erat, vt noc nuncio terri-tus Seneca,velut'i noxius,morté hbi vitro conlcilccret. Syluanuscummiliti-busingrelfusSenecçdomum, cœnanté iplùm amp;nbsp;cum co fimul amicos duos ac Pompeiam Paulinam vxorem inuenit, percontaturqjvti crat aNeroneiulfus. Tune Scneca,quanquàmnunciû mortis fux Imnc perciperet, minimè tarnen p3uefaftus, fed quo folebat oreac vul-turefpondit quxrenti Natali, curPi-lonem aditu prohibuiflet, valetudinis amp;nbsp;^uietis caufam fuilfe. Ttibunus domum ’'egreflus,milites vucrantlocati ex ordine, dum rcuerte-tïtur,ftare iubet.ipfe Roma veloci equo teuerfuSjNeroni qux refpóderat Sene-f^jrefert, aderat ibi cum Tigillino, qui pro viribus ardentem inflammabât. In-terrogat Nero tribunum,prxparétne fevoluntariam ad mortem Sencca.Syl-uanus nec ad mortem parare ai t,ncc ti-ttioris lignum vllu vultuautverbomó-ftrare.TumNero, Rcgrcdere,amp; morté ddigatiube. Syluanusrediens,minimè domum ingreftus eft: verilm qui morté indiccret,ccnturioné intromifit. Seneca nuUo pauore exterritus, facultatem heiendi teftamenti pofcit.ldtribunus percenturionem negat. Turn cóuerfus ®d vxorem amp;nbsp;amicos,qui aderant amp;nbsp;1a-chrymarum plenis oculis cóplorabant: Vobis, inquit, quoniam pro veftris cr-gänieftudijs amp;chaiitatemeritû refer-teprohibeor,quod vnumin mehberû amp;pulcherrimumhabco, imaginem vita mex relinquo.cius memores fi eritis, famamvobis perpetuarneóftantisami-dtix faciens. Cognita quidem omnibus Neronisimpiccas eft,nee fupei'erat perempttmatte ju quemf^uiretj ni cùa |
5*5 educatorem fuum ac prçceptore occr diflet. ' Multa dehinc ab eo dida funt, qui-bus amicorû triftitiam coerceret,nunc iftö adfpiciensquovultu, quavocefo-lituscrat,cumrcprofpera amp;nbsp;ftatume-liori frueretur,fingulos ad fortitudiné, adpatientia,ad conflantiamhortatur: anxijs quidem ac trementibus exteris, ipfe vnus impauidus amp;nbsp;conftans crat. Deinde vxoré amplexatus,multùm pre-Catur nè fe cruciaret, fed moderate ca-fum ferret.Tum illa,opùs exhortationc nó eft,inquit,migrare tecum è vitape- J^’^*”^ nitus ftatui.HinC coccrtatiodulcisor- conlUnu». ra/cùm ilia virili animo perfeucraret, nee adduci vtviueret,à viro prece vlla autratione poffet: contra verbis omnibus Seneca ill am flefterej amp;nbsp;vita ei per-fuadere niteretur. lila pertinaci animo perfeuerat,percuflorem popular. His demùm atq; talibus verbis vterq; brachium erpraq; ferienda præbuit, vc tepidus languis eïflueret. turn perfiiafic vxoré deferri in proximum cubiculum, ipfe venenum quoddanatis apud Athénien darifolebat, fruftrahaufit adma-turandam mortem.- frigidusenim erat artus,amp; claufum corpus aduei sus vim veneni.Poftremó in balneum defertur, vbifermo eiusadamicosde animxim-mortalitate ac morte contemnenda ha* bitus eft: nee raora longior,(piritü tandem Seneca efflauitxj.anno impenj nc-ronis.vxor fpe vitx,ligato vulnere con-ualuit, parum tarnen vixic. Seneca inte ntiii. Qi^cmadmodum veroab alijs com Neronem coniuratu fuerit, refert Cor. Tac.li.xv.diur. vb'i inter externs Luca- L««*«« nuspoetaquoque perijt, amp;nbsp;multi alij. P®®'’* Subrius Flauius vnus exconiuratis,in-terrogatus àNerone, quibuscxcaufis oblitus fuerit facramenti prçftiti:Ode-ram te,inquit5nec quifquam tibi fideli-or miles fuit dum amari meruifti:odifl'e cœpi, poftq parricida matris amp;nbsp;vxoris auriga,hiftno amp;nbsp;incendiarius cxtitifti. Idem,Pifone intcrempto, aiebat, no referri dedecori,fi citharœdus dimoue-retur,amp; mgœdus fuccederet: Hoc fi-gnificans, hcut Nero cithara,ità Pilo Uagicoomatucanebat.. l^er idem tempus Roms Petrus Li |
XX 4
num
-ocr page 542-|
j:4^ lOH. N2VVCLERI VOLVMEN SECVNDVM num amp;nbsp;Clctu epifeopos ordinabat^qui facris praeeflent.Iple veto orationi ^^gt; dicationi intetus,iam fete pro Deo co-lebatur,fiue ob vitç venctabilem Cultu^' fiuequod SimoneWmagum peflunde-derat^Ncro poft multa quæ animo cod cepéritnéfatia, iplbrunl quidem Petri amp;nbsp;Paùhiqui duces erat in populo Dei, expert neCes, At Petrus monentibus amicisjäd declinandam inuidiam prin-cipis, via Appiaab Vrbe'difcedcs,ad pri-' mum lapidém Chrifto fit obuiam, 'qUe adoras, vogat: Domine, quó vadis?tuHïl Chriftus,Romam iterùm erucifigi,Ex-tat faCellum éo loc?lt;^,vbi'hec verba fuht habita. Petrus demartyrio ipfiusdidö exiftimans,ad vrbé'rcdijt,amp; ftatim dementem epifcopum confecrat, eiq; ca-thedtam amp;nbsp;ecclefianï cornmendat his Verbis; Eandem egotibi poteftatem li-gandi amp;nbsp;foluédi ttadojiqua mihi Chri-Pctni» amp;nbsp;ftusreliquit.CùmhæCitàdifpôfuiftet, «danmr^ ^’°” multo poft vna cum Paulo iüftu Neronis necatur,anno Domini IxXi Nero fc in-tcifccit. Linus Paps. Interim cùm pro facrilcgio fidé,prö' parti cidio pietatern ,pio inceftu pudici-tiam violarctj ipfamt^nepoteftaté Ro. jmpcrij vel officia vel négocia impro-bilfimislibertorum comittefet, amp;nbsp;Cum nulli fidem feruaret, omibus fufpedliJ,' à fenatu hoftis iüdicatüs, defettus ab omnibus etiàm fuisyfugit node ab Vr-bc,quatuortantün1comitatibus,nudo’ pcde,coopertó capite, amp;nbsp;ante facie fu-dario obtenfo. Cumq;feoccultaflvt,perlatoa cur-fore nuncio,hoftem fealênatu iudica-tum amp;nbsp;quæri ad mortem,audiês comités appropinquate ad capiendum viuu, iftu gladij lêpercutercvoluit,fèd trépidante manu, perfîcefe non valuit: amp;nbsp;cum ex ptæfentibus nulluminueniret à qUo fetiretur, cxclàmauit,dicens; Ita ne nec amicum habeo',neC inimicu habere pofiliin? Videnshoc vnus, adiuuit manum tremetem, amp;nbsp;itAperiit anno vita: fusjt, imperij-j^.omnisdue Augu-111 familia in co cottfumpta eft, Tantum autem in morte eius gaudi-umfuit,vt plebs pileata, quod fignum eftlactitiæ, per totam-vtbé difeurreret. ANNO Domini70. LinusB,Petro fuccelfit, fcditannis xi. quanuis B. |
Petrus antepaffionem fusm inftituttit Clementem fucceftoré fieri j tarne Clemens vidés quódhocefletperniciolum exemplo, vt aliquitfibieligefetfuccef-foremj rcnunciauit Papa tui,amp;ekctuj cft Linus, dein det us, de quarto loco Clemens. Gofefentit B. Hieronymus.’ QuartuSjinquienSjpoftPettum Ronij epifcopusiGletneni fuit. Sef^fi^nn“^ resgeftasB.Petri, cuius manda to ctiani ftatutum eft, nè qua muller nifivelato capite, templu ingredetetur. Linus autem cùm fan Zitate amp;nbsp;moribushabere-* tur in precio,dçmones fugaregamp; ^on tuo%in vitam reduceret, Saturnino co-fule, Cuius filiam à darmcfnioliberauit, Capital! fupplicio afficitur, fepeliturq; ip Vaticanoiuxta S. Petri corpus x.ca-len. Oélobris. Lini temporibus fuir Phiioludxus, rM* qui mul ta ita grauitèr conlctipfrjVtdi-étum fitapud Grxcos.-Hi^xaTZ/'^iJW'M «ji;x»/'»x«Twv/J«».Romaï coram CaioIuJo os tutatus, cùm iuflus effet è confpedy Cæfàris abire,àd fuos dixit: Bono animo hos effe oportet, quibus iratus dl Caius,quia neceffè eft adefle diuinuffi, vbi humanum ceffar, auxiliumJerm'’ etiam multa delaudibusChriftianoru lenpfiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' 1A N N 0 Domini yt. Galba anti- ^J, quiffimæ nobilitatis fcnator,abHifpa-nis amp;nbsp;Gallis imperator eleftus, ftatim vt Neronis mortem audiuit,Roæa venir. hic Optimus dux, militem fuum fe-ueriffimè travans, ita vt ingreffoeoad caftra, milites vicifslm dicerent, Difte militate,Galba venir; imperiû adepts, cùmauatitiîC vitiofegnitixtgoæcsof-fenderct,mcnfefèptimô ad lacum Cur-tiumdeconatuseftinfidijsOfbonfi. _ Hic * Saluius Otho,occilîs Galba amp;nbsp;J^jup Pifone, inu afit imperiû m,in priuatâ vi- (ÿ« 8. ta mollis, Neronis familiaris,inimpe-rio non potuit documentum lui often-dere. nam cùm ijfdem temporibus Vi-tellius àGermanicls exercitib’ imperator faétus effet, bello contra Vitellium fufeeptoviôus, femetipfum occiditdu imperâffet menfes quatuor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj(^gt; VitelliuS Romam viftoringreffusp'ipj,;;::? potftur imperio, familiahonoratania-gîs quàm nobili onus,multa fçuitiaeç-terisq; |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO m. 5^5 tendue vitijs notabilis,m jxime inglu-uicamp;voracitatc. 'n,; n ANNO Domini 72. Vefpafianus imperator crcatus, cui olim cura fuit omniumrerum, nequaquam vero im-pcrare volebat, priuatæ vitæ fecuritatê clarioris fortune periculis anteponens. u j poftremó imperium fufccpitmilitu ftu-,quos accéderatrumor quipa'sim vagaoatur,Vitellium impcratorc Ger-manicis legionibus Syriacas mutaturu, vt lilas ad militiam opulentam mag'is amp;nbsp;quictam transferret. o i I* r if* Verum audiens Vitellius Vefpafiä-numimperatorem falutatufn^Sabinum «usfratrem multo negocio tandem in Capitolium confugiétem occidit, Ca-pitolioq; incenfo, eu in Gemonias fea-lasconiecit,’ vbi Domitianus fratris fi-liusmediatrepidationeeuafit. t Exatóruthi tumultus* Antonium, '^tquam primùm Flauianis fuccurre-fft. quo duce Flauiani cum Vitellianis “gieffl, lub vrbis muris Vitcllium fu-P^fant,ac latitantem protrahunt, vin-^^bpofttergum manibus,relupino ca-P'’^bgladio adiugulum pofito,perfo-» fUfflad Ipedaculum ducunt, Tandem }“W amp;nbsp;fimo perfulus excarnifïcatur,amp; *‘' fiberim jpiedus efl:,impcrij (ui mçn-f^8. Et populus iam timore liberatus, '*’’ptratorem prédicat Vefpafianü, fi-JnulqueViteUium deiedum lætitia ce-ktrabat. , Vefpafianus Alexadriam venit. quæ ej'ant Romæ gefta, nunciata funt, amp;nbsp;Egati ei gratulantes alfucre. Firmato lamtotius orbis impcrio, Romam ive parabatidimiffoque filioTito in ludça, profedus eft Romam.vb'i accepto impe-rio anno fakltis noftrx LXXlL regna-üitannisÿ. Ardebantiam ludei amp;inteft:inisdi(^ hordijs, amp;nbsp;extemis mahs affliéti. adeó agitaoat eorum animos grauiffimi fce-leris confcientia. Itaqj poflafïcenfioné Domini amp;faluatoris noftrilefu Chri-ftijudxivelin ipfum commiffipiaeu-li,vel perfecutionisin apoftofos amp;nç-cisin Stephanum, fed amp;obtruncatio-nisinapoftolum lacobum, amp;in laco-bum fratré Domini, qui appcllatur lu-ftus,c^terorumque omnium quos pro-pterfidem Chrifti infidijsomniqjfrau- çjyfægjf^ denequitix circunucnerant, vltionem n,jna belli iuftitia pofcebat.Et apoftoli quidemab ludaid. illis priusfugati,acper omnem locum dilperfijficut dixim us,pcrgcbant in/ir-tute Chrifti, qui eis præceperat,,dices: Eûmes, baptizateomnes genres. ®*““**’» |
Ecclefia vero quæ in HieroJolym^ eratepgregata, refpóloa Deorecéptq, emigrate lubetur ad oppidum, PeUam nomine, trans lordanem, vt eduétis vt-be (anótis amp;iuftis viris, vindidlx cælc-fti fierct locus, tam de vrbe facnlegaj q de populo impio per excidium patria; euerfionemque lumendæ. Veruntamé nihil obftat etia ea addere, perquç pie-tas amp;nbsp;dementia Dei,licèt ingraus, vi-dcturoblata.Q^draginta nanqj, po(^ admilTum in Cliriftum piaculû, anpis impiorum pœna diffcrtur,in quibps amp;nbsp;apoftoli omnes, præcipuc tarnen laCo-bÂ4S,qui vocatur frater Domini,Hjero-folymis cpi(copus conftitutusjndelir neintèr populum commiflæ impietatis de fcekre commonebat,li fortlpoftcnt poenitudinem agere,fi poflent fiere pro (cclere, amp;nbsp;vltrices pœnarum Hamas lachrymarum vbertate reftingucre. Ofte-debatnanque eisDeus per luampatié-tiam,quódiplorum quæreretpœnitê-tiam.molliri autem duritia eorum (ub^ ftiterat,(ed continuóin peius ruebat- ïi.;t jBcllo fanè ludaicodabatur exordiu uf anno regni Neronis, annoadmini-ftratiOnis Fiori fecundo,Cæ|bo Gallp pi xfide Syriç. Floro itaq; procurante judæ^nijin Cæfarea ortaeftfeditio in- Seditioin ter Iuda^ôsamp;gçntiles,quôddicerêtlu-X^æ^’*^®“' dæi faétamabhislegiluæ contumelia. Qüarè ab cis accepit Florus pecuniam, nec tarnen eos tutafi curauit,fed in Se-baften feceffit.ludæi Hatim libros legis rapientes,Yeceftcruntin Narbata: primates autem corum in Sebaften ad riorum venerunt, vtauxilio effet rogabât, infüpèr reuerentèreum de pecunia ob id data admonentes.llle compræhenfos vinciriiuffit,arguens,cur leges deCæfarea auferrcaulifuiifent.deindè vt bellum inflammaret,mifit ad lacrû thelau-rum,vt inde xvij.talenta auferrentur, quafi earn peeuniamimpenfæ Cælans flagitaret. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Tunv |
^26 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
Tumftatiminuafit pöpulum multi confufio. currentes ad templum,maxi J '®' misvocibus nomeCæfaris appt’ll abat, vt à tyrannide Flori liberarentur crantes.quidam autem lêditïölorum in Flo-,, rum malediéla iaciebat,ftipem eius nomine póftulabant,qüafiinops effet. His magîseftirîtatus'âdprædandum. dcni-què cùm debuerat,Carfarcam venienSj «gnÏ^’’’'e*tingucrcbélli, pro quo etiàm mercedem accepcrat, cum exercituve-hit Hicrofólymam,’vtttiinis amp;timore vrbetn nudaret.l'ufic popu lus lenire élus impetum volens,' obuiàm militibüS procclfit,Florum Honorare paratuSt il-Ic mittens centurionem, difcedere cos iuffitmeq; enim in qué tam grauia ma-lediöa iecilfentjfalió honore delude-rent: oportere eos, fi vin fint confiâtes, in pre fente etiàm cotumclias effundere.
His diélis exterrita multitude, fimul etiàm cquitibusmifHs, in medium vulgus irruentibus, fugerunt, antequàm rlorumralutarcr.difcédentes cum mét
tu, totam nodem duxêre pcruigilem. Florus tune degebat in regia, amp;nbsp;poftri-dip'èxtruélo tribunal! præfedit. conue-KicrofoI ^i'^citibüSprincipibus facerdotu acno-mitanalc- billbus,præcepit Florus,Vtomnes qui ditio. maledidain cum fucclamaffentj proti-nùs dederent, edi een S,in eos effd,nifi re-psproduxerint, vindicandunk
Adhxcrcfjoonderuntludmijpaéifi-caqumq;popu!um fentircnlbs veró qui crrâflentin verbi$,veniam poftukbant: in tanta multitudine nihil effe miru,of. fendialiquostemcrarios amp;nbsp;perætatem infipiêtcs;deberccamen illu,fi coluleret gentis quicti,amp; vellet Ro. imperiofcr-uare vrbem, magïs propter multos dare vcniam,quàm propter paucospertur-bare multitudinem tantam bonorum •
Ad hme ille inflammatus, militibus cxclamauit, vt forum return venalium
Poftridic conueniens multitucoin inuidiofas quoque in Florû vocesmit-tebat. Verin primates amp;nbsp;pontifices,di-ruptisveftibus,amp;viritim Îinguloscom-pri£hendentes,poftulabantvttacerent, ncquein maiorem indignationem nouèrent Florum;fîclt;^ue maiorumreue-rentia amp;nbsp;fpe, quod in cas Florus vitra non fæuiret, multitudo fêdata caille tumultu compreffo, ludæos vocauit, aitquevnum argumentû fore quod nihil ampliùs nouarent,fî obuiàm procédèrent militibus de Csfarea venen-tibus.
Intérim mandat venientibus, vt nullam falutationem redderent obuianti-busludæis: amp;nbsp;fîolïenfî quiequamfa-ccrent,mox in eos vteretuf armis, Pontifices ergo in templo colleôbmultitu-dinepreCabantur,vtoccurrerétRonia-n is ; fediti ofi ab n ueba n t ob in terfedoru dolore,multiq;eis iungebantur.Tune vero oés facerdotes amp;nbsp;Leuitç fada ''^^^ proferentes,ornatum«^;tépli,catoresq; cu muficis infti umcntis ^cedebat ante multitüdinem, amp;nbsp;obnixe precabantur, nè ad direptionem facrorum Romanos incitarent,fparfis cirterecâpitibusaedb rüptisveftibus,fingulosquofque’iobi-liüm compellabanr, precantes nè ob modicum peccatumpatriam perdcrét.
Talibus multitudinem fleflentes, etiàmipfosfeditiofos mitigarut,acheté obuiàm prodierunt. lainquc cominus faäosßlutauerüt:illis autem ni-
hilrcfpondentibus,fcditiofiludxoruni aducrsùsFlorum,cuiusha:c fieret con-filijs,fucclamârunt. Confefiimmilites Compræhendentes eos, cædere adorti funtjätq; in fugam verfos conculcabat. In ipfis auté portisgrauis fadaefteom-preffio.collabctium verodurus erat in-teritus:trucidabatmultitudinem,trafi-
|
illi oblucriauantianij habita autbori-tatcreé^orisjoon folùm diripuetunt eü *Iocü,fed et vniuerfas infilientes domos, 'interficiebat habitatores: multos etiàm * nobilium compfæhendentcs,duxerunt «adPlorum.’ quosiUevefbenbus lania-' tósjfu/lnlitincrucem.-óccili funtpro-m4fui kxusduccntiXXX. ■ |
obtinere; quos etiàm Florus fecutus, cducens de regia qui fecum erant,in ar-Cem tranfire nitebatur. fruRratus tarnen eft- Conuerfus quippe populus, rèpu-gnauit,amp;perteda obruebat laxis Ro. Seditiofi autem verétes, nè Florus tern-plum occuparet per Antoniam,ex templo |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO ni.
n?
ploaffcendeteSj portiçus à templo An-toniam continentes jinterciderutTa n-demconuocat Florus lacerdotu principes,fe quidem ait vrbe digredi, præfi-dium tarnen relinquere quantum ipfi voluiffentAd h^c illi, nihil, nouandum fore,vnam tantum apudillos relinque-retcohortem,dum tarnen non illâ,quç cum ciuibuspalam ante conflixerat.
Cohorte itaq; mutata, cum reliquo exercitu Cæfaream regreflus eft: aliuid autemdenuo pugnxcófiliumcommi-nifcens,retulit ad Cæsium Syriæ'præ-Mem,amp; defedionis ludços criminatus eft. Interim ludæi quae Florus egerat, Cæftio nan'annfufceptis literis partiu, deliberatum eft,vt Cxftius cum exercitu in ludçam iret ad vindicandam defe-Hionem,fi admiffa elTct;fin aliter, mugis fidos redderet ludæos. ipfi tamé ma-gis placuit aliquot præmittere.
Direxit eo tribun um Neapolitanu, lt;]uiinviaAgrippæ occurrens,adquas caufasiniffusfit,indicat:quoloci etiam primâtesludæorû cum curia adeffe Cu-rauerunt,conqueftiquàmlamentabili-ter de calamitatibus proprijs amp;inhu-manitate Flori: quam licèt argueret ^§’''Ppajtn vt ducis authoritati copetit, muedioné in ludæos tranftulit,quorû maxime miferabat.Adhçc miffi intelli-gebantredargutione plenam eflépieta-hsjeientes quod pro pace eorû diceret.
Populus Hierofolymorum lx.ftadijs obuiusprogreflus, officiose Agiippam amp;Neapolitanum fufeepit. lamentaba-turtamen interfedos coniuges, infantes, nobiles. precabatur genti confule-rent,acingrcdcrentur,viderentq;gefta aFloro.Neapolitanus itaquecùm cir-cuiffet vrbem, manfuetudinis populi documentum accepit, quod non Romanis, iedfoli Floro aduerfaretur. af-ftendensin templumjfidem eorum circa Ro. collaudans, hortatus eft ad pa-cem. Vulgus autem petit,vtlegatijmt-terentur ad Cæfarem qui Florum ac-eufarent. Adhæc Agrippa ordinarile-gatosqui Florum acculârent,odiofüm putabat.’ defpicereautludæos in bella commotos,ncq; fibi expedire cernebat.
Aduodata igitur concione, fugge-ftumconfcédensj ciulmydiorauoncm
habuit:Si quidem no viderem vos omes Agrippé ad adpugnandumcum Ro, incitâtes,ne- Ip^jojora-quepopuli lyncerilfimam partem vel- “°’ 1e pace fêruare,nec procefliftem ad vos, nequeconfiilere confiluseflem. Quo-niam autem aliquosætas maloru belli nefcios facit, quofdam veró inconfide-rata Ipeslibertatis, nonnullosauaritia fuccendit; æftimaui oportere vobis ea ' exponere, quæ arbin or expedire. Per-ftrepet autem nemo, fi nó audient quæ ipfius fert libido: his fiquidem qui func addefedionêparati, licebit etiam poft meos monitus manere in voIütate.No-ui equidé,quàm multi iniurias procura tium prouincias, amp;nbsp;prçconia libertati? quafi tragice profequantur.’ ego autem primum feparabo caufas, quas conexus putatis. fi emveftros violatores cupitis vlcilci,cur iibertaté id extollitis?fi vero feruire intolerabile ducitis, fuperftua eft aduersumredores querela, quia illis moderatiffimè agentibus no erit tur-pe feruire. Confiderate autem quam exigu a fit materia bellorum.*primùm, redorum crimina. colere fiquidem of-ficijs,nó exafperare oportet iurgijs,po-teftatem.Cùm vero modicorqm pecca-torum exprobrationes maximas facitis, aduenùm vos iritatis vos. etfi ƒuinci.i-rum redores à Rom. miffi,graüitèr of-fendunt, non tarnen Romani omnes violant vos, neq; iplè Cæfar aduersùm que pugnare vultis,neque is hçc pcipir, neq; polTunt illi, quæ in Oriente geru-tur,pofiti inOccidente,confpicere: fed nec vous atq;idéfèmpèr curâtenebit, amp;nbsp;fucceftores ei’ credibile eft modeftio-resfuturos. Motum aûtfemèlbellû de-ponere noeftfacileabfq- magnis calamitatibus,neq; fuftinere.libertatis vero donafitientibus prouide.ndum eftatq; certandû, vt principio ea non careant: molcfta eftem nouitas feruitutis, quam ne primùm fubeas, iufte certare potes. Qui vero fcmèl fubiedus eft amp;nbsp;dein-cèps déficit, contumax magis feruus, quam amator libertatis oftenditur.TÛc igitur oportuit omnia agere,nèfufci-perentur Ro. cùm Popeiusprouinciam intraret. Verummaiores veftri,multo p^jg^^j, vobis meliores corporib’et animis,exi-guæ parti Rom, refiftere nequiuerunt:
vos
-ocr page 546-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
J28
vos qui hxreditariam obedientiam ac-cepiftis,maioribus veftris,qui primi pa-ruerunt, rebus omibus inferiores,con-traomneRo. imperium obhfiere poffe arbitramini?Et Athenienfes, qui ob li-bertatem patriam fua ignibus tradide-] unt,Xerxem, cuius claffemnon cape-ret pelaguSjtandèm cum vna naui fugi-entem perlecuiifunt,nuncautem Ier-uiunt Romanis. Macedonesveró cum Alexandro promittete fibi orbis imperium,nunc adorant eos,alixque mille genres liberrimæ nunc obediût. vos foil feruirededignamini his, quibus vidc-tis vniuerfa fubieóta^cuimilitix, quibus fiditis armis? vbi, q ui expenfis pof-fint fufficere,thefauri?contra Aegypti-os forte amp;nbsp;Arabes bell um fufciperepu-tatis. non circunfpicitis Rom. impcriu, non metimini veflramimbccillitatcm. nónne recordamini ciuitatem veflram aconterminis gentibus frequenter elle fuperatam?illorum autevirtus pcrto-tumorbeminuidapercurrit. Neq; em fufficit eis ad Orientem torus Euphrates, ad feptentrionem verólfler, neque in meridietenus folitudine Libya pcr-*Gades fcrutata,neq; in Occidéte*Gadira, fed vitra Occanum Britannos aliud qux-' ferunt regnum amp;orbc. Quid ergo? vos ditiores Gallis,fortiores Germanis, ' prudentiores Grxcis? quxvos fidutia aduersus Romanos erigit?Scd dieet ali-quis,feruire moleftum efl.‘at quanto id magis Gr^ciSjqui vniuerfis fub lóleha-bitantibus videbantur nobilitatc prx-llare,nunc fafcibus Ro.obediut? Quid quingentx per Afiam ciuitateS, nun-quid non abfq ue vllo prxfidio vni tan-tummodo redori parer? Qmd autem pergam enumerate Heniochos amp;Tau-rorum genres, quata Bithy ma amp;nbsp;Cappadocia, Pamphylia amp;nbsp;Cilices nunc fine armis tributa pendant? quidThra-ces,ac poft hos Illyrij?ipfi quoquè Dalmatx amp;Iftri accol^,duabus tantum 1e-gionibus obediunt. Veruntamen fi aliquos addefedionem magnx caufx Galli?laus. vrgere deberent, Gallos potiffimum oporteret infurgere,quos natura tantis cinxit munimentis, ab orientali plaga Alpium montibus,ab occidente Oceano, omnibusq; bonis totumpene orbe
ngantes: ferunt nihilominus veäigaks elle Ro. id fane non per animoru mol-litieni,nec propter ignobilitatemJeu Ro. horrent virtutem amp;nbsp;fortunam,ue-nique fub mille amp;nbsp;ducentis feruiut®* litibus.Neq; Iberis nafeensinagrisau-rum profuit, neque vicinus Oceanus etiam accolis fuis horribilis fragorcj^' t'ls fuit vincentibus Rom. fed vitra co-lumnas Herculis protulcruntarnia, « ipfas nubes Pyrençorum montiû egrel-fi vertices, ditioni fuæ fubdiderunt.^ Quis vefttum non audiuitmultituwn^ ^^’^ GermanorumjVirtute quoqaeamp;æ^' gnitudines corporu? fiquidem vbitjue Romanx gentesillos captiuoshabent« Sed illi quidem ita ingentem Ipatijs re-gionem incolentes, fpiritus auteffl ®^ iores corporibus geretes, amp;animaqui-dem cotemptricem mortisjindignauo-neautem vchementioresfciis,nuncli' mitem Rhenum habet, amp;8.1egionibu5jfjt”’'' Rom. domantur, Confiderateßrita-norum muros, circundanturOcwno, illuc Ro. nauigantes,rcdegeruiitin“' tionem fuam.Et quid opus ‘^^P^^''tt'quot;p,itlii' cere, quando etiam Parthi beUiCoW“' mum genus,prius tantis populis iwp^' rantes, obfides mittunt Romanist ƒ 0$ foii bellum geritis, neq; Carthagintquot; confideratisnnemjquimagno iHoAn-nib^egloriantes amp;nbsp;nobilitatc Phœni-Cum,fub Scipionis dextra corrucrunt: *fçdtcrtiam partem orbis terrarUjCUius neqjnurnerarenationesfacileeftjqux fcilicet ab Atlantico mari amp;nbsp;coluniniî Herculis vfque ad rubrum mareinfoi-tos numero amp;locis Aethiopes cotinet: totam tarnen fufeeperunt armis,amp; pr?' ter frugeS annuas, quibusRom.muln-tudinem oâo menfibus pafcunt, aha quoquèveétigalia pendunt. Adlpid' te Aegyptum. quinquaginta amp;reptiii-genta centena milliaincolarumHabet, prater Alexandrinorum plebem,tarne veftigalia pendit. Quos veto in bellum focios affumetis? liquidem omnes qui in orbe habitabili degunt,Ro. funt. nifi forte quis Ipes fuas vitra Euphrate por-rigat, amp;nbsp;Adiabenorum regionem gentiles fu os xftimet.
Porro illis ent cura tuendæ eu Rom. amicitiæ, amp;nbsp;arbitrabunturfoedus elle teme-
|
CHRONOGRAPHIÆ, temeratunij fi quis de his qui fubieâi fiint,aduçrsùm Rom.in bellûprocedfit. ^fer. ^^P^reftvt ad diuinu confugiatis auxi-'’Mmdè. lium.vçriimamp;hocapudRom. eft, fine Deo quippc impoffibile effet imperia taie côGftere. Bonum eftô amici, bonu «ft,dum adhuc nauis ftat in porta,præ-Muere tempeftatê futuram,-amp;non eo tempore,quo in médias irrueris procel-hs. His fiquidequiinimprouifa mala incidunt,fupcreft vtdigni miferatione mueniatunqui verô fem apertu diferi-tnéiniecerint,exprobrationibus onera-tur.Nififorte aliquisveftrûm æftimet, Ro.poftqvicerint,mediocritèr vobifeu aduros,amp;noexemplo aliaru gentium iacram hanevrbê inflamaturos^inter-feduros aut vniuerfum veftrum genus; neq; refugium inuenietis,quoniâ me-H tuunt Romanas vires omnes orbis parfis TtesJnfupèreteo in periculo erûtludçi, vteftistotoorbedifperfi, qui apud ex-teroscomorâtur. fubcat vos miferatio, «G nô filiorum veftrorû atq-, coniugû, filtern iftiusciuitatis, quæ matervrbiû veftræ regionis vocatur.Parcitc facris wænibus^parcite venerabilibus adytis, tfplumqjvobis amp;nbsp;fanda fandorû Icr-^(t ' ’“^®*F®Rlt;'f sût fanda veftra, facrosqj “'’• sngeiosDei, patriaq; cômunem, quo-niam nihil confilioru quæ vobis vide-timexpedire, fubtraxerim. vos autêde-cernentes quæ oportet, mecum in pace ^egetis: fi verô protuleritis iras, abfque ’t'epericulis fubdemini. His multo degâtioribus et ampliori-tus verbis didis,adftâte etiâ forore Bia, bchrymauit,amp; multâ turbç partem la-diiymisinfregit, Succlamabâtautê no feaduersùsRo.fed aduersùm Florûpu-gnamgererc.Adquos rex Agrippa: Sed opéra,inqt,vcftratalia funt, qualia ad-t^ersùm Rom.pugnantiu, neq; em Cæ-fitivedigal dediltis,amp;Antonianas por ticusincendiftis. Sopietis autem caufas tlefediois, fi amp;porticus denuôinllau-totis,amp;tributs reddere maturetis. neq} enim Flori hoc præfidiû eft,neq; Floro pecuniam dabitis. Hisconfultispopulus aCquicuit, amp;nbsp;turn regeamp;Bereniceforore affeendens in templum, porticus ædificare ador-tus eû. Pervicos auté amp;nbsp;regiones,prin* |
GENERATIO III. ^^ cipes eorû* quiq; difperfi, vedigal col-ligebant,celeriterq; XL.talenta, tatum enim erat reliquu, redadafunt-Dein-cèps aliquato poft perfuadere tentabat, vt parèrent Floro, donèc ei fucceffor niitteretur. ad qua orationem accenla multitudo,impudentiflïmè regem infe-data eft, eumq; mox vrbe expulit. Aufi funtetianonnulh fèditiofilaxain eum iacerc.Rex autem videns tumultuantiu irreuocabilé impetü, difcelfit in regnu. Peridem tempus nónulli eorû irrue-runt in quoddam præfidiû vocatû Ma-fada,Romanos omnes interfecerût,ali-os auté de fuispofuerunt cuftodes.In templo quoqueHierofolymorüElea- « zarus filius Ananiæ pontificiSjaudaeiß fimus dux militum,perruafit,vt nullius mun’authoftia qui no effet deludço- ReieftaCç-rumgente, fufeiperetur. id autem erat ^“** ‘*°quot;‘‘* belli feminarium atq; materia.rciecit ü-quidem hoftias Cçfaris,quç pro Ro.po. offerrifolitæ erant:plurimùmaûtpon-tificibus ac nobilibus deprecantibus,vt nôprçterirentmore quofupplicabatur pro regibus,nihil rerû nouadarum ftu-dio acquieuerunt. Conuenientes pro-ptereà primates omnes,concione voca-ta anteportam templi,amp; primùm mul-ta detemerariadefedione eorû coque-fti,dicebantideô caufameflegrauioré, quôd maiores eorû ornâffent templû ex magna parte de muneribusgentiû: cur modo noua facrorû ratio præter patrû authoritatem eóftitueret? angebateo-rum animos non minus Cæfaris incle-mentia, qua certum fibi modôbellum imminere videbant. Attendebat autem nemo res nouarc cupientium. Vidétes nobiles eô proceffum, vtfu4 no poffent authoritate compeici, legatos miferunt ad Florum,alios autem ad Agrippâ,precantes vt cû exercitu affeê-derétin ciuitatè, amp;nbsp;feditione opprime-rét,priusq ea intolerabilis fieret. Agrippa volens Romanis coferuariludços,amp; ludæis templû atq; patriam,mifit in au-xilium equitû duo millia. his venienti-bus,optimates quiq; cum ponüficibus amp;nbsp;omni multitudine qui optabat quie-tem,lùperioré occupât ciuitatcm:infe-riorem fiquidem amp;nbsp;templum feditiofo-rummanustenebat. |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM $}0 Optimatu ftragcs. Per lepte igitur dies grauis vtriufque partis cædes bebat. Poftero die latrones è vulgo, pullis regijs è fuperiore ciuita-te,b ruut in Ananix pótificisdomu,amp; ■^§' ’PPÇ paiauum inflamaucrunt.Poft hoc ignem arculisintulerunt, volentes documenta creditoru difperdere, vt no efleteorum probatio,adquosomisde-bitorum iungebatur multitudo contra locyplctes.incenfisq; omnibus,pontifi-cum amp;nbsp;nobilium quida in cloacis turn Iatuerut5quidam cum regijs in fupcrio-rem regiamconfugerunt^ortasceleri-tèr obfirmantes. - Poft triduu autcm feceruntimpctu in Antoniam, amp;nbsp;omnes in pfidio cepe-runt amp;nbsp;interfecerut,ac incenderut prç-hdium.pofteA verb obfederuntregiam, in quatuor partes agmenfuu diuidentes, inter bos erat Manaimus callidifli-Manaimus mus fophifta^qui quondam exprobra-lophifta. uerat Iudæis,quomodo poft neu f ubij-cerentur Ro.is aftumptis quibufda no-biliu,perrexitin MaladaJpoliatoq; ar-mamétario Herodis, populates aliosq; latrones armauit,amp;cum bis velut'i rex, Hierofolymäreuertitur, faftusi^; prin-ceps ftditionis, oppugnationem difpo-nebat. Tandem vtrinque fatigati,regij ad Manaimu amp;nbsp;alios eius feditionis principes mittebât,prccantes vt eis difcedere liceret, quod cum Manaim* annuiftet, nam fuæ religionis eratjdifcefferut. In-Roni.cæfi. ‘^^ Romanos ingens clades oppreffit.nâ in illos irructesjtrucidabat quofeunq; copræhendere poterant. Interfeâus eft et pontifex Ananias,mox poft earn ftra-gemapuddomum regiamvbi latitaue-ratjCircunfedentes turres feditiob cu-ftodiebantjnè quis militum poftet ef-fugcre. Ex bis vidorijs Manaimus intolera-bilis faétus eft^ volcns lolus dominari, quodabjs dilplituitex parteEleazari, qui infurgentes eö trucidabant. Viden-tes Romani milites refifterefenó pofte, mittunt ad Eleazarum, folas precantes animas,arma autem et reliqua,ipfis tra-dcntibuSjfumcrér,quiin fidem, dextris amp;nbsp;lacramento dato, accepti lunt. léd quandiu Romani arma tenebät, nemo quldquam molttuseft, fedillis pobtif^ |
fado impetu,ftipatore$ Eleazari copr|' benfostrucidabat omnes,prçterMutt-liu corum praefedum, iudaizarc amp;ür-cuncldife promittentem. Eodem autdieCxfareenfes ludæoî j^jj^iti' apud fe habitantes trucidarunthaefa- dwit«'' tali hora periére hominü fupra xx. mib lia.Grauisfadaeft conturbatiointota Syria,amp; omis ciuitas diuidebatininbi-nos exercitus. dies quidéducebanturm ranguine,nodes aüt moleftiores formi-do faciebat.erat cernere ciuitatespbnas cadauerib’infepultis pafsim iacétibus omia plena erat ealamitatibus. InScy-tbopoli interficiutur xuj.tniHia; amp;l^^' ftantie eoru diripiötur.ad cæde aute re-liqux quoque vrbes in ludxos apufts habitâtes irruebât.duo millia quingen-tosAfcalonitæ,Ptolemais aüt duo œÜ' lia interfecit.excitata eft etiàm in regno Agrippæ aduersùm ludæos pernidö, in Alexandria verb quinquagintacon-geftafunt millia mortuorum. Cæftiotumpræfidi Syriæ,qu!efee-dumefteno videbatur, infenlisvbiq'^^ ludæis. babebatille decumara légions» luftragia«^; multorum regum, aderat d . quoque Agrippa. Itaq; in validiffim^”” ciuitatem Galdææ contendit Ion, offendit autem ea ciuibus deftig- PJ^. tam,in montes enimrefugerant,return ' autem omnium plenambllam militibus diripiendam cóceflït, ipfum veto oppidum, eius pulchritudinem admiratus, incendit. deinde territorio peruagato, quidquid obuium cratdepopujatuseft vbi in Syros remanentes prædandicaU' là,irruut ex latibulis ludxi, cosq; trucidant,amp; duo millia confumunt. In Joppen à Cæftio miflijtrucidatoftiesnu^ quadringentos. Cæftius deinde multis plagb per-adiSjHierolblymä contendit. atludçi cùm iam ciuitatibcllû appropinquate viderutjOmiJfis feftorum lolénibus, ad arma properant.fretiq; multitudinejad pugnam profiliebatitâto^; impetu Romanos aggrelfifunt,vteorum aciesper-rumperent. vialt;^ue aperta cædibuSj in medio ruèrent.* ac niü équités exerci-tui lubueniftent, multitudo CæUij in periculo fuiftet.tandèm ludçi in vrbem reuertebantur CæÛio |
CHRONOCRAPHIAE. GENERATIO 111. 7 çj*
Cæftio vero in agris cômorantc,Iu- necabât.Romani em vim à lateribus in-dæioccüpatisfuperioribus,obferuabât ftantiumrepellere minime poterat, ne eiustranfitum. Agrippa itaqueinfînita forte turbatus ordo,ahquid detrimen-tnulütudinemontes ampleûitur: non cnim Romanos à periCulo tutos colpe-xit: mißt ex coniitibus fuis,quos ludæis feiebat notiffimos, vtcû Cæftio foedus amicitiæ,certamlt;^; pro peccatis à populo Ro.veniam poUicerentur. Verùm fc-ditiofi,metu, nètalilpe cündamulti-tudo ad Agrippam le conferret, legatos obtruncareftatuerunt:vnum ex legatis peremerunt.Populates veioidindignè ferentes^fuftibus amp;lapidibusin oppidum feditiofos compulerunt.
Cæftius inteftinâ eorum difeordiam
videns,totu in cos exercitum mittit.In-dèinoppidû eóftitutum indudus,vbi populus à ledit!ods euftodiebatur.iph 3uté cefferunt exterioribus partibus ci-uitatis,amp;in parte interiorc templumq-profugerunt.Cçftius forù incendit,de-■odecùmadfuperiorem parte ciuitatis venifle^properegiarn aulam caftrapo-lbit,amp;fituncirruifrct,ciuitatêccpiiret.
lotcreà plurimi popularium amp;nbsp;Ana-j* pro. nuslonathæ fli us,Cçftium,qualîpor-Wspatefaél:uri,vocabant:illeauté ira-tuSjamp;quod no fatis eis crcdebat, tadiù ifloeglexi^donee proditione comper-täjieditioß Ananum cûcæterisin do-Hîos fuas fugere compulerunt, iph mu-rum amp;nbsp;tunes muniêrunt.
Sexto dicCæftiustemplumaggredi-tWjfeutis muro nixis,finc noxa milites ’’lœnia fuffodiebat, pleriq; portas lùc-eenderemoliebatur. vehemens aût ftu-por feditiofos inuaferat, iamq; multi de eiuitatcfugerât,tânquàm continuo ca-peretur. His populus alacrior fiebat, vt (juomaglsleditioforù turba deleretur, eoiplc faciliùs cum Cæftio in gratiam ïediret.Etprofeóió, fi paulùm perfeue-ïifiet,ciuitate obtinuiflet. fedvt credi-tur,iam illis infeftusDeus, illo die fine tcllodari prohibebat.
Cæftiustûneq;animis populi,neq; obfefforû defperatione per (peóiis,repc-^üiife. ^““^‘tércuocat, acincôfùltè nimiùm ^ receffitnnopinataveiôeius fugajatro-- nû fidutiam recreauit,quiinlecuti,no-uiffimos peremcrût: altero autêdie vl-terius recedendo, cx^poftremis mültos
ti acciperet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;
Tota igitur via percuffifuntj donee iriultis occifis, vix in Gabaonperuene-rut.hïcCefti’biduocómoratur, inops eófilij quid ageret. Cum tertio die majore vidilTet hoftiu numerö,otgt;fuifle fi-bi cognouittarditatejtaq; pro copen-diofuge,cûâa quç militib’impedime-tocrat,amputaripcepitj occifisc]; tune mulis Sahnis abjsq; iumétis,Bethoron versus ^cedebat. At ludæi m angurtijs militem lagittis opprimebant, ibi enim maius eratcquitipericulum, vbi plane patebat nullus locus fugiendi aut vlei-icendi.itaq; incerti quidfacerét,ad vlu-latus flctuslt;^; conuerfi funt: totusq; pene perifict exercitus Cæftij,nin nox ad-uenilTet:qua Romani in Betboron co-fugerunt.
ludçi vero obleflis circiim omibus lo cis^eorutranfitus euftodiebant.inuenit tn Cçftius fugç via, machinas amp;baliftas multa^j aliainftrumctareliqt.redeutes ludçi, machinas fecû abfportârunt, amp;nbsp;prçda quç remâfcrat,collegerunt,piea-na^j canéteSj in metropolim remeabat, Romanoru quinqjmillib’ peditum amp;nbsp;Ïupra,nongtntislt;^; eqtibus interemptis.
Port Cæftij Cafum,multi nobiliû lu-dæorum tanquàm è naui peritura, ex ciuitateenatàbât. exercitus etia Agrip-pæ dilapfi lùnt ad Cçftiu. Cæftius Sau-lum amp;nbsp;cæteros ad Neronem mittit,belli caufasderiuaturusin Florum, amp;nç-ceffitatem indicaturus.TumDamalcc- ** ni,cæde Romanorum cognitajiudæos loooo. apud le degentes interfeccrunt. QuiverôCeftiûfueaucrat,inHierufa-# , n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lctti duce*
lem reuerli,quosadhuc RounueniHent, ludæorum, partim vi, partim blâditijs hbi fociabat. intemplû congregati,pluresduces ele-gcrût.declaratus eft lolcphus Curionis hhus,amp;potifex Ananus, omnia quç in ciuitate gerenda eflent,imperaturi. fi-lium autem Simonis Eleazarû, vtpotè tyrannum ac prædam quærentem, no elegerût. verùm paulatim ambitione ac pecunia, itemqueaftutia perfuafit populo,vt in omnibus fibiparéret. Quof-damj videlicetlelum £1 iùm Alaphæ,amp;
y y Z Elea-
|
«1 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM ^^^ bebant,in cçteris veroviij.fcxcetiptdl- dorib/ ( tes, amp;centeniviccni équitéscrant. H“'' Vefpafianus quide vnà cum filio m Ptolemaide degens,ordinabatexercitu, interim à fuis imbellior turba Galilæo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Eleazarum’filium pontifias, in ludæâ miferunt. Nigro autem mandauerût,vt ducibus paréret.Iohannes Annæ filius, Is lofephut Copbinitiæ amp;nbsp;Accabatinas redor defied hidoric’gnatus eft: vtriufq; autem Galilææjlo-liic, Flavius lephusMatatbia: filius. Delofepho, quomodo ordinauerit Gabl3cani,amp; quibus malis opera lohâ-nis filij Lyfimi, ex Galila:a emergentis, aggreflus fuerit,amp; lt;^uopado vires infi-diatoris fregerit tadem,omittere ftatui. SedHierofolymis Ananus pontifex amp;nbsp;potentiores qui no cum Ro. fentiebat. pof|modû cognomi-natus. murosinftaurare properat,arma amp;nbsp;in-ftruméta bellica prçparant,erantq; vni-uerfa plena tumultûs. multi futuras da des profpidentes, fletus cobibere non poterant. NeroVefpa nbsp;nbsp;Ncro, quem ob rcs non profperè in fianoludai- Iudæ3 geftas,cum timoré ftuporinua-cum bc^nm fit,verens nèexemplo boc Syriadefice-ret,inucnit hoe tempore folum Vclpa-fianum bis nccelfitatibusparem, amp;nbsp;qui tati belli magnitudinem fufdpere pof-fet.populo enim Ro.iampridèm p^carat Heiperiam Gerfnanoru tumultu con-euftam, armisq; an tel ignora pene Bri-tanniam vcdicarat.Itaq; eum viru mit-tit Nero ad regendos exerdtus in Syria conftitutos. ille autem protinusex Acbaia,vbi eum Neronc fuerat,Titu m filium fuudirigit Alexandria.ipfevero tranfmiftus ad Hellefpontum,terreno irinere in Syriam pcruenit.illic Romanas vires multaque regum auxiliacon-gregauit. Atludæi poftmalapugnamCaïüij, « infperata felicitate fublati,taquam for-tuna cosexagitate,bellüvlterius J^du-cebant,acomni manuAfcaloné inua-ferunt, fed Antonius ill os magna cæde fugauitlnterim Vefpafian’ Antiochia exerdtû ducit, vbi rege Agrippam cum orâi manu præftolari offenderat. Titus autem mature ad Ptolemaida peruenit, cumq; ibi pâtre reperiflet,duobus quos fecû babebat agmimbus, ei ât aût quinta amp;nbsp;décima legiones, iunxit eti.im qua ipleadduxit quintam * dedmâ. feque-bantureasxviij.cobortes,quibusaccel-Icrunt ex Cçlârea cum ala equitû amp;nbsp;alç Cohortes quinq; Syrorum itidèm equitum.decé ^S%mo “ût cohortum fingulç,millepeditesba- |
rum interimitur. Pugnaciflïmosaütin | duitates fugere videnSjinlotapataonn- ^ urn munitiuimam inipctuvertit.tjuin* lauf* to auté die,qui erat Mai) vigefimufpri- S*** mus, lofcphus in lotapata ex Tibériade venir,abiedosq; ludçorum fpiritus ere j^ git. quod ciim Vefpafianoatransfugaç-jnc'““ 1 nundatum eflet, properat, vdut) rota f|^ ludxam capere pofiet,fi lolêphufflfub- ? ‘ j iugaffet. vndè duitaté yallariiubet, nc lolephus elaberctur. duplici aciecircu-dato oppido, tertiu extrinfecus agmen eq u itum po fuer unt,omnes ludxis «»' tus obftruentes. Poft triduu impctii inmurosfatto, ludçi refiftunt,amp; cùm lofcphus ciuita-ti metu eret propter iacula ^miffib^/“ eo cunöa ludçorum profduitmultiw-do,in Romanos irrués, donèc noxbel-lum dirimeret,aliquot hincindè caden-tibus. nibilominus poftridiè Rotnams irruentibusoccurrut, multoq; ft”^“* reftiterut. itaq; per quinq; dies pugna-tibus,neq;Iuda:i vires hoftiüforniida-bat,neq; Romanos difficuhaslaiïabat. etenim lotapata prçruptis modbus natura munira erat, ab vna tantum partît adiri potuir. Vefpafianus vocatis reftoribus, ag-geré fieri concludit, oppidoq;propm- lt;nbsp;quis mótib ’excifis,magna vi lignoru amp;nbsp;lapidum aggeré conftruunnullu nanq; eratpericulumàtelis quçè mûris lacie- j bantur. Graue ratus lolephus nihil co-tra moliri, conuocat fabros,amp;mu''°’ iubetaltius extolli. quod cumobftan-tibus iaculis perficere non posent,^lu-^^^j,,;«! dibus fixis, per cos boum coriaextendijpftpiii iubet,quæ miftostormentis lapidesƒ-nuata redperent, bisque artihus fabri oppofitis,xx.cubitorum altitudine cre-xerunt muros»crebris etiam conftruftis turribus. Infupèr Vefpafianus magis hoc con-filioiritabatur, quonia recepta fidutia, ex munitione crebroincurßbat Romanos, donee Vefpafianus retentoàpu-gna milite, ftatuit obfidcre ciuitatem, amp;nbsp;earn |
|
!CHRONOGRAPHIAE. amp;«am penuria necefiariorû çapcrc.ita-c|Ue omnes corum exitus obferuari prç-^{penu- ^^ph.laborabantilli.amp; falls amp;aqUç in-opiaxæterùm quod decrat, facile fere-batur.Quarè iam ad menfura potus da-bâtur.hoc ante Romanos non latcbat, lt;^uieO5 extra muros aquamatferrepro-4 fpiciebant, vbi etiam baliftaru telis plu-nmosoccidebant.: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..i' Interim Vefpafianus aquamprohi-buit,illi per rimas murorum demifta m vndisVeftimenta fufpêdcbant,qux po-fttaqùàm Romani viderunt ficcari,aliunde eoshabere aquæ copiam prælùm-pferunt.Deniquè dux belli penuria eos tapidefperans, iterum ad arma fe con-uertit,Iuda:is quoque id maxime cupi-«ntibus.prætereàlofephus per quanda vallemdeuiam nonobferuata, vfui ne- 1 '«ffariaquærcre ftatuit^quanijmorecaa uutefti vcllcribus,obibant,donee frau-^«m vigiles perfenfiflentj vàllcmq; ein-' tiffent. .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i.lurj Tu ■ Itaq ; lofcphus vldens ciuitatem non ^iu fubfiftere pofte, cu. optimatibus de ^'^gatradabat. verum id.popul’ fenfit, j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^órd eum fufus,nè fe negbgeret,pre-C3batur;decere illunequemimicosfur S%ueq; amicos dcfcrcrc,ct quafi tem-P^ftate opprefta naüi defdire, qui ad ca ' tranqailio mari veniftet.Ïófcphus præ-tendit'præfentiam fuam partim prodef-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft/eautem foris eis maxima emolumé-« I to fore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Non0exithis popult^,deniquèpue-l'^ amp;muheres, omes^fpopuli'flcntes ad pkescius^precabanturvc focius foret, ubinuidia falutis eius,ded fpc propfia; ^icens,piügnam incipere,cum fpes nul-hfalutis eft.ad operafe conuertit,amp; cu pugnaciffimis egreftus, difiedis eufto-lt;libus, vk]; ad Romanorö caftra excur-rcbat,nunc aggeres difcerpere,nüc opê-fibus ignem iinmittere tétabat: poftero diefinulitèr amp;tertioyac per aliquot di-es amp;nbsp;nodes bellando laborabat. ludxi cum fempèr aliquid agentes, priufquàm paterentur,in ciuitaté refugerent, VefpafianusarmatisimperatjVt eorü impetus dcclinarent,nec cu homi-nibus moriparatis manu conférèrent, nilfortiuselledefperatis;reftingui cos,' |
- GE NE R ATI o. III.. Jjj fipropofito careltjCjuaG flammajfima-teriam noniriuehiat. riülla tarnen telo-rum machina qüiefçebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Tandé VefpaC^pjus exiftim^sfema-gis obfiderjjaricte admoucrc deer cuit, aliftis igitur mifliliumqjmachinisar-c^bat cos lydçi murp,amp; cum nemo änderet muros affeenderçjipfe àrietem,ap-plicabat: amp;nbsp;primp quidem iâ;u rppenia conculïa funt.Iôfçphns autem eodc.lo-co fæpè feriri, neq'.multó póft murum difturbatum iriprofpicicSjlaccos cofer- ’ ' tos paleis,qua feriri Videbatsdemittit ex murö,vteo módo iétüs erraret,quæ res multùih Ró.obfuit. cotrahocipfi pro-ceris contis exhibitis,in fummofakeSj quibusfaccos excidebat, alligârût.hoc modo murum ruerefeCcl uht- Tuc lofcphus amp;nbsp;focij ad ignis auxi-j lium eonfugeruntjaccenfumqj totum quodarid? füitmateriæ,tribus in locis paritèrinGamroaucrunt, vnac^j machinäs amp;aggeres coricremauerunt, adhi-bitis bitumincjiulfure amp;nbsp;pice,Tü Elea-zarus Addçi fihuS,faxum tanta vi luper arieté ex muro demifit, vt machinæ ca-putabruperet, quitadem quinq; fagit-taru vulneribus fixus eft.Poft hunc duo iuuenes fuper milites decimæ legionis profiluêre tanto impetu, vt etia Rom a-norü acicpcrrupta,omnesin fuga vcr-tcrent,pterhoslofephus amp;nbsp;cetera mul-titudo, raptis ignibus, machinas amp;nbsp;réfugia incendiant. - Rurfum Romani poft meridiem ere-dû arietem ad earn partem, quç pridèm quafiata fuit,appüiei ut, ibi V efpafiani planta quidayuJncrat.obftujjefadi plu res^ad ducé concurrunt,amp;maxime Titus metuens patri.facilè tn pater timoré filiu5amp; perturbatione liberauit exerci-tu. helium fæùiùs incitât, ibi vèró vltor quifq-, imperatoris omepericuluadire cupiebat, amp;cû clamore muru petebat. lofcphus amp;nbsp;fui nó deterrebatur à muro: ibi plurimi pro lotapata pugnantes, fortitèr decide! ut.Tandem circa matu- Oppugnat tinas vigilias murus idibus cefrit,quem lötapata. mox reftituut vt poffunt.manc ordina-tisaciebus,Vcfpafianus ciuitaté aggre-ditur,tripliciacie.circundas: intus ne-moociofuSjfigno dato, exterius miffis vndiquè fagittts, lux obfeurari toepit« y y 3 lofe- |
|
55 lOH. NAVCLERI VOLVMEN. SECVNDVM lofcphi fbeij memores pccptorLi,amp; ad- vlcifcuntur perlatcbras, prêter jnran-uersus clamoré obftrudis aurib*,amp; có- tes amp;nbsp;fœminas, 40. millia conumerata tra fagittarfi vulnera corporibus cómu funt excidij tempore,at Romani omnia nitis^cùm admouercturpotium machi- deindeincendût annoij. Neronis,Ca-nç,ipfieascurfu,amp;anteqhoftespedcm len. lunij. ponuntinhis,occupat:nec priusaRo-^ Romani verô lofephum requiretes, manis diucnebantur,quàm vel cadcréc, amp;propter indignationé,et quia captus maxima pars belli effet, ille in excidio enntatisin puteum profundü,cuialtus Ipecus in latere erat,fc fubtraxit, vbi d. alioslatitantes offendit, cum^; 0®*“* vel occiderentur. * Verum ludjisperpetuodimicatibus, cùmneevndè mutaret propugnatores owîn*« ^®^®*’®y®“*®^*”^®*®'®*’®®ô lunt. In-hovfwr* terimlofephusferuéti oleomilitesRo. perfundi iubet.hæc res ardentiû Roma-norû aciem diffipauit;fiquidem facile à verticeadpedes vfq;per totû corpusin-tra arma oleû fluebat, carnemq; eu oT-fibus depafeebatur. Romani licèt oleo perfufipati viderentur, fuccedentes tarnen ali) incurfabant. ludæi dolo vfi,cum fœno Graeco de-cofto tabulata pontiû perfundût, qui-bus Romani firmo pede Rare non pote-rantjalij refupini caleabâtur, alij deij-ciebantur,amp; à ludæis fcricbantur;cùm Fœnû Gra-cum. Excidium lotaparç. dux talia pati milites videret, à pugna fuos reuocat. fuit eius pugnæ dies xx. mefis lunij. Vefpafianus vbi vidit excr-citu accenfum ira,aggeres altius tollit, tres tun es ferro vndiquètedas erigit, iaculatoresamp; fundibularios imponés: qui cùm no confpicerétur propter alti-tudinem turrium,ipfos vero liantes fu-permuros facile cernerdac telis appelèrent, murum deferuêre ludæi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 lotapatenis aut diudurätibus,et prêter fp5 aduerfa tolerätibus,quadrageu-mo amp;nbsp;leptimo die Romani aggeres fup muroru altitudine funtelati: quidaad Vefpafianu turn profugus, paucitatem ciuiu amp;fatigatos edocuit,et fi circa ma-tutinu ingredcrentur Romani, capi ci-uiiatepolfe exiftimabat.hora igitur in-dicata, ociose cxercitus ibat admuros, prim usd; incedebat Titus cum vnoex chiliarcnis,paucis comitatus: interfe-0isq; vigilibus,inciuitatc ingreditur, amp;poft eos nonullialij.arce occupata, cum hoftesin medio verfarentur, iam dies erat, necdum bofte fenferât ludæi, lêdfoporati circunueniûtur, totusque cxercitus ingreditur.Romani ornes tru-cidant.itaq; 1II0 dieimmaniffimâ mul-titudinem interemerût,pofteà in ornes vlcifcuntur per latcbras, prêter infan- |
ipfius caufii maxime obferuarctur, tertio die capta muliere,indicatusefl- ^^'loftpt”* Vefpafianus proper^ duos chili^'■'■‘æ^^*^'^ pacem daturos Iofêpho,mittit,Vtâfllt;:‘-‘' deret. quibusrogantibus,amp;fidem pM falute dantibus,minime paruit, timens nein poena vocaretur,donèc Veipafi^* nus tertiu chiliarchum NicanoremJo-fepho notu,eó mifilfet. is «nquamdd-ceeffeiin eos Romanoruingeniumre-feres, quos fubiugaffent, quodqueip*^ virtutisfuæ caufamagis admirabilis3 inuifus ducibus habereturjcfleimpera-tori Rudiu eum conlêruare,nonpö'‘^^' rejaddebat,nec Vefpafianumi/ifle^®*' ,'' cum vt deciperet, neque fetaéturum, etiàm fi poftularet. Verum Io/ep^‘’ adhuc titubate, tetabat quidaigné^“^ mitterelpelûc£,lèd Nicanor ƒMl’d’if-Inteiim fomnia reminilckur fc^^' phus,quibus€i Deusfuturaslwdaîoru clades indicaflet, occultas Deo P''f^^$ perfoluit, amp;nbsp;qa ludæorû, inquitjâbc-fadari tibi res creatorplacuit, fortuna veto ad Ro.tota migrauit, animam^uc mea qux futura prçdiceret,elegifii,lt;lo quidem manus fpontè Romanis,amp;«-uo: teftor autem quad non proditor, fed tous minifter ad eos ibo. fimuJ lus didis, Nicanori con/ennebar. Verum cùm bi qui fecum erant, Îo* fephum intcllexerunt ccffille, weun-ftantvniuerfi, pdurimùmingedlfcétes, patriæ leges vbi {ûnt?tu îoIepHccaptas es, lucemqueintueripaterisî quàmci-to tuîoblitus es, qui multis pro Ijber-tatemori fuafifo? falfamprofedô for-titudinembabebas.Deciperis,quifalu. temapud eos fpcras,cum quibusitàdi-micâfti,*aut etum fi hoc certum fit,te leruare cupis: fed quoniam Rom.fortuna obliuloneni tui fecit, nospatrix glorix |
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO HI. 535
gloria: confuletes, amp;nbsp;dextra tibi amp;nbsp;gla-dmmcommodabimus.' tu fi fpontè mo-riare,duxludçorô.'fi inuitus, proditpr moriens.
Timen$Iofepbusimpetum,argumê-tismaiorisfapiétia: aggreditur.'Vt quid tantoperè o focij, propria necis auidi fumus^autcur inter fc amiedrimas res corpus amp;nbsp;animamin diffenfionemvo-cainus?mutatü me quis dicet.fcio optimum efle in beHomorijfed lege belli, hoc eft,hoftibus trucidari. ^indè fi Roman! hoftifuoparcendum putant,qua-toiuftius nobis ipfi parcemus ? pulcniu «ftprolibertate mori,fateor, pugnado. Jmneautemneque prçlio nobis obftät hoftes,nequ e nos interfidût.Itidèm a u-tem timidus eft, qui mori non vult cum oportet:amp; qui vult, cum non oportet, prçtereà quis nos metus prohiber afleé-lt;lcre?nônnemortis?ergôeam quç nobis [ufpeéla eft amp;nbsp;dubia, certam ipfi nobis H^p” ’ff°S^himus? an viri fortis eftfeipfum ^“«t. occidere?immóign3uiflïmi.nam amp;nau-tamtimidiffimumputo, qui metutem-peftatisanteturbinem fubmergit fpótè *'3uem.quinetiam propria manu peri-’'V commun! omnium animalium natura abhorrer,eo quoquè in Deum fce-luscómittimus. nullü eft animal quod ioduftriafuamoriatur,fiquidemnatu-’^ælcx,vtvelint viuere, omnibus infita cft.idcircó qui nobis adimendum id pu-tan^hoftesducimus amp;infidiatores pœ-Mperfequimur. Deu vero indigne fer-J’cnon arbitramini,fi donum eius defpi-cimus?abilloaccepimusvteflcmus;rur-him vt effe definemus ,illi reddendü eft. Corpora quidé cunftis ex caduca funt materia fabricata,anima vero immorta-lis.Si quis ergo depofitum hominis (ub-ripuerit,peffimus ftatim amp;pei fidusha-bctur;fi DEIdepofitum in corpoiibus moftris collocatum quis abiecerit, mi-mmèinultum manebit.amp; feruos fugiti-uos vlcifciiuftum creditur,quanuis ne-quamdominu fugerintiipfum optimu Dnmfugerelicebit? anignoratis quód eorum qui natura lege è vita exeût,perpétua laus domusque ac familia ftabiles funripura autem anima retinent locu incçlofanâ:iffimum,orim rursus accc-ptura id corpus quod reliquerüt.quo-
rum verómanusin feipfos mfaniérinr,,' eorum animas orciis fufeipiet, autho-res(^ueiniuriç Deus per nepotes vlcifce-tur.Hoc vti Deo inuifum eft,italegibus fuis inprimis deteftatur. Denique qui feocciderint,apudnosad occafum fo-lis vfqueinfepultos abijci decretum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
cum etiam hoftes fepeliri fas efle duca-mus:apud alios autem dextra iubentur abfcindi, qua infuum corpus armata fuerant. Pulchrum eftigituro focij iü-ftafentire,nequehumanis cladibus aridere,vtcreatorem omniü impietatela-damus.fi lalui efle volumus, falui lum’:
fin mori placet,abhis occidi pulchrum Pœnæeot ö eft qui nos ceperint.Equidem amp;Roma- quj ^ »“w r* norum infidias expeto.nam fi hi me poft iunftas dextras occidunt,mendacij per-fidiam pro folatio vidoria ac gloria perferam.
Multainhuncmodumlofephus, vt fuosàcçdedehortaretur.illi obliruftis auribus,defperatione qua lèiamdudum mori riecreuerat, concitantur ciim gla-dijs fibi occurrentes, ignauiam expro-brabant,eum adoriêtes. ille autem ciim alium benignè appellaret, alterius de-xtram apprçhéderer, alium precibuscx-oraret,vtfibiparcerét,pindè eum atquè truces beftia circunfteterunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,
Non defuit in ea riefperatione confilium, fretus Dei prouidentia lofephus, falutem inpericulumittit: amp;quiamo-ri,inquit, decretum eft,agite,cçdes mu-tuas fortiamur, neque fua quis dextra ^ iaceat.cui obtigerit,manu fequeritis oc-cumbat.iniuftumeft enim, cçteris in-teremptis,vltimum faluum efle.vifüs eft veradicere, amp;nbsp;fic mors cuiquevtforte obtigerat,lufcipitur, quafi mox etiam duce morituro: cum lofepho enim per-ire,vitadulcius çftimabant.
Remanfit autem cum altero,conful-toque profpiciens, néve forte grauare-tur,vel h nouiffimus fuper effet, gentilis fê cçde pollueret, illi Ede inrerpofita p-fuafitvtviueret. Hoemorioliberatus, adVefpafianum per Nicanoremduce-batur. omnes autem Romanos vifendi eius giatia concurrebant.varius tumul-tus erat. reélorum nemo fuit, quin licet ante irafceretur, viri adfpeóiu mi-tior fadus effet. Titus vero præ y y 4 omni-
-ocr page 554-$}6 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
omnibus H Fortis lofephi ânimu s, qua^ lisquéfuifletiftprçlijs, amp;nbsp;qualisnuno nihoftiûmanibusjremioifcitur, pluri'-ma«^4efaliitis eiparSjTitusextitit apud patrem^Vefpafianus eum cuftodiri prç-cipit qüafi milTurus Gçfàri.quo auditoj lofephus aliquid fe foli dicére veile ait, . nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;fummotist^iOrnnibuSjprçterfiliumTi-tumacduosamicos,tu quide Vefpafia-ne tantum me captiuum tenereputas, egotibimaioradicOj ad Neroncmfinè 'ortédUm-^^^^^’^^™’“’^’’-“ Cç^ar amp;nbsp;imperator periujofe- atquéhic filius tuus:nunc autê me col-phuspdicit.ligato arâ:iùs,ad pœnam referua, fi in dominum ifta confingo. Hisdidis Ve-fpafianus fidénon habebatjicètin alijs veracem deprçhenderat.in cuftodia deunen iubet,acbenignifïimèfoueri, Tito operam prçftante.
Vbi apud Hierofolymam cafus lota-patæ nunciatus eft,fama tantum volan-te,fimul quod lofephus peréptus effet, amifforum quifq;lugebatur. ducis au-tem ludus publicus crat,vt per dies xxx. nuriquam lamenta cefïàrent. Tempore verôveritate reuelata, lotapatam exci-fam, lofephum viucrecum Rom. acfu-pra fortunam à ducibus honorari,tanta in cum viuum iracundiam, quantam, cum mortuum credcrent,beneuolentia conccperut:ab his ignauiæ,ab illis pro-ditiomsarguebatur. . nbsp;nbsp;’
Agrippa ho Véfpafianusautem fludio vifendire-pnRom.Sgquot;«quot;^ Agrippæ ingrcditur.namrex in-erdtum. uitârattùtn tum excrcitu, ibiq^perdies xx.militéteCVeatoin epulis erat, poftcà Tiberiada res nouas móliri,amp; rebellare Taricheas audiuit.contra Tiberiada ex-ercitum rt)ifït,qüarè ciuespacem petiê-re.lcfus vei o cum focijs, non ratus fibi tu turn ibiefle,inTaricheas confugit.
Vefpafianus pofterodie aci^s difjio-nit,nauali pr^lio multis obtritiS,Taricheas eepit,occifis fèx millibus amp;nbsp;quin-gcntis.pügna perada, pro tribunali re-fidens,nocentes ab innocêtibus difcer-nebatfenioreS cumimbelhbus qui mille ducenti erant,iuf(ïtoccfdi. iuuenum autem validilhmos 6ooo.ledos,Neroni trâfmifit,cçteram multitudinem fupra ;oooo.vendidit,prçteraliôSqüo$Agrip-p^’dönauit.Reliq^üiè vulgo,' quod erat anudTrachonitas^Galonitasamp;Ioppe-
nosjplurcsquc cxGadaris capii iuii4f'^ fteaadRo.quique confugiunt, prêter Ifcalaamp;Itabirium. cutn his rebellabat Gamala,Sotaninamp;Seleuciâ.
- Quantam ftragem Rom anus miles in gX his capiendis paffus fit,longu effet narrare, prçfertim in expugnâtioneGama-Iç,amp; poft in Itabiriö,vndè multi in Hierofolymam refugiebat. ApudGamala ctiàmquiquefortiHîmifuga difpcrfila-tcbant:militiayadueniente Tito, truci-data eft.capitur autem die aj.
lam folùm GifcalareftabatGalilfa:gifgt; municipitim.erantibi multi,pac^^®quot; fiderantes. his permixti erant feditioli quidam,quosaddefedionem impelle-bat Leui filius Iohannes,homo fallal amp;nbsp;immoderata fperarepromptus. Vdpai’' anus contra hosTitum mittit,quividés plcnoshominibus muros, mirarifeaitj quofreti,cunótis iam ciuitatihus Gali-Içæ captis,illifoli Ro.arma operiretur, cum tarnen pacem haberepofienr.
His didis,popularium neminerofe-ditiofiad murum permilerunt adeede-re.cuftodes erat portis appolîti,nè 9^$ ad Ro prodiret.Iohannes autemamp;iplc ampledifc Conditioncs ait,ilium taffen dicmludçisfacrum, in quononheeret depace conuenire.nam cupiebatreff m nodem dilferri, qua fugs viadaretur-induciæ dantur.exercitus ctiam ad vna
Nodelohannes cum armatishow j^j,^ opportuna,in Hierofolymam fugic^a^ï cum omnibus quifequi volebant luce fada,Tit’ ad muros aderat foederis cau-f3,atquepopuluspatefadis portis euro tecepit,ac quod eos liberauerit, gratis agitdohannisfugam fignificat, -jyijjt* bi parceret/ogabat.Gablça qui dem ta, poftquam multo fudore Romanosj^io, exercuit,hoc modo fubada eft.
Apud Hierofolymam vero ad Iohannis introitum populus omnis effufus,de cladibus pferutabatur perpeffis. vcriini iUi in malis arrogabant fibi,no vim Ro. fuiffedicétes,red ipontè venifle,vt arma potius pro metropoli fêi uanda fufeipe-ren^fignificando tarnen excidium Gi-fcalorum, vndè non mediocris popu--lumperturbatio tenuit. At Iohannes fingulos circumiens,Ipe ad bellum inch tabat,
|
_ CHRÖ\’0GRAPHIAE. GENERATIO in: wbat,infirmitatem Romanorum affe- renSjproprias vires éxtollcn$,quinpcn-- msetiamhuiusvrbismœnia non poffe fuperari.Tanta erant in grauiflîmo dif-crimine temerita te ludçi. Hisdiâiscorrupti funtiuuenum ani-mr.prudentiorum autem nemo crat qui nonlugerct ciuitatem,veluti iam perdi-tam. Itaque diflenGones apud omnes îfanttum ciuitas à nullo regebatur, amp;nbsp;omnes recipiebat fine deleâ:u,quafi cû-fti adiumento venirent. Ea res ciuitatê peffundeditjquodiners amp;nbsp;inutilis multitude alimenta confiimpfit, atque prç-tw bellum feditionem atq; famem com-parauit. omittebatur, cçdesrapinçque fiebant, tion clam,fed palam,nec in plebcm, ve- |
5îZ tur peremptos.O rem accrbam,quidde tyrannisqueror?nónnc veftra patientia nutriti funt?nunquid non tacédoplu-res feciftis,amp; in vos arma vertiftis?veftra focordia res periêre, bonos à tyrannis trucidari pafli eftis,iam facra etiam co-culcari finitis. an Ro.expedatis,vt fandis veftris opitulentur?eó noftrç ciuitatis res venêre,vt mifereatur noftrï etiam hoftis. Nonexurgitis o miferi? quod etiâmbeftiæ faciunt, non vltum ibiris pcrcuftbres?vos feruitutis acdominoru amantes,adeó ne maiorum virtutem li- eft de maionbusloqui^hocipfum bcllû, quodcumRo.gerimuSjquidhabetcau- |
^itj^’ittymuni Antipam regij generis virum, cu-MÇ* fiodix manciparunt,poftbunc Leuiam
P'çftantcm,pluresque in ciuitatem no-biliores, qui prçftare videbantUr. gra-'Jilfimustumièditioforum turbamific-tusinuafit, vt velut occupata ciuitate, S'’'’lu«fuæ faluti confulerent. quarè ^ontutumputantes ea potentia viros ^iutiuscuftodire,nèfortè populus in-dtareturad rebellandum, decrcto eos occidilubent: fingebant cauf*tn fcele-’■gt;Soum Romanis eos de traditióe vrbis ^oHocutos, amp;nbsp;libertatis proditofesin-ïtremiffe fc gloriabatur,quafi de repub. ^^nèmeritieftent.
1 Venit in eorum poteftatem pontifi-tumdefignatio,probis non obediebat, polluti fanda introire coeperunt. lam ïuté contra cos populo cócitato, Ana-fus ÇU0 maximus pontificum,fed amp;nbsp;fa-piétiffimus,vbl viditbominé rurc abftra ^um,indutum facra vefte, acludibrio ^5gem fieri,concione vocata,ftans inter tos médius,ad legem coUachrymas cre-brorefpedabat:
Magis,aitjmori fatiiis eft,quam vtDei «omicilium videam atque inaccefta fce-bratorum pedibus frequentari. Igitur Iblus ibo,amp; tanquam in folitudine ani-tnam fola dabo pro Deo. nunquid opus eftvmerein populo cladem fuam non fentientc?Siquidé rapti patimini amp;nbsp;vcr-bcrati,amp; nee gemitu quifquam vlcifci-
Ro.capti fuerimus,illorum tarne donaria in teplo efteernere, iftorû vero fpo-lia:qui nobilitatem huius ciuitatis trucidant, inter media fa nét a déambulât jp-phanis pedibus.Quisigitur externu bellum metuat,cùm noftris facinoribus dignum non poffit excogitari fuppliciû? pleriqucfortalfè multitudinem tyran-norum atque audaciam reformidanr,amp; quod in loco fuperiori exiftût:hçc veftra aaegligentia eft,magisc|ue proficiét fce-leratilfimorum concurfu, fi moramur. en pr^beo mand amp;nbsp;confilium, nee cor-pori meo parcendum erit.
His Ananus contra Zelotas populu hortabatjöccumidoneos cerneret atq; ordinaretadprçliô, Zelotæ conatibus eius cognitis^exploratorescm quiomia proderent babebat, in pontificé cómo-uentur:mox4; infurgunt, infiliétes per cuneos,neqjcuiquam obuio parCebat. Cito Ananus populu cogregauit, multitu dine quidem fuperiorem,armis autê inferioré.Illi arbitrati fc in ciuitate mi- lya^orum nimèhabitare pofte,nifiZelotas exime-Sanguine rent: hi vero nifi viciflent, nüllu fc non ''quot;’?•“quot;’ fubiturosfuppliciu,jpcedüt.mult£CgdesP° “^“f* Vtrobiquè fiebat.populares vulncrati,in domos fuas referebatur: Zelotç in tern-plum,facrâhumû cruore perfundentes.
Ananus vim fuis fadam non ferens, tem plum vnà cum fuis irrupit.llli in mu rum interiorcrccepti,ianuas occludut. verun^
-ocr page 556-53« lOH. NAVCLERI VOLYMENT SEGVNDVM
verum Anaóo portis facris manus m-ferre non plàcçbat, ex. omnibus autem Iborum fexferè armatoru millia in por. ticibus Collocat/uccedentes vero bis in exeubijs perordinem ponit. Fit autem bisgt;omnipuS.exitij caulâ Iohannes, qui cxGifcalis eftugerat. iUe immoderatis Ananum amp;nbsp;pópuli principes placabat obfequijs.proditor autem erat, fidem fe populo feruaturum iurauit.Itaqueilli Ananus credidit,eum ad Zelotas con-cordiç caufa legatum mifit,quibus quo in penculo eoru caufa fçpè ftetiffet,prç-dicat,amp;quæ Ananuscum focijs exco-gitaffet,perfuaftfle populo vt adVefpa-ftatlum legatos mitteret,ad capienda ciuitatem venturum.Gonfilium pretere! febabereait,quod dicerenon änderet, ftgnificans Idumços in auxilium voca-dos,quib’ Ananum prçuenire po Rent.
Elcazarus Gionis filius amp;nbsp;Zachari-Ç as, Anani faâioné extollentcs, diù quid agereutdobitabant. tandem aduocari placuitldumços. fcripta epiftola,‘quôd circunuétopopulo,Ananusvellet Romanis metropolim prodere : ipfi autem pro libertate certantcs,in templo cufto-direntur;ac nifi mature fubuenirent,fé-fe Anano ciuitatem,Romanis ilico fub-*',tradcre igendam*.plcraquelegatis referenda ad cogendos. bçc mandabant.
Idumçi cpiftolâ mandatisq; attoniti, quafîfuribudidifcurfabant,militiâde-IdumçiZe- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .
lotis auxilia nunciare cœperunt,ad motus gens façi-mittimt. bs atqüe fempèr fulpenfà, mox multi prolibertatemetropolis arma capiunt. congregati autem propè ad20000, HR erololymam veniunt.
Ananus vbi hçc cognouerat,portas aduersùs eorum impetum claufit.preci-bus cnim ad cocordiam eos fledere co-nabatur.ftans ergo in aduerfa turri poft Ananum Icfus pontificum çuo longif-ftmus;Cùm multæ,inquit,amp;variæ tur-' bæ tenuerint ciuitatem,in nulla rema-.pj gismirandum,quàm quôdperditiflîmis ' * ' nbsp;nbsp;bominibus auxilio Cotra nos tanta ala-
• critate vcniftis,quantancc in barbaros vocati.Equidem fifimilesillorum mores veftros putarcm, in graue diicrimen inçidiflcmus.Sunt cnimiHi mille niorti-bus digni.nam purgamcnta,plebis,luxu abfumptis patrimonijs,poftquàm in ex-
terioribus auantiacxercueruhtjpoftfe-mo in facram ejuitatem clam influxêre, latrones fanda loca immanitatefceleru polluerunt,lpolia honeftorum confu-m entes. Veftræ veto multitudinis tabs eft apparatus,quaiem deceret effe,fico-tra alienigenas publico confilio metropolis inuitaret.quid cft nifi fortunsin-iuriapro nequilfimisarma veftra pra-λarâlîe?quæ caufa,quçfo,.vt arma pro atronibus aduersùs cognatum popu-lum caperetis? fedcumproditioßisnos metropolis aceufant, vos confiderare oportet,qui nos infimulant,fide contra nos non ex confiais eolligere. quid cm ft nunc receperimus Rom.cum abinitio licuerit aut ab bis non deficere,autqui3 defecimus,cito venirein gr.atiam'jppnfi' quam omnia vaftarentur^fane qued in me eft,paCem morti anteponO-femèlau-tem bello inuolutus, glonofammorte vita captiui çftimo potiorem. fed dicant qui fuerint proditiois miniftri.cùmirct aliqs,deprçhéfus eft?litcras nadiinnt-donee ftne raetu fuerut feditiofi domines,neminem noftrûm proditoremfu-fpicabantur: fedinpcriculo commenu funt,vt yos in amicorum codera prone* Carent. At vos oportet,quia cuiparniis vcniftis,prim.um quod iuftiffimum eft, adiuuare metropolim,amp; vnanobfen® tyVannos eximcre,qui ealcatis legibus, iura fuis gladijs permifcrunt;nobile$''i-ros non accufatos,ex foro r3ptos,P’'‘' mum vinculis cruciârunt, deinde ned dederu nt.videbitisdefolatas domos, ra-pinas,coniuges in vefte lug«bn:*tanto perciti furore, vtlatrocinantes e?-^^ ac vicis in phanu tranftulerintattamen licet vobis,armis depofitis,cognatorum habitu introire ciuitatem, aedenoftris difcordijs iudicare. Interim itmeraob-feruate,nè cum Ro.quiequamagamus. Si vero neque nobifcum efe, neq;intu illos amp;nbsp;nos iudicare vultis,reftatterdu, vt reliöis'vtrifque partibus, nee noftns cladibusinfultetis, nequecuro infidia-toribus maneatisrftn horum nihil gratu eft,nèportarü clauftra miremini,- dum armaportatis.
Hçc fermé lefus.Multitudo aut Idu-m^orum non attendebat, ardens iracu-dia,quod nó paratum habebat introitu.
Tune
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO m. 53?
TunevnusexcisSimon, non femirari inquit, libertatis ^pugnatores intem-plocuftodtri inclufos, cum ipfi cunâæ genti clauferint ciuitatem commu nem, amp;Rom.quidem fortafsè coronalis iam portisreciperefint parati, Idumços ex tun'ialloquantur,capta iubeantproli-bertatearmaabijci, cognatis non cre-denteseuftodiam ciuitatisj indices eos dilcordiarum fieri vcllent, aceufando quodindemnatos eines occiderüt,cijm jpfitotamdamnet ignominia nationê: ceniquè vrbem omibus alienigenispa-tentemjdaufiftis doinefticis:quis cauil-lationem veftram pcrtulerit,cùm res re-pugnantum videat? nos à pa trijs lacris srectisjdeoprocomuni patria pugna-Ï’idius.manebimns^ muris armati, do-’'ccaut Romani vos à pericuio libèrent» sutipfi mutemini.
Hisdiâis Idumçorummultitudo 'ófenüt.Iefus autétriftisreeelfit, quod ’’tcldumços quicquam lentiremcde-gt;'atuni,amp;duplici bcllo ciuitatem oppu-1 gnarivideret. Illipropèmurnmtaber-1^11« naculis pofitiSjmanebät. Nodcillavel-h^'^'’^g'’®whycmc, immenfa vis imbrium ' ventorumq-,vulgi animos tcrrebat,cer-tumçrat hominum exitiomundi ftatu tffeturbatum.Idumçi denfatis corpori-lgt;usinuicèmfefouebant; Zelotæ vero ’’^âgisillorum quàmfuo periculo cru-cia!)antur,ardentiores vi armorum cu-ftodesinuadereftatuerunt, prudentio-r«verodifluadcbant.
Node profunda ferris templo facra-tis portarum vedes fecant, pbanoque «greffi,admurum clanculùm veniunt, l«retamc|ueportam aperiunt, amp;fi tuc ^nanuminpopuluminiecißent, totum ’fucidarepotniflquot;ent.Hisingreli[ïs,mixti belets cum Idumçis» in euftodes irru-'int.c^fisnonnullis, omnis multitudo fufcitaia eft.raptisque armis,ad vlcifcé-dum currit,folos putas Zelotas. fed co-gnitisldumçorum auxilijs, multitudo obftupefada cft.Nemini Idnmçi parce-bant,quodbyemegrauitèrafFeéli, non tranthoipitio accepti;his qui fe non in-tromi(erat,pro inimicis vtebatur.nullus fugiédilocus,nec fpes erat faluiis: odo autem millia mortuos dies inucnit.
y erfis in ciuitatem mambusjldumci
omnes domos diripiebant, pontificcs inuentos ftatim obtruncant. Ananus itaque perijt vir laudabilis atque iu/lit fimus, libertatis autem maxime fautor erat,commodis proprijs cómunes fem-pèr prçtulit vtilitates. Et quidem non err.au crim,inqtlofephusjfi Anani mortem dixero perituræ ciuitatis initium. apudillum iacebat amp;nbsp;Iefus,vterquenu-dus,canibus èk feris miferabilis pr^da. Pauló poft dum Zelotç fimul cum Idu-mçisfœdâffent totam fanejuine ciuitatem, paulatim corum detegitur inuidia. inueniunt Idumçi eos contumeliofos, amp;nbsp;qui falsoproditioms acculaHentpo-pulares,venifie eos pocnittbat,ncc gefta eorum placebant,domum recedere/na-lorumque focietatem vitando cuntta diluerc flagitia properabant, quæ non fponiè,reddeccpti commififfcnt : vndè reccdétibusillis,pauluiüm populusrc-creatus eft.creuitautem Zelotamm in-Seuitü Ze-lolcntia,quafi bis effent liber-ari, qnorü •»'arum la pudore ac reuerentia criminibus pa (sim *^'““' temperabant. Deniquè nullaiamerac facinorum mora, maxime autem in virus fortes atque infignes cedibus Icuic-bant.itaqueoccifnseftGion, dignitate fimul amp;nbsp;genere prçûans, poft eum Niger. pars autem plebis nulla eratjCui ad interitum non excogitaretu r occafio.
Romani bis audit!S,Vefpalianü inci-tabant)Vtmoxdum diftordes effent,ci-uitatcminuadercr.ad quod ipfc,plori-mum eos,quid cóueniat,ignorare:nam fi ftatim ciuitaté aggrederctur, caulam hoftibusfore cohcordix:fin expeffaret, domefiicafeditionecSlumercntur.De-um nanquemeliiis, qip(or,di(ponere, qui finè labore Romanis ludços trade-ret,nee effe nuc tépus quod mu niât fortius ciuitatem feditionibus occupatam.
HiS diótis restores militum con (enti-ebanr,moxq;apparuit vtilc confilium, cum fingulis diebus multi confluèrent ad cos,l u giefldo Zelotas.da t autem fuga difficilii.omnes emm exitus cuftodi-ebantur.llli adhoccrudelitatisvenerór, Vtncq;intusneq;extra occifis humum concederentjVeluti cum patrijs legibus etiàm nature iura difturbare pepigif-lent:fepelientibus autem fuorufunera, mors immmebauiadumqj eft vt fupcr -ftiubus
-ocr page 558-540 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
Eitibus mortui, velut adcpti requiem, patum: facile eum quadraginta millii beatiores viderentur. Ridebatur diuini - fcquebatur,ita vaftauit paulatim omne tas, prophetarumque refponfis illude- Idumçam. AtZelotxin auxiliumtan-bant;tempus aduenerat,vetus enim ver» rum quj '^ burn erat,tûc demùmciuitatem captum crateinnût. in, fanda quoquèflammis exurenda eire,cijm lege belli feditio fuiffet cxorta, phanumq; Dei 4gt;priç manus violaffcnt.
dem ab Idumçis vocati, aperto bdlo cum Simone confligere nonaudebant: inGdijs vero per itin era collocaus, vxo-
ira,non mifcricordia coniugis, pcrua-fërat.ad muros Hierofolymorum venit tantoimpctu,cjuodZeiotae metu per-culfi,mulicrem ei remifcrunt.
Simon vbl vxorem accepivdiqubj Jb» ludçx inuadit.deindè ciuitaten’O^’^^’'-uans,operariorüqui ex a gr is veniebat, multitudiné capta interficiebat, cratq; populo foris Simon Rom.terribilior,intus Zclotç vtrifcjjQuioreS. ItaqiCoHe-Óü pontifices ac populus, deliberabant
Contigit per idem tempus feditiofos diuidi.nam Iohannes iamdudum tyra-nidem aifedans patriæ, ncquiorcs fibi adiungensjabalijs feparabatur, decrc-tis eorum non obediédo, luaq; iubédo, impius, volens folus dominan.iunge-bantur ei plures, alij metu, alij gratia. cratorationeamp; ingenio non tam fal-lax,quàm acceptus.
Vaftata Gahlça, NeronisCçfaris mors Vefpafiano nunciatur. quarè in omnemoccafionem intcntus, pauliim quiefccreftatuit.Iam poft Galbam cæ-fum,Othonem fuis manibus pcremptu, Vitellium àGermanicis legionibus fa-lutatum imperatorem accepit, qui cùm ob id beneficium legiôes in molliorem militiam transferre volebat,inuitis Fla-Vefpafianut uianis, Vefpafanus à fuis vno confen-falutatua^ fu imperator cft ialutatus. IndèVirel-*quot;’^* liusinitalia, vtfuprafcripfimus,aFIa-uianiseft c^fus.
teriusvertit.nam lohanné deijcere, Si-monem recipere flatuerut,niiffolt;^i^'br' thiapontifice,rogant Simonen! vtadi« introiret,ipfisq;adeflet.illenim'isfupcr-bè dominum feforepollicituSjvJnti o* uitatem liberaturus,ingrediturjCÙm fa* lutis eum datore aedefenforeniruieb' mor populi defignaret.vbi verècuml«' is copijs introiuit,mox depropriapote-■ tiadeliberauit: nee minus cos à quitus rogatus erat,quam eos contra quosfu-erat vocatus,inimicos putabat. Iohannes cum multitudine Zelotarum tem* plo exire,prohibitus, bonis fuisq^æ'quot; ciuitate habebat, Ipoliatiis, tempium ctumadiuuantepopulo Simon aggrC' ditur.multæ ftrages,multx pugn«,ma* cbinarum autem milfilia delata longi-
CçfarRomam poft earn hyemem rc» diens, Titum filium exercitui prçfecit. Inter hçcrecordatus eft Iofephi,qui eu, Ncrone viuo, aufus eft imperatore no-minare.habebatur is adhuc in vinculis, vndè confilio omnium folui iubetur. Jofephus li- Titus veró,iuftum eft pater, inquit,non beratur. nbsp;nbsp;foluere,fed catenas rumpere. nam amp;id
us, multos pugnantium pcrimebant.
Interea Eleazar us Simonis fiÜuSjq^^ ab initio Zelotas à populo in templo /e-paraueratjindignarinmulansobeaquç Iohannes in diesfingulos änderet, cum nee ipfc à cçdibus téperaretjre aute veil fubiedus elle noluit:occupato cum co* plicibusin magno numero intériorité- ^ pli ambitu, fuper eiu$ portas in facrisT^j^,^ foribus arma ponunt, amp;nbsp;abundare fe ^ neceHarijs confidebant. Iohannesau-
agi folet in his,qui nó rede funt vindi. Eadem Vefpafiano placebant. amp;nbsp;quida interueniens,fecuri catenas abrupit.In-terea tarnen Hierofolymis aliud excita-tur bellum.eratSimon Giorx filius,Ge-rafcnus,çtatciuuenis,dudùmabAnano
pulfus;is adiatroes peruenwat qui Ma-iadanoccupauerant. MortuoAnano, prçdandi acdominandi cupidusprin-ceps latronum,cum ao.millibus ad fines Idumçorû peruenit,multis eos affliges, tem quantofuperior erat multitudine, tandem proditione cuiufdam Idumçi, tato locofupcrabatur. crebrifiebatim-cui lacobo nomen erat, finè pugna petusamp;milnliumiadus,totum(^; poh omnium Idumeorum obtinuit punch- luebatur cçdibus templu.óc fic contigit ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feditio-
-ocr page 559-CHRONOGRAPHIAB. GENERATIO III. 54*
alteram partem in altera verti. nam amp;nbsp;Simon,quern defperatis rebus introdu-xerant/upenorc ciuitatem retincns amp;nbsp;inférions plurimam partem, animofiùs iamlohannem adoriebatur, quafi qui dcfupèrimpugnaretur.Iohannécueni-ebat duplici bello Içdi paritèr ac Içdere: quatoq;vincebatur,eó quod eflet Ele-azaro numilior,tantó plus lædebat, Simone celGor. ergo diuins trifariam infi-diatoribus,Eleazarus quidem eiusq; foei), quifacras primitias cóferuabant,in lohanneebrij ferebantur:qui vero huic parèrent,plcbem diripientes,in Simone rcbcllabant, cum ipn quoque Simoni contra diuerfx partis feditiofos alimé-tociuitaselTet.deniquècotigitvnacxu-fiomniacircatemplum. Vndiquèauté inWiatoribus ciuitaté expugnantibus, mediuspopulus velut aliquod magnu corpus laccrabatvir.fenesac muliercu-1* inteftinis malis attoniti, ^a Romanis '^otafaciebanttexternumq; bellum,quo ‘ioniefticis libcrarentur,expcdabat.mi-Icrum eratviderez nequc reucrentia vi-'quot;b'iequecurafèpulturx mortuisha-JjeUtur.
Peridem tempus Titus Cxfarea vc-’’'cns,excrcitum ordinal in Hierofoly-’’’sm.atprogredientem in hoftilcm ter-ramantecedebantregia omniaq; auxi-^'^ipofteos viarum ftratores caftroruq; ‘quot;H '’’'^^^^oecs,deinde reftoru farcing atq;
ïgt;mati,pofthosipfeTitus cûleâis mi-btibus,quorü agmen équités fequeban-cWjpoftcircumaquilam Ggna, amp;ante ^gnatubicines, deinde fenum ordo: fcr-uikauteni vulgus à tergo cuiufq; agmi-’’iS}amp;antehosfarcinx:omniüvcrono-uiflïmi,mercenarij euftodes amp;nbsp;coado-tesarmorum,
■^PP‘'opinquans valli cuipiam, quç diftatftadijs ab Hierofolymis ferè jo. fub{iftit:lexcentis ^ppè leclis equitibus comitatus, perrexit versus ciuitate, lu-dïoruin animos exploraturus, fi forte Pnufquàm veniret exercitus, metu ce-erenr.audierat enim, à 1 editions amp;nbsp;la-tronibusobfelTum populum defiderare quidem pace,led quia rebeUantibus in-hrmiorelïet,nihil conari.atvb'i itincre * turrem faxeam tranfuerfum agmen
equitum duxit,infiniti fubitoprofiliut, portaq; egrelli,equitatum intercf4unt, Titum cum paucis feparat. ille em vltrï propterfolfatanonpoteratire, neq; ad fuos,interueniente bofte,redire.
Itaq^in luatantùm virtute fpem efte profpiciens,fleditcquü,clamoreq; comités adhortat’in medios hoftes irruit, vi adfuos tranfire feftinas: quo tempo-rcintelligi potuit,belli momenta et im-peratorum pericula Deum curare, tot enim miffilibus iadis, cum nequc galea eflet nequethorace leptus, procelferat ^ enim cxplorator, omnia,quafi fibi par-cerent,prçteruolabât.Gladio veró iem-pèr àlatcribus inftantes dirjmens, mul-toslt;^ j fubuertes ante ora,Titus cum cæ-tens,oppreftî$ tatum duobus, faluusin caftra perucnit.
Qfar luce prima adIocumqui*Sco-pos appellatur,accedit : vnde iam S^f ci- nbsp;nbsp;nbsp;' uitas, amp;clara rempli ædificia confpici poterant. caftra locisponit aptis.intra ciuitatem vero line rcquie confligêtes, fubito bellum fons interueniens refre-nat.amp; cum ftuporefeditiofl Ro. caftra infpedantes trifariam diftributa, inter lè iniêrc concordiam.moenibus claufts, remiffisq;armis3profpiciamus,inqujut» nè Romanis lucro ex noftra feditione flnè fanguine ciuitas cedat.
His amp;alij$ atq; alijs fe inuicèm ex- Hierofoly-bortantes,raptisq;armis,fubitoinlegi- morum ob. onem dccimam ruunt cum ingenti cla-more, illi autem in opera diftributi, ar-misobeacaulam pleriq; depofttis, lu-dxos excurfuros non timebant. multi ad arma currentes,priufquàm fe in bo-ftes dirigèrent, feriebantur. augebatur ludæorum numerus, videbatur enim fortuna faucrc.Ro. præuenti perturba-tione trepidarc cœperunt,poftremô ca-ftris pulu,totaq; legio in periculum ve-nifle videbatur, nibboc fibi nunciato, maturè Titus tulilfet auxilium, mul-tisq;incrcpans ignauiam, amp;fuosafu-gareuocans,in ludxos irruens, multos . occfditjplurcs verófauciauit, omncsin fugam verrit.
Illi poftquam in aduerfam vallis parte cuafcrunt,fledunt lè iteri.'im.'amp; valle intcrccdêtc,cumRo.dimicabant.Igitur *d medium dieroitàbellatû eft.poftme-x x ridiem
-ocr page 560-Ç4a lOR NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
ridiem Titus bis qui fccum erat,in fub-fîdiucollocatis,alijsq; aduersùs excurrentes oppoGtis,rcliquû agmen ad mu-rum in fummo ædificandû eduxit.Cuq; Ipeculator Ggnum dedifTctjmultitudo tatoimpetu profiliuit, vtcorum curfus bcftijsefletfirnilis. deniquè in alïcenfu medio Titus eu paucis reliâus eft,mul-Pugna Tudç tis^i amicis monentibus vtludæis cede-orûcûRo. ret, neque prohis qui aflcendiflcnt, in diferimen venirct^quos antcipfum fal-uos elle non oporteretj vtpotè orbis ter-ræ dominum.
Hæc autem non audire fe Gmulans, adfe recurrêtibus obftabat^eosq; in ora fericns,multitudinérepeUebat.Illi,qua crantaudacia^fugiendoin làtus fleétu-tur:quç cùmbiq luperiora cadra mu-niebantjvididentjfufpicati funt Titum infugam verfum;totumagmêdiipcrgi-tur,donèc inmedio verfari imperatoré vidiflenvpudore reuocati,totis viribus in ludços proruentcs,vrgebat cos i n dc-cliuia:itàbistotamlcgionclibcrans, cadra muniedi copiam militibus prçbuit.
RemifToautem paulii'pèrbclloextcrt-no^iterùm inteftinum feditio iufeitar. azymorumcnimdic Eleazarus portam cum focijs apcruit,vtintroirent qui té-plumadorarecuperent.quanqcnim ad ^ nbsp;nbsp;omne genus rabidi krebatur,tamen eos
qui (acrificare cuperent/ecipiebat. lo-- hannes autcdiefeftoarmis fubveftcin-druftos per infidias inter alios fubmit^-tit.illi podquàm intrârat, abicäis vcfli-mentisjubito armati apparent, magna fitturbatio. Inuadunt cudodes, populates conculeant, plures intcrficiunt, rcliquosincloacas fugientcs,adcxdern duftos,tandem réconciliant, fitq; rur-si'im vnumexhis, qui in remploie im-pugnabantj Zelotis:amp;ïeditio ante tri-fana,in duas fadioncs feceffit.Titus cadra propiùsciuitatem transferre cupi-ens,contra excurfus poluitledos équités amp;pedites: alium vero exercitum luidt,totum quod cratvfq; ad murosfpa-tium complanarc.
His diebus ludçi huiufeemodi inddi-as paraucre: ieditiolórum audaciffimi progrefdextra muliebrcs(deern appek labantur)turrcs,dmulatcs pacis dudio Jeexpuliós, abj vero per muros popub
nomine pacèm implorabant,foe(lus po* fcebant,portas fe patefaduros pollicc-batur.Tito autem iufpeda erat inuita-tio,milites loco mancre præcepit.hiautem qui expuld vidcbantur,militibusad portas contra ducis, preceptum obuiat. mox circunuenicntcs,a tergo perieque-bantur:dantesin muro,lapides ctmillï-lia profundunt. plures occid funt, vul-ncrati multi.Euadentcs increpat Titus ira pcrcitus, q, ludçi cum deliberatione omia facerent,Ro. vero contra moréf-nèdutecertarêt.circufufa veroagmini
paucoru temeritaté códonari,qcn’C’’' daturos fe promitterét. Placatuseftim-pcratormam vnius hominis fadum vl-cilcendum putabat, multitudinis vero vfq; ad veniam promouendunn.
Ciuitas trino muro circunlt;Jatacrat,Ti^ nidqua vallibus inuijs cingebatur.exP^j^ ca nanq; vpius muri ambitum habebat. amp;nbsp;ipla q uide fuper duos colkseratcon-dita,contrarijsfrontibusfeadfpicictes, interuenietc vallcdifcrctos,inqu3fe crantdomuscreberrime.colliu vcroal-rcr,in quodipcrior ciuitas, cxcelboramp; in prolixitatedircdior,vbi kerstc^io-dam cadellum Dauid,podea autéroru fupcriusædificatued.altervndiquèà-diuus ed,cótra hu ne erat et tertius col-
lis,alia valle lata diuifus:crat amp;nbsp;quartus collis, ibi parsaddita ciuitati.omneaij-tem ciuitatis in gyro fpatium,?0'^^'^'' bus dadijs dniebatur.quot vero amp;nbsp;qua-Icsfuerintturresj quot porticus, quot propugnacula,quç facies tepli, qui affl-bitus,vixfcrmone pored explicari.deni-quequavia aggeres Ro.perfecerint,fini ulq-, tresturres in aduerfam ciuitate, è quibus exteriorê ciuitatis muruancte m ld o pcrrupcrint,dmilit£r diccre omt-to.nâ rupto primomuro,oêsludeireli-di s c u dodij s,r efugetu t.portis Ro .pate-fadis,excrcitu reeepuc *15.Nonas Maias. *(• ,^,j T itus podh^c iccundurn aggreditur*'’ murum.tuc paftiti Iud.ri,fortirèrrcfti-tcrunt:amp;Iohannes quidem ex Antonia turri amp;nbsp;feptentrionali portieu rempli pugnabat,Simonis manus ab alia parte, læpè autem proflicntcs è portis dirci-cabant, neutros Jaditudo farigat, fed aggrefliones murorumque oppugna-tiones,
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO HI. tinnes,amp; excurfus crebri per cuneos di-ebustotisagebâtur.nulla quies,his qui^ democcupatum iri murum fperatibus, illiscontrametuentibus :itaq; in armis pernodantes,prima lucevtriq- pug-na-re parati crant. Titus à feptètrionali parte turri aric-teniapplicat,inqua ludeus diù Titum Jnoratur,paccm flagitas per dolum. cui Titus gratulari fe aitjh omnes cade fen-tirevcllent,paratolt;^; animo etiam dui-tatipacem daturum.fcdpaulôpôft corn-pent quæhfle reidilatione dolum, do-iiccSimonem vocarêt. Quo’^^teUeftoj hnfitmifericordiâin bello nocere. im-pulfionibus arictis,iracûdia fraudisve-b«iiçntiùsvtebatur.Iuda:i,turriid:ibus sfictis nutanti, per cuniculos exeunt: quitusfugatis, intrat Titus, vbi noua tgt;uitas,amp; lanæ venditores erant, fabri S«ri *™’‘j 3C veftium mercatores, deniquè ^ puftquàm ingreRus eRncq; occidi què-lt;iuamadmilît,neq; domos incendi.plu-Wminanq; pendebat,fibi duitatem fer-“^djtcmplumverà duitati. Atbelheofis amp;nbsp;lèditiofis contrarium ’lt;:utientibus,ac mortem populo nunci-3ntibus,fî verbum quifquam detraditi-°ueciuitatis faceret:vndè fadù eft quod ludæis per nota loca irruentibus,multa cæde Romani truddarentur,recupera-“’‘^^;eam partem duitatis, quam ta-’quot;fopàft quarto die rursùm Romanis pforuentibus amiferunt. lamtertium murû aggrcdi cogitabat ^’tusjdicqj quinto cùm omnia fadens pt%Iudæos nihil pacatum cogitare ’-nlîÜetjbifariàm diuifo exercitu, An-tonum versus ad Iohannis munimentu ®8§^«inchoauit,ifta parte duitatem ’^îpipoflcratuSjamp;per Antoniam tem-phm.confiliumq; fadis admifeens, amp;nbsp;Qfationem læpè armis efficaciorem co-êiofcensjtam impios, vt leruari vcllét, ’'Ogabatjtradita ciuitate quæ iam capta '^iocretur,ob quod lofcphum patria lingua orationem ad cos habere hortatus i^'iui.p^’^^®4»^®^':p^^’^ murum circumiens, '’’i!édi,‘gt;mulq; extraiadum teli ftans, vndè ex-îudiripoflct,multis orabat,vtfibi ac po puloparcerent, téplo amp;nbsp;patriæ,Roma-norumqj vires péfarent,quibus rcfiftere ’mpolhbileeßetj hiscg leruire non efle |
543 nouu neq; inexpertû ludæis. nam licèt pulchrum fitprolibertate pugnare, tarnen in principio decere ficri:femèl autè fubditum,iugu. h cxcutiet, malæ mortis cupidu. Debere dedignari dominos hu-miliores,non eos quibus fubderetur or-bis. idcirco Maiores eoru,qui multùm et armis amp;nbsp;animis valuiflent, cefhlTe Ro. quod,nifi Deum fciffent illis fauere,nü-quam perpeffi fuiRent: amp;nbsp;quid nunc re^ ferret refiRcre,cùm magna ex parte ciui-tas c^taeRet?Scire Ro. ctfimuri inregri eRentjexitiopariter amp;famcaReâo$ eRc'ciues:q(^ue ft obfidionem Ro.folue-rent, ludæos ramen duilibus odijs in-tùs agirari.addebatjOptimum eRe, ante intolerabilem ealamitatem mutare fen-rcntiam,neq;ante geftorum caufafuc-cenfere Romanos,iracundix præferen-tes quod vtile eRer: vtile autem putarc, neq; ciuitatem vacuum viris,neq; habere defertam prouinciam. Idcirco nunc imperatorem veile cum his dextram iu- S^re. His monentem lofephum multi in muro ftantes vituperabant,multi coui-cijs amp;nbsp;iaculis appetebat.ille cùm eos minime flederet,ad gentiles tranfit hifto-rias : O mileri, vociferans, veftroru au- lofephJ ore xiliatorum immemores, armis amp;mani- no. bus cum Ro.bellum gcritis,nónnercfpi-citis quantùm Deum auxiliatorem vio-laftislnonnerecordamini opera diuina parentum? cognofdte non folùm vos Romanis,lèd etiaDeo refiflere. Pharao quondam rex Aegypti, Saram matrem noftri generis rapuit.quidigitur Abra- Gen.». ham?armisne vltuseft iniuriam? puras manus ad hunc locum tendens3quê vos polluiftis,inuidum Abi auxiliatorè ad militiam legit.nónnc fecuta velpera in-corrupta Sara remifla eR ad maritum, ac tremens Aegyptius, auro amp;nbsp;argento amantiflimos Deo donauit Hebroos? Maiores veflri perannos quadringétos Ex.ï.4.».*. tyrannis fubiacuerunt,cun!lt;^|; armis vl- 7.8.amp;C. eifei poflent femetipios,poti ùs neo per-miferunt. quis nefeit, quibus prændijs noftros parères ab Aegyptiaca eduxeric reruitute? Rex Aflyriorum Sennacherib,cùm totam ducens Syriam amp;nbsp;Afiam ad hanc vrbem caftra polùiflet, mani-bus non humanis cecidit. nam dum ah 12 X armis 4.R«. 19« |
|
K4 TOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM 4.R«.»r, t.Mic.i.t. Îamp;c. armis quiefccretMaiores noftri, angelus Dei vna nodeinfinitum deleuitcx-crcitum:poftcro die excitatus Aflyrius, tR5.millia repent mortuorum.Scitis eti-am Babylonicam feruitute, vbi per an-nos 7o.populus exulans, no ante liber-tatem relpexit, ^Dominas earn dona-ret.Et quid eft multisopus? omne belli amp;nbsp;pacis tempus inillû refercbatur,ncc vnqprçteriîliusmonita res bene geftx lunt.Nam vbi regi Babylonioruni oppidum obfidcnti, Sedechias rex noftcr contra Hieremix predicationem con-grefluseft,tamipfecaptuseft,qciuitate vidit excindi cum templo.dcniquè Hie-remiarn vociferantem, inuifosefte Deo propter delida qux in eum comikrant, captum autem iri,nifi traderent, ciuita-tcm;nequcrex,neq; populuéinterfecit: /êdvos,vtintùs gefta omittam,mc qui vobislalutem fuadeo,perfequimini, tc-lisq; appetitis irati,neq; dici tolcratis fa-lubria.Nónnediuinitateoftenfa,Anti-ocboEpipbaneciuitatem obfidéte,majores veftri cum armis egrelfi, perempti funt,oppidum ab hoftibus direptü,fan-dumq; templum per triennium ac lex menfes defolatum cftHpfos Ro,quisc5-tra vos prouocauit?nónne indigenarü jmpietas^vndeferuire cœpimus; nónne à feditione Maiorum, quandó Hyrcani amp;nbsp;Ariftobulifuror ac contentioPom-peiu ciuitatiintulit?tunc Romanis Deus indignos nos libertate, fubiccit. tri-buta Romani pofcunt,quc parentes veftri illispenfitabant. hoc fi impetraue-rint,ncq;ciuitatem populabuntur, ne-que fanda omnino tangent.concedent vobis familias libéras amp;pofteffioncs te-rcre,facrasq-, leges feruare, non vt Af-fyrij_,qui pecunia acccpta,amp; iureiuran* do negledo, adincendium templi ten-debant.Oportetigitur facri loei poflef-foreSjiudiciumde omibusDeo permit-tcre3manusq;tunc humanas cótemne-re,cum à fuperno fibi duce non recédât, vos autem quid ex bis, quæ legis con-ditorcdixit,cgiftis?quid, quod execra-tuscft,ptermjliftis?furta,infidiaSj adul-teria,cçdes,rapinas?fandum tcmplu fa-dum eftomniü reccptaculum, amp;nbsp;indigenarü manibus pollutii.deindc in que huftisimpijjbunc auxiliatoré fpcratis. |
orauit rex vefter Integra fide amp;nbsp;cafts precibus aduersùs Aftyrium, DcusilWfH*^ prima node, qua ciuitati caftra admo-ucrat,frcgit.quod fi veftram progeniem libertate,Ro,vcro pœna dignos iiidi«-rct,confcftim cis ficut Aflyrijs irafcere-tur,amp;illo tempore quo genti Popdu5j^^ manus intulit,amp; quo VefpafianusGa-yatit* lilxam excidit,pofti-emó nunc Tituso uitati nó appropinquarct. fed negiPo-peius mail quid paftus eft, Vefpafanus exbclloquodnobifcû geffit,etiàæ Imperium adeptus eft,amp; Titus fine dubio ciuitatem capiet, cui omnia funtpro-fpera.itaq; facrislocis relidis,Dcumfu-gifteputauerimjbisq; nunc adeffe cum quibus bellum geritis. an non bonus virdomum flagitiofam fugiet? inigui-tates veftræ in promptu neminem h-tent,atque indies fingulos certatis quiS peiorfit. O ferrei, proijcite arma, pu-deat vos patriae veftræ iam dirutZj^* fpicite cius quam proditis pulchritu-dinem,quale oppidum, quale téplum» quam multarum gentium munera.® duri amp;lapidibus duriores, fi hxc noUj^^^^.j^j cernitis, faltem familiarum veftrar“® m if er cm i n i ,verlen tur i n có fpeftu con-iuges, filij,parentes.Scioquódvnacuin his mihi pcriclitabitur mater, coniunx, domusq; olim clariffima. proptereame fortafsè quifqua luadére creaet.intcr-ficitc illos, accipite mea, mori parawS fum ego,fi poft me refipifcitis. Hçc lofepho vociferate cumbeKry-mis,feditiofiquidcm nee flexeruntanl-mos,nec moderatum quid lentiebant. populusveró ad fugam comniotus,amp; alij quidem pofTelfiombus fuis fîte-risq; bonis exiguo precio venundatis, f olidos,nc latrones eos deprxhendcret, tranfglutiebant.Titus veróplerofg;Plt;^r agros,quo vellent pcrgcrcjdimittcbav Iohannes vcroamp; Simon ömnesexitus obleruabant, amp;qui vel vmbram fulpi-cionis dediftet, continuo necabatur. tum fame etiam crefcebat defperatio, amp;nbsp;palam quidem nulla erant frumen-ta. irrumpentes leditiofi domos, vbi fi reperiftent aliquid, eos qui negaffent, verberabant e fi nihil inueniflent, qua-fi dihgchtiùs claufiftent, tormentis af-ficiebant. Intan- |
|
CHRONOGRAPHÎAE. GENERATIO Ilï. Etantóm autem inualuit caritudo, vtditioresfubftantiafuam vnofrumen-ti modio, ite pauperes hordei permuta-rent,menfa quid«m nufquam appone-batur,fedincodum cibum igni fubtra-hentes comedebant.deniquèvxores vi-ris,amp; filij parentibus,amp; matres infanti-Usexoreipfo cibum rapiebant. nulla miCeratio vel cani capitis erat,vel infan-tie.miferabilis vidus,dignumq j lachry-mis (pedaculum. Etant qui eolligendarum herbarum gratiaperRom. euftodias euadentes,fi (iuidattulifrent,mox amiferunt;implo-rantibus amicis, vt aliquam partem co-cederent eorum que cum periculo’col-bgiflent: gratum videbatur, fi Ipoliati non perirent.honorati ac diuites ad ty-tïnnos adducebantur, quorum alij in-üdiarum falsó aceufati occidebantur, *11) quiaRo. proderent ciuitatem, fub-ornatis plerunquc delatoribus. Si veró ^loemSimon expolialfet, adiohannem f™ittebat:amp; eum quem Iohannes ex-polia(ïet,recipiebat Simon: fibiq; inui-«mpropinabantfanguinem prouinci-alium.Erat ca dominadi caufa,vt vtri n-Snedifl'entientes, fccleribus concordi-301 inirent. Interim Titus parte equitatus dire-di,iullit per valles exeuntibus ad alime-taconquirenda infidias tcdi, quo multi emdati funt, ita vc Tito miierabilis vi-dereturcalamitas/namin dies fingulos ^umgenti, nonnunquam etiam plurcs wpiebantur.fed neq; ci vi captos tu turn dimittere erat, tantam vero adcruare multitudinem graue, iam fpatium crudbus deerat,amp; corporibus cruces.illa-tam tarnen ab hoftibus mortem,' ludæi comparatione famisnil efle ducebant. Multis captiuorum manus abfcindi iuflitTitus,eosq; adiohanem amp;nbsp;Simo-iiemintromifit,admonens nc fc copel-brent ad excidiü ciuitatis,fed lu craren-tur in extremis,voluntate mutata, proprias animas amp;nbsp;patriam tantum amp;nbsp;tern-plum, llü multó impudentiusin muro ftâtes,amp;Cçfari amp;nbsp;patri eius male dice-bant,morté feferuituti anteponere, fed neepatnam curare,müdumq;,Deo eti-àm templum melius elfe, talia conuicijs adnufeentes vociferabantur. |
545 Aggercs interim 29. diemenfis Maij Aggercs perfedi funt,quibus admotisjohannes ““““*'** fuffofTaintus terra vfq; ad aggeresAn-toniam verfus,difpofitis per cuniculum ludibus, opera lufpendit,illatisc|; lignis, pice amp;bitumine,igncm fubmittit. luc-cenfoigne^fulcimentis crematis, aggc-res deciderunt. Romanos ftupor occupât, mobtionem ludxorum ægreferen-tes.iam cnim feviciffecredebant.Biduo póftetiam alios aggeres Simon aggredi-tur.illa em parte admotis Ro. arietibus muros concutere cœperunt, mox qui-dem raptis facibus,in machinas inuola-bantludæi. His audaciores ante vifi non funt. na vt in amicos, non vt in agmen hoftium excurrunt, nihil cundati funt, fed per medioshoftes fado impetu, machinas incenderunt.adiautem gladijs amp;mif. filibus,non prius trufi inde funt, quàni ignisinftruméta corriperct. fublata fla-ma,Romaniauxilioproperabant,Iudçi veró ex muro cos pronibebant.ita«^j Romani flamma circundati, opera confer-uarideljjcranteSjin caftra defcenderut. ludæi autem quorum numerus fempèr creuit, progreffi vfque ad munimenta caftrorumjCum euftodibus certabant. hi poenali exitio gloriofa morte præla-ta,ftabant fortitèr:fi qui muros accede-bant,ex ciuitateprohibebantur:qui folds pugnabant, quolcunque habebant obuios,incauti feriebat. lam veró Titus aberat ab Antonia, locum alijs aggeri-bus profpiciens,multumque increpatis militibus, quod obfcflorumpatcrentur fortunam,ipfe cum cledis militibus ho-ftes alatere circunueniuilli contràcô-uerfi,durabat.mixta veró acie,puluis lu-mina,clamor aures fupcrabat,neq; ho-ftem internofcere quis poterar, ludæis non tam virium fidutia, quam falutis defperatione perfeueratibus. Romanos autem pudor armoru amp;nbsp;gloriæ,amp;præ-fentia Cæfaris periclitâtis, reddidit for-tiores. Paulatim res Romanas fortuna iuuabat,amp;ludæi magna lùorum ftra-ge in vrbem fe recipiebant.Romani cre-matis machinis, captum iri ciuitatem defperabant,vt qui laborem magnü vna hora perdiderant. Titus cum ducibus,quid fieret deli-22 3 berat. |
Hlt;î lOH. NAVCLER! VOLVMEM SECVNDVM
|
beratquibufdam placcbat,omniadmo-to milite,vimuros expcriri .• prudentio-res,rursum agger es fieri fuadebant: alij, fine aggeribus alfidere, amp;nbsp;cgreflus ob-feruandos,nè viftum introduccrent, amp;nbsp;fame affligere,neq; confultum efle cum defpcratis confligere,amp; aggeribus con-dendis materia deeiïe.Tito placebat to-tam ciuitatem muro cingcre. hoe enim modo omes exitus poflepræcludi: quod fi cuimaximum opus videatur,confide-raredebere, quianeq; paruu opus Romanos deceretfacere. His duces exhortatus,iubeteos exer-citum in opera diflribuerc. murus itaq; fladijs^o.vno minus fadus eft, caftella tredccim.muro cireäduG ciuitatc,cu-Rodib’ in caftellis collocatis,tota node per caftellorû Ipatia circuibatur.Iudxis ita claufis famesingrauefcebat, amp;nbsp;teda quidemplenaerant militibus exanima-tiSjinfantibus amp;nbsp;fenib’ mortuis:per pla-teasiuuenesvelut vmbræ volutabatur. nemo fuos fepelicbat prælabore, multi ad fepulcrum prins quam fati dies adue-niret,viui properabant,neq; ludus ne-que fletus, fed fame fuperabantur afte-dus.latrones morte acerbiores,mortu-orum corpora Ijjoliabant. deinde cum foetorem ferre non posent, in valles ex muromortuos prçcipitabant.quovifo, Titus extenfis manibus Deu tertabatur, fadum id fuum non effe. ciuitas his ma-lis crat affeda,ac Romanos lætos reddidit fécuritas, copiaq; reru.Intereà multi expopulo fimuîantes cumRo.pugna-re, ad eos profiliunt : fed quia illi fame tabefadi, cibum auidiùs fumerent, vi-tam perdideruntvelociùs.militibus Sy-hs amp;nbsp;Arabibus proditum eft, profugos aurum folitos glutire:quarè nodù feif-Ibs ventres eorum inquirebant, ità vna nodeduûm millium patefada funt vi-feera. Hac Titus iniuftitia cognita,ad legioncsliterasdedit, vtfufpedos inue-ftigarent,atq; ad le referrent, vt qui ali-eno belli iure vterentur.^led non minus quod cum pœnainterdixeratCçfar,oc-cultc admittebatur. dum enim Romäni non viderent,Icindcbant profugos, ne-farium quxftumtrahentes. Iohannes autem, vbi rapinx defue-runt, ad lacnlegium le conuertit, mul- |
taq; donaria templi retinens, multaquc vafa,crateras amp;lanceas ac menfas,vrcegt; olis abftinens quos Auguftus eiusque vxor miferat,ad Ibciosilicebat, fine me- ^ tu diuinis abuti debere qui pro Deo miilt; 5?^,/ litarentrvinum quoque et oleum,quod facerdotes facrifieijs referuabant.eHun-debat.Itaclades Hierofolymoru quoti-diein peius procedebat, Romani emintra xxj-dics aggeres erexerunt alios. Iohannes amp;nbsp;foeij cum facibus ag-greffi aggerem iteriim,abieda Ipe vido-riæ,remeârunt.dcindè Calen.lubj ten-tata eft oppu gnatio, ludxis contra pu-gnantibus,tadèm multis idibus murus labefadari cœpit,ac rima apparére.Tuc orationeTitus militem excitabat inaf leenfum muri. fi enim in Antoniam,dp cens, affeenderimus, habebimus ciuitatem. Turn primus furrexltSyrus Sabinus: dedometibi,inquit/alacri animo Cæ' far,amp;ante omnes murum alfccdo.opw autem, vtvoluntatem meam fequatur fortuna tua.His didis, amp;nbsp;fcutum «p*® Ixua manu prxtédens, gladiumdextra, circa horam diei fextam murum alfen-dit,fequebantur illum adhuc xj. Sabinus itaq; miffilibus ludxorum occu^ rens,obftrudus pene fagittis,non ante ceffauit, quam fummam muri præben-dilfet, hoftesq;in fugam vertidet.tandem quum lapide deiedus effet muro, plurimis fagittis obrutuSjinterijtrener-fi Iud^i,abigunt reliquos, aliquibusoc-cifis. Biduo autem póftxx.milites vnocum tubicinenonanodis hora per ruinas ad Antoniam ociosè procedut, occifotn* . ftodibusfomno oppreffis, muros obti- ROj^^ nent,ac buccina fignü dari præcm nmt, ®’ quo exteri euftodes territi, quan multitude) aflcendiftet,fugiunt. Carfar aute propere adeft,ledorum caterua comi-tatus.cum autem ludxi ad templum m-terius fugillcnt, feditiofi tam Iohannis quam Simonis accurruntad cuniculos, quos Iohannes aduersiim Rom.aggeres aperuerat.indèenim ciuitatem ingredi-ebanturRo. adiplumaditum acerrima pugna committitur,his quidem templu vi capere certantibus,Iudçis vei o Antoniam versus eos repeUétibus. ftridis en- fibu$ |
CHRONOGRAPHIAE. GEMERATIO ITT. 547
n)usdimicabant.fagittæ eniin amp;haftæ inutiles erât.pamp;rmixtis viris^multa mor s vtrinquè.
lulianus quidam ex Bithynia, armo-rum peritiaamp; viribus corporis omnium fortilnmus, vbi Ro. iam cedere amp;nbsp;male pugnare confpexit, lubito profilijt ad Antoniamjvbi vincentes ludços adan-gulutn perfecutus eft interiorem.verurn calceisdiftraâis labitur, multos iaccns occidit,tandem amp;nbsp;multitudine preffus occiditur.Titus turn mandat Antoniæ fundamétadiruerc, cundoq; exercitui aficenfum preparate, vocatum lofephü commonefacere adhuclohanem audi-cntepopulo iubet, quod patrio lermo-nelofephus fecit,vt patrie parceret,pre-catus:fed multis conuicijs tyrannus lo-fepho laceratoj poftremo addidit, nun-quam excidium effe metuendum, quo-niam Dei ciuitas effet.
^gt;««1 ^ät).
Sanè,inquit,eampura Deo coferuafti, ’’eej; in eö cui’ fperas auxiliujquidq im-piè deliquifti, tu leges fa eras ^pbanafti, ^Romanis nunc imputas eas tuctibusf’ ^tquijlohannesjadhuc pœnitere malo-mm.-turpenon eft in rebus extremis fal-tiari;ego veniam ubiaRo.fpondeo.
Plurain id genus curn laclirymis amp;nbsp;fletuprofequentelolèpho,Iohannes amp;nbsp;Podjmagis contra Ro.iritabantur.no-Wiumtarnen plurium mentes commo-nit eins oratio.fu geruntq ; captato tem-porepótifices lofephus amp;nbsp;Ie(us,filij ve-’■dpontificü,tres Hifmaëlis,amp;Matthiæ quatuor,multi quoque nobiles, quos Titushumanefufeepit, acin quoddam municipium mißt.
Quibus non vifs in ciuitate, rumor à feditiofis ortus eft, cp Romani trasfugas occidiffent,vthoc metu reliquos afuga deterrerét. Sed Titus transfugas aduo-eanSjvbi à populo conlpici poffent, eo-rum malitiam compefcuit.hi ftantes an-teRomanos,cum lachrymis feditiofos rogabant,primiim,vtpaucos ex Romanis in ciuitatem reciperent, patriamque Jeruarent; fiboc diïpliceret, faltcm de phano exiretjUee enim auluros finè maxima neceffitate ignem fanâis immitte-reRomanos: bis illi magis aduerfaban-turconuiciantesjinloca vero fan da amp;
inacceffa cumarmisamp; manibusadhuc gentili cæde calentibus infiliebant. at Romanorum militum nemo fuit, qui non cum honore templum adfpiceret atq; adorarct.
Titus dolens vicem eorum,Iohanne amp;fociosincrepans, ait:Teftor patrios deos,teftor amp;nbsp;exercitum meü,quia non ego vos hæc violate fanda compellam; quin amp;fi locum mutaueritis, nemo có-tumeliam templofaciet.hçc feditiofi rati non beneuolentia,fcd timiditate dici, tollebantur in fuperbiam. Titus autem P“?quot;? *quot;*® quineqjfibi ipfos mifereri, ncquetem-plo parcere perlpiciebat,rurs ùmpugna-rc decreuit inuitus. deledos milites in pugnam defeendereiuffit.aeerrima pu-gna nona hora nodis capta, quinta dieidifloluta eft, cum neutri luo loco ceffiffent.
AtRomânol'Umreliqüà matins, die feptima fubuerfis Antoniç fundamétis, latamviamvfq; ad teplum compofuit, admotilt;^;funtadmurü aggeres. Biduo poft Romani porticum inflammauerût. circa templum autem prælia nunquam Ceffauerüt,feditiofi autem templum te-nentes,quotidièmilitibus in aggeribus repugnabant, multislt;^; dolis circunue-nire nuncincendio, nuc machinametis decipiêtes.Intenm 'portie’qdam exuftç funt. circa templum ita fe res habebat.
Eorum veró qui per ciuitatem fame corrumpebantur,infinita erat multitu-do quç moriebatur.deniquè nee cingu-lis neque calceamentis abftinebant,co-riaqj fcutis detrada mandebant : quin-etiamfani veteris laceramêta viduiha-bcbatur,cuius exiguu pondus quatuor Atticis vendebatur ralentis.
Mulier queda inter h£C,nomine Maria, Elea'zari filia, nobilis ac diues,cum alijsrefugisin ciuitate obfeffa eft.huic vü tyranni bona diripucrant,ita fatelli-tes omnem vidum abftulerut, eö inpri-mis infelix, quod illoru manibus en am nôperiit.Hæcfameamp; animi furoread-uersùs naturam excitatur,raptoqj filio, quid tc,ait,miferum in bello, fame amp;nbsp;lèditioneferuabo?eftomihicibus,amp;fe- ^nuquot;” ** ditiofis furia, ac humanæ vitæ fabula, occidit puerum,codumq; medium co-meditjteliquum feruauit. Eccè autc fe-
zz 4 ditioft
-ocr page 566-54» lOH. NAVCLERI VOLVMEN SEGVNDVM
ditiofi nidorecaptij aderât:mortem,nifî oftenderet cibumjminabantur.illa partem bonam referuafTerefb ondes, aperit reliquias filij.His illis vinsgt; diriguerunt borrore. mox replctaefteofcelere tota ciuitas.ab omnibus quos fames vrgcbat, properabatur ad morte, amp;nbsp;beati appel-iabantur^qui priùs quàm id paterentur, interijifent-Citô Romanis nunciata eft jUacaiamitas.
CæürautemfuperbocDeum placa-bat,fequidem ludçispacê obtulilTe,il-los autem pro concordia leditioem,pro pacebellum,pro fatietate faméoptaffe: di gniffimos effe bis alimcntis,q proprijs manibus templum incendere coeperant. Oppugnat Indèoélauodicmenfis Auguftirur-teroplum, j^jjj, ^gntata eft expugnatio. lex diebus exteriora rempli ariete pulfata lunt nul-lo profedu. fundamenta portæ fepten-trionalisiuffit Titus fuftodi,vnde Ro. nonparuaeædesfequebatur. poftremo ludçi fignis Ro.potiutur,amp; eos qui vnà cum his aftcendcrant, interficiunt. Titus autem cum vider et le alienis amp;nbsp;tem-plo cum damno amp;nbsp;nece militum parce-rc^ignê portis lubijci iuffit : ia igne lub-mifto,liquefado(^; argêto, citó lignum flamma ablumens, proximas porticus corripuit.Iudæis veró circa fe ignem vi-ddibus,corpora fimul amp;nbsp;animi cecide-runt.poftero die Titus iuffit incendium reftinguere,^ viam afleenfumque fter-nere.babito confiliojlicèt alij templum exurerefu ader ent, ipfe feruare volebat, ornamentumforeimperij fi maneret.
Tandem colledis viribus, ludæiper orientalem portam fecunda hora diei procurrunt.Ro.eos primùm fortitèr ex-ceperunt,pauló poft multitudine fupe-rantur,quibus C^far cum equitibuslc-dis venir auxilio.Iudæorum pleriq; fu-gam ineunt,moxramen reuertétes, ite-riimTètroeunt,Coadiq;funtininterio-ora rempli cedere.
Titus regreflus in Antoniam,ftatuit poftridiè manè templum obfidere. fed aderat fatalis dies,nam Tito abeunte,dü paulilpcr feditiofiredißetgt; Roman.rur-fum aggredi-utur, amp;nbsp;cum bis quiignem extinguunt,pugna córruttitur.Sicitaq; miles quidam, non expedato edido,a contubemahluo fuftollitur, amp;ignem;
in feneftram inferit aurea, vndè ad w®' nia circa templum xdificataadituserat. flama vero excitata,clamore exortoju-dxi ad vlcifcendum properabantjUuIU vitæ autfalutis fpe.
Maturè hoc Tito nuciatur,qui tem-plum curriculo petit cum ducibus,pro-bibiturus incêdium, amp;nbsp;licèt voce ac de-xtra pugnantibus fignum daret,vtignc cxtinguerêt,tumultus tatuserat,vtneC vox eius audirctur,cum alios bellu,alio$ iratraberet.’introq; currdcs,qiw ^“’’®f duceret lêquebanturadipfuni qu'’9‘^® introitum*abftrufi multi, fefe cSculca-bant.prçcedentem quifq; vtigncmim-mitteret,hortabarur:magna * tarne po- M puli multitudointerficiebatur.
Cæfar vb'i impetu infanientium con-ﻫ^ tinere non porerat, amp;nbsp;flamma domino-quot;quot;’'’ batur,intro cum redorib’ ingreflus,amp; fanda rempli ac quidquidillic eratjad-fpexit:amp; cum flamma nódiim interior! pcnetrafret,exiftimansadhucilludopus feruari pofte, profilijt? militibus vtigns reftinguant,impcrat:fed illorum futor, belliq; impetus vehementior, ludçoruq; odia,reuerentiam C^faris ac metumfu-perabant:plerofqueprædaruni lp^5*“' uitabat.
Templum hoemodojinuitoC^^rc, exuriturdie decimo menfis Augu^“® dieetiampriusa rege Babylonio«^*^^ concrematum. Anno à conftrudione rempli Salomonisnjo.ménfevij'd^^'^'^ pofteriore,quod Cyro imperante con-ditum eft,anno 639.
Dumita templum arderet, quidquid in man’ veniebat,rapiebatur, cedes erat in finita depræhenforu. fine deledu vm amp;fupplices amp;nbsp;répugnantes necabätur: latrocinalis autem multitudOjVipu^ Ro.in exterius templum, exinin ciuita-tem euadit:populi autem reliquiçtuex-teriorem porticum fugerut, exlacerdo-tibus aliqui fe in ignem præcipitauerut. venerunt etiàm fuper vnam porticum, quæ reftabat extra templum,muliercu-læjpueri amp;nbsp;promilcui fexiis prope fex millia hominum.fuccenditur porticus, amp;nbsp;ex tanto numero nemo eualit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nt
Tâtas clades miferabilis populus cer- ^i.^ tis prodigijs prænunciantibus neq; ere- nipi'uquot;^* debat,neq; animo attendebat. nam fu-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO lit' y^y
praciuitatem fidus Retit gladio fimilc per annum cometa: modo, amp;nbsp;cum ante primamdefedionem ad diem feflu populus conueniret,nona Hora nodis circa ararn actemplum tantum lumen ef-fulfit, vt clarilfimus dies putaretur, amp;nbsp;permanfit vfq; ad hora dimidiam.Eode feftodie bos cum ad hoftia duccretur, agnii in phano peperit. oricntalis porta interions rempli çrea,vtxx.homincs vix posent banc aperire, vifa eft nodis ho-rafexta patére.poftdies paucos larualis quidam imago fidem luperans, appa-ruit.antefolis occalùm vifi lunt per aëre ferrei currus, totis regionibus armatæ acies tranâtes nubila, amp;nbsp;ciuitatibus cir-cunfutç.fefto die^qua vocant penteco-ftenjacerdotes intima templi ingrelfi, primùm ftrepitum,poftcà fubita vocem ault;liêruntjMigrcmushinc.amp; quod bis wirabilius fuit, lefus filius Anani, vir fufticus,quadriennio priufquàm bellû gereretur,in fumma ciuitatis opuletia, in templo répété exelamare cœpit,Vox ibOricnte, Vox ab Occidente, Vox à lt;luatuor ventis. Vox in Hierulalem amp;nbsp;^cmplujVoxin maritos nouos,nouaslt;^; Guptas,Vox in omnem hunc populum. ®tcjihoc interdiu noduq; per ornes vi-cnsclamabat.Accum corripcretur bo-quot;^%ncq j pro fc,neq; cotra eos quidqua locutus^ptrlèuerabat iterans.
^bgillratusducut cum ad Romanu prefeftUjvbS plagis vfq; adofla lacera-^ns,neq-fupplcxfad’, neq; lachryma-fnscftjlcd adfingulos idus,vt potcrat, clamauit,Vç VÇ Hierofolymis.maxime sutem diebus feftis vociferabatur, idq; perannos vii.amp; quinq; mefes, neq; voce raucior fuit, donee obfidionistepore ip(a re perfpedis augurijs, requieuit. fupermurum enim circumiens,iteriim, Væ væ ciuitati ac populo ac phano, vo-cemagna clamitabat. Cum aute ad extremum addidiirct,Vç etiam mihi,lapis tormento miffus eum peremit.
Infacris quoquè bbrisinuentum eft, capiendam ciuitatcm eo tempore quo eflet ex corum finibus quidaorbisterrç imperium habiturus.idpro le interprétât!,led hocrelponlo Velpafiani plané defgnabatur imperium.
Romani,poftquamleditiob ad ciui
tatcm Confugerunt,ftgna in phano re-pofucrunt,amp; elamoribus déclarant Ti-turn imperatoren!.vfq;adeô auteni prç-dafatiati funtmilites,vtin Syria dimi-dio quàm fuerat,pódus auri minusva-leiet.Seditiofts cum complicibus bello Pr^ja, vndiquè circundatis, nulquàmeratfu-gæ copia. Titum ad colloquia prouo-cant.illclaltem oppidum feruarecupi-ens,amicis fuadentibus, latrones enim moderatiores fados arbitrabatur, adit.
Edido militibus dato,Titus adhibi- Thi ad lato interprète, prior eos alloqui cœpit: h^Xquot;««^ Iamnelaturatieftispatriæmalis,ôviri, Uo. quibus nequevirtutisnoftrç,nequein-firmitatispropriæ venitin mentem^ lcd inconfulto furore perditis populo ciui-tatem fimul amp;nbsp;templum, ipfi quoquè iuftè perituri,quidebcllati à Pompcio, nouas res aftedare no deftitiftis. vtrùm multitudine freti, obedirc detredatis? Germania firmitate murorum,Britan-ni Oceano lepti,adorant arma Roma-gt; na.Carthagincnlcscaptos nouiftis,ta-ceo orbem terrarum. itaque vos contra Romanos corum excitauit humanitas, qui terrain vobis dcdimuspolfidendam, amp;nbsp;gentiles impolùimus reges, leges fer-uauimus patrias, amp;viucrcvos difcre-tos,tributuni capereDci nomine amp;nbsp;donaria colligcre permifimus, vt noftra pecunia contra nos inftrueremini. Ergo tantis bonis alfedi,virus contra nos ludiftis. Efto,Neronis negligentiam contempfiftis. venit pater meus, nori vt pœnas exigcretmeritas,lcd vtmoni-tis emendatet. deindé ciim deberet ci-uitâtem hanc euertcre, Galilxam va-ftare priés mâluit, vt poenitendi vobis præftaret inducias.fedhæc ciushuma-nitas, infirmitas videbatur. Deniqué vb'i ad nos venit imperium, iulfus ego abinuitopatre cum mandatis triftibus ad ciuitatcm venire,ante bellum vos ro-gabam defiftere, venientes recepi, fidem eis fcruaui,murisveftris machinas inuitus admoui. quotiés vici, totiéÿ quafividus adpaccm prouocaui. ora-bam vos téplum leruare, datavobis copia cxeundi. Ipreuiftis omnia, templum manibus veftris incendiftis, amp;nbsp;mine fceleratiftimiad colloquium prouoca-tisjfed amp;nbsp;armati ftatis,tt nee in extremis
fuppU*
-ocr page 568-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
fuppliceseftis.in manibus meis Habens animas veftras,noncontendâ cum per-tinacia veftra ; proiedis autem armis, traditisq; corporibus, vitam vobis in-dulgeo, amp;fîcut in priuatadomo mitis dominus vltus grauiora, cætera mibi feruo. Ad hçc ilH refjjondentjfidem quidem fc ab co minime pofle accipere, nam iu-râÛenunquàm idefTefadurosiexeundi auté cum coniugibus amp;Iiberis quo vel-lentjfacultatem petcbant;ituros enim fe in folitudinemj ipfi ciuitate reliduros. Hoc Titus venementèr commotus, quod in forte captiuorum,vidorû fibi conditiones ponerent^declarari bis iuf. fit,omniafèiurebelli gedurum,militi-bus diripere ciuitatem ac inflâmare præ-cepit.fuccenfisindè quibufda nobilîo-ribus çdificijs circa Acra et curiam,pro-grediebatur ignis vfq; ad Helenx regia. Eodé die Galeza régis filia amp;nbsp;fratres, multi^j nobiles ex populo,vt fides dare-tur,Caîlârifupplicârunt.ineetficæteris omnibus iratus erat,cos tarnen fufcepir, quos pofteà vinétos Romam perduxit, fidem obfidum præftituros. intérim feditiofi inregiam ptorum-pentes,multos occidunt. pedité Roma-numtraxerunt per omnem ciuitatem, equitem vero vnum reuindis poft tergû manibus,vt capitecxfuri,producût.il-le^dum gladium ludæus educit,ad luos redijt : illû, quia paffus eft fe capi,Titus agmine pellit,3blatis armis. Poftero die Romani, verfis infugam exinferiore ciuitate latronibus,omnia Siloam vfq; igni tradiderunt. illi ardere ciuitatem lætis vultibus adfpiciétes,ala-cri voce morte expedare dicebat, quod perempto populo,inccnfo téplo, amp;nbsp;flagrante oppido,’nihil effent hoftibus re-liéfuri. multi turn capiebantur, omesq; interflciebantur. nam propter inediäm fugere non valebant, omneq; pereundi genus fame leuius putabatur, nullus in ciuitate locus crat no refertus mortuis. tyrannos latronum fpes fouebat,qui in cloacis latitabant, fed exeutes ilios Romani trucidarunt. Atq;heccftfermé geftorum ininfc-noriciuitateferies.Superiorem ciuitatem Cçfarlînè aggeribus caperc delpe- |
rans,inprxrupto loco vndiquè fitarn, diftribuitoperibus ftrenuum militeln-ter hxc duces Idumeorum padi vitaniä Tito,dam recedere ex fuperiori ciuitate parabant.quod Simon præfenties,kratos corum occidit. plures nihilominus, deceptis cuftodibus,euafêre. lam perfedis aggeribus die vipmenfs Septembris Romani machinas admoue-bant.feditioforum aliqui defpewtes de ciuitate, in Acram recedebant, alij in cloacas fe mittebant,multi eos qui ane-tesapplicabant,vlcifccbantur.Hosante fuperabat multi tudine Romani, quim-genti labore tandem muris potitijfigna in turribus pofuerunt. erat eis timor, ^ flnèfanguine murum nouiffimum caperc non poffent, amp;nbsp;cum nullum relu-dantem viderent, mirabatur,intro’bat nemine repugnante.Tu quos ccpiAc'’^* intcrficiebant,domosq; toras cuni onu-busqui eo confugerant, incendebant. tantoq; ciuitatem fanguine diluerunt, vtplcraq; incenforum,cadaueiumcï-dibus extinguerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;t^, Videres,pauló ante fuperbos,amp;faflis^quot;”^j|y, impijs arrogates,ita hu miles eik actre-mcre,vt miferanda cffet,quanquani m nequiffimis,tanta mutatio. tyranm em femetipfós tuitione priuarunt, aefpon-tè turres deferuêre,vndè vi nûquàm po-terant capi. ardentibus id Hierokly-mis,intro Titus Ingrediens, ciuitateaC turrium munitiones miratus,qtgt;a5'Tyrann! per dementiam deféruêre. Coipt-da murorum multitudine, Titus diui-nofucceflupugnatumvidit. Interim Cçfar iubet folos armatos interfici,reliquam multitudinem klua capi.feditiofi omnes cçdebâtur,iuuene$ ledi triumpho feruabantur.ex refdua multitudine quixvij, excederent annu, in Aegyptum pleriq; miffi funt, minores venditi.Captiuorum numerus toto bcllo, 90000, amp;*7ooo. mortuorü decks *700^ cctenamillia.pleriq;gétiles,quiadazy^ C*f«^^ morufeftum cóuenerant. Capiebatem ^^k’, tantam multitudine ciuitas,vtl Cæftio totus populus in pafchate numeratus fuerat.omnes müdi,fani, nihil quod effet inquinatum,nulla menftruo pollu-tamulier,adeamfefti eelebritaté coue-nire aut facrificijs participate folebat. |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO ill. 5« At Români rimantes cloacas,quos oftendebät,incendebant. amp;inuétifunt ibiplus,qduomillia, quorum alij manu lua,alij’mutuis vulncnbus feinterfc-ceruntJohannes oppreflus fame cû fra-tribus in cloacis,dcxrram fibi dari prc-catuseft. Simon veto multa vi cum ne-ceffitateluéiatuSjferuatus triupbo eft, Iohannes vinculis fempiternis, Itaque Hicrofolyma capta eft fecundo anno Allies P’’’'’c*Pt^s VefpafianijSepttmbris mé-Jitaim fisoftauodie, quinquiès prins capta, quot;’f’l. Aegyptiorum rex Afobsus cepit, poft «urn Antiochus,deinde Pom peius, poft hucHerodesamp;Sofius, ante Ros Baby-loniorum rex. Oinibus belli partibus adminiftratis, compofito in medio ante caftra magno tnbünali,ftans Titus cum proceru emi-ncntiffimis,vndè poflctaudiri,illis ait le haberegratias pro bcncuolêtia,qua cr-gafeperfeuerâuent: laudabat^quôd per nniniabella morigeri fuiftcnt,dixitq; le bonorcsiScpremia redditurum, conle-ftim iubens qui fortitèr aliquid fecil-''x ^^nt, indicari. amp;nbsp;nominatim hngulos S. appellansj icollaudabat, amp;nbsp;coronas cis anrcasimponcbat,amp; torques longascg ballas ctfigna ex argeto dónabat,cuiul-S^e ordinem mutabatiin melius, quin ^«manubijs aurum amp;nbsp;argentum, ’t«®^5vcftes aliamque prædam largitèr ^iHribuebat. Omibusautem donatis, votisq; cum Vnmcrlo exercitu faóis,magno cum fa-norcdefccditadlhcra,cpulas dcditeiplc veróeumhonoratis pertriduu adalx-btia,milites quidem alios, quo quenq; conucniret,dimittit:Hicrofo]ymorum autem cuftodiam decimæ legioni credit. Titus triumpbator Romam redijt, vbi ciim maximis eflet rebus occupatus, inludæam Icgatum Baffum mint, qui poll res aliquas bene geftas ibi defundus eft, fuccefliteiFlauius Syluiusan-noimperij Vefpaliani quarto, bic fub-adatota ludæa, vnum rebelle caftcllu duntaxatvidit,nomen eratilli Mafada, occupatum eratà ficarijs, quoru prin-cepsElcazarus ex origine ludæ, qui no paucisperfualerat Iudæis,nè profelfio-nem façcrent,quandô Cyrinusin lude-anuhrect u-s eft. |
Venitigitur duxRomanorum cotva Eleazarum amp;ficarios qui Malàdam te-nucrut.finesquidem ftatim omnes ob-tinuit,caftcllû autem muro circudedit, nè quis obfeflorum fugiédi facultatem baberct,dcindc obfidionê parat,oppidu aggreftuseft,opusmaximx molis propter munitionem caftelli. Eleazarustä-dem amp;fui poft multas oppugnationes delpcrant pofte caftellum fcruari: Videos enim murum confumptu, nee alm lalutis modum,quæ Ro.vidoriam mala client fecutura,in fuos cogitauit;có-filiüq;pcrtinaxdeomium morte cepit, amp;validioribus locijs vcfperl c5uocatis, tabbus cos verbis ad facinus inuitabat: Cum olim nobis decretû fit,viri for- Gloriora tes,ncq;Ro.ncq; alij cuiquam feruire, nifiDco,isenimfoIuscftvcrusaciuftus °' bominum Dominus, ecce ni'ic tempus adeft, quodfadis veftros probare animos iubcat.Primiomium libertatis cu-pidi abbisdelecimus, amp;nbsp;nouiffimi cum bis gerimus bcllum.puto autê banc nobis a Deo gratia datam,vt bene amp;nbsp;libère mori poffimus. Nobis certum eft or-todicfuturu cxitium,qgt; boftium mul-titudinitamparuamanus refiftcre non po(fit,vt'ifortafsè ab initio de Dei vo-luntatepoteramus coijccre, quód arnica ei quondam Iudæorumnatio,dâna-ta^efletinteritü. mariens enim propici-us,nunquam tantorumbominum pcr-niciem ncglcxiftet,lacratiftimamq;vrbe boftium cxcidioprodidiftct.Noscx toto genercludæorum Iperauimus lupe-rare libertate feruata,taquam nibilde-linquêtesinDcum,nullius culpx participes, qui alios quoquè docuimus. itaque videtis inanes conatus, vanam fpem, nibil nobis caftelli natura inex-pugnabilis profuit.alimentorü copiam, armorü jirulntudlnê,qabudatiffimum ■' '^ habetes apparatum manifeftiffime Deo auferente, fpem perdidimus. ignis qui ferebatur inhoftesà nobis,in noftrum murum reuerfus eft. led bæc multo-rumira criminufunt,pro quibus quæ-fo nè Romanispoenas, fed per nofmet-■ipfos Deopræftemus. monentur enim coniuges iniuria vacuæ, bbcriquelcr-uitutis expertes, prius tarnen caftcl-lum ^pecuniasigui exuramus;moere-buut |
Çî» lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
bût Romani, fi ncq; corpora noftrate-nucrint,cópendioq; carebunt, alîméta folarelinquamus,bçc crût teftimonio inortuis,q) non penuria vidais defundi iumus, fed ità, vt ab initio ftatuimuî, mortem prætulimus feruituti.
Hxcaicebat,fedfententiæ prçfenti-um non congruebant.'alij quidem obe-diie,qui vcromolliores erat, fuoru mi-faricordiavelapertiflimusinteritus dc-tcrrebat:alijq; alium intuentes,contra-riam volutatem lachrymis defignabat. Quos cùm vidiffet tleazarus formidinc frangi,pcrtimuit, amp;nèhi quoquè qui maiore animo lêntcntiam fuam accepc-rant,cifœminarentur,ercdior multoq; rcpletus fpiritu,clariorem de immorta-litateanimi orationem incipit, magna vfus exclamatione,lachrymantes atté-tiùsadfpedans:
Plurimùm,inquit,opinioc deceptus fumjqui putarâ viros pro libcrtatc cer-tantes^moribenc malle, quàm male vi-Piwftjtbe- uere.vos autem nec audacia neq; virtu-mU v?ucr« teprçftatis,quivelut magna malaeffu-gientes,mortem timetis.oUm enim erudites nosfacra fentétia confirmauit, q» viucre,hominis eft, nonmori, calami-tas.mors enim hbertatê animis præftat, ad proprium amp;purû locûeas dimittit, ab orni clade futuras intadas.donèc autem corpori mortali’iundæ funt,vnaq; malis eiusimplétur,tum quafi mortuæ funt. diuina enim cum mortali focictas turpis eft.nunc enim pondéré in terram dctrahitur.vbl veiólibcrata eft, beatam participât fortitudiné,et humanis ocu-lis vtipfeDeus inuifibilis manens.accc-ditenim occulte,ncq; rursum cùm rc-cedit,videturjncorruptam Habens na-turara. Quarc dementia cft,fequentes vitç huius breuitatem,fibi inuidere per-Bricbm** petuam.AccipiteprobumIndorum ex. n«s magj. cmplum,qui cùm lapientes et bonc fint vitæ,tempus quafi aliquod naturç mu-nus inuiti fuftinent. propcrant ad morte,nullocogente malojproptcrimmor-talis conuerfationis defiderium : ad familiäres fuos literas mittùt,qui venien-tcs,faciliùs cos ad morte profequuntur. Quoniam quiq; fuosciucs in longin-quamregioemituros, amp;fc quidéiplbs dcftentjUlos autem beatos dicunt,^ im-
mortalitatis ordine iam recipiant. Ergo nè fimus Indórum fapientibusignauio-res,mortê aggrediamur,prçfertini cum nos hortctur temporis iniquitas, vt earn magnis toleremus animis.olim faneco-tra omne genus ludxorum, vtapparet, hoc decretum Deuspofuit,vt vitacarc-rcmus,qua nó eramus vt oportebatvfu-ri.neccaufam vobis adferibatis, neque Ro.gi atificemini,quodcoruni bellum nos abfuiDpferit,nó viribus ilia Romanis,led caufa fortior fuit.Videtis omnia
capta eire,in prçlio mortuos, Fortunatos exiftimari,eorumq; quiaRo.fubiu-gatt funt,qs no mifercatur?qui$venon, antcqillapatiatur,moriproperet!’quo-rum alij torti funt mortui,alij Ferociffi-me à beftijs quafi caru cibus hint Heuo-rati.miferrimifunt qui adhuc viuunt, qui he pc mortem optantes, nonrecipi' unt.vbieftfnagnailla ciuitastotiusge* tis mctropolis,tantis muroru feptismu-nitiFfima,tot antemuros cafteHisturn-umq; obiedis mcEnibusq^tutajR'lli^P' paratum vix capiens,totpro fe dimiw-tiumvirorummilliacôtinens?HçcD^“ habere incolam credebatur, radios cucrfaeft.lenesinfelicesad cineres teph alfident,amp; paucæ mulieres, ad turpn«-mam pudoris iniuriä abhoftibus Fetua-tç.hoc fecû cogitato,quis nohrûmfolc adlpicere durabit, ctiàm fi viuere fine pcriculo poftet? quis inimicusadeo pa-tria:,quis tam pareus animx,vteumno pœnitcat hueufquè vixiftfe?atq; vänam omnes fuilfemus mortui,priulquàm fa-cram 111am ciuitatem hoftium manibus videremus excindi, templum fandum funditùsërui.fedquoniânos fpes ftre-nua illexit,nüc autem euanuit, ac Folos innecelfitate reliquit, mori bene pro-percmus,noftrï mifereamur amp;nbsp;coniu-gumliberorü(^;.dum nobislicet, ano-bifipfis milericordia capiamus.ad morte nanq; nati fumus, earn fugere nec For-tunatiffimi polTunt.iniuria vero, ferui-tus,amp; videre coniuges ad turpitudinem duci cum liberis, hæeferunt metu mail,quod morte Ipontanea timeat ea eua-dcre.Nos multùm freti fortitudine,pri-mi à Rom.defecimus,amp; tioftremo nunc ad falutem nos hortantibus,non paruï-mus. Cui igitur eorum iracundia non
CHRONOGRAPHIÆ, GENERATIO III. ç^j
cftraanîfeftaîSi nosviüos fubiugarepo* teruntjimiferandi quidem adolefcerites eruntjqui ad multos fufficiunt cruda-tus:miferandi proue^iores, quorû çtas clades ferre no poterit. videbitalius co-iugemabdud, alius manibus reuindis voeemfilijpatrem imploraniis audiet, feddum liberi funt amp;nbsp;gladios babent, aliuderit.'moriamurliberi cum blijs amp;nbsp;coniugibus: bçc loges prçcipiunt, bçc nosconiugcsamp;filij precantur, corum ncceffitaté Deus mifit,bis cotraria Ro-
manivolunt, amp;nbsp;ne quis noftrûmahte weidium perçât,timent.feftinemus igi-turprofperatapotiudi noftri volupta-
^ audaciænoftrærelinquere.
Adhuc cum orarecupientem, ornes *' intcrpellabant,impetuadopus incita ci ’cvclutlaruisexcitati,aliusaliuin ante-
wpciecupicbatjboc Ijaccimen pulchri-tudinis rediq; confilij exiftimantes, nè «juisextremus remanere vidcretuntatus tospropriç cçdis amor inuafit.fimul em valevxonbus cum amplcxibus dicebât, aeliberos gremijs captos cum lachry-j^ ‘’’i501culabantur,fimul quidé manibus * alicnisiuiîaperagcntibuscôfigebantur.
cûâi auté cóiundifbmos transfixcrût: quibufqj^blios amp;nbsp;vxorcs occidere, ma-lorumomnium videbatur leuifßmum, IçfwcxiftimantibuSjG vel breuiffimum tempus fuperuiuerent.forteex numéro decemleâisomniû pcrcufloribus,poft coniuges atq; liberos proAratos^illi in-trepidè cundis occifis,eandcm fortis legem infua quoquè morteRatuerunt.
Vnusveroacnouifhmus, circunfpeda multitudine mortuorum, vbi agnouit peremptosomnes,ignê immittit regiæi tranfadopoftgladio per fe, occubuit. btuitautem vnamulicr fenior, öd alia s]uçdam Eleazari cognata, plurimùm fapientia prçftans,amp; quinque pucri pet cuniculos abditi.
Romani manè ad pugnam difpobti, agger,busmuros aggrcdicbantur. cùm verohoftium neminé cernèrent, igneq; intùsatq;filcntium,quideffet conijce-renonpoterant, inuencrunt mulieres, quarum cùm altéra rei geftæ feriem ex-poneret, fadi magnitudo adeo prçter Romanorum opmionem fuit, vt in re-
giamextinâo igne quàm ederrime ^-pcrârint,vbi colpedamultitudincmor-tuoiu,nó vtin hoftibusgauififunt,(td contcinptum mortis in tanto numéro admirabantur.
Huiufmodi perafto excidio,in cartel loduxprçfidiumreliquit, ipfe cumex-crcitu Cçlareamprofedus eft,iam tota penè ludça bdlo vartatà. HçC funt fermé cum ludçis gerta illis terMponbus, quorum fidem à lofèpho petes.
ANNOitaq;Domini7^jHierofoly-mis captis, Vdpafianus amp;nbsp;Titus trium-pbo vrbem ingreffi funt,côtinuo omnibus bellis ac tumultibus domi forislt;^uc compreffismax orbi indifta eftja ni por, tç Icxtum demum ab vrbe condita cl au- f,„^ fx funt,Cvt idébonos vltioni paffionis Domini impenderetur, qui natiuitati tributusfuerar.
lofcphus Matbatbiæ filius,Hicrofo-lymitanus {acerdos,res ludçorum fubI®^«P’*«‘ principe Tito fcripbt.Iiber probatus in bibliotheca publica repofitus eft, author ob ingenij gloriam ftatua donatus eft.adum eft hoc fubpontifice Lino.
CçterùmVefjjaGanusimperiolempèr modeftiffimè vfuseft, qua humanitate in viâ-osludçosvfus,vtomes qui cxfa-niiliaDauidfuperfuifrent,velut ex regia ftirpc,cóquiGtos in precio habucrit.Ta-tae lenicatis amp;nbsp;clementie fuit,vt reos cti-am maieftatis,verbis tantum caftigatos dimitterct, inimicitiarum amp;nbsp;offenfaru. immemor,virtutem autemTiti Glijtati lempcrfeci^vttumultuantibusquibuf, dam ob cupiditatcm imperandi dixerit, aut nerniné,aut Gliü imperio potituru.
Hic VefpaGanus anno Domini 8o.ac '’'quot;* imperij lui nono, in villa propria circa Sabinos profluuio ventris mortuus eft, anno ab vrbe códita 834.Plura amp;memo-ratu digna in VefpaGano fenbit Cor. Tacitus.nos qui temporum obferuati-ones annotamus tantum, cçtera tibire-linquimus.
ANNO vero Domini 8i. Titus im- TinisXf.
r r 1 nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J «napcrator.’
periumlulcepit,duobusannis ac duo-bus menGbus regnauit. hic antepatrem fuum Vefpafianum nommari eófueuit. cratenim omnibus virtutibus mirabilis amp;nbsp;ornatus,ità vt amor amp;nbsp;deliciæ huma-ni generis cticerctur.virbe]licofus,Grç-aaa ca La-
-ocr page 572-ÇÎ4 lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
Limn,
ca Latinaq; lingua difcrtus. tantæ vero largitatis,vt nulli quicqnegaret.hoc du reprçhenderét amici,refpondilfe fertur, neminê à vultu principis difcedereopor tere triftem. quadamdie dum recorda-retur in ccBna,nuni feeo die quidquam prçftitifte,dixit;Hodiè diem perdidi.Ne-mocomagnificentiamaior. Tanta hoc impefatoretrâquillitasfuit, vt nullum omninofanguinèinrepub.adminiftia-da fudifte referatur.fic narrat Orofius,
is cum landitate amp;nbsp;moribus inprccio haberetur,demonesfugarct,amp;mortuos ad vitam reducerct,ciim filiam Saturni-ni confulis à d^monio libcraftet,magix damnatum S.Linum decollauit, fcpcli-CJeoir. tur in Vatican iuxta Petri corpus. An-noDomini 82.Cletus patria Ro.adhor-tanteClemente, pontificatus onusin-uitusfufcepit,licèt dodrina, moribus amp;dignitatcplurimiimapud fuos vale-ret.feditannisxi.menievno amp;nbsp;aliquot diebus.primus Icripfit, Salutem amp;nbsp;apo-ftolicam benedidionem.
AdTitum redeo,qui dum fratrem Domitianum fibi infidiari fciret,nec de-poncrenecoccidere autin minori honore habere fuftinuit,fed primo imperij dieconfortemregniae fuccefforé fecit, nonnunquàm fecreto lachrymis orans, vtmutuoergafceftetanimo, inter hçc dum rcgnâllet duobus annis amp;totidem Titi mort. menfibus,annoçtatis xlij.obijtin cade
Lucas*
PhilippttSa
villa qua amp;nbsp;pater eius.quod vt palam fa âum cft,moerenti'bus publice cudiSjW-tus fuit plaftus,quad orbati rclinquere-tur à patre.afenatu interdeos habit’ eft.
Cleti temponbus Lucas medicus An-tiochenfis, Pauli apoftoli imitator, amp;nbsp;omnis peregrinationiseius comes ac fo-cius,fcnpfit cuangclium, quod à Paulo laudatur, amp;nbsp;Aélus apoftolorum.vixit annosSj.fepultusin Conftantinopoli.
Philippus quoquè eodem tempore in Scythia,quamxx.annis in fidecxcmplo amp;prçdicationeretinuit,rediens Hiero-
fibi hçreditates ab his qui liberi trant, non recepitjfilcaFes calunias magna ca-lumniantium poenarepreftit. fea neqiie in clcmcnti^.nec abftinctia: tenore per» manfit^philofophos omnes vrbeamp; Italia cxpulit.Erat non folùm magnæ, fed callidæ nequiti«. Alcletanonémathe-maticum IcifcitatuSjquiseum maneret exitus,aflîrmantem forebreu! vtlacera-retur canibus,interfici iuffit fine mora, amp;nbsp;ad arguendam tementatis artera, ac-curatiftimèfepehri imperauit. fadueft vt repetina tempeftate cadauer detedu difcerpercntcanes.hancfidcinAftrolo-gis Auguftinushabet, vt quotics mira verarcfpondctjinftindumalolumcre-datur fieri fpirituum,quorum curahje eft,noxia de aftris ac eorumfatisinferc-re humanis mentibus.
Domitianus quoquè pluresfenato-rcs,quafi nouarum rerum ftudiofogt;,algt;-quosconfularesinteremitjâcplurimot in exilium mifit.prçdabatur bona viuo-rumamp;mortuorum.tantæ quoqpg”*-uiç fuitjVt remous om nibus,folu$gt;quot; P^' latiomufcarumperfequcrcturagn’æ’' vndè cuidam interrogan,éftnequisin-tus cum Cçfarc?non abfurdè •■^^P°^‘quot;”5^nJi eft.ne mufea quidem.Hic tam pdlimusg;* mouit (ecu ndam perfecutionew (kontra ^n p«^ Chriftianos.ipfê enim lobanncmw*”'*** geli fta m de Ephefo adduci fecit ad vrbe, amp;nbsp;in dolium ferueus oJei mitofc^'^'’' teportamLatinam,ex quo cùm ÜU/us exiret,eamih infulam Patnion rekga-uit.paffifunt Nereus amp;nbsp;Achilleus, nec-non Domicilia,amp;reliqui.
Adhucautem viuebant quidam de carnaii genere Domini noftri nepotes Iudae,qui appellatur fraterDomini. amp;nbsp;quia ante iulTerat Domitianus omnes
, , Domitian» folymis moritur. Anno Domini 83. xtj.Imp.^ Pqjj, jjjgnuj frater Titi ex ambobus pa-rcntibus regnare cocpit, regnauit annis xv. mcnfibusfcx. ifte primum finxit fe mifericordem amp;nbsp;modcftum,cupiditatis amp;nbsp;311 an« X vix fulpicione Uedjt.rehdas
ièntjdelatifunt.formidabatenimdead-uentu Chrifti.adducuntur, amp;nbsp;interro-gati à Domitiano, fi eftent ex familia Dauid,cófeffi funt,?. millib’dcnariiim çftimari bona fua,nec hçc fibi in pecunia fubfiftere,fed Ï çftimacioe terrç,qua fuis manibus excolétes alerètur: inde amp;nbsp;tributa pcnderét.quot;teftesaute,raan labo-rc rigidas amp;callis obduratas profcrebat.
In terrogati vero de Chrifto,qualc fit regnu eiu$, velqsipIcautvndc,3utqH vcn-
CHRONOGRAPHIAE; GENERATIO üILû 55$
venturiiSjrcfponderunt quod non hui-us mundi regnum, nequ,ehuius terre ei defigneturimperium, fed cçleftein có-,, fumraationefeculi, quandó aduentans in gloria,de viuis amp;nbsp;mortuis iudicatu-ruseft. TumImp.Iudçosdimifit,per-ftcutioneEcclefia: ChriRianç rursùm fuis compefcuit ediftis. Cetera de ipló amp;Cletoinfequenti generatione.
Domitianus Cattis Germanice gen-ti bellum intulir,deque vidis triumpha-uitjindè Germanici cognomé adeptus. Septembrem menfemde fe Germanieü dixiutnumphauit etiam de Dacis. Per jdtempusin vrbe Quintilianus rhetor publicafcholam tenuit, è filco donatus hlario,Domitiani nepotes inflituitCi-nüe bellum L.Antonius fuperioris Ger-maniæprçfedus mouit^miraque felici-tatepons Rheni dimiCationis hora repente dilTolutuSjGalIorum copias qua: alt;iAntonium cranttrânfituræ, propo-^toauertit.vidoria eodem die quo pu-ö'aatum eft,Romæ p’rçïagio cognita.
generatio IIII. ANNOimperij Domitiäiodauo, Domini vcroIefuChrifti po. in-cepitquarta generatio, adhuc viuente Cleto.anno feqüctï Simoni Magonu-pèrdamnato Menander fuccedit, fcutu 'babolqSamarites rnagus,dixit fefalua-^ûrem, ad homines decçleftibusdefti-^atum, nee aliter poflc angelos feculi '’'•’‘CijOififuis artibus amp;nbsp;fuo baptifmo: SUem fufcipieris,immortalis,eternus in ^3C vita amp;nbsp;perpetuus fieret.
Ijfdem tempóribus Cerinthi hçrefis fumpfitexordium. Cerinthus'enim per ’■euelatiOnes quafdavélutamagno apo-ftolofcriptas,amp;p angelos ei reuelatas, poftrelurredióem terrenumdixitfutu-rumefleregnum Chriftiin Hierufalc, amp;homines in carne iteriim vitijs fubie-dam conuerfatióem habituros,ac mille annos quibus libidini feruiat, defignat. ventris enim quæ infra funtqncitamen-tapr^dicabat explenda.amp; vt aliquid fa-cratiusdicere videretur,legales ait fefti-uitatesrursum eelebrandas.
Sed amp;nbsp;alios idem dçmon ab amore ChriftifeparauitpcrEbiona,Chriftum folum hominem putantem, amp;nbsp;quod per profedum vita: ac virtutis, iuftus
effedus htjCommuni etiam via ex viro amp;nbsp;foemina procreatus. Cenfuitçufto-diendam legis obferuatione, nee Chri-ftifidemadfalutefufficere. quidam tarnen ex fedatoribus concedunt, Chri-Rum de virgine Maria amp;nbsp;Spin tu fan do natum,nec tarne eum fempèr fuiffe Dc-um.Apoftoïi iPauli epiftolasrefpuunt, amp;nbsp;apoftatam legis apellant.vtuntur au-tem euangehoquod fecundum Hebroos appcllant.fabbatum fecundum lege, nobilcum Dominica facratam prore-furredione Domini, obÏeruant. Sunt quihuius tempora ad Clementis ponti-ficatumréférant.
Sedamp;alia hçrefis,quæ äppcllatur Ni- Nîcolaitæ. colaitarum,cuius in reuelatióttibus Io- Apocahi. hannismentiofadâeft,iftéfc vnum ex diaconis7,cura Stephano eledu iada-bat,pulchram valde vxorem habuit, amp;nbsp;port afleenfionem Domini cum incre-parctur ab apoftolis dezelotypia, pro-dudamin medium vxoréfuàm, fi quis cam vellet habere,pmifit. Ex qua occa-fioneiftihçretici confeques ptitabanr, Vthocexempio vnufquifque carne lua qui vellet,hbuteretur;amp;fic promifeuos ac illicitos cocubitus irreuereter expete-bant. Clemens aute Alexandrinus fen-bit,Nicolaum zeloDci vxorem produ-xifre,qu0 per hoc continentiam fe ofte-deretexpetere,non putans duobus do-minis pofle feruire,libidini i^e Deo, ne-quaquam vxorem profbtuißc.
ANNO veto 93. vcl fecudiim alios quarto,Cletus fub Domitiano marty- Clct’ pap», rio coronatur,fcdem P. Petri Clementi relinquens,quam illep.annis tenuit ac menlibusa.hic erat Romanus,itA moru ornamentis pollebat, vt ab omnibus di-ligerctur^non folum Chrifbcolis,ied amp;nbsp;aludçisacgentihbus.CIemens mifitin Gallias Dionyfium Areopagitam, qui cum alijs fibi adiudis paffi lunt tempo-reTraiani.hicconftituitvtin Mifla fa-cris veftibus vteretur facerdos. Epifeo-pos baculo ornauit paftorali, amidu fandalij amp;nbsp;chirothecis, qiarchiepifco-puspallio vtatur, amp;nbsp;quodfummuspo-tifex non ambulct fine crucis vexillo, neque cardinales autlegati.
AdDomitianuroredeo.hic dominu ac deum appeUan fcribiqi feiulfit,nulla à a a a nih
-ocr page 574-|
ÎOH. NAVCIERI VOLVMEN SECVNDVM nifiaurcam vclargcnteam ftatuam fibi in palario ftatui permifït.cumq;odioius effet omnibus,coniurarione lüorum in-terfeduseftin palatio anno imperijij, prçfente vxorefua accofcia. ftinus eins per vefpiUones cum ingéti dedecore expo» tatum, amp;nbsp;ignöhilitèreftfepultum. lênatus nomen cius abradendum decre-uit,nè quiseumimperatorem nomina-ret.diffinitum eff autem, vtomnes quos in exilium damnauerat,decreto fenatfis reuocarentur,amp; facultatcs Ïuas recu-perarend Nemajj. ANNO Domini 99.Nerua Cocce-^^^' iusNarnienfi$,admodum fenex, impe-rauitannovno,menfibus 4.dies x.hicin priuata vita moderatus ac ftrenuus, in impcriofideliffimus fuit.dccreto fêna-tüs,vtdidumeft,iu(fitirritü fieri quic-qmd Domitianus fieri coftituerat. V n-dè amp;nbsp;S.Iohannes euangelifta Ephefum ri.diens,ecclefiam hçrefibus turbata in-ueniens, hortatu fratrumEuangehum nouiffimus fcripfit. Nerua itaqucTra-ianum virumftrenuum amp;nbsp;fapiêtilfimu in filiu adoptauit.mortuus ipfe, in hor-fbs Saluftianis eft fepultus,-decreto fc-natus inter deos rclatus, ANNO itaqueDomini Jö6. Vlplus IMP^* ^ TraianusCrinitus, ex vrbe Tudertina gcnitus,gencre Hifpanus, apud Agrip-pinam nobilem GaHix ciuitatem imperator faduseft.regnauitannis 19. méles é.diebus 5.hiCTe'mp.ita adminiftraui t, vt - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus principibus meritoprçponere-tur.Siquidem duo funt quae ab egregij principibus expedantur, fanditas do-ini,inarmis fortitudo, vtrobique pru-dentia:vtrunq; eft affecutus fdrefffimè. Tantus in eomaximaru return fuit modus, vtquafitemperamento quoda vir-tutes mircuiffevideretur,nifi quod cibo vinoquepaululùmdedituserat.labotis patiens fujt,iuiis humani amp;nbsp;diuini tam repertor noui quam veteris cuftos. ad-. modiim humanus,culpat’ inde ab ami-. cis,quod effet nim'is popularis, rdpon-dit:lmperatortalis effe debet apudfub-ditos,qualem erga fe imperatorem effe velletpnust’. Traianusfecûdùmüro-fiumiib.y.Germaniam trans Rhenu in priftinumreduxit ftatum, multas alias |
prouincias Rom.imperio adiecit. Hoc tempore fupcrftes apud Afiam I®''^quot;quot;^| cîemorabatur Iohannes euangelifta amp;*^^ apoftolusjdequolrençusinfecûdoad-uersùs liçrcfes lib.Ecclefia, inquit, quæ cftapudEphefumjà Pauloquideni tun-data eft,à lohanne vcrô çdificata, quip-manhtin ea vlque ad tempora Traiani, hic euangcim nouiffimus fcripHt. Matthäus enim primo Hebrçis prçdicauif, amp;nbsp;cùm pararet tranfire ad genres,patria Ïinguafcripturam compofuit,amp;ea que prçdicauerat compræhcndens, dcrcli-lt;juit.PofthuntLucæ amp;nbsp;Martip^ptu-ra euangclica/ecudum cas caulis 9“^^ nbsp;nbsp;^^ prçdiximuSjcduntur, lohannem vcrorraduntvfqjadvkt-mumpenèvitæ abfqj feriptis prçdiâff': «uangelium.fcd cùm trium horum euï-g;eliorum etiàm adâpfum notitia peo»’ nifletjprobâiïediciturfidem amp;nbsp;«Kâwfi veritatem,dcefletamen vidit aligna, amp;nbsp;ea maxime quç primo prçdicationistc-pore Domin’geflerat.ideodicit in «^-loluii.«. gelio fuo,Hoc fecit initiû fignorû Mus. fùmitq; ab ip(â diuimtate cxordium.Be-atusitaqueIohannes famofum totoin orbe Diana: templum fubuertit,contra quem AriftodemusTeditionem commo uit,acvt conuerteret Iohannes Arifto-demum pontificem, venenumobiatum bibit.necàlli nocuit.fed amp;pontificinó-dùm credentt tradidit Iohannes paU'“ ruum,vteo tangeret corpora mortuo-rum.quopado,mortuifurrexerunt.Ex-indècredidit Ariftodemus, amp;innume-ra multitudo cumipfo,ecclclîaq;inho. norem B.Iohannis çdificata cM Cùm autem ciïet9O.annorum,ap' paruit ei Dominus, vocans ac fignitó quod dieüominica fequenti ad cum vc-niret,qua die intrat eedefiam à primo gallorum cantu,populumq5 in fide co-fortans,deindcfoueam quam fieri iuf-lcrat,intrans, luceimmenfa apparente, vt nullus adlptccrc podet. pofiea rece-dentelucc,inuencafouca mannaplena, nee repertum cft corpus cius vfque in pr^fentem diem. atque anno Domini loo.aliâs io2.hoc modo migrauit. Vndè deeo varia: opimoes funtexorræ.aliqui Vülunt quod in lepulcro contineatur viuus |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO UIL
557
viuus ac dormics,quia illic terra fcatu-lirevidetur.hoc Augüftinus reprobat. Thomas fuper lohannem refert aliam opinionem,qu0d fit transhtus in’para-Afum terreftrem, tempore Änfttchrifti venturus cum Enoch amp;Helia,amp; mor-tempaffurusmartyrij.cum ehim digni-wfitlexcuangelica, quam lex naturx ■aut Mofaica, videtur fans verifimilc, tjuodficutlex nature habet Enoch, amp;nbsp;l«Mofaica Heliam,itaEuangelica lohannem,teftes c6tra Antichriftum pro \ Chrifto. gt;
^^ ClemcnSjOietate^religione^doCtrina W^S Quitos adfidem conuernt.qua mobrem
P-Tarquinius facrorum princeps,cum ^amertinovrbisprçfedo Traianumin Chriftianos cocimt^cuius imperio Cle-’’’tnsininfulamdeportatur,vb'i adduo ^'niaChriftianorum reperit,ad fecan-^îmarmorad.amnatornm.amp;dum aquç pyurialaborarent, quam à fexto milli-’hopeterent, Clemens collcm conlcé-^‘^nSjagnum vidit, lub cuius dextro pe-^'^fonsdiuinitus aqua fcaturiebat, qua f'^rcatifunt, amp;nbsp;multi oh hoc ad fidem ^hrifti conuerfi. hanc ob rem motus ‘'‘’ianus,mittit qui Clemehtem in ma-’^^P’'?cipitarent,alligata ad collum eius ’’'cora,cuius corpus nó ita multopoft ’^httusdelatumcft, atque co loei fe-pdtum extrudo templo. Hic regiones ^notarijsdiuifit, qui diligentèrres ge-quot;ïsmartyrumconlcriberent, amp;nbsp;vtca-^Edra cpiCcopalis in eminentiori loco ’nccclefiaefletjVt viderc omnes, amp;nbsp;ab omnibus videri poftet. Vtbaptizatus, dtius confirm etur chrifmate ab epi-, fcopo.
f‘PC P^^^lomètem acccpitecclefiamrc-gtndam Anaeletus natione Grçcus,pa-'daAthenienfis.höc voluut aliqui effe Cletum quiClementem prçceffit, amp;nbsp;ex ^'j^putatione annorum hoc diccre non ^Heablurdum, fed Damafus ad Hiero-
quiturjfimilitèr circitèr 9.annós Cathe-dram tenuide fcribitur, qui etiàm fub Traiano martyrium paflus eft,cui mox fucceffit Alexander, ob quas caufasar-bitror Anacletum paucioribus annis papatum tenuide, aut Euariftum,Ale-xandrumve.fedcOnftituit Anacletusnc nutriant clerici barbam, nè cpifcopus ^ paucioribus qu.\m tribus ordinetur. omnibus^ue fidelibus pr^cepirjVtpafta con{ecrationecohimunicarcnt:'qui ve- , rônoHétjefacrisçdibus eliminarentur. gy^fi^y, ,AnnoànâtiuitateDomini lu. Eua- papa.
riftus natione Grçcus,pâtre ludço nomine luda, ex Bethlehem ciuitatc lùc-ceffit. hic titulosinvrbeRomapresby-tcrisdiuifitjy. diaconos inordinemre-degit,quicuftodif-cnt cpilcopum præ-dicatem propter ftylum vcrit.itis.Idcm conftituitj nè plebis in epifcopum ac-cufatio rcciperetur. Conftituitmatri-mönia in facie ccclchç folcnnizari.
AugebatindiesresChriftiana. Quarè Traianus veritus nè quid detrimenti Ro.impcrium indé capcrct^tcrtiam per-‘iRutioncm in Chriftianos conceffit, t^Üi poftClementéamp; Anaclctu, perijt Euariftusamp; Ignatius Antiochenæ ec-defiæ tertius poft Petrum cpifcopus, ad beftiasdamnatus: dum Roma trahitur, multos ad Chrifti fidem conuertit, in itinere Chriftianos litcris amp;oratióeco-firmat. Ciimleonumrugitum iamau-diretjfrumen turn fum,ait,beftàarû den-tibus molar,vtpanismundi4S inueniar.
Per idem tempus Simeon Clcophæ Simeon, filins,pïolacobo Hicrofolymorû cpi-feopnseóftitut’,perijt,aceufatus quod
, edet ex genere Dauid amp;Chriftianus, cumc|uc multo tempore fupplicijs fu-idetaffeöus, martyrio tandem finiuit vitam,omnibus qui adcrant amp;nbsp;ipfo indicé mirantibus,vtloo. amp;nbsp;20. annorum fcnex,crucis fupplicium pertuliftet.
oymum in chronicis Ro. pótificum di-%quodiftifuntduo. nam fuit Cletus ïl.omanus, Anaeletus Grçcus.hoc fi tc-oeamus,fatis videtur cofonuhi. At cum hih Traiano accipimus eum martyrio ooronatum,quomodó nouem annis fc-^trit,vt chronici oftendunt, non intcl-hgo.nam Euariftus papa qui hune fc-
Infupèr tam immenfa: cateruæ mar- punis-chri. tyrum quotidièiugulabatur,vt Plinius ftianorum Secundus,quitum prouinciam guber- quot;“f«*^*“’ nabat,milericordjaob multitudinêin-terfcétoru motus,adTraiahü fcripferit, innumera hominu milha quotidièob-truncari,inquibus nihil omninó fcéleris dcprçhéderetur,aut quod Romanas leges offenderet,nifihoc fold, quod an-a a a 3 tdu-
-ocr page 576-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
tclucanos bymnos Chrifto cuidam ca-neretDco,adulterïa veroauthuiulmo-di crimina apud cos illicit* haberi. Vn-dèpermotusTraianut, rcfcribit Chri-ftianos decçtero non effe requirendos, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi tarnen quidam incidçrint,puniri:pcr quod ex parte aliqua perfccutionislc-datum putabatur incendium.
Erat annus principis Traiani vltimus» quo martyr diem obijt Euariftus, cui fucceffitannoDoroiniuo.infêde Petri ^’^f”^'*^ ^^^’^^‘^f’'Petria Romanus,iuuenis çta-te,fcnior autemmoribusTedit annos x. m€nfcs7.bicadiccit in prçfatione fiue canóc,Qpipridic quam pateretur amp;c. Ipfeconftituitaquamcuinfalebcnedi-ci amp;nbsp;adfperfionem fieri, voluit quoquè aquam mifcericum vino in confecra-tione fanguinis amp;nbsp;corporis Cbrifti,ob-lationcm ex azymo fieri mandauit.
Ad Traianum rcdeo,qui 22.annis minus fex menfibus,principatum tenens, apud Seleuciam Kauri« ciuitatem pro-flnuio ventris perijt anno çtatis óz.ofTa eiusinvrnamauream collega ac in vr-bem delata,inforo quodipfc ftruxit,fub columnaCoclide, quam adhuccerni-mus,cuius altitudoi4O.pcdumcft,runt repofitajfenatu amp;nbsp;excrcitu prçeuntc. Solus omniû intra vrbem fepultus,cui. us memori« tantum delatum eft,vt vfq; adnoftil çtatem principibus acclame-tur,Feliciorfis Augufto,melior autem Traiano.Senaium pattern appeUabat, lèfe laboris miniftrum.
Adriiausif. Traianoprincipatu perfundo,AeIi-
1M P. nbsp;nbsp;nbsp;us Adrianus genere italiens, confobri-
n« Traiani filius, imperator fucccfiit annoDomini iip.Hic crudiriffimus fuit amp;nbsp;facundifs.Latino amp;nbsp;Grçco lèrmonc, vndè eft amp;nbsp;Grçculus appeilatus,in omi-bus omia ftudia Athenienfiü fecutus eft loquendo amp;nbsp;canendo, medicin« artem dbeendojin mufica, in geometria, item pidorum «Sc figuloru Icientiam babuit, alialt;^;multadidicit, ità vtraraeiïetilli res non experta.magnam fupra modum memoriambabcbat:loca,res,caufas,mi. lites Öceos quos nunquam viderat, proprijs nominibus appeflabat. fuit homo vanus,diffimulatorboniamp;mali, amp;nbsp;vt bond 1 e oftenderet,vitia fua callidc abf-condebat, tam de po.Ro, bené meritus.
vt pater patriç appellat* fit, eins«]; vxor» Auguftx nomen fufeeperit. PlutarcH aborumq; philofophorö dodrina amp;nbsp;b-miliaritatedeledatus. fecit amp;nbsp;denouo pontem Rom« fui nominis, qui adhuc extat,amp; fepulcrum in Vaticano apud Tiberim,quo nunepontifiees pro ar« vtuntur,eft«^;caftrum S.Angcli.
Imperium adeptus bic tumultuofum ab initio:defciêrant enim plurimzgen-« tes poft Traiani obitum, Dacos qui i ^ Traianodeuidicrant,compofuit.jnlt;lè^‘^'^/ Gallias,è quibus in Germa mam trafijt, ^^ pacis inprimis ftudiofus, cui compofi-txregnum reftituifle fertur. póft Britannia, Gallia amp;nbsp;Hifjianiaconftituta, Afiam ingreflus eft,Athcnisqi confedit. VefuuiusCampani«mons, aNeapoü vrbe quatuor paftuum miliibusdiftsr-S) oliuctis vinetisqj fertiliffimus, fecuduin Eufebium vertice ruptus,tantum in«* dium cxfcciecit,vtipfius montis arbo-res,vineas,regi5cs,idque cum innumc-rabilihominummultitudinccxufleritgt; idvtcum Plinius SecundusTraiani re* porc ex Miftcnenfi clafie cui prçettM® noevifendum fpedaculumpropiusïr-ceffiflet, ab eodem inccndioabfoipmr fuerit-nam tantam cincrum copiai« ®^'p|j,5(ii»j' ciffe fertur,vt campi vfque ad arlxw®iilgt;.lt;^r cacuminaoperircntur.de hoc in epift®' i^'^'^ la Plinius.
GENERATIO V. -, NnoananuitateDominir^o-ft^” Alexadropapa amp;AdrianOjïüno
mperij illius 2.incepit ^nta gencratio. quo tempore Adrianus occaboncmfï'QjiJrtWii üiendi in Chriftianos dedifletjUifi Qä’' dratus Athenarum pr£ful,libru de ho-neftate rdigionis Cnriftiane adimpera-tore fcripfiflct.Idé fecitArimdes Athe- Ari^' nien philolóphus, fub priftino habita Chrifti dilcipulus, volumen noftrido-gmatisrationécontinens, eodem tempore Adriano obtulit. Hisautcapolo-geticis libris fadum eft, vt Adrianus in-iuftum exiftimans Chriftianos indifta caufa vbiquè occidi, MinutioFunda-no Afi« proconfuli leripferit, neminem occidendum, nifi de aceufatore amp;nbsp;crimine conftaret. Itaque mitior Chriftianis effedus eft, attamen lub co plures Chnftianimartynü funtpani,vt
Alexan-
|
CHRONOGRAPHIAE. Alexider papa, qui poft multa miracu-la ab Aureliano detctus,torquctur pri-mùminequulco, amp;cùmtaceret, dixit Aurelian’, cur races? rcfpodifTe fertur, lt;,uia teporc orationis Chriftianus cum Dcoloquitur.cum fediffet annis x.me-^gt;bus7. martyrio coronatur cum Eue-Û0 amp;nbsp;Theodoro diaconis. IjU^ Interim Hicrofolymis vlq- adtepo-^quot;”gt;(01». ’’^ Adria ni traduntur 15. fume cpifcopi, *«nm, Quosomnes aiunt Hebraeos extitiffe, amp;nbsp;ftientiam Chrifti fidelitcr recepifle, in-cipietes ab apoftolis, amp;nbsp;perdurâtes vfq ; ad tempus excidii,quo lud^i iterum déficientes à Ro. magnis rursiim præbjs fubiugatifunt.Primusitaq; Iacob’ qui Domini frater eft habitus, poft hue Simeon eledus eft,tcrtius Iuftus,Zachç-'’5quartu$,deindè Tobias quintus,amp; Beniamin (extus, ac feptimus lohanes, turn Matthias,quem Philippus excepit, fuidecimus Seneca fubrogatus eft, lu-fiu$ exindè,ac i2.Leui,poft hue Ephres, ^gt;4.Iofeph,ac finis omnium Lidas; hi ®gt;nne$ excircuncifione fuére. lH^h Mortuo Alexandrofuccedit Sixtus ^atione Romanus.hie conftituit,nc fa-favafa nifià miniftris facrorum tange-’'entur,amp; ne corporale ex alio quam ex ^ineopanno amp;nbsp;quide puriflimofieret, conftituitne epdeopus afedcApofto-I'carediret fine li tens Paps pl ehern fa-^iJtantis.in celebrationemadauit, Sandus Sanftus Sandus Dominus Deus hbaoth,cantari. Aquila ludxus natione Ponticus, CumPrifcilla vxorccdidoClaudij dif-cedcns,vfquead hxc tempora fuperut-xiffe fertur, fecundus Mofaicx legis in-terpres poft Septuaginta interprétés. At Sixtus fedit annis x. menfibus J.mar- 5^, tyrio coronatur fub Adriano. quot;* SubeodemprincipeAdriano Sophia landacum tribus filiabus,Fide, Spe amp;nbsp;Charitate, venit Romam matrona no-bilis, ac ibidèm multas mulieres Romanas ad Chrifti fidem conuertit. Quç ciim poftea maritos infidèles abhorrèrent, accufantur, inprimls Sophia cuni filiabus. Eides itaque primum, deinde Spes, tertio loco Chantas, martyrio coronantur pro Chrxfto, qua- |
GENERATIO V. 559 rum corpora S. mater collcgit, amp;nbsp;fu-per fcpulcra filiarum in orationem fe proiecit,amp; veluifopore dcprcfta,in pace quieuit. Per id tempus excitarunt ludxi tu- j^tßcihbar» multö 3pud*ßethar3 oppidu Hicrofó-lymis vicinum.cumqjIôgiùsàRo. ob- ludjirebel. fiderentur,fameac fin ad extrem um in- ^'’* ternecióis addudifunt, poftquam dux ac puerorum conficerentur. Hçc natio ludaica iam exilloabomniregione fi-nitimaHierofolymorumpenitùs arce-batur,cùm fandione diuina» legjs,tum maxime decretis Adriani,ita vt nee emi-m'is cis (altem paternum (olum propha-nis obtutibuslicerct infpicerc.ità fadu eft,vt ciuitaspoft interitûludaicçgcn-tis,incolismoxin earn peregrimscon-fluentibus, permutatis ciuibus, etum r 1 jpfaAcIiaappellarcturcx cognomento ,„3 i„ft.,i imperatonsÀelij Adriani, vt m Roma-raw Aclu. num ius conuerfa,ritum paritermuta-retamp; nomen, hanciple inoptimü fta-tum murorum extrudione reparauir, nontaméin monte Sionvtantè, led in collcCaIuaria;,praeccpiique nè cui lu-dæo introèundi effet liccntia,Cliriftia-nis tarnen ciuitate permifla. Igiturex gentibus vtimb'icoepit cc-clcfia congregari, primus poft epdeo-pos ex circuncifione (acerdotium illius ciuitatis accepit Marcus. cumlt;^ue iam refulgentibus ecclcfijs vbiquè terrarum ^’^^’j. ac fidc Chrifti om nia redundarent,il-letotiusbonitatis æmulusdæmon, có-traDei Ecclefiam molimina verlat,qui priùs externo hofte,nunc malignis lin-minibus inteftino bello cam quatere nititur. Nam poft Menandrum,cuius fuprà meminimuSjSaturninum quen-dam Antiochias genitum, amp;Bafilidcm ß^GLdcL^'* Alexandria ortum produxit, quorum vterque fuis in regionibus officinas im-piæ amp;nbsp;Deoinuilæ condiditdifciplinç. Quos contra Ecdefiaftici viri veritatis alumni forti ter ftabant, equibusper-uenit ad noftros liber Agnppæ Caftons confutationem BafihdiS habens,qui dixit turn de euangeho 24.. commen-tarios códidiffejprophctas vero fibimet nuncupafte qui nunquàm extiteruut, aaa 4 quos |
Î^O lOH. ÎNAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Carpocr;|-tcs. Gnoftici. TcIcTpho-tus papa. Hyginui pap». quos ipfe barWis rdcabulis nominâ-rit, doccre criàmeum rcfcrt^mmolata abfque vllorefpcélucônfcientiæ degu-ftanda,amp; fine fcvupulo fidem neganda perfecutionis tempore, fedatoresq; fu-os ad moremPytbagoricû docuit quin-quennio filcre,amp; aha quoquè venenata. fed amp;nbsp;Iren æus feribit coæuum illis fuilTe Carpocratem fuperftitionis alte-rius,quiGnoftici vocantur, vocabulo à feientia confifto.bic præftigia Simonis Magi no (vtillc) clàmjfcdpalàm trâ débat, amp;nbsp;magicas tenebras in luce pro-ferebat,deq; bis omnem hominem do-ceri oportere decernebat, qui ad perfe-éhonem fui myfterij cuperet perueni-re,affcrens non aliter quenquam eftu-gere pofte mundihuius principem. fed non in longum durauit hæc infania. erenim ipfo cofeftim tempore quo coeperat, opprobrij huius flamma reftin-Öa cft, permanfit veritas, intantùm em ad aurcs omnium ac mentes felix Chn-ftianorum famaproueétaeft, vt omne hominum genus legibus amp;fuperftitio-nibus patrijs dereliais, ad fidem fe con-uerteret Chrifti. Extiterut per diuinam gratiam viri ca tempeftatecruditiftimi, quod lufficicntèr obfcoenahærcticorû commenta conuincerent. 'ANNO imperij Adriani XII.Te-le/phoruspapa ordinal, natione Græ-cus.feditannisx. fecundum aliosxj.hic cóftituit y.hebdomadibusante pafcha ieiunium obreruari,in natali lefu Chrifti tres Miflas Celebrari, amp;nbsp;in Mifta, Gloria in exctlfis, cantari. Papa Telefphoro martyrio defun-do/ucceffit Hyginus natione Grçcus circiter annum Domini t^o. hiccleiu prudentcr in ordinem redegit, gradus diftribuitjinftituit^; nctemplafinè Ce-lebratione dedicarentur.vetuit item nè tigna, rcliquave materies templorum in prophanos vfus conuerterentur.fta-tuitvt vnuspatrimus vel folamatrima inbaptifmo amp;nbsp;cofirmationchaberetur, vtfcilicet leuent velteneantad facra-metum. moritur martyr Hyginus dum fediftet annis 4. menfes 3. dies 4. Per id fermé tempus perijftedicitur Adrianus intercutanco morbo,22.im-perij fui anno, fepultusin villa Cice-roniana: moriens, hos verficulosftcif Ie fertur: |
ZCnimula ya^ulajilamlulaj igt;o^fscomts^ cor^oriiy 0^0 nutte aHHs in loca falUMa, ri^dn^ nueluluj nee ytfoies, aaits tocos^. Quq anno Antonin’ FuluiusBoio- An»«^ nius,qui propter clemétiam pofte! ap-^ pcllatus eftPiuS,generc claro,fortitu$ eft imperium,regnauit annis 22. roenfi-busj. Ifte ab Adriano adoptâtuseftin filium,cuius amp;nbsp;gener fuit, virinfignh, amp;nbsp;qui merito Numæ Pompilio confe-ratur,ficutamp; Traianus Romulo, visit ingenti honeftatc priuatus, maiori in imperio, nulli acerbus, eundisbeni-gnus, in re militari gloria moderator, defendere magh prouincias quàm amphare ftudés.viros çquos adminiftradj reip. quærebat. amp;nbsp;cùm orbe terrae hello nullo per annos 22.authoritatefuarege-ret,adeo tremebant eü amp;nbsp;amabant cup-di reges,populi amp;nationes, vtparente fiuepatronum magis quàm dominé \“ imperatorem reputarent.tantæiuftif'? fuit, vt multi reges, multacqj nariones, pofitis armis, ad omnes contiouer(ia$ iuas iudieem cum pofcerct.fertur quo-que fçpc dixiftc,mâllc fe vnum ciuéltf' uare, quàm millehoftes occiderc. Eratautem tempore Hygini ScAn-yj^iiii«!. tonini Valentinus quidam Roms, a“' thor V alentinianæ hærefis. dicebat bic Chriftü de corpore Virginis nilulfu®' pfifte,fed per earn tanquamperfiftulant tranfilfc. Eodem tempore Cerdo èfcftatori-(.(jj, bus Simonis Magi,impietatisfuç occa-fionibus fumptis,Romam venir, ibiq; docuit, quod is qui à lege amp;nbsp;prophetis prædicatus eft Deus, non eßet ipfepa-ter Domini noftri Icfu Chrifti, quiail-lequidcm notuseftet,hicautcmigno-tus: amp;nbsp;ille iuftus, hic autem clemens. De his Irenaeus in libro aduersiis hac-relês. His amp;nbsp;Marcum qucndamadiungit, ^|^.jj,,igt; quem dicit magicis imbutum, cuius le- gus, étatores quibufdam feerctis carmini-bus amp;nbsp;verbis prolatis initiati fint, bapti-zando in nomine ignoti patris omniu, ' amp;in veritate omnium matre, amp;nbsp;in eo qui defcendit Icfu. alij vero Hebraica nomi- |
|
CHRONOGRAPHTAE.' domina ad pauorem audientium fuper »nitiandos exprimebant. ^pki. ANNO veróDomini t^J-Iuftinus ^Vjiamp;ndeliffimus noftrac philofophix fefta-*'' torpn Platonicis difciplinis eruditiffi-wusjfenpfitad Antoninum Pium apo-logeticumpro noftra religionejeumq; beneuolum erga Chriftianos fecitferi-bt in fuis libris etiam de conuerfione iua à gentili philofophia ad vers reli-gionis fidem, quod non abfque pro-Mbilirationccouerfusfit. Nam amp;nbsp;ego ’pfcj inquit, fedis Platonicis inftitu-tus, audiens infamari Chriftianos, amp;nbsp;'widens eos impauidos ad fufeipiendam quot;lortem, confiderabam quod impofli-^ih effet m malitia eos amp;in libidine Wnuerfari.quis enim aliquando volu-puofus amp;nbsp;luxurijs deditus, mortem li-^^’'ter ampleditur, vt confeft'im care-’bpro qua infamari maluit,volupta-'^' ^uin immo viuere perpetuo, fi lice-’''biudicojin hoc magis operam daret, ^.^^ ffmetipfum ftatutç ac ^pfcHc mor-'’ftuderet offerte. ^sferiptis bonus princeps ad Chri-'®ioruin gratiam animum adiecit.Iu-,'’’^sprxterei inueduseftcótra Mar- S^^ Cerdonis dogma fecutus pC^ius iam fecimus mentionem.Scri-^autemiHe: Marcion quidam Pon-^cusdocethomines, aliumcredere ef-'II /'’®™®*orcm conditoreDeo.hæc ' ^nominibus ingerens, amp;nbsp;dçmonibus ’“litoribus vtens, multis petluaGt,vt ’'‘^gsrentcreatorem omnium Deu effe putrem Chrifti,fed alium quédam, qui ^^îfimaiorhoc effet.luftinus ifte mar-.’)^m ante fe fcribens agones. Et ego, Ï^l^itZpero me ab aliquo horum,qui-us pro veritate obftiti,infidias effcpaf-^'’ura.quodpofteaverum effe comper-^^fieft.namvt fcribitHieronymus de *’^K illu ftribus,cum in vrbe Roma dia-^ws haberet, Crefcentem Cynicum P dofophum, qui aduersùs Chriftia-»0$ blalphemabat, redarguittanquam S^lo(um,mortis timidû,Iuxuriæ quo-•^ P^ ^^'hidinis fedatorem, ad extremu *” W Cynici circunuentus, gloriose proChriftofanguiné fudit. *ita remu-iierationem linguæ fidelis amp;nbsp;cruditæ, ®»tyrijmunusacccpit. |
GENERATIO V.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$61 Moritur intered Hyginus papa an-no Domini 144. amp;nbsp;Pius nationeltalus, **” *^ patria Aquileienfis ^ufficitur anno im-perij Antonini Pij quinto. Hoe tempore Hermes librum lcripfit,in quoman- Hcnnct. datum continetur, quod ei dedit an.ge-lus apparens in habitu paftoris,fcilic ct de celebrando pafchate refuiTedionis* die Temper Dominico.hic liber paftoris, ponitur inter apocrypha, 15. di. fanda Romana. Ipfe tarnen pontifex Pius,ità feruari vt Herrn eti reuelatum,prçcepit, de quo cófe.di.J.Nóffe. Pius etiàm illis, quorum negligetia defanguineChri-fti aut corporis eius aliquid in terram ceciderit, ftatuit pœnitentia feu pœna 40. dierum: fi fuperlinteum, quatuor dierû: fi fuper altave,triû.* fi fuperaliuil linteum,nouem dierum. Hoc tempore Apollinaris Hierapo- •*P*olhnarit. litanus epifeopus mfigne volumen de fide Chrifti M.Antonino tradiditferi-»catâphrygç pfit etiàm in Cataphrygas,qui tue etil cum Prifca amp;nbsp;Maximilla infaniebanr vaticinantes, incipiente tarnen Montano. quorum omnium hæc erat opinio,, aduétumfpirituffandi non in apofto-*lis,fed in fe traditum fuiffe. lllis quoquè temporibus laudaba-.j:^.^^^5 tur amp;nbsp;Tatianus virdodiffimus,quan-diù ab opinioneluftini martyris præ-ceptoris fui non difceffit. Nam poftei inflatusopinionefua, nouamhærefim condidit, quam poftea Seuerus auxit, vndè Seueriani appellati funt. hivinü Seueriani, non bibunt, carnes faftidiunt, amp;nbsp;vêtus teftamentum ac refurredionem no re-cipiunc. Scripfit amp;nbsp;Mufanus librum contra quofdam, qui ad Eucrati’tarü hçrefim declinabant. horum opinio cum Seue-rianis conuenit, omnem enim coitum fpurcum putabant,cibosq; damnabant quos Deus generi humano propofu-iffet,nuptias amp;nbsp;fornicationem pari lege iudicantes. Per idem tempus Papias fcripfit volu- P«P“*» mina quçda * explanationes fermonu. de hoc Hieronymus de viris illu ftribus: Papias,inquit.,'in pr^fatióe explanatio-num affentjle non varias opiniones (e-qui,fed apoftolos habere authorcs:con-fiderabam, dicens, quid Andreas, quid Petrus |
|
562 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Petrus dixilïet,quid Philippus,q,d Thomas, quidIacoDUs,quiJlohâneSj quid Matthæus, quid vel alius difcipulorum Domini, quid etiàm Arifton amp;nbsp;fcnior Iohannes difcipulus Domini loquatur. Chiliaftæ. Hic dicitur ludaicam mille annorû edidiffe falfam opinionê, fcilicet quod fanâi regnaturifunt cum Chrifto mille annis poft vltimam refurreâionéin voluptatibus corporis,propter id quod fcribitur in Apocalypfi, Regnabunt cû illo mille annis.fed24.q.3.c. pe.dicitur, quód Cerinthus fuerit inuentorhuius errons, quam opinionem inter facros doélores nónulli fedati funt vclut am-bigua, quos pietas excufareiure debet. Euere bis temporibus viri amp;nbsp;ingcn jo amp;nbsp;artiu multitudine celebres,inter primos Plutarchus Chxroneus Traiani præceptor,à quo eftinlllyricum mif-ius confulari poteftate,iufrumq; omni-*Illyrico bus i n *Illyria magiftratibus, vt abfquc eo nihil agerent. Scripfit prêter vitas *paralellas philofophica plura, quoru magna parsbeneficio Erafmi Rotero-dami amp;nbsp;Bilibaldi Pyrkaimer,vtriufque Germani,Latine legitur. Euere amp;fo-phiftæJ^ucianus Samofatenfis, Eauo-rinus Eunuchus,ex*ArelatevrbeGal-lorum ortUs,magna vi dicédi præditus, Herodi Atticoinprimis familiaris,que h.xredem librorum fuorum rehquit. Euit amp;nbsp;Polemó Fauorini xmulus,Ap-pianus Alcxandrinus. Apud Latinos Apuleius Apher Platonicus philofo-phuSj A.Gellius, Suetonius qui Cæ/â-resferipfir. poft hos Egefippus, quihi-ftoriam ab eo tempore quo paflus eft Chriftus,adEleutherium conferipfit. generatio VI. ANNO Domini 150. qui eft annus imperij Antonini Pij xj. fub Pio papa fexta incepit gencratio, qua in gençratione Polycarpus Iohannis apoftob difcipulus, amp;nbsp;ab eo Smyrnæ epifcopusordinatus, totius Afix prin-ceps fuit, quippe nonnullos apoftolos magiftros babuit. bic Romam vcniens, vbiplurimos Marcionis amp;nbsp;Valentini fuabone deceptos bxretica prauitate, reduxit.cum autforte obuius ei Marci-on diceret,Mé ne cognofcis? relpondit ille,Cognofco primogenitum diaboli. |
Hic Polycarpus ante triduüm quimpoly^^ comprxhenderetur, vidit per vifioneffl node ceruical capitis fui igne efte con-fumptum, quod, euigilans,interpréta* tus eft igne fe confumendum. amp;nbsp;cum comprxhenlbres fui veniftentjWenfam eis appofuit, poftea mira pro Chrifto fuftinuit. Is dum effet Iohannis euan-geliftx difcipulus, amp;nbsp;cü eo apud Ephe-fum balneas ingrcderctur,mox vt B.I0-hannes vidit Cerinthum hçreocun^no lotus difceffit, dicens: Fugiamus hinc, nè balnex corruant,in quibus Cerinthus lauatur vcritatis inimicus. ANNO deinde 159. Anicetusna-ÄnW«* tionc SyruSjPlo in pace defundo, fuc- P’f cedit,qui fedit annis x.hic ftatuit vt clerus comam non nutriat,amp; quod corona clerici fit fphxrica,capillibreuiores. ANNO fcquenti Hierolblyniis poft Marcum ordinatur Cafhanus 17. deinde Publius »8. Maximus i9.Iulb-nus 20. Gaianus xr. SymmachusajO-ius2^.Iulianus24.. Capito26. ANNO 161. Antoninus Piefig fuburbano fuo ad duodecimum ab vr-be lapidem morbo correptus, interijt apud Lorium vitx anno 77. ANNO fcquenti, qui eft annusj^^jtoni-Domini 162. Marcus Aurelius Antoni- (jjijJm?« nus Verus cognomento Philofophns» Romx educatus, funt qui fuifleCaUu' dicant, imperium adeptus eft, Antonini Pij adoptiuus amp;nbsp;gener. hic omes vir-tutes cxlefti fimul habebat ingenio,^ calamitatibus publicis faduseftdefen-for, amp;nbsp;fi illis temporibus non fuifiet, abique dubio gloria Ro.perijfiet. fta-trem Lucium Verum fimul amp;gencrum fuum,noua,beneuolentia conlorteim' perij fecit.tum primtim Romana lelpu. duobus xquo iure adrniniftratibus paruit, cum vfquc adillosfempèthabuu-fet fingulos Auguftos. Per idem tempus ab armis nulla qui-es crat.nam primo anno rex Parthoruni rebellas,vicinas fibi prouincias Romanas depopulatus cft,cótra quem L. Verus Antoninusperrexit, multaq; ingc-tia aliorum duótu peregit, rcdiens cum vidoria. Horü Cxfaru temporequar-^....^^j. ta contra ecclefiam pcrlccutio orta eft, fccmio. } multique martyrio coronati funt,Iu-ftus |
|
CHRONOG'RAPHIAE. GENERATIO Vl. ftus Viennenfis epifcopus, Photinus Lugdunen epifcopus,'Fclicitas illuftris famina cum feptem filijs fuis Chriftia-niflïmis,S. Viftor,S.Concordius,No-iiatusamp; plures alij. Ipfam autem perfecutionem fccuta cftluesmagna, quae maltasprouincias lt;leuaftauit,maximè Italiam,quam adeo attriuitjVt palsim villa: amp;nbsp;agri fine cul-tore amp;nbsp;habitatore remancrent. multi terrçmotus amp;nbsp;inundationes fluminum leeuw funt. Hs,^ Exortum cft bis téporibus bellu Mar-j^ltl. comanicii, quodquidembellu proui-dentiaDeiaaminiftratu effc,cum plu-riniisargumentis,tum prçcipuc epifto-bgrauilfimi aemodeftifnmiimperato-tis apertiffimè dcclaratucft. nam cum tofurrexilfent gentes immanitate bar-l^’i'ïjtnultitumnc innumerabiles, hoc tftjMarcomani,Qu^adi, Vandali, Suc-^'îSarmatæ,atque omnis penè Germa-fäjamp;in Quadorum fines ingreifus ex-‘■■dtusjcircunuétus»^; ab hoftibus pro-Pterpenuriam aquarü elfet, potius fitis 5't^mhoftispericulu fuftinés: turn ccF “tresadinuocationé nominis Chrifti, j^îfubito magna fidci conftantia qui-®wmilites efl^fi in preces palam fecc-•^’otjiata vispluuiç cftufa eft,vt Roma-®°’?quot;’pffi*fc refcccrit, barbaros auté ^rebrisfultninu idibus perterritos,prç-rertini cum plurimi corum occideren-^)in fugam cocgerit, quorum tcrga Romani vfque ad internecionemcçdc-t^bgloriofiffimam vidoriam rudi par-foq;militum numero reportarunt. ItaOrofius fcribit: ob hoc Chriftia-fum nomen cel ebrefaâum fuit, amp;nbsp;imperator fententiam contra Chriftianos mitigauit.Iturus ad hoc bellum Cæfar, turn non baberet vnde ftipendium mi-imbus prçberct,cxhauftoîerario,omné tmperatoriam fupeUcûilem, omnemq^ ornatum vxoris in foroTraiani baftæ mbiecit. Verum cum pofteà fuperato bofte in patriam redijlfet, emptoribus preciareftituit.nemini tarnen moleftus luit qui reddere empta noluilfet. parta 1 viftoria,inomncsbenè meritoslincra-bs fuit, tributa quibufdam prouincijs remifit, leges leucriores nouis confti-tutionibus tempcrauit, His rebus ge- |
ftis,M. Antoninus ab omnibus itàdi-ligebatur, vt facrilegi norpen incurre-retjqui cius imaginé domi nó babuiiret. ANNO deinde »69.Anicetus papa martyrio coronatur,amp; Soter natio- Sc^rpap*, ne Campanus,papa ordinatur.fedit an-nis ix. ftatuit nè monacha ctia vlla pal-lam attrcdarct,névethus in acerrâpo-neretdum facnficia ficrcr. Soteris tempore fuiffe Dionyfium Connthiorum ^^^“^ epifeopû Eufebius fcribit, qui multos r^epifeop». fuis crudiuit epiftolis. Muka amp;nbsp;Theo-dotió genere Afïanus,T atiani dilcipu-lus,ad laudem religionis noftrç tu con-fcripfit,maximèveró Apellébçreticum ^t'J^‘^‘*' fcriptis fuis commode iiTidet,quod De-um quem coleret,ignorare fe diceret. affirmabat enim Chriftu nonDeum in veritate, fed hoïcm in phatafia apparu-ifle.Nondefuntqui dicStCatapliryga-Cataphry-rum hærefim hoc tempore ort3,autho- **• re Montano. Scripfit amp;nbsp;Theophilus Antiochenepifcopuslibrum cotra Hcr-mogenis hxrefim. Ad Cæfares redco. M. Antoninus fapiétilïïmus fuit,celauit fupportauit^; vitia L. Antonini conlórtis regni xj.an- Mon LVe-nis. Acciditautquod dum fimul vnoin '^'’ vehiculo veherétur,Lucius morbo hy-poplexiæ fulfocatus cft anno imperij vtriufq;xj.amp;ficM.Antoninusregnum folus obtinuit,quem certè ob præflan-tiam in omni genere virtutisadmirari facilii'is qlaudare licet, bic enim à tenc-riseodé animi vultust^j tenore inqua-uisfortunafempèr efthabitus, amp;quia benignitas naturç cû doärina à Fróto-neoratore habita,in codéviro certabat, aboihibus Philofophus appellatuscft. gp’Jpi^'j’^ Platonis fententiain ore iemp habebat, gma, Tü demum florere ciuitates, li aut phi-lofophi imperarét,aut impcrates philo-fopharétur.qui vir tâtç virtutis poterat dicifelix,fivxorem FauRinam amp;nbsp;filiu Commoduno habuiflet,filiü inquam verè incómodum,prout fub co dicetur. \ volebant plures eurade M. Antonino no elfe natu, fed deadultcrio. Fauftina enim vxor M. Antonini, impudica du-xifle vitamcriminabatur. quarècii di-ceretur fbivt earn repudiaret, fed non occiderctjdixilfefertur; Si vxoré dimit-t|mus,rcddaaaws amp;nbsp;dotem; dos autem habc- |
|
^64 lOH. NAVCLERI VOLVMEN' SECVNDVM habebatur imperiu, quod à focero Antonino Pio,volente Adriano, adopta-tusacceperat. Nam educatusfucrat ob virtutes fuas ab Adriano, qui eum fuccefforem fibi delcgiftet,nifi çtas obfuiC fet.ideó Antoninum Pium Adrianus in adoptionem legit,yt amp;nbsp;Pius M. Antoninum adoptaret fibi. ANNO autem Domini lyy.impc-rij M. Antonini xvj. Sotcr papamorit, Ct fepelitur in via Appia.Succedit Eleu-Ekntherius ^J^çj-ius natione Græcus, patriaNico-^quot;^^ politan”. fedit annos circitèrxv.hic ini-to pontificatu, mox cpiftolam accepit Lucius An- àLucio regeBritanniæ,quarogabatur glixrcy. vtfeaefuosin Chriftianorumnumerû apoftolipri redpcret,qua dereEleuthcrius Fugati-miomnium um amp;Damiannm viros optimos có mi-^“’’ fït,quircgem ipfumacpopulumbapti-zarent.Erant tum in Britannia tres ar-chiflamincs,amp;xxv. flamines,quorungt; in locum archiepifcopos amp;nbsp;epifcopos inftituit. Eleutherius inter hçC ad rem diuinam intendit, ftatuitquevt nullus vfualis repudiaretur cibus.Noluit quê-quam à fuo gradu dcijci,nifi effet accu-fatus amp;nbsp;conuidus, exemplofaluatoris, qui errorem Iuds,licèt rei, nódum tar men conuiói:i,ita æquo animo tulit, vt quidquid interim egiffet pro dignitate apoftolatüs,ratum nrmumque mâferit. Huius autem tempore pax ecclefijs data eft,nomen Chriftianum per omné terram audu, Roms potiffimùm multi ex nobilitate cum Coniugibus in fî-dem recepti amp;b3ptizatifunt«Solus Ve-Apollonius. Apollonius oratôrinfignis,marty-rium paffus eft, habita pnùs oratione de laudibus Chriftianx fidei, quodiJlis temporibus capitale fuit.mortuo Apol-lonio, multx hærcfcsinualuérc. Mar-Hæreticorû cióis quippc lèda varie diuifa eft. Apelturba, les enim vnum fatetur effe initium,pro-phetas contrario fpirituafleritinfpira- Mareion. toSj profuturam cuiq;Chnfti cruccm afferebatj dummodó bcnèviucrct, ne-gleda etiam fidc.alij aute authore Mar-done duo effeprindpiaintroducunt, huic confentiunt Ponticus amp;nbsp;reliqui PontidLupifedatores. alij quoquè ex eifdem rursus detenus inuoluti funt, tria principia amp;nbsp;tres naturas confirmâtes, quorum princeps amp;nbsp;author eft* Si- |
renus. Florinus quoquè amp;BIafco noua contra veritatem machinabanturfi-gmenta, Deum creaftemak,contra il-lud, Deus fecit omnia bona. Gö*'' Ad M. Antoninumredeo,quem à^’^'quot;' state amp;nbsp;cunsconfedum,duminPan-nonijs ageret, grauiffimüs repente per-culit morbus. Q^arè cùm deploratam fuam falutem fentiret, anxius reipu. amp;nbsp;filij curas agitans, amicos aduocat,cjui poftquam conuenerunt, conftitutum in corum confpedu adolefcentem fih-um, breui oratione patris connnenda-tum accepcrut, vnà cum bcilirdiquijs, Eftej; ipfe poftcro die fundus fato, ^ Jj^ virtu tis memonam relinquês,tainvni-uerfis charus, vt ab alijs modo frater, modó pater,modo filius,vt cuiufq; ?w$ finebat, amp;diceretur amp;haberetur, xixgt; anno impcrij fui, Ixj. vitæjdiem vltimu claufit. Qiiantus illius amor,cuni nunciu® effet Romam perlatu, regio funere dj* ruit,vt certum omnibus effetj^w^f^quot;' modatus adDeüredijffet,innnèpriul-quam funus conderetur,fcnatuspop^' lusque Romanus vnà propiciumdcuffl dixit.Deniquèinroultisdomib’Wquot;''^”' tonini ftâtuæ funt locatx, ad hoc te®* plum ei confirudum eft, dati faClt;-’*°°' tes: quis tanti viripraeconia faripot^ rit? in quo tantum philofophi®^“,^’“ valuit, vt adfeitu^s lam in imperato»^ dignitatem, tarnen addomuni Ap°‘^®quot; nij Chalccdonij difcendi caufa vencrit Grauis ac feriofusfuit,nontamen(ine comitate,cum frugi effet fmè cotuma* cia, verecundus finè ignauia/me triln-tia grauis. Erat autem infumroisobie-quijs patris Pij du viuerct, cuius in domo per aj.annosverfatus eft,vtei quo-tidiè amor crefceret, nee prêter duas nodes per tot annos ab eo niant diuer-fisvicib’. Ob hoc Antoninus Pius cum fibi adeffe fine vite videret,vocatis ami-cis, eum fuccefforem impcrij omnibus commendauit, ftatimq; fortunatn au-ream, qua: in fuo cubiculofoiebat ef-fe,ad Marei cubiculumtranfire iuffit. Itaq; poft exceffum Pij,fenatiis autho-ritate coadus eft regimen publicum ca-pere. Deinde Armenia deuida, Arme-niacus didus eft, ficuta Parthis viftis, Par- |
GE N,E RATIO VIL 565
tiam infeftantem occidit,amp;populo de-
CHRONOGRAPHIÆ.
Pärthicus eft appellatus. femper autern ciuiles acbellicas rK cum optimatibus
wuiiw at ucuicas rK cum opumatinus uido, qui cum co venerat, partem A1-priufquàm faceret, contulit. eius fenté- baniæ defertam, quæ Carthenefia nu-cupatur,habitandam dedit.Indè Coil-lus,huic fucceffit filius Lucius,quipri-
tiafempèrhæc fuit,Aequius eft vt ego totamp;talium amicorum confilium le-
quar, quam vt tot amici nieam vnius Voluntatem (equantur,
Caflio qui ab eo defeccrat, occifo,in tonfeiosdefedionisvetuit fenatu graviter iudicare. Illius caput oblatu,nul-lolætitiæ figno adlpexit,humari iulfit, dolens vnum illum è fenatorum nume-*■0 fe principe perijfle,velut pollutum «Hetimperium, etfi antea Fauftinç amp;nbsp;ïniicorum opera in coniuratosincita-fipotuit, nifi omnium optimus prin-“psplùsfaluticiuium,quàmfuæ ma-^L tribuiffet.
\ InhacgencrationeBritannia,nunc ^'’gha,ad fidem Chrifti conuerfa legi-ïvr, fubEleutherio papa amp;nbsp;Lucio rc-S^Britonum, vt fupra didum eft. in-'‘^io tarnen in Legenda S. Timothei ’poftoli, quód veneritin Britanniam, ^Lucium eius gentis regem cum tota jvlulaad fidem Chrifti conuerterit.Et
mus Chrifti fidem accepit, pctitis per quot;literas à pontifies Eleutherio pietatis doóloribus, circiter annu Domini 156. Impp.Rom. M. Antonino amp;L. Vero.
% 9uæ habetur in ecclefia Curienfi, ’'vifuit epifcopus amp;martyrio corona-^'^Lvtcunquè fit,fubLucioBritannia ^^fiftianilmum lu(ccpir.amp; quia de rc-ê'^usBritanniç in primo volumine gc-”^’’ïtione trigcfima nonnulla fcripfi-*”“5, operæprecium erit vt reliqua hic
C.Iulius Cæfar Britannos, gentem ™ antèignotam, [amp; fobs fabulis effecre-ditanijbello bis vicit, vedigaics Roma-voimperiofecit,*Caflibelhanoeorum duce amp;nbsp;nonnullis alijs Regulis fubiu-1 gatis. In hac fide permanfere vfquc ad Cinderium Armingum regem luum, imperante Claudio,circiter annum xl. poft natiuitatem Domini. Itaque Gin-derius cum tributum negaflet, à Claudio hello intcrfedus cft.Quarè Aluira-gus cum Romanis congreffus, eorum ducemAmmonem inportu,qui ab eo nomen habet,occidit. At cum is poftea Romanis refiftere non poftct,Cæfari Ie dcdit,cuiu$ filiam vxorem acccpit.Huic % ’u regno fucceffit Melrius filius,qui re-quot;'quot; gem*Pidorum Albaniam,hoe eft,Sco-
Crèuit interim ab ea barbarie maxi- Bauaroruu jnisinCrementis ChriftianapietaSjqua- pr^yj*“ rè fert rex Lucius no tam regno quam s. Lucius Omni mundi cultureliéto,Gallias vc- Anglus, ritatis prædicandæ caufa petijftejindc in Germaniam acceffifle; hodieq; Ba-uari feboc doólorc Chrifti fidem accc-piffe gloriantur. At Cum Sueuiç Vin-delicam, quæ modo Augufta vrbecla-ra eftjingreffuSj Iclùm prædicaretj populus quafi nouam religionem pero-fus, virum lapidibus obrutum, in pu-teum quendamdemifit. Vndèà Chri-ftianis qui erant illic, eft clèm extra-dûs, amp;nbsp;ad Curienfem ciuitaté dudus^ vbi martyr vita fundus eft.
Interet in Britannia cùm interregna effetjVariè tumultuatum,donee Seue-rus prihcepseôcum exercituprofedus eft, qui primo quidemvicit,aliquain-lùlæ parte fubiügata, fed mox repul-fus eft ab bis qui tenebant Albaniam; quapropter muro diuifit Albaniam amp;nbsp;Deieram,quiinfulæ cultorcs Romanis fideles tueretur.
Cætcriim Scuerus apud Eboracum interijt morbo,fiHerodiano creditur, etfi funt qui eum Albanorum perijlfe feribunt infidijs.Britanniæregnû Ca-raufus occupauit, quem Alexius Romanus dux fuftulit. Succeffit ftatlm Afclepiodotus,qui Alexiu cum legio-nibus tribus vicit. Hoc tempore mif. fus inBritanniama Diocletiano principe Maximianus,Chrifti fedatores in-numeros occidit. Afclepiodoto inter-fedo,Coel fuccedit, qui*Coeleftriam * Clocftrii condidit. Turn Conftantius Cæfar in Britanniam miftus, infulam Romanis pacauit,camq; poft intcritum Coelis, duda illius filia Helena vxore,rolus ad-miniftrauit.
Pofthunc filius Conftantinus Magnus,cuius gratia reges Anghci impebb b riaU
-ocr page 584-ï66 lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
nali diademate vfi funt. Conftantino Romæ imperium ineunte, occupauit Helena CS-ï’cg’iiquot;^ölt;^^iuius Suedorum dux, in-ftantini ma-terfefto Trahero Heicnæ auunculo re-*'^’^’ ge Britannia. Is filiam dedit Maximo vxorem fucceflbri,qui cumin Gallijs Romanum imperium infcftaretgt; fuga-to amp;nbsp;occifo Gratiano, à miJitibusim-perator eftappellatus, demum amp;nbsp;ipfe proditionea quibufdam Gratiani ami-' cis interemptus.Poft illum Britanno
rum duces cùm vaftareturinfulaà Pi-dis amp;nbsp;Scotis, à Romanis fruftrà auxi-lium petiêre.quarè indignatijmurum, quem à Seucro principe fadum dixi-mus, deieceruntjRomanosque finibus cxpulerunt. *■
Sedauit hos tumultus Conftantius Britannus, Aldonei regis frater:qui oc-cifus fraude, reliquit rilios ties, Con-ftantem,Aurclium amp;nbsp;Ambrofiu. Conflans Deo cœnobioque fe primùm di-cans, moxregnum répétés, à Vortiger-lt;10 Gerfeorum duce qui arripuerat,cir-cûuentus occiditur. Hoc tempore cir-Saxone$Bri citer annum Domini 449. Saxones fî-tartiiam in- ue à V ortigerno,fiue totius infulç cons''®* filio vocati aduersùs Pidos amp;nbsp;Scotos, vt Bcdavult, duceEngifto,inBritan-niam applicuêre, funtquein regni parte à Vortigerno except^ vtinfrà gene-rationexv. videbis. nam ibiperplures annos geftahæcexequemurlatiùs.
GENERATIO VU.
MOrtuo itaque M. Antonino, Lucius Aurelius Commodusfi-Ijus imperium accepit, anno Domini t8o. quo annofeptima incepitgeneratio. regnauit autem annis xij.menfibus ofto, nihil paternum habens. eius mater Fauftma ciim effet prçgnans, vila eft in fomnis ferpentes parère, fed ex bis vnuin ferociorem. Cùm autem ge-minos peperiflet, Commodum amp;nbsp;An-eSmodus toninum, Antoninus quadrimus eft Kviij.Imp. eJatus.mortuoitaquefratre,Commodum Marcus amp;nbsp;f uis præceptis amp;nbsp;etiam optimorum virorum erudire conatus eft, fed tôt difeiplinarum magiftri nihil fibiprofuerunt. Nam à prima fta-tim pueritia turpis, improbus, crude-lis, libidinlt;iluSj ore quoquè pollutus
fuit. Imperator fadus, patris miniftcrh fubmouit, amicos ftnes abiecit,per ta-bernas amp;nbsp;lupanaria volitauit, mifit homines ad prouincias regendâs vel criminum focios, vel à criminofis com-mendatos. In fenatûs odium ità venir, vt crudelitèr in tanti ordinis pernici-emfæuiêrit.innumeros occfdireclt.In-teremit fororem Lucillam, cæteris fo-roribus improbè contaminatis. inde Perennium prætorianorum præfeftu* qui amp;vitæ amp;imperioilliusinigt;diabâ-tur:quo interfedlo, Félix cftappcll«lt;«» Reip.caufain publicûrarù ^gredieba-tur. fæ uiebat inprimîs præfeftorum cç-dibus, alium pro alio occidens, vani^ excogitatis fupplicijs. Ea fuitpræterei dementia, vt vrbem Romampoftinec* diumreftauratam,coloniamConii’iO'
dianam, fenatum Commodianumvo-cari voluerit. menfes mutauit,ptoA“' guftoCommodu, pro SeptembriHer-culem,pro Odobrilnuidu,pro^°' uembri Superatorum, pro Decemhri Amazonum.*fcilicethæc inter âlww-niftimè fibi cognomina vfurpahat,drei voluit louis filius Hercules, r^P“' diatoque Romanorum principuwha-bitu,leonis pelleinftratus, clauamquc geftans, in medium prodibat, fohtu5 cum feris dimicarepertinaciniinè. adeo enim erat certa manu, vt nullam fri*' ftra fagitta peteret. Hoc viuensmodo, cum treccntis concubinis,totidemq'ie exoletis puberibus,in palario percon-uiuia debacchabatur. idque quandiu tulerint fui imperium, vti mox fen-betur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
Per idem tempus, hoc eft, anno Domini 184. Hierofolymis ordinatur Maximus epifcopus, poft quem A’’?”H' nus, poft eum Valens, deinde Du 1-chianus, poft hunc Narciflus,deinde Helius, dein -Germanus, hunc fequi-^f,^^))jj tur Cordius 33. epifcopus. OrigencS ^j^cyijf, nafcitur Alexandris anno Domini
188.
Erat adhuc circa lise temporahsre-fts Cataphrygum, de qua Apollinaris Hierapolites: Origo,inqt,huiushçrens indè defcendit: vicuseftquiappellatut Ardaban apud Myüa Phrygiç ciuitate, vbi aiunt Montanü,q nupèr ad Chrifti fidem
CHRONOGRAPHIAE.
Wem vénérât, cupiditate primatusao-celum,cotrarijs fpiritibus m femetipfo locum dcdifle,ac repente quodam ex-f™u mentis affedu amp;nbsp;velut aélum fpi-fitUjproloqui cœpiffe quædânouaamp; oiiicrfa,velut prophetali Ipccie. Viden-t«hacalij,vt dæmonereplctû,amp; errà-^cofpiritû afflatu,obiurgabant, amp;nbsp;I0-^oi prohibebant, memores Dominici P’’Ç*^^pùjC|Uod iubet obferuari falfos ^p-phetas:alij autvt fpiritufandlorepletu, ^^ ^ propbetica gratia donatu putabant: ^^ stjuibuscum Montanus inveneratio-nshaberetur,in tanta progreffus eft te-’’'mt3te,vteliam duas quafdam mulie-fesmfanifpiritüs, quo ipfe replebatur, participes fibi faceret,amp; adinlanicdum iscum paritèr edocerct. nam beatificari Ws qui fibi familiarius adha:rebat,pro-®ifit,(licebathi hçretici,fe eos efle quos promiferat Dominus ad populum luû ^dlemiffuru prophetas. HicMonta-P'^5eft,qui Joj-yJi; nuptias folui, amp;nbsp;qui *öuniorulcgc$ primus impofuit, quæ-03m Phrygiæ oppida Hierofolymorü ’domine domuit^ vbi fedatorum fore ^^defiam decreuit.
^f mulieribus fenbit Apollinaris, ^s quas Montanus prophetilfas nomi-’’3t,virosfuos reliquiffc,multa falfa di-flt;;rc.Etiterum: Dicitc mihi o prophe-bH^jVultusne prophetatis candoribus ’’üoonbus aliquando fucatur? pro-puetiflaftibijs tingitur, ornamentis amp;nbsp;ornatibus deleélatur? Deindè,prophe-Uad tabulas amp;nbsp;refter as 1 u dit, propheta petunias amp;munera accipit,pecuniam Ibam ad vfura dat.dicant,fi heet hec eis ficere, amp;nbsp;probabuntur mihi reliqua.
autem ad martyres confugiunt, dicétes,multos fe habere martyres; hoc rficindiciu, quod verus fit apud eos jp-Pneticus fpiritus. quid ergo,quia multi nçretici plurimos martyres habet? warn Marcioniftæ habent plures martyres, lcd quæ effe poteritapud eos martyrij virtus, vbi Cnrifti veritas non eft?Ncq; credendum eft in exceftu mentis, id eft, per dementia prophetari, quod eft proprium pfeudoprophetis. vbi enim quis amens efficitur, iufti relique efte non poteft tenax. Qui fine dubio initium iumunt ex imperitia, ad finem dcuol-
GENERATIO VIL 567 üuntur amentia:. Hoc autem modo ne-que inter veteres quempiam, neque inter nou os per Dei fpiritû extitinepro-phetampotuerunt demonftrarc. •
Eleutherius papa cùm fediffet an-nos xv. menfes très, morityr, amp;nbsp;apud ViSorpapa B. Pétri corpus fepelitur. Deindè poft quinq; dies Victor natione Apher,êlx-gitur anno Domini 191. conftituithic, vtexigete neceflltate,vbiqùè amp;inomi / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
aqua naturali poffit baptifma confer ri.
ANNO Vidoris inPapatufepti-mo,celebratuni eft concilium in Alexandria Palçftinæ fuà authoritate, cui Q^n^jfutio interfuit Nareiflus,Theophilus amp;nbsp;Ire- pafchatis. hæus:ftatutumque eft,quod fêmpèr die DnicOpafcha eelebrari debeata quar-tadecima luna primi menfis, hoc eft, Aprili$,vfquead vigefimampnmam,nè ludæos imitari' videremur, vtl multi tune epifcopi Afiç amp;nbsp;Orientis cum lu-dæis pafcha eelebrabant, qui tarnen fe-qui fe dicebant lohanncm Euangeli-fiam, Polycarpum, amp;nbsp;plures alios. De his infra.
Ad Commodum redeo, cuius flagi-tium vrbis pœna profecuta eft.nam Ca-pitolium fulmine idum eft,ex quo in-flammatio fafta, Romanam bibliothe-cam concremauit. Exortum eftdeindè aliud incendium, quo Pacis templum, cedes Veftx amp;palatium,bona^uevrbis pars exufta eftac foloasquata. Poftre-mo,ciim flagitijs coufquè animus vefa-niæ proueheretur, vt principalem aula delèreret,etin ludum gladiatorium mi-graret, ftatuit in Saturnalibus non ex ædibus imperatorijs, vti mos erat, fed è ludo gladiatorio in publicum prodire. Q^od cùm Martia, quam ex omni concubinarum numero præcipuè ada-mauit, amp;nbsp;pene iuftx vxoris loco ha-buit, prxterea amp;nbsp;Lxtus prxtoriano-rum prxfeólus et Eleduscertatim dif-luaderent, rogarentque nc quid indignum principe conaretur: adeo per- ^ cituseftira,vt plurimos eanodeinter-ficiendos Icriberet, ex quibus prima erat Martia, mox Lætus arque Ele-élus,poft hos ingens eorum numerus, qui plurimumhabebant infenatu au-tnoritatis.
bbb 2 Scd
03 lOH. NAVLCERI VOLVMEM SECVNDVM
Sed venit in Martiæ manum libellus forte per puer u m Philocommodujtju a: vbi fe morti deftinatam cum alijs vidit, libellumEleftotradidit, qui rem cum Læto communicauit.Placuitqj nefariü bominé praeuenirevcneno, quodcum bbi fruftri viderentur tentaffe, NarcH-fumaudacem iuuenem immifout, qui grauiter affedum ftrangulauiu Et is Commodi quidem cftexitus Commodi, principis mor«, omnium nobiliflimi, fed fccleratiflimi, tredecim annospoftpatris obitumim-ferioadminiftrato. corpus ciusvt tra-eretur vnco inTiberim, popnlusac-clamauit, fed iuffu Pertinacis fucceffo-ris, in Adriani fepulcrum translatüm eft; memoria eius, ficuti olim Domi-tiani, ex monumentis omnibus ab-rala.
Commodo interfedo^qui cçdis erat AeliutPcrti‘quot;^'^^‘-’b tutorcfibi ôpùsefle videbant. a8xij.Imp.itaque fufcepit imperium a Læto dela-tum P. Aelius Pertinax vrbis præfedus, inuitus, circiter annum Domini ipf. imperauit menfesfex,natu grandis^qui feptuagefimum iam agebat ætatis annum, nomo ignobilis, natus enim erat ’ patre libertino apud Ligures, fed belli amp;nbsp;pacis arte præftans, quarè impera-torem fenatus Confenfus confirmauit. Fuitque intérim ea modeftia, vt nulla imperatorum pompa vtcrctur, nee fe Auguftum, nee vxorem Auguftam, fi-liumve Cæfarem appellariïinerct.blan-dus fuit magis quam beneficus, vt ap-pellarent eum plurimi gt;cfquot;'‘^W’ quód bene loquendo baud bené faceret. fa-ciebatlt;^uc ea principis parfimonia amp;nbsp;vitæ integritas, vt militibus qui luxu amp;nbsp;rapiniscorrupti erant,maximèodio effet. Quarè breal Didij lüliani opera à militibus eft interfedus. mortem eius moleftè ferebant vna patres amp;nbsp;plebs, quód pacis amp;nbsp;quietis nupèr concept« Ipes nulla videbatur.
Iam vniuerfa ciuitas nouarum rc-Didi» Iulia-®®^®”’ tacitaè militum luxu con-uuilrop. ijciebat.expofuerat enim imperium, à Maioribus gloria et virtutepartum,vénale. Licitabanturboc vnacum Didio luliano Sulpitianus, fed mâluit miles id luliano dari,fiue quod parum con
tinente femper fuiffet vita, fine quM Sulpitianum neceflitudinequada PW' tinaci coniundum, fufpicaretur bom principis mortem vlturum. itaq««^ )ianus imperator appellatus à niibtiy bus, Commodi cognomento, etiam a fenatu baberi coeptus eft imperator. Erat populo Romano propter mgen-tem luxum odiofus adeó, vipubnos«' eelferetur conuicijs,tanquàmimpera-toris nomine indignus,crantqueonii-um pene animi PSeennioNi^Pfog* penuPræerat ilk turn SyriadJ ftgæ* nibus. arque quamprimùm qu***'’^' be Roma gererentur, acccpit,a(bp*;‘’’ imperij eucdus eft. fiquiaem pr®^* bant amp;nbsp;cos conatus milites, led fait quàm decuit, ad tantum honorem ex-cipiendum, Antioebenis captas niece' bris, tardior. Peruenit return ilbrum farna adillyricos exercitus,quib’ Sept. Seucrus Apber pr«erat,callidovirm' genio, amp;nbsp;bellis gerendis ftrenuo$./$ omne negocium ad militem detulij» eft«^; ftatim imperator appellatus- q“®; obrem Italiam fumma cden täte irgrd-fuseft, vbi patebant omnia vlóotijpta* dibant in occurfum populi feu mét'') feu pacis amore.Qux cum luliaquot;“^'^'' fcifceretjadfenatumconfugit/^“quot;”^* eft vri feedere principes componeren* tur. Seuerusvtcertam deimperiofpe® conceperat, animo perftitit, donee m fuam quoquè fententiamfenatnmtra-beret. Itaque vtacceflïtvrbem,patrui« legatos lætus audiuit,qui omnesint“ imperatorias laudes c6tulêrc.vblpa“' cà de militibus, qui Pertinacem ocd®‘ rant,pœnam fumpfit. Didius lulianus in pafatio, pofteaquàm mêles duosim-peraffet, occifus eft. Seuerus vrbem jene««’® ingreffus,per fauftas acclamationcs im- I®P* perator eft habitus, ex Lepti vrbe Apbricæ ortus, literas Latinas non indodus, dicendo vehemens, inprifflisfi quandó Punica vtebatur cloquentia. imperauit annos ododecim. Compo-fitis vrbis rebus, aduersus Nigrum imperij æmulum proficifcitur.lllevt erat belli ftudijs admodum exercitus, qux neceffaria erant comparât, Oricn-tis auxilia poftulat, Byzantion occupât in Europa. Quod vt accepit
Scue-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO viI. 569
Seuerus,ad Cyzicu contcndit,vbi cum Nigri ducibus felicitèr pugnauit. defc-ceruntque ad eum poft earn pugnam Nicomedienfes, amp;plurimæ anæ ciui-tates.Quarè fortunæ fucceftu lætus, Taurum tranfgreditur, in Ciliciam ir-rumpit. Occurrit Niger apud Ifficum finum cumingcntihominummultitu-dine. Qua vida, cratenim à ftudijs belli amp;nbsp;difciplina militari aliéna turba, Niger cum paucis Antiochiam fugit, cuipaucos poft dies in luburbano quo-'^'^ ^’^ *’’P^^ ^^ amputatum. Atque is
«ft Nigri exitus, boni imperatoris, fi Mes oraculo habetur, quo refponfum fertur:
Oftimus eß FuJeus^onuf ,^/gt;ier,/gt;eßimu/ '^Hèus.
^fgebat àtergo Seuerum Clodius AL l’inus.hunc prins quàm aduersùs Nigrum proficifceretur, plurima fibi gra-^a deuinxir, nc fe quis hoftis in Occi-dente fequerctur: Britanniam magnij regebat viribus, coque vencrat magni-^Minis, part'im Seueri gratia, partim ^obilium fauore,vt libereAuguftus di-c^etur.Seuerus Punicam fraudem mo-l’tuSjrem agcre maluitdandeftinisin-®^j’gt; pereuflonbus ac venenis; fed pa-t«hfto dolo, in apertum helium inci-ditjidi^ue pcriculofius, quod Nigria-ninondum erant omnes fubadi.Pau-ropoftByj^jutium fame captum,penè dirutum eft. exercitus quàm eelerrimè J® Galliamdudus,Ieuibuspugnis cum bofte fæpè congreflus eft. Tadèm apud fugdunumambiguo certamine vidus ^ '^ Albinus, caput Romam miftum ac patibulo affixum, reliquum cadauer equorefugienticonculcandum datum
gri ac Albini amicos, etiàm è fenatti optimum qucnquccruddiftïmis cædi-Ms madauit. Romæ pauco tempöre woratus, ad vlcifcendos cos qui Nigro auxilium tulerant, exercitum in Orientem ducit,vbi fclicitérpügnans, Parthos, Arabas, Adiabenos fubegit, deque his reuerfus cum triumpho, nomina fibi ab illorum titulis indidit.
kj, Fuitperidem tempus Artemonishç-refis,qua Paulus Samofatenus inftau-
rareconatus eft. hæc Hærefispuru ho-minerrij id eft, abfque Deo fuifte fal-uatorem efFertjidque antiquitùs etiàm ab Apoftolis traditum efte mentitur. Tacent hæc Irenæi amp;nbsp;Melitonis volumina, quibus Deum amp;nbsp;hominem fi-mul prædicant Chriftum, faciuntque Vidori calumniam, qui fciuntViéto-rem papam Theodotum*Coriar’um, principem impietatisipforum,decom-munione Ecclefiæ repulifTc, co quód primus Romæ aufus eft dicere,puruin hominem fuilTeChnftu. Sedamp;deVi-étore hæccoi«tnemorâftefuffîciat,qui decern annos epifeopatu fundus eft,
Ze*phyrinus facerdotij fucceffor exti-lit anno nono principatïïs Scueri, an- p^^]’/ no Domini zoj.fedit annisodOjmen-fes fèptem.Interim Seuerusperfccutio-nibus agitabat eedefias, amp;quintolo-copræclara à miliubus Chrifti pro picrate certamina martyrij gercbâtur,prç- 0“’quot;^’ '•gt;” cipuè apud Alexandria ex omni Acgy-pto amp;nbsp;Thebaide. In his Leonides Ori-genis pater pro martyrio Chrifti capi-tc plexusj tencræ adhwe ætatis pucrum reliquit. Cumque lupra modum tune accenfa perfecutio læüiret, puerulus Origenes Ijjontè femartyrio ingeffit, amp;nbsp;alijs in certamine pofitis, infedari rnortem amp;nbsp;rapere ipfam videbatur; amp;nbsp;adeptus fuiftet forte, nift difpenfatio-ne diuina advtilitarem multorumpro sedificatione Ecclefiæ fuiftet feruatus, De hoc inferius latius dicetur.
Zephyrinus itaquepontifex,lel di-ùinæ magis quam human« intentus, conftituit,vt adftantibus clcricis amp;nbsp;lai-cis, amp;nbsp;Leuitaamp; facerdos ordinaretur. Statuitlt;^ue vt confccratio diuini fan-guinis, in vitreo vale, non in Iigneo,vt antea, fieret. Hæc conftitutio poftmu-tatacft,vtnecin ligncovafc, neque in vitreo,nequeex cupro obtetrum lapo-rem fieret, vt in Tnburienfi amp;nbsp;Rhemé-fi concilias ftatutum eft.Idem Papain-ftituit, vt omnes Chriftianos qui annos pubertatis attingerent, fingulis an-nis infolenni diepalchæpublicè com-municarent, quodinftitutumlnnocc-tius tertius etiàm ad confeffionem deli-dorumtraduxit.
Eo tempore Symmachus SarnaritcSjSymmacli’. bbb 3 lu-
-ocr page 588-|
lOH. NAVCLERI VOtVMRN SECVNÙVM $70 Îudæorumfadus cft profelytus, diui-nas fcrjpturas ex Hebræoin Græcum transfudit, fuamque editionem condi-dit. fed hic Ebionæus fuit, quae hærc-fts afferit Chriftum de lofeph amp;nbsp;Maria natum,purum hominem fuifte, amp;lege ritu ludæorum feruandam elfe. Com-mentarios feripfit, in quibus conatur de euangelio Matthæiauthoritatéfux hærefeos confirmare. Poft hune anno rheodotio. tertio Theodotion fuam in eodem opéré editionem fecit,fubScuero. Tertulliin» His temporibus fuit Tertullianus Apher, quem Hieronymus inter dodos Latinos numerat.Is vcrocùm vf-que admediam ætatem presbyter man-fifletj inuidia deincèps amp;contumelijs dericorum vrbis Romæ, ad Monta-nidodrinam lapfus cft. volumina com-pofuit depudicitia,de monogamia^de ieiunijs amp;c, Glt;t», Componebat vrbis datum ædifîcijs pluribus, exterisque ornamentis ciui-hbus Sep.Seuerus,atqueciim quodam tempore in fomnijs vidiflet Antoninum fibi fucceffurum, ftatira admili-ßalHaDui. ^^5 proceffit, amp;nbsp;Baffianum filium natu maiorem,M. Aurclium Antoninu nuncupauit. Quod cum feciffet,à Iulia vxore fomnij confeia commomtus. quod minori filio hoc fado aditum interdufiflet imperandi, etiàmGetam minorem filium, Antoninum vocari iulfit. Itaque fempèr ab eo in epifto-lis familiaribus didus eft Antoninus, cùm h forte abeflet, feripht: Salutatc Antoninos filios amp;nbsp;fucceftores meos. fed nihil valuit cautio. Nam ei Iblus illc fucceffit in imperio, qui primus Antonini nomen accepit. Eos autem hoc cognomento Seuerus eo libenti-us appeliauit, quod in animo habuit, omnes principes dcincèps,quemadmo-dum Auguftos,ita amp;nbsp;Antoninos ap-pcllandos,amore M.Antonini Veri amp;nbsp;Antonini Pij. Ferturquoquè Seuerus immodera-tiftimè Ixtatus, quod duos Antoninos pari imperio,necnon reipub. relinquc-ret, exemplo Pij, qui Verum amp;nbsp;Marcum per adoptionem reipub. reliquit. Hoc melius,qu0d ille filios per adoptionem, hie perfe genitos, redores da^ |
ret,Baflianum ex priori matrimonii, amp;nbsp;Getam de Iulia vxore fecunda, Sed ilium multùm Ipes fefellit. namvnum parricidium, alterum fui mores reipub. fecerunt inuifum:fandumqueid nomen in nullo diu bene manfiqpu-tatlt;^ue Spartianus neminem propè ma- H'^^^ gnorum virorum,vtilem filiumaefru- '^ gis bons reliquifte. Denique aut fine liberis viri intericrunt, aut tales habuerunt plerique, vt melius fuerir, de rebus humanis fine poftcritate decedere. Et vt ordiamur à Romulo,hie nmu liberorum reliquit, nihil Numa Pom-pilius,quodvtilcpofletrcipu.eue.Qui“ Camillus? num fuî fimiles liberos habuit? quid Scipio? quid Catones?quid de Homero,DcmofthenCjVirgiliOjTe-rentio, Plauto, cæterisqjalijs loquar. Quid de Cxfare? quid de Tullio,lt;^“^ foli melius fuit liberos non habere, quid de Augufto, qui necadoptmum bonum filium habuit, cum iHidig«^ di poteftas fuiflet ex omnibus^falfus^** etiam ipfe Traianus in luo mumcipe ac nepotc deligendo. Scd vt obontta* mus adoptiuos,nè nobis Antonini 1111-mina reip. occurrant, veniamusadge-nitos. Quid Marco felicius,fiCon'gt;iiO' dumnonreliquiftethacredem^quidSe-uero hoc,fiBaffianum nongenuiffet? quiftatlm infimulatu fratrem infidia-rum, parricidiali figmento intercmit, qui nouercammatrê, in cuiusfinu Getam occiderat, vxorem duxit,quiPapb nianum iurifconfultum, quodparrici-diu excufare noluifret,occidit.Dcnique vt aha omittam,ex huius moribus falt;^ puto, vtSeuerus,triftior viradomnia, immo etiam crudelior obiret. Sub Victore Papa ludas vir doßus, I^W *Chriftoriographia fuperiorum tem- ' porum vfq; addecimum Seueriannum confcripfit,in qua tarnen erroris argui-tur,quodaduentu Antichriftifuistem-poribus futurum dixerit:in quem erro-rem ideóincurrifleputatur,quodamp;vi-tia hominum amp;nbsp;crudelitatem eo pcr-ueniffe cernebat,vt diutius tolcrari hu-manum genus à Deo non pofte exilli-maret. OENSRATio vnr. Anno |
|
CHROMO'CmHIAE: GEMERATIO vm. ANNO Domini210. SubZephy- rinopapaamp;Seuero oftaua ince-pitgeneratio,Imp.Seueri i/.quifequen-tiannoin Britannia apud Eboraeû op-'”°’^^° grauiffimo extindus eft. ‘’Peuerat enim Britan nias propter inte-»unas quafdam feditioncs componen-öaSjvbi nonnullis prçlijs felicitèr fadis. Valium quoddam feu murum à mari ad l’’aredeauxit,adtuendos Romanos qui »eainfulæ parte erant. Moriés dixirte f«'tur,Turbatam remp.accepi, firmum Imperium Antoninis meis rclinquo, fi ^oni eruntfimbeciU um,fi m a li.Fortu na J'^g'ajquæ comitari principes amp;nbsp;in cu-biculoponifolebat,geminari prim’ rta- gtri,fub hora mortis iuffirte fertur,vt al-ternis diebus apud filios imperatores in ^ubiculisfortuna poneretur. corpus à ®fitanniaRomam cum magna prouin-^'diumreuerentiadelatum ert. Moriés *3ntüreliqt annonæ,vty. annis quoti-^‘èfeptU3gintaquinq; millia modium ’’'pédipoucntrolci vero tantum, vt per ‘jrinquennium totius Italix,qux ole o *§^fet,vfibus fufficeret. Dcillofenatus ^bquèdaut nafci non debuiflet, aut Jionmori. Reliquit imperium Scuerus filijs 2. Rafliano amp;nbsp;Getx,qui vt erant moribus *i'axinièdiflimiles, vix vna pauco tem-poferegniruntifuit Baffianus ingcnio «lox,belli magis quam pacis rtudiofus. ContraGeta modéra tione amp;nbsp;humani- tabatindè apcrtis vtriufque odijsjimpe-num inter fediuififfent,nifi IuliaGetæ mater interueniffetjinfelicitèr quidem, •^ quem enim Baffianus imperij parte pri-1^uarevolait,vita fpoliauit. Geta hoftis declaratuSjintcrfeâ:’ eftin palatio. Baffianus admilites confugiens,ingenti ^-miffa pecunia, imperator eft habitus. Oya turba ftipatus,portera die fenatum adit/ratris c^dem leuibus quibufdä ar- gutnétis excufatjpoftulatis ins qui cum Getaconiuraffeferebätur, cumquibus plurimos fratris amicos occidit; inter primos Papinianum iurifconfultum. ! Will ■quodfceluseiusapudfcnatü amp;nbsp;milites txcufaie nolucratj qua fi homicidium |
57* fieri,quam excufari,eflet facilius. Pcrtulêrehancfçuitiam non Romani folùm,fedexteræ quoquè nationes. namcùminuifumfe vrbi videret, genres quafdam bello adijr. Primtim Ger-manos,quos fibi magno ftudioconcili-auit,fic vtexhisfociosbellorum amp;cu-ftodescorporisvalidiffimum quenq;amp; pulcherrimum fibi adfciuerit. f^pc Romano cultudepofito. Germanica verte amp;nbsp;cçfarieflaua'ornatus eófpiciebatur, qua re plurimum amp;nbsp;Germani amp;nbsp;Romani milites gaudebant,cum quibus fcili-eet omnia militiæ munera ipfe fubire prompte folebat. Pacatis Irtri rebus,Thraciam petijr. dehinc Afia peragrata.Alexandriam venir,vb'i maximum tyrannidis ai gumen-tumciuibus dedinomnem Alexandri-norum iuuentutem fraude peremit, quód in patremfeque nonnuUaiocati fuiftent. ProfedusinParthicamexpeditione, portqudm rrtultum hoftium cecidiffcr, interCarrhas amp;nbsp;Edeflam dum ex equo mingendi caufa defcendiftet, in leceflu Macriniinfidijsperijtj portquam folus annos fcximpcraflet. Rdiqæ corpufeu-li ad luliam nouercam, quam incertis fibi nuptijsiunxcrat,in Antiochia mif-fæ funt.Hæc,inccrtum /ponte, an ali-cuius imperio,mortem fibiipfa confci-uit.HuncBaIfianus fiueAntoninus fæ-uiffimusimperatorexitum ert fortitus, Caracalla cognominatusex genere ve-ftis ad pedes dcmiflæ,quâ populo dédit. publica opera reliquic non ignobdia, thermas amp;porticum Seuerianam. ANNO Domini 22O.Opilius Ma- iijmp. * crinuspr^torij pfelt;rtus,cuius opera Caracalla interfeâus eft, imperium arri-puitjhomolibertini generis amp;venali ft-de,confortem fibi adfciuit filiu Diadu-menum adolefcentcrh formofiffimum. Parthicum helium inftaurato cum bar-barisfœderecofccitjcuiusbeneficij gratia à fenatu imperium fibi ftabiliri peti-uit,quodCaracallæ cefiodio confecu-tus eft.manfilTetq; firmum fibi imperiu, fi no Antiochenis illecebris clanguiftet. naminuifusobluxum Romano militi, ftat'im cum imperio vitam amifit. bbb 4, prat |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
57»
Erat Antiodriæ Mçfa mulier ex Emifa vrbcPbœnicumJuliæ Seuer! coniugis foror.hçc in impatoria aula diù verlata, filiasbabuitduas, quarum natumaior *Soçnis, minor Mammça vocabatur: illi filius Baffianus,buic*Alcxianus,fa-cerdotes ambo fol!s,qucm*Hel!ogaba-Baffianut. lumPhoenicum lingua vocant. Baffia-nus natu maior, cùm facerdotio plerû-què fungcretur,Romanorum in feocu-losatque animos miro ardore conucr-tit:eraten!m amp;formç viribus amp;nbsp;genere imperatorioprçftans. Anusvtmilitum ftuuiumintellcxit, pollicendo imperiû inuafit: ità adolefccns dum muliere in caftra perdudtus,cotra Macrinù omnium animosauri cupidine, amp;Caracal-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;læ quafi commilitonis memoria, acce-
dit. Hunc rerum nouarum motum Macrinusnegl!gentiorrepreffurus,Iu-lianocumparte exercitus rem deman-dat,qucm milites ftat'im, v!(b pucro, jj-politaque mercedeinterfidunt, Baffianisfe adiungüt,interfclt;äi caput ad Ma-crinum mittunt, quibus illc Cumtoto excrciru occurrcns,acr! commiffoprç-I!o,fortunadeff!tutus, fugit. qui eum Macrini cçgt; per(equebantur,circa Cbalccdonem in dot. Bitbynia comprçbenfum cumDiadu-meno fil!o obtruncant, poftquam duos menfes fupra annum imperaffet.
ANNO igitur Domini 221. M, Au-kt tiamp?!*®^’“^ Antoninus Varius Hdiogabalus didus, qui putabatur filius Antonini Caracallæ ex confobrina fiia occulté ffuprata,imperatorfadus cff,regnau!t annis 4.Fuit autem Heliogabalus,id eff, lólis vellouisfacerdos,atque Antonin! fibinomenadfciuerat,velin argumentum gcneris,vel quod id nomen vfque-adeo charum cflecognouerat, vt etiam parr!cidaBaffianus,caufa nomiriis ama-retur.amp; priusdifhus eft Varius, quod vario femine de meretrice Soçnis nomi-ne,conceptus v!deretur,Antonino Ca-racallç ftuprocognita,quæ meretricio more Y!xit,!n,aulaque omnia turpia ex-«rcebat
Nadusimpcrium,Rómam nuncios m!fit,excitatCsomnes Romanos adnolt;-men Antoninum.filium Baffiani nanq; fe fcripfit.quarc ingens eius defideriu fa-âum3itaque à cun dis imperator appel-
tus Alcxandrum Cçfarem ante dixiflet-Sed Hdiogabalus primum ingreflus vr-bcni,inPalatino mote iuxta çdesimp^' ratorias,templum Heliogabalo, iaeft, j loui feu loli confecrauitjufftq; Veits ignem5panadiö,ancylia,ac omnia Romanis ven eranda,pr£ter ea ludçorum a Samantanorum religionesamp; Chnitia-nam deuotionem, in illud traferri tem- z plum.cdixit item jVt omnes Rom.magi-ftratus qui publice facra facetent, ante aliosdeos,quorummeminifle’'’^‘^^ ^' crificandum folent, deum Heliogaosw nuncuparent.
Sequent! veto die fenatum ingrefluJ, matre fua accin iuffit.quçcùmveniliej» vocata adconfulû fublcllia/edendoad-fuit.Idé fcnatufcofuIticonficieditdl’S folus^ue oim imperatoru fuit, fuM'**® mulicr quafi danflimajoco «rif«’ƒ ^iHi ingrefla.Fecitamp;in colle quirinalip3b'jjjj,j|5, tium, quod fenatulum appellauitj vw muliercs congregatæ,leges matronales de moribus tulerunt,quaruni pnnceps, Symiamira mater Heliogabalijbampn-dio tefte,fuit.Omnes deos fuimin'ftros effe aiebat, Cum alios eius cubicularws appellarct,alios Teruos, alios diuerfaiu terum miniftros.Omne deniquèmago-rum genus aderat.cçditamp;lwmanasho-ftjas, Icdisadhoc pueris nobilibuJper omnem Italiam patrimis Scmitrims, vtmaior effetvtrique parenti (ïolor;amp; vt ad pau ca veniamus, inter cçtera no-tatæ lafciuiç flagitia, omnes vrbis mere-trices amp;nbsp;Icnóespro cocioneaffatus eft) delt;^; omnibus libidinum amp;nbsp;voluptatu gencribus longum habuit feimoné.cas commilitones appellans,fingulisdona-tiui nomme ternos * munerauitaureos. pr^cipueque perfuafit Romanis matio-nis3amp;maximè forma infignibus,vt rac-retriciæ arri(quam egrcgiam,prçclaram amp;nbsp;multùm liberis hominibus digram affïrmabai)fe traderent,amp; in matriculi conferiberentur. Mirari quoquè fe di-xitjCur tardarét profiter! publicè amp;nbsp;nomina dare,cùm dam omnes merctrices effent,an fortaffè meretricis nomen ab-borreat?tamé hoc nil fordis habet, cùm amp;nbsp;milites merer!,amp; emerita flipécliaac-cipcredicatur.deindèprodamauitlógc tole-
|
CHRONOGRAPHTAE. GENERATIO VIH tolerabiliuSjfi palam amp;nbsp;publice fe pro- ftitueret,quam dam.In animo quoque bui effe lege ferre,per qua mulieres oés H» ^^^^^’^*^’-^’^ communes.id erit, inquit, ^^’'-•‘J^’^bbus gloriofum, vtile amp;nbsp;Wi, '™^luofum,adlucrum amp;nbsp;iucunditaté. atquodmaius lucru effe poteft, quam provnodimiflo centu millia accipere? Atquç voluptas maior,quam nullisle-ggt;busadftringi,fcd vagari latiffimè, amp;nbsp;fimilcm fuis moribus reperire ? tune em îurgia,difcordiæ,quae crebrô inter con-luges amp;nbsp;acerba ex diuerfitatc morûvo-luptatumque oriri folét, omnino ceffa-^uwtpares enim amp;nbsp;fimiles fe vitro con-lungunt,difiungunt4ue.Ofelix,cxcla-p’3t,ciiiitas,ô beata refpub. ô fortunati luuenes atque puellæ,quato prçclariùs vobifeum agitur,quàm cum illisadum fuit,qui fubregum confulum^uefeue-i'titevixerût?illisduriflimis legibus, amp;nbsp;'’'’’nia quæ cupiebant prohibentibus, quot;os quicquid placitûfucrit oculis, aut toncupiêrit animus, continuo eins co-potes netis:multalt;^; his fimilia, atq; in-^^’^quot;cudiora nihil omittetisjamp;hec qui* '^^'’' domi. Milites autem peftem illam pati ne-'iugt;uerunt,acprimiim inter fe, deinde P^tcoronascótulêrefermoncs,in Ale-' '^ier. ^’®^tn omnes inclinantes, qui iam ' ^çfircratàfenatudidus.hocipfeintcl-f’gens,Alexadrum quem adoptauerat, ifeamoueri iuffit, dicens fe pœnitere ïlt;loptionis,mandauitq; fenatui,vt Cx-farisei nomen abrogaretur.Sed fenatus flentio tranfiuit,feiens Alexandru ideó fonplacere Vario,quódimpudicus nó effet.fed contra cum milites omnes ex-arferunt,vindicandic|ue caufa accedut, ejuifubitoftrepitu militum exterritus, in angulum fe condii.Interucniens An-tioebianus prçfedus nè eum occidcrct, exorauit hoe pado Heliogabalum, vt impuros homines amp;nbsp;aurigas hiftrio-nesq;àfedimoueat,atq;adbonamfru- rodes, Codrus, amp;nbsp;alij familiäres, qui cum ex ftulto ftultiorem faciebant:ma-datumqueeft Alexandrum cuftodiri,ne illi visinferretur, nee videret Variu vi-tanda: imitationis caufa, Poftea Sabinu confubremiuffit occidi, ad quern V1- |
573 pianus libros feripfit.Remouit amp;nbsp;Vlpi- yipignuj io anum iurifconfultum,voluit amp;nbsp;per fin- rifconfuk gul as vrbes lenones prefedos facere.hic folido argéto fados habebat ledos, da-pes peregrinas amp;nbsp;preciofiflimas, ludos cruentos periculofbsque, amp;nbsp;quicquid excogitari poteft foedum, tetrum, ob-fccenum, luxuriofüm.habuit gemmata véhiculaamp;deaurata.iunxit amp;nbsp;quatcr-nas mulierespulcherrimas, amp;nbsp;binas ad papilla vel ternas,amp; fic veóbtus eft ple-runquènudus,cumillum nudae trahe-rent.Traiecit amp;nbsp;dierum adus nodjbus, ^/^Jj^Jj'quot; amp;nodurnosdiebus,çftimans hoc inter “ inftrumenta luxuriar, itàvt feró defo-mno 1 urgeret.amp; faltare inciperet:orien-tefolc,dormiret, amp;vt breuitèr dicam’, probris omnibus fe contaminauit,oém noncftatcmpcrlequés, nullum oblcœ-nitatis genusomiht,amp; quod naturçde-fedu aftequi non poterat, in ie tra nsfe-rens,muliebri nomineBalfianam fc pro Balfianoiulfitappellari. Veftalem vir-einem quandam quafi in matrimonio iungens fibi,abfcifnsq; gcnitalibus^ma-tri magnx fc confêcrauit. Poftremo impet’ in eö fadus cft,atq; in latrina ad c^uam confugerat, occilus. tradus deinde per publicum ac per clo-acas,annexo pondéré in Tiberim abie-dus eft,nè vnquAmfepeliri poflet. nomen dus Antonini,abrafum eft,fenatu iubente,remanfit4ne Varij Heliogaba-li.hic finis Antoninoru. Extant amp;ver-fus,quibusoftéditur Antonini nomen cœpifteàPio,amp; paulatim per Antoninos vfque ad forties vltimas peruenitfc, amp;expirafle.nec obftat quod Gordiani duo dici volebant Antonini,fecundiim aliquos, quia magis inueniuntur didi Antonij. ANNO Domini wi.qui fuît primus Calliftus pa impenj Heliogabali, Zephyrinus epi-f** fcopus vrbis Romae obijt. poftKuc Cal-liftus natione Romanus, facerdotium furcepir,feditannis5, Hicieiunia Quatuor Temporum inftitiÜtj amp;nbsp;ne quis contraheret cum confanguinea vxoris fuse, cœmeterium primus quoddicitur Callifti,inftituit. Item cælibatum vni-uerfis iacerdotibusindixit,tandem mar- tyrio coronair fub Alexandre. Inter* |
|
lOH. NAVCLERI VOLYMEN: SECVNDVM $74 Alexander 14. Imp. Mamniça Alcxandri maicr. relius Seuerus Alexander ante didus Marcellus, Varij confobfinus,accepit imperium anno Domini 2^5- ciimantc Cçlaràfenatueffet appellatus, Augu. Eiq; nomen idem accepit, addito eo, vt patris patrix nomen,^iusproconfula-re,amp;tribunitiampoteftatem, amp;ius V. relationis refercntelénatu,vno die affu-meret-Primus itaque omniu cundia in-fignia amp;nbsp;honorificentix genera fimul recepitjfuiTragate fibi Ceiaris nomine, dominumc^uefeappellari vetuit, gemmas de cakcamentis ac vefttbus tulit, quibus vfus fuit Heliogabalus.Erat prç-terea cûâ:is amabilisÿamp; ab alijsPius ap-penabatur,ab omnibus certe fandus amp;nbsp;vtilis f éipub.recufault amp;nbsp;Magni nome, quod ei iènatûs iudicio, quafi Alexan-dro,eft oblatum.Retulititem gratias fe-natui deCçfarco nómine,de vita krua-ta,amp;Augufl;inominiaddito, amp;dep5-tificatu maximo, dp tribunitia potefta-te, Scprocolulaiün^peno. fimilitèr nomen Antonini optii^ ratione reeufa-uit,fed’quahuis k^atu^ogante non po-tuerit perfuaderi, vt vel Antonini vd Magni nomen fuldperet,tarnen ob in-gen tem vigorem animi amp;nbsp;miranda con-ftantiam contra militum infblentiamj Scuerinomenamilitibus cidem inditü eft.in milites enim grauiffimè animad-uertitjfiquidadmifilïentiniuftum. Hic Mammçam matrem fuam pic ac vnicè dilexit. illa vero ei multum dominata cftjacàpueroeumartibusbonisinflitu-itjUeevnumdiemtrafire paflaeft, quin eum ad literas amp;nbsp;militiam hortaretur. Mamm^a bec excellentis ingenij fcemi-naadeèreligioncmcoluit, vtdodrinæ amp;nbsp;fidei ebriftianæ affumendæ caufa, Origenem presbytelum Antioebiam accerGrçt. Vndè Alexander quoquè Cbriftianis non admodum infeftus, re-ligionernipfispcrmifitmam cùm Capi-tolium leptimo die cófccndiflct templa fréquentas,Chriftoçdem facram dicare Ratuit.Petentibusq; Cbriftianis publicum quendam locum fibi ad pium vfum,dari, de quo cùm popinarij illis litem intenderent, confultus Alexander refpondit:Satiùs fibi videri,vt Deus co loco eoleretur, quam vt popinarij r |
contarninarcnt^Alexander mox’vt im- j^/ perium âgereccepiflet, remouit indices Billig omnes àrepub.atq;à muneribus, quos n«' Heliogabaluscx genere omniu turpif-fimo prouexerat. deinde fenatum amp;nbsp;equeftrem ordinem luftrauir»adauruni cr3tintentus,adfèruandum cautus, ad inueniendum folicitus,finè tarnen cui-ufquäm excidip. Syrum fe dici nole-batjeda maioribus Romanum.Dodo-ribus quarumeuhque artium atq; op*‘ ficibus Talaria in Aituit, amp;eredis abeo publicis fcholis,redores ac prçWptorej decreuit, nomina eorum proponensac hortans populum,vt fi quid quis habe-ret criminis, probarer, çquanimiter fe lâturum;verùm,vt ealumniaS euitarer, fi minusprobâflct,pœnam calumnian-tibus adiecit capitis. Dicebatenim giä-ue elfe, cùm id Chriftiani amp;Iudçi face-rent in ordinandis facerdotibus, non fieri in prouinciarum redoribus, quibus amp;nbsp;fortunæ hominumiCOfflniitte-vlpifJ“^|(, renturjamp; capita. Vlpianumprotutorecon^ habuit,primum répugnante matte, de- *’ indé gratias agente: quern fçpè à n^di-tum ira,purpuram obijeiendo/ummo-perè défendit, atqueideó fummus im-peratorfuit, quod eins Çonfilio prço* puçremp.adminiftrauit. In procindu arque in expeditionibus apertis pap^^ '' onibus pranfit arque eoenauit, cùm»*' Iitarem cibüm cundis videntibusfume-ret.Qnacunquç iter legiones faciebant, tribuni attentijCenturioncs verecundi, milites amabiles crant. ipfum vero ob virtutes fuas fic amabant vt fratrcro,vt filium,vt parentem, veftiu honeftejar-mati nobilitèr, equi 'etiam infirudl epbippijs ac frenisdccentibus,prorstbvt Romana rempubliçam cognofcereem-firudiffimam,qüicunqi Alexandri Vi-dilfetexcrcitum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ju« Seueritatis autem tantæ kit in ®“*‘'^Bililt; tes, vtlçpè legionesintégra? exautho-^jjjdut* rauerit, nee exercitum vnquamtimuit propter vitæ fuæ integritatem, quæ nc-quaquam reprobari poterat.nam fi quis miles in expeditionibus de via in poflefi fionem deflexiflet gralfabundustautfu-ftibus,aut virgis in conlpedu eius c^de-batur,inquientis,ac prçconcs inclama- j],ttb7' rciubentisi Q^odtibi fieri vis, amp;nbsp;alten To^'f facias. |
CHROMOCRAPHIAE GENERATIO Vin. 575
facias, Quam fententiam vfqu eadeb di-lexit, vtin palatio amp;nbsp;publicis operibus pcrfcribi iuberct,de quo Flauius Vopi-fcusin epift.Si vis tribunus effe, immb ft visviuere,nianusmilitum contine. nc-mopullum alienum rapiatjOuem nemo contingat, vuam nullus auferat, fege-tem nemo atcerat,oleum,falem, lignum nemo exigat:annona fua contentus ftt: deprçdanoftis,nonde lachrymis pro-uincialium habeat.
Fuit prçtereà illi confuetudo,vt ft de iure aut negocijsdecerneret, fol os do-ôosaedifertos adhiberet. Si vero de re ’’’ilitari, cmeritos milites amp;nbsp;fencs, oninesquelitcratos,amp; maxime eos qui ^iftohasnórunt, requirens quid in ta-Ihevetcres imperatores feciflent. deni-lt;)uè diesnunquam tranfijt, quin opus sliquodmanfuetum, ciuile,pium fece-WjfeditàjVtçrarium non cuerteret,pœ-’laspecuniariastcnuesimponcrciuffit, ^^digalia ciuitatibus ad proprias fabri-tasdeputauit.Quumque Mammça ma-to,cuius confilijs vtebatur, ac vxorre-pf^hendiflent nimiam eius ciuilita-teni,dicentes: Viliorem,nccnon con-tWiptibiliorem imperij rcddidifti pote-fiatem; humanitcrille refpondit, At-ta^men fecurior diuturmorque fada
Negociatoribus, vt Romam liberi concurrerent,maximam immunitatem uedit.p5tificibus tantu detulit amp;nbsp;quin-uecimviris atqueauguribus, vtquafda caufasfacrorum à fe finiras, iterari amp;nbsp;aliterdiftinguipatcrctur.Balnea mixta ^omæ exhibcri prohibuit, veftes fericas ipfe paucas habuit, holofericas nun-lt;)uàminduit,fubfericam nunquam do-uauit.diuitiasnullis inuidit, pauperes wuiuQuida Ouinius Camillus fenator ' antiquæ familix, cum rebellare vellet tyrannidem affedans, Alexander hoc feiens,adpalatium eum vocauit, grati-asquecgit,qu0d curam reipub. qu æ re-cufantibus bonis imponeretur, fponte teciperet. deinde ad fenatum proceffit, amp;tiinentem male confeium, partici-pem imperij appellauit,in palatium re-Cepit. conuiujo adhibuit, ornamentis impenahbus amp;nbsp;melionbus quam ipfe vtebatutjOrnauit. Indé cum expeditie
barbarica effet nunciata, vt fecumiret, hortatus eft. Cumque ipfe Alexander ^'’[(j^^_** pedibus iter faceret, ilium inuitauit ad aum, laborem:quem poft quinque millia cu-dantem,equo federe iulftt. cumq^poft duas manfiones equo etiàm fatigatus effet3Carpento impofuit.Hoc autem vel timore,vel alias refpuentem amp;nbsp;imperiu. abdicantem,quafimoriparatum, Ale-advillasl’uasireprçcepit. pofteà tarnen àmilitibusocdfuseft.
Hinc prçlio Alexander Artaxerxem Artaxerxe« regem Perfarum potentiffimum deit, j^^J'^’^J elephantifeptingcntivifti, falcati cur-rus mi]le,centuin amp;nbsp;viginti mille equi-tum fufi,cataphrattorum decem millia cçfa, vt Lampridius affirmât^ quanuis Herodianus contrarium atteftatuij vn-dè Parthicum Perßcumc^iuc agnomen meruit. Thrafybulus mathematicus illi amiciffimus fuit,qui cum ei dixiiïer, oportere cum gladio barbarico interire, primo Içtatus eft, quod mortem bellica, fibi crederetimmincre: deinde difputa-uit,oftenditqueoptimos quofque violenta morte confumptos, cum diceret Alexandrum Magnum,Pompeiü, Cæ-farem,Dcmofthenem,Tullium5 amp;cæ-teros inanes viros, non quieta morte oppetijfte.tantumque animi habuit, vt putaret fe dijs çquandum, fi in bello p-iret.fedreseumfefellit. Namin Galba
, n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. cnminotrc apud IVloguntiam latrocinantes qui- interficitun dam milites fui,amp; hi prçcipue, quiHe-liogabali prçmijs effloruerât,eum,cùm feuerum principem pati non poftent, confcio (vt multi volunt) Maximino, vnàcummatreMammça occiderunt.
Verùm mortem eius milites, etiàm qui exauthorati ab eo quondam fucrant,^ grauiflîmè tulcrunt,atqucauthores cç- l dis trucidârunt.populus verb Romanus fenatusqueomnis, cum prouincialibus cunftis,nequetriftius vnquam, neque afperiusquidquam acceperut,eumque magnis optatibus in deos retulerunt. Hie Alexander optimus fuit, optimat matris confilijs vlus, amfeos fan dos amp;nbsp;venerabiles habuit, impcrauit annis tredecim,vixitautem annis vigintino-uem.
ANNO impcrij Alexandnfecundo
mar-
-ocr page 594-|
57^ lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM martyrio coronatus cftCalliftus,amp;Vr-. banusnationeRom.papa cfficituran-Vrbanu» ’loué. Hic Cçciliam, Tiburtium amp;nbsp;pontifex. Valerianum,altosquemultoscónucrtit aclfidem.ftatuitetiam,vtomnia Vafa al- Pontianus pontifex. Cyriacu» pontifex. Origenes presbyter. taris e(rentaurc3,argcntca vel ftannea, amp;nbsp;dccreuit cortfirmationem fieri cum chrifmate.Eiufdem quoquè Vrbani in* ftitutum fuit,vtecclefia, prçdia amp;fun-dos à fidelibus oblatos recipcret, parti-returque prouentus clericis omnibus viritïm,ninilq; cuiufpiam priuatueflet, led communia omnia.tex.iz.q.j.Viden-tes.tandèm lubAlexandro martyrio coronatus eft. Nam etfi Alexander preci-bus matris Mammçæ perfuafus,faucret Cbriflianis, non tarnen per edidum eis prouidit.quarè fub Almachio alijsq; iu-dicibusplcriquc martyres funt enedi. fedit Vrbanus annis 8. ANNO io.Alexandri,qul eft annus Domini 2j4.Pontianus nationcRotna-nus,Vrbanofucccdit. fedit annis 6. hic inftigantibusfäcrificulisidolörumjmä-datoprincipis in Sardinia deportâtur, vbi pro fideChrifti multa pafTus tormé-ta,tandé moritur,cuius corpus poftea à Fabiano pontifice Romam reportatur, amp;nbsp;in via Äppia cœmeterio Callifti fepe-iitur fub Maximino. Cy ria eus pa pa Po ntia no fubi j citur, qui vno anno amp;nbsp;tribus menfibus fertur i'ediife.ab Hunnis, Agrippina vnacum xj.millibusvirginumprofcdusjmarty-no cólümptus cft5Vtinchronicis Martinianis habetur.alij tarnen fcribut martyrium fubijfte anno 370. Eodem tempore Origenes presbyter apud Cçfaream Palçftinæjabillius pro-uinciæepifeopiseftordinatus, de quo fupràmentionem fecimus. hic Origenes,qui amp;nbsp;Adamantins eft di dus, deci-mo Seueri principis anno, Leönide pâtre martyrio coronato, cummâtre vidua amp;lcx fr a tribus pauper r clin qui tut, annorum ly.quandoquidem cenfus pa-ternus,qui maximus fuerat, Cofifcatur. Huic Origeni aprima etate Chriftiana: religionis obferuantia nonorabilis fuit, amp;nbsp;hæreticorum focietas execrabilis. Plutarchus per ipfum conuerfuseftad fidem,fimul amp;*HeracIeas,naturaPlu-' tarchi frater amp;nbsp;mentis. Illi autem non |
folùm in verbo cratperfedadoftrina, fed etiam in opcre confummatae difei-plinx prçbebat exempla, amp;nbsp;prçdicaba-turdeeo; Hiceft quiqualehabetver- J bum,talem habet amp;nbsp;vitam. Vnde hoc videns Demetrius epifeo-pus, doCendi ci minifteriumineccklia tribuit,in quo plurimum temporis exi-gcns,femper Chriftianus philofophus habebatur. denique per multos annos traditur abfque ealceamento nudis in* ceffifte pedibus, vini quoquè vfnm amp;nbsp;Cçterorum fimilium, nifi ea fob 9“® vitæ neceffitas pofccbat, nullus tùs habuifle,nifi ob ftomachi reuelanda incommoda fumere cogeretur, Marty* res vero pafsim amp;nbsp;publicè confohns-' tur,cxquibus primus eratPluW’^^“?' poftrillius martyrium fecundus ex 0ri*p|ii» genis difcipulis martyr efficitur Sere-nU' nus, tcrtius Heraclides, quartus Neo-phytus,quintus eiufdem fchol? martyr efficitur alius nomine Serenus. amp;Jmet ipfefetortoribus ingereret,femper tarnen fuit omiflus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , Inter cçtera quoquè ftudianeenm omifit, fcrutari amp;nbsp;addifcereetianiHe-brçæ linguae myfteria, vt agnofceret qu æ à ludçis Hebraicè leguntur,qn^'‘* fint, vel cçterorum interpretum, q“‘ pr^terfeptuaginta interpetati fue^nt, quanta effet editionüdiuerlïtas:vnae^ illos famofiffimos codices prim ipkto-pofuit,in quibus per fingulaSCokmoîS ieparatum opus interpretis vniulcm* ufque fcripfit,ita vt primo omnium m* brça verba Hebraicis literis poneret, cundo loco per ordinem Green litn*’ è regione Hebrça verba defcriberet,tertio Aquilæ cditionéfubiungerer,quar* locaret,amp;propter huiufmodi compofi» tionem excplaria ipfe nominauit hexa-pla,id eft, fèxtuplici ordine fcripta. h pfalterio auté amp;nbsp;nonnullis alijs inter-feritetiadefexta amp;feptimaeditionibus. j Inculpabant autem quidam Deme-pjjijii trium,quód Origeni(vtdicebant) verbi Dei committeretprçdicationé, de quo Alexâderfcribit Demetrio: Qiæd addi-diftünliteris tuis, quia nunqauditû lit vtprçfentibus epifeopis laid dilputrat, nelcio |
' CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO VIII.
nefcio quam ob caufam tarn apcrtfi inc-daciumaflerere voluerisjCÙm confue-tudohæefit, vtfiqui inueniantur qui poffintfratresinftruerCjamp;cófolari po-pulum,a fanélis epifcopis inuitentur amp;nbsp;poffiinhçcfacere. lllisetiamtempori-lgt;uscon(cnbcdi commentarios iia fcri-pturaslanäasinitium fumpfit,compcl-I^biite Ambrofio, qui onmia quç opus cvant,afFatim præbuit,notanos quot;.adhi-buitjeriptores quoque alios tantos,fcd ^puellasadprimè cruditas, totidénu-j, ’’’croadopusfimilc.
j^ Per idem tempus Aphneanus nobilis '' Scriptor obiccit Origeni, quód hiftoria Sulanne fifta videatur, cui Origcncs ’’lagnificentdfimc refcribenSjafferit nc-«juaquàmludaeorum comentis amp;frau-dibusaufcultandum,fedhoc folum vc-fum habendum in feripturis diuinis, Suodm. interprètes tranftuliiTcntjid authoritate Apoftolica effe confirma-tum.
Prat tune Bcryllus in Arabia epi fco(lt; pus,quiaIïcruitChriftum neq; extitifle 3nte carnis natiuitatem,neq ; propriam P^eitatishabcrefubflantiamJedbocio-lumodo^quod paterna in eo Deitas ba-^'taretexoratus eft Origcncs ab epifco-Ijjl^j pis,qui ilium abijcere amp;nbsp;refpuere malè ^s,l,'conceptum perluafit èrrorem, redireq; J^có-^'^dtad fidem veram fanamque doétri-' ’i3m, ac itaerrorem depulit, vt tarnen tniendaret, nó perdcrct, crroris autbo-ftni.pofteàaduersùm CeHumEpicuren philofophumjqui contra nos libros có-fcripferatjOéto voluminibusrclpondit. Sutamp;eius ad imperatorem Pbilippum cpiftolxjamp;ad vxorc eins Seueram, abf-quevlloadulationis fuco.
Eatepeftatein Arabiæ partibus erat J^ quidam aflertores dogmatum perucr-^ ’ forum, dicenteSj animas hominum per mortem cum corponbus interire panter amp;corrumpi, rursiun veró tempore refurredionis cum corporibus fufeita-ri;adquemmorbum depcHendum cum ingens epifcoporum concilium conuc-niÜet,iterum Origcncsrogatur. Cü(^; toram concilio dilputaret,tam magni-ficafuiteius oratio, vtomnes quos error inuolucrat,adfidem rcólam amp;nbsp;fen-lüm catholicum reuocaret.
Eratetiam alia bærefipper iUudtem-pu$jdidaHelcbefaitaru,quam illefta- Hærefi» tim vtvifa eft' apparuinc, reftinxit. *ifii J/^^‘® *^’ enim quidam defcriptunsfanétisrefu-tanr,amp;rursum vtuntur teftimonijs de vet.amp; no.teft. Apoftolu Paulum ex intègre refpuunt,amp;afieruntquodin per-fècutióibus fi quis negaucrit, nihil Cri-minishabcat, pro eo quod is qui fixus cftin corde fuo, etiam fi ore negaucrit pro neceffitate,corde tarnen in fideper-manet.amp;librum circunferut, quem di-cunt ècxlo lapfum, cuius verba fiqui audiermt, remiffionem accipiant pec-catorum aliamj prater jllam qua Chri-Rusdedit.
A NNOdeinde Domini258.Iulius Maximin®gencre Thrax,ordinc miles, TuliusMa* imperator faäuseft fola militum vo-luntate,finc fenatus auchoritate.prçfu- ‘“P’*^’ itannis tribus, bicbarbaro patre et ma-trcgcnitus,quorum alter è Gottbia,alter ex AlanisgcnituselTepcrhibetur, in prima pucritia opilio fuit, ingentis fta-turæ vir fadus, adeo vt 8. pedes excede-ret alios.vndè poReaprouerbium dida-tum cRdebominibusinfuIfis amp;immo-^ dice proccritatis,Maximini calig^im re-quirit.tantæ bibacitatis fuit,vt vini arn-pbor^m vna cœnabiberct,4.o.aut5o. libras carniumdeuoraret, quem Scuerus primùm cum lixis ordinauit, quorum poReàin certamine i6.vno fudorc deui-cit,pro quo Scuerus cum aureo torque donauit,abHeliogabalo veró üon di- ; ligebatur.
SedAlcxandro imperio potitodilc-(Rusfuit,ita vt eum tribunum quarts lcgionisfaceret,diccrctq;:Habes Maxi-mine ebarilfime tyroncs ad tuos mores, ad tuam virtutem, ad tuum laborem, eos fac militiam addifcerc,vt mihi multos Maximinos rcip.optabiles folus effi-cias,quainlegioneomnia Rrenuc per-agebat vfq; adinuidiam.alij enim Milo-nem,alij Antçum,alij Hcrculem appel-labant.paulo póR Alexader meritorum fuorumin perniciemfuam index, Ma-ximinum omni exercitui præfecit, gau-dentibus cunétis vbique tribunis,duci-bus amp;nbsp;militibus.QuodAlcxandro opti-mo imperatori malèccffit.nam inGal- Alcxandri' lia pofitis caRris, fubitó immilfis mili- mors.
ccc tibus.
-ocr page 596-|
ps lOH. NAVCIERI VOLVMEN 5ECVNDVM Cófilianos Alexindri Maximinus ocddit amp;nbsp;amicos. tiLus,vt quidam dicunt,ab ipfo: vt alij, à tribunis barbaris, Alexander interém-ptuscft.quooccifo,Maximinus è corpore militari in impcratore aflumptus amp;nbsp;Auguftus appcllatuseft.filium mox jpfefuinominis,imperij conforte fccit. Deinde ingreOus Germaniam, omia cxde amp;igncvafiauitjprædas magnas à barbaris (ùftulit,amp; vfq; ad vltimaGer-maniæ penctrauit.pacataq; Germania, Sarmatis bellum inferre ftatuit, contra quosmultis inplijs viöor fempcr eua-ft. fed inter bas bcllicas virtutes, qui-bus merito commendandus videbatur, tam crudely amp;inbumanus coepit fieri, vt bellicam gloriam crudclitate fœda-rct.Eratcnimilli pciTuafum,quod nifi crudclitate,imperium fibi firmare non poffet : fimul amp;nbsp;verebatur, nc propter bumilitatem generis contemneretur. nâm amp;ignobilitatis contegendæ cau-fa,omnescófcios fui generis intcremit. Circa fc nullum exnobilibus paffus eft, quare omnes Alcxandri minifiros va-rijs occiditfupplicijs. deinde citra rati-onem confulares viros amp;nbsp;duecs varijs mortibusfuflulit. amicos qui fibi pau-pertatis tem pore profuerat,fuftulit; ni-bilqucomifit quod ad crudclitatem vi-deretur operari. nam in cruce quofdam aftos occidit,^alios intra animalia no-uiter occifaindufos, viuos à vermibus confumiiuffit,alios ferislaniandos ob-iccit, amp;nbsp;bæcomnia finè dcleftu dignitatis. Hicctiàm propter Alcxandri ma trem Mammçam/amiliam^jcius Chri-SextaChri- ftianam,excitauitfcxtamA Neroneper-ftianorum fccutioncm,fub quo amp;nbsp;Pontianus epi-pcrfecuno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r 1 Icopiis vrbis martyno coronatus eft. Denique cumin omnes fa;uirct,Ro-j mæ adeotrepidatum cft,vt vota in templis publice fieret, nèvnquam Romam veniret.fedamp;fenatus populusq; Rom. vttam immanem beluam à ccruicibus fuis pcllercnt,diuerfis minis nuncijs per prouincias,contra illum non loltim de-teftiones, fcdamp; cxercitus parant. Vn-dein Africacxercitus quiibiin prçfidio crat,communi omnium votoGordia-numexRo.ducibus hominem nobilif-fimum, fediam ætate'grandæuum, qui Apliricam iure proconlulari regebat, Jicèt reluftantem, imperatorem dixe- |
runt,qui flatim adfenatum Romam li-terasmifit, quibus fenatum certiorem fecit, fe nihil fafturum præter fenatus voluntatem:quas literas fenatus liben-ter accepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Appellati funt ctiam Gordianus fe- G«Ji|j ncx amp;nbsp;Gordianus filius dus Augulli,^“j^^ deindeomnesamici Maximiniin vrbcpcraw'^ occififuntjamp;ipfehoflis appeUatus eft-git“* literas etiàm fenatus in prouinciasmift huiufmodi formç: Senatus populusque Rom.per Gordianos principes atrilul-fimabeluahbcrati,proconfulibus,pgt;‘£-fidibus,lcgatis,ducibus, tribunis, ma-giftratibus, amp;nbsp;fingulis ciuitatibus, viels amp;caftcllisfalutem dicit: Pij^ ^^' uentibus, Gordianum procofulcmvi-rum Janftiffimum, principem mcrui-mus, Auguflum appellauimus : nec ib-liim illum, fedetiàmin fubfidiumrcip. amp;nbsp;ad ill am beluam Maxinunum at' que illius amicos vbicunquè fucrint perfequendos, à nobis etiàm Ma»”’*' nus hollis eft iudicatus cum filiofuo. GordianuscumfilioGordianoAug”' fti féliciter agant, ambo fdicitèrimpS' rent, acclamatum eft. nepos quoque GordianiCæfarappcIletur Gordianus tertius» Maximinus adhuc in Germaniapoß'MaimW quam hæc audiuit, ità exarfit in ira, »ƒ»•“* non homo putaretur.ablorptus eftbili, vt caput parietibus impingeret,ainen$ cxclamabat,gladiumnünniinquàm ar-ripiens quafi fenatum pollet oeddere. Tandem vixrefipifcens,in concionem cxercitum vocauit, multa in Gordianum, plura in fenatum dixit,cohortans milites ad communes iniurias vindica-das:Videtis,inquit,cùm nos in Germania Romanam defcndimusmaicflatem, Aphrifidem Punicam prçftircrut.nain duos nobis Gordianos, .quorum alter fenioità afteftus cft,vt non poffitafTiir-gere : alter ità luxurie perditus, vt nil jicnfi habcat, obiecerunte hæc nobilis illc lènatus agnouit, pro quorumlibe. ris arma portamus.Quin agité propere-musad vrbem, propcremus contra A-phros,quorum omnium bona vos ha-hebitis. dato igitur ftipendio, amp;nbsp;qui-dem ingenti,Romam versus cum cxer-citu proficifci coepit. Intcrei |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO VIII iitercaCapelianus qui Mauritania pfoconfulari imperio regebat,Mauro-■■umAfrorumq; inultitudmc colleda, ^^'’iiiii^°^f^Gordianos verfus, Carthaginem ’'liiui^enit. quo audito, Gordianus lenior S^niamin Italiam traijcere paraucrat Weitum, belli fortunam experirifta-^uit,amp;pugna commifla Gordianus iu-®*or vincrtur,fugiensó; à periequenti-®Wocciditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ Fertur autem tanta muÏtitudo Gor-'^''’'n'Tum partis cccidilïc in hoc bello, ^tcurndiù quxfitufuiflet corpus Gor-V^m 1 ’ ’“woris, non potucrit inueniri. »X J^ïc vb! coperit fenior GordianuSjCum Ç'nmn Africa nihil prçfidij effet^amp;acerrimè Capelianus inftarct, laquco fibivitam '’^toifit.Hic exitus duorum Gordiano-’'um fuit:impcrauerunt anno vno, mc-^’tusfex.Gordianus bic iunior,ab Afris ^tfenatu quoquè appellatus Auguftus. ’n ftudijs grauiffimç opinionis fuit^for-’nacofpicuus, memoria: fingularis,bo-nitate infignis : vixit in delici js^ in hormis,inbalneis, in amoeniiïimis nemori-^Us.’hunc pater afpernatus eft, fæpiffi-®c dicens eum infummaclaritatecito moriturum, vndè cantate folebat ie-^j quot;^^efilio: ' ^flntlentterrif^unc tatïtmfatA^ne^'\gt;ltra ^ß^finent. Appellat! quoquèfunt amp;pcrliben-terAntonini,lèu potiùs Antonij. EótuncCapclianus vidorpro Ma-XiminOjOmnes Gordianarum partium inAfricaintcremit,nequecuiquam pc-percit,vtexlèntcnti3 Maximini viderc-turhçcfaccre.fed amp;nbsp;Maximinus audita viftoria Capcliani, Ipcm retinendi imperium etiam contra voluntatem fena-Sfe*^’ ®ccepit.At Romç audita morte Gor QSdedianorumjfenatus vehemeter eft exter-ritus,amp; in ædem moxConcordiæ con-curritjatqucconfultare cœpit potiffi-mùm,quonam pado Maximino refifte-rcnt.Et poft multa vnus ex fenatonbus, cuius prima crat fententia,in hæc verba prorupirCùm noftris ceruicibus immi-ncatMaximinus,quemhoftem mecum antè dixiftis, Gordiani duo interempti Funt,’agite nûc Patres Coferipti, alium principem dicitç.quid moramini?, Poftillum Boethius SabjnusiScio P. |
579' C.rebus nouis rapienda elfe confilia,nô quærenda,ccruicem fuam quifq; refpi-ciatjVxorcmjliberoSjpatriamjfortunas, Maximinus natura furiofus, truculen-tus,immanis,quadrato agminc advrbê venir, vos confulcndodiem teritis. faci-endus eft imperator,immô eligedifunt principcs,vnus quiinvrbe refidcat, alter qui Maximino obuiam cum exerci-tu pergatiCgo præceps dico : vos, fi placer, firmare. Maximû Pupienum, itèq; Balbinum, principes illos Reipub. no-mino, quorum vnus in re militari tan-tus eft,vt fplendor virtutis, nobiliratem generis rccompenfetralter ità elarus généré acmorum,fanâitatcq; vitXjVtad Reipub. conferuationem à Deo nobis datus videatur.habetis ergofententiam meam. Qiædièlo, vnoconfendi ab Omibus acclamatû eft,Maximeamp; BalbineAu-gufti, dij vos feruent.poft hæc flagitan-te populo,Gordianus puer annû agens »5,Cæfar quoquè appellatuseft, natus ex filia Gordiani præmortui. Maximi M««quot;»«« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pupienum. nuius pater artem ferranam excrcunie Balbinus. dicitur^ipletamépcr omnem vitamlu- IMKiô, am militie vacauit.pofteà adpræfcftu-ramvrbisperuenit.moribus erat férus, Ïediuftus:rogatustarnen fempèrigno-uit,nec iratus vbi irafci no decuir,fcna-tui amp;nbsp;Po.multùm diledus.Balbinus veto confiai fuit,amp;proconfulari dignita-tc diuerfas prouincias texit. crat quoquè vultu venerabilis, cloquentia çla-rus,poctapræcipuus. Maximus tanquam beUo contra Ma-ximinurn magis idoneus, profedus eft, fenatu mittente nuncios ad omnes pro-uincias3Vt ci auxiliû ferrent contra Ma-ximinum: amp;nbsp;fi quis Maximinum in ah-quo iuuifletjftatuunt vt in hoftium numéro haberetur. Quod cùm audiftec Maximinus, acriorin Italiam eft ingreC fus.fed cùm nil vidus miles difeurrens inuçniret,quia inlocis munitiorib’re-pofita étant, cxercitus Maximini fame vrgeri cœpit,proptcr quod non inodicu murmur ortum fuit, cùm poft alpes in Italia cxercitus recreari crediderat. Ni- fedit.ciues Menephili Ro.Iegati hortatu ac monitis ad refiftendum le parabat, ccc » amp;pro |
^So ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN §ECVNDVM
|
amp;propatiiæ falutefedeuoucbant. Videns autem Maximinus obfidione in longum trahi, excandefcens in milites,quafi inculpa effent, multos ex eis occidit. 'Quo fado milites vehementer contra fecommouit, amp;nbsp;excitata fediti-Maximinus one,Maximinum cum filio intentorio dicur °'* degcntesocciderunt.nunciabatur enim palam, orbem terrarum confenfiffe in odium Maximini,vndè occifis patrcamp; fllio,eorum capita préfixa cotis,Aqui-legicnfibus demonftrarut.hic finis Ma-ximinorum fuir,dignus crudelitatepa-tris, indignusbonitatcfilij.Scpulcra co-rum nulla,fedin fluentem cadaueraco-rummifla fu nt,amp; capita eorum in cam-po Martio, exultante populo, exufta. HxcHerodianus amp;Iulius Capitolirius fcribunt. Maximusintcrcà,qui3pud Rauen-»am bellum parabat,agnita morte Maximini amp;filij,Româpropcrat. fedpræ-uenitillum nuncius miflusab Aquile-gicnfibus,qui mutatis equis,quarta die Romam peruenit,amp; cùm dies ludoruin effet,perlcftis publicè litcris, fupplica-tiones à fenatu per totâ vrbem,per omia templa décréta funt. poft duos diesfii-peruenit Maximus cum prætoriano ex-crcitu, quem Balbinus amp;nbsp;Gordianus cum toto fenatu magna gratulatione fufeeperunt. Igiturhi duo principes Maximus amp;nbsp;Balbinus,magna cum moderatione po-pulumgubcrnabant,le^cs optimas co-debant, lenatui plurimum deferebant, resbellicas prudentifiimcdifponebant, Gordiano adhuc pucro.amp; cùm iam bellum Parthis inferendum effet, ad hoc Maximus, fenatûs decreto mitti debe-bat, Balbinus contra GermanOs, qui Gallias infeftare dicebatur.graues turn Gilcordiç inter illos exortæ lunt^tnita occulté, qivix intelhgcretur,cùm Maximus Balbintmbquafi remiffumamp; im-bcllcm,{olis dclicijs vacantem, defpice-ret;Balbinus veto Maximum, quafi de-gencrem calcarct.Acceftîthis,quôd milites vtrùq; exofum haberent, quodno àfcjfed à fenatu elefti effent, difcordia inter cos paulatim detefta, oecafionem quærunt occidedorum principum : fed inuenire vix potuére, quia Germain |
vtrunq; ftipabat. Ludis autem fcenicîs bi^ cùm multi occupati effent, milites eos P^ in palatio occiderunt. Hune finemindignum monbusdt aftibus fuis,optimiimperatorcsliabue-runt. Nam ilia ætate necMaximoPu-picnofortius, neq; Balbino benignius fuitquicquam. amp;licct aliqui Pupienu alium dicant à Maximo, tarnen verior hiftoria eundem afferitefle Maximum Pupienum. inter hæc anno 259.inataliChnlü-j^^ ano,poftquam Pontianus papa ß^w-pfil«^ iffct, vt plalmi die nodurjueper omnes an»'* Ecclefias cantarentur, amp;vt antecele-brationem Miffæ facerdos,Confiteor, praernitterct, vbi fedit lex annos, mar-tyrio coronatus, in Sardinia exilio'^e- ' ceffit. Huic fucceffit Anterus,qui ftatuit*’*’ epifcopos,confentiente pontifice,afi aliospræfulatuspofte trasferrfvtgefta martyrum conferiberentur. qui C“™ anno vno et mefe vno miniftrâflet,mar-tyrio coronatus cft.alij feribût eum de-edfiffe confefforem. Huius quoque eft illudinftitutum, vt nifiepifcopus fuif-fet priùs,fummus pontifex fieri nópof' fet.ficex priori Ecclcfiafas cffetfibial-tcram optare, quod non optantis, led animarum caufa fieret. Scripferuntalij Anterum fediffe annos 12,ftdtata eftdi-uerfitas fenptorum, vtmulto tutius fit talia præterire, quam in re tam vetufta temerè aliquid affirm are. Eufebiu© tarnen fecuti,mccum fentiunt. GENERATlO IX. ANN o Domini iqo.Fabianus na- jijVuiquot;* tionc Romanus, papa efficitur,in pipu quo generatio nona incipitur.Tradunt autem Eabianum, Antero defundo, cùm de agro reuerteretur, amp;nbsp;populus Ecclcfiæ pro epifcopo eligendo cogre-garetur, atque alius de alio conclama-retgt;nec tarnen vulgi fententia certi aliquid obtincret, adftitiffe etiam ipfum inter cæteros, amp;fubitocolumbam cæ-litùs lapfam, figuram ferentem illius, quæfuper lESVMapudlordanem de-fcendcrat, fupcr caput ftetiffe Fabiani. ad quod fpedaculum ora cunâo- Mir««'«» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• eleöiontSi rumconucrla, amp;nbsp;om nes velut vno ipi, ritucoinmotijhuc epifcopatu dignü ex Dei |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO IX. [ Pebudicio decreuerunt, cumq; continuo cathedræ imponentes, Icgitimo fa-cerdotio præfecerunt.fedit annis lymc-fbusii.Fabianus autem pontifex, /.diatoms regionesdiuifit,qui .à notarijsres geftas colligcrêt.ftatuit prætereà,vt fin-gulis annis in cœna Domini ebrifma re-
jSt,
’^ouaretur,c.litens,de confdi.j.
Occifis autein Maximino cum filing et Maximo ac Balbino,Gordianus ado-lefcês,qui Cæfar fuerat,à militibus,populo amp;nbsp;fenatUjingenti amove,ftudio amp;nbsp;gratia Auguftus eft appellatus. amaba-turautemmerito aui amp;nbsp;aunnculi, qui ambo pro repub. pericrunt. Imperauit annis lcx,ab anno Domini 241.quo im-perareeoepit.fuitautem iuuenis lætus, pulcherjgratus omibus,amp; literis 4) çtate lt;lodiffimus,amp; cum paulo antè tanta fe-^itio inter milites amp;nbsp;populum exorta fuiflct,vt ad bellum inteftinum venire-tur, amp;vrbs in magna parte incenderc-turjeo interueniente, pax efl roborata. Cum autein invrbe regnaret pacifice, lt;3uidam in Africa eius contenentes çta-tem,duce SabinianOjmilïi lunt ei aufer-reimpcrium, quem ftatim Gordianus perMauritaniæ præfidem obfelïum^ad mortem coëgit.qua coniuratione com-preffa, Gordianus filiam Mifithei viri darifl.duxitvxorcm.erathic Mifitbeus '^'rdoébfl'.cloquentia clarus,prudcntia lt;:onfpicuus.hunc mox Gordianusprç-fedum prxtorij inftituit,amp; fic non pu-erdefaftum cftimperium, optimislo-cerifultucofilijs. vndè poftquam opti-mi viri Mifithci verbis cœpit acquiefce-reGordianus, omnia publica amp;priua-ta in melius funt mutata, quodexeoru fcriptis colligitur.nam focer fic fcripfif-fereperitur:
J’^^ÜG. Domino amp;nbsp;filio Gordiano Augu-^'’’f ^°5 Mifitbeus focer amp;nbsp;præfedus, falu-tcm:Euafiffe nos, graue temporum ma-culam, quam per fpadones, qui amici videbantur3amp; étant vehementer inimi-ci,incurrcras;omnia enim officia ad vo-luntatemfuam vendebat, fuggetebateg vtbonospelleres,malos retinetes. Deo itaquegratiaSjquód eo volenterefpub. emendata eft.
Cui Gordianus fic refpondit : Gordianus imperator Auguftus Mifitheo
ƒ »i»
patri amp;nbsp;prmfedo falutem: Nifi dij omi-potentes Ro. imperium tuerëtur, etiam nunc per fpadones quafi fubbaftapo-fiti vidcremur.deniquè vtverum fatear, multa non fucrût facienda quæ feci.fed gratias agimus, quodteinfinuante qui nihil vendis, amp;nbsp;vera nobis refers, quæ p fpadones indufusfeire non potui*, mi * jam feio. pater,verum audias velim. mifer eft imperator, apud quem vera reticetur, qui cum ipfe publiée ambulate non pofbt, necefseeftvtaudiat vel audita,velaplu-tibus roborata confirmet.
Interhæciampotens coftlijs,amp;Per-^ ^. fis ac Parthis bcllumindixitjmagnisque bluLm^Par^ apparatibus in Orientem profedus eft, this indixit, primoq;tradu feu cofliclu inter Thra- lt;nbsp;ciam amp;nbsp;Moefiam habito, quidquid ibi hoftium fuit, dclcuit, fugauit,fubmo-uitqj.IndènauigioinSyriam venit,atq; Antiochiam, quæ àPartbis erat occu-pata,obfedit,in quaSaporem regePer-farum frequentibus prælijs,qui ad obfi-dionem foluendam cum innumerabili-bus copijsvencrat,vi(ftumfugauit.Nec multó poft Antiochia capta, tranfiuit Euphratcm,vbj Parthos inuafitteorum munitióibus cxpugnatis, cum Artaxer-xe eorum rege difficilimo hello coflixit, cum vicitatq;fugauit.
Scripfit de bis vidorijs fenatui, val-dè extollcns foccrum,inter extera. Valent tâtùm,inquit, Mifitbeus prçfedus amp;nbsp;parens nofter,cuius du du bæctrafê-gimus,amp;reliquatranfigcmus.Veftrum eft igitur fupplicationes decernere, nos dijs commendare,Mifitheo gratias age-re.quod amp;nbsp;fadum eft.
Sedifta félicitas longiorcfic nonpo- Mifitheiin-tuit.nam MifitbeusPhilippi artibus, vt ^'f““*' pleriq; dicunt,vtalij, morbo extinólus cft,cuiusviri tanta in repub. difpofitio fuit,vtnunquamciuitas potior inuéta fit.nullum lene militate paffus eft, nullum puerum annonas tecipcreramaba-tur ab omnibus,quód ipfe amp;nbsp;remp.ama-retamp;principem.Pbilippum eum timu-ilfefctunt,atqueper medicos eiinfidias paralfe.Qup mottuo, in eius locu prx-fedusptorij fadus eft Philippus Arabs, Philippuj humihgenerenatus.fuperbus, quifta- ptafeäu» timdominoluo quieu prouexerat,in-gratuSjiUiinfidiari cœpit : tätumq- arte
ccc 3 fua
-ocr page 600-|
^111 lOH. NAVCLERI VOLVMEbJ SECVNDVM philippo imperiu co« niiitimr. fua effecitjVtnaues quæ ex Aegypto amp;nbsp;Italia vidum defcrebant, auerterentur. deinde in ea loca deduxit exercitum, vt milites annonam habere no poflent:ob quam caufam feditioin exercitu moue-ri cœpit,ànoninteHigentibus Gordia-nunj decipi à Philippo. Inde Philippus per quofdam duces muncribus coneihatos, difleminare in exercitu eoepitjGordianum effe adole-fccntcm,amp;adgubernandumimperium minusidoneum, aliumc^; quçrendum, qui poflctamp; fcirctintanto difcrimine rhihtibus iam fame laborantibus lubue-nire:fadüq; eft,vt iam Philippus ad imperium palam vocarctur,cumq;amici et fautores Gordiani reftitiflcnt,ad extremum cum milites fame vinccretur,Philippo imperium madatum eft,iufliimq; à militibus,vt quaG Gordiani tutoi-jVnà cum ipfoparitèr impcrarct. Gordianus oeddnur. SufeeptaàPhilippo impcrij cura^cœ-pit entra Gordianum fuperbilGme age-re,ade0vtGordianu5 cumfeiret feno-bilifGma familia ortu,ncc iam pati pol-fet ignobilis hominis iuperbiam, fperas Philippum ab imperio deijcere, conuo-cata exercitfts parte, conqueftus eft de Philippi fupcrbia.fed nihil cgit, cum ilium incußflct,ggt; immemor bcneGcio-rum,Gbi ingratus effet, poft aliquot dies cum videret fcà'Philippo circunuen-tum,amp; fe minorem quotidiè Geri,pctijt vtæqualdaltem inter cos effet imperi-um,ncc impctrauit:dehinc pctijt vt loco Cæfaris haberetur,nec ohtinuit: pc-tijt etiam vt prçfedi loco efi'etPhilippo, amp;nbsp;dencgatum cft:poftrcmo,vt ducis loco in exercitu haberetur, amp;nbsp;viu ere cum patcretur:adquod quidempene coftn-ferat Philippus iple tacitus,fed omnia per amicos atq; conGlijs egit.Et cum fe-cum cogitaret amorem po.Ro.ac fena-tus circa Gordianum amp;nbsp;totius orbis, cum nobilis eflet ac nepos impcratoris, cum amp;rcmp.hberaflet bellis grauibus, polfc fieri vtreuocaretur ad imperium, captum lubito pcriuos mandauitelàm occidijamp;Gcfolusfibi viurpauit imperium. Defecit fol exfo Gordiano ita inG-gniter,vtproptertcnebras terris indu-ttas^nihil omnino poffet agi, niG lumi« |
nibus accenGs. Eft amp;nbsp;terra fub eoadeo hórrendè cocuffa,vt vrbes qu^dafubitu hiatu fuis cum populis abforptæ fut. Capitolinus author eft. quodnuror ab Eulébio prçtcrmiffum,qui natura: hæC portenta diligenter eft executus. Senatus,eo defun do,primo^arcu, amp;nbsp;póft Seuerum Hoftihanum treat, fed brcu'i ambo vita deceffere. Interea Philippus RomammiGtliteras,quibusfcri-bitGordianü morbo pcrijffe,lêq; acu-dis militibus elcdu.nec defuit vtfena-tus falieretur. appellato itaq; principe Philippo, amp;nbsp;Augufto nucupato,Gor-dianuin inter deos rctulit.iscnininobilis prorsiis,amatus à populo amp;nbsp;fenatu, vt nihil ei pter çtatc dccilet iniperio,tli-dus à icnatu filius,a populo deliciçfnç. SedvtCordus Icribit, omnesqui Gordianum gladio appetiuerunt^qui noue fuiffedicuntur, pofteà mterempti funt à Philippis fua manu, Puisque gladijs amp;nbsp;eifdem quibus illum percufesrant, repcreufG. Gordiano milites fcpulcrum äpud Circæum caftrum fecerunt in Perfide» titulu huiufmodi addentesdiuerfislin' guis:DiuoGordiano vidoriPerfarum, vidori Gotthorum,SarmatarumvidO' nbsp;nbsp;■ :y rijdepuKori Romanarum feditionum, vidori Germanorum, fed non Philip- , porum.quem titulum euertiffeLicini-us dicitur,cùm fe vellet à Philippis ori-ginem trahere, tempore quo impedunt nadus eft. A ^ NO Domini247.MarcusIuli-^^ usPhilippusinuaGtimpcrirgvnaqiCuni^iS*. GliofuoCaio lulio Saturnino Philip-po regnauit annis feptem. IPi omnium impcratorum primi, Chriftiani cftedi funt,amp;indicpafchæ cumdiuinisinter-effe voluiffcnt amp;nbsp;communicate,à Fabiano epifeopo vrbisnon priùs funt per-mifG,niGconfiterentur peccatafua, amp;nbsp;inter poenitentes ftarent.quod illilibe-tiffimcfu{cipictes,diuinuin fibi metuin amp;Chriftianitatis plcnifhmam fidc,rebus amp;nbsp;operibus comprobabant. His anno iam tertio imperantibus, milleGmus annus conditæ vrbis impie-jV^^jüi* tus eft.quam ob caufam pro Iblennita-temulta facriGeia fada funt,innumera-biles beftiæ in circo interfedæ funt,lu- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENER'ATIO îV. d^uetlieatralcsin campo Martio celc-brati,tribus diebus ac nodibus populo vigilante. Hi ambo cum difpofuiflent multabona facerc pro Cbriftianis,vio-lenta morte præuenti funt. fed ipfis im-perantibusnó cftillata perfecutio Chri ftianis. Quodautem Philippus dolosè cgit cum Gordiano,procurando morton eius, de qua fupra, hoe amp;nbsp;iple poft pœnitentiam recepitàluoduce Decio, quicum dolosè occiditVeronx, capite medio fupra ordines dentium prxciló: deinde vlurpas fibi imperium, ad vpbem veniens,vtviderctur zelo deorum Ro-manorum occidilfedominu fuum qui Chriftianus crat,fimul occidit amp;nbsp;filium fbilippi^cum eftet annorü duodecim. tantiim bi duo Philippi couerfi (unt ad fidem per fandum Pontium fenatorem Roæanum,amp;àfando Fabiano lummo pontificebaptizati, , Intereà Philippo feptem annis prin-mpatu adminiftrato,Dccius qui cum ac fliumoccidcrat, imperium inuafitan- ► nbsp;nbsp;«oDomini 254. de Pannonia oriundus Ihp'i’' ^f^bnioxi^uefilium fuum Decium,Cç-hrem fecit, amp;nbsp;perfecutio nem Icptimam poftNeronem Chriftianis mouit, oc-tafionem lumens à PhilippirChriftia-’^'S'nquaperlccutioe multi paflilunt. FaqucprimoDecij annoFabianus pa-p3paflus eft.tunc etiam pafta eftB.Aga-ï^ha.DeB.autcm Laurentiodicetur in-fravbldeB.Sixto,quifub Dccio Vale-^'Oinartyriocoronatus eft. AtDccius ij, ^ftecumfiliofuoGotthosIftrumtranf-‘'‘’•meatesaggrclfus cft3amp;*xxx. ex cis occi-^iHelegit, defuis quoquè multosami-S{.?*’^^ ^ fibus eius interfedus cft,ipfcq; incófulas irrucs turbas, gurgitc cuiuf-(lam paludis eft fubmerfus,ita vt nee ca-dauer ei’inueniri potucrit. moritur an-noimpenj fui tertio, Dillin ANNO primoDcci) Fabiano coro-natOjlucccflit CorneliusannoDomini ï^^Fedit annum amp;nbsp;menles vij.verius eft quodfederit du obus annis. Tempore Cornelq ortum eft Ichilma, nam quidam Nouatus nomine,aquibufdam fi-''^’pj ^’ âdhærcntihus fadus eft papa, immó ^pri-P®.^’^'® ^’^^'P^P^' R^ cum comphcibus luisdeiedus eft. hic alTcruitjlapfis poft baptifmum non elle locum vemæ per quantameunque pœnitentiam, Vcîfal-tem quoadrecidiuospoft pœnitetiam: de primo lapfu poftbaptifma, vthçreti-cus damnatus eft per Cornclium papara in concilio. |
De hoe feribit Dionyfius Alexan-drinus epifcopus, Nouatus Rom, Ec-cklîç presbyter,elationetumidus,(pem penitus lalutis lapfis adimebat, etiam F digne poenituiflent, ex quo amp;nbsp;prin-ceps fadus eft hærefis Nouatianx,qui ah Ecclefa feparati, fuperbo nomine leipfos KaiifMy ld eft, mundos, appella-banr. Ob quam rem Romæ in eonci-lio ftatutumeftà papa Cornelio, No-uatum cum luis Icquacibus alienum elle ab Ecclcfia : cos veró qui lapfi fue-rant in certamine, fraterna miicratio-ne curandos, amp;nbsp;pœnitentia medican-dos, ' .Cyprianus quoquè de hoc li-brum edidit, amp;B,Auguftinusvthære-ticum reprobat, de pœn,din,^. adhuc Inftanf, Quomodo autem Cornelius papa fadus Ft, Cyprianus vij, q.i, Fc ait: Fadus eft Cornelius epifcopus de Dei amp;nbsp;CHRISTI eius iudicio, amp;nbsp;de clericorum penè omnium teftimonio, de plebis' quæ tune affuit fuffragio, de facerdotum antiquorum amp;nbsp;bonorum virorum confenlu, cum Fabiani locus, id eft, Petri,amp; gradus cathedralis vaca-rct.Qup accepto atq; conFrmato,quif. quisiam epilcopus Feri voluerit, fons fiat ncceisc eft,Ncc habet eeclefiafticam ordinationem, qui Ecclefiæ vnitatem non tenet. Audicns autem Dccius Cornclium multos ad Chriftum conuertere,prçce-pit,vt vbicunquè inuenirentur Chrifti-ani,finè fententi a punirentur. Cornelius igitur cum fuis clericis compræhen-fus,cxilio relcgatur,vbi à fando Cypri-ano amp;nbsp;alijs per litcras eft confortatus. T andèm redudus ad Dcciti,amp; dum irn-mobilis perleucrabat,flagris c^fus eft amp;nbsp;dccollatus anno Domini256. Eodem anno Domini 256. fucceffit in pontificatu Cornelio Lucius natio-ne Rom,fcdit annis tribus. Hicinftitu-it,vtduopresbyteri tresdj; diaconi,fcm-pèr veluti vitæ teftes cpifeopum comi-tarentur,amp;,Nè epifcopusminor 50,an-norum cligerctur: Né quoquè facerdo-ccc 4 tes Nouatian» hæteGs. Luci» papa/ |
58 ÏOH. NAVCLEKÏ VOLVMEN SËCVNDVM
|
Gallus ji. IMP. Cyprisnus manyrio coronatur. tcs,amp; Leuitç veftibus Tacratis extra Ec-clefiam vterentur. ANNO Domini 257. Vibius Gallus,mortuo Decio,imperator à fenatu comprobatus eft,qui amp;nbsp;filium Volufia-num in co fort cm imperij fufcepit.Qui-bus imperantibus, tanta in Chriftiani nominis vltioné peftis cxorta eft,vt pau cæ domus,nedùm ciuitates amp;nbsp;prouin-cixj extiterint,quæ tantam non lènlê-rint calamitatem.At ne Gallus quidem malum Dccij aut viderc potuir, autca-ucre:fed in eundem lapidem offenfionis impingensjfandos viros perfecutus eft, Huiusenim teporibus Cyprianus, qui primùm rbetoricadocuit,deindè Chri-ftianus faétus,omes facultatcs fuas pau-penbus diftribuens,presbyter deinde amp;nbsp;Carthaginéfium epifcopus creatus, lub Gallo amp;nbsp;Volufiano martyrio coronatur. ƒ emilianus His temporibus Aemilianus quidam »mp.3x. nbsp;nbsp;jj^ MœGa imperator elcuatus eft,contra quê Gallus amp;filiuspergétcs, abexcrci-tu fuointerfedi funt. Aemilianusautê Maurus genere, poft quatuor menfes etiam occifus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, L.Valeria- Mox deinde Lucius Valerianus, no-nus imp. 33. J,jJj ortus profapia, anno Domini 259. in Rbctia amp;nbsp;Norico agens, ab exercitu imperator crcatus amp;nbsp;Auguftus appella-tus eft.Romæ verô Galicnus filius cius à fenatu Cælàrnominatur.regnauerunt ftmul annis 6,amp; Galienus poftea lolus annis 9. Valcrianusdicitur etiamCor-nclium Valerianum Galieni filiu, Cx-larem conftituifte. Ofliciu cé-fnrisqualc futtit. Valcrianusille fenior, didus quo-què Decius,adeó humanus amp;benignus inChriftianos fujt,vt tota domus eius, eedefia Dei vocaretur;tantçq; probita-tis,vt priufquam imperator crearetur, cenforiadignitate,qux nifi fandis qui-bufq; viris alGgnabatur,inGgnitus fuc-rit.de qua re extat fenatulconlultum apud*Suetonium: Duobus Decijs, in-quit, confulibus lexto Kalend.Nouem-bris,ciim iretur per fententias,cui debe-ret cenfura defcrri,nam id Decij polue-rant in lênatus amplillïmi poteftate,ab-fente Valeriano,omnes vna voce dixe-runt: Valeriani vita digna cenfura eft; primus enim genere, nobilis fanguinc. |
emendatus vita, dodrina clarus, niori-busfingulans, exemplum antiquitatis: illcde omnibus iudicet,qui eft omibus melior: Valerianus à prima puentiacé-forfuit. qux cùm client fxpiùs difta, Dccius accepit,omnesaulicos vocauit, ipfum Valerianum prxcepitrogari.Fe-liccm tc,inquit, Valenanu totius fena-tuslentcntia,immó animis atq;pedo-ribus. totius*orbis fufeipe cenfuram,*’'“* quam tibi detulit Romana refpub. qua folus mercris, iudicaturus de moribus noftris;tu xftimabis qui raanereincuria debeant, tu equeftrem ordinem in antiquum ftatum rédiges, tu cenfibus modum poncs, tu vedigalia firmabis, diuidcs ftatum,rempub.rcccnfebis:tibi legum fenbedarum authoritasdabitur, tibidc ordinibus militum iudicandum eft:tu arma relpicies, tu de noftro pala-tio,tu de iudicibus, tu deprxfeftiseM' nentifhmis iudicabis ; excepto denique prxfedö vrbis Romæ,cxCeptis confulibus ordinq.iijs,amp;facrorum rcge,acma-xima virgine Veftalium,fi tarnen incor-ru pta perm ancbit,de omnibus fentena-as fcres.laborabunt autem etiàmillijVt tibi p]aceaht,dequibus non potesludi-carc.HïccDecius. Sed Valenani fententia huiufoo-di fuit : Nc quxfo, fandiffime imperator,ad liane ncceflitatem meaUigcs,*': ego iudicemde populo,demilitibus,dc jcnatu,dc omnibus penitiis* orbis iudi-cibus,tribunis3 ducibus : hxc funt propter qux Auguftu nomen tcnetis,apud vos cenlura reGdet,non poteftboe im-plercpriuatus.Igitur veniam peto, cul vita impar eft, cuixtas Ge répugnât,vt cenfuram hominum natura nóqua:rat. Multa alta de eius probitate inueni-untur,vtmirandumGt,quódconfcftiin in luo imperio prolapfus Gt. nam ctfi ab initioimperij Chnfticolis fuerit pluri-miim benignus, pauló tarnen poft per quendam(vtfertur) magum Aegyptio-rum dodorem,ita deprauatus, ita deie-dus eft,vt primo è palatio fuo expulfis, qui Chriftiani nominis alfertores erat, J^^ deinde per vniuerfum orbem odauam perfccutionem grauilGmama Neronc contraChnfti EcclcGa excitant,in qua pcrfccutione Lucius papa, Gmilitèr amp; Ste- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO IX*
5«$
Stephanus,martyriofunt coronati.
Lucio fiquidem papa vita per martyrium funäo, Stephanus natione Romanus, in cathedra Petri collocatur, anno Domini 259. Ledit annis duobus amp;nbsp;aliquot menfibus, quanuis Lccudtini alioSjIeptem.
j Peridem tempus Stephanus de non M^’’'^^^pdzadisbis qui ad fidem redijlient, ’ititii. ' «demflatuitquæ amp;nbsp;Cornelius ponti-
IcXjquo tempore Cyprianus venerat in fententiarn, hæreticos rebaptizandos, , nbsp;nbsp;feut amp;nbsp;pene omnes tenebat per Aphri-
eLCornclius vero papa,amp; exteriomes perltaliam facerdotes, huiufmodi de-cretum,manente lacerdotali cócordia, iefutarunt,ftatuentes antiquitùs fuper foeà patribustraditam regulam debe-refcruari,qux continebat,poft abicdi-onem praui amp;nbsp;confeffioné redi dogma-I^ risjlolacosmanusimpofitionepurgan-*lt;^ ^°$«Vndèamp;Dionyfius,quiantèdehac ** ''' recumCarthaginenfibus amp;orictalibus hnferat,mutata fcntentia,ad Stephanu leribens,eü bono elle animo iubet,ciim Ecdçliætam Afianç quam Aphricanç, ■ï'utataopinione,in fententiarn Roma-nsefedis iam veniflent.
gt;!ii;j.^ buitamp;Ecclcfia Dei Malchion An-’' tiocliençecclefiç presbyter eloquctiffi-
•iiushicenim contra Paulum Samofa-tenum epilcopum*Antiochenum fcri-î’fbçdogmaArtcmonisinftaurarc co-’’aretur,affirmantis Chriftum commu-Jiisnaturx hominem tantummodó fu-bcjiicc fcmpèrfuilfe, fed à Maria fum-pMeprincipium;quæ opinio poftcain Antiocheno concilio omnium conlcn-bimprobataeft.
Stephanus au tem quu opere amp;nbsp;verbis multos gentiles ad fidem Chrifti có-üeitiffet,côquifitusà Valeriano amp;Ga-hcno,vnacum plerifq;fuorum ad martyrium raptus,capitemuldatur. Ste-ifSpa P^®”® '^®‘'d duob’ annis implcto facer-dotio Romx,Sixtus fuccedit anno Do-mlniCCLXlLlcdit annis duobus, mé-lïbusnoucm.hic conftituit, vt Ecclcha amp;nbsp;altaria versus Oréitem verterentur. itcm,vtMifla luper altarç fieret, quod ante non feruabatur, amp;nbsp;vt, cum infra cclchrationemfaccrdosfub filentio le-geret canone^populus decantaretjSan-
äusSadusSadus Dominus Deus amp;C4
DionyGus Alcxandrinus,de quo Lu-pra,fcribit ad Sixtum dc baptifmate cö-memorans. Indicauit etiam pariter de Sabellij hj» Sabellij hærefi : Quid dicam, ferihit, de ca dodri na,qux apud Ptolcmaida Pen-tapoleos ciuitatem, nupèr exorta eft, plena blafphemijS in Deum pattern, amp;nbsp;in Dominum noftrum lefum Chrihu, negas eum eRe filium patris,ncc primo-genitum omis creaturæ, fimul amp;nbsp;S.Lpi-rittis auferens intelledum? Hi Sabelha^ ni à Sahellio didi.
Refutata quoqueturn efthereris Cc-rinthi cX libellis Nepotiani, qui poft mille annos futuram refurredionem amp;nbsp;Ç«5ntM rcgnumChriftiihtcitisdiccbat.Isauté ' f® ‘ ’ Cerinthus, quihbidinum amp;nbsp;cupidita-tum impatiens erat, voluptatts ipfasin promilïióibus futuriregni fandis promittebat, abundantiam cibotum etmu-licrum copia, cótra quod Dionyfiush- Dionyfîu», militer fcripfit:Ego,inquit,tradat’hç-reticorum lcgo,amp; traditiones corn per-fcrutor,etiam h videar adhoram verbis eorum pollui,led multum mihi confert hoCj^i ex coru verbis argucre eos polsu. deniquè ctim aliquis exfratrib’presby-tcrisprohibcrctmcjiiè hçrctica legere, vifio qd.a mihi apparuit fermonis huiul-modi:Lcgc omia quecuq; in manus tuas venerintjquia ^pbare fingula et dilcer-nere quçq; potes, quandoquidé exini-tio hæc tibi fuit caufa credendi.
Hic Dionyfius multa pertulit fub V alenano et Galieno imperatoribus,in carccre, foetore, fame, multi quoquè martyres tu fadi lunt, vt tres adolefcc-tcsin Palceftina,Marius Hierofolymo* Marlui, rum ciuis,AftiriusRomanç vrbis lena- Aftirius, tor,de quibusin Ecclefiaftica hiftoria.
Apud Cçlaream Philippi, quam Pa-neadam Phœnices vocant, Aat ære fufa ftatua habitu virili,ftola compta,dextra mulieri porrigés, quam fanguinis pro-fluuio laborantem Saluator curauit.ad pedemftatux èbafiherba quxdam noua fpecie nalcitur;quæ cum exorta fue-rit,excrelcerevfquead ftolæillius ærci Mhö q^do indûment! fimbriam folct: earn quum berEaqua. Lummo vertice crefcens herba cotigerit, ^*quot;^ vires inde addcpellêdos omnes morbos languorcsqj conquirivita quæcunque fuetil
-ocr page 604-it^ lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
fuerît ilia infirmitas corporis, hauftu cxiguomadefaâi falutaris graminis de-pellitur,nihil omnino virium Habens,ft antequam æreæ fimbrix fummitatem crefcendocontigcrit,dccerpatur,Hanc ftatuam ad fimilitudine vultiis lefu for-matam tradebant,quçpermanfitad no-ftravfque tempora, ficut ait Eufebius Cxftjrcefijlpft oculis noftris infpexim’.
Ad imperatorem Valerianum redeo, qui primùm fat'is vidoriofus erat, fed poftquam Chriftianos perfcqui cœpe-r rat,omiafibiaducrfa fuêre.namin Me-V*lenanuj fopotamiagerensbellum.aSaporcPcr-capitur. p r amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;’ . r „
larum rege captus, ignoniinionlnma apud Perlas Icruitutc confenuit. nam quandiii viuebat, fern per accliuis humi, Miferrima, regem in equum alTcenfurum dorfo at-fedmenta, toïlebat.EtjVt dicit Oroftus, iufto Dei imperatons . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r n i j
ftruitiis. mdiciotancranjin lanctos authorde-lióli,fcilicet perfecutionis in Chriftico-las,Hac probrofa punitus eft pœna.
Capto autem Valcriano,omnes pene circumpofitæ nationesin Rom.fines inuehuntur.Germani, penctratis alpi-bus,Italiamirrumpctcs3 Rauennam vf-que perueniunt, tandem Hifpanias ob-tinentes,Tarraconcm expugnant. Alc-mani Gallias peruagantes, cuda cede, flamma,rapinisq; diripiut. Macedonia, Pontus, Afia,Gotthoruminundatione vaftantur,Sarm'atç Pannoniasdepopu-lantur.prçtercà confpiratione intrinfe-cus tyranni infurgunt:bella ciuilia.Fu-ditur vbiquè Ro. languis, qui effuderät innocetem Chriftianorum fanguinem. ^Henuj Galienus vero Valcriani filius,poft-’^^' quamreturn fummam folus obtinuit, claro Deiiudicioterritus, exemplopa-tris motus, mitiiis erga Chriftianos age-re inftituit, datisque decretis, inhibere fùppliciajperfccutioncsq;CelTarcprçce-pitjac pacem Ecclefijs trépida fatisfaóèi-one reftituit.Sed quia erat homo natura lafciuior,compcrta patris captiuita-te gaudcbat.Iocabatur,cùm effet omnium ingens moeror, quod Ro.princeps captiuitatc Perfica teneretur,quem in-ultumfilius relinquebat, nee ad patris miferias autdedecus Ro.imperij moue-batur:amp; cùm prim um audierat captum pattern, Sciebam, inquit, pattern me-um mortalem.fæpè ad tibieines procef-
ftt,bibitinaureis Temper poculis, fem-per vina variauit,concubinç in eius tn-clinio dormitabant-gemato balteo vl us cft,caligas gemmatas annexit,matronas ad conlblationemfuam rogauit, ornes vixludis,ftrepitu,plaufibusq;perfona# bant-Cumq; in luxuria amp;nbsp;improbitate perfifterct,nee aliter Rempub. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpu/«quot;*
Pofthumiusin Gallia inuafit tyranni-.^pcnji dem,feditione tarnen militurn tandem interfeftus eft.Genuus purpurami imperialem affumens in Mœfia, ocellus eft. Aemilianusapud Moguntiam/umr« nouas moliretur, oppreffus eft. * ^^ mortem Pofthumij Marius in Gallia inuafitimperium,fcd continuo interfe-äus cft.Dcindè Vicfotinus à Gallis d* trô creatus, poft paululum ocellus eft. Huie luccelfttTctricus,qui tuncAquP taniæ præfidatûsadminiftrabat officie» multasqj fêditiones militum pertulit. atin Orieteper Odenatuinquendam, collera agreftium manu, vidi pulH^ne Perfç,defenfà Syria,recepta Mclopota-mi3eft.hunc Galienus, participate'æ' perio,Auguftû vocauit,qui tarnen poft infidijs confobrinifui intcrcmptiiscft,^^^^^,,^^ loco cui’ Zenobia vxor Odenatifufee- ^ pit impcrium,diuq; rexil non muliebn-tèr.Pudet enumcrare, quæ fæpè Galienus malo generis humani quafiptno-cumdixerit.nam cùm ei nunciatum effet, Aegyptum defciuiffe, dixifte firtun An fine limo Aegyptiorum elfe non poflumus? Perdita Gallia, rififte fertur amp;nbsp;dixiffe. Non fine trabeatis fagis tuta Refp.eft?fic denique de omnibus parti-bus mundi iocabatur amiffis. Verùm ^^^.^^j cùm Galienitantam improbitatem fer- ^„^ re non poflent, confilium inicrutMar-tianus ctCecropiusliberandi Rempub. amp;nbsp;apud Mediolanum ab Aureole du-ce,vel(vt alij volunt) à Cecropio inter« emptuseft. vbl continuo amp;nbsp;frater eius Valerianus eft interemptus. Hxevita Galieni fuit,qui voluptatibus amp;nbsp;ftupris perdiditorbem tetraru, quem xxx. pro-}gt;è tyranis vaftari fecit, ita vt etiam mu-iéres illo mcliùs imperarent.
GENERATIO X.
ANNO Domini i7o.regnante ad-hucGalieno,annoiraperij fuin.
incepit decima gencratio. Eodem anno Hiero-
|
CHRONOGRAPHIAB. GENERATIO IX. îV ^'gt;. Hicrofolymorum epifeopusHymenæ-^t.f '^^^'^’’^/’^bSixtolècundo papa ordi-''^’' natus.Eodê annoDionyfius apudAle-^andnam quieuitin pace,vir fanélitate ^doótrinaadmirandus.hic i itcr exte-ïafcribitmepiftolade pafchali feftiui-iate,Alcxandriam effe dcfolatam tribus decaufis; primum dicit manib’ luis par-tunmaximam perfequendo fandos cç-bm^partem alteram bclla inteftina,partem veroquæ lûperfiierat, pendentem s^gritudinem rapuifle. Ille DionyCus Îohanis apoftoli Apocalypfim nequa-eiuam refutandam putat,lcd fummadt-gnitate vcnerandâ,cùm eins Icnpta hu-v^ ttianxeruditionisintelledum excédât, illiusq^reuelatioem fandi alicuius* ac ■^nèvlla dubitatione per Dei fpiritum bftarn, affirmât^ SubGalieno qui amp;nbsp;Dccius appella-^ur,Sixtus papa martyrio coronat’eft, ^bèt alijcontràdicant,Dionybj Alexa-^bni dido aflentictes,qui fcripbt, Ga-lienoregnäte poft pattern Valerianum, ^cjEedefiam in pacefuifteconftituta. ^•^aiporum tarnen habita lupputationc, ^•Sixtus cum S.Laurctio paftus fuit,an-’’oDomini273,quo anno amp;nbsp;Galienus ^ Mediolani interheitur. S«* ^®^‘^“’ tépore claruiftedicitur Grc-^Sm, ^°'^''^5 Neoeæfâreæ Ponti epdeopus, TheodorusantèdiduSjOrigenis ddei- 1 pulusjvirilluftris amp;nbsp;catholjcus,dc quo fonulla miracula refert Eufebius in ec-defialbca hiftoria. Narratur vnu de eo tlIuftrcmiraculum:Ciim aliquandopcr ®lpcs tranGret, neC^fGtatc coadus, ad pfesbyteru cuiulda phani Apollinis Ga-crumdiucrtit,ibi pernodans. lacerdos ifte ex more conlulebat Gmulacrum Apollinisjtefponfapofcentibus dabat^ *^im, ''ndècialimoniæ quæftus erat.Grego-tio manc recedente obmutuit dæmon. Cumque facerdos efftagitaret refpon-fum, Qmd me,clamauit dæmon,inuo-tas? venire non poftum. percontanti caulam,aduétu le Gregorij dicebatex-pullum, Moxfacerdos occupans viam,fecu-tus eft Gregorium, querela cxpulfi nu-niinisexponens,quçllûq; amilsudeplo-rat.atille nihil moratus, Icribitcpillola whæc verba:Grcgorius Apollini.-Per- |
mitto tibi redire ad locû tuum, amp;ag€rc quæ confueuifti. Hac facerdos ad pha-num fert cpiftola, adeftiterum demon, itcrumdat relponfa.Tunc facerdos intra fe cópundus,ait:Nónne multo me-lioreft Gregorius ifte Apolline, cuius obtempérâtiulfts? amp;nbsp;defeendit mox ad Gregorium,referens epiftolarn.rei ordi-nem pâdit,vtq;Deofèofteràt,petit: fta-t'im relida gcntilitate,fadus ab co cate-chumenus.Poftea baptifma cófequituij amp;int3ntum Virtutibus fidei profecit, qüódB.Gregorij fucedforin epdeopa-tu ede meruerit. df Sixto Romany eccleftç perannos xj. facerdotioprocurato,(uCcedit Diony- Dionygu# fins ex monacho pontifex crcatus,anno P“P*’ jyt.hic presbyteris ecclcGas amp;nbsp;cametc-riain vrbe Roma ftat'im diujGt, paro-chias amp;nbsp;dioecefes fons diftribuit,atq; limites conftituit,dequo 13. q.i.c.r.Termini autem prouinciarum amp;nbsp;cpifcopa-tuum ante aduentum Chrifti fuerunt diftindi.EtinipGs vrbibus apoftoli ac fucccflores,patriarcbas et epifcopos po-fuerunt38G.di.c.t.2.amp;^.Dionylius ledit annis nouem, lub quo cocilium eft ha-bitum Antiochiæ,cui tarnen obfenium interefte no potuit,ibiq; Paulus Samo-latenuscondemnatur, qui Artemonis hærcGm relufeitauerat. Intcrca occifo Galieno Claudius,vir ebudiu» fandus venerabilis amp;nbsp;bonis omnibus ‘quot;quot;p-H« ebarus, amicus patriç,acccptus lenatui, populo bene cognitus, amilitibus ele-élus, amp;nbsp;à fenatu Auguftus appellatus eft anno Domini 274. regnauit annum vnum3mcnres nouem.HicGalieni mo-ricntislentcntia imperator creatus eft. Hic interfedo à fuis Aureolo, recipiens legioncs, Gotthos iam quindeciman-nos Illyricum Maecdoniamqj infefta'u-tesdeuicit. Getem Gotthorum,quçpro Getica DeGotth« Gotthicaeftdifta,cóftata Sçythis ori-ginem babuilfe.Scythas veróprimos ef-le in Europa lub Icptentrione amp;nbsp;ad Tanais limitem, feras ac paratifGmos ad mortem,apud omnes fcriptorcs inueni-mus.SedPompeius Trogus corum ori-ginem quam remotifGmèrépétés,mul-ta dicit quæ Scythis Adam incolctibus, niagisquamiui^uropaad Tanaim ledé-tibusj |
588 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
tibus, accommodari videntur. Paulus Orofius de hisferibit, quôd Romanas prouincias ingreffij focietatem Ro. fœ-derisprecibus quçfiueruntjquam armis vendicare potuiHent. paulo pôft dicit adijfTe eius gentis oratores Odauianû Auguftum Tarracone âgentCjVt quam àvidorc remotiffimo peterent paeem, fadliùs impetrarent. Ablabrus origine Gotthus^feribit cos ab Agrippa Danu-bium tranfire compulfos^lub Domitia-no fuiffe reueffosjquo in tempore Op-piusSabinusprimùtn,amp;poftcà Fufcus Cornelius Ro.ducès cum ipbs congreC fi Gotthis^copias amiferut, amp;nbsp;in prçlio ccciderunt;amp;tarnen Gotthi^quibus vi-Ôoria incruenta nô fuitjin Ro.prouin-cijsco tempore permanicrunti domuit tamê et Ro.prouincijs cxpulit Gotthos paulo póft infignis princeps Traianus, fed in luis barbarici foli prouincijSj in quibus quieftcrc promilcruht, dimilït intaéios,quos anno póftferè 90, Antoninus Baffianus Caracalla tumultua-njs prçlijs lupcrauit,paritèr Gordianus deinde iunior Gotthos ad Danubium venire parantespragis repulit quam fu-perauit. Quamobié-anno exinde oda-uoj cum Philippus impcrare cœpiftetj Romani foli prouincias irruperunt, amp;nbsp;nonfolùm ipfi appeUati Viligotthi, id «ft,occidentales jDanubiumtranficrut, led amp;nbsp;Oftrogotthos, id eft, Orientales aliasq; genres in Reipub.prouincias trc-centa viroru millia perduxeruntjàqui-busThracia Mœfiaq; m,ifcrabilitcr funt vaftatx. Mifit tame in cos Philippus Deciunl Pannonienfem legatum fuum.Aliquot prælijs hic inferior, re infeda reuerti-tur;amp;pofteaPhilippocum eiufdem no-minis nlio,fraudeipfiusoccifo,impcra-torfadus,eam gdem dimilit intadam, quæ quidemgensfubGallo'amp; Volufi-ano fœdus innouauit cum Repub. Ipfis vcróGallo amp;nbsp;Volufianofublatis,lecu-ta funt infeliciffima tempora Valeriani imperatoris.Eo nanq; in vinculis Sapons Perlarum régis tune agente, Galie-noq; amp;filioinutili amp;xxx.tyrannisimperium laccrantibus, GotthiBithyni-aminuaferunt, Nicomediam vaftarut. . Exinde Thracibus occupatis,Maccdo- |
niaque vbiquè vaftata,Theiralonicam oblederunt. Seddum*Macriani ducis virtute ijdem Gotthi in Achaiafuperati recedunt, alia eorundem Gotthorum manus Afiam vaftat ; amp;nbsp;tune templum Dianæ Ephefiæ Ipoliatum primo, amp;nbsp;poftca eft incenfum. Differentiaminter Vifigotthos amp;nbsp;Oftrogotthoslegcre quis poteftapud Paulum Diaconu at-qücBlondum. Emerfitinterhxc Claudius imperator fecundus huius nominis, c]ui plura bicnnio,quam quifquam Ro.princeps dccenniofumma felicitate confeett,« iuxta Trebclhj verba, fi diutiùs in Re-pub,eflet commoratus, Scipioes bonos amp;Camillos3omncsquevetercsfuisvin' buf,fuis confilijs amp;prudctia fueritred-diturus.Quod veró ad Gotthos attinet, quantis illos viribus proHigauerir, m-dicat illius cpiftola ad lunium Boe-chum lllyricum,tuentem,mifla in hæc verba: ClaudiusBocchofalutcm.'De- ^,iSi leuimus trecenta millia Gotthorü,duo j(;iaiài). millia nauium lubmcrfimuSjtcdäf'^ot flumina fcutis,lpatis amp;lanceolis5omia littora opcriuntur,campi oJlibuS teA, nullum iter purum eft, Carthago déferra. tantum mulorum mularuw^“® cepimus, vt binas amp;nbsp;ternas miles pol-fit adiungere. Noftra' diligentia pu-gnatum eftapudMyfios,amp;multapr?-lia fuerunt apud Martinopohnbniub ti naufragiopericrunt, plcriqne capti reges, captæ hobiles fœminx, r^pb' tx barbaris feruis Romans prouincias, fadus miles barbar us amp;colonusèGot-tho. NcCvlla fait regio, que Gotthufer-uumjtriumphali beneficio nó haberet. hanc ob rem in curia aureus clypeuSjin Capitolio aurcaftatua eidem a lenatu décréta eft. Fin ito autem Bello Gotthi-co,grauilfimu$ morbusincrebuit.tunc etiam Claudius morbo affedusintcrijt, J“'^ cum magno imperij damno. Quidenim in ipfo non mirabile?quidnon confpi-cuum?In quo Traiani virtus, Antonini pietas,Augufti moderatio,et bonorum principum exemplum fuerit relidum. lllum enim fenatus amp;populusanteim-perium, inimperio, amp;nbsp;poft imperium ficdilexit, vt fans confier neque Traia-num, |
|
’ CHRONOGRAPHIAE GENERATIO X. 5«gt; num,Beq; Antoninos,neq; quenquam fratereiufde,virfandius amp;nbsp;çmulus fra-triSjddatum fibi omnium iudicio imperium,merito virtutum, fub quo barbari ^uifuperfuerant,terrasimpcrij vaftare conatifunt, prouincialium tarnen vir-tutereferuntur obtriti. verum Quinti-Iæn7.die,quodfe grauem amp;nbsp;ferium có-tra milites oftenderet,Aquilegise inter-emptus eft anno Domini 276. PoftClaudium amp;nbsp;fratrem fuu Qmn-* tilium,Aurdianus mediocri(vt dicitur) eolono progenitus,imperator eft ele-ftus,anno Domini lyó.Deillo Aureli-ïnorefertGaribaldus, qui geftaBaua-torumconferipfit, quod olim quidam ^wBauaroru T affilo,cx filia regis Mo-’'Jnorum genueriefilium lui nominis, ^w expuli us à Ro.venit in Carinthiam, Çdificauit multa caftella amp;nbsp;oppida,du-’'itinvxoré fibam principis Pannoniæ, ^^ 9ua Aurdianum iftum amp;Theodonc flaues genuit. Theodo duxiterùm re-ftitutusfuit in patriam.Hic à prima çta-ïswgeniofuit viuacilfimus,viribus cla-•^j nullum vnquAm diem prçtermifit ^namfeftum,quo non fepilo amp;nbsp;fagit-’’yetensque milicaribus exerceret olfi-^'js-ftatura procerior, neruis validiffi-’^'s.Hulus multa extat egregia facinora. PcfcrtTheoclius, Aurdianum ma-’'nfuabcUo Sarmaticovnà quadragin-t^amp;ofto interfecifte, pluribus autem diebus vitra nongentos quinquaginta. Wem apud Moguntiam tnbunus legio-j nbsp;nbsp;nbsp;nisfextæ Gallicanç,Francos irruentes, cumvagarenturpertotamGalliam, fic *fflixit,vttrecétos ex bis captos,feptin-^tisinteremptis,fub corona vendide-’''t.Hic autem magnç feucritatis fuit,fe-'’criterque peccata caftrenfia correxit. ^°lusdeniquèomnium, militéquiad-Mtiin nltcrium cumhofpitis vxore commife-•■3t,itapuniuit,vtduarum arborum capita inflefteret, quas ad pedem militis l^ligaret^ afdemque lubito dimitteret, vt ^ fallus ille vtrinquè penderet. St J^'““® epiftola militaris eft ad vicariu \ fuu,huiufmodi;Si vis tribunus elTe, im-mofivisviuere, manus militum cótine. nemopullum abenum rapiat,oué nemo |
contingatjVuam nullus aufcrat, fegeté nemo deterat,oleum,falem,lignu nemo exigat,annona fua contentus finde prç. da hoftis, non de lacbry mis prouincia-lium,ditefcant. arma fint terfa,C31cea-mentafortia, veftis nouaveteré exclu-dat,ftipcdiuminbalteo,non in pompa babcat ; torqucm,armillas amp;annulum deponat, equum laginanumfuumde-fricct.alteralteri quafiferuus obfequa-tur.àmedicis gratis curentur. harufpi-cibus nil dent,in hofpitijs cafte fe habe-annQui litem fecerit,vapulet. In principio autemimperij Aurdia-ni,omnes nationes aquilonares contra Ro. imperium coniurantes, incredibili multitudine per earn partem Italiæ quç Alcmaniam refpicit,Italiâ intrant/gne, cçde,rapinisomnia vaftantes. Quibus occurrés Aurdianus,magnacçdefuo-rum in fugam verfus eft, ex eo quôd in denfiftinus fyluis barbari fe continen-teSjRo.àdorlo perfequentes interimût. Ipfetum imperator fugies,vixcum panels euafit,ex qua calamitatc ità trepida-ta eft vrbs,vt multi rdidis mœnibus,fu-gcrctentauerint.fed congrcgato milite vidus Aurdianus,bar|)arisrursiim pu-gnaturus occurrit,illosque tribus, licèt difficilimis, bellis vicit, vno non longe à Placentia,altero iuxta amnem Metau-rum,tertioTicinenfibus campis.quo vl-timo prçlio tanta ftragem barbarorum fecit,vt præ multitudine occiforum,vi-âoresviftos infequiimpedirétur: adeô vfqueadinternecionem ddeti funt, vt ex fexcentis millibus armatorum, vix lèxta pars fuperfuerit. Tctricut. ingentis animi^purpuiam induit, fe^ue imperatorem nominauit,amp; cùm multa contra Alemanos feciflet, diu Gallias tenuitdèd cùm militumluorum lupcr-biarn amp;impudentiam tolcrarenonpoC let, redderc Gallias Romanæ Reipub. cogitauit.Etaudicns Aurdianum Ro-mæ imperare,atque viftis barbaris fepe-tcre,Aureliano Icripfit vt exercitum fu-umrcciperet. Aurdianus ergo prope-rans,Tctricoprodentc exercitum,abïq; bdlo facile Gallias recepit:quibus rece-ptis,illuni cxcrcitü qui adGallorü prx-fidium fuerat.amouitjnouumó j cofcri-ddd pfit. |
WO IOH. 'NAVCLERi VOLVMEN SECVNDVM
|
pfit.Inter hçc per Oriétem plurimi motus emerßrej ad quos fedandos multi Germanorum auxilia atqucGallorum fecum traxit.fcd antequàm ad Orietem veniret,multal3ella priés confecit.nam jnTliraciaamp; Illyrico occurrentes fibi barbarorum copias ftrauit, infupèr amp;nbsp;Canabam fiue Canabandem regé Got-tborumjoouos vItraDanubium motus parantem,cum quinquemillibus inter-fecit. quo in prçlio captæ funt decern C? mulieres virili habitu pugnantes, quas ab Amazonibus ortas cfle dicebant. His potitus vidorijs, Zcnobiam in Oriente impcrantem aggreditur. Thy-mam proditionc vnius ex ciuibus ccpit, deinde Antiochiam obfedit,atq; in pote ftatemfu am redegit. Pofthàcprçlio dié ancipiti cum Zenobia initojolutis ordinibus Zenobiæ,cxercit* CçfuSj’ipla fuga falutcm qu^fiuit. Indé Aurelianus in Palmyra Zenobiam obfedit, amp;nbsp;cum dié obfidio duraffet, Aurelianus epifto-Aurelhni J^æ Zenobis fcripfitin hçc verba.'Au-^oMun. relianus imperator RomanxvrbisjZe-nobiç:Spontèfaccredebuifti,quodnuc meislitcrisiubetur. deditionem prçci-piojita vt cum tuis vitam agas quo te fe-natus fententia collocauerit: gemmas, aurum amp;nbsp;argentum in Rom. çrarium conféras. Hac epiftola recepta,Zenobia info-lentiiisrefcripfit. vndè iratus Aurelianus,ftatim audo exercitu atq; munito, multa auxilia Zenobia: aduenientiain-tcrccpit,quo audito, ipfa fugam inijt, Zenobia Ped à militibus Aureliani Capta fuit,qua apta. nbsp;nbsp;nbsp;imperator ad triumphum referuari prç-cepitj amp;■ poft paucos dies ciuitatem ce-f)it. Pacatoitaq; Oriente, cùm Aure-ianus ad vrbcmirepararet,Firmus quidam in Aegypto Aurelianoimperat©ri rebellemfefecit, qui tarnen vnoprçlio vidus,cùm copias reparare vellet, amp;nbsp;no valer et,laqueo fibi vitam extorfît. Vidor itaq; Aurelianus,toto orbe pacato, Romam cum triumphoeftin-grefluSjhauddiffimilis Alexandro Magno,feu Cçfari.nam Rom jmpenu trié-nio ab inuaforibusdefenderat,cùm Ale xandcr per xij. annos ingentibus vido-rijsad Indiam peruenerit, amp;C.Cçlar decennio Gallias fuperawent, aduersws |
cioes quadriennio pugnauerit. Cum ergo à bellorum motu quieuil-fet, optimas leges inftituit, amp;nbsp;primus oim Ro.principum diadema more regio fibiimpofuit, amp;nbsp;veftes aurogemmisque contextas in vfu habuit.contrariu tame cius apud nonnullos inuenitur, quodf veftemholofericam neq; ipfein veftia-ho luo habuerit,neq; alteri vtédam de- '^^^j^, derit.’porcina: quoque carnis vfumpri- quot;^‘ mus populo inftituit,. multos feruosè familia fua,cùm peccaueratjlegibus au-diendospublicisiudicijsdedit.vinoruf-fodeledabatur.medicûadfe/ùmçgro-tarct,nunquàm vocauit,fedinediarcp-^ cipuècurauit.Sed poft tot vidoriasadeo eneratus eft animus, vt multos nobil» amp;aliquos etiim ex fcnatu,folaanimi feueritate interfecerit;quam ob caufam magnam illam gloria bellicam minuit, amp; timen coepit,non amari. NoiCW* Hoc etiàm tempore Aurelianus per-ftiano^P' fecutionem nona poft NeroneinCbn-*''““’’ ftianos mouit,qui tamé abinitioimpe-rii-cùm Paulus .SamnfntpniisADatribus Ecclefiæ exirenoluiflet, interpellât®» imperauitvieum publica expeHtnoeA turn erat mal ovum cofilijsdeprauatus, fed proceflu temporis confiliu mutauit: quo teporc per diuerfas ^uincias multi pro Chrifti nomine occubuerut,amp;fcri-bitEufebius co tempore perfecudon« Aurelianæ, fulmeniuxta eucomitesq; cius ruide magno circundantium pa-uorc. Incidit autem vtMneftheum notariu fuorum fecretoru, infenfioré fbi mina-do redderer.ille cognofcens Aurelianu neque fruftrà minari folere, neg, f mi-n aretur,i gnolceredn/chedaftripd nomina eoru quibus Aurelianus irafceba-tur,additis plurtb’de quibus nihil afpe-ru cogitabatJe quoque infcripfit,quo magis fidem faceret:deindè nafta oppor tunitate,legitfingulis,addés,dilpoluifle Aurelianu oés occidere.hi exardefcétes, timore qui merebatur oftenfamjdolore innocêtes,quód Aurelianus effetingra- . ,^j, tus,inter Conftatinopolim amp;nbsp;Heraclea^^quot;jitm. iterfacientem fubitó adorn intereme-runt.hic finis Aureliano fuit. Sane Mneftheus pofteà ligatus ad |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO X. 59*
»dßipitem,bcftiis obieftus cft. fenatus tnim mortem eius grauitèr tulit,graui-uswmen po.Ro.qui vulgo dicebat. Aurelianum pçdagogum effe fenatorum. Impauit annis {cx,minus paucis diebus.
Occifo itaque feueriffimo principe, exercitus retulit ad fenatum de impcratore deligcndoudcirco quod nullum de bis faciendum putabat,qui tarn bonum principem occidcrat. verum fenatus ele-Üionem in exercitum refudit,fcicns nó
res
uèid ter
tio taftum eft,vt ita per fex menfes impe-ratorem Romanus orbis non haberet.
Extant literarum exempla exercitus inline verba : Felices ac fortes cxercitus feiatui populo«^; Rom. Aurelianus im-pcrator nofter per fraudem vnius ho-y'miSjamp;errorcmbonorum ac malorü ’ntcremptus eft.bune inter deos referte Enâiamp;DominiP.C.amp;devobisaliquc “'gnumveftro iudicio principem mit-tgt;tc.Non enim de bis qui vel errauerut, 5^^ '^dmalè^eccrüt,imparc nobis patimur. \t(i\ Leäishisinfenatu, Tacitus prima: «ntenti« fenator ita locutus cft; Recto ’^fdinecotuliflentdijjP.C.fi boni prin-^'pesferroinuiolabilescxtitilfentjneq; montra eos aliqua effet poteftas bis qui quot;^osinfandx mentem concipiunt. vi-^^f^tenim princeps Aurelianus, quo ’”^'l^cvtilior fuit quifquam. refpirare tene cœperat poft infelicitatem V aleri-*niacGalicni,impcrantc Claudio no-ft’iRcfp.ateadem reddita fucrat, Aureliano toto penitus orbe vincente. 111e «obis Gallias dedit, iHc Italiam libcra-uitjVindelicis iugum barbaries ferui-tutisamouitjUo viuente Illyricumre-Üitutum cft,reddits Ro.lcgiones Tbra-'■æjille Orientem fœmineo preffum iu-goreftituit,ille Perfas fugauit Scopel 1**®^ilium populi ad Orientem Sar-’faceni,Balt;ftriani,*Sores,lberi,Armeni, Indi^vcluti pfenté venerati funt, deum omniain vrbe pbana eius micant donis. Q^are P .C.deos ipfos cóuenio,qui talé principem interire pafft funt, nift fortè fecueum efle malucrunt.dcccmo igitur ddiuinosbonores.namde impcratore d'ligendoadeundem cxercitum cenfeo tiïerefcrendü.nifi enim ftc fiat, amp;nbsp;eleóti
periculum crit,amp; eligentis inuidia.Dc-indè ab omnibus probata cft hçc fente-tia.Attamencùm iterùm arque iterùm mitterent ad cxercitum,ex fenatus con-fulto Tacitus ifte imperator cledus,an-no Domini i8i. At ille:Miror P.C.vos in locumAurelianifortifs.impcratoris,mc fenem velle principem faccre.attamé ftc mihi cotingat iuftè amp;nbsp;vtilitèr imperiu adminiftrare,queadmodùm ego omnia ex veftra fententia me agere oportere duxi.Veftrûeft igitur P.C.decerncreac iubcre,quæ veftro ordini,quæ excrciti-bus amp;nbsp;Po.Ro.commoda vidcantur,me-um veftra décréta cum dignitate exequi.
Adbçcfenatus:EtTraianus,amp;rAdri-T»citi»s jy. anus,deniquèamp; Antoninus,adimperi-^^^* um lenes vencrunt. Imperatorcm te,nó milité,facimus.tu iube, milites pugnét. animumtuum,nô corpus,eligimus.fta-timque aeelamarum eft, atq; ad campû Martiumitum.lblprçfeâus vrbisficlo- r cutus eft : Vos fanétiffimi milites, vos quintes babetis principem,quem de fententia omnium exercituum fenatus elc-git,Tacitumdico Auguftiffimumviru, vt qui baftenus Rempub. fentétijs fuis, nûc iuffts arque confultisiuuat. accla-matum cft à populo, Feliciffime Tacite Auguftedij teferucnt,amp;reliqua, Inde ad exercitû profedus Tacitus, ibiquo-què cùm primum tribunal afteendit, *Mefius Gallican’prçfeâus prçtorij,in bçc verba differuit: Dedit, fandiffimi commilitoes, fenatus principem quem petiuiftis, paruitprçceptis amp;voluntati caftrenfium,ipfumauditc.poftbçc Tacitus Auguftus dixit.'EtTraian’ ad Imperium fcnexvenitjfedilleab vno dedu-ftuseft, fed me fancriftirni commilito-nes primùm vos qui feitis principes ap-probare,deindè amplilfimus fenatus di-gnû boc nomine iudicauit.curabo,eni-tar,efficiam,nè vobis defint, fi non for-tiafada,atfaltem amp;nbsp;impcratore digna confilia. Tandèm ad fenatu conuerfus, petijt Aureliano ftatuam auream poné-dam,amp;vt Aurelianum omnespiétuba-berent,multalt;^ueexecutus, author fuit fcnatufcofulti faciûdi, vt capitale effet, ft quis publiée pnuatimve çs argeto mi- nbsp;^
l'cuiffet,ft quis argentum auro, aut çri plmiibum,nèferuiin dominorû capita
444 a roga*
-ocr page 610-|
591 ÏOH. NAVCLPRI VOLVMEN SECVKÜVM rocarentur. Petiuit quoquè fratri fuo milites;non mecum bené agitis^gocia p^t Taciti in-teritu*. Florianut IMP. rionanoconfulatum, quem cum non impetradetj status cft,dixit4j ^cire Ro. fenatum quem imperatorélegiflet,ome patrimonium fuum publicauit. pecunia quambabuit,milinbusftipendjj nomine crogauit.Nec tacendum eft,tantam fe-natus Içtitiam fuiflc,quod eligédi prin-cipis cura ad ordinem ampliffimum re-iiertiHet,vt amp;fupplicationesdecerncrê-tur,mitterenturqjiteracinprouincias, vtfcirentomneslócijac natioes, in antiquum ftatum redijflercmpub. Prima autem cura Tacitofuit,vt omnes qui Aureliarrum occidvrant/n-terimerctjbonos malósvc : cum iam die vindicatus cRctjCOS qui à Mçotide cru-perant, barbaros confdio atque viribus comprelbt. Atiftiviro magnificufuit, quod tanta gloria fufcepcrit imperium, gelfit autem propter breuitatem tempo-rum nihil,interemptus apud Potum in-fidijs militanbuSjfexto menie imperitas. Hinc frater Taciti Florianus arripu-itimperium, nonlenatüs authoritate, lêdluornotu, quafi h^reditariumeflet imperium,cum fciret adiuratum eflein lenatu Tucitum,vt cum mori cœpiHet, non.liberosfuos,fed optimum aliquem prmcipem faccret. deniquè vix duobus menfibusimperium tenuit.nam occifus eflTarfi amditibus fuis,qui çftimabant neminem poffedigniiisimperarcjquam Probum,quem ab omni exercitu intelli-gebanteleétum, Florianus morum fra-tris imitator,fed nó vlquequaquCjcffu-fior enim amp;nbsp;ambitiobor erat. Poftquam ad exercitus nuncius ve-niffet. Taciturn abfumptum amp;nbsp;Floria-numimperiumarripudfe, turn animus niibtibus fuitpreuemre Italiens exerci-tus,nè itei iim fenatus principem daret. fed cum inter milites fermo effet, quis fieri deberet,amp; tribuni eos in campo al-loquercntur manipulat'im,dicentes,re-quirendum cffe principem aliquem for-tem, fa nélum,vcrecundum, dementem, probum,amp;cùmpermultos circules id diceretur, quab diuino nutu vndiquè ab omnibus acclamatumeft:Probe Au-guftc,di) tcleruent. deindè*concurfiis, amp;nbsp;ad palatium reducius inuitus amp;nbsp;coa-ttuï,acl£pc dicens ; Non vobis expedit |
vobis blandiri nó poffum.Nihilominus Ulb tniterat,ProbeAugufte, dq tefciuent. ita ei finè vlla moleftia, tonus orbisim-perium amp;militü amp;nbsp;fenatus iudiciode-latum eft,a nno Domini iSj. Scripfit mox ad fenatu:Rcffè atq; or-dine P.C. optimo fuperiori anno fa du eft,vt veftra clemctia orbis terrai u principem daret,amp; quidé de vobis, qui edis mundi principes,amp; poften veftri erunt, atq; vtinam id Florianus expeftarepo-tuiffct.nunc quoniam iHeimpedumar-ripuit,nobis à militibus delatum eft nomen Auguflû,quçfo vt de nieis mentis iudicctis,fa durus cm fum quicquidwl' lerit veftra clemetia.Die tertia nonasFe bruarias in çde Cocordix leff^e funtli-tera:,amp; continuo acclamatudljPro^^ Augufte, dij te 1 eruét,olim dign’amp;fof-tis amp;nbsp;iuftus,bonus dudor,bonus imperator, exemplu militie,alFcrtor Reipub. felix impcrcs.quód imperium fufeepi^b gratiasagimus.tuerenos,tuereRempu. tu Francos,tu Gotthicus,tu Sarmatic, tu Parthicus,tu omnium fempèrdignil-fimusimperio.DeindèdecernutAugu-ftoprocólulare imperium,patrispafiæ reuerentiâ,pontifiGatûmaxiniû,iuster-tiæ relationis,tribunitiam potcUït*^*^* Accepto igitur hoc fenatufeo’''“*' to,permifit Patribus,vt ex magnoru lU-dicum appellationibus ipf cognokc' rent,proconfules crearent,lcgatos^°^* lubbus,ius pretorium prçWibusâuét. Leges quas Probus ederet, fenatufeon-lultis proprijs conlccrarent. Statinj deindèfiqui de occiloribus Aurelian fuperluerant, vario generevindicauit. Deindè animaduertit etiàm in eos,qui Tacito infidias fecerunt.Florianifocijs pepercit,quod non tyrannumvideban-tur fecuti,fed lui principis fratrem. Rc-cepitdeindè omnes Europenfes exerci* 11 rant àoeiderant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GaHod«^ His gertis,cum ingenti exercitu Gal- eguProt* lias petit,qua? vndiquè occilo Pofthu-mio turbatse fu era nt,interfcffoque Au. rebano,a Germams podefiæ. Magna autem dlic prçlia tam féliciter gef-fit, vt à barbans fexaginta per Gallias nobdiffiraas reciperet ciuitates, cæfs propè |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO X.
593
num occupauére folum.Quam ob cau-bm dédit ad fenatum literas hüiufmo-dlAgodijsimmortalibus gratias, P. C. 'luodveftra in m e vt indicia comproba-rem,fubadaeftomnis,quam tendit late jGermaniatnouem regesgentiumdi-uerlarüadmeospedes,immoad vedros Supplices ftrati lacucrunt.' omnes iam barbari vobis arant,vobis iam feruiunt, amp;nbsp;contra interiores gentes militat.Sup-plicationesigitur veftromore decerni-le.nam4oooo.hoftium cçfa funt. 11000. nobis oblataarmatorö,amp;6o.vrbes no-biliniraæ captx,amp; omnes penitvis Gallis libcratæ.aratur Gallieana rura bar-
prçbentnoftris colla eultoribus. Quid *fiil»plura? Hlis fola reliquimus,*folonos
Wrumomnia poffidemus. ’’‘x
Pofthçc lllyricum petit,in quo Sar-’’’3tasc£teraslt;^ucgentesprofuditac ^-*^ P^lit,tenditindèadThracias,atq;ornes Gotthicos populos*.ptranfîjt Orienté, ''15iSaturninum,qui Grietis imperium , ^’''■gt;pucrat,varijs prçlijs fuperat.'quo vi-^Ojtantain Orientcqiïies fuit,vt merité illud inuulgâretü^, mures rebelles nullum audire, Deihdè cùm Proculus amp;Bônofusapud A'gVippmam imperiû 3rripüiffent,omrié5qué'Gbi iam Britart-niaSjHifpanias amp;Bracàtæ Galliæ pro-ùinciàSvindic3rent,ibiGermaniomne$ * Prpculo amp;nbsp;Bonolo rogatijauxdia ferre noluérunt.
Tyrannos igitur illos ftatîm vicit Probus.cjuidniülta^ Conferas Probum Cum alijs imperatoribüs aut principi-bus,qui fortes,qui démentes, qui pru-’J^tesjquimirabiles txtitcrunt,intelli-gitulhicprincepsautparfuiffeiautme-lior.qüihquennioenimimperij fui per totum orbem terrarum tôt bellä geffit, tnultalt;^uemanu fua fecitllleyero con-fciusfuî^nônbarbafos'timüit, non ty-rannos.virfanè probus, vir Aureliano^ Traiancy,Adriano,Antqmnis,Ciaudi-oqueprçfcrendus,quiain illis varia,in bocomnia prçcipria tune fuerc: qui omnium iudicio bonôrû' fa dus eft im-
Verum ciimprobitatc omnes ante-irct,militcmquéfuüm nunquam ocio-fum effetperpeBuSjdicensannona gra-tuitam militem comedere non debere. bis addebatjbreüi milites neceflarios no futuros,quia totum mundum iam fecc-ratRomanumifecuraRefjaub, non arma neceflaria,miles annoham non ha-bebit.habebuntur aratra, equus nafce-turad pacem, vbiquè pax erit, vbique Rom.leges.Gallos amp;Pannonios vineas baberepermifit, almumlt;^ue amp;aureum montem militari manu confitos vineis conferereproüincialibusdedit. Vndè cùm Syrmiumveniflet,acfolum patriû fœcundari cuperet, multa millianîili-tum ad faciendam foflam pofuit. bac re Inreritus permoti milites,cum interemerunr,an- ^'®**‘* no imperq fui quinto,feu(vt abj volùt) fexto. eius autem mortem fenatusgra-üiffimètulit,equè populus. promittebat enimfeculàaurea, in quonullafu- ' turacrantbcllaiVndè milites fè defpici formidantes,'ih eius hecem confpirant.
Probus dum adhuc dux effet,vicit quandam gentem, vbi equus repertus eft,non dccorus,non ingens,qui (vtca-ptiuirefcrebât)ioo.miliaria fingulisdie- ^ bus currere poterat, id^ue per dies odo vel decern continuare.credebant omnes cquum feruaré fibi veile Probum ; ad quæipfe,Fugitiuomiliti potius, quam forti,bic equusconuenit. iuffit milites in vrna mittere, vt forte quis acciperet. Sortiriitaq; eum militeduffi,cum Pro-bi nomen ex vrna primùm fuifiçt edu-dum, idqUe plures milites nomen fer-rent,adtollendam difcordiam, magno omnium fauoreeftidpremium vni illi addidum. fcribit F. Vopifcus, mathe-maticos refpodiffegenitriciipGus Pro-bi attentius petenti,fore vt à Probo longa mille annorum fucceffone geniti, Ró.imperiumnonmagis tencrétquam amplificatum redderent.
'^PrimoPróbiahnoDionyGusmon- . tur, amp;nbsp;Felix natione Romanus fubfti-^®'‘’‘P’P‘^’
tuïturJedit anhis 5.hie ftatuit Miflas ce-lebfarimartyrum nomine, vrq; nullibi quam in facro loco MiRa eelebraretur.
pcrator,orbem terrarum pacatifïimum
fecit,dequodiüum eft quodProbusdi- pore Manes,vocatusinfaniés,amp;inftin- retins. ccretur,ctw b prob’ nomine no fuiiïet. élu dçmois agitatus,execrabiléhçreGm ddd j nbsp;nbsp;nbsp;doc et.
594 lOH. MAVCL'ERI VOLVMEÎ^ SECVNDVM
At Carus vb'i primùm accepitimpt-rium,confenfu omnium militumbcUu Perficum,quod Probus parabat,aggr ƒ fus eft,liberis fuis Carino amp;nbsp;Numerho Cçfaribus nuncupatis:Carinum quide ad tuendas Gallias cum vins lekiffimis deftinauit,Numerianum verovtadole-fcentiorê,fecû duxit. Verum antequam ad Parthos veniret,Sarmatas Probi mor tefcroces adeó,vtnó folùm Illyricum, fed etiàm Italia inuafuros timeret, vno prçlio contudit,xl.millibus exillis occi-fts amp;plurib*capns:deindèPerfâs fortiter ftrauit,amp; notiflîmas vrbes eorum cepit verum gloriæ auidus,fupraTigridé flu-uium caftra poncs, idu fulmids penjt-Sed lunius Calpburnius taie de mor-te Cari epiftolam dedit.Inter cetera,!'’' quit,Carus nofter princcps verè char, cùm çgrotaret,fubitô exorta tempel''’ eft,vt caligarét omnia, deinde tonitrui amp;nbsp;fulgurum vibratio oborta. omnibuî lubito conclamatum eft, imperatoren! mortuum;vndè fama emerfit, fulnunc euminteremptum;quem,quantùn)fci-re polïumus,çgritudine conftatabfuni-ptum.duosannosregnauit. . giro«»»’
Eo mortuo,filius eius NumerianuSimp. ab omnibus imperator appeUatus eft-quauis enim Carinus frater eius ?«®f eflet,hic tamé virtuofus ac maxi^Ç «0-quentiç.is nunciatoftl» Pcrfarutumul-tu,cùm apud Antiochiam maneret,vo-luit ecclelîam intrare, amp;nbsp;ChrilI'’*’’“'“ ^^.j,/ myfteria explorare.prohibuiteûS.Cy-rillus,nó beere,inquit,eum diuina myfteria videre, qui poUutus effetfacrifi-cio idolorum. indignatus ille, occidit Cyrillum. Numerianus deindeviftot cùm ad vrbem exerçitum reduccret,coe-pit oculorum dolore grauari, îtà vt in ledica vndiquè elaulâ portaretu'S”^ ^ foie vel puluere lederetur.Euni lie affli-dum Aper Arrius focer fuus,quiinua-dereçonabatur imperium, per infidias pccidi procurauit. Cumqueinterroga-retur Aperdeftatu eius,re^pdebat be-nè valere.fcd çùm poft,aliquot dies fa-tore cadaueris res prodita eft, Aper,cuius doloputabatur occifus3capt’,amp; ante ligna legio nû manu Diode tianioc-cifus eft anno Domini 290.
Tunc habita eft ingens concio, fadum
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docethic Manes gete Perfa,vita amp;nbsp;mo-
ribus barbaru s fuit,tam acer ingenio,vt * infaniri vel impleh dçmonc vidcretur. profiteri fc Cbriftum aufiis eft, nuc fpi-ritumfanétum feprçdicabat,xjj. dilci-pulos eligens,adprçdicâdum mittebat. HincManicb^orumb^refis exorta eft. Anatolius. Vtautem tune impugnatur Manes, ità maxime laudatur Anatolius Laodice-nus epifcopus propter fanöitaté amp;nbsp;do-ârinam.Hçreus Manichçorum aftcruit duoefteprincipia,vnumbonoru,aliiid malorum:vnum lucis,alterum tenebra-rum;amp; Cbriftum babuiffe corpus pba-tafticum,amp;aliosmukoserrores, quos etiim Auguftinus ante conuerfionê ra-tionibusacutiftïmisdefendebat.lédpoft baptifmum funditus damnauit.
Eutychian* ANNO Domini287.Eutycbianus P’f’* papa ordinatur,fedens annum, vel (vt alij volunt)méfibusdecem.bic inftituit vt in altari frugibus benediceretur, maxime vero fabç amp;nbsp;vuç.Ille,ficut amp;nbsp;Felix, martyrio coronatur.
Eutycbiano Caius nationeDalma-tafubftituitur anno Domini 288. ledit Caius papa, annisxj.bic Caius ordinesin eedefia di-ftinxit, quibuspergradus vfqueadepi-fcopatum afleenderetur. hi erant,oftia-rius,leélor,exorcifta,acolytus,lubdia-conuSodiaconus, presby ter, epilcopus. Conftituitetiàm, nè laicifacrisinitia-tos in indicium vocarent,ncve paganus aut h^reticus Chriftianum hominem accufandi poteftatem haberet. His tem-poribus Vidorinusferipfit amp;.Pamphi-lus presbyter,
Carus 39. PoftProbu Carus Narbonæin Gal-'^^*** lianatus, ab cxetcitu imperator ebgi-tur annoDomini288.vir bonusquide, èc cum hoc eftet nunciatum fenatui, tamfenatusquampopulus Carini filij fuicaufainhorruit.Isenimlempèrvixit peffimè.metuebat enim triftiorem prin-cipem, led magts improbum hçvedem. qualis enim Carus eftet, Probi epiftola indicatad lenatum data in hçc verba; Probus Auguftusamantilîîmo fenatui fuo falutem dicit;Inter cçtera fclix eftet noftrarefp.li qualis Car’cft,autpleriq; veftrtim,plureshaberéin adib’colloca-tos.qu'arèequeftrêftatuam Caromore veterum,fi placeat, decernendâ cenfeo.
-ocr page 613-|
CHROî^OGRAPHIAË: GENERATIO X. «actum eu tribunal.« cum quæreretur , lt;)uisdaretur reipub. bonus princeps, Diocletianum omnes vno cofenfu im-peratoremappellant,iuftifiîmûNume-hanivltorem.cœpititaqjregnareanno Domini 290. hic DalmataFuit,amp;fcri-tæ filius, amp;nbsp;ante imperium Diodes vo-«batur. præfuit annis xx. ’ Supererat autem adhuc Carinus filius Cari in Gallia degens.hic cum Cç-hr à patre decretis fibi Galli a, Italia, II-lyrico, Hifpanijs,Britannijs ac Aphrica relidus elfct,fed ea lege,vt omnia fa-ccretqus Augufti Faciuntjiple feomi-I’usvitijs acFoeditatib’maculauit,ami-cos optimos quofque relegauit, peffi-®um quenque elegit, fuperbas ad fe-Jiatum literas dedit, vxores nouem du-’'it,pulfis plerunquè prægnatibus,mi-®is,meretricibus,cantoribus atq; leno-®buspalatiumimpleuit. habuit gem-®asincalceis,balteumgcmmatum.ho-®inibu$improbisplurimiimdetulit,ac anullo fe vitioteperauit. audiebat pater adhuc viuen s,amp;cl am aba t,Non m e-tis.'ftatueratlt;^;Confl:fintium,quipoftea CæfareftfaduSjtunç autem præfidem Dalmatiæ,in locum eins fubrogare,il-lumveró occidere. Hic vbi Fratrem à lbccrointeremptum,Diocletianü Au-guftum appellatum comperit, maiora Vittaamp;fcelera edidit,quafi iam liber à 1 frenisdomefticæpietatis, nee ei tarnen (^•««(defuitvigor mentis, nam contra Dio-clctianümultis prælijs conflixit^vltimo inDalmatia vidus eftamp; occifus. AdDiodetianum redeo.hic gemmas velhbus^accalceis inferiiuffit,ac fe vt Deum adorari. Primo autem imperij ’ Fui anno, Amandus quidam amp;nbsp;Heli-Oandus in Gallia, colleda rufticorum, •iUosBagandas vocabant,multitudine, ^1 psmiciolbs tumultusexcitarunt.Dio-Ï(^ cletianus propterea Maximianum Her-' culeumquendam commilitonem fuu, Cæfarem Fecit,amp; in Gallias mifit,quos ille facile deuicit.Erat autem Maximianus dePannonia,natus gencre ruftica-no,inciuilisingenij,Ferus, feucrus, lu-xuriofus,ftult\hicgenuit deEutropia vxorefuaMaxentium Sf -Fauftam. Eo tempore Maximianus iacra The-beorum legionem Mauricij cura focijs |
$95 fuis martyrio coronauit. Inter hæcper omnes Ro. terminos fediwones fadtæ. ^g^^rü^j* Caraufius quidam, fumpta purpura, usraarty-occupauitBritannia,Iulianus Italiam, »»“»• Achilleus Aegyptum, quinq;Gentia-ni Aphricam,Narfêus rev Perfaiu Ori-entem,quopericuloDiocletianus per-motus, Maximianum ex C'çlàre Augu-ftumfacit,Conftantium vero amp;Gale-rium*Maximianus Cæ/ares confiituit, tradens Conftantio Theodo ram filiara Maximiani vxorem,amp; füam hliam Ga- lerio. Erat autem Conftantius Clau-Cóftantin» dij nepos ex filia,Galerius vero in Da- ^“f'^us., cia natus exagricultoribus,fuit4uepa-ftor armêtijvndè amp;armétarius appeUa-tus eft,pulcher corpore, magn’ «et fortis. Gonftantius igiturCælar in Gallia apudLingonesprimo prælio profliga-tuscum exercitufuo,vixipfêeuaht.l'e-cundo prælio latis fecuta eft ei prolpera Fortuna, na tune fexaginta millia Alc-manorum C^fa referuntur ah Eutropio amp;nbsp;Eufebio. Maximianus autem Augu-ftus quinque Gentianos in Aphrica vi-cit.Diocletianus autem Achilleum ob-feflum per feptem menies, cepit apuT Alexandriam, amp;interfecit. Eratin illis diebus cum Diocletian» Conftantinus iuuenis inclytus, hlius Cóftantij Cçfaris, quê ex Helena pro- ~gt; creauerat.huncDiocletianus,inftigate Galerio, dolo perimere iatagebat: led cognitafraude,adpattern fuu falu’di-uinaprouidétia peruenit. Galeri’vero Maximianus, quu duobusiam prælijs aduersùs Narfeû cóflixiflet,tertio con-grelfu viQ^amifÏis copijs,,ad Diocle-tianü connaît,atq; abillo arrogantif-fimèlufceptuseftjVt per aliquotmillia palïuum 'purpuratus ante vehiculu ci-us cucurrifTe feratur. Caraufius genere infimus, fed confi-lio ac manu proptus,cùm ad obfcruan- Caraufius* da Oceani littora, q Franci amp;nbsp;Saxones inFeftabat,effet pofitus, plus in pernicié q profeéfu reipu.agens,ereprahoftibus prçdâ,nullà ex parte reftituens dhis,fed lóh fibi vendicans, purpuram tandem fumpfit,ac Britannias occupauit, qui-busperfepte annos rctétis,tadèm Fraude Alleâifocij fui occifus eftjqui AUc-dus per triennium inlulam inuadens, à ddd 4 Scle- |
596 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Sclcpiodoto priefedo prastono oppri-mituFjqui earn infulam deCeni annis te-nuit. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* IntereaDïdtletianusinÓrictCjMa-ximianus in' Occidente, decimo poft Ncronein Écclefia perfequutur, Cnn-ftianos affligeâtes aceccleCas'variâtes. Albinut HxeBxda. Tuncin Britannia martyr eft fadus S.Albinus. virülluftrci nbsp;nbsp;^^ ^^^ geberatione amp;nbsp;fub Cari tem- poribuSjViri eruditione clari Iulius Capitolin u s, V opifcus SyracufanuSj amp;his aliquanto antiquiores,Trebellius Pol-. lio, *Helius Lampridius, * Volgatius *AcIiur**** GalIic3nus,*Helius Spartianus'amp; Herodianus, omnes hiftorici, fub Diocle-tiano defierunt feriberc. Amianus Mar- ceUinus fcriptor egregiuS, xxxij. libris complcxuscftgefta Cönftantij comitis amp;nbsp;Conftantini filij, ac Galerij, Con-ftantis amp;nbsp;Cönftantij, luliani amp;Ioui-niani, quorum librórumxiij. anteriores défunt,in quibu^ Cönftantij,Con-ftantiniamp;Galerij gcfta étant. GENERAT 1'0' XÏ.' ANNO igitur à nariuitdte Chri-fti^oO. ab vrbe toridita 1051. im-penj autem Diocletiani xj.Caio papa cxiftente, incepit vndecima generatio. Hoc in tempore pacatis vhdi^uèrebus, Diocletianus ih Oriente, M'arimianus veró Herculéüs in Occident^,perfecu-tionem decimam póft Nerónem exer-»cemaper-j-ucj-unt ih Chriftianos,'quæ exteris chriftianos. omnibus lfeucrlor,per deCem annos amp;nbsp;amplius tcdéllam afflixit inceflantcr, et qu anuiï anted femp Chriftianos per-fcquerchtürjTed xix.anndm^erij Diocletiani tam criidelis,târrl Içua’perfecu-tio flagrabatj vt intra vrrum menfem xvij. millia martyrium inueniatur per-peffi.Exijt enim edidum, vt cûdç qux erant in orbeEcclefix,ad folum dirhe-rentut, amp;'facrx fcripturx vbiquèigni comburereritUr,Dmncsóue qüi Eccle-üjs prxeffenf,’in vinculis ponerentur, ac deinde exquifitiJlupplicijs immola-redijs cogcrentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Rapiebant itaque (vtait Eufebius) omncsEccIcbarum principes^ fandos clericos, nobiles amp;ignobiles, viros ac mulicrcs vnà cum pucris, amp;nbsp;varijs,in-auditis, ac crudelioribus vt excogitari |
poterant, fupplicijs excruciabant, ex quibus nonnulli fatigati cedebant,alij vfquc in finem patientiam feruabant. In Aegypto affirmât Eufebius fuis ocu-lis vidine fe,dum iudeX innumeros fideles capite truncari iuffiflet, Iponte ^ onmeS) immó alij alioS prxuenientes, ceruices obiedabant ad necemgt;byninu Deo canetes,ita vt etiam extrenios fpi-ritusin Dei laudibüs exhalarent. Primo omnium ignis buius exordia inter folos militâtes parui fcibtHlaco flauerat,cùm deligerentur,fi ^^’' ^^^”^ inter milites ChriftianijVt auti®^ol^' rent dijs,aut militiam paritèramp; w^ra Icirêtfibiponendam. Tuncplutimet ipfis pro fide Chrifti, militia amp;nbsp;animas *nonullipofuêre. cum yeroindè^fiam-mafumens initium,tota per populos amp;nbsp;faccrdotes incendia exaggcrauitiP«'^ mum tuneCaiuspapa adhuc Iupetn”i (j^. egitvtChromatius omnes chriftianos in domo fua latenter réciperet,ad 9UOS eà loei congregatos Caius: Dofflinu’ Iefus,iriquit,duósgradus infe crede^' tium conftituit,,córtfefiïonis amp;niarty-rij. Si qui ergo pondus martyrijfepo*' fe ferredefperantjConfelfionisglonan’ tenéant, amp;nbsp;cum Chromatio ac hbe^ fuis pergant. mecum autem, qui volut, ih hac vrbe manearit: non enim teffa* ru Ipatio diuiduntür,quosChrift' Charitas n edit.Tune eltclamauit l’humus: Öblecro pater, nè permittasmeter-gadare,iucudum enimmihiefti”'®^^' ta xterna mortem fubire.S,CâiÜ5Con-gaudens fidei ciiis,fféuit. Remarifount.^'’' ergo cum eo MarCellinuS amp;nbsp;MarCu^w horum pater Ttaquillus, Sebaftianub Tiburtius, Nicoftra^dSj. cumconiuge Zoë, amp;nbsp;fratre Caftorib^Ciaudiusourn fratre fuo Vidorino. hi omnes poitea pafsim diuerfis funt excrucian fuppli- lt; Subrogaturtum in locü Caij IVlar- ^#»11»’ ëellinusRo.natióe,anno Dommijoj. pspi. fedit annis quatUör,Vt quidam volunt, alij aliter, vei'ùm in tanta perfecutionis Caliginevixinueniocui me accommo-dem. id tarnen certum eft, intra xij. annos quatuor Ro. pontifices fuifte,Mar-cellinum de quo nuncagitur, Marcel-Ium eins fucc eftorem, dehincEufebiu, poft |
- CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO 5a. nbsp;nbsp;nbsp;397
poft ilium Mclciadem, cui fubrogatur Sikicftcranno Domini314. autaa maximum xv. vndè entra more de his qua-tuorpontiheibus ordine dieam.
Marcellinus papain hac perfeeutio-occompræhenlus,timore mortis deui-Öus,thura idolis impofuit.at mox con-kientiaduftuSjCongregato cócilioali-()uorü epifcoporumctlacerdotumjpu-Hicè confeffus eft peccatum fuum.cili-cioindutus, petit pro inconftantia fua débitapœnapuniri, Sed refpondebant patres.'Prima fedesa nemine iudicatur. Oegafti tu. negauit amp;nbsp;Petrus,fcd egreC kisforas, fleuit amarè. tu ergo in teipfo corrige ca fum tuum, de quo xxj. dift. ƒ. ’’uncautem.ait adhxc: Oblcelusido-lolatriæ ludico me deponendu, amp;nbsp;ana-diematizo omes qui corpus meum tra-dunt fepulturx. pergensque ad Dio-cletianum, confeiTus eftfeChriftianu, propter quod martyriocoronatus eft. Cùm autem corpus fuum per 36,dies ia-ciiiffetinhumatum,apparuitB. PetruJj ^hrcello fuccelTori fuo,dicés: Vade amp;nbsp;. kpdieum. nefcis fcriptum, Qui fe hu-, •»iliauerit, exaltabitur? amp;nbsp;fadum eft. kditannis quatuor.
Huie Marcellino Marcellus fubro-?atur anno Domini 307. ledit annû amp;nbsp;wenfibus odo.hieftatuit quod concilium generale non pofïit ceiebrari fine ’utboritate papç,xvij. di. f.fÿnodû.Ti-tulos 25.in vrbe conftituit quafi diœce-ks, propter baptifmum amp;nbsp;lepulturas. Cùm quadam die Diocletianû mode-flè argueret de iniufta perfecutione Chriftianorum, qui pro repub. fedulo orarentjimperator domum Lucinç iam faftam Ecclefiam atq-, confecratam^fta-bulum fieri mandaultjibiq; Marcellum adeuftodiam animalium deputauitjvbi pedore amp;nbsp;fitu moritur. ibi hodiè cede-üaB. Marcelli nomine habetur.
Pofthuncaccepit Ecclefiam regendam Eulèbius natione Græcus.fub hoc ab Helena diciturà quibufdamlanda crux inuenta,vndè ab ipfodicitur infti-tutu feftu S. Crucis,dc cof. dift.3. ^.Cru-cis. Sed venusdiciturinuenta fub S1I-ueftrOjamp; forte in nomine Eufèbij eft erratum, tandem martyrio coronatur fub Maxentio. feditmenics 8.
Eufebiofubrogat Meleiades natio- j^ j^j j^^ neApher,lcditanno$ quatuor.ftathif papj. vtdieDominico vel quintaferia nemd ieiunet,qa hosdicspagani quafifacros cclebrabatjde cófidift.3. /.ieiuniu. amp;fiç obferuatûeftvfq; adóregorium fecu-dum.amp;dicuntillujMelciademfcilicet, fuilfe vltimu martyrem inter fummos pontifices, amp;nbsp;q, omnes ab illo fursum vfq; ad B.Petru,martyrio fint coronati.
Ad imperatores redeo. Ciim em ex jjj^- ^^^^ perfecutionehaccoepiftent'defólari vr- trapfecuuo besmuranudaricultohbus.orbari libe- neChnfa». . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 notum. ns parctes, no humamtatis rarione, led nimia crudelitate fatiati,ad clemenna partim fe cóuertunt. Edidumqj principale proponüt,quonu fas non elfer tot dues morti traderc,placere de reliquo, vt hoc gen’ honn,i.Chriftiani, nequaq fubirét mteritu, led o nies dextris oculis effb(fis,finiftroq; poplitecauterio ad-ufto ac debilitato,in çns ferri^j mctalla vel opas ftatuut deportâdos.hçc fu it cle mentia principaliSjqua optimis ciuibus confultum eft.
Et quoniam Dominus quidétradi-derat, familiam luam caftigarepaucis, propter corruptos nimia licétia Chri-ftianorum mores, maxime veró eede- / fiafticorum,vtlcribitEulebiuSj quoru peruerfitatè diuinaiuftitia frenarehac . perfecutione inftituir, dum fimulatto-nem in vultu,dolum in corde,fallactarn in verbis cerneret, qui '];liuore,fuper-bia,inimicitijs inter lècertates,tyrani-dëpotlusqfacerdotiu lapere videbant, Chriftianx pietatis omnino obhti, ac diuina myfteria prophananres potius quam célébrantes.o Deus, quid fucuru noftra artate arbitramur,quo vitia no-itra cocreuere, vt vix apud Ueum mi- .„„eétiuaia fericordi^locunobisreliquerint? qua- ciuicos. ta fit auaritia facerdotum, quanta libido vndiquè,quanta ambitio amp;nbsp;pompa, quatadefidia, amp;ignoratia turn luijpfi-us,tü dodrinx Chriftianæ,quàm par-uarcligio,amp; fimulata pon’ quam veraf mifereatur noftrï Deus,ad rem redeo.
Tandem poftomnem tyrannicara-biè aperuit oculos Deus, amp;nbsp;perfecuto-resillos in tanta return permutations deduxit,vtAuguft’,depolitiscû collega Maxunjano panter regni infigmb’, priuaü
-ocr page 616-$9« nbsp;, ÏOH. NAVCLERI VOLVMEM SECVNDVM
|
priuati ac plcbcij poft imperium viue-rentJta fubvna dieDioeÏetianusapud Nicomediam, Maximianus vero apud Mediolanum depofucrunt imperium, Conftantio atque Galcrio adminiftra-tionem rcipub.rclinquentes. Dioclctianus vero priuatusin villa baud proeùi à * Salone,pclaro ocio có- tijr,renuit5amp;inhuncmodum relpon-dit;Vtinàm*Saloniî poffetis vifercole-infita ranoftrismanibus*inftituta, profedó nunquam iftud à me tentandumiudi-carctis. vt fatis pateat,performidinem volütariam habuiffe paupertate, quip-pe cum à Conftantino atque Licinio vocatusadfeftanuptiarum,perfencda fe exeußrit, motus forte referiptismi-nacibus, quibus increpabatur Maxen-tio fauifle, amp;nbsp;Maximinofauere. Vixit autem annos 68. Superfuitinordinem redadus, annosio. cumao.imperaflet. fufpedans mortem dedecorofam^venc- Galcrius Imp.xlj. num baufilfe dicitur. Contigit tarnen ei, quod nulli poft natos bomincs, vt Diocletiani cùm priuatus obijflet, inter diuos ta-men rclatus fit. Eutropius author cft. His igitur abeûtibus,adminîftratio-CondStius ^^™ reipub. Conftantius amp;nbsp;Galerius fufcipicntes,Augufti crcati funt, anno Domini 310. diuifusqueeft inter cos ita Ro. orbis,vt Conftantius Italiam, Gal-liam atque Aiphneam, Galcrius Illyri-cumjAnam amp;nbsp;Orientem obtincret.fed Conftantius Augufti dignitatc conte-tus,adminiftrationem Italiæ amp;nbsp;Aphri-CÇ rccufauit, Galliam tantum retinuit. Galcrius autevirmorigeratusamp; egre-gius in re militari, videns Italiam quo-quo fuse adminiftrationi acceftiffc, fi-ncntelbccro fuo Conftantio, Cæfarcs duoscrcauit,Maximinum quern Orie-ti præfecit,qui amp;nbsp;ipfe perfecutor Chri-ftianorum fuit,amp; Scucrum cui Italiam dedit. Conftantius viregregius amp;manfuc-tus,nonmodôamabilis, lèdamp;venera-bilis Gallis, quinequeex confortijra-bieregnu fuumpiorum fanguincma-culaucrat,neq; orationum domus,aut conuétusnoftrorumdeftiuxerat, quin potius cultores Deivenerabatur. vnde |
amp; merito religiofus pater filiuæ rcli-quit Conftantinum rcligiofiorem hx* redem. Hic Conftätius quofdaminpalatio fuo probarc volcns, præcepit, vt qui ad facrificandum venirent amp;dcos eoleret, in fuo cingulopermancrent: quiaute refugcrent facrificarc,exirent aepala-tio,gratia$ agentes quod nonpumren-tur. Cum igitur a lij facrificarent, alij vero noUct, deliberauit ibis aiwctóvti, qui fideles in melioribusconftanteslt;j;.’ alios vero velut eftoeminatos cxpulit, aflerens cos nunquam erga principeul ^ fore deuotos,quiDei fui eflentprodi-tores. filia nepos fuir, duasbabuit vxore^cu» Diocletianus Theodoram Maximum priuignam vxorédeditjexqua poftea-quam fex filios fufccpiffet,eam répudia* fius Helcnam ftabulariam voert,h«®’* li natam loco) captiuam vxoreni dunt, amp;nbsp;Magnum Conftantinum ex eag«’'' rauit. Et in biftoria Arduri inuewlt;^ quôdCoëlrexBritanniæ feamp;regn'^'” vero poft mortem foceri rex Bd’®’’®’^ fadus eft,qui poftcamoriensEbor^d, Conftantinum tarnen antcà Cafiarera nuncupauit. ANNO Domini jop.Conftand* nusmortuo patre, annitentibus cun-dis qui aderant, præcipuetjue Çraco Alemanorum rege, auxibj gratia curt co comitante, in Britannia creatujeß imperator vj.Calen, Augufti, prxfuit annis 30. menfibus decern, hicloforcni fuam ConftantiamLicinioconiunxit, filiumdue fuum nomine C«lp“®gt;9Ç' farem fecit. Romæ interea pr«toriani milites Maxentium HerculeiMaximia- ^7 ^^ ni filium, nuncuparunt Auguftum, qui(vt inquit Eufebi’) primo velut au-cupans plebis gratiam, fidei noftrx ve-neratorem fefimulat, amp;nbsp;ob hoc repente pcrlecutiones Cbriftianorum arccri iubet, fed nihil penfihabebat. in tanta enim fiagitiorum fece verfabatur, yt nullum facinus ab co effet alienum. le-nato- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XL
59^
gt;^atoriim,amp; maxime nobilium, matro-’’aspublicèabftrabij amp;ad fuam libidi-nemduciiubebat.
J^nsnii Accidit quód Sopbronia prçfedi vr-j^^ tisvxor venuftiflïma,miffis.ftuprorum ''''^id ?’’’'*^’’“j®^^®duci iuberetur.vir altiùs *fgt;s;emifcens,*amp; auidfaciemus?anté ne
f'nint:Paululóm,ait,expeftate,donèc compofita, vtdecct, ornataq; procéda. Echine ingreffa cubiculû,cùm priós de-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’'isgenibusoraffet, tanquam pudici-
| nbsp;nbsp;nbsp;turn fuam immolatura, pedus ac vifce-
ïacorrepto muerone tranfuerberat.
Deniquè quada die imperat militibus ' rare per plateas vrbis, vt omes vtriufq; fexus cxderent: fenatoresi^ue amp;nbsp;maxi-| Jnè clariores, confiais criminibus tan-lt;iuam rei, puniti atque profcripti funt. Adhæcàrtismagicæ difciplinafummis ftudijs excoluit.perquirebantur mulie-’'«nobiles grautdae, amp;nbsp;adbibitx func-ftis'aris,medix fcindebantur.rapieban-tM infantes,eorumque exta fcrutaban-tur. iugulabantur amp;nbsp;leones, amp;nbsp;preca-tionibus dacrnoniaca arte compofitis, lgt;dlaperhxc dicebantur arceri.indè re-Ünquebantur arua à cultoribus, dum 11'ibiladvitam tutum arbitrarentur,in-
^^ grauiffima fames vrbem atq; omnia locainuaferat.
Audiés Maximianus Herculeus,qui rum Diocletiano purpuram depofuit, filium Maxentium Auguftum, fperc-^umediprincipatus Romam è Lucania ïduolat,Diocletianü quoquè per lite-rasbortatus, vt depofita rcliimerct po-». teftatê.CuiDiocletianus:Vtinam Salo-•^ nisoleranoftrismanibus*inftituta in-ui{erepoffes,derefumendoimperio no ludicares. conaturnibilominós filium
SeuerûCæfaréRomam mittitcumex-ercitu ex Illyrico. is cùm vrbem obfide-ret,militû fuorû feelere defertus^prodi, g^^^^j ^ tus,atq;excofugiêsRaucnnâ,initine- «'diwr, re eft occifus. Galerius autein, Seutro duce interfedojLiciniumrei militaris prxftantiffimum,apudTarentum im-peratorem delegitatque creauitjvirum vtique crudelem.
Porró Galerius Maximianus perfe-cutionem à Diocletiano amp;nbsp;Maximia-nofadanijipfe atrocibusedidis accu-mulauitjChnftianosad cœmeteriaco-uenire vetabat, amp;fimulacrum Antio-chiæ confecratumjubotnatis facerdo-tibus qui ex adytis idnunciarent, cla-waffediecbat, pellcdos ab vrbib’ Chri-ftianos: amp;poftquam per decern armos omi genere bominum exhaufit proum-cias,ipfum authoré fceleris vltiodiui-na corripuit: inflatis fubito vifceribus, putrefaftointrorsum pedore, amp;nbsp;vita-lib usdiftolutis, foetorintolerabilis ex-balabat,vtnemo poffer eum accedere. plerique tune medici, quód nee morbo meden, nee foetorem tolerare poffent, funt eius iuflu occifi. Ex quibus cuin quidam iugulabüdus potius quamme-dicaturus affifteret, infpiratus à Deo: Cur, inquit, imperator erras, amp;nbsp;quod g-Deus infert,bominem putas poffecura-re? neebumanus eft iftemorbus,nec à medicis curabilis: fed recordare quanta inleruos Dei egeris,impius in religio-nern diuinam fueris, amp;nbsp;intelbçes vndè tibi bnt pofcêda remedia.Et refert Oro-fius, quód ediftis latè miffis, Cbriftia-nos deexilijsreuocauerit:ipfeauté cru-ciatus non luftinens, finem vit® fuç at- OJ’rij tulit, amp;fecûdùmalios,manufuafein-terfecit, anno imperij (ui decimo.
inter bçc refpu.à quatuor impcrato-ribus tenebatur,Conftantino amp;nbsp;Maxê-tio blijs Auguftoru, Maximinoamp; Lici-nio nouisbominibus. Deinde Confta- Cóftantin» tinusalenatu declaratus Auguftus, amp;nbsp;I®P’*^ accerfitus è Britânia vbl pater pencrat, contra Maxentium, qui ob libidinem amp;nbsp;crudelitatem maxime populo infen-fus erat, vndè inter Conftantinum amp;nbsp;Maxentium bellü ciuile exortu eft. Ad-erat Conftantino Licinius,amp; dû Romi
vrbe atque fugatus eft.
i“* 1 Ad Conftantinum igitur qui gener dus erat, confugit, moliens ipfum in-terficere,regnumq; eius inuadere.dete-Öisautem eius inbdijs per bliam Faufta Vxorem Conftantini, indé feproripuit.
'i ^^iiui^^’^^Conftantino infequentcMafllliç J^tj captus, fradislaqueo ceruicibus, perb-5 diæ fuæ pœnas dédit anno vita: fuæ lx.
Sed amp;nbsp;Galerius Maximianus aduer-»us Maxentium amp;nbsp;prsetorianos milites
belli
lt;5oo lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
|
belli ncccfljtatcpertradarct,atq; adeç-los fæpiùsoculos leuaret anxius, amp;nbsp;indé fibi di uinum precaretur auxiliö, vi-ditperfbporem incælofignumfanft« crucis,amp; angelos diccntes:lN Hoc si- GNO VINCES. RcfertEufcbiusPamphili cumiurc-iurando,Conftantinum dicentem audite le, quod circa meridiem declinan-teiamfoie, crucisfignum exluminefa-Öum, amp;nbsp;fcripturam confedam,ci di-centem:lN hoc signo vince,amp; dum cogitaret quidefletadurus, nox fupcruenit, amp;nbsp;dormienti Chriftus ap-paruit cum figno quod vidit in cxlo, iuffitque vt fieret eius figni figuratio, quod foret auxilium inprælio.Cumq; opus iam non effet interprété,fed aperte móftratum effet imperatori, quid de Deo credereconueniretjmoxdiefada, fâcerdotes Chrifti couoeäs, de dogmate confulebat. Atilli facros libros af- |
pofitis fluuiu fterni,ct fuperpofitis pon. tibus exxquari. Vtergo ipfeeques amp;pcurrorobKtuf fui opcris,cüpaucis aggrclfus c Aponte, fubfedêre naues,amp; inprofundu denier-fus,totius belli futuras cædes, vnius ne-fandi capitis fui diremit interitu, arque . impollutä rcligiofi principis dextra à ci- ^^ uili cruore fer uauit.ita Maxetius et qui ‘'^’ cum co tum eratfatellites,dinierfifunt, vt redè dtcatuf,Lacum aperuit amp;effo- jßl;. dit, ac incidit in eum. Tunevero Jæti omnes cum coniugibus ac liberis/ena-tuspopulus(^; Ro.Conftantinum,relut falutis authorem, ac libertatisrefti-tutorem accipiunt. ille tarnen nonfux virtuti,feddiuinomuneri omniadefu-tans, ftatim vbi fenatus fibi imaginem triumphantis erexit, vexillum Dominica: crucis indextera fuaiubet depingi, titulumq;fcriptum,lN Hoc signo vier. |
ferentes,de Cbrifto loquebantur,fuaq; lt;nbsp;dida ex prophetis probabant. fignum vero quodapparuitei, dicebat cfic tro-phæum vidoriæChriftiaduersùm inferos.
Conflantinus igitur fignum, quod in cxlo fuerat fibi demonftratum, in militaria vexilla transformat,ac labarü *quod*quem dicunt,in fpecie*fignum cruci »ligtuCru- Dominicæ exaptat,amp;armis vexillisque *” rcligionis inftrudus, aduersiis impioru arma proficifcitur. Poftquam vero di-uinæ virtutis auxilio certusde vidoria effedus eft, alio nibilominiis æflu rcligiofi principis animus fluduabat, ah-gebaturq; quod cogcretur vrbi Romæ, quæ Ro.impcrij caput eft, bellum in-ferre, nee finè oppugnationeac multa fanguinis effufionepatriæ, quam tyrâ-nus obfederat, reddere poteratlibcrta-tem, amp;nbsp;die noduq; Deum precabatur, nè dexteram fuam,quam figno muni-ueratfalutari,cruore Ro.fanguinis ma-cularet,quod pra:ftitit diuina prouidé-tia. nam cum iam non procùlà ponte Miluio caftra pofuiffet, Maxetius fub-ito velut vi diuina corrcptus, agitur in occurfum;amp;proruens vrbis Ro.portis, fequifereliquum exercitum iubct, pri-orque ipfe obuius præcurrit armatus. iufferat auténauibus addecipulacom-
Licinio, fcientesamp;profitentesauthore fibi bonorum omnium Deum,legéft3-
ab vniuerfis huic venerationé cultumq; deferendum decernuntdianclegée^^ ad Maximinu, qui tune Orientisp^rt*' bus dominabatur,cmittunt.
Atilleingentibus imperatorum gc-ftisperterritus, metu fimulquepudore ftatuit velut ex fuo arbitrioatq,autho-ritate legem huiufmodi fcntétiç,in qua affeucraBatmaioribusquidemfuisAu-guftis vifüm fuiffe, Chriftianoru gen-tem tâquàm deorumcultui aduerfam, penitris effe delendam,fe quoquèlimi-lia fcntire:fed cum magis augeaturgens ifta, quo maxime videtur probibeA, fe veile potii'is, vtfi quidem blandis quis addeorum cultum perfuafionibus ac-quiefcat, nullus vero cogaturinuitus, rccipiat habeatque in arbitrio fuo, quo quifque velit ritu colereDeum, nequc per boe commotionem vllavel pertur-bationem inferendam.
Hçc ipfe fimulata humanitatedecre-uit, alitèr tarnen fenfit. nam homo crat flagitiofilfimus, maximis delicijs, luxu atque omnium dilfolutionum gencre fluitas,turpiffima fuis militibuspratbe-, bat
Maxlmhl ficinora.
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XÏ. ^oi
batacwpla,proutetumreieuetusdo- què fepulturam conferre ftudebant? tuit, nullum enim vel brcue oppidum, abfqueadulterio nobilium matronaru quafibi obuiâffent,velcorruptioevir-
ginum præteribat. erat Chriftianorum noftisetperfecutor fçuiffimus,in quos tantum crudelitatis exercùit,vtpræde-ceffores fuos vincerctin feelere. ignes, cruces,beftias,maris profundum,trun-cationes membrorum,effoffiones ocu-lorum,amp; fingulis membris fpecialia in-ferre fupplicia geftiebat. Qui etiam antehoe edidum pro Chriftianis à Gale-no timoré mortispromulgatû,non au-denscontemnere,verbo recipi præce-pit,re autem nihil feruauit.vix enim fex
idebbreui ingreffuChriflianorumper vicos amp;nbsp;vibes, malorum facies immu-tata, rebus ipfis atque operibus, veram effe religionem fanamque in cordibus omniuinfcripfitmulto tenaciuSjquam tabulis acreis earn falfam effe tyrannus inefderat. , .
Sedilleimpiusin nullo.mutauitaf-feótum:immo arrogantia tumidus, ex-tolli amp;nbsp;erigi aduersus etiam regni foct-os coepit, ac non multo poftrupto fœ-dere, bellum Licinio conatur in ferre, advltimum fretus dæmonibus,dijsque fuis, cum immenfamultitudineprocedit ad bellum, fuperarique vifus exer-citus, eo relido, Licinio fe fubdidit. Tune vidensfe deceptumàdijsfuis,amp; abhominibus dcrebdum, turpitèr fu-git.reparato vero cxercitu,volenscum hofte confligcre, doloribus interio-
roéfibus tranfadis, crudcliffimus tyra-J^us longe fatuiora prioribus aduersus Chriftianosexc'rauit,ita vt etiam aereis tabulisinefderit leges contra eos datas: ^wbus expreffit,quod ex quo Chriftia-ni vrbibus peller entur,amp; aeris Içti effet temperies, amp;nbsp;terrae fœcunditas abun-dantior: ideoque fatis rede confuli ad deorumimmortaliumgratiam,vtinui-^üm hoe hominum genus ex omnibus ^odspeUeretur.
Confinxit amp;nbsp;multa alia, qua: in tus,iuftum effe indicium Dei, amp;fcele-Holis pueros iubet addifcere. fed nee ris pœnas fe merentê profitetur expêdc-jnoratur in hoc Dei prouidentia, im- re. advltimu morbo priùs amiffis lumi-bresreftrinxitnubibus,amp;effoetas arida nibus,finem viuendi fecit.
^wlitate fegetesdereliquit: aëris'quo-temperies, quam fuis impijs adi-^usdefenpferat famulari, in tanta cor-^uptionemverfa eft, vt humana corpo-| i ^îvlceribuspeffimis,quç ignis facerap-Ç P'^labâtur, replcrent: vt amp;nbsp;qui effuge-' ffflt mortem, luminibus orbarentur: ^edamp; peftilentia ingens, famesque,vt farni fupereffet, pefteperiret: amp;nbsp;cùm Chriftiani per Dei gratiam,quod fuit ®’irabile, necfame nec pefte grauaren-lurjnnulloprorsùsiniuriæ memores, , ïi^orefibi folito ad mifericordiam ini-
rum vifcerum correptus, vehementer
exagitari coepit, vt nee ftratis recum-bere poffet,nec cibum labijs deguftare, aut vinum potuit odorari, ficiïj; carni-bus fuis ariditate confumptis,hoc loco profecit infelix, quod in extremis pofi-
Tune defundo eo, aperta licentia Maximinl principum, cedefiarum flatus reparari interitut. cœpit,tabulç(^;amp;piôtura: vel imagines æreæ deijeiiubétur. indices quoquè il- lt;nbsp;liustyranicæ executionisinterficiutur cum cóplicibus fuis, Incredibile eft,vt inquitHugo Floriacen, quantum bre-ui Conftantini fludio ecclefïa per to-tum orbem creuerit. nam edido publico ædificantur Ecclefiæpertotum imperium.
OjConferre certatim vnufquifque(pro-utpoteratjeibos amp;nbsp;fuftentare amp;refice-gt;'epereuntcs,amp; aftedu paruciparecœ-peiunt. Illos quoquè qui morbicon-tagionelaborabat,ad quos nullus gen-tilium nee propinquorum introibat, hdula vifitatione curare, nee pati ali-lt;juidper cotagione, cadaueribus quo-
Etcùm talifimplicitate,vtrefertEu-j:,^,^g,^„^ febius, cedefiarum gloria apudDeum reftauratio hominesqueproficeret, amp;nbsp;imago quæ- Conftätini. dam cçleftis haberetur in terris,religio-fus princeps Conftantinusper diesfin-gulos fide amp;nbsp;religione crefcens,amp; cum pro ijs omnibus,non iam vt Imperator, fêd vt pater coleretur in cundis, notu-litinfelixinuidia. Etenim Licinius qui priùs probitatemorû non folùm info-cietatê regni fuit adfeitus, verum etiam ex
cec
|
£ö2 lOH. NAVCLERI VOLVMEN 5ECVNDVM Licinij de* iedio. ex coniunftione fóroris colligatus,vc vidit Conftantinum non tarn vi ac me-tu,quamamore amp;rcligioneimperare, amp;nbsp;in fumma veneratione eße morta-libus,orcultis infidijs eum decipcrepa-rauk. At ille totus in Deo Cöftfidens, ad omnia feillofignoCrucis,quodeic3:-litùs monftratum eft, municbat,nec vl-lis per hoc infidijs obnoxius fieri pote-rat. iratus Licinius, ftultaq; iracundia permotus, impcratori apertum bellum indixit,regni fidem focietatemi^jcon-taminans, amp;nbsp;mox Chriftianos priuato odio perftquicccpit,accufansquódno Ïgt;ro ftità,ficutproConftantino,in fo-ennitatibus amp;nbsp;ex precept o fibitradi-tis orationibus excubarent. amp;nbsp;fic qui Licinij mors. Silucßer P’P*« pauloantc aduersusperfecutores Chri ftianorum vindicauerat, nunc tela in Chriftianos vertit, primoq; de paUtio fuoomnes Chriftianos cxirciuDet,€X-utos omni militia. Poft hxc ftatuit omncs qui ft Cliri-ftianos profitcrentur, in carcerem tru-di. addidit, nè quit alicui in carcerelt;i-bum vel potu deferret, deinde omes qui Cotaminatis facrificijs acquiefcerenol-lentjlanionibusdarijVt eos porcorum more fufpenfos, per fruftacæderent,amp; tune proijccrentur in mare. Ecclefias quoquè iuftit fubuerti. auaritia: ad hçc infatiabilitèr ceepitftudere, cenfus in-nouare,agTOs cultoribus vacuostribu-tis replere,etiam contra ætatis vires cœ-pit adulterijs amp;nbsp;corruptionibus virgi-num deledari. Sed Conftatinus veris virtutibus ad-ornatus, tot tatisq-, flagitijs ire obuiam parat, neq; difficultas erat vilt;ftoriæ,vbi caufaiuftior amp;purior. Fadaigiturco-greflione in Bitnynia, vidus eft Licini* us, amp;nbsp;apud Thefialonicam capite trun-catus, ucq;Conftantinus Ro.impcriü folus obtinuit anno regni fui »4. anno anatiuitateDomini *32^. ANNO Domini 314. Siluefter, mortuo Melciade, cpifcopus Ro.vrbis conftituitur.Ièdit annis zz.menlibus dc-cem.Difcrepanttaméferiptores in fup-putatioe annorü ab incarnatione Chri fti vfq; ad papatü Silueftri.aliqui enim, ' vt Hermanus Contradus in chronicis. qui videtur fecutus Eufcbiu,ponut in' nos 308.qui pro vno numcrant Ckturt amp;nbsp;Anacletu. Hermannus veróinflori' |
menfis in fupplemctoponit annosy^ cui adftipulat Raphael Vdaterranus. ahj plus, alij minii$:quodindè ƒ uenirc poteft,quia nS concordatin annis 9^|j|j,i’ busouifq; pótiftxfederit,amp;^one ƒ-quaoo vitiofcriptoru faäumeß. W» fequatur vnufq uifq; q uod fibi probabi-liusvidetur,quia per hoc veritas r«g®* ftæ non deftruitur.Eodem modo in im-peratoribus amp;eorfi cledione,lin^P**' iudicio veritatis, diflentiunt. Eo anno Maxentius imperabat vrwlt; amp;nbsp;Siluefter obeius crudelitateniderf' beexijt, ac in monte quodaSora^eW clericis fuis manfit.co autem fublatode medio Cóftantinum principe de Cbh-ftianisbenè meritum, promptioreif ’ de Ecclefia Dei promerendum reddidit. Hîc no défunt, qui fenbant/Conß^'’' tinum,poftquàm imperij monarebiai^ folus oDtinuit,perinlc)Ientiamn;utâtu amp;nbsp;crudeliorem etfedum,pluresinter* necem Cnlpi hlij lui. Quod conwquot;«’ Orofius,dicés:Sed inter hçc htentcau-fæ,cur Conftantinus etiàm in ptopnos egerit affeftus.nam Crifpum fibum (u-um,amp; Licinium filium j ororis fusin’ terfecit. Tripartita: tarnen biflohç au-th or refragatur huic fentçntiX)®!“®quot;'* false id impingaturConfiâtino, quod verius videtur, ob quam crudelitatcifl fertur lepra percuuum,tandem per 5. Silueftrum conuerfum amp;nbsp;baptizatum. Alij fcribüt,quód vin moçtatis anno ^ baptizatus, fitin Arriana herefimpro-Clt;^^,j). lapfus.hoc vltimu falfum eue,amp;rcngio principisoftedit, amp;nbsp;baptifterium huius rei caula Romae ab comagnificétiffime aedificatum. à Silueftro enim vnà cum Crifjjo filio inuenitur baptizatus,qui Crifpus cu patrepro Chnfiianis multas pofuit leges, amp;nbsp;fecundo loco bo-noratus imperij Caefar exiftens.qui amp;nbsp;20. anno imperij patris defundus eft, vt refert Socrates m Tripartita, decef-fitenim vt catholicus.teftanturidAm-brofius,Ifidorus, Eutropius, Orofius, amp;nbsp;innumeri alij. Quod vero lepram incide* |
|
‘ CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XL 603 incidcritjbaptifmoque mundatus fît, cjuod abftinuerita fanguine infantiu. Platina putat cofidum, nee à veris fcri-ptoribus de comentio fit. non tacuif-fethoc Orofius,nonEutropius,no il-li quiConftantini res geftas diligentifi f^^ll mèlcripfêrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ^1^ Confiantinus igitur primo die fui 1 % baptifmatis, legem promulgauit, Vt Chriftustanquam verus Deus abomi-busveneraretur: Vtquicunque Chri-ftiano faceret iniuriam, dimidio bonorum fuorum priuaretur:Vt Ro. pontifex caput ab vniuerfis epifcopis habere-tür: Vtquicunquefugeret ad Ecclefia, ïmmunitate gauderet: Vt virginibus amp;nbsp;1 lt;^uiinca:libatu viuere vellentjtcftarili-eerct: fuftulit legem, quæ vetuit hxre-ditatem adiré eum, quixxv. ætatis fuæ *nno vxorem non du xiffet. Fertur pius princeps, vbi nuc eft Ec-defiaS.Petri, arrepto bidente, ad fundamentum bahlicæ conftruendæ terra primo aperuifie, ac cum lachrymisia. Wphinosterræ in fuis icapulis cxpor-tifie.fed amp;ecclefia Latcranenfemfun- Qualia autem amp;nbsp;quæ Conftatinus bedefiae donauerit Romans, variant *u hoc feribentes. tex. in c. Conftanti-tru5,refert eum conceffiffeB. Silueftro , ^eccl. Romans vrbemRomam,Italia ^ omnium Occidentalium regionum prouincias,vt habetur 96.di.c. Confta-tmus.alij dicunttex.iftum paleam effe, amp;nbsp;nihil probare, quod credibile reddi-tur. nam Conftantmus poftea prçmilfa ' nbsp;nbsp;nbsp;f'^gnafilijsfuis teftamétorehquit,qus j^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;etumabindcfucceffionisiureinmani- r** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busremanleruntimperatorum amp;nbsp;regu catholicorum. ad quodnó facit modicum c. fundamento.de elec.li.6, loques de donatione Conftantini. tantum di-C'tdevrbis Rom. donatione,ltahs amp;nbsp;aharum prouinciarum nullam faciens mentionem. fédneccan. fururam, iz.q. ’•qui tex.alferit quód Conftantmus fi-dem veritatisadeptusjdeditlicentia per vniuerlum orbê lub luo degétib’ impc-rio,eos no folû fieri chriftianos,fed etiâ fahricareEcclefias,amp; prçdia conftituit tiibuenda,donariaq; immcnfa tribuit, *amp; fabrica tcmpli,primamq; lèdé B.Pe- |
tri inftituit, adeó vt fedem imperiale re-linqueret,amp;B. Petroac fucceftoribus eius profutura concedcret.pró hac parte facit,quod quæ hodiè dicutur de pa-trimonio Ecclefiç,ferè omnia inuemû-tur à fequêtibus principib’ donata. alij alitèr fentiunt. vincat veritas. Qu^od vero donate Confiatino tem-poralia ecclefis Romans, vox audita refertur huiufmodi, Hodiè venenu Ec-clefiæ eflimmifïumjnonbenè quadrat: nam Ecclefia temporaliaanteConfta-tinum habuit,tcx. eflin c.videntes,iï.q. j.vbi Vrbanus.‘Vidètes funimi facerdo-teSjinqt, amp;reliquif3cerdotes pliisvti-litatis poffe conferri, fi hsreditates amp;nbsp;agi’os quos vendebant,ecclefijs epifco-pi traderent,eo quodex fumptibus eo-rum, tam prçfentib® q uam futuris tem-poribus,plura amp;elegatiorapolTent mi-niftrare fidelibus conimunemvita du-cctibus, quam ex precio ipforum,cœpc-funtprsdia amp;nbsp;agros quos venderc ió-lebant,matricibus cedefijs tradere, amp;nbsp;ex eorum fumptibus viuere. Idem inüenitur inflituifle*primum *Piutn papam,amp; fic ante Silueflrum etiam immobilia habebat Eccl efia. amp;nbsp;fi verè vox talis audita éfljpotuit forte infinuari, propter iurifdiäionem fêcularê magis quam ob res. vel forte quod diuitie pa-riuntfuperbiam,quod eft venenu per-niciofu m,a quo longé creditur abfuif-feB.Silucfter.nam vtfertur,dum Con-ftantinus ei diademaaureu gemmisdi-ftindum concedebat,id Siluefter afper-natus eft, tanquam religiofö capiti minime cóucnicns.Phrygia mitra amp;nbsp;can., dida tantummodo contehtus fuit. c Gonftantinum Grsci (vt Volater-ranus teftatur) inter fandos refcrunt,...... eiusque feftum *11. Kalen. Aprilis lebrant.de dono eiusauteónceffione, apud nullos extat authoreSjpterquam in hb.Decretorumi idqucin antiquis voluminibus minime continen,author eft Antoninus prsfulFIofeh.in chro-nicis.Qupd valdè miror, eum Ifidorus, qui fuit ab hinc anno propè 8oo.gi a-uis author ac planè fanäus, in hifto-ria lua aperte dicat, eum vrbe Roma pontificiceffifle,ornamentisque omnibus imperiaUbusi, diademate videlicet, ece 2. ha- |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM habituque amp;alboequo,quovedetur, v bafilicas item diciturin vrbe condidif-fc,Lateranêfem feruatoris nomine,vbi baptideriu addidit, inquonatalis no-éie lucerna balfami ardebat. legiturq; in eius fronte epigrammatis princi-pium: /njins e^ 'Voiens^ifiomunJarelauacro^ ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jeujgt;rofrio^emeris crimme^èupatrio. Prætereà duas apodolisPetro amp;nbsp;Pau-lo,S.Laurctio extra muros,fanftç crucis, S. Petri* exorzitae, amp;nbsp;Marcellini presbyteri,martyrum in viaLauicana inter duas laurus,vb'idivi corpus He-Icnæ iacuit,S.Petri amp;Pauli apud Odi-amj S. Iohannis Baptida: apud Albam, apodoloruin bafilKaPetri,quodpau-ci animaduertunt.Supraaicum quieft in medio ferè templó,nuiufcemodi ver-fus antiquidimo opere mufeo adhuc leguntur; f^i^ i^uce te'^moi/ui/urrexit: maßrarri-ut)^gt;ians, Zlanc Conßa»tin»i yiffor tièi cotit^it aula. Libellus autem apocryphus de eleplia-tia, deque fanguine pucrorum amp;nbsp;Sd-uedri baptilmate,cùm manifedèano-drorum dodorum,quos allegaui,au-thoritate diffentiat, omnino reijcien-dus.condat tarnen catechumenum fuiffe, Siluedrumq; ac reliquos orthodo-xosin honore habuiffe. Helen» m». At Condantini mater Helena,ma-terCóftant, ^.q^j^ rcligiofa, diuinis admonita vi-fionibus,Hieroiólymam petijt: amp;nbsp;locum, vbi Chriduscrucifixused, abin-colisrequifiuit, quiidcircó adinueni-endum difficilis erat, quia anriquitus fimulacrum Veneris in eo fuit ereâu, vtfiquis adorare vellet Chridum inil-lo loco, Venerem vidcretur adoraffe: amp;nbsp;ob hoc locus penè in obliuione venerat. At millier religionepercita, vbi Crwcitin- locum ipfum ruderibus purgaffet,tres confufo ordine cruces reperit, in vna infcriptioilla legebatur tribus linguis, lESVS NAZARENVS rex ludxo-rum. Addabat autem Macarius vrbis ex hismambuscumreligionerctinens, veram cffc dicebat. amp;nbsp;mulieri mormæ admota, eidem vitsan reftituit. |
Helena^ ædificato in co loco tem-plo,vbi crucem repcrerat, abiés, clauos quibus Chrifti corpus cruci affixufue-rat,fecum ad filium portât, horum ille vnuminfrenos equi tranftulit,quoin prælio vteretur: alio pro cono galex vtebatur. tertium in mare Adriaticum, vtait Ambrobus, adcompelceodaslç. uientis maris procellas deiecit. illaau-tem Crucis pars, quam eadem mulicr fecum in thecis argeteis detulerat,gem-mis amp;nbsp;auro diftinéla, in bafilica Seffo-riana collocatur. amp;bæc fubSilueßro papa funt aóta, anno Domini 5x9. licet c. crucis, de confe.di.5.velit,quod fub Eufebio papa fit inuenta fanen crux, primum tarnen communitèr te-netur, amp;nbsp;putantaliqui Gratianum erraffe in nomine Eulebij. Condantinus veró, vtfupradidum eü, federn imperialem,qua: haâenùsin Ro.vrbeerat, B. Sdueftioac fucceffo-ribus eius,vt liberiùsdiuinisobfcquijs cum fuo clero vacate poffent, derclin-^,„5t,'„,„ qiiens, imperium fauore eiufdcin Sil-impenjl«’ uedri Romani pontificis,Byzantium lt;!®^ in Græciam trandulit: eamqueciuita-'^^^^jjj^ tem in melius reparans, Conflantino-polim nouamque Romam appeU^“*^ bafibeaetiàm S.Petriin Vaticanocon-ftruens, earn dominam omnium eccle-fiarum condituit, vbi corpus B. Pem pofuit. ædificauit amp;nbsp;* appendiciam cc-clefiamLateranenfem in lionoreS.lo-ban. Bap. ibique locauit arcamtefta- ^ menti, quarn Titus imperator apporta- j„t|fc uerat, deuida Hierufakm. Cardinali-bus honorem fenatûstradidit. Ne autem nouæ Romæ facerdot« imperatoriæ magnificentiç expertes ef fent,duasité bafilicas Condâtinopoli çdificat,quaru altéra Irenes,altéra apo-dolorum vocatur, cuerfis prlùs pagi-norum remplis, aut in vfumChriftia-norum trädatis, lublatisq; è medio tri-podibus delphicis, anno Dni 32O.Etli-cèt ità per oîa florcret tune eeelefia, no id diù pertulit inimicus.videbat cm pa-ganorum erroré fuiffe nudatû,amp; crea-turam àpluribus iam non adorari,fed creatori hymnos decentèr offerri. Ea gratia iam non aperte contra Deûcx-Citauit bellum, fed viros Chridianos inuc- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XI.. nbsp;nbsp;nbsp;605
|
inueniensamore honoris amp;vanæ glo-risc fedudos, per cosreduxitplurimos in errorem,non creaturam adorari ad-ftruens,fedipfum creatorem coæqualé prædicans creaturæ. i^’t Presbyter quidam apud Alexandria f), ’*'■ nomine Arrius, fpecie religiofus, led tloriæ ac nouitatis cupidus, prædica-oat filium Dei creaturam elfe, amp;nbsp;Ijairi-tumfandum ab eo creatu, addes etiàm, ^’■3t quandó non erat. Tune Alexan-^w- dertiuldem vrbis cpifcopus,eidem re-fiftebat: amp;nbsp;cum illum nequaqu^m ab errorereuocarc poflet, expuliteum ab Ecclefia.proptcr quod ille Arrius fedi-tionem cxcitauit.quod vt audiuit Con-fiantinus, primofcripfitvtriquc,inue-hens,quód fcandala fuleitarét.amp;cùm nihil proficerctiplc princeps religiofil-fimus,famofiffimüilludin Nicca coneilium cxcitauit, publicis afinis, mulis accurnbusepifcopos,amp;qui cü eis erat, ad fynodum venire prmcipiens. W Concilium itaq; Nicenum vniuer-hle,trecentoru deccmamp; odoepifco-porum,fadü eft fub Silueftro anno Do-’quot;inijiy.alij tarnen dicunthabitum fub luliopapa.priorc tarnen opinione con. firmat «6.di. c. Sextam.^ prima, vtcun-^’lè fit, prima vniuerfalis fynodus in ^ieeaBithyniæ eft habita, pfente Ma-?quot;o Conftantino. Conuenerunt in “ücconcilio Macarius Hiêrolólymi-t’nus, Euftachius Antiochenus, Alexander Alexadrinus, alij quoquè apo-Holici vin, quorüaliqui dcxtrosocu-loseffoffos habebant,alij dextrasfuras ’hfdffas.Hifpanicarum partium Ofius. lt;ti^ Tunci^j ille fermo completus eft,colle-' Öosexomnibus gentibus quæ fub cæ-lofunt, viros religiofos. aderant enim Parthi, Medi,Elamitx,habitantes Mc- I lopotamiam, ludæam, Cappadociam, Afiarn, Phrygiam amp;C. Quibus omni-tius imperator diebusquotidianisciba-rialargiffimè ordinarat expendi. Vt autem folet fieri, plurimi facer-dotum priuatas habentes caulas, libellos principi olfcrut. Quibus pius princeps: Hæc, inquit, habebunt tempus proprium, mihiveró non licet de hui-ulmodi rebusiudicare',facerdotes.' agite quafo, ait, imitantes diuinam eïe- |
mentiam, aboleamus aceufationcs; amp;nbsp;de bis quæ ad finem pcrtinêt,agcre ftu-deamus,cuius gratia conuénimus, Hçc imperator dicens, vniufeuiufque libru ardere fecit, diffiniensdiem,qualoluij quç dubia funtjConueniat. Vocatusqueeft Arrius, dileuflisque ipfius affertionibus diutino multoque traólatu,placuit omnibus,amp;velutvno cunftorum ore ac cordedecretum eft, i/uMtt)) fcribi deberCjideftj eiufdécum patre fubftantiæ filium confiteri.xvij. tuncfolùm fuifredicütur,quibus fides Arrij pladebatjquorum fêx lóli patiun-tur fe cum Arno expelli/diqui vero xj. conGlio inter fehabito,acqiuefcunt,ad fubfcribendum manu fua,led no mente, cuius fimulationis author præci-puè fuit Eufebius Nicomediæ epifeo-pus. Exemplum autem fidei innrumj qui côcilijde-aderantcatholici,hoc eft;Credtmusin cretum. vnum Dcû pattern omnipotentem,pro-utin fymbolo quod caniturin Ecclc-fia,continetur:eos aut qui dicunt, Erat aliquandó, quandó non erat, amp;anteq nafceretur, non erat,amp;quia ex nullis fubftantibus fa dus eft,aut ex alia fubfi-ftentia yel fubftantia dicunt cfle, aut eonuertibilem, aut mutabilem filium Dei efre,anathematizabant. Vbi notandum, quod Arriana hæ-rcfis fuit periculofior, vniucrfalior, öc pene diuturnior:periculofior,quia circa myfterium Triniratis: vniuerlalior, quia inuoluit multos Ecclcfiafticos amp;nbsp;feculares. vndè Hieronymus : Arrius vna fcintilla in Alexandria fuit,amp; quia non cito extinda cft,totum orbé po-pulata eft flamma cius.23. q. 3. refecan-dç. fuit etiàm diuturnior,quia per mul-ta tempora viguit. In hoc cócilio quidam philofophus dialedicæ peritus, cum quotidiè mo-üerct conflidum, apparuit quafi vinei non poffet. Quidam ex confefforibus virfimplex,vidcnsphilofophum catho-licis infultantem,pofcit locum contra philofophu difputandi. verum qui firn- Dwlcftieu# . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aconreflore phcitatem Vin nouerant oc impcnuaj ßmpiici vi-exterritifunt, nè forte denfui habere- dus. turfanda fimplicitas.perftitit tarnen fe-nior, amp;nbsp;hinc mouit exordium: Inno- c e c J mine. |
605 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
minejinquitJefu Chrifti,audi philofo-phe quæ vera funt: Deus vnus eft, qui orhia verbi lui virtute cópleuit amp;nbsp;crea-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uit,amp; fpirituftandi fandificatione fir-mauit: hoc verbum quod nosfiliumdi-cimus, humahosmileratus errores, ex virginenafcit,amp;mortefuanosa morte perpétua liberauit, quéiam refufei-tatum,expedamusiudicem omniu quç geftïmus,eftevcnturum.credis hoe phi-lofophe?Atille,acfi nullûvnquàmfcr-monem didiciflct,ita ftupefadus virtute didorum mutus, adhæc omia folbm potuitrcfpódcre,ita fibi videri, nee aliud veru die quam dixerat.Tunc fenior, fi hocitàeftecredidifti, furgeamp;feque-reme, amp;nbsp;huius fidei fignaculü fufcipc. Illc ad fuos:Auditc,inquit,ó eruditi:do-ncc verbis mecum gefta res eft, verba verbis oppofui: vbi verb pro verbis vir-tusproedfit ex oredicentis, nópotue-runt verba refiftere virtuti, nee homo Deo poteft aduerfari. amp;nbsp;ita conuer-fus eft.
Paphnuti». In codem coneiho Paphnutius erat cpifcopus AegyptijVnus ex illis, quos Maximianus dextris oculis eftoffis amp;nbsp;fi-niftro poplitc fuccifo, in metalla dSna-uit. per hunefigna non minora,quàm per apoftolos,fada funt:quem Confta-tinus tata vencratione coluit, vt fepius eumintrapalatium euocatum comple-fj. deretur,amp;illu oculum qui fibi in con-feffionc fidei fuerat euulfus,ofculis de-mulccret.
Spiridion, Erat amp;nbsp;Spiridion Syrus epifcopus.
* ItemlacobusNifibenus. Sanótusquoq;
S.Nicolaut. Nicolaus *Myrcn cpifcopus valdè fe-nex,qui(vtrefertIacobusdeColumna) zelo Dei accéfus, Arrio blafphemia di-centijfcilicet q, pater maior diet filio amp;nbsp;fpintufando, alapam dedit cora patri-busin concilio: vndè,vtGræcidicunt, mitra epilcopali ad tempus fuit priua-tus,amp;hinc dicuntfadum, qubdapud Græcos pingatur fine mitra epifcopali. Synodus quoquè Nicena volés cor-rigcrehominu vitaamp; in ecclefijscom-moratium,compofuit qualdam leges, quascanones appellamus.’inter cetera, vtamp;ipfipresbyteri amp;nbsp;diaconi cumeb-Decrctade iupibus,Quas anteconfeefationem du-concmentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ n i
clencotmii. xerant, non durmjrent. fune Paphnu-
nus confelTor, konorabiles confeffu eft nupti as, amp;nbsp;caftitaté effe dieens con* cubitum cum propria vxorc: fuafitque concilio, ne talcm poncrctlcgeni,quf occafionê aut ipfis aut coniugibus for-nicâtionis præberet. fynodusque lau-dauit cius fententiam, amp;nbsp;nihil ex hat parte fanciuit. licuitenim tune eisqui ante facros ordines vxores duxerant, cas pofteà retincre amp;nbsp;matrimoniovri. féd pofteà Gregori’ papa,amp; anteipfum Syricius, indixerunt talibus continen-tiam,dcquoSz.di.propofuifti,amp;C'P^“'' rimos.
Hoc tarnen Orientales nonreeepe-runt.vndè dicit Stephanus papa ja-ài-Aliter le habet Orientaliû n aditioEc« elefiarum,aliter Occidentalium huiu5 fanétæ Ro.ecclefiæ.nam facerdotesco rurn, diaconi amp;nbsp;fubdiaconi, matrimo-niocopulantur,id eft, vtûtur.Iftius verb Ecclefiæ Occidentalium,nullus (a-cerdotum à fubdiacono vlq; ad epifeo-pum,licentiam habet coniugem fome-di, id eft, ctiàm contraólo anteßeros ordines vtêdi. nee credo veru eflequoi^ Calliftus papa, qui præcelîitcociliuni Nicenum,continentiamintroduxerit, licètaliqui lenbat hoc. nam deconulh in fynodohac habetur mentio,amp;'’’‘^'^*' tónonfuilTct omiffum.
Cbm autem in concilio cunöa foret Condâti»
abfoluta,lcribit Conftantinusimperio cpillol’gt; lubieéhs in hçc verba: VióforConftan-tinus Maximus Auguftusepilcopis amp;nbsp;populo: Malignosamp;impiosArri’imi-tatus,dignü e/t vt illoru quoquè fufei-piat vltioné. ficut ergo Porphyri* diui-næ pietatis inimicus, iniqua volumina contra rehgionem proferens, dignam promeruitinuenire merccdcro,amp;talé, per quarn in pofteru plunmacomplc-retur infamia:amp;nuncplacuit, Arrium amp;c6le(ftatorescius, vocari Porphyria-nos. Super hare autem, fi qua conferi-ptioab Arriofada reperitur, ignitra-datur, vt non (olum praua eius doólri-na depereat, fed neque vlla eius poffint remanere commenta. Hoc etiàni præ-cipio, fi quis conlcriptiones Arrij ce-lâflecompcritur, amp;nbsp;non repente igné confiampferit, mortis fupplicio lub-iacebit.
Impc-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XH.
^o7
Imperator interei poft conciliu m de-gcbatl^tus.celebrata ergófeftiuitatepu Wicavicenaliumluorum, qui erat 30. impenjfuiannus,moxaderigendas ec-?quot;W defiasfeftinus accelfit.in omnibus au-temvolens fimilem oftendere Conftan-tmopolim, fruftratusnon cft.Nam amp;nbsp;corponbus amp;nbsp;diuitijs maior effeâa cft, luuabatquc oiuinitas imperatoris vota, amp;apparitionibus multis indicabatur, quiafandæfalutaresquecflent.quæil-Ni« licçdificabanturecclefiæ.
usFirmianus, quiInftitutionumlibrü ad Magnum fcripfit Conftantinum, in lt;|uo confutat errorcs gentiliu, i mmor-talitatem animarum amp;nbsp;Dei prouidenti-aniprobatjdepatre amp;filio diffuse fcri-^gt;t)deSpiritufando nihil aperte, vndè videturncfcifle Ipiritumlandum. In vl-t'molib. oftenditfcde numero eorum
fœdere,ipfis aduersùs inimicos vfus eft, qui fœdere inito,quadraginta millia fu-orum Imperatori in prçfidio contra va* rias genres obtulére,quorum amp;nbsp;nume* rus amp;nbsp;militia vlqj adprçfens inrep.no-minatur,id eft,confœderati,ÔC cotinue-runt fe pofteà maiori ex parte intra Scy-thicum natale folum Romanis prouin-ci)S adiacens,per annos circiter 70.
Siluefter autem vrbis Romæ epifeopus,Niceni Concihj author,addiuina conuerfus,inftiruit confecrationes ec-clefiarum amp;nbsp;altanû folennes, amp;ecclc-fias apoftolorum Pétri amp;nbsp;Pauli dicitur confecrâffe,amp; multo magis lohânis La-teranenjquæ eftpatriarchahs amp;nbsp;principalis totius orbis.ipfe etiàm ftatuir,vtin Îindonemunda pani linci celebraretur, quod corporale dicût. Valuir nonihil hoc in tépore S.Antonij authoritas,cui P- Antonius litcrisac nûcijs Helena feamp;filiosfuos
'ffe,quidixeruntChriftumcumfanâ:is . fçpiùs commendauit.idem fecit amp;nbsp;Co-luispoftrefurrcélionémille annisgau- ftantinus. Couerfçtuncad fidem lunt derc in dclicijs corporis ; quodhçrefis tftjVtprobatur z^.q.j.c.pc.
Sed quia tempore illo nondùm hoc tfatdererminatum abecclefia, forte in
Wautboritatehbri Apoc.id eheientes, lednonreâè intelligentcs,tunc tempo-tisabhçrefi excufatifuêre. hic LaCtan-tmsprçceptor fuit Crilpi filij Conftä-J '^ *“’'’*tGallia,vtnarratHieronymus.
1 ^ nbsp;IH0 tempore fuit Porphyrins, paulo
Manien ante cócilium Nicenum, primo gentilis,pofteà Chriftian’ effeftus,apo-ihtauitautêafide.namin Cefarca Pa-l^ftinsaquibufdam Chnftianis cçfus, iniuriam non ferens,Chriftianitaté de-lefuibbic contra nos fcripfit,cui refpo-dcruntEufebius amp;nbsp;Apollinaris. Millo autcmadConftantinum infigni volu-minejabexilioreuocatus eft. de falfita-tibuseiusvide Auguftinum in librode ciuitateDei.
genres Indiæinterioris per FrumentiûjS.p^ynjjn, acgens Iberorum per captiuam quan- nus. dam. Methodi’in Chai eide ciuitate,q amp;nbsp;Nigropontum, epifeopus inartyno ^•^*®^®^ coronatur. illemulta fcripfitde mundi creatione amp;nbsp;futurorû reuelatio ne,quas in carcere videre meruit. Eulebius Cç-farceh epifeopus claruit, fcriplîcEccle-hafticam hiftona, amp;nbsp;de téponbus chro-nicon,deppar3tionc cuâgelica,amp;plura alia.htc finit fuahiftona. inuenio rame ahû Eufebiû poft eum chronographû.
GENERATIO XU.
*n
ribus,nouosintentauêre motus.Sarma-tianienimEuropçbarbarici foh Rom. prouinciam,luis conterminam Scythiç finibuSj occupauerunt, quos Flauius Conftantinus non minore quàm Claudius profligauit clade.amp;tamen idé Co-ftantinus cum his qui fuperfucrât,inito
REgnanteitaque pijffimo principe Conftantino,anno imperij fui 20.
Silucftro adhuc in Pétri lede fuperftite, anno Domini jjo.incepit 12. generatio.
Per idem tempos,vt Sozomenus feri-bit,Arrij dogma licet apudmultos dif-putationibus attolleretur, non tarnen in proprium difeernebatur populû,aut in nomine coftabat authoris,(ed omnes fimul in ecclefia conuenicbant atq;co-municabant,prçtcrNouatianos,amp; qui vocantur Phrygcs,amp; V alentinianos,amp; Ediafi Con
Marcio niftas, amp;nbsp;Paulianiftas, amp;nbsp;qui Ûan aduci-ahaslrçrcfes colcbant. Contra quos*“nih4;ieu-omnes imperator pofita lege lanciuit, auferri coiû oratoria,amp; ecclefijs appli- * cari,amp; nequein domibus priuatorum
«ee 4
cos
do8 lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
cos congregationes, ncc publicè celc-brare:melius enim iudicabat in eedefia catbolica communicandumgt; amp;nbsp;in eam cunftis couenire fuadebat,propter qua legem credunturpluresdeftruftæ hæ-reTès.nam antcà Chrifti cultores, licet feâarum diuerfitatedifFerrétj apud pa-ganos tarnen Chriftiani efle putaban-tur,amp;femetpropter communes perfe-cutioncs examinarc non potcrant, amp;nbsp;proptercà facile inter fc conuenientes, Milïascelebrabantrpofthancverolegêj neq; publicè in ccclcfijs potcrant con-uenirCjncquelarentèr.-idcô plurimi mc-tuentcSjadcccleGam catbolicam feco-tulerunt.
*tctnpore Obijt eo*tum Helena Conftätini ma-tcr;quo faôto,fautores Arrij non quie-Hdcnæ ucrunt.nam Conftantiaforor Conftä-tim,relifta Licinij, fouit quendampre-sbyterum partibus Arrij fau entern, qui fçpèillidicebat,inuidiam Arrio gene-ratam:quódapudplebem cbarusnabc-retur,id fibi nocuifle:hçC atq; huiufmo-difrequentiùs fuggerens, Conftatiam feduxivquç cùm paulô poft obitura,vi-fttaretur à fratre, blandè ac religiosè ab eopoftulabatbacgratiam in extremis, vt presbyterum ilium in familiaritatem fuam recipcret,amp; quæ fibi ab eo pro fj5e acfalutcfuggcrerct, patienter audiret: qui monitis eius, cùm fe diceret pro fa-Iwte fua multùm folicitam,fufceptis,amp; fidelem pro fè germanæ folicitudinem credens,accommodauitaurem presbytère,ac Arrium de exilio redire iubet3amp; quemadrhodùm fentiretde fide, expo-nere cxpoftulat.T urn ille fidem conferi-pfit,quç non quidem fenfum noftrum, verba tarnen noftraprofeffionemq; habere viderëtur.
Miratus imperator,putauitvnam ea-demlt;^uc fententiam in ipfius amp;nbsp;concilij dudum eelebrati expofitione contine-n:tamen in nullo rclaxauit animi vigo-rcm:gaudens, mittit negotium adcpi-fcopos tune Hierofólymis congrega-tos,examinaijdum.
1 Conuenerunt Hierofolymis plurimi epifcopi. Alexander autem Alexan-Athanafiu* driç epifcop’iam eratdefunft%amp;Atha-Alcxandri» na^Qj vir catholicus in eiuslocüfurro-epi copss gaj|j5^jçç,.fjpauj hçreticorum malleus,
quoabfentc,fautorcs Arrij, occafidne fcriptorum imperatoris, Arrium inco-munionem rcceperunt. Cùm vero Alc-xandriam perrexiflct,ibi omnc dus fru-ftratur inccptum: quandoquidem dolo apud ignorantes locus eft, Icicntibus veto dolum intendere, non aliud eft,
quam rifum mouere.
Vndè Athanafius vides multos cor-ruptos, Conftantinopolimpeirexitad imperatorcm,dolo cum catholicisadu dixit, petens vt quæfuerantgeftâjfub ciusexaminarenturpr^fentia. Imperator veró vir iuftus,petitionc dus admi-fi t,fcn pfitq ue epi fcopis q u i in Tyro co-uenerant, vt veritatis habend« gratu
Conftantinopolim venirent.
Inter hçc qui erant de parte Athani-fij,iam è Tyro ad propria rediêrat,fau-tores vero Arrij accelerabant. amp;nbsp;renie-tes Conftantinopolim, prçterfidéfug-geflerunt impcratori, Athanafium in-terminatum non femilTurumabAlew-
dria frumenta ad Conftantinopolim/ nominabant autem quolda epiftopos, adquos Athanafius dixilïct. hac furre-ptionepius princeps permotus, Atb^'n^q^ nafiumrelcgauitin Gallias exilio-Aiu^Ailijngt;i‘i* tarnen quidam Athanafium pro^f‘^‘'‘^’ ab imperatore relegatum efle,quodre-conciliareturEcclcfia,quoniam Athanafius communicate Arrianiseuitabat. Venititaque Athanafius Treuerim,vbi fertur fymbolum, Quicunquevultial-uus cffe,compofuifle.
ANNO Domini 3^8.moriturSihic-^|j.p;' fter papa,amp;illi Marcuslubrogatur, ditpauló plùs anno.inftituitnic,vtR0' pontifex ab Oftien epifcopo cófecrarc-tur,amp; quód Oftien palliovteretur.ma-dauit prçtcreà,mox poft euangelium in Mifta lymbolu m cantari,eo modo quo fuitin Niccnalÿnododeclaratum.ela-pfo animo moritur, amp;nbsp;in ccemetcrio Balbini fepelitur.
ANNO Domini jj^.Iuliusnatione lulimfV* Romanus cligitur,amp; multi volunt dus authoritate Nicena fynodu eelebrata. contradicit canon c,pr«»a.i$.di.vbiha-betur,quódSilueftcrhocfecit.hicIuli’ etiam conftituit,nc facerdos alibi quara apud Ecclefiafticu iudicé caufam dice-ret.RelegatoautéAthanafio, cùm Ar-
nus
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XII. 1S09 tc,dequafubConftantinoGlio,nihilo- „ .
nus veniffetin Aegyptum, Alexadrina Ecclcfiaeius communionem euitauit. ideorursum venit Conftantinopolim, c5currentibu$ illic fedatoribus cius, amp;nbsp;concilium celebrate volcntibus.
Alexander tune Conftantinopolita-nusepifcop*nixus eftimpedire,amp;ctim nonpoflet,interdixit Arrio cómunio-uem, Eufebius autem Nicomedien, amp;nbsp;dij ex parte Arrij, cum primiim Alexa-drum fledere nequiuiftent, incepcrunt ciminari,quia nift fufciperet Arriu cer-tadie,ipfe quidem deportaretur in exi-liuni:abicrunt pofteà,expcdantcs præ-fimtarndiem,
Alexander autem orabat,nè ad effe-^umverbaEufebij peruenirent: maxi-^us autem terror ingcrebatur,eó quod gt;’’iperatoniam pene fuaferant, vt face-f^tquodipfi volebant.anteveró dié ^p-ftrauk fe fub altare Alexander,tota no-^emgansDeumjVtimpediretimpioru mi. ^ooatus.Imperator autem de Arrio ex-^'- peririvolens, percontatus eft ab co, an‘ Niceni concilij décréta feruar et.ille ni-M iuoratus,repctè fubfcripfit, principe^ ®ftutccircunucniens.imperatormirat’, ’’’tuliteiiufiurandû,quictiàm hoc frau ^'ihntèregit. fertur enim conferipfifte Wem fuam in charta, quam fub ala fe-^^^3t, amp;nbsp;iurafte fe credere fic amp;nbsp;fapere fl'*cniadmodùm fcripGflet.Itàrefert So-^fîtes fe audiuifte à fide dignis.
. Credens auté imperatordeeflcdolu, *”^1 eum fufeipi ab Alexadro. erat tuc ^älgt;l)atum,amp;fequétidie eos interfecó-'’5'^ireexpedabat.fedprçfumptiôes Ar-f*) iudicium Dei fecutum fuit.nam cùm
• \ ’ • nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftanti-minus Arnaniperieuerabant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niobitus. Hocin tempore Maximus epifeopus Hicrofolymorum,eccleGam S.refurre-dionis primùm çdiGcâftc fcribitur,quç pofteàfùbCofdroa deftrudaeft, amp;per Modeftum fub Heraclio reædifleata extitit.
permediam ciuitatem iretjVenilTetq; ad locum^Conftantinoforum didum,tcr-for eum fubitó conftrinxir,amp; cùm for-*’’idine fecuta eft vctris Effufio,feceflitlt;^; ,^odicumleuadi ventris caufa, amp;nbsp;interna cótinuó omnia cum effuGone fan-gwnis defluxercttaliq; loco dignartor-''niblalphemiæ abfoluit.
Oiipd poftquam in cccleGa nuncia-^i^ni eft,Eu(cbius amp;nbsp;qui iandum virum de Arrio recipiendo fatigabat, multùm ÏT’fi'Jil'ccdunt. amp;nbsp;dicitSozomenus in
^partita, imperatorem audita morte •pj lætatum,propofuifleqjmox Atha-*^uum reuocare, lèdpr£uétus eft mor-
Imperator paulo póft çgritudi ne ca-ptus,ab vrbead calidas aquas egrelTus, in fuburbana villa Nicomediæ,^!. anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m impcrij fuidefunâus eft,Iibcrisde fuc-celfionc Rom.orbis teftamento hçredi-bus fcriptis, vt Cóftantius fenior Con-ftantinopolim amp;nbsp;Oriente tenerct, Có-ftans Illyrico amp;nbsp;Aphricç prçeflet,Con-ftantinus veró Romam amp;nbsp;Occidentalia régna pofftdei-et.hçc diuifio fada eft an-noDominij^o.Rcliquitetiàm Conftä-tinus Magnus duos fratrcsDalmatiu amp;nbsp;Conftantium. Cóftantiusduos habuit filios,Gallum amp;Iulianum. Dalmatius reliquit poftea filium fui nominis Dal-matium. Anno Domini340. corpus Magni Conftâtini in aureo loculo col-locatum,Conftantinopolim eft duótu, imperialibusqjobfequijs in eccleha fan-dorum apoftolorum fcpultum. Vixit Conftantiautem annis 65. Circa mortem aucé di- ««simpcra» uiConftantini, quia Conftantiusma-f^t^^çQ^ ior natu prüfens non crat/ertur fecreto ftantc. Conftantinus aduocaffe presbyterum ifororefibi com mandatum, eique tra-didiflicteftamentum, obteftatumqj ia-cramentOjnèvHi nifiConftantio, cum veniffetjUi manustraderet. quod amp;fe-cit, cvjus beneficij gratia Conftantius regnandi cupidus,ita presbytero deuin-Öus fuit,vt qui impcrare cunótis ambie-batjab illo libi imperare equanimiter patcretur:ex quo mox cciepit de Arria-nis illi fuggererc^ac per hoe religiofiffi-fnus princeps Conftantinus,qui Nice-nam lynodumfecuius,contrarium dogma afpernabatur^ dum fimulatas fan-Öitatis viro ob preces fororis nimiùm crcdidit,imprudens occafionem Amanis contra catholicos prçftitit.
EratCóftantinusMagnus princeps religiofiflimus^quidum Nicenamgrc-deretur fynodura,humiliori federe vo-luitloco, primo tn*ab cpifeopisiuffus. * federe, ab ^ cum fibilibeUi olferrétur,relpexit ad epheo-
-ocr page 628-Clö lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM cpifeopos amp;nbsp;facerdotes: VoSjinquiens, poteftatemhabetis iudicandi denobis, « amp;nbsp;ciim dij fitis,ab hominibusiudicari . no poteftis.fertur quoque aliquado di-xifïc.Si proprijs oculis vidiflem faccrdo-tem Dei aut monachum peccantéjcbla-mydem meam explicarcm,amp; cooperire. habetur 96.dift.in fcripturis.
Quod autem deftinaucritrcuocarc Conftanti- Athanafium,ex fcriptis Conftantini iu-nusiunjor. j^j^^jj habetur, qui Hcfperiarum partium Cçfar faduSjfcribit : Coftantinus Cçfar populo eedefiæ catholicæ Ale-xandriæ conftituto.'Neq; veftram fan-diffima mentem arbitrer ignorarc,pro-ptereà Athanaftum adorandæ legis prç-dicatorem,ad tempus in Gallias fuifTe iniflum^quodferocitas crudeliu inimi-corum eius,in pcriculo facri.cius capitis imminebat.quaproptèr licct ad Chrifti-anamreuerentiam veftra, dominus no-fter beats memoria: Conftantinus Pius patermeus,cundéepilcopum fuo loco reftitucrepropofucrit, tarnen humana forte prçuétus, antequàm hçccôpleret vota,requieuit.itaq; arbitracus lum vo-luntatem eius adimplerc, qui dum ad vos remcauerit,qualcm ante veneratio-nem habucrit,agnolcetis.Diuina proui-dentia vos cuftodiat.
His literis fretus Atbanafius, Alexa-driam venit,reuerenterquercceptus cft. Arriani autem,Eulebio promotore,fre-ti auxilio presbyterijimperatori Coftan tioperfuade':ant, vt Athanafium rur-sùm pelleret.qui agnofeens eorum con-hlium,ad partes Hefperias remeauit.
Anno Domini 34:!.inter Conftanti-num amp;nbsp;Conftantem difcordia grauis cxorta eft.Conftantinus itaquc cum ni-titur partes fratris minoris inuadere,bel lum mouit contra eum:feddumincon-fultiùsapud Aquilegiâ prçliû aggrcf-luseft,àConft3ntis militibus interfici-tur,amp;in fluuium cui Alfanomen^pro-, ieduseftcficq; Rom.imperijprincipat® nior jnTerfi*^^^’‘^^^*'‘^’^æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftätem:
citur. Orientalium,ad Conftantium plenè peruenit.
De hoc Conftantino Blondus feri-m7u'*‘^°* bit,quod primus Rom.ducum Francos domuitinpatria, ideft, in Franconia, ob quam rem vlqj ad Honorij tempora
quieti in patria manferut Fraci. Atha-nafius inter ea venit ad Conftantem,qui eumremifit Alexandriam, monensfra-trem,vt paterns pietatis inuiolabilem feruaret nçreditatem,anno J49.
Eadem tempeftate moritur Alexander vrbis Conftantinopolitanxprçful: amp;nbsp;cum populus diuifus eftet, eapropter Catholici Paulum presbyterum virum optimum elegeröt, Arriaoi veroMace-donium:at imperator EufebiuNicorae-dieh,Conftantinopolitanum facit epi-fcopum/eiedo Pa ulo, MaceJonioque negledo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^
Eufebiusitaq; Arrianus cótra Atha- “ nahum egit apudimperatoré,vtin Antiochia fy nodus fieret, conuenerûtcpi-feopi po.fed neq; Iulius papa affuit,nee cius authoritate fynod’ cogregatafuit TÛC Athanafiomfidias ftruüt, aceufan tes quod cotra régulas,non exlcntcnna cpifcoporû,in eedefiam fuamingreffus fui{rct;deindc ^ eius aduentu turnatioe faófa,plurimi occiG,amp; quod aliqmT* ab eoiudicib’ fuiftent traditi.exhistau-fis conftituut epifcopum in Alexandria Georgium quendam,amp;moxinumdu-cebant in Alexandriam Syluanusnwff' fter militie,armatiquead quinquemu-]ia,quibus adcrant Arrij feöator€s£rat autem. vefpera,amp; populus in vigdijsob-fcruans.inter h^c venit magiftcrmilitu, amp;nbsp;circa eedefiam milites ordinauit.
Athanafiushçc videos,nèpropterfe vlla Içfio fieret,prçcepit diacono vteo-pleretorationem, rurfusqjpfalmuiuf-fit decantari.* amp;nbsp;dum confonantiapfal-modix celebrareiur,per vnam ianuam eedefiæ egredicbaturomes.'quO fado, milites incommoti fteterunt. Atbanafi-us ante inter medios pfallentiu choros illçfus âbfceflit,Romamq;proff^^5 ^ff Porto Georgius prçfidereccepit Alexa-driæ,quod plebs çgreferés, eeelefiam S. Dionyfij incédit.Eufebius autem lega-tionem mifitadiulium Ro.pontificero, rogans vt contra Athanafiû index effet, fedquæ de Athanafio deercuerat luli- j.^^,^^’ us, Eufebius non potuit agnofcere,^o,, quia turn vita priuatus cft.‘quaproptèr rursiim in eeelefiam Conftantinopob-tanam Paulumintroduxerunt. Ijdcm etiàm Arriani ordinauére Maccdoniû.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Xn. Är
oefecerunt fautores Eufebij, Theo-gnms Nicenus,IVIarifius Chalcedonen, IneodorusHeraclie,amp;rdiqui.SedVr-’tiusamp; Valons ^retici, libellum pœ-Jitentislulioofterétes,verbo conlub-‘kntialitaris confentientes, communicate merucrunt.
, ^ptereaHermogcnesmagiftermili-^*» luffu impcratoris Paulum pellere
’ïb**^tcrfeduscfti populo. Con-hntiusvenitConftantinopolim,Pau-' ƒ? c^pdit à ciuitate, Macedonium
™Hulit epifcopum ftatucrc.irafcebatur cnirn non folum quod prçter cius vo-Jpotatem fuerat ordinatus, fed propter Witionemabeofada, qua occifiplu-^’'’’ijlimulamp;mapiftermilitumfuit in-terfeftus.
ArrianiprçtercàGeorgium remo-'icntes ab Alexandria,quiaincendium pfoptereum fadu effet, amp;nbsp;minus erro-
eorum confentiebat, euocaucrunt ^'■egoriutn*Cappadocum Arrianç ve-
' ^lüf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem tempore etiàm
j H^'‘pi aduenirePaulum/Marcellum An^cy-i nbsp;nbsp;nbsp;“^æj^^ Acfculapium Gazæ. Cognofcés
1 nbsp;nbsp;nbsp;‘fSoRom.pontifexfingulos, amp;nbsp;omnes
1 nbsp;nbsp;nbsp;^'Ceno concilio inueniens concorda-
Jejeo$incommunióem fufcipit, fingu-Miteddiditfuasecclefias, amp;nbsp;Orienta-**ous fcripfitepilcopis,culpas quod no fefte traélaflent,viros inculpaniles de ’uisecclefijsexpellendo. Citauitqpli-•piosjvt coram fe oftederet iu ftum pro-luliffedecretum, amp;nbsp;decçtero talia non ^epaffurum interminatu s eft,vt ab hui-''feoditurbis amp;nbsp;nouitate ceftarct.Atha j^afiusgi;p3yjjj5gp|ftolas lulij Orieta-‘*tgt;us epifcopis direxerunt,amp; finguli fu-*s adepti funt fedes.
Verumpontifices Orientis grauitèr ”?cferentes,amp;in Antiochia congrega-^'j luliorefcripferunt epiftolam ironia plenam. fatebantur enim circa omnes *''Mn,' ^“'^■ccdefiam effe munifica,velut quç ^epù^poftolicamhaberetcura, amp;nbsp;antiqui-,j^ tus mater pictatis exiftcret,licèt ab Ori-’”• ente ad cam prçdicatores dogmatisad-
Ueniffen^fe veró lecundo loco habédos ïxiftimabat,quód amp;nbsp;multitudinc ecclc-fiarum abundarent,amp;: vitç qualitatc nó
quódAihanafijfeüatoribuscommuni-câflet,amp;tanquàm eorum concilio con-tumdias irrogäfletjac fadum coru tan-quaminiuftum argueret. addidcrunt, li fufciperet damnationem ab eis fadam, amp;nbsp;ordinatos epifcoposindamnatorum locum firmaret,paccm cum eo amp;nbsp;com* munionem habere vellét.'h vero refirte-ret,contrariacclebrarent: quippe cum Orientales cpdcopi non reftitiflent,dü Nouatus a Romana pellcrctur ecclesia.
Conftanriusitaqueimperator An--tiochiae degens, cum audifletPaulum Conftantinopolitanam recepifle fedé^i mifitPhilippum,vtPauIum pdlcrcr, amp;nbsp;Macedomum reftitueretdile tumukum.' cauens,vocatoPaulo, dam pandit ma-datum.Epircopusiniuftain fententiani ^tientèrferens,opePhilippi exulat ia' ThelTalonica.Macedóium poft hoc ar-' mato milite introducit.fit fèditio,amp; vti fertur, perempti lunt circitèi triamil--lia 150. Hoc tempore imperator cede-' hamS.Sophiæfabricat,copulatam ec-' elelîæ Irenes.
Intercà timentes Arriani,nè forte ad-cundi régis copia fieret Athangfio, ^ p eum de veritate fidei,quam peruertebat» edoceretur, omnibus modis mfimularc; Arronorii eum apud principem amp;nbsp;omnium flagi - aceuGt-óer riorum reum facere tentabant, huiria-’”^'*'*“®*'
dunt,quod magicæ gratia apud Atha-nafiu de Arfenij cuiufdam corpore ab-fciflum confirmabant, amp;nbsp;quod mulieri cuidam vim fecerit, amp;nbsp;quod frumenta qux MagnusConftantinus don/auerac paupcribus erogSda,vendiderit,amp; luis vfibus applicaffct,quibus ex caufis con-demnari deberet.
luflu igitur Conftantij conuocatur Tyriconcilium,eódeducitur Athana-fius:brachium Arfenio abfcifïum in loculo circunfertur. hic Arfenius ledor ‘ aliquando Arhanafij fuit,amp; ob culpam aulugitdili hune latenter tenebant, vt compofitum crimen verum facerent.
Peruentum autem eft ad hunc, quod luonomineenmen intentaretur . Athanafio, amp;nbsp;fiue ip urn humamtatis^j^^jf]“^,^* contemplatio, fiue Diuina perpulic prouidenria, dam nodu euadens, venit
-ocr page 630-|
611' lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM vcnitTyrum:amp;pndièquam cauf« di-cendæ adeffet dies, Athan ado fefe obtu-lit ArfeniuSjVt^uefe rerum ferieshabe-ret,edocuit’ille aomi efTeiubet homine. Interea conciliu cogitur aduersus Atha-nafium. Per idem tempus Paphnutius confeC for,videns Maximum Hierofolymoru epifeopumjquivnafecumeffofio ocu-lo,poplité fuccifo, confeffor extiterat, ex nmplicitate confediflfe Amanis ; ac-ceflit,amp;de medio confeffujinieda ma-nu,eleuauitjdicens:Te ô Maxime, cum quo mihipariter mortale lumen effob-fum eftjoon patiar federe in cocilio ma-lignantium. Sedinterim introducitur accufatio mulierisjouæ publice dixit fc aliquando Athananum hofpitio rece-piue5amp; abeonodu nihil fulpicantem, vim corruptionisperpeffam. introduci adhçciubetur Athanaßus, ingreditur cumTimotheopresbyterofuo, eumlt;^; inonet,vtpofteaquam mulier dicedi fi-nem fecilTct,fc tacente,ipfè ad ea quç di-xeratj refpódcret.erat enim AthanaGus mulieri incognitus.cumque mulier vim itfe paHam ab Athanaßo porafletjTimo-theus cóuerfus ad eam;Vera,inquit,Io-queremulier:mafieeoapudte? autvim tibi afferis âme fadaÏTum illa mox pro-cacitèr,immó tu mihi vim fecifti, amp;nbsp;in illoloco commaculafti caftitatem mea. ßmul amp;nbsp;cóuerfa adiudices, obteftan fi-demDeicœpit,verafedicere. Tumocs ridiculofuspudor habere cœpit, quod tarn facilèjtacente eo, fadio compofti criminis patuiflet. nee tamépmiffi funt indices de muliere habere quçftionem, quomodô amp;per quos ad tanta calüniä aptatafuiiïet. Hine tranfeunt ad aliud : Res,inqui-untjOCulis agat,verbis ceflantibüs.bra-chiumhocteaiunt, o Athanafi, Arfe-nio detrûcâfle:tu,quomodô vel ad quos vfus excideris,indicato. Tum ille,quis veftrüm ArfeniumnoueratjVthacipfius dextram cognofcatis?Surrexerunt mul-tijCtiam non confeij fadionis, dicentes fe optime virumnouiffe. iubet^ad hæc Athanafius introduci Arfenium;eo in-trodudo,accepit eius dextram:Hic, in-quit, Arfenius eft, hçc eius dextra. ma-nus vero quam iUi offerunt,vnde ft,vol requirite |
Tuncvelutnoxquçdam amp;rcncbrx aceufatorum oculos prçftringunt, amp;nbsp;quid agant,aut quo fe vertat, nefeiebat. Verùm noniudicandi,fed opprimendi hominis caufa concilium gerebatur/ra goromniu attollitur, maguelTeAtha-naßum,amp; decipereintuentium oculos acclamatur, nee debere vllo modo vitra talem hominem viuere. ac fa^o im-petu, fuiseum difcerpcremanibus parant. fed Archelaus qui cum cetera« Md«« prçcepto imperatoris concilie præ»-debat, ereptum eum à difeerpendum manibus, per occultos aditus eduxit, fugamque fuafit, fi faluus effe vellet, concilium tarnen nihilominùs Atba-nafium de intentatis criminibus con-demnauit, amp;nbsp;geftainhunemodumfi-da,per orbem mittentes, ad federis fui confenfum,imperatore cogente, cetc-ros epifcopos perpulêre. Hinc iam toto orbe profugu«^g«' tur Athanafins, tribuniquoqueamp;ex-ercitus adinueftigandumeuniæe“^”' tur.imperialibus premium propomtur, fi quis viuum maximè,fin minus, caput Athanaßj detubflet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Intereàfèxannis latuiflefertur*«' lacu,vtfolem nunquam vident,fob tu-telahoneftiffimç matrons, fed cum per ancillam huiusrei confeiam indicare-tur,tanquàm DEI Ipirituadmonitus, ipfanoélequa adeum comprçbenden-dum venitur, emigrauit, nimi.fibi vitra iam tutum cernens in regno Conftan-tij, ad Conftantem prohigit,àquofa-t'is lionorificè fufeeptus eft. _ Coufj’i' Pauló póft Paulus à Theflafonica, fimulans feiturum CorinthuW, ümul in Italiam venit ad Conftantem, nec-non ad lulium Romans vrbis epifeo-pum.Intelligens autem Conftans iniu-ftè grauatos homines, nee enminafuif. feverajpro quibusdicebanturfulpenli, cognita etiam caufa Athanafij ex muf tis Icriptis epifcoporum Aegypti,allere, tibus falfa elle omnia amp;confida,cumq; à fratre petens, vt Athanafiusfuamre-ciperet federn, refiftentibus hereticis, nihil impetrare valuilfet: tune Atha-nafius amp;nbsp;Paulus petiuerunt fieri fyno. dum, |
|
r CHRONOGRAPHIAE. 'GENERATIO XII. 3um,eó quod pro defenGone redorum dogmatum cxpulG eflent. Ad quæ motus Conftans,fcripGt Conftantio, moyens vt faltem in lynodo caufa amp;nbsp;Atha- ( nafij amp;Pauliexaminaretur. Ad qua: fripta Conftantius præcepit,vt Sardi-cæ,quæ eftciuitas Illyrici, amp;nbsp;Orientais amp;!0ccidentales conuenirent Epi- VerumintcreaArnaniPaulumCó-ftantinopolitanuepifcopum perlêque- ' tcsatq;compericntcs,fulfocandumefte cenfuerut in Cappadocia,authore Philippe præfedo; mittentes autem mini-ftros nccis,eum morti tradiderunt.Hoc gt;taq; modo Paulo defundo,Macedoni-timftatuevunt epifcopü,quilandolpi-\t dtui-blalphcmabat. Ex Hefperijs ergo partibusconuenerunt Sardicæ epifco-piqLiafitrecenti,ex Oriétalibus 76. Inter quos annumerabatur Schyras.ex-eufauerunt enim fe alij propter inGrmi-tatem corporis, alij anguftas inducias accufantes,obhoc lulium Ro. pontift-ecminculpant,cùmtamê ante annum amp;fexmenlès lynodusfueritindida. Ciimergó Sardicæ effent/Orienta-lesadadfpedum Occidentalium verii-renolebant,dicentes, non alitèr 1e ad t^erba venturos,niGluo collegio Atha-nafianosexpcllerêt amp;PauJianos. Cuq; ProtegenesSardicen epilcopus,amp; OG-tisCordubeh Hifpaniæ, non patcren-turàconcilio remoueriPauli delenló-tes amp;nbsp;AthanaGj, illi repente difceffe-gt;'unt:amp;veniétes ad*Philippolim Thra-dæ,feorsùm fecerunt concilium,acibl «perte conlùbftantialitatem anathema-tizärunt, amp;nbsp;fedam æqualitatis vbiquè miferunt. Ad hæc qui Sardicæ conuenerunt, primum illorum condemnauereinfani-3m:deindè accufatores AthanaGj,quia eontumacitèraberant,dignitate priua-Uerunt, amp;nbsp;terminos Gdci Nicenæ ro-borantes, confubftantialitatem aperti-ustradiderunt, etiàm ipG vbiquè Icri-pta dirigentes, reddiderunt nihilomi-nus locum AthanaGo, alijsque ob hoe priuatis. Extant literæ concilij plures (lefupèremiffæ,quæ habentur in hifto-riaTripartita, ex quibus clarc cogno-Ritur amp;nbsp;aceuJatorum calumnia,amp;pri-orum iniquitas iudicuni,amp; dogmatum vera falubritas. |
Hçc Conftans agnofces,doluit qui-demjeuitatem fratris infpicies,amp; infre-muit adueisùs inftigatoresipG’. duos^j epifcopos exSardicenli cocilioeleétos, cum literis mißt adfratrem,cum quibus amp;nbsp;magiftrü militura Salianum pietatç iuftitiaq; fulgcntem.Iiteræ verb non fo-lùm monitionem habuerunt, fed etiàm tem,adiçcitq;,nifi vellet quod iuflûeft faccrcjipfe ad Alexandriam pcrgcrct,amp; Athanafium rcftitueret. Hac epiftolam Conftantius in Antiochia recipiens. nsferret:fed his perternti Arriani, machina« funtfcelus^epifcopis manGone fçorsùm à magiftro militum ordinan-tes.fubornauerunt autem Onagro au-thore^qui ad quandam lornicanam ve-nienSj aitvenifte peregrinos quijeupe-rentremhabere cum meretrice ; poGtis etiàm xv.dyfcolis iuxtà in latibulis,pcr-rexit cum meretrice ad ianuamj vbi epi-fcopi duo requiefcebant; eamque aper-tam inueniens,perfuaGt vni puerorum, pecunia data, mulierem introducere, eamqjiulGivirosaccedere. , Contigerat autem leniore epifcopu, nomine Euphrate,in loco exteriori dor mire.Vincentius altenepifcopusin cu-biculointcriori quiefcebat. cumq; in-traret muher,quia oblcurum erat, quis ambularet,quæritEuphrates. lila vero Impiumfa-loquente, conturbatus, dæmonem pu- “““*' tans eire,mulieris voeem imitatum, repente Saluatorê Chriftum infuuvoca-uitauxilium. Onager autéduxiniqui-tatis,hoc fado, cum focijs eftingreflus, iniquosdicens,amp;iniquitatisiudicesre-pertos. clamore fado,cuçurrçrut amp;nbsp;fer-ui,ftirrexitq; Vincentius, amp;nbsp;clauferunç ianuam domus, feptê quidem calunia-torum compræhendentes.Onager vero cum reliquis aufugit, detenta tarnen eft cumiUis amp;mulier, Manè fado,proclamant, negotium difFamant,amp; lacérant, magifter militix primum territus, fedaudiens ftdiones, pctitimperatorcminiudicioaudireini-qua conGlia.vix obtinuit. interrogatur primum mulier,quis eamilluc vocaflet: fff dixit |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
dixit quendam iuuenê ad (evenifTe, ad-uentum indicate peregrinorum,ac in-uitaffe vt irct ad eos,q)que vefpere fado earn introduxiflet;adiecit ctiam inquifi-lioncm epifcopi amp;nbsp;terrorcm,ac oratio-nem eius,amp; fuperuenientiu inuafiones. Hatc indices agnofcentes, vnum ex captis adducifaciunt, qui non expedas torturam, machinatum confilium pa-tefecitjamp;Onagrumhxcomnia perpe-traffe confeffus eft.qui edudus, Stephanum dixithæcpræccpilTe, qui erat An-tiochenus epifcopus.Sic igitur Stephani cognitainiquitate, damnatus eft, amp;nbsp;abEcclefia expuUus.non tarnen ab Àr-gt; riana pefteliberata eftecclefia.nam Leontius in locum eins ordinatur nequif-fimus. Verum Conftantius machinata cognofcens, tcrnas Athanafio in hæc Conft»ntij verbamifitliteras:Conftantius Vidor Aueuftus Athanafio cpil'copö ; Etß pri-onbus noftris litcris certtorem te reddi-d^nmus de tuo ad nos reditu, ocyùs ci-tra omnem metum ac folicitudiné per-ficiendo.te etenim in integrum reftitu-ere maxime voluïmus. Q^ai'èdenuóex fingulari beneuolentia tehortamur ob-fecramuslt;^;,vt quç iamdudum amiferas, Iibcriori animo recuperare velis. Has literas Athanafius accipiens,rc-currens Romam,oftendit eas lulio epi-fcopo, quibus'maximo gaudio affecit Ecclefiam Rom.putabatur ex his enim Orientis imperator eorum fidei cólên-tirc,ac propterealulius papa clericis at-queplebiin Alexandria gratulatorias fcribitliteras.Hisitaliteris cófilus Atha ftantius imperator non moleftc fufce-pit:fed fuggerentibus aduer{arijs,cum circunuenirc tentabat, dicens: Sedem tuamdecreto concibj confentientibus nobisrecepifti, fedquia funt aliqui in Alexandria populi,tuam déclinantes commiinionem, vnam illis m ciuitate EedeGam permitte. Ad hoc Athanafius: O imperator, poteftatéhabes iubere ficutvis, fed ego quoquè beneficium à te pofco. continuo lèdaturum ait princeps, iubiunxit Athanafius:ldem peto quodtu,vnamq; et ipiêEcclcfiam poftulabat fibi dari per fingulas cimtates, declinantem Arria- |
nofum communionem.Imperatorihoc æquiflîmum videbatur. led cum detu-liffet ad cos,quorum confilio vtebatur, neq; iblfèvelle Ecclefiarecipere,*atqj*iic‘li hicdare refponderet'ità imperatorad-miratus eins prudétiam,propcrarc ocyùs adfuleipiendamEcclefiam fuamiu-bct.Scripfit(^;Alexandrinen,vtreueren-tèr eu fulciperent,fimilitèrliteras abo-litionis eoru quç contra euada fuere. , Talibusmunitus Athanafius,per Sy-riam venit in Palæftinam, appr2bcU' densq;Hierofolymam,amp;epiiCOpoM^* ximo pandens gefta Sardicen concilij, amp;quod imperator decretis cofenferat, Maximus fine mora conuocatis epifco-pis de Syria ac Palxftina, fado conci-ho,rcftituitB.Athanafio amp;nbsp;communi-onem amp;nbsp;dignitatem. Hæc amp;nbsp;public^ fecitper prouincias.Deinde Amaiia»-us pergens Alexandriani, per ciuitatcs edocebat, vt Arrianos vniuerfi euita-rent,etconfubftantialitatisdogniaani-plederentur,in quibufdamecclefij^f'^*' am ordinatioes fecit, quæ fucredtenuï querelæ initium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ Interea relpu.fortuitis cafibus _v^ batur.nam poftnecem Confianrinn“' nioris, Perncum contra Roni.®lt;^ cftbellum; ibi Conftans aduersuS fasamp; Saporem regem, nouempf^y parum profperè certauerat. P®*” ® poftquam Conftans prauioribu^^* tur amicis,intolerabilis mindb^j prouinciahbus fadus eftamp; iuiucudus» vndè dum venadi cupiditate pee 7*“^ amp;nbsp;faltus erraret, fadione WagnenW ^^j,jj|| regnandi auidi, à mihtibus occiluJdtj^ non longè ab* Hilpanis, anno regne fui 17. PoftConftantisnecem MagP®®®“*. apud Auguftodunum arripuit ê®P®^ urn, quod continuo per Galha^ Aphncam,Italiamq’, porrexit,amp; b)ece-tium fratrem fuum Cæfarcm fecit.^ “ lllyrico vero amp;nbsp;inSirmioaliudrursum excitatum eft bellum, per tyranum ®®'y^ mine Vetrauionem ïctatcgrandxuugt;n,jyj,iigt; quem milites imperatorécreauerutda-tus cm antè fuerat ad tuédum Illyricu. fed amp;nbsp;fimilis etiam Româ tumultuste-nebat.fratruelis nanq; Cóftantini,Nc-pouanus nomine,imperiu aftumplerat. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XII.
^»5
WisiS.diea militibus Magnentij op-preffus eft,caput autc eius pilo per vrbê circunlatum eft, grauüfimæq; profcri-ptionesamp; nobilium cades fuerunt.
Conftantius intereà in Illyricum ca-ftrametatus eft.cogebatenim cü publi-caneceditaSj amp;nbsp;maxime Vetrluionisj Suiais Auguftus appellat’ eft. Erat au-temVetrauion vir natura fimplex,cû-ftisq;iucundus,fedqui nee prima ele-mentaliterarum didiciftct, inuitus co-giturliteris operam dare. Cumq; Conftantius veniffet in Sirmium, aétumeft Vtmilites Vetrauionis tranfirét adCo-ftantium;quofafto,imperatorem eum proclamaucrunt,cumq; de V etrauione nulla memoria fieret, ille repente feu-tiens le proditum,ad pedes fe proftrauit imperatoris.porró Conftantius auferês «uscoronafimul amp;nbsp;purpuram, clemé-tèreilocutuseft,monésvt fubftemma-tepriuato quiefceret, quod vtiquè eius 3Etaticonueniret.Iulfit4;fumptusvber-timosex publicisfunétionibus exbibe-deidem.
«i
Eotempore imperator Gallum con-. lobrinumluum Cæfaremfacit, cuiluû '’'''^nomenimponens,* Syriam Antiochiaï deftinauit; quo Antioebiam veniente, circa Orienté fignu Saluatorisapparu-incolunanaq; fubfpecie crucis incçlo fifîfuit.Cùmitaq; Gallus Cæfar An-tiochiædegcret,Iudæi vicina locatur-l’sbantjac refiftcre parabat Ro.quos ex-creitn deftinato appræhendit atq; pro-ftigauit. Cuin^; vidcretur fibi prolperè geliiire,felicitatem non ferons, acceffit ad tyrannidem, amp;nbsp;non infinuans im-peratori,quæftorem didum Magnum amp;Doniitianum præfedum occidit. ob lt;luamremConftatius indignatus,euo-cauiteum,qui cum contemnere nó va-ftret, pergebat ad principem, amp;nbsp;ante-^ulm veniftct,in via ob crudelitatem il-
ï'i*,
iumfecitinterimi.
Peridemtempus Magnentius ad fe-niorem perueniens Romam,multos fe-natorum amp;populi peremit:agnofcêslt;^; vicinos elTe Conftantij milites, abfcel-ütadGallias.cumq; hinc fçpiùs bellum inter alterutros exercèrent, nouilfimè vidus Magnétius,fugitinMirlam Gallias caftrumividensque fuos milite? tri-
ftes,ftanscelfiori loco,nitebatur oratl-onecos confortare. Tuncilli fauorem folitum fubtrabentes, magna vocecla-mabant.'Conftanti Augufte.augurium hoctraxit Magnentius, tanquam eidi- p’fquot;„'*j * uinitusnoconcederetur imperium,re- sortes, linquensq; caftrum,ad vlteriora tende-bat.Sequentibus autem Conftantij mi-litibus, circa montem Seleucium fada congreffióe,folus fugiens venit Lugdu-num: oftendensqueibi matrem amp;nbsp;fra-trcm,propria fe manu interfecit. Decé-tiusveró frater, quem Cæfarem fecit, apudSenonaspaulópóft laqueo vitam fuam finiuit*
Scd neq; fic refpub. quietafuit, nam apud Gallias occidétales Syluanus Bo-nitij frater in Gallia nat’, qui bello Li-ciniano clarus fub Conftantino,tribu-nusfub Magnétio fuit, tyrannidem ar-ripuit.adbunc opprimendum mittitur Vrficin’,qui pecunia tribunos Svluani ^y’quot;*quot;”* . * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occiditur* corrupit,vt cu occiderct,Agnppinç igit deinduftriafadotumultu,cçfus eft.
Igitur Syluano interfedo, Coftan-tiuslulianum Galli fratrem, Cæfarem creatum, mifit ad Gallias anno Domini 3$7.imperij fui anno i7.Itaque lulianus Gallias oppreftas ab boftibus ftrenuif-fimc reftituit.cumque multa oppida ex-pugnafl’et,tum modicis copijs apud Ar-gentinam Gallis vrbem,ingentes Ale-manorum copias extinxit: rexqjeorum nobiliffimus*Nodomarius, cuius pagi *B»donii-Rheni ripis vlterioribus adhçrcbant,ibi tü fimul captus eft. Multa poftmodiim egi'egia ab luliano aduersus barbaros gefta funt,fubmotiq; vitra Rbenu Ger-mani funt,amp;finibusfuisRo.imperium reftitutum.de hoc Eutropius.
Interim lulio papa defundo anno Liberiu» Domini j55.fucceditLiberius,quipau- pap», lópoft milfus fuit in exilium,fedit an-nos xvj. Sedcum ingentifcelereCó-ftans regno fimul amp;nbsp;vita fuiftet exem-ptus,fublatis etiam tyrannis,Conftantius lolus imperaret, rursùs in Athana-fium veteres incentores principis odia fufcitareincepcrunt,quafi ipfe fuiftet, qui ei fratrem fecerit inimicum, itavt Eenèdifruptis naturs vinculis,vfque ad ella defcenderent, amp;nbsp;quod fatigare Occidentales epifcopos, ac per dccepti-
Hf 2 onem
-ocr page 634-fii lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
onefn adfuam opinioncm traherenite-ret«r,omnia etiam in orbc turbaret.
HisincitainentisCóftantius motusj nonfolumexpelli, fedetiam pcrinii fa-cratidimum Athanafiûimperauit,præ-mia amp;nbsp;honores delatoribus polhcens. Tuncrursum fugit Athanafius. de quo ipfeitafenbit: In Alexandria furrexe-runtdenuo nos quærentes.Ingrediente nanq; quadragefima^Georgius ex Cappadocia plurima auxit mala: virgines mittebanturin carcerem, epifcopi vin-fti a militibus ducebatur, orphanorum amp;viduaruni domus diripiebantur.poft-ca ciim populus ad cœmeterium ingref-fus orationis caufa,omnesq; communi-Chriftiaho- onem Georgij declinarent, concitauit rüaSebafti-Sebaftianum ducem, qui cum armatis cutio”^** ‘^*®®o™’^cofuper populumirruitjin-cendioquefado, ftatuit virgines fecus ignem,cogebat vtfe proftituerent Ar-rianis;refiftétibus laccrauit earum vul-tus, vt vix agnofci poflent. ex populo multi trucidatifunt.
Poft hæc ex Aegypto amp;nbsp;Libya exilio deportauerunt epifcopos, amp;nbsp;eosacer-biftimè per itinera compulerut, vtqui-dam eoruminipfis itineribus, alij vero per exilia morerentur. fugauerunt au-temepifcopos plus xxx.faciunt deinde fua concilia Arriani pluribus in locis, amp;nbsp;præcipuè contra Confubftantialita# tem nitentes. In Antiochia veró con-gregati Narciftus CiliXjDiodor* Thra-ciæ, Theognius Nicenus, PatrophL lus Scythopolcosj Minophantes Ephe-fius, amp;alij circitcr xxx, Icripferunt vni-uerfis epilcopis, quia contra Ecclcfia-fticas lanthones Alexandriam Atha-nafius remeaftet, nee in concilio finè culpa fuifletinuentus ; viderct nè com-municarent ei, neque fenpta dirigèrent, fed Georgio qui ab eis fucrat or-dmatus.
Tuncin Italia concilium eft indi-âum,Üricntalium venerunt nó multi, Occidetalium veró joo.petentes vt prç-e Concilium cepto principis,Mediolani celcbraretur Mediolani, concihum,Vbidum conueneruntOrientales, ante omnia contra Athanafi-um decemi poftulabant, vt penitós ei aditus Alexandria: clauderetur. quod dura fenfiftent Paulinus I reuircn, Di-
onyfiusAlbse, amp;nbsp;Eufebius VerCellm, quodaddeftrudionem fidei laborabat, furgentes,magna voce clamabantjdo' lum amp;circunuentionem. Depofito liquidem Athanafio, aliam hæreticæ ü-dei exponere voluerunt doftrinam,Iw neutrum horum perduci potuit add-felt;ftum,cum præfente principe clania-retur, quia iniuftè agebatur amp;nbsp;impif.
Quo fado, amp;nbsp;ipfi Eedefijs Ibnt f^'jpifcofi pulfi, pontifex quidem Ro.vrbisLiben- pulfr us, Paulinus TreuirehepifcopuSjf*’®' nyfius Italus, Lucifer.metropolitanus infularum Sardiniæ,Eufcbius Verteilen tradûtur exilio,fimilitèramp; Olïuin Cordubeh deportauerunt virum admi-rabilem, de quo Theodoricus in Tn-partita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^
Eo in tempore ConftantiusLiberio q,«!^ dixifte fertur: Cùm fis Chriffianus amp;nbsp;iM epifcopus noftra: ciuitatis,dignuni iu-dicauimuste commonere, vt commu-nionemfceleftiffimi Atlianafj amp;nbsp;mef; fabili fuperbia tenti, abnegare non dil-feras.hoc enim terrarum orbispf“*, ri comprobat, amp;nbsp;fynodalis lententia alienum eamEcclcfiafticaconiniunio-nedecreuit.
Liberius epifcopus dixit : 0i»P®’’* tor,iudicia Ecclefiaftica decetcö®®®* ma proferri iuftitia. quapropter fivide-turpictatituæ,difceptationeniiubeco-ftitui, amp;fiapparuerit Athanafus con-demnationedignus, profcratur ineum fccundum Ecclefiafticam formafenten-tiatnon enim polfibile eft«condemnare virum, de quo nihil examinatumeft.
AdhecConftantius;Vniuerfu$niU' dus adiudicauit eius facinora, fed nie tempus illudit.
Liberius: Quicuq-, fubfcripferüt,no viderut quç gefta hint,fed propter glo-riam amp;timorem,amp; nèatetontumelias paterentur,acquierunt.
Imperator : Quid cft gloria amp;nbsp;timor amp;contumeliæ?'
Liberius.quot;Qi£icunq; gloriaDei nodi-ligut,tuadona prçponuntiqueiftinon viderunt, no examinantesadiudicaue-runt,quod eft Chriftianitati alienum.
Imperator dixit: In facie danatus eft, in concilio contra eum decreuerutpa-
ritèr epifcopi orbis totius.
Libe-
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Xil ^./
Libcnu5;Nuquàm in præfentia fuîlio-moillc adiudicatus eft.
Eufebius eunuchus ait: In Nicena fynodoalienus à fide catholiea proba-tuseft.
Liberius dixit:Quinq; foli iudicaue-runtcxhis,quicû eonauigiovenerunt ad Maræotidem, quos milçrunt ad ac-eufationem eius,horum duo funtmor-tuiTheodorus amp;nbsp;Theognius, reliqui viuuntjMarfiuSjValens amp;nbsp;VrfatiuSjab bis qui miffi funt Sardicæ, vb'i propter banc caufam fynodus faélaeft.Quiin fynodo libellos obtulcruntjVeniam po-fiulantes, quoniam in Maræotideper calumniam contra Atbanafium con-gefta fcc crût. Cui, ô imperator, horum iioscommunicar^conuenit autcrede-rc’his qui eum primitùs damnauerunt, amp;nbsp;veniam pofteà popofeerut, an eis qui adhucaccufare'contendunt?
Tpidetus epifeopus dixit : O imperator,'no fidei caufamhodiè agit, neq; îudiciorûecclefiafticorulèrmoncm fa-dt,fedvtapudfenatoresin Ro. confti-tutosvrbe, gloriatur quafi fuperauerit principem.
Imperator ad LiberiumrSubuerfor es totius orbis,quoniam tufolus hominê ■ ''indicas nefandilfimum, amp;nbsp;paeem or-biseedefiæq; difloluis.
Libcrius:Non ego folus doleo,fed fi-^^icaufa minuiturena et antiquitùs très lolifunt reperti refiftentes pccpto régis.
Eufebius eunuchus dixit: Impcrato-rem noftrû Nabuchodonoforcfecifti? ■'* Liberius:Non,led quodità irratioa-bilitèradiudicanduseft homo,qui non «ft examinatus: ergo peto primitùs generalem fubferiptionem, confirmâtem fidem in'Nicea prolatam,vt ità reuoca-tis abexilio fratribus noAris, amp;nbsp;in loca propna rcftitutis,tunc apud Alexadri-«m conuenientes,vbi amp;nbsp;aceufati amp;nbsp;ac-eufatores, vtibiexaminata caula,'pof-bmus proferre fententiam.
*Epidetus epifeopus dixit: Scd ccn-«us publicus non fufficit lubuedtioni epifeoporum.
Liberius: Ecclefiafticæ caufç publi-tocenlunon egct.ecclefiç nanq; fuffi-ountvfque ad mare perducerc epilco-k posfuos.
Imperator dixit:Quam dudùm epi-feopi dederunt forma,folui non poteft. plurimorum nanq; epifeoporum valere dçbetfententia.tufolus amicitias illius federati defendis.
Libcrius:Nunquàm audiuimu5,ab-lènte accufatore,iudicc aceufati feelera proferre.hçc vt propria videntur odia.
Imperator: Omnibus equidem no-cuit in*communione,nulli tarnen ità, fient mihi.Cuidum non fufficeret in-teritus fratris mei maionsyneq; beatae memoriç Coftantem ceffauitin mefre-quentèrimpellere,nifi maiorimanfue-tudine detenti,tcperâffemus.nulla itaq; mihi viftoria eft,neq; contra Magnen-tiumvel Syluanum,nifi ilium leeleftu ab ccclefiafticis rebus expulero.
Liberius: Noli per epifeopos vindicate tuasinimicitias.manus enim eeele- ' fiaflicorum adfandificandu vacatede-bent:quaproptct fi tibi placet, iuberc-uocati ad loca propna facerdotes : amp;nbsp;fi concordes apparuetint ei,quem in prç-fenti defendimus fecundtim fidem or-thodoxamin Nicenalynodoconftitu-tam, tune conuenientes, prouidebunt pro mundi pace.
Imperator dixit:Vnum decreuimus, noloenimte ampleélentem ecclefiafti-cam communioemRomæ denuodefli-nare,fed propter concordiam pacis fub-fcribens,Romam reuertere.
Liberius;Romçiam fratribus valedi-xi.maiotes enim fiintecclefiafticæ fan-lt;ftiones,qRomanæ habitatio ciuitatis.
Imperator; Triu dicru fpatiu ad deli-berationé habens,fi vis lubfcribere,Ro-mam reuertere, aut certè eogita, in que vis deportari locum.
Libcrius:Spatium trium dierum rati-onem non poteft mutarc ; quapropter, quo vis,dirige me.
Imperator poft duos dies iuffit eum in*Bora:am exilio deportari.Egredien- *Beraam teautemLiberio, imperator ad expefas quingetos folidos deftinauit.Tune Liberius deferenti dixit: Vade, dacosim-petatori. opus enim habet fuis crogare militibus.fi autem opus non habet, det cos Auxentio amp;nbsp;Epideto. Dumque ab cis nihil acccpiftet,Eulèbius eunuchus obtulit ei alios folidos.Cui Liberius ait:
fff 3 To.
-ocr page 636-«18 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Liberins in exiliû mit' titur. Secundum fehifma. LiberiuJ rc-uocatur. Totius orbisEcclefiasreddis defolatas, amp;tanquamdamnatomihi hxc affers. vade priiiSjamp;imbuerevtfisChriftian’. Hisitaq; geftis, poft tres dies miflus cftin exilium.HæcTheodoricus. Duobus autem annis tranfadiSjCó-ftantius Romam venit.proceru veio fc-natoruq; coniugesrogabat viros fuos, vtConftantio fupphcarét,vt paftorem gregibusreftitueret,alioqui ad paftoré properarent.Atilli prætendentes furo-rem principis,fùadcntvtipfæ fupplica-rent.hocconGliomulieres cum ornatu lolito adicrunt principem, clamantes: Milcrcretantæ ciuitatis,paftoris proui-dentiam nonhabentis, quæ luporu pater infidijs.Atille refpondit, non egere paftorealio,cùm fat'isidoneum habeat. nam poftLiberiu expulfum quidam diaconus eius,nominc Felix, fuerat ordi-natus. is tarnen expofitam in Niccna lynodo fidem feruauit inconeufsè, fed corruptoribus eius cómunicabat: vndè nullus habitantiuRomç in bafilica in-greflus eft,cum ille plens elfet.Hoc quo-què matronç imperatori detcxerüt,qua gratia flexus, pcepit amp;nbsp;Liberiü reuoca-ri,vt ambo ecclefia regcrent comunitcr. Hisergó literisinCircéfi Ipcdaculo reledis, populus clamabat, iuftam efté firincipis fcntentia,vt Geut duobus co-oribus diuiG 1 u nt fpedatores, Gc opor-terctalterumhis,altcru alijs præGdere. Qi^auis autem primitus literis principis famftent^tarnen poftca commoti, corn- _ muni voceclamabant:VnusDeuSjVnus Chi‘iftus,vnusepifcopus, Poft has veró Chrifti amabilis populi piasac iuftitia ornatas voces^fandilfimus Libenus eft reuerfus. Fdirpapa, Felixautem recedens^aliam inhabi-tauit ciuitatcm.Alij fcribunt, quód Li-berio vrbis Romæ epifcopo in exilium deportatOjfacerdoteSj congregata fyn-odo,in Liberij loco Felicem presbyteru creârunt,amp;fecundùm aliquos decon-fenluLiberij.hic Felix fado cócilioin-uenit duos presbyteros confentientes Cóftantio Arriano Vrlatiu et Valcntê, danauitq; cos m cócilio 48. epifeoporû. Conftantius auteiT!,hortante \ aléte amp;nbsp;Vrfatio^vocauit aliquos ex fæccAr-riana,amp;reuocauit Liberium, Felicem |
veto de epifeopatu expulit.Sic ergó, vt ait Hieronymus in chronicis, Liberias tædio exilij vidus,in hçretica prauitate fubfcribens,Romam vidor intrat, qui alios exhortatus ante fuerat de tolcran-tia omnium laborum,vthabetur y.q.t Suggeftum.LibenofenbentejVt legitur in iiRpontiGcum, tanta perfecutio orta eftin clerOjVtipGinEccleGanecaretur. DepoGtus autem Felix,habitauit in via PortueGjibidemq; obijt.Antoninusi-citeum martyriocoronatum. Porto mifGs in exilium catbolidS epi- ^^^bwi fcopisjVt fupra diximus, fynodus apud confié“* Ariminum congrcgatur.ibi fecundura eaquç Oriêtalcs apud Seleuciacompo-fucrüt,ca!lidi homines,Gmpliccsamp;mi-pcritos Occidétalium lacerdotesfacile circunuencrunt,hoc modo proponen-do cis,quê magiseolere amp;nbsp;adorarcvel-lcnt,W«v,an Chriftum? illisq; virtute vcrbi,quid ifttiimii GgniGcaret,ignoran-tibus, decepti lunt,Chrifto fe credere, non «Aowio/'jConftrmantibus.ßcniultiin errorem dedudi funt, contra eaqu3ï patres in Nicea confcripferant, vemen-tcs,éitt«»ji«/lt; quaGignotum amp;a fcripturis alienum fermonem, auferri decernunt. Eatempeftate facies Ecclefis feaa amp;admodùm turpis erat.dicebantemm Arriani, volcntes Hefperijs perfuadeve fimplicibuSjquia non oportcrctpiopW duo verba, quæ nee inuenirentur kn-pta,feparari corpus eccleGe,fed ßmikm per omia proGteri Glium genitori,kb-ftantiæ veró taceri nomen. At catholi-ci V alentem, Vrfatium, AuxennûMe-diolah,Getmanumj Caium amp;Denio-philum, eorumq; focios condemnauc-runt,Atrianum dogma anathcmatiza-re fugientes,qui propteteà indignati,ad principem celcritèr venerunt,portant tcsleétam in concilio ftdem. Opertius Opmiw* autem integram Gdei regulani ad Con-ftantium catholicorum nomine Icri-pGt,verùm Vrlâtius amp;nbsp;Valens præue-nientes aduentum eorum,derogauerût cildemimperator autem Arrianum dogma præferens, indignatur aduersiis lÿnodum,Vrlàtiüm amp;nbsp;Valentem po-tiùs honorauit,permiGtque Vrfatio amp;nbsp;comphcibusfuispoteftatem contraEc-clefias agendi quodcunque placuiffet, ' expla- |
|
quot;chrono GR APHIAE. «’tplanationem etiam fidei in Arimino faftam iuffit per eedeGas deftinari, pr^o GpieSj vt nolentes fubferiberej pcllerc-turabecclefijs,amp;ineorum locum alij poncrentur epifcopiJnterea multa pcr-pdTuseftAthanaGuSjpopulus amp;nbsp;clerus Alexandrinus. j^ nbsp;nbsp;nbsp;Peridem tempus facerdótesamp;popu- 'ï’i^''' ^bS^i Arrioducefuerötdecepti,in tres ^ ^'';^quot;^''s(ciiidiintur. nam aliqui Arrio in ' '^itacommunicare noluerunt, eb quód (^ feulataconfefGone comunicafletbis, ' 1 quifubftatia Dei patris Glium elle cre-debantEtpoft Arrij Eufebij^; obitum, Accius quidam fophifta,et poft cum là-dûs Eunomius vir corpore amp;animo le-profus, plurima contra Gdem noftram faipfitjü quo Eunomiana bçreGs dida dl.aliusquoquè Macedonius^ qué ex-pulfoPauloac noftris quibufda neca-ds,apudConftantinopolim ftatucrunt fpilcopum.ita peftifcra ifta beftia, quæ per Arriu primum quad deinfernis cx-luleratcaputj fubito triformis apparuit per Eunomianos,qui dicunt per omnia diflimilem Gliü patri,quia nullo genere Similis pofGt elTe creatura fadlori : per Arrianos,qui dicunt Gmilem quidé diel pofte filium patri ,léd largitate gratig, r^onproprietate naturç, inquatiim (ct-Üeet poteft crcatori creatura cólerriïper ^bcedonianos,quidicut Gmilem qui-demfiliu per omnia patri,fpiritui verb ftnftononGc: fpiritum enim fandum eumpatreet Glio nihil habere córnunc, vndcamp; primos vocabant ftne Deo,amp; vltimosunèfpiritu. Multa alia concilia Cóftantio impc-rante funt eelebrata, de quibus alibi, amp;nbsp;i^ prçlertim in Tripartita hift.habetur. gt;nbsp;%), Interea lulianus apoftatajdeuidis Alemanis, clara viétoria dccoratus eft, amp;amihtib’appcllatus Auguftu^ Quo tenporeB.Martinus miles tune armare n'ilitiæ,lèculo renunciarc ftatuit, circa annum Domini 359, Eodem anno B.Antonius migrauit adDominû,vitçfuçio5. Liberius papa, fecundum Platinam,vbiexfacrisordi-^ nibusbis in vrbeRomahabitis,cpi(co-\ pos ac presbyter os ordinaffet, m oritur aefepelitur m via Salaria, fedu annos 6,menfes j. |
GENERATIO XIII. ' 6i/ HuncLiberium aliqui voluut Leonern fuifte, qui Hilarium Pidauien in concilio infedatus eft, vt fcribit Vin-cétiusinfpec. Ii.i5.c.23.amp;lacob’de Vo-ragine.dyfentcria pcrijtjVt inhiftorijs legitur.Anton.in chro. parte ij. ti.x. récitât opiniones. Cùm autem hifto. Ec-cle.amp; Tripartita, diuus quoquè Hie-rony. dc hoc nihil inueniantur fcri-pGfle,in dubio rclinquitur,licètlohan-nesdeTurrecrc.de poteftate EccleGa-fticahb.2.c.6.prxdida videatur appro-bafte.fedego dodioribus relinquo tle-terminandum. GENERATIO XIII. INter hæccùm ab Arrianis^Coftan* tio imperatore fauente, catholico- ' rum fit pcrfecutio,Liberio adhuePetri lèdem renente, ingreditur 13.genera tio, annoDomini ?6o.imperij Couftantij 2o.vblfequentianno Paulinus Trcui- PauK„u,, rorum epifcopus in exilio obijt. Hilarius Pidauieh epifcopus à Conftantio in Phrygian! deportatus, cum Diony-GoMediolanch,amp;Eufebio Vercellen-G, 4.exilij anno cum librum de Gde Co-ftantio porrexiflet,redire permilfus eft. Cum B. Eufebius omnes prouinciaS jrufd,j»epi. Occidétis,GeutAthanaGus Oriétisab fcopusVer-Arriana pefte lua dodrina purgaret, ceH.martyr intantum eos perfequebatur, vt Auxe-tium Mediolanen epifcopum Arrianu, ab omnibus Chriftianis expulfum da-mnaret,amp; pro eo S.DionyGum ibi cpi-Icopum ordinärer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Iratus Conftantius contra eum,có-cilium cohgregauit.cum autem vtnirct Mediolanum,vocareturque ad concilium, petebat Eulebius, vt fcriptura Gbi prçfcntaretur,in qua fubi'cripGflent fe epifcopi in Arimino;qua prælentata, ipfe eam laccrauit.yquia in fauorem Ar-nanorum fada erant contra veritaterh ftdei,cum lubfcriptionc plurimoru epi-fcoporu.catjnolicorum,quiexignoran-tia decepti fucrant in verbo. Iratus tune Conftantius, tradidit eum voluntati Arrianorum: qui extra-heures eumpergradus palatij,flagella-uerunt:amp;rurstim rctrahentes,vbi mul-to fulo languine adhuc confentirenol-let,tandem in cauea conftridus amp;nbsp;re-clufus eftj/.diebus negato eibo et potu: fff 4 deinde |
^0 lOH. NAVCLERI VOLVMEM SECVNDVM
deinde in aréhim locum pofucrunt,vbi femoucre non poterat,fed angelicavi-fitatione confolatus fuit. Demum Có-ftantio defundo, fub luliano apoftata Eufebius.liber dimiffus eftgt;amp; pofteafub louiniano redijt Vercellas, accum in-genti gaudiopopuli fufceptus eft. louiniano vcródefundojfub Valente Am-^ ano vaUatadomo eius, Arnani fupinu extrabunt de domo,lapidibusobruunt, amp;nbsp;fic martyrio coronatur anno 88.
lulianusintercaintra Gallias cùmà militibus cifet Auguftus appeUatus, nihil deConftantio cogitans, indices ab illofados donis pcrmulcebat, amp;nbsp;ad il-lius inuidiam literas profercbat,quibus oftendit eum intra Italiam barbaros in-duxilfe, amp;nbsp;repentè rcligione mutata, cumpriusChriftian’putaretur,femet-jpfumpontificem nominauit.’amp;veniÓs adtcmplapaganoru,facrificabat. Cü(^; Conftantius propter bellum Perficum Antiochiæ morarctur, fperans lulia-nusfincbellolllyncu feobtincrepoflc, ad cos agebat iter,di cens Conftantio fe veile fatisfacere, quód non fpontc,fed voluntate militumjinfulasimpcrij ful-cepiflet.
'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fertur,dumacceffiflct,eotêporevin-
demiacolleda, circa oCcafum Pleiada-Magns mi- rumvuasdenuofuifleprolatas.Infupèr tende*^'' etiamimbrem exacte defcendentem,in eius veftefimul amp;nbsp;cæterorû, guttas lingulas crucis formelle fignaculum. hoe fado,videbatur amp;nbsp;ipb ac alijs,quia bo-tri extra tempus, bonumei nunciarent initium:imber autem cadens fuper vc-ftem,impcrium roborarct. Alij vero di-cebant,vuarum lignum præter tempus, fignilicarc perditionem amp;nbsp;parui temporis eiusimperium.Porro decrucedi-cebant,denunciari hoe ligno, quod fit cçlefte dogma Chriftianorum,amp; quod oportcret fignari cudos cru cis indicio.
Cum aute Conftantius audiret contra fe venire Iulianû,relido hello Par-thico,Conftantinopolim venicbat,fce-Icrelulianimotus.dumq^ ad ciuile bellum rcuertitur,initinerexnter Ciliciam amp;nbsp;Cappadociam in apoplcxia ob dolorem animi amp;nbsp;grauem cogitationem, . in quam propter rebellionem luliani mors.^ '^' incideratjdefundus eft.ItailJe^difcil-
fa pace amp;nbsp;vnitate fidei catholics Chri-ftianos aduersus Chriftianos armas,ci-uili hello Ecclefix membra dilaceraue-rat, totum inquietum tempus imperij fui habuit,exercuit et expendit.moritur anno Domini j6j.
ANNO igitur Domini 5^4. Clau-IuW'' diuslulianusiam Cælàrimperiûfufce- ®f* pit,amp; annos duos ac 8. mefes regnauir, cuius tails fertur origo’: Conftantinus Magnus duos ex code patrejediuer-fis matribus fratres hahuit, Conftantiii amp;DaImatium.Conftantius habuitdu-os natos Galium amp;nbsp;Iulianuni,Dalma-tius vero Dalmatium, quern cum poll morte Conftantini milites peremiHent, Gallus quoquc amp;nbsp;Iulianuspenè cum Dalmatio periculum mortis fulhnuc-runt,nifi Galium çgritudo,quæincui-tabilisputabaturjiberalfetjulianuve-ro ætas infantilis, erat enim annorum 8.Cumq; ab cis furor imperatorum co-qu!cuiirct,Iulianus inauditorijs Con-ftantinopolitanæ vrbis cxercebatur,in bafilica vbi dodores erant, habitupn-uatoincedens, habehan^; pa’dagogum cunuchum nomine Mardonium,prs-ceptorem grammaticum Nicomedem, rhetoricam vero difcebatapudEubulu, magiftrum Bafilq pofteaepifeopi-
Eratlulianus ah initio ChriHb”“^’ ciicgproficeret amp;nbsp;famavolitaretjquod etiam remp.gubernare poftet, earn ob rem Conftantius mifit eum in Nicome-diam, prxeipiens ne audiret Libaniuni fophiftam, quia paganuserat.UhW® libris eius tantum vtebatur, interimlu-pcruenit Nicomediam maximus phUo-lophus, quern poftea quafi artes magi' cas excrcentcm,Valentinianusimpera- , tor iuIfitocc^di.nonvenitilleniliIulia-nifamatralt;ftus,apudquem dura lulia-nus verba philolophica prsgufiaflet, cœpit etiam imperij cupidinem menti eius immittere,led nec latuitimperato-rem.Iulianus autem interfpem metuq; conftitutus,fufpicionemcelarcvolens, tonfus monafticam fimulabat vitara,amp; latenter excrcebatur in philofophia,in publico Chriftianorum legebat libros.
DcniquèinEcclefia Nicomedisle-dor eft conftitutus, amp;nbsp;diuinos codices populo legebat, vtficfurorem impera-torh
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIE ^n
torisdcclinaret: neejua'^tamena fpcre-ccdens,clicebat plunmis amicorum fu-orum/elicia fore tempora quitus ipfe rebus potiretur. póft vbi peremptus eft Gallus, lufpedus fit imperatori,qui eti-àm iulfiteumeuftodin.Etdum fuga Ja-pfusfuifletjdiuerfa loca dreumeundo faluatus eft,vixq; feró vxor impcratoris Eufebia impetrauit ab impcratore, vt laluus ad philofopbandum mitteretur Athenas.
111eautê defiderio regni difcurrens, Vatesquçrebatre{ponfareddétes,inue-nitc|; viru qui ei defiderata fateretur di-cerc:iscum produces ad quenda locum iclolorum,amp;intromittens eum in adytum,demones euocauit, quibus appa-rentibus,terroremotus,in fronte crucis ^ji^ formauit fignum, ad cuius adfpedum ^ demones repente euanefcunt.ftupetin-dè.porrómagus,nó fufpiceris,ait,ó bo-nevir, quód timore figni abierint, fed abominatipotuis hoe fignum, recefie-runt.amp; ita capiês Iulianum,odio Chrü ftiani fignaculi replcuit.
Poftnæc euocauit Conftantius lu-
lianum,amp; conftituit eum Cæfarc, dans ciconiugem Helena fororem fuam,mi-ftqjeum cótra barbaros ad Gallias, vbi dum ciuitatem quandam fuiffet ingref-füs,coronalaureaintercolumnas pen-% ^'bfuptofunefuper caput eius decidit, S^u ’P^'^hmcqjcoronauit.Tunccunfticla-^'gt;ilêt{ ®^^^^ hg num hoc fore imperij. Ille au-tsni virilitcr agens,cum Alemanis apud 1; Rhenumrefidentibus dimicans,poten-^tilfimum regcm*Badomariü cepit,cla-raq;viftoria decoratuseft.dumqj mili-tibusgratus effet, Auguftus appellatus eft: amp;nbsp;eum corona imperialis deelïct, vnus torquem ex collo fumens,Iuliani capiti circumpofult.Quo fado,in templis paganorum facrificauit, amp;fubie-ftn fimilia perfuadcbat,Chriftianumq; taptifma facrificijs amp;nbsp;inuocatióibus ac fanguinis immolatione ablui ftudcbat.
Conftantiodefundo, Julianus Co-ftantinopolim venicns, imperator ap-pdlatus eft,moxq; cœpit cogitare, qua-liter populi fauorem conciharet. Icie-hat autem Conftantium ab omnibus orthodoxis odio babitum,quód epifco, posplurcsinexilium mififtet, à fçdrbus
fuis cxpuliffet.Sirnulque nouerat paga-nosfuiftecótriftatos pro facrificiorum prohibitione,amp; eos defiderare tcmplo-rumfuorumapertionem.artificiosèita- . , queapud vtrofq; fe commendans,pri- ^“'ytquot;””* mum quidem crudelitati Coftantij de-rogabat,iuffitque epifcopos exilio de-portatos reuocari,ct confifcatas corum fubftantias reddi,paganorumque tem-pla velut fibi necef^riorum præcepit apenri.Studuit autem paganorum rcli-gionem dilatare3amp; Chriftianitatcm ex-terminare.primum quidem Galilxoru filios,ficem Chriftianos vocabat,præ-cepitpoctarum, rhetorumac philoib» phorum libros non legerCjproprijs, in-quiens, pennis vulncramur. noftrisem conferiptiontbus armati Chriftiani,co-tra nosbella fufeipiunt. templa autem crant aperta, amp;nbsp;facrificia paganorum procedebant.
Ferturin initio peperciffe Chriftia-nis ïulianus, non redo animo, fed fciés perfecutores nihil profuilïepaganorum rcligioni, amp;nbsp;Chriftianos gloriofiores euafiffc.inuidebat ergo gloria: eorum, amp;tormcntis abftinebat, volens ex hoc etiàm clementior apparére.dicitur aute dum Conftantinopohfacrificaret,Ina- inarusepi» rus cpifcopüs Chalcedonen acceffifle, fcopusluli» aclulianum facrificantem, irnpium amp;nbsp;«“ucarpn. finè Deo, apoftatamcj; vociwfle : ilium vcró,fok'ipi ei improperaffe cæcitatem. eratenim fenex, amp;nbsp;ad manum alterius ducebatur.adiccit(^;,NequeDeus tuus Gahlæus curare te poteft. refpondens Inarus,EgoDeo mco pro cæcitate gra-tias ago, quia hoc ideo eft geftum,nè te vidcam pictate nudatum.
Qj^ia veró de exilio redibant plurimi, occupabat autem Georgius Alexandria Athanafij fedc,vtin generationepr^ce-» denti habetur, ledcum indices denun-euffent mortuum fuifteConftantium, amp;nbsp;imperarelulianum, feditionemfecit in Alexandria populus paganorum:im-petud|uefadofuperGeorgium, vincu- Georgfm lis eum incarcerealligarunt, quem eti- Alexandri-am paulopolt peremerunt, eiusque ca- * dauer imponentes camelo, à manè vE-que ad vefperam per totam portauere ciuitatem, amp;nbsp;circa vefperam cremaue-runt: quod multi Arnanorum ferut ab
a mît-
-ocr page 640-“ lt;u ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
amatoribus Atbanafijfadum eße. Sed Socrates tenet indubitantèr, hoc feciffe gentileSj^ui querelas habebat aduersiis eumproptcridola amp;nbsp;templorum iniu-rias:quod amp;nbsp;lulianus lentirc videtur in epiftola abfolutoria.
Athanafius Igitur Athanahum de cxilio reme-Muerfuseft. antem,Alexandrinorumpopulus libé-tèraccepit:exccclefijs Arrianos eiccc-runt, amp;nbsp;Athanafio iepta venerabilitèr tradiderunt.veriim Arrianiin domibus fe eolligentes, in loco Georgij Lucium ftatucrunt.
Intercà plurimi epifcopi in Alexandria congregati,cum Athanafio amp;nbsp;Eu-febio Vcrcellenb, Niceni concilij con-ftitutaroborarunt, amp;nbsp;confubftatialcm patriaefilio fpiritumfandum funtco-fefli, Trinitatêlt;^; nominauerüt.amp; quo-niam de fubftantia amp;nbsp;lubfiftentia qux-ftio turbabatcedefias, decretum eft, vt in concertationc bis nominibus cótra Sabellianos folos vtamur.
Athanafiui Audiens autem lulianus imperator denuó ex- Atbanafium in Alexandrinorum cccle-pulfus, l^j conftitutum populo prxdicare, amp;nbsp;multos paganorum cóucrti,iu{fiteum exire deciuïtate,occafioncm inueniés, quia dum fub priore principe fuiflet fuga mulftatus, non eins iuluoneepilco-palcm receperat fedem. Quamobrem cùm fe prçpararet ad fugam, vidés circa feChriftianos lachrymates, Habetote, inquit,filioli fidutiam,nubes eft amp;nbsp;citó pertra nfiet.Hoc dido,valefccit,ac ami-cis commendauitecclcham.
Cùm autem modis omibus placuilfet lulianoritumconftituerc paganorum, , vim quideminferreatq;tormctapopu-lis facrificare nolentibus iudicauit.piç^ cepitenim,vt per hngulas ciuitates nu-lulianün merus Chriftianorum conlcriberctur, Chnftianot quostaménequaquàm orare prohibu-jt,hoc em kiebatimpoHibiIc.porro cle-ricosamp;ecclcfiarum prçfulcsa ciuitati-busfufpendere feftinabat, vt eorum ab-fentia paulatlm foluerctur EcclGlïa,ne-quefacroruminiftrijneq; quidoccrent vel q miniftrarcnt,cxiftcrent: amp;nbsp;per hoc longo tempore putarétur propriæ reli-gionis obliuiócm habere : clericis ctiàm omnia pnuilegia,honores,conluctudi-ncsqifubtraxit,amp;leges pofitas pro eis.
abolercftuduit,ipfosq; curix tradidit. auferebat fubindè pecunias,et orname-tafacra,templaq; qu^fub Conftätino amp;nbsp;Conftantio códita erant.ftatuitpre-tercl,procuratióes prouinciaru iurisi^; didionemChriftianis non debereper-mitti,quippe quibus Icxipfa Cbriftiana proprio vti gladio vetat.Clericos quoqj iufnt militibus aggregarfDuci prouin-ciæ feruituros:populû vcroCbdUianu cum vxoribus amp;nbsp;liberis inicribi prace-pit,amp;tanq vicarios tributa perfoluere. pofuitetiam lege aliam,vt Galileis l’O* na auferrétur,quoniam Chriftuseoru, cospaupereseffe prxcepcrat.
Deindè quó Chriftianis ftomachum faccrctjludxis templum HicrofolymiJ rcfbtuit,dum dicerent fe alibi facrificare non poffeiqui certè tanta arrogantia elati funt,vtmaioriimpenfaqantefue-rat, reftirucre conarentur.verùm non multopôftterrçmotu corruens,multo$ ludçosopprcffit.fcqucnti autem diem-cendio diuinitùs milTo, amp;nbsp;ferrawent» ipfaconlumptalunt.eomiraculoinultl Iudxiperterriti,ad fidem Cbrifti vene-^^^.dia re.nam amp;nbsp;ludçorum veftes criicisfign^'vtftil’“**'' culonigri coloris infupèr fucrunti«-dxw«®‘ pletæ.dcludçis multa Theodoricusin Tripartita li.x.ca.42.
Adhxc,quia voluit paganitatemdi* latari,gra uitèr tulit prolperos Chrifc*' noru fuccelTus. quamobrem ftatwt,^ paganiin luis templis fimilia officia dip fuis,qucadmodiim ChriftianiPeovero facercnt,annonam de publico facerdo-tibus paganorum dari prçcipiens.fed amp;nbsp;indurato cordepræcepit,vtquicûq;fa-crifïcarenollet,palatium non intraret, neq; collegio, neq; foro, neq; dignita-te,nee qualibet adminiftratione parti-ceps fieret. Cùmverô torquerentur Chriftiani,eis patienua indicebat,quo-niam hanc Galilxus eorum, expreffo verbo legis amp;nbsp;teftimonio operis,dücue-rit luos ledatores: vndè amp;nbsp;multi Chri-ftianirctrorsum abiêrunt.
Vt autem ad paganitatem milites al» fucfcerét,pro cruce vel figno quod Có-ftantinus in vexillo portari voluit,ipfe louemdepingi fccit, quafi fibide cxlo coronam amp;nbsp;purpuram deferétem. Mer-curium veró amp;nbsp;Martern fccit infer dpi-eien*
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIÎ. lt;52,
cientes,proteftimonio fapicntis amp;nbsp;for-tis,vtJub hac imagine adorarentur dij, Etcum multa cogitaret quibus paga-norumritumextollcrct, calendis lanu-anjsiulïït,vtvnufquifq; miles,ad manü *•gt;lt;#11 ’“P®'^®*®’’“ accedcns vt donum perci-'^m P'f’^t,primo incenfum ofterrct, erat em . 3nteeumthus amp;nbsp;ara, fecundiim anti-
lt;)Uara Ro.folennitatcm, tune quidam 6itprcfsèrecufabant,noquethusolferrc, nec|ue donum accipere ab imperatore. dij occafione antiquitatis accedunt, nonattendentes dolum.verum alij propter lucrum aut timorem, licet intelle-
îterint,tarne paganitatem declinare nc-tjuiuerun^repentinaiuHione conclut, plurimi fiquidem per ignorantiam de-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^pti,dû inter cibos (vt aflolcnt) amp;po-
fulainuocarentinter alterutros Chri-fttim,re(pondésquidam dixit:Quidin-'JocatisChriftum, quem antè negdftis, dum donum ab imperatore percipictes, diusin ignem mitteretis?
Cum hoc milites audîflent, ftat'im f’tilientes atq; impetu faólo,clamabant, I^cum amp;nbsp;cunftos Ijomines teftaban-®»jleChriftianosefreamp;permancrc,at-I (^ S^tperignorantiarn fefeciffc, amp;fidici ’'''Jis'''^^^'^^’^®^®quot;^ paganam clïe,nó 'ïutemconfeientiam. Cumq; venilEent 3dprincipem, proiecerunt aurum, po-Itétesvtidreciperet, amp;eos occider et de tnimpcEnitere,eó quód improuidcco-l^ûdextràpeccâffet.Furore motus prin-^tpSjprimum quidem iuffit capita eo-tum auferri. cumq; ducerentur ad mor-tOTjiequente populo, venerunt ad lo-wm pœnæ. tune fenior quidam miles togauit, vtadolefcentis qui Romanus Vocabatur, caput primùm truncarent, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;e, dum altos reljaiceret, frangeretur.
tueftigio genuaille fledit, ac l^icula-^ore gladium vibrante, repente venit , ®unciusprohibens necem. ad qua: iu-'^tnisait, Non fuit Romanus dignus, *tCHRIS 11 martyr fieret.verunta-Wen imperator eos in cxilium detrufit.
Valentinianus autem is, qui poft fa-Öusimperatorfuerat,zelum quem pro P*etate habuit, non celauit.eo nanque tempore cùm lulianus templum For-tunæ ingrederetur,amp;ex vtraquc parte addarent mimftri, qui, adlperhoncÇfic-
ut ipfi dicebant) purgarent ingredien-tes, Valentinianus præcedens princi- Valétinian* pem, vt adfperfionis guttam vidit in chlamyde,indignatus, pugno percu(-fit rempli minifirum, diccns fe maculari potius.ob quod iuffit eum imperator in cuftodiam trudi,amp; ad eremum deftina-ri. fed ille paucis menfibus elapfis, pro mercede recepit imperium.
Fertur quoque luliano lacrifican-ti, in vifceribus pecudis immolât« fi-gnaculum crucis corona circudatum, M»«««*«* palam apparuilfe : quo vifo,miniftroS fuifte perterritos, «ftimantes dogma fi-gnificari «ternitatis, amp;nbsp;quod corona circundaret crucem, vidorix elfeindi-cium.Cumquecxtcrimirarcntur,prin-ceps dicebat profpera amp;nbsp;vtilia indicia fi-bi efte monftrata, quod fignum Chri-ftiani dogmatis coërceretur,nec ei quó vellet, dilatan licerct, eirculi termino circunfeptum.
Venions aliquando Antioebiam imperator,eo quod haberet barbam proli-xam,dcrifuseft,dicentibus quibufdam, Tondeat barbam, vtexeafunes confi-ciantur;amp; c^uia tauru confueuerat immolate, ideotaurumin folio prxcepit Tanr»inro formaridachrymantes autê Antiocbendwlulwm. dicebant,Iftetaurus euertit mundum. Deinde cùm iretadPerfas,vlcifci volés • • • quódfubConftantio terminos imperij intraffent, amp;nbsp;feiens leplurimispecunijs indigere,adinuenit modum, vt haberet pecunias Chriftianorum ; nolentibus enim facrificare muldam impofuit, amp;nbsp;itààfingulisChriftianis exigebat. Tuc pagani Chriftianos grauitèr oppreffe-runt,intcrdum etiam tormentis afflige-bant.quod imperator audiens, Chriftianos defendere nolebat, dices: Veftrum eft vt patienter malafuftineatis,hoc em prxceptum veftri D EI.
Dum autem iret in Perfas, Libanius Libaniu*. fophifta cuidapxdagogoin Antiochia illudens,dixifte fertur; Nuncfabri fili-us quid putas agit?Ad hxc pxdagogus: 0 Sophifta, creator omnium quem tu fabri filium nominas, loccllum fepul-turc luliano tuo çomponit.ct poft pau-cosdies mors nunciatur luliani, qui in locclloadued’eft. Venitigit lulianus \ çûexercitu Ctefiphonté ciuitaté^ac in-tantum
-ocr page 642-«î a lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
|
tantum obfeditPerfarum regem, vt cre-brislegationibus eî offerrent partem rc-gni.quod imperator contcmpfit,n5 at-tendens quia sincere bonû eft,vinci au-tcm odiofum. confidebat enim magicis artibus,amp; arbitratus eft iiixta Pythago-ricam philofophia,animas diuerfa corpora peragrarejamp;fè credebat poflidcre animam Alcxandri, aut quodpotiusin alio corpore effet alius Alexander. Tranfiens autem fluuium,qui Ro. Perlarumq;régna diaiditjUaues incen-ditluas. cum itain defertis locisprimo captiuorum babuiffet ducatum, poftea quidam eum fcduxitin folitudiné, quê tandem fuftibus occideruntjConfitentê fe hoc propatriælibertatefeciffe, amp;nbsp;li-bentèr tormenta ex eo fuftincre.Exerci-tus interca Perfarum,Romanis ex innere fatigatis occurrit.porro lulianus prç-fens,eratinermis,vana fpc fedudus.có-» ac in eius latus dimerfum:de quo aliqui Mortlulia- ^cribunt, paftorem Kmaêlitarum illud mifillc:aliqui,militem ex fuis fatigatu. Saliftus qui tune fecum militabat, ait d dæmone vulncratura. ni. Bafili* Magnus epi-leopuf. Seddehoclegitur,quódlulianus ve-niens anted ad Cxlareenfcs partes,Bafi-lius Magnus illi obuiam cum clero pro-ceffit.eratenim Cappadociæ epifcopus. cui imperator: In pnilofophia te vici, o Bafili- qui refpondit, Vtmam philofo-phiæincumberes,ctobtulit ei pro bene-didione tres panes hordcaceos. Cui vi-cifsim imperator fœnum dari iuffit, di-ccns:Hordeum pabulum eft iumento-rum,dcmus ei amp;nbsp;fœnum. Audicns turn imperator Bafilium dicêtem,Dedimus tibihominum cibos, tu autem bruto-rpm paftum reddidifti,indignatus,in-quit:Poftquam reuerfus fuero aPerfis, fubijcia ciuitatemtua amp;nbsp;delólabor, vt £at mag'isfœnifcra quam hominifera. TuncBafiliusieiunium indicitvni-uerfis triduanum, ac in Ecclefia B. Ma- riæ virginis orationépro omnium falu-te. pofted vifum eftper quietem Bablio, Balilij vlfio milite Mercuriumdudum defunélum, mandato B.Marie virginis occidiftelu-lianum. Dehocmiratus Bafilius, adijt fepulcrum S.Mercurjj martyris. arma ibipendentia^vtpiiuSjnoninuenit. cu- * |
ftosq; illi facramento firmauitjVefped affuifte arraa.redi jt ad monte.node ad-hue dormiêtibus eundisjexcitabat cos, dicenslulianum fuiffe intcifcdum. amp;nbsp;Deogratias agentes, veniunt ad fepub er urn S.Mercurij.rursum lancea eius re-ftitutam viderunt.amp; fanguinc madida-tam. QuibuspaulopôftLibaniusquç-ftorlulianifingulanarrauitj venifledi-censin excubijsquendam ignotum nu-litem, amp;nbsp;valido idu tranfuerberMelu-lianum, ac cuanuiffe.ferturqj, dum vi-diffet fe lœtalitèr vulncratum, quod mox fanguine fuo manum compleue* ^^^ rit, amp;nbsp;in aërem proiecerffdicens: Vi- W'*, cifti Gahlæe, vicifti.amp; defunâuseftfc “ dielunij. Per idem tempus vir reHgiofifl’®“$i5Jlt;l^ lulianus,prolixiores Deo fundebatpre-jkj^-j^p ces.audiêrat enim illiusimpij minas. bt cum continuoingemifceretjfubito vi-dentibus eûâis,lachrymarum eiusflu-uiusdeftitit,alacritateq;vultus eiusrc-pletur.hancimmutationemminidfire- ; fpicientes,rogant caufam tant^alacn-tatis.Tunc die; F erus, ait/acrï vinex vaftator pœnas dédit fux tyrannidi^ adquod omnes exhilarati funt,acpolt compertum eft,eandem fuiffe dién®“* amp;horamnecislulianiapoftatx. De luliano habetur in Tripartitam* ftor.q u od apud Carthaginem fitinuen-ta in templo, vbi lulianus in pf^f^^jf one facrificauerat, mulier dcapd“^''^'quot;' ,i penfa,extends manibus, amp;vtenimKa-'^jiji’ bens apertum, in cuius iecore vidon-^j, am admexerat. In Antiochia verort* pertæ mntplures arcæ humaniscapiö-bus plenæ, amp;nbsp;inuenta funt in puteis corpora diuerfa. Prouerbium hinefa-âum,Fatue, vbi vaticinia tua? lulia-num autem multis laudibus profcqui-tur Eutropius, de quo plcrique t’airan-tur,nift quiamiles erat eiuSjamp;ideo illi affeófus. Nam B.Gregorius Nazianze-nuslib.9. contra paganos, de luliano fcribit: Mihijinquit, mores luliani co-perti funt. dum eum Athenis clarius cognouiffem, faciebat me cautum in-conftantia morum, exceffus vberior. nullumin eo mihi fignum vtile vide-batur, ccruix rigida, amp;nbsp;humeri iaftabi-les, oculi currentes, amp;nbsp;furiose refpici-entes, |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIL dij
entes,pedes impatifntes, nares fpirates iniuriasamp; contemptuin,fcommatari-fibiliafempèr Habens, rifus incontinés, amp;nbsp;quafi fubbulliens,confenfus amp;nbsp;negatie fimul,operatic nulla ratione fubfi-ftensjinterrógatioinordinata, refpon-fioinconueniens.Hçc cum vidiffem,repente dixiiO quale malum nutritrefp. Romanorum.
lulianus de palatio dicitur eieciffe eunuchos,cocos, tonlores : Eunuchos lt;)uidé,quód vxor eius obiêrat,poft qua noduxitaliam: Cocos, quia more pni-lolophi cibis fimplicibus vtebatur:Ton *°resj4nia dicebatgt;Vnus fufficit multis. Scriptores vero reuerebatur, fimul amp;nbsp;fultoresdifciplinarum. nodibus vigi-änsferibebat, quod in fenatu publicè f^itabat. folus imperator à lulio Cæ-brein curia orationcs recitabat, amp;nbsp;fu-penores principes lacerabat.quódenim ^neosamp;tonfores expulit,philolbphi amp;nbsp;’’önimperatoris fuitrfed quod ahos 1a-^^nbat, opus neque philüfbphi,neque ^ ^’^quot;“Pisdicipotuit.
l A P^*^^£c tempora variæ hçrclcs ebul-.’^■■e^vnaDonatiftarumaDonato, qui quot;’l'idia motus, per Aphricam afferuït ®''iorem pâtre filium, Ófminoremfi-. '” Jp'’'itumfandum, amp;nbsp;rebaptizabat 1 X^3tholicos. Luciferiani à Lucifero 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^p’^æ fptlcopo,qui cü Eufebio V er-
1 ^^ieninexilium fuerat minus, amp;rc-'*erfus, eb quódepifcopum à fcAnti-. '^™3c datum Eufebius non reciperct, ’''iuriamdolés,afferuït Catholicos,qui ’'’perfecutione Arrianis confenferant, Pnftea correftos, nó recipiendos, quos '’^defia tanquàm Petrum poft fletum ''''’?’’’’°?^ccpit finu.
' Apollinaris Laodiceh,virdoâ:us,fed i f^J'tentiofuSjdiftentire deledatus,afte-^b«tiam corpus fine anima à Dei filio ^'neaARimptum : amp;cùm euangelij tc-'■nonijs vrgereturjVertit fe: amp;nè ex to-0vinciputaretur,habuiffe anima qui-^'’’jfednonexea parte qua rationalis ' jtdeafolùm qua viuificatcorpuszad ^Pplcroentum autem rationalis partis, '^'tfuilTe verbum Dei.deins herefibus ' ói gt;qq.c.pe.
Mlulianinccc,milites omifta omni * itione, altera dielouiniano infulas
imperiales imponunt, anno Domini 366.rcgnauit mefes 8.è Pannonia ortus. erat autem vir fortis amp;nobilis, ac illo tempore millenarius, quo lulianus ele-âioné ,ppofuit,vt aut lacrificarent,aut militia carerentxingulum magis elcgit amittere,quam facrificare.bunc tarnen necelfitate conftridum retinuit lulianus,qui cum violenter à militibus tra- ' heretur ad imperium,clamabat, non fe veile paganis imperare,cum ipfe Chri-ftianus efret.cumlt;^; vox omnium effet, fequoquè Chriftianos, fufcepit impe-rium.Moxipfefolicitus, quopaftoex-ercitum, vtpotè hoftibus conclufum, educeret,repentèpio principi fuam^-uidentiam oftenditDeus. nainPerfaru reXimiffa legatione petiuit pacem.dein-dè cibaria militibus deftinauit, amp;foru venalium eis in deferto prçparari prçce-pit, celebratisq; fœderibus, exercitum rcduxit incolumem:quæ pafta, quantum ad gloriam, Romanis turpia, fed temporicongruebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.
Hçc itaque nunciata, Chriftianos confortauerunt, paganis intulerut lu-dum.Iouinianus itaquevtimperij fines ingreffus eft,primùm confcripfit,vtepi-fcopideexilioremearcnt,amp;ecclefiaseis reddendas cenfuit,qui expofitam in Ni-cca fidem inuiolabilitcr fêruaflent.Scri-pfit etiam Athanafio,petens vt ei fcribe-retperfeda diuinorumdogmatu difci-plinam.quod amp;fecit.Tunc etiam paga-norum templa omnia claudcbantur,amp; ipfi facerdotes eorum vbiquè fugcrunt. veruntamen hoc erat eius propofitum, vtblandimentisamp;fuafionc verborum, difcordantium contentiones abfcinde-rct,dicens:Nullife,cuiufcunquereligi-onis fuerit,moleftum.’eos tarnen dilige-re amp;nbsp;nimis Honorare, qui principium Ecclefiafticæ vnitati prçberent. Tulit quoquè legem,vt capitalifcntentia ple-éteretur, quifacram virginem nupriali jo^j^ianj toro violate prçfumeret, contra legem lexdcfacri* quam ante dederat lulianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virginibus.
Inter hçc Athanafius vifitandi caufa tantum principem, Antiochiam venir, quem imperator amicumfadum deftinauit ia Aegyptum, vt ficut ei videre-tur,caufas ecclefiarum populosquediC poneret: Fertur enim quod virtutern
ggg
con-
010 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
conuerfationis eius fapientiç^ila^^aquot; uerit.Vcrùm cùm imperator ad Illyricû remcaffet, in quodam cubiculonouo paufans,ibi calore prunarum amp;nidorc parietum nupèr calce illitorum prac-grauatus amp;fuflrocatus,vitam finiuit,amp; tampiam caufam amp;tamlçta principia mors immatura corrupit. vixit annis 33. vixitadhucLiberi*. Pofthûcin Nicea Bithyniæ exercitus Valentinianum or-dinauit imperatorê,anno Domini 397. Erat vir optimus amp;nbsp;impcrio digniflim’, dePannonia ortuSjpatre Gratiano,me-diocri ftirpe.Funarius eftappellatuSjCO quód funcm portanti,è manu quinque milites no potuiflentextorquere.JEt licet pro fide Chrifti à Iuliao(vt fupra di- loiiiniioi mort. Vttlétiniin* 47.rnip. minùsàmilitibuscundis extitit prçla-tu$,vt qui prudentia,iuftitia ac magna-nimitate prçfulgeret. Cùm autem imperium fufcepiuet,amp;exercitus tentaffet ei alium aflociare confortem,illerelpó. dit:Veftrum,inquit,ómilites,fuitmihi dareiugu imperij. verùm vbi hoc fufce-pi,meum ideo,amp; non veftrum cft cogitate de bonis communibus. cuius verba mirati milite$,eiuslecutifuntvolut ta-tem.at ille fratrem de Pannonia vocans y»len»C*. ValetemJnconfortiuregni affumpfite amp;tibi Gcciduas partes rennens, tratri Orientales regendas cocelfit.tenuit autem Valentinianus imperium annis vndecim. Eodem anno Alani rebellauerunt Romanis.Valentinianus,vtrefertEufe-bius inchronicis,ediftum protulit, vt gens quæ Alanos vinceret,perx.annos libera effet ab omni tribu to. Tune quidam defcendétes ab antiqsTroianis,habitantes circa paludes M£Otides,Sicam-bridiéri,pugnauerunt contra Alanos: habitalt;^ue vidoria eieóerunt,ac per decennium liberi à tributo fadi funt,pro. Francorum pter quod Franci,ld cft, IibcTi appellat! °quot;8°* lunt. Expleto vero decennio,dum imperator ab eis lolita tributa peteret, illi fol-uererenuerunt, amp;nbsp;milïos pro folucn-dis, occiderunt. propter quodimpera-torfupereos duxit Romanum exerc i-tum.pugna commiffa, vnuscxducibus |
eoru Priamus,morRius eft, amp;cxvtr!ic|iprfj#^ parte multis occifis,tandemFranci tan- ^ tarn multitudinem fuftincre non valentes, cgrediuntur de Sicambria, vénérant in Germaniam, fedes apud Thu-ringos occupant, fub duobusducibuJ fuis Marcomede filio Priami, amp;nbsp;Sumo-ne filio Antenori$.his defundis, conn* lium iniêre,vt vnurn ex fe regem conft* ^^ tuerent, ficut cçteræ gentes, Phara-PJ^^jfit' mundum Marcomiri filium,regem ele-^^i^o. gerunt, amp;pro tunc leges per /nos uu-aores Gaftaldum amp;nbsp;Salagaftum com- ^^ pofitas habere coeperunt. abiOoSaw-Ï*’ gafto lex Salica nomen accept, tie 9^^ in li.feud.de fil.na.ex marga. t.j.amp;M: a.c.in legibus inglo.quibus hodieFracij^^fjs* vtuntur, prouinciaque poßei^E^”' ciaeftdiâa.Deindè Rhenumtranfgre' fi. Romanos, qui eo temporein Gaina perfuos magiftratus vfqueadDg^'’quot;” fluuium imperabat,bello3gggt;efli, P^' tim occïderunt,partim fug^unt, vrbe« eorum occupantes. In hoc fans concordat Francos» hiftoria,Vincétiusin fpec.Ae”*^^’^^ * uius in lib.de geftis per Europan^j , frédus Viterbien. diffentittame'’^/^'™ fcribit quod Troiani prçdidi; ^‘’‘f“' ' mo Sicambri,amp;pofteà Frand afpellen funt,poftquam occupaueruntG^i-niam,ad edidu imperatoris Valetin'*' ni vicerunt Alanos inter didas palunet M2Otides,amp; quód poft hçCjpugn*^' tra eos,quia tributa foluerereeufabanti commiua,in partes Thuringi«l®coii‘ tulcrunt. hi omnes voluntjFrancoruiquot; amp;nbsp;Francis nomen fub Valentimano fumpfiffe exordium, Quod minime defendipoteß-quot;*’’' y^ amp;*Theoclus,amp;pofteumFl.Vc’P' non incelebres authores, fcribunt u-relianum Auguftum apudMogunoarn Francos irr um pentes,cùm vagarent per Galliam, profligâlfe,qui impcrauitan-no Domini 277. amp;in geftis ProbiC*-faris,quiimperauitannoDominiz83.in-Uenitur,quod fenatus illipanegyncon fcripferit;T u, inquit,Francus,tu Got-thicus,tu Parthicus.amp;ferturinLegedi S.Gereóis i n u e niri,q uód tepore oiocle- ; tianiimpatoriSiErScibhèiédib’fuerut ■ — - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxpulii, |
CHRONOGRAPHIAE. .GENERATIO XUI. *
|
«pulfi,iuxtaThuringiâamp; Rhenû con feaentes.EtConftantius Magni Con-Rantini filius, legitur. primus Ro.ducû Francos domuiue, vt refert Blondus,amp; lie ante Valentinianum,Francorum amp;nbsp;Francia: extititnomen.vndè forte quidam,cuius meminit Robertus Gaguin’ Francus ordinis S.Trinitatis, Francorû hiftoriâfcribés,tradit Francos, cùm ad Sequanç ripa conftitiftent,Lutetia Par-rhifioru exçdificafte ante Chrifti natale l^o.amp;’i^.annoSjCam^; habitâfle*anno à lt;lerelifta Sicâbria * 200.70. fupr a mille. Uludidem Robertus vehemétèr exte- 2 quot;uatjij mihi Î hoc fatisfeciflet.nifi alio-rum feripta retraherct.nam Manethon Aegyptiusinfupplemêto ad Berofum, inter cetera afterit,Afcaniû Latinis im-perâHejamp;FrancûHedoris filium Cel-tis.Sup quib* verbis loh. Annius Viterb. incommêto adducit Vincentiû in fpec. «lui Francû comigrâffe in Gallia afferit, «uerfa Troia,amp; ob ingentem animi vir-tutem,percharû Celtis amp;regi acceptû, ^mregisfiliæ matrimonio iundû fu-’Re,acpofteumregnû in Gallia fufee-P’fle,paré Aeneæ côciui fuo, qpari mo-^oregiLâtino amp;nbsp;affinitâte amp;nbsp;fucceffio-“««gni Latinimnéf fuit.aftcrût eum *®5ji quo primo Fi aciç nomc.Hçc ille. Sedamp;Anshel.in lib.de imagine mun-^i/efert Galliam Bclgicâ à Franco rege ^^qui de Troia cum Aenca vcniens, roiam Huius Trois Belgien re1iquiiieflevo1unt lUXta »unnulli oppidulüX»nthé(einDucatuCli. 1 «enfi,quls id nó adeó veridmile fit,quin ilij ’nenum hbuli quambiftons lïmilius velint. ^ódidit, terram Franciam cognomina-'gt;it.Et laco.Bergomeh in fupplemento dironicoru lib.6.vbi de regibus Angliç Eribit,obiter mentioné facit, fine tamé '(111 ïuthore,de Suardo Francorû rege, vo-'’'• léseum 7. generationepoft vrbem con-itamregnafte. lUis ergo fcriptoribusplane fide ad-lgt;ibcreni,nifi me in contrariu moueret, fJubdCJulius Cçfar loge ante natiui-tîtem Chrifti Gallias Romanis fubiu-gauit.hic omnes Galliaru ^uincias cu-tiofïffimèin fuis commentaries deferi-pfit,amp;tarnen de Francis nullû ipfi ver-bumexcidit.Germanorû quoquè trans Rhenum proximasRheno prouincias, gt;ninimasetiam,nô tacuit. Sed nec Stra- |
bo,qui temporibus Odauiani Au gu fti, nó fóliim prouincias aut genres,fed eti-am nonnullas puitates Gallix amp;nbsp;Germania: diligentiffimèfcrutatur, Francorum tamé aut Francis non meminit. Pari modo Cor .Tacitus nihil deFra-çiscecinit,necCl.Ptolemçus, qui fub Antonino Cçfare fcripfit,aliquam mé-tionem de Frâcis fecit. Quo ergô pado, fi Francia aliqua cis vel vitra Rhenû fu-iffet,id nomê tam célébré tantos audio-res latuiflet? Franci igitur mco iudicio poftillorum tempora,amp; tamé ante Valentinianum Lemerlerût.certum eftem, nomé Franciæ modernæ recens efle, amp;nbsp;fub prçdiûis regibus,Pharamûdo,Clo-dio amp;nbsp;Meroueo,fumpfilfe exordium. Gcnealogias Francorum in très diui-dûtprogenies,vt Raphael Volater.lib. 3. PrimaàPharamundo vfq; adChildc-ricumlll. amp;nbsp;durauitannis33o. vfq; ad annum lalutis 7)O.Secûda àPipino vfq; adLudouicümLotharij filium,quçdu-rauit annos ijS.vfque ad annumfalutis 9o8.Tertia abHugone Capeth comité Parrhifienfi,vfq j ad çtatem noftra.Itaq; neeprobatidem Raphael, quod aliqui originé Francorû à Franco quodaHe-âoris filio repetût,qui poftTroiç occa-fum in Germania primùm applicuerit, gentéq;ex eo ^pagatâ,î Gallia migrâffe. De hoc nullus veterû authorû.pofte-norûauté primus, quiFrancoru men-tioem facit, Agathias Gr^cus author,^ circa luftiniani tépora Icripfithiftoria. Eis verbis: Francorum natiocftitaliæ proxima,Veteres tarnen hos Germanos dixêre.nam circa Rhenû habitant,Gal-liarûqj magna parte occupât: quiqua-quàm ,vt reliqui Germani,iunt barbari, Romana tarnen politiaamp; mftitutis vtû-tur.Hçc ille. Vndè fatis confiât,ex ea natione mi-grâffe,quæ transRhenum nûc quoquè Franconia difta eft. Francorû enim ve-tuftum nomen eft, Cicerot^j in epiftola ad Atticum meminit. Hi pofteris tepo-ribus annofalutis circitèr43o,Theodo-fio iunioreregnante,exagitati à vicinis, fimul amp;nbsp;mêlions foli gratia, in proxi-mam GaUiamBelgicam cum eorum rege Clodio traiecêre,locaq; Metenfium primo amp;TuUenfium tenuêre.Hçc ille. v ggg » Sed |
|
^feS ÏOH.lt; SÏAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM *' ScdScAmiantrsbiftonographusin Gallias luljanuàpbftatl fecut’,ità ferii bitlluhanus tranrmiffo Rbeno,rcgionc fubitoperuafit Frâcoru, quos Arcuari-os vocat.quod non poteft nifi de Orie*^ tali Francia diélu efle.poft hos Orofius mulris in locis Francorû meminit,amp; B. Hieronymus in vitsB.Hylarionis,Inter Saxones,inquit,amp; Alemanosgens eft, no tamlata,quàm valida,apud liiftorio-graphos Germania, nûc Fracia vocata. De hac Francia Blondusrefertlib.i. dccadis prima:; Franci Germana gens, vfq; ad tempora Honorij amp;Archadij, poftquam à Conftatio pdomiti fuerat, quieti manferut in patria,id eft,Franco-nia.fedhoröimperij anno VlI. mêlions foli gratia patrijs fedib’relidis,Rhe-num tranfiêrunt,apudTreuiros,Mediomatrices ócTulléfes confederüt3quos, Sueuisdum erant in Gallia obvetuftas fimultatesinftigantibus, Vandali,Bur-Mei exBcI gundióesamp;Alani,Rhenum per vimamp; gicapulC, armatranfire,amp;in Franconiamfereci-perecompulerunt. Quibuspulfis,Van-dali,Sueui amp;nbsp;Alani ad vaftadas Gallias profedifunt amp;c. * A«iu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde poft aliquot annos * Hetius *^“'’ patricius ab Honorio inGallias miftus. Francos qui Rheni ripis iterate infede-rant, magna fuperatos clade repulitin Germaniam.defundo autem Honorio, accipientes Franci Hetium belloBur-gundionum implicari, amp;nbsp;imperatörem Valentinianum,amiffisin Aphrica co- »Attilam pijs,eneruatum viribus,Clodio amp;nbsp;Mc-roueo ducibus,ex Fraconia profedi, amp;nbsp;Rbeno trafmilÏo,nullisiam qui refifte-rentj reliquiSj in Senonum prouincia fedes apud Aurelianos amp;Parrhifios ce-perunt,circa annum Domini ^j^.impe-rante TheodofioII. quod confirmant Vincentius in fpec.lib. ai. c.2.poft Sigiß bcrtû,Gotfredus Vitcrbien,ficut amp;nbsp;la-cobus Bergomen in fupp. chro. amp;Ro-bertusGaguinus,amp; antiqua Francorü hiftona. |
lanij nunc Xan-thum di élu. * DefunftoautemClodio,Meroucuj illifucceHit,qui amp;regnocommodilÏj-mu$fuit.Hicetiamin campis*Chacalo-nicis cum Hetio patricio Romano ad-uersus* Athilam Hunnoru regem egre-giè depugnauit. Hgc cum,vtrew,lans 4 firmata vidcantur,vt tarnen nihifomit-tam,inuenioquendamde hac re longc alitèrfcribentem. exorditur enimadc-ftruâioncTroiana:Tum(vt ait) Aencas amp;Priamus magniPriami nepos,abeu. tes,Aeneas in ltaliam,vbi amp;nbsp;federn coigt; ftituit,Priamus in Galliam,Gallos fu-perRheni littus morâtes cxpulit,ilgt;i mu-nitiones caâraque confiituit, amp;nbsp;Tro-W oppidi ctiânû hodiè fujeffe voidt in D»; «tu Cliurntï hgt;ud jpcùlàRhenoSea«nori go hxc ei ,ppri» fit,id veri I duBid w«'quot;' nam exTaeno feruntlocûcû Vêtir* ollm diélûjdtoppidi'iipfumlûnâii nun)quot; ribus fub dit cumS.ViftoreillorôduceexIe. giôeS.Mauricij illic »ruciJ*tis,S*ne“'’gt;‘“ SanAogt;,non 1 Xantho Troi« fluuii)i“gt;i'-amp;*Vacaniam,quenunc*Bonnianun-¥Vernquot;i cupatur.hxercitus autem Aenea: m ira-lia,exercitum Priami qui Galliaoccu-paueratjIinguaLatinagermanosappd-Qjnjut Iabat,eó quod fimul deTroiivcniflcnt. HiGermani tandem obmultitudincni miferunt pattern exercitiis trans Rbenu in Thuringiam.ibl etiam regnü infttu-entes. inde Thunngi gens Teutonica, Germanos Ie cœpcrût diccre.poftwau-tem,ciimferè torus mundus Rom.im-periofubderetur,venitC.IuliuïA^“'’’lllquot;‘l“'’' Germanis in Gallia repcrtis,anti()uani in^C{lt; germanitatérenouauit. Poftremocurn^3J“^“ Alani Romanis fe oppofuiffenl» ®1^ cdidum afenatu po.t^j Ro.vtq^Ç*;“'^^’ gens illos compefceret,hben à tribute» effent.Quo audito, Germàni tant proprer germanitatem Rom. quàmfp^^^’p bertatisconfequendæ, Alanosag§''^‘“ lu n t,vi c er u n t, amp;nbsp;i m p erio Ro. fubiuga-runt.ab illo tépore Germani Franci (id eft,liberi) vocati funt.ifti veró Franci cX Gallis,cum incatum germinâflcnt,quod terra cos non poterat commode capere, miferuntpartem militiæ cótra Oriente vitra Rhenum, qui vfq; hodiè Oricta-les Franci dicuntur;partè vero mi/crut ' versus Occidétem fuperSequanaGal-hæ fluuium,qui cum mulieribusGalli-ciscontrahenccs,amp; genio ex eiSjPran-p^y^^ eigen«,quafi de Francis nati, nomina-bantur.indè illi vlque in hodiernuFra- cupantur. Hçc 1111’lcriptorisdi(fta,quifquis fit, €otcndüt,quafipfuadere vein, Germa-norum fimul amp;Francorû noméin Galba fumpfilTe exordiu, amp;hjncemanâflc vitra |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIII. vltra Rbenum. quod paUm à veritatc ^l'Ciljƒ^^^'^’^^^•’^'^Germania forte non legit Clulium in commentarijs libr.z. circa principium,vbi prçmifta folerti inqui-f'tionede Germanis cis Rbenu turn ba-^ bitantibus,comperifle fefcribit. Belgas plerofqueantiquam ex Germanis ori. ginem duxiffejRbenumqueollmtranf. grelfos,jbi confedifle, amp;nbsp;Gallos quid locaincolebant, expugnaflerex quibus verbispatetcontrarium eius,quodipfe feriptor de Germanorum origine à C. luliofcribit. 1 DeFracisveto nulla eft ambiguitas, cum non contendat eos ante C. lulium bocnomen babuifle, vt Manetbon amp;nbsp;ijuidamalij fuperiusallegati : led affirmât,Francia: leu Francoru nome Ger-minis poll fubiugatos Romanis Ala-nos, inditum fuillc, in quo concordat turn co,quod Francorum nomen reces tunefuit.fedquodoriginem apud Gal-losbabuerintpoft Alanos deunftos, in . tofcriptoremoftendere nonpoteft vlu Probatumrideo non poftum recederea Blondo amp;nbsp;communi omnium fentetia. Etiàm fiiuxta Manetbonis vcrba,Fran-tnsaliquis Celtis imperauerit,aut Fra-tiaaliquapvifcis temporibus in Gallia Gltica fuerit,non tarnen ab illis Fran-' nbsp;nbsp;nbsp;osmoderna Francia originem fumpfit ' nbsp;nbsp;nbsp;*nGallia^cdaFiacis Oriétabbus*Clo-*læacMeroueofequacibus,Franciç re-i nbsp;nbsp;nbsp;gnum quod nuc eft,diótum fuit, amp;nbsp;for- %, Quodautem Sicambri^quosC.Iuli-liustranfmiffoRheno perfêqui ftatuit, »(juoquamtum Franci nominati fue-fintjautPräcia aliquaextitent, proba-tu eritdifficile.Nam fi fuirent binomij, putaFranci Sicambn,idminimè latuii-fomaximos autbores eorum temporu, C.Iulium,Suetonium,Stiaboné,Cor. Tacitüm,Floiutn,autPtolemçû, apud «(uosSicambroruin frequcns memoria habita eft,non etiam Francorum, quod tgoinuenire potuerim.quomodóenim fieripotuit,fi tam célébré nomé Francie lut Francoru fuifTet, quin verbum ali-quodtatis fcriptoribus excidiffetOnte-nrapditla vcra puto,doncc veriora vi-dcro: nó tamê cotendo, alitèr fatius dû- |
cens alieno fenfui cedere, quam conte-tionibusdeferuire, amp;nbsp;quia plùs vident oculi quam oculus. PharamundusI. regüFran-rexFrancorum,filiusMareomedis, re- comm. gnarccœpitin Órientali Francia anno Domini4.i8.amp; regnauit annis n.fubboc rege lex Salica fuitlata. Clodius filius ilh fuccedit anno Domini 43O.bic Clodius magna potentia tranfiuit Rbenu, amp;nbsp;incepit fibi Gallos fubiugare, Romanos turn qui imperabât,partim occidit, partim fugauit,captis vrbibus Cameraco, Tornaco, amp;nbsp;paulatim Sueflonam, Coloniam Agrippina amp;nbsp;Treucrim,po-ftremo totam Galliam iubijeere conat* eft.Tunc per cönubia genitt abhis Fra-cis amp;nbsp;mulieribus Gallicis, Francigenx inceperuntappellari. Inprçmiffts lath côcordant ebróiea Francoru amp;Got* fredi, de quo etiàm in fpe.hift. lib. ai. C. a.vbl dicitur quod Clodius Rbenu trad greffus eft anno Domini 433.fbb Tbco-dofio II. De boc Clodio paucis annis effluxis, Monumen-iuxta oppidu^rtiMiUßC ^d^ villa €SCU1^'quot;^V ßdin ditta, vbi vifebatur monumentum in modum turris,mirooperedequadris amp;rculptis lapidibus conftrudujin quo infculptu fuerat,Clodius boc fecit vxo. ri fux.Eft autem oppidum ^diHiU^dt fub dominio ducum de V uirtemberg. Meroueus filius(fecundùm alios gene-re proximus)CIodij,poftea regnarc coe-pitannoDomini 450.ab iftodidifunt reges Francorum Merouingi. Cbilde-ricus illi fuccelbt filius anno Domini 462.fuit autem ob inlólentiam depofi-tus,ôc pofteà reftitutus,multa in Gallia patrauir. Clodoueus illilùcceffît,re-gnareccEpit anno Domini 488. bic primus Cbriftianam fidem fulcepit. Clotanus incepit regnar^anno Domini 516. regnauit annis 50. amp;nbsp;partitus eftregnü fratnbus luis Tbeodorico, Clodomiro amp;Cbilperico. Cbilpericus deinde regnauit. Clotarius infans poft eum régnât. Dagobertu s ,9 .rex ,regn a u i ta n-no Domini 630. Clodoueus decimus rex. Clotariusvndecimus. Tbeodori-cus frater iplius duodecimus. Hilderi-cus quoquè frater decimustertius. Tbeodoricus reuocatur decimusquar-tus,- Clodoueus decimusquintus hlius. g§S 3 ^Hil- |
(Jjo lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
Hildcbeitus frater illius.dccimusfextus nbsp;nbsp;nbsp;Philippus Longus frater ipfiusregna^
re cœpit anno Domini ijió.hic monttit fine hçrede. Carolus amboruin fia-tcrilli fuccedit. erat enim tertius filius Philippi Pulchri.fit rex Franciç amp;*Na-uari«e.moritur,vxorc grauida, quxge-* nuit filiam. Vndè regnumtralatumeft ad Philippum de Valois, filiumCaroli comitis de Valois, qui fuit frater Philippi Pulchri.Superar tuneIfahethrcgi-na Ang!iæ,filia PhilippiPulchri,amp;lo-ror Caroli vltimiregis, quæ habuit filium Eduardum,ex quo contentioma-xima inter Philippum deValoisamp;Edu-ardum, fed regnum Franci» apudPhi-lippumremanfitamp;eiusprokm. Anno Domini 1328.10 die S.Trinitatis Philippus de Valois coronatur rex Fran-cix. Iohannes filius Philippi fit rex anno Domini * 131. Carolus Diues ditiuSjilli fucceffit,quia filius. Carolus Beneamatus didus, illi fuccedit.is habuit vxorem Bauaram. Carolusil-lius filius fuccedit in regno. Ludouicus filius Caroli rex Francis- ^^' rolus filius Ludouici rex Franci»,h“‘^ defponfata fuit Margareta filia Maxgt;-mihani regis Rom.fed ca nupcrdimifh, duxit vxoré filia ducis quondaBi't^™® Anna,antc Maximiliano régi Rom-de-fponfatam. Ludouicus,Carolo mor-tuo,fcquut* eft,q3nte3dux fuit Auie-liani,amp; hodiè regnat anno falutisiM* huk Ludouico fuccerCt FrScifcus I.ei fill“’ Hénoisl.ei filius FrScifcus » ei frater Carolus ix, hodiè 15^4 «g““-
AnnoDni 368.defundoLibcriopap3, fu cc edi t ci Dam 3 fu $,regnäte Va I étinh- pimifai no amp;nbsp;Valêtc.fêdit anmsiS.licèt aliqve-pjjfc lintDamafum lub Iuliaopapafaftü,ta-menidexfupputatióe annoru dcftrui-tur,cùm Dama I us vfq; ad Theodofij p-uenerit tempora.nam^fentef^^®^'®^ Theodofio, Conftantinopolitanucó-ciliu cótra Macedoniü efthabitu.oama-fushic Hifpan’fuit.cucoquoqicleftuS fuit,licèt indcbitè,q,dâ Vrfjcinus,ïedvt intrufus,à fautorib’Dainafifuit eieft’. ea difcordia in bafilica q*Sicinini appel-lat,m ulti vtri n q uè cecidêre,cùm res nó fufïragijstatum.fed vi etarmistraftarct. veri'im nonmultó poft, facerdotum ac populi confenluDamafus eófirmatur, amp;nbsp;Vrhemusad Ncapolitanam ccclefi-am
anno 699. Hoc tempore S.Lambertus floruit. Dagobertusfilius Hildcberti fuccedit anno Domini 71$, decimuslc-ptimus. Lotharius Üh fucceflitanno Domini xip.XVlU. *Chilbericusin-cepitregnarc anno Domini 721.*XX. Theodoricusincepit regnarcanno 728. Hildericus creatur rex anno 741. Ifte rex deponitur,amp; cius loco Pi pinas fili-usCaroIi Martelli in regem Francorû creatur, cuius proies dcincèps prçeffe cœpir.Pipinusntrex Francorum anho Domini74o, Carolus Magnus patri fuccedit anno 768. Ludouicus Pius filius eius fuccedit anno8t$. Lotharius fit rex anno 839. CaroliK Cal-uus fratenUius fucceffitanno 854. Carolus Crafïus rex fubflituitur in regno anno 896. Ludouicus Balbus incepit regnare*. Odo Burgundio-num dux, rex conftituitur anno 900.
Carolus Simplex filius Ludouici Balbi rcftituitur 905. Ludouicus films eius fuccedit anno 936. Lotharius regnare coepitanno956. Ludouicus filius eius regnare cœpit anno 987. poftquam anno rcgnauit,veneno pcrijt finè’lrberis.Tunc Franci volcbantin regem recipere Carolum ducem Lotha-nngiæ, patruum Ludouici ; fed Hugo Capeth, Magni Hugonis comitisPar-rhifien filius, cepit Carölumjamp;ipfere-gnopotituseft. Hugrt Capeth fit rex anno Domini 990.amp; pofiquam ann-um regnauit, Robertum filium confortem regnifecit. Robertus regnare incepit anno Domini 999. Henricus films Roberti fucceffitannotojj Philippus filius Henrici fuccefiit anno 10)9. Ludouicus Grofïus filius eius regnauit anno 1108. Ludouicus filiusipfiusfuc-edfit anno 1136. Philippus iftius filius fucceffit anno «79. Ludouicus cius filius fucceffit anno Domini 1223.
Ludouicus illi fuccedit anno Domini uió.fanófus. Philippus S.Ludoui-ci filius, cœpit prçdle 301101270.
Philippus eius filius fucceffit anno Domini 128). Pulcherdiâuseft. Ludouicus prçdidi régis filius fucceffit anno Domini I3t4.hic alias eft Huun dittos, amp;nbsp;regnauit anno cum dimidio.
-ocr page 649-|
CHRONOGRAPHIAE. |
•GENERATIO XIIL |
amtraducitur, acibi fa élus epifcopus.
Hie Damafus inuidiaaqu;bufda de adulterioaceufatus fuit, vt refert Hie-gt;'onymus.fed coram aduerfarijs cu xlij. fpifeopis fe purgauit, amp;nbsp;innocentem le oftedit,de quo ij.q.rij.fi quis.ƒ.*prç-ce. Etobhanc caulam patres Concor-diûamp;CaliftÛcius accufatoresdamna-^'’’ funt.Hic Damakis rogatu S.Hicrony-wi conftituit dici in fine pfalmorum, GLORIA PATRI. Inftituit vt chorus altern'is pfalmos cancret.primus hie leriptis Hieronymi authoritatem de-dit, cum priiis tranflatio Septuaginta ’nterpretum tantummodo in precio ef-let,mandauititem,vtin principio ante ^iffam confeffio fieret. Sub iplo ccle-^rataeftlynodus Conftantinopolita-na contra Macedoniu manno Domini 5S4.de ea xv. di. fecunda fynodus.
gt;4 Valentinianus verb cum iamtertiu V ’geretannum cum fratrc VaIcte,Gra-quot;*■ tianum filium fuum,necdtim plene pu^ ^trcnijhortatu vxoris fuae Seuerx Au-, guftumcreauit. Genera uitautcamp;ahu ' I’l'um Valentinianumde aliavxorclu-1, ft'na,quam viuente Seuera, nee tarnen 1^l’uni.5bieiEta,duxin’c probatur. luftus lufti-^æ pater,cùm effet Piceni iudex, vidit rnlónjnijs, quod ex dextro femore im-pttialem purpuram genuiffet. quae vi-^jo dmadConftantij aures peruenif-l^b metucns eum occi'di i u (fit,cuius fills luftina virgo, adeo dilefta Seuerx Idit, vt eius pulchritudine Seutra ca-PtSjdiceret aliquando impt'ratori,Iu-ftnam tantæ venuftatis effe, vt digna ütimperaton nubere. Paulopoft V ale-bnianus luftinam ducere ftatuit,legem proponens publica,quódimpunè quil-tjuc bina matrimonia lufcipcrc poflet ®ultiplicandx fobolis caufa. Lege la-rSjIuftinam duxit vxorem, nee tarnen ^cueram abiecit. hocmodo populolas foie genres dicebat. Ex eadem luftina t ’’Stus eft Valentinianus, tresque fihç, ^K lufta, Grata amp;nbsp;Galla, dux permanfe-••i runt virgines, Gallam veroTheodofi-
' usmaiorvxorem duxit,ex qua Placidia fufeepit.
Per idem tempus Auxetio Mediola-néficpiicopo ac Arriano, defundo, il-luc imperator epilcopus conuocaSjpe-
tit,vtepifcopum eligant,amp;talem,in-quit,eligite,cui amp;nbsp;nos, qui gubernam’ imperiûjlyncercnoftra capita fubmit-tamus. amp;nbsp;cum peteret fynodus, vt ma-glsipfedecerneret,fapiensamp;pius: Ve-ftra eft, inquit, talis eledio, vos diuina gratia potiti, melius poteritis eligere. Verùmtumultus fiebat,eô quod Arria-ni Arria num, Orthodoxi lüi dogmatis certabant habere epifcopu. Ambro-fius tuc prx res,feditioné timens,ad Ec-clefiam feftinus acceffit. quo prxfente, clamabantomes, vt paftor gregis ordi-naretur Ambrofi’.Et quia nodum erar ^P’f”'olt;ï«* baptizatus, ad hanc vocem imperator,çppj'J“pÿJJ, eubaptizari iuffit, ac pontificem etiam. renitente ordinari,in vocé prorupensr Gratias, inquit, ago tibi Domme omi-potensamp;faluator nofter,quoniahuic viro egocommifi corpora, tu vero animas, Ôcmcâeledionéoftendifti luftitix; tuç couenire. Cumq;B.Ambiofius có-triftarctur,cófortauit eum imperator, dicens: Nolitimere, qüia Deus qui te elegit,fempèr teadiuuabit,amp; egoadiu-tor amp;defenfor,prout meum offiemde-cet,ero. Feftina itaq; (anare, fieul diuina lege præcipitur,anim3rû delitla no-ftraru.De hoe 6j. di.ctim V alétimanus.
Cognolcens autem Valentmianus quofdam in Afi a amp;nbsp;Phrygia dediuims dubitare dogmatibus,in lllyrico prçce-pit lynodum celcbrari. Pono qui illic conuenerant,decreuerunt fidem expo-fita in Nicea vrbe feruandam. Induxit autem fratrem ValentéacGratianum, catholicam fidem fyncentèr epilcopis. Afiç amp;Phrygix conferibere.Cuius exemplar ita inciplt.' Imperatores maxinii pij Augufti, Valcntinianus, Valens amp;nbsp;Gratianus,cpifcopis diœcelèos Afix amp;nbsp;Phrygix Pacatianx in Domino ialu-tem: Tanto coneiho in lllyrico cclc-brato, oftenderunt ter beati pontifices, Trinitatem conlubftantialem patris amp;nbsp;filij amp;nbsp;Ipiritulfanéti. Hanc ergo prçdi-candecreuit noftra quoque potentia, amp;c. vt m Tripartita capit. nono, libr. leptlm. Vbi quoquè iubiungit,beatos Niceni concilij patres optime fenlif-fe, illisque aduerlt;antibus,iufto decreto communionemChnftianorum eÜcin-wrditta».
-ocr page 650-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Valcn$48 Tempore vero quo'Valens fufeepit Imp. imperium, apoftolicis dogmatibus or-nabatur: cùm vero Göttin tranfiflent Iftru, pugnarecogitauit aduersùs cos, cui placuit vt baptifmi facri munitus armis,dimicaret,amp; fapientèr: quod vero poftea fecit, proditionem fignificat veritatis. ea enim paflus eft,quæ progenitor Adam, coiugis fedüdus eloquio, erat em Arriano errore polluta, amp;nbsp;Valentem feduxit, cuius fedudionis au-Eudoxiuï thorfuit Eudoxius Conftantinopoli-•uihor im- tanxvrbis epheopus, qui ipfumbapti-f«nth** '^** fmatis tempore iureiurando obligauit, vtamp;inimpietate dogmatismaneret,amp; vndiquè contraria fapientes expelleret, quod amp;nbsp;adimpleuit. Alibi tarnen legi, quod*Dominica vxorefuadentc, Valens rebaptiiatus fuerit, flatimque in Precopiuj tyrannus. Chriftianosperfecutionémouerit:len-tè tamé, quia fratré timuit.Tum etiàm in Antiochia moram ducens, omnibus licétiam dedit,lua facra celebraregen-tilibus atque Iudæis,necnon hærcticis. illis tantumodo inimicus erat,qui Apo-ftolicam dodrinam prædicabant: cos autem qui Eudoxio communicare no-lebatjccclcfijs expulit amp;nbsp;pecunia mul-dauit.dicit etiàm multos fluminefuf-focâlTc.Eufebium epifeopum Samofa-tenum expulit. hic Eulebius nuncium exilij,nc perimeretur à populo,celauit. node veto eu vnofamulo egreffuseft, plumarium tantum amp;nbsp;codicemfecum ferésjCuiusin locum ordinatur Euno-miusArrianus.huiedum nullicomuni-carent, de cedefia receffit. Cùm hæc in Syria fièrent,furrexit in Confl:ântinopohtyrannus quidam nomine Procopius, contrahens multi-tudinem magnam militû aduersùs Valentem. ConturbatuS ex eo,paululùm fuumimpetum cótra catholicos remo-ratur.tum etiàm terrçmotus multas vr-bes diruit, amp;nbsp;mare terminos proprios immutauit,vt nauigabilia piius,fierent arida, amp;nbsp;econuerso. Cumq; tyrannus moueret aduersùs imperatorem, obui- at ei Valens: congreflusque, prima pu-gna viólus, pofteà Procopium cepit, amp;nbsp;duabus vicinis arboribus flexis,pedibus p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hincindèligatis, eisqjdimiffisjredeüti- nifteipuo. busq;innaturam,eumdifcerpfit. |
Igitur imperator vido Procopio,de- j^jitid'* nuo cótra Chriftianos prçlia commo- Irot»^ uct, omnem religionem cupiens in Ar» '*“' riano dogmate concordare: in Nico-media Bithynie concilium fecitArria» norum,vexabanturq5 in Conftantino-poli habitantes, qui Nicenum dogma profitebantur, quos omnesimperator expelli de ciuitateprecepit.Et cùm multi facerdotum exiliocleportarentur,di-uina prouidentia exilium non funtpafi fiBafilius atque Gregorius Nazianze-nus, de quib’ aliquid infra narrabimus. V crum Athanahus times,nè malorum amp;nbsp;feditionis ipfe caufa diet, quatuor menfibus ipfe in fcpulcropatrisfe abh condit: Cumi^uc propter eius abicnti-am feditioné ipfius populus excitaflet, agnofcens Val ens propter hoc Alexan-driam efle turbata, admifit vtAthana-fius licentèrtenereteccleliasiità vlque ad mortem Athanafij Alcxadrina non turbabatut eedefia. -i Valentinianus igitur Occidetispar- VJentlm* tès religiose gubernans, etiàm tune an- quot;nbsp;noimperij lui lêptimoSaxonuni gente in Oceani littonbus amp;nbsp;paludibusm-uijs fitam, virtute atqueagilitatetcrn-bilem, periculolamque Romanis fini-bus eruptionem raagna mole meditan-tem,inipfis Francorum finibusopprel-fit.’Alemanos attriuit, lecûdùm Pom-f^rjunà* ponium Laetum,Burgundionumquo- n«. què nouorum hoflium nouu.nomen, quiplùsquàm 8oooo.vtferunt,arma-torum,ripae Rheni fluminis infederût. Hos quondàm,fubada intcrioreGer' mania, à Drulô amp;nbsp;Tiberio adoptiuis Caefaris Augufti, per cafira dilpoftos, âiunt in magnam coaluiflegentem, atque ità etiàm nomen ex opéréprffum-pfiflre,quia crebra habitacula quæ bnV-gO$ vulgo vocant, conflituta habebât: eorum«^ue elfe prçuahdam amp;nbsp;pemiCio-fam manum, Galliæ hodiè telles lunt, in quibus praelumpta polfclfione con» fiflunt, quanuls prouidentiaDeiornes Chriftiani modo fadi, innocenter vi-uant, non quaficum lubiedis Gallis, fed verè fratrib* Ghriftianis. Hçc Oro-fius. Eo ““*«tempore Hilarius Piéla- s,Hiliii* ' uienepifcopusmoritur,S. Martin’epi- S-Manin* Icopus Turon ordinal,Eulebius quo- sjEulébi* què |
' CHronographiae: generatio xin.
|
lt;)uè VerceUen morit/Athalancus rex* Ciotthoiu,ChriftianoS fuægentis per-fecjuitur.Dcmùm Valentinianusimpe-rij (ui anno xj.cum gens Sarmatarum fê pcrPannonias difFudiiïet,bellü contra cos parans, apud Brigitiönem oppidu, dum legationibus relpondéret, anno ætatisfuæ 5J.fubita per narcs fanguinis fffufioné,quam Græci apoplexiam vo-cant, voceamiffajfenfu amp;nbsp;memoria Integra expirauit. Reliquit autem filios duoSjGratianum expriore vxore, Va-bntinianum ex lu ftina.Eo autem mor-tuOjItalix milites filium V alentinianu pucrumadhuCjimperatorem conftitu-untanno Domini 377. cuius imperium fraterGratianusamp; Valens patruus,licet ingrate, quia eis ignorantibus fa-Öum tuit,tarnen pofteà lufccpcrunt. ƒ iZ ‘’«hj^ Eodem tempore, vt fenbit Tbcodo-ticus in tripartita lib. 7. c. n. Meffalia-ijj nbsp;nbsp;norum, quo$ oratores appeliantjiære-‘*^^?^^ exorta,alias*Entbufiaftx voca-^,^^ ti. Ifti cuiuldam dæmonfs mopcratio-: 1*^4 nem expeftant, amp;nbsp;hanc S. Spiritus prç-fentiam arbitrantur.perfeftiores ex bis, äuerfantur opcrationem manuu, tan-^uammalignamj fomnoindulgent, amp;nbsp;iniquitatum pbantafias appellantpro-i pbetias,diccntcs diuinum cibum nihil prodeffe, nee læderc. Celant tarnen er-we$fuos. Porió Flauianus cpifcopus Antio-dienus,venenum hoe volens extingue-J’c, vnuin fenem Afclepidium didu vo-cans,amp;iuxta fe federe præcipicns,ait: Nos ôfenior,qui partem vitæ tranfiui-’’lusmaiorenijhumanam didicimus na-turam, amp;nbsp;dæmonum machinamenta cognouimus ipfo experimentorifti ve-fo luuenes fpiritualia non nouerunt. Quapropter dicito mihi,quomodó ere is fpiritum contrariu recederc, amp;nbsp;gra-tiam fandi fpiritus aduenire. His verbis fenem demulcens,omne venenum quodcelabat,euomuit, nullam quidem vtilitaté ex baptifmateba-ptizatis acccdere,fedperfolam ftudio-iam orationem, inhabitantcm dæmo-nem effugari dicebat: infupèr vnum-quenqjnafcentium à progenitore fuo ficut naturam,Gc etum dæmonem tra- |
here familiaremramp;his expuhrs per ftu-diofam orationem, fangum fpiritura aduenire, amp;nbsp;fenfibilitèr ac vihbilitèr fuam defignare præ(entiam,atquc cor-pori palTionis motus cuiullibet eripe-re, amp;nbsp;animama mala voluntatc peni-tus liberate, ità vt nequaquam deca: te-ro egeat nequciciunio maccrante cor-pus,nequc doßrina réfrénante,amp; pro-gredidifciplina bbentèr edoecte. Non lólum auté qui hocimpetrauerir, cor-poris(inquit)exultatioiiibus]iberatur, fed aperte etiam futut a prçuidet,amp;fan-ólam Trinitatem oeuhs cernit. Hoq cum audifletFlauianus, ait fenh Ve-tuftifhme malorum dierum, increpa-uitte ostuum, amp;nonego.Labiaenitn tua teftantur aduersum te. Cumq; hic languor cundis innotuilfet, de Syria quidam expulh funt. Poft Valentiniani difceftum, Valens cum Gratiano amp;nbsp;Valentmiano iunioreimperauit quatuor annis.Tum liber effrenata audacia legem dedit, vt monachi amp;nbsp;clerici diuinis dcputari,ad militiam (ècularé cogercnturiquo tempore vaftas Aegypti folitudinesinha-bitabant plures (anóti patres Óemona-chi: ad hunc locum milites imperato-ris mifti funt, qui verè Chnftimilites ’' nouo modo perlecutionisàfidevel ab eremo abftraherent. qui amp;nbsp;ibidem in-terfecerunt multa fan dor urn agmina.* Quia amp;nbsp;eodem tempore mortuus eft Athanafius, cùm 46. annis per multa Athanafiui pcricula rexiffet fedem epifcopalé Ale- moritur. xandriæ, in cuius vita Valens Alexan-driam vel Aegyptum diftulit commo-uere, eo quod audiuiffetvirum acun-Öa diligi plebe, metuens nè forte fc-ditione fada, Refpub.turbaretur.mor-tuus eft autem anno Domini 378. Sed amp;nbsp;Athanafius moriens, fuccefforem fi-bi delegit Petrum, cundis nobilibus, plebe amp;nbsp;iacerdotibus, volenti bus, Is autem Athanahj ludoribus particeps fuit. Cumque cumin pontincali fede conftituiftent, repente iudex prouin-cix,paganorum populum congregans amp;nbsp;ludæorum, Eccleham circunle-ptans, Petrum exire præcepit. Petrus itaque vir mirandus, infperatum re-fpiciens helium, latenter egreftus eft. Con- |
lt;Ç} lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
Confccndcnsqucnaucm,profcdus cft Romam.
Tranfadis autem diebus paucis,Eu-ïôius ab Antiochia venit cumLucio^et ccdefias ei tradidit. Ingrcdicnti autem Lucio Alcxandriam,diccbant gentiles: Benè venifti epifcope, qui filium non défendis,id cft,minorem pâtre tencs.
Lucij f*ui- Ipfius autem primo ingrelTu tanta amp;nbsp;tia in Chri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ■ nbsp;nbsp;nbsp;• • o ® ^ •
ftianos, nbsp;nbsp;^^quot;^ turpia in Virgines amp;nbsp;cotinentes ec-
defiæ gefta funt,quæinpcrfecutioni-busgentilium non memorantur. vertes enim fandaru virginum dilfumpebat, nudasqueper vrbes circunferenteSjtur-pitudine, prout poterant, tllis illude-bant.Q^endam verte gcnitalibuslt;^j nu-datum,in Ecclefia turpem concionato-rem contra Chrirtum feccrunt, pro fa-cris verbis fcclera proferentemjaudan-temluxuriam, impietatem, mafculorö concubitum,furtum,cibos,potus.poft fugas ciuiü,inquit Ruffinus, amp;exilia, port ca:des amp;nbsp;tormcnta flammasq;,Lucius ad monarteria furorisfui arma co-uertit. vartat eremum,amp; bella quiefcê-tibus indicit. tria millia amp;nbsp;amplius rt-mul per totam eremum dilperfos aggre-ditur. atillicontrà obiedabant gladijs Ma« iS ccruices,amp;nil aliud dicebat, nifi: Ami-ce,ad quid venifti? InfelixLucius incolas fequaces Antonij expulit, eorumlt;^; fandiftimes prælùles,Macarios duos, Ifidorum amp;nbsp;cæteros,fpeluncis fuis eij-ciens amp;relegans.
Cumque iuftîflet Valcns omnes catholicos ab Edifia ciuitatc expelli,que-dam mulicr,dimifia domo, filiû paruu-, lum in vlnasaccipiens, ad ecclefia cur-ftanu”* '**rebat,currenti fie, præfedus; O infc-, ^ lix,ait, quo fie indecentèreurris? At ilia: Quo alij. Ad hæc præfedus: Nun-quid audiuifti occilùros repertos in ec-defia? Audiui, inquit, amp;nbsp;ideó feftino, vt inueniar inter illos, amp;depuero in-terrogata, rdpondit: V t mccum pergat ad Dominum. Ob quodille recurrens ad principcm, dixit omnes paratos efifc ad mortem, imperium veró elfe omnes occidere: amp;nbsp;fic ab ira rcuocauit prin-cipem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Ported præfedus cogens catholicos aut Amanis communicate, autin exilium ire, cundistaccntibus,aitduci co
rum Eulogio: Cur taccs?Non oportet^ inquit, nil interrogatum refpodere. At illc,N0nne vobis orhibus loeutusfum? amp;nbsp;illc, Partorem habeo, amp;illius nuti-bus obedio.mox præfedus 8o.cx cis mißt in Thraciam. Intcrei Valente fu-
rcnte apud Antiochiam, erat ibi Aftia- Afin* tesmonachus, quern depalatiorefpici-ens imperator tranfeuntem, viliffimo indutum pallio, amp;nbsp;longæua fenertu« properantem, dixit ci: C^ô vadis^f*'® tuo,inquit,oraturusimperio. Cui imperator, Oportebatte domi orare: Bene, inquit, fi permitteres, amp;lioc ago, donèc oues Chrifti pace perfruantur. Hoc audito, imperator interminatus, tacuit. ftat'imvnus ex fatcllitibus alpgt;
rè viro fando locutus, mente capitur, amp;nbsp;in feruenti aqua extindus eft.
Cum Arriani obtinuifient à Valere, vt eijceretChriftianos abEcclefia Ni-ceæ, venit ad principcm B. Bafilius pro Chriftianis: tune Demorthenes præfedus epularupi,patrocinando pro hæ-reticis fecitbarbarifmum.Cui Baflim:
Tuum ert, inquit, de pulmentarijs cogitate, amp;nbsp;no diuina dogmata decoc^c-re.Qui mox confufus abijt.Valens Ba-filioait:Vade amp;iudica interpartes e non fecundùm immoderatumamorem populi tui. Tune abijt, amp;nbsp;ait ad Amanos: Venite vos, amp;nbsp;catholici, amp;nbsp;^^3^' fam eedefiam vtriqj fignatc.amp;P®^^'’^^ dies, fi orationibus veftris apentur,vc-ftrafit:fin autem amp;nbsp;nobis idem f*’^®-»^ bus non aperitur,accipitee3m.c]uodamp; ' fadum ert, amp;nbsp;aperta eft Chriftianis, no Arrianis.nam fada oratióe à Chriftia
nis, contritifunt vedes, amp;nbsp;ceciderunt daues cum pefiulo,acvento fuperue-niente apertæ funtports, prsemente Bafilio: Attollite portas principes ve- n '* rtras amp;c. obquodmiraculu multi Ar-rianorum conuerfifuntadfidem.
Cum autem Maximus prçfedusBa-filium nitcretur fubuertere nunc blan-ditij$,nunc minis,illeintrepidus refpo-dit: Adoldeétibus hæc verba congerc. Tum pfedus,Pro vnovcrbo «M^w/inon eft tanta perlecutiofufcitada. Re(podit Bafili*;Qui diuinisfaginatur eloquijs, de oiuinis eloquijs nee fyllabam corru-perepatiuntur, ledprohiS omesmorus fpeciet
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIL fp^fits ampleéluntur: amicicias autem ’^peratoris magnas cu pietateiudico, quot;öequa potiùs pernicié appello: Cült;^; pf^ftftus vocaret eum ftultum, Hanc, *'tillc,ftultitia fempèr habere exopto: ^cumfibiminaretur mortem, ait Ba-
plus eft Moifes à ducibus, amp;nbsp;Alexan- j^j^jp^.^^, driam duduSjVt ordinaretur epifcopus. miVnlX fcd cum Lucius fedeinepifcopalemoc- ta» amp;con. cuparet, dicebat coram omnibus Moi- fta»u»» fes: Ego me non effe dignumtanto la-cerdotioiudico. veruntamenfi aliquid fier me Deus adimplere vult,ip(um ca:-i amp;nbsp;terræ Dominu ceftor,quod Lucius famftorum fanguine poIlutuSjfuper me non inijciet manus.Tum Lucius: Q^a-rèjinqt, 0 Moifcs tam facile codemnas eum,cuius fidem ignoias^Audi ante fi-dem meam,amp; tibi mag'is quam alijs erode. Turn ille: Define, inquit, dolis me ®gg*'e‘^*’ Benemihi eft nota fides tua, q uam proteftantur ferui Dei per m étal-la danati,cpifcopi in exiliû miffi,presby teri acdiaconi relegati,beftijs alij, alij etiam ignibus traditi. Nunquid poceft verior elfefîdesquæauribus capitur,q qua oculis peruidetur? Apud me certu eft,quod qui Chrifto credunt,hçc non faciunt. amp;nbsp;ità maiore dedecore defor-matus eftLucius. Sedquiavrgebit ne-ceffitas Reipub. admifit^vt ab epiieopis quostrufitin extlium,{acerdonum ac-ciperet, quo ferociffimæ genus pacem ligauit,amp; catholics fidei confortia cu-ftodiuit.
Wius: Vtinamdignus eflem.amp;cùm ei Mij ^’r'rur nox media ad deliberandum à *lt;îÇ’-præfe£^o,aitBafilius:Craftinoipfeero lt;]dinunc.tu te vtinam non mutes.
Hadern node vxor imperatoris val-^scruciatur, et qui erat ei vnicus filius, pîtemæ impietatis exoluit fupplicia. Siiavè mifit imperator ad Bafiliu, rogas rtprofeacei’ imperioDominü exoret, hd amp;nbsp;eius conftantia admirabatur,am-plexatusó; eft: amp;quia leprofos amp;pau-psrcsBaulius refpiciebat, Valcns ei ad nocopus optimaprsdiadonauit. Verum Valens paulopóft ab Arrianis per-luafus,priorüobh'tus,admonuitrursvis Wiliü,vt Arrianis accederet: amp;nbsp;eum rdutaretjlegé de eius fenbi prçcipit exi-lioiqua volens fubfcribere, apicem vnu Wmplere nó valuit. calamus enim con-rritus eft. cumque fecundó amp;nbsp;tertio ca-hmushocpertuliffet,tunc eum amba-^us manibus volentem complete, tre-rrror inuafit, amp;nbsp;chartam rupit, often-ditque creator om niü Deus inhoepo-r^ntiamfuam.
^ _^ Tune Valentem Antiochix furen-“'• te,reuocat liber Themiftij philofophi, 1 nbsp;nbsp;nbsp;ftribentis quód propter dilcordiamec-
: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defiaftxam nodeberet effeita infeftus
Chriftianis,cum apud paganos fedaru differentia videretur ,amp; vn ufq uifq ue in fuafententiapermancret, amp;nbsp;fortè hoc Deo magis gratum effet,dum non facile cognolcitur,amp;diuerfo modo glo-rificatur, vt vn u fq ui fq ue m agis ti m eat, dumintegritas fcientix eius, vel quo-modó vel qualitèr vel quatus fit, magis ignoratur.
j NarratRuffinus, quód per idé tem-
Iijlii pus Mamia Saracenç gentis regina,fre-SijJj Cjuentibusbellis circa Arabia Romanu contnuitexcrcitu,amp; orata pacé,refpo-ditpacédaturam, fi Moifes monachus inillaeremo,fuæ gentiordinaret epi-fcopus,cuius menta ac fignatumcla-ruerunt.petitionem eius Valens imperator finè cumftatione ruhet fieri, ca-
Eodem tempore dçmon quidam per Valés^dçmo necromantiâà Valenceconfultus,quis néconfubt. poft fe effet imperaturus, quatuor lite-ras demonftrauit, 0. E. O. amp;nbsp;△. d.cens, Hocnomêpoft Valentem impenjcul-men fufeipere. quo inteHefto, multos peremit Valens, tyrannidem affuinere fufpicatus. occidebantur itaque Theo-dori,Theodoti, Theoduli, amp;nbsp;quicun-q; in capitc has quatuor literas habuif-fet. Inter quos etiam Theodofius vir rheodoGus fortis,exHifpania genus ducens,eft 00 occiditur» cifus,qui tarnen pauló ante Firmu que-dam, tyrannidem affeiftantem, Africa amp;nbsp;Mauritaniam fibi fubijcientem, iuf-fu Valentis multis prælijs oppreffum. ad volütariam mortem coëgerat, amp;fic Africam recuperauerat.Dequo Theo-dofio, qui fuit pater Theodofij Magni, fertur, quód eum iuffus effet à Valente ««^ interfici, baptizari fe fcciffe, amp;nbsp;mox iu-gulum pereufforiprsbuiffe.
Hunnorum gens fub hoe Va-JenteGotthos perfecuta iegitur. hanc engX^^*™ gen-.
-ocr page 654-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
Orofius: Gens,inquit,Hunnorum diè
f;entcm à Ncmrothdefcendifle,nônul-i fcribunt, de quo aliquidtetigi in pri-' mo volumine, gencrationc xvij. Sigif-bertus tame amp;nbsp;Vincentius in fpe. billo. amp;pleriquc alij dicunt:SiIimer rexGot-tborum, aliis Getarfi,filiu5 magni Ga-*Scandi{ derici,poft egreffum * Scâthiæ,iâ quinto loco principatum tenens, cum terras Scytnia: cumfua gente intraflet, amp;nbsp;quafdam magnas muTieres, Alirumnas ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftas,reperilfet,eas fulpedas habuit,amp;
ab exercitu deturbauit in folitudincm, quas tandem lylucftrcs homines quos faunos vocat,impra:gnafle quidam fe-runt, deindelt;|ue genus Hunnorum fe-... - rociffimum prouenifle, quodprimum Miru genus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
hominuni. inter iVlæotides paludesminutum, tc-trumlt;^uc, nee alia voce notu, nifi quod humani fërmonisimagine affignabant. Infidêtes verb in vlteriori ripa,vcnatio-ni tantum ftuduerunt, nih quod poftq creuifTentin populos, fraudibusacra-pinis vicinarum gentium conturbabat quietem.
Huius autem gentis venatores cer-uamfecutbpaludem Mæotidem,quam imperuiam putabant, pedibus tranfiê-runt,moxlt;^ue Scythicam terram intra-uerüt. Et cum alium mundu nee fufpi-cati ante fuiflenr,admiratione dudijad fuos redeunt, vifa referunt, Scythiam laudant. Deinde omnes fimul per via, quam cerua docuit,tranfeunt:amp; quol-cunqueScytharum obuiam habuerut, occiaunt.Hoc modo vicinas gentes fu-perant.
Alanos quoquè pugna hbi pares,fed humanitate,viétq, formalt;^; didimiles, frequent! certamine fatigatos fubiuga-bant. nam amp;nbsp;quosbello fuperarenon poterant, vultus lui terrore fugabant. Proluminibus enim pundahabebant, amp;nbsp;filios fuos prima die natos, ferro circa genas fecabant.hinc imberbes fene-fcebant. forma erantexigui,fed argutis motibus expediti, amp;nbsp;ad equitandum promptiffimi, fcapulis latis,amp; ad lagit-tas ac arcus parati, ceruicibus ereótis.
In eo tarnen ferè fcriptores concordant, quod Gotthi ab ipCis Hunnis e Scythia fuerint expulfi, de quo Paulus
inacceflis feclufa montibus, crumpenJ, repentinarabic percita, exarfitin Got-thos, cosqjfparsim conturbatos,aban-tiquis fedibus expulit, id eft,ex Scythe Anatica. Vndè Antoninus, Vincenti-um amp;nbsp;Sigisbertum fcqucns,confcripiit Hunnos, ducentibus venatoribus, ex Afiatica Scythia in Europam migraUfj amp;nbsp;Gotthos Scythiç de partibus Euro-pæis, deq; proprijs illorum fedibus ex-pulilfe: deniquè audatumaudacifjti* armorum virtute,in Pannonia vemlle, ad alias deinde nationes.amp; PiuspontH fex in hiftorijsfuis Hunnos,M20tid^ palude tranfmiffa,in Europam migraf fe,om nemque barbariem inter Tanaim amp;Danubium occupMe tradit.
Idem dicit fe vidilfe hominem, 9^* Scythicasluftrauerit partes,iUnmi^iar-lïrmaire,tp in Afiatica Scythia adorW Tanais amnis,homirieseiufdem linguç cum VngarisPannoniamincolentibus inueniflet. amp;quód tandem hiccupk* rifq; facræ paginx profclforibus reli-giofis de ordine Minoruni,c]uilmgu3 illorum nouilfent, iHucproficildpfæ' dicandæ fideicaufa voluiflentjfeddu'^Mof^*' minus de*Mofqua,quiGræcæpe''ndlt;Çii‘*» fubditus eft, Afiaticos VngarosRoæ^' næ coniûgi Ecclefiç,ac facrisimbuiri-tibus ægreferés, ipfos illàc tranfoepro-hibuerit.
ANNO autem Dominica:incar-nationis 373. fub Damafo papa primo, amp;nbsp;imperatore Valente, Vngariin Scy-''’» thia creuerunt in magnum populum, vndè inuadere ftatuunt Occidentales regiones, vttradit Vngarorûhiftoria. Etcùm exirent, omni cœtu computa-to, de centum amp;oftotnbubus, dcciês cétena amp;nbsp;odoginta millia, de maqua-quetribudecem millia armatorum vi-rorum connumerauerunt. duxerutfe-cûmulieres ac liberos pariter amp;nbsp;armera: vnû prætereà redorem nomineCa-dar, virum prudentem amp;idoneum,qui “'quot;’ lites lopiret, malefadorcsq; damnaret, conftituerunt, decreto edicentes,quod firedoripfeimmoderatamdaretfenté-tiam3commùnitas illam in irritureuo-carc, errantemc^ue redorcm corriperc amp;deponere,fi opùseiïet,valerct. Edi-dum
CHRONOGRAPHIAE. GENERATÏO XIH. . lt;J7
ftum ctiam fuit, quotiès rcs opines tan-gerct, aut generalis expeditio fieri dc-Beretjtune muero (anguine adrperfus, perhabitacula Hunnoi u caftta^j defer-rideberetjpr^conis voce fecuta: Dei amp;nbsp;vniuerfæ cornunitatisprxceptu eft,vt vnufquifq* in tali loco copareat, audi-turusquæ fieri debeat.adieda erat pœ-nanoncomparentium mortis.
DebacreB. Hieron. ad Occanu de morte Fabiols, fcribit:Eccè lubito dif-currentibus nucijs, Oriens torus into-nuit,3bvltima Mæotide inter glaciale Tanaim amp;nbsp;Maflagetarû immancs po-pulosj vbi claufis rupibus feras genres Alexandri clauftra cohibent, erupiffe Hunnorum examina,qux pernicibus 'quishucillucquevolitatia,*csdis paster amp;nbsp;terrons cunda complét.Cadar iliixHunnoiUjtrafitis paludibus Mæo.» tidis^ac Gotthis genre robufta pullis, Mnquàm turbo omnia vaftare cœpit: bemqueHunni BclfoSjCumanos*, Al ^oSjSufdalos, dchinc Rutenos percur-^tntes,innigramCumana, quæ nunc Moldauiacrcditur,deuencrunt.perdo-®idsintrafitu vniuerfis barbans, à Ta-031 flumincrandèm venerût in Panno-
^% quot;bm.Hæc regio olim à panis ybertate, ^’oa]i.^3ononiadcnominata eft, qux nuC ab ^ogaris Vngaria vocitatur, vt Icgitirt ^nfojiictj Vngaroru ad Matthiä regc.
Sed Aeneas Syluius, poftea Pius If. «‘WSjnegat Vngaria Pannonie termi-oosimplere. Pannoniaenim córinebat äboccafu Noricum, Aenumq^amnem, ’l’ortuMafiosacTriballos «Sc flumen Sauum,intra quos limites Auftria: magna portio dauditur, Stiria quoquè. Jmpmu autem gentis Vngaricç,multô htiuseftj^ipfa Vngaria. naamp;Dalma-’*j quos amp;nbsp;Sclauos, amp;nbsp;Illyrici quos Wnéfes,amp;Triballi (èu Moefii,quos tu Scruios tü Rafcianos appellant, amp;nbsp;Ge-^*gt;quos partim Valachos,partim Tra(-■yluanosnominat, Vngarorum impe-Oumfubiêrunt.hac prouinciam, qua-^^ ^^nus circaIftrum cxtcditur,fub Oda-^ ’’’®’'° Cçfare Romani primû obtinuê-fCjBatbonc Pannoniorû regeiubatto. k J ^^‘■°5^’*^ *^bam populus certaeiuC ■ i^'It, ’emrcgionis partem olim inhabitafle, %. tandem non fine turbatione (êccIfiBe,
acrcliifia pinguiPannoniçtelIurc,ma- j.. |„yyjj ritima loca Noruegix proxima occu- ft/ paffe,ac fede ibi fecilfc,pcrhibct.Cólpc-âa igitur hac regionc Hunni non vite-riiis procedere/ed cum liberis amp;vxori-büsibidèmmaneréftatuerunt. Incolc-bat eifdem temporibus Pannortia Lon-gabardi,*Almani amp;nbsp;Italici. erat tetrar-cha quidam nomine* Matrinus Lon- j^^jf.^, ^^ gobardus.Moefia: vero, Achaiae, vtriq; trarchi. Thraciç,Dalmatiç amp;nbsp;Macedoniç,pr£-fidebat quidam Romanus.
Eodem tempore Detricus*Almàhus Detrkut de voluntateRo.omni Germaniaepræ- Aiman« fidebat. IfteDetricus per Ro. in auxiliû Matrinovocatuseft. Hi duces dumeô-gregatoiam grandi exercitu,deliberant diutiùs,occafionem dederuntHunnis, quodtranfmeatoinfraSicambriam flu-uioDanubio,no(fiis temporein tento-njs quiefeentem exercitum inuaferunt. fit ingens vociferatio amp;nbsp;cædes maxima, nâ Matrini amp;nbsp;Detrici exercitus ex fubi-ta inuafionc attonitus,nô arma,fcd fu-gam ârripiefis, per Hunnos crudelitèr trucidatus eft. duces veto Detricus ac Matrinus egrè funt elâpfi.Manè tarnen fa«fto,contra«fl:is vndiquèpcrfugâ co-pijs, Detricus ac Matrinus in Hunnos ducunt. fit maxima pugna. ceciderunt poftlongam ftragem ex Hunnis centû amp;XXV. rnillia,decxercitu vero Detrici ac Matrini ducenta amp;x. millia.qua in-felicitate moti,in Tulmam oppidum hi duces fe rccepcrût,quos paulopoft Hû-ni obfidione cingere parant, fed occur-runtillis prædilt;fti duces cum omni ap-paratu Ro.cxcrcitûs,fit cædes inaudita a manè vfq; adhoram nonâ: tandem«^; Ro.excrcitus terga vertit,cecidit4i Ma-trinus,Detric* vulnere accepte vix eua-fit.corruerunt ex Hunnisxl. millia, ex Ro.multo plureS.pcr hune modû Hun-ni ftabiliti fuere, varia tarnen Fortuna vliq; ad tempora Attilæ vfi fucrej prout in lequentibus patebit.
Erat co tempore *Hermenricus rcx *Hernicfi-Gotthorüpotentilfimus,quidum para- *quot;* retrefifteregenti Hunnorum, à fuis eft vulneratus,obid-quod muliercm qua-da ob mérita occidi madauerat.* q ua ad-uer(amciusvaletudinêaudiens*Valu- *7,151,5^, mcrr«xHunnorü,in Odrogotthorum hhh par-,
-ocr page 656-638 lOH. NAVLCERI VOLVMEN $ECVNDVM
• hærefis pdicatores amp;nbsp;EpifeopoSjà quit* peruerfa bauferutdogmatu/udiméta. ficArriani potiusqChriftiani funtef-fedi.decetcro ta Oftrogottbis qGepi-dis per Vlphiam epifeopû fuura Arria- ^v!;i^ num, qui litcras Gotthicasprimus in-uenit,amp; Icripturasin eorum linguam enam diuinas conuertit.
Intereà Apbricæ in partibus Firmus Maurorum fe gentibus imp. conftiweS) y^j^iijiJ Africa vaftauit. Igitur comes Theodo- «mei. ftuSjTheodofij qui pofielimperioptj-fuit, pater, minus, Firmu cum luis op-preftum,coegit ad morté:qui cùæ Afn-cam melioré priftinis legibus reddidif-fet,obrepente inuidiamà Valenteiul-fus cft interfici. vndc baptizatus, poft gloriofam feculi vita, de vita sterna fe-curus,pcrcuftori iugulu prçbuit.Prçf£-citvero Valens Gottbis Lupicinuinamp; Maximû Romanos duces.{ecuta cft ve-ró propter multitudiné,reruminopia, cui ducu Romanoruauaritia occaho-nemdedit.nam*negociationesGütchis pctétibus,coepcrunt nó fólum ouiu ho-umq^ carnes, verùrn ctiàm canuamp;'Oip mundorû animalium eis tradcrc,3dco etiim afperi, vt pro pane vno amp;nbsp;panos libris carniu, mancipiö cogerétur po-foluere: amp;mancipijsfupclledihqi '' ficientibus,fi]ias eorum expofennt
Contigitaut,vtLupicmusdux Fu- Wjjjj,,* gidcrium Gotthorum regem adconui- » uium inuitaret dolo: ad quern Frigidc-rius nilmctuens,venitcum pauds: amp;nbsp;du in prçtorio epulatur,clamorefuo-rum audiuit,quosLupicinus trucidai iufterat.' quod fentiens Frigiderius,no fine magna tcmcntategladioeuagina-to velocitèr fê prorupit,fociosq; a mor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
teereptos, ad necé Romanorum infti- | gauit, qui nadi occafionê, maJucrunt mori,quam itadeficere.ilicoin mortem ducu armantur. lila dies Ro. lecuritatc amp;nbsp;Gotthorü ademit famcm,cœpcrût(j; Gottbi iam non vtpcrcgnni,fedvt do-mini poftefloribus imperare, totasque partes feptctrionales,occifisROnianoru ducibus, vfquead Danubiumfub luo , lure tenere, Mcefia:Thraciæquetribu-ta imperare.
Quod eóperiés Valés,egreflusdcAn- ; tioebia, cum vltima infeïicis belli forte
tra-
crcitunijà quorum focietate Vifigotthi quada inter le cotentioncdifiudi erat.
Inter hæc idem Hermcnricusfenio grauatus, no. anno vitæ fuæ eftdefun-ûuSjCuius mors occafione dédit Hunnis prçualereGotthis Orientalibus,qui Hûnis refiftere no valentes, in antiqua Scythia patriam remeabant,Hunnoru VuJnthem# ditionem accipientes.Vuintherus tarne Amuliis Hermenrici fratruelis princi-patós infignia rctinuit, qui amp;fi poten-tia inferior, agrè tarnen ferebatHun-norum imperiû.vndè pugna fafta, primo vincitur,deindè regé Boar nomine, cum filijs fuis amp;principibuscrucibus affixit. quod no paflus * Valumbcr rex, pugna Vuintbero occurrit. primo amp;nbsp;fecundocertamine magna ftragevidus prçlio Vuintherus eftintereptus, fieq; Valumbcr omne populum Gotthorü in pace polfcdit conditionetali, quód gens Gotthorum regulos fuosnihilo-minùshaberet.VuintherolùcccffitHu-Hunimud*. nimundus,amp;illi filiusfuus Thurifmö-Thurifmü- dus,qui lecundo regni fui anno contra *^**' Gcpidaspugnans, magna vitforia po-titus,amp; cafu extitit intcremptus,quem ita luxerunt Oftrogotthi, vt per xl. an-nos ahu non fufeiperent regem,quo ci-us memoriam diù retinerct, cuius filius Herimundus fpernés regnum Gotthorum, propter Hunnorum dominium, eufiliofuo Betherio adHefpenas genus fe contulit,amp; fub Theodorico Gotthorum rege, tacita generis fui propin-quitatc, cum magna gloria mditauit.
Pari modo Valumbrodefundo,fuc-ceffitei Madluchus pater Attilæ, poft quégermani Madluchi Odar et Rob’, poftquos fucceflit Attilacu fratrefuo Bleda,de quo generatióexvj. Vifigot-Vilïgotthi. thi vero ci'imiam ab Oftrogottbis defe-ciftent,eosq; abHunnisopprimi cerne-ret,territi legatos ad Valentem impera-toré mittunt,petentcs,fi Moefiam eis ad babitandum pcrmittcret,felegibusim-perioq^ luovrduroSjfpódétqjlé Chri-;, ftianos fieri,amp;tanqmurum proimp^ no aduersùs Hunnos cçterâq^ barbarie fore. Annuit Valens, amp;nbsp;fulceptosin , ^Mœfiâ Gotthospro tutela imperij, amp;nbsp;quia Arrianus erat, dédit Ulis Aman»
-ocr page 657-CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIII.
.lt;^5?
traherctur, fera pcccati pœnitentia fti-niulatus,epj{coposcxterosque fandos reuocari dcexilijsimperauit. Itaq;q.n-todccimoimpcrij fui anno lachrymabi UilludbclluminThracia cum V ifigot-thisiam exercitationc viriumrerumc^; »bundätiainftrudiffimis geffit: vb'ipu-gnafada,primo ftatim Vifigottborum impetu perturbantur Ro.equitum tur-Wæ, amp;nbsp;nuda peditum defer ucrunt prç-fidia, mox legioncs peditum vndiquè cc)uitatu hoftium cindxfunt, ac pri-ïiium nubibus fagittarumobruiæ, dc-i inde tanquamamentesmetu perdeuia
fugicnteSjpcriêrunt.Valenstuncfagit-lafaucius,verfus in fugam,latere cupi-^tn. ens, in villa fubitó cum cafa in qua 1a-\fc ?'^’bat, ignoratibusGotthis, appofito
ignecremat’ eft,iuftoDci iudicio,vt ab ’plisignecrcmarctur, quos ipfevera fi-^cm pctentcs,in igné traxit fempitemu, ANNO Domini 582. Gratiano amp;
Valcntiniano regnantibus,poft morté Ralentis apudMediolanum B.Ambro-iinshymnosin EcclcGa canendos infti-ïnit, apndThurones B. Martinus ma-^ gnis clavebat virtutibus,toto4 ; orbe do ^brina clari, Gregorius Nazianzenus, Gregorius NyffenuSjCt apud Bethleem ^icronymus.IgiturGratianuseum nv ®ftimabilem multitudinem hoAiu Ro-“inis infulam finibus cerneret,fretus Chrifti potentia,Iongè impavi numero ’’nlitumfefcinboftcdedit,amp; apud Ar-g^ntinam Gallix oppidum, pllis quam 30000. Alemanorum interlecit. Dein-
dam, Daciam amp;nbsp;Pannoniam genitales rerras à Gotthisatq; Hunnis amp;nbsp;Alanis occuparijin Pannoniam accelerat.
Ea tempeftateTheodofiusTheodosia Valente nequitèr occififilius, ha-bebat nominatiffimus,fed inuidia ddfi-miliuminHifpania morabatur,vbi or-rusamp; nutritus fucrat. Cumq; imperator fratrem fuu adhuc cemeret pueru, ab Hifpania 1 heodofium vocatu,ma-giftrum militiæ fecit,eumq; cótra barbares mifit. qui vadens,fortitèr cum ill's maximisScythiæ gétibus pugnauit, Gotthos èThracia expulit, amp;nbsp;féliciter triûphauit. mox duxoptimus cxercitu lt;lilperfo per vrbes,ipfc velocitèr ad prm
cipem rcmcauit, amp;fuorum triumpho-rum nuncius extitit. Quoddum imperator prçadmirationc non crederet,in-uidi dicebant eum fugi{fc,amp;: exercitum prodidilfc. At illc derogantcs fibi rogat ‘^^*’^§*5 9^11 viderunt multitudinem per-emptoru. poft paucos autemdics mifh redeunt, peremptaqj multa hoftiu mil-lianarraucrunt.
Inter hæcduxoptimus per quietem vldit,quod fandus Miletius Antioche- ' næ vrbisepifcopus eum indueret impérial! chlamydc, amp;nbsp;corona caput orna-ret. hoc cum illemanèreferret per io-cum cuidam amico, ille darum dixit fomnium hoc præfagire imperiu m.Au-ditis(vt fuprà)Gratianus nuncijsjde rata ftrage fada laetatus, amp;nbsp;fauentibus cundis, Theodofium 33. ætatis fuç an- i ’ num agentem, apud Sirmium purpura induit,Orientisq; amp;nbsp;Thraciæ imperio præfecit.
Poft hæc TheodoGo penè vfque ad TheoHoß» defperationem ægrotâtej datur itcriim IMP.49. occaGo Gotthis belligerandi:diuiroq; exercitu^Frigiderius ad prçdandâ Thcl-faha amp;nbsp;Achaia digrelfus eft, Alatheus vero amp;nbsp;Sapbrach Pannoniam petiêrut. Contra quos Gratianus cu cxercitu venir, aec tarne armis fretus, fed gratia amp;nbsp;munenbus eos vidurus. nam tœdus cu eis pereufGe, amp;nbsp;vidualia cis concefGt. quodcu TheodoGus cóualefcens acee- Thcodolïu» piflet,grato animo permiGt,etipfe cum Athalarieü AthalaricoquiFrigideriofuccefGt,fa:-^“^'’^”* dufjnijt^cumqjCóftantinopolim inui-tauit,-qui libehtcr acquiefcens, du vrbé rcgiamingrederctur,amp;àThcodoGo cu omni alacritatc fufeiperetur, vidés çdi-Geiorû magniGcentiam amp;nbsp;exornati po-puli frequentia, vrbis Gtü,nauium^ue cómeatum,ac regia imperatoris Ingrediens,et oblequiadiuerfaq; ofGeia con-lpiciens,valdèadmiratur;En,inqt,cer-noquodlæpè incredulus audiebam.G-nè dubio Deus terrenus eft imperator, amp;nbsp;G quisaduersLiscum manü mouerit, fangumis fui reus erit.In tali ergo admi-ratióc maximohonoreàprincipclufce-ptus, paucis menfibus intcriedis, rebus ^y^“*** cxcelfit humanis, cuius excquias prin-ceps dignè peregit, amp;nbsp;fepulturæ tra-didit.
hhh T Poft
-ocr page 658-|
lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM j^,» riana crat,vencna,quç viiictcviropro- Jtj/ ' dercnonaudebat,haubt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“’“ Igitur apud Mediolanu pofita, con» Poft cuius mortem omnes Gottho- Armorica Britannia minor. * tempore ac cætcras virtutes Theodofij infpicié-tes, fefêvoluntariè Romano dederunt jmpeno,militiaq; illadudü fubCon-ftantino fœderatorum rcnouata,amp; ipfi foedcrati funt difti. Theodofiusitaque moderabatur Orientale imperium^ amp;nbsp;Gratianus cumfratre'Valétiniano Occidentale optimis legibus tuebantur,ac Japfarn Rcmpu.rcparabant. Eodem tempore quidam Odauius duxGelbeftorumjBritanniam potenti manu obtinuit,amp; Ro.poteftatem pror-sus dclcuit:contra qué milTus eft à Gra-tiano Maximus filius *Moliui, auuculi Conftantini,ex Ro.ducjbus vir probus amp;ftrenuu$, O(ftauianopcrfirailis,nifi contra facramentum egiflet,vtdicctur. Hic in infulam veniens. Pi dos amp;nbsp;Sco-tos bcllopluriès fupauit, ac filia Oda-uij inmatrimonium cum regno Brita-niæ accepit,quod tarne erat contra vo-luntatem Conani nepotis Odauij,qui tandem fxpèprxlioviduSjCum Maximo in amicitiam venit, amp;nbsp;cum eo mare tranfiens, Armoricam expulfis Gallis cepit, amp;nbsp;Britanniam minorem appel-lauit. Eo*tum Pidos bello ruperault deinde fubiugata Galli3,imperatorem le amilitibusappellari fccit. erattu Gratianus in Galba, vbi Alanos vetcri Ro. militiç prçferens, odium fibi conflauit. Qiiointelledo,Maximus tempus adell fèratus,acceptuslt;^;à legionibus aGra-tiano offenes, perterritum Gratianum atquein Italiam tranbre meditantem, opprimereftudet. Itaquedolo Maximi circunuentus, amp;nbsp;Lugduni occifus eft. nam Andragarius bmulans vxoré Gra-tiani aducnire, fein leótica aduebi iu-bet.Gratianus Iperans vxoris aduentu, ocyus Lugdunum pergit ad cam fulct-piendam. Continuo Andragarius cum occidit. Igitur Maximus, occifo Grariano, facile totam Gallia occupat.deindè oc-cuparisGallijs,ad totius orbis adfpiras imperium, cum incredibili bellico ap-paratu contra Valenrinianumad Jtalia tranbre difponit. At Valcntinianus in Italia degensj à matre luftma^quæ Ar |
cerdotibus exilia,nib Ariminenfis con» cibj décréta, quibus ftdes patrum terne» rata fuerat,conbrmarét:quo bello, ec-debæ muru validiftimu pulfabatAm»^ brobum,eumlt;^uc minis, terronbus,amp; Omni genere oppugnationis fatigans, exdiumpromittit,fedquanulsillaLzs* bel hçrerico fpiritu pugnaret arinau, rebftebattamen Ambrobus,Heli? vir» tuterepletus amp;nbsp;gratia.Ipla autemmec-clebjsgarrirc,animareamp;inflaniarepo-pulos addifcordiam nondebbebatried quod minus res procederet,adiniuriam putare, amp;nbsp;per hoc apud blnim conque-ri;vndè adolefcentulusprocótumelix inuidia,quam falso conflaucrat mater, accenfus,armatorumglobuniadECcle-bam mitrit, confringi ianuas, facerdo-tem pertrahi, atque inexiliumagipro-tiniisiubet. Cumlt;^ue deEcclcba iubereturexire Ambrobus,ait:Ego fpontèhocnoago, nè lupis ouium fepta tradere videar,aut blafphemantibus Dcum.HiCibp^^^^^’ inquit,occide:hoc loco mortempio'ia fulcipiam voluntate. Et cum populus fingularitèr diligens Ambrofium, rc-fultaret,amp; trabentibus cum in exilium rebfteret, indignata luftina, vocauit quæftorem dictum Beniuolum,iubens vt vclocitcrproponeretlegem,qux n-T^ dem Ariminenbs concilij confirmare^ aut cingulo priuarctur.Beniuolus aute difcingens fe, balteum antepedes Au-guftx proiccit,dicens,neq; illum honorem, ncque maiorem veile (èpro im-pictatis habere mercede. Ambrobus veto aduersusreginae furorem nonfema-nu defenfabat auttelo,fedieiunijs,co-tinuatist^ue vigilijs, fub altari pofitus, per oblecrationes defenforem bbiatqj EcclebæDeum parabat. Interea cum audlfletMaximus,quae contra Ambro-bum magnum veritatis pra:dicatorem agerentur, fcripbt Valentiniano, vt bellum contra Ecclebas folueret, nee patemam amitteret pietatem, adie-cit etiarn minas belli, mox poftci aflu-tnens exercitum, properst Mediolanu. Quo |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIL ' l^*U^oIuftina comperto, bofte fimulac Sv® *®P’^ï®öï confeiêtia perurgcntc,m fu-^^*’gîæverfacum filio, exilia quæDeifa-cerdotibus parabat,prima fortitur.por-rèTheodofius audiés qua luftina fuc-W procurante gefta, fugienti V alcn-tinianorefcripfit, Non efte mirandum liimperatori terror, tyrannO auté po- tirehellis extitilTct, tyrannus autem ei luxilium accomodaretretpropterea ille t|uidé fugeret nudus,ille vero propcra-letarmatus. Interfedo itaq; Gratiano amp;nbsp;Maximo, ac fratre eius Valétiniano «pulfo, Theodofius anno Domini 387. Imperium folus obtinuit,manfitque in eoannis xj. cum iam in Örientis parti-lgt;us fex annis G ratiano viuen te' regnal-ftt,Valentinianum pmefratrem Gra-tiani,quandiii vixit,rcgnare permifit. M, Sub hoc Theodofio amp;nbsp;Gratiano,du t^^i. ïdhuc in humanis effet, anno Domini '*“’.384,fecüda principalis (ynodus in Con ftantinopolii)0.patrum contra Macc-donium eiufdem vrbis epifcopü,qui negabat fpiritumlanélum Dcüelfe, tem-poribusDamafi papç, Cyrilli Hierofo-lymitani, Neftarij Alexadrini, qui co-^emnata prçfata hçrefi ftatuerût cano-’'«tres,tex.I6.di.ƒ.fecunda (ynodus. ANNOfequéti,quieftannusDo-’’’mi jS^.montur Damafus papa, ac fc-1 pditur in via Ardeatina cum matre amp;nbsp;'% ^®’’®’‘®’’'^ïifil*caifccondita. Eodem ^ P’'annopoftdies vnude viginti, Syricius natione Romanus,ordinatur epifcop’. ledit annos xv. menfes xj. Cenfuit bic pontifex ordincs per intcrualla dandos. Manichæosprætereàquiin vrbeerant, vetuitcomunicare cum catholicis.poc-nitentes autem amp;redeuntes adv'nitatc orthodoxs fidei,recipiendos efte cen-fuit,fimonafteriumingrederctur, atq; ibiieiunijs amp;nbsp;orationibus fetoto vitæ fus tempore macerarent.viaticum turn deinùm abEccIefia rfecipiebant, vbi de optima vita coruconftabat. confecrari autem presbyterum ab epifcopo tatum eenfuit.Inftituit item,vt quicu nque vi-duarn autfecunda vxorem duxiftet, ab I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officioEcclefiaftico pellerctur, hæreti-cos quoquè per mantis impofitione re-cipiédos cenfuit. Ifteindixitcotinentia diaconibus,de quo in c.plurimos di.82. Item in Miffa ftatuit dici,Communicates amp;nbsp;memoriam venerantes. |
Thcodofiusintereàiuftis acneceffa- Theodolïu» rijs caufis ad bellum ciuile permotus, vindiwuic cum duobus Auguftis, vnius interfeéU Grauanuaw vltionem, alterius'reftitutionem para-ret,a'duersus Maximumtyrannum,fQ-la fidemaior, fed longè minor vniuer-rupit: ab Oriente Equidem digrelfus-, cum Orietalibuscopijs Romam venit. Aquileiç tue Maximus cofederat. An-dragatius autem dux fummä belli ad-miniftrabat,quiaftuto confilio omnes alpium ac fluminum aditus communi-ens, dum nauali expeditione incautum holle prçuenire amp;nbsp;obrucre parat,fpon-tè eadê qux obUruxerat clauftra, dele-ruit, atque marinoinnere ire obuiam Theodofio parat. Sed Theodofius terreftri itinere fc-flinans,nemine fentiente, vacuasalpes intrauit, atq; Aquileiam,vbi Maximus eu paruis copijs erat,hoftem illu trucé, amp;nbsp;ab immaniffimis quoquè Germano-ru gentibus tnbuta atq; ftipendia (oio terroreexigentem,finèdolo amp;contro-uerfia claufit, capit amp;nbsp;occtdit. milites . enim fui, terrorc maieftatts Theodofij vinftum tradunt, amp;nbsp;fie occiditur. An-dragatius aut com es, qui nauali cxpedi-tionc incautum hoftem præuenire para uerat,cognita Maximi nece,ac decç-icrôTheodofiorefiftcredefpcranSjprç-cipitem fe in vndas dedit. fict^j lubmcr» fu$,vitam finiuit. Andragati* us comes* Masini laus. Id'perijt Maximus, alioqui vir laude dignus. eo em imperate in Gallia, B. Martinüepifcopum Qpius euocatu intra palatiû,multùmhonorabat,totusq; Gueo ferme de futuris,de fideliû gloria, deæternitate fmdorû erat. Et cùm ad bue veniétes cçteri epifeopi, fœda adu-lationenotarent,fola in Martino apo-ftolica authoritas refidebat. nâ amp;nbsp;fi ali-qua do ^hominib’ fupplicandu foret, imperauitpotius^rogauit. fed ad con-^ uiuiu Maximi rogqtus frequeter, abfli-nuitjafierens fe eius menfç no po(fe elle participem, qui contra facramétum le-gitimos iraperatores, vnum vita, aiteru regnopnuullct, . hhh 3 Sed |
ÎOH. KAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
VEuodiut Scdcùm Maxiinus non fpontc fcim-penum fumpOfle diccret, impofitam fini à mili CIALIS impcrandineccfTitatc ar-^his defendifle, amp;non alienam adeo à Dei voluntäte vidcri,penes que iam in-cfcdibili euentu visoria fuiffet, nec vl-lus aduerfanusr nifi in acie cecidiflet; tandem vidV Martinus ratione vel pre-cibus^ad conuiuium imperatoris venit, mirum in modum gaudenteimperato-re, quodillud impetrâHet.Aderatillu-ftriffinu viri,*Enodius præfedusjdem amp;nbsp;côful,quo nihil luftius vnquàm fuit: comités duomagni, frater imperatoris amp;patruus: médius autem Martini fub-diaconus, iuxta regem Martino in fella fedente. Media menfa pateram auream minifter régi obtulit, at ille date pri-mùm Martino annuit. Martinus vbi bibit, pateram presbytero fuo tradidit, præferenseû imperatori, quafidignio-rem. Deindè cùm ad occupandam vr-bem ac Italiam Maximus properaret, bcatus Martinus cdixit, fi hoc attenta-ret5paruo poll tempore eum periturû, quodamp;itàeuenit. Ad Theodofiumredco.occifo Maxi-mOjipfe Valétinianum reftituit,ac Ita-liareccpta,magnis copijs contra Maxi-mi filium adhucin Gallijsimpcratem, próperauit: quem primo prçlio viûû, ocddit.ct fie omni ilia tyrannoru mul-titudineeliminata,régna Occidentalia lub fuam ditioné recepit,atq;remp. m GalhjSreftituit,pofteaquerelido Va-lentiniano Romx, ipfe ConHantino- polim remeauitjmoxque fumma cura, fummoqueftudio pulns vbiquè hçrcti-cis atq; paganis,cultum Chnftianæ re-ligionis vbiquè dilatarecurauit atque inftituere,amp; contra paganorum ritus totis viribusinfurrexit,legedata,omia vbiquè idolorum templa m toto Ro. imperio mandauit cuerti. nam vfq; ad tempora fua idola cokbantur à gen-tibuS. Antè tarnen quam rediret ConHan-THeodoGu» tinopohm Theodofius,in Romana vr-Pomæ duo bepofitus,multumjpfuit ciuitati. duas kelcraabl- enimrescôfufionedignasabftuIit.Erât Romæ domus maxima, ad panes co-quendos labneata pro vniuerla ciui-tatc. horum mancipes, tempor« prove* |
dcnte,*piftrinam publicalatrociniafc-^^pi^ cerunt. cùm enim clkntlocakbtcrra' fpcluquot;“' nea, mérétrices in cas inftituunt *fori- ”^ cas,idvt venientes propane,vt place-bat, in mola arte fa ét am de taberna ca-derent. hoemaximè patiebanturpere-, grini,amp; id fiebat, vt multi vfqj ad kne-étutemnon poffent exire.Inhuiufmo-di laqueum quidam milesTheodofj in-currit. cumi^ue fuilTet claufusad nio-lam,euaginato gladio plures occidit, alij terroredetenti,militem emiferunt. Hoc agnofcés imperator, mancipesm-tcremit,amp; ipfam piftnnam deftruenda funditus elle prçcepit Ali um rurfus abrogsuit errorem: Sip^niin qua mulier in adulteno capta fuiflét^»!«*“'* includebant cam inanguftoprollibu-lo,amp; admiferunt qui cum ca fomicare-tur,hora coïtus tintinnabula percutic-tes, vt iniuriailliusfic fieret manifefta. Hatcaudiens imperator, proflibuladc-llruiiuffit, alijsqjpœnis adultéras fan-ciebat affligi. Reuertente (vt pr3edixi)Tlieodolïo abHefperijs parti bus, venit ad eu Ani-philocbius vir admii andus,luppbcsns vt Arrianorum concilia de ciuitatibus fingulis arceret. Verùm impcratorcru. delem xftimanspetitionem,bonis mO' dis reducendos putabat. At fapientil- ^ j^-fimus Amphilochius altera die palaU-urn Ingrediens, videos Arebadium Eli- nii»nlt;l''’' urn Theodofij adftare patri, acceffit,.amp; Theodofium lolennitèty vt erat virfa-mofiffimus, lalutauit, neque Arclia-dium refpexit. At imperator putans cum non vidifle filium, inuitauitAm-philochium ad filij olculum. At iHc, Sufficit. Contriftatur imperator, con-tumeham iudicans. Ad hac Ampbilo-chius clamans. Vides o imperator que, admodum filio tuo non. pateris con-tumcliam irrogari? credc ianc, omm-um Deum abominari cos, quicius vm-genitum filium blafphemare conten-, dunt, amp;nbsp;velut ingrates fempèr habet« in odio. Hoc audiens imperator, amp;nbsp;gefta fimul diélaquc miratus, legem re-pentè protulit, amp;nbsp;hæreticorum concis lia prohiberi mandauit. estera in fci quenti gencratione dicentur. ,( ;,,^ Habebat autemimperatoramp;aliam vuli- |
|
ÿb^ CnRONOGRAPHÏÀE.’ GÉÎ^ERATIO m (JW ''t'ïitatisorcafionem, per quam trium-'’’»t, phareuconiu^em habuit nomine Pia illa, ex qua duos luftulit filios Archa- ^iom amp;Honorium.ea defunda, Galla Valentinianilenioris amp;nbsp;luftinx filiam ’âuxit,quçPlacidiam genuit,cuipôftde Wâtris nomine, Gallæ nomen acceffit. Pbcilla hçc non regnifaftigijs eleuata, l^'lpotiùs diuino amorc accéfa fuit, repente nanque vt vcnit ad purpura,cl au-«lorum atquedebilium maximam habe-lgt;3tcuram,nonminiftris vtens, fed fuis manibus agens, amp;nbsp;ad eorum habitacu-lavcniens,vnicuique quod opus crat, pfçbens.fic etiàm per eedefiarum xeno-«Iochiadircurrens,miniftr3batinfirmis, ollaseorum lauans, indèguftans,pané frangens, cochlearia offerens, caheem ’lilués.Hisautem qui eamretraherevo-bbantjdicebat : Auru di ftribuerc,opus ’niperijcft. egoproimperio hçcotfero Igt;onamihiomniaconferêti. amp;nbsp;viroluo fçpèdicebat: Oportet te ô imperator lumper cogitare quid fueris,quidmodquot;ó ^$'Hçc fi lempèr cogitaueris, ingratus I^encfadorituononeris, fed imperium ')uod fufcepifti, legalitèr gubemabiSj *’;To,tuumqi.ie plaça bis authorem, Ç'*^ Eodem tempore abolira fuit confef- fio vocalis in Conftantinopoli. refcrt wim Sozomenus lib.9.in Tripartita, c. Ifitafcribens: Quoniam omninó non pWarediuinum amp;vltrahumanamna-turam elle dinofcitur jpeccantibus au té ^poenitentiamagénbus veniam Deus ^ari prçcepit.-qui vero confiteri réfugiant,maius peccatorum onus acquirut: Proptcreavifum eft antiquis pontifici-“us, vtvclut intheatro lubteftimonio Ecclefi^fticipopuli delida pandantur. bobhanc caufampresbyterumbonæ Wnuerfationis, feruantemq; Iccrctum aefapientem virum ftatuerut, ad quem actedentes hi qui deliquerant, delida propria fatebantur.at ille fecudum vni-nftuiulqueculpam pœnitentiâ ingere-bat,quodetiàm, inquit, hadenus diligenter feruatur in Occidentalibus Ec-clefijSjidque antiquitus Romani ponti-ficesleruauerunt. Porto Confiatinopoliprcsbyter fuper pœnitétesfuitvlq^ad illud tempus, quo,quidam muller nobililfima, dum |
peccata fua fuifletconfeffa, amp;nbsp;ci à pre-sbyeroefTet prçceptum vticiunaret,amp; Dco operibus (upplicaret:dum hoc ob-feruaret,crèbniisin ecclefiacum diaco. no fe concubudTe confeiraefthoc dum populusagnoui{rer,fçuiebatlup facer-dotes, qua fi per cc»s injuria fada fuiflet ccclehæ.Tunc Nee^larius epifeopusre- Nc^ariu» mouitdiaconum fteleiatum,amp;quibuf- ^'’ * dam füadentibus, vt hngulos ad com-municandum iudjcio confeientiæfux relinqueret,ctiàm presbyterum nequa-quàm fuperpcenitentesefTeprecepit. amp;nbsp;ex illo tempore antiquitatis confuetu-do fublata cft,dum,inquir, vtarbitror, maiora peccata pro pudere confefïîo-nts amp;fùbtihtateexaminantium patra-rentur. dofio,quod Sabbatius quidam exiudço Chrihianus fadüs amp;nbsp;presbyter, afhr- , p L ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Deccrebra marctpalcna Iccundum lud^orum ob- tiôpp4.ùbç kruationem edebrari deber-e refidcitSs anriquam altercationem'lèdeoadmra-tOiplurcs epifeopi regulam de pafehae ftftiljîtateprotulerut,quôd hnguiisJi-ccrctquovellent die celebrarc paftha, ne propter difcordiam feft,uitatis,diui-dÿrcrccclcfias;de q uo fub Victore papa, vtfupià generationevij-didum eh.Vn-dc Eu( ebr i n eccl cfia ft.hi ft.hb. 5. vt feri-bit,c.2j.quod quidam quartadccima lu-na putabant pafeha obieruandumjqua-dô ludçis agnus precipitur immoiari;amp; tuneeodicfoluidebereieiunium, cùm talis conlùetudo in nullis alijs vnquàm obferuatafuilfet.ob quam caufain concilia epifeuporumhabita luntj proro* gatist^ueadle inuieem epiftolis de hn-gulis quiquclocis, vnum omnes eede-hafticum dogma confirmant, ne Jieeat alitèr,nifiin Dominica die, m qua De-us lurrexitàmortuis, Dominicuni pa-fehæ celebrate myftenû. prçfuit ôoncir lio Vidor.cxtatpnàm eôcilij apud Cæ-faream habiti decretüm,inquofuerunt Theophilus Cçfareç epifcôpus,amp; Nat^ ciflusHierofolymorum fâcerdok''- î Sed contradicontes épilcopi Wgioms Afianx,lèruandâ à vetei ibus fibi traditi aiuntc61uetudinem,'Vtp3fchascnfjtegt;?c lebrcturdie.Refertè^Polycrates, Fhb lippum Ôé duas dus fifias Jiphetißas uà hbh xj. ienut» |
IQH. NAVLCERV VOLVMEN SECVNDVM
|
feruafle, infupèr lobancm euangelina amp;nbsp;poft illum Polycarpum martyrem,5c plures alios. fed contra hos Viftor papa literas mittit,in quib’ omes fimul Quar todccimanos abfque difcretioneabEc-clefia fegregabat. fed hoc non omnibus Irenjatepi- plucuit. Vndè Irençuscum'GaUiarum leoput, cpifcopis Viftori fcrihit, confirmans quidem vtin Dominica dierefurreftio-nis Domini pafcha eelebret ; fed arguit eum non reftè feciftc,abfcinderc à corporis vnititctot amp;tantasecclcfiasDei, ' quæmorem antiquitùs fibitraditucu-ftodirent. Non folum,inq uit,de die pa-fehç agitur,fed amp;nbsp;de ipfa fpecie ieiunio-rum.quidam enim pntant vna tantum die obferuari debere ieiunium, ahj duo-bus,alij vero plunbus, nonnulli ‘“ qua-draginta, ita vt horasdiurnas noftur-nas^ue computantcs,diem ftatuant,ni-hilominus omnes ifti,etiam cùm varia-rent inter feipfos, tarnen pacifici fuerut nobifcum fempèr amp;nbsp;funt,nec difionan-tia ieiuuij, fidei conlbnantiam rupitjei fcribit Viftori, predeceflores fuos, aliter obferuantes non repulifie, afteriem B. Polycarpum lub*Aniccto Rqmam veniftc,ac inter eos de hac quçftione ita ccrtafle,quüd nee Anicetus PolycarpO (nadere poterat, vtnon obferuaretca, quæ nouerat lohannem difcipulu Domini obferuâffemeque rursiis Polycar-pus Anicetoperfuafit ea defercte, quæ jllcdicebat à fe Maioru moreferuari.amp; Vari» Jeiu* nij obfer-Uitio. ciim hec ità fe haberent, comunicabant tarnen fibiinuicèm,amp;plena fide,^ pace integra, amp;nbsp;firma enaritate ddeede-bant,vt omnis ecclefia fiue q ità pafcha, fiuc quæ non ità ob(cruaret,interfeta-men concordiam cuftodirent. Hçc Eu-febius. Concordat Socrates in Tripartita; Quia,inquit,ex confuetudine quadam per prouincias celebratur pafcha, id nó variât in fide. Nam in ipfis ieiuni js alitèr apud alios inuenies obferuari. Romani enim tres ante pafehæ feptimanas, pras-ter fabbathum amp;Dominicam,fub con-tinuationeieiunanttlllyrici veró,*Ale-xandria quoquè, ante fex feptimanas iciunant, amp;nbsp;Quadragefimam vocant. Ahj ante feptem pafehæ feptimanas, iei-iuniorum faciuut. initia, amp;nbsp;tres mut A 1111 U |
tummodo feptimanas, hoe cd, quinis minus Quadragefimam vocant.fed eti-am ciborum abftinentiam non fimilera habent. nam alij omninoahanimante fcobferuant, amp;alij animantium pifces folummodó comedunt, quidam cum pifcibus vefcuntur amp;nbsp;volatilihus,dicen. teshçc,fecundùm Moifen, ex aquaha-berefubftantiam.Alij veró etiàm cauli-bus amp;nbsp;ouis abftinere nofcuntur, quida veró pafcuntur ficco pane, alij neque hoc, alij vfque adnonam iciunant, amp;; fine difcretione ciborum fe rclïciunt,amp; innumeræ confuetudines apud diuer-fosinueniuntur. vndè puto apoftoloS fingulorum hoc reliquiae (cntentia:, vt vnufquifque operetur nort àmorc, non neeelfitate quod bonum eft: nam nee Apoftolus, nee cuangelia iuguffl (èruitutisimpofucrunt,fcdfeftiuitatem pafehæ amp;nbsp;alias eelebritates honoran-dasefledixerunt. Scribensenim Apoftolus ad Galatas,inquit.' Dicite miln, 6ii4* qui fub lege vulris efte,legein nonaudi-(iis?monct etiàm nullatenus obferuan-dos dies amp;nbsp;menfes acannos: Nullus,107Col^,. quit, vos iudicet in cibo, aut in pot“» aut in parte feftiuitatis, aut initio men-fis, aut in fabbatho, quæ funt vnibra futuri. vidctur,ficutmulta alia perprouino« adconfuetudinem venerunt» ^'^ amp;pif fehæ feftiuitas tradita cft, cóquódnub lusapoftolorum aliquidhinc lanxilltt Dehisvide etum,quod{cnp{ïgentrati' one vij.fub Viftore. Per idem tempus mortuaP!acill3,ï’''2j-J, ceffitate duftusTheodofiuSjillationcH' g^, impofuir,quam Antiocheni non feren-teSjindignatiJmaginemPladiJa: ex furore deponuntj arque per plateas tra-hunt.Quo commotus Theodofius, mißt milites ad incendiumvrbiSj amp;nbsp;quod vaftata,vicus fieret, priuilegia quoque ei abftulit omnia.amp; duin ita ieuirct qui ^^^^^^^ miflierant, Macedoniusvirlandus amp;„„*(* fimplex,habitans in montibus,accurrip amp;nbsp;cquitantes per vrbem duos exercitus magiftros, deicédere iuffit. primiim dc-rifus,poftquim inteUcxcrunt de opmi- oa: |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Xllt lt;45
|
oneamp;fatnaviri, defcendunt de equis: quibusille: Dicite,inquit, impcratori, quianó folum imperator eft,'fcd amp;ho-moddeo non folum penfet imperium, fed amp;naturam humanam, amp;nbsp;quod homo ad imaginemDei faâus eft;Gita mo-leftèfertiniuriamfaélamimagini vxo-hs,quævitam non habet,an non mole-ftiorDeoeritiniuriaimagini fux fada viueti?pofluntctiàm holes pro imagine vxoris plures reponere, lèdadvitarefu-fcitareimaginé Dei poteft homo null’. His diâis,relatio Gt ad principc;qui, vteratreligioGfGmus, veniam libentèr Antiochenis concefGt. Annojóo.ge-,^^«Jo.’’f*’^^*onexiij.ofta S. Andrçæ apoftoli, Ht, amp;Lucæ euangeliftæ amp;nbsp;Timothei,Có-ftantinopolim translata funt. Anno 5^1. Paulinus Treuirorum cpifcopusin exilio obijt,Hilarius Pilt;ftauien,a Con-Hantio in Phrygiam relegatus eftcum bionyGo Mediolan^amp;EufebioVercel-hn. Anno Domini 362. Auguftinus nafcitur. Annojó^.Conftantius mo-’’tur. Annojó^. Claudius lulianus ïccipitimperium^anno fequenti occl-^■tur. Anno 366.1ouinianus impcra-tordigitur. Anno367.Valentinianus *i’iperatorappellatuscft. Eodemanno Valenti fratri regnum Orientis dédit, PfofeOccidétaleretinens. Anno368. f^amafus papa cfGcitur, amp;nbsp;contra eum I Vrficinus eligitur. Anno3fiÿ.lanaplu- Ht permixta pluit. Anno 370. Hilarius Pidauien obijt. Anno 37i.Atha-hricusrex Gotthorum Chriftianos in fuagenteperfequitur, Anno372.Eu-febius VerccllenGs amp;nbsp;Lucifer Caralita-uusobiêrunt. Anno373.Valcntinianus ^^ ^^*”quot;^* perdomuit cæde in Francia. ANNO374. Didymus claruit. hic turn prima etatc eleméta litcrarü igno-raret,luminibus orbatus,maiori defide-noveri luminis inflamroatus eft,prcca-fcatur alGduc,vt iUuminationem cordis accipcrettadhibcbat laborem ac ftudia adaudiendum,itabreui in tantam diui-narumhumanarumque rerum fcientia peruenit,vt Ichols eccleGafticx dodor txiftcret,ab AthanaGo cçterisq; fapicn-tibus probatus:fedamp;in cçteris dialcdi-cæ,geometriæ,aftronomiæ amp;nbsp;arithme-ticxdi.'ciphujsiiaeratpcritus^ vt null’ |
vnquàm philofophorum aliqua ex bis artibusproponens,cocludereeum qui-uerit.eius fcripta in magna omnium ad» mirationehabentur.huncB. Antonius femel conlólatus: Nihil,inquitjOtfen-datteDidyme,quód carnalibus oculis vidéris orbatus. défunt enimtibi oculi quos mures amp;nbsp;mufeç habent,led Içtare quodhabes oculos quales angcli, amp;nbsp;lt;j-busDeus videtur,pcr quosluméfciétiç ANNO 375. B. Martinus Turonis epifcopus ordinatur. Anno377. Valê-tinianus,ruptavena nupèrincifa,mori-tur. Anno 378.BafihusCçfarea: Cappadocia: claruit. Anno 379. Athana-GusmigratadDominum. Anno 380. Gotthi ab Hunnis expulG, diffundun-turperThraciam. Anno 381. Gotthi famecompulG,rebellat Valenti, eum^; occidut. Anno382.Gratianusimpcriü fufeipit cum fratre Valcntiniano, Eo tempore apud Mediolanum Am-broGus emicuit,apud Bethleem Hieronymus,Martinus Turonis, Gregorius Nazianzenus Ggnaculum caftitatisin- Gregoriu» tegrü cuftodiens,cùm philofophiæ ftu- ^'”'‘'“‘’*** dijs adhuc iunior apud Athenas flore-ret,vidit per foporé du as décoras dextra Içuaque fœminas confedentes,famiha-riùs eum compledentes;Nè molcftè ac-cipias,vna inquiualtera ex nobis fapié-tia,altéra caftitas,mifla: fumushabitare tecum. DeeoRuGnuslib.xj.eccleGafti- cæ hiftoriæ: Gregorium Cappadocia cum Bafilio gcrminauitjaiîibo nobiles, ambo Athenis eruditi, ambo adiutorio Dei digrcffi,ad profitendum rhetoricä rogabantur, quod opus magnifiesim-pleuitBaGIius,Gregorius vero magnifi-centius contemnebatzqui^uecum ieto-tumDei feruirio mancipaffet, tantum dccollegx amorc prçfumpGt,vt leden-temBauliu de dosons cathedradepo-neret,ac fecum ad monafterium nianu inieóla perduceret. Igitur poft annos xiij.quibus in co-dem diuinis literis inhiabant, BaGlius Cçlareç Cappadociç epifeopus fad’eft: Gregorius vero apud Nazianzon oppidum in locu patris epifcopus fubroga- Baûliu»« fuit |
|
646 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Prifcilianut hifcticus. fuitautemtantæ authoritatis inter antiques, fecundùm Thomam in prima parte, vt nullus aufus fueritreprobare fèntentias vel dißa eius. ANNO 383.S.Bafilius obijt C^farc-cn epifcopus. Anno 384. eelebratum cft concilium Conftantinopolitanum contra Macedoniumfuboamafopapa, Gratianoqueamp;Tbcodofio impp. Da-mafusobijt. Anno38$. Syriciuspapa-turn fufeipit.eotepore Priamus amp;nbsp;An-tenorimperabantFrancis. Anno386. Theodofius Archadiam filium confor-temregni facit. Anno387. Maximus tyrannus ex Britannia in Gallias veni-ens, regnumque vfurpans, Gratianum apudLugdunum occidit. Anno 388. Tbeodobusimperium Rom. obtinuit, Gratiano iam occifo apud Gallias, ac Valentimanofugato. AnnO389,The-odofius Valentinianum reftituit. In bac quoquè generationePrifcili-anus in Hifpan:a epifcopusEcclebam perturbabat,perlónas S.Trinitatis con-fundebat, eundem dicens cfle pattern, qui amp;nbsp;fill’,qui amp;nbsp;fpiritufranßus,quod pertinebat ad bçrelîm Sabcllianotum, fed amp;nbsp;alios errores babebat.camiû enim efeaspro immundis tenebat, coniuges viros à nolentibus fœminis feparabat,amp; econuerso.opificium omnis carnis non Deovero amp;bono,fed angelis malis af Fgnabat, animas eiufdé naturæ amp;nbsp;fub-fiantix effedicebar, cuius eft Deus, amp;nbsp;casadagonem quendam fpontaneum, non tarnen interris exercendum,perfc-ptem cçlos amp;per quofdam principatus gradatim defcenderc, amp;nbsp;in malignum principem incurrerc, à quo mundum iftum fadum efledicebar,atque ab hoc principe per diuerfa carnis corpora fc-minarizbomines veto fatabb’ ftellis col-ligatos,corpusque noftrum fecundùm xij.bgnacçli compofitum efte dicebar, conftitucs arietem in capite, taurum in ceruice,geminos in bumeris,amp; fic dein-cèps.Supetbisaudiédusin cócibjs epi-fcoporum,Romam petijr,ibiq; à iandis Damafo amp;Ambrofiorepudiat’,in Gal-lijs quoquè à fan do Martino amp;nbsp;alijs epifcopisin lynodo Burdcgalenfi hæ-reticus iudicatus. Vbi veró ft damnan-dum inteftexit. Maximum imperato- |
rem appellat,à quo audit* amp;nbsp;epifeop»-tupulfus, Treuiris ab Eunodioprçfe' do perimitur cum multis lequacibus fuis,edicenteimperatore,vtbuiusfefts complices in Hifpania perimerentur, Deinde epifcopi Hifpania: Ithacium amp;nbsp;Vrfatium cpiftoposaccufatoresPri-fciliani,communioncecclenæpiiuant, nefasefte dicentes, cuiufeunque modi hominem epiftoporum accufationene-cari,Maximoimperatore amp;quibufdam epifcopisithacium amp;nbsp;Vrfatium defen-dentibus. Et hac de caufa S. Martinus» Maximo impcratore moleftabat, qw» nolebat communicate Ithacianis. vix tarnen obtinuit,vt Prifeilianiftæ alij n® occiderentur, ANNO Domini389.cùm Maximus Britanniam occupaftet, amp;nbsp;pofte)Gal-liam, in qua Armoricam, Britanniam nunorem voca uit, amp;nbsp;occifo Gratiano, Valentinianoque fugato ex Britannia infulamultamillia puellarû in Armoricam traduci iuIfitjVt ibi generarét, amp;nbsp;non venirctcommercium fanguinisin Gallos:hæ omnes aduerfis ventisperie-runt,propter quod confanguinci caru tebdlabat.fed pau]ópóftMaxinnisip/Cjjjjj„,jjj. occifus cft à Theodofio obnecern Gm-tentu!. tiani.Deindc Britannia aliquandiure-gebatur pet Gnanium regem^Hunno-^ rum amp;nbsp;Melgarn Pidorum. generatio xini. ANNO Domini 3310. àcoditavrbe n49.incepit xiiiÿgcneratio,anno impcrijTbeodofij rcrtio,amp;SyricijvrbiSj^^;,(7i Romæ epifcopi quarto anno.Quotem-„jtB»»« pore Iohannes Dama ftenusclaruitprc-sbytet amp;monachus.bic ab infantialite-ras Gt^cas didicit,amp;omnium libérait-urn artium feientiam breui temporeap-prçhendit, prçcipuè tarnen in amorein Deiacgloriofa: matris eius exardeftes, debcata virgineboras quotidie perfol-uit.ah quanto poft à Sarracenis capitUr, ac prçda cuidam pr^potenti diftnbuitz quivtvidit cum eruditiftïmum, filium quem habebat, eidem tradiditimbuen-dum.illepucrum humditer fuftipiens, in artibus libcrahbuSjdidando, feribe-do,legendo amp;nbsp;cantando, dodiffimum reddidit. Porto imperator Theqdofius vt comperic |
CHROMOGRAPHIAE.- GENERATIO xnn. lt;47
|
compcritlobannis Damafceni rapina, informatus deniquè dc illius viri probi-tate,doftrina,fingulariqueprçeininen-tia,raittit ac impetrat precibus amp;nbsp;minis ilium fibi condonari. Quo Çgrc obten-to, imperator iuxta fuam voluntatem lolianni monafterium,in quo cum fra-tribusDeo quietè feruiret,in vrbe con-ceffit,vb'ivitam diixit fanéiiffima, adeo vtamp;ipfeimperator frequenter ad cum veniret, amp;nbsp;de ftaturegniac falutcani-mxfecumtradaret. Verum iuuenis illc quem docuerat inPerfide,nequitiæ fpiritu exagitatus, amp;fortè quodipfum'Iohanncm de voca-fionehabebat lufpedum, epiftolam iu-Stadiftamenraagiftri amp;nbsp;manum, pront optime nouerat,comporuit,fcriptamq; Conftantinopolim furciuè mifit, amp;in palatij loco, vbi ci tins à miniftris videri !gt;m poffetjEeponi fecit. ''«mj'' Erat autem tenor buiufmodi: Dile-’^Mi.ftisamicisquifunt in Perfide, Dama-fcenuslobJalutcm : Noucritisimpera-torem robur cxercitus addiuerfabella innationcsmififle,vrbcmqueregiam amp;nbsp;finitimasregionesvacuas elle, quarc fe-lt;:urivcnite,amp;vi«ftoriamvobisparatam, ïbfquemora virilitèr obtinetc. Inuenta eft igitur epiftola, amp;mox l nbsp;nbsp;nbsp;impcratori tradita, forma ac character 1 nbsp;nbsp;nbsp;f*:nbendi,diéfamen amp;nbsp;nomen Iohannis oonucaiunt.vndè fubito tanquam pro-lt;litürvinftus,adducirur. Tumimpera-torfado filcntio,fufpiras ait:O nequil-fiine,beneficijsmeisingrate,malum mi-biprobonoreddidifti, amp;nbsp;quantum in ftolaiubctur refpondere. vifa epiftola, fateor,ó impcrator,formam feribedi ac genus didandi meum boe cfle:fed teftis eftmihiOeus, quodomninohanenon fcci.Cumqueomnesin eum perftrepe-tentjudicio fiftitur, amp;nbsp;quia amicus an-llujiij) tèfueratimperatons, manus dextra fibi ’'^‘putatur.Qjjo fafto,gratia5Dco egit. ''“'' manus truncata,fulpenfa eft ad portam monafterij cius. ille mox imaginemB. Manx fibi familiärem accedit mancus. extentobracbio,piè cum virginc Maria nxatur: Hçccinc noRrorum premia 1 meritorum?hçccine tuorum beatitudo kruorum ? ERo^o domina,pro mentis |
me flageUari voluifti.'fed vt quid permi-fifti inftrumentum officij tui penitus truncari,quo laudes DEI ac tuïjpfius confueui perfcribere? Et cum tal ia fæ-pius lamentando peroraret,noöe qua-dam regina virginum affuit cum ingeti lumine,hilarió; facie: Quid aisjnquit, puermeusfideJilfime?beu,inquitiIle,ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, domina, quid me interrogas Î eccèad meum,immoad tuum dedecus pendet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; abfcifta clientuli tui manus. AtillaiCó-fortare,inquit,fili in Domino,manum tibi reftaurare poteft,qui totum Hominem plafmauit ex nihilo. His didis,ecclefiam petijt,manuni4; dclatam eius brachio reftituit.Tunc d-legratiasineftabiles agens, prima luce fratribusconuocatis manum oftend;r, cosmCecum adglonficadum Deum in- ._ uitault,Millam folennede virginc Ma- mafcenoma riacelebrauit. Imperator, auditomira- nüreitiiujt. culo,pedcs ad eum venir, lt;'?c ore manum iniusdeofcul3ns,veniam petit:amp;fi qué cognofcerct, quiluum diétandi genus amp;formambaberet, perquirit.mox Iohannes memor illius quem inftituctat, feriem rei retulit : amp;nbsp;fic inquifitionefa-óla, veritas calumniatoris voce inno-tuit. Anno Domini 39i.Auguftinus ad fi- Auguftini dem conuerlùs ab Ambrofio, baptiza- *i'“0f“» turjCxCarthaginc honeftis parentibus natus.Eic in adolefcentia liberalibus ar-tibus ita pienc fuit eruditus, vt fum-mus philofophus amp;rhetorluculentifn-inus baberetur.Et de le in lib.confcflîo-num ait: Omnes libros artium, quasliberales vocant,quofcunquclegerepo-tui,per me legi amp;nbsp;intellexi:amp; quidquid eftdeartediflerendi, de dimenGonibus figurarum,amp; de muficis amp;nbsp;numeris, fine magnadifficultatej nullo tradente, intellcxi.ScistuDomine Deus,quia ce-Icritas intelligendi ac difcendi, tuum donum eft.verùm quia fciétia fine cha-ritateinflat,non£dificat,ex gentilitatis erroreincidit inh^refim Manichçoru, quiponuntduo pnneipiareturn, D E- i.Cor.S, V M Icilicetautnorcm vifibilium, dia-bolum inuifibilium, qui étiàm aflerunt corpus CHRISTI nonfuifle verum. fed pbantafticum,id eft, acreum,in quo errove pennanfit neuem annos. quot; 3' Xum |
lt;548 lOM. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Cum autcmcfletannorumxix.cx u-broCiceroms exhortatorio adpbilolo-pbiam, magno affedu inuitabatur ad contemptum mundi amp;ad vacadum k-pientix: refragabatur tarnen quod ibi non repent nome Iefu,quod à laftc matris imbiberat,cœpitqueci vikfecreva-Monic*Au-nitasmundl.MaterciusMonica,dcfun-guftmima- ^^ viro,q,uotidiè flebatpro errorc filij. quadam autem die cum orarct moerens, videtfeftarein quadalinea lignea : cui apparcnspulcherrimusiuuenis, quçfi-uit caufara triftitiæ.quæ refpodit : Per-ditionem filij mei deploro.Cui iuuenis; Efto fecura,quia vbi tu,ibi ilk.Refpici-cnslt;^ue,vidit Auguftinumiuxtafeinli-nea illa. retulifletgaudensj refpondit: Fallens matennon fie tibi diftum eft, fed vbi il-le,ibitu. Econtrailla:Non,fedvbitu, ibi ille.Et cum pia mater fedula effet pro conuerfionefilij, acceffitad quendam cpifeopum ßn0lum,rogans vt loquerc-tur filiodcilloerrore, acoraret^ ipfo. Ilk refpondit : Adbucinflatuseftnoui-Tate illius erroris, fed legens, inueniet quantafitimpietaseius. Etcumiliala-chrymis adhuc inftaret importunii'is, refpoditepifcopus;Vadefecura,impol-fibik eft quod filius tantarum kenry-marum percat. Poftquàm autcmmultisannisCar-thagine rhetoncam kgifTet,clam matre nauem afleendens, Romam profedus eft.paulopoft Mcdiolanenfcs obtinuc-runt,qu0deisabvrbemiftus eft Augu-ftinus,vtkgerct in rhetorica. Antiftes crat co tcmporeMcdiolani B.Ambrofi-us.hoevt mater Auguftini intelkxit,fc-cutaeft filium vfque Mediolanum.Fre-quetabatautem Auguftinus fermones euacuauit eum optimis rationibus, vt Auguftinusex totohçrefim illamamé-tefua abdicauerit. VenitpoftadSimplicianum,qui fibi fuafitbaptifmü fukipere, indècuAly-piodifputatamiciffimo,amp;audicnsfan-dum Antonium eremitam ta^tta poliere fânditate,facic immutata ait: ^f^ |
lum,amp; nos cum noftris fcientijs dimer-gimur in profundum.mox dimiftoAly* pio,folus intrauit hortu ipfius domus, ac nunc flebat, nunc fe increpabat. de quo lib.confcff.c.8. Ego adolefccnsdi-xi,dominc,da mihi caftitatem amp;nbsp;conti-nentiam,fed non modortimebamenim néme cito exaudires,amp; fan arcs à morbo concupifeentiæ, quam mâluï cxplere, quam extingui. Subißgit paulo pôft:Et dum Hw «quot; amariffima contritionc cordis, ecce au-diuivocemcum cantu dicentem qnaf pueri: TOLLE, LEGE: TOLLE, LEGE. Et ftatim repreflo 1a-chrymarum impetu,furrexi,nihil aliud interpretas,nifi diuinitusiuberi vtapc-rirem codicé amp;nbsp;legerem. Rcdij,amp;arri-puicodiccm,aclégiin filétio capitule,^^(^^^ quo primo conuerfi funt oculi mei:No incomeffationibus amp;ebrictatibus,non in cubilibus amp;nbsp;impudicitijs, non in co-tentioneamp;çmulationc, fed induimmi Dominum lefum Chriftum, amp;nbsp;«mis curam nèfeccritis indefidcrijs. Necvl-tra,inquit, voluïkgcre, necopuserat. ftatim enim diffugerutomnes tenebrx, amp;nbsp;conuertifti me ad te, vt nee norea quçrerem,nec aliam fpeciem feculi.^ Super q uo dicit FrancifMaro.'Cum B.Auguftinus ad camisfuifletlubrici' tatem inclinatus, per takm leftionem fuitfanatus. Demùm aducniéfcfoJf'’LAu^ tatepafcbali,baptizatuseftgt;iB'^'’'^''^°' fio,cumiam effet jo.annoru,eum Ade-odato filio fuo,amp; amico Alypio.Tunc (vt refertur)Ambrofius inquit: TeDeu laudamus.amp; Auguftinus refpondinTe Dominum cofitemur. amp;ficalternatun ipfum hymnum vfque ad finemedide-runt.Reliquitcx hoc tempore omnem fpem amp;folicitudinem feculi,paulolt;juc poftremeabatad Apbricam, quem Valerius Hipponen cpifcopusaccerlijt, amp;nbsp;presbyterum ordinauit, aeprçdicatore verbi Deiinftituit. Eode tempore Fortunatus presbyter Manichçorum,vcrfuti3 plurimos Jedu- Difop»^ cebat,quem S. Auguftinus publicè dif-Augu^ putans fiiperauit. Sed amp;nbsp;Fauftü,aliosq; ^‘quot; Manichços amp;nbsp;Donatiftas reuincebat, propter quod ci infidiabantur, prçdi-cabantque,non effe peccatum eum oc-ciderc, |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Xlin, ' nbsp;nbsp;nbsp;^4? fidcrCjfedrcmiffionempcccatorLim.Ti-^ens Valerius,nè aliquadofuæ Eccle-«æauferretur, impetrauit ab archiepi-^copo Carthaginen, vt ipfe cedcret epi-Iwpatuijamp;Auguftin’prçficereturEc-defiç Hipponcfi.Ita compulfus eft cpi-^copumagere, quod poftmodum fieri ï’ondcbuiHeintellexit,vtfcilicetviucte tpilcopo ordinarctur, propter vniuer-blis concilq prohibitionein,quam poft ordinationem didicit. Vndc facegit in concilio cpircoporum,vt omnia ftatuta p3trum,ordinand(S deberét ab ordina-toribus intimari.Ipfe autem defedixifte Icgitur.dnnulla re lentio mihi Dominium fic iratum,ficut in hoc,cii m vix di-gnuscHem poni adremum,pofitusfum ‘'dainpluftrem in apicc regiminis Ec-defix. Clerici Ecclefiçfuçviuebat in com-niiuni,etab eo dicitur ordo canonicoru negulariumbabuifteinitiü,de quo i2.q. i-Nolo.amp;ccrtè.Veftiméta ei’ nee abic-dï nimium, nee nitida plurimùm erat, nenfafrugali amp;nbsp;parcafemper vins eft, lt;^u'Caquamfcriptum erat: Ô^fwatnatiiiffi^a^yèntum rodere yira^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;Hanc menjam yetkam nouertr c^e/m \ Paupcrum fempermemor erat, vt fi nc-cefsè efiet, facra vafa in id opus con-flaregabcato edoétus Ambrofio, con-finguincisitaprouidit, non vt diuitias inherent;fed “ut non,aut minus ege-fentfominarum nullam,nec etiàm gcr-nianaiTi,fecumbabitarc permifit. nun-(|uamcummuliercfc)lusloqui volcbar, dfilccretumaliquodinterueniret.raró proaliquoliterisvel verbis intercedcre Volcbaijtecolcns quendam plulofopbu contemplatione famç, amicis multa no eitiirc,iedextorfiflc; amp;nbsp;firpe dicc-’üteftasquçpetit,prcmit.Cûm au-ntmidfaciebat, fieftylum temperabat, vtonerolus non efiet, fed mereretur vr-Unitate diftaminis exaudiri, Volcbat 8utem magis inter ignotos, quam notes,caufas audire. Tria documeta refert fc Auguftinus ibAmbrofiorcccpifire:Primum,nc cui-(juam coniugium procuraret: fecundu, ■'^ gtmilitate volcntem non commédaret: ?gt;„, tertimn,*ad conuiuium inuitatus non ^ic. accederet. Ratio horum, nèindè malu' |
eueniret.Et tandem ciim efiet annórum ^ 7^.anno epiCcopatus lui ^gVandnlis ci-uitatem Hipponcnfem obfidctibus,mi- crauitad Dominum. Scd Hermannus --Contradusfcribit, Augulhnummor- g^Qj^j, tuum anno cpilcopatus fui 40. Claruitbistemporibus Orofius,qui OroCut# libros biftoriales feripfit 19.de* hormc-ftajid cft,miferia mundi, petente vel iu-bcnte Auguftino.Hic liber commenda-turxv.di.Sanfta. Eratfimilitèr bis te-ponbus Rufinus presbyterAquileien, de quo Heraclides ait:Erat Rufinus no- Rufinus. bilium morum,amp;in fingulari propofi-to fatisfortium, quo nullus manfucti-or amp;nbsp;placidior,*tanquam omnia fcics, quem etiàm dicit apud Hicrofolymam cum S.Mclania 37.annisdegiile,paupe-res amp;nbsp;peregrinos fumptibus proprijs foui fic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y Verum quia Hieronymus notauit eu de libero arbitrio nocatholicc ïenfifib, in quibus ergo Hieronymus arguit cü didis feu fententijsjECclefia cum reprobar,di.i5.fanä:a Ro.alias approbat.Scri-pferunt Hieronymus amp;nbsp;Rufinus in altcrutruminuediuas,vbi in fine dicit Hicronymus:In vno tibi confentirc no potcro, vtparcam bærcticis. fi hæc eft caufadücordiæ, quam babes erga me, mori poflüm /racete non pollum. Tranftulit Rufinus bb.Eufebij Cæfarcen Ecclcfiafticam hiftonam, amp;nbsp;duos libros addidit. Per idem repus rcfpub.tutbabatur.In Occidete grammaticus quidam nomine E,ugenius,relinquês fcholas fuas,in Eugenius, palatio militabat, crarque imperatoris antigtapbus, amp;nbsp;propter cloquentiam à multis bonorabatur.Tunccrgo,vt fer-tur,non medióeriter cogitans, coopéra torem afiumpfit Arbogaftcm,de mi-noribus Gallijs ortum, militaris ordi-nis ducem.Quo fadojdcclinauit ad ty-rannidem.igitur vterq; contra impcra-torem Valentinianum neces maebina- bantur,cubicularios corrumpenres cu-nucbos,qui tandem tyrannorum iuflu principcm dormietem fuffocarut: quod dum Eugenius Hclperiæ agens intelli-gerct, imperium tyranno dignum ra-tus,inuadit. HçcaudiensTbeodofius imperator. |
111 mr-
-ocr page 668-lt;50 TOH. NAVCLERI VOLVMEM SECVNDVM
|
•gt; Hon on us defignatur Imp. rursusfolicitudinibus obftriä:us,fccu-da ccrtamina port Maximum prxpara-, battcongregansq; mil'itarem virtutem, amp;Honorium filtum defignansimpera-torem,ficutamp; Archadium prii'is ctiam defignauerat,dcnu0 ad partes Hefperias magno ftudio feftinabat. loh.anacho retade vi-Aona con fukut. Intcrca cuentum belli confiderans, mifitin 1 hebaidaad lohannem cremi-tamtuneprçfeientia darum, ad quern deftinauitEutropifi eunudiu bbifidc-liffimum,vt aut cum,G vellet venire,dc-duceret:aut nolentem, de belli euentu confuleret.atille venire rcculans^rcnu-ciattamen,bclloeum vidurum,amp;poft vidoriam in Italia moriturum. Relidis igitur TheodoGus ambobus - GlijsConftantinopoIi, paruo tempore venit manu maxima ad' Gallias,vbt iam amp; cum in quodam monte oratorium inueniflctplla node Domino fupplica-bat,amp; circa gallicantum foporatus,vi-dit,quaG iaceret in carnpo,amp; adftarct ci duo viri veftibus albis, amp;nbsp;in eqs cadidif-GmisreGdentes, cumq-iubentes habere Gdutiam,amp;diluculoarmare milite, di-cebant fe pro folatio deftinatos, quoru alter lohannem euangeliflam, alter fe Philippum dicebatapoftolum. Hoc vdo, nequaquim ah oratione ceflauit,et lachrymas vbcriores eifudir. quæ viGo etum cuidam militi rcuclata ’'.V cft,amp;ciim lama percrebuit: Non, in-quit, propter me hæc ide vidit, fed nc quiscrederct,quia Gnxiquod ego vidi. ' Nam primo hoc mihi Dominus oftedit. Fit ergo congreCGo circa fluuium voca-buloFrigtdmvndc amp;in qua parte Romani contra Romanos pugnabant^bel-1a dill erant xqualia.tadem auxilia barbarorum ab imperatore conduda,ter-ga dabant;vndè Eu genij potior effe cœ-pit exercitus. quod videns imperator, in maximam venit æftuationem. pro-draait fein tcrram,adiutorem inuoeäs Dcum. amp;fruflratus non eft: vehemens nempeturbo ventorum a parte Theo-doGjin orahoftium ruit, qui amp;abeius parte Ipiculamiffa valenter hofti infli-geret, amp;nbsp;hoftilitèr repclleret. nee mora, Arbogaftw euaGtTheodoGus. Eugenius ca-jntedidi. ptus amp;nbsp;interfedus eftj Arbogaftes fua |
fc manupereuflit. Præmiferat autem prins TheodolTuf toooo.auxiliatorum Gottborum,(]uc ab Arbogafte funditùs delcta funt,quos vtiquè TheodoGo perdidiire,niagislu-crum,quam detrimentum fuit,aclcuiu5 laudem ob inGgnem vidoriam pod» Claudianus ita cecinit: Ö ntmiiim ätle^e Deo^tièi mi/itat itt/gt;ef'j £r coniuran yeniunr a/^ cla/^ica yna. Igitur TheodoGus Mediolanum ve-niens,poftlaborem publicum corpore fatigatus, ægritudinem incurritjamp;ipf-ransfe moriturum, derepub. cogitauif. Glium itaquc Honorium deConftan-tinopoli vocauit, ordinärevolcns partes Hefperias. Cumque veniffet, breut poft hoe annum ætatis agens jo.in pace apud Mediolanum rebus cxceffthu-manis, Archadiuin in Oriente, Honorium in Occidentcimpcratores conUf tuens. Ac corpus eiuseodem anno Co-ftantinopohm translatum atq; ftpul-tum eftannoDominijpK. Fuit autem TheodoGus propagator jj^^jobi* reipub. atque defenfor eximius, mon-tui) bus amp;nbsp;corpore Traiano perfimilis; mi-nifterialafciua, pfaltriasq; comeflano-nibus adhiberi Icgcprohibuit.litcd^quot;’^' diocritcrdodus.iralci fanè rebusinoi-gnis, ledlubito fledi. Intcrdùnifeueri habens prçcepta, vndè cófiliuniaccepit à dodore maximo,qui eiim drillet fuu’ facile commoueri, nè alperum aliquid ftatuerct, monuit, vbi iralci capiA«,R*^ xxiiij.Grçcas litcras memoriarecéferct,y.^^(e-' vt illa concitatio quç momenticft,mo-|j(j)i»igt;®' ralanguelcerct. Colloquia eratiHipr® perfonisjftudiaprodignitatibus/ernio-nes cum grauitateiucunda. Huius amp;nbsp;apud homines mafuetudo, amp;nbsp;quanta extiterit apud Dcum deuo-tio,hoc vno monftratur excmplodn ci-uitateTheflalonica dum effet, orta eft fèditio:amp; quidam exiudicibustraäi amp;nbsp;lapidati, amp;nbsp;vnus ex militibus quem ille dilcxit,occifuseft.Indignatus Theodo-Gus ac furore dudus, adludos circen-fcs iufGt inuitari eines, amp;nbsp;repente in cosirrui, nocentes cum innocentibus occidi.occifa feruntur turn feptem miU liahominum. Hoe audiens S.AmbroGns Medio-lancn |
|
CHRONOGRAPHIAE. ÖENERATIO Xlia lanenepifcopus,çgrè tulit : amp;dum imperator illue veniflet,ecclefias el prohi-Duitjftans ante ianuas ac dicens: Nefcis imperator,à te perpetratæ necis quanta ütmagnitudo^amp;fi forte recognitióem peccati,prohibet poteftas imperij ,decet tarnen vt Romana vincat poteftate.co-æqualium es imperator amp;nbsp;conferuoru. vnuseftenim Dominus omnium.quitus ergo oculis adijjicies communisDO-^mi templum?quibus calcabis pedibus dludpauimentu^quomodo extcdes ma-nus,ex quibus adhuc ftillat fanguis?no-luus quomodo fufcipiet fanftum Dni torpus^qua prefumptione poculû pre-oofifanguinis percipies óre, du furore fermonistantusiniuftè fanguis clfufus dl?recedcigitur,rccede, nè fecudopec-catopriore nequitia contendas augerc. tilcipcvinculü quo te Dns omnium li-^§®“'bcftcnim medicina lanitatis. Ä. Hisfermonibus imperator attonitus, Ï^Setquiaeratdiuiniscruditionibusnutri-^i^J’‘“$)tuniilitèr obediuitjgemensó,; efflés äiltegaliaremeauit. Cumr^j oftomen-fetranfiffent, appropinquauit natiui-tasSaluatoris. Imperator autem conti-^^^^ Inchrymas impendebat. ingreftus ^MdeummagiftermiHtiç Rufinus fingu- lärifidutiajCum videretcumlamentari, l^dirymarum caufam requirit. Atille ingemilcens: Tu,inquit, ludisj amp;nbsp;mala nicanonfentis?ego calamitatem meam S^mo,quiamendicantibus aperta funt ttmplaDei,vtproprium Dominu ado-tfnt:mihi vero ingrefTus in ea non cft,ct infupèrcæliclaufi funt. Adhæc Rufi-nus:Curro,amp;p6tifici precibus pcrfua-^to,vtfoluat vinculum quo teligauit, Aitimperator: Non fuadebis Ambro-^OjUoui ego decretum illius iuftu, ne-^luereuerebitur imperialem potentiam, ^tlegem prçuariceturdiuinam.Cumq; Rufinus promitteret Ambrofiü fleóten-uum,imperator cum pergcre cum fefti-natione præcepit:ipfe veró, fpe data, lè-^ntuseflpoftpaululiim. Porróvirmirandus Ambrofius,vtvi-ygt;tRufinum,ait: Impudentiam canum imnatus es o Rufine,tantç videlicet net's author exiftés,ncc crubefeis nee me-tuiscontra imaginem latrare diuinam? Cumq; Rufinus l'upplicaret,amp; impera- |
^5’ torem veturum diceret, Ambrofius ait: Ego tibi Rufine prædico, quoniam fa-cra limina cum ingredi prohibebo:fi ve-ró imperium in tyrannidem mutaucrit, neccmlibentèr fufeipio. Hæc Rufinus audienSji-edit/monuitq; imperatore nè de palatio procédât. At imperator in media platea iaper-geSjibo^inquitjamp;in faciem blafphemi-as iuftas fufeipia. cumq; ad facra limina perucniflct,Ambrofium in falutatorio reperit:humiliterq; lupplicabatjVtcius vincula dignaretur foluere, Atille tyia-nicam eius effepræfentiam aiebat, amp;nbsp;legem veile calcare,Tumille:Nójinquit, inlurgo aduersùs ecclefiafticas fanöio-nesjfed te vincula mea foluere depofco, amp;nbsp;comunis Domini pro me exorari cle-mentiam,nec mihiianuam claudi^qua poenitentibus Dominus noReraperuit. Tune Ambrofius : Qiiampœnitentiam oftendifti poft tantam im.pictatem?Tu-um,a'itimperator, eftedocere amp;nbsp;medi-camina temperate, meum veró oblata fufciperc.Tunc Ambrofius: Qnoniain furori indicium tuum commififti,amp; no quç décréta furoris euacuet.quodiuxta voluntatê illius imperator libentèr amplexus eft. Eftautemlexhuiufmodi.’Imperator Gratianus Valentinianus Theodofius jo^j ^g®J^ Auguftus,Flauianopræfedo ptorij 11- mngendis lyrici: Si vindicari in aliquos feucrius contra noftram confuetudinem iuRe-rimus,nolum’ftatim eos autfubirepoe-nam, aut excipcre fententiam, fed per dies xxx.eorum fors atq; fortuna fufpe-la fit: reosfanè accipiant vincula atque cuftodia. Sic igitur imperator ingreditur,non ftans,neq; genua Heftens,fed pronus in pauiméto lacenSjVerboDauidico vfus: Adbæfitjinquit,pauiméto anima mea, Pül.n8. viuifica me fecundum verbum tuum:' manibusbarbam capillosquc euellens, pauimentum lachrymarum guttis co-ipcrgens,veniam petit:cumq; offerendi tempus adefletjfurgens cum lachrymis, ingreftuseft: amp;nbsp;oblatione fafta, intra cancellos ftetit: quo Ambrofius vifo, quid bic expeftaret,inquifiuitj impera- lt;nbsp;tore refpoudente, facrorum perception lü » nem |
|
«5« lOH. NAVCLERI VOLVMEM 5ECVNDVM ncm expeöarefe.Cui Ambrofius:O im^ perator,interioraloca tantum funt fa-,_cerdotibus collata;Egrcdereigitur,amp; cum cæterishanc expeâationem habe, purpura nanq; imperatoreSjUon faccr-aotes,facit. T une fideliflÏrnusimperator gratan-tèrremandauit.'Non audaciæ caufa intra cancellos manfi,fed in Conftatino-politanavrbchanc confuetudinem elfe cognoui,vndè gratias ago pro huiuf-modi medicina.Ego, inqt Paulus, vtri-ulq; opus admiror: illius fidutia, huius obedientiamnllius zeli feruorem,huius fideipuritatem. IlludAmbrofij moni-tum, cum imperator Conftantinopo-lim veniensaNeélario inuitatus vt in-gredcretur,remadauit ei imperator; Vix potuidilccrc3quæ differentia fit impe-ratoris et facerdotis;vix enim inueni ve- ritatis magiftrum;Ambrofium enim fo-lum noui dignum vocari pontificem. Eiufdem quoquè Theodofij tépore Monftrum. apud Palçftina nat’ eft puer integer,fed ab vmbilico fursùm diuifus,itàvthabe-retduopeftora,duocapita,etquofcuq; fenfus:amp;ciim vnus edebat amp;nbsp;bibebat, alter non edebat: vnus dormitabat, alter vigilabat : nonnunquam fimul dor-miebant, fimulludebant amp;nbsp;flebant, amp;nbsp;Vtriq;percutiebant fê inuicem. vixerut ante annis fermé 2.amp; vnus mortuus eft, alter poft hoc fuperuixit diebus 4.in ca-ftelloEmaus. ArcJiadius, ANNO Domini j99.Archadius amp;nbsp;Honorius Honorius filij Theodofij, comune im-Imp.jo. perium diuifis tantum fedibus, annis 13. tenuerut, Archadius in Oriete, Hono-nusinOccidete.Reliquitaut eis Thc-odofiusj.duces^quibus duviueret, très imperij partes gubernadas credebat, Rufino Orientalem,Occidetalem Stilico-ni,Aphricanam Gildoni ; qui omes très perfidiosè agentes, pœnas foluerunt, proutinfrà luis in locis dicemus. amp;nbsp;vt clarior de fingulis fiat narratio,primum dehis quç in Oriente fub Archadio,de-indè quæ in Occidente fub Honorio gefta lunt,fcribemus. Theodofio itaq; mortuo,filij cu fuis curatonbus à patre datis,imperium gu-bernaruntpacificè.ctim autem poft tra-lationem corpons Theodofij,exercitus |
qui cum eofuit contra Eugenium,re-uerlus erat,Rufinus patricius Archadio principi tendens infidias, Alaricum regem Gotthorum, vt Græcias vaftaret, milfis dam pecunijs,inuitauit: feddete-dus Rufinus,ante portas vrbisCóftan- R«^* tinopolitanæ quafi tyrannidem medi- Ç taretur,a militib’ decollatus eft,caputqj cijus cum dextra manu adludibriumper vrbem circududum eft.vxore eiusexu-lata,opes eius cundas Eutropius/pado promeruit. Pauco dein temporetranfeüte,etiam Nedarius Conftantinopolitanus epi-fcopusdefund’ eftunox ergo ftudiage-nerantur,alijs aUum ordinäre cupién-bus.nouiffimè veró placuit, vt ab Antiochia lohânes euocareturEcclefîç p«* sbytenerat enim fa ma doctrine mirabilis Jntra paucü autem tempus communt dccrcto clericorum amp;nbsp;laicoru,impera- ^ tor Archadius euocauit eum. Venitamp;W,', Theophilus Epifcopus Alexandrinu$,^j^ qui ftudebat lohani detrahere,amp;Ifdo- „m, rum fuu presbyteruordinare.verumpa-latij indices prçpofuerutlohanne,con-tradicente Theophilo, Tadèm prçp®^* tus palatij Eutropius,accufationesfcri-ptas nonnullas in Theophilu funiens,et oftendit,dicens:Aut ordinalohânncm, autacculationeshç venientadexamen. Hinc perterritus Theophilus, lohanem ordinauitepifcopum, Hic Iohannes adhuc laicus,aduoca-tionibus vaCabat,non diii tarnen,fedin fandam currebatEcclcfiam.tandèmle-dor in Ecclefia Antiochena c5ftitutus eft;deindè vbi ordinatur epifcopus,propter caftitatis zelü feuerior habebatur; amp;nbsp;propter vitç reditudiné, incautus li futura profpicere nefcicbat.in confabu-lationearrogansa nefciétibus babeba-tur,in docendo erat prçcipuus,in ex-planando egrcgius,ad mores coëreedos optimus : amp;dum vitam clericorum repente corrigere voluit, omnesin fuuin odiu concitauit.cundicum velutfuri-ofum declinabant,amp;apudomneseide-traheba.t;amp; quia nunqaliqué ad pran-dium inuitauit,nec ab aliq^uo inuitatus ibat,dicebant cum hocideo faccre, quia turpitèr maducaret.alij propter exquifi-tum epularum vfum hoc fieri dicebant* Reue- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO Xini. Reuera autem,vtPalladius domefti-cus eius fcribitjOb dölorem capitis*ob-fcœnus erat, nee omnes cibi conuenic-bant:tum plerunquè cibi obl/tus, ad vefperam ieiunabat, part'im occupatus Ecclefiafticis curis, partim fpiritalibus intdligentijs abftradus.fed amp;nbsp;ad euita-dumrilusac vaniloquia.prxtereaciiii-tatisingenia confiderabat, cogitans fe oportereeffe vtChrifti difpenfatorem, autdignitates omnes ex æquo Honorare, aut le fubijeere nemini, amp;nbsp;propter Heefolus edebat. Cumque odio haberct eum Theophilus, conftantiam eius irrc-prahenfibilemq; fidutiam intuens, ex-peftabat,immo obferuabat eum, donèe mcurrebatodium quorundam aulico-rum,cleri quoquèj amp;nbsp;inprimis reginæ Eudoxia:, quæillum ob fermonem, in (juomulicres vitupcrans,quafi ledeno-tàiret3inculpabat,ità quod etiam impe-ratori conquefta eilet, diccns, cotume-liamillatam vxori,in eum redundare, Accelfit his,quodipfe lohanncs Di-olcorum virum fanöilfimum, aclfido-rumamiciffimu, ante à Theopliilo cie-^05,amp; ad fe venientes,honorabatylicet ante caufae cognitionem cis participarc nollet. Ob quæ Theophilus indigna-*'l«ii»’ ^“5j”onfolùm vindidamin illos exer-Vm '■''^/c^ietiamlohanem deponcrequæ-^•i rebatniotusq; imperator querelis Eu-'^oxiæ,præcepîtcôtralohannem lyno-tiuniconuocari.accurrebat inimici lo-Eannis,Theophilb coopérante: amp;mo-donondehbris Origcnis,ledde Iohannis depofitionetradabatur. Venientes Conll:antinopolim,qua-ter cum citabat, qui venire noluit, afle-rens illos manifeftos inimicos,fcd lyno-dum vniucrlalem fieri proclamabat.vn-de fynodus damnauit eum, ex quo magna feditiopopuli exortaeft.diligebant tnimlohanncm.vcriim imperator iuf-Etpopulum recedere. Inimici tunc da-Eanthbellum accufatorium contra lo-liannem,petebantque vt ad concilium trahcreturinuitus.Habebat tunc loha-nescongregatos 40. epilcopos, amp;ctim lolusvemreiuilus diet,ad cos fermone Hb ^’^^’^‘ Orate,inquit, Iratrcs, ac (fidi-'^’bo. Jigitis CH R1S T V M)mci gratia nullos, lus luam rehnquat Eccleiiam, oratio- |
nibusq; veftris memineritis meî. Mœrore incredibili detenti,vt fcribit Palladius,qui præfenserat, alij funde-bant lachrymas,alij ofculabantur eum. Sedete, inquit, amp;nbsp;Here definite, nec me amplivisaffligatis.mihi viuere Chriftus rhil.t eftjamp;mon lucrum, non enim patriar-chis meliores fumus, nec prophetas neC apoftolos antecellimus.Ad quæ dh. At vices noftras lugemus,qui pupilli relin-quimur.Nolite,ait,pluraloqui.neque enimamedodrina Chrifti accepit ini-tium,nequein me deftituta eft. nonne Moifes mortuus eft?nónne SamueHAd hæcElyfius epifeopus: Sed fi retinueri-musecclefias, neceltario communicare cogemur amp;nbsp;fubferibere. Cui Iohannes: Communicate quidem né feindatis Ec-clcfiam,fcd nolite fubferibere. Dumhæc interfc referunt,adftabat pro fonbus hi quos Theophilus miferat ad citandum Iohannem:quibus epifeo-pi lohanni adhærentes, dicebant, fe re-fponderc veile Theophilo,eique literas mittunt,rogantes nè fcindat Ecclefia, eum ante Icripferit, non oportere epi-Icopum citra terminos fuos iudicari, iuxta Niceni ftatuta concilij. fubiun-gunt, plures perDEI gratiam lumus, quam iynodustua,cogregati adpacem ccclcfiarum. Nam 36.habes epifcopos, nos autcm4O.fumus,trâfiergô ad nos. Verùm his non attentis, mittuntur qui traherent hominem ex madatoim-peratoris, crimen læfæ maieftatis præ-tendentcs,quôdreginamIczabel infermone nuncupauerit. Pellituritaq; I0- loh.expel. hannes ab Ecclefia, miftoad id comité cum auxiliomilitum, non fecùs quam ad barbaricum prælium. timens autem Iohannes feditionem,finè refiftentiafe eis tradidit,vtoccultèduceretur ad agel los Bithyniæ.mox terræ motus fadus eft magnusjvndè exortus eft clamor in vrbc,hoc contigifte propter iniufta Iohannis ciedióem.perculla regina timo-re,rogauitimperatorem, vt lohannem reduceret. miffi lunt plures nuncij ex parte imperatóris amp;nbsp;populi,rogantes vt rediret, amp;nbsp;ciuitatiluccurreret, nefed^ tio fieret. Rcuerlb occurrit populus cum ce-reis amp;nbsp;lampadibus, amp;nbsp;cum populus vcl-iü 5 kt |
lt;54 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Icteum infua fede collocare, nolebat, dicenSjOportere eum alynodo qux da-mnauerat, reponi. tandem importuni-tate populi viólus,acquieuit. pauló poft ftatua argentea chlamydecircuamiéta, in plateaiuxta Ecclcfiam S. Sophiæ ad honorem Auguftx pofitaeft, vbl milites amp;nbsp;^ceres ludos puhheos cxcrcebant, quodlohaniplurimiim difplicuit,cum videret hocadEcclchx iniuria fpcâa-re. Confueta igitur fidutia rursus vfus eft,amp;ciim oportcret (vtinquic Sapiés) principes fupplicationis verbo defleftc-rc,hocnofecit,fedimperij fui vfusclo-quio3aulicoslacerabat,quod Augufta ad fuamtrahebatiniuriam,amp; quçrit vt denuo contra eum fynodus eelebretur. Hoc audiens lohanncspHam famo-fam homilia protulit, qux incipit : Ad-huc Herodias infanit amp;c. amp;nbsp;hc magis prouocauit reginam. non audebat Theophilus vçnire propter indignationem populi incum,mifitaût canones quof-dam,ficfcriptos:Siquis cpiCcopus aut presbyter,iuftè aut iniuftè depo(ïtus,cx feipfo abfq; fynodo in Eccleham rediê-ritjhic iam excufationis non habeat lo cum,fed expellatur. Afteruntitaque in confpeélu imperatoris mifti à Theophi-^^gt; vigore illms canonis eum debere expelh. Epifcopi co tra loh.có« ueniunc. Contradicebant ex partclobannis, quiadcrant,afTerentes canonem illum ab Arrianis editum amp;nbsp;inualidum. cuq; perfifterentaduerfarij importuniùs canonem Enne catholicorum efTe autho-ritate epifcoporum cditu, Elpidiusepi-fcopus Laodiçeç,filcntio impetiato^re-gemalloquitur; Non,inquit, diutiiis mafuctudinem tuam vcxemus,fed i^ud fiat: fubfcribant fratres noftri Achatius amp;nbsp;cxten,feeiïeilJorum fidei qui illos canoncs cdiderunt, amp;nbsp;foluta eft con-troucrfia.Imperator fimplicitatem hominis fubridens,dixit:Nihil aftem vti-lius poteft,crat enim in omnibus imperator innocens. Anxij igitur aduerfarij Johannis circa huiufmodi propofitionem, cum rcgi refpondere non poftent,amp;licètinuiti, fubfenbere fc polliccntur incófultè; fed egreffi, mox redcunt, amp;nbsp;promiftionem retraçant. Qu^xrebant igitur alia qui- |
nientia.tum imperator fatigatusimpor-tunitate, mandat Johanni vtEcclcfiam cKeat.cui Johannes: Ego à Deo Salua-torenoftrohacEccIefiam accepiin fa-lutcm populi, nee illam defererepof-fum.quódfi id fieri omninó vis, vime-cum age,vt cxcufationemhabeamtan-quam tua authoritate pullus. Veritus itaque rex diem fanélam amp;nbsp;commoti-onem ciuitatis, aduerfarijs ipfius dixit: Videte nè fortè non reifte confulatis. Tune nimium audaciffimidixeruuSu-per caput noftrum fit, imperator, loha-nisdepofitio. Jntcrim Iohannis clerici vigilias m-choant,ritusbaptizandorüprofcquen- ^, tcs.Tuc Lucius tribunus 40. lecumfia-lK^^J^hri bens Thraces, infilijt noiftu vnà cum^’^jcf«* Achatij clericis amp;nbsp;mihtibusin Domi-nicum grege vibratis gladijs,mtrabca-tas aquas presbyteros fuftibusincapi-te fcriens,pifcinam cruorefœdauit/n-dc nudx muliercs vnacum virisquiad baptilmum erant parati, fuga: fecom-mittebant.alius manu vulneratus,abibat plorans, alius virgincm * v'^beribus trahebat, omnes ad prædam intenti, presbyter! amp;nbsp;diaconi in carcerêniittun-tur: haud longè poftca aduerfarij foba-nis efficiunt,quodimperator miHo'^®quot; rariomandat lohanni, quia daronatus cftetabepifcopis Achatio amp;nbsp;Scueriano ac cæteris,vt lèipfum cómendansDeo, Ecclcfiam egrediatur. Ita epifcopus Johannes principisiuf-fionedifccdit vnacum epifcopisfibifa-ucntibus:occurriteivircx ciuitatepo-tcns, dixit: Egredere Ecclcfiam vir Del, nè inuitus traharis,amp; populi fcquatur feditio incxpianda.Tune Johannes qui-bufdam epifcopis amp;nonnullisvtriulq; ' fexiis fidelibusvalediccns,ait.' Qüæ “ƒ me funt,finem habêt,necvitra fortevi-debitis faciem meam.hancvobisEccle-fiarn commendo. Ad hçc illi eum eiulatu adpedes dus volutabantur. tune vnus ex presbyteris lohanis ait,fubmouete voshinc.Egrel-fus gutem ad Orientalem plagam, vbi crat iumentum paratum,videns prçfto-Jari populun),declinat,nè fieret feditio, dam fc proripiens, mox vero de medio throni. |
CHRONOGRAPHIAE. tlironi,in quolohannes federe confue-ucrat, flammaprofiliens, totam fedem dcpalcitur. Iohannes autemà mili'tibus vnàcum Cyriaco amp;Eulyfio in Bithy-niam ducebatur. multi quoquè Iohannis amici amp;monachi, ab cremofadio-neTheophili in exilium miffi funt, amp;nbsp;nonnulli occifi.Iohannes prædicans in Bithynia,animas Deo lucrifecit pluri-niasJcdinuidiainimicoru indè autho-ritate regis ad Armeniam detruditur.
^^p ANNO Domini 4o2.Syricius pa-H pamoriturjamp; Anaftahus natione Ro, iubrogatur. ledit annosj.hic ftatuitvt facerdotes Harent curui amp;nbsp;venerabun-didumeuangelium legitur, amp;nè perc-grini amp;nbsp;m aximc tra nfmari ni,i n der urn recipiantur, nifi5. epifcoporum chiro-graphis.
ANNO Domini 4oq..lynodus Alexandria fuit propter dodrinam Orige-liiSjöc vt condemnarentur libri ipGus, Theophilus fecit congregari epifcopös Aegypti,amp;Epiphanium virum landil-L fimumepifcopum Cypri,circüucnit ac i^jP^ amicu fecit,qui amp;fimilitèr libros Ori-'%'Ï^g«nisdamnauit. veniétes Conftantino-^S ' polim,ibi quida damnationi librorum Origenisob reuefétiam Epiphanij fub-feribebant, plurimiauté hoc recuiabat. cratenim adhuc magna altercatio de dodrina Origenis.Turn lohanes Chry-foftomusindignatus eft,quód ablq^re-guliseccleliafhcis in Ecclefia fua Epi-' nbsp;nbsp;nbsp;phanius ordinationcs fcccrat:1 cd tarnen
’ogabatjVt inter epifcopos cum co ma-’leret.atillencc fecum manere,nee ora-»■e relpodit,nifi Diolcorum à Theophi-lopullum,deijceret,amp;danationihbro-rum Origenis fe fublcriberet.
lonannehoc renitente, Epiphanius ddetrahere cœpit,fcduâ:us à Theophi-lo,tanquam librorum Origenis defen-loreflet.Cuilohanes refpondit: O Epi-pbani,contra régulas multas fecifti:pri-wiim ordinationcm fecifli in Ecclefia inca,demdè in ca lacra celebrâfti. denuo Jn teconfidis,obleruanè inpopulole-ditiooriacur.HocaudicnsEpiphaniüs, difceffit,remandans Iohanni,Spero,in-quit,quod epifeopus no morieris.Eco-tialohannesEpiphanio,Spero quod ad patnamtuamnonredibis. amp;nbsp;vtrunqup
GENERATTO Xint d^| cucnlt.namEpiphanius in via obijt, amp;nbsp;^I's^EpU** lohanes de cpifeopatu depofitus,in exi- phani) obj-lio vitam finiuit. admiranda fiquidem '“*• Deiiudicia. nam poft tales altcrcatioes lanftus vterq; habitus eft.
ANNO falutis noftræ 405. Anafta-fiodefundojlnnocentius natioe Alba- innocctw« nus,Romç epifeopus ercatur. fcdit an- papa, nos iJ.Conftituitvtlabbato ieiuniu ce-lebrctur, quo die Chriftus in fepulcro iacuiftet, amp;nbsp;dilcipuli ieiunaffent. Sub hocinnocctio pullus eft.lohanes Chry loftomus,amp;Theophilus author totius mali,quo fe purgarct,Iiteras fuas ad In-nocentium mifit,fignificans depofitio-nem Iohannis, quas cum Icgilfct Inno-centius, exhorruit temeritatem Theo-phili, ac faftum eius ægrè ferens,fcripfit ad Honorium imperatorem fratrem Ar-chadij,vtcongregari faccret lynodum Occidetalium epifcoporum. rogat Ho-norius papam,vt mittataliquos cpifco-pos amp;nbsp;clericos Roman« Ecclefiæ, qui ipfius cpiftolas fratri prælentent.
Erat ante tenor cpiftolæ Honorijad Archadium.-Tcrtióiamfcribo ad man-luetudinem tuam,orans,vt que contra lohanncm Cóftantinopolitanum epi-Icopum maligne gefta elfent, corrige-rcs.vcriim id haftenus fadum no cft. id-circó rursùm per fan êtes epifcopos atqj presbytcroslcribo, pacis Ecçlefiæ aui-dus, amp;nbsp;ingenti cura folicitus. pacatis enim Ecclefijs,imperio noftroquoquè pax proueniet. lubcas ergo cpilcopos Orientales Thcftalonicæ couenire.no-ftri quippè Occidentales epifeopi elc-ftos viros miferunt epifcopos ac presbyteros Roman« Ecc.cos omni cum ho-norefulcipias,qu«lo,vt fi Iohannes iu-ftè depofitus cft,doceant me ab eins có-munioncdilcedercifinautem deprçhê-derint malignatos Oriètis cpilcopos,ah illorumitidèm communionc lècernât. Hoc autem ante omnia poftulo,vtThe-ophilum Alexandrinum epifcopumiu-beas ctiaminuitum adelfe. per hue enim mala omnia emerfifte memorantur.
His fcriptis,accclTerunt Orienté ver- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
sfis milfi.fed quata fint aduerla perinfi-dias pafli, vixplenè polfet narrari.Itaqj tandem Innocentius papa exeitauit Ar-, chadium imperatorem pro eo, quód lil 4 aften-
-ocr page 674-€^i lOH. NAVCLERI VOLYMEN SECYNDVM
|
affenfit depoftioni amp;exjlio Iohannis, cjui quidem lohanes etiam ah Armenia interim detrufus, mittitur in defertum; amp;cumnon poffet egredi, duâus eft à militibus; erat autem imber vehemens, amp;nbsp;rursum ingés æftus,quæ ipfepro de-licijs habebat. Turn pertrimeftre tempus iter difficilimum conficientes, ve-nerunt in téplum S. Bafilifci martyris, qui ei apparuit noâ:e,dicens: Frater Iohannes confide,eras enim fimul erimus. laborabatfebribus vir fanélus. ac fum-ptis ibidem cxleftibus lacramentis, co-ram effudit orationem, dicens : Gloria ütDeoomnium caufa.confignanscij fe cruce,migrauit ad Domi num. Quo migrante, grando vehemens in Conftantinopolim amp;nbsp;in omnia fubur-bana eius defcendit, dicentibus cundis hoc ex ira Dei prouenifle.quibus verbis fidemfecitmors reginæ,quæ fuit magna caufa eius exilij.mcrtua eft pofteu 4.die.Iohanesitaq; Chrylóftomus mi-grauitadoominumanno Domini4o8. 7oVi.e«r''°* vocatur auté Os aureum,có quod cum EbrosEcclefiafticos didfaftet, ” diabolus atramentum quo fcribebat, euertit.'quoeuerfo, virDci calamü ori fuo impingens,aureas literas faliua 01 is ferturfcripfiftc. Per idem tempus Innocentius papa Cataphrygashçrcticos ab vrbe depulit, Hirelïj«; Pelagium monachum amp;nbsp;Caeleftinum ïÂlîr liæ‘'eleos damnauit, eo quod liberum arbitrium gratia: diuinæpræferrent,amp; quod dicerent,ad implenda diuina iufta voluntatem pcrlcfufficiétem efle.con-trahosetia multa fcripfit Auguftinus. Pclagius autem in Britanniam profi-cifcens,totam infulam fuoinfeciterro-re.Adhæc infantes fine peccato origi-nalinafci decernebat, amp;nbsp;tam infontes, quam infons fuit Adam ante pecCatum, necideóbaptizandos efte, vta peccato roluantur,fed vtper adoptioneminre-gnumDei admittantur ; efte tarnen eis extra regnum Dei, æternam amp;nbsp;beatam vitam.Adam etiam dixit folùm fuopeccato lçfumfuifte,eumq; mortuum non cxculpæmcrito, led ex conditione na-turx,quiamoriturus crat,etiam fi non peccafiet.diccbat etiam irritas efte ora-tiones quæ fiunt ab Ecclcfia. de hoc |
in epiftola Auguftini. Orientales etiam monachos tagra-uis exagitabat quxftio, vtrum fcilicet Deus humanum corpus haberct.fimpli-cioribus enim eremitis Deum fub hu- HirelisU* mano ftemmateefte adftruentibus,quia fcripturafacra narratde facie,manib, oculis amp;nbsp;pedibus Dei, alij autem fpiri-tualitèr hæc intelligenda dixcrunt,amp; condemnaturhçrefis contraria,dequo 24.q.2.C.pe. Eodem etiam temport, vt refert Si- Hiredsp'^« gisbertus,hxrefis Predeftinatorum cœ- ftiM'®™“’ pit fcrpere,quihçretici dediuinagratia amp;prædeftinatione difputantes,allere- ,, bant quod neepiè viucntibus profebo^ norum opcrumlabor,fi àDcoad mortem præfeiti funt:nccimpijsobfitquod improbe viuant, fifuerint prçdeftinatl ad vitam.quæ aflertio periculofa,amp;bo-nos à bonis retrahebat,amp; malos ad mala prouocabat.Hæchærefisex librisB. Auguftini malè intelle(ftis,initiumha-buiftedicitur,vtrefert Antonin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ad Honorium rcdco,quiannoDo- jæ^ y''n, mini 399. Theodofio pâtre defundo, „ijjjitoriü Occidentale imperium gubernabatfa-Ro*quot;?’'''®' dus fanè imperator,mox ludum gladi- “''’ atoriu qui Romæ celebrabatur/emo-uit.quidäcnim monachus Tilinia^^*^^ Tilimachi prohaccaufa vcnitRomam:amp;duinne- lelusac landum fpedaculum ageretur, amp;ip^^ “°”’ intrauit in ftadium,nitebaturq;pugna' tes gladijs fepararc.cuq; Ipeètatoresad-uersùs eum fouirent, amp;nbsp;dfulione fan-guinisgraftarêtur,arbitrum pacis lapi-dibus occiderunt.Hoc agnolcens impe-rator,illura monachum qui ab Oriente hac caufa venerat,inter martyres nu-merauit, nefandûq; fpedaculum peni-tùs abftuht.HæcexTriparntahilloria. . Intérim Gildo, quem Theodolius ^^ƒ Aphricæ præfecerat,vtfuprà eftdiftu, cognita morte Theodofij, parùm fpei in pucris ponens,cœpit Afticam vendi-care,cuius frater Malcezel,cùm elfer fi-deliSjgermani perfidiam detexit. Gildo auté duos fratris filios intérim occldit, contra quem iam vt hoftéjidem Mafce-zd cum cxercitu mifius, cum infugam |{^ vertit,amp; ftrangulari captum fecit.fed et ^yp«. ipfe Mafeezel poft fratris necem impie- unliis. tatis ipfius imitator,imperiii alfcâauit, «Si |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIIL 657
|
®^9iP’’° coamilitibusintcrfeduscft. Supererat Stilico,quern Onenti prç-fecerat 1 heodofius, qui erat de gente Vandaloröj focerq; Honorij faftus.fu-itautem perfidiffimus, conftitucns imperium filio fuo EutberiOjfed non pri-ufquam imperatores id calamitatibus muoluiffet, quod facile eis vel occifis vel occupatis,id patrare potuilfct. itaq; pnmum Vandalorü,Sueuoru, Burgfi-dorum,Alanorüq; genres excitauitco-traRo.imperiü.Dcindè Vifigottbos, q-lîusprçefledebuerat, curauit ftipendijs priuarefolitis,dolosè fuadés imperato-tibus illos mi nimè fore neceffarioSjfpe-tans illos ad contumelia acceptam, Ita-liaminuafurosjbcutamp;fadumfuit. Plinius Germania ex Agrippa: tradi-tionibusdefcribens, Vädalos amp;nbsp;eorum partemBurgûdiones,vnam dicitelle ex quinque interioris Germaniæ partibus V^, _ gentcm.Alaniaute,inquit,ctfifintScy-ths origine,in ipfis tarnen Vandaloru icgionibushabitabant. Confentire vi-dentur Sueto.Traquillus amp;nbsp;Cor. Taci-tus^qui omnes volunt, Vandalos, Bur-gundioes,Sueuos amp;nbsp;Alanos, vetuftam originem ex Germaniababere. Eft ante Vandalia, regio amp;nbsp;pars Poloniæ feptê-trionalis.fuità Vandalo fluuio, quire-gioneminterfluir, cognominata. banc i tegionem, vtrefertBergomcnfis,impe-ranteConftätio Magiio,Gcbricb Got-, ; nbsp;nbsp;nbsp;thorum rex potenter inuadens,V anda-los eu Vifimare eoru regevilt;ftos,a proprijs Icdibus deturbauit, qui Vandalia relifta,nomineretcto,Pannoniam ba-bitandam à Conftantinoimpeträrunt, vbi amp;nbsp;40. annis imperatoribus obfe-quentcsmanlerunt. vcriim pofte! cum itecibiconfidéter propter Gotthorum Hierum diutiùs babitare auderent, ad Oceanum confugientes, piraticam ali-3uandiu exercuerunt vitam.fed à Gepi-isfugati,rursùsin Vandaliam-reuerfi, locapri(caincoluerunt,vlq; ad Stilico-nis tempora, qui huiulce gentis dominium accepiflc fertur. Burgundiones veró fcribit Vincen-tius à Scytbicis locis primum prodij ffe è Scandiainlùla. led vt fuprà dicitur,, alij partem Vandalorumftufte memorant, Suctonio telle,amp; bene, amp;nbsp;referut quod |
Augufti temporibusca pars Vandalo-rum,quibus Burgundionibuspoft no- Burgfidio menfuit,ad8o.armatorum millia vite- “““ ®quot;“ riores RJieni ripas infederat, quos Dru-fus amp;nbsp;Tiberius Cæfares, feut Cornelius refert, poftfubadam intcriore Gcr-maniam, infedes proprias rcpulerunt, amp;nbsp;extra vrbes loeaque munita diffipa-runt. At Bergomenfis in fupplcmento inquit: Hi populi eifdem temporibus lupra Rbenum fluuium conlêderunt, fed Valentiniani principls pofte! temporibus ad Rbodanum fluuium de-lcendentes,ibidèm caftra ponentcs,lo-cum Burgos appellaruht, amp;cxindcin-colæ omnes appellat! lunt Burgundiones. Cuq; duobus annis eo in loco in tentorijs confediflcnt,nibil præfumen-tes, tandem à Rom. amp;nbsp;Gallis luben-r tur locum cum vxoribus amp;nbsp;liberis in-babitare. Nadi itaquedomicilium lê-cus Rbodanu,eum locum pofte! fem-pèr tenuêre. Ét refert biftoria Tripartita lib. 12. quod pro maiori parte fue-rintfabrilignoru, dum adbuc fuiftent inpatria. Audientcs autem Deum Rom.fuis fl-delirèr luccurrere, vexati ab Hunnis, veneruntin Galliam : amp;nbsp;! quodam epi-fcopo baptifma petétes,qui eis 7. diebus exindi(ftoieiunantibus,ndemexpofuit, amp;nbsp;baptifma conceflit. Ea fidutia pau-lopóft Suptarium regem Hunnorum, dum crapulæ nimiiiui indulfiflet, ba-bentem decemmillia armatorum, cum tribus millibus aggredientes, interfe-cerunt. Deinde regem fibi morealia-rum gentium elcgerunt.bos autem reges conftat per multa lecula regnafte in Celtica Gallia, vb'ifuerunt bæ ciuita-tes, Senoncs, Lugdunum, Vienna, bi populi aliquando Hedui, quandoquè Burgundiones,interdum Sequani funt appellati, bodiè ducatus titulum tan-tummodó retinent, vndè Burgundiones Rbodanus ! Gallia Rom. prouin-cia diuidebat3qui HeluctijsHeduisque acLingonibus finitimierant. Rbenum deinde fluuium pro fine babent, vndè amp;nbsp;inter Rbodanum amp;nbsp;Rbenum flu-uios, Burgundionum ducatus quinque dicrum itineris expediti babere di-’atwr,incuius medioBifuntina ciuitas fitua» |
|
Äjg lOH. NAVCLERÏ VOLVMEN SECVNDVM Palatini Dindymits amp; Seueria-nus. fituaturjVtrefertBergomenßs. ANNO igitur Honorij feptimo, Vandali,Burgundiones amp;nbsp;Alania Sti-liconeimpulfi,Rhenü tranfiêruntjSue-uosq; in Heduis amp;nbsp;circa ea loca reper-tos,infuam aduersus Rom.coniuratio-nem recepcrunt.fuiffe autem traduntur trecenta vel(vt alijs placet) quadringê-ta armatorum millia. Igitur Vandalij BurgundioneSjSueui amp;nbsp;AIani,addiri' piendas vaftandasq; Gallias funt profe-éli.Burgundiones vero fedes ilico cape-re conftituerut apudHeduos,Vefonti-oSjLingones, Cabilonen,Matifconen. venus tarnen videtur, quód prins cafdê fedes occupauerint ex lupra diftis, V an-dali,Sucui amp;nbsp;Alani, reliftis Burgundi-onibus in Heduis,in Aquitania tranfiere,omnenique Galliarum partem intra Pyrenæum amp;Ligerim populationibus fœdârunt,conatiq; in Hifpanias irrum-pere,difficultate montium retenti lunt. Eodem tempore Gratianus inlulam Britanniæ pertyrannidem inuafit, amp;a Ro.militibus moxoccifus cft. Conftan-tinum quempiam ex infima militia,fola ipenominis induól:i, imperatorem clc-gcrunt.is tranfit in Gallias contrabar-baros,amp; apudCenomanos 1e contines, pacem cuillistraftauit, fed illufus, mißt taméindices in Hifpanias, quos pro-uinciæ obedientèr receperunt, vfq;ad Dindymum amp;nbsp;Seucrianum Palatinos fratres viros nobilcs. bi moliti magis funt tyranno refiftere, ac le amp;nbsp;patnam Honorio confer u are. Mifitin iftos Conftantinus Piftos, qui ab Honorio in fœdusrecepti, amp;in militiam Britannicam cleéti,Honoria-ciappellabantur:eisq; Honoriacis, duce Conftantiofilio,quem ex monacho C^farem fecit,in Hifpanias miflïs,Din-dymum amp;Scuerianum occiderunt.vn-dèipfisfublatis, Honoriaci proximum Palatinorum agrum,pcrmittête in præ-mium Conftantio tyranno, populati funt. IntereàpaganiproximaPyrençoin-colentes,ipfius montis faltus pro fua fa-lute tueri annixi funt,quos Cóftantius amp;nbsp;Honoriaci viribus deturbabant, ac Vadalos,Sueuos et Alanos intra Hilpa-nias admiferut, vt eorum freti auxilio. |
in præda femel deguftata poffent licen-tins defxuire. At hipatclaâoPyrenæi clan ftro,borr endas amp;nbsp;inauditas ftrages hominum commilèrunt,vrbem Aftur-gamexpugnarunt, Toletanum agrum vaftauerunt.duxêre indè,quó furor eos prçdçq; fpes certior attrabebar. Scribit Orofius lib.y.quud ge tes i fix poft vaftatioes amp;nbsp;varias cardes, quarum ipfos quoque modo poeniter, habita forte amp;nbsp;diftributa vfq; ad nuncpoffeffi-one confiftunt.Multa, inquit,mihidc huiufmodirebus loquendi facultasfo-ret.Irruptæ funt Hifpaniæ/ædes ac vaftatioes palfæfunt.ac nibil quidemno-uu.illud emfuftinuêreabarbaris,quod peraoo.quondam annos paffe fuerant aRo.quod etiam fub imperatore Ga-lieno per annos propè 12. GermaniS eu ertentibu s,exceperunt. Id tarnen clementiaDei procurauit, Vtficutin euangelio commoner, SivosMitth-Wi perfecuti fucrintin vna ciuitate,fugite in aliam;quifq; cgrediens quo abire vellet, ipfisbarbaris mercenarijs mmifeis ac defenforibus vteretur. boe ipfi tune vltro oifcrebant, amp;nbsp;qui auferre omnia, interfeélis omnibus,poterant,p3i‘ticu-lam ftipendij ob mercedern feruitij fui amp;nbsp;tranfucérionis onus flagit3bant:amp; boe quidema pluribus faftuni eft. Qui autem non crediderunt euangelio,non dederunt locum iræ iuftæ, acfuperue-nicnteira oppreffi funt. quanq amp;poft boe quoquè continuo barbari execra-ti gladios loos,ad aratra conuerfi funt, refiduosque Ro.vt focios modó amp;ami' cos fouent,vt inuenianturiam inter eos quidam Romani,quimalint inter barbaros pauperem libertatem,quàm mter Romanos tributariam folicitudinem ftiftinere.Hæc ille. Exquibusclicio, Orofium comme-dalle Alanos,Sueuosac Vädalos, quod amp;infequenti cap. etiam innuere vidc-tur,vbiponit Vandalorum, Sueuorutn amp;nbsp;Alanorum fcripti tenorem ad Ho-norium. Ad Stiliconem,qui hunc accendit ignem,redco.Annoitaq; falutis noftre 407. Vifigottbi dolo Stiliconis ftipen-diopriuati,inPannonia fêcelferüt, vbi regem quo per annos 25. caruerunt,cre-auerunt |
CHRONOGRAPHIAE. GENTRATIO XW. ^gt;o
sucrant cx familiaBaltbeorum, Alari-'«x. cü nominejCui RadagaCus amp;nbsp;ipfe Gotthus cum duccntismiUibusfe iunxit.bi duoThraciam amp;Pannoniam amp;nbsp;Noricum,*omncmó; lllyricum,ac prima Ita-hx partem mikrandis ftragibus ac dire-”• ptióibus afflixcrunt.Radagafns rex,qui nondum fidem Cbrifti fufceperat, ex compofito répété totam jtaliam pcrua-ht.Scytba erat,qui omnem Romani generis fanguinem dijs fuis deuoucrat.
Hçcigjtur immaniffima bclua dum WbiRomçappropinquat, pauor ingés RomaminuaGtrdifcurrutin vrbcpaga-w,clamantes bxc fc ideoperpeti, quod facradeorum ncglcxiflent, de repctedis colendisquc facris grandis fit querela hlafpbemantium nomen Cbrifti.
Tranfgrclfus Radagafus Apœninu, interbæcfiibitô diuina virtute conter-ràus,inafperoFcfulani montis iugofe cûfuisreccpitcopiis:amp; quibus ante an-guftavidebatur Italia, invnum amp;par-uum montis verticé truduntur:qui cum fame amp;fiti laborarent,Radagafus fpem 'V ^'^Sæ poncnSjclam fuos dcfcruït : fed in ‘'^quot;’ holles qui miffi fuerant,incidens, capi-tur,moxque interficitur. led amp;nbsp;ceteri à Komanisaut capti,autoccifi lunt.Ta-tatummultitudo captiuoru Gottboru 1 fuiffefertur, Paulo tefte, vt viliffimaru pecudu modo fingulis aurcis vendcren-tur.Hoc rege occilo,Alaricus fuperuc-niens, Romanas cœpit vaftare prouin-cias.hictaméCbriftianus erat^ manda-uitq; imperator! Honorio,vt aut kcum hello congrederetur, aut Gottbislocü adhabitandum in fuo impcrio tribue-ret.quarcHonoriuscoramuniedto có-hlio,Gallias furori Vandalorum tune txpofitaSjillis affignauit.ciim itaq; Ala-ricushanc conceffionem acccptâfTet,amp; Gallias petere conftitucret,recreationé luorumaliquantilpèr apud Placétiam faccretentauit.
* Stilico comes reip.intelligcns Got-thos pacis fidutia militarem difciplina contemnerc,et caftris omninoimmuni-tisfalutcm luam nimia lecuritatc negli-gcrc,(acrudelegit pafebæ diem,in quo partim rebgione ociofos, partim epulis amp;vinoobrutos, ad vnum omnes con-fodipofte non dubitat. Immifitqi Sau-
lemduccmfuum gcnteHebræum,cum SaulKeli’^ paratiflimiscöpijs,quiirruitfacrodlein ”’ ‘’“*‘ Gottbos,magnamq; cædemin princi-pioedidit.tantamtamen multitudincm tam eeleriter conficere nequibat,fed di-lapfi qui^q; boftium manibus, adregis , tabernaculum conuencrunt. Gottbi cum nedum ceffare hoftem, led magis ac magis inftare confpexerät, rabidi có-furgenccs,recolleélis viribusj militibus Saubs mirabili procella repreffis, in fu-gamq;Conucrfis,eos penè adinterneci-onem ceciderunt.
Conftematus animo ad eius ftragis nuncium Stilico,exercitü reparaturus, fupplementu abimpcratorcpoftulauit. Honorius veró perfidiam ipfius,amp; quid molircturintelligésjimmifit duces, qui dignam afceleftilfimo lumpferunt vlti-onem.Eoq; modo Stilico iple, qui iuxta Stilico in-Orofij verba,vt vnum puerum purpura terficitur» indueret, totius generis bumani dedit fanguinem,cum Eutbcrio filio,cuipa- , rabatur imperium,occifus eft.
Verum parua prudetia m doloreiu-ftiffimo vluseftHonorius,quiin fcele-lt; ftos pattern amp;nbsp;filium animaduerfurus, neminem lubrogabat exercitui ducem. quofaólum eft, vt Gottbi in magnam experfidiaira moti, iam in Gallias per-, gere nolentes,fed furibundo animo cœ-ptum iter dekrentes,in Liguriam quam iam tranfiêrant,reucrtercntur:ea^; Ipo# liantes,Aemilia Flaminiamt]; deuaftat, amp;pcr Fulciam vlq; ad Romam percurrentes, quiequid ex vtroq; latere fuit, in pr^dam diripiuntper totum annum.vr-bem deinde obfederunt,amp; nullo defen-fam excrcitu,non tamé paruo negocio, irruperunt.Quo tempore Hieronymus apud Bctblcem floruit.
Capta eft vrbs,quç totu cepit orbem. fedfame pcrijtantè,q gladio,amp; vt Hieronymus feribit ad Principia, vixpauci Romacapi.
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;quot;nbsp;• r Ï j r • niraGot-
quicapercntur,inuetilunt. adnelanos thisdute cibosirrupit efurientium rabies, amp;fua Alarico, inuicèm membra laniarunt, dum mater nó parcitlaélati,fed rccepitvtcro quem paulo ante effuderaf, id fa dum eft Ca-Icndis Aprilis,annolalutis4n2.ab vrbe condita tt64.Alaricus tune iuffiflefer-tur,vtfiqsin loca fanda fugcret, nibil mail paterctur:dcindè quatum poftent.
-ocr page 678-Ó^O ÎOH. NAVCLERI VOLVMEN SËCVNDVM
|
prædæ inhianteSj afanguine tempera-rent: amp;itaquod antè inauditum fuit, immaniffimibarbari confugientibus ad Ecclefias peperccre.de quo B. Aug. in Innocenti- principiolib.deciuit. Dei.Atlnnocen-uspapa. nbsp;nbsp;tius tune Romanæ Eedefiç prçlul,tan-quàm iuftus Loth fubtraft” à Sodomis, occulta prouidentia Dei apud Rauen-nam tunc agens, peccantis populi non viditexcidium. In tanta vrbis direptione duo mcmo-GaliaPlaci- ’‘^'^ digna notatBlondus.Galla Placi-diacapta, dia fheodofij filia,amp;fôrorimperatoru Honorij et Archadij,in captorum forte abduóta,vid:oris cadra barbari fccuta, Athaulpbo Alarici cognato copulatur matrimonio.led amp;vafa S.Petriminifte-_riofacra,ponderejmagnitudineamp; pul-chritudinccxiinia,aGotrhis abfporta-ta,regis iuRu in Baflicç cuius erant^ar-cam, magna cum Romanorû Vifigot-thorumcj; admiratione,fueruntrelata. Tertia deinde die qua ingrelfi fucrant Gotthivrbem, dercliquere. Campania moxamp; Lucaniam amp;nbsp;Brutios populati funt.fretum poRca traieccrc,vt Siciliam diriperent.conatos tempeftas prohibu-it,quç,nauibus allifis,aliquot cohortes ablumpfit. Alarici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moriturtum apudConfentia Alari-mors. cusrcx:cuius gcns,lepulcriialt;Ruraplu-rimi facerefolita^nè vitio aliquainmor tui regis oil a exerceri poflet, amne Bu-xeto proprio ex aluco denuato, corpus regis locello ditiliima fupcllcdili cóplc-to fcpelicrunt.'ct ne id Icpulcrum abin-colisfciripo{ret,amncin curfum priRi-numréRituto,foRorcs quioperi inter-fuerunt,trucidant in loco.. De hoc Alarico fertur, cum pergeret Romain,venit ad quendam monachum valdc vcncrandum,qui cum admonuit, netaliamalaquaG nccibus gaudens amp;nbsp;Ianouinc,faceret.Cui Alaricus:Nó ceo volensproficifcor Romam,fed quidam mihi adeo molcRus dicit: Perge,amp; Ro-mamdeRruc. Alarico mortuo,fubRitutus eR ei in Athaulphus regem Athaulphus cxBalthcorügentc r«« cognatuSjCuiOallaPlacidia primo ca-ptæ vrbis dicfucrat defpófata, cum qua * poRciapudforum lulium conRat nuptias fuiRe cclcbratas. Gotthi, mortuo |
Alarico,Romam funt reu erG,amp;fi quid refiduum fuitdocuRarum more crodut. Muller autem fagax, fratru non imnie-mor,fubtilibus blandimétis ad hocma-riti'animum deflcxit,vt vltro à Rom.im-pcratoribus pacem peteret. Deliberabat turn Athaulphus,Roma fundi ttis eu erfa,alteram ædificarevrhe, quæ in locum demortui nommis Ro. nomen Gotthicum referretictqucniad-modtim ea ciuiras Gotthia Romx fuf-feâa eflet, fc amp;iple noux conditor vrbis,in AuguRorum furrogatuslocum, poRerisimperij cognomentum ale re-linqucrct.Is tarnen eth barbarus,com-*memorantcPlacidiaprudctifGmamu- wnente licre, conhderauit Romanam rem cre-uifle3amp; ad ea tempora fletiflclcgibus amp;nbsp;bonarum artium difciphnis,a quibus Gotthi abhorrebant. ideomutauir ^®”'^^5if«5* tentiam, cgitcg vt Romana: dignitatis, ^gnitiè. cui’ effe nequiret immutator/ore opta-ucrit infiaurator. bine Honorij Archa-dijq;foedcra quxfiuit, qu.x poftfadas apudPorum lulij nuptias,omnéemen-Risltalia,ciim abirct,amp; apud Barcino-nem citerions Hi fpaniç confediflet, in diesmagismagisq; pctiuit. Archadiusintered defunR’ eHauno imperij fui xiij.relinqucns filium nomine TheodoGum oRo annoru, que ante mortem fuâ imperatorê appcllauit. qui fuccedens patri, regnaunannis.p. cum patruo Honorio xv.poReà zó.mortuus eR Archadius anno Domini4^. AdConRantinum tyrannû amp;Gal-liasrcdeo.IntereàConRantiusCefarad ^ Con Rantinum genitorem fc cótulerat, qui erat Arclati, feie in ilia regionc co- ^gjas. muniensaduersùs Honorium impera-torem amp;nbsp;ViGgotthos,quiregcAthaul-pho duce, cum ipfo imperatore aduer-sus tyranos cçteramq; barbariem fe parabant. Qua adduRus fulpicióe, Glium ConRantium Vienna milit, vt véturas ex Italia copias,nè fe ViGgotthis, qui ia tranGêrant, coniungerent, impediret. Turn ViGgotthi apud Barcinonem amp;nbsp;citerioris Phlpanix loca quieti fedebat, vt contra Vandalosaut imperij tyran-nos pugnarent. Memorinterhæc Honorius, amp;nbsp;fuis amp;reipub. maJis edoRus, ^perniciofum effet. |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIIIL tffetjbarbarisrcmpub.committere^Có-ftantium comitem magiftrum militix declarauitj atque bello illi tyrannico pfçfecitjqui dux impigcr ex patricia gc-|. nbsp;nbsp;teRomanuSj in Gallias cum exerciiu ' nbsp;nbsp;nbsp;pfofeétuSjCóftantinum tyrannü apud Arelatum claufit,cepit amp;nbsp;occidit : iub-fscutaque eft fortu najfiq uidem tyran ni ^efelacerantesjaborc ilium ac periculo biiauerunt.Conftantium etenim Con-' Santini filium, Gerontius cornes luns apud Viennam interfecit, amp;nbsp;in eius lo-fura quendam Maximum fubftituit, gt;pfelt;^ue Gerontius àfuis militibus paulo poftoccifus efl:quo occifo, Rom.mili-i« qui priiis rebclles,Conftantinum in Bfitannia tyrannum creauer3nt,Cum Honoriorcconciliati funt, amp;nbsp;Maximu | nbsp;nbsp;purpura exutum,in Hifpaniam vlterio-j remrelegarunt,quos quidem milites in Britannijs militare folitos, Honorius inAphricamtraijcerciuffitj amp;nbsp;indè in Italiam reuocauit. Per idem tempus Athaulpbus gener Honorijj Vifigotthorum rex, petitam iniquisconditionibuspacemjabHono-rioimpetrauitrquarè intelligensimpe-moremltaliæclauftra, nein illamre-direpofl'etjCommunïflejvlteriorcm Hi-fpaniam caperc, amp;nbsp;indè in Apbricam trafinittereadnifus eft,amp;Athalü quendam Romanum in imperatoris fimula-crum er exit;, qui in Hifpaniam vfq; Bæ-/ nbsp;nbsp;thicanauigioadueä’,indices in Apbricam mißt. Sed minus ab Honorio ad Aphricæ conferuationemHeraclianus, iudicesexpulit,amp;clafl'eparatainAtba-lum duxit, quern maritimo prçlio fupe-! ratunijin terram fugerc compulit. Hie Athalus Hifpanis le crcdidit, imperio Rom.fauentibiiSjqui eum ad Conftan-tium comitem Arelatum in vinculis p-duxerunt. Deinde miffus ad Honoriu, j qui eum Romm ante currum duxit in J nbsp;nbsp;triumphum, amp;pofteamanumutilatu, ’s nbsp;nbsp;vitæ ludibrio apud Lil’parim inlulam K'^umrelegatus confenuit. Hcraclianus ante obeamrem confulatus honorem ade-j ptus,inperfidiaamp;ipfeprolapfuseft.Sa-ƒ binonanq;domeftico fuo, callidiRuni f ingenij virOjin generum allumpto,pe-riculofilfimos omnium cociuit motus. armarutnanqj amboclaflem maiore q |
06» vnqvifa fitnaues habuiffe fertur 4000. feptingentas,fecudum Orofiu,qua lit-tore Italido pulfa,Hcracliano du dore, occurrit cu populo Romano Marinus Matinu» comes, fed priufqu^m prçlium iniretur, comet. Heraclianusterritus,ioediffimam com-mifit fugam.nam cum holies inftarent, arrepta onerariæ nauisfcapha,lbl’Car-thaginem redijtjatq; ib'i militari tumul-tu interfedus eft.Sabin’ gener eius Có-Rantinopohm fugit, vndè poll aliqua-tum tempus adHonoriû rcduèlus, cxi-lioelldamnatus. Tyrannis tot tantisque fublatisjad-duólusellin fpem Honorius, pofle in-Raurari Occidentis partem iam colla-pfam.namin Aphrica,Britanijs amp;nbsp;Italia res erant quietiffimæ. Qu.arè llatuit Honori’ barbaros inuadere, inrra fines Romaniimperij debacchantes, amp;nbsp;Vifi-gotthos priùs ea ratione, quod citerions Hifpaniæ loca tenerét, vndèiniplbs ex Italia exercitusmitti polTct. accede-bat quod ea gente,multô ceteris barbans potentiore,delet3, fperabat facilimû fore,Alanos,Sueuos,Vandalos amp;Bur-gundiones remotiora incolentes loca imperij,amp;inter fe(vt côllabat)diffiden-tcs,conficere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lulfus itaque ab Honorio Confiati-nus,apudArclatumconllitutus Galliç vrbem,cxercitû reparauit, amp;nbsp;breui magna rerum gerendarû indullria, Atha-ulphum regem côme3tu,omni ora Gal-liarum amp;nbsp;citeriorisHilpaniç maritima, interclufit,Narbonamquelinquere, amp;nbsp;in vlteriorem fugere Hilpaniam coëgit. Vndè amp;nbsp;in illas adduélasdifficultates Athaulphus,vircs reparare conatus ell, fed fui Vifigotthi ferebant indigné eum Gallæ Placidiæ vxoris blanditijs credi-difle,amp;tricnnio anteado temperafleà bellis, in quibuS facile potucratHono-rium, tyrannorummotibus agitatum, imperio pellere,ac qualcunqjmâluillet prouincias occupâlïc.Hinc primo voca-ti,non parucrût dido,amp; demùm regem iplum dolo circunuentum,tertio anno Athaulphi quàm crcatusrexfuer3t,obtruncarunt. wo«- Sigericus autem illi fuit lurroga-5‘S®quot;''”* tus.fedeùm is etiàm adpacem quæ of-ferretur, promptus erat,dolo luorum paritèr occilus ell. Vallia huic fuc-Valliarex, kkk celfit. |
66i lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
ceffit^qui ad pacem amp;nbsp;ipfc pronus crat: amp;nbsp;tam en Vifigotthorum rabiem exple-turus,magnameorummanumnauigio armisqueinflrudiffimam,tranfmittere in.AphricameRmol/tus. fed hi omnes Gaditani freti naufragio perieruc. qua-rè eius memor,vltra adduci non efl paf-fus,vt aliam expeditioncm in Aphricam mitteret: quin ipreto Vifigotthoruiu-dicio,pacem cum Honorio imperatore datis obfidibus conRituit, amp;nbsp;Placidia, quam poR Athaulphi mortem honori-Placidia re- ficc apudfe honcReque fèruauerat, ex ftieukur. fœdere fratri rcddita,fu am reipub. ope-ram eR pollicitus aduersiis exteras * gentes. Ea pace firmata, Honorius ConRa-tio Cçfari declarato Gallam Pladdiam fororem in matrimonium dedit,ex qua Valentinianüfufcepit, quipofleà Honorio fuit lurrogatus,tertius eius nomi nis imperator.Exindè vfus ConRantius Vallis régis auxilio,in Alanos duxit apudLufitaniam.barbari nanque, Ho-noriacis prodentibus,Pyrehçi clauRra ingreffi, ilicóHifpania: vlterioris pro-uinciasinter fe fortitifunt, folisq; Va-dalisBethica,Alanis SueuisqueLufita-nia forte obuenit. Primum autem ConRantij bellum, Vifigotthis adiuuantibus, geRum fuit aduersùs Alanos : quos fuperans apud Emeritam,regem eoruinterfecit. Hinc territi cçteri, rem Romanam per virtu-tem ConRantij ac pacem Vifigottho-rumbreui conRituendam videntes, ab conftitueret, in hçc verba: Vandalo-rum, Alanorum, Sueuorumque reges EpïftolaVa- Honorio principi:T u cum omnibus pa-no°üac^uc» cem habe, obfidesrecipe omnium, nos uorum, nobifcum confligimus^nobis perimus, tibi vincimur.immortalis tu æ ent quç-Rus rcipub.fi vtrique pereamus. Hçc Orofiuslib.vij. ConRantius autem Vandalis amp;nbsp;Suc- em maximam fadens. UIS camq; obrem ad imperatore proficifei fïmulanSjRauennam amp;ipfecum vxore Placidia acceffit, vbi Honorius Con-Rantium purpura indutum, Oed-dentalis imperij fecit conlortem. Prima deinde Conftantio cura fuit, Rabibto^ |
quod cum Vallia Gotthoruni rege fe-cerat,foedere,fibiTolof3m cum aliquot prouinciç ciuitatibus, quçomnis regio barbarorum vocabulotunc Vafconia, Latinè Gotthia Occidétalis nuncupa-tur,permifit,armareque in barbaros eu tentauit. PoRquàm verô imperatores fatis multa de repub.adminiftranda có-menti fueranc, Honorius Romam eft profedus; ConRantius vero parandis nis,quæexpcditioniHifpanicæduceret neceRaria,fubRititRauennæ,vbifepti-moimperij fui menfeimmatura reipub. morte prçreptus eR. ANNO Domini^oo.S.MartinuJ ad fuperna migrauit. Anno Domint 4oi.lanüus Ambrofius camis debitum perfoluit. Circa hçc tempora coponitur Thai- J^^ mudIudçoru,ideR, ludaica dodrina, à duobus Rabinis,fRabina amp;nbsp;Rabafie, liber maior decê biblijs, in quo funtin-cxtricabilia mendacia contra omne legem diuinam,naturç 3C*fcript“''3m.Vi-dentesenim legem fuam in dies defice-re,amp; fidem chriRianam proficcrein toto orbe,hosduos inRigaruntRabinos, prohibétes fub pœna mortis,nè quis sh-quidnegaretdehis q in co continent« In hac generationc vaftaturmifera-bilitèr Gallia,dc qua vaRationeS.Hic-ronymus fcribit adGerontiamde mo-nogamia,vbi inter cçtera: Quid agam? inquit,fralt;Ra naui, demcrcib'difputo.^0; innumerabiles amp;nbsp;ferociffimç genres,p^yj. vniuerlas Gallias occuparut. quidquid inter alpes amp;nbsp;Pyrençum eR,quod Oceano amp;nbsp;Rheno clauditur, Quadus, Van-dalus,Sarmata,Alani,Gepidx,Heruli, Saxones,Burgundiones,Alemanb amp;o lugenda refpub.hoRes Pannonij vafta-runt Moguntiacummobibs quondam ciuitas,capta atque fubuerfa eft, amp;nbsp;in eedefia multa hominum milliatrucida-ta. Vangioneslonga obfidionedeleti, Rhemorum vrbs prçpotens, Ambiani, Atrebates, extremiquehominum Morini, Tornacum,Nemetes, Argentora-cum,translatæ in Germaniam amp;'c.non poRumabfquelachrymisTolofxface-rementionem. Perhçc tempora Franci formidini finitimis effe cceperunt. ER Treuiris cilfhe- |
|
' CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XV.* ^^''«iris '*^’’^'’^*na potes ciuitas,cui prçcrat Lu ’'ftici^ dus patricius Romanus, cuius vxorem Cjuia Lucius Galliç prçfes proftituerat, confilium capittransferendæ ad Francos ciuitatis, remqu e fclici euentu exe-Suitur.potiti vrbe Franci, cum angu-atifedibus, proferre terminos percu-pcrent,pars fe alio conferre ftatuit, tri-umqueamp;vigintimillium manum,Ibrö ^uce,educentes,in penitiorem Galliam irrumpunt, ad Sequanamvfquefluui-umomniapercurrentesivbi agrorum amp;nbsp;*fluenti amœnitate deledati, fiatióem Habuêre. Eo in tempore nemo adbuc in Francis regium nomen aflumpferat. primus omniu Marcomirusdominationemin Francos accepit,qucm à PriamoTroia-novum rege prognatu, in venerationC 1 Habebantrranci.hic pr^terquam vallö muroquemunirevrbes nihil illuftrcfe-cit,fed eratilli filius Pharamund,us,Cor-poreamp;animipreftantia inbgnis. bunC fbiprimum regem conftituunt, regen-dipermiffa poteftate, qua modelbffimè adminiftrata,vndeCimo poft acccptunl regnum anno morte abfumptus cft,re-liftoClodio filio rcgni bçrede.hic Pha-ramundus author fertur fui Ife legis Sa-L^ licæ.'Nam cum adRhenumvfqueper-bSiijÿ ueniffent Franci, ferisque moribus vi-p uerent, quatuor ex Sicambris Ipeéfatos ’ primâtes felegit, qui populo legcm ferrent, Vfugaftumfcilicet,Lológaftum, Salogaftumamp; Vifogaftum, qui com-muni gentis amp;nbsp;procerum authoritate freti,legem conferipfere, quam Phara-mundus edidit atque promulgauit, ad noftram vfque æ ta tem nominatilfi- , mam, I^Cj HicClodiuSjàpromifio capillo,Ca-pillatus appellatus eft,qui augédi rcgni cupidus,ciim adhuc turn in Germania anguftis fedibus ardaretur,ThuringoS fibilinitimos lux ditioni adiecit,occu-pato Difpargo oppido, vbi rcgni fede conftituta,cùm iam per Gallias Romana vis laberetur, lóliqueBelgx imperium non detredarent, in Galliam Bel-I nbsp;nbsp;nbsp;gicammodicis prehdijs luffultam tra- ' nbsp;nbsp;nbsp;iecit,atqueagris fatè cxcurfis, Came- racum cepit, proutin fequenti gcnera-bone patebit. de hoc eiiàm didum eft |
663 fuprà gcncrationexüj. fut Valcntinia-ho. Ànno Domini419. finitHorme-fta Orofij jà mundi veto exordio 5618. GENERATIO XV. INnocentius primus vbi fedit annos quindccimj moritui^amp;f fepelitur in coemeterio ad vrfum pileatumjei^; fub-rogaturin papatuZofim’natiôeGrç- zofimu» cus, fedit annum vnum fut Honorio amp;nbsp;papa«* TheodofioiuniorCjincepitc^; anno Domini ^io.ab exordio mundi 5618. quin-tadecima generatio. Hic Zofimus co-ftituitjVt diaconus Içuam tegatconcefi fit item) Vt in paroebijs cerei fando fabbato benedici polTent. bibereautem jnpublicoclericisvetuitj amp;nbsp;nèfêruiin clerum reciperentur,probibuit. ANNO Domini42i.BoniFaciusna- Bonifacios tione Roman*)vrbis creatur epifcopus, P’P*' prçfedit annis tribus,menfibus quinqj. Contrabunc quidam alius eledus eft, Eulalius diéï:us:quod vbl Honori’) qui tune Mediolani erat,intellcxifictjinfta-te Placidia forore, ambo ab vrbe pcllu-tur,reuocatur tamêfeptimo menfcBo-hifacius,amp; folus vrbis prçful conftitui-tur. Circa boc fcribitHonorius Bonifacio, vt babeturlxxix.dift. Si duo fortè contra fas temeritaté concertantium fucrintordinati, nullum ex eis fieri fa-cerdotem decernimus : ledillum folum in Apoftolica fedepermanere cefemus, quem ex numero clericorum noua or-dinationediuinumiudiciumamp;vniucr-fitatisconfenluselegerit.Vbl notât glo. quodciim adimperatorem non fpedet aliquid ftatuerede eledionibus amp;nbsp;alijs rebus ecclefiaÜicis,bocfecitrogatuEc-clefiæ,amp; Ecclefia illud approbauit,Hic Bonifaci’fi:atuit,vt nulla mulier aut eti am monàcha,pàllam làcrata altaris có-tingeretaütleuaret,autincéfum ad al-tare daret* ANNO Domini 425.fecundùm Hieronymi HermannumContraól:um42o.fanótuSjy“* ” Hieronymus presbyter moritur pridiè Calendas OciobrisinBctblcem) çtatis fua: anno nonagefimoprimo. Quantum ifte iuueritEcclefiam DEI, non at-tinetdicere,CLim amp;vitaeius fandilfima omnibus placeat, amp;nbsp;fcripta eius ita in precio fint, vt nemo magts ab eruditis kkk a legatur. |
|
664 nbsp;nbsp;101-1. NAVCLERI VOLVMEN 5ECVNDVM Icgatur. pâtre autem Eufêbio natuseft in oppido Stridonis, quodaCotthis cuerium, Dalmatix quondam Panno-niçqucinfinibusfuit.Romçæuerbapti-2atus,Grçcæ,Latina: amp;nbsp;Hebraicælin-guæpleniffimè eruditus, annorum auteln triginta vniusgt;dum cflet Romç pre-5 sbyterRomana: eedefiæ Cardinalisfa-óuSjdumibiper triennium facris lite-ris infudäffet,amp;puritate vitx abftinen-ti^queeximia fanditatis exempla prx-beretjtantum apudpopulu fauoris ob-tinuit,vtomnium iudicio, fummo di-gnus facerdotio cenferetur. Sed dum quorundam clericorum amp;nbsp;monacho-rum lafciuiam increparct, non ferentes illiji nfidias ei druxêre.vndè velàniæ eo-rum locum probens, ipfe ab vrbe recef-flt,amp; ad Gregorium Nazianzenu* Có-ftantinopolitanum epifcopum profc-äus eft eruditionis caufa.deindè appri-mè eruditus,ad eremum trafijt. ibi qua-driennio exaélo, ad oppidum Betbleem remeauit.iblinbreuimultos difcipulos coadunatos in fanüo propolïto vitæ religiofæ infticuit, amp;nbsp;tranflationi fcri-pturarum,vir omni laude digniftimus, infudauitannisquinquaginta. ANNO Domini 4i5.mortuoBonifacio, clerici quidam Eulaliumad vr-bem renocant^qui vei indignatione vel contemptu rerum humanarum, reuo-cationcmrpernens,annoièquenti mo- Cxlcninus « i nanaelioif ntur.Elimturautemm etus lucceflore Cçleftinus vir deuotiffimus, natione Campanus.feditannisnouem. Hiccó-ftituit vt introïtus Miftæ diceretur ex pfalmis Dauiddcd amp;nbsp;Gradualia,Offertoria, orationesque cum modulationc üdMiffamaddidit. Subhoc Celeftino papa,vt habetur xv.dift. fynodiis Ephe-hnacelebratur. Ibidem c. Sanéca, dici-tur,Sanóta Rom. amp;c. amp;nbsp;xvi. dift. c, pri-ma.^j.Tcrtia^inqt, fynodus vniuerlalis ‘ *ïoo»inEphefo*trecentorum epifcoporum, contra Neftorium Conftantinopohta-num epifcopum, dicentembeatam vir-ginem non Dei, fed hominis tantum cffegenitricem,celebraturfub Cçlefti-no papa amp;Theodofio iuniore. dicebat enim diias perlbnas in CHRISTO diftinótas.fed determinatum cft, vnam tantumpcrlonam effe in CHRISTO^ fed in duabusnaturis,diuina amp;nbsp;huma-na, amp;nbsp;beatam virginem, matrem DEI deberedici. |
Reucrtor nuncadHonorium amp;im. perij caulas.Vbi em Conftantiusobijt, vt circa finem prçcedentis gencratioms didueft, Honorius nccehitatercipub.^^^^^^ in cius locum * Etium virum patricium ,^^,^1 exMœfiaoriundiim, fubrogauit, Hic EtiusBurgundionesnouos motus pa-Etiuf. rantes bello compefcuit, Francos^ue itcrató Rheni ripæ infedétes,in Gallias irrupturos, magna fuperatos cjdeje-pulitinGermaniam, amp;nbsp;Alanoscœpit bello acerrimoagitare.Hi nanquepoft acceptamà Conftâtio Cçfarc cladem,*^,)^^;^^ apud * Olyfiponem fub tutcla Sueuo- nanu rum quieuerunt. Conftantij autem morte audita,ad Emeritam reuerfi,earn *GaIatiæ prouinciam quçrebantfibiin*®'''''’ patriamretinere.fed Vandali atq; Suc-ui,metu Conftantij 1 iberati,pacis volu-tatem abieccrunt,amp;in Romanü imperium coniuranteSjarma iunxerunt. Etius itaque tanta barbarorum mole territus, incitcriorem Hifpaniam Ic recepit. Tulit earn rem grauitcrHonorius, Etium ignauiaduttum, quodne-celhtas facere coè'git,exiftimans : camq; obrem Caftinucomitem, gencre Scy-Qj. tham,magiftrum mditum,amp;poftquot;lt;:°' comes, fulem declarauit, mifitque cum Etio fuccefforem.is nouus dux, conuaftis vndiquèauxilijs, exercitum quemEti-ushabuerat,reparauit,amp;tarnen in cite-riori Hifpania continuit: ipfam nanq; belli molem fupra modum expauit,nec mouiffetexHi/pania citeriorij nifi fuif-iètfibi auxilioBonifacius comesApbri-p^j^jjjjjj cæ.HicBonifaciusAphricam curabat,can^j. qui fuit paterna origineThrax,ied mo-rum ingenuitate Romanus, eundem S. Auguftinus epifcopus Hipponefs fum-mè dilexit,vtinfra apparebit. fuit amp;nbsp;rei-pub. amantiffimus. vocauit ilium Ca-ftinus aduersùsVâdalos,Sucuos amp;Ala-nos in confortem, geflerunt«^; mox bi duo res laude digniftimasmec ruit dubi-um quinres Romana eoruduâubreui crefta fuiffet.fedcum Bonifacius geren-disrebus amp;confilio precclleret,Cafti-nus ob virtu tes eius odium concepit: ingratoduc vfus confilio, illum in vl- tenora |
CHRONOGRAPHIAE. GENERÀTIO XV/' nbsp;nbsp;665
|
terjorà Hifpaniæ mifrum,tâquàm præ-darnhoftium abfcablegauit.cjuod qui-4ein çgriàs tulit Bonifacius,amp; ilico cô-paratis occulte nauibus, in Apbricam «ercitum trafrnifit.ità fa dum eft, quod Caftinus tantó collega priu atùSj nihil dignum gerere poftet. j^iai Anno dehinc Domini 426.Honon-' «sRomxmoritur, anno impcrij fuijt. quorum duos regnauit cum patre, cum fratre Archadioxiijjamp;xv cum filio fra-*’'M()(!B,®’*Thcodofio. i.^*lmp. Anno Domini 427. Theodofius iu-niorArchadij filiusjfblus tenuit imperium, Regnauit autcm poftet annis 26. Etcum nemo Roma honore fubroga-tus effet, accepittyrannidem Iohannes quidam,maxime curante Caftinöcon-fule,vtrefertBlondus, quinouumim-peratoré laudat, vt de Bonifacio comi-teàfe transfuga fumcret vltioncm, fa-uitquehuiufmodi confïlijs*Etius patri-dus, turn quod grauitèr tuhtreuoca-tionéabHonorio fuï fa dam,turn quod Bonifaciû ob virtutcs oderat: vndc noues impcrio con^ciuit motus,amp; cum-primis ad Italix inuafionem Hunnos Kcitabatgentem Scythicam, quæau-ditisViGgotthorumfucceffïbus,eorum exemple finibus cgrefta,apud Pannoni- 1 nbsp;nbsp;nbsp;am per id temporis confedebat. lohanne apud vrbem Romam impc-tantCjCaftinus conful,qui dolos vtcu-quèpoffetinBonifacium ftrucret, vc-tuftas Gbi efte cum co imperatore fi-multates prx fe tulit, fimulque vere-I ri fimulauit, nè hinc Vifigótthi, indé Vandali, Sucui amp;nbsp;Alani, fublato Honorij mctu,fc inuaderent,quemRo-manarum copiarum fauoribus deftitu-tum,certiffimum manerct exitiu. quarè nauibuscontradis exercitum impofu-it,amp; in Aphricam tranfportauit.ad Bo-nifacium ilicó fcribens,oftéditfefebar-barorumgladios fugientem, tamdiù in Aphricafuturum,quoad exploratono-uiimperatoris animo, auttutoinltalia traducere, aut rebus fuis alitèr poftet k^, prouidere. pu, Interca Iohannes imperator doli \ nbsp;nbsp;nbsp;confcius, Bonifacium hoftem publicu I nbsp;nbsp;nbsp;declarauit. Caftinus per illud tempus apud Hipponcm conftitutus, exerci |
tum rcparabat;amp; quotics deBoftifacio inciderctfermo, laudibus eum^xtölle-bat.Erat vcro Bonifacius apud Gaftha-ginem copijs abddè munitus, ad,quem landusAuguftinusidferipfit: Aphri- ^jf^æ An» cælittus(vt audio)milestranfmannds guftiniad atti^itjfed eins exercitus dux, â catholi- Bongt;f»«û. ca fide diftentit.quid autem fecum im- . i portet,ignor0.ab Italic es hoftis publi-cusdcnunciattis. pacem inter vos fieri veUem, ft feirem plenii'isquodignoro. fed dico quod fentio,tui cordis intentio dirigatur adDeum.nó militem timebis Hunnum,non Gotthum. ‘ Adh^cBonifacius: Scio quod fittua fanftitas pro mea vita folicita, amp;nbsp;qu« àduersùs meilleordinaucritatque dif-ponat, obuiamus ad mortem vitro ten-dentibus, quos noftrx victoriæ,vtcre- -dimus/acietChriftus addidos. Brcu'i poft Caftinus mediterranca Aphriem accedens, ómnes fecum ducc-bat copia5:neC erat obrcurum,adniti il-lum,vtrebel!ioncpopuli concitat3,vel Captus ad fe perduCcretur Bonifacius, vel adeo debilis redderetur, vtilium op-primcre vel Aphrica poftet cxpcllere.ad-uersus quern aperto hello Bonifacius refifteretentabac.Auguftinus vero tan-tis motibus cupiens obuiarc, Bonifacium adpacem tentauit flefterc. Cui Bonifacius; Caftinusillcpriuatus ex confide,vitx mex amp;nbsp;nominis, vt omnibus notum eft,pcrfccutor,meis fein Aphricam defenfionibusn-adiditcommitten-dum.omittO,pater beatiffime, ohm mihi ab eodem ingeftas mifèrias, oftenfà pericula.fugiéseum,nuncviuo. Thrax natüs, vix Scytham cuafi. iuraui Deo fub COnlulemiles.feddiuina prouiden-tia,qüxnouitplanarefublimia, amp;:ele-uare proftrata, fccit de fuperbo quod voluit.amp; hoftem meum,me quieto,mi-hiaddixit.fufficitmihi tanta deieiSio. Timuit fenator barbarum caput,timuit militem dux.dclorc dicuntur ifta,pater vcnerande,nam honoro illuftnllimum confulem;fed nc confucta faUacia mali erga me,vtfolct,aliquid moliatur,pu-tetque fuis fraudibus Romanis duci-husprofuturum,quodin meum verta-tur exitium, defuis fenfibusdet tux be-atitudini facramentum, qu6d non fit kkk $ all- |
|
466 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM aliquis in eins corde dolus: ego item per omnia quæ fanda funt^uro, quoniam fiapudeum animi reperero puritatem, euin incolumê ac fublimem Italiæ red-dam.Hoßis auteraerit animx fuæjfi ali-quid finiftri in eoinuencro. Angoft. re- Adquæ Auguftinusfcripfit: Vir il-Samp;d©^ J“^®mus,Caftinus facramentopro-didjt, quodi fit ab om ni culpa amp;nbsp;errore alienus,quê tibi (vt dicit)bcnèfcEdera-tum,illc Sofinius adhucin palatio pofi-tus,falfis fuggeftionibus cócitabat.mit-tatur totum in medium.nam Daniel in-imicis parcendo,regimé obtinuit.Chri- * Luc.ij. fiyj ppo Iu4çis crucifigentibusorauit. Crcde ei qui mibiiurauit. Quæritjme pollicente, tua defenfione vitæ fubfi, ^dium. SedpaulôpoftCaftinuininfidiæ dc-texêre. Quarè Bonifacius Auguftino fcribit: Graue nobis eft bellum, inimici mucro pedora noftra pulfat. Deo fun-depreces, vtfoles.Tua fit nobis comes oratio.Tuba terrifica, hoftium clamor immanis adeft. Sed his non terremur, Venerande facerdos: Ergo pete D O-MINVM, vtiacula inhoftes dirigat noftra. Refciueratinterea fandus Augufti-nus Caftinum peicraffe.quarè etfi Arri- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anæ feda: hominem non diligeret priais, iamtamenjnilium exarfit, Bonifa-cioquefcribit: Grauidepugnacoquc-rcris.vtile tibi tuisquc do confilium. ar-ripemanibus arma, oratio aurcs pulfet creatoris;quia quandopugnatur, DE-V S apertis cçlis Ipedat: amp;nbsp;partem qua . infpicitiuftam,illidatpalmam. Augaft de nbsp;nbsp;Tandem prçlio fado,Bonifaci’ Au-vidoria. guftinoferibiuManus fuperba, DEO adiuuante,cecidit,qux audacia parum ante gladium vibrauit.multi ex aduerfb ceciderunt, de noftris autem, Chrifto iuuante, nullus.Ora igitur venerabilis pater,vttalis deinimicis vltio fçpèpro-cedat. Qua nuis autem fandus Auguftinus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catholici amp;nbsp;amici partes fupcralïc gau-derct,timcre tarnen nondefijt,amp;Boni-facium adpacem amp;fidem Rom.reipub. feruandam hortatus eft. Ledo,inquir, me vacate nobilitatem tuam non credo later e,vltimumque mihi djem venire exopto,gaudeo tuç vidorixjciuitaten; defendequçfo Romanam, tuos vt bonus comes rege, nil de viribus proprijs prçfumas,de authore glorieris virtutu, amp;nbsp;nullum curabispenitusinimicum. |
Caftinus autem fuperatus prçlio,fra' gmenta exercitfis fui nauibus importa, inciteriorem tranfportauitHilpaniam. Hçc cùm intellexilïet Iohannes tyran-nus,copias omnesHonoriomilitareco-fuetas,nouo delcdu auxit,nauigioquc in Aphricam aduersûs Bonifaciuni du-ccre cœpit.erât intereà in Apbricamulti motus.Bonifacius nullam inlohan-ne fpem Habens, Aphros gentem duram femperlt;^ue rebenem,nullatcnus (prout confueuerat) à vaftationibus probi-bebat. Dei,nos nouimus,nos teftes fumus .oes adus publicos relinquere quçrebas, amp;nbsp;j l^ te in ocium landum conferre,viuere vt monacHi:id autem nè faceresgt;quid tere-uocauit,nifi quia cofiderafti nobis ofte-dentibus, quantum prodeflet Chrifti ecclcfijs quod agebas, vtdefenfæ abin-feftatiombus barbarorum, qui^f^”l ^ tranquillam vitam agerent, poflea ifta qua: omnibus patent,fccutafnnt mala. Chriftian’ es,Deum time.tu quidemdi-cis te habere caufam, cuius ego nofum iudex,quoniam partes ambas audircno poflum.lèd qualifcunquefittua caufa, nunquidcoramDEO negabis,quodin iftam neceffitatem non perueniires,nifi bona huius fêculi dilexiffes? Quomodo ergo potes tot hominum armatoruco-cupiicentiam,non dico fatiarc, fcdali-qua parte pafcerc,nifi ca facias quæ Deus prohiber? Quid dicam de vaftationc Aphrieç, quam faciunt barbari, refi- ftente nullo,dum non ordinas vnde ifta calamitasauertatur?quishxc crederet, Bonifacio Aphrica: comité, qui cùm pauloantè omniapacaucrat,nuncpati-tur tanta loca, qua plena populis fue-runt,efledeferta?Seddices: Illishoceft ' potiùsimputandum, qui tuis officiofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, virtutibus non pana^fed contraria red- dunt.quas caufas judicare pon poftum. |
CHRONOGRAPHIAE. Tuamcaufampotiiis adrpice,quam cu yco te habere cognofcis.fienim bona tibifuntpftita abimperio Ro. noli red-’^*cmala pro bonis, fi aut mala tibi ir-’'Ogata flint, noli reddere mala pro ma-bs.quid iftorûduorû fit,necdifcutere Volo,nee valeo.Ego chriftiano loquor. fi adhuc te in armis verfari opus eft,fi-^em teneas,paccm quxras. Vale. Hçc amp;nbsp;alia literis ac nuncijs vicifslm cgé-vunt.
Interim lohanes tyrannus Aphricx applicuit, comiffa Caftino Italia, q per Gallu cifalpina veniens, vrbes amp;nbsp;oppi-^a c5firmauit. V aria Itaq; lohanes præ-Igt;ainiens,aBonifacïofuperatus eft, vc Guido facerdos Rauennas an'ent,amp;in-
terfeéluSjBlondoreferête. In quo ma-gisquadratjquodnónulli amp;præfertim niHTripartita affirmat,Iohanné mifif-Iblegationé ad Theodofium deprecatu, vteumin imperio fufciperet,quilega-Çrtnjtisin carcerem retrufis, Ardaburiu prç-, torem cótra eu mißt, que lohanes apud Rauennam circunueniens cepit. quo capto, fperabat Theodofiu liberatione tins fledi poffe,vt fibi tradcret imperiu.
Imperator aut mox filium Ardaburij Afparé defignauit,qui vbi cognouit patte à tyranno tenen,pro liberatione ei-üs omia tentare ftatuit. Angelus autem I^omini ad precesTheodofij inhabitu paftoris apparés, deduxit Afparé amp;nbsp;qui cueo erant, perpaludé,quæ Rauennæ adiacet,priùsinuia.in ea nanq; ciuitate tyrannusdegebat.tranreütes nanq- per ficcupaludis aqua antè immeabilcm, Venientesq; Rauenna,portas inuenerut apertas, amp;nbsp;lohannem tyrannu occide-tunt,Ardaburiu à vinculis ablóluerut. bæcinTrip.hift.lib.xj.in fine.
V Occifo lohanne tyranno, vt refert P’'çdiâahift.lib.xij.in principiOjTheo-*Çquot;*jdofius Valentinianum pene puerum, Placidité amitç fuç ex Conftantio filiû, Cæfarcmdeclarauit in Occidente, re-gnauitxxx.annis.Placidiaigitur amp;nbsp;Va-lentinianus filius,Caftinü captum ad-dnei fecerûtj fimulq; Etiusin ipla Ro-macaptus, ad ValentinianuRauénam 1 eft perduótus.Cumque duorurn huiul-modi ducum dementa effent dileufïa, Caftinum placuit in exthu muti: Etuis
GENERATIO XV. ^^ verô,quodHunnos,quos prius prouo-caucrat contra Italiain,retraheret ficuc promiferat,cft feruatus.Oeindè purga-uit fe Etius de iufto dolore, tantumi^ue effecit, quod Placidia Galla hortante, Valentinianus eu prçfecit Galliarû re-gionib’,quas nee Vifigotthus,necßur-gnndiopoffideret: eolt;^ueprofeétus, ad Turonios, Andegauos, Cenomanos, Namnctes,*Cyantes,qui amp;nbsp;Veneti di-di,fefcrecepit.
Turn Scoti, Piai amp;nbsp;Albienfcs Brita- Britannia niam inuadunt, Britannosq; parentes vaftatur. imperio,magniscalamitatibu$afiligüt: quibus cum Etius non fuccurreret,ne-ceffitatis fuitdeficerearepub. Sed cùm barbariem fufferre non poirent,redeür, quibus tandem Valentinianus Gallio-nem cum legatione mifit, ac Britannos infidecontinuit.
Cum4; Bonifacius comes Aphnex gloriose prçeiret,inuidia duftus Etius, vt quidam volunt, aceufauit eum apud Placidia, quod rebellione meditaretur. fed amp;nbsp;Bonifacio fcripfit,fi accerfit’ fue-ris,accedere nolitincufatusenim es, amp;nbsp;dolosè voeaberis.cui credens Bonifacius, arma deponere, amp;nbsp;imperatori pro-uinciadimittere iuffus,recufauit. Tuc imperator aduersiis Bonifacium duos mifit duces,Mauortium etGalbionem. appulfis corum ducum copijs Africa-no littori, Bonifacius illis congreffus, cos profligauit, duceslt;ï|ue ipfos prius pene quam terram contigerant,inter-fecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c
Clades hxcettecit, vt Franci denuó Gallias irrumpere fint aufi.Etium enim bello Burgundionu implicari vidcntes, eeßus» amp;imperatorem amif^s in Africa copijs eneruatum viribus, ex Franconia funt tranfuedi duce Clodio, Anno Domini 450. tranfmifïo Rheno.Habitabanc autem vfq; ad Ligerim fluuium Roma-ni,vltra Ligerim dominabatur Gotthi, Burgundioneshabitabant iuxta Rho-danum, Vandali, Sueui' amp;nbsp;Alani vlte-riorem Hifpaniam premebant.
Franci ergo, Clodio rege Francoru fecundo duce,Romanos,qui Gallis im-perabant,bello adorfi funt, amp;nbsp;à Rhctio vfque in Carbonariam fyluam fugant, fnndun^ue. Ingreffi Tornacum lt;Sc
kkk 4 Ca-
-ocr page 686-668 lOH. NAVCLERI ‘ VOLVMEN SECVNDVM
|
Camcracum ciuitateSjVAiuerfa mariti-*Sequjnam ^1 a inter Scaldenamp;*Sunafluuiosvio- * Sagonam lentct obtinét.fieque paulatim progre-diêtcïjRhemoSjSuelTonam^Aureliam, Agrippinam amp;nbsp;Treucrim fubiugarut, adijcientes Senones Parifioslt;^uejamp;ibi-• dem vfq; in hodiernum perfeucrant. de 'boe Vincen. in Spec. amp;nbsp;communiter omneï. Etius intcrea Burgundiones totiès profligauerat, vt breui eos aut Gallijs expuHurus,aut adinternecionem c^fu-rus vidcretur:fed tantos vndiquè imperia laboresimminerc intelligenSj pace illis dolens conceflit. Aphricam tutari vol cns V alentinia-nuSj mißt illo Sifulfum duccm,qui animo amp;nbsp;virtute Bonifacio par,faluo excr-citu, Aphricam ingrcffus, Carthagine breuipotitus eft, cuius imperium fugi-ens Bonifacius in Mauritaniamjde/pe-ransque falutem, Genfericitunc régis Vandalorum auxîliûimplorauit, mul-ta exorans prece,vt hue mallet ftipédia, bueprædamvrbium in premium jOpem bbi ferret. Genfericus rex Vandalorum’ócca-bonem amplexus, max cum vxoribus amp;nbsp;liberis ex Bxthico*Gadicenfi littorc Alani auté et Sucui manferunt apud captas per fortes Lufitaniæ regiones, in quos Valentinianus comitem Sebaftia-num mißt, qui Alanos profligauit: amp;nbsp;nem vfque funtfita,Hipponem tarnen, ^^ -, ^ omnino delêlfct, nib ad Vifigotthos in fcut^Poffdius B. Auguftini familians Bçthica,quam occupaucrutpoft recef fcribit, menfes »4. obfiderecoadus eu, fumGenlerici,cofugiflent.Sucuiaûtet priufquàni potueritaddeditioncm in-ipfiterriti,LuIitaniævrbibusçxceflere. ducerc. . r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sub ' fbluit, non magis Bonifacio auxilium laturus,quam nouas accipcrc fedes fta-tucns,in Africam nauigaturus. rclióiis Vandaliin itaq; HifpaniJs, nauigauitin Maurita-p’^fquot;’quot;“'“iam, vbi inpromiffas bbi à Bonifacio ciuitatesoppidaque, copias impedimé-taque expofuit. fueruntautem fibi pa-ôioneconcefla, quæcunq;àfreto Le-ptæ ad Cæfaream vel mari imminent, vel littori funt propinqua. led Vandali gens effera,omnia per vtrafq; Maurita-nias Numidiamquehoftilitèrpopulati funt. nee eafoliim quæ Ro. imperato-ris fidem fequerentur,fed amp;nbsp;quæ Bonifacius obtinebat,Carthagincm et Hip-poné Sifulpho pro impcratore tutante. |
Alij ita fcribunt de Sucuis:Dü Vab- j^jgjjSui-dali exHifpanijsin Africam trânfrnifê* unrumifi re,Sueuiin Gallicialoliremp. guber- Hifpanu. nabat fub eorum rcgeEmcrico,qui ré-gnauit annis 55.E0 defundo,Rixina fi-lius cius in regno fuccefht.hic Andc-uotum Ro. mflitiæ principcm,adSigil-lium* Bithyæ prouinciæ fluuium pro- »BetHio Brault, amp;thefauris potitus^Ementam ciuitatem, Hifpalim, Carthaginem amp;nbsp;Bæthicam prouinciam, armisin fuara poteftatem redcgit: regnansq; annis 9, obijt. Reges autem Sueuorum qui illis . in regno nicccfferunt,rcperiuntur infra generatioei9. vbi dcrcgibusHifp-norum traftatur, Valentinianus cum accepidet Van-dalos Aphricam occupalfe, Hilpanias ac Gallias affliftas, cùm tatofurorivi-dit imperij vires impares effe, petenu Genfericopacem dedit,eiq; apud Mau-ritaniam petitas fedes largitus eftinha-bitandas,CarthagincmjHipponem amp;nbsp;reliquasAfricçprouincias,eoexfcede- ' i re faluas reddere meditat*. fed maleim-pcrio profpexit, vt qui Vandaloru per-fidiam,Romanorum damnofamoUm effe non ignoraret. nam paciconfilus, Sifulphum ducem in Italia reuocauit, vtillum cum excrcitu mitteret Boo*® Galliam. Genfericus an no Domini 457-P'''“' dia vfus, intclligens Carthaginem omi C«^*^® præfidio deftitutam,pacemlpreuit, amp;^fe^ occupata Carthagine,earn cxdeamp; ra-pinis return omnium etiam facrarum vbique fœdauit. nihil enim humanita-tishabens, cundis infeftus,amp;maxime nobilitati ac rcligioni,diuina ac Humana exinaniuit, Epifcopura amp;nbsp;clcrum omnem Ecclefix Carthaginen cxpulit. locafacra autfuis deditinhabitada^ut ArrianiSjCuiusiplèfèûæeratj attribu- • it.bc^ï Carthago illa pridem amp;tunc prçpotens,à Vandalis capituranno5j$. poftquam Ro. cœperat elTefubieöa, Licet autem Genfericus omnia iam ce- piffet, quæ àfreto Gadirano Carthagi- |
|
CHRONOGRAPHIAE ^'»jilB. Sub hac turbatione B. Auguftinus «'n, Hipponcn cpifeopus^ ne fuæ ciuitatis ruina cerneretjj.mefe obfidionis migra-uitadDominû,76.vitæ fuæ anno,^jo. ^natiuitate Chrifti anno. Legitur auté (]uod cóuocatis fratribus dixerit: Eccè rogaui Dominu,vt aut nos de illis peri-cubs eruat,aut patientia tribuatjaut de bac vfta fufcipiat,nè tot cala mitâtes visiere compellar, amp;tertiû quod petiui, obtinui. Intelligens^j paulopoft difto-lutionê corporis imminere, feptê pfal-Wospœnitêtiales Gbi Icribi fecitjipfosq; leftodecumbens diccbat,vbertïm flens, amp;nbsp;vt Deo vacaret liberius, amp;nbsp;eius in- Itcntio À nullo impediripoffet, ante x. ^i« obitiis fui,nullum au fe ingredi voluit, excepto medico, amp;nbsp;eo qui refe-^bonem portalfet. acceftitautemadeu tune quidam infirmus,amp; eius oratione lanatus eft. i, Affirmât quoquc*Poflidonius, Bo-Çquot;i nifacium comité eam vrbê tutafle,vndè Creditur,ipfum poftquam fe A Vandalis dcceptum videret,ad Auguftinu confu- • ^ilTe,amp; eius fuafióe fuis hoftibus, quo-ïdpotuit,rcftitiflfe. Interea quidam fenatoru amici Bo-nifacij,intimabat Placidiæ Etij falfam aceufationem, oftendentes epiftola ab | codem ad Bonifaciü.tx quo ftupefada, ) nbsp;nbsp;Etiutn quidé non Içfit. Bonifacio tamé vertu exhortatoriû, vt fccurus veniret, ’’'ifit.quivenienSjOmné fufpicioné dif-foluit,amp; magifter militu effeöus eft,ac nonmultó poftmorbo extindus. Et licet alij alitèr velint, id tarnen fatis con-fentaneumelfevidetur, amp;nbsp;tatoviro di-gnum. Interbæc veró Genfericus Africain oninem vfque*ad Aethiopiam luo fub-t iecitimperio, vt Blondus fcribit. Efte-J^ cit is terror, fcribit Blondus,vtRoma-niBritanniastuneamifèrint. Britanni enim à Scotis,Albienfibus,Pidisq; agi-tati,abEtio poftulabantj vt copias fibi mitteret.Etium veró Gallicanæ expedi-tionis curaoccupauerat, amp;Hünorum apparatus, qui dietim nunciabantur, deterrebant, vt precibusBritannorum fatisfacerc non poflet.Ita Romaniciues quiBritanniaminliabitabant,amp;ipfi fl-mulBritanni, falutis defpcratione*ag- |
. GENERATIO XV. 665 *greffos Scotos Pi6tosquepliofupcrat, *greffi ac in viteriorem iniulæ pattern recede-recompellunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Séd pauló póft cum Britani fe à Sco-tis Pidisquc diutius tucri diffiderent, Anglicos Saxones, datis in ftipendium Saxone« pecunijs, ex proximis Germaniæ litto- Anglici. ribus conduxerunt præfidio alfuturos: quiquidem Saxones, cognomineAn-glici, ducc*Vortigerioeorumrege,in-fulaingrelfi,Scotos atq; Pidosreprel-ferunt. led amp;nbsp;ipfi poftea Saxones ambi-tióe dudi, magis Britonibus,quAm Pi-diaut Scotihoftes,nocuerunt. Romanos enim ciuesamp;Britannorum primo-resmaioriex parte vario mortis genere interfecerunt, ex eoque tempore eoepe-runt Saxones Anglici Britanniç domi-nari. conlèntit Pomponius Lætus. De hoc tarnen Ganfredus Arduri Monetenfis alitèr fcribit, amp;nbsp;fic: Poft Maximum qui Gratianum interfecit, yt didum eft generatione 13. Britannia longo tempore per*Gnanium regem Hunnorum et Melgarn Pidorum, inquietata eft,doncc Gnetelinus arclii-epilcopus Londonen, Conftantinum fratrem regis Aldonei in minoriBritânia, cum*gentibusadduxerat.isBritan-''nos «A piratis liberauit, amp;nbsp;occifus eft pet quendam Pidum per dolu,relidis tribus filijs, Conftatino monacho, Vter-pendragone, amp;nbsp;Aurelio Ambrofio, cX quibus Conftantinus à monafterio re-uocatus per Bortigernu confuléGcr-feorum, in regem fublimatur.iedpau-ló póft Bortigemus,alias Vorrigernus, huneper Pidos occidi fecit.anhelabat enim ad rcgnum,amp; vtfcelus dilfimu-lare^pcrculfores illos pœna capital! af-fecit, amp;nbsp;acclamatione populi rex fa-dus eft, fratribus duobus Conftantini ferè infantibus, inBiitaniam minorem fugienribus. Bortigernus igitur confcius Ice-lerum fuorum, timebat hæredes rc-gni qui aufugerant, aliquandó redi-turos. Saxones per id tempus fub Hor-16 amp;nbsp;Engifto ducibus, cafu ad in-fulam accedentes, amp;nbsp;nouas lêdes quæ-tentes, in locietatcm alfumplït: amp;nbsp;cum indâès Saxones multiplicarentur, *Bor- |
lt;570 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
*Bortigccnu$ captus amore filiæ Engi-fti,eam in vxorem duxit,cx qua*Vottu-nernum generauit, de quo amp;Saxoni-. bus generationefequenti dicetur. Vortigern» . Pet idem tempus *Vortigcrius,alias '®‘’ Bortigernus Britäniae rex,volcbat ædi-ficareturrim munitiffimam, quæ cum firman nullatenus poftet, luafùm eft ci à diuinis,yt hominem fine patte quçre-ret, amp;nbsp;dus fanguine lapides amp;cæmen-tum adfpergi faceret, amp;nbsp;fic fundaret. Merlinus ab Inuentus eft turn adolcfcens, didus incubock- Metlinus,cuius mater confefta eft le à mone coce- Ipintu in fpeçichominis cocepifte^ hoc eft,per incubuiïi.hic Merlinus Ambro-fiuseftdiâ:us,natus ex filiarégis* De-metiaî,quæ monacha erat,referete Gâ- Scbsftianus comes. fredo,fpiritu prophetico plcnuSjCuiuS prophetiam Anglici hodie in precio ha-bentfed eft fcriptafub varia animaliu differentiajtnagis ignota,quam Apoca-lypfis. Hie Meilinus,nc occideretur, dice-bat fub fundamento turns lacum efte, amp;nbsp;ibi duos latere draconeSjquoru vnus rubeus populum Britonum,alius albus gen tern Saxonicam fignificaret,amp; quæ natio in confliâu præualcret. prædixit ctiàm Aurelium Arnbrofîum, deuiâo Engifto amp;nbsp;combufto VortigemOj re-gnatuiumjfratremque eius Vretpedra-gonem fucceffurum inregno,ctvtrun* quevenenoperiturum.Ardurum veto, quem aprum Cornubiç vocat,prophe-tauit, quôd Eede/îæ Dei fuccurreret, amp;nbsp;infulas occiddales fubiugaret,quôd Gallicanas prouincias polfideret, amp;nbsp;Romanis terribilis fieret, amp;nbsp;tadèm exi-tum dubium haberet. prophetauit etia, quod fub Normanoru dominiofutu-ra eftetAnglia,amp;demultisalijs quçin-telligi non pollunt. Vincen.in Spec.de hoc. Intereà Gêfericuspoftquàm Aphri-cæ per annum dominatus fuerat, inge-ti clafte traiecitinSicilia, magnamin-fulæ partem incendijs amp;rapinisfœda-uit. At Valentinianus Sebaftianum co-mitem iuffit claflem contrahere, amp;nbsp;milites expedite in Africam.quod euGen-feric’ percepiftet,relióta Sicilia,in Afri-cameftreuerfus.Sebaftianustamé per-fidus amp;nbsp;tyrannidem alfcótans,cu V an- |
fperauit Lufitaniæ dominium obtine-re,ncc Valentiniani vires formidaflee, fi modó foedera ftetiflent. fed ab ipfis barbans deceptus occifusque,petfidiæ fux poenas loluit. Quo interfedo, Vifigotthi, Sueui amp;nbsp;Alani, LufitaniamTarraconéfemq; Hifpaniam amp;nbsp;Aquitaniam ccpcrunt,a Ligen fluuio adPyrenxum vfq;,quantum mariaifinu AquitanicoadBrita-nicum Oceahum, amp;*Balearicum ad*gt; j^j^^^jj^ Carthaginé noua ambiût,ncccrat reli-quû qcqua,prçter Aftures Catabrosq;, qui profua fidei conftantia Romanos indices conferuaucrunt. Valentima-tius autem Auguftus ad Theodofium confobrinum Conftantinopolimpro-felt;ftus,filiam eiusEudoxiam in matri-monium accepit anno44O. Sequenti anno terras motus magnus faâus eft ibidem per 4.menfes.itaq; By-zantini extra ciuitatem incampo cum epilcopo Proculo pcrfeuerâtes,in lita-nijs ad Deum vociferarût. quadam autem die terra fluâ:uante,amp;omnipopu-^quot;’''*®®'* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ingeni. lo Kyrie cle*Ion attentius cantante, circa horam j. omnibus videntibus, quidam adolefcés in aërem fubleuatur,au-diuitque voeem dicentem fibi, '^^ ”^’'quot; ciaretepifcopo amp;nbsp;populo]itaniasf3Cc-re,amp; fic diccrc^Sanß/itZ)e!if^San^iiSfor n^^ Sanffn^ immorfa/i^^ mijerere ml)!^, nil aliud apponentes. q 11 otä ciu-ficrer, terræ motus ceflauit. Porto B. Pulcheria foror TheodofijjCÛ fratre fuper hoc valdèmirata,fanxitpcrvniucrfum or-bem hunc hymnum tabtèr decatari. eX Tripartita hæc. ANNO falutis 45$.mortuoCæIe-ftino, Sixtus nationeRo. papa creatur. Sixtucer-fedit annis 8.fub quo ex præniifhs mul- tiusp«pj« tafuntgefta.Sixtus hicà quodapatri-cio,Baflo nomine,falfo crimine accu-fatuscft. quod audiens Auguftus, au-thotitate Sixti lynodum vocariiuflïr, in qua magna examinatione Sixtus fa-tisfecitomibus,licètcuadctcalitèrpo-tuiffet,fufpicionem tarnen tollere cu-raüit. alijs *tamé formam date *noluit, de hoe 2. q.4.c.Sixtus. Condenatus tue eft Balïus,ità quod vitima die ei viaticu non n égaré tur. Valen- |
7
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XV. ^7^
|
Valentinianus autcm amp;nbsp;mater eins indignati contra Baßumjeum in exiliû relegârunt,et omnes facultates eius Ec-defiæ attribuerunt, qui iufto Dei iudi-cio infra j. mêfes moritur,cuius corpus S. Sixtus iniuriæ immemor, oprijs ma-nibus in Ecclefia S. Pétri honorabilitcr fepeliuit. Subhoc Sixto multi volunt fynodû Ephefinam celebratam,vti fuprà de Cç-leftino diximus, quod quidem nô qua-ÿotia ’^‘■®t‘ 'II. ‘'Hli Militia Peridê tempus Eudoxia vxor Theo-^ofijjHierofolymam exvoto pctijtjamp; «diens RomäjCatenä qua S. Petrus fub Merode ligatus in carcere tcnebaturjfèd abangelofolutusfuit,adduxit:amp; iun-Vaaltencatenx, quaidemPetrus fub Nerone ligatus fuerat/aóta eft vna, ad cuius contadum pofteàquida comes à dæmonio liberatuseft,amp; exindèinfti-tutum eft feftu S. Petri ad Vincula.Hie-ronymus alitèr in epiftola ad Eufto-cbiumfcribit. In bac generatione claruit Iohannes Cadianus eremita, qui nefcitur qua de caufaàloh.ChryfdeECclefiaConftâti-nopolitana eiedus fuit,amp; in Maffiliam Gallis veniens,presbyter faduSjmulta fcripfit. Inter estera collationespatrû luculêto fermone, q ui liber numeratur inter apocryphos,i5.di.c. fanda.Et hoe fortè ideójquiaB.ProIper,cuius dodri-Maeft approbata abEcclefia,amp; poft eu etiàm Calfiodorus,arguunt eum,quôd non catholicè fcripferit de libero arbi-trio amp;nbsp;gratia in collatione Moifis, amp;nbsp;in ca qus dicitur Chremonis,de protedi-one Dei. In quo tarnen aliqui, vt dicit Ioh,Dhic. inlib. qui intitulatur Amor charitatis,excufant eum,dicentes,dida cius poftefaluari,ft fanè ^mature in-tclligantur,nó co modo quoProfper èt alij nimis curfiuè amp;nbsp;fuperficialitèr in-«lligut.Hsc poft Vincen in Spe, li. 20. Anto.fecunda parte ti.iO.c.»o. ƒ.2. etiàm Caffianum rogatum à Leone archidia-cono, pofteà papa eius nominis primo,Icripfifte aduersiis Neftorium hæ-«ticum de incamatione Domini libres 7. ANNO Domini 442.pofttranfi-tum Sixti creatus eft Leo huius nomi |
nis primus,qui natione eratTulcus,fe-dit annis u.Sub eo quarta fynod’Chal-cedonen celebrata eft,de qua in fèqué-ti generatione dicetur. Leo papa varia pro Ecclefia ftatuit.primo,vtquicunq; imagines fandoruinhoncftclradaue- inftitutad-ritjaut cis irreuerentia exhibuerit,a có- ufdem. munione feparetur fidelium.Et quod in Mifta dicerctur,Orate pro mefratres et forores. necnon in fine, Deo gratias. In canoneappofuit,fandûfacrificiû,im-maculatamhoftiä. HicLeolegitur fibi ipfi manu amputafte^pro co quodin die ' S. Pafchs vehementer tentatus fuerat, cum mulier in Milfa oblationé faciens, manumfibi ex deuotioneofcubretur, quam manum beata virgo fibi reftituib fe traditur. Hic Leo aduersijs Eutychiu amp;nbsp;Neftorium fcribés, epiftolam fupra fepui-crum S. Petri apoftoli pofuit,ieiunijslt;^; amp;nbsp;orationibus infiftés,dixit: Quiequid m hac epiftola vt homo erraui,tu,cui ecclefiarum cura commifta eft, emenda atqu e corrige. amp;nbsp;poft dies 40, oranti fill Petrus apparuit,dicens;Légi amp;emcn-daui. accipiens itaque epiftolam Leo, inuenit earn manibus apoftoli emenda-tam amp;corredam. quam ad Fabianum epifcopum Conftantinopolitanü diri-geremox curauit. Hic Leo aliquandoorauitad fepul-crum S. Petri, amp;nbsp;petiuitvtfibi veniam peccatorum fuorum dignareturimpe-trare, cuiapparuiftefertur S. Petrus amp;nbsp;dixifte,Deprecatus ftim pro te Dominu, amp;omnia peccata tua tibidimifit.folü-modó demanus impofitionedebes in-quirere, id eft, fibenè velmalèmanus , alicui impofueris, fcilicet conferendo ordines vel beneficia. Quomodovero vir fanâus Attilam Hunnorum regern exorauerit, quod vrbi pepercir3dicetur in fequenti generatione. ANNO Domini 449. vel fecun-dum alios5O. Clodius ao.fuiregnian-dodijobi-no vita exceffit, nullis liberis reliais, eus- ‘ vt refert RobertusGaguinus. Quiuu-tem illi fanguine propior attinebat Meroueus, regno prsfeófius eft, à quo vfque ad Pipinum Caroli Magm pa-trem, feries generis regum perleuerat. fuit Meroueus regno commodilfimus, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua.a- |
lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
|
quanquam ab Hunnis,T ungros Metê-fesq; amp;nbsp;reliquam Galliam incurfanri-biis,multa perpeftiis bt^proutin feque-ti generatione partim dicetur, vbl Etio coniunlt;ftus, in campis Catalaunicis, ria,vtmox dicetur. GENERATIO XVI. ANNO falutis noftræ 4^0. fub Leonepapa amp;nbsp;Theodofio iu nio-reac ValerinianoÏmperatoribus,i6.in-Artila rex ‘^^P’tgeneratio.Interearegnantibus his Hunnorum. impcratoribus, Attilarex Hunnorucu Prifcushi-Honcus. Vicus mania lignca Habens* Bleda fratre regno Pannonicç regionis funt potiti,amp; erat titulus Attilç huiuC modi; Attila ßliitf “Senetle^t^^ ne^a ^agnUslemrot^^nutritjif tn Engac/t^Dei gratia rex Hunnorum^‘jv^edorutriyGott^o-rum, Danorum^ metu^ orlKamp;ßage/Zum Der. »folidèiû Quis au te fucrit, maxime docet Pri-fcus hiftoricus.is enim à Theodofio iu-niorc, ciim efletepiftolarum magifter, orator ad dißos Hunnorü reges in Scythia fuit mi/fus, qui/cripfitimperatori ingetia feflumina tranfeuntem ad loca peruenifle,vbi dudu Indigoia Gottho-rüfortiffim’,Sarmatum dolooccubue-ritjindeq^nolongcadvicfgin quo rcx Attila morabatur,acceffifle:vicu inqua ad inftar ciuitatis amplifbmæ.in quo lignea mœnia ex tabulis nitentibus fa-bricata viditjquaru tabularu compago , itaVoIidu mentiebatur,vt vix ab inten-gebatur, vt topoHetlunftura tabuJarûcomprçhê-di.Erant triclinia ambituprolixioredi-Einftajporticusqpn omidccoredifpo-lîtæ,area vero*curiç ingeti ambitii cin-gebatur, vt amplitudo ipfa regiarn aula oftentaret. Hæc fedes, erat regia Attilæ régi barbariem totätenenti, hæc captis ciuitatibus habitacula præponebat. is nanq; pâtre genitus eft Mundizico,vel vt alijs placet, MadluchOjCuius fuêre *oaar gcrmani*Ottaramp;*Rohas,qui anteAt-*Kohu$, ^jjjjjjj regnumtenuifte narrantur.poft quorum obitum cumBleda germano, Hunnorum fucceffitinregno. Erat veró Attila fuperbus inceflu, hue illucque circunferés oculos,vt data potcntia,ipfó quoquèinmotu corporis appareret, belloru quidem amâ-tor, /cd ip/èmanu tempcrans, conblio |
validiffimus,fupplicantibuscxorabilis, propicius auté in fide femel fufceptis, forma breuis, lato pcâ:orc,capite gran-diore, minutis oculis, rarus barba, ca-nis adfperfus, fimonafo, teter colore, originis fuæ fignapræ feferens. Qui quanuis huius effetnaturæ, vt fempèr magna confideraret,3ddebatei * • tarnen cofidentia gladius Martis,,apud ^’^' Scytharum reges inuetus amp;femper ha- nedeteftum: Ciim paftorquidagregis vnam buculam claudicantem conlpi-ceret ac vulncratam, folicitus veftigi^ cruoris fequens, venit ad gladi«,in 9 ƒ 1 atentem in herbis bucula impegit. hue gladium paftor ad Attilam detulitjquo ille munercgauilus, amp;nbsp;vt totius mundi principem conftitutum fe,ac per Matris gladium poteftaté bellorum hbi co' ceftam effe arbitrabatur. hinc muins nationibus bellainferens, Gepidarum regem famob/fimum Ardaricü bbi fuh-iugauit,Oftrogotthos quabhæredita-rio iure fubieótos habuit, amp;nbsp;multarum gentium dominusfaóius,inPannonia federn tandem locauit. Decoautem chronica ad Matthiam ^^jjijrct regé Vngaroru bc referb t,q) poft annu picHünto-Dni 401. Attila, aliâsEthdedirius,amp; {««quot;iq^f frater ipfius,fucrint in regespannonice '“ regiois vnanimi voto aftumpti,qui Attila ledern bbi in ciuitate Sicanibha cle-git,tandemq; innata fibi ambitione, vi-cinacóftituitinuadereregna.quamob-rem nè Ie abfente dominiu lùû pericli-taretur,Bleda fratré fuum in conlórtiu regni fufeepit^amp;iUum àftumincliriç vlq; ad amnem Tanain,fuper vniuerfas barbaras nariones fibi fubiedas princi-pcm cóftituit. Poft hæc prouincias cir-cunftantes,Mœfiam,Achaia,Macedo-niam,amp;vtranqjThraciainuafit.quib* perdomitis, vidor redijt Sicambnam. Hac eius forte conterritæ multæ nariones, fpontè fe ciusfubieccrunt po-teftati, inter quas erat Valemir Orien-talium rex Gotthorum nobiliffimus, Ardaricus rex Gepidarufamobliimus, prætereà Marcomani, Sueui, Quadi, Eruli,Thuringi,regi Attilæ m fcruitu-tc paritèr «Sc/ócietaté /jjontè fe iunxêre. aderat no minus amp;nbsp;Dietmar’ac Vuint- marus. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVI.
waruîj reges et fratres Valemiri ia di di.
Rex igitur Attila tantaru fuperbus imperio nationum,conuocata curia in SicambriafoIenni,Ro.imperiuininua-dere Ratuit.aderat D’etricus de V erona pnnceps Alemanus,prnis hoftis,nunc cofeederatuSjperfuafitq; vtregiones occidentales Ro. imperio fubiedas inua-deret,vtpote armoru præfidio deftitu-tas:quo confilio rex Attila dudus^cum prçdidisregibus fibifubiedis aefoeijs nationibus,habês in exercitu 500. mil-lia armatorum, de Sicabria eft egrefTus. primo Illyricos inuafitj deinde penè omni Germania pcruagata ac vaftata, venies tandem in regnum Conftantiæ, vbirex Sigifmundus terrç princeps cir-caBafilea cum exercitu obtritus ac fu-gatuseftjamp;tademillifubiedus. Dein-1^ deArgentinamciuitatemoblcdit^amp;vi cepitacdiruitjamp;prçdafadajnè murife viuenterepararent, vetuit, amp;nbsp;quia pcr-uiafada, ©tfd^bUl'^ nominari iuftic. deinde exercitu in*Luxonium,*Bifan-
tiam,Cabilonem,*Mafticones,Lingo-î’esXugdunenrcsduccns, ciuitatcs oes amp;: munitiffimas dnipuit/vaftat, amp;bu-motenus deftruere fecirjamp; fic fæuatc-peftasigneamp;gladio omnia cofumpfit, vthiftoriç Alcmanorum babent.
His malis Theodofius cùm refiftere pararetjpeftiletia correptus, apud Co-ftantinopolim obijt, vir quidem mul-tumfapiens, patientia amp;nbsp;elemetia vni-uerfospræccllcns.primùm igitur*rega-liternatus^attame nutritus nihil habu-it tepidum, fie fuit (apiens,vt inter confabulates experimentu omnium crede-retur habere caufarum. perdurabat in frigore fimilitèr amp;in æftu. plerunquè iciunabat,amp; maxime quarta feria amp;nbsp;fc-xta ftudio Chriftianitatis. nec aliter^ monafteriû regalia videbant. iplc nâq; matutino ad fu as fororcs pergens,diui-nasdicebatlaudcs,facrasliterasfinè codice recitabat: loquentibusepifeopis, velutohm facerdos,ex diuinaledione iefpondcbat:congregabat4; facros Codices, amp;nbsp;plus quàm Ptolemæus Phila-dclphus ftuduerat.
Porronon multùm gaudcbatfyllo-gifmis Ariftotelis. philofophiam exer-cebatoperibus,irâ,triftitiâ,hbidinemq;
deuincens, amp;nbsp;in nullo le vlcifci defide-rans.dum igitur à quodam familiarium intcrrogaretur,cur nullû fe lædentium mortifubi)ceret,Vtinàm effet mihi,in-quit, poftibile ad vitam ctiàm mortuos reuocare.quédum alter requireret, eo-dem modo refpondiffefertur; Non eft, inquit,magnum ncque difficilehomi-nem occidere: Deo loli autem facile, mortuum expotentia fufcitarc.
Si quâdôbellafibimouerentur,con-fugiebat ad Deum,feiens cum prçlioru authorê,amp; fie nonnun^ inimicos ora-tionefuperabat.Eiusprincipis vxorhe-j^ doxia*r roico metro multaconfecir, ci atcnim j-gp^Jj^J* eloquens,filia Leontij fophiftæ Athénien. quadum imperator duxiftet vxo-rem,Chriftiana Atticus fecit epifeopus; amp;cùm priùs vocaretur Athenais,Eu-doxiæ nome impofuit, ex qua natafuit Eudoxia Valentiniano nupta. Qupd aût Eudoxia catenas S. Petri ab Hiero-folymis Roma tra'nfportauerit,in fine prçcedetis generationis fcripfimus.Hic Theojoß» Theodofius Codicem legum libru cdi- codieem dit ex cóftitutionibus antiquoru prin- co®pilauiu cipum,fcilicet Hermogeniano, Theo-dofiano amp;nbsp;Gregoriano.
Nec tarnen vir ifte vitijs caruit. er at enim mobilis.vndè amp;nbsp;in chartis no per-leéfis fe nonnunq fubfcribebat. mortu’ eft itaq; anno imperij fui 41.Cuius tempore corpora fèpté Dormicntium,qui lubDccioimperatoreinclufiinfpelun-Septem dor ca, martyrio coronati funt, fufeitata auté aDeo fubTheodofio,adconfuta-dum erroré apud quofdaexortum,ne-gantcs refurreólionem mortuoru, qui poftquam Theodofio amp;pluribus alijs locuti funt, refurreâionê atteftâtes, in pacedormiêrunt.
Theodofio mortuo,B.Pulchenafo-ror eius, nodum morte eiusdiuulgata, Martianum rcligioJum amp;in pudicitia conuerfantem Jenem amp;nbsp;idoncum viru, ad fe accerfiuit,amp;ei dixit: Quonia imperator mortu® eft,amp;ego te clcgi,tanlt;j bcneplacentem ex omni fenatu, da mihi verbum quod virginitatem meacu-ftodias,quam Deodeuoui,amp;pronun-ciabo te imperatorc: quod ille cum fa-cramento polliCetur, accerfitoq; Ana-tholio patriarcha cum omni lenatu, 111 pro-
-ocr page 692-|
^74 I OH. NAVLCERI VÖLVMEN SECVNDVM pionuciamt Romanum impcratorem. ANNO igiturDomini453.fccun-dura Bedam anno Domini 449- abw-Wartianut ^‘^ condita 1204. Martianus Oricntali læp.jj. nbsp;nbsp;aula prafifitur imperator, patrante(vt didum cft)Pulchena fororeTheodofij, regnauit annis 7. cum Valentiniano quinque,amp; poft mortem Valentinianiduos. Partit io Aphncf. Arneftit^cs Hoc in tempore cum Valctinianus intcllexiftctTheodoftu vita fundu,pa-cem cum Genferico rege Vandalorum conftituit,certislt;^|; fpatijs Africa impe-ratori Ro.amp; Vadalis eftdiuifa.eam au-tem pacem GenIèricus anxic optabat, quia orta inter fuos feditione,fadamq; in caput fuum confpirationc,nó prit'is armis comprimereaudebat, quam Ro. impcratoris periculoleuaretur. qqui-dem Gcnfericus,poftca caftigatis in co-cione militibus, fcditione comprefta, perfiduSi nihil vltrà * lufpicatus, militu amp;nbsp;ducum ingentem numerum fecuri percufftt. Pariratione amp;nbsp;Marti3nus,vtHun-nis,Gepidis et Oft'.ogottbis integer cç-tcnslt;^; folutus curisparatiorrefiftcret, cum eodem Genferico atque cum Per-fts inducias eft padus. in Plunnos veto, contra Hu- Gcpidas amp;nbsp;Oftrocotthos, mifit Arne-nosmiflus. n j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Bledaintcr-fedut. Iiiaem magutrum militum, qui apud Martianopolim illis cogreffus, prælio luperiorfuit. Sedpoftca cum auidè ni-mis amp;incautc helium gereret,eum Attila circunuentum luperatumqjinter-fecit. amp;nbsp;tarnen nulli dubium tunc erat. quin Martianus impcratorprudentiffi-mus,4. reges illos Hunnorum,Gcpi-darum amp;nbsp;Oftrogotthorum, tanta barbarorum colluuiem trahentes, aut ad diftidium fedult;ftos,aut commeatu in-terclufos, breui fuerit confedurus, ft modo m Illynco amp;nbsp;proximispuincijs fuiftentdiunuscómorati.ln ea nanque nobilitatis opumqueparitate non lans concordes erant, quin eoeperateorum aliqui Martiano cedere multapollicê-ti,ft Attilam reliquiftent. Scd callidifftmi ingenij Attila, ipftus impcratorisconbliumoccupauit. nam fratrem luum Bledam, viru mitioris in-genij, cingenda: muro vrbis Budalix open intuntum, fraude peremit. Quo |
irtterfedo,Andaricum*Gepidaru, Va’ lemiremqj Oftrogotthorum reges,fub-ditos fibi potius quam focios habere cœ pit:duxit^; pofteà eos,tanquàm fui ex-ercitûs duces, quocunquè effrenis libido ilium audaciaquetraxerunt, Hîc repetita funt,qux partim fuprl exrebusgeftis Vngarorum funtcofcri-pta, vt quifq; probet quæ verirati con-Jentanea magis videantur. Itaq; Attila præclufis Martiani copijs, ad Conftan-tinopolim proximasq; ciuitates accef-fumintelligenSjftatuitemigrare.ncque enim tantos exercitus in vaftatisPan-nonijs et Illyrici prouincijs diutiùsale-repotuil!ct. verebatur etiàm nè Romani amp;nbsp;Vifigotthiarma coniungerent, Etium itaq^amicilftmum primoten-tauit,cum quo paterna origine de trafi-tu in Italiam foedera ante micrat. mifit amp;nbsp;nuncios ad Valentinianum,nullatc-niis fe aducrsiis Ro.hoftilitèr venire,nec reip.amicitiasin aliquo (evclleviolarc, fed contra Theodoricum Vifigottho- Theofen* rüregem,fibi certaminiscaufasexiftere.«“^^®quot; * Theodoricovcró,qui per id repus Val-hæ in Viligotthorum regno fuccclfe-rat, perfuafurus, multis varijsq; modis eft vfus, maxime tarnen acceptasftpe-numero clades,impendensq;aR'’™-^^' ƒ/\ Cidium memorauit. orauitlt;ïp,3Vtpaititu potiiis cum Hunnis, Oftrogotthis amp;nbsp;Gepidis confanguineis occidentaleimperium lecurus rctinerc,quam fub per-fidoamp;fuperbo bofte Roinanotrcmenï perichtari mallet. Sed elfecit Attilç fuperbia ac milita-risgentiü calamitatis recens memoria, eius quod quçrebat oppofitû.Etius na-qucPatricius,qui tûcmilitiæ Ro.præ-crat,intelligés aftutias amp;nbsp;dolos Attilæ, mifitexpcrlona ValctinianiJegatosad Theodoricum regem, qui iHoin tem-porcapudTololam regnabat,vtpacem firmaret cû illo. Cofenfit inhoc Theo-doricus,pacemque cum Etio firmauit, feque cumeo contra Attilam pugnarc promiftt. Etiusidisfoedcribus,quantûcunquc potuit, auxiliaex lubieCtis imperio jp-uineqs Italiaque contraxit, mifitq; ad Cofpirt''’! omnes Romanorû quondam nuincias oratores,quorum Iwalionibus addudi ^j, But- |
CHRONOGRAPHIAE.
BurgundioneSjMeroueus rcx Francorum, Saxones,Riparioli,Lambrionc$, Sarmatæ, Lutetiani, contra Attilam in cademfoedera confenferunt.
Contra vero paritèr amp;nbsp;patrijs eduxit fedibus Attila non Scythiæ modo populos, fed adlatilfima quoq^Danubij Warn vndiquè expofitos,in quibus no-tiffimi erat fupradidi, Andaricus Gepi-daiü,Valamir, Tbcodamir, Vindcmir fiatres Oftrogottborum reges, atque gt;^ Marcomanni, Quadi, Heruli, Sueui, ‘' Tliuringi,*Rugi,amp; aliæ barbaræ gen-tes,quæhabitabant partes Aquilonis, »d quingen ta armatorum millia fuilTc dicuntur.
Et cum defperalfet Attila dequæfi-, taper fimulationesvtriufquchoftis paleer, ce,Germaniam eft ingreffus,amp; ea incé-i!j^^‘dijs,rapinis,cædibnsque multis in locis vaftata,tranfiuitin Gallias, primiim in Rhemenfes ducens, eorü vrbem corona cinxit.tandèm refradis fubita vi moeni-l’us,irrupitexercitus,tantçdi; fçnitiç amp;nbsp;ilj. cçdibusindulfit,vt nee fexui parcerent, ’'5iii.necætati,eolt;^-,inS.Nicafium vrbisepi-lcopum,virum state prouedum fçui-1 turn eft, ex cuius ore, poftquamabfcif. lam caput iaccbat,diuini eloquij car-1 nbsp;nbsp;mina Inntaudita.Pofl: multas hinc indè
1 m minoribus locis esdes, tum reru la-, crarum direptiones,fecunda adAure-I lianos Attila fecit caftra. fed duxerat mtereain Vafconiam Etius, amp;Ro. 1e-gionibus apnd Tolofam fedétibus, Vi-fgotthorum copijs coniundis,cxerci-turnfiimmoftudio contrabebat.
Quod cum intellexifiet Attila, primo quid faceret dubitabat.* nam q fem-pcr paruifecilfet Vifigottbos,AlanOs, Sarmatas,Saxones,ab Hunnis fspè fn-peratos,Gallos item et Francos accedé-tes facile fpreuilÏet,nifi fummaEtij vir-tutem amp;rci militaris peritiam fibi co-1 gnitam timuilfet.Ergo arufpice aclt;ito, ritupatrip extainfpici inifit. Arufpice sutem dubium prælium ac magnorum fuorum cædem, led præpotentis boftiû duels necem portendi renuciauit.
In prælium Attila exarfit,non dubi-tansquinfublato Etio,fi etiàm maiorc «ercitus fui parte amififlct,cùm reliqjs copiarû amp;nbsp;lupplcmcntis,orbis impeno
GE NE RATI o XVI. 67^ potirctur.qua addudus fpe,omiffaAu‘ relianorum obfidione,in Vafconia du-xit.oppofiti tales tantiq; cxercitus5qiia-les in Europa nunquam cóueniflccon-ftat,in fubicäis Tolofæ campis, Cata-launicis didis. tuc acies in bunc modu,' pront refert Ablabius, ftruxêre. Attila imbellem mulieru puerorumi^; turba, inter carros ad proximos colics primo femouit, amp;nbsp;indé ftrufta apertis campis aciCjlefecum Hunnis mediumlocauit, Oftrogottbos vero reges finiftrOjAr-daricum Gepidarum regem dextro cor-nibusprçfecit.
Strudurosautem acies Theodoricû ac Etium,retardauit Singibarisperfidia regis AIanorum,quemrefciucrunt ab Attilacorruptum. dubitantes quid fa-cerentjipfum regem cû Alanis curârunt acie media inter auxilia cotineri.Tbeo-doricus exindè cum Thorifmundo fi-lio amp;nbsp;Vifigottbisfiniftrum,Etiuscum Ro, amp;nbsp;Burgundionibus ac Merouco Francorum rege dextrum cornua te-nucre.
FortècratincampotumuIuSjVtrifc];
n r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Acrebellu
caltris pan Ipatio proxim jde cuius op- Attila, portunitate hinemde certabant:hunc occupauit Thorifmundus.concurren-tibus indè cornibus, prælium initum eft, pro numero amp;nbsp;multitudine atro-cilfimumjCædem veroinauditam^riuos acmedio incampo fanguinistorrétem fuilTeCcribunt. Dum autemrccedcntes Hunos amp;infugaconucrfos3ardentiori animo infequitur Theodoric’jfuorum tjuoJo,^ mag'is preffura allifus,qhoftium ferro cusobijf. interfedus, occubuit. Attilamfanède morte Etijfefellitfua opinio, na Tbeo-doricus occubuit. tuc Vifigotthidiuidentes feab Alanis,inuadunt Hunnorü caterua,amp; penè Attila trucidaflentjoifi prouides artefugiffet, amp;nbsp;leluosq;ilicó intra fepta caftrorû,quæ earns ac plau-Rris vallauerant,rcclufiffet.
Altera veró die intra clauftra fe con-tines Attila,cum ^gredi nó änderet,nee tamétubis perftrepere quafi incurfioné minitas cellaret, vtviólores luos inclu-fus faite turbarct, Thorifmudus Tlieo-dorici regis filins,de paterna doles occi-fioncjftatuit Attila coardareobfidióe, cumq; cum fuis ad internecioné delete.
111 2 Tune
-ocr page 694-^ÿ6 lOH. NAVLCERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Tune Attila de vita defperäs,ex fcllis ingentem pyramconftruxit, vtfi forte Gotthi imminerét, fuppofitoigne ipfe affcenderet,fefcq; cremaret, nè quis de fuo vulneregauderet,autrextantarum gentiu in hoftium poteftatem veniret. Cjn in plio Cçla autem fuifte in eo prçlio ex vtroq; excrcituroo,amp;6j.millia,ahj 100, amp;nbsp;80. milliafcripfeyunt, Lupus epi-fcopus. Peridem tempus Thorifmundus in-uentum genitoris fui cadauer, regij fu-nerispompaToIofamfcrri,amp;fea Vifi-gotthis regem declarari etfalutari fecit, amp;nbsp;conuenientibus ad Etij tentorifi du-Etius dolo- cibus,Etium Thorifmundus cæterosq; ‘®’g'f« duces vtviétoria vterétur,primusomi-um efthortatus,SedEtionóminus Vi-figotthorum,Alanorü,Sueuorumq; amp;nbsp;Burgundionum ac Francorum, quam Attilæ amp;nbsp;Hunnoru fufpefta eratpoté-tia.metuebat ent,Attila perempto. Romanos poftea impunè ab iUisdeprimi. ideo aliud confilium fibifuit, Hunnos enim, Gepidasamp; Oftrogotthos nunc encruatos,amp; difciplinç militarisfvt opi nabat)igriaros,voluitconfcruare.Hinc . artelaudatü,in maximamq; fpemerc-dum Thorifmundü,admonuit, vt fra-tru quidomi manfèrant,ambitioni oc-Currcret,amp; ad fuleipiendam paterni re-gni gubernationem feftinus accedcret, nè fi a’fratribus fuis inuaderetur, ipfe omnino pnuaretur. Hoc nieconfilium quafiprofuafa-lute prolatûjlîbentcr ampleCfés, domû redijt.quo faâo^cçteri principes amp;nbsp;po-puli, qui Romana fecuti erant figna, Etio diinittente,in patriam funt reuer-fi.Cçterùm Etius talia machinatus,hcu nefciens quantû hac prouifione detri-mentum patriç dum auertere cupit^in-geffit. nam Attila poftquàm tanto tre-moreac periculo fe vidit liberatû,mox indè in Tungros, pofthæcin Trecefes duxit exercitum^ amp;nbsp;ftrages ac maxima cdiditincendia. Erat autem hoc in tempore S.Lupus ciuitatis Trecenfis epilcopus, qui pon-tificali habitu decoratus, cum luo cle-ro obuiàm Attilç veniéti procefïît,cfiq; coram illo venifiet admilfus^ait Attilç: Tu quis es,qui terra difftpas atq;côcul-casICui Attila;Egofum Attila rex hu- |
noru,flagellum Dei.ad quam vocéiuf-f/tepifcopus portas ciuitatis apcriri,amp; • ait:Beneuenerit flagelluDei.amp;induxit illos in ciuitaté. fed Deiiudicioftatim vt ingreffi funt, omnes percuffi funt cæcitate;amp; tranfeuntes pcrinediam ci-uitatem,nullilæfionemrecerunt, Pofthac, vt in chronicis Vngaroru legitur,Attila præfedumfùi excrcitû$ lulium, alias Gyula, ad obfidione Co- xr-m/Hin» loniæ deftinault. qui dum expugnare jp^dcui* qua:reretciuitatem Agrippina, coetus nwUrag«-illexj.millium virginum,duccS.Vrfu-la,fimul cum illuftri duceEtherio An-glorum régis nato fpófo fuo, ac Cyria-co papa, multislt;^;ahjs nobiliffimis per Rhenum defcendentes,Coloni3m ap-plicat. Ibique à prædido Hunnorn duce pro Chrifto martyrio funt potiti, de quo tarnen ahj Icribunt, circa annum Domini 218. trucidatos elfe) prout de hoc fuprà generatione 8. fcribitur, Igitur Attila ci'im Gallias deuafta-ret,audiuit Romanorü amp;nbsp;Vifgottho-rum fimul iterum contra fecopiasad-uentare, acbeHuinftaurare: quo com-perto, relidis Gallijs in Pannonias rc-dijtjibiqj maximo cóflato ex fuppleme-to amp;nbsp;auxilijs exercitu,nó vltràGallias, fed Italian) ipfaminuadere cóHituit: m quam du6turus, primùm Hlydci finüs ora circunueftus, plurima oppida,quç in Martiani erant cura, nullo præfidio firmata diripuit amp;incendit: ad Arfiarn vero fluuium amp;nbsp;Tergeftinum finum, Italiæ limiteSjnonnuftas Valentiniani copias reperit adtutädum prouincias, quas præfeâusLiburniæ amp;Aqui]eix Valentiniani dux adduxerat. fed ilico repulfus miles Ro. intra Aquilciamfe recepit,quant ex hoc continuo trien-niooblèdit. Quo in tepore fatis co fat Martianü Conftatinopoli impcraftcjCcnlcncum apud Africa, Meroucu apod Fracos re-gnafte.Burgudiones luis in ledib’,Tho-rilmundü, Sueuos amp;nbsp;Alanosin Hifpa-nijs,Aquitania et Valconia quictos fu-ifle. Sed de Valetiniano quid egerit,nihil inuenim’.Ci'un aut ex lóga obfidio-nc cunótam rcgionéadiacenté,cxerci-tus Attilcexpoliaflet,nonminorifame atquepenuriaoblidentes quam obleUi ^^j;pæ_ labo- |
CHRONOGRAPHIAE. GENERA’TIO XVI.
lt;gt;77
|
laborabant,ita quod capiendam vrbem quab defperaffet. fed enm diequadam rex Attila muros ciuitatis circuirct,có-fiderault ciconias,quçin turribus ciuitatis nidibcaucrant,vno impetu ex vrbe migrate, atque foetus fuos exportare. Quo vifo,Attila ad fuos;Adfpicitc,ait, aues futurorum præfcias,ciuitaté peri-turamrclinqucre. Hoc modo iri tatis barba torn animis, magno impetu vrbem vndiquè aggrc-diütur,atq; fefbs récentes fuccedentes, requiénegabantoblefhs. Ad portremu eftraftis violenter mûris, ingrediuntur vrbeni,opcsdiripiunt,occnrrctcsomes bncætatis antfexus diferctione trucidant. Iblæ muliercs forma præclaiç,ad ^jjj^. luxuriam relcruantur. Erat in vrbe X. æulicrpræclara,nomineDigna,quç fe ' cxaltoin gurgitem præcipitédedit, ne fieret præda barbarorum. Igitur dcleta Aquilcia, circuiacentes vrbes aggrcditur, ac velut fulgur ipfas demoliens dertruxit,hoc crt,Concor-diam,Patauium, quæ bodic Padua vo-I catur, deinde Pquot; vniucrlas Venctiarü • ^vrbes, Veronam, Vinccntiam,Brixia, I ^Pergamum aggredientes capiunt. 1 Vcnetiæ,dum Aquilcia obbderetur, I amp;tadèm vaftaretur,in dioccefi quç Ca-I ftcllum dicitur, ædibeari ciuitas ceepit. M' *l'’*’^®™®utc fcribuntannolalutis422. iii,ü, dicsdificata.Namlocupletcsviri pro-uinciæ Venetia:, fugictes excreitus At-blçjdircptioncs cû*famulis fuis amp;nbsp;pre-ciofafupclleétilia portâtes, proprijs fe-lt;libusrelidis,nauibusonuftis rceeden-tes,in infulis quæ dicebantur Riuus al-tus,fccuri à barbarorum impetu, quib’ non crat vfus nauium advim alijs infe-rendam, amp;nbsp;enm arenæ habitaculis non fuffïccrcnt,nauibus vehentes arenas,ex induftna manboncs municrunt,amp; ex tommuni prouinciæ vocabulo Venetias dixerunt. 1 Poft dircptioncm Aquilciæ amp;nbsp;aba-tum cinitatum Vencticarum,prouin-, nbsp;nbsp;dæ Acmiliç vrbes codem modo diripi-SAt.nntur.Raucnnæ vrbitantum hoemo-^'f'gt;t.dopepcrcit; -Iohannes eius epifcopus, fuoclcro comitatus, in albis extra vrbem ad Attilam fuburbia.obbdeneem bupplex accclcratjOratquevtvrbi amp;ci- |
uibus parcat. Attila, Epifeopi audita oratione, refondit; Parcere volo, led ne eines tui fuo cófilio vel viribus glo-rientur noftra: obftitifle potcntix,por-tarum portes deponi volo,amp;quódno-ftri cxcrcitiis vngulxillas conculcent. Quarn conditionem vrbis eines libcn-ter ampleduntur. Tranbuit ergo Attila per Rauennam enm rtioexercitu, no alitèr cinitatem dcuaftans. Indé in Liguriam progreffus Attila, Mediolanum atqucTieinum captina-tis vel occibs ciuibus diripit. nouifbmè occibone hominum amp;nbsp;præda làtiatus, eo loco quo Mindus flnuius inPadu fl uit,cartra pofuit.lbiq; conbrtens, animo renoluere cœpit,vtrùm Romaadi-rct. fed Alarici exemplum pauens, qui capta vrbeatq; Ipoliata non dii'ilupcr-uixit, irc diftcrebat. InterbæclegatioplacidifbmadeRo- AttikL« maadcumvcnit.IgiturLcofanétilbm’ quot;«P’P? r r 1 oratJonc papa niijs luis timcns^pcr 1c iplum ad fuafusju regem vcnit,bortantcctia Valentinia- amrebgi noimpcratore, repcrit auteillum apud Minciu in cartris. Ibi accedens, ennéta qua: optauerat,obtincbat, amp;nbsp;nófoliim vrbis Romæ,fed etiàm rotinsItaliæ bi-lutem reportauit.Nam rex illc crudelif-bmus,Dcinutu territusfucrat, nee aliud Cbrirti faccrdoti loqui valuit, nib quod fandus præful optaucrat. Recedente antem pontibcc,intcrro-gatus Attila à fuis,cur vitra morem w-tamreuerentiam pontibei exbibuiUct, amp;nbsp;cur ad omnia quab impcrartet,obté-pcraucrit,refpondirtcfertnr : Nonego cius perfonam qui aduenit,bonoraui; fed iuxta ill urn ftantem alium virum la-ccrdotali habitu, forma augurtiorem, canicicvcncrabilc,illum mihicuagina-to gladio tcrribiliccr mortem minante. uxillcpctebatjcxplcllcm. nii Attila ita que tali modo à l u a barbarie reprebus,ex magna parte opibus ex-poliataltalia5multisq; occibs amp;nbsp;capti-uatis,Pannoniam repetiuit. Ad que no multo port in Norico iam luperiori, ejuam nunccflcpartim Auftriam, partim Bauariam dicimus, flatiua ducen-tem, Honoria Valentiniani impatoris foror per eunuchü fcripfitjVt feie preci-bus ac minisinvxoré afratre extorquell l ? ret. |
678 lOH. Î^AVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
rct.H autcm magna inftantia Attila at-tentauit5mandans Valentiniano,peio-fa fèproximè illaturû, nifi mox fibi ger-manam fuam cum regalium opum por-tionetranfmififfet. lèd moxdiuino iu-AttilæoW- dicioexhacvitadeceffit. Namreuerfus t«i. adPanonias, interplures quashabebat vxorcs, pucllam quadam pulcherrima, Hildico nomine, vxorê duxit,ob cuius nuptias mortebauferat. nam poftcon-uiuium profufiùshilariusq- celebratû, refupinus alto in fopore ciim de merlu s effet, fanguis è naribus profluens, vita-Jibus oppletis meatibus, eum necauit. quod quidem ca nodefcribunt multi cognouiffe per fopore Martianû apud Conftantinopolim, cüi Dominus per vilum apparuit,amp; Attilæ arcum fraßu effe ofte nd it.
Sed quia virtus fempèr inuidiam pa-rit,Valentinianus inter hæe times pro-mivk^” ^’fperos Etij lucceffus,amp;forte mot’etia morj. ex eo, quod vidoria contra Attila parta vti detredauit,ipfüm procurauit oc-cidi, quo fimul Occidentis imperium ftatusquereip. corruit, led Valentinia-no mors Etij non impunè ceffit. nam anno qui mortem Attilæ eft fecutus, ValêtinianumjTranftylaEtij commi-lito occidit Romæ, vt ducisfui, de Ic deque rep. optimè meriti, iuftifftmam fumeretvltionem:quod tarnen facinus Tranftyla nunquam aufus fuiftet, nifi cum impuliffet adiuuiffetq; Maximus patricius,a quoEtius panter fuit inter-Valentinia- fedus. Valentinianus itaque occifus obimT^ nbsp;nbsp;^^’‘■'■‘™ regnaffet annos 3o,ld Pompo-
niusLætus.
Occifo itaque Valentiniano,Maxi-mus præfatus inuafit imperium anno Domini 456, qui vt fibi firmaret imperium,Eudoxiam Valctiniani relidam, viin vxorem recepit. quæ nullum au-xilium foré à Conftantinopoli cxifti-mas,Theodofio patre amp;nbsp;Pulcheria ami-tadefundis,miffa Icgationc, Genlèri-Géfericiin cum ex Africa inuitauit,qui fubitopcr Italiam ac- mare magna multitudine nauiam Ita-' liam intrauit,cum adhuc B. LeoRoma-nüm regcretpontificatum.
Adduxit autê Genfericus CCC. ho-minum milli3,ad cuius improuifipoté-tiffimi cxercnus aduentantis nuncium
territa ciuitas Romana,in montes fyl-uas(^; amp;nbsp;munitiora oppida popularitèr dcmigrauit, Maxim’ verotyrannusdu fuga amp;nbsp;ipfe fibi confuleret,ab Vrfomilite Romano occifus fuit.
Leo itaq; fandu$(cuius prece amp;fua-fionibus Attilam oftendimus Italia cx-ceffiffe) pater amp;nbsp;pius, in tanta omnium trepidationefibi Iecurus,paucos adduces ordinis.fui Chrifti cóferuos,fuper-bu adijt Genfericu; eurnqj prins q vrbé ingrederetür,orauit, vt prçda ciuili có-tentuSjfacra dimitteret intada,amp; à rui-nisincédioqjvrbii, populo vacugfadf, abftineret.Minimè tarnen valait oratio j^^^ß jé. fandi viri apud barbarum, qui Arriana ferkoer h^refi inquinatus, ficut in Africa, ibiP'** itidé tépla facrasq.; çdes fimul cumrcli-quis vrbis partib’ diripi permifit.per »4. itaq; dies Romam omnibus fuis diuitijs euacuabat,multoslt;^; captiuos indcau-ferentes,vt narrat Blondus:alij tamé,vt Paulus diacon’, fchbüt, quodLeo papa Genlericum i ntantum Deo adiuua-tedeliniuit,vtcum omia poteftatieius eftent tradita,ab igne tn,cædc atq; fup-plicijsabftineretur.Eudoxiaquoque,q Genicricu ad hocmalum inuitauerat, cum i.filiabus fuis in Africam déporta- j bant. Hoc modo capta eßRomafe-cundô,anno Domini 4^6. poftquam earn Alaricus inuafit,expletis abeo tempore annis43, àcondita vrbe 1x0/.alias
1109.
Egreffi vrbe Vandal^ Campaniam lógèlateq;populatifunt. Capua viex- ,. , pugnata,amp; ad folu vfq; diruta eft, qua: ^^p^^ caufa impulitS. virum PaulinuNola-’^j, næ vrbis epilcopum, vtin captiuivnius redemptioncm,femetipfiim dederitpro feruo in Africam deferedum,qui fadus ex epifcopo hortulanus, tantam tri-buente Deo eft apud barbaros gratiam confecutus, vt omnes Nolanæ vrbis captiuos fibidonariobtinuerit,in pa-triam reducendos. amp;nbsp;cum totiusregi-onis Campaniæ oppida barbarorum furor attriuiffet,ad Ncapolitanam vr-bem ventum eft, qua moenium firmi-tate amp;nbsp;ciuium robore munita, pertina-citer refiftente, Genfericus obfidione foluta in Africam redqt. fextus is erat Martiani imperatoris annus.
Reuer-
|
«I CHRONOGRAPHIAE. Reuerfus autem in Aphricam Genfe-ricusjfiliam Valêtiniani principis Tra-fimundofiliofuovxorem deditj exqua Hildericus natuseft, qui quartus poft Genfcricum regnauit, qui matris mo-iiitafequens,catholicusfuit.Qu,ai'è au-teraquartus,ciim Gen,(erici fucrit blij filius? Dicut ob id alij jGenkricum fuc-cedionis ordinem filijs conftituiftc, vt fratermorientifratri fine controuerfia fuccederet.vndè Géferico fucceffit Ho-noricuSjqui regnauitannis 8. in ecclc-lïamDei grauitcr efferatus, vt dicetur fcquenti generatione. Poft hunc Guntabundus frater fecundogenitus, annis p.rcgnauit.poftillûTrafimûdus, de quo fupra, regnauit annis xx. hic Hildericu ex Eudoxia genuit,vt dieet. Martianus imperator admodiim re-ligiolus, amp;nbsp;egentibus multa beneficia prçftans,regnum quod dclicati prçde-ceiforeseiusper annosferè 60. vicifsim imperantes minuerant, diuina prouifi-one inter turbationes prçmiffas repa-rarenon deftitit. Quoin temporeetiàm b.Pulcheria dormiuitin Chrifto, quæ omnia fuabonapauperibus dereliquit. Hçc auté MartianuSjCum multa eftent, alacritèr difpertiuit. Per idê tempus fides catholica à Neftorianis amp;Eutychianis fupcrbitis im-pugnabat.Neftorius enim Mariam vir-ginem non Deijfed hominis tantum ge-nitricem dixit,vt aliam carnis, aliam di-uinitatis perlónam faceret. de qua in p-cedenti generatione. Eutyches autem Conftantinopolitanus abbas, nè fenti-recumNeftorio viderctur, diuina cum Humana natura in idem compofiturc-cidiffeaffirmabatjVnumq; faólum, nee vllo modo inter fe diftingui debere.Hac Hçrefim cum Flauianus Conftantinop. epifcopus damnaftetjTheodofio annu-ente,fynod’Ephefinaindicitur,in qua Diofcoro Alexandrino epifcopo prçfi-dente,Eutyches reftituitur, Flauianus veródamnatur. AtLeo,mortuoTheodofio,in eiusc^j locum Martiano fuffeäo principe ca-tholico,cönciliü Chalcedoncfe indicit annoDomini 455.qui fuit annus impe-rijMartianitertiuSjinquo cócilio 600. amp;3o.epifcoporum authoritatedecerni- |
GE NE RATIO XVI, 679 tur credendumjduas naturasin Chrifto fuifte,vtlt;^ue vnusidemq^^ChriftusDeus amp;nbsp;homo crcderetur,ac ftatim Neftori* amp;Eutychius nefandus Manicheorum prçful,damnarentur. Cobufti etiàm publicè funtlibri Ma -nich^orum, calcata amp;nbsp;depreftaeftDi-ofcori fuperbia atquehçrefis. hçc dici-tur lynodus quarta Chalcedonenfis,de qua habetur in c. prima./. quarta,xvj. dift.fub papa Leone. Sub hoc Leone etiàm orta eft hçrefis ^Jf^ Acephalorum,quiideo Acephali voca-tifunt,quia fine cerebro amp;finè au chore habebantur. hiChalccdonenfeconcilium improbantes, proprietatem dua-rum fubftantiarumin Chriftonegant, vnam tantum eiufdem perfonæ natura prçdicantes:quam quidem hçrefim cpi-ftolis fuis eleganter amp;nbsp;dodè ad Chrifti fidèles fcriptis,acerrimè eófutauit Leo. . LcovrbisRomæepifcop’,poftquàm fedit annis vno amp;nbsp;xx. moritur, amp;nbsp;apud S.PetruminVaticano fepelitur,cui Hilarius natide Sardus,fubftituitur anno Domini 458.feditannis7. hiccoftituit, vt nullus pontifex fuccefTore ßbi cligc-retdterti, ne clericus à laico inueftitu-ramreciperet. Interim fub Martiano fucceflores Attilæ deregnocótendunt, amp;dumin-confultè imperare cupiut, omnes fimul imperiu pcrdiderunt.nam filij eiusgenres fibi diuidi polcebant. Vt autem Ge- Arda now - rex. pidarum rex Ardaricus hoc audijt,indi gnatus,contra filiosAttilg primus in-lurgit:nec folum fuas genres, fed amp;nbsp;esteras quæ panter premebantur, ab his abfoluit.Armantur igitur, bellumque ^neuotur, committitur in Pannonia, poft multos autem eófliélus faultGepidis inopina-taviftoria.namjo.fere millia tam Hu-norum quim aliarum gentium,quç his ferebant auxilium, Ardaricus peremit, fibumq; Attilæ maiorem occidit. Quo interfelt;fto,reliqui eius germani cü Hu-nls fuganturiuxta littus marisPontici, * vbiprinsleguntur fuilïe Gotthi. Hçc Victoria Ardarici, multarum gentium animos fubiugo Attilæ preftos, ad hi-laritatem erexit. tianum principem.gratiffimè funt ah eo 111 4 fufee- |
680 lOH. NAVLCERl VOLVMEN SECVNDVM
|
Gotthi. Crpidx, Auitus imperator. fufeepti, diftributasque fedes quas in-colucrunt,acccperunt.Gcpidx nanque Hunnorum fedes vendicantes, tonus Dacix finibuspotitifunt, nihil aliud à Rom.imperio nib pacem poftulantes. Sarmatx verb amp;*Scemandri,amp; quidam exHunnorum parte, ad * Ma ter-nam vrbem Illyrici fedes pofuerüt,Scy-ri amp;nbsp;Adageri Scythiam minorem amp;nbsp;inferiorem Moefiam accepcrunt,*Rbugi aliçque nationcs nonnullx Birim amp;nbsp;Arebadiopolim petiêre.Hcrnach quo-què,aliasHcrnacus,iunior Attilx fili-us, cum fuis extremas minoris Scythix fedes clegit. Gotthi verb videntcs Gcpidas Hun norum bbi fedes vcndicarc,amp;Hunnorum populos fuas fedes vendicare, ma-lucrut à Romanoruregno terras pete-rc, quam cum difenmine aliénas inua-dere,Pannoniaq; accipcre, amp;fub regc V alamirc ac eius fratre Dicthmaro mo-rabantur locis diuifis, confilio tarnen vnitis, tertiusquoque Vuithmar’cum vtroquemanebat. Contigit autem vt Attilç blij contra Gotthos,quafi dcfer-tores dominatióis copu, venirennigna-risquealqsfratribus, kiper Valamircm irruerunt, quos tarnen liect cum pau-cis illelufcepcrit, dibfatigatos adcbqp-ftrauit,vt vix aliqua pars remaneret. Eo tempóre cu pro gefta re adfratres fuosDicthmarum amp;nbsp;Vuithmaru dirc-xiflet nuncios, veniensnucius in domu Diethmaii,maiusinucnit gaudiu. Ipfo fiqdcdicTheodoricus filius cius,quan-uisdecócubina,bonx tarnen fpeipuer natus cRPoft tempus verb nó multum rex Valamir amp;nbsp;fratres eius Dicthmarus amp;Vuithmarus, du cófucta dona à prin cipeMaroano nó reciperent, amp;nbsp;fœdera pacis tarnen cuftodirêt,miflï ah cis Icga-ti adimpcratore: amp;nbsp;quia placita eis nó relpondit,lllyricum totura deprxdan-dovaftant. Inter hxc Romani poft rccclsu Gen ferici,Auitum fenatorij ordinis Roma-num,delegcrunt in imperatoré,cü quo Martianus mitiflimi vir ingenij, damnis amp;periculis occurrere cupiens, fœdera inijt,fccundbm qux Rcfpublica admi-niftrari deberet. Annos tunc.lcptem Thonfinundus Vibgotthorum Rex |
poft Catalaunici campi prælium fefe continucrat intra Vafconiam T0I0-famque. partim nanquefucceftus Atti-lx timuerat,partim expedauerat, quem in locum euadcret res Romana:qui At-tilam necatum, Etium Valentinia-numqueoccifos, amp;nbsp;Romania Vanda-lis expilatam efle audicns, omnem po-ftergauitRomaniimperijreuerentiam. Romanorum enim maxima poteftas^d ferrea fua firmitate in teftaceam fermé deuenerat fragilitatem. propter Got-tborum amp;nbsp;Francorum incendia,incur-bones ôcinauditascçdes, quæ Romanx laudatiff.reipub.continuisvaftauo-nibusintulerunt. Thorifmundus itaque cepitHifpa- Thorifmu“ niam citerioremjamp; Gallix ciuitates ex- dusGalh» traBurgundionurn Francorumque di-’ ’ tionem,atquevitra Ligcrim coftituias: amp; fokim Narboncnlem prouinciam cum bis,qux Ligerim inter amp;nbsp;Rheni fluenta funr, tunctutatuseft Geruan-dus quidam Romanus, prçfeftusâ Va-lentiniano conftitutus. Intcrea Martianus cum Orientalen! rempublica féliciter adminiftraret apud Martijquot;’'” Conltantinopolim,tacta luorum con-Ipiratione Ardaburij amp;nbsp;Afparis/ipim-perij fui anno perempcus cft. ANNO igitur Domini 46o.vrbi$ conditx lan, Leo Beffica ortus progenic, ex tribuno militum imperator cft eIcétus,amp;abAnatoliopatriarchacoro-n3tus,rcgnum Orientale fufcepit,amp;i^. annis tcnuit. Hunc vrbs Conftanrino-politana primum ex Greca progenic imperatoren! habuit.Itaquc primo eius anno ci'im AuitusRomx mortuus eft, Maioranum quendam exercitus spud Rauennam, Leone fuadentc,impcrato-rem allumplit:fedanno poft tertio in-terfecit.Surrogatus verb eftiibper Romanos Scuerian’j fub quo Alani, duce Biorgo cornm rege,^er montes rriden-tinosltaliam luntingrclïi.- Minus m cos à Scucriano Richimcr gente Gottbus, led in patricium Jènatufconfulto autboritatc Seueriani aUedus, Bena-cum inter lacum amp;Bergomuni vrbcni fefeillis cum exercitu oppofuitjConfli-xitq;,acBiorgum regem occidir., Scuerianointerim tertio annoimpc- Richimef. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVI. 68»
|
^lt;niiji,rijRomædefundo,Antbemius,quifu-uMartiani impcratoris gener, à Leone confenfu totius miîitiæ ex patricio Cç-farfaduseft, ac Romam miflus, cuius imperijinitioGeiuandus,NarbonenGs Gallis pr^fedus, de quo lùpràmentio fidyrannidem aflumpGt, qui ab ipGus Anthemij ducibus prçlio luperatus, ca-ptuSjamp;in exilium eftadus.deindc poft annum Rom. Patricius imperium alïe-j%s ^®ns,iuflu Anthemij occifus eft. ^ nbsp;nbsp;Genfericus inter tantos motus tempus elleratus,ex omni Apbrica ingen-temcontraxit claflem, atqueadlittora Italiænauigauit. eandemdaßem ctim in Apbrica parari intellexiflet Leo imperator,Anthemio principi Rom.opem lerrcinftituit.BaGliIco patricij ordinis IMliduccdeclarato, baud contemnen-dasilli copias dans,quas nauigio impo-fosinltaliam perduxit, paraucratque aliascopias Anthemius,quibusiundis, IBafilifcusGenlericooccurrit. Com-miffumautemeft prelium acerrimum, aquoGenfericusie lubtraxißelegitur. Superatusitaquc,multisnauibus mili-i tibusqueamifGs,in Apbrica (e recepit. Çm Meroueo Francorum rege interim defundo,Glius eiusHildcricus fulcepit regnum circa annum Domini 462. que l luxuriöse viu entern,amp; cum Gliabus po-I pulifornicätem,Franci interGcere no-' lentes abiecerunt,ac Aegidium quenda Rom.luper fe pofuerunt,led poft annos : 8.pœnitcntes,Hildericum reuocabant, J fadusque eft rex virtute magnus fuper I omnespriores.Agrippinam enimciui-I tatcm,occiGsaparteAegid!jmultisRo-l^manisTranci ceperunt,eamq; Colonia. nominarut. Treuerim quoqueincede-f runt,amp;totam illam terram vaftabant. j Mortuoautem Aegidio,Siagrius G-lius eius luccefGt in locu.Sedit in Suel-Gonum.ciuitate,vbi fedes regni erat.Sed Hildcricus fuperueniens, omnem terra, illam pr^datus eft,amp; Aurelianenfem ac Andegauenfem ciuitates regno fuo ad-iecit.Eo in tempore Clodoueum gene-rauitexBaGnaregis Thuringoru vxo-rem,quain ei abftulir,vtin Gnegenera-tionis dicctur. |
Nec tarnen interea quietus fuit apud I Conftatinopolim Leo.Gquidem Alpar quidam patricius amp;nbsp;Ardabur, ciim ilium infidijs tentatum interficere nequi-uiflént:,apertam vim parabant, quibus vt refifteretLcOjClaffem reuocauit, qua BaGlifco duce miferat m Italiam.Afpar interim mora ac fauore ciuium auftus, Ardaburem filiumCçfarem appellauit, vndepoftrcditum exercities, aliquan-diumvrbeparicertamine eft pugnatu. vicit tandem Leo,amp;captos A/parem fi-liosquciugulariiufGt. Afpartyri-nusgt; TbcoJoric* Motibus prçdiôtis ab initio intelJe-dis, Oftrogottlnreges Valamii Theo-damirquefratres,vtifub Martiano, II-lyricum vaftaucre. fed Leomoxadpri-Ainamcumeisamicitiam venit, amp;nbsp;tam preterita quant prçlcntia mimera tribuit,ac pacis obGdcmTlieodoricum in-fantulum Diethmari Glium accepit, quiiam annum 8.intrauit, quem dum pater dare tardaret, patruus Valamiri promittit, vt exindè paxAabilior inter Romanos amp;Gottbos maneret. Igitur Theodoricus obfes imperialem gratiam promcruit,quia elcgans piicr erat. Poftquam veró Grma pax inter Romanos amp;Gotthos eßet, videntes Gottbi Gbi non fufGeere quæ ab imperatore fufeeperant, morelblitocœperunt vi-cinas deprçdari genres, amp;nbsp;in Hunnes conuertunt,atqueaGnibusfuisingIo-riosexpulerunt, vtexillotempore qui remanl'erantHunni,Gotchorum arma pertimefcant. Qinefcentciam tandem Hunnornm Cnnimun-gcnteàGotthis,Cunimundus i cx Sue- ‘^“’ Sueuo-uorum cum luis inuadens Gnes Dicth-mariac Valamiri fratrum,cos deprçda-turjomniaqueabducensiuméta3in terrain luam reuertitur. Diethmarus veró non tantum iaduram doles, quantum metucns,nèSgt;aeui,Gliocimpunèlucri-facerentjadmaiorem licenttam proGIi-ret,, intêpeftiuç nodis Glétio, dfi adhuc initinere client,eos dor-mien tes inuaGt: confertoque inopinato prçlio, ita eos opprelGt,vt etiàm regem Sueuorum ca-ptum,Gqtthorum feruituti lubdidcrit; lèddumelïetmultùm mifericors, lada vltióc,vcnia Sueuis códonauiticüdcmq; Cunimundii quê cepcrat,adoptauitin Gliu,ac in Sueuia remiGr,q tn poftea fre-tusauxilio Sarmatarum öiScyrorum, rursum |
)LVMEN SECVNDVM cupientibus. amp;licèt Richimermetatus effet caftra ad vrbem,Anthemius tarnen aliquandiii moenia portasquetutat’eft, fuftentabantq;Anthemiuminvrbefau-tores Bilimeris etiam, quem NarbonéGBilimer prouinciç prçfecerat,Iicèt Gotthû, ta- prçf'ô“'' men Gdelem.is quamprimùm de Richi-merisperGdia certioreftfadus, cohortes,quarum prçGdioprouinciam rege-bat, auxiliaque tumultuaria contracta ad vrbem duxit.
Ea cùm Leoni CoftantinopoUm ef-Qiyj^i^jn, fent denunciata, Olymbriutn duecmaux. fuum cum exercitu in Italiam mißt,qui copijsinRauennam expoßtis, Anthe-miumRomanosquedefuo aduentu fecit certiores.Lçtatus eo nuncio Anthemius, inGgnia imperij depoluiuamp;in pn uatam concedens vitara, vrbis euGodi-am fenatui amp;nbsp;Romano populo com-mendauit.
Dum hçc Gèrent, Bilimer ad viam CafGarn delatus, in vrbem propera-bat.tamen illi occurrens Richimer, cer-tameninijt,fortiterqueinftitit. fuirque ad ipfam Adriani molem commiflum prçlium, in quo Richimer vilt;SorBili-merem interfecit. ea Richimer potitus viôoria,vrbem ingreffus eft, amp;nbsp;gt;^^ ^°* Cerum Anthemium quarto quàm impe-rarc cœperatanno,iufGt.à carnificibus lacerari. Olymbri® vero apud Rauenna Anthemium imperiofe abdicaffe, Bih-merem interemptum,Richimeiem vrbe potitum,vnico fermé die certior eft fa-dus,manGtque Rauenns.
Sed quçGto tantaperGdia imperio Richimer paruo téporeeftgauifus.nam tertio quàm vrbem erat ingreffus méfe, acerbis morbi cuiufpiam cruciatibus eft confumptus, amp;nbsp;Olymbrius .à populo Rom.vocatus,imperatorqueappellat’, Occidentalis imperij gubemationem 3Ccepit,Gundibaro nepote, quem cum exercitu Rauennædimiferat, inpatrici-um declarato. Is vero Olymbrius cùm reftituenda: rci Romans inftaret, poft quartumquàm aduencrat ipcnk’m,Ro-mæ obijt.
AdmifG funt tune Romani Gmul amp;nbsp;Roman''®* Itali-repetita Maiorum difciplina,deli-gerep f uitragia imperatorc. lcd oblhtit ni, vniusGundibaripatricij audacia.eoem tuntur.
infti-
682 lOH. NAVCLERI V* rursum inuafit ViGgotthos, vbï multis occifis Diethmarus Gotthorum rex victor eu afit.
Quod cum intellexifletLcOjgentem jpfamquam impoffibde duceret lupe-rare, ftatuitin Romani imperij amicitia liberalitatebeneficioq; alliccre. Theo-doricum italt;J; vnieü filium Diethmaro tale munusnon expeftanti remifit, re-■ gioindumento comitatuq; conduftu. accepithbensDiethmarustantum munus,amp; quod tacetem Leonern deGdera-re intellexitgt;induciarum fœdera in opti-mam Romana: reip.pacem comutauit.
Theodoricus turn erat 18. annorum hie Gbi niox ex fatellitibus amp;nbsp;populo patnsfêlegitpenèóooo. virorum, cum quibuspâtre infeio, permenfô Danu-bio,Sarmatarum regem incurrit atque • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peremit,ac cum vidioria ad genitoré fu-
um redijt,m3gnç fpei adolcfcés habitus.
ANNO 462.Hilarius papa moritur» Simpliciuj amp;in eius locum SimpliciuspatriaTi-HP-*’ burtuseligitur, quifedit annis duode-cim. Hic Simplicius diuiGt vrbem in quinque regiones Presbyteris : prima eratPetri,fecunda Pauli,tertia Lauren-tijj quartaloh. LaterancnGs,quinta S. IVlariç maioris.Inftituit quoquè nè clerici inueüituras à laicis recognofcerét, quod fuit poftca per alios magis robora-tum,vthabeturxvj.q.vj.pcrtotum. da-mnauitetiam Petrum Eutychianiftam Conftantinopolitanum epilcopu, Ro-manam quoquèEcclcGam oun primam declarauit. Per idem tempus Richimer inltalia nouisftuduitrebus.eum imperator Anthemi” cifalpinç pfecerat Gal-Richlmcr liç,obremin eabenegeftam.quinctiam tyrannus. AnthemiusiunftaRichimeriin matri-monium Glia,gcncrum fecit : neque tarnen ram multapotuerütbcneGciabar-barocollata,facere, quin viribus cifal-pinæ Gallis, cuiprçerat,fretus, copias aduersùs focerum compararet.Sed eum pnufquam adfacinus perueniret, Cum imperatore in gratiam redire fecit S. Epiphanius TicinenGs epifcopus. rupit tarnen pacem barbarus, duxitqueinió-cerumvrbemqueRomana copias, qua-tas ex cilalpina Gallia potuit cótrahere.
Diuerß tunc Romanorû crant ftudia» multis Anthemio, pluribus Richimeri
-ocr page 701-CHRONOGRAPHÏAË. OENERATIO XVI.
lt;ï85
|
■5111» X mfligante, Glyccrius quidam fenator Rauenx conftitutus,piimum petijt, amp;nbsp;^icpcrfuifragiadeclarari imperator tê-t3uit:fcd cum petitioilli no fuccederet, pundibarus exercitu Rauenna edudo, Ka fauores oftedit^vt confraôi malis, q totp annos Romani viderat amp;nbsp;ipfi Itali, cumpotiùs imperatorem cligcre, quàm tyrannum (prout eis videbatur) habere ^fcreuerint. Quem Glyceriö eodem anno Nepos Ratricius,Leonis impatoris authoritate amp;Romanorum auxilio fretus, amp;nbsp;deie-titimperiojamp; apudSalonam epifeopû Wnftitui curauit.cóciuit vero ca res ma-gaosinltalia motuSjquiaGundibarus tieftiGlycerij iniuriamvlturuSj Raue-Kates amp;nbsp;multos Italie populos in Ne-potem Romanos^; armauit, nee tarnen Wertes tune amp;deiedis animis quiefce-^ant Romani,fed amp;nbsp;ipfi vim inferre po-Kusquam ^pulfare, maxima cum alte-huspartium incommodo parabant.fed SEpiphaniusTicinen cpifcop’hos etia,’ ^^utRichimerêetAnthemiujincIiorcth fucceflu, fua virtute adpaceperduxit. Çi«. Interim Leo imperator poRquàm Cgt;nentaleimperium 16. annis rexerat, Leone nepoté fuu ex filia MariagneZe-Konisfilium,oKdinansimperatoré,mor-Locorreptus,diem claulîtcxtremû.lpfe veropuer Leo cùm paucis menfibus im-^)iia.pwjum gubernaflet, Zenonem genito-% remfuum,vultu amp;moribusdeformem, fecitimperatorem, breuique poft rebus cxcefTithumanis. ideo nee in catalogo ponitur. Zenone Chalccdonem abeute, Ver-rina eius focrusBaGlifcum fratrem fuu. imperatorem in Cóftantinopoli appel-huit,necdefuit quorundam nobilium amp;plebisaftcnfus. quodcùmintellexif-letZenOjIfauriamlê contulit, malens cumManagnevxoreexularc, quàm vt fuîcaufarcipublica bellis agitata ciuili-Lus, aliquod accipereincornmoduco-mitteret.letatus ea fuga BaGlifcus,Mar 1 cumfilium luum Cclarcm appellauit. .^ifcn' Scd cùm Bafilifcus in hçreGm Neftori-| nbsp;nbsp;nbsp;nam prolapfuSjamp; propter alias vitç tur- 1 pitudines populo effet inuifus, cóucr-I Ktleciuitas adZenonem, isque Con-ftantmopolimreuerius, fauore populi |
adiutus,Bafïlifcü,Marcumque amp;nbsp;Ver-rinam captos,in Cappadocia relegauit. ANNO igitLirDomiQJ476.ab vrbe vero condita 1227. Zeno genere Ifauri-cus,gener Leois I.vt diftum eft, propria manu Leóiscoronatus,adipircitur Imperium Orientale. regnauit annisxvj. Occidentale vero Imperium Nepos te- Nepos Ca-nuit,qui Oreftémilitiæ fuæ magiftru, far cóftituerat mitterein Gallias tutandas ab inualione Vifigotthoru.fed OrcRes quamprimum Rauennæ cum exercitu applicuitjAuguRulum fihü fuum qut Rauennæ erat,imperatorem creauit. itfc ciim audiflet Nepos, nullas fibi adefle adrefiftédum copiasvidens, inDalma-tiam fugit,Auguftulusvcróirnperij in- .Augnftulu» fula apud Rauennam ornatus, fœderx ^£*®‘’ cum Vandalorum rege Aphricam tené-te,Genferico f.conftituit,quibusin fœ-deribusipfeamp;pater Oreftes firmilfima çftimabanteffeprçfidiaimpenj confli-tuta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Dum autem ab Apbrica fibicauet prOlpicitqueAuguitulus, Odoaccr ge-'rexOon'm nere* Rugus, Tnuringorii amp;nbsp;Scyroru rum fMùaM Herulorumq;turbisfretus,abinfcriori-busDanubijoftijs ex Pannonia in Itali-am contendit;quidum adhuepsrNori-corum rura duceret exercitu m,cogni ta famaferui Dei Seucrini, qui illis tune degebat in locis,ad eum benediétronem petiturus ingreditur : qui benediétione acb'èptajegrediturà cellula : amp;dum caput inclinaret nèimpingeret,a Dei viro futurorum prçfcio,audiuic:Vadc nunc ad Italia Odoacer,vade,viliffimis interim animalium pellibus indutus,multis Citopluralargiturus. Hçc verba cxitus vera jpbauit.nam poftmodumperoem Italiam regnauit. Ingreflus igitur Italiam,Aquileia ad finiftram reliéta,in Taruifinos Vincen-tinosq;,amp;indè inBrixianos flexit. Igitur Auguftulus de aduentu eius certior, immifit Oreftem genitoré, cuius duöu legiones Ro.amp; contrafta accuratdfimè ex omnibus Italie populis auxilia^apud Laudam couenerunt. Contubtaurem ilico caftra,amp; primus pugnadi copia fc-cit Odoacer: parante vero figna educe-rc, amp;nbsp;panter pugnandi copiam facere Oreftenij auxiUadeJeruerunt; quibus vndiquè |
684 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Ticinumca ^*’‘^N^® dilabentibus, territæ legiones ptumaedi- Rom.amp;ipfçprçliumdetreâauerunt.In rutum. camc^jadduduseft difficultatem Orc-ftes,vtfolutis caftris in vrbem Ticinufe reciperet.InlêcutusillüOdoacer3 vrbem corona cinda vallauit,recepitq;, diù amp;nbsp;pertinacitèr expugnatam. «bdicat. Pclixüj. P’P*- Eoinardorecçdesciuium,Romana-rum^i Isgionu tanta, quanta nufquam alibi initalia ab annis plurimis eft rada. Tune nedbm dircpta vrbs Ticinum,red amp;nbsp;cum agroigni ferroque vaftata.OreJ ftem autem captum,PIaccntiamq; per-dudum,Odo3ceriple,fpedante exerci-tu,gladio iulFoftuminterfecit: quibus territi crudelitatibus c^teri Italiç popu-„. li,certat'im deditionéfecêre. Et Augu-impcriofe Hulus animo confternatus, Roma qui-dem ex Rauéna profedus, led eueftigib recedens,inLuculIanooppidoCampa-nie purpuram diademaq; abijciens, fe/è imperio, quod annum vnum menfesq; duos tcnuerat,abdicauit. Ita Rom.imperium toto orbe vcnera-dum,amp; auguftalis dignitas,quç ab Au-gufto quondam O£tauianoincepitj in hoc Auguflulo perijt anno falutis 477, confentitPomp.Lçtus. Deieâoitaque Auguftulo, Odoacer vrbem Romam ingreRuSjtotius Italiæ regnum adeptus eft. lllum enim primo ingrclTuregem Romæ amp;nbsp;Italiæ appellatum, Romani fummis honoribus in Capitolium de-duxerunt, qui amp;fibarbarus cflet,Romä amp;nbsp;Italia quictiffimè primo gubernauit. AN N 0 eode,lalutis f.477. Simpli-cio papa defundojac in bafilica B.Petri fepulto, Fclix tertius patria RomJur-rogatur. fedit annis ofto. Felix papa cum intellexilïet Petrum Eutychianu obhçrefim antèin cxilium pulfum, ab Achatio Conftatinopolitano epifcopo reuocatumjfraudcmfubeireveritus,au-thoritate Sedis Apoft.ac confilio bené fentiétium approbate,Petrum amp;Acha-tium damnat. |
Poft annos verb tres cum Zeno imperator fidem faceret,hos homines poc-nitere, Felix eb mifit epifcopos duos Meffenum amp;nbsp;Vitalem,quirecognita, damnatosabfoluerunr, Hiitaq;Hera-deam ciuitatem ingreftï,pecunia corru pti,nihil ex fentétia Felicis egêre. Vndè potifex indignatus,habita de more fy n* odo,hosvtprçuaricatores amp;nbsp;ürnonia-cos,à communione deiecit.Meffeno ta-men pœnitentiç tempus adferiptum eft, quierroremfuum confitebatur. Idem Felix conftituit» vt eccleftç nó nifiapó-tificibus confecrarentur. ftatuit etiam vt accufato inducie darentur,de quo fit mentio in c.Orofius.56.dift. ANNO falutis 478.apudBritanos, vtin prçcedenti generationedidumeft, Ambrofi’ Aurelius régis Britanniæ fi-lius,fefecontra Saxonesducem obtulit Britonibus,quidefiderabant fe Romano imperio recuperate, Saxonibusvel pulfis,vel cçfis. HucfcribitBlondusin-duifte purpuram,amp; imperator àBrito-nibus eft appellatus. tumultuariè pri-mbm, poftea iufta acie cum Saxonibu5 Anglicis fçpenumerb eft cor)grefius,fu-peratus verb eft ad extremum amp;nbsp;Brito- ^mSroiïus nescumillojipfequeAmbrolïusin bel-Aiitcli’ ot» lo eft occilus,qua vidoria Saxones cru- “*“’' deliffimèvftfunt. Poftquam enim eos interfecerant qui arma contra feindue-rant,in omnis çtatis fexusq^multitudi-nemgraftarieft coeptum: necfoliimid contigit in locis prçlio propinquis, ca-letibus adhuc exvidoriaanimis/edfu-per multos dies vrbes lingulas vicosque difcurrunt,cgdem vbiquè ftmilem com-mittentes. Ea impulft neceftitateBritanni, có- JJ^”: ftituerut ex infula popularitèremigra- ,„ntjitopri» re. Itaq; perterritis omnibus,naucsfibi ara. quifqucautfcapham,proutpotuit,co-parauit.'tantamquefuiftereferunt, co-plecis vbiquè littoribus, contentio-nem conlcenderevolentium, vtmulri- tudineatque onere nonnulli deprimc-rentur lembi. Itaque Britannias tune profeceperuntAnglici Saxones, quo$ ad çtatem vfque noftram retinuerunt, tantis audi opibus,vt de Fracia, cui pri-dèm manum iniecerunt,fubijcienda,cü rege Francorum gerat bella, multos retro annos cotinuata.Bntani verb patria extorres eo anno,qfuitZcnonis amp;nbsp;Au-guftuliimperij amp;nbsp;Üdoacris regni ini-tio,ccEperunt oceanotenus in Turoni-bus,Cenomanisamp;*Ciantibus, quiamp; Vencti,acper ea Galliæ Celtice maritima loca,in quibus Britannicum nomé idio- Britannii noderna. |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVI. idiomalt;?|; ad ætatem vfq; nofti a retinu-cruntjhabitare,proutrefert Blódus de-cadis primæ lib.2,amp; feqtur Aeneas Syl-uius. SedGafredus Ardnri inCbron. luis longè abbis difcordat,dicens:Poft-^vtin præcedéti generatioe didum eft, Saxonesà Vortigerno intrufo rege in-üitati fuiflent, amp;nbsp;Vortigernus Engifti filiamvxorem duxiffer, ciuesamp; habita-tores regni iam Chriftiani, amp;nbsp;per fangum Germanum Antifiodorenfem, amp;nbsp;Lupum Treeën epdeopos in fide con-firmati effent,Saxones ferre non pote-fant.reiefto propterea Vortigerno re-gs,filium fuum Vortunerium in regem accipiunt, qui Saxones quatèr prælio vinccns,eos in Germaniam redire com-pubt, amp;nbsp;poftea venenonouerex fuç ex-tmäus eft: quo mortuo, Vortigernus pater regni gubernacula repetijt,et fua-lu vxoris filix Engifti viäusj Saxones reuocauit, vt tarnen focer cum paucis veniret.Qui cum jo.millibus Saxonum gt;n Britanniam vemt, ex quo rex amp;nbsp;Bri-tones commoti,volentesiugumalèex-cutere, à Saxonibus capto rege occi-Huntiir per infidias, amp;nbsp;Saxones Lon-'iinum,Eboracurn,Lindocollium3Gu-nipteniam, amp;nbsp;alialoca ditionifu^lub-, mittunt. k7“s Cum hxc fierent, Aurelius Ambro-«usiam adultus,auxiIioBritonüin Ar-'’loncajvbi cum fratre nutritus fuitjin-trauit Britanniam, amp;nbsp;Vortigernu per-bquens, inregione Cambnæ inoppi-do Genore, in turri cremauit : quod | cum Engifto nunciatum fuiffet, fefè cum Saxonibus in partes Cambrix re-cepitj'loca omnia muniens, fub Ipe, fi illinc cedendum effet, ad manum habe-ret Albania,vbi Piâi,Scoti,Daci,Nor-üegihabitabät. At Aurelius cógregatis fuis,Engiftum infcquitur:amp; commiffo prçliOjSaxonesde dijs fuis, nam infidèles erant, fruftra fperantes, manu Dei pereuffijamp;Engiftus eorum dux captus, ^’5Iiu ’^‘■‘H^’Cctnincatus eft. ^, * Othovero filius amp;nbsp;Cofia cognatus fuus, cum reliquijs Saxonum, Ebora-cumfugeruntjibiq; obtenta régis gratia, terram iuxta Scotiam ipfis datam eolere cœperunt. Aurelius autem Ec-tlefias Dei pex Saxones deftructas trefor-mare, amp;ftatus regni reftituere cœpit, amp;in monte Ambri nobilibus fuis fe-pultura erexit.tadèm per infidias cuiuf-dam Saxonis,fingentis fe medicum, venen o perijt. |
EodemtéporePafcentius filius Vor- Pafcentius tigerni,quiin Germaniam fugerat, co- Vorrigemi gregatis Saxonibus, amp;nbsp;iundo fœdere cum Gilomanio rege Ibernix, Brito-ncs aggreditur, quos Vterpendragon excipiens, ambosduces occidit, visoria potituseft: fimiliter amp;nbsp;Occa filius Engifti,amp;Coffacognatus, mortêAu-rclij audientcs,nouosmotus excitaue-rant.Sedambocapti funtper Vtcrpen-dragonem, amp;nbsp;cxercitus eorum dfffi-patus, Pofthanc viéloriam rex Vther faci-Vther r«x. cns feftiuitates cum fuis principibus, inter quos Gorloius dux Cornubix, cum Igerna cóiugepulcberrima aderat, cuius amore captus rex, duce per/êqui-tur,amp; tandem Merlini opera,cius con-cubitu potitus,Ardurum Magnum ex Aräut’rex. ea genuit:Gorloioq; occifo, vxoré eins coniugio copulauit. Verum fucceffu temporis Occa amp;nbsp;Cofia è carcerelapfi,ingêtem Germanorum multitudinem ducetes, ingreffi funtBritanniam,aparteaquilonari loge lateqj earn difiïpantes.Quibus Vtber xgrotus,inpheretro pofitus, fub Gail cólulc,qui Annam filiam regis vxorem babuit,obuiauit ; amp;nbsp;commiffo prxlio, Occam amp;Cofi3m vicit,ac occidit. Re-liquix Saxonum fefein partes aquilo-narestransferentes, amp;infidias regi ten-dentes, Tandem venenato fonte vndè aquam fumebat,ipfecum pluribus alijs perijt.Sepcliturincœnobio Ambri*in- *intracho« fra choream gigantum,iuxta Aurelium fratremluum,cuifucceffitinregno Ar-durus filius xtatis annorum xv. Vincentius in Spe.lib.xxj.c.l. adducit Sigisberthum,referentem quódLeoim-perare cœpit anno 458.falutis,cuius Leonis annocircitcr qnto mortuo Vter-pendragone, fucceffit ei in regno filius, Arcturus didus,cuius mirabiliage-fta decantata lunt, licet plura fabulo-faeffe videatur,aduersus Saxones, Sco-tos,Pidos vario conflidu decertans. tandem conclufit cos in quodam faltu, mmm amp;da- |
-i
-ocr page 704-68lt;î lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
amp; datis obfidibus,cos abire dimifit. Sedipfi pofteà fidcm frangentes, re-deunt: quibus congrediens Ardurus, impetufaâo inhoftcs,oeciditfuo gla-Calibiirnus dio Calibumo difto 470'viros, cæte-gladius Ar- ros in fugam vertit, principibus eorum ^“‘’‘* proftratis.Hæc Vincentius lib.xxj.c.Ivj. de hoc plLira infrà dicenturin fine ge-nerationis fequentis. Odoacer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odoacer igitur tyrannus Romæ amp;nbsp;in tota Italia 14. regnanit annis. Cogi-tauitautem de vrbetransfercnda,amp;noua Coloma deducéda, vtà luo nomine vrbé appeUatet Odoacria,primus exter. narumnationûquietus perdeccannos poflelTor,poftcà infeliccni regno amp;nbsp;vite finem deditjVt Pomp.Lætus lcribit, Childcric» Childerico rege Francorum rc-rçxFranco- fert Robertus Gaguinus, quod tempo-9 nbsp;nbsp;’^ ^“æ deießionis vencrit ad Byffinum y ' nbsp;nbsp;nbsp;’ Thuringia regem. Intci eàvnus ex ami-cis fuis Guinomadus,cogitans cum re-conciliarejfuadet Acgidio, quern GH-loncm nominat. Francos ten ore rc-gendos, eique lælæ maiefiatis quondam Childerici oforem defert.mox Gillo delatum necat, amp;poft eum plures alios, qua crudclitatc Franci permoti, Guinomadum confuluntiquibus ille, mirari (e eorum incoftantiam, qui elc-dum regem execréturjriifi tolerabiliùs niulierofum regem quam fanguinariu habere velint. Gundobal-dusßii rgü-due rex. ' Placuit,his auditis, omnibus reuo-carcCbildcricum.Recupcrato itaq; regno, Acgidiupêpulitjregniq; fines ampliate coepit. Eius profperitate cogni-ta,Bafina Thuringia: regis yxor^dimifi loviro, ad iplum venit. Interrogata à Childerico, curdeferto vii'o alium fc-queretur: Quia,inquit, communione tua vlura fum, modeftiam amp;nbsp;virtu-tern tuam fum exporta : amp;fimeliorcm to quempiam lcirem,illum terra mariq; indelelfaperlequerer.Hac libertatc fer-monis delegatus rex, earn accepitvxo-rem, Byffinihofpitalitatis minime re-cordatus. ex ea genuit Clodoueum, GENERATIO XVII. ANNODomini48o.(ub Felicepa-patcrtio,rcgnate Zenone impe-ratore,xvij. incepit gencratio. Por idem tempus GLindobaldus(veI,vtalij volut. |
Gandebandus) rexBurgudionum,Ita-liam ingrelfus,amp; præda onuftus, redit in Burgundiam.Fuit autem Gundobal-duS regis Gundobadi filius, habuittres fratres,Gundegifilum, Chilpericum amp;nbsp;Godomarum.GundobaldusauteChil-pericum fratrem interfecitgladio,vxo-remque Chilperici ad collum ligatola-xo,in aqua fuffocat, filias quoque du-as,fenior vocdbatur*Trona, qua exilio condemn3uit,iuniorcm Crochtildim, alias Gothildim nomine, ^'^cû rctinuit. ^^^^^^^^^^^ Eodem tempore mortuoChildericoj,|,j^j:|.j„f4 Fracoru rege,Clodouc’filius eius/uc-celfitin regno.Hic cum Siagrio Sueflo-nen helium habuit, fugientemque ad Alaricumregem Gotthoruin,millale-gatione,repolcit, amp;redditum inrerfe-cit,totumque regnum eius fubijeiens, , Romanos intatiim dclcuit,vt nulla eorum veftigiarepcrirentur. EratClodo-ucusrexadhucpaganus,acccpltq;quod Gundobaldus rex Burgundionum ne-ptem haberct elegantem atquefapien-tcm,vnde ad cum legatosmittit,qui fi-l i vxorcm conciliét,ratus vnà cumpu-clla Burgundia quoquè potiri pofie. Legati fccrctiùs explorare fatagungnu-quidpuella Clodóueo dclpólari vellet. Ad hæc pu oil a, eu i regis Clodouei fama amp;regni potentia nota elfer, con-ienfit, quanquam non dubitarct pa-truumob commilfum homicidium amp;nbsp;patris amp;matris,fi id refcii ct,prohibitu-rum, eaq;in fponfioneid foliim eftpa-Óa,vt ciim iplii effet Chrifiiana,Clodo-ueus, qui cum Francia idola coleret, fieret Chriftianus ; qua padione fada, accepit occulte munulcula matrimo-nij caufadata. Reuerfo Gundobaldo,quia forte ab. erat cum legati venilfcnt, Clodoueus Gothildim iam vxorcm eoepu pofeere, quod, amp;finuptia non lads placèrent, .confilio tamé aulicoru habito,pcrniifit. Regis cm potentiaformidabat. Gothil-dem quoquè co ccleriùs tradidit, quod finedotealiquafuitpoftulata. Conue-tuigit apud Suelfionehabito, rex Gothildim regio apparatu fufeepit. Chri-Rianus tamé fadtus non eft iuxta condi-âum,nec multo póftbellüinftituitcó-tra Gundobaldu,quoinbello ciuitaces amp;op- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVIt 6R7 amp;oppida Ligcrim inter amp;nbsp;Sequanam fita,omncs luo adiunxit imperio. Eo tarnen bello interuentu Gothil-disfedato,alteru quod multos durauit annos,aduersiis Alemanos fufcepitj cu qua gente non minus quam cum vins fortibus armis inftruftilümis prçlio de-teitauit.quo in prælio fuos in fuga verlos videns,memorfaö:us eft promiHïóis, quamultotiès requifitus, vxori feruare ’'eglexitjetipfam prçlij aduerfitatem ob ^jjy^ idfolufibiaccidere lufpicatus cft. hinc Vç(j' Deoçæhamp;tcrræ,qucm Gotbildîs prç-^w. HicarctjVOuit,illius confilio precibusq; acquiefcere,fi fui viétoriam obtinerent. tantaque moxfadaeft mutatio,vt qui multa cæde affliéli primo fugiebatjFrâ-ciboftem repellerentjac cædc commifla infugam conuerterent. Alemanis in ditioem receptis,regeq; eorum occifo^quibus tributa impofuitj et in Franciam reuerfus Clodoueu s,à S. Remigio Rhemenfi archiepHcopo,cum Omni Francorum genre,exorante Go-thilde,baptizatus eft.'amp;cùm facrû oleum, quo liniri ritu Cimftiano qui ab-luuntur,fólent, miniftrorum incuria, lïue ordinante Deo, allatum non cflet, eccè defuperis delapfa colöba, ampul-lam odoratilfimi liquoris oppletam, ad manuspontificis detulit.eo liquorebic Clodoueus primum, pofteri deincèps I,j nbsp;nbsp;Francorum reges hatten 11 s facrantur. ^i* nbsp;nbsp;Fama quoque vulgatû eft, führe re-' gibus Francis bufones tres nobilitatis infigne.Clodoueo auté Chriftianis la-cris initiato^demifsu cxlo efteid, quod nunc reges geftant, aurea lilia, quibus fubeft cæli fereni colorinfignis.Tradi-tum quoque eft,pannum fericeum rubrum, inftar figni militaris quadratum, fulgorofum diuinitus elfe acceptum, quo in expeditionibus contra fidei holles pro figno Franci reges vterentur. Fuitque vexillo nomen Auriflamma, baftenus apud S.Dionyfiü ad hçc fer-uatum, led abutentibus figno contra I Chrifhanos,euanuilfc: alterum tarnen non dilfimili forma inftauratum elfe, 1 nbsp;nbsp;nbsp;quodinter lacra releruatur.Sunt tarnen f nbsp;nbsp;nbsp;quiidfignum Carolo Magno collatu fuilfecontendant. AM NO Domini 485. mortuo Felice |
Ro.pon.Gelafusnatióe Apher, illi fuf- Gelalïut fcâ’ eft.prçfuit annis odofvir fandus, P’P®' amatorpauperumdo(ftiffimus,declara-uit fcripturas noui amp;nbsp;vete, teftamen. amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ quæ effentauthentica,amp; quæ apocry-pha^dc quo xv.dift.Sanda Romana.Iple etiam Anaftafium imperatorem execra-ri poffe oftendit,dc quo pó.di. duo funt. Compoluit canonem amp;nouê prçfati-ones,acde temporibus ordinandorum. Interhçc Genfericus Vandalorü rex ^j„jjQ^* moritur,cuifucceflïtHonoric’primo- rex, genitus,amp;primum cœpit mitiùs agere pcrfimulationem circa religioem Chri-ftianam,amp;vt fercligiofum oftenderet, folicitè quærebat hæreticos Manicha*-os, exquibus incendit multos : ftmili-ter amp;nbsp;Arrianæ hærefeos presbyteros ac diaconos ; Dédit etiàm licentiam ad in-ftantiam Zenonisimperatoris acPlaci-diæ vxoris,vt Carthagineh Ecclefa fibi quem vellet,epifcopum ordinärer, qua: iäper24.annos fuir deftituta. Deftina-uit ergo notariu cum cdido,vtiuxtape-titionem imperatoris proprium digérée epifcopû:amp; licèt clerus intclligcrct do-lumfubeffe,tamen ordinatus eftEuge-nius cpifcopus,vir landus amp;nbsp;Deo acce- Eugemui ptus,quo immenfo gaudio Ecclefç Dei 'P’^copw« exultauitmultitudo. moxvirDci con-uerlationembonaitafeduló Habens, ad Dei culturam cundos inuitauit, erat^; omnibus gratus amp;acceptus. Sed cum fama eins effet vbiquè Celebris, cœperut Arrianorum epifcopi in-uidia grauitorqueri. Suggerut ergo re-gi,vt eum arccret,nè Dei verbum adpo-pulfi facerct: deinde quod mares amp;nbsp;fœ-minas in babitu barbarico incedentes, in Ecclefia confpici prohiberctqhbn-dat ergo rex. Adquæ epifcopus .‘Domus Dei omnibus patet, nemo repelli poteft,amp; maxime, quia plures Cbrifti-ani inbabitu illoincedebant de domo regia. Atvbi’accepittalererponfum,ftatuit tortores in portiSECclcfiç, quiinceden-tes in fpccic fuç gentisjilicó caftigarent: indé multi funt vel afflidi vel trucidati. Atvbiiftomodo nonprofecit,ordinat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod catholici in eius aula conftituti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nee annonas nee ftipendia reciperent, muleis infupèr coslabonb» expofuit. amp; mmm ï nè |
as lOH. NAVCLERI VOLVMEM SECVNDVM
|
nc quid perfidiæ omitteret, vt filijs fuis Immsmnï- j-ggnum ftabilirct,Theodoricum fratrê maHonon- , nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ’ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nora. d regisfaci- uliosq;eius perlcquitur.pnmum vxoie illius,crimine impofito, interfici iulïit, poftea occiditur amp;nbsp;fllius magnæ Ipei vir,deindèTheodoricum fratrem in exi-liummifit .'port cuius mortem, filium qui fupcreratjduasque filias eius adul-tasjimpofuit afinis, eiecitque, Sed amp;nbsp;multos comités ac nobiles, quos ci Genfericus facramento intcr-pofito commendauerat,ille oblitus fa-craméti,diuerfis pœnis ac incendio tru cidauit, Amputatisitaquebrcui omnibus quostimebat, amp;lólidasfibi regnu, vt putauit, vniuerfa perfecutionis tela in eedefiam conuertitrante tarnen per-fecutionem,multa prçibant figna amp;nbsp;vi-fiones futurorum malorum. Ccnluit igitur primo tyrannus,vt nemoineiuspalatinmilitarec nee agc-ret,nifi Arrianum fe feciflet: quorum ingens numerus militiam abijciens, in fïdeperftitit,quos poftea domibuspro-ieél:os,omniquelubftantia lpoliatos,in Sardiniamrelcgauit.ftatuit etiàm p to-tam Aphricam,vt mortuo epilcopo, fi-fcus fibi illius lubftantiam védicaret^ amp;nbsp;quodfaccefibr non ante ordinaretur, quamfifcoregaliquingetosfolidosda-ret. prçcepit Óc facrasvirginescongre-garijVarijsque cruciatibus perlequi, vbi acerbitate poenarum plurimæ extin-étæ lunt. Deindèepircopos,prcsbyteros,dia-conos,amp; alia Eedefie membra quater re’itepi- millcnongcnta65. in exilium deftina-fcopus, nbsp;nbsp;uit, in quorum* numero erat FelixHa-biritanus epifcopus,babêsin cpilcopa-tu 44. annos, qui paralyfi taóluf, nee fentiebatjoeq; loqucbatur, de quo ro-gatusrex,vt eum permitteretCartbagi-nepropere moriturum, co quodin exilium nullaponetratióeduci,fertur re-fpondiiïe tyrannus.’ Si iumento duci non poteft,iungantur bouesindomiti, qui funibus eolligatum ducat, ßeutp-cepi.quem velut truncum fuper burdo-nem pofitum,portabant. Cfudclis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Congrcgatis itaq ue vniuerfis,Mauri Chriftiano- afiunt vt COS perducant.venerunt corni-rum perfe- tes duOjblandimcntis Dei Cüfclforcsag-cuMo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ \ gredlutur; Qu^id,inqunint,napdtina- |
ces eftis,lt;]ui poffetis elïe in cofpedu re-, gis honorabiles?ftatim clamant ingenti vocifcratione: Cbriftiani fumus,Trini-tatem amp;nbsp;vnum Dcum immobilitèr con-fitemur.Itanullu blandimentavicerut, neccarnalis pietas mouitdedvbiaduer-larius nil profecit, recludutur in angu-naac tetcrrimaloca,iadanïurvnusfu-Miferrini» per aliu coardante anguftia,vt agmina martyrum Iocuflarum,in qua con ftipatione Icce-dendi ad naturale officium nó dabatur locus,fed ftercorum amp;nbsp;vrinæ necefiîta-tem ibidem feccrutjVt illc fœtorac hor-^ ror vniuerfarum genera pœnarumfupe raret,iuxtaillud niere. Qm nutriti lunt Threna« in croccis,amplexati funt ftercora. De-indèaditcrcohortantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSihç* Exuntcs itaque die Dominica,linitafctiwin ca-babentes ftercorc veftimenta, amp;facicm Aolifï^j* fimul amp;nbsp;capita, licet à Mauris crudeliter Jf^J'^B eisminæinferebantur, tarne cumexul-Bjcthniam tatione bymnum Dominocantat,Glo-cf'^''^quot;b^^^^ ria hçc neo in omnibus fandis cius.Ad-uenerunttuncaliqui,amp;cpifcopusCy-cypri3nui prianus qui fingulos piofouensaftedu tpifcopuii non fine fiuminibus lachrymarum,to-tum quod habuit, egentibus expendit, quçrebat amp;nbsp;occafionem qualitcr eis fo-ciarctur,qui poftea per multos agones in exilium vtdefiderabat, cutn exultati-onc prexit, carceris fqualorcs ppeftus. Eó tu nc m ul titudo populorum de di-uerfis regionibus ad videndos Dei martyres vndiquè cócurrunt,innumerabi-lis ib'i tui ba fidcliö per montes ac valles confluentes,cereos in manibus tenétes, fuosqjinfantulos veftigijsmartyru^pip cientcs,it;i damabat : Qmbus nos micros relinquitis,dum pergitis ad corona, qui nobis pœnitétiç manusimpofituri funt,amp; vincula peccatorûfoluturi?vo-bifcum amp;nbsp;noslibet pcrgere,filiceret, vt tali modo filios à patribus nulla necelfi-tas lèpararet. In bis vocib’ nullus ia*pgereadmifluS »p^egtè eft cófolator,fed ardabatur multitudo ad currendû,quô vemrent ad naue.s.de-ficiétes veró aut delicatos,Mauri culpi-dibus ac fuftibus ad iter tundebant. Poft veró imperatumeftMauris,« qui ambulare nó poftent, ligatispedib» 'veluti cadauera traherentur mortuo-rurn per deuia amp;nbsp;alpcra,vbi primo vefti- quot;^ menta. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVII. «ÎB?
incnta,poftea membra carpebanturjiHi caputcôterebatur, alteri latera Icinde-bantuFj amp;ita intra trahentium manus Ipiritum exbalabant.
Reliquiae! folitiidinem perducurt-tur,in qua hordeum ad vefeedum vtiu-’I’enta accipiunt,vb'i etiam venenatoru animalium atq; fcorpioum multitudö ^anta,quæ folo flatu procùl pofitisve-nenivirusinfundit vfq; adlœtUj quo-ï^umtarnen feritas hulli fcruoruni Dei ïiocuiife fertUr,Chrifto défendentéi
Deinde tyrannusifte Eugenio epi-fcopotalcdirigitprxccptumjquodeti-*ffiti àm vniüerfæ Africæ deftinanit, buius !^tenons:Rex Honoricus Vâdalorumamp; ’'quot;' AlahorûjVniuerfis epilcopis:Homoufi-anisnonfemèl, fed fæpiùs confiât effe prohibitum,vtin fortibus Vandalorû, îaeerdotes veftri conuentus non face-rent, ne fuafeditione animas fubuerte-rentChriftianas.Quam rem fpernentes p!urimi,nunc reperti funt contra inter-difturn feciffe;amp; quiain prouincijs no-bisaDeo conceffis fcandalum elfe no-li.tmus,ideoDei prouidentia cum con-ienfufanftorum epifeoporum noftro-rum,hoc nos ftatuiire,cognofcite,vtad iemKalen.Ianuariarumj omiffa omni exeufatione, omnes Carthaginem ve-Watis,vtderationefideicumnoftrisve-nerabilibus epifeopis poflîtis inire con-fliftiim, videntes u integram fidem te-neatis.
Huius edidi ténor futura: perfecuti-unis prç fe ferebat indi cia: vndè S.Euge-nius regem acceint,petens etiamtranf- , niarinos vocari epifeopos. Hoc aUtem agebat Eugenius, non quod in Africa deeffentqui aduerfariotum obiedare-fellerentjled quodilli venirent, qui ali-eniAdominatu tyranni,maiori liberta-tccalumnias oppreffóispopulis ac terris nunciareveUent: fed exauditus non fuit,immó cos ex Africa, quos feiretrex præcipuos, occafioneacccpta,in exilium trufit.
Eodem tempore cæco nato,B.Euge-nius circa fontem baptifmatis,cruce fa-Öa,vifumin nomine Domini reflituit, quodciim regi innotuiifet,dicuntepi-fcopi Arrianorum hoe Eugenium per malcficia egilTe. Appropinquabat iara
futurusille dies ab eoftatutus. conue-
fcopi,afdidione amp;nbsp;moerore cofcdi.In-ternæctyrannusLætum virumdodif- I«t“lt;» \ fïmumpoftdiuturnos careens fqualo-resineendio cocrcmauit^xftimas quod tali cxempló timorem rcliquis incu-teret*
Tandem venitur ad locum difputa-tionis,collocatfibi Girilla cum fuis fa-tellitibusin loco excelfo thronum.Cui catbolici turn dixerunt,propone quod difponisGiriIla.Adqueille,NefcioLa- Girilla. tinè.Noftri dixerunt, lempèrtc Latinè locutum manifeflè nouimus, modo ex-eufaretenon debes, præfertim quia tu huius rei incendium fufeitafti.noftram autemfidé proponerenó detredamus, amp;nbsp;primo de vnitatefubftantitepatris amp;nbsp;fîlij,quodGræci •A*«i«e/'dicunt,expone- Difputatic» mus.Itaq;patremamp;filium aefpiritum-lancium nam vnitate Deitaus profite-mur,Vt amp;nbsp;pâtre in fua proprietate per-fon^ fubfiftercj amp;nbsp;filium nihilominùs in propria extare perfona, atque fpiri-tumfandum fux perfonç proprietatem retirterefidcliconfeffione fateamur.nó énimeum afferentes pattern quem fili-üm,neq;^filium confitentes qui» pater fit 3utlpiritufrandus,neque fpiritum-fandum àccipimus,vtaut pater fit aut filius,fcd ingenitum pattern, amp;nbsp;de patte genitum filium,amp; de parte ac filiopro-cedentem fpiritumfandum, vnius cre-dimus effe fubfiantix Vel vniuS clfentiç: qa ingeniti partis, amp;nbsp;gehiti filij, amp;nbsp;pro- Catholica cedêtisfpirituffanóH vnaeft deltas, très veroperfonarum proprietäres; amp;quia contra hac catholicam fidem exorta eft hxrefis,afferens filium no depatrisfub-ftantia efle genitum,fed ex nullis exta-tibus,ideft,ex nihilo earn fubftitilfe, ad banc impietatem refellendam i/Mititigt; po-fitu eft,quod interpretatur, vnius fub-ftantix vd elTentix,de quo Apoftolus: Qui cum fit fplendor .giorix amp;nbsp;figura Hcb.i. lubftantiæ cius.Etin Euangeho Chri-ftus: Ego in parte, amp;nbsp;pater in me eft. Et ^^ ^ ^^^ iterùm;Egoamp;patervnumfumus.quod ®’’*’ *“* non tantum ad vnitatem refertur voluntatis, fed ad vnam eandem^ue fub-ftantiam,quia nondicit,Ego amp;nbsp;pater vnum volumus;fed,Vnum fumus. Vc-
m m m 3 rum
-ocr page 708-|
ICH. NAVCLERI VOLVMEN SËCVNDVM roh.14, i'Cor.ii. UCo.KÏ. CrudelifR- rum quia in filio duas fatemur naturas, ideft,Deum verum amp;hominè.* quod ad humanitatem refertur tantum, fecun-dùmiddicit. Pater maiormeeft: amp;nbsp;de fpiritufando,Diuifiones gratiaru funt, idem aut Ipiritus. V na itaq; glorificatio Trinitatis,de qua Apoftolus:Gratia Domini noftri lefu Chrifti, charitas Dei,fi patris, amp;communicatio fpirituflanäh „ Poftheccdnftaiubctcundosepifco-maHonon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;- • nbsp;nbsp;- . r eityrannis. posqui Carthagini crat,iam ipoliatos, in hofpitijs fpoliari,ac foras muros pro- Hæc cùm lcgerentur,Arriani infani-entes,grauiterlt;^; fcrétes,quód noftri catholicos fc nominabant, ftatim fugge-rutregi de catholicis noftris, quodftre-pitum fcciflcnt,audientiam fugientes. Quibusmoxillctyrannus accé(bs,iam conferiptu decretühabcns,pcr prouin-cias cum decrcto dirigés,epifcopis Car-thaginepofitis vnadie vniuerias Ecclc-fias claufit,vniucrfamq; fubftatiam epi-fcoporum amp;nbsp;ccclefiarum fuis epifcopis, id eftjArrianiscondonauit. pellijfinèlcruisjfinèiumentis. qui auté miferationis caufa cis fuccurrere tentaf-fet, cum vniuerfa domo incendebatur. Verum epifcopificeiedi,nolueruc ab-ire, nè vel violenter reuocarentur, vel fugiffe certaine dicerctur,maxime .cum nil eis iam fupereffetj domibus corum ac fubftantia occupatis, dum ergo gc-mentesincircuitu murorum nudolub aéreiacercnr,regi fortè adpifcinas euti vniuerfi occurrunt,dicentes : Vt quid talitèr affligimur? fi ad difputationem Turnus vocati, quarè fpoliati lumusl quarè trucidamur?fineEcclcfijs acdo-mibus noftris quarèdcferimurforasgt;fa-me amp;nbsp;nuditatelaborates?quos illetor-uis oculis adfpiciensjiuflit iuper eos lef-fores equorumirruere,quo multi tunc contriti funt,amp; præcipuè fenes. |
Deinde iubentur viriDei ad locum, qui dicebatur Aedes Mcmoriç,côueni. re.Eo tum in loco proponitur hoc modo; Dominus nofter Honoricus, licèc dolcat quód fueritis contemptores, vt adhuc eius voluntati obcdiatis, amp;nbsp;eius efficiamini religionis qualis eft ipfe, fi iuraueritis in id,quod ilta charta continet, dimittct vobis Ecclefias veftras ac domus relhtuct. Adquod vniuerfi re-fponderut epifcopi:Sempèr diximus, di- ^^j*^' cimus,amp;diduri fumus, Chriftiani lu-mus, apoftolica fidem tenemus. deinde feripturam chartç oftendunt,cuius hçc feries:Iurate,fi poft obitum régis filium Hildericum defideratis effe regem, vel marinas epiftolas dirigat.quód fib^c iuraueritis, reftituemini ccclefijs veftris. Nolucrunttune finéti viri iurametum prçftare,nè populus fe pofteadicerctab epilcopis deceptos. Matt-r» Sentientes nihilominiis fraudem fubefte,dixerunt; In cuagelio fcriptum eft, Non iurabis omninó. Alij pia fim-plicitate duöijiurare deliberabant,nè inpofterum Dei populus diceret,quod vitio lacerdotum qui iurare noluerut, non fuerintEcclefiæ reftitutæ.Adhæc miniftri régis: Seccdant qui iurare vo-lunt.Quidum fecederent,aderant no-tarijjenbentes quç quifqjdiccrct^amp;ex qua ciuitate effet. Pofteavero fraus apparuit. nam iu^CjUniane» rantibus didum eft,quia contra prxce- quiflim». ptum cuangelij iurare voluiftis, iuflit rexvt ciuitates amp;nbsp;Ecclefias veftras nü-quàmampliùs videatis, relegati ad co-lendos agros, ita tarnen, vt neq; pialh-tis,neque oretis,nec adIcgendum codi-cem manibus geftetis, non baptizetis, non ordinetis,autaliquem reconcilia-repræfumatis. Similitèr non iurantibus,quiaregnu filij domini noftri non optatis,idcirco iurare noluiftis, ob quam caufam in Corficam infulam relcgamini, vtligna profutura nauibus incidatis. Addiditq; bcftiadla, fanguinem fitiens innocen-tium, epifcopis nondum in exiliumdi-redis, per vniuerfas Aphricæ prouin-cias vno tempore tortores, vt nulla re-manferit domus Chriftianorum, vbt non effet vlulatus, vtnulli etiam ætad parccretur,neqjfexui:hosfufttbus, alios fufpendio,crcmabant multos,et prç-cipuè nobiles mulieres nudas, in facie publicè trucidabant. Ex quibus vna, nomine Dionyfia, pulcherriina,quæ cum pateretur, dixit: De Deo fum fecura. cruciate vt libet. verecunda tarnen membra nolite nu-darc. Tune tortores celfiore loco,nu-datam. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVIÏ. ? nbsp;nbsp;nbsp;lt;9t
|
^âtam,fpeélaculum conftituunt arque excruciant. Hæc quoque vnicum hli-». um,nomine Maioricum,pauidum cer-nens, authoritate materna corripiens, confortauit vt matre fortior apparent. Memento, ait,fili mi, qubd in no-*’ mine Trinitatis* in matre catholica ba-ptizatifumus,nonperdamusindumen-ta noftræ falutis. Ad hui us Dionyhç ex-hortament3,multi tormêta cum prom-ptitudine fubierunt. In ciuitate Elufana martyrum nu-roerum impolïîbile eft fupputare, vbl lt;]uædam matrona, nomine Victoria,à marito iam perdito filijs præfentibus togabatur, nè vel fe,vel paruulos delpi-ceret: fed ilia nec filiorum fletus, ncc niaritiaudiens blandimcnta, mundum cumfuisdefiderijs côtemnebat. Vifto-“lustianus quoque Adrumeti vrbis ciuis potentiflîmus, proconlul régis, quitus promilfis aut blandimcntis, vt régi obtemperaret, fucrit tentatus, audire longum clfct.Sed iUe virDei,miffis taie «ledit rcfpofum;Securus fum de CHRISTO Dominoamp;Deo meo,amp;hæcrc-gidicatis: Subrigat ignés,amp;adigat me beltijs,cxcrucietomnitormétorum généré, non audiam. amp;nbsp;cùm excruciare-tur/um tripudio corona martyrij ex-pleuit. Quidloquardeinnumeris alijs mar-tyribus,ex quibus alij fine manibus,alij fine oculis,3hj fine pedibus,alij trucati auribus,alij fcapuliscuulfi,nonnulhin altum fulpéfi, ftatim Ipiritu emilcrunt? InTrachenficiuitatedum Arrianu cpilcopum ciues vidilTent fibi præpofi-tum,omnes fimul relifta ciuitate,in Hi-fpanias confugerût;reliâis pauciffimis quinaucs noninuenerunt:illos Arrianorum epifeopus primo blandimcntis, pofteàminis copclicrc cœpit,vtfaccreE Arrianos.Sedhi non folùm fuadétisin-faniam dcrilcrunt, ver dm etiàm publiée diuina myftcria in domo vna eelc-brarc cœperunt. quæcùm régi inno-tuiffent, deferente epifeopo, iracundia motus, comitem quendam mifit, qui omnibus linguas eorum amp;manus de-xtras abfcindi fccit, qui tarnen lanélo-fpiritu præftante, no minus quàm ante, vfum linguae habebant. Euge- |
nius quoquècum clcroin exilium tru* Eugenius in fus eft e Carthagine,vbi erat epifeopus, “i‘‘û^^L præmiflus ipfecum reliquis epilcopis, gemis alijs, vtfupràdidû eft.vniuerhas deindé clerus cæde inediaq; maccratij in exiliû fe-rè quingentimittuntur.parantesigitur vniuerndorfa fua vcrbcribus,alacres ad exilium pergunt.quibus adhucinitine-relongioris viç conftitutiSjdeftinantur epifeopi Arrianoiû homines crudeles, fuggercntesjvtilludquod eis forte mileratio Chriftiana vittui cotulcrat pro-futurum,crudelitçraufcrrctur.Itàetfa-âum eft.Q^ofado,cantabant : Nudus lobi. i” exiui de vtero matris, nudum me ctiàm ad exilium oportet pergere. De multitudine autem pergentium contcfforum,fu.afu cuiuldam perditi ex clero, quos illenouerat aptos modulis amp;nbsp;catibus,duodccim infantulos lepaia-ricurauit, atqueelfecit apudbarbaros, eosabcxilioreleruari.moxlègregaban- quot;nbsp;' * turagregefandorum, quiomnes cum Duodecint lufpirijslachrymarum,nèdiuelicretur, P“«««* re-conftringebat mambus genua fociorû. quos violentia tarnen Arrianorum gladijs minacib’ Carthaginem rcuocauit. fedlupcnorcsinuentiluntannis,amp;lu-T cemam cuangelicam acccndcteSjhære-fimdeteftabanturpropalàm.Indignan-^ tur ad hoc An ianijetàpucrisfuperatos fe crubelcebant. V ndc fuhibus Ïubdi iu-bvntyir,impnmûtur vulnenbus vulne-rajamp;iursùs inftaurata crudefcunt. Faâumeft auté Domino confortan* te,vt ncc etas minor deficerctin dolore, amp;nbsp;animus roboratus,magîs crelcerct in fideJcd amp;nbsp;annuentc Domino, tandem petmihi fuêre fuo modo viuere.Confti-^ tueront itaq; vt fimul velcerenturjpari-* ter pfallerét,quos pofteà Carthago mi* ro affcâu coles,quafi xq. Apoholorum chorum conlpcxit* Hloetiàmintépore crudeliùs Arrîa-norum épilcopi, presbyteri amp;nbsp;clerici, q rex amp;nbsp;Vandah,lçuiebât.erat quide gra-uis ifta violétia tyrannorummam Van-dali vbiquè tranfeuntes, facerdotibus fuis adduxerunt iugulâdos. non hcebat huepriuatis,fiuc negociatoribus alicu-bi tranfire, vel emere, aut vendere, mh qui haberct charaderembeftiç in h ôte velip manu fua. Nam amp;nbsp;presbyteri ac in m m 4 epifeo. il |
|
6^t lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM FameJftia-Xima, epifcopi illorum,manu armatorum no-durnis temporibus vicos cirCuibätjdo-musq; intran#s, alios vigilantes, alios forte in ledis fopitosopprefterunt. Violentiam itaque eorum plurimi mctuentes^alij in fpelücis, alij in defer-tis locis viri vel fœminæjnuUo fibi con-fciojfeic claudebat, amp;nbsp;ibi nullafuccur-rente fu ftentatione,fame vel frigore vi-0i,contntümamp; contribulatum fpiri-tum cxhalabant:inter hæc afflidionis incommoda,inuiolatæfecum fidei fe-curitatem portantes. Ea tempeftate fuborta eft i n credibi -lisfamcs:nullus aftuit imber in Africa, lurida fada eft terra,ncqj boues fuper-erant,nec caftra viquam remanicrant, fed rufticorum manus aliaintcriêrat,et iuperftitesiam Icpulturam quxrebant, abj dilTufi per campos,alij fecreta fyluæ fietebantjradiccs arborum vel quifqui-iasrequirentes.*ftratx amp;fcmitx cada-ueribus repletæ.fœtor quoquè necabat gradientes,neq; fufficiebant ad fepelie-dumviui. Fame dominante, accidit vt wultitudo Carthagincm intrarepara-ret.atvblrex inferédarum mortiumvi-dit ftrages,pelli vrbe ilico omnes iubeU Tandem vei o ifte peffimus tyrannus Honork» aHonoricuSjiudicioDeipercuffuss fca-vcrmilPla- ^^^^^ vermibus miferabilitcr expirauit, cemtuspijt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n- o - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* inlUrAnti- dumregnaHet ö.annis,polt quem regnu ochi amp;nbsp;Hc- fufeepit Guntabundus,poftilium Tra* *^®‘*“’ fimudus frater eius,qui regnauit annis 26.de quo infra dicetur. Supradidis temporibusfub Zenone imperatore amp;nbsp;Gclafio, Oftrogotthoru rex Diethmarus, alias TheodomiruSj ægritudine occupatus,conuocatis ad fe Gotthisj Theodoricum filium nupèra Leone imperatore remiffum, regrii hæ-redem felt;:itjamp; ipfe moxrebus bumanis exceflit.QuiTbeodoricus Ro.notosfi-biexdulciffimaconluetudine in Con-ftantinopoli,amabat; hineqj à Zenone vocatusjea ie cótulit facilita te,qua Leo ilium remiferat genitori. Coriftituitq; Tbeodorico regi Zeno ftipendiajét patri ciatüsdignitateinfigrtito,eqüeftrem ftatuam ex çrein palatiolocauitjamp; poft aliquantulum m filium adoptauit. At veró dum huiufeemodi delicts Theodorj. Thcodorkusftuitaretjgensillius icili- |
eet Oftrogottbi, dum eis prædas agerc ^J“^ moreiolitonon liceret, beet ftipendia^ acciperent, amp;Pannonia Mœfia^;pro-uinciæ ncceflàriafuppeditarent, angc-bantur,qüôdaudirentalios ex Scythia profedos,opibus amp;nbsp;gloria florere,Vifi-gottbos, Sueuos, Alanos in Vafconia, Aquitania-,Hifpania, Vadalosin Afri-ca,Burgundiones in Gallijs,amp;demiim Herulos amp;nbsp;Thutingos in Italia, maxi-mis igitur precibus inftiterunt apud Theodoricum, vt eorum importunitati vitra nequiret reludari.vnde rupto pu-dore,fcrociam fuorum primiirnimpe-ratori acculauit, quod omnibus abundantes rebus,nefcirentquiefcere,peujt quod imperatoris amp;nbsp;Reip.commodo conduccre çquè àc fuorum importunitati fatisfacere Opinabatur. Oftendit cnim,fi Italia amp;vrbs Roma fibi permit-terentur, fu turn vt aut Oftrogotthi fui cum Hcrulis amp;nbsp;Thuringis pugnando delercntur,amp;fie imperium tantoonere ftipendiorum lcuavetur:aut vidores ef-fent,ficq; Hcrulis et Thuringis impcrio inimicis cæfis,ipfi Oftrogotthi emolu-mento bonóriq;reip.in pofterum fine ftipcndio forent. EaZcnocùmadle-natum retulifiet, peruicit fententiaj no æquà lolùm fore, fed vitro olferenda odoticu lacrohoneftat turnvelamine, quoderattunc infigne maximûppfiq; Italiam populumi^; Ro. commendauir. Profedusitaq; Tbeodoricus cum omt nmlritudine Üftrogotthorujamp; cûomt fupcllcôtile,priufquàm ad Italiam veni-ret,Trapeftillam alias Strâpiliam Gepi-darum regem,infidias fibi parantêjbello fuperas extinxit,Bufarim quoqucBul-garorum regem fuisâgminibusproftra-uit.Deindè per Noricum ingrelfusItaliam, venit ad Sontium Aquibi« diru-tæfluuium. Eo Odoâcer, qui omnes motus anno ante habuerât explorâtes, paratif-fimum addu cens exercitum, fefe illi tam proximé pofuit, vt caftra lolo amnis al-ueo fuerint diuifa.Primus tamé pugna-di copiam fecit Tbeodoricus, amp;nbsp;com-mifto prælio,poft multam cædem fupe-rauit Oftrogotthus, Odoacer veroad®^“””' Padum,quem elafleamp;præfidijsperop- |
pida communicrat,delafus, in eoloco, vbi nue eft Oftilia VeronenGû, de fuga fubftitif.deftititverôinfequiTheodori-cns,amp; Vcronam duccns,eam dedentib’ ciuibusbreui ccpit, in qua prebdiafir-
matajprçdamq; conftituit cum impedi-incntiSjVC Odoacrem fugicntem expe-ditiùs fequeretur.
Sedeccè Odoacerreparatiscopijs,
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVII. gt;ƒ» filium adolefccntcm, primoresquegen-tisintcrficerent^HcruIorum plèbe con-feruas.breuideindè omni Italia amp;nbsp;Ro-maTheodoricus fummo fenatus amp;pop. Ro. applaufu eft potitus. Is autem rex omnium,quos Italia amp;nbsp;Roma pertulit, barbarorum mitiftimus fuit, quod qui-dem ftatim in initio rcgni oftédit, liquidem mittés S.Epipbanium Ticinen Ec-incamposproceftit Veronæ fubieâos, ,elefiæ epifeopum in Burgundiam, in-gentem illi pecuniarum vim ex publico Éfeo dédit, qua redempta funt multi mortaliû millia,quosGundobaldus rex
amp; copia pugnandi fada,Theodoncum Jacefimit. delertustaméaiixilijsltalorû amp;Padi accolarum,defcdusfuccubuit.
atq; ctiàm fugatus eft/ndè Romain co-tendensJcd Rom.dcTheodorici aduc-tu certiores fadi,portas prçcluferut. vi-cifsimipre {’uburbiorumedificia agrûc^j latiffimis fœdauitinccndijs.
Theodoricus interim omnibus Italiç tranfpadanæ ciuitatibus oppidiso; poti-tus,Mediolani conftitit,amp;: Romain in Odoacré duccre curauit.Odoaccr Romain linquens, Rauennam (e contulit. nonaberatetiam qui ei ex Italia prçmi-orum fpe adhçrerent.paucis enim inter-ieftis diebus,dediticius exercitus Odo-acris partibus fdc reddidit.quç res Thc-odoricumintantùmexterruit, vtle lu-umque exercitum apud Papiam, tûc Ti-cinenfem vrbem,communiret. dcinùm tarnen, reliais ibidem fororibus amp;nbsp;maire, vniucrlaq; vuigi multitudine,cum cxpeditis armatorum copias adobfiden-dum Odoacrem Rauennam perduxit. Ccpit autem ibeô omnes prouinci» ci-nitates,preter Ariminum amp;nbsp;Cçfenam. Odoacrem veto in Rauenna per tricn-niumobfedit.fiebâttum ab obfelhs cre-bræ cruptiones,nouifîimè noâù irrués in cadra Üdoaccr, exercitû Theodorici magna cçde proftrauit:fcd Gottbis lor-titerrefiftentibus, ad extremum viétus in vrbem fugit. nec multôpôftOdoa-ccr,hortante epifeopo loci,deditioncm fccit paélis interpobtis, vt aliqui feri-bunt,vtTheodoricusfimul amp;nbsp;Üdoaccr Ibcij dominationis eflent.
Verum hçc regni focietas non diu-turnapermanlît.cùm enim occultas inter fe fulpicioneshaberent,lperarctquc '«rinutur Gdoacer laltem aliquam particulam fi-J^*^- bi in Italian luisqjHerulisattnbuipol-^’'‘' lïdcndam,mifitl beodoncus qui illu amp;
Burgundionum,vt fupràdidum eft,in * nbsp;nbsp;nbsp;^
prçdam abduxcrat.ibi Epiphanius quo-què ab immani Gundobaldofinè pré-cio prece lu a obtinuifle libcrationem fcxinilhum captiuorum fertur, prêter redemptos.
Theodoricus deinde Roma fenatus Theodorici curæ amp;nbsp;gubernationircliquitifedenH^; mores, regni RauOnnæ coftituit.eom tempore poft multas agitatioes Roma paritèramp; Italia relpirauit. Theodoricus 'auté rex licètRaucnnæ federn habuerit, amauic ^ tarnen atq^omauit vrbem Româj quod qui intelligere geftit, Icgat Calhodoru, qui Theodorici cancellarius fuit, in cuiusicriptis videbitjipfum regem reli- ' gionisChriftianx, facrorum locorum, . cæremoniarumq;,pontificû Ro.digni-tatiscuramgeftifte. (enatui fxpenume- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
ró commendauit loca vrbis fa era, veter a vrbisinfisniareftaurauit, prefecitvigi-, „ les,qui curadicnoctuq; iuiciperent,nc Romi, vrbis ornamenta,üatue amp;nbsp;ingeniorum monumentaex ærcaut marmore exci-fa,ab(portarentur. fepulcrum Auguïli invalle Martia inftaurauit,legesacin-ftitu^a Maiorum mandauitferuari,malos ciuitatis'mores corrigé omnia deni-què,excepta militari dilciplina,ad vetu-ftam ciuitatis forma rcdigi optanit, fpe-dacula proprijs fifci lui pecunijsex ve-tuftomore edi,amp;alia munera publica exhiberi voluit.
Prohibuit autem cdilt;fto,nc quis Romanus aut paterna origine Italus, nc-diim militarct,fcd nec arma domi habe-rct, Saionibus, vt iple appcllauit, ex Oftrogottha gente per vrbem regio- Thwdori« • nesq; Italiæ cóftitutis^qui prefeâorum ‘ centunonuinq; vice fungetes^barbaros fuos
|
lt;94- JOH. NAVCLERI VOLVMEgt;: SECVNDVM /uo$ in pace amp;nbsp;ocio à ciuiu prouinciali-unn^j iniuria prohibèrent,cduccrentq; in turmas amp;nbsp;phalanges, cum belli aut tumultûs ratio poftuiaret. Simili item pietate vfus eft erga vniuerfæ Italiæ vr-t)cs,quibusalijsq; bonisartibus præftas princepseftecit, vtper omnes fuiregni annos,excepto cxticmo,et Roma ac Ita lia Oäauij Augufti,Traiani aut Adria-nijVelmelioris cuiulpia principis tempora non deftderauerint. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Interimamp;opibus auélaeft Rauena, Rauens opi , f i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. busauSa, quam a libcno Claudio Oermanico aiunt einsam efte muro,qui nuc extat, vt indicant literæ ,ad portam ipfius ciui-tatis,cui Aurea eft nomê, quem murum Valentinianus ampliauit Gallx Placi-diæ filius,amp; poft translatum imperium àConftantino,magiftratus funtprimo Rauenna: conftituti, quorum munus fuit,mutuas Rom. Conftantinopolita-risqjcommoditates alternarim curare. Theodoricus veróHerulis poft oc-cifum Odoacrem conferuatis,nouum regem conftituit,quosin extremis Italiæ partibus apud Auguftam prætori-am amp;nbsp;fub alpibus Apennin oq; habitare permiftt,atq; regem ipfumin adoptio-nem fufccpit.Clodouei régis Francoru Andefleda filiam,nomineAndefledam,Theodori-vxorTheo- cus in vxorem accipit : fororê veró pro-dorici. nbsp;nbsp;priam, nomine Amalafredam,Honori- Zenoni* mors. co Vandalorum,amp;filiarum vnam Ala-rico Vifigotthorum, alteram Gundi-baroBurgundionum,neptemq; Amel-bergam Hermenfredo Thuringorum regtbusinmatrimoniumlocauit. Ter-tiam filiam Euchario nobili ex*Bal-torum genere, veriiis ex Alemanorum ftirpe venienti, vt refert Paulus diaconus, *Amalafiuntham vxorem tradi-dit: quo genero per aliquot quibus vi-xit annos, tanquam filio vfus fuit. Nee fuit aliqua vicina gens Italiæ,quç The-odorico aut affinitate aut fœdere non effetlociata. Pauca dcincèps bella fu-fcepit, fedcum Francis, Vifigotthis amp;nbsp;Burgundionibus, quoad potuit,in pace vixit^mißisq; oratoribus exhortaba-tur,nèRom.imperatoribus viam patc-facerent adiuraimpcrijrefumenda. Intereàcùmjhîc efletRomæ amp;nbsp;Italiæ fub Theodorico ftatus, Zeno Au- |
guftus dum præfuilfct annis xrij, vit« terminum accepit, cuius frater Longinus imperium tétans inuadere,ab*Ari-agnelZcnonis relida repullus eft, amp;nbsp;Anaftafius Silentiariusper eius fuafum ab omnifenatu amp;nbsp;populo eligitur, in-dutuslt;^;purpura,eandem*Ariagnemin coniugio fortitur. ANNO Domini492.vrbis autem conditæ 1243. Anaftafius imperiufufee- Anaftafim pit,amp; xxvij.annis regnauit,viuentead- W'ï^’ nuc Gelafio papa.quod ex eo verum eft, quia ipfe Gelafius ad Anaftafium fcri-pfit, vt habetur 96.di. duo lunt. Anno veró eodem idem Gelafius moritur, amp;nbsp;in eius locum Anaftafius papa ordina-tur, qui fedit anno vno, menfibus decern, Hic Anaftafius papa primo bo- *quot;^ “* nus fuit,fed poftea feduftus eft,quo in tempore multi ex clero a communio-ncillius fefubtraxerunt, eó quódeom-municalfetfinè concilio Photino, qui Achatio hçrctico fauebat,ficut amp;nbsp;Anaftafius imperator .vndc quia voluit occulte reuocarc Achatium ad dignitatem,fed non potuit,diuinoiudicioper-euffus creditur, de quo i9.di.c.Anafta-fius,vbi dicitGloffa,quód opus natu-ræ perficiendo, inteftina emifit. Et de-cretalis eius miifa Anaftafio imperato-ri,quæ incipit, Secundü, xix.dift.Yt di-citGlolT.eftreprobata cumfuo autho-rc,quia in ca videtur dicere,quódordi-nati abhæretico,ficut ordinati fuerant ab Achatio hæretico,finè aliqua difpé-latióe exequipoffent officia ordinumï quodfalfumeft. Poft Anaftafiu aftumptus eft ad fum-mum facerdotium anno Domini 494. Symmick* Symmachus natione Sardus, fedit an- P’P** nisxiiij.fecundum alios xvj.In ordina-tione autem illius,magnum in clero amp;nbsp;populo diffidium eft ortu. Symmachus nanqjin Lateranenfi, Laurentius veró inEcclefia S.Mariæ,vterque Romæin , pontifices funt eledi.Poft multa cótro-uerfiam fuper hoc Rauennam pergunt, amp;nbsp;regisTheodorici,quitunc regnabat in Italia, indicium expetunt. quibus auditis, cenfuit rex ill urn qui prins amp;nbsp;à mcliori parte fuiflet eleóius, inpon-tificem accipi, obtinuitque Symma-chuSj qui Chriftiana vfus dementia, Lauren- |
CHRONOGRAPHIAE. laurentiumcompetitorem in Nuceri-ani cpilcopum dedit.
Sed Romani, quos parata nunc pax per rheodoricum faftidiret, inteftinis dƒcordijs cœperunt le Iaccrarc,amp; Lau-tetium poft quatuor annos Romam rc-ducunucaufamitcrum Rauennam dc-ierrioportuit. diuifus enirn fuit clerus ^populus, amp;nbsp;cades ac homicidia in Medio ciuitatis graifabantur. infupèr Feftus amp;nbsp;Probinus, fubornatis falfis ïeftibus^miferuntad Theodoncum re-gem,petentes vt rex Vifitatoremdarct Apoftdedi.
Rex vtfcdaret negocium,canonurn ignarus, Petrum Altini epifeopum Ro-wammifit, magts vtvtroque eicâoj in pontificatum ip(c le intruderct. Syni-Machusveró vir animo cón:ansamp;prüfens,nil hæfitabat.Interim enim Theo-doricus rex, vthabetuf dift. xvjj. hinc etiam, ex diuerfis prouincijs ad vrbem Romam epifcopos prxccpitconiienire, vtlandum concilium iudicaret délais lt;1«« Symmacho impingebantur.,Epi-Ropi ibi conuenicntcs,alTcrebant Sym^ Machum debere fynodum conuocare: ipfam enim primam ledern,minoru non ‘*ii)^, Rbiacereiiidicio.
X '' Adliæclcrcnilïimusrex, Deoadfpi-tanterelpondi^In arbitrio lynodi elle, in tanto négocie lequendaprçlcribcre, nee aliud adfe, prêter reucrentia, decc-clefiafticis negocijs pertinere .• commit-tens poteflatipontihcum,vtliue nego-ciumaudire vcllcnt, liuenollent, quod niagïs vtile videretur,dclibcrarct, dum-Modovencrandi prouifióe concilijpax in ciuitate Romana daretur.
Verum Symmachus,babita centum amp;viginti cpifcoporum lynodo, primo fcpurgauitàcriminibus,quæ fibi obiegt; Öa erant.indè clcrolynodali autbori-tatcreconciliato, omnium fentétijs ob-tinuit,vtLaurétius amp;nbsp;Petrus malorum omnium capita,relegarentur. Oi taau-temobhancremtata eftfeditio Romæ, vtmulti turn ex clero, turn ex populo trucidarétur, nee lacris virgimbuspar-feretur: ncc finis cædis factus fuillct, piPauftus cxconful cicricos miferatus, inProbinum tanti mali authorem arma fumpfiüet.
GENERAT!O XVIE 6^5
Eo in tempore Trafimundus Genfe-rici filius,anno Domini 49Ó.Honoriccgt; fratri luccedens,claufis catholicoru ec-clcfijs,ducentosxx.epifcopos in Sardinia exilio relegauit, quibus B. Symma- Symmachï chus papa quotidiana fubfidia miniltra- virtus, re non deftitit.amator enim fuitpaupe-rum,vndè pauperibus ad bafilica B,Pe-tri amp;nbsp;Pauli habitacula extruxit, cura-uitq; nè quid eis deefiet quod ad vidu pcrtincrct.redemitetcaptiuos in diuerfis jpuincijsmulta p.ccunia.Idc B. Sym-machus Manichæos vrbe expulit, co-rumq; libros. ante fores Côftantinianæ bafilicæ concrcmauit,bafîlicas multas à fundamentis crexit..
Hisipfis diebus apud Aphricam dum -Miraailade Arrianquot;,Olympius nomine, in balneis lauaretur,amp;blalphema verba cótra fir-dem S. Irinitatis proferret,rubitóignis de cælo venions, cum combulfif. Dete- ^ rius autem epilcopus Arrianorum,ba-ptizans qucndaByzantij,nomine Barham, cumdiceret,Baptizo teBarba® in nomine patris,per filium,in fpiritu fando, fubitó aqua nulquàm comparuit. quodvidens baptizandus,confeftim ad Ecclefiam confugics, iuxtamorem fidei baptifma luicepit.
Ijfdem temporibus Alamundro Sar- Aja^g^^m? racenorum principebaptizato,venerut Sarraceno-ad cum duoepifcopi Arriani,fuadentes urprioceps. fedam fuam, qui dixit: Literas accepi hodiè, quia Michael archangelusmor-tuus elf. illis dicentibus hoc impolfi-bile lore, ait princeps: Ee- quomodo CHRIS TVS Iccundum vos viuus crucifixuseft, ni.fi naturafum elfetdu- -arum,quadoquidem nee angelus mor-tuus eft? amp;ita' confufi reçefleruntepi-feopii
Per Anaftafij itaq; imperatoris tempora non fatis valuertit Theodorici régis conlilia,quin barbari Romanarunl prouinciaruminuafores,poftquam 1e à Romanis armis tutos viderunt, inter fe-ipfos hello contenderent. Clodoueus enim rex Francorum, qucm,GothiIdi vxorchortante,S.Remigius baptizauit, pofiquam regnum Franeiæ longé 1a-tcqueampliarat, in Vifigotthos exarfit, quós propter Arriana labem iudicauit pedequendos. Is itaque rex procerum '
cona.
-ocr page 714-M lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
concilio apudPariGos habite, cumfa-tlsdebello gerendo conftitutum eflet, vouit pro vidoria Ecclcfiam fe ftru-durum. ErattiincapudPidauosvrbem Ala-Alatic»rex. «eus rex Vifigotthoru, qui Valliç fur-rogatus regn^at.Duxititaq; per Tu-ronios Clodoue’, amp;inECclefiaB.Mar-tinimultispro vidoria votis feobliga-uit,indèduceti in campos Vogaldcn-fcs,obuiat Alaricus fignis collatis. Al-* uerni etiam originem fuam in Italos re-ferentes, Romanæ reipub. fidemad ea vfq; tempora feruaucrant: idcoq; Vifi-gotthoru partes funt fecuti,duce Apol-linare.itaq; commiflum eft præliiyîi,in quo Vifigotthis amp;nbsp;Aluernis fuperatis, Alariciin- rexAlaricus amp;nbsp;Apollinaris cecidcrünt. tericut. Deinde Clodoueus Theodoricum fi-lium exancilla,in Albienfes amp;nbsp;Ruthenos Vifigotthorum fubditos,acin Al-uernos mißt focios: quibusfubadis,amp; Francorum regno additis, in Tolo-famtunc caput regni Vifigotthorum, Vafconiamq;, arma Theodoricus con-uertit. Almaricus vero filius Alarlci/efein-traPyrenæum communicrat. quarè li-cètTolofam cumpaternis théfauris amp;nbsp;Vafconiam amiferat,Hifpaniam vlteri-orem cumPyrenæifaltibus defenlauit. Cumq;pacem obnixè peteretjpfocliuis in illam primiim Clodoueus fuit: fed audiensÄrrianos elfe, Engolifinam amp;nbsp;Burdegala eorum ciuitates aggreffus, amp;nbsp;cædc Vifigotthorum ciuiumq;,qui hasrefi diutiùsabrenunciare fecularut, commiffa, epifcopos in illis catholicos inftituit. Eaciim effent nunciata imperatori Anaftafiojgauifus eft vltionem de Vifi-gotthis Romanæ reipub.euerfórib’,im-perij fui tempore fumptam cffe,amp; ob ea , rem benè geftam, Clodouco tunicam *Blatteam cpiftolasquc mifit, in quibus eumpatricium confulemq; appellauit. EratTuroni Clodoueus tu.quarè votis ritèfolutis,poftfolennes Chriftianoru cæremonias earn induit veftem,amp; fedés in cquo, pecuniain vulgus difperfit.ac-clamauit vero tune multitude non patri ci um fore amp;nbsp;cófulem, fed Auguftum etiàm Clodoueum. |
Fcrtur,pro vidoria obtineda Clodo-u eum B.Martine Tijronis equum traf- Equum B. miffum,voluifferedimere pecunia, da- JJ cä^* tis pro eo folidis centum : quibus datis, ujlrcdemA cquus ille nullateniis moueri potuit. Atille:Date,ait,alios centum folidos. quos cum dediffent,ftatlm equus folu-tus abijt.Tunc rex gauifus,ait: Verè be-atus Martinus bonus eftinauxilio/ed carus in negocie.Deindè grandirexfo-ciatus pómpa,Parifios accedens, eorum vrbem tune primo regni Francorü fedè fore conftituit.Hçc Vincentius in Spec, lib.xxij.ca.xiij.ex Gregorio Turonen. Hæccùm intellexiffet Theodoricus Oftrogotthorum rex, tuc in Italia po-tentiffitnus,ægerrimè tulit,vel quiafo-ceri Clodouei audaciamdamnarit, vel quod indigné tulerit tantam cum Romano imperatorcamicitiam. Itaq; co-adis lediflimis ad quadraginta millia militibus5ducemeisprefecit,eiqjinVa-icohiamducenti occurrerunt Franci, quOs Clodoueus prouinciæ iHiuspræ-ndio deputäratcommiflum eftprçhum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, perieulofifiïmum.fuperioresfuerutlta-li régis copiæ, amp;nbsp;Francis qui erantin ValConia, adtriginta millia hominuni proftigatis,magnaq; ex parte cxüs, re-ceptà eft pro Almaricodefundi Alan-ci filio Valconia. Siciliam veto, amp;nbsp;adjacentes Italiæ prouincias infulasquc obtinuit,Narbonenfem Galliam,amp;eâ loca Galliarum, qux extra Burgundi-am ad Theutones pertinent, exceptiî Aluernis, regno fuo adiecit. Arelati$ mœnia iulfit reftaurari,Pannoniamamp; Noricos obtinuit. quin etiàm futura prouidens,clauftra Italiæ ab ipfo Alpi-um*maritimarum initie vfqueadTri-^f.jjiKipj dentines montes,attribuit Gotthorum oppidi on» proceribus inhabitandam, excitauitqjgo* ciuitatemTridentum,muroquecinxit, ad fines Italiæ tutandos. HæcBlondus .pri,dcca.lib.iij. Clodoueus rex Fracorum,fundauit primus Ecclefiam nunc cathedralem in Argentina,amp; earn dotauit,dedicariquc Argétin«' fecit in honore gloriole virginis Mariç, anno Domini D.X.led nondùm erat ca- fundau. thedralis donèc fub Dagobertho.Poft-quàm autem Franci Gallias totas oc-cupaffent, cam in duas djuiferunt partes: |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVIL ^97
|
t«:îllamrcgioncmquæ versus fcptcn-ïn^nem tendit,amp; intra Mofam ac Rhc-’'um eft,Au ftraGam vocauerunt: illam ’^roquam Mofaamp;Ligeris pertranfit, ï^euftriam, quafi nouam Auftrafiam, ’^uncuparuntrpars veró quam Burgun-’üonesoccupabant, Burgundia eft di-^ï.VideasfuprapluradeClodoueo. ij^quot;,quot;; Arfturus Magnus filius Vterpendra-'!(li»”'^S°’^’sregisBritanniæ, id eft, Angliæ, •nortuopatre blomini^qo. , erat xv.annorum.anno regnare cœpit, amp;nbsp;primo •Idiberauit Saxones omnino à regno detrudere, quos primum iuxta flumen ^uglasvicit amp;nbsp;fugauit, quorum dux Cogni’Eboracum fugtt,quem Ardu-’'usciim fratrefuoBaldulfoobfedit, amp;nbsp;dumobleffificferèdefpcraftent, lubito venitnucius, ducem Childcricum fex-tentas naues Saxonum aduexifle: quo wditOjArdurus obfidionem foluit, amp;nbsp;Londonasfe recepit,amp;in auxilium regê Hoël,quem Henelum vocant,de Bnta-niaminoriaduocat,qui cum xv. milli-buspugnatorum adueniens, vnà cum Britannis Saxones prçlio fugat,ac cum eis,dans obfidibus,pactfcitur,vt reliélis opibus omnibus,infulam dimittant, ac domumredeant. Quj paâi pœnitentes,dum nauigât perlittusTbemcfium,inIulaminuadüt, amp;vndiquèpopulantur,quos Arâurus advnum vfquc profligauit, paucis fer-tiatisamp;inferuitutem redaftis. Scotos fimilitèr amp;Piiftos,qui tertio contra re-gern amp;nbsp;nepotem fuum dimicabant, in infulam Nomonden cocgit. Hoc au-tem ftagnum circa adftans.eft mirabile: continet Ix.infulas aut terras aridas, lx. flumina habct,amp; nifi vnum folum ad maredecurritjillic nidificant aquilæ. Arfturus ergo videns omnia profpc-feribifuccedere,*Iberniam,Orchadas, amp;*omncsinfulas Oceani,breui tempore ditionifuæ adiecit,conuerfusquead Orientalem plagam,Noruegiam lube-git,ipfamquc Lotbo nepoti S. Thelini régis Noruegiæ commifit.qua visoria datas, etiàm Gallias impetere cœpit. Arâurusitaquerex Galliasintrat, cui Irollotribunus fub Leone impcratore cum exercitu occurrit.fed cito fugatus, intra Parifios fe reccpit, vbi ArCturus |
amp;Irollo ad fingularc certamen ex con-dido vcnientes,Ardurus vidor Parifios obtinui^amp;commiffa exercitus parte Hoëllide Britannia minori, vt ducem Aquitaniæ vinccret,ipfe cum alia parte exercitustotamGalliam poteftati fuæ fubcgit. Henelus autem Aquitaniam, Vafconiam ÓCprouincias illi adiacen-tes,ferroamp;ignevaft3ns, tandem illius regionis ducem Arduroparèrecoègit. Ardurus ergoParifijs triumphan-do,curiam tenuitinfignem, cui fimilis ànullovnquàm vifaeft. Tundargitus eft Vueduueropincernæfuo,Neuftri-am,quænûc Normania dicitur. Caio quoquè dapifero prouinciam Ande-gauenfem,amp; alijs nobilibus alia fecun-dum cuiufque meritum.Et bis peradis, reuerfus eft in Britanniam. De hoc amp;nbsp;alijS in fine fcquentisgenerationis di-cetur. Vnumtameninhachiftoria Ardu-tl nonbenè quadrat,cùmvelit fub Leone imperatore Ardurum Parifios ob-tinuiffe, cum fub Leone vix fuerit nat’, qui Leo anno Domini 4.75. defundus fucit.id tarnen paruin refert, dummo-dó veritashiftoriæ maneat. Sed mirum mihi videtur,cum hoc tempore Clodo-ueus rex Francorum longé lateque in Gallia dominaretur, quomodó Ardurus credatur Parifijs amp;nbsp;Gallia bello po-titus,GÙmetiàm potentia Clodouei in Gallijs peromnes hiftorias celcbrerur, nulla deArduro mentione fada. Hoc me facit cogitare,fi forte fub Leoneimpcratore primo Ardurus regnauerir.il-lud affirmât Vincen.in Spec.lib.2j.c.56. qiiod quidem relinquo curiofis.fatis eft mihi mouifle. Idem Ganfred.Peradis fupradidis, inquit, reuerfusin Britanniam Ardurus,in ciuitate Legionura luperfluuiii quot;nbsp;Oftam cóuocatis omnium prouincia-rum circuniacentium regibus amp;nbsp;prin-cipibus,ipfcperB. Dubritium corona-tuseft. Dumhuncageret triumphum, Leo Rom. imperator eum vocat Roma, vtrefpódeat quo iure Gallias occuper, tributumq; dare de Britânia neger. Ira-tus Ardurus,Cur Rom.inquitjimpera-tores mihi tributa nôfoluût,cùmBel-gius Biitonu rex,auxilio fratris lui Bré-n n n nij . |
|
498 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM nij ducis Allobrogu,fufpenfis in cam-po Martioxx.nobilibus Romanis,'Ro-mam tributariam fecitl Conftantinus item amp;nbsp;Maximianus mihi cognati, Romam fubditióefua tenucrunt. Volo ergóvtmibireddanttributa. Qu^ae fentëtia cùm omnibus regibus amp;principibus placuiffet, contra Rom. iredifpofuit,confidensin multitudinc gentium fuarum amp;nbsp;gladio Caliburno. Magnoigiturexercitu congregato, vt ctiarn loh.de Columna,in Burgundia: finibus aduersiis Lucium Hifpanorum ducem,q ui fub Leone principe cas regiones gubernabat,procent ad prçliu m, vineitq;,vt refert Ganfredus.Ardurus Lucio perempto, in via ante prçlium quoquègigantem fingulari certamine ftrauit. Maêlgon interim dum h^cin Gallijs agerétur, Modiedus nepos eiuscuiregnum Britannia: commiferat, oblitus honoris amp;famæ, fibi diadem.a impofuit. quod cùm nunciatum effet Arduro, amp;nbsp;iam infulam plenam effe Saxonib’jdimiffo Hoclle Britania: minoris rege cum ex-creitu Gallico,cum infulanis duntaxat in Britanniam redijt,amp; Modiedum ag-greflus, vfque inCornubiamfugauit: quem cum perfequeretur,atroci prclio vicit amp;nbsp;occidit,fed non fine damno fu-Arduti obi- orum,fuiqu e corporis clade. Nam vul-nus accepit Ioetak,ad quod curandum, fefead loca tutiora recepit, commiffa regni curaConftantino cognato fuo, fiho Cadoris ducis Cornubiæ, anno Domini542. qui pofttriennium mon* tur, Ócficmortuusfuiffet generatione *Iêq,xix. anno*fecundo, fub Vigilió P^P3- Aurelianus Cononus ei fucccditjamp; fecundo anno regni lui moriturducce-ditilli Verteperius,in qué Saxones ite-rùm duxerutjfcd citó fugati, ipfe regnu in pacetenebat.Sequit hunc Maëlgon, omnium ducum Britannia: pulcherri- tannorum musj fed Sodomitica pefte infamatus, moriturrepétina morte, cuiusregnum accepitCreticus,amatorciuilium bel-DucesBri- lorum,inuifusDeo amp;Britonibus;eius ‘ inconftantiaSaxonescopenentes,auxi-lio * Aphricanorû fretijinfulam rurfus ingrediütur, amp;nbsp;Britones bello ac armis adeó atterunt,vt illi delperantcs,S3Xoi-bus cederët,illisinfula relióbjamp;partitn in minorem Britaniam, partim in Cor-nubiam amp;nbsp;Vallias fecedentes, abirent |
Tu nc Archiepifcopus Londinenfis amp;nbsp;Eboracenßs cùm om nes ecclefas fibi fubiedas per Saxones gentem infidelem deRrudas vidiffent,cum ornamentis amp;nbsp;rcliquijs fandorumin Gallias defugi-untJnterea S.Gregorius papa Augufti» num monachum in Britanniam mittit, vt Saxones ad fidem conuertcret. celïa-uit extunc dignitas regia ad multum tempus. Nam Britones fuos regulos, Saxones fimilitèr fuos habebant. HtC Arduri Ganfredus. Hçc Ganfredi fcripta,vt dixi,nó bené quadrant propter reges Francis, co quod ex fupputatione annorû Leo imperator Ardurum longe prçcclffiem-uenitur.mirû etiàm videtur,quodBcda venerabilis,qui hiRoriam regum Briw-niæ Rdclitèr conferipfit vfque ad lua te-pora,nec tarnen Aréturi régis meminir, fed claro Rylo libr. i.de geflis Anglorû, tradit Anglorum hue Saxonum gentem inuitatam fuifie à rege Br^tannorum Vortigerno,fcitu populi anno Domini 449.imperantibus Martiano amp;nbsp;VaJen-tiniano.refert etiam,quod Saxones per-fidiavfi, noluerunt eRe flipendijsluis contend,fedinfulaminuaferüt.amp;quo-modo poReaAmbrofio Aureliano du- profligauerint Saxones, non tarnenex-tinxerint.vndèalternis cóflidibus nuC illi,nüc hi vidi funt,varia Fortuna,vfq; ad annû Domini 582.quo Mauritius im-Mauridu», periu {ufcepit,huius annoimperij dcci-mo,Gregorius vir fandus, pontificatu Ro.ecclehæ adeptus eR,qui diuinoad-monitusinRindu,mifitIcruuDei Au-guRinum amp;plures cum eomonachos, predicate verbum DEI genti Anglo- Erateo tempore rcx Edelbcrtus m cantuatiew Cantuana potentiffimus,quem ad fidé fiâtes, conuerterunt ChriRianam, baptiza-bantlt;^;cum innumcragentium multi-tudine, ad quem regem paulo póR S. Gregorius miffis donis epiRolam fcri. pfit,cuius exemplumpofuit in hiRoria lua Beda.jncipit.'Domxno gloriofïRimo ac |
|
CHRONOGRAPHIÆ. *^prçcellcntifîimo filio Edelbcrto régi AnglorUjdeindè Beda lib 2.C.Ç. Anno, ’Punjab incarnatioc Domini ôij.Edel-“^nusrexCantuariorunijpoftregnum tlt;;niporale quod $6.an nis tenuitjÇternû j^S'^umadeptus. Eratautemrexfilius bnienricijfuius pater Occa,Occæ pa-^^’'Orichcognomento Oifich, à quo ’^^g^sCantuariorum lolcnt fe Oifein-gascognominare,cuius pater Hengift, ^'^icû filio fuo Oifich inuitat’à Vorti-g^tnOjBritanniam primus intrauit. Fuitautem Edelbertus tertius in re-g’^usgentis Anglorum cunftisauftra-libuseorum prouincijs. Nam primus ’''^Xauftralium Saxonum,Elli didus eft, Secundus Calui rex Occidentalium Sa-xonum, tertius Edelbertus, de quibus pet Bedam, Succelfit Edelbcrto filius Cadhuld, de quo dicetur infra genera-e*onexx.prope finem. Lieèt autem hiftoria Arduri propter '’ptçmiflTafat'is vidcatur ambigua, ta-®eti Vincen.in Spec.lib.22.c.74.ei’ mc-''^■nit,amp; ferè omnes chronicorum fcri-ptorcs,de q^oBergoméfisin fupplcmc-^olibp.ArdürumjinquitjBritannoru ’'egeincantatiflïmum,virum fanèbelli-^i it. ’■®'“® aiunt,qui amp;nbsp;lorica pulchcrrima quot;1. vteEatur,fed amp;nbsp;in capite aurea galen,in SUa draco infculptus videbatur,clypeü 9^gt;oqiic aureum præ feferri faciebat,in J (juoDei genitricis imago depida crat, (,I vtcam fempcr aduocatâ in memoria bail», ■’‘'‘ba-etlancea prçtereà noie Ron,ardua, latam,amp; cladibusaptam:quam,quocû-9uèibat,fecumdeferri faciebat; Cali-turnumetiàmgladium habuifte dicit, turn quo quadringentos amp;nbsp;fexaginta viros vno prelio interfecifte perbibetur. ' Hunc ctiam virum optimu amp;nbsp;Chriftia-riffimum fuiffe ferunt, amp;nbsp;eeelefiæ col-bbentiin Gallia amp;Britania plurimiim iubuenifte,necnó amp;nbsp;catbolicam fidem . nbsp;nbsp;wirum in modumampliaflc.vndèamp; regiones multas,Franconiam videlicet amp;nbsp;Daciam,Valconiam amp;nbsp;Germania cum Sift orbe fuo fubiecit imperio. tam multa '‘)i. nbsp;nbsp;etiam commifit prçlia,vt circitèr trigin-, nbsp;nbsp;tïtegnafibivendicauerit. quamobrèm / nbsp;nbsp;amp;rotundammenfam apiid Cornubi-f nbsp;nbsp;nbsp;am ciuitatem inftituit. Tandem cum wultas in bellis ftrages feciftet, vulne- |
GE NE RATIO XVIII. lt;^99 ratusin infulam defertur, ibilt;^uecon-ftitutus,vt Britonum tradunt hiftorix, indè lublatus, nunquam comparuit, quem amp;nbsp;hodic Britoncs expedare di-cuntur.Hçcille. Vndèfecundùm Merlini vaticinium,vt Iohannes de Coluna fenbitjdubium exitum habuit. Ego,an veritas, an fabulæ fintde Ardurolcri-pta,relinquo curiofisexaminanda.Tu tarnen de regibus Anglix tenere potes, vtingeneratione xx.inuenies. generatio xviir. , NNO falutis510. fub Anaftafio imperatore amp;nbsp;Symmacho Romano pontificeincepit iS.generatio. pau-ló poft Symmachus moritur, amp;nbsp;in bafi-lica fantti Petrifepclitur. vacat turn fe-desdies vij. Defundo Symmacho,Hormifdapa- HormiCJa tria Frufinoniusfulfedus eft, feditan- P’P»* nosnouem amp;nbsp;aliquotdiebus. Hicciim audiretAnaftafiumimperatore in Eu-tychianam hçrefimprolapfum, duasq; ' in Chrifto naturas, deitatis fcilicet amp;nbsp;bumanitatis,ncgare,hortanteetiaTbe-odorico,prouincialem fynodum in vr-be habuitjOmniumque confenfu Euty-ebianos iam ante improbatos damna-uit.Iohanncm quoquè Conftantino-politanum epifcopum literis amp;nbsp;nuncijs adhortatus eft,vtab eadem h^refi defi-fterct.dcfijt parère Iohannes, Anaftafij Anaftafi« viribus fretus, quem non ità multopóft o^'i'' fulmine idum,dediflepœnas,creditum eft,tum^ptcrhçrefim qux grauis crat, turn vel maxime, quia legatos ab Hor-mifda minos,cótra ius gentium magna affecerat contumcIia.Reiedos enim afc naui quafta amp;rimof3,ea conditioe na-uigareiuflït,vt rede inltaham redirét, nccvllum Gr^cix littusattingerent. Hec ctiam éifdem mandata ad pontifice dedifte ferunt,vt fciret imperatoris proprium effe imperare, amp;nbsp;non impcrata, pontificisaütcuiulüis accipcre. „ .. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘¥£uodiuï lucreautemIcgaUj J^nodi lianen cpifcopus, FortunatusCatinenfis,Ve-nantiusvrbis Romx presbyter,amp; Vitalis diaconus. Mortuoitaq; Anaftafio,xxvij.impe-rij fui anno, luftinus ortbodoxx fidei luftinuseU ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sitlmp.ïZ« amator imperium accepit,rcgnauit an- “ nis odo. eligitur anno Domini V9« n n n 2 Thrax |
|
ÏOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM 700 Tbrax fuit,vt refcrt Pomp. Lçtus,(înè imaginibus,finè tribu, vtroquc parente ignobilis, à tenens annisfuumeuftos, deinde bouw, poftlignarij cuiuidami-nifter,natu$ annos »6. militate coepit, manu promptus, amp;nbsp;dodus hoftem feri-re,fórtem mutauit,princeps ordinis fa-élus,amp; hinc promot lis,corn es fit. Mortuo Anaftafio,adIuftinüAma-tius fpado libertus fuperioris Augufti ditiOimus venit,magnam vim pecunia-rumfccumfcrcn$,orauitqucvtin toto exercitududoribus amp;nbsp;militibus parti-retur,amp;ipfeaccipcret,quantum vellet, promitterctque donatiuum per fingula Capita,fi Theocritianum imperatorem legiffent. Pecunia fans intégré foluta eft,non ad vota Amatij,fedluftini, qui piofefuftragia cautè emit. Itaquecùm eligeretur,‘amp;eum diademateornatum adorarêt omncs,Amantius amp;nbsp;Theocri-tianus amp;nbsp;Andréas minifter à cubiculo, infidias illi parauerutea de caufa è me* diofublatifunt. pum,Iohannem amp;Blondum presbyte- ros,amp;Felicemac Diofcorumdiacones --------------, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.• adluftinummittit, qui eos nullo non n-gui portJonempertinere,ledGundo-penerehonoris adhibito,effufaobuiàm baldi crudelitate vtroq; parente orbaw, honoris gratia,monachorum ac ortho- precari, vltionemfaciant.Motimaternis doxorum amp;illuftrium virorummulü- prccibus,contraéliscopijs,belluniBur-tudine,honorificèfurcepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gundisindicunt,quostummortuoGu'' At qui cum Achatio lênticbant,ifto- dobaldo,Sigifmundus filius moderaba* rum aduetum veriti,in templum quod- tur,quioccurrit pugna Francis, fed vi-dammunitiftimum feincluferunt,nun- doria ad Francosfeinclinate,Sigilmu-dus in fuga capitur,amp; Aureliani minus eft,quem non multo poftdodomir pa-ritèr cum liberis intcrcmptum,in altiin-mum puteum dei}ciiubet,fed inde tandem exemptes,ad Diui Mauritijmona-fterium,quod non longè ab Ododoro vicoSabaudiç, Simon Sigifmundi frater .extruxer at, efferri, ibi^ue fepebri luftinusimperatorfaduSjftatïm nü-cios ad fummum pont.mittit,qui amp;nbsp;Se-dis Apoft. authoritatem confirmarent, amp;pacem ecclcGjsdarenr.quarèpermO' tusHormifda papa,Theodorico annu-ente, Germanum Campanum epifco-ciosque ad i m peratorem mittétes, affir-mant fe nullo pado in fententia Apoft. Sedisventuros,nifi eis redditafuerit ratio, quamobrèm Achatius damnatus eftet.hos omnes luftinus ex templo atq; Minidi ■ ''rbecxpuIir.IdcmfecitHormildacon-expulfi.^* ^*’® Manich^os iterum in vrbe pullulates,quorum codices ante fores bafilicæ Conftantinianæ incendio eófumpfit. TraGmudo Eodem tempore mortuo in Aphnea hucift“* TralimundoVandaloru rege,Hildcric* / ' eiusfiliusexcaptiua Valentiniani filia ortus,fucceflït,qui non patris hçretici. |
led matris catholicx monita feques/e-dç fidei cultor enituit.huc pater ad mor tem veniens, facramento adftrinxit, nc vnquàm in fuo regno * catholicis cofu-leret.Scd ille mox vt deccfiit,prius etiam quam regni iura fufeiperet, vniuerfos epifcopos quos Trafimundus pater m exilium coëgerat,regredi fecit, eosq; ec-clefias reformare voluit, feptuaginta iam amp;nbsp;quatuor anniseuolutis, ex quo à Genlerico primitùs apud Apbricam ecclefiae afficerentur. Ad Clodoueum Francof um regem redeo.hic poftquàm lynoduseius iuffu cclebrata eft*Aurelianis,in qua de Mit *Aur«Ua fadominicisdiebus vfquead finemau-dienda,amp;Rogationesinftituuntur,cü multis alijs falubribus decretis,cum an-nisjo.regnum adminiftraftet, quatuor fuperftitibus liberis, vita deceffit, amp;nbsp;m çde S. Petri Parifijs fepultus eft anno Domini ;u. Succedentes Clodoueo fi!ij,t'cgnum ciodouem quadnfanam concordibus animis par- «^'1'* titifunt. Theodoricus Mediomatnci-bus,quiamp;Metenles, ClodomirGena-bis amp;nbsp;Aurelianis prçfuit, Clotlrarius Suefiïonenfibu$,ChildebertusyeroPa- rnqsrcgnauic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gothildi» Inter hçc Gothildis filiosadiel a 1- giioudbJ fium veniremandat,atqucmr^5 ’, ^ luniKH«' aperitpaternx necis, ad t Burgundix ïceni portjonem DerrinereJedGundo-gu ndis indicuntjq u os tu m mortuo Gu* tur,quioccurrit pugna Francis, fed vi- Poft hoc,cognito quod Gundobal-dus Burgundiorum imperium vindica-ret, Glodomirbellûredintegrat.’amp;dûç]0joi»if / hoftepugnaperfequit, cireüuentusab «ci^““'' / bofte i |
|
It i» CHRONOGRAPHIAE. hoftepcreuffus interijt. quod videntes Rand jdolore amp;nbsp;ira common, verfis in fugamBurgundis, Gundobaldum oc-Ciaunt,omncmregionem vaftant.Clo-tharius mortuo fratre,vxorem eius (vt ïefert Vincen.)in coniugem fufeepit. Erant autem è Clodomire ltberi,fra-trcstres,quos educandos Gothildis fu-fcepit,Tbeobaldum,Guntherü amp;CI0-^oaldum:amp; cum aliquando Childeber-tusParifium veniret, videns quodGo-tbildisfiliosfratris defundi ni mis dili-geret, dixit Clotbario ; Mater noftra vultfilios fratris noRri eleuare. fed nè rtgnum préoccupent, tondeamus eos autinterficiamus.MiferuntigiturPari. fiosadreginamArchadium quendam, petentesmitti filios.leta nucio Gothil-^i5,miflos nepotes patrueles valdè com-.^ mendat,quibusin confjjedu adduâis, j,\^ maiorem natu Clotbarius mox terras A * anidit,enfeperimit.perterritus alter, ad Childebertum feproripuit, orans vt fe protegeret,qui mifericordia mot’jCIo-thariu placate pergit,in quêindignabû ^usrcx;Tu,inquit,bui’autborfacino-rises,amp;nuncpœnitette cófilij?eijceeü I àte^aut certè pro eo morieris. Ad hçc à Childeberto dimiflum pueru Clotha- 1 Rus interfecitJnterim du fratricidio re-g«intentos videt Clodoaldus, auxilio procerum elapfus,clericatum alfumês, vitam religiofiffima vixit. Eccè regnu ïmbientibus quam odiofa miferatio eft. tam crudelèm nepotum necem,etfi mo-tiïftiffimè ferret Gothildis, attrita tamê Vehementer, corpufculaeorumParifijs lepelirifecit.borum vnuserat x. anno-Si. ’’“quot;’»alterxvij.tertius vix euaf t. ^ Legituretiam,vtVincen.refert,quód ^ Rieodoricus auxilio fratrum,in Her-menfridum Thuringiæ principcmbel-lumouerit,^ptereaquod fualu Amel-Rt^æ vxoris,duos fratres fuos quad af-leélaHentregnum,peremiffet.Thurin-psoccurrit illis pugna iuxta Humen Oneftent. visoria Theodorico ceffit, tanta ftrage édita, vtocciforum cadaue-til^us pontis loco Fracus vteretur. Her-menfridus tarnen cum paucis euaft^cui ƒ nbsp;nbsp;Theodoricusfalutem pollicctur, adjfê j nbsp;nbsp;nbsp;vt veniat.ille fidem adhibens,acce{ïït, amp; “um vnà ad pinnas cafteUi ambula- |
GE NE RATIO XVIII. 701 bant,Theodoricus Hermenfridumcu- ^V bito impellens, précipitât, quo lapfu interijtedcindè liberis eius necatis^regi-onem in poteftatem fuam recepit, ibiq; ad tempus moratuSj fratrem Clothari-um dolo appetens, precatur per nunci-os,ud fe in Thuringiamveniat, habere quod ex vtriufque commodo fit. Clotbarius nihil metuens,accenït. occultos poft tapetum milites armatos *locauerat. dotharius cœnaculu in- *rJieodori-grefrus,forte armatorum pedes confpi- cuslocaue-catus, reftitit: admonitis^uequosfecu habebat clientibus,clam armari iubet. Theodoricus animaduertensdolum compertum, ioco fulpicionem purga-uit. habito deinde cum fratre collo- ' quio, argentco vale quod peluim vo-cant, Clotharium donat. hanc tarnen breuipóft,metu belli vitandi, Clotha-rius illi reftituit. parùm probitatis aut fidei apud regesJibidine enim habendi, nee amlcis,nec genen indulgent. Inter héc Hormifda papa mortuus eft anno I.Iuftiniiinperatoris,amp;Iohan. Iohan,p»p» nes primus patriaTufeus, apoftoheam P“““* «h-cathedram aflcendit anno Domini 520. ^ fcditannisa.Iuftinus autem imperator princeps catholicus amp;nbsp;deuotiifimus,nó lolùm eos quos Anaftafiusin exilium milerat, reuocauit ab exilio, fed etiam ordinauit,ecclefias quas tenebant Ar-rianiin Oriente,eisauferri, amp;catholi-cisepifcopisdari. Tuliteam rem gi auitèr Theodoricus rexItalis,labe Arrianorum inqui-natus,quanquam non magis Arrianorum moleftam habuilfe infeftationem, quam fufpeciam boni imperatoris vi-tam duxiffe videtur.hinc optimos ciues Romanos Symmachu amp;Boethium af-Theodorid fedatæ libertatis fufpeétoshabés, eosq; crudelirat. deferentibus Opilione amp;nbsp;Gaudentio faftiofiffimis ciuibus,Papiam relegauit, amp;nè Romanos ciues ob Symmachi amp;nbsp;Boethij relegationem de folita benigni-tate diffiderêt,rex fenatui permifit,vnü exgentepatriciamitterentTheodatoin Narbonenfi fucceftbrem. Moxtamenlohanncm pontificem fummum,Agapetum amp;nbsp;patricium con-fules, ac Theodorum amp;nbsp;Importunum fenatores préftantiffimos viros,è Roma n n n 3 tollere |
70X lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Toha, papa Conftanti-nopolin, ve tollere conftituit,idlt;^uevt fine nota fa-ccretjipfos legationis nomine mifit Co-ftantinopolim ad imperatorem, vtque earn fimulationem meliùs cócinnaret, epifcopum Rauennatem eis adiunxit. fuit autem legationis fummajVtagerent cum luftinodeArrianorum epilcopo-rumfacerdotumq^reftitutione, amp;nbsp;nifi hocimpetrarent,comminatuseftomnê Italiam atquevrbem Romam cçdibus ac incendijs vaftaturum. VenientibusConftantinopolimJu- quot;'(^’’^‘’quot;‘’•ptocelfit, ad pontificisque pedes pro-ftinofukê '’olutusjillum pro DEI vicario adora-ptut, uit. Summusitaque pontifexmaximis honoribus introduÓtus,mandata fimul cum Romanis confulibus aefenatori-bus Rauennatcque epifcopo expofuit: amp;cùm fledere luftinum Chriftianiffi-mum imperatorem non poRent, ad 1a-ebry mas verfi,fupplicitèr petunt,vt pe-rituræltaliæ vnicum catholicisomnibus fubueniat.binc magna vtrinquè di-centium audientiumquecommiieratio eftluborta.’hinc fideicaufa,fiArriani tolerarentur,indè vrbis amp;nbsp;Italiæ defo-latio.Vicit tandem grauiffimorum, in quibus fandus timor erat,virorum fen-' tentia, poftponenda pro tempore fidei cauf3m,amp; vrbisitaliçq; ialuti cófulen-dum. ha piu principe perpulêre,vt Ar-rianos reftitueret, atqueeos viuerc fuis legibus atqueinftitutis fineret. Vei iim honores eRufiusimpenfi à luftinopótifici ac legatis Romanis, ab-duxerunt Theodoricum in maiorem fufpicionem: amp;nbsp;qui priiis fumma di-gniffimus laude tot per annos,meliori-bus quos antfeada tuliflent fecula,prin-cipibus Romanisçquarimeruit, ad extremum vitæ flagitijs fefe inquinauir. nampontificem in carcerem coniecit, parumque abfuit quin eum ftatim occi-diRetradeo in hominem ex3rferat,amp; fide ac moribus cum luftino lènticntem. Martyrejà Perijttamenfandüfimushomoin car-Theodori- cere, pedore,fiti amp;nbsp;inedia. Pari modo Romanos legatos cruciatos in carcere, fame peremit. Boëthium vero amp;nbsp;Sym-machum in Papia, vbi per aliquot exu-lauerant tempora, paritèr iugulari iulfit. |
Qiiam quidê fçuitiam prçter moreî fuos,ira diuina grauiori muldauit poena. coenanti enim,vt ait Procopius,cum Au^um» eRetcaput pifeisaUatum, vifiohorrédaTheodorid apparuitieaqueconfternatusipfe, nimio pauoregrauem çgritudinem in-ciditjin qua crudelitatem fuam cófcRus fertur,quód fpontificem fandum viru, amp;nbsp;cum eo alios infignes Romaos, Sym-machum quoquè amp;Boéthiuni ad per-ditorum hominum luggeRionem occi-derit:conuocatisqueGotthis amp;nbsp;gentis fuæ primatibus,Amalafiuntha filia tuc vidua cum Atalaricofiliofuo,quem Euchario Alemano maxima nobilita-f{^ tis viro fufceper3t,8.annum agentera regem conftituit,exhortans fuos vt regem colerent, fenatum populumque Rom. amarent,principem Orientis placatum fempèr amp;nbsp;propicium facerent. amp;nbsp;dc^' fluuio,vt quidam fcribunt,vtalij,apo-plexia interijt,99.die poftquam Iohannes mortuus efl,atq; anno jS.poflquàm Italiæ dominiopotitus eft.cuius anima, vt S.Gregorius Icribit in dialogo,lolita-nus quidam vir magnç virtutis apudLi-param infulamvidit inter loh.papam amp;nbsp;Symmachu patriciü dtfcindüdcdifcal-ceatumdeduci,amp;inollam Vulcanide-OüïVuIcp mergi. Quodefundo, Gotthi^'f(”'^^‘^P'^ Theodoricus) Atalaricu cum-matre fua prçficiuntregno,qtii penè per8.annos regnabant. Etquiaconflat omnibus, quód Iohannes primus fuittemporelu- j^iuanett Rini,amp;Iohannesfecudus(qui amp;Mer-curius)temporeluftiniani,cumad eum fcripferit,vt habetur defummaTri.amp;R ca.I.inter claras,amp;interlohannempn-mum aclecundumfucruntpontifices2. Felix quartus amp;nbsp;Bonifacios, quorum duorum temporibus fimul actemporc Iohannis (ecundi, Atalaricus regnauit in Italia,qui tarnen 8.duntaxat annisin regno vixit,necefsè eftdicere,quodiam didi pontifices,aliqui paucioribus,ali-qui pluribus vixerintannis.vndèetfiad plenum eorum tempora non kripferim exinduftria, vtcumhis temporaimpe-ratorum luflini amp;nbsp;luftiniani concor-darem,feci finè prçiudicio veritatis. Mortuoitaquelohanne primo,vi-uéte adhucTheodorico ad aliqu ot dies, Felix |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVIIL
%. ^^üx quartus natione Samius, in|Ap. Se.extitit furrogatus anno Domini 52J, lt;|uifeditannis circitèr4.(vt credo)mor tuus eft deinde anno $27j amp;nbsp;in Ecclefia S.Petri fepukus.
Intereiluftinus Auguftus cumiam o.annos auguftalem dignitatem tenuil-iet,menfc Aprili ægrotare cœpit,pro-uexitq; dum adhuc viueret, ad imperium fororis fuæ filiumluftinianu, quo fado, apud Conftantinopolim rebus exceffit humanis anno Domini 526.
ANNO igitur Domini 527. fecu-IS» 'Jum alios anno $29. ab vrbe condita ’*' «78. luftinianusfilius fororis luftini, imperium folus obtinuit, amp;nbsp;38. annis regnauit.Hic mox vt impialia iura per-«pitjad reparandumreip. ftatum ani-mum conuertit,ac primum Belifarium yatricium ingctem virum,contra Perlas qui‘Rom. fines inuaférant, direxitgt; qui de illis virilitèrtriumphauit. Inter hæc etiam rex Herulörum veniens Có-Hantinopolim cum populo fuo,bapti-Zatus eft, fimilitèr rex HunnoruGor-da didus.
Eodem anno Domini 527. mortuo Felice,Bonifacius fecudus natione Ro. infedeB. Petricollocatur, non tarnen fine contêtione. nam amp;nbsp;Diofcorus, di-uifo bifanam clero, in demortqi Felicis locum furrogatur. exagitatus au-' tem clerus hac feditione diekus 28.mor-teDiolcori à tanta perturbationelibe-j^ ratur. bic Bonifacius alimonijsmultis in famis periculo clero lubuénit. bic ^®quot;g''^guta fynodo in bafilica S.Petri, Vigilium fubdiaconum fibi fucceffo-rem ordinauit. Sed poftquam contra canonesboc effe intellexit,mox reuo-cauit,inftituitque nè quifpiam in epi-fcopatu fibi fuccefforemeiigerct,amp;vt in demortui locum alter pontifex, fi fieri pofTetjtertia die fufficeretur,nè dila-tio feditionem faceret.
ïiijlj^^ Hoc tempore multi ex Ro. nobili-tateBenedidi fanditate moti,in mon-tem Caffinu pcruenêre religionis gra-‘Pipi. tia. Huic Bonifacio fucceffitloban-nes 2. qui amp;nbsp;Mercurius, natione Ro. anno Doriiini 530. ledit annos 2. men-
Eo tempore luftinianus imperator
70?
fummoCbriftianæ religióis amoremißt fidem luam in Icripto proprio cbi-rograpbo ad Se.Ap. p epifcopos *,Apa-tium amp;nbsp;Demetrium,prout habetur in 1. inter claras.de fumma Tri. amp;nbsp;fi.cath. Ex quo colligitur, quod fuit valdè ca-tholicus princeps, ficut amp;nbsp;luculentèr in multisluis probatur cóftitutionib’.
Eodem quoquètemporeidemlulli-nianusfententiam promulgauit,nèmi-_ litarentpagani vel hæretici, dans ilbs 3, menfes ad inducias conuerfionis. Hic luftinianus poftquam Bçlilarius patri - Eelifarius , ciusPerfas deuicit,amp;ex voluntatefuirP*“^’'''“’' triumphans Conftantinopolim intra— * uit3mox eundem Belifarium cui fortif. fimos milites dedit, mittit ad Africam Vandalis occupatam.Regnauittunem Africa Gibmer annis 5. qui fucceffit Hildei‘ïco,de quofupraditium eft,Fuit autem Gilimer tantæ crudelitatis homo, quod etiam parenribus non par-ceret.
Belifarius igitur vir prudentiffimus in Africam traiecit,et nodùcùm plan -ftris rufticorum Cavthaginem introcü-^^p^^^S® tibus ingrelfus,vrbem cepit,vbi diuitias reperit, Gilimerem regé exfugaadde-ditionem redudum, argentea catena vindum lècüabduxit,acde eo Confta-tinopoli gloriose triuphautt. naman-tequam caperetur,cômiftoprælio, magnas copias fudit. fie tadèm ilia Vanda-^^^^^j. ^^ lica rabies cum ipló nomine funditùs jj^m,n,uc extinda eft circa annum Domini 536. in Aphnea. anno 96. poftquam à Genferico extinc occupata.
Nee debet quequam mouere, quod luftinianus fenbit m li.C.de of. prxfec. præto.Afri.quas gratias aut laudes Deo noftro amp;C. excedit omia mirabilia opera,vt Africa per nos tam breui tempore reciperet libertatem, ante 105. annos à Vandaliscaptiuata, quianimarüfimul fuerutboftes amp;eorporum.aKalen.“ein Séptêbris vfq; ad Kalen. Decébris, Belifarius earn récupérât, quia dicendû, q» luftinianus no ftatim codicem compo-fuit,fed vt apparet,poft 9. an nos amp;nbsp;plu-res. ita concordat! poterunt.
Inter bæc amp;antequàm luftinianus imperaret, fub luftino Theodoncus rex Gotthorum vitaexceffit anno 5^3.
nnn 4 Ata-
-ocr page 722-|
70 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Atalaricusrcgnarc cœpitinltalia cum eft fauoribus amp;nbsp;honore, fed matre Amal'aluntha. erat autem Atala- tu ac populo honorari curauit. décréta décréta« ricus puer annorû 8. vndè adhibuit pru- dus extant de epifcopis à Ro. pontifice, densrepina finpularemin fubditoshu- amp;nulloalio ordinandis,rebusfacrisa manjtatem,laxioreq; cum Ko.quam tc-cerat Theodoricus, gubernationc vfa Atahricut rex. eft,amp; inter aligna quæ rcfcidit,Thco-dorici faótajfilijs Symmachi amp;Boéthij patrimonium reftituit. Atalaricu quo-què filiü Ro.moribus ac difciplinis im-buicum diligentia curauit, vt facile in optimum principem euafifïet, nifi tres Gotthi illius educatores, rapinis inhia-tes,id reginæ confilium euertiirent,n5 placere Gotthisjdicentesjcorum regem lub præceptoribus viuere, formidinem fibi incuticntibus:prodeire,vitam inter Gotthorum duritiem agereyinter coæ-quales'ârma amp;_equos tradare, quibus animi vigor, gencrofitasq; à Maionbus accepta indies augeatur. Quæ cum mater,infidias cauens, li-benter audire fe fimulalTet,Atalaricum paulo mitioribus permifit educandum, ' etfipuerumfodales omnibus vitijs fta-tim infecerunt,matri tarnen obfequens erat: amp;nbsp;cum Gotthi educatores pueri, luftinumpiumprincipenouilTent, pa-cem Fracis,Vandalis,Vifigotthis,Bur-gudionibus,alijs^; barbans à Theodo-rico paratam, omni confilio conferua-runt. Turbauit autem hancreginæ ac nati concordiammors luftini. fiquidé Atalaricum fodalés, metu impcratoris libcrati,facilèinlafciuiorem vita tranf-uerfum egerunt,adco vt nedi'im matré audire aut alloqui dignaretur,quin po-tiusipfiinfidias parari pateretur. Q,ui-bus artibus cum le regina priuari regno videret,Thcodatum ex gente Amul a fibi confobrinum, admimftrantem pro-uinciam perHetruriam coërcuitpecu-nijs. Indé Atalarico cum fpdalibus fuis Romæ relido,Rauennam fecontulit, amp;cum nequiretfiliumaperniciola vita reuocare, quod proximüm fuit, tres Gotthorum proceres quipueru ledu-xeru nt, interfici c urauit. natus amp;feda Arrianus eflef,Bonifaciü tarnen papam amp;lohannem fècundum, cui Mercurio fuiteriam nomen, fum-mos pontifices non folum profecutui |
neminediftrahendis, amp;nbsp;demum de ec-defiaftica libertatefeuerius conferuan-da,Ro. amp;nbsp;Italix^oppidorum^vrbes fre-quentare, ac bonis artibus operam dare edido iuffitjalarijs in vrbe Roma libe-ralium artiu præceptoribus,quodmul-tos annos fueratnegledum, conflitu-tis,amp;inchoatam à Theodoricopubli-corum vrbis ædificiorum infiauratio-nem continuauit. titubauittarnen de-mùm ob Francorum Burgfidionum^; aduentum in Italiam. Quod cùm intellexifiet Amalafun-Atalarid tha, ad reges Francorum mittens,peri-culaoftendit abimperatoreluftiniano tune florenteimminentia,fi Ro.reip.p-uinciarum inuafores, præfertimltahx propinqui, bellis inuicèm dilfiderent, fœderalt;^ue inter Atalaricum filium amp;nbsp;Theodeberthum regem Francix con-Ritui impetrauit. Acceffit pueri Atah-rici incommodis Theodati auaritia,fed poRquam Atalaricustamfuamadole-fcentiam quam matris viduitatem Deo commendauit,odauo quoregnuni af funmferatjanno defundus cf. Tune Amalafunthavidensfeà Got- y^„,)jf„^ this fpretam, fecu dchberasipi^jTbeO- tharegim. datum fibi conlóbrjinum ad ie vocauit, amp;multisineam fentétiamdidis,priés iniurium, reconciliatum tarnen, regni confortem declarauit, erat(^; Theoda-tus Latinis ac Grxcis literis eruditus,ac phtlofophus Platonicus, nulli rei tarne quam cumulandæ pecuniæ intentus,amp; tarnen in initio regni Theodeberthum j[,j0dj,u, Metéfium regem, Burgundiones, mul- ret ta armatorum millia inLiguriamatqj Aemiliam ducentes,Alemanosvero in Venetiam venientes, Gotthis Italisque militibus vtranquegentem nSfinècç-de illorum Italia expulit.tegebat autem multùm ipfius regis ineptias,virtus reginæ omnia adminiRrâtis. hune enim regem fcribit Calliodorus clephantes tue ex çre via facra ad naturalem beftiç ma-gnitudinem extantes, qui ruinam mi- , nabantur,inftaurari iuffilfe,ea ratione, vt populoRo, conduceret,fi pueribe- Üiu |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XVEl 7»5 ftiasintuerentur,in quas Maiorcs eoru pugnarc non horruerint. Sed cùm Theodatus rapinis pro lui wgenij vitio manu appofuiiret,dilfua-fiuctquc illi primo, amp;nbsp;poft obftitilfet ïj''*^ ^®l^funtha,mox fumma ingratitu-^ dinc vlus, earn in infulam Vulunêfium •■elegaui^occidique permifit.T uieru nt tam mortem egerrimè Oftrogotthi,lêd RomaniItaliq; omnes,vt fi aliquem in-^eniffent, à rege defecilfent. fueratem Aiulicr, vt Caffiodorus tradit, Græcis |
, Altercatio Itianiffimum imperatorem venire opta- iuftin»anjamp; ui,fed Diocletianü inuéni. Cuius lan- Agipeu. dam conftatiam admiratus imperator, madauitOrientalium epifcoporumin regia vrbe congregari concilium, quo congregato,B. Agapetusinconfpedu principis c5tra Anihemium ex euange-licafcriptura clarè probauit,in Domino lefu Chrifto fuifle duas naturas. co autemconuido,cum in fuapertinacia Anthtmluj maneret, Anthemius danmatus eft amp;d»innatur. |
|
nis artibus intenta.vndè tanta fibi com-öliauerat omnium amorem, vt necem fuam cundi nefariam prædicarent. Ita illius morte poftfadumconfi-derata anxiusTheodat’,exiftimarccœ-fit, quantum immineret periculum, fi uftinian’fumpta occafióenecis Ama-lafunthæ,cuius virtutem dilexerat,Ita-liam inuadcret. itaque placaturus im-peratorê,inter multas literas adipfum ac Theodoram, vnam epiftolam accu-1(^1 fatiùs Icripfit, in qua Roma Italiam«^; °5^^’’^^facit,pacem optimo regi, do-* fliffimo principi,Romæ amp;nbsp;Itahæ amä-tiffimo patri,mitilfimo^ Domino im-plorarc, Mittit ad hæc fenatores Ro. vnacum Agapetopontifice, quem ta-mea incommeatu noniuuitjVndèha-beret viaticum,fed bonus pontifex vafa aurea argenteaque ex B. Petrifacrario fenori lubiccit, vt haberet fumptus. Blondus hxc. Hisfanè diebus Iohannes fecundus vita fundus erat, amp;nbsp;Agapetus natione Ro. furrogatus annoPomini 5J2. qui fedit annis fermé 4, Hic Agapetus cùm veniRet ConftantinopolinijCummacü veneratione eftreceptus à luftiniano, amp;nbsp;quialuftinianus Eutychianabære-fi laborabat, orta eft inter eos de rebus fidei maxima altercatio. luftinianus enim ab Anthemio Conftantinopoli-tano epifcopo fedudus, petqt earn labe a fummo Pon. confirmari: amp;nbsp;cùm ab care hominem fandiffimum abhorre-re cerneret,precib’ minas addidit; Aut, inquitjconfcnti nobis, aut faciam tein exilium deportari. Cui pontifex nihil inotus:Ego,inquit,ad lulhmanü Chrj-miliauit fc Ap. Se. ac beatilfimum Aga-petum adorauit,rogauitq;,vt in Con-ftantinopoli catholicum ordinärer epi-Icopum, qui Mennam virum landum inftituitloci epifcopum. Depace veró, cùm mandata Theodati pontifex expo-fuiffet,ita adulantèr amp;fimulatèimperator refponditjV-tpoftliac nimishbi fe-curusrexTheodatus,multa fit aufus ad ruinam fui flatus. luflmianus aut tempus idoneum ratus Itahæ libérandae, mentem amp;cogitationcm ad hoe cóuer-tit. Inuitabatamp;euprolperitas imperij, quódpaulóantèperBeli/anumducera Vandalis Aphricam abflulerat: nee fe-rendum iam fibi videbatur, vt cotra de- |
barbaris pateretur. Agapetusautem quamprimiim Ro-mamredijt,defun6tus efl,amp;ei,Thcoda toiubente, Syluerius ex patre Hormil-da epifcopo Romano, ex matrimonio taménatus,fulfcduseft,annoDhi554.. fedit annum I. menfes 5.diesi2.ininïula Pontia moritur.Etciim an tea no regû, fedimperatorum authoritasinterueni-ret,Theodatus illatavi conlenfumele-doru extorfit, amp;nbsp;pecunia per padionég accepta, Sylueriû in pontifies creauit. p^pa, Blondusfcribit,plùs tue vaincre Theodati minæ,quàm decreti ratio, mortem enim clericis intétauit, qui nomina fua non fubfcriberent.vndè neq^decretum confirmauerunt ante conlecrationem eius, fecundùm moremantiquum, fed poflmodùm propter feandalum quod oriri potcrat,lubicriplerunt. Hancobrem,et vt Amalafùnthçne-cem vlcifceretur,fimulq; Itaharecupe-raret,luftinianus Behlanum in Italiam trani- |
, 706 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
. tranfmifit. His rationibus motus lufti-oratoresad nianuSj oratonbus adTheodatummif-'T|gt;eodatü. fisjmandauitvt aut Italia amp;eiusinruhs decedcns, Conftantinopolim fc eon-ferret, diuitias accepturus maximas,amp; in ocio quod à teneris annis fecerat^phi lofôphiæ operam daturusrautfi id face-re recufaret,bello quod ex tunc fibi indicium feiret, necelTaria prxpararct.Is verb ctfi refeifeeret luftinianum fibi in-fcnfiffimum,hominum tarnen inepuffi-mus ncc oblatis confenfit padionibus, nee fc contra vim magis folito commu-niuit. Atluftinianus certior fadus Theo-datum negligerciulTa, moxBelifarium iubet fimulata in Africam nauigationc claffcm foluerc,amp;ea in Siciliam duda, incumberepro viribus infulæ receptio-ni. Cauit tarnen, ne forte alias barbaras genres prouocaret. Ad Clodomirem, Childebert^'umquc amp;nbsp;Clotharium reges Francorum,vt quiefcerent,maxima Epiftohlu-^i^’: dona, additis literis huiufmodi ftiniani ad fententiæcGrauefuithadeniis, Oflro-regesPran- got;thos reges,quiTheodoricoindigni lùcccfrerunt,toleràre, cùm propteril-latas nobis fingulos per dies iniurias, tu maxime propter Arriana: hærefislabê, quavrbem Romam amp;nbsp;Italiam inficcre non dclinunt. inlupcrànobisrequifi-tusrcxTheodatus,nedùm refipil'cit,{cd conuiciainiuriasque vir petulansadie-cit.quod cùm diutiùs ferre Chriftianos principes indignum ducamus, bellum illi indiximus,lpcm maximam vidorix in veftris aliorumlt;^ue principum Chri-ftianorum viribus non minus quàm in noftris repofitam habentes. Pofiquàm verb reges fpem pacis fe-ciflent,Iufbnianus Mundum quedam ducemfuum cum copijsnalmatiam in-uadere imperauit.paulb poft Mundus Gotthos, qui Salonamprxfidiotene-bant, fuperat, Salona cepit, inuoluitq; tumultu Dalniatas omnes.concurrunt vndiquè Gotthi circa Salona, amp;nbsp;com-miHoprælio Gotthorum prçftantiores ceciderunt.Hocin certaminc vbi Mundus filij interitum cólpexiflet, mox homo natura vehemensamp; bcllicofus,rabi-dus in hoftes defertur. aderant omnes , copiæ Gotthorum, quæ tadèm fradæ. |
in fugam vertuntur. led Mundus dum jjgjm dtf infatiabilitèr Gotthos perfequitur,ipfe o«ifu*' fua vidoria occiditur. vndè refertLeo-nardus Arctinus,Sibynx carmina ve-tuftiffima inuenta, quibus fignificaba-tur,cùm Africa recepta iteriim à Ro.fo-ret,tune Mundum cum proiefuaperi- . turum. Hoc Sibyllæ vaticiniumpaulb ante inuentum multos perterruit, (óli-citos nè terra amp;nbsp;cxlum cum generchu-mano periret. Tune autem Afneaiam virtute Belifarij recepta, huius ducis, Mundi fcilicct ac ƒ lij, interitum à Sibylla apparuit efteprxdidum:adebva-ticinia ambigua fempcr inucniuntui'. Belifarius verb militibus iuipofitiSjBc^'^J* quafiin Africa nauigaturus,in Siciliam applicuit. Catanam vrbem repente ad-ortus, occupauit, poftea Syracufis,de-dentibus ciuibus,eft potitus,fecit(j; fia-tim Siculorum in Gotthos odium, vt quamprimum copias Belifarius often-dit,propofitumq; aperuit,mirabilis vi-dorix curfusfuerit, populisvrbes op-pidaque certatim Romanorum impcra-tori, cuius defiderio iam pridèmtene-baiatur, vltrb oftcrentibus. bortabatur autem ad id maxime Belifarij prçfentia, amp;quia Vandalis Aphneam hber^flet, fpcrabatur à Gotthis Italiam libenrc poffe,adiuuabatlt;^ucTheod3tiigf’auia, qui nullos per Siciliam feccrat apparatus. attoniti itaquelubitaciuiumdcfe-dionc Gotthi, maiorem fpem infuga quaminrefiftentia ponebant. Hxc Theodato cùm effent in Italia ^,*jo* nunciata, anxio animo legatos ad lu-lu’huunü, ftinianum mittit,cum mandatishuiuf modi:Sicilia fe fpStè fecedere, amp;nbsp;in Ita-lix tributum recognitionisq; fignum, coronam auream librarum jo. ac in omnem quacunque iufferit imperator expeditionem. Romanos milites cœpit polliceri,infupèr in epifeopos virosque fénatorios iurildidionem permittere, amp;nbsp;vt maieftas imperij in vrbem amp;nbsp;Italia reftituta effe videretur, fe curaturu nomen imperatoris inter facraexremoni-asqueprimùm profcrri, ftatuamq; nullam regi Italico,nifi fecundum impera-toriam locaridebere. luftinianusad regis legationcm benigne refpondit, vt amp;nbsp;pollicitationcs ample- |
|
CHRONOGRAPHIAE. 8nipleö:eretur,fedltaliam omnino red-^portulans, (èTheodati rebus ac am-plitudini promifit conlulturum.Theo-datus intereà accepit, Vadalos in Africa nouos motus lulcitaffc, ad quos co-primendos Belifarius traiecerit. elatus à animo, fimulq; ex co quod poft Mundi *' interitum,Gotthi duc^pripa reparato cxcrcitu in Dalmatia,Tneodati rem ad-co reftituerunt, vt luftinianiexercitus om ma qux Mundus ceperat,Iinquere fitcoaólusramp;nedum fpreuit eaquæcû luftiniano agere cœperat, fedamp; illius oratoresin cuftodiateneri iuffit;amp; vt Weliorem folito vitäinftituifte Roma-*'isacltalis oftenderet,vafà aurea ac ar-gcntea,quae Agapetum legationis cau-fajVtfupri eftdidum^ vfurisfubicciffe notum erat, ex fifci pecunia redimi, amp;nbsp;inB.Petri facrarium referri curauit,an-Bonx(^uecaritateltaliam laborantem, maxima liberalitate folatus eft. '4sjj Eodem tempore Belifarius in Sicilia X reuerfuseft, quamilicopacatamobti-nuit. prxfidijs itaqjimpofitisindè folgens,*Rhcgiü eftdelatus.eam vrbem amp;nbsp;circunadiacentia oppida eueftigió re-cepit,fêfc in deditioné ob ingés in Got-thos odium offerentibus. Ea cùm fieri vidiiïet Embrimus, alias Euermidt, Theodati gener, Brutiorum prouincia adminiftras,{êfectiam ipfe permifitBe-lifario;àquocùm diet Conftatinopo-limmiflus, imperator eum patriciual-leftum multis muneribus donauit. deinde Belifarius mouitNeapolim,moxq; fuburbana potitus eft.cumque obfidio-nem pararet, Neapolitan! Stephanum magnæ authoritatis virû mittunt cum tabous mandatis: Optare quidem ci-j nes Neapolitanos vrbem dédere impe-! ratori,fed facultatem eis fublata, quód | eorum vxores libcrosq; Theodatus ob-1 fides Rauennæ haberct: effe quoquè in ciuitate Gotthorum præfidium3qui de-ditionem impedirent. Belifarius confutado fuafitdeditio-nem, quia non indé recederet, nifi vrbe cxpugnata. led nihil egit.vndè earn ma-ximis laboribus tandem expugnauit. I Tuncingrefti milites diripiunt,incen-I duntq;xdespafsim, quos taméBelifa-' nus longa oratione vjx tadèm addwxft, |
Neapolis caput. GENERATIO XVIII. 707 quod prçda contéti,Neapolitanis vxores, filios amp;ciuitatem permiferunt,nul-losqfpofteà dues vel capere deinceps» vel occidere curabant milites, in Got-thosetiàm qui in prçfidiofucrant,non folùm fæuitia non eft vfus Belifarius, fed eos humanitér tradauit. Intereà Theodato apud vrbem tor-pefeente, Gotthi amp;nbsp;Romæ amp;nbsp;circum ealoca degentes, cùm anteà Theodati malignitatem occulté damnare colue-uiffent, auditis his geftis lamenrabâtur: amp;nbsp;cùm fcirent Behlàrium ad vrbé ven-turû,feipfos cohortati,;$, ah vrbemil-liario apud Tegetequot;™ oppidum Vitigim vitigis rex, fibi amp;Italicis regem creauêre. is nan-queetfi obfeuro genere ortus erat,ma-gnitudine tarnen animi cæteros excel- Audicns hoc Theodatus, per deuia fugit Rauennam versùs. fed milfi poft eum à nouo rege Gotthi, eum pereme- _, rût.Exindé Vitigis Romain venit^Syl-ueriumpon. Ro. quem,vt didum eft, pecunia corruptus ordinaucratTheodatus,amp; fenatum populumque Ro.al-locutus,beneficia Theodorici régis me-morauit, hortatus vt in fide manerent, tantas elfe Gotthorum vires, vtbené le defenderent. cum Gotthis verodegeré-dobello multadifleruit, quibus longa orationeperlùafit, conduccrepræfidio Romæ relido Rauennam accedcre,amp; Gotthis congregatis, Belifario con-gredi. Profedus itaq; è Roma,Luderim eu ^''Jensprj. 4. millib’militum vrbi pfidio reliquit, ' accerfitos etiàm quofdam Icnatonjor-dinis viros,obfides fecum abduxit,veni-ensq; Rauenam, Matafuntham Theodorici ex Amalafuntha filia neptem,in-uitam duxit vxorem,difpofuitque potentér armorum eopias.Belifanus vero Bdifarim reparatocxercitu,præfidioqueNeapo- ^^^ ^°' lirelido,Romam tcdit. quodeùm Romani habuiftent exploratum, Syluerio papa fuadentc,publico confilio ftatue-runt, no modo ilium amp;nbsp;copias luas ad-mittere, Icdeiaccelfum properum nû-Ciare. Milïus ad earn rem Mediolancn-fis quidam, Fidelis didus, Atalanci quondam præfedus, qui Belifarium perduxti ad portam Afinariam. Con- |
|
70« lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Conterritiobhoc Gotthünpræfi-lt;îio,fidc publica à Romanis impetrata, abire ftatuerunt. euenitque vt qua die Belifarius Afinariam portam intraret, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eadem Gotthi portam Flamineam fint egreffi.Receptus intra vrbem Belifarius, fenatum acpopulum Rom.multa du-bijs in rebusvt erant accommoda allo-cutus eft. mox vrbis quoquè moenia in-ftaurauit, multisq; cxcitatis propugna-culis, aggerc amp;nbsp;foffa circundudis, fir-miorem vrbem reddidit, deinde ciuita-tes amp;oppida in circuitu plurima cepit, non fine Vitigis pugna ac vtriufq- partis cçde maxima. Vigitis ob- Vitigis igitur cum proptervrbiu de-fidetvrbé. feélionem videret fibi pcriculum immi-nere,antcomnia foeduscum Francoru regibus inijt: quo iöo, cum toto Got-thorum roborein bclludefcenderefta-tuit. itaque Romam ducenSjhabens fê-cum ducenta milliahominum arrnato-rumj non aliud verebatur quam quod Belifarius nó cxpeélaret. Belifarius au-tem cum tantammolcm infeconuerti fcntiret,Conftantinum SeBeffam cum fuis copijs aduocauit. CumqueGotthi Romam appropinquaret^ad Aniencm fluuium confliterut. namillic pontem turribus amp;nbsp;præfidio munitum Belifà-rius feccrat. ibi Gotthi caftraponunt. variæ committuntur pugnæ. Gottbi pofteà ad obfidioné fe pparat, amp;profedi circa vrbe aqu^dudus omes 'interrupei utjCX quo molédi magna in-commoditasprouenit Ro.paulo deinde poft per infidias introgref fi, ad molé Adriani inuadendam, qu« nunc dici-tur caftrum S.Angelbfcalisquc admo-tis primu receperunt ambitum. fed Có-ftantinusex fuperiori parte cum mili-tibus repugnanSj molem ipfam ferua- * uit. Exindè Vitigis ad Pracneftinapor- •‘ tamcuin multitudineGotthorum ex-pugnandam acceffit.quam tarnen Beli-lariuscum fuiSj etfi difficultèr, défendit. Durate itaq; obfidioné multis con-fliótibusbabitis,etfi Ro.Belifarij virtu-tern admirarentuijtamen querela ipfo-Aceufatur runi crat, quod contra tantas Gottho-Bclifariite- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r • n meritac. ’'um vires exiguisiplecopqsRomamin præfentes difhcultates mififlet. Belifarius etfi alias paucitatem fuorum lufti- |
niano fignificaffet,amp;quod vrbem exirc aduerstis Gottbos non änderet, tarnen nuncvcbcmcntiiisfcribitvrbis obfidio-nem, amp;fibi nonfiipra5.milliamilituni effe, Romanos veró horumpericuloru infuetos, obfidionem «egrè tolerantes, quantum vero ad fe attineret,vitam im-peratorideuoi|ifre,cxteriimvidendum -^ effe quidea res vel honoris vel infamias fit allaturâ. His literis acceptis luftinia-nus commotuseft, acmittereexercitû renunciat, Intcrei Vitigis mille eines,quos pn-dèm RauénamexRo. obfidesduxerat, interfici fecit, præter pan cos qui fuge-rantinGalliam.fèd amp;nbsp;Belifarius fame timens, eftecitvt Romani vxoresamp;fi-lias ac omnemimbel]emturbam,Nea-polim mitterent. tanta enim fames,tuni };,„«„«. anno fcilicetDomini D. XXXIX.vtre- xmH' fert Datius, per vniuerfam Italiam fuit, vtin partibus Ligurum mulieresfame filios comederent proprios: in vrbeau-temeo valcntiof,quod Gotthi omnem commeatum intercluferunt. Per idem tempus fuperuenerunt a luftiniano primo mille lexceti équités, Thraces 8oo.peditum tria millia-1^“”' uit autem ardiffima obfidio, faæ^^ ^^ peftis non parua. Sæpèinterhsc tentât Vitigis hac amp;nbsp;illàc vrbem inuadere. led præftantiffimi ducis Belifarij obftititin re militari peritia. Multis igitur hincin-dè incommodis fatigatis obfeflis amp;nbsp;uh' fidentibus, cum infupèr nouas copias aduenifte Belifario Cotthus perciperet, nee Belifarius pugnæ copiam faceret, amp;nbsp;multitudoGotthorum velpefte vel ferro confumpta era t,obfidionem Vitigis folucre cogitabat,mifïaq; Jegatione adBelifarium Vitigis, multahmcinde dida acrefponfa deCaufeiuftitia dum fuiftent, tandem ad luftinianum impc-ratorem controuerfias deferri conue- nit,vt ex eius authoritateres compone-retur;Iegatilt;^ue ob hoc miffi,ac interim 3. menfium induciæ fad-x funt, obfi- j^^^^ desq; hinc indé tradin’, pro inducijseXmnmenliü. fideleruandis. Interea vxor luftiniani Theodora,Theo^®™ hærefi Eutychetis contann'nata,dolens^,jyquot;*™''* quod Anthemius patriarcha pro errore fuo ab Agapetopapa fuit depofitus,mi- fit |
|
CHRONOGRAPHIÆ. GENERATIO XVIIL 709 ^tcpiftolam adSyluerium papam^ro-gans vt aut ad earn veniret, aut amoto Menna, Anthemiu reuocaret. fed Syl-uerius papa refcripfit; Abfit à me domina Augurtaj vt reuocem hominem hæ-reticum iam damnatum. Quo audito, ficmineo furore repleta^ refcripfit Beli-^ariojVt fumpta occafione,Syluerium papamà pontificalifede amotû, in exilium deportaret. Vtebatur autem tune Augufta con-filio Vigilijj qui eo tempore Romanæ «cel.inregia vrbe apocrifarius erat.hic fuimambitionedudus, ad papatû ad-Ipitabat. Excogitabant autem caufam, ^uod Sylucrius Gotthis vrbem tradere pararet. quodaudiensBelifariuSjmini-wèfidem adhibuit. nibilominùs Sylue-numvocauit ad palatium, amp;nbsp;Iohannes (|uidam lubdiaconus, falfis acceptis amp;nbsp;auditis teftibuSjfubitopaHium de collo Syluerij traxit, potificalibusq; exutum Ve{hbus,monaftica verte induit. Quem SjA Vigilius diaconus, eins federn rcci-SKutpiensjad Pontianas infulas inexilium niifit. Alijdicunt occupatumBelifarium, Antonix vxori fox commififlc negoci-um, qux fubornatis à Vigilio teftibus, f|ui affirmabant Syluerium in vrbem RomamGotthosper infidias introduire paraflc, coègit ita hominem abdi-irc lèpontificatu, amp;nbsp;mifitinexilium, JU quo non fine opinione fanûitatis moritur,vbl annû vnu,menfcs J. in pon tificatufcdiiret.de hoc 23. q.4.BeIi(ari-Us.vbl Sylucrius execrauitBelifarium, , pro eo quodipfum relegaffct, amp;nbsp;portea damnauit Vigilium diaconum.exquo Habes, quod in fuperfenptione debet ftare3Syluerius,non Syluefter: amp;nbsp;Bcli-larius,non Guilifarius. Syluerio itaque defundo anno fa-lutisD.38. Vigilius diaconus creatus eft inpapäjquierat Romanus, amp;nbsp;feditan-nisi^quod poftquam compentTheo-doraAuguftajadeumfcribitjVt lecun-diim promiffa Anthemium reuocet. Ad quam Vigilius refponfadcdit,fcribcns; Abfità me domina Augufta; fi cm ego à principio male locutus Ium amp;infipien-ter,doleo; nunc aut quanuis indignus Chrifti amp;B.Petri vicarius, nullo modo |
fummospótifices pdeceftores meos damnatum,in ftatum priftinureftituam. quod poftq Augufta comperit,nimis turbata eft, fed ad tempus furorem oc-cultauit,vfquequóvindicarct, vt dieet. Cùm autem poft indu cias falt;ftas,vt fupia dictum eft, Belifarius vrbê, Gotthi veró caftra euftodirent, querelæ amp;nbsp;Sedition« altercationes ortæ funtpro inducijs có-^tj^üS^ tra fidem violatis.namdefcrtas à Got-cias, thisvrbesaliquaSRo.occupauerut.qua-rè Vitigismiffis nucijs adBelifarifi, re-ftitutionem petebat.Quibus Belifarius: Redite, inquit, régi vertro dicite, patere omnibus, quodGotthieas vrbespro derclido habuêre:occupare veró qux à nullo poffidétur,nequaquàm pronibe-ri pofte. Exhoc fulpiciones furrexêre,quçre-tibus Gotthis paria referre. ,Nec multo póft Gotthi furt'im Romam capcre ten-tauerunt,primo per aquæduâu quen-danodii,deinde ratibus traie do amne iuxta Martium campum, fedinvtroq; loco eosfefellitfpes.namamp;per aquæ-dudum conlpcda lumina fraudem de-texcrunt,amp; in campo Martio non pro-ceffit proditio. duo tamêplebcij homines iuxta templumB. Petri habitantes, (nam nee templü, nee çdes circa id Got thi violabant) fermonem cum Vitige habuerunt de vrbeprodéda,dantes mo-dum,quódratibus amnem tranfiret: amp;nbsp;nc vigiles vrbis in eo loco obftaret,cor-rupti funt duo Romani, qui poculum fomniferu optima vino mixtum,vigili-bus propinarent.fed volente Deo, alter corum pœnitentiaduôuSjrem Belila-rio patcfccit,captoquc altero, torto amp;nbsp;confeftb, nafus amp;auriculæ amputatæ funt,ipfc4ue afiuoimpofitus,ad cartra Gotthorum miftus eft. Belifarius itaq; his fraudibus dcprç-henfis,feruandasinduciasnequaquamj exirtimabat;quare ad lohanemducem dux^Mfa-fuu fcripfit,vt bellum exequeretur. 111e rij Hellü re-igitur cum duobus millibus equitum ‘^quot;^regrat. agru Picenu pcruadens, vxorcs natosq; Gotthorü cepit,prçdis ac rapinis regio-nern totam inuoluit. Indé captis multis oppidis, Ariminu obfidere ftatuit,dud’ ea fpe, quód ciues nó bené couenire eu o o o Got- |
0 TOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Gotthis audiuit.amp; cùm copias admo-uiflet, tantü terrorem intulitGotthis, vt diffifi, Rauenna omnes hinedemigra-rent.ciucs aut mox portas lohanni ape-rueruntità Ariminucepit, reliétis poft feduabus validis vrbibus àGotthis cu-ftoditis,Auximo amp;nbsp;Vrbino, Fuithoctotum cótra Belifarij prx-ceptum,fedipfe lohanes fjjerabat Ari-minocapto, Vitigim Romx óbfidione foluturum. quod amp;nbsp;faâû eft. fimul em vtintellexerunt Gotthi Ariminum ca-ptum, obfidioné vrbis Romx diflolue-reac indèabire ftatuerut.Itaq; Vitigis paucispoftdiebus obfidioné foluit, ac crematis caftris cum omnibus copijs abiuit.Durauitautemhxcobfidio anno integro ac diebus nouem, nee in to-^ ta obfidioné Gotthi apoftolorum Petri amp;nbsp;Pauli tempia,extra muros vrbis pofi-ta, in aliquo violaucrunt, fed facerdo-tes in illis permanentes, liberè rem diui-nam excquebantur,vt Leonardus fcri-bit. Vitigis autemlicètRauennam pro-peraret, vrbes tarnen Hetrurix amp;nbsp;alia-rum prouinciarum continere in pote-ftate ftudebat, prxfidijs impofitis: ipfe cumreliquoexercitu adobfidendu Ariminum profeftuseft,ineoque oppido lohannem obfedit. Belifarius aut Mar-tinum amp;nbsp;Ildigerem cum cquitibus mille feftinareAriminum iuffit,vtindè lo-hanné cum cquitatuante obfidionem educerct. fed Iohannes ibi mafit ac fuos retinuit,pauloq;poft(vtdiélumcft)ob-... feffus fuit. Vitigis ante Ariminu hgne-ininum ob-^ui turrim fabricari fecit, fiunt excur-fdet, fus amp;pugnx, amp;nbsp;certo die committitur atmx prxlium circa turrim, vbi multi Gotthorum cadunt, amp;nbsp;poft longucer-tamen turrim Gotthi retraxerunt, fed tanta fuorum cxde, vtfpem abijcerent vi expugnandi,{cd fameperuincere ob-feffos cogitabant. Per idem tempus Medioiancnlega-tis qui Romam venerant,ciuitatem im-peratori oftcrentibus,auxiliares copias Mundil« ß^^i^ärius conceffit. prxfecit auté co-dux. pijs Mundilavirum ftrenuum: hi omes ex vrbe Roma clafle Genuara dclathin-dèpedeftri itinere Mediolanum petiuc-runt, obuiant Gotthi, confliduqj ha- |
bito, Fidelis ciuisMediolanch occidi-tur.non minus Mundilas ac fui, fugatis tandem Gotthis, Mediolanum pcrue- j nêre.quod intelligens Vitigi$,Vraiam VraiasC«« ■ fratrisfiliumcuexercituadealocatraf thotüdux. mißt, quia aliqux vrbes vicinx dcfece-tant, timens nè reliqux fequerentur. non minus ad Theodobertum Francorum regem fcripfit confœderatuni fi bi, amp;auxiliapetiuit, Belifarius interhxc Romaegreffus, Tudertum padione recepitcum non-nuliis oppidis.Interim veró Vitigis An-conem vrbem, qux Belifarij præfidio tenebatur,experiri conftituit.Conon q prxfedus vrbi erat,timens fuburbanis, cü omnibus copijsobuiam it,impartn hofti, nihilominus cogreditur: amp;nbsp;cùm tantam multitudinc feixe non poflet, poftfemu in fuga verfus à Gotthis, ma-gnamfuoru partem amifit. fubipfis em moenibus magna ftrages fafta efl,amp;ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Conon nó alitèr qper funé demoenib dimiflum,in vrbem receptus efl. Inter hxc Narfes cü exercitu in Ita- ^^^^^^^ ^^ liam venit.Erat autê Narfes eunuchus, ^^ exercuü multumq; gratia amp;nbsp;potétiaapudlufh-idduwt. nianum valcs. vnus enim aulaimpena-lem gubernabat. Venit amp;Belifarius in Picentes,amp; circa*Firmum duces ipff-mul amp;exercitus conuenerunt,vt deco-muni bello cófultarcnt. Belifarius Au-ximum obhdere confuluit, Narfes lo-bannem Aiimini obfcffum,liberadu'n dixit. aceufabantalij lohannem, quoi niincJuGflet. Narfcs lóga orarionehabita, fubut ConfiliSdu niendum cfïecóclufit obfeffisprimiim. *quot; * Adiuuabat Narfetis fententia hterç lo-hanis adBelifarium feriptæ, quibus fame confeóbos milites pepiginemora vij. dieruGgïiificabatur. fententia Narfetis in conhlio approbata, Belifarius rebus prouidit, amp;nbsp;Ildigerê claffiprçfecit. co-pix omnes Arimino appropinquant. Gotthiitaq; enm à duobus exercitibus amp;nbsp;à clafle terra mariq; circuuetos ff vi-di{fent,obfidioné ilicó dilfoluerut, nul lo ordine Rauenna ex fuga repetentes. Ildiger cü clafle primus applicuit,ac caftra Gotthoru diripuit,poft eu Martinus ^Belifarius, ciim verolohannem amp;mi- 't s |
CHRONOGRAPHIAE GENERATIO XVIII.
7«
®t milites qui cum co obfeffi fucrant, pïllore amp;nbsp;inedia confedos Belifarius confpiceretj Iohannis temeritati illu-^snSjPermagnaSjinquitjgratiaslldigé-ridebes. Ad hæc Iohannes fuperbè, fe Ildigeri nullas gratias deb ere, fed Nar^ fetijdicensjuullam Belifaiio curam fu-iffefalutis fuç,nifi Narfes compuliffet.
Hæc verba Belifarium turbarunt,amp; fuerunt diffenfionisiniiium. Iohannes «nim poft hæc Belifarium timens,Nar-feti adhxfit. cxteri quoquè Narfetem gt;ntabant,quód quæftor amp;fecretorüm principis particeps, non deberet fequi belifarium, cum amp;nbsp;exercitum haberet ßelifarij præ ftantiorem,gloriam Italiç fibivendicare deberet. Hæc verba Narfetem idextulcrunt, vt feorsi'im caftra lua faceret. fimul tarnen ad obfidionem Vrbini ^fedifunt, feddiuerfis ftudijs amp;caftris: amp;nbsp;cumBelifarius vrbé expu-gnare ftatuilfet machinis, Narfes quaft tem vanam derifit,ac pauló poft Arimi-num abijt. at Belifario foliinftati,Vr-lgt;inipado tandem deditioncm faciunt. poftea etiam* Vrbeuêtanos penuria la-boranteSjin fuara quoquèpoteftatem redegit.
Mundilas per idem tempus in maximas difficultates peruenit.nam Theo-dobertus Francorum rex à Vitigevoca-tus,decern milliaBurgundionum mi-ferat,quaillemultitudine fretus, non ptocul à Mcdiolano caftra faciebat,amp; importationem frumeti commcatusq* I prohibebat. Mundilas copias fuas Co-1 nbsp;nbsp;mi,Bergomi amp;nbsp;Nouariæ habebat.HçC
intelligensBeIifarius,Martinuamp;Vlia-tiumeum magnis copijsMundilæ mi-fit.bi Padum tranfire non audebat.Ob-fefiis indiès Ipes amp;nbsp;virtus deficiebat.
De hoc certiorBelifarius,Martino, lohanni amp;nbsp;luftino fcripfit,vt Mediolanum feftinarent, focios libcraturi. illi nihil faduros fe abfque Narfetis iuffu tefpondent. Narfeti dum fcriberetBc-lifarius,amp;Narfes exercitum mitterere-fpondit,lentc tarnen amp;nbsp;incuriosè,qua-halienum negocium agcretur,fruftra-| tioncm res accepit. premebatur interea H#5 ^^diolancnfes. Tandem ad extremam ^^iidö necefTitatem dedudi Mundilas amp;nbsp;milites, incolumibus fibi abire liceat, pa-
cifcuntur. Gotthi vrbem ingreffi, nul-li ætati pcperccrunt, trucidati pafslm ciues etiam fenes amp;nbsp;impubères, mulie-res in feruitutem Burgundionibus tra-ditac. vrbs ad folum euerfa.itapulcher-rima amp;nbsp;populofiffima vrbs,obdifcor-dtam Narfetis amp;Belifarij,vltimam cla-dem fubijt.
Interfeda funt in illa neceflitate Me-diolanen ciuium fupra xxx. millia.quç cum àudiffet Belifarius, in maximo ludu conftitutus, impcratori fcripfit rei feriem.Iuftinianusifta ægrè tulit,nó tarnen quenquam puniuir, Narfetem folummodó ab Italia reuocauit,autho-titatem deniquè totiusbelli penes Belifarium effeiuffit.Belifarius etfiomnem Curam in Vitigim amp;nbsp;Rauennam couer-teret, duo tarnen priijs oppida Gotthis adimendaftatuebat, Auximum amp;nbsp;Fe-fulas,nequeea pofttergum rclinquere Volebat.
Exercitu igitur trifariam partito,par- BelifarJu* tem ad obfidionem Auximiordinauit, Auxiraum aliam cum Cypriano amp;luftino præfe- °^^^°fquot; dis Fefulas mifit, tertia Martino amp;lohanni ducendam permifit. Ipfeitaque Belifarius Auximum cum valida manu circunfedit ; Vitigis ibi præfidium præualidum locauerat.amp; cùm fitu Be-lifarius loei adfpexilfet, fpem Auximi expugnandi depofuit, fame autemdo-marc ftatuit. quarè obfidionevrbê cin-gens, importationem prohibuit. Gotthis nonnunquam excuirentibus,obfi-dcntesoccurrunt, multitudinec^;retu-diit. hæc eadem Certamina Fefulis erat.
Cum hæc effet conditio belli,nouæ res circaPadum oriuntnr.Franci enim Theodoberto duce, fuperatis Alpibus, in citeriorem Galliamingenti multitu-dinedefeenderunt.Vraias per hçc tempora à Vitige vocatus, Padum tranfiê-rat,Rauennam petiturus.Iohannes autem amp;nbsp;Martinus caftra non procul ab eofecerant,tranfitum prohibere quæ-rentes.
Inter hæc Franci circumea repente NouaFran-loca fuperuenerunt.hos Vraias amp;nbsp;Got- corum eru-thi propter foedus nuperidum^auxilioP*^” ialca-fibi veniffe arbitrabantur. erant autem Francorum 8o.millia hominum,potii-fima pars peditum. hi veluti amici circa
000 2 Pa-
-ocr page 730-ya lOH. NAVCLERI VOLVMEN 5ECVNDVM
|
Papiarn pontem trafgreffi, mox vbi ca-fu is Vraiæ propinguârunt,prçliocum Gotthis impheantur. Gotthos in fuga m facile verterunt, fugientes no Jonge à caftris ducumBeh/arij, gui nihil audierunt tum dcaduentu Francoru. tb Franca occurrunt, otoquefundu-tur,foh fuga (ibi confulentesfic Fran-civiüoi es, vna cadem^uedie Gottho-fum ScBehCarij copiarum caftra vtraq; ceperunr,commeatuin illa abunâè in-uento. HicCubitusaduentuï Vitigim Cmul Sc BeUCarium turbauit. Frandautem commorant« circa Padum, cum neg; vina neque caetera opportuna repen-rent, vtpotèin terra beJJoexhaufta,in varioslanguor« breui »ndderut, gui- ncrantjtransaJpesrediêrunt.FefuJfin-tereapadionevrbem Cypriano amp;nbsp;Iu~ Üino dedidére. hi corn copiés*omnes Auximumprofedü funt, Sccùtinauxi-ha Cæpiùs ^miffa obCeffisjOequatjuam venirentjamp;Behfariusfontem vrbi tol-lere Catageret, obCeifiegreßoppidum, præhum acerrimum nnerunt. periê-runt vtrinquè plurimi. tandem Beli-iarij milites Gotthos intra mania re fugere compulerunt. Deinde cum Be- ^^ ^^dum feu citra omnia dinuttat, media pecumarum rcgalium partiim^ peratori tradat, rehquam retineat,con-cordia Vitigiplacuit. liCarius fontem tollere non paßet, earn inheiendum curauit, amp;nbsp;ftepenitùsia-utilem reddidit. |
cos Gotthis ob]ara,fuos etiArn legatos Rauennam mifit, commcmorandoin-p„„j^ fidehtatem Francorum, offerens con-poUidn. cordiamcum impcratoreRom. Gotthi Fracorum amp;nbsp;BeliCarij hinc-indè difeufTis JegatiombuJ, tademim-peratoris concordiam praetuJerunr, Sc fic l^ati Francorum irrita Jegahone dimiUi ftint.Gompohtionisautemhic i exitus erat, vt controuer/îæ omnesad arbitrium imper atoris deiegarétur. Legat! partium huius rei gratia mifft, amp;nbsp;inducix inter obfeßos amp;nbsp;ob/identes pads fuêre. later hxc accidit, vt horreapublb f^ottt* *••/ caRauennar cum omnifrumentocre-^^*^^^*' marentur, qux res in maximas difh-cultates Gotthos iodaxit. alij autem Opera BeliCarij incendium patratum, alij fulmine, regina guDguè in CuCpi-oonem veniebat, guoniam inuita nu-ptqs Vitigiserat accepta, hoc enimin- nem adduxit. Multi Gotthorum per hsec tempora BeliCario adhxrere coc-perunt, amp;nbsp;edm hxc eßet conditiore- *'‘^m, legati ab imperatore vénérant. Summa erat decretiIu{liniani,Vitigis ç^fj^j^j^; omnia transPadum loca rctincat,ctr- nesptas. |
'l
BeliCarius autem fecum indignant, quod cum plenè deGotthis viftoriam habere poil et, fhi auferebatur, vndè
Orta dcmiim mentio eß deditio-■BtHArio* ms.campofita chres, vt dimidia rerum redditur. P^^^ mihtibus in prxdam daretur, re-liquam Gotthi retinerent,vtqueGot- ^^^ fubfenbere voluit, quad Gotthis thiqui erant Auxiini, in exercitu Be- ddpheuit, quad nihil a£ium videretur. lifarij remanerent. Auximo recepto, legati verb contraBelHanuminJig BeliCarius aduersùs Vitigim Rauenna obrcffi“^ ^^’^‘^ ^^^ maximis copijs, importari 1^imperium aiiefiaret. qua opmione nihil permifit: amp;cùm Rauenna ardif induamp;i,cldm adeum GotthimiCerunt, dmè obdderctur, Francorum legatiad hortantes vt imperium fuCciperet. ft id Vitigim venerunt,off'erentesFranco- '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
na-
ti, cjutbus exhoc nata ettfu/piciOjqua-
faceretf Gotthos Fbi parituros. feniic hoc Vitigis,ac pei'fuosnuncioseadcm honatusefl.
rum quinquaginta milha armatorum auxilio Core. Hxc grandi a partim ex-tollebant Vitigim, partim deterrebant. IVam Venturas Francos vidares non dubitaba^^t, fed regni focietatem fer-uaturos effe, nullo mado credebaquot;c. promißorum genera duo: vnum dele-
lila conUdci ans BeUFarius vtilia Core, per frequentes nuncios hincindè, intereos tandem conuenit. Et ant verb
Hanc etiam fulpjcionem augebat Be- gitima gubernationc,iniïitutisci- Got-hianus. vbi enim cognowtper Fna- bornai coaCeruandis; ajjud,quodipfe
Jtalix
1
GHRONOGRAPMIAE. GENERATIO XVEI.
Italiæ Gotthoruinq; poWiàc rcx eßet, liæc fi iUe iuret jiportas fibi‘ GotthoS ’perturos.Belifarius Gçtera iurauit oiagt; ^c regno'autem fufcipicndo,cùm Ra-uennæ foret, corami Vitige Gottho-rumlt;^ueproceribus fè prçftaturum iufi. iurandum dixit. legati nequaquàm fu-ipicanteSjquin rexeffevelit, cum magna pompa BelifariumRauennam in-troducunt.
Belifarius Rauena: conftitutus,pau-latim dédit licentiam Gotthis domum retneandi. Ità multitudine Gotthorum Rauennæ attenuata,Beli(arij exercitus longe potentior manfit. Sed cum fufee-ptioregni àBelifariodifferrctur,ea res admirationem parabat.
Intereà autem fama peruenitad lu-ftinianum, Belifàrium arfedarc Italix regnu,quo metu luftinianus eum ad fe vocauit. Gotthi hoc audientes, perfua-dentquod nullo modo paréret. fed vbt apparatus viderêt, deceptosfefêà Beli-faiiocognoucrut.fcd quid agerent, no babebant, cum proceres Rauennæ in poteftate fua haberet.
AtGotthi quitrans Padu erant,vbt hæc fenferunt,Papix conucnicntes,dc fraudcBelifarij coquefti, Vraiam con-ftituere fibiregem voluerunt,quodille paffus non eft, ciim fratris filius Vitigis effet. Hac cxcufationc author fuit, vt Bdouadusrex eóftituereturvirmagnx authoritatis.Is-crgo ex Verona vocatus , nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;purpura indùtus, rex appellatus eft.
I^l''no.ndouadus ergo cólilio Gotthorum ad i^Belifariö mifit,comemorata iHiuspro-niiffione de regni fufeeptione, defcétu fidei palam arguit,amp;fi rexiuxta jpmiffa .fieri velit,IldouadumRauennam ven-turum,amp;purpur3m adpedeseiuspofi-turum: fin alitèr,nc grauitèr ferat,fi 11-douadus amp;nbsp;Gotthi de communi gentis falute prouideant. Belifarius palam ad h$c,Juftiniano viuente nûquàm le regnum effe fufeepturum.
^^ Cum hoc refponfo Icgati ad Ildoua-dumPapiamrediêrut, amp;nbsp;Bclilarius pa-tf''’bft *^^^^ ^^^^^'^ cum Vltigeaccx.terisGot-*' thorum proceribus,cumq; th cl a uns re-g’jsByzantium nauigauit quinto anno poftquam bellu in Italia gercre in-ceperat. Cumq; Byzantium.veniffent.
Belifarius magna Ixtitia à luftiniano lufceptus eft,omncm de fe fufpicionèm deleuit.Gotthi fecum venientes,iufce-ptifunthumaniffimè. Vidensautéïu- , ftinianus Vitigim, valdè gauifus eft, amp;nbsp;,nó multopóft fecit eum patncSujinul-toque profequebatur honore. Admira-bantur autem omes Belifarij virtutem, tollétes illum in cxlum laudibus,qucgt;d nupèr Aphricam,nuncltaliam ad imperium reuoeärit.
Per hxc tempora Theodoricus rex Mon^j,,^ Metenfium moritur,cüiTheodobertus dotici. filiusfuccedit, quiaduersus Clothariü in lócictatem belli,quodiam diùChil-debertus Parifiorum rex animo agita-tabat, accindusi lundis ergo pan fide exercitibus, in Clothariü proficifci co-ftituunt. Ea rcGotlaildiscognita,reli-disParifijs,Turonum abijtjdiui Martini xdem lachrymans ingreditur, orat religiofa.mulier fandu Martinum,im-pediatregis filiosinterfe coflidari, qui tametfi pluribus effentinquinati vitijs, oceurrattamenfurentibus,
Gothildis oratione creditum cfl:,in beneuolétiam fratres redijfle. nam ctim acies nonprociil conlfitiffent, ortis im bribus,tonante fupramodum cxloamp; ventis flantibus,tanta tempeftate Ghil-deberthi Theodoberti^ne copix attri- » tx funt, vt nihil illisarmnrumprxter clypeum reliquumfuerit.procumbcn-tcshumi milites, laceris veflibus amp;nbsp;fa-gis,illum diem vitimum fibi credebant. Nee tarnen illius tempeftatis gutta fal-tem, Clotharij exercitum attigit. Hoc terribili prodigio moti,miffisq; ad Clo-tharium lcgacis,pacé vlrro pollicentur: qua vtrinquèdata,di(ceffura cft. Hxc in agro Aurehanenfi ada.
Hac tepeftate Childebertus amp;nbsp;Clo-thariusvniti, Hitpaniamintrant, amp;nbsp;ea auro fpoliata,amp;:fecum affumpta ftola S.Vincentij martyris,iuxta Parifios ec-clefiam prxfato martyri,in qua ftolam ipfam collocarent, xdificant, luftino fgt; ji^-yj, imperantc. Gothildis, alias Crothildis, nioritur. digniffima vidua, mater didorum Clotharij amp;nbsp;Childcberti,plena dieru fuo-rum moritur, amp;nbsp;PanfijsinEcclefia S.
GKNSRATJO XIX.
000 3 Au-
714 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
ANNO falutis noftræ 540. fub Vigilio papa amp;Iuftinianoimpc-ratore incepit xix. generatio.Quo tem-Theodor» P^’'^ Theodora imperatrix Vigilium in iint.eriirix. indicium vocauit,amp;quod ciusfraudi-bus Syluerius in exilium fucrit miflus, accufat. addidit, quodco coopérante, adolefcens quidam cæfus ad morte fit. pro co Anthemium quendam cum bis mandatis Theodora Romam mittit,vt Vigilium parèrereeufanté,ad fevi perdu ceret. Anthemius Romam vcnicns,in bafi-lica S. Cçciliæ hominem compr^hédit, munera populoobdiem natalem fuum diftribuentem:captumque,quibufdam Rom. adiuuantibus,Conftâtinopolim perducit.Vedus eftitaque Vigilius per Tiberim, feruntque eum tam fuftibus quam faxis cum execratione à populo impetitum, cumhac verHorum expro-brationCjMalè meritus es de Romanis, mala omnia tecum veniant. In Siciliam vero perueniens, concc-dentibus his qui cum ducebant, qiiof-dam ad lacros ordines adlciuit, ex hisq; Ampliatumpresbyterum amp;nbsp;Valétinia-num epifcopum, qui clerum amp;nbsp;Roma-num pop.immoEccIefiam gubernarcr. Ei vero è Sicilia mouenti Cóftantino-polim, luftinianus cu magno comitatu fit obuiàm. ingrediuntur vrbem clero Templura præcedente,vlque ad templu S.Sophiç, “^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodluftinianuserexerat,cetera mun-di opera cxcellens. Tentabat autqm Theodora Vigiliö, vtquodpollicitus erat,pftaret,amp; Anthemium reftitueret. Cuiille, malle fe quoduis fupplicium pati, quàmillum reftituere. Tune q uida dedit ei alapam, dicens.' Nefcis quibus loqueris homicidal Ex quofugit in S.Euphemia; tern-plum, fed indé à craftatonbus trahitur, amp;nbsp;iniedo incollumeiusfune,taquam latro per totam vrbem vfque ad vefpe-ram trahitur.deindè in carccrcminclu-fus,paneamp;aquaaliquandjuduxit vita, ità patienter amp;nbsp;çquo animo, vt femper diceret lèpeiora meritum.clerici autem qui hominem Iccuti fuerant,partim in exilium, partim ad exeidenda metalla deportati lunt,amp; Vigilius quoquè in exilium minus eft. |
V erùm poft Belifarij rcceffum ex Ita-» lia confeftim apparuit, quantum inter gubemationem aliorum amp;BeIil’arij in-tereffet.vt enim omittamus rei militaris MagniJi!* fcientiam,qua omnes mortales excelfir, 1^*1*’’”* erat in illohumanitasfumma,per qua pauperi çquè vt opuléto par erat, a ccd-fus adeum facilis,ljberalita$ admirada: rufticorumverotatam habebat curam, vtin ducédo exercitu neminem eorum ^ violan,nemini dana inferripateretur. milites fui ne poma quidem in arborib pendentia attingerc audebant.Qui vero ingubernationefucceflerunt,neqjhu-manitatc,neq;virtute,nequeabftinen-tia valuêre. na amp;ipfï rapinas pra:dasc[; fedabantur, amp;nbsp;milites in omnem li-centiam prolabi permiferunt, luperbi quidem in fbcios,in hoftes non fatis ft-roces. IdcùmintelligerentGotthijanimoJ refumplèrunt, amp;nbsp;Vraia regnura afper- jtjoujui nantCj lldouadum Veronæ dominum tex. purpuraindutum, regem Gotthorum Papiæ declarant, qui fummacumdili-gctia curam exequi cœpit. Gotthos em omnes amp;nbsp;halos qui cum eis lentiebant, Papiam cum armis venire iubet.adiuua-bantautem non mediocritèrGotthoru partes auaritia amp;nbsp;iniuria fuccefibiu Be-lifarij,quiquanquam multaper lt;\^^~ ftores raperent, non tarnen militem, vt par erat,pecunia adiuuabant. Ildouadus colledis Gotthorumre-liquijs,breuioês trans Padum,omnesq; Veneti c^regionis vrbes in poteftatem recepit.’amp; commifto prxlio cum Vitali apudTaruifium, ilium fugat:ca:teri trucidaci funt aut capti, qua vidons ^^^j^.^^ audus Ildouadus, Vraiam ad mortem j^,^, vfque perlècutus eft, fulpicione pras-tenfa, quod cum hoftibus fentiret. re autem vera motus eft, quia fbi fufpe-dus erat homi nis, gen ere et virtute con Ipicui.potentatus. Mortem Vraiçper-multi Gotthorum improbârunt,cuius j]jg^,j,„j caufa ipfe Ildouadus à BmHaj vno ex BuilkiK» cuftodibus fui corporis, in coniiiuio fedus. occilus eft.fuftedus illi Araricus, qui Armc’tu quinto,poltq rex creatus lucrat, menie amp;ipfcetiàmeft occifus. Duobus bis regibus intra biennium interfedis,ad TouJa, quiamp;BaduiJla, |
|
möMOGRÄPHlÄE: magno Gotthorum confetifu regnum peruenit. ErattuminTaruifioaomi-nans,amp; cum luftiniani ducihus fœdera pepigerat, quodGotthis nó difplicebat ‘ felfis.nüceo facilms, Ararico de medio ^*iliitjj hiblato^Totilarnipfum regem creaue-%r, ‘runtjVel vtalij volunt, quia nondum federa padus cum Romanis erat Toti-las,fed quçrebateorum amicitias: ideo piiusquam Romanis lungcretur,regem faciunt amp;retrahunt. Cognouerat intereàlu ftinianus ea quæ in Italia contigerant,amp; ducum fu-orumimperitiam feuercincrepat: qui-^’uspermoti duces,Rauénx omnes có-uenerunt, amp;nbsp;Veronam capere ftatue-•■untjquam per infidias cum cepiflent, amp;Gotthi in arcem refugiflent, dum de prçda inter fe contenduntjllam amife-’nnt.nam négligentes in campis,ex arce %^**^^“ntàGottnis,quifubfequi debuiC Sût f lent.vndè Gotthi delcendunt,amp; exerci-turn qui intraucrat,perimunt. eô duces luftiniani retrocefTerunt, amp;nbsp;cum exer-ótu Totilx nunc congregato, apud Trebiamfluuium conflixerunt, vidiq; funtomniamilitaria hgnaadTotilam Hatafunt, magna gloria exultantem. Vfuseftautê humane hac vidoriajCa-pUuosque multos gratuité dimifit, amp;nbsp;pofteapartem cxcrcitus mittés, Floren-ham obfidere iubet.fed non diu ibi mo-’‘atijbabitis hincinde conflidibus,obfi-’lere dimiferunt.atque ità finitum eft fe-ptimianni helium. , SequentiannoTotilasinHetruriam ^atïfi)tjamp;deinde Tiberi trafmiffo, Be-, neuentum petijt,eamque vrbem mœni-ij^ti^^’^pohauit. Ncapolim deinde obfe-^ob. ditj in cuius prefidio erat Conon cum mille militibus,amp; durate obfidioe, partem exercitûs Cumas mifit^in qua ciui-tate mulieres ex nobilitate Romana quafda cepitjamp;libéras parétibus amp;nbsp;marins CU honefto comitatu remifit: cepit Apuliam,Lucaniam atque Calabriam. Interim Neapolis acnés obfideba-tur.quodintelligensIuftinianuSjMaxi-mianum cum nouis copijs mißt, quo spud Epirum cundante, Demetnum eumclafïein Siciliam nauigareiuffit. Demetrius iterùm à Totila vidus eft, taptus amp;nbsp;vinculis traditus, Alloquitur |
GENERATIO m. ,7»ï tüc Neapolitanos TotilaSjdeditiocm^i fuadet,quibu$inducias xxx.dierum pe-tentibus,tcr xxx.dies conceffit.Tandem jg^poU, Neapolis dcditur,in qua nulla violen- capitur. tia fada eft. Conon abire permiirus,amp; nauigiaei conceffafunt. His rebus cognitis,Iuftinianu$ite-rumBelifariumadltalicum bellum elegie, qui medio tempore aduersits Par-thos helium gellerat,nec planè finierat. V eniens in Italiam BeliIanus,Hydrun-tum oppidum Calabrix obfidione libe-rat.mifio Valentino, ipfePoIam naiii-gauitamp;Rauennam venit, reperitq; res peius Ie habere quam purârat,itàvcpœ-niteret eum in Italiam venifle. cepit,deinde ad Auximumobfidendum peruenitjFirmum quoquè amp;nbsp;Afculum padioneCepit,Spoletumque amp;nbsp;Aflifiu, amp;nbsp;Cypnanum qui PeruGæ prçerat,^-uocatum àfuo milite interfici curauit, milites tarnen poft mortem Cypriani vrbem egregiè defendebant, ita que circa illam commorariTotila nolens, fo -luta Perufix obfidione, Romam petere contendit. Interea cum rex Totilas S.virum Be-nedidum fpiritum prophetix habere audijfiet^adeiiismonafterium pergens, explorare conatus eft an fie eflet. cuida exluisregalibusindutum ad monafte-rium ireprçcepit, in cuius oblequium très comités adiunxit,vt ante feruû Dei regem Totilam fimulantes, (alutarent. Rigo veftihus amp;nbsp;obfequijs vt rex deco-ratusincedit. eum cum virDei eminus cofpexiftet,dixit;Fili,depone quod por-tas,non efttuum.Expauefcens fimula-tor,protiniïsinterram cecidit:idemfe-cerunt comitantes. Vndè abhorrentes virum Dei,furgunt,amp; adTotilam rede-unt,nunciantes lè deprçhenfos. Tuneper fe Totilas ad eum procef-fit,amp; cum longè fedentem cerneret, nó aufus eft accedere,fed iteria corruit^-nus.Cui vir Dei tèr dixit,Surge.ipfe auC furgere non audebat. TuneBenedidus eum deterraleuauit,ac de adibusluis increpauit,paucisqj fermonibus cunda qux erat ei euetura,pdixit,dices:Multa mala facis,multa fecifti,equidéRomam jngreffurus eSjmare tranf)turus,nou em o 00 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annis ■g. S.Benedid» Totilx va-tiematur. |
|
7i6 lOHf-NAVCLERIj VOLYMEN SEGYNI^YM annis regnabis, dccimo mor ie ris. quib’ auditis rextcrritus^orarione petita,' re-celTït:amp; ex illo iam tempore minus cru., delis fuit. EointeporeConftantinopoliobpc-Frnum u- ^^quot;^ ingentêinftituitur B.Mariçpurifi-rificadó^s” cationis feftutquofado, ftatim ceflauit peftis. Annoquoquè Dominiî^^.ter-ræmotus fadus eftper totum mundum. Canis rufi miranda. Obfidio Rom«. Eodem annoltalus quidam nomine Andreas,habebatcanem rufumamp; cx-cum,mira peragentem.quum enim bûc fecum in foro, circunftate turba, laberet, tegen s preciofos annulos in terra® eidclatos,dominoprçcipiente,vnicuiq; fuuin reddidit, fimilitèr amp;nbsp;imperatoru nuinifmata mixta per nomina porrexit. ficquefornicarios, adulteros,auaros amp;nbsp;magnanimos ex adftate turba oOedebjt. PoftquImautem Totilasa S.Benc-dido difceffit,Romam perrexit, amp;nbsp;opportunis locis circunfedit, non tarnen agricolis moleftus fuit, toto enim hello ^ rufticos amp;nbsp;agricolas offendi à fuis mili-tibusnoncft palfus.Belifarius aute Ro-mæBeflam amp;nbsp;Cononcm prçfîdiorcli-quitduces, qui eu militib’ Roma egreU fi contra Gottlios,amp; primum in fugam verfos, randèm circunuentiàGoltho-rum mul titudine,m3ioriquc parte nuli-tum amifla,vix in vrbem refugerunt.Ex co temporeetiam fames (ecuta eft maxima,nee quidquam,impediente Totila, porerat importari.fecit ctiam fuper Ti-berim ponte amp;turrimlignea, fic quod tranfitus euftodiebantur. Pclaïgt;ius quidam diaconus per idem tempus Romæ erat,qui in haefamema-xima pietatis opera in plebe dcderat,pe-cuniascrogändo.ad bunc igitur Rom. conueniunt,poftulantque lûpplicitèr, Pcla!»iuj ad vtpro bilute populi Ro. legatus ad To-Totila mit- tilam proficHcatur, paucorumdierum inducias petiturus, quibus diebus nifi auxilium luperueniat,deditionemvrbis 1 promittat. Pelagiusparet, in caftraad Totilam cum hismandatisaccedit.To-tilasex coniedura boc cognofcens,fi-mul cdodusdefame Romanorum,ve-nientem adfe Pclagium honorifice fu-Jcepit.fedantequain Pelagius mandata exponercr,prçueniens ipfe,lóga amp;nbsp;acer-ba oratione contra Romanos inuedus |
eft,beneficia Theodorici Romanis cx^fotilas i«» probrans,ac perfidiam Romanoruminuehiturm » Gottbos.ad extremum conclufit,nulJi*^°quot;““®’'-' cflé colloqulj vel padionis viam, nifi cuerfis moenibus, fefe amp;nbsp;fua in arbitriu amp;poteftatcmGotthorum permittant, f eas paRun leges quas vidor dediffet. HancaCerbitatem orationisPelagi* audiens, non vitra cumeo infifiendura ratus: Qtiioniam, inquit,tu Totila vo-cemlegatinó lu Hin ui fii, fed prçcidifti omnem viam Collo quijgt; adDeum Con-fugim’,qui folet fuperbas acfupra ino-dum datas mentes bominum, iudicio fuodeprimere. Hçc fatus, cuefiigióin vrbem reuertitur. Romani autem Pdagium reinfeda rediiflecernente$,quidagcrét,3ut quo fe vertcrent,ignorabanr. hincenim fames intolerabilis premebar,dlincTotila; Gotthorumque crudelitas, potiusq; inedia mori,quam in manus Gotthoru venire ftatuebant. Belifiirius autem cùmdepcriculo vrbis Romæ plurimùm folicitus effet, amp;nbsp;de Rauen na opem ferre non valebat, ftatuic alia via opem ferre, itaquelufii-no Rauennæ reiido,ipfepcr Dalmatia Dyrraebium profcdus eft. ibi cunt Johanne quern luftinianus cuniexercitu miferat,confultans,Hydruntumperre-xit,amp;abobfidione Gottborumlibera-uit.Inde iter mari arripiens, ad portum Romanum peruenit, cuius aduentum Romai cum audiffent,melioiifpeomia tolerabant. Timens autem Belifarius ne Rom. obfelfijdefperatioefiniftri aliquid mo-brcntur,coadus fuorum paucitate per Tiberimauxiliuferre,parauitaoo. na- , uescurforias, moenia lignea habentes, ftrudaque elaffe militum, ipfe vnam il-larum nauium ingreflus pnnceps duce-bat,cçteræ fequebantur. ibatvnapede-flris exercitus iuxta ripam.Miferat quo-que Belifarius Romam ad Beffam, vt eruptionefada hoftes veXarct,qui tame nilegit. Cumquepropepontem quern feceratTotilasiuperTiberim,longé tarnen ab vrbe,fperueniffet claffis, ibi pu-gna duriffima orta eft,conantibus Got-tbis pontem defender e,amp;Bdifari o po-tem peruinccre. Cum |
■ CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIX.
7’7
Ci'im autem rates in quitus turns *’'3tjBelirariu$ adturrimpontis in qua '^ant Gotthi, appropinquate feciflet, P'cc amp;nbsp;fulfure turrim cum ducetis Got-^”*5 cremaueruntjfici^ue Gotthis in fu-gam verfis,pontem incidentes, cum to-^adaffeRomam profefti, frumentain-^derunt. Sed occulto Dei iudicioim-Mimétum à fuis ortû, omia peruertit. “difarius enim vxorem amp;nbsp;res fuasin VrbePortuenfi reliquerat, cui prçfecit Ïlaacem virum ftrenuum amp;nbsp;fidelem, funimilitum pr^fidio, obteftans nè ex ®ppido difcederet.lfaaces,3udito quod Êdifariuspontemfubuerterat amp;nbsp;omia proculcara^ipfequafi vidonam in ma-ï^habens egreditur, amp;nbsp;inuaditfubito Gottbos,qui primo impetu vidi, mox redeunt,amp; cçfa magna militum parte, Bàaeem capiunt.
HacreBelifario confeftim nuciata, Ï’orturatus cum vxore omnibust'1;hollis ablatis captam effe, magno ardore alFedus,quafi vefanus, claflem ac milites cursim reduxit,ccrtifiimo propofito Vel oppidum recuperandi rebus adhuc tecentibus, vel in prçlio moriendi. per Huemodum iam parata vidoria, defer-ta eft ab eo.Cùm autem ad Portum per-'ieniffet,falua effe omia, amp;nbsp;crrore fe de-ceptum fuiffe cognouit,magna çgritu-dinecorrcptus,in terram prolabitur,fe-bfique fecuta diu çgrotauitJfaaces autem tantorum malorü caufa, iuffu To-tilæ in vinculis occiditur: amp;nbsp;omnino Humanitatemillamquam ab initio re-gnioftenderat,in fuperbiam crudelita-temqueconueitit,fiuefuccefrupro(pe-ritatis, fiue quod fida ab initio virtus, djùfimulari non potuit.
De populo autem Rom.fic acerbe lo-quebatur, vt vel bic terror caufa fuerit pertinaciùs famem tolerandi:qux tanta fuit,vtimmûdorum animalium carnes pro delicijs effent, herbis omnium generum, rofis radicibus herbarum amp;nbsp;corticibus arborum vefcebatitur. Sed cum audirétRom. quæ Belifarioacci-derant, de auxilio defperabant, in 1a-chrymas conuerfi,alii ijjontè fiiam vi-tam finiebant, alij latitantes per no-ftem, ftationem hoftium fallere nite-bantur, multos jntra pavetes propri-
os inedia necauit.
Inhisergocalamitatibuscum effet Roma, quatuor Ifauri de prodéda vrbe confiliuminierunt. hi euffodiam age-hant ad Cçlimontanam portam, quam Afinaria vocat,amp;funenodeex mœni-bus demiffo,pereum dercendunt,Toti-lamc^ue adeuntes,prodere vrbempolli-centur:qui adhoc hortatus eo$ eft, amp;nbsp;multapollicitus.Milfiergo Gotthi, ab VrbTori-Ifaurisreceptifuntmœnft)us:moxindè ^?P^®‘lquot;“^* ad portam defcendentes,fccuribus portas aperuerunt. Totilas per hune modû vrbem ingreffus,exercitum ad portam continuit,diem expedans.clamor fubi-tó ab ca parte exortus,hoftes intra mœ-nia effe fignificat. abibant fugientium r agmina per alias portas, multi etiàm ex nobilitatcamp;plcbe ad eedefias confu-» giunt.
Capta fic vrheàGotthisanno Domi- nbsp;nbsp;., ni 5 5- Gotthi per vrbem difcurrunt,amp; mameepi** omnes citra deledum interficiunt. Totilas vero à Latera no mouens ad ecclefi-amB.Petri,quafi votü exoluturus, iter faciebatper vrbem,ftipatus cateruis ho-minum ferocium,nudis gladijs ac fan-guineplenis.' Cum autem adB.Petrili-mina perueniffet, Pelagius diaconus prçfentiam eius formidans,fólenni reli-gionis habitu indutus,euangelia Chri-fti tenens in manibusac genua fubmit-tens:Parce,inquit,rex fupplicibus tuis. CuiTotilas quafi dedignatus: Nunc, inquitjPelagi mihi fupplicaturus venis? AdhçcPelagius;Nunc,inquit,quando Deus te miht effe dominum voluit, mi-ferere domine feru or u m tuoru m.
Ex hoc Totilas iam quafi lenita ira Totilaf mi-prçcepit, vtnemopofthçcferiretur,fi- ‘XriÏm ' nem imponens cçdibus. prçcepit etiàm vt nulla ingenua fœmina, virgo feu vidua violaretur, idlt;^uefeuere euftodijt. bonaduntaxat ciuium in pr^dam liberè conceffit,corpora libéra effe voluit. Vo-lens autem mentesGotthorum viéloria datas deprimere, in concionè poftridiè vocabat eos, memorans eis mutationes fortunæ,amp;rerum humanarum fragili-tatem: Romamlt;^ue dicebat quondam dominatricem orbis, in eorum manus nuc veniffe,amp; paritèrGotthorû ducéta armatorwmmiUia qui poflediffentvni-ucriam
-ocr page 736-lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
uerfamItalia cum Sicilia, Corfica, Sardinia amp;Dalmatia,Afeptémillibus Grç-corum duccBelifario fuifle omni propè dominatu pulfostfe pauló poft cu quatuor millibusfuperaflexx. millia Græ-corum,quipr2terPapiam,Veronam amp;nbsp;Taruifium omnia per Italiam obtine-rent. Hçc igitur confiderantes nèfu-perbirent, fed fortunæ mutabilitatem expauerccrent,Deum timetes, amp;nbsp;imperia ac potentias facile amittere pofle, quæ abfque iuftitia,prudcntia amp;indu-firia gubemantur, Gotthi autemin his didis régis potentiam prudentiamque laudauerunt. Oratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j «kad Ro. * otiIas pouhçc Röm.ad fe vocatis, cOrum ingratitudinem erroresq; redar-guit, quod cum priusfuiffentin mani-bus Odoacris, opera Theodorici amp;nbsp;Gotthorum liberatiab illius tyranide, tanta fufeepiflentbepeficia, quanta vix fciuifient optare, propter quæ diuites atquebeati multos annos vixiflent, de-mumvero, nulla iniuria accepta, cotra fidem amp;iufiurandum feciflent, feq; ad Grçcos fufeipiendos conuertiflent homines leuiffimos, amp;nbsp;finè vlla virtute, qui ftatim obleffi A Vitige,nunquam ƒ-dire in aciem aufi fuerint,fed intra mœ-niainclufi,amp;famcmacerati, omnede-dccus tolerauerint ; qui poftquam Uort armis, fedproditióibus amp;nbsp;fallacies fadi funt domini ciuitatum, publicanis, ex-a doribu s,del atoribu sq ue om ni a refar-ferunt:qui Italiam mirabili acerbitate ad folutionem eorum tributorum com-puleiint,quae iam multis annis ATheo-doricocçterisj^ueregibusrcmiffafuêre, vt impcratores fui inexplebili auaritia implerentur.Dicite,inquit,Romani, fi quidvnquAm maKAGotthis paffi eftis amp;nbsp;eorum regibustdicite rursùs, fi quid boni vnquAm A Grçculis iftis accepiftis, quivobisamicisplura mala quAm ho-fhbus intulêre,genus vitiofum acmale-ficum,amp;in nulla re magis efficax,quAm in mentiedo. atqui Gotthi in Italia na-ti,amp;vnAvobifcum educati funt. vobis autem mag'isignoti amp;nbsp;peregrini placu-crunt;vos ergo contra redam fidem,có-tra veftram vtilitatéhçc parâtes, peenas memo luitis et luetis,et his didis,Roma-nos fine vlla Ipc melioris flatus rebquit. |
Deinde Totilas Pelagium diaconum £eq«ti jT* amp;nbsp;Theodorum Rom. ad luftinianumtilaConft*' fuitj fi imperator ipfum amp;nbsp;Gotthosin arnicas habcrcvclit, fevrbem Romana reruaturum,amp;in cundis expeditionib* fidelia auxilia prçftaturum.'fi autem bel lum cum Gotthis habere mâlitjRomam adfolum cflediruturumgt;quoniafiequc tueri illam in bello occupatus poffit, nec hoftibus earn relinquere. Scripfit etiàm inhuncmodum;Q^æfaftafunt, ex vrbeRomate omniacognouifiefeio. quorum vero gratia legates ad te mittimus, hçc funt: Pacis bona optamusamp; fufcipere amp;nbsp;cxhibere,vt nupèrabim-peratore Anaftafio cum regeTheodo-rico fuit,quorum concordia amp;nbsp;pax, il-lorum temporum tranquiJlitatem amp;nbsp;permaxima commoda vtrifquepeperit. cuiusigitur mentis firn us erga te, legati exponent,adquærefpondebis. Miffis igitur Icgatis, vlquè adeorum reditu m Totilas Romæ manfitBelifari-usiniereaapudPortumfebre amp;nbsp;dol ore confeélusiacebat. lobannes inter h^c multa in Lucanis amp;nbsp;Brutijs innouat.ità Totilas illue mittere amp;nbsp;bellum refume-re coadus eft. Sed amp;nbsp;nó multopoftcer-tior fit de luftiniani refpófo, quod fuit, Belifarium in Italia elfe, in cuius po-teftate atque arbitrio res Italie commi-fiffet.id poftquAm Totilas intellexit, amp;nbsp;lohanisfadumindignatus, quódfeob mi flos nuncios quielcentem lacefleret, de euertenda vrbe Roma cófilium furn-pfit.itaque moenia Roma:plunbuslo-cisadfolum reduxit. fuit autem quafi tertia pars illa qua: euerfa eft,totiusam-bitfis murorum.Capitolium deinde in-cendit,circa forum amp;nbsp;luburram amp;nbsp;via facramomninó conflagrauit. fumabat j^j^j^ijj^O' Quirinalis mons,Auentinus flammasinjfubuerf» incendij cuomebat,fragor ruetium do-morum vbiquèaudiebatur, interincé-dia multitudo vrbana cum coniugibus amp;nbsp;liberis fedibus patrijs educebatur. amp;nbsp;populum quidem acturbas per oppida Campania: dilperfit,rexipfe lenatores ac patricios loco obfidum fecum reti-nuit. Roma poft hec cum totoexercitu egreflus,cam defolatam penitus amp;nbsp;va-cuam |
|
CHROMOGRAPHIAE. Cuam dereliquitjVt neque vir qnifquam neefœtnina remaneret. Exinde partem txercitiis contra Portum collocauitin prçfidio.jpfe in Calabriam profedus eft contraIohannem,qui hoc fentiens fu-^t,amp; Hydruntum ft recepit.vhi autem Totilas acce(îît,paruo mometo amp;nbsp;Lu-canos amp;nbsp;Brutios récupérât. Spolctum ctiàm tunc recepit, mœnibus fubuerfis. exinde cum exercitu Rauennam ire \^^contcndit. gt;tj|, Belifarius inter hçc longa febre libe-X catuSjaudaxeœptum ac temerariû ag-greüuseft. Coftituitenim vrbem Roma defolataoccupareacmunire.cclatcofi-lium. relidis apud Portum paucismi-litibus,cum cçteris copijs proftdus eft, nemine vei fuorum velhoftiûidfufpi-cante, Romam occupauit, amp;nbsp;incredi-biliceleritatemunireillam cœpit3ac tu-multuanti opere muros refecit, foftas profundas ante muros egit,turrcs ligne-S5 amp;nbsp;propugnacula ad tutelam muris Jtnpoluit. hçc fumma militum volun-tatein aó.diebus opera perfecit^frumen-tain copia importauit.at Romani cities 3uditareftauratióevrbis,qdifperfi erat, defiderio magno in patnäremigrabant. Totilas ciim ifta fènfit,relidis cçte-hs curis, Romam feftinauit: nondiim portas vrbi Belifarius imponeve value-tathoftes fuperuenerunt, amp;po(ïtis câlins vrbem oppugnarccœperunt,Beli-Erius cum fuis refiftere.tandèm Gotthi tnfugam vertuntur, amp;nbsp;figniferTotilæ lancea transfixus eft,deinde Totilas Ti-' nbsp;nbsp;igt;urftrecepit. Romani cundospontes Anienis fluminis euerterunt. Tune Belifarius portas vrbis quietè fieri fe-cit, claues vrbis Romæ adluftinianum înGrçcia mifit.deindèTotilas Perufiam obfedit,in qua occupato,Iohannes ft-t^atores amp;patricios, quosfecum addu-Xeratè Roma Totilas, per Campaniam lub euftodia militum relidos liberate 'molens,multtim feftinans,cum Gotthis ®cerrima pugna,multis occifis, fuperi-otfadus,Romanos capiensdemanibus Cotthorum hberauit. 1 otilas auditis geftis per lohanncm, commotus, ft vindicate ftatuit.relida 'tgo parte excrcittis in obfidione Peru-P5)gt;pft cum reliquis in Apuliam amp;nbsp;Ca- |
GENERATIO XIX. 7»9 labriam properat,repettumquc lohanncm inuafit, amp;nbsp;eum cum toto exercitu profligauit,caftraq; eius ccpit. luftinianus intereà crebris Belifarij literis permotus, nouas copias in Italiä Nouçcopiç mittit. diidores étant Valcrianus du- ^’J^“”'“' dor Armeniorum,amp; VerusErulorum. CùmaudîfletBelifariuS illos Hydruntum veniffejConfeftim C'ononeRomaï relido,per maredelatus,cu'm nongen-tis militibusCalabriam petere conten-dit,amp;Tarenticopias adunare: led ad-uerfante tcmpeftate,tranrmifro exerci-tu,ipftcum vxore Crotone remanfic. Interim Totilas magna cçde hoftes fugatjRuftianumc^ue oppidum paibo-necepit. Conon verôprçftdus qui Romæ à Belifario conflitutus fuerat, ah iratis mihtibus interficit,maxiinè quod illemercaturafrumentaria clam inita, precium annonæ quotidiè augeret.po-ftulant turn milites per legatos à lu fti-nianohuius delidi abolitionem, afic-rentes,nifiid concédât imperacor,acfti-pendiaeis débita pcrfbluat, fe Romam Totilç eftetradituros.-quometuomnia funtillis concefla. Antonia veto Belifarij vxor, per hoc y^nroniiBe tempus Byzantium profeda, Theodo- lUauj vxor. ram luftiniani vxorem rogat, proBcli-farijexltalia reuocatione. Reuocatur itaque Bclilarius amp;nbsp;quidem faciliter, prçftrtim cum belli Parthici timor ingens effet. Romæ veto abiens,;. millia militum deleétorû prçfidio dercliquir, fubgubcrnationeDiogenlslegati, vin adbellagnari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcrcuhni DemumPerufia àGotrhis,abeunte tpifcopüup Belifariojlongotemporeobfefl'a, vi armis capitur. Mandauit Totilas ei qui preeratexercitui, epifeopo priùsàver-tice vfqueatl calcanéum corrigiam toi- ^^ lere,amp; tune caput ciusamputare;omnê veto populum qui illicinuétus eft,gla-dio ocCidere. Tune prçfedusHercu-lanum epifeopum fuper vrbis murum dedudum truncauit, eiuseg cutemiam mortui à vertice vfq^ad calcanéum in-cidit,moxque corpus eius extra murum proiecit:tunc quidam humanitatis cau-1a corpus colledo capiteiuxta murum ftpeliuit.Ciucs pofteà quidipfi fuerant, rcucrfi,corp’ quçrût,inucniûtq; caput corpori |
/
-ocr page 738-720’ ' lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
this,fupra omnem turpitudinem. bar-p-(j;jjij,|j barorum enim fçuitia, fimplici morteterclufonm contenta effe non folet. durare veróin clt;»^ obfidione,corumeffet, qui fibiauxilia futura fperarentego vero dédi hoftibus amp;nbsp;tabefcere inedia,eorum puto qui fan-guinemnonhabent amp;nbsp;cor. moriamur itaque, vtfanguinehoftiummadentes, non inulti cadamus, nee rideat hoftis noftro interitu,fed fleat.quid enim pau-coru annoru acceffio nobis jpdeft,ciim etfi nunc feruati,tamcn paulopoftobi-turi?iteigitur mecu ad gloriofam mor-tem,quam amp;hoftes mirabutur, aclau-dibusin cçlum ferent.
His didis incenfi milites,fefemorti deuouerunt, eratque confilium in pro-ximam ftationem ruere, fadaque Cfde interire.quos cum videretTotilas ad extremum cafum pararijveritus nèhomi-num defperatorum conatus maiorem cladem afferret,mittit ad eos ac eledio-nemdat,mänentrelidisequi$ amp;nbsp;armis incolumes abire, an omnia retinentes fccummilitare.Ea cum audiffent mili-tes,lçtati funt,amp; tadèm omnes manere apud Totilam elegerunt, prêter Paulu eorum ducem, amp;nbsp;Mandum Ifaurum, quosTotilas viatico amp;nbsp;ceteris adiutos liberalitcr Byzantium mifit.
Qj^otquotetiam adçdesfacras co-fugerunt, Totilas inuiolatos permifit. p^^^^j^,, in vrbem Romam neq; defçuit, nee de- tuitäTwü» folatamfecit vtpriùs, fed ciues tarn ex Campania quam alijs locis ftudiofifli-mèreuocauit, ludos cqueftres amp;nbsp;cetera magnificentiæ opera, quæ tranquillis çiuitatibus fieri confueuerunt, infigni apparatu Romæ cdidit, quo ciues bona lpem reciperent, amp;nbsp;defiderio vrbis alli-cerentur.euerfa opera complurareftau-rariiuffit,tantumque frequétandi Romam ftudium dedit, quantum privis oftenderat defolandi. CepitpofteaSy-TotilaiSI-racufas in Sicilia, oppidaque reliqua, ui*’®?“**», deinde Ariminum Gotthi capiunt, nee procul à Rauenna conferto pr^lio,Verum Erulorum ducem cum omnibus copijs interfecerunt.
luftiniano cum hçc omnia vno tempore nunciata effent, Germanum patruelem fuum Italico belloprgfecit.
corpori ita vnîtum,àc fi ncquaquàm fu-jflet abfaflumjfic videlicet,quod nulla vefligiapermanerentfedionis.
Totilas deinde expeditis Calabrie rc-bus,contraétis vndiquè copijs,Romani veniens, obfcdit. faciebat fibianimum BelifarijrecelTusabltalia. ciim autem jnlongumprotraherctur obfidio, ora-tores Romani ad luftinianum profedi funt,exoratesvt Belifanum ad Italiam remitteret.Cçterùm differendo amp;nbsp;pro-craftinando nihil efficiebat. Gotthi autem expugnata Portuêfi *vrbe amp;oppi-do, finitima, nequidimportaripoflet, in fuam redegeruntpoteflatemrled Romani omni diligentia intra vrbem amp;lo-ca vacua frumentum fèri fecerunt, amp;nbsp;perhunemodum obfidionem pertulê-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re.deniquè feruafTent vrbem^nib prodi-
tiopaucorum cos peruertifTet. ad porta enim qua via Oftiéb ad S. Paulum itur, Ratio eratmilitum.hi ad TotilamacccC _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruntjtradereeiportam pollicitifunr.
mara ''reDe* Totilasduabus nauiculisinTiberim de-tit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miffis,tibicines imponit. ipR vero cum
Rlentio exercitus proficifcitur ad porta, tune Romani ternbilifonitu nauigan-tumpcrterriti,hoftesab ea parte adefTe rati,concurrunt. dumque concurrunt Capiturhe- ^^Ç’^^’'^ncg]igunt,proditoresfo]ireli-ïùaRoma. di,porta refraäa,Totilam amp;nbsp;Gotthos intra vrbem recipiunt.jftatimque cçdes cœpta eft fieri Romanorum,nec iam de refiftendq3fed de fuga cogitatum. Diogenes autem prçfedus quoniam remédia non vidit,cum patremilitum Roma egreftus,Centucellas petit. ^
Eratin vrbe Paulus quidam ex Sicilia prçfedus equitum.is cum vrbe capta pr^lia plura iniftet, tandem adAdriani molcm cum fuis militibusferecepit.or-ta luce,cum cetera capta eflent,ad molé dehinc Adriani venitur. habebat enim* Paulus 4oo.equites,qui pontem amp;mo-lem egregiè defendebant, qui die tota amp;nbsp;node i nfecuta abfque cibo commo-rati, confultabant quid eis agendum clfet. Itaque alloquitur milites Paulus; Qupeunquè, inquit, nos vertamus commilitones,extrema nobis adefte vi-detis.namfugæ nulla facultas eft, cir-cunlufis holhbus: dédi vero nos Got-
-ocr page 739-• CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIX. 721
|
Hic rclidam Vitigls Matafuntham vxo-rtni habuit. vertim cùm effet in Illyri-co, Sclauorum gens tranfmiffo Danu-tio,Rom.imperij prouinciasinuadit.hi tantum metum luftiniano addiderunt, vtGermanurcuocaret.paulopóft mor-tuoGcrmano,filios eius inItaliam mi-üt.led amp;nbsp;Liberum cum clalfe in Sicilian,qui pauca in tantis facere poterant lgt;dlis. Tandem luftinianus Narfetê eu-iiuchum Italico bello ducem prxfecit, L 'Hiq; pecunias amp;nbsp;exercitus large promi-'^fit.Narfesitaq;fufcepto impigrè nego-v, do,magnasvndiquè copiasinftituit,amp; inlllyrico adefte prxcepit. Totilas iam cognito hoftiu appara-tu,in Italia lingula prouiderat. vtveró potentiam oftenderet fuam aduerstis Grxcos,amp; vice veria cos inuadcrct,claf femmagno cum armatorum numero in Grçciam milït,iubens vt quam maximo tumultuomnia popularentur.ca claflis infulas aliquas diripuit, moxq; tranl-grelïapcrEpirum,cunda rapinis incé-dijsq; fœdauit,_marcq; obferuas,multa nauigiaGrxcorum quxin Italiam na-tiigabant, excepit. Totilas interea An-conitanam vrbemobfedit. led Valeria-niisac Iohannes duces claffis Grxco-tum,clani Gotthoru feiungunt.nauali prçlio fubmerfis nauibus,fupcriores in pngnafucrunt.quod cum vidcrét Got-thijfugamdemum arripiunt,amp; lic folu-taobfidióe Anconitana,delêrtis caftris, Auximum fe recepcrunt. lohanncsiigitur amp;nbsp;Valcrianus cum vidrici claffc,incredibili Anconitarum gaudio portum funt ingrcffi,caftra ho-ftiuminuaferunt,amp;paucis póft diebus Iohannes *Salonas, amp;nbsp;Valerianus Ra-üennam reuerfi lunt.hçc pugna naualis vehementer confregitGotthorum ani-1' num, amp;nbsp;quafiinitium fuit ruinx coru. ^ Narfes, cùmhçc conditiorcrum eftet \i_ perItaliam,coadis per hyemem copijs, ad iter fe præparat.habebat autem extr-otum tantum, quantum vix ahj omnes perItaliam AiceSjpecunqs abundè co-celïisaluftiniano,quiin erogando erat . nbsp;nbsp;®3gnilicus. Longobardorum quoquè 1 nbsp;nbsp;5.nillia pugnatillimorum hominu Al-ƒ nbsp;nbsp;boino rege concedente fufeeperat, amp; Erulorum ad cum j. millia vénérant. |
Hunnorum multitudoingens conflu-ebat,Gepidarum quoquc plures. Narfesigitur has copias Habens, ex lllyricomouet per Dalmatia amp;nbsp;Libur-niam,primo(^;ingrelTuin Venetis con-ftitit, amp;nbsp;tandem Rauennam cum copijs peruenit. erant autem per Italiam veteram milites permulti, quibus ftipendia multis teporibus debebantur.his omnibus Narles ftipediaperfoluit,animosq; illorum erexit, demum Romam petcre contendit. Ifdnlas per id tempus Anmino ptç- Iftlfilssprç-erat,vir inter Gotthos hello infignis.is f®®“*’ cùm in agrum Ariminéfcm perueniflet, primo Narfetis agminis tranfitum im-pedire con abatur.pugna itaq; non longé àmœnibus vrbis cómittitur, in quo Erulorum quidameques cominuspu-gnans,Ifdrilam occidit, militesq; cius, morte ducis conterriti, in oppidum fu-gerunt.'caputlfdrilx ad Narfetem relatum eft, qui quafibono augurio læta-tus eH^quód primo congreflu aduerfa-rius à luis interfedus cflet,amp; Ipe plcnus iterperfecit. itaque Ariminum præter-greflus,Romam profedus eft. Totilas cognitis hisquæ in Venetis geftafunt,aduentuq; Narletis Rauennam inteUedo, quanquam copiæ lux apud Teiam crant, tameri iple Roma dircedens,excrcitum contra Narfetem parauit. ac Longobardi ftatiua apud *BrexillamHabentes, multas abegcrant *B‘'*xcll«m prædas, multa incendia commilcrant. quarè Totilas copijs omnibus ex tranC padanis raptim contradis, in Longo-bardos ducere pcrrexit:adeoquc feftina-' uitjVtaccerfitusex Verona Tcias, non priùsTicinum amnemattigerit, quam fueritdebeUatum, fuit veroTotilas feiens, leinferocilfirnam getemamp;luopa-ratioremequitatum habentem, ventu-ru.at Longobardi*veniéti nequaquani præliumdctredauerunt. Ferunt 1 otilam,quod extremo vi-tx tempore multis fæpè prxftantilïïmis euenit ducibus,nunquam meliùsftru-xifle aciem,nunquàm attention oculo, quid hoftis,quidve fuus ageret miles, circunfpexilTc;nunquàm deniquè fortius, nunquàm prudétiùs dimicafte. fed erat illi certamen cummilitum robore PPP S^quot;^is, |
|
lOH. NAVCLERI VOLVMEl^ SECVNDVM 712 genus,qusfub Alboino regc Longo-bardorum maximis eratenutrita bellis, vndèafpernma inter partes pugna ini-ta,ad extremumGotthi fuperatur cum maxima eorum ftrage,ac Totilas inter-ficitur.fecundum B.Benedidi prophe-tiam,annorcgni ipfiusdecimo. TotÜæ in- Gotthi vero,interfedo Totila, qui-teritus. .^ cunqueex prxlio aufugerunt, Padum amnem tranfgreflî,Papiç amp;nbsp;circa ea lo-ca conftitêre.vbi cum denouogétis fuç Teias crea- *^^^^COgitarent,Teiasomniumiudicio turrexa rexGotthorum eligitur,quirexfadus, Gotthit. thefauros quos Totilas Papix cógefle-rat,ilico fufcepit,ac rcparare vires, cxcr-citum cógrcgarc,arma tribucre, equos clargiri,amp; omniaimpigrè facerenó de-ftitit.ad Francos etiammifit, eosad fó-cietatem folicitans. Naties Gotthorum apparatum au-diens,Valerianum cum luis copijs circa Padum ad euftodiam elTciuffit.iple veto cum omni excrcitu Romam pctijt,inter eundum Narniam ccpit. Perufiæ erant difeordiæ inter duos præfeûos militu, itàvtvnum alter occlderct.qua leditiôe Narfeti Perufia à fuperfti te traditur. Narfes igitur Romam veniens, earn oblêditjquæplena ruinis præteritis ad-huc erat,amp; pauci in ea ciues:amp; cùm vr-bem expugnare ftatuiHet, pluribus fi-mul locis mœnia aggreffus eft. concurrentes Gotthi, de mœnibus repugna-VrbsàNar- bant.Milites autem quidam Narlctis re-fete capitur motiora loca inuaduntjamp; Icalis mœnia confeenderunt.inde clamor faâus, ca-ptam vrbem.Gotthiitaq; omilTadefen-fione,alijPortuêlem vrbemfuga petiê-runt,alij ad arcé Adriani le receperunt. per hune modum Narfes Romapotltus eft,arcem verô nonmultôpoftpadione recepit. Etant verô in Campania nonnulli Rom.gencrispatneij amp;lenatorij ordi-nis,quos vt lulpeâos, co milerant Gotthi. hos omnes cum filijs amp;nbsp;agnatis Gotthi interfccerunt. fimilitèr amp;nbsp;tre-centos adolefccntcs Rom. quos Totilas milites elegerat, lcd reuerà obfides abduxerat, trans Padum Gotthi capta Roma occiderunt. Et quia dum Totilas viuerer, pecunias rcgias partim Pa-piæ congregauerat, pattern etiàm non |
paruam in Cumarum arcem depofuc-rat^eique arci fratrem lùum præfecerat: Narfès quum hoc intellexiflet,pattern exercitûs mifitad obfidendumCumas. Iple autem Romæ confiftens, repara-re vrbem conabatur. Ne verô Gotthi qui erant trans Padum,fuccurrere Garnis poflent, mifit qui conatus eorum reprimerent.Teias vbi fenfit Cumas ob-fideri, ferre opem conftituit. amp;nbsp;cùm Franci auxilia negâlïent,ipfeprofeâus exPapia,pcrPicctcs amp;nbsp;Marfos venit in Campania, quodpoftquàm Narfesin-tellexit, lohannem cum exercitu exHe-truria reuocauit, amp;ipfe cum fuis Cam-paniampetijt. Fertur autem non prociil àNuceria effe fluuius quidam,Tracon nomine, non latus, led adeô profundus,vt ne-que peditibus neque equitibusfittranC meabilis. circa didum fluuium arabo exercitûs conftiteruntclaflem prçtereà Gotthi in mari habebant fatis propin-quo, quæ frumentum amp;nbsp;cçterum com-mcatum apportabat: fed poftquam ea elaffis proditione amilfa eft, quia ne-ceftaria non poterant eis importari,ne-ceffitas compulit Gotthos locum defe-rete. Exindè in proximum monte,qui La- Pugnsatro deus dicitur,migraucregibiq;atroxpu- “®'quot;*’ gna amp;acerrima comilfaeft. Gotthi em defperationecertabant, Narfes confei-entia multitudinis cedere erubefeebat. Teias Gotthorumrex inter primos pu-^jijs teb gnatores fuit.finiftrafcutum,dextrapi- iS’in«n)t* lum quatiebat.aduersùs hunecogrefh plures,cccidcrunt.feddum fcutotranf-fixo aliud accipere vellet, vulncratus à voûtante telo, cùm multum fanguinis eftudilfet, nihilominùs fortiffimè pu-gnâs,nunq pedem retraxit: fedin hoftes conuerlus, continue dimicas, ad extremum infaciem corruit,amp;mortuus eft. Gotthi ob mortem régis nequaqterri-ti,vfq; ad noéfê pugnauerunt,cum magna tandem vtriufq; partis cæde. Gotthi adueniente diee»tremo,ora-toribus ad Narletem milfis, veile feItalia excedcre obtulerunt, fi incolumes abirc,fualt;^;abl{3ortarepermittantur:fin hoc non permittat Narfes, quandiu vi-uant,paratos elfe adpugnandû. Narfes. confi- |
|
‘^^^ CHRONOGRAPHIAE. \ confilio habito, Gotthis permittere de-^^vcuitliberumrecefTuin cum fuis bonis. Inter hæc tarnen mille equites aufu-gcrütPapiä,amp; adaliaoppida tras Padu: •■diquiaute fadere inito,fuapriuatlm abiportates Italia excederejet nunq helium aducrsiis Ro.imperiu gercre promi-lèrantjibertate tarnen retenta, fine vlla Ro.imperij fubieólionc.quo fafto, Cu-®as amp;nbsp;esteras ciuitates Narlès reCepit. Superfucruntaute huic prælio non contemnendç Oftrogottborû reliquiç inItalia tranipadana, quibus delendis 1 Narfesanimumadiecit.na amp;antcTeiç ■^ morte,SifualdusErulorumlêuBrento-^%.lum rcx in auxilium Narfetis venicns, cum Longobardis Eporediam vrbé cc-pitjamp;Taurinosoblcdit.Eranthisinlo-[ nbsp;nbsp;cistûcetiàmTheobaldi,alias Theober- 1 nbsp;nbsp;nbsp;îi regis Metefium duces,in auxiliû miffi Gotthorum.violauitq; vtraq; barbaries federa,quæ Sifualdus cû Narfete,Bu-edinusq;, Amingus amp;nbsp;Lotbarius cum Teia rege folennirèr conftitucrant:par-titiq; funtinterfe vniuerfamtranlpada-' mæltaliæregionem, multamq; partem occupaucrant.vndè cum Gotthi trâfpa-dani mortem Teiæ intcllcxillent, cum Theobaldi Metefium regis ducibus accurate egeruntjVt fecum refifteret Nar-fai, amp;duas cifalpinæ Galliç ciuitates Lucam amp;nbsp;Foru Cornelij inftaurabant. * VenitNarfesadLucam celcriccr,amp; «dfluuium caftra poluit,amp; dimilbs ali-, c]uibus,alios ad forum Cornelij ire iuE jl fit. Luca 7. menfe capta eft, amp;nbsp;* Forum Cornelij paulopôft.cxpugnataq; adfo-I, lumfubucrfa.fugientes Franci amp;nbsp;Bur-iS gundiones, poftquàm Dagifteus Nar-5^^ tctis dux acerrima pugna victoria eft - ^i potituSjHunidim quendam Oftrogot-thorum ducem affumpsere, Veronât^j lerecipcrc voluerût. fedEtheus Oftro-gotthus, qui vrbi præerat, illos intro-mitterenoIuit.Hunidis deinde Papiam ireftatuit,amp;Lotharius,corel!dto,trans alpes.fedinitincrc Hunidis à Dagiftco captus,amp; ad Narfete milfus eft, Amingus autem interfeftus. Francis hoc modo dcpulfis, Dagifteus contra Silualdum Erulorum regem amp;rebcllem tendens,captum de altatrabe lulpcndit,amp; cuClareccpit quæ |
Metenfium reXjSifualdusq; in Italia tc-nebant.Tuneq; belli Gotthiciverus finis fuit, t8. anno poftquam fucrat in-eboatum. ab Oftrogotthis enim, vrbi-umq;amp;oppidoruciuibus Italis in Venetia amp;nbsp;cæteris tranfpadanis, certatim deditioncs funt faftæ. cuanuitque tune Oftrogottborum nomê anno73.poft-quam rheodoricus in Italiamintraue-rat.nam quifupcrfuerant buic prxlio, omnes in Italia natierant, ac Italos fe vocabant. Ita Natfes vniuerfam italia cum Ro. . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • L • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thos Italia Ciuitatcadreipub.iura reduxit.bocpcr- pepulit. afto, Longobardos multis bonoratos muneribusad propria remifit benecó-mendatos. Quarè Narfçs omnia cernes pacatiffima,Romam properat, ciusque vrbis adpriftinam dignitatem indaura-dx tantam fufcepitcuram,vtdiligcntil-fimi patrisfamilias folicitudinem fupc-raucrit.Eius viribonitate cum Roma GENERATIO XIX. 725 nus clerus perfpedam habcret,apud ilium inflitit,vt poftquam Dei munere et 1 fumma eiusvirtute, libéra erant à barbarorum iugo,Romanorum ciuiu cor-pora,animarü quoquè laluti prouide-rct.quodquide efficaciùsfieri no poflc cen(cbant,quà^m impetrata à lufliniano imperatore Vigilij pontificis reditu tio-ne.defunda enim eratiampridem Tbc-odoraAuguda. Scripfii Narfes imperatori,qadPro-coniffum Gypfumq;infulas mittes,Vi-giliuamp;fimul iacerdotes clericosq; Ro. ad fcperduciiulfit; nee tarne potuit co-tineriimpcrator,quineos tentaueritfa-ccrdotcs,fi Pclagiu potiiis vellent quam Vigiliu in Ro.pontificem habere. quod cum illi códanter abnuiilent, cos omes cum Vigilio dimifit Romam.fcd appul-fa Siciliæ naui, Vigilius valetudinecor-rcptus,lateris dolore cofumptused anno i4.fui pontificatus. Vigilij papje obitusamp; inftituta. Flic Vigilius condituidc dicitur,nc canon nib in altari confecrato amp;vedi-bus*lcgatur: quia padores pane fupcr J^/J^j“”*“ lapidempofito,protulerunt verba con- ‘’ fecrationis ridiculosè,repcnteq; ferun- ^ tur vidilïc carnem bumanam,amp; diuini-tiis perculfi obicrunt. Sub hoe Vigilio, licèt diu fucrit in cxilio/ógi cgataed quinta fynodus m ppp 2 ‘ Con- |
|
7H lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Theodorus ^°’^f^^’^’’‘”°P°^^ •C®”^*’® Theodorum Coriarms Mefcchcnum,qui dicebat aliud ede ver-hxreticus. bum Dei,amp;aliud Chriftum,amp; S.Mari-am virginem ncgabatDci genitneem, de quo tex. ló.di.c.prima, ƒ. quinta lub luftiniano impcratore. Vigiliodefun£to,facerdotes memo-res lullinianivoti, anno lalutis noftræ D.LI.vel potius fccundo,Pelagium cre-auerunt in pontiliccm. fedit annis n. mox acculatur, quod malorum Vigilij caufa fuifiet non parua.quaobrem con-^clwo« g’'^g®to clero amp;nbsp;populo^ apudS. Perru ^^'^ “ coramNarfetc alïccndit in ambonem, tenensq;euangelia ac crueem luper ca-put,iurauit fe nullum malfi Vigilioin-tulifle, amp;nbsp;fic populus ac clerus ledati *Iordanu«^i-int.Hucufquc *Iordanis chronicoru librosperduxit. Poftquam autem Gottbi Italia abeut, Narfes ea pofleditin pace annis r/.omia in meliorareformans. Per id tempus Vifigotthi in Hifpanijs wanlèruntjamp;inlóga pacis quiete iplis Alani coaluerunt, vt illius gentis nomen lens'im confuderintcacnoftraçta-te permanct gens nomine compoGto^vt quiGottbi amp;nbsp;Alanidicebantur, nunc »Cathalani corrupto nomine*Catbclani,gespro-feâo quæ fcrociæ illius generic); tuo in omnibusrclpódeat. Gottbi igiturlta-liamrclinquentcSjHirpaniain luis fedi-. . , bus occupauerunt, Quam ab Hifpano Hilpinia J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ vnde ficcli-”‘^'’^*”’®™'P®”‘O*‘“”’ ’'^g’^^ nucupatam Öa. cIletradunt.Hilpalus enimHerculis G-lius, nonusHifpanorum rcx^inHifpa-lim vrbem à fe conditam, rcgni loli-um pofuit,cuiGliusHifpanusTùpràdi-Öus lucccdensj Hilpanix nomen in-didit. Ante Gottboruvero ingrelfum tres nationcs Hifpaniam occupabant^ Sue-iu,Vandali atq; Alani.abeuntibus autê Vandabs in Atricam, Sueui Galitiam fob gubemabät lub Emerico eorum re-Sneuonim ge,qui jj.annis fuper eosregnauit.Suc-regesinHi. celbtilb Rixilla Glius^vtlupragenerati-oneij.mcmoratum cft. Huic Rixiarius Gliusfucceditin regno Sueuorum. bic babuit vxorcin Gliam regis Gottborum Tbeodorici^quiininitio rcgni fui præ-datur Vafconcs,deinde regionem quæ cft vbi Cxiarauguftajauxiliatibus Got- |
tbis,vaftat. ifte ad vltimü, dum Gottbi Hifpaniam cum potentia ingrediutur, occiditur, dum regnaffet annis 9. De boe tarnen Rixiario alibi legitur, quod vltro Tbcodoricum cognatum prouo-cauit, amp;nbsp;cum Tbeodoricus vióioriam obtinuilfet, abfumpto Rixiario, permi-GtvtSucuidegencrefuo principe con-ftitucrent. vnde elegeruntin regulum Romifmundum.Mafdrugo ei luccedir, regnauit annis a.qué Armifuindus fub-fequitur, poft illum regnum fulcepit Tbeodomirus,poftbunc Mirus, inillo deletum eftregnu Sueuorum,amp;trasla-tum in Gottbos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Gottbi de leCta Arriana vfq; ad tem- ^^“ ^^ pofa S.Leandri epifcopi HifpalenGs fu- '® crunt.is nempe primus eosad vnitatem Gdci ortbodoxæ rcduxit.bi Gottbi poft deftruttam vrbem Romain fub Alarico eorum rcge, Atbaulpbum fibi regem præGciunt, qui de Italia recedens,Gal-Îias adit.poft reliólas Gallias, dum Hi-fpaniaspcteret,iugulat. Occifo AthauI pbo, SigericusGt rex anno falutis4,5o. Sigcricum Vallia fequitur, bic cædes magnas in Hilpania fecit. VandalosaC Selingos in Bætbica oinnes vicit, da-taque ei abimpcratore ob meritum vi“ éloriæ fecunda Aquitania, anno falu-tis 464.. Tbcodoredus fuccedit, mori* tur anno 4.8o.Tburifmundusfcquiturj qui cum multa nefanda patraret,àTbe-odorico amp;nbsp;Friderico fratribus occidi-tur.dbeodoricus fuccedit,quiagernia-no fuo occiditur anno Chrifti 509. Henricusfuccedit,bicmulta bellaftre* nuè gelGt, partes LuGtaniæ amp;nbsp;Cælar-auguftam lubmiGt, Tarraconefempro-uinciam lubuertit:cius tempore Hllpa-ni amp;nbsp;Gottbi Icgüinftitutaacceperunt, cum anteamonbus amp;confuctudinevi-uerét. bic móntur anno CHRISTI ^xi. Alaricus fuccedit, amp;nbsp;apud Piftauiam per Francorum regem occiditur, dum regnaflet annis 22. Grifaloricus baftar-dus Alarici fucccdit.Theodoricus iuni-or fubfcquitur.bic nedum in Hifpania, fed amp;nbsp;in Italia mira fecit, muros vrbis Romçredintegrauit. Almaricus fuccedit, apud Narbonem prælio vincitur, interijta fuis iugulat*annofalutis 575. Trundus illi fuccefGt, amp;nbsp;perfoftus eft 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fuo |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIX. 7^5
înfuopalatio anno Domini 578.^0 licet eflethæreticuSjannuit tarnen vt Ca-tholici epifcopi circa Toletum concilium facerent. Mortuo Trundo, Narfcs patricius Totilam Gotthorum regem in Italia fu perauit amp;nbsp;occidit.Tendifius, alias Theodcgofilus, in Hifpania régnas 4 annis3amp; plurimarum connubia maculas,inter epulasiugulatur,anno Domini 582.Agilla luccedit,hic à milicibus lüisocciditur,apudalios AgIa. Atana-gillus fucceditjbon’ catholicus. regna-uit annis t5.poft cuius mortê,quia Got-thi de eleftionc régis difcordabat, vaca-uitregnum annis 6.
Erat autem turn Narbonæ Luiba,in Aquitania à Gotthispræfeâus.hic tandem adeptus cftprincipatum in Hifpania,qucm poftea dimint Leongillo fuo germano,contentus fua Gallia.bic Le-ongillus,alias Lenogildus,apud Legio-nem vrbem Romanos vicit, vrbem ce-■ pit,amp; Legionem à ( uo nomine vocauit. Arrianus fuit,amp; Cbriftianos viæ red» perfecutus eft.vndè amp;nbsp;Hermogillum fi-lium fuum,fuis crroribus contradicen-tem,fecuri perculfit.moritur Toleti anno falutis DC.Nigunda Chilperici fo-cor, fuit vxor Hermogilli. Recaredus, alias Ricardos Jbcccdit.hic per Leandru cpifcopum Hifpalen in fide inftrudus, errores prçdecclTorum fuorum minime / fecutus eft. Nam amp;nbsp;nedum in fe bonus fuit,fed amp;nbsp;totum populum Gotthicum ab errore amp;nbsp;h^refi Arriana ad veritatem ceduxit. obijt Toleti anno Chrifti 6ij. *Lunbafucccdit,regnat vno anno, amp;nbsp;iugulatur innocensper Vindericum. Vindericus vfurpatregnum 6. annis,amp; occiditur.Gundemarus fuccedit,mori-tur Toleti.Sinfebutus,apudalios Sinfe-batus,(ubfequitur.hic voluit compelle-reludæos.vtfidem Chrifti aflumerent, amp;bis de Romanis triumphauit. Sintilla regnauit annis x. bic totius Hifpaniæ monarchia primus potitus cft.apud alios Suitilla.Sigimadus filius eius regnauit annis 3. alias Sifenandus.Cintilianus fuccedit,regnauit annis 5.alias Cintilla. fluga fuccedit,moritur Toleti, regna-un i.annis.apud alios Tulgas amp;nbsp;Tolga. Sindal'mûdus,aiiâs Videfuindus,regnac annis 4.folus,amp;poftcum filio l’uoRc-
cefuindo annis6. quo tempore Hifpania quieuit ab omni turbatione. Re-cefuindus poft genitoris obitu regnauit annis u.totus fuitreligiofus.’Bamba fi-militèrreliglofus,27.naues Saracenorü adHifpaniæ littusapplicantes deleuit, tandem religioni fe tradidit. Heringius confanguineus Sindalmundi regnu ob-tinuit.Erica poftillum gencr Heringij, regnum accepit.cum Francis ter præli-atuseft,nec vicit, nee vidus eft. Toleti moritur. Vitiza,alias Vidica, regnum VitizxKgis patris eo viuéte obtinuit.fuit homo fta- ’“‘^’’’ gitiofus amp;nbsp;luxuriofusjdelpexit Ecclcfi-as amp;ecclefiafticafacramenta, epi/copis cæterisqjEcclefix miniftris vxores habere præcepit,amp; ne obedirentRo.pon-tifici,fubintcrminatione mortis prohi-buit.fecitquód tota Gotthorum nobi-litaslibidinibus amp;nbsp;vitijs Deum prouo-cauit, amp;nbsp;nè fibi obelfe poffent fubditi, vrbium fui regni rex muros iuffit depo-ni.Rodcricus filius Tódofi’idi, in regno fuccedit, expulfis filijs Vitizæ. hic fuit virbellorum,Ièdmoribus Vitizæ non diffimilis.huiustêpore SaraceniHiJpa-niam ceperunthoe modo.’
Eratin Africa rex, Muca nomine, Mucarex/ cuius auxiliumimplorauitlulianus co- . * mes exGotthis,eó quod Rodericus rex, luliani vxorê, alias filiam, dum ipfe effet in legatioe,ftuprauit.MifitrcxMu- Saraceni ca grandem exercitum in Hifpaniam Hifpan»
T 1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potlunturt
cum luliano comité, aduersus quem ' Rodericus congregauitomnempoten-tiam Gotthorü,quorum numerus vltra centum millia fe extêdebat. Sedebat aut rexin curru eburneo,indutus panis po-dérisaurei,amp; corona aurea coronatus, ficutmostunc erat regum Gotthorum, commiflumq; eftprælium acerrimum, inquoGotthi poft multam ftragem in Mauros,ipfi terga verterunt. Saracenis vidoria ceffit.de rege dubitatur, an in pu gna fuerit occifus.inuenitur enim in regno Portugaliæ,in ciuitate Vilio lapis vnius fepulcri,in quo talis erat Icri-ptura:Hiciacct rex Rodericus, vltimus rex Gotthorum. perijt in eodem bello omnis nobilitas Gotthorum.
Pofthoc Saraceni totam Hifpaniam ferro,fame,flamma attritam,fuo domi-nio manciparunt,quod creditur à Deo
PPP 3 per-
-ocr page 744-7i^ lOH. NAVCLERI VOLVMEM SECVNDVM
* Vd’ permilTum,propter peccata Roderici amp;nbsp;* ^^^ fui pdcceftoris * Vincizæ, alias Vitizæ, de quo in Fortalitio fidei li. 4. coftdera-tione p.dexj.bello.Cum aute Saraceni Hifpaniam fubiugaflent,CarolusMar-tellus eos varijs bellis contriuit, de quo dicetur infra generatione 25.plenius.
Licèt autem Deus permilerit itàHi-Ijjanias flagellari,quia tamê diuina pie-tas quos percutit, etiàm * fanat:vndè fi-bi Deus referuauerat cum paucis Chri-, , ftianisvirumcordatu,Pelagium nomi-’■'egt;qui eratfili’ducis*Sauillç.hicfadus eftrcxChriftianorum.Etin2.anno re-gni.annofalutis736.innumeros Saracenos bello proftrauit, cepitq; ciuitatem Legionum.reg.annisij. cuiFauilla fili-us fuccellît.Fauillarexà quada vrfa in-terfeduseft,dum2.regnalTetannis. Alphonfus primus,gener regis Pelagij cre-atur,virper omnia catholicus,qui mul-ta cum Saracenis prçlia felicitèr peregit. Eodem têpore Carolüs Martellus eof-dem Saracenos perculfit, de quibus in Fortalitio fidei.regnaüit Alphonfus 19. annis fclicitèr.Frucla vel Friola filius illi fucceft)t,regnauit annis t^. catholicè. Aurelius frater eius fubfequitur,regna-
*Dolonïlo uit d.annis.*Dolos Silofucceffit,regnauit 7. annis. Alphonfus fecudus illi hxc-Ceflit, filius regis Fruelæ. ad Hifpaniam venit Carolus adolefcens,cui pofteà Magno nomen: oftenderatenim m ali-quo pattern Pipinum. vndc declinauit ad regem Galaftram,propter filia Gali-anam, quam poftmodum fecit Chrifti-anam.dehoc in Fortälitio.
Eatempeftateamp; Alphonfus rex, di-dusCaftus, amp;nbsp;Carolus contra Saracenos felicitèr prçliati funt : amp;nbsp;cü regnaf-fet 41. annis Alphonfus vir catholicus, obijt. Ramirus Veremundi regis filius fuccedit.temporeiftius regis incepitor-
Ordo ditii do S.Iacobi.hic rex mitis fuit bonis,ter-lacobi. ribilis malis,cui in bello contra Saracenos adiutor erat apoftolus Iacobus,ap-paruitlt;^; omni populo Chriftiano.
Eatempeftate Normani veneruntin Galliam, amp;etiAm ad portum Galitiæ. ibi rex ifteplures fuperauit,regnauit annis 6. Ordoneus illius filius fuccelfit, ifterex piusfuit,amp; vicit in bello Muca regem multis cæhs.deiudè filius Mucæ,
fadus vafàllus Ordonei, amp;nbsp;pugnauk contra Saracenos.regnauit «o. annis, amp;nbsp;mortuusefl in podagra. Alphófuster-tins in regno fuccelnt, varia Bella cum Saracenisfelicitèrgcffit.amp;cùm regnaf-fet 4.6.annis, dédit regnû filio luo Gar-chiæ.peregrinatus eftad S.Iacobum,di. dus eftMagnus. GarchiaSjaliàs Garfi-as,poft mortem patris percurrit terras Saracenorum, cepit regem Aiolam in bello,regnauitj. annis. Mortuo Gar-chia,regnauitpro eo frater eius Ordo-neus fecundus.hic contriuit multos Sa-racenos, obtinuitfpolia multa,ædifica-uitque mirificum templum in ciuitatc Legionum,in quo iacet fepultus. A1-pbonfùs quartus illi lùcceflît, regnauic 5.annis.nil magnifecit.hicingrcflïis eft monafterium,renunciansregnum fratri fuo Ramiro.fedpôft pœnitentiadu-dus exiuitjamp;aducrsùs tratrem rebelli-onem excitans,à fratre exoculatus eft, cum duobusFruelæfilijs. RamirusIL contra Abdamiramem Cordubenlem amp;Albenibaia reges pugnauitj cecide-runt in prælio ex Saracertis 80. millia. pofteà infecunda pugna iterùm de eis triumphauit tempore Henrici I. circa annum Domini 900. Ifte morbo gra-uatus, fecitfedeferfi in ciuitatem Le-giohum, vbi expoliauit fe regno, quod receperat ab Alphonfo,dicens'. Nudus lobr« cgrelfus fum de vtero matris,nudusre-uertar.quibus didis,fpiritum exhalauit. Ordoneus filiuseiusregnum fufeepit, amp;nbsp;lub eo* Fernadus cornes multas ftra-gesin Saracenos edidit. SandiusI.di-dus CrafTus, ifte fecit paCem cum Sa-racenis.regnauit8.annis,etocclditeum venenato porno cornesGundifaluus. Ramirus IlI.pro eo regnauitfilius eius, regnauit annis 25. Succeftitin regno Donus Heriundo filius régis Sandij. Subipfo ter vicerunt Saraceni, deinde bis de eis triumpbauit. regnauit 27. annis. Alphonfus quintus fubfequitur illius filius.vincunt Saraceni,amp; captus eft cornes Caftellæ, amp;nbsp;mortuus eft in carcere. fubifto milites Caftellani ob-tinuerunt bbertatem, quódnon contribuèrent nee irent in exercitum,nilï Donus daret eis ftipendia fua. vicit rex Alphonfus Saracenos,amp;reparauitmu-
ros
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XIX.
|
rosc1u1tatisLegionum.regnauit27.an-nis. Donus Heriundo filius eiusregna-reccepit. fubipfoSaraceni vidi funt à regibus* Nauarix, quorum vnus du-xitfiliam comitis Sandij Caftellx. inde gencrauit Fernandum.poft mortem Sanftij Donus Fernandus duxit in vxo-rem fororem régis Legionum. Deinde Donus Heriundo cùmregnâlTct x.an-iiis,mortuus cftin quodam bello. quo niortuo,*Ferdinandus collefto exerci-tuobfeditLcgionem, amp;nbsp;finalitèr rece-ptus eftin regem Legionis,amp; fic cóiun-fta funtilladuoregna,amp;ip(ediduscft rexCaftcIlx amp;Legionis. Eo tempore lurrexitvir ftrenuus Rodericus de Vi-Uar,bic in bello cepit quinque reges Sa-' racenorum,quospofteà libcrè dimifit, qui fe ipfius vaCallos feccrunt magna cumhumilitate. Ferdinandus rex, cui nomen Magnus, quia multos reges Saracenorum J nbsp;nbsp;numiliauit,cæf)S quibufdam,quofdam | nbsp;nbsp;nbsp;tnbutariosfecit, fubiugauit Celtibcri-am,ac libcrauit Hifpaniam àfubiedio-ue impcratoris Romani. Huic etiam B. Ifidorus, quemtranftulit in Hilpalim, reutlauitdiem mortis fuæ. vndc diuifo regno tribus filijs,poft lacramentorum deuotam fufceptioncm migrat anno re. gnilui 22. Sandiusfilius cius lucceffit inregno CaiQellx,Alpbonfus in regno Legionis,Garfias in Galetia amp;nbsp;Portu-galia. Sandius videns quód pater fuus acquifiuit ^uinciasPortugalix amp;Lu-fitanix^Ccltiberiam amp;nbsp;Carpentaniam, ideocum exercitu oblèditCxfaraugu. i ftamamp; expugnauit, regem eius trib^u-taiium fecit.lftcSandiusfratremfuum Garfiam inuafit,captumd|; carceri ma-cipauit.vicit etiam Alfonfum fratrem in bello,amp;in monafterium detrufit, amp;fic omnia regna folus obtinuit, qui tarnen f'ofteàà familiari quodam fuo,venabu-operfoffus cft. Alfonfus rex,quia Gar-fias frater mortuus erat in carecre,regna fufccpit.ipfc em priiis quam frater occi-deretur, cxiuit monafterium, amp;ad re-*’^'^j ^^'^®^’^^* ferecepit. vocatus eft Alfon-J*’'fjd. '“^ S^b eo militabat Rodericus, alias Mui, Ciddidus,milcs admirandus.expugna-nerunt rexamp; Cid infinitos Saracenos diuerfis pr^bj s. O bünuit^j Cid priuile-gia multa arege nobilibus:primu,quod cumaliquisnobilis peteretexire de re-gno,daretur ei Ipatium 3O.dierü;fecun-do,quód rcx nibil faceret contra nobilé autciucm inauditum: tertio, quód nil faceret contra bonos vfus villaru:quar-to,quód non faceret impofitiones inor-dinatas:quintó,fi contra aliquod illoru faceret,quod tora terra poftet rebellarc, donèc rex emendaret. |
Hac tepeftate Vibapus 11. apud Cla-rum mótem Aluemix, concilium ccle-brauit pro Ïu ccurfu terrç landç feu po-tiùs recuperatione. ANNO falutis M.XCVI.prædiduJ Cid moriensj ordinauit cadauer fuum armatum equoluperponi amp;Iigari,atq; cotra regem Buccar amp;nbsp;alios 36.reges Saracenos,qui turn prçliumà Chriftianis expedabant,adlocum pugnæ quafi vi-uerct,deduci.quodfadum eft, amp;nbsp;Chri-ftianividoria funt potiti.Mortuo Cid, rex quoquè catholicè è vita emigrauit, cóm regnaftet annis 43. Alfonfus nepos regis Altonfi prxdi di, in ordine fe-ptimusregnarecœpit.buicomnes reges SaracenorûHifpaniç,fubiedi funt. pacificeq; poftidens regna Aragonix,Ca-ftellx amp;nbsp;Legionis, confirmatus eft per papam,vt dccetero vocaretur imperator Hifpanorum.erat autem viriuftus.im-perauit annis xl. filijs fuis Sandio rcli-quit regnum Caftellx,rcgnum Legiois *Fcrnado.Sandiusrcgnauit anno vno fclicitèr,idcó Defidcratus eft didus.Alfonfus filius ipfius fucceftit xtatis quatuor annorum,amp; vocatur viij. Fernando régi Legionis, fucceffit filius Alfon-fus.Alfonfus S.infelicitèr pugnat cum Saracenis.fedpofteanon immemor in-iuriarum anno 1253.inbcllo Saracenoru vidoriam obtinuit,cxfis ducentis mil-libus Saracenorfi.hic virtuofus rcx poft gloriofas vidorias fclicitèr migrat anno regni $3. Henricus I. filius cius fucceffit illi.regnauit ij.annis. bic cóm lu-deretin ciuitatePalantia, pereuftus régula qux ceciditè tedo, moritur.Fer-nadus regis Alfonfi Legionis filius,fucceftit inregno.Henricusenim nó derc-liquit filiura.amp; fub hoe Fernado, mor-tuopatrefuo,cóiunélalunt regna Ca-ftellæ amp;nbsp;Legionis. ifte rex poft multos ' ppp 4 trium- |
7i8 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
triumphos contra Saracenos, moritur annoregni55. Alfonfus filius eius fub-,fequitur, didusIX. ifte rex tantæ fuit magnificentiæ,quodimperatoré Con-ftantinopolitanum à Sultano Ca^tum, folusfuaimpenfa redemit.fuit etiam ta-tæ famç,quod fuit eledus in imperâto-rem Ro.in difcordia.tamen fapiens fuit, amp;nbsp;regn3uit32.annis, amp;nbsp;abftulit fibi regnum in vita fua filius eius Sandius. Legiturquodrexifte quandam contra Deum dixerit blafphemiam, fcilicet fi ipfe fuiffet cum Deo dum mundum creauerat,quódmulti defedus qui fue-runtfadi,non trafifJent: propter quod . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbum cum oraret in oratorio aliqua-dó,apparuit ei angelus,amp; rcuelauit fibi Jèntentiam mortis,præfixotermino 30. dierum.amp;fadum eft,moritur, amp;nbsp;cum patrefepelitur. Sandius filiuseius füc-ceffitp'cgnauit 9.annis. Femandusfi-' nbsp;nbsp;nbsp;11’ fubfequitur,regnauit i|.annis. huius mortis cauia hæc fuit, quû enirn prçce-piffet occidereduos fcutiferos deCar-Miraculum naialinauditoSjilli vidêtes iniuftitiàm, citauerunt regem,vt comparerct coram DeoXXX.die,addadam ratione huius jniuftitiæ:amp;ficfadum eft,quia in præ-fixo termino moritur. Alfonfus X. rex Caftellæ filius eius fücceftït.tunc Acon obfefta eft à Saracenis, capitur anno Domini 1291. Kalen.lunij, occifis pliis quamjo.millibus Chriftianorum. ANNO deinde ipo.Hofpitalarij S. Iohannis jnfulam Rhodi capiunt:Je-_ , . queti anno caflatus fuit ordo Templa-rum ordo riorum,quiin fuaprophanaprofelfio-ddetut. neabnegabantChriftum, expUebatJu-per crucem,amp;adorabantdiabolum fub Jpeciecatti,ficutplureseorum confehi fuerant.Hæc in FortaJitio^de quo vide-aspJura infra. ANNO Dominii34o. maximam de Saracenis vidoriam* obtinuit. tranfiuit enirn rexBalamarim cum infinitis co-pijs maremediterraneü,amp; obfedit qua-dam ciuitatem^venit etiam in adiutori-umeirex Granatæ.Obfidentibus itaq; Saracenis Carifam, infurrexerunt A1-fonfus rex CaJlehç et Alfonfus rex Por-tugalhæ cum copijs contra prædidos Saracenos. amp;aciebus ordinatis, pugna fada^ tandem Saraceni fugam faciunt. |
Infequentes Chriftiani tantam ftragem eduntj quodæftimare numerumocci-Jbrum nemopoterat.ibiBorravxorrégis Balaimarim mortua eft, amp;nbsp;ipfe ela-pfus in * Aliefyram. Expoliantes noftri tentoria Saracenorum,inucnerut tantum de auroamp;argentOjquódnemoex-cogitare valebat.captus etiam fuit Abe-namar filius régis* Benamaim. Infignumhuius vidorixrexAlfonfus vexiilum fuum domino pap» Benc-didoia.mifit,quodinhunc diem in fa-cello papæ conferuatur.Sequentianno perijt etiam claffis magna vitra xx.millia Saracenorum ope régis Alfonfi.pofteà cepitAlielyram. ANNO fequenti »J48. fuit prima p„-m» p«* peftilentia in regno Caftellç:amp; cum rex füsinVeg'“’ iftegloriofus obfideret ciuitatem qua- Causai*’ dampropemare,propinatu fuit fibive-nenum,et mortuus eft.ibidèm nuquam poftea nata fuitherba^vt narrathiftoria Hifpaniæ.fepuItuseftinEccIefiamaio-ri Corduben,cum regnaffet annis xJ.Pe-trus filius eiufdem fuceeftÏtgt;vir fangui-numamp; amicus Saracenoru, quem oc-cidit rex Henricus JI. amp;nbsp;fuccelfit ei in regno Henricus Il.reX Caftellx mori-tur, ciim regnaHet 14* annis. Iohannes filiusciusilh fucCcfïit primus in ordi-he^hic eriàm nihil famo/üm ferit cótra Saraccnos.intrauittegnu Caftcllxdux de Aibencaftrecum wore fiha régis Pe-tri,intrauit amp;nbsp;cum co rex Portugalhgt;, fecuta cftpax,quiatradita fuitinvxore domina Catharina fiha prædiÔi ducis, infanti Henrico filio rcgislohanis, qui rex cecidit in campo de equo, amp;nbsp;equus luper eü cadés, interfccit eu annoregni fui ii.Héricus*n.ini iucceffit, cum diet *IH. ^.annorujfubquo Chriftiani vicerunt Saracenos,cxfis pene 2.miJlibus. regna-uitJ/.annis, amp;mortuusefi. Fuitdeuo-tifiïmusprinceps amp;iufius. Johannes ï. iJli fuccefiït,puer erat,habebat aute fra-trem.Eo tempore Johannes rex Portu-ganiæ*Ceptam ciuitatem Alaurorum infuam poteftatem redegit, quam ho-diè Chriftiani tenent. Johannes Hifpa-niæ rcXjVegi Granatæ multa damna in-tulit.regnauit annis48. iepultusin mo-naftcrio Carthufien deJVlirafiores.reh-quitduosfiJios Henricum amp;nbsp;Fernan-dum. |
CHRONOGRAPHIAE. ^um.HcricusfucCcffit, quiparuo tem-poreregnanSjObijt. reliquit autem fili-urn lohanncm puerulum,cuiFcrnadus patruus tutor datus^rcgni adrmniftrati-onem non fegniter ge(fit;fcdftatim co-tra Maurum Granatx belliun iniens, puero thbutarium fecit.
Inter hçc Martinus Siciliæ rex mori-tur,amp; paulopoft pater eius, rex citerions Hilpaniæ Jeu Aragoniæ Martinus oEijt.vndèfaâûeftj quodHiJpani Fer-nandum apud Valentiam vrbem citeri-orisHilpaniæ regem declarant, àtribus ordinibuscledû,proccrum fcilicet, fa-cerdotum,amp; plebis.Hic FernandusBa-leariuminlulas amp;nbsp;Sardinia fimulacqui-Iiuitjamp; bc fadus cdtrium regnoru rex, hicetiim filiam vnicamlohanni nepoti fuo vxorem dat, regi IcilJcet vltcrioris IdJfpaniXjquern amp;nbsp;adultumin regnum ftabiliuie.
Moriens Fernandas, quatuor mares rcliquit, AlJonfum rcgni Jucceflorem, lohannemLufitaniæ regem, Hericum S.Iacobi magiftrum, amp;nbsp;Petram natu minimum.Iohannes rex HiJpaniç habu-itfilium Henricum nomine, amp;nbsp;filiam Elizabeth.hic Henricus rex vna cü vxo-refua amp;nbsp;filijsjuterfedus eft ab Eduar-dorege Anglorum.fola Elizabeth Ju-perftesremanfit,quam Ferdinandus Iohannis Aragoniæ régis filius vxorvdu-xit,adhuc patrelohanne viuentc, deinde déficiente patrc,Ferdinâdas vltcrio-fisHilpaniæ iimulq; citerions,hoc eft, Aragoniæ,*Nauariæ,Siciliæ,BaIeariû acSardiniæ tandem régna obtinuit,amp; cùmChriftianiffimus rex ccnlcrciur,amp; rcgnorumpotcntia,confihjs,magnani_ mitatecundos Chriftianorum principes excelleretj fidei zelo Juccclus, anno Domini 14,00.contra Granatæ regé bellum terra mariq; per ô.annos contmua-uit,amp;multadercgno Granatæ Juore-gnoadiecit.
Ferdinandus ifte rexChriftianifl.vnà cum regina Elizabeth vxore Jua, poft multas mgentesq; clades Mauris lUatas ac munitiifima oppida Granatæ vi capta,Granatæ regem anno lalutts 1491. addeditionem compulit,omned|; Mau-rorum imperium in Hilpanqs eftc defijt. XatilwntiUis filius amp;nbsp;duæ filiæ. films
GENERATIO XK.. 7^9 duxit Margaritam Maximiliani Ro.im-peratoris filiam,qui tarnen pauco tempore vixit,amp;fic vJq; adpræJens domina Margarita vidua rcmanfit,vnam vero ex filiabus Ferdinandi rcgis,duxit in vxorem Philippus archidux Auftriç et Bur-gundiæ dux amp;cæt. imperatoris Maximiliani filius, qui plures genucrunt liberos.
NatiOjVtrefertPomp.Lætus,Lon- Longobar-gobardorum fuit Germanica, quæ ex Cimbrica pcninJuIa ad quærendas fe-des profeéla erat,amp;non ftatim cepit arma. fcrctriennio póft,cum vxoribas,li-beris amp;omni lupellcótilcltaliam petiê-runt.numcrusfuitCC.millium fubrege corum Alboino, qui adinuitatione NarJètis,fubadam ac domitamItaliarri in potentatus diuiscrcacnuerunt annis 2O4.Hæc ille.
QuiaJupi a de Longobardis mentio faóla cftJcmèlamp;bis, ac inferiiis multa dehis vcniuntdicenda, nó ahenum crit, originem eorum bic altiùs aliquató re-petere: Septentrionahs plaga quanto longiiis cftabardore folis, tantoJæui-ores homines fcmpèrhabuit,amp; co apti-or admultiplicandasgentcs.vndè Jitvt * tanta multitudo in ca plaga naJeatur, quæ ibi viuerc no poflit. Ex ei idem partibus exiërunt Gepidæ, Rhugi, Vadali, *Eruji,Hunni,*TwrcUingij*Vuinuli, ideftjLombardi.
Eft inlula in feptentrionalis parte Oceani Scandia diâ:a,quæ apud alios Scandia, Scandinaria, Scanzia amp;nbsp;Scandinauia lcgitur:quç,vt quidam dicunt,nó eftin Occano,fed propter planiticm eius vn-d.r maris exæftuantes, circundant earn, in hac enim dum multas populus cx-creuifiet, ita vtineahabitare non pof- \ fet, confilio inito, in tres partes Jc di-uiferunt:quæfitumque eft^per Jortis di-uinationem, quæ pars ex illis patriam relinquerct. Igitur iHa pars quam lors iubebat exirc,ordinauit luper le duces fratres duos, lborem amp;nbsp;Aionem, corpore valentiorcs,quorum mater Gambara crat prudcntill.
OJculantes ergo parentes amp;nbsp;amicos, cxiucrunt,amp;in* Stomigam venientes, aliquot annis ibi ledcrunt.lllo tempore Ambriamp;Alfi duces Vadalorum,rnan-dauqlt;
-ocr page 748-|
730 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Lamiflb vel Lamuflus ll.rex. Lethus III. Hauerunt Vuinulis,qui amp;nbsp;Lógobardi, vt auttributadarent^autad pugnam le præpararent. tunc duces Vuinulorum diffîniêrunt, melius efte vel pugnando mori,quàm tributis fubijci.renunciant Vandalisfe ad pugnam paratos. Com-milTo veró prçlio,Vuinuli pro libertate pugnantes, viftoriam habuerant. fed poftea fame cruciati,dcprouincia* Sto-ringa exeut,amp;vcneruntin Maringam. Agclmüdut Mortuis turn ducibus eorum Ibore I.icxLogo- amp;nbsp;Aione,Vuinuli Agelmudum regem bärcoruni» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r cliguntj quituitnhus Aionis dc gente Turingorum.His temporibus meretrix vno partu y.filios gcncrauitgt;amp;in pifci-nam proiecit.quam forte AgclmunduS prætcnenSjviditinfantulos.haftam mi-fit,eos hue illucc|uc rcuoluit, tjiiovum vnus appræhendit haftam regis, amp;nbsp;fie cumrexdeaqua Icuauit, amp;nbsp;Lamiflo ei nomen impofuit, quia eorum lingua aqua lama dieebatur.hie eùm ereudlet, faóluseftpugnatorfortiffimus amp;nbsp;lapi-entiffimus,itaquód poft Agelmundum regnauerit. Pofthune lueecffit Lethus vel Tethus, que fequebatur Childioeh vel Hildooeh fili’. hoe defunélo,regna-uit Godeoch, alias Gludeoch. deinde Calpho,apudalios Claffo,amp;Daphon. poft hue Tado vel Tatho vel Taechon. Eotempore egrelfi lunt de Rhugo-rum patria,habitauerüt in plano eam-pOjVulgó^dö/in quo loco pugna habita eft inter Tadonem et Rodolfum re- - gern Erulorum.caufa fuit, quod frater Rodolfi inuitatusad Tadonempropa-ce,derifus efta filia regis, quia ftatura pufillus erat.quod cum ille adiniuriam traheret,iinfidijs filiæ Tadonis occilus cft.illudvbi audiuitRodolfus,rupit pa-cem,amp;Tadoni pugnam indixit.veniens adlocu pugnærexRodolfus,ac de fuis confidens,qui nudi,fola femoralia ha-bentes,pugnabant,iple pugna inita ad ftranct^*” tabulam kift.Tandem vidifuntEruli. quoauditorex perterrit’, nclciuit quid faceret. Tune Longobardi fuperueni-cntcs,regem amp;omncs qui cum eo crat, occiderunt. Logobardi itaqjvidores prædam inter fe diuifcrunt, amp;nbsp;Tado vexillum amp;nbsp;galeam Rodolfi regis accepit, quam poftca in bello fempèr portauit. Ex eo |
tempore Eruli humiliati funt, vt regem non haberent.Longobardi ex hoe diui-tes faâijCœperunt pugnas vltró quxre-re,amp;gloriam acvirtutem luam exten-dcre, poftea Tado à filio fratris fui eft occifus,Vuacho nomine. Tadonis filins Hildegis,ab eode viâ:us,fugit ad Ge-pidas,proqua caufa Longobardi cum Gepidis inimicitias habuêre, Vuacho 1res habuit vxores;primam Ranigudam filiam régis Turingorum, deinde Au- Mos regua ftrigolam filiam régis Gepidaru, de qua ^°^, “‘'®’ duas filias habuit,Vuifclgaidam quam Tbeodorico regi Francorum tradidit, Vualtiadam alteram tradit Cufabaldo Francorum regi.'tertiam vxorem habuit Vuacho Salingam filiam régis Erulo-rum,de quagcnerauit Vualtherum vel Vualtarich, quipoftea regnauit annis Icptem. Pofthune regnauit nonusrex Andoin, qui primùm Longobardosin Pannoniam duxit. hie de vxore Rodelinda habuit filium Alboin fortem amp;nbsp;aftutum.Gepidis poftea cum Logobar-dis rixam habentibus, pugna fafta eft, in qua Alboinus filius Andoin,amp; Tu-rilmundus filius régis Gepidarum, fibi inuicèmobuiabant. fed Alboinus Tu-rifmundumperemit, quo mortuoGe-pidæfugiunt, amp;nbsp;in fuga multi obte-runtur. • Vidoria potiti Logobardi, rogant regem, vt filium fuum Alboinum iecu admenfam federe iubcret, quibus rex Andoin:Vos feitis cófuetudineinapud nos efre,vt filius régis eu pâtre lùo ante non prandeat, quam ab extraneo rege arma recipiat.Hoc audicns Alboinus, fumpfitlccumxl,iuuenes,amp;pcrrexitad Turifindum regem Gepidarum, cuius Turilindus filium interfedt, amp;nbsp;dum illic lederet ad «xGepii», mêl3m,Turifindus rex alta traxitlulpi-ria,propter interfedons filij pr«fcntia. quo intelleäo, alter filius regis Cœpit iniuriari Longobardis, amp;nbsp;quia fafeiolas albas habebant in cruribus, deridebat eos,dicens ; Tibias habetis albas vt iu-menta.cui vnus ex Longobardis : Perge in campu, amp;nbsp;videbis quales derides abi amp;nbsp;inucnies olfa fratris tui difperfa. Gepidç de tarn manifefta iniuria vindicate fe parant,contra veró Logobardi armafumunt. quod videos rex, furgit è menfa: |
|
menfadn medium illorum fc mifit,etfu-os abiracompefcuit,dixit(^;;Noncftil-1a viftoria adeo placita,cùm quis in do-muminimicum etiam fufeeptu occide-rit.amp; fic pace fada, læti conuiuium in-eiint.quo cópleto,T urifindus rex tollés ®™afilii fui Turifmùdi,tradidit ea AI-*M. boino, amp;faluum dimifit. qui reuerfus in patriam,conuiua patris faduseft.amp; auditis quæ fadafunt,laudabatur Alboinus pro audacia, amp;Turifindus pro fide maxima. Igitur mortuo Andoin,filius eius Alboinus regnumfufeepit, qui cùm effet nominatilfimus amp;nbsp;fortis, Lotharius rex Francorum filiam fuam nomine*Golt-lundam,deditei in coniugiû,ex qua filiam fulcepit Alfuindam. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intcreamortuus eft rex Turifindus, amp;regnum acccpit Chunimundus: qui cum vellet vindicarciniuriasGepidaruj rupit pacem cum Longobardis. Ibi turn Alboinus fecit firmam pace cum Aua-ribus,qui primùm Hunni vocabantur, reliquiæ Àttilæ àGepidis vidæ, qui tame fub regeZeliorbe,cumxx. Hunno-rum millibus, bello quod luftinianus contra Parthos felicitèr geffit,Cofdroç Parthorû regiaduersùs Rom.auxilium tulêre.ledCofdroas illos Hunnos tan-quam fufpedos, vt qui ab imperatore Ro.munera accepiflent,incautos maxima opprelfitclade,quç clades fuper ali-asacceptas elfecit,vtHunni qui fuper-fuerant,nomcn antea gloriofum exofi, fcleab Auarioqui fuccefferat Zeliorbi \,(, regijAuaresnuncupauennt: quiquidé ■1(2^ tanquàm à cæterabarbarie profugfre-lidis Pannonijs,in Noricu recefterunt. vndèfadumeft,vtprouincia Noricorum ab Auaribus,addita literaB,Baua-riafit dida. Ea autcm prouincia habuit ah Ori-ehtePannoniam,ab Occidéte Sueuia, 1 ameridieItaliam,afeptentrioneDanu-bium.led cam Bauariç partem,quç pertinebat ad Italiâ,Auftrafi) ante aliquot annos occupatam nunc tenent, fimul Auftnam cum alijs partibus cius pro-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uinciæ appellata. Strabo tarnen à Boijs, f qui earn terram coluerunc, Italia reli-da,* Boioanam potiùsappcllari veile videtur. |
Cùm autcm Childebertus amp;Lotlia-rius fratres/ac Theodebert* nepos Fra-corum reges,vlq^Bauanæ amp;nbsp;Auftrix fines ditionem protuliirent, Auares ad-duéliillorum precibus,cum Logobar-dis contra Gepidas bellum accepere.fed cùm Gepidæ contra Alboinû pergerét, Auares ftatim in terras corum Panno-niam fuperioremintrauerunt. Hacde caufa Chunimundus cœpit orarefuos,vt primùmeum Longobardis pugnarent,amp;pofteà ad expellendos Auares redirent.inito itaq; pyælio A1-boinus occidit Chunimùdum,amp; ex ca-pitc eius pofteàfecit fcyphum,ac filiam eiusRoGmundam cum multitudine vi-rorum amp;nbsp;mulicrum abduxit captiuam, amp;nbsp;fie Gepidç deleti funt, vt ab eo tepo-re iam de fuis regem non haberêt. dcin-dè mortua*Goltfuinda filia Lotbarq, Alboinus ad interitum lùfi duxit vxore Rofimundam,vtdiceturinfrà, Teno-_ , . nbsp;nbsp;\ ribusilhsjboc cft,annoDomini564,Pe- n^n***quot;*' lagius papa cùm fedifletii.annis, mori-tur,amp; jn baGlica B.Petri fepelitur. Circa quæ tempora quidam ludæus Miweubd« cum alijs puens Chriftianorum com- ’ ^ munionc accepit.quapropter cius pater indignatus,cuminfornacem ardentem proiecit, fed illçlùs exiuit, dicens: Muller illaquæ inEcclefiaeftdepida, pu- lt;3 erum tenens m vlnis,pallio fuo ignem excuffit. Itemludxus quidam hoe in tempore imaginem crucifixi telo transfixit occulte, amp;fanguis exiuit, ludçûq; tinxit. Chriftiani,hoc comperto,iplum lapi-dibus continuo obruerut. Monsma-gnus in Galliamugitü dcdit, amp;difcif-lus abalio eftmonte,cum hominibusq; amp;nbsp;eccleGjsin Rhodanum cecidilfefer-turhocin tempore. ANNO itaq; eodem,defunfto Pe-lagio,Iohannes 111. eligitur. fedit annis 12. bic Iohannes reftaurauit cœmeteria martyrum, amp;Ecclefiam B. apoftoloru Philippi amp;nbsp;lacobi. E.odem anno luftinianus obijt, qui iuftiffimus princcps fuit,amp; Rom.impe-rium reparauit.nam per Belifariü Per-fas debellauit, Aphricam liberauit de manibus Vandalorum,ltaliam de ma-nibus Gotthorû per Narfetem. Belifa-ruu |
|
73t lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM nus autem iuffu luftiniani duo hofpi-talia Romæ ex fpolijs Maurorü amp;nbsp;Afn-cæ crexit,adhæc inulta alia inunera S. Petro donauitjinter quç crux aurea gemis ornata. ' ANNO deinde Domini$6j.vrbis au-luftinns IT. ^^’^ conditæ tjdó.Iuftinusiunior, lufti-impatorys. niani nepoSjgenereThrax, monarchi-am accepit,amp;xj.annis regnauit,habens vxorem nomine Sophiam.coronatus eft ipfe cum Augufta ab Eutycbio patriar-chajamp; certè luftiniano in nulla re firni-lis fuit^auarus, improbus, rapax, deoi u atq; hominum contemptor habitus eft. Hancobrem cùmtorusauaritiæ amp;cu-piditati inhæreret, libidine habendi in inlània vertitur, cuius vxor Sophia imperium vlq; ad Tiberi j fecundi tempora gubernauit. Per idem tempus mifit luftinus lulia-lulianusina num magiftrum ad Arct’’a regem Indo- quot; nbsp;nbsp;’ rum, Enarrabat Îulianuscùm rcdifler, Àrcthære- q»Aretha rexquandóeumfufeepit, nu-gisornatus, dus effetjhabensin lumbis cinduram et linca veftimenta auro contexta. Circa ventrem veró portabat veftiméta Icifta, margaritis preciofis conferta3habensin brachijsquinos circulos, amp;nbsp;aureas ar-millas in manibus,tn capiteautem pan-num gcmmatum,habétem ex ytroq^li-gaméto fibulas quatuor5etin collo tor-quem aurcumiamp;ftabatfuper excclfum lólium velatum petalis aurcisj ftansque defupèr ferebat fcutum paruiffimu de-auratum jamp; duas laceolas aureas : amp;nbsp;fe-natus eius omnis aderat cum armis, ca-nentes modulationes muficas* Introdult;ftus ergólegatus Rom.cum adoraftetjiuflus eft ab co crigi,amp; adduci adl'c.Cum autem accepiftetimperatoris *facran,, *facrum,ofculatus eftfignaculum, fu-fceptisq;donisgauifus eft valdè. Porro cumlegifletepiftolam^inuenit vt fe ar-marct contra regem Perfarum, amp;nbsp;eius regnum vaftaretrquod protinus fecit, tencnsquecaputluliani, dedit ei pacis ofculum,dimifitqueeum multis dona-tummuncribus. Narlcs autem patricius erat virfapi-entiffimuSjin fide Chrifti catholicus,in pauperes largus, recuperator ecclefia-rum, in vigilijs amp;nbsp;orationibus affiduus; intantùm vtviâoriam magls credatur |
orationc obtinuifte, quam armis. Hic quum fuperata gente Gotthorum, Ita^ liam iam per multa tepora fecuram te-nuiftetjRo.perinuidiam aceufationem Ro.Narfetï aduersus cum direxerunt luftino Au- aceufant. gufto in fui imperij initio, fed amp;nbsp;Sophia: vxori eius, dicentes : Melius effet nobis 1er u ire Gotthis, quam Grçcis,vbl Narfescaftratusimperat, amp;nbsp;nosferui-tio premit, amp;modó fandiffimus prin-ceps hoc neleit. Aut igitur libera nos demanueius, aut certè ciuitatem Ro-manam amp;nbsp;nofmetipfos gentibus tra-demus. Audiès hec NarleSjfcripfitad Augu-ftum:Si male feci cum Ro.malèinueni-am.Sed Auguftusira commotus,in Ita-liam mifit Longinum Narfeti fucceffo-rcm.Sophia quoquè Augufta inter aha verba Ro.fcripfit de eo:Pona illu caftra-tum in gynçcio,vt penfa diftribuatan* cillis,et cum cis filet.Ad quç Narfesfer-tur refpondifte:Talè cidé ordiar telam, vt quanditi vixerit ipfa Sophia, no pof-fit pertcxerc.amp; quamprinnim Longinu in Italiam venircintellexit,feceffit Nea-polim vrbem optime defe meritam. Ea in vrbe cùm aliquot fuiffet men- ^y^“|A’' fes,ad Alboinum regem Longobardo- jtalum alruin fibi amiciffimum mifit, fuadens vt licit. Pannoniam,quod vfu antea compertu erat,fempèr nouis barbarorum incurfi-busexpofitam,linqueret:gentemLon-gobardamtraducerct in Italiam,terrain omnium orbis terrarum primanam, amp;nbsp;cuius pofleffio illos ctiàm nolentes ad imperium fublimaret. Intelligens hæc lohanes vrbis Romæ epifcopus,qui mérita Narfetis de Italia vrbeq; Roma nouerat, fenfit ingratiffi-mum amp;fimul pcriculofum,talemviru fperncre.Aceeffit Neapolim, amp;à Nar-fete viro omium mitiffimo facile,quod voluit, impetrauit. Venerut nanq^ ambo Roma,amp;populus Ro.honores Narfeti cupiésmeritos exhibcrc,eumamp;Ba-filium gentis patriciæ Romanû,confu-les declarauit. vndè amp;nbsp;tune conatus eft fecrctoNarfespernuncios amp;nbsp;epiftolas Alboino perfuadere, vt fefein Panonia retineret,fed tardé vertit. Per id tépus S.Medard’ amp;nbsp;S.*Childa- J^jg ledus gcmelli fratrcs,vna die legütur ge- * Gildardus mti. |
|
CHRONOGRAPHIAE. witijVna die ad fcholas miffi,vna die prc-sByteri ordinati,vna die epifcopi confe-cratijamp;ambo vnadic defundi. ANNO falutis noftræ 552.cüni iam Clodomir, Theodoricus, acliberieius deceffiffentjChildebertus vaftatis agris Capaniæ,morit:amp; quia liberis carebat, omnia ad Clotariû peruencrût.Habuit *uté Clotarius inter cçteros filios vnû, Craniû diétum,de vxore Cufenna, qui Piftauis grandem côtra pattern coniu-rationem fecit.Id fentiés pater,cum per-^equitur,quem filins in Britanniam fu-gitcum vxore amp;liberis. fit bellum ingens, amp;pugna commifla, cçfis multis Britonibus.Cranius cum vxore amp;nbsp;libe-^Aiw, ’■iscapitur: Cranium patel’inlcâmno lt;, perliftorem alligatu,cremari cum vxore amp;nbsp;liberis duobus iuffit. Cranio mérita pœna afFefto,pater ; nbsp;nbsp;nbsp;accept! à Deo beneficij memor,in Fran- 1 nbsp;nbsp;nbsp;ciam reuertens, addiui Martini fepul- 1 nbsp;nbsp;nbsp;crumfecontulit, tnuneribusq;templo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;placato,petit prçteritæ çtatis fibi ofFen- lasdimitti.necmora, Sueffioncm repetit,moxque ad feras venandas animum intendit.vbi dum curlu clamorequc fu-i pd quàm rege dignum eft,curiofiùs ob-leâatur,morbum contrahit: quo lan-guorecùm annos vnû amp;nbsp;quinquagin-* taimperaHet, ablumptus eft, alnfténti-bus quatuor filijs,Ari petto, Gotranio, Chilpericoatquc Sigiberto, quifunus profequentes,regiomore in Sueffionû ciuitatefepeliunt, jWo re- Anno falutis noftrç $63.filij Clotarij r-iFnncij.regnum diuidunt. * Theoberto, quod prior natu effet,Parifiorûregnum,Go- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranio Aurelianorum,Metenfium Sigils nbsp;nbsp;nbsp;berto obuenit,Chilpericus Sueffionum \ nbsp;nbsp;adeptus eft. Theobertus qui amp;nbsp;Aripcr- tus,nulla re infignior, quàm quod Ma-choueæ amp;Merofidisftupro, quas Ni-gebrida eius vxor feruitiohabebat, quarum gratiaNigebridam abiecit,nec pel-lices deferuït^licèt à pontifice Germano admonitus amp;nbsp;execratus eflet. Verùm paucisdiebusvtraq;, vnàcum filio que i altéra ediderat, repentino obitu penê-runt,fednec diù fuperftes Theobertus tibirtut ^^*^' Sigibertus verôrexduxitvxorem 1 Brunechilden film régis Hifpaniç,puel-lara pulchram amp;nbsp;ingeniofam. amp;nbsp;quia |
GENERATIO XIX. 733 Arriana erat,in nomine S. Trinitatis ea baptizari curauit,ex qua filium fulcepit Childebertum Eo tempore S,Colû-banus ad Sigibertum venit. Gontranius autem quanquam beni- Gentraniui gnior natura fuerit, petulantia tarnen ‘cx. arque libidine Theoberto non dilfimi-lis erat.Namprçter virgines proftitutas aliénas etiam nuptias, Ipretis legitimis vxoribus,inquinauit.Itàlctibit Rober-tuSjdc quo tarnen in fequenti generati-one aliud videbis. Chilpericus veto rex duxit Andoueram vxorem,quæ pepetic ei tres filios. duxit amp;nbsp;alias nonullas. Videos autem fratrem Sigibertum regali coningio lublimatum,lororem Brune-childisGalfundamin cóiugium petijt, promittens per legatos,omnes alias vxo-rcslèdimiflutum.quade(ponlata,amp; cn multis thelauris accepta,cui cùrnFrede-gundis quidam, forma infigni puella, in(eruiret,infolensea muliennChilpe-ricife infinuanit amorem, regemq; iti bl3nditijsdcprauauit,vt odio habitam Galfundam,non fœderis nuptiaru me-mor,laqueo per nodis filentium dran-gularet. Deinde ciim Chilpericus in exercitu effet contra Sueuos fratri auxiliumla- Chilpericus turus, amp;nbsp;Andoueram vxorem impre-gnatam domi reliquiftet, illa filiam pe-pctit.crat turn Fredegundisprçfens,cu-rauitque qiràd quafi necefficas pofcerct Andoueram propria filiam debaptifmo Ieuare3tedeunteautem tege, aitFrede- Frc^egundj gundis; Non licet te decetcroAndoue- ^„j/ja” 'æ* ram habere vxorem, quia impedimentu cognationisinteruenit.filiam enim ^-pnamde facro fonte Icuauit. Hçc lo-quenti Fredegundæ rex fanftèiurat,fi compertühaberet, feeamvxoris digni-tatedonaturum. ingredient! palatium Chilperico Andouera occurrit, cogra-tulans oh natam filiam. Attex exulcera-tus an!mo.’Ab!,inquit,impudens muli-er,qu.'v tua me infipientia à tuis nuptijs excluliftirnec multo póft3pontificc qui baptizaflet,irein exiliumiubet, Andoueram veróvna cum filiaintra eedefix feptavitam agcre compulit, defignatis quantumadannuum ahmentum fatis effet, pellicein mox Fredegundam in fuis ambitiofis mahs vxorem accepit. q q q Dein- |
734. lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
infidias fœminæ^qui multa peregit ftre-nuè,vt in lequenti dicetur generatio-ne,dum regnaffet annis «j.
At fratris obfequijs débita religionc abfolutis, Chilpcricus Brunechildem Bninwhi^ Sigiberti vxorem, quae filium Childe- ^g^”“^'' bertum Parifij habebat, * Rothomagu exulare cogit, recepta ingenti pecunia quæ penès earn erat. Caufa exilij fuit, quod Childebertum filium,nèin Chilperici poteftatem perueniret, Gunde-baldi ducis minifterio,fu ne per feneftra milTo, ad Metenfes deferri mandaue-rat.
Meroueus filius Chilperici,Brune-Mwoums-childem duxit vxorem; qua re indigna-tus Chilpcricus, filium renitentem à Brunechilde Parifium abducit, qucm baud multo póft Fredegunda, confen-tientepatre,occidit.rehqui filijomnci funt mortui,putà Chilperici. Chilperi-cus multo póft in Childebertum machi-natuseft,ledfruftratus. Natuseftpoft hçc Chilperico ex Fredeguda Clotha-rius,cuiusexortum tanta Içtitia Chil-pericus excepit,vt recludi crgaftula amp;nbsp;cuftodias laxari, emiffis inde vinftis, mandauerir.
GENERATIO KX. VEnerunt autem in Italiam Lo”* gobardi,rege corum Alboinodu-ce,anno Domini 570. ab vrbe veró con» ditaijai.in quo vigefima incepit gene-ratio. Tune autem feu paulóantcper Italiam apparuerunt figna in cçlo,fcili-cetigneæ acies,fanguinem humanum, qui poftmodumeffufuseft, fignifican-tes,amp; deveftibus quorudam verus fan-guis effluxit,domus etiam cuiufdam ad-lperlafanguineapparuit,amp;fignain va-fis quæ nonpotueruntablui.tantx etia pluuiæ inundauerunt,vt humiliora lo-caplurimafubmergerenr.
Alboinus itaque in Italian a Narfe- Alboinuf te inuitatus, licèt poenitentia Narfes j^^° ^ dudus dchortaretur, non deftitit, fed omninóproficilci conftituit.magna tarnen vlus eft prudentia. Nam rclinque. re volensPannoniam, nc,fi aliqua in-grueretnecelfitas,fibi prçcludereturrc-ditus, illam Hunnis nunc amicis coceC fitprecarió inhabitandam. qui Hunni (vtlupra didu eft; Attd? reliquiç multa
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepe- ,
. Deinde Chilpencus Sieibertum fratre Sigibertum penecutus cit, « irruentibus m eum, pcrfcquicur.Cacanno duce,Hunnis, Chilpencus in Rhemos ad Sigibertumfpedatesin-curritjamp;inpoteftatem recepit. verum fugatis Hunnis, Sigibertus vidor re-uertenSjSueffionum agrum cepit,The-obertum filium Chilperici Captum ab-ducit.
Scd non multo poft interceftione pa-tris amp;nbsp;fide data liberatus eft, fed fidem frangens rex,bellum redintegrat,cuius ilicó pœnituit.nam inferior taâus, có-ditióes pacts quas Sigibertus voluiftet, accepit.
Clodoucus Chilperici filius fimili-tèr Sigibertum damnificat, fed mox re-pellitur.bellum poftca Chilpencus Si-gibertomouetinfeftis fignis»quopaca-to,nonnulli partium Chilperici ad Sigibertum deficiunt.hac re per nuncium accepta, Chilpcricus fuis defperansrebus, Tornacum vnà cum Fredegunda amp;hberisferecepit. cognita fratris fuga, Sigibertus fugientem infcquiper-git,ciuitatcm milite circundat.eo metu fradum animo regem cum intellexit Fredegunda,vocatos ad fe clam duos ad negocium promptos,magnis pollicita-tionibus allicit,in caftra Sigiberti fê co-ferant, regemque interimant. recepto negocio,lècurifui fatelhtes in famili-Sigibertiin amregisSigibertifeinfinuant S.giber-terituï. nbsp;nbsp;tum paulopoft confodiunt.ad regis ne-
cemtumultu per caftra exorto, ficarij interficiuntur. Hec Robertas Gagui-nus.
Alij fenbunt quodpoftmulta ftre-nuèfaÜa,de quibus in generationefe-quenti,per Sigibertum Chilpcricus co-traimperatorem exercitu vfquead Rhe num duxit. Sigibertus hoe videos, al-lumptis gentibus qua: funt vitra Rhe-num,Chilpcricum fratrem cum Fredegunda amp;nbsp;filio vfque Tornacum fuga-uit,amp; fecit vt Franci lux partis eum regem eligerent. fed eum Parifijs cum exercitu contra 6. Germani monita ad perfequendum fratrem cxiret, Fredegunda folita fraude duos fubornauit, qui venientes ad Sigibertum,amp; cum co amiceloqucntes,incautum occiderut,
-ocr page 753-|
CHRONOGRAPHIAE. »cceperunt incommoda,amp;tadèm prêter fpcm vel fuam vel eius qui conceflir, Alboinifedcsfuntnadi, in quitus ab to temporein noftramvfque çtatêflo-ruerut,nullatenùs inferiores vel gloria Veldiuitijs alicuigentiü Scythicarum. In hoc vero feliciores,quod foli ex omi-tus,prouinciæ quam obtinuerunt,lu-üm dedêre nomen.Pro Pannonia enim pofleaHungaria eft dida, vt Blondus Vult. Pius vero ait Hungaros adhuc in vlteriori Scythia effe, quorum filij in Pannoniam venêre, amp;nbsp;Hungariam à Ic »ominaucre. Nee vero Alboinus rcditui folum profpexit, led violentiæ cauit. Narnvt niunitioriretinltaliam,2o. millia Sa-Xonumamicosfibi adduxit, qui omnes vxores filiosque cum fupelledile earns impofitosduxêrerinfupèr ad fœt*fu-feipiendos equarum boumque armen-ta,acinnumeram animalium multitu-dinem cibomortaliüfufïcduram. Fuit Veróea migratio,populis alijs etiam ac-^1 Commodata.Clotarius nanque amp;nbsp;Sigi-% ’' bertusregesFrancoru, Sueuosad Rne-num fèdétes,in deferta à prediétis Saxo-, nihus loca Germaniæ tranftulcrût,qui nee illos,nihil niali de fe meritos,delere Vellcnt,neq;inGalliarum partibusfibi vicinis coalefccre çquanimitèr toléra. !i|^^ bant. ^Jftia, Decedentes igitur LongobardiPan-nonia,per Noricum, quæ priùs Baua. ria,nunc autem diciturzVuftria, pcrue.‘ nêreLiburniam:dida prouincia Forih-nijjOppido^ucForoliuio cum ipfapro-uinciaperincolarumdeditionem poti-ti,adPlaucm fluuium confederöt. Tue Sifulfum nepotem fuum Alboinus Fo-roliuio pr^fecit ducem. Prçerat tune eedefiæ Aquileicnfi Paulus patriarcha. Is muro vrbis diffifùs,cu m clero lando-rumque reliquijs amp;nbsp;facra fupelledile niigrauit in infulam.Prçerat etiamTar-üifinæ eccleGæ Felix epifcopus, vir vita integer amp;nbsp;dodus,Is ciues fuos Alboino regi reconcilia uit. Eo tepore Longinus imperatoris Ie-Ain gatus apud Rauennam manes,*Gç(are- 1 am muniuit»amp;Venetis vrbibus prçfidia impofuit.Non erat tunc in Italia arma- |
GENERATIO XX. 73$ tibus regebantur. Capcrunt aute tune vrbs Roma amp;nbsp;Italia noua habere gubcr-nationis forma,ex qua dignitatcmjglo-riam amp;nbsp;apud orbem terrarum timorem magisamiferunt, quam omnibus exil-lis calamitatibus,quæ eos centum amp;nbsp;fc-xaginta annos attriuêre,atque aliquan-do Romam fecerantrelinqui feris habi-tandam. Longinus nanque nouum in Italia introduxit dignitatis nomen,Ex- . archatus Italiç, id eft,fumin’ magiftra- Origan tus.amp; Rauennæ lè contincs, nunquàm iuitad vrbem Romam. In adrtiiniftratione vcroltaliç amp;nbsp;vr-bium hune primus feruauit morem, vt non prouinciç autregioni prçelfet prç-fes,fed Gngulæ vrbes à fingulis regeren-turmagiftratibus, quos appellauit du-ces.parcm itaquc faciens vrbem I^^^^Dm,., alqs vrbibus vel oppidis,bacvnainrc il-lamhonorauit, quod impofitum tune magiftratum, prefidemappellauit: kdPrefer, qui fuccefterunt, funt appellati duces, vtpofteà per multos annos fie Romanus appellaretur ducatus, ficut Narni-cnfis,Spoletanusqueeftdiâ:us. Neque fioft Narfetem amp;nbsp;Bafilium, velconf Lies Romahabuit, vel fenatum légitime coaélû,Icd duceGrçculo homine, que exarchus ex Rauenna mittebar, res Romana per multa tepora adminiftrataeft. Profedus inde à Plaue fluuio Alboi- Al^oini fue nus,vrbes Longini prçfidio firmatas de-clinauit,amp; primam V cnetç regionis vrbem adijt Vincétiam,qua,amp; paulópóft Verona,dedentibus fepop.ulis,potitus, nulloshabuitlaboresin capiendis cçtc-ris vel vrbibus vel oppidis Venetæ regi-onis.Deindè Mediolanum duxit,eamq; vrbem deditam,Honora ti epifcopi fua-fionibus,breui capit.Sperauit enim Ho-noratushoc modo fçuitiam barbaroru mitigari,Icd contrarium euenit. Deinde Genuam fe contulit. Sedca dimifta, contra Papiam caftra pofuit, cui vrbi Lóginus quiequidhabebategregij mi-litisjirçfidio impofuerat. Ea tempeftate fames vniuerfam fati-gauitltaliam, vtpopuli vltrofededen-tes,cibum quçrerent.Relida igitur parte exercitus ad Papiæ oppugnationem, reliquosmifitad Italiam inuadendam. duda vero eft primum in Hetruriam ex-q q q a peditio. |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
peditiOjamp;vrbes oppidaque capta maio-ri vaftaueruntcrudehtatc Longobardi, qiiàm ante aut pofteà’alias afflixcrint regiones Italiæ. deindè Ariminum ca-piunt. Romatune fuftentata eft, miflo per luftinum ex Africa frumento, amp;nbsp;panter oppida quæ in fide manierunt, adiutafunt. Alboinus Papiam triennio obfefTam capit. vouerat autem omnes Cbriftia-nosgladio fepcrempturum. licètenim tune Longobardi baptizati client,ido-latamen colebant,ac fimulacra vipera: venerabantur vtdeum,à quo erroreB. Barbat ius Beneuentanus epilcopus eos amouit, amp;diduni vipera: fimulacrum in pukherrimun] caltccm commuta-uit. Albmn’Pa- Capto igitur Ticino, id eft,Papia, piaponiur. ^.^'jj^ introiftet per portam SJohannisa parte Orientis,equus luper quern fedebat, fixus ftetit in medio portç,ità vt nee verbenbusmoùeri poflet. tunc vnus ex Longobardis ait regi,Memcto rex quid ' vouifti,amp;frangetamdirum votum, amp;nbsp;ingrediens.verècnim Chriüian’popu-lus eftinhacciuitatc.rcnuciauit voto. ac mutauit menté,amp; continuo Icequus mouit,amp;ficciuitatem intrauit. Tune omnis populus,data pace, ad eum tandem cueurrit. Alboinusitaqueomnipenè Hetru-ria amp;nbsp;Arimino ac cifalpinæ Gallig par-tibusABononia Papiam vfq; omnibus, excepto Brixello,pontusj Veronam 1e contulit,in qua vxorem reliquit,difpo-Patera^x- nens in ea eóftituereregni fedcm.Ibi ve-cranioChu ^.^conuiuioexhilaratus, Rofimundam öa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxorem ca patera biberc copcllit, quam ex patris ipfius Chunimundi quondam capiteà feoccifi, in poculum redigife-cit, dixitquevxori, vtl^tè biberetcum patre fuo. Inlêditbçciniuria mulicri,atquevl-cilci ftatuit.HJmcchildus eratLongo-bardusforma preftans, amp;nbsp;in armis fe-Rofmundç rox,qui pucllam moblcquio Rofimun-machimtio dæ mliftcntem depcribat. quod ci'im inmonem pon ignoraret regina, elfecit vt puella Icilliinconcubitumdaret. Idciimpu-ella reculaftet,regina ancillam monuit, vt adolelctntem vocarct clanculum; quo venientemox abtret, Re vdulkrat |
conftituta,induitrcgina ancillæ vefteJ^ amp;nbsp;in dclignatum confedit locum: venit ad horam adolcfcensgt;ac voluntatem ad-impleuit. Volentem abire interpellât regina, acdetcgitle non effe ancillam. Caufam autem facinorisexpauit, Aut, inquit,regi aceufatusperibisjautcoob-truncato, Longobardorum regno,amp; hoe ipfó amplexu,perpetuó fruens. Tune vero villus, licètinuitus,ta-*”^” aggreditur facinus, Alboinü qui- oeeWhur efccntem,amp;ad primum vulnus relifte-AlWnufc ]econantèm,occidit.cü ad funus maxi-mis Longobardorum lachrymis elato, annifa eft Rofimunda Helmecbildum declarareregem. Needum vero aflcnti-re voluerunt Longobardi, fed aliquan-diù reginæ comminati, arma in dbin conftituunt. vndè fibi timens regina, fide publica à Lógino habita, quiequid pecuniarum amp;reginæ fupelledilis ha-buerat Alboinus, impofuit nauibiis,amp; Alluindam filiam fecum ducés, adulte-rumque,' Athefi in Padum funtdeiap/i, amp;nbsp;in Adriatico nauigantes,Rauennam applicuerût,vbî à Longino magnis accept! honoribus, aliquot menlcs quie-tilfimi fu'irunt,multa fntcrim machina-tijVt Longobardi Italia pelkrentur. Francorum autem reges,Longobar-dorum çgrc ferentes potential, Saxo-njbusperlualcrunt,vtrc]ido Italixfci-uitio,inp3triam remearét: quodSaxo-ncsbbentiffimè ampkxi,pcregcrut3n-rio 574'Vttnfràdicctur, quodbucreferendum eft. IntcreàLonginus forma muhens auriq- cupiditate accenfus, il-lam petten tauit, vt Helmecbildum ma-ritum de medio tollerer, arque fibi iun-geretur,fore vt regnum Italix obtine-rent.Sperauit,fi cam habuiftetvxorem. rex fieri Longobardorum. Pr^buit Longino aftenfum impudi-ciffimainconflansquemuliercula. Fa-âumeftvt quadadiecu Helmechildus de balnco veniret, illa fibi poculum ve-nenoinfeâum porrexir,dicens: Si hoc bibcris, magnam lalutem indè confe-quéns.qui cumbiberet ac venenu efte Iêntiret,apprçbenlogladio, Rofimun- Dignund-dampcapdlos tenuit, «amp; venenu quod “''lt;^'’o^’^ remanferat, ilkm biberc cocgit:ficquc t”,'“^^ diuino |
|
CHRONOGRAPHIAE. diuino iudicio, ambo penêrut veneno. luftinusimperator inter hçc oftauo imperij fui anno pedibus cœpit infirma-rijquadereaffumens comitem excubi. torumTiberium, adoptauit infilium, amp;nbsp;fuccefforem declarauit fuum: amp;nbsp;merité certè,cum in homineea ornamen-ta effentjquæinoptimo principe rcqui-runtur:clementia,iuftitia, pietas,religio, fapientia,conftatia amp;nbsp;perpétua for-titudo. Mortuus eft deinde luftin’ cum ^1 regnaffctannisii.inamentia,'amp; feribût quidam quod in herefim Pelagianam incidcrit,amp;ideo iurto oei iudicio fenfu perdito,cum amentia vitam finiuerir. ANNO igiturDomini 57Ó.vrbis veto conditæ »527.Tiberius Conftantinus ^ij. genereThrax,imperium accipiens, co-ronatus cftabEutycbiopatriarcba,re-gnauitq; annis vij.Qui mittens adduxit Anaftaba vxoréfua, amp;coronauiteam. in eius coronatione acclamatu eft: Ana-ftafia,tu vincas,laluaDominc quos iuf-fiftiimperare.Hoc audiés Sophia relifta luftini, animo pcrculla eft; nefciebat enim quódhabcretvxorem,volcbatc|ue ^ ipfanubereTihcrio,ctmanereAugiifta. Tiberiusifte cum prçcffetpalatio, adhuc viuente luftino, amp;nbsp;thelaurum quem malè congregauerat, pauperibus diftribueret,Sophia Augufta vehementer eum increpafte fertur,diccns;Qupd ego multis annis congregaui,tu in mo-dico tempore cxpendis?Cui ille ait;Có-fidoin Domino quia pecunia non dce-ritregali fifco. Hic Tiberius ciimpri-mùm imperialem coronam accepturus effet,eumque in circopopulusiuxtacó-ffietudinem expeftaret, quidam aducr-'' farijinfidias ei parauêre,amp;luftinianum nepotem luftini fublimare voluerunt. Illeautem priés loca fanfta perambu-huit. Poftea vocans ad 1c pontificem vrbisEutychium cum confulibus cçte-risquehonoratis,palatiumintrauit : amp;nbsp;inducns 1e purpura, coronamque fibi linponens, fedit fuper ledern imperialem,amp; cum magnis laudibus in gloria regni eft confirmatus.Quod videntes eius aduerrarij,magna confufione lunt cooperti. luftinianus veró poftpaucos dies venicns,proiccitlé ad pedes eius, amp;nbsp;vtgratiameius haberct,quindecim cén- |
GENERATIO XX. 737 tenaria auridedlt ei. Illevt femperfuit patiens,fufcepit eum,amp;iuftïtin palatio iempèrmancre. Exeuntc autem Tiberio,vt per jo.di-esiocundarctur cum fuis ad vindemi-am,Sophialuftinianum dam vocauit, eumquein regnum lublimare quçffuit. Hoc audiens Tiberius, feftinantèr Có-ftantinopolim redijt, apprçhenfamque Sophiam omnibus fuis rebus cxpolia-uit, dimittens ei tantum vndè viueret.' amp;tollcns omnespucroscius, de luis fi-delibusfecit:pr^cipicns,vt nullusexhis ad Sophiam ampliusattenderet. lufti-nianumvero lolum verbis corripiens, intantum eum poftca dilexir, vt filiam fuamfilioillius prompterer, rurfum^j filia eius filio fu o expeteret,licè t ad eftc-ftumnon perduccret. Hic quoniam multas cleemofynas quotidic fecit,mul tas diuitiasaDcohabuit.quadam enim die dcambulans per palatium, vidit in pauimento petram, in qua fculptum erat S.Crucis fignum,amp; ait: Cruce Domini frontes amp;nbsp;peftora noftrabgnare debemus, amp;nbsp;cccè lub pedibus noftris eamcalcamus. vndè iulbt eamauferri. quæ cum leuaretur,inucncrunt aliam fimilimodofignatam. eumque amp;hanc fublcuari iuffilfctjapparuit tertia. hanc quoque cum Icuallcnt.inuencrutpliis^l*®!®quot;™’ \‘ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inucnius. quam mille cetenaria auri.de quo mul-talargitus eftpauperibus Chrifti, anno eiusimpcrij primo. ANNO deinde fequcti,hoc eft:,577. poftquAm Arment fidem Chrifti rcce-perunt,moriturIohannestertius,ac in bafilica B. Petri fepclitur. Qijo anno Narfes quoque Romx moritur, cuius corpus in locelloplumhcopofitum eft, amp;nbsp;cum multis diuitijsConftantinopo-lim eftdelatum,fiuevt alij voluntjNea-polim,vir per omnia catholicus. AdChilpcricum redco.Nigüda(alij Inguldis)Chilpcrici foror,Hermegildo Gotthonupta,quiHilpaniç cum patre Hengildo vel Lemugildoimperabat,vi-rum Arriana impietatedeceptum, turn fua turn Leandri lanftifGmi viri opera, adrcftx fidei regulam reuocauit. qua re per Gonlalam ad regem Lcmugil-dum delata,Hermegildum pater Dominiez lefurreftionis die in crgaftulo lè-qqq 3 curi |
73« IOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
curi trucidauit, progreffusque ad ma-litiam, multis perfecutionibus affecit Ni^Gdare- Chnftianos, cuiusvt fçuitiam fugeret gma capit. Nigunda,Hi{pania excedere,amp; ad Fra-cos proficifcitentauit. In innere veróa militibus Santinis, quos aduersùs Gotthos Mauricius imperator in armishabebat, cum filiode-prçhenditur.Illadum adMauriciu du-citur, moerore eonfefta mulier interi-it,filius Conftantinopolim adMauri-ciumduéluseft. Chilpericus grandi exercitu coado , in Hengildum mouet: fiunt vtrioquè cçdes,fed Gotthorum loge plures: qui-bus abundè fatiatus, amp;nbsp;ingenti pr^da onuftus Chilpericus,domum fe contu-Chilpcricus lit.Erat autem Chilpericus homo perfi-malitiofut dyspnée in homines tantum, led amp;nbsp;in Deum iniquitatem meditatus eft: dedi-uina liquidé Trinitate ita credi voluit, vt non tres in illa difcretas pcrfonas,fed vnam confiterctur, quam patris inter-dum nomine,interdum filij, interdum fpirituffanâ:i,facræ literæ deffgnarent. De qua pernicioffffima hçrefi ad ponti-ffeetn atque inprimis Gregorium Tu-ronenfem,literas dedit, vtqueidoneos fui erroris teftes adhiberet, Hilarium amp;nbsp;Auguffinum inhacparte confirmât elle. At Gregorius homo fanâitate fpe-datuSjiege admonct, caueatDei indi-gnationem tanta impiccatc prouocare, necreligioni conuenire, Auguffinum amp;nbsp;Hilarium contrarium fentire.çgerri-me tulit rex Gregorij rcfponfum, à pó-tificeigitur,inquit,dehac re confilium capiemus. led cum reliquosomnesre-pugnaiuroslcntirct, in lententia non perftitic. . Tradutauthores,Chilpericum,cum «dliteras Grçcè Latineque non mediocritèr eru-noftras tres dituseffet,adliteras noffrasinfupèr tres ’/*** Grecas addidiffe. Et quo magis régis ,ur. huiuserteratillimos mores, inquit Ko-bcrtus,fl:upeas,(cquentia attende:Cùm Dacus quidam accufatus de certo cri-mine,a Sanffrio duce in carcere iuffu régisteneret,qa fcilicct admiffus adca-ptiuum in carcerem eratlacerdos eófi-tendi gratia,inconfultoregc, necan^)-*ficerdoté, tinuslubcteundem *, Nee finis erat |
malorum Chilpenci.legem fert,fingu-losquivineasvel pofliderentj vel cole-rent, pendere quotannisin vlum régis vini amphoram, cui tributo legendo Marcus quidam apudAquitanos quç-ftor pofitus, dum penfionê fuperbè exi-git,aLemonicibusocciditur. ChilperjcusquadamdieparansfcadFfeiïegfii'» venationes,in cubiculum Fredegundisail“*«““’“ ingreffus, cùm earn quietis caulà de-‘'®‘®quot;quot;‘‘f’ cumbentem vidit, virgula feu tenui ba-cillo Fredegundem à tergo ludens per-euffit, quo idunonconuerfa, fedpu-tans Lendaricum (alij Lan drie urn) effc, qui palatio prçerat, Lendarice, inquit, vtquidmeferis?huius vxorem Chilpe-ricus ftuprabat.hocre/ponfo pcrculfuS rex,de adulterio Fredegundem accepit, atqueitaleuandi moeroris caufa vena-turn pergit. Fredegu ndis mox fênfit oftenfum re-gemrquarè verita nè fibi ftupri fufpicio animo federet, mulier muleis homici-dijsinfignis,Lendaricum vocat,rcmque indicat,vtfepulcrum cogiret. turbatus 111e, amp;nbsp;prçfentem fibi adeffe mortem nondubitat. Vna,inquitFredegundis, resefl,quæ nosapericuloeximat: foJet à venationibus noÓle reuerti rex, age impiger facinorofos quofqueamp;^^n-guinariospecunia folicita, qui per in-udias Chilpericum perimant.hoc pafto mortem fuperabimus, amp;nbsp;regno potie-mur. Secutus Lendaricus, ficarios in infi-dias locat. hi,vt conuenerat, regem inter tenebras adonuntur atque intcri-munt, atque noäis bencficio defend, perpetrato homicidio,clamant Chilpe- chilperid ricum interfedum elle, amp;nbsp;quafibomi-intentuf, cidij expertes ipfi effent, Childebcrtum autl\orem homicidij vociferantur. au-liciallcenfisequis,hue atque iHuc diC^ currunt fru ff ra, rex ad diui Germani de pratis çdem defertur aefepelitur. Tam mifero vitæ exitu Chilpericusregnum reliquit,homo impudens arrogansque, qui cùm amicum neminem obleruaret, nemo illi amicus fuit. Epigramma eins tale extat: (liji^ericiingenw amp;nbsp;moresexecrariäe^ef^ ^^/juisac^re^eneiam rempubucam o/nmus eKCtrfff, Al |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. 739 '‘iliäm ‘^t lohanne tertio fublato de medio, ^ creatus eft papa lx. Benediélusprimus nationeRo. anno Domini 577. amp;nbsp;fedit annis 4. Htc Pontifex B. Gregorium Leuitam ordinauit cardmalem, atquc Anglicis prædicaturum mißt. Erant tunc Anglici pagani fere Omnes, quia prius fuerant Chriftiani nonnullij licet plures pagani, vtinfrà dicetur, quorumpueros vtfortè vidif-fet Gregoriusadhuc in minoribus Ro-mæ venales, amp;nbsp;audîlTet elle paganos, diiäos Anglicos,Benè,inquit,quia an-gelicam faciem habent. Acceffit pa-pam Benedi(ftum,rogans vt in Anglia prædicatores mittetet pro conuerfio-netam pulchræ gentis, amp;nbsp;ad hoc pa-ratum le obtulit. Motus Benediftus, B. Gregorium cum benedidione illue niifit. Poftquam autem Romani Gregonu miffum intellexêre,ægrè tulerunt,cur-tentesque ad papam,dixcrunt:Qujd fe-cifti? S. Petrum olfendifti quód Grc-goriudimififti. quibus permotus pontifex, eeleritèr eum reuocauit, amp;nbsp;cum iam tres dies peregiffet, ac diequodam in prato legeret, locufta libro infedit, « quo Gregorius mox cœpit fodalibus interprétante longiùs ire no polfe, cx-ponens,locufta,id eft, in loco fta.amp; ve-neruntfubitonuneij reuocantes ilium apoftolicocum mandato. Licet autem per feire non poftet, poftêà tarnen per Auguftinumeos vifitans conuertit. k Sub Benedifto quoquè Hifpani amp;nbsp;t^j'l” Franci de pafcha difientiebant. nam *^ Hifpani xij.Kal. Aprilis,Fraci veró xiiij. Kal. Maij palcha celebrabant.SedFrâ-cos redè eelebraffe, per hoe diuinitus claruit,quodfontes facriHifpanorum in S. fabbato palcha: ad baptizandum nó funt diuinittis repleti,vt in Franco-turn pafcha repleti fuerant, vtdicetur infra. Eodern tempore Richardus rex Gotthorum cum eftet ArrianuSjin concilio Toletano74. patrum conuerfuseft, amp;nbsp;tota gens Gotthorum monitis B.Lean-dri epifcopi Hftpalenfis. Vndè Richardus rex ab Amana hæreh co mier fus, totamVjfîgotîhorm» gentero adfidem conuertit, ità vt nullumin regnoDei ^“°^ue^ hoftem permitteret,de quo habetur 34. fioadfidé. q. r. c. fi. Obijt Toleti anno Domini 613. vt apud quoldam inuenio,amp; fic ge-neratione lèquenti. |
Interea apud Papiam conuenientes .. Longobardi, Clephem,alias Daphon, Longobar. in fuû regem creârunt.'qui truculentif- rex. ftmus fuit,quia nó foliim in hoftes, fed etiamin ill os qui fe fponte dedebant,lç-uus fuit.quotquot emm in fua potefta-tem redegit vel Romanos,vel Italos^oc-cidit. Tannetum opidu lolo æquauit. 111e tarnen Imolam ædificauit, ex qua £„,(,]jæjj. Rauennates voluit exagitarc.mittcs ve-ficatur, roin vrbem Romam duces luos, omnes ciuitates amp;nbsp;oppida q uæ AIboino reftt-terant,cepit, excepta Tibure, atq; Ro-ma,quam tarnen obfedit. Eötuneße-nedidus folicitudine amp;nbsp;dolo.re,quæ in calamitatibus vrbis Romæ amp;prouin-ciæ Italiç conceperat,montur.Et Pd a- p^,^^;^^ •, gius fecunduspatria Ro.in eius locum papa° eft eledus,anno Domini 58i.ft;dit annis 10.menfes 6. Eleótus fuit autem abfque decreto principis contra confuetudi-nem. nihil enim tune à cleroin ehgen-do pontifice aftumerat,nifi imperator approbaftet. fed Longobardis eo modo Romam propemodtim obfidétibus, facultas mittendiConlUtinopolim nulla fuit. Non autem erat tunc cm quam dubium,quin Clephis captain Romam atque Rauennam obtinuiftet,nift dolo vnius luorum mature interfedusfuiL fet.'fed quia etiani infuos tyrannidem excrcuerat,fa(ftum eft vtpofteius mortem nullum Longobardi regem habere voluerint, fed vrbibus inter Je diftribu-^”?'quot;^^^“’ tis,3o.duces fecerunt, qui per Ariminu bardorum, amp;nbsp;Vrbinumdelati funt in Vmbros, amp;nbsp;ea capta regione, Picentes, Pelignos, Marios,Samnitesqueperualere. Cam-paniamomnem, amp;nbsp;*quæ vfqueadTi-bur ac Romam,fubiecêrc. Potiti tarn multis regionibus, in vrbem duxere,amp; quod miraculum fuit, vno anno jo.tyranni 01 a hec gefteröt, maiora etiam inferentes damna captis vrbibus,quàm tot perannos Heruliamp; Oftrogotthu Bafihcas nanque amp;nbsp;ædes facras,omemdeniquè publicum orna-lumdvmolnUuiit. 4 Hoe |
740 lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
|
Hoc in tempore filij Clotarij régis Francis nupèrdefunéli,sgrètulerunt Longobardorum potentiam in Italia, vtq; minuerent vires eorum,Saxonibus fuaferunt,vtreliéla Italia in qua ferui-S.ixonespa- rent,in patriam fereciperét: quod cum triamrepe- Saxoncs aliquot annos facere diftulif-^“°^‘ fent,tandèm ducibus Longobardis bel- *F-poredii lo Campania: occupatis,alpestranfcê-deie conftituerunt.Idcum Logobardi rcfciffent, non vitra differendum rati, pcriculis occurrereftatuerunt, quç eos milita manebant, fires Gallis fpreuif-fent. Hinc petitas à Ro.inducias facile hi concclTcrunt, quibus iureiurando firmatis,ducesvniimin vrbeveteri, al-terum in Narnia dimiferunt,ipfi in ci-tcriorem Galliam duxerut. Taurino amp;nbsp;*Epirodia ac oppidis qus ad alpes pertinent, breuifunt potiti:,deindè alpes tran(cendétes,faótopvslio,malta Bur-gundionum milliainterfecerunt. Longobardi vr lic magna ditati prçda,in Jta liam funt reuerfi. chij He re-furreSione Luc.i4» Interca confiderans Pelagius pontifex non paraam fibi pericalum ab im-peratoreimminere, fi fortècopias mit-teretin Italiam, eo qaodfe pafiaselfet finè principis decreto eligi atqueordi-* nari, ftatuit Gregoriam diaconem car-. dinalcm fao nomine mittereConftan-tinopolim,vt amp;(êaneceffitate cxcafa-ret amp;nbsp;expargaret, ac alia qaædam age-ret ccclefiaftica, amp;nbsp;Romans rei prsfi-dia opemqae imploraret. Grcgonasitaqac vir optimas atque dQftifiimus veniens Conftantinopo-lim, vbi ex lententia pontificis omnia peregdïet, libros etiam Moraliain lob compofait, amp;nbsp;Eutychiam epilcopum Conftantinopolitanam,prsfentc Au-gafto,dilputationeconaicit, vt omnia qas in libro fao dereliarrcóiionc con-fcripferat,retraófarecoadusfit:dicebat enim corpus noftru in illa refurreftio-nis gloria vento aêreqaefabtilius futu-ram, ob cam rem tangi non poRc, contra illad Dominican], Palpate amp;nbsp;vide-tc,qaia Ipiritus carnem amp;nbsp;ofla non habet, qucinadmodi'im mevidetis habere. amp;fichanccrrorem explofit. Infirmatus tam Tiberius,dum mortem fibi appropinquate fentiret, cum |
confilio Sophis Augufts, Mauriciui» generumfuum Cappadocem,adimpe-num elegit,3tq; dixit: In mentehabe vt reftitudinem amp;iuftitiamfemperames. Hoepoftquam dixit,dehaclucemigra-uit, quem omnes populi multum plan- Mors Tib» xerunt.Fuitenim fummç bonitatis vir, ”^’ ad elcemofynas próptus, in iudicio iu-Rus, difcretione cautilfimus, nullu de-fpiciebat,amp;quiadilexitomnes,af)onii-bus eftamatus.Hic cum temponbusBe-nedidi vaRantibus omnia Longobar-dis,Roma fame laborabat, multa millia modiorum frumenti nauibusab Ae^y-ptodirigens, earn mifericordis Audio releuauit. Legitur quoquè quod Narfes patri-cius in fua domo ciRernam facies, mul-tu auri amp;nbsp;argenti in ca recodidit,quod fênexquida Tiberio indicauir, qui mi-fit pueros fuos cum prsdiâofene, amp;nbsp;ci'im apcrirent cifternam,tantam pecu-niaminueniunt, quod per multos dies vixpotuilTet deportari.-quammorelao penè omnem pauperibus ero^aait. Ad hunc Tiberium Hilpericus rex Francorum nuncios fuos n]irit,acmul-ta dona obtulit. I iberias vero aureos ^^ ^ *talos, quorü vnus folidushbram pen-fault,^ habebanrab vna parte figura,m imperatoris , ac per gyrum fcripcum, 'Ti^eriJ (oj^antimperj^etuà ^ngn/it: ex altera partecurrum Ódhominem fuper eum qui regebat illum,amp;rib! erat cir-ciini'criptum^Glona7^manorum,remi-fit:amp; nè quid ad integram eius felicita-temdeeffet, cótra regem Perfarum duce Mauricio exercitum mifit:rediensc|; Mauricius tantam prçdam cumxx.ele-phantis auexit, quâtam nullus vnquam antea. ob qus bene gefta deditfibam fuam Conflatiam Mauricio coniugé, quepofthse fibi quoque fecitfuccef-forem. Per id tempus Saxones reuerfi iuffu regum Francis in Italiam, Longobar-dos folito magis clatos oftendentes,ite-riim emigrate conftituunt, amp;nbsp;adSigif-bertum Metenfium regem fœdera ineû-tes,cum vxoribus filijsq; amp;nbsp;omni lupel-leftili Italia exceffête. Intcrucnerat veto in foedcre, vt eos illerex Sigisbertus in patrias reftitueret fèdes,optaueratq; rex |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. 74lt; rexidfaccre,amp;Sueuispcrfuaferat,vtre-gionem partiri paterentur, vdlcntquc æc]uo iure cum Saxonibus habitare.Sa-xones vero ccontra contédere, patriam fibi totam,non dimidiam,cx fœdere ad-iudicand3m:amp; cum altercationibus rcs diuprocrada eflet^inftitêre Saxones,vt finolletrex aut nequiret Sucuos aliéna deturbare terra,xquo ferret animo, karmis ipficonquirerent,quod tanta iniuria negabatur. • PalTusvcroeftilleSaxoncsin SdeuoS 'ducere, neque intereàdeftitit quærere pacem inter eos fœderaq; componi.De-diffent eis Sueui duas partes, retenta ß-bitertiaduntaxat, fed nullis pollicita-tionibus Saxones poterant molliri. amp;nbsp;Ventumeft ad prælium, in quo lupe-ratis amp;nbsp;magna clade exfis Saxonibus, inafit regio Sueuis.Idem afferit Aeneas Syluius poll Blódum,licètinucnerim qui contrarium fcribat,tamen primum veriusvidetur: quam vlq- ad ætatc no-ftiam(vt(cribitBlondus)Sucuiam appellant. fed boe minime veru eft, quod fcilicet regio olim Saxonü,hodiè Sue-uia appclletur. ld autem veru eft, quod Sueui manferuntin Saxonia, quorum bodic fuperfunt reliquiæ non conte-ninend£e,Sucu0ru genusafc nomen re-ferentes,prout inSpeculo Saxonu ca-uetur, Sueuiq; appcllantur. Poftca rcx proditoriè occiditur, vt in præcedenti generationehabitum eft. ANNO deinde à natiuitate Cbri-fti 585. ab vrbe condita i]^^. Mauricius genere Cappadox,prim®ex genere Grç-Corum adeptus eft imperium, regnauit annis ir. Hic fccundo imperij fui anno conful appellatus eft, amp;nbsp;multos the-, faurosvrbi donauit.Eoin têporcGregorius Gordiani apud Conftantino-polim fuit, amp;nbsp;prater curatam optimè rem Ecclefiafticam,rci etiam Romany amp;nbsp;Italiæ fubueniri apud Mauricium impcratorem contenait. namPelagius pontifex ex vrbeRoma eum per literas amp;nbsp;nuncios fape fecit certiorem, quo effent locorcs Romana,quantisqueà Longobardis afficerteur incommodis: idindicat cpiftola buius tenons: Pebgius epikopus Gregorio falute: |
Omnia quidem qua neceffaria fuêre, per Horatium tibi curauimu's indica-ri, quia tanta calamitates nobis à per-fidia Longobardorumillata funt contra fuum proprium iufiurandum, vt nullus poffitreferre.Promiftt auténobis Sebaftianus cpifcopus,neceffit3tcm amp;nbsp;pericula totius Itaba pijffimo impc-ratori narrare,Traslate igitur panter,-quomodópoftïtis noftris pcriculisob-uiarc, quia ita coanguftata eft noftra Refpub.vt nifi Deus principem inlpira-uerit,inomni fimusanguftiadeftituti, quia maxime Romana partes omi prç-fidio lunt vacuæ, amp;nbsp;exarcbus fcribic nullum nobis pofte remedium facere, quod nee ad Rauênæ partes poffit fuf-ficere. Multa alia in bunc modu (ert-pfitPelagius. Tandem Gregorius iple, amp;nbsp;quos miferat Pelagius oratores, à Mauricio impetraueruntcopias para-ri, quibus cum Smaragdus vir patrictus alter exarebus Longino fuccelfor raiftus eftet, venit ilico Smaragdus in Italiam, cum quo Gregorius Rauenna applicat. Interim Fcroaldus vnus ex Longobardis ducibus, Claflenleoppidum cc-5u^ nens acRaucnnam,vexauitLonginum exarebum. Dotrula vero Sucuus, vnuspotmla ex3O.ducibusLongobardorum,adLó-^^quot;““’' ginum defecerat, eo quodintellexiflec Longobardos ægrè ferre Sueuorum vi-óoriam aduerstis Saxones, quafi Francos fortiores faccret vidoria Sueuoru. fibi ergo timens, acceffit Romanis, buc Dotrulam Smaragdus aduersus Fcro-aldum armauit. Indé Fcroaldus captus amp;nbsp;occifus eft cum copijs luis omnibus, amp;multæ ciuitates ad Smaragdum de-fccêre. quo metu compulfi Longobardi, x. anno poft mortem Clephis, regem creauere fibum eins Antba-■^’’**‘’’* -rim adolefcentcm,cuiduccs dimidiam pecuniarum fuarum partem tradidc-runt. Hic Antbaris mox Brixcllum obfc-dit, in quo Dotrula erat, qui cum arn-pliùs refiftere no polfet,dcdito oppido, Rauenam nduigauit, Antbaris Brixel-lufolo æquauit. Antbarisdeinde con-firmadiregni ftudio primus cum Sma-ragdo exarcboinduciaru colUtuédaru Iceit |
|
74» lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM fecit mentionemjqui libens confenfit. non enim fatb confidebatpofie nouo potentißimotjue régi refiftere. Fuerunt autem induciæ vniuerfalcs.interLon-gobardos amp;Romanos per totam Italia. Gregonus pontificate renuit. Pefti» maxima. Eô tunc Smaragdus Germanu Con-ftantinopolitanum prçfcélum Romam mifit,cum quo et Gregorius Leuita do-mum redijt.refpiraucrat enim aliquan-tifpèr Romanus populus. fed noua mox calamitas exorta eÀ.Tiberis mêfe Odo-bri vrbis mœnia aliquibus in locisfu-perauit, Italia fame opprefla eft, amp;nbsp;pe-ftilcntia ingens maximu abfumpfitpo-pulum.vifaqucfunt elementainRoma-næ vrbis amp;Italiæ excidiumconiuraffe, vbiquèperltaliam aquis latuerutcam-pi.deindè aquis terra deftitutajimo ni-nilominijsmafitobduda,fataq; putre-faâa funt. Inde peftis inguinaria lècu-ta,q vimulta boim millia infra paucos diesinteriêrüt,cx quapeftePelagi’papa defund’eflannoimpcrij Mauricij vij. Pelagio autem defunâo, acclamante cleroj fenatu, populolt;^ueRom.vno omnium confenfu Gregorius papa no-minatur.Ille bonorem dcclinans, indi-gnum fe tato facerdotio proteftabatur. at vbi totius populi vidit inftatiam, im-pcratori Mauricio, cuius filiudefacro fonteleuauerat, fcrjpfit,adiurans eum amp;multa prcccdepofccns,nè populidc-creto confenfum præberet: fed pfedus vrbis Germanus,Deo voléte, cu eleftio-nisdccreto direxit: quoaccepto imperator mirè gauifus eft,moxq; cofenfum præbuit, acdecrctumfirmauit. Intereà dum principis præftolatur aßenfus, lues ipfa grauilfimè populum deuaftabat. congregata ergo multitu-dinej populum ad pœnitentiam inuita-uit Gregorius logo fêrmonc.Inter alia, Reuocemus, in quit, ante oculos mentis quicquid errandocommifimus, amp;nbsp;quod nequitcr egimus, flendopunia-mus: prxueniamus faciem Domini in confeifione, nullus de immanitate ini-quitatum fuarum defperet, feientes per prophetam dixiffeDeum, Nolo morte peccatoris,fedmagls vt conuertatur amp;nbsp;viuat. Proinde fratres cbariliimi, con-trito corde amp;nbsp;correptis opibus, crafti-na die primo dUuculo adleptiformeli- |
taniadcuotacum lachrymis mentevc-niam’:nullus veftrum ad terrena opera ' in agros exeat, nullus quodlibet nego-cium agerc præfumat,fed ad fandç Dei genitricis Ecclefiam conuenicntcs,qui fimul omnes peccauimus, omnes fimul malafaâa ploremus. Igiturdum maxima multitudo omis fexus atque aetatisiuxta pneeptaipfius conueniffet, diuino iudicio intantum ipfa lues defæuit infra vniushoræ fpa-tium,dum plebs vocem acfupplicatio-nem emitteret,vt*8o. millia hominuad terram corrucntes,expirarent. Sed ne-quaquamdeftititfacundiffimusdoótor ' ipfe,populum exhortans, nè ab oratio-ne ceffaret, donèc miferatione diuina peftis ipfa quiefccrer. Dicebatur autem feptiformislitania ^^P'i^®™'’ vel proceffio, quiaGregori’ftatuitper ordinés fepté procedere debere. In primo ordine antecedebant clerici, in fe-cundomonachi, in tertio fandæ moniales, in quarto infantes amp;pueri, in quinto virgines,infexto vidux amp;nbsp;continentes, in fcptimo omnescoiugatiamp; , rcliqui.amp;dicitur tue peftis adeoingra- , uata,vt fternutando aut ofeitando fo-liim homines fpiritum exhalarct. Vnde ortum habet, quod dicitur,Deus tead-iuuet: vel quod fignum crucis fiat. Intereà remittit Mauricius impera- Gregori« tor nucios, qui Gregorium confirma- primus jurent, cogerentq; hominem fandiffimu P*' pontificatûsgubcrnacula in tantaper-turbationererum fufeipere: quo intel-leâo, egredi vrbem voluit, fed non po-teratpaldm, clam mutato habitu fyluas requirit, in quibusdum furama folici-tudine ab omnibus quæreretur,indicio columnæ fuper fciugitèrè cælodeperi-dentis agnolcitur,capitur,trabitur,amp; « apud Ecclefiam principis apoftolorum confëeratur. Sufcepit igiturvir fanftusguberna-Cula Reip.Chriftian£E,licètinuitus,an-no Domini 591. fedit4ue annis ij.menfês fex,amp; quiaadhuc peftis Romam vafta-bat, morc folito proceffioné cumlita-nijs per circuitü ciuitatis pafchali tempore profequimandauit, amp;imaginem B.Maria: virginis ante proceffioné portari ordinamt- Hxc |
GENERATIO XX. 74
Turn quoque Gregorius ad Tbeo-bertum regem Audrafiæ, amp;nbsp;Tbeodo-ricum eiusfratrem regem Burgundiæ» amp;nbsp;Brunecbildem eorû auiam,dum Au-gudinum ad Anglos fidei Cbridianx dodrina imbuendos mittit,fcripfilfe legi mus, vt baberent legatum apodolicu commendatum, fecundum Robertum Gaguinu. Rediêre etiàm Gottbi Gregory opera ad vnionem catbolicg fidei. Sub boe Gregorio tunica Domini, lu-pcr quam milites fbrtem mifcrüt, apud vrbem Zapbatb in area marmorea in-ucnitur.
Inducijs interim, quas Smaragdus Italiæ exarcbus cum Antbari rege con-dituerat,expletis,mifjtipfcLongobar-dus exercitum in Idriâ Liburnix con-tinentem: tantisque cædibus amp;rapinis earn afflixit,vt multis auri millibus idri pacem redimere fint coadi. Antbaris podeA expugnata vrbc Como,circa 1a-CumLarij,Fr3ncilione Romano ducc puHó,ingenti tbefauro ditatus cd.
Audus bis opibus Antharis,Longo-bardus, Cbildebcrtum Francorum regem per legatos pacem orauit, ac fó-rorem illius in vxorem fibidari petijt. fpopondit Francus. fed ciim Riebardus Hilpanorum rex eandem puellam pcte-ret, mutauit fententiam,dicens, Lon-gobardum idololatram, Riebardu au-tem Vifigottbu catbolicum. Pauloein ante filius*Lemugildi Vifigottborum regis*Hclmegildus, ad prædicationem Leandri Hifpalenfis epifcopi, ab Arria-na bxrefi conuerfus ed,quem propter-ea patcrin carcere iugulauit,Leandru vero infedaturus, pauló pod xgritu-dine laborans, poenitcntiadudus,Le- ' andrum vocauit, amp;nbsp;impetrata venia peccatorum, rogauit vt talem faceret * Ricbardum,qualis erat Helmegildus, moriensque Riebardu regem reliquit, qui bortante Leandro,7z.cpifcoporum fynodum apudToletum cocgit,in qua Riebardus cum gente fua3abdicataAr-riana bxrefi, catbolicam fidem corn-plexus cd, amp;nbsp;filiam Cbildcberti accepit vxorem.
CHRONOGRAPHIAE.
Hæcimago dicituradhuceffe in ec-defia S. Manæ Maiorisjdepida à Luca cuangelifta medico amp;nbsp;piâore egiegio. f^ Cum autê deferretur imago, tota aëris ' infeftio amp;nbsp;turbulëtiaimaginicedebat, quafi præfentia illius ferre non poffet. Tune luxta im aginem (vt fertur) audits lunt voces angelorum canentium,?^-^wa eelt letarey alleluia See. ftatimque Gregori® addidit;0r4^ ro nous Deumjul.-^ifïii,' ^^*w.vidit4i Gregorius fupercanrum '' S. Angeli,'quod turn dicebatur Crefcë-tij,vel moles Adri 3ni,an gel urn qui gla-dium euaginatuin cruore detergens,in Vaginam repofuit:ex quo fandus vir in-tellexitfinem adefle pedis, prout expe-ricntiapodcàedocuit.
Gregorius itaq; no fibi ipfi,fed vtili-tati hominu ac bonori diuino confü-lés, quem certè ob religionem ac pieta-tem rebus omibus fempèr antètulcrat, fpretis opib’,pofthabitis voluptatibus, atq; omni ambitione et potentia,ita vi-xit,vt vfq; ad tempora nodra neminem ex fuccelToribus parem habuerit,nedü fuperiorcm vel fan Zitate vitæ, vel diligentia in rebus agcndis,vcl doéh ina amp;nbsp;fcriptis.nam et librü de facrametis com* poluit, amp;nbsp;Antipbonarium tamdiurnu ^ nodurnu, amp;nbsp;cómétarios in Ezeebie-lcm,in lob quoque aUegorias cdidit,amp; libros quatuor dialogorum amp;nbsp;Padora-ç lern, Indituitquoquè,vtintroitus ca-‘ '’' iieretur,amp;alleluia, eius quoque inuë-tum ed, vt nouiès Kyrie eleH(ón canta-retur. Idem quoque in canonem rede-git, Dz«g no/iros in pace dij^onas. præ-tereavero fupplicationesmaiores,quas Græci ^'Toyuft» vocant, indituit; datio-num quoque magnam partem.
Nè veró vlla in re vir fandidim’ ec-clefi.x deeflet, fynodum babuit apud S. Petrum anno 59$. quatuor amp;nbsp;viginti epifcoporum, qua certè multafudulit quæ nocitura,multa etiàm addidit quç profil tura fidei nodf æ videbantur. Mi-fit et anno fcquéti viros optimosin Bri-tanniam,boccd, Angliam,Augudinü, Melitum,amp; lobannem,amp; cum bis mo-nachos probatilfimç vitç,quorûmoni-tis et pdicationibus,fidei nodrç dogma turn primùm intègre podLueij fundamenta ab Elcuther^iada,recepcrunt,
Hoc fado, Antbaris Garibaldi Ba- T'„,(j^|j„,(^ uaroruregis filiam Tcudelindaaccepit Lougobar-
vxorem.
|
744, IOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM vxorem, Childebertus autem noncon-tentus fororem LongobardodenegâC-fe,in focerum quoquè eiusGaribaldu furcre coepit,illumq; inopinatè aggrel-fus,Bauaria expulit.Is cumfratreGu-dobaldo in Italiam fugit ad generuin Antharim,cuitunc filiam nuptui tra-didit:fufcepit eum Antharis cum gau-dio in campo Veronenfi. Eratq; ibidèm inter alios Longobardos Agilulpbus duxdc ciuitatc Taurinenfi, futuri ominis caufa. Childebertus Bauaroru regno poti-tus,in Longobardos ducebat exercitu, co quódMaurici’impcrator quinqua-ginta milliajolidoru ei miferat,vt Lon-gobardos de Italia pelleret.venitin Tri-dentinos agros, prædas egit,ac Longo-bardos tetare cœpit aduersiis regem, vt eo oppreflo,xxx.duces rursum inftitue-rent, cui aliqui confenferunt. fed tandem veritus Fracus, nè dcbilitatis Longobardis, imperator nimis fuam potennam augeret, dimifTo Anthari amp;nbsp;po-ftcrgata fide, redijt in Franciam; poft cuius receflum amp;nbsp;Antbarisapud Tici-num veneno(vt dicitur) extinduseft. video tarnen,ab Francorum hiftoricis longé aliter illa amp;nbsp;in Childerici amp;nbsp;in Childeberti mentione feribi. Turn Longobardi in futuri régis elc-â:ionediicordcs,tandèm conuenêre, vt illc regno potiretur ex Longobardis, quemTcudelinda fibi virum eligeret.iL la Agilulphum Taurinenfem dueem, bellicofum adolefcentcm, forma decorum, fibi maritum, amp;nbsp;Longobardis de-clarauitrcgem,de quo fatatu erat.Agi-lulph’initio regni captiuos,quos Cbil-debertusex Tridentinisabdiixerat, rc-dempturus,miffis Agnello epifcopo amp;nbsp;Ennio duce Tridentino, pacem ab eo obtinuit. Fertur tuc Brunechildis Fra coruregina mulier pijftima fuis pccu-nijs captiuosredemifte. Peropportunè ' autemeam pace naólus eft Agilulpbus: nifi eamtuneimpetraffet,nuquam po-tuiftet compelccre duces fuos: at pace bac babita, conftituit eos qui Antbari fucrantrebelles,duces punirc. |
Minulpbuminfulx S. lubaniducé, primi'im interfici curauit. boc intelli-gens Gandulpbus Bergomi dux,exem-plo tcrritus,Bcrgomo fe claufit,fcd pm dentèr rexmilfis ex gente amiciffimis, Gandulpbo reconciliatus eft, vt datis obfidibus obedire^mitteret. fed amp;nbsp;Vl-farim Taruifinu ducemres nouas mo-lientem perfcquitur, capit,atq;in vincula coniecit. Per id vero tempus Mauricius Sma-ragdo Italix exarcho dedcrat fucedfo- ^'^J^ rem nomine Romanü,moribus amp;na-tione Græcû,attnbutis ipfi copijs,cum quibus Longobardos pclleret. Romanos itaque Patauium5mótcm*lïlicem, Mantuam amp;nbsp;Cremonam muniuitco-pi)S,amp; vrbis Romx quieticonfulturus, ad illam fe contulit.Èxcrcitu aut qucni fecumex Rauenna duxerat,Romxad-auólo,intêditreceptioni vrbium, quas Longobardi poft conftitutasaxxxJu-cibus inducias occupaucrant,reccpitq; xftate vnica Sutriû,*Polimartiû,Hor-tam, Tudertum, Ameriam, PeruGam, Luceolum, amp;nbsp;complura oppidaac ca-ftclla.Exarchus Romanus poft tantaru vrbium recuperationeminomnia vitia eft prolapius, occulte cum Longobardis fentiens, nee permifitRo.cum bo-ftibus inducias babere, nec cosdefen-dens. Mauricius etiam imperator corru- MauridJ ptus, legem cdidit, vt quiroilidæ Ro- impietw. manx effet adferiptus, mf finitamili-tia3aut debilis effedus, Deo militare no polïet. De primo fcribit Gregorius ad Firmiêfem epifcopü in Iiçc verba: Qüæ autem de amici noftri domini Romani perfona patimur,loquimininièvalem*, quia eins malitia in nos gladios Lon-gobardorum vicit, ita vt benigniores vidcantur boftes qui nos interimunt, g reipub.iudices,qui nos rapinis amp;nbsp;falla-cijs confumunt. Sedamp; Mauricio imperatori Gregor rius refiftit, fcribens: Ad boc poteftas fuper omnes bomines datur, vt cxlo-rum via latiiis pateat, vtterreftre regnu cxlefti famuletur. amp;eccè lexfertur, vt qui femel in terrena militia fignatus fit, nifi aut expleta militia, aut pro debilitate corporisrepuIfus,Cbrifto railita-renon debeat. Ad bxc permeferuum vltimum fuß amp;nbsp;veftrum refpódit Cbri-ftus,dicens;Ego de notario comitem tc feci. |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XX. 745
fed, de comité Cçfarcm,dcCæfarc im-peratorem. facerdotes meos tibi com-Wifi, amp;nbsp;tu à mco feruitio milites tuos fubtrahis? Requirat (rogo) Dominas, ^uis prior imperator hanc legem de-derit.
Tunc quoquè alius no minor emef-fgt;t Gregorio labor. Cum lenim loban-aies Conftatinopolitanus epifeopus in fuperbiam elatu$gt;nuper lynodum Grç-corumfeciflet, in quafe c'^s^swi^ vni-üerfalem eedefiæ præfidem appellat^ conatus eft, propter quodPelagij pon-tificis auxiliö B. Gregorius prædidum lohannem fæpè monuit, amp;nbsp;acquierce-rerenuentem parifentÈritia mul da uit, Wandans omibus epifcopii,nè vnquam Vniuerfalisprôphanû nomen aut Icn-berennaut fufeiperêt. Sed ad h^c Mau-dcius Gregoriü monuit pér epiftolas, Hpacem cum lobanne habeVet.’
Cuirefpondens Gregorius, ait: Ec-cèclaues regnicæleftis baud dubiè Petrus fulcepitjCui cura totius eedefiæ amp;nbsp;principatus committitur,amp; tarnen vni-üerfalis apoftolus non vocatur: amp;nbsp;vir fandiffimus Iohannes eoepheopus meus, vocari Vniuerfalis epilcopus cona-tur? O tempora, o mores, eccè in Eu-ropr partibus barbaroruiurifunttra-dita oppida, deftrudx vrbes,euerla ca-ftra, nullus terram cultor habitat, fed fæuiunt quotidiè in necem fideliu cul-toresidolorum, amp;tamé facerdotes va-uitatis fibi nomina expetunt, amp;nbsp;nouis ac prophahisvocabulis gloriatur.Nu-quid egoinhac re domine caufarn pro-priam defendo, amp;no caufarn omnipo-tentis Dei, caufarn Eedefix vniuerfalis? Eccè multos Eedefix Conftanti-«opolitanx in hxrefèos voraginem ce-cidilfe nouimus facerdotes, etiamhx-tefiarchas fados.ille non minus coër-cendus eft,qui fandx Eedefix vniuer-fali iniuriam facit, qui corde turnet, lt;^ui gaudcre de nomine hngukritatis appétit: eccè omnes de hac re fcanda-lum patimur. ad vitamredam rcuerta-turauthor fcandali, amp;nbsp;omnium facer-dotumiurgia edfabunt.
Interea dum ea in conflidatione ef fet Gregorius, moritur Raucqnç Romanus exarch®, mißusq; eft eifuccelfor
à Mauricio ex Conftantinopoli Gal-linicus, quartum exarchatus gerès ma-giftratum. Fuit veto Gallinicus amp;ara- Gallinicu* pinis temperans, amp;nbsp;belli contra Lon- 4. exarchm gobardos cupientiffimus: principio tarnen à motibus ternperauit3amp; vt copias compararet, amp;res Italicas pridèm de-fertas repararet, qua rationeGregory fuafionibus induciascu Agilulpho rege conftituit. Sperauit enim pontifex rem Ro.Italicamqj poftereftitui. Hine prudenti fœminæTeudelindx fcripfit Teuddii^ dialogorumlibros, quoru ledione re-d«pictas. ligiofamuliermentem animumquerc-Îigioni addixit. Et Agilulphus rex cum genteLongobardaabomniidololatria ac hærefeos Ipurcitia feabdicauit. in-fupèr Agilulphus rex bona ecdefiarum qux à Longobardis vbiquè tenebatur, dimitti intada curauit, donationesque ecdefijsfecif.
Sed amp;nbsp;Childebertus rex Franeix, Brunechildis matris monitis, vitamo-resq; compofuit. Hine Bauaria, quam tyrannicc tenebat, relida,regem in ilia Taffilloncm inftituit, cu quoidrolùm egit,vt Sclauos gentem Danubio accola amp;nbsp;idolis feruiente perfequeretur,do-nèc fidem fufeiperet Chriftiana. Taf- Taffilo B»-hllo Sclauorumintrans regioncm,ma-’'*'’“‘’ gnas prxdas abegit. led Bauari paulo poft Cacanni régis Sclauorum copijs circunuenti, ad intcrnecionem quad lunt exfi.
Interim Cacannus alter, hue illius fortunis,fine regniIpeexcitatus,Francos, è Panonijs egreftus,adoritur, quod^runechil-Brunechildisvtmuliebrcm3nimum,ita*^'' vires infirmasputaret.fed barbarum ilia multis prxlijs ita fatigauit, vt accepta pro prxda pecunia, in Pannonias redire coadus fit. Vbi Mauricius imperator Hunnos vitra Danubium Pan. nonijs pellereaggreftus, multa turn per filium fuum Theodofium ac focerum Germanum legatos prxlia felicitèr gel-fit, adeovt Cacannus rex Hunnorum, quotics congreflus fuit, inferior recel-ferit.
Pannoniç tune pro imperatorefunt receptx, amp;nbsp;nifi feheiffima eftent tunc vfi ignauia, Hunni ad internecionem cxfi fuiffent. led ad Sclauos delati,fa-rrr lutem
-ocr page 764-74lt;î lOH, NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
lutcmabiUis fupplicitèr orauêre. pro-tcxei unt eos Sclaui primùm,fed poft-quàm confideraucrunt quantanvbelli molem fufcj peren tjpfi à nnitimis, qui-bus etiàm Mauricq imperatoris fufpe-da fuît potentia,piæfidia implorauere. Hisilli alTenfi, amp;nbsp;in fœderapræcipites ruunt Franci, Bauari amp;nbsp;Longobardi. Sclaui vero tantisauâifociorumregû fauoribus,vnàcum Hunnis arma prx-parant: amp;nbsp;vidêtes claufam Pannoniam armis Mauricij,rétro funt couerfi.Hor-tatus nanqjefteos Agilulphus,often-densparatam clTe inlftrisprædam in-gentem. nam ob inducias inter fe amp;nbsp;ex-archum conftitutas, quiefcerent,nullis Hunnorû ™“niti præfidijs. Itaque irrumpétes im-nouafeui» prouifiin Iftrum Sclaui amp;nbsp;Hûni, ornes *“• eiusregionis agros populati funt. Agilulphus propter earn fociorum ac regum potentiamfupcrbiens,infu-os quofdam duces, qui pridèm fibi re-bellauerant,animaduertit. Sed amp;nbsp;Longobardi, qui Beneuenti erant, inducias violabant. Zotho enim dux Bene-uentanus monafterium Caffinenfein-uafit, amp;nbsp;ad folum vfquedenruxit.Cla. des illafuifle videtur, quam,Gregorio tefte, S. Benediótus futuramprxdixit, affirmans vix potuiffe ex co loco animas à DCO impetrari.SedZothone pau-irri-isJux. lopoftdefundo,Arrigisdux Beneucn-tanus furrogatur ab Agilulpho,ad quê pro reftauratione B. Gregorius plura Icripfit. SednccRomxtöcpepcrcerut Longobardi. nanque ArnulphusHetruriæ auxin agrum Romanum delatus,illum vfque ad vrbis mœnia depopulatus eft: amp;nbsp;quia coloni pacis fidutia in agris erant,multi capti lunt, in Francia ve-nundati proférais. Gallinicusveroex-archus Longobardorum iniurias ini-quo ferens animo, cladem vlcifci fta-tuit, amp;nbsp;Parmam inuadens, ea breuï po-ti'tus eft, filia Agilulphi régis cum Godelcalo marito in oppido capta, hanc fufceperat Agilulphus ex priorevxore flliam. |
At Agilulphus amiftæ vrbis amp;nbsp;ca-ptorum hliæ tune prægnantis amp;nbsp;gc-neri dolore incenfuf,iram exercuitad-uersus tranfpadanas vrbcs,qusinRo. fempèr partibus manferant, Raüenna-ti^; paruerant magiftratui.duxêrcpti-miim Longobardi in Patauium, quat tune crat finè muris valentibus,inqua omnia tam publica quàmpnuataædi-^ ftcia ex matena latentia afteribus^ue erant conftruüa.id cücernerentLongobardi, ventos nadijignitaiaculain-lecerunt, vndè vrbis pars maxima eft cremata, tandem dedita. Habuêre hoe cum Padua communemalumvicini. j Quiaveró Gallinicusexarchus ma-f;nis nunciabatur copijs adefte, Agi* ulphus Cremona amp;nbsp;Mantua intaftis, Veronam amp;nbsp;indé Ticinum eft reuer-fus, ad omnes Longobardos mittens, auxilia poftulauit à Sclauis Longo-bardisque ducibus, vt ipfi ad prima veris figna adeflent Mcdiolani, impc-rauit. Interea Galhnicus Rauennx obijt, creatusque ab imperatore ite-rum exarchus Smaraedus, ad Italiam SmaragJu» «jrehutj, naulgaulC. Erant autem Romx ante Gallinici obitum ab imperatore miffi, Gregorius præfedus amp;nbsp;Caftorius magifter mill-turn,ambo Graeci: habebantij milites paucos, fed præftantes, quifubTheo-dofio contraHunnos conflixcrant,ad mille vetera nos,quos à duce fuo,Theo-dofiacos Romani appellauêre. Tanta ^^^^j^jj autem erat Mauricio in rebus Ro.ne- ^lö^ ghgentia, tanta auaritia, vt débitami-htibus ftipcdia nolletperfolucre. quid-quidveró abRo.poteratabradi,ia in-lupèr Rauennam deferri curabat. qua-rè pontifex opera: amp;nbsp;præfidij militum neceftitaté in vrbis Rom^ euftodia con-fiderans, publica ecclefiafticaqj frume-taillisdiuifit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Et paulopoft prxfeftoacmagiftro militum in prætorium vocatis,dcpacc facienda interrogauit,audiens*Arnul-phum Hetruriæ ducem id expolccre. præfedo autem ac magiftro militum, quibus pericula vrbis ante oculosver-labantur,pacem conftituilaudantibus, fcripfit pontifex Smaragdo exarcho at-quelohanni Rauénati cpilcopoin hæc verba:Defticuta in omnibus eft ciuitas, ftpacem nó habet, quomodofubfftet? miles |
CHRONOGRAPHIAE. miles ftipendia nonaccipit, necadcu-ftodiam lufficitvrbis.
Smaragdus veró, fortè quod aut fine luffu principis paci noluit affentiri,aut Ipem ponens in armis, nihil Gregorio refpondit. Quarè pontifex vides vibem fiimmo in pcriculo,præfcâ:o aernagi-ftro militu hortantibuSjpacé cum* Ari-ulpho eóftituit.Mifit vero tuc ad Mau-ricium imperatoren! Smaragdus Nor-dulphum quenda Longobardu perfu-gam,quo exarch’ iple conatus eft oêm ’’^8^*g^^*æ ‘-^^P^”^ *quot; pontificé Grcgo-nüreijccre, tanquam paxinter Anul-phum ac Romanosfada, vires Longo-Dardoru adauxcrit:amp; tarnen pauló poft diffidés rebus,pacem ipfc cü*Agilulpho conftituit,per quod fœdus Parmam vr-bem reddidit, exindè regis filiamgene-rumquedimifit.
Nordulphus interea venitad impc-ratorem,quoaudito,Mauriciusgratif-fimum habuit, earn fibi oblata eaufam, cuius obtétu vifuseft fibiignauitèriu-tata: Italix notam abolcre. Hinc ira in pontifieem exardefcés, milites q ui Ro-mx-erant, Narnix amp;nbsp;Perufix prxfidijs adifidi, amp;nbsp;nè pontificis authoritas ali-cuius momenti foret in poftcru, Theo-dofiacos milites aliosq; prxcepit bellu in Hetrufeos * Ariulpho fubieófos, in-nouare, nee tamê Ariulphus bellum in Ro. egit, leiens id pontifieis opera non fieri,amp; quod Agilulphi potentiam au-gerenon curauit.
Intcrea Agilulphus Longobardo-rum rex, audita Maurieij cum ponti-fice amp;nbsp;Romanis diflenfione,fpem con-cepit Romaamp; Italia potiundi.vndè licet Teudelinda intercederet, nihilo-minus cùm Sclaui adelfent àCacanno rege eorum miffi, Longobardique duces vt erant iuffi, Mediolani conueni-rent, rex magnis cominationibus Ari-ulphum dueem compulit, vt belluvn-diquè innouarct. Tune Ariulphus regis impcrio vidus, perfidia in pontifi-cem Romanosque eft vfus. nanque im-prouifos aggreditur, bello indigo in-uafitBalneum regium,ac Vrbem veterem occupauit. Pauló póft Agilulphus tradudis Pado copies,Hetrunam eftin-grelTus.qux cum Romx eftentnuncia-
GENERATIO XX. 747 ta, ilicó pontifex amp;nbsp;magiftcr militum prxtorein vrbe reliüo, Ncj»fum ac-ceflerunt, amp;nbsp;confirmatis rcgionis incolis, prxfidia fingulis addidcre. Agilulphus cum equitatu aduolat tanto impetu, vt paróm abfuerit quin pontifex magifterque militum fuerint in-tercepti.
Obfeffa itaque Roma, maxima per- Roma obG» tulit calamitatem,quod ex Icriptis B. Gregorij facile habetur. Scripferat cm Gregorij amp;nbsp;Mauricius Gregorio, eum cóuicijsla-Mauncij eó cerans, quód Ariulpho credidiftet pa- “*^*“‘ cem fubdolè offerenti. Ad qux Grego.-rius:Ego ab Ariulpho deceptus, fim-plex appellor, fed is toto corde venire ad rempub. paratus fuit, dumlt;^ue mihi non crcditur,immó magis Nordulpho creditum eft,videoreiremêtitus.veri4m fi terrx mex captiuitas per momenta nonexcrefccret,demeadelpelt;ftione amp;nbsp;irrifionetacerem, lætus etiam. fed hoc me vehementer affl!git3quia vndè ego crime falfitatis tolero, indéItalia quo-tidiè ducitur fub Longobardorumiu-go captiua:dum(^uemeis alTertionibus non creditur,vires hoftium immanitèr excrefcunt.
Et pauló póft: Multas enim plagas accepi,primo mihi pax fumptaeft,qua cum Longobardis in Tufcia pofitis,fine vllo reipub. difpendio feccram.De-indèpace corrupta, deRo. ciuitatemilites ablati funt,amp; quidem alijab ho-ftibus occifi,alij Namix amp;nbsp;Perufix po-fiti, amp;nbsp;vt Perufia tenerctur, Roma re-liéta eft.Pofthxc grauiorplaga fuit ad-uétus Agilulphi,ita vtoculis meiscer-nerem Romanos more canum colla fu-nibus ligatos,qui ad Franciam duceba-tur venalcs:amp;quia nosillam ciuitatem fugimus, Deoprotegente, manus eius euafimus.lnlupèr de gloriofis viris Gregorio prxfedo amp;nbsp;Caftorio magiftro militum non mediocritèr fum aftedus, quiomnia qux potueruntfieri, nullo modo neglexerunt, labores vehemetif-fimos tulerunt:amp; pofthxc omnia,gra-ui dominoru indignatione aftefti lunt, qui paritèr mecum in tribulationefue-runt, amp;nbsp;poft laborem paritèr tnbu-lantur.
Mauricius veró imperator, nè ali-rrr i quid
-ocr page 766-|
748 JOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM quid omitteret,in quo famæ fandi vi-^?*ch„j ri detraheret, eum infimulauitnecafte ^^‘^^^Put, in euftodia Malchum epifcopum, qui in furto depræhenfus erat. Ad quæ refpondens Gregorius, feribit Sabinia-no; Vnum quod te oramus, inquit, imperatori, quia ego feruus fuus fi in mortem Longobardorû me mifeere voluiffcm, hodic Longobar-dorumgens necregem,nec duces,nec comitem haberet, atqpn fummacon-fuhone effet: fed quiaDeumtimeo,cç-de cuiuflibet hominis me mifeere for-mido. Makhus autem epifcopus neq; in cuftodia fuit, neque in aliquaaffli-dione,fed die qua caufam dixit, fubito mortuus inuentus eft. Igitur dominantibusper omnelta-liam Longobardis, dum venirct Agi-lulphusin partes Romanas,B.Gregorius deaduentueiusintanti'im territus eft, vt ab expofitione Ezechielis,vtipfc teftatur, ceffaret, in quo lamentabili-ter inter cæteraferibit: Qyid eft quod iam in hoc mundo libeat? vbique Indus, vndiquè gemitus, deftrudæ vr-bcs, eu erf a caftra, depopulati agri, in quibus nullus agricola, nullus in vr-be habitator remanfit, alios in capti-uitatemduci,aliosdetruncari,alios in-terfici videmus. ipfa quæ aliquando mundi domina videbatur Roma,quails fit confpicimus. vb'i fenatus? vbi iam populus?omnisdeniqueinea ordoex-tindus eft. In eodem quoquè tempore, quo SaraceniSi-^®*quot;^quot;’ Agilulphus per annum obfe-cilia vaftir. dits Saraceni Arabes Siciliam ingreffi, omnem maritimam oram,vtante quç-dam Orientis loca,prædati,incendio quoquè vaftauerunt. Scripfitpropter-cà Gregorius vniuerfis Siciliæ epifeo-pis,vt ad redemptoris Chrifti remedia fe referentes, quibus nequirent virtu-te refiftere, lachrymis obuiarent. Turn amp;nbsp;Sclaui Iftriæ imminebant, qua de re fcripfit idem vir fandus pro-uinciæ epifcopis in hæc verba: Equi-dem de Sclauorum gente quæ nobis imminet,amp; affigor vehemcntèr,amp; tur-bor: affligor in his, quæ in vobis iam patior: conturbor, quia per Iftriæ adi-tum jam in Italiamjntrare eoeperunt. |
A Sclauis his, Iftria Sclauonia eft di-da.Venerunt autem Sclaui ex regioni- sdauimÄ bus transDanubium fitis,nec tarnen ca loca reliquerunt,fed manférunt corum rcliquiæ Bohemiamp;Poloni,Blodoau-thorc, licèt hiftoria Bohemica Bohe-mos ac Polonosdicat ex Dalmatisor-tum habere. Credo ego*diftnbuenda effe tempora, amp;nbsp;concordabit fcriptu-ra. Vandali quoquè eiufdem linguæ cum Sclauis fuiffe traduntur, qui fub Genferico fuêre, quorum adhuc reli-quiæ in Germania appellantur Vinde-lici, Saxonibus contermini. fed ego ar-bitrorin hocerrari. Na Vindclicifunt Augqftenfes, à duobus fluminibus id didi Vinda amp;*Lico, nee contermini funt Saxonibus. vnde puto Vu endos, gui fubfuntMarchiæ Brandenburgen-Ujteliguias Vandalorum fupeiefle. Vueadi« Per hoc guoquè tempus Seuerus patriarcha Aquileienfis in hærefim la-pfus eft, cuihortante Gregorio ado-hanne Rauennate epifcopo renuncia-uit, tarnen poftea redijt ad vomitum, præfidio (vt fertur)imperatoris. Cuius pfeudoepiCcopi pertinacia eftiadum, vt Aquileienfis Ecclefia in duas ^‘-‘^‘^* y\quj|eief{; fitdiuifa. Seuero nanque defandojo- fchifa«, hannes à Sifulpho Foroliuiano Lon-gobardorum rege apud Aquilegiam,amp; Candianus in Venetis apud Gradum à pont. Rom. in patriarchas ordinati fuêre. Annus interim obfidionis Rom.vr-bis exadus eft, quo in anno Agilul-phus rex nunquam efficere potuit, vt Arrigis(de quo fuprà)Beneucntanus dux, Longobardorû aut in cafirairet, autfubiedis imperatori amp;nbsp;Romain fo-uentibus, bellum inferret, tenebat ve-ró Arrigis, quidquid vetufto nomine Campania eft appellata,prçter Neapo-liin amp;Puteolos.Exindè quidquid vrbi-um à Rauenna inSipondnam vrbem, amp;nbsp;vitra adoram maritimam quidquid in Italiæ ambitu ad Neapohm fitum eft,amp;a Siponto Nuceriam,indèinLu-canps, m Salentinos, Calabros, Bru-tiosqj habetur, imperatori tuc parebat: nbsp;nbsp;nbsp;,? vt non fît dubitandum, quin potue-ritvrbi Romx atque Italiæ imperator fubuenire^ ndi mala illi mens fuiftet. itaqj |
|
‘ CHRONOGRAPHIAE. iMcp, Agilulphus poftquam nullam po-ttendæ Romæ fpemreliquävidit,quip-pc qdiuinomag'is quam humano auxi-l'oleruabatur,obfidionefoluta,inHe-^iiriam, deinde Mediolanum reuer-'fuseft. ANNO Domini 586. Cbilperico ’■^geprancoruper infidias mortuoope Fredegundx, vt diftum eft, fuisfortu-’^isipla timens^fe cum opibus omnibus îdædes B. Maria: PariGenfis tanquam ïd afylum trasfert. deinde cum effet ab äntiftite liberalitèr excepta, Gontra-. num Aurclix regem per nuncios orat, ^^ fibi Glioq;tutor afGt: riectardatGon-ii^quot;) tranus, luCceptaque tutela, per vrbem ac regnum Clotarium ferri iubet,atq; in ædediui Marix populo vocato: Vi-ri, inquit, PariGen, feruate ftabilius in nie Gdem, quam in fratrem habuiftis, vt amp;nbsp;meum nepotem in pace cduca-rt, amp;nbsp;vos iuftitia moderari pofGm. ad hæc Ixtus populus, principis humani-tatem Gdemq; laudauit, falutemciim-precatus. His noui régis motibus Gondoaldus quifpiamClotarq fcGIium dicens,pro-cerum Gbi Francorum animos conci-liauit, quibus fretus,regni,vt paterni, portionem repetit. Sed interccptis pri-nii'im nuncijS,alios mittcbat,qui vcluti pacis authores, ol iux ramos geftantes, Kgem adcunt, regni partem poftulant, armis fuis amp;Childeberti vindicandam. Gontranus veto legatos ludibrio babi-los, equorum raptu diftcndiiufGt,im-niane certe, quiius Jegationis tarn factum violant. Vaftata diu Britannia à Saxonibus, \ multx partes, multiq; principatus crût ^iJJj'quot;^in Anglia,quô amp;nbsp;deregibus,G quifue-X ’'tint, paucafcribimus, amp;nbsp;qux quilque princeps geflerit in tarn vario rerum omnium tumultu, obferuari non po-teft. Atque hoc Gregorij tempore pa-cataparumpèrinful3,rursùm amplexa eft pictatem fub Etelberto, ad quern Gregorius fcripGt. ab Auguftino ba-ptizatus eft ille. Habebat Britannia régules turn fane multos, fed regni bx-res Sicobertus ab Etelberto relittus eft, bine Egebertus, is fratris Glios patre extinfto necauit pueros. buic fucceft |
GENE RATIO XX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;745/ Gt frater Lotbarius, qui in bello contra Saxones occubuit. poft eum Edri-cus Egelberti ftlius, deinde Egebertus alter,Etelbertus, Egfridus, Cudredus, Vadrcdus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Quo tempore Saxones Britanniam denuo infeftarunt,fuperatoque Vadre-doji’cgnum tenucre Vueftofaxones, è'^“eftofi-quibus eft Cadualdus rex, qui regno de(ci to,Roma pietatis caufa profedus, Petri nomen affumpGt fub Sergio pon-tifice, id quod amp;nbsp;luo fucceflor buius fecit. Vueftofaxonibusab Offa Anglo fuperatis, indé Dani,noua peftis,buius regni partem, qux Scotix conGniseft, inuaferunt. Verum erat turn è regibus Anglo-rum Cadualdus Gdcidefertor.E Vue-ftoiaxonibus memoratu dignusEgbru tus, quifuorum regnum ampliauit,amp; cum Danis pugnauit febeitèr. borum temporumrationem in Carolum Magnum referas velim leftor, SubGregorio amp;nbsp;Mauricio,in Ni- Monftr# loAegypti numine vifa funtanimalia *’I*« bumana forma vir amp;nbsp;mubervfque ad lumbos, quiadiurati per Deum,àma-nè vfq; ad nonam fe videndos dederut. Vir crat pedorofus, rufa coma canis permixta. mulier mamillas babebat ex-fane prolixa. nudi crant. Per fupcriores dies con ftitutum inter Gontranum atq; Cbildebertu crat Conuenms de conuentu babendo, ad quern Gon- 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Childcbcr-tranus cum veniHet^acccpta Jancca,ex- t,, tremucius adCbildebertum extédens: Hoc,inquit, iudicium tibi cfto cbarc nepos, regni tc mei bxredem fore: amp;nbsp;nunc quidem totius gentis atque vr-bium poteftatem committo:tu enim amp;nbsp;alter meus nepos Clotarius tantum fu-pereftis,quibus bxc optimoiure con-ueniant.Hoc dióto,apprxbenfum de-xtra leorsùm Cbildebertum deducit, childcher-primoillummonet, tacitus qux didu- tusFranco-rus lit leruet, deinde docct,quos ad ge-renda regni négocia admittat, quos item reijciat,caueatà Brunecbildematte, à Gillone prxterea RbemenG prç-lule. His diólis, redijt. abfolutis rebus, concilium dimittit. Gontranusmultis in regno fortitèr pcrfeélis, anno xxx. rrr • ? regni |
|
750 lOH. NAVCLERT VOtVMEM SECVNDVM regni fui moriturjamp; CabilloneBurgû-dix ciuitate in mortafterio S. Marei, quod extrudum magnis prouentibus cumularatjfepukus eft. Adepto Gontrani regno Childeber-tus, Fredegundam necis paternx con-fcia, perfequi ftatuit,contra qua,Landerico reginx partes tuente,infelicitèr pugnauit,nec longe poft moriturvnà cum vxore,non fine veneni fufpicione. Fuêre eiliberi duo, Theodebertus major natu, Metenfe imperium cui Au-ftrafix appellatio erat, adept’ eft, quod Campanix iuperioris parte continens, ad Alemanos vfque protédebatur,Au-ftrafia vocata, quod Auftriacus rex, vel (vt alijs placet) Aufter eamincolu-iftet. Theodorico Burgundia obuenit. Hifuntregesduo,adquos amp;adBru nechildem eorum auiam, Gregorium papam, dum Auguftinum ad Anglos mitteret fidei cauïa, fcripfiftelegimus. Fregediiil« Hos reges Fredegunda cumfilio Clo-tario bello petijt,)fed non multó poft defunda eft,amp; in fepulcro Chilperici regis fepulta. Longa poftmodum inter reges Clotariû,Tncodcbertû amp;nbsp;Theo-doricum concertatiofuit, nunevidor Clotarius, nunc vidus.Exortum quo-què bcllum eftinterfratres.fedamp;Bru-nechildisxgrè tulit, quodTheodebertus earn ab le relegauerat. Erat inter aulicos Theodoricuspro-tadius Italus,qui cum Brunechilde ftu-pri confuetudinem (vt credebatur) ha-bebat. Hoc Protadio fréta, Theodorico perfuadet,Theodebertumtherauro$ patris abftulifle,quorum partim hxres ipleefler, fimulque Theodebertum ait ex alienoeoncubitu fuiflc lufceptum, amp;nbsp;ex hortulano prognatum. Talibus frequentér animatusTheodoricus,re-quirit pattern fuam à fratre, amp;nbsp;fruftra: quarè mouetbellum,in quo variçpu-gnæ habitx ancipiti vidoria.Tandem Theodorico fortuna ceffitjfraterq; per Metenfes fugiens, Coloniam perue-nir. Traditumeft, tam confertos milites eo prxlio cucurrifte, vtfedetesin equis vulneribusque faucij, dilabi ab equis, turba digladjantium impediente, non poftent. Theodoricus cognita fratrjs |
fugainfequitur, omniain itinere per-dens. Regionis veróincolxillumcon-uenientes,orantpacem,lededentes.Rc* Ipondit iUe, fe veniam alitèr nullida-turum, ni fratris caputad fe perferant. Igitur illi Coloniam pergunt, Theo-Thwdebef debertum adeunt, gladio^uecaputil-””?“^^quot; lius amputatur, amp;nbsp;per ciuitatis miJros t,t, ad Theodoricum proijdtur. AdhxcTheodoricus vrbem ingre-ditur, regnum Auftrafix cumthefau-ris omnibus accepit,Mox rebus ex fen-tentia compofitis, duos Theodeberti fi-lios occidit,amp; formofilfimam puellam abduxit, eamlt;^ue in coniugiuin acci-pere voluit, quodBrunecheldis impe-diuit,dicens nefarium eftefiliam fratris vxorem ducere. Ob id iratusrex:Nonne, inquit, dixifti mihi quodfratermeus non effet; quarè me fratrem pen mere compulifti^ Hæc loquens, Brune-childim occidere tcntauit, led ope au-licorum euafit, nec differt crudelis mu-lier vltionem,potionem lœtiferâ con»-ficit,quam Theodorico per mmilbos TheoHotici idoneos dum è balnco egrediebatur,of. interitus. fertequo venenoepoto, repente inter-ijt.Alij tarnen profluuio alui eu obÿf leferibunt. GENERATIO XXt SVb Mauricio imperatore annoim-perij illius xix. fub Magno Gregorio anno Domini 600. ab vrbe con;, dita 155t. incepic vigefima prima gene-ratio, Anno fequenti, qui fuerat im-perij Mauricij decimulhonus, poft-quam varijs atfcciffetB.Gregorium in- p^j^mj^ iurijs Mauricius, appàruit ei vir quidam monachico indutus habituinfoto Conftantinopolitano,lpathamma- , nu tenens, per forum difcurrens, im-perttorem gladio periturum, omnibus pronunciauit. QuodMauriciusaudi-ens, à tyrannide Gregorio inferenda lèfe continuit: amp;nbsp;ludicium diuinum tanto magis timuit, quanto Gregorium non credidit pofte mentiri, qui ahquando per epiftolas fimilia com-minatus fuerat. Compofitasque Icri-pto preces eidem Gregorio, amp;nbsp;ad omes patriarcharum ledes, ad Omnes ciui-lates amp;nbsp;monafteria, cum cereis amp;,pc-cunijs |
GHRONOGRAPHIAE. GENERATIO m
|
tUttijstranfmifitjamp;vt pro peccatis fuis Jfitercederent, fupplicauit,hoc potiffi-tapoftulaffet tempora^ quadam noóte dormiens.vidit apud çneam paUtij por-tarn fe coram populo imagini faluato-risalfiftercj amp;nbsp;vocem terlibikm exea-dem audircjdicentern ’: Date Mauriciu. amp;capicntes cum iudiciorum miniftri, ftatuerunt ante imaginem faluatoris. Cui eadem vox.*Vbi vis reddam tibi ma-laquæ fecifti,Wc ne,an in futuro?Atil-lerefpondit;Amator hominum Dominéé: iudexiufte, hîcmihi potiusquàm infuturo tribue. Et iuffit diuina vox tradi Mauricium amp;nbsp;Coftantinam vxo-rem eius amp;nbsp;filios amp;nbsp;omnem cognatio-, nem^Phoeæ militî. ‘5^« Euigilans ergô Mauricius, vocauit A ''*2«-ad fe generum fuumPbilippicum,quem dudùm de affedlatione regni habebat fufpcftum.Philippicus timens,vxori ^-ptereaGordix valedicens: feiebat enim ingreditur,amp; ad pedes imperatons pro-j nbsp;nbsp;nbsp;uoluitur. Cui aflurgens imperator,ad i nbsp;nbsp;nbsp;pedes generi corruit,dicens:Ignofce mi-bi propter Deum.quiapeccaui in tc.nûc enim certifllmè noui, quia nihil pecca-üerisin mc.fi quem vero feis in agmini-bus noftris Phocam,dicito mihi. Philippicus fecum cogitans, dixit: (Vnum Phocam cognofeo, qui nupèr ab exercitu procurator conftitutus,tuo contradicebatimperio.eftautem iuue-nistemerarius,attamen timidus. l’une ■ Mauricius ait: Si eft timidus,tue homi-cida eft.amp;narrauitillifomnium. Porro imperator poenitentiam qui-' demtenuit,fedàcupiditatib* vfquead-eononreceffit, vt exercitumin pcricu-? lofis locis hyemare, amp;nbsp;viftum ab ex-traneis iuberet cum periculo quçrerc apud Sclauos,nè alimenta publica ma-ducarent. Quodcùm exercitus intelli-gcret,dixiffe fertur,lmperatori nó obe-dire,fçuum eft: obedire autem, fçuiffi-/ nbsp;nbsp;nbsp;wum.moxque ad feditionem conucrti- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,Phocamqueiupcrclypeum cxalta-tum,proclamantexarchum. deinde fu- |
gato Theodofio filio impatoris amp;nbsp;Germano fbeero, cóitiöto deinde grauitu-multu Conftantinopoli, Mauricius mutata veftecum vxore amp;filijs nodu Dromonem confcenditfugiens. Phocas ab exercitu imp. falutatus, Maurkij Mauricium apud Chalcedoncm capite egdes. truncat.verùm Mauricius patienter in-felicitatem fuftinuitjOeum in omnibus inUoCaos,amp;crebiópronücians:Iuftus ^^’ '*’*' eS Domine, amp;nbsp;reétum ludicium tuum. Hçc lohan. diaconus. ANNO igitur Domini 6o4..Phocas Phocas ad militiam prouedius à populo procu- Imp.óx. ratorfaftuSjäd vltimutn vero, viuente adhuc Mauricio,ah exercitu ad imperium eleétuseftnonfinè virtutisopinio-ne.Romam imperatoris nuper eledti amp;nbsp;Leontiæ Anguftx imagines mifix,pu-blicocleri, fenatus amp;nbsp;populi Romani Confenfu, in facro Cçlârum oratorio locate funt. Et potifex Gregorius Pho-CX principi per litcras congratulatus, voluit vt memor effet, gentium reges dominari feruis,lmperatores Romanos liberis.pauló póftPnocas mittiad fcRo manxfedisdiaconum cum magna hu-militate poftulabat à Gregorio. Ob hoc Gregorius re{cripfit:Confi- Gr?gor.ad derare cum gaudio amp;magna gratiarum Phoiâepi-adionclibet,quantas omnipotétiDeo^°^’' laudes debemus, quad remoto lugo triftitix,adlibcrtatis tempora fub imperial! benignitatis veftrx pietate pcrue-nimus. Nam quodin palatio iuxta an-tiquamconfur. udinem Ap.Se.diaconu veftra ferenitas non inuenit, non hoe mex negligentix,fed grauiffimx neceft fitatisfuit:quia dum miniftri omes hui-us ecclefix tam contrirx, alpera tempora cum formidinedeclinarent,nulli eo-rum poteratimponi, vt advrbem regia in palatio permanfurus accederet. led poftquam veftram clementiam, omni-potentis Dei grati.a dilponcnte,ad cul-menimperij peruenifte cognouerunt, ipfi quoquè fuadente Içtitia ad veftra veftigia venire fcftinant. Lator autem prefentium, qui primus omnium defenforum fuit, bene mihi amp;nbsp;longa alfiduitate compertus eft, vita, fide, moribus approbatus. hunc aptum pietatis veftrx veftigijs elle iudicam^ rrr 4 vndè |
lOH. ' NAVCLERl VOWMEN SECVNDVM vndè eum authoreDcodiaconum fed, qui cunfta quæ in his partibus agun-tur,inueritoopportuno tempore, va-leat clementix vcftrx fuggerere.cui ro-go dementia veftrapiasaures indina-re dignetur,vt tantoceleriùs nobis va-leat mifcreri, quanto afflidionem no-ftram verius ex eius relatione cognoue-ritis. Qualiter cnim qUotidianisgladijs, amp;nbsp;quantis Longobardorum in-curhonibus ecce iam per 35. annos pre-mimur,*nulli“s cxplere fuggeftioni-bus valcmusdedin omnipotent DEO confîdimus,quôd quifufdtauit in re-icapios dominos, extinguet cru-delesinimicos.
fandi Petri celebraret Gregorius, amp;nbsp;cantaretur introitus. Requiem çtcr-namdona eis nomine, audiuit voce de cclo,Non faciam.fedvirDeo deuotus, putans illufionem efle,iuflitreincipere Requiemnunc rursus audiuit vocem, Nonfaciam,quiaanima illiusdamna-ta eft.profequitur Gregorius officium, oranscaufam damnatiois reuelari fibi. cuireuclaturideo damnatus, quod 43-pterinimicitias quas remitiere nolujt, corpus CHRISTI feme! in anno omi-feritrecipere, amp;nbsp;de hocconfeffusnon fuilTet.
Inftituit vt in die Purificationis Marix,amp;in Dominica Palmarum fo-
Eo in temporea Longobardis Italia premebatur.Smaragdi nanquepatricij aduentusparùm profucrat. EtAgilul-phusquamprimumintcllexitimperium 'Cremona ^’^ quot;^^^ nouas vacillare,contradis vndi-I0I0 çquat. 9^^ copijs, Cremona obfedit,amp;ad3o. diem expugnatam, ad folum redegit. Mantuam quoquèpari dierum niinie-ro viexpugnauit, amp;nbsp;mœnibusimmu-nitamrdiquit.
Ea dum agerentur in ItaliajPhocaS anno impcrij fui primo omnes Afiæ, Europa:amp;Aphricæ prouincias, quæ Mauricio fubicèlæ fucrant,confirma-uerat.'tantamquefpem prouinciahbus defcdedir,vtfama probiratisluçm Ita-liamperlata, Agilulphum amp;nbsp;Longo-bardos terruent. HincinterSmaragdu d’Longobardosin aliquot menfes in-ducix primiim,amp; poft in annum pax conftituta eft,quoin annoAgilulpnus vrprçfidia fibi aduersiis notium impe-ratorem pararet,affinitatcm cum Thc-odebertoFrancoru rege quçfiuit,filiâ illiusdefpofauitfiliofuo Àdoaldo vix quadrimo.
Ea pace conftituta,Gregorius anno impcrij Phoeæ fecundo, confirmata omnirationein eCclefiaDei, anno 13. menfc6.moritur, vir certèomnilaude digniffimus,ft vitam,fï mores,ft dodri-nam, ft folertiam in rebus turn diuinis tumhumanisinfpicias. Hic multa fa-Jubritèrin eedefta conftituit,quódin-5’“^? ^'^*7 troitus reiteretur decreuit.ea ex re ci'im nita? *'' quot;nbsp;proquodamdefundo ante annos 180. die anniucrlario conftituto in Ecclefia
lennes fierentproceffiones: inftituit amp;nbsp;Cinerum benedidioem in capiteieiu-nij fieri,amp; quod Chriftiani ab illo die ieiunare incipiant. inftituit in cœna Domini pedum lotionem, amp;nbsp;in para-fceiie nudis pedibus cru cis adorano-nem.
InfupèrB. Gregorius Ligures, Ve-hetos, Iberosque fchifma fub libello confeftos, Chalcedoneft fynodocom-pellens,ad vnitatem fandx ccclcfixre-
uocauit. Brutianos,Sardosamp;Campa-niæ rufticos,tam verben bus quampre-dicationibus emcndatos,a gentium va-nitate auertit. Donatiftarum hçrefim penès Apbricam, Manich^orum penes Siciliam, Arrianorum penès Hifpanf-am, Agnoitarum penès Alexandria!”, fcriptorum fuorum validi/ftmisautho-ritatibus opportunisque legationibus à corpore totius eccleftx fcqueftrabat. fóla penès Galliam Neophytarumbç-refts,quot Simoniacis muneribus,qua-ft totradicibuspullulanSjlongèlateque excreuerat,contra quam apud Brunc-childim reginam, Theodorieu quoquè ac I heodebertu Francorum reges, for-titèrpugnauit,donèccolleda generali fynodo,hanc fubanathematedamnan-dam penitus impenarat.Ipfe quoquèScBoJa««* fcholam cantoru inftituit, quæ hade-^‘’“‘“* niisin S.Rom, eedefta feruatur.eiusgra tia duo habitacula fabricari fecit, vbi vfqjhodièledus quorecumbés modu-]abatur,amp;flagellum illius quo pueris minabatur, veneratione congruacum authenticoantiphonariorefèruatiir.
Sed
|
CHRONOGRAPHIAE. Sed cum officium Ambrofianum magisferuaretur tempore Caroli Magni,Adrianus papa in concilio generali ftatuit officium Gregorianum debere onminó ab omnibus obferuari, cuius Carolus executor fuitdiligentiffimus. Sed nee finè diuino miraculo boe fadu dinofcitur.beato enim Eugenio fuadé-te,de communi confilio decretum fuit, Vtvtrunque Miffale, Ambrofianum amp;nbsp;Gregorianum,fuper altareB. Petri po-neretur:amp; claufisianuis, euftodib’ ad-bibitis, node inorationeperfifterent. Dominum exorantes,vtpcr figriumali-lt;|uod oftendere dignaretur, quod fibi Wagis placcret feruandum.Manè fado, inuenerut Miffale Ambrofianu in loco fuo claufum, Gregorianu vero apertu, amp;per quaternos difperfum.ex quo fia-tu erun t,G regorianupertotamecclefia feruandu,Ambrofianum veró folùmin 1 nbsp;nbsp;fua eedefia vtendum.Qu^alia vero fufti- nuerit etiam poft morté landus vir op-probria,diceturmoxï vita fuccelforis. DefundusGregorius,vt fupra didum eft,fepelitur,collachrymantibus omnibus in bafilica S.Petri ante fecretarium, i, 4.1dus Martij. I^ Poftmortem Gregorij Magni Sabi-nianus,cuius patria ignoraturJu cceffit annoDomini óoó.bomoobfcuro loco natus, obfcurior moribus, rebus ge-ftisque Gregorij aduerfarius. Nam cum fame tune laboraretur,inftarentq; pauperes, vtpictatem Gregorij in elee-mofynisimitaretur^refpondebat, Gre-( gorium populärem hominem famaau-cupantem, patrimonium Ecclefiæ lar-gitionibus diffipaffe. Vndè ob vindi-dam,ad comburendum libros eius cæ-terorum animos inclinauerat.'quorum dum quofdam combuffiftet, amp;nbsp;reli-quoscomburere vellet, Petrus diaconus de quo in dialogo loquitur, vehe-mentif fimè reftitit, afferens hoe ad delendam ^iosmemoriamnó valere, cum indiuerGs mundi partibus exemplaria tenerentur, adiungens immane facri-legium effe,tanti viri libros comburere, fuper cuius caput iple Spiritumfan-dum in fpecic columbx frequentiffi-mè perfpexiftcr. Tandem in banc eos duxtifententiam, ' r ueiurando rem onefada,regçmiuû ceperutjamp;priuatu ocuiis |
GENERATIO m 753 confirmans, Gregorij libros feruauit. Sunttamen qui fcribant,Sabinianu, inftigantibusquibufdamRomanis,hoc in Gregorium molitum effe,quód vete- Infamatur rumftatuastotavrbe, dum viueret, amp;nbsp;obtruncauerit amp;nbsp;difiecerir.quod à vero diflonumeft: iacent enim ftatuæ turn propter vetuftatem collapfæ, tumeti-am quia bafib’ fublatis vel ^ris vel mar-___, moris caufa,tantæ moles ftare non po-terant. quod autem capitibus careant, mirum videri non debet, cum ea pars fragilior facilius fragatur. nee eft etiam carpédus, quod fuo mandato veterum funt çdificia diruta,eadecaufa,vtperc-grini templa potius quam illa reuifanr. Àbfithçccalumnia abeoviro,cui certè patria charior fuit, quàm vita.multa ^-fedôçdificiaexedit vetuftas, multa de-moliuntur homines çdificandi gratia, aut quçrendorum thefaurorum caufa fadum id à Romanis dicimus, cùæ amp;nbsp;Epirotæ, Dalmatx, Pannonij,amp; fçx to-tius orbis terrarum hue miffa, Romani poffuntappellari. At durante fame, Agilulphus Lon-gobardorum rex, fuggerente pontifice, amp;nbsp;quod nouiimperatorispotentia for-midaret, ad Phocam Conftantinopo-lim mifit, pacemque conftituit in Italia trienniöferuandam. Interim Sabinia-nus papa3Gregorio fibi apparente, ac eum ter amp;quater corripiente'de auari-tia, amp;nbsp;quod neceffitatibus pauperuni nonfuccurrerct,vndeille non acquie-feens, amp;nbsp;vt ante lgt;eato viro detrahens, dolore capitis percuffus, cum annum vnum ac menfes quinque in pontifica-tufediftet,moritur3amp; i bafilica S.Petri fcpclitur. Tanta vero hoc in tempore a pparue* ^‘o^l'a*«* runtprodigia,quanta nunquam antca. nam amp;nbsp;cometes vifus eft perlucidus, amp;nbsp;Byzantij puer quadrupes nafeitur, amp;apud Delon inlula duo marina mon-ftrahumana fpecievifa funt. Ad Phocam impcratorem redco.co- gnita cnim morte Mauricij, graflantur per Romanas prouincias hincPeriç,indé Huni.Caufa quarerex Perlarum in-furrexit cotra Ro.imperiu,hec fuit:im-perâteMauriciOjPerlarû populi fediti- |
7T4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
Pantheo,S.Marie amp;nbsp;Omnium fanâo-rum ecclefia vocaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Per id temporis, licèt Itali quictem per Longobardos nadi eflent,tamc ho-ftes Longobardoru non quieuêre.Aua-res nanque amp;Hunni, à quibus Noricu Bauarorpm nomen accepit, fibi confines Venetiarum amp;nbsp;Foroiulij prouinci-asinuafêre, quibus Sifulphus eins
, nbsp;nbsp;’ T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Hunnoruffl
umcie dux cum omnibus comprouin-cialibus Longobardis, qui arma ferre poterant,oçcurrit;prçliumqueeftcom-miffum.ibi exercitus Bauarorum mul-titudine excedens, Longobardos corona cinxit,pugnatum eftacritèr.tandèm Sifulphus multis confedus vulneribus cccidit, cum quo multa Longobardoru milliafuntcçlà. Deindè Bauaridiuifi, prouinciam vbiquè incendijs rapinis^j vaftauêre.
EratBauaris rex, didus Cacannus Cacannu« ex gentis confuetudine, qui audiens Si- Bau’™' fulphi ducis vxoremcumfihjs Roaldo amp;nbsp;Grimoaldo ac gaza ingenti lèleintra oppidum Forilulij communiuifte,illuc duxit: amp;nbsp;cum obfidenslocum circune-quitat,vilus à Romildeèmœnibus fia-uo crifpant^ue capillo,mox ab ca ada-matus eft,amp;oppidum deditu, file vxorem duceret,fpopondit. Cacannus op-pido potitus hoc modo, vna tatum node fœminam ad fe admifit:deindè vel ut impudicam muliercm, Bauaris militi-bus pafsim proftituendam tradidit.
Emilïa plebe,oppidum ignecofum-pfit,ità vtiam veftigia eius non videan-tur,abduxitlt;^;Bauaruscaptiuos omnes vtriu(que fexiis homines, pollicitus fe illos ad Pannonie loca, vndè exiuerant Maiores eorum,reftitucre.
Interim om nes Longobardi Papi^ ad regiam conuenerunt,vbi de clade accepta amp;nbsp;cxcidio oppidi certiores fadi pri-ùsfunt,quàm potuerintfubuenire.Gra fulphum tarnen fratrem Sifulphi Agi-lulphusrexducem lulienfibus prçfccit. Bauariinterea Italia egreffi, cùm pri-mum in patriam conltitêre, captiuos pubertatem fupergreiros,in campo,cui Sacro póft nomen obid facinus fuit,in-terfccerunt:pueros vero amp;fœminas pro feruis pellicibusvehabuerür,partira hafte fubiedosvendiderunt.Roaldu au té
oculisincarcerarunt. huius regisfilius Cofroesdiélus, populi furorem decli-nans,ad Mauricium confugit,qui eum benignè fufcepit,filiam deinde Manam vxorem deditgt;in recuperando regno ad-iuuit.Quarè Perü vxoris monitis bapti zatus eftjtegnauit annisjSJeaque poft-quam focerum interijfle accepit Pnoeæ infidijs, Romanam pfidiam deteftatus, imperium inuafit,Syriam vaftauir,Hie-rofolymam diripit. ijs malis implicitus, vitam prius amifit, quam quid ageret conftituit.
DefundOjVtprçdiâum eft,Sabinia-Bonifacius no papajBonifacius j.patria Romanus, 3.papa. nbsp;nbsp;nbsp;eleftus eft anno Domini 6o7.fedit annu
vnü,menfes 5.1s infolentiam patriarche Conftatinopolitani, c»K8^tr/KJ/lt; fe appel-lantis,compefcuit. Phocas enim ponti-ficis fuaConepublica, ac ad vniuerfum orbem dimifla fanóbone, conftituit, vt Romany eeelefiæ Romanoquepontifi-ci omnes orbiseeelefiç obedirent. quod rctroaóbstemporibus non ad vnguem leruabatur,maximè à Grçcis, aftsrenti-bus eo loei primam federn eftedebere, vbi eftctcaputimperij:cótra quosmul-ta militabat,amp; quod Gr^ci imperatore fuum non Grçcorum,fed Romanorum voc3bant,amp;quod Petrus apoftolorum princeps fucceftoribus fuis Romanisrc-gni cçlorum claues aDeo fibi conceftas reliquit.
Idem quoquèBonifaciusinftituit, habita lynodo epifcoporum duorum amp;nbsp;7o,presbyterorum 5o,diaconorü tri-um, nè quis lub anathematein locum demortui pótilicis fubrogetur,nilï traf-ado tertio die. voluit item eleftionem cpilcopi à clcro panter amp;nbsp;populo fieri, eamqueitaratam fore, fià principe ci-uitatis approbata eflet, eft enim, ait, fi-^ milevero, clerum acpopulum amp;prin-Bonifacius cipem ciuitatis, fi libéra fulïragiafunt, 4.papa. non alium elefturos, qu^m qui meritó polfitamp;debeatalijspr^efte.moriturim-maturè,amp;in ecclcfia S. Petri fcpelitur.
Bonifacius 4,nationeMarlus,anno Domini 6o9.furrogatur,fedit menfes 8. amp;nbsp;6.annos, qui ab eodem Phoca impc-trauit, vttcmplum Rome celebcrrimu à Marco Agrippa çdificatum, amp;nbsp;omnibus dijs jpphanatum, antique nomine
-ocr page 773-CHRONOGRAPHIAE.
Ä^GrimoaldumfugaprolapIos amife-run^vt fcribitPaulus.
Bodem propè tempore Sclaui,quos fcripGmus in Dalmatiæ amp;nbsp;Iftriæ ora cófedifle,quiconque erant ihpropin-H^ regiontbus parentia imperiopnuafe-runt,amp;militibus quosPhoca in prçG-dio pofucrat,occins,omnem Dalmatiç amp;IlIyrici Adriatico adiacentis prouin-ciamfubegerunt. quam ob rem Phoca lohannem Lemigium Thraccm,Sma-ïagdo in exarchatu dedit fuccefTorem. Tandem Grçcorüm viroru vxorumq; amp;fpadonum copijsaduedis,Rauenna-tibusimperat, amp;dum Grçci haudfccùs àc fi res imperij integræ eflentj importune Rauenatibus molcfti funt, exorta eft incertoauthore cócitatio/amp;Ioha-ne ac magna iudicum parte occifis, in petulantem virorum ac fpadonum tur-bam petulantii'is cftgraHatum.
Ad Phocarn redeo. Eo turn Prifcus patricius fummo apud Phocarn loco, cóiurationcm initcum Heracliano (o-cero, Aphricç prçtore, j)Heraclio fra-trevxoriS atbedante imperium, quam-primum enim Cofroës Mefopotamiam occupauerat,Heraclianus(vtcü genero conftituerat)impcratoriin Aphnea re— bcllauit.Tum Prifcus componendis fo-cericum imperatorerebus, fequeftrum ie exhibuit.
Heraclius Cönftantinopolim tan-quàm paternæ fidei obfes venir, amp;nbsp;co-piasHeraclian* quatas potuit ex Aphri-ca contrahere,tâquàm imperatori fub-fidium allaturus,parauit: quibus copijs nauigio in Thraciam irafportatis,Pho-cam coniurati obtruncant, Heracho imperatore per vim amp;nbsp;arma conftituto. Heraclianus pater adtuendas Aphnea: partes cll reuerfus.ad hçc autem, ob ab-kntiam amp;ignauiaPhocx^ fenatusHe-raclium folicitauit.Siquidemilleabfce-leratoexercitu cui dux erat, imperator ledus fuit,auariffimè tributa exegit, fe-creta cum luis aulicis Perfico moredif-poluit, legatos audiebant, iudicia pcn-debant,magiftratusdabant, Q^omeo qui impcratjmiferi’amp;deterius eft nihil, paulatim cm fumi grauitcr Içderc lolét. Gratiores apud eum erant, qutincxplc-Uhrapacitate populos vexabant.
GENERATIO XXL 755
Vnum porro fanxit,quo laudem me-* ruit,hoceft,vrbem Romam totius falu-taris vitx capuccHe,cum antea propter fedem pnncipis, Conftantinopolis caput haberetur.Defidia amp;nbsp;ignauia impe-ratoris, Romanörumhoftes potentio-res faóti,in Occidentis orbe Germanias cum inrulis,Gallias,Hifpaniasq; amp;nbsp;bo-nam partem Italiae, Panoniasq; amp;nbsp;My-fiam abftulerat,amp; magna parte Aphri-cæ.ln Orientevei o Ibcros, Armenias, Afabcs,amp; hinc Darda nos, amp;nbsp;mediterra* nea Macedoniæ amp;nbsp;Grçciæ, Cacannus ThraxHunnorum rex,modo huC, modo illuc vndiquè difcurrebat. penè tota Alïyriam Perfæ occupaucrant, Aegy-ptum Saraceni vaftauerât.prohdedec”, noftræ vires adeo defecerant per luxunx achbidinem, vt imperium Romanum folo tantum nomineconftarer.reseniin publica vindices non habebat.Magnain fpemprçbuitPhocas,fed omnes fefcllic opinio.coque ventum eft,vt aut Romanum imperiu delcretur, aut Phocas oc-cumberet.
Milites primlHcraclium imperator rem pronunciant,populus deinde amp;nbsp;fe-natusingenti acclamatióe probauit.Et SergiusConftantinopolitanus pontif. Hcraclijcaputdiadcmatecinxit. Pendebat eo tempore res imperij ambigua omnis,amp; miles Ro.tot bellis abiumptus erat.quarè Europæ hoftes fcdatui us,cü CacannoFœdereCoijt,cum Longobardis erant inducix,Aphnca prçfidia tue-bantur. Itaquead Orientem libcrandu conuerfus,priiis quàmbcllum gererer, legatos bismifir ad Cofroën Perlam, vt à vaftatione ceffaret, vtqjam faturhu-manolanguinerediretin Perfida. deinde fruftra orauit inducias, ille contu-meliosère(pondir,fé nunquàm quictu-rum,nifipofipofitaamp;abnegata lESV Nazarem religione.
Imperator indignatus,dcfperata pa-cc,expeditioncm acn habitodeleétu vndiquè parauit,in Oriétem pergit. Cof- Cofroës roêsfadusdebellocertior, Palçftinam n„'„7cTr^*^ ludçamq;diripuit,Hierofolymâ delpo- auferu liauit,maxima cçdctaCia, lignu fanétç Crucis vna cü Zacharia cpilcopo tral-portauit.Oftané latrapa cü valido exer-citu contra Herachü milit. resprimum
leutbus
-ocr page 774-|
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM 75^ leuibus prçlijs tentata,deinde totis viribus pugnatum eft,Perfx vidi tergade-derunt.cçfafuhthoftium fupra jo.mil-lia.OftanesfueiuSaraces amp;nbsp;Sarabafles duces cecidere.nec tanta eçae vin lu-mus.iamque iterum amp;nbsp;tertio vidores, dcleto amp;nbsp;cçlo fupplemêto longe maio-re, cum duce Saie amp;nbsp;Razetene in vifce-Hcracli’vin raPerfidiSjfuperato Tigride, penetra-citPerfas. uîmus.fçuitumqueeft non modo in ho-s. mineSjVeriim in vrbium direptione,nec temperatum eft a prophariis boftium templis.Secu ndo amp;nbsp;tertio prçlio cçlefti auxilio vfi,vidoriam alïecuti fumus.fed tcrtiusille congreflus,c^fis multis mil-libus,finem bêlIoPerfico fecit. ta te faluus, nullopoftcà tempore com-*Coflt;lroa» nbsp;nbsp;Cofrocs defperatisrebus,Ctefiphon- ' paruit.adduda quoquèGarnerij opera *Cofroa» temaufugit,vbiaSyroëfiliointerfedus eftBrunecbildis captiua, vnacumEu-, eft,eó quodpaterMedarfx filio alteri, fed natu minori,regnu tradiderat.*qua-rè amp;biccccidit,vxorcsq;,negocio per-fedo,Syroës ablatas opes quaSreperit, captiuosque Romanos amp;nbsp;lignum vitæ reftituitHeraclio,amp; prim’ iplêde mor-tcpatris ac fratris fcripfit ad principem, paxq; ei data eft bis conditionibus, vt limes Perfici ac Romani impcrij Tigris efletjVtque Perfæ Melbpotamiam non attentarent. Tertix pugnx diesTafiis Ro.adfen-ptus.exercitus vidorum laurcatus magna Ixtitia amp;nbsp;ingenti gloria Conftan-tinopolim rcdijt,dux purpuratus aurco inuedus curru,non lauream manu,fcd lignum crucis tenens,fèlxtabundis po-pulisjfpedaculum prxbuit: gratumamp; falutifcrum fpedaculum occurrenti-busfacwdotibus regio ornatu infigni-bus, pompaque admirabili prxeuntc pontifice,infandilfimotcmplopofitum eft. Regibus I beodcbcrto amp;nbsp;Tbeodori-co,vtpr^miffum eft,interemptis,fuper-cratClotarius,ad quem regnumperti-nebat:lèdBrunecbildis plurimorum cç deaudax, Sigibertum Theodorici no-tbum,Auftrafix regno'prçficerc cona-tur, cuius eoeptis repugnant Auftrafij proceres,quoa crudelis fœminæ mores cxecrarentur, tulitque çgrè rem illam Clotarius Clotarius.fQup intelledo, mulicrlan-guinis auida,bellorem componcrefta-luit.mjttit ad Germanos legates, inter |
quos cratGarnerius;amp; du effent in via, Bruncebildis fufpedum babens Game-rium,mittitad. colicgamliteras, vtillü occidat.collega Icdas literas lacerat ac abijcit,quarum fragmenta vnus exami-cis Garnerij cogens,fententiam Garnc-rio pandit. Diffimulata rc,Garncri’fi.iadet dam Germanis, Brunechildis partes nè fe-quatur, fefe Clotario réconciliât. Mox Sigibertu» nó nulli à Sigiberto ex Auftrafia ad Clo-2n^quot;* tariu defidunt.fit pofteà pugna, in qua Sigibertus cum duobus fratnbus Corbo amp;Meroueo,inpoteftatem Clotarij venit. Gildebertus autem equi pernici-delinaTheodoricifbrorei Nee tardât reXjprçfenté Sigibertö, Corbû neeare, feruato Meroüeo,quem defacro fonte leu auit.deindè de caftigädaBrunechil-di confilium capitjaedamäntibuscun-dis crudelemfœminam viliffima morte afficiendam. decern enim regum necis equoimpofita, pertotûexercitum du- VWmûBru-ólacft:deindè indomitorum equorum JJ^iç“^ pedibusalligata, membratim eftdi/cer-pta.Nè tarnen fua laude fraudetur Bru-necbildis,complura collegia lacerdotu ac monaeborum apudBurgundos Au-ftrafiosque extruxit maximis fumpti-bus. apud tïeduos,affenticnte Clota-riOjcft fepulta. . Redudus ad vnius regisimperium 4. *’^g”*S Clotarius palatij prçfedû Gar-nerium con ftituit.Longobardis qui an-nuum cenfum iz.auri pondo quotannis foluebataGontranio vfqueadip/üm, tributum abrogauit. Clotarius duos fi-lios, vnum ex Bergedruda Dagober-tum,alterum mortua Bergedruda ex Si-cbildc Aribertum fufeepit.Dagobertus ®^t^ poftquam fibi per çtatem licuit, feras jusfilijClO' indagare pergit. Excitato autem ceruo tarij. propè vicumCatulianü,illeprofugitin Îâcellum,vbi condita erantcorpora be-atoru Dionyfij amp;nbsp;fbeioru eius, amp;inibi perannos io.fupra300. religioseobfcr-iiabatur;in faccllum fe ceruusproripit, folo^j quietile dedit: canes, infequen-tes^faceilumingredi non aufi, vocefre-quenti |
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXL
757
|
*|Ucnti perfonant,nec ipfis venatoribus mtrandi facultas fuit,fuam ædem tuen-hbuslandis.ea rcperloca vicina perla-^^ ta,loco veneratióem fecit, amp;nbsp;Dagober-toadmirationemfimulamp; pietatem cu-mulauit. Habebat Dagobertus præce-ptorem ducatu Aquitaniæ à patre do-Hatum.hic fuperbè fatis regis nlium tra-ftabat,proptcr quod exafperatus iuuc-nis,prxceptorem iubet virgis cædi: qua accepta iniuria,ad Clotariû ille lachry-n^ansprocumt.Earn rem pater furenti animo excepit, Dagobertum protinus Venire iubet .’exafperatum pattern Dagobertus accipiens, ad faccllum fando-tum,in quo à canibus ceruus fucrat tutus, aufu git. Hoccognito,Clotariuseum extrahi iubet.abeuntibus ferms, cùm propefa-cellum conftitident, fixi ftupentesque hçlèrunt.hoc reuerfi patri nunciant.nó credidit rex,alios mifit,quibusidem ac-cidit.nce retrahi pater potuit,donèc ex-perimentum ipfcfecerit. In facello per quietem Dagobertus vidit tres viros re-uerédiffimos,dicentes:Dagoberte,martyres fumus,petimus vt cùmtibi patrê teddimus placatum, digniore appara-tu tumulos nobis extruas: amp;nèteillu-di fomnio exiftimes, terram eftodito: luoqucnque nomine charaéteribusfi-gnatum comperies.confidentior fadus iuuenis, impleturum fe iulla promittit. Intereà pater aduéniens, ftuporc mira-culi percullhs, filio pepercit, eurnq; na tnulto póftregni cólortio donatum,rc- 1 gnoAuftrafiæpræfecit. ^?' Dagobertusitaq; poft obitü Clota-C't ”1 patris,votisfatisfaciens,apuddiuum ^»o Dionyfium Ecclefiam folennem con-ftituit:conuocatisq; pontificibus 6.Ka-len.Mlrtij dedicandæ bafilicç gratia,in ipfa nodepridiè Kalé.*homo lepra per-euftuSj ab ædituis impetrat in ædeper-nodare.vb'idum vigil in oratione per-feuerat, vidit Chriftum comitatibus Pe-tro amp;nbsp;Paulo vna cùm S.Dionyfio, Ru-fticoamp;Eleutheriointrare,qui candida vefte dedicationis munus abfoluit, il-lumquealepramundauit,iubensdicere pontificibus,a:dcm à fe Chriftoconle-cratam: in fignum, contada hominis facie, auferens cam, proximo lapidl ad- |
glutinauitjquæ amp;hodiè pro miraculo vidctur.epilcopi hoc acceptor dedicati-one abftinuerunt. Repetêti Auftrafiam DagobertOjSa-xones qui vitra Rhenum incolunt, regi nouo bellum ducé Bertholdo inferunt. in quos amp;nbsp;ipfe Dagobertus, traiedo Rhenojuon impiger copias ducit. pu-gna fada, Dagobertus gladio diuulla caffidcjvulnus accepitjquo humum de-lapfuSj inhoftium poteftatem veniffet, nifi a luis protedus fuiffet.mittit proti-ntis Dagobertus ad patrem,is non pro-CÙ1 ab Arduena agebat.cognito filij pe-riculojmagnisitineribus’fuppetias filio ferre contcdit.amp;Ciim veniffet ad caftra filij,reciproca militumfalutationeclamor fublatus, ad hoftium cadra refer-tur. quod miratus Bertholdus, rogat, quididlætitiæ quod in caftris Franco-rum audiret.neq; enim Clotariumad-effe crcdebat,quem ante aliquot annos mortuum acceperat. cùm non procùl cadra hoftium diftarent, vt lui aduen-tusfidem Clotarius faceret, galea nu-dauit caput5quo figno agnitum regem, Bertholdus voceinfamat. Eo verboindignatusreXjflumentra-natquod medium crat,necdeftitit donee Bcrtholdi caput ad luos deferret. Deinde fugientibus Saxonibus,memo- SaxonesJ rabilem ediditftragem, nemini mafcu- p®^^'” * lini fexiis parcens in Saxonia,qui gladij cuntur. iuilongitudinem excederct. vaftatis fi-mul amp;nbsp;vicis ac agris, vidor poften in Franciam redijt. Bellis iam plurimis felicitèr geftis, Clotarius Clotarius pofteritati luç confulés,pro- “oritur, cerum concilium Trecas cotrahit. mox conuentum apud*Cypriacum habuit. vbideregni commoditatibus confuli-tur.AnnOjVt plurcsfcribunt,regni fui 44..moritur, duobus filijs Dagoberto amp;nbsp;Ariberto rclidis:amp; fic anno Domini 630, Idquomodo fieri poffit admiror. namliquidóconftat exliterisfundatio-nis monaftcrij in ^BnlTcnbUM/ quod Teflimoniü f J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• litcrarum. lundauit Dagobertus, Clotanum iam diùfuide defundum,quarum literaru tenor talis eft: Dagobertus magnus diuina clemen-tia rex Francorum, omnibus regni fui pnmatibus, immocundis Chriftifide-fff hbus |
7)8 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNOVM
|
libus præfcntibus ac futuris amp;c. No-tum facimus^quodpâtre meo Clotaiio defunfl:o,patcrni regnicuram fulccpi, fed viuendi dudus leuitate,dcceptus re-galisofficijdcbitum ncglexi amp;c» Inter aliosexccfiusmcos amp;nbsp;Ecclefiarum Dei deftrudor amp;nbsp;diffipator efle cœperam, necdiuinç maieftatis oculos,nechorni-num veritus acHamationem, Tandem Deibcnignitas obftinatæ mentis fiiper-biam contercns, virga corredionis ini-quitates meas correxitj amp;nbsp;caftigato mi-hivcniam non negauit. nam raptus in . fublimc,diuina’q;maicftati inter cho-ros fandorum,inhabitiiiudicantis fc-denti,præfcntatus, à fandi ffimis ecclc-liarum patronispro rebusEcclcfiafticis perrapmam àmediftradis amp;nbsp;confum-ptis,grauitèr fum accufatus amp;c.Cumq; conlcientia grauatus,non anderem dc-lida defendere, ex arbitrio- prarfidentis pœnæ fum addidus:deindc cæfo amp;pcE' nisgrauioribus affedo, fuccurrit mihi tandem fpecialis meus patronus S.Di-onyfius martyr, qui precibus fins amp;nbsp;inftantis pœna: dilationem, amp;nbsp;pœni-tcntiæ mihi tempus obtinuit.Idem qua-fi modum pœnitentiæ imponens,in hoc mihifpem plenæ pofuitindulgcn-tiæ, fi ad honorem DEI amp;nbsp;bcatorum Pétri amp;nbsp;Pauli apoftolorum fanétorum, quos magis olfcnderam,domum diui-nis aptam fcruitijs cóftruerem:qua pro-miffione letatus,Iibens voui,dimifïusq; à fuperis redij. Igitur fub certa fpc rc-miffionis peccatorum noftrorum red-dentes alacï'i ftudio votum quod feci-mus,Ecclcfiamin honore S.Trinitatis, amp;S.Mariæ perpctuæ virginis, amp;nbsp;fan-dorum Apoftolorum Pétri amp;nbsp;Pauli,in j^œçfïi»' nu’^i’citur^pflcnburgiConftru-f^yrg. nbsp;nbsp;nbsp;imus;quamfubhmarc,amp;regali muni- « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficcntia ditare decreuimus. Donamus ergo ci, amp;nbsp;perpétue» dari volumus de rebus fifei ilhc adiacentibus,quicquid ad nos fpedat, tam in villis quàm 'muni-cipijs amp;c,Itcm nullus fecularis iurifdi-dionem ibihabcat amp;c. illnd etiam pari decreuimus authoritate,vt nullus po-tificum Nemetenfis ciuitatis vcl rcli-quorum epifcoporum,ahquam ibî do-minandi vcI quaslibet caufas agendi ha-beatlacultatenijlcdliib noftræ emuni- |
tatis defenfioncpater monafterij omnia poffideat, homines eiuldem monafterij per fines regni noftri nulli teloniu per- ' roluant*amp;c.vthæc inconuulfa perma-neant, chartam banc adiedione figilli noftri roboratam fignauimus. Dat. in ipfo monaftcrio,mcnfe Maio,diexj.an-no regni noftri 23. anno Domini De» xxiij. Etficexfupputationeannorii con-uincitur error lcribentiiim.literis enira authenticis et talitèr munitis magis cre-dendum eft,quàm hiftoriarum feripto-ribus.Conftatetiam ex lus hteris,quôd Dagobertus regnare cœpit anno Domini DC.quoderedoinAuftrafia,in qua diùregnauitviuête pâtre, ledpoft mortem patris in tota Francia regnarecœ-pit.amp;ciim ex lus literis habeatur,quôd Clotarius diù mortuus fuit, lequitur quod non regnauit vfque ad annum DC^o.hæc tarnen relinquo alijs dilcu-tienda, Mortuo CIotario,et apud S.Germa-num dePratis fcpulto, Dagobertus in Auftrafia agcns,de morte patris nuncio acccpto,nè quis oriretur à nouarum re-rum ftudiofis tumultuSj in Burgundi-amamp; Franciam exercitum partitur. Ip(c cùni apud Rhemos agit, veniunt ad cum ex Francia amp;nbsp;Burgundia Icg^i“ ti, régi nouo debitum honorem ac fi-dem præftantes.EratDagobertoex pâtre frater Aribertus,cui cùm regnipars dcbcretur,côuenit inter eos,vtinAqui-tania Folofam amp;nbsp;alias vrbesquæ intra Dagottrf Pvrenæos montes amp;nbsp;Liecrim continé- ' . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r panituvim-tur,Aribcrtusrccipcret,co cotentusel-pjjjyp,, lèt. Igitur Aribertus regni fui primaria federn Tolofæ inftituit» Dagobertus vero impigrè qux regiai folicitudini impendebât,exequebatutj ius cuique poftulanti dicens. templum quod diuo Dionyfio extruxerat, argen-to texit folido.in id corpora fandorum collocarifccit, condita aureo feretro, additis multis preciofis muneribusjin-fupèr annuis redditibus in alimoniam miniftrorum defignatis. inopum præ-tereacuram non obmittens,recondito-rium proximc aram maiorem templi ar-genteum compofuit, vbi quæ diuisdonaria martyribus olfcrrentur, repofita lacer- |
|
'CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXI. ûcerdotes egenis impartirent. Dagobertus Gertrudem vxorc,quod ftctiliscfletjreliquiffefcrtur,etfuperin-! nbsp;nbsp;nbsp;duxiffe MaÇ^thildem virgincm:amp;cùm j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deeffent illi propter ftenlitatem liberi, concubitu virginis Raguetrundx fili-* Urn fufeepitj cui Aribertus Dagoberti S(il^ frater nomen dedit.amp;appcllatus eftSi-^ gibertus,quem S.Amandus baptizauit, dequofanâoitàlegirnus.'Cùmaliqua-doveniffet Romam,inEcclcfia S.Petri pernodauit, vbi apparuit ipfi S.Petrus, luffitq; vtpergeretad Dagobertü regé, acdepcccatisfuiscum corripcret. quod amp;fecit.amp;cum illi verbum lalutis præ-dicat, regno extruditur,fed tandem re-fipifcenu Dagoberto Amandus gratus ; fuit.llle cum Sigibertum baptizat, amp;nbsp;ad orationem nemorefpondebat de more, infans ipfe qui tantum dies ^o.natus effet, eundis tacentibus, AMEN expedi-i to lermoncrelpódit.quoddiuinitusfa-dum ede quis non crederet? Idem rex S. Amandum in Traiedo fe-citepifcopum, quem tarnen paulópoft 1 amoredudusreuocauit, amp;nbsp;epifeopum ^M in Ecclefia Argentinenfi conftituifecit, h^^j’A cui cum populus non benè obtempera-rer, monafterium ingreditur,mundum pcrolus. Legitur quoquè invita S.Arbogafti cpifcopi Argentinen, quod Sigibertus adolefcens filius Dagoberti,in venatio-nc quadam ab equo cadens, ftrepa rcte-tus difcerpitur,amp; tertia die eft defund’. S^ quem cum rcxamp;rcgina mconfolabili-^^^‘^ tèrlugerentjS.Arbogaftusdcuotis prc-•'Argen. cibusluisaDco obtinuit eum advitam ''^ reuocari: vndè rexpro tantobeneficio oppidum Rubiaeû cum attinentijs fuis, vbi habitarc confucuit,Argentinéfi Ec-clefiæ ac gloriofç virgini Maris perpe-tuódonauit, quod amp;vlq;in hodiernu diem rctinuit. Eo penè tempore,Heraclio impcrate circa annum Domini 616. res Romana PerJàrum infidijs tentata, non.finèfan-guineeftferuata,fœderc inter Colfocn ctimpcratorem ido.verùm premebatur Itahanontam externis hoftibus, quam cxarchisfuis,è quibuslohannem Thra-cem pridèm Rauennates occiderat. Ac-cedebatbis malispontificis Bonifacij 4. |
7'^9 intcritus,cui vix poft menfes 7. eftftic- ♦ ceftor datus,id quod difeordiæ eratin-teftinæ. Prætereà Neapoli crat Iohannes Ca- ï®*** ï“®E^' pfinus,ex gente patricia Conftantino- ““ P ® “ politanus,illius vrbis præfedus,qui ra-tusopportunam inuadendi imperijra-tioem, Neapolim’amp; oppida quçdâLu-canorum, Apulorü,Brutiorum amp;Ca-panorum,in tyrannidem acccpir.l interim Deufdeditpatria Romanus, Deufdedie pontifexledus cftomnium eolenfu.Et • Eleutherius exarchus ab Heraclio md- cxarchu$7. fus,Rauennam applicuit. vbi fine con-trouerfia admiftus, poftquam cxcrcitu nauigio eduxit, milites qui Rauennæ erant,facramentoin Heraclium adegit. Exindc confirmatis rebus,habita cædis Iohannis amp;iudicum quçftionejnoxios puniuit.Poftaccedens Romam,à pon- \tificc populoq; Ro.honorificèreceptus eft.-ex co loco omnes qui fub Phoca fti-pcndia merucrant conuocans, ac ducés Ncapolim contra lohannem tyranum, obuiantemque armis fuperauit amp;nbsp;in-terfecit. Omnibusitaq; recuperatis, Rauen- EIcutherij nam rcdijt,vbi no foliim debito are, fed donis etiam animos fibi militum conci-hauit. Itaq; ad regnum adlpirans, con-fciusq; fibi quantum facinus aggredcre-tur,cum Longobardis nupèrperBaua- • ros oppreffis,nouam in decennium pa-cem conftituit. addebat animum Hera-clij ignauia,qui per ca tempora res bel- 1 licas in fuos ducesreijciens,apud Con-ftantinopolim ocio luxuiquc vacans, Martins nepti quam duxerat, adhsre-bat.Et Eleutherius exarchus fè regem r. , .. Italiæ déclarât, fed pauló poft cùm Ro- cædc».*”* mam pctcret,àluis militibus intcrfici-tur, amp;nbsp;caput Conftantinopolim mitti-tur,cuimoxfucceftorem dedit Heracli-us Ilaacium patricium Conftantinopo-litanum. Inaduentu itaqjlfaacij Agi- jf^gjuse,^ lulphoLongobardorum regivita fun- archusvnj. do, Adoaldus filius puer cum Teude-linda génitrice in Longobardor um regno fuccedit. Eareginaapnneipiofuiaduentusin Italiam fibi comparaueratLógobardo-rum gratiam,quamadeó conlêruauit, in diesqueadauxit, vt duces militesque fff a Longo- |
7^0 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
ton^obar Eogobardos verbo magis rcgcrctquam dorum r«. armis.Hinc fœderibusudis per decé an-nos cum pucro,in regno quietiffimè vi-xit.’quin etiam multainnumeraq- beneficia in Italiens cumulauit. Non enim modóccclefijspijsq; locis régis nomme donationes maximas fccit,lcd amp;nbsp;vrbes nonnullas inftaurauiu ca Perfis ceflit. Bonifacius V.papa, IntereàPerfæ omni Afia quç âd meridiem vergitjluntpotiti. Qu o tern pore Hcraclianus imperatoris pater defun-âus eft,dim magnu exercitu ex Aphri-ca ducerct in Aegyptum. quod dim ef-Zet Perfis renunciatum,ilicó in Aphri-Canhago cam duxerunt,ac Carthagine ceperunt. amp;ois Afri- jj^jx potiti Aphricæ imperio, impofi-tisc^j illipr^/dijs competentibus,in Afi-am fiant reuerfi. Heraclius imperator tumpetijtaCofroa rcge pacem, quam magno cum dedccore Romani imperij erat accepturus.fed barbarus rex vifto-rijs infolentiorjVt confentiret paci jnul-lis precibus prçmiisve adduct potuit. quam ob rem imperator timoré potiiis quàm virtute animum in barbaros dç-ftinauit. Deufdedit papa inter bæc metitur anno potificatus lui tertio,quo in tem-pore(vt Platina lcribit)fcabies quçdam itàin elephantiafin tendens inualuit,vt deformitatecognolei homines nópof-fent.ipfeveró in Bafilica S. Petri fepe-litur. ANNO Domini ói^. Bonifacius v. nationeCampanus,eft:lubftitutus.Hic conftituit,nè confugientcs adECcIefias, indé extraherentur. Deinde anno Domini 624.Heraclius ducere in Perfas có-ftituens,anno imperij fui xij. primum omnium Conftantinopolis defenfioni profpcélurus,Cóftantinum filium Cæ-iarem déclarât, acregni confortem fa-cit.exin rei diumæ ex Chriftianorum inftitutis religiofiffimè intendens, ac-curatilfimè per facri ieiunij itempora omnibus in templis lupplicationes ha-buit.profefturus autem,dextram arma-uit tabula gloriofç virginis imagine de-pida, quam fama erat de cælo ceci-diflc, amp;nullofuiflehumano opere fa-bricatam. EgrelTus dux in Syriam,audiés Cof-roenlc apud Azotum vrbem continere. |
vcnitilluc.quodciimintellexiflet Cof-roes,indèprofeéluseftifi Perfidem, ex-uftis omnibus in innere fegetibus qua: tuncflauelcebant, Sarace amp;nbsp;Sarabafia ducibusrelidis) quiHcraclij impetum retinercnt.quodintelligens Heraclius, flexit iter ad finiftrum,amp; maghis itine-ribus fuperato Tauro monte, Saracen Colroæ ducem anteuenifie repent ad pontem, cumque indè deturbatum in Perfidem repulin Et vitra procedens, Saym ducem illi fübftitutum,cunima* ioribus copijs obuium habuitxum quo prælio com mi fio, a b or tu folis vfque ad Perfirügri« vefjaeram magna vtriufque partis cçdc, ■'^•®“*“’ poftremo ineïinaueratvidoriaad Perlas, nifi Dominus exercituum lubfidiu attulilTet.cxortus eftenim in magna tc-peftatem imber grandinemixtus, amp;in faciem hoftium fulminans, excxcïl^at Perfas,amp;impetu prouoluebat. Confraduseft:itaquc,amp;magnaoc- Tewp'^“* cidionc proftratus hoftium exercitus, ad cuiuS-cladis nunciumColi'ocs omes effuditregionum vires: copijs(juevndi-que contradis, Razarenem oppoluit Heraclio ducem. Igitur Heraclius cum nouo duce pugnans confligit,idq;pra:-lium eocótinuatumeftdiein vefperam, led ad lobs occafum cum multiin vtro-que exercitu cecidiftentjRazatenes dux Ïuperatuseftamp;interfedus, relata funt ex eo prælio 27. Perfarum figna mili-taria,maioreexercitus parte vel occifa vel capta. Sunt qui fcribant, quod cxercitibus vtriufq; partis circa*Danubium cógre-gatis,placueritvtriq;principi)Heraclio Icilicet amp;nbsp;Colroæ filio, fiueis exPerfis alius quifpiam fuerit, vt ipfi foli in medio pontis eóftigerent: amp;nbsp;cui fors vido-riam ferret, is fine damno vtriufque exercitus imperaret. qua in p^ugua pulfa-tus Dominus precibus fuorum,concef. fitHeraclio de hofte triumphum. Vn-dè'tantamentis exagitatio Cofroæ in-uafit exercitum,vt Ipontc cum omni fa-milia Heraclio le fubderet. Perfidem ingrelTus Heraclius, turrim Cofroæ thefauris plenam capit, pattern mili-tibus tribuit, partem veto reparandis templis quæ Perfæ diripuerant, defi-gnauitOccifo rege Cofioa, filium cius alte- |
|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXÏT. 7Ä» ïlterum captum amp;nbsp;baptizatum, in regnum reftituit. Fertur abalijSjpcrijRe Cofroam filij Syrox infidijs, vt fnpra IcnpfimuSjvbi biftoriam ceu quodam compendio brcuitèr complexi fumus, alijsvfi (criptoribus. vU'anq; fentetiam perpende. A N N O deinde falutis nofti'æ 018, Stiuj Bonifacius quinto pontificatus fuian-'ï’. nomontur,amp;ineiuslocum Honorius primusfubrogatur,leditannis fere vn-dccim.Hic vrbis Roniæ facrasædes re-ftaurauit.operum fuorum hodiè præter B.Pctri bafilicç teûum^çreis tegulis co-opei tum,nil vifitur,quas régulas ex Ro-niulitemplo Heraclij impcratoris per-milïione pontifex auebi curauit. Hera-dius poft tam eelebrem triumphu, poft tantam maximarum rerum gloriam, fine (uperbia,fine tementate, vt bæc plc-runque vitia res bominum IplcndidilT. comitantur, Cbriftianæpietatis defer-tor,magicis vanitattbus fe dedidit. Cecinerantvates,grandeilli pericu-1 lum atq; imperij euerfionem acircun-ci(ópopulo imminere. exiftimabat au-tcmludæosfore, quare per totum imperium mandauitîudæos, qui nollent cóuerti, interfici.Idê per nucios Dago-bertum regem Francorum amp;nbsp;Sifibodu Hifpaniarum regem,prætefa fidci Cbri ftianæ caufarogauit,vtomcsin luisre-gnis ludæos fieri Cbriftianos iuberent, nolentes vero neci darent. Obediut illi, amp;nbsp;multi turn ludæi conuerfi luntadfi-dem,multi occifi nolentes conuerti. SedHeraclius in fua aftrologia fuit dcccptus,quia nó ad Iudços,féd ad Arabes amp;nbsp;Saracenos, qui ex mandato Ma-bumeticircunciduntur, prælagiû fpe-Öabat.AdbocHeracliusinftinttuPyr-rhiConftantinopolitani patriarebæ amp;nbsp;CynAlexadriniepifcopi,incidit inbç-refirn Monotbeletarum,diccntium effe in Chrifto vnicam tantummodo volu-tatem;quem errorem multi lunt fecuti. Sed cum Honorius papa Heraclium per bteras amp;nbsp;nuncios tanti erroris arguiR fetjpafluseftPyrrbupatriarebaConfta-tinopolitanüobidin Apbrica relegari. generatio XXII. ANNO lalutis noftræ 630. anno Heraclij 19. Honorij vero papa: |
tertio, inccpit 22. generatio. Mahume-tus,vt aliqui volunt,Arabs,vt alij, Per- ^.jg''X'in-fa, nobili ortus parente, deos gentium genium. adorante,led matrem Hebraicæ gentis babuitlfmaéliten.cxbis duabus omni-no fibi aduerfantibus feâis origine trabens, nulli corum omnino adbæfit.Na-que inter Arabes, apud quos ^lagnum ambieratbonoris locum,publiée con-cionatus eft, non iniuria Cofroen de-letumcftc,quodfepro Deo adorarife-ciftetbomofcelcftiftïmus:quinexquifi-tiffimcdelege Hebræorum, quam magna ex parte Arabes ca tempeftate feôa-bantur,Cbriftianorumquc traditioni-bus difputabat, vt vnam eandemq; eße vtranqueaffirmaret, licètmagnis vtra-quegens abduccretur erroribus : quos quidem errores ita ipfe modcrabatur, vt Hebræos reprçbenderet, Iclum Cbriftü de virginenatum negates,quodfuima-iores futurum expeftandumq; prædixe-runt;Cbriftianos vero redarguit Icuita-tis,quibus perfuafum fit,Ie(um Dei ami-cilfimum amp;cx virginenatu, opprobria amp;nbsp;demum crucis mortem à ludæis per-peti voluifle.-amp; fuamipfe prædicansle-gem,fore affirmabat,vt fi earn acciperct euftodirentqueSaraceni, amp;nbsp;fibidiuino ob id nuncio obfequerentur, felè in li-bertatemrecipiant, principatu regnoq; infinitimospotiantur.HæcBlondus. Scribituramp; Mabumetus mercator . fuiflc,amp;a Sergio apoftata, qui propter nlchu». errorem Neftorij à fuis fuit cxpulfus,in-ftruétuSjduxifle præpotentem vxorem. prxtcrcavlum ferunt pr^ceptore quo-dam lacobita,ex bis qui circuncifionem lacobit*. prxdicant,amp; Chriftum bominem tantum fuifle,nó Dcum,fediuftum amp;fan-Öum,ac dc Ipiritulando conceptum amp;nbsp;de virginenatum.quæ omnia Saraceni credunt.Itaq; populustuncvariolabo-rans errore,facile deceptus eft, multiq; tam ex ludçis quam Saracenis,ei adbæ-ferunt.Afleruitenim conftantèrfe pro-pbetam aDeo miffum, vt legem quç ludæis, amp;nbsp;earn quæ Cbriftianisdata eßet, quia nimis rigida erat, temperaret: amp;nbsp;quo fidem fuam adftrueret inftàr Moi-fis,vocata plebe, bæc diuino nuncio prædicari elamabat. Nam cum morbu homo icelcftusbaberetcaducum,itàvt Morbo co-fff 3 fiepe |
lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
wltialila- fxpc caderet, de quo vxor cius pluri-hamet^^** w'^*’™ triftabatur,affirmabat fibi angelu Gabrielern loqui folcre,cuius fplendo-rem fuiferrenon poflet, ideo fe in ter-ram cadcre. Deinde vt regno Arabum potiretur, confilio Sergij legem fuamcompofuit. hic verb monachus erat.'ideo ordinauit, vt ciuslegis (edatores cuculla vtcren-Tur,quod hodie Saraceni feruant. deinde multasgenuflexiones fieri madauit, amp;vt meridiem versus adorarent, lotio-nes ctiàm vfq; ad verenda inftituit,amp; vt orantes vnum confitcrentur Dcumtvn-dètrinitatem negant. lenonDeum,fêd Deiprophetam eximium haberi, quod omnes carnespræter porcinas et moiti-ciniaac fanguincm comedcre poffent: quod quatuor légitimas vxores cinque habere liceret,amp; de propria cognatione hceat eas accipere. DoCuit autem audi-ditores fuos,quódqui occïdit inimicu, vel occiditur ab inimico,paradi(um in-grediaturparadifum verb, carnahs cibi ac potus locum amp;indulgendis mulieri-hus,perhibebat; fluuium quoquè vmi amp;mellisac ladisibi elfe, amp;nbsp;affluentem voluptatetmultai^; alia ftultitiæ plena, quæ ftultis videbantur credibiha, veleô quod dcledabilia. His amp;nbsp;alijs propheta Dei le affirmas, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illius regionis obtinuit principatum, ómnesq; Arabas fuafioc vel tadem gla-ƒ nbsp;nbsp;dij timore ad ipfum venerandum amp;nbsp;le gem fuam Icruandam adegit.Aufus autem turn fuit Mahumetus, comparato Arises Ma- ingenti Arabum exercitu, fines Ro.im- humetodu* perij turbare,cuius motus HeracJius ci-inMdunt* ^®compefcuit,fbbcitatisciusaddefedi-onem militibuspollicitatióibus «amp;præ-mijs. Verum hi pofteà minimam ob cau-ßm abHeraclio dcfccerunt.dum enim miJitibus ftipendia darentur,difpr»fa-torvnicxSaracenis importuniùs pete- ■ C' tk Vix,inqiiit,Romano amp;Gr£ComiJi-tipoffumus dare, amp;nbsp;hæc canum turba tantoperè ftipendiaefflagitatßd quam voeem common qui aderant Saracenj, fuosvndiquè conuocant, in Syriamq; fecedunt, amp;in magnum coaâj exerci-tum,prima ad Dama/cum feccrunt ca-Rra/qua breui capta, Phœnicé quoque occupauere, deindèin Aegyptum du-centes, óuce(vt aliqui volüt) Mahumc-to, ea facilius funt potiti, q, à fuis Ara-bibus commeatu auxiliaribusi^; copijs funtadiuti. |
Proceffit autem latiùs quàm princi-pio eft creditum,huiuimodi incédium, q» Arabes Mahumeti prçftigijs feduâi, ' apudPerfas,vtcädem fufeiperent lege, prirnùm precibusinftitêre:deindèinos aftentiri nolentes, bello agi tauêre.Suc-cefferat Syroæ Perfaru regi, qui primo regni anno deceffit,Adhefer fihus :quo item dcfu ndo,Per fç regem aftumpferac Perf, leeg. Hormifdam.Hunccùm Arabes inprx- ptaMahu« lio Ïuperaflcntinterfecillentlt;^;, fubaéh^'quot;j^X funtà Saracenis Perfe. Ita Mahumeti cunw. lege Iufcepta,illius iüifu prilcum nomé depofuére, amp;pro Perfs Saraceni difti funt.qui quidemfadi Saraceni,in An-tiochiam vrbem Rom.imperio fubieda ducentes,i)lam ceperunt. ld cum intellcxilfct Herachus, Hic-roJójymam mittens,Curau it Dominica crueem Conftantinopohm importari. Interim Mahumet annosnatuspentxL poftquém tam tetrapefteanimoshomi- Mahumtti num infeciftct,cxtincluscft. Vifiiur quot;gt;lt;**• in Perfdis vrbe*Meca ferrea illius area. folymam captam.id egofretus bonoru fenptorum opinione, in Agathonis amp;nbsp;Conftantini quarn tempora refera,fci-Iicet fub Homaro,qui i^xA Mahu-meto tcrtiuscft,gcftum, Hic mifertuï vrbis, populum (cruurn amp;nbsp;tributari-umJua religione frui permißt. Hinc amp;nbsp;pontifices vrbis eins in hiftoria non nc- giigcmus. Coeperathis temporibusfubHono-rioponnficcAiioaldusLongobaidorû regno prSc/Fe, ciedtopoft Î’eudchndx mortem fratreAdoaldo. EtI/âaeioex- ArioaW« archo virobono conftans cum Longo- , nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT ° uoruiex*» bardo pax exat,quafretuspapationo-rius,vrbis Romæ magnißcentiam facris ædibus amp;nbsp;plcnlq; rebus alijs iterum m-ftaurauit.Mortuus cfthic circa annum pontificatós vndecimu, iepultus inba-hheaPetri. Seuerinus,cum vacaftet/edes annum vnum amp;nbsp;aliquot mcnics, patna Roma-nus,in demortui Honorq Jocum fubro^ gatu# eft anno Domini Ój8. cóftrmatur indé |
CHRONOGRAPHIAE. îti^è ahlfaacioltaliç exarcho.Vana tue enim habebatur eleri cledio, nifi impe-•“atores autexardii earn confirmaient. Paaciusitaqueob earn caufam Romam pvofcftur’jMauricioCbartularioGrç-cohomini,pcr quem Romam guberna-lgt;at,madauit,vt tbefauros in Latcranefi epifcopio fcruatos,quibus poflet modis conquircrec.
Mauricius iudicibcis Ro.fibi fubiedis pecuniaria padione Corruptis, vocatis militibus, inulta de Honorij pontificis defundi auaritia,multa deillius in milites odio dicitjquód pecunias ab impe-ratore, vtillisin ftipédiadaientur^traf-miias,in arculis cóeluferit: hortatur^; Vtarmis corrcptis,iefe lequatur. Refci-uitivcró pontifex Scuerinus Mauricij ■ concionem ad milites,quam obtemfa-cerdotes cunl valida propinquorum di-entum manuconuocans, lactarium in quo preciofa feruabantur,obicibus rc-Elisquefirmauitamp;militibus. Vcnit ricius,quem cum Seucrinus aucr-tcre non potcrat,introduxir, oftendens quo prçfidio lacrariu feruaretur. Mauritius tantum videns apparatü,dolo ag-greiruseftpontificem,amp;pritnatesblan-ditijs alloquitur,fe(ediccs ea folùm ad-neniflecaura,vtin illa fedis vacatione, furwautrapina faerç fupelledilis pro-bibctet. Vndè à Seucrino focijsquefuis facile impetrauit,vtarculæ lacrarij du-plici pontificis amp;nbsp;Mauricij figno adfe-Tas munirentur,communisq; laccrdo-tum amp;nbsp;militum ftatio epifcopion cu-ftodirct.
Hisitaparans,Ilaacius exatebus Ro-luama Mauricio vocatus vcnitj egitq; incxilium primarios facçfdotum,quos dixitleditióem tumultumi^; in populo iulcitaflc.paucis deinde diebus eledio-neSeuenni cófirmata,epifcopium La-teranum tâquàm vifcndi gratia ingref-fus,præda concupita expletus,cxercitu primo illius particula donauit, reliqu ö Rauennam deferri lubet.iple cueftigio fub{ccutus,Heraclioimpcratori eius ia-cnlegij pattern trafmifit. Fuitis annus, quo maxima dadel Saracenis eft affe-dusHeradius.
Roms interim Scuerinus potifex an-JioJfCÜdovita lunduscftj luccclfitlo-
GENERATIO XXIL 7^5 bannes papa iiij.Dalmata,anno Domi- Iquot;h’P®P®4lt; ni 64,0.Statuit,vt qui Eedefiç res teme-rariusinuaderct,quadrnplum reftitue-rct.fedit annum vnum,mcnlesix.lèpul-tuseft moties in bafilicaPetri. Succeffit ei Theodorus primus nationc Graecus, Theo dom* virbonus,annoDomini 64,2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^pan
Histéporibus Mauricius Cbartula-rius poft lacrarij expilationem maiora coepitaudcrc,quod vires impcrij comi-nutasduccret,llaacium exarebum fper-nebat,confilio amp;auxilio iudicum Ro. qUosprçda Lateranefi fibi reddidit obligates rcbellare cœpit: cundisque fibi fubiedis locis fido pixfidio firmatis,có-iiocat concionem, oftendens Ilaacium Italix affcdarcregnunijhortatur vtilli aduerfantes,in Ro.impcratoris fide ma-nerentjOmnesq; nouo aduersùslfaaciû adftrinxitiuramento.
Qua: cum Ilaacio eftent nunciata, Ïa’ES exercitum coégit, Romamq; mlfit, ma- coniuiauo, xima omnibus ftipendia dari iuffit. ap-'propinquans deinde Romæ praefedus, præmifitaliquos quiducétibusin exer-citu ordincs etin populopotentioribus renunciatent, donaIcab Ilaacio maxima affeVre,tantumq; otaregt;nc Mauricij hominis pctditilfimi perfidiæ, impera-tonamgratiam amp;fuaque afferret dona poftponcrent.Ea vero effecerfit dona,vt nee iudex necciuis Rom.nec miles inuentus fit,qui Mauricio fidem lei-uare volucrit.
Ptçfedus ab Ifaacio miffuSjquampri-mùm Roniç applicuit,cum exercitu fuit intróduótus.qnod cum cernerct Mau ricins, in Ecclefiam B. Manx maioris cófugit. fedeuni pt^ledus abftradum, Rauenna in vinculisducicurauit,cum quo paritèt lunt milfi complices Ro.in illa coniuratione notiores. Mauricius tülfaacij iulïudecollatuseft, caputha-ftai infixum in circo Rauennç diù pepe-dincompliccsveió illiusin carcerefunt coniedi,quibus lecuda arrifit Fortuna, quodllaaeius per eoldem dies repenting morte lubtradus eft,amp; Rauennates eines illos obRo. nominis reuerentiaab-ireiUcolumcs permiFerunt.
At Herachus varijs(de quibus Fuprl tadu eft) agitatus malis à Saracenis per Afiiam,dellaaeij quoquè cettior morte
FFF 4 Fadus,
-ocr page 782-7^4 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
Theodoruf fadus,Thcodorum patricium, cogno-*f' ‘“’ ^' mine Caliopam,mifit ad regendum Italie exarGhatum:amp; nifi amens fecorsque fuiflet,intelligere potuit,Deum qui piè amp;nbsp;ex religione Chriftiana viuenti dede-rat,vtperditum primo in Afia imperiu rccuperaret,fepoftea flagitijs deditum, iplb Afia: impcrio amp;fumma gloria pri-uaftc.Coepit autem laborare nydropifi, quaperijtannoimperij fui^i.cam fecum perferensinfamiam, quód Ro, principu primus Afiæ imperium amififfe dicatur. ^”quot;un?or” ANNO Domini 642. quo Heracli-impc. 63. “’ Cælar vita fundus eft,Conftantinus junior Heraclij amp;nbsp;Eudoxiæ filius, imperium accepit, qui nouerex Martinæ dolis quarto menfè veneno lublatus eft. aufa eft hoc facinus mulicr Pyrrhi pon-tificis confilio, rediérat enim ille poft Heraclij mortem ex Aphrica,confeftim in vrbemRomam orthodoxs fidei for- mamactitulum poftulans, indè Byza-tium vcniens,quoeratingenio, nouum hoe Jcelus molitus eft.Senat’ populusq; Conftantinopolitanus inauditum crimen deteftatus, Martmam lingua, He-racleona nalolpoliatjvn’unqjin exiliu mittit,Pyrrhum antiftitem à fuga rctra-Conftans dum interimit. Et Conftans Con- iinp.64- ßantini filius,àlenatu imperator habe-tur,Pyrrho patriarchy lucceftor datur Paulus,qui pari contumaciaMonothc-letarum hsrefim fedatus eft, Conftan-tis imperatoris fauore fretus. AdDagobertum redeo, qui v/us eft potiffimum Arnulphi Metenfis atq; Pi-pini confilio, Arnulpho fato abfumpto, Cunibertum Colonien epilcopum in eiuslocumfubftituit.His confiiltoribuS adregismores congruentibus, luüitix illius atquesquitatis tanta fama etiam apud exteros percrebuit,vtferè ex omn! parteEuropç Dagobertum iudicem ex-po/cerent,PipinuspaIatiopr£erat. Inter ca Aribertus Dagobert! frater, relidolïho Chilperico, vita defungi-tur,quem fiJiusnon multopoftlècutus Tolofanum gß; quant obrem Tolofànum regnum bcnredpft?^^agobertus recepit. Dum Scia uoni bus inlburingiam irrumpcntibus, feleäis copijsad Rhenum Dagobertus perac-nity ibi Saxones ad eum mittunt oratu, vttnbuto, quod patri üîioqihaâenùs pependiftent, leuarentur. id enim tantum quingentorumboum erat. Si id ab regeimpetrarent, fuiïfc impenfis Scla-uones debellaturos. Spondet conditio-neadmifta :Penfum Saxonibus remif-fum eft. |
Interim ci'im hæc aguntur, Dagobertus Sigibertum filium in Auftra-fiam mittit,diadcmate illi impofïto,at-tributoq; Cuniberto Colonien epi/co-po,amp;comité Palatino Adalgifo,quorü moderatione regnum adminifttarctur. Eo tempore natus eft Dagobeito ex Mathilde Ludouic’,alio nomine Clo-doueus:quo adulto^diftidij caulam fra-trib’ auferre ftuduit Dagobertus,diftri-buta cuique hæredifatc.Sigiberto enim omnis AuftraGa,LudüuicoBurgundia Neuftriaqjceffit. ANNO Domini 64.J. Dagobertus Clypiaci reGdens,mittit ni'icios in Bn-tanniam,vtBritoncs quod malè admi-Ierant,vclocitèr cmendarcnt,amp; fuæ di-tionifetraderent,alioquifefc bcllo cos aggreflurum. Q^odaudiens Nidicabil cum multismuneribus ad Dagobertum ^^J^ perrexittibiqj veniam petenSjCuda quf lui in Fracos illicitè perpetraftenr,cmc-daturum fefpopondit,fempèr fe amp;te-gnumluum fubiedum dirioni Dagobert! amp;nbsp;Francorum regibus efte promi-ftt, amp;nbsp;ad luos repedauit, munenbus à Dagoberto honoratus. Turn multisrebus à Dagoberto prx-clarègeftis,prouidus futuror urn,ex regno Francorum pontifiecs proceresq; Bigarium ad confilium vocat: vbi tbro-no infidens aureo, duobus fibiaffiden- tibusregibus fiJijs,inter multa qua: de brein amp;nbsp;milera hominum vita locutus eft,filios Clodoueum amp;Sigibertum ad mutuamcharitatemhortatus,tcftamc- gt;nbsp;turn condidit. Quoinprimis quç Chri- ®’S°^®^ Üi iacerdotibus do näßer, rata elle man- ^ jntefto darconfedis indè quatuor vno tenore Iyngraphis,vnum Lugduni,alterü Metis ^tertiumP arid j, quartum apud,lè in ar cis rcponi fecit.Sacerdotes veró,id eü, pontidcesciui régis benedcijs donati ef-ient^adüriiios facit,dum deipdasmorte nuncium accepiffent, tribus conti-puis à morte anms rem diuinam (]uid^ infms |
CMRONOGRAPHIAE.
infuîs locis ter per fingulas hebdoma-dasfaeiancciustcftanicnticuratores Si-gibertum Clodoueumq; inftituit.
Paucis deindè exadis diebus, rex alui pvofluuio afflidus, apud Spinögillum decumbens, ad diui Dionyfjj ædem lè transferri iuffit.illic fpefalutis deftitu-tus,Againu,cuius probitas fidesq; fpe-ftatafibi effet,accerfit: vxorem Matnil-demilli filiuó; Clodoueum comendat, vt eius prouidentia regnum adminiftra-retur. Proceres quoquè palatinos qui aderant,adiurat,regina: filioque obie-cundent. Morbo tandem fuperante, obijt.elatum cadauer eius eftj Vniuerfis collacbrymantibus, in templo marty-rum regio apparatufcpultum anno fa-lutis noftræ 649»
Fertur quódlohancs anâchoreta in-fulanus,per quicte vident in medio mari turbamdxmonum, anima régis Da-goberti cymba deuebentium ad pœnas, vbirexaduerstis fæuientesin fè dæmo-nes,fanólorü Martini,Mauricij ctDio-nyfij opem prccatus fit.fanfti opitulan-digratia aduenientes, amp;nbsp;fupplicijs régis animam tormentis cximétes,fécum incælum vexcrunt, fïnè intermiffione repetentes : Beatus quem elegifti amp;nbsp;al-fumpfifti Domine in atrijstuis.hoc An-docnus Rhotomagen archiepileopus li-terisconferipfit.
His teporibus impcrio præerat Con-ftans, tumeæteris vitijs egregius, turn hærefi maxime pollutus. quarè amp;nbsp;Pau-
• lum patriarcham Góftantinöp.qui palam Chriftianos infeâ:àbatur,lummo-perè défendit. Hic à papa Tbcodoro,vt reäam fidei normam accipcret,perlite-ras requifïtus,obflinatè renuit obedire. Q^amobrèm amp;ipfè, ficut Pyrrho eön-tigeratjdignitatepriuatüseftjquaquam alium Pyrrhi priuatio finéhabuit. Ne-diim enim Paulum, ficut Heraclius Pyrrhum, priuari paflus eft imperator Conftans, fed inhærefim amp;ipfeprola-pfuscft,quo in tempore obijt Theodorus, pótificatus fui anno fcxto,amp;in ba-fiheaB.Petri extitit fepultus.
Subrogatur in locum Theodori Martinus papa, huius nominis primus, anno Domini ö^q.feditannis feptem, Hic legatos ftatim Conftantinopohm
GENERATIO XXIL 7K5 mifit, qui Paulum adhortarentur, vt omiffis erroribusjaliquandó ad veritatis callem regrederetur. Is autem nó modó pontifici non obtempérât,verum etiàth dus legatos, Cóftantis authoritate ab-ufüs,indiuerfas inlulasrclcgat. Quam obremindignatus Martinus,fynodum centum amp;nbsp;quinquagintaepifcoporum Romæ habuit, in qua Cyri Alexan-drini,Sergij amp;nbsp;Pyrrhi damnatioem ire-nouauit, Paulum autem Patriarcham omni anathematis vinculo damnatum priuauit.
Interea veró dum hæc agcrentur, pâx Italiæ quæ inter Rom. amp;nbsp;Longo-bardos annis30.durauerat,turbari cœ-ptaeft.Erat Longobardis Rhotarisrex, j^f^o(,„-, Arrianalabe infedus^ in quam omnes Longobar-Longobardi præcipites corruerant. dorurex 7. Theodorus amp;nbsp;Martinus rem fçpiiis fru-ftra attentauerunt. Obhasigitur cau-fas, inftante etiam Thcodoroltaliçex-archo, bellum Longobardis indicitur. At non reeufant ilfi, ad Scultennarn Mûtinæ amnèm acritèr vtrinquè pu-gnatum eft. Tandem vero Theodorus fuperatusj funditur amp;nbsp;fugatur, ex fuis feptem millibus amiffis. ! Rhotaris tanta vidoriaelatus,Liguriam omnem breul in poteftatem fuam redegit; quam regionem ah vrbe Luna in Varum amhem Anicienfis prouinciæ amp;nbsp;Galliarum fines, Longobardi perdues de nonaginta, quibus tune Italiam premebant, annos, nunquam prii'is ca* pere potucrunt. hic rex multas legeS edidit.
Per hoc tempus nedum fubuenit af-flidis Romanis acitalis rebus aut hæ-refi Arrianæ inualefcenti imperator Conftans, fed nouas ipfè addidit affli-diones. Ólympium enim cubiculari- Olympia» urn fuum mifit ad Italiæ exarchatum Theodoro fucceftprem, iubens amp;nbsp;pon-tificem omnes^ue Italiæ epifeoposfua Monotheletarum hærefi inquinare, quod fi fuafione, precibus, aut armis efficere nequiret, appræhenfum Mar-tinuiïi papam in vinculis ad ie mittetet.
At Olympio Rom am veniente, fynodus habebatur: amp;nbsp;dim virus coce-ptum Ipargerc non poffer, lidorê fuum
-ocr page 784-76^ lOH.’ NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
immifit,quiMartïnüinEcclefia S.Ma-rix maioris capercr,ad fc perduccret,vel faltem parère recufantem interficcret. Fadurus mandata lidor, Dei miracu-' lofubita cscitate corripitutj atqueità diuinæ maieftatis nutu Martinus præ-feruatur. Hac vero Onentalis amp;nbsp;Occidentalis ecclefiæ difcordia freti Saraceni, Alexa-dria cum ingenti claffe folucntcs,Rho-dum peruenére.*captaq;vrbe)Colóflum fama celeberrimum demoliti* funt, ex cuius ære nongentos camdos onuftos ferunt.Rhodo vaftata, Saraceniin Ac-, gxumdelatipelaeus.Cycladas afflixc-SaraccmSi-ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i eiiiavaftant ^^' ^^“^ ^*'‘ Sidham naulgantes, mul-ta damna Siculis intulêre, quos tandem Olympius Italiæ exarchus Martini ^recibus motus,infula pcpulit^non fine magna nauium,mi!itum ac fuïjpfi-us iadura : ibl quoquè morbo corre-ptus moritur. Conftans vero tot calamitatibus ni-«ar^chus™' ^domeliorfaduSjTheodorum CaUio-pamcumhis mandatisitcriim in Itali-am mittitjVt primo quoq; tepore Mar- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinumpontificemadfevindum mitte-retjeiq;reifocium addidit Paulum Pcl-]arium,qui tatum facinus curaret.CaC liopamquidem ob exarchatum primu iuftèac intégré adminiftratum, omnis Italia benignè excepit, qui Romæ aliquot moratus dieSjad Latcranen bahli-cam fecontulit5tanquàm potificcm fa-lutaturus. Accedens ilium, nihil tale fufpicantlem capit, amp;nbsp;catenis iniedis, Conftantinopolim mittit.aéluseftindè in exilium Martinus pontifex in Cher-ronefum Ponti ciuitatem, apud quam S.Clemens quodam exulauit. Martinus autem multis calamitatibus circunuen-tus,acinopia return omnium prelïus, tandem in exilio moritur ponuficatus lui anno 7. RhotarisintereaLon gobardoru rex, * poftquam »6.regnauitannos,mortuus, Rodoaldus regnumfilioiuoRodoaldo dimifitjpfe Longobar- iuxtaEcclcfiam B.Ioh. Baptiftæ fcpul-dorurcx8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n v 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* tus elt, cuius poit aliquod tempus quidam cupiditatc dudus, apcruit fcpul-crumnode,amp;tulit omnia ornamenta corporis.apparuit autem ei per vifióem B.Iohannes,dicens;Quafè aulus es tan |
gere corpus hominis iftius? quanulsnó rede crediderit,tarnen fe mihi commen-. dauit, nunquam ergo hanc Ecclefiam intrabis.quodfadum eft. nam volésin-gredi,a quodam euaginato gladio fuit fempèr repulJus. Rodoaldusigiturdux duxit vxorem Guntburgam,nliam Agilulphi amp;Teu-delindç.IftaGuntburgaconftruxitEc-clefiamS.IohannisBaptifta: inTicino, hxedum accufata eftet apud maritum deadulteriOjCarelIus feruus eius peti-uitaregCjVt ad lingulate certamen pu-gnarelibiliceretcum illo, qui domina lùaminfamârat.pugnansc^; cum coco-ram Omi populo,cum proftrauit.lic re-gina honorem recuperauit. RexvcroRodoaldusdum adultérât-fetvxorem cuiufdam Logobardi, abeo occifuseft, cumiam per quinq; annos regnaflet. Huic fucceffit Aribertus li-Aribert»L» liusGundoaldi,qui fuit fraterTeude-°°'^''^^^* lindæ reginæ. hic fecit Ecclefiam S. SaluatorisinTicino, quicùm Longo-bardos texcrat per annos nouem,mor-tuuseft. ANNO ixCoftantisjquicrat nepos pedid Heradij, peftilentia grauilïima tribus mcnfibus graftata eft, amp;• à multis vifi funtangelibonus amp;nbsp;malus circuire ciuitatem : amp;nbsp;quotics iulTu boni angeli malus angelus vcnabulo, quod inanu ferrevidebatut, oftium cuiufq; domus lt;£1 percuffiftct,totex eadem domo fequéd dieinteribant. ANNO falutis noftræ^49. Dago- ^i^^j^yj^j berto mottuo,Ludouicu$ alias Clodo- pj^jorares ueus,Againo tutore,Francorum atque Burgundionütegnafufcipicns,amp;duce matre, A urelia profedus eft. Nd multo poft Mathildis mater moritur,amp;in eo-dem quó Dagobertushumacus fepul-cto,conditaeft. deinde Ludouicus regere rcmpub.lblus cœpit.Cuius quarto regni anno tanta annona: caritas fuit, vt fameatque inedia pop’^^’^^^^^Ai'^°'ranief. do deperirct, cui malo rex occurrens, tedum quod argenteum erat,atemplo martyrum auferri, amp;pcr lociabbatem *Agulphum indigentibus amp;nbsp;peregrinis difttibui iubet.mox à Landerico Pari-fiotü antiftitc impetrat, liberos ab eius poteftate dimitti miniftros, qui mona-fterio |
|
CHRONOGRAPHIAE. ttcriodeputati crant, vtomni libertate dünati,Gnc moleftia Deo inferuirent, Sigibertusrex Auftrafiorum frater Clodouei,maiorcm domus habuit Pi-pinum: quodefunéto, filiumeius Gri-moaldum in patris locum conftituit. II nbsp;nbsp;nbsp;Habuit autem rexiSlium paruulum no- kiijj“quot;“mine Dagobertum, quem Grimoaldo filio Pipini præfeélo palatij commen-dauit, vt eins auxilioconferuareturin regno. Sigibcrto defunftojGiimoaldus major domus, filium Sigibsrti Dagober-tum contudit, Dodonemque PiCiaui-enfis Eedefix epifeopum, ad Seotos in exilium mittens, Dagobertum cpilco-pumprxpoluit, amp;Glium(uum Hildc-bertum Auftrafijs regem prxlecit: quo indignati Franci,Grimoaldum captum Clodoucodeferunt, quem lUemcarcc-rauit,amp;mortuus eftin carGere,Hilde-bertusqj interfcüus. GENERATIO Wlli MArtino vt lie delunéio, Romanus clerus populusque Eugeni-umelcgi^eius nominisprimum,anno Domini 659.vbi lequenti mox anno in-cepit 25, generatio, anno Domini 660. abvrbcverócondita 1410.bic pontifex ledit annis duobus,menfibus nouem. Eodem quoquè tempore Petrus in ! locum Paulihxretici Conftantinopo-li lufficitur. Hic vero etfi melius ali-quanto dercligionc lenfit quamPaulus, non tarnen vlqucadco candem fi- 1 dei normam tenuit,qüam fandaRoma-UaEccleGaprxdicat amp;nbsp;leruat. Cuius quidemlitcrx RomammifTæ duasope-ïationcs amp;nbsp;voluntatesinChrifto nega-tes,ita funt explolx, vt clerus iple in-terdiccre pontifici aulus fit,quo minus in Eccltfia S. Mariæ maioris lacrificà-ret, mfi prins tam prophanas litcrasre-f iecilïet. sXi P'^’^idem tepus Ariberti filq Partba-vlt; Jisamp; Gundebertus,regnum Logobar-^*^gt; dorum tenebant, Parthans Tiemum, Gundebertus Mediolanum colcbat.Et Longobardi pacem cum Rom. Rauen-natibus amp;nbsp;alijs Italix populis imperio fubiedis vbiquè (eruabant, led varijs ipfiinter fc fratres motibus agitati lunt, mtantum vt alter ab altero regnum |
GENERATIO XXIIL 76/ tollere decertaret. Pro hac caufa Gundebertus direxit Garibaldum ducem Taurinenfem ad Grimoaldum ducem Beneuentanum, vtveniret amp;adiuuarct cum contra fra-trem, promittens fororem ei darc in vxorem.Garibaldus dux perfidus fua-fit Grimoaldo, vtquia fratres regnum dilïïparent,iple veniret, amp;nbsp;regnum Ló-gobardorum apprælienderet, quod amp;nbsp;maturus state eflet, amp;potcns, amp;nbsp;con- gt;nbsp;filiovalens. Audicns hoc Grimoaldus, animum moxadiccit,ordinansfilium luumRo- , moaldum Beneuenti ducem, iple cum ddeda multitudinc armatorum Tici-num tendit:yndè cum Partliarim expu-lilTct,Gundebertum Mediolano eiedu trucidât. Quod vbi Clodoueus Franco-ru rex filius Dagoberti intellexiHet,ca-fum adolelcentümilcratus,magnas copias ftatim in Italiam mifit,vt adolefèé- -tes in regnum paternum reftitucret. In tran(padanaergôregioncprçlium accr-rimum committitur ; tandem vero for-tuna fc inclinante ad Grimoaldum, fufi atqucfugatiGalliItaüa cxpclluntur. Sunt qui Icribunt eos bac ratione de cc- Bç^cuétan» ptos:Longobardi cnimfimulata fuga, Lóg. rexxj. caftra rerum omniü ac vini potilfimiinl plena rdinquentes,rati Franci vera clTe boftiumfugam,in omnem voluptatetn inuoluuntur,epulis amp;vino replentur: quarcluperueniétibus ex infidijs bofti- '^ bus, cçduntur Franci ad vnü omncs,vt vix dadis nunciuslupcrfuent, qui fira-gc iflam ad Clodoucu referret., Hac vi-étoriafretusGrimoaldus, omnem pro-uinciam ftatimin poteftate fua rcdegit. Poft bec malignus bomo Garibaldus Taurmenfis dux, cum palchali die ad orationem in Ecclcfiam B.Iob.Baptiftç Taurini veniflet, quidam homuncu-lusdcgencre Gundeberti affeenditba-ptiftenum, finiftra manu fe tenens ad columnam, vbi tranfire babebat dux, cum dextra vibrantem gladiumfub ve-ftc tcnet.cumquepropc Garibaldus vc-nilLetjillc gladio tota qua potuit virtu-tc vtens,caputciusamputauit.cftamp;ibi Garibaldi pereuflor muitis plagis fimi- oeddi^,”* liter interfedus. Grimoaldus firmat’ in regno,oeddit Cu ni- |
7lt;ïJ lOH. NAVCLERI VOLYMEN SECVNDVM
|
Cunibertum Gundebcrti filium, amp;nbsp;fo-rorcm cius duxit vxorem. Beneuentanu vcroexerdtu remifitad propria, dona-turn magnis muneribus,aliquantos eti-am fecum retinuit, quibus largiffimas pofleffiones conceffit. Supererat adhuc Partharis adolefccs, quiadBauarorum principem Cacan-numfugcrat.huic madat Grimoaldus, fi paccm Bauaricam cum Longobardis firmam vebt, adolefccntcm Partha-«dGrimoal. ”quot; r®gnofuo cijciat. Qjiarè Partharis à dum redijt.ßauaro pullus, ad Griinoaldum redire ftatuit. Hoc audiens Grimoaldus, ga-uifuseft,mandauitq;ei vt fecurè veni-rct.igitur Partharis ad Grimoaldum in-greflus, voluit fe ad pcdes eius iadare, fed Grimoaldus hoc fieri non palTus, eu rctinuit.Tunc adolefcens ad Grimoaldum, Seruustuus ego lum, potui qui-dem viuere inter paganos, led audiens te Chriftianiffimum, ex magna fidutia bonitatis tuç venio ad te.Tunc rex jpmi-fit ei iureiurandocoram omnibus, quia admeafidem venifti, nullu malumerit tibi.amp; dedit ei optimam domum,prçci-piens fuis miniftris,vt omnia necelfaria ex publico abundantèr acciperent. PaulopoftTicinenfes omnesCœpe-runt ad eumconcurrere,amp;quafi dominum falutare.ftatim nonnulliacccdunt Grimoaldum,dicentes: Nifi Partharim oedderis ocyiis,regnum non retinehis, omnes enim ad cum recurrunt. Credu-lus rex did:is,oblitus iurifiurandi, quæ-fiuiteum occidcrc.confilioque habito, mifitilli diucrfoscibos amp;nbsp;optima vina inebriadi caufa,vt mcro fepultus,nodu oedderetur facilius.Scd vnus ex fuis qui potum obtulit,clàmin aurem cófilium Grimoaldidetexit,qui fiatim piiKernç fuo iniunxit,vt per fimulatióem pro vino aquam propinare curaret. Expedantes regij an copiosè biberet, amp;nbsp;cùm vidilfent eum hilaritèr vafa cua-cuarcjcredentes vinum,renundant régi confilia procedere. Vocauit,cœna fada, Partharis Hunnulfum fidelem lù-umaeveftiarium, confilia régis rctra-dantur, amp;nbsp;Hunnulphi puerum circa Partharisledum recubare faciunt, Ha-tuuntq;intra fe, quód veftiarius regijs fuperuenientibus dicat Partharim illic obdormiuiffe, quod veftiarius gratan-tèr fufeepit. |
Tulit inter h a: c Hunnulphus culci-tram amp;pellem vrfina,inuolut Partharim tempore quo milites régis in eufto-dia ftabant,amp; cœpit quafi feruum rufti-canum cum vedecxdere, extra cubicu-lum trudcrc. Cumq; milites régis inter-rogarét quidhoc elïet,dixit:Seruusifte rufticusinuentuseft iuxta ledum Par-P^J*«quot;** tharis,qucmindè nèturbeteum,expel- “^ ' limus. ita Partharis elapfuseft, ac opc Hunnulphi cum quibuldam feruis fune eft emiiïus.deinde fuga nodù fad3,per« ueniuntpedetentiminFranciam,nullo prodente. fieqjDeus omnipotens Partharim laluauit. Noóte illa milfi regij ad perfequendû Partharim,cœperunt adiré cubiculum.quot; obuiat veftiarius,ac ait : Rogo, dormira ilium permittite,quiade vino lalTuseft, amp;nbsp;nimiùm obdormiuit. Rursùmilli vt intrarent, veftiarius it crû ni eos eadem rogabat .-qui irati,dixerunt; Sans iam dormiuitebrius ille.amp;calcibus irrurn-pebant regiam, requirentes eum in 1c-doîamp;non inuebientes,interrogabant veftiarium vbi elïet.refpondit illeintrc-pidus,quôd fugiffet. Tune illiveftiarium vin élis pofttergu manibusregiprç-lentabant,fenunciantes Partharim fu-gilïe,amp;illumfugæ confeiumeffe. Rex veftiarium folui lubet, amp;nbsp;perordinem, qualitèr Partharis fugiftet, edicere petit, qui mox omnia per ordinê narrauit. dicebat oihcs;Mala morte moriatur homo ille.Rex autem dixit : Homo ifte nil mali vnquàm habebit, qui pro fuo do- , mino morti fe tradidit,multaeipromit-tcns,fi fihi adeo fidclis foret. Deinde requifiuit rex de Hunnulpho quid fadum eflet.refpódit veftiarius, in Ecclefiam S.Michaelis archangcli reci-pcrcledixit.Mifitrex, amp;ità inuenit,ac fecuritatem veniendiad lè dedit. Hun-Hunnulphi nulphus fidemhabens regi, accclfit, adpedeseius Je prouoluit. QiKm cum rexderegefta interrogaftet, per omnia fimilia veftiario dixit, adquæ rexpru-dentiam iUiusacfidem admiratus, dedit munera multa, amp;nbsp;vt in palatio fuo viueret optauit. Poft aliquot dies interrogauit eum rex, vtrum fecum. an |
|
CHRONOGRAPHIAE. an cum Parthari libentiùs efle vellet.il-lefemâHecum Partharimorhquàm Ic-cumin delicijs viucre. deindè rogauit Vefharium,vtrùmin palatio vellet vi-ncre,ancum Parthari peregrinari. ille wdem quæ Hunnulphus,relpôdit. Rex his auditis,laudauit fidem illorum, di-Clique ad Hun nulphum:Qmcquid vo-lüeris de domo mea,homines amp;iuinen-tatollejamp;vadeaddominumtuum fine aligna Içfione.Similitèr amp;nbsp;ad veftiariû. illiomnia fibi neceffaria fecum feren-t«5 perrexerunt ail dominum in um in regnum Francorum. InterhçcEugeniuSjanno3.nondiim lt;11,^( exafto, moritur, vir miræ pietatis, reli-^ gionis amp;nbsp;munificentiæ, amp;nbsp;Vitalianus patria Signinus ex VolfciSjin lede Petri collocatur,anno Domini 642.{edit an-nis9.menfes 6.Sunt qui putét hoc tempore Cçfaream Perfarumreginam, ne-fciéte marito,cum paucisfidelibus Co-ftantinopohm venifle ad imperatorem, quæ quidem honorificè fufeepta, non niulto poft charafterem baptilmi fufee-^’^fi.P*Vuius caufa venerat. \fi, Hoc vbi intellexilTet Perfarum rex, legatos ftatim mittit,qui vxorem ab im-pcratore repetant.refpondit imperator, inarbitrioreginæ effe ftandi vel difce-dendi, proindè eamfcifcitentur. inter-rogata regina, refpondit nunquam fe ' redituram in patriam, nifi rex Chriftia-num nomen fufciperet.qui rex ftatim re cognita, cum 40. milhbus hominum Conftantinopolim pacato agmineve-nit. benignè ab imperatore fufeeptus, vna cum militibus fuis b3ptizatus,in re-gnum fuum cum vxore reuertitur. Conans intereà vbi intellexit Vitalianum pontificatum i ni jflc, nuncios mi fit,qui cifuo nomine gratularentur,qui euan-gclia aureis litcris fcripta ac multis gem mis ornata beato Petro condonarent. fedamp; zeloDcij vtaliqui fcribunt, per-motus,hçrefim abdicauit. Deinde vero mutatafcntentia,nec dijs nechomini-bus peperçit,diuina humanaque omnia confundens, expeditionem in Italiam parauitj non quidem vt iiixta famam tuncafe accurate difteminatam, Lon-I gobardos Italia- deijceret,‘fed vt vrbem Romamamp;fubieélas illi vel prouincias CENERATIO XXL 769 |
vel ciuitates, diuinis ornamentis fpo-liarct. Conftantino itaquc filio conforte ^°i”jni%ó^ imperij declarato, apud Conftantino- fiu(cxTun° polim reliéto,claflcm inftrudlam Conftans prçmifit Athenas.ibi nauigium in-greftus, ventos nadus fêcundos, apud Tarentumfubftitit, copijsin camciui-tatemexpofitis.erat exercitus Romano principe dignus. Conftituit autem pri-mum duccreBeneuctum. veri'imintellexit vrbem valido prçfidio multisque commeatibus Romoaldi diligentia mu-nitam efle.* Luccriam moucns,vrbem vicapitjac direptam folo çquauit. in Acherontiam profeduSjCiim vrbem ca-pere non poflet,BcneuenCum expugna-readortus, fed obfidionei» moxfoluir, quódintellexit Grimoaldum propedi-èm cum magniscopijsatfuturum, vt fi-lio Romoaldo opem ferret. Neapolim ergoprimum, mox Ro-mam indè Conflans petit, vbi magna incommoda in itinerepaifus eft. iturus autem à Neapoli Romam, Suburrum ciuem Neapolitanum ducem fuiexer-citus declarauit, 20. millibus militum lediffimorum attributis,vt fubieda tu-tarctur oppida. Eunti Romam via Appia Conflati, Vitalianus pontifex clcro amp;nbsp;popuhmultitudine fociatus^ lexto ab vrbe miliario obuiauit, introdu-dusque imperator, beati Petri primo, póft alias vrbis ecclefias accuratiffimè inuifit,nulla (proutcfleóiusdocuit)de-uotióeaddudus,fedmagis vt ornaméta illorum furacibus oculis perluftraret. Interim Romoaldus Suburrum ag-gredituncommiftopr^lio, patris auxi- Romoaldus hofretusfuperat,ac multos Grecos in-Graces vm. terficit. Hacdefperatione motus Con-'*'^' ftans, quinta poftquàm vrbem ingref. fus eft die ad direptionem conuerfiis, omnes ftatuas ex çre amp;nbsp;marmore ad or-natum vrbis pofitas,omnia ecclefiarum ornamenta paulódccentiora diftrahit, amp;nauibusimponitjplusqweiple orna-mentorum 7.diebus vrbi detraxitjquam barbari antè p 200.amp;58.30005. Duodccima autem die Roma in mala rem abiens Grçculus,amp;Neapohm con-tendens, indè, nulla belli Longobardo-rum cura vltcriùs iulcepta,in Sicilia na-ttt uiga- |
ÎOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
, nbsp;nbsp;... uigauitfacrilecioplenus.eftimantno- Vrbrmdjrp 9iri pieCóftans.”’^!“ '^’Sjh'^cnon poflemuenirbquod vnquam eedefia Romana habuerit ple-nè poft mortem Cóftantini Magni dominium vrbis, amp;nbsp;Vitalianus ifte pro magna gratia accepit, quod imperator ifte pelfimus priuikgia ecclcfi« confir-mauiftet,qu« tarnen moxinfregit. His implicitampericulisrerop. Ro-manam relinquens Conftans,grauiffi-ma dade afteciftet Ignauia fua,nifi Gri-moaldum noftrorum cçdibusexultan-tem,domeftica feditio reuocaffet.Com mendauerat Gnmoaldus Ticino profe-durus,Lupo Foroiulianorum duci gens Longobard« protedionem.habenat is Papi« ftatiua,vtAemiliæ amp;Hetruriç duitates cum tranfpadanis commode tutari poftest. Sed cùm de belli magni-tudine amp;nbsp;Conftantis potenria multa acciperet,periturum Grimoaldiim fpe-rans^ad Longobardorum regnum ad-dorum^diT ^^•'^u^’^uodGrimoaldus intelligens, cordia. nbsp;nbsp;nbsp;Vt vires exercitûs fui augeret, Bauaros vi fœderum nupèr inter eos idorum ad-uocauit. quo audito, in Foroiulianos verfus,3pertam in regem fuum rebellio-nem oftedit Lupus,nifus omnia in traf-padanistumultuinuolucre. Inuafuri Foroiulianos Bauari,ad littora Adriarici finûs defcendunt,qui-bus occurritLupus.tantum autem inc-rat vtrique genti animorum, vt nulla fueritmora:amp;muftis in vtroqueexcrci tu occifis, prima amp;nbsp;iterùm fccundaac tertia die pugnatum eft.cefferunt Baua-ri,amp; eorum impedimenta Longobardi diripiunt.Scdintereàmuftitudo Baua-rorum fuperuenit: Quarè prçlio die quarto redintegrato, maximis animis eft,pugnatum,vicitqueBauarus,amp; Lupus inter confertiffimas acies pugnans, cadens interfedus eft.Bauari Forumiu- Supciuenicns Gnmoaldus, gratias CacannoBauarorum regi egitjfuafitq; vtcopiasreuücaret,dcindè cum in Fo-»Populium rum *Popilium duxit,vlturusiniuriam quam à Rauennatibusibiaccepit, dum tranfiretin auxilium filio.fabbato fan-» ftorefui reétionis Dominic« die ex in-Popihcnfiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n I ftrages. opinato ciuitatem aggrelius elt, cJe-rumque cum omni populo interfecit. |
amp;vrbemfolo çquatamrelicjint. Interim Arnefrites Lupi filius,ad Anefrim paternum adlpiransducatum, in Dalman« fe contulit regionem, Sclauo-rumquc agreftium non contemnen-dammanum fecum duxit. improuidus fines Foroiulienfium irrupitjmultisoc-cifis, ipfequoquè interfedus eft. Dal-mat«in vlrionem lunt armati, léd fu-gateos Vedaris nouus duxForoiuJia-nus,quem Gnmoaldus cfeauerat.Adeo crudelis vidor nimirum omnes imperij vires fregiftet, nifi matura eilet morte prçucntus:minucratilleexconfuetudi-ne fanguiné incifa vena, quam, priul-quam curaftet,rupit,arcum intendens. Tamfacili calu tantus virinterijt. Fue-rein eomultæ corporis amp;animi dotes, tantum enim prudenria amp;nbsp;confilio va-luit,vt quçdam capitula Rhotaris régis cdidis addiderit.fuit mediocris ftaturç, corpore validus,capite caluo, promifla barba,nec animo minus qu.àm corpore promptus.fepultus eft Papi« in bahiiea. B,Ambrofij,quam fuafabricaueratim-pcnfa.Reliquitautemfiliumfuum Ga-ribaldum, quem de filia régis Ariberti habuit, lucceflorem regniadhuc puerum, Romoaldum filium luum iam Be-neuentidueem firmauit. Partliaris interim dum efletin lquot;''3n-p^^j]^^jj cia propter timorem Grimoaldi, quia Longobar. huic cum rege Francorum fœdus in-»«’** tercedebat, voluit fugcre in Bntanni-am:cumque nauigaflet perjpelagusjub-itó audiuit vocem,dicentem: Si Partha-ris eft in illa naui, redcat in patriam, quia iam j.diesfunt,cx quorex Grimo-aldusmortuuseft. Audiens Partharis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, relpcxitjamp;riemincm vidit. vndèincidit fibi^quod angelus bonus hçc renunci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) aftet.' ftatimque rcuerfus, venit lici- gobardorum3qui cumcum gaudio lu-icipiunt^quorum opecxpulit Ganbal-dum puerum Grimoaldi de regno, amp;nbsp;poft menfem tertium voluntate Lon-gobardorum obtmuit rcgnum, cratiu-ftus,nutritorpaupei ü,amp;fide catholic*. Mifitdeindè Bcneuentû,amp; obtinuit vxorem ftiam Rodelinda,amp; Cunibertu filium fuöjquos Gnmoaldus iHuc mifit in exiliu.poileafccit ecckfia in eodem loco, |
CHRONOGRAPHIAE, GENERATIO XXUI.
^oco,de quo olim fugerat,in honore S. Agathas virginis, amp;vxoreins Rodelin-^a aliam fecit eedefiam in honore B. Maria virginisextra muros Ticini, amp;nbsp;‘liciturjad Parthicas.
Ad Conftantem imperatore redeo, C|tii,vtdiótum eft,inSiciham contendit, Voluit autem,vt aliqui ferunt, amp;nbsp;imperium transferre Romam,odiofus fadus Byzantijs,eó quod Martinum ignomi-niosè travans,in exiliu miferat,amp; Maximum fapientiffimum virum lingua tiianuquetruncaratjduosque Anaftafi-osdifcipulos eius, tormentis amp;nbsp;exilio tradiderat,ac multos orthodoxoi u ver-beribusac exiliodamnauerat. Seddum inSicilia aliquot iam annos luxui vacas, balneü SyraCufis ingrederetur,Mi(feffi Armenij ftudio poft annum imperij fui i6.cçfus eft.ille fauore quorundam mi-litum fretuSjtyrannidem occilpauit.
Ad primam interfeóli Cçfaris fama, omnesltaliæ amp;nbsp;Aphricæ populiexul-tarunt, vt Italiæ exarchus Theodorus
au(us fit tri-
nuUumin
ftitiæ aut mœroris fignu oftendere.pau-ló póftdiffeminatum eft,milites Orientales non fiit'is voluntarios efle. quam obrem incenfifuntmilitum Italia: âni-nibamp;Theodoroexliortante,inSiciliam funtdelatijvbifeditionefaâa, opprel-fusmtcrfeólusqueeft MilTeffus. amp;nbsp;qui illius fauoris principes fucrant, vindi Conftantinopolim funt perdufti.
His ita vertentibus,Saraceni tataim-
Ui
perij trépida tiôeperccpta,magna elaife Syracufas totamq; infulam occupant, vndè tam Iplendida onufti prçda Alex-andriam redeütes,vrbis Romç orna meta fecum tulêre,quæ Conftans Syracufas aducxerat.Indicabat profedo tot da desftella crinita^ quæ tribus continuis Illenfibus apparuit, amp;nbsp;pluuia:magnæ, amp;nbsp;frequentia tonitrua,qualia nûquàm anteà fuêre.
'' Anno igitur Domini ó^o.Conftan-tinus filiusConftantisimperium lufce-pit cum fratribus fuis Heradio amp;nbsp;Tiberio, imperauit annis ly.Hic interfedo patre Cóftante,omnia adeó trépidé ad-miniftrauit, vtfi aliqua fuiftet visilla-ta, vifus fit imperium facilimè amiftu-rus. Confumatus tarnen audita morte
Mifleffi,primi'im omnium maxima vfus eft crudelitate:fratres pueros adhuc, nè ad imperium adfj3irarent,naribusmuti-lauit,vtfcribitBlondus, amp;fequiturcü Pius abbreuiatoreius.
ANNO Domini 672.Vitalianus co-pofita régula ecdefiaftica, cantum or-dinauit,adhibitisorganis,beneq;guber-nata eedefia moritur, amp;nbsp;in eius locum Adeodat’patriaRoman’,ex monacho pontifex creatur. fedit annis 4. virreli- Adeodatm gione amp;nbsp;omni comitatepr^dituSjin de- papa, linquentesdemensjin pauperesbenefi-cus,in hofpitesbenignus, fupplicatio-nesfrequéteshabuit, leprolum ofculo mundauit,pctentibus nil negauit. Sub eo quoquètranslatüfuitcorpus S.Bc-nedi£ti,amp; corpus S.Scholafticæ ad mo-nafteriumFloriacenfc.demùm 4. anno m.oritur, amp;abomnib’fletus,inbafilid S.Petrifepelitur.
Anno deinde ri/fi.Donus patria Ro. eligitur.fedit annum I.mcnfes5.hicdc ^^’’quot;*P®* rum diuerfis ordinib’diftinxit,mona-chos quofdam Syros cum Neftoriams Iêntientes,in monafterioBœotianode-prçhenfos amp;nbsp;caftig^tos,in varia mona-fteriadiuifit.deinJè benemeritus mori-
tur,ac in bafihea S.Petri fepchtur.
Agatho veró natione Siculu5,exmo- Agathopa-nachopontifexfubftituitur anno Do- pa. mini.678.léditannis4.menfes fèx.hicin-ftituit,vtdiftindus fit habitus viroi u amp;nbsp;mulierum. Perhuiustempora Rauénas ccdefia,ecclefiçRo.àquadefciucr3t,cft fubieda.Theodorus iHi prierai archic-pifcopus,amp; alter Theodorus exarchus, Arcbiepifcopus,cùm dïetmagnus clce-, molynarius,qui amp;nbsp;famis tempore mul-tis profucrat, clcrum prêtermorem in moribus continerebonis iatagebat, vndè maximam in illuminimicitiam exer-cebat.Contigitdumin Apollinaris çde archiepifeopus folennia Mifiaiucde-brare vellet in die natalis Chnfti ante ortum folis,quód omnis clerus cum de-ftitueret:cum veró fol iam in meridiem fece(fiflct,exarchi opera redudus ad ar-chiepifcopum clerus, illum admarty-ris eedefiam deduxit: qua motus indi-gnitatearchiepircopus,ad Agathonem Romanum pontificemfecontulit, Ra-uennatemque eedefiam Romans lub -111 a didit.
-ocr page 790-|
7/1 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM didtt,ne quifquam vt ante, prçfumeret parem hanc facere Romanæ eedefix, quod multi anteàprçfumpferant. ANNO lo.ConftantinijCÙm multas accepiRemus à Saracenis clades, amp;nbsp;Hierofoly ma rursùm elTet Homaro duce capta, feruiret^ne iam hoftibus,inue-nimus ilium in Saracenos duxiffeiamp; vi-âoria celebri potitum opéra amp;nbsp;artifi-cioGalenicuiufdam,qui ab Heliopoli . Syrix ad Romanos confugit: is turn Kauet Sa- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r rac.medio ’g’'’^^ mannum inucnit. quovliKo-mariexuftç. mani exercitus,qui cum Saracenis tune bella geflerunt, Saracenorum naues combuRerunt,amp; ita multis occifis, ca-ptis atque fubmerfis, vidoria ( u nt pou-ti.Nihilominùs prudcns princeps in tri-ginta annos cum bis pacem firmauit, noepado, vtSaracenitria millialibra-rumauri annuatim loluerent. Infupèr quinquaginta captiuos nobilesredde-rét,amp; equos nobiles vigintiquinq; fin-gulis annisin tributumdarent. ncceffi-Bulgari nbsp;nbsp;tas autem componendx pacis cum illis Thraciam fuberat.Nam Bulgari eo tempore c Scy ingrcfli. jj^jæ finibus cgreffi, noua barbarorum colluuies,omnem populabantur Thra-ciam.occurriteisConftatini exercitus, fed vidus, pacem quam hoftes offere-bant,cupidus accepit.prouinciam fera-cemillis,idofœdere, Danubio proxi-mam, princeps Romanus habitandam dedit. Ceffit hçc non modo ci gentipriùs barbarx, verùm omni Europa: faufta modeftia, qua Bulgari tunc funt vfi, quod habitam co ex foedereprouinci-am hadenus annis /ój.poffidcn^vtBló-dus narratj vbl tanquam limitanet milites excubitoresque Chriftianorum,ad-uersus cçteram barbanem permanent. Bene ctiàm tue vfus cftpaceilla Có-ftantinus,quôdeo qui fecutus eft, an- Sexta Con-nocurauitó.fynodum apud Conftan-ftant.fyno. jjpQpQjjj^ celcgrari. Interfuerunt autem Agathonis papx legati Iohannes Portuenfis cpifcopus,Iohannes Romanx ecclefix diaconus, conueneruntq; ad imperatoris edidum i89.cpif copi. Ada autem eft caufa Monothcleta-rum,dicentium vnica tantum in Chri-fto efte vol untatem.Erant turn duopri-marij caufç aduerlarij, Georgius Con- |
ftantinopolitanus amp;nbsp;Macarius Antio-chenus. Georgius auditis rationibus, facile in fententia catholicorumlê ad- . duci eft paftus. Macarius auté pertinax, non folùm eftdignitate priuatus,fed fi-mul cum mortuis,Sergio,Pyrrho,Paü-lo amp;nbsp;Petro eiu idem hçrefis authoribus, fâtançtraditus, ad extremum cum aliquot perhdiç complicibus Romam rc-legatus. De hac 6,(ynodo habetur r^.dift. De hac Damianus Ticinenfis amp;Manfüc-tusMcdioIahinquiut: HçceftveraDei amp;nbsp;hominis fides, vt dux credantur in Deovoluntates,duæ operationes.Ego,Iolwn«i»« inquit,quantum ad diuinitatem,amp;pater vnumfumus:quantùm veto manitatcmpertinet,PatermaiormeeR prçtereà veto lecundùm humanitatem, euminnaui dormientem cernis: fdi-uinitatem mlpicis, ventis amp;nbsp;mari im-Mattki. perat. Fertur autem quôd ciedo Macario hçretico, ftatîm in medio concilijtcU aranearum nigerrima in medio populi ceciderit,adeó vt omnes mirarentur, amp;nbsp;dicerent quod fordeshçrefium expulfx cflcnt,amp;itàauxilianteDeo turn vnitx funtLatinorum amp;Giçcorumcccltfç. Tune in rcgia vrb^Iohannes cardinalis Portuenfis epifeopus in die S.Palcbx Miffam in eedefia S.Sophix,prçfentib* principe amp;patriarchis amp;toto populo, Latine cantauit. Sub ifto Agathone luna cclipfin paf-fa eft,quâ fecuta eft m vrbe Roma mor-talitas grauiffima,ità vt patres cum filijs amp;nbsp;fororibus fimul efterrentur, ex qua etiàm ipfe Agathon plus papa defun-élus eft,atq; apud (andumPetrumfe-pultus. Inter tantos totiuspenè orbis tumul-tus,Francia ocio amp;nbsp;pacefruebatur. rex erat illi Clodoueus,miti ingenioprçdi-tus,qui facris rebus animum adijciens, multa pietatis argumenta luis 0Rendit. Atque tandem apertodiuiDionyfijfc-retro,brachij parte inde abftulit, quod tametfi reuerentèr tradaret,mox tarnen mente confternatus humi cocidit. Dio-nyfiaiium templum adeo tenebris in-horruit,vtquiillicaderant, pauidi fu- Clodood ftuporgt; gerent. |
Rex
-ocr page 791-|
CHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXUI. 773 Rex etfi infano non diiïîmilis effet, quot;fachij partem ablatam auro circunda-tam amp;gcmmis ornatam, beato corpori ’^eftituitjfimul^ue monafterio donaria ’ledit multa,quibus meliorem fibi mèn-temreciperet:fedannos 2. bac affliäus Calamitate,interijt regnifui anno i6.ex-pleto, anno Domini 462. Reliquitcx Mathilde Saxonum genere illuftri libe-eosj.Clotarium, Cnildericum,Theo-’loricum.Hçc Batbildis eft,que Calenfe monafterium à Clothilde regina diuo Georgio dicatu ampliauit. vbi cum vir-ginibusfacris monialis fada, religiose cóuerfata eft.Cuius item opus cft Cot-bienfe cœnobium. Clotario paterna poffcffio obtigitgt; qui authore matre,dum adolclccret,regno prçfuitjConftitutoprimario pala-tij pro more Ebroino.hicille cft Ebroi-' nus,qui diuo Leodegario fanéfo Hedu-orum antiftiti oculqs euulfit, amp;nbsp;Lam-bertum Leodiorurn prçfulem fua cccle faextrufit. Clotario poft quartumimpcrij annum dcfunâ:o,Franci Thcodoricû mi-norem natu in regem afiumplèrunt, miffoin Auftrabam Cbildcrico.Sedpcr Theodoriciincuriam amp;nbsp;fecordiam res Fracoiü detcrior eft faóta,quippecum ixfp. cubicularijsrcgijs amp;nbsp;prçfeftopa-latijomniscrederetur, rcgimos inole-üit,regiam nó nibKalend. Maq ingre-dnvbi fepopulo vnoduntaxat die ofté-debat. In boe tam inerti ocio Ebroinus oc-caGonénaduSjOppreffit multos, vexa-uitplurimos,rcm in Theodoricum regem transferens.Quarc proceres mona-fterio Thcodoricû includunt,amp;Ebro-inum malorum omnium principem,3d *Luxouium cœnobium mittût.Indè ex Auftrafia Childericnm cum pçdagogo Vulphanoreuocatum,regem appellat, cuius faóti ftatim eos pœnituit:nam à primarijs coniuratione perimitut, vnà cum vxoreprçgnante, Vulphanus Au-ftrafiam repetit,Theodoricus in regnû reuocatur, qui LendeGllumpalatiop-fecit. SedEbroinus magiftratumvire-petiit,quomortuo,Fr3nciGaraconem palatio prçficiût,quem non multó póft filius Gilemarus à magiftratu deijcit. hic poft bella aduersiis Pipinum j qui in Auftrafia erat,gefta,cóm repetina morte interijffet, Garacon prçfeûuram re-cepit.quo defuhlt;fto,anccps inter Francos quçftiofuit,quem indemortui locum fubrogarent. Francorum diffidio cognito,Pipinus arma capere inftituit, Theodoricum fugat, atque iftomodo magiftratum palatij accepit. |
Per cadem tempora cum Partharis rex Longobardorum folusregnaffet per 7. annos,in8.anno ordinauit Cunibertû filium in regno,vt paritèr regnaret cum eo,cumqueinomni tranquillitate re-gnarent, furrexit contra eos Alachis de Tridento, quem tarnen Cunibertus Pipinus, dibgens,in gratiarn patris mox reuoca-uit.Infupcrfiliorogati,vt Alachi daretLqquot;^^^'J”’ ducatumBrixiæ, Partharis, etfi videret rcxij. inde nonnihil mali rcgnoimmincre,co-ceffit.ciuitas enim Brixiæ lêmpèr habu-itmultitudincm nobilium, propter hoc timuitrex,quod Alachis ahquandóaf-feótarctrcgnum.pó,ftquam auté regna-rat annis i8,defunä:us eft. Poft mortem veró eius,Cunibcrtus filius ciusduxitvxorem nomineErme-lindain degencre Saxonum.AIachis veró oblitus omnium bonorum, quæin eum Cunibertus fccit,iunxit fè cum Al-done amp;nbsp;Granfóne de Brixia,amp; cü mul-tisLonsobardis-intransquein ahfentia Cumberti Papiam, occupato palatio, „^occupât rebcllauitei.Quodaudiés Cunibertus, fugit intralacumLarium circa Cuma. factaeftautem magna tribulatio omnibus qui eum amabant, maxime clcricis amp;nbsp;cpifcopis,quos Alachis odiohabebat. Deniquè cum quadamdie folidos fuper menlam numcrarct,vnus, tremif. fisdecidit, quem filius Aldonis adhuc puerulus de terra fuftulir, eique reddidit,qui puerum noh curans,dixit:Pater tu’multos habet deiftis,quos mihibre-ui cftdatums. Puer noctcrediens do-mum,patri omiaretulit.extimuit pater, moxq; vaditaddojnum fratrisfui Grâ-Jonis,nuncians verba regis:ftatimq; vo-catis amicis,cœpcrûttraôlare dcintcri-tuillius.manè autem cum ftarentin có-ipcélu regis,venationem prçtendunt re-creationis cauf3j cum'quibus Alachis exiuit. ttt 3 Interea |
|
774 æï^« NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM Intereà vadunt ad Cunibertum,pro-uoluentcs fe ad pedes illius,veniä petût, ac regem in venationeeffe affirmant.fed quia fol declinauerat,cóiurant,diemqj ftatuunt, quo veniatTicinum Cuni-bertus.Conftitutoitaquedie venir Cu-nibertus,amp;illiflcut promiferant, cum intromittunt,adquos epifcopus,cleri-ci,iuuenesamp;fencs cum gaudio cócur-runt,ampledebanturq;genua eius,gra-tias agentes Deo pro rcdituipfius. HçC cùm intellexifîet Alachis,difce-dens mox,iuit per Placentiam,blanditi- is arque vi congregans exercitum gran-dem. Cunibertus fîmilitcrcotradis copiés ad eum exiuit,amp; dum in campo qui coronatus dicitur, conuenirent, mifît Cu nibertus ad Alachimjdices: Vt quid petit tanta hominum niulcitudo? pu-gnemus ego amp;nbsp;tu,amp; qui vicerit, regnu tencat. CuiTulcusquidam.'Fortiffîm® es Alachis amp;audax,pugnam idcirco no declina.Et cùm reçu (arer,dixit Tu f eus; Nifîcumillopugnaueris, ampliùs me non habebis.amp; ftatim rehdo eo,iuit ad Cunibertum. Intereà dcliberauit Alachis certaine inire. quod audiens diaconus quidam nomincZeno,qui mulcùm amabatCu nibcrtum,accelîît amp;nbsp;dixir;îVli rex, omis nobisin te fita eft fpes.fî mortuus 1 ucrls in pugna,omnes nos occidet tyrannus illeperdiuerfatormenta. da mihi arma tua,amp;ègopugnabopro te: fî mortuus fuero,falua ed caula tua: fî vicero, ma-iorem 1 ndè habebis gloriam.renuit pri-mùm Ciinibertus,(ed à f'uisrogatus,vix tandem cofenfit.armaturZeno. cumq;^ pugnaretur, Alachis vicit, ac diacono caput amputauit.quodin hadalcuatû, ad lu os reportauir. verùm ablata caffi-de,cum clericus apparerct^vidit le decé-ptum, amp;nbsp;abaduerfaparte derifun.vo-tumque vouit, quod fî vidoriadeCu-niberto haberct,puteum vnum de cleri-corum tcfliculisimpleret. RenunciatCunibcrtus Alachi,vtad pugnâ fe prçpararet.fed Alachis renuit, dicens ad fnos: Non poRum hoc facerc, quia video Archàngelum Michaeleni contra me. Haud mora,exercitus vtri-ufque duels pugnam ineunt, in qua Cunibcrtus,occifo Alachc,vidor eua-fït.caputAladusamp;crura abfcifTafunt , • nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neditregna 1111 a corpore, vti mermt. rexveroCu-ad Cunw«r nibertus cum gaudio Ticinum dl re- tuw. uerfiis. regnauitpofl h^cannisduode-cim. |
Leoi.papilt; ,x.pâpa. AgathonepefleextindOjfucceffÏt in pontificatuJLeo fecundus, natione Si-culus,anno Domini 683. ledit annum vnum,vir dodiflimus Latine amp;Grçcè, prçtereàadeq rnubces peritus, vtp/àl-modiam compofuerit, Hymnosadme-liorem cocentum redegerit.Idem quo-quèinftituitjVtincelebrationepaxpo-puJo daretur.Sextam veró fynodum, de qua dixi fupràjGrçcè fcriptam tranftu-ht in Latinum.amp; eos anathemate expu-litEcdefia, quos fanda fynodus prç-fenteConlfantinodamnauerar.Statuit etiam^nè eledio den Rauennatis va/e-ret,nifi eadem Roman.Pon.authoritace cofirmata fuifîct.anceà veró exarehoru potenua freti,diuina ac Humana pro ar-Hitriomifcebant,quafi Rom. ponrifid pares. Leoniseratmftitutum,nèadar-^ chiepifcopaturnafTumptuSjprovfupal- • lij quicquam perfoJucret. didus nanonc Romanus^ad regendam ecclefiam vniuerfalé aflumptus eft,cius nominis lecundus, anno Domini 68^. fcditmenfibusio.virfuit humihs, pius, mifericors amp;nbsp;manfuctus,quiindiuerfïs officijsmilitauitin EcclefiaRom. vt in éo veras benedidionis gratia redunda-ret. AdhuncConftantinusimperator hominis fanditatc permotus, fandio-nem mifÏt,vtdeincèps quem clerus,po-puIus,exercitusqucRom.inponrifïcem . . delegillet,cundem ftatim verum Chrifli vicarium efleomnes crcderct^nulla aut pontifia» ' Conflantinopolitanipi-incipis,autlta- cleâioua. liæ exarchi expedata aurhontate. ante enimidratueratin creando nouopon-rifice,quod princeps confirmafïet, vel quieius vices in Italia gerebat. Huius ponfificis tempore ignis fertur cecidilfe de celo.iris etiàm adeo magna apparuit, vtpucarent homines confummarionem feculi aduenifl e.maximc aquaria inuda-tiones fcqucbantjamp;tumpeftilentiagra uiffima cu figno irç Dei.multis enim vi-fibilitèr apparuit,^) angelus bonus Walter malus circumeuntes Romam node, quoi |
|
CHRONOGRAPHIAE. fiwotvidbus domus aligna percutieba-''fuub ^ur, toe ex ca lequenti die intenbant. 1 Ex*VefeuotuncquoquèmonteCam-paniæ tantus ignis erupit, vtloca cir-cunquaquè exufta fint. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moritur primo anno Benediótusvir j^ö j. fanétus, in cuius locu Iohannes Syrus, lt;nbsp;huius nominis quintus, extitit eledus annoDomini 686.fedit annum fermé I. bic fuit vir valdè ftrcnuus,ad cuius prc-cespiusprinceps Conftantinusreleua-uitacabftulit cenfum patrimonij, qui de infula Sicitiæ dabatur exadoribus » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperialibus. pontificatiis fui anno I. ‘ moritur. f Eodem anno moritur Conftätinus |ï^** princeps,quum ty.ab coimperatum el-' V iet annis^catholicus et bonus per omia, qui contra hæreticos ecclefias repara-uit, amp;Græciam Ro. eedefiæ reconci-liauit, tandem migrauitad Chriftum, ' ' Conftantinopoli lèpultus. AnnusigiturDomini 687. nouiim-peratoris Ro, amp;nbsp;Armirathi Saraceno-rum creatione infignis, pontificé etiam Romanum habuitnouum. Iuftinianus2. films Conftantini im- 7'66. permm accepit, amp;x. annisimpcrauit. paulo ante Saraceniad primamCon-ftantini ingrauefcentis morbi fama fpe addudi, Atricam amp;nbsp;Libya inuaferunt, omniaqj mari expofita occupauerunt. fedficut Alricam amp;nbsp;Libya amittcrcjde-funéto pâtre, res nouæ fccerunt,ità caf dem prouincias exortæ in Saracenis res ç'eum nouxjrursùm amittebant.SiquidéGy-kJi'”“ zitæ Armiratho Saraceno hoc tempore vitafundo,*Baldalafuffeduseft. funt 1 qui pofterioremAbimelech nominent, qui audiens luftinianum imperij iura omnium principum cólcnfu accepiife, paratumq; magno exercitu in Sarace-nos mouere, pace illi vltró obtulit, per Cuius fœdus Aphrica amp;nbsp;Libya inpri-mis fuerut imperio reftitutç,affirmâtq; nonnulli pattum, vt perannos x. qui terminus fuitpaci ftatut’,Saraceni fin-gulis diebus mille aureosfoluere, ler-uumque vnum ex gente fua equo infidélité Ro.imperatori mittere debucrint. Romano pontificé vita funCto^non minima contentio fatta eft inter cleru amp;nbsp;exerertum. nam clerus ad quendam |
GENE RATIO XXIIU. 775 Petrö inclinabatur,exercit’vero Theo-dorum archipresbyterü flagitabat, vi-rü pecuniofum, cuius nuinènbus principes militiæ corrupt! erant.Atdum no concordan poffent, diuino inftindu clerus tertiam perfona nominabat Co- Conon pi nonem Thracem,inftitutione Siculum, mus papa virum angelicu, qui Deo militas, nun-quam fenegocijs fecuianbus inquina-uerat,quodvrbicis valdè placebat; Vi-dentes autem milites amp;nbsp;principes vna voluntateclerum ac populum conue-nire,'ipfi quoquè flexi lunt,acdeuotè fubfcrlplcrunt. Idem fecit Theodorus exarchus Rauennas, cui inmagiftratu non multó póftmortuo, lohanes ]fla-loh.Plati tinainexarchatufucceffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exardi» 1 Hic pontifex lynccra luftiniani im-peratoris amicitia vfus,ab illo impetra-uit, Brutios,Lucanosq; amp;nbsp;Siculos mul tisleuari tributorum oneribus, quanq alij velint à Conftatinopatre luftiniani Benedidoelferemiffa.HÏcctiam recepit luftiniani literas,in quibuslcnbebatfe ada lexte lynodi repenfle à pio geni core fuo firmata.’hanc fynodü proinitte-batinuiolabilitèr 1e leruaturum, led in hac volutate non permanfit.Poft paulo Conon Ro.Pont.graui languore decu-buit, cuius incurabilé infirmitaté vidés pafchalisarchidiaconus,fcripfitlohani exarcho multa prOmitrés, fi poft morte eins pontifex eligeretur. Ingrauefcente igitur morbo,cum fe mori intelhgei ct, quicqdauricumulauerar,clero amp;fin-gulis vrbis Romx monaftcrijs ac lacris ædibus legauit, eiusdiftnbutionis curl Palchali archidiacono demandas, moritur autpontificatus lui anno primo. GENERATIO XX1III. ANNO Domini69o.mortuo Co-none Ro.Pont.Sergi* primus na-tione Syrusfubrogatur,in quoinchoa ta eft 24. generatio, anno imperij luftiniani 4.Eledus autem fuithic Sergius nbsp;nbsp;, non line altercatione.populusemRo. bifariàm diuilus, hincThcodorum,il-linc Palchalem petebat. Irruperat iam Iheodorus eufaétione fuaininteno-rem pattern epifcopatûs Lateranen-Éx-teriora veró pafchalis obtinebat ab oratorio S.Sylueftn vfque ad bafilica domus lulix. |
776 lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
rege adhuc puero arma fumentibus, fit altera pugna acerrima, qüo in prælio poft maximascaedesvicitadulterini régis exercitus, amp;nbsp;Luitpertus puer vnicus venitinhoftium poteftatem. Afpradus adinfula*Gomacia, Rhotaris inLau-danl ciuitatem fuamrecepitfe. Fécitq; vta comitibus militibusq; rex declara-rctur. Quæ cum Aribertusaccepiffet, duxitinLaudam:qua breu! capta,fines Bergomenfium ingrcffus,oblcdit Rho-tarim apud Bergomum, adhibitis ma-chinis oppugnationibust^ue, vrbemu-nitilfima podtus eft.captum inea Rho-tarim, detonfumque, quod erat maximum Longobardis opprobrium, poft paucos dies eum iuffit fimul cum Luit-perto vero regciugulari,
Exindè Aribertusduxitin*ComacL am, fed Afprandus confugit adBaua-ros. Aribertus autem cum Ïecurus nuC regnaret, appræhendit Sigibrandum fi-lium Af(3randi,et excçcauit cû,omnéq; parentelam per diuerfa tormenta affli-xit.Luitprandus autem fiJiusA/prandi pucr abirc permiffus, ad pattern venit. Aribertus pacatum habens rcgnum,CLii præfuit ferè armos 12. tune zelorebgio-nisduäus, ferturB. Petro condonäffe alpes*cotias amp;quicquidaTaurinisGe nuam vfqueLiguftieam protenditur.
Igitur poftquam Afprandus per ix. annos manfiffet in Bauaria, adiutorio Theodeberti ducisBauarorum cum ex-
Vcrum cum ib'i tantus effet tumul-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'tus,vt de pugna nó ambigerctur, prin
cipes ciuitatis,clerus, militia^; Ro.vnü in locum fccedentcs, quid maxime fieri deberet ad tollendam feditionem, con-fultant.Tandèm redilcufia,rieutri eo-rum qui ob ambitionem tantos motus concitauerant, demandandum ponti-ficatu cenfuerunt.'amp;Dei nutu,nemine Sergius pri- aduerfantc, Sergiu virum laude dignu, mus pupa. pontificcm deligunt,cundemque è media turba humcris tollentes, in palatiu Lateranen detulcre,refraéfis vi foribus, repulfisq; bis quilocum occupauerat. Atvero Theodorus,cognito omnium conlènlu, Sermum Pont, falutat. idem fccit Pafchalisjlicèt inuitus.hic tarnen clanculum lohannem exarchumRauc-natem literis amp;nbsp;pollicitationibusadcó concitauit,vt qui ante largitione corru j ptus,promiffafolueret,in vrbemvenit, nullis prçmiffis nuncijs,vtincautos op-primeret,Verùm vbiintellcxit Sergium omnium eófenfu declaratumPon. donaria quædam ex bafilica B.Petri fuffu-lit. Scd amp;nbsp;Pafchalis tati mali caula, ma-giæ aceufatus amp;nbsp;conuiftus, archidia-conatu fuo priuatur, amp;nbsp;in monafteriu adperagendam pœnitentram dctrudi-tur.Ibnn pertinacia moritur.-His fermé temporibus Theodoricus cum annos in regno Francorum 19.ex-rhïl cgiffet,fatofunéius eft,reliâ:iscx Clo-Francorum, thilde liberis duobus Clodoueo amp;Cbil
|
deberto. Clodoueus regnum accipiens anno Domini 697. tertio anno mor-tuus eft. Succeffit ChiJdebertus prin-ceps, nulla realia, quam Pipini prgfe-ótura, darus. Luitpertus P*^*’ ^^ tempora Cunibcrtus Longo-Longobar, bardommrex obijt,rcgpumque Luit-rcxJ4. perto filio puero, lub Alprandi ducis tutela reliqt.Tunc Ragimbertus,Tau-rinenfium dux inuidiadudus, arma in regem fuum mouif,cui quum obuiat Raaimber- Afprandus amp;Rhotaris dux Bergomé-tus Lógob. fium,pugnafalt;fta vicit Ragimbertus,et rex IJ. nbsp;nbsp;nbsp;Afpradoac Rhotari cuinfantercgefu- ga proJapfis, nulJo refiftente, Papiam AriberfnS veniens,regno eftpotitus. Hoc intra paucos méfes vita fundo, Aribertus fiJiusregnu fibi retinere co-natuseftjfed ducibus Longobardis eu |
ercitu venit inltaliam,pugnauitq; euni Anberto.Cæfi funt multi vtriufq; par-tis,dicüt tarnen Bauaros fugiffe,amp; Ari-bertum node ad caftra füa redijffe, qui cum noluiffetmanerein caftris,lédiret T]cinum,dcfperarefecitpopuJumfuü, audaciamq; addidit hoftibus, itaquod etiarn in ciuitate populum inueniffet malè fibi motum. Qu^ointclfedo, tulit depalatio aurumimmenlum,dehberas irem Franciam;amp; cum Ticinum fluui-umoneratus auro tranfmearepararet, abaquisellfuftocatus, cui’ corpus die lequenti eft inuétum,amp;in ceeleha Domini Saluatorisfcpuftum. Poft cuius mortem Alprandus Lon- Afpramlu» Eobardorumregnum omnium confen-Ïuobtin uitdoe JoJummodo tresmen/es iiipei uixit,virper omnia bonus ac lapi-enti/Zj- |
CHRONOGRAPHIAE. entiffirnus. Eo defundo, Longobardi ftatuerunt fibi regcm filium eius Luic-prandü,cuius referas tempora in Con-ftantinu pontificem. regnauit annis jï. Interca veró luftinianus imperator tüm in Deumjtum in homines mira in-coftatia vfus eft.fœdera violabat cû Sa-facenis ida,cosq; maximis affecit inco-modis.llli veró reparatis viribus irruut, multóplura inferunt damna, redinte-grata tarnen pax eft.fregit infupèr ali-ampacem agenitore Conftatino cum Bulgaris conftitutam.ex improuifo em profedusin eos, cxdibus amp;incendijs per vniuerfam Bulgariam eft debac-chatuSk Illi veró animis poft tanta con-fternationem refumptiSjfaltüs loca per quæ redire luftinianus debebat, muni-tióibusintercluferüt. Quarè rediturus imperator, ad Bulgaros mittere coa-dus: ealt;^; conditione pacem reditumq; impetrauit,vt captiuisrebus omnibus quas diripuerat,dimiflis,abiens, pacem precarió concelïam, iureiurando confirm ar et.
luftinianus ex Bulgaria reuerfus, apudConftantinopolim contcptui fuit, eapræfertim eau fa, quód Stephanu cui curam vrbis reliquerat,nó puniuit, pro eoquód matrem verberibus aftece-rat,amp; multa fæua alia commiferat. Sed nihil hçc aduertens,{y nodu congrega-nitjvbi aliqua cóclufa funt non confo-nantia fidei.fubfcripferunt veró imprudentes oratores Romani pontificis. fed cam fublcriptionem Sergius Ro.Pont. vt prohxreticaiudicata,noluit approbate, de quolætatus imperator, mittit Zachariam protoIpatharium Romam, iulfitqj Sergium Pont.Conftantinopo-Jim deportari. quod cum in vrbe ac Italia auditum diet, luduspublicus fuit, fed Rauennatis exarchatus milites,con-ftituerut pontificem, vrbem ac Italiam à tanta iniuria vindicate, armiscaptis, faéloque agmine,ad vrbé properant.
Intellexit eorum aduentum Zacharias, qui terrorc percullus,pontificem orauit,vt fe feruaret.nec defuit illi pon tificis pietas,qui conuenientibus populo ac militibus, cocione habita, milites deliniuit, amp;fpathariu fide publica abi-repermifit.
GENE RATIO XXIIIL 777
Prætereàluftinianus à Gallinico pa-triarcha exegit, vt orationê ad deftrué-dam ecclefia oei genitricis iuxta palatiu faceret,volensibiædificare. Reculante patriarcha, inftititimperator atq; eoe-git.tücpatriarcha.quot;GloriaDco,inquit,'' qui iugitèr fuftinés,patitur nuc amp;nbsp;fem-per amp;nbsp;m omia fecula feculoru. quo au-dito,deftruxeruntecclefia.alia quoquè multa improuidè faciens, odiü populi inlèexcitauit. Vndè Leontius patrici-f“^’“”quot;“* ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inspcnodc-
us,quem iple quondam protore amp;nbsp;ma- ieftusàLc-giftrum militum orientaliû fecerat, led onuo. lam per annostresin euftodia tenuerat, amp;nbsp;pofteain exilium miferat, annuente Gallinico patriarcha, dum imperator ablcns erat, luperuenit, amp;nbsp;plebe vrbis Conftantinopolitanæ ad armaexcita-ta,refr3dis omibus euftodijs vrbis, car-ceres aperuit,atque omnibus tam nobi-libus quam alijs edudis,animos ciuiu fibi cóciliauit.Indè magno exercitu có-flato imperatotê aggrelTus cepit, amp;nbsp;ca- ' ptum amputatis naribus in exilium in Pontum mifitannoDomini696.
Eosimpetij motus exploratoshabes Abimelech-Saracenorum armirathus, Leontius. Africaminualir,in quéLeontius lohâ-nem patriciummagiftrum militiæ cum exercitu mifit, qui cum Saracenis con-greirus,eos fugere compulfos,oihi Africa exterminauu: amp;quiaaccreuerat il-lis ex Arabia,Aegypto amp;nbsp;Perfide exerci-tus,i'upplementa à Leontio poftulabat fibi dari Romanus in Africain trafpor-tada.veri'im cum mittere ncgligerct, ex-creitus tumultuaricœpit.Abfimarum, Abfimarus, cui Tiberio fuit cognomen, Conftan-tinopolitanum ciué,duccm primo,póft impcratorem acclamauir. is imperiö (vt aliqui) quxfitum,vcl (vtalij)oblatum accipiens,mox antequamnoua de fua creationeadLeótium pcruenirét,cum exercitu pene omninauigansConfta-tinopolim peruenit.fauebantilli ciues, affiniumagnatorumquefadiopotétil-fima.Vndè dumLcontiusforum acpa- £gontium latium munitum feruarenititur,Tibc- Tiberius in rius vrbem cepit, amp;nbsp;captum paruo ne- «‘«rescó-goGioLeontium,nafo,ficut amp;ille lu-ftinianü,mutilauitj quem coiedum in carceré,maioriinfortunioreferuauit.
Itaqj Tiberius annoigt;omiui 700. im-
-ocr page 796-77g lOH. NAVCLERl VOLVMEN SECVNDVM
petiuinuafit mctu quam maieftatema-iore.nam Philippicum qucndam*Nice-phori patneij filiumj qui ei in adipifcê-do imperio fauerat, in exilium mißt, cp focijs narrauerat,feper quietem vidil-le aquilam caputfuum alis obtegetem, veritus nè impenu adolefcenti portcn-deretur.
Ad Sergium redco, qui in facrario S. Petricapfam inuenit argenteam,amp; in ca cruceitt diuerfis ac preciofis lapidibus exornatamyde qua tradis quatuor pe-talis, quibus gemmx incluix erat^por-tionem Dominica: crucismira: magni-tudinis confpexit,quç fingulis annis in bafilica Saluatoris,qus dicit Conftan-tiniana, die Exaltationis cius ab omni fiopulofalutat. Synodusquoq; Aqui-eix congregatur fub eo, vb'i eedefiam Aquileienfem,qut.ntam fynodum non omnino approbantem^adlanitatem re-duxiflefertur.
Eius inftitutum etiameft, vtin fra-dionc Dominici corporis cantetur, Agnus Dei qui tollis peccata müdr,mi-fèrere nobis, Hic S, Vuigbredü ad Frifi^ os mifit,qui eos ad fidem cóuertit. Etui tempore claruit venerabilis Beda, dodus Græcè amp;Latinèj qui ^umca:cuS prædicaret lapidibus, putans feprædi-care hominibus,lapidcs,dü benedidio-^ nem in fine optaret, refponderut,«gt;/»ic y ener ait lis Setia. C1 a r u i t i n A n gl i a. fu n t qui fratreseius afierant Strabonem amp;nbsp;Haymonem.
Circa hæc tempora rex Phrifiorum Radbodus ciim baptizari debcret,amp;pe-dem vnum lauacro intinxi/Tet, quæfi-uit, quo maior pars antecelïorumÏuo-rum perueniflet: amp;nbsp;audiens plurcs ad inferna dcfcendific, retraxit pedem de lauacro, dicenSjfandiuseirc/equiplu-resquam pauciores,amp; honeftius lequi diuites amp;nbsp;potentes, quam pauperes amp;nbsp;leprofos.quarto autem diefubito o bijt.
Eo temporein Campania frumen-tum,hordeum amp;JeguminainftarpIu-uiæ denubibus ceciderut. Hocm tempore Romani in Syria ie contra iniuri-as Saracenorum coJligentes,200. mil-lia Saracenorum interfecifle narran-tur, amp;iuxtafupputationem annorum credit Blondus miflos à Tiberio.
Beda.
Defundo interim Sergio,Iobannes joj^j^^fj, ó.nationc Græcus, pontificatuminijtxtuspipi. anno Domini 706. fedit artnis ij.adciu* , , pontificis initium Theophylacius im-perij cubiculanus pro exarcho ab impe- arX^j? ' ratoreTiberio Abfimaromi(rus,nonvt ,'^ Cónfüeuerunt alij, Rauennam iuit, fed Sicilian! primo acccdens,Roniam venire conftituit. de quocertiores faófi Ro. amp;Italici, aliquod abillo incomniodu timucrunt. iam enim erat exolum Gracia: amp;imperij Conftatinopolitanima-giftratuum initalianomé. quarècon-uenientes omnes Reip.*amp; Rauen na ris exarchatus milites in vrbe,ipfüm tan-quam boftem publicum expedabant. verum TheophylaciuS authoritate Iohannis pon.defcnfus,qui lèqucfirum/ê inter dueem ac milites fecerat, compo-fitis rebus omnibus, Rauennam pron-cifcitur.
Exarcho ab vrbe digreno,Sifulphus5‘*“'l’^C r5erteuentidux,mihtum amp;cxaichi oo-fe^at, cordia fretus, Campania inuadit, So-ram amp;nbsp;Arpinum occupât, villas ineen-dit, rufticos amp;nbsp;pecora abigit- Quibus malispermotus pontifex,adSifulphuni mittitqui ei mandent, vtm Samniii re-uertatur,fiDcieuit3rcvclitirani. His monitis perterritus,oppidarcfbtuit,ca-ptiuos omnes,quoàd per çrarium cccle-fiæ fibi licuit,lohannes redemit.
At luftinianus animo redeundi ad imperium,cum in Chcrronefoexulans prælèntiret per eines l ibcrio fidelcs,fi-bi infidias ftrui, dam aufugit ad Baua- , ros, quorum rex, vt ipfi appcllabant, Cacannus illi filiam fpopódit vxorem, amp;nbsp;tarnen póft pecunia amp;nbsp;muneribus à Tiberiocorruptus,holpitem amp;gencru ei prodcre inftituerat.Hoc vbi luftinia-nus intellcxiflet, ad TrebelliuniBulga-rorum regem confugit, qui Fulceptam aduena: curam exfidegeliit.
Igiturluftinianus copiés BulgarorÖ ju/Unhnu» TurCarumq; fultus, cuminftrudoex- récupérât ercitu Conftantinopolim venir, cumq; appropinquarcr, plurcs principes im-perij,relido Tiberio,ei coniudi funt. vndè abfquencgociociuitate potitus, Tiberium ccpit.addudo quoquèLeó-tio,qui eum deiecit,fecitambos catenis cóftridos, du ludiequeftres agerétur, /
-ocr page 797-|
CHRONOGRAPHIAE. per plateas trahi: tradospublicèjante pedes fuos dum in folio renderet, proij-ci,vbi calcauit colla coru, vniuerfâ plebe clamante: Super afpidem amp;nbsp;baGlifcû ambulaftijleonem draconemq;concul-Cafti: Geq; eos præcepit decüèlari, complices verócorudiuerGs tormentiscrucian. quia enim fe nafo detruncauerat, quotièsguttam manudeterGtdefluen-tem,totiès penè aliquem exillisiugu-lari prxccpit.Gallinicum patriarcham, erutis oculis, Romam cxulem miGt, amp;nbsp;pro eo Cyrum abbatem prouexit,qui ilium alens exulem in Póto, in imperm reftituendum prçdicauerat. RefumpGt autem imperium luftinia-nusanno Domini 707. præGdente lo-hane 6, quo anno natus eft ei Glius Tiberius ex Theodora Glia*Caiani,quam accepitinexilio. coronauitpuerü cum matrc,regnauitque adhuc annis 6.Hoc tempore Saraceni nupèr Aphrica Le-ontij imperio pulG, imperatoris contc-tionibus auditis, Aphricam omnem amp;nbsp;Libyam inGnitis gentibus inuadcntes occupauerunt.deindè omnibus conGr-matis, ex*Scpta vrbe in fretum Atlanti-cumexpoGti, omnem Hifpaniam quæ intra Pyrenxum mari ambitur,in Tar-raconenfem amp;nbsp;Bæthicam acLuGtaniä prouinciasdiuifam, ceperunt, Canta-bris Aftunbusq; exccptis,qui Geut vlti-mi fuerunt in Hi(pania,quos Romanü fubegitimpenuj ità vltimi quoquè qui ab eo deGcerent, effe volcbant: foli po-ftremo,qui ViGgotthorum à fe difcute-rentiugum.nûedemùm accepta Chri-fti Gde amp;nbsp;religi5e,armis fe à perGdia Sa-racenorum conGantifGmè tutatifunt. Aphrica igitur quæ à Bclifario lufti-niani Magni duce recuperata,centum amp;7O,annis Ro. paruitimpcrio,a Sara-cenis vna cum Bæthica Hilpanorum, qnam nunc Granatamvocant,turn eft occupata. Quorum moribus amp;nbsp;legibus iamyoo. ferè amp;nbsp;60. annis obteperatjCu maxima Chriftiani nommisignommia. Sunt quiBcdam principibus hanc cla-dem prædixiflc ferarit. Per idem tempus luftiniânus, eieftis tyrannis occiGsque,ihcodiuino fpiritu compudus, legatos ad lohanné papam mifitjadturans pontiheem exhortatur, |
GE NE RATIO XXIIII. 779 vt congregato concilio,quicquid circa orthodox«! Gdem vifum effet ei, ftabili-ret,atq; ddigentèr pcrquireret: Tomos à fe fcriptos prauo conGlio,pro volüta-; tefua corrigeret, amp;nbsp;malè fcripta cafla-ret. Sedinterim Johannes 6.moritur,amp; Iohannes/, in cius locum Johannes7.nationcGrç- papa» eus furrogatur,qui ledit annis duobus, præGeitur anno Domini 708. ad hune feripGfle fertur rursùs luftinianus, vt habita fynodo, quæ dehomouGo cre-derent Orientales, cadem etiàm Occidentales afGrmarent. homines aût mif-fos, re infeda ad imperatorem rcmiGt pontifex,neq; tarnen vtpar erat,timore forfan,crrores malè deDeo opinantiû emendauit. Moritur autèlohanes fecundopon- Sninni« tiGeatûs luianno.Etin locum eius*Si- ^g^gj^j^j Gnnius eft affumptusanno Domini7ii. ledit diesxx. fubita enim morte corre-ptuseft.aliqui iHu non ponunt in cata-^‘’S*^ pôtiGcum,eô quod Ichtfma inter eum amp;nbsp;Diofcorum afleratur fùbortû. Deindèeodem annoDommi 711. fuc-CefGt in lède Pétri Conftantinus natio, Conftantà- - T ■ x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nus papa, 1 ne Syrus.ledit annis 6. vir mitillimus ab omnibus amatus. Per cuius tempora luftinianus in fua crudelitate perfeueras, Mauricium patricium amp;nbsp;Heliam Jpatharium magna cum claftc miGt Cherronel uin,qui cu-éios pubertatem fupergreftos interfe-cerunt. Infuper fuit tantæ ingratitu-dinis,vt Trebellium regem, cuius ope in regnum reftitutus erat, cum Thra-cibus contendentem, improuisè ador-tus Gt, quem tarnen Trcbcllius virdi-tèrrepulifle fertur. vndc priftinam vi-tam Juftinian’minimè mutaucrat, excepta quód Ap.Sedis, contra quam ante eófucuerat, venerationem deincèps oblcruauit,tutatusq; eft. nam cum Felix archicpilcopus Rauennas ordincs à Romano pon. accepiftet,cogereturque de more formula obtemperandi fcripto amp; pecunia Romam mittcrc,neq; id prç arrogantia facere vellet,iuftimanus re cognita, Theodorum patricium claftis præfedum ftatim admonet, vt primo quoq; tempore exSicilia inRauenna-tes moueat.ls dido imperatoris ebtem-peranSjRaucnnaies prælio luperatos maxi- Rauennatii clades. |
780 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
maximis aftecit cladibus,amp; Feliccm ca-tenis vindum, Conftantinopolim mißt, quem pofteà luftinianus in Pontu relegauit,orbatupriùs Iuminibus,çneo valeconcauo ac quidem candentediù inipedo. indè enim pyramis ignea exit, quæ facile oculorum acièm exerçât.
Fuit autem caclades Rauennæ vrbi
Indinianus
maior,quam vnquam antcafueratper-pcfla,q’ Theodorus primarios quofqj partim occidit, partim cu epifcopo re-legaüit, direptis eorum diuitijs.
luftinianus videndi pontificis Con-ftantini admodum ftudiofus, rogat vt ad fe proficifcatur, prçmifta clafle,quô tutius nanigaret. placuit pontifici. cui appropinquati vrbi regiæ,Tiberius lu-ftiniani ßlius cu regio comitatu,amp; Cyrus patriarcha cum om ni clero honoris caufa ad oétauum lapidé obuiam pro-deunt, eumque pontifical! amidu in-dutum, folenni pompa vrbem ingreffi, in regia perduxêre. Indè veró Nicome-diam proficifcitur,quó venturus amp;nbsp;imperator erat. luftinianus autem nonita
At Conftantinus habita ß^nodono modoPhilippici amp;nbsp;Iohannis monachi improbat opinioes, verùm etiàm decer-nit,vt fandorum patrum imagines,qui fex conciliés ab omnibus approbatis in-terfueranlt;|in porti eu B. Pétri depinge-rentur, cùm intellexiffet cas à Philippico à parietib* S.Sophiæ ignominiç eau-fa abrafas,Prætereàidem pontifex con-ftituit, nèimperatorishæretici nomen publicisferiptis autpnuatis inære, ar-gento, plumbôvcreciperetur.Nec maßt hate in imperio penis diù.nam fexto menfepoßannum, quam cœperat im-
Conftätino quot;nbsp;-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
lupplcxcft, pontihcem amplecntur, verum etiam eius pedes veneratióis caufa ofculatur. Cumfequentibusdiebusmulta col-
locuti fuirent, confirmâlfetqueluftinianus pontificum décréta atquepriui-legia,Conftantinus abiens hominé ad-hortatur,nè in Philippicum in Cherro-nefo exulantem, grauiùs aliquiddecer-neret.æftuabataut imperator in Cher-roneß amp;nbsp;Phihppiciinternecionê.Qua-rèluftinianuspótificis monitis nóob-temperans, claftem inPontum mittit, vbiPhilippicus deficientibus adfemili-tibus,cadem claftevfus,duodecimoab vrbe Conftantinopoli mihario cü lu-ftiniano ac filio eius Tiberio dimicans, cos vincit amp;interficitjimperioq; ftatim omnium confenfupotitur. Itaquean-I^ihppicus jjo jJomini yij.Philippicus imperium ’ ^^' inuafit,regnauitq; anno vno, menfibus
Anaftafio quodam qm eumopprelfit; Anafta/ïu» Is circa annum Domini 714, imperium occupans,adPont.Conftantinum,/ïue is Stephanus pofterior fuit, fcripfit, fo~ re fe pollicitus acerrimum orthodoxe fidei propugnatorem.pontificu amp;nbsp;con-ciliorum décréta probauit. claftem có-tra Saracenos Alexandriammifit,cuius præfedi Theodofium Conftantmopo-litanum quédam ignobilem hominem extulerunt, qui Anaftafium apud Ni-ceam vidum,coégit rclido imperio là-cris initiari,nè ad imperium redircpof-fet. Fuit hic annusimpcrij Anaftafani tertius.
quinque, Cyrum patnarcham relega-uit primiim,quôd benècumpontince RoJcntiret,in eius locum lohannêmo-nachum hærelîarchâpofuit,cuiusqui-dem dogmata ftatim Romam mi/ît5mâ-datqj vt omniû confênlù approbaren-tur.
llJis ferè temporibus circa annu Domini 715. mortuo Childebertorege, fi-lius Dagobertus tertius regnum acce- d^^o bertus; pit.EratadolefcensfubTheobaldiprç- 3- Frai 3wrü feéti palatini amp;*Plctrudç Pipini vxoris tutela. Perierat enim perhos dies Pipi-nusbonus princcps, cuius interituma-iusmalum Francia nohabuit.nampoft PipinumTheobalduspræfedurampa-latij accepit, quam Ragafredus ambire folebat, quæ res ciuili Francorum hello caula fuit. Tandem ad Coham Ïylua maximis vtriufque principis viribus pu-gnatû eft, vbi ThcobaldofupcratOjRa. gafreduspalatio præfeduseft.
Super lies erat turn Pipi no vnicus fi-lius, cui Carolo Martelloeratcogno-men,è* Calpiade concubina natus.Su-
perftes erat amp;Pletruda vxorPipini,quâ Carolus non vr nouercam, fed potnis vt genitricem vencrabatur.ncc tarnen /ècontinerepotuitmulier,quin adole-/centis exitio mbiareudolo enim eum
inter-
|
CHRONOGRAPHIAE. mterceptum tenebatin cuftodia C0I0-wiæ, ita quod rebus fuis nullum afferre potuit adiumentum. Dagobertus interea Ragafredi im-pullucunélas copias inPipini quodam J^ominia duccns3per*Carboniam fylua ’uit,amp;omnem regione qux adMolam fluuium pertinet, rapinis amp;nbsp;incendijs fœdauit.SedpaucopofttemporeDago-Wtus moritur,amp; Carolus Martellus è farcereliheratus fugit. ^P Prxkéfus eft regno Francix Daniël iuilt;lam ignotx profapix facerdos, qui Urbam amp;nbsp;cornas nutriens, reges faftu habituq; xquabat. Hic à nonnullis eft Hilpericus appellatus. Veriim erat in Fracorum nobilitateClotarius, quem Martellus, adepta libertate, inDago-Urtilocu fubrogareconatur, dum pa-latij prxfeduram repetit, armis res agi-tur. Danlcli regi auxilia funt Ragafredi prxfedi amp;nbsp;Radbodi Frifonum ducis, ^ amp;pnmoapudMo(am confliftu Caro-Hi, liresperijflevidebatur, niGfugacopijs fuis confuluilkt. Ita diù vtrinquè varia fortunapugnatueft, donèc apud Ab-lauum Daniel vidus fugit, cumq; rur-sùsEudonis Vafconis auxilijs pugnal-fet,in agi'O CamcracenG luperatus, in Vafconiam fugit. Vndèmoxannofc- ' quenti eum Carolus recepitjClotario mortuo, in regnumreftituit^fedin co regendo diù non vixit. ' Itaqucfucceflordatus eftexMartel-■i^oti- li conGlio Theodoricus Dagobert! fi-•«(^ lius,manfitq; fummaregni totius apud Martellum palatij principem.Qui Ragafredi nupèr vltus iniuriam, Rhenum traijciens,Saxones, AlcmanoSjSucuos, Bauarosque regno luoadiecit. Deinde tranfmiflb Danubio,Plctrudam nouer cam ex Bulgaria quo fugerat, in Fran-ciam Gne moleftia reduxit. Turn anno Domini 717. Conftanti-nuspapa moritur,amp; Gregorius fecun-duseifubftituitur. licet Blondus id im-probet, amp;nbsp;cum fcquitur Pius, dices Petrum Guilhermum Lateraneh cccleGx bibliothecarium erraffe, alijsq; femina erroris rcliquiftc, fcribitq; Blondus co-dicem fc vetuftiflimuin Laterancnec-cleGa inuenifle,ponentc mox poft Co-ftantinum Stephanum fecundujdeindc |
GE NE R ATI o XXIIII. 781 chanam,pofthuc Gregonum tertium. Carolum quoquè Martellu fcripfifife Stephano lecundo, Saracenorum fuo dudutrecentalxx. millia fuiffe occifa, Hæc quoquo modo mifceantur, egoA trito ordine non recedam,pon€n-dopoftConftantinum Gregoriumfe-cundum, deinde Gregorium tertium, poft hue Zachariam, quarto loco Stephanum fecundum. Et quodifte verus ordo fit,adduco tex. in c. anteceflor. «j, q.^.vbi Bonifacius martyr Jeribit 2a-charix papxinhuncmodum;AnteceE for prxdeceftons veftn venerandæ me-morix Gregorius, dum me indignum ordinauit, adprædicandum Germani-cis gentibus amp;C. Ex quo patetj quod Gregorius fecu-dus,no fuit immediatus anteceJfor Zacharie,fed anteceffor predeceftoris fui, quifceudum pohtioneni Blódi eft Stephanus, quem textus ilk vocat Gregorium. taceo aha qux in fequetibus’Jê-qucrentur incóuenicntia,quarè com-munem chronographorum ientcntiam fequor.j Hoc ordine anno Domini 717. Gregorius fecundus magnç fidei amp;nbsp;integri-tatisvir,infedcB.Petri collocarür,cui- ^^ us lauspeculiaris, quod ciusopera nó-nulli Germani ad fidem conuerJÏ Junt. fedit annos 16.menfes oâo. Rom.impcrio Theodofius prxerar, Thcodofi» Chriftianx pictatis obreruantiftimus,^'’æ^‘ qui imagines fanólorum patrum, quas Philippicus demolituserat,reftitui ma-dauit, annum in impcrio cgit vnü.Hoc tempore Felix inPontumàluftiniano rekgatus, à priftinahærcG difccdens,in patriam reuçrtitur.DecIaratum eft,Ti-cinenfem epifeopatû Scdi tantum Apo-ftolicæ, nonMediolaneh archiepifco-po,fubijci debere. Eo tempore Longobardi Beneuentani CumamRoma-norumoppidu furtooccuparut, quod cùmilli fæpè requifti reddere noluif fent, pontifex ducis Ncapolitani Cæ-farei vicarij auxilio fretus, furto rccu-perauit. Quo in tempore Leo, qui erat pretor Orientalium exercituum conftitu- P® ï’ *quot;’?• tus ab Anaftafio, abietio Anaftafio, wv jpk |
|
ySi lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM jpfevenit Nicomediamj ac filiu Theo-dofij cumomi apparatu regio amp;nbsp;primis viris palatij apprxhendit. deinde cum Theodofium infeótareturjapatriarcha Germano rogatus,vitlillius amp;Eccle-fix integrum llacumferuauit.Thcodo-fus vna cum fiJio fuo clericus fattus, refiduum vitç tempus tranfegitin pace. Vndè anno Domini 718. Leo ptor Ori-cntaliöj genere Syrus,imperarecœpit. rcgnauitannisz4..hicàluftiniano,cùm regnaret, in exilium minus in Thracia, pofteriori vero tempore cum fecundo regnaret,veniés ei obuiam vnacuBul-garis, obtulit muneraoucs Soo.placa-tusq;IuftinianuSjfecitillum fpathariu. vndè quidam inuidia detraxcrunt ei, tanquam aftedanti imperium, fed reperd funtfalfi. luftinianus tarnen illum ponça fu-fpedum Habens, mißt cum pecunijs in *AIaniam:vbi cum multaei felicitèr n-uenirent, luftiniano interfedo amp;nbsp;Pni-lippico vifu orbato,ab Anaftafiofad’ eft pretor Orientis,Quo pul fo,imperij fpem concepit, Theodofium iniecit,in-fupèr multa fuit in Ecclefiam impie-tatc. In Hac generâtiohe anno Domini Venctorum 708.Paulus Lucius Eraclianus,pnmus dux primus Venetorum dux,hoc annoàpatriarcha populoque Veneto, videliccttribunis, proceribuSjCundisq^plebeijs in Veneta ciuitate creatus dux,præfuit annis 8. à conditionenanque vrbis Venetx vL que in id tempus, refp. in tribunorü amp;nbsp;centurionum poteftatefuerat.nuc veto propter frequentes aduerfàriorû in-curfus reprimendos,de communi omi-um confilio Paulu hunc elegerunt,qui magiftratufufeepto, ftatlmcum Longobardis vbiquè foetlus inijt,amp; Veneta, ciuitatem ampliari curauit. vndè amp;nbsp;inter cçtera, Venetoru finesà*Plaui lon-gius promouit,domcfticum etiam vrbis cultum integritate «Siprudentiafua ce-lebriorem reddidit. GENERATIO XXV. LEonetertioimperante, amp;nbsp;Gregorio a. in Petri (olio lcdente,anno Domini 720. vrbis vero conditæ 147*’ inchoata ed25.generatio,in qua Caro |
li Martelli magnanimi principis inprj-misgeftarefcrentur.iscum nonnulloj Alemaniæ populos in (idem recepifler, in Franciam redicns, accepit Eudonem Vafconem fidemfregiffe.itaq; bodem quxritanxius muleis magnisq;itineri-bus.fed ille Caroli ingenium amp;nbsp;poten-tiam timens, fuga fibi confuluit, ma-iores interim contra tarn pertinaeem militem vires comparaturus,Saraceno-rum quiabannisX.Hilpaniasoccupa-ucrant, auxilia flagitauit. cuius gentis rex pOtentifdmus Abidiramus,Garii-mna amnem nauigio tranfuedus,Bur-degalam vrbem vi capta diripuit, amp;nbsp;eæ“ dein omné ætatem fexume^;odioChrr ftiani nomitjis commiffajccclefias folo æquauit. Indè inPidauoseft driatus, vbi occi(is pluribus, regionem quoquè incendio vaftauit.ardcbant veroammis SaraceniTuronumpeterc. Senferat venientes Saracenos Mar- , 'lt; tellus,et quod prêter nominis Chridia-ni dignitatem périclitante,(ibiquoquè nbsp;nbsp;^};-amp; fuis timebat, bellum indruere (ata-gebat.Hinc ad Eudonem mittens,ab eo tandèm impetrauit,vt pace fecum con-ftituta, communibus animisarmisque Saj'acenos,gentè perfidam Chridianis, pcllideleriq; adiuuaret. pugna. Carolusitaque amp;Eudoiur!dis ca- • dris, magna Cclcritatev(),r3ptiinq; dildo in Turonios exercitu ‘fo‘’« yy|,ç Ca-MiftelH podtergu relida,(èfe interilla amp;ho-nis ’”''' des mcdios collocarunt.Necmora,pa-ribusanimisvinbusque amp;ardorepartes in prçliû concurrunt, Breuiitaq; amp;ad primos clamores concurretiumfraflis Saracenis, Abidiramus rex inter mor-tuös cadaucrumquecumulos edreper-tus, occiforum co inprçlio numerum, bibliothecarius qui iUisfuitpenetem-poribus,in Stephani ILvitanarrat,Sa-racenos cu vxoribus venidein Aquita-niam, bellolt;^ue commido,cx Saracenis trecenta amp;nbsp;leptuagintaquinquemillia fuide occifa,cum ex Francis mille tantum amp;nbsp;quingentifucrintintcrfcdi.Af-firmat bibliothecarius fcripta Stepha-nopontifici à Carolo Martello epido-lam,itaqjfadu e(ïe dedaraffe. Verum res geda ed mea opinione lub Gre-gorjo. Pott- |
|
'Mate, ;^,^^ CHRONO GRAPH! AE. tanta viüoriaCarolum,li-Kidoquot;* ^’^^ inceffit prouincias conterminas kt, ' inuadcndi,primumqucinBurgundio-nes arma mouens, cos fibi breuifubie-cit,quos tarnen appellauit pro fua mo-deftia foederatos. Interim obijt diixEu do. quod cum audiflet Carolus,copias trans Ligerim duxit, cepitBurdegalam ciuitatêjCa^; potitus regione, dux ftre-nuusanimum induxit Frifonesdoma-re,tuncidololatras, Ea veró gens ex continent! Gallic, quod ad Rheni oftia vergit,lcuibus prç-lijs pulfa,in infulas ferecepit. fed Carolus nauigio Aquitanico ftnuduólo, eas infulas vi captas diripuit, amp;nbsp;multa cæde idololatriam, corumque phana igni ferroquediruicurauit. Aâa funt bæcanno72Ç. Domu rcdiens CaroluSjrepent Bur-gundionesa Gotthis perfuafbs, nouas resintentare. xgrè enim Vifigotthife-rebant circa Narbonem habitâtes, Eu-donis principatum à Carolo captum, inimiciftimosque in illum animos ofté-dercincipiebant. Inuafit itaqueprimu Carolus ea, quxBurgundi extra fines proprios pomdebant, amp;nbsp;Lugdunum, *Arelaten,ac Maffiliam in fuam rede-git poteftatem.Qujç du m fiercnt,prçtcr omnem Caroli fulpicionem maior ap-paruit Vifigotthorum machinatio. Saracenorum nanqucHifpanicorumrcx Athinus, ab illis in focietatcbelli amp;rc- '•Cenis ca ïiiur, rum omnium communionem vocatus, ingentem adduxit daffem, cum qua *niaioaSa ^odanum eft ingreffus. atextenfione .* fafta,Saraceni Auinionem adcuntes vi ceperunt,qua vrbemunitilfima pro ar-ce belli amp;imperij capta,copias illic col-locant. Carolus tue omnes copias,que fibi à Francis atquc à cxtcris amicitia autfoedere coniudisvbiqucerat, con-traxit.legatos primum in proxima Aui-nioni loca cum copijs mittés, ipfe poft-modi'im maioricum excrcitu illuc dû-cens, vrbcin obfidetatque virilitèr ex-pugnat,Saracenorum multitudine in-terfeâa. Capta vrbe, rex Athinus na-uigio fugiens, Narbonem confugit, vbiitcrum à Carolo mox obfeffus eft. Scd Amorreo altero Saracenorum rege, fuppetias obiefbs exHilpanijs af- |
GENERATIO XXV. 783 ferentc, dimifta obfidionc,ad flüüium Birram vallemque Carbona càftra mu-niuit. ibi in planitie copiam pugnandi Saraccnis fecit. commiffoque prxlio, Amorreus rex omnium primus perem- Amorrei Sa ptus eft. territi turn Saraceni, priusin racenic«-iugam funtconuerfi,quamacies*ordi- *** nè effent ftruâæ: dume^; magna fieret à Caroli excrcitu cædes,ncc fugientcs fans ecleritas adiuuaret, fèfein proxima ftagna paludesque plurimi prxcipites demittebant.quot;amp; licèt nonnulli pondci*fc armorum grauati mtenrent,multi tarnen nandi peritia euadenteSj à Francis fequentibuspoft nccatifunt. Abijt veró incolume quoddam na-uigiu Saracenos fcrens, qui veloci cur-fu aut dum alij cæderentur, fe prori-pere potucrunt. abeuntes eius nauigij beneficio Athinus rex, amp;nbsp;quos fecum AthiniSa-Carolus ante Amorrei aduentum ob-”^'quot;’ “® ’ fedcrat in Narbone,vcö'i funt ad Tyrrheni maris infulas, quas incende-runt. Saraceni eo conflidu ita territi, vt intra Pyrcnæum,arma Caroli formi-danteSjquieucrint.tum omis regio,qua Vifigotthi amp;nbsp;eis cohabitantes Alano-rum Sueuorumq; reliquiæ in citeriori Hifpania amp;nbsp;Gallia poffidebant, Caroli Martelli amp;nbsp;fui exercitûspræda fuit. Quarè vidores pcriculi memores, in quod Vifigotthi non magis Franciam, quàm omneChriftianum nomé addu-xerant,crudcJiffimè ea vidoria vfi funt. Et quidem nifi Carolus illis potitus effet vidorijs, Saraceni omnem Afiam, omnem Africam, aepenè omnem Hi-fpaniam tune tcnentes,cundaEuropa faciliter potiti fuiffent. Debacchatustotus in Vifigotthoru Vifigotthi regno Caroliexercitus, poftquàm cæ-^*’*“* da prædaque fatiatus eft, Narbonem, Nemaufum amp;nbsp;Biteras deuaftat. nam casvrbes Fraci incenfas dirutasque, pe-nitùs defertârunt. Creuit indc gloria Francorum inimmenfum. fienim Saracenos à citeriore Hifpania» amp;nbsp;quod fuiffetconfequens,ab Italiapellerein-gentisgloriæ facinusfuit, magna*Ca- *Catoli rolus gloria cenfebitur, quodinchoa-tam ante ducentos annos à Meroueo Francorum Chriftiano rege primo vin- vw a didam |
784 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
didamcofummauit. Vifigotthos, qui inagnam Hifpaniæ amp;nbsp;Gallix partem occupauerant, penè funditùs delcuit, cùm trecêtis propè annis imp crij Rom, ■ • vires contudiRent. Sed Carolus cùmper totbella fum-ptu defeciffet, ccclefiarum décimas mi-litibus’j non diffentientibus epifeopiSj diftribuit. Sunt qui purent Luitpran-dum Longobardum regê Carolo Mar-tcllo auxiliares copias mififfej quæ, te bene gefta, magna cum præda domum redierunt. uanflat^, ^rat per illud tempus B, Auguftinj-Hlpponen corpus in Sardinia ante an-nos 1,0. exHifpania tranflatû,quandô Vandali catholicas Eedefias Arrianis tradiderunt.quarè Luitprandus in Sardinia mittit, corpusq; beati viri magno redemptum precio, in Italiam produci, amp;nbsp;indè Papiam deferri curauic. Apud Conftatinopolim tuncomia peffimo loco crat, quodLeo imperator in Chriftianam religionê impius fuit. eonanq;tcporej quo Atbinus * Amo-reusc|;Hifpaniaminuafcrunt, Saraceni Afiam incolentcs,in Thraciam traiece-runt: amp;nbsp;Armirathus eorü dux, daffem triummillium nauium adduces, Con-^oIü^ohÏquot; ftatinopolim terra mariqjobfidct. Erac decur. veró apud obleflos prima in hoftesar-ma,fcruorum Dei orationcs amp;habitx pcrfingulos dies à dero amp;nbsp;populofup-plicationes,cum intcrei pubes rota amp;nbsp;iuuenum robur mœnia armispro viribus tutarétur. Paffi autem funt Saraceni maiora in eaobfidione incommoda, fiquidem per totum biennium quo ob-leflaeft ciuitas, fame,frigorib’ amp;nbsp;morbis ingens obfidentiû pcrijt multitudo. Qmd q» naues tutiffimo in porta magna parte tempeftatibus elifx peric-runt, pars igne nee ab hoftibus inic-d:o,abfumptx fundCogebantur obü-dionem foluerc,incrmcsq; abicrunt,cx tanta copia nauiû vix quinq; laluis ab-dudis. ciuitas veró ctfi turn ab hoftibus non eft capta,horrendam tamé perpel-fa eft calamitatcm.peftis fanè adirecen-ta millia ablumpfit. At Leo imperator, diuina protegéte duitatem gratia,nec erga Deum aut vi-carium eins gratus, necpeftemeliorfa- |
dus, nihil poftquam à timore Saracc-« ’ norum libcratus eft,accuratiùs inten-tauit, quam Italiam amp;nbsp;Roma pecunijs exhaufta,bafilicas quoquè diuitijs Ipo-liare.Et cum exadioné prxdami^j pontifex diffuafiftet, eum capi amp;nbsp;Conftan-tinopolim duci,aut fiid nonfucceffif-Iet, interfici iulftt, Marino amp;imperia-li fpathario ad hoemiffis. Sed Marinus ^^^^ Dei iudicio apoplexia concidit, Pau-^^^jjyjjj, lus^j patricius cxarchus Romamiffus, cum coniuratis nihil egit, coniurati à Romanis captifunt, plenq; intcrfcdi. Indè exarchus Rauennam le contulir. Leo veró,etfi Spoletinu s dux, deinde amp;LuitpradusLongobardorü rexlub-iedos imperij moleftarêt,nihiloininu$ his fpretis, occidendi pontificis curam non remifit.Mittit altcrum Ipatharium qui exarcho aflifteret, imperarque vtfi fibi pontificis interficiendi facultas no daretur,(altem ei eicdo alterum lubro- gent. qux cum exequi exarchuscontè-dcret,cohortes (nas cum Ipathario Ro-mam mifit. Ad eas anguftias pontifici auxilium Deus infperatu attulit, Lon-• gobardi enim cum Italiam imperatori rebellareoptarent,fuaRomanisvtpon-tificem tutarentur, operam amp;prx(ïdia funt polliciti:et cum fpathariu cum mi-litibus aduetaffe propc vrbé perlatü eft, exHetruria Spoletoq; Longobardi af-fuëre.Spoletini milites ponté Salarium» Hetrufeiq; pontem Miluium infiden-tes,prçcludunt fpathario in vrbemvi-am.Intcntauit tarnen importunii'isper pontem Salarium irrumpcre, (eda Spo-letino milite rcpulfus, Rauennam coa-dus eft redire. Infupèr alio fe fcelcrc polluit Leo, ^^^ j„,gj^ nam per apoftatam quempia fedudus, nettoU“. prxcepit in Conftantinopoli, vt qui-cunque haberet imagines Domini Sal-uatoris, vel S.genitricis eius aut fando-rumjfibi afterrét, quas illein medio ci-uitatis incendit.'amp; quia multi de popu-lohuic iinpietatinó conlen(erunt,de-collati funt. Germanus patriarchaà fe-defuaeiedus, amp;Anafta(ius quidam in locu eius cóftitutus eft.Mandatü eft,vt qRomanoimperio(ubdcrent,imagines qualqj tollerét,abraderent amp;nbsp;exurerét. Guumpietati tatum abfuit,q,pontifex confen- |
'CHRONOGRAPHIAE.
GENERATIO XXV. 7*5
|
Confentirct, quod ccontrà pervniuer-lum orbem fcripfit, nè impijs propha-n'.sqjhuiusimpcratoris iuffióibus obe-dircnt: tantam^ue authoritatem tune habuerutRo. pontificis decreta,vt Ra-üennatesprimi,exindè Venetix popu-b atq; milites, apertam in impcratorem exarebumque rebellioncm præfctule-rint,impulerintq; pontifieem amp;cætC-rositalic populos,vt abrogata Confia-tinopobtani imperij maiertate, alter in ItaliaRo. imperator deligeretur, Accó procent ipfa rebellio, vt depofitis exar-chimagiftratibusfingulæ ciuitates,fin-gulaoppida ^prios magiftratus, quos duccs appdlabant, create amp;nbsp;præficere Curarenr. Compefeuittune pontifex cam deli-gendi imperatoris noui Italorum volu-tatem, eo quod fperabat Leone fanio-ri poft hoc cófilio à flagitijs temperatu-rum.procedebattamen in diesrcbcllio. Marinus enim (patbarius qui Rom. vr-bis dux erat,eius(^ue filius Adrianus,du Campamam penetrant, à Ro.interfefti funt.Quoruin locü,duccm ipfi fibi Petrum nomine creauerunt. Rauennates etiàm,cùm alij imperatori,abj pontifi-ci obtemperandum di|crcnt,fado tu-inultu,Paulum exarebu cum filio occL dunt. quæ dum fieret,Longobardi no-uisrebusintendebant, Bononia amp;alia quædam loca occupantes.’ Tune Leo imperator Euritbium pa-tricium mifit ad accipiendum Italiæ ex-archatum,qui nullam Romæ autitaliç curam pra: 1c ferebat. nam potificis Ro-manorumquc exitiû,ficutàLeoneiuf-fus crat,quærcns, Longobardos multis donatosmunerib’,in amicitia fœdusq; recipere eft adnifus. Non minus btcris quoldam Romanos in caput pontificis primatumq;Romanorü armare quæfi-Uit. hæbteræ q^'im peruenifteritin ma-nus pontificis populique Romani,pu-blicè kâæ fuere.Moxq; ad luggcftionê populi pontifex exarchum anatbemate pcrcuHit,in eamqueadduâi funtdiffi-cultatem pontifex amp;nbsp;Ro.vt nec impera-tonslæuitiam declinare,necLogobar-dorum iniurias poftent arcere. |
Re itaqj difcufta, oiatus eft Luitpra-dus Longobardorum rex adpaceni fi-nè vlla ablatorum reftitutione. aftenfit ille.Deindè rexin SpoletinosBeneué-tanosq; ducesimperia fua contemnen-tes,exercitumduxit:quibusrcconcilia-tis, B. Petri limina vifitare ftatuit. amp;nbsp;cum effet iam ab vrbe nóprocul,in Va-ticano iuffit exercitum confiftere, vbi regi pontifex occurrit,populusin vrbe fc continuit.Exolculatus eft rex pontificis pedes, amp;nbsp;in bafilicam eft ab eo ad-duótusideindè nulli moleftus, Papiarn fecontubt. 1 Per quod tempus pontifex Longobardorum periculo liberatus,Eurithiü exarchum ad ecclefia: communionê re-conciliatum,vt Rauenam acccdcret,eft exhortatus.Inter has turbationcstamé Gregorius papa,cura Germanorum no öbmifit. Nam cum accepiflet Chriftia-nosgentishuiusnónullos, fuh rebgio-ne Chriftiana idoloru culcuræ dedstos pom-facius adhuc,abquos etiam nondi'im catholi- epifeopus, coseire,mifitillis virum rebgiofum,do- «n German Ólum amp;nbsp;magnanimum/Vuunifridum ^Vu^nifn-pofteaBonifaciu diótum,Anglicö, Ap. dura Scdis Icgatö, amp;nbsp;in fide hencinftrudü, quem amp;nbsp;confecrari fecit incpilcopum, vndc in cpiftolis diifti Gregorij ità inue- Gregonusepifeopus feruus feruoru q^^^^^j... Dei,vniuerfisreuercdift.amp;lanèbft-fra- epidok ad* tribus,Cocpi(copis,rebgiofis, presbyte- Germanos, ris leu diacpnis,gloriofis ducihus,ma-gnificis comitibus, dccumftis Chriftia-nisDeum timentibus:Sobcitudiné mo do gerentes pro fpcculatione crédita, quia in vmbra mortis aliquasgentes in Germaniç partibus vel plaga Orientali Rheni fluminis antiquo bofte fuadéte errare, amp;nbsp;quafi lub religioneChnftia-na,idoloiü culturx eos feruire cogno-uimus: aliquos verój qui nccdùm co-gnitionem Dei hahentes,ncc baptifma-tis facri vnda loti,fedcóparationebru-torum animabu pagani,faólorcm non recognofcfit,ncceflariópro vtrorunq; illuminatione ad prçdicandû reifte fidei verbum haru portitorem Bonifacium, reuerendifl.fratrem noftrum epilcopu, ad cafdé partes dingere ftuduimus,vt et illisprx’dicando verbu falutis,vitâpro-uideat fempiternam:et,fi quos forte vel vbicüquè à rcClg fidei tramitcdeftitiffe wv 3 cogno. |
786 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM
|
cognoueritjaut aftutiadiabolica fua-fos,crroneos repèrent,corrigar, arque fuîeducatione ad portû reducat lalu-tis,eosq; ex Apoftolicæ fedis huius do-ârina informet, amp;nbsp;in eadem cathohea fide permancrcinftitu3t.Cuihortamur oh amorc Domini lefu Chriftiamp;apo-ftolorum eius rcucrentia,vtin omibus pareatis nifibus tonSjCumq^in nomine îefuChnfti rccipiaris,vt lcriptum eftdc Matt, j®, fuisdifcipulis:Q.ui vos recipit,mc rcci-buC’9« nbsp;nbsp;nbsp;pit:prouidentes infupèr neceflariaiti-ncris eius, comités tribuentes, cibum ctiàm amp;potum,velfiquideguerit lar-gientcs,vt vno labore amp;nbsp;focia volûtate ' opus fibi creditum pictatis amp;nbsp;negociû falutis, annuetc Deo, perficiatur, atq; premia laboris perpetuô percipere me-reamini.Si quisitaq^huic famuloadil-luminatione gentiû ab bac Ap. Sed.de-fiinato.affenfum vel cocurfum pbuerit, exoratibus Apoftolorum principibus, cofortia mereatur fanétorû.Si quis ve- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro,quôdnôputamus,aduerrando eius præpedire conatus fuerit laborcs, aut cotrarius extiterit minifterio fibi credi-to, fucceflbrumqjcius eundélaborem intrantiûjexfêntctiadiuina anathema-tis vinculo perceUatur,perpétuât dana-ttoi fubiaceat. Benè valete, data Kalen. Decembris,impcrate domino pijfEAu-gufto Leone à Deo coronato magno imperatore,anno7.imperij eius, fed amp;nbsp;Conftätino Magno imperatore eius fi-lio,anno 4..indiâione 6. Scripfit amp;nbsp;idem pontifexThuringis, inter quos erant aliqui Cbi ifbani,pJu-resadhuc pagani. fie enim eftin epifto-la ad illos: Ideô fratrem nofirû fandif-fimum Bonifacium epifeopum ad vos direximus. vt vos debeat baptizarc, amp;nbsp;fidem Chrifti docere. Scripfitetiàm Saxonibus, quos hor-tatur vtBonifacium audiât,amp; eius do-drinamfequantur. CæteradeBonifacio dicentur fub Gregorio tertio, A N N O deindè 725. S. Priminius eplfcopus Augiam intiauit, camque à ferpentibus muJtifariàm vexatamlibe-rauit. |
Histemponbus Lco imperator coé-git Iudirosamp; Montanos baptizari,fed ludæi abluebant vndionem chulina-tis, amp;poft cibum participabant faens, - . „ contammabantq; ndem. Montanive- (céleri, ro definientcs fibi diem,introïerunt domos errori fuo deputatas, Sefeincen-derunt. quot; GregoriusitaqueLeonem çterniiu-dicij comminationibus admonens,tan-dèm benè de Deo amp;nbsp;de patria mentus moritur,ac coHachrymatibus cûâis in bafilica Pétri lepelitur,pontificatus fui anno t6.1ecundùm veram fupputatio- nem. Sub Gregorio ij. Bonifacius in Ger-maniam circa annum lextum mdfustu-it, qui legationc 36. annis fungus in-ucnitur,peruenitquede Gregorio ij.ad tertium, amp;detertioadZacharia, amp;de Zacharia ad Stephanum ij. Ideó inter illos potifices annos, prout mihi poÆ-bile vifum eft,finèpræiudiciotamé ve-ritatis,affignare curaui. Gregorloitaqjij.defundOjRomaniGcegofiui Gregoriü huius nominis iij. in pontifi-j.p’P’' cemdcligut anno Domini7JJ. ledit annis 8. Nulla ab initio maior Gregorio cura fuit,quàm imperatores,fecerat cm iam Leo ConOätinum imperij fui con-fortem, ad reda: fidei eultum, imagi-numque reftitutioncm,pcr oratorcsamp; Icripta adduccre. Celebrauitbicpon-tifexin B. Petri bafilica concilium Italia: prçlatorum,in quo decretû eft imagines (umma venerationccóferuari,vt eft in canone,perlatum,de cofecra.dift. 5. Statimq; eleri Romani eófenfu Leonern 3. impcratorem Conftantinopoli-tanum imperio fimul amp;communione fidelium priuat, quodfanétas imagines demolitus elfer, amp;nbsp;quód etiàm deho-moufiomalè fentiret. Gregorius hic tertius, vir fingulans dodrinçethumanitatisprçcipuç,Grç-ca ac Latina lingua eruditus, Bonifacio nuper ad Germaniam legato miflo, fcripfit epiftola in hçc verba:Gregorius lèruus lèruorum Dei, reuerendift. ac fanétiffimo fratri Bonifacio epifcopo, ad illuminationem genti Germanoi u vel circuquaquè in vmbra mortismo-rantibus,milfo.-Magna nos habuit gra-tulatio, Ie dis fraternitatis tux literis, cum in eis repertu fuerit,oni noftrilefu Chuftx gratia plurimos de gentibtate amp;nbsp;er- / |
|
CHRONOGRAPHIAE. ^.iij. ^crrore,a(l verç fidei agnitionem con-i^onifj, uerfoseffe.Hinciuretibi facripaHij di-^ ‘j' reximus munus,quodB.PetnApoftoIi authontatefiifcipiens induans, atque inter archiepifeopos vnuSj Deo autho-re, prçcipimus vtcenfearis, ka vedum Milïarum folenia geris, vel epilcopum confecrarisjillo tantummodó tempore Vtaris.Quiavero turbas Domini gratia in eifdem partibus ad reéUm fidem af-feruifticonuerlas, prçcipimus vtiuxta canonum ftatiita vbi multitudo excre-üerit fidelium, ex vigore Ap. Se. debcas ordinäreepifcopos:pia tarnen contem-platione,nè vilefcatdignitas epilcopa- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tûs.de boe habetur tex.ió.q.r.pcipimus. Interrogauit etiam Bonifacius Gre-gonum papam de multis fibi occurfen-Ubus,fuper quibus refpondit: Caballü aliquos fcripfifti comedere agrcfté,ple-tofque domefticum.Hoc detçtero fieri | nonfinas/edChriftoadiuuante, gen-tem ab efu tali compcfce,poenitentia in-iunfta.Immüdum enim eft amp;nbsp;execrabi-leJtemhoctene, quód quifque fidclis pro fuis mortuisverè Chriftianis licite poteft offerre,debetque presbyter eorü facerememoriam. Et in cpiftola quas incipit^Defidera-bilem,Leprofis,inquit,fi fideles Chri-ftiani fuerint,Dominici corporis amp;nbsp;fan guinis participatio tribuaturjCu impu-risautem conuiuia celebrare negctur. . Qyodfipeftifer morbus autmortalitas inEcclefias vel quot;monafteria irrepferit, quosnecdùmtetigitjàloco fugerevak dè fatuum iudicatur. non emm valet quifquam Dei effugere manus. - Idem etiam Gregor? feripfitepifeo-pis prouinciç Boioariorûjamp; Alemaniç, vtBonifacium epifeopum cum digno^ honore fufcipercnt,eumque authorita-te ApoftoUca miffum audirent^gentdi-tatis ritum amp;dodrina lalforum iacer-dotum abijeerêt.Et ad Bomfacium Icri-bitfic;Reuerendifl.fratri Bonifacio epi-Icopo Gregorius feru’ leruoru deeDo-Iju j, Ûoris omnium gentium apoftoli Pauli vox eft,diccntis:Diligentibus neu omia cooperanturinbonu.agnofeimusitaq; hoc in fyllabis fraternitatis tu ç de Ger-manis gentibus, quas fua pietateDeus nofter depoteftate paganoi u Uberauit^ |
GE NE RATIO XXIIÏt 787 amp; ad centu millia animas i n finu fanftæ matris ecclefiç tuo conamine amp;nbsp;Caroli principis Francorû*à Gregorio dignat’' Yaccipereà eft.Sed amp;nbsp;irt Boioaria jjuincia que ada funtagnofcétes,datori omniu bonoi ü, ^^æchrifti extends ad cçJum palmis^gratias rctuli~ recepic» mus,quiianuamiiericordix in illis partibus Hefperijsacfalutis oftió aperuit. Igitur quiamdicafti perrexiße tfi ad gé-tem Boioarica, inuenifle eos extra or-dinem ecdlefiaÜicu viuétesjdum eptlco-pos non babeant in prouincia, nifi vnu nomineVnulo,quem nos ordmauiin”: amp;nbsp;quia cum alïenfu Odilonis ducis co-rum leu optimatum|puinciçillius,tres alios ordinâfti epifcopos,amp;in quatuor partes prouinciam illamdiuififti, amp;nbsp;vt quçqueparochia ex quatuor luum ha-beat epifeopum^benè amp;nbsp;prudentèr per-egifti frater,quoniam apoflohcam pre-ceptionemnoftra viceadimplêfti, itatp . nó definashortor.Decóciho vcioiiixta ripam Danubij debeas ne celebrare,val-dèplacet.Non pigeactcdileéhffime frater operari opus bonum amp;c.In fine^epi-ftola data 4.Kalen,Nouembris,impera-tedominopijffimo Auguflo Leone,im-perij eius anno 24,Confl3ntiih impera-toris filij anno 2o,indi6tiüne *. Hçcideô fenbere volui,vt oflendcré quam tuncreuerentiam Romani Pont, ctiam inter turbationes plunmashabe-rent.Multa alia fcripfit idem Gregorius Bonifacio pro falote Germanorum,fa-ciensin vna epiftolarû fuaiû potdlate illi,yt concilium in Augurta ciJebraret. Interea negleóta fide, Luitprädus ri x LnitprSUus Longobardorum,cupiditateimper3ndi ^'??‘'. '''^*”’ motuSjVrbem Koma obiedi^capus cir-eunquaque oppidis. Turn Gregorius iegatos naui,quoniam terrefin innere non Iicebat3ad Carolum Martellü Fi a- dç pvineipem ftanm mittit,quihoininë rogarcni,vt primo quoque temporela-borantiRomæ amp;Ecclefiæ auxihûfer-rct.Conlueuerfitautem potifices Ro. fi q^d mali ab externo bofte immineat,au-xiliaabimperatonb’Conftantinopoli-tanis petcre. quodfacere Gregori” fub-ftitit, ctimobcaldécaufasqs pauloan-tè cómemoraui,tum vel maxime (jvi be regiarn çgrè à Saracenis rutarentur. Hi$ itaquentiombus accidit,vt tune xw 4f pï^“ |
|
788 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM primum tutela ecclefiç ad alios tranfla-ta fit. Carolus autem rogatu Gregorij patrocinium ecclefix fuTcipiens, Luit-prandum regem amicum amp;compatrefn rogat,vrbem nè obfideat,pontificemvc vexet,h acre nil fibi fieri moleftius aut grauiuspolTc. Obtempérât Carolo Luitprandus, atejue vrbem obfidione foluit. Nam initoiaminter fefœderc, Carolus Pipinumfiliumincifalpinam Galliam ad Luitprandum miferat,vt ei capillum de more facrorum fuccidcrct, vndècompatresmore Chriftianoinui-cèm fadi lunt.remilcrat'puerum ad parentes Luitprandus multis ac maximis donatum muncribus.hçc Platina. Eo temport Luitprandum ferunt donationem Aribcrtiregis ccclefix fa-äam confirmafle,nihilominijs Raucn-namvrbem quam antè expugnauerat, retinuifle.Gregorius vero anno falutis 74O.benè de Deo ac homintbus merit”, poniificatus fui anno 8. moritur, ad-mirabilis pr^dicator orthodox.^ fidei amp;nbsp;acerrimus defenlor,in bafilica S. Petri fepelitur.Sedes dies o dl o vacat. 2.1^13^3» T“ fuccedit Zacharias natioeGrçcus. papa. Sedit annisxj.amp; inter optimos potifices numcratur. ciim auteminitiopontifi-catus fui ardentem bellis Italiam offen-diffet,legatos de pace componenda fta-timadLuitprandum Longobardorum regem mifit, perfequentem adhuc hello Trafimundumducem Spoletinufn. verum cum à legatis nihil fieretiiplc comité clero in Sabinos, vhi Longobardus erat,proficilcitur. Ferunt autc,odlauo miharioà Narnia regem pontifici honoris caufa ob-uiam faólum,cx equodelcendifle,acpe-dibus virum (anâiffimum in vrbem co-mitatum fuiffe. Qujlequenti die inter MiHarum folenniaorationem publicè habuit,quaoftcndit, quid maxime re- ' - gern Chriftianumdeccret, fiue pacem, hue hella gerat.haC orationc ita permo-tum regem ferunt, vtftat'imarbitrium omnecomponendæ pacis ei commife-rit.ïam vero Trafimundum ducatu pri-uaucrat,ac in eiuslocumHilbrandü ne-potem futfecerat. Accipitur tarnen in gratiamTrafimudus rogatu pontificis, dcinclerumexduceeftattonfus. Red- |
magnam rcx pontifici dunturitem Romanis oppidafua ex Sabinis capta, redditur Narnia amp;nbsp;Ancona ex Picentibus, amp;nbsp;quiequid à Longobardis 3o.iam annisinHetruriaoccu patû fucrat.redduotur amp;captiui omnes / eo bello capti.Sutrini quoquè agri val- Lnpprandi dono dedit, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ dus. decemannos firmauit. Miraetiàmhumanitatepon-tifex vlus eft.adhihito enim rege in con. uiuium,nullugenus comitatis amp;nbsp;gra-tiæprçtermifit. redeuntem autem Ro-mampontificem HildebradusduxClu-finusregis nepos,amp;RamingusTufciaï dux,comitati funt, atque oppida dona-ta reddiderunt.Rcducebat Luitprandus copias in patriam. Rcuerfum m vrbem pontificem populus Romanus omni honore eft prolecutus. Anno Domini 74t. Leo tertiiisvir impiusin crrorcluo moriturjamp;fjccef-Çfj^pjtjn, fit ei filiusConftantinus quintus, ma-j.iœp/J. gisimpius.non enim folùm erroreima-ginum,fcdetiàm omnibus vitijs extitit lùperior. PrimoquidemàDeo amp;intc-merata Dei génitrice ac omnibus fan-dis difcedcns,magicis maleficijs, luxu-rijs ac cruentis facrificijs, inuocationi-busquedemonum ohlcdlatus, non minus quàm Diocletianus malus, feditau-tem annos 34.ma1o fuo.vndcdciplore-dcdicitur: De medio colubriregulus prodijt, amp;nbsp;de pâtrenequitiæ filiusini-quitatis. Habuit autem vxorem Irenen, Bauarorü ducis fiham,que cùm catlio-lica eftet mulicr,malè cum hgrctico fuit iundâ. Hoc in anno quoquè duxFrancorû Carolus Martellus, poft cxaólos Sara-cenosdomitosque Vifigotthos, qui amp;nbsp;omnem olim Galliam,TheodoriciDa-goberti filij Francorum régis ditioi reddidit. Vt autem mortuus eftTheodori-cus,Carol” in locum eius poft 15. annos quibus regnauit Theodoricus, Childeri cum in regno ftatuit.Hoc peraélo,ipfe Carolus Mart.princeps clarilfim’obijt, duobus filijs Carolomanno amp;Pipino Pipinu^“ régna à fe armisiure belli occupata, te-™’?'^® ftamcntorelinquens, vircertc(vtgeftafiiij^tteh docent)gloriofiffimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li. Moritur aute in villa Carifiacoapud Ifaram fluujum,prçfedturç Gç anno^y. fepelitur |
CHRONOGRAPHL4E. fcpelitur Parifijs in bafilica Dionyfij Wartyris.Habuit amp;nbsp;alium filium,quem 1 nbsp;nbsp;nbsp;Gryphonem appcllabant, cuius cum
i nbsp;nbsp;nomine ctiàm mores conueniebant, vt
dicetur.SuntquiTafTillionem quenda illis addat,prêter Francorum hiftorias. Statim poft Caroli Martelli interitum Sunahildis Odilonis Bauarix ducis ne-ptis, dolens filium fuum Gryphonem teftamentop«^teritum, iuuenem cxci-tatihçreditatis portionem à fratribus re-petat.Nec mora.Laudunum plenus fpei Gryphooccupât, fratribus bellumin-dicit, q celerirèr exercitu collcdo Lau-' nbsp;nbsp;nbsp;dunum obfidentes,fratrcm in dedicionê
• nbsp;nbsp;accipiunt,incaftelloquod cftiuxtaAr-
ducnnam,cuftodiriiubent.
»Interim Garolomannusamp;Pipinus regna paterna diuidunt, Caroloman-nus AuftraGam,Alemaniam atq; Thu-ringiam fortitur,Pipinus veroBurgun-diam Neuftriamq; prouinciam.vtriufq; gefta paulopoftdeicribemus. DcAu-ftrafia amp;Neuftriaita inuenitur: Poft-quam FraciGallia totam occupaffent, earn in duas diuifcrunt partes. Illam re-gionem quç versus feptentrionem tendit,amp;intra Molam fluuiumacRhenu fita eft, Auftrafiam vocauerunt: illam veróquam Mofaamp; Ligeris pertranfit, I Neuftriam,quafinouam Auftraha nu-cupärunt.Pars vero quam Burgundio-nesoccupabant,Burgundiaeftdi(fta.
Hicannus maximorum principum fatisinfignis,Luitprandurn Longobar-dum fuftulit.Fuit hic vir fapiens amp;nbsp;for-tis,amp;orationibus amp;nbsp;vigilijs deditus,in eleemofynislargus, literas non nouit, pliilofopho tarnen erat affimilandus. ! multas ecclcfias conftruxit.monaftenu quod Cçlum aureum dicitur,extra Ti-cinum çdificauit.Ecclefiam Saluatoris inpalatiofuo conftituit, amp;nbsp;ordinauit ,^ ibifacerdotes amp;nbsp;clericos,qui quotidiè (VW? diuinacelcbrarent. Obijt regni fui an-S. no 32. Cuifucceffit in regno Hilpran-nepos,a patruo cofors regni affum-ptus,fed poft menfes fex eft defundus. Etfic codem anno Rachis Foroluhan’ dux,omnium fuftragijsrexeft dedara-1 tus,vircertè omni landedignus. redin-tegratum quoque eft fœdus cum hoc rege à pontifice miffis legatif^ quibus
GENERATIO XXV. 7^9 omnia ex animi fententia rex ipfe plus amp;religiofus conceffit.
Aares noftrasredeo, quas c maio-rum monumentis amp;nbsp;literarum teftimo-nijs malo, quàm rcliquorum fcripto-rum opinionibus tradare. Prçerat ad-huc feruentibus Germanic.^ pietatis initijsBonifacius, à Gregorio fecundo Pontifice miftus, mirum quanta cura, quanto ftudio is feram gentem coercu-crit. Hic Zacharix nupèr eleólo con-gratulatus per literas, magnum dedit mutux charitatis argumentum;fcripfic infupèr quidimpendiftet Germanis of-ficij,fic:
Per Dei gratiam Germanix populis Epiftola Bo aliquantulùm correftis, tres ordinaui- “gt;flt;«:ij ad mus cpilcoposj amp;a'esparochiasin tribus vrbibus,illas vrbesin quibus confii-tutiamp;ordinatifunt,fcriptisauthcrita-tis veftrx confirmari amp;nbsp;ftabiliri preca-tes.vnam cftefcdcmcpifcopalem decre-uimusin caftelloquod dicitur 'Ï^Utïf-jjgf^j ^jj^ jabUV^^amp;alteraminoppido quodno- ^quot;^ ’^^ minaturïöUW^Mf^jtertiam in loco qui Bambergs, ’dicitur (f’rpheöfuröj quæfuitiam ohm Erphurdia. ^ vrbspaganorum rufticorum. Notum fimilitèr fit paternitati veftræ3quôd Ca-rolomannusdux Francorum meaccer-fitum ad 1e rogauit, vt in parte regni Francorum, quæ in fua eft poteftate, lÿnodum incipercm cogregarc, amp;nbsp;promifit fedeEcclefiaftica rcligionc^quæ per fexaginta vel feptuaginta annos cal-cata amp;di(fipata fuit,corrigere amp;nbsp;emen-darcvelle.Francienim plus quàm oCto-ginta annis fynodum non fecerunt, nee archiepifcopum habuerunt. modó autem maxima ex parte per ciuitates cpi-fcopalesfedestraditx funtlaicis vel ad-ulteratis clcricis lecularitèr adpcrfru-endum. Eftinfupèr quidam,quividu-am quæ fuit vxor confobrim fui, amp;nbsp;quæ votum vouitDEO caftitatis, amp;nbsp;velata extitit, abieao*cum velaminCj^^^g 4orc vxorem duxit,alleres fe licentiam à prc-dccefiorc veftro habere, de quo mira-mur. l'aieenim matrimoniû ab Ap.Se. • affirmât confirmatum, quod non çfti-mamusverûjquiafynodus amp;ecclefiain q.ua natus amp;nbsp;nutritus fui, id eft, in traf-marina Saxonia,Ludunch fynodus tale copulamjinceftum amp;danabilepiaculu.
iudi-
-ocr page 808-|
7po lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM iudicauit, amp;nbsp;quia carnales homines popofeifti, abfque moraconcedipati-idiotæ Alemani,vel Bauari,vel Franci, mur,amp; ftatuimus per Apoftolicam au-fiiuxta Romanam vrbem aliquid fieri thontatem epifcopalesilhc Sedes, quæ viderintexhispeccatis,quæ nosprohi- perfucceffioesepifeopos mercantur amp;nbsp;bcmuSjlicitum amp;nbsp;conceffum eftcputat, populis prçfint.Ità nullipofthçcliceaf, * .......ca quæ à nobis/âncitafunt,ahquo mo do violate, que autboritateB.Petri apo- amp; nobis improperium, amp;nbsp;fibi Ïcandalû concitant,ucvt affirment fe vidifte an-nis fingulis in Romana vrbe, amp;nbsp;iuxta ccclefiam S.Petriin die vel noâ:e,quan-do kalendæ lanuarij intrant, pagano-rû con fuetudinc choros duci per plate-as,amp;acclamationes ritu gentilium amp;nbsp;carmina fa crilega célébra ri, menlasilla die ac no ôte dapibus onerari,amp; nullum de domo fua vel ignern, vel ferramentû, vel aliquidcommodi vicino fuoprçfta- te vcllcrdicut quoque fe vidifte ibî mu-liercs pagano ritu pbyladeria amp;nbsp;ligaturas in bi achijs amp;nbsp;cruribus liga tas habere, amp;pub]icè vénales offerre,quç oîa videnturimpcdimentum nobisprçftare prçdicatiois amp;doâ;rinç,Epilcopiquo-què amp;nbsp;presbyteri generis Francorum, qui fuerunt adulteri vel fornicatorcs acerrimi, quos filij fomicationumar-guunt,reucvtentes ab Ap.Se.dicuntfibi Komanum pontif.Iiccntiamdediflc, vt anreàminiftrare:veriim nos contra co-tcndimus,quia Apoftolicam Sedem cô-tra décréta canonû nequaquàm audi-uimus iudicâfte. bçc omnia proptercà notafacimus,vtveftræ autboritatisre-fponfumbabere poffimus. Incolumem , valereamp;in CHRIST O jpficerc beati-tudinem veftram, inlongitudine dierû _ , . valdè opta mus. Pont.refpô- “’5 re.podet papa zSacbamsin hue lum. ferèmüdum:Reucrédifs.amp; làndiffimo fratri Bonifacio coepifeopo Zacharias feruus feruorum Dci : Sufeeptis fra-ternitatis ruæ literis,quia te fofpitem vt fempèr cupimus,elTe cognouimus, oi-potenti amp;mifêricordiffimoDco noftro magnas rctulimus gracias,qui tibiin bo nis profperaridignatur. magnam enim in cordibus noftris infundis Içtitiam, quotics nobis fanciitatis tuç feripta mit tuntur,dum quotidièin gremium fan-éiæ matriseeelefiæ noui populi addu-cuntur, vbi amp;nbsp;très epilcopos per loca fingub fecundùm feriem lyllabarum tuarumte ordinâfle cognouimus, qui cidem populo pr^efte debeât: vndè quæ |
murjamp; ftatuimus per Apoftolicam au- ftoli firma eHedecreuimus. Deeoau-tem quod nobis intimâfli, quod re Ca-rolomannusfiliusnofter ad fe rogjuit accedere, vt in parteregniFrancorum in fua ditionc/ynodum célébrés ex cau-fis defcriptis,tu cum eodem execUendn. fimo viro concilium célébra: amp;nbsp;fi quos inuenerisepifcoposjpresbytcrosautdi-aconos contra canonica ibtuta excef-fiße,aut in adultcriogt;vel fi plu res vxoi es babucrint, aut fi fänguinemfudenut, vel ctiàm alijs capitulis canonicis entra-ueniflerepererisjfan^h’tas tua nulla ra-tioneauthoritateApofiolica permittat facerdotio fungi.QÎpidquid vero aliud, vtdiâum efi,eos contra Ecclcfiafijcam regulam excelfiflerepercrisj canones fi-ucinftituta patrum præ manibusbabe-to:amp;iuxta quod babuenSjdifeerne.De illo autem qui viduam auunculi fui babere monftratur,amp;à beatæ memoriç prçdeccïïore noftro fibi licentiam con-ceflam elfe diuulgauit,abfit hoc vt an-teceffornöfter ifta admiferit. Necenim abAp.Sc.ilIa diriguntur, quæ contraria efle patrum dnftitutis probantur. EosigituradmoneaSjVtomnimodo defiftat,quiafcriptum efi: Qui cornier-^^^^ ti feccrit peccatorcm ab errore viçfuæ, faluabitanimam eiusà morte, amp;nbsp;fuorum operiet multitudincm peccatorum. Decalcndis vero lanuarijs, augurijs amp; incantationibus, quæ gcntili more obferuari dixiftiinvrbeapudB.Petrum apoftolum:quiahecabfcifiaefieapatri-bus fumus edofti, amp;nbsp;quia per inftigati-onem diaboliiterùmpullulabant,àdie qua nosiuffitdiuina elemetia Apoftoli vice gerere,ilico omnia hçc amputaui-mus. Pari modo volumus populoluo bçcprçdicari. Nam amp;fanôîæ rccorda-tionispredeceftoris atq; nutriroris no-firi domini Gregorij papæ conftitutio-neomnia bec piè atque fidelitèr ampu-tata fùnt.Sedde lacerdotibus,quiadul-teh amp;fornicatorcsprobantur, quique fibi |
|
GHRONOGRAPHIAE. GENERATIO XXV. fibihocab Ap. Seandultu effcjamp;Iiceti-amfibi pi^dicatiois affirmant iargitam cfle,hoc nulla rattone credat tua frater-nitasjfcdfimilitèrin eis exerceas cano-nicam vindidla.Non enim aliud te agc-fe volumuSjquam quodprçcipiunt ca-0ones.Dc tribus epifeopis lingulas co-firmationes mifimuSjC]uas per fandita-tis tuæ manus eis largiri volumus, amp;nbsp;Carolomannofilionoflro alia fcripta direximuSjVtquxtibi promifit, adira-plere feftinet. Tua verb fanila fraterni-tas,fi quid decçterb euenerit,vt facri do-' cent Canones,ftudcat emendarc in ple-bibus fibi à DEO commiffis. Si verb amp;nbsp;nouialiquid acciderit, quod tua S. F. minime per canonum ftatuta difcernc-.’’’'iliuu repoffit, hue non pigeat nunciare, vt 'j^!eDeoiuuante,quçcunqucademcndati-«11 ’’if’- one noux plebis effe poffint, tibi abfq; j tarditaterefponderematuremu.s. Con-fortare in Domino frater chariffime. Data kalen. Aprilis, imperante domino pijffimo Augufto Conftantino à Deo coronato magno impcratorc, anno 24. indtdionexj. Nec puto incommodum,fi concilij illiusaâ:aperfcripfêro,atq;idquidem ex illorum monumentis.fic enim legitur: In nomine Domini noftrilefu Chrifti, ego Carolomlnus dux amp;nbsp;princeps Fra-corum,anno ab incarnatione Domini 742.vndecimoKalen. Maij,cum confi-liofcruorum Dei amp;nbsp;optimatUm mcoru, epifcopos qui in regno mco funt,cum presbyteris in fynodu pro timorc Chri-; nbsp;nbsp;nbsp;fiicongregauijBonifactu archiepifeo-pum amp;nbsp;Burchardum, Ragafredum amp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;Vuincanum,amp;Vuilibaldum,amp; Dcda-nurn,amp;Edanumcum presbyteris eoru, vtmihi confilium datent, quomodb lex Deiamp; religiorccuperetur,qux indie-bus (uperioruprincipum diIpofita cor-ruit,amp;qualitcrpopur Chriftianus ad falutemanimæperuenircpolfitj nè per falfos facerdotes dcceptus pereat, per confilium facerdotum amp;nbsp;optimatum meorum ordinauimus per emitates epi-Jcopos,amp; coftituimus fupcr cos archic-pifeopum Bonifacium, qui eft miffus fanfti Petri.Statuimus per annos fingu-los fynodum congregari,vt nobis prx-lentibus canonu décréta amp;ecclefie iura |
7?» reftaurctur, amp;nbsp;religio Chriftianacme-dctur. amp;nbsp;fraudatas pccunias ecclefia-rum ecclefijs rcftituimus,fal/bs prcsby-tcros amp;adulteros vcl fornicatorcs diacones amp;clcricos, defecrauimus, amp;nbsp;ad pœnitentiam coegimus, feruosDei ar-maturam portarc vel pugnaregt;3utin ex-ercitum amp;nbsp;in hoftem pergere omninb prohibemus, nifi qui propter diuinum minifteriûjMiirarum Iblennia adimple-da, amp;nbsp;lanclorumpatrocinta portanda ad hoc clcâi funt,vnum vcl duos cpifco pos amp;capcllanosprinceps fecu habear, amp;nbsp;vnufquifque prçfedus ynmn presby terum,qui hominibus peccataconfite^ tibus*iudicare amp;nbsp;indicerc pœnttenttam *mdjc3i-polfir.Necnb venationes cum cambus, omnibusfcruisDei mterdicirnu', limi-liter vt accipitres amp;nbsp;Falcones nc nabear, Decemimus quoquèlânâorum ca-noncsfcquentes,vtvnurquif ßpresby-terinparochia habitans, epneopo luo lubicótus Gt,amp; lemper in Quadragefi-marationcm amp;nbsp;ordinem mintfterij lui, fiucdcbaptifmo,fiuede fide catholica, fine de precibus amp;ordineMifiarum epi fcoporeddat amp;ollendat:amp; quandocu-quc iure canonico epilcopus circumie* ritparochiam ad confirmandos popu-los,presbyter paratus fit ad fufcipiendu epifeopumeum colledionc amp;nbsp;adiuto-rio populi.ln cœnaDomini fempèr no-uum chrifma abepifcopoquçrat,vt epi-Icopus teftis affiftat callitatis amp;nbsp;vitx amp;nbsp;fidei,amp; doétrinx illius. Statuimus vt lecundum canonicam cautela,omes ignotos epifcopos vel pre-sbyterosante probationem iynodalem in eedefiafheu minifterifi nó admittat. Decreuimusvt lecundum canones vnu(quifquc epifcopus in fua parochia folicitudinem adhibeat,nèpopulus Dei p3ganiasfaciat:fed vt omnes (purchias gentilitatis abijciat,fiue facrificia mor-tuorum, fiuc fortilegos aut diuinos aut auguria,fiueincantationes,fiucholhas immolatitias,quas ftulti homines iuxta ceclcfias ritu pagano faciunt,fub nomine iandorum martyrû vcl confefToru^ Dcum amp;fanüos fuosadiracundiam amp;nbsp;vmdiótx grauitatem prouocantes. Sratuimus,vtpofthaclynodü vnul’-^fq^feruoru Dei vel ancillaru Chrifti, firn |
|
701 lOH. NAVCLERI VOLVMEN SECVNDVM fin criinen fornicationislapfus fucrit, quodin carcere pœnitentiam faciat in paneÔC aqua; amp;ß ordinatus presbyter fuerit,duosannosin carcere permane-atj amp;nbsp;anteà flagellatus amp;nbsp;excorticatus videatur,amp; póft epifcopus adaugeat*.Si autem clericus vel monach’in hoe pec-catum ceciderit,pofttertiam verberati-onemin carcerem miftuSjVertentem annum ibi pœnitentiam agat. Similiter amp;nbsp;vclatæ eidem pœnitentiæ fubdantur, amp;nbsp;radantur omnes capilli capitis eius. Decreuimus quoquèjVt presbyter vel diaconi non fagis laicorum more, fed cafulis vtantur ritu feruorum Dei. nullus in fua domo mulierem habitare permittat, vt monachi amp;nbsp;ancillx Dei minifterialcs,iuxtaregulam S. Benedi-âi ordinäre amp;nbsp;viucre,vitam^uepropri-am gubernare ftudcant. Item in alia fynodo epifcopi cum cle neisfubiedispromiferuntfeveile antiquorum patrum canones fcruare,fimi-litèramp; monachi ordinem S. Benedidi. In qua etiam fynodoitacauetur:Statu-imus quoquè cum confilio feruorum Dei amp;nbsp;populi,proptcr imminentem belli apparatum amp;perfecutiones exterarû gentium,qüæ in circuitu noftro funt, vtfub precario cenfu aliquam partem ccclefiafticæ pecuniç in adiutorium ex-ercitûs noftri cum indulgentia Dei,ah-quantotemporerctineamus ea condi-tione, vtannis fingulis de vnaquaquc *cafata folidus,id eft,i2.denarij ad eccle-ham vel monafterium reddatur eo mo-do,vtfimoriaturillecui pecunia accó-modatafuit,ecclefia cum propria pecunia rcucftita fit: amp;nbsp;iterum fi nccelfitas cogat^vt princeps iubeat,prccarium re-nouctur,amp;omninoob(cruetur, vt ec-defix velmonafteriapenunam nonpa-tiantur,quarum pecunia in precarium prçftita cft:fed fipaupertas cogar,eccle-fixamp;domuiDcireddaturintégra pof. feflio.Vtmancipia Chriftiana paganis nontradantur. Decreuimus quoquè, quod amp;nbsp;pater meus antèprçcipiebat,vt qui paganas obieruationesm aliquare fecerit,mul(ftcturxj.fohdis. Hçc décréta ideóinferuï, vt probarem Carolomannuminanno/^a. ri|ia Rheni vitra citraquctenuifle, amp;nbsp;quod |
Germania pleraq; dudùmante aduen-tum S.Bonifacij ad fidé Chri fti conucr-fa fuitjCum referatur hçc fy nodus habi ta,vt religio Chriftiana repararetur. Anno742.Zacharias papa feruando prifcum more,binos mittitex clero Ro. presbyteros ad Conftantinumin Grç-ciam nupèr eleftum, cum formula catholic^ fidei, in cuius obferuatione deberet Romano Pon.impator cofentire, fed co tempore mouit Conftantinus cu clalfein Saracenos. Interim Arthauftus quidam ad ty-afc^jcinv-rannidem adfpirans, multa largitioncperium, plebem feduxit, amp;nbsp;ad imperium eft af fumptus.Id cùm inteHcxiiret Conftantinus,ilico clafte reduda Conftanti-nopolim obfidet,vi expugnat, amp;nbsp;captu Arthauftum excçcar,cumquefadioni$ fuxprimoribusdamnauitexilio, amp;nbsp;fic rebus confirmatis imperator presbyteros Romanos audiuit. 'Hoc tempore circa annum Domini 744.infinitaHunnoru multitudo fini-bus fuis egrefta,hello Pänonias,vbl Hû-norum prima colluuies confederat, 1a-ceffiuitapudlocum cui Herdel cftno-H“*^®^ men,partita in feptem exercitus turba. hi feptemibi caftra municruntjhrnn!mg(,p^.(,^j^^^ hodiè Chriftianæ Rcipub.prçfidium.fc-ptem Caftraappellantur.Scd èbarbarorum ducibus crat potentior Harpad,HarpaJ. q ui longiùsprogreflus,adAlbam caftra metatus eft.occurrit ei Zuatapolingus Pannonum dux magna fuorum manu, verumimbelli. Itaque cçlo Pannone, Harpad vidor regionem obtinuit. indé poft annos fex, vicinos infeftarc cce-pere, Carniam, Stiriam, Carinthiam, necprofuêrehispopulis externoru auxi lia.nam Gregorius Aquileienfis patri-archa cum iuuare illos veUcr^fbi y?’^/^' ga confuluit. fuitq; ex ilJis viólorijs iam regiafedesHunnis fèuHungarisAlba.^“quot;”“’* nequeveró mihi quorundam chrono-graphorfi fententia probatur, quiHar-padihuiusgeftain Imp.Cunradi tem-porarefernputant.Suntenimalij Hu-garorum motus Cunrado primo impe-rante,quos compefcuifte Sueuos legi-mus. ANNO Domini 744.cùm Carolo-mannus amp;Pipinus natu minor regnum nu*qu«in àGry-i |
GENERATIO XXV.
CHRONO GRAPHIAE. ^'îfiuma ^^’7P^®”***”filt;^*i5^*beratß*auä:um4i Mail. Aquitanoru ^uiftcia diuififTentj'obuc-nitCaroIomanno Alemanorum natio feruitiitis nefciajqqx cum nuper reruns ïiouarû Audio defeôioné eHet molita,à Carolomano no finè iaftura eft recepta. Vaftauitilleagrosnóftros longe lateq;, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loca quidam diruta çquauit folo. Inde
1 nbsp;nbsp;nbsp;cuïn¥rancosïcntt«a^OdïlonéBow-
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avix du cc LeUu aduersùs reges meditari
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipienSj temei'arium principem facile
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opprcffit.Turnamp;Saxonuintumultibus
intercedens, caftrum j^Ocljfotbur^ cc-pitjducetributario faâo.
; Annofequetijquifuit/^ó.falutis^in-dultumcft paci, quod Carolomannus ’ feculi militiam deftituturus, ad fa era fe cóponcbat,qua: res Pipinu, fratris fftu-^«mï. diofum,domiquoquècótinuit. Caro-i^''li8io. lomanus Roma veniéSjZachariæfePa-^M' p2 obtulit,amp; ab co cleric’ fa élus,habitué; mutato fitmonach’un mote Sora, fte eóftrufto monafterio,^ fe et fratrib’ fecu veniétib’, vbl p aliqu ot annos qetè manebat.fed cum ex Fracia multi nobilium ex votoRomacomearent, amp;cum ecu dnm lalutarét,ociu quo dcleftabat, crebro interrupen ces,r eli q u it m ontê, amp;nbsp;i in Samniu ^uinciam ad monafteriu S.
Benedifti in more Caffino fitu, fe cótu-litjvb'i reliquum vitæ lux explcuit.
IntercaPipin’ aui ac patris vitam çmu-latus,eosgloria adçqreftuduit/ratreq; fuu Gry pbonem,q uem honorifice data i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libertate fouebat,fugienté in Saxoniam
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colleèto exercitu fecutus,adpaccredu-
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xit.fed Grypbo cu copiés q ad cü de Fra-
f nbsp;nbsp;nbsp;ciacofluxeran^BauariaintrauiMbique
Ta(filonem ducé cum Hilgarde addedi-tionem cópulit,ac in potcftatemfu«i ducatu redegit.Quqd cum acccpiflet Pipi-nus,exercitü maximü duxit in Bauaria, fratrem Gryphonécu omnibus fuis cc-pit.Taftilonem ducêreftituitjatqjGry-phoni fratri xij.Comitatus dedit.led ille tantis beneficijs nó cótentus,eodê anno adGaifiru Aquitaniæ ducé^fugit, vbi nó fanè multo têpóre vixit : nuciabatur em,cumPipinus regni coronam accipe-ret,interéptus.Cœptum eft amp;nbsp;illis temponbus çdificari Fuldenfe monafteriû maxima turn impenfa turn opera.
I Locus eft hîc,vtBritannorûmentio-
79?
nem faciam’.fiquide fupra in zo.generat. rcgulos quofdam qui ƒ bis biftorijs darum habent nome,inifta fere deduxi te- ^^„j^j^ - ^^ pora.nam Carolo MagnoImp.Egbrut’ gü à Caro. omneinfulamin fua poteftaté redaéïaload Hén. Edeuuolpbo fucccfforircliquit, quarè bic primus totius infulæ imperium te-nuifle ferturîverùm reftituit régna omia T^atïis armisftibiu^^U^uwamp; TO-dentaUuSaxonuregnoreteto, décimas omniu fruduum Deo amp;nbsp;B.Mariç iuffit offèrri c tota infula.Roma deindeprofc-élus ad Leone quartUj tributüduoruni denariorum à fingulis exadum domib’ penfitauit,quod hodiè quoquè Apofto licis quçftoribus pédifolet, Sucedferut ei tres ex ordine filijjè quibus vitim’ A1-fredus3qui cum patre Romç fuitjfttidiu literarum Oxonix inftiruit. fauebat em n^dium?^^ literis maximoperè, leditadi amp;nbsp;medita-di ftudiofuSjlibros plurimosin linguain fuam conuerti fecir. Eduardus Segnior cognomento, Alfredo patre potentia maiotjDanosqui multos annos Angli-am tenuerant,belloexpulit. liberos ha-buitjAtelftanum nothum;Edimundü, Edredum’amp; Edimum ex matrimonio.
filiam Carolo Craffo vxorem dedit. Ve-nitregnü poftaliquot annosinEdimu-di manuSjqui nanorureliquias expulit, alatronequodainterfedus. regno fuc-edfit Edredus frater, is ab Üdonc fan-âo prçlule Cantuarienfi regium diade-maacccpit.aufpicat’Anglici regni bo-norem.a S.Dunltano tumulat dtapud dem». Vihóionium. Ab eodem fanâo regni diadema filius accepit EduinuSjquinü-ftanum in concubins fus gratiam in exilium mifit.quamobrèm amp;ipferegno pullus eft, fubrogato Egdro, pacis amp;nbsp;quietis Britannicæ autbore.Huic Ecel-dredus ignauus princeps prçter patris fententiam fucceffit, Inftituerat enim EgdrusEduardumin regnum, qui ve-neni poculo interijt. Regnum accepit cunto ret. indè Cunto Daciæ rex,à ^ceribus Ecel-dredi filioEdio prelat’annolalutisno-ftra: millcfimo. regnauitannos viginti.
Hic vniuerfam Angliam, Scotiam,Da-ciam,Norucgiam obtinuit.
Vrioris Tomi Chrtnogralihiaïitfuclt^h Vinis;ßc tamev, VtJequitis Tomi initiïi hueabfque interruftioiie Ge^ nfratienum antinuatum iiftelbgatur,
Autho-
-ocr page 812-AVTHORVM SEV'LIBRORVM
QVORVM CITATIONE, VERBIS AVT TESTIMO-nijsinhocprxcedenti, itemqjfequentiChronographiæ Tomo Nauelerus pafsïm vtitur,Catalogus.
|
A ^bas J^rß^er^en autf^ribrinzen |
. Blondus |
Eußbius hißoric^ |
' FdiforiaArblurf Fliforia Tripartite |
|
. Bonifaciusarchiepiß |
Euphorbius | ||
|
^bhreuiator Tro^t Tó^ Caius 'BafJus |
Euripides |
FJubeitus i | |
|
feijjeu lufiinus bißa- |
• Carinus |
Eutropius |
Flugo Floriacen. |
|
ricus |
Cato J^ticen. |
Ezechiel |
FFun^aricusßriptof |
|
Ablabius |
Chronica Ordinis Teu^^ Fabius Bi^or |
Jac. Ben^io | |
|
Aeneas Sfluiut |
tontet |
Felinus |
lacobusBer^omen» |
|
Africanus |
Chryßppus |
Feßus Bompetus |
lacobus Columna |
|
Â^athiuj |
Cicero |
Fl.Fopifus |
lacobus Genuen. |
|
^^eßlaus |
Cineas oratffr |
Fortalitiumfidei |
lacobus Fora^o |
|
^Icinous Crotonten. |
Claudianus |
Francifcus Maro |
leremias |
|
.Ambroßus |
dedemus fu Afakhus |
Franeißus Bhilelphus |
lefsfliusSirach^ |
|
Âmianus feu y^nimb |
propheta |
Ganßedus |
lohan. Annius |
|
anus MarceUinus |
Clemens |
Garibaldus |
iohan.Bocatius |
|
Anaximenes |
Comefor |
Gtlbertus |
Iohannes Columna |
|
Andoenus ebifcopus |
Cordus |
Gildas |
Iohannes Crémone* |
|
Anneus Seneca |
Corn. Nepos / |
Gotfredus Titer bien. |
Iohannes deTurtt Cït* |
|
Anneus Lucanus |
Corn.Tacitus |
Gratianus |
mata |
|
Annius f^iterbien. |
Daniel |
Gregorius Aconen. |
Iohannes Diaconus |
|
Anfelmusfu liber de |
Tantes Florentinus |
Grerrorr Na^iazenus lohan. Bomintcus | |
|
Imagine mundi • |
Tares Bhry^ius |
Gregorius Bapa |
Iohannes Flasborten., |
|
Antias |
Tatius |
Gregorius Turon» |
lohan.Leo |
|
Antoninus |
Temocritus |
Guido ^uennas |
lohan.Turacbeus |
|
Apollinaris |
TiclysCreten. |
Guilelmusfriptor |
lonichusVates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. |
|
Apollodorus |
Tidjmus |
Guilielmus Barifen. |
lordanus aut lordamf |
|
Apollonius |
TiodorusSicului |
Guntherus Li^urinus |
lofephus |
|
Appianus |
Tionyfus By^antius |
Idebr^ißti Fiebraica |
fidorus |
|
Archilochus |
Eberardus Muller aut |
‘ Veritas |
lubarex |
|
Arifloteles |
Miller |
Heinricus Fïaffts |
ludasßdiforic. |
|
E^eßppus |
FJelinandus |
luda/rfaddieus | |
|
Aulus Gellius |
Elmerus Malmoberen. |
Fdeliusßu Aelius Spät |
' Iulius Caßr |
|
Bamberven.ßrptor |
Enardus |
tiartus |
Iulius Capitolinus |
|
Bartholomäus |
Ennius |
flellanicus |
lus Canonicum |
|
Baruch |
Enoch propheta |
fderaclides |
lus Ciuile |
|
Baf Hus |
Ephorus |
Flermannus CotraBus lufiinus hifloricus | |
|
Baßus |
Epiphanius |
FJerodianus |
luuenalispoeta |
|
Beda |
Eratofhenes |
JFderodotus |
Laliantius |
|
Ben^fo |
Eftus |
FJersfelden.Mbnachus La'értius | |
|
Bero/us |
Èthefas Gnidius |
autfriptor |
Lampridius |
|
Bibliothecarius |
EuCebius Chronograph’* Eïieronjmus |
Leontius . | |
|
Libet | |||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XXX Z | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||